Migne. Patrologia Latina Tomus CXIX.

Nicolas Ier Saint (pape). Saeculum IX. Nicolai I,... Epistolae et decreta... Praecedunt B. Servati Lupi,... Flori,...
Rodulfi Bituricensis, Walterii Aurelianensis, Rothadi II Suessionensis

opera omnia, accurante J.-P. Migne,.... 1852.
1/ Les contenus accessibles sur le site Gallica sont pour la plupart des reproductions numériques d'oeuvres tombées dans le domaine public provenant des collections de la
BnF.Leur réutilisation s'inscrit dans le cadre de la loi n°78-753 du 17 juillet 1978 :
*La réutilisation non commerciale de ces contenus est libre et gratuite dans le respect de la législation en vigueur et notamment du maintien de la mention de source.
*La réutilisation commerciale de ces contenus est payante et fait l'objet d'une licence. Est entendue par réutilisation commerciale la revente de contenus sous forme de produits
élaborés ou de fourniture de service.
Cliquer ici pour accéder aux tarifs et à la licence
2/ Les contenus de Gallica sont la propriété de la BnF au sens de l'article L.2112-1 du code général de la propriété des personnes publiques.
3/ Quelques contenus sont soumis à un régime de réutilisation particulier. Il s'agit :
*des reproductions de documents protégés par un droit d'auteur appartenant à un tiers. Ces documents ne peuvent être réutilisés, sauf dans le cadre de la copie privée, sans
l'autorisation préalable du titulaire des droits.
*des reproductions de documents conservés dans les bibliothèques ou autres institutions partenaires. Ceux-ci sont signalés par la mention Source gallica.BnF.fr / Bibliothèque
municipale de ... (ou autre partenaire). L'utilisateur est invité à s'informer auprès de ces bibliothèques de leurs conditions de réutilisation.
4/ Gallica constitue une base de données, dont la BnF est le producteur, protégée au sens des articles L341-1 et suivants du code de la propriété intellectuelle.
5/ Les présentes conditions d'utilisation des contenus de Gallica sont régies par la loi française. En cas de réutilisation prévue dans un autre pays, il appartient à chaque utilisateur
de vérifier la conformité de son projet avec le droit de ce pays.
6/ L'utilisateur s'engage à respecter les présentes conditions d'utilisation ainsi que la législation en vigueur, notamment en matière de propriété intellectuelle. En cas de non
respect de ces dispositions, il est notamment passible d'une amende prévue par la loi du 17 juillet 1978.
7/ Pour obtenir un document de Gallica en haute définition, contacter reutilisation@bnf.fr.

CURStJS COMPLETUS
6rfE
MBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGRA, UNIFQRMIS, COMMODA, OECONOMICA,
OMNIUM SS. PATRUM, DOGTMUM SCRIPTOMMQUE EGCLEsfisTICORUM
AB MVQ APOSTGLICO AD INNOCENTII III TEMPORA

.. .SXORUERUNT; •_*'' ,...,';•' . '""""
StECUSIO CHRONOLOGICA
OHMUM QUiE EXSTITERE" MONCMENTORUM CATHOLIC/ETRADITIOMS PER DUODECIMPRIORA
- - . ECCLESI^: SJECULA, \ .
'
JUXTA EDITIONES ACCURATISSIMAS, JNTEfiSE CDMQUE NONNDLLIS CODICIBUS MANUSCRIPTIS. COLLATA5,
PERQUAM DILIGENTER CASTIGATA; .,
DISSERTATIONIBUS,COMMENTARIIS LECTIONIBUSQUE VARIANTIBUS -CONTINENTER ILLUSTRATA . .
-OHNIBUS OPERIBUSPOSTATSPLISSIMAS EDITJONES QU.ETRIBUS NOVISSIMlSSiECULlS
"" . DEBENTUR ABS0LUTA8
i i)ETECTIS, ATJCTA; " "
INDICIBHSPARTICULARIBUS ANALYTICIS, SINGULOS SIVETOMOS,,SIVE AUCTORES ALICDJUS MOMENTI,.
- '" SUBSEQUENTIBUS, DONATAJ,
CAPITULIS INTRA 1PSUM TEXTUM R ITE DISPOSITIS,NECNON.ET TITULISSINGULARUM PAGINARUM'MAUGINEM
'
SUPERIOREM DISTINGUENTIBUS SUBIECTAMQUE MATERIAM. SIGNIFICANTIBUS, ADORNATA;" '.
OPERIBUS CUIIDUBIISTUM
" APO.CRTPIHS, ALIQUA VERO -AUCTOF.ITATE IN ORDJNE AD-TRADITIONEH
ECCLESIASTICAM POLLENTIBUS, AMPLIFICATA; ' -" - -
BUOBUS INDICIBUSGENERALIBUS LOCUPLETATA : ALTERO SCILICET. RERUM, QUOCONSULTO, QDIDQUID "-
BKUSQUISQDEPATRUM INQDODLIBET'THEMA -SCRIPSERIT"UNO "INTDITD CONSPICIATUR J ALTERO -
SCRlPTURiE SACRJE, EX QUOLECTORI COMPERIRE SIT.OBVIUMQUINAM -PATRES
ET IN QUIBUS OPERUM SUORUM LOCISSINGULOS SINGULORDM" " LIBRORDM
~ ;"
SCRIPTDRA3 TEXTUS COMMENTATI SINT.
EDITIOACCURATISSIMA, C/ETERISQDEOMNIBDS FACILE ANTEPONENDA, SI TERPENDANTUR : CIIARACTERUM NITIDITAS
CHARTJ3 QUALITAS, INTEGRITAS TEXTDS,PERFECTIO CORRECTIONIS, OPEKUM- RECUSORUM TUMVARIETAS
• TDMNDMERUS, FORMA VOLUMINUM PERQUAM COMMODA SIBIQUEIN.TOTO OPERISDECURSD
PRETIIEXIGDITAS, CONSTANTER-^
SIMILIS, PR.3ESERT1MQUE ISTACOLLECTIO, UNA,METHODICA
" ET CHRONOLOGlflV (/A^\
SEXCENTORUM FRAGMENTORUM OPUSCULORUMQUE HACTENUS HIC. JLLIC.SPARSORUM/S^V^XN
PRIHUM AUTEM IN NOSTRA BiBLIOTHECA, JSXOPERIBUS AD OMNES ÊTATES, * fcJ3\V£
LOCOS,LINGUAS FORMASQUE PERTINEKTIBUS ,' COADUNATORUM. <. \</
-
SERIES SECUNDA, \-.t*]
IN QUA PRODEUNTPATRES,DOCTOUES SCRIPTORESQUE ECCLESI/ELATJUS ^
A GREGORIOMAGNO AD 1NNOCENT1UM III. , . r*
Sltcurante 3,s^; SOltflne, "-.: X
BIBLIOfHECJE CLERI DHITXIIC,
"
SIVB . .
CCRSUUM COMPLETORUM 1NSINGULOSSCIENTUE ECCLESIASTICS RAMOSEDITORE.
PATROLOGIABINA EDITIONETYPISMANDATA —
EST, ALIA NEMPEtATINA, ALIA GRJECO-LATINA.
TENEUNTMILLEERANCISDUCENTATOLUMINA EDITIONIS1ATIN.E; OCTINGENTIS
ET.
HILLE TRECENTAGRECO-LATINJE.
—"MERELS.TINAUNIVERSOSAUCTORES. TUMOCCIDENTAl.ES,
TUM~
EQUIDEMAMPLECTITUR;HI AUTEM,IN EA, SOLATERSIONELATINADONANTUR.
ORIENTALES
PATROLOGIiE TOMUS CXIX.

FLORUS DIACONUS,LUPUS FERRARIENSIS, RODULFUS BITURICENSIS, WALTERIUS
AURELIANENSIS,HOTHADUSII SUESSiONENSlS, NICOLAUSPAPA I.
EXCUDEBAIUR ET VENIT APUD J.-P, MIGNE EDITOREM,

LNYIAffilCTA^'4^0/SE,;PR0PE PORTAMLUTETIJ<;PARISIORUMVCLG0J>'JBJVF/i7{^0MINATAM}
SEU PETIT-MONTROUGE.
1882
-- - - SMlULUSriX.
\:Mmm I_M
x:
TONTIFICISEOM.OT
EFISTOL^-Ef;;BiiilT^
. AD PR^STANTISSIMAMitDITIONEM:CO_.fiLIORUM
aiANSI ACCtJRATySSflttE
.
" "
EXPRESSAET JUXTA TEMPORUMSERIEMDIGESTA.. - -
; B. SER%TLiUPliBBATIS EERRAMtfNSIS; j&ORi 'MACONI iUGBUNENSIS,

RODULFI BITURICENSIS, WALTERII AURELIAMSiS, iROTHAMil SJJESSIONENSISr
; ACCURANTEJ^. .MIfcip>'--
BIBlilOTHECflS *liESi 'ONIVEBSK,
'" ~. •:.-"/-5_-/'->5sivjE-:.:...'; _Lr--.,..
\CCRSUUMCOMPLETOHCM IN SINGULOSSC1ENTI_B ECCLESIASTIC_ERMIOS'EDITORE.
TOMUS UNIGUS,
tTENIT7 J?RANCISGALUCIS.
. 1.EXCUDEBATUR ET VENIT APUD Ji-P. MIGNE EDITOREM,

SS.VIADIGTAV&MBOlSEiVWm PORTAMLUTETI-EPARISIORUMmGOIFjEiVFMNOMINATAM,,
'
'- - " . '.
. SEU PETIT-TtfONTROUGE., -
:- ' --* ' . " '
'"°-'_ r,"" 1852 '.
- r ..-,EI.ENGHU-S, -
AUCTORUM ET OPER.UM QUI IN HOC TOMO CXIX €ONTIMEWtC5l,
-1, '.'=-:•,. ;.f-.:- ^vFLOl^

- " •
:;..Liber.tie Jlefctio-iilitfs episcoporu-ii... .;."'..'• J _Co.. ;Il
' -.".- •
."..- .De Expositione missae. V "-.",** -1" ---. , . - .- _g,- :
!>;•'-. 10puscuJa;adv^rsus;Ama3ânumi •": '•_<„" ....,-- -.V :. *:,V '-" 71 ;-;;
^ -; Marty-r-oiogium.-" --.1-, '-' Vi:"." •> -,;-'- Vi"~"^"~ -'-'- ;v95 ;- -
' _ - X-
,..; Sermo.aepraeSestinatione. ."- ," ,.;% }...-':• Ibid.
- -f.Liber.,adyersu.?:JoiBA'eai-Sco"tinn.''.:''"'""'---";--'•- ---'*".--- - • --/ 101' .-'V
- "-
.- . :.'rjCarmma.Taria..-, ;-.;;- ,.J.:.-..>-_-- ,v!i---.i, -;--_ .. -1249 ., f.
,..-. \Exp.ositioipEpistolas-B'. Pauli.'; r - '-">;-._-. ;';'"'/'- " ' -%rg --__',V
- '-'"' ' >
_;\;;-Appen4i?r.'--V"."V 'K.iv_-'V--.^ .'" '"V"'- '--';_"_.., . " M&'-~-
-_.:--. -Capitula eXiege et canone-collecta..- . ...-_;- V; ."-'-_;:"<-.; -;- ~ibid.~;-i>.X
.".:VEpistola adimperatricem;Judit_i..'.: :.. ---_",-' :; . V- -_:"';. "423. ..-;
;" -B..SE_RVATU^LUÛS ABBAS. "-'
•'"" V -' "
V:- "JEpistplee. 'V .V'VV [- ;_ . .,-_" ...---.! _- V-"."'-""'-"""""'"'' 431 -•. •-.
"-' V ; X\~ --",. '"
-' . . ânones 6oncilii;y*rnensis.-; V". ;r % 611
-i.-.-Vtibeêtrihu^Quffistibnibus:^. \VV'_ '"V';."V_V-. -"' 619... V
V- . Cbllecjtaneum de tribus .QuBBStiombus/; . ; |- ,-- . 6S7
"Vita sancti Maxfmini.episcbpiTfeTirensis. .«"j'- r-. , ..665
Vita sancti'Wigberti.abbatis JMtzlariensis. .V. ; ;. . "r . '"-679.. ',.-.
:' V ; V.693.' "\._; -
Hbpailiae du8_;in;sp.lemMtate ss3_Qcti"iWi_berti. .'
•Hymnldub.dp-solemnitate.-ejusdem \:_<V,:. .:--:".- -' ";697:- -V:
""-,".- ;"- ;;;_'VVROJHJtPHUS MTKRICENSIS EPISCOPUS;; / / ,, >
" '"
-.;V .:- :<'X^X-y^..:;<':/:, X. :">;-•.,.'- ->_ .-./--". ;[7()3
" /CapitUlaV
, - WALTERIUS AURELIANENSIS EPISCOPUS. -' :r
" "- - -
X'-.--Capitula^ V V '/:'-.-,r \:-'-, X-: \' ' ,--' l'""' '-^ 23»
V >£0XH_VJ)1JS II SUESSIONENSIS-EPISCOPUS. i
' '' ' "
VV Libe.llus.prbclamati6nis. - ",- ; 7"47
;.
V . ; ;V-~.y WCOLAUSi"l PJ3NTIFEX ROMANUS.
'-" 'VElpistolse^l.decreta.tjVVJVV j.\. i.-o V :| '-' - 769
Ex iypis MGNE, auPeTit-Mohtrouge.

AKN0DOSIINIDCCCLX.
NOTITIA. HISTORICA;
(ApiidGalland.,BiblioiliecaveteriimPatrum, tom. XIII.)
Wandfilberlus (a) Florum uostrum Magislri no- A doctrina. su_ede pr_escienlia et prredeslinatione. Quo
. inine insignitum, subdiacomim Lugdunens;s Eccle- in opere non quidem scripta Erigen_e depravavit, ut
si_e appellavit, dum ail: Ope et subsidio prcecipue vult Mallh_eusWestmonasteriensis (g), sed aliquando
tisus sum sancii _. iiominatissimiFlori, Lugduneusis adversarii sensum non satis videiur asseeutus, ut
Ecclesire subdiaconi, qui ul noslro tempore revera Lene Usserius (7.)inlerprelalur.iVisum est.nobis ex
singulari studio et assiduiiate in Scriplurce scientia illo aflerre dunlaxat libellum d-eElectionibus episco-
pollere, ita libforum aulhenticorum non mediocri porum, quem in Agobardo suo , vulgavit Baluzius
copia et-veritale tognoscilur abundare. Hinc facile V. C, pag. 254, nec tanien a bibHographis vulgo
factum ut magistri nomen iili adl.Eereret. Subinde commemoraium videmus. Fragmenlum ejusediderat
et diaconus audjl. Triibemius moiiachum scribit Massonns, et ex illo Baronius, quod etiam, paulo
S. Trudonis Leodlensis dicecesls, jurene aii injuria, tamen diveisuni, reprsesentat Petrus deMarca in
ut contendit Oudinus (b), ninil Interest. Augustinum Concordia sua {.). Fatetur Cavaeusignorare se quanr
inaxime Iiabebat in aelietis. Yaria scripsit quorum diu post scriptum in.Erigenam superfuerit auclor
catalogum liabes apud FaMeium (c) et Caveum (d). nosler : at cum Mallhajus Westmonas.erierisis, su-
Adversus Joannem Scotum scripsit an. 852, no- perius laudalus, de eo mentionem faciat ad an. 885,
niine.Ecclesice suse Lugdunensis, ad id eleclus, ut sub co anno iilum aiiferre nequaquam iacommodum
Mauguino yidetur (e), quod in sermone quodam, ab exislimavimus.
Hincmaro memoralo (/) insigne specimen ediderat
ia) Pr_ef. ad suum Martyrol.
" ns (f) De Pradest. cat). 6.
Tom. I, pag. 1806.
('_>) \g) Ad an. 883.
(c) Bibl. med. tom. II, p.- 63, edil. Patav. • ' (/.) Histor. Gotlescli., cap. 9.
(d) Ad an. 857. . . (i) Lib. VHI,cap. li, num. 2 et 3.
, (e) Dissert. Hist., cap. 10, pag. 156. >
NOTITIA BIBLIOGRAPHICA.
(Fabrie.,Blbl.med. ei inf. Lat.)
DrepnniusFlorus, non diversus, ul videtur, a ifla- G 3. Prceper Poemaiia. novem, in Georgii Fabricii
gislro Floro, diacono Lugdimensi, de cujus scriptis Poetis Chrislianis et in.Bibl.olhecis Patrum saepius
Caveus ad annum 837. Ejus observalis pauca hsec edita, et separatim in lucem data ab Andrea Rivino
liabeo, quaraddam (b), Lipsise 1655, 8, et cumnolis,etiIla_.oc.«aJ.a sex,
1. Praeler Commentariumin Pauli Epistolas ex qusevulgavit Mabillonius tom. I Analect., pag. 588
Augustino, et sub Bedai vulgatum nomine, scripsit et seq. (editionis nova. pag. 412) de quibus singulis di-
alium similem Fldrus in easdem Pauli Epistolas ex Iigenter Polycarpus Leyserus in Historia poetarum
Cypriano,Hilario, et aliis Patr.l.us,.maniiscriptum iu medn a_vi pag. 2Mdederunt
seq., alia adhucnuper ex ms.-
Carlhusi_eMajorisbibliolheca, deqiio Baluzius in epi- Bigotiano legenda laudati viri Marlene et
stola ad Tourneminium (a). Durandus tomo V. Anecdotorum, quaesunt carmine
2.0pusculumdeAci_oj.eJf!ssa.«t..,colleelumexver- hexametro : In Evangelium Mattltcei, pag. 595-
bisSS.Patrum Cypriani, Amnrosii, Aiiguslini,Hiero- Gesta Chnsli Domini, pag. 601; In EvangeliumJoan-
nymi, Gregorii, Fulgentii, Severiani, Vigilii, lsidori, i.is,pag. 603; Oralio ad Chrisium,cum commemo-
Beda;,Avi.i,eiexan.iquisn.ysteriorum libris ex Petri ratione anliquorum (c) miraculorum Chrisii, Dei
FrancisciChiflelii editione recusum in BibliolhecaPa- noslri, pag. 608; Epigramnia libri homiliarum totius
trum Lugdunensilom.XY.p. 62, sed nuper ex codice anni ex diversorumPalrum iractalibus ordinali, paff.
reginoeSueci-eChrlstinxIongeiniegriusetemendalius 612; Epislola teriia (d) ad Modoinum, Auguslodu-
vulgalum est pag. B79lomi noni MonumentorumEd- nenseni episcopum, pag. 616, qua; incipil
mundiMarteueet Ursini Durandi,Parisiis, 1753, folio. Salye, sancteparens, Chrislivenerandesacerdos
(o)- Journal des Savanls ah. 1716, pag. '254', (d) Prima apud Georgium Fabricium et alios in-
seq. cipit: _t
(b) Subjunctis nonnullis carminibus Theodulfi et Salve,Pater, profluashilari de pectoregrales. .
Jonae Aurelianensium episeopor-um, Modoini- epi- Secunda apud Mabillonium:
scopi Augustodunensis, et Laidradi atque Agobardi viro libi mitlosalutem.' -
Lugdunensium. - .-_---- Egregio, Modoine,
-De hoc Modoino Sammarlhani. tom. II Gallis.
(c) In Yeteris Testamenti libris descrintorum. Christiana., pag. 56.
PATROL. CXIX,,
FLORl DLVCONILUGDUNENSIS
Augustimontis(a) paslorin arce potens.,. A-Iucubrationes , ab eodem Manguino edilse. ViJe
eiiam quse conlra sentenliam Floro nosiro scriplnm
Tilulus ... apside memoriceS. Jusli, pag. 618. illud tribuenlem disseruit Menelrierius in Memoriis
4. Opusculum adversns Amalarium Lugdunensem litterariis Trevoltinis anni 1705, pag.544 seqq.
chorepiscopum, de Corpore Chrisli tnparlito, in "6. Alterius etiam velustioris Flori, monachi S.
lomo nono monumenlorum Martenii et Durandi, Trudonis, ordinis-Benedielirii, dioeeesis Leodicen-
pag. G4i. De iilo Amalarii errore dixi supra lomo I. sis, circa annum 760, clari sunt Additamenla ad
Fl rus hoc opusculumpermodum epibtolaescripsit: Martyrologium Bedcecum illo vulgata ab Henschenio
Dominis beatissimis, reverentissimis, et piissimis pa- THIActis saniilorum ante lomum securidum Martii, et
sioribus gregis Chrisli, rectoribus Ecclesice Dei, prce- novissime cum Beda. Historia eeclesiastica gentis
dicatoribus ac propugnaloribus .caiholiccefidei. Dno- Anglorum ex recensione Joannis Smith, Cantaliri-
GOi.1 sacri consiliimagistro et pontificictarissimo,-HzTi ' giae, 1722, fol. Adde Carolum Cointe tomo IV Anna-
Trevirorum antistili, ALDBICO reveremissimo Ceno- lium Francorum, pag. 470 seq. * Adjecit etiam ele-
manorum episcopo, RAJBBAI. abbati venerabili et ex giacos quosdarii versus in calcc cujusdam veteris
provincia Lugdunensiprima, ALBERICO Lingonum et commentarii in Psalmos, qui in codice mille an-
Foiu.. Cabilonensi reverenlissimisepiscopis, Ecclesice norum manuscripto in bibliolheca Mediolanensi
catholicai indignus filius el pietaiis ac palernilalis Ambrosiana servatur. Carmen hoc edens Muratorius
vestrai exiguus servulus FLORUS.Subjicitur deinde, Antiquit. tom. III, pag. 856, in ea est opinione,
pag. 649, Opusculum de eadem causa in concilio ejus auctorem ipsum esse Lugdunensem diaconum,
episcoporumapud Garisiacum palalium acta; el pag. r>sa?,culisui lumen; aeque lamen judicat commen-
i 66 : Epistola Flori ad Theodonis Villce concilium tariorum illorum auctorem a S. Hieronymo, cujus
adversus libros Amalarii. . nomen ibidem praefert, longe esse diversum. Porro
• 5. Contra Joannis Scoli erroneas
dcfmiliones. in eo carmine ad Eloardum abbatem directo Florus
Scripsit nomine Ecclesia. Lugdunensis ; in Gilberti recensuisse se commenlarium illum narrat. Eamdem
Manguini Yindiciis gralise et prsedestinationis ex commentalionem ex Elonensi codice sibi notam
sseeuli noni scriptoribus, lom. I, pag. 585, 758, eidem Floro Usserius in Histor. Goltesch. elCaveus
Parisiis, 1650,4, ettom.XYBibliothecaePatrum.edit. ascribunt, sed ex carmine a Muratorio relato nul-
Lugdun., pag. 611. Yidendum fueritne alius a no- Ium aliud ab eo munus pr_estitum discimus quam
slfo Florus Prudenlius Calindo, episcopus Tricas- correcloris. Cseterum 1 et ipse Florus Hieronymo
sinus, cnjus et alite exslant adversus eumdem Scotum vindicare opus illud visus est.
(a) Dunum Celtae monlcm vel clivum, ut Grajci ôvvovet 6Tv«appellant. Yide Cangium.
LIBER Dl EIECTIOMB.S EPISC9P9MM,
COLLECTUS EX SENTENTIIS .PATRUM.

(ApudGa.la.-d.,ubiiinpra.)
I. Manilestum est omnibus qui in Ecclesia Dei sa- C ipsa in leslimonium sanclse et legitimse ordinationis
cerdolale"officium administrant, quse sunt illa quse ejus prosecutus esl dicens (epist. 111): « Factus est
in ordinatione episcopali, et sacrorum canonum Cornelius episcopus de Dei et Christi ejus judicio,
auctoritas, etconsueludo ecclesiastica, juxta dispo- de clericorum omnium testimonio, de plebeio suf-
sitionem divina. legis el traditionem aposlolicam fragio, de sacerdotum auliquorum el bonorum vi-
rorum consensu; cum nemo episcopus inibi factus
jubeat observari. Yidelicet ut pastore defunclo, et
sede vacante, unus de clero Ecclesiaj, quem com- esset, cum gradus cathedrse saeerdotalis vacaret.
munis el concors ejusdem cleri et tolius plcbis con- Quo occupato[ et omnium nostrorum consensione
sensus elegerit, et publico decreto celebriter ac so- firmalo, quisquam jam episcopus fieri voluerit,
lemniler designaverit, legitimo episcoporum numero omnimodisnecesse csl ut ecdesiasticam iion habeat
consecralus, locum decedenlis anlistitis rite valeat ordinalionem, qni Ecclesiienon lenel per consensum
obtinere; nec dubitetur divinojudicio etdisposilione unilalem. Post primum secundus esse non potesl.
flrmalum, quod ab Ecclesia Dei tam sancto ordine et Quisquis enim post unum, qui per eleelionem con-
legilima observalione fuerit celebratum. secratus est, esse. voluerit, jam non secundus illc,
II. Htec sunt qu_e et in Conciliis Patrum; et in sed nullus est. 11
decrelis aposlolicse sedis ponlificum slaluta repe- D III. 3uxta hsec verba beali Cypriam, ordinatos
rlunlur, et abEcclesia.Chrisli e_ initio comprobata fuisseconstal, el legitime prsefuisse universo populo
Dei antisliles, absque
reperiuntur, et comprobanlur/ Unde et beatus mar- deinceps onines Ecclesiarum a temporibus
tyr Cyprianus de sancto Cornelio urbis Romse pon- ullo consultu mundanse poteslalis,
annos fere quadragintos.
tiiice, cum episcopalum ejus atlversus quosdam su- apostolorum, elpostea per
esse cceperunt,
perbos el invidos calumniaiores defenderet, hasc Ex quo aulemChristianis principes
13 DE ELECTIONIBUS/EPISOOPORUM. «
eamdeni episcoporum ordinationibus ecclesiasticam A invilali fuerant, consecratus, nemo principum hujus.
libertatera ex parte maxima permansisse, manifesla soeculi fuerit interrogatus. In Ecclesia'quoque Lug-
ratio 'declarat. Neque enim fieri potuit, cum unus dunensi sic religiosaolim et venerabilis consuetudo
imperator orbis terrse monarchiam obtineret, ut ex fuit, sicut anliqua narral historia: scilicet ut,' defun-
omnibus Ialissimis mt.ridi parlibus, Asise videlicet, ctb ponliflce, omnis.in unum conveniret Ecclesia, et
Europse et Africse, omnes qui ordinandi erant epi- triduano jejunio communi voto ac supplicatione ce-
scopi ad ejus cognitionem deducerentur. Sed fuit lebrato, quemcunque eis Dominus per revelatidnem
semper intsgra et rala ordinatiq, quam sancla Ec- sive ex eorum clero seu aliunde oslenderet, ipsum
clesia juxta traditionera apostolicam et religiosse sine dubio antistitem corislituerent. Quod de beato
observationis formam oelebravit. , Euclierio prsefa._eurbis episcopo,.et doctore egregio,
1Y. Quod vero in quibusdam regnis postea con- sanctissimse Yilse ejus liber manifeste testatur im-
suetudo obtinuit, ut 'consultu priricipis ordinatio pletum. Qui cum.esset ex nobilissimo senatorum ge-
fleret episcopalis, valet utique ad cumulum fraler- hereoriundus, ethuic sseculoabrenunlians, omnique
nitalis, propler pacem et eoncordiam mundanse po- faeultate sua in pauperes ob amorem Christi dislri-
lestatis; non tamen ad complendam veritatem vel bataj partibus Provincise in quod&mspecu retrusus,
auctoritalem sacrae ordinationis, quse nequaquam " atque ibi soli Deo jejunus, et orationibiis vacans
regio potenlalu-, sed solo Dei nulu, et Ecclesise fi- latitaret, lali revelatione ostensus, atque inventus in
delium consensu, cuique conferri potest. Quoniam pontiflcali regimine loeatus est. Ex quo certissime:
episcopatus non estmunus bumanum, sedsancti Spi- constat quod orani illo lempore quo tantam bonita-
ritus donum, sicut ostendit apostolus, ubi ad epv- tem sive graliam omnipotens Deus in illa voluit Ec-
scctpos loquilur, dicens {Act. xx, 28) : Altendite clesia demonstrare, valebat ac sufficiebat ad corise-
vobis el universo gregi; m q .«- vos Spiritus san- crationem rectorum sola ejus gratia et fides Eccle-
vlus posuil episeoposregere Ecclesiam Dei, quam ac- sise devota
quisivit -sanguinesuo. Undeel in Episloia ad Hebrseos YI. Sed et in Romana Ecclesia usque in prasen-
{cap. Y, 4-6) ait: Nec quisquam sibi sumit lionorem, tem diera cernimus absque interrogatione principis,
qui vocalur a Deo, sicui Aaron. Sic et Chrislus solb dispositionisjudicio, et fidelium suffragio, legi-
«'<__.
non semetipsumgiorificavit ut ppntifexfieret, sed qui lime J-ontifices consecrari: qui etiam omnium re-
loculus est ad eum, Filius meus es lu, ego liodie genui
gionum el civilatum quse illi subjeclse sunt, juxta
te. Et iterum : Tu es sacerdos in ceternumsecundunl
antiquum n.oreiu, eadem libertale ordinant atque
urdinem Mekhisedech. In quibus Apostoli verbis „ constituunl sacerdotes; nec adeo quisquam absurdus
evidenlissime demonslratur, ad koc munus adipi- est, ul putel minorem illie sanctificalionis divinse
scendum. atque sumendtim suflicere unicuique esse gratiam, eo quod nulla mundanae poteslatis
graliam Dei, cooperante fide et devolione gralise cohiitelur aucloriias.
cjus, absque his autem humand arbitrio nemini YIL Qiiseornnia non ideo dicimus quasi polesta-
posse concedi. Dnde graviter quilibct princeps' tein principum in aliquo minuendam pulemus, vel
delinquit, si hoe suo beneficio largiri posse existi- conlra religiosum morera regni aliquid sentienduin
mat, quod sola divina gralia dispensat; cum mini- persuadeamus; sed ut clarissime demonslretur,
sterium suse potestatis in bujusmodi negotium per- in re hujusmodi divinam graliani suflicere, huma-
agefido adjungere debeat, non pr_eferre.' nam veropolentiam, nisi illi consonet, nihii valere.
V. Denique ut islius rei nonnulla proreranlur Quapropter in sacris canonibus Patrum, ubi pluri--
exempla, puto quod de ordinatione beati Martini, inte causse commemoranlur sine quibus episcopalis
quando ex mqnaslerio sub alia oceasione educlus, ordinalioirritahabenda est, debac.renibil invenitur
et a popnlo comprehensus^ atque ad Ecclesiam pcr- inserlum.
ductas est, et continuo ab episcopis; qui ad ho.c
FLORI DIACONILUGDUNENSIS
• OPUSCULUM
j i.
DE. MISS^
EXPOSITipNE *
Ex ms. bibliotkecce Regince Suecice auctius ct emendatius.
(Mar.en., ampl.Collect.,tom.IX.)
OBSERVATIO PR_4EVfA.. A lerse nominum quse-forinsecus prsenolantur oslen»

dunt; sedet exanliquis mysteriorum libris qusedam
Qubd hactenus in Bibliolheca Patrum legebalur
abbreviatum roagislri Flori opusculurii in canonem verba necessario sumpta sunt. Quod autem eadeni
niissae, proiiit nunc primum inlegrum ac numeris nomina in ipsa opusculi ,serie- ubique inserta non
omnibus absolulum ex veluslissimo codice reginse sunt, illa necessitas fecit, ne frequens eorum inler-
Suecite, soeculox saltein exarato, ac proinde ad au- positio fierel absurda_et incommoda ipsius dictioi.is
ctoris setalcm proxime accedenle, ex quo Romce et sensuum
exislens Mabillonius' illnd describi curavit. Nam interruplio. In qua lamen exppsiliuncula
cum illud cum edilo diligenler conlulissel, ne par- non tam verba, qu_esatis simplicia sunt, sed polius
lem quitiem quartam Florianse expositionis in Pa- ipsius myslerii ratio et actio imponltur et commen-
trnnv Bibliollieca ebnlineri animadverlit, ac proinde datur, videlicet
non immerifo exislimavit publica luce dignum, qua fide celebrandum,- quanta pie
Ldqucipsum optasse videtur clarte memori_e cardi- tate. sit anipleclendum. ;
nalis Bona, qui et ipse reginse Suecite eodicem exa- . 2. (ADG.in Psal. xxxni, n. 4.) Ih myslerio corpo
iiiinaveral. rjs et sanguinis Domini noslri Jesu Chrisli, quod
Floruil aulem Florus circa anmim 840, regnanlc universum muudnm pro salute
apud -Francos Carolo Calvo, fuilqne .Lugilunensis sanetaEcclesia.per
Ecclcsire diaconus, ut vulgo dicilur, sive subdiaco- ejusdem niundi joffert, maxinie nobis humilitas comT
nus, ul placet Wandalberio, qui ipsum, u.ii el' Wal- B mendatur. Unum h enim nobis fecit idem Domihiis
fridus Slrabo, ob prseclaram ertidilionem et iridefes- Jesus Christus per kumilitatem, quia per superbiam
sam legendi scribendique assiduitatem mirum in
modum prsedicai. Sic enim ille in prsefatione ad recesseramus a Deo : redire autem ad euni nisi per
suum Martyrologium . Ope, inqnit, el subsidio prce- humilitatem non poteramus, et quem nobis propo-
cipue vsus sum sancli ac nominatissimi viri,'Flori; neremus ad imitandum non liabebamus. Omnis enim
Lugdwiensis Ecclesice subdiaconi, cjui,ul nosirotem-
pore revera singulari sludio et assiduiiate in divince mortalilas hominum supeibia tumebat', etsi existe-
Scriplurle sciemia pollere,ila librornm aulhenticorum rel aliquis humilis vir in spiritu, sicut erant pro-
non mediocri copia et varielaie cognoscitur abun- * phetoe et patriarchse , dedignabatur genus huma-
dare. Ex hoc Wandalberli loco fefutata manet Joan- num imilari bumiles homines. Ne ergo
iiis Trilhemii opinio, asserenlis Florum fuisse Tru- dedignaretur
doniensis monasterii monachum, nisi forle sub vitse homo imilari hominem humiiem, Deus factus. est
finem monasticre professioni nomcn dederit.j Cum humilis, ut vel sie superbia generis humani non de-
iiutem in sanclorum Palruin leclidne, quorum'egre- dignarelur sequi vesligiaDei. Eranl aulem, ut legi-
giam librorum copiam habebal, esset versalissimns,
hoc opus aliaque ab eo edila ex eorum pr_eserlim mus, sacriiida antea Jud_eorum secundum Aaron in
dieiis et senteniiis composuil, quorum perssepe in- viclimis pecorum, et hoc in myslerio nondum erat
tegraverba uno tenore proscquitur, nonminquam sacrifleium corporis et sanguinis Domini, quod nune
mentem solum exprimil. Exposilioni missse;aliud C diffusum esl loto orbe terrarum.
ejtisdem Flori opusculum subjicere libet adversus Propdnamus nobis"
Amalarium, quodex duobus an.tiqiiissimis mss., uno ergo anle oculos duo sacriflcia, et illud secundum
Pelleriano, aliero Achillis llarlsei, ante annos 800 ordinem Aaron, et lioc secundum ordinem Melchi-
exaratis, olim descripsit Mabillonius. sedech. Scriptum est enim : Juravit Dominus, et non
1. Incipit opusculum de aeiione a missarum colle- pcenitebiteum, tu es sacerdos secundum ordinem Mel-
ctum quam maxime, el in ordinem idigeslum ex ver- chisedech (Psal. cix, 4). Hoe aulem manifesle dici-
bis sanctorum Patrum Cypriani, Ambrosii,"iugtistini, iur de Domino noslro Jesu Chris.to. Quis ergo erat
Hieronymi, Gregorii, Fulgentii, Severiani, Yigilii, Melchisedech ? utique, sicut legimus, rex Salem,-
Isidori, Bedce,Avili, sicut suis lbcis per singula 'it- Salem civitas fuit antea illa, quse postea, sicut docii
a Per actionem missarum intelligunt auctores li- cap. 12 : Oralionem quam cunonem sive aciionem
turgici canonem missue. Aclio diciiur ipsecanon. in- propler regularem sacramentorum confeclioiiem,Ro-
quil YValfridusStrabo lib de Rebiis eccles., c. 22, mano more aptlellamus, quis composuerit averle non -
cjuia in eo sacramenta conficiunlur Dominicu. Canon legimus. h Apud Augusiinum legitur viam, et quidem, ut vi-
vero cadcm aclio nominalur, quia in ea est legilima
elregularis sacramenlomm confeclio. Et Micrologus delur, melius.
' '18
il _ DE EXPOSITIQNE MISS/E.
Jerusalem dicta esl. antequam \ in cruce, ut diceret: Dirigahr oralio mea sicut in<>
-prodiderunt, Eigo
ibi regnarenl Juda_i,ibi eral ille sacerdos Melchise- censum in conspectu luo, elevatio manuum mecmmx
novi-
decb, .qui scribitur in Genesi sacerdos Dei excelsi. sacrificium vespertinum (Psal. CXL,2),' sicut
Ipse occurrit Abrahse, qiiando liberavit Lotb dema- mus, qiiia- Dominus circa vesperam pependit in
- faibus perseqi_enlium, et proslravit eos a quibus ille cruce, elimpietates nostrse propi.ialse sunt; alio-
feriebatur, e.t.liberavit fratrem. Post liberalionem quin absorbuerant nos. Merito illi caniavimus in
fralris occurrit ei Melchisedech. Tanlus eral Mel- psalmo": Et impieiales nostras lu propiliabis (PsaU
chisedecb a quo benediceretur Abraham. Protulit •LXIV,4). Tu sacerdos, lu victima, tu oblator, tu
panem et vinnm' el benedixit Abraham, et deditei oblalio. 'Ipse 1sacerdos est, qui.nunc ingressns eSl.
' decimas Abraham. Yide
quid prdtulit et quem b'e- interiora veli: Solus ibi ex his' qui carnem geslave-
nedixit, et dictum est postea : Tu es sacerilos in runt interpellal pro nobis. In cujus rei flgura in illo
{eiernumsecundwn ordinem Melcliiscdech.DswiAhoc primo popiilo, etin illo primo teniplo, unus sacer-
in spirilu dixit longe post Abraham. Temporibus dos iiilrabat in Sancla sanctorum (Heb. ix, 7), po-
autem Abraha. fuit Melchisedech. De quo ergo alio pulus bmnis foris stabat, et ille qui solus ingredie-
dicit: Tu es sacerdos in celernunisecundum ordinem batur interibra' veli, oflerebal sacriflcium pro pcP'
- Melchisedech, nisi' de illo cujus novimus sacrifi- B pulo foris stahte. Quid enim agereturin illo populo
' - -
eium'?_- Judtei-nescierunt;'-sed modosciunl; de illis quippe
o. Sublatura est-ehim sacrifieium Aaron,et coepit i dieturn est: Quandiu legiiur Moyses, velamen supra
esse sacriftcium secundum ordinem Melchisedeeh. cor eoruiii positum est; ibi vetamen figura est; sed
"Deminus ilaque noster Jesus Christus in corpore et tolletur figura, et apparebit veritas (II Cor. m, 15).
sanguine suo voluit esse salulem nostram. Unde Sed'quando tolletur velameh? audi Aposloluni:
aulem Vommendavit corpus-el sanguinem suum? Cum autem transiens ad Dominum auferelnr velamen
"De humilitate sua. Nisrenim esset humilis, nec (Ibid., vers. 16).- Propitialis ergo- peccalis nostris
inauduearelur, nec biberelur. Respice altitudinem et impietatibus per illiid sacriflcium vesperlinum,
-ipsius: In principio erat Nerbum-, el Verbum erat transimus ad Dominum, et auferetur velamen Pro-
npudDeum, el-Deus emtYerbum (Joan. i, '): Ecee . pterea etDomino cruciflxo velum templi scissum
- .cibus sempiternus; sed manducant angeli, mandu- esl. Ilaque nec carnem prseputiir circumcidimus
canl sempiternse virtutes, manducant ccelesles spi- juxta-ritum Mosaicce legis, nec abslinemus-carni-
rilus, et manducanl el saginahtur, et integrum mabus, quas eadem Iex dicit immundas, nec- sabbaia
nel quod ebs satial et Itetiiicat.' Quid aulem bomo et- neon.ei.ias etdies feslos eorum carnaliler ob-
"
posset ad illum cibiim? Unde cor tam idoneum illi C scrvamus, nec victimas pecorum- sacriflcamus Deo,
cibo? Opoflebalergo, ut mensa illa lacleseeret, et nec pascha in ove et azymis simililer celebramus,
ad parvulos •perveniret. Unde autem fit libi Iae? ct si quaalia fuerunt vetera.sacramenla, quse omnia
unde-aulem cibus "in Iac converlilur, nisi per-car- " umbras futurorum appellat Aposlolus, quia ea-si-
nem trajicialur? ,Nam materlioe facit; quod man- gnificabant suoUcnipore revelantla quse nos revelala
•'ducat mater, hoc manducat infans ; sed quja minus percipimus, ut remota umbra nuda-eorum hice
idoneus est infans qui pane vescatur, ipsumpanem frueremur. Nam et exuendo v.eterem l.ominem cir-
mater incarnat, el ulililale a-mamillseel lactis succo ciimcidimiir in"' exspoliatione Corporis''carnis , el
-de ipso pane-pascil infanlem. Quomodoer-gode ipso quos cibos iili 'vetaiil inpecoribus, nos vitamus in
pane pavit nos sapienlia Dei? Quia Verbumcaro fa- - moribuSj et exhibemus corpora noslra hostiam vi-
ctumest, et habilavit in nobis (Joan. !, 14)-. Yide vam, sanetam, Deo placenlem, cui et animas-no^
ergo humilitatem, quia panem angelorum manducat stras in desideriis suis pro sanguine intelligenter
homo. Et scriplum est; Panem cwlidedit eis-,panem effundimus, el Ghristi velut Agni immaciilaii-san-
angelorum manducavit. homo (Psal.- LXXVII, 24), id guineab omni iniquilale mundamur, qui propter
est Yerbum illud-quopasciintur angeli sempiternum, - similitudinem carnis peccati eliam caprino pecore in
v quod est. sequale Patri, manducavit homo, quia cum veteribus sacrificiis figuratur, nec eum negat in
in forma-Deiessel, non rapinam arbilralus esl essese crucis carnibus taurum, qui in.illo cognoscit maxi-
cegualem Deo (Phil. n, 6). Saginantur illoangeii; mam victimam. In illo requiem cum invenimus,
sed semeiipsum exinanivit, ut manducaret pancm vere sabbatizamus, et lunse novse observatio-vitte
angelorum homq, formam servi accipiens iiisimililu- novsecst sanctificatio, etpaschanostrumest Chri-
dine hominum faclus, el habitu invenlus ul homo. slus, el azymus nosler sinceritas verilatis-, fermen-
Humiiiavit.se, faclus obediens usque admortem, morr lum non habens vetuslalis; el qusecunque alia illis
tem auiemxmcis, ul jam de cruce eommendarelur • veteribas adumbrata sunt signis, in islo habent fi-
- nohl&caro et sanguis Domini novum sacrificium.
nem; cujus regni non erit flnis. Inillo quippe omi.ia
- 4. '
(AUG-.-HPsal; LXIV,1.) Ipse ergo a Domino oportebat impleri, qui veriit legem et prbphelas non
Deo missus sacerdos.noster, assumpsit a nobis quid solyere, sed implere. Proinde illa velera signa-re-
offerret-Deo. Illas sanctas primitias carnis ex ulero rum non eyacuavitarguendo, sed.implehdo mulavi.,
Yirginisholocaustum obtulit Deo : extendil manus ut alia essent quse minliaKnLêiiisse-jam-Christitni,
a Apud Auguslinum et per Immililalein 'mamiila: et laclh succumt ctc. -'-."•
19 FLORl DIACONlLUGDUNENSIS 20
quam fuerant illa qute prsenunliabant esse ventu- A nitentia qusevis ab illo institutse rei cujusque mu-
Tum. Quoniam ergo sicut scriplum esl in Canlico lalio, quse credebatur esse mansura, proinde, cum
canticorum, aspiravit dies(Cant. 11,17), removean- dicit t)pn pcenitebileum: Tu es sacerdos in ceternmn
tur umbrse ; spiritualis signifiealio jam lucescal, secundumordhiem Melchisedech, satis ostenditeum
carnalis celebratio jam quiescat, audiamus Dominum , poaniluisse, bqe est eum mulare voluisse sacerdo'.
vetera Judseorum-sacrificia repudianlem, el novum lium, quod conslituerat secundum ordinem Aaron,
Christi sacrificium aperlissime promiilen.em per sicul de utroqne videmus implelum. Nam et Aaron
Malachiijm,proplietam dicenlem : Non esl mihi vo- sacerdolium jam nullum esl in aliquo templo, et
lunlas in vobis, dicit Domtnus, et pnmus iwn,sttsci,- "Chrisli sacerdplium _3iernum perseverat in.coelo.
piam de manu veslra. Ab orlu enim solis usque ud Hunc sacerdotem et hoc sacerdotium magnifice
occasum magnum est nomen meum in genlibus, et iti commendal apostoljis, cum graliam Evangelii a re-
omni loco sacrificalur, et offerlur nomini meo oblalio galibus caeremoniisdislinguens, seribit ad Hebrseos:
munda, quia nomen meum magnum est in gentibus, Et alii quidem plures facti sunl sacerdotes,- eo quod
dicit Dominus exerciluum (Malach. i, 40). Cerle hic morte prohiberenlur permanere; hic aulem eo quod
uegare non possunl Judsei, Don solum non accipere maneal in celernum, sempilemumhabel sacerdolium:
saciificium de manibus corum, sed nec se illi offerre B unde et salvare\in perpeluumpolest, accedens per se-
manibus suis. Locus enini unus est lege Domini melipsumad Deum, semper vivens ad interpeUandum
conslilutus, ubi manibus eorum sacrificia jussit of- pro eis. Talis decebal ut nobis essel pontifex, sanctus,
ferre, prseler quem locura omnino prohibuil. Hunc innocens, impollulus, segregatus a peccaioribus, ei
ergo locum quem pro suis meritis amiserunl, eliam excelsior cozlis factus, qui non liaberel quolidie he-
sacrificium quod ibi tanlum licebat offerri in locis cessitatem, quemadmodum sacerdoles, prtmo pro suis
aliis offerre non'audent. Ecce omnhnodo implelum peccalis hostias \ojferre, deinde pro populi. Hoc enim
est, quod ait prophela, Et munus non suscipiam de fecil seniclseipsum offerendo (Hebr. vn,28). Et ite-
manibus vesiris. Neque hoc ita prsedictum et imple- rum : Talem, liabeinus pontificein, qui eonsedit ad
tum est, ut eos prophelica sententia respondere per-~ dextram majestatis in cwlis, sanclorum mmisler et.
mittal. Quia raanibus non pfferimus carnem, corde iabcrnaculiveriquod fecil Deusel homo(Rebr.xm,i).
et ore offerimus laudem, secundum illud in psalmo :• Sancti ergo palres nostri in Yeteri Testamento uni
lmmola Dei sacrifkium laudiseliavi (Psal. xux,14), Deo et Creatori omnium .victimas obtuleruni, quas
liinc enim contradicit eis qui dicit: Non est m.ihi sibi ipse ofierrilvoluLl,per earuinsimilitudinem pro-
volunlas mea in vobis.Deinde ne exisliment Judtei, miltens viclim-.ni veram, per quam nos sibi peeca-
quod illis nqn pfferenlibus,,ne.cillo accipienle de ma. ^ torum remissione, reeonciliavit in Christo Jesu Do.
nibus eorum Deo, sacrificium non offeratnr, quo mi.nonoslro, ul ei offerretur similitudo, promiltens
quidem ille ppn eget, qui bonorura noslrorum ,nul.- yerilaleni sacriftcii, cui eral offerenda iDsa reddita
lius indiget: lamen quia sine sacrificio non esl, quod veritas in passione corporis et sangmnis Chrisli.
. i:on illi, sed nobisutileêst, au.diaht ipsura Dominum Hujus sacrificii caro et sanguis ante adventuro
contestanteni., imo aperiant oculos et videant, Christi per victimas simililudine promittebatur, in
quia qb orlu solis usque ad occasum, non in uno, passione Chrisli per ipsam veritatem reddebatu.-,
sicut in illis fuerat conslilutum, sed in omni loco, post ascensum Chrisli per sacramentum memoria
offertur sacrificium Christianorum,neecuilibet Deo, celebralur. Proinde prima sacramenla, qute obser-
sed ei qui isla prsedixit DeoIsraeL Unde alibi dicil vanlur el celebranlur ex lege, pra.nuntiativa erant
Ecclesise.suse: _E.Redempior liius Deus Isrqel, Deus, Cbrisli venturi.quse cura suo. advenlu Christus im-
nniversce terrce vocabiiur (lsa. LIV, 5). Hoc sacrifl- plevissel, oblala1sunt; etideo oblala.quia impleta,
cium niundum offertur Deo Israel, non ah una genle non enim vemt solvere legem sed adimplere. Alia
Judseorum, de cujus manibus non se aceeplurum sunl inslitula virtute majora, uliliiaie meliora, aclu
prsedi.xit, sed ab omnibus gentibus, qute dicanl: facillora, numero. pauciora, lanquam 'ustitia fldei
Venite, ascendamusad montem Domini, nec in uno revelata, el in ljberlale vocalis (iliis Dei jugo servi-
loco sicut prteceptum erat in terrena Jerusalem; sed tutis ablato, quod duro el carni dediio populo con-
in omni loco usque in ipsam Jerusalein; nec secun-; gruebat, qualia isunl in Ecclesia baplismus Chrisli,
dum ordinem Aaron, sed secunduin ordinem Melchi- eucharislia Chrisli, signaculum « Christi. Hinc est
sedecb. Chrislo enim diclum esl, et de Christo lan- quod caulissimo,divisionis ordine Ecclesia Dei vivi,
tummodo anle prtediclum est: Juravit Dominns et qute est columi.a el firmamentum verilalis, tem-
non pcenitebiteum : TK.es sacerdos in ceternumse- pora venluri Chrisli venienlisque discernil, el omis-
cundum ordinem Melchisedech(Psal. cix, 4). Quid sis sacriflciis. qtiibus Christus passurus promitle-
est juravil Dominus, nis.i inconcussa veritale fir- batur, boc sacrificium offert, quo Christns jam
mavil? Et quid est non pceniiebil eum, nisi hoc sa- passus ostendilur, qui propterea verus est sacerdos,
cerdolium nulla alia raiione mulabil? neque enim quia semeiipsum veram pro nobis hosliam oblulit,
sicul hominem pcenilet Deum, sed Dei dicitur poe. sicul Apostolus lestatur dicens : Estote ergo imita-
aId-est cohfirmationis sacramenlum : unde et formam : 'Signacutum doni Spirtlus, sancli, et Ordo
apud Grcecos episcopus confirmans' banc^ a!hibei Gelasianus signum Christi in vilam cvtemam.Amen.
21 DE EXPOSITIONE MlSSJE; 22
iores Dei sicul ftiii charissimi, et ambulale in dile- A , raculum, quo in quinque millia liominum satiala
vlione, sicut et Cltrislusdilexit jws, et tradidil semet- sunt, narral eum fugisse in montem, declinando
ipsum pro nobisoblationem et hostiamDeom odorem scilicet a lurbis, quse tauli signi admiralioneper-
suavitalis (I Cor. xi, 1), ut in ipso sacerdple ac sa- molse, cupiebanl" rapcre et facere eum regem",et
crificio fieret remissio peccatorum,-id est per me- mox veniente nocte ambulanlem super mare venisse
diatorum Dei et homiiium, hominem Christum Je- Capharnaum, alque ibi jam die altera occurrentihus
sum, per quem facta peecatorum purgatipne re- sil.i lurbis et inter alia qutcrentibus et dicenlibus:>
epnciliamur Deo. Npn enim nisi peccatis bomines Quid faciemus ut operemur opera Dei ? respondissa
separantur aDeo, quorum inbac vita non fit noslra cis : Hoc esl opus Dei, ut credalis in eum quem misit
virtiite, sed divina miseratione purgalio per indul- ille. Cumque respondissent: Quod ergo lu signum
gentiam illius, non per noslram potenliam, quia et facis, ut videamus el credamus libi ? quid operaris ?
jpsa quanlulacunque, virlus qure dicitur noslra,i!lius Patres noslri manna manducaverunl in deserlo, sicut
est nobis bonitate concessa. scriptum est: Panem de ccelodedil cis manducare.
. 5. Proplerea ergo nobis per Mediatoreni prseslita Dixil eis Jesus : Amen, amen dico vobis, non Moyses
est gralia, utpolluti carne peccati, carnis peccati dedil vobispanem de ccelo,scd Paler meus dal. vobis
simililudine mundaremur, per hoe scilicet qood B panem de crnloverum. Panis enim Dei est, qui de-
eramus el non eramus. Eramus enim bomines, sed scmuiilde ccelo,eldat vitammundo.Et post paululum:
justi non eramus ; in illius aulera incarnatione, na- Ego.sum panis viice,qtii venit ad ntenon esuriet,el qui
tura humana eral, sed jusla, non peccatrix eral. creditin me non silielunquain. Etilerum: Amen,amen
Hsec-estuiediatio,' qua manus lapsis jacenlibusque dico vobis,qui credit in me habel vlam ceiernam. Ego
porrecla est. Hocest semen dispositum per angelos, suni panis vitce:patres vestrimanducuverunlmanna in
in quorum edictis el lux dabalur, quia et unus Deus desenoel moriuisuni. Hic est panis deccelodescendens,"
coli jubebatur, el hic mediator venturus proinilie- ut.siquis ex ipso manducaveril,non moriatur. Ego sum
balur. Usus sacramenli fide etiam justi. anliqui panis vivus qui de ccelodescendi: siquis manducaverit
mundari pie vivendo meruerunl, sicut beatus Petrus ex hoc pane, vivelin celenium.Et panis quem ego
apostolus ad quosdam qui in lege jusliflcari qutere- dabo, caro mea eslpro mundi viia. Et rursus posl
bant, manifeste teslalur, dicens : Quid lenlatis Do- aiiqua : Amen,amen dicp .vbbis, nisi manducaveriits
minum, imponerejugum super cervicesdiscipulorum, carnem-Filii hominis, et biberitis ejus sanguinem,.non
quod nequenos, neque palres nosiri porlare potuimus; habebilisvhatn in vobis; qui manducal meam carnem,-
sed per fidem Domini Jesu credimus salvari, quem- et bibit meum sanguinem, habet vilam wternam, et
admodum el illi?.(Act. xv, 10.) Omnis ilaque ho- C ego resuscilaboeum in novissimodie. Caro enim mea
ininuni mulliludo, propler quos a dseinonumdomi- verecsl cibuset sanguis meusvere esl potus: qui man-
nalione liherandos Chrislus advcnit, in illo liabent ducat medmcarnein et bibit meum sanguinem, iii mo
misericordissimampurgalionem el mentis el.spMlus inanel el ego in illo. Sicul misit me vivcns Pater et
el corporis sui. Proplerea quippe lolum hominem ego vivo propler Patrem, et qui manducal me, el ipse
sinepeccalo illesuscepk, uttoium quo constat homo, vivel propter me. Post hoc subjunxit Evangelisla :
a. peccaiorum peste sanarel. Gralia quippe Dei Hcecdixil in synogogadocensin Gapltarnaum (Joan.
non poluit. graiius coinmendari, quam ul ipse unicus vi, 28,55, 47, 54, 59), quod totum, sicut ipse Evan-
Dei Filius in se incommulabililer manens, inducerel gelii secundum Joannem textus ostendit, manifcslo
hominem, et spem dileclioms suse donaret homi- anno inlegro anle. passionem Domini gestum est.
nibus h.omine mcdio, qna ad illum ab hominibus Nam sicutidem evangelisla scribit, quando .illudde
uniretur, qui _nm Iongeerat, immorlalis a morta- quinque panibus miraculum faclum csl, Proximum
libus, incommutabilis a commutabilibus, juslus ab erat pascha, dies feslns Judceorum (Ibid., vers.4);
impiis, beatus a miseris, et quia naluraliter indidit " nec lamen in ipso,*sedin pascha annisequenlis euni
nobis ut beaii immortalesque esse cupiamus, inanens aJ passionem venisse commcmoral. llinc est quod
bealus suscipiensque mortalem, ut nobis tribueret în illa ccena pasclrali, quando Dominus tradilusesr,
quod amnmus, perpeliendo docuil contemnere quod nihil de ipso corporis et sanguinis ejus mysterio
timemus. Hac Dei gratia qua in nos oslendit ma- idem bealus Joannes cominemoral; quia videlicetco-
gnam misericordiam suam , el in hac vita °per piosius boc et sublimius in prsecedentibus Evangelii
fidem regimur, et post hanc vitam -per ipsam spe- sui parlihus explicaveral, el, a reliquis iribus evan-
ciein , incommulabilis veritalis ad perfeclionem gelislis, quod ,in catlem coena in commemoralione
plenissimam perducimur. Domiuicte passionis ad salutem fldclium fuerat t:a-
fi.Hanc igilur graliam purgalionis etredemplionis dilum,diligenlernoyeralcommendalum.Verbaquippo
iiostne, quam nobis Dominusel Salvator in saera- Mal.hfci baccsunt: Ccenanlibus autem eis, accepit
niento sui cofporis et sanguinis commendavit, longe Jesus panem, et benedixil,el fregit, deditque discipulis
antequam paterelur in populis prsedicavit; .sed pri- suis et ait : Accipile et comedite : hoc est corpns
die quam paterelur, id esl ea nocle qua tradebatur, meum. El accipiens calicem gi-atiasegil, el dedit illis,
iii coenadiseipulis"suis tradidit. Nam bcalus Joannes' dicens : Dibite ex hoc omnes. Ilic est enhii sanguis
evangelisla •slaiiriiposl illud de quinque panibus mi- ttiens Novi Teslamenl'', qut pro miillis effiinaeuir ;n
25 FLORl DIACONILUGDUNENSIS 24
i'
remissionem peccalorum (Mallh.xs.yi, 26). Marcus A intraret, qnam ceteri cibi. Ideo enim per universum
vero sic ait : Et manducanlibus illis, accepii Jesus orbem mos iste servalur, neque enim quia post ci-
panem, et benedicensfregit, eldedit eis, el ail: Sumiie: bos deditDominus, propterea pransi aut ccenati fra-
Hoc est corpus meum. El accepto calice, gralias tres ad illud sacramenlum accipiendum convenire
agens dedit eis. Et biberunl exillo omnes, et ail illis : debebuiit, aut sicut faciebanl qnosApostolus arguit
Ilic est sdnguts meusNovi Testameuli, qui prohnullis el emendat, mensis suis isla miscere; ait enim:
effunditur (Marc. xiv, 22). Lucse vero bis verbis Convenientibusvobisin unum, jo.mnon esl Domini-
narratio explicatur : Et accepto calice gralias egil, cam ccenam manducare (I Cor. xi, 18), hanc ipsam
et dixit, Accipiteet dividileinter _os,Dico enim vobis acceptionem eucharisti_eDominicaracoenamvoeans.
quod non bibam de generalione vilis, donec regnum Unusquisque enim , inquit, suam cccnamprceoccupat
Dei veniat. El acceplopaue, gratias egil, el frcgit, el ad manducandum (Ibid., vers. 21); unde el indigne
dedit eis dicens : Hoc est corpus iiteum, quod pro vo- dicit acceptum ab eis, qui non discernebanl a ctete-
b'.s datur. Hoc facile in meam commemoralionem. ris eibis veneratione singulariier debila. Continuo'
Simililer el calicem, poslquam ccenavildicens: Hic quippe cum dixisset judicium sibi manducat et bibii,
calix Novum Testamentum esl in sanguine meo, qni subjeci,t,i.o!idijudicanscorpusDomini(Ibid. ,vers. 29);
pro vobis fundilur (Luc. xxu , 17). Bealus cliarn B namque Salvalor quo vehementius commendaret
Paulus, cominemorans saeralissimse illius coense mysterii illius allitudinem -, ullinium hoc voluli infi-
mysterium, inter alia sic dicil : Ego enim aecepia gere cordibus et memorite discipulorum, a quibus
Domino, quod el trqdidi vobis , quoniam Dominus ad passionem digressuruseral; etideo non prtecipii,
Jesus, in qua nocle Iradebalur, aecepil panem, et quodeinceps ordinesumeretui:, ut aposiolis, per quos
qratias agens fregit et dixit: Hoc est corpus meum, ordinare Ecclesias disposueratservarel hunclocum.
quodpro vobis tradelur ; Iwc.facile in meam comme- 9. (CXPBIAN., epist. 65, ad Cecil.) Neque enim
morationem. Simitiler et calicem postquam ecenavit quia post coenam calicera obtulil Dominus, etiam
dicens : Hic calix Novum Teslamentum esl in meo .Dominici diei sacrificium posl ccenam celebrai'e de-
sanguine. Hoc fgeile quoliescuitqne| Mbetishi meam bemus. Christum offerre oportebat circa vesperara
commemoralionem(J Cor. xi, 25). Quantum eslistud diei, ut hora ipsa sacrificii oslenderel occasum et ve-
et ineffabilesalutis myslerium et pietalis sacramen- speram mundi, sicut de paschali agnoinExodo scri-
t.ura, lanla eonlestatione prtedictum, tahta verilate ptum esl: Et immolabit eum omnis multiludo filio-
commendatum, ut priushoc Dominus corpus et san- rum lsrael ad vesperam(Exod. xn, 6). Et -iterum in
guinem suum assererel, quam pro nobis suum. cor- psalmis : Allevaliomanuum mcarum sacrificium vc-
pus et sanguinem traderetur nemo enim polesl pas- C sperlinum (Psal. CXL,2).
sionis D.omini corporisque ejus et sanguinis pro 10. (Aus., epist. 149, od Paulinum, n. 16.) Nos au-
inajestale rei sacramenta cognoscere. tera resurrectionem Domini mane celebramus. Cum
7. (FCLG.epist. 14, ad.Ferrandum, n.45.)Notan- veroaitAposlolusdehocsacramenloloquens:P)'opfcr
dum quoque diligenter, quod in eadem ccena et qtiod, fratres, cum convenilisad manducandum, hvii-
Judaicum Dominus pascha comedit, quod oporlebat eemexspectate.Si quis esurit, domi manducel, ut non
auferri a, ct sacramentum corporis sui et sanguinis in judicium convenialis,slatim subtexuit, cceleraau-
dedit, quod ad salulem fidelium oporlebat inslitui. lemcum veneroordinabo (I Cor. xi, 55). Undcintel-
Desiderio, inquil, desideravi lioc pascha manducare ligi dalur quia multum erat ul in Epislola totum
vobiscumaniequam paliar. Manducavilergo pascba, illis agendi ordinem insinuaret, quem universa pef
quo passurus signiiicabatur, antequam pro nobis orbem scrval Ecclesia, ab ipsoordinatum esse, quod
voluntarie paleretur. Comedil paselia Judsaorum, nulla borum diversilate varialur. Nam et ubi ad Ti-
quo promissus est Chrislus, ut veniret ad pasclia motheum scribensait: Obsecroilaque primo omnium
lioslrum, quod immolatus est Christus. -, ' oraliones, "tnlerpeUaliones,gralia-
fieri o.bsecraliones\,
» 8.'(AUG., epist. 54, ad Janu-arium.) Aperle enim rum aciiones (I Tim. n, 1), hoc constituisse intellt-
d_citEvangelium,quodmanducantibusil)isaccepilJe- " gitur, quod omnis et pene omnis frequentat Eccle-
sus panem etbenedixit. Cum eliam superius dixisset: sia, ut obsecralioncs accipiamus diclas qusSfiunt in
Cuni sero aulem faclum essel, discumbebat cum duo- celebratione sacramenlorum , anlequam illud quod
decim. Et manducantibus illis dixit: Unus ex vobis est in Dbmini mensa incipiat benedici; oraliones,
tradet me, post enim tradidit sacramenlum; unde li- . cum benedicilur et sanctificatur, et ad dislribuen-
quidoapparei,quandoprimoacceperimldiscipuli cor- dum comminuilur, quam lolam benedictionem fere
puset sanguinem Domini, non eosaccepisse jejunos, omnis Ecclesia Dcminica oralione concludit. Inler-
nequaquam tamch proplerca calumniandum est uni- pellationes autem, sive , ut quidam codices habenl,
versse Ecclesise, quodajejunissemper aceipilur. Ex - postulaliones fiunt,cum populus benedicitur. Tunc
hoc enim placuit Spirilui sahcto,' ut in bonorem enini anlisliles velut advocati, susceptos suos per
tanti sacramenli in os Chrisliani Dominicum prius manus imposilionem rnisericordissimseofferunl pote-
a Apud Fulgchliiim Icgilur ojferri, sed sive offertur : nam in Dominica ccena dudtsoruin pascha
ri, sive aufferri legas, iilraqnc lcclio bona, c;l ceric finera accipicbal el debcbal aufcrri.
non ea quam profcrl Florus nosler spernemla vide-'
OR .«- DE EXPOSITIONE MISSÊ. 26
stati.Quibusperactis, elparticipalo lahiosacramenlo, A fuislis cum eo. Et addidil: Si qucesieritise_.ni, inve-
graiiarum actio cuncla concludit, quam in bis eliam nielis : si aulem dereliqueritis illum, derelinquet vos
verbisultimam commendavit Aposlolus. Htec aulem (I Par. xxvin, 9). Unde palet quia sicul KIHILPEIUS
causa prsecipuafuit isla dicendi, uf his breviter prse- potest esse homini quam derelinquere Deum et de-
scripiis atque significalis , uon putaretur negligen- relinqui a Deo : ita econtrario nihil melius est quam
dum esse quod sequitur, pro omnibusIwminibus,pro habere Deum et esse cum Deo. Et quia salutare ni-
regibus et hisquiin sublimilale sunl, utquielam et bi) est aliud quam salutem optare, hsec est vcra
tranqpllam vilam agamus in omni pielale el casiilate salutatio, vera. salutis optatio, id est cum ecclesia
(I Titn. ii, 2), ne quisquam, sicut se hanel humanse sua lanquam in templo suo, cum dicit Apostolus :
eogitationis infirmitas, sestimaret non essc ista fa- Templumenim Dei sanclum e~sl,quod estis vos (I
cienda pro iis a quibus persecutionem paliebatur Cor. III, 16). Et Ecclesia habet Dominirm secum in-
Ecclesia, cum membra Christi ex omni essenthomi- babitanlem et illuminanlem, regentem et protegen-
•num genere colligenda. Unde adjungil et dicit: Hoc tem, ut ille sit ei Deus, et illa sit populus, sicut pro-
enim bonum esl el acceplum coram Salvalore noslro • phela promisit dicens : Et inhabitabo el inambulabo
Domino-iqui omnes Iwmines vull salvos fieri, el in cum iliis, el cro eis Deus, el erunl ipsi populus (II
agniiionemverilalisvenire (Ibid., vers. 3). Et ne quis- B Cor. vi, 16), ut dum tantte beatiludinis dono Eccle-
quam diceret posse esse salutis viam in bona conver- sia Dei et possidct Dominum et possidetur a Deo, •
salione alunius Dei omnipotentis cultu, sivepartici- quatenus et ipsa sit htereditas Domini, el Dominus
palione corporis el sanguinisQiristi: Unusenim Deus, pars h_ereditatis ejus, impleatur in illa quod Psal-
Inquil, unus enim Mediaior Dei el honiinum homo mista ait : Beaia gens, cujns Dominus Deus ejus,
- Jesiis Chrislus, ul illud qupd dixerat, omneshomines populusquem elegii in hceredilalem$U/i(Psal. xxxn,
vult salvos fieri, nullo alio niodo inlelligalur prteslari, 12). Hoc eslenim summum hominis bonum possi-
nisi per medialorem nostrum Deum", quod semper dere Deum, el possi.leri a Deo ; ipsum solum tlili-
erat Yerbum, sed hominem Christum Jesum cum gere el ipsi soli servire, illi soli adhterere, ut dicat
Verbum caro faclutn esl et habitavil in nobis. Ideo . illi amma der\ota : Mihi autem adhwrere Deobonum
enim Chrislus medialor Dei et bominum dictus cst (Psal. Lxxn, 28). El ilerum : Adhcesit anima tnea
inler Deum .mmorlalem et morlalem hominem Deus posl ie(Psal. LXII,9), ul adhterens Domino, unus
et iomo reconcilians hominem Deo,verus rex, verus cum eo spirilus iiat, dicenle Apostolo : Qui udhceret
sacerdos. "Ergopglit homo arege Christo regatur, si Domino, unus spirilus esl (I Cor. vi, 17). Nam et
fortepeccaverit, eodem sacerdoie Christo expletur. ^ ipse Apostolus in Epistolis suis ila salutal dicens, ul
11.» Primo igiiur convenientibusin unum, et astan- ^ aliquando dicat : Dominus cum omnibus vobis;
tibus indomo Dei fidelibus,pr_ecedenlemodulatione aliquando : Deus qulem pacis sit cum omnibusvobis:
- divinarum
laudum, prsecedente lectione apostolorum item aliquando : Gralia' Domini noslri Jesus Christi
el Evangeliorum, prsecedenle etiam nonnunquam sil cum spirilu vesiro, fralres, amcn .(Ga(. vi, 18).
sermone el alloculioireniagistrorum, subjuncia quo- El nonnunquam sub disiinclione personarum, to-
que symboli confessione, et oblatione populorum, et tam invocans Trinilalem, ila salulat: Graiia Do-
initiala consecratione sacramenlbruni, in quibusom- mini noslri Jesu Chrisli el charilas Dei, el commu-
nibus mens astantium ad divina el cosleslia cogi- nicatio sancli Spiriius sil cutn omnibus vobis (II Cor.
tanda ac desideranda prteparalur, assistit saeerdos xni, 15). In quibus omnibus hoc optat fidelibus
allari, et celebraturus divina hiysleria, Ecclesiam scribcns, quod sacerdos ad allare assistens ,
salulando orat, el orando salutat dicehs :' scilicct. ut haben.es Deum non Jeseranlur ab eo.
12. Dominus vobiscum. Qui salutalionis ser- Rccte ergo Ecclesia tam salubri saccrdolis^voce ac-
mo non huhiano arbilrio compositus, sed ex cepta, etipsa resalutando on.l, elorando resalulat
diviiiteScriplur-eauctorilatedcsumptusprobalur,ubi sacerdotem, dicens :
frequenler el singulariler et pluraliier posilus legi- 13. El cum Spirilu iuo. Nihil enim melius invenit
T)
lur. Singulariler, sicut ait angelus ad bealam Ma-- Ecclesia quod optaret sacerdoti, nisi quod saCerdos
riam : Ave gralia plena, Dominus lecum (Luc. l, optat Ecclesise, id eslut idem Dominus qui.dignatur
28); et sicut ad Gedeon similifer salulando dixit: esse cum Ecclesia, dignetur eliam esse cum spiritu
Dominus lecum, virorum forlissime ( Jud. vi, 12). saccrdotis, ac sic in utroque benigna illa Domini
Pluraliter autenr, sicut in libro Rulb, qui ulique promissip implealur, qua asceiisurus in coelum oin-
sicul cseteri sacrte Scriplurse libri divina et niyslica nibus fldelibus promisit dicens : Ecce cgo vobiscum
coulinet, legiturBooz salutando dixisse messoribus: sum omnibus diebus usque ad consummalionemsce-
Dominusvobiscum.Cui etipsi resalutantes dixerunl: culi (Malih. xxvni, 20), Hocergo tautum bonum sibi
Benedical libi Dominus (Rulh.; u, i). Et sicut iui invicem optant et postulant, el sacerdos Ecclesise,
bistbria libri Paralipomenon propheta niissus a et Ecelcsia saeerdoli, ut sicut ejus gratia illumina-
Deoinvenilur salulasse Asa regem Juda cumexer- lur, ejus prtesentia confortalur, ejus prolectione
citu suo, invocato Dei auxilio, victores de prtclio munittir; scmper eum manerenobiscum, q,ue.m->
reverleules. Ait enim : Dominus robiscum,- qnia: * admodum cs( poliicitiis, scnliamus- Hoc eliam raodo
' a Ilic solum
incipiunl cdili.
27 - FLORI DIACONILUGDUNENSiS * 28
aliquolies salulat Apostolus, el pluraliter,.ul supe- A . non possumusj nisi sincero charitalis affectu illud
rius memoravimus, ubi ait: Dominus Jesus Christus implere studeanius, quod de bac re specialiler Do-
cum spirilu vestro, fralres, amen (Gal. vi, 18). Et minus prtecipit dicens : Si offers mttnus luum ad al-
singulariter, ubi ad Timotheum salutans dicit : iare, -et ibi recordalus fueris, quia frater tuus habet
Dominus Jesus Chrislus cum spirilu luo, atnen. Et aliquid adversumte, relinque ibi munus tuum dnte al-
bene Dominus ciim spirilu hominis esse oplatur, tare, et vade prius reconciliari fratri tuo, et lunc ve-
quia in spirilu et "mente ralionali prealus est' homo - niens offeresmunus tuum (Jlfa../_.v, 23)1
ad imaginem el similitudinem Dei : -et ibi esl capax 14. (GREG.,homil. 8in Ezechiel.) (Jua in re pen-
divinse gralise et illuminaiionis, ut in quanlum ei sandum est, cum omnis culpa munere solvatur,"quam
datur possit senlire dulcedinem suavittitis, et splen- gravis est culpa discordise, pro qua nec munus ac-
dorem pr_esenti_eejus, ut fiat in eo illud quod Psal- cipitur. Debemus itaquead proximum,quamvislonge
misla ait : Gustale et videle, quoniam suavis est Do- pqsitum longeque disjunclum, mente ire, eique ani-
viinus (Psal. xxxin, 9). Et iterum : Acceditead eum, mum subdere, humiliiale illura ac benevolentia pla-
et illuminamini, et vultus vesiri non erubescent(Ibid-., care, ut videlicet Conditor, dum lale munus nostrse
vers. 6). Sic namque sanctificaio spiritu bominis mentis aspexerit, a peccalo nos solvat, quia inunus
per inhabilationem Dei, efficilur bomo eliara in B pro culpa sumit. Yeritalis autem voce leslante di-
corpore teniplum. Unde ait apbstolus: Corpora veslra dicimus, quia servus qui decem m.illia lalenta debe-
lemplum est Spiritus sancti quem Iiabeiis a Deo (I bat, cum poenitiaitiam ageret, absolulionera debiti a
Cor. vl, 19). Sed et illa salulalio episcopalis ad pp- Domino accepit. Sed quia conservo suo centumsibi
pulum, qua dicitur Pax vobiscum, sive Pax vobis, denarios debenti debitum non diraisit, et hoc est
similiter non humano sensu inventa, sed de Scri- jussiis exigi, quodeifuerat jam dimissum. Ex qui-
plura. sanclse auctoritalesumpla est. Nam et in Ye- bus videlicet dicti-fconstat, quia si boc quod in nos
teri Testamento invenitur dixisse angelus Danieli .delinquiiur ex porde nondiihittimus, el illud rursus
propheta. : Noli tinw.re,vir desideriorum, pax libi, exigitur, quod hobis jamperpoenitentiamdimissum
conforlare, el eslo robuslus (Dan. x, 19). Et in Novo, Tuisse gaudebamus. „'... .
id est in Evangelio, pene semper ila Dominus legitur 15. (S. CYPR.)Summopere autem necesse est, ut
apostolos salulasse-dicendo : Pax vobis; eteisdem quando slamus ad orationem, quando lam sancla et
aposloliseamdemsalatalionis formara commehdavit veneranda mysleria sub oculis Dei geruntur, Joto
dicens: In quamcunque aulem domum intraveril!s,sa- conie ad precandum mvigilemus. Cogitatio omnls
lulate eam dicentes: Pax huic domui, elsi ibi fuerit earnaiis ei ssecuiaris abscedat, nec^quidquamanimus
'
filiuspacis, requiescetpax veslra super illum : sin au- C quam id solum cogitet quod precatur. Ideo.et sacer-
tem, pax .veslra ad vos reverlelur (Matlh. x, 15). dos ante illam sacrosanctam orationem, prtgfatione
Merito ergo el apostoloriim successores, id est ec- prsemissa, parat fratrum animos, dieendo : Sursutn
clesiarum prsesules' hae salutatione utuntur, do- corda, ut dum Irespondet: Habemus ad Dominum,
liinmDei salutantes.ubi opoitet omnes esse filiospa- admoneatur niliil aliud se quam Dominum cogitare
cis : Beali enin pacifici, quoniam ipsi fdii Dei voca- debei'e, claudatur contra adversarium peetus, etsoli
buntur (Malih. v, 9), ul salutatio pacis super eos Deo pateat, nec ad se adire boslem Dei tempore
requiescens, et salulanlibus et salutatis possit esse orationis patialur. Obrepit enim frequenter et pe-
fructuosa. Pax autem quse sive pcr angelum, sive netrat, el subtiliter fallens preces noslras a Deo
per Dominum, sive pcr paslores ecclesiarum fidelibus avocat, ut aliud!habeamus in corde, et afiud in voce,
imprecatur, non est mundana aul caduca, sed divina quando intenlione sincera Deum non vocis sorius;
et teterna^ quse nos Deo eonciliat, et contra tenta- sed animus et sensus debeat orare, quasi sit aliud
tiones diaboli atque adversitates sseculi ipsius pro- quod magls cogitarg debeamus, quam quod cura Deo
tcclione munitas, tranquilla proximis charitaie con- . loquimur. Quon^bdoa Deo audiri postulamus, cum
junget. Hanc enim Dominus Ecclesrse sute commen- nos ipsinon audiamus? Yohimusesse Deura. memo-.
i davit dicens : Pacem relinquo vobis, pacem meam T. rem nostri, quando memores noslri
ipsi non sumus,
dovobis.Etcontinuo subjunxit, non quomodohicmun- hoc est quando oramus, majestatem Dei negligen-
dus dat, ego do vobis (Joan. xiv, 27). De bac iterum tia oralionis offendere, hoe est vigilare oculis et
dicit : Hwc loculus sum vobis, ul in me pacem ha- cprde dormire, cum debeat Cbristianus, 1eliam dum
bealis; in mundo pressuram habebhis, sed confidile, dormit oculis, lcorde viîlare, sicul scriptum esl
ego vici mttndum (Joan. xvi,35). Hanc et Apostolus ex persona Ecelesise loquenlis in Canlico canlico-
fidelibus implorat diceus : Et pax Dei quce exsupe- rum : Ego dormio, et cor meum vigilat (Canl. y, 2).
rat onviemsensum, cuslodial corda vestra el intelli- Quapropter sollicjle et caute Apostolus admonet di-
genlias veslras in Christo Jesu (Phil. iv, 7), qnte cens : Inslale orationi vigilantes in ea (Col. iv, 2),
passionum tempore servanda est, et ubique fiileliter docens scilicet | et osiendens, eos impetrare quod
Jencnda, quanto allenlhis et devotius ea bora cuni postulant a-Deo posse, quos ipse videt in oratione
in domo Doraini et in eonspectu Dei assisiitur, et
vigilare. Quidest ergo- sursum. babere corda, nisi,
vota etjnunera omnlum sacris altaribus offeruntur; ea quse sursum sunl quterere, qusesursum sunt sa^
quando alitcr divinam majeslalem nobis propiliare perc? qiiterere vMelicel.amando, sapere intelligendo,
29_ DE EXPOSITIONE MISS&. , 50
sicul Apostolus eodem sermone adinpnet diccns : A continuo cpmmonemur, quia boc dignum esl, hop
Si consurrexislis cum Chrislo, quce sursum sunt justum est; recordari oppnel scmpet lnec verba
quterile, vbi Chrislus esi in dextera Dei sedens; unde sint, quas actiones et quanta sanctitate com-
qucesursum sunt sapile, non quce super terram (Col. mendenlur, teneamus et babeanius quod accipimus,
.'ni, 1). Hunc ascensum cordis noslri qui fit ad Deum et datori gralias agamus. Quamvis enim accipere
a eonvalle plorationis, id est ab humilitale conlri- et habere nostrum sit, id' tamen' haberaus quod
bulationis, non noslris viribiis, sed auxilio Dei osten- accepiraus, quoniam superbienli, el ex eo quod ha-
dit uobis. Psalmisla dicens : Beatus lir cujus esl bebat, quasia seipso haberel impiejglorianii Yeritas
auxilium abste, ascensiones incordesuo disposuil in per Apostolum dicit : Quid enim habes quod non
valle lacrymarum (Psal. LXXXHI, 6).Ascensus enim accepisii; quod si accepisli; quid gloriaris, quasi non
ulilis non polest esse, nisi primo humiliialis a con- ncceperis? (I Cor. iv, 7.) Merilo ergo in illo yeris-
valle nobis ascendendnm esse meminerimus. Co.nval- simo el singulari sacrificio Domini, Deo nostro
Iis-enim locus est terrse depressus. Doeens ipse agere gralias admonemur, ul agnoscal homo, si quid
Dominus aconvalleplorationis ascendendum, quando bene vivit, Dei gratia se habere, et ut perficiatur
pro nobis humiliari usque ad mortem crucis et pali in dileciiono justiti_e non se aliunde.consecuturum,
dignalus esl. Hoe exemplum noa relinquariius. Istam B quia cogitatio pium facit. Ipsa est illa saplenlia qute
convallem ploralionis martyres intellexerunt, et pielas vocalur, qua colilur Paler luminum,a quo omne
inde ut coronarentur ascenderunt. Amor sanctus esl datiim oplimum, et omne doijumperfeclum. Coli-
ad superna elevat, et ad seterna inflammat. Obligata lur autem sacrificio laudis aclionibusque graliarum,
enimanima anioreterrenp, quasi viscumhabetinpeu- ut cultor ejus non in seipso, sed in illo giorietur.
Bisr,volare non potest; raundala veroabaffectibus Non enim spirilum liujus tnundi accepimus, nl ait
et sordidissimis sseculi, tanquam extensis penhis, ex idem Apostolus, sed Spiritum qui ex Deo esl (I Cer.
duabus alis resolutis, id est duobiis prseceplis dile- n, 12), ut sciamus quce a Deo donala sunt nobis.
etipnis Dei et dilectionis proximi, volat ad Doniinum, Quis esl aulem spirilus mundi hujiis,.nisi snperbise
ascendens volando, quiaascendit amando ad illam spirilus, quo coiv insipiens obscuralum_est eorum,
scilicet supernam Jerusalem matrem omniura no- qui cognilum Dominum, non utDeum, gralias agentio
slrum, quse est in coelis.Ab illa enira peregilnamur glorificaverunt? Consideremus ergo hsec, et de oai-
in hac vila, ad ejus reditum suspiramus tandiu minibus beneficiis Dei semper il)i gratias referamus,
seri et laborantes, donec ad. illam redeamus, nec inlerque omnia opera ejus, nihil est quod vel consi-
cives noslri angeli dimiserunt in peregrinatione; derare lifaentius,vel Iaudare dulcius debeamus, qtiam
sed annimtiaverunt nobis ipsum regem venlurum ad ^ quod Christus factus est humilis, et ad hominem ,
nos. Et venit ad nos, et contemptus est inter nos a qui cadendo ad ima dejectus fuerat, sponte descen-
nobis, el postea nobiscum, et docuit nos contemni, _dit, ul. vel sese erigendum credei-el qui jacebat. De-
quia coiitemptus esl; docuit tolerare, quia tolera- nique ul levarel in cpelum spem noslram, levavit
yit; docuitpati, quia passus esl; et promisit resur- primocarnem nostram, el ut non-dubilaremus se-
recluros, quia resurrexit, in seipso 'Oslendens quid cuturum quod promisit nobis, illuc !am prtecessit
sperare debeamus. Si ergo propbettc ct palres antiqui quod accepit ex nobis.
anlequam Dominus Jesus Christus veniret in canie, 17. (FULG.,epist.ll,.ad Ferrand.,n.U.) ldeoergo
antequara morluus resurrexissct et ascendisset in prtccipue in ipso sacrificio corporis Christi a gralia-
ecelum, suspirabant tamen illi civilati, quantum nos rum aclione incipimus, ut Christum non dandum ,
oporleat desiderare -quo nos ipse prtecessit,et unde sed datum nobis in veritate monsfremus; et in eo
nunquam recessit. Antiqui sacerdotes qui non tam quod gratias agimus Deo, in oblatione corporis et
curabant de cultu sermonis, quam de salute et sanguinis Chrisii eognoscamus non adhuc occiden-,
_edilicaiioneplebis, propleridiotas et ruslicanos, uon dum Chrislum pro noslris iniquitatibus, sed occisum;
surspm, sed vulgari sermone Sursumcorda dicere nec redimendos nos illo sanguine, sed redemptos.
solebant, ul res lanla plenius omniurn sensibus com- Yera est eiiim beali Petri prrediealio dicenlis : Non
mendaretur. Monet autem adhuc saeerdos et dicit: corruplibilibus argento vel auro redempli estis de ve-
16. Gratias agamus Dopiino Deo, noslro. a Gj'a- stra vana conversationepalernaitraditionis ; sed pre-.
tiarum actio Patri luminum semper a nobis debelur, lioso sanguine quasi Agni immaculati et.incontaminaii
a quo sine ulla dubitalione omne datum optimum, Christi (I Petr. i, 18). Beneilaqueadmonenli sacer-
et.ftmne donuin perfectum, Scriplura leste, desceri. doti et dicenti Graltas agamus Domino Deo noslro ,
dil. Nerao est enim donis Dei.bealus, qui donanli respondel-EccIesia :
exsistit ingralus, quia el boc quod inter sacra^myste- 18. Dignum et justum est. Quid enim potest esse
ria cor habere sursum jubemur, ipso adjuvanle id magis Deo dignum, aut quid ei juslius a nobis re-
valemus, quod jubente admonemur. Et ideo sequi- pendi polesl, quam et lanlse mise_'icordi_eJ>ei, cui
tur, ut de boc lanto bono sursum-Ievati cordis non vicem refcrre non posstimns, debilas gratias redda-
nobis gloriam, quasi nostrarum virium liibuamus, mus, audienlcs Apostolum exhortantem noset di-
sed Domino Deo noslro gratias agamus. Hbc enim centem : Gralicts agenies Deo el Patri, qni dignos
K Yide sancii Augusiini sermonem 227, ad infantes>,de Sacramcntis.
51 . FLOIU DIACONILUGDUiNENSIS 52
nos fecit in sorle sanciorum in lumine , qui eripuil A xxxiu, 2). Et iierum : In omni hco dominalionis
nos de polestale lenebrarum , el transfulit in regnum ejus benedicanitna mea Domino(Pstil. cn, 22).
Filii chariialis"suce, in quo habemus redemplionem 20. (AUG.,-Enar. H in Psal. xxxm , n. 4'.) Quls
per saitguinemejus, remissionempeccalorum? (Col. i, est ergo qui benedicit et gralias agit Domino in
12,15,14.) Sic enim dilexit Deus mundum, ul Filium omrii temporc, nisi humilis corde? Ipsam enim-hu- -
suum unigenitum daret, et gratia Dei pro omnibus mililatem docuit Dorainus noster in eoi-pore suo ,
guslaret morlem. Qui ergo per banc gratiam eripimur quia cum commendat coi'pus ct sanguinem suum .,
de potestate tenebrarum, id est diaboli et angelo- humililalem suam commendat. Eslo humilis, si vis
rum ejus, et transferimur in regnum Filii dileclionis benedicere Dominum in bmni tempore, semper laus
Dei, ut efliciamur genus eleclum, regale sacerdotium, ejus in ore tup, quia et Job non tantum benedixit
babentes in eodem Filio per sanguinem ejus redem- Dominum, quarido abundabaiil illi omnia , quibus
piionem , remissionem peccatorum-; quid dignius eum legimus divitem fuisse-.Ablala sunt omnia uno
agere possumus, quam quod beatus Petrus aposlohis lempore, el implevil quod in hocpshlmo scriptum
admonet dicens : El virlulcs annuniieiis cjus, qui de est dicens : Dominus dedil, Dominus abslulit. Sicut
r 'I
lenebris vos vocavitin admirabile lumen suuin; qui Domino placuit, ita factum est. Post : Sil nomen
aliquandonon populus, nuuc autem populus Dei, qui B \ Domini benedictum(Job i, 21).Ecce babet exemplum
non conseculi misericordiam, nunc aulem misericor- benedicenlis in omni tempbre. Non habebal- qiia.
diatn consecuti?(I Petr. n, 9.)flanc ergo Ecclesisere- leneret, sed babeb.it qubd laudaret. In laude- Dei
sponsionera confirmat sacerdos, et in Deum mente sui quasi in rerum copia quieseebat. Deus illi sola-
suspensus, cognoscenle secuin omni Ecclesia procla- • tium fuit, ne possessionum damnis periclitai-elur.
mat etdicit: Nunquid enim perdidit Deum, quamvis perdideril
19. Veredignumeljustum"esl,d'quum el salutare. quod dederat Deus ? Plus esl enim habere eum qui
Quod esl justum, hoc est el sequum, sed repetiiio dat, quam-illa quce dat. Si enii'"'Tiulclirasiinl qure
sermonis, confirmatio est veritaiis, nam justiiia et dat. quanto pulcbrior ille qui dat? Si'magna snnt-,
-equilasuna res esl, sicul cantamus in psalierio de quanto maJQi' ipse largitor ? Et ccrte qute in bac
Domino : Judicabit orbem terrce in juslilia et popu- terrena vita dederit Deus, aut dum vivimus nos deL
losin wquitate (Psal. xcv,10). Salutare autem di- serunt, aut a nobis morte deseruntur. Al vero ipse
citur, quod est salubre, el quod salutem conferat. Deus seterna possessio semper prsesens nunquan.
Yere ergo ut incessanter gralias agamus,. dignum deseril possideniem. Sint ergo casla.vota fideliuro ,
est tantis Dei beneficiis, juslum noslris obsequiis, vilescal temporale bonum, et veniat-seternum. In-
sequum ipso pondere l-ationis, salulare manifesto " hsereal Dco anima pia in eum oratione snspensa, el
fructu salulis, quo et Deum laudanles salvantur, et per spiriluales amplexus ei connexa desideret illud
iiigrati ipsius judicio reprobantur. Nam Deum fide- quod secum ipse largUur. Quanlum esl qiiod nobis
liter laudantes vere salvantur, sicut in psalmoean- exhibebil Deus,- si seipsum nobis nolit cxhibere ? Si
laltir : Laudans invocabo Dominum et ab inimicis ergobona suppetunl sseculi, sit misericordise facien-
meis salvus ero (Psal. xvu, 4). Ingrali aulem repro- dte.materies : si defuerint, sit palienlise fidelis oc--
banlur, sicut aperte in Evangelio ipse Dominus casio. Tali enim devotione eliam in omni loco Deo
ostendit, qui ex decem Ieprosis ejus virtute mundalis, gralise agnntur, quia qui ubique est prtesens, ubique
unnm ad se suppliciter reverlenlem, et magna voce agnoscil laudatorem suum, etiam cum ore quies-
gratias agentem , laudavit, et gratia fidei salvavit, cenle, et tacenle lingua, secreto cordis affectu fidelis
dicendo : Non est invenlus qui rediret et darel glo- ei anima benedicil, cum agit in silenlio quod cauiluF
riamDeo,nisi hic alienigena; et continuo clemenler in psalmo : Benedic, animamea, Domino, et omnia
adjunxil: Surge, vade, quia fides lua le salvum fecit quceinlra me sunl nomini sanclo ejus (Psal. cn, 1).
(Luc. xvii, 18). Noveni autem reliquos, licet credi- Quisquis ergosupplicalurus et graiias aclurus Deo-,
derinl.se per eum posse mundari, quando una voce t" locum saneiuni et aplum requiris , inleriora lua
clamaverunt dicentes : Jesu prceceplor,miserere no- rounda, el omni inde mala cupiditale depulsa, prte-
slri; tamen quia tantse virtuli exstiterunl ingraii, para tibi in cordis tui pace secrelum, volens in
velut infideles, nescire se ostendit, dicendo : Nonne templo orare. In' te ora, et ila age semper, ut tem-
decemmundati sunt, et novem ubi suni ? (Matlh. xxv,, plnm Dei sis. Ibi enim Deus exaudil, ubi habitat.
12.} Nescire aulem Dei reprobari est : unde elqui- 21. Veredignum el justum est, cequum et salulare
busdam dicluriis est.: Amen dico vobis, nescio vos. nos tibi semper ct ubique graiias agere. Subjungit ad
Ex quo quanlum malum sit graliarum actionem Deo queni dirigal- oralionem dicendo : Domine, sancle
debilam negligere,-evidenler oslendiiur, quando eos Paler omnipolens, ailerjieDeus, et per-quem eamdem
quos credenles mundavit ,~.eiiam mundalos istius orationem dirigat addendo : Per Chrislum Dominum
culpa. merito tahquam infideles abjecit. Gratias noslrum. Quodcrgo-dicit, _DoHi-.ie, referlur ad crea-
autem agere debemus semper et ubique,'id cst in lurte subjeclionein, de qtio et in psalrao eani.ur:
bmni terapoi'e el in omni loco, ul impleatur m nobis Quoniam omnia serviunt tibi (Psal. xv, 1). Ei alilii :
quod cantamus in psalmo : Benedicam Dominum in Dixi Domino: Deus nicns es lu ,. qnoniam bonorum
omni tempore , semper laus ejus in ore trieo (Psal. . mconim non ecjcs.Quid est enim bonorum mcornm7
53 -DE EXPOSITIONE MISS_E.. 54
nisi a te dal-iru.il. qnonioJo egel aliquo.bono, a quo A _ propler nos per bumanilatein inlerpellal pro nobis
omne bonu.n dal.ir?Idco verus est Dominus, qui. apud Patrem, per divinitalem exaudit et prteslat
servo suo non indigcl. El quo servo indiget ? Quod' cum Patre, sicut ipse leslatur dicens : Quia egd ad
vero adjungit' sancie Paler, refertur vel specialiter Palrem vado, et quodcunquepeiierilis in nominemeo
ad unigeniti Filiigenerationem, in quacoseternus et hoc faciam, ul clarificelftr Paler in Filio (Joan. xiv,
co_equalisPairi, de qua etiam Propheta ail: Gene- 12). De quamedialiorie et advocatione etiam bealus
rationem ejus quis enarrabit ? (Isa. xxxy, 8) vel ge- Joannes apostolus ait~: Advocalum habemus apud
neraliler ad omnium filiorum Dei adoptionem, cujus PairemJesum Christum juslum, el ipse est propiiialio
tanta "est gralia, ut cum haberet unicum, noluerit pr.opeccalis noslris (I Joan. n,2), quia qui per hu-
illum esse unum, sed ut fratres babei-et, adoplavit manitalem interpellat pro nobis apud Patrem, idern
illos qui cum illo possiderent vilam seternam, pro per divinilatem propitialur nobis cum Patre. Oral
quibus ipse eisdem verbis Patri supplicans ait: itaque sacerdos proEcclesia, ora.t Ecclesia pro sacer-
Paler sancle, serva eos in nomine tuo, quos dedisti dole, sicut orat Aposlolus pro plebe, orat plebs pro
milii (Joan. xvn, 11). Hsec ergo vox, ut dicaltirDeo Apostolo, qui dicit : Oranles simnl el pro nobis, ul
Paier sancie, et propria est unici Filiiper naljiram, Deus aperiat nobis ostium verbi (Coloss. IV, 5).
et communis omniuni adoptione -filiorum per gra- BEtproPelro orat Ecclesia ctim, essel in vinculis,
tiam, per quam etiam concessit ut orantes dicant: quombdo et Petrus pro Ecclesia, quia omnia
Paler noster, qui-.esin ccelis(Malth. vi, 9), qui vere .- pro invicem membra orant. Caput pro omnibus in-
omnipoiens el selernus est Deus, omnipolens scilicel terpellal, dequo scriptum est: Qui el est ad dexlerqm
virtute, qua omnia condidit et continet et regit, ve- Dei, aui eliam interpellat pro nobis, ( Rom.ynv, 54).
raciler Scriplura dicit, quia tibi impossibile nihil esl. . __3.- (GHEG.lib. xxu Moral., n. 42.) Unigenito
22. (ID.ibicl.) Qui tamen si cbinpos est, ut nun- enim Filio pro bomineinlerpellare estapud coseler
quam suse rationis instituta" convellat. Ipsius est num Palrem seipsum hominem demonstrare, eique
eliam vera -Cternitas",cui quod est esse perpeluum pro bumana natura rogasse, esl eamdem naluramin
est, qui iriitio carens, sicut nullumfinem, ita nullarn divinitalis suse celsitudine suscepisse. lntcrpellat
recipit mutabilitalera. Tola autem orallo et gralia. igitur pro nobis Dominus noh voce, sed miseralionei
ram actio, quam semper et ubique debemus, dirigi- quia quod damnari in eleclis noluit, suscipiendb
tur et oflerlur Deo Palri per Chrislum Dominum servavit: qui quoniam hoc quod moriendo iri sepul-
noslrum, lanquam per mediatorem et conciliatorem croposuit, resurgendo super angelos elevavit'; recle
Dei et hominum, de quo Aposlolus ait.: Utius enim sacerdos adjungit et dicil:
Deus, unus et mediator Dei el hominum homo Jesus 24., Per quem- majeslatem tuam laudant angeli.
Chrislus, qui dedit semelipsum redemptionem pro Hsec est enimineffabilis gl6ria'SaIvatoi-is et media-
omnibus (I Tim. n, 5), qui cum innatura deilatis toris nostri, qni, ut Apostolus ait, purgationem
sit unum cum Patre, suscipiendo naturam nostram, peccalorum faciens;, sedcl ad dcsteram majeslaiis in
factus est nobis mediator ad Palrem. Ideo enim excetsis, lanlo melior angelis effeclus , cjnanlodiffe-
roediator Dei et- hominum, quia Deus «cum Patre , renlius prceiliis nomenhaireditavil (Heb. i, 5). Cujiis
quia homo cum hominibus , non mediator homo nominis altitudinem alibi exponens dicit: Propler
prteler deitatem, non rnediator Deus prseler huraa- quod et Deus illum excdlavit, et donavil illinomen
jiilalem. Divinilas sine humanitate non est media- quod est super omne nomen, ui in nomine Jesu omne
trix , humanitas sine jlivinilale non est media- cjetm(lcclaiur, eceleslium, terreslrium, et infernorum
trix. Sed inter solam divinitatem et humanitatem (\PMl. ii, 9), quatenus per eumdem mediatorem
solam, mediatrix est bumana divinitas, el divina laudet,adorel etconlremiscalmajeslatem DeiT.airis
bumanilas Chrisli, qui elianrsemclipsum oblulil in non solum Ecclesia bominum in terris, sed etiam
passionepro nobis, ut.ianli capitis corpus essemus, Ecclesia arigelorum in coelis.
secundum formam servi. Hanc enim oblulit, in bac 25. (AUG., serm. CCCXL, n. 11.) Sic enim Ecclesia
oblatus est, quia secundum hanc mediator "est. In tota et una accipienda est, ,non solum ex ea parie
hac sacerdos, in hac sacrificium. Per ipsum ergo el qua peregrinatur in terris a solis PTtu usque ad oc-
petitiones el laudes suas offert Ecclesia Deo Palri, casum laudans nomen Domini, el posl caplivitatem
sciens pcr eum solum se posse accipere quod po- vetuslatis cantans canlicum novum; verum eiiam ex
"
slulat, per eum solum placere posse quod lau- illa qusein coclis semper ex quo condita est cohtesit
dat, sicul in Evangelio promillit dicens : Amen, Deo,-nec ullum malum sui castis experta est. Hsec iri
ainen dico vobis, si qttid pelieriiis Palrem in no- sanctis angelis beala persistit, et siise parti peregri-
minemeo, dabit vobis (Joan. xvi, 23). Htec est nanli sicut oportet opilulatur, quia uiraque una erit
enim medialionis gralia per quam exauditur Ec- consortio selernitatis,et nunc vera esl vinculo cbai'i-
" c.esia , secundum quam et Aposlolus exhorla- tatis. Hsecergo quse pei'egrinatur in terris, sanguine
tur diceris : Per ipsum ergo offeramus Iwsliam Mediatoris ntillum baberilis peccalum, ab omni est
laudis semper Deo (Hebr. xm, 15), id esl fructum - peccalo redempta,... ejus non est. Si Deus pro nobis,
labiorum confilenfit.m nomini ejus. Idera namque quis Qonlranos? qui Filio proprio' non pepercit, sed
uieJialor Dei el hominum Deus super nos homo pro nobisbmnibustradidil illum (Rom. vm, 32). Non '
' ' - -
35 FLORI DIACONILUGDUNENSIS 36
enim' pro angelis mortuus est Chrislus] sed ideb A laudant, sicut ad eos gratulando dicitur in psalmo :
eliara pro angelis iit ipsa redemptio hbminum. quo- Laudate Dominum de ccelis,laudate eurk in excelsis.
niam cum ipso redimus in graliam post inimicitias Laudale eum, omnes angeli ejus, laudate eum virlutcs
quas inler homines et sanclos angelos peccata fe- ejus (PsaL CXLVIII, 1). De quibus et Deusin libro Job
cerunl, el ex ipsa hominum redemptione, ruinse illius Ioquitur dicens : Quando facta suni sidera, laudave-
angelicse damna reparanlur. Propter hoc ait Apo- runtmeomnesangelimeivoce nlagna(Job xxxviu,7).
slolus, instaurari omnia in Chrisio, auai inccelis sunt Adorant quoque eamdem divinam majestalems si-
el qucein lerris (Eph. i, 10). In ipso instaurantur, cut in bymno confessionis Esdrse ad ipsurti Deum
quippe qute in coelis sunt, cnm id ipiod indo in an- dicilur : Tu ipse,3omine Deus, qui fecisli ccelum,
gelis lapsum esl, hominibus reddilur. Instauranlur ccelum cceliet universa quas ... eo sunt, et tu vivificas.
autem quoe in terris sunl, cum ipsi homines qui omnia hcec,el exerciiusccelile adorani (II Esdi ix, 6).
prsetleslinati sunt in selernam vilam,'a corruptionis Tremunt eliam sicut per figuram de eis in libro Job
vetustate renovaniur, ac sic per illud singulare sa- dicitur : Columnm cccli contremisbunt, U pavent ad
crificium, in quo medialor est îmmolatus , paeift- nutum ejus (Job xxi'1, 10).
cantur eoelestia cuni terrestribus, et terrestria cum 27. (ID., lib. xvii Mor., m 44.) Qma ipse quo-
eoelestibus, quoniam sicut Aposloltis dicit : In ipso' " que virtutes coelestium qute Deura sine cessatione
eomplacuil omnem pleniludinemhabilare, el per eum conspiciunt, in ipsa sua contemplalione contremi-
reconciliari omnia in ipsum, pacificans per sanguinem scunt. Sed iisdem timor ne eis poenalis sit, non ti-
crucis ejus sive qucein lerris sunt, sive qtice in ccelis nioris est, sed admiralionis. Cum igilur in coelestibus
(Col. i, 22). De ipso namque et alibi idem ApostoluS' laala sit devdtip laudanliiim, vbneratio adofantiumi
ait:Ei ipse est caput corporis Ecclesice'(Ib.,yersA8)'. tremor admirantium, consideret hsee homo; cui
El ilerura : El eslis in illo repleli, qui esl capul omnis dictum est : Quid superbit terra ? et audiat Aposto-;
principatus et polesiatis (Col. n, 10). Omnes ergo lum monentem : Cum metu et limore et iremore ve-
qui abinitio sseculi fuerunt justi, captit Chrislum stram ipsorum salutem operamini (Phil. n, 12). Se-
babent. Blura enim .venlurum esse crediderurit, quitur sacerdos jin Dei laudibusj et dicit :
quem nos venisse jam credimus) et in ejus fide et 28. Cceiicwlorumque virtules ac beata Serapimit
ipsi sanali stint, in cujus et nos, u.t esset ipse totitis soiia exsullaiione concelebrant. Subauditur boc quod
caput civitatis Jerusalem omnibus connumeratis jam supradictum esl, majestatem luam. Hanc nam-
fidelibus ab iniiio usque in finenij adjiinctis etiam que non solum, ut prsemissum est, angeli, doniina-
legionibus et exercitibus angelorum, ut fiat una ci- { tiones, et potestates laudant, adbrant, tremunt;
vitas sub uno rege, et una qusedam provincia sub ^" sed etiam coelijet ccelorum virlutes, el Serispbim
uno" imperatore, felix in perpelua|pace ac saluie, concelebrant, id est in commune celebrantj eon--
laudans Dominum sine fine beato fiiie. Istorum vero coi'di devolione Iet communi gaudio laudant.- Nam"
trium.ordinuir. spirituum, id est angeloi'iim,domi- cclebrilas est cohventus populi in laude; et celebrata
nationum, polestatum, qui divinam majestatemlau- dicimus in.celebri, id est in frequentissimo convenlu
dare, adorare, et Iremere dicuntur, lalis est diffe- acla. Celebrat itaque et concelebrat majeslatem Dei
renlia. beatus-ille populus angelorura, de cujus inenar-
26. (Giu-G.,hom. 54 in Evang., n. 8 el seq.)Quo_3 rabili mullitudiiie scripiura est : Millia millium
angeli, qui Latine nuntii inlerpretantur, ex ipsp no- minislrabant ei,\ et decies centena millia assislebant
mine oflicium sutim nobis indicant, quia videlicet a ei (Dan. vn, 10), quia adest illis semper vultus prse-
Deo missi, voluntatem ejus bominibus nuntiant, sens Dei,dicente Dominoin Erangelio : Angelieorum
sicut legimus in Yeteri, Testamenlo missos angelos in ccelissemper vident facietn Patris mei qui in coziis
ad. Abraham , ad Loth, ad Jacob,,ad Moysen, ad cst (Maith. xvm, 10). Qui dum sine defeclu conspi-
Josue, ad Daniel et Tobiam, et in Novo frequenter, citur et amalurj amalur et laudalur, eleclorum ci-
unde et per Psalmistam dicitur : Benedicile.Dotnino " vium mei-a Isetilia agilur, vicissim de se omnes in
attgeli ejus, polentesrirlute, facientes verbtimillius, ad suo conventu gralulantur. Ipsa est enim domus Dei
audienlum vocemsermonis ejus (Psal. cu, 29). Et selerna",de qua in Psalmis canitur : Beati qui habi-
ilerura : Qui facit angelos suos spiriius (Psal. cin, 4), lant indomo tua, in scecula smculorum laudabunt le
ac si aperte dicat, qui eos quos semper habet spi- (Psal. LXXXIII , 5). Et iterum: Sicut lcclanthimom-
ritus, eliam cum voluurit angelps, id est nunlio.s fa- - nium habilalio est in te ( Psal. LXXXVI , 1). Ideo hic
cit. Dominationes auiem vocantur et angelorum bene dicitur-, quia majestalem Dei socia,'id estjunc-
agmina, qute mira polenlia prseeminent, eo quod els la exsultalione concelebrant, quoniam, ut jara di-
ctctera ad obediendum subjecta sint. Potestales eliam clum est, sine intermissione laudantes vicissim de
vocanlur lii qui hoc poientius cseteris in suo ordine illo, et de se in illo Iselantur, sicut de ipsis Seraphim
perceperunt, ut eorum dilioni virtutes adversse sub- raanifeste in Isaia Iegitur, quia votabant alter ad
jectse sint, quorum,potestate refrenantur, ne corda allerum,el dicebant, Sanclus, sanctus, sanclus, elc.
hominum lantum tentare prsevaleant, quanlum vo- (Isa. vi, 3). j
lunt. Hi ergo tam beati et sublimes in coelesiibus spi- 29. (AUG.)Merito enim laudant cui ministrant, et
rilusperChrislum Dominumnoslrum majeslatem Dei assislunt, et dant gloriam in exeelsis Deo, quia illi
37 DE EXPOSITIONE MISS_E. 38
debent quod sunt, illi debent quod vivuiit, illi de-. A sancius. Sive Filio elSpiritu sanctb supplicet, ibidem
bent quodjuste vivimt, illi debenl.<}uodbeatc vivunt, sine dubio el Pater invenitur, quia dum Patrem aul
ne putemus hominem solum perlinere ad graliam Filium invocas, lolam Deilalis unitalem, tolam am- ,
Dci. Quid erat angelus antequam fieret? quid est plecteris Trinitatem. Si enim vere et fldeliler credi-
angelus si deserat qui creavil? Hunc ergo omnium tur, quiaPater in FiJio et Filius inPalre est, sicut
creatorem laudant et concelebrant coeli, sicul eum Isaias ad eumdem Filium loquilur dicens": In te est
laudanl sol et iuna, omnes stellseet lumen. Unde in Deus, et non est Dens frceler le (Isa. XLV,14). Et in
psalmo dicitur: Laudaie eumsoi el luna; Idudale eum Evangelio : Ego , inquit, in Palre el Pater in me est
omnessteUceet lumen. Laudaie eum cceliccelorum,et ^(Joan. x,38 ), nulli dubium, quod similiter ut Patri
aquceomnes qucesuper ccelossunt laudent nomenDo- eliam Filio, qui in eodem Patre consubstantialiter
mini (Psal. CXLVIII,5). manet, anobis sacrilicium immolelur. Cum enimita
30. (AUG.)In bymno quoque trium puerorum ad in se invicera, ut separari nequeant manent, quod
laudem Dei elemenia-omnia provocantur, non quod uni exhibueris, utrisque exhibilum crede. Denique
elementa muta habeant sensum laudandi; .sed quia Filiusaif: Qui mevidil vidil et Palrem. EgoelPater
cuncla bene cogitala laudem pariant, et impletur unum sumus (Joan. xiv, 9), sic visio Filii Palris est
cor consideratione creaturse ad eruelandum hymnum B contemplatio, Patris honorificenlia sive gloria, di-
Crealori. Et quia longum fuil in ista graliarum cenle eodem Filio, ut omnes honorificenl Filium ,
actione tolos angelorum ordines, qui in Scripturis no- sicut honoi-ificantPatrein.
vem inveniuntur, sigillalim ponere ; post coelospo- -33. ( AUG.) Quid si inveniuntur qui Palrem hono-
nunlur Yirlutes, quo nomine omnes ccelestes spi- lificarit, et non honorificant Filium? Non potest,
rilus nonnunquam generaliler appellari solent, ut iriquit, fieri.Qui non honorificat Filium , non hoiio-
est illud in psalmo : Yerbo Domini ccelifirmati sunt,- rificat Patrem qui misit illum; sed ne forte Patrem
et spirilu oris omnisvhius eorum (Psal. xxxi, 6). Et quidem honoriiices tanquam majorem, Filiura vero
iterum: Dominus virtutum ipse cst rex glorice(PsaL tanquara minorem, corrigit le ipse Filius et revocat
xxm,10). Tamen proprieinordinibus angelorum Yir- le dicens, ut omnes honorificent Filiura non inferius,
tutes illi spiritus vocantur, per quos signa etmiracula sed sicut honorificant Palrera. Quidquidergo manda-
frequentius fiunt. Ad ultimum ponuntur seraphim,- tis cceleslibusobsequendo divinitali exbibemus, sive
qui est summusordo angelicorura spiriluum; et vere in sacriliciorum ritu, sive in supplicatione"precum,
beala, quseex singulari propinquitate eondiloris sui sive in alio-quolibet munificcntise genere et Patri et
incomparabili ardent amore. Unde et Seraphira ar- Filio a.qualiter debelur, ac si nullum veneraliouis
dentes vel incendentes inlerprelanlur : quia quo C honorem privalim possidel Pater, qui non ad Filii
subtilius claritalem divinitatis aspiciunt. eo validiusi et Spiritus sancti pertineat dignitatem. Nam si sa-
in ejus amore flammescunt. cramenlum regenei'atIonis baptismaad eos sequaliter
pertinel, dum in nomine Patris et Filii et Spiritus ~
31. (YIGIL.)Sciendum quoque quod cherubim et
sancti beata illa secundse uativitalis-gralia celcbra-
seraphim per m lilteram prolata , juxta proprieta- tur; ntilli dubium quod el mysteriorum sacrificia
tem linguseHebrsese,maseulirii sunt generis et plura- communi
dignilalis honore Pater et Filius et Spiritus
lis numeri tantum. Si aulem per n litteram dicanlur, sanclus possidet, quia inseparabili Deitalis unitale
sicut in psalmis et hymnis, el in prsesenti gratiarum Trinilas connexa est. Ut autem ad solum Patrem
aclione ponitur, Grseca declinatione in. heulrale oratio ipsa id apostpli sancli, sanclo per eos_ -
dirigatur,
genus mutantur , velut eum dicimus lucida sidera, ordinante Spirilu, sanxerunl, utqui multorum deo-
speciosa nemora, jucunda littbra : sic et beata sera- rum. errores unius Dei
neulrali prsedicaiione nitcbanlur
phin genere et plurali numero accipimus. evellere , sub Trinilalis sacramenlo uni personse in
Illud autein atlentissime cognoscendum, quod ante sacrifieiorum rilu
ita sancti angeli et csetersecoelorumvirtutes majes- _ ne snpplicandum esse decerherent,
laiem Dei Palris Iaudare, tremere, et communi ex- qui unum Deum,ob falsorum deorum exslirpandos
sultalione eoncelebrare dicuntur per Cbristum Domi- errores, prsedicabant, in pluralem divinitatis nume-
rum -incidisse argtierentur ab his qui ineffabilePatris
num uostrum, tanquam' hsec venerationis et glori- el
ficationis obsequia. soli Deo Palri deferant, non Spiritus sancti mysterium ignorabaht. Rectissime
conslitulum est ,ut quia Pater et Filius el Spi-
etiam Filio et Spirilui sancto. Cerlissima eiiim fide ergo
tenere et scire debemus, quia totius sanct_cTrini- rilus sanctus unius Deitatis , unius nalurse , linius
unius denique pbteslatis exsislunt, una
tatis, Patris el_Filii et Spirilus sancti, sicut tina est' tequaliialis,
ex eis
divinitas et individua majestas, ita ei in omnibus' dum inpersona propferunitatis mysterium retinen-
sacrificio invocarenlur. Nec alia debuil, nisi
sequalis honor et individua glorificatio debetiir; nec' quse
ullo modo aut Paler sine Filio, aut Filius sine Patre! prima est, in qtia cseterse duse naturaliler ma-
nentes exsislunt. Quodvero per-Filiuminvocamus,
et Spiritu sancto aut laudari, aut ad.orari, aut ullo' eum adeum
dicimus : PerJesum Christum Filium
divini cultus obsequio houorari potest.
tuum, hic, ut supra jamdictum est, exeaparle per-
32. (YIGIL.)Kulia en.m est in Triniiale disiantia;; cipitur, qua pro nobis-sacerdolis officio functus
est,
sed si.equis Patrem adoret, ibiesl Filius el Soiritus; Tunc.cum Deo Palri immaculalam suse carnis ho-
59 FLORI DIACONILUGDUNENSIS «0
sliam in ara crucis- obtnlit, unde vas eleclionis, ,\ audivt vocemangelorum mullorumin circuitu throni,
Considerate, inquit, aposldlumel pontificem confcs- el eral numerus eorum millia millium dicenlium voce
sionis noslrceJesum, quifidcliseslei quifecit eum(Heb. magna, dignus est Agnusqui occisusesl acciperevhiu-
ni, 1). Factus ergo sacerdos pro nobis interpellet ne- lemet divinitalemel saptenliamet fortiludinem et hono-
cesseest; sed ea, ut diximus, parte qua bominis gerit' rem ei gloriam el benediclionem(Apoc.v, 9-12). Post
naturam. Unde et apostolus non divinilati, sed hu- hsec,inquil, vidi, el ecce'mulliludomagna, quam dinu-
manilaii ejus hoc inlercessionis ejus mysterium coa- merare nemo pblerat ex omni.genle et iribu et populo
plavit dicens :UnusenimmediatorDeiclhominumhomo el lingua stanies ante thronum et in conspecluAgiiij
Jesus Christus (I Tim. n, 5). Quod autem oralio et amicli stolis albis, et palmcein manibus eorum, et
adoralio sicut Patri, ita etiam et FH.o deferatur, clamabantvocemagna dicentes: Satus Deo nostro se-
ostendit Isaias dicens : Ipsum gentes deprecabuniur, dendi super thronum, et Agno (Apoc. vn, 9,10). Ecce
et erit nomenejus gloriosum(Isa. xi, 10). Et iterum' laudis saci-ificiumindiscrele Palri et Filio sanclo
ubi inducit DeumPalrem loquentem ad Filium, labor rum immolat chorus, quorum voc.es multitudo an-
JEgyplia', negotiatioJElhiopice et Sabaim, viri subli- gclorum adorando, ct amen respondendo, confirmat,
mes, ad le iransibunl, et lui erunt. Post te alligabunt sicut slalim in eodcni libro sequilur : El Omnesangeli
vinculis alligali, et le adorabunl, teque dcprecabunlur, B stabant tn circuilu llironi, et ceciderunl in conspectu
quoniam in te est Deus, et non est prceler te (Isa. llironi in facies suas, el adoraveruntDeum dicentes:
XLV,14). Item in Joel : Omnis.qui invocaveril nomen Amen (Ibid., vers. 11). Sanctum quoque Spirilum
Domini salvus eril (Joel. n, 52) : qtiod de Filio di- in eadem glorire subliniilaie beatus Petrus pn_-
ctum aposiolus edoccttune, cum Judscorum incre- dicat dicens:-Spiritui sanclomissode ccelis,in quemde-
dulilatem exprobrans ait : Omnis qui invocaverii siderant angeli prospicere. Sequitur sacerdos et di-
nomen Dotnini salvus eril. Quomodo invocabunt cit :
eum, in quem non crediderunt? (Rom-. x, 15):- 56. Cum quibus el nostras voces, ut admilli jubeas
David etiam supremarum sedium confessorem deprecamur. (GREG.,lib. n Mjoral., n. 10.) Yocesan-
Fihum deprecansait: Qui scdessupcr cherubim, ap- gelorum sunl in laude condiloris ipsa admiralio in-
pcire coram Ephraim, Benjamin, et,Manasse. Excita limse contemplalionis, quales ergo oporlet esse vo-
potentiam luam et veni, et salvos facias nos (Psal. ces nostras, quas in conspeclu Dei cum angelicis
LXXIX,3). Aiidi etiam Spiritum sanclum quemad- laudibus deprecamur admitti, id est inlromiui, ut
moiltim laudis sacrificium .et Filio, et Patri, el sibi possimus dicere : Intret in conspectuluo. Et ilerum;
prsecipil immolari, ubi vere individua Trinilas euni n ul venial ad le oratio mea ad templum sanclum luum.
personarum distinclione' evidenlius demonstralur. Ulique' tales voces et talis clamor non est in. sono
Dicit ergo idem Spirilus sanclus in psalmo : Immola oris, sed in desiderio cordis. Yoces enim apudsecre-
Deo sacrificium laudis, et redde Allissimo voia lua', lissimas aures Dei non faciunt verba nosira, sed de-
ct invocame indie tribulaiionis tuce; el eripiam te, et sideria. __Elernametenini vitam si ore petimus, nec
honorificabis me (Psal. XLIX, 14). Ecce Spiritus lamen desideramus, clamanles tacuimus. Si vero de-
sanctus et DeoFilio sacrificium laudis et Patri allis- sideramus. ex eorde, etiam cum ore conlicescimus,
simo vola ae sibi invocationis et glorificalionis ho- tacentes clamamus. Sic Moysesab slrepilu verborum
stiam a veritatis cultoribus suadet exhiberi. lacebat, et tamen silens aure divinse pielalis audie^
54. (AUG.) De illo quippedicit Aposlolus : Nesci- batur, cui dicitur : Quid clamas ad me ? (Exod. xiv;
tis quia corpora veslra templum in vobis esl Spirilus 15;. Inlus esl ergo in desiderio clamor secretus, qui
sancli, quem habelis a Deo et non esiis veslri : quia ad humanas aures non pervenil, et tamen audilum
emptieslis prelio magno,glorificate et portale Deumin Conditoris t'eplet; et quia superna illa civilas ex
corpore vestro (I Cor. vi, 15). Quemnam Deum nisi angelis et hominibus constat, ad quani tanlum cre-
Spiritum sanclum , cujus corpora nostra esse dixe- dimus hominum genus ascendere, quantos illic con-
ral templum? ligit electos angplos remansisse, sicut scriplum est :.
55. (YIGILIUS.) Debetur ergo gloria Spiritui sancto. Slalnil ierminos genlium juxla numerum qngetorum
Quod vero Yirtutes angelicse ctun Patre simul etiam Dei, roerilo sancta Ecclesia, quseillis socianda est in
Filium laudent atque glorificent, oslenditur nobis coelo, et cum illis in Dei laudibus permansura, jam
in Deuteronomio, ubi ila ad Filii veneralionem cce- nune ipsis vocibus Deum laudat in terris, quibuscum
leslis invilatur exercitus: Lcelamini,cceli,simulcum saneti angeli laudant in coelis, et hoc non superba
eo, el adorent eum omnes angeli Dei. -Lcetamini, prsesumplione, sed supplici cohfessione, et sic desi-
genles, £um populo ejus, el gtorificent eumomnes filii derans majestatera Dei credereet confiteri in niundo
Dei.XnApocalypsi quoque bealus Joannes postquam sicut ab angelis vldctur, et Iaudalur i.n coelo. Hsec
'
vidilquatuoranimalia el viginti qualuor seniores co- enim confessionori esl peccati, de qua nobis prseci-
ram Agno, qui librum signatum aperuit, cecidisse pilur : Confitemhti alterulrum feccata vestra (Jac.
dicenles : Dignus es acciperelibrum\et aperire signa- v, 16). Et Psalmisla ait : Dixi: Confileboradversum
cula ejus, quoniam.occisus es; et redemisliuos Deo me injnstiiiam meam (Psal. xxxi, 5), sed Iaudis el
in sanguine luo, subjunxit voces militise coeleslis re- g.a.iarum aclionis, qualis intelligilur in psalnio ubi
demplioni uoslrse congralulanles, ct ail : Et vidi et caiiimus : Coiifileaniur Domhw misericordia; ejus,
U DE EXPOSITEONEMISS-42. 42
el mirabilia ejus filiis hominum(Psal. cvi, 8). Elqua-. A que mililia-nascente Rege noslro.scriplimKesl: Su-
lem Dominus Jesus, qui nullumomnino habebat pec- biio facta est cum angelo multiiudo mililice ccelesiis
catum, in Evangelio Deo Patri offert dicens : Confi- (Luc. m, 15).
teortibi, Paler,Domineccelieilerrce, quia abscondisli 40. (AMBR.) Quid sibi ergo vult in boc bymno ari-
hcec a sapientibus el revelasli ea parvulis (Matth. xi, gelico sub unp'liomine sanclitatis trina.-repetitio?
25). Una igilur eonfessione, id est laude etgraliarum Si trina repelitio, cur una laudalio? si una lauda-
-aciione, jam nune cum angelis socianlur, laudantes de tio, cur triua repelitio, nisi quia Pater et, Filius et
eoelestibus et lecresiribus tauquam qui fecit coelum Spirilus sanclus sanclitate unum sunt? Non dixit se-
el terram dicentes. mel, ne Filium sequestrarel; non bis, ne Spiritum
- 37; Sanctus, sanctus, sanctus, Dominus Deus sa- . sanctum pr_eleriret; non quater,-ne ereaturam con-
baolii, pleni sunt cceli et terra. Istse sunt voces ange- jungeret; el ut ostenderet unam esse Deitatem, cum
joromlaudantium in ccelishunc hymnum gloriseDei. lertio dixisset, sanclus, sanctus, sanclus, addidit sin-
-f_.tIsaias propbela se audisse lestatur, qtiandb glo- gulariler Dotninus sabaolh. Sanctus igittir _Paler,
riam Dei vidit, et seraphim islis vocibus eum collau- sanctus Filius, sanclus et Dei Spirilus, tola videli-
danlia audivit. Et bealus Joannes in Apocalypsi sub cet Trinitas adoratur et laudatur ab angelis. Hane
figura quatuor animalium introducit. Legitur -nam--B serapbimglorificant etomnes poteslates virtulesque
..que In Isaia de seraphim laudautibus ita : Et clama- ccelesles. Adjungunt autem huic bymno angelorum
. bant alter ad allerum, et- dicebant ; Sanclus, sanclus, sumpta ex^JSvangelio verba turbarum Iaudanlium
sanclus, Dominus Deus sabaolh, plena esl omnis Deum et i'egem noslrum venientem Hierosolymam,
. terra gloriaejus (Isa. vi, 5). 1n ApoGalypsivero de atquedicen.iium:
qualuor animalibus sic legitur : Et requiem non ha- '41. Hosanna in exceists, benedictus qui venit in
bebant, die ac nociedicentia :-Sanclus, sanctus, san- nomine Domini, hdsanna in expelsis. Ita enim ex
clus DominusDeus omnipotens,qui esl,et quierat, el •Scriptura prophetica et evangelica completur pleha
-qui venlurus est (Apoc. iv, 8). Manifestum est ergo laudatio, eura post laudem et gloriam sanctse Trinf-
quodin his verbis divinrelaudis, qure ad imilationem tatis adjungitur eliam gratiarum aclio de adveritu
supernarum virlutuni juxlalsaiam decanlatEcclesia, -Salvatoris, qui unus inipsa el ex ipsa Trinitate pro
unus sermo de Apocalypsi additus sil :-nam in Isaia salute noslra bomo-factus in mundnm .venif, et eam-
tantum Dominus sabaolh legitur ; in Apocalypsi vero dem salulem moriendo et resurgendo perfecit. Mor-
Dominus Deus omnipolens,et ideo nbn hiimano arbi- iuus est enim propler delicla nosira,-el resurrexit pro-
tfio, sed utriusque Scriplurae auctofitate-conjuncta pter juslificationem nostram (Rom-.xiv,25). Underite
dicimus : flom-iuisDeus sabaoth.llem iri Isaia legi- 'G illigratias agentes, dieimus Hosanna, id est salus i|i
tur--. Plena estomnis terra gtoriaejus, tanquamboc excelsis. - ,
angeli non ad ipsum Deum,sed.de ipso ad invicem 42. (YIGILIUS.) Hoc est enim quod in psalmo cani-
dicant, nos auteiii conversa ad~eumvoce dicimus : tur : Dominiest salus, el super populum luum bene-
Pleni sunt cceliet terra gioria lua : quod non humano diclio iua (Ps. m,D). Hoc quod in niagnre devotione
sensu praesumplum,sed de alia Scriptura assuniplum laudis in Apocalypsi sanetorum chorus resonat _.Sa-
et additum est, loquenle ipso Deo in Jeremia pro- lus Deo noslroi qui sedet super thronum, et Agno
phela et dicente : C<_..ui._ el terram ecjoimpleo.Quid- (Apoc. vu, 10). Recle quoque subjungiraus : Renedi-
quid autem inD.ei laudibus Scriplura dicit, rccte ct ctusqui venit in nomine-Domini,juxla quod in Evari-
ad ipsiim dicitur gratulando, et de ipso ad alios ex- gelio Judteisnon credentibus dixit: Ego veni.in no-
hortando vel instruendo. mine Poiris mei, et non recepistis me (Joan.-V,&5), ,
58. (HIEROS.)Sabaolh aulem est de decem nom,- assiiniunt autem versiculumlaudis turbse de psalmo
nibus Dei apud Hebr_ebs,et latine interpretatur exer- cenlesimo decimo.sepiimo, quem de Domino canta-
ciluum; sive virtiitum, sicut frequeriler in propiie- lum esse manifestum esl: quod cum turbse dicunt
tis posilum esl: Hascdicit Dominus-exerciluum. El hosanna, hoc est quod ibi dicitur : 0 Domine, salr
in psalmo: Dominus virtutuhi ipse est rex glorice "• vum me facloDomine, beneprosperare! et stalim
(Ps. xxin, 10). Qui ldeo Dominus exerciluum el .subjtingilur : Benedictus qui venit in nomine Domini
Dominus virlulum vere dicitur, quia omnis mililia (Ps. cxvn, 25). Quod vero in,ejusdem laudis persecu-
coelestis-exercilus, bmnes. supernse virtutes aique liorie subjungitur Hosanna, id est salus sive salvifica
angelic_e poleslates ejus imperio ' subjacent,
' ejus in excelsis, aperte docet adventum Dommi in carne,
servlunt voluntati. -~ nori solum humani generisin terra, sed et angelo-
59. (GREG.,lib. xvn Mor., n. 19.) Angelicos enini runi-in-coelis esse"salulem rquia.dura nos tendenli
spirilus recte militiam dicimus,- quia decertare eos ad .superna perducimuf, eorum profecto numeius,
contra potestales-aerlas non ighoramus : qua. tamen 'qui Satana cedente erat minoratus , impletur. Hinc
certamina non labore, sed imperio peragunt, quia - elenim' Paulus ail": Instaurari*omnia Christo, qucein
quod agendum a contra ihimundos spiritus appeluiil cceliset quce-in terra sunt in ipso (Ephes. i, 10). Recte
ex adjuiono cuneta regenlis possunt. D'e hac nam- igilur Hosanna in aliissimis in ejus laude canitur.
a Anud Gregbnum legitur agenao.
PATROL. CXIX,
$5 FLORI DIACONILUGDUNENSIS 44
eujus. tola iricarnatibnis dispensalio pro implerida A liabeat el benedical? Saeerdo.um est enim offerre et
-gloria- palrise coelestis apparuit. Post bas laudes et majestatem Dei invocare; Dei est-aulem dignanter
tgraliarum acliones, pro tanta gratia redemplionis -suscipere, et ea quse offeruntur benedicere, sicut in
Tiostrse;quse"in illo divino mysterio agitur et com- lege prsecipit sacerdo.ibris dicens : Sic benediceiis fi.
jnendatur, faclo.lolitis Ecelesise silentib, in quo ces- liis Israei, >etdicelis eis, et post verba benediclionis
sante.omni strepitu verborum, sola ad Deum difiga- ' subjungit:L.t)oc«_)unJnomen meum iuper filios Israet
tur intenlio , et devolio cordium, soeialis sibi ora- et ego benedicam eis (Nuth. vi, 23,- 27). Quid .aper-
nium volis et desideriis; incipil sacerdos orationem tius?.HIi invocabunt et egobenedicam, et tampn su-
-'tmdere, qua ipsum mysteriura Dominici corporis et pra eis dixeral, sicbenedicetis, sed illi|exorando, ille
sanguinis consecratur. Sic-enim oporlet, ut in illa Iargiendo.'Ila|ergo erin oblalione divini sacrificii
hora lam sacrse et divinseactionis, lota per Dei gra- sacerdotes exliibent offerendi et supplicandi minisle-
liam a terrenis cogitalioriibus niente- separala et rium; sed Deus largilur benediclionisdonumper
.Eeclesia cum sacerdote et sacerdbs cumEcclesia-spi- uniim et-yerum sacerdolem, per quem et oblata san-
-rilalidesiderib intret in sancluarium Dei supernum . clificat, et sanciificata acceptat.dicuht itaque.
et asternum; Et quoniam Spiritus est Deus, et eos qui 44. Uii accepta habeaset benedicas, ac si suppli-
.adorant eum in spiriiu et verilale.opotiet -adorare B ter.dicanl : Petimus ut hrec Spiritu tuo sanclifices
(Joan. iv, 24). Nam et Paier lales qiiseril, qui ado^ . atque ore tuo benedicas, ut quod nostrae humilitaiis
rent eum,' sicieumdem Denm Palrem deprecetur, et geritur minislprio, c-tuse virtulis impleatur effeetu.
dicat.- .. : , ; ... Quod autem subjungitur : Hcec dona, licec^mujtem,
45. Te igitur, ciementissimePaler, usque, hcec.sa- luecsaricta sacrificia UUbala, non aliud atque aiiud
xrosanctasacrificia illibala. Dirigilur ergo oratio sicut dicilur; sed res una pro sui niagniludine diversa
et reliquse orationes juxta regulam fidei, e't morem .appellatione. laudatur, et laudando commendatur.
>Ecclesi_eadclementissimum Patrem, cujus erga nos ^Quaeenim divinis offeruntur altaribus et munefa ap-
.peccatores el indignos lanta- extitit clemeritia et mi- pellanlur, sicut Dominus in EvangeJo dicit : Si
-ssrieordia , quantam Apostolus commendat dicens : offers_mttnus luum ad altare (Maiih. v, 23), et dona
Qui eliamproprio Filiosuoiwti pepercil, sed pro no- yel sacrificia dicuntur, sicut ostendit Aposlolus di-
bissomnibus tradidit illum, -quomodonon eliam cum cen.s,: Omnis tiamque sacerdos ex hominibus assum-.
illo omriia no.bisdonavit(Rom. vm, 52). Et iterum : plus; pro hotninibus consiiiuiiur injiis quce sunt ad
Deus dutem qui dives esi in misericordia, propter ni- -Deum.ulpfferat dona et sacrificia.pro peccatis (Hebr.
-miameharitalem suam qua dilexit nos, cum essethus v, i), sed; ut dictum est, ipsa serniomun repetiiip
miorlui peccatis, convivificavitnos, Christo, per hanc J tanli sacranienli esl eommendatio, et pise-devoiionis
graliam spiritwn adoplionis accepimus-(Eph. n, 4), excilatio, quia hsec sunt vere sancta et illibata, id
quarn cbmmeridat Aposlolus dieens : Sed accepistis esl inviolata el inconlaminata sacrificia , quse njilla
.Spirilum adoptionis filiorum in quo clamamus: Abba, digne possunt verba laudare, qure in mysterio Do-
Pater (Rom..vin, 15).,Et ideo in hoc Spiritu adoplio- minici corporis offeruulur, in cujus figuram hoslite
,iiis-, qui 1)03111131 pro nobis gemilibus inenarrabili- illseveieris legislimmacu)ai_eac sine uilo vilio-jube-
JJUS, quia -eos quos replere digria.ur, inenarrabili banlur offerrj, qualis solus inventus esl Cbristus.sine
-desiderio gemenles et poslulantes facit, clamal sacer- -Ulloemnino peccalo. Sequitur sacerdos etdicit. ,
doscum Ecclesia nonvoce, sed eprde dicens : Teigi- 45. Inyrimis qucetibi offerimususque fatnulo luo
iiur, clemenlissimePater; supplieesrogamus el petimus, papanostro. (ArG. inpsal.cxxx.) Siconinino dignuni
:Qu_estipplicatioel inclinatio cordis ad Deum tant_e " fuit ut inciperet sancta bblalio, videlicet pro Eccle-
)'everentise et bumilitaiis esse debet, ut imitari queat sia. Dei sancla lcatholica toto lerrarum orbe diffusa.
allud quod de sua supplicalibne Apostolus dicit: Hu- Ipsa est enini universitas.sanguine Domini redempta.
jus rei gralia fieclogenua.mea ad Pairem, ex quopm- Ipsa est hsereditas a Patre ei promissa et data, sicut
..nis palernitasinxcelis el inierra nominalur (Eph.m, D' ipse Paier loquitur in psalmo : Dxibolibi
' gentes hw-
i et
Ih
.14). qiia flexioneênuum non cprporis prostralio, redilatem luatn, possesstonemtuamterminos terrce"
sedsupplex affec_us,'et cordis contritio intelligitur. (Psal, ii, 8). Hsec. unitas. corppris Christi templum
De qua Psalmista ail: Sacrificium Deo spirilus con- Dei est, cui Apostolus. dicit : Templum enim Dei
tribulatus, cor contritum et ImmUiaium Deus- -non sanclum est quqd estis vos (I Cor. in, 17), omnes qui
ut diligant.^ Hoc
despkies (Ps. L-,1.9). Seeundum, hoc ergo dicilur : eredunt in Cbrislum, et sic eredunt
in Cbristum diligere-Cbrislum.
Supplices rogamus -iic- petimus, et hoc per' Jesum esl enim credere
ChrislumFilium luum Dominum nostrum,.per quem Tanquam lapides sunl vivi, de quibus lempliim-Do-
omnisstipplicatio et petilionostraadDeumdirigide- mini sedificatur. Hoe aulem templum est ubi rogatur
bei, lanquam per verum mediatorem-et -seternun) Deus et exaudit. Quisquis enim prater templum
' sacerdotem, qui sedeCad dexterara Palris, et inter- .oraveril Deum, non exauditur ,ad illamlpacem super-
pellat.pro uobis. Protpia aulemredicit sacerdos ad jjam, non exauditur ad yitam selernam, quseorat nq«
Deum Palrem rogamus -et petimus, nisi: proeo.quod concedilur nisi ei. qui in templo Dei oral. Qui
sequilur, videlicet ut ea quse ipsi bfferuntur dona, in pace Ecclesise, in unitate corporis Christi, quod
munera sancla, sacrificia aecepta,id est beneplaciia ^corpusChristiiconstatex mullis credentibus in tolo
4S DE EXPOSITIONEMISS/E. ' 46
Airbelerrarura. Et ideo exauditur qui orat in templo, _^.dalionem adjungilur: Una cum famulo tuo papa tw
quia ipse orat in spirilu el verilale merilo ab ea et slro, ipsa unilas ecelesiaslici corporis forlius com-
pro ea, quia in ea incipit divina oblalio, lanquam .mendatur, quia divinse religioniscullum, ut bealus
dicatur Deode illa et in illa : Exaudi.nos, Deus, sa- Leo scribit, quem in omnes gentes omnesque nalio-
lutaris noster, spes omniutn finiutn terrmel in mari nes Dei voluit gralia eoruscare, jta Dominus noster
tonge (Psal. LXIV,6). Ipsa eslnamque unilas, qurea Jesus Ghrislus bumanLgeneris Salvator instituil, ut
fiuibus lerrse, id est ab Orieuteel-Occidenle, Septen- _hujus niuneris sacramentum in bealissimo Petro apo-
irione et Meridje ad Dominum xlamat, et dicit .a .stolorum sumino prineipaliler collocarel, atqueab
finibus terrse : Ad te clamavi, dum anxiarelur- cor ipso, quasi quodain capile,- dona sua vellet.in corpus
-meitm(Psal. LX,5). omne inanare, ul exsortem se myslerii.inlelligeret
46. (ISID'.lib. vm Origin., c. 1.) ffinc et Ecclesia esse divini, qtii ausus esset a Pelri soliditate recede-
Grsece diciluivjuod in Lalinum vertitur convocalio, • re. Hunc enim in consortium individuse unilalis as-
eo quod omnes ad 'se convocet, et eatholica appel- sumplum, id qubd ipse erat voluit nomiiiari, dicendo:
Iatur,-id esl universilalis. Non enim,sicutconvenli- TuesPelrus, et.super hattc pelram. cedificaboEccle-
«ula haerelicorum, in aliqttibus regionum partibus siam meam (Maiik. xv, 18). Unde constal/sicut ite-
B Pelagi.us docel,tab universi .brbis
coarctatur;' sed per toluni iewarum orbem dilatata ium.Jjeatuspapa
diffundilur. Hinc et universitasab uno cpgnominata communione separatos esse qtiijqualibet dissenslone,
. inter sacra myslei'ia apostolici ponlifieis .meiuoriam
est, eo quod in unilatem colligitur, unde ait Domi- secundum consuetudinemJJOII
nus in Evangelio: Qii mecumnon coliigil,spargil-, id in frequentanl., Sequitur
est qui in unilalemTneam non colligitur, a me divi- myslerio : ...
sus in dispersionis perdiliohe dissipalur. Pror hac ' 48. Et anlistiie noslro',el omnibusorlhodoxis alqiie
ilaque primum in illa oblalione ppslu.latur, ut eara ' aposloliccefidei culloribus. Sicut enim uriiversali
Deus totoorbe terrarum pacificaredignetur, videli- Ecclesicecoriimemoralio propter unitatem societatis
cet ne per bsereses ac schismata ejus unilas dilanie- et pacis conjungitur comriiembralioniapbslolici ppn-
tur, aul adversitate perseculiouum ejus tranquillitas tilieis, ita dignum ei religiosuin est ut singulse Ec-
perlurbetur. Ut enim banc pacera tam interitis quam cles':se commemorationeni subjungant suorum anli-
exieriusfaciatDeus Ecclesise suse-,et ipse Apbstolus slilurii', probantes se per illam orationem' dominicse
orat dicens : Pax Dei quceexsuperal omnenvsensum, oblaiiohis servare cum eis unitatem spirilus in vin-
custodiat corda Veslra et hilelligenlias vestras in ctilo pacis. \Op'blol<ii autem Graice," Laline .recice
Chrislo Jesu (Pliil.:jx, 7). Et omnem Ecclesiam orare -„-glorice dicuntur, eo quod iiullo htcrelicd depfaivali,
admbnel, cum ait: -Voloigitur primo omnium fieri recise fidei confessione Deum glorificenl. Iidem "ipsi
obsecraiiones,- oratioties , postulationes, graliarum ergo sunt catholicre et apostolicse fidei cullores, ca-
actiones. Elpost paululum: Ul quielamel iranquillam thblicse, id esl universalis, quani uriiversa. ubique
vitamagamus in omni pietale-{I Tim. n, 1). Postii- sefvat Eeclesia, ejusdemque et aposlolicse, quam iii
latur aulem omnipolens Deus, ul illani custodire, toto miindo aposlolorum doclrina fundavit.
-adunare et regere dignetur.- Ipse est enim vertis cn- "49. Cultores autem hujtis fidei non possunl.dici,
slos populi/sui, id est veri Israel, de quo in psalmo hisi illi
i-eclecredunl, el veraciter diligunt. lloc
eanlalur: Ecce noridomiilavit neque.dormietqui cu- enim qui colit quod jniaxime diligit. Undo
sledit lsrael (Ps. cxx, 5). El iterum: Nisi Dominus unusquisque
et de gu)seet venti-isamatoribus ait.Apo-
custodierit civilatem.fruslra vigilat qui-cuslodil eam stolusquibusdam: quorum Deus venter est (Phil. m, 19). Jlle
{PsaLcxxvi, 1). Id ipsum aulem videtur adtmare
id cuslodire el ergo verilatisicullor, qui jungit fidei dileolionem, ut
quodpacificare, idipsum quod regere;
Ecclesiam suam Deuset et Detim, de-qtio recte credit, diligendo colat, et co-
quia pacificando adunal, -lendo promereatur. Ipsa esl fides. quam commendat
adunando pacificat, et cuslodiendo regit, el regendo dicens : ln Chrislo .enim-J^su neque cir-
eustodit. Pacificando nariique adunat cum omniuni Aposlolus
fideliumcorda in sua pace conjungit, cum oninium V-cumcisioaliquidvalel, neque prw,puiium, sed.fides,
fideliummentes per unilalem fidei,spei elcharilaiis qticeper dilectionem pperalur (Gal. vi, 15). .Neque
iinius efficit voluiilatis. et per _Spirilum sanctum leiVimin confusipne paganorunv,neque in purgamen-
lis h-crcticortim, neque in,languore schismaticoruni,
charilaie diffusa;impleatur in ea qupd scripluin esi:
in csecitate Judseqrjjm quserenda religiqesl;
Muliiludiniscredenlium auiem erat corunum et anima neque
una (_4ef.iv,52). Elecce guapi bonumet quamfucun- sed apud eos solos qui Christianu calholici ve) or-
thodoxi .noininantui', id est iutegritaiis custodes et
dum habitare fratfes in ununi (Ps. cxxxi, 1). €risto- - -
diendo quoquc regit eamdem Ecclesianii, cunr' inter recia secianles.. , . .
omnia pericula clementer eam guberhat et dirigit. Cui 50. Complela hac ofalione, qiia'':in primis univcr-
oranles in psalmo dicimus VSalvum fac populum salis Ecclesia"cum. apostolico' ponlifice el omnibus
"
luum, el benedichceredilali luce, el rege eos el extolle orlbodoxisDeo.commendaiur, adjungituf irt ebnclii-
eos usque in ceternum (Ps. xxvn , 8). sioriemoi'e solito : Per CltrisiumDominum-nostrum.
47. QuoJvero post generalem_Ecclesi_ecoriimen- Aliter enim nec oraiio nec oblalio Eeclesia. Deo 6f-
47 FLORI DIACONILUGDUNENSIS «
ferri potest, necilla aproquibtis Deus exoratur ac- A cuhclorum. Onini enini Ecclesisedicitur.per beatuiu
cipere, nisi per unum mediatprern Dei ethominuni. Peirum apostolum :Vos autem genus eleclum, regale
qtii inlerpellat pro nobis. Quod ergo offertEcclesia, sacerdolium (I Peir. JI, 9), offerre spiritales boslias
offert per illum ; quod Deus eamdem Eeclesiam pa^ •et acceplabiles Deo per Jesum Chrislum. Omnem
r.ilicare, custodire, adunare dignelur, prsestat pei ergo Ecclesiarii sacerdolium sanclum appellal, jjuod
- illi.iii : per ipsum nostra ad Deum vota ascendunf sola domus Aaron in lege nomen et officium habuit,
. per ipsum divina ad nos dona descendunt. Hoc n&m- quia nimirumomnes fideles summi sacerdotis menx-
que ipse in Evangelio commendat dicens : Quia egi bra existunl, cuncti oleo- lajtilise signantur, illius
ad Patrem vado, el quidquid pelierilis in nominemeo eorpori unili, qui fex summus et saeerdos est veru~s.
hoc faciam; ut clarificeiur Pater in Filio (Joan. xu Regnum suis Itribuil ut rex, el ut pontifex eorura
25). Quam pelitionis formam in| omni qrafione sut peccata sui. sanguinis boslia mundan;;, quanquam et
custodit Ecclesia. Sequilur in inyslerio. in eadem lege Yeleris Testamenti bujus spirilualis
51. Memenlo, Domine, famulorum famularumqtii sacerdotii, quo tota Ecciesia consecralur, evidenter
iuarum, et omnium circumadslantium , quorutn tib mysierium commendatur, cum ille agnus in pascba
fides cognita esi el nota devoiio. In quibus vefbis cun mactandus, quod vpbis immolalus est Christus, non
primuin dicitur : Memenio,Domine,rfumulorum fa- B a solis sacerdolibus, sed ab univeiiso generaliter
mularumque tuarum, et sic deinde subjungitur : e populo jubeluf immolari, dicente Doriiino : Itiimola-
omnium circumastaniium, manifestum est qtiod bit eutn omnis multitudo filiorum Israel ad vesperain
quasi quidam locus sil, ubi, aliquibus specialiter no- (Exod. xii, 6). Hunc namque agnum in paschali so-
minalis, eliam cseterorum qui assistunt in Ecclesit lemnitate ifnmolalum eadem lex et victimam et bo-
eommemoralio adjungalur. ln quo iiaque loco au sliam et sacrificium esse cbmmendal, prsecipiente
liberum est âcerdoli, quos desideraveril pariictt- J)omino, et dicenle : Non immolabil super fermenio
lariter nominare, et nominatim Deo commendare sanguineni hostice mece, neque residebit mdne de
aut certe illud ab aritiquis observatum est, ut ih viclima sotemnitalis phase (Exod. xxxiv, 25). Et ite-
-offerenlium nomina recitarentur, quod videtur bea- rtim : Nemo, inquit, qui fueril immundus super anhna
.nispapa Innocentius in quadam tjpislola significare; sua,invia procuthi genle veslra, faciat phase Do-
-ubi ait: € Superfluum est, uLcujus hristiam necduir minomensesecundo (Num.1%, 10).-El post pauca :
:i)eo offeras, ejus ante nomen insihues, quamvis illi Si quis aulem mundus est, et in itinere non fuit, et
. incognitum nihil sit. Prius ergo oblationes suni lamen ndn fecit phqse, exlerminabilur animailla de
.eonMiiendandse,ne tuiiceoinimnomina, quorumsunl populissuis, quiasacrificiumDomino nonoblulit tem-
,-edicenda, ut inter sacra inysteria nominentur, nor C pore suo (Ibid., 15); Offerunt ergo .sacerdotesJEccle-
inter alia qtisearite prsemittimus, ul ipsi mysleriis sise, offert per ipsos et in ipsis lola Ecclesia Deo
-viani futuris precibus aperiamus. » Fit ergo bsec ora- sacriflcium laudis, quod a culloribus suis sibi offerri
• lio ad DeumlPalrem, ut memor esse dignetur famu- . ipse prsecepit, dicens : Immola Deo sacrificium lau-
lorunffamularumque suarum, utriusque videlicel dis, et redde Allissimo vola tua (Psal. XLIX,14).
sexus sibi servieniium,-non solura eorum qui nomi- 55. (AUGUSTISCS.) Non"quod a -nobislanquam in-
-uantur, sed et omnium circumastantium , ac de digens expetat laudem; sed ut in ea nobis -consiilat
-omnibus et pro omnibussimul dicilur , quorum tib\ ad salutem, sicutet in eodem psalnio iterum dicit:
.fides cognila esl el nota devolio, _d est,_quam recfc Sacrificium laudis honorificabil me-, et illic via est,
-eredanl, quam devole fe diligai_t,.tu solus vides in ubi oslendam salutare tneum (Ibid., 55). Quid
eonscientiis singulorum. Tuesenim serulans corda esl enim salutare Dei, nisi Filius Dei, Salvator
el rcnes,et libi veraciier diclum-est : Tu enim solus iînundi? Ipse igitur ,sacerdos et victima. sacrificium
nosti carda-filiorum hominum, qui intuiseiiltorilHis - laudis implevit, malorum operum Lribuens indulgen-
magis oblalionem fidei et devotionis requiris; fidei, ' tiam, el bene operandi largiens graliam. Ad boc
cum per legislalorera tuum dicis : Audi, Israel, Do- enim Dominus sacrificium laudis ab ejus eultoribus
minus Deus tuus Deus unus esl (Deui. vi, 4); devo- imniolalur, ut qui gloriatur in Dominoglorielur. Hoc
•iionis,cum statim adjungit: DiligesDominumDeum ergo sacrificium laudis, id esl oblalioriem Dominicse
luum ex loto xorde luo (Ibid.,'8). Et hanc [cum] passionis, in | qua nulla noslra merita agnoscimus,
•fidem et devolionem Deo oflerre," hoc cst vere sed solam Dei gratiam collaudamus;quia in hoc ap-
-Racriliciumsalutare, est attendere mandaiis. Sequi- paruit cbarilas Dei in nobis, quia unigenitum Filium
stiir in myslerio : - suum misit Deus in mundum, ut vivamus per eum,
52. Qui libi offerunt noc sacrificium laudis', tibtque . non quasi nos dilexerimus Deum ; sed quoniam ipse
veddunt vota sua celernoDeo vivo\et-vero. br quibus pripr dilexit nps, el niisil Filium suuni propilialio-
vefbis considerandum est, qubd tola Ecclesia offerat nem pro peccalis nosiris. Hanc offert devolio fide-
Deo illud.sacrificium laudis ; et quia de omni mul- Jium pro se suisque omnibus, id est ad se vel genere
titudine circumstanlium fidelium dicitur : Qui libi vel familiaritale, vei qualibet alia conditione, sub
offerunt. Quod enim adimpletur jproprie ministerio ejusdeni fideiprofessione perlinentibus, lam viven-
sacerdotum, hoc generaliter agitur fide el devolione libus videlibetquam morluis. Et hoc qna spe fideles
" Id est Ecclesia constans ex omnibus fuielibus.
49 DE EXPOSITIONEMISS.fi. 50«
faciant subjnngilur , qusenbri pi'0 aliquo temporali A ejus integriias, non jam ille de Yirgiiie nascereiur,.
lticro, sed solummodo pro redemplione animarum euiii-jiu-falso, quod absit, nattini de virgine-Maria
snarum, pro spe salutis et incolumitatissuce, pro spe- toia cbnfileretur Ecclesia, cui pro humani generis.
videlieetaelerncesalntis. Spe enim salvi facti sumus. salute vero boinini facto singulari' mujiere datnni:
Nec soluni pro salute relerna, sed eiiani pro lempo- esl ut, statimex quo in ulero Yirginis concipi et
rali incolumilate, id esl corporali saniiate. Incolu- bomo fieri inciperet, verus esset et Deus : unde et
niitas enim sanitalis inlegrilas. Ulraque enim salus, eadem gloriosa semper virgo Maria vera Def geni-
aniin_e scllicet et eorporis, ab illo esl, de qno in trix credenda esl el confitenda. Ipsa ergo in -hac ve-
psalmo canilur : Domini esl sdlus. Tibi; inquit, red- nerabili communione sanctorum prima ponitur, per
dunt votasua celernoDeo vivoet vero, juxta-qttod in quam et illi et nos nieruimus auclofem-vilse susci-
psalmo dicitur : Et redde AJiissimovota tua, vola vi- pere, et ei conjungitur eommtinicaliobeatorum apo-
delicel fidei et piae devolionis, per quam uosmetipsos -stolorum et manyrum, non solum qui hic nominalim
Deovovimuset reddimus. Quisquis enim benecogi- exprimuiitur, sed et omnium quorum nec numeruin
tat quod Deo voverat et qn_evota persolvat, hac exi- nec nbmina scire possumus. Et lamen, si istis pan-
giiur, liac debelur, ut seipsum voveat et reddat. cis iiominalis pie adha.i'Craus,etiam illis quos nosse-
Sed sieul videndum esl quid offerat, ita etiam con- 1*non possumus, in hnrum conimunioiie-copiilati su-
siderandum est ubi offeral; quia veri sacrificii exira nius. Sequitur in mysterio: ' •
caiholicam Ecclesiam locus non esl, unde muliufn 56. Quoriimmerilis precibusque concedas.Propler
conseqiienter adjungilur in mysterio. inerita namque et intercessionessublimiuinjuslortim^
54. Communicanleset memoriam veneranles, in quos intercessores et patrbnos qua_rimus, nostrte in-
priri.is, elc., usque et omnium sanctorum itiorum. firmilali Dorainus niiseretur et propiiiatur, ut in
(AUG.) Quos dicil cbmmunicantes ct memoriam oinnibus, sive adversis, sive prosperis, ne vel in islis
veneranles beatse Genitricis Dei, el apostolorum et deticiamus, vel iri illis decipiaraur, proteetionis ejus
martyrum, et omniura sanctorum, nisi et seipsum muniamur auxilio. _ - "" -
sacerdos qui offerl, et omnes circumslantes, -Denique defesso ab bostibus Eze-^'
S7., (IYIGILJUS.)
qui simul offemnt unum sacrificium laudis ? Quod ebi_eel auxiliuin ejus invocanli ait: Civitatemhanc'-
ut Deo possit esse acceplum et beneplacilum, salvabo, el proiegameam propter me, et propier Davici
non alibi boc offerunt el sacerdoles et Ecclesia eum servum meum (IV-Reg. xxxi, 6); et Moysesila do^
sacerdotibus, nisi in communione el societate san- precans Denm placare curabat; Quiescat, inquieiis,
cloi-um,in quibus voluil idem omnipotensDeus Ec- ira tua, el eslo placabilis super nequiiia populi lui.
clesise suse conslare fundamentum, sicut AposloltisC Recordare Abraham, Isaacet Israelservorumluorum,
dicil : Eslis cives sanctorum et domesliciDei, super- quibus jnrasti per lemelipsumclicens: Multiplicabo-
cedificalisuper fundamenlum.apostolorum et proplie- sethentuutn siciit siellas cceli(Exbd. xxxir, 15). Noe---
taruin (Eph. II, 19). In eofum ergo communione et dtiliitandumest fidclium petitiones a spiriiibus jtisio-
lnemoriseveneratione lanquam i:i lemplo vero Dei, . rum sciri, quia qui i.ntusomnipotentis D&idarilaiem-
offert devotio fidelium' Deo vota el mtinera sua, videnl, nullo modo credendum.est quia sil- foris ali-
ct ideo-fiunt coninuinicantes eorum raemoriae lan- qnid quod ignorenl. Postulal ergo Ecclesia sriffragia
qtiam filii palruin el seclatoresprsecedenlium. Quid sanctorum niarlyrum, nee tainen erigit allaria in-
esl enim communicanles,nisi communionemet socie- quibus sacrificet marlyribus, sed uni Deoct riiarfy-
tniem tenenies? El quid est eortim inembriani vene- rum et noslro. (AUG.,de Civ. Dei, I. xxn* o.-lO.) Ad "
rari, nisi cum pietale ct humililale eorum vestigia quod sacriflcium sicul bomines Dei, qui-mundum irj.
sequi? Ad hauc socielalem nos beatus"Joannes apo- ejus confessione vicerunl, suo loco et ordine nomi-
4-iolusinvitans ail : Quod vidimusel audivhims, an- nantur, non (araen a sacerdote qui .'saerificat invo--
nuntiamus vobis. El quasi iriterrogaremus quid nobis caiilur. Deo quippe, non ipsis sacnficaf, quamvis in
prodesselilla aniiunliatio; ait : Utet vos socielalem me iioriis sacriflcet eoruin, quia Dei sacerdos esl,
habealis nobiscum.El ne quis conlemnendum pula- non illorum. Ipsum vero sacrificium est Christi,-
ret banc. societateni lanquara hominum, con.inuo quod iion offertur ipsis, quia boc sunt et ' ipsi. Sequi-
'
tidjunxit : El socielas veslra sil cum Paire et Filio- tur iii myslerio: __
ejus Jesu Christo, manifeste ostendens, qtiia qui- 58. Ilanc igitur oblalionemservilutis noslrw, elc.,_
cumque societalem cum Deo babere desiderant, usque Per Chrislum Dominum noslrum; Et in bis-
primo Ecclesire societati debent adunari, iHamque verbis uniias Eeclesite ofie.erilis.ostendilur, qiiando
fidem addiscere, et ejus sacramentis imbui, q.iaui in illa sacrosancta oblatione eoramunis servitns ex-
aposloli ab ipsa prsesenle in -carneYerilale percepe- IiibelurDeotam a sacerdoiibus quamacuncta-famjlia-.-
ruiit. Pro ipsaenim.et sancti marlyres passi suul, dc.mis Dei. (Ibid., Ib. x, cap. ,19.) Hcecaulerii est
el ipsa caiholica ftuidatur Ecclesia, cui beatte et sjrvitns qua_.nulli alii debelur, nec sanclis. angelis,
gloriosre Yirginis partus exsiitil saluiis exor- nec sanctis animaijiis, nisi iiniDeo vivoel vcro, ;de-
dium. . _ quo nobisprrecipilur : DominutnDeum iuumddora-,
; 55.~(AUG;,seriH. 186). juse vere semper credilur bis,etilli soti servies{Matlh. iv, 10). EtsL eniiii ab_.
rirgo.-unia v.l 'si Domino nascenle corninijiorenir- bi.iiiine.si. vel-oiTi'riiir,.taniensacrificiuni j'cs diviust.,
'
51 ' FLORl DIACONILUGDUNENSIS 52
PSl, unde et alibi divina lege prsecipitur : Sacrifieans .A testatur Ap.ostolus,per Spiritum sanctumsemetipsnm
diis eradicabilur, nisi Domino soli. Unde riierito illi oblulit immacuiatum Deo. Hoc naraque nobis in sa-
in cceleslibus sedibusconslituti iminortales ei beati, cramento corporis et sanguinis Filii Dei quolidie
qnia rios mortales et miseros, ut immorlaies beatique instauratur. (AUG.,lib. xx conlra Faust, e. 15.) Hoc
simus misericorditer-diligunt; nolunl nos sibi sacri- corpus et hic sanguis non in spicis et in sarmentis
ticare, sed ei cujus etipsi nobiscuinsacrificiumesse colligitur, sed certa consecratione myslicus fit."No-
jieiiverunt. Cum ipsis enim sumus una civitas, ctijiis v.usnon nascitur, cum panis et vini creatura in sa-
pars in Tiobis peregrinalur, parsin illis opitulatur. cramentum carnis et sanguinis ejus ineffablli Spiri-
Oratur itaque Deus ut hanc oblationem, quam illi liis -sancliflcalione transferlur. Quod autem non ifa
soli debita servitule deferl Ecclesia placatus acci- sil, quamvis sit panis et calix, alimentum eslrefe-
piat. Hsec est vera oblatio, in qua Filius offerlur, e_ionis,-non sacramentum religioriis, quo divinum
Pater reconeilialur, et vilali oblatione placaius dies altare Christus implevil. Invitavit ergo Dominusser-
noslros in sua pace disponal, ul, eisi in miindo pres- vos, et prseparavit eis cibttm sefpsum. Quis audeat^
suram habemus, in illo pacem habeamus. Finilo manducare Dominumsuum?Et lamen ait: Qui man-
aulera hujus mortalilatis cursu, ab a.lerna damna- ducat me, vivit\propler me (Joan. vi, 58). Quando
lione ereptos, in electorum suorum grege nos anntt - B Christus manducatur, vila manducalur, non occidi-
merare dignelur. (GJIEG.)Quia ipsa quoqtie perennis tur ut manducetur, sed-morluos vivificat,, quando
regni prsedestinatio ita est ab Omnipotentedisposita, manducalur. Reficit, sed non deficit; manducalur
ut ad boc electi ex labore perveniant, quatenus po- Christus, vivit manducalus, quia resurrexil occisus ;-
stulando mereantur accipere, quod eis omnipotens nec, quando manducamus, partes de illo facimus;
Deus ante ssecula dispos.uit donare. Sequilur in et quidem in sacramenlo sic fil,- per par.les-mandu-
myslerio: calur in sacramenlo, el manet integer lotus in ccelo,
_59. Quam Malionem lu, Deus', in omnibus,. etc. manet integer lolus in corde suo. Sequitur in my-
Oratur Omnipotens, ut oblationem suis sacris altari- . sterio. |
bus impositara et-tantis precibus commendalain, 60. Qui, pridie quampaleretur, accepitpanem, etc,
ipseper virlutem descendenlis ila legitimam et per- usque ad hwc qiwliescunquefecerilis, inntei. memo-
feclam- eucharistiam efliciat, ut in omnibus sit riam facietis. Unde universalis Ecclesia, ut jugem
asGrjpla, id est in numerum placitorum sibi nume- niemoriam Domini et Redemptoris celebret, ipse
jelur recepta; sit eliam fata, id esl immobili flrmi- Dominus tradidit aposlolis, el apostpli generaliter.
lale perpetua. Hoc namque dicitiinralum, qubd est omni Ecplesise.In.bis verbis, sine qtiibus nulla lin.
immobili ratione firmum el inconvulsum. Sit quoque gua, nulla regio, nulla civitas, id est. nulla pars
ejusdem Spii-ilussancti operanle virlule, rationabi- Ecclesiaecalholicseconficerepotest, id esl consecrare .
lis etper hsec oninia singulariler Deograta et acee- sacramenlum corporis el sanguinis Dominj, ipse Do-
plabilis, ut, quamvis de simplicibus lerrre frugibus ltiinus tradidit apostobs, unde universalis Ecclesia
sumpla., divinse benediclionis ineffabili poleritia efli- jtigera iijeinoriam sui Hedemploris eelebret, et apo-
ciatur corpus et sanguis unigeniti Filii Dei, sicut ipse sloli generaliler onmi Ecclesia3.Chrisli ergo viriute
leslalur : Caro mea vere est cibus, el sanguis meus et verbis senipor conseci'atur et consecrabitur. lllius
vere est potus (Joan., vi, 56), utper hunc cibum et sermo est qjji coelesiiasacramenta sanctificat. Ille in
potum impleatiir in meniibus sumenlium quod ipse suis sacerdotibus quolidie loquitur. llli fungunlnr
promittit diceus : Sicut me misil vivetisPcuer, el ego oflicio, ilie majeslale divinsepotestatis operatur. Ipse
vivopropler Palrem; et qui manducalme, et-ipsevivet est enim ille veriis Melchisedech,qui hsec sancta sa-
propierme (lbid., LVIII).H_ecesl ergo vera et seierna crificia, quse ille tunc iri mysterio prsefiguravil^per
hbslia, quia vei'a et seterna est virtus, vera el seterna oblalionem sui corporis suique sanguinis adimplevit.
per eam perficilur salus. Est eniin nbvi et retcrni Ipse ex Spirilusj paracliti virtute el coelesti bene.di-
Testamenti.. Hrecest ralionalis hoslia, plena videlicet ciione sanctuni coipuset sanguinem suum esse per-
rationis, plena myslerii, quse lunc iractabili tracla- ficil. Quod aulem de pane ait: Accipiteet manducate
tione in veteribus sacrificiis.fiebal, sed nunc spiritali ex hoc omnes; -.imiliier el de calice : Accipiieet bi-
ratione celebralur, et fidei puritate exhibetur, juxia bile ex eoonutes, commendatio esi unitalis etpacis,
Aposlolum-fideleni prrecipienlem- rationabile obse- ul per boc mysterium Christo participanles, unum
quiiim noslrum. Ut enim boc Apostolus-diceret, omnes simus in illo.,siculAppsloIusaflirmal, dicens:
uiique de spiritali sacrificio loqjinbatur. Uude el alibi Non esl Jndceus neque Grmcus; non est servus neqne
ait i Necesse est ergo exemplaria quidem cccleslium liber, non esl masculus nequefetnina; omnes enimvos
liis mundari (Hebr. ix, 25); ipsa atitem coelesliame- -unumestis in ChrisloJesu (Gal. iu, 28). Hauc nempe
lioribus bostiis quam istis. Ut enim eorda.fidelium unitatem in conimunicatione hujus sacramenli alibi
fiercnteoe_esiia, et.sicutportaverant imaginem (er- commendal dicens : Calix benediclionis,cui benedi-
>eiii, poftarenl et imaginem ejus qui de.ecelisesl, et citnus, nonne communicaliosangUinis Chrisii est; et
qualis coeleslis tales fierenf el coelestes, non brulor panis quem frahgimus, nonne participatio corporis
ri.rcv animaiium. cruore, sed rationabili sanguinis ChrisliesL(ICor. x,16)?Quoniam unuspanis, unuiii
' C-iiisli' cruofe miuidari debucrunl; qui, ut idcm corpus iijulli stinms otnnes, qui de uuo pane pailici-
'
53 -DE EXPOSITIONE MISSJE. . 54.
pamus. Tanta enim Ecclesise est.in Christo unilas, A devincli ab inferni clanstris educli sunt, et per eum-
ut-quomodo una fides et unum baptisma et unum dem etiam omnes credentes a peccalorum yinculis .
altare, de. quo ait Isaias : Eril altare Domini in me- et de lacu miserireel de lnto faeciseripiupiur.."
dio lerrceMgypii-(Isa. xix, 19); itaunus.ubique sit 62. Itera, quod bic dicittir mysteritimfidei, et in
panis corporis Cbrisli, et untis calix sanguinis.ejus. illis verhis Doniini quib.us mysierium corppris et
Unde et Ecclesia ex tradilioiie-his verbis consecrans sanguinis sui tradidit, 11011' legkur; videtur de alio
mysterium sacri corporis et sanguinis Domini, de- Ioco Evaiigelii suiiiptum esse, ubi, secundum Joan-
signanler dicit Doininuni dixisse ap.oslolis: Accipile nem, de boc eodeni sacramento quibusdam disci-
e.l manducale ex hoc omnes; hoc est enim corpus pulis non credenlibiis loquens ait : Verbgquce ego
tneum. Simili mqdo posleaquam ccenatum est, acci- loculussum vobis, Spiriius et vila sunt, sed sunt qui-
piens et liunc calicem prceclarum. Attendat fi.lelis ctani ex -vobis qui non credunt (Joan. vi, 64, 65).
qtiisque, quid est quod dicat hunc, videlicet quod Ostendit eriim se inagijum dixisse mysterium, cum
calix, qiiem-sacerdos catholicusâcrificat, 11011 est ail. : Verba quce,ego loculus stim, Spirilus et,vita
alius, nisi ipse quem Domimis apostolis tradidit. Si- sunt. Cum autem adjungit : Sed sunt quidam exvobis
cul efgo de sanguine, sic qtioque de coi-poresenlien- ~~~ qui non credunt, oslendit illud myslerium, noh esse
dum et lenendum est. Quod autem-prffc/an.m calicem nisi fidei el fidelium, quiilla verba fideliter audiunt;.
dicit, manifesle de psaliuo sumpttis est: Et calix el idep eis spiritus et yiia sunt :'quia eos spiritaliter
liius inebrians quam prmlarus est (Psal. xxn,._>)!Et intelleela vivificant (AUG.,lib. j- de peccat.-Meritis
vere prtcclarus., quo sanguis offerlur iminaculatus, el Remis., c. 24). Aut certe bsecyerba de Apostolo
iitilla peccati macula tectus. IIoc poculo fidelitim ine-r suriipta sunt, ubi. ait : Habenles mysteriutnfidei in
briaiur affectus, ut la.tiiiam induat de reii-issione.. cpnscientiapura (I Tini. 111,9), quia sicul sacramen-
peccati. Ibc ebrielate animus non confundilur, sed, tum sancta?.Ti-inilatis, ila el sacramentum Dominicae
CQnsecj'alur. passionis et morlis, qubd illa oblalione frequentatur
61. Item, quod in his verbis dicitur : ._Vo_(. el aequaliter necessarium ad salulem, aequalilerin con-.-
wterni Testqmenti,manifesluni esl, qtiia in Evaugelio scientia puta est sumendum ac reiinendum.- Qiiod
ison legitur, uisi tantummodo , Calix sanguinis mei etiam in baptismate celebratur, doccnte eodem Apo-
Novi Teslamenii, sed quod bic additur ceterniet in stolo ac dicente : Quicunqueenim baplizali sumus in
.propbeticis et in apostolicis litteris conlinelur. Nam Chrislo Jesu, in morle ipsius bapiizati sumus. Tottini
in Isaia legimus,promittente Deofidelibus: Et feriam ei'go quod in bac obiatione Dominici corporis et
vobiscumpaclum, id est lestarnentum senipitenmm. sanguinisagitur,mysteriumest: aliud enim videlur,
Etin Ezechiele, ubi promiltil Ecclesiae: Eisuscitabo C aliud intelligitur : quod videtur speeiem habetcor-
libi pactum sempilernum (Ezech. xyi, 80.).'Et Apo- poralem, quodintelligitur fructum habet.spiritualem..
slohis dicil : Una cnim oblalione consummavil in Sciendum vero quod eumdem calicem Doniini.san.-
sempiternumsanclificalos (Hebr. x,- 14). Et itertim : guinis juxla pbservantiam Ecclesise catholicsc ab
Deus .autcm pacis, qui eduxit de mortuis paslorem, apostolis traditam, nisi mislum aqua offerri non li-
Aijnum ovium in sanguine Teslamenli .celerniDnmi- cet, quia vinum fuit redemptionis nostrse mysterium,.,
• num noslrum Jcsum Chrislum (Hebr. xin,20). (AUG.) cum ait : Non bibam a modo de hoc genimine vitis .
Ideo ergo sanguis Chrisli novum est lestanientum, (Marc. xiv, 25), et de.Ialere ejus-juodlancea. trans-.-
quia nova dilectio, qua usque ad mortem in novis- fixum est, aquaqtte ctim sanguine egressa vinum de
smiis sasculoruniteniporibus nos dilexil. Dilectioisla yera carnls ejusvite-cum, aqua-expi'essttm ostendit.
nos innovet, ut simus bominesnovi, hseredes Tesla- Haccsunt enira sacramenta Ecclesise, sine quibus ad->.
menti Novi, sicut elaposlolus docet, dicens : Quanio yitam qtireverevita est nonintratur. I!)esanguis in re--
magis sunguis Chnsli, qui per Spirilum sanclum se- missioncm fusus est peccalorum, aqua illa salutare-
melipsum obtulit immaculalumDeo, emundavit coti- teinperatpoculum^hsec etlavacrum prsestat et polum....
scientiamnoslram ab operibus morluis, ad serviendum 65. Hoc tolum Doininic*_eoblationis mysterium-.
•Deo viventi? Et ideo .Novi Tesiamenii mediator quanla pietate et.amore agendum esl el accipiendu___i
(Rebr. ix, 14). Per hunc ergo sanguineriiNoyi Testa- sil, commendat nobis ipse Domiriusdicendo : Hccci
menli qui est effusus in remissionein peccatorum,' quotiescunque feceritis, in. mei memoriam facieiis- '
eiritindavit, id est innovavit eonscienliam fidelium, (Luc. xxn, 19). Quod exponens Apostolus ait: Quo--
et fiunliidem fidelesjuxta eumdem Aposiolum hsere- ties enim manducabilis panem hunc, et calicembibe--
des secuiidum spem vita_ seternte, et repromissionem lis., .morlem Domiui annuniiubitis, donec venial (I?
accipiunt qui vocanlur seternse La.reditaiis. Et ideb Cor. xi, 26). Illius ergo panis et calicjs oblatio morlis.
saiiguis ille Novielaelerni esl T.estanienli, quia quos • C.iristi est commeraoratio, et annunlialip, qusenoti..
a vetuslate innovat ad seternam haeredilalein perdu- tam verbis quam..niysleriis ipsis agilur, per qsias:..
cil. Hinc Zacli.ariasprophela, velut ad ipsum Domi- noslris mentibus uiors illa preiiosa , altius ,et fortiusv
nuin loquens, ait: Tu quoquein sanguine Teslamenli, commendatur. Qu-idesl eniin mortis Cbrisli. coinme—
tui-.emisislivinclosiuos de lacu, in quo nnnc cral aqua inoratio, nisi charitatis ejus. commeiida.io, qua:n:
(Zach. ix, 10) : quia videlieel per hujus sanguinis nobis beatus eyarigelislaJoannes commendans, ait 5.
e-Iu.Lonemet anliqui jusli spe fulurte. l-edcmplionis Sciens Jesus qnia venil liora ejtis, ut transeal'de;h<?g.
'
55 FLORI DIACONILCGDUNENSIS 56 -
mundoad Patrem, cum dilexisselsuos cjui eranl in .\ Mortuus esl propter delicla nostra, sed etiam resur-
mundo, in finetridilexil (Jdan. xm,l), idestusque rexil propler juslificationem noslram (Rom. IV,25),
ad morlem eum illa dilectio perduxil, quia tanlum utemores simus resurrectioiiis quoque ejus ab jnferis;
dilexit eos ut moreretur propter eos. Hoc enim le- et, quoniam resurgens a morluis et assumptus in
Rtalus est, dicens : Majorem liac dileclionem nemo ccelum, sedet a dexlris Dei, simus memores eliam
liabel, quam ut animatn suam quis ponat pro etnicis gloriosseascensionis ejus. Hsec esl enim tota saltis
sttis (Joan. xv, 15). Propterea et ilurus ad passio- nostra et vita, si incessanter memores simus. Me-
nem, et per resurreclionis el ascensionis gloriam mores igilur Dominicse passionis, resurreclionis et
discessurus e iiiundo, hoc sacramenlum ulliniuni ascensionis, tam sacerdotes quain plebs fidelis of-
discipulis tradidit, ul memofiam tanlse cbaritatis, ferunt praeclarse,id est prsecellenti et gloriossema-
per quam solam salvamur, arelius eorum mentibus jestali Dei, non de suo, sed de ejus donis ac dalis,
infigeret; qualenus semper memores simus, et qua- juxla quod seriplum est: Et quse de manu tua acce-
lcs et quantum ab eo dilecli simus; quales , ne de pimus, dedimus libi in mysterio Dominicicorporis et-
nobis gloriemur; quanlum, ut de illo speremus; sanguinis vere bostiam pnram, hosliam sanctam,'
quod ulrumque diligenter Apostoltis imponit et in- bosliam iramaeulalam. Quse trina repetilio lanli
culcal, dicens : Ut quid enim Chrislus, cum adhuc B myslerii est laudalio. Hsecuamque bosfia, quaiu lio-
infirmi essemus,secundumtempuspro impiis niotiuus' stiam puram, sanctam, immaculatam dicimus, id est
esl (Rom: v, 6)? Et post paululum : Commendatau- panem sanctum vitseselernseet calicem salutis perpe-"
tem, inquit, suam charitaiem Deus in riobis, qubniam tuse, sumentibus vila ajlerna est, dicente Domino:
-
4., 'cumadhuc peccatoresessemus,Chrislus pro nobis Qui manducat Jtunc panem, vivelin celernum(Joan.
vtoriuus est, mullo magisjustificati nuncin suhguine vi, 59). Quam vero bostiam pufam, sanclamel imma-
ipsiussalvierimusabiraperipsum.Sienimcuminimici eulatam offert Ecclesia, nisi quam a Dominoaccepit?
essemus,reconciliatistimusDeo per morlemFilii ejus, id est panem sanclum vitre t-.ternse,et calicem salutis
multo magis reconciliaiisalvi erimus in vita ipsius perpeluse.In boe enim pane sumentibus vita seterna
(Rom.viii,9,10).Hoc ergo agendum, hoc frequentan- est, sicut ipseDominuspanisvivuselpanis vilse de se
dtim commendavit,. quo usque ipse veniat in fine ipso ait: Ego sutii panis vivusqui decceto descendi
saeciili,-quandoeril sanctorum reqiries, non adluic (Joan. vi, 51). El iterum : Panis enim Dei esl qui
iii sacramento spei, quo in hoc tempore consbcialur descenditde cceloet dat vitam mundo (lbid., 55). Et."
Ecclesia, quandiu bibilur quod de lalere Chrisli alioloco dicit: Qui manducat hunc paiiem, vivei ...
emanavit,' setl jam ipsa perfeclione saluiis relefnre, mlernum (lb'.d., 59). El.quod iste sil panis corporis
cum tradelur regnum Deo el Patri, ut in illa per- ^1 ipseexponit dicendo : Et panis quem ego dabo, caro
spicuacorilemplationeincommutabilis'vei'italis,nullis mea est pro mundivila (Ibid., 52). Ergo el calix san-'
mysteriis cbrporalibus egeamuS. (GREG.)Hsec nam- guinis ejus, calix est saluiis seiernse, quia sariguis
que singulariter viclima ab seterno inleritu animam ille pro multis efftisus est in remissionem peccato-'
salvat, quse illam nobis mortem Unigeniti per my- rum, ut salvum' faceret populum suum a peccalis
slerium reparal. Qui, licet surgens a niorluis, jam eofum. De hpc canitur in psalmo : Calicem salutaris
noh mori-UJ',el moi-sei ultra nbn dominabitur ; ta- accipiam et nomen Domini invoctibo(Psal. cxv, 15).
men, in se ipso jmmorlaliter atque incorruptibiliter Est enim calix ibte salutaris accipienli.el in sacra-
vivens, pro nobis iterttm in hoc mysterio sacrae menii percepiione, in' passionis imilatione, sicut
oblationis immolatur. Ejus quippe ibi corpus sumi- a sanetis niartyribus acceptus esl. Hunc pa-
lur, ejuscaro in populi saltile pariilur. Ejus sanguis uem signiflcavit nianna, hunc panem tribuit altare
uon jam in 'ntanus infidelium funditur. Hinc ergo Dei. Noverunl fideles Clirisli corpus, si in Chrisli
pensemtis quale sit pro nobis boc sacrificium, corporebomo fueril, accipiet de Chrisli spirilu. Sicttt
qnod pro absolntione riostra passionem unigeniti autem corpus nostrum sine spirilu non polest vivei'e,
Filii seniper imiialur. Sequilur in myslerio : _^ sic non habebit spiritum vitse, nisi qui in Chrisii
64. Undeelmemores nos servi lui, elc, usque ad corpore ftierit' inventus. Qui vult vivere, accedal,
calicem salutis perpetua.'.Quia Domimiset Salvator credat,.vivat Deode Deo; incorporetur, ul vivifice-
jioster mysterium susemorlis,' quam pro nostra om- tur. Hoc est enim manducare illam escam, et illttm'
liiunique salule suscepit, tanla pietate niemori_efi- bibere polum, in Chrislo manere, el illummanenlem
delium commendavit, ut per oblationem et partici- in se habere, sicut ipse dicit: Qui manducal mecxm
palionem corporis et sanguinis eamdem vivificavit carnem, et bibil meum sanguinemin the ttianet, el
inortem suam. Et quia in parlicipalione corporis et ego in illo (Joan. vi, 57). Sequitur in mysterio.
sanguinis sui vivificamsuara niortem nos annuniiare 65. Supra qucepropilio ac sereno vullu, elc, us-
voluil Dominuset Salvator nos_er"doiiecipse veniat, que immaculatamhostiam. Oralur Deus ut super hsec
dignum et salubre est ut, haec veneranda mysteria munera vitaeel salutis, quse-prseclarsemajestati ejus
frequentando, memores sint sacerdoles et populus, offeruniur, propitio, id esl placabili ct sereno vuitu
universa videlieet Ecclesia, bealse passionis ejus. El - respicere dignelur, non quia vultus ejtis aliquando
\ere beatse,"quia sine peccalo suscepta; tolius mundi sevenatur,-iit inse sit Paler ltiminuni, ut beattis Ja-
peccala delevit, et quia rion soltim, ul Aposlolusaii : eobus dicil: Apud quem non est iraimnulalio, nec vi-
' '
57 DE EXPOSITIONE MISS_E. 58
cissiludims-obumbrcaioJJ-ab. _-,17). El beatus Joan-. A n_w/_i_!'viifj'«m dierumiieque fineriiJiabetts,assimilalus
ries teslatur . Quoniam Deus lux est, el tenebrcein 'eq per omnia Filio Dei, qui manet sacerdos in' aiternum
non siirit ulice (I Joan. i,' 5).'Sed qtiisemper inlu- (Hebr. vj, 5). Qiiod vero post hsecomnia subjungitur-
mineesl, tunc super nbs sereuat, ac illuriiinat vul- sanclum sacrificium,hrimaculaiam hosliam, ad supe-
tum'suum quando declaral super nos misericordiam, riora referendtlm esse videtur, ubi"dictum est: Su-
-sicut iri psalmb orantes dicimus : Iiluminet vultum per-quce propiliq ac sereiio vultu fespicere digneris,
suum super nos,et misereaiur noslri (Psal. LXVI,-2). ut ad conjpleridam-pelitionemsubjunclum sil. Hoc '
Sicut e contrario dc quibtisdam',"quiejus rnisericor- aulcmtolum exbralur omnipbtens Deus, ut sacrifi-
dia indigni sunt, ipse dicil: -Abscondamfacietn meam eium Ecclesiaa-iia acceptum habeat, iitsac-rificjum'
ab e.s (Deut. xxxi, 17). Et itefuni quibus se placabi-' jusli Abet, el patriarchae Abrahse,' et •summisacer-
lem prsebet, proroillit dfcens :'Et ngh avertam facieiw dbtis Melchisedecb; quia el in illis anliquis-sacrifi-
meam a vobis (Jerem. ni, 12)."Unde-et bealus Dariiel ciis imago erat bujus verrsacrificii, ei. boe ipsiim
.is.tis ipsis verbis exorat, diceris -.'Exaudi, Domine, uni Deo auclori uiriusqtie-Teslamenti et ulfiusque
preces servi tui, illumina faciem tuam super sanctua- sacrifieii ofdinatissima lerijporum disposilione luiic.
rium tuum, et propiliusintende populum istum, super placebat in pTsefigurationeventurse veritalis , quod
qiiem invocatum est nomen luum (Dan: ix, 17). Ne- B et liunc placet in adimpletione ejusdem verilalis.
qiieenim Deus bumana forma faciem aut vultum Nam et in sacriflcio Abel, -quod de primogenitis
babere putandus est: quia, ulDoniiiius"iiiEvange_io oviuni et adipibus earura oblalum, saerjficio Cain
ail: Spiriius est Deus'; et eos qui adorant eum, in quod ex terrse fructibiis offereliatur, praelatuiij esl,
spirilu et verilale opotiet adorafe (Joan. IV, 2<5).Sed Novi Teslamenli fides praefigurabatur, qua innocen-
faeies et vullus Dei praesentia ejus est. Quid esl enirii lia gratiae Deum laudans, Veteris Testamenti' ter-reni-
facies Dei snper nos illuminala,-nisi pfsesentia decla- opefibus ariteponituf, et in-iinmolaliorie unici el di-
Tata, cum misericordiam e't bbniiaiem ipsius prae- lecli filii Abfahrejmmolalio ej.is prrefigurabatur, de
sentem nobis adesse senlinms? Sic et rcspicere Dei quo dicit Pater : Hic •csi Filius meus dilectus, in
visiiatio pietalis ejus est, sicut'in psalmo oranles quo mihi benecompiacui (Matth. xvu, 5). Unde.ait
dicimus : Deus viriuium, converte nos, respice de Aposlolus : Qui prOprio Filio suo non pepercit,sed
cceio,et vide, et visitavineam islam (Psal. LXXJX,15). pro nobts omnibus tradidil illum (Rom. viiiy 52). Et
Ofatur ilaque biiinipoteiis Deus, ul, placabiiis. ac sacrificium Melcbisedech tam vefa eral significalio
'
propitius factus, sereno vultu, id est declarata boiii- sacrificii Ghrisli, ut inde prsedictum sit: Tu es sa-
laiis et pielalissute prreserilia, fespicial dignanlcr cerdos in. ceternum secundum ordinem Melchisedecl''
Ecclesi-e suse muhera, et acceplaêt beneplacila ha- C (Psal. cix, 4).Sequiiuf in myslerio :
beal, sicut muneraptieri sui justl Abel, cujus iides et 66. Supplices le rogamus,' omnipolensDeus, etc.
justiliaeloblalionisacceplioet in lege veteri commen- Hsecverba riiysleiii taro profunda', tam mira el stu-*
dalur, ubi scriptiim est: Et. respexil Deus ad Abel penda quis comprebenderesufficiat? quis inde digne
ei ad munera ejus (GCH.IV,4); et in Evangelio : A alrquid loquatur ? magis veneranda sunt- et pavenda
sanguine Abel jusli (Maiifi. xxu, 35); el in Apostolo, quanr discullenda. Reatus tainen Gregorius, ido-
ubiscfibit: Ftde plurimam hosliam Abel quam Caiii neus tanti mysterii interpres, in qnodam loco ali-
ublulit Deb, per quamieslimonium consecutus est esse, quid de iis lanquam de re ineffabili pene ineffabiliter
jnsius (Hebr. xi, 4), qui non setate, sed siinpliciiate et loquitur (GUEG.*, 1. iv Diatog., '60). Quis enim iide-
pnritate, puer Dei appellatur, Siciit eiiam de' Dayid, liuin,' inquil, babere 3nbium possil, in ipsa immo-
qui inoi'tuus est senex, in Evarigelio dicilur: In lalioiiis hora ad sacerdotis vocem coelos apenri, in
domo David pueri sui (Luc. i; 69). Et, sicut sacrifi,- illoJesu Clirislrmysterio angelorum choris adesse,-
civ.m,inquil, pulriarchai rioslri Abrahce.Ulique qiiod sumniis-ima sociari, terram coeleslibiisjiiiigi,uiiuin
"s-tcrificium in oblationem uriigeniti filii Isaac offe- quid.ex visibilibus" atque invisibilibus fieri ? Tdein
rens cum Deo'holocaustum, quodila accepiutri fuit . etiam doctoi; quombdo accipiendiim sil sublime al-
tit niereretiir audire : Per meirielipsutnjuravi, dicii D tare Dei in conspectu divinceinajeslalis ejus quodain
Dominus, quia fecisii retn ltanc;et non pepercisti uni- loco "subtilitef ostendit,exponens illum versiculuni
genilo luo propler me, benedicam'libi (Gcn. xxn, 12), psalmi :-Conslituile diem solemriemin confrequenta-'
elc. Qui quidem patriarcha non tantuin e£t Israeli- tionibus usque ad cornu attaris {Psal. exvn,- 27).-
ticaeplebis secunduni carnem, sed etiam nosira. se- Dies, inqiiit, soleriinis est Domino conjuhelio cordis-
ciiiidiira fidem. Adjungitiir adhuc : Et quod libi pb- uoslri; sed lunc in confrequentalione dies solemnis'
lulil suriimussacerdos luus Mel'chisedech,lAeqtio fna- corislituilur, -leum iri lacryiiias pip "amore ejus as-'-
nifesle scriptum dicil :' Et Melchisedeclifex Salem sidue niens rribveliir, cui velut si diceremus : Quan--
prolulii panes el viiium. Erat enhri sacerdos Dei al- diu isla acturi sumus ? quandiu tnbulalione aflici-
tissimi, ei benedixit Abraham (Geii.xiv, 18), cujns niur? Illico terminum "qtiousquefiefi "debeatsubjun-'
. sacerdotiuni etsacrificiuin tantuni magnificatur, ut" xif, dicens : usque' ud cornu- altaris; cornu quippe'
dicat de eo Apostoltis: Pfimuni quidem Melchisedech~ altaris est eXatlatio sacrificii inleribris, ubicum"
qii htterprelatur fex juslilice, deiitde fex Saiein, cfuod venerjmus, jairi iiulla 'necessilas esi- ut' splemriem-
eb: rex pacis, sirie pdlre, sine matre, siiie qencaloaia, diem Doniino dc-noslra lahienlatibjie faciamus.'
59. FLORI DSACONILUGDUNENSIS 60.
Beatus quoque Augustinus de eodem sublimi allai-e A misereberisJerusatem et urbittm Juda, -quibus iratus
dicit, exponens versiculum psalmi : Lavabo inler in- es ?-Isie jam septuagesimusannus e.it (Zach. JI, 12).
nocenles manus meas, et circumdabo altare tuum, Et respondit Dominus angelo verba bona, verba con-
D-omine(Psal;\is.v,6), sicbreviter designat: Muiida, solatoria. Siniititer-el ad tobiam Rapbael- angehis
jnquitj.faciam jnter innocentes opera mea, qiiibus dicit: Quando orabas Ju cutn iacrymis, et sepeliebas
amplexabor sublimia lua.Ilem alio loco(In.psal. XLII, ' tnorluos, ego obluli.oraiionemjitam Dotnino, et riunc,
n. 5),.exponens illum-versiculum : Et. inlroibo •ad misii me Dominus ut curarem te, etc. (Tob. xu, 12).
allare Dei, adDeumquilcelificatjuvenlutemmeam, de Fii ergo el in isla.oratione el oblatione sacra eon-
eadem re sic dicit: Est enim quoddam altare invisi- secrationis aliquid. inconiprehensibile pl ineffabile,
bile, ad quod non accedit injuslusi illesolus accedit et-multo hi.s omnibus mirabilius,. ul per angelica
qui ad istud securus accedit.. Illic inveniet vilam ministeria el supplicaliones lanquam de sublimi al-
suam,qui,in islp discernil causam suam; quale ibi lari diyinre majestalis eonspectibus offerânlurin illa
sacrificium est, ipse qui inlrat assumelur in liolo- iminolationis hora, cum astantibus sibi minislris
•causlum. Et repelit aliis verbis quid hoc allare sit, coeleslibusChristtis, ut proposita consecret, adesse
ad Dominum inquiens : Ad Deum qui lcetificatjuvcn- credendus est; de qua re commodum.videtur heali
iulem meam. Item alibi idem doetor exponens euni-' B Ambrosii verba ponere de Expositione Evangelii se-
dem versiculum, quem et beatus Gfegorius: Sic cundum Lucani (lib.j,... 28): Non enini dubites,
enim est, inquit, jn domo illa sempiterna sacrificium inquit, assislere angelum, quando Christus assislil,
laudis, et sacerdos .sempiternus esl, et aliare sempi- Chrislus immolalur. Etenim pascha noslrunf immo-
ternum, pacata mejis ipsa justorum.-Non ergo sufli- latus esl Chrislus; unde non immerito eiiam Zacha-
ciatin-lerra dies Ille solemnis. <juo Agnus occisus rire deprecanti apparuil angelus a dextris alla.ris in-
est, sed conslituileillum in condensis sempilernum, censi, quia veri sacerdotis jam nuntiabatur advenlus
alta el secreta rimanles, quo usque perveuiaris, esal- et ccelesle sacrificium parabatur, in quo anêli nn.
talis a Deo menlibus vestris, usque adejtis divinita- nislrarent. Sic ergo cogitanda sunt, ut aliquid qno
lem. Etquid ibialiud, nisi laudes can.abimus?quid ibi nibil sit meliusatque sublimi.usilla cogitatione co-
aliud dkemus, nisi Dey,s,meusestujel-confitebortibi; rienjur atlingere.
Deusmeus es lu-,et exdltabo le ?' (Ps. cxvu, 28.) Nqn .67. Simililer quoqueet illud quod sequilur: Ut
strepilu verborum istud dicemus, sed dilectio inbse- omnes, quolquot ex hdc allaris parlicipalione sacro-
rens illi, per se ipsam clamat islam vocem : Dilectio sanctum Filii corpns -el sanguinem sumpserimusr
ipsa vox-es,l. Hsecde sublimi altare Dei in conspeclu omni benedictioneccelesli et gralid repleamur. Isla
divinaemajestalis ejusnecessarioinhocloco exsancto- C, enini munera, islasunt dona super.onmem'glodam
rum Palrum verbisposila sunt, ut quis carnaliter constituta, quibus fideles suos bmnipotens Deus refi-
cogilans, sestimelincoelisessealtare corporeum, ex ciens, glorioso Filji sui corpore vivificat, sanelificat,
ccelesli sive supercoelesli corpore faclumj. sed po- seterriitati. prreparat; per htec corda fidelium omni
tius, juxla sensum spirilalium Patrum, inlelligamus lienedictione replet ccelesli et graiia, tribuens cor-
sublime altare Dei, rationabile et inlelligibile esse pbribus caslimoniam, mentibus iidem, cogitationibus
in electa et rationali creatura, angelica videlicet et puritatem. Per bsec-tuetuf suos misericordia, con-
humana, quse in sanclis angelis, ex quo condita esl, firmat spe, munit charitate, ut, lanta Domini parii-
iu sui contemplatione Conditoris sublimata, et sibi cipatione, intra se Deum"suscipientes, lemplum ejus
nimium per spiritum pacis unitar, verum et sublime efficinjereaiitur. Quid sit ergo per parlicipationem
altai'e Dei existit, ex quo accipit Deus sempilernum corpofis. et sanguinis Filii Dei omni benediclione
sacrificiuin laudis et hostiam jubilationis, ad cujus coelesti et gralia repleri, el quantum hoc bonuia
altaris unilalem-adjungilur nunc per fidem, et in debeal esuriri ac sitiri, audiamus bealum Ambrosium
fuluro per divina. contemplalionis speciem omnis dulciler docentem et exhortantem : « Cbristus Ec-
mullitudo hominum eleclorum. Sed quandiu in ista clesisecibus, •Chrisliis est polus. Caro Dei cibus, et
morlalitale vivunt, antequani i'eipsa ingrediantur ad Dei sanguis est polus. Chrislus nobis quoiidie mini-
illud allare Dei, antequara perveniant usque ad stratur. Cibus iste non corpug impinguat, sed con-;
cornu altaris, ut orationibus ,et supplicationibus suis, firmat cor hominis. Hic est panis vilse,: qui ergo
lanquam in inferioribus adhuc positi, a supernis vir- vitam pianducal mori non polest. Accedite ad eum,
tutibus juvenlur, ut earum inlerventione exa.udian- et satjaraini, quia panis esl. Accedite ad eum., et
lur, et quasi de sublimitate altaris suscipiantur; potale, quia fons est. Accedite ad euiu, et illumina-
sicut Iegimus, et Danieli oranli et deprecanti. Ga- iniiii, quia lux est. Accedite ad eum et liberamini,
brielemangelum apparuisse, eique dixisse :.Ab initio quia ubi Spirilus Domini, ibi liberias, Accedile ad'
precum luarum egressus esl sermo, et e,govenipropler eum,.et ab.solveniini,quia remissio peccaiorum es(.
sermonesluos, et nemo esl adjulor meus in'oninibus Corpus Domini Jesu postulatio est divinse recpnci-
fits, nisi Michael archangelus princeps vesler(Dan. tx, lialionis et prolecliotiis seternse. Accipe tibi muni-
25). Et in Zacharia propbela legimus pro coiisola- meiitum, suscipe DoininumJesum.lute menlis bospi-
tione et liberatione populi Dei augelum deprecanlem tio : ubi eorpus ejus, ibi Jesus est. Cum hpspitium
el dicentem v,Domine exercituum, usquequo tu non tuum adversarius viderit o:cupatum , coeleslis ful-
si DE EXPOSITIONE"Bi]SS__E. 62
gore prudenll_e intelliget locum leslanierilis suis in- A
t, ergo vivamus, sioe
' ' mofiamur, Domini sumus (Rom.
terchisum esse per-Cbristuni. Qui- sit.iste quseris? xiv, 8).
Audi ipsum dicentera : Ego sum punis vitce,-qui vetiit - 69.,
(GREG.)Nam luee -clarius cohslal quia jror-
a'd me rion esuriel; ei qui credit irime rion sitiet un- feclortim juslofum animse , mox -ut -hujijs carnis
quam (Joan. vi, 55). J Sequitur in mysterio. claiistra exeurit, ih eoeleslifius-sedibusrecipiuntutfj
quod et-ipsa Yeritas -alteslatur dicens : Ubi fuerit
- 68. Memenlo eiiam, Domtne, famulomm famula-
corpus, illic congregabnnlur et aquilce (Mallh. xxiv,
mmque luarum, qiti hos praicesserunt cuw signo 28), quia ubi ipse Redemptof nosier cst corpore, iilic
. fidei, etc, usque.lucis el pacis indulgeas deprecamur. procnl dubio^colligerituretanimse juslorum. ElPati-
Orat pia mater Ecclesia etiam pro defunelis suis, Insdissolvi desiderat et eum Ghristo esse. Qul ergo
et eos isacra.' oblalionis intercessione commendat, Cliristum in coelo-esse non dubilat,ti.e"c Pauli ani-
eertissime credens quia sanguis ille pretiosus, qui mamin ccelo esse negal, qui eliani dissoluiione^sui
pro.mullis effusus.esl in. remissionem peccatorum,- coiporis atque inhabilalione patrirc ccelestis dicit:
non solum ad salutem -viventium, sed.reliam ad ab- Scimus-quoniam siierreslris domns noslra hujus ha-
'solutionem valeat defunctortimj sicutbeatus.Joannes biialionis dissblvalur; quod axtificationem habemus
"testalur dicens : Et -saiigiiis Filii ejus Jesu Christi 1"~ex DeoIdomum twn riianu factam ceternain in ccelis
emundat nos.ab omni peccaio,(II Joan.-.i, 7). Proce- (IICor.v,S). -':;'
dunt enim fideles de corpor-eexeuntes ad Dominum, 70. (YIGILIUS.)Yerum hoc de apostolis, marlyri-
sed non prsecedurilur ab Ecclesia, quia "pra_cedunt btis, CGiifessoribus~,.ca.teri5que viris fieri notandum
cum signo fidef et dormiunt in somno pacis : cum' est; Nam sunt quorumdanv justoriini ariimre , quse
signo fidei, quia exaqua et Spirilu sancto renati,a coelesli regno, licel in beata requie, quibusrlam-
quia Christi cruce et passione signali.- Dofmiurit-- adhuc mansionibus differuntur, in quo dilationis
autem lanquaih. vere.-in restirrec.ione suseilandi.. damno oslenditur quod"de perfecla jjistilia aliquid-
Dormiunt ergo in somno pacis,' qnia ab unilale.et minus habuerunt. At verp nonnulli propler bona
socielale-Cbristi et Ecclesise; uec per-h_ereses, nec fideiopera ad-electorum sorlem prreordinati ,sed
per schismata, nec pef imortalia crimina separati, propler.-hiala aliqua qaibus.de corpire exiefunl post
sunt: in quibus etsi aliquaiido^fiieriiiil", tamen per niorlem sereno,casligandi recipiunlur flammisigiiis-
poenilentiam sanali,' et per orationem .Ecclesisej=e- piirgatorii,-et vel usquead dienijudicii longa exami-
conciliaii,'(AuG.) et.remissipnis myslerio societati, nalione a vitiorum sorde mundantur, vel certeprius
uiique-in-pace obierunl, miserante illo,-qui non vult afnicorum fidelium precibus,e1eemosynis,' jejuniis,
mprtem peccaioris ,. sed-ut eoiiverlatur et vivat. Cfletibus efhostice salutaris oblalionibus, poenis ab-
Neque eniin piorum ariimse.mortuorum separantur. soluti,- et-ipsi ad beatofam perveniunt requiem.IIIis
ab Ecclesia, alioquin nec ad allare ;fieret eorum ergo eorum sacrse victimsemortuis prosuiit, qui hic
niemoria in commemoralione coipoj-js Chrisli ,-nec.. vivendo obiiniierunt ut eos eiiam post morteni bona
aiiquid prodesset, -aa. ejus -baptismum in pericti.lis". adjuvenl, qnsehic pro ipsis ab aliis liunt. Inler hrec
currere, ne sine i.llo finialur in hac vita.; nec. ad aulehi.pensandum est, quod tutior via sit, ul bonum
reconciliationem,. si-forle.per pravam .vel.inalam. quod qiiisque post mortem sperat agi peralibs, agat
conseieniiam quisque ab eodem corpore separaius dttm vivit ipse pro se.- Reatius quippe est-liberum
est. Cur enim isla fiunt, nisi q.uia fideles etiam der exire quam i.posl vincula liberlatem quserere: Pro-
funcli membra sunt ejus ? .Quamvis ergo nondum pter il.laergo verba quibusdicitui', qui nos prwcesse-
cum suis corporibus, jam iamen animseregnant cura runt cutn signo fidei, et dormittht ih somno pacis ,
Christo. Unde et in Apocalyps.iIegitur: Beati mortui usus fuitflntiquorum, sicnt etia.m Roinana agit Ec-
Gtti hiDomino moriuniur, amodo jatn dicit Spiritus, clesia,-ut statim rccitarenlur exdiptychis, 'icj esl ta^
ut requiescant a laboribus suis, gpera enim illorum bulis, nomina defunc.orniri, atque i.ta post lectionem
sequuniur illos (Apoc.xiv, 15); et ipse est verus sab- nominum.subjungerenlur verba sequentia-: Ipsis el.
baiismus fidelium, id est.requies, de qua dicit Apb- -"-omnibus in_Chrislo quiescentibus locumfefrig&ii; lu-
slolus : Itaque relinquitur sabbalismus pgputo Dei cis et pacis.ut indulgeas deptecamun Ipsis videlicet
(Hebr. IV, 9). Qui eiiiin ingressus esLin i'equiem ejus, quorum nomina inemorantiir, et cteteris oninibus in
requievit ab operibus suis, queraadmodum et a-suis Christo quiescenlibus locum refrigerii, ubi non sen-
Deus. Regnat -itaque cum Chtisto nunc-EccIesia in . liunt ardores p_enarjim..--__'/ lucis, de qua Psalmista:
yivis et njortuis. Proplerea enim,- sjcut dicit App- Ul placeam'cot;amDeo.in lumine vivenlium (Psal. LV,,
slolus : Mortuus ,est Chrislus,.ut et vivoium el m.or- . 14). Etpacis, dequa justus-Simeon :- Nttnc dimitlii
tuorum ,dominetur-(Rom.xiv, 9). Unde et aljbi ait; servum luum,-Doinine,'.secundutn-verbum tuum in
Quoniatn-non posiiit nos Deus ad iram. sed-in acqui- pace(Luc. n,29). Etin qua sanctortim niartyrum
silionem satulis per Domhium noslrum Jesum Qnri- animre quiescunl, dicente Scriptura : Visi sunt ocu-
stum, qui motiuus est pro nobis, _.(.,sive vigilemus, th insipienlium mori, illi autem sttnl in pace {Sap.
sive dormiamus,..cum illo vivamus (I TJtess. v, 9). m, 2, 5), . . -
In. quibus verbis vigilantes, viventes, dormieiues, - 1'., Haricautempiain et i'cligiosam observantianv
nioituos inlelligi vohiit., sicut.iterum dicit : Sive qtiam ex' apostolica.sine dubio iraditionc susceplau-.
63 FLORI DIACONlLUGDUNENSIS 64
universa In mundo tiniformiler et celebriter tenet A nos Dei pietas| introducat-pelimus; ul nobis non
Ecclesia, eliam Yeteris Teslamenli Scriplura et con- nostri merili sestimator, sed venirc sil largilor; ul,
sueludo a Palribus cuslodita diligentissime commen- quia sanetorum societali pef meritum jungi non pos-
dal. Leginuis namque in Machabseorunilibris. qtiod^ _sumus, per-indulgentiani corijungamur. Si enim
Vir fortissimus et poniifex Judas, duodecim millia a-siimemur, et divino judicio ponderemur,. nullus ad
dracbmas argenti misit Jerosolyraam offerri pro pec- apostolorum el marlyrum societatem assurget. In
calis mortuorum qui in bello ceciderant, eonsiderans fiue auiem hujus oralionis, sieut et in eseteris prseee-
qnod bi qui cum pielate doi'mitionem acceperant, dentibus subjurigilurPerChrislumDominum noslrum,•
optimara baberent reposilam graliain; ubi et bocin et staiini conclusio toiius- consecratibnis sequitur
laudibus fldei ejus adjutigilur, quia ct sancta et.salu- dicendo: ! . ,
bri cogitalione pro defunclis exorabat, ut a |jeccato 73. Per quem omnia semper bona creas, etc: Per-
solverentur. Sequilur in_myslerio_: ipsum enini omnipotens Deushaec bona omnia qute
. 72. Ndbis quoque peccatorihus~~fatnuthluis, elc, sacris altaribus consecrantur non solum. in exor-
usque P.er Chrisium Dominum nostrum. Commenda- dio mundi creavit, condeudo quod non erat; per
lioprospiritibusdefunclorujTiperoljIationerapietatis, " eumdem unigenilum Yerbum suura dixit, et faclum
ut.in beatis eleelorttm sedibus mereanlur oblinere est :• Germinet terra herbam-vireniem et afferentem
locum refrigefii, lueis el pacis. Consequenter oratuf semen, lignumquepomiferumfaciens fructum (Gen-.r,
omnipolens Deus ut etiam cseleros fideles, qui super- 11): in-qua creatione ulique el berba frumeuii et
stites sunt et vivunl, id esl sacerdote&jet poptilum, lignum vini exortum esl; sed eliam semper eadern
perTirtuIem et gratiam ejus Deusvenerabilis sacra- bona creat propagando et repai'ando ,. ul per annos'
menli auxilio ad eamdem beatiuidinem pprducat. singulos elnovse segetes el nova vina nascanlur. De
Totius namqn.e Eoclesiaevox est, id esl sacerldoltim liae namque operalione regendae, propagandae ej.
et plebium cura humiliiate et conlrilione cordis di- reparandae crealiirae, ipscuuigenitus Filius in Evan-
eenlium Deo : Nobis quoque peccatoiibus fmnulis gelio dicit ad Judaeos indignantes quod in sabbato
tuis ._quia, licet omni tempore peccalores nos esse - curaret : Pater meus usque modo operalur, et ego-
ex corde cognoscere debeanius, tamen maxime boc- operor, tanquam diceret: Non sex lanlum diebus
attenlius agendum et confitendniri est, cumjin illo primis, ut putatis> Pater operatus est, "sedusque
sacro myslerio celebratur remissionis ^ralia , indul- modo pperatur, non novuin creaturae genus inslir
gentia peccatorum.- etcumhiimililate el^conlritione tuendo, sed qtiaein principio creaverat, ne deficiant,
cordis- dicendum Deo : Nobis quoque peccatoribus propagando. (YIGIL.)El ego, inquit, bperor, subau-
famulis iuis, quia, sicul.scriplum esl, etsf pecca- C ditur usque modo,' cum eo cuncta disponens, regensj.
verinuis,-tui sumus, scientes raagnitudinem luain, accumulans. In quibus verbis aequalemse Deo Palri
non de ullis nostris merilis, sed de-muliiludine mi- manifeslissime praedicavit: quiaquorum una eadem-
serationum tuamm speranlibus, eorde in psalmo' que operatio,. procul dubio sequalis est el majeslas.
eanianms : Et secundum mullitudinem miserationum Per ipsum enini,'iit dictum est, Deus Pater hoecom-
tuarum dele -iniquitatem tneam (Psal. L-, 5). Re- nia bona semper creal, et creata ac suis conspectibus
eordanda namque sunt in hoc loco, et diligenler pblatasanctificat, ut quae erant simplex creatura ,
inculcanda verba Apostoli, diceulis: Omnis natnqne fiant. sacramenla; sicque sanctificando vivificet-,ut
sacerdosex hominibus assumptus, pro Iwminibus con- sint mysteria vitse, ul sumatur in eis vita, ut vita-.
stituitur-in his qucesunt ad Deutn, ut offerqt donit el. lem subslaritiam accipiehlibus subniinislrenl/Sancli-
sacrificia pro ;peccalis : qui-condolere pOssilhis qtd ficando autem et vivificaiido ineffabiliter benedicit,
ignorant et-errant, quoniam et ipse circumdalus ehl quia ea omni benediclioneccelesliet gralia aecumu-
mfirtnilate, et prdplerea debel, quemadmodnmpro lat. Ila vero sanclificata, el vivificala, etbenedicla
populo, ita eliam pro se offerre pro peccatis (Hebr. y, prseslat nobis per eumdem secum pariler sanctifi-
1). Ad quod beatus Gregorius in quodam-locoexhor- cantem, vivificanlem el benedicenlem, qui nobis de
lans dicit: s Sed necesse est ut, cum hsec agimus, corpore et' sangiiine" suo dedit lam salubrem refe-
nosmelipsos Deo jn cordis- contritione. mactemus; eiioneni. (ATIG.)Mandueent ergo qui manducanl, et
quia qui-passionis Dominicse mysleria celebramus, biiiant qui bibuiit, esuriant et sitiant, vilani maiidu-
. debemus imitari quod 3ginius'.-Tunc enim vefe-pro eerit, vilaiii-bibaiit. Illud mandpcare, refici est. Sed
nobisDeo hostia erit, cum nos-ipsos hosiiam feceril.' sic feficeris, ut non deficiat unde reficei'is. Illud
Oratur ilaque omnipotens Deus, iilnon solum defun- bibere quid est, nisi vivere ? Manduca vitam, bibe
ctis, quorum supra commeinoralio facta esl, sed vilam, habebis vitairi, et integra estvita. Tuncau-
etiam nobis peccaloribus, de raullitudine miseralio- iemiiocerit, idest\ita unicuique eril corpus et
num suarum sperantibus, partem-atiqtiam el socie- sanguis Chrisli, si quod in sacrameiito visibiliter
lalem donai'e dignelur cum suis sanclis aposlolis et siimitur, in ipsa verilate spiritaliter manducetur,-
inarlyribus et omnibus sanctis pro inoJulo noslro ; spirilaliler bibat.ur.
quibus nunc sociamur per cominunionem fidei, cnni 74. Per ipsum ergo, ut diclurii .esl," Deus Paler
ipsis etiam socielalem .ilre et bealudinis seternseiri b;ec oraniabona sariclificando et vivifieaiido ineffa-
Fuluro acdpiamtis. • Intra qnonini nos coasorliinn ut bililer beiie-.iicil, quiaea oniiii beiieiSiclionefeahvsti'.
63 DE EXPOSITIONE MISSÊ. 66
et gi-alia aecumulat el prseparatnobis. Per ipsum et A injustis judicibus, lacebat et orabat: os ejus non
cum ipso el in ipso est Deo Patri omnipolenli, in utti- audiebalur abhominibus.corejusclamabatad Deum.
late Spirilus sancti omms honor et gloria. Per ipsum Nunquid quia vox ejus ore corporis non processit,
stvilicet, tanquam per verum mediatorem Dei et ho- propterea exaudiri non meruit ?-Exaudita est'illa,
minuin; -cum ipso, tanquam corequali; iri ipso, lan- sed quando oravit, nemo hominuni scivit. Orat ergo
•quam vere consubstantiali. Omnis veroiwnor et glo- sacerdos simul cum Ecclesia; conversus ad Domi-
ria esl Deo Patfi per Filium, et cum FiIio,'et in Filio nuni, et dicit: Praiceplis salularibus monili, etc Jloc
in unilale Spirilus sancti, qtii, ex Patre-Filioque -ilaque nobis super omnia saiulare esl, -quod nobis
procedens, unilatem deilalis possidet eum Patre et lantam graliam"per Unigenitum suum contulit Deus
Filio, •atque ideo^simul adoralur- et conglofiflcatur. Pater, ul lanlam bonitatem cogilantes et amaflles,
InsinualurinPatreâuctorilas, in Fjlio nativitas, in -sic agamus, ut non jam filii sseeuli, sed Dei simus.
-
Spiritu sanclo Palris Filiique communitas,' iri tribus Prseceplis ergo salularibus jussi.-et divina -.jnstilu-
'«qualitas per omnia sseculassecuIorum.-Hsecestquod tione formali, non prresiiinptionis temeritate, sed
beatus Judas apostolus in fine Epislolae suse velut obedientise pietate pnsesumimusdicere Deoz
distincte designanterexponit, dicens -.Soli Deo Sal- ~~~ 76. Pdier noster, quiesin ccelis,ete. Oraiionem*
valorinosiro per Doriiinum noslrum Jesum Christutn dicimus Dominieam ad nostram prbficieiiletn salti-
gldria-, iriagnificentia,imperium el poteslas anle omne - tem , qua nos unigenilus Filius per lavacrum rege-
sceculum, el nunc, et in omnia scecula swculorum nerationis .et spiritum adoptionis,- Dei filios esse
(Jud. xxv). Ca_pil enim sseculum- id esl lemporalis dicere monuit, dicere jussit; et iion lujmana,-sed-
mutabilitas a condilione ereaturse: currunt ssecula •divijia iristitutione ipse nobis orandiiormam tribuit,
pfrEsenlia, mutabilium rerum cursu labentia; succe- ut Deo audeamus dicere : Paiet nosier, qui es'tn
- dent vero saeculafulura, incoramutabili -rerum slatu cmlis.
(AUG.)Ci'edimus vero ubique esse Deum«t di-
relernaliter permahentia. Yerum quisi risec omiiiri-iii vinitatis praesentiam,sed non ubiqueper habitationis
telerna Dei sapienlia, siner ullb omnino initio vel graliam. Propter hanc efgo inbabitationem ubi gra-
jimtabililalefixa sunl: quia, ul iuEvangelio legimus, lia ejus diieclioriis agnoscitur, noridicimus : Pater
•quod faclum esl m ipso vila-erttt (Joan.i, 5), bene rioster, qui es ubique, cum et hoc verura sit;-.'sed
intelligunlur ila diei s_eciila s_eculorhm, tanquam Pater noster, qui es in ccelisjvXtemplum ejus potius
srecuht in sapientia Dei inconcussa slabililale niain Orationecommemoremus, quod et nos nosse de-
nenlia, istorum quse cum tempoi'e transeunt eflicien- bemus. (SEVERIANUS.) l±_tinquantumsumus, in tan-
lia sseculorum.Aut certe simpliciter aecipienda sunt tum ad cjus societatcm et adPptionisfamiliam perti-
ssecula saeculorura, vel ut consequenlia pTseceden- nemus. Nec^se Filitis in liac Oratione praetermisit,
'
lium, vel ulconlinuata sibi commistione copulenltir, ' sed in Patris sunitale coujunxit, qni et in Patre se
tpiseappellanlur ssecula sseculornm, donec tolum pb- orari jussit. Cum enim Patrem " rogas; Filii nomen
" •' '
terisss_culum,quod«xdiversorum lemporum saeculis imploras.
conlexerunr, perveniat.ad finem, el succedal futurum - 77.
Sanctificeiur nomen tuum. Nori quod optemus
saeculum, quod non habet fiueni, ubi Deus videbilur Deo ul sancliflcetur orationibus nostris, sed quod
et laudabitur sine' fine. Amen .autem quod ab omni ' petamus a Deo ut uomen ejus sanctificetur inhiobis.
Eeclesia respondetur, interpretatur verum,-rioirul>i- Cseterunra quo Deus sanciificaiur.qui ipse saric.ifi-
'
eunque el quomodocunque, sed myslica religione. cat? sed' ipse dicit : Sancti esloie, guia ego sanclus'
{AUG.)Hoc ergo ad tanti mysterii consecrationem, sum"(Levit. xi",44). Hoc petiriius et rogamrisut; qui
sicurel in omni legitima oi'alione resporident fide- "Inbaptismo sanctificati sumus, iri eo quod esse coe-
les, et respondendo "subsci'iburit. Adpirigit autem ' pimus persevereraus. Admonemur etiamdesldefafe
• adhue sacerdbs etdicit -.Dremus.
utnoineriejus, quod semper sancturn est, etiain aputl
75. Prwc.epiissalularibus moniti, etc.-Dignum pro- homines sanctum habealur," hoc esl non conlemna-
' fecto fuit-ut totabsec tam sacrosancla: actio DomK
_ tur; quod non Deo sed hominibiis prodes;t.
• jiicaOraiiones concluderetur; et petitiones lidelium, 78. Adveniat regnum luum. Hac pelitibne deside-
quas vel propterfuluram, vel propter praesenlcm ' jiumnoslrum ad futurum regnum-excitaraus, ut
vitain nos Dominus docuit, per eamdem passionis nobis venial, atque in eo regnare mercamur; id est
'
ejus commemoralionem efficacius commendarentur. utveniat et nobis^, quod esseventurum non dubiia-
- Admonetur ergo totaTicelesia, et dicilur a sacerdoie mus omnibus sanctis, id est ut regrium ejus merea-
Oremus, et orat Ecelesia cum sacerdole, rion voce, mur agnpscere. - """'.''
sed corde : labia clausa sunt, sed palet conscientia : 79 Fial voluntas tua sicul in ctelo et in terra. Non
silenlium est, clamat peclus, sed auribus ille audit • ut Deus faciat- quod uon vult; sed ut "facere po ssi-
~qmmiseretur. Nam et Susanna dum damnaretur ab mus quod Deus' -vult, ul; sicul arigeli sancti, ila' et
a _>icd. Augustmus, serm. 227,ad infantes vEcce " b Quattior S; Augustini sermones babemus -sid
' hibiesf peracla saticlificaiio,. dicimus Oralionem Do- Gompeleiilesde Oralione Dominica, scificet 56;-37,
minicam, quam accepislis et reddidistis, Post ipsam .'c58 el 59, dupsque inter supposititios 64 et 65,.iitqui-
' "
dicitur Pax vobis,"etosculdniur
' se Christiani
' in oscnlo
' ' bus dbclrina hic exposita fusius tradituf." .
sunclo '- .
6. FLORI DIACONlLUGDUNENSIS 68
nos faciamus ejus voliinlali.m. P..s_iniius cliam per .A rilis, nec Deus, dimillel vobis delicla veslra (Malth.
coeluni el 4eiTahi inlelligere spirimm cl carnein.: ~ vi, 14). - .
quoniam spiritus e eoslo, caro e lerra esse cognosci- _ 82. Ei ne nos inducas ih lentalionem. Pelimus ne
tur. Sed spiritus cceleslia qii_ei'il, earo terfena con- deserti ejus. adjutorio,-alicui pravoe tentationi vel
cupiscil, et ideo pelimus ut voluniatem Dei bis duo- consentiamus deeepti, yel cedamus, afflicli. Qna in
bus eonebrdanlibiis faciamus.- Potest et sic inlelligi, parle-ostendiiur.nihil contra nos adversarium posse,
titpro infidelibus, qui sunt adhuciin lerra, orare in- nisi Deus ante|permisei'it, et idcireo_postuIamus ul,
telliganlur fideles qni fidei dono ccelinuiieupantur.; ejus adjutofio fulti,,ita maneanius vincti, ut ab hosie
tit eirca illos volunlas Dei-fial,ad ipsumconveflendo; maligijonon subjiciamur tenlati :
ut terra irailelur ccelum, et homo angelum , infidelis 85.;Se_. libera nos a mato. Hic admonemur cogi-
fidelem. Ac per hpceraiijus el peliinus, ît.precem lare .nondum nos esse in eo bono in quo niilhim
pro Pmnium salute faciamtis. patiamur maIum..Quaepelitio italale palet, ut bomo
- SO. Panem nostrum quoiidiqnum aa nobis Iwdie. Giirislianus, in qualibet tentatione et tribulatioiie
Qua pelilione noslra sufficientiam quotidiani victus conslitutus,- in ,boc gemitus-edat., in hoc lacrymas
petimus; noinine panis (oium siguificantes, quoniam -fundat. Et quando dicimus :. Libera nosa malo, nihil
panis G_rajee,Latine dicilur toium id sacramentum_"Bremanet quod ultra adhue debeamus poslulare,
Fidelium, quod in boc quoque tenipore necessarium .quando semelprolectionem. Dei'adversus niala pe-
sest non tamen adhujiis teriiporis, sed ad illam-seter- •timus.-Amensignaculum DonjihicseOralionis, qnod
nam felicitatem.assequendam. Nam panis vitae_Chri- •interpi'etatur vere, sive fideliter, attestatio est,veri-
.stus est, quem dari nobis quotidie poslulamus, ne, -Xalis, quod exApostoli traditione eliam ad cteieras
qui in Chris.o sumus et eucharisliam quotidie sumi- orationes consuele respondet Ecclesia, siculAposto-
mus, intercedente. ajiquo graviori delicto, a Cbrisli lus ad Cofintbips scribil, dicens: Si benedixerisspi-
corpore separemur, ipso dicente :,Ego sum panis vi- ritu, qui supplet (ocum idioice, quomodo dicet Amen
vus qui de cgslodescendi; si quis -ex hoc pane.ederit, super luam benedictionem, quoniam quidem nescit
viyet-in miernum (Joan. vi, 41). Sk.iit.ergo manife- quid dicas? (1 Cor. xiv, 16.) Ex qiio oslendittir non
stum esl eos.viyere qui corpus ejusvere et digne posse ideo tam respondere verum ess.eijuoddicitur,
accipiunt, ilaconlra timendum est ne qui.separanlur nisi anle lntellexerit. Posl .Oralionem Dominicam,
_a Clirislo corpore pefpetua pereant morte, crimi- _quam ad completlonem perfecli. myslerii tpta ad
nante Christp: Nisi comederilis carneni filii hominis, Deura.fuiidit.Ebclesia, sequitur-in conclusione ejus-
et biberitis ejus sanguinem, non habebitis v.ilamin vo- dem Orationis sacerdos.et dicit: .
bis (Ibid.,M). Et ideo panem noslrum,id est Christum C 8i..Libera.nos, qucesumus,Doniine, abomnibusma-
quplidie nobis dari-pelirnus, ut qui in.eoxmauemus lis, ctc: In quibus verbis mala prseterila, a quibus
et vivimus; asanctifieatione ejus et corpore non i'ece- _petimus liberari, peccata nostra transacla intelli-
damus, sine quo vivere in aeternuriinon valemus. genda suut; Jjuorum etsi actip jam cessavit inJiobis,
81. Et dimitle nobis debita noslr.a, sicut et nosdi- tameri reatus manet, nisi divina Indulgentia delea-
millimus debiloribus nostris. Hic admonemur quid' tur. Unde admonet Scriplura divina, dicens : Fili,
petamus et quid faciamijs, ut accipere mereariiur. peccasti,ne adjicias iterum; sed. et de prmterilis de-
Post subsidium cibi, pelitur et. venia delicli, ut qui a .precare, ul libi-dimillantur (Eccli. xx, 1). Mala vero
Deo pascitur, in Deo vivat. Admonemur enim quod prsesentia, quia quolidie peccamus, neeesse hahe-
.peccatores sumus, quia pro peccatis nostris fogare mus diceiê. Dimiite nobis debita nosira. Possunl et
compelliraur, ne <juis_,sibi quasi'^nripcens placeai. . quptidianapeccata noslra jn.animo, et accidentes
Instituitur et docetur peccare se quotidie, dum qub- ssepe divefsis llanguor.es et afflictipnes in corpore
tidie pro peccatis jubeliir orare. Addidit Deus plane exsli'insecus irruentes, uinumerse ealamilates, ut fa-
legem, certa nos cpndiiione et sponsione co.nslrin- ,-mes, pestilentia.gladius, et csetera hujusmodi, qu;e
gens, ut sic nobis dimitti debila posiulemus, secun- " omnia quoliescunque palimur, ejus debemus implp-
dujn quod ipsi debitoribus diimllimus : rscienles rare auxilium, qui solus sua piei.ate et aiiimascurat
impetrare non.posse veniam, quairi pro peccatis no- et corpora. Et riovitquando filiissuis, quosadseter-
slrjs pelimus, nisiet ipsi cii'ca debilores noslrbs flam hseredilatem pr_eparal,.etflagellum correptionis
paria-fecerimus, .dicente Evangeljo : l.n qua mensura et dulcedinem consplationis adhibeat. Futura enira
niensi fueritis, eademretnetielur vobis(Luc. vi,58). Et mala quid aliud inlelligenda, nisi quaecunquenobis
. alio Ioco : Cum stalis ad oralionem, remillite si quid accidere. possunt salu.ti et paci cpntraria, sive per
habatis adversus aliquem, ut et Puter vesler, qui in tentaliones diaboli, sive per adversilales et miser.ias-
cmlis est, remillat vobispeccata vestra (Marc. xi, 55). S33culi?'Et maîine illa suntpro quibus effugiendis
Exciisalip deniquelibi in die judicii nulla superest, ^ prsecipue orare debenius, ut liberemur a veniura
cum secuhdum tuam senlentiam"judicaris, et, quod daranatione reterna, qtise sine dubio malis constat
feceris aliis, hoc et ipse patieris. Similiter quod -fe- - .esse fulura. Orat ergo sacerdos, imo tota Ecclesia
cjmus eteteris, faciet nobis, dieens in Evangelio.: Si • cum sacerdolejut quod in fine Oratioriis Dominlcre
"dimiseritis'Iwmiriibus-peccala eorum, efPater, vester dictum est': Sed libera nos d mato, ita nobis perDei
cmiestis-dimiilel vobis peccala vesira-: si non remist- misericordiam |,praeslelur, ut Iiberemur ab oisitibus-
"C9 - DE EXPOSITIONE M1SS.E. ; - 70
malis, id esl qiiarnobis vel in prsetefilo acciderunl, A-vero, ulin-lpsa-.pace Dei cultus, _religionis verilas,
vei in praesenti accidunl, vel in fuluro accidere posse servareluj'. Unde el Aposlolus ubi hrec orari prsece-
\ formfdantur. Unde 61 Dominus, sciens fragilitalem ptt, ulrumque simul posuit :• Ut quieiam, mquit, et
noslram in tantis perieulis- constitutam; misericor- -trangnillam vilam agamus in omni pietale. Nam et
diteradmonetj dicens-. Vigilate.et orale, neinlrelis -quies-et tranquillilas perlinel ,ad pacem, piet.as ad
-injentdlioneni(Mailh. xxvi,41_). Et iterum : Vigilale divinicultu.s religionem. Ila.ergp el Ecclesia depre-
itaque omni tempore orantes, ut digni habeamini fu- ealur pacem fieriin diebus noslris,flupdet poslnps
gere ista ofnnia qiicefulura suni, el slare .anle fittum ;alii,,.et post ipsps-alii usque ad consummalionem
-hominis [Luc. xxi, 55). Sequilur sacerdos el.dicit: 'jsseculi. utique similiter.oi'abunt.
85. El inlercedenle pro nobis beulaet gtoriosaêie. : '87, Cum aulefli ipsam pacera ppstulpt, subjungit
Dominus populo-Israelitico, cum detinefetur jn Ra- -videlicet ut ope, id estauxilio etprotectione miseri-'
Jjylonica servitutecaplivus., dicens inter.alia per Je- cordice-Deiadjuti.; quantum, ad. interioreiii->eligioni.s
remiam prophelam : *__._ prate.p/o :pace-civhatis<ad devotionem perlinet, simus semper a peccutisMberi;
ijuam transmigrare vos feci,quiain pace ipsius eril quantum.vefo.ad interiorem pacem, simus etiam gb
pax vobis (Jer. sxix,7), smiililer et Apostoluspopu- omni perturbatione securi. /Nam-pax in qua non di-
luiri Ecclesiaeexbortatur.dicens:: .Volo igitur-primunv Bvinse religioni,sed mundanae cupiditali sewiiur, non
omnium fieri obsecraiiones, oraliones, posiulaliones, est justorum, sed iriiquornm, de qualibus Psalmisla
gratiarum actiones ,pro omnibis liominibus-,pro regi- ait: Quia-zelavi in peccaloribus, pacem. peccaiorum
bus, et-his qui insublihiitate sunt,,ut quiefam eltranr •tiidens(Psal. Lxxui-5). .Sequ.itur quod-et in ista el
quillam vilam agamusin omni pietate (ITim. u,.l). "in omnibus fere «rationibus-ecciesiasticis in.conclu-
Juxta lianc ergo formam per prpphelam el Apostb- •sione subjungi solel -, , - . 1.
-lum divinitus-epnsiitutam, populusfidelium in-hujus .' 88: Per Dominumnoslrumjesum Chrisium Filium,
sreculi peregrinalione, tanquam in JBabylonecapli- etc. (FVLG.,episi.A&,-ad Ferrandum; n. 36).- Quod
vus, et,-supernse patrise-suspirans; orstt-etiam pro .utique cerla.ratione, nt: ^sepe dicltim est, c-atholica
paee lemporali, ne impediatur a pace spiritali et eoncelebr^t Ecelesia,. propter iiludutique .sacramen-
selerna, ut,- remolis per. Dei pietalem.perseculibnir tuni, quod mediator Dei et' hominum faelus est
bus, seditionibus, bostililatibus, quielara el tfan- et bonio.Christus jesus, sacerdos,in seternum sectin-
qiiiflam vilarn agat Ecclesia Ip bmriipaGe, ;Et hoc -dum..ordinemMelchispdech, qui per. prpp.rium san-'
orat generali-observanlia sine jntermissione in-omni guinenvsemel introivil-in sancta, non utique fnanu-
Dominica oblatione • in qua, juxta-prseceptum. app- laclaj sed in ipstim ccelums ubi est in dextera Dei,
stolicum, obsecraliones suas,-et oratioiies,_et.postu-•<' retinterpellat pro hobis.Perlpsum.ergo hbsliam lau-
lafiones, el-graiiarum actiones offerl Deo..Hoc au- .dis.atqup-oi'ationis pfferimus, l=quipcr ejus.juorleiii
iem, paucissimis sed eminenlissimis sanclis-nomi- reconciliati sunius, cum inimici essemtis.^ .Chrislus
natis, aDeo exoi'at, videlicet utiritercedente in pri- -namque-in forma .Dei permanens .iin_genilusi Deus,
mis Dei Genitrlce, per.quam bumano .gerieri -salus ;Cui cuni Patre hoslias offerimus, formamservi, acci-
exorla est, et beatis;aposlolis Pelro et Paulo atquc piens, sace.rdos factus est, per qriem bostjamyivam,
Andrea, impetrare mereatur. In qua postulatiojae sanctam, Deb, placenlem offerre ppssimus.. Nec ,ta-
non cseterorum sanctorum intercessio prselermitti- men bostia a nobis offerri potuisset, si Christus pro
tur, sed in isforum commemoralione omnium suffra- -nobisfactus hostia-non .fuisset.-Cum vero d.icirinis
gia expeiuntur, qnia, ul omnes sibi in Deo sociati et Filium tuum, et adjicimus : Qui tecum vivit et regnat'
uuili existunt, ita omnes ununi desiderant et.fbgant -Deus iri-knitdte'Spiritiis sancli, illam utique unita-
pro salute hominum, et ut in uno omnes pariler Iia- lem commemoramiis, quara naturaliter habet Pater
beanlur, et in uno.omnes pariter negliganluf,. Non . et-Filius -el Spiritus sanclus. Ubi ostendilur qttod
enim amantsapcli.suos-eleclores, .si suorum sorjo.-; idpm dpse Chfislus'prp:riobis sacer.dotali est'funcius
rnm eos invenerint desertores , magis.que offensurus pfficio, cuijiaturalis est^.unltas curii-Patre et Spirilu
est quisqulsita agendumputat, eos ad' quosiecon- sanclo. Cum vero in unitate Spirilus sancli diciiuus
tulerit, quam eos_a quibus absluleril. Unilate enim, .unamnaluram Spirilus saneti cum )?atre Filioque
gaudenl el in Christo unum sunt. monstramus. Uhitas auiem naturse, quid aliud quam
.86. Quod efgo dicit Ecclesia.: Dapropilius pacem' Trinilalem esse unum Deiinj, el boc unum ostendi
in-diebus nosiris, manifeste iuxta-exemplum quod in ,cl regnuiri ? .Ubi autem regpi -naturalis.-est •unitas,
•Isaia legiiur,hoe faeit. Ctim enim prsedixisset idera una regnaiidipefmanct et poteslas.. Vivit-ei'go et
propheta Ezecbire regi nostro venturre - captivitalis regnal Cilrisliis Dominus nosler cum" Patre inuni-
mala, compunctus respondit: Bonum verbum Do- tate Spiriiiis sancti per~omnla- S3ecula:sreculorum,
rnini -quodlocutus esl; fiat tahium. pax el ierilas iri sicut ipse in.Ap'ocalypsi.'loquilui\|..dicefis::-_Ego.S-tm
- diebus meis (Isa. xxxix, 8),-vhlel_cel futura bumili- pririvus et novisshnus.; et vivus.fui, et mortuus;'M
ter, Dei judicio re.servans, de prsesenti vero quodad ecce sutn Vivensinscecula sceculoruni.(Apoc.i, 17).
suam et populi sui salu-emperlinebat, depfecans': - -Ipsi4jamque dicilur in Psalmo : Throntts tuiis, Deus,
Fiat, inquit, pax et .veiilas hidiebus -meis-: pax, -ne in sceculum sceculi. Et ilerum: Regnum,:iuum, r.e-
reguMranquillilas ab hoslibas lurl.iareluf.;- veritas gnum omnhiih?scvculorum-(Psal.cx_.iv,. 13). De quo
'
71 FLORl DIACONI LUGDUNENSIS 72
,ei in Evangelio ad beatam Mariam angeltis dicil: Et, A nisi Ullede quo dic.uni esl: Eece Agnus pei,- ecc-e
regni ejus noit erit firiis (Luc. i, 55). qui tollit peccata tnundi, cui nullum bonum-liomiais
89. Hac oratione expleta, -conniiiscens sacerdos impossibile, nullurii malum est insanabile. (Y.GIL.)
Doininicam oblationem, ul calix Domini'lolam ple- -Quoinodo aulein aposlolus Petrus oslendit, qui ail:
niliidinem conlineat sacramenti, tanquam.per ejus- Non corruptibilibus argento et- aufo redempli eslis de
dem mysteriicopulalionem imprecatttr Ecclesise pa- vana vestra conversationepaiernvi tradilionis, sed pre-
cem, dicens: Pax Domini sil setnper vobiscum,eui tioso s.anguine quasi.Agni iriconlaminati et immacu-
tantum bonum Ecclesia imprecatuf, respondens : -Et lali Chrisli __r.P_.ir.i, 18). Et in Apocalypsi Joannes
cum spiritu tuo. (AUG.,serm. '227.) Quid estaulem . aposlolus : Qui dilexitnos, inquil, et lavit nos a pec-
pax Domini. nisi pax Christf? Pax autem Chrisli ''calis noslris in sanguine suo (Apoc.i, v), qttando
finem lemporis non habel; et ipsa est omnis piae .'sanguineni suum dedit' pro' nobis in cruce, vef
actionis intentionisque perfectio. jPropter hanc pa- quando quisque noslruiir in myslerio..sacrosancl_e
cem in eum eredimus et speramus, el afhore ipsius, passionis illius baplismi aquis-ablutus" esl, verum
. quantum donat, accendimur : propter hanc denique etiam tollit peccala niundi, lavatque nos apecca.is
omnem tribulationeni fortiter toleramus, ut in ea nostris quotidianis in sanguine suo, cum ejusdem
feliciter sine tribulatione regnemus. Yera enim pax B beatse passionis ad altare memoria xeplicatur.
unilatem facit, quoniam qui adhrerel Domino .unus Dl. Post baec ergo suaapta eucharistia, id est
spirittis est. Imprecata igitur pace, -incipiens a sa- -bona gralia, g-ralia enim Dei pro omnibus guslavit
cerdote, dat -sibi muluo" omnis Ecclesia osculura morlein, et celebrata gratiarum actione, respondet.tr
pacis,'ut, bmnibus vera-pace unitis, fialin eis locus "abomnibus Amen: (AUG.,serm. 272.) Hsecest enini
,Dei, sicut dicitur in psalmo : Etfactus' est in pace claravox sanguinis Chrisli, qtiam sanguis ipse ex-
locus ejus (Psal. LXXV.45). El impleatiir in Ecctesia primit ex ore fidelium eodem sanguine redem-
- .
quod alibi Psalmista dicens f Dettsin locosancio suo, plorum.'
Deus inhabitare facit unanimes in -domo-(Psal. LXVJI, . i 92. Finitis vero omnibus,. -aslanti et observanli
17). (YIGIL.)Et hoc uliqtie exlradilione apostolica populo absomtio daiur, inclaniante diacono : lle,
servat Ecclesia, cui frequenter ab ejusdem apostolis missa esU Missa ergo nihil aliud inlelligitur, qiiain
dicilur: Salulate inyicem in osciilo sancio (Rom. XVT, -dimissio, idest absolulio, quam celebratis omnibiis
16), id est osculo vero , - osculo pacifico, osculo co- lunc diacoiiiiS|esse pronimliat, cum-pqpulus a so-"-
lumbirio, non ficlo.el subdolo,- quali ustis est Joab lemni observatlone dimitlitur. Uiide et missam ca-
ad occidenduin Amaslani, quali Jtidas ad'tradendum tecbumenorum cahones dieunt,- quarido post Evan-
Salvaiorem, quali utuntuf hi- quk loquuntur pacem " gelii lectionem incipiunt eelebrari sacra -lnysteiia,
cum proximo suo, uiala aulemin cordibus-eorum. tpiibusnullum, nisibaptismifonte regenerattim, inler-
llli ergo osculo sancto salutant invicem-quiubn dili- 'esse licet. Tunc enim, clahianle diacono, iidem
gtmt verbis iiec lingtia, sed operejel veritate: catecbumeni miltebantur', id êsl dimiltebauluf fo-
90. Inler baec oirinia canlatur ab omnibus, et ras. Missa ergo eatechiimenorum-fiebai anteactio-
canlando-oralur dieenfibus : Agntrs Dei, qui lollis nem sacramenlorum :- roissa Tidelium
' ' " fil post- cou-
-
peccala mundi,ele. (AUG.)Nulltisenim loliitpeccata, feclionem el parlicipatiohem.
FE_Ol_-I MAC©-».!
OPUSCULA ADVERSUS; AMALARIUM.

. ; ". * (ApJidMarten.,H.icl.) I .- . - .
< • - ' - ' D nerabili, el ex provincia Lngdiinensi prinia AXBA-

. -I.-' .
Incipitepistbla- FLOHJ toiius veriialis plena, KICOLingonuni' reverentissimis episcopis, Ecclesise
_' co-ntrd falsiloqaas adiwvenliones AMAi.AB.ir, calbolicre iudignus filius, Jel pielatis ac p-_ten_iiaiis
. quondaw Lugdunensis. chorespiscopi , de vesl.rseexiguus servulus FL-ouiis.
. Corpqre Domini^tripartito. " . . Obsecro, mansiietissinji - et benignissimi servi
1. Doniinis beatissimis, reverenlissimis, et piissi- Chrisli, irt ext.emitaiem meam perieulis Ece!csi-_e
anis pastoribus gregis .Chrisli, reetoribus Ecclesiae -Dei condolentem et compalipntem, aGpro hoc neces-
.-Dei, prsedicatoribus ac propugnaloribus calholic.se silales ejus butniliter el fi.lenler ad vos referentem,
fidei, DROGOM -sacri consilii magistro el ponlifiei cla- . inipsius Cfiristi, et Dei Ecclesire pise nialris ainore,
•rissfmo;HETi Ti'evirprum anlislill-, ALDRICO revereu- ..pio acbeniguoisuscipialis affeclu. Exigua quidemet
tissimo Cenoroannortim eplscopo, RABBAK abbali ve- indigna. esl personaqiia. loquitur ; sed Dorainiest
73 OPUSCULA ADYERSUS AMALARIUM. 74
res, Domini est causa quam loquitur : digna cerle,, _\ gravitati iastidiosum, et mese supplicationis sermoni-
quse a melioribus suggereremr,-el idonea quse ad ve- videtur incongruum, quem metuo i'ebus frivolis fa-
struro jam olim judicium examinanda perferretur; cere prolixiorem, ne in seriis ac necessariis onero-
sed quoniam fortius clamare solent qui atrocius sior videatur. Cei'le libri ipsi fere ubique dispersi, "
vapulant, et qui maxima -cogenteindigentia impor- -fere omnibus noti sunt, neque ullatenus ambigo
tunius postulant, miseratione potius quam indigna- quin gravitim ac prudenliumvirorum judicio seve-
tione dignihabentur: sit elmibi minimo sub veslra . -rius reprehendaiiiur, quam exiguitatis mese "aiil
pielate lutum ae liberum inler" flagella vapularitis coraprehendi ingenio, aut exaggeraf i possit eloquio.
Eeclesire tristius vociferari, de ctadibus ejus ac mi- Altamen, ne fruslra opem sanitatis videar, implo-
seriis conqueri, et- a vobis patei'nse opis auxilium rare, si disstmulo aut formido vulnus delegere, non-
deprecari. nulla vel breviter replicabo. Vos ut cbelestis coope-
^. Idcirco enim ad vos, o domini etPatres bealis- raloresmedici, sive antidoto fidei, sive scapello, aut
•simi, quietdignitalisculmine, ei fidei sincei'itate, et caulerio sincerissimre veritaiis curate languida, re-
Dei limore, et scientise probitate prsecellitis, et secate putrida, urileviliosa, et saluli corporis Chri-
Lugdunensi Ecclesise quideni familiaf'ius obstricti -sli ih commune prbspicite.-Absit, absit avestrse
estis, querelam lianc potissiraum credidi deferen- j5 gravilalis censura, ut in hujusmodi erroribus et
dam: ut quanto plures divini muneris largilate inepliis confutandis, aut personse respectu, aut adu-.
pfseltis, tanto instantius et religiosius pfo divinae lationis fuco, aut humanse offeiisionis'seu discrimi-
fidei et veri.atis tniiione cerletis; roemores Spiritus nis metu cujusquani pii et fidelis animus relardetur.
sancli per Salomonem lalibus, quales Chrisii estis _ Gum res fidei, cum causa Ecclesise, eum negoliurii
gratia, proclamanlis: Erue eqs qui ducuntux ad Chrisli agitur,sola fides,'sola mater EccIesia,'solus
iriorlem, et qui Iraltunlur- ad inlerilum liberare ne- amator veritatis, imoYerilas, Christus prae oculis
cesseesl (Prov. xxiv, 11). Si 'dixeiis, vires non sup- babealur.
peiunt,- qui inspector est cordis ipse inlelligii, et 4. Docet prreceptor ,pse Amalarius egregius, ita
servalorem animse tuse nihil fallit, iêddetquehomini corpus Christi esse'iiifoi'me et tripartilum, ut tria
juxta opera sua. Prsecessit enim in praefata ntiper Ghrisli corpora : primum quod ipsesuscepit, securi-
Ecclesia per praelatum ejus Amalarium error insa- dum in nobis, qtii super terrarii ainbulamus; tertium
nus et vanus, Hdei et veritalis inimicus, religioni et in illis qui sepulti jacent. Asserit in mysterio sacri-
saluli conlraritis, quem primunr quidem, aggregata iicii hae de causa tres debere fieri partes : unam ca-
presbyterorum synodo, circumsedentibus omnibus, , licis pro CIiTisto,alteram in pateria pro vivis,iertiam
et velut prseeeploreni audientibus", viva voce coua- 'C in altari pfomortuis. Dicit panemillum esse carnerix
tus est serere, imo tota inlenlione et studio per Gbrisli, sanguinein animam, ul sit totus Chrislus.
iolum triduum proponendo, expoiierido, exigendo, Hsesitandum dicit, utrum corpus Chrisli de altari
omnibus inculcavit et tradidit, quasi Novi Testa- sumptum, in eorpore nostro maneat usque in dierii
menli minisler tabulis cordis carnalibus cunc.a sepulturae, an recipiatur invisibiliter in coelum, an
-quseasserebat, indelebiliter veliet imprimere. Deinde quando venani incidimus, cum sanguine profluat,
etiam maguum tpiemdani codicem qualuor voiumi- an cum cseteris quae in os intrant, in secessum laba-
nibus "diffusum, a se compositum atque digestum, tur. ]__pistolaejus estin suo Officiali libro, ad^juve-
iegendum transcribenduriiqiie tradidit, asserens eum nem nescio quem episcopum scripta, quse hoc conli-
Offlcialem nuncupari, - tanquam de sacris officiis nel: Ubi eliam de spiiiis et flegmatibus spurcissime
prudentissime et sufficieniissime dispuiantem', qui disptitat,- et cum sit tam sordidsemeritis putidseque
tanlis vesaniis el erforibus eonfertus est, ut qui- aocti-inre,se spiritalem jactat, qui omnia dijudieet, et
buslibet etiam imperitis palam Tidendus conspuen. alios carnales et anim-alesvocat. Calicem Domini
dusque videatur. Protulit qubque Antiphonarlurn vocat septilcrum, presbyterum Joseph ab Arimatbia,
velut a se digestum alque correclum, cui lalia ex ~ archidiaconum Nicodemum tanquam sepultores
suo sensu inseruit, ul pro ejus impudenti audacia D Chrisli; diaconos retro acclines aposlolos; se m pas-
frons legentis pudore ac rubore feriatur. Novissime sione Domini velut conlrabenles et occultare volen-
vero novum digessit volumen, et apud Lugdunum les; subdiaconos ad faciem ereetos, mulieres liberp
oinate indui, ac vittis sericeis dislirigui fecit: quod aslantes. Aliamparlem myslicse orationis, qua cor-
ad palatium ferens, vel principi, vel magistro con- pus- Domini consecralur, Christo'tribuit oranti ih
, silii dicitur oblaturus. Li quo vere tam inepto elo- monte Oliveli; aliam in",erucependenii, et post ne-
ijuio, lam absurdis sensibus, tam exquisitis el inau- scio quas fatuas divisiones, aliam morienti. Cunii
dilis phantasiis involvitur, ut putes eum .ympbalico vero presbyter inclinatur, hoc esse": Et inclinato ca-
iuore bacehari. Yocat hujus insulsissimse garrulita- piie tradidil spiritum (Joan. xix, 50).
tis Ubrum', Embolim opusculorum siiorum, et rectis- 5. In anno legitima jejunia ad quatuor humores
sinie omuino; est enim multiplicium errorum ejus r.efert, quibus corpus vegelatur humanum, et pro
velut caineli gibbus procrescens ae redundans ar- bis fieri asserit in eisdem jejuniis. Duas lectiones
gumeiitum [al., augmenlum]." quarta feria ad missam legi, propter duo sidera ipso
5. De singulis autera pauea proponere, el vestrse diecondita, ut paganis ejus verbis ular, Phoebum et
PATROL. CXIX. ^3
'
<?5 FLORI DIACONILUGDUNENSIS 78
i •sororeTriejus Plioebaiii.Nara et sanctum David sem-. A sequitur; ac velut ccelesle oraculuin sequeudam pro-
-per in Domino foTtemet bellicosura, more ethnicb ponit, quam eidem respondit de talibus consulenii:
-arsisse dicit in Marte, quem dremonem esse pessi- c Ad quamcunque, inquiens, Ecclesiaindeveneris,
,iiuim inventorem [a'L, incenlorem] lumulluum atque" •ejtts morem serva, si non vis alteri esse scaudaluni,
'bellorum proclamat eliam poeta gentilis dicens: nec quemquam tibi.»In eisdem ad Januarium libris:
Saivittoto Mars impius orbe. ln i Evangelio'majoris '«Quidquidhtimariaa.uctoiitale statuitur, acveiuti sa-
.Litanise, per panem inlelligit frugfesteri'se ; in pisce eramentum et mysterium tenelur, nullalenus appro-
.genita ex aquis ; in ovo uninialia qtise ex ulroque djandum, imo et indubie asserit resecandum. J
-suxu :gigtiunlur in lerris ; talemque phanlasiam sen- - 7. Quid igitur novellus Iste prseccptbr de myslerils
sus sui evangelico pi-rcferens sensui, asserit pro ta- suis faciet? qua ratione folvanitaturij suai-umcom-
.litim reruni conserva.tionelunc a iidelibus celebrari menla defendet? Scripltira» sanclse aueloritas deesl-
;lila:iias. TSiamet messes tunc in profectum sunt, in- Êcclesiaein lalibtis generalis traditio, et regula nulla.
-qjiil, et-pisces lune veniunl, el pulli campos lundunt. :est. doctrina . Patmm repugj;iat',Libellum Romani
. Addil insuper el quasdam sigiiifiealiones monslrno- ordinis
tantsej auclorilatis. habet, ut eum pene ad
-sas,.el instar.antipodarum capite, deorsiim, pedibus :verbum nitalur exponere; el taraen statim sibi ipse
.surstim versis, ita ut in iiis praecedat res ipsa, el sa- B -conlrarius asserit hunc Romano arcbidiacono, cnjtis
-qtialur "figura;cum e contrario umbrse legis, juxta 'fraditionibus glorialur, ignotum. Quod si Scriptura-
-Aposfolum, res designeni futuiwum bonorum. Cum rum sensus ad suas fabulas trahit, et c.ommenla er-
.ali altarisumilurEvangelium, ipsumaltare signilicat roris sui ex bis iiilcire eonalur, quis 1hanc iiesciat
Jerusalein, unde Evangelinni processit. Locus aliaris .hrerelicorum propriam esse insaniam ut sua semper
;locum illum significat, ubi. Jaeob doi'miens angelos, ^mendacia veiitalis specie pallient,'vertenles, juxta
.vidit. Bomanus pontifex, cuni sabbato ante Palmas Isaiam, argentum in scoriam, et cceleslis vigoreni
eleemosynam dal, mulierem significat quseDonjinuni' vinf. terrense fatuilatis aqure miscentes? Ignoscat
' ' • i i1 mihi indigno el exiguo vestra paternitas, si rem ue-
flinxit.
. 6.-Jam de sacerdottim el minislrorum sacris ves- cessariam fidei et saluurem Eeclesisedevota suppli-
-tihus, de vasisdivini minislerii, de canlorum tabulis, catione suggessero. Claudendus est pbme juxta legis
sde signis rereis, de ipsis eliani indunienlorum et -prseceptum bos coi-nipeta, et os ejus sempiterni
-calceamentoriim fimbriis, coloribus el. speciebus, de freno silentii .constringendum, imo quia jam aulvi-
.officiis quoque sacris, ct psalmorum distributionibus, irum aut mtiliefem fortassis invasit, iil est, vel qui
,quam inepta jet fatua et omni risu digna contingit, sibi forlis videtur, vel qui vere infirinus in fide «slj,
;qjiasi ei soli Iicuerit post legem et prophetas, post G scandalizavit, divinarum senlentiarum capidibus
.Evangelia.et apostolos, res lypicas et myslicas in [f. cuspidibus vel lapidibus] obruendus, nec carnes
:Ecelesia slaluere, ita ut mysleriorom ejus prsevari- ejus, id est doclrina et sensus, tillatenus comeden-
-calor habeatur, qui usu et consuetudine simplici dse.-Nam quolies de his arguitur vel monetur, ne-
ra!iud quid celebrare prsesumpseiil. Dicitse in taliitm quaquam,- ut pierum moris est, libenler et humiliter
phantasiarum adinventionibus sancti Augustini anc- acquiescit,"sed lunc jaciantius et insolenlius cornua
.loritatem sequi, eo quod obscura qusequeet ambigua erigens, multiplicat yesaniam. suam sic senlire cla-
.landiuille traclari jubeat alquel versari, donec ad maris omnem Germaniam, sic totam Italiam, sic ip-
-dilectionem Dei vel pi'oximiinlelligenlia perducattir: -sam r.omam, se fuisse Constantinopoli, se apud Is-
,in quibus duobus mandatis tbta lex pendet et pro- tiiam sive Lucaniara, et idcirco in talibus singularis
phelre. Nee eonsiderat, nimia novilatum cupiditaie auctoritatis exislere. Nec ei sat est quod jpse tantis
^crecalus, haec illum de saci'arum Sciipturarum inda- implicatur erroribus alque phantasiis, uisi et totura
;gandis sensilius tradidisse : neiupe libri in quifms pene orbem sui coiiiplicem .infamet. Persistil riamr
.hsec loquitur, de Doclrina Christiana titulantur, de que, sub multorum pontificum ficta auctorilale,'
; sola in his Scriplurre sacrae intelligentia regulse tra- suum de saerosanctse eucharislise divisione ineptis-
-duntur, multa ibi de rebus, mulla de signis disserun-"D slmum, imo blasphemum, confirmaresensum.Neque
-tur_; el lamen de hujusmodi significationibus quas .enim-nos cujusquam morern Ecclesise reprebendi-
fiste perquirit, pihil penitus dicitur, imo in libris ad mus, nee alleraih alteri superbe prteferimus, quas
. Januarium, omnem .ecclesiaslicaruni observationum oinnes in Chrislo constat vinculo pacis unitas, et
.varielatem.triplici genere.dislinguit, universas vide- sancti Spiritus dislributione dislinclas, sed sensum
.lieet aut ex Sciiplura» sacrse auclorilale, autex ge- profanum redarguimus, quein riianifeslissime et
.nerali Ecclesire traditione, aut ex, diversorum lpcor Scripturse sanctse, et.fidei calholicse, et .unitaii Ec-
.rum multiformi consuetudine eas asserens propaga- clesise inimicissimum conslat. Yere nulli unquam
tas: et primas quidera ostendit numero esse paucis- licuit corpus Cbristi dicej'e Iriforme vel tripartilum,
iSinias, sed observalione facillitnas, signilicatione quod Apostolus unum semper et unictjm proclaina.,
:prsesianiissimas ; seeundas quoque pari religione .dicens: Unus panis, unum corpus nvulti.snmns(1 Cor.
asseriiyenerandas ; in tertiis yero-nullam oraninp x, 17) : Et ileruin : Multt uiiuip corpus sumus hj.
etunus
.significatipnem, iiullum.requirens mysterium, since- Christo (Rom. xn, 5). Et alibi: Unwn corpus,
jrissimam alqtie.gravissiraara B. Ambrosii senleniiani spiriius, sicut vocati estis in una spe vocelionis veslra>.
-77 OPUSCULA-ADYERSUSAMALARLUM. 78
(Eph. iv, 14). Yere unius capitis Cbrisli unum est A _ ore.contingimus, pura. mgnle eapiamus. Mentis ergo
omnium eleclorum eorpus ; uno spiritu vegetatura, est cibus iste, non ventris; non corrumpilur, sed.
suo capili inseparabiliter unitum, suorum membro- permanet in vilam selernara, quoniam pie sumenti-
rum indissolubili eonnexione solidatum atqtte com- bus confert viiam selernam. Pie autem sumit qui;
pactum, sola gratiarum varielate distinctum, nec spiritu fidei illuminalus , in illo ciboet polu visibili
mortalilale divisum, nec ipsa morle solvendum. Ne- .virlutem inlelligibilis gratise esurit ac silit; el minus
que enim quia talium figraentorum doetor, cum stdr induigentise, et salutis spirilaliterpei'cipil... nulla-
Jiuc morlaliter vivit, pater autem forsan mortuus et tcnus cogilanda -vel meluenda.est in hoc mysterio
pulveri redditus est, idcirco vel a Chrislo, si ejus ulla pollutio. Christus enim Dei virtus,, et Dei sa-
membra meruerunt, vel a se invicem, quantum ad pientia in eo sumilur; quse sapientia,.ut Scriptura
graliam unitalis corporis Cbristi atlinet, mortalitatis testatur, candoremlucis _etei'n.se,etemanatioqusedam
aut moilis obslaculo divisi.sunt, quoniam conditio clarilatis Dei sinceris, et ideo nihil inquinatum in
riiortalitatis el mortis ad'poenam pertinet praevarica- jllam incurrit, atiingit aulem ubique suam mundi-
tionis aniiqua., non ad spiritalis innovationis ineffa- tiam.- Corpus igitur Christi, ut prredictum est, non
bilem unilaiem. Bnitatem istam sola charilas coni- esl in specie visibili, sed in virlule spirilali, nec in-
paginat, sola iniquitas dissecat, lestante Aposlolo : B quinari potest fsece-corporea,,quo.d et animarum et
Qui adhceret Domino, unus spirilus est (I Cor. vi, corporum vilia mundare consuevit.
17), et Prophela e contrario inclamante : Iniquila- 10. Obsecro, Patres beatissimi, ut reminiscantur
ies veslrcediviserunlinter vos et Deutn veslrum (Isa. piissima corda veslra, et cum omni timore ac tre-
LIX, 2). niorp cogifent, quanla exsliteiil in.autiquis Palribus
. 8. Reprehendit sanclus Auguslinus Tichonium- cautela fidei et eura veiitatis, et qtianto zelo perfidise
qtiod, in libro Regtilarum, unam de sepiem de cor- semina el impietaiis scandala exsiirpaverint, quatenus
pore Domini biparlito nominaverit, nuilatoque no- Ecclesia Cbrisli sponsa , Agni sponsi ac Domini -sui-
mine irreligioso,polius eam de corpore Domini vero sanguine redempta et ornala, sine macula invenire-
aique simulato, vel de corpore Domini permisto, as- fur et ruga. Taceo Sabellitim et Arium, qui iri sum-
serit nuncnpandam; ita sanctus Palei- cdocuil esse mre alque individua., et coselernse Trinitatis fitle
nune propler ,unam bonorum et maloruni piscium. peccaverunt; prselermilto Nestoriiim, et Eitlycben ;
captionem in Christi corpore perniislionerii. quos in fide incarnationis Unigeniti iropia sensisse
9. Divisionemvero Tepudiavit, quoniam indissolu- vulgatum est. Nec illos conlingo qui; licet eamdem
bilis sacramenti unitas nullampenitus recipil seclio- fidem Trinilatis tenenles, schismate obslinationis
nem. Quam miserst aulem anxielate. ventilatur el ^ spiritu ab Ecclesia -recesserunt.- Ad eos venio quos,
eoarclatur, ctim corpus Christi humana. eorruptionis . in cultu et celebratione sacrorum sanclorum seu in
sordibus inquinari formidal, et idcirco vel in ccelum superstiliosis quibusdam observantiis evanescentes ,
recipi invisibiliter vel in corporis nostri velut condi- antiqua sincerilas foras misit. Sunt Cataphryges fu-
torio reponi mira vanitale delirat! Addit quoque nesta, et Manichseispurea celebrantes mysteria jure
vsque iti diem sepulturce, meliiens videlicet ne vel damnali; habeantur etiain Adamitseob iinpudeniiani
tunc, nisi nescio quo invisibili .modo, a nobis dis- jure ab Eeclesia pulsi. Nudi enini viri, et feminte ad
cretum fueril corpus Chrisli, nostri corporis condi-_ iniilalionem.Adie mysleria exercebant, Ecclesiamque
tione in pulverem dissolvalur. Quid aulera honoris suam-paradjsum vocalianl, et tamen a supersliliosi
ei confert, si ex vense incisione, mifum cur non et ciillus observantia quantum differt superstilio nu-
narium, fluxu simul simul fluerc opinatur? annon ditatis. Artonitse, qui grreco eloquio ex pane nuncu-
videmus quibus et quam sor.didis animalibtis sive - pantur el caseo, meiito judicentur extranei, quo-i
locis fusus patealsanguishumanus?absint ab animo niam pro pane el vino evangelico in mysleriis suis ,
iideli de mysterio salulari atque ccelesti tam ineplre velut Cain el Abel imilatoi'es,.panem et .casettm
et sorditlsecogitaliones! Prorsus panis ille sacrosan- oflerebanl. Aquarii quoque simililer, ulpote aquam
ct_eoblalionis corpus est Christi, non niaterievel; '" solam contra prseceplum Evangelicum oiTei'ebant, el
specie visibili, sed virlute et poleniia spirituali. Ne- ' lamen pie conside.andum quod et hi et illi ob lioc
qtie enim in agro nobis corpus Chrisli._gignilur, aul, solummodo abjecti sunt, quia jn mysterio sacrificib,-
-in vinea sanguis ejus exorilur, vel toreulari expri- contra evangelicum et apostplicum constitutum, vel
mitur. Siinplex efrugibus panis conficilur, simplex mutai-e quidpiam, vel addefe aut sublrabere prse-
e bolris vinum Ijqualur, accedil. ad hsec ofiereiitis sumpserunt. Ibec igitur irt sacris rite improbata jiire
Ecclesiae fides, accedit mysliese.pi-ecisconsecraiio , videntur. esse punita, ulpote quibus tantum myste-
accedit divinaevirtutis infusio; sicque, miro et inel- rium impie violatur. Oro, quid corameruerunt Eu-
fabili modo, quod esl naluraliter ex germine lerreno cbilre , grseco vocabulo a'b orando nuncnpati? quid
panis et vinum",efficjlur spiritualiter-corpus Chrisii, Daclylici adigilo, quid Ascila; ab ulrc vociiati deli-
idest vitseel salufe nostrre mysterium, in quo aliud! querunl, ut Ecclesia excliiderelur.?.Bonaest oratio;
' oculis
eorporis, aliud fidei videmus obtentu; nec idI . el tanien primi ob nimium oralionis"excesstim re-
lanlum quod bre percipimus, sed quod mcnte cre-- pulsi: bonum esLet silentittm; sed ob nimiam silendi
dimiis, lihamus, Unde el fideliler petimus at quod1 s:;nerstilionein, iia ut digitum labiis opponerent,
- '
T9 FLORI DIACONILUGDUNENSIS 80
-secundiabjecfi sunt. Jam vei'0 Ascitre quid agebant?1A prseeedentium in talibifs rebus, ul.supra ostendiitnis,
. qiiam leve ntinc, quam non curandum, quam etiami exeinpla, quorurii exitus pertimeseai.
ludicrum - putarelui"? utrem inflatiim, et operlum E.XPLICIT.
ebrii circuinvenienies \al., circumeuntes], se ulres
JIOVOS evangelico'vino ropletos dicebant. Cavendttm '
ergo,Palres Bealissiini ,'et paterna vigilanlia pro- II.
videndum, ueforte-et nunc hosils anliquus, qui tan- In nomine Bqmini Jesu Christi, inciptt oj.it-
quam leoTugiens circuil quserens qtiera devoret.qui sculum de \causa fidei-, apud Carisiaceme
inagntim de modico stcpe malttm excital, et de scm- episcoporum concilium nuper habila.
lillis conflal,incendia nova,per has novaspliantasias 1. Res nuperrime apud Carisiacuni palatium, ia
in simplicium et ignorantiimi cordibus errorum se- -gcnerali el valde celebri episcoporum concilio, super
roina-nutiiatrGurandum etiatu neperearum inrpe- quibusdam eausis fideiêt observationibus ecclesia-
jitissiraum -aclorem divina voluriiinavidlenliir : con- sticis acla est, adeo memorabilis el salubris , ut,
fert enim ea assidue ctim Hebrseis,i et, quia nullam licetin oniniuni fere noiiliam propalata sit, dignis-
lingiise eorum, nullam liilerarumfamiliaritalem ha- slma lanien existal quse ad ulilitatera el sedificatio-
bel, freqtienter, ul audio , quae sunt recla pervertil. B nem fideTuimlittefis niandari, et cuiiciorum sensibus
Nam ct in hac parlc lanlam Patres adhibueret.au le- solerlissime debeat cominendari.
lam, ul Evangelia quse bealus Hieronymus ab Esilio, 2. Cum enim ui sacrosancto sacerdotali convenlu.
sive Luciano falsala esse commemorat, interlibros inspirante Domino, qui in noraine sub congregafis
non Tecipiendos abjecerinl. Quanto etenlni niagis mediiim se airtiturum proinisit, clarus fidei ae veri-
islius emendalio debet esse suspecia ,-qtii in tantis, talis fiilgoraperifur, non oporlet divinum munusob-
ut res ipsse demoiistrant, prreceplum calcal Scriptu- legi, sc.l, ad illuniinritionem Eeelesire et laudem
rre dicentis : Ne transgrecliaris terminos aniiquos, nominis Dii, aperta iuce omiiibits declarari, ipso
quos posuerunt patres lui (Prov. xxu, 213). Doinino dicenle": Neqwe accendunt lucernam el po-
11. Hsec suni, o sanctissimi Patres, qtire pro li- riuiileam s:ib tnodio , sed super candddbrnm, ut /..-.
rnore De.i, pro lionoi'6 fidei, pro amofe vcslro, imo ceat.onmibns qni in domo snnt. Sic itvccalInx vestra
.toiiiis .Ecclesise, niansuetudiiii veslrse credidi inli- coram-hom.in.bus,ut tideanl opera vestra bona, eiglo-
raanda. Nunc precor indignus, et obsecroper Domi- rificent Palrem veslrum qui est m cmlis(MaUit.v, 15).
iium nostrum 'Jesum Chrislum, qtii dilexilEcclesiam Hac igitiir intentlene, ul Deus inspicit-, pTtefatani
suam , "el scipsum credidit"{a/., tradidit] pro ea, rem laudabliitei] aique uiililer geslam, tentti Jicet-'
mundans eam. lavacro aquse in verbo, ut exhibsrel" «-•eloquio, brevissime, quanlum potero, cseleris [al.,
ipse sibi gloriosam Ecclesram, non liabenlem macu- litteris] tradere, et piorum auiibus,'Cbristo Domino
lam aul rugam aut aliquid Iinjusmodi,ut inflamnje- auxilianle, inculcare cui'abo. Quod prsecipuenobis ,
mini verilaiis zeio, et una citni sanelo concilio expu- id esl universo.clero Ecolesisel,i!gdun_nsis"necessa-
gnelis errorem insulsissimum , neque de hac soltim rlum duxi, ut quoTum fides haclenus iiifausti et
iiosli'a,'qu_e prsedse et direplioni et eonculcationi fanlaslici errorisj fabulis improbe afllicta est, nunc
patel, sed el ex aliis Chrisli Ecclesiis biijus super- paterno adjilta ac roborata suffragio, et evasilse s^
stitionis pestilentiam exterminetis. Credite enim , , gaudealel vieisse.
domini.omiii niihi venerationeîgnissimi, quia nihii 5. Aucler bujus Inaudfli exsecrandique errorii
ila -hsecmisera el miserabilis plangit Eeclesia sicut Amalarius omnibus notus est. llic in lantum prae-
verilatis, quam non audit, dispendirim, el muliipli- sumplionis erupil,"ul, sprela Scriplurarum veriiate,
cium erroruni, ipios tolerare compellitur, incremen- calcala sanctorum Patrum auctoritate,,i doctrina
ttim. Yidetis, sanctissinii, pro qua et adversus quein damnabili sinceritalem iidei catholtcse violaverit,_et
supplicem : pro Ecclesia videlicel Chrisli, cui fidera simplicem ecclesiaslicre observationis cullum falla-
et charifalem usqtie ad mortem debeo; adversus eiarum nebulis involvere ac decolorare ausus sit.
fabriealorcm niendacii, ei cultorem perversorum Quam vanitaturajsuarum pestiferiim vanitatem, non
dogmalum, qui lemporibus prudenlissimeruin arili- tam viva quam mortua I voce, sed et librorum multi-
slitum, temporibus religiosissimi piincipis, eontra plicium monunienlis longo jam temppre, ubi polerat,
veiitatemScripturarum , contra auctoriiaiem eccle- velut salbr- noctur-nus tiitieo agri Domini zizania
siaslicorum patrura, eontra ornnem Tationis ordi- interserens, longe laleque disseminavit, Seriptura-
nem, Ecclesite Dei vivi, ^jui estcolumna et firma- rum tesiiinoniis abutens ad aniles ineptias suas, et
inentam verilalis, ausu lemerario atque sacrilego , or.hodoxorum Patrura sententias- coaplans fabulis'
tanta errorum el supersiilioiiuin scandala inferre su-is. , |
conalus est: qure procul dubio hahent inilium Iriin- A: Sensil,-imoingemuit hoc maltim prsesens Eccle- .
cuni, et medium putridum, el fineni ruinosum. Nam sia, cum in celeberrimo presbyterorum conventu,
aut bumililer coiifilebilur crrorem, utpossit dignam prsesentibtis ehorepiscopis et archidiaconibus, prte-
prseberesatisfactionem; aut, si insaniarum suartitii senlibus etiam noiinullis aliis ex clero, lam inepta
conimenta perlinaciler aique impudenler asserere etfidei coiilraria docere prsesumpsii, ul omniuiu
nialuerit (quod ei non expedil, nec.bplamus), habet hbrreret'audi(iis;| cum postmodtim esiain deifislaifr -
81 OPUSCULAADYERSUS AMALARIUM. 82
durc opuscu-orum suortim codicem onini parocbire A prresente; et res blaspbeinas religiosus horrerel au-
nostra. velut legeniluin transcribendumque ingessit;, ditus; exigunt ab eo, si vere sua esset doclrina..
sed et ante paucos dies cuni.alium librum stiiim Imc Negarenon.potuit, ulpole qiire iri libris qiiampl..ri'-
detulil dementissimtis,.adinventionum Suaiiini pban,- -niis ab ipso edilis fere ubiqtie vulgata sil. Inlerro-
tasmatibns plenum. Quse omnia, magis orlioet obli- gant ubi hsec legeril. Tunc ille, raaxinio conslri-
•vionequam relalu digna, libcnler nuncsilentio pi'te- clus articulo, rem quseueiiue de Sciipluris sumpta
terirem, nisi brec vel lenui commemoiatione prre- est, neque de calholicorum Patrum dogmalibus tra-
stiingere, rei gestse quam explicandam suseepi or.io cta, sed nec ab ipsis ejiam haerelicis prtesumpta
et causa deposceret. Neque enim finis qnseslionis (quiif aliud quod diceret penitus nori habebat) in stio
potesl rite aguosci, nisi ante inilium solliciiius prse- spiritu se legisse respondit, Sed mox tam stiperbam
noscatur. et faltiam -responsionem-veneranda synodtis exse-
5. Asseril ilaque doclor prsefatus, inter alia, cor- crans, dixit: Yereille fuit spirilus.erroiis. Memine-
pus Christi triforme et triparlilum esse, imo tria ranl enim bealum dixisse Aposlolum : Novissimis
esse Christi eorpora. Corpns Christi quod in sacra- iemporibusdisccdenlquidam a fide, atlendentes. spiri-
menlo a fidelibns sumiliir, vel ih ccelum invisibililer tibus erroris. el doclrinis dwtnoniorumin hypocrisi lp~
recipi,. vel in corporibtts slimciilium manere usque B quenlium mendacium (I Tim. iv, 1). De qualibus et -
sn diem sepuliurre, vel ex incisione venarum cum Ezechiel dicit : Vce prophelis insipientibus qui se-
sangutne tluere, vel in secessum labi opinatur. Dia- quunlur spiritum suum, et nihit videnl! (Ezech. xm,
conos, altaii cum assislunt inclines, asserit signifi- 5.) Etiterum: Videntesvana eldivinanlesmendacium,
eare aposlolos in passione Domini metuenles atque dicentes-:Hcecdicil Dominus, cum Doininus non sil
latiiantes; subdiaeonos, raulieres cruci intrepide as- loculus (Enech xxu, 28). Unde cl jts.iusmpdi Jir.a;-.
ststentes; presbyterum, Josepb ab Arimatbia; arclii- sumpiores Deus.per eumdem prophetani. suo dece-,
diaconum, Nicodemum; calicem, sepulcrum; obla- ptos esse jiidicio testalur, dicens : Et propheia cum.
tionem Dorainipi corporis. dicit crucifixjonein ; li-- ertaveril a me, et locutus fueril verbum in.nomina,-
gnum ipsum designare dicit doctores; ligr.um nnile meo quodtwn prcecepi.ei, ego Dominus decepj pro-
pendet, crucem ; funein quoattrahilur, fidera; lin- phelamillum (Ezech. xiv, 9). Quos oinnes Spirilu
tinnabulum quo- i*esonat, linguam; manum trahen- Dei vacuos, et spirilu proprio inflatos, alienandos pe-
tis cum levatur, vitam conlemplativam ; cum depo- nitus a sanclorura cceiu terribiliier deniintians in
nilur, aclivam. Exorcismos catecbuinenoriini, ad concilio, ait : Populi mei non erunl, el in Scripturas
spiritalem emundaiionis affecltim simpliciter depro- domus Israel non scribenlur, nec terrani Israel in-
mendos, ad quinque sensus eorporeos nimia earnali- C gredientur (Ezeclt. n, 10); cunique, illo reticenteac
late converlit. - de mendaciorum suorum deprehensis fallaciis con-
6. Hisdera ipsis, sicut aures et nai'es, ila et ncu- fuso, veneranda synodus plurima loqueretur, delioe-
los tangendos melius indieat. Antipbonarium Joannis ralum esl doctrinam hanc esse omriiiio uamnabilem,
Apocalypsi comparat. Alque bas omnes et innume- el ab omnibus catholicre fidei culloribus funditusre-
. rabiles alias nsenias per saiictum dicit Spirilum fe- spuendam, pi'_ecipienlenobis!ApostoIo,' ac dicenie :
velari, sibi usurpans leslimonitim Petri aposloli di- Doclrinis variis et peregrinis notite abduci (Rebr.
ceutis : Non enim voluntaleJtumana allala est ali- xni, 9). Diversam esse islara docliinam a sinceri-
quando prophelia, sed Spirilu sancio inspirali loculi tate verae fidei, el omnino ah Ecclesia peregrinam,'
sunt sancliDeihomines(II Petr. i, 2 i). Ex quo manife- quippe quam nemo orlhodoxorum Palrum novit,
ste et se prophetam, et doctrinam vanissimam et nulla veritatis ratio-, fulcit, sed novitius atque ad-
risu diguam, beu! miserabiliter deceptus, vult credi ventilius erxor induxit; umbfas et figuras in cseie-
prophetiam. Yeruro, ul quod coepluhi est breviter -iiioniis.Testamenti Yeleris exslilisse; novura ad-
expliceitir, ubi doetriiire hujusmodi conlagium ad venlum Chrisli veritale fulgere, et fidei pyritaleat-
siibveisibneiu simplicium in hac Ecclesia disseminari que observantise siuiplicitale eonsislero, testanie :
eoepil,paslor de commis.si g--egis salule soliieitus, ÂpostoIo-: Vetera transierunt, ecce facta sunl nova.
ciim mtilti mceroris amaritudine religioso principi- Omriia auiem ex Domino, qui reconciliavit.nos sibi -
causam iniioluit, conquerensac deplorans magnuin per Chiistum (II Cor. v, 18). Oimiia.igilur, id esl et
Ecclesisevulnus, et exsecrandam fidei iuaculam,.Rtib -vetera el nova, et lypum legis e.t Evangelii verita-
istiusmodi novitalum prsesumptionc nuiriri, nisi ve-- tem, unius et solius Dei, non cujusquam hominis aut
locius Deo debita ejus providenlia subveniret. Pii, angeli, auctoritate eonstafe. Unde nemini omnino,-
principis cura ardenter ae laudabiliter in Dei rebus posl utriusque Testamenli minislros divino spiritu
sollicila, cum ob pleraque Ecclesire negotia in prre- illuslratos, divina aucloritate subnixos, in quibus et
dictum palatii locum reverendos Patres episcopos per qttos ea quse diversis.lemporibus ad salutem pb-
convenire jussissel, causam ad cognitioiiem atque puli suicongrua judicavit, evideuler Deus et op*.fa- ,
examen concilii eorum proferri fecii, cumque in eo- tus esl et locutus, licttisse aut licere nova figurarum
rum auribus, tam inepla el profana novarum adin- genera vel mystenorum sacfamenta sancire, et ideo
venlionum commenla i'ecitarentur, ipso quoque jjui Talionabile obsequium Ecclesiaesive in ornatu ve-
ea de cbrdis sui audaeissima •vanitale protulerat slium, sive in mulliplici vasorum ministeiio, in
R-_ i FLORI DIACONT LIJGDUNENSIS XI
siiiiplicitateveritatis el fidei puritale, procul omni A
. scieuliamvestramab operibusmorluis, ad serviendum
superstilionis pbantasmate, i*emoIaomni nebulosi Deovivenii(Eebr. ix , 1-1).Sed el princeps aposlolo-
dogmaiis vanitaie, pure Deo et simpliciler exhiben- rum Pelrus : Scicntes, ait, quod non corruptibiitbus
dum esse-, in Iiis bonorem religionis, reyerentiam anro ei drgenlo redempti eslis de vana conversalione
divini eultus, lsetitiam Chrislianse devotionis, non palernm traditionis, sed pretioso sanguine tanqnam
ji *uras aliquas ve) m3'steria vanitatis. Jam vero il- Agni inconlamhtaliet inviolati Cltrisli (I Pelr. i, 18).
lud qtiod coipus Cliristi triforme et tripartilum di- Non ergo corruptibili redempti sumus. Hoc fidelis
cevb, imo tria Christi corpora inauditse temeritatis sumit ad vitam, indignus ad poenam; hoc prelium
audacia asserere prsesumpsit, in tantum sacerdo.es- redempiionis et viaticum salulis unusquisque fide^.
Domini exsecrati sunt, ril boc, sicut supra oslensum lium sub bora morlis fideli pielale exposcii. Hoc se
esi, de spirilibus erroris, et docuinis d-emoniortim peceatorum veniam adepturum, a malignorum spi-
sumplum dicere miniine dubitnrint, lanquam cum riluum incursu in rpsa morte tuendum, ad paradisi
angelo Domini delestanles Satan, qui dextiis Jesu amcena prsesumiradmitlendum. Cumque pulvis re-
-
jnagni et veri sacei*dotisadversari cotiatur, et exsuf- verlilur iii lerram suam unde erat, spiritus lamen,
flanles dicerenl: Increpet Dominusin le, Salan, el - bujus muneris "solaliofrelus, hujus gratiaepraesidio
increpet in te qui elegit Jerusalem (Zach. m,'__•). B munitus, redit ad I.oniinum qui dedit illum, nec ire
7. Corpus aulem Domini, quod in mysterio a fide- deposilione corruptibilis corporis sui amitlens in-
libus sumitur, absit ut lam sordida vel stiperslitiosa corruplibilem graliani corporis Christi. Haec, prout
niente qttis appelal, ul aliquid horum quse immun- Deb annuente potui, de coricilio verierabilium epis-
dissime auctor doctrinse confinxil, in suo animo el coporum, ad sedificalionemEcclesiseDei, et eonfir-
cogiiaiionibus versari permittat! Quapropter cum -mationemcatholicre fideinuper habito, brevi pa^*-.-
oinni desiderio el supplicatione pielatis divinam minula annotare euravi; verba eortini et sensus quibus-
sericordiam implorandum, ul non solum ab auribus, valui veiijis, eti Sciipiurarum (estimoniis explicans,
veruineliainacordibus nosiris.laliumphanlasnialum el excogitati nuper etexsecrandi erroris confuiatio-
ac sordium labe remota .. . sempiternum inuiidiiiae nem. In omnium qui hsec legere velaudire voluerint
-
snse, mentes nostras emundet, qualenus tam divi- notiiiam perferens, ut, repudiala atqtte damnata
jrnim gloriosumque riiysterium puro sensu cogilan- profani dogmalis fabulpsissima vanitale et vanis-
tes, pura pietate sumenles, iiicorruptsepurificatio-" sima fabulbsitale, procul abjeclis et libris et vei'bis
jiis graliam -consequamur. Ctim enim Dominus mendacissimis^vaniloqui doctoris, de -purissiino-
dical: Ego sum vilis vera (Joan. xv, 1) ; el: Paler Scripturarum fonte, de sineerissima Patrum do--
pieus dai vobispanem de cceloverum (Joan. vi; 52); C ctrina, de venerabilis concilii-aucioritate, fidei et
et: Caro mea vere esl cibus, et sanguis meus.vereest scientisebauriamus fluenia, servantes sollicite serael
volus (Ibid., 56); et : Qui manducalme, ciipse- Itaditura nobis fidei thesaurum, et fugienles oppo-
vtvet propler me (Ibid., 58); sicut nihil vilreaeter- siliones scientire falsi nominis, et profanas vocura
nse cibo nisi vera animse refeclio appetenda est, novilates, de qtiibus Apostolus fideli discipulo ait;
ila nibil penitus cogiianduiri, nisi qiiod spiri- . 0 Timolhee, deposilum cuslodi, devitans profanas
lale et .iirimortale esl. Quid aulerii mirum si, fidei vocumnovilaies, el oppositionesfalsi nominisscientios
gralia et virlute divina, talis cibus sic sumiiur ut quam quidam promitlentes circa fidem exciderunt
absorbeatuii quod morlale est a vita?"I_T.cest, ait (I Tim. vi, 20), cum ergo isiiusmodi pseudoscien-
Dominus, panis de ccelodescendens;ul si quis ex ipso- lia el profana vocum novitas fidei excidium et
manducaveril, non moriatur (Ibid., 50). Sed' quid naufragium faciat, velut scjilam .quamdam et
perlinet ad virtutem sacramenti, qttod pertinet ad charybdim eanl vilemus, metuaniusque inliina eor-
visibile saeramentum? Qui manducat inlus, non fo- dis formidine, ne forle jam in" illo tempore esse
jis; qui manducatin corde, non qui premil dente. coeperimus de quo idemterribili denuntiaiione cla-
Credei'e enim ineum, hoc est -manducare panem niat Aposlolus : Erit enim tempus cu.m sanam do-
vivum; qui credit, manducat; invisibililer sagina- D clrinatn non susiinebunt; sed ad sua desideria coa-
inr, quiaet invisibiliter renascitur. Sacramenia cervabunt sibi' magislros , prurienies auribus , et
sunl isla ; ideo aulem dicunlur sacramenta, quia in a verilaie quidem auditum avenent, ad fubulas
eis aliud videtur, aliud inlelligitur. Quod videtur, autem conveiienlur (II Tim. m, i), slalimqu sii.b-'
speciemhabet corporalem; quodinlelligitur, fruclum= jungit : Tu vero vigila, videlicel ne, dormientibus.
babet spirilalem. Manet igitur in mente fidelium in- patrisfamilise servis, inimicus bomo .superseminel
corrupta venerabilis myslerii virttis, et efficacissima zizania in medio trilici. Audiamus eumdem Aposto-.
potentia, purgans delicla, emundans conscientias, luin alteri cbarissimo discipulodicentem: Siultas au-
perficiens-gratiara redemptionis et salulis. Unde ail tem qucestiones,el genealogias,el conienliones,et pu-
ben.issimus Joannes : Et sanguis Filii ejns Jesu gnas legisdevita; sunt enim inuliles el vance(Til. iu,
Christi emundal nos ab omni peccato (I Joan. i, 7). 9). EL protinus adjungit; H-aireticumhominempost- .
Yas quoque eleclionis-Paulus : Quanio magis, in- tinam el sectittdam correplionetndevila; sciens quia
quil, sanguis Chrisli, qui per Spirilum sanclumse- subversusesl ejusmodi, et peccal propriojudicio con-
tttetipsum obluiit immaculalumDco, emnndavitcon~_ dannattis, (Ibidi, 10, 11). Sed et alio loco dicit: Si,
' - -
ftK. OPUSCULA ADYERSUS AMALARIUM. 86,
quis autem docet elngn acquiescil sanis sermonibus A _ sejpquente, Aposlolus bunc errorem.: Calix., in
Domininosiri JesuChrisli, et ei quce secundumpiela- qtiicns, benediclionis cui beriedicimus,nonne commu-
taiem esl doclrince,superbus est, tiihil scienssed lan- racalio sanguinis Chrisli? el panis quetn frangituiis,'
guens (I Tim. vi, 5, 4). Circa jpiaesiiones et pugnas ngnne communicalio corporisChristi est ? (I Cor. i ,
verborum nonne videlur Aposlolus in his verbis ve- , 16.) Isle atilem e contrario in presbyteroium couci-
lut digilo monslrare prsefatum nostri temporis vani- liodocel: Sanguis ille anima Chrisli est. (Juid bae;
loquum prsesumplorem, qui spernens sanos scrmones - novitate profanius? Apostolus omni divisionis suspi-
Domini Jesu Christi, conculcans doclrinam pietalis, • eione sublata, clamat assidue : Multi umim corpus-
lotus cirea.novas qusestiones et inutiles adinvenlio- sutnus in Christo (Rom..\, 5).. Et ilerum : Soiliciii,
nes languidus et iriquietus oberral? Dominus enim . servare uni.aiem spirilus in vinculo pcicis, i ttum cor-
npslei Jesus CbrisluSj qui est verus el Yeritas, veris- pus, el unus spirilus, sicut vocati estis iti una spe vo
sjmum corporis et sanguinis sui mysteiium in Evan- cationis vestrce. (Ephes. iv, 4)., El rursus, caput et .
gelio exponere dignalus ait; Amen, amen dico vobis, corpus Christum et Ecclesiam unum Christiiin esse .-
nisi manducaveriiiscarnern Filii hominis, et biberitis conteslans, dicil: Sicul enim corpus unum •est, et,
-
_ ~
ejus saitguinem, non habebilis vitam in vobis. Carb membra miilia; omnia aulem membra corpovis cum
eniin mea vereest cibus et sanguis meus vere est potus. B sinl multa;unum corpus.sunl. Ita el Chrislus (I Cor.-
Qui manducal meam carnem, et bibil sanguinem xn, 12). Unde elCorinibios male divisos, et texlu-
meum, in me trianel el ego in eo. Sicut misil me. vi- ram Domiiiici corporis schismalibus disrunipenies
vens Pater, ,et ego vivo propler Palrem; el qui mqn- objurgans clamat -.DivisusesiChristus? (I Cor. l, 15.)-
ducai me, et ipse vivit propler me.(Joan. vi, 5-1, 56, Hanc quoque unilaierii in sacrificio sacro saiicto
57). Panis enim Dei est qui descendit de coslo, ct dat myslerio asserens designari. Utius panis,' inquit^
vitam niundo; el panisquem ego dabo, caro mea est unutri corpus; tnulli sumus, omnesque de uno pane
pro mundi vita. Eeee sanos sermpnes Dpmini npslrl parlicipamus (I Cor. x, 17). Ila igitur omhes^tani an-
Jesu Chrisli, ecce doclrinam pietatis._ Ecce verba tiqui quam nioderni, tara vive.rilesquam dormientes, .
vitre re.ernre, de qjiibits ipse ait: Verba quce loculus in Christo unus panis suinus, Chrislo ineorporali et
sum vobis, spirilus el viia sunt (Ibid., 61). Et.Pet.rus unili, ut lamen oranes ad vilapetsalutis graliam ca-
ad illum : Domine, inquit j verba.vilce celernceliabes piendani deuno partieipeniui*: illo videlicejt qui de-'
(Ibid., 69). Audiamus ergo yerba vitre ex ore vitre.' scendit de ccelo , el dal vilam mundo. Sic oirines
Carnem suam dicit a fidelibus manducari, et sangui- sancti sunt lapidcs vivi, sed per eura vivificali; de
jiem suum polari; vere illum cibum carnem suam quo illis per Petnim apostolura dicitur : Ad quem
esse, vere illum potum sanguinem suum exislere -' accedenleslapidetii vivum, el ipsi lanquam lapides vivi
eonfirmat; seipsura asserit a fidelibus suis comedi, .supercedificamirii(I Pelr. n, •_).Sic onfnes eflicitin- _
ei sine hoc cibo neminera vere perTiunc mundum tur lnx, dicenie Doniirio: Vos estis lux mundi(Matth.
vivere teslatur; hunc esse panem de ecelodescen- v, H), sed ex illo illuminali de quo Evangelisia ait :
dentem, id est carnerii quam ipse tradidit pro mundi Ecce lux vera quce illuminal omnemhominem veniett-
vila. Hic panis ccelestis, quia coeleste, imo super coe- tem in hunc mundum (Joan. i,'9). Sic ergo et unus '
leste Yerbum, nostri quidem generis, sed ccelestis panis exislunt, secnilius participatione vitalem stib-,
earo facltira est, ethabitavilinpobis, n.eque , sianliam trahentes; quidicit: Ego sum panis vivtis
' originis,
carneni illara Dei genilrix ex volunlate viri, quide ccelodescendi(Joati. "vi, M). Parlicipantur qui- ".
sed ex; superventtt Spiritus sancti et obumbra- dem et communicanl sibi invicem omnes fideles per
tione concepit virlutis AJtissimi. Ideo et, de boc soci.etatem et comiiiiinicaXionemspirittis, per unita-
pane' olim fuerat prophetarum : Panem cceli tem fidei, spei ef charilatis, diceiite Appslolo : Gra- '
dedit eis, panem angelorum manducavii homo (Psal. lia Domhti noslri Jesu Chrisli, et charitas Dei,-et~
__rxvii,25). Yerbum enim Deimanens in coeleslibus cotnmunicatiosattcli Spirilus , sitxum omnibus vobis '
supernis panis angelorura caro faclum esl, iil panem (II Cor. xin, 15). Omnis tanien hsec pariicipatip et
angelorutri manduearet bomo. Quomodo igi(ur iste '**commuriicaiio,-quae illis non ulique de invicem sei
profanaenovitatis prajsumptor, et quanlum in se est, ad invieem existat, ad illum lendit et-ex illo soio "'
tantrc pielatis viblator, per quam in Christo fideles, vegetatur qui est fons vitae , dequo beatus Joannes
ei in suis fidelibus Cbristus manens, caput corporis dicil": Qudd vidimuset audiviirius, annunliamiis vo- '
Ecclesiseexistit?Quomodo, inqtiam, unum-coslesiem bis, ul ei vos communionetrihabealis nobiscuni; ei
panem in tria dividil? aliud illie asserens esse Chri- communionostrasit cum Patre et cum FHioejus Jesu •;
~
stum, aliud viventes fideles, aliud jam defunclos. Et Clirislo (I Joan. i, 5). Cbristus enlm Jesus eapnt et ',
Chrislum quidem calicis particula contineri, viven- . verlex Ecclesisejet idcirco ad vitse reternse comnier- 4
tes in patenre fi*agmenlis, defune'tosautem in lerlia cium illi connectiiur et cohseret, et in illum tota
qtiadam altaris particula censeri. Ita errore saerilego concurrit Ecciesia, ul fonte capilis to.lumcorptis if-
implieatur ubi Dorninus Jesus Chrisius asserit';se- rigetui*_etviva[, dieerile'Apos!olo: Veriiaiem aulem ;
metipsum a "fldelibus manducari, et verg carnem fdcienlesin charilale, crescaniusih illo per omtiia, qui
stiam esse cibum, vere sanguinemsuum polum, isle est capul Chrislus : Ex quo tolum corpus cbmpactun,
coniendit vivos comedi, ct defunctos.Arguit, ipso in etconnexum per oritnemjunciuramsubminisXraiioniss '"
"
87 FLORl DIACONILUGDUNENSIS' 88
aectindum operationem in mensuram uniuscujusque A cst, et hic est antichrislus. Audiamus et aposioktui
membri, augmentum corporis facit\ in cedificationem Paulum, nos in semel tradita fidei veriiate solidan-
sui in cltarilate (Eph. iv, 15,16). El iterum : Nemo tem alqtie dicentem : Si quis vobis evangelizaverit
JOSseducat (Eph. y, 6), volens in humilitate et re- prceter quam quod accepislis, analhetna sil (Gal.
iigioneangelorum, quse non vidit aihbulans, fruslra i, 9).
inflalus sensu carriis suse, et nou tenens caput, ex 8. Ignoscat mihi indigno, o Domini venerabiles,
- quo totum corpus per connexum -et conjunclioneni veslra dilectio, quia hsec non superbise fastti, nec
subniinislratum, et conslrtictum crescit in augmeu- nialitire alicujus instinctu, sed araore Ecclesise hujus
tum Dei. Hanc unilatem ineffabilemEeclesise, id est dominre et nutricis mere loquor, cui non soium,
corporis stii, ipse DominusJesus queni omniuni ca- orout Deus inspirare dignatur, exhorlationis ver-
ptil significabat dicens : Et alias oves habeo, quce bum, sed et omne debeo cbaritatis et pietatis obse-
nonsunt ex hoc ovili, et illas oporlet me adducere, et quium; prreserlim boe lempore quo tam lacryma-
vocetntneam audient, et fiet unutn ovile,£.1unus paslor bili calamiiate, peccatis noslris exigeniibus, afllicia
(Joan. x, 16). Pro bac adunalione et unilale corpo- esf, ut habe-t episcopum sinepolestale, magislrum
ris sui suscepit morlem, lestante Evangelista. Quia sine verilate. Nunc ad finem sermonis conimodum
Jesu raoriturus erat pro gente , et non tanium pro -B duxi paucas ecclesiasticorum Patrum sententias po-
genle, sed ut filios qui erant dispersi congregarel nere, quibus adverstis omnia fallaciarum eommenla,
in unum, pro hac Deum Pati'era, in qua nocte tra- qnae huic Ecclesite inepius fabulalor eonatur inge-
debtttur, exorare dignatus est, dicens : Paier sancle, rere, velut turribus et propugnaculis niuniamur,
serva eosin nomineluo quos dedisti ni.tti, ul sint unum fialque in nobis, divina favenle gratia, quod Aposto-
sicut el nos (Joan. xvu, 1.1).Elpost panca : Non pro lusop at et obsecrat dicens : Obsec.roautemvos,fra-
liis auletn rogo lanlutn, sed pro eis qui credituri snnt tres, ul el idipsum dicalis omnes, el non sinl in vobis
per verbum eorum in me , ut omnes unum sint, sicut sehisntala, siiis aulem perfecti in eodem sensu ei in
tu Pater in me, el ego in te , ut el ipsi in ridbis\nnum eadem senteniia\(I Cor. i, 10); et ileriint; Sicut ergo
sint (Jodn. xx, 21); et: Ego claritatem qnam dedisti accepistis Jesum Chrislum Dominum, in ipso-ambu-
mihi dedi eis, ut sint unum sicut nos unum suinus, lale radicali, el supercedificati in ipso, et confirmaii
ego in eis et tu in me, ul sint consummali in uuum fide (I Col. ii, 7). Itaque alio loco : Si qua ergo con-
(Joan. XXII,25). Ilrec est ineffabiliter mirabilis unilas solalio in Chrislo, si qtiod solalium charilalis, si qum
Doraini Jesu, et corporis ejus , quam nemini licitura societas spiritus, si quceviscera el miserationes, im-
est violare aut dividere, praecipiente legc de agno ptele gaudium meum, ul idetn sapialis, eantdem chari-
L
pascbali; Os non comminuetisex eo (Joan. xix, 56). laiem habenles, \unanimesidipsum seniierites, nihil per
Yere enim, quantura inseest, os Agni nostri com- conientionemnequeper inanem gloriam (Phil. n, 1, 2,
m.inuil qui virlutem et robur tanlre compagin:s 5); el alibi : Et si quid, ail, aliler sapilis, et hoc vobis
Snfringit. Hujus unilalis mysterium, jam olim in revelavil Deus {Phil. ni, 15). Yerumtamen ad quod
Adam et Eva prsefiguralum , et in novissimis pervenimus, ut idehi sapiamus, et in eadem perma-
lemporibus in Christo, et in Ecclesiam revela- neamusregula.Panem quiin myslerio sumitur, coi*-
tum Adam prophelavit; Apostolus exposuil, dicens : pus et cai'nem Ghristi esse, imo ipsum e__seChiislum
Propter hoc relinquei homopalrem et matrem, et adet Dominum, ex libro sancli Cypriarii de oraiione
hcerebiluxori suce, et erunl duo in carne uria (Ephes. Dominica, panem liostrtim quoiidianum [inve-
"
v, 51). Sacramentum, inquit, hoc magnuni est, ego ninius].
atitem dico in Cbristo et in Ecclesia, quod ipse Do- 9. Panis vilse Cliristus est, et panis hic omnium
mjnus Jesus in Evangelio memorans adjunxit, dicens: non est, sed Dominus noster est; et quomodo dici-
Itaque jamjton sunt duo, sed una caro. Quod ergo mus Pater nosler, quia intelligeniium et credenlium
Deus junxit, homo non separet (Matlh. xix, 6). Yo- pater esl; sicet panem noslrum vocamus, quia
lujnus scire quanla vigilantia cavendus sit, quanlum-, Chrislus eorum, qui corpus eorum conliglmus, panis
que nefas praesumat, qui hanc unilaleni violare.ae esl. Hunc autem panem dari nobis, quplidie postu-
dissolvere conalur? Audiamusheatum Joannem apo- lamus, ne qui in Chrislo sumus, et euchaiisliam
stolum dicentem: Charissimi, nolileomni spiriiui cre- ejiis quotidie ad cibum salutis accipimus, inlerce-
dere, sed probate spiritus, -si ex Deo sunt. In Iwc co- dente aliquo graviori delicto, dum abslenti et non
gnoscitur spirilns Dei. Omnis spiritus qui confitelur communicanies a coelesli pane prohiberaur, a Chri-
Jesum Christum in carne venisse, ex Deo est; el om- sli corpore separeraur, ipso prredicante et dicenle :
nis spiritus qui solvit Jesum , ex Deo non esl, et hic Ego sum panis vilcequi de ccetodescendi; si quis ede'
est anlichristus (I Joan. iv, 1). Autliatergo hoceliam rit de hoc pane, vivet in allernum. Pctnis aulem quem
jsle, qui ambulans frustra, inflalus sensu carnis sure, ego dedero, caro mea est pro sceculi vita iJoan. vi,
et non spiritum Dei sequens, sed spiritum suum, •41). Quando ergo dicit in aelernum vivere si quis
Jesum , quantum in se esl, solvit ac dissipat, divi- ederil de ejus pane, ul manifestum sit eos vivere
dens eum iri tres parles, in tres formas et in tria qui corpus ejus aliingunl, ila contra timendum est
corpora. Audiat, inquam, et selerno silenlio conli- et orandum ne, dum quis abslentus separalur a
eescat: Omnis spirilus,qui solvitJesum, ex Deo non Chiisli corpoie, extraneus remaneat a saluie, com-
89 - ' . OPUSCULAADVERSUSAMALARIUM. 90
minanle ipso et dicenle : ATisiederitis carnem Filii A suis. Fecit quod monuit, ostendit qttod jussit, bor.us
hominis, et biberilis ejus sanguinem, non habebitis paslor pro ovibus animam suam posuit, ut in sacra-
vitam in vobis (Joatt. vi, 54), et ideo panem nostrum, menlo nostro corpus stium et sanguinem verleret,
id esl Christum, dari nobis quolidie pelimus, ut qui et oves quas redemerat carnis suae-alimenlo sa-
in Christo manemus et vivimus, a sanelificalione tiaret.
ejus et corpore non recedamus. Ejusdem de ea re ex Dialogorum libris.
Item ex tractatu psal. LXXXS. Hieromjmi.
14. Hsec namque singulariter victima ab .eterno
10. Yis accipere Domini cibps? yis comedere interilu animam salvat, quse illam nobis morte Uni-
ipsum Dominumtuum et Salvatorem? Audi quid di- geniti per mysteritim reparat : qui licet surgens a
cat: Ditala os luum, et impleboillud (PsaL LXXX, 11). mortuis, jaranonmoritur,.et mors ei u)tra;non do-
Dilatale bra vestra, jpse est et Doriiiiius.et panis. minatur : lamen in .semelipso immortaliter atque
Ipse hortatur nos ut comedamus, et ipse iioster ci- incorruptibiliter vivens pro nobis iterum in boe
bus est; quantumcunque dilataveris, tantum acci-
mysterio sacrse oblationis immolatur. Eju.s quippe
pies. ibi corpus sumitur, ejus caro in populi salule parli-
Item ex homilia sancti Auguslini.
tur, ejus sanguis non jara in manus infideiium, sed
11. In altaris myslerio Dominum sumi, nec aliqua g in ora fidelium sumilur. '
posse divisione partiii, qualem vocem Domini au-
dislis invitantis nos. Quis invitavil? quos i.nvitavit? Mysierium vesiis Christi, id est corporis ejus, sciudi
et qttid prseparavil? Invilavil Dorainus-servos, et non oportere; ex libro.S. typriani de Ecclcsice
Unitaie.
praeparavil eis cibutn seipstim. Quis audeat niandu-
carcDominum suum? et tamen ait : Quimanducat 15. Dpminus dicit : Ego et Pater unum sumus
me, vivitpropler me (Joan. vi, 57). Quando Chrislus (Joan. x, 50). Et iterum de Patre et Filio et Spiiilu
maiiducalur, vita manducalur, necoccidilurulman-. sanclo scripium est : Tres unum sunt (Joan. v, 7);
dticetur, sed moriuos vivifical quando manducalur. el quisquis credit hanc verilalem 'de divina fiiTnitale
Reficit, sed non deficil.',Koii ergo timeamus, fra- veiiieiitein, sacranienlis ccelestibushsereritem, scindi
tres, manducare panem istum , ne forle finiamus in Ecclesia non posse hoc unitalis sacramentmn,
illum, et poslea quem manducemus non inveniamus. hoc vinctilum concordise inseparabiliter cohserentis, -
Manducatur Christus; vivit manducatus, quia re- . ostenditttr, quando in Evangelio tunica Domini no-
surnexit occisus; nec quando manducamus, partes slri Jesu Chrisli non dividilur omnino nec scindilur,
de illo faciraus. Et quideni in sacramenlo sic fil, et ssedsortientibus de veste Chiisli, quis Christum po-
norunt fideles quemadniodiim niaiiducent carnem C lius indueret, inlegra vestis accipitur, el incorrupla
Cbristi. Unusquisque accipit partem suam;_unde et atque indivisa luiiica possidetur. Loquitur ac dicit
ipsagratia partes vocanlur. Per parles mandttcatur Scriptura : Detunica aulem, quia de superiori parte
in sacramento, etmanel integer totus in coelo, ma- non consulilis, sed per totunviextilis fuerat, dixerunt
nel integer.tolus in corde tuo; totus enim erat apud dd invicem-. Non scindamus itlam, sed sotiiamur de
Palrem, quando venit in Yirginem. Implevil itlam, ea cujus sit (Joan. xix, 25). Uuitalem ille portabat
nec recessit ab illo; veniebal in carnem, ufeum ho- de superiore parte, id est de ccelo et Patre venien-
mines manducarenl; el manebat integer apud Pa- tem, quseab accipienle scindi omninp noii polerat,
trem, ut angeios pascerel. Quod eniin scitis, et qui sed totam semel el solidam firmitalera inseparabili-
scitis et qui nescitis scire debelis. "QuandoClirisliis ter oblinebat. Possidei'e non pplest indumentum
faetus esl homo , panem angelorum mahducavil Christi, qui scindit et dividit Ecclesiam Chrisli.
bomo. Unde, quomodo,qua via, quibus meritis, qua Contra denique, cum Salomone moriente regntira
dignitale panem angelorum mSn.ducarel homo, nisi ejus et populus scinderclur, Acbias.prophelavJero-
creator angelor,umfieret homo? • boam regi obvius factus in campo in duodeeim scis-
suras vesliinentuni suum discidit dicens : SMJ.IC tibi
liem sanclt Gregom ae eaaem re, ex homilidNatalis '. decem
Domini. scissuras, quia hcvcdicit Dominus: Ecce scindo
' de tnanu Salomonis, -el dabo tibi decemsce-
12. Qui ergo, seternus permanens, temporalis ap- regnum
alienum est ubi et, pira, etduo sceptraerunfei proplerservum.tneumDavid,.
paruit, descendit; quia per pro- et
dicitur : Otnnis caro fa- propter Jerusalem civilatem quam elegi, nt ponam
pbetam fenum (IsaixL, 6), nomen meumilluc (III Reg. xi, 51). Cuin duodccim
etus homo, fenum nostrum verlit in fiuiiientiim,
' qui de seipso ait : Nisi granum frumenti cadens in Iribus Israel scinderenlur, vestinientum siuim pro-
lerram morluum fuerit, ipsum solum manet (Joan. phela Acliias discitiit. At vero, qiiia Christi popuhis
non potest scindi, lunica ejus per lotum texlilis et
xii, 24). Unde et nalus in prsesepio reelinatus poni- cohserens divisa a
tur, ut fidelesomnes, videlicet sancta aninialia, car- possidentibns non est; individua,
nis susefrumenlo reficeret, ne ab internsc intelligen- • copulala, contcxta, oslendit populi noslri, qiii.Chii-
slum induimus^-concordiam; cohserente sacramento
tise pabulo jejuna remanerent.
vestis.et signo, declaravit Ecclesise unitateni. Quis
Item ejusaem m aiia Itomilia de eadem re.
ergo sic sceleralus et perfidus, quis sic discordise
15. Bonus pastor aniinsin suam poni. pro ovibus furore vcsanus, ut aut credal scindi posse,"aut au-
91, FLORI.DIACOMLITGDTJNENSIS 9f_
deat-scindere uniialem Dci, veslem Doinini, Eccle- A dalnm. El cmii de fonte uno rivi plurimi deflminl.
siam Chrisli ? numerosiias [al., imiversitas] Iicet diflusa videalu.
16. llle sacerdos vice Clnisti vere fungitur, qtiid- exiindantis copire largilale, unilas tamen servatui'
quid Chrislus fecit imilaliir, el saerificiumvertim et in origine. Avelle radiuiii solis a corpore, divisionem
plenum ttinc offert in Ecclesia Deo Patfi, si sic in- lucis unitas non capit; ab arbore frange rarauin,
cipiat offerre quomodo ipsum Chrisiuin vidct obiu- fruclus germinare non potest; afonlepraeciderivura,,
lisse. Non"est ergo quod aliquis cxislimet sequen- prtecisusarescil. Sic Ecclesia Dominiluce perfusa per
dain esse quorumdam consueludinem; qnserendum orbem totum radios suosporrigit, unurntameri lunien
est eiiira ipsi quem sint secuti : nam, in sacrificio est, quod ubiqiie diffundilur, nec unitas corpoiis se-
quod Christus obtulil, nonnisi Christus sequendus^ paralur. Ramos suosin universamlerramcopiauber-
utique id nos obaudire el facere opprtel quod Chri- latis exlendii, profluentes laiplcrrivoslatius panriit,
slus fecit, et quod faciendumesse mandavil, qtiando •nnum tanien capulesl, et origo una, et una raaiei*
ipse in Evangelio dical : Si feceritisquod mando vo- fecundita.tissuccessibiiscopiosa, illius fetu naseimur,
bis,jam tion dicam vos servos, sed atnicos (Joan. xv, illitis Iacle -iiutiiiuui', spiritu ejus aniriiamur.
15). El qttod Christus debeat solus audiri. P.uer Non pro locis- res, sed pro bnuistebtts loca amanda,'
eliam de coelis conteslalur dicens ; llic esi filius B ex cpislola S. Gregrorii ad Auguslhium episcopum
meus dileclisstmus in quo bene.sensi. tvsum- audile Angiorum scripiu.
(Mallh. xv.ii, 5). Quare si solus Cbristiis audiendus 18. Novit fraterniias tua RomariseEcclesise con-
esl, uon debenius altendere quid alius ante nos fa- srieludinem, in qua sememinit nulritum. Sed mihi
cienduiii esse putaverit, seJ quod, qui anie omnes placel iil,sive in Roiuana, sive in Galliarum, sive'in
est_, Christus prior fecerii. Neque enini hominis qualibet Eeclesia aliquid invenisli quod plus omni-
consneliidinem sequi oporlel, sed Dei virluiejn. pblenti Deo possil placere, sollitile elige^ et in An-
"
Cttm per Isaiam prophelam Deus loqtiattir, el dicat: glorura Ecclesia, quse adlmc ad fidem nova est, in-
Sine causa aulem colunt tne, mandala el doclrinus' slilulione praeeipua quam de niullis Ecclesiis colli-
hominum docentes (Malth. xv,"9). Et iierum Doini- gere poluisli, ihfunde ; non enini pro lpcis res, sed
iius in Evangelio hoc idem repeiit diceris : Rejkiiis pj'0 bonis' rcbus loca amanda sunt. Ex singulisergo
mandatum Dei, ut iradilionem veslram stalualis quibusque Ecclesiis, qttse pia, quse religiosa, quse
(Marc. vii, 9). Sed etalioloco ponil et, dicil : recla sunt elige,et htec qtiasi iri-fasciculum coliecta
Qui solveril unum de mandaiis islis minimis, el sic apud Anglorum mentes jn consueludinemdepone.
docuerit homines, mhtimus vocabitur ih regno ccelo- In veslibus el cutlu ecclesigslicottott supersliliosum
rum{Malih; v, 13). Quod si nec minima de manJalis G mysleriumprwferri, cx epislola S. Celeslinipapce
Dominicis"licet solvere, quanto magi_ tajn njagna, ad episcoposGalliarum scripta.
tam grandia, tam ad ipsum Dominicsepassionis, et 19. Didicimus quosdam Domini sacerdotes super-
nosirse redemptionis sacramenlum pertinentia fas stilioso polius. cullui inservire, quam mentis vel
non est infringere, aut in aliutl quamquod divlnitus fidei puritati. Enpost pauca: Araicti pallio et lum-
inslitutuni sil, huraana_traditione niulare? Tota ipsa bos prtecincti credunl se sanclse Scriplurse fidem
'
redempta civilas, hoc esl congregatio socielasqiie nou per spiritum, sed per litteram completuros. Nam
sanclorum, universsile'sacrificium offertur Deo per si ad hoc isla prsecepia sunl, ut laliler servaj*enlur,
sacerdotem uiagiium : qui etiam seipsum obtulil cur uon fiunt pariter quse sequuntur, ut lucernre
in passione pro nobis, ut lanti capilis coipus esse- ardentes una cum baculo in manibus teneaniur ?
inus, secundum forniam servi. Hanc enim obtulit. Habent suumjiiys.erium, et intelligenlibus ita clara-
in hac oblalus est, quia secundum hanc mediator sunt, ut ea magis quam decet signilicatione serven--
est. In bac sacerdos, in bac saerificiuni est. Cura tur.Nam in iumborum prsecinctionecastitas, in ba-
itaque noshortatus esset Apostolus, ui exhibeamus - ciiloregimen paslorale, in lucernis ardenlibus boni
corpora noslra Iwsliam vivam (Rom. xu, 1), Intulit fulgor operis, de quo dicitur sic : opera vestra lu-
post aliquanla : Sicui enitn in tino corpore tnulla ceant, iridicatur.Habent lamiia isiumforsitan cul--
membra habemus, omnia autem membra non eosdem lum, morem potius quam ralionem sequentes, qui
aclus Itabent: ita mulli unum corpus sumus in Chri- reraolioribus habilant locis, et procul a cseleris de-
slo , singuli antem alter allerius tnembra (lbid. 4,5); gunl. Undehic habittis in Ecclesiis Gallicanis, ut tot ,
hoc est sacrificium Chrislianorum, mulli unuin cor- annorum tanlorumque pontificum jn alterum habi-
uus in Chrisio, deinoiislraiur quod in eadem re lum jconsueludo vei'satur. Discernendi a plebe vel
quam offert ipsa offeratur. cseleris suraus doctiina, non vesle; conversatione,
Ecclesiarum diversilales fidei unilale conslare , ex noii habitn ; meiitis puritale, non cultu. Namsi slu-
libris sancti Cypriani de unilale fidei. d.ere'incipiamus novitali, li'adiluin nobis a palribus
17,Episcopalus unus esf, cujiis a singulis in soli- ordiiiem calcabimtis, ut locum supervacuis super- .'
^nra pars leneliir. Ecclesia una est, quse iti mhlii- sjilionibus faciamus. Rudes ergo ftdeliummentes ad
tiidinem latius iiicreiuonto fecunditatis exlenditur, talia non debemus inducere., Docendi enim sunt
quomodo solis niulti radii, sed lunienunum, etrami potius quam ludendi, nec. imponendum est eorum
arboris multi, scd i'obur unum tenaei charitate fuu- ' oculis, sed mentibus infundenda prrecepta sunl.
93 . OPUSCULA ADYEP.SU.SAMALARIUM.' . 94'
Ilem S. Hieronymi de simplici minislrorum el sacer- A 85). Alque inteliigamus quam vemm sit quod Spiri-
-dolum ornalu, ex libris dialogorum Atiici el Chri- lus sanclus Salomonis oreprsececinil,dicens : J!f_..fi"
stoboli. sibi in novalibuspatrum el aliis congreganlur absque
20. Adjungis gloriam veslium et ornamentorum judicio (Prov. xm, 25), neque eni.m sic nostra ca-
Deo esse conlrarium. Qttse sunt, rogo, inimiciiise lamilate et humililale abuti debet,ut imitaior inso-'.
contra Deum, si tunicam babuero raundioreai ? si lentissimsejactanlise Naas regis filiorum Ainnion, qui.
episeopi, si presbyteri, si diaconi et reliqttus ordo interpretalur serpens, dicere nobis; velut babitatori-
ecclesiasticus in administrailone sacrificiorum can_- bus Jabes Galaad , oppugnalor veritatis iste prsesu-,
dida veste processeril? Caveie, clerici, cavele, moT mat: In hoc feriam vobiscumfcedusut eriwm omniuw
nachi, vidttse et virgines, periclitamini nisi sordidas veslrum oculos dextros, ponamque vos~opprobriutw
vos alque pannosas vulgus aspexerit. Taceo de ho- Israel (IReg. xi, 2). Vere enim' dextrum oculum
minibus sseculi, quibus aperte belltim indicitur,.et cbnatur eruere, qtti lumen recfse fidei laboral.ex-
jnimiciti_e conlra Deura, si pretiosis alque niten- sliuguere. Utilius illi a nobis optandum est, quod
libus uluntur exuviis. In sacerdotio Ecclesise non parabolice per Salomonehidicilur :. Oculum qui snb-.
mysticum vestium ornatum, sed splendorem qure- sannal patrem, el despicilpartum mdtris suai, effodiant'
rendum animarum, ipsa consecratio monsirat ponii- B eum corvide torrefttibus, el comedanleum filii aquilce
fieis, ila se habens: . Deus qui Moysen famtilum (Prov: xxx, 17). Vere etenim subsannai.Patrem,qui
laum secreti familiaris affatu, inler csetera coelestis Filii dividit linitalem, testante ipso^:qui non hono-
documenla culturae, de habitu quoque indunienli rificat Fiiium, npn honorificat Palretn, qui misit.
sacerdotalis instituens, eleclum Aaron mystico ami- illum (Joan. v, 25), et prorsus despicit parluni m__-
clu vestiri inter rsacra jtissisli, ut intelligentise sen- tris suseEcclesise, qui lnystcrium redemptionis, qtio
sum deexemplis priorunrcaperet seculura posteriias, ex ejus_ulero ad- vilam gignitur, purilate sincera,
ne eruditio doctrjnse ture ulli deesset setati, cum et venerari coutemnit.-Expedit nobis inlalera oculum,
apud veieres reverentiam ipsa significationiim spe- qui ducalum-pi"oniillil'luminis,"et e coiitrario lene-.
cies oblinerei; el apud nos ceriiora essent experi- bris caligaf. erroris, prseccplum evangelicum ': Si
menta rerum , quam tcnigmaia -figurarum.' fflitis ôculus luus dexter scandalizal ie, erue eum, et ~pro-
namque sacerdolii anlerioris babilus iioslrse meiitis jice abs te (Malth. v, 29). Cupiuiequam iste ocultis
ornalus esl, et ponlificaleni gloriam noiiâm nobis h-eredilalempatruni.auferre : nitilur vineam jpsorum'
honor commendat vestium, sed spleiidor animarum. in hoiium oierum commutare, id est,-fortia et fru-
Quia el ilja quse lunc earnalibus.blandiebantur oblu- ctuosa ac meracissima eorum. dicta vilibus et cito
libus, ea pothis qutc in ipsis erant inlelligenda, pos- C arescenlibus uc-decidentibus fabulisenervare; sed
cebaril. Et idcirco buie famulo tuo, quera ad suiiimi - filii mariyris lapidali i*espondeant ei" cum Nabolh _-
sacerdotii roinisierium elegisii, banc quresumus. Propilius mihi sit Dominus, ~ne dem Itceredilafetn
.Doniiue, graliam largiaris ut, quidquid illa yelamina palrum meorutn (III Jteg, xxi, 5).. Si ob bujtis re^
in fulgore auri, in nilore gejnmarum, in mullimodi sponsionis honestam libertatem vel infamandi falsis
operis varietate signabant, boc in ejus moribus acti- leslibus, vel etiam lapidibus obfuendi essemus, ha-
busque clarescat. t beanius Deum clementissimum consolatorem atque
Falsos
- codices, et a fidei sinceritaie discbrdes,in nullo ultorem dicenlem•;'Si non pro sanguine Nabolli-et
usu leclionis habendos: quin polius igni tradendos, filiorum ejus quem vidi heri, dicit.Dbminus, reddam
ex epistbla sancli Leonis papce.ad Turibium Aslu- libi in agro isio; dicii Domirius.
ricensem.
FINIT.
21. Curandum ergo est, et sacerdotali diligenlise
maxime providendum, ut falsi codices, el a siiicera
verilate discordes, in nullo usu leclionis babEanlur. '•'.-''. '._>._. Z11*'
Apocrypliseauteni scripturse qusesub nominibus apo- D-EpistolaFLom
" Lugduncnsisdiaconi adTlieo-
stolorum multartim babent seminarium falsiiatum, donis villce concilium'" adversus librosAma-
larii.- • \ - ~- -
non solum interdicendre sunt, sed etiam penilus au- ;
ferendse alque ignibus concremandae, quia, quaravis Sancto -et venerabili concilio, apud Theodonis
sint in illis qusedaraqure videarilui* speciem habere villam liabito.
pietalis, nunquam.tamen vacua sunt venenis. . Audile, Palres beatissimi et reverendissimi, a Deo
22.'Haec, domini venerabiles, tam de Scriptuiis convocali el in Deo unili, proplef Deurii auxilianle
-
sacris, quam de Scriplurarum sanciajuim diclis, ipso laboranles et laboraluri, atque in illp eteum"illa
sedula inlenlione collegi, ac reverenlise vestrreau- post-beatum laborem requieturi, audite ita ul audiat-
dienda seu et legenda proposui, quatenus, ea el vos Deus, ac memeniole Apostoli, reclores Eeclesire,
hujusmodi meditanles, contra novellaepi'sesumptioriis exhorlantis etdicentis : Allendite vobis et universa-
auctorem, qui, in similitudinem harioli elconjectoris, gregi-in quo vos Spiritus sanctus posuit episcoposre-
"sesiimatquseignoral, fidei et veritatis firmitale rou- gere Ecclesiam Domini quattv acquisivilsanguine suo
niia -dicamuscum Ecelesia : .Narraveruni.mihi iniqui (Aci: xx, 28).r!se.mo de fide.agitur, el caiholica ve..
fabulhliones,sed non ut lex iua, Domine (PsaJ. cxvm, ri.iale, quam pr.elatus ecclesise Lugduneiisis deprtir
FLORl DIACONILUGDUNENSIS
vare et subvertere lingna et calanio non desislil, A insaniora legeritis, testes sunl Itorum cborepiscopi,
errorisque ac mendacioruni suorum vos ipsos vene- tesles archidiaconi, tesles omnes qui aderantpres-
rabiles EcclesiteChrisli oculos iniantmnsocios et byleii Lugiuneiises, a quibus hsec continuo inisa
complices esse confirmal, ut in publico Ecclesise ac repudiata, imo plancla et plorata cognovi, cuni,
jiostrre conventu jactare ausus sit,ad hoc vos sufs . divinis assueti fluentis, de lacuna lutulenta bibere
perstiasionibtts in generali synodo ftiisse perdnctos, cogerenlur, niurmurantes in nequissimo pane do-
ul omnes manu propria suis ineptissimis libris sub- ctrinre, de qtio Ecclesiasiicus loquitur lrber : I'n ne-
scribere, et sic unanimiler senlire aique observare quisshriopane murmurabit~civitas (Eccli. xxxr, 29).
velletis. Cui ego per majores naiti respondi, non El testimoniiim nequiiire illius verum est, .nec vero
solum me de lantis viris id credere nullaieniis posse; ille divina docei,sed stia concinnat et fabrieaf, et
sed etiam mihi iridigno,qui snni canis moruius, et juxta Salonioneni, in simililudinetriliarioli ei conje-
pulex exiguus, tres prius digitos quibus scribihms cloris w.stimalquodigriorat (Prov. xxui). Succurrite
radicitus amputari vellem, quam errores lmjusmodi igiltii*;Patres piissimi, sticci.rrite ahimabus nosuis.
manus propriaesubscriplione firmarem.Addidi ctiam Modicumeniiti fermenlum lolam massatn corrumpit
quod si libri illi in bono -concilio fuerint discussi et (I Cor. v, 6), ei, juxla quemdam patrem anliquuhv
dijudicali, erunl.procul dubio aiiatlieniaiizati : qtios B' si quid in iide fafsi admillilur, intral pulredo de ve-
etiam ehoi-episcopoEcclesisenostrre velut vahleuti- neno seipenlis, liaseunttir.vernies corruptionis, et
les omnibusjussil transcribcre; qtios cum ego ex nihil iritegruin remanebil. Teslis esl mihi omuipb-
parte aliqtia relegissem? el mendaciis plenos deli- tens Deus, quia hsec non impulsu. iracundiaj tan-
ranienlisquevidissem, debortalus sum ne hoc penitus quani Iresus exaggero,-qureab ipso slalim exordio,
fiefel, librosque suo qiianlocius auctori reslittiendos dura adluic se niibi ulcunque blandtilum cxhiberet,
admonui, metuens videlicel ne oves Chrisli, id est dolere ac.*detestari ccepi, nec tlivinseordinationi seu
simplices quosque, ex eorum leelipiie' quscdam va- inipeiiali pi;e provisioni, qtiod ille foi*san jactitat
-nissima curiositalisscabies aspergerel," et ardentes velut rebeliis existens, ciim id mea exiguilas nec
papulre diri erroris exurerent. Collegi autera ipse ac cogitare unqitam polerit, sed erroris odio, et amore
digessi in ordinein, propriisque sermonibus expli- veritalis, Ecclesire qtioque inatris jriese vtilneribus
cavi nonnulla quae in generali presbylerorum eoiici- - condolens, cujug uberibus ab infantia alittis sum, itt
lio proposuit, disseruit, coininendavit, ex quibus qua et administrationis loctim, el doclrinre ae prse-
ejns vanitas conlemplui, imo-exseci-ationi paleat. dicationis ofliciuin indigntis exercui. Certe vivaia
Sed ne quis me falsa pulet asserere, veniat liber ego egentissimus, vel etiam moriar, si placel : tan-
illius in medium,et foeditaiemsui publicelegerilibtiS-C lum palealvttlnus pulridum, pateat sanies ptttrida;
atque -audienlibus denudabit, ex quo et isia, quse et onines qui hoc labescunt contagio, vobis- opitu-
sincerissimo examini vestro.dijudicanda offero, ve- lante Christo medicantibus, gravi veterno depulso,
rissime ab illo prolaia probabitis, cum illic ninlla optata gaudeanl sauilale.
; ILORI DIACONI MARTYR8B0GSBM.

{Vide Marlyrologium venerabilis Beda;, hujusce Patrologiw tom.~S.CIV, pag. 798, et ad
aj.ji.wm 876, UsuardVMartyrologium, in quibus eduntui Flori ADCTAHIA.)
SERMO ^DE TRiEDESTtNATIONEb.

(Dihl. Palr. max.)
Ointiipotens Deus,- quia verissime verus et solus D Scriptnra, tcslatiir, dicens : Deus teterne, qui es
Deus est, omnino in sua seterna et incommulabili absconditorutn cognilor, qui nosli omnia nntequam
scienlia prsescivit omnia antequam fierenl, sicut fiunl (Dan. xni, 4-2). Rraescivil ergo sine dubio et
a De Floro ejusque sermone- haechabet ilincma- nitiirpeniltis alienum. De prsescieniia enim Dei ca-
rus in libro de Prsedeslinaiione- cap.' vi, pag. 27. tliolicsefidei adversa non loquitur, » elc.
< Hoc capiuilum , sicut conferenles.ex scripto Flori, Idem in Prsefalione ejusdem operis. . In capiie
EcclesiseLugdunensis minislri, quod olim in Bonpilo' ijidiculorum sequeniis operis sermonem Flori, qitera
a venerandte memoriaeHeriboldp episcopo Antissio-
dorense accepimus, excerptum ex maxima parie in- h Vide de bocopere L. t_ellolium S.!. P. in Hi-
vcnimus. Quapropiei:uletinque a raiione non inv.e- sloiia Goitesohal.i, libro i, cap. 26.
<./ '.' SERMODE PR_EDESTINATIONE. -m
bona qiia. boni eranl facturi, et mala quse mali eranlt Aqua in eodem psalmo subjmixit : Deleaniur delibro
gesturi. Sed in bonis ipse fecit sua gralia tit bonii viventiutn, el cum juslis non scribanlur (Ibid., 29).
essent; in malis vero non ipse fecit ut essent mali,, Sed- in islis et in omnibus iiiiquis illiid prius ex
qnbd absil; sedlanlum praesciviteos proprio viliolales; propria csl pravitate, istud sequens ex divina aequi-
ftitnros. Neque enim praescfentia Dei imposttit eis3 lale. Hoe modo el de prsedestinalione Dei oninino
necessitaletri ut aliud esse non possent.sedlanlum i sentiendum est, quia in bonis prsedeslinavit, et
quod illi fuluri erant ex.propria voluntate, ille utt ipsam eoriim bonilatem fuluj-am ex dono gratire
Deus prsevidit ex sua oninipolenli majeslate. Unde; sure, ei pro eadeni bonitale seternam ipsorum remu-
Scripiura inconlaminabilem jusliliam ejtis nobis5 nc.alioneni, ut ipsius dono fierent boni, ipsius dorio
insinuans, ait de illo : Nemini mandavit impie agere,, essenl remunerati. Unde ait Apostoltis : Qui prcede-
et nemhti dedil spaliutn peccandi. Quod ergo impie• sthiavil nos in adoplionem fitiorum per Jesum Chri-
agunt impii et iniqui, et spatium lemporis vitre hu- stiim in ipsum (Ephes. i, 5). Et in alio loco : Quos
jus, quod eis Deus dedil ad bene agendum, ipsi[ prcescivit et prcedeslinavit conformes fieri imugittis
e coiilrario convertunl _admalum exercendum, nonL Filii sui (Rom. vm, 29). Prsedeslinavit itaque ele-
Dei, sed ipsorum est culpa,' el ideo recte damnantur• _ clos suos, jit el ntinc as.sumerentur in adoptionpm
ipsius juslitia. Prsescivit autem ideni oranipbtensi B filiorum Deiper graliam baplismi., et in fuluro effi-
Deus eliam selernam illorum-damnalionem; sed.ex; ciainur conformes imaginis Filii Dei, per eamdem
merito ipsorum, quos in propria malilia persevera- Dei gratiam secunduin iniaginem ejus renovali et
turos prsevidit, non ex stia, quod absil, iniquilate, glorificati. Prsedeslinavit omnino ut et hic essent
qui riihil injusle constiiuit, ei gui reddel unicuique! boni, noii exse, sedexillo; et illic beati non per se;
secundum opera sua (Rom.ii, 6), id esl, el bene agen- sed per illum. In uti*oqueergo bona sua in eis et de
libus bona seterna, et male ageniibus mala perpetua". eis fultira prsesciyit.el prsedestinavit. In nialis vero et
Ergo bonos prsescivlt-onmiiio, el per graliam _suam inipiis noij prredestinavit omnipoteiis Deus niatifiani
bonos futuros, el per eariideni gratiam -jslerna, prse- et inipielalem, id est ul mali et impii essent, et aliud
mia -accepturos, id est, et in prtesenli sseeulo bene: esse non possent. Sed qtios prsescivit [cod. Her.,
victuTOS,et in fultiro felieiier remunerandos, ulrum- . sed quia eos prsescivitj et prtedestinavit malos atque
;
que tamen ex dono misericordise Dei. Unde Apo- inipios"fiiltiros proprio vitio, ipse eos praedestinavit
stolus : Vasa niisericordim ejus appellat, dicens: ad reicrnam damnalionera juslo judicio : non -.quia
tti oslenderet.dieitias gralice sum in vasa misericardia', alind essenon potueruni, sed quia aliudesse nolue-
qua; prwparavit in gloriam (Rom. ix, 25). E contra- rtinl. Ipsi.igitur sibimetipsis exstilerunt causa per-
rio autem, malos el prsescivit per propriani maliliam C dilionis. Deus aulem judex juslus et ordinalor juslus •
malos fulurps, etprsescivH per suara justiliam seterna ipsius damnalionis : non enim prredestinavit injusla,
liitione damnandos. -Sicut prsesciebat deJuda pro- sed jusla; prsedestinaVit tamen et cbi'onas juslis et
ditofe, quod eum esset Iradilurus, sicut Evangelium poenas injuslis, quia iitfumque est jusluni. Qtiam
dicit, cum esset unus ex duodecim (Joan. vi, 72). justitiam ejus commendaiis nobis Apos.tolusâit :
Praesciebat etiam relernam ejus damnationem cum. Nunquid iniquus Deus qui inferl iram ? Absil (Rorii.
diceret : Vceatilem Iwtnini illi per quem Filius tra- III, 5). Et qiiia inodo pmnibus prrerogat palienliara,
deiur; Ronum erat ei si naltis non fuisset.homo ille ut convertantur ad pcenilentiam : et "qui pereunt,
(Marc. xiv, 21). Sic et de impiis Judseis prsesciebat sno coiilemptu et dnrilia pereunt; quia taritam boni-
sine dubio eortim irapieiatera futuram, de qua prae- latem Dei-contempserunt, ilerum alio loco' dicit:
riixitin psalmo : Dederunl in.escam meam fel, et in An diviljas bonitatis etpalieniice, et ioriganhnitalis ejus
siti mea potaverunt me acelo (Ps. JLXVIII , 22). Prae- coiilemnis,ignorans quoriiambenignilas Dei ad peent-
sciebat et subsequenleni ipsorum damnalionem, de tenliaith le adducil? Seciindumduriliamauiem tuam
mutuanle Heriboldo quondam Antissiodorensium vc- -jusiojutlicio; in illa rolula scriplum babetur. quani
nerabili episcopo in synodali conventu apud Bonoi-. de Heriboldo accepinius : Sed quia eos pnvsciyit ct
lum traiiscripsinuis, et posl reversionem de tumuliu " pra>vidil.malos al.que impios fulurbs proprio' vilio,
Brionensi, quodam offereiile clerico, ex scrinio Ebo- prwdeslinuvilud ailernam dainnatipnetn, qtia ipsi pu-
nis, sicul ipse dixerat, venerabilis Gralianopolilani nireniur justo judicio. Et -in co loco ubi scripiuin
episcopi accepimus, inlegram hic ponere digmim est : No'n enim ille aliquem 'prcedeslinavil ul malus
duximus, quia et consiructione et sensus verilale esset, sed-vere-omnemtnalum prcedeslinavil,ul impu-
eaute incedit, exceptis duobus locis, in quibus eum nilus non essel; invenimus.in rplula, quam a prjse-
itadixissenon credinms, siculin eo scriplo inveni- dicto Heriboldo accepimus : Sed vere prwdesiinavit
mus, quem de scrinio venerabilis Ebonis accepimus, pmnam, ui omnis malus impunilus non essei. Quod
cuni in aliis sic calbolice dixerit, sicut patebit legelt- in sequeiililius ipse deinonstrat dicens : pcenam eo-
tibus : roaxime quia in eodem scriplo, quemper rumei pra?scisse,quia Deus esl,et prcedeslinasse,quia
Mianusprscfati Heriboldi sicnt adse a prsediclo Floro justus esl. Caelera catholici lectbris judicio derelin- •
r.rausraissum"accepimus, aliler invenerinius, quain quimus. Sed idcirco hunc sermonein ex inlegro po-
jii islo quem poslea accepimus reperiamiis. Qua de nere necessarium duximus , qjiia ex eo conliclor in
re immulalum ab alitnio snspicamur. Quse loca anle- proximo subseqiientium capiltiloruin duo capitula
' quam serinonem illuinUbi scribere adorianmr specialiter de Prsescienlia ct Prsedesiinalione cbnfuso etprsepo-
designare-curabimus. enim diril: Sed quos prai- siero ordine, ac sensu falsisinto, in secundo capiudo
scivil, et pravidil ritatos alque impios fuluros proprio siutluit Compilare, sicul qtti hunc el illa legeril aperie
vilio, ivse eo.svrtvdebtinavit- ad ceternam damnalionem intelligel. >
- FL-ORIDIACONILUGDUNENSIS 10tf
99
el cor impcenilensthesaurizas libi-iram in die irm et A est_:.prse3civit vero nmlta quseipse facturus non est:
revelationisjusti judicii Dei, qui reddet unicuiqnese- sicut omnia mala; qusema)auliquemali faciunt, non
cunduin opeta sua (Rom. n, 4-6). Hinc etiam .alia ille. Ipsos quoque malos non ideo perire quia boni
Scriptura iestatur dicens : Deus mortem non fecit, esse non potuerunt, sed quia boni esse noluerunl, et
nec lcetalur in perditionevivorum. Impii autemmani- _ suo vitio vdsa irce apla in inierilum (Roin. ix, 22)
bus et verbisaccersieruntillam, et wsitmanlesatnicam perseveraverunt, et in massa damnationis vel origi-
defluxerunt,et sponsionesposueruntad illam, quoniam nali vel.actuali merito permanserunt. In bonis aulem
'digni sunt qui sint exparte illius (Sap. i, 15, 16). omnipotens Deus, sicut .supra satis ostensum est,
Non ergo omnipolerisDeusulli hominum causa mor- utrumquei prsescivit el prsedestinavit,ut et in prse-
tis vel perditionis exislit', sed ipsam mortem el per- senti vila per suani graliam existerent boni, et in
ditioiiem manibus el verbis ipsiimpii sibi accersunt, fulura etiani beali. Ulriusque enim boni eorum,.id
dum nequiter operando, et nequius aliis persuadendo, est et prsesenlis et fultiri,- ipse esl auctor et ipse
et sibi et lllis damnationem adducunl: dum viam largitor, et idcirco sine.dubio utriusque prsecognitor
iniquitatis et perdilionis amantes, a recto iliriere et prsedeslinator : quia et jpsi.px seipsis non solum _.
deflectuntur, et ad perpetuam damnatibnera, tan- aliud esse potuerunt, sed etiam aliud fuerunt ante-
quam datis inler se dextris , pari consensu nequiliseB quam per eum, qui justificat iinpiuni, ex impiis
•quasi ex voto el spons;one festinant, fcederatimor- justi efllcerenlur. Sive autem in iltis qui salyantur,
-tis el vitseseternseinimici, ipsi seciindum duriliam sive iri illis qui pereunt, voluntas propria remunera-
suam, et cor impoenitens'thesatirizant sibi iram in tur, vobinlas propria daranatur. Sed in illis quia per
die irae. In qua die jusli judicii. Dei, quia unusqiiis- graliam Domlni.Saivatoriseslsanala, ut exmalaet
que secuhdum opera sua recipit; neriio cx Dei prse- pravafierel bbna et recla, est procul dubio dignissime
judicio, sed ex merito proprise iniqnitalis condemna- coronata : in islis autem, quia non acquiescit per
lur: - Non euim ille 'aliqiieinprredeslinavitut malus Salvalorem recipere sanitatem, justissirae per eum-
essct, sed vcre omnera inaluniprsedesiinavitul iinpii- dem judicem sentiel perpetuam damnalionem. Et
nitus non esset [cod. Her., prsedeslinavit poenam, boc est breviler totura quod de libero arbitrio juxla
ut omnis malus impunitus nori esset]: quia et una- verilatem fidei catholicreest tenendum, quod scilicet
qtiseqiie lex jusla crimen non habel, ne sit injusla; omnein hominemliberi arbitrii condidcrit Deus. Sed
etlamen crimiuosum punit, ut vere sil justa. Qtti quia perunum hominempeccalumintravitin mundum-, <
ergo dicit quod bi qui pereunt praedesiinaii stfnt .ad ei per peccalummors, et ila in omnes homines per-
perditionem, elideo aliter evenire non polest; simi- transiit, hi quo omnes peccaverunl(Rom.v, 12), ita
liter quoqueetde juslis, lanqiiam et ipsi ideosalven- t ' istud iiberura arbi.rium in universo liuraano.genere
lurquiaprsedeslinatiadsalutem, aliudesse non potuei illius prsevaricalionismerito vilialurn et corrtiplum,
runt; qui ergo baectamconfuseel insulsedicit, et illis ila obcsecalumesl et Infirmaturii, ut sufliciathomiiii
tollit merilum damnalionis, et istis meritum salutis. ad male agendum, Id est ad ruinam iniquila.is,«st ad
Ac per boc quid alittd agit, nisi ut et pereunlibus se- bec solum possit esse Iiberum : ad bene vero agen-
cundura illum sit imposita necessitas perdilionis, et dum, id est ad exerciliumvirtutis et fructum boni
his qui salvanlur sil imposila necessilas salulis ? at- operis, nullo modo assurgat et convalescal, niî per
queideonecihi.uste damnenlur, quia jtisli essenon - fidem unius "MedialorisDei et hominum bominis
potuerunt,- nec isti juste remunerentur, quiayaliud Cbristi Jesu el donum Spiritus sancti instaureiur,
quam jusli esse nequiverttrit: ul in.utraque parte illuniineiur aique sauelur : sicut" ipse Salvator in
el perditio et salus -non'sit ex judioiopropriaeactio- Evangeliopromillit dicens: Si vbs Filius liberaverit,
nis, sed ex prsejtidiciodivinrcprseordinationis.El ubi tunc vere liberi eritis (Joan. vm, 36). El Apostolus
eril illud :Qui reddet unicuiquesecundumopera sua ? ail: UbiSpiriius Domini, ibilibetias (II.Cor. in, 17).
.(Rom.ii, 6.) Ei ilerum : Nunquid iniquus Deus qui Ut per hanc gfatiam Chrisli et Spiritus Chrisli bu-
infeti iram? Absit (Rom. m,S).Aperlensiniqu_ecausa raantim liberum arbilrium-Jiberaium, illuminalum
perdilipnis illorum qtii pereunt, in Deum referltir, " alqtie sanaluni, dicat gralulans illud Psabnislae: Do-
.si ipse eos ila ad inleriliim prsedestinavil, ut aliud mirins illuminatio mea el salus: quem timebo? (Psal.
esse non possent : quod sentire vel dicere horribilis xxvi, 1.) Qui igitui*hanc gratiam liberialis accipere
-blaspbemia est. Sed Ecclesise calholicse fides, cu- desiderat, ut ad bene et pie vivendumveraciler liber
jus filii et secialores esse debemus, ila nobis fir- iiat, non de suisvlribus pra-Sitmat,sed illi se fideliter
-rtiissime tenendum insinuat , ut superius juxla sanandum corroborandumque committat, de_ quo
Scriplurse sanclre auctoritalem brcviter des.giia- idem Psalmista dicit: Apttd Dominumoressusiwmi-
viirius : videlicet, omnipolentem Deum in malis nis dirigenlur, elviam ejus volet (Psal. xxxvi, 25).
jpsorum malitiam prrescisse,1quia ex ipsis est; non Illum bret atque illi supplicet dicens : Gressusmeos,
pnedeslinasse, quia ex illo non est; pocnam vero ditige secundumeloquiumluum, el nondoni.neturme
eorum el pra_scissequia Deus esl, et praedeslinasse omnisinjustilia (Ps. cxvm, 15o).Eliterum: Dontine,
- quia juslus eslj ut et in illis silmerituni suaedamna- deduc me in viattta, elingrediar in verilaletua (Ps.
•tionis,etin.illo polestas ei judiciumjusle damnaniis. v, *9).El csclera sirnilia. Haecvobisbreviler rescfipj.
"Non enim praedestinatDeus,nisi qtiaj ipse factnrr.s ad ea quaejussistis. Nunc fideliter deprecor el ex.
101 LIBER ADVERSUSJOANNEMSCOTUM. im
horlor ut in simplicitate et sinceritaleverse fitlei _.
A verstis veriialeni ,' maluit se infelix , diabolico.
-furidali, claudatis aures vestras adverstts linguam inflalus spirilu, a"Chrisli Ecclesia el sacerdotibus
nequam illius vanissimi et miserrimi "bominis, qui separare, quam sua profana' et inaniloquia dese-
-cum-sit paratus ad contenlionenl, efconlumax ad- rere. '
PlaOIII B1.&CONI,
SUBKOMINE
ECCLESI_£ LUGDUNENSIS ~, -
ADVERSUS"
JOANNIS SCOTI ERlGENi ERRONEAS DEMITIONES
LIBER".
(Ex Bil.liolhecaratrum maxima.)
Jn nomine Domini nostri Jcsu Chfisti incipit libellus FLOBI adversus cujusdamânissimi
hominis', qui- cognominatur JoarCnes, ineptias ci errorcs de prwdestinatione et prwscientia
. divina et de. vera humani arbitrii libertate. '; . ...''-
PR.EFATIO. B humanis et, ut ipse gloriatur, philosophicis argu-
Yenerunl ad nos (id esl, ad Ecclesiam Lugdunen- mentalionibus disputans, nulla i*ationereddila, nulla
sem) ei.jtisdam vahiloqui et garrnli hominis scripta, Scriplurariiiu sive sanclorum Patrum aiicloritale
jjiii velut de prrescienlia et praedestinatione divina, pi-selala,yelut lenerida et sequenda sola sua prse-
NOT.E DUYALLIIDOCTORIS SORRONICl
a Magna est Inler tbeologos de sequenlis libri -deviavit, cum in Grsecosacriter oculos intendii •
-vero auclore disceptatibi aliis Floro magislro «eu unde el liseretierisa quibusdatn pttlatus est; scripsit
-diacono, aliis Remigio Lugdunensi, archiepiscopo, enini conlra eum Fiortis qtiidam (qtialis illefuerit
aliis Ebboni Gratianopblitano episcopoillum lribuenr ignoralur) qui et ejusscripla depravando damnavii.
libns; prb cujus solulione consule P. Ludovicurii Snnl .enini revera in prrediclo Iibfo peiplnriraa qnse,
CeIlnthiiii,S;'j. P., in Historiri Golleschalci, lib. n, nisi diligentcr disctitiantur, aliena a lide calboijca
cap. 24; Iibro m, c. 1S; et lib; iv, cap. 11 et 15. -judicanlur. _ Et slalira subdit episiolam ponlificis
- * Adverlendu.mimprimis Ecclesiam Liigdunensem Roinani Nicolai [f. Marini] ad.CaroIumCalvuiri:« Re-
in modum loquendi lalum est aposlolalui noslro quodopus DionysiiAreo-
disputaiione sua pi'teeipue"invehifavere
Joannis Erigenre, qui 1\ lagianis maxinie vide- pagitre quod de divinis nominibus et de ccelestibus"
baltir, ita ul indocliores quilibel.eo faciie decipi et - oidiuibus-Grseco descripsil eloquio, quidam vir Joan-
in baeresim labi possenl. Quod isto in liminepropo- nes, natione Scoius, uuper translulit in Latinum,
nere operse prelium duxi, ut vjdeant noslri sreculi Q cpiod jrixta morem Ecclesise nobis mitli el nostro
novalores quantiim vetefes non solum dogmatum, judicio debuit approbari, prseserlim cuin idem.Joan-
sed eliam nominura ipsorum novilaiem borruerint, nes, licet multte scieniise-esse prsedieetur olim,non
scienles quod plim' scripsil Hieronymus apud magi7 sane sapere in quibusdam frequenli rumore dicatur.
slrum iri i, dist. 15, in fine : « Ex verbis iriordinale Prppier banc infamiam idem Joannes Franciam re-
prolatisincurriiiteresim;'» ileraque lihro adversus linqueiis venit-in Arigliarii, ubi post aliqubt annos
-erroresJoannis Hierosolymitani; verborum ambigui- a pueris quos docebat graphiis peifoi'atus, animaiii'
tates non esse in Ecclesia admiltendas.'€ Qui pure, exlndavit tormenlo. gravi el acerbo. Jacuit aulem
inquil, credit, pure loqualur. t aliquandiu in hiimili sepultura in beati Laurenlii
- Quisaulem fueril ille Erigena accipe ex Malthseo bisilica.: sed _ubi.diviuitus cecidit supef eara sepul-
"Westmonasleriensi, ad annum 883 : « Eodem anno mali luram radius ignis co3leslis,-monachi de talibus ani-
venit in Angliani magister Joannes, nalione Scotus, reyelationibus, in majorem transluleruni eccle-
vir perspicacis ingenii et facundise singularis.-rlic siam, el ad» sinislram aliaris partem honorabiliter
•dudumfelicla palria ad partes Gallicanas transiens, locaverunt. HseeWestmonasteriensis. His omnibus
Carolum Calvum adiil, alque in magna ab eodigna- addil epitaphium Guillelnius Malmesburiensis (lib.
tione susceplus, individuus.comes ei fuerat mensrc n, c. 4), ciijtis versus scabri quidem etmoderni lem-
el cnhiculi. i.Et posl aliqua de illius' ingeniifelici- poiis linia carentes,
" êd ab anliquo non adeo de-
taie recensiia, subdil.: « Rogatu ejusdem regis. fornies. : . . ,.
Jlierarchiam DibnysiiAreopagitse de Grsecojn Lati- Clauditurlioe.lumulosanciussopliistaJoannes
Tiumiranstulii, ei alium librunj' edidit -juem TzzpiTJ Qui dilatuserat jam v'nens dograalemiro,
-.
Qitkos (--fio-fi-u,id est.de naturae divisione, inlitu- • . MauyriolandemChristiconscendere
sancli
regnum •
saecula
lavit.esse quem ulilissinium ail ad.varias qusestio- - Qtionieruit regnanl per cuncli,
•.iiesfere iiisolubiles enodandas. Si lamen.ei in qui- Baronius.ad. annum 885-dicit a nullo causam prodi-
btisdam ignoscaiur in quibtis a Lailnorura ifaiuite. cur eapassus sil, ut mariyr "dici possil. Genebrar--
suniplioiie definire ausus esl. Qure a fidelibus et in A CAPUT PRIMUM.
doclrina sacra exercitalis lectoribus (eo quod sint Primo namque capilulo istiusmodi proposuil defi-
.vanissima, el confra fidem.ac veritatem Dei plena niliones.
mendacii et.erroris) Deo opitulanle facillime judi- 1. Quadruvto regularuin lotius philosophicequa-
canturet i-espuunlur, imo etiam contemptui et risui ttior omnem quwstionemsolvi.
babenlur. Sed qnia a mullis, ut audivimus, idem 2. Duasque prcedeslinationes-non esse a.
homo quasi scholasticus el eruditus admiralipni ha- Cui fides Ecclesiree conlrario respondel, verila-
belur, et talia-garriens sivescribens, alios ad lisesi- tem a_terni'iudicii et oi'dinationis Dei, quse vocabulo
talionem deducit, alios, qnasi magnum aliquid dicat, prsedeslinationis exprimitur, non esse requirendam
erroris sui sequaces effi.il, omnes tamen-auditores a philosopbis, sed ab apostolis et prophelis Dei :
et admiratores suos inani verbositale el veutosa hec in niundanse doctrinse quadruviis, sed in una et
loquacitate perniciosissime occupat, ut non divinis vera via, quse dieit de semetipsa : Ego sum via, ve-
Scripturis, non auclorilatibus palernis se bumiliter rilas et vild (Joan. xiv, 6); ad quam nos B. Jere-
si.bmilta._t_;sed ejus pbliiis phantaslicadebrarnenta inias propbeta boftaturet irivitat,-diceris : Slatesu-
sequanlur : necessariuni omnino diiximus,~ttfsf.«_i'o per~vias et videie et intejrogate de setniiis anliquis,
cliaritalis, et debito noslri loci atque ordinisi ejus B quce sil via bona, et ambulale in ea, el invenielisrefri-
^solenlice , auctore Dnmirio, responderemjis : ut gerium animabusveslris (Jer. vi, 16); et de qua Isaias
^tiicunque brec cum Dei timore ct cura saltuis sute ~ propheta ipsi Ecclesise promitfit, dicens : Et erit ibi
[«/., sive] fideliler legere vohieiinl, agnoscant vera- via, et via sancla vocabilur. Non eril ibi leo, et mala
citer quantiiin necesse sit, in his maxime pericnlo- besiia nonascendel per eam : et hcecerii nobis direcla
sissimis et exlremis temporibus, inbrerere firmiter via, ila ut slulli non errent per eam (Isa. xxxv, o).
Scriplurse sanclse immobili verilali, obedire buniili- Quicunque ergo eligunl buic sseculo stulli esse pro-
ter sanctoriim orlhodoxoriim Pairum fnodalissiin_e pter Chrisluni, el obedire sluderil Aposlolo dicenli :
auctoriiali, claudere el obslrnere andilmn iridisci- Si quis videlur inler. vos sapiens esse hi hocscecuto,
piinatse el vanissiinte verbosilaii : el illud Doiniui slultus fiat, ui sit sapiens (I Cor. m, 18), leneant
diclum tota inteniione pertimescere, quod jam pene incessanter et indeclinabiliter hanc viam veram,
videmus impleri, qno ipse ail : P.ifas filius hominis viam bonam, viam direclara, quse ipse Dominus
veniens inveniet ftdem in lerra? (Luc. xvm,'8.) Et Chrisliis est. El fugiant humanse sapientise aslutiani
quod Aposlolus iri quo idem Dbminus' loquebalur, et deceptionem, de qua idem Apostolus dicit: Scri-
terribiliter denunlial, dicens': Erit enim tenipus cum pltim esl enim : Comprehendam sapienles ht aslulia
sanam doclrinam non sttstinebunt, sed ad sua deside- C eorum- (Ibid., 19); et iterum :Doininus novit cogi-
ria coacervabuntsibi magistros prurienies auribus : el iationes sapienlium, quoniam vancesunl (Psal. XCIJI,
d veritate quidem audiitttn averlenl,,ad fabulas aulem 41). Et ideo per hujusmodi philosopliiam el inaiiem
convertentur (II Tim: iv, 4, 5). Unde et alibi sub fallaciam non 1est soluta de divina prsedestinatione
persona dilecti et electi discipnli oninem fidelem, qusestio, sed potius confnsa et involula, et.diversis
et pftccipiie ordinem pastoralem, solerlissime admo- mcndaciis atque erroribus accumulala.
nel, dicens : 0 Timolhee, deposiium cuslodi, devilans Prredesiinalionem autem seterni consilii et judie_i
profanas vocum novitales, et oppositionestfzvdo>i/6povDei, sive in remuneraiione justorum, sivein damna-
yio-ewf, id esl; falsi nominis scienlim. Quam quidam tione iniqiiorum, ctpropler unam ac simplicem
promillenles, circa ftdetri exciderunt (I Tim. vi, 20, scientiam divinam, in qua simul atque seternaliter
21). Propositis igilur verbis quse in decem et noyem de oiiinibus prseordinatiim et prsefinitumest, unani
opuseuli sui digessil capitulis, proul Dominusdonare veraciler dicimus : et propler duplicemejus efiicien-
dignatur, non nostro sensu, sed sanclarura Scriplu- tiam, qua alii misericordiler liberantur, aliijusle
rarum et bealissimorum calholicorum Patrum ita damnantur, duas dicere non timemus; fideliler cum
- respondendum aggredimur. Psalmisla ipsi. judici universorum dicentes : Miseri-
NOT.E DUYALLIIDOCTORIS^SORBONTCI.
dtis lamen in Lilurgiam D. Dionysii Gallico idio- D forle pr-opriam sibi versionem fabricaveral illa Ec-
male, ai-irrn.tt ptieros propterSacramenlorioruni er- clesia, ulpote viris apprirne doclis referlissima, quia
i*oreniin eum ila sseviisse.Quse si vera sint, cum in juxta Augustinum ( lib. n de Doclrina Cltrisliana,
marlytibtis inagis causa quam pcena attendi debeaf, cap. ll^-et Isidorus Eccles.. Offtc, lib. i, cap. 12)
in albuni martyrum non eril recensendus, maxime Grseci traductores numerari jiossunt, Laiini vero
citm Lanfraricus, lib: de Yeritale corporis et san- minime ; ul enim cuiqtte veniebat in manus Graecns
giiinis Cbristi, eum iriter Sacramentarios numeret, codex, et aliquanttilum sibimet facultalis uirius-
ejnsque libellum de-Sacramento aitaris in concilio que lingure habere visus est. ausus est etiam inter-
Yercellensi damnatum dicat. Lectoris prudentise. prelaii.
omnia discutienda relinquimus : suspectum certe _ a.Cpntra Scotnm eontendit praecipue Ecclesla
mihi est Genebrardi addilamentum, riullo auclore et -Lugdunensisduas esse praedestinationes, unani bo-
teste munitum. - norum, alterani vero malorum, dummodohsec non
Qtiod ad Scripturse versionem qua Ecclesia Lug- . sit ctiusa malorum culpse, sed lanltim pcena aul prse-
dunensis utitur, incerlum est "cujusnamsit; cerlum paratio malitire, sicttli illa bonorum esl causa et
tameri esf innllnra a Yulgala discrepare, cum nnl- prjeparalio gratise. -
lum proferai lesiimoiiiiini quod ab ea non discrfepet;
LIBER ADVERSUS JOANNEMSCOTUM. -
«.§ SQt,
cordiath eljudicium canlabolibi, Dotnine(PsaLa, 1). A , dibus commemorans ait ;Lauda, anima mea, Domir
Et euindem judieem hujus praedeslinationis mysle- num. Laudabo. Dominum in vita mea : psallam.De»
Titim apud-Patrem seternaliler fuisse disposilum, el meo quandiu, fuero (Psal. CXLV, 1); et.post pauea t
manifeste in aliorum obcsecatione et aliorum illumi- Qui custodit yeritaiem in sceculum, facit jtidicium
natione mirabililer expletura in Evangelio declaran- injuriam palienlibus, dat escam esufienlibus, ete.,
~
tem fideliter audientes, cum in Spirilu sancto exsul- usque ubi ait: Pupiltum, et viduam suscipiel, el xiam
tansait: Confiteborlibi, Paler, Domine-ccelietlerrm, peccatorum disperdet (Ibid., 7-9). Unde in Apoca^
quia abscondisli liwc a snpientibus et prudenlibus, et lypsi post illud extremum judicinm et- remunera-
Yevelastiea parvulis. lta, Pater, quoniam sic fuit lionis juslorum et damnationis iniquorum, talis lans
placitum anle te (Maitli. vi, 25, 27). Qnid enim aper- et graliarura actio de utraque re a sanclis Deooffei.
'tiusininramquepartem dici potuit.-quamcum per tur, dicente eodem libro": Et viginli qualuor seniore*
adveritam suuin el superbos dicit excrecatos et hu- qui in conspectu.Deisedent in sedibus suis, ceciderum
miles illuminatos; hoc est enim : Quia abscondisti- in facies suas, et adoraverunt Deutn dicenles : Gr_j_
hwc a sdpiehlibuset prudenlibus, et revelasti ea par- ftas a<._.HUS libi, Domine, Deus omnipotens,qui es, el
vulis. Et quid firmius ae.fortius de utriusque rei jusia. qui eras, et qui [aL, quia] accepisti virtulem tuam
et clemenli prsedestiriaiione, quam quod statim con- B magnam, ef regnasli. Et iratce snnt gentes, et advenit
gratulans subjunxit dicens : Ita, Pater, quoniam sic im Uia, el lempus motiuorum.judicari: reddere mer-
fuil piacitum. ante le. Et quia Pster omnb judicium cedem servis luis prephelis et sanclis, el timeniibus
dedit Filio : et ipse cum Patre in aeterno consilio nomen luum pusillis, et magnis, et exterminandi co->
utriusque hseeomnia statuit et prrefinivit, quse in qui corruperunl ierram (Apoc. xi, 16-18). Et miilta
mundo suis lempoiibus discernit et judicat, coniinuo iiujusmodi, qute in Scripturis sanclis multipliciter.
de se adjungit: Dmrita mihi tradita sunt a Patre meo inveniuntur, ut nihil melius sit bomini fideli qttam
(Ibid., 27). Omnia scilicct et liberanda el dam- justum Dei judicium in utraque. parie agnosccre et
nanda, etjusle exoecanda et iriisericorditer iHumi- laudare fideliier dicendo, :. Juslus es, Domine, et
nanda, sicut- alibi ipse dicil :- In judicium ego in reclum judicium luum (Psal. cxvm, 157).
fiunc mundum veni^ ul qui non vident videant, et qui Hoc etiam sancli Patres.et doctores Ecclesisesolli-.
vident ccecifiant.(Joan. ix, 59). floc justum judicium cite adraonent esse faciendum , sicut beatus papa ,
Dei, stcut ipse Bpminus *etSalvator laudat., et-cum Leo in quodam Ioco, exhortalur dicens: [Nihil no-
gratiaruin aclione ad Patris gloriam refert, itaomnis bis debet de Dei judiciis displicere. Nam non per
Scriplura divina, el omnis sancla.Ecclesia catbolica omnia illi gratias . agere , -quid est aliud quam
in psalmis, el hymnis, et canlicis spirituaiibus, qure C ex quadam eum parte reprehendere.?.] El beatus
Deo offerre «onsuevit, tanquam justum, et sanclum, Augustinus, cum tractaret de verbis psalmi ,ad
et pium fideliter laudando et gralias agendo c-once- populum ubi seriplum est : Sicut defecit fumuSi
leteat, dicendo -cum Psalraista.: Juslus Dominus in deficiai; sicul fluit cera a.facie ignis, sic pereant pec-
omnibusviis suis, et sanclus in omnibus operibus suis caiores afacie Dei (Psal. LXVII,5):.quis, inquil, glo-.
(Ps. .xi.iv, 17);:el illud qupd legislalor in canlico riabitur caslum se habei*e cor, aut. quis gloriabitur
Deuteronoriiii ait : Dale magniludinem Deo noslro. mundum se esse a peccatis? Ae per boc cum. Scri-
Deus_ vera opera -ejus-,'_f -vmnesviceejus judicia : ptnra dicit: Sicut ftuit *ceraa facieignis , sic.pereant
Deus fidelis, in quo non esl iniquilas; justus el san- peccatores a facie Dei, <juis non conlremiseat, quis
ctus Dominus (DeuU n, 5, •4).Ite.iiin psalmo, cum et non pavibundus exsiliat? Quid ergo faciemus, et
de eleclis liberandis, el de reprobis damnandis gene- . quse spes nobisest? neque enira hsecfruslra cantan-
raliter dicttim esset: Prope est Domintts omnibus tur. Aul vero cum hsec dfcit Propheia, oplatea-ho-
invocantibus eum in veriiate. Volunlalem limentium minibus , ac nonpotius ventura prsevidel'?In verbis
sefaciet, et deprecalionetn eorum exaudiel, et salvos quidem figura oplaiilis apparet, sed inlelligitiir prss-
faciet eos : Custodit Dominus omnes diligenlesseret scJentia -nunliantis. Sicut enim qusedamin Scripiu-
omnes peccatores disperdeh (Psal. CXLIV,18-20). " ra -propbetarum lanquani in praeteriluiri facla nar-
Utriusque parlis jiistum judicium copiosa et gene- ranlur cum futurapraedicantur, ita qusedam lanquam
rali iaudatione coramendatur, cuni slalim -subjun>- voto dicantur oplanlis.: sed qui i*ecle inlelligunt
gilur" Laudationem Domini tgquetur os nteunt, et quod audiunt,. visionem pra.ntinliaiiiis agnoscunt.
beriedicatomnisearo nomini s.ancloejus in sceculum; Sicut ergo in verbis prseleiili lemporis ftitura fa?
et in rceculum sccculi (Ibid., 21). Sic et in alio cta significanlur, sic in iignra optanlis .pr_enun-,
psalmo, cum prsemisisset, Dei. laudationem , mox-. tianiis mens intelligenda est- Sie et de Juda Domini
ulramque pariem juslum Dei judieium in ejus lau- ti-adi-ore, lanquam b oplal ei Propbeia quod venlu-
IsOlM DUVALLIIDOCTORIS SORBONICL
a Multa bie deerant, qurereposita sunt ex codice prsedicunlur el annunlianlur
lanquam optata recen-
ms. Corbeiensi. sentur: non' quod' reipsa cuiquam peccatum aut
bAd cerliludinem propbeliae fulurum_ lanquam aeiernam dainnaiionem optaverint, boc eninv cmn'-
praeterilum narralur, et ad lollendam mali ariimi o.barilale qua ipsi pollebant pugnat, sed tantuui -
stispicionem in insis prbnhelis, qure fukira ab iis oiiod illtid lonae anle nrremonslraverinl. Vel aucul
PATBOL.CXIX.
107 FLORI DIACONtLUGDSNENSfS- 10S
rum essVjir-aedixi.. Et de ipsis Judseis : Fiat, inquil, A CAPUT IL
mensaeorum in laqneum, el in venationem, ei in scan-
daium (Psal. j_xvili, 25); quod de eisdem pi*_edktum Seeundo capite oclo nobis prredefiniliones propp-
<essesine dubitatione exponit Apostolus (Rom. xi, .nrt, ila dicens:
, 1. Praideslinaiionem el prccscienliamDei ejus esse
_B); sicut de-Juda, quse sub eadem figura prtenun-
tiala sunt,' apostolus Pelrus commemorat. Nec sirie essentiam, sicut voluntatem, sapientiam et veritaiem.
causa et qure fulura stint lanquam transacta dicun- 2. ____"_.
prcescieniiamet prcedestinationemunum idem-
-lur: Deo -enim si certa sunt tanquam pro factis ha- que esse.
5. Hominem ad Deum, quem libero arMlrio sine
beantuf, et lanquam oplansvidelurdicerePropheta,
labore deserueratT sine -laboris sttidie et cooperaniiz
quod eerlum prsevidet esse venturum : nihil aliud,
mihi oslendens nisi nobis non de- gratice dono pervenire non posse.
quantum videtur, i. Prcedestinationemin Deo secundmrisubstantiam
bere dispiicere cognitam senlentiara Dei, quam fi-
xam immobilemque constituit. Et ideo in Aciibus esse : relalive autem fieri non posse.
5. Sicut duas esseniias, sapientias, scienlias, vir-
apostoloTumcuni quidain propheta, nomine Agabus,
Paulum in a Ju. lules, cceieraqueomnia quce de Deo dicuntur, gemi-
praedieefbt apostolum Hiei*osoIyma vel iriplicari, vel mulliplicari hnpium est: ila
dseis multa esse passuruni, et usque ad vineula per- :n nari,
venlur,ara : cuin, hocaudiio, fralres revocare etim et prcedeslinalionesduasasserenlemrealuimpielqlisligari.
6. Utiamqueesse divinam pradeslinalionem, sicut
vellent ne illuc in-
' i-etinere pergeret: Quid faciiis,
? enim non solum
miam divinam operalionem,sapieniiam, voluntalem.
quit, conlurbanles cor meum ego 7. JEf nec-.ssif-.f_*prwdeslinalionis' compelli, sicut
ulligari, sed eiiam mori paralus sum pro no-
nec volttntate;
fnhte Domini nostri Jesu Chrisii (Acl. xxi; 10 et
8. El quidquid de divina votunlale inlelligitur, de
seqq.); alque ita, cum viderenl fralres immobilem
prmdeslinalione Dei senliri debere..
viri ad omnia perferenda conSlanliam, dixerunt:
Fial volunlas Dei ( Ibid., 1-4). Nunquid ergo Ecce quanta proposuit, irao velut omiiibus se-
quia dixerunf: Fiat vdlunlas -Dei, optaverunt apo- quenda et nemini dijudicauda, absque ullo tesiiriionio
jsloli ul lalia paterelur : ac non potius inentem suam Sciipluras divinse, absque nlla atiestatione paternse
sublimi el divinP statulb devotissime subdiderunt ? doelrinse, tara mullipliciter definivil.Sed nos, Domino
sic et Propheta cum dicit: Sicul fluil cera \ d facie jadjuvante, vigilanter singula discutientes, quid de
ignis, sic pereant peccalores a facie Dei, videt hoc eis juxta fidei regulstm sentiendum sil discernamus.
certissime peccatoribus imminere; et placet ei quod , Dicil: Praideslinalionem et prcescienliamDei ejus
Deus statuit, ne Deo ipse displiceat. iG esse essenliam, sicul voluntalem, sapientiam el verita-
' Posl bsec verba Tieatissimus
doctor, ne tam fijsa iem. Nos autem de votuntate quidem, -quodessen-
et immobilis divini judicii praedestinalio alicui male tialiter dicatur in Domino, quia in illa ejus summa
agendi videretur necessitatem ponere, sed potius et simplici essentia non esl aliud velle et aliud esse,
salubrera lerrorem incuteret, ul qui audiimt, poeni- sed quod est esse, hoc velle; el ideo sic esl in illo vo-
tendo et corrigendo fugiant ;a veniura ira,' ut ita hnilas, ul ipse slt vbluntas sua,"minime dubitamtis.
possinl evadere quod permanentibus in peccatis ex Similiter etiam de sapienlia et veritate-: quia sic
impietatibus suis eertissimum estimminere, ita ex- babet sapientiam, ut ipse sit sua sapienlia ; sic babet
liorlatur dicens : {Quid ergo faeieinus, fratres, nisi veritalem, ul ipse sit verilas : nec est in illa siniplici
ut dum tempus est vitam mutemus, et facla nostrtf, naltira Deitalis aliud babere et aliud esse; sed quod,
6i qua sunt, conigamus, ut quod sine iilla dubila- esl ibi habere, boc esse, et quod esl esse, hoc ha-
lione venturum est peccatoribus, non invcniat stiper bere. Proinde si dieamus, ut bealnsA_.j_.sfijii.sait,
quos veniat, npn quia non erimus, sed ne lales in- 3_.ternus,~inimortalis, incorruptibilis, immutabilis,
veniat qualibus venturum esse prsedicfum est. ] vivus, sapiens, potens, speciosus, justus, bonus,
Ita fidelissirnus doclor et imiriobilem veritatem bealus, spiritus; horum omnium, quod novissiriium
divinre prsedes.inalionis.eliaiiiinpeccalorum damna- v posilum est, id est spiritus, quasi tanturaniodo vide-
tione asseruit, et lamen si seipsos correxerint, atque lur srgnificare substanliam : cretera vero, bujus sub-
in melius mutaverint, evasuros supplicia sincerissi- staniisequalitates; sed non ita est in illa" inefl-ibili
.jne docuit. Quia divina illaprsedeslinaiio in pecca- simplicique natura : quidquid enira secuiidnra qnali-
loribus puniendis justum exercet judicium, nulli tates illic dici videtur, secundum subslaiitiam vel
•
aulem, si.converlatuf, aufert salutis remedium, quia essentiam est intelligendum. Abslt auteui iit sphiius
veiaet fidclisest ejus promissio, -quaperpi'ophelam secundum subslantiarii i dileatur-Deus,
. et bonus se-
non s.olumpollicelur,. sed etiam jurat dicens : Vivo cundum qualiâtem : sed ulrumque seeuiidum-sub-
ego, dicii Dominus Deus, quia nolo mortem impii, sed slantiam : sic csetera omnia quse commempravinius.
«t converlatur a via sua et vivat (Ezech. xxxui)." Cum ergo Iisecila sint, el isla fria, id esi volunlas,
NOT.E DUYALLII DOCTORIS SORBONICI.;
•cum decretura justitise divinse pro eorum puniiione tur, el sic innumera apud Isaiani et prophelam re.
viderent, eoruin desiderium,-non tam in illornni per- gium lestimonia exponuntur.
ditioneni qtiam jn decfeunn .divinse jusiitia: ferebaT
_i6p LIBER ADVERSUS JOANNEMSGOTUM. 11*
sapieniia et veiitas, ita sint in Dep, ut-absolute A etusitate dicaturesse prsescientiam et praedesthiatio-
ostendant naturam Dei, qu.i est summa voiuntas, •nem Dei, sicut. omnium coriditoris etjudicis, ad
summa sapientia et verilas, omnem habens polesta- opera sua :recte eliam et usitate dicalur esse prse-
tem, omnem exsuperans inlelleclum, et super omnia "scienliam et praedeslinatioriem-jn Dco, id est ih
incommulabilis inanens, liianifestaeslDei-reguIa, ut seterna, perfecta et •inconimulabi.li scientia ejus;
.Bubstanlialiter de Deo diei inlelliganlur. De scienlia non aritem inusltate, vel non etiamrecte, dicatur
quoque manifestum est quia in Deo essenlialiier Deum prsescientiam vel prsedestinationem esse. Qiiia
-debet intelligi, quia non est illi aliud esse et aliud videlicet-scientiaejtis ad se dicitur; prsescienlia vero
scire; sed quod illi est esse, hoc scire: nec aliud ei et prsedestinalio ad crealuras referlur. Unde in his
babere scientiam, nisi ipsum esse scientiam : sicut magis-ejus operatio, qure in ipsis yel erga ipsas
idipsum est ei sapienliam habere, quod sapientiam •crealuras agilur, quam ejusessentia vel subslanlia,
.esse. Utrum vero sicut dicitur Deus substantialiter demonstralur. Sic namque dicltur prsescientia et
seientia, ita etiam subSlanlialiler dici possit prse- prsedeslinaiio Dei vel in Deo, sicut etiam ordinatio
scientia, judicet secundum rationem et regulam fidei vel disposilio Dei vel in Deo : neminera" tamen tam
_ qui potesl;, nobis lamen videtur quod sicul veraciter •" absurde vel conlenliose locutum audivimus, iit dice-
<Kcilurde Deo : Non est aliud illi «sse el aliud scire, B I ret, sicut ordinationem et dispositionem Dei esse,
Tionila possit dici de illo nisi vel mendaciter, vel ni- ila ipsum Deum ordinatibnem et dispositionem
.mis usilale : Non est aliud illi esse et aliud prsescire. , csse, vel ita diciet definhi debere.
_Quodenira recte el usiiate possit dici : Deus scien- Unde auteni lola haec tam novaet Contenliosa de-
tia est, sictti recte et usitate dicitur : Deus sapientia •finitiooccasionem sumpserit manifesltiin est. Timet
est, ntilli est dubium. Ut autem dicalur : Deus prse- enim ne si prsescieulia et prredesiinaiio, sicul et gu
"scienlia est, sicut jam diximus, aul non est verum, bernalio Dei, non subslautialiler de Deo accipialur,
aut niinis inusitaluni. sed ad ordinalionem crealuraruni ejus referenda in
_ Similis ratio est yel etiam ducior de eo quod defi- -lelligatur, non-possit eam dicere duplicem, vel plu-
civil, quia Detis substanlialiler pfcedeslinalio est. Quis ralis numeri esse non posse. -Unde apud nos nnlla
enim unquam de Deo dici audivit quod non sit illi contentipest, sivescilicet possint dicipluraliter prse-
aliud esse, et aliud prredeslinare; scd quod prtede- ^des.inaiioiies, sive-non possint, dtiramodbillud fitle
-stinare, hoc esse, siciit vere de'eo dicitur : Non est iiler el firmiler teneamus, uno alque eodem divina:
- illi aliud esse el aiiuduon
esse; sed qnod csse, hoc, .prsesoieiilise et prsedesiinationis judicioatque conci-
«osse. Ut eiiara hpc isliusmodi vocum jiovitatibiis; lio duoquredam certissime adimplenda, id est, et
rdieere compeliamtir, quia sicut Deus-scienlia est, {C jtistos seternse glorise praeordinalos, et iniquos in
Deus sapientia est, Deus veritas est, ita Detis praede- •impietatibus suis usque ad morlem perscverantes
stinatio est. Sed nobis melius et eonvenienlius verse âeternissuppliciis destinatos. Uti'umque enim Scri-
fidei et ecclesiasticse doctrinse videlur, tillicet hrec piura aperlissime dicit de juslis : Et crediderunt
- .apud nos tiia esse videantur, Td est sciejilia, prse- {jtwlqirolerant prceordinati ad vilam celernam (Acl.
sdentia etprsedestinatio, 61ea quibiisdam proprieta- xin,-48); de "impiis juste damnandis : Sustinuit
libus discernaiuus : ut videlicet scienlia absolute. Deus.in muliapatienlia vasa irce aptata~in inleritutii
dlcatui*, praeseientia vero et praedestinatio ad futuro- (Rom. ix, 22); Ita enim hoc utrumque In electis, et
rum provitlenliam rcferantur : et in ipsis duobusi reprobis uno eodemque divlute prsede-stinalionis, et
prsescieiilia scilieel in bonis et-in malis prsenoscendis( judicii effeclu peragiiur : sicut tino eodemqtte solis
intelligalur: prredeslinatio aniem in soiis bonis sia- radio et sani oculi vegelanlur et iangtridi exaspe-
tueudis atque ordiiiandi_s qure proplerea sic-dici et rantur: sicut efiam uno eodemque igni'et limus ei
disiingni necessariuiii fuit, ut nobis, qui tempbra- apposilus durescil, et cera liquescit : dignetur etiato
les et mortales sumus, et plenissima scienlia in Deo, agnoscere, ita de prsedestinatione Dei, sicutde ejus
et gtibematio ejus ad crealuras distinctius quodam-. -% j. justilia sentiendum, ijuseeum sit una, et semper uno
modo tali dislinctione vel, si dici polest, distribulione, eodemque modo se babens, nianifesle duplicera reci-
insinuaretur et commendaretur : eomraodiustamen pit disiributionem, dum per eam vel dignis praemia,
htec tria in Deo sub uno nomine scientise inlelliga- ' •
vel indjgnis supplicia irrogantur. , -
mus, quia quidquid in his tribus a nobis ulcunque Certe ipse asserit voluutatem Dei vel in Deo, sic-
intelligituretdisiiiiclecognoscitur, in illa ejus summa ut sapientiam-, sicut veritatem, -essentialiter dici,
et.una et simplici seientia simul est. Scire enim ejusi quod utique -verum est. Nam etsi dicererDeum sub-
perfectum fel plenum est, nec potest minui, vel au- stanliajiter esse juslitiam, verissime utique diceret.
geri, aut aliqua rerum varietale permutari. El ideoi Cur itaque hsee duo qute siibstantialiter in Deo.,. vel
quod nos de seienlia a prasscientia et pr_edeslinalione; etiam substaiilialiter Deiis esse dicuntur,- id est vo-
ejus velut discernendo cognoscere conamur, in ejusi iuntas ejus et veritas ejus pluraliter dicta in Sci*i-
perfecla et iuconimutabili seientia non aliud et aliud,, pturis legunlur: Sicut babelur in Psalmp, ipso Do-
aut aliler"ve) aliter, sed' uno atque eodem modoi mino dicenle : Mirificavit omnes vohtntales meas in
selenialiter est. Unde et recta moderatione ecclesia- eis; e.t. alibi: Inveni David filium Jesse virum secun-
sticre disciplinsbpljservatum esse ci-edimus, ut recle! dum cor meutttj.qui faciat omnes voluntales rtieas.-
,|H FLORI DlAGONlLUGDUNENSIS ii5__
lein-legimus in psalmo : Juslus Dominus jusiiias _^ utrum sirailiter Deus dicendus sit providentia, qute
ailexit. Et ilei*um: Quoniam deminulcesunt verilates uiiqtie sic Dci esl,-el in Deo, ut ad guberiialioijeni
a filiis hotninum. Et alio loco : Quoniam veriiales referatur crealurse, noluit velut teihere aliquid do
requirit Dominus. Et cum non sil aliud lux Dei, et bac re definire : sed velut in magna difflcultate, et
veritas Dei, sed unum simpliciler, et veraciter cre- angusliis deprehensus, .maluit eamdem dispulalio-
datur in Deo,ulquod estlux.Dei, hoc sil veritas nem admiralionis et oralionis ad Denm exclama-
Dei, et quod yeritas, hoc lux. Tamen cum Psalmi- lione finire. Quo exemplo eliam nos omnes pensare
Sla dixisset: Emilte lucem luam, el veritalem tnam, et dicere debemus quam pie nobis de Deo sit sen-
-slalim plurali numei*o subjiinxit ; Ipsa me deduxe- lienduin : quam moderale et disciplinateloquendura,
runt, el adduxerunt in monlem sanclumiuum, elin quam cauie el irepide definiendum.
tabernacula lua. Cur boc, nisi quia volunlas, et Posl hsec jam dictus disputator more suo veltH
jlistilia , et.verilas Dei, cum sit in ejus natura, ve- definiendo subjungit: Et prcescienliamelprcedestina-
raciter una et simplex, tamen in largitione dono- tionem unum idemque esse. Nos aulem, repudialo
rum ejus, sive in dispositione creaturarum ejus no- iiujus novitatis errore, teneamus certissiniam et
bis efficiaturmultiplex, ila ut etiam Spirilus sanclus, -iirmissimam fidei i*egulam,et Deo adjuvante fidelite.
qui unius et simplicis esl in Trinitate personte, pro- B ; discernamus aliquando dici pra.scientiam,quseomiii-
pler eamdem distribuiionem donorum muliifonuis _nopj'_edestinalio esse non possit: quia omnipolens
gratia Dei et septem Spiritus nuncupatur a? Deus sicut bona, sic eliam mala, id est peccata ha-
Qtise omnia idcirco replicamus, ut considereut minum, vel angelorum fiilura prsescivit =. Quse ta-
>quihsec legunt nullum cerlamen, nullam coritentio- men ut fierent, juslus el sanctus prcedestinare non
nem esse debere de numero; sive pluraliter prsede- poluit. Prsedeslinalio aulem ejus , vel ad conditio*
stinatio Dei dici possil, sive aliqua veraci ralione nem et gubei*nationempertinelcreaturarum, quseuli-
non possit, dummodo certissime conslel duplicem que bona et justa est, vel praecipue ac maxime ad
esse ejus eflectum, vel in eleelis scilicet misericor- opera vel judicia ejus, quse agit sive aclurus esl in
diler prseordinaiis ad vilam : vel in reprobis, jusie crealura i*ationali, angelica videlicel, et humana :
uraeordinalis ad poenam. Docet bcalus Auguslinus dum ex eis alios per gratiam justilicat, et beatificat,
gicut sapienliam , ita et prudeniiam, vel scienliain alios per jusliliam deserit et condemnat: quia et
Domini recle dici, his verbis : [ Quis ergo homiitum eorum bona, id est sanciorum honiinum et sancto»
potest istam sapientiam, qua novil Deus omnia, rum angelorura , ejus stinl dona, vel prreniia : et
comprebendere, istam (inquam) sapientiam eaindem istorum mala,j id esl selerna supplicia, ejus esl juste
prudenliam, eamdemque scieniiam; quandoquidem C omnia disponentis jusla vindicta. Et idcirco prsede-
& nobis nec noslra coinprehendilur. ] Uhi eliam stinalio ejus semper in bonis, seraper in operibus
ppst aliqua ita subjuugit: [Et pulamus nos utrum suis , quse injcreatura (ul diclum est) ralionali vel
Dei providentia eadera sit memoria et intelligentia, misericorditer, vel jusie exercet : accipienda est,
qui non singula cogilando aspicit, sed una reterna, qure ipse et prsedestinandoprsescivil, et prsesciendo
immutabili, atque inelfabili visione complecfitur selernaliter prsedestinavit. Unde manifeslum esl prse-
cuncta, quse novit tanta mentis infirmitate posse deslinationem Dei sine prsescienlia non esse : prse-
comprehendei'e. In hac igitur diflicultate et angu- scienliam vero el cura prsedesiinaiione esse in bo-
eliis libet exclamare ad Deum vivum : Mirificata nis, et juslis operibus Dei, et sine prsedestinalionp
[al., Mirabilis facla' est scientia lua ex me, htvaluit, in malis operibus hominum et angelorum iniquo-
nec polero ad illam (Psal. cxxxvin, 6). ] h Ecce dorum.
ctor eximius eximie de Deo sentiens et loquens con- . Quod toltim prsefatus Pater, bealus scilicet Augu-
fidenler dixit Deum esse prudentiam, confitenter slinus, hrevissirae ita ostendit dicens (De Prccdest.
dixit Deum esse scienliam : ubi auleni. venit ad hoc, Sanci., cup. 10) : [d Prsedestinalio esl gralire prsepa-
NOT^ DUYALLIIDOCTORISSORBONIC
» Htic usque qure desunt in ms. cod. Thuano et D cLeg:inlelrelegantCalvinislseapenamsuicondeni-
Iri impressis; - nalionem , dtim iinpia et inlolerabili blasphemia
b Maluit Auguslinus Deum scientiam quam provi- peccalorum oihniuni catisalitaieni Deo audent aflin-
dentiam dicere. Rationes Augusiini non proferun- gere : iniquilalem, qtiam reclissima veritas impro-
tui% hre taraen sunt r vel qnia providentia respecluni bal, damnare potest, non facere. — August., episl.
ad res gai'bernatas •coniplectiiui', ubi scienlia sim- 105, ad Xistum.
plex est reruin omniura cognitio ; vel quia provi- &Oninium, ni fallor| primus ita prsedesiinatibnem
denlia, in aclti spectata, tanlum est in lempore; definivil Augustinus, ul videre licet de Prsedestina-
scientia vero ab seterno ; vel quia providenlia qtise tione sancioruni, cap. 10, eodemque recidit quod
od prsedestinationem genus esse dicitur, est prrepa- scribil Iibro de Bono perseveranliae, c. II: ut sit,
xalio mediorum ad fineni debilum sive naturalem, praeparatio beneliciortiin Dei, qua certissime libe-
sive supernaturalem obtinendum: quaravis absolute rantur quicunque liberantur, et de hac perpeluo lo-'
loquerido propler maxiniain atlributorum divinortim qui.lur Auguslinusqtiolies praedestinaiionemex prae-.
simplicitalem et idenlitatem, non niinus Deus dici visis meriiis faclanl negat. Ex quo liquido eonstat
possit provide:;tia qtiain scientia; hinc esl quod etiui ab aliis Patribus mininie disseniire asserenli-
veteres Dcum QEts*TiQiwis?.coiES-ini.e; appefe' bus nos ex operumpra»«'c3oneprtctleslinalos; agunt
rum. _£_imde prtedestinaliorie ad gloriam : ubi Auausti-
m URF.RADVERSUS JOANNEMSCOTUM.- 111
ratio: gralla verb jarii ipsa donalio. Quod ilaque A J et sincere de praescientia et prtedestin-itione diviua
ait Apostolus : Nori ex operibus, ne forte quis exlot- sentire desiderat. Tlla"autem hovi dispuiatorisdefi-
tdlur, ipshts enimsumus figmentum, creali iri Christo nitio,- qua hssc duo tanla discrelione disrtincta,-tania
Jesu in operibns bonis, gratia esl; quod autem se- diligentia discrela unum ideinque esse definiuntur,
_quilur_.Quceprmparavit.Deus;ut in illis'ambulemus, merilo suaefalsitalis alquefallacisepenitus abjicienda
pfsedeslinatio est, quse sihe prsescientia non polest est. Sive eriim hoc ille propterea taliter definire vo-
esse : potest aulem esse sine prsedestinalione prte- Iiiorit, ut ea (sicuti jam prsemiseral) substantitiliter
scienlia. Prsedestinalione quippeDeus ea prsescivit in Deo velut ununi esse ostenderet, ihanis et frivola
quse ftterat ipse faeturus? Unde diclum est, fecit quce esl ejus assertio, sive hoc docere voluerit, qttod haee
futura sunt. Praescire autem polens est, etiam qose in Scripturis indiscrete et eonfuse; atque indiffer-
ipsenon facil, sicutqurecunquepeccata.-Quia.si sunt enter intelligenda sint, manifestissimi' erroris
qnredani quse ila peccatsi sunt, rit poensesint etiam-- est;
peccalorum. Unde dictumJest: Ettradidilillos Deus Subjungit idem disputator et dicit: Hominem ai
in reprobam-menlem, ut faciant qucenon conveniunt Deum quem4ibcroarbitrio sine labore deseruerat, sine
(Isa. XLV,11sec. LXX): Non ibi peccsiiuin Dei est, laboris sludio el cooperanlis gratiai dono pervenire
sed judicium: Quocirca prsedestinatio Dei quse in B ] non posse. In quibus verbis quod dicit primum ho--
bono est, gralise-est- (ut dixi)prreparatio : gralia minem libero arbitrio Deum deseruisse, jam utique .
vero est ipsiuspr-edestinalionis elfeclus.] Item alio in deserente Deum et deserlo a Deo non .efat Iibe-
Ioco"(D_* DonoPersev., cap. 14): [Hsec est, inquit,, rtinj ai-bitriumad bonum, illa el naturrebonre a Deo
prsedesiinalio sanctorum nihil aliud, prsescientia, conditse, et graliae' a Deo -donatse beala liberlate,
scilieet, ct prseparatio beneficiorum Dei quibus cer- quain Apostolus commendat dicens : Ubi 'Spiritu* .
tissime iihcranlur quicunque liberanlur : csetera Domini, ibi liberlas (II Cor. m,17); sed erat lifierum
autera ubi nisi in massst perditionis divino judicio, lantummodo ad raaltim, ei peccato dominante capti-
relinquunlur.] Ex quibtis bmnibiis sancli <docloris; vtim. De qua miserrima libertale et servitute Apo-
verbis clarissime apparet, dislincle et proprie in-. t. siolus .conversis fidelibus dicit: Cum enim servi
sanctis.libris accipi debere prsescienliam, et prsede- esseiis peccati, liberi fuistis juslWie {Rotn. yi, 20); Et
stinationem : nec qiisetanta.distanlia inter se dislin-.... iterum : Nescilis quoniam cui exhibelisvos servos.ad
guitntur",lirium atque idem -esse sicut- iste definit, obediendum,servi eslis ejus cui obedilis, sive peccati
inlelligi debere. Tamen aliquando ipsam prsedesti- in morletn, sive-obeditionisad Jusliliani (Ibid. 46).
nationem, qusenunquam sine prsescieritiaest, eliam. Unde et Dominus ait : Omnis qui facit- peccalum
nomine p.tescientise significari idem . doetor iia'LC servus est peccaii (Joan: viu, 55). Et beatus Petrus-
ostendit dicens (cap. 1$): [Aliquandoeadem prse- apostolus : A quo enim, inquit, quis superdtur, ejus
destinatio significaiur eiiam nomine prsescienlise,; et servus esl (II Pelr.- n, 19). Sed elcaptivilatem pec-
sieulait Aposlolus : Non repulit Deus plebemsuam,, cati beatus •Paulus non taeet dicens : Video aulent-
qttam prcescivit(Rom. xi; 2). Hic qaod ait prcescivit, t aliamlegem in menibrismeis repugnanlemlegi.menlis
non recle intelligilur, nisi praedeslinavit; quod cir- mem, et captivummeducentemht legempeccaii,,quat
cumslanlia ipsiusTeclionisoslendil. Loquebatur enimi est iri.membrismeis (Rom. vn„ 25); Sic ilaqne homo,
de reliquiis J.udreortini;quresalvsef__el_esunl, pereun- ut dictuin est, deserens-Deum, et desertus -a Deo,
libus cteteris; ideo etini dixisset, unde ntuic agiraus, .factus est liber jnsliiim, cui servire.noluit, et serviis
non repulii Deus plebetnsuam, quam praiscivit, postt peccatiin mortem; quia noluit esse servus obeditionis-
aliquaseculus adjunxit: Quod qucerebat Israel, hoc- ad jusiiliam; et per boc incipiens habere in niem-
tion est consecutus: eteclio autem consecula esl, cas- bris suis legciu repugiianlem,,legi mentis suae.et
leri vero exccecaii sunt (Ibid. 7).- In hac ergo ele- caplivantein se in legem peccali.: amissa ergo gratia
etibiie et in liis reliquiis, quse per electionemgraiice
. verse liberlatis, qua Deo polerat.cohserere et dicere :
salvcefaclmsunt, voluit intelligi piebem, quam -pro- Mihi aulem Deo adhccrerebonumesl (Ps. LXXII,28);
pierea Dens non repulit, quia prmscivit. Nuflus igilurr D infelici libertale .voluntaiis-suae -adhsesitpeccato, et
qui hseciritelligit, negare vel dubitare permitiilur': : factusestservus caplivusquepeccati.Dequaservitute 1
ubi aitApostoIus, non repulit-Deus plebem suatn,, et caplivilateexire et.liberari non potest, nisi per
quam prmscivit, prsedestinationem significare vpluis--. etira-qui ait-: Si vos F.iliusliberaverit, tunc vere tiberi
se : prsescivit eiiim reliquias quassecundum electio-- ;erilis (Joa»...vin, 56). El ideo.quando homo deseruit
nera graiise fuerat ipsefaclurus : hoc estergoprse- : Deum, manifeste.tunc amisit.libertatem
bonij et non
deslinavit; sine dubio enim prsescivil, si prsedesti- remausit.liber,nisLadmalum. Unde nesciriius cur
navit; sed prsedeslinasseest hoc prsescisse quod1 lalis in eo liberlas debeat prsedicari,'.ac,non potius
fueratipse faclurus.] Ecce quid sequi debeat, quii deleri et caveri; - ...
jiixla piam sancli Patris iulelligentiam sane et purej • a-Quodautem.dicit, sittejaboris studio, et.iooê-
NOT_E_DU.VALLTT>DOCTORl!- SORBOJNICI.
nus de prsedeslinationead graliam loquitur. — Yas- nienteni, etsolara. cobperantem:graiiam slaitiere yi-
qnez in qtiscs.tione25, i parU.-D..Tkomaej.Suarez, debatur, -quod acriter refellit-Aiigustinus, ut dt*_8J
.opuscirlo de Praedeslinatione. - Bellarniinus, lib.".Vi,c 15, .concb4... V
a Cum Pelagianis tollebat Eiigena %ratiamprreve-
*'§. FLORl DIA€ONILUGDUNENSIS. Hfi
ranlis gratku dotw hominemad Deum pervenirenon A Scriptura testatur, nee sieut donum Dei, cura intel-
pqsse, aliter. fidcs cathplica tenet, quse certissime ligitur proprid Spiritus sanctus, refertur ad Palrem
credit, juxla evangelicam et aposlolicam veritatem, et Filium, cujus est donum. Ista namque in illa san-
nullp bono opere, imllobono merito prsecedente, solo cta et summa Tririitate sic referuntur ad invicem, ut
gralise,divinsebeneficiobominem salvari et veniread singtilaria ibi sint, nee alterum de allero dici possit:-
Deum. Sicut ipseDominusdicit: Nemopolest venire unus enim ibi est Paler genitor, unus Filius
genitus,.
ad me, ttisi Paler, qui misil me, iraxeril etim(Joan: VJ, untis Spiritus, sanclus procedens : unum Yerhum,
44). Et Apostolus diligenlissime inculcal fidelibus et imago, et splendor Patris,.quod est unigenilus
dicens : Ei autem qui non operalur, credenti autem Filius : unum1donum Dei Patris et Filii, qnod est
in eum qui justificat impium, reputalur ejtis fides ad Spiritus sanctus. Et haec de singulis singula Ha ibi
jusiiliam (Rom. iv, S). Et ilerum : Arbilramur jusli- intelliguntur, ut uniuscujusque personaj proprietas
ficari Iwminemex fide sine operibuslegis (Rom. 111, ad alterum transire non possil:' verbi gralia, ut vel
28)_.Et ne saltem ipsam lidem sibi deputarenl, qui Paler unquam Filius dici possit, vel Filius nalurali-
veniunt ad Deum alque ita veltit stii operis merilo ter Pater infelligalur, vel Spifitusisanctus Pater aut
et non graluilo Dei dono se putarent esse salvatns, Filius. Manifcsluraest igilur, ul diximus, qnia non
ostendilalio locoetiam ipsam fidem Dei donum'esse, B ita refertur prsedeslinatio ad Deum, sicut referlur
cnm dicit: Gralia satvi facti estis, per fidetn; et con- Paler ad Filium, Filius ad Palrem, Spiritus sanclusi
linuo.su.bjungit: El liocnon ex vobis; Dei donumest, ad Patrem et Filium. Neque eniniprscdeslinalio a!i-.
non. ex operibus, ne quis gtorietur (Eph. n, 8, 9). _quaest proprie in Trinitate personse, ut ad allerain
Undeeiiam Deus, sicut ipse Apostolus commemoral, natiiraliter referatur.
p.er prophelam dicil : Invenlus sum a non qumrentir Refertur lamen omnino eadem prsedestinatio ad
bus,me : pglam apparui his qui menon intcrrogabant Denm, id est ad tolam siraul Trinilalem, qtise tola
(Isa. LXV,11). Yel sicut in nostra cdilione Iegilur: est prredesiinansqurecunqueprsedeslinata sunl: quia
Qumsierunl me qui anle non inlcrrogabanl, invcne- absque dubio referlur prredestinaiio ad prsedestinan-
runl qui non qumsierunt me. Ecce manifestissima tem, sietit el guhernatio ad gubernanlem , et dispo-
gfatia sine opeiibus, per qttani homines non qtue- silio ad dispbnentem , ~el ord.inalio ad ordinahtem.
rentes Deum, non soltim veniunt, sed eliam perve- Nec aliquis uriquarii tam absttrde et imporlune con-
niunt ad Deum : sieut innuniera parvuloriinimillia , lenliosus fuit, ut Detim orania disponenlem diceret
qui ulique nihil boni operari polticrtint, sola fide esse disposilionem; omnia gtibernanlem diceret esse
Ecclesiseel regenerationis gratia, cuin in lali.sclaie gubernalionem; omnia ordinanlem diceret esse ordi-
ex aqua ct Spiritu renaii, et originalis-peccati viu- u nationem : pulanms qubd nec oninia pracdeslinanda
culo absoluli, alque ila fuerinl defuncti, absqtie ulla prsedestlnanleni qtiisquam dixerilesse prsedestina-
duhitalione ad Dctimpervcniunl. AhTercrgo senlire, tionem : cum hsec oinnia, sicut jam diximus , id est
id esl bomincni-absque laboris sui studio ad Dcum dispositio, guberiiatio, ordinalio, prredestinatio, ma-
pervenire non posse, non est catholiciim, sed Pela- gis ad opera, vel ad operationem Creatoris referenda
gianum. Inveniturin libello ctijus lilulus est Dogma- iuleHigaiitiir. Sed isie, etiamsi nova contentione
tum Ecclesiaslicorum, qusodam lalis definitio (Gen- afiirmare conelur ita esse Deum subslantialiter prse-
nad. de Eccl. dogmat., cap. 21). Sed omnino, ut destinalionem, sicul verilalem, bonitatem, juslitiam,
diximus (sicui et alia nojintilla in eodem libello), ut per hoc velut- singulari laiitum numero pr_rede-
Pelagiani erroris esl. Et ideo quicuiique-eum proptcr slinatio dicenda videalur : sicut singulari lanlum
alia qutedain ulilia legit, cum btijusmodi ibi sensus numero dicitur Deus, verilas, bonitas, justilia : non
invenerit, mcmineri.t sollicite Aposloli dicentis: Om- tamen ista arguinenlalione ellicere polest ut prsede-
nia probale, quod bontunest tenele _(/ Thess. v, 21). siinalio Dei eliam subslanlialitcr Deus dici possit,
Addil post hsecille et dicil,. prmdeslinalionemm noii duplicem babeal effeclum, el operis dislributio-
Deo secundjxmsnbslaniiam esse, r.elaii.veaulem ftefi r) nera, scilicel vel in prseparalione juslorum ad vitam,
non posse..Sed de boc quid nobis melius aut conve- vel in prseordinatione impiortim ad interitum : quia
iiientitis-videatur , jam supra ,- ut poluimus, dictuin etjuslitia verissime Deus dicitur : ncc cum ipsa
est, Tanien quia h.ic addidil praedestinationem ad Deus.substanlialiler inlelligitur,plurali ntimero recle
Deum relative dici non possc, mani.(estenon ita re- enuntiatur. E.l lamen justitia Dei, qute eiiam Deus
Tertu.r prscdeslinatio ad Deum, sicut refertur in est, sine dubio duplicem babet effectum, videlicet
sancta. Trin.itate,.Pater ad Filitim, Filius ad Palrem,, vel in remuneralione bonorum, vel in damnatione
Spi.rit.us,sanc-Utsad uU.um.que,velgenitor ad genitum,, malorum. Cum ergo ad prsedeslinantemDetim recle
genilus ad geniiorem, procetlens. ad uirumque. Nec dicatur relative pnedestinalio, sicut ad disponenlem
sicu.tYerbum Dei cum inleUigilur, Filius.refcrtur ad. dispositio, ad gubernanlcm gubernalio, ad ordinan-
Patrem, cujus es.t Yefbum. El cum idcm F.ilius di- tem ordinalio , ad operantem operatio, ad creanlem
citu.r imago; refertur siraililer ad Palrera, cujus est - creatio : el eliamsi aliqnid ralioue osteiidi possit,
imago. Et cum^-dieilur-sptendor gtorim, refertuv ad subslantialitcr-dici dcbere-prsedeslinaiioiiemDei, vel
selernam bicem, ex qua est, et cujus splendor esl. prs-.desiinalionem Deum : duplex tamen ejus effe-
Vtfiulor est cnitti Iticis,ml.cnim(Sap. vn, 26), sicut. ctus Scripturse saiiclse immobili yeritale declai*a-
'
117 LIBER ADYERSUSJOANNEiflSCOTUM. , HS
tus evacuari nullaienus possit : quid s.ibi vult ista ^_ operalionem Dei, utique in creaturis qnas operatus
tam supervaeua, vel eiiain mendax argumentalio? est, el recle dicere possumus operalionem ex Deo,
Sequilur tamen ille et dicit : Sicut dttas esseniias, - quoniam, sicttl Aposlolus dicil: Ex ipso, el.per ipsum
sapienlias, scientias, viiiutes cmteraque onmia quw et in ipso sunt omnia. Sed nunquid recle dicere pos-
de Deo dicuntur, gemiuari, vel lriplicari,_vel muiti- sumus operalionem in Deo, cum Deus in se^nihil
plicari^ impium est: ila prmdestinaiiones duas asse- . operetur; sed extra ipsum, id est exlra ejus naln-
rentem reatu impietatis iigari. Quibus verbis Uos ram,.sit omnis ereatura, quam operatus est et.in
respondemus, veriim quidem ,esse quia essenlla, sa- qua usque-niodo operatur? etim lamen alio moao
pientia, scienlia, virlus, quando de.Deo dicuntur, etiain in ipso dici possit esse creatura, quia utique
vel ipse Deus ita dicilttr, ut ipse esse essenlia, sa- in ejus polenlia et virlule subsistil; unde Apostolus
pientia, scientia, virtus inlelligatur, nou sunt isla ait, quod jara diclum esl, quia in ipso sunt omnia;
dicenda pluraliler. Qtiia ipsa Trinitas non tres es- et in alio •loco : In ipso enim vivimus, el movemur,
sentite, seduna essentia est, nee tressapienlire,-sed et sumus (Act. xvn, 28). Cum ergo Deus in se ipso,
iraa sapientia; nec tres scientise , sed una seienti»; id est in subslanlia sua, nihil operetur, sed pmnis
nec tres virlules, sed una virtus. Tanien quando ad ejus operalio in creaturis, quse non ejusdem cuui eo
diversam disposilionem vel operalionem Dei ad crea- B nalurse vel subslanlire sunt, inlelligatur,,quoniodo
iuras referuntur, manifesle qusedam ex eis etiam recle dici polest operaiio in Deo? Et si non recte di-
pluraliler el niullipliciler dicunlur, sicutest illud :' cilur opefaiio in Deo, quanto niinus recte dici potest
Quonidm Deus scieniiarum Dominus (I Reg. n, 5). ipse Deus operatio? Qtianquam idem omnipotens
El si scienliarum Dominus, utique non alterius, sed Deus sicul apttd se et in se omnia disponil, sic apud
suaruin. Quomodoergo hoc intelligendum, nisi qtiia se et in sp omtiia operelur, quia ut hsec agat, non
ipsa scienlia, qure in illo naluraliter ima est el siin- exlra se utique egredilur nec a se excedit, cujus velle '
plex, relala, ut diclum est, ad dispositionem vel- or- . fecisse est: sed ipsa potius. qure opera.tur, vocat ail
dinalionem creaturte, nobis efticilur mulliplex? Sie se, ut ex eo, qui summe esl, accipianl esse singula
Deus esse virlus dicitur, et taraen eadeni i'atioue juxla modum sjitim; et fiat quod Apostolus dicit;
dictuni legimus : Narranles laudesDontini, el virtuies Qui vocal ea qum non sutil lanquam qum sinl (Rom.
ejus (Psal. CXLVIII, 2). Et sicut recte Deus dicilur IV, 17). Ergo neque aliquid extrase operatur, qui
Tirtus, ila iecle dicitur idcin Deus potenlia , et la- sola et selenia volunlate, absque ulloconalu, absque
inen in psahno canimus : Quis loquelur potenlias ullo labore, absque ullo arlificio, omnia operalur.
Domini? (Psal.cv,~\.) Si ergo Deus una.est seienlia, Nec ilerum aliqnid in se operatur, qui. in suaesub-
•iinavirliis, una poienlia; et lamen juxta verilatem C i slantire perfeclione el seternitaie nihil eflicit, nihil
et auclorilalein-Scripturse ipsitis Dei recte d_cimus,__ _ anget, nihil minuit, iiil.il mulat. Nec .tamen , quia
numero pluraii alque multiplici, scieniiarum Domi--_ ejns velle fecisse est: ideo ejus velle et fecisse tinuni
nus, et potentias Domini, et viriuies ejus, cur hoc est. Quia in boc non Creatoris, el creaturse signifir
iinpium esse iste disputalor .dieit, quodêx veritalis catur unilas, "sedsolius Creatoris potesias. ;
ct pietatis fonte procedit? Si aulem isla quse veris- Quomodo igitur operalio in Deo, vel ipse Dcus
sime subslanlialiter in Deo sunt, non inipie, sed pie, subslaiilialiter _(uliste asseril) operaiio inielligi po-
secundum quemdara modum etiam pluraliter de Deo lest? nisi forte eo mododicatur Deus operatio, noti
dicuntur, quomodo realu impielalis ligatur qui prse- quod iiJsiiin velinipsoaliquis,.sed ipse omnia ope-
des.inaiionein Dei eadem ratione, propter duplicem relur. Sedquia hoc niniis esl inusitaluin^ nec de Scri-
ejus.efficienliam, plttraliter dicere volaeril?"Ciim ta- pturre sanctre. auctoritate sumpium, el vebemeniei*
meii hoc nos nec propter earadera prredeslinationis fidei periculosum.: ne, forle, cum Deus operalio esse
yeiissime duplicem efllcienliain, respuamus, nec us- dicitur, juxla implum Arianorum errorem , qui boc
quequaqne necessario dici existimemus : cum sicut de Filio et Spiritu sanclo senserunl, ab aliquo faclus
una Dei justilia, ita el unn Dei prsedestinalio mulli- esse- credalur : profecto cobibenda et cpercenda esl
pliciler valere, cerlissime inlelligenda sit. •Dtanlse verbositalis. pi'a3sun)plio,_et.inler cseteras vc-
Subjungit ille et dieit: Unamqtie esse divinam prm- ctim novilaies, sicutallentissime admonel Apostolus,
deslhtalionem, sicut ungm divinam operalionem, sa- deviianda (I Tim. vi, 20). Et tamen nos, qui sim-
-pientiam, subslanliam voluntalem. In quibus verbis pliciter divinam operatiojiem in.operibus et creatu-
bocagere conalur quod et supra, • videlicet ul, sicut .ris. ejus.iiJtelligimus,.ipsam ejps operalioiiem pltirali
substantialiler Deus esl sapientia.-substantialiter -nuraei*o.in Scripturis posilarn Jegimus , manifesle.
voluntas, et ipse est summa substanlia, ita creditur Aposlolo dicente : Dhisiones.vero. graliarum sunl,,
8dem Deus esse prsedeslinalio et operatio.. Sed- de. idem vero spi.rilus-; et divisio.nes
minislralionum.sunl,
-praedeslinatione jam multipliciter ostendiraus quid. idem aulem Dominus.,\ et divisionesoperationumsv.nl,
nos magis senliendum esse teneamus. De una Vero.. ... idein verq Deus,. qui operatur -omriia in omitibus
operalione Dei quam hic addjt, il_aut, quantiim ap- ' (I Cor. xn, 4-6). Cum ergo ipsa operalio- Dei iam
paret,^jperalionem Dei, ipsuin Deuni velil jntelljgi, _aperte pluraliter d.icalur, et muliipliciter inlelliga-
diligenler corisider^ndum est quid de bac.re.juxta lur in creaturis Dei, qtiid uliliialis babet istiusmodi
.regjdam fidei -seulienduni sit. Recle enim dici.rau.s ai'gume;jlalio? Ad nihil titiiis, sicut Aposloius ail
»19 FLORI DIACONILUGDUNENS__S~" m
>i»_fad subversionem audientium (II Tim. n, 14). A odio habuit. : \et ex massa eadem fecit, aliud quidem
Et tamen ille subjungil, el dicit: Ex necessilale vas in honorem, aliud vero in conlumeliam (Rom.
prmdeslinaiionis nihil compelli,sicut nec voluntalem. xni,'21). Sed illud bonilate sua, istud justo judicio
Quod utrumque, id est et prsedestinalione et volun- suo, ut essent alii vasa irm, alii vasa misericordim
tale Dei nibil edmpelli, aperlissima veritate falsum (Rom. xxn, 25). Si iiaque disputator iste, Juxta ve-
est : qtiia ei bonitate prredeslinalionisDei'frequen- ritalem docirinae apostolicae, et sicut ipse sua argu-
ter diversis flagellis, et taboribus, et tribulationibus mentatione conclusit, hseenobiscum fideliteret sim-
compelluntur electi, sive ut convertanlur ad Deum, pliciter leneat, nulla eril -uecessitas quaestionis,
sive ut vivant secundum Deum. Sicut compulsus nullus exigelur labor syllogisticsedisputationis , sed
est apostolus Paulus cum adhuc esset Saulus (Act: sokt in nobis regnabit tranquillilas pacis-.
ix) : ccelestisvocisterrore prostralus, diviiia percus- CAPUT III.
sione csecatus, tanto terrore a suo errore et crude-
litate coercitus, utique ut converteretur ad Deum. Tertio eapitulo hujusmodi defimtiones posuit. .
Et tamen jam conversus, jam apostolus , jam ma- 1..Dei prmdeslinationemsicut essenliamnultum co-
gisler gentium effeclus, adhuc castigatur, adhuc gere, nullam necessitateminferre.
colapliizatur, ne magnitudirie revelalionum extollalur B 2. Duas prmdeslinaiionesnon esse..,
(II Cor. xn, 7). Et ejusdem divinseprsedesliuationis 5. Mortem, peccalum, miseriam a Deonon esse-..
judicio et sequitate reprobi compelluntur; ef si non 4. Prmdeslinationem, ul chariiaiem, non esse c/emi-
ad inique et irapie vivendum, tamen ad seternum pro nam vel duplam, vet multiplicem,el pluralitate carere-
jpsis iniquitatibus et impietalibus suis supplicium Ex his quatuor proposilionibus jam superius,
luendum. Similiter et bonitate voluntalis Dei, in prout Dominus dedit, traciavimus.
qua est utique seterna prtedestinatio Dei, el elecli Id est priraam qua dicitflci prmdeslinationemsicut
tlagellanlur temporaKler ad corfectionem vel proba- essenliam nullum cogere, nullam necessitalein in-
lionem, et ejusdem divinsevoluutalis severitate ie- ferre. '. .
probi flagellanltir aelernaliter ad punitionem. Ciim ; Et secundam qua ait duas prmdestinationesnon
omnipoieiis Deus, sicut Apostolns dicit, manifesla esse.
niisericordia el occullo judicib suo, ctyus vu.ltmise- Elquartara qua definivit, prmdestinaiioiicm, ui
relw, ei quem vult indurat (Rom. IX, 18). Ulraque charilalem, non esse geminam, vel duplam, velmutli-
eflim sunt iu Bei prsedestinalione, utraque in Dei plicem, elpluralitate carere. Excepto quodchaiitatem
voiuntale, el bonilas scilicet et severitas, de quibus superius iuler exempla quae de substantia Dei intel-
idem dicit Apostolus ': Vtde ergo bonilalemet severi- C ligi voluit non nominavit. Et manifeste, sicut bealus
tatem Dei : itt eos quidem qui ceciderunt, severita- Joannes aposloltis docet: Deus charitas est (I Joatt.
tem, inie autem boriilatem,si permanseris inbonitaie iv, 16)'; iia tit secundura regulam fidei veraj reclis-
iilom. xi, 22). - sime dicanius esse charitalem Dei, et esse cbarita-
8. Sequitur ille et dicit: Et quidquid de divina vo- lem in Deo, et esse charitatem Deum. Qute lamen
tunlale inteUigilur, de prmdestinationeDei sentiri de- charitas quiain.Deo substanlia est, sicut veritas,
bere. Ilrec definitio in eo nobis placet, qtiia volun- juslitia, bonitas, cum-de Deo intelligitur, non dici-
tatein Dei dieit pi*sedestinalionemDei. Quid est eniin tur gemina, quia est in illo subslantialiter una et
aiiud prredestinalio Dei quam aeterna et incouiiiiiita- simplex; el ideo ibi nec dupla, nectriplex dici po-
bilis vohinlas Dei ad opera sua. Neque enim Deus lesl, quia non duplicalur," nec triplicalur divina
uecessitale, sed-volunlale prtedeslinavit qusecunqtie subslantia, id est ipsa deilas, ipsa voritas : ipsa cba-
praedeslinavii. Et sicut omnia , qumcunquevoluit, fe- riias, Deus Trinitas. Non enim minor est ibi in uno,
clf (Psal. cxui, 5), sic o.nnia quseciinqiie prsedesti- quam in tribus; nec major in duobus vel- tribus
iiavil, implevit, imo Jam fecit": sicut de co propbeta quam in uno. Sed quanta.esldeitas, veritas, charitas,
dicit : Qui fecit qum fulura siint (Isa. XLV,11 sec. Inuna persoiiasanctie Trinitatis, lanta est in dua-
LXX). Consequens ergo omnino est, ul el illud quod Wbus, tanla inlribus, id estperfecta in.*ingtilis, per-
de Deodicit Apostolus,qui vull omneshominessalvos fecta in oranibus. Quia el Pater perfectus Deus, et
fieri et adagnitionem veritaiis venire (I Tim. n, 4), Filiusperfectus Deus, et Spirilus sanctus perfectus
STcutest in prredestinalione Dei, ila reclissime in- Deus, •et hi | tres. unus perfectus Deus. In nobis
lelligatur esse in volunlate Dei, id est, ut quos prte- vero bseccharitas non esl substantia, sed donmn
destinavit Deus selerna volunlate sua ex omni ge- Dei, sicut Aposlolus dicil: Quia clmriias Dei diffusa
uere humano electos, ipsos omnes velil sjilvosfieri, esl incordibusnostris per Spiriium sanctum, qui dalus
et ad agniiionemveritalis venire, videlicet quia prseest nobis (Rom. v,5).El ideopotestin nobis.esse et.
destinatio Dei ipsa est certissinie'volunlas Dei; el, geniina,et duplex, proptcrduopr_eeepta ipsius cbstri-
niciit de volunlate Dei veraciter omnino ab apostolo tatis, vjdelicet, Dci el proximi; quse ulique innobis
dielum est, cujus vult miseretur, eljquemvutl indural dtiplicemgignit affectum, ut diligamus Deutn ex loto
{Rom.ix, 18), ita et de praedeslinalioiie Dei certis- corde, el pr.oximumsicul nosmelipsos (Maltlt. xxu, "
sime teneatur : scilicet quod reterna prsedeslinalione, 57, 59). El quia per ipsum donum cbarilalis multi-
eicut seterna volunlalesua Jacob diiexii; Esau aulem plicia el iiiiiumera bona ôperatur Deus insajictis
121 LIBER ADYERSUS JOANNEMSCOTUM.. - 122
stiis, dicitur in Scr.pttiris etiam mulliplex. Ipsa est A dicit Scriptura : Invidia diaboli tnors inlroivit '~ai.r
enim gratia Dei, de qua bealus Pelrus apostohts di- intravii[ in qrbein terrarum-: imitantur autem eum
cii: Unusquisquesicut accepilgraliam in aller.ulrum, qui sunl ex patie ipsius (Sap. u, 24). Hunc. ejus im-
illam ddminislrantes sicut boni dispensaiores mulii- piuih principalum Dominussua morte destruxit, sic-
formis'gratia Dei (IPetr. iv, 10). Quodautem plura- ut de eo Aposiolus dicit; Ut per mortem destrueret
lilale.careat charitas, nec plurali numero nee in etim qui habebat mortis imperium, id esl diabolum
Deo nec in nobis in Scripluris dicta inveniatuT, qnis (Hebr. n, 14).'Ipse est enim Agnus Dei qui abslulit
nesciat? De eo autem quod dicil projdestinalionem peccalum mundi (Joun. i, 29). El ideo bene.dixit
non reciperepiurdtem numerutn sicut uec charilalem, isle dispulator peccaturii non esse a Deo. Et tamen
jam superius satis dicturn, nec assidue repetendum: boc ipsum superflue posuit, cprii de prsedeslinaiione
est.-Nam et illud quod iri prinia ex bis prppositione divina definirel : quia nemo fidelium dicit Deum
prsedeslinationemDei subslantise Dei comparat, imo peccata praedeslinassej
substantiani Dei esse dicit, jara supra, ut poluimus, Quod aulent adjunxil mortemet miseriam similiter
trrictatum esl. non essea Deo, manifeste Scriplurae conlradicil di-
.. centi : Bona et mata, vita et mors, paupetias et Iw-
Et quod affirmat ipsam Dei pr.mdesiinalionemnul-
nesfns a Deo sunt (Eccli. xi, 14). Sed quia ilerum
lum cogere, nutldm necessitatem inferre, si ita boc B
dicit quod prsedeslinalione sua onmipotens Deus nein Scriptura dicit: Deus morlem non fecit, nec tmlatur
perditione vivorum (Sap. i, J5), vigilanter iiobis
minejn'cogat ad malum, ul malus sil, et aliud esse,
quserendum est quomodo ulrumque fideliier. infelli-
nonpossit, recte omnino.dicit: sin autera pr.oplerea gendum sit, videlicet et
boc suspense et Inexplicale posuit, ut diceret ipsam et quod Deus motiem non fecii,
- prsedeslinationem nullum cogere, riullam necessiia- quod mors et vita a Deo sunt. Ila ergo utrumque
tem inferre, nec addidit, ad quid cogere vel .cnjus "recteintelligi potesl: Quod Deus mortem non fecit,
hominem immorlalem, si non peccasset, creavit.
rei necessitatem inferre, ul malos in sua malitia us- qtii El ilerurh, mors a Deo esi, quia peccanlem homi-
quein finem perseverantes, negel Jtisio judicio prre- nem jusla'morle damriavil; sicque mors non est
deslinalionis divinaeaelerno judicio puniendos (sicut
abillp creatione, et tamen ab illo veraciter est ul-
ex
magis omnibus, qure superitis dixit, verum esse lione. Sicut "auieni nibrs isla corpoi*alis, quse et
apparel) manifesle divinam prsedestinalionem in
in ut eadem Deus prima inlelligitur, a Deo est, quia' ab ipso peccanti
parle accipil, et parle negal: prae- homini Juste esl illata : itaet mors secunda in
destinalibne sua justos prseparaverii ad regnum, re- .benna homini ge-
vero non ad - permanenli iii peccatis ab illo juste
probos praeordinaverit supplicium. C est infefenda. Ideo et htee et illa, id est et prima,
5. Reslat lertia proposilio quam hic postiil et de- quseaniiiiam dividit a corpbre,'et secunda.per quam
finivil, morlem, peccatum, miseridm a Deo non esse. , (ut dictum est) el anima.et corpus. perditur' in ge-
El de peccato quidem, sicut-fides ubique- caiholica henna, quia et iiiique Justa, et juslo Dei judicio
tenet, recte dixit quod a Deo nori sit, quia nec vo- homini illiila vel biferenda; a Deo esl. lnde et alibi
luit, nec prrecepil, nec impttlit hominem ad peccau- eadpra Scriplura dicit de prreseriti ulique morle
dum: imo, et anlequam peccaret, prohibuit eura a corporali : Noli tnetuere judicium motiis : memenlo
peccato, et morlis supplicio terruit ne peecaret, ^t, qum anle te fuerunl, et qute superveniura sunt libi
post peccatum, quasi suse.voluniati rebellem et con- (Eccli. XLI,-'5). Hoc Jndicium a Doiniiio omni carni.
-trariuni.juste punivit.Et ideo peccaluni nbn esl a Ef iterum : Ighis, grando, fatnes, et mors, otnnia
Deo, qui hontinemreclum, et sine peccato cpndidit, . hcecad vindiciatncreala suni (Eccli. xxxix, 55). Et
sicut Ecclesiasticus dicil: Solummodohoc inveniquod _ quomodo faines et mors creata : non.utique aliqua
fecerit Deus Iwminemreciuin, el ipse se infinilis mi- fornia, vel formatione, ul exislerent condiia, sed in
scuerit qumstionibus(Eccti.vn, 50), sed ab-illo est occullo disposilionis Dei ad ejus vindictam prsepa-
hiilium peccati qui et priinus peccavit inccelo": et rata; "ut inde eorum in manifeslum prolatio,' veliit
poslea honiinem ut peccaret decepif, et decipiendo D qusedainyideatur esse creatio.Et iterurii eadem Scri-
occidit in paradiso : sicut bealus Joannes aposlolus ptui'a dicit: Jlfors, sahguis, cbnlentio, eirlwmphma,
lestatur, quoniam ab inilio diabolus peccat (Joan. m, superveniens'fames,contritio, et verbera : super ini-
8); et ipse Dominus docet dicens : Ille Jtomicida quos creaia sunt hmcomnia, et propler illos factusest
erat ab initio, el in verilatenon slelit, quia verilas non cataclgsmus. (Eccli. XL, 9, 10). Ciira ergo niors
• estin eo (Joan. vni, 44). ln eo enira quod in.verilale hominis ex- Justa et -divina ultione veniens lam
non stetit, perdidit seipsuni; in eo autem quod pec- aperte dicaiur, el lam veraciter intelligalur iii Scti-
catum homini propinavit, occidit iiominem. El, pluris esse a Deo. tlnde et bealus Elias. pfo filio
•
sicutprimus peccator, ila et primus.facius esl ho- vidure aptid quam hospilabatur defunclo- supplicans
micida : quia anima qum peccaverit, ipsa morielur dicebal Deo : Dotnine, etiamne viduam islam, avtid
(Esech. xvin, 4). TJnde etipsein Sciipturis dicilur quam egoulcunque sustetilor, afjlixisli,'ut interficeres
haberc motiis imperium (Hebr. n, 14). Non quod filium ejus (III Rcg.-xvn ,20) ? Et Dominus- in
ejus potestaie, sed-quod ejus mabgnainvidia raors Evangelio aperle dicil: Timele eum qui, postquam
invaserit el oppresserit omne genus huritanum. Unde.-'. occiderii; hdbelpoteslatem miltere in geheririani(Luc.
123 FLORI DIACONILUGDUNENSIS _ 124
xii, 5) : Inlelligatur aperta Scripttira. verilas, et JA dicebant: Si ejicis nos, mille tiosin gregemporcotum.
conlicescal vanilas. Elilledixil eis : lle (Malllt.vm, 52). lnde esl quod
Sicut ergo mors, qtise est ulique poena peccati, eliam in psalmo, ubi narrantur plagse et calami-
ita eliam omnis miseria laborum, tribulationum et tales quibus _Egypiuspro sua impietate, Deo Jusle
calamitalum, qtice consecula sunt hominem post ulciscente, el Moyse famulo suo mediante ac- mini-
peccatum, qnia divina disposilione et judicio el il- strante, percussa est, manifeste Scriplura, eliarasi
lai-asiinl et inferuntur, reclcScriplura dicit esse a ministerio angelorum malorum aliqua horum eis
Deo, sicut aperte ea leslimonia quae posiiimus, inflicla sunt, omnia ad Deum referens-dicit: Gomier-
ostendurit. Et ideo siciil vere peccalum, quod conlra- fif in sanguinem fluinina eorunt, el intbres eorum, ne .
rium est juslilire Dei, non est a Deo, ita verc pcEna biberent. Misiliin eos cwnomyiamet comedil eos, ra-
peccati, id est mors , et omnis illa calamitas et nam et disperdidil eos. Et dedit mrugini fruclusêo-
miseria quae consecuta est, quia juslo Judicio Dei rum, el laboreseorutn locusim. Et cecidil in grandine
compelunt, et Justa ejus ultione inferunlur, a Deo vineas eoruin, et moros eorum in prtiina. Et iradidil
esse, Scriptura atleslanle, recte inlelligiinlui*. Ubi, grandinijumenla eorum, el possessionctn-eorum igni.
eliamsi diabolus el cceleri angeli maligni aliquid Misil in eos iram inditjnationis sum ; indignalionem,
agunf, minislri stihl divinre ullionis, alque vindiclse, B• et iram,et tribulalionem, immissiones pef angelos
non judices, vel auclores, sicut manifeste libri beali malos (Psal. LXXVU , 44-49). Et in alio psalmo,
Job historia oslendii; in qua plenissiine oslenditur cum inipetuni | ignium et grandinuin, lempeslalum ,
quod non solum ul ipstim vulnere pessimo a planta et procellarum replicaret, quibus tot naufragia et
pedis usque ad verticem sanciaret, vel filios ejus eversiones et vastitates fiunt in mundo, similiter
concussaeet corruentis domus oppressione occideret, omnia referens ad Deum, dixit : Ignis, grando,
et copiosam ejus familiam vel gladio irruentium nix, glacies,spiriius procellarutn, quce faciutu verbum
prtedonum, vel de coelovenienteigne consumerel, ejus (Psal. CXLVIII, 8).
sed nec ipsa ejiis pecora et animanlia conlingere - CAPUTIV.
ausus esl, nisi prius, peririittenle sibi Domino, et Quartocapilulopoiiitdefiniliones quinque hoc or-
dicente : Ecce universa qum habel, ht manu lua sunt: dine.
verumtamen in eum tte exlendas manum luam (Job. 1. Tres hmreses, unam Pelagianorum iiberi arbi-
i, 12). Et ilerum : Ecce in manu iua est : verumta- trii sine graiim commendatione.Alleratn gralim soiius.
menanimatnillius serva (Job n, 6). Unde et ipse vir Teriiam ° Golteschalcanamprmdeslinalionibusneces-
sanctus el divina sapientia replettis, cum illi hrec silales eliam inferenlem. _
C
omnicjaceidissent, non ea depulavil diabolo, quia V 2. Subslantiam hominisessetria. Id esl, esse, velle,
exsecutor fuerat illius calamitatis , sed ad Deum et scire. El hanc peccanclonon amisisse.
ad Juslum Judicium ejus omnia fideliter et liumililer 5. Nullatn naiuram posse perire, nec liberam vo-
cum graliarum aclione retulil, dicens : Dominus luntatem eum perdidisse, id est naturam suam.
dedit, Dominus abstulil, sicut Dominoplacuil ita -fa- . 4. Libertatem liomini posl peccalum remansisse:
clumesl, sitnomen Domini benediclum (Job i, 12). vigoremet poleslalemejus perdidisse.
Similiter el in Evangelio, cum ejicerelur ab homine 5. Ea semper naluratn inclware posse; el perficere
quem obsederal legio dmmotiiorum, nan habuerunt nonnisi per graliatn.
poteslalein introeiindi, el perdendi gregem porco- De tribus-literesibns quas dicit, priraum, id est
rum, nisi ab illo permissi cui dolentes tremenlesque Pelagianorum, qui liberum arbilrium sine Dei gralia
NOT.E DUYALLHDOCTORISSORBONICI.
a Quis fuerit Goltescbalcus accipe ex Pilhoao in tulerit evangelicie prsedicalionis gralia, et stiarum
Annalihus, et Trithemio in Chronico Hirsaugiensi, coiicioniiniexordium sunipseril ali ineffabili prsede-
el.Flodoardolib. m, cap. 13, scu poiius Jlincmaro, stinaiionis myslerio. Coactus redire in Galliam, ab
Uhemniarchiepiscopo, qui lunc vivebat, et eumdeni D episcopis in concilio Moguntinensi damnatus est, et
Golleschalcum ssepius vidit et audivil; cujus htcc _ ex illortun decrelo flagellisJiipieiiterccesus; landem
verba sunt, ad Nicolauni I: . Vobis, ait, pauca in monasterio Rhemensis dioecesis lanquam in car-
aperire desidero qitoniodo antequam episcopus ordi- cere ex ejusdem concilii decrelo rechisus esl. J
naliis fuissera, isle Golieschalcus, monachus mona- Arliculi in praedicto concilio damnaii recensentur
filerii. ecclesirc meLropolilnn_cRheraensis dicli Orbei ab Hincmaro, id esl quod sicut Deus quosdam prrc-
dicecesis Suessionensis, ut bujus abbas el monachi destinaverat ad vitam aeteriiam, ila alios ad mor-
ciiin quibus versabatur leslaniur, homo animo eia- lem seternam prtedeslinaverit (jntellige absque ulla
tus, quielis impaliens, iiovorumverborum cupidus, m:tIorum operum prsevisione); quod Deus non vult
insatiabili honoris ambilione incensus, protervtis et omnos boriiines salvos fieri, sed eos dtiniaxat qui
tumultuosus : ut inani animi oslentatione faraam adj- salvantur; quod Jesus Christus Dominus non fuerit
pisceretur, cerlos arliculos omniumfalsarum doclri- crucifixus neque morluus pro redemplione lotius
narumelegiletcbllegit.t Etpostea :«IdeniGolteschal- mundi, sed tantum pro bis qui salvantur;-quod
cus, ordini sacerdolali a decano Rhemensi inilialus nuUuiiiad sediabolus possilrapere pro qtto sangui-
(hrec atitem proniolio consliiulionibus ecclesiaslicis nem siium Jesus Chiistus Dominus fudil. Hi sunt
reluclabatur),conira suani regulain monaslerio egres- prseeipui inler niullos alios a concilio Moguntinensis
sus, disjunclissimas lerras peragravit ut virus sure damnatos.-Legendtis est Serrarius lib. i, cap. 55,
falsre doclrinre evomercl. Narrat Ecclesia Lngdu- Histoiia. Mcjguntineiisis. 1
nensis quo pacto iii ujlinios fincs Geriiiaiii_c•se con-
m LIBER ADVERSUSJOANNEMSCOTUM. 126
bomini ad 6alutem posse sufflcere dixerunt, bene no- A arbitrio non appareat quomodo aliquid prcedicare
vlt, et conderiinal Ecclesia, sequens vocem Domini potuerint; el e contrario Ecclesia Dei sic ieneat,'
suam gratiam in omriibus commendantis, alque di- sicut brevissime commemoraviinus: qure-esl isla se-
cenlis : Qui manet in me, et ego in eo, hic fert fru- cunda bteresis lam incognita, tam nova el inaudila,
ctum mullum, quia sine me nihil poteslis facere (Joan.' qure, libero arbitrio denegato, solius gralise sil prse-.'
xv, 5). In eo enim quod ail: Qui inanet in me, et dicatrix? Nisi quia (ut nobis videlur) dispulalorisle,'
ego in eo, hic fert fruclum multum, declarat graliae' vel bealum Augustiniim latenter quasi' baereliciim
beneftcium, quam in illo manenles ex illo accipiunt, accusat, eo qnod manifesle juxta verilatem Scri-'
ul fructificare possint Deo, sicul palmes accipil ex plurariim sola Dei gratia ostendat et doceal boininem
Tadice vitis. Quod autem subjunxil: Quia sine me' posse salvari, nec ad ipsam salulem aeternam aliquid
nihil poleslis facere, manifeslissime oslendit, liberum bumanura arbilrium posse, nisi per eamdcm graliam
homiriis arbilrium absque adjulorio ejusdem graliae fueril reformatum, sanatum, illuminaliim ac repro-.
suaeadboni operisfructum nihilposse. Secunda hce- batum; attl certe eos qui, secunduni ejus venerabi-:
resis quam dicit esse gralise solins : quse sit vel ftie- lem et calholicain doctrinam nunc de gratiaDei sen-_-
rit in Ecclesia, quse ila prsedicaverit sola Dei graiia liiint et docent:" quasi minus illius dicta intelligenles,
. bominem salvari, ut liberura .hominis ncgaret vel Bhsereticos vocat: videlicet quasi ille non ila deiibero
destrueret arbilrium , nobis minirae compertura est. arbitrio senseril, nec isti recte ejus verba intelligant;
Nam anliquissirai, el impiissirai illi haeretici Mar- ei ideo errenlex occasione verborum ejus, dum ea
cion, et Valenlinus, et Maniclireus, qui vel duo vcl aliler intelligunt quam ille qui scripsit. Hac dc causa
tria principia introduxerunt, et ideo duas naluras nobis videlur qiiod callidissime omnino et versutis-
vel angelorurhvel hominum assuererunt, id esl unam sime velutiiaeresim solius gratiae posueril; nec fa-
bonarii, et alleram malam; illain ita esse bonam, ut men auclorpm, vel seclalores ejus ullaisignificalione
aliud esse non possit; istam e contrario ila esse ina- manifestaverit.
lam, ul similiter aliud esse non possit; nihil oninino Quod si ila est, quid aliud quam Ecclesiam nostri
de gratia Dei dixerunt, sed solam naturam naturali- lemporis, simul cum eis qui illum ad talia insligant,
ter vel bonam esse vel malam stuliissime defendere viperea subiilitate accusal. Et ideo si sunt tales, qui
conali sunt. Cum Ecciesia catholica, legis et Evan-. in parlibus regni illius, ubi isle impughalor verilatis"
gelii fideliler doclrinis inslrucla atque munita, unairi non solum non arguilur, vel silentiuraei imponitur,
tanlummodo agnoscat; et prsedicet omnium creaiu- sed etiani laudi el honori maximo habetur, qui ei in
rarum coelesliumel terrestriara visibilium et invisi- talibusfaveant, maxime viri occlesiaslici, quis digne
bilium esse principium, sanclam videlicet Trinila- *J possit dolere, et hprrere islud coritagii et pestilentire
tem, Patrera, el Filium el Spirilum sanctum, unum inaluni, quod ab illis parlibus lam effreriate el in-
Deum, ex quo omnia, per quem omnia, in quoom- friinile, lam impudeiiler el autlacter conlra cseteras
nia; et nullam oranirio naluram nisi ab eo, id est- parles EcclesiaeDei quielas inter se, et pacificas, et
optimo Conditore,esse; et ideo omnem naturam, in tranquillas exsurgit? Ubi lale monstrum et prodi-'
quantuin iialura est, bonam esse, nec malum nalurae gium Jamduduiii a fidelinm. auribus arcendum se-
naturam, sed vilium riaturse esse. Sed quia mutabi- det; et disputat, et congerit tot mendacia erroris, tot
lis facta est isla naltira in crealura angelica et hu- convicia conlra fidcni veritatis : ef nulla pastorum
niana, et a bono in quo condila est, suo vitio poluit Ecclesise vigilantia, vel corrigitur a lalibus, vel ex-
labi.ad malum; et a malo, in quo lapsa esl, qtian- pellitur. Denique ut manifeste agiioscamus non etira
tuin pertinel ad htimanuin genus quod Dei misera- de antiquiorialiqua hreresi dixissequod solius gratire
tione salvatur, posse surgere el reformari ad bontim; fueril prsedicalrix, non posuil banc hteresim ante Pe-
quantum vero pertinet ad parlem arigelorum malo- lagianam, sed poslea, id cst a lemporibus sancli Au-
rum, et perpetuo Judicio damiialorum, sic lapsos gustini usque nunc a, nec polest inveniri toto hoc
csse superbiendo-a Deo, ul nullo jam mereantur re- _ tempore quod fuil iriter illtiui et nos, aliquam lalein
medio inslaurari. non solum perdita in qua condili baeresimin Ecclesia exslilisse, nisi quod ve) ipstiin,
fuei'ant bona volunlale, sed lerribili Judicio Condito-. ut Jam diximus beatum Augustinum",vel nos qui
ris, eliara ipsius bonsevolunlatis possibililate privati. eum seclainur, istius errorisaccusat;
Cum ergo el illi (de quibus supra dicfum) hsere- Tertiam ha.resim popit praedeslinationibusneees--.
tici naturara lanlumraodo-vel defenderint, quasi sitates et vim inferentem. Cujus, ut sibi videtur,.
inimulabiliter bonam,~velaccusaverinl-quasi immu- auclorem non taeet, vocans eam Gotteschalcanam a_
tabiliter malam; et ideo de gralia vel de libero qttodam videlicet miserrimo et infelicissimo mona-
NOT.E DUVALLUDOCTORIS SORBONICI.
o Aflirmat nullos docuisse nos pcr gratiam solam Clemente lib. III Recogniliomim; Bardesancs ex;
absqne libero arbitrio salvari, qttia si qui ftierini, Auguslino,' cap. 55 lih. de llseresibus; Manes
ab Ecclesia lanquam htereiici perpetuo sunl babiti, cenltim annis post Bardesaiiem, a quo Maiiichrei,ex
ita ut parlicula illa (nulli) excludat eatholicos, non eodem, cap. 70 ; ul videant no.vatoresnosiri perver-.
autem quos Ecclesia condemiyivii: ant saltem quia suni sutini dognia de sahitc per solam gratiainK
expressenullus unqiiam ila docuil, sed sohim libermn absque liijcro- arbitrii concursu et cooperalioue.-
-arbitiiuni de m.ediosusliilcrunl, ut Simon Magnsex oinnibus relio sxculis inaudituni fuisse.
127 .' 'FLOUi DiACONTLUGDUNENSJS . 128
cho jaindudum (illic neseimus quo ordine) dam- A , ipsam raortem,a Deonon esse, id est ad DeiJudiciuiu
nalo, el annis Jam plurimis carcerali ergastulo renon perlinere assereret: ubi si quseraiur ab eo unde
truso, iiOmineGolteschalco,qui si aliquid lam grande sit mors et iniseria.si a Deo non est, quid .abud re-
el periculosum contra fidera calholicam docere prse-,, stal nisi ut contra omnemverilatem respondeat aul a
surapsit, tit necessario synodali indicio tali ac tanta nullo esse, aut a diabolo esse;cum a nullo ea esse
damnatione plecteretur, profeclodignum fuerat, jtixla dicere insanissimum sii: diabolus auiem cansas pec-
anliquum Eeclesiae inorem, ut tantus error, propter. candi laiiiiiminodo snaseril, ultionem. vero pcccatL
cautelte studitiin, ne eo plures inficerenlur, cteteris non ipse,"sedjuslus judex inluleril.
Ecclesiis in diversis regni partibns constilutis, etsi Quod aulem dicil prccfatum Goliesclialcumprm-
non in initio, quando lanltim nialuni est deprehen- deslinationibusnecessitales el vnn infcrenlein: si ita. -
sura, vel in fine quandotanla est severitate damna- boc dicilqtiasi illa pr-edesiinatioreproborum ad in-
tum; saltem poslea per litteras synodicas et eccle- teritum alicui eorum vini et necessilalem imponat
siasticas, ad oninium fratrum et coepiscbporumno- adHialum, id est ut ineviiabililer mali sint, et om-
tiliam perferretur. Quod si.roore, ut diximus, eccle- nino aliud csse non possinl, boc oninino'alienum est
siastico semper a Palribus observalo factutn fuissel, a fidecaiholica : quia omnipolens Deus (qtii nemi--
niclius nunc scirenius, et paraliores essemus ad re- B - nem vult essemaluni).niniis absurdum et impium
darguenda et conviucenda quae iste euin docuisse- est, ut tlicatur quod aliquem cogal et compellat esse-
proponil, dicettseum prmdeslinationibusnecessilales,* , roaltim, et (de quo scripluni-est: Justus. Dominus
el vim inferenlem. juslitias dilextt (Ps. x, 8) aliquem- coropellat esse
Quod ergo de prsedeslinalionibusvelut pluraliler inJusium.-Sed hoc agitur in omnibtis reprobis, de
dictis eum accusat, manifestum est, sicul Jam in-. pecealis eorum et supplicio extremo, quod actum
mullis superius demonslravimus, quod.non ei lanlunr • esl in primo Iionjine peccantejudicio primo : ut. si-
displiceat btijus nominis, id est, prredesiinalionis cut ille nulla Dei impulsione vel compulsione aut
pluralis numerus, quanlum ipsius prredestina.ioiiis praedeslinalione| compulsiis est ad pecoandum, sed
vere pltiralis, id est duplex effeclus : tam videlicet sua lantum sppnte peccavil, judicium tamen et dam-
(ut frequenlei*diximus, et iex Scripturis sanclis os-. nationem ipsius peccati nolens invitusque suscepil,.
lendimus) in prreparalione electoruin ad vitam, qiiam qtiod fuil suppliciura.hominis priinum : ila et omuis.
in prseordinalione reproborum ad pcenam. Quod ut reproboiûmniultiludo, quceex.illa damnalioiie de-
isie contra fidem Ecclesise denegaret,. tanluni et. scendii, non Dei prsedeslinalionecompeliitur ad pee-
lam lacunosura laborem assunipsil, ut novis argu- caudimi, cimi Deus iiiilla peccatapraedesliiiaveril;
nienlalionibus nobis persuadere conelur prsedesli-.',C' sed lamen ipsius divinte pi'_edestiiialionisjusto et
nationem esse substanliam Dei, imo ipsum Deum aeterno judicio compellittir ad Iuendum supplicium;
esse prsedestinationein, et ideo pluraliter de ea non recipiens a Deovim et necessilatem Juslse damnatio-
dchere sen.liri-: videlicel ut in parle lantum elccto- nis, qure ntillanilbabuit vim aut necessilatera perpe-
rum seniienda sit prtedestinatio; in parle.autem re- trandre iniqtiilatis. Neqtie cnim illi qui a sinislris
proborum miuinie. Et ex hac occasione, ut juslam slabunt in judicio, et puniendi suut igne-seterno,-
reprobortini prsedestinationem ad supplicitim seter-, vplenles suscipient tale supplicitim, sed ulique no-
nmii evacuel, in taiilam prorupit audaciam. ut aper-, leriles et invili, et irreniediabiliier dplenles ac tre-,
tissime conlra fidein, et verilalem Scriplurarum as- nienles, divinremajeslalis nulu, et angelico ministe-
serere conaretur quod, sicut peccalum non est a rio illuc praecipiiabuntur, sicut Doniiims. aperte in_
Deo, ila el ejus supplicium, id est omnis miseria ct Evangelio dicil :^Sic cril in consummalionesmculi:
iriors, quse peccantem honiineni consecula est, non exhibunt attgeli, et separabunl tnalos de mediojuslo-
sit a Deo. Cum, manifeste a Deo juste damiiante et. mm, et miltenl eos ht caminiim ignis : illic erit fle-
Judicanle, et miseria laborum et sudorum peccanli lus, el slridor deniium (Matlh. xut, 40-42). Istis
homini inflicla sil, etipsa-Iaborum omniura exlrema namque messoribus, id esl niinistris ^ngelis, quando
inors, dicente Doininoad eum de miseriis -vilcelabo- venerit messio, id esfsceculi, consummatio, ab ipso
riosse: Maledicla lerra in opere luo : in laboribusco- judice dicelur : Colligile zizania, et alligale ea in
medesex ea: spinas el tribulos germinabit libi, et co- fasciculos ad comburendum; Irilicum autem congre-
medes herbas terrm : in sudorevulius tui vescerispune gate in Iwrreum meum (Ibid., 50). Ecce qualem vim
"
(Gen.m, 17-19). Ubi slatini de.extrema raorljs poena, et necessilatem divinaeprajdeslinationis erga repro-
subjunxil: Donecrevetiaris in lerramde qua suniplus bos Ecclesia Dei juxta evangelicamveritatem credit,
es :quiapulvises,el in pulverem reverleris(Ibid., 19). id esl vim et necessilaleni.judicii ;;iion vim, el ne-
Sed el muiieri qure anle virum sutiin peccavii, ipsius cessitatem peccali.. Qui autein, vim, et necessi-
peccati poeiiampropriam, prseler illatn, quseei ciira latem peccandi Deum intulisse bomiiii vel in-
viro comraunis esl confestiin irrogandp ait: Mulli-r , ferre dicit, manifesle horrihiliter in Deuiri blasphe,-
plicqbomrumnastuas et conceplusluos; in dolore pa- mat,- queiii ad peccata conjpellendo, tilique aucio-
i't'c_filios, etc. Negando itaqueiu parle reproboruraL rem peccati esse confirmat. Hoc igilur modo uos-,
Justam divini judicii pi*sedestinationem,ad hoc "de- secundum verilaiemSfei, de reproborum prsedesli-
vo>ilus est, ut cliam pmnes -luiraanas miseiiasel L n:;tione seniimus : fideliter.eum coiifilOTtesnonpeor
T29 - "LlBEtt ADYERSUS.JOANNEMSCOTUM. ISO
cali eornm, sedjusti supplicii auctorem. Et ideo quod A^tantia
j sua spiritiiali,. id est esse, scire,, velle : sed.
isle deliral, quasi hujus prredestinalionis prsedicalio, tamen esse in poenale est: scire auiein. et velIe..to-
iiecessitalis ad peecandum sif irrogalio, quam' sit tum ad errorern, totum ad malum conyersurii est..
-calumniosum et vanum putaraus, quod ex his qure- Quid est ergo "quodiste glorialur naluram humanam;
-dicla sunt omnibus clareat. peccando ista non amisisse, id est ut possit esse,.
Post hsecisle subjungit: Substantiam Iwminis esse scire, velle, cum omnium horum bonum el felicila-
4ria,_id esi esse,velle, scire; et hanc .peccando.non tem- omnino amiserit, esse .incipiens, misera ex.
amisisse. Nos autem subslantiam homiriis non aliud beala,. scire amitlens divina, et velle perdens cce-
essedicimus, nisi quam Scriptnra divina in princi- lestia : nisi qiianlura ea poslea adjuvit et erexit gra-
pio conditionis humanaedemonsirat dicens : Forma- tia Gonditoris, ut amissa boria recognosceret, reco-
_t>i"f
igitur DcmiinusDeus Itominem de litno lerrm, et •gnila doleret, dolendo et poenitendo^divinumauxi-
inspiravit in faciem .ejus spiracuium vitm, el factus lium implorarel: alquc ila quod amiserat.suo vitio;
€si homo in. animam vivenlem (Gen. 11.,7). Ilrec est divina bonitale reciperet. Propterea igiiur ineffabilis
_enimsubstanlia hominis, qua subsistit et vivit, sicut misericordia Gondiloris non abslulil ei eliam post
-docli indoctique novernnl, anima scilicel, ef corpus peccatum hsec naluralia bona sua, id est esse, scire,
sibi vilaliier connexum; sed corpus de limo terrre, B . velle, ul. babercl cui misereri potuisset : si enim"
ariima ex inspiralione Dei.IIisconstat, et ita factus post peccatuinnoluisset euni esse, sinml ulique ctim
esl homo in animam yivenlem. Cum ergo ita^doceat' ipso et in ipso periret, et scire, H velle : volnit iia-
diviria.auclorilas, et ita teneaLcatholica verilas, quid que eum esse, ut haberel cui niisereretur; voluit
sibi vull isla superfluitas, substantiam hominis esse eum scire, ut haberet quem sua cpgniiione illnmi-
tria, id est esse, velle, scire? cum manifestum sit minarel; voluit eum velle, ui haberei quera suo
substantiam hominis non Iria esse, sed duo qusedam, - amore beatificaret. Ita et diabolus qui crealuram Dei
id est (ut Jam .diximus) aniniam et corpus. Sed iste, disperdere voluit, remansil yictus, et Creatoris bo-
prsetermisso corpore, quod naturaliter ad substan- nitas, et misericordia permansit irivicta. Sed isle
•tiam hominis periinei; subslanliam hominis esse di- cur hoc proposnerit, ex sequenlibus ejus proposilio-
--cit,esse, velle, scire; quae utlque in sola anima con- nibus manifeslius apparebit ^ '
_
:sistunt : quasi substantia hominis non sil, nisi Subjunxit enim slalimpostislas duasproposiliones
-anitna sblau Yidetur tamen ex disputaiionibus san- sibi coliserentes et ait : Nultam naluram posse pe-
-cti Augustini in libris de Trinitate occasionem di- rire, nec libergm volunlatem eum perdidisse, id est
-c.endiista sumpsisse : sedabsit uttanlus doclor-lam naturam suam.ln quibus verbis, quod.definivit nul-
absurde unquara dixerit et iniperite, ut cum, sub- G ' lam naluram posse perire; quod uliqiie generaliter -
slantia hominis sit aniroa et corpus, ille definierit de oninium remm nalura dixil, unde didicil, atit
substantiam esse hominis, esse, velle, scii-e. Non- unde verum esse ostendit?. cum manifesle omnis
ergo ait (sicuf manifeste inlelligere pplerit qui dicla reriim natura sicut voluntate Creaioris potuit ex
ejus in eisdem libris diligentissirae Iegerit el per- nihilo subsislei'e, ut esset quae anle n.on erat; ilr.
penderil) substaniiam esse hominis bsec tria, id est eliam, si ipse velil, possilperire, etyiedire in nihi-
esse, scire, velle : sed in substanlia esse hominis Ium, ul non sit. Hoc rianique et Scriplu.ra ostendit
non exterioris, sed inlerioris, id est in nienle ralio- dicens de magnitudine et polcnliu Crealoris : Excel-
nali, ubi crealus €sf Iwmo ad imaginem et simililudi- . sior cmlo est, et quid facies ? profundior inferno, et
nem Dei (Gen. i, 26}. Docens ea esse in ipsa mente unde cognoscesJ Longior lerra mensura ejtts el lalior
rationali et intellectuali, naluraliler et substantiali- inari. Si subverlerit omniai vel in tinum coarcldverit,
ter a Deo insita. Unde et reclissime in eisdem dis-.. quis resistet ei? aul quis clicere ei potest: Quare ila
putalionibus dicit haec tria unitis cum ipsa ct in ipsa facis? (Job xi, 8-10.) Certe ipse omnipoicns
merite esse subslanliae. Quia videlicet ipsa mens sic- Conditor cum.propier nimiam malitiam et impiela-
ut subslantialiler babet esse, ita substantialiler ha- i tem hominiim pararet delere mundum diluvio, ai-
,
bet velle : id est substantialiter et naiui*aliter habet " lestante Scriplura, sie ail : Delebo, inquil, hominem
seire posse et velle pbsse. quem creavi a facie lerrm,. ub homine ttsque-ad ani-
Magnum est utique bonum istud naturae ab oplimo mantia, a repiili usque ad volucres cceli(Gcn. vi, 7).
Condilore bene et mlrabiliter condilse. Sed si boc Et iterum : Repleta esi terra iniquilalea facie eorutn,
solum habeat mens horoinis ut possit esse,_possit et ego disperdatn eos cum lerra (Ibid., -15). Sicut
scire, possit.velle, et non habeat ex dono ejusdera ergo illo magnoet horrerido diluvio magnaex parle
Conditorissui ut possit bene et beate esse, possil pie natura mundi deleta est, et in delerius conimutaia,
et recte de auclore suo.scire, possit, amando illum, sicul diclum fuerat: Et egodisperdam eos cum lerra :
cura illo esse velle, quid ei proderit baberp esse, et omnis pene natura animalium, quse in niundo
scire, velle, cum totum hpc malo suo habeat, si illud eranl, id est tam hominura quam pecorum, aquis
donum Crealoris sui JIOIIhabeat? babebit enim esse deleia est : etiam animse impioriim, qui tam hor-
infelicker, scire fallaciter, v.elleperniciose el nequi- , rendo supplicio inlerire merueruni, reservalaesunt
ter : sicut etiam angelica natuiâi in diabplo et an- el transierunt ad majus, id esl infernale supplicium.;
- gelisejns damna.ta,, utique habet bsec tria in sub- salvatis his solis
qui lam exiguo nuineroin arcaJiei
' "
131 FLORI D.ACONl LUGDUNENSrS 132
misericordla liberati sunt : nonne (si Ha vellet) de-. Aeo quod, secuiidtmi istum libera voluntas ejtts, ipsa
lei*eomnem naturam mundi, et mundalium slvc coe- sil natura ejus- Nos aulera, juxta (idei catbolicse
ieslium rerum facillinie hoc posscf admiranda po- vcritatem dicimus qtiod natura illius primi hominis
leniia Greatoris, sictil nianifesle in libris Macha- a bono Crealore .ex- toto bona, et bona voluntate
breorum. Qnidam sancli viri conlra advcrsarios suos prredita, condila sit. Hoc estenini quia creavil Deus
dimicaturi dixisse IegunLur : Nos autem in omnipo- hominemreclum (Eccle. vil, 50), sicut Scriptura dicil,
tenli Deo qui potest el islos-coiiiruriosvenieiiles, et ila lamen ut rion tanluni nalurali bono essel in eo
nniversum mundum uno nutu delere, confidimus(II volunlas bona et libera, sed ut vere in eo quod con-
Mach. vni, 18). Requirenduni aulem ab islo est in dilus fuerat stare possel, divlnaegralire indigerel, et
illa ullima mundi conflagralione, de qna bealus Pe- adjuvarelur. Unde illa vox ex persona ejtis intelli-
trus aposlolus dicit : In qtta cceli magtw impelu gilur in psalmo dicenlis : Ego autem dixi in abundan-
transieni: elementavero calore sotvenlur (II Pelr. m, tia mea : Non moveborin mlernum (Psal. xxix, 7,8).
10), quid sentient tunc futurum de qualuor mundi Ubi statim de|casu suo subjungit, et dolens dicit ad
elementorum natura? Si enim sic permanebunl ut Deum : Avertisli faciem tuam a me, et faclus sum con-
•nimc sunt, quomodo est vera apostolica ista senten- turbaius. Qnbd enira in aburidaniia erat, et bonre
• lia? sin autem maxima ex parte iiniiiutabuntur, vel B voltiniatis,et bealse libertalis anle peceatum, ex Deo
peribunt, quomodo esl vera isla definitio, quod ntilla illi erat; eui ctdicit: Domine, in voluntaietua prmsii^
possit perire natura? Certe qualuor vicissitudinuni lisli decori meo viiiutem. Quod autem, avertenle Deo
lempora quibus annus ducilur ae rediicitur, id est faciem suam ab illo, nec eum vullu suo ilhuninando,
veris, el aestatis, aulumni, et hiemis, habent pro- faclus esl conlurbalus, merilum ac posna peccati fulu
'prise et distinclre qualiiatem naturse suce : sed cum Tsie atitem qui, absque illo divinse gratice adjumeulo,
fuerit coeluni novum, et terra nova, et cessaverit in lanluin in eo solmn nalurae bonum praedicat, ut
xursus iste solis et luiire ac sidcrum, quo nunc ad i*e- liberam volunlalem , nec peccando jllum amisisse
Teclionem et quietem morlalium dies noctesque sibi conlendat, ita ul etiam ipsam liberam voluntatem
-coniinuaiimsuccedunt, et idcircp eiiam illre quatuor naturam ejus esse dicat, manifesie Pelagiano errore
vicissitudines lemporum, qure solis cursu peragun- involvitur; asserens hominem sola nalura, et ante
lur, sictit nunc sunt esse non poterunt, quomodo peccatum liberam vohinlalera babuisse, et posl pec^
uon peribil ebrum.natura? catuni eamdem liberam volunialem eura non ami-
Sed et hoc inierrogandus est, quid credat lune sisse.elipsam liberam voluntatem naturaiiiejnsesse:
fiiliirum innovalo coelo ei lerra per ignem, et in cum profecto nonfuerit libera, nisi quandiu Deura pie
aliam qualilalem, quse immortalibus sanclorum cor- ^ sttbdiia permansit bona; ubi aulem, Deuni conlein-
poribiis congruat, mirabililer translatis. Quid, in- nendo, et mandatum ejtis supftrbe transgrediendo,
trnam, tunc futurum credat de universa naiura vo- peccavit, slatim facta sit sub jugo peccali. Quia,sictit
lucrimi, quadrtipedum, repliliura, natatilium? Si ipse Domiiius dicit: Omnis qui facil peccalum, ser-
enim illa lam immensa conflagratione penilus con- ims est peccali (Joan. vm, 54, 56). Et ita quse anle
summanda ci'edenda sunl, quia nihil Jam morlale eral libera ad bonum, post illam miserabilem rui-
ille nmndus innovatus recipiet, quomodo verum erit nam, perseipsam non poluif esse libera, nisi ad ma.
nullam posse perire naiuram ? Maxime cum et de iuin. De qtto profijndissimo daranalionis mala nuN
ipsb tantae immensitatis mari in illa lani mirabili ialentis valel assurgere ad liberlaiem bonsevolunta-
rerum commutatione scriplum sil : Ei mare'jatn tis, nisi illo liberanle qui ait: Si vos filiusliberaveril,
non esl; si ergo dixisset isle huroanam naiuram non tuttc vere liberi erilis.
posse perire, utcunque audiendns essct, non quia Isie autem, qtti proplei*eaeum putat non amislsse
Deus non possil eam dissolvere, si velit : sed quia peccando liberani volnntalera, quia cnm ijisabbna
"promissio Domini nostri irrita esse non potesl, quia el libera volunlate esteonditus; el ideo naturaliler
ipse pfomisil dieens : Vcsfri auiem ei capilli capiiis ei inerat ipse bonse voluntatis affectus, scire debet,"
omnes numerali sunt (Mallh. x, 50). Et alio loco : " quod Ideo condidit omnipotens Deus pinnem ralio-
Et capillus de capite vestro non peribit (Luc. nalem creaturam, et homiuum scilicet etangelorum,
xxi, 18). Cum autem generaliter dicat, 'nullam bona et reciajvolunlate prseditam, ut quandiu ser-
nattiram posse perire, altendat quid eliam in varetsuiim ordinem pie Deo subdila,lel gratia ejus
natura rationali, id est diaboli, et angelorum ejus adjuia, permaneret in ea dignitas sua, id estet na-
actum sit divino et lerribili judicio , qui non liirse bonum, el ipsius gratice donum. Si autem con-
- solum velle 'bonum, sed etiam posse vclle ipsum tra Creatorem superbiendo, et de se potius prsesn»
bonum perdiderunt. Poslquamaulem dixit nullam niendo, desererelordinera subjectionis et obedientire
naturam perire posse, statim qui hsec omnia dixerit suse, continuo, ipsius Conditoiis juslo Judicio, et
oslendens subjungil: Nec liberam volunlalem homi- dbno gralite privaretur, el natura in deterius con-
«em perdidisse, id esl naturam suam.' Yidelicel quasi verleretur. Unde in psalmo scriplum est: Homocum
illa falsa et fallaci ai*gumenlalionesua, qua ait nullam in Iwnore esset, non intellexit; comparalus est jumen-
naturam posse perire, boc nobis probaverit quod lis insipienlibus el similis faclus esl illis (Psal. Lxxxiv,
homo peccando liberam vblunlatem rion amiserit; - 15. 2!).Erat namque anle peccalum inhonoie
153 IilBER ADYERSUS JOANNEMSCOTUM. 134
iiaiiirsebonce a Deo conditse; erat in hotwre gratire A . sed de ilta volunlate, qna vel suminuiti boiium dili-
-sibi a Deo collaise. Sed Iiiine honorein divinceboni- git, cum recta est, id eslDeum, vel infiraum bonum,
-latis el gratire, uude haberel non inlellexit, cum , cum prava est, id est raundurii, Hsec enimvolunlas,
deserto Crealore de se prsesumpsil, ef, suggeslione cum una sit natura cum ea Volunlale qua mens dili-
serpenlis, Deo similis tanquam sub nullo Domino git seipsam, mulltim tamen dislal affectione : quau- .
-esse concupivit. Unde et ipse merilo a Creatore de- tum dislafinter dileclionem sui, et dileclionem Dei,
serlus, totus in deterius commutatus est, etanima inter dileclionem sui, et dileclionera mundi. Illa
videlicet et corpore: anima, quia amissa libertate enim volunlate seipsam araat: ista volunlate vel
Justilire, amissa liberlale bonae;volunlatis, et peccalo Deum diligit super se, vel munduni infra se. Quse
dominante depressus, ea quse sursum sunt, quserere lanien voluntas, ut diximus, natura una csl, sed
«essavit, etinfima, velul bruto, el pecudeo sensu, afieclione eflicilur diversa." Et singularis esl in dile-
appetivit; corporej-vero, quia movlis eonditione clione sui, et inuhiplex in dileclione rerum bonarum
damnatus ut In terram et pulverem, unde sumptus vel malarum quibus trahitursive dislrahitur. Et ideo
est, more jumentorum dissolverelur, justi judicii cum illa volunlas naturte, de qua beatus Augusiinus
senlenliara excepit. Ecce ad quantum maluni devo- disputal, idesl qua mens diligil seipsam , miiil per-
hita est bumana nalnra, peccati merito lota in dele- 1B tineat ad liberum arbitriuni et liberani voluiitatem
ritis commiilata , Iiberlate ad bomim amissa, et ad quo vel bona appettintur, vel mala, sed laniuinmodo
solum inalum appetendum libera, nisi ejus gratia mentis sit, et ad ipsam referatur; niiiius callide, vet
sanelur et redinlegretur, qui venit qumrere, el salvare niniis stulie isle adjungit ei tiberlatem, et vocateain
<juodperieral (Luc. xix, 10). libertim arbilriuni, vel liheram voluiitalem. Quod
- Angelica aulera nalura quanlum in diabOlo et an- beatus Augustinus nullaleniis dicit, et absit ut dice-
gelis ejus depravala, el horiibililer in deierius coin- rel. Quis enim nescial hauc meiiiis.voluntatein, qua
mutala sit, afnisso libero arbitrio adbonum, ut non seipsam vult, ei diligii', oranibus hominibus natiira-,
soiuni ad illud ullatenus assurgere, sed nec velle Jam liter esse coniinunem, el semper liberi arbilrii ad
possint, et ad solura malum -nunquam mulanda ma- scipsani aiuanduin ? Quse eniin mens in hoininibus
litia conversi, quis digne possit expavescere,-quanlo esf, hisi amenlium et denieniiuiii, cujus voluntas
minus verbis explicare? Nam et corporis natura non naturaliter velil.et menienicui inest, et seipsam,
ipsa est, el sana, et cegrota : sed qure valet ac liget esse, vivere, incolumera pernianere?Ad hoc oinnium
bono sanilalis, ejus amissione in delerius versa gi*a- mentiura volunlasesl libera. Quid enim liberius tali
valiir et affiigilur morbo segriludinis. Sed iste, qui volui)lale,qu__menleni,cui inesl, diligil esse, diligit
liberam-.voluntalem,et liberum arbilrium ad bonura, vivere, diligitnon perire? velquid magis superfluunt
non credit esse bonura humanre menlis, sed ipsam et supervacuum, ut lalis voltintas appelletur l.ibera,
mentem, neque esse in mente, sed ipsam mentem, qttaenunquara potest esse aliud, ad diligendam se, vel
videlur occasionem sumere, sicul Jam et supra dixi- ad inentein cujus est: aut uteadem lalis voluntas ap-
mus, ex quibusdam verbis sancli Auguslini in libris pelletur liberum arbitrium, cuin arbilriuin esse non
de Trinilate (Hb..x, c. 11 et 12), cttm-ille veraci- possit, nisi in diversis rebus, qure discernendse ,-vet
ter omniiio dicat, et menlem, et scieiitiam menlis, dijudicandse , vel eligeiidae, sive reprobaiidse sunt?
qua seipsam novit, el voluntatem mentis qua seipsam Yoluntas vero menlis niliil inler seipsara diversitaiis
vult el diligit, unam esse naluraliter suhslanliain, irivenial, sed et seipsam semperaequaliier diligal, ct
quse et est existendo , et seipsam agnoscit sciendo, naturali pace atque unilate semper sibi cohsereat.
et seipsam vult diligendo. Vere eiiim hoc tolum, Desinat -ilaque dicere, cum de libero arbilrio ho-.
id est et mens, etscientia, et amor sui substan- minis agitur, quo vel bona ad salulem, vel mala ad
tialiter unum sunl. Quse lamen duo, id est scien- perniciem suam diligii,talem voluntaiem raenlis esse
tiam, et voluntalem menlis, qua seipsam novit et naturam. Quia licet et ipsa sit menlis volunlas, quse
diligit, non dicit itle esse meniem hoininis, sed in * el seipsam, el htec diligiL.,lamen alia affectionedili-
mente Jiominis; el ideo hujus dispulalionis mani- git seipsam, quse ita naturalis est ut nunquara niu-
feslus est error. telur; alia affeclione diligit isla, quse omnino varia-
Quodeum de libero arbitrio dispulatur, quo, libera lur e.t mutatur, dum vel ad bona vel ad mala dili-
bominis volunlale, vel boiiura vel maltim appetitur, genda coriveriilui*a;nam si talis voluntas mentis, qua
•nonde illa voluntate agitur qua mens diligit seipsam, non seipsain mens, sed alia vel bona vel niala diligii
NOT.E DUYALLHDOCTORIS SORBONICL
i Non asseqiulur menlerii Joannis Erigenae Eccle- ' clesia Lugdunensis quod accipiat libertatem utservi-
sia Lugdunensis, qiianinra ipse possum conjicere. luli peccaii opponatur juxta illud Joann. vm : Qui
Nec enim dicit primo Erigena volunlateui et aiimiam facit peccaium, servus est peccaii. Erigena tamen
ejtisdem esse iialura., sed solura voluntatem ipsius eam pro facultale ad ulrumlibel, lam ad bonum
nientis et animse in dileclione suipsius agere ut na- quara ad maltira, accipit, quain in homine post pec-
luram, non aulem ut tiberam. Secundo pie paiiter^ catum remanere ex Augustino certum esl, iia ut
el calholice seniil Erigena cuin dicit Iiberlaleiu in dispulatio hoc locb videatur esse denomine. —-Bel-
boinine posl peccaltuii remansisse, vigorera lainen larmiuus,iib.. v de Gialia., eliib. A.rb., variiscapi-
el poteslatein illius aniisisse: arguit autem eum Ec- tibus. - r.
"
£3-3 FLOKl DlACONiLUGDUNENSIS iSS
nisi pef redemplionem m_c_set mortis Chri-
qtiibus aul bealificelur, anl miseia afiieiatur-, naiura .\ poluit,
esset hoininis, sieul istc dicit, aut bona esset tan- sti, sicut Apostolus att ad quosdam, qui sealiterpu--
lummodo,. aut mala,. ei ex alio in aliud mulari non Jabant posse ]Juslificari ; Ergo Christus gralismor-
hmc esl sapienlia verbi, hi
posset. Hsec igiltir volunias, id esl lalis affectio liu- tuus est (Gal. n, 21), et
manre volunlalis juxla veritatem Scripliirarnra Dei,, qua evacuatur crux Chrisli (I Cor.i, 17). Yere-enira
a bono Crealore bona et recta est insila bomini, cum. si posf aliud peccatum veram libertatem bomo ha-..
crearelur, hrec, (in illo cooperante Dei gratia) bona. bere poluit, nonindiguil redemplione, non indiguit
et recta permansit;, quandiu Creatori pie obedivit.. redemptore, et superfluus est_advenlus Ghristi, su-
Sed quia et ipsa humana nalura ab incoramutabili. peiflua esl mors Christi.
Creatoremutabiliscondita est, et talis affectio mentis. Quod autem dicilislepeccanfemhomhiem non ami-.
humanresimilitermutabilisest, sietitin bono (adju- sisse liberlatem sed ipsius libertaiis vigorem el pote-
vante Dei gratia) el cecidil ad inalum occullo Dei slatem, non.recle dicit, quia non recle senlil.. Non
Et enim bbnum ' liberlalis ex parte lenuit et ex-parie
judicio, eadera gralia deserla. (sicut srepissime
dictum ,est) qute erat libera ad bonum, araissa illa anrisit ; sed, sicut vigorem, et potestatem liberla-.
felici libertate, ccepit esse sub peccati misefa ser- tis, iia ipsam perdidit libertatem, ul Jamper se ad
vilute. g verum bonum, unde cecidit, liber esse non pos-
4. Adjungil ille quasi definiendo : Libertalem ho- sil. Remansit aulem liber ad maliun ; quia, sicut
-mini posl peccatum remansisse, vigorem et potestalem libera voluntale deseruit bonum, ita libera volun-
ejus perdidisse. In quibus verbis non est diutius nio-. tate adbsesit imalo, Habet itaque bomo post.illam
randum : quia, sicut supra jam stepius diximus, qui damnalionem Iiherum arbilrium, quo propria vo-.
anle peccaium erat liberse vohinlatis, el naturse luntale inclinari potesl eLinclinaluradmalum.babet
bonse, et dono gralice ad summum et seternum bo- liberum arbilrium, quo possil assurgere ab bonum ;
ntim, ad quod condiSus fueral amandum, et deside-. ui aulem assurgat ad bonum non esse proprise vir-
randum, quserendiim,.inveniendum et conlemplan- tulis, sed gratite Dei miserentis. Ilabel liberum arbi-
dum.peccando [ul., peccato] cecidil a lanto bono, et tiiutn ut possii benc velle, ul possil bene vivere, ut
fctctusest servus peccati, sicut Dominus ipse leslatnr possit Deo adhserere; sed ut bene veiit,ul bene vivat,
dicens : Omnis qui facit peccalum servus est pecccni utDeo adbereat, non est suse virlnlis, sed gralite
(Joan. vm, 54); et bealus Pelrus apostolus dicit: Dei misereniis. Nam et qsii graviter regrolat, potest
A quo enim quts superalttr, ejus et servus est (II dici posse recipere sanilateni, sedtil recipiat sanila-
Pert. II, 19): ita, amisso dono gralire, vilialo et cor- lem. habel ne.essarium medicamentum. Et qui mor-
rupto el depravato bono natura.!, sie miserabiliier a 'u tuus' est, posset dici posse resurgere, posse vivere,
laiua felicitale lapsus esl, ut ad illud bonum aman- non lamen sna virlnle, sed Dei. Ila el liberum ar-
dum,d perfruendiim, cui inhrcrere debueral, nullum biiritnn honiinis semel saucialum, semel mortuum,
possit habere recursum, nisi pei* misericordissimi potest sanari, non (amen sua yirttue, sed gratia riii-
recoiiciliaioris et mediatoriS' auxilium, el sanguinis seranlis Dei. |Et ideo recle omnes admonentur,
ejns pretinin, a quo redimimur de tanla capiivitate, recte omnibus verbum Dei prtedicalur, quia habenl
nl i'ecipere possimus prislinam libertatcm, et de. posse credere, babent posse corivertiad Deum, ut
inimicis efliciamur amici. De quo medialore Scri- verbo exlrinsecus admonenle, el inlus Deo susci-
plum est : Unus enim Deus et mediator Dei el homi- lante, qui audiunl reviviscant. Ut reete de bujusmo-
w m Iwmo Chrislus. Jesus, qui dedil seipsum redem- di homine dicatur : Quia motiuus fuerai, et revixil;
ptionem pro otnnibus (I Tim. n, 5); el iterum : Cum perierat, el invenlus esl. De nac possibilitate huma-
inimici essemus, reconciliali sumus Deo per motiem nre nalurse, quce lamen nihil valet absque divinse
filii'ejus (Rom. v, 10). Quicunque ergo dicil, posl il- gratise largilate, ila beatus Augus.inus do.cet di-
lam transgressionis infelicissimam ruinam, qua,_ cens (de Prmdest. sancl., cap. 5) : _ Posse habere
amissa prislina libenale, faclus est servus peccati, ' fidem, sicut posse habere charilalera. naiurse est
factus est servus-ejus a quo el stiperatus est,-factus ^ bominiim : babere auleni fidem, sicut habere chari-
inimicus Dei, et indiget uno mediatore el reconci- tatem, gralia est fidelium. j Sed cura voluntas cre-
liatore, per quem accipiat redemplionem a servitule, dendi aliis prseparalur, aliis non praeparatur a Do-
et reconcilialionem ad Deum. Post hanc, inquam,. mino, discernendiim esl quid veniat' de misericor-
lara magnain el miserabilem ruinam , quicunque dia ejus, quid dejudicio. Universm enim vim Domini,
dicit eum habuisse vel habere libertatem ad verum misericordia et verilas (Ps. xxiv. 10). Investigabiles
bonum appetendum, amandtim et promerendum, auiem sunt vice ipsius (Rom. n, 55). Investigabiles
riisi per gratiam veri mediatoris redimalur, Juslifi- jgitur sunt, et niisericordia qua gralis liberat, «t
cetur, reconeilietur et reformelur, omnino conlra yeritas qua jusle Judicat. ,
fidem Ecclesise senlit, contra verilatem Evangeli- 5. Iste postquam irianitet* et fallaciter dixit post
cani et aposlolicam docet, et omnino (quanlum in peccatum bomini Hbertatem remansisse, subjecit
se esl) evacualor est crucis Christi, evaciialor est atiam concl.usionem,et ait: Semper naturaminchoare
moriis Christi. Quia si aliter homoposi illud pecca- posseel perficere nonnisi per gratiam. Qubd si ita di-
lun veram mentis libertatem habere aul recuperar. cit, quasi nalura hominis per liberum arbilriiim
557 LIBERADVERSUSJ.OANNEMSCOT-UM. 158
sttum seraper pbssit bonum incbbare, sed nbri nisi A_.demus-: quia, si pr_escieniia e't -pfaedesliriatipTiei
per graiiam Dei .perficere Til.inclioaiio totius boni non est alicui causapeccali, sicut/omniiio'vef-_im
seinper homhii .deputetur, Deo auterii tantummouo ^st", prgo eadem-divina prsescientiaet prsedestiiiatio
ejus perfectib-: utprimara parlenv borii agendi sibi iibn est jnjusfa,1iec in ailiqiioviluperanda,.qtta ini-
vindicet bomb, secundam Dens-: falis sensus oniniiio pibs in sua impiefate perseverahles pi*_eseivitjet
P.elagianus_esl,-elcontrarius-Evangelieceel Aposto- prsedeslinavitrelerhissuppliciis condemnandos.Quia
iicae"verilati. Quia et ipse Dominus -ut -Iriitiuih boni -sua prsescientia-ei-prsedesiinatipiieoimiipbiensI>eus
noslri osiendat non esse-exnbbis, sed ex illo, ait: norfeis existifcausa peccati',' sed justus_ultpr pee-
Nonvos meelegislis,-sedegoelegi vos(J<bah.x-v,16), eati, neCeos impellil sid peecariduni,sed justfetradit
EtAposloIusdicit-fideiibus^ Quiaguiccepil iri vobis adluendum Supplicium. Pr_e_i'cit-prgbsicut^vefo
opus bonum,'perficie't-'usque in diem Clirisii 'Jesu et-verus Deus hbrijinum futura peccaia; unde et
(PMl. i, 6); et iterum : Vobisdonalum est pro Cliri- Scriplura dicit i Deus eeierne, qui occhllofurri0 io-
sto nonsolumitlJnetim creddiis, vefum eliamulpro gnii6r;qui-itosiiomnia ariiequdinfiaiit[Ddn.-xiii,-42)_
ilio patiamini.(Ib., 29).*.Et"-beatusôannes Aposto- Nontit.ad peccaudum sua pfsescieiTtiaJiliquemeom-
-iusdicit: Nonquasi nos-dilexerintusDehrii; sedquo-. pellatj sea.ut ipsos-peccanlessua ajierna proyideriiia
niarii ipse prior dilexit nps : et. misit Filiutn siium B'Jjiste'ordiriet vel condpmnet. PrsedeslinatiPrieetiara
propitigtionem^-pro' peccalh nosiiis, '*(L'Jodn:IVJ-IO). 'sua, qua iriijjiospifmre decfeyit; •sicutjamdictum.
Etite.runvbeatusPaulus appstolus.fcit: Per palieri- est, nonut;esseri't iriipii"effecit,-sed iitiri. ipsa ini-
liam curramus ad-prepesituni itobis certiihien^-aspi- •pietaie'suapefseveranies, non essen.iipipiiniii,Juste
<:ientes~in;auctorem&-consuminaldrem-'fidei_~nbsirm- eonsliiiiit.Quodvero iste adJuiiîtatquedefiniCquia,
Jesum (Heb. xii, 1,_2). Si ergo verecatholici esse sicut Detis suapfcescieiiiia etpfaedestinai.ion.enpn
cupimus,,_qlunyiideiiter divinse-gratice depntare /de- eslalicui catisa peccati^ ita"_nec..cati.sa'îf ppenffi',et
bemus, etinifiuni -videlicetBofaioperis-nostfi etfi- moriis-qttie p"ecc_(todehetiif,-jideliier discefn.endiihi.
nem. Quia, .sicutprsemissisScripiurae sanctse tesii- esi :"fluIa'videl.ice(,bomp;peecando'ipse sibi exstitit,'
moniis -clarissime dembnstraiur ,- Doimnus*eligit et.existit^causa,,poense"_ia_e', elcaiisaiijofiis«ii_e.;;et
_sjmclossuos,-nouilli cum. Deus in.suis fidelibus et.,. -tairieh'qiiia^)niiiipotensT)eusjudex est justus^Jicet
.incipit opus -bDnum=et-perficit: ab"ipso donatur-fi- ripri sil-jn^êjuspr-eseienlia et pf_edeslinatione-,^ sed
-delibusqui pro eo paliunlur,. et-inilium ficlbi,et iinis , in. bominura merilis causa pcenarum et mprjis, la-
jnartyrii. Ipsepfior dilexit.-sanctos-suos, •ut-et-;illi tnen est in eadem pj-iescrentia-et .pi*_edeslinatjon.e
<eumpossenl diligere. Et- fidesuoslra DomiHurii-Je-, "seierna-Jifslitia-, qua-iii sua-injpie.taleperniarientibus
sum iiabefauctorem, eam iii-nbbis -inehoariao'; ef;£ et-paeha.lhiefa-UTet-mprs. Et ideo tali-argumeiit-i-
ipsum.habef<:oiisiimmatorem'perficiendo.'' Htec ergo "tibie, i.icut-isteyiilt, npn. destriiituf prcedeslinatio
fidelifer-teneainus, ut invera fide fuitdati, .abefrore ! Dei, qua inipiis iffogat seterna sujjpljcia; quia, êtsi
h-erelico tuli simus. Aut si -islius-verba aliuhi- sen- Konest ln ejus prredestiiiationeulla.causa.pcenarumj
sum reclum. efre.cipiendtii-i-habent, osteridat-jpse! . esitamenlbijuslilja', etjudiciurii Juste Snterepdarum
'--- -• • ' '
qui scripsit.-, ., .-•.-' .' ,-pjBnaruni. "•.' ." ./ _ ...'•' .... __;--
' '
"V CAPUT Y. . Quihtstpfpposiiio talisesti Siquatausa.pxmcedat
'. '/. •'. voluntalem;_ii 'esl naturgtn^ ,ad;bona velmdiacogi-
{juiritocapjtulo hujjismodipropositipnes'ponit. •
tnrida, vel facienda, non este Aaturjarii:jibi-manifesle.
T. Pet:prjes'cieniiam'£lprmdeslinalionem:_D.ei "
neiniy tontfa vefit-ileni loquitur.- Si eiiiin nulla
nem.cantpeUi; ,_ . .' causajjrae-
_.-...-' cedil vblqntaiein horajnis ad, bpna-^pgitanda,., yel
. %. Prmscireeaeiiam qum-nonessetfacturus, prm_- facienda,' un.de-esl..inhominebona
'. yoluptas, JdsSt
desfinare:tgnliiriiqucees_set-factu.rus. -.-._-. ..••'•- pja iiiTeeiloût J»ossit..aliquid:bon.icpgitarpjei£ir
5. Sicul in â prmscienliaetlprmdesiinatie/ne;D_ei 1 cefe ? "JMeque .eriima. semeiiiJso :habe]t:homo volun?
cgusamxnpn-esse_peccali, ifa nec pcenm_-ejus :
,\nec iafenl IJpnam.de gua^dibitur-:Pax iiuiermhpminibus
ihorfis. ...... -,,..,- .'. .>' •' --- TJ bonceyolunifitis(Luc,«, 14). .Neque a ^praetipsp Jia-
74.'Deum.sicut netninemcompeUat.peccare;iin.nec' bet' efficieiitlani'boni ppefis'de qita-dicilur:"i?7oj»a
berie-vivere.._ .- ... "*-__ 'riitiem\etItehor et pax oinni-,operanli~M<mum{RomAi,
. .§.. Si gua pdusajprcecedatvoltinfalem,ia-est itaiu- 10); -sed abiIio;b_e'c-liabet,-_ie.
ram.ad bona vel mala cogilanda; vel facienda, nonl- bus.dicit: qiip Apostidus.fideli-;
- Deiis.esfe~nim atii ope,mturin,vobis_,et'iielle
essenaluram. ,- ..-'. ;" ei pefficere, prp jbqha .voltchvateiPhil.Jl,'13),.-slpse
Ex his quinqubproposiiidnibus,jam.'ti*es'«iiperiu's," ,; prcevenityoluntatem'bominisriii.sericprdia-sua,sicut
prout poluimus, satis tractatae sunt, et ex__up.ei*flap i _Ppiniista.dictt.: fieus.,meus,miser,icordiaejus prie-r
repetente non sunl:id est prima.^t"secuhda' ett ieniefme (Psairivm,' ii),- jps.e inspij-athomini jgra-
quarta. Restant ergo dase, jquas iiuric -priraumi tiam recte eogitandi,,. sicut.Apost.olus.-dicit-.: JXori.
posuit. ,- -','" •'
quod sufficientessimus cggitaie Miquid a nobis quasi
Jii tertia itaque -sic dicit : jSic-tf iti, prmscientia i exriobis; sed' sufficientianostra.ex^DeoesiJJL.Cor,
et prmdestinationeDei causain non esse-peccati, i&v «I, 5},._
Ipse ergp nobis >est.^causabonce.yoluntatis..
nec.pwnmejtis, nec niortis. Quibus wrbis nos respoit.- ipseiciobis.estcausa bene desiderandi et
perficiendi:
l*ilTROL-.T;AjX 5
j(39 . fLORI DlACONl LUGDUNENfelS. - -UO
ipse..nobis causa misericordise et gratiae^ qua non. _,-cum delibeip arbitjio ti*actatu'r.Quia, sicut diximus,
',sq.lum b,eoe.yelie,, nonsoluin.bene agere, .pt perfi- una eademque voluntas menlis alia est cum natura-
cere, sed etiam ljene cpgitare possimus. El.nonso- liter diligil-seipsam, alia cum vel graiia adjuta diligit 1
iiim in prseserili ijrocagitin .elecjis suis;. sed eiiani, -Deurn-, yel proprip vitio corrupla -diligit mundum.
iiite lhuridi constitutionem, prsedestinav.itillos gratia - Aiia est aulem etalia-non natur_e,sed-affeetionis di-
sua ut essenl sancti elimmaculati cbraniipso ;_sieijt versitate. El ideo.potestesseetbona et mala, 'secun
' dicens Sicul nos in velijene-vel-mafe. .- '
Appstpliis testalur, __. Megit ipso _dum eaquae diligif
*~anlemundi constitutionem,• ut ess.emus.sanctiet im- • . , ,- CAPUT^Vi.- .- . '
' - . - -- <\
iriacidqli i)t corispeclu-ejusin charitafe (Eph,m, 4). -Sexto eapjtulo definit:
Ciim,ergb tanta el talis causa, 'tjuae.esi.uLiquecausa 1. Nnllum peccatnm.ntiUamqueejiis pcenamaliunde
"priinium
' bbnorum, sive in. coiideiidis, sive in roujne- ;.nasci, nisi,propriahominis voluntuteiibero maieuten-
sit nobis ppli.ma etâetema lis arbitrio. -., -. ^_ - .'-'--•
' randis-cfeaUi.iis suis,
catisa bp-iseyolunfa-is, pfsecedens nos gratia_sua-ul • 2; Et stultissimum esse, dubitare liumanam -volun-\
' -
bene.yelle -et- beng agere.po.ssimus,. quompdpjste . talem esse secundnm nalxtram.
dicit iiullahi causam pfrebedere bonam yobinlalem - .3. N.ecjdubitariposseipsamrationalem^sflbstantiam
-et.bona opera~hosl_'a'?-aut,, si jjfsecedat bcec aliqua i i.esse.._ •,-.'. ---,--, -"•- -
-
causa_per"quam -fian.l,igsani causamjnon esse natu- i .Has tres definil.iones quare posuertt, et-^nidêxi
''Irara^.cuYn bmiiipotens Deus, qui hoiiaeyolunlatis . eis efficere,Wluerit-, npn salis apparet,-nisrTorte]
iibbis estcausa, "ipse sit prse .omnibus summa_pt quiap.rsecipna ejusintentioest in-on.nibus istis ar-
'
bjtima iiaittra." Qui ergo non credit hane. s.uinmam .gumenlatioriibiis,'ut-vel liberum arbitrium secimdum
et eflicacissiniairi caiisam," eamdemque sumrriam et nalu.ram dofendat, qu.od-esl utiqtie Pelagianum,- aut
* voluritateni liostrain, .prsEdestinationemJusti JadieiiDei qttantum 'inseest
'" oplimarii'riaiuram.praecedere
iitfecte veiie et-jecie pperari possimus",manifeste- deslruat, ,qtiod_estCiceroniartunivJNani-Cicero,- sicut
^fesistii veriiati., efPelagiarii erroris. esse conyinci- .beatus Augustinus in libris de Civitate"Dei{i!'_i: v,"c9)
tuf. Si eriiriilirt-iffelix causa jibri praecederet bpmi- coramemo'ral,-et.ex.ipsius Ciceronis vei*bisostendit,
' nuni vbiuntates, nulla essei
pfredesijnat-Obonorum, in tantum conatus -est divinre-providenliae_dJsposi-j
nTiila redimptip miserof uui, nulla reinuneratjo bp.e- tipiiemevacuareîil^ribir solum pi'tedesiiiiatiOnem,j
' '
ruiit- p'ibruirif
' ' ,. V '_, ., _ sed. eliam .prasscienLiam-Deiomriino-negaret; hac
Ad-tiiala auiem cogitanda-vel.facientja, absit.u.t quasi falione.volens, defendere' iiberum -hominisrar-
'lirec'1'sum_ria-et opUriir_~causa.vbitmlafehi rioslram bilrjiint: algue-ila auditores suos, .dura vult facere
"prrficedai .Prsocedit tairibn eam cajjsa npn eflicieiis;^2 liberos, feeit sacrilegos, quiila se.-existimarentab-
- seil';deficiens,"id estsumi-Ji bpni deseriio, et -infe-* solutos s,ui.arbiirii Hbeiia"te.,-ul in nullo essenlipb-
sfioris'app'eiilip';""cuiii ab amore D.eianinia .deficit, npxi.i divinse dispensationis pTovideiitise.velpfsede-
;;et-ea quce sn_il'vinferiusxpnciipiseit. A.d baec ergo stinatiorij -^jjegantes _Deo,-tpiod summe ac proprie
*delapsa %u'-__arise riafufre "vbluntaiseCficitur mala., Dei est,id eslpra_sci.entiam omniiim futurorumy et
'nuiiara'aiianriiabfens causam ,i quia niaja sit,, nisi," . pracdestinationem dispositionum suarum- Quod ojuid
ut-dicluih esl, defectutn a summo bono. Tafls.Jiam- :esl aliud dicere, quam Deum non esse Deum"?qno-
ê"de_ecliis voiuniaiis-,eiarigelos fecit malos deser modo. enjm vere Deiis-est, tpii nullam habet -pi*.ae-
Terite_Lri)eura,3-eihbmhie_risiriiililermahim inohe- scientiani fuiqforrim?_Qtiodet nunc-ralde liriiendura
-diSptei-f"Deo. Talis'auieni defeciiis"inaiiifeste riori elcajendnm est ne, per bujuscemodi contentiones
•eslaliqua naliiraV est tanieiiipsitis^vel huniahre vel et concerlatiohes , dura in parle suscipimus etin
^ngelic_e-"riaiuf_e!'desefe.n§ Crealbrefn, et defluerisad parte negamus praedesiiriationein disprisitionum Dei,
, '«eipsanr,''^ eiiarii ad infiriiani"creafufaih. Ei hrec volentes bomines quasi facere lifieros,'faciamhs â-
^_sibTigP totius niaise*vpliiritaiis,-iorius pravae c.upi- :crilegos. .Quia-'ei~bpculique 'a,d"-fidfem,no"str_m per-1
ditîis etrop'_i*is:';'-.e'dVquanivis npii sit.Deus causa tinel, .ut prsedestinationem Deiûae^litique Justa est,
-TOaliS'-yoluri'talibushb"siris,riec "-tilla"iiaiura.subsi- in utramque.parlem plenam et perfeetam essecfe-
'steris'v-'sea trealUrae. rationalis affectus ab .ariiofe Jamus. Quod.quia Cbntra fidera est, si'negetur', nli-
^briditoris-deficieris, ribn lamen rion idcirco nbri pst que sacrilegum est. Quia ergo, ut diximus, maxim_i
ûdex; et vihdex ipsafum'cbgilationiim.nosirarurii,.ej. hujusinteiitioesi,-~velliberuni 'arbilfium~sec'and_um
preedeslinatofset.ernus; na.turam- defendere., .verprsedestinatloneiii justitiaei
Jiis'l'_evih"diCt_e,;ac"Judi(_ii'siii
^quodf-isLe-tanLiS'ambagibiis' bt .afgunieiilationibus Dei ex dimidia parle negare, potuit et has tres arfti-
evacuafecPrite'ndil.'iQubd^verb assidue amat dicere nientaliones velnt in ^lefensionem iiberi arbilrii
natufam,' Jahi-'et^supra ad- ponere.. .^ .- , -.---.• --. -'--_. --•*"'
ipSamfvblUhtaibraresse - [ |-
mPnuinius-ûodex-verbiS' saricii Augustijii liujusjer- . Qubd .ergp ait^ .Nullum peccdium ntdlanujue ejtis
roris-'siimpsefit bccasib_i'eiri;;'diini qubd il.le tractat pmnatnnliunde nasci, nisi propria hominis voluiilaie
dcvoluntate roerilis bJimaria.,qua diligitseiiietipsam,' iiber.omale utentis arbitrio, verum est quidem, quia
quseseJiiperTjlique'esfbbha diligeiitlofiaturam'suam, honiinisjjrppria vplimtatejcommissuinest pecealufn,
nec' aliud^.velâliier' esse' poiest,- Iste cpijlenttose etpeccati.merito cbnsecuta est^poena:peccati,id-est
oihriiijpifarisfertad :e-arii"yoiunialeih'de,qti_icagiiur_, niprs,; misefia et, snpp.licium.-.In boc aamen plurl-
'
U\ - LllJER ADVERSUSJOANNEM SCOTUM. 142
nium distat intef peccatnm.et ptenam -peceati, quod A vitiura naturae, sed virtus exîylri_egratlseinfuslone,
Et
peecalum illud solus homo Tecit-; peceali vew poe- vitiurti ex proprisevoluntatis depravaiibne. hoc est
- nam.et ipse-meruit, et Deus Juslejudicando inflixil. libefum huriianaementis arbitriurn, eiirii ad illa, vel
Etideo- tali arguirientatione hequaquara concludit illaappeteiida affectus iioiriinisiiiclinatiir.Qiji affe-
" vel-tJSlendit iste
quod vult, videlicet quasi liulla etus ueGextra natui*aniesf, quiaîh ulramqiie par-
poenapeccati, riiilla miseria, riuiluriistippliciurii,quse lem spbntarieavoluhlate moVetur/nec tame'n'sblius
peccanlibus-irfogantur, it Deo sint. El ideo ndnpo-. riatufae est; sed ut-adbona niovpatur,'divina excita-
tuisse &Deo prsedestinariiniquorUm"selehia suppii- tur( et agiturgfatia; utvefoadniala, propriaeupi-
cia :-quia ab ipso non sunt, -sicut'peccatom,.ita nec -ditate depravatur: tJuod"ideo in hoc lbco breviterWt
supplicium. Cum, sicutjam supraos'teiidimus-,-aper- ' diIigenter,prout pbtuiinus, demonstfandum puiavi- •
tissime cbntra bunc errbrera Scriptura clamet:'__?_.- nius,'Utscienter discernaturetihtelligatuf quariiab-
na et mgla; ilitaet mors;rpaupeiias et" honesids a -surde'et-fallacitef natufalem tantummodo' arbitrii
. Deosuril (Eccli.ii, 14). Nori -utiquejlla mala, bo- •libertaieinisteublque aSserefe cbrietur/propteril-
jnines pecGando,etiniqueagendo, cbmmitiunl,qiio- Tam scilicet humariae-mentisvoliirifatem,qua^JJalu-
rum- omnino auctor Deus-nbn est; -_.ed"lll_i',"-'qu_efaliter diligit;seipsa_ri'.rNec';atteiidit,aut eeftVdissi-
propter peecala homiriibus justo Dei judicio -irro-'B mulat, hihil ad"hujusniodiV-oluulaleni bertiriefej curii.
gantur, sicutfames, cxdes, hoslilitates,"vastationes, -,de-libero._rrbitri'oagitur_; sed-ad illam.qiisealio inodo-,
•et*caeier_B_terumnae,- et clades : de quibus-et Afnbs raliaaffectJone-,-vel-adbPiia.diiigendaVeiadmala pe^--
propheta-dicit-:' Si-erit malum in'civiiale quod-Do~ tenda', autdiviria-gfatjaadjuta antsuo vitio depra-
minus-.iwn)fech{Ambs m,-6').- Et ipse Domlnus •yata mpvetufr Acper-hbcihanifestura' 6Stijuod ejiis
per-.Isaiamprophetam ait,: Ego"D,omintisfacieiis-pa- tam'couteniiosa et pervieax interiiio, qua"liberuin
tcem.fet treans -malum (Ts«. XLV,7).- Uifde et de -afbitrium naturaliter.defendere cbnaturi' manifeste
talibus malis -quibusdani comniinatttr diceijs •: Et. cassa et irrita est. TJuia,Ticet jn rialufaiioiriiriis'et
Mdducam.superredsmala; annunV-visilalioniseorilm, voluntate iiumarise meiitis liberiim consislat--arbi-
(_r«r.'xi,25).'Et-ilerum ;:Congr'egabosuper-eos:mala, triura,etriaiu'raliter-habeat posse bdriuftivelle,"pbsse
et-^sagtilasmeas complebo iiueis (Deiit. xxxii, -55)'. reclevivere, possebeate esses-tamenût-ipsunibo^-
Qure omnia Deus creare dicituf, non"qtiasi aliquani nnm velii, utre.cte vivat, ut beata fiat, rion liabef ex
'naturam condendo; sed errjusio-suo judicio decer- sua yirtute, sedêx 'Soladivinse graliselargitate.
nendo, inslituendo,- el infereiido: Qubmodo -autem -Sed q'uia-islelaii"arguraeniatione nos' coarctare
rcete disfihguere et intelligere debeamus secundum vult, -ul aut diviham praedestinationem ex dimidia
huncsensum,-quod Deus-mortem nbnfecU^Sap.i, C parte negemus,'.aut eamdera prredeslinatibnemper-
15). Ettamen niors' a.Deo esl (Eecl;y.i, 14)'. iGlaris--- fecte asserendo-Tiberum-videariiurtollere arbiliium,
simeiiealus Augustiniis exponit et-"osteriditrlicens : sicut-etiani€icerp disputabat; diviirampra-scientiam!
JJustuni Dei Judiciumest utpeccato stibquisque pe-: imphgnandoetnegando," asserens"quod si vefe elset-
reat, eum peccatum Deirs non -faciat, sicul-.-et-m6r- Dei-praescientia,non posset esse in hbminibiis libe-'
tem-nonfeeit.-Et tameri quem ^norie .dignuriicehset,' rum arbifrium raut si-esset-in hominibus libefum
. oceiditi Unde legitur Deus''morlenvnon fecit. Et-_e-;'; =- arbilrium,.nullam esse.-Dei prresciehliam. Unde
giliir:-__forsetvitaa DeoeSt. Qut»duonbli csseintcr'- etelegitille impiissimusetdelestabilis-blaspliemator
secontrariaprofectOTidetquisquis ab operibus -di-~ Dei,-ntTiberum hpiriinisarbitriurii defenderetf et Dei
vinis.Judiciadiyiuadiscerriit.<Juia aliud esfrbreandb pr.sescienliamomnimodis denegaret".Qrie_rii_-le=qua__i'-
non. instituisse niortalem,--aliud.JudIcando-"p1eclere magnaex-parte in hac disputatione suasequl, er
peccatorem.]-' -- --'"".'/ iraitarividealurTacileinlelligit, qui diiigeriler adver-'
. Qnodautem subjungil iste ,_et-dieit -:Slullisshriuni tit.Quiaqui negat -Oer prsescientiam; negcttTelia_ri-"
esse dubitare humdilatn.votimtalem esse secundiim'• Dei prsedeslihatioriem, quce-.sine prrescienfianulia--
'
ttaiuram. Yerum-esl-quidem-quod yblunias ariiiriae .est. Utefgomaiiifestius et'luci.dius,-inte'lligamusAquo--
rationalis secOndumiiaturam-et In iialiira est ejns. /, -'modo'uti*u.nique\erissirae consfetj-videlicet ef flivina' -
dem anim_e'ratibnaiis;sed j-sicutrssepejam-diclura ' prsedesliriaiiOj et-liberum'-bominis"arbitrium, nec"
est, eadem ipsa_naturalis vbluntasaliief inlel-igenda* ^. omnino alierum-altero destruatiir, necessariuni'om-
est-cum se.vulEetdiligit,et ad-se i*efertur-i:-quam" • riino et salubre existimariius-in-hoclocti "
ipsa verba
neino.dubitat semper-naluraliter bonam >esse;-aliier- - sancli Augnslini"subjungere,quibus adversus impiairi
veroeum-vel Dominum-piediligitf_.vel'perversemun-'• Ciceronis disputationemj utrumque deferidit, utrum-
duiri,et ad-ea êfertur.quaevelsupra-se, veldrifrase-'-' qne leneridumsuavissimedocet (Aug., de Civtt:D'ei, --
diligit.-El-ideo jamtalis ;voluntas,rioii admentetn • lib.v, c'9). ' - "• '-' '• - -'-
-suam_cjininaturaiiter inest; sed ad aliud-vel «liiid,-' -[In bas, inquit,-angusiias coarctat aninium- feli-""-
qubi extra.substantiamest relata",potest esse.etbona.--' gipsuni, ut tuium eligat.e duobiis-,ahtesle aliqtiidiri"'-
et mala, non natura, sed affectiorie.-:yide!icet._aut.; .; ...nostra,yoluritaie, autnon csse prsescientianifuturo-
recte superiora diligendo, quibus beatifiealur; a_ut. rum.Quoniam.uli'umqueai'bitratnr-esse
nonppsse;
prave'appeiendo.iiiferiofa, quibtis. cprfiimpilut. In sed sialterum confirmabitur, alterunrlolli': si-eiege-^
qust i*eiion jara est soJa-naltira; _sedaul.virtus,- aut . riiuus prsescieniiaraTuturoriim,io'1-IVblunia'.is afbi-: c
,.U5 -, FLORI DIACONTLUGDUNENSIS , 544
trium; si elegerimus-voluntatis arbilrium, tolli prse- A nien mori et falli lion polest. Dicitur enim omnipn-
s"cienliamfuturorum. Ipse itaque ex duobus-elegit . tens faciendp qupd vult, non patiepdo -quod-nois
.liberum voluntatis arbitrium, quod ut confirma- vult. Quod.ei si accideret, nequaquara pmnipotens
reliir, negavit, prcescieritiam Tulurpruni : alque , esset. Unde prppterea qusedam lion polest,.quia
ita dum yult Tacere libei*os, fecit sacrilegos. _Re- omnipoleps est. Sic eliam cum. dicimus, necesse
_ligiosus aulerii animus-utrumque eligit, utrumque- esse ul^ cuni volunius; libero velimus arbitrio, et
,confitelur., -et fide pietaLjs utrumqiie confirmat.] verum procul' dubi.o diciraus ;>et non ide.o ipsum
Ilem post aliquanta : [Spiritus ei^go.vilrequi vivifieat liber.um arbilriumnecessitali.subjicimus, quaeadi-
,omnia, creatorque est omnls corporis et omnis creati mjt libertatem. Sunt igitur noslrce voluntates, quse
spirilus,Jpse;est Deus,spii*itiis ulique non.creatus; et ipsse faciunt quidquid volendo facimus, quod no'n
iif ejus.valuniale suriima poteslasest, qua creatoruin fieret vsinollemus. Non ergo proptereanihil esl m
spirifuum bouasvpluntatesadjuvat., malas judicat, nostra.voluntate, quia- Detis praescivitquid Tuturum
omhes ordinat; etquibijsdani tribuii-poteslates,.qui- esset ih.nosjra vpluntale; non.enim qxil boc prse-
busdam-npn.lribuit. Sicut enim oranirim naturarura scivit, nihil p.raescivit. Porro si ille qui prcescivit
creator,e'st-,-.ita omnium pbteslaluin dalpr', lionvo- quid futurum esset in nostra-voluntate, hon"utiqu;e
lu.n.laium..Malcequippe volurilates ab illo non sunt,, B nihil, sed aliquid prcescivit-;profeclo et illo pfser
qupriiarii conlfa naluram sunl/.quceab illo est.] Et scierite est-aliquid. _in nostra volunlate.-Quocirca
p.ojjt aliqua :.[-Causa, iri.quit,-rerum, qu.sefacit, nec :n«llo modo cpgilur, aul retenia praescientia Dei tol-
fli, Deus est;. alice vefo causce ftici_unl,-el iiunt: lere voluntatis arbitrium : atit retenlcvoluntalisar-
.guomodo.jgij.ur,ordoGausarum., qui prsescienli cer- bitiip, Deum (quod nefas esl) negare prcesciumfulu-
-tus est Deo, id est ul,nihil sil in-nosiravoluntate? rorum; sed ulrum.que-ampleciimurûirumquefide-
cum in. ips.o causarum pi*dineinagbiim habeanldo- ljter. el Teraciter, confitemur: illud.ut bene creda-
- ciini nostrse .
voluntales.] . -..-'. -mus, hpeul bene.vivamus. Male.autem vivitur,-si de
,. Item ppst pauca _:[Quod vero negat; Jnquit,ordi- Deo.non bene ci'editur. Unde absil a nobis ejus ne-
nerii omnium. causai*um esse cerLissinitim,_el"Dei gare fprsescientjam, ut libere veliinus , quo adjii-
prsescienljse.notissimum , plus eum, quam Stoici de- vanle _sumus-liberi yel erimus. .Jtiste -itaque prse-
lesiamur: aut enim esse Deum negat., "aut si esse mia bonis. faclis, et peccalis supplicia constitula
confitetur Deum, quem negat prsescium fulujorumj sunt.: neque' enim. idep peccat bomo, quia-Deus
eiiam sic nihil dicit aliiid quam quod ille dixit insi- illum pe.ccaltirum essepraescivil; imo ideb nondu-
piens in corde suo :, Non est Deus (Psat-. xin, 1) : qui bilatur-ipsum peccare, eum peccat, quiaille cujus
enira non est prresciens omnium futuroram, ndn.esl *C prsescientia falli non potest, non faium, npn forlu-
ulique Deus. Quapropter- e.t yoluntates nostr__eTpn- mm_,nbnraliquid aliud., sed jpsum peccaturum esse
t.um_valent-quanlum Deus eas val.e.re.voluit atque p.raescivit, qui si nolit, utiquenon. peccat; sed si
prrescivit";ef ideotjuidquid valenl, cerlissime-valent: peccaj-e-noluerit, etiam hoc ille prsescivit.]
(cgp..10) et quod factursesunt, ipsse omninofaetu-. .Hsccad instructionem el cpnfirniationem noslrani
rse .sunt^ qnia valilur.as atque fapluras ille prresci- coiltra humance prcesumptionis et,-argumentaiionis
-
v.it a, cujus prcescienlia falli. non polesl. Si' enim error.esibeatissijnusdbctor lucidissimedisseruit, qui
necessitas nostrailla dicerida est,-qure non est in' eliam alip loco de bac eadem re.iia. ait: [Neminem
nostra poteslale,. sed, etiainsi nolumus,.eflicit quod" Deus_ad peccandum, cogit, praevidet tamen eos qui
potesl, siciit est necessitas morlis; manifeslnni est propria vpluntate peccabujit. Gur ergo non judicet
yoluntates nostras, quibus rpcte vpl perperam jviyi- Justus,quce fieri^noncpgit praescius :- s.icui-enimme-
tur, sub lali necessitate npn-esse,-Mulla enim faci- inoria sua nemo cogit facta esse qure prcelerierunl,
mus qu_e,.si nolIemiiSjnon utique faceremtts, quo sic'Deusnoncogitpfcescienti.asuafacienda,quaefutura
prim.itus-pertinet.ipsum velle":jiam sivoluinus;, est;" suiitiEtsicuthomoqii_edamqu_efecitnieniiiiit,-necta-
sLnolumus,.nonest.Npn .enimvellemus si nollemus.. men omnia,quaememinit fecit;-iiaDeusomnia quorum
S,i auterti illa-definiluf esse necessitas, •secundum:"-ipse auctpr est,,pra3scivit;-quorum autem non est ma-
quam dieimus neeessp esse ut ita.sitaljquid vel.ita" lus'auctpr,Jus.tus estultor,] Ltemde imrautabili ratior
fiat, Tjescio.cur etiam timeamus .ne_npbis,liberlalenr ne rei-ammutabibum iri Deo, etde seleriia ejusac ge-
apferat yoluntatis.. Neque .enim . et vitam.Dei, et . neialiprae.deslinalione,etprsescienliaaliolocoitadi- .
prsescienliam Dei sub necessitate ponimus, si dica- cit:. [Ira Dei.uon perturbalio animrejus est, sed judi-
mus necesse esse Deum semper vivere, el cuncta , cium quo irfogalur poenapeccato.:Cogitatio vero ejiis
prsescire, sicul nec poleslas ejus minuiiur,oum diet-recQgitatioriiuiandarumrerum estinimutabilisia-
cilur mori, fallique non posse; sic enim hoc non tio.-Non enim-sicul bpminem, ita-Deum cujusquam
polest, ut-pplius, si possel, minoris esset ulique facti.suipoenilel, cujus est de omiiibus omnino re-"
poiestatis. Recte.quippe-Omnipoiens dicilur.quj ta- bus lara fixa sentenlia, quam certa prcescienlia.J
NOT__EDUVALITTDOCTtJRlS SORBONICI.
a Ctim alt voluntatem illud esse facturam quod tanlum infallibiliter _esse facturam et indubitanter.
Deus prcescivit, non vull praescientiam imponere vo- evenluram, posiloquod Deus ita praescierit, curii
luntati uecessjtaiera, cura iioc hcereticum sit, «ed ejus, piâjscieniiarainime fallatur.
148 LIBER ADYERSUS JOANNEMSCOTUM. 146
CAPUT Yll. A'aliter putat esse-lfberum, nisi fuefit. Chrisii gratia
deflnitionem libefatum. , • ' ,
Septimo capitulo-lalem ponit.
1. JAberum arbitrium inler media dona Dei depu— Qiiod aulem dicit iste, illud " liberum aTbitrium,.
landum : ideoque eo peccari poluisse. 1 bonum et reeium,"_etboija voluntale ad sOperna et
_Ubihoc breviter dicendum, et-disiinguendtimesl, . divina erectum, quale in primo bomine conditum
quod iste licet donuni Dei dical esse liberum.arbi- frtit, itaut esset sine iillo peccalo, et posset non
Irium : tanien natufale illqd- tantuinmodo asserit peccare si vellet : quod, inquam", ta)e et tamTna..-
more Pelagianorum; erim fi.des Ecclesice mullum gnum.bonum non inter sununa, sediuter mediocfia
distinguat; inter doria nalurre et dona gratise : lil, Dejdona esse asserjt depulaijdiim, mullum =averitate
qubd dedit-oriinlpotensDeus bomini naiuraliter men-. disGordal. .Quia^,sicul.diximus,- tanlurii ac tale.eral..
iein-ra_ion_demet intelleclualem, et in eadeiri meiite iii -iiloprimo.hbm.nejiberi arbitrii bonum., quale-in--,
memorlam . intelligeiitiani_,voluntalem;' quod dedft nullo est sanctorum in prcesenli vita: inquibus, licet •-
etiam'naitiraliter corpori humanosubslanliam., for- sil -liberum "arbitriumjam Cliristi gralia.liberatum-
mam, specieiri, incolumitatem, serisum videndi, au- atque sanatum, tameri tanta esl illa sariiias,,-ut,..
diendi., o.faciendi, -guslandi-, Tangendi., vivificante quandiu-mortaliter vivunt; sine peccato. esse nqn_;
illud ariinia et seiisificanle, manifesle sint dona et B possint; el cum.mullunj velint atquedesiderenl non
munera natiii*_e,qii_epririia creaiione Deus homini peccare, <=-nonpossint lainen non peccare.Unde et
inseriiit,, et creando naturaiiler dedil; quod auiem quoiidieindigentsuppljcare etvefaciter dicefe Pa-
dat Deus-bymiiJifidem,-spem, cliaritatem, pielatem, - tri ccelesli : Dimitte nobis debitajioslrd, sicut et 4iof
bonarii volmitaiem., boni -Qperis.faculiatenr, et cae- dimhtimus debitoribusnosiris. Ndflergo niediuhj, sed
tera hujusmp.di dona sure gratire, dona Spirilus "sari- suhimum donum erat secundura eurii fnodum, quo"'
ctl, de quibTisAposlolus. dicit': Hcpc~ftuteniômnio} luncTiomo in pafadiso.viyebat, liljerTt peccalo, etii-"
operalur unus -atque idem spifilus dividens situjulis bertalem nori peccahdiJ babens in propria voluntate
jprout vult {I Co.r'.xi, 12).' De quibus eliamin psal- quandiu pie Deo se, subjiceret fegenduni atque ju-"
modicluriiesse.exponit,'Ascc7idens in alltim cdptfvatii vanduril, licetadliuc-essetperficieriduni in melius,'si
dxixit captivitatem, dedit dond Iwmipibus{Eph. iy,$; 4n Dei obedientja permansissei;' ui tanlam yif tuterii -
Ps. Lxyii, 19); unde et ipsuin liberurii arbitritirii . aGciperet,' ut Jarri peccafe npii pbsset. Ut autem talb,
fides ca.tholica, fides yeraintef dona gratiae depiitat. et*tam liberuih arbitriuminillo pririio hpmine pec-'^
Quia, lipet naiuralilef illud homini Deiis i.riserueril.,. care posset, fecitTioc desertio. Dei "ej. prae.sumptib
quando-eum creavit ulique borium,_et bbna volun- sui; durii sub Deo esse negiigens, "etiri sua potestrite'
tate-pr_editum; tamenet lunc indigebat graiiaCon- G esse volens, amisit donura-divince gratire,- amisU".'
diloris., ut in bbnri quo cfeatuinfuefat-perraaneret; bonum naiurae,
" '"" -et• 'irivenit _se sub damnalione riii-'
" •'
etprirai illius peccati merito amissaTiberlale jrifir- -serise. '.'"." "'.'
5
malum, vitiatum atque-cdriupfuinvetvelut quadain" CAPUTYDl.. . .
riiiria depressum, niillatenus-valet assufgere ad illud, .Octavo capitulo has definitiones pbnit.- * _• .,
.etenium et summunfbonuin, ad-quodlfbmo.-ebridi- ,.i. Inlerioris.hominis suhstantialem trinitatem jn,
tus est,,'nisi-Dei_gi*atIasanetuf, i*ediiitegretu¥,'illu- essentia-,et-voluntate,et scientia contineri.
mineluf etliberelur : nec pbtesl omjjirio aliler fieri 2. Nec aliud ei esse et vetler nec aliud velieet $cire,
liherum,- riisi fiierit Dei gratia liberum, per eum qui sed. hmciria unam naturam, totamque animm-natji-
.dicit: Si vos Filius' tibemvefU, tune vere 'tibeti etilis . ram voluntalemesse.' . . '
(Jdait. vni, 56)': u.t ftat in iiobis. quofl Apbsiolus 3. Liberam voiuritatem esse nqturam Jtominis-,
ail*. Ubi spiritits Dbmini,ibi libertas (II Cor. iii, 17): - ejusque liberum motum, ac
yolesljulem movendi",,
et }deo,.sicu}_ dixinii_s;, insanus etPelagianus esi quodsit liberum arbitrium,, fiocdoitnm Crealoris.
error, si quisliberum arbitfiiiuj,, quod in Adam pe- 4. Sicul animate corpus potuit iriori, qiiia adhuc
riit peccando, amisso dono naturte et dorio graliae, j)-non erat perfecluni, id est spiriiale, ila voluntas ii-
mTM DUYALLHDOCTQRIS SORBONICL
"a Afguituf E.figena quodTiberum arbitriuminter'" ceiur illiid esse bonum rectum =ei bona
voltmtate
"media Deidona iecenseat, inief naturam scilicefet' ad superna etdiviua erectum; ideoque ribnêssenii-"
gratiam : sic eniiri.viam ad- Pelagianismum. sternit.. riim siasserat esse.duniaxat gralice donum, el-om.-
Si eniiri liberlas sil.njediiim qupddam doniim -supra.. ninoperiisse in Adarao, cum lauien si ut poienlra--
naturam, sequiturauxilia grafise adresurgeridiiina -suniatur, aut habitcl.respeclu ad aclionesciviles et_
peccato aufad pie ijperandum riori esse ~.
necessafia ; humarias,"doiiuni riaiufse debeat appellari. ' ~
verum» per-Tiberum -arbitrium intelligat Erigena- '< Cum dicit optimos quosque iri statu natufse1
actiones liberas, nbnnibii potest- excusari, cumil.lce lapsae non posse.j.ion peccare,.iiiieliigendunT est,cot-.
a.D..Thom.4part,'q, 57, art.-4, medii ordinis iiir- lective, non disTribuiive., id est,. eiiariisi niilluin.sii; "
ter naturales-et saperriaturaiesêsse dicaniur, ac peccatum," siiigulafitef- accepiujri, quod,vitare nori
prppierea ait ab angelis' ' naturaliter non posse co-v- possinl, •niliilonTinuspropter cafentiamgraliae val3e-
gnosci. .-."'- .- - . ... . . • specialis,et,Jialui*_ecorrtipiioriem ex peccatopfof&i.
>. Accipilur in univei'sa-disputatione -liberum af- ,ctairi, non.po^surif.non iiicidej'e in
aliquod pecca-.
bitiiuraautpro-&cluali corivefsibiie ad boiiuiri, auf tum..Jla,D. fhpiu.: 1-2, q. 109'' afi."8..'.-. .'' -': \
pro libertate a seriitute.peccati'-;" et isieiibique -doy
547 JFLORIDIACONlLUGDUNENSIS 148
berq, adhuc animqlis ineritq, guia mortalis,, potuit ^ sonis, unitam 6ubstantia,- ' sequalemnatura atque po-
peccare, quomam adhuc non erat perfecta, qumuiiqw -
tentia.] j
perfeclio liberlalispost mandati :custodiam imple- Iste vero cum htee iegissef, larii uliliter etsalu- -
relur tl dum ei peccandi vofuntas penilus aufer- briter ad illuminalionem lioslrae fideidicla, nbnest
xelur. conlenlus moderamine et pietate sancti dbcloris, he'
5.- Hunc motum nulli ariimalium prmter. hominem terriiiriosab eoprcefixbsexcederet:sed addidiTdesuo
concessum. ijuod bcec tria.qu.ein mente hominis 00016^^18510^,--'
6. Siique talisdiffereniia inter liberum Iwminis ar- Trinitas sit subslanlialis': cum Trinitas subslanlialis'
bilrium -,et ejus sribsiantiani, ...f ndiura in volurilate. et substantiva, id est quse substanlialiter iji perso-
nis riullalenusinveniri possil, nisi urifus'
rdtiondli, liberumvero arbitrium ejus libeftaie, sive in' Dei.consistat,Unde et idera doctpr', ne quis efret in taiibus"
motuiliberm-nalurqlilervbluntalis,-siv.ein mimerein- sollicite
'- ' admonet, et docet in eisdem libris , quod
telligentim.
_non boriiosil bseclria, sedhbminis vel in hbmine
7; Xittmlfhi:,J'idest(iber, molus, intelligentia;'libe- sini hcec tfia. Cum e
cpnlrario in saricla Trinilate
ruiti afbitriiim inierie comporiiint: ut, sicutsubslari- illa Lfia
quae distincle ibi - agnosieunfur, nubatenus.
tia in qiiaest, trina sjt: est enim , et vult; et scit: ita-B dici debeant-aut
possint in unb Deb'esse,'sed vere
et illud trinum fiai: iibef, motus, intelligens: unus Deus esse. Neque enim Trinitaterii dieiihus
•Quodefgo dicit, interiqris- hominis substantialem esse -in Deq, sed ipsam Trinitaieiri Deuni: slcenim'
trinitatcm in esseniia et vpluntate et scientia conlineri, ipse sanctus doctor dicit (lib. xv'de T.ritut.,' cap. 6):
ex parte ex dispntatioriibus sancli Auguslini in libris rinvenimusih hPmirfe irinitatefu, id est' menteni. et
ê^Trinitate sumpsit; ex parte -de suo excogitayit. notitiam qiia senovit, et dilecfibherii.ijua seiiiligii;'
DicLtenim bgatus Augustinus de iancta et summa sed baec tria iia suht in boiriine, ui. tiori.ipsa sint'
Trinitatedisputans (lib. ix, cap. 2, el lib. xv, cap. 7), homo :.hbiiio'eriim'esl,"sicut'efveTeres defiriiefunt,
etde.menle hominis ubi ad imaginein et simililudi- ariimal falionale moffale. Illa efgo excellunt iri bb-
nem.Dei conditus est, simililudinem ad Dettni tra- niiue,non ipsa sunt bomo, et uua persona^ id'est
hens, ul per illam" imaginem trinilatis quse est, in singulus quisque bonio.] Hab.efllla tria in nierile,'
meiite' hominis sublevaret nos ad conteraplandtim vel mentem.: ac per hbeilla tria non liomosunl, sed''
utcunque. Tritiitatenr quse Deus esi. Dici.t, inquam, bpminis surit, vel in horiiine surii-. Detracto -eliam '
fhaec tria, id est. esse, nbsse, et velle, ita in inente corpore,:si sola anima cogitetur aliquid, eius' meris
honiiriis inveniri, .utet-dlstiiicte tria sint, et subslan- esl lanquam capul ejus-, vel ocuius; vel facies,êd'
tia ununfsirit; videlicel quandb mens, qurenaturali- (C non haecuf coipora cogiiarida suni.Non igilur arii-,
tef est, naturaliler novit se et naluraiitervtilt, id est.. ina , sed qripd 'excellii in' anima, -ihens vocaliir :J
diligit se, nec ad aliudTuric referlur ejus notitia et nuriquid autem possumus dicere.Trinitatem.sic esset"
voluntas nisi adseipsani. Tunc enim.lice^distincie In Deo,-ut aliquid Dei sit, neejpsa sit Deus?
intelligantur hcec tria esse in meute, id est esse Iste verb pbslquam norijecle .substantlaletn Tri-
etnosse se, ;et Telle'*se, tairien 'etîpsum esse nitatem in mentis esseritia et voliintate et scientia
iiatura", ld-est essehlia 'meniis" est, ei bmnino conlineri dixil. addit adhuc aliud pejus, dicens de'
naturaliler novif se, et natufaliter vult se; et toia ipsa hominis~mente : Nec-aliuitei esse el velle , nec
est, et sicui tota babel esse, sic etiam tota se novit, aliud velle el scire; lotamque animcenaluram voiunig- _
sic tbtase vult etdiligit. Et ideo tune'quanta est tem esse; sedjimc iria uriatn nalurarit. Cuiri e cdntra-
"'
essentia ejus, tanta est et nolitia ejtis et voiuntas rio firmissime fides teneat nullam cfeaturam esse",
ejus. ELex bac cbmparaiione admonet'beattis do- id est riec angelicani, nec hiiraanara^qute ila sit
ctor, ul ex &imtliludine menlis riostrse exsurgamus simplicis naturse, vel esseri.ire, "u(qubd esl ei esse,
ad conteiriplandamveramTrinitateiri quseDetis est: -boc sit intelligere, qiiia"videlicel polest esse et iioii
ut sicut haec tria, id est esse, nosse se, et yelle se, , inleHigere. Necquod estei esse,iioc est velle, quia' *
ila inveriiuntur in menfe hominis, ut et proprie sin- pbtesl esse et non velle. Nec hoc illi est essequbd
'"'
gula discernantur, et tamen subsiantialitei et'na-.' nosse,.quia pbtestesse et non nosse. Nec hoc illi est
tufaliter unumsint. Elquanta esl ipsa mens, tanta esse quod diligere, quiapolest esse et.non diligere.
tunc sit etnotiliajsutet dilectio.sui,, quia tola se no- Sblitis auiem divinse naturse est summa illa el inef-
vit, tota .se diligit: ita ex bac -imagine et similitu-'. fabilis- simplicilas,. ut qubd est ei esse, hoc ei sit
dine Dei siibleveraus intellectum ad ipsam-Trinita- - quidquid'veracller dicitur esse." Yerbi gfaitia, quod
tfim^Dbmiiii,-etagnoscainus jri ipsa bea.ta-et sumriia est ei esse, hoc est-intelligere ,quia non est iri. iilp
T-rinitate, distincte et proprie tria_.esse;-id est Pa- alipd essentia et a.liud intelligentia': «ed quod est..
trem, etFilium, etSpifiluni sanctunj'; etha_c tria' essenlia,- hoc irilelligentia;__et 'qiiod-intelligenlia,
essentialite.r et naturaliler uniiiii esse,, ei' cequalia* hbc esseniia. Similiter non.est illi aliiidesse et.
esse, utv.q!.iantusest ibi.-Patev,-tai*,lusagnoscatur-esse aliud sapienlem esse, -qiiia11011 estin illp aliui-es^;
et-Fil'ius,4antus~et Spiritus-sanciiis. Sicque; velut:: senlia et aliud sapientia : sed quod essentia, boc"
pef-speculum et in. senigmaie nientis nostfse disca- sapienliaJ, et quocl sap'iSi)lia,--Iioc"csse'nira. De qua
mus intelligere sanclam Tririilatem, dislinctam pet- refidcra beatus doctor ita^lbquituf^dicens :,",
149 LIRER ADYERSUS JOANNEMSCOTUM. !S0
[Si autem qu__rifurquomodbmulliplex el simplex ,\ dum per .solara nienioriani sul meminit, per solam
illa sit substantia, aniriiadvertenda est priino crea- iiitelligentiam se Inlelligit, persolam dilectionem se-
tura quare sit multiplex, riullo autem modo yere sirii- diligit': aliudergb ibi potest mettioria, aliiid intelli- -
plex.] Et post aliqna : [eliam aniriia, inquit, cum gentia, aliud dilectio:': nec "quod'polest memoria,' '-
aliud sit arlificiosum esse, aliud inerteni, aliud acu- hbcpolestinteHigenlia, nec qnodpotest intelligeritia
tufij, aliud memorenf; aliud eiipidilas, aliud limor.; bbc liiemoria-: nec quod potest riiembfia etinlelli-
aliud Iselitia, aliud irisli.ia ;"possinique alia sine gentia, boc voluntas. Et-si riientis essentia distiricte
aliis, etalia iriajtis, alia minus, innumefabilia et in- cbiisideretur;-quod potest subslanlialiier-in bis' tri-"-
numerabiiiter in ahimsenatura inveniri: manifeslum bus, absque illis ulique ndn •pdssit.- Iste aUtem 'e'
est non simplicem, sed"'mulliplicerii esse naluram, contrario dicit, menti.noii-aliud esse et aliud velle;
rihfl enim simplex mulabile est. Omnis autem necaliud velleet aliud seire. Quod si -recipiatuf,
crealurst mutabilis, Deus autem mullipliciler qui- quidaliud istaelnova,inaudita prcesuriiptione,"asse--
dem dicitur, magnus, bdrius, sapiensi bealus, 'verus, ritur, nisi, ut Deus simpliciseslnaturae, ita et mens:
et quidquid aliud noii iridigriedici videliir.' Sed ea- bumana siihplicis naturse esse credatur? Si ehihi
dem magnitutio ejus est, quse sapienlial Nori enim qubd csthumance menii esse,'hoc est velle, mani-'
mble mrtgnas, sed virlule. El eadem bonilas quse R feste non est ibi aliud essenlia', etaliud voiunias:;''
sapieriiia et magnitudo; et eadem veritas quse illa sedipsa essenlia volunlas, et ipsa voluritasessentistV
omnia.' Et non estibi aliud bealum esse, et aliud Item",si huniance menti non esl aliud velle' et aliud'
niagnum autsapientem, atit verum, aiitbbnum, aut: scire; ergo non est ibi aliud voluritas et aliud essen'--
"omninoipsum esse; nec quoniam Trinitas est,Tdeo lia; sed ipsa vbluritas scienlia, et ipsa -scientia vo-"
triplex piitandus est.".Alioqnih'minor erit-Pater sb- luntasi- --Exbac incredibili ralione sequitur ut dica--
lus,- aut Filius solus, quairi simiti Paler et Filitis;] tur, sicul et-iste dicitj qubd ipsa. mehs sicut tota'
Iiem cum. de solo Filio loqueretur, ita ait de illp : esl esseniia, sic totasit voluntas, tota'scienlia". Et-
[Ubi est prima ef summa vila, cui -non est aliud vi- sicut de Deo verissiriie credilur ut :de'ipso sblo'
vere, aliud esse, sed idem est eLesse et vivere; et veraciter dicatur quia ^[uod babet, hoc est; habef
prinius. ac suramus inlellectus, cui non est aliud vi- enim Juslitiam, sed ipse Juslilia est;:Kabet sapien-
vere, et aliud intelligere : sed idquod est inlelligere, tiam.sedipse sapienlia' est; habet bonitaterii,.sed
bbc vivere, bpc esse est: unum oirinia tanquam ipse bonitas est; sequitur, inquam, ut et de bumana.
verbum perfeclunij.cui non desil aliquid; eLtirs quse- merite siriiiliter dicatur : quia quod babet, hoc est :•
dam orijnfpolenlisalque' sapientis.DeipIena omniura videlicetquia habet voluntatem, sed ipsa estvolun-
raLioiium yiventiuni incommulabilium. Et omnes C tas;-habet "scientiam, sed ipsa esl scientia; ita.utj
unum iri ea,sicul ipsa unum de unociim quo unum.] sicuTde Deo credimus y nbn sit- illi aliud esse et
Cum ergobcec ita sint, quomodo iste ausus est aliud habere. . •
dicerede creatura huinansementis : Nec -aliud esl ei • a- Ecce ergo isto auctore, imo deceptore, contra
esse' ei veile, nec aliud velle et scire, sed hcec tria omriem fidei veritalemy conlra Scripttirce sanctce
unam naturqm toiamque anitnm naluram volunlatem auctoritaiem, contra-paternorumdogmatumsinceri-
esse? Cura e conlrariq sanctusdoetor queni sibi se- laterii;' imo contra onmem divinam humanamque
qui videtur, et ctijiis-cautelain atque moderaiionem ratibnetii, inventaest cfeatura,'id est menshumanaj •
sua levitale atque variitaie nimis impudenter Irans- qure sit naturce simplieis, acperhocincommutabilis,
cendere pfsesuniit, Iriler"illa tria quse iri mente hu- sicul Deus naturse slmplicis et incommutabilis, --est.
manrivelut quaedam^simililudo Trinilalis -inveniun- Cum 'e contrario veritas clametyet ipse sanclus Au-
tur.Td esl esse, riosse, diligere, lanlam dislanliara' gustinus, sicul supra ostendimus, manifesle atfirmet
esse oslendat, ul sic de bis dicat (de Trin. I. x, c. 11, quia omnis crealura raultiplex_: nullo aufem modo
12)': [Sivementein dicamus ih hoiriine, ejusque no- vere Simplex ; ei iterurii dicat -..'niliil-mutabile sim--
litlanietdileclionem, siveriiemoriam, iiilelligeiiLiani,'. plex,omnisaulemcreaiuramulabilis. Eligat ergo is_te
voluritatem, nihil merilis roeminimus , uisi per me- ® alterum de-duobus: si mentis namra, sierit asserere
moriarn, nec inlelliginius, nisi perintelligeriliam, nec , "conalur,Uatura simplex est mutabilisnonêsl.-quia,
araamus, nisi peryoruntatem.]Ecce, secundumverita- sicut ipse doclof dicil;-etverissime dicil, nihil muta-
iem quam san&tusvir docel, in ipsa hominis nienie bile siniplex;si aulem ipsa menlis natura;,.sicat_
quanta est dislantia êt' diversitas : inter" hsec tria, -omnis creatura vere riiutabilis est,~simplex.jionest.
"qucenaturaliler in illa el illiussurii; id est inter nie- Absit-igitur u't beatus Augusiinus,>-quiomnem erea-
raoriam sui et inleliigentiain sui etdilectionem sui, tufam-affirmal esse mutabilem.-et-inulliplicem,. iiec
NOTiE DUVALLUDOCTORISSORBONiCL.
'
...a-.Meminerunt bujus.erroris Tlieroiiymus epir cilio.Braccarensi i, ban. S: Hi enitribriinesnbnaiiarii
stola-ad. Mai*cellinum et Aiiapsychiaiii, et~Aii- in boniine . ponebaiit "animanf prseier "eaut" loiiris
gusi., epist: 28;'ad; "eumdeni.TIieroriymum: -ifa iriiihtli, aul saltem partem illiiis,- quomodo animain
queni'iriciderunt lum' pliifpsophi,-tuni Gnostici, -ex -boiniiiisesse-.Deum,v.elpartpniillhiSifateri cogeban.
-AiiguSt.baeres'.-6 ; Gefdpiij-ex.T-lieodpreto, lib. n lur, Refeihintur aii Augiisiinb. el Hieronyrho locis,
.hrerellearuin Eabularum.; el Manicjisei,ei August. • citafis^ iteiifque a D: Thoina"i"paft., ' s_'quresi.'^.:;'
contra Fprtunatuni'; iiemque Priscillianus, _X;COJI- aftTT.-- - •-• ' , •-• ---=-
151 FLORI DIACONTLUGDUNENSIS 154
ullo modo simplicem, lalia senserit vel scripsertt de A & aut pereat. Ce^setitaque iste dicei'e totam animrena-
natura mentis humance,ut eam non tanlum similem, turam esse voluntatem, id est ipsam animam volun-
sed eliam sequalem Deo esse assereret, si eam im- talem esse. Quia non est naturse simplicis, ut Deus,
mulabilis et simplieis nalurse "esse dixisset! L.egat ut quod illi est esse, hoc sit velle, nec aliud sit illi
qni voluej*itet valuerit diligentissime, et attentis- esse, aliud habere yoluntalem.".
1
simeperscrutelur dicla illius de hac re in libns de ' Quse eum iia sint, abigatuf ab auribus fidelium
Trinitate, et inyeniet eum dixisse illa tria quse in tarii impium et proifanum commenlum.; memine-.
menle bominis reperiunlur, de quibus saepe dictum rint qui talem doclorem"miranlur" el' liberiter au-
est, propler unitatem substanliaementis cui insunt, diunt, se esse Cbrisilanos; meminerint se fidem
nnum esse, et unam mentem esse, unamque substan- ealholieam, fidem veram sentiendi deDeo ihtegram
tiam; inveniet eum dixisse, quia bsec menli snbstan- sibiinviolalamqueservandam; meminerfntdeposilum.
tialilerinsunt, etmentem esse substantiam, el noti- paternae"docirince.fid_elissimecustbdiendum: et im-
liam sui substantiam, et voluntatem sui subslantiam. pias vocum ptâesumptionespmni pietatis inteptione
Item inveniet eum dixisse qupd-mens tota se novit,. vitandas : sicul Aposfelusvehemenlissjme comjjien-
to.ta se vult, vel diligit; nusquam lamen illic eum. ~ dat,dicens: 0 Timothee,deposilumcuslodi, devilans-
dixisse inveniet ipsam menlem esse nolitiara., ipsani B profattasvocum novitates,et oppesitienespseudongmm^
nienlem esse vplunlatem : cum superius Jam ex id est falsi nqminis scientice; quam quidam promit-
ejusdem terbis oslensum sit, atiud ibi esse notitiara, fentes circa fidem exciderunt, vel circa fidem naufra-
per quamsplum se mcns novit, et aliud volunta- gdverunl(I Tim.vj,20,21 )'.Discamus norihabere-au-
tem,per quara solum se raens.diligit. Gur itaque,cum res prurientes, id est .avidas, et appetentes inaniuni*
tola se novittnens, non- dixit ipsam_.mentem esse- et aniiium fabularum. T)e quo malo Apostolus dicit:
noliliam ? Et cum tota s.evult, non dixit ipsam nien- Erilenim lempus eutnsanam doclrhtaiii non susthti-
tem esse voluntalein ? nisi quia mens ipsa creatura bunl: sed ad sua desideria coacervabunt sibi mdgi-
est, etsimplex non-esl.; et aliud est illi esse, aliiid slros prurienles auribus ; et a veritale quidem audi-
nosse, aliud velle. Sed si aliquis, vel isfcequi hoc ttim averlent, ad fabulas auiem.convertentur(II fim.
dixitr opponat: quomodo ergo hsec tria uniim,.una iv, 5, 4). Quid enim restat "talla dicenlibus vel re-
mens, una snb.stantia-,siestibialhid, el aliud, agno- cipientibus, id est bumanam mentem ita Deo-
scat haec tria et siibstantialiler unum posse dici, exaequaii ut, sieut Deus, ita ellam istasimplicis-sit
quia una, el in una subslantia sunt. Et potentialiter riaturse : nisi ut, sicut pessimi ahliqtii haerelici-
aliud,el aliud,qui._, sicut ipse doclor ostendit, aliud ". dixerunt, ejusdem naturaeesse blasphement '
Deuniet
inlelligenlia,aliud animam.
inJp"samentepotestniemoria,aliud
volunlas. Cume contr arioin divina Tifnitate possimus Post hsec dicit isle : Liberam voiuniatemesse na-
dicere alius, et alius, et allus; sed nullo modo dicere turam hominis, ejusque liberum motum, acpolestatem'
possiniusalJud,etalitid,el aIiiid,propler.summse sim- movendi; qnod sil liberumarbilrium hoc donumCrea-
plicem nafurse unitalem. lbi ergo-summa smiplicitas> ioris. Nos autem., ut Jam diximus, el pl ipsa rei ve-
ubi nuiiquara inyeniri polest aliud, el aliud. - rilas evidenler oslendit,. non dieimns bominem esse
Tnvenilur quidara anliquus dispulalor, cum de in- vbiuntatem, sed hpminis esse voluntatern; quia vi-
corporea animaetractaretnatura, inter caeleraita-de delicet aliud eslei esse, aliiid veHe; et ideo nonho^
ea'dixisse-.-Et eum vult anima,-si tota vult, tola mo voluntas, ,sed hominis esl voluritas,! Oslendit
yoiuntas esf, ubi utique circumspecle et cautissime tamen isie quod Pelagianoerrore, secundum natu-
sic asseruil ipsam animam secundum quemdam mo_ ram tantum homfnisiibera.m-arbilriuTiiesse sentiat,
dum- aliquoties totara dici posse volunlalem, cura et donum esse nalurre, non doniim gralire, id est
scilicel lola' vult, quia manifeste non extra se, sed vblunlatis humance, ut ipse dicit, liberum mo-unj^
•in-se,et apud sevull, ut nullo modo eam absolute ac potestatera movendi. Per .quocfjnanifeste osteii-
<tefinieiit esse volhnlalem, sed suspense posuerit ac _• dil ila se senlire.quod vplunlas humana non soitn.n
dixerit, si tola vult, lota volunlas esl :-unde indubi- libernm naluraliter moium haheat, ut riioveatur ad
tanter i.ntelligendum est, imo unicuique in seipso appetendum hbnum vel malum , sed etiam liberam
naluraliter agnoscendum, quia si lota non vult, tola poiestatem qua faciat ipsnm bonuin vel malum;
wlunias non est. Pofest namque unura alque idem sed e contrario fidesealb.olica ienet, coiitfapmries
,ex parle velle;"et ex.parle non velle polest idipsum, hnjiiscemodi errores, quod liberum .arbitrium, etgi
quodtota vult,penitus non"velle. Et idee Juxta hu- fuit in homine naluralitpr reclum et inlegmm anle
Jusmodi-yoluritatis-mutabilemet_variabilem motum, peccaLum, tamen peccali nierito depravalum, imo
non esl dicenda absolnle ac definitive animre naiura amissum^ nullum. -habeat motum, id est appeLituiri
lota efese-volunlas-:quia pi*ocul dubio boc non est,.__ boncevoiimtatis, nec potestatem ipsius boncevolun-
jiecrtum ex parte vult, yel ciim omniho id qnod vo- tatis implendce, nisi per oceullam graliam, donanle.
luerat nbn' vultr, babpns seniper' in se aiaturaliier _et inspifantpillo de.qtio, Apostolus verissime-dicit:
velle: ita lamgn.ut; manenle semper srii nalura alqjie Deus esl enitn,.qui dperatur.hi nobis, et velje,el.per-
siu.sfanlia, id Ipsnmvelle sectindumrea qusc appelit ficere pro bona volunlale (Phil. n., 15).. -Hab-t-iam-
sive resptiit^-vel nianeat eodem jnodo, vel njiiteltir que,.ul jam dixiiijiiS-uaturaliler.a Creaiofeiiisituni
1S5 LIBER ADVERSUSJOANNEMSCOTUM. 154
ut possil velle, ul possit eliam posse quod bonum A _ cil, sermo qui scriplus est: Absdrpta est mors a »i-
est; ut auiem hoe velit, ut hoc possit non babet ex ctoria (Ibid., S5, S4); ut corpus quod nunc animale
6e,' sed exMUotantum •qui operatur in cordibus fi- seininatur in morle, lunc resurgat'.spirituale (Ibid.,
delium et vetleet perficefe pro bpna' voluntate. Inde' .44), nullo-jam alimento Suslentandum; nulla^-mole-
est illa ecclesiasiica et fidelissima definilip, quam stia corrumpendum, nulla morle dissolvendurtl,-sed
beatus papa Gbelesiinus ponit.-inDecrelis suis dicens solo spiritu teternaimmortalitate vivificandum.Quale-
(Ccetest.,Episl.ad Gall. episc. 819) : [Ita Deus"iri - erat etiam futurum cOrpus Adse nulla ihtercedente
cofdibus homirium atque inipso libero :operatur ^mprte, Deo ejiis obedientiam-reniunerante,-si non-'
arbitfio,ut sancla cogitalio, pium consilium; om- peccasset. ~ ' . •
nisquevmolusborisevolunlatis ex Deo sit": quia "per
illum aliipiid boni possnmus, sine quoTiihil possu- .Itaqiie verum- quidern-est quod adbtic aniraale cs-
mus.] Et iterum (Ibid., 8) . "[Omnict"studia,-ofnnia sgf cerpus Adse,-nec in illani.imraortalitatem.coin-
operaac merita*anciorum ad Dei_gloriamlaudemque miitatum, qute.ei fuerat-.danda, sipie obediens Deo
-referenda sunt. Quia nemo aliunde ei placei , nisi pefmansisset: itarutêt ,si non peccasset, posset.npn
ex eo quod_ip"sedonavefit.] Ex qua apostolica et ec- mori, et si peccasset, posset niori; manifestam est
elesiastica definitione cerlissime ostendilur nihil ^ eura ideo mori poluis.se,quia' necdum fueratimmor- •
posse in homirieliberum arbitrium ad appelendum talilale donalus. Quod autem in illo homine adhuc
velperagendum bonum, nisifuerilChristi gratia li- animalis esselyoluntas,id est secundum aniniaehu-
befalum. Est tamen liberum ad malum , quia, cum manse appetilurii, -et.npn .secunduni spiritum .Dei.,
peccat, non aliqua necessilale eogiiur, sed volunlate vivens siveintelligens, ut nondum esset.in inieriori
propria depravatnr. • bomine, id est in spiritu nieniis suse spirilaUs, sed
Addit delnde iste et dicit: Sicul animale cdfpus adhuc animaiis, id. esl animaliler, jion spiritaliter
potuil mori, quia adltuc non eral perfeclum, idest senliens ; . de. qualibus - dicil Apps.tolus.•;.Animalis
spiriluale, ita volunlas; liberajadhut 'anhnalislnerilOj aulem iipniojion-percipiizea.qum s,unt spiritus J)ei
quiamorlalis poluil peccare, qiioniam adhucnon efat (ICor.u, 14) ..Non'ita.ostendil Aposiolus, .qui,sa-~
per.fecia, gum-~uiique perfeciio liberlatis post mandati xrament.uinjllud magnum;ûoi futurum erat in-Chri?
cuslodiam impleretur, dum ei peccandi voluhlas aufer- sto: et in Ecclesia, <ab ipsp dicit esse prpphelalum,
retur; ubi quid aliud dicendum de corpore animali -quando divino Stique -replelus.Spiritu-ail.: Prbptef
et-spirituali, nisi "quod Aposiolus- docet-dieens : Si Iwt relinquet Jwmo patrem suumêi matrem; suam, ,et.
est corpus animale, et, est spirituale, sicut scriptuth adhmrebit- uxorl sitm,. et.-erunt duo in carne fina-_
^st: facius estprimns hotno Adatn in anhnam viven-'G {Eph. v, 31). Qnibu.s verbis Aposlolus exponendp
lem :-iiovissiriius dulenv in spirilum vivificanlem (I subjunxil ;--Sacrqnien,tumhoc magnum-esl :'_Ego au-
Cor. xv, M, 45). Et supfa; :cum. de resufreciione. temdicp in Christo elin Ecclesia (Jbid., 52)_:,Quo-
mortuorum loqueretur,.ait zSemindtur corpus-ani- inodo ergononjspiritalis eralToluntasejus ad recte
mate,surget cbrpiis spirituate (IMd., 44). Irfquibu.. yivendum, .spirilu adjuta, et illuminataj oûaeerat
verbisTquomododislinguendumesl corpus animale.et eliam -propbetali gratia subliraata ;.poliiit tainpn.
cbrpus.spiriluale, nisi" quoi.\corpus animdle per arii- peccare etiam spirilualis volunlas in delefius Iapsa ;
niarti tantunimodo morxaliter etcorruplibiliier vivifi-^ •sicut oslendit idem Apostplus etiam spirital.esposse
calur? Qtialeerat corpus Adceeliam «iile peccatum; lentari, id-est lentatione peccaLialiqua superari, ubi
quia,-eisi necdura eratmorlLet cbfruplioni^desli- ail: Fratres,- el siprmoccupalus-fueril homo in ali-
natum,polerat tamen peecati merito corrumpi et quo delicto,- vos ijui spiriluates estis, hujusinbdiin-
moTi: sicut.ulique et in illo factum estet in uni-' siruile- in. spiritu lenttalis ,. considerans __teipsum,
versa ejus progenie fit, juslo illius Judicip atque vin- ne et tu lenteris (Gal. vi, 1). Sic ergo volun-
dicla qui ait :Donec reveiiaris in lerram undesum- tas illius hominis eliam spirilua!is_po_erat ten-
ptns es, quia putvises", et~inpulyereitireverteris. Spi- Tari, poterat-tentatione' «uperari.; et,, si pervenis-
rituale vero corpus. dicilur, -non qubd corpus' esse D - set obediendo. ad illara pleniludiriem beatitudinis
desis.iat,.et_spirit_is:fiat: quia Jicet spiriluale, ,vere -ttbijam peccare-non pbsset, non ab ep peecandi yo-
lamen corpus ab Apostolo appellalur; sed luric eor- luntas auferrettir, ui iste dieit, quse in epnullaerat,
pus spirituale efit quando per spiritum immortali- sed ipsa benavoluntas,-qua.illi inerat, tanla felicitaie
leiyeiincorrupfibiliter vivificabiturj Quale. ef in"se pefficeretur, ut ad malnm mutari nonposset. Triplex
exhibuit- novissinius Adam,' id est Dominus Jesus " enim sla.lus iiumanae voluntalis-fideliter intelligi ,po-
Cliristus in fesurrectione, per'quam utique morlale tesl, videlieet quod priihus "ille bomo ita bonaevo--
'
cprpns .quod susceperat, in immortalitatera et in. lunlatis conditus esl, ul-, s'i vellet, posset nori,pec-
corrtiptioneni-translulit, etin sanctis suis-per eam- cafe. Nune autem eliam sancti bomines, quia ex
dein incorruptionis' graliam innovissiriiodie exhi-' vitiala illius propagalione nascuntur, quamvisvelini, .
'
bebit. Cumetiara in ipsis, Jux^,a'eumderii'-Apbstbr rion ppssint non peecare. Unde et quotidie veraciter
lnm.: Corruptjbile-hoc jnduerit incorruptelam,. --'_• Deodicunt-:DimittetioMsdebilanostra(Malth.vi,!?)_.
morlnle hoc iitduerit immorlalilaleiri, ut dbsorbealur Tn illaautem beatitudine qure eis donanda est, tanla
auod esl mortqied vilayet imptedtuf, sicut ipse di- virtute^sblidandi sunt, -nt Jara nonpossint peccafe,
iSS \FL0R1 DIACONlLUGDUNENSIS ,' 156
sicut lanla incofruptionis gralia jnduendi, utnun-, A illias-gralia fueiit instauratum, qui ait: Si vosFilius
quara possint mori. • - ... liberaverit, iuric vere liberi eritis (Joan. vm, 56); et
Mirum est autem- cui*iste. subjnngere voltieri.t et qui sua inspiratione-monet, qiiorumvoluerit corda
dicere : -Hunc moium, id esl liberi arbilrii, nttlli ani- ad fidem, sicut prophela dicil: Ei.movebo-omnes.gen?
malium.,. prmter homincm, concessum-cum omnibus tes, et veniet,.Desideraliis cunctis gentibus (Agg,-n, -
manifes.um-sit, quod ubi niilla ratipnalis nalura-est,. „ 8): Et ,cui quotidie supplicantes dicimus : Da.mihi
sicut iaoninibusbrulis, el irrationalibus Jumentis,.... intelleclum, el discatn mandata~tua (Ps. cxvin,_75-).
nulla rationalis voluntas esse'possit ad appetenda El ilerunj: -Inlelleclum da mihi, eUvivam(Ib., 144),
bona vel mala : sed ad onniia quce agunt solonatu-. De quo*tiam inletleclulacgitorigralias.agenles dici-
rali bruto et insensato appelitu ducantur.'Unde'et rous : Rettedicam Domino,qui iribuifmihi inielleclum
qua.cunque' ab eis" fiunf, quantum- ad eaperli- (Ps. xv. 7). Hoc namqueestvefe liberum arbilrium:-
net, nec boria dicipossunl rieo mala, nec vitia' non, juxta islurii-Pelagiani erroris assertorenf, nnj-_-
*ee-virtutes'. nlsl forie ideo sibi quodam 'niodo nus naturae, sed munusgralice; et-liberum, quiaCbri-
cbmpafavit •huiiiani arbilrii motiim, et brutbrum sli_gralia liberatura. - -
aiiimahlium appeiituni, quod, sicut ille irrationalis Isle vero. cura nominasset ilta tria, id_est arbilrii
appetitus solonalurce incilamenloagitiir, ita "ef iste " libertaiem.-iliotum, intelligentiam, quaeomnia in ôia'
buinani arbitiii mqiussoionaturse.suse inslinctii-ad - naturae-vi eonstare.aflirrriai, producil adbiie ejusdeni
qtiod voluerll" dticatur. Quod quam sil coiilrariuni liheri arbitfii, quod' ipse confingit, velut noyanv
veiitalisuprajarti ssepius-demonsiratumesl. - ' - quarijdam efflgiem ex tribus partibus sive membris
Et lri taritufn disp.ilalor-iste audilorum sensibus et-' compactam, et dicit: Qum tria, id^st\liber;motus,-
auribiis abuii pfsesuiripsit, ut-auderet, velut quidam intetligenlia, Jiberum arbitrium inter secomponunii
fabricatof et' figulus" mendaciorum, Tiovam liberi ut, sicut subslanlia in qua est, trina sit: Est' enim et
afbitrirdefinitionem velutTuteameTlutuleniam iin--* • vult, el scil; ilael illud trinum fiat-, id esl liber, mo- -
gere, et quasi riiagnum aliquid inluentium oculis tus, intelligens. Quseomnia utique idcirco dicit, utiu
proponere. Subjurixi.eiiim posthrec et ait : ,Sitqu£ hissolis, id est in ipsanatura, el his quse insunt
lalis differentid inter liberu.m-liominis arbitrtum -etipsi naturce, liberum arbitrium eonstare conlendal,
ejus subsianliam;ut natufa.ejussit involunlale ratio- videlicet ut, sicut menti humance riaturaiileT tria
liati: tiberuinvero afbitrium in ejus' liberidie sive in qucedam insunt, id est esse, velle, scire, cum hsec
trioluiiberm riaiuraiiter voluntaiis, sive in'munere inr duo, id esl voluntas, iJt scienlia tantummodo sui, et
tettigenttce.~&~~)cce quale liberum"arbilrium docet-:. non alterius rei -intelligitur.,-ita eliam liberum arlii-
uliqueT.eIagianum,tionrChristianum! cujus scilicet' G trium ex ipsa menleproGedens, et inipsa eonsistens,
natura.sif ralionalis volunlas,"efteclus Vero-insiia non aliunde sed ex illa habeat iibertatem^ motum, _
naiurali bvoluntatis-iibei'lale-consistat; et ex sola; intelligentiara; ut sit.homini naluraliter per hujus-.
vel in :sola nairifali-voluuialeTiabeat-libertatenj, et-- cemodi- arbitrium ,-.lib.er,._motijs,. intelligens. 5.ec-
motum, et iiitelligeiJlise-miinus, Nos aiitem, secun--- dicit -nientem.huraaiiairi.tria illrt in se habere, «ed _
dum veritateni fidei, ila c liberuta arbilfiuih in bo--- nalurce.simplicis irinam esse. Et eodem.modo eliam
inirie agt.oseimus, ui,"Iicei"riienli rationafi iiaturali-' liberum.-arbitriumesse-triiium, quisunquara audivit.
tersita Deo insilum, et'bo'num, ac rectum prima tam conienliosam erroris jmpielalem.? Quajta labo- -
conditione cbllatum",tameri-peocati merito depravar'; ratincludere,.ef\'elut -piibusdain termiriis commii-
fuhi, et naiurali virtute spoliatum, liullam, possi_ nire -liberun.iafbifrium, ut omnino illudinsola hu-r
babefe ad verum borjum Iiberiaiem,nullum_'borice- manae nalurre '.virlute.con.cIiidaf,;et ab eo penitus
voluntatis' motum, nullurii-inielligeniire Iiiinen,"aisl Dei.graliam excludat._--Quid_ergo ei -resp.ondenduni
NOTÊDUYALLII DOCTOIUSSORBONIjGI
a 'Nonest quodiri hac.re Erigena-.arguatur,: -cum-] T>vnlt adhuc-eoiicurrere.el illos auxiliis sufficientibus
prceclari theolpgi libertatem- in voluntaie. et.ratione Jttvare. 7•| ..
posuerint. —Durand. in 2, dist. 24, ubi facultateni. "<•'LiberuiiiArbiiriiim'. Cum .dicit vbluntatem ribn
~~ et ralionis esse doce"t,"magis tamen" ra- reniansisse
vbluritatis liberam- post- peccatuniT- inielligendum'."
tionis.
' fcTItee secunduni. _.'.-", non, est_de liherlate qnse necessilali opponitur, vel.
poientiam or-dinaria.m intelli- ' de poieritiazipsa libera : sempef enim.eam .reiinet,.
genda sunt. Sic enim D.eusiri poenam peccali ipsb- ut passira doce.t August., lib. de Spiritu eltiliera,"
ririii-damnsitoruni-siatuitse non ampliuisictim iis spe- cap. .53',"
sed de lihertate, qnse.serviliiti peccaliJbp-
eiali auxilio conctirsurum : per -ex'lraordinariam" ponitiir :„banc"eniiiTcerliim-estperjeecalum: amilti -
aulem .cerlum estilla hon- esse privalos; necenira,. cum seryi fiamus ipsiuspeccati, itri ut.ab eoper^se'
implicat Deum eos auxiliis sufficientib.usel efficaci-. el ex propriisyiribus non possimusresurgere, attt
buspef qure infaUibilller a daiiinatione'et peccalo' opera pietafis-exercefe, sed ihdigeamus ^ratia illius
libefareiiluf prremunife posse. ItaD. Thomas utre-' dequo.dicluraiestr Su Fitius vos .libefaverilfxere'
liqui docLores.Êtjeo sensu pariterj.)xponeridum.^st. iiberLeriiis: et Jjn hunc sensttm yulgatu.m illud Au-
quod inferius habel; nempe dsemonpsshiiulque dam- gustini elogirimi cap_50 Encliiriilii, debet inielligi:"
natos omnes.pei*peccalum perdidisse velle Lforiiim,^ > Abuteiis-Iioniolibefo'arbitrio'perdidit-et;ipsuni, non
Qiiod quaravis ad omries peccatbfesâdhuc supersti- seciindum esseuiia_n,'sedjtixtaeain-qiiapi antepec—.
tes iri hac vita-exieiidere videalur'|,'-divei'sa-tarnen- calum "spr-liebaliirperfectioneni. Ita.Bellarm., &>.:-_
estralio- e.o'rum,et;damnatorum,.quiaxumTUis,J)eus. vde Grgiiaei liberg.Aj.biiriopertbtuni"..
157 LIBER ADVERSUS JOANNEMSCOTUM. 158
est,-cui jarii debae re superius tam,'niuI_aT.esponsa.^ rebus.vel de-rebusTuluri.s.quain.pj"__escieiitia,,mani-
suni? Nisinit si -Ghrisiianusvel esse fel videri cupit,: festissime.falsum esl.:.Quia-prcescientia.ipsse.Tesiu-
abjieiat buncinsanum, morliferurir-efrofem,-quem: lurse tantummodpprsesciunlur.; .prsedpslinationeveTO
quanto subtllius sibi-setrai; etasserere2videiu"r;.iaiilp*-" eliara,"s'tat'uuntur,-.pvi'sefiniuntur-etjdeccrnunlur.-E-t .
inielicius a diabolo.includituret-exeaecalui'; et, ab- ide'oprsedestiriatio impiorum ad.supplicium._e.ter.n.inrt _.
Jeetis"humanarum adinventibnumTalsis-eltallacibus' rion tantummodo.prsescivit, sed-.etiani.juslo. et ceter-
argunieiilis, totuiri se Scripturre sanclse veritati-, "et' uo judicio statuit- vac.-prsefiiirvitquidesseni passuri.,
EccIesiastieoruBiPatrum aucloriiaii^ e.-fidei-simpli-: ' '
.''~ - ', JCAPU.TFx/"(';„"..'""","'"'
citatiiiumiIiteTsubmiltat;-ne, duni libeflatbm suain.-:
sibi commiltit;"et a^Ghristb-alrenat^ vefe a Chfislov ©ecirab -capiiulb- qiialuo^ definitiones ppriit-.lic-c-
alienari merealur. -Maledictusehim Jwino .qui confi^- modb:- - •' "T '- --" -~~- '- -,
dif m_hominefet-ponit' carneih- brachiurii suum,~:etr vel '
i.-'Deum.-prcescire- dut:prmdestihare-peccaia-,
a^Domirio-recedit'cortjus "(J.riXvn,-^). Renedictus' vioriem-vel pbehas hominumvel angelorum a contra-
auiemvirquicenfidilmDotnind;et erit-Domiriusfidu-'' rio~intel_ligerid,um,sil.---' , ' '•''''_ ,'"' '
-
ciiêjusîbid^l). •_- '.* ----'-' • '-- •-' . - .-'-. -_ '%" Omnemdlunipeccalum-, et-pwnamejus.esse :,et
.----' .' - . ' •-;" -
_.'/ '".'-' • --- . .-CAIIUTJX.';" V.VV. V'-TJ _l'1tmcrhihiles'se-h_-~••-._
Ifrj-Pecetiiuih-,ejusgue-'consequeriiiasinmorteatque
'«-Nono-capitulo-bas defnritiones"ponit.: . > .';" -miseria"conslilulas,iiorialiud esse'qiiaminlegrte vila'-'
_1. Prmscieriliain et prmdestiriaiiorietn-simitiludine beatccqiieiorriiptiones; ita ulsinguta shtgulis oppo-
reriim'lemporatimnrad Deumiransferri:'-'- 1 _ •-' -,- liatitiU: Iriiegfitdii quidem peccaluni, viim mors,
'-% Et omiiem-prmdestiriationcmprmsciehliatnesse^ ' beatiludiiiimiseria. Illa-sunl,' hmc-p'etiiius'non sunt.'
:Si ergo ex' usti ferum-tenjporalium;- quae' trium; '-&';Omnem perveiste'.votuhtalis-defectum vei privii-
temporuni diversitale- yarianiur,'id-est-prseteritiv' tibitemvel peccalum , finisque ipsius mors.misefia-
pfsesenils etfutufi, inagisVad'=temp"ofaliapertineift,1- quesupplibiorumwterimrum omliitio.ritihilesse;' ac
ubi Tam nmtta futura .exspectaritur":quia videlicef per Iwciiec prmsciri; riec prmdesiiriari..-••" - ' - ' ;
pra-scientia et prsedestinaiip proprie feruin est fiitu-" Ecceid quidperduclaesL isla diabplica-disputa-*-
rafuiri: apud Deurii vefo~sicut niliil est prseterilum,': tio," ul"'h6m0--qm'VU-t videri Christialius, paganis-'.
ita eliain niliiT'futuruni,in cujus reterna' scientia - ef diabolicis 'arguinenlationibus omriem fidem pfce-.
-ajtefriaIiter'ohinia praesenlisr suiil. "Et idcirco lirec- sfcientice-etpra-dbs.Linalioriisdivin-e,- quaimpios prce- -
-
duomagistransTaliVe, quam propfie adDeuni-dicun-" scivitet pfsedestinavit esse''daran'aiidos,"qiiantum'iii
lurrquomodo iste superius tarri frequeriter definivit-j__seest.stibvertatet ^destruat; rion solum-JustumT)ei-
pfaescienliam et pTsedeslinationem non solum-Dei,-"- Juiiicium,el ceierriumatque incommulabile ejris con-•''
efiu-DeO esse"(quod etiam nos fatemur); -sed-etiain : silium ih edfum danjjiatione evacuans; sed etiani"
ipsam subs-ariliahietêsseiiiiam Dei esse ? "Quaprdp-- - peccaiumVet omnem~pcenam ac damnationem-quae"
lef si ipse lri sua dispiilatione-tam 'contrarius sibi-. peccaiura coriseCutasunt,'iiihil esse contendens.Ac:
est" ul "quod prius affirmat,- poslea destruat, quld" perhbc; -quia iiiliil ,_=int,--riecprsesciri aDeo, riec-
necesse est, -ut"-nbsêjusvanilatem"evacuemusfmii prsedesiihafi polrtisse.-Ita- ut ubicunque. inScriplurii.
'
tam apte se ipsurii evacuat? Siautem aliquaTegula • sarictis, sive in dogmatiljus Patrtim lalla pfaescisse"
sophisiicaedisputationis, quam ips_esolarii "sequitiir;' el prcedesthiasse iegitur,- a eorilrario •accipi flebeat,
talis estj-ut licite apud-saeculafeni sapienlianrquod' id eslutomiiinP ea necprsescisse-necpr-edeslinasse
uno loco affirinatiir, alfefcr subvertatuf, quis nbn" < iiitelligatiif. Quod quid-est aliuddicere.quamapefte"
videaLquainsit coniemnerida.e.t penitusabjicienda,' insanire-'?Quis enim uriquam' fideliuin-yelsentirevel'
ubinulla est fifmitas veriiatis, et tairi irnp_iden:s,'
lam dicereprsesjijrip_-it''-quiaqtiod dixit verilas, non est'
pfocax, lainpetulans libeEtasest falsilaiis:- vefilas; - qiibd docuit-fides; falsum est; quod briiries-
Qnod verb ait: Omhemprmdesiinaiionem.prmseieit-'- icredunt fideles,~nihiTest.- Certe isie propLefea bsecj
tiarii esse, ex parte veriimest-quidefti': Quiaoranis id eslpeeealum eLoinhem po3nani,:acmiseriam, et '
prcedestirtatiofutuforum nori sinepfsescientia sil,pefJ. calaniilatem, vel lemporalem vel aeternam nihil-e"sse
qnain ipsafutufa" prcesciuntur."Sed si Iioc. ideo. di-' coniendit, qula nbn- h'abeiite'ss'entiam Ih'semetip_.is
ctum est, qiiia.ia riihil amplius agat pfsedestiiiatio"in : existendi vel •subsistehai, sieut videmus liabefe «ub- -
WQTÎ DUVALLITDJOCTORISSORBONICI..
". a Inlegro illo- capite suggibat Erigenam. rpiod pe< dri,"a catholicisproplerea Ljberiini _dicli_;.,id êst
stilentissimum erroremîntrodocat, qui efifenalicenr •ijaod pece_atuiri•nihilesse dieerenl praeter inaneni.
iia,<jinriibns vitiis et sceleribus habenas lax.ef. Queni: et falsanfopTriionem: deinde noh' deberereprehendl
latius riiulio. locce .mise'rfim'p's-e"culo'iiitroducunt ebs qui occiduni/moechanHir, furanlur;-ferlio,"tliri--
sectafii ^noslii, qui qiiainUbet:legis"'obligatioiieni a stuin nihilessenisi. aliquid.eomppsi.tum,ex..-Spirita-
fidelium cervicibus -ircent^-qiiBelibertas est camis Defel-.opinione ; qiiarto angelos,. dsemoneset animas,.
non.spjritus, fiiiprum diabpli non Dei; aSoiiix.de- njhiresse. Quos "etiariisl.deieslari se"dical Galvinns^.'
nique, quavis;servitute niiseriof. . etliiislibellis adversus'ePSjfex-ejiis taihen: scholrf'
b Hanc litcresim islo jiostrO 'sseculoab inferis de- Lanquam-ej_eqiio Trbjano certum est prodiisse: —l
fiuo.suscitarunt Quintinus efCqpinus. SodoresElan- Bellarin-^lib, u de Amissione.gratice^cap. 1.. -... ,,
139 .. FLORI DIACONT LUGDUNENSIS l&>
stanliam existendi Vel subsistendi terram, aquas et.A quam occiderit, jtabelpoleslateu. miiterein gekennam;
ignes, lierbas et arbores «t qusecunque ejusmodi ila dico vobis, [itBiclimele (Litc. xii, -5). Iste autem
surit, sicut eliam novimus et credimus-subsiantiam e conirario drcit omnes poenas suppliciorum ailerria-
existendi et subsistendi babere aniraas hominum, et . Tium,.tan_ hominum .quam angelorum malorum, quce
spiritus angelorum bonorum _>ivemalignorum., Et . illis comminata et prxparala -sunt, omninonihil esse.
propterea afiirmat diabolicaeprsesumplionisraudacia, Si autem ppense seternse jnalignoruni angelorum et-
Deura solas rerum-subsianlias.et-scire. efprsescire • bominunipessimorurap.raedestinatae npn sunl, quidest
et prcedeslinare poluisse;.. ea. vero >quae.ipsis «sub-_ quodipse Juslus jude-x.etdaninator ipsorum i.nillo-Ju ,
slanliis conlraria et poenalia.sunt,, qiiiaêxis.endi diciose.dicturumprêdixit: Iie, maledicli, inignetn
subslantiam non habeiil, nullaterius;a Deo prcescirl mternupi,quiparatus.estdiaboloet angelisejus?(Matlh.
vel prsedeslinari; ac per boc nec sciii poluisse.. ... xxv,'..l.).Si paratusulique, et prsedeslinatiis, an an-;.
-Ergo.nec,peccatum primi-hominis prsesciyii,. quia gelisdanniatis:etdamnandisest,pra3deslinatus; impiis.
peccatum.substantiaraexislendLhori habet; neppoe-. autem,^qui eodem a_terno,ignipariterpim.iencli.suiit,
nam peccali prcescivit,id esl mbr.tem,rtiiseriami.sup- non .estparatus" liec.prsedesiinatus? Sed.praedestina-^
pUciura sempitemum : quiahsec similitpr_in seipsis. taisimpiis.pcenas et supplicia sempiterna.eliam bea-
substaiitialiler. non existunt. Et ubi estquod fides.jBlurii Enoch, patriarcham anliquissiirium (qui ambu-
firmissirae et, immobililer . tenef: Omnipqlenlem lavit cum Deo, et non 'compariiit, quia tulit eum
Deum verissime prsescium esse fulurorum .onmiuni:. Dominus), ante dilavium prophetasse, bealus Judas
iibi-est quod per prophelas-suos,inSerjpturissanctis,•_ aposlolus, -loquens de iropiissiinis hrerelicis ijui jp-
tot peccatabbminum, tol poenas, et.clades et mise- sis. lemporibus apostolbrum impugnare coeperurit
rias peccatorum spiritu suo venturas prsedicit? Ubi. Ecclesiam Dei, ilaleslatur dicens : Prophetavitau-
eliani qupd ipse unigenilus Dei Fjlius., qui esfYeri- letri eide his sepiimus ad Adam Enoch dicens : Ecce
tas aelerna, tot persecutiones Ecclesi.aesuae, tot bel- -venitDominus irisanclismillibus suis facerejudicium -
lorum jcommoliones, et laborum ac .terror.um.pres- cqnlra omnes._et arguere oinnes-impios de omnibus.
suras, terrsemolus eliam et_ peslilentias, et faines operibus hnpielalis eorum, quibus,impie,egemnt,et,
utique praesciendopramuntiat, etut paiientissime oleomnibusdtiris, qum loculi sunl corilra eum pecca-
a,si_is tolerenttir.monel? cur tam apertum menda- tores.impi_i:,(Jud. II, 1S). Hoc judicium damnatio-
cinmy imo lara inauditam et impian"blaspheiniam nisimpiorura et iniquorum_etblasphemanliuin. bo-
isfe impius proferre ausus est, conlra totius jsancice, minura ab jiiitio mundi lain mirabiliter prsedictum,
Ecclesire fidem, conlra Scriptui-arum ccelpstium ve-; etin iinem.muridi verissime implendum etiam bea-.
rilalem, contra omnipoteulem Dei majestaiera.ore fG.tus _P.elrusapostolus his verbis denuntiat, dicens':
sacrilego el yerbis irapiis bbstrepen.dg? Quid est Fjisr.ttnl vero et pseuioprophelm.in populo; sicut et.
auiein quod in lantum eonsilium et decepliojiem invobis erunt magistri. mendaces, qui inlroducent -
diaboli iraiiari etadjuvare eonatur, ul ea-qiireveris- secfas per.ditionis,e\eumquiemit eos Dominum ne-
sime efcenissinie impios passuros Derispraeriunliat"" ^gant, superducenles*sibiceleremperdilionem_(IIPelr.
el comrainatur, id esl aeterna supplicia;-isle-labiis n, 1). De quibus et paulo post adjungit : Quibus
iniquis. el liiigua dolosa velut peccatoribus blan- fudiciumjam olim npn cessat, et perditio eorum non
diendo aflirmeinihil-esse/.sieut serpens in inilip, tit dbrmitat (Ibid., 3). Si ergo qusefinius Islius .Ju.dicii
terrorem niortiSj quam Deus coinminatus fueral, a selernam apud Deum prsedeslmalionem, audiamiis
cprde borninjs escluderel, etad peccandi delectatio- yigilanter quod ail : Quibus jam olim judicium
nem p.rpvocaret^ nequaqUam,ait, mgrte moriemhii. non ccssat, id-est, non nunc primum Judicanlur;
-(Gen.-\ii_&)._\itanainque etiste, serpentis imitator, nec luncprimum quando de corpore exient acfsup-
dicendo quod torinenia aelerna, qure Deus peccato-. piiciurii sempiternum. Sed hoc Judicium damnafip-
libus, denunliat, n.ihilsunt, quid aliud agit, quam... nis eorum jani olim est decretum, Jam olim ex seterr
ut terrorem salubrera a cordibus audientinm lol- nilale prsedeslinatum; etJam olim eis praeparari non
lat, ebsque ad peccandum infrenes et praecipilel"•* cessat. Si autem qurerimus qusepcena Illis inferatur
reddat. - . . . - - tali-judicio, e'tperdiiio, inquit, eorum non dormitat,
.Et,ddco cpnstantissima et immobili fidetenendum item de eisdem jmpiis etJjlasphemaloribus idem apor
omriipplenlejn Deum orania futura praescire, id est. stolus dicit : Hi sunljontes sine aqua, et nebulm lur-
bona et mala, nec solum naluras omnium reni.m, an- binibusexagitatm,quibuscaligo tenebrarum reservalur
tequarn eas crearet, praescisse;sedeliamqua.cinque (II Petr. H,-17): Quomodoeis reservatur, nisi quia
ipsisnalurispossuntessecontrai*ia-,etp-enaHa-similiter ipsisâb initioiesl prceparaia, etin-Tme reddenda?
prsescisse. Nbn quisi substaritiaiiter exlsluiii, /sed Qupdeisdempene verbis beatus Jridas aposlolus at--
quia substantiis ab eo conditis poenaliter nocent. tesiatur dicens ijli sunt nubes sine aqua, qucea ven-
Hanc enim fidein Scripturaxonfirmat diceris : Deus tis -circttinferuntur,_:arbores autumnales, bis mpr"-_
mterne; qui abscondildrum es cbgnilor, qui riosli gm- tum,eradicaim : fluctus feri mafis.despumantes suas,
nia antequam fiatii (Dari.-xni, 42). ,Et ipse-Dominus confttsiones';sideraerrdntia, quibusprocella tenebrd-^
in Evangelio tie bis fideles suos lerrel, dicens": - riini in. mternumservata esl (Jud. 12, T5).
' Coritra Jieec.tam horrenda., tam TeiTJbilia, qiire-
OstendamvobisqueinHpneaiU;: T httete eumqui,pbsl-
~ IG_l
161 LIBER. ADVERSUS JOANNEMSCOTUM.
omnipotens Deus per prophelas et appstplos suos A ut cum.flagellis c_edilur,.gladiis vulneratuf, vel qui-
impiis et peecatoribus comminaj,u'r, dicit iste : buseunque lormenlis vexatur : quod etiam -in sup,-
Omne malurii, peccaium et ejus pcenamnon esse. Et pliciis seternis fulurumêst, ubi daranatorum corpora
ilerum asserit: Nalurm iniegrilalem, viiam, beaiitu- igni. et sulphure tprquebuniur-. Qui taraen omnes
dinem-esse.Econlrario autem peccatum, mortem.mi- dplores et. cruciatus, corporibus de -corporibus illati, -
sefiam periitus non esse. Addidit adhuc : omnem per- sic. liunt in corpore, ut per corpns etianTanimae
versm voluntalis defeciam vel privalionem, vel pecca- sirit. Anima nairique sine cprpofe etdolere et cru-
Ciari potesi; sicut illa damnali divilis in inferno,
lupt, finemqueipsius mortetn et miseriam snppliciorum
mterndtium omnino nihil esse: ac per hoc necprm- anima cfuciabatur qui ait, quia cruciorin hac-flam-
sciri-a Deo ,'nec prmdeslinari. De quibus omnibus si ma_(Lnc. xvi, 24); corpus vero_sine _animaJolere
"
aliquid.singillatini dicendum est, 'manifesle novil nbnpoiesl. . .
fides quia malum quod est contrarium bono, sicul Omnipotenti itaque -Deode quo scriptum est: Dq-.
vitium virtuti, tenebfce luci,'infirmilassanitati,sub- rnino enitn Deg, antequgriicrearentur, -omnia' fuerunt
'
stanlialiter non esf. Quia^ sicul Jairi supra dictum dgnita-sic et post_perfectum respicit omnitt (Eccli.
est,' substantiam per se existendi et subsisien.di non XXIII,29). Etilertim :.A smcuto et usque insmculum.
habet, sicut cpelitm, lerra, aqua, aer; ignis, el reli- B respicit, eliiihit est hovnmin conspecluejus (Ibid.,
qua sive corporea sive .spirifalis creatura. Sed de- xxxix, 21). Ei iterum cum de bominibus Scriplura
. seftio sumnii borii, cui, itt beala esse possil,- iiibre"- loqueretur ail: El omnia opera eorumcjuasi sol.in
rere debet creaturaTalionalis' arigelica vel irabiana, cbrispecluDei: non prmlerit illum omnis cogitalus, et
Iroc nomen aceepit ut dicatiir malum. Desefendc non absconditur.ab eo ullus sermo (Eccli. xvn, 26):
efgoratiprialis erealura , in angelissive in lipmini- Isti, inqiiam,' omnipotenlissimo et ineffabili Creatori,
bus peccahtibtis, summum bonum , .defecll ab ipso GUI, antequarii crearentiir, in ceterna scienlia sua
bono, et privala esLiono, el hoc ei esi summuih pmnia-fuenint agnita, qui, eliain-pbslquam omnia
maliim. Sive ergo dicaraus malunTesse deseriionera perfecit, non aliter, sed sic- respicit facta^ sicutyidit
boni^-vefdefeclum a bono, vel privaiionem-boni! iacienda , nihil videlicet exlra se,- sed in. se-omnia
fectissime dicimus, sicuf etvitiuradesertio virtutis, cei:riendo..Et idep in conspeclu ejus nihil est novum,
el tenebraeprivalio lucls , et infirmilas nihil aliud, necquando primum' est creatum , quia semper iuit.
quam defectus esl-saniiaiis; sirailiier-et peccaturti in ejus scienlia aeternum : quem omnia opera bomi-
manifeste riullani habet substanliarii in~se exisieridi num, sicul in clarissimo sole non lalent; queni ntil-
et subsisteridi.' 'Seddeserlio.jusiilire el dcfectus a lus bominum praeterit cbgitatus, a quo nullus eprttm
Justitia talenomen accepit. Ita etiahiinors substan- v sermb absconditur•; jsle lam mirabilis Creator et
tiam in se existendi et subsistendi noir habet, sed .gubefnator, sieut.omnium rerum quce futurae erant,
vitceamissio tale nomen accepit. Itehi;qi_bd dicitur halaram et speciem et ordinem in sua telerna prse-
poena nullam in se e__istendisubstaniiara liabef, sed scienlia seraper ribvil, ita eliam ipsarum rerum sia-
doloT et ex dolore cruciaius tale liomen accepit: lura, etsive ad meliorapr.ofectum,,sive ad deleriora
quod nihil esl aliud' quam -tranquillitalis et quielis defectuni seternaliter prsevidit; et quse. a'd _seprofi-
naturalis perlurbalio, vel amissio,-hoc.namque agit cientibus prsemia,"quseautem a _sedeficientibus sup-
pcena, ut. lranquillitas"et quies-naturse - ipso dblore plicia deberentur," Justissimus operis sui ordinator,
et eruciatu turbetur vel amittatur. _ etprsescivit et prsedestinavit, et se impleturum prse-
- Sedbsec bmiiia, idestmalum, peccatum,"pcena, dixit. Et ideo siye malum et peccatum,-in quibus
mors, miseria', qtiae lei ipsa nihil est aiiud-quam est defeetus a bbno; sive mors et poena, quse.illi de_.
ainrssiofelicitatis, licetperê'etin se-existeildi vel fectui Jusie debetur,-semper ftirtin pragscienlia Con-
subsisiehdi nullamtobeant -subslaniiain, tamen oni- ditofis; qui inensuram. proficiendi et deficiendi in
ninb necesse est utin aliqua-vel exalfqua subslan- oreaturis suis_solusyeraciter agnoscit; et ipsbrura
lia fiant. Nam el-desertio bbni ,-quod dicituf -iiabiiri, _ profectuiirii atque defectuum solus Judex Justus exl-
ietdeserlio -uslitise, qaod appellalurpeccalurii', nia- r stlt. Ita el mofs. et peccatum et. omnis pcena.acini-
nifeslein animo fnintvel.angelieb vel buiriano. Sic -seria quse peccatum.consequentur, quiasubstanliam
amissio vilae, quseappellatur mors, et amissibTfan riullara baBentin se ejtislendi ,nillil-sunt. Et quia
quillltatis vel quietis nafuralis, qjise appellatur po3- cferjturce rationali, euju_>defeetus et' corruptio.his
n"a'j_et aniissio felicitatis, quse vocatur miseria; in -ribminibus significantur, nimis nocent, in ejus suij-
iitroquc fieri.inveriiuntur, id esl et i_i anima, el in siantia vel corporali, vel spiritali, veraciter sentihn-
corpofe. Nam et ahiina nioritur deserliorie vilre suae, lur. Et qure hon sunt substantia existendo, sunt pmr
quod Deus illi est: et corpus •nioriturariiissione vi- nimodis pernicibsa nocendo. Desinat ergp bujusmo-
tse.suae, qubd anima illi est: et hrec duo , id esl di blasphemia ,' et omnipolens-Deus sicut onmijis.>
mors anirace ef mors cbrporis, quid aliud in utro- riaturarum bbnditof, et staius earum verjs_>inius
que nisi vel felicilalis vel tranquillitatis aniissio estl agnoscatur cogriilof, et Justissimus ordinator..
Poena autem quteincruciatu etdolbresentitur, ma-
nifeste vel in ariima agiturvel in'corpore;'et cuhi CAPUTXi, .
"
in corpore ag'uur'maxime ex alio-coVporeiiTOgatiir; Uridecinlo-capifiilosqqiiitiir iste, etdicit.
IfiS FLORI DIACONILUGDENENSIS 104
1. _Vo)iesse Dei prcedesithationem,nisi de his gui A , Scripturis pfopbelicie omnein' suam prtedicalionem
prmparali sunl ad mlerriamfeliciialein. confirmal; sed-eliarii iri ipsorum prophelarum Scfi-
% Abusivetranslalegue-dici_pr'mscire Deufttet prm- pluris diligeniius investigandam, ei quotfin utrisque
desiinare: a siriiili prmscivit'qum facturus esset; a "feslai'erilatis declarati"one'fiiefit-invenium,fideliter
cbnlfafio prmscivil, qttmfacturus rion esset, pro tie. nobis-, ei. sine ulla coniroversiarum disceptalione
' '
scivii. Similiter ashnili prmdeslinavilqubs prmpara- onininjGdissequendttm.
iiit ad graliam. A conlrario prmdestinavilimpios ad Prinib ilaque quidipse Aposlolus, qui se nihil
ihteritum vil suppliciunlwtefhunr: 'st etiinlprmdesii- exTra dicere nisi qure scripta sunt in lege et prbphe-
"nati-sunl, riecessarioperibunl ,pwndsque "palieriiur tis lesialur, de bac re dicat audiamus, nec tam.ab-
irievilabiies.Quotisi ila est, quofnodojuste judicabi- surdi, riec cdnlentiosi simus ut, ubi ipsa res, id est
turmundus,"' quem necessitas ptmdeslinaltonis'cogit
" prsedestinationis veritas apparet,"ideb negemus pro
perire. _ jjfaedestinatione dicWm, quia nequaquam ibi prre-
3. Sftncias"Scriplurasprmscienltamstmulet prmde. deslinationis nbmen posituminyeiiialur : sed, sive
siinationehi, aul -solam absoluidm prmaeslinalionem, 'sonet jbi expfesse praedestinatip, sive ipsius-prsede-
nbn nisi iri iis quos Detts elegit admternam beatiiudi- slinalionis veritas cerlissime clarescat, una et pari
nem possidendam,inveniaiiturposttisse.' B fide suscipiatur. Dicit itaque ipse primum de sola
!k. Apostolumprmscientiamet prmdestinatioriemin prredestinalione .electonimlta : Ngm quos.prmscivit
solis sanclis',Augustinumaliquolies in reprobis a con- et prmdestinavit conformes,fieri imaginis Filii.sui,
Irario posuisse. tit sit ipse primotjenilus itt multis fralribus : Xlubs
Impfimis quod dicit, nori esse Det prmdeslinqlio- autem prmdestinavit,hos et vocavit; et quos vocavit,
nem nisi de his qui prmpardti sunt ad aUerriam-felici- Itos et justificavil; quos autem justificavit, illos et
iatem. Sive 'ex. suo sehsu hoc dixeriC, sive ab aliis magnificavit (Rom. vm, 29,-30). Post quce vefba si
audierit, nbs tamen veracifef scim_is'quia isteest nihil pmnino dixisset de parte reproborum, etiain
errof' moderrii temporis apud plurihios,' dum non ulique e contrario intelligei'e debueramus quid de
putanf prredeslinalionein Dei, nisi in parte'eleclo^ • eis esset sentiendum, ' videlicet, ut ex prredestina-
rum, inScripturis inveniri : nec ipsum beaturaPau- lione eleciorum ad gloriam agnosceremus etiam
lum apostoluni in Epislolis suis, nisi de solis siuiiliier prredeslinatioliem esse ri^proborum ad poenara. Si-
electis prsedestinationem pbsuisse'; sicut et in se- cul et in syrabolo tanlummodovitam seternam, quod
quentibus dieit. Sed acquiescendumet obediendum est praemiumsanelorum videniur ,confiteri; et, ta-
iesl humiliter yerilali;lel non qriod semel riobisper- men e conlrario similiter indubitanter credere et
suasum' est, conteritiosedefendenduni, sed potius 'C -inteliigeredebemus mortem reternam, quod est dam-
Scripturasancta diligentitisperscrutanda, non sbium nalioiniquorum. Hanc enim regulam intelligpndi in
apostolica, sed-etiam prophetica, ex qua bmnis apb- Scripturis ipse nos Apostolus.dpcet, quj cum dixis-
stolica auctofitas descendit. Sicut ipse bealus Paulus set, de resurreclipne disputaiis : Seminalur corpus
slaiimin pfincipio Epislolre ad Romanos evidepter anhnale, surgel corpusspiriluale (I Cor. xv, M), ne
dedarat,' segregatum se esse diceiis in Evangelium sine aueloritale Scrjpturae.^piril.ualecprpus dixisse
Dbi, quod ante promisergtper prophetas suos-inScri- videreliu-;-stalim quod e conlrario veraciter in..elli-
pluris sdnctis \Rom. i, 1). Etin TniP ejusdem Epi- gendum esset adjunxit, dicens : Si esl corpus ani-
'stolEeomnemyslerium evangelicceprccdicalionis, in mate el. spiriluqle .(lbid.). Et conlinuo ulrumque
qua esl eliam prOfundissimummysleriuiii prsescieri- confirraans poriit. testimonium Scripturce, et.dicift
tice et prcedestinationis Dei, per Scripturas.prOpiieti- Sicuf scriplum est, faclus est primus hqmo Adam
-cas confirmat esse revelatum, "ita dicens: Ei auietii in animdjtivivenlem:_novissimus,Adamin spiritum vi-
qui potens est-vosconfirmare; secundum Evangelium vificantemjibid., ___>). Simililer etillud utique inlelligi-
metiiii, et prmdicaiionemJesu Cltrisli, seaindum reve-' tur.quod, cutaiDeus prin.iohomini dixisset :, D.e ti-
latibneriimyslerii mlernislemporibfislacili, quodnunc -'•gno scientim boni el mali ne.-comedas; quocunque
palefaclum"est pef Scripiuras Proplietarum, elc. " die cpmederis ex.eo,.morte morieris- (Gen., rt, .17).
\Rom:ivi,:25,26).!lenique in Aetibusapbstolorumde Ulique inobedienti comrainatus est morteni; sed
seipso loqiiltur dieens": Usque in hbdierrium diem nunquid non agnoscit fides-quid.e contrario sentien-
stp teslificansmiiwri, atque majori', niliil_extradicehs, dum.sit; -id-est quod obedienti praeparaveritvitam?
quain ed -qumProplieim sunt locuii fulura 4sse,_it Ilem curaloqiiitur Deus adAbraham: Masculuscujus
Moyses"("Aci-Xxh;%Z). -Cum efgq ipse Apostolus prmpuiiicaro npn fueril circumcisa oclava die, peribit
oslendat' alque' confirmel. in illud Evangelium Dei, anima illq,de pgpulissuis : quia pactummeumhriium
qudd ante. prbmiBltper prophetas-subs in Scripluris fecil (Geii. xvn, 14).Manifeslumestmasculum,istum,
sanStis se segfegaLum, et omne illud niysleriuni .qui nori est:octava die circumcisus, perHurum de
qnbdevangelizal per Scripluras pfophelarurii leste- populis sujs, quia paclum Del irrilum fecit: Non
tur patefactum,' nihilque se extra dicere, qiiam qute utique in utero malerno, nec in illa tam recenli.in-
scripla sunl in lege -el prophelis, manifeslum est -fantia, quando'aliquid bojtum aul maluhi nullatfihus"
liujus rei, id est divince prcescienliseei prsedes.tina- agere poiuit, sed ulique in paradiso, in prmvarica-
lionis, allftudineih non solinh' iri Apostolo,~"qmex tioneAdm, inquo omnes, sicul Apostolus dicit, pec~~
• 163 _ LIBER -ADYERSUSiOANNEM SCO.TUM, _ "lOG
caverunt-(Rom. T, 12); quiex illa damnaia origine _A"diyinam prredestinatioriem manifestissimeOslensam:
Sicut ergo iste octava die minirae cir- dtim et electi nullo suo merito, sed sola Dei bonitate
" descendunt.,
cumcisus, manifeste periturus denuntialur ob rea- praedeslinantur ad vitarh; et reprobi nullo Dei prce-
lum primre prsevaricalionis, ita e contrario fideliter Judicio, sed solb suo veloriginali vel actuali mefilo
intelligendum est eum qui rite etlegitime.-essetcir-
~ .prsedestinantur-ad interilum,nec-eis diviria prsede-
cumcisus, ab illo reatu absolyenduni,. - •_ fetinationecessi,talem-_pereundi iinponit,' sicut nec
Hsec diximus ut manifesle, intelligamus . quod, necessitalem peccandi.sed necessiiatem tanlummodo
eiiamî Aposlolus-in illa prsedestinalionis. disputa- .jusia supplicia paiiendr: nt-qui voiunlate permanent
tione de. reproborum parte lacuisset, debuisset tain peccalis, necessitalecruclenlur in poenis.
men fides nostra," quid de eis sentiendum _esset, e Ila eiiamsi lanta illa Apostoli de h.ac re disputatio
contrario advertere et intelligeref sed non tacet, ex hoc ioco usque. ad finerii, ubi ait : Conciusit
cumslat.imposLaliquam el eleclorum,eL,reproborum enim Deus omniaih incredulitate, ufbmniufn .mise-
similittidinem, simulponens in duobus geminisIsaac reaini\ (Rom.xi, 52) .-diligenter,. et fldeliter consi-
et ilebeccae ila adjungat: Cum.'enim-necdum riati dereiuf, de utriiisque partis pi*se'desiinatibne,sivein
esseni, aul aliquid egissentbonum out matum (utse- .unopopuloJudseorum in his, qui excsecati, et in
jcundum eleclibnempropositnm-Dei m.anerei),nbri ex 'PTiisqui secundum electlonem gralise salvari merue-
operibus, sed ex vocantediclum est~: Quiatrtaypr ser- -runt; sive inutroque, id estJiideeoruiri et Genlibm,
-viet ntinori, sicutrscriplum #sirJgcob dilexi, Esau dum illi-lanquanrnaturales rariiiTracti sunt: et isli
aulem odio habid (Rom. ix, 11-,12, l5;MaI. i,-l-,"2)_. tanquara - oleaster iri'bonam otivam inserti (Ibid.,
Manifeste igilur in lioc exemplo, et in Jacob; absque 17), indubitaiiter" eum iriveniet et.suis verbis, et
ullis meritis-dilectpTetelecto, qui siiniliter teneba- . maxime testimonjis prophelicis disputantem. Iri qui
,tur originalis peccali<ibnoxitiSTni.fraterei ex eadem bus- tamen propbeii.cis testimoriiis, qricenobis"-:(jea't-is
veniebat massa in.Adam -damnata, dcclaraia est Apostblus tanta aucloritate. prbposuit, utnihil biii-
prsedeslinatio electorum ad vitam.ln Esau, auteni nino de hujus fei, idesl,-divirice iri utfamque.' paf-
solo originalis peccail i'ealu .odio'-habilo, praedesti- tem pr_.destihatioiiis profunditale,''et bbscuritate
natio reproboruth ad interitum.. Tale" esl,-*t -quod nisi ex.eofum firrailate, el' evfdenti attestatiorie
post paululum de uiraque-parteTsubjiingilur :-Ergo docerevoluerit.- lllud'pfa.cipue oirini pielalis coiisi-
cujtts vuli misereiur, et quem vult indurat (Rom: ix, deratione atlendenduih est -qupd cuni nusqusjiri in
_18)..Et quod deindeaddit: Ahnoii Jiabet poieslaiem «is expi'esse et proprie ;verbum prredeslinaiionis so-
figulusJuli ex eadem massa facere aliud quidem vas- net^ iamen quia ipsaeres ad: iitfamque' prsedesiina-
inkonorem, aliudjoem in\conlumeliam (IJtid;, 21); G tioriem pertinentes manifestissimce'appareiil, et evi-
dequibus vasis honoris et eoniunieli_e._«lalim-sub- •denlissiince declarantur, eonfidentissime Apostolus
Jungil; iQuqd si volensD,eusostendereiraln; et notam ad lantce rei coiififnialibrtem, alque doctrinairi ea
facefe potentiam suam susiinuit--in jntulta palientia assumpsif, et ila-terienda alque intelfigenda Eccilesice
vgsa irm aptalU in inlerilum-: vt pstenderet =divitias tradidit :-sua scilicet aiictpritate, ef exemplb nos.iri-
glorim sum in vasa-miserieq.rdim,qum prmparamt in fbrmanset inslruens, lit non conlentibse et super-
gloriam? elc..-.(IMd., 22, 23;) ln- quibus omnibus Tacue de ipso vefbo. pr_edestinaiiohis-'iii sarictprum
CTidentissime-agnoscifur-Apostoium non de.sola prophelarum eloquiiS~inter nos disceptemus', yel
.elecloruin, quam primo.iocoposuit, sed-in-tolo isto *.{qubdabsi^ etiamfixemur; sed pacifica et pia in-
dispulalionis suseconlextu, deulriusquepai*tis-pr_e'- lelligeritia','ubicunquefesipsa-ma.nifeslissimedecla'-
Tdestiriatione,sive"iu vitam;-sive in -morteni;' et Mttir, indubilanieii-omifiiio-divinarii praedestirialip-
""""
-exemplis,ettestimoniis tractasse.propheticis, dum - nein etagnpscere, et asserere"debeamus.
in Jacob proponit fprmam eleclorum, in Esau .vero - Pri'mum:namque testinioniuni propheticuni; qiibd
fprmam reproborum. In qaibusvutique duabus.par-' dehac reposuity-illud 'ex^-Gbnesiestdequbila ait:
tibus,-c«JttsvullDeus misereturêPquemmitfindurqt': ,.. Promissionis einm.verbiim lioc est: .Secundum hoc
sei-misemlur misericordiier adjuvando^-jnrfuraJ-Jusle- teiripus-v'enidfti;~et eril 'Sarm filius (Rom. 'ix", 9) :
deserendo; et tanquam figulus iuti ex mdem niassa ubi-licefnori- videatuf sonare priedestinatio, sonat
simul tbta damnata, facit aliud.vas irihonorem mise- tanieiiaperte-promissio, quse ndn aliterrecte iriiel-
ricordiler liberando, alind- vero hi- coniumeliamJuste 'ligitur, nisi' ipsa promissio fideliter praedestinaiib
damnando : ut duo ex his ordiries exislant,-quorum - -accipiatur electi seminis Abrahse, id-est eorum qui
aliisinf vasirse,ef "aliivasmisericordice ; illa aptala filii Dei--"deputahlur,et a' filiis carnis divina graiia
-in interilnm, ista ingioriamprcepamta. HeAaptatain -discreti sunt: -Sicut ipse- Aprislolus in"eodern ioco
hiteriium et suo merito, elDei justo- judicio ; prm- exponit dicens :•.Noti quVfilii cdrnis{ M 'filii's'unl
paraia autem in glpriam.millo suo merito, sed' solo Dei; s'ed-qu'ifilii suttlpromissionis mstirnanlur in se_-
diviuregratisebeneflcio. Gumêrgo lani aperie dibat mine (lbid.; 8). "Secundo loco ilhid iterriin ex €e-
ApoStblus: Et vasa -irm aplata iri interiium, et vasa •nesi testinibnium pbsiiit : -Deduobus geminis Isaac
misericordimprmparata in gloridm, elex eadenttriassd etRebeccce;'-i\\io dictum fuetat .•-Quia'mdjtyserviet
.aliudvdsfieri in honorem, aliridvero iricontttmeiiam; minor'i\Iieh. xxv-, 2^3),:"uTJi'- licetpftO-leslinaTio-iiii-.
qriis non, intelligat in .bis verbis utriusque partis irinie sonare vjdeaiur/iamen fes ipsiuspfsedesliria-
tionls tam ,proft.nde et granditer ibi demoustrata .\ potuerit, quam ul ex forma isiorum geniinorumalios
esl, ut moneal nos, el solerter eacilet Aposlolusin omnipolens Deus"aetei'namisericordia sua dilexisse,
tolo illp oraculq, quod tunc Rebeecaede eisdem ge- alios 3_lernosuo judicio odisse, sua attestatione ma-
minis divinitus, responsum - est, hpc vigilanter-et nifesletur. ,
fideliler iritendere, et considerare debere, quod nec Huic testinionio prophetico et sensui apostblico,
daninati erant ex ulero materno, necdum aliquid videlicet quo et dileclib et odium Dei in duobus ge-
egerant bonum aul mglumin vilapropria, etutique minis adhuc in ulero malernb posiiis ex misericor-
ex uno erant concubifu procr.eati ^ el tamen tanla dia et judicio Dei intelligilur, eliam illud de Isaia
dislantia.oninipotens Deus inter utrumque discrevit, propheta mirabiliter • consonat eticoncordat, ubi
ut nullis eorum praecedenlibus vel bonis, vel malis omnipotens Deus, electi populi ab utero auxilialor,
meritis, sola bonitate, et judieio suo unum ex eis el e^contiârioreprobi populi similiter tanquartiex
praeferret, et alterum servituti subjugaret. utero transgressoriscondemnalor ostenditur, dicente
El ne hoc parum psse existimarenius, <juod.quasi eodemprophetain primisadpopulura electum": Rmc
de humariis et iphumariis rebus dicium esse videba- dicil Dominus faciens el formans le, ab ulerb auxi-
lur, quig major serviet mhwri'; videlicet qaasi boe liator iuus (Isa. xtiv, 2). Deinde post aliqtia adpo-
tanlummodo in rerum teniporalium statu in eis esset B pulum reprobum ex persona Dei subjungens : Et
implendura, -dura in. eorum posteris unus.regno.-su- iransgressorerii ex ventre vocavi te (Isa. LXVIH, 8):
blimatus, alterisibi subdito,.et seryienti dominatur: ut certissime quodinillorumgeminorum forma de-
erigit adhuc Apostolus intelligentiam .nostramad monstratmndeclaratAposlolus,hocinduplici genere
niajoris rei considerationem adjunclo test.imonioex hominum,- electorum.-scilicef-et reproborura, luci-
Malaehia prophcta, in quo d.e eisdem gemiuis non dissime tenendum appareat. Dum et isti diyino ju-
temporaliter, sed seternaliter discretis,-nequeiii.re- .dicio ex ventre tfansgressoresarguuntur-: et illis
bus -tantum temporalibus sed etiam aeternalibus similiter Deus ex nterb auxilialor oslenditur, qua-
niagna distantia separatis, ipseDeuslqquitur-diGens: lenus ex eademmassa originaliler tota daihnaia in
J"acobdilexi,Esau autem odio-hgbui(Mul. i, 2). Unde utero tnaterno fiani alia-vasa in honorem, et alia in
ribnsiliterrecle ihleiligitur hpc tesliraoniunipropheti- conlumeliam (Rom. ix, 21, 15). Similiter in lertio
chm, nisi fideliter illi qupd ex Genesi sumptum est leslimonio prophetico, quod-ita postiit : Moysienim
testimonio conjungatjic, ul scilicet, sicpl illud quod dicit *- Miserebor cui miserebor, -et misericordiam
ibi dictum est, Quia major- serviet minori, ila etiam prmstabocujus miserebor (Exod. xxxni, 19) : "mani-
istud-quod in prophetaDeus loquitur : J.acobclilexi, feste verbum pfaedesliriationisnon sonal. Res tamen
Esau aulem odio habui, -antequam,nali'essent, et an- C ita manifesla est, ut de ea nullatenus dubitari pos-
tequam, aliquid egissenl.bonumaut malum. ln divino sit. Gum omnipotens Deus omnibus aequalilferex
utiquejuslo judicio utruni.que praecessisseaceipia-- prima illa tfansgressione damnafis, non utiqueullis
tur, id est ef, dilectio Dei in.' Jacob, _etbdjum Dei in prsecedentibus| bonis merilis,-sed "sola gralia sua
Esau. El.cunl hsec duo, id esL in,al.tei*umdileclio, miserealur -cui miseretur, et •misericors flat, cul
el in alteftim odium Dei, et natiyitatem eorum, et misericordiam lpraestitei*il-,,manifesiecaeteris, qui-
omne,merituni vilse eorum Juxta verum et aposjplT- btiS'hanc:gra_iam-cohferrenoluerit, justo el ceternP
cum sensura prcecessefint, cum.necisLi possenfim. suo judicio odio habilis atque damnalis.-
putciri mala aliqua qnaenecdum lecerat, npcitli bpria Posthsec qtiartum testimoniumpropheticum sieut
aliqua, .quas nuila -perpelraveraf,, ita sol.ummodo et tertium de Exodo posuit, ita subjungens : Dicil
Jusie facta inlelliguntur, lit pmnipolens Deus, qui enim Scriptura Phar,aoni^Quiain hoc-ipsumexcitavi
acfeinaliler islainsuo judicio, el de.unitis eleclione, -te; ui osfendamin leviriulepi tneam, el-annuntietur
el de alteri,usreprobalione c_ilatueral,JACprcedefinie- \tomen menm-in.universa lerra-^Rbm. ix> 17). Ubi,
raf,'originalem.in eis.reatum cxpcceyaricaiione-Adae licef ntimen praedeslinalionis-expresse non sonef,
veiiientem, pui utique. ambo sequaliler lenebaniur lanien-ipsa prsedesUnatio-malorurii meritoiniqnila-
pbnpxij, futur.um_prreviderit, unuiri misericordiiei*".Jjis suaeadinterilum sempiternum, lam aperte osteri-
di.ligendoliberaret, allerara juste odiendo reprpbaret ditur, utp.ui haec •fideliteraudit, -et intelligit, de'ea
alque damnaret, Quatenus ex Jioc fideliter intelliga- . dubilare non possil: dum ille impius, "efdurus, et
mus profundiorpm el occultiorenidivlni Judicii di- indomabilis rex .Egyptiorum, divinojudicio, siveex.
spositioriem, el illam generalem inAdam tofiusTm- -massa damnalseoriginis, sive ad. potestate'm^regii
mani generis damnationem illuminanle.possensii honoris, in-hoc lanlummodoexcilalus est, utqui ex
apostolico allius perspiciamus : ex qua omnipolens semetipso, et in semelipso dignus *erat interilu
beus, et quos voluerit sola sua gralia liberat,. et aelerno, apponente Deb \al. eoj iniquitalem super
/juos noluerit ceterna sua sequilate condemnat, Et iniquilatem ejus, augeret contemptum in Dominum,
licel In hoc pfophetico tesliraonip; qubd Deus dicit: quo tanlis ac latibusplagis admirabili polentia Dei
Jacob dilexi, Esau a_.f_.rnodio habui,.non sonet ver. mereretur. flagfellari,et ad ultimum cum omni simi-
bum praedestipatioriis; ipsa tamen r?i veritas.ita lit.er irapio populosuo celerna subniersione, etper-
eyidenler apparet, in uiriusque partis electipnem, ditione deleri; ut et illi justissime reciperenlquod
yel reprobaiienenj, ut-riihil fortiuselexpiêssiusdici mefebantur; el omnipolens Dei virtus, sive in fla-
*..<_ URtf.R ADVERSUSJOANNEMSCOTUM. . 170
i
2
gello, sive in perdiiione eortira magnificenlinsomnl- jA {Jer. XVIH, seq.). Cumque ingressus fuisset pro-
bus innotescerel, el .ex unius pcsna plttres ad cogni- phela, ecce figulus faciebat opus e- lufo manibus
lionem Deiel salutem suam profieerent. suis, et stibito dissipalum esl optis quod faciebat.
'
Sicut de hae re bealus Anibrosius evidentissime .statimqueconversus feqitillud vas alierum, sicut
tractans, ita dicit : [3uslus Dominus in,perictilis', placuerat in oculis ejus. Tunc prophela Jussus est'
juslus in damnis, Jtislus in ultionibus est, non solum ire etclaniare ad populum ex persona Dei: Nunquid
quia unusquisquejuste culpre sucepretiumluit :-ve- sicutfigulusiste non poterofacerevobis,domusIsrael?
Tum eliarn, quia, dum unus puniluf, plurimi corri- Ail_Dominus: Ecce sicut lutum in manufiguli,sicvos
guntur. Ananias in Aelibus apostolorum fraudali inmanu mea, etc (Ibid., 7). Qua Ieclione prophe-
pfetii, quod de agri veiiditione perceperat,' criraeri tica manifeste Deus oslendit et se esse figulum, ef
admisit, qui poluerat nihil olferre, et crimen eva- omne humanum genus in manu ipsius quasi lulumin
dere. "Veruirine quis impune circumscribendos apo- manu figuli, ut ex eo faciai vasa diversa, sicutpla-
slolos ar.bitrarelur, aut misericordire sure munus euerit in oculis ejus.: ex una videlicet massa, ef tola
fraudeconlaminare perfidire,morti addictus aeternce, in Adam cequaliter damnata, efiiciensvasa suo Jiidi-
universos ad fidei studiura justo terrore composuit. cio dlslineta atque diversa, dum aliud ex eis fit in
Pharao cum populo suo fiuctibns mefsus mundanceB honorem, aliud vero in conlumeliain : et illud etiam
conversationisexemplum est, ne quis Dei populum vas quod suo me.rilo,-el divino Judicib fingitur in in-
persequaiur. DeniquepotuilDeuseum voluntati suce teritum, si subito per pajnitenliam figuli irifer ma-.
facere obedientem,sed ejuspoenaomnesvoluit emen- nus dissipetur, uL jam non sil aplaium in iplerilum,
dari. ,1'deoquedicll ad eum Dominus : Qttia ad hoc conlinuo per sapientiam et bonilatemfiguli formatur
ipsumte suscitavi,ut oslendami« te vitiulemjneam,et el efflcilur vas alterum, ul sit inbonorerij, ut placeat
annunlietur nomenmeum in universa lerra (Rom.ix, oculis condiloris : lumque in omnibus his verbis non
17). Nonulique Dominussucelaudis,sednostra.corre- inveniaturproprie expressa praedestinatio, ipsa ta-
clionis incremenla quaerebtit.]HsecbeatusAmbrosius. men prcedeslinationisvirtus et veritas in utramque
Apostolusvero prseinissisduobus teslinioniis,-quo- partem, et electorum videlicefet reproborum, et
Ttimunum ad miseficordiam, quse eleclis conferlur : vasorum in honorem, et vasorum in conlumeiiain,
aiiefum ad judicium,.quod reprobis irrogatur, perti- tanta luce manifeslatuf, tanta discretione.distingui-
nel; _etvelul utrumque concludens, et utrumque cle- tur, ut nihil cerlius, vel manifestius inveniri possit.
meriii el jusla volunlate Dei fieri docens, -subjungit: Quceorania idcirco lam sollicita, et diligenli "consi-
Ergo cujus vull miserelur, et quem vullindural (Ibid., deralione legentibus proponenda exislimavinius, ut
18). Deindeadverstfs audaciam et prsesuinptionemC juxta iianc Tormam sensus aposlolici in omnibus
hominum,'qui nonrecognoscentes fragililalem suam, Scripluris propheticis non niultuni-iaboremus de
nec propria nierita atlendentes, divina potiusjudicia, verbo prsedesiinationis, cum omnino ipsa verilas
<jucenonintelligunl, reprehendere jionpertiraescunt, rerum ad. divinara praedeslinalionem perlinentium
proponil qiiintum lestimonifimex Isaia prophela ita lamclare, el multipliciler ibl proponatur, ut vix
dicens : 0 jiomo,tu qui es_-quirespondeasDeo? nun- ea oninia invenire vel capere sufficiat humana fra-t
qhid dicit figmenlumei qui se finxil : Quid me fecisli gililas.-De quibus hicaliqua, exempligratia, subjun-
sic? (Isa. XJ_,V; Rom.ix.) Ubi et verbuui praedestina- gere, maxime, quaeplaniora et evideritiora sunt ne-
tionisminime soiial: el lamen ipsa in ulramque par- cessario studuiihus,' nt ex bis e't pacifice, ac fideliler
terii prcedestinationisJustitia iam clare et perfecte! audientes, facilius informentur, et conteniiosi, si ve-
defenditur, ul omnino ednipellat fideliter audientem ritatem suscipere non renueiint, eiljus corrigantur.
verlssime cognoseere, quia ille omnipolens CreaTor Nec de. illa hunc eleclorum prsedestinatione ali-
verus est figulus,eLomneshomines de limo lerrse ab' . quid dicinnis, eum ad.eam intelligendam, ac fideliler
eo conditi, ejus flgmenlum: et ideo juslissima ralione credendam et plenissime omnino sufliciant prophe.-
non posse Judicare figmenlum de figulosuo, sed po- tica testimonia, ab Apostolo, sicul ostendimus, luci-
.ius figulum de figmentosuo, qui solus novit ceterno dissime prolata. Nec de ea, Dominolargiente, aliquis
consilio suo unuraquodque vas tam magni figmenti nostrura dubilet; sed tantum.de illa justi Judiciiprse-
sui benigneformare, et ad qubs usus'.ei placuerit;- destinatiorie qua impios ad interilum praeordinavitac
utique Juslps et debitos ordinare atque disponere. prcedeslinavit;dequaintermultosmuitahcesilalioest,
Quodut adlmc apertius insinuet, adjungil sexlum - pauca exmuliis, et manifesta testimoniareplicaraus.
lestimonium ex Jeremia propheta, et dicit: Annon Legimus itaque in libro Genesis, quod omriipotens -
habet potestatemfigulusluli ex eadem massa_facere: Deus lolius liumani generis iriteritum (prreler eos
aliud quidein vas.in honorem, aliud verdincontume- qui misericordia ipsius in arca erant salvandi),prb-
liam?'(Rom.ix, 21.) Ibi iiamque,.id esl in Jeremia pter nimias iniquitates el impietates ipsorum, ut
prophela legimus dixisse.Dominum ad euin , Surge, gcneraliter et in praesenli perirent, poena diluvii
descendein domum figuli, el ibi audies verba meci deleli-,et in futuro a relei-nadamnalione puniti longe
NOT^ DUVALLIIDOCTORISSORBONICL
_H Gravis est quaestio,a paucis exagitala el a pan- I Pclri iii.:- Chrislus semel prp peccatis noslris mor-
cinribus soliita. Negaiiteni parleni suadei locus luus estjustuspro
injustis, ul nos offerretDep, morli-
PATROL.CXIX.
171 '%..._--. * FLORI DIACONILUGDUNENSIS !72
palriarebam Noe ita Io-_.A teritu, qui educli ex -Egypto per Moysen terram re-
an te p'r_fi'di-xefit,--'a'a^saacliim
m lens : Einis univetsmcarnis venit coram me. Re- promissionis propler incredttliiatem suam intrare
p'ieta estzerra iniquitdte a facie eotum, et ego disper- non potuerunl, sed eorum cadavera proslrala sunE
dam eos-.cumfer-rai(Gek. vi, 15). De qua etiam geiie- in deserto, ita dolenter el lamentsibililer loquitur
rali omniunr.perdiliene paulo superius eadcrii Seri- dicens : Non exoraverunt pro peccalis suis antiqui .
ptura dicit :'Dixitque Deus : Non permanebit spiritus gigantes-,qui deslructi snnl confidentessum virluli :
•meusin homine in cetermum,quia caro est. Eruntque et non pepercit peregrinaiioni illorum, et exsecratus
,dies iltius centum "et vightti annorum (lbid., 3).-Et -est illos prmlsuperbia iliorum.' Non miserlus est Ulisfl
postpauca.: Videns autem Deusquod muliamalilia gentem tolam perdens, el extollentemse in suis pec-
Jwminum esset in tetra^ el cuncta cogitalio humani catis. El sicul sexcenta millia pedilum, qui congregaii
cordis intentaessel ad.malum omni tempore, ptenituit sunt in durilia cordis sui i.el si unus fuisset cervica-
.eum quod hominemjecisset hi ierra (Ibid., 5, 6). ius, mirum s. fuisset immunis. Misericordia enim,
Ubi et paulo.pqsf subditur : Delebo,inquit, homi- et ira est cum illo. Poiens exoratio, et effundensiram. j
.nem, quem creavi, a facie lerrm, ab Jtomine usque ad Secundum inisericordiam suam, sic correptio iliius]
.animuntiay.a-reptUi usguead-volucres cceli, Pmnitet hominem secundum opera sua judicat (Eccli. xvi,
,enim me, fecisse ea.(lbid., 7). Quid evidentius Lali;B 8-13)..
prsediciione et-p,_5_edeslinaiiQne de generali omnium r Talis est illa pradiciio atque prredestinatio Dei
.impiorum, quibus lunc mundus plenus erat, interitu? loquenlis ad|Abrabam de.fulura oppressione atque
Quam et sancloet ejecto patriafcbse longe anleDeus affliclione el ereptione seminis ejus, et e con-
annuntiare voluit, et apudse in seterna et interna trario dainnalione el perdilione oppressotum illius,
cpnsilii sui disposilione staluit ac prrefinivit, dum cunv ei ita dixit : -Sciio prmhascens quod peregri-
non per angelum, nec per;prpphetam aliquem iilius itum fulurum sit setnen luum in terra non sua, et
temporis, sed apud semeljpsuiri, bsec staluisse et subjicient eos servituti, et dffligeritquadragintis an-\
prsefinisse oslenditur, Et tamen benignissimus jndex, nis. Verumtamen genlem, cui serviiuri sunt, egoju-
el condilor.etiam illos, quos merilo, ut ostenditur, dicabo : el post hmc egredientur cum magna subsian-
iniquitalum et impielatumeorum ad tam.horren- tia. Tu autem ibis ad patres iuos in pace, sepultus
dum exitium alque inleiitum ,pi*aedestinaverat, non in seneciutebona. Generationeautem quaria reverten-
sine misericordise suse bonilate -etpielate reliquit, 1ur •huc : necdum enim completm suut iniquitales
tribuens eis tempus etspalium.pGenitendi, _ut in.tra Amortiimorum usque in prmsens lempus (Gen. xy,
eenlum et yiginti annos, aut digne pceniteiido Deo 15-16). Quidhac pfsedestinatione manifestius? qua
iatisfacerent, autsf secundum duritiam suam et.cor r et semen Abrabse tofannorum eurricubs prsedicitur
^mpoenitensihesaurizarenl sibi iram in die irae, in- in tefra aliena pefegiinatufum, et servituti subjicien-,
excusabiliterperirent. Tta illos et mprilo.impielatis diim, atque affligendum, et ex ipsa aftlictione glorio-
suaead interitum prsedeslinavit,-nec tamen prredesti- sissime liberandum, et prcefini-O temppre, id "est
nalione ad peccandum ullatenus cpmpulit, quos tot -juarla generalibne, ad lerram palribus repromissam
annis ad poenilenliam exspeclavit. ipsumque bealissimum palriafcham in
* De istorum infelici conlumacia êi damnalione ter- reversufum,''
paceet, senectule bona patribus soeiandum : ecori^
ribili eliam iiber Eeclesiasticus, adjuncto eorum in- U*arioautera gentem, elTegem JEgyptiorum, qui eos
NOTJE DUVALLIIDOCTORIS SORBONICI.
ficatus qiiidem carne, vivificatus autem spirilu. In hic Petrus etiam ex illis Incredulis fuisse aliquos qui1
quo his qui. in. carcere erant spiritibus venienst eliam in firievitce pcenilenliam egerunl: et licet
prmdicavit, qui incixduli.fueraht.aliquando, quando' quanlum ad Corpus -pefierinl, tanien qutmtum ad
exspectabant 'Dei .patiehliam in diebus Noe. Cui animam salvi fuerunt. Quod eliam Hieronymus do-
alitts subjungitur" cap_-iv: Tdeo et morluis prse- cet Quceslionibus Hebraicis in Genesim, traclaiis
dicalum est Evangelium, ul .judicenlur quidem- se- illud cap. vi: Non permanebit .Spiriltis meus in Jw-
cunduin hominem in carne, vivant aulem secundum ]D mirie, ubidicit Deum mullos eorum lemporaliteri
Detim in spirilu. Ex quibus colligitur non omnes aquis diluvii punivisse, nec dehere eos in geherinal
qui in diluvio perierunt esse' in ceterniim dam- in aelernumjpunirg. ELbunc eliam sensum videntuf
natos. Accedit quod.sallem infantes quibus per facere illa vei*ba cap. iv : Ideo mortuis prredicalum
remedium legis iialurce peccatum ofiginale remis- esl Evangelium, ut judicentur quidem secundum Iw-
sumfuit, in aeternum minime perierint. Affirman- mines hx carne^ vivant autem secundum Deum, iri
tem tamen hoc loeo liietur Ecclesia Lugdunensis, spiriiu; id est ut secundum homines exterius judi-
forte quiacum omnis caro viain sriam co'rrupisset,_ut centur et exislimentur damnali, quia ebrpoi'a eoruni
habelur Genesisix, et mouilionibus Noe.aurem prce- neeata sunt; vivant lanien spirilu secundum DeumJ
. bere nollet, qujnimo videbatur ei qtiasi ludens id est, eorura animcesalvae sint. » Hacienus Bellai--
loqui: repenle super eos venit diluvitim, cum ad niinus. Ex quibus sequilur male Ecclesiam Lugdu- .-
poeniientiain eos centum et viginli annis Deus ex- riensem omnes illos iia submersos -aelernaliler dam-"
Rem lotam optime meo judicio expljcat riare, nisi velimus pro majori lantum parle omnium
- .speciasset.
Bellafm.Tib. iv de Christo, cap. 13 : t Dico, inquit, denominalionem fecisse, vel *saltem conclusionem
Chfisluin prcedicasse in inferno omnibtis |bonis spi- jllam non, esse de fide. UndeAugustinus epislola "99,1
•ri.libhs, sed nominatim fuisse expressos illos qui ad Evodium, maluit aliter locum D. Pelri exponere,
fuerant in diebus Noe increduli, quia de illis majus quam ipsorum 'hbminum conversionera et ChristLin
erat dubium an essent salv.i necrie, cum punili fue- inferis prsedicalionem admiitere. Lege Bellarniiiu
-r-unt a Deo, e't submersi aquis diluvii. Indicat ergo loc. cit, i
-175 LIBER ADVERSUSJOANNEMSCOTUM. 171
oppressuri erant, seterno Dei Judicio perditioni per- A cisti ? Nec eriim est atius Deus qiiam lu, cui cura est
peluae destinaios. Similis est, aut etiam mullo evi- de omnibus: ut oslendas quoniam non injuste judicas
denlior illaprcenuntiatio, acpraedestinalio de inteiilu judicium : neque rex, neque tyrannus in conspectutuo
Aniorrhaeorum, imo septem genlium pessiraarum, inquirent "dehis qitos perdidisti. Cum msergo juslus,
quas-tanto artle omnipotens Dens merito impietaiis juste omtiia disporiis (Sap. xu, 12-15). Item cum
•
ipsorum se disperditurum acdeleturum statuisse ac eadem Seiiplura distanliam faceret divincebonifatis
praefinisse, ad Abraham Ioquens manifestissime de- erga populum suum, et justre severitatis erga inimi-
claravit, cum dixit: Necdum enim completmsunt ini- cos ipsorum, iEgyplios videlicet, quos celernreper-
quitates Amorrhmorum usque in prmsens teihpus. ditioni destinaverat, ila dicit: Oslendens quemadmo-
Promiserat namque eidem sanclissimo patriarchre, dum luos exaltares, el adversarios itlorum necares.
quod, illis deletis. regna et lerras eorum semini ejus._- Cum enhn ientali sunt, etquidem cutri misericordia
in possessioneiri traderet. Nectamen hoc judex ju- disciplinamdcceperunt, scierunt quemadmodumcum
stus et misericors, veltil personarum, quod absit, ira judicati impii lormenta paterenlur. Hos quidem
acceptor, propter-solam bonitatem et promissionem tdnquam pater-monensprobasti: illos autem tanqudm '
suam ad Abraham facere voluit; sed secundum divi- rex durusinterrogans condemnasli (Sapi xi, 9-11).
tiasbonitatis, et palientim ei longanimiiutis.sumtot B Et iterum : Oportebat enim illis quidem'sine .excusa-
sseeulis exspectavit el dislutii, elspalium pGeniteritice lione supervenire inlerilum exercenlibustyrannidem :
dedit, ut illarum geniliimmultitudo si in snisimpie- his autem tahtuni osiendere, qucmadmodum inimici
lalibus -perseveraret, el peecatorum_suorum cumu- itlorum exterminabanlur {Sap. xvi, -4)'.Et iterum :
Iiim adimpieret, in pleniludine iniquilalum suarum Tetigit autem tuncet justos tenlalio morlis,elcommo-
justissime puniTelur; ejusque loco semen "Abrahae, tio in eremo facta est mulliludinis, sed non diu per-
qriod Deo eral servilurum, non persorire acceplione, riiansil ira tua : eral enim sbla fenlaiio irm sufftciens
non Jusliliceet cequitatis susemerito; sed sola divina {Sap. xym-, 20, ^25)';impiis autem usquein novissi-
bonitate succederet. Cumque |afn tempus "appropin- mum sine misericordia ira supervenii (Sap. xix, 1).
quaret, el perditionis earumdem gentiuni propler Et paulo post de _etei*noeorumdeiri ..Egyp.iorum in
Iniquilates suas, et inlroduclionis seminis Abrabre mari Rubro interitu, ita dicit: Adhuc entm inter
in terrasearum perirtisericofdiam Dei, ita deearuiri. manus haberilesiuclum,etdeploranles admoriumenia
peccatis, el instanli, Justa perditiorie, ad ipsura se- mortuorum, aliam sibi assumpserunt cogitalionetnin-
men Abrahre, id est ad popiilum Israel, Deus Ibqui- 'scienlim: et quos rogantes projeeeranl, hos tanquafn -
tur, dicens : Ne potluamini inomriibus •hisquibus fugiiivos persequebaniur: ducebatenini illos ad hunc
contaminatm sunt universmgentes, quas ego ejiciam C finem digna necessilas: et eorunv,' qum- 'acciderant__r^
•ante eonspeclumvestrum, et quibus'polluta est lerra i commemorationem dmiitebant: ut- qum deerant^p^ffi
cujus ego scelera visitabo, ut evomathabitatores suos ynentis, replefet puniiio; etpopulus qtiideiii t 3>^_r_
{Lei. xvm, 24, 2S). Etpost pauca : Omnesehiih ex- rabiliter irarisiret, ilti gulem novam inorlem ijwpriiX;
secrationes- isias fecerunt accolm lerrm, qui fuerunt rent{Ibid.,l\,%,ti). . • .'•',.
anteTios, el polluerunl eam. Cavete ergo ne et vossi- Simililer et inlibro Danielis prophetse (Df^KÂ âtep^-
•
militer evomat,cum paria feceriti's,sicut evomuilgen- 32) qiisiluor futurorurh magnbruni et cardinah '~~
tem, qumfuitanie vos-Îbid;, 27, 2S). regnorum, et ordo et tempora , et aelerna et destru- -
Jam-vero de extrema earumdem.gentium perdi- ctio Juxta divinre prcedeslinalionis judieium, sive
tione, qua et in praesenti, et in fttturo scecuio procul sub specie quatuor metallorum in sialita a regem
dubio perierunt, ita generaiiter Scriptura loquitur, somnis visa; sivesub diversitale quatuor bestiarum
dicens : Dominienim sententia fuerat, ut induraren- de mari ascendenlium;' sive apei'ta prcenunlialione
lur corda eorum, et pugnarenl conlra Israel, el cade- -regum atquebeilbnimusque ad temppra, et inter-;
rent,-el nbn mererenturullam clemenliam,ac perirenii fectionem, atque inleriium-ipsius Ahticbrisii, el a'd-
sicut prceceperal Dominus 'Meysi (Jos. xi, 20). Quid . ventum Christi ad judicium admirabili Dei pfsescicii-
aperliusinveniripotestdeprcedeslinatione impiorum tia et disposilione manifeslanlur. Quaeulique regna,
ad interilum sempiternuni, quairi quod omnipotens adjunclo regno Anticllristi, quanla elquara Iiorrenda
Deus, qui hoc futurum in occulio judicib suo stalue- mala in universo murido exercuerinl, et in quanluni
rat, tanto ante, et Abralise ista praedixerat, et ipse raaxime Ecclesiam Dei oppresserint et iriipugnave-
postea mediis temppribus frequentissime eomminanis i-int, quis digne seslimare sulficiat? Et tariien ul om- .
est, et ad extremum ejus senteritiae, id est consilii nia hceeceterno prcescienticeet prcedestinalionis di-
atquejudicii fuisse Scripluraônfirmal, ut non me- vinre judicib facla, vel futuraesse intelligantur, tam
rerentur-ullamxlementiam, sed in sua impietate al- mirabiliter (ut diximus) sub ordine prcedicta, suis
<Juexonlemptu fuhditus et ceternaliter perirent. De lemporibus disliricta, suis terminis finienda; tanto
liis divinis judiciis etiam liber Sapientiae ita ad Deum anle prophetica revelatione et agriita, et descripta
dicens : ' '
Ioquilur, {_\uisenim dicel libi: Quid' fecisli; . surit.
aut qiiis stabit -conlra judicium tuum ? aut-,quis ht '
Quodsietiamipsumnomenpraedestiriatiohis, quod
conspeclutuo-vetiielvindexiniquorum hominum? aut nihil est aliud quam decrelum et 'pfcefiriitio divini
guis iibi imoulabii si verierint -nationes qtias lii fe- Jiidicii in .-verbis-propheti'cis,irivenife-ctipiriius; esf
17.1 FLORI DIACONILUGDUNENSIS 176
iocus mirabilis el memorabilis apud Isaiam prophe- A t\'te in mnndo per eos exercenda sunt, apud Deum
tam, ubi historice de regni Babylonii et Assyrii orando obliiieaniur.
• destruclione, mystice autem de tolius eivilatis diaboli Hrec prccdestinalio et praefiniliodivini judicii eliarn
in fine sreculi perditione loquitur, et omnipoleniem apud Ezecbielem prophetam breviter oslendilur, ubi
Deura Jurantem, id estlmmobili yeritate sua verba in persona lotius regni et sacerdotil Judaici merito
Hrmantem inducit, et ait (Isa. xiv, 24, 26, 27): Ju- . impietatis suce in novissimis temporibus, Ghristo
ravit Domhmsêxercilunm dicens : Sinon, ul pulavi, . Domino.advenienle, destruendi ad repiobum regem
. iia erit: et quomodo mente tractavi, sic eveniet. Et . dicitur : Tu' aulem, profane, hnpie dnx Israel, ctijus
paulo posl : iffoc consilium, quod cpgiiavi :snper venil dies in lempore.iniquilalis prmfinila, hmc dicit
omnem terram : el hmc esf manus extenta super uni- Dominus : Aufer cidarim, lolle coronain (Ezech. x_xi,
versas gentes*Dominus.enimDeusexerciluumdecrevil: 25): coi*onamenim regni esse et cidarim sacefdp--
-et quis poterit infirmare ?-et manus ejus extetila, et tiun manifestum esl. Quod ulruraque Chrislo Do-
quis avertet eam? Ecce manifeste prsedestinatio inler- mino adveniente ab illo populo sublaluni esse vide-;
itus rep.roborum, ,id est omnium gentium populo mus, et hoqquando advenit eis dies intemporeini-
Dei adversanlium, et i.nlmicarum, per diyincementis . quilatis prsefinita. Tale est et illud apud eumdem
Iraciatum et consilium, alque decrelum, etperma- B propbetam, ijuod Dominus ad gladium exaculum al-
nus extensionem, per quam omnia opera rimplenda que limatum ad csedemet perdilionem impiorura ita 1
et perficienda significantur. sub Jnrisjurandi lestifi- dicit: Ul dareris super colla vulneraiorum impiorum,
catione, id est diyini consilij inimobili firiiiiiale aDer- qiwrum venit dies in tempore iniquitalis prmfiniia
tissime declaratur. {Ibid., 29). Sic igiftir ulramque prcedeslinatip-
nem, et Aposlolus in Epistolis suis, et prophelce in
Tn illa quoquevisione arborismagnm, eujus aspe- Scripturis antiquis manifeslissime psfenduiit : per 1
ctus erat usque ad fines terrse, quam rex yidit in quam nihil injuste, nihil inordinale, sed tptum Ju-
somnis Deo Jubente abscidi, per quam significabatur _ stitia et ratione dispouilur.
altjtudo mundance potentice, quse superbice rneritp Quam auclorilatem -aposlolicam atque propheti-
frequenter divino Judicio subyerlitur el djssipatur: cam beatusAuguslinus fideliler sequens, in Justis
divini consilii praedeslinatione, et deereto, alque sen- Dei Judiciis et dispositionibus non timuit prcedesti-
tentia per angelorum sanctorum ministeria hcec fieri- nationem verissime dicere, noni sicut iste dicit, fal-
demonstrentur. Sic ipse rex in ejusdem somni nar-; Jaciter simulare, qui nobis duas, nesclo quas men-
ratjone ait: Videbam in visioneeapiiis mei-superstra- ri dacissitnas pt| fallaeissimaS'rcgulas*J tradere conatur,
'|
tum meum :et ecce-vigil,et sanclus de ctelo Hescendit.{u id est a simili eta contrario, ut "quod per unam
Ctamavit' forliler, et, sic ait: Succidite .arborem, et quasi veraciter aflirmalur, per alteram, quasi falsum
prmcidile ramos ejus, exculite folia ejus, et dispergite sit, penilus destruatur. Ita._vult ut quidquid, veT-in
fructum ejus, ele. (Dan. iv,10,11).Et post pauca : ln Scripluris sanclis, vel in dogmatibus Patrum de-hac
sententia vigilum decretum esl, et.sermo sanctorum et prcedestinatione, quce.ad partem reproborum-perli-
petitio, donec cqgnbscant viventes,.quod dominetur net, simpliciter et veraciter dicilur,' licenter velut a
Excelsus in regno hominum,et cuicunque volueril, da- cpnli*arioita inlelligalur; ut factum.pronon -faclo,
bit illud (Ibid., 14). Non enira haec propter solum et dictum pronon diclo positiim inteliigalur. Quis
Nabuchodpnosor gesta sunt; sed ad lerrorem et bu- unquam lalem audivit insaniam?. Nunquid non pro- i
miliationem omnium mundialium poteslatum , qui cul ab aurlbus oninium repellendus est, qui tam aper-
Jegunt isla veT audiuni, ut omnes conlremiscant,, tum et impium mendacium contra veritatem Scriptu-
omnes cognoscant quod dominelur Excelsus in regno rarum, contra purilatem palernce doctrinse audet
liominum : cujus poleslale alque judicio regnandi sentire, audei etiam scrjbere? El cum tanla fallacis-
potentia a.liis, alque aliis tribualur. Quod quia per siniis ai'gumenlalioiiibtis. suis dixeril atque conscri-
angelica ministeria disponitur atqrie peragitur, pserit, bic pene in exiremp, velut per soninium,'re-
etlam in sententia vigilum decrelum esse, et sermo cordatus es.t Scripluraruui sanclarum, et apostoli, et
sanctorum., et pelitio in Talibus impleri dicilur. Augustini. j ; • . .
•Quamtamen vigilumsenteiitiampropbela iii sequen- . Et tamen quod per Scripturas sanctas et Aposto-
tibus senlenliam Allissinii esse testaluf dicens : Hmc Tum^.definit^ niliil de praedeslinatione -malorum.ad
est inlerprelatiq senlentim Aliisshni, qum pervenit su- supplicium aeternum dici, quam aperlum mendacium-
per dominum meum regem (Jbid., 21). Ista itaqu.e sil, supra sufiicienler putamus ostensura. Dicil de Dep
Judicii ifivini senlenlia, qua ul lalia geranlur in secundum ridiculam et omnibusconspuendamregu---1
mundo decretum el prsefinilum esL apud Deum, el lam suam : Prcescivil qucefaclurm non esset,prone-
Altissimi esl, et angeloruni sanclorurn : sed Allis- scivit. Quis audivit unquam tale? ut ubi legimusquod-
ginii Judlcaiido el Jubendo; sanctorum vero angelo- Deus aliquidprsescivil, inlelligamus, nescivil. Quod
rum, qui sub' illo et secundura illum pmniainferipra utique ulrumque falsuniest, ul aut prcescivitinielliga-
Judicant, obedjendo el exsequehdo. lnde accipiunt . lur,nescivit, aul quodDeus facturusnonesset,dicatur
pptestatem, ut sit sernio epruin in talibtts tanquam quia nescivit: Qui vere, eLseterna scienlia sua,sic-
juiieniium. Et tairien petitio adjtingitur, nt qucecun- ul prscscivii qurecunque eral faclurus, sic "etiam
.177 L.BER-ADVERSI.S JOANNEMSCOTUM. 178
prcescivitquaecunquenon erat facturus. Verbi gra- A . tibnem gralice : quod non.-ita essc superius aposto-
tia, preescivitquod Lazarum psset resuscflalurus, el licis et propheticis testimoniis salis osiensum est,
fecif: prcesclvit quod Judam non esset suscilalurtis,. uii aperte inyenimus et demonstraviraus prsedesti-
nec fecit; iste auiem dicit : prcedestinavit impios ad nationem Dei duplipiter debere inlelligi, id est aut
interituriivel supplicium.ceternum-, pro non prcede- in boriis misericofdilcr refriunerandis ,raul in riialis,
siinavit; idest ul, ubi legimus prmdestinavit, inau- Jusle daranandis. Et ideo, sicut verba beati Augusti-
dita insania intelligairius non prmdestihavit. Proponit ni, quaesupra posuimus, manifeslissime doceiit,"pr_e-
eliani qucestionem: Quomodojusle judicabilur muii- destinatio Dei quando iu bouo accipitur, tunc tan-
dus , quem necessitas prmdeslinalionis cogil perire ? tum irilelligenda esl graliceprceparatio.
quod absit ut aliquis nostruni dicat. Quia apertissi- Tei*iia-pi*oposiiione,similiterfalsissimiim est quod
mce blasphemiee est ut Beiis prsedestinsttionis suce affirmare conatur, videlicet non esse'iillam prmdesii-
praejudicio aliquem cogat peccare, et peccando pe- naiionem pcenm. Si bnim pcena diabolo et ahgelis
rire. Sed praedestinationis.suae Justo judicio, quos ejus, et omnibus reprobis qui ctitn eis puniendi sunt,
perseverantes in peccatis punire decrevil, revocat non essel prcedeslinala, nullatenus Verilas diceiel i
potius a peccatis, et salubrem terrorem incutit au- lie in ignein mlernum; qui pardlus est diabolo ei an-
dienlibus, ul limenles corriganiur, et cprrecti mini- B gelis ejus (Mattli. xxv,.41). El quod in fine hujus ter-
me damnenlur. tirc propositionis ponit, Prmdeslinaiionem iri donis
CAPUT XH. divinmiargilatis semper inlelligendam esse, simililer
Duodecimo capitulo bujusmodi definiliones ponit. falsurii est: inveniluf enim,:e!l veraciler inielligiiur
1. Omriemprmscientiam Dei prcedeslirialionemesse, iion sotuni in divincelargilalis,- sed etiam m judiciis
*i emnem prmdeslinalionemprmscientiam. '
justae damnalioriis.
2. Omnempraideslinaiionem Dei omninoesse prcs- Quarta ejus proposilip, quce ita se habet : Prmde-
varationem gratim : pmnemque graliam, donum. Om- stinatos ad .pmnam a contrdrid semper intelligi, ad
riem igitur divinam vrmdestinalionem donbrum ejus illani insaniam perlinet de tpia superius salis dixi-
prmparalionem' mus., qua viilt ul intelligsimus prmdestinatos, id est
5. Pmnam impios jusle torquerc,gttm donum non iton prmdeslinatos. Quod autem , velut exenipli gra-
est: alioquin, si esset donum^ rion torqueret, sed uli- tia, subjunxit:' Sicilt electos, pro non eleclis; "filios
qtie liberarei: Non esse igilur prmdeslinationempmnmi Dei, pro non filiis, melius in sequenti capilulo tra-
Quod si esset ,'non esse pmnam , sed graliam. Esse ctabilur, ubi de his qtiid jpse senliat latius exponil.
auiem pwnam : non esseigilur prcedbstinalionemejus. Recordandum tamen el recogrioscendum est beatum
Proiride prmdeslinqiiotiem hi donis divinm targitatis C Augustinum, sicul superius posiia ejus verba demon-
' "
se.mperintelligehdam esse. strantj-dixisse aliquando in Scfipturis praesclentiam
k. Prmdestinatos ad pmnani'a- conlrario semper Dei prsedesiiriationem significare (de Dono pers.,
inlelligi, siciiXeleclos pro non eleclis': filios Dei pro c. 18). Ex quibus verbis iste velul occasiouem suse
non filiis." ' ~ ' ~~ • : '
argiimentalionis assuraens conlra ejusVeracissiniuin
Has quatuor propositiories longissimas e't vanissi- diclum, quod ille aliquando ita docuit debere inlel-
mas, etvelut syllogismorum'artificiocohtextas,facile ligi, iste addidit oinnem, et fulit aliquando. Alque ita
dijudicare et destruere polest, qui ea quce superius jecit definilionem falsissimam, dicendo: Omnemprce-
Juxta regulam iidei,Domino iargiente, diximus,stu- scienliam-Dei prmdesiinationem,esse. Itera, quia bea--
diose legeril et fideliter intellexerit. Quis eriim non ius Auguslinus, sicut supra posuiinus, definivit prce-
intelligat quam blaspliemum et impium sit qubd hic deslinalibneni Deiprseparatioriemgratise esse (dePrce-
priino loco posuiLdicens : Omnem prpjscienliam Dei dest. Sancl., c. 10), quod tanlummodo juxta illius
prmdestinationem.esse; cum manifesle fides leneat sensum iri parte electorum iiitelligitur, iste addidit,
omnipoierilem Deum praescire omnia",id"estbona et bninem, el fecit definitionem falsissimam, dicendo :
mala : ei-qusejacturus ipse sit, et qusefacturus non,,._ Omnem prmdeslinalionem Dei omnino esse prmpara-
' *
sjt; prsedestinare autem non nisi sola bona; quee lioneni gralim. -
ipse "faclurus sit, vel miseficorditer libefando , et CAPUT XUl.
remunerando electos, vel jusle reprobos condemrian- Tertio decimo capitulo ita dicit.
do, quia qiiodJusluiri est, utique-bonum est. Si ergp; 1. Eleclum .Judam pro non electo, et filios Dei
juxta! islius defiriilionem, omnis prcescientia Dei pro non filiis a conlrario accipi : sic idem amicus,
prsedesiiriatioest, ergo omnla quaeprsescivit ,.eiiain' qui nunquam non fuerat initnicus.
riiala ,'prsedeslinavit se esse facturum, quod absil! 2. Frustfa qumri filios-Dei prmter ejus electos':
Quia mala tantummodo prsescivit, nee ea uHo rnodb frustrd pulariejtis eleclosprmler ab eo prmdestinaios.
prredeslinavit, quia nec ipse ea eral facturus, sicut 3. Item impie putari prmdeslindios. a Deo prmler
onniia quce prcedestinavit, neque ut flerent ipse star ejus electos, supervacue msiimari eleclos.Djsi prmler
luit aul pfeefinhil. - -' -
ejus filios, nec esse prmdeslinalos, si nonsint.fitiiDeH
Similiter secundae propesitionis caput a falsitate i. Prmdeslinalos ad pmnas, vel interitum, vet sup-
incipil; etideo eliam faisilate finitur. Dicit cfiim : plicium"nihil aliud senliendum nisi nonprcedesli-
Omnem'pmdeslhialionem-Dei,'omnino~ksseprapara- natos;_sed amassa damnabili trierildpcccaii originalkL
atgue proprti non esse separatos : ideoqne impie vi- _i menta et mintsteria- dlvina, sed etiam Iocum regi-
vere permissos, mlernoigne puniendos. minis : atque ita monstraret suis exeniplum patien-
In his verbis qiiod ila intelligil Jud.ara lnter electos tice, quam.patlenter scilicet toleraret malos,, sicut
aposlolos a Domino corinumeratum, ubi ait; Nonne ipse istura et verissime npverat, et mira patientia |
duodecimjvos ego elegi (Joan. vi, 71)? ut cceleri in- tolerabat; ne putarent veri fideles talium societate
telligantur vere electi, ille vero velul a contrario^ se pollui, vel eorum minisleria, qucesecundum Deum
id esl per ironiam, ita sit appellatus; raelius est si sunt, respuenda : sieut nec beali-aposloli illius fic.la
ita accipiatur, ut Veritas verum dixisse agnosealur? societate polluebantur, nec ejus ministerium, in
ut omnes duodecim elecli a Domino esse iutelligan- quantum seeundum Deum fiebat, est improbatum..
lur : sed aliter cceleri, aliler- Jiidas, id est' illi eeter- Cumque usque ad proditionis malura ejus infelicitasj
naliter adregnura, iste temporaliter ad, ministeriiim. pervenisset, |tam magnum unius bpmirium malum
Electus namque ad leriipiis inlef creleros ad aposlo- converlit in tolius mundi bonum, dum per hoc ipse^
licum ministerium, missus ad prcedicationis officium: verus immolalus est Lgnus, qui abstulit peccatum
accepit eliam forsitan graliam miraculorum; unde mundi: atque ita in tantum bene bonus Dominus
et beatus Petrus in Actibus apostolorum sic de eo " eum elegit ad bonum, ul et bona sua illi concederet,
loquitur : Quandoquidem connumeratus erat in no- et mala illius in noslrum bonum eommutaret. Quia
bis, et sorlilus esi sortetn minislerii hujus (Acl. i, 17). quod prsevaricalus es£, quodperiit, suremalilisefuit;
Et cum slaluissent duos,. et orarent ut-Deus bsten- quod autem inter bonos eiectus est, bonitalis Do-
deret qujs ex eis in locum.queiri ipse preevaricando mini. Si permansisset in bpnitaie, sicut Apostolus
amiserat, constilui deberet,,iia supplicantes dixe- ait: Vide ergo. bonitatem et severitaiem Dei; in eosJ
runt : Tu Deus, qui corda nosii hominum, ostende tjuidem qui ceciderunt setseritatem,in ie aulem bonir
quem elegeris ex his.duobus accipere,sorlem ministerii latem, si permanserisjn boniiate (Roin. xi, 22). Quan-
hujus et aposloiaius, de quo prmvaricalus -esl Judas,^ tum ,ergo ad ternporale apostolatus ministerium alti-
ul abiret in locum suum (Ibid., 24,2S).lta ergo ele- nei, de qup Dominus tune loquebatur, eunl diceret;
cfus eral a Domino, ut tempofali quadam dispen- Nonne duodecimvos elegi?(Joan. vi,7£.) Bene polestj
safipne corijungerelur aposlolis, et sortirelur eura dici el iste inter eseleros electus,.{Juantum vero ad-l
eis soriem minisferii el apostolatus :ita ut de ipso seternam beatitu.dinis electionem, illi tantummodo.'
gradu apostolico dicatur esse prsevaricatus; qiiod electi erant,'de quibus cuni inter istiim et illos fa-
tamen Domihus non fecit, quasi ignafus futuroj*um, cerel distinclionem, ail:. Non decmnibus vobis dico__.
qui semper uoverat in aelerna sua prsescientia, ei ego scio quos elegerim (Joan. xin, 18). _•. .
ccelerorum aposlolorum perseveranlissimam fidem, ^1 Alque ila bene et vere polest inlelligi dictum et-
et illius casnm,et riiinam futuram : iicut beatus. adjiiriclo Juda : Nonne duodecim vos elegtf et lillo
Joannes Evangelisla dicens tcslatur : Sciebat enim segregato tanquam reprobo : Ego scio quos elegerimJ
ab iniiio Jesus, qui esseritcredenles, el quis tradiiurus Nec necesse est e conlrario aecipi. Quod uirumque
essei eum (Joan. vi, 65)..Unde el ipse Dominus, eum verum evidenti ratione monsfratur : sic namque 1
dixisse.l illud quod supra commemoratum est: Nonne etiara de Saule scriptum est, cum esset eligendus ad-
dubdecimvo&etcgi?(Ibid.,71..)lanquam vereprreseius regnum, cui in multis ulilis erat futurus quod etiain
futuroruin,, stalim subjunxit: Et unus escvobis dia- forle eleclus accepit, dicenle Scriplura i.Erat virjle-
boltts est. Quod Evangelisla exponens de quo dixeril, tribu Renjar.iin voeabuloSaul ^lectus, et bonus, et
addidit coiitinuo : Dicebal autem Judam Simonii non erat de fiiiis Israelmelior illo (I Reg. ix, 2).<}ui
Iscarioieii: hic enim erat tradilurus eum, cum esset Tainen postea infelicissime reprobatus et abjeclus
unus ex duodecim (Ibid., 72). Noverat eliam locum periit. El.tamen ad lempus bene- ad temporalem 1
tlamnalionisejus in suppliciis sempiiernis, qui merito quamdam regrii utilitalem electus dicilur, qui et
inipietatis sure fuerat destijialus et prsedeslinatus. myslica mjctione, et sorljs eleclione, per propheiam
. Unde et ab apostolis dictum est : Ul abiret in locum _ sancliim Dei populo prcelatus. Ubi autein. Scriplui'a
suum (AcU i, 25); Et ipse Dominus ait: Vm homini. evangelica specialiter filiura nomineL Jiidam, nos
illi, per quem FUius hominis iradelur :' bonumerat ei minime leginius. Quod enim Dominus de apostolis 1
si natus non fuisset Iwmo ille (Matlh. XXVJL, 24). Et ait: Non pbssunl filii sponsi jejunare,,^quandiucum^
tamen voluii eum, ut diclum est, ad teinpns mini- ipsis esl sponsus (Luc.v, 34) : nulla necessilas cogit.t
sterium et loc.um apostblaius accipere, ut; cum ille iil nori"etiam Juda excepio de creleris tantuiiimodo
nirile abusus fuisset lanta Domini bonitale,, Dominus dictuih recle inlelligi-possii. Ad quos utique solos,
e cpnlrario beiie uterelur raaguo ejus malo ad no- illo janiperdito.Tllud pertinet quod Dominus subjun-
sfrum magnuni bonum: doceris tali exemplo fuluros git, dicens :. Venientauiem dies cum duferelur ab eis
in Ecclesia sua malos adraistos, sicut et isle in illa sponsus, el tiun jejunabuni in illis diebus {Ibid., 35).
lunc socielale aposlolorum ad lempus mislus est, et Sed si quis bfiam ipsttm Judani in his verbis Dominii
communicaturos cum Ecclesia non solunv sacra- inter filios vult intelligj deputaium a, liianifeste'
NOT_E DUVALLH DOCTORIS SORBONTGI.
a Docet Judam filium fuisse propter aliqualem torum parLieipalionem. Ex quo dnsbliovatonim IJXT
fi_et"uin Chrislum Doraiuum, et earadem sacramen- reses refellunlur : "prior qua dicunt Ecclesiam ex.
' "'"'"" ' 18'*-
181 LlBER AbVERStiS JOANNEM SCOTUM. .
hoc propler aliquam fidem illius in Dominum, et j\. dicit • Hatc verba fidelissimaei\vera~~lM.'unt?(Apocd
sacramenlorum socielatem, qua sanclis aposlplis xxi, S.) Si idem Anticbristus hon xppeccali,filiusperdi-
jungebafur, non a contrario sed bene, et conse-, tiqnis (II Thess.u, 5),'cum omn ibus.sequacibus suis, ,
quenter ita poluit appellari. Sie et cum Domi-_ non est ad Judicium selernceda mnationis prcedesti-
' num
jam tradenti, et eum osculo.designanti, ipse, naliis, quomodo lam aperle de cp dieif Apostolus :
Dominusail: Amice, ad quid venisli? (Matlli. xxvi,. Quem DominusJesus interficiet sviriln- oris sui, et
50") bene potest inielligi, -non quod lunc gerebatur, deslruet iltustralione adventus sui?\(Ibidi,.8.) El.de
sed quod fludum fuerat ei exprobratum : ut cuni; omnibus qui ab eo seducendi, el cum eo in_eelernum
fuissel aliquando,' secundum quefridarn modum perifuri sunt, post pauca subjungit r Eo quod chari-
discipulus ef amicus, in lam crudelem el impium ini- talem verilalis non-receperunt, ut salvi fierent, ideo
mlcum repenteesset mutatus. Sed elsi hocper iro- miltet illis Deus operaiionemerroris ui credanVmen-
niam dictum intelligatur, -sicul et intellecturii est -a dacio, et judicentitr omnes qui npn crecHdetnnt veri-
quibusdam, non propterea aliquid valebit hujus novi lali, sed consenserunt iniquitali (Ibid., 10, ll)s.Quo-
. et insulsi disputatoris Tegula : quia aliud est more modo dicitur, apud Ezechielem prophetam, ad. gla-
humano aliquidper ironiam significare, quodverum diuinexaeutum et limatum.ad csedem et interifum
esl, sicut curamalo homini indignantes,vel incre-J B impiorum: Ul daretis super colla vulneratomni ingpsp*-
panles dicimus-: Bonus homo es;. vel male agenti: rum, quorum venit dies, in temporeiniquildtis prmfi.~~
Beiie agis; et inimico, Amice;. et mulla simililer :, nita? (Ezech.xxi, 29.).Cur etiam idem propheta de-
aliud juxta diabolicam istius regulam aperta falsilate Judreis el regrium et sacerdotiura amissuris, et insua.
negare quod veruin esl, ul cum aliquis merito impie- infidelilale perituris sub persona iiripii regis dicit :
talis sua?divino Judicio veraciter dieitur praedestina- Tii-aulem, profane, impie dux Israel, cujus venit dies
tus ad suppUcium, iste nova insaniaTallaciter doceat in iempore iniquilatis ptmfinita, Itcec.dicit Dominus-: -
. diclum, praedesiinatus non preedestinatus : quo per- Aufer cidarim, tolle coronam? (Ibid., ,25, 26.) Goro-
versissimo et falsissimo sensu nunquam irt rebus ad nam quippeesse regni, cidaiim vero sacerdotii,"ut
fidem pertiiieiilihus, quod absif, Scriplura loquitur, supra jam diximus, manifeslum esl.:
nunquam.aliqnis doctorecclesiasticus, nunquamali- Qubd si quis opponat in his-duobus prophelicis
quis vir verax locutus est. exemplis non esse posilam prsedeslinalionem, sed
Si autem non ad peccandum,-quod absit",'sed ad prsefinitionem,' cognoscat veracileriiiihil; esse aliud
Itiendum pro peccaiis supplieium nemo justo Dei ju- pra.deslinaiibnem quam rei futurte-prcefinilionem.
dicio est prsedeslinalus, quid esl quod Apostoli in Quod aperte Apostolus ostendit-dicens-: Secundum
pralione sua-ad Dominumde Juda dixerunl-. De quo •G prmfinilionemsmculorum, quamfecit inJChrislo Jesu
projvaricalus est Judas , ul abiret in locumsuum?' Domino tiostro (Eph. ui, 11). Ubi enim hic in Latino
(Acl. 1,-25.) Quid esl quod Salomon ait : Uriiversa legimus prcefinitionem, in Grcecoliabet npoG.o-.v a,
propier semetipsum operaius est Domirius, impium qubd proprie in Latinum propositum interpretatur.
quoquead diem malum? (Prov. xvi, 4.) Quid estquod -Qui sermoetiam inEpistolaad Romanos illo loco est
in libro Job' iegilur : Quia in diem perditionis serva-. positus, ubi idem Apostolus dicil: -Scimusautem quo-
lurmatus, et ad diem furoris ducelur ? (Job xxi,50.) niam diligentibusDeum omniacooper.antur in- bonum
Cttr de __Egypliisin mari Tlubro et selernaliler dehisqui secundum proposilumvocati sunt.(Rom. VIH,
lendis atque perituris Scriplura diciv iDucebat enim 28). Propositum autem Dei non esse aliud quam prse-
eos ad huncfinem digna necessitas? (Sap. xix, 4.) Ubi destinalionem Dei ipse Apostolus velut exponit, qui
aperie oslendilur quia el ducebat eos diviui judicii cum dixisset, his qui secundumproposilumvocatisunt,
necessiias ad interilum; et tamen digna pro meritis felaliin subjunxit, Nam quos prmscivitet prmdestina-
iujpielaiis, et conteinplu eorum. Quidest etiam illud vil conformes fieri hnagini Filii sui (Eph. m, 29) :
quod alibi scriptum est: El qui transgredilur a ju- ulex_bis omnibusreclissimeintelligamus unura-at-
stilia ad peccatum,Deus pardvil illum ad rhomphmam? queidemesse etpropositum Dei, et prsedestinatio-
(__.cc/-.-xxvi,27.) Qui eliam de Antichrislo adliuc.in D nem Dei, et praefinitionem Dei. Quae prrefinilio, id
(ine sceculirevelando et exstinguendo, dixit angelus est praedestinatio, manifeslissime et in his verbis
ad beatura Joannem in Apocalypsf: Resiia, quam Apostoli ponitur in bono, et in illis verbis prophelae;
iidisii, fuil et tton est, et ascensura est de abysso, el quee supra memoravimus; ponitur in malo, dum
in inleriium vadil (Apoc: xvii, 8). Si boc iion est hic designat prceordinatos ad vitam ; _ibl'veroprseor-
preedeslinatumapud Deum, quomodo idem angelus dinatos ad interitum. Tales riamque «unt vasa im,.
NOT.E DTIVAT.T.II TJOr.TORlSSORBONICI.
solis prsedestinaiis constare; posieribr vero' qua scientiam referri ut ad decrelum divinse vohrotatis».
dicunt improbos non recipere corpus ei sanguinerii qubd prsedestinalio iricludit. Refellit. infra quod
Christi Domini : contrariuhi enim eo loci aperte -Joannes Erigena objicere solebat: Si Deus malos ad
colligitur, eo quod sacramenti illius in ccena Judas poenas prsedestinaverit, debere prsedestiiialioiiein._
fuit particeps.. cogere etVriducere homines ad peccatuin. Quod
a Ait praefinitionemin sacris Litleris idem esse ac allenle consulant novalores lioslri, qui Tam Impie-
prcedeslinationem,quia cum Graecevocetur Tzpo'!z<ns. et crudeliter Deo peccaiorum causaUtalem affin--
quse propositumsignificat, non ita potest ad prse- gunt. ......
. 185 FLORI DIACONILUGDUNENSIS - 581
sicul ipse Aposlolus ait (Rom. ix, 22), aplala in. A sicut in Graeco babetur, ab co positutii;" ipse enira
inleritum :"siye, ut alii translulerunt, perfecta in in- sermo, id esl trpaapurcv,etiam hic legitur in Grceco,
teritum ': et suo videlicet meritb, et justo divjno Ju- ubi. ille posuil: Qum manus tua,.et-consiliumprm-
dicio. - ' desiinavit fieri. Qiii eliam in Epistota ad Romanos.
De quibus cura isle dicat: Quodin massa damnata Grcece invenitur, ubi, Aposlolus ait: Quos aulem
ex originalispeccati merilosint derelictret male vivere prmdestinavit; hos et vocavit (Pwm. vni, 50). Ex quo
permissi, et ad extremum ceterno igne plectendi; et . 'mariifeslum est eumdem Greecumsermonem proprie
jam nolens et conlradicens iiibii aliud dicit quam in Latinum interpretari prmdeslinavh : posse autem
divino eos Judiciocetemo igni prsedestinatos. Nam inlerpretari ad sensum eiiaui decrevit, sive prmfini-
"simassa illa lota daranala esl, ulique Justo-DeiJudi- vit, ut certissime intelligamus, preedestinalum nibil
cio"esf condemnata, et condemnata sine dubio ad esse aiiud quam decrefum et definiium. Sicul et ex
seternamperdilionem atque supplicium. Quod quid verbis Isaiae propheice, quibus ait: Dominus enim
est aliud qriam banc eamdem massara divino Judi- Deus exercituum decrevit (Isa. xiv, 27)"; el exillis
cio damnatam" esse ad inleritum sempiternum ? Ita verbls libri Danielis .: I-nsenlenlia vigittm decreium
dumveritati resislere conatur, ipsam veritalem eliam esi (Dan. iv, 11), Jam supra evidentissime e.sl demon-
nolens acnesciens,' invictaTatiorie,.confitericompel- B stratum. '
| , V _
litur. . - - . - Quid ergo isli prodest, quod tanta intentione et
CAPUT XIV. cohlentione mentilur, bealura Auguslinum definisse
oninem prcedestinationemgratieeprseparationemesse _.
: Quarlo decimo capimlo ita dicil: enra ille nequaquani dixerit omnem, sedprcedestina-.
1. Ex verbis Augustini probari prmdeslinalos non- llonem lantummodo, quce in bono est, ita definierit,
nisi dejustisdici, dicenlis : Nescienles enim quis peret qnasi ipse dixerit prsedestinalos nonnisi JustGS
tineatad prmdestinalorum numerum, guis non perli- diceiidos. €um ille hoc nusquam dixisseinveniaiur,
neat. Et iterum: Qui prmdeslinalos.a non prcedestina- sed verba quce ille de sola Jusioi.im praedestinatione
tis discernerenon vatemus. llem : Qui cadunt el per- posuit, qua alii sunt ulique preedestinali, alii non
eitrit, in prmdeslinaterum numero non fuerurit: praedeslinati: Ialii pertinent ad numeruni praedesli-
2. Pmnam prmdestinatam peccatoribus : ipsos vero nalorum,aliinon ; iste minuspervicaciter et impu-
prmscitostanium, non prmdestinatos, . denter posuit: quasi ille sanctus doctoi*seniper de
•, 5. Hoceliam, legibus humanis conjici, qum Iwmi- ulraqne prcedestinalione, -id. est bonorum elmalo-
nem non defiriinnl ad peccandnm _-pmnas aulem pec- rnm, simul loqui debuissel: aul consequens sit, ut
caturis definiendo, niliil'aliud appetere, quam pro- C cum de sola bonorum prsedestinatione dispulat, sla- .
nos_ ad peccatidum suppliciorum atrocilate territos tim prsedestinationem malorum negare videamr.
cohibere; ac per hoc non ittinus misericordim,quam Quia in Illo apertissime in multis loeis commemorat
vindictmiransgressoribus suis efficere. ~ ., (de Perfect. jitst., cap. 15) et ostendit. De quibus
llis verbis nos,j'espondemus,-imo ex. verbis beali bic, exempli gratia, unum testimoni.um ponimus,
Auguslini (de Ptmd. sanct.,c. 10, 16) probari prse- nbi ait: Populura quemdam Psalmus ille culpal, ih
destiriatos etiam de injuslis dici. Quieum defijiiret quo necunus crat, qui.faceret bonum (Psal. XIII, 5),
quid. sil prsedeslinatio, ila aif: Praedesfinalio Dei dum volniii ihanere filii horoinum , et non esse filii
quse in bono est, gratise est prseparatio. IJbi sine du- Dei, cujus graiia homo fit bonus, ut faciat bonum.
bio nullatenus adjungei'et in boiio, nisi scirel prae- De illo enhn bono dictum liic debemus accipere,
deslinatiouem esse eliam in- malo, sicut aperle ex quod ibi ait: Deus de cmlo respexit super filios ho-
libro Acluunf apostolorum ipse demonslrat, ponens minum, ut 'videat si esl inlelligens requirens Dettm
illud testimonium ubi dicitur : Convenerunt enim in (Jbid., 2). Hoc ergo bonum puod est requirere
veriiate in civilateisla adversus sarictumpuerum luum Deum, non erdt qui faceret, non crat usque gd unum,
Jesuni; quem unxisii, Herodes._elPilatus, et populus sed in eo gene**eboniinura quod prsedestiiiatum est
Israel facere quanla i_._-.-MS tua, el consilium prmde- " ad inleritum : snper hos eni.mrespexit Dei prsescien-
stinavil fteri (Act. iv, 27, 28). Ubi et subdidil: Tania tia prblulitque senlentiam. Sed quid prodest hoc
quippe ab inimieis Judteis manus-Dei ei consilium exemplum de Dei prcedeslinalione malorum , contra
prsedeslinavil .fieri, quanla .necessaria fuerant Evan- isLumproponere, cuni solila insania paralus sit di-
gelio propter nos. Manifesle igilur et ex verbis licere auditoribus suis.: ut eum audiunt in verbis hu-
bri divini, et ex verbis sancti Atiguslini approbatur, Jus sancti doctoris,diclum, genus hominum prsedesii-
praedeslinationem quse bic legitur,non fuisse in bo- natum ad interitum; a contrario intelliganl non
num illis, qui tanta ettalia.passionis tempore in Do- prsedestinatum; sie illudantur, qui veritatem non in
ininum exerciierunt, sed in magnum et morliferuin . Scriplura veritatis, sed in mendacii tabricaloribus
malufri: quariivis Deus illud nObisverterit in bonum. qtiserunt.
Si quis auleriiputatbealuin Augustinum yeliil viliose 2."Addif adhuc et dicit: Pmndm prmdesiinalam
(EXJam dicloJibro istud lestimpniura posuisse, quia peccaloribtts, ipsos vero prmscilos ianliim, tion prm-
apud nos legitur : Qum manus tua elconstliutn decre- desiinalos. De qua re elin islo, etin prsecedeiiti ca-
veruttt fieri; scial polius vere el expresse, el proprie', pitulo sal.s dixinnis, nittllis tesiimoniis manifest.e
185- LIBER ADVERSUS J0AN2.EM SCOTUM. 186
ostenilenies peccalores, qui In peccaiis suis perman. jA CAPUT XV.
serint, justo Dei Judicio poenispraedestinatos. Mirnra Quinlo decimo capitulo iales definiliones ponit.
est autem quo sensu vel qua raliohe possit inlelligi 1. Peccata, et eorum suppticia ttihit esse.
ut Deus peccatoribus preedeslinaverit poenas, et pee- 2. Prmscisse et prmdeslinasse Deum peccata vel
catores non preedestinaverit ptenis; heqtie enim pmnas; pro non prmscisse, tton prmdeslinasse, non
quando eis poenasprredestiriavit el prreparayit, igno-' prmparasse-: exemplo Judm, qui' eteclus pronon-
rabat, qui eis puriiendi et cruciandi-essenl.- Quod eleclo, amicus pro non amico, filius pro non filio. - .
etiam iste confitelur dicens esse prcescilos. Si ergo 5.. Pmnas malas esseidco non a Deo, a quo non stt
cerlissime praesciebat, qui illis pcenisJusie puniendi rnatum, Deutnnon punire qum facit, nec ab eis nalti--
et excruciandi essent; quid aliudfecil cum cerlis.si- rdlia mtinera-tollere. -
simis quibusque certissimas posriasprseparavil, nisi lii. Dolorem esse sanilatisabseiitiam, tenebras lucis,
puod eos cerlissime. pcenis prsedestinavit ? Omnino silentium clamoris, iristiliam gaudii,laborem quielis.
eium illi soUeas palientur, quos ille passuros prresci- sicprmsciri,vel prmdeslhiari peccalavelpmnas.
vit. Quid ergo est immutabili prsescieniia prsescisse 5. Doleiidonon ipsum dolorem,-sedipsttmsanitalem
illos ad pcenas, quam inimulabiliter eos pcenisprse- nosci, quam non nosse si de illa nolionemquamdam
destinasse? Neque enim limendum eral -uf quod "• non haberet. ' . -
certissime prsesciebat Juste futurum, non prsedesti-. 6. Recordalionem sanilatis- msensibus remunere;
-
naret sejusle facturum:. _ ipsamvero itiillasubstanlia;quam Deus creavit, re-
5. Alia esi aulem legum humanarum cbnditio, quse sidere. - .--""-
- In isiis sex
sic statuunt peccaniibiis certa supplicia, ut laincn propositionibus illud.qnod primo loco'
qui ila peccaluri sint, ul illis vel illis siippliciisjuste posuit, id est peccaia et suppliciariihil esse, Jam supe-
excrucienlur, peniltts ignorent. El ideo pcenas pec- fius, prout pofuinius, esttraclalum : quia efsi nibil
catpribus prceparare et prcedestinare possunt, quas ' dici possunt peccata, eo-quod niillam babeant sub-
iustas esse noverunt: ipsos tauien peccalores, quos stanliam in se existeridi, vebsubsistendi, tamen
prorsus ignorant, pcenis prredeslinare non possunl. juslitiam deserere; quod est peccare, non potest fiefi,
Quod si scirent .cerlissime personas, qnseillis"sup- nisi in aliqua et peraliquam subslantiam, vel spiri-
pliciis dignseessent, possenl omninp jiisiissime, sicut tualem, vel cOrporalem; spirilualem cum in ipso aui-
peccatoribus posnasstatuere; itaet ipsos peccalores mo deseritur verilas, juslilia , bonitas, et subintrant
certa et Jusla definilione posnis praedeslinare, sictit lris contraria, id esl mendacium, iniquitas, malilia,
in ipsa Jam judicii examinatione, quos cerlissime quselicet nullam habeanl subsistendi naluram, sunt.
comprobaverinteapitalis criminis reos, lnoileni' eis taraen magna vitia, vel languores nalurce, id estip-
statutaraalquedecrelam ex legibus recilant, el masius animi, cui doriiinanlur, el cujus sanitatenj alque -
nifesta sententia ipsos niorti adjudicant. Quod eis iiitcgriiatem violant: ita ul ipseaniraus-his iricuf-
utique praeslat Judicii cerla cognitio, ut sicutpecca- valus"el depressus ex libero.servilis, 'etex sano
toribus pcenas, ita et ipsos peccatores pceriisprse-'- iiifirmus eflicialui', dicente Domino in Evarigelio :
destinare audeant. Si ergo utrumque boc recte el Quia omnis qui facit, )teccalum servks est peccati
Jusle in humano Judicio certis cognilioriibus infor- (Joan. VHI,34). Et Psalmista dolenler et miserabililer
malo atque formato potest fieri, uf et poensepecca- jmplqranle : Ego dixi: Domine,-mtserere mei, sana
, loribus etpeccalores poenis Justo et irreprehensibili animam meam, quoniam -peccavitibi (Psal. Xj., 5).
Judicio decernantur^ nec lamen aliquis lalium reo- Sed quia hcecmalasic incipiunl in aninip, uttnaxime
i*um,vel per ipsas leges vel ipsos Judices ad peccan- lamen per corpus exerceantur, traiisil.maluin spiri-
dum cogitur, sed.tantum, quiapeccavil, jusle puni- lualis naturce, id esl animi, in malum corporalis
tur: quanlo incomparabiliter et ineffabiliter in di- naturce, id est jpsura corpus,; et ita velul qucedam
vino Judicio fieri omnino credendum est, ut quoniam pestis lotum simul cominaculat et corrunipif, ul
et ipsas pcenas queepeecatoribus Jusle debentur, et 'pecca.odomitiaiili.aniiiia servieus redigat in eamdem,
ipsps peccalores quibus debenlur, telei*na scientia servilulerii corpus suum; c.t fiant me.tnbracorporis
novit? Cum nulli sit ipse auctor yel causa peccali, ipsius armainiquitalis peccalo, quibus ipsa iniquilas
juslissjme.lamen et poenaspeccatoribus quas Justis- pl peccatum fprlius et.violenlius in utroque doini-
simas novit, elpeccatores nunquamsibi ignolos, sed netur. Unde Apostolus fidelibus.dicil: Et ne exlii-
-Biernaveritale notissimosseternis prtedeslinat pcenis. beatis membra veslra arma iniquiialis peccato; sed
Neque enim .aUquis nostrum dicit quod iste tam exhibele vos .Deo ianquam ex. mbrluis vivenles, et-
frequenler objicit: Quod Deus praedestinatione sua membra veslra arma- juslilim Deo (Rom.vi, 13)."
aliquem cogat ad peccandum, sed lanturamodo pro Huic- tanlo et lara morlifero languori tptum homi--
liisj qucepeccavit, ad luendura supplicium ; siculnec " nem sibi viodican.i etsaucianti, solus ille unus et
Iegesipsee, decern.endo suppljcium,. compellunt ad verus, medicus polest adhibere medelam el sanila-
peccaium, sed taniumniodo ^jtiod spontanee et vo-- teni conleiTe, qui de seipsoail : Non esl opus sanis
.luniarie peccalum esl, Jusla daninationis.ullione non mcdico, scd male liabenlibus (Matlh. JX, 12), el c!e
reliuquunt impunitJini.'• qno scripltim.eSL:Jpse enim salvum faciet popuhtm
suum a peccalis eoruiri (Maiih. i,-2!_). De quo etiam
Apostolus alt : Fidelis sermo et omni gcceplione __. veniant in illum locura torraeiitorum.Si ergo, Juxla,
dignus, quia Christus Jesus venit in hunc mundum vocera yeritalis, infernus lpcus est tprmenlomni,-:et
peccatores salvos facere (I _r._B._i,15), animcemiserorum exutseeorporibus illic sepeliuntur,
et sunt in lormentis, et per p,uce peceaverunt, per
Iste ergo quitam assidue dicit, et repelit peccata hcec
et torqueriluf, ul judicium sit illis sine miseri-
nihil esse, quid aliud conalur agere, diabolo insti-
nisiut in cordibu.sattditorum, cordia, quia npn fecerunl misericordiam (Jac. n, 13).
gante, eaquasi leviget
ut non doleant, non agnoscant quanlo malo tenean- Hsecaudiat fidelis quisque ef timeal, et dum lem-
tur, nec curent.dicere cum Psalmista -..Misereremei, pus est, fugial ab ira ventura de qua beatus Joannes
Deus, secundum magnam misericordiam luam, et Baplisla ail : Quis vobis demonstravH fugere a futura
secundum mulliludinem miseralionum . luarum dele ira ? Facite ergo fructus dignos pumtentim (JMC.m,
iniquitatem meam. Amplius lavd.rhe ab-.iniquiiqtemea 7, 8). Hunc locum lormenlorum ipse Dominus fre-
et a peccato nieo munda me. Quoniam iniquilalem. qnenter appellat tenebras exlerioresefcaminum ignis-,
'
meamego cognosco,et peccalum-meum confra me $st et ignem mternum diaboto et omnibus impiis prmpa-
semper(Psal. L, 2-5). Abjiciatur ergo deceptor-isteab ralum, tibi erit dolor sine fine, et ex dolore senipi-
auribus et cordibus fidelium„et contra - - •-tami -ma-
' 1 terniis /feMs.ocuIorum,et siridor denlium{Malth. xxv, >
J
gnam miseriamimploreturdolenleret simplicileriina- M). De tali poena infelicium damnalorum et Isaias
gna Dei misericordia : contra mulliludinem lanta- propheta dicit: Vermis eorum non-morietur, et ignis
rum miseriarum quseratur multitudo miêratipnum, eorum non exslinguetur : et erunt usque ad sdiiet_atem
ul deleatur iniquitas, layelur hoino ab ipsainiqui- visionis omni carni (isa. LXVJ,24). -Sed et bealus
late,-mundeuir.apeccalo, quo erat. sordiduset im- Job lacrymahiliter Deum implorat dicens : Nunquid
mundus-.effectus ;cognoscat iniquitalem suam, el non pauctlas .dierum meorum finietur 'brevi? Dimille
peccatum suum ,non putet esse niliil, necponatil- etgome, ut.ptangam-paululum dolorem meum-; ante-
lud post dorsum suum; sedanle-oculos s.emppr ha- quam vadam,et non revertar ad terram lenebrosam
bens imploret illum qui dixil i.Delevi ut nubem ini- et opetiam mortis caligine; terram-.miserim et lene-
quitalesjuas,-et quasi nebulam peccala lua (Isa. brarum, ubiumbra morlis, etnultus ordo;et sempi-
XLIV,22). Simili.er.el suppliciai quce peccalis deben- terms horrori inliabital (Job x, 20-22).- Et beatus
lur, ita exlenuare, siclevigare.et annullare conten- -loannesin Apoealypsi: Missi sunt, inquit, in stagno
dit, ulea semper nUiilesse confirmet^ qure Ucel in ardenli igneel sulphure : quod est inotssecunda, el-
se substaniiam nullam habeant exislendi, tameu. cruciabuntur die ac noctein smcula smculorum(Apoc.
pef. corporales naturas, id estignem ceternum-, et _xx, 14). El stciil alibi ait : Fumus. tormenlorum.
slagnum sulphuris, et verraes nunquam deficientes eorum ascendet in . scecula smculorum (Apoc. xiv,
daninatoruni et corporibus, et anirais, iuferunlur : 11). Hrec fideliter credamus, veraciter timeamus, et
dum et animas et corpora simul excruciant. Et. hunc vaniloquum et seduclorem penilus ab aufibus
ideo, licel noii sint substanlialiler, sunt .lamen repellamus : Quia, sicut ait Aposlolus, corrumpunt
semper poenaliter, et iofeliciter in eorum animis bpnosinqres colloquia mata (I Cor. xy, 33). Undept
et,corporibus, quos siue fine excruciant. alia Scriptura admonet dicens : Sepi aures tuas spinis,
et noliaudire linguaminiquam(Eccli. xxvm, 28).
Quocifca non nos delectet audire' ab isto miserb
seductore peccalorumsupplicia nihil esse '; sedpolius - 2. Stalim
namque post haec illa sua regula inipia
audiamus quod Terissirae Veritas dicit: Morluus est et furiosa, qua persuadere conatur ut, cum audimus
autem et dives, et sepullus esi in inferno, Elevans- aliquidfaclum, inteUigamus non factuiii, cum aliqnid
aulem oculossuos cum essel informentis, vidit Abra-- diclum, iiitelligamus non dicium; adjungil etdicit..
ham a longe, et Lazarum in sinu ejtis ; et ipse cla— Prmscisse el prmdeslinasseDeumpeccala vet pmnas,'
mans dixit :~Paler Abraham, miserere mei, ei milte' pro non prmscisse,-rionprmdeslinasse,non prmparasse.
Lazafttm,ut irithigal exlremitm digili suiin aqua,, Quodapertisshne fidei et "veritati conlrariura esf. Si
et refrigerel tingudm meam, quia cruciot in hac flarn- I* eiiiinnonprcescivitDeusangelbrum velhomirium otn- '
ma(Luc. xvi, 22, 25, 24). El paulo post; ctira- iiiaTutui'apeccata,noiiestpr_esciusfuUiroriiin.Etquid
pro fratribus suis supplicaret, ail: Ut tesietur iltis;- Jam aliud prceslal nisi ul dtccrfisle insipiensin corde
ne ipsi venianl initunc locum lormenlorum (Ibid.; suo, noneslDeus (Psal. xm, 1), sinon praescivilptE-
28). Eece infelix et infelicissiirie damnalus dives, nas qure pecccinlibus jusie deberitur, quomodo eas'
slatiin ul niorluus esl corpoi*e,':anima sepullus est et in Evangehis et in ccelcris Scriptnris tamassidue,'
in inferno;ubi tenebalur ipsa-aniina-in-tormeiitis, et lam graviter, tam terribiliter comminaTur. Sed dicil
ibi amplius crueiabatur, unde amplius peccaverat," iste : Quia peccala vel pmnmniltil sunt, eo quod sub-
id est in liugua; et cruciabalur in tlamina uridique siantiam per se exislendi non habeant. El ideb quod
adurenle et concremanie. Et sicut ipse-micas mensce ntliil est Deum necscire nec prmscirepOluisse.Quasi
suce non dederat Lazaro mendicb.et ulceribus pleno Deo ignotumjsit quidquid non est/et quod ipse
Jacenli ad januani-suam, ita.el ipse slillam aquee de essentialiler et nStufaliler esse "noii fecii : cum
digilo ejus, qua aliquantulum-reffigeraretur, non jlle omnipotenli scientia et praescientia sua sicut
meruit impetrare. Et pro fratribus rogat ne Pt ipsi novit omnia qucefecit, sic eliani jiovefit quae nou'
189 ~ - LIBER ADYERSUS JOANNEMSCOTUM. 190
lecil a : et, 6icut_.nov_lquce esset facturus, ita sem- .A ut agnoscat se, velle ut amet se. Liberum eliam ar-
per noveril qucenon esset faclurus. Ila namque et bitrium naturale tantummodo donum -Greatoris as-
quee veUet esse, et queenollet esse,. nullalenus po- serlt isle, sicul supra salis suis verbis oslendil. Dicit
luit ignorare : et quod noluit babere naturam vel ilaque Deum non punire qure fecit; id -est nec spiri-
substanliam existendi, novil sine dubio magnum tum angelicum in angelis nialignis : nec spiritum et
malum esse naturce subsisteridi angelicse vel bu- cprpus in hominibus damnandis.-Et quomodo ignem .
mance, cum peccato in deterius commutalur,.ef poe- mternumdicit paratum esse diabolo et angelis ejus, si
nali suppUciosine fine cruciatur. _ illo igne spirilus angelici puniendi non -siint?-Quo-
Quod autem dicit Deum non prmdeslinasse pcenas. modo.eliain alibi-hominihus et de horainibus dicit:
vel peccata, depeccatis ulique verumpst, quianon Sed polius eum limete qui poiest et animam et corpus
prredesiinavit, nisi qure fuerat ipse facturus. Quce perdere in gehennam(Matth..x, 28), si illo cruciatu
utique omnia et bpna et justa sunt. De poenis aulem- gehennaenec aniraa, riec corpus, quseutraque Deus
manifeslefalsissimumesl, quasnon soluraprcedesli- fecit punientur? Sed yerepunientur pt spiritus el
navii, sed eliam prceparavit. Sicul ipse Dominus in corpora in gehenna, sicut vera fides credit, sicut
Evangelio dicil r Discediie a-me, maledicti, in ignetn ipsa Veritas teslalur : rion quia ea Deus fecit,-sed..
(elernum. ijui paratus est diabolo ci angelis ejus P quia ipsa fecerunt quse Deusnon fecit, et quee Deus .
(Matth. ii, 41). Adjungit exempluiiriJudm saiis ab- odit, et quseimpunitaêsse non sinit, id est peccata.
"surde et incongrue, sicul supra oslensum est. Quae sine auctoribus-suis neque jesse, neque puniri
- Et statim subjungif dicens.: Pcenas mala, esse ideo- possunl: neque enim perse subsislunt, ut
in-seipsis .
queiion a Deo, a quo.malumnon sit. Conlraillud punianlur, sed insunt menlibus depravatis_angelicis
quod ipse Deus. per prophetam teslatur dicens : . sive humanis-ab ipsis commissa, ipsis adhaerenlia,_et'
EgoDominus, facienspacem et creans.malum (Isa. . cum ipsis alque in ipsis damnanda. ,
XLV,7). Unde-ef alibi scripluia est: Si.eril matum Ilaetiltudvefumestquod in.Dei laiidi.busScripiura •
in civitale quod Dominus non fecit (Amos III, fi). Et dicil: Diliges^nim-omniaqum sunt, el nihil odisti eo- ,
ilerum : Rona. et mala viia el. inprs,-paupetias. ei horuin'qumfecisti(Sap.xi,25).EtquodDominus ait: Qui
neslas,v Deo sunt (Eccli. _xi, 14).- Ef ideo fideliler polesletanimam, el corpusperdere ingehennam (Matih,
discernendum, aliud esse malum, id est vilium, X..28). Diligit enim creaturam suam, in.quantum na-
eontrarium bono, quod utique rion est a Deo, sed lura est, et abeo condita est. Et odil earii in quantum.
vel a diabolo invenluin, vel ab homine cpmmissiini.; viliata esl. Unde scriplum est : Odisli omnes qui
aliud vero esse malum, quod.significat aliquam affli- operantur iniquitalem, perdes ..omnes-qui loquuntur
ctionem.-veltemporalem vel aeternam: ut snnt fa- - mendacium: Virum sdnguinumel dolosumabominabi-
mes, pesiilentia,- hostililales, vastaliones, mors; et tur Dominus,(Psal. v, 7, 8). Unde et de quibusdam
ipsa quse appellanlur selerna-supplicia; quce uliqrie dicit propheta,: Et facli sunl abominabiles, sictti ea
oinnia a Deo sunl: quia non nisi -Jusla ejus disposi- qum dilexerunt [(Ose. ix, 10); et iterum : Simjliter
tione, eljusloejusjudicio prseparantur velinferun-. aulem el odioûni-Deg impius-elimpietas ejus (Sap.
tur. Iste aulem, qui poenas iUas selernas a Deo non. xiv, 9). Ila ergo diligit omnia _qucesunf, el nihil odit,
esse-confirinat, compellandus est, ut dicat a quo eaS eorum quce-fecii; ul lamcn hcec in creatnra ratioiiali.
esse pulel, ulrum a diabolo, cui sunt praeparalse; viliala, depravata alque corrupta, iinpunita _el in-
aiiabhominibus, qui ibipariter cruciandi sunt; an a o.rdinataesse non sinal. Jusle enim ordinalur et pu-
nullo, uLsine aUquo auclore corelerneeDeo existant. niiur, in. posnis natura quee non sub Deo,et ex Deo
Subjungilpost hcecdicen.s-:!).«mnonpunire qucefe • voluil esse beala, sed in se, et per se, velut Iibera
eil necab eis naturaliqinune.ru tollere. Quodutdiligeii- . esse concupiyjt:'ul quae noluit subjici volens, subji-
tius considerelur^maiiifesiuiiiestillaquceDeusfecitin. cialur nplens; et qure illic pptuit esse .semper beata,
creatura rationaliangelicavelhurnana, essein ange- hic sine fine misera efiiciatur. -Quia manum Dei
lisspiritus sine corpore,,esseinhomiuibusaniraam et f. (sicul ipsa Scriplura dicil) effugere impossibile esl..
corpus: Naturalia vero munera quae islis rationalibus. (Tob. XIII, 2), cui necesse esl, ut qure noluit volun-;
creaturis naluraUter Deus-deditj illa vult iste intel- lale, necessilate subdatur.
ligi dequibus superius multa loculus est, id estqupd „ Quid aulem ipsis naturis rationalibus proderil," si
habeat in se.naturaliter mens humana sive angelica, • in illa ccterna damnalione coiisliliilis naluralia illa,:
njemoriam, inleUigenliani,.yoluntatem, esse_,nosse,. u.t isle dicit, munera non erunt sublata? Cura.ad
velle, ut naluraliter meminerit sui, intelligal se, di-_ nullum beatiludinis fructtim,.sed ad solum tormen^
ligat se, naturaliter habeat esse'nt exislat, nosse forum "cumulum in eis relinquenda esse manifeste.
NOT.E DUVALLITDOCTORISSORBONICL.
a Cum dieit Deum cequecerlo nosse quid non dinem lamen omni ex parle noh potest exeludere,
esset facturus acquid essei facturus, el quceeven- quo fit ul respeclu • fulurorum coiidilionaloruni in'
lura non eranf ac quce eranl, salis superque arguit Deo potius scientiam — mediam ei condilionalarii de-
• Fonseca,- MoUna, Suarez»
ubi de Dei cognitione serino est, nullam illi conjc- beamus adraittere.
ciufaleni esse attribuendam, quia licel sit vehemens Mascaregnas, disputalionibus el opusculis' de Ipsa
seienlia. '
et, ut dLcunt jurisconsulii, vioLentissima, incertitu- ,
191: * . FLORl DIACONILUGDUNENSIS " ' 192
inlelliganlur, ut roeniincrinl sui, ad aeternum dolo-.A quod Deus per prophetani comminatur : Erit semper
rera malseconscieiili.e : i.itelligant se semper mise- pro suavi odore felor? (Isa. HI, 21.) Qtiid gustus.ubi
ras, semper esse dainnalas ; diligant ,se, ul magis telerna eril fames et sitis? Siciil de civifate diaboli,
doleant sine fiiie perire quod amanl. Liberum vero-- id est de lola illa_mullitudine damnatorum aperte in
arbilrium •*quoinodo aut quale in illis erit, quorum Apocalypsi scriplum est: Quicr in una dic venient
volunlas nec iniquilatem suam polerit jain deserere, ptagm ejus, elmors et luctus, et fames : quia forlis est
nec bonum aliquid tilterius operari? sicut Scriptura Deus, qui'juilicavil illam (Apoc. xvm, 8). "Desili a'u- _
dicit : Quodcttnquepblesl manus lua facere;inslanter tem et lingtia semper ardenfe , in dararialione illius
operare : quia nec opus, nec raiio, nec sapieniia, nec divilis aperle Evangeliuni declaral. Quid tolius cor-
scienlia erunt apud htferos, quo tu properas(Eccle. ix, poris LacLtis,ubi nulla ejtis poierit esse jucunditas,
10). Quid iUis proderit-êmper esse infeliciter, scire' nulia suavitas, sed sempiternus seniieturdolor, asterna
damnalionem suam,velle nec possecvaderepdsnaiir exustio, celerna excrticiatio? Quid ergo prodest quod
suam? Omnia ergo qure bic data stint ad ustim bene isle dicit, velut ad consolalionem slullorum, Deumnon
agendi, ad graliam Dpmini projnerendara, ibi quan- punire qum fecit, nec ab eis naturalia munera totlere?
tulacunque eorura veSligia renianserinl, -ad suppli- Cum-et puniat celernaliter naiuram vitialampro his
cium valebunl, non ad solalium. Si autein rationalis iB quremale gessit: et si aliquitl naturalium munerum in
creaturse memoria, inielligentia, voluntas,iion ad illadamnationeeam haberepermittet, lotum.valeatad
se, sed ad Condilorera referanlur, quid Jam illis pe- supplicii aiignienlum, non ad consolalionis solatium.
nilus a Deo deserlis, el ab seterno illo el vero liimine Qtiid est autem quod addil : Doloremesse sanilatis
-
separatis, quid in illis, inquam, aget memoria , ubi absenliam, tenebras lucis, silenlium clamoris, irisli-
neinodicerepolerit: MemorfuiDei, etdeleclalus sum? iiam gaudii, laborem qnielis: sic prmsciri vel prmde-
(Ps. LXXVI,4.) etubi implebitur quod seripium est: slhtari veccala \vel pmnas.Si enim in Iiis-verbishoc
Quotiiam iwn est in morte qui memorsit iui (Psal.vi., persuadere yoluit, quod, sicut nos per sanilatis absen--
6). Nulla erit intelligentice Iliuminatio, qua Deus-- liam cognoscimus in nobis dolorem, et perabsenliam
agnoscaiur, qureratur,' inveniatur. Nulla dileciionis' lucis cognosciraus tenebras; et per absenliara vocis
pielas, qua Deus ametur, desidereiur, frualur. Ipsee- cognoscimusJ-ilenlium, et per absentiam gaudii sen-.
enim erurit tenebrse exleriores extra illud lumen jam timus tristiliam, per absentiam quietis senlimuslabo-
positis, cujus nulla iUutninatione perfruentur : Et rem, sic Deus prcescierit peccata, vel prcedeslinaverit
illa nox horrenda, de qua ipsum verum fumen Do- pcenas, ut et peccata non nisi privaiione justiliee
niinusnosler dicit: Quandiu in mundo sum, tux sum . scire aut prcescii'epotuerit; et pcenas, nisi privatione
'
mundi. Veiiilnox quando nemo potesl operari (Joan. 'Cheaiitudinis non agnoverit, vel praedestinaverit; si,
ix, 4, 5).-Quaiidiu'ergo in mundo est per illuini- inquam, ita sensit, ita persuadere voluii, quid tali
lianteui gratiam, lux est mundi a suis tenebris libe- - sensu horribilius, quo divina virlus huraante infirmi-
rati. Cum autem hanc sute illuminalioirts gratiam lati adaequatur? Dei elenim virtus, semper eodem
subtraxerit eelernacsecilate damnalis, quid eis aliud modo se habens, omnia novil in se,, nec indiget ut
remanebit nisi nox horrenda, nox perpelua,-in qua aliquid noverit extra se : nec aliter novil facta ,
nemo possiloperari? .' aliler non facla, quia nec illa novit per eorumprce-
Si autem elianr de -sensibus corporis, qui el ipsi senliam , nec isla per aliarum ferum abseniiam ;
suntutiqiie naluraliamuneraConditoris.-tale aliquid sed teterna et incommulabili scientia sua eeqtialiter
consideretur ~~,quid ibi proderil visus', ubi nullus videt quid voluerit esse, et quid esse nolueril: nec-
eritlucisaspectus?Aulsiad horamfuerii, nonad.con-' privalione juslitice cognoscit peccata; sed, cum sit
solaiionera, sed. ad.vehemeniiorein dolorem valebil: ipse sunima justitia, in ipsa [al., ipsoj incommutabi-
- ut scilicel videanl boni aliquid,quod jam habere aut liter videt quid ,ab ea dissonel vel discofdet. Simili-
prdmeferi non possint. Siculet dives illeeisdem in- ternonper absenliam bealiludinis poenas coghoscit,
fernalibuspoenis damnatus, Abraham et Lazarum ad . sed cum sit ipse summa beatiludo, in semelipso in-
lioram videre potuit (Luc. xvi, 23), sed ad augmen- coihmulabiliter videt in quaniam pcenarum profun-
tum doloris, non ad solatium ereptionis. Licel hoe ditaienr inergendi sunt qui ab ejus tranquillitate
ariie ullimuiriIlludjudiciura Juxta occultstm disposi- disccdunl. Alque ila non privatione Justiliae, sed in
lionem Conditoris fieri credendum sit, postea vero ipsa Juslilia videt quidquid ab ea dissentil : riec pri--
riihil tale fulufUm legatur. Quid ibi aget auditus,' - vatione beatiludinis agnoscit pcenas-; sed, in ipsa
ubi semper horrendus fragor, et irislis atque innu- beatitudine, videLquid doloris'el laboris incurrat qui'
raefaijilis audielur gemitus ? Quid olfactus, ubi Juxla ab ejus tranquillitale sepafatur.
TMOTÊ DUVALLII DOCTORIS SORBONICL.
a Ljberura arbitrium affirmat in damnatis nori lucem abslulisse et solam vim urendi in eo reli-
esse, eodem-sensu quo antea docuii in peccatoribus quisse: probabile lamen eL damnatos conspecturos.
e.t in glalii natu.reelapsse non reperiri. esse d-einoiies et alios poanarumsocios, eofum enini
* jnsinuat sensum videndi .non 1 operaturum in inluitu aceriiius
gravitisque perccllentur. ldeoque
damualis, forle qtiia inferni locus ila est tenebrico- cuiii eos videndi sensu destituit Ecclesia Lugdunen-
sus.ut species ad ipsorum oeulos deferri non possis; illud de visione grata et deleclabili est Intellir
sint. Docet enim D. Basilius Deum ab igne inferni gendura."
LIBER ADVERSUS iOAMEM"SCOTU8_,
Adhuc addit et dicit: Doiendo non ipsum dolorem, A perversilatem proprice volunlatis; nec peceasse «__.«-
sed ipsam sanilalem nosci, quam non noscet, si de illa ram, sed voluntalem. -
nolionem quamdam non haberet. In quibus-verbisatfir- - 6. Nec in primo Iwmine peccasse nqtnrm genertili-
mare videtur dolorem illum selernarunipaenarum non tatem,sed' uniuscujusque individuam votunialem.
posse nosci, id est agnosci, ab aiiimo patieniis,, -eo ,7.- Si eaMaturd delinquerel, cum una sii, lota pro-
' - - -.
quod ipse dolor. nullam babeat substantiam in se feclo periret.
existendivel subsistendi.-Et ideocum siibslaniiali- B.Proinde innullbnalurampuhiri,quiacxDeosit,el
ter nihil sil, nonipse agnoscalur ab illo qui dplel, riott peccet,sed molus.voiunlariuslibidinosus punialur.
sed poiiusex ejus coriiparatione saniiasagnoscilur; ', -9. Ideoque.inimpiissuppliciationperpetiquodDeus '
in
pîise corpore naiuraliler et
aliquid esl,- quce ipsi fecil, sed quod superbia vitiose invenit. . . -
dolori contraria est. Quam- sanitatem nullatenus 10. Lib.idinetnperversmvoluntatis cruciari; dum ea
nosset qui lotus dolet inpoenis,'nisi-.ejus noliliain qummale aui indigne appelit, haberenon sinatur.
- ' '
memoria remaneret. 11. Ex nullobono malum esse. _,.
Et ut haec tam absurda et -stulla, yelut ratione . 12. Eumqui hic libero voluntalis arbitrio.quodest
quadam reddila, -confirmare -videalur, subjungit et - natutqlis inleliigehliminunus, id eslmentis aciesinusus
dicit ; Recordationemsariitalis in sensibus remanere, " lurpiludinis.mittet, illic ne omnino veritalis hpneslate
ipsam veroin ilta substanlia quam- Deus creavit resi- frualur, juslissime perdat, ettenebras mlernmigno_ran-
dere. Per quod fortassis hoc intelligi vult quod in tim non evilare. - _ -
sensibus in illa damnalibne semper dolentis, velut , _ In -his verbis illud quod primo loco posuit nulla
ex conifrjonilioneipsius doloris, fial recprdalio sa- naluraitaturqm puniri, ideo dixisse videtur quia
nitatis, insensibus.yidelicet, quibus vel corpus vel pmnis utique natura a bonoûclore Deo condila, in
anima ipsos dolores seniiel; ipsam vero sanltatem quanluhi natura est,.bona est: ut verbigi'atia,na=
in illa damnatione jta posse intelligi^quia sjibstan- tura anirase-sive corporis bbna est; et natura iguis,
lia hominis, quem Deus creavit, et in anirnse el in in quanlum -natura est, similiterbona est.C.um ergo
eorporis perpetuilate non consumitur, non deleiur, utraque natui'alitei*bona sint, recle sibi isle videtur
sed velul quadam suce pleniludinis sanitate sclei*na- dicere et definire, quod nulla jiatura alia piiniatur
liter durat. Quee' omnia idcirco dicere videtur, ut natura ; quia videlicet dup bona seciuidunj- ejus
per illum sempiternura' poenaruin dolorem, nec co- - sensuni nori pdssunt sibi esse conlraria, r,e nalurae
gnitionem saniiatis, nec ejus.recordationem, nec boncealtera bona natura possit esse po3iia.-Atque
ipsam sanitalem in eis qui torquendi sunt, asseral .bujuscemodi argumentationis-manifestissiraa fallacia
perire. Cum e contrario omnia. isla, id est et cogni- G cupit subvertere in cprdibus aiidie.nliunifirmissimarn
lio et memoria sanitatis in anirao sempef dolentis, fidei veritatem, qua omnesfideles indubilariier cre-
et conservatio illa naturee nunquam delendee, rion dunt et confitentur, in una et per unani ajlerni ignis
proficiant ad aliquam gratiam el Jucunditalem salu- naluram, el naturain spirituum malignOTum?et na-
lis, sed potius ad cumulum- dbloris,: ut non solura turam liominum perdilormh,- id est aninias et cof-
sensu et corporis et.anirase doleaj, ita damnatus; sed . ppra eorum sineilne dainnandas,-piinienda_. .itque
etiam dum recordatur,.et agnoscit bonum saniiatis tprquendas per ejus Justum et reierntim judicium :
quod fundilus araisit, in ipsa memoria et notiiiapn- Qui polesl el animam et corpus perdere in gehennam,
niatur. Dicatergo insanus esse in celernis et oimii- el qui, poslquam occiderit, habet poleslaleriimiliere in
.mpdis doloribus sanitatem, dum qtiee ibi existimat, geliennam(Matlh.x,%&). , . -
-dum quse ibi pulal reraanere ad indicium sauitatis, Ncc solttm de illis selernis suppliciis quibus natura
non aliud,n;iiam materia sint doloris : ut, dum nun- angelica el humana rilique natura igpis seterni lor-
-quariifinitur qui; torquelur, nec tornienta ipsa ii- quebitur-ul jgnis, quibon.itale Conditoris hic horaini
nianlur:. _ dalus est ad solalium, ibi Justa. sevefilate Judicis
vertatur ei in supplicitim; non de illis,inquam.;
CAPUT.XVI. D solis certa esl fides ita esse ftiturum^ sed 'etiam in
Sexto decimo capitulo duodecim definitiones pro- comnnini hominum sensu certissimum esse eonstat
poriilj.iia dicens : nunquam naturam nisi natura puniri. Sicut natura
1. Nulla naturanaturam puniri. corporis, aulex semeiipsa puiiilur, velnLcum deficit
,. 2. Etnihilaliud esse pmnas peccatorum, nisi pec- a sanitate,- et succumbit.infirmilali atque lanûori,
cala_eeium. . -. . dum et bonum sanitalis in eo-minuilur, el malum
5. In igne mlerno nihil atiud esse_pmnam, quam languoris -ex seipso palilur, aut ex allerius naturae
beatmfelicilatis abseniiam. .subtraclione, quce_illi ad sustentationera vel aliud
i. Inea nullum esse gui non habeal insilqm sibi solatiuni valet: velut si ei poenaliter subtrahatur
naluratiler gbseniis beatiludinis. notionem, ejusque n.atufa cibi,- aut polus, .aut etiam-lucis,. vel vesti-
jiesidetium : habiljiros miseros felicildlis ,el verilatis menli, et quidquid ejusmbdi est;_lumex hoc.et fame
nolionem alque scienliam :.ac per Itoc non esse mise- ac siti tabescil ac. deficil^, et tenebrarum horrore
ros, ttec.puniri. ._ . . - _ - alHigitur, autfrigorfesernmna crucialur; .aut.certc
5. T» diabolo et impiis hominib.us non puniri nisi ex allerius rei natnra ipsum.corpus hoininis punitur.:,
1D5 . FLORI DIACONILUGDUNENSIS 410
sicut corpora Iatroiuim ulique puniuntur vi flagello- _Aquis' creavit? ilemquerespondet: Item credo, Dei.;.
rum et gladiorum ac multiplicium tormenlorum, Interrogat lertio : Bonus est qui uirumque creavit
quee ulique ipsorum naturse ex aliis naluris poena- Deus? respondel: Nulli dubium est. Adlmc inter-
liter inferuntur.Cum ergohsec ita sint, et nunquam rogal: Et ulrumque quod bonus auclor creavit, bo-
natura nisi aut ex seipsa jn seipsa punialur, yel num est? et ad hoc respondel: Confitendum est.
alierius naturre utilitale subtracla, vel -violeniiail- Deinde concludit, si igitur et spirilus 1bonus, et caro
lata, -qua ratione isle dicitTiullam naluram riaiura bona, ut a bono auclore condita, qui (ieri potest, ut
puniri? uf ex hoe quantum in se est, veritalem duo bona possint sibi esse conlraria ?] Post heecidem
selernortim destruat supplicioruni; ubi el nalura beatus Auguslinus subjungit e contrario respoosio-
spirituum, el nalura eorporum juxta "evangelicam nem suam, ita dicens : [Omitto dicere quia lota hujus
et-apostolicam verilalem : Natura ignis mterni cru- ratiocinatio lurbarelur, si quisab.eo qnsererel: JEs-
ciabilur die ac nocie in smcula smcutorum (Apoc. tus et frigus quis fecit? responderet eriim sine du-
xiv, 10). •, - bio :Deus. Non ego multa interfogo, ipse .coneludat—
Si autera proplerea hoc dicit quia naturce non no- uirum,"aul ista possinfdicinon bona, siul non ap-
cenl invicem,nisi suis qualitalibus, nt, verbi gralia, ~ pafeant jntbr se esse conlraria ? Hic forie dicit:
ignis et aqua_,quorumpropriae qtialilates suntutet B Qualitales sunl isire substaiitiarum, non substantise.
aqua sit naluraliter humida, et ignis naturaliter Tta est, verum est; sed qualitates naturales, el ad
aridus; et ideo potest et aqueehumore ignis exstin- Dei creatui-ara sine dubio perlinentes. Substantiee
•gui, et ignis.ariditale ignilahumor aquse exsiccari, quippe noniier seipsas,ised per suas qualitates, si-
-
ut non sibi videanlur isla adversari ex eo quod cufaqua et ignis, dicuntur sibi-esse conlrariae, elc.]
nalursesunt, sed ex eo quod qualitatibus suis-sibi Quce ad eonvmcendam et destruendam improbi ho-
«ontrarice sunl. Si proplerea, inquam, hoc dicit, -minisinsaniam sanclus doclor exsequiiur.
sciat in fide nostra nullam esse distantiam utrttm Cum ilaque lerroret veritas aeternbrum supplicio-
naturrc rialuris ptiniri dicanlur, an ipsae naturse suis Tum lam aperle et multipliciter nostrre fidei com-
oaturalibus qualitatibus sibi invicem poeiiales exi- mendenlur ad inculiendum salubenimum limorerii,
stant; quia ulrumque Unus Conditor creavit, id est et excitanduin ad" cohtiriuam emendalionem, quo-
il naluram et qualitatem insilam naturse. Et ideo -modo iste subjungere et dicere ausus est et nihil
utrumque siniul reclissime una dicitur nalufa, et a -aliud esse pmttas peccalorumnisipeccata corum?.Cum
-sapientissimoCondilore.alia ab alia propTia.qualitale certissirae fides teneal alias esse poenas peccatortim
dislincta; Deinde quia-etsi immortalisest nalura quas animaein preesenii ex ipso peccalorum suorum
angeliei sivehumani spiritus, tamcn, potestate conV^ merito paliunlur desertse a Deo, deserlse a Iuce jus-
ditorisct jusli-ultoris Dei, -sic illi igni cofporeo et tilice, -a conteraplalione verilatis, ab illuminalione
«terno poenaliter et aeternaliter alligabitur,- sicul et ctraritatis; et aliquando lfadi.se eliam irt reprbhum
liic eadenvpoleslale summi Coiidiiorlscolligaltirhu- sensum. Has enim posnas peccatoribus et carnalium
manus spirilus lerfeno corpori, nec solvi potest, vohiptaliim amatoribus divina Scripltira In prassenli
nisi, illiusvoluntale et judicio qui colligavit. Natura inferri manifeslissime testalur, dum de quibusdam
quoque humani corporis in illb eeterno igne damna- Deus dicit: Non permanebit spiritus meus in Iwritini-
torum ita erit posnaliler immortalis, ul ad suslinenda bus istis in mternum, quia caro sutu (Gen. vi, 5) :
selerna supplicia nunquain morte solvalur; ila-pas- dum impii ini fine dolentes ac gementes dicent: Et
sibilis et incorruptihilis, ul omni genere dolorum, juslilim lumen non luxit itobis, el sol non est orlus no-
fcruciaiuum .alque poenaram sine fine affiigatur. bis (Sap. v, 6).; dum de eisdeni impiis Scriptura di-
Hanc enim posnam Pmni intenlione cavendam ter- cit : Excakavit enim illos maiilia ipsorutn (Sap. u,
aibiliter -Scriplura denuntiat, diceris : Humilia spi- 21); etgeneraliierdehisqui fralreôderunl: Omnis
ritum tuum valde,!quia vindicta cartiis iritpii ignis et qui odit fralrem suutn, in tenebris esl, el in tenebris
vermes (Eccli. \ii; 19). El ilerum : Dominus enim om- ambulal el nescil quo eai; quoniam tenebrm obcmca-
nipolens vindicabitin-eis;.iiidie judicii visilabitillos: verunt oculos ejus (I Joan. n, 11). Et de quibusdam
'Dabit in 'c.arnes eorum igitem et vermes, ut urantur Scriplum est: Sicut non probaverunt Deutn habere in
el seniiant usque in sempiternum(Judith xvi, 20,21). noliliam, iradidit illos Deus in reprobum sensum, nt
Proposuitquidam aniiquitus similera de nalura- faciant qum non conveniunl (Rom. i, 28). Sunl poenee
rum inter se contrarietate quaestionem.Qurequaliter peccantium aniraarum ipsa peccata, quia eis et ip-
ab illo sit proposita et a beato Augustino evidentis- sarum aniraarum sanitas corrumpitur el- violalur, et
simaraiionedestrueta, necessariiini existiraamus adI conscientiamisera, pefturbata, el anxietalibus plena
cominonitionem et confirmalionem Iegentium bic: efficilur. Ita ergo,et peccanlium pcenrc fiuiil ipsa
breviter inserere^ maxime quia ilte quieam propo- peccaia jusip el terfibili Dei judicio; ef lamen-pro
suil, aut ipse Pelagius ftiil aut aliquis Pelagianus,, eisdem peccatisalice statim in prsesenli gravissimse
sicul el isteest. Iia ergoeamdemqiisestionem beatus>- -pcenceirrogantur, sicut superius-ostensuin est.'De
Augustinus'commemora.tdicens : [Quid esl, quod inquibus" omnibus praesenlibus posnis quihus peccan-
-terrogat: Qui fecit hominis spiritum? et resporidetl 'tiuin animce continuo feriiinlur_atque puniuntur,
sibisine dubio, Deus. Et iteminierrogai: CarnemI bealus MoysesihDeutefoiiomioapertissime leslatur,
19? LIBER ADVERSUS JOANNEMSCOTUM. 198
dicensde omnipotenli Beb -.Faciens ntisericordian A ab eo quseritur cur et aiigeli mallgni el homines ini-
in inillia diligentibus se (Denl. v, 10); ef reddens quimillendi sunt in ignerii aeternura, si ex ipsolgne
odieniibus se slalim, ila ul disperdat eos, et ultranon nulla supplieia, iiulla tormenta passuri sunt? An
differal, prolinus eis restituens quod. merenliir (Deut. proplerea tanlummodP ut qui -nunc vel in aere, vel
vn, 10). Siint itaqueet in prcesenli.gfavissimce ani- "in lerra cbrtversanlur, incipiant in igne habereno-
marum pcenceipsa. peccata sua ;- sunt gravissimce vurtihabiiaculum; uhl,'sicut de sanctis tribus pueris
- animariim poenteipsa deserlio Dei et damnatio, qu_i in fornace Rabtjloiiia damnatis scriptum cst, nullam
peccatorum meritis «oniinuo restituuntnr, sed res- pbtestatem babeatiguis in corpbribus eorum, et
tant illaeIn fulurum aelernorum shpplicibrum pcenae, capiLlus capitisebrumnon aduratiff, et odor'ignis
de qnibus scriptum -est dicenle Domino-: Moritius 'hon'tral.seat:'per ebs ; ef quid Jam restat; riisi ut,
est dutem et dives, et sepullus est ht inferno (Luc. xvj, sicutde illis Scriptura dicit: quia angelus Dominide
45).Etiternm : Neforte tradctt le adversarius jti- scendil cumÂzaria e't sociis ejus iri fornacem, et ex-
dici,et'judex tradat le ministro et in carcerem milia- cussil fLdmmam-ignisdefornace, el fecii medium for-
fis. Amendico tibi~:nonexies iride, doitec reddas no- nacis quasi ventum roris flanlem, eliion tetigit eos
uisswmmquadrantem{Mali1t. v,2S,2"6). Et alio loco, omnino ignis neque contristavil, nec quidquam moles-
•emn de servo hequam.loqueretiir, qu_-noli.itdebitum " timinluiit
(Dan. lii, 49, 150), ita eLde istis iriirahili
Ponservo suo dnnitlere sicutetsibi dimissum est, -insania aflirmare contendat. Quod si ita-essei quod
;ait . Ta.ic iratus dominus ejus tradidil eum lortori- unquarii tale miraculum esse poluit, inier magnalia
6us,quoad usqtte redderet universum debilum (__f._f.A_et prodigia' quse divinitus facta sunl, ul-tam innuinera
- 'multitudo apostatarum angelorum et hominum per-
xvin,-54).-
Has"poenas peccaloriini, siveinipsis peccalisep- ditofum essei in medio immeiisarum et -sestuaritiunj
rum sive in deserlione Dei, pronieriloipsorum pec- -flnmraarum, et non tangeret eos omninb ignis,: sed
ealorum, quseslatinrin prsesehii iriferunfur ;"sive 'vim virtutis suce_obIiviscerelur| ut diaholus et ejiis
etiarain exterioribus pGenismult.pUciumflagellorurn, angeli cuslodireniur illsesi?Qnis audivit unquam lale
<nicepeccantibusadpTcesensdivinitus inferuntur; sive •aat quis sufferrepossit tanlse iiripielaiis insaniaui? Si
in damnalione felefnorum suppliciofura," quse post enim inilla erit.poena in seierno igne damnalornm,
hcecomnia in fine «ervantur, cum tam aperle Scrip- sequenter nulla erit eiiam glofia in eeterriaremiuie-
tura teslelur; lam indubitanter Ecclesire fides le- Tatiorie justoruni.,Qnienim verissime pfomisiflianc
neal; audiant -quicunque hujusmodi fallaciis alque !gloriam.-d-cendo: Venile. benedicii Palris niei, pet_-
-prsesligiis per bunc vanissimumhominem' illudun- cipile regnum.quod vobis paralumcsl-a conslilutione
tur, illud quod -Apostoluslerribiliter-oranibus fideli- ^ mundi (Mdiihi xxv, 31), ipse verissime comminatus
-bris"denunliaf dicens': Nemo vbs decipiat inanibus estillara poenam.diceridb: Disceditea me, matedicti,
verbis;propter limcenim, weniiiraDei m filiosdiffi- inigriein mtermm qui patalus 'esf diaboloet angelis
-dentice(Eph: v,"fi). Quibus verbis Aposloli-B. Hiero- ejus.(Ibid., 41), ipse etiam de utfoqtie immobili ve-
nymus exponendo subjungil dicens :^Verba>qu_ede- riialesubjuuxit: Titnc ibunt hiin suppliciuni mler-
•
cipiunt atque supplahtant inania sunt et vacua': num, justi autem iif.vitam mlerndm (Ibid., 46). Si
-qiisevero eedificant-audientes, plena, cumulata, con- ergo queerimus qiijd sitillitd regtunri quod a cortsli-
Terla. Quia igitursunt plerique qui dicunt non fu- tutione-mundi-justis est prseparatum-, audiarnus
turapro peccatis esse supplicia, nec exlrinseeus adr .fideliler esse vilam selernain-.' Si quterimus quid-
-hibenda tormenta-, sed ipsum peccatum ,et Gonscien- crederc debeamus illuni in quem êthomines impii
liam delicti esse pro pcenadum verriiis in corde non et angelMiiiltendi sunt Tgrnemmiemum ? Audiamus
moritur';-etinanimo ignis accendilurin similitudi- nihilominus.fidelitecesse suppliciiim sempiterniiin.
;nem febris, -queenon tprquet exirinsecus segrotan- Necmajor esse potest gloria quam-vita:eEterna; nec
tem, sed corpora ipsa corripiens punit -sine crucia- majorpcena quam supplicium sempilernum : illud
tus forinsecus adhibilione, quce possidet. Has itaque -. in regno posiiorum, islud in aelerno igne damnato-
persuasiones ef deeipulas fraudulenfas, verba inania - rum. De quo supplicio -ignis- -Elefrii.aperte beaiiis
appellavit et vacua, quse yidenlur flpremp,uenidam Joarines in ApocalypsiTeslalur, dicens : Missi suni
habere sermonuai, et blandiri peccantibus.-'Sed dum in stagnum ignis ei sulphuris, et crur.iabunlur die ac
. fiduciam tribu.unt, magis.eos ferjmt ad seterna sup- , nocte in sceculasmculorum(Apon.xx, 9,-10). Etalia
plicia.Quia denulla.re sicirascitur Deus, quomodo loco : El ftimus tormenlorumeoruht-ascendet in sm-.
si peccator supefbia et erectus et rigidus non fleeta-; cula $mculdrum (Apoc. xix;.3). Nbii.ergo in igne
tur in fletuni, nec .'inisericordiam poslulet prp de. selerno angeli vel homines damnali ppterunf unquam
licto.]-Hsec sanctus doclor-, et antiquprura hsereticor esse. quieti et immun.es a pcenis; qui, utVeritas
rnm'.errprem,super hac xe redarguens, et islius dicit: Cruciqbunturdie ac noclein smcula smcutorum;
Traudulenla irtendacia atque commenla- apostolica et quorum fumus tormenlorum-jtscendet in smcula
verilate subvertens. . satcuiorum; qualis eliam nuncpoena efillos conse-
Audet tamen iste adhuc majora et deteslabiliora, quitur.- De quibusad similitudinem illius puri»urati •
fet, siibjiingitdicens : tn igne .mterrionihil aifud esse et damnati divilis Scriptura dicit: Ducutil inbono.
p&nam-.quam beatcefeticilalis .absenliam. Ubi recte dies siws; el iit punclo ad ihferna descendunl (Job
" 199 '
FLORI DIACONILUGDUNENSIS 200
xxi, 15). Ut et ipsi, sicut de illo legitur, slatim 1Q-A. ludine funditus exclusi. Vere ergo niiseri, et vere in
«ipiant esse in lormentis, el cruciari in flamma, et relernuin datnnati erunt qui semper verilatis el bea-
deputari in Iocoaelernaliumlormenlorum : solet isie titudinis exsules erunt, nulla veritatis luce illumi-
.dicere, sicnt audivinius, cuni aliquis ei de lalibu.s nati, nulla bealitudinis Jucundilate consolali. Et
Juxta fidei veritatem obsistere poeperit sermoci-' - tamen, excepta hac plena ct summa miseria, aderit
nando: Quid. vis ? ratio te vincit. Quae ergo est eis sine fine etiam exterior pcena, ut et intus tor-
hssc ratio omni ratione vacua, omni veritate aliena, queanlur infelicitate conscientise,'et foris igne ge-
et. spiritu impiissinii erroris lyraphatica, atque hennee. Quod utrumque Psabnisla breviter osteridit,
phanalica ? Qui vulL ut homines veritatem Cbristi dicens ad ipsuni Judicem vivorum et niorluorum :
deseranl, et suas phanlaslicas et dremonicasumbras Invenialur manus lua omnibus inimicisluis : dexiera
sequantur. tua inveniet omnes, qui te oderunt. Pones eos ut cli-
Sed cura dixisset in seterno igne damnatos nullara banum ignis in temporevullus lui: Domhiusin ira sua
aliam sentire poenam nisi beatsefelicitatis absentiam, conlurbabit eos,el devorabiteosignis (Psal. xx, 9, ,10).
subjungit tamen velut quamdam eorum.beatitudinem Quod.B. Auguslinus brcvissime elplenissinie his ver-
et dicil: In ,ea (id esl in beateefelicitalis absentia) bis exponit dicens : [Consliiues, inquil, eos arden-
nullum esse qui non habegt insitam sibi naluraliler B , tes inlrinsecus conscientia impieialis snae.in terapore
absentis bealitudinis notionem, ejttsque desiderium. manifeslationis luee. Deiride conlurbali vindicla Do-
Ubi et addit liabituros miseros felicilalis et veritalis mini, posl accusalioneni cpnscientiae, dabuntur igni
nolionem atque scientiam, ac per hoc iton esse miseros aeterno devoraridi.] _
itec puniri. Quibus verbis manifeste utique affirmare Quae cumita sint, qurerendum nobis est solliei.e
conatur [quod] bmnes qui fuiuri sunt in illa damiia- quid, secundum regulam verae fidei, de eis quiitla
tione, qtiam, isle non aliam pulat nisi-absenliam seterna damnalione fuerint puniti sentire debeamus,
beatitudinis qua sancti perfruunlur, habituri sunt •ut ex eorum statu qui illic aeternaliier erunl datuiiati
naluraliter insitam ipsius beaiitudinis, cujus par- inlelligaraus quantura Dominus donare dignatur; cur
licipes non erhnt, cognitionem, atque desiderium. ibi. nutta Jam possit esse emendatio, et cur inde
•Quodadhuc repetens ef ineulcans, dicit habituros .nulla possil fieri liberatio. Primo igitur illud consi-
verilatis et bealiludinis notitiam utque scienliam : ac deraiiduui' est, quod fides calbolica firmissinie tenet,
per hoc miseros, non esse miseros, neque puniri.. Ut nullum bominem per mortem de corpore exeuntem
per hoc, quod, juxta istius sensum habituri sunt aliquod sibi bonum posse comparare meritum, quo
cognitioneni, scientiam et desiderium beatitudinis et "aut iniquitatem suam, in qua mortuus est, possit
verilaiis,. cujus absentia erunt damnali, quodam-' C deserere, autipse in melius commulari. Quia, etsi
modo miseri non sint miseri, el puniti non sinl pu- suntaliqui qui,-ut ipsius fidei pietas novif, et indul-
niti.- Quia ex eo quod erunt in absentia beaiiliidinis gentiam peccatorum accipiant post mortem, oratio-
et feliciialis, possint dici et miseri et damnali; ex nibus, et oblationibus, et eleemosynis Ecclesise ad-
eo autem quod illius beatitudinis et veritalis quse- juti, el quibusdam purgaloriis pcenisexpiati selernre
illisabsens erit,'habebunl_noli.tianj, scienliam etde- beatitudini sociari mereantura : non tamen hoceis
sideiium, possint dici non esse miseri nec damnali. prrestal aliquod bonura merilura post moriem addi-
Sed Tides Ecclesiseverapiler novil, nullam esse ra- Tum, sedpotius anle morteni acquisilum. Quiayide-
tionalis crealuree majorem damnalionem, quam a Deo licet-tale fuil meritum vilse ipsorum in corpore, ut
'
separari; et nulla ejus illiiminalipne illustrari, nullft etiara post morlenr lalibus remediis adjuvari me-
ejus-gralia visitari, nulla liberalione.salvari; nulla reantnr. Quod Apostolus manifesle ostendit, ubi-ait:
ejus visione et conlemplatione bealificari. Omnes enitn nos manifestari oporlet anle iribunal
Angeli ergo et homincs lanta infelicilaie dam- Chrisli, ut refet\at unusquisque'propria corporis prout
nati, el penilus a- bealiludinis el veritalis posses- gessit, sive bonum, sive malum (II Cor. v, 10), pro-
sione exclusi, etiamsi nullam exlrinsecus-pcenam, pria namque corporis sunt, sive bona sivemala,_qu_e
nullum lormenlum senlirent, quid eis prodesset aniriia gessil duhi essel in corpore : quia sictif nec
habere cogiiilionem , et holiliairi, el desiderium, anle corpus aliquod bonum aut malum gerere-polOil,
sicut isle eis promitiit, et beeililudiriis el verK quce noridum eral, ila-nec posl deposilionem corpo-
tatis? Cum hoc eis magis ad tormenlum profi- Tlsaliqubd bonum aut malum agere potest, quce-
ceret habere quantulamcunque iiotitiam veritatis,-- tempus agendi et operandi cum corporis morte fi-
sed nunquam ejus prsescienliam promereri; babefe nivil. Nam el illi qui solo originalis peccati reatu ob-
qualecunque desiderium selernce beatitudinis, ncc slfingunlur,"el sic absque remedib salutari de cor-
unquam lameri/ejus possessione laelari. Et ideo absit pore exeunl, secunduin propria corporis mala dam-
ut credantur non esse miserrimi a Deo peniiiis-sepa»- nanlur I*; quia in corpore ulique et cumtcorpore
rati, aut dicantiir noii psse puniti ab ceterna beati- illud briginale debitura coiitraxerunt unde in aeter-
NOT_E DUVALLII DOCTORIS SORBONICI.
? Atteridant novatores noslri sacculi ihi purgato- i Peceaium.originalein corporevidelur reponere,
rium nec non suffragia pro inoiTuisin Ecclesia obfir- quod nonnuili inier scholasticos fecerunt, Durandus
mar.iet-bbsigiilari'. e'i _.iagisler in n, dist. 50 el 51, ubi dicitper pecca-
'
201 LIBER ADVERSCS JOANNEMSCOTUM. 202
uuui damnari mererentur: Omnes iiaqtte manifestqri-. A npn.confessa-, nulU non.vel ipsijisterroris necessi.
oôj'fef.(sicut-Apostolus dicil) anle tribunal Chrisli, lale adorata. Tunc.eninT.gerieraliter subjecta omnis
ut referat _et reportet unusquisque prppria corporis , creatura Creatori; sive pielate, -ut inânelis-angeUs
(II Cor. v, 10), id est, qusein eprpore gessit sive con- et sanctis hominibus, sive necessitate, - ut in. angelis
traxit; quia ulique nec ante .corpus aliquid. gerere nialjgnis et hominibus-iropiis, implebilur perfecle
potuit, nec post corpusgerere potest, cum.Jam-uni- quod Apostolus per prophptarii scriptum esse com.
cuique non est iempus agendi, sed .pro actibus tan- memoral, .dicens ; Yivo ego, .dieit. Dominus Heus,
tummodo,recipiendi._Etideo certum esse debel fidei. quia mihi curvabuniomnia genu, et' omnis lingua.con-
nostrae neminem.eorum qui in diejudiciiselerna dam-, . fiiebilftr Domirio(Rom. xrv, 11). -'>..- .';- j
natione puniendi sunt, lale aliquod merilum ex hac i Unde. eliamlllud manifeste.iii.eodem Judieio fiet
vita secum lulisse, per quod jusle.ab illo.eeternoin- quod Scrjplura de impiis-futurumpraedixif rDicent
teritu liberarelur. _Si ertim quisquam. eorum.tale inter se pwnitentiaiivagenies; et prm.anguslia spiri'-.
inerilumih prcesenliyita sibi preeparasset, nunquain ius, dolentes.: Hi sunl quos<aliquando Itabuimus.in
profeelo ab illo Justo judice. aeternsedamnationi tra? deristCmetin_similitudinem improperii. Nos htsensali
deretur> .Sed quicunque , illa damnatione ,puniendj vitamillorumwsiimabamusinsaniam, et finetriitlorunf
sunt,.-sine dubio.tale meritum-hincsecum.tulerunt, ]j si)2_Iioriote; quomodperxjocomputaii sunt, inler filios
ut juslo Judicio nunquam inde absolvi^ nunquam K- Dei; el iriter saticlos sors illofum estyjjjrgo erravimus
berari mereautur.- -- - - - . q via veritdlis; et jusiilim lumen lion luxit nobis,_el
Sed ut iUa danmatra, sicut jusla, sic eliam teterna soi non. est -orlu' ttobis (Sap. v, 3-6),_et esetefa
essemereatur,eacausa erit quianullaJamsuppetere qrisemultiplici dolore plena illo die. dicturi sunf.Si
poterit emenda.tioprceteriloru'm,'nullapromereri po- ergoex tanta-divinre virtutis, et Christi Doraini ma-
teritnielioratio futurorum.Eritnamqueibi prceteritis nifestatione,'et lerrore.tam magni et tam manifesti
malispcenitentia, erit etiam liberalionis elereplionis eelerni Judicis fuerit-aliqua fides velporun) -quj ' ali-
desiderium; quod tamen nullumhabebiteffectuin. Ubi quando-crediderunt,. vel eliam. infidelium qui. tani
ergo tu.nc erit misericordia Dei, qui ilectanla et tam prsesenti piajestale et terrore credere compellentur,
longa poanilenlia flecli-poterit ad.indulgendum,nec ita ul.in illa sua lamenlalione,-sicutjam conimejno'-.
ullis' damnalornm desideriis, vel etiarn rogantiam ravimus, dicaiit: Ertavimus a via yerilalis, eijuslilim
geinilibus-movebilur ad liberandum? El quomodo lumerinon Juxit. nobis,- M sol non esl ortus nbbis
Justus, qui-ista contemnet? Qui tanlumdolofem con- (Ibid., .6); jarn.lamen taljs, -fidesin illis qui, ut sre-
scientite, ianlam afflictlo.neni crealuree, suce non pius dietuni est, penitus p Dep deserti, nec ulla ejus.
respiciel? Quse, inquam, causa.erif.ut nihil-ibisa- w _ gratia illustrali erunl, profeefo non erit. ex pietale
lubre, nihil acceplabile- fieri possil? Si enim posset;. amoris, sed ex necessilale lerrori§- : qualemet in
hunquani a tanta misericordia, nunquam a tantajtf-. dsemonibus esse fidem;beat_us.Jaeobus-appsLolusle?-.
stilia repudiaretur. Cur itaque non potest, nisi quia,-. statur, digens :-Eldmntones_credunl,et^contremiscunt-
jjecedenteab eis penitus Dep, iiulla in eis essepote-: : (Jac. ii, .19).. .Talis -ergo fides non eisyalebit ad sar
ril gratia specialis, per quam eis donetur pielas fi- lutein sed ad, confusipnem, ut quemadniodurii in
• dei, spei et -cbaiilalis, uttali
pietate poeniteant de psalmo scripluni est : -Eiubescant et conturJjentur in,
prceteritiSj tali pielale desiderent de futuris, ,id est smculum smculi, et cohfundanluf, et pefeant_(PsaL,
pie credendo, pie sperando et.diligendo.? Etquia, LXXXJI, lj8). Spes-veronullaJani in.eisesse.polerit,.
Jam, ut diclura esl, funditus a Deo sepai'ati, et-sola aeterna sententia condemnatis, et-de liberaiipne sua
omnipotentiaeejus virtule ad ceterna supplicia _ser-. perijtus desperatis i.siniiliter el.charitas,.quaet pie
vali, nunquani pqlerunt esseparlicipes Spiritus san--. Deum diligant, et proxininm secundum Denni, v,elin.
cli, eliamsi a fuerit-ibi aliqua, jides, sive ex memo~- Dep, au.t propter Deurnjiiulla eis inessepoferit,euin
ria prreteriiorum, quaehicaudierunt, veldidiscerurft, .. deseruerit ,eos ipse Deus cbariiaSi nec adfuerit eis.
sivp ex. terrofp el manifeslatione prsesenlium, qure illa .gi*atia.;Spirilus,,de qua Apostolus dicit : Quia
tunc .apparcbunt.: manifestala,scilicet omnibus. Dei.-^. .; charitas Dei diffusa.est in cordibus Jiosliis per Spi-,.
et Christi ejus virlute el polestate, lam in majestate,' ritum sancltim, qui dalus esl nobis (Rom. y, S), pi
quse in ejus Judicio apparebit, <juam in. aelerna re- simul.ab. eis reeesserit, et gratia Domini nostii Jesu_
muneraiionejustorum, et reterna damnatipne iniqup-.- Christi, et charilas Dei, et.commiinica.io.S-piritus
ruhi. Qure ulique nulli poterdril esse ignoia, iiulli.. sancli.' Nam et si dives iile' jam.apud inferos coii-.
-,NOT_E'DUVALLII DOCTORIS SORBONTCI,

lum priniiparenlisfuisseprijiio-irifectum coipusper cum corpore maculara. ofjginalem coiilrahere con-_
semen, et asemine rursuminfici.corpus seminaluiri,. teridebant. '" , '
a
el tunc animam ex corpore infici, sicut liquor pre- ",' Docet fidem aliqualem iu.damnalis -remansnram;
tiosus.ciiminquinalb.vasi/infunditur. Quee quamvis quod noti.de; fide ibeologica,- sed de, huniana et ae-
Jam leraeraria Judicentur,
- npn -pugnant -tanien-ex- . quisila debel inlelligi, .et sic qoi.ex Chrisiianis-
presse. contra fidera.: ideoque_niaInmus assere.re damriatnr, muliorum niysterjorum .fidem __retinejii.,
Ecclesiam Lugdunensein' .duntaxat. vbluisse hortim-. juxta Uiud Jacobi: Damones. cre.dunl .etcfltiiremirc
sentenliaui daranare, qui- animam anle, priionera_ scnni. . ' . .-....."_..
PATEOL.'CJilX.
203 ;''- FLORI DIACONILUGDUNENSIS 2fl4
denuialus Tralres subs, quos in carnereliquerat, ve- ASeterno et justo jtidieio [gt., judice] liberandos; sed
liit secundum Deum dilexisse videlur, prp quibus; tbttira hoc eis proficietad tormenlum, non ad con-
in-illumlocuni tormenlorum Veriirent, anxiussat- solationis solalium. Sic etiam poterunt haberejiesi-
' ne
agebat et deprecabaiur' (__.uc.xvi, 27); non lameii derium euJusJanibeatiiudinissuse, [f.,hicsubaudien-
vere secundum -Deumfiebat, quod npnihstincludi- dum non]ut-;ab illis tormeniis erui, et aliqua paee
viiire cbafitatis, sed vel terroi'e pfceseritis damnatio- vel quiete refrigerari mereantur. ' ^
nis, vel amorehumanse affeetibnis ab eo extofque- Ipsara.aulem veritatem Dei, Ipsam beatitudinem
balur. Quia ergo nullajamin eis esse. polerit per - Dei nosse et desiderafe donum est pibfura-, el Del
illuraiiialibnem Dei efflonum Spiritus sancli, pietas spiritu illuniinatorura, non impiofum perpelua cceci-
fidei, efchari.atisnuHa bonsespei exspecl"atio;-ideo tate atque infelicitate damriatofuni; quia-etsi fue-
iiulla eorura pceniienlia' de prseleritis-, nulhim desi- rinf ibi aliqui forlassis 'qui, ex his qui aliquando
derium de futuris- a juslo et-misericordi Judice-stt- fcrediderant et cognovefant, meminerint aliquatenus
scipielur-; puia-hsec tunc rion-eruiit expielale,'bt ipsius-veritatis vel beatitudinis, ad hoe. lanlum eis
amore-divirisegratiae, sedtantum ex^necessitate tri- valebit ipsa memoria, ut magis doleant, magis poeiii-
bulalionis.ef angustiae. Tunc itaque sobli'acto a-se teant, magis Jusle damnafos se esse eognoscaiif. De-
penitus divinaeillustratioiiisluniine, et ab illo gau- ? siderani.es quidem babere tempus emendandi, ut
dio, quod bono et fideli servo- pronnttilur, dicente possent evaderb suppliciuin, nec tamenhabentespie-
DominP : Intrd in gaudiutn Domini lui (Matih. x\v, tatem ipsius desideru, qua promereantur Deura.
21),' penitus-exelusi CLalienaLi remanebunt -extra - fcCesselifaque iste eos qui a.Deo nonilluminabun-
lumen Dei; elhoc: Eril eismillj in tenebrasexteriores, tur, e,l alienatia vitaDei.iiulla verilatis et beatilu-
et in illam ribctem horrendam de qiia"Dominus ait: dinis dulcedine consolabuntur, dicere non esse irii-
Venitnox quando nemo polesloperari (Joait. IX,-"<_.). sefos nec damnatqs.-QuIa hcec-est vera ef ceterna
EtalioToco misericordiler admonet, dicens 1:Ambu- miseria alienari a beatti vita. Et nulla major polest
late dum lucem habetis, ne lenebrmvoscomprehendani esse damnalio, quampenitus excludi' et repelli a
(Joan.-xii;'55).Elideo qui-in lalibus lenebris alque Deo, et nullam spem,, nulium recursum Jam habere-
in tali nocte "eninl;" nihil jam polerunt pie et fru- posse adDeum. Undeconsideret fidelisquisque quam
ctuose operari, quod vel a Juko Judice possil susci- vanum et insanum sit -quod-iste" conatur? -uf
pi, vel undeipsi-mereantur ab illa aBlernadamna- qui-de Deo beali esse nunquam poterunt, ex se
liOneTiberari. El quia nulla polerit esse pia poeni- ipsis beatos esse posse cbritendat : id est non ali'
leiilia,- nulla erit delicti indulgbhtia^ consequenter' qua Dei gratia, sed •quibusdam, ut ipse puiat, bo-'
nec ullus finis supplicii. Et qusecunque-in eisesse nis naturae". Quae etiamsi omnipolens Deus in illis
poteril recbrdalio veritalis sive bealitiidinis/tsrita relinqual; erifei ad testimonium'suse bonitatis, erit
eril quanla humano sensu vel tenuitei*potest atlin- ei illis ad teslimoniurii justse damnationis : ut ipsi
gi^non qiialis per Dei gratiam solet irispirari. Tunc etiam possint cogrioscere veritalem" •justi judicii
enira impiebitur qubtl terribiliter unicuique Scrip- in se explelam, alque ita suo eiiam Jndicio con-
-tura dicii; el tantumrtiodo sofa jvexati.o intellecium demnentur-
' c Hanc horribiliter meffabilem-ei ineffabililer hor-
•daoil audilui (tsa. xxvin, 19); etiterum : Quiatiec
#pus, nec ratib, nec sapientia;nec scientia erunt apud ribilem iniquorum etimpiorum dariinalionem absque
inferos, qub tu properas (Eccle. ix, 10); Nullum nain- ulla' consolatione divinse hiiseratidnis, absque ulla.
que ibi erif opus bonuni aliquod niefilum acquiren- illuminatione |verifatis, beatus Augustinus bre.viter'
di, riulla ratio veljusle excusandi, veidignesatisfa-' ifa inculcat,'et bmnimodis cavendam prtenionel di-'
clendi, riuUasapientia exillustralibrie veriiatis, nul- cehs : ^Gavendi sunt inferiores inferi ,-id est post
"la scientia in exercitio alicujus' virtutis iquomodo hahc vitam peense graviores, ubi nulla potest esse
efgo Juxla islum habebunt cbgnltionera ef notitiam eommemoratio veiitatis, et, quia. nulla est lalioci-
•
verilatis, cujus et illuminationeet pontemplatione r» nalio, ideo ririUarationis aciio, quia nbri illam per-'
seiernaliter privali efunt ? .fundit. Luirien verum, quod illuminat omnem hdmi-
'* Quomodohabebunt ejusderii veritalis el beatitu- neni venientemin huiicmundum .(Joan.i, ^^'.''Quare
.dinis desiderium, in quibus nullus eril amor pielatis, feslirieraus, et ambulemus' cuin dles prseslo est, rie
a
qub' aut veritas vere diligaluf, aut vera beatitudo rios lenebree comprehendant;- festinemus secunda
veracilef desiderelur? Poleruiil fortasse | babere mpiHeliberari, ribi nehio esl qui membr -sit Dei, et-
p,uamdam seientiam verilatls in eo quod se agno-- ab inferno, ubi.nemo eonfiiebitur Deo.] Item cum
scent dignos lalUius esse suppliciis, quod se agno- exporierel verba psalmi ubi dictum est : In inferno
5 autem quis corifitebiiut .... ? (Psal. vi, 6.) confessus
scent Juslo Judicioeonderanalos; nec unquamab.
N0T.E DUYALLII DOCTiDRISSORBONIGl
« Ait daranatos non ferri desiderio in beatitudi- damnatos frui bealiludine natiii'ali.Trao pejus multo-
nenvsed seipsura-postea expohit: Non nahent, inqnam Pelagius senliebat, quia qnod tantura de par-
qui.,-desiderium, id esl pielatcm, desiderii, ipiia e'x vulis decedentibus absque baptisihp — statuerat, ipse
atnore sui inordinalio, nulio habilo respectu ad de peccatoribiis adultis contendebat. - Bellarmin., ' '
Deum, ipsam -desiderahl. lib. i de Purgatorio, eap. 9.
h Accedebat Erigena ad hceresim Pelagii volens < Multa deeranl liic,-repositaex riis. Cod. Corl)
"
o.0S T.IIW!. 4_iW._i.RSnSJOAT.NEMSCOTUM. ' 20(5
, est, inqnit, in inferno ille dives, de quo Dominus A i posse inveniri,nee a miserisdamnatis-tanquamloiige'
dicit: Quod Lazaruni vidit in requie, ipse.autem in positum, et a se penitus alienatum tflla iriyocaiioue;
' - ' ' •-
lormentis dolebal (Lnc: xvi, 25), usque adeo confes- ulla supplicalione placandum a. -
siis, ul etiam moneri suos vellet ut se a peccatis. - Addil adhucisleet dicit: In diaUotb'et impiis lio-
cpbiberent, propler poenas quas apud- inferos esse mitiibus non puniri, nisi perversilaleniproprim vblun-
non credunl-. Quamvis ergb fruslra confessus est, talis, nec peccassenalurani;sed voluntaleni. Eccbite-
lam sibi -nierilo illa accidisse tormer.la, quando runirem novanrel inauditam. Quod.isle dicif.iridia-
etiamstios ne in brec inciderent doceri cupiebat. bolo et impiisTiomiuibus celerna perditione damnalis
-Quidergo est; In inferno auiem~quisconfilebilurtibi? non esse punieridam aDeo naturani ipsorum,sed tan-
(Psal.-vi, 6.) An injnfernp-vult intelligl, qub posi tummodoperversamvoluhtatem-eorum'; eoquod.Ju-
judicium preecipiiabuntur iihpii,"ubi Jam, propler xtaisiius serisum, npnpeccaveritriatura ebfurii',"sed
profundipres tenebras, -nullara Dei.lucem videbiint volunlas. Fides auteiriEcclesiceveracilerriPvitel-fir-
cui aliquid coiifiteantur. Nara isle adliuc - elevatis missimeteriet quia naturaTatioiialissive in afigelissive
ocuIis,-quamvis Imniani profundo interposito, po- iniiomiriibus, sicuthaturalem habetaDeo insitamra-
tuit lamen videre Lazartfm iii requie eonslilutum, ~ lionem, - iia- naturalem babeat a Deo insitani vo-
*x cujus comparaiione' a'd confessionem eoac'Uis"estBluntateih': ef hoc lotum, id est naturam ciim ra-'
meritoruin suorum. -In-his vcrbiS sancti docioiis libne sua, vei natuiârii cum vbluniate' sua-""simul
non esl fortasse necessaritira ut-duo inferi intelligan- - uriam esse naturam; ita-ui riec rialiifa i-sta.fatlonalis'
lur, unus quonunc preecipitantiir animre damnato- possit esse absque voluntate', nec volunlas absque
rum, et alius quo.post Judicium prcecipitabuntur naturaA :Quidquid ergb ista naiura vult, iionpolest
eliarii cum suis coiporibus illse ipsse animee punito- alienum esse ab ipsa natura, utad solanjjfolunlateni
rum : sed Unus aique idem inferrtus polesllnleihgi, referaluf-; quia''quando aliquid vult ista natura, non
nunc aliquando milior in crueiatibus--aiiimaruni; utiquein parte sui vullet iriparle nori vult, sed lota
posl Judiciumvero atfocior.et horribilior in' crucia-''» utique vult. Sive'ilaqne adhonum moveatur, ipsa
liBus animarum simul et corporum. Nahi e'f Doiiii- voluntale tota hoc-agit;sive e contrario ad maluhi
nus nosier iilranique inferni poeriain, el prsesenlis similiier lotahoc agit.Et ideosive ad bonurii" sive
videlicet-saeculi, et futuianV-uriogeliennee nomine in ad malura.mbvealur, tota utique movetur/Sed cuni.
Evangeliis significare videlur, curii el -de prcesenii movetur ad bonum, virtus esl; -cum movetur ad ma-
supplicio dicit : Timele eum qui;postquam occiderit, lum,vilium ejus est. Etidep, sictitpef viftuleni lola
habet potesialem ntiilere in gehennam(Luc.-xn, 5); „, mclior efflcilur, cuin movelur ab boriuni ; sic per-vi-
et de tuturo : Sed polius, iriquit, eum timete qui po-: liumtbla deteriof til, cum movetur adnialum.-Noii
tesl ~elanitnamet corptis perdere iiigehennam (Matllc' ergo sola-voluntate melioratur ex"viriuie,sed tbta
x, 28). Et sancli Palres "Ecclesise frequenter inve- riielioralur; nec sola volunlate de.erioratur ex vilio,
uiuntur eumdem ignem ceter.num, et ante Judiciurii sed ibla deterioratur: ila'ul et per virlulem nbh solc.
et postjudicium damnalis iinpiis inferendum sen--- voluntas, sed fotaipsa natura efijciatur bona;' et e
sisse. Sed prsefatus doctor lantani-iiilra utraraque conlrario per viliuih hon spla voluritas, sed foia ips?
damnationem sigriificatesse disfaiitiara,Tilnuncper" riatura etficiatur maia, non;amiLtendo* bohum sub»
quasdam visibnes et inanifestailones divinitus pro- slanliee suse, sed corruptaet depravala vitio volun-
curalas possitillic aliqualenus.lux Dei seniiri, pef-' lalis suee. Cum ergb natiirabcec recteagit, tola
* agil,-
quam dainnati salfem ad confessioneni suorum sce- quia tota hoc vuli. El cttin perverse agii, siniiliter
lerum compellantur, ut-dum aliquid divintelucisin- tota agit, qiiia lota lioc vnlt. Et ideo Justum est apud
tuentur, habeantex ipso indullse visibnis respectu-, Deum ut et prp bene ge.siis tota glofificetuf, el e
cui coniiteantur. Tunc autemmajofibus" jam et ir- conlrafio pro rnale gestis lota dainoelur.'.Nain si In '
remediabilibus tenebris bppressi, nihil-tale mefean- angelis malignis et -hdminibus impiis noii peccavit
tur aspicere, per qnod pffssint ad confessioneni .ali-• j-vnalura, sed voluntaj. Ergo et in angelis "saiiclis et
quamprovocaii, ut verissinie de eis scriptum intel- iri bominibus piis non afiquid rccte egil vel aliquid
ligalur :Quoniamnon est inmorle qui memorsit lui; : boni meruit ebrum nalura, sed solavolunias. El si
in inferno aulem quisconfitebilur tibi ?' (Psaf. vi, fi;)I ih ipsis _aiigeiis'malig_iis et hbminibus' iriipiis rion
Unde et prbpbela Isaias hanc irremediabilem dam- tbta'natura, sed sola voluritas, damnabitur; ergo et
naiionem prtevidens, et^praevidendam aiqueprseca- in isiis, id est sanctis angejis et bominibus hon
vendam ailentissime cbmmoriens, ubi Jarii nullusr -lota riatura, sed sola voluriias glbrificabitur.' Sed
erit locus Deunvinveniendi, nulla gralia Deum in- certissimura esl, el indubilanter fides tenet, quia
vocandi: {?._..E''-f«,-iiiquil,
Deum, dum htveniri potesf,, el angeloruni saucloriini lota naiura jairi beatiticata
invocaleeuiridum prope est (Isa. LV, 6). Manifestei et glofificata esl;'siiriiliter etsanclorum .horiiiriuni
osiendens eum nequaquam in illa:jam daiunatione; tbta nalura et beatificanda est et siorificanda. Ita
NOT_E DUVALLII DOCTORIS SORBQNICI.
,' •*Huc iisque-oniissa in ms. Cod. Thuan. , . volunlas- agat aliquid quod lionagal honio, etinhoc
T*Agif coulra Erigenam ald horainem, qui volun- delirare el insanire merilo-asserit.
tatem solam peccassei non naiiiram fenebat; quasi Erigenam
. 207. . FLORI DIACONILUGDUNENSIS - 208
ergp e contrario' absque ulla diibitalione' tenendum A 20). Opus.enim Dei culpat, qtiod est horao, eti vi-
esl quia et in angelis roaligni_set in hominibus im- tium Iiominis laudat, quodesl iniquitas. Oranisita-
piis nonsola voluntas, sed iota nalura damnabittir, que natura, btianisi vitiosa est, in quanlum nalara
qttia tota peccavlt.Tste aiile_n,.contra omncm fideni, est, bona-est; in quantum >itiosa es(, mala est.
et verilalem Dei, ideo-tale ai*gumeiitum .nlroduxit, , Ecce venerabilis doctpr non dicit solam vitiatam,
ulscilicetangelos, et homines malos in spla dicat yel vitibsam volimtatem hominis malam esse, sed
yoluntate damnandos, ul habeat locum ejus iasana viiiosam bominis naluraro, malain esse naturam: et i
fallacia, el possit dicere, sicul superius jamidiîl, in. rem quce mala est liaiuram esse confinnat; el ma-
igne seterno nullam aliam futuram esse poenam, nisi- him bominem dicit malam esse naturam. Ita -enim
absentiam beatitndinis : ut el nullam ibi poenam ail: [Quid esi aulem malus homo, nisi-mala na-
exlrinsecuspatialur natura angelica vei lnimana ; tura?] Non dixit quod malus iiomo tantummodo
quia, juxta hujus seiisunj,.npn.peccavil, et sola in- roala voluntas sit, sed mala nalura. Yidelicetquia.
irinseetjs ipponsc.enlia puijiatur yolunlas, q.ii.a,.ut cuni malus est homo, non sola voluntate, sed tola
iste dicit, •sola-peccavit; el pitnialur non aliciuo lor-. sua natura nialus esl. Docei tamen fideliter discer-
niento poenceexterioris, sed sola absentia beatitti- nendum, cum dicimus, malus homo, inter opus Dei
dinis, quam lion.hahebit, et prohibitione pravi desi- B et vi.tium ipsius honiiiiis; quia videlicet, hominem
derii sui, quod ei explere non licebit. Qttceomnia esse opus,Dei est, iniquum esse vilium hopiinis.
.quam sint cpntraria fidei etveritali, et quaiitum fa- est..Al,qne ita[iiflturanj, etiarasi vitiosa est, in quan
veant yplunlali diaboli adulaudo| bominibus, ne.aut tiun natura est, bonam esse: in quantum vitiosa,
veraeiter se peccasse.reoognoscant, dum eorumna- est, malam esse. In omnibusergo his non solain, ut
uira non peccasse defenditur,- nec veraciter se esse isie asserit, voluntatem , sed ipsam naturam dicit
{juniendos, dum.non eortim natura, sedsola volun- essebonam, in quantnm natura est; ipsam aulem
,ias dicilur.-condemnanda, manifestissime onmibiis, naluram dicit esse malam, in qtiantum vitiosa est,
paiel, qui -salulis suae curain gerunt, qui hrerelica floc itaque fideliter sequendum, calholice -sapien-
figmenta,. e,t deliramenta Ionge|a se rejiciunt, et dum,- firmissime relinendum -est,_ pl certissime
e-vangelicam alque apostolicam veritalcin fideliter cognpscamus |nec maligni angeli neGmali hominis
• seqtitintur. , - .... voluntatem solain, sed tolara eorum naluram ma--
. Sed ul de-bisquae coritra ejus vesanam et iinpiam lam esse cuni peccaut, et totam eorum iialnram
definitioriem diximus, certius.et firmius qui hcec mala seterna p.erpessuram esse cuni dajiinabuiiliir.
legerit.inslruatur subjungiinus -hic verba beati Au- Addit iste adhue et dicit: Nec in primo Itomine
gusiini, quibus de hac re claiissime ei pleuissimeJC peccasse naturm generalilatem , sed uniuscujusque
docet, dicens: [NuUtim est quod 1dicitur malum-, si individuam votunlqtem. Si ea-natura delinquer-ei,cum-
nulium sit bonuin ; sed bonum omni malo carens inuna sit, tola profecto periret. Iu his verbis. aperlis—
tegrum bonum esl. Cuin vero inest nialum.,vitiatum sime affirmare conattir non solura i.n cseleris homi-
vel viiiosum bonum est; nec raalum,unqtiam polpst nibus uon peccare natur.am, sed solummodp volun-,
esse ullum, ubi est bonura nullum: unde res mira latem; sed etiam in primo .boiuine similiter non
conficitur, ui, quia omnis natufa, in quantum na- naturam, -scd solam volunlalem, el ideo1-
- tura est, bonum esl, nihil aliud dici -videatur, cum peccasse
non peccasse hveo generaliter humani generis na-.
vjiipsa natiira.mala essenatura diciluf, nisi malum turani, quianec ejus peccavit natura ; sedpeccasse-
esse quod bonum esl, nec inalum esse nisi quod in eo lantummodo specialem et pr.opriam uniuscu-
bonum esl, nec res aliqua mala essct, si res ipsa quse jusque voluntatem, quiaet ipse, juxta hujus sen-_
jnala est natura non essel.] Et paulo- posi dicit: sum, sola tantpmmodo voluntate peceavit; . -.
Cavenduniest ne incidamus in illani senlentiara pro- Et affirmatquod si tota hominis nqtura peccasset,
pbelicam ubi legitur : Vm his qui dicunl qtiod bonum tota profeclo periret. Nunc-autem quia sola voluntas,
cst, malum, et qtiod malum est, bonum; qui dicunl peccavit, sota viiiaia esl,; natura illcesa permansii.
Wtebraslucem, ellucem tenebras; qui dicunt dulce D Quid.er.godicemus ad hsectam exquisita el inaudita
- amarum, et amarum .dulce (Isa. v, 20). El lamen phantasmala? nisi ut opponamus e contrario lesli-
Dominus ait: Malus homb de malo thesauro cdrdis nioniaScriplurarum Dei, quibus verissime cognosca-.
sui profert inala (Mallli. xn, 38).' Quid esl aulera mus, ct fidelissime lenearaus, totam in illo hpiiiiiie
vialus liomo, nisi mala nalura, quia iiomo nalura naturam peccasse, tolam periisse, totam ad poste-
esl ? Porro, si homo aliquod bonum esl quia natura ros ejus peecato et perdiiioni obnoxiam transmis-
-est, quid est malus homo, nisi malum.bonum ? Ta- sam esse: sicut Apostolus manifeslissiroe docet,
juen citm duo ista discernimus, inveninins nec ideo dicens : P.er \unum hominem peccalum intravit iu
nialuni quiahomo est, necideo bonum quia,iniquus mundum, et per peccalutn mors, et ita in omnes ho-_
est. Sed-bonum quia liomo, niakmj quia iniquus. mines petiransiii; in quo onines peccavervnt (Rom.v,.
Qtiisquis ergodicii, malura est liominciii esse, aut 12). Non ait :i Per uriius boniinis voluntatem pecea-
bonum est iniquum esse, ipse incidit in propbpti- ttim intravit in raundum, sed per unum hominem;
eaiii.illam senteiitiam: Vm liis qui dicunt. qnod fro- nec ait -.erita in omnium voliintates pertransiit, sed
ttum esl malum, el quod mnlum esl bonnm (Isa. v, t'fa in omneshominespeiiransiit; nec subjunxit: iu
'
209 _ L.BER ADVERSUS JOANNEMSCOTUM: .210
Libidinem perversm volnntalis
quo omnium volunlaies peecaverunt, -sed in quopm- A superbia viliose invenil.
nes peccaverunU Per unum ergohoniinem peccatum cruciari, dumea gum male aulindigne appetit;,habere
iotravil in mundum, per iotam scilicet et plenam, •non sinatur. Quod ergo ait: In ntillonaturam puriiri
qua homo conslat, naluram. El sicul in ipso lola est guia a Deo sil, et ndn peccet, dupliciter est contra-
viliala peecato, ila in omneshomines tota perLransit -rium fidei el verilati. Quia elnaluTa. angelica sive
••vitiata peccato, ul ex~ illa origine toia peccatrice huinana peccatrix, sicutsuperius mullipliciteroslen-
traheretur omnium hominum riaTura lota peccatrix ; suniPst,justo Deijudicio, et celerna damnalipne pu-
-quia in loto.illo horhinopeccanie tota Tnimiumnai- nilur : cura enini non possil, nec dcbeal. impunilum
tura peccavit. Unde et omnes, sicul idem Aposiolus ' essemaluiii,necesse cslut ibipuniauir ubj inveni-
dicit, effecti sunt non voluntate, sed natura filiiirm; lur, eta quo perpelratur, id eslinipsis naturis qni-
Tta namque -ait-: Et eramus -nalura filii irm„ sicut bus peccala commissa sunf, el qute peccandooorru-
£l cmteri (Epk. JJ, 5). "Yere cnim nalura efficiuntur ptte et depravalee sunt; el ideo, pro bis Jusle dam-
filii irm omnes quiex illa viliata radice nascunlur, naiitur. Et ipsa angelica veLhuinana natura/ licel ex
-non qualis ipsanatura a Deo condila est, sed qua- • Deo sit nOn generatione sed creatione, .non nativi-
lis per illura peccando effecta est. Ex.quorum oni- - late sed origine, tamen et peccare potest, et pec-
fliuin personaPsalmislaait :;_Ecce ejtim in iniquita- $ cat. Ulr-umqueergo fides eatholiea confitetur^flriia
libus concepinssutn, el in-peccalis-coricepit me maler uirumque verum novit, id esL -et veraciter pro-
-mea {PsaL t, 7). Ecce nattira peccatrix in iniqui- pter-peccaluhi-'puniri' naturam; et e conirario '
taiibus coricepta-,in peceatis procreala. Hanc.naiu- ulfuraque iste negat, dum nec naturam pujiiri, nec
rani, qusein.Adam tota periil,-ei ;ad ejus posteros ' natui*am peccare conltrmaT. Itaqueiiee, secuhdum
-toia pe**dLla transniissa est: Yenit Dominus rioster ejus asserlionem , inventa est natura a Deocondita
-Jesus Chrislus quserere et salvare non ex parte, id -quaenon peccel, sicui nec illa nathra qure sola a
est in sola voluniale, sed omnino toiam. Sicul jpse Deo est genila. Fides autem vei*a firmissinie lenet
-dicit: Venit enim filius liominis quwrcre- et salvum omnem i*-alionalemnaturam', erangelicam .ethiima-
facere quod perierat (Luc. xix, 10). Et quia lofa per- nam quantuni in se est, posse peccare sichl m.ani-
,ieral, et toiam ille venit salvam facere.,Ideo lolam fesicpeccavil el in angelis refugis el in-.hominibus.
eam suscepit, id est el animam, et eorpus hominis, per mandati transgressibnem lapsis. Quod autem in
ut ex lolo eam sua morte et resurrectione salvaref: eleclis angelis.eadem nalura non pcccal, divinae-est
aniniani a peccatis justificando, et corpusâ mortuis graliee, divineeestbonitatis, ut etboni sintojx nalura,
suscitando. Sicut Aposlolus ail: Quia morluus est ;et boni persevererit ex-.gratia. Sola autem illa naltiJia
propter delicta '..osfiv.; el resurrexit propler jusiifi-, G peccare.nunqiiampossit, quee sic est ex_Deonl- boc
caiionem nostram (Rom-. iv, 25). Quicunque. ei*go sit quod Deus, non ex nihilo condita', sed exipso ,ge-
-natui'am humanamnon totam periisse dicit, quid nitavelprocedens, quodesfsirie dubiounigenitus Dei
aliud quam sacrahientum divinseincarnatioriis, quan- Filius, el Spirilus sancLus.Unde iste qui nullam aliam
-tura in seesf, evacuare contendit? Sinecausa enim naiuram dicit non peccare, manifeslissima-blasphe-
Dominus tolam eani suaincarnalione. suscepil, - si niia crealuram Creatori conalur exaaquare. Et -quid
non lola iridigebatsalute, si non tota indigebat sal- aliud ei resiai nisi ut cjtisdem naturae"esse dical
âlore. Mirum est autem quomodp: isle dicat in aiigeUeumvel humanum spiri.tum, c.ujus el Deus esi,
'priirio illo bomine .uniuscujusque nostrum pfoprias sicut impii anllqui hceretici dixerunl? Et cum illi
voluntaies jieccasse, quce omnino necdtim erant'; duas naluras separatini inier se contrafias inlrodu-
et naluram onmiuni nostrum non peccasse, quse uti- - xerint, unam bonam quce niala esse nbn possit, et
-quein illo erat. Quod aiilenidicii: Quia si tbtail- alleTam malam qure bona csse rion possit; isie, n'o-
liuslwminis nalura peccassel, tola profeclo perirel: • vo el inauditogenere-erroris in eodeni angelico vel
e'rgo consequens esl," secunduni jllius sensura, utsi humano spiritu, etiialuram-dicit non peccare,'id
ôla in illo voluntas'pbccavit, sola_uliqtie perierif; esi niaiam esse non ]xjsse ; ef- volunlatem peccare,
"el siperiil, profecto indiget lihoranle, salvanle, et - id estmalam esse posse".Et-ideo-cunj dixisset natu-
-fefornianle, ut" sana et libera esse possit per eum "ram rion peceare nee puniri, ut solam volunlaleiri
qui dicit: Si vos Filius liberaverit, vere libefrcrilis hominis peccare confiiniet, ^latim subdidil ; sed
-
(Joan. vnl, 36). Et quoniodo iste in tota ista va- Viiolus' voluntariuslibidinosus puniatur-
nissiraa dispuiatione sua liberura arbiirium ex vir- 9. Elhoc ipsum-repetens et inculcans subjunxil,
lule natufce, el noh ex dono graiiee defendit? Et si, • atqtie ait : In- impiis supplkia, iwn perpeli quoci
juxla eum, sola periit volttnlas, el natufa salva re- Deusfecit,_sedguod superbia viliose invenii. Quibus
•
Tnansit, ergo Yerilas, quod absit! non verum dixit, ulique verbis, sieiil el superius, naturain angelorum,
"ubi de se ait: Quia toluin hominem sanritri fecit hi •sive horiiinum iiiipiortujj-nuiiquanipoenas 'passuralii ,
sabbdlo (Joan. vii, 27). " "'"""' ' : ' esse confipmal
;:sed,puod-~superba voluntas vltiose
' 8. Subjungiliste et dicit: Proindeitv nullo naiu- admisil,'hoc insola voluntate punienduiri esse' '
'
'ram puniri, quidex Dep sit;ei non peccel, sedmg- "• "T0. E't quasi ab eo quaereferaus- qnce esset poena
ttis voluntarius libidhiosus puriiulnr, Ideoque in im- • fuitira- ipsiiis viliosre voluriialis, velul exponendo
piissupplicia nonperpeti quod Deus f-ccil, scd' quod addidif: Libidincm perversm volunlaiis ciutiari dum_
"211 i FLORI DIACONILUGDUNENSIS " • 2131
ea qum male aul indigne appelit, linbere non sinalur. jh esse prreccdenlem causam qua bonus angelus fieret
Ecce qualem cmciatum fiiuirum.dieil malse vblun- -malus. Quia si hoc diciraus, manifesle. conlrafidei
lalis in angelis et hominibus impiis, id-est non -veritatem dup principia inlrodueimus, id esl sicut
jgnis selerni, noii alicujtis exterioris supplicii, sed ex principium boni, lti et principium Piali. Sed hoe
e"otantummodo,-quia, quod^male cupiunt, oppressse absit, ut diximus, quianullaesfotnnino mali natura,
et-coercitse implere nonpossunt. Ita fit rit non so- nec exislit subslanlialiler,<ul alicujus rei prineipium
lum naturam angelorum vel boniinum malorum esse -possit ;i sed defeclus a hono, appellatur,ma-
nunquam Tieccare, nunquara ptmiendam esse;* sed Tum :sicul defectus lucis, tenebrse, et defeclus s'aui-i
etiam-ipsam voluritatein , quam in eis peccare con- latis, Janguor. . x '
ceditnullam pceiiam sensuram, nullum' suppliciura . Iste igitur defectus a bono, quoa'appellatur ma-
passuram esse confirmel, nisi qnale el in hac viia •lum, tinde facips est in diabolo, qui priiiius peccavif?
omnes pfavi boraines patiunlur, dum eaquse prave •Ex Deo non bsl faclus , quia Deiis auctor malinon
ctipiunt, vel divino Judicio obsistente, vel alia quaest; ex aliqua mali subslanlia non. esl faclus, quia
libelhecessiiale- cogente, implere minirae perniit- nulla mali substanlia est. Si aulem quis dical pro-
tuhtur, unde manifesium est omnem poenam, om- pria ipsius voluntate hoc faclum «sse, ui ex hono
•iiem cruciatum, onme tormentum futurce damnatio- B 1 fierel malus; ^juaejendum est ulrum iUa voluntas,
jis, quod omnipotens Deus.tam frequenter-et tam qucehoc in illo fecit, bona fuerit, ari mala. Si bona,
terribiliter-comminatur, eum peniius.denegare; et quomodo bona voltinlascausa esse potuit malee vo-
ideo, tanquamfidei nostrce eonlrarium et veritatis lttnlalis ? sin autem mala volnnlas boc in illo fecit
•inimicurii, procul abauribus, pi'ocuI a cofdibus-fide- ut ex-bono TiereLnialus,' ipsam niaiam voluiitalem,
lium repellendum.. quaiioc factpm est, quis Xecit? Quod cum -inveniii
11. His lantis et ta.ious subjungit brevissimam nullatenus possit, vere confitendum esl -nullamprre-
definiiionem, ef dicit: Ex nulld bono maltim esse. cessisse causam efiicierilem iltius volunlalis -malse
jQuodnl vigila"nlerinteltigere possimus, ilhid impri- ;qua bonus angelus facius est maltis ; sed potiuscau-
misconsiderandum est, quia pbtest aliquod bonum •samesse delicienlem, quia dgfectus a bono,ul.di- l
esse malum :sicutipsa natura angelica velhuniana cluni esl, appellalm*maluni: similiter etin iiomlne
utique insuo modo el in suo genere bonum -esi: .peccanle; utex bono fiereL malus, nec Dei uiique
sed hoc-nalursebonum.polest vitio fieri malum, ut ;VoIuntascausa esse potuit nec nalura-mali,quam
efin quantum natura esl, bonum csse permajieat, nullam esse: constat ;_ nec bona yolunias'ipsitis i
et In quantunv vilia.nm est, raalum esse incipiat; horninis; qute mali eausa esse non poluil; nec
atque itabonummaltim esse non dubitetur; nl au- G i mala ejus yoluntas, cujus auclor si queeratur,"iuilliis
lera hbc fiat, idSest, bonum-malum esse T"cipiat, .-inveniri potesf. Si enira dicatur, quod raala diaboli
nullara habct pfseceden.em causam, unde-hocvelut voluntas feceril hojninis voluntateni' malam, sicut
consequenler fiat. Nam sT, verbi gralia, qua.j*a- .poluit acquiescere male'"suadenli-, ila potnil etnon
turquse causasil ut illa.vel illa nalui-a sit .aliquod acquiescere. Cum ergo esset ulrumqtie-in sua pote-
bpnum, invenitur utique.sumnjum.bonum Denm slate, nemo eunfimpulit, nemo eum.coegil, nenio
esse, et ab ipso sifmmo bono omne bonum esse; etiam siiadendo praevalere potuit, nisi quia httus
si quceratur-unde ille vel ille sapiens sit et Ju- apud se voluntario defectu lapsus, a -bono facuis
stus-, inyenitur similiter «timmam sapienliam , eslmalus. Hpe eliametiu cseteris.hominibus agiuir;
sumraam justitiara Deum esse; et ideo. ipsura unde manifesuim esl ipsum bonum, id cst naturam
esse summam el.cerlissimam causam un.de omnis bonam ex Deo i esse;» ut autem istud naturce-bonnm i
-qui verc est sapiens sit sapieris, et unde orariis efficialur vilio malum, ex nitllo esse, quia nulliini
ijui -vere est Justtis sit juslus. Ut ergo sit abqu.s - habet auctorem efficientem, sed casum deficientem.
. bpnus, sapiens, Justus, est causa preecedens et effi- Hoc ergo" totum reele de ra.tionali arigelica siye
ciens ipsa• sjimina sapienlia, summa Jusiilia. -Sed humana natui'a senlilur, el dicilur; ut in eis ex nullo
-nunquid eodem modo dicere possuirius, si qncei*.iturJ J) auctore ipsum nalui'ee bonum malum fieri, vef ma-
a nobis.undebonum malum esse incipiat, ufrespon- lum esse inielligalur-. Quia, ut.ssepius dictuin esl,
- deamus.aliquod siiramum malum esse extraomneni , malura istud ralionalis crealurse nec ex Deo, hec ex
naturam angelicam vel Iiumanam, et.ex.ipso summo mali aliquo puctore .sed ex propvip defeclu a bono
inalp ficri quidquid in.ipsis crealuris est malunr; ut esse coepit. Sed iste, qui n.ec a.ngelicairi/nee buma-
angelus malns et homo malus quasi iride habeant nam naturam assefit peccare, -sed solam ipsius na-
causamprrccedenicm et etficienleni niaUlieesuee, qua ttira.. voluntatein, ideo lalem de_i.nilioneinposuisse
ex_bonomali.efficiuntui*. Nam etiani angelus sicut videtur , ut sic.velit ostendere ipsum volunlatis bb-
el borao uliqne borius fuil, et malus esse coepit. num, malum fieri, vel malum esse; ut tamen ipsam
Unde ergo habttit causani prsecccientein,,qua fieret naturam defendat ab boc malo alienam esse. Eo
maltis. Nunquid Deus bonus potuit esse causa qua quod non potuerit auctor esse mali sure voluntati,
effeclus.sit angeius malus ? absit : quia summe bo- . qnceexbono in malum mutata est : quia bonum, ut
,nus mali causa esse non potuit„• similiter absil ut incipial esse malunj, ex nullo esl. , Ex nullo au-
dicamus esse aliquod siimmiiin malum , et ipsum clore habet I causamc cfficientein; sed .poiitisdefe-
bi* LIBER ADVERSUS.JOANNEMSCOTUM. . 2I£
ctura a bono, hoc ibi ihalum esse : ul hoc in- 1Ased vel insudario illud ligavil, vel iiitevra abscon-
teiligatur Jnxla ejussensura in eo, quod dielum dil.id esldelicale vivendo, el terrenis curis se-im-
est, ex- nullo bono malum esse , quia vel angeli- mergendo infrucluosum i'eddidit: quando, inquam,
cse,vel liuman_e volunlalis" bonum, ut esset ma- illejnulilis servus condcmnabilur, sicut ipsa Eyan-
lurii, Tibnfuit auctor corum natura : cl ideo remansit .gelicayeritas-manifestat, primum dicelur : Auferle
immunis a culpa. Quia videlicet, ut voluntalisejus ab-eo talenlum (Ibid.-,,28); ettunc subjiingetur: Et
bonum inciperel esse rnalum-,ex nullofactum est, et inutiiem servum projicile in tcnebras exteriores :_illic
ideo nec ex ipsa. Hujus ciulenifraudulentissimsear- .eril fleluset-slridor deniiuni(IM'd.,50).Unde.nuUa-pa_-
gumentalionis «ccasionera ex verbis sancli Auguslini naftdeli,bomini formidanda.estsicut illa, id esf iri illa
accepil in libris de Civitate Dei. El quod ille ad sedi- damnalione spoliari lumine Inlelligentiae Dei, ,et pror
ficatiohem fideieldeslruciionemhserelicorimVmaxi- Jici in tenebras exteriores, ubi seterna csecitate dam-
hie-Manich-eoruni, salubriterilisputavil, isle callide nalis nulla erililhiminatio, nulla contemplaljo veri-
ad impugnalionemipsius fidei converlit, elin omnir tatis. Cum ergoiisecila sint, quomodo eis qtti-in
bns quarii maximeita agit ut ex siiblilissimis ejus tanta eUamgravi.damnalione ceterneectecitalisfuturi
saricli Palris disputalionibus, qubd Ille dixit ad con- surit; ^t absentiam. veritatis.et beatiiudinis semper
"fifmalionempielatis, iste furelur etjusurpel ad con- B passuri, proraisit iste superius notitiam et scientiam
firriiationem stii erroiis. ipsius beatitudinis et vefitalis;. ita ut propter hanc
- _.__,. -
Adjungiladliuc et dicif: Eum quiiiic iibero cognitionem, etmiseros non esse miseros et damna'-.
volunlalis arbitrioj quodest naturalis intelligenlim los"ribn damnatos esse firmaverit; hoe ergo teneat
"munus, id est mettiisacies in usus lurpiludinis mutei; -quod hic utcunque veraciter^dixit, et abjiciat illutl.
illic ne.omnino veritdlis Iwnestate fruaiur, justissime -quod ibi supervacue eiinaniter posuit.
perdere; el ienebras mlemm ignorantim rioiveviiafe. . CAPUT XYII.
Tn his verbis'rion dfeipsanatura aiigelica vel humana, .
liec de eju_>voluiitate, ut solet, sed poiius de ipsius Seplimo deeimo capilulo sepiem definiliones ponit
inleUigentia dicif;' ul, quia tria cpnsiderarilur in iioc inodo: - ,_-
inenle rationali, id est esse^,scire, velle. -Et Jara de i. Deutn non esse auclprem, faclorem, prmdesiina-
duobus, id est esse et-yeUe utfiusque nalurse satis torem suppliciorum..
sibi dispulasse videtur; nunc etiam de scire, id est 2. Prwdeslinationem Dei ad ea tanlum qum in bono^
de ipsa intelligentia aliquid poliat-. unde, salva na- sunl, prmscienliamvero acl bona malaque. Quam dif-
lura, etab omnibuspoenis, juxtaejussensum,iibera, ferentiam non ex natura esse,.-sedex usu loculionum.
non solum voluntas ipsius nalurse sed etiam inlelli- C 5. iSicwfef.id quod.dicilur Deus, ubique esse prm,-
•gentia-in damnatibne futura punienda intelligatur : senlia pot_estaiis,-sed noti ubique,gralia habilalioriis,
non tamen aliquo supplicio, vel lormenlo exteriori, ita dici posse de eo.ubique prmscienlia,sed non ubique
sed tantum inleridri damno. Dicit enim quod qui- prmdeslinalione; cutn apertissiitie yerilas clamet de
-cunque modo per liberurii voIuntatisarbiLriuin 1, Deo : tibicunque fuerit Deus prmseniia, ibi profecle
naturalis inlelligenliaehiunus, quodhabere debuitad eril liabuatione; similiter ubicunque fuerit prmscien-
exerciiiura quserehdse,inveniendseel conlemplandee tia, necessctriperit prmdeslinalione.
'
veritalis; cbmmulaverit in alios usus, id est ut ipsam , i. Et, sicut prmsenliatn et habilalionem Dei non
inleUigentiseaciem polius in rebus vanis.et inutili- tfisi in his qum ab eo facla sunt, ita ejus prmscientiam
-bus,veletiam noxiis oecupet, in ifla ttmc damnalioiie et prmdeslinalionemnon nisi eorumquw ipse facturus
Ipsavblunlas horaiiiislibera, quse liic"male usa est esset : el sicut pr.mseniiaejus elhabitaliq in his qum
bono" in.telligenll_e, etiam hoc modo punietur, ut nec.ab eo_sunl nec ea fecit, econtrarjo esse dicaritur,
veritatis luce mininie perfrualur; .sed et ipsum bo- cum-in eis non sit ;.ila prmscieniiam ejus etprmdesii-
huffi intelligeniisejustissimeperdai, et reternaeigno- nationem, e contrariopronuntiari in illis qum nec fecit
fantise tenebras incurrat, Quod si ita esl, magna est . nec donavil, quia nihil sunt. . , - '
.
Jam isfa Iinmanaevoluniatisposna, ul quse in hac *>. _5. Ignem mternum ad urendvm diabplum et ange-
vita_suolibero arbiirio male abusa esl inlelligen.ice losejus, non homines. faclum, . poslquum arihere
"bbnb, iri illa tunc'damnalione, et ipsuiri bonuinintel- -delrusus sit : ubi in mlhereo corpore' non poterat
Tigentireperdat, et nulla verilatis" luce frualur, et pmnas sentire, additum ei corpus aereutn, in quo
aterrire igiioranlise tenebris ebndemtieiur. Ethsec ..igitemsiniiret... . _ , " . -
pcena perversrehumanse voluntatis ; intelligenlire ,. 6. Non esse illum ignem pmnam; negue ad eam .
liiinen amillentisVtanliim erif poerialeipsi intelligen- prmparalttin vel prmdeslinatttiri.: sed qui fuerat. prm-
tise, ut Juste amittenda esse "videatur, el loco f jus deslinalusui esset inuniversilate omnium bonorum,
;aeterhse ignorantise-lenebrse succedanf. Ilaec pcena iedes faclus est impiorum : ,in quo procul dubioJtabi-
Uuuiansemeiilis"In illa damnaliorie futtira, etiaina labunl.nonminusbeatiquammiseri.-~
jiobis rion respulttir ; quia; ut in Evaiigeliolegimus _7. MiseriamnuUam-jjsse; nisi moiiem ceternam,;
"(Malth. TXV,*24),qurindo servus inutilis condemna- -tclernam moriem yerilaiis ignorantiam : nultamqm
bitur,qui unum talentum intelligentiae,'quod accepe- miseriam esseriisi veritatis.ignoraniiam.: et ubi igtie-
T-iVnoIuil uliliter exercere, etpxercendo duplicare: reltir veritas, ibi nullgm vitam; : . . . ;
' •' FLORI DIACONILUGDUNENSIS
•2.5 216
-
Quod ergo primo loco posuit: Deum non esse au- A (Matih. x , 28); et qui dicturus est in ipso Judicio ;
'ctotem; fnciorem, prmdeslinaioremsupplicibrum, ma- Disceditea me, maledicli, in.ignem miernnm (Matih.
nlfesle conira fidein dixil, sicut supra Jam frequen- xxv, ii). Quod si illa supplicia, et locus lormento-
ter ostendimus. Norienini injusta sunl illa suppliciat i*umin aliqua parle rerum creatarum, jd est in ali-
'
'quaeih eeterna damnatione diaboloel angelis ejus ett qna parle mundi esse credenda sunl, quis aiius esse
omhibus' iropiis liPminibus infererilur, quia unurii- poluit factoi est omnium ? De quo Scriplura manife-
queriique eorum qtiiibi damnanlur, secundum nieri- ste dicit : Qui vivil in mlernum, creavit omnia simul
tum suum,'ei secundum mensuram iiiiquilalis sure• (Eccli; xvui, d). Cum enim vere creatura_sit_jUe
torqiient et cfuciarit; implente eis juslo el relernoi ignisseternus,, neque enim credendus est esseJOeo
judice, qubd de eb in psalnio: scriptuni est: Quia', . coreienius; et sic heec creatura i.njustos usus et re-
reddet unicuique securidnmopera sua (Psal. LXI,15). clos condita, quicunque vel illam vel aliam quamli-
Ita et uhus est ignis gehennce,et Laniendiverso niodoi bet. creaturaro non a Deo dicil esse uno et solo lolius
sibi tradilos eruciat: sicut el unus est calor solis, crealurse auctore, sed ab alio nescio quo, manifeste
et tamen non sequaliter ab omnibus, sed ab aliis et; hseretica -impietate, vel 'Manicliseorura,vel aliorura
ab.aiiis diversbmodo pro stii corporis temperalione! pessimbrum Ihsereiicorum involvilui'-.-Et ideo cum
senlilur. Ideoautem supplicia ipsa hunquam finiun-' B vefe inter creatuias ignis ille reternus connumeran-
tur,'quia justum est apud Deum, ut qui nunquam . dus sit, ipsum sirie dubio babet auctoreni et faclo-
• sibi voluerunt ponere finem peccalorum., nunquam rem, quem et oinnis csetera creatura; de quo etiam
Tinem habeanf tornieniorum, et epi ci noluerunt scripluin esli; Sex enim diebus fecit Deus cmlum, et
subditi esse pietaie, omues ei subdantur necessitate, terram, et mare, et-omniaqumjnîs sunt, et in septimo
ne creatura nlla suo remarieat auclori cbntraria; et die requievit (Exod. xx,-il). Dical ergo iste in qua
quicunque hic non acquievertinl veritali, sed credi- parte rerum pulei esse infcrntim, id est locum illtmi
derunt iniquitali, ibi omhino el ab iniquitate coer- ceternalium toi'meiitorum , utrum in coelo, an in
eeantur, .et "manifeslam verilalem • divini judicu, terra, an in mari, vel jn cseteris quce in eis sunj.
divince majeslatis et potestalis Dei, et Chrisli ejus Ubicunque euni essepntaverit, necesse est uf ab eo
negstre noripbssint.Tta utipsi impii, qni alieni sem- . factus sil; Qui fecit cmlnm, et terram, et mare, et
per exsliterunt sicultu Dei, coganlur-ipsam verilalera omnia qum in eis sunl (Ibid.).
fateii, el sero gemenies acpoenitentes dicanl: Ergo Qucccum iia sinl, cur ipse omnipolens Deus, qui
erravhiius a via veritalis, et juslilim Ittmennon luxit est auctor el factor oinniura rerum, non recle et ve-
nobis, et sol noriest orius nobis (Sap. v, 6). Unde el raciier inieiliâlur, sive credalur eLiamprsedeslina-
G tor.lam jiisiorum el tam ordiiialorum
ipse omnipoiens Deus cum per propbeias suos hor- suppliciorum?
-
renda el ceterna supplicia comtninatur, frequenler in Licet enini jiaiieiitibus et siislinenlibus illa supplicia
fme coniminalionis sucesubjungil, dicens : Etscient', videanfnr esse maia, apjid iilum laroen seternum ju-
quiaego Dominus (Exod. xxix, Ui)-; id est necessi- dicem-non surit mala; quia jiista, ci nihil justum
Tate dicent,. ad confusionem suam,-quOf]nunquam polesL dici nialuni. .Ipse crgo el prsedeslinavit. et
pieiate pt devotione scire voluerunt ad salulem -. preeparavil ilhim ccternuin ignein, de qnoipsrt Veri-
Suam. Ipse qnoque ipsius maliliae auclor el iiistiga- las ait: Qui pciratus esl diabotoet angelis ejus,(Matlh.
lor diabolus, cuni omhibus satellilibus suis angelis xxv, 41); et de quo Salomon dicit: Parata sunt
inimundis atque damnatis ibi finera accipiet, suse derisoribus judicia, el mallei y.etculienlesstulterum
1yi*annidis, qiiam advei*susDeum el conlra tolius corporibus (Prov. xix, 29). Si enlm haec supplicia
huiijanigeneris salutem abinitioexercerenon cessat, impiis et iniquis a Deo juslo Jtidice prcedestinala non
•cum, sicul scriptum est: Videnlibuscunclisprmcipi- . sunt, quomodo -de eis adhuc uiique fuluris atque
tabilur (Job xL,'28).-Propterlicecriamque onniia, et venluris por bealiim Joannem in Apncalypsi diciiur :
alia quse in seci*etisDei latent, in Scripturis sahctis Ei cruciabuntur die ac nocle in smcula smculorum
eiiara. uliiis appellaltir infernus : sicttt ulilis est. (Apoc.xx, 10); et iierum : Ei fumus lormenioium
humanarum - eorum ascendel in sacula smculorum (Apoc.xiv,
poena eiiam leguni perquara noxiipu-'- Ti).
piuriturut crcleri in pace vivant. Ait namque-Scri- Quoiuodo etiam beaius Petrus de quibusdam pessi-
pltira ciiin cioiingna mala ioqneretur : El uiilis po- .niis.dicit; Quibus caligo lenebrarum in mlernnm re-
tiushiferusciuamiUa(Eccli;xxxin;3,^).' _ : servaiur (II Peir. n, 17). El beatus Judas apostolus
Cum ergo tum Jusia et tam ordinala sint il.Ia de eisdem simiiiter : Quibttsprqcella, inquit, leiiebw-
•aeteina «upplicia- angelorum, sive hominum dam- ~rnmin mlernum seryala est (Judm. .15). Cerle.om-
uatoruni, ctir non sif-Dcus auclof' eortim ? non nesconsonanter faiemur Deum pi*aedestinasseomnia
quod ipse sit causa tantoiuni irialorum, sed quod quse ipse essel facluru.s, ei uliqtte lam magna, lam
jpse sit Jtislus prdiiiaior et judex' Justorumior- Justa elselerna judicia nemo preeter ipsum faclurus
nicnlormn. Aul- quoinoiio . non -est auctor illo- est. Si ergo ad ejus opera perlinent, nec ab alio fieri
rum siipplicioriiin,- de quo inanifeste in Eyan- , possunt,. certuni esl onininonec dubitari debet qupd
'{.elio dicilur': Qui-potest et onimam • et corpus ipsum babenl orcedesliualprem, • ' quem auctoremat-
ptrdere-:in geltennam [LttCixit,- S); el : Qui posi- que .faelorem. . . ...
qiicnnoccideril, liabct poles:alau millcre ingcJiciinam .' OJIOLI si islc propierea dicilnon-esse Deuni aucto,-
- - ~
217 LIRER ADVERSUS JOANNEM.SGOTUM". '218
jem factoi*erasuppliciorum quia, ut dicere solet, sup- A in aliqua afilictipiie,' lormento, atque suppIicio,vel
plicitim nihil est,,quia subslantiam, et naturara. per temporalivel' eeterno, quia haec, sicut Scriptura do-
.se exislendi5et siibsislendi non habet; sicut nec raa- <.el, ahipso sunt, etejiis Judjcio"disppiiuntur,,atque
Ium, nec peccatttm,-necmors.; elideononpoluissea inferuntur, raanifes_eet auclor. est et preedestina-
Deo prredestinari ea qncesubslantialilernoiiexisfunt: ,_tor,quiaef prcesciyit ea-futura, et preedeslinavit
pontradifceiiduniei constanter ipsa rei.evidentissima JusTefacienda. Quae.cum ita sinl, nihil egit istani
verilate, quia videlicel islud verbuni qiiod dicifur differenliam ad mediuin deducendo, nisi ul verllatem
supplicium rion significef aliquam rem yel naturam :negarel, et suani imperiliam dempnstraret.-
snbsistenlenij-sicut significant eum dicimus : Coelum, .- Qtiod vero ait : Hanc differenliam diyincepr.w-
terra, niare: hee.cenim continuo quasdam reruin na- ficientiw el prcedeslinalionisnon esse ex natura, sed ex
tyras sua significallone demonslrant. Licet.ergo hoc .,._«_-. Jocuiionum,,nobis melius et verius.yideiur .quod
.quod dicitur suppUcium, non .significet islo inodo ex naLura el secundum naturam sit; quia etsi in Dei
aliquam'rem per se subsisten.tem, tamen sigriificat _ naiura '. Nulta es.t. transmuialio,-veJ. vicissiludinis
aliqued grande-malum,-qnsd per subsistenleSragUur ,obumbralio (Jac..j,-l~), ul aliud-.sit ei scire, aliud
naturas rerum. ita cum iiullam sui habeat subslan- .pi'_escire,.aJiudproedeslina3'e; seduna et simplici
tiani, significat tamen illud quod hon nisi per res et B el eeterna scieiiliasua lotum simul et cequaliter con-
subslanlias exislentes efficilur ;" sicut et ipsa-mor-s tinetr jquodin rebtis temppralibusdiverso rinodoagi-
cum dicitur,utique nullam stii-substanliamsignificat; tur et exhibeiur : tamen pnm-hree,.id estpraescientia
quia naturam per se stibsislehdi non habel: hPc .el prsedeslinaiio Dei, verissinie ad crealurartim eju§
lamen npmine sigriificalur et inleiligilur gravissimum siatuin et disposiiionem. rpferaniur.... differentiam
nialum, -quodin subslantiai'um, id est aniniaeet cor- aliqtiam in Dei teierna el.-incommulabili.-scientia -
poris divisione,..cognosciluf. Ila omnipoleiis Deus non babeiit, quia lolum ibi una e.t.Îniplex-scientia
supplicium, quod. hon praedestinavit ut existeret in psl, hec tempojibus variaia, hec. rerum diversilate
uatura.sui prcedeslinavittamen.in naihris et substan- niulaia: habet lamen pam, id est difierenliamin
liis vere existenlibus, quibtiS: tnntumnialum, quod j:ebus temporaliler U*anseuniibus, dum in eis-alia
illoTionjine significalurel jnlelligitur, vere el sub. suntprceseniia vel pTseierila, ubi bumanus senûs
slantialiter exliibelur. • . proprie agnoseil scienliam, alia vero fulura, quibus.
- 2. Dicit
posthsec : -Prmdesl.hiationem Dei ad ea proprie prcescicniiaiu.vel prcedeslinationem inlelligit
tanlum quw.in bono sunl, prmscientiam vero-adbona .convenire. Et quiain jpsis futuris alia oecurrit diver-
ptalaque :__ quam differenliam non ex nalura cssc, sed _3ilas,ulqu_edanjsinlboiia,qua3damveroinala, rurs.um
exusu.locutionum. Hanc differeiitiam preescientieeet G aliaoccuriitdifferentia',utscilicetpreedestinatioagno-
preedesiinalionisDei, quia, ul Patres sancti eam tra- seatur.in solis bonis,preescienliayerbinutrisque intel-
diderunt, el ipsa veriias yeraceni esse, demonslrat, iigalur, id est bon.is ct inalis.Tta hcec differentia prse-
uliqtie tenemiis et amplectimur. Quod yidelicet Deus, scientise et prsedeslinationis ,-etsi iion.est ex natura
prsescius onjniura fuluror.um,-omni_»celei^nalilerpiâ.- vel secundum naiuram incommutabilis deitatis,, est
scierit quce erant. futura, id, esf_ et-bona et mala ; lanien efagnoscilur esse_ex nalura; et secuhdum na-
prsedestinaverit vero selernaliter sola_bona quse ipse luram admiiiistrandrc et.disp.oneiidsecreaturee muta-
eral faclurus^ siye gratuila misericordia sua,. sive bilis. De.qua i*e etiamsuperius, id esl in secundo
justo Judicio suo. Et Idep •reclissihie preescieriliani' hujus- disputaiionis capilulo, plenius dixinius; et
Dei et in bonis el in malis intelligi;. prsedestinatid- ideo pullaienus patimur istaquse ;lam recte et verar-
nem vero in solisbonjseljustis, qu_e_ipse non sblum •ci.ler suis proprieLatibus sunl disiincia, et ita nobis^
prsescivit, •sedetiam slaluit, Jjrsefinivit,alque decre- a Patribtis tradita, ullius nova ^1*30811^1^110116' turbari
fulura. Tste tanicn hanc .differenliam.proplere.a atqiie confundi :-u..ind,iscrete et confuse aliquisprser
' yiL
pommenioral, ut Deum mala preescire pbtiiis'se;-pr_e- sumat dicere,' sicut iste dicix, omnem "prsescientiam.
destinare aulem" non potuisse .cpntendal, non intel- prsedestinaiionen esse, :quod esi apertissinie-blasphe-
ligeris illam differeniiam-maUquam Jam superius jnum;_ui, ctnn prrescire possit Deus eiiaramalaj.ea,
commendavimus ;, quod,-scilicet, aliud sil ihalum quod-absiti prredestipasse '.dicatuiy.*Quaftjvispra-
conlrariuni bouo, quod esl uiique vilium. nec babet .destinatio, quianoii est sineprsescienlia, nosl ab-
auclofem Deuni :_ aliud vero malum, quod est .con- surde possit dici.eliam prcescienlia.. . -- , ;-'
trarium paci, quielii veisanilali, quod nuiiquam ac- , 5; Istetamen, ufnon.ex reruiu vprilate.et pro-
cidil nisiDeo.auctore et judice ; sicut ipse loquilur prietale-, sed tantummodp ex usu loculipnis-nostrse
per prophelam,: Ego Dominus faciens pacem -et hanc-differeniiam venire contendat, subjungitexem-
creans maium .(Isa.XhV, 7). Uhde et' iUjid estapud plum-siise asserlioni coiitririum, el dicit: Sicuiel id
aiium propjielam : ,Si erit mqlumhi civilaie, quod guod dicilur Detis, u.bique esse ptwseniia-po.lesiatis,
Dominusnon fecerit (AmosIII, 6). Etiler.um :~Rotia sed non ubique graliaItabitaiionis :.ila dici possejde
elmala, vila et mors, pauperlds et hbnestas, g_Deo ep ubiqne prcescienlid,-.sed npn-ubique prmdesfinar
stint (Eccti. xi, 11). Illiusitaqiiefflaliquodinlelligitur, i lione': cum gpetlissime verilas clamet de Deo : itbi=
in vitio vel peccalo, non est prsedestiriator Deiis, cunqite Deus fuerit prmsenlia, ibi profecio eriljtubi-
quianeeauolor:'hiijusaulem mali^quoclinleliigilur taiiohe. Simililer ttbicunque fueru prmscieiiiidj ne-
ma FLGRI DIACONILUGDUNENSIS - . - 220
'cessdrio erit' pttvdestihcilione:'Ecce affirmat, qubd Adilioriis effectura, aliquando inhabitai'e : sicut ipse
"h_ee"re]igiosa;lociilio ecclesiaslicse disciplinse, ut Dominus in, Evangelio-oslendil dicens : Etqui jtirat
disiingifaluf et discernaluf, et dicatur a riobis quia in lemplum;jurat in illud, el in eum qiti hdbitat hi
Deus ubiqueest per prcesenliariiniajestalis, sed-non ipso (Mailh. Tcxiu,"'21). "Et lamen aperte Scriptura
'ublqufeper prsesenliam habilationis, iioii- sll ex fe- "diciL-t Qttiaiwn excehns-ht manttfaclis habilat {Act.
'rum-proprielale , sed iantum ex usu loculiPnis hu- vn,,48), unde el' Salomon de-ipso lemplo quod el
'manse', ut destruat saiuberrimimi sensum' lotius . sedificaverat et consecrabat, In oralione -sua dicit:
Scriplurse divitise; ubi OimiipOlensDeus aliler com- ~Si cmlitm,- el cmii cmloruirite capere noii possunl,
- mendalur nobis usquain essegeneraliter per prsesen- quunto magis domus hmc quam mdificavi? (II Par.
tiara lhajesla.is, âlilervero specialiter per gratiam 1i, 6.) Uhde et inlelligimus quod in hujusmodrfem-
-iri__.aK_at.onis. De geiieralis namque sure majeslatis -plo mahufacto et suo nomini dicato alque sacrato,
prseseiilia ipse dicit: Cielum et iertam ego iinpleo. recle etinbabitare Deus dici possifquadam gratiae
EtPropliela ad ipsum : Si ascendero in cwlum,~lu dignatioiie-, et âcramenlorum coelestiumsanciifica-
illic es ;si',de_sce'ndeto ad infernum, ades ? si siitti- lione; elhbn inbabitaremajestatisimmensitale, et
^psero perinas meas diluculo-, el habilavero in ex- illiusgralieequam soli;electce et ralionali'cfeatttfae
tremis maris, el enim illuc manus-tua, deducel m'e_,B exbibet, Iargitate. Dicit quidam sanctusel glqriosus
et tenebit ~me dexiera tua (PsaU cxxxvm,' 8- niarlyr de illo : Cujiis tenipltim lolus est mundus.Tii
10').- De -gralia ver& inhabitationis ejus ; qua non quibus verbis si simpUeilertolum nijindumqui con-
ubiqtie -est, sed in lempfo' suo, id est in"san- siat e cffijo et terra intelligi voluit, ita hoc recte in-
cta etrationali crealura- angelica vel humana, quse telligitur dixisse.quiain toto mundo ubique polest
sola est capax ejus- cogniiiohis e"f inteUigeniise", Teligiose coli, ubique adorari; dum veri adoralores
illuminationis el gi'aiiee;-aTiquandocoelorumsignifi^ non Jam in Hierbsblymis cuni Judreis, nec iii morile
-catioiie, per qiiam-intelligilur doeleslisvita angeio- "illo'cum SamariLanis, sed uMqueadordntPalreiit in
-Tumsivc hominum sanctorum-: aliquando vero ip- spirilu el veritale {Joan. iv, 5). Si autem illb modo
siiis specialis-templi cominemoralione. Ita loquitur inlelligi voluit cujus templum totus estmundus, ut
Scriplura, ut dical: Qui Jiabital in cwlisirridebii eos lolum munduni, juxla corisuetudinem Scripturanim,
-{Psal. II, 4).-Et: Ad lc levavioculos meos,qui habilas totum genus humanum appellaverit, inanifeste lem-
in cmlis (Psat. cxxn,"l). Et; Resoicede sancluario luo, plum Dei totus est mundus. ln illis sciliceli> qui-ex
de-excetsocmlorum habilaculo (Deut. xxvi", 1S). Et: tbto mundo, id est ex universOgenere huniano, con-
-Paler nosier, qiii es in cmlis (Mallh. vi, 19).El illud vertuiitur et colliguntur ad Deum, etTempIum ejus
-quod Aposlolus-ail: Nescilis quia iemplum Dei eslis C fiunt. Unde el Idem bealissimus roarlyr postquam
"cl Spirilus sanclus habilat in vobis (I Cor. lu-, T6)." "dixit : Cujiis teiiiphimtotiisest mundus; subjunxit
Et ilertini": Vosenim eslis lemplum Dei vivi, sicul di- atque ail :Tn noslra dedicandus est nlehte, in nostro
- •
cit Deus, quoniam inhabiiabo inillisêlhiambulabo', Ponsecfandns est pectore.
' -
el ero'illorum'Deus;--et ipsi erunt mihi vbpulus Qiiaproplefrion ex Hsutantummodo lociitionuni',
-{II Cor. vi,iG;- Levit: xxvi, 12).-' sed ex ipsa veritale el 'proprietate -Terum;bmnipp-
Guiii ergo veraciter, et oinriinoêcunditm rerum tens Deus ubiqiie esse diciltir per preesenliam maje-
naturam tanta sit distanlia et diffei'enliaintei* prse- slalis; et non ubique.per gfaliam inliabitaiionisi durii
•seiitiam divinsemajestatis, qntc generaliier el poten- et generaliler universcecreaturee exliibet praeseniiSm
-tialiter omni crealurce exhibelur, et gratiamiiabita- majestaTis, _et.tantummbdoelectaeratlonali creatufee
Tionis, qure specialitef et.misericofditer-lantummodo largitur gratiam suaeiiihahilationis.Quidautem esl,
rationali el elecice crealuree, quaeejiispolesl-eapere quod asserit dici posse-;DeDeo ubiqiteprmscientiq,sed
•inminationfem fsicj et intelligenliam et suavitatem, \on tibiqueprcedeslinalibiie;-et ubicunquefverit prcc-
cbnceditur : quare hnnc tam divinum sensuni, et scientia; necessarioeril prmdesiinglione? Quis untjuam
'tamnccessaiiuni fideiet saluti nostrae, sua-temeri- .Tla loculus est ut diceret Deuiri ubique esseprae-
.tatein tanlum-evacuare cbnatur, rit ipsam veritalem " scientia? Cum prsescienlia sua tantummodo apud se
•cianiafe dicai. Quod uhicunque Deus est prcesentia, sit, cui soli cognita est. Aut quid necesse est dicere,
ibi sit et habiiaiione? Cum e cOnlrario heecverilas ubiqiie Pum esfeepr_edestinaiione~,-curii prcedestina-
Scripturce |Dei tairi diligenler discefnaf scmper, al- iione s.ia tahtuinmodoaptid se-sit, qtiia ipsi soli
-tjue dislinguat, ut _is_bilationemDer lantumniodo in - cogriiia lialietur. Simililer ergo vaniim estquod ait:
templo suo, v'e'I cojlesli vel etiam adhuc in ferfis Ubicuttque fueril prmscienlia, necessario'erit prmde-
posiio, per bonilalem gratire ejiis coriimehdela. Di- stinalione..:*Quia "*e"thoc nemo dicit; sed sicut qui-
'citur-quidehi ei in templo riliquo mannfacto et reli- dam Patrum antiquorunTdixerunt, novitas esfvocis,
.giosa-pielale stio nomini corisecrato, pfopter IpsiUs et ahtid niliil. "Diciriius namque Deuni ubique esse
consecratioiiis-graiiain, et fafniliariorem sure maje- riiajestaie, ubique essepolenlia, ubique esse^viriulej
Slatis cultum, et celebriorem supplicalionis et exau- qiiia hoc ioiuni, idesl majestas, potentia, virlus,
NOT_E DUVALLIIDOCTORISSORRONICl.
» Advertant novatorcs Deum in lemplis locisque jucoosliiculenter ostendit ChrysosUjmus.,
11 " -
"conseCi*alis speciaii modo inliabitare, ut contra Aiio-" Subaudi, habitat Deus.
'. ' LIBER ADYERSUS JOANNEMSCOTUM. 222
02.
siulem dicamus A dnbio sunl -
ipse est, qui ui.ique est.'Ut ublque ftitur_e,-nnn-soluinraiJgelis'qui"nbn"êrva-
eum essepra.scienlia, ubique prsedes_inatione,.iiu_la verunl suura principatum,- ,_seddereliqueiûnl suum
ratio esf. Quia nusquam legitur Deus velpreescienlia domi.Gilium,:quosptiain1Tuentesdp cGelesfibustradi-
velpraedestinal.ioneesse. dit Deus in Judie_ui_i,-cfuciandos,reservari': sed
Ergp etitliid :qupd dicil: Pr-msc-ienliam et prwde- etiani hominibus- impiis sunt priep.arata,. et reser-
slinalionem Dei, non nisi eorum, guw ipse faclurus vata. Unde, sicut jam commemoravimus, beatus
essef,-aperlenieiidacium est, quia prscscientia ejus P.etrus apostolus aif de quibusdamTmpiis,-et-TUa
eliani in malis esse. polesl, ,qureipse faciurus non ullima.perdilione damnandis : Quibus caligo tene-
eral-Deinde quotl ponil, etdicil: Sicut. prmscienlia bramm.in mierriupi,reservalur (IIPetr. n, 47); Et
ejus, el-Jtabilalioin hi_squw nec.ab eo sunl nec ea.fecit, beatus Judas apostolus de eisdem .siniiliter. dicit:
siniiliter vanissiinum est. Ubi enim unquani legit? Quibus precella leneb.rarumiri.mternunr.-reservataest
nbi a fidelibus di.ctura audivit; ut Deus in his quce (Judce 12).. Sjicut ergo' caligo illa ei procella teti.r-
nec ab eo sunt nec ea fecit, preesenliam et habiLa.- narumtenebrarura hominibus impus etpessimis est
tionem babere dicereiur? Quae.autem suntisla quce, prreparata et reservala, ita eliam ipse ignis ajternus,
iil ipse-scribit, nec ah eo sunt nec ipse feeit ?sienim qui sine dubio simul inlelligendus_est, etiam ipsis
sunl aliqua lalia, cst ergo aliqua creal.ura ,quse ne.c B est prreparalus et reservatus. .Jdeo quod-Dominus
a Deo est nec "Dettseam fccit? Quod utique non est - ait de.eodeiij igniseieiTio : Qui paratus est diaboloet
Chrislianum, sed Maiiichseum; quia non potest meh- angeiis ejus (Maith. xxv; M). Ila fideliler intelliga-
liri Evangelium, ubiscriplum est ; Oiiiniaper ipsutn mus ulquod principaliter de illo, hocesl dediabolo,
facta sunl,-el sine ipso faclum esl nihil (Joan. i, 5.) dictum esl, hoe ipsuin consequenter et de ejus cor-
Tale est_eliami_llud,quodcoiilinuosubjunxil:Prm- pore-inlel-jgalur,de quibus Scriptura dicit: Imitan-
scienliamDei; el prwdestinalionemconlrario pronun- tur.aulem eum,qui sunl ex paiie iliius (Sap. u, 25).
liari in illis guw nec fecit, nec donavit. E contra- Ul suppliciuraquod illi principaliler-esl piseparatum,
rib enirii proninitiari dicit, utjuxta suam illam, et etiam istis, consequenter accjpiaLur.pl prffiparalum
novam regulara, et iiisanam, quocl pronunliatur non' el, reservatuni: sicut.superius niemorata verba.apo-
vere pronunliari-inielligalur, Mendacium ergo est stolica aperlissinie denjonstrant. . ..'
quod affirmare'conatur, illaseierna supplicia nihil 5. Subjungit iste ei dicil : Postqugm ab wthere
esse, nec adeo facta esse ; _quiain utrpque yeritati detrusussit, nbi in mlhereocorpore non polerat pmnas
conlradicit,'et ideo vere a Deo-prrescita stin.tfutufa, sentire, addilum. ei corpus.aereum, iii-<iuoignem sen-
vere a Deo eis, quL meriierunt inferenda. Et, cum tiret. De bac reiion islius imporlunam definiLionem
beec lam aperle in Scripturis et facta ct xircescitaet G el inconsideralam defniiiionem,-sed potius bcati Au-
prsedestinala esse_inveniantur, conteralur potiu_set gustini dicta pie, moderata el caulissiriia, et magis
pereat.talis regula, qua Taeta pro non faclis,inteUigi quoerenlis quam definientis audi.amus. -Superior,
debere irisanis.sime-afflrniaLur., . - jnqiii-],' pars aeris, proplerpurani.tranquillilat.eni,
"S. Subjttnxit adbuc dicens .: Ignem.mlernum gd coelo',cui .collimitaturj, communi pace conjungilur,
lirendtttndiabolumel angelos ejus, non hbmines, fa- et ejus vocabulo connuncupatur. ln qua forlassis
clum : hoc propierea- iste-et alii foriassis velquse- parte, si fuerunt anle Lraiisgressionenisuam irans-
fenies vel.afiirmantes dicere videnlur ;t,id-esl, quod gfessores angeli cuiri prijicipe. siio,. nunc diabolo,
ciIleJgniS' eeleriius non ad poenam Jiominum, sed lunc archangelo (nam nonnulli noslri non cos pulan.t
taritunihibdo ad supplicium angelorum nialignorum poelesies.vel supercoolesles angelos fuis.se) nqn mi-
paralus sit, quia non ailDprninus in illo jndicio illis rum si post peccatum -inisla. sunt detrusi caUgir
qui ad sinisiram ejus erunt se .esse dicturum : Dis- nem, tibi lamen el aer sit, et buraore tenui. conle-
cedite a me, ntaiedicii, in icjnemmlernum-quipdrglus xatur.. Si autem transgressores illi, antequain trans-
est vobis",sed qui paratus est_diabolo et angelis ejus, grederentur, ccelestia coipora gerebant, ueque hoc
ut ex eo qubd non ait: qui paratus est vobis ;. sed miruni est, siconversasunl ex poena in.aeream qua,-
ait: Qui paralus est diabolo el angelis ejus (Mallh. P.litateni, utjam possinl ab igne,-id esl ab elemento
xxv, 41), malignis tanUimraodospirilibus, id eslipsi . naturce superioris aliquid pali, nec aeris saliem spa-
diabolo et angelis ejusparatus' esse videatur. Unde lia superiora atque puripra, sed ista caliginosa te-
quofumdam opinio fuisse deprehenditur, quod ali.us • -nerepermissisunt; quieisprosupgenerepuidam qiiasi
sit iste ignis quo nunc apud inferos damnalorum carcer esl, usque ad-lemptisJudicii.-Etsi quid de liis
animcecrucianlur :' et alius ille, ignis aelernus, in .transgressoribus angelis'diligen}.iusrequirendurn.est.
quem lunc (aritummbdolioniip.esmilientur, quando, Ecce doclor.pielalis, nihil fomerc praesumpns, sed
<;umcoiporibussuis resuscitati, sitnul cum diabolo de singulis caule el humiliter trac.lans, dicil angelos
et angelisejus in eumdeni ignem a_iernumire co.m- transgressores cum suo principe ntinc diabolo. tunc
pellentur. Sed, siye unus singnis,.quo et nunc solce arcljangelo,. vel. in superiore parte aeris hujus,. id
ahimse,-et luuc receptis etiam corporibus suis lor- est, coelo selhereo fuisse.anlequain.-peccarenl: aut
quebunuir, sive aliusslt isle, sive alius ille; n.os fortasse in ccelestibus conversatos," si cum cseleris
credamus 5'cripturre veraci, quia. el illud suppliciiim ccelestesvel supercosle^tes a.ngeli jTnerunt.Et, si in
'
Ignis seterhi, et lcuebrte exteriores, quce ibi sine ccelo tcthcreo, tanlummodo fueriinl. ex illa pura.et
"
225 FLORl DIAGONL LUGDUNENSIS -224.
semper serena Irariquillitate dejeclos esse atque de- IA reternumnon esse poenam, riianifeste ipsi Verilati,
trusos post peccatum- in, islam inferioreiri eLcali- id est Judici'vivoruinel mortuorum, contradicit, qitL
_-ginosamparlem aeris. Siniililer, sianie' transgres- sein illo judlcio dictiirum preedixit: Discediie ame,
sionem suam, sicui cseleri angeli ccelestia corpora maledicli, iu ignemmlerttum(Malth. xxv, M). Etut
gerebant, cbnverli ea potuisse vel conversa esse ex ipsum -ignem eelernum inlelligamus esse poenara
pcenaiUius damnationis in aeriam qualilaiem; ut et suppliciuni sempiternum, statim post pauca de
-Jampossinl ab igne poenam quse eis debelur, pati. miseri qui ibi ceternalitei' daranandi et lorquendi
-Non ergo definivit hic'sanctusdoctor utrum in coelo sunl, subjungit, diceus : Tnnc ibunt iii in suppii-
rethereo, an eliain in coelo sidereo aiile Lransgres- ciummlernum (Ibid., 46).Conlradicit etbeato Paulo
sionemsuam fuerinl conversati, sed ulrumque fieri apostolo dicenli : In revelaiione Domini noslrd Jesu
pottiisse non conlradicil. Undecunque autem post Chrislide cmlocum angelis vhiutis ejus : danlis vin-
-traiisgressioneih, sive scilicel ex superiore, sive' in- diclam iri flammamignis, his qui rion noveruntDeum,
fcriore coelo corruerint, eliamsi coelestia coipora el qui non obedierunt Evangelio Domini nostri Jesu
ahte gerebant, conversa esse ex poena in aeream Chrisli; qui pmnasdabunt ht inlerifu mlernasa facie
qualitatem; non alia eis ex ipso aere, id est aerea Domini, el a gloria majeslalisejus (II Tltess. i, 7-9);
eorpora addila, non inconveniens essc existiniat. B _ Cohtradicit etbeato apostolo Joannideeodem stagno.
Non crgb definii, sicut iste, quod ex aethere in ae- ignis et sulphuris in Apocalypsidicenti : El crucia-
rem diabolus sit deirusus, quia poluit et ex' coelesti- bunlur die ac nocleia swcula swculorum(Apoc.xx,
bus ruere,nec definit telhereunv sive coelesle euni 10); et ilerum : Et fitinus-tormentorumeorumascen-
corpus habuisse, sed si habuit, ex poena in deterius del ht smeula'swculoruni(Apoc.xiv, 10). Et Scriptu-
coriirauiaium esse : nee additum ei cofpus aefeum, ree, queeaif: Dabitin carneseorum ignem et vermes^
vel quasidapiici corpore uno coelesii vel 33lhefeo, ~uluraniur, ei senliarilusque in sempilenmin(Judilh.
aliero autem aereo veslirelur : sed ipsuin ejus coele- xvi, 21). Et iteruin : Humilia spirilum tuum valde,.
sle corpus, si fuil, conversuni esse ex poena in quia vhtdicta carnisimpii, ignis et vennes\Eccli. vri,.
aereamqualitalem, ut Jam non coelestevel setbe1 49). Queecura ita siut, et fideliter ad lerrorem atque
reum, sed aereum corpusesset, ubi 1ignis poenam et emendatibnem assidtiam tenenda sinl, quomodo iste-
supplicium sentifepossil. audet, vel cuf lam impiam et mullis noxiain per~
Item alibi de eadem relractans, et cauiissime ac mittitur habere iiberlaiem , ui in Ecclesia dicai ad
suspense deliherans,-ila dicit: [Si non erit ignisin- subversionem audienlium , et securilatera mortife-
corpofalis, sed corporalis tacfmioxius, ut eo pos- . rara nutriendam, nonesse illum ignein selernum
- sint corpora cruciaii, quomodo in eoeriteliam poaiist'C poenain?»cumDominus-eum tesieturesse supplicluin
splrituum -raalignorum;nisi quia sunl qusedam sua sempilernum, etveritas apostolicsedoclrinse:Ignein
eliam "dscmonibuscorpora, sicut dpctis hominibus pl flammamvindiclm,et pmnas in inlerilu mternas, ei
visumcst, exislo aere crasso.atque-humido, cujus crucialum diei ac noctis, et fuinum tormentorum
impulsus venlo fiante sentilur. Quod genuselementi ascendentemin smculgsmculorum, aperlissime " eum
si nihil ab ighe perpeli posset, rion urerel fervefa- . esse denuntiet. - .
ctus in balneis : ut enim urat, prior'ui'ilur, facitque ,El ideo onmino indubitanter el verissiirie nobis,
cum palitiir.Si autem quisquam nulla habere cbr- ista credenda suhi, ut tali terrore coercealur et mor-
•pora asseverat, non est de hac re, aul iaboranduih tificetur in nobis deleclatio peccandi, et excitetur
«perosa inqulsilione, aut coritenliosa disputatione: ac roboretur solliciludo bene agendi el D.ebplacen-
cerlandum. Cur enim non dicaraus, quamvis miris, di. Hoc namque nobis prsecipue necessarium esse
tarhen veris modis, etiam spirilus incorporeos possei ipse Doininus ostendit, dicens : Ostendamvobis,quem
peena corpbralis- ignis atfligi^Si spirilus hominum iimealis : ihneie eum-qui poslquam occiderit, habel
eiiam ipsi profectb incorporei' el nunc potuertint in- poleslatemmitteie in gehennam(Luc. xn, 5); el ite-
cludi corporalibus meriibris, e't tuncpoLeruiitsuorumL . rum : Sed potius eum timeie, qui potest el animamel -
-D
corporum vinculjs insolubililer alligari. Adhserebunt, corpiis:peidere in gehennain (Malih. x, 28). Unde et
ergo spiritus dsemonum,imo spiritus drcmones,licet_ alibi Scriptura utilitalem htijus limoris, el e con-
incorporei, corporeis ignibus cruciandi, accipienlesi trario malum securilatis ostendens , dicil : Timot
ex ignibus poenam; eLcselera quccde hae re pfo- Domini expeilitpeccalum(Eccli: i, 27) : nam qui sine-
lixius dispulat.] Hac ergo cautela quam beatus doctor Timore est, nbn poiest Justificari.
'
in suis inquisitionibus ostendit, de lalibus i'ebus5 . Quod aulem isle dicit : Eiuhdem ig-nemmternum
•sentienduriiatque tractandura,. et non improbe vel1 non esse ab inilio prmpatalum el prwdeslinalumad
inendaciter aliquid seniieiidiim. pmnam, sed ianlum tit, in universitale crealurarum
6. Sequitur iste, el dicit : Non esse ».._..» igneini quma bonoGrealore bonmcondilmsunl, et ipsequasi
-pmnam, neque ad eum prmparalum vel prwdestina- - iocum suum teneret, fidei nostfse nequaquam esLre-
lum : sed qtti fuerat prmdesthtalus lil esset in uui- cipiendum. Sed hoc potius leneridtim esl quia orii1
versilaie omnium bonorum,1 sedes facius esl impio- - iiipolens Deus, nui omnia qusecunque ab inilio
- rtim, in quo procul dubio non minus habitabunt beali \i creavil, certis utique ex causls, el ad cerlos et ne-
quam miscri. In his vcrbis cuiu dicil ilium ignem ti cessarios usus condidil, eL nihll jnaniter aut suycr-
'
22S LlBER ADYERSUSJOANNEMSCOTUM. _ " , 226
vacue constjtuit,- sed unamquamque rein, sua onmi-. - A ler exurat, nec studio liumano succendilur,"nec
-
potentia conditam, propiium ofiicium sive' ulilita-- lignis nulrilur, sed creatus scmel durat inexslingui-
tem habere voluit,: sicut.luinen ad usum diei, et te-_.'"_bilis, et succensione nori indigef, et ardore non ca-
'
nebi*as -ad quietem. noctis, ei firmamenlum cbeliadj ret]. Exponensadhue ideiri beatissimus doetor veiiba
sedera luminaiium, et aquarum super coolossepara- sequeiiliaquibusde ebdem impio dicitur : Affligetur
tionem ad temperationem aslrorum, et herbris atque. ; relicius in tabernacuto suo'(Ibid., 26), quid depcenis
arbusta ad sustentaiionem animanlium, e,t luminare. a;ternl ipsiiis-ignis fideliler senliendum sit, ita sub-'
majus, ul prseesseldiei, el luminare rninus, ul prre- Jungit: [Iniqui enim tabernaculum caro esl, quia
esset riocti, cum slellis : el csetcra in huiic modum. ipsam lecius inhabitat,' et, si sit possibile, optat ut
Sicul ergo omnia hsec ab initio condila et.ordinala, eam nuriquariireiinquat: Quariividelicet carriem cuhi
statim prppriis pfiiciis ef minisleriis atque usibus," in resurrectione receperit, cum ea gehennce ignibus
"
deputavit; iia et illum ignem eeterciumab initio in- - traditus ardebit. T-uncab ea educi appelat, luiic in-"
ter cteteras creaturas non inaiiiter conditum sua, _, cipilvelle vitarc qubdamavit; sed quiaeamdem caf'-'
Jusla providenlia el provida Justilla slatim ad eos.' nem Deo prseposuit, Judicanie Deo agitur ut ex ea
usus credendus est prtcparasse et prsedeslinasse, ad_' amplius igne crucietur» Ad augmentuni iiaque tor-
quos Dominuseum preepai-atumesse ostendit, cumj-B ' nienli, el hic de corpore nolehs. educilur, et illic in
impiis et damnatis hominibus.dicit : Ite in ignem_ corpore tenetui' invitus]. Item cura verba ejusdem
. wternum : et subjungit, qui paraius est didbolo ett libri exponerel, inquibus de eodem inipioscriptum
-
angelis ejus (Matlh. xxv, M). Id est ad ulriusque,' est: Litel, qum fecil, bmnia, nectamen consnmetur
e-realurae.,tam angelicee qiiam liuiiianse, supplicium_ juxiamullitudinem adinvenlionumsuarum,sic eisnsii-
seriipiiernum. Quia el ex ipsis verbis quihus dictu- nebil(J6bxx, 18),"iladicil: [Persolvil enim in toruieuTis'
rus esf-: Venile-, benedicliPatris tnei, percipile re- eaquce hieilliciia servavifdesideria, el flaniriilsultri-
•gnumquod vobis paralutn est a constitutione mundij cibus Iraditus semper morilur, quia sempef in morte
(Matth. xxv, 54), e comrario recte intelligere posr' sefvatur, necin tormentis consurailur; quia si coa-
sumus, etiam ipsum ignetn mlernum ad ._elei*num suraeretiir vita morienlis, cum vita eiiam poena fini-'
suppliciumangelormn sive hpminuni inipiorum sirai- retur: et qui multairivenit ad culpam, novis inveri-
liler a conslilutione mundi esse pra^paratum. Nec tionlbus-cruciatur iii pcena].
lameu est-ulla iniquilas apud Deum quod ipsunr Haecsanctus doctor terribilia lerfibiliier, el-rera-
ignem supplicii seinpiterni tanlse multiludiniimpio- veraciler loquitur,nt audieniium animos ad terfo-
rutn,:tam ionge antequam omnino essent, prsepara- , rem excitel, ad eiiieiidatioiieinstiraulei, anionifera
vitet prsedestinavit: quia et in novo civilalis sedi-_G . seeuritate ad curam salulisûcevelut vigilare cbm-
ficio, si slatitn cum ipsa simul civitate domus car- pellat. Isle autem adhuc Tiiania inanitef, et falsa
ceris horrendaet terribilis exstrualur, non potesi dici fallaciier!ldqiiens dicit quod'ipse igitis miernus, qui
iuiquitas, sed potius provisio mise.ricordiseeijustir-\ ad hoc.tantumfuerat cfealus, siculipse iiull, u't esset
- iise : ut videntes qui in civitate habitant poenale et in universitale omniunvb~onorum,-sede.s faclus'est im^
Iriste ergasiuluin damnalionis, aut deterreantur mi- piorum. Non dixit tormentum, aut poeiia, vel sup-
.sericorditer.apeccando,autsinecpeccalavitayerint, pliciumfactus eslirijpiorum, seda sedes, inquit, fdclus
Jusie et inexcusabiliterpunianiur. Sic ergp etille ignis, 'eslimpiorum': ut, Juxla ejus sbnsum, sicut unicuiqtte
ad eeternum creatus supplicium et niiserieordiler ett sedes estjdomussua, ubi quielus residet' el lnliabi-
jusle credi debet, dumîut ejus terrore homines cpr-; tat :.-sic et impiis ille jgnis non sit lormehluiii dain-
rigantur,aut si corrigi noluerint, juslius puniantur. nalionls, sed tranquilla sedes habitationis. Unde
De cujus ignis teterni -creatione, quam utique inL adhuc de eodem igne subjungii; dieens : In quopro-
illis opi.ribus Dei inlelligere debemus, cum sex die- culdubio "nonminus liabilaburitbeali, quam 'miseri.
bus fecit.cmlum,el lerram; et mare, et omniq quw in, Et hic namqtie habilabunt in illo igiie'-dixil, rion
eis sunt, e.tin septimocessavilab omni operequod pa- T cruciabuntur, rion punientur, aut tale' aliquid, ne- '
irarat (Exod. xx, II). Ita saricluspapa Gr.egorius,. gans oiunino,' ut solel pcenas verissimas seteriiaStim
exponpnsverba libri beati Job, ubi scriplum.est de, tormentprum, quas tbta Scriptura tanto lerrore de-
impio : Devorabilignis_quinon succenditur (Job ,xx, nuntial, lanta allenlioiie commendat. ,Quod autehi
20), ila ait: [Mifpvalde modo paueis verbis expres- dicit: Inquo proculdubio habiiabuntnon mtnus beali
sus est ignis gehennm; ignis namque corporeus, ut; quam miseri, manifeste utrosque, id est et beatos et
esse ignis valeat, .corporeis indiget fbineiilis,. qui -miseros in uno igne setefno post" rcsurreclionem
cum iiecesse esL.ul servelur, per cpngesia ligna pro,- iiabitatiiros afiirraare-cohlendit: seqiiens .videlicet,
pul 'dubio nutritur, nec valet nisi succensus esse, et', slulta' et vanissimeTpersuasione,' opinlpnes ssecula-
nisi refolus subsislere. At conlra gehennreignis cum rium philosophorum , qui puiaht animas piortim
fsit incorporeus,,etin.se iriissos repfobos corpprali- post dissolutionem corporis, vel iii coelo selhereq.
NOT_E DUYALLIIDOCTORISSORRONICI. '•-

"« Reprenensio ista solnm est in nomine. Nam dem Iranquillam atque placidissimaniipsorum dam-
nolebat Erigeha ignem ihferni fore quielerii et se- iiatorura. '"".''.'"'
"-' ""
227 ; .1 FLORI DlACONl'LUGDUN__.N_.jlS "", 228
vel in illo-circulo quem laeteum vocant, vel in glo- A _ et gloriam Coiiditoris-.Haricnaraque eis potestatem
bis siderujnhabilaluras. Quseisle ojnuia, et.ipsum et gloiiani Scriptura prophelica promillil, dicens:
coelumse,lhereum el firraamentuni. coeli, ,in quo IaT Regnum auiem, et poleslas, et magniludo regni; qum
cteus ille circulus apparet, et ipsa sidera ceternum esi snbler omnecmtumdelur populo sanciorum Ahis-
-...'_-' ...... .,.
ignerii appellat, sicut et iiluni ignem gehenhae. Quia stmt : cujus regnum, regnum seinpilernum est, et Otri-
servient et obedienl '-
oiniiiah_ec,-quce-super-lria mundi elementa, id est nesreges ei, (Ddn. vii, 27).
terram, aquam et aereni constitula sunt, ex quai;to 7. Adjungit posl lisec iste, et dicif : Miseridm ritd-
elenienlq ignjs pu.tat exislere, ut idipsuro quarlum lam essenisi iiioiiemmleinam : mlernam motiein -ve-
mundi.elementura, et apud inferos sit ignisseternus, . riialis ignoraniiam; nulldmque ritiseriam esse, nisrve-
qui paratus est diabolo el angelisejus (Mallh.xxv, rilalis igndranliam •; et ubt tgrioraiuf veritas, ibi nut-
M), et omnibus iropiis hominibus; et in cosIeslibusf. lam vitam.lloe quidem quod in bis verbisdicitiir,
spatiis sit ignis sclei*nusubi sit post resurrectionera • poterat esse bonum si non ipsum bonuiu male, id
babitatio beator.um.* , - '. est nialo "sensu dieeietur. Yeruiri"namque est quia
Ecce qualern-bealiludinem promitlii sanctis et ele- iiomini Justoiet sapienti omnis labor, omnis adversi-
ctis Dei : ut qui habilaverunt,. cum. a.dhuc esseril tas, bmnis miseria, quse potest iriista moftali vila
morlales,in primp mundi elemenlo, id est iri lerra,; B accidere, si non eum frarigal, et in delerius mufet,
iiabilent Jam immorlales effecli in quarlo e.l supe- sed iiifatigabililer exerceat,'rri"bnpotestei essemise-
rioriniundi eleraento, sicuf ips.edicit, igne OBlerno, ria, quseeum iriisefuni non facit, sed polius purgai
el hsec sil eorum remurieratio, habitare.in quolibet , et pfobat, elj velulTn fornace auruhi purioi'em red-
quamvis lucido, quamvis tranquillo, et puro tamen dil, nec ullam sibi deputal taiis vir miseriam, nisi
elemento. Donj.inusauiem non in eleraentis" mundi,, vefiiaiisignorar.liam, jn quaniumadhuc ab ejus
ee.eruambeaiiiudinem suis.p.romittit, sed in eoslesii- cqnleinplaTionei'etardatui', et cjiiodaiiiiriodbipsa sua
busj et supercceleslibus.bonis, Ubi Chrislus est in iiifirmilate repellitur. MortehiTero non islam exterio-
dexiera Dei sedens (Col. m, 1), exaliaius super omnes rem eorporisj sed illam inlerioi*enianlmse tlmet, quee
cmlos,,ei interpellans pro nobis (Itom. vin, 54). De oiiminoestipsa suinmc_verjtatisignoi'anLia,quaui'iqiie-
cujus sublimitate beatitudinis Apostolus dicil : Nqn morlui sunt omiies infideles?-qui nec credunl, nec
enim in manufacta sanclg inlroiyil Jesus, exeniplaria agnoscunf Uei verilalem. De quibns et Dommus di-
verorum, sed in ip,suincwtum;ut 'appareat nuncvultui cil :'Dimittite morluos sepelire morluos suos-(MalthJ
Dei pro nobis (Hebr. ix, ~\i). Ad quarn babilalionem vm, 22); ellApostolus : Alienati, inquil, avitaDei
ut sancli ejus valeant pervenire, ipse in Evangelio - perignofanliam, quweslin illis (Ephriv, 18).'Fide-
Patrem exorat, dicens : Paler, quos dedisti mihi volo, G liismautem vila 'nliqtie ipsa cbghilib veritatis esL;'
ut ubi ego sum eltlii sinl mecum,' ut videant ctarita- . quam et hic i eognoscunt per' ficiem, el in futurb
temjneqm,quam dedislimihi (Joan._xvn, 24). Dequa J cognituri-sunt pei*'spe.<_i'em.Quia etuhic'accipiiint
beata et arigelica habitatione s.anctorum ipse ilerum vitahi per fidera veritatis, sicut sc-ipturii esl: Quia
dicil Apostplus,: Scimus.autetn quoniamsi lerrestris jttsliis ex fide vivit (Rdm.i, 17), et ibi habebunt vi-
doritus nostra liujus habitalionis dissoivalur, quod mdi- tam ajternam ex eognitione, et Visioneejusdem ve-
ficalionemex Deo habemus dbmum non manufactanf, .rilatis,- diceiile Domino-: Hmc esl autemvila aJierna \
mternam incmlis,(ll Cor. v, 1). Unde et ipse' dice- ul-cognoscant-te unnm verum 'Deum et' queiri misisti '
bat: Cupio dissolviet cum Chrislo esse (Phil. i, 25). Jesuni Christum (Joan. xvn, 5). Quicuiique ergo
Et de omnibus generaliler. electis posl resurrectip- perveneiinl ad istam cbgniliohem per veram fidem,
nem promillit dicens : Rapiemui in nubibus obviam et seternam"conieiiiplaiioflera, eril eis sine dubio vita
Chrislo in aera, et sic -semper crim Dpmino erimus selcrna ipsa visio aternse yeritatis. Qui autein a'b e"a ''
(1 Thess.iv, 16). Dequa gloriosa et felicissiriiababi- sive per infidelitalem, siveper uiiimam damria-
tatione Justorum Psalmista diciL: Rabitabunl recti fioiiem fuefint sepafaii, quid eis eritaliud lalis sepa-
cum vullu itio (Psal. cxxxix, 14). Hsec ergo habilalio ralip, el lalis 'ighorantia" veritatis, nisi niufs- se-
" '
quseralur, hsec desideretur, non in elementis mundi, D terna ? • - | '-':
sed in vultu Dei, in visione clarilaiis Chiisti, in so- Secunduriiiiuiic ergo'sensrim hbe in dpcioiibus
cjetale beatoium et supercceleslium angelorum, diclum legil; sed quodabeis benelegitdiclmn, ipse
«juando erunl sancli, sicut ipsrt Yeritas promittif, cbnvertit in pravum, et perversum, ut coapiet illud
mquales angelis Dei' inceelis (Lpc. xx, 56). (quanium in''se esl)' S-io"errbri"alque mendaciis)
Non ergo in uno hiundi elemento -igneo eril bea- pfopter nihil eriiin aliud hsec dicit, iiisi ul-iali argu-
iorurn habitalio vel ppfras contrusib,'nec ila ibi.in- menlalione tain violenter,' eL ijequiter ex bono ad
clu.dentur sicut impii in igne aetei'ho, sed habebunt malum.usurpala, quasi ostendere ei confirniare vi-
omnia mundi elementa in poleslate, lanla felicitate" dcalur, nullani aliamfulufanj esse miseiiam, vel
et facilitatesibi subdita, et sic suseimmoiiali habl- ahgelorum malignorum, vel hominum perditdnihi
tudini congruentia, ul ubicunque eorum voluerinl, in ailerno igni damuatorum, nisi-ignorantiara, .el •
et sictil voluerint continuo esse possjnt, el videant sicul jam
supra dixit, absentiam ipsius vefitalis ;~et
atque habeant hsecomrila non lara -ad prsemitim bane ignorantiam atque abseiiliam veritaiis solam
bealitudinis, quam adcumulum felicitalis, et iatidem eis csse"cetefnam miseiiam, solani eisesso cctefnam
LIRER ADVERSUSJOANNEMJ3jC,OTUM '
229 250
niortem : ut eos boc modb ah omni miscria suppli- A 1 qua;qups 'juste non liberel, ad eam iltos quodammodo
ciorum et lormenlorum quse exlrinsecus adhibetur, prmparei, dtttn eos ad.eatri seipsosprwpgrare.-per-
. .- , . -•
et abomni morie poenalis damnationis.alienos.futu- mitlat. ...-
ros esse contendat. Sed quanluriicunque iste conten-' In, his. verbis cum dicit : Errorem prwdeslinationis
daiet contradicereconetur, excepla iliaiiiorlequam- .- ex.disciplinarum ignorantia, quas ipsa._sapienlia.sugs
incufrunt intririsecusexlgnoranlia et absentia veri--"- comiies invesligalricesque fieri voluit, et Grmcarnm
tatis. PaiienUr etiani exlririsecus sicut Apocalypsis; lilierarum insciliu orium; audiloresr suos. utique
dfcit: Stdghumignis et sulphuris, c/uod est mots se-. comhioiiel. "ut ab eo, tanqiiam-virq.eruditissimpet
cunda (Apocxx, 10, T4."._Patienlur yereSelernam pliilosophico',liberalitim diseiplinarum discant scien-
, ihiseriaih, cum Dbus, judex Jtisius et forlis dabiiin : tiam, fortassis eliam.ul ab-eo similiter-discant Grce-
carneseorum ignem et vermes;-ut uraniur elsenliant carum litterarum periliam.:-a(firniat-nanique_i]uod
•usque in sempiternum (Judith. xvr, -21); semper• ipsasapientia quasi coriijtes el sodales sibr conjun-
namque' erunl in rhorle, quos ef immanitas suppli- ctas.babeateasdem liberalium ariium doctrinas, ila
«iorura eompellet-niori, ef divini judieii severilas; ul-qui adêjus cognilionem volueril pervenirfe,neces-
hunquam permitlet exstingui. sarias omnInb-:babeafipsas liberales disciplhias, ut
B peiveas,Vquodyerum est,- possit investigafe. Si ergo
V CAPUTXYill. V V .' apud caeleros de veiitale divinsepraedestinalionis er-
Oclavodecimbcapitulb iladicif:- rorem fecit ignoranlia seeculaiium litlerarum, quid
1. Eirorem ptcedestinaiionisex disciplhiartim igrio- iste, qui earum __eJactat periUtm,"dehac re p.er.eas.
>
raniia, quas ipsa sapienlia sttas' coiitiies;investiga-'. investigavit, quid veritalis invenif? qiiid firmissima
tricesque fieri votuitf-etGrmcarum lilterarum inscilia .- ratibne fulturo, et omni acceplione dignum,-in lahi
' - '
ortum. : - prolixo.suo-sermone disputavit? Ubi nihil invenitur
' aliudiiisi-
2. Esse verbuni 4pS>quod videb etdefinio et de-' superfluus labor vanitatis , et implicatio
- . infiniti
sliho' interprelatur, similiier. compositum rcpocapSi erroiis,' et apertissirria impugnatio -verilalis;'.
prsevideo, prsedefinio, prsedesiino;- a'c per hoc prm-~~ -< dura Scripturasveritalis-conlemnens, et ipsas quo-
desftnaliotiemei prmdefinilionemnihil aliud esse quath que historias divinonim.eloquioriim incognilas ha-
' ' • -
pfmvisionem. bens, non in eis medilatur diev acnncte, nec ad
~\:De~umnecprmvidissetiec prwdesiinasse morlem earum-i*egulamfidem suam corrigere,dirigere alque
el pcenas;quianihilsint. ~ '" informare studet: sed dies el nocies iniiumanartint
"'&.Peccaiores in massq origiiialis peccati feliquit, vaiiilatum-leclione cbnsumit, et porcbrum- siliquis
~ relictos
'deservit, deseiios lumine lenebras lortjuere, G ventrem suumAmplere cupii (LUCJXV, 16), nec inde
desertosvitaniortem interimere. aIiquam_refeclionemcapit :sed niiserrima fame con-
'5. Neb quodin.eis Deus fecit;relinqtiit vel aeseyit tabescit etperit nequissirap priricipe sibi.doniinanie-,
(Alioquirieor.um-naiura ad nihilum redirel si summa qui misit euminvillam suam uipascerelporcos (Ibid:,
_ essentia ineis rion essef); sed~quod"in eisnon fecit, 1.5). Reveiialur -ilaque" in .seipsum, surgat_etve-
id est superbiam sprevit. nial ad palrera,ut':iritus .panes-inveirial qui-foris
6. Deutn in ea nalura cjuam ad se creavii semper" fame peribat;-ibi pascalur epulis. vilulisaginati,Iet
habitare. - ' ' ' "• pro nmndisalute iihmolati^-ibi audialsymplwniam et
_ 7. Dei sapienliam prmdestinasse- in suis tegibiis'' < chorum. (JMd.;- 25), id'est- admirandain conso-
modos ultra quos -impiorummaliliaprogredi nonpos- naniiain ccelesiiurii Scripturarum e.fdfilcera concor-'
sit, nec sinil alicujus ihaliliam in infiiittuin, protif '- diain iidelium, qui omnes-idem.sapientes, in eodem
velit-, extendi, divinis legibus progrediendi modum_ sensu;alque,senlenlia-_irmati, unanimes riiio -ore ho-
imporientibus. nPnficanfDeumelPatremDowini.nostri Jesu Chri-"
8. Nihilque appetereimpiorum pmnium, et diaboli sti. In hacilaque domo -per Dei *mi-sericordiam- et
nequitiam, itisiHibeo, qui est_suriima_essenlia rece-~r.. fidei gratiam-posili, audiamus et terieamus fideli-
dere. Ihianlum, ut eorum nalura, si lex divina sirie- ter quod dispensator pahis aeterni, id est verbi divini;
-
ret, in niliilum redirel. Sed quoniam ei difftcuttas ex riobis insinuat, dicens : Si-quis videlur inter ,vos sa-
mlernis iegibus obsistit ne in tantum cddai cjuanlum'- - pierisessein hoc swculo, slullus fiaf ut sit sapiens. '
veliet, ex^g difficultatelaborare, laborandoiorqueri, Sgpieritiaenim iinjus mundi, slukiiia est-apud Deum-.
puniri, cruciari; ,.et inde fieri mtseram inaniumvo- Scripium est enim : Gomprehendantsapienfesin astu-
iuplalum. egestate. Eamque difficultglerii, qua prolii- tia eorwtti:El :Dominus'cognovit cogilaiiones-sajiien-'
bentuf pervehire ad ea qum libidhtose appelunl, effici. tium, <quoniam~ vanw sunt (_r.C_.r_m, 18, 20). Au^-
'
eis pmndlem htieriium, et sum jniserrimm cupidinis diamus et illum-sapieiitissimuin yirum,- qui dicit .:
justissimum cruciatum. . Siuliissimus sutn virorurii, el sapientiaJwminum non
9. Ulriusquepatiis prmdeslinatum esse riumerurii. est triecum; noiididicisdpienliam, non novi' sanclo- '-
10. InvitosDeo servireimpios': non naiuramqtiam rum scientiam (Prov. xxx, .2, 5).' ••*• - --. '• -
in eis fecit, et in eis non puriit, sed ritatam volunta- '
Quodnon ideo dicirtius quasi -nihilin' illis eiiairi
tein, guam in eis non fecit, etiii eis punit; in eoque Iilteiis hunianis inveniatur veriiatis; .autillae. disci-;
guod ei invili serviunl, puniri in seipsissua pxna. De plincenonhabeant aliqiiam uiililalemad indagandain,
' • -
m .FLORI -DIACONILUGDUNENSIS _ , 252
viiritafem-; sed quia ojnni fideli horoini primum yi- A.quam olim ei quam multis anlea- sreculis boc de eis
gilanlissime discenda esl veritas fidei ex auctoriiate fuerat praenunliatumet prophetatum ostendens, post
Seripiuraruni Dei: ut si quid poslpa de eisdem hu- nmlla subjuiigit •:- Proplielavit .cmiemel de his septi-'
manis Iiltsrislegereaul scifo riecessefuei*it,Totnm mus ub~A'dantr-Enoch,dicens : Ecce venit Dominus in
exTlia divina auctorilateel-fideiverjtatedijiidiceiur; sanciismillibus.suis facereju.dicium conlra omnes;et,\
ut siquidibi ab ejusregulanon discordal, absque . arguere omnes impiosdeomnibus .operibus impielqiis
periculo Tecipialur, quidquid autem ab eadissonafe eo'rum;etde omriibusduris qiiwlocuii sunfcontra eum
-
in_venitin*Vquasi ihortiferum Tespnatur. Quisquis peccalores impii (Ib.id., 14, 15). De quorum eliam
autemputal seabsque veree fidcjicogriilione, absque. celerna damhaijone et poeria horribili eis preeparata
Scripturee-sanctsefidelissima auctoritate, absqtie pa- el reservata manifestissime adjungit dieens,: Siderd -
lernsedocirinse studiosissima.institutione solis hu- ' err.anlia, quibus pr.ocetta^tenebrarum in mlernumser-t
' _• •- _ - _
mariis litteris el disciplinis indagafe posse verila- vata est (Ibid., 15).' . ."
tem Dei,.etfidei inlegritatein, procul-dubio seipsum Quid eninf evidenlius, de prsedeslinatione implp--
illudit el decipil :eL.dum vulfvideri quasi invenlor rum ad.setei*nijudicii daranationenf qiiam quod hi
yeritaiis, hiagister erroris.effieilur. Qui ordo pietalis homiries impii tauto blini et lantis anieasceculis, et
tanta est atteniione servandusj ut iiecipsce sacrceB divino Judicio el prophetico valiciriio prwcripti sint
litlerse in Tibris legis et propbetarum ullatemis pos^ , in.lwc judicium? (Ibid., 4.) 'Nec tantae absurditatis
sint.esse.utiles el salubres legenlibus, nisi aul fides esse,debenms, ul .quia hoe beatissitnus patriareha et
Chris.i prreeedal in corde legenlis, per quem vera- propbeta Enocli sepiima ab Adam generalione prb-
citer inleUiganluT,'aul ipsa fides Christi. in eis fide-i pbetavit, putemus qiiod .tunc Deusoranipotens ali-
iiter quseratur, ei .Deo iUurainaiiie inveniauir. Inde quid statuerit acprsedeslinaveril quod in ejus eelernb
1
esl quod' fidelem el.dileclura discipulttm Aposlolus Judicio atque consilio ante non fuerit: cum oriiiimo
commonens ei inforinajjsdicit:[ Ei quia -atiinfantia iii illius iiicoujmutabili teternitale nulla possif esse
sacras litieras nosli, qhm lepossuni instruere-gd-sdlw- . nova vpluntas, hulla recens disposiiio; sed quod
tem, per fidein,~quwesl in CJirisloJesu (II Tini. ui, apud illum erat pi-aefinilum aclernalilef, hpe con-
.15). QuoC-quid esl aliud dicere, quam per fidem, qum grueniissimo ordine et prpphetari et inipleri voluif
est in Christo Je.su Ipsas sacras litteras instruere teraporaliter; ad illornm quideriiJudiciurn etdamna-
ppsse hoininem ad salulem., quia absque ejus fide tipnem, qu.iialia erant ausuri alque facluri, ad pro-
nulla ibi inyeniri possit instructio salutafis. baiionem vero et exefcitium Ecclesise suse, qnani
„ Prpplerea ergo ef iste in tantis erravit,:ianla falsa eliam per talium conlradictiones et impugnationes
el fallacia sensil et scripsit, quia Scripturas sanetas. *- eldiljgenliusierudiri et excellenliu.s disposuil clari-
ignoravit,.quia veiilalein fi.dei non-ei_shumililer ef- ficafi :'sicut et Apostplus dicil: Nani oporlel ei hce-
iideliler iuquisivii, sed.superbe ei vanissiineiiuma- resesesse, ut>elqui probati sunt, manffesli fiant-in
iiis el iiieplis argumentalionibus eani iiivenireposse- vobis{IICor.xi, 19).
se crpdidil.•: et ideo-pon illam invenit,,sed eainpo-: Si ergq qu-erimus Justam et seterna.mDei prsede-
tius .infideiiter.et infeliciler-lrapugnayit. Qtii ergp i silnalioneni in inalis ad Judicium damnationis, an-
cupil deveritate divinse prsedesthiationis- huraaiium. diamus quia | homines .quidam prescripli suni in hoc
errorerri. effugere-, et quid secundum verilatem te- judicium impii .'-et prmscripli non lairi tempoi*aliier
nere.debeal, invenire, legat,-uljam diximus, diligen- sermone prophetico, quam omnino rfiternaliier di-
ler et fideliler.proplielicas, et evangelicas, et apo- yino judicio : quia. utique, quod erat apud Deum
stolicas iiller^s, nec contra, eas suum.sensuni de7 selernaliter pf_efixiim,hocper proplietam tempora-
iendere audeat.sed-.earum se .aucloritaii et yeritali liief est praedictum,atqueprsescripium. Si quseriirius
humiliter submittat, ne in, perniciem suam conlra utrum"eisselefno Dei j udicio poena et suppliciumsit
s.timulumcalcilrai*econetur. Ex quibus diyinis, lilte- prsepafalum, audiamus quod.de ipsis dicitur : Qui-
ris, quia multumjam de hac re supra posuimus, n,e bus procelld tenebrarum iri mlernum _servata est;
^
Iegenlibus tsedium faciamusûnura tantummodo hoc atque ita divijiceverilati fideliter' acquiescehtes, uec
lo.co breviler memoramus, ex epistola beali Judee impibs pcenis, necpoehas irapiis divlnitusprceparatas.'
apostoli, ubi cum de irapiissimis bserelicis; qui Ec-; ~ Vos aulem, cliarissimi,- supermdificahlesvOsmelipsos~'
clesiam Do.mini ab ipsis apostolicis, tenjporibus sanclissimmveslrw fidei,'in Spirilu sancto orantes,
"usquead fineni seeculie.t injpugnaveiûntetimpugna- ipsos vos'«_"dileciioneDei servale feihos quidem ar-
turi sunl, Ipquereiui', ut oslendbrel eos se.terno et guite judicalos, illds aulemsatvale de igne rapierites, i
Juslo Dei Judipio in r.eprobum sensum traditos, ut atiis auteht miseremini.iniimore (Ibid., 20, 25). Non"
-tanta ac.lalia-conlraDeum;.loqui auderenl, et ad' enim ait': ffos quidera arguite judicandos, sed ar-'
ultiirium "ebdem divino Judicio eeterna, perditione guite-judicatos, ut scilicel quod iii sua impielate
damnaridos,-ita dicit : "Subinlroierunt. enim quidgm pordurantibus venturum erat suo temjjore, jam nunc j
homines-(quiolim prmscripli'.sunt,in-hoc judicium) eis diyini et eeterni Judicii,_it dictum est, prredesii-
et fu-
tffipt-,Ddmininoslri Jesu Chrisiigraiiam transferen- natione terribiliter supervenisse demonslret,
tes in Juxuriam, et solumjdoniinaloreniDominum notura uticiue puniliorie damnandi.s, et prcesenli Jam
- ' ,.
stmmJesnm Chrisivm neganies (Jtid. A); ubi eliam , scnienlia divjnilus coridemnatis.
233 .. LIRER ADYERSUS JOANNEMSCOTUM. 234
Post hsec ad illud neccssario conyertimur, quod . ^.utique manifestius , ad deslinatum pertinet. Quod
isle ut aliquid etiam ex Grsecseliiigusepefiiia docere aulem desiinaturii- boc sit proprie , quod ad cerlum
Yidealur, addil ei dicil: Ecce Grmcum verbutnopSs, intuilum_sive consilium dirigittir,'ostendit nobis
. 'quo'dvideb,et definio,et desiinoi.iferprefafur, similiter .Sciiplura , quee dicit : Attf sic.ff sagiila in lociitn
coiHpdsifuHiTTjsoopSprsevideOjprsedefinio, prsedestino. emissa deslinatum (Sap.v, 12). Et Apostolus, ubi
Ac per hoc prcedestinalionemet prmdefiniiionemnihil de se ipso ail: Ad deslinatum persequor, adbravium
aliud esse quam prmvisionem. In quibus verbis bene .supernw vocalionisDei, elc. (Phil. m,14). Qubdbea-
quidem ait quod bpS>possit Laline dici video, sed tus Hieronymus exponensait: [Dicit se necdum com-
quomodo istud video iiilelligi debeat, utruin siinpli- .prehendisse et nequaqiiam esse perfeclum ,sed in-
citer taniummodo, sicut mulla videmus velut trans- ,-star sagittarii ad proposittim et ad signnm"jacula
eunler ef ultro -se nostris aspectibus ingereniia; .dirigere, queesigniticanter Grreci o-y.imvnominant,
an cerio aliquo et defixo intuiti, quo rem aliquam nesagitta ad parlem declinans alterara; iniperituni
.aul certissime esse cogiioscamus, aultanta illuc in- ostendat sagiltarium.] Non ergo iste illudat nostrae
tenlione noster diiigatur aspectus, ut quasisignum ignorantiae, ex Grsecis verbis al.iqiiidiminutans nova
ad sagitlam eumdein noslrum aspeclum aclio con- ~~interpretatione , el eorum viiii, C[uantumin se est,
sequatur. Sicut et Scriptura dicil de fabro ferrario evacuans : ul quodpmnes antiquiin Scripturis san-
:vel cujuslibet allerius metalli, quia ad similiiudincni ctis vel praedestinationem inlerprelali sunt, velpree-
vasis qubd fabricalur, est oeulus illius, "cum tanta finitionehi, aut providentiam, siveproposilum, nunc
illud intentione oculi allendit, ul velut ad regulam isie velit dieere , inusilalo el absurdo nomine, prais-
vel ad liheam sui oblulus nihil in eo aliier quam videntiam. Quseet ipsa, quamvis in Deo, sicul etiam
'
ipse disposuit esse paiiatur.. Ila ergo magis. ille prrescientia, certissima sit, tanienex hujus novitate
êrmo bpa, id est video, intelligendus est, ul talis .sermonis nullatenus palimur extenuari, vel destrai .
ibi visio designelur, quse ila ad ceitum dirigitur in- sensum prsedeslinationis, quia prsevideri el prse-
'
tuilum, ut ad ipsum vel incursus inluenlis, velja- sciii a Deo possunt etiam illa quse ipse facturus
culatio, vel fabiicatio, vel aliud ejusmodi rectissime •non esl; preedestinari aulem ab eo non alia inlelli-
el indeclinabililer dirigalur. . . , -gunlur, nisi eaquee ipse faclurusest, vel misericor-
Ex hocnamque verbo quod dicitur opwdorivalur dia vel judicio suo. Ac per hoc absil omnino a nobis
ipisji.a.,quod est Laline visio. Quam visionem, verbi -quod iste dixit e.t quasi definivit, preedestinationeni
gratia, somnii, aut alicujus revelationis, ita antiqui el prsefinilionem Dei nihil aliud esse quam praevi-'
definieruut, quia visio esl cuni id quis videt quod sionem ; quia iste sensus manifeste impius est, ut
.eodem niodo.quo apparuerat eveniel. .Unde m.nxiuje .quasi tanlummodo prssviderit Deus quid quisque
in Scripturis visionem eujuslibel divinae revelatio; essel faclurus, velquid pro factis suis passurus,
nis, queeutique ila yidetur in spirilu, ut, oninino ali- el nihil de illo qui vel bene vel male erat actu-
ter eveuire iion-possit, Greece iu opwacae ostendi rus, in suo ee.erno Judicio preedestiriaverit vel prae--
sive videri legitur. El ideb juxta hanc evidentissi- fmieril.
mam raiiohem cum islo m.odo.diciiur vicleo,certis- . Addit iste adhuc et dicit,: Deum nec prmvidisse,nee
sime hilelligitur, definio, vel desiino, sicul et isle prwdeslinasse motiem el pxnas, guia niltil sint. Quod
reole posuit, ut cum componiiur ilie sermo addita quam siLvanum ,el veriiali contrarium, jam supra
prcepositione, et dicilur irpoopa , rectissiine inlelli- salis, ut putamus, et srepius oslensum est.
galur prmfinio, vel prwdeslino, qtiod ulruinque uuius ;• Deinde subjungif iste loquens de Deo : Peccalores
significationis est, polest etiam interprelari pro- in massa originalis peccati reliquit, relictos deseruit ;
video : quse prpvidentia ,. cunf ad Deum refer- cieserloslumine ieitebras lorquere, desetios vila mor-
. lur, oinniuo certissima est, et omnino, sicut ille tem htlerimere. Nec quod in eis Deus fecit, relinquit
providerit, futurura. Unde et-ex hoc verbo quod vel deseril : alioquin eorum nalura ad nihilum re-
esl opw, derivariGrcece videlur opuTu.o',quod est de- -. diret, si summa essenliain eis non esset-:sed quod in
siinaiio, et praeposiLioneaddita izpoof.ia-u.og, id est eis non fecit,.id est superbiam sprevit. Quod ergo
j.nc_.esthf.(fio.Qure duo verba nemo unquam visio- dicil de Deo quia peccalores in massa originalis pec-
nem vel pi*_evis_oiiem inlerprelafi .ausus est, sed, ut cati reliquit, si dixissel reprobos aul puniendos sive
diximus, destinalionem el prwdeslinalionem. damnandos, profeclo verum essel; ipsi enim, id.est
—Siriiiliter ex eodem verbb op& derivari videlur repfbbi, puniendi, alque damnandi remanent, h
ofto-Ev,quod est deslinavil, et pr.eposi.iorie addila massa illa ex Adam generaliter damnanda, quia noi
id est prwdestinavil. Polest autem irpo- eos inde discrevlt figulus ille omnipoteiis, qnia ex
7rfoo/)tc6v,
opa, ut supra dixiraus, interprelari eliam prmvideo; utta eademquemassa facit aliud vctsin lionorem;aliud
sicut in plsalmo, ubi nos Latine dicimus : Prov.ide- veroin conlumeliam (_Row.ix, 21). Nunc vero quod
bam Dominumin conspeciumeo semper (Psal. xv, 8); dicit, quod Deus peccatores in massa origiriatis pec-
in GrcecoTegilur, npoopap.evTOV Ku^tov, quse provi- caii reiiquit, non omnino potesl esse verura, quia
deniia utiqtie certum aliquid,'etpreefinilum oslendit, utique peccatores inde discrevit ac liberavit ille ,qui
Quod beatus Hieronymus in editione sua ita posuit: dicit; Nonveni vocarejuslos, sed pecccuores(Maitlt.
Proposui Dominum in conspeclu meo semper: quoc u, 17); et de quo Aposlolus" ait: Fidelis semw, cl
PATROL. CXIX. / S
, . FLORI
23-. "... 4LUGDUNENSIS
t \ DIACONI ," I ' . 250 I
omni acceptione dignus, quia Chtistus Jesus venit in A sMjjnnoessehtia in eis essei, lanluii. e'is altribuere
huiic mundum peccalores salvos facere (I Thn. xv). videlur qui erunt in illa perditione ~~ damnali, ul eliam
Verumtamen, quia non dixit,Omnespeccatoresin mas- teraplum Dei esse videantur : Si enim summa
sa illa reliquit; quod ulique apertissime falsum esset, essentia in eis erit, quia summa essentia Deus est,
sed dixil indefinite, Peccatoresinmassaillareliquit; qui de seipso dicit: Ego sum qui sum (Exod. lii, 14),
quodpolestinleUigietexparte,stetutcunquequoddic- ergo Deus in eis erit, et templum Dei dici polerunl:,
ttini est. Quod autem subjungit de eisdem relictis in ila ut de ipsis dicat Deus : Et irihabitabo in illis. Imo
niassapeccali: Relictos deseruit, deserios lumhte le- et amplius quam lemplum erunl, si summa esseritla
nebras iorquere, desertos vila tnoriem inierimere, ita in eis eril; ut quodammodo essentiali quadaih eo-
eos vult inlelligi a Deo relictos, el relinquendo de- pulalione Deo uniri videantur; quod de uno et solo
serios, ul quia deserti sunt a vero lumine, tenebris. TVIediatore.Deiet hominuin liomihe Chrislo Jesu sin-
ccecilatis suoe lorqueaiitur in raente: el quia de- gulariler est credendum, quem sibi Verbum Dei_et
serli sunl a vero luraine, lenebris cseeilatis suse Verbum Deus esseniiali et naturrtli conjunciione
tbiqueantur in mente ; et quia deserli sunt a vera univit, id est in uni.alem personre suse suscepit. Quod
vita, mortespeciali in anima perimantur. El bsec si dixerit quod summa substantia in eis erit, virlule
sil tantummodo eorum pcena alqiie suppliciurii J} operationis suse agendo, ne eorum substantia abo-
in illa ccterria damnatione, ul! nullo exlrinsecus lealur et pi^reat, non per aliquam inhabitationis
iormento adhibito, sola menlis csecilate, sola animre graiiahi, qua aliquo bonb in illo et ex illo perfruan-
mofle puniantur, sicut et supra mullipliciler asserere lur; miitet ergo inusi.iatam et insolenterii loculio-
conalus est. Et ut in illa damnatione remanere eis nem, nec dicat in Iiominibusimpiis seterna perditione
aliquod magnum bonum, oslendere videalur, dicit damnalis summam essenliam esse, sed poiitis sum-
adhuc de ipsis : Nec quodin eisiDeus fecit,\relinqnit riiam' eis essenliam adesse, virlute i operaritis, nori
vel deserit, aiioquin eorum natura ad nihilum rediret, dignalione inhabitanlis. Esl aulein magna quceslio
si summa essentia in eis non essel, sed quod in eis non el fideli pietate, quanlura divina gralia lafgitur inda-
fecit,id esl-superbiam sprevit. Ecce quale bouurii eis ganda, quombdo omnipotens Deus credendus sit iri
preedicat remansisse, quale etiam insensibilibus ele- hniversitate creaturse semper"ubique esse vel adesse,
•meulis Deus ejdiibere dignalur, ut omnipotenli vir- et aliquando etiam inesse vel inhabitare, quam la-
tuleessentiec sucedet eis esse el ut esse permaneanl, men boc in Ioco magis qua_rehdam quam expohen-
nec eorum halura ad nihilum redigatur, eadera vir- dam proponimus, ut a piis et fideiibus pie el fideliter
tute ea suslehtatet permanere facit. Sed isla, idest bujus rei verilas queeratur, ut eodem Deo adjuvante
elementa a mundi, in quantum sunt, in ilaturali sua Q veraciterinveniatur.
subsianlia cpnservantur, pennanent uliquc ad lau- Isle enim et ecclesiasticse locutionis el Christianse
dem Greaioris, et ad usum sivelbonorem ralionalis pietalis minlis expeilus adjungit |adhuc propter
crcaturse : illorum vero damnalorum ei perditorum eosdem impios damnalos, etdicit: Deitmin ed rialura,
nattifa el omnipotenti Dei virlule servatur ne pereat, quam ad se creavil semperhabitare. Iiiqulbusnimifurii
et juslo Dei Judicio ad pcenam ei lantummodoprofi- verbis naturara quam Deus adse creavit, humariam
cit quod servatur, ne uiiqtiam ejus suppliciuriafinia- vult inlelligi,quam in mente ratioriali ad ihiagineiri
et similitudinem suam Deus fecit, et dicit in liac na*
" tur. Licet etiara raihi laudandus sil Creator, qui
bonum nalurce, quodcondidil, non omnimodo deleri lura mentis rationalis semper Deum habitai-e, et hi
voluit. pfsesehli videlicet saeculo, eLin fuluro, et in ereden-
Quod.v.ero ait -.Alioquin eoruni nalura ad nihilum libus, qui ejus fideles sunt, et ih incredulis acpaga-
redirel, si summa essenliain eisnon esset. Si dixisset: nis, qui ipsa sua infidelilate ab eo alieni sunl, el in
-Eorum nalura a'd nihilum rcdiret si eis summa es- eleclis, quosl leniplum suum fecil, et in reprob.s
senlia esse non cbncederel, velpsse non conserva- quos eelerna peTditione damnavil: quod ulique con-
ret, essel uiiquo verum : quiaomnia qucecunque trarium esl fidei et veritati; quia si boc verum esse
habent esse, ab illa summa et divina essenlia acce- r. posset, etiam in infidelissiiriisJudteis et paganis, qui,
perunt ut essent. Nunc autem cum dixerit, hisi quantum ad naluram bonara et a Deo condilam
NOT-E DUVALLIIDOCTORIS SORBONICI.

« a Nbn consumenlur eleraenta quoad subslanliam et et elemenla calore solvenda, id est. repurganda,—
qualitaTeseis proprias (sunt enim sic parfes quaedam August., Iib. xx de Civit., capp. 6 et 18.
i) Perfectius Deus uniluf cuiri daranatis quani
prtecipuae ipsius-mundi, qui lunc potius peflicielur),
sed quoad qualitates eis peiTiiislas; lunc eninf pura cum templis si actionum vila. ratio habeatur, siyero
oriinino feddenlur et futurb siaiui^beaioruni conye- beneficiprum |singularium quse hpminibusin templo
hienlia. Sicque quarido dicit D. Peirus, 11, cap. III, orantibus conferunlur, niagisest in templis quam
ccelos iransiluros esse eleleraenta calore solvenda, in inferis seu cum damiialis. Non negat Trimtatem
non est primo illud inlelligendum de corporibus jllis esse in damnalis, quia Deus -ubique erit per. es_;en-
coelesiibusad quaeeertum esl eonflagralionis ignem liam, prresenliam et.potentiam; ideoque tariium vult
non pevventurum, sed de ccelo aefeo, hoc est lotb npn esse in illis per graliam haljilanlem, sed tantum
spalio aeris. Deinde dicitui' illud esse transituruiri per ostensionem sucejuslilice
propler rpiiovationeni etperfectionein. jnajorem, sicut
237 LII.ER-ADVERSUS JOANNEMSCOTUM. 238
perlhiet, et ad imaginem et siinililudinem Dei facti. A niini prtedixerai :Quacunque clie comederis ex eo,
sunt, recte diceretur habitare Deus Paler, habitare morte nwrieris? (Gen. u, 12.),Quia coraedere ex
Christiis,,habitare eliam Spirilus sanctus. Et simili- - illo ligno vetiio, hoc fuit utique peccatum, poena vero
ter de illis eeternadamnationeperditis quod etiamin peccali hoc quod conscquenter adjunctum est, morte
. ipsis habilalurus sit Detis Pater, habitaturus Chri- morieris. Quod utique non de sola ista priraa morte
stus, habitaturus -Spiritus-sanctus, Quo sensu impio corporis ei comminalus esf Deus, sed pt de illa quee
et detestando quidhorribilius dici aut cogitari po- peccando facta est in anima, quia anitna qucepeccg-
test? Istam namque absui*ditatemetiam illud sequi- verit, el ipsq morietur (Ezech. xvin, i); et de secunda
tur,-utsi angeli, qui sunt utique principaliter ratio- etiam morte, quee crit in damnatione scterria, ad
naUs crealura, recle credunlur ad imagineni et sirni- quam reatusillius prirai.peccati oninino omriem ho-
litudinem Dei condili; -neque enim minus aliqjiid[ minem trahil, nisi Christi gratia liberetur.
hominibus in sua natura acceperunt- eliam in dia- Cum ergo haecDeus dixit, npn soliimmodo terrp-
bolo.et angclis ejtrs, qui unius naturse ctiin sanctisi rem audienti incutere y.oluit, setl quod justtnn seter-
angelis exislunt, etDeus Pater, quod absit, et Chri- no Judicio suo statuil, illa comminatione manifesta-
slusejus, et Spiritus sanclus habitare dicendu_ssit: .yit, ulvidelicetjusto e.tsetefno ejus.judicio, si.hemo
curii boc dojium beatre.et benignre habilalionis snse B jiiud peccatum admitteret, pfinip..anim.aembrtein
eoli eleciceet fidelirationali creaturse, sicut supra ex incuteret, secundo etiam corporis morte dissplvere-
Scripturis ostendinius, largiri credendus sit. Piis tur, tertioeliam secundamorte damnaretur. Et.Ii33c
namque et fidelibus Dominus pfomitlit dicens : Ego tola damnatio et in anima scilicet et in eorppre, et
et Paierad eum-venienuis, et mansionem aptid eum post tempus cum.ipso peccato in pmnes posteros
fgbiemus (Joan. xiv, 23). Qtiibus et de Spiritus san- transfunderelur. Et ideo jpdi.ciuni aeterni consilii et
cli habitatione simililer repromitlit dieeiis : Et ego juslitiee. suee, quod in illp primo et uno homine in- t
rogabo Palrem, cl_aliumparaclilum dabit vobis qui cboandumjudicavit, in omnem ejus progeniem frans-
ntaneat vobiscumin mternuin. (Joan. xiv, 16, 17). De misit: ut illo Juslo ejus Judicio quicunqueex.Ula ,in
quo etiam.patilo post subjungit : Vos autem cogno- Adam massa damnala phristi graiia.iipjj fjjisset jli-
. scelis eum, quia apud vos manebil et in vobiserit. De scretus, prima illa divini judicii sententia aeternae
lalibus ipse Deiis dicit: El inhabilabo el inambuiabo damiiationi teneretur prsedestinatus. Et ideo.repro-
in iliis (II Coi;. vi, 16). Et Psalmjsla ait: In mler- bos non reliquit tantummodp irimassa originalis
num exsullabunt, el habitabil in eis (Psal. v, 12). Qui peccati, quasi nihil de eis statuens atque definiens,
etiam alibi dicunt: Nisi qitiaDomhtus erat in nobisdi- sed etiam judicavil, ut.seternum pt jus.tum.ejiisju-
cal nunc Israel, nisi quia Dominuserat in nobis (Psal. *C dicium, quod preecessit in radice, sequeretur in gej*-
cxxni, 1). Unde et bealns Joannes apostplus distjn- mine; et quod. coepit in parenle, necessario i.mpie-
guens inter habifatorem piorum Deum, et habitai.p- retur in sobole. Nam nuila oinnirio apud iideies du-
rem inipiortmi_diabolum,dicit fidelibus : VosexDeo bitalio est qupd omnipolens Deus antequam peccaret
eslis, filioii, el vicisliseos, quoniapi'major est qui in _honio, pi*aesciviteum ulique pecpaiurum : e{ .sicut
vobisTestquatn quiinmundo (I Joan. iv, 4). Hsecisle preescivit peccatuni, ita .etiairi prce.destinavit quid
si eorrigi desiderat, fideliier ex.S.cripturis discal, et Justo ejus Judicio essetpassurus: et quod in illo ju-
non humanis el yanis argumenlalionibus conlra ye- stp Judicando co3pit, in tola illius progenie eaderii
rita.tem Dei liliget, sed se illi inili pietale.submiltat. prcescienlia,, eadetn preedesiinalionejudicii, eadpm •
Sed quia lolu.ni.bocqiiodde il.Iisqui ihmassa origi- Juslilia damnationis implevit. Sed heecverba nulla •
nalispeccali relicli sunt, dicit, non ob aliud replicat, ralione fujla, quod Deus reprobos in massa illa daijiT
njsiut eos laiitummodo peccali originalis vinculoob- nalionisreliquerit, ne.caiiquid de eorum pfgedesti-
fitrictos, nulloDeiJudicio asserat adpoenarn prredesti- iiaiverit daninalione, ex libello qiiem GreeciHypogno-
.natos, qurerendum ab eo est ,et a cteteris qui ita sticpn appellant, quem eliam ex.falso titulp pleiique
sentiunt, ulrum aliquo Dei Judicio faclum sit ut Sania sancti Augustini esse pritanl, assumpsisse yidetur.
raullltudo generis humani illi-peccato originaii fierei " Qiiem iibellum non esse.ejusdein sancti Augustjni et
obuoxia, ac per hpc etiam eeterneemorli debifa, aa stylus ipse demonstrat etsensus : npri splum S. Aii-
nonfSi enim nullo Dei judicio, sed lanturainodo gusiini scriptis, sed eliam fidoi cpntrarius, ettesli-
nalurali cursu vitiatae originis hoc faclum est, ergo roonia e_x noya isla editipne , qua nbs uliniur as-
sie peccaluui tanlumrijodo in eos naluraliler ex illo surapla , .cura ille cbiitrahaereticos disputans et de
priiuo honiine transfusum est, ut nulla peccali ejus causis fidei agens cpntiriue ex antiqiia eclitibne cbri-
damn.alioin eps transfunderelur, el cucurrit in eos ex vincat contradicentes, e"tex ipsa inslruat iideles.
Adam sola origp peccali, non etiam justa poena pec- Addit adhuc et dicit: Dei sapieriliamprmdestiriasse-
tali, sed maiiifeste.Appslolus dicit quod per unum in suis legibnz modos ultrg qubs iiripibrum mdlitia
kominempeccalumintravil in mundum, el per pecca- progredi noti possit, etc.,= usque 'iibi dicit, cupidinis
turitmors, elitu m omnesliomtnes pertransiit (Rom. justissimum cruciaium. In bis verbis qutedam vera
v, 12)..Vere ergo ex uno et per unura hominera non preeniissa surit, utex eis falsa conclusio concinnare-
solum veccaium, sed eiiain poena peccati mors in- tur. Nafn quod Dei sapieniia in occullis legibus sure
ijfivit in intnutum. CuJus Judjcio, nisi illjus qui ho- dispbsitioms prtedestihavefit aique pispfixeri^ in^
'~m - VFLORI DIAGONILUGDUNENSIS" W
'durii alque mehsurani raaliliee impiorum , vel ange- Aistapraemiserit, subjungit in fine et dicit, quodea
; lorhm, vel Tiominum , ne scilicel in tantum possit '•difficulias el impossibilitas qua hnpii angeli vel Itomi-
*proeedere el exlendi eorum malitia quantum ipsi nes Deo obsistenle prohibentur pervenire ad ea
' qum
desiderant,, si suboeculiis Dei leribns certa meh- cupide et piirverseappetunt, hwc eis tantummodo fiat
' sura et terminis coerceantur, nia- ireste verum est in ilta wlerna damnatiore
pmnalis interilus et~miserri-
-quia etdiabolus et homines maligni semper utique mmcupidilalis juslissimus crucialus, ul huncianlum-
*habeht male ~
agendi vel hoceridi volunlatem, sed non modoibipalianlur in animo suo inleriium elcruciatum,
1
semperhaberit potesiatem, nisi quantum elquando quiajam qrigd perverse desideraverant, implere rion
a Deo permitlunlur. Nam et diabolo maliliose et ne- sinanlur, nec ullum eis exlrinsecus e'xillo igni mlerno
' '
quiter beato Job nocere eupienti, modum imposuit, adhibealur supplicium et formeHf_/m;maiiifestissimmn
nec quaritum voluit, sed quantum permissus est, mendacium est, fidei ac verilati contrariura, sicut
'Tiocere praevaluit. Et de irapiis honiinibus raaligna Jam supra frequenter ostensum est.
*et pfava conantibus., et tamen, Deo modum eis im- 40.:Postheec subjurigit el dicit, invitosDeo servire.
"ponente, riequaquam perficere valentibus, aperle ' impios: non naturam quam in eis fecit, el in eis non
'Scripturadicit-: Gogitaverunt consilia qum non po- punit, sed nialam volunlatem, quam in eis non fecit, et
''tiierunt stabilire (Psal. xx, 12). Et ilerum : Quia " in eis punit: ideeque quoa ei invili serviunt puniri in
'
dissipat- cdgitationes malignorum, nepossinl implere seipsis sua pmna, de qua quos juste non liberet, ad
Onanus'eoium quod cmperant (Job v, 12). Et quod eam illos quodammodo prmparet, dum eos ad eam,
- subjungit isie et dicit: Nihil appetere malitiam dia- seipsos prmparare permitlat. Similis est el in his ver-
•boliel othnium impiorum , nisi ut peccando et inique bis ejus inlentio. Dicit naraque quod omnesimpii,
itgendb ,'a Deo, qui summa essentia est, reeedant, id est et angeli et horaines maligni, in illa subje-
'mariifeste verum est, quia, ul diclum esl, peccando ctione qua subjicienlur potestati et judicio Dei in
' et
inique agendo quid aliud agunl nisi ul a Deo re- eeternum damnati, iuvili servient _Uvinae-disposi-
' cedanl,"ei longe ab eb fiant et pereanl? Sicut de eis lioni. Et hoc secundura ejus sensum, ut videlicet in-
-" scriptum esl: Quoniam qui elongant se a le, per- vili "subjiciantur Deo non nalura in eis faciet quam
'ibunl (Psql.hxxu, 27). Deus fecit, et, sicut iste contendit, riunquam punit;
' Et
quod subjungit isle adhuc dicens, quod in tan- - sed mala vblunlas quara in eis non fecit, et quam
*lum et diaboli et Iwminum 1
impiorum iniquus appeli- solura in eis punit. Et ex eo quod iriviti servieril di-
'Tus pronus -et avidus sit ad maluni, ut si eos divina vino Judicio, puniendos eos esse non extrinsecus
'poteslas permitteret, lanlum se peccalisimmergerenl, aliquo tormenlo adhibitb, sed tantummodo intrinse-
"iit ineis etiamipsa natura merito deleri posset, nimis " cus in ipsavolunlatef, dum in eis voluntas- fit sua
*quidein coaclum , sed forsitan inon ex toio falsum pcena sibi ipsa, dum et esse cupiel male libera, et
"esl. Similiter quod adjiingit, quia ex ea difftcullate et ' tamen divina potestale ab illa perversa libertate
'tmpossibilitalequa in eis divina potentia el providenlia coercetur invita. Hanc ilaque solam dicit esse poe-
"imponit;'ne in ianiam ruant voraginem malilim quan- nam et angelofum el hominum impiorum, ut hoc
iam desiderant, sit in animo eorum, id est et mali- modo cupiendo habere nec valendo assequi pessimara
"gnbrum spirituum ethoraiuum pessimorum labpr co- malitiee liberUtem , in sola et ex sola tali. voluntate
nandi, et crticiatus inultipliciter cogitandi, quod crucientur. Natura vero eorum qua subsistunt in
'implere non ppssunl. Et lalis labor fit ulique animis ' spiritu vel corpore, quia a-Deo facta est, et secun-
'porum tormenlum, punilio, crucialus, ut ipsa sua dum istum nunquam peccat, nunquam punietur,
maligna volunlate t^rqueantur et puniantui*. Quod *nunquam aliqua lormenla palietur. i '
yero post beec omniasubjungit et dicit, videlicetex " De quibus 'omnibus Jam supra, prout Dorainus de-
lioc inlerno crucialu et punitione animi, dum cupidi- dif, satis responsura est. Unum tantunimodo hic
'lales suas Deo obsistenleimplere non potest, fiat anima proponiraus oranibus considefandum , irap - eliam
misera, susiinens inanium voluptalum suarum egesta- -. exsecrandum, quomodo isle conlra humaniim sen-
^«te/.verumquidem est, quod haec perversa animi sum et contra apostolicam verilalem dicat rion peo
cupidilas, ei cura explelur, et cum expleii non per- care naturam, sed solam voimtatem; naturm. Quis
mittitur,iniserura eumdem animumfaeit. Sedmulio enim unquam bominum fuit aut estqui dicat quod
est miserior animus,' cum ad talia permiititur quam cum aliquisi adulterium, aut comessationem, vel
cum a talibus divina potestate prohibetur: infelicius ebrietatem perpetrat, sola in illo peccet volunlast
riamque nialsi possiL, quam velit tantumniodo, nec et hihil ibi' peccet anima, nihil peccet corpus V
possit. Unde et scecularis philosophi vera est illa *cum e conlrario, secundum fidei catholicee veri-
«ententia de quodam : 0 miserum cui peccare licebal! 'tatem, propterea adducendse sint omnes animee
[Verum.namquedix.it qui hoc dixit, quia siprohibe- cum corporibus suis ad judicium omnipotenlis Dei,
'jjl sictit in utroqueet ex utroque peccaverunt, ita-in
' fetur peccare. ille" de qub bocidicium esi, minus
utique miser. esset, sola voluntate peccandi: cum ulroque Judicenlur alque puniantur. Nam si natura
(autem ei peccare licehat, infelicissiraa licentia, mtillo corporis irapiorum omnino immunis est a peccatis,
'mise"riof:efat el appeiitu malee voluritatis el anecttt. 'quid necesse est ut resurgal, quae nullam damnatip-
^Qiibdveftfisteaperiens et exponens cur omnia nem meretu:*?aut quomodo Juste epn?) aniraa sua
241 . LlBEft ADVERSUS JOANNE&tSCOTUM. W ,
condemnabilur, queecuni ea nullum peccandi con-.A nec veritatem divini judicii et seterni, suppliqii, nec.
sortium habuit, nullum peccati meritura contraxit;, "menlionem aliquam futurce viteesanctbrum-in ejus
nam si hoc ita esset, sufficiebat solam animam in litteris possimus agnbscere. Dicit namque quod in
Judicio prsesentari, et malam voluntatepi, quia in illo igni mlerno, quem istud. quartum mundi ele-
ipsa inhabilal, quam isle dicit solam peccare, in ea mentumputat, naturali ordine super terram, el aquit
puniri? Ita hujusmodi impietatis assertio rion solum et aerem constiiutum ibi, id est in igni aeternomundi
fidem veritatis, sed eliam fidem resurreclionis im- igneo elemenlo, corpora sanctorum mutabunlur _in
pugnat. Apostolus dicit: Non ergo regnet peccatum mtheream qualitatem;ubi etiatri impioruni corpbrain
in veslro mortali corpore, ui obedialis desideriis ejus: aeriam qualitalem sint transitura; dissentiens mani-.
sed neque exhibeatis membra vestra arma iniquitatis festissime et' dissonans apostolicae doctrinse, qute*
peccalo? Sed exhibete vos Deo, tanquam ex morluis nbn in quarlo mundi uiemenlo, neque in fgneo quo-
~viventes,et membra vestra arma justitice Deo (Rom. dam conflatorio, sed in isto' habitaculo lerreno, ubi.
VJ, 12, 13). Si ergo juxta haec verba loquentis in et vixerunt et mortua sunt tam juslorum corpora
Apostolo Chrisfi regnal peccalum iri nosti'o moftali quam iniquorum, futuram.dicit omniuiri resurrectio-
corpore, et tunc regnum ibi oblinet cum obedimus nem et sanctorum imnuiialioiiera mirabiliet inefTabili
desideriis ejus, ita ut-efljciantur membra. nostra B • celeritale.id est,' sicut ipse' Apostblus dicit, in mo-
arma iniquitatis -peccato, quibus animam npstram menlo, in ictu oculi, quo utique nihil est celerius iri
debeUetet occidat, qiiomodo non corpus peccat, nec motibus corporalibus. Ita namque ait: Otnnes' qui-
peceatum ad ipsum pertinet, in quo et.peccali reg- dem resurgemus, sed non omnes immulabimur. hi
num inhabitat et peccati railitia exercetur?. momenlo, in iclu oculi, in novissima tuba icanet eninx
CAPUT XIX. tuba, el mortid resurgetjt incoftupti, ei nos immutabi-
mur(ICor. xv, Sl, 52). In quibus verbis fnanifeste
Nono decimo, id est exlremo capiiulo,ita dicit: omnium generalem resurrectidnem describit., .
1. Ignem mternum istum ipsum quarlum triundi Sed hanc ipsam omniura 'generalem i-esurreclio-
elemenlum, ubi corpora sanclorum in mlheream tnu- nem quadam certa proprietate distinguit,- dum dicit
tentur qualitalem, impiorum vero corpora in aeream quia omnes resurgemus, sed non omnes immulabi-
qualitatem,-impiorum vero corpora hi aeream quati-- mur; et cum subjungit : Et moiiui resurgent incor-
latem iransitura. rupti, el nos immulabimur; oslendens. videlicet quia
2. In eoquenalurarum intra se mirabile perfici gau- omnes resurgent receptione cbrporum, sed nori om-
'
dium, malarum vero voluntatum ineffabile tormen- nes immutabuntur glorificatione justorlim.Jriiqui
tum.. . C enim resurgenl tanturambdo incorrupti, non etiani
.-3. Et ita impiorum ornnium angetorum Iwminum- glorificati : el incorrupti in eo tanliimniodo qubd
que corpora supplicia jgnis mlerni perpessura, ul injam non poleruntiriorte dissolvi; ad pcenas-aulcni el
tegriiate eorum substantim nulto iriodo perilura, £o- ad crucialus teternos senliendos atqueperfefendps
rum pulckriiudine nullo modo^defulura, eorum nalu-j; ita omiiino corrupiibiles efunt, et ita ipsis suppliciis
rali incolumilale permansura, omnibus deinde ndiurm sine fine corriiriipentur," ut omnino, sicut .Scrip,lui'_i
bonisad uriiversitatis ornatnenlum mirabili ordine re- dicil, dentur in carnes eorumignis et vefmes, ul uran-
fuisuris, excepla beatiludine, qua privabuntur. tur ei seriliant usque in sempilermim (Judilh xv'7, 21v.
-i. Sunerioris ignis corporei cum inferioris aeris Jusli atilem, ex quorum persona Apostolus.dicit/.ef
corporibus qualitale cotluctanle, naturali vi, setvaia nos immuiabimur, el ineorrupti resurgent, ut nulla
infelicium animarum inteniio de corporibus suis mter- Tilierius rnorte solvantur; et hoc speciale habebunt
nas paliatur mrumnas. quod corpora eoruni immulabuntur in hielius, di-
.'$. Ita vid_elicetulidem ipse ignis pmnibus corpp- cenle eoderii Apbslolo, el" aperle qualis , filtura sil
ribus fiat gloria, quo damnandis animabus intrinsecus • ipsa commutatio exponenie : Oportet enim, inquit',
iniquitate propria, extrinsecus cumulabitur pmna. corruptibile hoc induere' incbrruplionem, et morlale
In his verbis phantasticis et oinni insanice delira- hoc induere immortalitatem (I Cor'. xv,"53); scilicet
mento plenis, prtetermissa simplicitate Tidei et con- ut hoc ipsum corpus quod 'nuiic a sarictis corrupf.-
fessionis apostolicee, qua omnis Ecclesia eredit. et bile et mortale gestatur, illa resurfectibnis' virlute
confitetur Dominum nbstrum Jesum Cbristum die fiat incorruplibile et immortale/ id est," incpfrup-
lertia a raortuis resurrexisse et ascendisse ad coe- tione et immoiTaliiate- indiiatur." Quse iricbrfiiplib
los, el sedere ad dexteram Patris, et inde venluruin sanctorura lanta aclalis erii, ut'hullo'jamdolore,
esse ad Judicandum vivos el mortuos, atque in ejus nullo labore, nulla mplestia",nulla ihdigentia' tangi
adventu fuluram carnis resurrectioneni, et donan- possit. Et ila per illam immortalitalem qu_eeis",dabi-
dam sanclis vitam eeternam : preetermissa, inquara, _lur, absorbebitur mois in'corporibus ebruni, ul non
ista simplicissima el-purissima confessione pietatis, solum ipsa raors ibi quodammodo delealnr, sed eliam
nusquam nominans Christi adventum ,de coelis, nus- causa mortis,id est peccaii sf!m_t/-ts,'ctijuspiiiictiorie
quani.commemorans.resurrec-ionem ex mortuis, ita mors ab initio faela est^ penitus conieratur. Qui uli-
omnia confundit et quihusdam adinventionibus ob- que pecca.ti stimulus in corporibus damnalorurii
-
scurare conalur; ut nec veritatem resurrectionis, jiunquain evactiabilur,. et ideo nunquam vere "a
*
245 "
; FLORI ,DIACOMLUGDUNENSIS 244
morte Iiben eruht. De hac ilaque felicissima imrau- A _ erit, ut eliam ccelo incolendo non amissa nalura,sed
talione justofuin subjungit Apbsiblus et;dicit: Cum~ niulala qualitate, coiiyenial. Proinde cum hoc cor-
dtitem moiiate Itoc induerii linmorialilalem; iunc fier ptis jam non animale, "sedfutura comrautatione
spi-
iermo qui sciipius est :' Absorpla est rnors' in viclo- rituale anima receperit angelis adeequata,
perfectum
t$a;ubi est, mors, vicioria lua? ubi est, mors, stimulus habebit natursesure modum,inobediens et iinperans,
liitiisf SiiinuliiSautem riiorlispeccalum est: Deo au- vivilicala el vivificans tam ineffabilifaciliiale, ulsit
lepi gralias, qui {iedii iiobis vicloriam per Dbminutn ei glorice quod sarcinse fuil. ]
~ fiosWuniJeiurn ChiHslum (Ibid. y 'J&-57)".Non ergo Siibjiuigil fs.ie et dicjt: In eoque natwarum intra
pfMs resufgentcofpofa jusiorura, et poslea,, sicut se mirabile perfici gdudium, malarttm vero voluntalum
isiedicil, in" eleriiieiito igrieo, veliit in conflalorio, ineffabile lormenlum; id esl, utjuxla ejus sensura
ihiriiulabuntur : sedin ipso momenloel iciu oculiin loquamur, naturarum ibi taritummodo mirabile pei*-
qub resurgent divina virlule immutata, incorruptio- ficiaiur gaudium, qure secunduni isttim ininime pec-
nis et iriiiribiiali.alis gloria vesiieniur. caverunt. Ut hoc sit gaudium naluraruni, quod na-
De im.mutalioiie auteni i.niquorum.et seteruis sup- lura terreni corporis, sicut isle pulat, iii iinpiis
pliciis dainnatorum, quorum isle corporei, noyo el transiliira eslin aeream qualilaiem, in sanciis vero
inaiidito genere erroris,_eommulaiida dici.tin aereani,'B adhuc in excelsiorem gloriam, id est in selheream
qualitalem, nihil omnino Apostolus locjuitur : el ideo qualitatem; malarum vero volunlalum, quas solas
etiam nps laleiii pbanlasiam contemnere potius quam dicit peccasse, tunc futurum ineffabile tormentum,
audire debemus, ne simus vrurienles auribus, et a cum ex ipsa sua niala conscientia torquebuniur. Sed
verilate g.udilumgveiienles, ad fgbulas ctulemconver- hoc totuni quam vanum el falsum sil, jam satis est
lentes. Qupmodo.eniin Juxta jpsum ti*aiisibiinl in. demoiistraluin.
aeream qualiiatem? Nanisi de lerrenis aerca fienl, 3. Addil post islael dicil: Ei iia impioruin om-
:ion eril vera resurreeiio, quia non eadem corpora nittin, angelorumIwmhtutnque,corpora suppliciaignis
resurgentquseper.mortem cecidertint; illa enini ler- mlerni perpessura, ul inlegrilaie illonim subslanlim
restria erant, ista aerea erunl: si autem ipsa natui-a nutlo modoperilura, eorum pulchriiudine nullo moclo
terrenoruni corporum peiTnariebit,et lamen qualila-. defulura, eorum nalurali incotumilate permansura,
lem aeris accipiet, ut videUcet ipsius aeris et vento- omnibus deinde naturm bonis cul universilalis orna-
rum subtilitate iiniiiuletur^hanciiovitatem fides Ec- menlum mirabili ordine fulsuris : excepla bealiludine
clesieenon recipit, quia, sicut jani dictum est, deim- qua privabuntur. Mirandum est niniis in his verbis
mutalione impipfum nihil Apostolus dicit. Quod au- quomodo dicat: Omnium hnpiorum el angelorum, et
lem dicit corporq sanclorum immulanda in wlheream-C Iwminum corpora mterni ignis suppticium perpessura,
qualitalem, si istam imrautationem maiieute ipsorura quod superius tam aperle et multipliciter ubique
corporura natura futuram credit, ut scilicet ipsa cor- negavit. Quod utique in hoc loco aut iicte et dolose
pora qurc ceciderunt in morle, quse suscilata sunt in coufessus est et abominabilis est Deo qui de-fide ejus
resurreclioiie, glorificenlur ccelesti claritate, et de in corde tenet mendacium, et.in ore vult preeferre
obscuris lucida fiant suflicil nobis de bac eorum veritatem, sicut scriptum esl: Perdes omnes qui lo-
mira claiificalione illud lenere quod Dominus in eis quunlur mendacium : virum sanguinum , el dolosum
futurum dicit: Tunc jusli fulgebuni sicutsol in regno abominalur Dominus (Psal. v, 7, 8). Aut si vere ipsa
Palris eortttn (Malth. xm, 45). Si auiern ila dicit rei verilate et timore offensionisEcclesiccsuperatus,
eadem corpora in seihercara qualitatem inimutanda, ne omnino infidelis Judicarelur, hoe confessus est,
ul amittant nalurani suam ei -pro tcrrenis ecelestia _vacua est omnino el cassa lalis confessio, qtiam su-
fi.ant, manifeste veritati resurreclionis contradicit, perius lauta et lam mulliplex preecessil negatib.
et ideo nullateiius audiendus est. Quicunque autem Nobis aulem noii licet in rebus ad fidera Dei perli-
desideral simpliciler et pure ac.vere de sanciofura nentibus aliud modo, aliud postea dicere : sed quoii
resurreclioue et spiritualitim corpbruni nattira sen-1 • semel ex ipso ore Dominiet apostolorura ejus accepit
tire, audialetteiieat fideliter quod beatus Augusli- Ecclesia, credendum et confitendura; ita inviolabili
' iiui, dehis sincerissime
docet, dicens: [Egestas cdendi et immulabili veritate retinere, utfiatin nobis veris-
ac bibendi lalibus cbrporibus auferelur, unde et spi- sime quod Dominus preeeepil, dicehs : Sit autem
fitualia erurit, uon quia corpora esse desistent, sed sermovester, est,est: non, non (Mdlth. v, 37); vide-
quia spiritu vivifieanie subsistent. Nam sicui ista licet ut iminbbili veriiate et veiitas nosira confes-
queehabenl animam viv.enteih, nohdum spirilum visione coiifirmetur, et falsilas nostra confessione
vificantem, ariimalia'dicunlur corpora, nec tamen respualur.
anima. sunt, sed corpofti, ila illa spiritalia vocantur Et lanien iste quain fideliter de aeterni ignls sup-
corpora. Absil lamen ut spiritiis ea credamus futura, pliciis credat, 1in sequeniibusmanifesle aperil:post-
sed corpofa carhis habitura substanliam, sed nullam quam enim dixit, iia tmpiorum angelorum hoihtnum-
tetrditaleni corruplioriemque carnalem spiritu vivifi- que corpora supplicia igitis mlerni petpessuta ut
canle psissura. Tunc Jam non lerrenus, sed coelestis intelligere [possimus] mbdtim quo id credit esse
homo erit : non quia corpus , quod de terra faclum futurum, subjunxitslatini: Quodhocilafiel,ut inie-
csi/, non ipsunterit; sed (juia dono coeleslijam lale grilas subsianlimeorum, idest angelorumet hominuift
m LIRER ADVERSUS-JOANNEM SCOTUI.I. 246
malignorum iiulio modo sil perilura, ut pulchriludo"A cum diabolo, nequein beatitudine cum Deo. Et om-
eis nullomodo sil defutura;ut naiuralis incolumitas , nino cerlissime tcnet neinineni esse posse post illud
sil in ipsispermansura. Ecce queeboha eis tribuil in' liriiversale judicium, nisi aut in bealitudine selerna,
suppliciis ignis aeterni, videlicet integrilaleni -riatii-- aut e conlrario in Iriiseria sempitefha". Qui enim se-
rae, pulchriludinem, incolumitatem : nt Integrilatehi mel fuerinl .in illo judicio vfelin pcenam missi, vel
riaturce suee habeanf, quia" loiaeqrum natura in in "vileeeelernee gaudiuni ihtromissi, hunquam ulte-
anima et corpore perpeluo pefmanebit : piilchrilii- rius alibi vel aliter esse polerunt. Sicut Doniinus '
dinem vero ubi aut quomodo habere possint, fideiis eertissime oslendil de utraque parte, id esl et dani-
qu.sque~considerei, pulchritudo naraque aut animee iialbi'um , qui erunl a sinislris ,'et bealoruni, qui
estaut coiporis: Quis aulem fidelium credatullani erunt a dexlris, irrevocabilem senlenliam proferens,
ibi essepbsse pulchriiudinerii ahimarum, ubi efir cum dipit: Tunc ibunt hi iri supplicium wlernum,
amissio bntniuin virtulum "et foedilas omnium vitio- justi aulem in vilahi celernam (Mallh. xxv, 46). Si
rum? aniraa enim aut virtule pulchra esl, autvitib enim criifinis aliquando illi poeriseselefnae,eril eliam
deforniis. Quce aulem ibi esse poteril pulchritudo aliquando (quodabsit) finis vitte ceternce. Si aulein
cofpofum, nbi reiefho horrore tfistitiee, et cetPrria vila cetenia nullum'- bmnino habebft finem, procul
jgriis exustione, selerna vermium laceratione offusca- B dubio el poena illa, id esl supplieium celerniim, riiil-
bilur et lenebrabilur? Qnse eliam in damnaLls-illis lura unquani habere finem.polerit. Nbn ergo crunt
angelis et liominibus, sicut isle dicit, polerit esse aliqui, ut Iste delirat, ita in'hjedip posili.ut nec beati
naturalis incolumitas, cum halura ad hoc eis integra sintnee miseri, et lameriexlra domum Palris aliquam
tantiimmodo servelur, et nunqiiam a sua natufali requiem habituri. Doniinus eijihiihanifeste dicii: In
compage solvatur, ut plenius tbla sine fine crucietur. domb Palris mei multm sunl mansiones (Joan. xiv, 2),
Sed.iste npn contentus tanta iueplia el absurditate oslendens extra domum Patris sui, id est extra sp-"
depravati seiisus sui, addil in fine aperiissimum bse- cictalem sanctorum angelorum et homiiiura eleclo-
relicse impielatis errorero, ut quod corde geslabat ad rum, quam ipse in seternum inhabital, nullum esse
irapugnalioiiemveritalisei subversionem audieiiliiini, locum, nuilam mansioneni quielis. Quia oinnis illa
etiairi ore evomeret. multitudo el lnulliplicitas mansionum non est, nisi
Addit namque statim de eisdem dtemonum et ho- in domo patefna, ubi sicut in unb coelostella ab
ininum damnatorum naluris, quod -feinde(id esl post stella differt in claritale, sic in uria eademqtta
illa le.errif ignis supplicia) omnibus nalurm bonis mi- doino erit diversitas niansiontim pro divcrsllate mc-
rabili otdine refulgebunt: id est ul et in anima sint ritorum.
prrediti el iUustrati naturalibus bonis memorire, in- " Posl bsec addit Iste, et dicil : Superioris ignis cor-
telligenliseêi,-liberce voluntafis; ct in corpore cla- porei cttiii inferiorisâeiis corporibus quaUlcile collu-
reant",alqueprsepblleaiil,et quinquenaluralium seii- clanle, nalurali vi servala, infelicium dtiimarum in-
suum vivacitate et formee perfectre pulchritudine. lenlio de corporibus suis wtetnas paliaiut wrumnas.
Dieitque eos proplerea exemplos suppliciis, et exor- Ecce quomodo crodit, si lamen credit, supplicia ignis
nalos bmnes oninibus ualuralibus bonis, ut tanta selerni exercenda':" videlicet quotl igriisille, qui est
pulchritiidine refulgentes proficiant ad universilalis bujusmodi siiperius.elemenlum, corpoi'a deemonum,
orriatum : videlicet-ulintercaeterasniundi creaturas quce putal esse aerea, et corpbfei horijjiium impio-
terfestres sive coelestes, etiam ipsi permarientes sint rura, qute supefius dixil transltui'a in aereani quali-
in ornamento muridi qui fueranf in damnatione stip- tatein, nunc aulem apefle dicit aerea sicut et ipso-
plicii. Et poslbaecriefextolo-videretur venire coritfa rum daeinonum, durii utfiusque eleinenli natura, id
Ecclesicefidem et evangelicara atque apostolicanfve- -est et igriis, quem pulal esse ignem .eternum in sup-
rilatem, subjunxit dicens, excepta beatitkdirie, qita pliciis darimatorum, etaeris, quenr cfedit esse in
privabunlur, id est quod sic fulgebunt branibus natu- corporibus dremorium et hominuin perditorum, in
ralibusbonis deemones et hominessuppliciis exuli, illo damnalionis ergastulo iriter se colluctantur atque-
ut excepta beaiiiudirie visionisTM, qiiee eis sola dtv ^ compugnant, efficiat infelicibus anihiabus et homi-
negabitur, nihil boni eis deesse videalur. Ecce quid' niiiri, et d-emonum de corporibus suisaeris seternas
auder seritire, quid audel dicere,"quidaudel etiam :poeriarum eerumnas': quia scilicet etiain in illoca-
scriberehomo qui yiilt videri Chfisilarius, ei hihil . miho igriis seterni halufaleniviinservabiint hcec duo
aliud laibdrat nisi ut thi*isiiaii_everiia.i adversetuf, eleihenta ignis et apris",ht sicut in hoc muhdo'ardore
el haeieiicofuiridbgiriaiaVqujbus ipse iiifeliciter con- ighis superfbris' pei calorem solis is"te'ker, quf est
Junclus est, et sincefitati Ecclesiae intfomittaf. Nam - inferior, ita vciporaiur et fefvet, ut siio.vapbre atque
Ecclesia Chrisli utriimque^riegaf, ulrunique detesta- fefvore cbrpor_iribslra'gi'avilei*afficiat;.iia in illo,
lur, quia ntriinique esl licer.eticuiii"et oiiniimbdis itt dictum est, caniino ignis supplicii serapitefni',
contrarium veritati, id est eTliijeratioueiiideerabrium duni igriis naturali vi inilammatcorporsi aerea dse-
atque hbminum ex illis siippiiciis"sempiterriis, et monum cttquelibiriinura, ex ipso fervoreatque ardore
aiiqttem niedium locuraesse iibi itasirit ipsi dtemb- cofpbrurii stiorum, animse quse in eis sunt., sentiarit
nes et libmines in requie et bbripruni bmniuni cbpia •et patiantur _eiern_is afllictionis Eerumnas. 'Dicat
eteljuritale, ut nec iri^damriatiohe .isniV seteriii sint nuncipsei quibbcsehlitet'scribit, qubmbtloiiilfeli—
247 •
I . FLORI DIACONILUGDUNENSIS , ! 248
ces animse utriusque creaturse angelicse e.Liiuraanee A . serpens Evamseduxit astulia sua, ita corriimpanturjeti-
aliquando illis supplieiis erunt ereplee, et omnibus sus vestri,el excidanl a simpliciiate, qum est inChristo
naturee bbnis, sicutipse dicit, refulsurce, sipcr vim (II Cor. xi, 23). Unde et alibi admonel dicens: Ineplas
illius ignis corporibus suis aereis atrpciter inflam-, gutem et aniles fabulas devita (I Tim. iv, 7). Et-ite-
maiis aelernas patientur seruronas? Si enim libera- riim : -Profana aulem et irianiioquia devita : multum
buntur illis.suppliciis, carebuni utique eerumnis; si; enim proficiunt ad impielaiem, et sermo eorum ut can-
autem in sempiternis erunt certimnis, nunquam libe- cer setpit (11 Tim. n, 17). Unde et beatus Petrus
rationem merebuntur. aposlolus eadem pietale, eadem solliciludine fideles
Sed exponens isle adbuc modum qualiler illud admonet, dicens : Vos igilur, fralres, prmscientes
tam ficttiin etlanlo labore concinnatum futîrum pu- custodile vosmelipsos, ne, insipienlium errore tra-
tet esse supplicium, adjungit et dicit: Ita videlicelut ducti, excidalis a propria firmitale. Crescilevero iu\
idem ipse ignis omnibus corporibus fiat gloria, quo 'gralia et cognilione Domini nostri Jesu Christi et Sal-
damnandis animabus inlrinsecus iniquitaie propria, vaiorU (II Pet. m, 17, 18). _
exlrinsecus cumutabitur pmna. In quibus verbis hoc Nou nobis efflcianlur isla velut jocosa et ludo si-
videlur' ' asserefe quod idem ipse ignis seternus et milia, quiael ludum Ismaelis cum Isaac perseeutio-i
. .
, mirinsecus ' .i . . . B nem vicat
-.' ini- 1
animabus ex conscientia sua propna Apostolus. Et ideo ubicuiique talia agno-
quitate damnatis, el exlerius earum corpora inflam-; scimus, zelo fidei eontra beec excilari debemus: illo
mando et feryefaciendo accuraulei poenam, ut scilicei nos informanle et adjuvante qui in psalmo dicit:
noii solum inlerius lorqueantur conscientia, sed Zelus domus tuw comedit me (Psat. LXVUJ,10); qui
etiam exlerius affliganlur poena ignita : et tamen eo- etiani flagello de funiculis facto, violatores domus.
rum corporibus aeris ideni ignis quamdam gloriam, Dei cum suis mercibus ejecit, eo quod eamdem do-
conferat. Pulamus quia sicut iste ignis qui lucet in mum paternam fecerint speluncam latronum (Joan.
sideribus, obscuram et caliginosamhujus aeris natu- ii, 15). Vere enim domum Domini, quw est Ecclesia
r_am sua infusione illuminat, suo fulgore lucidam Dei vivi, columna et firmamenlum verilalis (I Tim.
reddit, qui est ulique naluraliter lenebrosus, nisi m, 1S) in speluncam laironura vertunt, el vere latro-
aut in die radiis solis aut in nocte radiis lunaeet _nes suiit, qui sub prtetextu Christiani nominis velut
sideteumillustrelur : ita iste existimatilla aerea dce- in Ecclesia conslituli, infideliiatem suam occultare .
monum el hominura corpora eeterni illlus ignis ful- eonaniur, et insidiosis eliam ac maliliosis disputa-
gore illuslranda el clarificanda, slcut etiam nigredo tionibus vitse fideliuin insidiantur. El quia iste, cujus
ferri calore fornaeis iri lucidam vertilur qualita.ent. verbis, auxilianle Domlno, utcunque respondimus,
- Quomodo ergo superius dixit: Angelorum hominum- C in philosophicis regulis et
syllogislicis argumentatio-
que corpora aerea supplicia ignis mierni perpessura? nibus glorialur, audiaraus, in fine fideliier et obe--
Si enim supplicium eis erit illeignis aeternus, non dienter beaiisslmum Curis.i antislitem et confesso-
erit utique gloria; si autem gloria eis fuerit, non rem Hilaiium, ita isliusinodi.bomines redarguenlem
erit poena. atque dicentein : [ Opoftuerat homines religiosam
Abigeutes ilaque et procul repellenles hujusmodi divinarum reruni scienliam prteferenles, ubi evan-
lortuosas et vipei'eas ambages, el anfractusi laboiio- gelicceatque apostolicse pi'sedicalionis vei-itas pfsefe-
sissimos ac perniciosos, leneamus fidei simplicita- rebat, callide philosopbise lortuosas qusestiones ab-
tem: vera damnalorum hominum corpora, id est Jicere, et sectari polius fidem, qusein Deo est: quia
terrena, credenles, et in pis vera et teterna supplieia, sensum infirmumfacile fidei suceprsesidio sophisina
qui in illafuerhil damnationepassuros : quia verissi- syllogislicse interrogaiionis exuerei, cum captiosa-
mus est sermo Veritalis quse in Evangelio dicit: Quia propositio responsionem simplicem, Isibique secun- '
veniet hora quando omnes qui in monumenlis sunl dum interrogatiorieiri rerum obsecundanlem, a'd ulti-
audieni vocem Filii Dei: et procedenl qui bona fece- niumjam sensus sui interrogatione spoliaret : ut
runt in.resurrectionem vitm; qui vero mala egerunt, quod professione amisissel, i_djam conscientia non
tn resurrectionem judicii (Jo_ait.v, 28, 29). Adillam ^-lenerel]. llem idem gloriosus.confessor cura verba
namque vocem Filii Dei onines qui in moriumentis Apostoli exponerel dicentis : Videle ne quis vos spo-
sunt procedent: quia eaderii corpora quee in monu- liet per phildsgphiam et inanem fallaciam, secunduni.
nientis erant poslla recipient, et in eisdem resur-' tradilionem Itominum, secundum elemenla mundi, ei
gent, in eisdem habituri vel resurrectionem vilre, non secundum Christum. [Cavendum, inquiL,adver-
vel resurreclionem Judicii; ul aul in ipsis possideanl siis philosophiam est, el humanarum traditionum
vitaih -Kternam, aut in ipsis morlem palianLUreeief- non tam evitanda sunt studia quani refulanda. Ne-
"
nam. Bonum esl-riobis, el onininb saluii riostrceante que enim liis ita concedendum est ^quasi vincanl
bmnia hecessarium, ut in fidei veriialeel simplici- polius quam fallaiit.Quia nos Christum Dei virtutem
iate fundali, timeamus et, Domino auxilianle, cavea- et Dei sapientiam prmdicantes sequum est bumanas
mus illud malum quod Apbstolus.Ecclesice Christo doclrinas rion tam defugere quam refellere, et sira-
desporisaleeel casta fidei virginitate preedilsetiraere' plieiores neab, his spolienlur ef obstruere et in-
se denuntial, dicens : Despondienim vostini viro vir- struere. Nani cuni possil omnia, el ea ipsa omnia
ginerii casiam exhibere Christo. Timeo autem ne sicut Deus possit sapienler, et nec virfuti ejus ralio nec
249 CARMINAVARlA. . 250
ralioni virtus obsistat, oporlel eos qui Christum A exsecratis el oninibus mendacibus, pars illorttm. efit
et est mors se-
preedicant-iiundo, in feligiosismundi imperfectisque in Stagno ardenii igite sulphure , quod
doclrinis per seienliam sapientis omnipoteiitire con- cunda (Apoc.xxi, 7, 8). Et iterum : Et porlw ejus non ~
" claudeniur per dieiri: noxenim nori eril illi. El affe-
traire]. Hcecbealus Hilarius.'
Quanta aulem poena et damnationon solum aueto- rent gloriam el honorem gentium in illam. Nec inlra-
res, sed etiam fauiores mendacii maneai; et quanta bit in earii aliqnid coinquinatum et faciens abomina-\
vets. 25-
pietalisjntentione a lalibus recedendnmsil,'ul urius- lionemin suiiguineAcjniet mendacium (lbid.,
slolas suas ul sit
quisque fidelium ablutus' et hiundus fidei puritale 27). Et ilerum : Beati quiHavant '
merealur habere consorlium inligno vitse, audiamus eotum in ligno vitm,-el pei portas inlrenl in
• poleslus
ipsum Dominnm rioslrnm, tam lerribiliter quam dul- civitalem. Foris canes, el venefici; et hnpudici, et ho-
'
ciler in Apocalypsi comniinantem pariier etpolli- micidw, et idolis servienles,et omnis qui amal el facit
eentein : Qtti viceritpossidebit hmc,el'ero itti Deus, ntendaciutn. Ego Jesusmisi arigelum meum feslificari
el ille eril mihi fititis. Timidis auleiri et incredulisj et vobis hwcin Ecclesiis (Apoc.xxu, 14-16).
FLORI DIACONI
CARMINA VAMA
. . (Ex.AnaleclisMabill.et ThesauroMarlen.)
I. B Nemo nielum defert, sacris reverentia nulla est.

& OUERELA. DE DIVJSJONE IMrE_.IIPOSTMORTEH' Coniinuis prcedisplebes miseranda laborat:
LUDOVICI PH. -- Nobilitas discors in mutua ftinera scevit.
'
Montes el coUes, silvcequeet flumina, fontes, Sanguine terra madet, fervcscunt cuncta rapinis,.
Prserupteequernpes, pariter vallesque profundce, Et rabics scelerum rupiis disciirrit habenis.
Prancorum lugete genus : quod mtinere Christi Flagrat adulterium, perjuria nulla timenliir.
Imperio celsum, jacet ecce in pulvere mersunii <=. Funditiirinnocuus nullo jam vindice sanguis :
Hune elementa sibi sumant coiripuncta dblorem, Jam regum legumque metus mortalia liqttit.
Terrarum tractus, maris aequo-a, sidera cceli, Tartareum clausis oculis jamque-ilur ad ignem.
Yentorum flatus, pluviarum denique gtitlce : Quisdigne expediat moiiachoruin septa revulsa,
"Etdoieanlhomines liominum qriia corda rigescunt. Sacratas Domini famiilas laicale subisse
Omnia concrepitanl divinis cincla flagellis, Infami ditione jugum; rectoribus ipsis
Omnia vastanlur horrendce cladis eruninis : Ecclcsicearmorura imposilumccedisquepericlum?
Onine bonuin pacis odiis laniatur acerbis : Prsesulibus piebes vidticc, doctore calliedrce
'
Omne decus regni furiis fuscatur iniquis.- Pltiribus"et plures jacuerunt ftindims annis.
Ecclesia. dejeclus honos jacet ecce septillus. C Principis hoc lerror misera tunc claclecoegit
Jura sacerdolum penitus eversa ruerunt. Nunc ad lale malum quosdam atra stiperbia ducit.
'
Divinrejam legis amor terrorque recessit, Tristis adliuc veteri tabescitvulnere Narbo :
Et scitaJani canonum cunclbrum calce terunitir. " Tristia Rheriiorum pariter quoque mcenia
' lngeiil,
Yexantur claree assiduis conflictibus ui*bes, Egregios doclosque yiros miseranda faligant
BasiliceeChristi prisco spolianiur lionore : Exsilia; improbiias scevosedem obtinet auro.
Martyribus jam nullus -honos : altaribus ipsis - Floruit egregium claro diademale regnum :
a Iri his Flori" yersibus primum locum obtinerit c Alias, versum
''
carmina'duo quse V. C. Adrianus Vaiesius, historio- Qnid funesli tum acciderit civilati Narbonensi,
graphus regius, ex vetuslo. codice Pelaviano manu silent Annales nostri. Exislimem' idem illi accidisse
propriadescripla, cum notulis suis mihi pro sua .quod.Rbemensi,eo.qubd Baribolomseuscontra Ludo-
liberaliiate concessit. vicum Aiigusttim parlibus Lolharii faveret, ob idque
h Primum agit de variis cladibus quee ex divisione eum sede sua dejeclum fuisse : exquo diuiina ifiius
imperii, post niortem LtidoviciPii, Galliis obvene- ecclesiccsecuta -sit orbatio usque ad Berarii ordina-
runl. Carmeu istud in codice Petaviano inscribitur lioriem. . ,
in hunc .moduiii : Volo-bbnm tnemorim Mannonis e Id esl Ecclesicc Rhernensi conligit posl deposi-
liber ad seputcrum sancli Augeiidi oblatus. Fuit ergo D ium Ebbonerii,vacanle sede per annos decem, riempe
liber isle nionasterii sancii Augeridi, - seu Eugendi, usque adannum 844, qub Hincmarus vivenii eliam
in Jurensibus, locis, quod.modo S.: Claudii dicitur.; lum ' Ebboni suifecliisesl. -
el quidem oblalus a Mannone, ejusdem cocnobiiprse- Nempe Hilduinum seniorem, Walam abbaiem,
posiiOjcujus rogaiuAdo.Vieiinensis archiepiscopus BaiTiardura Vieiinensera, Aiigobard».mLugdiiiieiisnni
_ecclesiani Veliieiiseui eidem abbaticc confirmavit pontifices, el alios, qui in .varia exsilia deporliili
anrio'870,'ut'patei ex litieris edilis in Spicilegii sunl.
torao XII. pag. 155.
. 25! FLORI DIACOM LUGDUNENSIS 252
Princeps unus eral, populus quoque subdilus unus.. A Ac stelias radiare polo' riiiro omine fecit.
Lex simul et judex lolas ornayerat urbes, Quod monstrum scimus bellum ferale seculum,
Pax cives ienuit, yirlus exlerruit hosles, Quo se Christicolse ferro peliere nefando,
Alma sacerdotum certalim cura vigebat Et consanguineus rupit pia foedera mucro:
Conciliis erebris, populis pia jura ministrans,. Atque ferae, volucvesque simul pia membraJ vora-
Hinc sacris' cleris, liinc plebibus eximiisque 1 Cum diri eoelo totiens arsere eometse, [runt:
Prineipibus lale resonabal sermo Salutis. Humano cladem generi excidiumque minanles,
Discebant juvenes divina vohiminajiassim. Inler quos iinus flammaiiti crine coruscus
Littereas artes puerorum corda bibebant. Mense fere io.to truculento lamine fulsit.
Crimina letra vigil crebro censura fugabat: Quem regionuni atrox vastaiio, motio regum,
Hos.limor, hosct amor ad foederajustavbcabat. Et rabies belli, et regni scissura secula, •'
-Quin eliam.exlernas lideL conjungere gentes Conlinuis miserumqualiunt lerroribusorbem,
Cura erat, el domitis imponere frena salutis. Quis finis, quaeve ira Dei mala tanlaj sequalur?
Hihc pagaiia malnis juga reliigionis inibat: Quaejani vix aliquls pavitanli corde volulat,
0 Hinc baeresis surgens, pedibus subslrala gemebal. Jix recojit, yix inde dolens
suspiria fundit.
Claruil binc nimium tolo gens Franeiea nunid5 :'" __ \ftiiaudeltur fessisajva inter vulnera regni:
Famaque virtutum flnes penelravit ad imos. Et pacem vocitanl, nulla est ubi gralia pacis.
Legatos biuc inde suos procul estera regna, Stal paries subitam minitans validamque ruinam,
Barbara, Gneca, simul Laliumjuisere tribihial. '_ , iJam (fujl.ufainclinuSj^sclsjuris undiquej plenus.
Huic elenim cessil etiam gens Romula genli, c Illiniturque luto fluido, citiusque casuro.
Regnorumque simul maier Roma inclila cessit.- - Mistura hie palese nulla est, membra omnia nutant.
llujus ibi princeps regni diademata sumpsit Jam vatis sancti-meluendum cernimus Amos
• Munere
aposlolico, Christi munimine frelus. Compleri in nobisdeflendoexordineTisum. ~
0 fortuiiatum, nossel sua si bona, regnum, Jam Dominus murum linquit, deponere trullam
Cujus Roma arx cst, et cfleiiclaviger auclor, Jam parai, et nullain iratus yuliferre litaram; '
Tutor et reternus ccelorum in SGeciilareclpr, Jamque eliam uncinum pbniorum conspicit ille, -
Qui lerrestre valet in ccelum lollere regnum Quo totaevulsisnudelurfructibus arbor.
Al nune tantus apex tanto de culmine Iapsus Jam remanet quercus foliorum tegmine nuda:
Florea ceu quondam capiti dejecta corona, Jam Doinini egregius flavet sirie fbiitibus liortus.
Quam varius texil redolenli gramine fulgor, Q En sitis alque|fames,"cecinit quam praesclusidem,
Cunctorum loritur pedibus : diademale nudus Judicio Domini leifis iiiimissa perurget.
Perdidit imperii pariler nomenque decusque, Coelestis-verbi'desuiit jam pabula et imbres.
Et regnum unitum concidit sorte iriformi. Hoc Oriens Boreasque malum"|'hoc roaria undique,
Induperator ibi prorsus jam nemo putatur. [clamant.
Pro rege est regulus, prp regno fragmina regni. Yocem evangelicam diyino ex ore lonanlem.
Consiliis crebris quserunlur furla nocendi: Quis non jam yideal doleatque instare piorum ?
Conventu assiduo popnlantur jura salulis. Filius en hominis veniens ex arce polorum,
Cassatur generale bonum, sua,quisque tuetur. f- Invenietne, pulas, fidei yesiigia terris ?
Omnia sunt curae : Deus est oblivip solus. Cordibus humanis lalebrosa foramina vulpes
Paslores Domini soliti concurrere in unum; Immundeeet coel.Lnidosfecere yolucres.
Dissidio rerum, synodalia nulla frequenlant. Fraus haec atque lumor 4iri iate obtinet hoslis ;
Concio jam populi nulla es.t, jus omne recessit. Nec locus est Chrislpj gup vel capyt ille reclinel
Fruslra buc legalus, aula esl ubi nulla, recurral. Haeeinter gemat ej.Mat grex ille piisillus,
Quid faciant populi, quos ingens alluil Hister, 1
n'Cui Paler seterni conservaj. gaudia regni, _
. Quos Rhenus Rhoilanusque rigant, Ligerisve, Pa-
Deducalque oculis lacrynias noctuque dieque,
Quosomnes dudum tenuit concordia nexos, [dusve? Ac precibus yitse.pulsans ail limina perstet»
Foedere nunc ruplo divortia mcesla faligant.
JExposcat veros inhianti pectore panes
Saeperaalum hoc nobis coelcstia signa canebani, Tres, evangelici memoral quospagina verbi.
Cum lotiens^gnitaracies. ceulucejpavendae, t Vera fldes confessa Deum per ssecula trinum,'
Per medias noctis dirum fulsere lehebras, His fruitur dapjbus, his fidiim pascit amicum.
Parlibus et variis micuerunl igne sinislro. Noiilapidem sumet, sipanempostulelunquam-2
Cum medianle die populis jejunia festa Kec pro pisce caput virosi sentinet hydri:
Devotasque preces per tempia agilantibus alma; i\'ee pro pyo fallax illudet scorpius olli,
Sol nilidum tristi lexit ferrugine vultum, Fronte velutmitis, sed eaudoevulnere saevus.
a Sic Prudentius in prafatione ad Cathemerinon ^ c Hec ex imitalionc Ezechielis in cap. xni, vers.
Pugnet contra haiKses. llulta alia peccal Florus in 12 etseq. Quod subditur de Amosi prophetia. peli-
poetarum leges : at indulgendum illi ailali. turex<jap. ÎII. versr l et2. •
b Rempe annis 837 etsequenli 840 et 842.
" CARMINAVARiA. 2!>4
255
Nam pius illePaler, qui fons boniiatis habeiur, A Cornipeta in Dominiim turgida colla vibras.
Ut sol sponte micat, ceu fons uSierrime manat, " "Dum phrenesis furiale malum tua viscera ferro
Ulque ultro placidus rorat de nubibus imber :. Te proprio expelere cpgit, et ipse nescis.
Sic bona cuncla suis prono donat numine natis, . Justius invidia nihil est, quse prplinusipsum
Qui tamen hunc vera fldei pietate requirunl:. Auctorem rodil, excruciatque animum, ,
Qui quou spe siliunt, purb aropleclunltir amore : Ecclesia3reverendus honps.a tempore prisco* -
- Principibus summis proesulibusque piis, . .
ftui bona sive maia fluilantis tcmnere mundi,
Norunt-,instantique Deum virlute sequunlur. Cufricula annorum florens, per plurima fulsit,
0 Domine omnipolens, da nobis riienle videre Sub pielate patruni pignora chara fovens:
, Tot mala, tot clades; et tot Iacryihanda pericla Et gallinapios pennarumtegmine fetus
tJ Da geniere, et toto fac nos ea corde dolere, Mystica mundanis lexit ab insidiis»
Assiduisque luum precibus deposcece numen. . Agnoscis, ni fallor, enirn quaa nomihe lali -
• '
Qui regis Israel, cui non dormiat in oevum - Yoce evangelica sancla notetur avis. ,
Omnia conspieiens oculus : qui lege perenui , Illa dolenter.avis etiam nunc garrula clamat,.
Erigis elisos, elidis cl ipse siiperbos, . . . Et nostro gemitus promit ab ore pios. .- ;
Supplicibus veniam, tumidis properantlo ruinam. - - T>Teque prius quam calce secet, quam-.verberet alis","
Tu nos, sanetePaler, hic verbcre caedepalcrno : - Quamque oculis spoliel, sic pietale vocat.~ _.
Tu virga baculoque tuo nos corripe, firina: - - 0 fili Moduine, tibi (nam pignus el ipse .
Onme malumnuindi fiat purgatio nostri.. . - Es nostrum, nostro folus et in gremio)
Qui te semper amant, omni diserimine crcsrant, Quid rogo commerui, tanto quod tempore luta,,
Qualinus erepii pelagi dc fluclibus alris, - Sedihus e placidis pignora noslra'fugas ? ."'
' Quid mihi trislitias cumulas? quid gaudia truncas?
Tcqueûbernante jam porlum pacis adepti,-
Carpamus duleem trisli desemine frugem, .. Curgaudere mea me sobolehaud paleris?
Perpeluaque.Uios recinamus laude triumphos. Mepietas, meprisca fides munimine forli
• Cinxeral, eicertis.sepseral auxiliis. , .-'
Quique etiam accipitres fuerant milvique rapaces,'
a AD MODUINUM AUGUSTODUKENSEM EPISCOPUM. Ac soliti natos dilaniare meos; - .
• In placidas versi subita pietate columbas,
De-injusla vexationeEcclesim Lugdiinensis. Cursu avido nostros expetiere sinus : - .
Egregio, Moduine, viro tibi mitlo salutem, Depositoque truGi ingenio seu nomine torvo,
Exiguus magno, viiis et eximio. v Nomine et ingenio complacuere meo.
Stim modicus, sed magnaloquar : quia maximus ille - Hospitiis hsesere meis, mea parva secuti
Cujus res parvo earniine nunc agitur. [est, Pabula, et innocuis viyere deliciis.
Res divina libi caulabituf: arrige, quaeso, Rostra unguesque Xerosquis me vaslare solebantj
' Sollicitas ' •
aures, el pia corda adhibe." Vertereinnoslrum dulciter obsequium.
Eslo mcmor, quoniam duras qui praegravat aures, . Achersas volucres virlute atque ore repellunt,
Ad Domini lcgem vola odiosa facit: Me vigili studio, me pietate foyent.
Et vacuas defcrl ad Chrisli altaria voces, Agnoscisne, rogo, venerandte xnigmala ninlris?
Panperis ad vocem viscera cruda gerens. .' El mea qnid signenl-myslica verba capis? •
Quiti, quaeso, saerosancta libl nutricula nostra, .An miserande mcam ncc vis cognoscere vocem,-
Aique eadem gcnitrix Ecelesia ha;c roeruit? Displicet alque oculis hispida forma tuis?
Ul furiale odium ferali pectore versans, Te gemitus riosler peperit, teparvulus oilimi •
. Moliri lianc contra lalia non metuas.- Nidulus excepil, te calor liic aluit;
Discindis leges, canonum sacra jura revellis, In lucemqjue trahenSj tenebrosa ergastula rupil:
Dum materna modo viscera proh! subigis, ' Atquededityita,Iuce, salutefrui.,
Nee metuis demens calces iilidere Christo, - Hscre igitur raatri, dulces ne desere fralres :
De cujus stimulo lefga cruenta geris. Horum solus amor est libi certa sahis.
Terga eruenla geris, nec sulcum corrigis; et bos Cur hancpersequeris, ctir dtilcia pignora carpis?-'
- <*Hoc alterum carmen scriptum est ad Modoinum Ubi niirarisubit quid jufis fuerit Modoino, Lugdu-
Auguslodunensem episcopum, qui nensis Ecclesi3e-suffragaiie'o, in Metropolim siiam.
Augusti montispastorIn arce potens Nimirum quia magna ejus erat aptid' Lutjovicum-
Pium auclorilas, facile ipsi fuit exsuiarite Agobardo
dicilur in alio Florl carmine, quod Petavianus co- archiepiscopo, in jura ipsius Ecclesise invadcfe.
dexilidem conliriebat (vide infra, col. 000). Hic est Certe quam bene audierit apud Ludovicum, argu-
Muatwimis episcopus, quem Walafridus Slrabus ver- mento est. Theodiilfl carnien proccilalum, ex"quo in- '
sibus iiidem celebravit; idemque cui Theodulfus teliigimus ModtiiriumTheodulfo pcrsuadere utoliimn
f episcopus isiscrihil lib. iv, earmen 6. Hic vefo seve- fuisseut crihiensibi ab iniperatbre iiiipbsilumagno-.
rius carpitur Moduinus,'quod nulriculam suam, id scerel fateretiirqne :,quod is innocens detrectavii.
est Lugdmiensem Ecclesiam, in cujus sinu adoJeve- Al clarius Moduiiii'auctorilaiem probat Walafridus-,
fat male' tractaret, illius Ecclesiae clericos irahens - ' '•' l
eum Gall.isevroretam appellans
&d saeeulare storum contra canouum pfoescripta.-
255 FLORI DIACONI LUGDUNENSIS .256
'
Non hiec rostra libi nostra figura detfit. | JA Infremuit mimdi Christo veniente poteslas,'
Tunde igitur telrum rostri damnabilis uncum : Gentilem utjplebem neclefetipse sibi.
Et fuge germana vivere carne ferox. Infremuit terrore gravi, Iegesque ferbces
Utere simplicibus nobiscum dulciter escis, Edidit, ac tolo terruit orbe pios.
El miti milem peclore qusere ciburn. Iri servis lamen ille suis virluie polenli,
Sunt pia jura diicum; pia-suntprascepla parentum : • Dum superat mundum, rnbora diranecat.
Quis ego ab inilio munior alque regor/ Ut niale quod vixil, moriatur; morlua porro
Quid tenebras luci, quid melli absinthia misces? i Impielas dulcem pfomat ab ore fidern : _
Isla libi -semper dissociata manent. Quodque olim rabido fremitu laniare parabat,
Ex quo conspicuus Chfisli per ssecula cultiis Hoc modo jam dulei praedicet oremelos :
Fulsit, et idolica fngit ab urbe lues :-. Jaraque haedusChrisli, qui tunc leo torvus abibat,
Nunquam prisca nieos vexarunl jura miriisiros, Peccator veniam postulet ipse sibi.
Pondere nec saeclires onerata sacra est. Sic mundana sibi subjecit culmina Christus,
Semper distinctus a duplex hic ordo cucurrit, Cuncta et in obsequium traxit ubique suum.
Judicibusque suis ulraque pars viguit. At tu si veterum nescis pia jura piorum,
Ordinibus sacris-reverentia debila cessit : B Desine quod nescis dilaniare bonum.
Plebeios rexil lex sua quemque viros. Etcape tranquillus, brevius quod pagina verbis'
Quid mihi nunc veterem tu vis subverlere sepem?- c Allera pacifico suggerit en sludio :
Quid milii maceriam diruis oppositain? Cumque serenato perlegeris omnia vultu,
Cur veteres flnes noslro convellere fundo Et ,quam non noras videris ipse viam; _:
. Niteris, el cunctispervia rurafacis? Sub Christi terrore tremens, pielate fideli
Audi veridico Satomenxruidpersonet ore, Corrige. quod pravum perspicis ipse tuum.
Et mucrone time te jugulare tuo. Nerape eliam si nulla usquam haecjura vetarent
Eversor sepis colubro mordenle peribit, Num gessisse decet talia jjontificem ?
Seque suo qui fert saxa labore premet. Rem bene tionslruetam lanto-sudore, tot annis
Te preme, le perime : nam me spoliare nequibis, . Subruere, etsceleri pandere sponteviam?"
Auxiliis fullain semper ubiqiie Dei. . - Dicere, nulluslhonos debetur (credite)sacris
Post evangelicos clypeos, post lela cbrusca Ordinibus : cunctos pulset ubique forum.
Oris apostolici, post pia jura Dei, . d Nam nisi coenobiummaler muliebre guhernans,
Me Constaniinus reverendo munit ab ore : Et sacer antistes, caeterapulvis erunt.
Me quoque h-Theodositis protegil ore pio. ^ Si pater es cleri, noli contemnere clerum :
Arcadio dulci perdulcis Honorius hserens Nec te sic ut eos erige deicias.
®Me dulci eloquio laudat, honorat, amat. Hsec quoniam non sanctus amor, sed furgidus atro
Quid yeterana loquar? noslro nuric ecce sub aevo . Fumilluum spirans ructat ab ore fufor :
Qua placidus princeps me pietate colil? Hsec si menteipia relegas, si pectore puro •
Pro me conciliis sudavit saepeverendis, Accipias, prodest potio sacra tibi.
Et valido pressit colla superba jngo. Est subamara quidem : sed si patiare, salubris,
Legibus anliquis edicta recenlia junxit, Insunt gallinse zelus amorque simul.
Et bona prisca novis auxit ubiqiie bonis : JEslimo, vir prudens, nullo leielle moveri,
i
Ne me per pelagus mundi, per tufbida saxa Cum videas Florum te sic amare luum.
Obrueret subilo nox fera nanfragio. Nam meliora pii sunt vulnera semper amoris,
Vere clara micanl sacri mysteria Christi, Subdola quaro ficlis oscula pressa labris.
Quse veterum signant gesta beala Patrum. Et bene non nolus, male si increbescere cunclis
Jam validum Samson, <lumvull peregrina subire Coeperis, infamis fabula semper eris.
Connubia, impeliit horrisono ore Ico.
D /nl 4 .
Quem, veluli lenerum friislalim carperethsedum,
Ille necans, dulces sumpsit ab. ore favos. - e HVMKUS INMATA.LE SAKCTORUM JOANNIS ETPADLI.
Sumpsit ab ore favos etdulcia.mella leonis, Joannis Paulique diem sol attulit orbi,
Qui fremuit pridem, dulciter ecce sapit. - Qui rubra martyrii serta cruore gerunt.
* Clericorum scilicet et laicorum, qui semper fo- ab his versibus : '. , .
r.um habuere diversum. Sub clericali ordine mona-
chi eliam anle illud iempus coniinebanlur. Solvn,Pater, profluasiiilarl de pectore grates, - .
Quodreseras Florolabra benigna tuo.
1>Quippe Ecclcsia Gallicana codice Theoilosiano
utebatur, et ejus libertas ac imniiinitas legibus im- "Verum tota hsec epistola eo tendit,_ut Moduinum
peratorum, olimsuorum, Romanorum ulehaiur. hortetur ad studium sacrarum lillerarum. ^ -
c Alteram hac de re epistolam sive carmen aliud a Verba sunt Modbini, quem Florus loquentem
Moduino scripserat Florus, forsan illud. ipsum quod inducit in hunc modum : « Praeter episeopos et ab- -
exstat in codice Pelaviano, qui nunc est Chrislinae balissas. cseleri omnes clerici el presbyleri laicum
serenissimae Stieciaj reginae. Habplur quidem aliud forum agnoscant. i
item ad Moduinum in collectione yariorum epigram- • Hoc cafinine seu hymno Aclis sanctorum Joan-- '
hiatum typis Morelianis edita' anno 1550, incipiensi nis et Pauli cbnciliatur fides. . I =,
257 CARMINAYARIA. -258
Unieus hos sanguis germanofcederejunxit, A Fulget honos nomenque ttium; tua prsemia clamant.
Unica rnox fralres morsque fidesque parit. Gamalihel sacer ille senex tua ecelitiisossa
OlimRomulei servanles moenia regni' Olim ignota orbi reverendo publicat ore;
Barbaricos strarant saepe mucrone globos: Ac lua membra,' pater, radianti signatiri auro,
Nunc ovium Christi purissima septa tuenles, Martyrium illuslri depingit flore rosarum.
Daemonicasarcent vi precihusijue minas. Se qubque Niehodemi conjungens.sorte nepolis;
Hos 'morti addixil sacra pro lege lyrannus In geminls auri calathis albenlibus almus
Contemptor Christi Juliantis rabidtis : Prodit rite rosis teriui vix sanguine tinctis :
Unius ille Dei cultum prius ore ferebat,- Yirgineosque arlus puri fulgente canislro
Donec ad culmen seanderet imperii. Argenli et crocei commendatfloris odore.
Ast ubi corivaluitmisero terrena potestas, Hsec lua laus sequitur, sequitur tua florida .
Idolum vero prselulit ille Deo. In €hristi virtute potens pietate redundans, [virtus,
Tum famulos Giirisli lamans, et sanguine pastus Gaudia dans mcestis, inlirmis robora reddens,
Innocuo, horrendis ssevit ubique mbdis. Et dura sub morte sitos ac pene sepultos
Verum ubi coelesUprospexil Chrislus ab arce, Restituens vitse, vitaequia lestis haberis.
-
Audivitque pii sanguinis ille preces; - I Tu primus Christi calcata morte perennis
B
Confestimmiserp cladem exitiabilis horse Yexillum sublime ferens, hoslilia caslra
Deslinat, hostili hostis ut ense ruat. Fulmineis linguiBtelis signisque coruscis
Yastata Ecclesia Persas in bella vocarat, Stravisti, et pulchra palmani de morle lulisti.
Ac% muUisseptus millibus ibat airox:
Cum subito arenles deserti ruris in agros Te sequitur reverenda cohors pro nomine saero
Mille afllicta modis, mille illustrata triumphis.-
Devenil, et cuneos perditubique suos.
Qua neque vicluserat, nec foris, nec fluminis unda, Marlyrilms martyr lu norma et regula cunclis,'
Caumate sed nimio tota~jacebat humus.': Purptireos ducis cuneos roseasque calbrvas :
de sanguine pfsemicat orbis,
Dumque fremens.montes, valles, 'camposque per- Quorum pufpureus
prrefulgent astra coronis,
Sicubi vel niodico slilla iiquore fluat; [agrat; Quorum florigeris
Incidit adversas condigno errore phalanges, _ Quorum casta Dei decoranlur templa sepuleris,
' Quorum tola micant insignia lempora festis,
Perfossusque alra cuspide pectus ooit.
Sed rabidus"semper; el in ipsa riiorle rebellis, Quorurn cuncla sacris cedunt incommoda volis.
Infremil, et summum bac.voce lacessit herum : Hos sacer ille videl coeli in regione Joannes
Ebibe nunc nostrum quem quseris,'Christe, cruorem, G ^ Tantorum illustres post prselia dura laborum,
Alque avidus leto jam satiare meo. - Dat qnibus seternas felix victoria palmas,
Ille quidem.tales justo sub judice poenas Atque immorlales slola candida prsebel amictus.
Exsolvit, post haee.lartara cseca petens. Non his ulla negat sua clemens inunera Chrislus,
At Domini lestes sacralo sanguine loti, Quos ipse a mundi seleclos sorte diremit,
Verliee laurigero sidera celsa petunt: Plantavilque Deo : quo semper robore laUo
Quos toga pacifico veslil prsefulgida cultu, Crescendoin coelumexsiliant, fructusque perennes
Regalique arabit purpura clara peplo. Pollenti virtule ferant, et quidquid ab allo .
Hos ceu fructiferas florens paradisus olivas. Oratum genitore velint, mox numiue prouo
• '
Irriguo vilsejugiler amne rigat. Accipiant, tribuantque piis : quos inter egenus
Hi sunt aeterno candelabra fulgida templo, „ Censeri cupiens, el cordis vulnera deflens,
" cecini submisso '
Progenies lucis, et pietatis honos. Ista tremens peclore, Florus, ,
Sidereo regi suhlimi semper in aula Ut meritis tanli per Christum salver. alumni,
Adslanles populis qui pia vola ferunt. Et procerum volis absolvat purpureorum. "-
Quorum-propitius precibus nos respice, Chrisle,
- Et purga obscenum quidquid inesse vides.^' D Sanclorum eximiis meritis precibusque heatis,
Quorum perpetuos memorat liber iste triumphos,
IY. Da, Pater oinnipotens, yeniam, da, Christe, medellam
His qiii supplicibus votis ac nienle fldeli
«TITULUS LIBELLI ADALTARE SAKCTISTEPHAKI OBLATI, > Committurit sese laniis per ssecla patronis, ;
SANCTISSIMOET' GLORIOSISSIMO ALUMKO ACPATRONO
NOSTRO BEATO STEPHAKO PROTOMAUTVRI DEDICATUS,- Qui zabulo victo rutilis super aslra coronis,
Conspicui, de te quidquid petiere merentur.
Hunc libi, prime pii testis forlissime Chrisli,
Offerimusvario rutilantem flofftlibellum. - Chrisle, precor veniani segni des mitis alumno,
Hic tua prima micatpost indila bella corona : Tardus sum, larde sed libi nemo venit.
- - » Titulus est libelli ad allare S; Slephani oblali,', Achcrius quondam describi curavit, exstant hialiis
nempe in cathedrali ecclesia Lugdunensi, quse beatse2 seu spatia vacua duo, non quidemjiro versibus, sed
Mariseei.sanciis.Stephano et Joanni dedicataest. pro liiulis interserendis. '
In «xemplari Peiaviano,'. ex quo hos yevsus nostepr .. . • - .;
25r) FLORI DlACONlLUGDUNENSIS -< 200
Longus prselcritis tenuil nos error ab aiuris, i Hsec canat almtis amor, IIODC
A dulci voce resnltet.
Sufficiat meriiis ha;c rogo poena meis. Nascitur in Belhleem sancla de Yifgine Chrislus,
YUabrevis superest, in moriem ct pronior selas : Advenere Magi coclesli sidere ducii.
Jam peccare senex nequeo, nolo luusi Joseph cum puero iEgyptum migrare jtibetur.
Cseduntur pueri regis livore cruenli.
V. Jesus ab Mgypto Nazareth revoeatur in urbem.
a VERSUS EJUSDEM. Joannes populos lingit Jordanis in undis.
Obi ossa S. Cypriani Lugduni condita habentur Suscipit et Christus huniilis baplisraa Joannis.
Hac locuples Christi thesaurus conditur arca, Inde quater denis jejunans ipse diebus.
Purior argento, fulvo pretiosior auro, Tenlatus zabuli vincit molimina diri.
Clarior et cuncta gemmarum luce micantum. Piscantes Petrum, Andrseam , Jocohtmi alque
Hic nempe insigni doctor suavissimus ore, [.loannem
Eximius prsesul, marlyr celenerrimus idem, Evocal. Illi alrois parent mox sedule jussis : -
Lueifenitnitidus magna Carthagine missus Relibus abjectis, et navi'et patre relictis.
Emicat, et pulchra Cyprianus sorie quiescit. His ille assumplis Galilseamcircuit omncm,
Additur huic geminum radianti lumine sidus, ] Ac varios horiiinum languores curai ubiqiie,
B
Speratus marlyr cum martyre Pantaleone, Discipulos mandata docet, daljurabealis.
Cujtis cum capite hic polleni sacra ossa priorum. Sanguinis efliisi yitandam admonet irain.
Quos pariter Carolo Francortim principc gaudens Munera grata Deo, fraternam reddere pacem,
Gallia suscepit, Libycis ditata talentis. Moechiamcordis fugiendam peetore casto.
Hos igitur nobis oratio fida patronos i Scandala si geuerent oculi qui more coluntur
Efficial, Chrislo ut ccelisveiiiente coruscis, Sive manus dexlrae ptilsi procul ire jubentur,
Martyribusque suis diademata clara ferente, Semper nexa yiro nisi constel adultera conjux.
Ipsorum meritis Iux nosseterna receptet. uramenta vetat, quia sunt perjiiria juxla :
Est et Non staluit veraci voce tenendum. - -
VI.
Altera csedenli detur maxilla libenler.
''TITULUSABSIDJ3.
Et pius almus amor inimicos diligat ipsos,
Martyribus subler venerabilis emieat aula: Ut pielalisopus sine lsevadexlera reddat,
Martyribus supra Christus rex prsesidet altus.
Utque placere Patri cupiat oratio soli.
Circumstanl miris animalia myslica formis, Ut mens munda Deo jejunia lseta frequentet,
Noete dieque bymnis trintim inclamahlia niimen. <
^ Nec facie trisli laudem petat illa caducam,
Adstat apostolicus pariter chorus ore corusco, Thesaurum ccelocondendum fur ubi nullus.
Cum Christo adveniet certo qui tempore judex. est oculus operis intentio simplex.
Corporis
Yivaque Hierusales, agno illustranie refiilgens, Hsecsi pura viget, lolos illuminat artus,
Quatnor uiio agilal paradisi fltimina forite. Nec lenebrosa fient, quse lucis amore geruntur.
Pignoribus sacris elerus Baplisia Joannes Nullum posse sequedominis servife duobuj,
Altare illnsirat, poscentia pectora purgat. Nec mamonseatque Deo divisa mente placere;
Pellendas animo curas et vestis et escoe.
MAllTENII ADMONITIO
Si volucres coelipascit opulentia Palris,
DE I.
Molliaque auleolo depingit lilia flore l .'
CARMINIBUSPROXIME SEQUENTIBUS. Quando suis unquam nalis pia dona negahit ?
Qiim hic damus carmina ex perveluslo codiceBi- Quapropter sua cuique satis sil cura dici,
goliano eruimus, cuius ckaracter ad aucloris alalem Crastina non crucient, iniia sunt incerta cadncis.
accedere Yidelur. limc auteni tametsi tanli non sint
momenti, minime tamen sunt spernenda, prwcipue Juslilia est quaerendaDei, reliqua uKfodabuntur.
autem epigramma in librum.Homiliarum totius anni, n Occulta alterius damnetsejudicenemp, '
exquo didicimusquampauca lum sanctorum festa ce- Ex oculo fratris festucam educere quserens,
lebrarentur, aid 'propfium hdberent offwhtm. Ndm
prwler festa SS. Stephani, Joannis emngelislai, Inno- Ipse prius proprio pellat de (umine lignum.
eenlium, Joa.nnis Baplista', Pelri cl Pauli, Maclia- Ira vetusla trahit, levior festuca notatur.
baiorum et Andreai, qui locum in Jlomiliarum libro Purget ab ira animum qui vult pietafe mederi.
habebant, si qua forle occurrebant, exlra commnninm
classem ofpciumnon habebahl. Nempe odio exslinctus riil rectum cernit ocellus.
I. Ne margaritam calcaridam exponere porcis
Quis velit, aiit sanclum canibus dare dilacerandum, i
1NEVAKGELIUM MATTH/EI.
Milibus el mundis prosunt niysteria pacis.
Primus eyangelici scripsit mysteria regni " -
Poslulet alma ftdes, utpossit sumere dona.
Mallhseusex lelonio ad coelilucra voeatus. Quseralamor sitiens, utmox optala reportet,
* De translatione reliquiarum saneli Cypriani et clesiae absida
existenlis, ita ul martyrum reliquise
aliorum in ecclesiam Lugdunensem tempore Caroli sub altare collocarenlur, Christi e cruce pendenlis
Magni, legendi wrsus Agobardi pra;sulis Lugdunen^ effigie superius erecta, pendente in*yascu!oEucha,»
sis, et Chronicon Adonis Yiennensis ristife. sanclohun imaginibus circuip ^pppsitis.
> Hic describitur aHarjs prisctis apparatus in ec-;
esj . CARMINAVARIA.. 262
Pulset opus sludiumque pium, lum clausa palebunl. -iVEsse sibi malres, vel fralres, alque sorores,
Yitandi semper falsi exsecrandique prophetse, Hos tantum agnoscit, qui Patris jussa seqiunlur.
Parabolas plures vario sermone profamr,
Quos sub pelle oviumrabies agit atra hiporum;
Sacramenta ferunt fldei, sed funere vivunt. Secreta eructans absconsa ab origine mundi,
Vatis et antiqui complens sacrd ordine dicta.
Êdificandadomus verae fundamine petrae :
Agricolam ponit triplici qui fruge redundans,
Dum procul omnis humus fundo purgatuf ab imo, Tricenum ex cullis fructuin percepit ab agris.
Acpietate proba Christi mandata geruntuf, Sexageno eliam centenum accrescere gaudens.
Yitandumprorsiis fluxsefuiidamen arense, De lolio mundse segeli quod-sparseralhostls,
Ne Ievitef positam sub intus r.uai iriipetus sedem, "
De grano minimi lale crescente sinapis,
Sic immota iiribres, ventos, el flumina teriinet. De fermento etiam quo vim trahit undique roassa.
Caligosiimbres errbriim nube pluuntur, Discipulislolii segetisque senigfnatasolvit. ',
Venli alternanles adversa et prospera mundi. Parabolam subditlhesaurisare lalentis,
Repit humo ut fliivius carnis lutulenta voluplas. Margaritseetiani preliosa luce micantis.
Jesus ilem mundat descendens monle leprosum, Et missi in pelagus retis genus omne natantum
Si vis, ille inqtiit, poies et mifii ferre medelam. ^B Quod trahil ad littus, ubi fit discretio solers,
Hle,volo, ut dlxit, fugit illico lurida peslis. Vasa bonos capiunt, diversos projicitMisns.
•CsedilurHerodis jussu Baptista Joannes,
Paralysi fessum, puerum quoque centurionis, Et captil in disco scelerata ad gaudia fertur.
Et socrumPetri lelhali.febre jacentem ,
Discipuli adveniunt, conduntjiia membra sepulcro.
Atque alios plures salvat virlute potenli. Millia quinque virum de panuhi quinque paratu
Fallacem scribaro feprobat, nec prbrsus habere" Piscibus et gemiriis, Ghrisli yirtutefeplenlu.r.
Quoponat recline caput sese asseril usquam, Bis cofinos eliam curiiularunt fragmina senos.
Yulpibus hune [f. hic] foveam dicens inagis esse Jesus per fluelus gradilur, maris aequora calent,
Ast alium functi neglecto corpore patris [dolosis. Mergentem Petrum placida dal sistere dextra.
Se jubet ipse sequi, et niorituris mortua linqui. Genuesar inpopulis mullortim incommoda curat.
Imperitat ventis, jussu riiaris sequora sedal. . De manuum favacrc pharisseusmurmuraterror.
Dsemenieamhumanc legionem corpore pellit, Ille docet cordis verum inleriusque lavacrum.
Jlt maris hanc lelras cum porcis mergitin undas. Obtinuit nataemulier Cananseasalutem.
Paralysi ereplum raandal sibi ferre grabatum. Monle Galilaesemiserorum examina curat.
Matthseumvocat, el mundi dat spernere lucra, C Qualuor ex septem mox miliia panibus implet. '
Ac proprisedignans publicanos jungere raensse, Fermentum, Pharisaee, tuum docel esse cavenduni.
^grotos medico pptius testatur egere. Clarificat Chrislum felix confessioPelri,
- Jejunii veri commendansmystice pulraen, Accipit et claves regni coelestisab ipso.
Discipulis sacri zelanlibus ecce Joarinis Prsecipit ille crticem pfopriam cuique ille ferendar.i.
Parabblairipannij yinique, ulriumque reporiit." Testatur quosdam duram non cernere morlem,
Fessa criibre diii mulier sine lege fltieriti Dorieciri proprio Ghrislum fulgescere regno
Altactu sacfse veslis purgata recedit. Felici intuituvideant, coeliquepavescant.
Reddilur et viUejarii furiere juncla puella. Discipulis in monte tribus se protinus ipse
Moxamissa diii feddiiiituf iumina csecis. Coelestisformse vestitum lumine.monstrat:
Dsemoniumrauliim surdunique expellit Jesus. Cui simul Heliam Moysenque assistere cernunt.
Lumen apostolicunipopulis jubet ire docendis. Confestim trepidbs eircumdat Iucidanubes,
Petrus et Aiidrseas,Jacbbus simril, aique Joahnes, Et vox claraPatris lestantis ab sethere venit:
Barlholomaeus, Tliomas, Mallhsetis, Phi- Filiushiemeusest, hujusprsecepta teiiete.
' parilerque
,. llippus,' " His etiam Heliam post hsecin monte, revertens
AlfseiJacobus, Thaddseus, Simon et Iscafioles. Jam venisse canit, nec hunc tamen esse receplum,
Hi sunt qiios roisit vefbum reboare salutis, Hisilii in verbis justum sensere Joannem.
Curare infirmbs, et pellefe clseirionesatros. Moxpuerum ciirat, fugit hinc lunatica peslis,
Et lamen ex ipsis periil, quia prodidit, untis. Yivacem fidem similemvult esse sinapi.
Dirigit a'd Christum Joannes carcere clausus, Solvit csesarseumpiscis ex ore tributum.
Increpat ille urbes, quse tot mifanda videnies, Ad pueri formam humiles jubet esse fideles.
Durilia immanirioripoenituere dolenles. Scaridalizanlem oculum prbpria vult sede revelli.
Exsultans Jesus Patfis mysteria laiidat, Id pedis atque manus eliam discrimine monstrat.
Uque suum lerie esse juguiri 'cleraentiusinfit. Nee rainimos unquam tcmnendos essefldeles,
Mscipulispicas sblveritessabbata vellunt. Pro quibus angelicaj invigilat custodia curse.
Arentem dextfairi concessbrobore sanat. Nam saxo oppressus laedensmergitur abysso.
teraonio ejeclb, caecumrautumque resalvat, Ignoscendura omni cleinenli pectore fratri,
ûod saianas nequeat satanam depellere monslfat.' UtDeus ignoscat, nec duris dura rependat,
T-entaniilurbse signurn prbmittit Ionfe. ' -
Conjugiivinclum servandumjureiideli.
FLORl DIACONILUGDUNENSIS - .
205 2Ci
Heunuchos laudat, qui coeliregna requirunt, A Lumina virgineis ne sint macenlia vasis.
' Sed polius pingui semper foveaniur olivo :
Diligilinnocuosptieros, benedicit eisdcm , ,
Divitibus dure reserari limina vitse. Sumpta lalehla piis usuris crescere mandat.
Judiciiin solio cum sederit ille tremendo,
Cenluplicem fructum capient qui cuncta relin-
Parabolam profert varie vineta colenlnm , [quent. A dextris-stare infitoves, hsedosquesinistris,:
Hosire in flammas, illos ad pascuavite.'
Qua docet extremos fieri plerumque priores.
Ponliftces Dominum quserunt occidere <lhristum.
Zebedei natis avidis ad culmen honoris
Anie calix tristis proponilur esse bibendus. Unguento felix mulier perfundil Jesum..
Ut Chrislum prodat Judas dona irrila quaerit.
Ppeteriens Dominus geminis dal lumina csecis.
Hunc Doniinus coenans-designat yoce gementi
Ducilur ad Jesum pullus cum inatre sedendus , Corporis ipse sui sanclis mysleria tradit.
Mercanles templo pellit, Patris expiat aulam. Praedicit Petro quod se ler nocte negaret.
Gaudeutes ptteri pie Christo Osanna fesultant. Orat ut instantis calicis perlranseat hora:
Frondosam ficum, fructu quia forle carebat, Sed niagis ut Pairis fial prsefixa voiuntas. ;
Jussit, et exlemplo damnata exaruil arbor : Oscula dat Judas tradendi signa magislri.
Fi ucliferos quia Christus amal, sine fruclibus odit. B Gonsilio insano falsos prbducere lestes
Pontiflces rogitant unde illi lanla polestas", In Chrislum placuit; meudax sibi lingua repugnat."
Sed confusi abeunt testanlis voce Joannis , Daninatus probris illuditur undique Jesus. .'
Nec verum falsi nec vera audire racrentes. - Abnegat huncPelrus, lacrymis mox plangit amaris
' Parabolam subdit nalorum forte duorura, Vinclus Pilato perimendus tradituripse.
Qui palris imperiis diversa sorle resisturit. Emerunttiguli pretio de sanguinis agrum.
Ac scribis praefert meretrices jure superbis. Pilatus populo perraitlit perdere Christum;
Tradita ruricolis rursum vineta feruntur, Passio sacra pii complelur in ordine Jesu.
Qui ad sese missos crudeli morle necarunt, Mox elemenla tremunl, scindil sua pailia templum
Postremo etDomini perimenles impie nalum. Ille subit imorlem; Procul, ail, tartare; viclor
ParaLola invitans ad regis prandia plures, E tumulo surgit; clara virtute refulget.
Quos quia tempserunt, mox ullio digna secuta est.. Discipulis mandala dedit, baplisma sacravit.
Veste carens digna mersatur cl ipse tenebris. Cui laus et virtus, cui gloria summa per sevuni
Ul dirina Dep reddantur, regia regi, Sit cum Patre Deo coelesliin sede beatb,
Quod venluro sevo carnis connubia cessent, Spiritui sancto consors, et sidera clamenl.
C '
Quod Cl.rislus DavidDominus et Filius exslet. Amen.
In ealhedfa Moisilegis residere perilos, II.
•GESTA CHRISTIDOMIKI.
Horum dicta sequi, vilari exempla jubenlur..
Increpalhos Chrislus, quod perdaul quiqtie lucran- Innocui pueri, Chrislo benedicile Regi.
[turi
. Sit Domini celsum benedictum in sseciilanomen.
i
Quod jusjurandum violent, quod maxime sanctum Solis ald occasum dulcis sonet Iiymnus ab ortu.
[est. Cantemiis Doraino, raagna esl cui gloria Christo,
Quod calicem excolent, sludeant glutire camelum. Qui solus virtule sua sessoris iniqui
Scctanles minima, temnenies niaxima legis. Slravit equum, victosque simul submersit abysso.
Quodoalicem el cyalhum exterius munilare labo- Ecce Deus mira Salvalor luce coruscal,
[rent, Jpse salus nobis, ipse esl in sseculavirtus.
Nec labem inlerius lalitantem exlergere curent, Confidat devota fides, limor oirinis abesto.
Cum foris alque intus hominis sil conditorunus. Libemus dulces Jesu de fonlibus undas,
Ingemilhos similes albalis calce sepulcris, Gestaque magnifici reboemiis in ordine Christi.
Qusespeciosa foris, horrenda intrinsectis exslaiit: Hsec polus, hsec lellus,haec ponli personet aequor.
Sana nilent ocnlis, sunl omnia letra latebris. " Qtialuor IIIECuno cecinerunt ore beali.
Spleniiida qui sanctis condunt raonumenta pro- Qualuor exsurgunt paradisi flumina fonte,
[phclis. Quaj cunctum largo fecundant gurgite mundura.
Nihilque ex hoc aiiud nisi sanguinis esse probentur Hic igitur paradisus adest, hic arbore visse
Hseredesvatum, in Dominum quia credere nollenl. Aurea carpimtur florenti vertice mala.
Jerusalem plangit, lemplum se linquere dicit,' Dirus abesl anguis, exuberal, alma voluptas;
Oinriia el in cineres subito lapsura minatur, ... Zacharise1sancto sacris incensa ferenti
Hisque suos vullus posl hac negat esse videndos. Angelus assistil, promiltit gaudia nati,
Exlremos qusesigna dies prsecurrere consiel Qui Domino Christo populorum corda pararet. '
Exsequitur, falsos meminit exsurgere Christos Miititur ad Mariam Gabriel sacer ore corusco.
Elfalsos vates, erroribus omnia plena. Nuntiat iutacta venlurum Virgine Chrisluin,
Advenlus proprii terrorem et tempora pandit, Cui regnum aeternum, cui gloria fulget in aevum. .
Dccidere stellas, tota astra iiigrescere cceli. Zaehariae,uxorem Virgo veneranda salulaL -j;
jjxemplis vigilare raonel, furenique cayendtim,- Prolinus exsullat maternoin ventre Joannes,
205 CARMINAVARIA. 2C0
Et quem voce nequit, promit per gaudia Christum. jV Millia mercantum modico fugat ille flagello. .
Mox eliam malremcomplevil Spirilus almus. Mirantiir populi, multorura pectora cfedunt.
ExclamatDomini prsesentem assistere matrcm, Praedicit proprise carnis venerabile lemplum
Hla Dei laudes pudibundo concinit.ore. . Solvendum manibus suscepta in morte cruentis,
Joannes oritur, genitoris lingua profatur. - Seque illud trinis spondel reparare diebus.
Ipse eliam in silvis vitam puer exigit almam, Myslica Nicodemo baplisnii munera paridit,
Donec ad Israel certo se lempore monstrel. Credentum populos proprio baptismate tinguit.
Nascitur in Bethleem sancta de Virgine Chrislus. Undique concurrunt, vitalia dona ffequentarit.'' -
Pastores vigilant, affatur et angelus illos, Exsultal Baptista sacer ac provocat omnes. '
Ac regem natum coeli cecinere catervse. Nam Christum sppnsum, se sponsi dicil ariiicuni
Suscipit ipse huhiilis veteris mysteria legis, lllum crescere,'se minui debere fatetur;
Sanclificatque pium patrum pio lempore ritiim, Filius ille Dei esl, inquit, qui credit in illum,
Sic priscis finem statuil, nova surgere fecit. Possidet seternam felix per sseculavitaro.
Aecipit hunc IsefisSiraeon sanctissimus ulnis, Qui negat, ira Dei super ipstim regnat in sevum.
Dumque Deo offerlur, dum dat pia munera lemplo. Interea Herodem connubia foeda petentem
Hunc Dominum lucis, hunc fert.regem esse salulis. ]B Objurgat,roorleraque pati quam vera silere
Anna etiam devola Deo, viduata mafito. Eligit, hine cseco damnatur carcere justus. . ..
Jamlongaeva annis, jam relligione velusla, Tum Galilseorum'in partes sececlitIesus.
Agnoscit, gratesque refert, populisque prophelat. Absolvit reguli mortis-de limino prolem,
Ecce Magi adveniunl imis Orientis ab bris. Atque Capharnseifeversatur mcenibus urbis. .
Se stellam vidisse ferunt, quae nunlia Regis iEquoreis undis piscantia lina ferentes
Clareat, et Christum jubeal venerarier brtum Andrseam Petrumqne vocat, Jacobum alque Joan-
Pergunt sidereo.lseti radiarite ducalu, -.. '*- fnem.
Inveniunt puerum, proni reverenter adorant, . Omnia mox linquunt, Domini pia jussa sequuntur.
Munera dant alacres, Chrislum hune pietate fatenlur. III.
monilu transfertur Iesus. -_--..
Angelico Êgyptum ' ''
Caedunlur puerLregis liyore cruenti. IN EVANGELIUJi JOANNIS. ,
Protinus hunc dirse sequilur sors debita morlis. Dulci Evangelium cantemusvoee Joannis,
fiursus ab Êgypto Nazarelh deferlur Iesus, Et Dpmini clara moduletur in ordine gesta..
Urfde Nazaraei sumpsit cognomen in sevum,, Sit nobis jucundus amor, sinl gaudia sancta
Ut pridem veterem cecinit vbx consona vatum. 1C Verbum Unigenitum
semper cum Patre manebat.
Praevius hunc magno, reboans clamore Joannes, Hic lux, hic virtus, hic est.sapientia Patris,
Austeriisvictu, sueto.so hirsutus nmictu, Vita hpminum, angelicis lucens super sethera turmis,
Gurgite Jordanis eredenium membra layabat. Perhunc ipse Pater el mundiim et saecula fecii,
Judsei proceres-Ghristum hunc esse putantes, Omnia constituit qua>suntâ veriiee cceli
Altonili veniunt, quem se velit ille requirunt. Usque sub extremum fundum nigrantis abyssi.
Prseconem Ghrisli se supplice vpce fatetur. Clarior liic slellis, sole est speciosior ipso,"
- Agnum bune esse Dei, hunc crimina tollere mundi Omni luce prior, quam nox offuscat et.uuibra...
Clamitat, hunc prona cunclis pielale sequendum Hic tenebras vin.cit, mediisque refulget in umbris.
Praedicat, et digito prsesentem assistere monslrai. Venit hbmo eximius clara virtutp Joannes,
Ipse etiam sacro dignatus flumine tingui Ceelitus, ut lestis fieret de lrimine, missus.
Jesus adest, bumilemque viam sic dedicat altus. Non lux ille fuit, sed lucis prseco refulsit. t., -
Sanctificat latiees, exemplum consecrat ingens. Luxyera ille aderat,..hominumquepectora luslrat.
Panduntnr coeli, moxSpirilus ore coluriibae IHa inde aversos animos mersosque tenebris
Devolat, et placido mjtis requiescit Iesus. .- , Sponte sua irradiat, dignatainvisere mundum.
J
Ipse Pater carum conclamat ab aethereNalum. Ipse in mundo aderat, et,mundum feceraljpse:
Prolinus hunc efemi rapit in secreta benignu Nec tamen hunc caecocognovil peclore raundus". ;
Spiritus, et zabuli tentandum affatilms offert. In propria venit, proprii hunc sp.fevere superbi:
Vincitviricendum prece jejunisque tyrannum. Quique autem lilius credentes nomine sacro .
Iile-fuperba monens, iri panes yerlere saxa Mente-receperunt humili et pietate fideli, •
Suggerit, suinmo delapsum culmine Christum Hos dedit esse Deo claros in ssecula natos,
Angelicas sperare manus, seu regna tenere. Quos -nonsanguinibus genitos, non-carne creatps
Ille suis lmmilemmonslrans insistere callem, . Nec prorsus ulla illecebra generante virili
Praeceplis obedire Dei super omnia prsefert. Divinam iri prolem diyinus Spiritus edit.
Sie viclor zabuli angelicis dat jussa minislris. Verbum etiam Patris earo faclum habitavit in.illo,
Regressus mira in populis virlute eoruscat. Nalursenostrse mortali corpore clemens,
Vertit aquas vino, pandit Deitatis honorem. Ut nos ad vilam posset-revocare perennein.
Discipulicredunt, DominumqueDeumque sequuntur. Hinc oculis raentis nova lux exorla refulsit:
paschalis fesli Iselantcr gaudia templo Claruit hinc e<us sublimis gloria nobi.s, - _-_
PATROL,CXJX. . 9
' '
2CT FLORI DIACONI MONACHI 2t"8'
Ut Patris unigenum possemus noscere nalum. i. In patria prbpria dicit sihe honore prophelam,
Qui plenus veritate cluil, cui gratia summa est. Et reguli prolem morlis ex fauce reducil.
Nam vefus curii Patre Deus mortalia nostra Sermone absentem vitae de funere reddens. '
Dignanter sumpsit, nec propria linquere noyit. Paralysi antiqua jam pene in morte jacentem,.
Hunc testis verax ciamat, dixilque Joannes : Bethsaidse in Solymispiscinaeerexil ad undas.
Post me yir veniet, quem me majora docebunt, Exsilil seger ovans, propfium geril ipse grabatnm,
Me prior ille fuit, mihi sit praelatus oportet. Judseis loquitur mysteria plufima vilae:
Illius aetefno cuncli de fonte rigamur. Se simul et Patrem seque facere omnia dicit.
Per Moysen terrens prsemissa est littefa legis, Qui Moysicredunt, prorsus sibi credere fifmat.
Per Chrlstum indulgens aderil modo Gratia Jesum. Millia quinque virum quinis de panibus ille
Nemo Dei faciem mortalis conspicit unquam. Piscibus et geminis mira virtule refecit.
Unicus hiine solus novil qui perraanet alto Fraginina bis senos eophihbs ablata replerunt.
in gremio Patris. Hic dignis digna revelal. Aitohiti hinc populi quaerunt sibi j)onere Regem :
Inhunc siderese vullu radiante columbse Ille fugit, moritem peliil, hic solus adorat.
"Spiritus adveniens selerria sede quievil: Non capiurit Christum regni mortalis honores -
Filius iste Deiest, hujus mihi gloria claret. ° ' Discipuli in pelagb ventoobsistenlelaboranl:
Talia dum populis loquitur, dum talia clamat, Christus adesl placidus gradiens in fluctibus alris, .
Ecce sacevdotes Solymis venere roganies, Nayicula optatuni tenuit mox libera porlum. "i
An Christum sese eredi velit ipse Joannes. Alloquitur populos veteris de munefe mahnse :
Protinus ille negans: Non-sum quem creditis, in- Se panem vivum coelivenisse fatelur,
[quit. Quem quicunque capit, mortem non sentit insevum.
Vox ego clamantis, praesentem nuntio Christum, Discipuli plures ex hoc sermone fecedunt.
Cujus ego non sum caligam contingere dignus. Pelrus cum sociis Christo gaudenter adhsefet,
Vidit item Chrislum coram transire Joannes, E quibris ille ununi zabuli sub hbmihe damriat.
Agnus, ait, ecce Dei qui tpllit crimina mundi. Festa dies aderat qua sunt umbracula jussa.
Discipuli astabantgemini, Jesumque sequuntur. Hle docfit popnlos, promittil flumina.vilaa
Ex his. Andfaeas frater Pelri exslitit unus. Spirilus ille Dei, quem dat credenlibus, hsec sunt.
Repperil hic fratrem, Messiam invenimus, inquit. DeChristo exorituf cbnlentio magna superbis.
Ad Christum veniunt, mox Christi dona reporiant. Nicodemum exagitant, urgent sine jure ministfos.
Eligit ipse viros dignos, vocat ipse Philippum, „ Simplicibus lurbis maledicunt ore protervo.
Nunliat ille pio mbx gaudens Nathanaeli Ad Dominum mulier defertur adullera Christum.
Quem Lex et sacri Chrislum cecinere prophetae. Hanc ille in miseros lafga pielale redundans, ""
Nathanael properat, ille hunc ubi vidit adesse, Judicio moftis pariter et "criminesdlvit. ,
Israelita ecce verus huc advenil, inquit, Hinc lucem mundi clafo se praedicat bre :
Cui nullus, srib corde dolus, cui pectora pura. - Effugient mortis lehebras quicunqrie sequuntur:
Hune procul absenlem ficus sub legmine vidi, Lux illis vitaetotum fulgebit in aevum.
'
Cum nuper positus frondosa staret iu timbfa. Principium Christus se prsedicatofi sereno,
Necdum illifidus dederat pia verba Philippus, Quodloqnilur puris infulgens mentibus inttis. _
iile admiralus celsi pfsesagia Christi: Omnis qui peccat, peccati servus habetur.
Vere, ait, ecceDei sublimis Filius hic esl. Meridaciitetfum zabulum docet esse pafentem,
Iste Israelis Rex est per ssecula verus. Hic necis huinanaeferus exstitit auctor al) aevo,
Credenti Christus spondet majpra videnda. Nec stetit infelix in verb lumine fallax.
Cernetis, inquit, reserari cuhnina coeli, Arite Abraham Ghrislus semper sese esse faletur.
Angelicos chorosfamulari in ssecula Chrislo. Ille alacri Christum cupiebat cerhere voto.
Cujusdam ad thalamos sancta cum matre vocalus, Yidit et exsriltans, felici.est mente gavisus. ;
In vinum subito naluram verlit aquarurii. Caecinali oculos spulo limoque salubri
Discipuli credunt, diviria et facta pavescunt IlliriiVet Siloe puris illuminat undis ;
Ejicit ex sacro mercantum millia templo. Csecumhominem irradiat, quoniam baptisma salutis.
Solvendam proprise carnis denuntiat aulam, Eleclis oyibus quod sit pia janua monstrat.
Coslesti sigrio iri triduo quam suscilet ipse.. Per huhe intrantes pergunl adpascua vitse.
Mystica Nicbdemo baptismimunera pandit, Hujus sanguis oves aeterna a morle redemit.
Abluit ipse suo tinguensbaplisinate lurbas. Dum graditur templi speciosaper atria Jesus
Concurrunt alacres, capiunt pia dona salutis. Judaeis pbpulis quis sit quserenlibus ipse,
Haecubi'COgnovit,"sanctusBaptisla Joannes, Clara yoce Palrem seseqne unum esse fatetur.'
impleta declamat sua gaudia, provocat omnes : Quarta dies Lazarum monuinenti clauseraf antrb,
Se minui gaudet, illum succrescere gessit. Astabaht tristi plorantes voee sorores :
Samarise ad puleum mulieri mysiica fatur. ; Turba ingens aderat solatia moesta ferenluhi.
Pandit apam vitse, Chrisium sese esse fatelur. Aileval ille oculos, Patri dat munera laudis,
Signoscunlcives mundi advenisse saltitem. Defunctum inclamal, prodit mox ille sepulcro -'
2fiH CARMINAYARIA. £70
Nexibus exuitur. et diilcia tecta fevisit. - A, Gum sociis Petrus piscaiis nil cepefat undis.
A
Unguento Jesum perfundit .sacra Maria : Littore stal Chrislus, jactari retia mkndat,
Jucundb Impletur late doraus oninis bdofe, Fit captura ingens, clarus convesciturillis.
Ut redblettoto felix Ecclesia mundo. Monte Galilsese,sicut promiserat ipse; '" ''.,
' v' •
Rex mitis placido Jesus consedit asello." Clarificum sancti Jesum reverenter adoratit.
Palmigeris turbse manibus dant cantica laudum. In cceloet terris dicits.ibi subdita cuncla."
Sie Solymamingreditur, adit et pia moenia lempli: Ultima "discipulisjiingens conviviasacris, - .
Gentilesclarinh quserebant cernefe Jesum: Mandat Evangeliumper hos tolo orbe coruscei3.
Frumenli granuriVdicit se protirius ille," CrCdentesqueomnes sarictobaplismate tiriguii -'
Quodlerrae immoriens multa cum fruge resurgil. Montis Oliveti peliit riiox illecaciimeh'. ''
Oranti vox clara Palris ab astris : Assislunl sancti, benedicit coelitus • "
. respondit ; illis,' J
Clarificavi, inquit, te,' nate, et clarificabo. Sideream4>enetransipsis cernentibus aulam.
Expavilpopulus divinsevocishonorem. A dextris sedet ille Dei, virtulibus Ipsis
Multie pfincioibus magnalia tanta yidentes,' Celsior angeiicis; venturus et inde coruscus, "
Pectore credebant, metuebantore fateri; Judicei, seterriisut toium legibus brbem.
Noridivina illos,"sed riiuridiglotia traxit. I
B Hunc coelunet tellus, hunc tartarus ipse pfofundus,
Abluilille pedes veneranda in nocte ûbrum, Cunctorum Dominum, cum Patre in saeclapotehtem
'
Pelvi infundit aquas, tergenlia lintea gestat. AcSpirilu sanclo laudet.fiuic
" - " sidera clamerit.'i'
'
0 quanta humililas! quauta est clementia Christi. Ameni •"•'.
IV." .. ...:.-.:
DesignatJudain buccella panis iniquurii.
Tersese a Petro praehuntiat esse negaridum. ORlTlO
ainoris. Cum '
Biscipulispropriis signum praescribit coinmemoralione dnliquorum miraculbfum
Inde suos nosci yoluit si pectbraffatruin ' Chrisli Dei nostri.
' -
Alterna charitale sibi connexa vigererit,' 0 virtus seterna Dei, quam machina riiitndi ,
'
Quali nos primus dilexit "cpeliiusipse. Suscipit auctorem, cui sefvif terra polusqiie,
Se docet in Patre et Palremyenerariei inse. Principiurii ferum, per ijuarii Pater omriiafecit.
Majestas uria est, et gloria cdmpar utrique. Cum Flatu aeterno super sequora vasta cubarite, s
Quidquid-agit genilus,'lotum fest operatio Palris. Tu pressus quondam tenebris horreritibusuhdas
Paraclitum spondet se mittere prbtinus illi -Lucenova irradians.noctemque diemque cfe.asii.
Cum mbx e tumulo devicta iriorle resurgens, - .Ut varios hominiim fevelet lux blarida labbres.
l Et nocturna
Inclytus ascendens penelraverit.ardua cceli. qiiies atiritbs recreet artus.
Se vitem veram loquilur, propriosque-'fideles Tu geminas sedes discfetisBuciibusaptans,
Palmilibus similes in se monet ille riianefe, Hos' agis in pelagus,-"illb"s."supef aslfa recbndis.
"
Ne jaceant steriles, jugi tradantur et igrii. . Arida quo posset fructuni prbducere tellus
DiscipulosclemensPatri coinmeridatleslis, '
Pastibus et gratis ariimantia cuhcla fbvefei,
Tradilur a Juda^ Pilatp addicitur irispns^ Tu Iunse solisque,globum, stellasqiie riiicarires, , ,
'
Verberibus"caesuspopulo dalur ipse necandus. In varias causas per culmina celsa ipcasli. .
Exiit ipsecrucem sibimet mitissime porlans. Tu terrse ex uterb pecudes ac feptile ciinctuiri
"-
Passio gustato Christi complelur aceio." In lucem sola pfocedere vocededisli.
Mandaturtumulo, destructa morte resurgil.. Tu lymphis eiiani spirantia cbfpbra cpnderis,
Ad tumulum Maria lacrymas fundebai anipfis, Alitibus ventos, ditasli piscibiis aeqiiof.
Sublatum insidiis Cprpuscredebat lesu. Tu torpentis humi cbfpusde corpore sumptum
Ille repentemicat, dat huic mandata salutis. Yivificosacri spiraminis eiigis iiauslu :
Etumulo sacrseredeunt gaudendo sodales : Idqufehomihem vocitans, totum regnare.pef brbehi ,
His cursu in~mediofulgens ocCurritIesus : .Praecipis, et totius rationis legibusîmples.
Dat clementer Aye, pedibus illaeoscula figunt." " Quo
genus iri.tefris hnb factofe cfeaiuni' _
Flebal amafe nimis Chfisli Peirus iile negali Ut genus in coelisuno reclofe regatur.
Crimen, huic clemens apparet prbtinus Ille, 0 Virtus selerna Dei quam machina mundi.
Solatur moesium, trepidantis pectora firmai. Suscipit auctorem, cui servii terra polusque. . ;
Ibant forte dub castellum invisere. quoddam : Tn prinium non passa viruni cbnsisiere solum
His subiloin habitu peregrini occurrit Iesiis : Conjugisegregisesolatia casta creasii,
Tecla rogatiis.adit, pandit se in fragmirie panis. , Qtiam riec terra tulit,.materna nec edidit alvus,
forte timentes , Sed tua de cosia formavit dextra^virili.
" Discipuliijlausoresidebant
Conclavi, his subito fadians assistil Iesus. , Tu scelus amborum punisli morte benigna,
Agnoscunt
' Dominum,clavbrum sigria fecensent. Et seipentinam damnasti pulyere linguam,
Thomas defuerat, cum se Deus ille magister Quaedocuit miseros contenanerejussa Tonanlis,
Moristrarat-sociis,laleris pia vulnera paridens : Nuniiriiset suirimisummum sibi quaerere nomen, .
Gliristus adest iterum', Domirium ille Deumque e- 0 virlus aetefnaDei, quam machina mundi
fatetur. Suscipit auctorem, cui servitterra polusque,
271 FLORI DIACONiMONACHl 272
Tujusti interitum, quem fratris dextra peremit, A E coelo, e terris mittens porlenla, vel undas
In poenam auctoris jusla sub lege.retorques. Scindis , pufpureum lymphis durantibus sequor,
Tu quemdam ex primis primi mortalibus sevi Callibuseisiccis plebem deducis ovantem.
lgnarum mortis vitaead^seereta tulisti. - Cui noctu dux ignis erat, praeeunlecolumna;
Cum tamen interea vitiis ferventibus omnes Et rnediis gratis nubes dabat aestibusunibras.
.. PoIIuerent pulehrum per mille piacula mundum. . Pastum coelestispraebebatpanis , et omni
Tu totum validis involvensfluctibus orbem, Noete fluens dulci complebat nectare campos.
Terrigenis terras viduasti, flumina ripis. Quas conviva dapes cuperet, quoscunque sapores
Tu justum quemdam propria cum prole dbmoque Appeteret, ima lsetus capiebat in esca.
Diluvii ex undis arca vectrice reservas, Potum saxa dabant., virgaequaemollis ad ictus
Ut genus in terris uno de semine surgens Duritiam rumpunt, et flumina larga minislrant.
Una morte ruens , una de stirpe resurgat, Carnifluis epulis scrvit numerosa coturnix,
Atque homines mundos tellus mundata foveret, Discit et exosis ultro se infundere mensis.
Nec vila indigni fruerentur munere vitae 0 virtus ajlerna Dei, quam machina mundi
0 virlus seterna Dei, quam machina mundi Suscipit auclorem, cui servit lerra polusque,.
Suscipit auctorem , cui servit terra polusque , B Tu sanctuni tristi texisli fulmine montem ,
Tu tibi subliraes quserens conjungere amicos, Et vocemhorrendam sacr-adenube dedisli.
Ignibus ex mediis primum sine Iabe yocasli, Tn vati aecito legis praeceplasupernse
Qui patrise fines et tristia regna rclinquens, Tradis, et alloquio famulum dignaris amieo.
Crevit in ingentes peregrino in limite gentes. Pontificem statuis, precibus placare Tonanlem
Nam primogenitum serya quem matre creavit, Qui queat, et sanclo cultus procedat amiclu , •-
Bis senos generasse duces lex aurea. canil, Intret et horrendos veli posl claustra recessus
Posterior natu genitrix quem libera fudit, Et'Patris seterni solus secreta revisai.
Suscepit geminosuna de conjuge nalos. Interea varium turbata per agmina murmur -
Aller Idumseosmisto de sanguine condit; Perstrepit, et densseresonant per castra querelae. .
Hebraeosalter duodena ex stirpe propagat. Detrahitur yati, contemnitur ipse sacerdos ,
Hic habuit geminas prisco de more jugales, Acnimis accenso lapidantur pene tumultu,
Et totidem servas uxorum munere sumplas, jEgyptum repedare parant, vana idolaflngunt
E quibus antiquam genlem populumquepotentem Solemnemque diem ludis et carmine ducunt.
Protulit, et claris sua semina contulit aslris. Ira eliaiMJuslo tandem commotafurore,
Cum tamen infando rursus gens impia quemdani ., C Hlicitosausus lali sub jure coerces; -
Fluctibus ablutum macularet crimirie mundum. Hos perimis flammis, et toio coelitus igni
Quem delere parans, Sodomitica mcenia flammis. .lllos sulfureas erebi demergis in undas,
Sulphureoque igni subvertis tecta Gomorrhse, Quos retinet tellus, coslivis ignea punit;
Quin et finitimas miseris cum civibus urbes , Quos terraabsorbet, viventes inferus haurit.
In cinerem solvis, etgurgite Seprimis alto. Sic natura tuos-certatim - devorat hostes,
i
Judicio sunt poma locis quaenata sub hisdem Sic scelerum vindex totus libi militat orbis,-
Pnlchra foris vacuis intus sunt_plena favillis. Nee palitur qtiemquam vilales carpere fiatus,
Attamerfex ipsis quemdam lua dextera juslum Quem libi non toto credentem peetore cernit.
Ereptum flammis scelerata eduxit ab urbe His tamen ex flammistantoque ex funere.bini .
Quem geminsenataamisera cum matre sequuntur, Servantur juvenes ftdei virtute decofi:
El montanapetunt, tanta ne jn strage perirent: Quos nova prbgenies el nescia criminis aetas
Sed nimiuin infelix subito perculsa fragore Ad regnum comitala fide tua praemia sumpsil,
Respexit conjux, .poenamqueexperta remansit, Nam septem gentes et regna potentia septem
Hic natse solo solsecum patre relictae His servire jubes , ct terram tradis opimam ;
Mortales periisse ratae, sic fraudibus nsae, Quaerivos lactis et mellis flumina fundit,
Vina seni miscent, bina et sub nocte vicissiin Pinguia quae sacris deludant balsama ramis, .
Succumbunt patri, et concepto seraine surgunl; Quam Pater ipse pio despectat lumine semper,
Hinc duo gignuntur posl saeva ineendia fratres , Mensibuset certls cosleslibusirrigal undis.
Et mortale genus Sodomis pereuntibus augcnl. . 0 virtus 1seterna Dei, qnam machina mund-
Alter Amon, altcr vario cognoroirieMoab Suscipit auctoiem, cui servit terra polusque.
Dicitur, et geminas condunt ab origine genles. Tu rapidos fluctus cohibes, et flumine sicco
0 virtus seterna Dei, quam machina mundi Transducis sanctam tantis cum millibus arcam:
Suscipit auctorem, cui servit lerra polusque. Tu magnam solis quondam clamoribus urbem
Tu justum quemdam distractum crimine fralrum Solvit in seternas populo pereunte ruinas;.
Memphycolispraefers, atque orbem pascis egentem. Sed meretrix qusedam superat, quam vivere solam
Tu populum sanctum duro sub fasce gementem, Prscslitilalma-fides : proprio cum patre domoque,
Adpatrias sedes miravirlute reducis. fi.cne plura morer , tellus subjecla quiescit,,
Ob hunc jEgyptum quino bis yerbere plectis Et possessa Dei yaria sub sorte tenetur.
275 GARMINAVARIA. -274
Judicibus rcgilur duodeiiis , quos tuus implet jA IUsesoscrines, illsesa sarabara crines.
Spirilus, et miro virlutis fobofe iirmal. Ac fidei flammis ignes cessisse minaces,
Yiribus ut magnis ssevbssuperare leones, Terricreposque focos perculsis mentibus horrent
Et validbsvincti possent disrumpere nexus, Undivagus vates cselo sorbenle ybralus,
Nune urbe inclusi ,•et sub noctem milite multo Vitales alto fialus sub gurgite duxit,
Vallati foribus raptis cbnscenderemonles. Et tribus exactis triplici cum nocte diebus,
Nurictristes cuneos., ct caslra minaeiaferro Integer ad superos imis processil ab undis.
Sternere non gladio, sed malo vilis aselli ,. , 0 virtus seternaDei, quam machina mundi
Vomere quin etiam vastas fudefe calefvas , Suscipit auclorem," cui servit terra poliisque. •
Restitit et telis terris res apta colendis Tu greinio lali projeela cadavera campi
Sic areent hostes, sic sceptra potentia terrenl, Aiada quse nridis veslibanl ossibus arva
Defenduntque suarn fideimunimine gentem. Carnibus et nervis, et vivo tegmine pellis -
Ac patrias leges divinaquejuraquielis Induis, et prisca refovesnova pectora vita.
Exercent populis meritisque el honore verendi Cerneris ignicomis coelicurii nubibus ire,
Idem armis prompli, devotl legibus idem , Et populos omnes, linguasque, tribusque tenefe.'
Idem odio externis ,affeclu'civibus idem , g] Sedibus hinc positis patefacta volumina cofdis
Fraus aberat fallax, languebat vicla cupido, Inspicis, et geminis mortalia dividis oris.
Juslitiae virtus ipsa inter bella vigebat.' Hos morti exemptos et vilse luce coruscos
0 virtus seterna Dei, quam machina mundi . Coslibus angelicis coeleslibus iriseris aulis:
Suscipit auctorem, cui servit terra polusque; Illos prsecipiti flammarum turbine raptos .
Tu puerum-sanclum sacralo-ehrismate linctum Ignibus asternis, alrseque immergis abysso -
Pastorum ex numero regem facis esse tremendum. lllic lselitisevoces et canlica laudum:
Iste gigantaeaspulsanles sidera moles Hic dolor et gemilus totum resonavit in sevum.
Nunc saxo, nunc ense potens sub tariara misit, Hinc me, quaeso, reum peccati labe pialum
Et quos nulla prius poleranl subvertefe bella, Eripe, Ghriste potens,' clementi numine florum.
Unius hos pueri contrivit, te duce', dexlra , 0 virtus setema Dei, 'quam machina riiundi
. Conservansque luos ; alienosqiie undique perdens, Suscipit auctorem, cui servit lerra polusque,
Abramidummiro rexit moderamine gentem. Sit tibi sumrous honor, sit gloria, sitque triumphus,
0 virtus aelerna Dei ,"quam machina mund Silregnum sinc fine manehs, sitgralia perpes,"
Suscipit auetorem, cui servit terra polusque. Mortalis te lingtia canat, te coelicaturba
Tu pia coelesti perfundis pectora flaiu, <
C Personel, et totus in laudem concrepet orbis.
Et yentura modis praedicisin ordirie miris, Te pavidum pectus,- tecorda trementia, te vox,
Virgineo partum ex utero , rerumque salutem Te pia mens recinat, te viscera tota resultent. .
Spondes, ct mcestis uberrima gaudia terris.
Talia divinis arent oracula signis, EPIGRAMMA LIBRIHOMILIARUM TOTIUS AJVNI
Prsesentemque fldem rebus dant curicla "futuris. ex diversorum Patrum tractatibus ordihati.
Et nunc prserapido sol concitus axe volanles 0 prudens leclor, vitsecui cura perennis,
Sistit equos, tenditque diem, noclemque moratur Perlege prsesentem studioso peclore libruni,
Nunc currum occiduisretro convertit ab ofis, " Ex veterum dictis eollectus denique Patfum,
Deciduasque faces Eoos flectit ad orlus, Quos probitas, quos recta fides ad sidera vexit,
JLneus hastili serpens suspensus in alto Emicat ac tolus doclrinse Iampade fulget.
Yirusâgitvenis, et diros effugatangues. Pandit luciflui mysteria sancta diei,
Flammigero curru mortali in carne prophela Quo Patris aeterni genitum sine tempore Verbum
Tollitur in ccelum, tantum nec lsedilur igni Non ex labe viri, sed de virlute Tonantis '- '
Csediturexcelso monlis de vertice saxum, Nostrae habilu formse_,dictu niirabile ! sumpto'
Quatuor el species uno IBOX -contefit iclu, Sponsus ul e thalamo sic Virgmis editus alvo
Ms, aurum, argenlum, et testsecum fragmine ferrum Prodiit, et moeslonbva gaudia.detulit orbi. .
Solvitur, et stipulseraptaiur in aera more. , Hseret huic martyr celeberrimus ore cbrusco,
Ast Iapis ingenli succresceiis verlice montem Inlendens coelum natumque ex Virgine Christum,
Eflicit, et vasla tolum mole occupat orbem. Ad Patris dextram slantem super aethera cernens,
jEslibus lforrificiflamma exundante camini Dum sanclo plenus spiramine saxea corda.
Tresjussu pucri regis tradunlur iniqui. Inerepat, et lapidum quassalus mole precatur :
Angelus almus adest medius fornacis, et aurae Accipe, quseso, meam, Jesu, rex inclyte, mentem
Roscida flabra jacit, dirimilque inceiidia venio. Et geriibus flexis pro queis tibi snpplico, parce.
llli magniflcasgratanti pectore laudes Ergo fide clarus doclrinsefulmine pollens,
Aslrorum et lerra; referiml pelagique parenli Terribilis signis preiiosa morte sacfatus, •
Persistunt hilares",ipsoque vocante tyranno,. Nominis ipse sui "prsecelsummunus adeptu_s,
Ex medio lsetis procedunt vultibus igni. Coeleslemsurait parta pro laude coronam.
Miranlur salrapa;, miranlur barbara corda Marlyrii florem sequiuir flos virginitatis,
27S , FLORI.DIACONIMONACHI 270
In gremio Christi recubans sacer ille Joannes. A Cum Chrislus sacras expandens in cruce palmas,
Maximus seterni prseco per saecula Verbi, Adse dira pio tersit delicta priore.
Quod cum Patre Deo semper Deus omnia fecit, Eminet hino veri festum miraMle Paschse,
Coeium,lellurem, mare, .tartara, sidera, veritos, Quo Chrislus tumulo devicta morle resurgens,
Et quaecunquepoli gyrus conipleclitur ingens, Ad jugem vitam moribundos transtulit artus,
Et quidquid superos excedens incolit axos, Auclorem lethi domuit, leihumque peremit/
Proque ipso felix Pathrasei gurgitis exsul. Eripuitjrriscps erebi de carcere juslos,
Unde repente poli celsa ad fastigia raplus, Acsecum plures rediviya incarne reducens,
Aurea perculsus vidit candelabra septem, Ostendit saeclifelicia dona futuri.
lnque horum medio.dilectum incedere Christum, . Post hsec magniftci prseclara ascensio Chrisli.
Veslitum poderis sacris, cui zong mamillas Fulget ad setherei remeantis culmina templi,
Anrea prsecingens, candenlia pectora comit, Quo nec magnus Enoch rapuit quem dexlra To-
Caesaris niveo floret veneranda capillo, - [nantis,
Horribiles oculi flammanli luce coruscaht. Nec sacer Elias curru flammante repente
Et facies rutili prsefulget solis ad instar, Sublalus rapido potuit penetrare volalu ;
Ignitique pedes auricalchi more rubescunt, v Sed potuit Christus, coelo qui sponle supremo
Quo rapida validus fornaee examinal ignis, Adveniens, ultro mortales induit arlus,
Et septem stellis ornalur dextefa fulgeris, Cum voluit propria in ecelum virtule redire.
Terribilique biceps ensis processit ab ore. Qua pairia dexler residet sublimis ab arce,
Corruit hoc viso ceu mortuus. Hle trementem. Indesub exlremo venturus lempore mundi,
Solatur blando alloquio, dextraquel)enigna Angehcis turmis atque ignis turbine seplus ;
Erigit, et coeli sacrata per omnia ducit Supplicium pravis sua praemia redderc justis. ,
Qusesacrb descripta yolumine non capit ullus, His adnexa nitent clarissima fesla superui -
Ni sacer i.nternam reserai, cui Spiritus aurem. Muneris a Chfisto promissi ab sethere missi,
His. liber hic laudes infantum ex ordine jungil Cuni sacer e coeloviolenti lurbinis instar
Qui prirai ob Chrislum crudelisorle perempli, Spirilus exsiliens, credenlia corda petivit, . ,
Perpetuo Christi nunc fegno et pace friiuntur. DiscipulisqueDei supra caput igneus astans,
Edocet Octavsequid sectio mystica lucis Mullifidis visus flagrare in yertiee linguis,
Innuat antiquae reserans senigmata legis. Accendit tepidos, infirmos robore fulsit,
Transit ad egregii solemnia sacra diei Ignaros docuit, linguarum munera fudit,
Quo regis nostri cunabula vilia Chrisli £ Hsecsuper adduntur Patrum pia dicta sacrorum •
Muneribus trinis pietas venerata Magorum, , . Sanctorum, o lector, claris accomniodafeslis,"
Thure Denm docuil, Regem signavit in auro, tfl capili semper hsereant sua membra superjio.
Mortalemque hominem myrrha depinxit amara, Ac prinium eximius residet Bapiisla Joanries,.
Quem sibi sidereus monslrarat ab sethere fulgor, Ex senio fessis mire genilorjbus orlus,
His social claruin numeroso lumine festum, Yalicinansque pritis conceptum Virgine Chrislum,
Quotener ad^sacri devectus limiria templi, Yisceribus matris quam vitse exiret in auras,
Turturibus geminis duplici seu prole columbae Quo nullus major mulieris nalus habelur,
Divinisplacuitconspectibus, acsenis almi = - Quique Dei mundo inonstravil sedulus agnum,
Complexu astriclus, Judsesegloria gentis Et pravum reclo coroniulans linrile callem, -
El ltix totius Christus promiltitur orbis. Ostendit cunctis quo tramile celsa polorum
Inde quaier deni neclil jejunia solis. Regna pelant veleris maculis erroris ademptis.
QuseDominus"junetotransegit tempore lunse, Inde Pe.tri et Pauli festum praenobilefulget, '
Debellans rabidas antiqtti dsemonis iras, Quos Romaeinfausii rabies vesana Neronis
Quem gemini vales totidem pugnando diebus j. Ecclesiaeclaros fidei pielaie magistros.
Impasti nullo poteranl pervincere pacto. Doctrina insignes, signorum lt;ce coruscos,
Ter sese horrendis erexerat improbus armis, •Virtute invictos diversasorte peremil.
. Ter Christi'vaIida"c"bnfoss,us cuspide cessit. Nam crux ad boelumyersi vestigia Petri
'.' Unde sacer tbtuni flb.ferriibsllle per orbem, Direxit, Christoque suo revocavit oyantem.
Yiciriis Paschse solernriibus; in quibus atri At cervix Pauli gladio desecta nefando
Gultura sseva lupi maclalus perculit Agritis, Doctorem nitidum veslivilsanguinisnstro,
Ut jejunapari celebrentuf teiripora.yolo, Purpureumque polo post praelia mille remisil.
Et castigato curentur corpora vic'1'u,"• Machabseadehinc cerlamina laudibus aluris
Christieolis quibus infesli furor imminel hostis. Prosequitur stylus, el pulchro sermone perornat,
Ista salutiferi sequitur lausinclyta iigni, Qui septem fratres una genitrice creati
1
Quo veleris inire delela est cautio culpae, Antiochi ssevasvicerunt fortiter iras,
Dum genushumanum vetiti quod tactio ligni Ac posi muliimodos poansebacchanlis agones,.
Perpetuaeihortis dura dilione gravarat, Coelestescum matre pia meruere coronas,
Per lignum oeternserecipit nova gaudia vilss, Matfe piamquse tunc septeno pignore fostani,
'
277 . CARMINAYARIA. 27«
Septenoque simuJnaioTtim funere torta," A Coetibusangelicis ubi saeclaper omnia junctus,
Supplicium pphs obitu comilala beato, - Perpetuos laetis"decantes faucibus hymnos, . _._•
Hebdoy&Sdempriscam Ogdoadaededit esse novellse, ferens Christi de "raunererialraam,
" - . - Invictaraque
iEierna rutiles iosolribuente cororia.
Participem regemque ferum pietate subegil, -- -•< -- .
Nunc prseclara suo amplectens diademate Christurii. Y(
Septenis rutilat natorum cincta coronis. ADMODOINDM AOGDSTODONENSEM EPISCOPDM.
Exin marlyribus communesduleishbnores .. Salve; sancte parens, Chfisti yenerande sacerdfss,
•
Pagina depromil, Christi quos lola cruore '» Augusti mohlis, pastofln afce pbtens.
Palmigeris claros manibus slola candida comit. Quem sacer illustrat merilis splendentibus ordo
His confessorum pulcherrimus ordff cohaerel Doctfinae et studium" toilit ad alta pie
Quos ardens fidei provexit ,ad aelhera virtus. _. fjuo .generis clari luinen torrensque loquendi
Mox et virginese resouant ex ordine laudes
Vincitur,.et magno sidera sole latent.
Prudeiitesque chori yirluium lampade clari,.-. - Accepi niveam vestro de mnriefe Testem
Nec minus interno Iricupletessemper olivo,
Tergendoque ori lintea clara satis.
Sidereos intrant thalambs, Christoque juganlurj
i Acpariter manibus praedulcis epistola nostris
Cujus eos dextra, setefno constringit araore. Tradita rore suo peciora noslra rigat.
Hinc etiam sacri quoliehs iundaihina templi
Quanlus ibi flagret sinceri fervor arooris, .
Consurgunt. aedesqueDeo nova condiluralto, -Et pia mensquanialuceeorusca.roicet,
Tinguiturei laetu divini clirismalis altar, Quaetuba, quseve lyra flaiu fidibusque canora
Quae relegenda piusprotempore pbstulatusus Explicit, et digna l.aude eierequeal;? . -
Ex veternm diclis yatum collecta- sequuhtur. Non mihi tam fervens.yegetatprsecordia.sanguis.- ..
Tum sacer Andrseas miri cum laude triumphi - Nec tam.larga-meoflumina.abore fluunt,
Goneinitur Christoque suo jam proxirous haerel -'
. Ut tibi, sancle parens, pie vales, clare sacerdos,
Optata cui mofte crucis, cui mente fideli Condigne valeani solvere laudis opus.
Hseserat, et- tolo cordis flagraverai aesiu» Jlle pius coeliqueparens terraeque reperlor
Non illum fusies, non diri carcefis horror,
Non cehtum fregefe minse, hon viucula laeva. Agminis angelici rex, horriinurrique satpr,
Cujus clara pio sequeris vesligia corde,
Binos ille dies sacri de verlice ligni - - -
. Dum celsus humileni respicis,- atque foves.
'- ;
Intonuit, verbo selherio mortalia corda Hle tuis,'ihquam, riieritis eondigna referre
Terrifleans, lustransque simul non ipse tyrannus,- Prsevalet. ac frugem centuplicare tuam:
Nori hunc carriificuni fera brachia Q
turbaque prse-' Ut quod riuric iargo-dispergis semineterris,
[sens- ; Lafgius Elisia tunc regiorie metas. - -
Amplexu-charl potuil-divellere ligni, Ihterea sit vitalibi, sintlargasalutis'
Donecsplendiflua-circumdatus undique mibe. Gaudia, longa dies, altus honoris apex." '
Nulli conspicuus mortalis exuit arliis, Divinae sit legis amor, tiibaclara doeendi,
Fulgidus ad Chrisium fulgenii tramite pergens. •" Egregii iriores, COTprbbitate nitens. - .
Adventus-Cbristi prsecbnla fine sub ipso
• Grex tibi commissus vigeat, lorvique leonis '
Terribili sefmone tonat quo concitus imni - Saeva fldefortis calce terat.-
Circulus almifico Christi deductusab ortu. - i guttura
Ut cum coelesti vallatus milite summus -
AlmificumChristi concurrat semper in ortum. - .
Paslor ab excelsi fulserit axe poli,
Neinpe hic principium, cunctorum hic. finis habetur. Tum bene sbrvatisad dextram te locetagnis,
A prior cunctis, £i cunctis ultimusexstat. . .
Restituens studiis praemia digna luis.
Hsecitritur veneranda Patrum dicta, optime le- Tunc
---'" • velul electus aries in nube corusca , . .
'. [ctor, Velleris aurati stemmale clarus eas. . .
Perlege sollicitus memori sub corde reconde, . D Quem nivese comilentur oves agnique nitentes,
Actibus exerce, fido sermone profare,
Non hic jriortifero metuas lita tela veneno', Sumpturi vitae pascua perpetuse .
VII
Neelevibus linguis.paleas non pabula fusas,
Totus catholico resplendet flore libellus. TITDLDSIN ABSIDE MEMORIJ5 SANCTIJDSTI.
Totus habetgravium certissima dicla virorum. Chrisli sancta domus, praepollens aula piorum
-•
Hic tibi recta fides claro sermone patebit. - Hospita sanctorum, virtutum. sedula niaier,
Hic spes certa tuam suslollet ad selhera menlem .Hsecest qnam cernis semper, ubi ritepfecantii"'
Et sincera pium tergei dilectio pectus. Gralia largapatet per tot cumulala-patronos. .
litulis consors. '
Quo duceute flde, locuples spe,.purus ainore Quos propriis dislinguit gloria
Gonscendas rapido coeleslia regna volatu, .Convexo yariarutilant ceusidera ccelo.
a Id est Auguslpduni. Nam veteres montem diinUm amoeUant. • - !
'
279 FLORI DIACONIMONACHI - . aso
FlaORI DIACONI
EXPOSITH} ffl iPISTOMS BIATI PAUII

i
_ EX OPERIBUS SANCTl AUGUSTINICOLLECTA *.
EXPOSITIO IN EPISTOLAM AD ROMANOS.
CAPUT PRIMUM. A Manichseus... 'deslitit esse Deus. (S. 1Aug;, lib. v

Pdulus servus Christi Jesu, vocatus apostolus, -in contra hatreses, lom. VIII, col. H07.)
quibus estis et vos vocad Jesu Clirisli. Paulus aposlo- Et Qui faclus est ei ex semineDavid secundumcarnem.
si enim in quibusdam Latinis... Concordal auclo-
lus, quicum Saulus...:. frangat. (S. Aug., deSpirilu
rilas. (S. Aug.. lib. conlra Fauslum,
' tom. VIII, col.
etlitt., tom. X, part. i, col. 207.) j. '
248.) | I-
Mementode Synagoga fuisse arietes quprum filii Dominusnosler... seeundum carnera. (S. Aug., in
sumus. Unde dicit in Psalmo : Afferte Domino filios libro Enchirid. tom.
VI., col. 251.)
arielum (Psal. xxvin). Non enim... Creatof. (S. Aug., tract m psal. cxvin,
Qui inde arietes?.... graudis in Christo. (S. Aug., tom. IV, p. II, col. 595.)
tract. in Psal. LXXII, lom. IV, p. i, col. 910.) Qui prwdeslinatus est Filius Dei in vtrlule.Est etiam
Isle vas electionis primo Saulus a Saule.... recedet prseclarissimum lumen... nd Hebrasos. (S. Aug., lib.
a te. (S. Aug., serm. de apostoloPauto, lom. V, p. i, ,. de Pradest. sanct., tom. X, p. i, col. 981 et
seq.)
col. 1278.) Nullum est illustrius praedestinationis exemplum...
iutura prsescivit. (S.' Aug., lib. de Dono
Absitenim, Dpmine, ut.... nomineauctorilalis. (S. persevc-
Aug., lib. Confess.vm, tom. I, col. 752 et seq.) rantim, tom. X, p. n, col. 1053 et seq.)
^
ServusChristi Jesu. Quid dicemuscharissimi... Sal- Filio dicente. Et nunc... dcxteram sedet.{S. Aug.,
vator facil. (S. Aug,, tracl. 75 in Evangelii secun- ex tmclalu Epangelii secundmn Joan. 105, tom. III,
dum Joan. lom. III, col. 1825.) part. n, col. 1907 etseq.)
Aliam significationem.... fracti sunl."(S. Aug., ser. Secundum spiritum sanclifwationis ex rcsurrc-
epistolce Joannis HI-, tora. III, p. n, col. 2000.), clione morluorum Jesu Christi Dominincstri. Loeulio
V-ocatusaposlolus. Apostolos suos certe ipse Do- est in Scripturis usilatissima... isla loculio. (S.
minus misit,....appeIIantur.<S. Aug., tract. inJoan. Aug., Iracl., in psal. LXVII,tom. IV, p. n, col. 820
t. HI. part. 2, col. 1761.) et seq.)
Unde propheta... sede acietc. (S. Aug., lib. conlra( -JEsl in psalmis ita dtctum,... Jesu Christi. (S.
Faustum Manichceum,lilulo 13, tom. VIII, col. 282; Aug.j/ifr. de\Trinitate xn, lom. VIII, col. 1001 et
et seq.) - , seq.)
Ordo iste mihi servandus est, ut loquens de Evan- Omnibus qui sunl Romce dileciis Dei vocatis san-
gelib non taceam de prophetis. Sed ego, inquit, clis. De gratise Dei commendatione... dcbita red-
» Deauclore Expositionis sancti Pauli Epislolarum. i ne videremur volumina voluminibus addere, bis
ex sancto Augustino collectce magna lis est olimi C ( eadem typis mandando. Allera parte, erudilissimi
exorla inter criticos. Quidam Ven. Bedaeillud opus; Flori laborem prseterire non potuimus; illius ad
tribuebanl, alii vero Floro Lugdunensi diacono. minus delineaiio erat servanda.
Doctissimus Mabilloniuslilem diremit, de re dis- Scopum aliigisse nobis visum esl, si, cilatis pri-
quisitionem exarando.InProlegomenis adVen.Bedsei mis et posteribribus verbis locorum sancti Augu-
Opera , Jianc Mabilloniidisserlationem «didimus. stini in explanationem beali Pauli texlus a Floro de-
Nobis illud Flori opus prelis mandaturis duc sco- Jectorum, leelores revocarentur ad noslrse editionis
puli obviam sese obluieruut. Nara. ul ex titulo per-- paginam pro singulis eitaiionibus. Ea enim rationb
cipitur, solius sancli Augustini Operibus cpnUata i bis iu idem non incidebamus, et integer Flori Com-
est haec Epistolarum divi Pauli Expositio. Una parle,, menlarius servabaiur, in quantum sallem erat
jam a nobis irilegra edita. sunt sancti docloriss possibile. Ne leclores ergo pigeat tol revocatiouum
Opera, el sexdecim voluminibus conslant, a tomo0 ad nostram sancli Augustini edilionem.
nempe trigesimo secundo Patrologise-ad quadragesi- Idem eral agendum pro lexlu sancti Pauli Epi-
mum septimum. Itaque, si Commentarius diaconii slolarum. Supervacaneum putavimus singulosversus
Lugdunensis integer essel recudendus, ilerum1- in medium adducere. Voces igitur primas tantuiu
edere deberemus, saltem per partes, sancti Augu- atque ultimas versuura, brevitaiis causa, recudi- .
sliiii Opera. Porro Illud erat praeserlim vitandum,, mus. EMT.
281 EXPOSITIO 1N EPP. PAULI. — EP. AD ROM. 282
deretur. (S. Aug., episl. ad Sixlum, tom.~ H,, A luerunt. (S.Aug., lib. deTrinit., tom.YIII,col,
' 1034.)
col.877.) . Intalibusenim formiseliam idolainstitueruni, etc,
Gratia nobis et pax a Deo Patre el Domino nosiro usque ad destruantur. (Id., lib. Serm., tom. V, p. i,
Jesu Christo. Gratia Dei qua... et prophetae. (S. Aug., col. 1022 et seq.) Id., ex bapt., tom. IX, ccl. 454 et
lib. i Retractalionum, loro. I, col. 623.) seq.)
Primum quidem... in universomundo.Bea tus enim... Quamvis enimhomo Christianus lilteris, etc,
nonDeum. (S. Aug., lib. de Ovibus, lom. V, p. i, usque ad fecit iritelligi. (Id., de Civit. Dei, toni. V,
col.315.) coi. 234.)
Testis enim mihi est Deus.;. sicut et in caileris gen- Hennes jEgyptius, quem Trimegistum, elc, usque
tibus Grmcisac barbaris. Ego aulem dico vobis, non ju- ad fleri dsemoniorum.(Id., lib. de Civitale Deiim,
-. rare... malo est illius. (S. Aug., lib. i de sermone Do- tom. VU, col. 247 et seq.)
mini in monte, tom. III, p._i, col. 1255 el seq.) Daemones itaque qui colunluf in templis per artem
Sapienlibus et insipientibusdebilor sum, ita quod in nescio, etc, usque ad Dei prbvidentia.' (Id., de Giv.
mepromptumest et vobis,qui Romm eslis, evangelimre. . Dei, tom. VII, col. 252.)
Tu perfecisli solem et lunam. Solem spiri.ua.es,....; g Species membrorum, etc., usque ad videre con-
debitor sum. (S.- Aug., in psal. LXXIII, tom. IV, suevit. (Id., inpsal. cxm, lom. IV, p. n, col. 1483
. part. i, col. D41.) et seq.)
Non enim erubeseo... Judmo primum et Grceeo. Viderunt hsec intelligentiores, etc., usque $d
Objiciebalur... tam libera. (S. Aug., in psal. LXVIII, subvertit. (Id., lib. iv de Civitate Dei, tom. VII,
tom. IV, p. i, col. 856 et seq.) •col. 136 et seq.)
Justilia enim Dei in eo revelatur ex fide in fidem. Brevis omnium quoa adversus idolorum cultores,
Intelligitur quidem fides- quacreduntur ea quse... siveinslitutores supra ab apostolo dicla sunt, recapi-
pra.stantissima3 yeritatis. (S. Aug., lib. quceslionum lulalio. Quiai cum cognovissent Deum,elc, usquead
Evahgelii, q. 2, lom. HI, p. i, col. 1352 el seq.) illuminabitteGhristus. (Id.,1.6. deNaturaetGralia,
Idem... consequenlia docent. .(S. Aug., lib. de Spi- tom. X, p. i, col. 258 et seq.)
rilu et littera, tom. X, p. i, col. 211 et seq.) Item brevis eorumdem verborum- recapitulalio.
Ait Dominus Jesus. Ego sum via, veritas et Revelatur enim ira Dei de ccelo super omnem im-
vita..., iniquilate detinent. (S. Aug., tracl.de 'Ver- pietatem. Quorum, elc, usque ad quam Creatorem,
lis apostoli 55, lom. V, part, i, col. -776.) r (Id., serm. de Kalend. Januarii, tom. V, parl. i, col.
Quis novit potestatem iras luae, etc. usque ad 1021 et seq.)
impiorum. (Id., ih nsal. LXXXIX, tom.IV, p. n,col. Sed vsetibi, _siamavefis condita et deserueris, con-
1145.) ditorem (Ex sermone secundm Epislolm Joannis).
Nunquid dixit, elc, usque ad stulli facli" sunt. Pulchra tibf sunl, sed quanto est ille pulclirior qui
(Id., serm. 56, de verbis Evang.. tom. V, part. i, ista formavil. Inlendat charitas veslra. Ne surrepat
eoL 776 et seq.) _• vobis Satanas", dicens, quse solet dicere. Bene nobis
in crealura Dei. Quare illam fecit Deus, nisi ut
Undeprobas, elc.,a6'7i.earffortiter ambulare. (Id., sil
bene nobis sit? et inebriantur, et pereunt, et obli-
ibid., tom. V, p. i, col. 777 etseq.)
viscuntur. crealofem suum, dum non temperanter
Via Domini aut non erat, aiit lalebat, etc, usque sed ulunlur creatis, et creator conlemni-
ad nisi in te. (Id., serm. 8, de verbis Evangelii, tur. cupiditate De talibus dicit Apostolus :"Goluerunt et servie-
tom. V, p. i, col. 436 et seq.) runt creaturae potius quam creatori, qui est bene-
Invisibilia enim ea
ejus per qum facla sunt intellecta
dictus in saecula. Non te prohibet Deus amare ista,
conspiciunlur. Unde arguunturin libro Sapientise, etc, sed non diligere ad beatitudinem, sed approbare et
usqueud cum Deum quserimus. (Id., lib. deTrinitate
D laudare ut ames • creatorem. Ergo dedil tibi Deus
xv, tum. VIII, col. 1'058.) isla omnia, ama illum qui fecit. Plus est quod libi -
Videruntergo isli, clc, usque ad cuncta creata vult dare, id est seipsum qui ista fecil. •Credimus
sunt. (Id., lib. de CivitdleDei vm," tom. VII, col. 251 eliam qaod sedet Christus ad dexteram Patris, etc,
etseq.) usque.ad futura sit. (Id., serm. ,de Symbolo, tom.
Philosophbs, etc, usque ad infigere. (Id., lib. de VI, col. 188.)
TrinitaleiY, lom. VIII, col. 903.) Propter quod tradidit illos Deusin desideria cordis
Nec ad aliud quidem dignihabili surit ut in eis isla eorum, in immundiliam. Dedit illos Deus in concu-
per sanclos angelos nuntiarentur, siveforjnsecusper piscentias cordis eorum, elc, usque ad consense-
sensus corporis, sive inlerioribus revelalionibus In runl iniquitati. (Id., lib. deSpiriluet liltera, tpm. X,
spiritu expressis, eic, usque ud peryenire. (Id„ parl. i, col. 235.)
truct. Evangelii secundumJoan. n,tom. LU,col. 1390 His' et talibus testimoniis, elc, -usque ad malis
et seq.) - bona? (Id., lib. deGratia et libero arbilrio, torn.X,
Prsecipui genlium philosephi, etc, usque ad insti-' p. i, col. 909.)
285 FLORI-DIACONI MONACHl 284
Mercedemjnutumn-quam oportuit erroris sui in se- A . ex episiola secundaad Valenlinum de Gratia eilibem
'metipsis recipienles. Oporluisse quippe nbn, etc, 'arbitrio, tbm. H, col. 971 et seq,)
usque qd turpiter libel. (S. Aug., lib. i contra ini- ,Gloriaaulem, et honor,etpax omni operanli bonum;\
micum legiset prdphelarum, lomi Vffl, eol. 635.) ' Judmo primum etGrmco.fax Ghristi, finem tempo-!
•
". Inchoalio est, etc, usque ad gaudium Domini lul. Tis, etc, usque ad spiritusest. (S. Aug., lib. senten-
liarum Prosperi, tom. X, part. 11, col. 1894.)
(Id., inpsal.vi, tom.IY, p. i,-col. 94.)-
Nonenim est-acceptio personarum, etc, usque ad
Hujus igiturirse inehoalio est, quam in hac yita
judicabunlur. Nimirum cum diceret Aposlolus, etc,
patitur quisque peccator. Non ergo poenas, elc, vsr- ad peccatores terrae. (Id., in psal. cxvni^
- que ad perdidisse putatuf Deus. (Id., inpsal. LVII.) usque
tom. IV, p. 11, col. 1572 et seq.)
Hsee mala morum, etc, usque ad significat gra-, Ejusmodi legem non habentes, ipsi sibi sunt lex,
tise. (Id., Ex tratactu in psal. LXXVII,tom. IV, p. i, oslenduni opus legis scriplum in cordibus suis.
' qui
coL 1003 etseq,) . Nulla est anima quantumvis perversa, quae laiiien,
Etiam cum rectas, etc, mque ad stuporis in etc, usque gd sentiat. (Id. lib.11 de sermone Domini
corpore. (Id., lib. de Civitate Dei xiv,. lom. YH.) inmonte, tom. III, part..i, coL 1285.)
"- Tres ergo affectiones, etc, usque ad et ego non B ] Mauu,-elC , usque fldperegrinoprsestare.,(Idem,
uxor. (Id., in psal. LV, lom. IV, p. i, col.-650ct infsal. Lviij.ltom. IV, part. 1, col. 675 et seq.) .
'
seq.) Teslimoniumreddenteillis cohscientiaipsorum, etc,
CAPUT II. usque ad judicabit Deus .occuha_hominum. Dominus '
Propter quoa inexcusabilis es, o homo omnis qui per Prophetam. Et ero, inquit, teslis velpx maleficis
judicas. Illos Scfiplura, etc, usque ad jusla damna- el perjurisi etc., usque ad conscientiam. (Idem,
tio. (Id., Epist. ad Sixtum presbyterum, tom. H, lib. xx de Civit. Dei, tom. VII, col. 702.)
col. 882 et seq.) Non quemadniodum judicant homines, elc, usque
r Scriplum est, etc, usquead le ipsum condemrias. ad defendenlibus. (Idem, in psdl. ix, lom.' IY, part.
(Id., lib. v de baplismo, tom. IX, col. 192.) i, col. 121.) j',
1 Eadem enim . Decidanl ergo a cogilaiionibus suis, etc, usque
agis qucejudicas. Scimus enim guo-
niam judicium Dei est secundum veritaleni in eos qui dd justi judicii Dei. (Idem; in vsat. v, tom. IV,
talia agunt: Huic auteni dixil-Aposlolus: 4>ui prmdi- p. i,col. 88.)'
cas non furandum furaris,- et csetera: Deus apud Omnia opefa yel bona, etc, usque ad in nihilum.
quem nulla est iniquitas, etc, usque ad commende-, (Idem, inpsal. cxvni, parl. 11, col. 1571.)
tur. (Id., epist. ad Macedonium; lom. U, col. 654 C . Si autem tu Judmus cognominaris, sicul scriplum
et seq.) est. Judseum arguit, etc, usque ad apud te laus
: Animus male sibi mea. (Idem, ,Iib. de Spirilu et litlera, tom. X, par.
conscius, etc, usque ad dam- "
1, col207 et s[eq.) | ;
natip. (Id., lib.. Senteniiarum'Prosperi, tbm. X, p. , Circumcisio'. etc, usque ad prmvaricalores legis.
II, ebl. 1870.) i
Operalegis bipertita sunt. Nam pariim, elc, usque
Hic enim misericordim, etc, usque ad coronam. ad lex
pendet et prophetse. (Idem, expos. ad Ga-
(Id., in psal. c, tom. IY, p. ii,col. 1232 etseq.) lal., lom. III, part. 11, col. 2117.)
Quid. ta.ro longanimum, etc, usgue ad in gemilu Non enim qui in mahifeslo Judceus est, etc, iu
columbino. (Id., inpsal. cn," tom. IV, part. u,col. abscondito, usque ad sed ex Deo est. Dicit Aposto»
1350.) ': lus, elc, usque ad Eyangelium meum. (Idem, in
Intendant er__oqui.apiant, elc 1, usque ad corrU psal. LXXV,toin. IV, p. 1, col. 956 et seq.) ~'
garis. (ld., tract. 55 ift Joan._, |pjn, III, p. 41, col. Qui ergo nojverunt, etc, usquead ignorant Deum.
1659 et seq.) (Idera, lib. de Graiiael lib. drbit., tora. X, part. 1, col.
Secundum duriliam autem tuam el impmnitenscor, 884 et seq.)
thesaurizas libi iram in die irm et reveiationis justi D ' Sed quod adjunxit, etc, usque ad -levius damna-
judicii.Dei, etc. Thesauros, etc, usque ad implenlur. rentur. (Idem, iract. Evang. secundum Joan.
(Id., lib. 1 conlra inimicum- legis et prophelarum, - LXXXIX, tom. III, parl. 11, eol. 1357 et seq.)
lom. VIII, col. 621 el seq.) Non enim auditores legis justi suiit apud Deum,
Quidquid ergo homo facit inodo, etc, usque ad etc, usque ad secundum Evangelium meum per
m futuro possideas. (Id., serm. de versu psal. Deus Jesum Chrislum. Yidendum esl. etc, usque ad acce-
manifeste veniel, tom. Y, parl. i,col. 129 et seq.) ptio personarum. {Idem, lib. de Spiriltf et litlera,
Contra Spirilum sanctum, etc, usque ad judi-- tom. X, part. 1, col. 226 et seq.-),
care".(Id., serm. de blasphemia Spiritus sancti, loin. CAPUT m.
f, p. 1, eol. 455 et seq.) Quid ergo amplius Judmo, usque ad sicut scriplum
? Ira et indignatio, tribulatio et aîguslia in 'pmnem' est. Ego autem dixi in exstasi mea eic, usque ad
animam hominis operantis malum,- Judmi primum et filii altissimi.^ (S. Aug. inpsat. cxv, lom. IV
Grmci.Soli enim parvuli, etc, usque ad et Graeeo.(Id., part. 11,col. 1492.)
285 . EXPOSITIO IN EPP. PAULI. — EP. AD ROM, , 286
Verbi gratia, polens, elc, usque ad.ad le vultt A . (Id., in psal. cxvii.) "Ubi esi ergo gloriatio lua?
mendacium, (S. Aug., lib. serm., tom. V, part. i, Exclusa est. Per quam legem ? factorum ? Non. Sed
col. 501 et seq.) per legem iidei. Hsec<estlex fidei qua credimus et
Vt juslificeris,.,. et ego tanquqm peccato?judicor ? pramus per gratiam nobis donari, ut faciamus quod
Cui dicat, difficileesl adverlere, etc, usquead facti ^ per nosmelipsos impiere nonpossumus,.neignoran-
sunthomines. (Id., in psal. L, tom. I\, part. i, col. tes Dei jusliliam, etnostram volentes consiituere,
590 et seq.) juslitise Dei non sumus subjeeti. In Iege itaque facr
' ' Et non sicut blasphemamur, et sicut aiunl quidam lorum est Dei jubenlis justitia, in ]ege autem fidei
nos dicere,, faciamus mala ul venianl bona, quorum subvenienlis mlsericprdia." ,
damnatio jusla est. Perversi homines, etc, usque Arbitramur enim jusiificari hominemper fidem sine
«dcantabo libi, Domine. (Id., lib. de Gratia et lib. operibus legis. An Judmorum Deuslantum ? Nonne et
_arbit., tom. X, part. i, col...910.) genlium? Imo.M genlium^ljci., serm. de hnmolatione
Abfaham Deo el reputatum
Quid ergoprmcellimus eos? Nvquaquum. Conten- Isaac ad Gal. iv.) Credidii
tionem ipsam, etc.,'-usque ad interfectoribus Domini. est illi adjuslitiam,etamicus Dei appellatusest. Quod
credidit Deo, intus in cprde, in solaflde est.Quod.autem
(ld.,inexpos.adGalat., tosa. III, parl. n, col. 2107.) B
immolandum filium duxit, quod intrepidus dexteram
Causaii enihi suinus Judmos et Grmcosomnes sub
armavii, ouod jam feriretnisi yoce tenerelur, magna
peccato esse,... non est requirens Deum.' Usque non fides est
"esttimor Dei anle oculos corum. Dominus de utique, sed et magnum opus. Et ipsrim
ad riorilifiient Deum. in opus laudavit Deus, cum diceret, quoniam exaudisti
coelo,' etc, usque (Id., meam. Quare ergo apostolus Paulus ait:
141 et seq.) yocem
psal. XIII,tom..IV, part. i,'col. Arbitramur justificari homiuem per fidem sine ope-
Scimus autem quoniam qumclinqueJex loquilur, ribus
in sunt Ih istis u$- legis? Et alio loco dicil. Est fides qumper di-
iiisgui lege loquiiur.' eniro, etc, ' lectionem operatur. Quomodo fides per dileelionem
que ad misereatur. (Id., in exposilione Epist. ad
Galal. tom. III, part. ii, col; 2123.) operalur, etquomodo juslificatur homo per fidem
sine bperibus Iegis? Credidil aliquis, percepit fidei
Conclusit Scriptura omriia sub peccalo,.etc, us~ sacramenta, et roortuus est, defujt illi operandi
que ad coram te. (Id,",in psal. cxvin, tom. IV, parl. •tempus. Quid dicimus? Quia non est justificatus?-
ii, col. 1581.) Plane dicimus juslificaium, cre.deniem in etim qui
Quiciex operibuslegis ngn justificabilur onmis care jusliflcatlmpium. Ergo iste justificatus est, et ope-
coram illo. Ex operibus legis, elc, usque ad crede- ralus non est. Impletur sententia aposloli dicentis :
'Tentai.(li.,inexposilioneEpislolm ad Galat.,tom.M, C Arbilror justificari hominem pef fidem sine operibus
part. n, col. 2114 ef, seq. ad 2116.) legis. Latro "qui cum Domino crucifixus esl corde
PerJegem enim cognilio peccali. Cpgnitio dixit non credidit ad justitiam, ore confessus cst ad salulem.
consummatio, etc, usquead quod lex imperat. (Id., Nam lides quse per dileciionem operatur, et si ripn
lib. de Gralia el libero arbit., tom, X , part. i, col. sitin quo exterius operelur, in corde iairien illa fer-'
894. - .' vens servaiur. Nam erarit quidam "in lege qui de
Nam sine Dei. dono, etc, usque ad prophetari. operibus legis gloriabantur, quse fortasse nori dile-
(ld., lib. enchirid., tom. VI,.cpl. 287.) ctione, sed timore faciebant : et vplebant se justos
Quia non juslificabitur, etc,-usque ad nee indi- vjderi, et prseponi gentibus, quseopus legis-nbn fe-
gens lege. (ld., lib. de Spiriiu et litlera, lom. X, part. cerant. Apostolus autem praedicans fidem gentibus,
i, col. 208 et seq.) - cum eos qui accedebant ad Dominum , videret ju-
Nunc aulem sine lege justitia Dei manifestata est, stificatos ex fide, ut jam qui credideram bene bpe-
leslificata per legem et prophetas. Evangelium enim rarentur, non quia bene operati sunt crcdere"nie-
teslimonium habet a Iege el prophetis. Uhde etiam rerentur, exclamavit securus et ait, quia polestju-
in monte inter utramque perspnam medius salyator stillcari homo ex fide sine operibus legis, ut illi ma-
eflitlsit. Omnesenim peccaverunl, etc, usque ad cha- . gis non fuerint justi, qm quod faciebant timore fa-
ritas inspirelur. (Id.,inpsal. xc in Drooeraioel psal. ciebanl cum fides per dilectibnem operetur in corde,
cxvni, tom. IV, p. II , col. 1574 et seq.) . etiam si ibris nori exit in opefe. Aposlolus praedi
Omues peccayerunt et egenl gloria Dei. Etsi enim cans ,-ctc, usque ad multis in locis ostendit. (Id. ex
jam sumus in Christo nova creatura, etc, usque ad libro Qumst. 85, tom. VI, col. 87 et seq.)
damnanlis. (Id., lib. de Natura el gralia, tom. X, p. i, . Cum ergo dicit, elc, usque ad quse caeleri Apo-
col. 249 etseq.). sloli. (Id., lib. deFide et operibus, tpm. VI, col. 211
Ubi est ergo glorialio tua ? Exclusa est. Per quam et seq.)
legetn? Faclorum? Non. Sed per legem fidei.'Sive Quoniam quidem unus esl ,Deus qui justifical cir-
gloriationem, etc, usque.ad defluxerunt. (Id., in lib.' cumcisionemex fide,. et prmputium per fidetn. Umis
de Spirilu et liltera, lom. X, p. i, eol. 210 et seq.) enim Deus qui justificat,elc.,usqueadperfidem. (Id.,
Lex ergo faetorum , etc, usque ad gratuita gratia. lib. de Spiritu el littera, totri. X, p. i, col.231 el seq.)
(Id., libi de Sviritu et lillera, tom. X, p. i, col. 213 Legem ergo deslruimusper fidem ? Absit. Sed legeni
et seq.) statuimus. Per legerii cognitio peccati,' etp,', usque
l2fS7 FLORl DIACONIMONACHII ,288 l
ad Iiberiestis. (S. Aug., tom.X,p. i,col. 253 el seq.) A Si veterispopuii, elc, usquead manebiiin aelernum.
(S. Aug., epist. ad Maximinum Arianum, lom. 11,'
CAPUT IV.' -
col.96.)
Quid ergo dicenius, etc, usque ad sed nonapud •Non enimper legem promissioAbrahcesemini ejus,
Deuni; Apostolus cum commendaret juslitiarii, eie., ut hmres essetimundus, sedper jnstiiiam fidei. F-ides
usque ad tamen secuta sunt. (Idi, inpsal. xxxi, in Abrahse, etc.J usque ad promissionem. (Id., lib. Sen- '
prmfatione, lom. IV, p. i, col. 258 etseq.) tentiarum Prosperi, torn. X, p. 2, col. 1878.)'
Quid enim Scriptura dicit ? Credidit Abralwtn Deo "Sienim lex juslificat, etc, usque ad gavisus est.
et reputatum eslilliadjuslitiam. Faclum est verbum (Id., in expositioneEpist. adGalatas, tom. Ifl, p. n,
Dbmini ad Abraham, etc, usque ad circumcisus. col. 2121.)
(Urlib. de Civit. Dei. 16, tom. ^H, col. 500.) Si enim qui ex lege hmredes sunt. exinanila est
Et qui non operatur, credenli\autem in eum qui fides, abolita est promissio(ex lib. u, cohlra Julianum.)
juslificat impium, reputatur fides ejus ad juslitiam Imo destrueretur promissio, si ex lege quisquam
secundum proposilum gralim Dei. (ld.,adBonifacium juslus esset. Si cnini qui ex lege haeredes sunl, exi-
papam Urbis.) Si quserere volueril ante gratiam nanita est fides, evacuata est proiriissib. Lex, enitn
quid meruerit ut acclperet eam,mala sua poterit B iram operatur. Ad hoc ulique, utad iram evadendam
Jiomo invenire non bona, etiamjsi eum uniusdiei gratia Dei reqbiratur. > ]
vilam habentem super terram gratia Salvatoris in- Ubi enimnonest lex, nec prmvaricalio. Omnis le-
yenerit. Quia si aliquid boni operatur homo ut gra- gem prseteriens, elc, usque ad merila sua. (Id., in
liam mereatur, non ei merces impulatur secundum psal. LXX, tom. IV, p. i, col. 879 et seq.)
graliam, sed secundum debitum. Si autem credit in (Ex lib. contra Julianum.) Cur non attendis, rogo,
eum qui _juslificatimpium, ut deputetur fides ejus ad Ideo non esse|haeredes de lege, quia jlex iram ope^ [
juslitiam (justus enim ex fide viyil), profecto anle- ralur? Ubi enim non est lex, nec praevaricatio. Ideo
quam gratia justificetur, hoc est juslus efliciatur _autem ex promissione, quia Deus quod promisil
impius, quid esl nisi impius? Quem si debitum se- ipse facit. Qui enim praecepta legis implere se putat
queretur, quid ejus merito nisisuppliciumredderelur.' per arbitrium propriae voluntatis sine spiritu gralise,
SIlergo gratia, jam non ex operibus, alioquia gra- suam juslitiam vult constituere, non juslitiam Dei I
tia jam non est gratia. Operibus enirn debitiim ied- sumere I ;
ditur, gratiagratis dalur, unde eliam nuncupalur. Ideo ex fide, ut secundum gratiam firrna sit promis-
IIoc est opus Dei, etc, usque ad dilectionem opera- sio omni semini, non ei qui ex lege est solum. (Ex iib.
tur. (Id., tract. Evangelii secundum Joannem, 29, G H, de Baptismo parvutorum.) Id esl qui ex Yeleri
ioin. III, p. n, col. 1631. Testamento vjeiritad Noyumr
Nunquid inter credentes, etc, 1usque ad ul facia- Sed et ei qui ex fide est Abrahm. Non sibi praemissa
inus et nos. (Id.," tract. Evangelii secundum Joan- lege. Ex fide autem Abraham id est imitaiores
"
nem 72, tom. UI, p. n. col. 1823 et seq. Abraham fidei.
Dicit Apostolus, si Abraham, etc, usque ad ope- Qui estpater omniutn noslrum, sicul scripium est,
ribusbonis. (Id., tract. Evangelii secundum Joan- ,Quia patrem mullarum genlium posui te. Cum Apo-
nem, 80, toni. III, p. n, col. 1845.) ' slblus dicat, etc, usque ad donum est fides. (Id., lib. ,
Sicul et David dicit, etc, usque ad eliam in prm- deprmdeslinaiionesanct., tom. X,p. i, col. 976.)
p«a'o?Propterea, fnquit, tibi hoc dixi, o homo, elc, Quiapalremmultarumgeniium posui te. Si enim,
usque ad oculos miserieordiae Dei. (Id. in psal. xxxi, etc, usque ad servient minori. (Id., inpsal.mi.)
tom. IV, p. i, col. 261 et seq.) Quando ergo promisit, etc, usque ad donat et fi-
Fidescommendari, etc, usque ad per dilectionem dem. (Id., lib.de prmdeslinationesanct., "lom.X,p.i,
operatur (Id., in psal. LXVII,lom.TV, p. i, cbl. 838.) êol. 975.) I
Magna enim opera Domini, exquisila iii omnes Ante Deum[ etc, usquead et arence maris. Qui
volunlales ejus. Quid ma"gnificenlius,elc, usque ad D vocat ea_elc, usque ad fidelesfacli sumus. (Id., in
magnificentia opus ejus. (Id., in psal. cx, tom. IV, psal. cv, cxviii^ serm. 77, de verbis Aposloli.)
Et non infirmatus est in fide, nec consideravit cor-
p. n, col. 1464 et seq.)
Dicimus enim quiareputata est Abrahm fides ad -pus suum emprluum, cum jam fere cenlum esset
justiliam. Quomodoergo reputata est: In circumci- annorum, et emorluam vulvam Sarrm. Scriptum est
sione, an in prmputio? Non in circumcisione, sed in in Epistola ad Hebrseos. Fide, etc, usque ad esl
morlui. (Id., lib. de Civ. Dei., xvi. tom.YIl, col. 507
p)-a'p»tio.Adhibetexemplum,etc,MS?Meadmultopost
dala est. (ld., in expositione Epistolm ad Galat. m, et seq.
' In repromissioneenim Dei, etc, usque ad Dominum
tom. III, p. n, col. 2118.) i
Et signum accepit circumcisiohis, elc, usque ad nostrum a mortuis. Promittenli credidit Abraham,
lib: de Cor. et gralia,
qum est in prmputiopatris nostri Abrahm.Circumcisio elc, usque adinon fuerunt (Id,,
carnis lege prsecepta est, eic, usque ad jam liber lom. X, p. i, col. 958.)
est. (Id., tib. Sentenliarum Prosperi, lom. X-, p. H, Cavendum est, elc, usque ad merealur. (Id., lib.
col. 1885.) I de vrced. sanct. tom. X, p. i, CPL963.)
289 EXPOSITIO IN EPP. PAULI. — EP. AD ROM_ 290
•Hocpromittit Deus, etc, usque ad debitum. (S. ____impiis morluus est. Desiderabas aulem omnia pos-
Aug., lib. Sententiarum Prosperi.) sidere, noli per avaritiam, sed per pietatem boc
Qui tradilus esl propter delicta nostra et resurrexit quserere. Si enim ita _qusesieris,possidebis. Teuebis
propterjustificalionemnostram. Qui sanatomnes lan- enim eum per quem facla sunt omnia, et cum ipso
guoresiuos, etc; usque ad in ccelum. (Id., in psal. omniaôssidebis
CH, tom. IV, p. 2, col. 1321.) , Commendatautem suam charilatem Deus in nobis,
Traditus est propter delicta nostra, etc, usque ad e/c.,usque ad salvi erimus in vila ipsius. Incompre-
resurgat justitia. (Id. serm. dePascha, lora. V, hensibilis est dilectio qua, etc, usque ad socii de-
part. i, col. 1120.) beremus. (ld., ex traclatu Evangelii secundumjoan.
CAPUT V. cx, el in psal. LXXXVlom. III, p. n, col. 1925
Justificali ergo, etc.,nsqua ad inspe gloriaifiliorum ct seq.)- _. .
Bei. Juslificati autem graiis per, «lc, usquead Testimonia quippe Dei, etc, usque ad nobis do-
suseepit. (W., adBonif. papamUrbis, tom. X, p. i, navil. (ld,, ex iractatu psal. cxvm, tom. IV, p. 2,
col. 579 et seq.) col. 1515.)
Non solum auiem, elc, usque ad qui datus est Primum nobis persuadendum, etc, usque ad perr
nobis. Non itaque per nos, elc, usque ad palienliawi. B ', ficerentur. (ld., lib. de Trinitate iv_'tom. VIII, col.
(Id.,Hb.deGra.ei liber.arbilr., tom. X,p. i,col. 905.) 887 et seq.) ". .
Nec nos moveat, etc, usque-ad nos-immutabimur. Quoniam cum adhuc peccdtoresessemus, Chrislus
"
(Id., de Agone Chrisliano , tom. VI, eol. 295.) pro nobis morluus est, etc Non aliuin modum pos-
Ut autemmali bonis, etc, usque. ad dalus est sibilem, etc, usque ad fortius est-hominibus. (Id.,
nobis. (Id., lib. Qumst. 83, tdm. VI, col. 93.) lib. de Trinit. xm, tom.VHI, eol. 1024 et seq.)
Spes autem non confundit. Quis estqui confundilur? Si enim, etc, usque ad salvi erimus in vita ipsius.
etc, Msiyue ad conscienlia sua. (Id., in psflJ.^xxxvi, Krgo pfo impiis Chrislus mortuus est, elc, usque ad
tom. IV, p. i, col. 568 et seq.) sed pfo nobis. (ld., serm. de Passione Domini.)
Quia charitas Dei diffusa esl in cordibus-noslrisper Multo i magit nunc justificali in sanguine ipsius,
Spiritum sanclum qui datus est nobis. A quo nisi ab salvi erimus ab ira per ipsum. Filius Dei, etc. usque
illo, etc, usquead coo__\erit multiludinem peccalorum. ad impiuriirelinquet pium. (Id. in psal. xcvi.)
(Id., lib. deNat. etjgra., ex sermone ad^poputumde Cur ergo non iteret mors Christi, etc, tisque ad
blasph. Spirilus sancii, spirilaliter regeneratos. (Id., lib. ~de Trinit. xiii; c
Ego arbitror, elc, usque aa coagulum non tenenl. 16, tom. YUI, col. 1050 el seq.)
(U.,serm:Ascen.'Domini, t.V-,p. i, col. 1225el seq.) C Propterea sicut per unum hominem peccalum iw
- . Charitas
congregat nos. Quia vero dicit, etc, us- travitin hunc mundum, et per peccatum morst et ita
que ~adSpiritus Dei. (Id., in sermone Epist. Joan. in omnes homines perlransiit. Primse trangressionis
tom. III, p. ii, col. 2052.) ' "
peccatumnon propagalione, etc, usque ad seduna
Unde scimus, elc, usque ad datus est nobis. (Id., caro. (Id., lib. i de Baptismo parvulorum, tom. X,
serm. Ep. 8. Joan., tom. III, p. 2, col. 2045.V p. i, col. 114 et seq.) -
Dedit dona hominibus, ctc, usque ad qui dilexit Sed homo habet et poenam prppriam, etc, usoue
nos. (Id., serm. XLIV,de verb. Evang.) ud genus humanum. (Id., Enchirid., tom. Vl,col.
Ergo unde tibi cbaritas, etc, usque da datus est 244 et seq.)
nobis. (S. Aug;, serm. de verb. Apost. 81, tom. V Praeter hoc vinculum, ctc, usque ad Adam nbii
part. i, col. 925.) est natus. (Id, in psal. L, tom. IV, p. i, col. .591 et
'
Prorsus donum est Dei, elC, usque ad el Filio. scq.) __
• (Id., lib. Sen. Prosperi, tom. X, p. 2, col. Videte ergo, ".fratres, etc, usque ad te invenit.
1S94.)
Utquid ehhnCliristus,ctc.,quis audeat mori. Aut (Id., Serm. iv de verb. Aposloli.) ,
vero pro minimo, etc, usque ad secuturus es,- (Id. Illud enim ubi vel maxime fides Christiana con-
in psal. CXEVIII, tom.-IV, p. n, cql. 1942). - B sistit, etc, usque ad genus humanum. (Id., epist. ad-
Omnia mild irddita sunt, inquit, a~Palre meo. Optat. episcopum,'tom. II, col. 858 et seq.)
Fortasse dicturus es. Christo sunt iradita nunquid llle unus unum peccatum, etc, usque ad a dam-
mihi? Audi Apostblum dicentem: Audi, ut dixi jam- natione . Iiberari. (Id., Enchirid.., tom. VI; col.
dudum, ne desperatione frangaris. Audi quomodo 256.)
amalus es non-amandus. Audi quomodo amaluses Namjudicium ex unoin condemnationem,etc Sed
turpis, foedus, antequam esset in le quod amari cur, inquis, gratia Dei non secundum, etc, usque ad
dignura esset. Amatus es prius ut dignus fieres apud Deum invenitur. (Id., lib. de dono perseveran-
qui amareris. Etenim Christus (sieut ait Aposto- tim, lom. X, p. n, col. 1002.)
lus) pro impiis morluus esl. An forte impius mere- Igilur sicut per unius delictum, etc, usque ad in
batur amari? Qusero quid merebatur impius? dam- juslificationein vitce. Quemadmodum enim omnes
nari respondes. Christus tamen pro impiis mortuus omninp, elc, tisquead nemo discit. (ld., lib. de
es(. Ecce quid libi praestitum est impio.Jam pio quid Baptismo parvulorum, toni. X, p. i, col. 140 et
Bcrvalur? Quid prcesiilum esl impio? Christus pre seq.) -
291 ' FLORI DIACONIMONACHl 292
Siculdictum est, sicut per unius delictum in &ad i Christianus. (ld.,in psal. cxxvi, tom. IV, p. n,
omnes "homines in condemnationem,- ut nullus prae- col. 1675.) 1
lermitteretur", sic el in eo qubd dictum est,"per unius Quod autem moiiuus esl peccato, etc., usque ad in
justitiafti in omnes homines in justifiealionem yitae, Christo Jesu. Peccalum' ei non inerat,; etc, usqm ad
nullus prsetermissus est. Non qtiia omnes lin eum quod nascendo traxerunt. (Id., Enchirid., tom. YI,
credunt et baptismo ejus abluuritur, sed quia nemo col. 255.)
juslificalur nisi in eum credat et baptismo ejus < ' Noh ergo regnel peccatum, etc, usque ad el mem-
abluatur. Itaqiie omnes dictum est, ne aliquo modo bra vestra arma juslilim Deo. Si non potes non ha-
alio prseter ipsum quisque salvus fleri posse cre- bere malitiam, elc, usque ad jara non"pugnabis. (ld.,
datur. • - , - in psal. xxxv, lom. IV, p. i, col. 545.)
Ego dico parvulum nalum in eo loco ubi, eic, Non ergo regnel peccalum, etc; usque ud nisi
usque ad secundum verba sua. (ld., ex libro de Na- Deus. (Id., in psal. L, tom 1Y, p. i, col. §87.)
tura et gratia, tom.X, p. i, col.35.1 el seq.) i • Non 'dixit Apostolus, non sit peccaluin, eic, us-
Sicut enim per inobedientiam unius hominis pec- quead inle regnat peccatum. (Id. in pscd. LXXV,
. catores- constituli sunl mulli,ita per unius obediiior tom.IV, p. I, col. 960.)
iiemjusii constiluentur multi. Obedientia est in om- "* Quid est, ne dominelur, etc, usque ad non mihi
nibus, etc,, usque ad cbnstituentur multi, (Id. in domine.lur omnis iniquitas. (Id., serm. 50 de Verb.
psal. Ltxi,- tom. IV, p. i, eol. 904 et seq.) Apost., tom. V, p. i, col. 190 et seq.)
Apostolus, etc, usque ad secerni, (Id., de Genesi Peccalum enim vobis noh dbminabitur, etc, usqtie
ad litt.) , - . ' ad servi facli estisjustitim. Sub lege enim posilis noh
Hoc proderat superbis, ut ab.und.aret delictum, sub gratia dotaiinabitur peccaium, etc, usquead
etc, usque «dper Jesum Christum facta„esi. (Id., excidistis. (IdJ, tib. de Gratia!:el libero arbit., tom.
ex tractatu-5 Evang. secundum Joan., tom. III, pj n, X, p. i, col. 896.)
- col. 1401 et seq.)- Humanum dico, etc, usque ad in sdnclificatio-
Etiam temporibus apostolorum, etc, usque ad nem: Apostolus admbnet. Humanum, etc, usque ad
poslea acceleraverunt. (ld., lib.de Fide et operibus, ' -qui datus.est nobis. (Id., " epist. ad Anastasium, tom.
lom. VI, col. 211.) H, col. 594 et seq.)
'
Legis littera quae docel,, etc, usque ad vide- Praaponite delectationi "carnis, etc, usque ad inT
bimus lumen. (Id., lib. de Spiritu et lillera, tom. X, visibilis pulchritudinis. (Id., serm.de Verbis Aopstoli,
p. i, col. 205.) tom. V, 'p. i, col. 870 et seq.)
( £r
Ju .|
Per Moysen data est lex, etc, usque arf.quaeritur Cum -erivmservi esseiis peccalt, liberi fuistis justi-
medicus. (Id., inpsal. cn, lom. IV, p. JI, lim. QualiSj-quseso,potest servi addicti, etc, usque-
' ' col. 1529 et
seq.) . ad liberi eritis. (Id., Enchirid., tom, VI, col.
Lex dala est, etc., asque ad.sanandum fuit. 247.) -
(Id., lib. Sententiarum Prosperi, tom. X, p. n, col. Est qusedam confusio, etc, usque ad selernam
1863.) habebit. (Id. in psal. xxx, tom. IV, p. i, col. 232 et
. Consepulti enim sumus eum illo per baptismum in seq.) -
j t
morlem. Ignoratis, inquit, quoniam quicunque ba- Stipendia enim peccati mors. Merilo,slipendium:
ptizati stimus, elc. usque ad. in earne vetustatis. quia militise, etc, usque, ad corona reddilur. (ld.,
(Id., ad Januar., tom. II, col. 216 et seq.J lib.de Gratia \et libero arbit., tom. X, p. i,col.
Ambulamus ergo in re laboris, sed in spe quielis, 893.) ,"
in carne yetustatis. Semel immolatus est Chrislus Ubi autem invenimus, etc, usque ad sine fine
in seipso, etc, usque ad salubriter percipil. (Id., ad yivemus. ,(ld., Epist. ad' Sixtum presbylerum, lom.
Bonif. episc, tom. II, p. 360 et seq.) H, col. 881.)
Scientes quiaTvelus homo noster simul crucifixus D * Ilem lectionis ejusdem brevis et continuata expb-
est. Mortalitas unde sil, notum est, el'c.-,usque ad in sitio, ab eo ubi diclum est: Propterea sieut per
1
cruce triumpliata sunl. (Id.,"in expositione Epislblm unum hominem peccatum in hunc mundum inlra-
, ad Galat., tbin. III, p, n, col. 2120ct seq.) ' vit, usque ad (Gratia autem Dei vita selerna, in
Ut destruatur corpus peccali, etc, usque ad vivemils Chrislo Jesu Domino nostro.
cum Christo. Gralia Dei per baptismura ejus qui . Sicui ab illo uno-horaine, etc, usque ad ille ge-
venit, etc, usque ad servituti subjicimus. (Id., tib. de neratis. (Id., Ex epist, ad consutta Hilarii,-toni. II,
Baplismo parvutorum; tom. X, p. i, col. 150 el seq.) col. 685 el seq.)
Scientes quod Chrislus resuigens a mortuis jam Dispulamus enim non de quocunque peccatore,
non .moritur, mors illi ultra non dominabitur. Non elc, usque ad in mundum. (Id., tib. u contra Jul.,
Lazari resurreclio, etc, usque ad in seiernurm (Id., tom. X, p. II, col. 1163.)
, lib.eontram qumstiohesPaganorum, tom. IIj, col. Nunquid enim Evam non imitanlur. etc, usque
- : — , ad riatus ex femina. (Id., lib. n contra /«/., toni. X_
571rJ j
Unus resurrexit jam non moriturus, etc, "usque p. n, col. 1166. .
293 EXPOSITIO IN EPP. PAULI. — EP. AD ROM. 294
In eo quidein Ioeo, etc, usque ad transire sup-JJi lollat peccatum lex ^ratiae. (Id., serm. de Verbis
plicium. (U.,ibid., tbni. X, p. u, col. 1169.) Apost., tora/V, p.i, col. 820 et seq.1)
Quid autem aliud'indicant.eiiam sequentia yerba Igilur ipse ego mente "serviolegi Dei, carne uutem
legi peccati. In qtia conclUsione,etc, usque. ad pro-'
aposlolica? etc, usque ad sine fine vicluri sunt. (Id.,
pier munera suar (U.;ibid., lbm;V, p." i, col. 841 et
ibid., lom. X, p. n, col. H71T) -
. Quod vero ait paulo supefius. Usque ad legem seq.)
Erga evacuali iumiis; etdi..; iH vetuslale lilterm.
peccatum in mundo fuit, etc, usgue ad fleri omnino ,
,Qubniam lex littefa est, etc, usque;adspirilus autem
npn possint. (U.,~ibid., tom. X, p". n, col. 1176.) vivificat.
(Id-.. Hbi qd Simpticiantim ' tpisc.; tom. VI,
Verum est autem. quod Apostolus ait, falsum col. llfl el seq.)' - • ' '
ergo,- etc, usque ad vestra falsitate convincamini.. El quia diierat evacuali sutnus _ etC;^ usque ad
(Id., ibid., tom. X, p. n, .col. 1205 et seq.)... possit impleri. (Id.. ibid., tom: ~Sl; col. 105' -et -
Et non sicut, elc, usque ad condemnationem; Ex- _ seq.) , _ .
uno ergo, etc, nsque ad nisi ipse. (Id., adJionifac-, Yera sponsa Ghrisli intelligit- quid distet inler
'
tom. U, et contra Julian., tom. IX.) '-'-__ litleram et spifitum. qlias-duo dicuntur- alib modo"
Eosdem"autembmnes etiam.multos,. etc, usque B , lex et gratia : el rion jam in vblustate liliefae sed iii'
ad qui datus est nohis. (ld., lib. ad consulla Hilarii, novitate spiritus Deoserviens, non est jam sub lege,.
tcm.II, ccl.i)80.elseq.) '_ '- -_. , sed sub gratia. Ita litlera cum spiritu_ ctc. "usquead
Ut quemadmodum, etc.-usque.ad Dominum no- deleclat ipsa juSlitia.-
(ld.; tib. xv, conlra Faust:,
slrum. Modo :cum dixisset_etc, usque ad juslifi- tom. Ylll, col. 312 et seq.)
catio. (Id., Enchirid., lom. VI, "col.256 et seq.) . - Ecce unde facti snmus, etc-, asque ad terras ca-
CAPUT VI, plivitas Sion: (Id., in psal. cxxv,-lom. IV, p. ii_ cpl.
'
Quid ergo dicemus? permaiiebimus ih peccato uf 1658.) -''--'
Gratia a.u.ide-?-Dixerat enim superius,- etc, usque Scimus enim quia lex spiritalis est, ego dutem car-
ad inoriniur-peccalo . (Id.,-Epist. ~l_ad Vaten:,de nalis sum, etc Etiarii spirilalis horiiinis jamque sub
Gratiaet libero arbit.,iom. U, col. 974.) gratia conslituli, etc, usque ad istaomnia.' (Id:, lib.
Deinde ut ostenderet morlues_ etc, usque ad cum, iRelract.,tom.l, ' ' .
col. 621.)
Christo in Deo. (Id., Enchirid., tom." VI,- col. 256
' - i Quod ergo operor, ait, igrioro. Non eiiim ita di-
et seqi) ctum est, etc, iisque ad de terra meriioriaih eoriim.,
Interioris enim hominis, etc, usque ad in corde
col. ,,(!<_., lib. ad Sihiot. episc, tom. VI, col. 10S e't
suo. (Id.,4ib. de Trinilaie, iom. VIII, -891.) ,C ,
' - seq.) _ ,~
ehim mortuus esl peccatOj etc:, usque " ad
'' vltaQuod Sed peccaium,.elc...., non concupisces. Cum enim
juslorum. (Id., serm. deResurrect. Domini.) dicituf noh concuphces, elc, usque ad ubi lex rionest.
/• Non -ergo reghet peccatnm, etc, usque ad servio
secundum Joannem (Id., lib. de Spir. et lilt., tom. X, p. i, col. 203 et
legi Dei. (Id., tracl. Evangelii seq.) , .
iv, 41, lom. HI_p..n,-col; 1698 et seq.) Cbncupivit anima riiea desiderare justificaliones
Liberurij arbitrium usque adeo, etc, usque ad
luas in omrii tempore. Laudabilis est ista, etc, «'*-'
facere. (Id. ad Bonif. papam, 4om. col. 552
' X, p. i, '. que ad' nisi roalam concupiscentiani. (Id., in psal.
et Enchirid.-,tom. VI.-col. 282.) .
cxviii,'tom. IV, p. II, col. 1520.)
CAPUTYH: Non enim quod voto facig bonum, sed quod odi
An ignofaiis, frqtr.es, elc..., quanlb tempore vivit? malum hoc agb. i.onum est enim non cbncupiscere ,
Usque ad eum lbcurii in qub scriptuni .esi, elc., ci hoc bonuin, elc., usque ad in membris ejus, nulla
usque ad deserueramus Deuni. (Id., ex libro Qucesi. eiit. (Id., lib. de Perfect. jusl.Jiominis, lom. X, p. i.
«5, toin..VI, coK 60 el seq.) col. 505 ei seq.)
Item lectionis ejusdem explariatio. Cum enim es- .j. Scio, inquil, cfuia non kabitat in me, hocest.in
semus in carne, ail Aposlolus, passiones peccaiorum carne mea, bonuiri.-Hoc utique ait, etc, usque ad la-
'
qum per legemsunt, etc, usque ad nec prsevaricaiio bornullus. (id., lib. Sermonum, de Continenlia, tom.
est. (Id., serm. in hanc lectionem, tom. V, p. i, col. VI, col. 3.61et seq.) •
826etseq.j j Bona itaque operahbslra, elc, usque ad non con-
Scimus, inquit, quia lex spiritalis, ego autem car- cupiscere. (Id.,, lib. m, conlra Julianum, tom. X; p;
nalissum, venundatus sub peccalo, elc, usque-ad i, col-.734.) .
sed grdlia Dei per Jesum Christum Dominum no- Nonenimquodvolo ago bonum, sed quodnolomalum,
strum. (Id., serm.' de Verbis.Aposioii, tom. V, ' p. i, hoc ago. Si auieni (sicut melius sensil Ambrosius)
' .
col. 855 etseq.) hoc etiam de seipso dicii Aposlolus, pec jusiorum est
Vita justi iri isto corpore, eic, usque arf.ad pain .hac viia ad perficiendum bonum lanta liberlas-
cem venire. (Id., serm. de ' Verbis Aposioii,.tom. V, propriae voluriialis, quanta erit in illa vita, ubi non
p. i, col.8I5.j' '. ,. '. diceiur, nonquod volo ago. Omnis qui proficit, etc,
-Nulta ergd condemnatio est, nunc his qui sunl in usque ad perfectione tunc eril. (Id., lib. de-Perf. jusli-
Christo Jesu. Et si habent desideria, elc, usque ad timnominis, tom.X._p.i,col. 308)
- FLORI DIACONIMONACHI
295, , 296
Dic, obsecro, Apostole, quandb adhuc in carne vi- J_ _. peccati, et de peccalo damnavit peccttlmn in carne.
vens inviis Domini ambulabas, habebaspeccalum, Dicetaliquis : Si haecnaturapura... carnis peccali.
. an sine peccato eras? Audiamus utrum se ipse sedu- (S. Aug., /. i de bapt. parvul., tom.X, p."i, col. 149.)
cat, an vero quod -bealus Joannes ejus coapostolus - Cilicium fortasse appellavit Dominus carnis suse
sapiat, quoniam veritas erat in eis. Hic ergo re- morlalilatem, etc, usque ad delenda peecata. (Id.",
spondet. Nbnne legislis ubi conflteor diceris. Non in psat. xxxiv; tom. IV, p. i, col. 355.)
enim quod volo facio vonum, sed 'quod nolo malum Quid dicit Pelagianista ? Audite quid dicit. Yidetur
hoc ago. Et hoc audivimus. Jam itaque illud inter-. confiteri Christum in carne venisse, sed discussus
rogamus: quo in viis Domini ambulabas, si malum invenitur. Christus enim in carne venit: ijuae simi-
quod nolebas lioe' agebas. Cum psalmus sanctus-. litudo essel carnis peccati, non esset caro-peccati.
insonet dicens. Non_enim qui opefantur iniquilateni Aposloliverba sunt. MisitDeusFUiumsuumirisitm-'
in viis ejus, ambulaverunt. Audi' contiriuo respon- litudinem carhis peccati. Non in similitudinem carnis,
dentem per sententiam consequentem. quasi caro non esset cafo, sed in similitudinem car-
Si quod nolo inquit ego hoc facio, jam ego non nis peccati, quia caro erat, sed peceali caro non-eral.
operor illud, sed quod habitat in me peccalum. Ecce . Iste autem Pelagius et cseteram carnem omnis in-
quemadmodum, etc, usque ad ipse sanaretur. (Id., in.IB fantis Christi carni conatur Kquare. Non ita est,
psal. cxviu, tom. IV, p. 2, col. 1506 etseq.) (• charissimi, nbn pro magno commendaretur in Christo
SL autem quod nolo illud facio,\ non ego operor it- similitudo carnis peccati, nisi omnis csetera caro
lud, sed quod habitat in me peccatum. Potest puta- esset caro peccati.
ris, etc, usque ad in volunlate committitur. (Id., Quid. ergo prodest quia dicis ChristumJn carne
tib. retractalionum, tom.I, col.608etseq.) yenisse, etomnium infantium carni eum conaris
Condeleclorenim legi Dei repugnantem legi mentis sequare ? Et tibi hoc dico quod Dbnatistse, non est
niem, etc Carp, inquit, concupiscit, etc, usque ad - ipse. Ecce video Ecclesiam lnatrem testimonium-red-
concupiscenliis luis vires. (Id., iract. Evang. sec. dentem ipsis uberibus suis. Accurrunt matres cum
Joan XLI,lom. III, p. ii, col. 1697 et seq.) parvulis flliis, ingerunt Salvatori salvandos, non Pela- .
Aliud est non pugnare, et esse in pace, etc, usque gio damnandos. Mater quselibet mulier pietate cur-
ad Jesum Christum Dominum.nostrum. (Id., in psal. rens cum parvulo.fllio dicit, baptizetur ut salvetur.
"
xxxv, tom. IV, p. i, col. 345.) Pelagius contfa, . _
De corpbre mortis hujus non bmnis, etc, usque ad .Quid salvetur? Non est quod in eo sanetur, jiihil
quoniam ipsisaturabuntur.(Id., lib.de Pwfect. justitim habet vitii, nihil ex traduce damnationis attraxit.
hominis, tom. X, p. i, col. 299.) . * Si sequalis est Christo, quare quserit Chrislma? Eeee
G
Fideles enim orantes dicunt, etc, usque ad corpore dico tibi : Sponsus Filius Dei qui venit in earae,
mortis hrijus. (Id., lib. de nat. et grat., lom. X, p. j, salvator est jriajorum elminorum, saivalor est gran- -
col. 277.) . dium et, infantium, et ipse est Cbristus. Tu autem
.Ita erat tnncillorum hominum eorpus animale, etc, dicis SalvatoremChristum majorum et nonminorum,
usque «rfsupplicio fiat meritum. (Id., lib.ix de Genesi non est ipse. Si non est ipse, negas et tu Christum
adlilleram, tom. III, p.-j, col. 398 et seq.) in carne venisse. .
Quisquis carnalem delectationem, etc.-, usque ad Magnum quid huc attulit mercator iste.. De re,-'
cbnsolabuntur. (Id., tib. de Serm.Dotnini in monle, gione sua veniens iste mercafor invenil in regione-
tom. IU, p. i, col. 1286.) noslra quod hic abundat? Nasci et mori, plena est
Quidest quod tejaelas?_]uid est qubd, etc, usquei terra his mercibus, nasci et mori. Natus est.etjmor-
flrf egeu 1gloria Dei.' (ld.,
" invsal. xxx, toro.1V, p. i, tuus est. Sed qua via natus est ? Ad istam regionem
' col. 235 et
seq.) . venit, sed non ea via qua nos. De coeloenim venil a
Liberari est a corpore lnortis, 1etc, usque ad sed Palre, et tameiinatus estmortalis,riatusestdeSpiritu
ad gloriam. (Id., ex' lib. Sent. Prosperi, tom.X, p. n, sancto ex Maria virgine, Nunquid nos sic? Nos de
"]® Adam et Eva: illa per concupiscentiam carnis; ille
col.1886.)
Igitur ipse ego mente servio legi Dei: carne autem autem non per ipsam. Maria enim virgo sine Ylrili
legi peccali. Indicitur enim libi qusedam, etc'J, usque amplexu, sine concupisceniise sestu : quoniarii ne \
_ad habere cum Deo. {Id., in psal. LXXV,tom. IV, pateretur hunc seslum ideo ei dictum est: Spiritus
' sanclus superveniet in te, et virlus altissimi obumbra-
p. i,col.959 etseq.) ,
Quod dixerat, sine lege enim, eic, usque arfpolius ; bit iibi (Luc. i).
quam edpmare.'(Id., lib.ad Bonif.papam cont. Pela- Virgo efgo Maria non concubuit et concepjjt, sed -
gium, lom. X, p. i, eol. 559 et seq.) ; cfedidit et concepit. Natus est enirii mortalis mor-
CAPUT VIII. lalibus. Quare 1mortalis? Quia in Bimilitudinemcar-
Nam quod impossibile erat legi in quo infirmabatur nis peccati. Non in came peccali, sed in simUitudinem
per carnem. Segregayit itaque hanc pluviani, etc, camis-peccati. Quid habet caro peccali? Mortem et
usque ad qui datus est nobis. (Id., ex tractatu psal. peccatum. Quid habuit similitudo carnis peccati?
txvn, lom.lV,p..i, c.8i8.) , Mortem sine peccato. Si haberet peccalum, caro
Dcus Filium suum mitleris m simililudinem carnis essei peccati; 1 si mortem non haberet, non es-
297 EXPOSITIQ IN EPP. PAULI. — EP. AD ROM. 298
set.simililudo carnjs peccati. Talis venit Salvalor. A dum carnem vivamus, etc, usqiy ad, non sunt Blii
Venil, meriuus est, sed mertem occidit." Finivil in Dei. (Id., lib. de graiia el lib. arbitrio, lom. X, p. i? ""
se quam timebamus. "Suscepitillam, et occidit iHam, col. 895.) . ,. , _ .
qiiomodpsuramus venaterJepnem suscepitetnecavil. Si:_autem spiritu facta carnis mortificaveritis; vi-'
Namfhidenlia carriis mors est ;prudentia aulem spi- vetis._-Ut spiritu nostra opera, elc, usquead et
rilus, vita ~et,pax. Vivificabis nes et nemen tuum lelhaliter infigantur. (Id., serm. de conlinentid, tom.
invecabimus.Tuncbis dulcis erls, ete,, usque ad prse- VI, col. 357.)
-
miumjustifiealoruni. (Id.,inpsat. LXXIXtom.IV,p.i, Quicunque ehirri Spiritu Dei agunlur hi filii iuitt -
col.'1027 et seq.) - Dei. Non se itaque fallant qui dicrint, eic. usque dd
Quoniatniapienlia carnis iniinicaêstAn Deum, legi quod non acceperiint. (Id., " lib. de Correp. et Gralm,
enimDei non subjicilur, nec enim pbtest. Nec illud tbm. X,"p. 1, col. 918.) '.'''"''
quisquam pro impossibilitate non peccandi, elc, Filii Dei quandiu moftaliter^tc, usque ad hu-
usque >adesse manifestum est. (Id., ex Ub.deNat. et miliatum Deus non spernit. (Id., Enchirid.)-
Gr-.,tom.X, p.i,col.255.) Non enim qui spiritu suo agurituf, sed qupiquot,
Sic:autem,dixit, mundum nbn posse accipereSpi- Spiritu Dei aguntur, hifiliisunl, non quiaipsinihil
ritum: sanctum, sicut etiam dictum, est,. pruderitia ___agurit, sed ne nihil bohi aganl a borio aguriiur "ut
carnis inimicaest in Deum, legi enim Dei non est agant. Nam tanlo magis efficitur quisque filius bonus
subjecta, nec enim polest. Yelut si dicamus : Inju- quaiito largius ei.datur £ Patre spiritus bbhus.
stitia ûstitia-non essepotest. Mun&um'quippe ait lioc Plus est procul dubio, etc.,' usque ad male a"gere
loco, signiiicans dilectoresniimdi: quae dilectio non nonpotest. (Id., lib. Sentent.v Prosperi, " tom. X, p. n
estaPatre. Prudenliacamisinimicaest inDeum, legi col. 1886.) :
tnim Dei nonesl subjecia, nec enim potest. Cum enim Non enim accepistii spiritum servitutis. iterum in
charitas legem. impleat, elc, usquead victum pcena. limore, elc Misisli sphitum tuuin, cooperuit eos
-.consequitur. (Id., in exposilione Epislplce ad Galat._ roare, elc, usque ad sine adjutorio gratise, (Id.,
Jom;_ni, p. ii,..cbl. 2138 et seq.) iib. Qumst. " in Exod. qu. 55, tom. III, p. i, col.
'' '
Qui aulem in carne sunl, Deo placere non possunt. 615.) ;; v
_,Vos aulem in earne non.estis, sed in spiritu. Lex pec- Et illi qui sub lege sunt, etc, usque ad per Spiritus
cali, quedetiam,etc, usque «rfDei habitat in vobis. '-sancti donum. (Id., lib. de spirituet iitlera,'tom.%
, fld., ex lib. ir, de bapi. parv., torii. X, p. i, col. 178.) p. i, col. 236 et seq.}
_ Et in carne sumus, etc.', msquead sentiamiis. (Id., Sicut enini surit duotimores, elc, usque ad quasi
ex tract. psal. cxu,,tom. IV, p. n, eoL 1473.) C' non acceperint. (U:,tract. 85 in Joan. tom.~HI,~p.
"
Si quisautem spirilutri Ghrisli non habet, hic non n, col. 1849.) ...
est-tjusj HocDominus commendavit, etc, usque ad Nemo invitus bene facit eliam si borium"est quod
Jion est.ejus. (Id., extractatuevang. sec. Joan. xxvn, facit, quia nihil prodest spiritus timoris' ubi non
tom. Hl, p. ii, col. 1618.) est spiritus charitatis. Plenitudo legis charilas est,
Si.autemChrisiusinnobis est, coipus quidem mor- quia per charitatem lex impletur, non per tiriiorem.
iuum est prdpter peccalum, spirilus vero_viyil propter In iantumenim fiunt mandatajuslitise, in quantum
justificationem. Anima jam pia quse' fuit impia, etc, adjuvat spiritus gratise. Mandatum Dei si limore,
usijue ad spiritum ejus in-vobis. (Id., ex tib~.deTri- elc, usque ad radice procedit. (Id., Ub. Sent. Pro-
nital. jy, tom. Yffl, coL 890 et seq.J (speri, tom. X, p. n, col.,1880.)
Corpus enhri mortuum, etc, :usque ad haberis Sed accepistis spirilum adopiionis fitiorum, in quo
"animam. (U.,~ ex iraclatu psal'. LXXXV,tomi IV, clamamus ; Abba, Pater. Qualis resest sipignus tale
. p. II, col. 1094.) .- -• • -' est; nec pignus sed arrha dicenda est; Pignus enirn
Ul eyidentissimeappareat,elc, usque odspiriluhi quandoponitur, cum fuerit res_ipsa reddita. pignus
ejus in -vobis.(Id., ex lib.de Bapu parv., - '-lom. X, aufertur. Arrha autem de ipsa fe datur t[use danda
p. i, col. 111 et seq.) . promittilur, ut res quando redditur impleatur' quod
Distinguere autem inter illam generationeiri, etcl, datum est non mutetur. Quod autero Marcus non
usque ad inde est tmde procedit. (Id., Ub. n cdntra solum Pater, etc, usque ad AbbaPater. (Id., lib: de
.Maximinum, lom. VUI, col. 770 el seq.) Consensu evang. t6m..lH. p. i, col. 1166.) • ^
Vita quse fructu corporis deleclata negligit, Deum, Ipse estpax noslra, etc, usque ad piene ejiis,
inelinatur ad nihilum, et isla est nequitia. Hoc pa- (Id., psal.M, tom. IV,' p. n, col. 1121 et seq.) =,
cto aulemyila carnalis et lerrenaefiicitur, etc, ,«s- Dup verba pesuil, etc, usque.ad unitatem perti-
ad Galat., tem. M,f.
que ad mors In vicloria. (Id., lib. de vera Relig., nerel. (Id., in Exp. Epist. -
tom. 10, p. ,i, col. 132 et seq.) n, col. 2127.) - - .
Ergo fratres, etc, usque ad, cohmredes aulem Ipse spiritusredditleslimoniumspirilui noslro quod
. Chrisli. Ergo, fratfes, aceepto adjulorio, etc, usque sumus filiiDei. Ecclesia accipit, elc, usque «d«om-
ad cohmredes autem Christi. (Id., serm. de verbis munis. (Id., serm. de blasph. Spiritits sancti.) . ., .
apost., tom. V, p. i, col. 252 et seq.) Si autem filii, el hwredes, hmredcs quidem Dei _
'
Enjo fratres debilores sumusjion cami ul secun- coliwredeisautem Clirisli. Magna benevplentia, magna
PATRQL, GXIX. 10
299 FLORI DIACONlMONACHI 500
misericordia. Unicus natus est, etc usque ad nos1A Nonne ipsi suni _qui;primitias habentes Spifitus iu
possideamus sicut lucem. " (Id., tract. in Joan. tom. semelipsis ingeniiscunt, adbptione exspectantes re-
"•
HI, p. II, col. 1594.) demptioneni corporis sui? Apbstolus salvos nos dicil
Sicut Apostolus ad Hebrseos dicit, elc, usque ad factos, etc, 1 usque arfsancii esse diCam'ur.-(Id'.,
et ipse nobis. (Id. lib. Qumsl. 85, lom. VI, col. 86 tract. 85, in Joan., loro. HI, p. 11,col. 1850.)
et seq.) Meminerimus incbrrupjibili corpore,"etc, uique
Talis est enim via juslorum, elc, usque ad quod ad vita serumnosa. (Id.,. tracialu 124, in Joan'.
' ' '~
non transibit. (ld., ser. deversu' psal,_LX\n, tom. V, tbm. III, part. 11, col. 1972 et seq.) ',
" <- .
p. i, col. 154 et seq.) Salvos enim nos fecit per lavacrum regeneratio'-
Hsereditas in qua cohseredes, etc, usque ad qtianta nis, elc,usqueadetnonhivenias. (Id., lib; debapt.
omnibus, (Id. lib. Sent. Prosperi, tom. X, col. 1875.) -parvulorum, Tom. x, p. 1, cbl. 147 et seq.)
Si tamencompatimur,elc, usqueadjjzwerevelabitur Spe salvi facti sumus," etc, usque ad et in divite
innoVis. Quse eritfulura gloria nostra, etc, usque ad ardenie narravit. (Id.,ser. 23, de verbis Apgst.)'-''toni.'
' '"'-"
in nobis. (Id., inPsaL xxx, et serm. de verb. evang.) V, p! 1,'col. 859 et seq.) '
Videtis ergo, cliarissimi, quse sinl proposita, etc, Npn exslinguetur in necle iucerria'ejus,l elc,
usquead revelabitur in nobis. (Id., serm. de 'natati Busque ad exlinguatur. (Id.,serm. hi lib. Saloni: de
Apost., tom. V, p. i, cpl. 1355.)' . muliere forti, tem. V, parl. 11,col. 226 et seq.) ' :
Ipse dieit qui paiiebatur, et sciebat, etc, usque ad Similiter autem, etc, usque dd vocati siint sprili.
merces sine fine. (Id., set^ de Paul. aposu, tom. V, Oratio quidquid impetrat, etc, usque ad adjuyat jaih
'
p. ii, col. 2099 el seq.) . fideles. (Id., epist. ad Sixtum," tom.II, eol.^879 et
Nam exspectatio creaturm filiorum Dei exspeclat. seq.)
Hoc capitulum obscurum esl, quia non bic, etc, Quid enim oremus sicut opporlet, elc, usque ad>
usque ad impia et iuepta jactasse. (ld., qumst. 85, "aures Dei. (Id., serm. ' " in Epist. Joan.,tom: '"'" III,
tom. VI, col. 66 et seq.) '•
parl. 11, col.2024.)
llem qusedam ex eodem capitulo. "Quidenim aliud signiflcat, etc, usque ad scirefa-
Vanilali enim creatura, elc, usque ad in spc Quid ceret. (Id., tib. conlrd Manich.," tom. IH, part. i,
est averte oculos meos, etc, usque cdTanitati sub- col. 189. et seq.) ' •..-..
jecti sumus. (Id., exlract. Psat. 118. tom. IV .p. ii, Sic enim dictum est gemilibus, elc, usquead po-
"col. 1531 el seq.) i tuerit ignorah-e. (Id., lib'. contra Mdximinum, tbni,!
: " - •"'
Diligil itaque homo sponte vanitatem, etc, usque VIII, col. 750 et seq.) f;-
ad et adoptionem gfalise. (Id., i, lib., cont. Se- ^' Beata vita quserenda esl, usque ad nee gemitibus
cundinum, tom. VUI, col. 5S4.) qusererelur. (Id.s episU.ad Probani, tom. II, col.
' '
Scimus enim quia .omnis creatura ingemiscil et 497 etseq.) ". .
.parturil usque adhuc. In unoquoque homine omnis Quia ergo lin Christo vos amamiis, etc, usque ad
creatura, etc, usque ud in singulis omriis est. quaeChristi sunl quserunt. (Id., iract. vi in Joanneih,
' • ** '•""'
(Id., lib. ad cons; Orosii, tom.,YIH, col..6751) lom. III, colJ1425 etseq.) '.*
- Sed el nos ipsi primitias' Spiritus habentesnostri, Quid oremus sicut opprtet, etc, usque ad abba
In nobismetipsis,' inquit , ingemiscimus , elc, Pater. (Id.,lib. deDono persev., - tom. X, part. 11,cbl.
. ; . ... •
usque ad pervenies adrem. (Id., in psal. xxxvn,tom. 1052.)
1Y, p. i, col. 598.) In his ergo tempbribus, etc,.«si7Mead vocall sunt
, Audi Apostolum. Spe enim salvi facti sumus, etc, âncli. (Id., in psalm.<un,,tpm. IV. part. i, coi. 624.)
usquead sed certa spes. (Id.., tn psat. L, tom. IV,
' " ' Apostotus cum dixisset, Scimus, etc., usgue ad
p. i, col. 598.) _ pro bona voliintate. (Id., lib. de Con\ eiGrat.', t. X,
Si redemptpr nester ille dicitur, caplivi teneba- parl. 1, col. 929 et seq.) . , '
mur, etc, usqnead non sunt deserta. (Id., in psal. ___; Quamvis enim et ipsa mors, etc, usque ad ut ap-
cxxv, tom.-IV,.p. ii, col. 1657.) prehendanl veram vitam. (Id., Iib. xm.de Trinitaie, '
In nobismelipsjs ingemisciriius adoptionerii filio- tom. \m, col. 1029 et seq.) .
rum, etc, usque ad societale angelorum, (Id.$ in - yolunlatem Dei sequitur, etc,- usque ad pmnia
tom. IV, p. 11, col/1885.) Qui
psal. CXLV,
enim salvi facli sumus, etc. Quanlo est quisque cooperantur in bonum. (Id., in psal. cxxrv, lom. IY,
Spe col. 1655.) ... .
et desiderii sancti plenior, lanlo esl ejus in part. 11,
ganctior "
orando iletus urierior. An ,non est vox civis su- Animam Christiariam , etc,-usque ad hihil vale-
ad Probam, tom.H, col. 507 et 508.)
pernse Hier.usalem : Faclm sunt mihi lacrymm mem mus. ' De (Id.,epist.
ac
panes die nocle, elc : Lavabo per singutas nocles operante illo, etc, usque ad negavii Cliristum.
lectum meum, lacrymis slratum meum rigabo, eic :" (Id., lib, de Grat. et tibero Arbitr., tom. X, part. 1,
' - '
Gemilusmeus non est absconditus a te, elc : Dolor col. 289.) !
meus renovatus est? Aut vero non ejus filii sunl qui Hserelicorum quoque inquietudine, elc,- usque ad
ingemiscunt gravali, in quo nolunt spoliari sed cooperantur iri bonum. (Id.-,epist. ad Sixtum, tem. II,
'
supervestifi, ut absorbeatur niprtale hoc a vita? col. 891.)
301 . , EXPOSITIO-IN EPP. PAULI. — EP? AD ROM. 302
jtfam quos prmsciviletfpmdestin&vitconformesfieri -„_ ik'" Apostoiumbeatum audivimus e"xhor,taritem,,etc.-,"
imaginis Filii sui; ul sit ipse primogenitus in- muilis usque ad cum proficimus cfescit, (ld., ser'm.,deverbis " • ":
frfltribus. Inimici EcciesiK qudliber erfore csecen- AposU, lom. V, part. i, col. 865etseqv)
tuivetcywsqrae dd. cooperatur-in-bonum. (Id.,'iib. Qui eliam Fitio, suo pfoprio nori pepercil, sed pro
-Sent. Prosperi;~toni.-X',-pait.-ii, col; 1872.)' •. •'" ->" nobisomnibus tradidit iliutn. Quid' dabitêjs quos
Certus est ergoDei praescienlise defiriitiis numerus, prsedestinavit, ete., usque «dcafnali corruptione îib-
etmultitudo sanctcrurii, quibus diligentibus Deum, "sfantia. (Id., lib."de Civit. Dei xxn, tom. VII-'col.' 796
' " ' •'
qubd eis doriavifper diffusuin In cordibus eoruni - et s"eq.)'r'" -"_.;,'
Splrilum^sahclum, bmnia cooperdrituriribonum, his . Quod autem a Palre sibi dicit datum calicem pas-
quisecundumprbpgsitum vocatisurit. Quoniaih quos sipnis,'profecto illud est quodaiiApbstolus.: SiDeus-
- ante
prmscivif, et pfadesiiriavit, confoiriiesfieri imagi- pro nobis, quiscontra nos T(Ephes.v). QuiFilio pfoprio
. riis Filii sui, uiiipse iitprimogehitus in multis fralri- non pepercit sed pro npbis omnibus tradidit eum. Ve-
bus.' Quos autem prmdestinavit itlos,,et vpcdvit. Hic rtim auctpr ealicis liujus est etiam.qui bijiit. Unde '
subaiidire debemiussecuridumprbpositumTSunt eriiih idem Apostolus ilerii dicit; Ghrislus Ailexitnos et-ira-
el alii vocati, sed noii electi,.ac per hoc non sectin- didit seipsuin pr'6 nobisobiatignem. et tiostiam Deo~ih
dum"propositumyocati. Quos autemvocayit, iibcest: B odorem suavitalis. pictumestenimaliApostolo : Qui
secundum propbsituni, 'iildietjusiificavit: quos au~, hie dilexity/etc., nsque adlaudein gratise. (Id„ 'in
'
tem'justificavi't,illos (itglorificavii. Hi suhtftlii pfb- psalm; LXV,toni. IV, paftl i, Col. 795.) •'-"":"
missioniSj.hl sunt electi, qui per eleeiibriem gratise Qiiomqdo non etiqmcum illo omnia nobis donqvit.?
salvi fiunt. Haecsunt vasa miseflcbfdiae In quibus
Quld sibi yult quod cum Pater diceret, fu mecum JIS
Beus eiisimpervasa irse riqtasêcif',divitfes
" "gloriae semper, addidit: Et mea omnia tua sunt ? etc,,
" usque ad
suae. .""..' ."
_' ; .-.- inferipra. (Id;, lib. Qumst. Evdng. txix,
. Nani quos prmscivit, et prmdesliriavit confdrmes d_pminandum
tpm. VI, col. 74et.seq.) . . ..
fieriimagihisFiliisui, ulsit-ipse primogenitus iri mut-
tis fratribi^,- Praedeslinatio êst .gf'atise'"pfaparatib,v Qui$ accusabitadversus eleclos Dei?-Deusj)uijusli_-
etc, usque ad prsedestinationis effectus. (U\, dS fical? Quis est qui jcondemnet, etc;,..<Jusecurique au-
Prmd. sanet., tbm. X, parl.^-col '974 ei'seq.) -•' tem de, ambiguis distinctionibus diximusi etc, nsque
crfsolyat inspectio,-(Id., lib. deDoct. Clmst.jMm.lll,
"sH»cest praedestinatio sanctprum,. etc., iisque ~ad -
part. i, col. 67 el seq.) } , -. -
Teliriquuntur. (Id.," lib. de Dono Persey.,, fpm.X, 'Quies_tad'dexteram-.Dei,gui.eliam.
col. -" iriferpelmt
.partsii, 10140 pro nobis. ^Gaput_npstrumad dexteram-Palris iriler- •
Q
." Qubdefgpaitpfaedeslinatbs, ete-.,-Ms<7M<J'a<fpefli-
pellat,- etc, usque ad' yoluntateni mijtat., (Id., in
"net. (ld.,lib.-de GiviU-Dei-,xxn, ioih. YII,-ciSl.778.)
- psal. Lvin,.tom.-IV,part. i^col. 711 et,ieqi.) . _~
Quos autem prmscivii, etc, usquedd cuni bsecdi- , Quis nos separabil a,ckaritate Dev? Tribulatio:an-
-cbfet, (U^lib.deCiviiate xiv, tom. YIII, cql. 1055.)' angustia,- an, persecutio, (in James, dn mditas.an
Seeundum id quod unigenitus _est non hahei fra-, gladius ? Spes quseliic.est, ad jus.lilialnjiertinet^ elc,
tres. secundumid ,autem quod primogenitus est,ira-. usquend quisconlra nos. (Id., serm. de verb.Apost.
IrCs vocare dignatusestomnes qui post ;ejus etper, 16, tom..V,ârt._.i, col. .86.6.) .. .; ,.;: ; :_\
ejus primatnm in J)ei gratiam renaseuntur per ado- Sicut^scriptum est; Quia -prqpter temortificam_ur
ptionem filiorum, sicut apostolica disclpliha.com- Jota die : mslimatisuihusMCUt, oves.occjsionis. Psal-
mendat. ,,-,-.•- .,--.,- -.--.. mus • isle filiis Ghore diciiur,,elcv usque ad. occiilta,
. -Istaigilur,sua dona, ete,,usque adest prsedesti-, cordis. (ld., extrqctatupsal. XLIV,tom. IV? part. i,_
nare. (Id., lib. deDono persev., tom.H, parsn-,col.. col. 495 el 912, et seq.) , ,.;'-,.; ', -• '.-,
1018.el.seq.)-r / ... - .-.-.,.-;. iQuaesieraritihartyres Ghristurii.coniiiendp, e,te.j'. -.
,~4h'Qsauiemprmdestinavit, etc, usque ad imojjui usque ad me perdes el te. (Id.,- serm:in-natali mar~
et resurrexit. Ista sanctificatio eoncedilur justis, ID tymm, tom.V, par.t.i, col.-1459et.seq.) -. .. . •'
sed,:etc, usque arfetlribulalionum.' (Id., in psal. v, - Sed. in his .omnibiis superamus pfopter ' eum
- qu\
_ tom. IV, part. i, eol. 89.)- _ -, , dilexit nos. Praeter hiec autem mala hujus vitae, etc.j.
-^Sic enim ad.aeternam, etc, usque ad,glorificat. usquead esse damnatam;-{Id., lib. de:Ci'vilate: Dei,
IV, part.n, col. 1S62 et seq.) tom.VII, col. 787 et sfiqv). ''
'"(ld., inpsal. CL,-tom. - Ceftus sum
Intelligamus ergo vocationem, etc, usquead ipsos eiiim, etc, usque ad Domiho riostro:
et glorificavit. (id.,'lib. de Pmdest. sanct,, lom_.X-, Audiamus flnem"bonbrum, etc;, usque dd-
: -- ergo quem
part. i, col. 985etseq.) -...,._. !•" prseserisesl."(Id., lib. de MoribusEc
' catholicm;tom. I,
Novit Doininus qui suntejus, elc.,- usque ad quis : ";:
col.1519.) .
contra nos?' (Id., trdctatu verb. Apost., tom. Y.
col. 86êt CAPUt IX.
part: i, seq.)
Omniuiri quidembonorum fidelium, etc ,-usque ad Veritatem dico in smcula. Amen. .,-,,-
iii hoc-saeculotimeamus, (Id., serm. de natal. -mcirt.f, Quid jpotest abundanlius dici? Quid expresstug,
toni. V,,part«-j, epl."1467et seq.) -•" declarari? Quid sanctius commendari?-Qu<e,esl,enimt
303 FLORIDIACONIMONACHI 504
adoplio lsraelitarum nisi per FiliumDei, etc^, usque, ^ Neqtie ehim habet ullam ciuietalienem, etc, usque
ad -anathema sit. (Id.,- conlra Faustum Manichmum ad sive boni sive palL {Id., iib. de Genesi ad iitte-
tom. YIH, col. 255 et seq.) ram, tom. HI, parl. i, col.545.)
Sic ergo pepercit illi genli ut, etc, usque ad pro- Quis porrq tamimpie desipiat, ut dieat, etc,
pter ipsum. (Id., in psal'. LXXVII,tem. IV, part. i, nsque ad inDc^minoglorielur, (Id., Enchirid., lomi ~S\,
col.-997.) _ col. 277 _etseq.)
Sinon Moyses electus ejus sleiisset, etc, usque .Mulli de islo profundp quferenles reddere ratio-
firfdisperderet eos. (Id., inpsal. cv, tbm. IV, part. n, nem, etc, usque ad vel boni vel mali;.(Id., serm. vn,
coi. 1412.") .. de mrb. Apostoli, tom. V, part, i, col, 905 et.seq.)
Hle ergo rex ejus qui, etc, usque ad Dominus Ut secundum electibnemproposiium Dei maneret,
David. (Id., JBpsal. LXI, tqni. IV, part.-1, col. 751 non exoperibus, sed ex vbcante dictum est, quiama-
etseqO jor serviel minori. In eo.qupdDpminus fespondet
Quamvis nec sic quideni .(inquit) digmim, elc, Rebeccse, etcL, usque ad a ceryice sua depqsuerunl.
usque ad de virgine nasceretjir. (Id., lib. contra (Id., lib. Qumsi. in Gen. qu. 73, tom. IH, part. i,
Fauslum Manichmum,-tom.VHI, col. 257 et seq.) col. S67.)
Non autem quod exeiderit verbum Dei, etc, usque B Sicut scriptum est: Jacob dilexi, Esau autem odio
"\i.et\erit Samfilius. Dixerat Abraha? Deus-cum de liabui. Habes aperte Scripturam, etc, usquead odio
ancilla, etc, usque ad eongregantur. (Id., lib. de haliui. (Id.., tfactat. ' JI, m Jpan, Ipm. IH, pafrii, "
Civil. Dei, tom. VH, col. 510 et seq.) cpl.1480 et seq.) _.
- Quid ergo dicemus? etc.j usque ad miserlus ero~.
YolerisigiturbealusPaulus osleridere, etc, usque
cdpotens est^t facere. (Id., )ib.rcontra Juliarium, Ille inlelligitur lpqui, etc, usque ad ut omiiium mi-
tom.X, parl.n, col. 1139etseq.) sereatur. (Id.J lib. Qumst. Exod., qu.^lM, lom. Jtt^.
Neque enim nesciebat quidlequerelur, etci, usque part. i, col. 648, et Seq.)
ad -congruenter iriinistraverunt. (Id., lib. de Gest. . Ex prima enim transgressione primi iiomini?, etc,
Pelag., tom. X, col; 328.) usque ad nota yobisfeci. (Id., serm.-xs,.de verb.
Nonsolutn autemilla,i etc, usquead Esauautem Apost.) . - I .,.'.--.
odio habui. Quando enimdictum est, elc, .usque ad Igilur non votenlisneque currenlis, sed misewtiis
benedicitur Jacob. (Id.,' Hb. de'Givit, Dei, tom. VH, est Dei. Dei gratiam vel.misericordiam yolumus im-
col. 510.) petrare, ete., usque ad sermombus meis. (Id., lib, de
Noniiaque miserfcordiaefratuitaeDei, etcl, usque P&rf.jusiitiWftom^, part. i,314.).
ad ut fidelis essem. (Ui>epist. ad Sixtum, iom. II,- ' Ut in Deum eredamus",etc, usque ad a Palre meo
coi. 886 et seq.) (Id., epist. ad Vitalem, tpm. H, cpl. 985.)
Non solum aulem, sed et Rebecca ex urio concu- - Ne quisquam etsi non de operibus, etc„ usque ad
bitu habent Isaac palris nostri. Non solum au- nefriistravelit.(Id.,£nc/Mr.,tom.VI,col..247eise_q.) \
lein, etc, usque fldunotempore concepli.(ld., epist; Nisi Dominus mdificaveritdomum, in vanum lubo^
ad Simpl. episc, tom. ~X,part. n, col. 1880.) faverunt cedifieanteseam. Quomodb ergo, Deus, etc,
Quod autem dictum est, etc, usque ad el boc usque ad adjuvaret. {'Id., epist.. ad Paul. Nolariuth
absit. (Id. ,.lib. deCivit. Dei, lom, VII, col. 513 elseq.) - - - -
episc tom. U.)[
Moysi enim dicit, etc, u&que ad sedmiserentis est Dicft enim-Scriplura Pharaoiii, quiain hoc ipsuiri
Dei. Hoc si attendef es, non exlenderes, etc., usque ad excilavi te, ut bslendamin le virtutem, elc El pfbptef
et quem vult obturat. (Id., lib. contra Julianuni, lioc ipsum eonservatus es, elc, usque ad ef exitus
tom. X, part. n, col. 1140.). docetl (Id.,libJ Qaa,>s«.Ea;od.,qu.32, tom.
- ' * " "Hi,part.i,
Sed miseretur.utique, elc, usque ad ambulalis.' col. 606.) | '-'• --',
(Id., lib.ad Simpl. episcioxa. VI, col. lÔxtseq.) Nullum Deus vel angeiorum, elc, usque ad anti-
Nunquid dicit figmenlum, elc, usque ad aliud in thetis honestaret. (Id., J
lib. ' Seni.~ Prosperi tom.X,
contumeliam? Ubi univefsa ista massa merito, etc, ' part. n, col. 1&70.) -' -"" - . •
usque «rfvise ejus. (Id., epist. ad Sixtum pres., t. II, JErgo cujus\vult mtseretur, el quem vull pbduraU
col; 884.) '''_.- -Quando ergo Pater intus auditur, elc, usque ad re-~''
Quid Apostolo respbnsuri sunt, qui cum et.hos spondeas Deo. (Id., lib.""de Prmd. sancl., " "
lonu X,
"
irivi- 976 et
geminos, etc, usque ad nec judiciurii accusel part. i, seq.) ,"-,
tat. (Id., lib, ad Bonifaciumcontra Peldgiarios, t. X, Quantuni-ad iustitiam spectat et gratlam,"etc,
part. i,«ol. 581 et seq. et 621.) usque ad judicia ejus. (S. Aug., lib. deDbnd -••*- persevi'
Cum ehim noridum nati fuissent, aut aliquid egis- tom. X, part. n ; col. 1005.)
serit.bonum aut malum. Cum isaac Deum roganti ut Non hoc loco Apostolus sanclospfohibuit.-etc.,
pareret uxor, etc, usque dd ebrum nullum erat. (Id., usque ad id quod est.' (l&.; lib. 68 Quwstionum; '"" ' "
lorii.
lib. de Civ.Dei, tom. VII, cbl. ,515.) VI, eol. 70, eliseq.) , ,:
An forte illudjam explosuin, etc., usque qd minime An nonhabet poteslatemfigulus luti ~e'x eaderiimassa
dubilemus. (Id.j lib. i, de Bap. pqrvulorum, tom. X, facere atihd quidcm vas in honorem-, dliud vefg ih
pait. i, cbl. 126.et.seq.) - contumeliam ,'iFigulus" festcurii fragiles,"infifmos\ et"
305— EXPOSITIO.IN EPP. PAULL — EP* AD ROM. 306
terrenos facil, etc, usque ad oculos fecerat. (Id., Ex-- 0Ain psal. cni, tom. IV,.part. n, col. 1575 et seq.,
-
tractatuin psalm.wu, tom. IV, part. n, col.l211.j\ 1365etseq.)
- Sic ergo factus est hoirio reetus, ctc, usque ~ad l _ Quid ergo dicemus, etc„ uspue ad quasi ex operi-
nec,in se. (ld., Encldr., tbm.VI, cbl. 282.) bus. Gentes quse non sectabantur, elc, usque ad
Si de mundo, inquit, essetis, mundus qued suumj salvus erit. (Id;, lib. deSpir.et Liit.," tom. X, part. i,
col. 252 et seq.) , . -
erardjligeret, etc, as^rueaajamnenestgratia.XId.,
traclatu 87 in Joan. lom. III, part. n, col. 1855.) Gentes quse non seclabantur justitiam, elc, usque
Siquaigitur, etc, uique arfcseteri. (Id. serm;. ad non adjuvantur. (Id., serm. de verb. Apost., tpm.
Uideverbis Apost.) '-• V, part. i, CPL920 et seq.)
Ecce Agnus Dei, elc, usque ad posset essevin- /
CAPUT X.
' dicta. (S. Aug., lib. Sent. Prosperi, lom. X, part.H, - . f1
col.1886;) - - . - Ignerantes Dei justitiam,. etc, usque ad habere
Quod si Leus, etc, usque ad in gloriam. Curr justitiam. (Id., Ub. contra Julianum, lom. " X, col.
etiariialiquosCreatorvoluit, etc, usque ad merita dicii 867.) ,
possint. (S. Aug., epist. ad Optatum, lom; II, col.. Offenderunt in lapidem offensioriis, elc Clirisius
•" " -'JB
859 etêq.) '__ sperabalurventurus, etc. usque ad nbn confunde-
Deus meus aemonstravit, etc, usque ad debitumj tur. (Id., serm. ' in epist. Joan. m, tom. III, part.ji,
relaxalur. {S. Aug., inpsal. LVIII,tom. IV, part. i,. col. 2000.)
cdl.704.) Omnes, inquit, peccaverurit et egent gloria Dei,
Apud illum poteslas) etc,usque «rfspera mise-. ut qui credideriht in eum non corifundantur (Rom,-
ricordiam ejus. (S. Atig., in psal. LXI, tom. IV, ' m, IX). Sicut et Psalmus dicit: Accedite ad eum et
part. i, col. 743.) illuminamini; et vultus vestri non confundenlur (Psal,-
. Debita redditur pcena (damnato, .etc, usque adl xxxm). Qui ergo in se gloriatur corifundetur: Non'
aiiud-in contumeliarii. (S. Aug., epist. ad Sixl. enim sine peccatis. invenietur. Ille.ilaque taritum-
_ presb.,~4,om.H,cpl. 875 et seq.) modo non confundetur. qui in Domino gloriatur.
- Si autem volens Deus ostendere
iram, etc, usque> . Quicunque illum fide exspectant, etc, usque ad
videtsupplicia peceatorum. (S. Aug.,iib. ad Simpl. cu.m" venerit. (Id., serm. in epist. Joan. iv, ' tom.
' - episc, tbm. VI, col. 123.) III, part. n, col. 2006.) .
Dat. quibusvult, etc, usque ad fraude donalur, Fratres, bona votuntas, etc," usque ad fit pro illis
{S. Aug.^"/t&.de Dono versev:, tom. X, part, n, col., in salulem. Quid ergo oratnus pfo nolentibns cre-
109etseq.) ,- - ^dere, etc, usque adfiies ipsa donetur. (Id., lib'. de
•-Etenim etiaih illud dici potest: cur orimino, etc, Prmd. sanct., tbm. X, part. i, col. 972.) '
usaueorfinDominoglorietur.(SsAug., lib. adBpnif. Voluntas ut ad vera credenda moveatur, etc...
papam Urbis, tom. X, part; i, col. 619 et seq.) usquead ih salutem. (Id.",lib: ad Paulin. Nolanum
Quos el vocavit nos, elc.,"usque a'd misericordiami episc, tom. H, col. 181.)
'
consecuiam (H-Cor. x).J Una' est enim ex Adamy- Testimoniumperhib~eo,etc,usqueadnonsecuridum
massa, etc., usque ad conspersionem. (Id., lib. adl scientiam. Zelum, inquit, Dei habent, etc, usque ad
Siirip. episc.,'tom. VI, cbl;.124.), non sunt subjecti. (Id., serm. 13, de ver. evarig.,
*
'Et eririn tbco, etc, usque ad vbcabuntur filii Deii tom. V, part. n, col. 734.)
vivL Hcc testimcnium propheticunj de vocatione, Apostolorum audivimus eamdem gratiam, etc,
etc, usque ad agnoscantur a terra. (Id., lib.de Civ., usque ad qiiasl. non acceperis. iU., inpsat.txx,
Dei, ivra, tom. VII, col. 584.) tom. IV, part. i, col. 874,)
lsaias autem clamat, etc, nsque ad faciet Domi- Justitia Dei est, etc, usque ad non sunt subjecti.
nus super terram. Neque enim quia fracti sunt in- (Id., in psal. CXLJI,lom. IV, part. n, cbl. 1848.)
fideles, etc, usque ad salvse .flent. (Id., Mb; adv., j, j Ignorantes enimDei justitiam, etc, usque ad ju-
Judmos, tom. YHI, col. 557.) stitim Dei non sunt subjecti. Dicitur' spiritus Eliae
Ad inisericordiam quippe gratuitam, etc., usquei qui est spiritus Dei, cujus particeps factus Elias-illa
ad ex genlibus. (ld., lib. conlra Julianum,- toiri. X,, potuit: sic dicitur et Dei justilia quse noslra est^ --(
parU i, col. 871.) sed donata a Deo. Dequa loquens Aposlolus, Ju-
Propter quod posuit testimonium de-Osee, etc, daeos arguens dicit: Ignorantes enim Dei justiliam
usque ad lestimonio sequenti docet. (ld., iib. ad! .et suara volentes constituere, id est, lanquani a se
Simplic. episc, tom VI, cbl. 124.) sibi paratam. Conlraqualesdicit : Quidenim habes
Et sicut pmdixit' Isaias, elc.j' -usque ad el sicut; quod non accepisti (I Cor. iv)? Ignorantes enimDei
Gomorrha siriiilesfuissemus. Deinde ostendit genles\ justitiam el suam volentesconslituere, justitim Dei non
ex fide, elc, usque ad sequltur et dicit. (Id., Ub. sunt subjecti (Rom. x). De Judseis lioc dixit, qui de
conlra Julianum, tom. X, part;" i, col. 792.) se prsesumentes gratiam repellebant, et in Chrislum
Fratres quidem, etc, usque ad secundum scien- propterea non credebant. Suam vero jusliliam dicit
fiam,etc Ex persona enim eorum qui inde credide- eos volenles conslituerp, quae justitia est ex lege
runt, etc, usque ad obedieniium populorura. (Id., pon quia lex ab ipsis est constituta, sed iu lege quse
557- "'"-'" FLORI DIACOMMONACffl [ •'-'•" - 308'
ex Deo esfcsuam jusliliani- eonslitueram <juahdo A fit adsalutem., (ld., lib. n de Trinitale, .lora. VIII,-
' eamdern legem' suis viribus se implere^posse cre- coL.864.) .. . V- .--- : .." .... "•:
debant. Ignbrantes Dei justitiam nbii qua justitia . Jntrare. quisquam.Eeciesiam p.otest.noiens,--«lt.,.
Deus _jusliisest, sed quse justitia est hoinini :ex Deo."- usque ad. loqueris _.npn,-,confiteris.;'('Id.,]iract.in
• Quae.sit aulem ûslitiaDei,- -etc, usque ad san- evany. sec Joan., tpm.JH., part.ii_,;C0l..-157-7-etiSgq.)
guinis Christi. (Id/, lib. de' Nat-et ~Gyra.,-tbm. -X, ..incipe quicunque .meaudis yivere quomodbj'etc,
' - ;
_parl. i, col. 247 clseq.) • - - usguead erubescaf. (ld.,-tract. in fsal.Xti;_tom,
Garnales lsraelitse, terrense-leruSalemcives, etc.j- IV-,;part.-i, coL'252.) "-,..; --••-•_,./;
usque dd placere.seDeo. (Id.: lib. de'Giv\ Dei, xvn, Cum dictum esset, Corde creditur^ etcV.iisqile M
tom. VII, col. 528 et geq,) dolum in lingua sua. {U..Iib.-Cdntra mendacium. '
Beati qui esuriuntet "siiiunl justiliam, quoniam lom. "VI,cpl.-526,el.seq.) . .- ' .."".-:--..- ":
jpsi saturabuhtur,'elc, .wsgHe-odiqhi.datus'est, no- Corde creditur ad justiiiam, ore confessib',"eiC.j
bis. (Id.,, tract-. 23 ih Fvang. sec .Joaril, tom.III, - usque ad non unde fecit- me. - (U.,:$eriri. - dexbnv.
part. ii, col. 1606 el seq.) , apost. PauL, tom.. V, part; i, col. .1278,et seqv)' - '•.;
Est enim justitia"Dei, ,quae-et nostra fit, etc.,. us- Scriptum esl; et apostblicae disciplinae,<etc,uisque_
que ad omni credenti. {li.,in psal. xxx, lom. IV, " ad corde gestamusl (Id., serm. 1 de Symbolo&o-
- - •
part. i, col. 253.) . . -.''•-- . man., tom...YI, col. 18I>) ..• . .--_••.'
Discernitur quidem ab operibus fides, elc, -usque 1
Quserens a.Deo pacenij.ctc, usque ad Ipque.ndav
«d.permanebis in patria.,(Id., iract.yerb. Aposu, (Id., lib.' n Sent. Prosperi,- tom. X, parl.i.ii; col.-- .
tom, Y,;.part. i^ col. 852etseqi.) -v-'*''--• ., 1874^ . . - .- ;-., . . ;;; !-;;'
Finis enimlegis Chrislus-ad justltiam, glc., usque Dicit enimscriptura, etc'.-, usque.SiA.quicnnqmari- -
ad ipse' iinis dieitur» (Id.-, in psal. xiii; tom. IV,' vocaveril nomen Domini salvus erit, Quia dp.peccato
pari.i; coL 141.) ...--.. gravi, roiseria premebatur igenus-.iiumanum^.iefc.,
.Finisenim legis-;Chrislus ad jufstjtiam, etc, usque usque ad diGlum esl. (Id., " ,lib. .Enchir., toim-Yi-.
'
adinostri finis dicilUr. (Id., in psal. XLV,Jbm.IV,. col. 254.) : ;. .-.. st ..^--'.,;•,•-.-l
- '•
part. i,:C0l. 514 el seq.) --". .,,-. . Quomodoergoiiwocabujit, efc, usque ad ejidngefi-
. Finis enim legis Christus esl ad justitiam omni zaniiurii.bona. Degenfibus namque dixit. nonde.Ju-
credenti. Intentio enim dirigitur, etc, usque ad dseis, etc.usque ad esse millendos._(Id.,_-/i6»;u1«p«-
nemo.perficitlegem. (U.,in psal.wv-, lom.-IV-,part. tra inimicum legis el pfophel. lom. V.HI,coL<344i)
i.col. 628 et 662.) . Sed non omnesobediunt. etc.,. usque aA aius^crfi-
'
. Initium est Yelus Testamentum, finis^Novum.Ti- didit audilui noslrot Quidaminter se mussitantj.^tp,,"
morenira prsevalet in.legej el jriilium-sapientise.,ti-= us.quead non sunt subjecti.-(Id.i iyact: -55 inevang.
morDomini. Finis auleralegisChristus adjustitiam sec Joqn., ,tom. ' .III, part.-ii. eol:l-776, -usqueitd
omhi credenli: -quo dpnante diifunditur charitas in 1779!). . . ..'- .„.-.-.-'.--> -\: ;:-- --,
cordibus' nostris per Spiritnm sanctum qui datus Ergo fiaes ex _auditu: auditus autem-per verbnm
estnobis. Et consummata charitas foras millit ti- Dei Ghristi. Quamvis enim D.eus^doceal jnlrinse- ,
- ' •' . i'
morem. . . l cus,. etc, usque .od.^neque-riândum _.(IjL,M'act. J
Finis legis Christus est, in qtio, etc, usque adet in psal. -CXVIII, tom. IV, .îart. n, col.. 1594).
charitatis extendat. (Id., lib. Senl.Prosperi, tom.X, Fides quam .qui habent, etc.? usque ad jer jli-
part, n, col. 1875.) . lectionem. (S. Aug., Jib. de Tririitat., tom "ÎD,
Finis fidelium Ghristus est ad quem.cum venerit coi.1016.) \. , ." ''-.-',- '-,,/'•;. ,.':',,'__'
eurrentis inlentio, non habel in quod .possit am- Seddico, nunquid non. audierunt"?etc, usgue Jid
pli.us invenire,.sed habet in quo debeat permanere. qpparui his qui me non interrogabant.. Quo paclo al) i"
Moyses enim scripsil-, etc, usque ad 'quicl.dicit apostplis est prse.dicatioista, etc, usque ad crescendp
Scripturu.LeiL ,aulem non est ex fide, sed, etc,. Ij venturum(Id!,£pisi. ad Esicli. ep!sc.,lom.II,.cpLfl24"
-
usque ad sine querela. (Id., in-expos. epist. ad Galat. et seq.) .- -...._'.
III, tem. 111,part. n, col. 2119.) . Ad Israel autem, elc, usque ad -el contradicentem
Prope ,est verbum in ore tup, eic, usque ad a mihi,-Si in eo quod ait,extendi manus ro.eas, vele.,
mortuis salvus eiis. Jam "vos mundi estis propler" usque ad contradicentem. (Fd., iract. ?B,j3sa/.-LXXxvii.;
verbum, etc, usqne ad- salvus eris. (Id., tract._ in lom. IV, part. n, coi.1114 etseq.) .-,;.. -
evang.sec.Joan., lom. HI, part. n, col. 1840.) '-
Non enim laus fidei-Chrislianorum est quia crc- CAPUT XI. .;'
duntmortuum Christum, sed, etc, usque ad non Dico etgo: :Nunquid, elc. usque. aiplebem suam
adjiciat ut resurgal. (ld., trqcl. in psal._cu, tom. IV, quam prmscivit.Ex illo enim popuio Israel quicunque
part.n, eol. 1558 et seq.) in Ghristo, etc, usque ad cseleri vero excacali
Hsec est fides Christianorum, elc, usque ad loqui- sunt. (ld., tract. inpsal. LXXVIII,tom. IY,part. i,
tur" in vobis. (Id., traci in psal. cxvin, tom. IV, col.' lOlOêt seq.) .
•part. ii, col. 1556 et seq.) . ,"'... . Aliquando' praedesiinalio significalur, etc, usque
-Seddum peregri.namiif. a,Domino,ete., usque ad ad fuem, ipse'facturus. (Id., lib. ieDono persev.)
509" EXPOSITIO m EPP. PAULI. — ,EP. AD ROM. . . 510..
Laus illi/jubiiaUo illi, elc, 'uique ad in hor- A- Sienim Deus, etcûsque ad«ec rfi/ii parcal. Nbri
- reo -recbndita est. enim accepistis*, inquit Apostolus.,.spiritum', servi--,
~{U.,-iract. inpsal. xciv, tbni.IV,
.part."ii,-col. 122ietiseq.) '-'-•<: "'_• :-•• ^~. :-- - - tutis, etc;, usque dd .yelleest.pperari pr.o bona volun-"
^Yerba-Apostoli.' Aueridlte,- anquit. -quid dicit tBXei.(U,-,Mb.4eGratia NoviTestamenii,iom.~X.,y&rt.
£lias,'elc, usque ad sigralhvest,- -graiis-datuf. '(Id.,--_. i, col. ;578 et &ea[.,-usque-ad 5861)
_serm.Jlever.=evang., fom-.'V,pari.i.rcol.-604.)- -" -Noli^ltum.sapere,-sed time, etc,,«sgMe arfin sse-
•; Siirgo) etc., usque ad salvmfacfm stihl; Non vos me--...culum sseeuli. (U.}serm.de limoreDei, Ipm, V parl..
- elegistis, etc, usque ad effeeil- nieiila. '(Id. irucU • n, col, 1528 et seq:) _ . ,
v xsssviin Joan.jloin. III, -partrn, col. 1851.) -. '
Vide ergo bonitatem, -elc, usque ad inserentur sum,
; .-Reliquiseîereleclionem-gratlse-salvjefactae sunt,'-'• oiivczzReatus Apostolus doctpr geniium in-fide; et-
". etc, usque ad ex _Egygpto liberatL sunt {Id. exlib. * veritate exbortans, elc., usquead peyjnanserisin boni-:
''in.HtptateuchumcKLYiu. iom,, paft. i,-col. 588.) tate. (Id., libicontr-.J«<teos,tpm.YHI,coL61 etseqj
• ~iSiauismgratia,ctc^,nsqaesidjamnon estgratia.AA- - Salubriter, non - solum. bonitatem, verum etiam,
yersus-illbs-qultnoperibus legis gloriabantur, ApostOT ; severitalem Dei, etc; nsque Md, seyeritaten'1 Dei.
Ius ioquilur, etc,usque arf-nohest gralia,;(Id.;, brJ>en-. •\ (Id..,lib.i contr.inimicum legisetprophetm, lom. VIII
. M.-QM: ~%tiSm,{ib:-Q.umst. tom. HL,part; iVcoi.615.) B col. 626 et seq.) ... -
.dudseos' de ppere-suo ijlorianles.sic arguit, etc,- Nam ,$i ex- naturali .excisus es, elc., usque.ad in
sisque dd salulare.Dei. (Id., £facf.in7psuk. XLIX., botiamolivam. Bici autem humano mpre contra natu-
tom.IV, -parts-j,-, coL-585.) - --' -'--,. ,•-'-" ->'• ramessequod.etc.Msgue ad cpntraseipsum non facit.
'
{Jratiaplavia voluntaria, ctc, usqucad coronasli (Id.., lib.contr.Faustum,Xom.-^lll, col.241-et seq.)
BOS;---(Id,,'fracf. - in psai. LXVII, ioin. "IV-,part. r, Nolo enim^vos igriorare, -e.tc,-usque ad ex pqrte
;Cpi..8ifli) „ ::"l .; '-;" ..;--.,.•-" . coniigit in Israet. In judicium yepil in mundum ille
• - ,Quid ergo? Quoa quarebal lsrael, elc, nsque ad
judexfulurus vivorum, etc, usquead peccatores prse-
doisum"-ebfiinv seihper incurva._«Eece• ini.sericpr- varicatores.:(ld., serjn. de iliumin, cmci nati, tom. V,
dia et.judicjum, etc- usque ad.nisi-credite. (Id.-, iib. part.-i, coL.752 et seq.)
-dePmd.-sanct.,Jtoiri. X,part. i,fcol.-569el.seq.) • Donec pleniludo gentium, etc, usque ad cum ab-
Sitiebam ei acetum accepL" id-est iidem, etc, - stulerb peccata eoxum. Gonsilium inopis confudistis,
usqiwjad eam. curatain -erexit. (Id.j , tract. in psal. etc, usque dd salutare Israel. (U.,jtract.in psal. xni ;
-Lxyiii,'tom',lV,.part,-J, col..860.^tseq.) . .... - tpm. IV, part. i, col. 142 et seq.)
Dico ergo : Nunquid sicoffenderunt, elc-.,usque.ad,. O stulti, jncrepastiSjinsultastis, etc, usque ad
minislerium,vieum honorifipabo. Judsei qui erim occi- '-'.quia ipse cpgnoyil, (Id., tfact. in psal. 52, lom. IV,
• denin_t,.etc., zesi_f.tetfd-liabere.nonposset. (Id., lib.- part. i,col:6I9.
x\m-.de_Git._J)jei__,iom. VII, col. 608'et.êq.) Quod vero aitMalachias propheta ;.Meriientote le-
Si guompdo ttd mmutamium provocem,etc, usque gis Moysi, etc;, usque ad ejusdemque renovationerii..
sAsiideliberaiio sancia est, et massa. Dicit Apostolus: (Id., lib. xx de Civ. Dei, tpm. YH__, coL\703. et seq.),
.Si quomodo aemulari, etc nsque d_djierit confessib. -- Secitndum Evangeliumquidem, etc, usque ad sine
{i(].,irdct.inpsaLh\xxvii, tbm,."IV,pafi.ii,coI.lli6.) poiniteniia suht_dona- ei vocatWDei. Cum dixisset:
El si radix sancla, et raini. Frangari.ui superbi. Nolo enim.vos ignorare, fratres,. sacramenlum hoc,
ranii, huinilis inseratur oleaster, etc, usque"ad etc, usquead permansissent ulique nobiscum. |ld._r
' tehebras exteriofes. (Id., tract. 16 in Evang. see. lib. de Pfmd. sanct.,lom. X,.part. i,-.col.,985.el seq.) -
Joan., tbrii Iflrpart: li, eoL 1526.) ---''_ . Non solum enim dixit, sine ,me liihil potestalis
.Qudd si aliqui exYamis,";elc, usque ad rion tu _•«- facere, elc, usquead inveniel.finis. (S. Aug. lib.de
dibehiporias,sed radixie. Apostolus*eriirii genlibus Cof.et GraU-,tom. X, part. i,-col. 957.) . , '_'
loquebatur,elc, usque ad iste tenuit eami. (U.,tractl' Sicuteriim atiquandoetvqs,, etc,usque î.ut om-
col. 1745;) - .i%niummisereatur. Non hoc ideo dictum est-
irips~al::
' cxxxry,"fbiri..iV,paft; n, quod sit
Ge.htesjam."cfedentbs inCdristuirii etc,-usque ad nemirieni damnaturus,etc.,as^«ea(/ neminem dam-
adversus. ramps. (Id., tract. in psal. LXXH,'tpm-.IV, naturus. (Id., lib.. xxi de Civ. Dei, tom. VH, col. 732
et seq.) - -'-' • - . -
paft."i, cbi:914, et .seq.) . .
''
Sed dicis, ait-.Fractisunt, etc, usquead noli al- O aliitudo, etc, usque ad ipsi gloriain smcula sm-
iurii sapere, sed tihie. Quid est enim, rioli altuhi sa- culorum amen. Nolunl uf-sit ipsi glprja in.justifi- .
p*ere?Noli supefbire quia ihsertusesi etc, uscjitead candisimpiis, elc, usque ad.per graliam ipsius. (Id.,,
radicis pinguedini redditus. (Id., iib. con. Faust. epist. ad Sixl. episc, tom, H, epl. 876.) ".
toiri. VHI, CoL'242.) ': - O altitudo divitiarum sapientise,-eic,. usquead
Judsei olim vocati ex iEgypto, eic',u,sque ad stri- indignis aliis denogatur. (U., lib. irferGor. el Gra.,
dor deritium.(Id., senii. de sdcrificio vesnert. iom; tom. X, parl. n, col. 245 et seq.) ,.
V. part. n, col. 1505 etseq.) • • Scio quod sicut impossibilitas, etc, usque ad in
Hsec sivegratanter sive iridignanter audianl Judsei, saecula sseculorum. Amen. (U., lib.de 8pir.el_Lit-
-
elc., usque ad sed time. (Id., lib. contr. Judmos,tom. let\, tom., X,„part. i,.col. ^38 el seq.')
tffl, col.55.) "Dlxit Apostplus: IFnus deus Pater cx quo omnia,
5il "-" FLORI DIACONIMONACHI c ^ 512
etc, -usque ad in ssecula sseculofum. Amen. (Id.,, &.sobrielalem.Intelligamus' quam sit Aposlolo oblem-
Jib. n, contr. Mdxim., tonL VII, col. 799 et seq=) perandum prsecipienti, etc , usque ad antequam
Quis enim cogriovitsensum Dotnini, aut quis con-- -. crescat. (Id., lib. XIIde Civ. Dei, tom. VII, col.565.)
siliarius'ejus fuit ? Nec mirum est quod sanctis an- cEt unicuique siput Deus divisit, etc^, Tisque.adgui
' -_
gelis, etc, usque ad superferebalur super aquam. prmest, in solticitudine.- _'
(U:, lib.de Gen. ad litt., tom. III , part. i, col. Ecce apertam confessionem illius gratise, etc.,,. •
225 et seq.) usque ad unicuique partitum. (Id., epist..-ad .Jutia-
Aut quis prior, etc, usque ad ipsi gloria in smcula( nutn,-tom. H, col. 853.) .
sceculorumamen. Et ipsum igitur inilium fidei,etc., , De fide, hoc est de voluntate creaenlis, elc, .usque.
usque ad sunt omnia. (Id., lib: de Prmd. sancl.,, ad DominoJesu CKristo.(Id.-,lib.de Grat, et lib. arb,, ~
' '
tom. X, parl. i, col. 962.) '. ._ tom. X, part. i, col, 891.)
Aliter eniriidicimus libmini, debes, elc, usque adI Conslal, sine Spirilu-sanclo Christumnos diligere,-
ne remaneamus ingrati. (Id., serm. de'ver. AposU, et ejus mandata servare non posse, «lc, usque ad
lom. V, part. i, col. 863 et seq.) idem autem spiritus. (Id., tract. in Evany.. Joau.,
'
ex et
Quoniam ipso peripsum el in tpso sunt omnia,, tom. Hl, part. n, col. 1828.) . . _ - '
, ipsi gloria in smculasceculorumamen. - -" B Ipsam lidem unde omnis .ustitia.sumit-initium,-
Religet efgo nos feligio uni omnipotenli Deo, etc, , etc., usque ad quia oeeulla. (Id.-,epist. ad - Sixt..
usque ad in saecula s.seculorum.Araen. (Id., lib. de; - presb., tbm. H, col. 877 et seq.)
ver. Religione, tom. III, part. i, col. 172.) ' Qui misereiur, in hitaritate,' etc, usqus sA sollici-
Res igitur quibus fruendum est, etc, usque ad! tudine non pigri. Quoniam in multis offendimusom- "
'
propter spiritum sanclum. (Id., lib. de Doct.ChrisU, nessuggerit dominicam tanquam quotidianam, elc„'
• tom. 1H, parl. i, col. 21.) usque ad diligit Deus. (Id., lib. n ad Hieron., tom. II, -
' Unum scilicet Dominum esse
solum, cui servitusi col. 740 et seq.) - . _- • ".
-
illa debelur quae latria, etc, usque ad et illi soli Spirilu fervehtes, dotninoservientes. Ait Joannes.
servies-. (Id., epist. ad Maximinum,tom.II,col. 96 et inter csetera quie locutus est ad eos, etc, usque ad ,
: seq.) . .- charitasmultorum.(Id.,sen«. de blasph. Strir. sancl.,.-
. - Non enira duos aul tres deos,l elc, usque ad sed tom. Ys part. i, col. 455.) , -,-• „;
ipsi gloria,- (Id., tract.in psal. v, tom. IV, part. t, '
Eloquium domini ignivit eum, elc, usqite ad eha-
col. 84.) -_ ritas multorum. (Id., tract.in.Psatx,lom.; IV,part.
Pater non habet patrem de quo sit, etc, usqiiead II, col. 1405.)' • -" .
in saecula sseculorum. Amen. ^ld., lib. de TriniU,' _ Spe gaudentes, etc, usque ad
idipsuin invicemsen-
tom. Yffl, col. 951 et seq.) liehles. In_ magna videtur esse trislilla cum dicit,- -•
Qriiaergo Deus omniaqusenon de se genuit, elc, . Concupiscit, etc, usque arfnonauferiur. (Id., tractJ
usque ad sollicita sint menibra. (Id., lib. -
de Natura psul. LXXXIII,lom. IV,
part. n, col. 1059 et seq.)
bpni, tom. VIU, coL£59 et seq.) _ .._ Quid sibi vult: Labores frucluum thorum manduca-
CAPUT XII, bis,etc., usque ad ubi sempiterria felicitas. (i"d.,'traci.
in Psal. cxxvii, tom. IY, part. n, col. 1683 et' seq.
Obsecroilaque,_fratres, etc, usque ad et benepla- el
. censet perfecta. prseced. ejusd, col.)
Verum saerificium est omne opus quod agitur Non alia sapientes, sed humuwus consenlienles.'
. elc, ws<.ue«rfpars in illis opitulatur. (U.,lib. x, Tunc enim erit humilitas vera, si nori sbla oslen-'
_deGiv. Dei., tom. VII, col. 285 et seq.) letur in lingua, etc, usque ad quam tumere; (S'.
Et nolite conformari huic smculo, sed reformamini Aug., tract. 'in psat. cxvm, tom. IV, parl, *n, 1552
i
in novitate sensus vestri. Non ita est accipiendum et seq.) ,
L quasi totum amiserit homo, etc, usque ad vane Qui se exaltat humiliabilur, etc,usque rid inimicus^
conturbatur. (Id., lib. i RetractaU, tom. I, col. 628.) D i injustus..(Id,s ser. de pass.Domini, tom. V,- part. i,
Quivero commemorati eonverluntur, etc, usquead col. 1087.) .
sicut potuit deformafe. (U.,Mb. xiv de Trinit:, tom. Nolite esse prudenles apud nosmetipsos,etc, usque.
• ad cuin omnibushominibus pacemJiabentes. Sex sunt .
VIII, col. 1055.)
Dominus qui verbum consuramans el brevians-. ,in isto genere differenlise, etc, usque ad homiriem
fecit, etc, usque ad perducat bfficie. (U., lib.de sibi expelerc. (Id.., tract. in psal.,cvin, tom. IV,"
Perf.just.hom., lom. X, parl. v, col. 296 et seq.) part. ii, col. jl452 et seq.)
Quid estaulemaliudjuslitia cum innobisest,.eic, Non nosmetipsosdefendentes... ego retribuath, dicit
wsûead ad imaginem Dei. (Id., episl. ad Consentium Dominus. Quod scriptuni est in Apocalypsi, sub ara
,de Trinitale, tom. H. col. 462.) Dei martyres, eic, usque ad vblunlale' erudelis. (Id.,
Ex libro confessionum tertiodecimo cum de initio tract. in psal. LXXVIH,lom. IV, part. i, col. 1017
Genesis,elc, «sûe oi/perfectumest.(Id., lib. Gonfes., etseq.) .- . - ....
lom. I, col. 658.) , Sed si esurierit inimicus... super caput ejus. Serva-
Dicoenim ner gratidm, etc., usque ad sapere ad biturergo in locutionibus figuralis, etc, MS^?(C ad
313 "- EXPOSITIO INEPP. PAULI -* EP AD ROM. 514
jniseriae subvenilur. (Id., /l/i.m</eZ)oe/r.CArisf.,t.III, A Namnon adullerabis... diliges proximum lanquam
jwt. i, col. 74 et seq.) . teipsum. Cur ergo non dicimus qui hanc virlutem
- Noli vincia malo,-sedvincein bonomalum. Conlende, habet, etc, usque ad nihil ex vitio remanebit. (Id._
cura raalo, sed, elc, usqut ad duo mali. (Id., tracl. in ad Eieifon.epist.u, tom. II, col. 758.)
psal. "xxxvi,tom. IV.part. i, col. 364.) Nolite itaque, putare, fratres mei,in lioc, etc,
Si tu jam non es malus, eic, usque ad unus esset wsûe ad tanti.capilis simus. (Id., Iracl.GQin Emng.
honus."(Id;', serm. de natali. S. Lanrentii, 4om. V, sec Joan., tom. III, part. n,. col. 1809.)
. '' " " Tunc quippe est oplimus homo,' etc,- usque ad
part. i, coL 1589.) .
CAPUTXHI. derivatione minuatur. (ld., lib.i de,Doctr. Christ.,
Oninis animapotestalibus sublimioribus subdiia sit.. . tom. HT,part. j, col. 26 et seq.)
A partesuperiore. etc, usque ad, bmnis homo. (Id., Decalogus legis decem prsecepta habet, etc, usque
iract. 105 iri evang. sec. Joan. col; 1904; lom, III, ad societate. versaris. (Id., serm. de decem cho_rdisf
part, II, ierm. vi de verbis Evan. seu Domini.) lom. V, part. i, col. 84 et seq.)
:- Prodest ergo et severitas veslra, etc, usque ad Charitatem habens quae est de corde puro, etc,
dilee.ionis impletur. (Id., lib. Epist., tora. II, col. usqiie ad odisse quod diligit. (Id., tib.Sent. Prosperi,
661 et-seq.) B tom.X.part. II, col. 1891.)
Nori esimimpolestasnisi aDeo. Qum autem sunt, Dilectio proximi matumnon operatur. Proximum
a-Deoordinatasunt. Nocendi autem volunlas polest omnem hominem'-oportel inlelligi, etc, • usque. ad
essea suo quoqueanimo prava,-'elc, usque, adivA- odit animarri suam, (Id., trqct. in psal. n, tom. IV,
quitas apud Deura. (Id., ' Ub. de Pdtientia, tom. VI, part. i, col. 158.)
page. 622.) - Tenete ergo dilectioneni, etc, usque ad ut corri-
' Maiitia hominum
cupiditatem nocendi potest ha- gat. (Id., serm. epist. Joan. adParthos,
" lom. HI, part.
bere, e.ic.,~usqne ad non diabolo plaeuil..(Id.. tract: n/col.2059.) • -
iapsa/.'xxxii,lomi IV,part. i, col. 291 et seq.) -Plenitudo ergo-legis est diteclio. Plenitudo "legis
Qui etiam jiocentium potestas non est, elc, usque charitas est, etc, ~usque-ad nec -proximum diligil.
ad angelis ejus (Id.,
" ' iib. de Nalur. boni, lom. YIH, (U.,ep,. II. ad Hieron., tom. II, col. 739 et seq.) -
' • '
coL 561.'), Mandatumjiovum de vobis, etc, usque ad omnia
- Vis autem non timere.Sministeresttibiin bonum. , in pmnibus. (U:,tract.M inEvany.sec. Jorm.,tom.
- Quid ergo? (ait aliquis) sanctus' Laurentius maluin in, part. u, col. 1845 et seq.). .
fecerat nt'a, potestate oeciderelur ? etc, wsijruead Qui sedes super Cherubin, ctc, usque ad Deus
occasionem prsebente.- (Id., serm. de natali sancli C eharitasesl. (Id., tract. in,psat. LXXIX, lom. IY,-part.
* .. •
Ldurentii, tom. V, part. n, col. 2129.) i, GOL1021 et seq.)_ ,. _->.
Siautem malum feceris... vindex in iramei qui Et hoc scientes tempuSf etc usque ad 4ies autem
male agit. Ex epistola ad Apringium, ubi pro Dona- appropinquavit. Et mane cratio mea praeveniet te,
tistis, etc, asgue ad intefcedentibus nobis. (Id._ etc, Msqruead fideliter exspectamus. (Id., tracl. in
. tom. H, col. 511 et seq.) - psa/.-Lxxxvn, lom. IV^part.ii, coL lllBet seqr). •••
ideo necessilale subditi estole... cui honorem, hp- Abjiciamus ergo opera tenebrqrum, ctc.i usque ad
- horem.In fide Christi non est distantia Judtei.et hpneste ambulemus. Vila fidelium quae in hac cafne,-
Gra.ci, etc, usque ad agnitionem- veritatis venire.- elc, usque ad incordibus nostris. (Id.,7e&.iv de Ge-
(Id., in expos, epist. ad Gal., tom. III, part: n, «es. ad litteram, lom. HI, part. i, col. 269. et se,q.)
col.2125.) ' . . Vita fidelium in comparatione vitae infidelium dies
' Netnini
jjuidquam "Uebeatisnisi ut invicem diiigatis. est, elc, iisque.ad in resurreclione promissuni jest..
Charitatem lanto magis debemus, etc, usque~a'd (U., tract. in psal. LXXVI, tom. IV, part. i, col.973.)
semper debetur. (Id., epist-.ad Severum episc.,lom. Nonincommessationibus,etc, usque-ad Dominum .
"-'"
H,coI. 420.) jj Jesutn Chrislum. Cum Apostolus tria brevitbr genera,
Sanctitati tuae salutationem debitam reddo, etc,' etc, Msi7uead ossa confringeret. (Id., epist. ad-Aure-
usque ad invicem diligalis. (Id., epist, ad Cceleslinum lium episcop., lom. II, parl n, col. 91 et seq.)
diaconum, lom. II, col. 868 el seq.) Et carnis curam ne feceritis in desideriis. Crastinus
-'• Qui enim diligit proximum, legem-iniplevit:.Fides enim dies, inquit, solliciius erit sibl ipsi, ete.A
enim, sicut Apostolus ait, per dilectionem operatur, usque -ad sunl necessaria. (S. Aug., lib. deSemi.
elc.jKsgMeadinvicem diligalis. (ld., lib. contr. Fau- Domini in monte, tom. III, part. i, col. 293 et
*
stum, tom. VIH, col. 566.) seq.)
Haecest autem vera dilectio, ut inhaerentes veri- Fames et sitis quidem dolores sunt, eic, usque ad
tati, etc, usque ad ut praecipue Deum diligat. (Id., nisi tu des. (S. Aug. lib.~x. Confess., tom. I, col. 97
• lib. vni de Trinil.,* tom. YIU, col. 956 et seq.) et seq.) -
Quaeri potesl. cur Apostolus solam commemora- Nec nos terrent quaedam more sapientium, etc.
verit proximi dileclionem, etc, «sûe ad moribus usque ad si ipsa nen desunt. (S; Aug., lib. de beata
facileest. (Id., in expos. epist. ad Gal.,iom. III, Vila, tpm. I, CPL971). .-
col. 2157 -
prt. n, e(êq.)„• . . Garnis inquit, ^rovidenliani; elc, usque «(.suas
315 FLORl DIACONIMONACHI 51C
infirriiilates. (S. Aug.', epist. cxxx, qd Probam; de\A '"Omneautemquoa nonesi exfide peccdlum. Oninis
' infidelium vita peccalum est, etc, usquead in opti-
orat.', tom. II, col.'497).
mis "moribus. (Id., tib.Sent. Prosperi, lom. X
CAPUT XIV. _
]iart. n,- col. 1868.) -- '
, , InfirmUmaulem... olus manducet. Cor hominis nec "
videre possumus nec ostendere. Deus dieit, etc, CAPUT XV. ,. ,.
. Debemusautem_nos,.etc, usque ad ceciderunt su-
usque ad mercedem aequalem accepturus. (S. Aug.
serm. de avost. Panlo in vonvers. cujusdatn Fausti, per me. Opprobria -exprobranlium ,tibi, ceciderunt,
-tom. V, par,i. n, col. 1729 et seiq.)-. etc, as^fueflrfjme invenerpnt.-(Id., tract. inpsaL'
lom. IV, part. i,.col. S51,et seq.)„,
Is qui manducat, etc, usque ad assumpsit. Ea LXVII,
facta quaedubiurii est quo animo fiarit;'elc.,' ubque'ad Qucecunquelenimscripla sunt, etc, usque ad in ho-
norem Dei:..Nos ergo __et ad commemoralioiiem
cogitationes cordis. (S.Aug.', lib. de Serm.Dom. iri
tom. eol. ''.-'- ftdei,.etc, -usque ad habeamus ,ad_Deum. "(Id.,
monle, III, part. j, 1241.) lib. conir. F.austum Manick., lom., YOI,- col 464 et
Cum audinius, qui credit in Christum, etc, «s^rae seq.) , . .
dd sit fulurus".(S. Aug., lib.de Agoii.Chfistiano, tom. -n Dico enitn Chrislum Jesum ......,..-,.. ,..
'" ' ' 4 minislrum.- fuisse cir-
VI, col. 305.) ]
cumcisionis,etc; usque. ad si vobis primum exparte
Tu quis es quijudicas, etc, usque ad in suo sensu fruilus fuero. Secundum speeiem cqi_poris-.quam.Ju-
abundet. Quamvis de, omnibus fegeneralis, etc., daei,.elc, usque ad confiientium rclaxayit. (Id.,
"usquedd efigit elisos. (S. Aug.~,iib. de Cor*etGrat., iract. 28 in Evang. sec Joan., toiri, III, part...ii,
tom. X, part. n, coi. 938.) . . - col. 1624 etseq.) - -..
Qui-sapit diem,Domino sapit. Neeisli ecclesise de- Propterea confitebor tibi in êntibus, Domine,
voli sunl qui videntur esse intus, elc, usque ad prop.terea tibi per me confitebunlur gentes, Domine.-
depulandi sunt; (S. Aug., Hb.ivdeBaplisi parv.cont. Et nomini fuo psallam, et latius.innolesces,- elc,
Donatistas, tom. IX, col. .195 et seq;) usque ad spiritus sui. (Id., lib.. de Gratia Novi-
Teslamenti, tom. H, col. 556 et .seq.) . . -
Et-qui mariducat, efc.,-jisquead gralias enim agit
Deo. Itadictum est,'aniumliabilur Doraino genera- TJtinhabilet glofia in terra nostra, etc, usque ad
tio ventura, etc, usque ad Domino-viverer(S, Aug., occurrerunt sibi." (Id., tract. inpsal._vs.xxiv, tom.
expds. in psal. xxi, tom. IV, parl. i, col. 170.) IV,. parl. n, cpl. 1077 et seq.) ... ....-,
. Sic dictum est, qui manducat Domino manducat, Quoniam populo Israel etiam, -etc, usque ad pro-
eic,-usquead mysterio celebralur. (S. &ag.,exlib. de Q t missiones patrum. (Id., tract. inpsal. LXXXVIJI, lom.
; IV, pari. II, col. .... ... r- -
Gratia, lom. X, part. i, col. 382.)' 1121.)
- Nemo~enim Gentesautem super misericordia-glorificare JJeum.
noslrum, ^c.jusque ad Domini sumus.
Sicut Dominimagniiudinis non esl "finis,etc; usque Rex ergo Judseorum Glirisius, elc, tisque ad mere-
ad vivorum domineiur; (S. Aug., tract. in psal. CXLIV,. rentur accedere. _(Idem, serm. de pass. Domini,
tom, IY_ part. II, col.1872.)' lom. V, part. ii, col. 1725.)
-. Jnhocênim€hrislus, etc, usque ad ralionemred- Pominus qui dixit: Non sum missus nisiad oves
det Deo.;IdeoChristusmortuusest-etresurrexit, elc, quseperierunt, etc, usque ad cum plebe ejus. <(ld.,-
de col. 4156el seq.)
usqueadliberinmortuis.(S. Aug.. lib.-Enchir., tom. serth. pass. Domini,tom.V, pari.ii,
Nunc igitur proficiscar, etc, usque zisit cum otn-
Vl-coL26i.)
Regnanl itaque cum' illoetiam nunc saricti ejus, nibus vobis. Ainen. Communis cura erat omnibus.
etc, msquead regmim Christi. (S. Aug., lib. xx de~ apostolis, etc, usque ad idcircoait. (Idem, ea;;jos.
Civit: Dei,,lom. YU, col. 67S"el's'eq;), - •'- ' episl. ad Gai., tom, III, part. n, col. 2144.) , .
---Non ergo amplius;elc, usque ad biaspheirietur Nunc anlem.pergain; etc, usque ad in.carnalibus
bofiumnostrum. Duo sunt in quibus teraerarium . ministrare eis. Qui quia prope inventi.sunt, etc,
judicium, etc.Msûe ad velinvidentia. (S. Aug., Jib.-D usque ad ministrare. eis. (Idem, lib. de Oper. mon.,
II Serm. Dom. in monte, iom. III, par1.1, col. 1297.) lom. VI, col. 568.)
; Non-fistenim regnum Dei, etc; usque ad destruere •* Cum viderent Judsei tanta signa fieri, etc, usque
opus-Dei. <Juod autem subjunxil, et justificata estad charilale copularentur.. (Idem, lib. de Caiechi-
. .
sapienlia, ,elc, usque ad perpetuo relineri (Id., zandis rudibus, lom. VI, col. 340 etseq,)
lib. qumst.inEvang., lom. III, part. n, col. 1557 et ..CAPUTXVl. -• .
seq.) Commendo autem vobis Phceben_ etc.,. usque ad
Omnia quidem stint; ^lc.i usque ad quia non ex sdpientes esse in bono; et simplices in malo. Capti-
fide. An non yidemus Israelilas, elc.jasûe ad pro-- vatus est populus Israel ex eivilale. etc, usque ad
pter lenticulam perdidit. (Id., tract. 75 ,in Evang. coeperunt exire.(Idem, tract. in psal. LXIV,iom. IV, •
sec Joan.i; ibm. III, parf; n", col. 1824.) ' - ~
pari. i, col. 772 et seq.)
' Audivi aliara vocem tuain, etc, Omnis eruditus in sanctaEcclesia, elc, usque-ad-
usque ad omnes
scribeniur. (Id., lib. x Confessiorium, tbm. I, corpore separandum. (Idem, tract. 'in psat..cxxxvr,
coli 799etseq.) - -, tom. IV, part. ii,'col. 1761 et seq.)
. 317 EXPOSITIOIN EPP. PAULL — EP, I AD COR. 518
Deus autempacis, etc, usque ad prmdicatibnisJesu A ignis uonsicul Deus,".etc.-, -usquead est vera seterni-
Christi. Dictumest mulieri vel potius serpenti, etc, las. (Idem, lib. de Natuf. boni,. lom. VHI, col. 563.).
usque ed factus estdiabohis. (Idem. tract. psdl "ciii, - In.-illo -etiam. testimonio ubiait Apostolus, etc,
lom. IV, partn, col.'108etse_q.) • usque ad atque immobilitale naturse. fldem. tib. JI
Secundumrevelationemmysterii-,1elc, usqueade/ coritr. Maxim:, Ibm.YIH. col..797et seq.) - -
gloria in-smcuia smculorum. Amen. iElernus auiem
IN EPISTOLAM I AD CORINTHIOS. ;
'
;. / ..- '; ARGUMENTUM. ; _ '. venerant ostium. (Idem, tract. 47 in Evang,sec joan.,
Coririlhiisunt Aeliaici, et hi similiter ab Ap.ostolo tom. HI, part. n, cbl. "1754et seq.)
audi.eruntverbum veritatis, et spbversi; sunt -multi-. B .Discitequantum prasumatis de Deo, etc, jxsque
farie a falsis apostolis, quidam,a philosophiseverbosa . admysteriprumDei.(Idem, tract. inpsai.,__xxv.,(iom. ' '
eloquentia, alii secta legis Judaicse inducti- sunt. IV, paft. i, cbl. 547 et seq.) 1
Hof reypcat Aposlolus ad veram lidera et eyangeli- Ecclesiaeiiliseapostolorum, eitc, usquead glofiam
cam Jsapieniiamj.sGribens eis ab" Epheso per Timo_- quserere. (Idem, tract. inipsal".XLIV, ' tom. IV,,part.' i,
. theum. . " - . , : - col. 508 el seq-3 . ', ,'
VCAPUT PRIMUM.
.- Excellent.es quippe in ecelesia,.elc, msquead coe-
-Pautus vqcalmaposlolusJesuGlirisli, elc, usque ad lum et terram. (Idem, tract. in psal. LXXI,tom. IV;
inChrhto Jesii vocalis sanctis. PaulusprimpSaulus, part. i_ col. 904.) .'- '':";. ..
hocesiprimo superbus, etc, usque at/plus pmnibus Etego-dico tibi; ;Tu<esPetrus,;etc„ msquead ba-
sanavit. ,(S, Aug.,- serm. Evang. de muliere Chan., plizati estis. (Idem, ser.Evang.t iova. V,, part. ij
toni. Y,part. j, col.484etseq.j . col. 479 et seq.) . . •
- Cum-omnibus qui invqcant, elc, usque"ad Dotnino . Divisusest} etc, usque ad baplissali
estis?,Jiaplis-
JesiiChristo. Qui devorant populum meum ulcibum inus Dominirdivinus, n.uia.dominus,Deus; Potuit au-
panis, "etc, usquead ihvocant Deum'. (Idem, tract. tem-Jesus Christus, elc,..«sf/ue/?d,.baptizandi pote-
in psal. LII, lom; IV, part. i, -cbl. 617.) "'"
statem. (Idem, tract. 5 in Evang. sec Joan-.,-lom.III^
. • Et multum misericors omnibus,-etc, usgue ad-in- p.art. ii, col. 1417 el seq.)-. _ ;. >.. . ,
ypearitibus te. (Idem, iract, invsal. LXXX;tbm.IV, boves Illi, Dominiim magniiifcabantnon se,
col. 1058 et • - - - .~. -Ergo
part. n, seq.) ,, .;
est"Dominusomnibus etc, Msîuead iricrementum dai Deiis.-(Idem, iract
Prope inyocanlibuseum,etc,
ad invecat Deum.iro-yerilale. .tract. in 10, in Evang. see. /o««.. tom. 111,part. ii, col.
usque .(Idem, •' "-'"' ' '"
1471.)
ysa/.-cxLiv, tom. IV; part. n, .coL.1882,1885.) - Scribo Tobis, filioli, quia remitiunluf vobispec-
Invocal te, Domine, fides mea^êtc, .'usgue ad
scbismata faciebant. (Idem, ier,
cum invocabo eum. (Idem, lib. i Confes., lom.. I, cata, elC. usquedd
- - in epist: Joan., trach 2 tom.lir, part"; ii^ cbl;
col.«6i.) .'.. . _. _.- ;'...,;." •.,.....
Gratias agoJ)eo meo;£lc, usque s.d-adventus Do- 1992.)
Hoc Ipsorum efal propfium deteslabilfe vilium.
viiniSiostriJesu,Chrisli.In quacunque die invocavero
le, etc, usque ad ipse sit rioster. (Idero, iract.in Qriod vero.sciebant, etc, usquettd nbn credebant.-
(Ideni, iib. deuriico Baplismo,'t!om:VL^_ • '"-
psal. LV,tom. IV, part. j, cbl. -657..) ..'_>..• - Vide
. Fidelis Deus, etc, usquead-/esa ChrisiiDmnirii qiiemadmbdum magnusille niiles Chfisti,
~adriorisexrim (Idem, tract. in' psal.viv,
nostri. Fidelis Deus,.qui se.jiostrum debiiorem ie-' j) elc, usque -- ' -
tom. IV, part. i, col. 509.)
cit, etc, usque ad gratis daretur. (Idem, tract. in .-
psal. cix, iom. IV, parl. n, ;coL.1445 etseq. - Illiiminans ttt mirabiliter amonlibus'3eternis,,elc,
ad a traci. '
Obsecroautem vos, etc, usq.ue ad in eadem scieh- usque illuminatus Doniino. (Iderii, iripsat.
tia. Multi erant apostoli et uni dicitur: Pasce,.etc^ LXXV,tom.IV, parf. i, col. 961el seq.)'
usque ad contristabunlur. (Idem, ex serm. de-pass. Graliasago Deo meo, etc, usque ad aliuriiveslrum
Domin., tom. V, part. i, col. 279 el seq.) .baptizaverhn. Poterat si vbluisset Dohiirius Jesus,
.Sigritficatumest enim mihi, etc., usque ad ego qu- etc, usquedd et majbfe baptizeitif. (Idem, tib. "'
v"de
tem Ghrisii.Agebat Apostolus, ne quisqtie gloriare- Bdptis.,.tom.IX', col. 184 et seq.) -';
tur, elc, iisque ad adversiis alterum. (Idem, lib. de Non enim misil me,.elc, usquead evacuelurcrux
Prced. sanct., tom. X, part. j,coI.,967 elseq.) Christi. Miserabileslenebras in aniriio ,humano, Qui.
Vaeillis quioderuntunitalem, etc, nsque ad est scit quemadmodum debealleonem domare, elc.as-,
vpbiscum Paulus. (Idem, iract. 12 in Evdng. sec. que ad. ad justitiam pmni credenti. (Idemj lib.de
Joan,, lom, UI, part. n, col. 1489.) Nat. et Grai., tom. X, paft.i, cpl. 270.) . . .
JSeirionovit Filium nisi Pater. elc., usque ad in- _Nonusqueadeo, inquam, duci roeputes laqdibus
'
319 FLORI DIACONlMONACHl' "; r~!" -32(;
meis, etc, usque ad quam rationeredditur. (Idem, £A usque ad minueretur. (U.ytract. in psal. LXV,t. IV,
lib. contr. Felicianum, tom. VHl, col. 1157.) ; part. i, col. 788.)
Verbum enimcrucis, etc, usque ad prudentiam Pelrus iste <pii sic loquituf piscator fuit, etc, «s-
prudenlium reprobabo. Si secundum Scripturassa- quead evacuentur. (Id.,serm. deverb.eoist.B.Petii,
piamus, etc, usque ad perveniri posse.dicatur. i[U., tom. V.-part. i, col. 256 et seq.)
lib. de Nal. et Grat., toni. X, part. i, col. 250.) JJt non qlorielur omnis caro in conspeclu ejus.
Perdam • sapientiam sapienlium, elc, usgue ad Videte quemadmodum nobis abstulit gloriam, ut da-
roisefiam conlitentes. (Idem, lib. x de Givit. Dei, retgloriani, eic, usque ad in Domino glorieturr(Id.;
tom. VII, coL-307.) lib: de Cor. et Grat., tom. X, part. i, col. 955 et
Vbi sapiens? ubi scriba? ubi conquisilor hujus sm- seq.)
cuii?Audivimus Filium Dei dicentem: Confiteor tibi, Ea; ipso autem vos,etc.,nsque ad sanctificatioet re-
Pater, etc, usque ad tradita sunt a Patre meo. (Id., demptio. Filius factus est nobis a Deo sapienlia.elc,
term. de'lect. Evang., tora. HI, part, n,* col. 1389 ' usque«dpotissimum insinuatur. (U.,lib. vn de Triri.,
' ' ' ' ' tom. VIII, col. 957.)
et' seq.) _
Nonne stultam fecil Deus sapienliam hujus mundi? Eu porrojustitia, quse vivit, etc, «s"i.uead plena
Dicitur aliquando in Scripturis sapientia, etc, usque B 1 juslitia. (Id., episl. ' \ad"Consent. de Trinit., tom. II,
I
ad queniam vanae sunt. (Idem, lib. de Pasioribus, col. 461.
tom. V, part. ?, colt 286.) Vt quemadnioduriiscriptum ist, qui gloriaturin
Turbetur plane animus Christianus, non miseria, Domino ji/orietor.-Sic.enim qui gloriatur non nisi in
etc, ws<_me ad doloris amiserit sensuni. (Idem. trqct. Domino,etc, usque ad prseceptumest. (Id., lib.xi de
60 in Evdng. sec. Joan:, tom. IH, part. n, col. Gen. ad litt., tom. HL part. i, col. 141.)
1798.) : Et hoc praeceptum obedienter audire, etc"., usque
Nam quia in Dei sapienlia, e/c.,nsque &Asalvos ad inaniter habet. (U.,tib.de Bono Persev., tbm.-X,
facere credentes. Cum in carne*manifestatus est Fi- part. ii,coL 1015.)
lius De"i, etc, usque ad habitaret in nobis. (Idem, Cum dixisset, Laudamini (quod xitiquebene bpe-
lib. de Trinit., tom. VIU, col. 997.) rantes roerite possunt) addidit: In nomine sancto
Quoniam Judmisigna, elc, iisque&&£tDeijsapien- ejus, etc^ «saue ad et laetentur. (Id., iraci. inpsat.
tiam. Omnia, Domine, in sapientia fecisti, elc, usque civ, lom. IV,'part. ii, col.1391.) -
ad et Dei sapientiam. (fdem. tract. tin psal._cm, tom.
IV, part. II, col. 1377.) CAPUTH. - .
Deus verbo fecit omnia. Omnia per ipsum facla 1C Efego cum venissem advos, etc, usque ad prin-
sunt, etc, nsque ad factum est nihil,.(Idem_tract. dpnm hujus smculi qui destruuntnr^ Vide amatores
in psat. xvni, tom. IV, part. n, col. 158 Bt seq.) veritatis, non |accipientes in vairani nomen Domini
Si enim solusibi Filius iiitelligit, etc, usque ad Deisui,etc, usque adaon cibummentibus. (Id.,
quod est Pater. (Idem, lib. xv de Triniu, tomL YHI, serm. Decalogi dd populum, tbm. V, part. J.)
col. 1065 el seq.) Necessaria est purgatio mentis nostrse, elc, usque
Vocat enim Deus pradestinatos mullos filios suos, ad ethunc crucifixum. (Id., lib. de Triniu,tom. VIII,
-
elc, usque ad et vocatio Dei. (Idem, lib. de Pmd. col.821.) |
sanct., lom. X, part. i, col. 983.) Eis autem loquebalur, etc, wsguead homiiiibus
Quia quod stultum esl, elc, usque ad forlius est loquuntur. (Id., lib. nde Trinit., tom.VIII, col. 837.)
hominibus. Non enim ad eum qui ubique prsesens Hoe est enim evangelizare Chrislum, etc, usque
est, etc, usque ad imprudentiam meam. (Idem, lib. ad bene vivit per Evahgelium. (Id., tib.de Fideet
de Doctr. ChrisU, tom. HIrpart. i, col. 23, et seq.) oper., tom. VI, col. 206 et seq.) - "
Quseimprudentia in Christo,etc, usque ad cruci- Sed loquimur Dei sapieniiam, etc, usque ad Do-
fixissent. (S. Aug., tract. in psal. LXVIH,tom. IV, minum giorim crucifixissent. Gratia isla Christiana
part. i, col. 849.). V ^quia orania sunt tradita Christo a Patre ejus) orimes
Infirmus carne Jesus, elc, usque ad nostra est-for- latuit, etc,usque ad trementibus verba ejus. (Id.,-
titudb. (Id., tract. m enan^., sec Joan.v, tora. VII, serm. de lect. evang. Joan., tom. V, part. i, col. 776
part. II, col. 1515.) - et seq.)
Videte enim vocationem... qum sunt deslrueret. , Nisi ipse esset et filius hominis, etc, usque ad cum
Humiliatus est Dominus Christus, etc, wsq-ue,ad in loqueretur in terra. (Id., M. xni de Trin., tom.
pudoris arceconstituunt.(Id.,senn. de_Quinq.resur., VIII, col. 1028 et seq.)
thm. V, part. n, col. 1729.) Una persona est Chrislus Deus et homo, etc",
Quare autem primo ignobiles, etc, usque arfnisi usque ad cum loqueretuf in terra. (Id.,, lib. ii
per superbiam. (Id., serm. de tribus Virgis,tom. V, contr. Maxim.,]tom. VIII, col. 781.)
part. H, col.!731etseq._ Sicut scriptum est, etc,usque a'di/s qui diligunt
Sed forsari diceret aliquis,etc", wsûead falsa nen eum. Spes nostra non de isto tempore, elc, usque ad
erit. (Id., verb. Evang'., inm. V, part. i, col. 1025.) iboriginemundi. (Id., senn. de eisdemverb.- apost.,
pescenditDominusDeusnoslerJ,esusChristus,etc.5 ibm, V, parl. i, col. 705 el seq.)
321 EXPOSITIO 1N EPP: PAULI. — EP. I AD GOR. - 522 .
Dedit nobls naturam ut essemus, dedit animam, A. Hunc spiritum quod illi non habeant, etc, usque
etc, usque od et.sufficit riobis. (Id., :serm. in ad alendos, non esca. {Id,, ex serm. de btasph. Spir.
mtalimar., tom. V, part. J, col. 1460 et seq.). - sanct., tom. V. part. i, col..461.)
Qui autem. susceperunl pacem, etc., usque a(- . Inlibro quiinscribilur cofitraBonatistas, coinme-
. aniittamus quod sumus. T_Id._,tract. in evan. sec, morato Judae apos'toli lestimonio, etc; usque ad el
Jodn.ii, tom. III, part, n, col. 1393 etseq.) "inventiis est". (Idy, ' iib~~~n Relract., tom. I, cot
'
. Nobis autem revelavil, etc, usque ad etiam pro- 642.) ;
fundaDei. Spiritus enim omnia scrutatur, etc, usque Spiritalis autem judicat, etc, usque ad sensutn
jad lU: nonfaceres. Hd;, iract. in psal. JJI, tom. Chrislihabemus. Ut enim nos omriesanimse rationales,
•IV, parl. l, col. 616.) _. ,- etc, usque ad noh'fas est. (Id.,./i6. devera Retig:,
' 'JQuis enim
scit, etc,.iisque ad nisi spiritus Dei. tom, HI, part. i, col. 147'etseq.)
Humaria natura constat ex cprppre, etc, usque ad SpirilaleslefgosivequipraBSunt, siveqiii obtem-
per gratiam Dei. (Id., lib._ QumsU in -Num. tit. 18, peraht,"ejc, usque. ad poleslateni corrigandi habet.
• (U.,lib. xm.Confess, lom. 1, xbL 859 '
"tom-HI, part. -i, coL-725.)..' etseq.) -
„ Cum quisque venerit ad eam -selatemut jam possit
capax esserattoniSjClc.,usque ad possis accipere. fld.,; B ... CAPUTHL. . "";*_
'tib. Qumst. inNum. titi S5, fom.YI, cpl.. 52 et .; Ei ego,\fratres, non pbtuiloqui vobisquasi.spiritali-
'
•seq.) - - ' - - , . ~:bus,sedguusicarnalibus. Estautem"qusestio,-utrum
Unusquisque homo non habet, in se, etc, usque ad spiritales honiines habeant aliquicl in doctrina,- elc.-,
-dpnata sunt nobis. {Id., tract. 32 in evang._sec.Joan-,_ usgue gd ego sum.^Christi. .(Id., iract. 98 in.Evang.
-tpm. IH, part. n, col. 1644.) ... ... -sec. Joan., tom.-III, part. n, col. 1880 el seq.)_
Quod enim de patre natum est, ad patrem, etc, ". Filium hominis, id est hominem novum, poeni-
usque ad jam tibi dedi. (Id. lib ix de Trin., ' tom. lentia veteris parturit, etc, usque ad secundum ho-
-tnr, col. 921.) ,. - minemambulatis. (Id., tract. in psal. vm, toro.IV,
:- iSemo enim scit quid agatur in lipinine, -etc, usque part. i, cpl. 113 et seq.) . .
ad neti sumus. (Id., lib.' ad Paulin. de videndq Deo, - Ipsislibenteraudienlibus, etc., usque qd cresce ut
tom. 11,col. 602.) capias. (Iil., tracninpsal. "*XXXVIH, tpm.lY,part.
' l,
• -Hsecestautem vita seterna, iit cbgnoscant te, elc,. CPI.415.) ' '
-iisque aa et renes Dei. "(Id., lib. II contr. ' Waxim,, . Audistis cum Aposloluslegeretur ^ Non poluHobis
tbm. Vffl,.col.771.) - . - , , loqui quasi spiritalibus. etc, usque ad et cresces ad
-JY&sautem spiritutn,elc, usquead quma Deo dp- 'C:id quod est. (U.,~ tract. in pss/.cxvin,. tom." IV,
nala sunt nobis. Ait Dominus, quia servus iiesclt _part. II, col. 1551 et seq.) - - -;' : • .
/quid faciatj etc., usque ad in Doniino glorietur, .", Tanquam parvulis,-etc, usque aiadhuc 'enim eslis
(Id., tracf.-85in Evang. sec. Joan., tom. III, part. ii, -zarnales. Ubi dicilur, nondum vel non -adhuc, profe-
- col. 1849 et" seq.) -. . -_.'- .. cto rion desperatuf, etc/usque ad fugiet fictuni..
HsecdonaDei esse quanto magis nosti, elc, usque (Id.,- serm. de. blasph. Spir. sanct. ' - ,- toni. V^,
ad comffleridenturaghoscis. (Id. Extib. de Donovid:, p'art.ii, col. 462 et seq:) «--'*,
tom. VI, col. 442etseq.) • -..- "---, -. Nonomnesquos ecclesia generat. ad ejuspertp-'
:• Quienimhabettiabiturei, elc, usque ad sunt in- nent unitatem, etc, usque ad vineulum pertinererit.
felices. (Id.-,tract. denatali mart..Massyl.,4om. V., (Id., lib. l de Bap, parv., tom. IX, col. 117^) - -;,
part. i, col. 1287.) .-..._ Hoc a magnis et-spiritalibus viris Ecclesiae caiho-
Qumetloquhmz,efc,.usquead spiritalid.compa- licae aluminis, elci, usque ad inferiores adjuverit.
ranies. IntelUgitur Jesus discipulos suos de carnali- (Id:, iib. devera Belig., tom. III, part: i, col.,145.)
bus, etc, usque ad omnino esse convincunt.- (ld., . iÊtas ccrppris npn esl in voluntale, etc,.MSi:/ue
:frsef. 102 inEvang. sec. Joan,, tom. HI, part. ri,. -ad ut panepascat. (Id., tract. ppist. Joam lora: Hl,
^cpl. 1897 «tseq.) .' . - - - part. II, cel. 1997 etseq.j,- ,. - -•.
_ • Juusestdies. Qui sunt.isli, etc, usqueadUm Quibusdam infirmis, dicit Apcstplus. Lac vcbis^
consolansnoctem.(Id., tract.in psal. LXXIH,lonr.IV, . potum dedi,. etc, ûsgue M non recedariius a fide
-part.ri, col. 940.) .... , lactis noslri. (Id., Iract. psal. cxxx, lom.IV, part. n,
Animalis autem, etc, usque ad spiritaliter exami-- - col. 1710 et seq.) .
nqtur. In ipsa sorte mortalitatis noslrse ex qua <Ie .. Cum-enimsifinter voszelus.u nonne iwmines es/is?
-Adam naseimur, etc, usque ad omnes «criberituf. Quod ergo esl.ambulare secundum hominem, hoc
(ld., lib'.ideSaptismo, tom. IX, col. 122-et seq.) estesse carnalem,- elc,; uique ad si- vixeritisj,dii,
Quis autem carnalis et animaiis homo, etc, usque estis. (Id., lib, xiv de Civit-Dei, tom. VII, coi.I07
ad omniventp dpclrinse.. (Id., Ji6. m de Baptismb, - et seq.) -• , -- _; ,; ., '
tora. IX, cel. 146 et seq.) Quid- igilurest Avollo... Deus incrementum. dedit.'
Qui ergc vivit ex corpore, earnalis homo; etc, Egosum, inquit Dominus, vitis.vera, etc:,;Usque\ad
mque /H/nnllampatietur. (U.,Ub. Qumst, 88,tom. ffl, ad agricolam Trinilatera. '{U,,_tract. «0 in Evdng',
parl. ii, coi.JSSl et=seq.)., -- -"..--- - sec. Joan., tbm.TII, part; n,- cpl. _1859.etJ5eq.)'.
325 - ''
, FLORI DIACONIMONACHI , %U
Inleribr ergo magister est qui docet. Christus. -Astum ' usque ad forsitan verum est. (Idem,lib. de
docet.elc,... qui diabolo 11011 prsebent.(Id., tract. in Civit. Dei, tom, VII, col. 745 et seq.) .. ;
- Dpmine, ne in indignatione arguas me, usque ad
epist. Joan., tom. III, parl. 11,col: 2004.)
ne illa graviora- patianlur. (Idem, in psal. xxxvi,
Apostotus discernens interius Deum creanterii at- ' ; .. '•-;%-
ad terrae tom. IV,part. 1, col. 589 el seq.)
que formantem, etc, usque agricultiiram.
Aves autem non divisiti Spirifales;iion;habent
(Id., lib. III de Trin., tom. Ylll, col. 876 etseq.) ad quodammbdo eliquabit. (Idem, -
illum cumPaulo, divisionem- usque
Sifueriljustusrainisier, computo
ad. non tamen tract.S ~in psal. -cm, tom. IY, part. n, col: 1562 et seq.) -•"
etc, usque inquinat. (S. Aiig. - Nescitis quia lemplum Dei eslis, et spiritus Dei
in Evang. sec Joan., tom III, parl. n, cpl. 1418 ,'el
- habitat in vobis.Omnes adhuc infirmi, et secundurii
se(J') -.". .. '- -: .
Quid volebal Simon, nisi laudari in .miraculis, fidem ambulanles, secundum lidem lemplum Dci
-
_etc, usque ad aedificare-cupiehat. (Id. serm. de sunt wsûe ad ipse "illos coniinet. (Idem, in psai.
Kal. Jan., tom. V, parl. 1, col. 1024.) ", cxxn,' lomJ IV, pari. 11;col. 1552.) - . '"- -
ad incremen- Susciperete dicis quod pretiili. Nescitis usque ud
Itaque neque qui planlat, etc, usque sede efficit dignos. {Idem, lib. conlra. Maximihmn, .
-luin dat Deus. Omnes reghi illius hbmines docibiies.-B tbm.
incrementum. dat Deus. VIII, "col. 790 et seq.)
Dei efunt, etc, usque-ad Deum esse Spiritumsanclum,-Scripturaclamat
(id., tract: 26 in Evang. sec Jocrn, tom..IH, parl. 11,
vsque ad in corpore vestro. (Idem, de TriniU, loro.
-coi. 1609 et seq.): ,"--.• VIII, col. 938etseq.) - .' -- . . .
Qriidam putant, cum aiiquos ad justiliam pieta- Qui supplieaturus Deo locum sanclum usque ad
temque exhorlantur, elc,- usqnead lateriter ope^ ibi habitat. (Idem, lib. 'Sent. Pj-psperi, tom. X, part.. '
rareiur. (Id., lib. de Bono viduil.-, iom. VJ, coi."444 11,COL1889.)' .,..,. ,-. .
' :
e.f seq.), . - Si anima in corpore eonstituta non solum nullas
Qui planlaU..." securidum siium laborem.' Nescio anguslias usque ad per iidei pietalem. (Idem, epist.
utrum. inveniatur in Scripluris drciuni, ut unum adDardanum ;' tom. ' H,'col.-:857 et seq. et 841 el
-
sint, etc, usque ad el nos unum "siiraus. (U.,lib. seq.) .
\i.de frin., lom. VIII, col. 926.) -'. Si quts duiem lemplum Dei vioiaverit, disperdet
. j9et enim ,. ,~ . mdificatio eslis. , Apcrlissime illum Domirius.Templumenim Dei sanctum est, quod
DehsPaler dictusest.agricola., eic, usque ad agri- esiis vbs. Apostolujri audite usque ad domui ipsius.
coia noster est. (Id., tracl. in psal. ,LXVI,tom.. IV, (Idem, ser. de decem chordis, lom. .Y,part. i,~coI.
- _' G86'etseq.) ,-
part. 1, cbl. 802.) ; Jam nosli pretium tuum, jam nosli quo accedis
Secundum graliam....quod estGliristus Jesus. "Ger- dd quod eslis-vos. (Idem, serm, de verbisDo-
fidei fundameiilum Ghri- usque
lum propriumque cathplicse .mini in moniej tom. IH, part. 1, col. 1276.). • •_
stus est, etc, usque ad monslrandum 'esl. (Id.,./i.i.
, 1 Apostolus dicit: Templum enini Dei sanctum est,
Mhchir. tom. Y-I,col. 255.) | _
Fundanientum quando ponilur in terra, elc._,__«s- in quod.estis vos usque ad socielale-disjungitur. (Idem,
psal. x, lom. IV, part. 1, col. 155 et seq.) --
gue ad ubi sedificemur. ,(ld., tracl.inpsat. cxxi, lom. Duo sunt prsecepla et duo genera peccatorum
IV, parl, 11, col. 1621.) • •
nsque arfper interoperantiam-vulneratur? (Idera,
Sicut furidamentum corporese fabricae, etc, usque serm. de Conversione aposl., toni., V, part. 1, col.
ad crescit exordio. (Id., Seni, Prosp. tom. X ,. col. 1271 el
- seq.) •-...-•
1868.) . Verum templum-Deiagnoscimus usque ad mortuus
Si -quisauletn supermdificat mercedem accipiet. est
pro le. (Uem,inpsal. xciv, tom.,lV_ part. .11,
Eeatus, Petrus apostolus, sciens elc, -usquead coL 1220 etseq.) • .-,,,_.,.•../
«eierno igne lorquebitur. (Id., iib. de Fid. et Oper.,1 Nemo se seducul.usque ad qupniam vanm.snnt. Tit
tom. VI, cbl. 212 et seq.) . . : "I" nescis cogitaliones Dei quoniam jusite «unl usque
Antequam veniat dies dedicationis domus, videa- ad quaesapientes sunt. (Iderii, in vsal^xcm, lom. IV,
rims quia' jarndedicatum esl' eaput nostrum, elc, part. 1, col. 1202.). -
usque ad ad dextramPalris. •(S. Aug. inpsal. xxvi,' Qui hic beatt esse, et a seipsis.be.ati fieri.mira
lom. IV, col. 204.) _ - vanilate voluerunl, irrisil hos veritas usque ad sa-
Ligaa quippe, -et fenum, el stipula non absurde pientiam hujus muudi. {Idem, lib. de Civit. ' Dei, lom.
accipi possunt rerum saecularium usque ad in ignem- VH, col. 618.) .
seternum. (Idem, Enchirid.,- tom. VI, 264 et seq.) '
Nolite gloriari, et noliie loqui excelsa usque cid
•' Non sibi polliceatur uriusquisque habens facla et ab illo nou sunt.
(Idem,. de Civit. Dei, lom.VU,
nefaria usque ad per idoneum fundamentum. (Idem, col. 528 et seq.)
in psal.ixsx, lom. IV,-part."n,-coI.-1045 elseq.) Nemo ilaque glorietur in hominibus, otnnia enim
Si CUJU& opus ttrserit_ delrimentum patielur : ipse veslra sunl. sive Paulus, sine Apollo, sive Cephas,-sive
autem salvits erit,- sic tamen quasi per ignem. Habenl, mundus,-sive vila, sive mors., sive prmsentia, sive.fu-
iiiQuiunt Chrisliani1. catholici iri fundamento Cliri- tura. Omnia enim vestra sunf, i'os aulem Ghristi,
325 EXPOSITKKiN EPP,PAULL _-_- EP. I AD COR. .536
Clirislus autetn Dei. Si a capite, numerentur, inve- A" Quici speclaculum fdcli sumus mundo usque ad
niunlur unum duo, ;tres quatuor •usque ad, mercedis. omniutn peripsemausque adhuc Opprobrium, inquit,-
nomine. (Idem,eiom..VI, col; 39.) .. . - V insipienli dedistime usque-ad si nonfrangor. (Idem,-
Cum dictum est, Quoniam Deus spiritus est usque_ in psai. XXXVIII, tom. IV, parl. i, col. 426.) . '
ad ipsa connexio. (Idem, serm. de- Fide et,symbol,; Non ut confundam vos hmc scrido,.usqne adierf
tom. YI.col. 192.) ,_.-...-. invefitale. Quod.Psalmista dicit iisque dd essequod
. CAPUTrv:' -,-.- Dei est. (Idera, inpsall LXXVII,toin. IV, part. i,
. Sic noj existimet "hompusque ad quis invenialur. -coi;992.) ','\~ '"_- -.'_:'_
Dispensator plane salutisseternse-wsqrue«rf.mei.suram Quid vuitis ? In yirga veniam qdvbs, ah iri charilqte
fidei..(Idem,- epist. ad.Audacem, toni..H,-c_ol..l076 elspiritu mansueJHdJMs .'Visilabq inyirga iriiquitates
,et seq.) ."; ,,-,..-.., :;.•"..' eprum usque flcTperire pfsedbnis. "(Iderii, iii psdi.
Mihi M.utem,prominimo .est-usque ad Qv,iautem . LXXXVIII, tom. IV, part. jy, col. 1551 et seq;)
judicat.-.me Dpminus est.. Unusquisque enimprose ^
ad nisi spirj.us hpniinis.j(Idem, GAPDT V.
rationemreddetusûe
iom.-VI, cel.,16,; .. ..,.,.- ._.'.. Omnino audilur usque ad Dpmininostri Jesu Chri-
- Mihi. autem niinimuni est usque.ad Deus quam Ksti. rQnid cfudele .Mbyses aut mandavit, aut fecit
ego. (Idem, in psal. xxxvi, part. i, cpl. 394.) . ... usque ad litdiscereril ion blasphemare. (Idem
_ Sanctipra.dicatoresyerbiDeietipsiabyssnsusque lib." contra Faustum, toml VIII,"col. 452.)
ad ipse ignprabat. (Ideni,,- ex_ trqctatu psal. XLI,, Magrii et sancti viri qui jam "oplimescirent usqke
toin.IY, paft.jj, col 475.)- . .,...,.,.-.-:-. ad ut anima salva sit". (Uem,de serm. Dominiiri
Mihiniinimum wsijruead saluleni yestrani. (Idem, monte, tpm. HI, paft. i, cbL 1262et_seq.) •
in psal.-cxui, fom. IV, parl.ii, col. 1851; ,et serm. '- Non esl bona glorialio"veslra.-Nescilis quid modi-
50, de.Verb. Evang., lom. Y.)' . . cum fermentumlotdm massamvorfumpit? Quid"sibi
Itaque nolite anle tempus judicare psque ad unus . vnilt lantus furor separationis usque ad -ab' Ecclesiae
adversus allerutn inflelur pro alio. Plerumque in his unitale discedunt; •(Idem, lib. deunico Baptismo,-
' : - ; "
nostra credulitas fallilur usque ad venialis est hu- tom. IX, col. 608 et seq.)
mana tentatio. (Idem,' in' Joan., lom. " ill, .part. JI, '-Expurgate' vetus "ferrrieritumusque ad irntholatus
col. 1S591) ' .'-' . . • • estditistus, Pascha',-fratres , non sieul quidam
' Nondum revelatum.est
judicium. Nbx est usque ad eîstimant. Graecum nomen esf usque <ad transitus
cbr iuuriinox est. (Iderii, bipsai:c;tom. IV, part.' n,
" nosler.t;idem,iH Joan., tom. IU, laft. n. edl. 1784-
col. 1291.) ' ..'•.- -'••- --. ''
. . .*' 9 etseq.)
Non enim scimus mortales corda moflalium usque . Innovatio pst vitse nostrse: Et est uuidam transitus
ad ab ipso illuminabitur Deo. (Idem, '''Erichir., '" ' tom.,
'" usque «ajn.yicesimampriraam. (Jdeni -ad Janua*
''"'- '' - : rium, tom. U, cpl. 206 et seq.) . • • • ...
VI, col. 288.).
- .Nofitia nostricertior intus
est, ubi usque ad neque Itaque epulemurûsquead et veritalis. Quid, quod
luncpoterit. (Idem, ad Italicam, tom. -- II, col. 518 •et pascha _a.nobis objicit eelebrarj usque ad yenluri
"et seq.) ""."'" .' '__:' -veri prseflguratib.'.(Idem, lib. contra -Faust.. iom,
. Ila Deus nobis erit notiisatque conspicuus usque VIH, coL505.) .'-. „'..'.-;-- =.-
'ad saeculorunilaudabunt' te. (Ideiri, lib. de" Civit. Dei, . Scripsivobis in epistolausqueâicum.imjusmodi
--••--'.----'" • - -
tom. VH. col. 801;) nec cibum sumere. Joannes dicit,' alieriae doctrinse
--Quiseriim te -discemit? risque a'd iaitquam hiorli hominibus usque gd satis_diclum est. /Idem,-lib."vn
desiinalos. Prbliibet" aposioliis" diceiis : Neriio glo- _deBaplisn\-..tpm>IX; col. 258 et Seq,).,.,:. ,.-. -
-fietur"in hbhiine. usque ad nPn iriDbriiinb glorian- .Multi.Christiani catholici vocanlur,_.ei sunt adul-
tur. (Idein, epist. ad Valenlinum, tom. H,'col. 569 teri usque ad massam frumenti facit." .(Idem, contra
" " =
et seq.) .' • FausU, tom. Y7IH,col.;587 et seq^); .-
""Euntibus oriinibus exunoin coridemnationem, D . Pleriqu.e apleni boni Ghrisliani.propterea tacent
discernuntur nori merilis -suis uscjue'd'd noslrurii usque ad crimine nominantur. (Idem, lib. de Paenir
Tiihil-sit.' (Idem, :lib.' </e€orrept:et 'grat.,- toiri. X, .ienlia, iom. V, paft. n, col. 1546 et seq.)
•col.925 et seq.)' •-.-=-:-.•, Quid. enim mihi, deiis,qui foris sunl judicare?
Proplerea dixi-vobis,inquit,quia nemo potest usgiie ad Deus judicabit. .Fratres^.ad nos pertinet-,
venire ad me usque ad qupd rion aecepisti. (Idem, vobis d.icere : ad nos pertinet, Ghristianis ..lpqui.
in ioan.,'iom. III, part. ii, col."1618 el seq.) Quid enim mihi -de eis gui /pm sunl judicqre, ipse
,, Slisericbrdia ejus prseveniet -me. Cogitale: qubd Apostolus ait. Ulos aliler,alloquimur lanquara infir-
dictum est. praeyehiet meusque ad Deus.meus mi- mos. Blandiendum est illis.ut audiant veritatem.
sericordia-mea. (Idem,infjsa/i LVIII,tom.1V,,part. i, ln vobis.secanda pulredoesl. : .
col. 712-et seq.) •."•,,._• Auferte malum ex vobisipsis.Aliqui id quod dicVJtu
-, Arguens cnim superbiam Appsfolus, non ait, non est, ex vobisipsis, ita.intelligunl,utrexseip%ourius-
habes, sed ait, usque.ad necingraius.. {idem, in quisque usque ad corripite ut fratrem. (Idsm, lib. rfe
jj)S«/..Lxxxv.,ioni.IV, part, n, col.- -1084.) - ', -Fide el Operibus, topi, VI, col. 199..) . .
"
327 FLORI DIAGONIMONACHI . V" 328
Quod ait Apostolus : Auferle malum ex vobisipsis i ^nesciret -usquead nunquam peccare delectet. "(Idem,
usque ad non hoc malum.^(ldem, Retract.\ tom. I, lib. de Trinitale, tom. YIH, col. 1051.)
' . . Commemoraiis ,apostolicuin testiinoniurii quod a,
col. 657,1- ,
CAPUT VI. nieppsitumestusqiaead siquidhujusmodi est.(Idem,
lib. conlra Maxim.,tom. VHI, col. 788 ct 794.)
Audetaliquisvestrumhabens negotiumnsque ad el
Adhaerens Deo «s#ue ad sed probatur. (idem, lib.
hoc fratribus. Hic posset putari judicium iabere
Sent. Prosperi, tom. X, col, 1867.)
adversus altefum usque ad quanto magis saecufaria.
Fugile fomicaiionem usque ad in corpus suum
(Uem, Enchirid., tom. VI, col. 269 et seq.).
yecca/.Hic nihil yidetur pra^lermisisse peccati usque
Sacfainentum magnum est duodenarii nuraeri us- ' ad in corpus proprium peccat. (Uem,-bi Levii.,
gue ad verilas et judiciuiri.'(Jdem, in psal. LXXXVI, lom. lTI,part. i, col. 678.)
tom. IV, part. n, col. 1103 et seq.)
Tblum islum locum apostelus propteHpsum cor-
Teneatur veritas ab iis qui judicantur hic usque ad
- pus usque ad deselatus atque defelictus".(Idein, ibid.,
nuditas, gladius. (Idem, in psal-. cx, tom. IV, part. n,
col. 1465 et seq.) . tom,V, parU i, eoi.-'886 etseq.)
. , dum mens humana bona voluntate ad iriteriora
Smculdria igilur judicia si habueritis, eontemptibiles.
sunt in Ecclesia, illos conslituile ad judicaridum, J
g usque ad inariitur viribus. (Idemj de Tj-tra'f._ " tom.
qui coLr 1006.) .
etc Dominum Jesum (in cujus nbmine securus hsec Vffl, - An nescitis quia membra-vestrd tetriplum sunt Spi-
dico) usque ad membra simiis. (Idem, Iib. deOpp. ritus sancli qui in~vobisesl, quemhabetisaDeo ? Unum
monach., tom. VI, part. i, coL 576 et seq.)
Dominum noyimus esse soium, cui servitus illa de;
Quare non magis injuriam accipilis"?usque ad Jipc betur usque \ad sed sumus. (Idem, ad MdximinUm,
fralribus. .Faciens judicium [injuriam accipientibus tom. II, col. '97 et seq.)
usque adjns paleris. (Idem, in psal. CXLV,fom. IV, "Spiritussanctussi cfealuranon creator us^ruead
part.li, col. 1894.) '."•- in coeloetin terra. (Idem, Erichir., tonL VI, col.
. An nesciiis...regnum Dei possidebunt. lllud quale "-•'".-
259.)
cst in quo sibi Mandiunlur qui -sua se vanitate Si Deus, spifilussanctus non esset, leniplum usque
^seducunt usque-ad naturamque merealuf. i.Idem, ad et de membris Dei. contra Maximinmh;
de col. 1545 et (Idem, ""
life. Pamilenlia, fom.-V, part.n, seq.) lom. VIII, col. 752 et 760.) - '-
i FthmcquidemfuistiSfSedabluti.eslis, sedsanctifi- |
Et_iwn estis vestri. Empii eniin estis prelio magno,
calVesiis, sedjustificatiestisAnriomineDpmininostri - glorificate et porlale Dominum in corpoKvestro.Tsao
Jesu Ghristi, et in spiritu Dei nostri. Sanclus sum i" et duo generajpeccalorum .usqrue.ad
cum audio, Vocem Doinini agnoscp usquead in illo suntpeccata,
tom. disperdet illum Deus. (Idem, lib. de Dnobus generibus
3uxlierelis.-('ldem, inpsa/.txxxv, IV,-parl. n, tom. V, part. i, col. 512.) -
col. 1084 etseq.) - - peccalorurh,
Omniamilii licent, sedmn omnla expediunl. Omnia CAPUT VII. .
mild iicent, sed ego sub nullius vedigar potestate. De
ad. escam De quibus autemusqmad similiterautem ei uxoi
quibusdam quse perlinent, Omriia, inquit viro. Fralres audiunt me viri, audiunt me fe-
mihi licita sunt ad "beneficeriiia mei,
Aposlolus, usque
, caveanlur. (ldem, iib, ad Pollenlium, tom. VI, col. roinseusque ad tabulas legat. (Idem, serm.M Conju-
-460et seq.) - ~ galos, tom, V, part. n, col. 1711.)
Vehementer delui,sic te.veluisseagere cum ma-_
Esca venlriptjventer escis usque ad isuscitabit per
suam. tEt- alia malitia ulinam rilp, ut sedificium centinentiae usque ad secundum
jviftutem diei, quse tom, 11,
•sufficiatei usque ad corruptibne sempiterna. (Idem, jpsius vcluntatem.," (Ideni, qd Ecdicium,
' - -col. 1078.) . .-• . _ ;,
Confess,, tPm.I, coT.862.) _
Cum fuerit salus.peffecta in isto corpore usque ad Quis enim nesct uxorem roarilo lanquam domino
«rf.etJixor in virum. {Idem,
reficit nec deficit.,(Idem, in psal. L, ioia. IV, part. i, rvdebere servire usque
- ,...'- xqnira-Faust., tom. VHI, col. 420.)
col.597.)'- Fralres niei, fllii mei, sufficiarit vobis uxores'
iVescifisusque vAduo in cafneiuna. Gorpora noslfa vestrae usque ad et vos eritis. (Idem,1serm. de Natali
inembra esse Christi, dixit, quoniam Chfistuscaput
nostrum est usque ad cujus templum es. (Idem, martyrum, lom. V, part. i, col. 1463.)
serm. de Verb. Aposl;, toni; V, part. i, col. 878.) Nolile fraudare invicem usque ad non secundum
- Nec isti ergo dicendi sunt manducare corpus imperium. Venerabilis Paulus conjugibus ait ^ Nolile
.-Chrisli usque ad "reconciliatione redierinl. (Idem, fraudare invicem, etc,usquead debilbribusnoslris.
'"
\ih, deCivit. Dei; tom. VII, col.j742ct seq.) (Idem, Enchirid:, tom. VI, col. 269 etseq.)
Qui aulem adhmret Domino ; • unus spiriius esl. Volb autem omnes-liominesnsque ad dlius vero sic.
-Corpofalia adjunctione sui crescunl usque ad qui De ipsa xjuoque pudicilia conjugali liempe Aposloliis
lib. de Trinit., tom. VIII, alt usquead alius autem sic (Idem, lib. de Grai. el
1 Domino adhaeret. (Idem, '
col; 926.) ... libero arbii., tom. X, part. i, col. 886.)
Mens diligere seipsam non posset si se dmnino Vellem, inquit, omnes liomines slcui meipsum
529. EXPOSIltO 1N EPP. PAULL — _EP. 1-AD COR. 550
usque ad est donum obedienlis, (S. August., -lib. de A-.rumDei.
i (S. Augiist.), inexposit. epkt. ad GaL, lom.
Dono persev., tom. X, part. n, col. 1615 el seq.) III, part. II, col. 2115.)
Virgo Cbristi, quae pie intelligit propriam pauper^" De virginibus autem prmceplum Domini non ha-
talem cordis humaiii, etc, usque ad rie puletur esse beo, elc., usque ad ui sim fidelis. Non ul consilium alie-
ex nobis. (U.,dd Julianam, tom. U, col. 850 et seq.)' num existimemus a Domino,elc , usque ad dirilcillime
Dico auietn non nuplis et viduis, bonum esl illis si resolvuntur. (ld., (ib.ad. Pbllenu, tom. VI, eol. 463.)
sic permanserint, siculet ego. Sancla Scriplura. no- -Major amor imposuii.majus onus virginibus, etc,
slraedoctrraseregulam figit, neaudeamussapere, etc, usque ad quod nori licet: (S. August., serm. de verb.
usque ad non secundum imperium. (Id., lib.-de Vi- AposU, lom. Y, part, i, col. 884.)
duit. bono, tbm. -VI, col. 451 et seq.) • Qualuor enim retribuliones sunt, etc, usque ad
Quod si se non conlinent, nubqnt. Metius esl enim vilani pro morle. (Id., iri psalm. cxvni,. lom. IV,
nubere quam uri. Ufriusque sexus infirimlas pro- part._ iijcol. 1516 et seq.j
pendens in ruinam lurpitudinis, elc, usque ad regitur Exislimo ergohoc bonum esse propter inslanlem
prayitas. (Id., iib.- de Genesi ad litleram, " tom. HI, necessitalein, quoniqm bonumest homini sic esse. Di- ..-
- part. i.jcol. 397.) - cit nobis Evangelium : Obsefvale riovissimum diern
Qui potest capere capiat. Sed non -ppssurii, etc, g] venlurum, elc., usque ad iri his verbis. (Id., in"
- lom. IV, part. II, coL 1913.)
usque ad debitoribus nostris. (Id., serm. de ~Bono psalm. CXLVII, .. .
nupt., tom. VI, col. 590.) . . . - TJnde enim magnum, magnique honoris, etc, us- ,
His aulem qui mairimonio juncti sunt, etc, usque que ad non postulat. (Id., lib. de Gen. ad litteram,
ad-efuir uxorenine dimittat. His qui sunl in eohjugio tom. HI, part. l, cbl. 397.)
pracipit per Aposlplum Dominus, etc, usgue ud stu- Alligatus es uxori, elc, usquead Ego autem vobis
pra.oommiltere. (Id.-, de serm. Dom. in monie, l_om._ parco. Nihil ergo expedit quod illicilum est, et nihil
'
1U, part. i, col. 1251 et seq.J quqd prohibet Dominus licitum est, etc, usquead
nubere inDomino. (Id,, lib. ad Polleritium, tom. VI,
"" Si Dominus dimittendse conjugis solam causam ' coL 463
fornicalionis admillif, elc, usque' ad si fideles ambo " etseq.)
essent. (Id., lom. VII, col. 100.) ."' Hocitaquedfco, frqlres, etc, usquead tanquam rion
Quod .a Domino in Evangelib dictum est, elc, us- utanlur. Qui gaudium lotum suum, etc, usque dd sed' .
que ad sive improbent homines. (ld,, lib. ad Pol- ad iiniendas moleslias. (Id., iitpsalm. CXLVH, tom. IV,
part. ii, col. 1916 et seq.) - '
lentium, tom. VI, eol. 455 et seq.)
Nam caleris ego dico, etc, usque a"dnon dimiltat Dealiora sane conjugia judicanda sunt, etc, iisâe'
virum. Cseleris autem.ego dico, non pominus, etc, C I ad tanquam nbn habenles sint. (Id., de serm. Dom.
usque ad possit fieri fidelis. (Id., lib. de Serm. Do- inmonte, tom III, part. 1,-col. 1249.)
- mirii in monte, tom. 1H, , Si"vir forlis es, yince eupidilales, quibus iste di-
part. i, coL'1251 et seq,)
Quia enim bonjux iidelis relinqiiereconjugem licile. ligitur mundus< etc, usque ad pereunlibus. fiunl.".
poluilinfidelem,etc,us?ueflrfpropterliberambenevo- (Id.,-epist: ad Bohif. comitem, tom. X, parl. n,
lenliam.(U.,lib. adPollenliuhi,l. VI, col.462 et seq.) col. 856, et seq.) • -, , ,
Sanclificalus esl enimxlr infidelis, elc, usque ad Prmleril enitn figura hujris mundi, elc," usque ad
nunc autem sancti siuii. Sanetificalus est enim, inquit, quomodo placeat uxori, et divisusest. Peractoquippe -
-rjr infidelisin uxore, etc, usque ad feddam tibi. (Id., judicio, lunc esse desinet hoc coelumet haec lerra,
de Serm.Domini inmonte, lom.iU,parl.i,-col.l252.) elc, usquc- dd carne innovalis. (Id., lib. de Civii,-
, Quod ait Aposlolus, ej.c, «sîuead niinuspossunt. - Dei, loin. VII, col. 697 et seq.)
(Id., episi. ad Marcell., iom. X, parl. i, eol. 198.), El mulier innupla, elc, usque ad quomodopiacedl
Alioquinfilii vestrj Immundi essent, nune aiiiern. viro. Quod de innuptis dixit, ut sit sancia. corpdre et
sanclisunt. Non uniusmodi esi sanctificailio, etcl, spiritu, etc, usoue-flddiscernatinscieriter. (Id., lib.de -
"
usque ad dictus est in uxore. (Id., iib.de Bap. Vid., tom. VI, col. 454 et seq.) , . .
parv., tom. X, part.-1, cbl. 176 et seij.)\" .Qtiseinnupla esl, inquit, sollicila esl, eic, usque
'
Quod si infidelis discedil, etc, usque ad vocdvit' md lali amate amari. (ld., ibid., col. 445 cl seq.)'
eos Deus. id est ut propter fidem Christietiam ipsa Porro lioc ad ulilitalem, etc, usque ad Dominunt
uxor, elc, usque dd forli.ter ampulal. (Id., lib. de obsecrandi. -Non quia innuptarum bonum honestum
Fideet operibus.lom.,VI, col. 216.) '" -' ilixif, eic,usque ad.noa limeritesullam perlurbatior
Quod si infidelis discedit, discedat, elc, usque ~ad nem^fld., ibid., toro. VI,_cpl.434.)
amitlat infidelem. (l<l.,~lib. ad Consuti. Hilarii, Siquisaulemlurpem sevidetiexislimat, elc, usque -
tom. H, col. 689.) aduonpeccat ~sinubat. Si se non conlinet, nubal,Hac
Redditenim rationemcurfieri non expediat, quam- ilaque coiidilio ne non continere pernritiitur, elc, us-
vis liceat,' etc, usque ad "ut plures lucrifaceferii. que dd non .esse damnabile. (Id,, lib. ad Poll.',,
(Id., tib. ad Pultentium,-tom. VI, col. 459 et seq.) '-',' toin. VI, col. 478 et seq.j,
Et sicut in omnibus ecclesiis doceo, elc, usquead Ntiplianimigilur bonum, semper est quidem bo'-.
sed observaliomahdatorum Dei. Servabat ulique qtiod rium, etc, usque aa subtrahatur oblatio. (Id., lib. t:d
congruere videbat, etc, usque ad observatiomandaio- Jutianum de Sarict. vid,-, tom. VI co'l. 437.)
PATROL. CXIX. , 3i; -
331 FLORI DIACONIMONACHI 332 .
Nam qui siatuil in corde suo firmus, etc, usque ad A sed tamen vera. (S.August., cont. FausU, tom. VIII,!
benefacit. Videtur Apostolusdepatrelbqui, etc, usque col. 546 et seq.)
ad inusitatissima.(S.August., tom. III, part. i,col.744.)i Solent multi male intelligentes, etc,usque ad sunt
Saepeaulem accidit ut quisquis in meliore gradu, increaturis. (ld., inJoan., tom. III, part. n, col. 1585.)
elc, usque ad non potcst erigi. (S. August., lib. de• Et quod_nullus Deus nisi unus. Nulla"-fit parlium
Doct. ChrisU, tom. III, part. i, col. 42^) in deitatis unitate divisio, elc, usque ad fidem ca-
Igitur et qui matrimonio jungil virginemsuam bene' tholicam dicis. (Id., lib. conlra Maxim., tbm. VUI,
facit, et qui non jungit melius facil. In his duabus col. 771 et seq.)
causis una de nubendo vel non nubendo, altera de Nam et si sunl qui dicuntur dii, elc, usque ad
infideli conjuge dimitlendo vel non dimittendo, elc, el conscienliaipsorum cum sil infifina polluitur. Ad- '
usquead quod licet necexpedit. (Id., lib: ad Pollen- dendo sicuti suni, etc, usque ad honorari. (Id., /?"6,-
tium, lom. VI, col. 464. el lib.de Bapt. parv.) Qucest.in Exod., tom. IH, parl. i, col. 628.)
. Mulier alligalaest, etc, usque ad meum consilium. Quoniani Deus magnus Dominus, et rex magntis -
Satis ostendit hcalum essein Domino,etc, nsque ad super omnes deos, etc;, usque ad quos hbnio facii.
melius serviretur. (Id., lib. de sancta Vid., iom.. (Id., in psal. xciv, lom. IV, part. ir,-col.'1220 et seq.) -
VI, col. 435 et seq.) R ConfiteminiDominodominbrum, quoniam in seter-
Si vero eliam sciebat Rutli per suam carnem pronum misericordia ejus, elc'., usque ad et nos per-
pagari semen, etc, usque ad vovendl necessitalem. ipsum. (Id.,-iu,;)sa/. cxxxv, tom. IV, part.' n, coL' •
(Id., tib. de sanct. Viduiu, tom. VI, col. 456 etseq.) 1756 etseq.)
. De.teriiis, et de quariis, et de ulfra plurious nu- Illud vefo lubi dicitur, Deus deorum, etc, usque
ptiis, elc, usque ad si sic permanserit. (ld., lib.de _' ad etnos pe'rlpsum."(Id., deCivit.Dei;
" toni.- VIII,-
- • .---•'
sanct.. Vid., tom. YI, col. 459 et seq.) co'1.275.) ! '
£t
Puto autemquod ego spiriluni Dei habeo: Cum "Unus, inquit, Deus Pater ex quo oinnia, et<nos
dixisset de muliere cujus vir morltuis fuerat, Beatior in ipso, etc, usque ad autem Christi Deusest. (ld.,
- -!-
aulem erii. elc, usque ad opera Trinilalis. (ld., de Trin., tora. VIII. col.«27.)
lib. ad Poll., toml VI, col. 463.) Esca autem nos nbn commendat Deb; etc, usque'
Si enim me spirelis, el Palrem meum forstlan ad deficiemus. Audivi, ^Domine Deus, yoeeiri, etc,
scirelis, elc, w.que fldfidemin terra. (Id., in Joan., usque ad in Domino glorietur. (Id., Confess., iom. I, ;
' - - ' -
lom. III, part. II, col. 4671.) cpl. 789.)
* Videle auleni, elc, usque ad ne frulrem meum
CAPUT VIII. ^( scandatizein:Allendile, fraires. Hoc enim.estis, ex--
De hs aulemqumidolissacrificanlur, scimus.quiaom- hocpopulo estis, etc, usque ad erubescant falcilati-
nes scfentiain /j«/>emus.HumiIium virtusesl de scieniia suse. (Id., serm. deVerb. Evang.,'lom: V, part.- i,-
nongloriaii, eic.,usquead participatio veritalis. (Id., - col.
" 417 et seq.)
lib. Sent. Prosperi, tora. X, part. n, col. 1879.) Ipsa estergo lex Chrisii, ul invicem onera noslra
Scientia infial, chariias vero mdifical.Non est mi- porlemus, etc.ûs^Me ad diligere propter.Chrislum. •
rum si lux lucet in tenebris, elc, usque ad non ih- (Id., lib. QumsU, tom. VI. col. 85.)
flalur. (Id., lib. deGral. et libero arbitrio, tom. X, ' Quid est ergo quod plerique horoines ista peccata1
parl. i, col. 905 et seq.) i contemriunt, elc, usquead remedium cilo invenisti.
Quid auteiu estpieias nisi Dei cullus, etc, usque (U.,serm. de Verb., Dom., tom. V, parl. i, col. 508.)
ad sed per cbaritatem. (Id., lib: ad Rieron., tbm. II, ' '
| CAPUTIX.
col. 757 el seq.) . '' Non sum liber ?iisque a'd fratresDomini el Cephas?•
Jpsa origo nomlnis dsemonum,etc, usquead reve- Vide quemadmodum primo oslendat quid sibi li-
latio. (U.,de Civit. Dei, tom. VII,-col. 265 et serrn.' ceat, elc, per libruhi integrum.' (S. Aug., lib. de
de Verb.Evang.)
j) 0/;ei-e monachorum, tom. VI, col. 552 et seq.)
Scientiam ierreslrium, ccelestiumque rerum,elc, Quis tni/t7a(,eic.,usque a&detacte yregis non riian-
usque ad beali Dei sui. (Id., de Triniu, tom. VIII, ducal? Invenimus ergo esse lac gregis, quidquid a
.col. 885 et seq.)' plebe., etc, usque ad et isli salutem. (ld., lib:
Scientia inflat, etc, asûe ad probata esl. (Id., de Pastoribus, tom. V, part. i, eol. 271 et seq.)
iib. iiad Januar., lom. II, col. 223.) Scriptum est, etc, usque ad de bobus cura est "
Si guis se existimalscire aliquid, nondum cognovit Deo? Quod attinelad praecepta,"elc, usque ad con-
quemadmodumoporleal eum scire. Si quis autem di- siilal. .Id., l.b. Qumst. in Exod., lii. 89, lom. III,
'igil Deum, hic cognilus est ab eo. Nescienies unde parl. i, col. 628 el seq.) . ."
(labeant quod sunt, slultoevirgines sunt, etc, usque Fecit enim, clc, usque ad patris veslri: (Id.,
ad in Domino glorielur. (Id., tib. de Grutia Novi (Vflcr.in psfl/.cxLV,lom. IV,-p'arf. n, col. 1893.)
Testamenti, lom. 11, col. 576.) > Ulhse animae, elc, jisgae ad acceperunt. (Id.,
col. 295 et '
De.escisaulem quceidolis immolanlur, scimus quia lib. de Agone Christi, tom. VI, seq.")
nihil est idolum in tnundo. Neque enim vos paganos Si nos vobis spirilalia, etc, usque ad carnalia IIIP-
Deus nosier, qui in allis
dieimus, aut. sciiisma paganorum, clc, nsque ad tamus? Quis sicul Dorainus"
335 - EXPOSiTIO IN EPP." PAULI. — EP. I AD GOR. 554
habital, et humilia respicit iu coeloet in terra? Coe- A que ad eumdem polum spirilalem biberunt. Quando '
los nune arbitror significare, elc, usque ad per Do- • autem manducavil, etc, usque ad credal Jesus. (Id.,
mini gratiam. (S. Aug., truct. in psal. cxn, tom. IV, iract. in Evang. sec Joan., tom. HI, part. n, col.
part. n, col. 475 et seq.) 1476 el seq.)
Rona sunt ministeria circa pauperes, elc, usque Patres vestri, inquit, manducaverunt manna, et'
ad susceperunt. (Id., serm de Ver. Evang., lom. mortui sunt. Quid est, eic, usque ad prasrriit derite.
V, parl. i, col. 615.) (Id., (!.ac(. in Evang. sec_ Jdan., tom. III, part. ii,
Nescilis, quoniam qui in sacrario, etc, usque ad cbl. -1611el seq.)
participanlur, et cmlera. Altare spirilaliter, etc, Et omnes per mare transierunt, etc, usque ad~-
usque ad cordibus vestris. (Id., lib. de Serm. Domini spiritalem biberunl. (Id., tract. in Evang. sec. Joan.,
in tncnle, tom. HI, part. i, col. 1242.) tom. IH, part. n, col. 1725.)
Et illis immortalibuS; etc, usaue ad fide perfecli. -Profeclo erant etiam in illo populo qui, etc, as-
(Id., lib.de Civil. Dei, lom. VIH, col. 280.) que «daliquid significarilem. (Id.,' tract. psal. LXXVII,
Quid intersit inter bonuni quod appetendum est, lom. 1Y, part.-1, coL 985.).
etc, usquejid temporaliumcogitare. (U.,lib. de Setin. 'Bibebant autcm de spiritali, etc, usque ad petra'
Dominiinriwnle, tom. IU, part. i, coL 1292 et seq.) B aulem erat Christus. Sicut enim mos est divinoruni,;
Ita et Dominus ordihavit, etc, usque ad nulto etc, usque ad erat Chrislus. (Id., lib. conlr. Fausu,
hpruin usussum. Video et alia-jumenla, etc, usque tom. YUI, col. 5.26.)' .
ad lucrifacerem. (Id., tract. in psal. cni, tom. IV, Quod de' petra, aqua educla est, etc, usque ad
part. ii, col. 1564 et seq.) ligna sunl crucis. (Id., lib'. Qumsi. Numer.,lit. 55. -
Pfodticens, inqiiit, propheta.etc, usque ad salvosfa* tbm. Y, part. n, col.' 1551 et seq.) - ;
cerem. (Id.,(iacf.inpsff/.cin,tom.IV,col.l565eiseq.) Namque disrupit mare, et trajecit eos, et statuit -
Ei factus sumJudceis tanquam Judmus, ul Judmos aquasquasi inutres, etc, usque ad credenlibus gra-
lucrarer, eic, usque ad salvos facerem. Hoc totum tia. (Id., tract. psal. LXXVII, lom. IV, part. i,-col: 995.)
'
dixit, non ut faliacilef, elc, usque ad iritelligi. (Id., Non est diclum, Pelra significabal Christum;-etc-,
episl. ad Hierony., tom. II, col. 156 et seq.) usque a~dappellans. (Id., iracl, in Evang. sec- Joan:, -
Factus s_m,"inquil, Judseis, etc, usque ad_si ipse tbm. III, part. i, col. 1805.) _
a.grptaret. (Ex eod.,'col. 155.) Mullum haec locutio notanda est, ubi aliqua signi- :
Qtiod autem dixi, factum Judaeis tanquam Ju- ficanlia, earum rerum quas significant nomine ap-"-
dseiini, etc, usqtiead ut omnes lucrifaceref. (Id., pellantur, Inde esl quod ail Apostolus : Petra aulera
ex epist. ad Rieron., iom. II, col. 287 el seq.) C erat Chrislus. Non ait, Petra significabal Chrislum.
Hoc ergo exhibeamus ei cujus infirmitaiem, etc, Soletres quse significat, etc, usque dd per significa-
usque ad palrocinium quserunt. (Id.,"lib. QumsU,85, tibnem. (Id., lib. Qumst.Len:, lil. LIX,lom.TU,part.i,
tom. VI, col. - - col. • '.
' 82.) 703.) .
Justo lex posita non est, etc, usque ad indigetlitte- .Omnia significantia videntur, etc, «sâe ad Chri-
ris. (Id., traci. inpsal. i,tom,i.Y, part. l, col. 67.) slum. (Id.,' lib. de Civ. Dei, 18, tbm. VII, col. 591.)
Nescilis quod ii qui in sladio currunt omnes qui- Sed non in pluribus eorum beneplacitumesl Deo.
dem currunt, sed unus accipit, elc. usque ad hos Nam proslrati sunl, etc, usque âd êorum murmu-
auiem incorrupldrii. Omnes quidem currunl, elc, raverunl, el perierunt ab exteiminalore. Cum ^dicit,
usque ad cursus'est. (U.îract. in psal, xxxix, tom. Nori in pluribus eorum, eranffergd ibi, etc,- usque
IV, part. i, col. 441.) ad nihil sunt. (Id., tract. psal: xxxyn, tom.IV,
Ego igilur sic curro, elc, usque ad quasi aerem part. i,.col. 985.)
verberans: Non iindecunque datur, etc;, usque ad Evarigeliumlegi veteri comparans Dominus,-elc,
lenebrosa caverna. (Id., tract. in psal. LVII,tom. IV, usque ad nusquam crudelem".(Id., lib. contr. inimi-
part. i, col. 679.) cum legisêt prophet., fonu VIII, col. .619el seq.) - .
~Sed casligo corpus meutn, etc, usque ad ipse re- 0 Ita est in oronium hoiriinum, etc.,,usque ad sunt
probus efficiar. Suo timore nos terruit. Quid enim ignibus. (Ibid., col. 620.) - , .
faciet agnus, ubi aries tremit? Quis atiiem uiriuslibet sexus, etc,- usquead ignis
CAPUT X. seterni. (Ibid., col. 618.)
Noloenim vos ignorare, etc, usque ad petraauletn Neque idololalrm efficiamini,elc,usquead bibere,
eral Christus. Exponendo unum, etc, usque ad viel surrexerunt ludere. Consurrexil popuius in Aaron,
lamaeternam.' (Id.,~lib. conlr. Faust., tom. VIII, etc, usque flrfquidam illorum. (Id.,' lib. Locu-
col. 269 etseq.)- tionuni-Exod., lil. lonv. III, part. i,-'col. 5l5!)
' Facilis ad lusum9,
Êgyptus autem quoniam interpreiatur, etc, us- puerilia, etc.,. usque ad ludere?
que ad cognoseunlur. (S. Aug., Iracl. psal. cxm, (S, Aug., iib: Qucest., 85, lom. VI, col. 51.)
tom. 1Y,part: III, col. 1477.) Neque tenletnus Christum, elc, usque ad perierunt.
Quidest charissimi, elc, usque arf.Deifieri. (Ibid., SalisapparetPalrisetFilii.usguearfimmutabilisveri-
col. 1478.) tas? (ld., lib: conlr. Maxiiidnriin, tom. VIU,col. 814.)
Et ov.uicsver inare transierunt, et oinnes, elc, us- Qui nos sriper omne genus serpeniiuni, ei.c..«S7!
555 FLORl DIACONIMONACHJ 526
que ad corporum figuravit. (Id., lib.contr. inimic A elc, «sûe arf contra se. (Idem, serm. ad infanles ad
lcgis et proph., tom. YIU, col. 661,) altare de sacramenlo, tom. V, parl. i, col. 1216el seq.)
Hmc autein omnia, cic,-usque ad smculorum de- Quoniam Unus panis et unum, elc, usque ad catice '
venerunt. Temporalium. quideni promissiones, etc, participamus. Quia Christus passus est pro nobis,
usque ad significabantur futura. (Id., lib. contr. commendavit, etc, «s^rue ad simul vivimusr(Idem,
Faust., c. 4, tom. VIII, col. 217 el seq.) serm.de sacr.fidelium,feria n Paschm, tom. X, col.
"
Isti oninino nesclunt quid, etc, usque ad fulura, 835.) I !
praedicebantur. (Ex eod., lib., cbl. 228.) \ Siquis manducaveril ex hoc pane. vivel in seter- '
Longum est singula commemorare, etc, usque ad niinr, etc., usque ad regnat in coelo.(Idem, tract. xxvi,
simililudineni Dei. (Id., lib. QumsU, til. 85, tom. VI, col. 1612 et seq.)
col.43.) Hunc ilaque cibum el polum, socielalein yult in-
Itaque qui se exislimat - stare_, videat ne cadat. telligi, etc, usque ad et bibit. (Idem, ex eod. serm.,
Multos enim a perniciosa elatione reprimit, etc_, tom. III, part. n, col. 1614.)
usquead sed timere. (Id., lib. de Bpno perseu.. tom. X, VideteJsrael secundum carnem, etc, usque ad sunt i
' altaris ? Esl Israel secundum carnem, et secunduin
cpl, 1035.)
Tentalio vos non apprehendal, nisi humana,. Fiunt B spirilum. Nam si Israel, etc., usque ad cordis.'(Idem,
igitur lentationes per Salanam, non potestate ejus, /i_. Qumst.Exod., tit. 152, tbm. 111,part. i, col. 643.)
elc, usque ad non capilur. (Id., tib. de Serm. Dotnim Ideo quippe addidit" secundum carnem , quia est
in monie, tom. III, part. i, col. 1284.) Israel secundum, etc, usque ad sunt sarictorum.
Homines enim sumus, elc,-usaue ad in eo ambule- (Idem, lib. conlra lnimic. legis et prophet., tom.YIIl,h
"
col. 626 et * !
mtis. (U.,lib. deBapl.parv. conltdDon., l.lX, c.,150.) 157.)
Fidelis autem Deus est, etc, usque ad vosipsiju- Quid ergo ? Dico quod idolis immolatum sit ali-
dicate quod dicq. Aliter dicimus, non mihi habuil quid ? -aut_quod idolutn sit aliquid? etc, usque ad
fidem : aliter, etc, usque ad quod potestis. (Idem, fortiores illo_sumus? Ait Apostolus. Sed quia tjuse
lib. de Spir. et liite., lom. X, part. i, col. 255,) - immolant, dsemoniis immolanl "elc, usque ad spe-
Ne futuris tenlalionibus deficial infirmus, nec luncam latrorium. (Idem, lib. cbhlrd lInimic. legis et'
falsa spe, elc', usque ad sananlem. (ldem,Jife. rfe propheU, lom. "YIII, col. '625 et seq.)
Pasioribus, lom. V, part. i, col. 276 et seq.) Verum sacrificium, quod uni vero, etc, usque ad
Diabolus, poteslas qusedam est. Plerumque, etc, Christus obtulit. (Idem, lib. contra Faust.,*!"), lom.
col. "
usque ad quod potestis. (Idem, tract. psal. LXI, tom. YUI, 382.)
IV, part. i, col. 743.) Q Unde jam Chrisliani, peracli ejusdem sacriflcii me- \ '
Et.poturo dabis nobis in lacrymis in mensura. moriam celebrant sacrosancta oblatione, et parlici-!
Quid est, etc, wsauead npn oppfimaris. (Idem, iract. pationecorporis et sanguinis Christi. Exstitil nescio
;)sa/.LXxix, tom.1V, parl. i,eol. 1025.) quisdisputator,elc,«s7ue,arfpersuadel. (Idem, tract.
Hsec spes dala est corpori Christi, etc, usque ad psal.-xcvi, tom. IY, part.n, col. 1224 et seq.)
ab orantibus. (Idem , tract. psal. cxvm, torn. IV, Nolo autem.vos socios fieri dmmoniorum. Cur non
part. II, eol. 1541.) expediat immolalio vesci Chrisliano, Apostolus dicit,
Dominus protegette super manum dexterse luse. elc, usque ,%dvideatur. (Idem, lib.\ contra FausU,
Fides tua, elc, usque ad dexterse protegat. (Idem, xxii, tom. YIU, col. 409.)
iract. psal. cx-x. tom. IV, part. m, col. 1615.) Superstitiosum est quidquid institulunrest ab ho-
Custodiat Dominusintroiium tuum etexilum luum, minibus, etc, usque ad ejus yident. (Idem, lib. ude
ex hoc nunc et usque in-saeculuni. Exitum, idem Doct. chrisU, tom. III, part. i, col. 50 et seq.)
cuslodiat, usque ad ut possitis sustinere. (Idem, ex Omnia mihi licent, sed non omnia expediunt, etc,
eodem psal., tom. IV, part. ii, col. 1617 etseq.) usque ad sed quod alterius. De quibusdam quse ad
Non autem solum. per.cupidilates diabolus tentat, escam perlinent, etc, usque ad corisilio charilatis.
elc, usque ad possinl sustiuere. (ldem, lib_.de Cale- D (ldem, lib.ad Pollentiutti, tom. XI, col. 460.
chizandisrudibus, tom. VI, col. 548.) Omne quod in macellovenil manducate, nihilinter-
Feramus ergo quod Deus nos ferre, elc,.usque gd rogantes propler conscientiam. Domihi est terra e.
snslinere possitis. (Idem,serm*deExcidiourbis Rom., plenitudo ejus, etc, usque ad quod gratias ago?
tom. VI, cbl.724.) . . Olus vel quilibel fruclus in quolibetj etc,.usque dd"
Calix benedictioniscui benedicimus; etc. usque ad assumitur. (S. Aug., epist. ad Publicolam, lom. Il"
' -
corporisChristi. Audiamus veracem magislrum, elc, col. 186 et seq.)
5s(/ue ad spiritaliter bibatur. (S. Aug., serm. rfe COJV- Siiie ergo manducatis, sive bibitis, etc, usque ad
pore et sanguine Domini, tom. V, part. i, col. 729.) Dei faciie. Yis ergo psallere? Non solum vox lua so-
.Qualem vocem Domini andistis ipvitanlis. nos? nat laudes, cjtc, «s^fuead laudat Deum. (Lleni, iract.
Quis invitavil? quos invjlavil? el quid prseparavit? p.«/.rcxLvi, (,oin.VI, part. ii, col. 1899.J
l.iviiavitDominus servps, etc, usquead fieret homo. Sine offensione estote Judmis etgentibus elc, us-
(Idera, serm. de pers. Evang.) que ad ut satvi fiant. Nunquid qui hoc dixit, place-
Hoc quod yidelis in allare Dei, eliam fransacla, bat etiam tam-mullis, etc, usque ad in eum (Id.,
557 EXPOSHTO IN EPP. PAULL — EP. 1 AD COR. 558
lib. de Cor. .et Grdl. lom. X, part. i, col. 943.) A Quid autem iniquius, quam velle sibi oblemperari
lib.
Si adhuc, inquit, honiinibus placerem , Christi a minoribus, elc, usquead coma velabatur. (Id.,
servus non essem (Gal. i). Qni hominibus propler deOpere Monachorum,iiom.VI, col, 578 etseq.)
verilatem placel, jam non ipse illis, sed veritas pla- JPrimum quidem convenientibusvobis in ecctesia,
audio scissuras esse? et ex parie credo, elc, usque
cet, elc, usque ad repellel intranlem. (ld. ,in Ex-
&d fianl invobis. Yidens diabolus lempla daemonum
positioneepist.crdGalal,iom.lll, part. n, col. 2109.)
deseri, el in, etc.;usque ad nocere permittitur. (Id.,
CAPUT XI. .lib. de Civ. Dei, 18, lom. VII, coL 612 et seq;)
Imitalores mei estote sicut el ego Christi. Laudo Hserelico.um -genus, callidum : non spiritu sa-
aulem, elc, usque ad mea lenetis. In Ecelesia.isle pienliae, elc, «sgue ad malis boni. (Id., lib. de Civ.
ordp est, etc, usque ad sicutelego Christi. (S. Dei, 16, lora. VII, col. 477 et seq.)
Aug. iraci. psqt. xxxix, tom. IV, parl. i, col. 456.)- Quoniam verissime dictum est : Oportet hsereses
Volo aulem vos scire, quod omnis virr caput Chri- , esse mullas, ul probaii manifesli fianl inter vos, uta-
stus est. Caput autem, etc, usque ad ac si decatve- mur etiam, etc, «sgue arfnon possumus. (Id.y/i..
tur. Ita ppst peccatum primi hominis nati sumus, de vera Relig., tom. III, part, i,col. 129.)
etc,usquearfaquam possis accipere. (Id., lib. Qumsl.,.% B Quamvisinter se dissenliant, et~Judaei,elc, usgue .
83, tom. YI,coL57.) ad interyos. (Id., lib. contr.Faust. tom. Yffl, col.267.)
DePatre quidem ae Filio multis libris disseruerunt Vasa mortis in arcu suo Dominusparavit. Quaeri
docti, etc, usque-ad quidquid est. (Id., seriri. Ae polest quaesrint vasa ,,_-elc, «sgue ad sint Deo. (Id.,
Sym., tom. VI, coi. 190 et seq.) - . tract. psal. vn, tom. IV, part. i, col. 106.) ;
Omniaveslra-, vos aulem Christi, etcv usque ad non Mutti qui oplime possunt Scripturas dignoscefe,
possit.(Id.,/i6.rfeTri».,vi,tom.YIH, col. 950etseq.) , -etc., usquead fianU inler nos. (Id., iract. psal. LIV,
, Nam si nonvelalur mulier, tondeatur. Si vero,etc, . tom. IV, part. i, coi. 645.)
usque ad caput suum. Nolo de ornamentis aufeis, Congregatio taurofum inier va.ccas populorum
vel vestibus prseproperamhabeas, etc,, usque ad ul, etc, «sgue ad manifesli fiauf. (Id., tr-act. psal.
Nepluno legimus. (Id., epist. ad Possid., tom. H, LXVII,tom. IV, part. i,.col.-836 et seq.)
col. 1060efseq.) Oportet enim et hsereses esse, ut probali,.inquil,
Vir quidemnon debetvelare caput suum, quia itna- manifesti fiant. "in vobis: Sic vasa, eic,' usque ad
go elgloria Dei esf, elc, usque ad prop(er angelos. 'sincerissimaeverilati, (Id., lib. contr'.inimicum -legis
Apostolus dicit virum esse imaginem Dei, et prop- et propltetarum, tom. VIII, col. 635.)
.terea, eic, usque ad_ coelesles angelorum."(Id., lib. G ( Ideo divinapfovidentia mullos diversi erroris hse-
de Trin., xii,-torii._VIII,col. 1005 et seq.) relicos, etc , «sgue ad pulsantibus aperiatur. (Id., .
Figurale acroyslice develando muliebri capite, etc.,, item ex eodemlib. contr. Manichmos,lom. LI, parl. i,
•
,«sguearf turpiludinem suam. (I.irf.,col.l004etseq.) I coL175 el seq.)
Licet subtilissime disseratur ipsam mentem homi- Hserelicusest qui alicujus.leniporalis, elc., usgne
nis, elc, usque ad benedixit eos. (Id.,./i6. de Ge-- «rf pielat':s illusus. (Id., lib. deVlililate credendi,
nesi ad titleram, lom. III, part. i, col.295 et seq.) lom. VUI, col. 65.)
Faciamus hominem ad iinaginemret similitudi- Convenientibuserijo vobisin unum, jam iion esl Do-
nem, etc.-,usque arf'creavit eum. (U.,,lib. de-Trin.,, minicariicmnammanducare. Vnusquisqueenim, elc,
vn, tom. YIU, col. 946.) v usque ad. alius auleni ebrius est. Ipsam acceplionem
Neque inscite distinguitur, quod aliud sit imago,, Eucharistise, Dominicam coenam.vocat. Illudilaque
elc, usquead imaginem.
' - (Id., lib.i Relractal. lom. I,, move.e, etc, «sgue «rf hunc locum. (Id., lib. ad
col. 626.) . : Januar. i, tom. II, col. 205.)
Non enim vir exmuliere est, etc, usque ad-prop-- . Nunquid domosnon habeiis ad manducandum ei
lervirum. FecitDeus hominemadlmaeinem suam. Utt bibendum? aul Ecciesiam Dei, etc, usque ad -non
quemadmodum,etc, usquearfsapienliarasequeretur.. D laudo. Ecclesia honiii.es sunt, de quibus diciiur. Ut
(Id., lib. rfecatecldzandisRudibus, tonii VIJcol. 552.)) exhiberel sibi, etc,- usgue ad conlinetur. (Id.. lib.
. Femina factadicitur in adjutorium, etc", usquei Qumst.Levit. tit..59, lom. III, pnrt. i, col. 705elseq.)
,ad Dei est. (S. Aug., lib. conlr. Manich:, tom. III;; Ego autem accepi a Dbmittoquod el tradidi vobis,
parl. i, col.-20i et seq.) quoniam Dominusnoster Jesus Christus in qua nocte
Si pariat ista iilios, elc, usque ad ex Deo esse. tradebalur accepil panem, et gratias' agens fregii el
(Id., lib. contr. Manich.lom. III, parl. m, col. 211.)) rfia;i(.Hocest corpus meutn, elc, usquead in meqm
Verumlamenneque vir sine muliere, nequemulierr commemoralionem.Loculns esl Dominugad Moysen
sine viro in Domino.Nam sicul mulier, etc, usque adI ei Aaron dicens. Isla dislinclio legis, elc, usgue
ei dalisunt. Sicut.enim mulier ex viro, ila et vir perr flrfdisiinclionedeclaravit. (S.Aug., lib. Qumsl. Num.
mulierem,elc, usque«rfhabentut sint. (Id.,/i_. deOri-'.- lit. 55, tom. III, col. 752.et seq.)
gineanimmadRenalum,lom.X, parl.i, col.449elseq.)) Hocergo sacrilicium, ubi sacerdos est victima,
Si quis aulem videlur conteniiosus e~sse., noss redcmil, eic.-,«sgue «rfin nobis. (Id., lib.de Sacrificio
talem , etc., usque ad s.rf in deleriiis conveiiitis. vespertino.tom. V, part. n, col. 1501 et seq.),
359 FLORI DIACONIMONACHI 540
Quomodo nos amasli, Pater bone, qui Filio tuo A Quod si - nosmelipsos dijudicaremus, non utique
unico, efc, usque ad nobis serviendo."(Id., lib. s judicarcmur. Pro illis pebcatis quae Iegis decalogus
Confess., lom. I, col. 808.) continet, el de quibus, elc, «sgue- «rf dedignatur
"
, Quandbhoc Dominus commendavit, decarneinvi- agnoscere? ^ld., lib. rfe PcenitenU,tqm. V, parti, col.
sibiliter intelligi. (Id., tracl. psal. xcix -lom. IV, 1542etseq.)
part. II, col. 12B4et seq.). Pcccata, sive parva, sive roagna, impunila esse
Ego sum panis vivris qui de coelodescendi. Dixit se non possunt, quiaaut homine, elc, usgue ad judi-
panem,elc.,«sg«eflrfpropier me. (Id., tract. inEvan. canl, non judicare. (ld., lib. Sent. Prosperi.)
sec. Joan., 26,-tom. Hf, part. n, col. 1612 et seq.) Cum judicamur aulem a Domino, corripimur, ul
. Exposiiii ilaque modum attributionis hujus et do- non cutn hoc mundodamnemur. Mulla eliam hic vi-
ni sui, etc,usque arfinregnuiri successit.(ldem.,/i-. dentur ignosci;etc, usgue ad boc mundo damnemur.
xxv, col. 1620 et seq.) . •
(Id., lib. Encliirid., toin. VI, col. 265.)
- Quotiescuriqueenimmanducabitispanemhunc, elc, * Invenituf in Regnorum libris Deus per
propbe-
. usque !ad donec. veniau Significal iinem saeculi, tam minari, etc, usgue arf hoc mundo damnemur.
quando eril sanclorum requies, elc, «sgue ad egea- (ld., lib. ad Paulinuin epist. de Cum agenda pro mor-
• rous. (Id., lib. contr. Faust., lora. VIII, col. 258.) B tuis, lom. VI, col. 598 el seq.)
; Itague quicunque manducaverit panem, vel biberit Modo parcit malis, adducens illos ad poenileniiam
calicemDomini iridigne,.reus erii, etc, usque ad et rfe . flagellalj
elp., usgue ad arigelisejus. (Id., (racf. psal.
.caiice bibat."Et sanclapossunl obesse.Iri bonis, etc, xci, lom. IV, paft. n, col. 1180.)
usquead pacatus accepit. ild., tract. in-Evan. sec Tu propilius fuisti illis, ei vindicans in omnes affe-
.Joan. 6, lom. III, col. 1452.) ctiones, etc, «sgue «rfdamnarel ejeclum. (Id., iract.
, -<Scio, charissimi, moneri posse nonnullos, sive psal. xcvin, tom. IV, part. n, col. 1266 et seq.)
pios, etc., «sgue ad de calice bibal (Id., tracl. 62, Ilaque, fratres mei, cum cohvenilisad manducan-
; col. 1801 et seq.) duin, invicem exspectate. Si quis autem esurit, etc,
Quam multi de.altari accipiunt, el moriuntur, et usqiie ad disponam. Cum dixisset de hoc sacramenlo
, accipiendo, elc, usgue rfrf aul coronat. (_de'm.,'lib. ' loquens : Propler,'cic, usquead diversitale varia-
. xxyi, col. 1611.) , lc _ - ' ' tur. (Id., epist. i arf Januar., lom. II, col. 205.)
Dixeril aliquis non quotidie accipiendam Eucha- CAPUT XII.
risliam,^lc.; Msguead altendatur apparet. (Id., lib. i, De spirilaiibus nold vos ignorare fratres. Scimus
ad-Januar. tom. II, coi. 201!) .- • ,
quoniam, elc, usque ad ducebamini eunles. Onmes-
Quid est Clirislunimanducare? Non hoc solum genles in uno una, etc, Msguead totius orbis. (S.
, est in saeramento.corpusejus aceipere. Multienim Aug., tract. psai. Lxxxv,'tom. IV, parl. n, col. 1091
accipiunt indigni, de' qriibus dicit aposiolus : Qui • et seq.) •
manducat panem et bibit calicem Domini indigne, Ideo nolutri vobis facio, quod neino in spiritu Dei
judiciuni sibi inanducat etbibit. Sed quomodo, elc, . loquens, elc," usque ad' nisi iriSpirilu sancto. Non
. «sgue arfdiscreverit causam suam. (Id.,_er>K.deVer. • omriis qui dicit milii, Domine, Doinine, intrabit in
Evang. eilib.Sent.Prosperi,-ps,rt. n,lom. X.col. 1875.) regnum, elc,usgue ad vocis enuntial. (Id., /.'.. rfe
Qui enim nianducat-et bibil indigne, elc, usque ad Serm. Doininiin monie, lom. III, parl. i, col. 1507.)
. corpus Domini. Talis eral et Judas, etc, usgue ad • Apostolica vox est. Nemo dicit Dominus Jesus,
in poenam malorum. (Id., iract. in Evang. sec Joan., etc, usgue ad qui diligil. (Id., traci. Evang. sec.
52, tom. III, part. n.col. 1762.) Joan., 64,|lom. III, pafl. n, col. 1827.)
Quam multos Judas implet Salanas indigne, etc, Aliler dicunlur verba quae spatia temporum syi-
usgue flrfquod bonumesf. (Idem.,tract. psal: XLVII.) • labis tenenl, etc, usguearf in regnum coelorum.(Id.,
(llud etiam quod ait: Qui manducat meam car- lib. xi rfe Trinitate, tom. VIII, col. 969.)
- nem, elc, «sgue arfista dicebat. (ld., serm. rfe Bla- r, Divisionesvero gratiarum sunt: idem aut Spitilus..
sph. Spiritus sanctv,tom. Y, part. i, col. 455.) Et divisionesministrationum sunt, etc, usque ad in
Sicut enim Judas, cui buccellani tradidit Doniinus, omnibus. Deus, hatura incorporea, ef immuiabililer
etc, «sgue ad el bibil. (S. Aug., lib. v de'Bapiistno, viva,etc,Msguearfcothurniis eorum. (S. Aug., lib.ad
. tom. IX, col. 181.) DardanumideprmsentiaDei, loin. II, col._859elseq.)
'
Quisquisa catholicaEcclesia fuerit separatus, elc, Seriptum esl de Spiritu sanclo, quod omnia in
usgue ad non Iiabet criininis (Id., epist. ad plebem oiiinibiis operatur. Et quseoperalur, elc, usgue ad -
• DonalisU, loni. II, col. 579.) . unus Deus est. (Id., lib. v rfe Trinitale, tom. VHI,
Escam- vilae accipit,a.leriiitatis poctilum bibil, col. 320.)
eic, «sgue arf indifferenter accipiat. (Id., lib. Seni. Unicuiqueautem dalur manifesliiiioSpiritus ad uli-
Prosperi, toni. X, col. 1890..) liiateiri.Accepimusel nos Spirilurn sanclum.si ama-
Ideo aulem inler nos mulii infirmi el imbecilies,cl mus Ecclesiam, etc, «sgue «rfcurral ad Deum. (ld.,
dormiunt triutti. Morlem islam lemporalem et visi- tract.inEvahg. sec".Joan., 32, tom. III, part. n,
' '
Bilem, somni, etc, «sgue ad inquit, nioi.iintur. col. 16.5 el seq.)
(Id., tract. psal. CXLYII,"to'm.'IV, parf. n, col. .921.) • Alii quidem daiur pcr Spiritum sermo saptcntim,
' -
"541 EXPOSITIO IN EPP. PAULL — EP._ I AD COR. • . 542
etc, usque ad eumdetn Spiritum. Habet _euim et _A.bus, etc, Msguead anathemaiizelur, (fd., lib, contr.
seienlia inodum suum bonum, siquod, elc, usgue Faust., tom. Yffl, col. 474 et seq.) ' • . .
ad cbrporis sensibus. (Id., lib. xn .rfe Triniu," tom. ' Sed multo magis qum videntur membra corporis
VTD.-col.1009 et seq.) _ - infirmiora esse, necessaria sunl. Ei _qum.puiamus
FecitDeusin inlellectu coelos spiritales, sanctbs ignbbiliora,membra esse corporis, etc, usque ad ul
suos : quibus non, etc.-. «sgue ad Istanon erunt. (Id., hon sit schisma in corpore. Absil autem, ut sil in
tract. ps.al. cxxxv, lorii."IY,parl. n, col. 4759 et seq.) mehibris sanclorum, elc.,usque ad rationi serviret.-
Jpteroo Deus meus consilio , bopa coelestia pro- (ld.,iib. c,onlr.,Faust., c 29, lom. YJII, col. 490.)
priis, elc, usgue ad contentus sit. (Id., lib. Gonfes- Yos enirii, fratreS, populus Dei eslis, siculi ipse
sionum xin, lom. I, col. 854 et seq.) dixit, etoves pascua? ejus. Habetis in nomineDei
Alteii fides in eodem Spirilu, alii gralia saniialum pastores-, elc,, «s_guead in corpore. (U., serin. de
in uno Spiritu, alii operatio virlulum, atii; prophetid. Ver.) . . _.,'._',
Vide eiiam ipsam fidem intef Dei miinera reperiri, -. Sed in idipsum pro invicem sollicita sunl membra;
' etc, «sgue ad Jesu Christo. (Id., tib. RelracU, tom. I, et si quid palitur unum membrum, etc, usque ad et
col. 621.) . - -.membrumMe membro. PIus sane quara d.ici polest
Alii discrelio spiriluum, alii genera linguarum, alii miratus sum, quod.nec-tanta, elc, usqup.ad dona'
ihierpretatio serinonutri.Discretio sane difiicillimaesi, yieloribus. (Id., epist.ad ltal., 1om..II,.col. 365..)
cum spiritus malignus, elc, usque ad malus"sil. {Id., __. quosdam quidem escposuitDeus iriEcctesia, prir
lib. xiirfe Gen. arf/i(.;'tom.-III, parl. i, col. 465.) - tnum- aposlolos .secundo pi;opheias, terlio docio.res,
Hmc auiettv otnnia operatur unus-alque idemSpiri- d_eindeviriutes, etc, usque adnuiigairf omnes inler- *
tus dividens singulis prdut vull. Spifitus sanctus coo- prelaniur? Lex enim per Moysen data esl, gralia au-
pefator eslPatris et Filii.,Unde Apostblus,-elc, iCs- lem et yeriias per Jesum Christum.facla esl. Ex
que ad operefur. (Id., tract. jisal. cxvni,-tom-. IV,' cujus, elc, usque ad posset prophetari. (Id., /i..
part. n, col. 1551.) -- - - contr. FausU, e. 19, Joan. i, tom. VIII,-col; 353.) .
' Omriia aufem hsec Illud quoque sicul imperitissimus, non. eic, us-
operalur unus atque" idem Spi- flrfsecundum carnem. (Id., tib. contr. inhnicttm
rilus, "dividensunicuique pfbpria prout vult-. Alii.il- gwe
hid, alii hoe/divisiones sunt operalionis. Oiniiiahaee legis etproph., tom. VIII, col. 644,et seq.) ,.-.. .
Mmuiamini autem ;charismata meliofa, el adhuc
operaluf unus atque-idem Spiritus, radix esf unita-
tis. Nec possumus dicere quod spiriius, eic, usgue excellenlioremviam vobis demonslro. Respice ad niur
arf-significationis fuit. (Id., /i.."iv deTrin., tbm. IQ nera-ipsiusEcclesise. Munus sacramenloruni, etc,
*: - - ' ; : '• - usque ad regnum ecelorum. (ld., tract. psal. piii-,
Vm.-col. 908.)- .-
- Admonendi sunt « _ *
legenles, quandoquidem donum tom. IV, part. H, col. 1,545.etseq.) .-
Dei,' efcM«sgue arfet danlium. (U.', lib. de.Trinitai. -. Quoniam ,egenus alque indigus araor ita.diligit,
'
xv/lom: YiU, col. 1086.) -: - - --• etc, «sgue flrfcharitatem.Ghristi. (Id.'„/i6. rfeGenesi
- - •
Forle-quis dicat Spirilum sanctum dari polius a ad litteram, 1, tom. III, part. i, col. 251.) ,
Patre et Filio, etc, «sgue adse ipse diversus; (Id.,- -; .Olivaefruclus charitatemsignificai. Undeiioc, elc,
lib. rfe Blas:Spiri. sancti, lom. Y, col. 459.) ' Msgue flrf ceeiderunt. .(Id., tract. in Evang-. sec,
Sicut enirh corpus nnum est, -et"membra habei Joan., 6, tom. III, part. u, col. 1435et seq.)..' - --,
multa, gmnia auieni membra corporis cum sitit multa, , Forlassis Scriplura. scrutatae indicanl quod, etc,
tinum tamen, elc, usque.ad vocali sumus. Loquens Msgueqd mortua depuiabitur. (Id., tracl. Evang.sec.
de membris Clirisii, hoc est de fidelibus, non ait, Joan., 9, lom. III, part.n,. col. 1462.) , .
eic, «sgue ad polestis facere. (Id.' iracl. jisat. xxx , Finis enim prsecepti est charitas de corde puro.
'
lom. IV, part. i, col. 232.) . - Quando isto, elc, usquead opere requirunlur. (ld.,
Omnia aulem membra "corporis cum sinf riiulta, tract.psal. cxvm, tom. IY, part. n, col. 1540.)
unum est corpus, ita et Christus. Non ait ita et D : E-t omnibus,-inquit, nomina vocaris. Ibiest lotum
Chrisli, sed corpus unum j etc, usquead et ille, et prsemium, e.tc., Msguead in coelo. (S. Aug., tmct,
nos. (S. Aug., tract. psal. XLII.) - - - -' . ', psai. CXLVI,lom. IV, part. ii, col. 1904 et seq.).
• Namet corpus non esl unum membrum, sedmuila. Qui-dicitse in Christo roanere, debet sicut-ipse
,Si dixeril pes, quia non sutn manus, non shm de'cor- ambulavit el ille ambulare. Quse est ista via, e.tc,
pore, rion ideo non est deicorpore . ei si dixerit auris, usgue «rf tribuat peccalorum..' (Id.,-senB." de.Ver.
' . -
quianoirsutn oculus,-elc, usque-ad non estis fiiihine- aposlol.)-'
" "
'. -.-''
cessarii. Oculi niei infirmaii sunt ab inopia. QuOs • . CAPUT._XHL. , , s
oculos ejus, elc, «sgue arf lumine suo. (ld., tracl. Si linguis hominum loquar et angelorum,- charita-
psal. LXXXVII,tbm. IV, part. n, col. 1114.) tem aulem non habeam; faclus sum velut ws sonans,
Sunt hgmines, quos deleclat iniraculum facere, "et aul cymbalum tinnicns. YidCanl a charitate Ecclesise
ab eis, etc, «sgue ad ibi magnificari. (Id.,' tract. separali, quam multa,_etquammagna,-elc.i«sg«ea_/
psat.' cxxx, iom. IV, part. n, col. 1706.) nonpossunl.(S.Aug., lib.deBapt.,tom. IX,col.ll(i.)
Apostolus, cuiri de spiritalibus diversis'rouneri- ,- Dileclio fortis res.fralres. Dilectio lorlisres, et'c,
543 . _. FLORl DIACONIMONACHI §44
usgne nd impar charilas. (Id., Iract. psal. cxxi, Arilatis, lom. V, part. n, col. 1554 et seq.)
lom. IV, parl. n, col. 102.) Charitas non amutatur,noii agil perperam, noh
Quid est vestis nuplialis? Quseramus illam in infialur, non esl ambitiosa. Ubi est invidia, amor
littefis sanctis, elc, usque ad et pedum. (ld., serm. fraternus essenon potest. Intendat cbaritas, elc,
de Miraculo VII• parium, tom. \r, part. i, col. 985 «sgue ad sacrificium ejus (Id., serm. v. Episl. Joan.,
et seq.) lom. III, parl. n, col. 2016 el seq.) '
Deus igitur Spiritus sanctus , qui procedit ex Charitas non semulaiur. Quseris causam? atten-
Deo, etc, «sgue arf nonperducit ad Deuin. (LL, lib. de, etc, «sgue ad noh inflalur. (Id., serm. "rfeVer.
rfe TrinitaU, xv, lom. VIII, col. 1082 et-seq.) Evang., lom. V, part. n, coi. 1562.)
Et siliabuero propheliam, et noverim mysieria om- Dilectio enim non inflatur, et Deus dileciio est, ef
riia,-et oninem scienliam. In hoc, inqtiit Dominus, fideles, etc.', "«sgue «rf est dilectione. (Id., lib. de
cognoseent om.nes, quia mei discipuli estis, si dile- Trinitate, tom. YHI, col. 95 et seq.)
. ciionem habueritis in invieera. Tanqnam dice- JVong«a;n'( guo. sua sunt, non irriialur, non co-
ret, etc., «sgue arf in deliciis. (Id., iract. Evang. gitat malum, non gaudel super iniquilate, congaudet
sec. Joan., 65, tom» III, parl. li, col. 1809.) auiem veritati. Omnia suffert. Neqne enim essent
Ecce accepil sacrameritum nativitatis homo bapti- [}eiiani homines amatores pecuniserelc, «sgue ad. et
zatus, etc,«sgue ad nihil sum. (Id., tract. Episl., non inflalur. (Id„-/i.. rfe Genes. adlitteratn, tom. HI,
Jban., tom. III, part. n, col. 2015.) part. i, col. 457.)
Aposlolus item dicit; Et si sciero omnia sacra- Charitas omnia credil, omnia sperat, omnia susti-
menta, etc, usgue ad lniquilate tenueril. (Id., lib. nel. Inter eos utique quos connexos sibimet unura
de unico BapU, lom. IX, col. 601.) facit.non enim quodlibet, etc, «sgue ad omnibus cre-
Et si habuero omneinfidem, ila ut montes transfe- dit.(Id., tib. rfeSpir. et liu, tom. X,.part. i, col. 256,.
ram, eliaritatem autem noniiabuero, nihilsum. Ego, elRern. senn. desept. Spir. incip.: Magislergenlium.)
inqtiit Ecclesia,'si sponsa sura.si arrhas accepi, etc, Gharitas nunquam excidit. Sive prophelim evacua-
usque ad deeorpore. (ld., tract. Evang. sec. Joan., buniur, sive lingum cessabunt,' sivescientia destrue-
53,tom. IV, part. n, col. lSOOetseq.) tur: Deus dileetio est, el qui manet (inquit) in dile-
Et si dislribuero in cibos pauperum omnes faculta- clipne, in Deo manet, etc, u&quead continet Deus.
tes meas, et si tradidero corpus, etc, usque ad nihil (Id., tract. 9 Epist. Joan., tom. III, part. n,
mihi prodesU Quid ergo YOSlanquam de Chrisliaua col. 2045.) -
paupertate, etc., «sgue «rfripn ficla. (Id., lib. contra Ex parte enim, cognoscimus, et ex parte propheta^
Faust., tom. VIH, col. 223.) < C tnus. Cum autem veneril quod perfectum est, evac.ua-
Non diligamus verbo tantum et lingua,- sed opere bilur quod ex parle esl. In illo corpore spiritali vi-,
et veritate. Quserimus in quo, etc, wsgue ad con- debunt sahcii omnia non solum si oculos, elc, «s-
scientia propria. (Id., tract. Epist. Joan., tom. III, que ad nonerat. (Id., lib. xxn de-Civ. Dei, lom. VII,
-part. n, col. 2020.) . col. 797.) i
. Pascit miserieordia, pascit et superbia. Hospi- Aposlolus dicit: Ex parte scimus, et ex par-
tem, etc, usgue ad procedere polest. (Id., tract. te, elc, «sgue ad Deum videbunt. (Id., serm. rfeNa-
8 Epist. Joan., tom. III, part. H, col. 2041.) iiv.Joan. Baplistm, tom. V, part. i, col. 1507.)
Ipse novit occulla cordis. Quid est.novit, elc-, Cum essem parvulus loquebar ul parvulus, elc,
usque ad occulla cordis. (Id., tracl. psal. XLIH, -usque ad qum erant parvuli. Aposlolus ad illa-ineffa-
tom. IV.part. i, col. 490 el seq.) bilia, qualecunque adhibens de nolis, etc, Msguead
Galaad habet interpretationis suse, etc, usquead cognilus sum. (Id., lib. rfe Spir.,el liuer., vel exlib.
.milii prodesl. (Id., traci. psal. tix, lom.-lV, part. i, II rfe Baptis., lom. X, part. i, col. 223.)
eol. 719.) Mirificala est scienlia tua ex me. Invaluit. et non
Sunt quidam qui facilius omnia -sua pauperi-- polero ad illam. Ex me quippe intelligo quam, elc,
bus, etc, usgue ad sunt nobis. (S. Aug., tract. usque ad facilitas visionis. (Id., lib. de Triniiale xv,
psal. Lxxif lom. IV, part. i, col. 902 et seq.) lom. YHI, col. 1067 et seq.)
' Omnis consummalionis vidi finem, elc , usgue arf Dico enim vobis quod angeli eorum semper in coe-
vesligia mea. (Id., tract. psal. cxvm, tom. IV, part. lis vident, elc, usgue arf Domini spirilu. (Id., lib.
n, eol. 1561 et seq.) xxn rfe Civ. Dei, tom. YII, col. 797 ei seq.)
Pastor ergo bonus Christus. Quid Petrus ? Nonne Veritate itaque perfruentur, cum viderimus-fa-
paslor, elc, «sgue ad inferre debuisli. (Id., tract. rfe -cie,.elc, vsque ad sequere. (S. Aug., ex traclatu
Vefb. Evan.,~iom. V, part. i, col. 763 el seq.)' Evang. scc. Joan., 54, tom. III, part. n, c.ol. 1656.)
Audivi quod dixeris apostolum Paulum signifi- Unigenitus Filitis idemque medialor Dei et homi-
•ctfsse, etc, «sgue ad mihi prodest. (ld.,~epist.ad Do- num, elc, usque ad siculi est.-(Id., epist. ad Pauti-
natum presbijt., lom. II, col. 55 ef seq.) num, tom. II, col. 620.)
Charilas paliens est, benigna esl. Quid ergo de El si exterior liomo noster corrumpitur, inlerior
charitate"majus aut uberjus possum dicere, etc, tanicn renoyaiur de die in diem, ita.sane. ut in hac
usque ad nunquain cadit. (lil.,. serm- rfeLaude cha- vita, etc-, usque ad positum esl; facie ad facieiri.
545 . EXPOSITIO TN EPP. PAULI. ^. EP. 1 AD COR. > 546
(Id., epist. arf Jtalicatn, tbm. II, coL -319 et"seq.) A - ApostoltiS dicil. Nolite pueri .euici,-nienlibus.. Ejt
Perfectam cognilionem Dei (hoc est, qua homini quia Dominus, «sgue ad - sed innpcenlia.. (Idcm.,
major esse non possit) in futura yila sperat aposlo- tfuc.t. psaL -XLiv", tom.:lY;,:part. i,xol. 495 et-seq.)
lus,"quse-sbla beata vita dicenda est, ubi etcbrpus Proporiilur enimpuerilia propier imitandani,; «s-
incorruplibile. atque immorlale spiritui suo; sine quex flrf perfeclLsilis. (Idem-,.tracU psal. XLYI,
ulla molestia, vel reluclaiiohe subdetur. Non quia tom. IY, parl.,i, col. 525et_'seq.)
iri hac vita, etc, ttsgue arfcupinms' perveriire. (ld.; • Nostis fralres et sa.pissime audistis in Eyangelio^,
lib. Reir., tom. l,-col.606.)< - «sgue arf pueri Dominum. (-Idem, tract. psat._ cxii,
•Quod Doriiinusnoster Jesus Cliristus^sorores La- tpm. 1Y, part. II, col. 1.71.) ...
zari inlerrbgat, elc, usgi.e nrf dicit Apostolus, (Id._, In lege enim scriplum esi :Quoniam in aliis linguis
lib".LXXXIII Qumst., lom. Vi, col. 59.) etiabiis qliis loquar populo huic,~.etjiec sic exaudient
Nunc autemmanenl fides, spes, charilas, Iria hmc, me, dicilDominusi Ilaque lingum in signum sunt
major-aulem his est charitas. Tria hsec sunt qiiibus non' fidelibus, sed infidelibus; prophetim aulem non
et scieritia oinnis, etc, usque ad certior permanebi.. ihfidelibus, sed fidelibus.Si ergo' cdnveniat universa '
(Id., lib. deDocl. Chr., lom.UI,j)art.-i. col.|55 et-seq.) ,Ecclesia in unuin-,et-omneslinguis loquunlur, usque
. Cum justus ex fide vival, finisque prsecepti, etc, B -ad An q vobisverbum Dei.processil ? aut in vos solosr
usqueadm vaniloquiumi (Id., lib. cotitr. Fausi: pervenil? In legis _noroine -aliquando simul omnia
xx, tom. ViII,-col. 586 et seq.) veteris, «sgMe ad prseter psalmos. (Uemy.lib.de
Pia fides sine spe et sine chariiate, etc,-Msgue ud Trinit. xv,,,tora.'VlHj col.'l«81.)
conspicimus. (Id., lib. -Si quis videlur prophela esse, aut Spiritqlis ,_ co-
' ad Consentium rfe Trimf.,
tom. IU, col. 456.) _ - gnoscat quai scribo vobis, guia Domini sunt mandala.
Gura venerit,- quod perfeclum est, quod ex parle :Si quis aulem, ûsque ad secundum ordinem fianl in
esl, elc, asgae ad concupiseit: (Id., Mb. de Petfe- vobis. Illa quse scripsit Apostolus ad -Corinihips ali-
ctionejustilim hominis, lom. U, coi.-500 el seq.) ferutique.ab ipsis parvulis, «sgueadj, cognoscere
Nullum aliud canlieum docet nos Deus, nisi-fi- fecerat. (ldem, tracl. Evang.. sec:,Joqn., lom. HI,
dei, elc, wsgue ad cum viderimus.' (id., tract. psal. par.t. Ji,;coI.4«81.) ... - .
xcxi,lbm. IV, part.m,col. 1171 etseq.) Nequaquani ut scribis, qui ignorat ignorabitur,
Incipithomo a fide, quid pertinefad fidem, «sgue usque ad .sint .cuncla perspicua. (idem," lib.Epist.
ad horum esl charitas. (Id., serm. de iier- Evang. tom. _I, paft. i, col. 745etseq.) ...
tom. V, part. i, col. 865.) ;
Dilectione instandum estad illud, et inhserendunl Q" _ CAPUTXV. ,
illi, usgue ad dicil Aposlolus. -(ldem, lib. de Trin. s Notumautem vobis facio fratfesEvangelium qnod
tom. VIII, col.'551.) prmdicavit vobis, quod et accepistis, in quo el staiis,
Non fenimhoc^sl habere oculos, quod aspicere', pef 'quod _et salvamini,'qua raiione prmdiiaverim,
Aut ilem hoc est, «sgue ad non^polerit. (Uem,iib. nsque ad ei quia visusest Cephm: -Resurrexit, in-
Soliloquiorum, toin. I, col. 875 etseq.) quit, tertia die secundum' Scriplufas,: et, «sgue -ad
CAPUT XIV. , - - --
Evangelip legitur. ^S. Aug.,/i_ .de Consensu Etsang.
Sectamini charitatem. Dulce et salubre vinculum tom. III, part.i,-col. 1215.) ...-_,
cienlium, sine qua dives , usquq ad ad ignoscen- Et post hoc, inquit, undecim: Qua libuit.Iioraj
dum. ( S. Aug., sermonede laude ckarilatis, tom. V, ipso tamen resurrectionis die/ Per synecdochen.
part. H, col. 4534.) -..--- auXem, .tisgue arf non- perlinet. (Idem,- lib. Qujesty.
Mmuiamihi spifttalia, magis autem ul prophetetis, Genes. cxvn , lom. IH, part.-i, col. 575 cl seq..)"
'
Qui enim loquilur lingua, non hominibus loquitur, .Nam nonduodecim, sed undeGimnonnulli eiiam
«erfDeo. Nemo enim.audit. Spirilus- autem loquitur cptiices "habenl., «sgue ad ascensionis-suse. (Isjem,
mysieria. Nam gui prophetat, usque ad supptet locum D iib. in rfe Consensu .Evang.,. tom. -III, .part. i,
ididtm-? Hie spiritus a mente dislinguilur evidenlis- col. 1215.) -
simo, «sgue ad cogitamus. _(ldem, lib: rfe Gen. ad Novissime aulemomnium tanquam aborlivo vistis
iilleram. xn,tom. UI, part. i, col. i60 et seq.) est et rriihi. Sed hoc gamde coelo, post paryum fenj-
Quomodo dicet amen super luam benedictionem? pus~ascensionis suae: Paier.noster Abraham ,- cujus
Quoniam quidem nescit quid dicas. Mam lu quidem*, justilia fidei,Msg«eqd perfectique nascamur..r(Idem_,
-:
nsqne ad. verboriim in lingua.. Amen quippe in- Rb.conlr. FausU, cap_.25,)-
•le.preta.ur verum, Msgue-_irfvilesceret.nudatum, Ego enim sum mirimus dposlolns qui non sum rfi--
(Idetn, tract. ISvang.sec; Jodn. XLI,tom. III, parl, u, gims, usque ad vacua non ffiit.-.Pluyiam volunla-.
col. 1694.) . .---.. -riam segregans Deus;hsereditati'suse. Eteniminfir.
Fralres, noliie pueri effici sensibus, sed malilia mata est, tu vero perfecisli; eam,, quia pluviam
parvuli esiole, sensibus auiem perfecti estote. In volunlariffra, «sgue flrfperfecisti eum. (Idem, serm, -
populo NoviTeslamenli, qiii non perdurant, «sgue t/e ver. Evang. 19,, psal. LXVII.) , _
<zrf.ad"numerum. (Idem, Hb, Laborant Pelagiani quantum possunt ostendere,
' Qumsl. LXXXIII,
" lom.VI,
col. 52.) . ". .. . . graiiam Dei secundum, usqiie ___/dicilur in Psaf-
' J-LORl DIACONIMONACHI . 548
,547
mo. (Idem, lib. de Gra.-et libero atbiu,-tom. * X A Deinde finis cum Iradiderit regnum Deo et Patri:
part; i. col. 888. ) - - cum .evacuaverit omnem.principalum, et poleslateih',
Sed abundaniius omnibusillislaboravi',- nomegc et virtutem. Quid pulabimus esse.domum-Dei,. nisi
aulem, sed gralia-Deimecum: QAyessanclaeeivitalis templum, elc., usgue ad regnuin. tuum. (.Id., tract.
Deiin hujus vitse peregririaiione. ,"usg«e «rffornica- Evang.sec Joan.ixnu, tom.,IU,part.ii, col. 1814.)
lionibus suis. (Idem,"lib.de Giv.Dei xiv , tom. VII. Erit ergo r.egnum christianorum,- quod. niodp col-
' ". "
eol. 4.4.) ligilur. etc,' usque ,ad ab initio mundi.. (irf., col.
- Quid estquod nunc, quasi apostolatu jeli.to, 1S97.) .'
Aposloli fiunt^ «sgue arfaugerel. (ldem, traci. Evan. Nec sic arbilremur Christum, regnum traditurum ,
sec. Joan.cs.xn, tom. HI,part. n, eol: 1959ef-seq.j Deo et Pairi,utadimaf sibi. Nam et lioc quldam,
Nori ego-autem, sed gratia'Dei mecum. Non quia etc.,.Msguearf omnia in omnibus. (Id., Lib,i de Jrin.
ipse nihil, etc, usque-ad adjuyarel.(Id.J lib. aa tom. VIII, coi. 820.)
' ' -.
"Priulin.episc) -, . Gommemorabunlur, inquit, et convertentur, etc,
Sive enitn ego ,-stire illi , sic prmdicamus_ efsii usgiie arf a'palre. (Id., lib. -rfeGra. Novi Tesl.,
• credidislis. Inter medium mohtiutn pertrarisibunl psal. xxi, tora. II, col. 566.)
aqua..- Pulemus 'hPC. ila, eic,' usgue arf apostoli 3 Oportel autem-illum regnare donec ponat omnes
retinebanu- (Id.',-tract.' psaL cni, lom. IV, part.ni, inimicossuos sub pedibus suis. Divinarurii Scriptura-
- '
col. 1356' et scq.) . rum incuriosos, etc, «sgue ad sub pedibus. -(Id., lib. -i
- .
Quod auleni. erat apostoli Paulievarigelium ,'. hoc de Trinit., tom. Vffl, col. 850.)
etiam,, etc., «sgue arf Salvaloris. (U.,iib. conlr. Novissime autemi,nimica_,destruelurmqrs. Qnandiu
-
Faust: ii, tom.'VIII, col. 21-0.). , sumus in cbrpore : peregrinamur a Domino, elc;
' Sfdulem Christus prcedibatur -guod-resurrexit h usqueud mortuorum. (Id., tracl: psal. CXLVJII,
morluis, quomodo.qnidain dtcnntin vobis,-:quonium tom.-IV, part. i, col. 1940.) - - - , - .
fesurrectio, eic usque ad morlui nori resurgunt. All Dictuin estvCum tradiderit regnum Deo et palri.
fehdamus Apbstolum, cum ingenti cura=veriiatis,' etc Qhasi,-nunc.non teneal, etc, «sguearf:_inomnibus.
usquead veritatem recuperari. (Id:,-episi. adHiero^ (U.: lib. LXXXIII Qumst,, tom. VI, col. 75.) -
- :,., ,- -. ,,
ni/.. tom.II,:.col. 115.) ... Qnod ait Apostolus:' Cum aulem ei; elc, Msguead
. Nam si-mortui i\oirresurgunlA,neque.Chrislus-re,- aequalis esfFihus. (Id., lib. i rfeT-riniiaU,-tom. VIII,
surrexil, quod si Chrislus noiiircsurrexil, vanwesl fides eol.-829"el seq.), - - ,•'-'._. .'-,..'
nostra, etc.,usquead/io«.iui6MS. Suntvera. cbpnexio- \ E.t nunc clarifica me tu Pater apud temetipsum,
nes ratiocinalionis ,' falsas liabentes, eic «sgue ad - claritate .quam habui priusquam mundus esset apud
mortuorum. (\A., lib.-ii de- Doct. Christ., Xom:<III, te. Ordb verborumesl, ete.,.usgue ad '.in ipsp. (U,<,
' .' • - -. .._,.-.
par.f. r,-col. 58.) tract. Evang. sec. Joan. cv, tom. 111,-part.m, col.
' - --,
Nuncautem Clifistus.resurre_xita morluis primilim 1906.) , . _-.-,--
dofmientium :'jquoniain quidem per iwminem mofs, , Scimus dictum esse -: Palrem-Filio esse majorem,
eic.yusque'ad ejus credideruni. Ilomo-etlioino. Ho- etc, usgue ad minorPatfe'. (Id., lib. x .collal. cum
moadraortem.Homo. etc,Msgu'earfD.ora)iiiiui.-,(Id., Maximino, tom. VIII, col. 725-el seq.)
tract. Evang. sec Joan: iii', !om'.IH,par-f.ii, col. 140 Ad horam quippe apparuerunt-illa, etc, «sgue ad
et seq.) . . subjeetas in ea.(Id;, ex collal. cumMax.,lom. VIII,
- Quia egovivo, inquit. et vos vivelis. Quia vivit: ideo, col. 756 el seq.) , _ -. -
etc, usque-ad, nisi per .Chrislum. (_"</.,col. 1830.) - Non autem, ut pulas, corpus tantum filii, idjest
Sicut enim in Adam omnes," etc, «sgue flrf filii elc, Msguearfêsse subjeclum. {-Irf.,col. 787.)
DeL (Id., epist. ad Optatum episc, tom. II, -col. 859.) Nec quisquainitaexistimetdePalre.inielligendum,
> "Neque enim alio.sensu dicttim est, etc., «sgue ad quod subjecbril oninia Filib, ut ipsum Filiuin sibi
in Ghristo. i.U.,lib. 4dMarcel..i\i, tom. X, "part. ~ i, , omnia subjecisse non puiel. Inseparabilis est, etc,
coL'197.),' • \ . Msguead qtii evacuat. (Id., lib.- de Trinitafe i, lom.
Duo isla, quae inuno fiunt hbmine, nasci et re- VIII,-col. 850.) .""-
hasci; elc,' «sgue arf significans."(Id.,' episf. ad Dar- Ul sit Deus omnia in omnibus. Prsemium. virlulis
danum rfe prmseniia Dei, lom. II, col. 845 etseq.) eril ipse qui virtulem dedit, etc, usque ad commu-
Ut ergo sicui per ununi hominem mors: haetper, nis. (Id., /iw.xxiii rfeCiv. Dei, lom. VII, col. 801.)
- 'Perniciosun- autem esl consilium hominis ipsi.
elc, «sgue «rf mortuofum. (Id., lib. de ' Trinit.rv,
lom. VIII, col. 898.) -~ - . - .-
etc, usg«e ad quibus dicilur. (Id., tract. psa/.-cv,
Sicut enim in Adam otnnes moriunlur, sic et in tom. IV, partJ n, col. 14, 15el seq.) L1. •. - ,
Chrislo omnes vivificabunitfr.Per hanc enim Aposlo- Justorum desideriorum salietali, tunc niliil deefil.
licahi,etc.,«sguearfnbvjtaledisplicei. (U.,lib.deOri- quando Deusiomnia in omnibns-eiii; Ad.quam bca-
gine-anitnmad Hieronymum, tom.II.xol. 729,etseq.) tiludiiiem ii perveniunt, qui Iiuic saeculo.ante s.epa-
Propler hoc exemplum fulurae noslrse resurreclib- rationem animse a carne moriuntur: necin' eis, etc.
nis, iic; «sgue «rf^lorisestise. (ld., lib. iv rfe Trinit.. «sgue ad cofpus implebit. (ld., lib. Senl. Prospem,
toin: Ylll, c_L-892.)--. tom. X, nart. n, col. 1895.) __>. .
m EXPOSITIOIN EPP. PAULL.-.EP. I AD.COR. . 550
Quolidie morior per veslram gloriam, fralres,qua'm A , nobiscurii agere sludent, etc, usgue ad frueraur.
habeoinChristo JesuDominonostro. Ut noverilis ve- (Id., lib. rfe Sym., lom. -VI, col. 194 etseq.)
rum jjurare^non -esse peccatum, invenimus, elc, Si estcorpus ahimale; est el spiritate, sicuiscriptum
usque.ad adhibet Deum. (LL, serni.de epist. Jacobi, est. Faclus esl, etc.,.usque ad vivificanlem. -Primus-
neinojuret, tom. V, part. JI, col. 974 et seq.) homo de lerra lerrcpus in animam viveiitem factus
- Jurationem autem cave quanlum jiotes, etc, us- est., etc, Msguead Christo vivificaturi (U., lib. xm
gue arf.consuevitjurare. (Id., lib. adCons. Hilarii, -rfeCiv. Dei, tom.. VII, coL 596 el seq.)
tom. II, col. 695.) . Prislina stabi.Iitas corporis quam peccandp- annsi.
Qui diciuEcce coramDeo,quianon mentior,etc, mus, habebat lantam felicitatem, in.-defectum, elc,
usquead ad fidem. (Id., in exposilioheepist. ad Ga- usque adspiriium vivificantem. (Id., lib.n, tract. x
latas, tom. III, part. n, col. 2110.) inJoan., lib.,'conlra Manich.) , . . : .,-•
Si secundum hominemad bestias pugnavi Ephesi, . Primus rfe lerra-terrenus, secundus-rfe cmlo.cx-
4juidmiltipibdest si morlui nbnresurgunl ? Manduce- lestis. Primus homo de lerra' terrenus, ille Adam
mus, elc, usque ad vobis loquon Apostolorum lem- delimo formatus, etc, Msguearf.refectisumus..(Id., '
poribus invenimus fuisse, etc, usque arf non est. lib. contr. Faust. "n, .lom...YHI, col. 211.) . .
(Id., lib. v rfe Bapu tom. IX,-col.-210,) ]
B" Primus homo Adam sic olim defunctus est, elc,
Sunt hbmines qui dicunt: Non est homini -bene, Msguead et-secundus. (Id.,7i.. Sent. Prosperi., toro.
nisi cuiassunt carnis delicise,ele./wsgue ad rooria- X, part. II,- col. 1885.) .' . . ..-.'.
lur. (Id., serm. rfe ver.evang., toro. Y, parl. n, col. Jfoc au(em dico fralres, quoniam caro et sanguis
160 et seq.) •- yregnumDei pbssidere non possunl : neque corruplio,
- Animadverlimus cum aposloli epistola lege.elur, incorruptionem possidebit. Nolebat eos ad hoc sedifi-
clc, usgue ad securi moriamur. (Id., senh. rfeRe- cari :.ularbitrarenlur, etc, «sgue ad der.esurreclione.
surrec..,-'lom. Y, part. n, col. 1599et seq.) (Id. ,{serm. de Resuf. mort.,tom. Y, parl.-H.coL
" '
Nolile seduci; corrumpunl mores bonos colloquia -1625.-)" -._.:" ,..-.-
mala. Fratres mei, qui- limetis Deum, mementote . Credimus et carnis resnrrectionem, non tantum
quod ail, elc, «sgue ad Deo veslro. (Id., epist. ad qua, etc, «sg«e ad quod scriptum es,t.(Id,, sertn., rfe
plebem Hipponensem,lom. II, col: 270.)' - si/M.,-iom.VI. eol. 194.)--
Sed dicet aliquis: Quoriiodoresurguht morlui? quati . Dixit A.poslolus,cum inde loqueretur, etc., usgue
aulem corpore venienl? Cuiri resurrectionem morluo- ad conlinub subdidisse. (ld., iib. i Relract.,-__lom:J, ' '
-
-_rmnpersuadere vellel eis,' eic, «sgue dd conlinuo ,°P col. 615.)" " - - . '.- . •.
addilum est. (Id., epist. ad Gbioss., lqiri;'II, col. 944 Quod ergo ait Appslojus : Caro et sanguisTegnum
et seq.) - ' . :" - - - - Dei non possidebunt.-elc,-'«sg«e-arf isia dilexerint.
' Manifestum
est, quod per coelesleih honvinen. (I.I., lib. ii' RelfacU, tdrii: I, col. 651.) ^
Chrislum velit accipi, elc, "wsgue,ad ascendit in" Ecce mysleriumvobisdico. Omnes quidem resur-
coelum. (Id., serm. rferesurrect. moru; loni. Y; part. .cjemus,sed non omnes immulabimur. .Resurget.ergo
n, col. 1620 et seq.) .. . Jiius populus, elc.,«sgue flrf_pr__cipitelur. (Id.,/i.. rfe
_l/ia clarilas solis, et alia clarilas luiim, el dlia _ -verdRelig. idm. II_I,.pa'rt.i, col. 144.)
Dixit Apostolus, cum de resurreclione corporuai
claritas, etc, usque ad resufreclio mortuornm. Et
si alius est alib fortior, alius alio sapieritior, aliiis loqueretur, etc, «sgue arfnosse possimus. (Id., iib.
rfe Civ. Dei, tom. VIII, col'. 68-8et seq.) . ,
.alio--justior,eic,-Msgue ad non sit iri regno. (ld., _xx
iract. sec Joan. LXVII,toni. III, part. ii, col. 1812 Priusquam misera.um deleclationum.et volupta-
et seq.) tum, elc, usgue ad finirentur., (Id., iract. psal.
lora. IV, part.j, col. 689'.)
-Comparata est resurrectio mortuorum', elc., us- LVII,
Tn momenlo, in ictu oculi, in novissimaluba. Canet
que ad"Coeluincommune. (Id.,;sei.n." t/e ver. Evang.,
loni. Y, part. I, coL 756.) - ' ' ]" enimiuba : mortui resurgenl incorrupli, el nqs itnmu-
• Seminalur corpus animate, labitnur. Quid sif atomus, multi vestrum non no-
surgetcorpus spiritalc. runt. Alcmus dictus, etc,.usg«e arf novissimam
Resurgent sanctorum corpora sine ullo, etc. _ usqtie dicil. (Id., sernv.de Resur. _mort., tom. V, parl. n,
nrf inimicos. (Id., lib.'Enchif., tprii. VI, col. 574.) col. 1624 et seq.) ,
Siciit enim spirilus carni serviens, non"iricbngrue Quod Cliristi corpus non dissolulum tabe, atqu.e
carnalis : ita caro, etc, usqne ad-scriptum est. (Id'.', _,putredine die, etc, usgue ad redditurum. \U.,Ub.
lib. xni, rfeCiv. Dei, tom. VIL col. 595 el seq.) vi Qumst. conlra Pagan., torii. II, col. 572.)
Corpora ergo juslorum, quae in_resttrrectione fu- Cum solem intuemur orientem, certe mariifesltim
lura sunt, nequeullo, etc, «sgue arf qualitatecoii- -est, etc, usque ad celerius inveniri. (Id.., lib. iv rfe
-veniat. (Jrf:, col. 595 et seq.) - - . , .- - Gen. ad lil.,tom. Iil, parti i; col. 519 et seq.) -.
Eril ergo spiritui subiila caro spiritalis, elc, usr , Immorlalitas "carnis illo perficietur momento re-
quc ad spiritale. (1:1.,lib.' XIYrfeCiv. Dei, tom. VII, surreclionis, etc, usgue arf misisli Jesum Chfislum.
col. 408.);. . •' . ': '({&'.,ep lib.'de TriniU, tom."YHI, col..-1056.) _.
Geiililes^pleruiiique pliilosophoruni argumentis , Ista mprs.saepe in Scripturis -dormiiio diciturpro-
" '
551 - FL0RH.IAC0N1 MONACHI 552
pler, usque ad ralione cogitabit. (Id. ,\lib. rfeGralia ,A vici mundum, confiderunt et- vicerunt.- In quo nisi
Novi Testamenli, lom. II, col. 572 et seq.) in illo. Non enim vicisset ille mundura, etc, «sgue
Cum aulem morlale hoc -induerit immortalilatem, flrfego vici riiundum. (Id., iib. de Perfect. justi ho-
lunc fiet sermo qui scriplus est. Absorpla £st mors in minis, tract. evang. sec Joan. i.)
vicloria, ubiesl mors victoria tua?ubi est morsacu- CAPUT XYI.
, leus luus? elc; usque ad inanis _n-Domino. Quia De cbllectisautem qumfiunt in sanctos, sicut ordi-
sicut apostoli apertissima verba declarant, eo absor- navi ecclesiisGalatimîta et vos facite : per unam sab-
bebitur, etc_ usgue arf justificationem. (Id.,' lib. in bati unusquisquevestrumapud se ponafjelc,usque ad
flrfMarcellinum, tom. IX, parf. i, col. 197 et seq.) si Dotninus permiseril. El apostolus Paulus jiolesl
Absorpta est mors in victoria. Ubi est mors^con- videri de craslino cogiiare, etc, usqueâd est nobis.
tentio iua? Ubi est mors acuieus luus? Aculeus au- (S. Aug., lib. rfeSerm. Domini in monte, tom. 111,
lem. morlis, peGcatum : virlus vero peccalr lex. part. i, eol. 1295.) . . -
Mortem significari arbitror hoeloco,'carnalem, elc, Permanebo aulem Ephesi usque ad Pentecoslem.
usquead carnalis obruelur. (Id., lib. LXXXIIIQum- Ostium enim tnihi ripertum est magnutn, et evidens:
stionum Rom. 15, lom. VI, col. 79 et seq.) et xidversariimulli. Si autem venerif Timoiheus,etc,
-Absorpta esl mors in victoria. Ubi est mors con- g usque ad CMJM ei iifleuMK. fuerit. Quid hic aliud potesl
lentio lua, elc, «sgue arf sacrificium Domino. (Id., intelligi, etc, MsgMe arf non esl dalum. (Id., lib. de
tract. psal. LSIV,tom. IV, part. i, col. 775 el seq.) Prmdes. sanct., lom. X, part. i, col. 989 etseq
-Tuncfiet:Nonmodofit,sed-luncfiet. Quidtuncfiet? Vigilate'et stale in fide, viriliter agile,et conforla-
Sermo, etc, «sgue ad victorem coronayit. (Id., serm. mini. Yiriliter age : noli dissolvi: ne sis inter eos
de ver. Aposfo/i"68, lom. V, part. n,.coI. 895 el seq.) quibus dicitur : Vaeiis qui perdiderunt, elc, «sgue
Slimulus dutem morlis peccalum esi, virlus vero ad femina est. (ld., tract. psal. xxxvi, eccles. n.)
peccati lex. Aculeus morlis peccalum est. Cujus Omnia vestra in charilale fiant, obsecro autem vos
- punclione facta est mors. Peccalum quasi, ele'., MS- fralres,- nostis domum Slephanm, et Fortunati, et
-que ad nec possinl. (Id., serm.de vefb. Aposloliin Achaici, guoniam sunt primilim Achaicm: et in mi-
cup. 5-posi(__.) - - nisterium sanclorum, elc, usque ad Salutatio mea
Apostolus cutn vellel ostendere quaritum pecca- manu Pauli. Cum dicit : Omnia vestra cum cha-
tum gralia, etc, usgue arf-ipsa contemnitur. (Id., ritale fianl, elc, «sgue arf operatur. (Id., lib. de
lib. xin deCiv.Dei, lom. YII.-col. 580.) Gratia et lib. arbiu, tpm. X, part. i, col. 992.)
Augetur enim concupiscentia, et majores, elc, Si quis_hon amat Dominum nqstrum Jesum Chri-
usque ad adjuvantis. (ld., lib_ deGraliaet libero ar- stum : sit anathema, elc, usque ad Ghristo. Jesu.
bilrio, tom X, part. i, col. 887.) Ameh. Simul|G_ê_qet Syro iilitur verbo, elc, «sgue
; Deo auletri gralias qui dedil nobis vicloriam per ad Dominus redeat,(Id., sermi altercalionis cum Pa-
Jesuin Cliristum Dominumriostrum. Confidite : ego scentio Ariario, tom. II,'co1ril61-.)—
IN EPISTOLAM II. AD CORINTHIOS
ARGUMENTUM. Exsullabunt sancti in gloria, Iselabuntur," ,elc

Posl actam a Corintbiis poenitentiam consolato- Non in theatris, etc. usgue ad inchoavit. (Id„ iracu,
riairi scribit eis epistolam aposlolus a Troade per-- psal. CXLIX, tom. V, parti, col. 1955.)
Tilum; et collaudans eos, liorlatur ad meliora, Nemo est diaholo aslutiof ad fingendum. Nam et
contrislatos quidem eos, sed emendatos.oslendens. riune omnia falsa crimina de sanctis ipse confingit,
CAPUT PRIMUM. scit suas criininaliones, etc, Msguead adimplela.
"
Paulus apostolus Christi Jesu per volunlatem Dei, sunl. (Id., ser. de ver. Evang., lib. contr. Faust.)
el Timolheus fraler ecciesim Dei, qum est Corintlii, Nec eos audiamus qui non verum hominem, etc,
cum omnibus sanciis, qui sunl in universa Achaia. Msguead menlianlur. (Id., lib. rfe Agone ChrisU,
Gralia vobis el pax, a Deo palre noslro, el•Dom.ino tom. VI, col. 500 el seq.)
Jesu Christo. Benediclus Deus, el paler, etc, usque Omnes enim promissiones Dei, in illo est: id est
ad ut ex muitarum personis facierum ejus qum in no- inillo, eic, «sgue ad ad te Deus. (J6irf.,col. 296.)
bisest donalionis per mullos grdlim agantur, pro Nolum.ergo fratres desideriura noslrura-nori sil,
nobis. AmafPauius dici a nobis peccata' sua : ut nisi ad vitam selernam, etc, «sgue arf alelinpalria.
glorificeliif ille, usque ad sanataest. (S. Aug.,(.ac(. '(ld., serm. rfever. Aposl.)
"epist.Joan, vni, tom. III, part. n, col. 2057.) CAPUT II.
Nam glorialio noslra hmcesliesiimonium conscieh- Slalui aulem hoc ipsutn apud tne : ne iterum in
lias noslrm, quod in simplicilale cordis el sinceritale Irislitia venirem arf uos, si,eniiri ego conlristo vos) et
Dei, elc.j.usque ad sed esl iii ilia est. Superba anima quis esl qui me tmlificet, nisi qui contristalur ex me?
in conspeetubouiirium; etc, usquead ipsa conscienlia. Et hoc ipsum scripsi vobis, etc, usque ad serf valefri-
(Id.,'<iae(. psal.xy;, tom. IV, parl. i,col,165etseq.) ciens eis, prbfectus sum i'n Macerioniam. Quibus va-
555 EXPOSITIO IN EPP. PAULl. — EP. H AD COR. 5S4 :
lefecit? etc, «sgue arf apertum est ostium. (S. Aug.,' A j, teram , eic., «sgue ad sint mala. (Id. , IUL contr.
lib. de Pfmd. sancu, tbm. X, part.i, col. 990.) '. Faust.AH IbnL.YflI,'col. 511 elseq.) _
Deo dutem gratias, qui sempei- itiutnphat -rios in Decaloguin quippfe.legis, elc , usgue ad sed gralia
Cliristo Jesu :- et odorem notilia;, elc, usque ad Salvatoris. (Id;, tract. Evang. see. "Joan. cxxm," '
Christo loquimur. Ecce unde graiias agit rnilbs acer- lom. III, paft. n, col. 1965.) . . . '
rimus, etc.,-MsgMead idoneus. (Id., " i.irf., tom.' X, Nos enimdieimiis "humanam voluntatem sic di-
part. J, col. 990.). vinitus, etc., «sgue ad litterse sonum. (Id., Iib. rfe
Domus-autem repleta est odbre, etc, usquead bc- Spir. e(7i;..,tpta, X, .part. i, col. 505.
cidit bonus odor.' (Id., frac(. LI in evang. sec Jodn.,' Qnanlo sunf charitati fultira meliora, tanlo sunt,
tom.TU,part.,'ii, col. 1760 etseq.) etc, usque ad scientfa sedifieat. (ld., epist. ad Ana-
Habeat aliquis sanum olfacium, consehtiat quo- slasium, tom. H, col. 595.) ;
modo, etc, usque ad respiramus. (Id., iraci. Hominusauterii ipse non solum, elc, usque ad et
psal. xxxvn,,tom. IV, part. n, col. 401.) . ipse. (ld.,lib. rfeCor-.e( Grat., tom.X,part. i, col. 917.)
. Inde bonus odpr qui significatur nominatis qtii- Qubdsi ministralio mprtis iilteris deformala in lapidi-
busdam, etc, usque ad bpno odPre. (ld., tract. bus, e(e.,-usque ad evacuaiur, e/c"..Quodsi' ihinistratio
psal..xi.ii, torii. IV, part. iy, col. 507 et seq.). '-. B
1 mortis litleris deformata, etc, «sgue arf-damnatio-
Dicit ipsa dominica sponsa : Posf-pdbrem, un- nem. (Id.,lib. contra inimicum legis el prophetarum, '
guenlofum, elc, «sgue arf dhTundebalur. (Id., serm. lom..YIiI, col. 651 et seq.) - .
in nalali maru, tom. V, part.' I, col. 1250.) Quod si-minislrdlio morlis litleris deformaia, i'n
"
Ronus odor Chfistiest prsedicalio, etc.j wsguead lapidibus fuit in gloda, et cmtera. Cur ministfalio
in salutem. (ld.,7i&. Seiil. Prosperi,
' fom. X, part. n. mortis dicitur si bona, etc, «sgue ad scriptum est.
col. 1891.)-' -
" , (Id., lib. ad Simpticiahum,Um. YI, col. W9 etseq.)"
CAPUTIIL - Ita ut non
possent filii-Israel, efc.,.usque ad eva-
Incipimus iterum nosmelipsos commendare? Aut cuatur* Quod non poteranl inlendere filii Israel in
nuriquidegemus sicut quidam commendatittisepislolis. faciem, etc., «sgue ad ministrata sunt? (Id., lib. j-
ud vos,~aul.ex vobis? Episibla noslrdvos estis,,clc, conJra inimicum legis el_prophelarurii,iom, VIII, coL
usquead iordiscarrialibus. PerEzechielem prophetam et seq.) - -
6_52 , _
Dominus dixit, et dabo, etc'.,-usaue ad medicinaliter. Dicit Deus adCain : Et nunc maledictus tii a terra,
(S. Aug., lib. rn.de Doct. chrisL, t. Hl, part. I, col. 85.) etc.,.«_gue arf transeuntibus.
dono (ld.,Tib. contra Faust.,
SpirilusDei cujus justificamur, eic, usque- tom. VUI, coL259.) '
G , ,.
aasinesensu'esf.(rd.,torii. X,parl.i, col.2J8etseq.) f . Evacuatur namque in Christo
Novi Testamenti charitas legem facil, ei.c,Msgue jiqn Vetus- T-esta-
ad
ad gratiam 1Dei. (Id., lib. Qumst. Exo.til. CXLVI,_ mentum, eXc.ûsque tegebantur..(Id., lib.de Uti.
" ~ ctedendi_-tom._YIU, col. 71.) -' .
lom. UI, part. i, eol. 655 et seq.) _ ' Eral prophelia,'-anliquis lemporibus,et aprophe--
Auferam ab eis cor lapideum, e"tdabo eis, etc;
tiae, elc., «sgue ad exlendaris. (Id., tracl.in-Evang.
asgue wrf iriflexibilem.(Id., lib. deGfM. et Hberoarbiu, sec.Joan. tom.HI, part.n, col.,1459.)
tom. X,paft. i, eol.898.) _ , -
• Fiduciam aiitein tatenv Nihil enim prodest Testamentum Vetusde, etc,
habemusper Chrisium ad
Deum, non quod, etc.,'usque ad Deo est. Vigilaritis- usquead verissima spiritualis. (Id., lib. de.Civil. ' Dei,
tom: col. ' - '
sime cum disisset, -corifideniiain taleiri, etc, usque 17, TO, 559.)"! :
ad Deoest. (ld., lib. rfe Bapf._par.) Quomodo ergo follituf" veiamen-dicit jpse Aposio-
Commendans istam "gra^tiamquse non datur, etc,' • lus. Cum autem rtransiefis ad Domihiim , auferetur
«sgue orfex Deo.'(td., lib'. de Prmd. sanct. toni., X,' velamen: Judseus ergo non trahsiens, etc,'Msgu"e ad
' " "
paft.i, coI..'9_2"etseq.) '.• _ tfanseant.ad Dominum. (Id., semi.dever. 'Evang.,
c oL ' "
Cogilantes credimus, cogitantes loquimur,' etc, xvn, psal. LXIV, 778.).
«sgue arf cogitationes. (ld., lib. rfeBono perse., tom! X, .,Splcndor in facie Moysi_lanquam,elc, usque.ad
part. n, col. 1025, sensu mysftco:) Jesus Cbrislus., (Id.,( frac(. ,psaL LXIV, tom. IV,
Qui el idoneos nos fecit minisiros, etc., usque ad parl. i, cbl. 778.) , . ,-. ^ . .
au(eiu vivificat: Cavendum eslnefiguratam.locutio- .Personam ejus gerebat Moyses, et ideo velum anle
nem ad, etc, «sgite ad reljgarent. (U._, lib. ni rfe se ponebal, quando loquebaiur populo : quia quan-
Docir. Chrisu,iom. UI, parhji,'cpl. 69;) . , - diu illi .in lege, .carnalibus gaudiis el voluplali-
Ubi ait Apostolus: Litlera peeidil, spiritus a,utem lius, eic, «sg«e arf possil videri. (Id._ Joan. y,"setm.
vivifical : noft aliam vult intelligi li.tieram, elc, de-ver. Evang., lib. conlra Manich. -i.) . _' - _,..
usgue arf revelanda.. (Id. ,• lib. de Lilleta ei spiritu, Dominusautem spirilus.est. Ubi autem spirilus Do-
lom. X, paft. i, 215 et seq.) ; _- mini,_ibi liberlas. Tanquam proprie yideturFilius
Cumenim, inquit, tfansieril ad Christum, elc, usque Doniinus vocari, etc, «sgue-irfsedcliaritas, (Id.,Iib.
ad ibi liberlas. Nem.oergo chrislianorum, elc, usque rfe Trin. n, iom.VIII, col. 85.7et seq.)" ', , _ _ .
arffaciebat timeri; (1.., col. 220.) Nos verq omnes revelala Jacie ad gloriam, elc.,
Yera sponsa Christi intelligit quid distet iriler •lil- usqne ad Spiritu Domini. Satis apparet Aposlolum,
355- FLORI DIACONIMONACHI 550-
ab,s_peculo non ab specula, eic, usque.ad lanquam A . asgue flrf audi dicentcm. (Id., tract. Evang. sec.
a Domini Spirilu.- (Id., Xib. Senl. Prosperi., lib. rfe Joan. XLV,tom. IH, paft. n, col. 1722 et seq.)
Trituiiv, tom.YIH, col.1068.) ,., . '__ , . Habenles autem eutridem spiritum fidei,etc.,v,sq_\\e
Cum ergo hac transformatione, ad perfeclum fue1 ad loquitnur. Non diceret eumdem spiritum iidei, nisi
rit hxc imago renovala, similesDep efimus, quo- admonens etiam antiquos, etc, usgue arf servitutem
niam videbirnus eum non per speculiim , sed sicuti genefat. (Id., lib. adCons. Hilar. epist., ad Valerium
est, quod dicit Paulus aposlolus, facie ad faciem. In Comitem.)
qua eum facie velaroen, etc, usque ad ad facicm., Antiquos juslos non salvos fecit nisi fides, etc,
(Id., lib. ad Paulinam
' rferirf. ""Deo,tom. II, coL 620.) usquead dictura est. (Id., Ex lib. ad Bonifacium pd-
CAPUTIV.F," - I pam conlra Pieiagianos, tom. X, parl.-i, col. 569.)
ldeo hdbentes lianc administrationem, elc, usque ad Credidi,-propter quod loculus sunf, elc, «sgwe ad
non atnbulanles in aslulia. Hanc adminislralionem ad salulem. (Id., tracl. psal. cxv, lom. IV, part. n,
non.ex nieritis nostris, sed ex Dei misericordia esse.. col. 1491 et seq.)
dixil. Propter quodhabenles adminisirationeri-, etc, _J?ropter quod noif deficimus, sed licel ,is qni
usque ad esseqiiodnon sunt. (Id., lib. deBaptis,'par.)_ foris esl nosterliomo corrumpatur, tameii is qui inlus.
. Neque adullerantes Verbum Dei: sed in, etc, usque B est, rendvatur, etc, usque ad miemq sunt. Nemini
ad corqrii Deo. .Qiiid faciel ariinius nutans ,' cum se dubium est, sicut interiorem' hominem intelligen-
arf - lia, elc.',,wsgue ad similitudo. (Id., lib. rfe Trinilale,
oblemperare, elc, usgue es_t manifeslius._. (Id., ' tbm. "
serm.de ver. Evgng. n, iohi. V, part. i, col. 572.) VHI, col. 985 et seq.)
Quod si eliam opertum est Evangelium nostrum, in Agenuric, yideamus ribi sit quasi qrioddam, etc.;
his qui'pereuni est operlum. Et cum dixisset, aliis. «sgue a"rfmens riovit. (Id,, lib' xii,"cpl. 997 et seq.)
quidem sumus odor, eiCi, «sguearfillifuit? (U., lib. Paulus aposiolus iifteriorem hominemprospiritu,,
deConsensn Evang. ni, tom. 1U; parl. i, eol/1188.) elc, usque |arf qui fecit. (Id,, lib.\contr. Faust.,
T_J« ' quibus"'Deus. hujus smculi~exccecaviimentes lom. VIU, lib. xxiv, col. '475 et se_q.).
t?i/irfe?i«mye.c.pusquead quiest imdgo Dei: Utinam In cofppre adhuc mortali renovalio, etc, usque ad
et isli Caecioppugifaioreslegis,et prophetarum': sic" in nobis. (Id., lib.rfe Trinitate Jv, tom.YUI,col.890.)
tfariseani ad •Chfisturo,-'-pt rion"siri't,"eic, usque ad I Ista renovatio non mpmeniouno fitipsius conver-
pertinebant. (Id., lib. i conlr. inimicum' legis et pro- sibnis, etc, «sgue gd yisionem. (Id., lib. detriniiai.
' xiv, torii."VIII, col. ,1054'et seq.)
pheiaruiii;iom: VHI,"col.'-65.5.)!.'
' In baptismoquamvi.stbta etplena !fial,eic., VtsgueI
HancsentcntiampleriquenostrurriUa,etc.,«sguearf
exclamat. (Id., lib. conlr.FausL,<iom.VIII,col.'589.*) y. ad facium est. (Id., Itb. de Bapt. par., lom. X, part. i,
Ittuminaiib Evangelii glorim GlCrislV, qui est iihago col. 156 eiseq.)
Dei: linago ei"a.qualilas', et siniilitudo distingueiida ISovus honib et "interior et coelestis habet, etc,,
sunt : quia, -etc, «sgue ad impeuimento- sil. (Id., Msguead pollicetur. (Id., Ub.de vera Religione, lom.
tib. xxxxtn Qumst., lom. VI, col. 85 et seq.) III, col. 145'et seq.)
" part. l,
Non: enini nosnvetipsos prmdicamus : sed<Jesum Altende leliichaberelaborem, sed altende qualem
Ghristum Domiriumnoilrum. Nos aulem' servos ve- i-Ierequiem,elc,usgue arf requieinincredibilem.(Id.,.
stros, eic, usque ad i'n facie JesuChrhti. Quin eiiain tract. psal. xcm, lo.m. IV, part. ii, col. 1211 et.seq.)
Slul1ili3_.scriben.lisassignat, quod dixeril, elc, us- Glirisliano causa recte gaudendi, etc., «sgue ad
que arf affeclio. .(Id., lib. cqnlr-. inimicum legis et ad patriam. (Id., " -
lib.. Sent. pfosperi, tom. X, part. n,
prophetarum, tom.. VUI,,co.L609.) coL 1868.)"
Por.ro si huic displicet, elc,,
' usgue ad expressit j
'CAPUT V.
dicens. (l.irf.,-col. 611.) ! . S'cimus~ehim quoniam. si lerreslris dxnrius noslra
Ad illuminationem, elc, «sgue ad inculcet, (id., hujus habilationis"dis'sotvatur,' quod-mdificalionem,
lib.rfe Bapi.par., tom. X, part. l, col.-129.) etc, us.gue ad non nudi inveniamur. Prior enim'
Rabemus autem thesaurum islum in vasis ficliiibus, omnium creata esl qusedam sapientia, elc, usgue
ul sublimitas sit virlutisDei, et non ,ex ifobis.In omni- ad bonura est: (Id., lib. Conf. xn, tom. I, col. 855
bus tribuiationem pulimur,sed hon angustiamrir. Apo- et seq.) ,i
riamur, elc, usque ad in vobis. Adhserens Deo, etc,' Si possenitis aliter pervenire ad Chrislum, elc,
usque at/ prbbaiuf. (Id..;•lib. de Seiit. Prosp.\ lom. X,, usgue «rf-aeelo potaverunt.. (Id., tract. ' psal. LXVIII,
parl.'ii,col.'lS67.)-_ - tom/IV, parti i, col, 842 el-seq.) _ ,
Habentes aulem eumdcin spirilum fidei sicut scri- Nam et quisumusiti hoc iabernaculo ingemiscimus
plum est: Credidi; pfopter quod locnlus srim. Et nos .gravali, etc, usque ad thortaie est a vita. Aggra-
credimus, ~etc:\risque ad in gloriam Dei. Habenles vamur ergo corruplibili corpore et, etc., asgue
auleiheumdeni spirilurn fidei. Nbrieniraait scien- ad erroresunt. (Id., lib. de Civii. Dei xiv, c n ei
: !
iiam fidei^sed spirituin fidei. Quod propterea dixit, ni, tom. VlfJ col. 406.) • .
'-
ul intelligeremus quia fides",'fetc,usquead loquiihur: Ingen.iscin_us gfavati-: sub sarcina.scilicet, elc,
(Id., lib. de Gratiaet libcro arbit:) "". ,usquead non exl_a.-(Id., Serm. denataii apostolor.,
' Ante' adventum Domini nostri Jesu ' -
Chrisli, elc, tom. Y, part. i,-col. 1574 et seq.)
557 . . EXPOSiTIO IN EPP. PAULL — EP. II AD COR. 558'
Salvam fecisti de riecessitatibus animam nieam. ~_\Deo _ autem mdnifesti sumus. Spero autem-, elc.,^
Quid jam dicara de necessitate, etc, «sgMearf mor- usque ad ndnin corde. Nemo Deo suadet.elc., usquer
tem uolumus. (Id., tract: ' psal. xxx, lom. IV, part.i, arfsuadet veritatero. (U.-fin Expos.epist.adGal.,
" tbiri. cbl. '
col. 258.); ,.-._'-. III, parl, II^ 2109.)
Mortis riiem omnes quidem- alTtitufumsciunt, et' "Sive' enimmente excedimus, etc. usquead urget
eum,.elc, «sgMearftransferalur. (Id., Hb. de.Graiia ; rios.' Yidebilis eoeium aperlUm":el angelbs"as'cen-
Novi Teslamenti, toni. II, coL 544.) dentes et descendenles suprafiUiim bominis. Atidi
ViJe duas mortes, unam.tempora.em, etc, Msgue- L uno Ioco,-elc.,'Msgse arf pfa.dic_liGhe. (Id., tfact. vn
ad recipienda. (Id., serm, de atnore Dei, et- atnore:' "" evan-].sec Joan.i, tom.III,part."i; col. 1449 et seq.")
scqculi,tom. V, part.-n, col. 1714.) - . E-tasisverbuhiesiGraecum. Laline,qu'arilum,-etc,
, Cuni gratiam uberiusinDomi.no Jesu Cliristo.com- usquead ul dicerel. (Id:, tract. psal. 'xxx, tom. IV,'
- -' '•
mendans, elc, «sgMe meipsum aii illi. (Id.-, /i/.. rfe part.î,-col. 250.) '. '_
mente '
Baptis..par.,_ tom. X, part. i, col: 110 et seq.), "Sive, inquit, excessiinus, elc, Msgue flrfin
Quandiu enim sutnus in corpore, peregrinaihur a îobis. (Id., tracl. in pscil.cia. 1.1Y, parl.ii, c 1564.)
Doynino. Per-fidem - enim ambulariius : et non per. . , Cogitemusquid-nobis prserogalum, elc:, usquead;
speciem. Andemus autenietbpnamvOlunlalem,et,c., B ] salutem. (U.,lib. de Catechissahdisrudibus, tora. Vr,
• Msguearf.in psahnis. (Id., lib. de.Trinit. Acluumxv,, cql. • -' - '• •" '•'-'-
522.)
Mailh.y,-psal, 90.) _.;,..;. . . --.". . • ' Mslihianieshdc;q'uoniam-sinnusprb*omnibusm<jf-
-Agnosco,'Domirie,ulpossum.-Nimirum ilJud, etc,; t,uusest,ergo otnnes»iortui,etc,usqueade< resurfexit.
«sgue.arf.inriohis. (U.jmcl. F,vang. sep.Jodn. LXYHI, Ohines itaque.mprtui sunt inpeccalis,etc,' asgue ad
tom. III,.parl.ji, col.-1815.) . _-,_ ... - p"bssirhus:'(Id.,'7i-.;-xx'rfeGi.._)-?,•torn.YH, col. 665.)
__Estilhimiuatip per fidern , etc., «sgae flrf ait Apo- Charilatis :efga"nos'Dei laritum appafuif; êtc,
stolus. (Id., -tract. 4.Epist.* Joan,,
' ' tonu I.IL.part. n, «sgue ad et resufrexif. (Id. ,"e;.is.: ' '
ad Arriienlariurii
'
col, 2010.) ^ .f.. -._ 1 ; _ '.,. .;.'.'_'._.'."'. ".._"-" efPautintim, lorn.il". col. 485.) ''---.
- Per fidem ad.hucambulamus, elc., usgMeerf ex- . '' Debei bnim vilaiiumanain se dcficefe, in Christo
spectamus. '(Id., tract. psaL xyn_>loi.mIV," part. {; proficere : ut qui vivunt, jarii nori sibi vivant,, 'se&
_ coi. _5i.) ." v.. ..':, '. ;. ;•' efqiu pro omnibtis nibrtrius est,' et Vesufrexit,-et
; jQuandiu enini"sumus in corpore, etc;, '«sg«e,erf dicat,"eic.', usquead utlaninia rioslra ipsi vivat. (Id'.,'
regione .vivor.um. (Id., tracL. senn. rfe Epiphania ex lib. de grai. 'Nov. TesU
' psal. cxiv,"tonL'"IV, - ~ -- • , -
part.j,-cpl_.4.490.) .-""" .'. •'"_.'"__.'. .' ;'_E~ccies: x .) -,- •
'
,-Quandiu siimus in.corpo.re , ;pereg'rii_ai_i_r Dp- a (
C itaque exiioc hosifemiriemndviinussecundum cdr-
mino, etc, usgue arf per Christum. (Id., psa{. cxiy, neni, etc, usque_'adjatririoii novimus: Quod dicif,.-
tract. psuL xiv, lom. lY,parl. i, col. 145.) V sinbveramus Chrislum seeundttnf, eic.ûsquead spe
In quantacunquetemp'oraiifelicitaieyersemur,etc., lioc sumus. '(Id.,-7i-.-eon.i'.Fausluni, tbin.YIll', col.
' " : '; '" '
«sgue -arfhaec verba sunt. (U.,"l_bide Paniieiitia, 249 et leq.)'; ', - ":
-•
tom. V, part. JI, col. 1558.) . , _ Siqua ergoin Chrislo riova creaiufa, elc, usquead
.Tunc ergo roagna el perfecta jucundilas .: tunc-... per Christum. Unde quemadmodum cum-ipsa-vai-
plenum gaudium : ubi.jam nbri spes laclat,"sed res las, etc., Msgue arf-mereamuf. J(Id., lib.' rfe Doct.'
pulril. Tamen eliam nunc anteqiiam res ipsa veniat. Christ.'-, toiri.TII,parl.i,"cbl. 55 etseq.)
nobis : anlequam nos ad rem ipsam veniamus, etc, 'Quidest, "sinori abiero, etc-, Msguead spiritaliter
«sgMeflrfantequam videreraus. (ld. ,.serin.'rfe Yerbis : riovit. (Id.; iracu:Evang.- sec~~Joan xci, tom. lir,'
aposl.) '. . part. ii, cbl. "1869.) •-'-'-•" : '.
Laus fidei est, etc, Msguead spes desiderat: (Id., Sed quid esyjain nori videbiiis "me;etc, usgMe-arf
lib. Sentent. tom. cbl. 1880et iriundum. traci. ' -" "• '
" Prosperi, X, part. n_ " (Id., xcv; cpl. 1872.)
. : '
seq.) ',."_, . . 'Oiiiiiis ergo nova creatura, id "est populus inno-
Omnesenitn nes manifestari -oporiei arite tribuhal D L vatus pcr fidem, ui habeat interim in spe, quod.in
Clirisli :ut referaiunusquisque, etc, usque ad sive fe pbstea pefficjatur., in Christo habel etiam qubd
malum. Facienda esl ergo juslilia quse riobis, e"tc, in se sperat. Itaquenunc velefa , etc, usque orf-se-
«sgue.arfei cbrpus",
'" ( Id.,' lib. rfeCiv.Dei xv.ii,lom.YII, cundumcarnem. (Id., lib.contr. FaustuiriMdriicIimum
col. 551.) ' - ----- -
''-_"- quiaoiiinia'ex'Deo.)
Hic oinne meritum coniparatur :ojippossit, etc, Si qua igitQr in Chrislo-nova creatura', vetera
usque ad damnatio. (Id., lib. Enchir." /tom.III _ iransierunt, et ecce facta siinf nbva.- Quse velera
coi.285.) •;.."'' ""';'"'""-';" "- . t ; ; • , transierunl? In gentibus omnibiis; etc, «sgue arf
." Omriesasfabimus. anle tribunal Cliflsii", iit 'rite- ' gaudiodicimus. (Id.,trnct: psai. cm, lorri.IV^parl. n,
ral, etc, «sgue ad judicanluf. (id.,epfs(. adYiialem, col. 1579 et seq.) - - - -•'•'.'. -;
' "' ' • .' '- - Yfeleratfaiisierunt,"eccefactasuritomriianova,elc..,- '
ibra.'11, col. 984-et seq.)
Fruslra sibi Iibino, etc., usque ad neglexif. (Li., «sgue adin novacurrendo. {Id., tract. pml. xxvm",
lib. Senienl. Pfospeft,\om. X, parf. II, col. 1875.5) .om.-iy.,-parf.-i, col. 420.) '" ''-"-',_
- Scientcs
ergolimofemDominiliomiiubussuadenvis ': "Novam e.eaturarii dicit vitam, etc , usque ad .ubi
ait.-(Id., inexpositione epist.Md GaL, tom..IU, part.- ^morlificati. Alii dicebani bonus est, alii dicebant
'
n, .col. 214. el,.seq.) non, etc, «sgue flrfet simus. (Id., tract. Evang sec.
El dedit nobis.ministerium reconciliaiionis: quo- Joann. xxii, tom. Iil, part. n, col. 1628.)
niam quidem Deus erat,eic,mc_tteadreconciliationis. Non moriar, sed vivam, et narrabo opera Dommi.
Ut.munduscrcdat,.quia tu.memisisli.Eccequi, elc, Illi stragem, etc., usgue arf tradidit me. (Id., tract.
Msguegrfa Deo.-(Id.,tract.Evang.sec.Joan.Jtom. III, psal. cxvn,ipm. IV, part. n, col: 1498 et seq.) I
part. i.i,.coI.1920el.seq.) _. Quasi tristes semper aulem gaudenies, sicut egentes,
. Si autem diceret, ul cognoscant quia lu me; etc_, elc, usque ad omnia possidentes:Est qua_damaninia.
«sg«e arf per me. (Ib., col. 1925.) . . intefior firmitas, etc, «sgae ad iri"tribulalionibus.
Deus erat, inquil, in Chrislo mundum .reconci- (I..,-coL17_6 etseq.)
lians sibi, plc , usque ad Qeas esset. (U., tract. Voxlsetitiae et salutis, in tabernaeulis justorum.
psal. Lxvm, tom. IV, part. i, col. 850 et seq.) Ubi vocem, etc, «sgue arfMribulationibus.
" (Id., col.
" " • '- ' _
PJO Christo ergo legalione, etc, usque ad reconcif 1498.)
liamini Deq. Yenient legalr-ex iEgypto, elc, «sguc Millialsetanliura. Spe enim sunlgauderiles,'elc., \
ad prophelalum est. (Id., tract: psal. xcvn, lom. usque ad palientes. (Jrf.,part. i, col. 829.)
IV,-part. n, col. 1254 el seq.) B HiCergo qui.d? labor, pressura, tribulatio, elc,
De peccalo solus liberare potest, etc , usg«e arf asgue arf possidebat. (frf;,. pari. i, col. 559 et seq.)
reconciliari? (Id., tracl. evung. sec Joan,, lom. III,- In ea societate beatus .banhes, etc., usque ad
part. II, co). 1695.) omniajiossidenies. (ld;, tract. Evang: sec. Joan. cxx\
. Euin, inquit, gui nonjioverat, fclc., usquead Dei tom."IU, part. n, col. 1951.)
in.ipso, Quse ignorabam, interrogabanf-me. Ignora- Os noslrum patet advos, o Coririthii, "elc^sque ad
bat.peccatum, etc, usgue ad Tacereyitiuro. (Id., frac(. visceribusvestris. Latitudo mandati charilas' est, quia
psal. xxxiv,.lom.'_Y, payl. i, col. 555 et seq.) ubi, etc;, wsgue ad non nocet homo. (Id., tract. 10,
Quis dubilet maluro esse peccatum,.elc,«sgue ad Episl. Jo.an., tom. III, part, n, col.. 2058.)
per-experienliam.-(Id., lib. contr. inimicum legis et Eamdem aulem habentes remunerationem, tahquam
propA., lom.,YUI, col. 615.) - , .. .. ftliis dicodilalamini et vos.Cordis dilatalio, jiistitiaeest
. Et offeret munus suuni dpmino agnuui anniculum, et, eic., usquead est nobis; (Id., tfact. psal. cxvm,
"
elc, «sgue ad in sa_u.are.-(_d., lib. Qucest. num. xn, tom. IV, part. ii, col. 1527.)
'
fom. III, col. 721.) Nolite' jugtlm ducere cum infidelibus. Qiia eniin
Quod enim Aposlolura dixisse commemoras, quo- ^ participalio juslilim, elc, usque ad Chrisli ad Beliali
nianit, etc , usque ad non ficta? (ld-, lib. _i conlr. Nulla parlicipalio estjustitise, etc, usquead usque
Maxitii;, lom. VIII, col. 744,el.seq.). adhuc (Idc, lib. rfeBqplistnoconlr. DonaU, tom. TX,
-Proplersimililudinemcarnispeecali. elc, «sgue ad col.166.)
demorislr,avit. (It_L,l\b. Enchir., tom. VI, col.255.) Si dixeririius, qriiaôcielatem habemus, etc.Msgue
Illa namquejusiitia Dei, ebmuiendalur, etc.,,«sgue arf dedit Deus. (Id., tract. 1 EpisLJoan., tohi: III,
- • "•'.-
flrf-jusliiiaDei. (Id., Hb.deGrat. Nov.Tesl., lom. II, coi:i981.) 'I
col.569et seq.). ' Vpsenimeslis lemplumDei.vivisicuidicit'Deus.4}u(h
. CAPUT VI. . niam iriliabitabo, etc, nsque ad mihi populus. Si con-
Adjuvantes auteriiexhortamur, ne in vacuum gratiam ' sideremus anle gfatianiDei quid fuer.imus, etc,
Dei;elc, usque ad-eece nunc diessalnlis. Quid.est usgue ad deambulabit Deus. (Id.," serm. rfe ver. gpo-
qusesoquod exardescimus, elc, usquead cbaritalem. stoli, lom. ~\T,part. i, col.,889.)
(Id., lib. VIIIrfe Trihilale, tpm: YIH,"col.-959:) .'_ Propler hoc exite d'e medio eorjim, et separatnini
Nemini danles ullarii offensionejn, vt non vilupe- dicil Dqminus : el immundum, etc, usque ad Domi-
returminisieriumnoslrum, sedin omnibusexhibeamus nus omnipoteiis.Ecce, inquiunl, diciiprophela, eic.,
ngsmetipsossicut Dei miiiistros, in mulla patienlia, r. usque ad rion parcere. (Id.1,senn. de verb. Evang.,
etc:, usque ad virtute Dei. Sub illo jugo levi, et . lom. V, part. i, col. 551 el seq.)
sarcina levi >audimus Aposlolum.dicere : ,Inomnibus • Cerle manifestum esl janiprudentiseveslrae, quo-
comniendantes nosmetipsos, sichi Dei niinistros, in modo acCipiendasunt oriiniatalia tesiimbnia Scfiptu-
tnuUa palienlia^.ln ..tribuiationibus, in necessita- rarum :-utquando scriplura sonat,eEc, «sgue ad nori
tibns , in .anguslii.s,' in -plagis , etc , «sgue ad tangalis. (Id., 25, q. 4, Tolerandum.)
revelabitur in nobis. (ld., setw.-rfe ver.Evang. 9.) - CAPUT Vfl.
,,
. Per arma justitim a dexleris, el a sinistris, elc, usque Hasergo liqbenlespwniissiones charissimi, mtinde-
~a_d bonqm famam. Donjinus nosler cum .venisset in inus nos.ab omni inquihameniocarnis et spifilus, eic,
carne, etc, usgue arf forlis est. (Id., iracl. psal. xcn, usque ad ila ,ut magis gauderem. Judas lilius sponsi:
tom. IV, part. n, cel. 1182 et seq.), - persequens sponsum, lipc, eic, «sgue arf lolerabiles
. Malilia enim iniquoruni, sinislra.sunt a.rma, etc, (S. Aug., Tracl. psal. CXLH " ', tom. IV, :part. " n,
«sgue ad ad salulem. (Id., psal. xcm, eof 1215.) col.1847). .
Ut seduclores et veraces,sicut qui ignoti el coghiii: Quoruam £l si contristavi vos in epislola, non me
.Quasi moticntes , et ecce vifmus^ ut cnstigati et non .pcemtet. Et si pmniterci videns qhod epislola, elc,
'
581 EXPOSITIO IN EPP. PAULL — EP. II AD COR. 562
lusque ad exnobis. fpsa tristilia reperilur in.bono,etc.,. A Isle est Deus, etc, «sgue arf Christianos. (ld.,
'usqite arf a nobis: (Id., iib. de Civ. Dei xiv, lom. VII, -lib. de Consensuevangelistar., tom.-TH, part. i,.col.
"" •1055 et - •
coL415); .- . seq.)
Quwenim secundum'Deum trisliliaest, posnitentiam •-•CAPUT XI." '-
~in salulem stabilem~operatur, smculi' autem tristilia Uliriam suslinereiis, elc," usque ad mmulatione.
morteinoperalur: Ecce enim hocipsumsecunduni,elc, Dicendo semulor vos, quid nisi semulationem, etc,
usqtie ad Gdudeo quod inotnnibus confido invobis. usque ad etnonmirnm: (S. Aug., tract. psal. CXVIII,
Ecce enim id ipsum seeundum Deum contristari, etc, lom. IV, part. n, col. 1585,et seq.)
'«sgue arf reetas babent (Id., lib, de-Civ~. Dei, tom. VII, Audi voeem zelanlis. Zelo Dei vos, elc, «sgue ad
col. 415). - - quare zelas? (Id., tract. Evang. sec Joait. xm, torn.
CAPUT VIII. III, part.i, col. 1498.)
Notam aulem fachnus vobis,' fralfes, graliam Dei Timeo, inquil, ne sicut serpens Evam, etc, usque
qux data esi m-ecclesiis Macedoriim,et quod in mullo ad exhibere Christo. Habet ergohic sponsam quam,
experimento tribulalionis, etc, usque ad Non enim ut etc, «sgue arf praedixit.(I_., tract.Evang, sec Joan.
atiis sii remissiofvobis autem iribulalio. Propter nos, vin, tom. IH, part. n, col. 1452.)
inquit, pauper factus est cum esset dives, etc, MsgMe B_ Omnis Ecclesia yirgo appellata est. Diversa mem- .
ad nos ditavit (S.Aug., tract. Ps'al.,'iom. IV, parl. ad virginilatem. (Id;, iracl. Evang.
' ' 'n, bra, etc"., asgue
ebl. 1295). . sec Joan. 15, tom.. III, part.-i, col. 1499.)
Quis ehim hominum omnes thesauros, etc, Msgue Paucarum est virginitas in cafne, etc, usgue ad
_>rfablatas amisit. (Idem, seriii. rfe Epiphania.) Ecclesia. (Id., iract. psal. lom.'IY,p. n, co). 1920.)
Non ail pauper faclus est: cuni dives, etc, usgue Nunc desponsata esl Ecclesia, ct virgo, elc ,
ad qui dediL'(_dem,s.rns. rfeverb. iibri ' Satomo., lom. . Msgue arf Apostolus. (ld., lib. Qumst. tom. VI, coL
,Y, part. i, col. 216.) -. - _ 47 et seq.)
Serfex mqualiiale in prmsenii tempore, elc., iisqiie Sponsus infans, de thalamo suo, etc, «sgue ad
ad non minoravit. Uli judicabunt de quibus diett-iii mentes, (Id.,' serm. de nativit. Dotn,, lora. V, part. i,
'
est, Msguearf virtute lua. (Idem, traci: psal. cxxi, col.JOlS.) . , - "_ .
tom. IV, part. nij' col. 1626 el seq.) Timeo autem ne sicut serpens Evam, etc, usque
Gratiasautem ago Deo, qui dedil eanideni sollicilu- ad-i» Chrislo Jesu. Quid est quod timet ? Ne virgini-
dinetn pro vobisin cordeTili: quoniam exhorlatibriem, tas spensse Chrisli, per astutiam diaboli corrumpa-
etc., usque ad voluntatem nosiram. Iri his vefbis ap- iur. Timeo, iuquit, ne sicut, elc.,' «sgue «rf remarie-
paret quantam", etc", itsgue ad indigentibus. (Idem, iC bit. (Id., tracl.Evang. sec. Joan. vni, tom. IV, part. n,
lib. se Opere Monachorum,iom. YI; col. 565.) col. 1452 el seq.) . - • .
Devilantes hoc ne quis nos vituperel in hac pleniiu- Serpens ergo iste adulterans.-ete.,«sgueflrf diffi-
dinefqum minislfalur' a nobis in -Domini gioriam. cile' videtur. (Id., tract. psal..XXXVIII.)
Providenius eninybona., etc, usque ad in faciem ec- Per hsereticos timensPauIusjie ab eis, etc, usgue
elesiarum. Vobiscum bic vivimus, et propief vos vi- ' . arf anibulabit, '(Id,, tract. psal. xc, lom. IV, part. JI,
.vimus, elc, usque ad exemplum. (Uem, serm. de col. 1168.)
Vita et mor. c/erieo.um,-tom-.V, part.n," col. 1568 et Nolite qusestiones mirari hominum,,qua_ serpunt,
seq.) .". . . etc, usque ad est Deus. (Ibid., psal. xc, S. Au.g.'
. CAPUT IX. Ex ser, quod tribus' modis Christus inlelligalur, tom.
Nam rfe ministerio quod fil in sanctbs, etc., usque V, part. II, pol. 1493.) _ ,
ad iti omne opus bonum.Ita jejuna-, ut in alio te pran- ".Hlequidem. serpens, id est ille error, etc, usgue
didisse gaudeas , etc, - «sgue arf le dicat : Ecce arf angelum lucis. (ld., lib. contraMariichmos, 2.)
adsum(Id., trgcl. psal.XLII, tora.IY,part. i,col. ,482.) In societate sanctoriira angelorum, etc, itsgue ad
, Habet quamdam pinguedinem, etc, uique ad dili- quaeratur. (Id., lib.de Civ. Dei 19, torn. VII, coL 653
git Deus-(_.«/.,-col. 756.) - '. el seq.)
J) ..
\
Quidquid facis, etc, «sgue arf non facis. ,(Iden., Magis opus est judicare, atque dignoscere etc,
tract. psal. xci, tom.TV, part. u, col. 74 et seq.) «sgue flrf ambigit nemo- (ld., ' lib. Enchirid., tom.
Sicul scriptum est. Dispersit, elc, us.que ad aclio- VI, col.,260.) . ."'-'.
nem Deo. Quod oculus nonvidit, etc, usgwearf qui . Periculis in falsis fralribus : in labore et mrumna -,
condidit'sascula. (Idem, psal. cxi, -lom. IV. part. n, in vigiliis mullis. Iniellig<.ndum estfuisse quosdani,
col. 1470.) qui cum vellent, etc, usgue orf redigerent. (Id. In
Quoniatn minislerium hujns, etc-, usqoe ad dono' expositione-Epist. ad-Galat. tom.HI.part.-_i, col.
ejus. Quanta pinguedine sanetse laetiliae, etc, usgue 2155.)
orf dedicarenf.' (Idem, lib. rfe .OpefeMonac, tom. Vf, In fame et siti : in jejuniis multis : in frigore et
col.564.) ' CAPUT X. nuditate. In coriamemoraiiohe Iribulationum ac la-
v - •
boruni, etc, usque ad ef dirigit, (Idem , lib. n rfe
Ipse aulem ego Pautus_obsec.rovos, etc, usque ad Serm. Dominiin mbnte, tom. -III,,part. i, col. .1996). ,
, sed..qu'emDeus commendat. Prceter illaqum extrinsecus, etc, usque ad eclle.
PATROL CXIX. 12
-565 FLOIU DlACONlMONACHI 551
siarum. Qui apponit scientiam, appon.it dolorem. \ De diaboli poena Tutura : propheta commeffio-
Eece abundet, elc, «sgue arflquo posuerat. (Id., rat, elc, usgue arf sonaiitem. (Id., tract. psalm.
col. 1268 lom. col. ]
ii'flc(.j-sa/.xcvin ,lom.lV, parl! n, elseq.) xcvn, IV, part. n, 1.255.).
Quando infinnor, lunc polens sutn. Novit Deus
CAPUT XII.
quid nobis expediat, etc., usgue arf sanet segrotuni.
Cum homines a raatribus concipiantur, etc., MS- (ld. , tract. Evang. sec. Joannem v_i, tom. IU,
gue arfnon uror. S. Aug. i» exposilioneEpisl. ad Ga- part. II, col. 1445 et.seq.)
iut. tom. III, part. n, col. 2152.) Etiaro teriiporibus htijus vitse laboripsse, elc.j
Urunt quodammodoorrines tribulationes: sed aliud, «sgue ad per dolorem. (Id., iib. Genes. ad litterant, 1
elc,usgue flrfhumilialionis. (Idem, lib.conlra Mani- tom. 1U, part. i, col. 289.)
chmutn. ). - Fideliier supplicans Deo, etc, usgue arf paral ve--
Yasa figuli probal, etc, nsque ad universa ossa? rilas. (Id., Hb, Senlent. Prosperi, tom. X, narl. n,
(Idem, iracu psai. ci, tom. IV, parl. n, col. 1297.) col. 1876 et seq.)
Damasci prmposilus genlis, elc, usque ad tnaiius iVonenini qumro qnw vesira, etc, usqne ,ad paren-
.;us. Yidi in epistola Paultimi fugienlem. Per niu- tesfiliis. Sindones fpcit et vendidit.^Bene quia, elc,
rum, elc, Msguead arguebal. (ld., (racf. 'Evang.se- „ «sgue fld amictorium. (Id., lib. Satomon, tom. Y,;
iundum Joan. iv. 6, lom. III, p1.n.cbl. 1751 etseq.) parl. i, col. 250 et seq.)
Scio hotninem in Chrislo, etc, usque ad hominiio- autem libenlissime impendam-et super impen-
Ego
qui. Erat eriim ha.c eoruni consuetudo, qui sa- dar ipse, etc, usque ad sin( inler vos. Perfecla clia-
cras, etc, usque arf pertinebat. (Id., iract. Evan. sec. _ritas est: ul paratus sis mori pro fralre, etc, «sgue
Joan. LXI,lom. Ill,parl. n, col. 1800.) ad efal mbri. (ld,, tract. Epist. Jqan. v, tom. 111,
Scio, ,inqnit, hominem in Ghrisio ante annos qua- parl. n, col. 2014.) , |
tuordecim, etc, Msgue ad facta sunl onmia. (Id., lib. . Ne iierum cum venero humiliel, "etc., usque ad
"rfeGenesidd tilteram, lom. III, pirrl. i,col. 455 et seq.)
quatn gesserunt: Si jam de sanilate desperans," addis
Movet quoinodo ipsa Dei substantia. videri, elc, peccata peccalis, etc, «sgue arf aelerna Yilatur. (ld.,
usquead concessam. (Id., lib. ad Paulinam rfe vi- lib. rfe j)_3ni(enria,lom. V, part.ii, col. 1348 et seq.)
dendo Deo, tom. U, col. .610.) enim homines anle baplismum poenilen-
Agunt
Et audivit arcana verbd, qum non licet homini lo- - tiam, etc, |usguejid non cessamus. (Id., epist. ad
qui. Inter ipsos spiritales, elc, usgue arf explicari. Seleucianadt, tom. II, col, 1086 et seq.)
(U., iracl. Evan. sec Joan. xxv.) <
Nam et si voluero,elc, nsque ad dicatn. Dical se ! CAPUT XIII.
dominum, etc, Msguearf anima servi. (Id., traci. u Ecce tertio hoc venio ad vos. In ore duorum, etc,
Evari. sec, Joan. LV,lom. HI, part. n, col. 1795.) usque ad serf potens est in nobis. Forte aliquis arbi-
.Et ne magnitudo rcvelalionum, elc, usque ad car- Iratur qtioniam non ipse, etc, utque ad ejus audi-
nis mem. Nempe hic agnoscitis Aposloluni, etc, MS- lur. (ld., tract. Evang. sec Joan. XLIV;lom. III
que ad patria- triumphanles. (U.~, serm..de ver. pa. I. ii, col. .1155.) , ', .
apost. flrfRbm., lom. V, part. i, col. 855 et seq.) Rioris diyiuarumScriplurarum, etc, «sgue arf Io-
omnia sanare. tracl. ' '. '
Deus, inquiuni, poiesl Hoc, etc, quebatur. (Id., psal. iv.)
usquead bona yoluntaie. (Id., lib. deNaiur. etqrdt. Nam elsi crucifixus est ex infifmitate, etc, usque
tom. X, paft. i, col. 262.) ad non sutnus reprobi. Talis enim erat susceplio
Sollicitissime cayendum est in docerido super- qiise, etc, jusgueflrf infirmitate carnis (Id., lib.de
bise, elc, usgue ad humiliata. (Id., epist. 'ad Floren- Tnnit. i, lom. VHI, col. 840).
' Oramus laulemDeum ut nihU maii facialis, etc,
iinum, lom. U, col. 1090.)
Illud est yitium capitale, quod, etc, Msgue«rfut "usquead cum omnibus vobis. Amen. Intelligenda est
(IkaL. (Id.-, tract. psalm. LYIII,!. IY,part. i,coI. 709.) enim gralia Dei per Jesum Gnrislum, etc, -usgue ad
Cum eniin mfirmor, elc, usque ad gravis nobis. dat Deus (Id., lib. de Cor. ei gra., loin. X, part. i,
Nam hoc vitio ne et ipse tentarelur, eic, Msguearf col.917).
superbise. (Ibid:, col. 709 el seq.) Quodisti dicunt nos non debere, elc, usgue ad
- Exaltatio de abundantia gfatiarum quam, etc, Ulrumque enira in Scriplurishabes(ld.,senn. con.r.
«sgue ad lippiens oculus." (Id., tract. psalm. cxxx, Pelagianos):
lom. IV, paft. II,-eol. 1708.)
m EPISTOLAM AD GALATAS.
AHGUMENTUM. cisionem verterentur. HosApostolus revocat ad fidem

I
veritatis, scribens eis ab Epheso. : .
Galataa sunt Grseci. Hi verbum veritalis primum '
-ah Apostolo acceperunt, sed post diseessum ejus CAPUT PRIMUM.
tentati sunl a falsis apostolis, tit in Jegem ei circtim- Paulus apostolus non ab hominibus, neque per ho-
~
365 EXPOSITIQ IN EPP. PAULI...-.EP. AD GALAT , 56S
minem, scd per Jesum Christum, etc.J usque ad_?«an- A
_ ln eujus senientise non consensionem sed simula-
'
*-geiium_. Christi. Priores sunl caeleri apostoli per tipnem, etc, iisgue flrf sepultufse ^violator. (Ibid.,
-Chfistinn adhiic, etc, «sgue «rf in coelum (S. col. 282.)
" Aug.,
lib.iRelractalio., tom. I, col: 622 et seq.). Ascribentlbus aucloiibus sanctarum Scriptura-
Sed licet nos aut angetus, elc, usque ad an Deo ? rum, "etc, usgue ad Sacramenla ' traclare. (/.irf.,col.
Prorsus admonitio beatissimi Apostoli, etc, usque 285 et seq.) .
ad recedit de vi.a (Id., tract. Evang. sec. Joatu XGVIII, Didicimus aposlolum Pelrura in qiio «sgue ad
lom. III, part. n, coL 1884). provehitur. (Idem',
'" lib. n rfe Baptismo, tom. IX ,
Nec ipse Apbstolus voluit in se poni, etc, «sgue col. 127.)
_-f Donato (Id., serm. rfeEal. jan., toni. V, part. i, Omnino lenendum in doctrina religionis nullp
col.1025). modo esse mentiendum. Ad ostendenda ergo, elc,
Licet si nos, inquii. Et tu, Paule, potes, etc, iisque usquead redarguebat. (Idem, lib.,c. Mendac ad
ad amiserunt (Id., tract. psal. cm, lora. IV, part: n, Consent., iom.',YI, col."556 et seq.)
col.1587).' '. El -si lale aliquid ipse Paulus fecerat, etc.,.«sgue
El vovit Israel votum Domino, etc, «sgue arf sus- «rf disputanti. (Idem, episi. ad- Hieronym.) -
'
pendendo (Id., lib.Quwst., til. 40, num. 21). - B Hli qui seCbristianos Nazarenos vocant, elc,usque
An tjumrohominibus placere? etc ,'- usque ad fra- _dd remanscrunt. (Idem, lib. vn rfe Baplismo,
trem Dominu Sunt homines qui putant sibi in bene tomilX, col. 22S.)
vivendo sufflcere,elc, «sgue arf infirmo fratri. (Id., Nos natura Judmi, et non ex gentibus,peecalores.
lib. rfe Ovibus,lom. V, part. i, col. 501 et-seq.) Flamma combussitpeccatores.Non est,etc,usquead
Aposlolus dicit : Si adhuc hominibus placerem, oneratos. (Idem, tract. psal. cv, tom. IV, part. ir,
etc, usgue ad fieri volo. (Id., serrn. Dominiin monle, col. 1412.)
ioni. Il{ parf. i, eol. 1271:) Scienles auiem quod non justificatur, etc, usque ad
Qum aiilem scribe vobis, ecce-coramDeo quia non consliluo. Nonquia operabona fruslfanlur,elc, usgue
mentior. Non vobis dicimus non nos.jurare, Si.enim «rf impetrantur csetera. (Idem, lib.ad-Paulinum epis.)
hoc,'elc, «sgue flrfcredebant. (Id., .serm: de verbis Ego enim peflegem; elc,, usque ad in me Chrislus.
aposloli Jacobi, tom. V, paf 1.1, col. 977 et seq.) Cognila Dei gratia quse sola liberat a prsevarica-
" Deindeveni
inparlesSyrimet Cilicim,etc, usquead tione, etc, «sgue arf.perimuntur. (Idem, tract. psal.
clarificabani Deum.-Ui quid magnififcabantDeum , si CXVIII,Tom.IV, part. ir, coL 1575 etseq.)
uon Deus, etc, «sgue ad non fecerat. (Id., epis(. arf Audi Apostolum neganlem se. Mihi, inquit, elc.,
• C usque'ad in te. (Id., serm. de ver.Êvan. Gatal. 6.)
V.ilatem, tpiri. XI, col. 987.)
Luceant, inquit Dominus, opera vestra, etc, «sgue Quod autem non vivo,,etc, usque ad pro me. Apo-,
~a~dvivificavit Paulum. (Id., serm. epist. Joan. vm, -stolus dicit :^Quifilioproprio non pepercit,' sed, etc,
tom. UI, parf. n, col. 2057.) «sg«e ad- invenimus. (ld., tracl. in Episl.Joan. vn,
CAPUTII. tom. IU, parl. n, eol. 2052 el seq;)
Non abjicio graliam, etc, usqtie ad mottuus est.
Deindepost annos quatuordecim, etc, usque ad aut.
cucurrissem. Ipse apostolus Paulus post ascensionem Quis ila sit siirdus adversus aposiolicas, etc, asgue
Dbrhinide coelo, elc, «sgue flrf _ocutus .audiatur. arf quod perierat. (Id., lib.de Gral. el libero arbiirio,
tom. X, col..890.)
(S. Aug., lib. contr. Faustum, tit. 54.)
Non pro his.aulem rogo lantum, id est pro, elc, Nemo- in eo quod videtur habere glorietur, etc,
arf ab eo. (Id., lib. Sent. Prosperi, loih'. X,
usque arf credit."(U.Jract. Evari. sec Joan. cvi, tbm. «sgue
111,parl. n.col. 1917.) part. n, col. 1880.)
Proinde sic intelligamus quod, elc, «sgue ad : CAPUT III.
arnoriuis. (7.irf.,-coi. 1919.- Olnsensati Galatm, quis vos fascinavit, etc, usque
Dedecem Jeprosis quos ila raundavit, cum, elc, " ad arf justitiam. Hic sane illa sententia ponilur, etc,
usgue ad monstrabat. (Id., lib. Qumst. evang. n, lom. «sgue ad circumcisus. (S. Aug._/i6. deCiv. Dei xvi,
111,part. n, eol. 1554 el seq.) tom. YH, col. 500:) '; - •
Sed neque Tilus qui mecum eratcuin essel, elc, Cognoscite ergo quia aui, eic, usque ad vivct in
usque ad hominis non accipit. Et Tiniotheum pro- i//is.-Hoc dictum est ad Abraham, etc, «sgue «rf vi-
pterea circumcidit, ne Judseis et, etc~, «sgue ad dam- demus. (Id., lib. contr. Faustum, tonf. YIU, co'1.275.)
- nari. (Id., epist. ad Hteroitymum, lom. II, col. 280.)i . Impletum Cst quod promissunrest Abrahse, et ex,
Mihi enim qui videbaiilur esse aliquid nihil conlu- eic, usgue ad et coeltim.(Id., serm. de verb. Fvdngelii
[ernnt. Sed econtrq cum vidissent, etc, usque ad hoc: xiv, tom. V, part. i, col. 727.)'
-
i^sumfacere. Dicit venisse se Hierosolyinam, et, eic, Legimus justificari inChfislo qui credunt, etc,
, Ksguearf discrepabal. (Id., lib. Qumst. evang.) Msguead ita dicitur. (ld., liL rfe Baplis. par. tom. X,
Cuniautem venissei Petrus, etc, usque ad simula-• pari. i, col. 115.)
lionem. Si hoc feeit Petrus quodfaeere debuit, elc, Chrislus redemii nos, ctc, usque ad arit superor-
usque ad esse nonposse. (IJ., epist. <id'Hie'ronytnuin, , dinat. Secutus Aposlolus dicit de ChriSlo : Faclus
tom. H, col. 278 et seq.) est pro nobis maledictum. Sicut non timuit, etc,
' "
567 FLOHI DIACONIMONACHI 568
«sgue flrfsanabanlur. (Id., lib. '
conir. Faustum,
l " ' tom.' A Certe enim ipsa esl lex qua. subintravit, etc, usgue
VIII, col. 297 elseq.). arf peccali nbstri. (ld., Ex lib. cont. Faustum. tora.
In prophelia dictum est. Maledictus omnis, etc, VIII, col. 551'et seq.) .
«sgue arf beriedicfio. (Id., tract. psalm.' xxxvu, lom. Omnes 'enim "filif, etc., usque ad neque femina.
IV, parl. i, col. 411.) '- De tempfo Dei, el quomodo aecipienduni, elc, M-gue
- Abrahm dictm sunt promissiones ' et semini ejus. ad etpiorum. (Id., lib. rfe bap. lom. IX, col. 195.)
Nunquid de genere venimus Abraha., etc, «sgae arf Omnes enim apud earii vestiti sunt, etc, «sgue ad
inseruit. (Id., tract.Evanq, sec. Joan. xxxvm, lom.III, vestilus. (Id., serm. lib. Salomi de mutiere forti.
part. n,col. 1701.) ... Omhes ehim vos, etc, usque ad hmredes: Unus
Noti dicit el seminibus, etc, usqtie ad qni est esl Christus, capul, etcorpus docente, elc, usgue
Chrisius. Nisi Chrislus splus irel adipatrem., non di- ad adimplebat. (Id., tracl. Evang. \sec Joan. cv. ),
eeret. Nemo ascendil in coelum nisi qui descendit, Cur ergo magrium voiumus inlelligi, etc, «sgue
etc, «sgue ad un.us est Chrislus. (Id., serm.dever. arf ejicientem. (Id., tract. Evatig. sec. Joan, cxix,
- lom. III, part. n, col. 1946 el seq.)
Eiang. LXI.)
Hoc autetn dico lestainenlum,"etc, usque ad donavil Omnibus in Christum creoentibus, nonsolis, etc,
Deus. Apostoluscum Abrabae laudaret, etcommen- B usquead Teslamenli. (Id.-, lib. rfe Grat. Nov. Test.
daret, etc, «sgue ad mortem Josepb. (Id., lib. Qum. tom. II, col, S58.)
'
'Exod. lil. XLV,tom. III, parf. i, col. 612.) | CAPUTIV. ]
Quid.igjtur lex? etc, usque ad unus est. Cum ex- Dico aulem, quanlo tempore, hmres, etc, usque a.d1
ponerem, Quid ergo, etc, «sgue arf eslgralia. (ld., r£ciperemus.\El nemo misit in illum manus : quia
lib. relracl., tom. I, col. 625.) nondum, etc, «sguearffecerat. (li,,tract..Evan.sec
- Lex praevaricalionis gralia posila est, elc, usgue Joan. xxxi, tom.
III, part. n, col. 1659.)
.arf addidil. (Id., lib. de Perfectione iuslitim hominis, ,- Quod ait,-Pa_er,veriil hora, clarifica Filium tuum,
,tom. X, part. i, col. 515.) etc, «sgue od dies salulis (ld,, tract. Evang. sec.
Non angelus singnlariter, sed omnino angeli di- ^Joun. cm, ;tom. III, part. n, col. 1902 et seq.)
cuhtur : per, elc, usque ad audiun.ur.(Id. lib.m Filius quidem, nonPater, nalus est de virgineMa-
de TriniU, lom. VHI, col. 885.) | ria, .elc,, usque ad missus advenit. (Id., serm.del
Dominus nosler Jesus Chrislus tanquam tottts, Trin., lom. fY;part. i, col.-557 et seq.)
etc-, usquead reficeret. (Id., tract. psal. xc, lom. IV. Ecce quid est missum esse filium. Quaecunque
part. ii, cpl. 1159 et seq.) propler, etc, «sgue ad sequalem. (Id., lib. de Tri-
.Quid ergo lex ? quasi qnse, etc, usque ad revela- Cnil.w, cap. 19, tom. VHI, col. 905.) •
tum est. (ld., serm.de verb. Aposl.) ( Emitte, inquit, illam- de ccelis sanctis luis, et
Lex-er.go .adversus, elc, usque ad justilia. Opus mitte, etc, usgue arf in gloria. {Ibid., col. 907.)
esfhoc gvali-.: quara ,qui_accipiunl, etc. 'usqueqd Verbo itaque Dei ad unitalem! personse, etc,
ienealur. (Id., episl. ,ad Yitalem, torii. II, „col. 985.) .usque ad ipsa esset. (Ibid., col.i909i) . .
;Lex enim sine gratia, liitera sbla esl.: manei, elc, Misii, Deus Filium suum iactum , ex muliere, id
.«sgue arf exlolleretis. (Id., tract. psal. LXX,to,m. IV, est, elc, Msguead ad Deuni. (Id., iracu psal. xxxi,
part. II, col. 888.) lom. IV, part. i, col. 269.)
Pulabamus nos facile justos esse posse, qua sl Inlerrogamus -apostolum el dicit nobis, qnoniam
siribus, elc, usgue ad medicina. (Id., iract. psal. nonsunius, elc, usgue ad Jesus Ghristus. (Id., tracl.
Lxxxin, tom. IV, parl. nT coi. 1064 et seq.) . Evang. sec Joan. m, tom. III, parf. n, col.-I597,
Si enim data esset lex; quseposset, etc, Msgue«rf el seq.) i
jsanare se. (Id.,
' serm. rfeverb. Avosi. loro. Y,_parl. i, Misit ilaque Deus Filium suum iaclum ex mu-i
'" '
col, 850.) . liere, etc, usgue ad hpminum. (Id., lib. rfe Gra.,
esl lex siqnisea legitime, elc, usgue arf Nov. TesU, tom. U, coL-542.)
" Bona
morluus est. (Ibid., col. 851.) Nequeenim absurde dicilur quisquenon carne, etc,
.Quid fecit lex sine gratia, nisi magis, etc^ u.sgue «sgue ad osleudit.. (Id., lib. rfe Cons. evangelist. ii,
ad ubi spes. (Id., senw. rfe illuminalione cmci, tom. tom. III, part. i, col. 1075.)
V„part. ., col. 755.) Adoptionis nomen pluriinum, etc, «sgae arf_ado-i*
Sedconclusit Scriplura,elc, risjjue ad credentibus? . ptio vocatur. (Id., lib. conlr. Fauslum, tit. 7.) .
i_x bac promissione, hoc, ctc.i,.«sgae arf sanandum Quoniam autem estis'fiiii Dei, etc,nsque ad per
fuit. (Id., lib. n deBapt. parv.) Deiwi/MisitspiritumFiliisui clamantem: Abbapaler,
- Si enim data esset.lex quseposset, elc, usque cd id est, etc, itsgue arfclameraus. (Id/, lib. rfe Cor..ei
quaereret. (ld..,' -epis(. ad Ontatnm
' episcopum, tom. gralia.)
'
H, col. 859.) . , Aliquis fbrsitan quseral ulrum el a JFilioprocedat,
Manifeslatio, inquit, verborum luoruro , etc, etc, usgue,arf habet Patre. (Id., tract. Evang. sec.
«sg.ie nrf clamares. (ld., tract. psal. cxvm, tom IV, Joan. c, lom. III, part. n, col. 1888.)
part. ii, col. 1580 etseq.) i | Sed tunc quidem, etC, nsque ad serviebatis. Natu.'
J?riusaulem quam venirel,etc.,usqiie Âpmdagogo. ram filitim esse dixisti. Non ergo pater, elc, usgue
569- EXPOSITIO .IN EPP. PAULI. — EP. AD GALAT. 570.
arf verum negelis. (Id., lib. von.tr. Maximi. n, toin.. A - Uniim quidem in moiite, etc, usque. ad fitiis suis.
- YIH, col. 778.).' ' In illo
teslamenlo, quod proprie Vetus dicitur, elc.,,
Nuncvero.cognoscenies, e_c, usque ad servire vul- usquead minislraverunL (Id., lib.de Geslis ' Pelagii, '
tis ? Sic in sancto apparui libi, ut viderem poienliam tom. X, pr.rt.-i_ col_.528.) .- • .
'
ad
tnam, elc, «sgue apparere Deus. (Id., tract. psal. Hierusalem-coeleslis qua? sm-sum est, mater, etc.,,
LXII,
" tom. IV, part. i, col. 755.) issgue ad oelernam. (Id.,' tract. psai. cxv,' tom. IV,
Cum enim didtur quod nos cognoscit,.Deus cogni- part. II, col. 1195 et seq.) ''
.. , ;
tionenr, etc, «sgue arf fit bonus. (Id.,. lib. rfe Grat: Est autem sicut nostis, vox ascendenlium. Quod
Noy. Testam:, tom. XVII, col..S74 el seq.) riisi ad ilfam, etc, usque ad debeamus. (id., tracU,
Dicitur Deus cognovisse, quod ut, etc, «sgue arf pscd. cxxv, tom. IV, parl. n, col. 1656 et seq.)
cognos.ceretureffecit; (Id.";lib. de Cm Dei, xxn.) Nos auteni, fratres, secundum, etc, usquead ilaet-
Sicut recle dicitur Deus facere quidqtiid, etc, hunc. Testamentum Yelus ad Judaeos proprie perti-
«sgue ad donaverat. (Id., lib. deCen.
' - ad litt. iv, tom. net. Etenim, elc, usgue ad superbiam. (Id., senn."
-
UI, parC.i, coL502'et seq.) de Agar et Hismaele, loni. Y, parl. i, col."52 el seq.)
Dies observalis, elmenses, ,etc, usqtie ad niliil me ' "'
CAPUT Y. " ; - ."
twsistis.Sunt quaedamquaelerissima putarentiir, elc, B
usgue arf ialibus aii. (Id., tib: Enchir. tom. ' VI, col. Slate, et nolite iterutn, etc, usqtie ad a gralia ex-_
270.) ........ . . cidistis. Primis Chrislianis qui ex Judseis credide-
Non itaque dies observemus,. el. annos, et menses, rtint, donec, elc, «sgue ad perdurant. (Id., tib.
elc., usqucad et.annis. (Id., lib. ad Januur. n, loni. contr. Fauslum. tom. VIII, col..557 et seq.)
II, col- 210 et seq.)."".... JBcceegb Pauliis, etc., usque ad proderil. Decepit 4 -
'Scitis autem quia, elc, usqne ad negue respuistis. ergo Timotheura, et fecit, ut nilnl, etc, usgue ad
Aliud est induci in lenlalionem, aliud est, elc, Msgue deserenda^ (I*d.,epist. ad Hieronym. tom. II, col. 284
flrf -antequam iiant. (Id., lib. n rfe Serm. Dotni. in et seq.) - . -•
inonte, toui. HI, paft. i, col. 1282.) Nos enim spirituex fide spemjustilim exspeclamtis.
. Sed sicut angelum Dei accepisiisriie, sicul Chrislum Ha_cesl fides ex qua juslus vivit, baec, etc, usque
Jesutn. Quia ipse loquitur in sanctis suis, etc,- usque 'ad Deo dicitui- (Id., iib. rfe Spir^ et lilt. lom. X,
orf eorpus suiim. (Id., ser. de Kal: Januar., lom. V part. l, col. 257.)
_>art.i,:col.-1025el seq.) Nam in Chrislo-Jesu,,eic, usque ad SI'CM( te ipsum.
Arguunlur quidam, quia cum lac consumerent", et Mulli enim dicunl Credo': sed fides sine operibus,
lauis, etc, «sgue arf Jesu Christi. (Id., lib. rfe Past. C eic,_.Hsgue ad hoc es. (Id., iracU in epist. Joan. x,
Ezec xxxiv, lom. V, part. i, col. 215 et seq. tom. III, col. 2054 el seq.)
Ubi est ergo beatiludo vestra? etc, usque ad apud , Neque eircumcisio aliquid valet, nequeprsepulium,
vos. Cur enim fieri non posset, elc, usgue ad per sed, etc.., nsgue arf gloria tua.,(Id., serm. rfe verb:
justitiam. (Id., lib. ad episU.conlr. Gaudenliuin, tom. Ap. xvi, .tom. V, parl. i, col. 865 et seq.)
IX, col. 727;) ' • .... - Ut aulem habitet Spiritus sanclus, eic, usgue ad
Filioti. mei quos iterum pariurio, elc, usque ad traxerit eum. (Id.-, epist. ad .Sixl. presbyterum:
LegenMi.-i.iegisiis?,Alieiiali-suntpecca.lores a vtilva. fom. II, col. 878.)
A quadam vulva alienali sunt peecatbres, etc, «sg«e Maledicta cmn ex prophetia dicuntur, non suiat,
flrf_juani suo. (ld., lib. psal. LVII,lom. 1Y, pari. i, etc,.,«sgueflrfcoelorutn. (U.,lib. contr. FausUtit. 16.
coL 678.) ,'•;., tom. Vlli, cbl. 550.)
. Scriptutn est eniin, quoniam Abraham, elc, usqup Quod fiefi non potest, etc.., usgue ad salutem. (ld.,
.ad rfic(a._Uterque quidem de semine Abralise, sett -lib. de Serm. Dominiin morile.
illum, etc, «sguearfnatus Isaac (U,'lib. n de-Civ. Si ergo vos filius liberaverit,.iunc, etc., usqiiead
-Dei, tom. VII, cap. 2 et 5, coL 458.) - __ id agamus. (Id., tracl. Evang. sec. Joan. XLI,lom.
Nostis duos. filios Abraham liabuisse, quos qui- - III, part. i, col. 1695 et seq.)
dem, etc, lisque ad venlilari. (ld., tract. psaL-âx-, Quodsiinvicem,elc, usque.ad cousumamini. Quid
tom. 1Y, part. n, col. 1605.) -. est mordetis, etc., usgue -ad consumamini. (Id.,
. Forte quis putat ingenio fieri, etc., «sgue ad si- tracl. psal. LXXII.Serm. Decalogi ad populum.)
gnificenl. quserere. (Id., lib. conlr. ' Faust. lib. xn, Dico aulemin ChrislOjelc, usque ad i//a facialis.
tora. YHI, col. 275,etseq.) - Non ail, non fecerilis: quia ea non habCre non, elc.,
. In populo enim. Judseorum figuratus, etc, «sgue Msgue«rf concupisciinus. (Id., lib~.coiitr. JulianUm.
ad in ccelo.(Id.,' Iract. Evang. sec. Joan. JI. tom. IU, ' ni, tom. X, partr, col. 755 et seq.)
;part. n, col. 1.79.) - - Dico autem : Spirilu ambulate, et conctipiscen-
'
.- Unum quidem in monte, etc, usg*ie ad_lit.terae. lias, ctc, usgue ad eonliniio addidit.
' (Id., serm. de
(Id., serm. deverb. apos_t.) _; vefb: aposioii, lom. V. part i, col."715 et seq.).
-
- Quamyis in Yeteri Teslamento propter, elc.,
usque Neqtie enim'nulluin est viiitim; cuw sicui, "etc.
,arf.fevelalum. (U.,iib_. contr. inimicum-legis el pro- usgue arf perlrabamur." (UL, lib. rfe Civ. Dci,- xix.
phelarum, tom. YIII, col. 622 et seq.) tom."VU, col, 629.) -'- ' -
371 FLORI DIACONTMONACHI 572
Hoe aulem bellum nunquam ullum esset, si na- A Alter allerius onera porlate, et sic aditnplelislegetn
tura; etc, Msgnearf permittore. (Id., lib.de Civ. Christi. Sub alia significatione intelligiturtentalio, de
Dei, xxi, toni. VII, col. 729 el seq.) '
qua , etc, «sgue arf portantur (fd., lib. rfe ConsJ
Apostolus Jacobus ail: Unusquisqueautem, elc, evang., i.i., tom. III, part. i, col. 1112 et seq.)
Msguearf pugna eril. (Id., serm. de coulr. Jacob. i, Alia sunt onera in quibus unusquisque, etc, usque
psal. XL.) flrf peccatorum. (Id., serm. deverb, apost., lom. Y,
Verissime ac veracissime scriptum est, etc, part. i, col. 896.)
«sgue arf nonobedilur. (Id., lib. rfe Gen. ad lilteram, Quia Veleris Teslamenli custodia timorem, eic,
lom. III, part. i, col. 416 et seq.) «sguearferigat. (Id., .... LXXXIH Qums. tom. VI, col.
esl eiiam ipsa dilectio, etc, «sgue arf 80 et seq.)
' nisiDiligenda
bona dilectio? (Id., iraci. psal. cxvm, lom. IV, Hle languidus graiiato porlabatur, sanatus autem,
parl. ii, cpl. 1521.) elc, «sgue arf proximum luum. (Id., tract. Evang.
Est amor quo amatur, el qiiod amandurii,etc, «s- sec Joan., xvn, tom. UI, parl. 2, col. 1552.)
gue flrf vivinius. (Id., ex lib. Senl. Prosperi, tom.X, Invicem onera veslra porlale, et sic adimplebitis
part. II, col. .870 et seq.) legem Clirisli. Audi Psalmum, etc, «sgue arf legem
Quandiu viliis repugnalur, etc, «sgwearf premun- 3 Cliristi.^(Id.senu. de Epist.Joan.,\, tom. 1U,part. u,
lur imperio. (Ibid., col. 1875.) col. 1987.) i
Quod si spirilu ducimini, notieslis sub lege.Magna Qui portant invicem onera sua nisi qui habenl,
raihi videlur qu__slio,quidsitessesub, elc, usquead elc, usgue arf ait Aposlolus. (Id., tract.psal. cxxix,
peccatorem. (Id., epist. adHieron., tom. II, col. .284 tom. IV, parl. n, col. 1698 el seq.)
et seq.) . Nam si quis exislimat se aliquid esse cum niSiilsit,
Caro, inquil, concu]u'sciladversus, elc, «sgue ad ipse se seducit. Neque eniiri prorsus "nulla res est
libertatis. (Id., lib. rfe Nat. ct grat.) liomo de quo ait Aposlolus. Qui se pulat aliquid,
Manifesta auiemsnnl opera,etc, usquead non con- etc., usque ad sanitatem. (Id. tract. Evang. ssc.
scquenlur. Cum multis modis quos perscrulari et Jocin., cn, tora. III, part. n, col. 1896.) ,1
colligere, etc, usgue arf loquereiur. (Id., lib. rfeCiu. Laudans invoca' Domiiium, et ab inimicis luis sal-
Dei xiv, c'25, lom. VII, col. 404 et seq.) vus, efis. Quia quod ipse Dominus : Sacrificium
Polest nobis si frunienla dominica, etc, usgue flrf
laudis, etc, usgue arf audi Aposlolum. (Id., senn. de
- alienus sit. (Id., lib. iv rfe Baplismo, tom. IX, col. verb.
Apo. xn.)
170 et seq.) O.pusauictn suum probet unusquisque: et sic in se-
Qui non solum diabolo, elc, usque-ad in regno. u melipso, etc, usque ad wlernam. Slulti et qui sibi
(ld., /i__rfe Civ.\Dei, xv. placenl lanquam de, elc, «sgue arf glorielur. (ld.,
Quoniamqui talia agunt, regnutni)et non possidebunt. iib. de Gral. Novi Testa., toni. I), col. 574.)
Non qni adversus talia confligunl,: sed, etc, usgwe Et nos quidem de sancla. virginis disciplina. et
arf sed poslea. (Id., iraci.-psal. CXLHI,tbin. IV,
col. buiniliiale, elc, «sgue arf anima ejus. (Id., epist. arf
part. II, 1859.) tom. H, col. 852.)
enim Julianum,
Fructus spiritus esl, charitas, gaudium, pax,
Bonum enim facienles, elc, usque ad uon defi-
longanimilas , bonitas, benignitas, fides, modeslia,
conlinenlia. Adversus hujusmodi non esl Iex. Quod cientes. Sane qusedam quamvis in uomine, etc,
adjnnxit, ul quodcunque, elc, «sgue arf efficilur, usquead roeleinusl (li.,lract, evang.'sec.JoanPvii, iv,
< bonus. (Id, (racf. Evang. sec. Jban. LXXXVII, tom. 1U, tom. iU, part. n, col. 1825 el seq.)
part II, col. 1852 et seq-) Semen futursemessis opera esse roisericordise,etc,
Qui auletn suv.t Chrisli, carnem , etc, usque ad usque ad valeat? (Id., tract.psal. csi, toni. lY.parl.
invidentes. Congruit nostrse devolioni,'elc, usquead n, col. 1468.)
Deo placeiuem. (Id., serm. rfe Quadrages., tom. V, Mihi aulem absil gioriari, nisi in cruce, elc, ns-
. parl. i, col. 1059.) D,que ad Ji-ua crealura. Dilexerunt enim gloriam ho-
Hsec est hominisvitabeata, alque tranquilla, elc, miniim lnagis, etc, ttsgue arf diligal. (Id., trucl.,
Joan. v, 5, tom.-IIl, jiart.-n. col. 1780.)
u-sguead concupiscehtis. (Id., lib. contr. Manich. i.) Evang. see.
Ibat ergo ad locum ubi fueral crticifigendus, elc,
CAPUT VI
ad lu «sgue arf ferebal. (Id., tract. Evang. sec Joan. n,
Fratres,et siprmoccupalusfuerit, etc, usque coL 1945 et seq.)
leuleris. Quseritur inter peccatum et deliclum quse tom. III, part. n,
Fial pax in virlule lua, etc, usgue adin Deo.
sil, etc, usquead comprehensa sunt.(Id.,lib. Qumst.
Levit.jit. 20, tom. CXY, part: i, col. 681el seq.) (Id., iract. /.sfl/m.cxxi, lom. IV, part. n, coi. 1628.)
ln quantum Dei sapienliam per quam facta
Scimus autem quia lex spiritalis esl, ego, elc,
tom. sunt, etc, Msgue flrf morientem. (Id., lib. n rfe Tri-
usgue arf sic est. (Id., serm. de verb. aposl., Y,
col. mlale, tom: YIU, col. 864.)
jiarl. i, 856.).
Si prseoccupalus ftieril bomo in, elc, usque ad Cura vid-rimus.eum sicuti est, jani' transiel pe-
tom. rcgririalio, ctc, «sgue «d erubescamus. (Id. serm.
compatienlis aftectu. (Id., episl. arf S. Hieron.,
rfe.er. n;>os(.20, tom. Y, parf. i, eol. 181.)
-Il.col.288.)
»75 , EXPOSITIO IN EPP. -PAULI. — EP. AD EPHES. 57i
Mihi autem absil gloriari, nisi in cruce Domiiii A El quicunque hanc regum, clc, usque ad fralres,
nostri Jesii Chrisii. Poteral dicere, etc, «sgue ad Attien.Novimus quidem Israel, elc, usgue ad convin-
defixit. (Id., llem ex eodetn serino., tbm. V, part. i, cunl. (Id., liti. adver. Judceos.)
col. 875.) . Super Israel magnificentia, etc, asgue arf in se •
Glorieniur ergo et nos , elc., «sgue arf collocavi- - mine. (Id., tracl. psal. LXVII.^ ' '
inus. (Id., serm. de Pas. Dotn.)
m EPISTOLAM AD EPHES-IOS."
ARGUMENTUM. Secundum operaiionem-potentim, elc , usquead

Epbesii sunt Asiani. Hi, accepto veroo ventatis, sub pedibus ejus. Nec eos audiamus qui neganl ad
persislefunt in fide. Hos collaudal Aposlolus scri- dexteram Pairis sedere; etc., «sgue ad esse posi-
bens.eisa Roma de carcere pef Tycbicum diaconum. -n turum. (Id., iib. rfe Ago.Christian. tom.VI, col. 505.)
CAPUT PRIMUiL El ipsum dedit capul, elc, usque ad adiinpletui-.
Paulus Apostolus Jesu Chrisii per voluntatem Dei Nullum majus donum prsesiare possetJDeus , elc «s-
.sanclis oinnibusqui sunt Ephesi, et fidelibus, elc, us~ gue arf Deusnosler (Id., tract. psal. Lxxxv/tom. IV
que ad Evangelium salutis vestrm recepislis. Elegit parl. n, col. 1081.)
Deus in Christo anle mundi conslituiionem, eic, us- CAPUT U.
que flrfnovalio Dei. (S. Aug., lib. dePrmdestinatione El voscutn esselismorlui deliclis el peccalis vestris,
saticiorum, lom. -X,part. i, col. 986 et seq.) in quibus, clc,, usque ad cogitationum. Nubilosus
Ut simus sancli et iihtnaculali in conspecluejus. iste aer ad abyssum perlinet, ubi ntibes, ubi, etc,
Hoc agitur ut hoc simus, si- immaculati inlelli- Msgnearf mundi sil. (Id., tfacl. psal. CXLVIII,tom.
gendi, elc, «sgue ad posset. (Id. lib. rfe Perf. justit. IV, parl. n, coL 1545.)
hominisiiomJL, parl. i, col. 512.) ,H_jc aulem potestas tenebrartim, id est diabolus,
Instaurare otnnia tn Christo, qttw in cmlis, el qnm qui. etc, Msguecrf vivilicanlis. (Id., episl. "
ad Vital,
in lerra sunl in tpso. Qusein sanclis angelis et virtu- , fom. II, col. 982., -
libus Deiest, elc, usgue arf renovahtur. (Id., lib. En- Misil, inquit, in eos iram indignalionis -suae: in-
chir., tom. VI, col. 260 et seq.) C dignalionem eliram, elc, usgue arf vindicaret. (Id.,
In quo etiatn sorle vocali sumus. Sorlem dicit tracl. psal. LXXVII , tom. IV , part. i, col. 1001-et
gratiam- qua ,' etc , usque-ad essetis. (Id., tract. seq.)
psal. xxxiv, lom. IV, part. i, col. 246 el seq.) Vere sibi consulil qui Deum judicem cogitat, apud
Prmdeslinaji secundumproposilum ejus, qui omnia quera, etc, usque ad vincebat. (Idem, serm. in ,na-
operatur secundumconsilium volunlalis sum. Prsede- tali S. Cypriani, lom. V, part. i, col. 1411 et seq.)
slinaii-seeundum propositum oui operatur, elc, Cinn tales nos interrogaverunl in, etc , «sgue arf
«sgue arf quod ait. (Id., lib: dePrmd. 'sanclorum, de illis operetur. (ld., tracl. psal. CXLVIII,iom. IV,
tom. X, parl. i, col. 988.) parl. II, col. 1940 (sensumystico).
In quo et credentessignati eslis spiritu promissionis El eramus naiura filiiirm sicul et cmleri, Qui au-
sancto, qui pignus hmreditatis noslrm in redemptionetn tem incredulus est Filio, _non videbit, elc/Msgue ad
acquisitionis, in tandem glorim ipsius. Difiusa est bominem. (Id., tracl. Evang. sec. Joan. xiv, tom. UI,
enitn charitas Chrisli in cordibus, etc, «sgue ad part. II, col.1510.) <
suflicit-nobis. (U.,ser. rfevisione _9ei,tom.V, part. i, Genus bumanum esl iste ca;cus. Ilaecenimcaeci-
col. 158'et seq.j t.s, elc, Msguead inolevii. (Id., tracl. Evang. sec
Propterea el egoMudiens,eic, usque ag.pro vobis. D Joan., XLIV,rfeilluminat. cmci nali, lom. III, part.ii,
Deo gratias agit Aposlolus pro bis qui, etc , «sgue col. 1715 el seq.)
ad judicetur. (Id. iib. rfePrmd. sancl. tom. X, parl. i^ Tenebatur ilaque justa daninatione genus, elc..
col. 989.) usaue ad accepil. (Id., lib. Encliir.,. lom. VI', cpl. 248
Hoc-el gratiarum actio indicat, quod, elc , nsgue el seq.)
arf ef ab eis. (Id., episi. ad Viiatem, tom.,11, col. Ipsa est ira tua, Domine, in Adam, elc, «sgue arf
S88etseq.) natus, est. (Id., tracl. psal. CII, tom. " IV, parl. n,
Memoriatn veslti.fqciens in oraiionibus, etc, usque col. -.551.) . .
ad in agnilionem- ejus. Patrem propterea eiiam Nalura nobis facta est jioena. Ex yindicta,etc,
Deum esseTJnigeniti,etc, usque-ad de suo. (Id., iib. «sgue ad dubilemus. (ld., ltacl. psal. xxxvn,tom. IV,
cont. Maxim. i, tom. VUI,.col. 7^9 ) parl. i, col. 598.)
Illuminatos. oculos corclis, etc., usquc ad in nos Vindicta enira jirimi, etc, usqv.ead prsebelur gra-
qui credidimus. Redi, redi: lolle le a corpore. Cor- lia. (Id., iracl. psal. LII.)
jius, elc, «sgue ad ubi vides. (Id., traci. Evan. sec. Qualis sine vitio primilus, elc, usque ad caeteri,
Joan. xvin, iom. III, narl. n-, col. I5_I cl seq.) (U.,lib. i rsiraclr lom. I, cpl. 600.)
375 FLORI DIACONIMONACHl . 576
Deus aulem gui-rfities.elc, usque ad Christo Jesu. A bus, etc, Msguearf verba eorum. (Id., tracl., psal.,
Quod liic dixil, Conviviftcavit1 nos Christo, etc, tom. IV, paiil. u, col. 104^ et seq.)
«sgae arf sequilur ,et dicit. (Id:, lib. contr. Faus- CAPUT III.
"
. -- . *
tum, tom. VIII, cof."252.)
Ut ostenderei in supervenientibus, etc, usque ad Hujus rei graiia egoPaulus-vinclus Christi Jesu
vobis : si tainen audislis, etc,usque aif
ChristoJesu. In eoelo ergo nos fuluros esse promisil, pro oinniagentibus
qui creavit. Habet Deus in semetipso abscon-'
etc, «sgue arf non dubitat. (Id., tracl. sec Joan.,
tom. III, part. n, col. 1926.) ditasquormridara faelorum, elc, usgue arf dat Deus.
(S. Aug. /i..|ix rfe Genes. ad litu, tom. 111, parl. I,I
Gratia enim salvati eslis, elC, usque ad quis glo- col. 406 et seq.) .
rielur. Non quia bona opera isla pia cogitalione fru- • JJl innotescat principibus el, etc,usqne aiperfidem
slrantur, etc, «sgue arfex Deo est. (ld., lib. ad Boni- ejus. Non sane propler iiiferiorum sciemiam nunliis,
faciumpap.urb., tom;-X, parl. i, col. 584 et.seq.) etc, usgue ad dictuni"est. (Id., lib, Y deGenes. arf
_ Cum dixisset, Gratia salvifacli, elc. usque ad HtU, tom:; III. part. i, col.'554 e"lseq.) '. • _ -
ambulemus. (Id., lib. rfeGrat, el iiber. arbil. ,-tom.X, Fropier quod peto nedeficiaiis, elc, usque ad per.
part. i, col. 891 elseq.) ] -r, fidem in cordibus vestris. Consonant omnes divinae
-, Seiiptuni est, quia sum.psit Deus limum de lerra, lectiones, iitrspem non in, etc, usgue arf det vobis.
eic:,.usg«e arf ambulenius; (Id., tract. psai. CXLIV, (Id., serm. de eisclemverb. avo.. tom. V, part. j, col.
tom. IV, part. n, col. 1875 et seq.) 906etseq.) • .
Ouomodo quisquam de libero arbitrio in bono, In charilale radicali et fundati, etc,_usque ad pro-
etc, usqite ad creaveralDeus. (Id., lib.Enchir.,
' tom. fHiK/u«..-Quidjiergiscorde, homoChristiane,perIali-
VI, eol. 247.) _ . tudinem , etc, usgue ~adcrucis est.j (ld., Ex eodem
j.
Gralia salvi facti eslis per iidem : et.hocnon ex serm. 1, deeisdem verb. Aposloli, ' lomi Y, part.-.i, col.
vobis : sed Dei, etc, usgiie arf damnes. (Id.; serm. rfe 904 et seq.) . • . - ' -, - , .-''
verb. aposi. xv, tom. V, parl. i, col. 916 et seq.) - Habilare' Chrhtvm per fidetn in cprdibus vestris.
Ipsius enim sumus fuclura : creati in Christo, Fides in nobis, Christus in nobis, etc, nsgue ad Ego.
eic, usquead in sanguine Christi. Pr_edestinatio est sum veritas. (14., tract. in Joan. L, tom. III, parl. u,
gratiae praeparalio _gratia vero, elc, «sgue arf effe- col. 1762 etseq.) . ,
ctu*s.(Id:, lib. rfe Prmdest. sanciprum, iom. X, parl. •Et cum loquebalur, etc, «sgue arf orandum est.- 1
' "
i, col. 974 el-seq.) | (Id., iract. psalm. iv, tom IV, part. i, col.-S.O.)
llle itaque operetur homineni bonum, etc, usgue p Nunc enim diciltir homini :Tolle crucem tuam et,,
orfin nobis. (Id., lib. rfeGenes. ad litteram, lom. III, elc, Msguead profunduni- (Id., lib. ad .Januarium i,
part. i, col. 585.) tom. II, col. 215 el seq.)
- Annuntiat tlrmameutum. Quid, etc, iisgue erf Charilas in co.mmune magis, quam in privatum
ipsi nos: (Id., iraci. psai. xvm, tbm. IV, paf t. i, col. consulens : dicitur, etc, «sgue ad eis dicatus.- (Id.,,
159.) lib. deGrai. Nov. TesU, tom. H, col, ^64 et seq.)
|
Ipse enhn esi pax noslra, qui fecit utraque,-elc, , Non enim ]fruslra- ialem mortem,. elc, usque.ad
usque ad in semelipso. Lapis quem reprobaverunt plenus Deo. (ld., serm. i» basilica Trkiiar,, lom.
sedllicantes faclus est in caput anguli, etc, «sgue V, part..vn, col. 571'etseq.
ad Lapidem rep.obai.tes.- (hl., lib. adver. Judmos, . Pennae animarum qua_sunt, nisi quibus «ursum,
toih. VIII, col. 00.) elc, usque ad venlorum (Id., tracl. in psal. cni, lora.
' - . -
Et veniens cvangetizavit, elc, usque ad his qui IV, part. ii, col. 1547.) -
'- prope. -Quos disif qui eranl prope? Judaeos,quia • In charilate- radicall et fundali :M possitis, elc...
' ' "
uniim, elc, usque ad Ionge.est.-(ld., irdct. psal. usque ad sceculismculorum. Atnen, _
- LXXSIV,tom.IV, parU-u, col. 1077.)
Ego haecverba apostoli Pauli sic intelligeresoleo.
Quoniamper ipsum habemvs accessumamboin uno ]) In lalitudine,elc, «sgue arfplenitudirie Dei. (Id., lifr. '
-' spiriiu adpatrem. Et ad Ronianos ulii- similis quse- ad Paulinam devidendo Deo ,-lom. H, col.. 61!.)
" •
stio, etc., usquead Aliba paler. (U.,lib. Serm., tbm.Y, CAPUT IV
. parl. i, col. 857 et seq.) | Obsecro ilaque _os ego vicius in, Domino, etc,
"
Ergo jain non esiis Iwspiles, elc, usque-ad dotne- usque"ad invicemih charilale. Sic ergo" dilectissimi f
stici Dei. Duas in tb.0 lmmdo civitates faciunt duo diligite otium, ut vos ab omni, elc, usgue ad vo-
ainores, etc, nsqtie ad deinde sil|Civis.(U.,lib. Sent. biscum. (epist. ad Eudoxkim, " tom. U, ' "col. 188 et
col. ' " -.
Prosperi:lom. X, part. n, 1877.) seq.)'
Supermdificati super fundamerilum appstolorum_ Solliciii, elc, usque ad vinculo-pucisf Ecclesia
et.c, usqu.e ad in Spifilu sauclo. .Ftindamehlaejns in accepithoc donum, ut-in Spiritu sancto ftal rerois-
montibus sanclis. Qul suiil, etc, usque ad sedificium. sio peccatoijum, etc, usgue arf -poiali sumus.- (Itl., 1'
(id., (iflc(. psat. LXXXVI, lom. IV, part, n, coi.ilOi serm. de"blas. Spif: sanct, lom. V, part. i, col. 454
• ' ' '' ' :
el seq.) __ et seq.)"
Sieut non absurdb dicimus fundamenta coeli qui- Umnn corpus, elc, usquead spe vocdiwnisfes/m".-
-
377 EXPOSITIO_INEPP. PAULI. — JEP. AD EPHES. 378
Ideo Spirittis sanetus o"mnium genlium lingnis se J\ xil,-elc, usgue arf mentis illuminata.^ (Id., lib: m-
deraonstrare dignatus est," etc, «sgue ^rf de forma rfe Gen.ad litt. tom. III, part.._,col. 292.)
gloriaris. (Id., senrt. iin Pentecost.,
"' lom. V, part.i, Qui vero commemorali convertiintur. ad Domi-
-
col.,1252.) __-.-", jiuni, elc, «sgue ud non ipsa qiise renovaiur. (Id.,
Unus Domlnus, elc, usque-ad.K omnibus nobis. lib. XIYdeJrinit., lom, VIII, col„ 1053 et seq.)
Aliud sunt .ea quse creduntur : aliud fides qua er.e- Pfoptet\ quod, deponentes, elc, usque ad suinus
dilur, elc., «sgue ad prsevidet volunlalem. (ld.-, invicem meinbra. Nemo, cpgiletcum.Chrisliano, lo-
lib. xin rfe Triniu, tom. VHI, col. 1016 et seq.) - ,. quendam verilatem, et ciini-pagano.raendaciuin,etc,
Unicuique, etc, usque ad_mensuram donationis «sgue arf*habere mereatur. (U., ex ,serm. " conlra
Cnrisii. Quid est hoc? Non enini-ad mensurara dat mendacium, tom. VI, col. 519 et seq.) ' •
Deus spiritum,,elc, «sgue arf noif-ad mensuram acci-. .. Irascimini et noliie pcccare. Sipropterea irasceris
pit. (Id., .ract. in Evang. sec Joan., tom. UI,part. n, servo 1 tuo quia peccavit", elc, «sgitearf. peceare
col. 1508.) - - desinite. (Id., ?i-ac(. in Psal. iv, tom. IV, part. •I,
. Propier quod dicit, efc.,usq,ue ad, ut- adimpleret. cbl.80.). ' '- - --.,'-.
xnnnia. Ad ipsum Dominumloculione conversa, etc, Legeliam, irascimini et nolitepeccafe, etc, usgue
-usgue ad quid manifeslios? (ld., iracl.-in psai. "LXVH,-. B arf non peccaf em ? (Id., tib. JS Confes. iom. I,
tom. IV, part." I,- col. 8.29 et seq.) coL.767.) -- " ;
-
Procul dubio Spiriius sanclus donum Dei esl, elc, Diclumest in Psainio : lrascimini et nolite pec-
«sgue ad omnes prophelse, etc (ld., tib: xv rfe care, elc, usgue arf et ille ignoscit. (Id., serin. rfe
Triniu, tom. YIH,,col." 1084 et seq!) verb.iEvang., lom. Y, par-l. i, col.-649.)
Et ipse dedit quosdam, etc, usquead in mdifica- Sol non occidat super iraciindiam-vestram. -Intelli-.
tionem corporjs Cliristi. De prophelis quod ail Apo- gitpr quideni et secundum lempus, etc,, Msgue-arf
slolus, Quosdam quidem dedit Deus in ecelesia apo- cum iraeuridia - tua. .(Id: , tract. iri psal. xxv-,
' ' ' '
stolos, etc,- Msgue ad duobus nominibus amplexus tonf. IV, pari. i, col. 189.),
est. (U.,lib. ad Paulin. episc, tom. it,-col. 655.) - Nulli irascenti videtur sua :ifa injusta, elc,
Quosdam,aritem.,pastores,etc, usque. ad cqrporis, .«sgue ad ceJeriter ignoscit.. (Id., iib.Sentt Pr-osp.
Chrisli. Ut enim in exordio generis h.umani de Ia- tom. X, parl. n, col."1887;) • ; "
lere viri dormientis costa, etc, usquead quod, est . Siirascinon-est fasfratri suo : aut dicere, elc,.,
Ecelesia. (Id., iib. \Ae Civit. Dei, toro.YU, col. 778 «sgue ad, super- iracundiam' vestraro. (Id., /i-., rfe
- - •
et seq.) . . ' $e«H.-Doro.:-i.i.mg«(e,-<lom. 111,-part i, col. 1342.)
Haec est domus, quae sicut Psalmus canit, sedifi- G . Turbaius est abira oculus meus,etc.-, .usgue arfnon
calur, etc, usque dd accepit in hominibus. (ld., sinilur. ,(ld., tract: in psal; vi, t. IV, part. i, col. 95.)
lib. xv rfe Trinil., tom. VIII. col. 1385.). . ,. Sujiercecidit ignis,, etnon yiderunt soiem, eic,
Donec occurramus omiies, etc, usque ad arf cir-, asgue ad non estortusin nobis. (Id., tract. in psal.
cumvenlionemerforis. Quo.d ait Aposlolus, occursu- LVII-tom. !V,part. \, col. 688.)
ros nosomnes in.yirum perfeetum, etc, usaue arf In .sacrarrienlo dictum.accipitur, etc, usgue ad
setatis plenitudinis €hrisli. (Id., lib. xxu rfe Civit. super iracundiam hominis.. (U.,; sefm. de psal. xxv,
Dei, tom. YU, col. 777 et seq.) tom. IV, parf. i, eoL'189 etseq.) ': .•
Verilatem autem facientes, etc, usque aa in mdi- Nplite loeutn dare, etc, usque ad rfe. gratiam
ficalionemsuiindiarilate. Eccequi esf vir p-rfectus,' audientibus. In abscoudilo te.Dominus Jesus Ghristus
-
caput et corpus, etc, «sgae ad ih omnibus irapletur. jussit-orare, elc, «sgue ad in gebenna ignis: (Id.,
(Id., i/iirf.,col:779 et seq.) (rac(. iri psal. XLI, lom.- IV, part. i, col. 466 et
Hocigitur dico, elc, usque ad habentes inlelle-. seq.) - . "--.;>'•"-'
clum. Qninis qui intelligit, Juce quadam non corpo- -Deus teiitat ut doceat, diabolusienlat, etc, usgue
rali, etc, usque'ad qui inlelliguntilluminantur. (ld., b.d foiis triumphanl. (Id., serm. rfe lentalidne Ai>raT
tract. in psal. XL-I,toui. IV, part. ~\, col. 465.) 0: liam, tom. V; part; i, col. 29.) ,
Alienali a vila.Dei, etc:, usque ad et ipso edocti Et notite-contristare, £lc, usque ad in diem rer
estis. Et anima bumaha sectinduni qiiemdam mp- demptionis. Siciit recle dicitur.Deus facere quidquid
dum dicitur immortalis, elc, Msguearf.yideatIumen. ipso in nobis operante fecerimus, etc, usgue arf bd-
(Id.,serin. desymb., lom. V, part i, col. 1059.) na opera fecerimus. (fd., /iw.iv de-Genes.,.ad Htu
Sicut noh esl a carne, sed suj.ra carnem,etc, tom. III, pafi. i,col. 502etseq.) ._.:..
. «sgue arf etin lenebrbsa deinergitur. (ld., tib. Sent. , Oitiriislamariludo, elc, ns.que adin Ghristo dona-
Prosp. tom. X, parl. II, col. 1875",1877, .1878.) vitvobis. Blaspbeniia estperquam, etc, usgue.arf de.
Sicrit eslvefitas, etc, usque ad desideria erroris. ipsoDeoTalsa-dicunltir. (Id., lib. contra Mendacium,
" ' ' ' .. .
Neque enina, ut jiorinulli pularit, elc, usquead cum lom. VI, ccl. 545 et seq.)
- proximo suo.fld., iib. dePassioneDomiiii, lom. V,
' -- , ' CAPUT V. . . .
paft. u,-col. T724.)- -'
Renovamini, elc. ,"usque ad sanctitdle verilatis". . Esiole ergo-imitalores Dei,.elc,j)so_tte-ai gratiq-
-Cum"dixissetad imagiiiem uosuam, siafim subjun- rum aciio. Traditus csl propter delicta nostra :,%i
dilexit Ecclesiam, etc, «sgue arf isle nostra. re- A Sicul et C!itis'us, cJc, usque ad in verbo vilm.
demplionis. (Id,, iract. in Evang. sec.Joan., iorn. HI, Dicium est de Domino in Evangelio: Baptizabat Jesus
part. II, col. 1459.) plures quam Joannes, etc.,«sgue arf non estbaptis-
Nosse debetis,..et inlelligere usgue arf -nomimbiis mus. (id., tiiact. 15 in Evang. sec Joan., tom. III, ,
nuncupantur. (ld., tracl. in-Evahg. sec. Joan:, part. ii, col. •_5II'-etseq.)
tom. III, col. 1875 ct seq.)- 1Ul exhiberei
ipse, elc.; usque ad seipsum diligit.
Hocenim scitote,elc. usque ad in filiosdiffidenlim. Superexaltat autem misericordia judicis, etc. ,
Positurusest enim oves ad dexteram, etc, «sgue arf «sgue flrf significavit in iriduo. (Id., lib. rfe Perf.
manifestel cogitationes cordis. (fd., lib. de Pceniten- justi hom., tom_ S, parl. i, col. 510.)
tia, tom. V, part. n, col.1544 ei seq.) Ipse esl enim finis, ut nihil dtiplici corde faciamus,
Cum manifestissimum sit multo gravius peccare etc, usgue arf mundam et simplicem. (Id., lib. de
scientem, telc, usgue arf et Dei.-(W., lib. iv rfe Ba- Serin.'Dom-.iii ihonie. lom. III, col. _288et seq.)
ptismo, tom. IX. col. 158.) ' Lavabis me, id esl mundabis : el stiper nivem
Nolite ergb effici, elc, usque adjustilia, et veri- dealbabor. Et si fuerinl peccala veslra ut foeni-
late. Fuistis aliquando tenebrse, nuncautem lux in cium, etc, usgue ad mundaium. (Id., tract. inpsat.t,
Domino, etc, «sgue ad ibi non addidit.in Domino. B tom. IV, part. i, col. 595.)
(Id., tib. dePerfcct.viim' Iwminis, tom. X,parl. i,"col. Yeslis saeerdotalis Ecclesiam significat, etc,
-
507 et seq.) .- «sgue ad rugam non habeant. (Id., tract. in psah
Et lerra nostra antequam acciperet formam do- cxxxn, lom. IV, part."n, coi. 1734.)
ctrinse, elc, «sgue ad sponso unico luo. (Id., lib. Exhibele ergo YOSdignum corpus lali capite, elc,.
xiii Cohfess., tom. I, cbl. 850 et seq.) usgue arf in Chrislo Jesu'. (Id., sernn. quod tribus
Etvidit Deus lucem quia;bona est,elc, usgue mod. Christ.ihiel., tom. V, part..ii, coI.lSOOet seq.)
«rf boni eslole. (Id.,- serm. de vig. Paschm,<tom. V, - Nemo enim unquam, elc, asque ad et -de ossibus-
parl. i, col. 1092.) . ejus. Gum de sancta dileclione praeciperet. etc,.
Quemadmodum in ipsis corporibus, ea quse infe- «sgue ad fovenles- carnem suam. (Id., iib. xxi
riora sunt, elc, usque ad lux in Domino. (Id., lib. contr. Fausu, lom. Vlil, col. 592.) *-
de Grat. Nov. Testam., tom. II, eof. 562). Nemo enim iinquam carnem suairi odip babuit,"
Probanles quidsil, etc,usque-adlurpe estetdicere. elc, «sgue ]arf- consueludinis-bonse. (Id., Hb. de
Nemo anle lempus deseral aream. Toleret paleam Doct. Chrisliqn., tom, III, part. i, coL 28.) -
in trilura, toleret in ar-ea, etc, Asquead neque A Car-o
diligitur quidem, nec tamen proprie.Vlc,
superbientes ut insultantef argualis. (Id., serm.de
Msguedd sunt' omnia. (U., tib.i Retract., lom. I,
verb. aposi., tom. V, part. i, col. 899 et seq!) col. 617.)"
. Omnia auiein, etc, usque ad lutnen est. Hoc est -'..'_'
Prqptcr hoc relinquei, Clc, usque ad liineal virutii
judiciuin : quoniam lux-venit in mundum, etc, suum. Illa exstasis quamDensiinmisitinAdam,etc.,
Hsgue arf. quod in se odisset ostenderil. (Id., tract. usqne ad dicere pottiisse. (ld., lib. ix rfe Geti.ad lilt.~,,
in Evang. sec Joan., tom.III, part. n, col. 1491.) lom. III, parl. i, col. 408.)
Propler quod dicit, etc, usque ad ,itluminab't le
Christus. Somnus •animse, 'est oblivisci Deum Neque enim dixit frustra Apostolus : Adam qui
est forrria fuluri, etc, usgue ad corpus esse posse-
suum, etc, usque-ad ilfuminabit le .Christus. (Id., mus.
iract. in psal. Lxn,lom. IV, parl. i, col. 750). (Id., lib. xn contr. FausU, totn. VIU ,col. 258.)'
Nisienim ad morluos suscilandos Dominus ve- .Quantum mjslerium de Chris.to continet, etc,
nisset, etc, usgue arf in sepulcro. (Id., senn. 44 de Msguearfformaftituri.([d., tract.iriEvaiig. sec. Joan.;
verb. Evang. tom. Y, part.' i, col. 1194 etseq.) tom. UI, part.n, col.1465.)
-Videte itaque, fraires, etc, usque ad in quo esl Lll noverilis. quia uhus dicilur, Christus caput et
tuxuria. Dies malos dua. res faciunl, malitia et nri- corpus suum, etc, usque.ad quia erun.l duo in carne-
D iract. inpsal. xxx, lom.IV,part.i, col.252.)
seria, elc, «sgue arf tempus redimas. (ld., senn. 50, una. (ld.,
hom, 10, tom. V, parl. i, col. 909 etseq.) Sic ergo aliquando insimiatup in Scripturis Chri-
Sed itnplemini, eic, usque ad iii cordibus veslris stus, elc, usgue «rf unus Christus est. (ld., serm,
Domino.Ambulantes ergo in Clirislo, el Stlliuc pere- quod trib.mod.Christ. inlellig., tom. y,-pari. n, coL ,
. 1500el-seq.) _ . , . .
.grinantes, etc, usgue arf mutus est Deo. (Id., tracl.
inpsal. LXXXVI, tom. IV, part. r, col. 110S.). Dominus noster Jesus Cbrislus Salvatorsedensad
Gratias agentes, elc, usque ad in limore Christi. dexteram Palris, elc, «sgue ad nos creatura.
, Ab.liocuhoet vero Deovitam speramus_eiernam,etc, (Id., iract. inpsaL cxxxvin, lom. IV, part. m, col.
usaue arf salis esse contenderinl. (Id., lib. vn de, 1784 el seq.) - . .
Civit. Dei, lom. VII, col..220et seq.) Omnes fideles quid audiunl ab Apostolo? Yos au-
Mulieres viris suis subditm, etc, usque ad diligitei | lera eslis corpus Chrisll, etmembra.ex parle,. elc, <
'
uxores vestras. Nolite moeclfari post uxores;veslras, , ] usquead sponsain corpore. (ld., serm.'dever.Evang._.
etc, Msguearfad caputi_cclesise Christum.(Id., senn. lom: V, part. i, cbl. 570 el_seq.)
de decem chordis, iom. V, parl. i, col. 85 et scq.)I •Reliquit Patrem cum dixit: Ego a Palre exivi, e.tc,
581 EXPOSITIO IN EPP. PAULI. -^ EP. AD PHILIPP. 582
«sgwearf,et Ecclesiam corjius ejus. (Id., lib. conlr. A tasse longum est, etc, «sgue arf qu non existenteni
Manich.. tom. III, parf. i, col. 215 et seq.) fecit te. (Id., tract. in psal. CXLIII,tom. IV, part.
II, col. 1858 et seq.)
CAPCT VI. Non esl nobis colluctalio adversus carnem et
Filii, obedile pareuiibus, etc, usque ad e( corre-,- sanguinem, etc, usgue. arf invisibilem vincis cre-
plione Domini. Ad duo praecepla, id est ad dile- dendo. (Id., serm. de verb. Evang., tom V, part.
" ' i,
clionem Dei el proximi, elc, «sgue arfcantale canti- col/454 el seq.) -
'
• cumnovum. (Id., lib.De decemchordis, tom. Y, pari. Non esl nbbis colluclatio adversus carnem et san-
i, coL 80 et seq.) guinem, etc, usgue arf de sinu matris lucis orate.
Servi, obeditedotninis, elc .,-usque ad polenlia vir- (ld., serm. devigil. Paschm,tom.N, part.i, col. 1091.)
tulis ejus. Prima servilutis causa peccalum est, etc, V.nit enim princeps mundi bujus, etc,«sgue arf
«sgue arf immorlalilale "felicibus. (ld., lib. xix de virgo pepereral. (Id., iracl. 79 in Evang. sec Joan.,
Civit. Dei, lom. YII col. 645 et seq.). , - lom. III, part. H, col. 1858.) "
Ordinavit enim sic Deus Ecclesiam , elc, usque _ Conlra spirilalia nequitimin spirilalibus. Cum dia-
orf subditi erant eliam domino temporali. (Id.. boltis jam misisset in cor, elc, «sgue arf adjuta per
tracl. in psal, cxxxiv, tom. IY, part. n ,-col. 1750 H gratiam. (Id., tract. 55 in Evang. sec Joan.,toiii.l!I,'
et seq.) parl. II, col. 1786.) -;
Nam si servus non ex animo libi serviat, etc, Quia vero et ipsi mali angeli non a Deo sunt cbn-
Msgueflrf cum bona volunlate. (Id., tract. in psaL dili, etc, «sg«e ad in filiis diffidentise.(ld., lib. de
LXX,lom. IX, part. n,,col. 1057 et seq.) Nalura boni, tom. VIII, col: 561 el seq.)
Induite vos armaturam Dei, eic, usque ad el in Slale ergo succincd',etc,usque ad Evangeliipacis.
omnibus perfecii stare. Nunquid homines solos habet Slola prima est dignitas, etc, usque ad tangenda
inimicosEcclesia? etc, «sgue arf principem potesta- terrena. (Id., lib. i, Qumst. evang., tom. UI, parl. n,
iis aeris bujus.. (Id., tract. in psal. cxvn, lom. IV. col.1546.) -' . -
parl. II, col. 1496.) Marcus dicendo calciari apostolos,etc, usque ad
Inlelligendi sunt inimici pro quibus orandum sil, innilatur. (Id., tib, n rfe Consen. Evang., lom. III,
'
etc, usque ad et vincilis. (Id., traci. in psal. xxx, part. i, col. 1090.) .
tom. TV,part. i,.col. 248.) In omnibus, elc,- usque ad, ignea exstinguere.
Docemur iniquos nosse,-contra quos invisibiliter Neque enim melius potest inlelligi quod dictum est
dimicamus, elc, «sgue ad roigra ad lucem..(Id., ^ Dco, elc, usque ad Iransfigi non sinil. (Id., lib.de- .
tract. in psal. LXXXIV, lom. IV, parl. n, col. 107 Doclr.ChrisU, tom.lli, part. i, col. 79 ef seq.)
et seq.) . Et galeam satutis, etc, usque ad consblenturcorda
. Diabolus et angeli ejus in Scripluris sanclis ma- .veslra. Sermo ergo Dei gladius bis aculus, etc, «sgue
nifesti sunl, etc.,usg«e ad lux inDomino. (Id., traci. ad verax inventus est. (Id., tract. in psal. CXLIX,
in psat. LIV,tom. IV, parl. i, col. 850.) lom.IY,part. H, col. 1955 et seq.)'
Non est nobis colluctalio adversus carnem. et Pax fratribus, etc, usque ad in incorrupliorie.
sanguinem, etc, «sgue ad omnino non possunt. {Id., Amen.Vax,inquil,fralribus et cbaritas cum fide, etc,
tract. in psai. LV, lom. IV, part. i, col.. 649 «sgue arfnisi Dei dona. (Id., lib. de Gra. et lib. aib.,
etseq.) lom. X, part. i,.col. 905.)
Habeinus hostes invisibiles,' elc, «sgue arf tene- Non tamen quoniam fides datur priusquanl postu-
brarura harum. (Id., iract. in psal. cxn, tom. IV, lelur ab illo cui dalur. etc, «sgueud non haben.il.us
parl. II, col. 1475 el seq.) .. ' poscimus dari. (Id.N,iib. rfe Dono persev., tom. X,
Prseliorum et bellorum genera commemorare fqr- part. ii, col. 1021.)
m EEISTOLAM AD PHILIPPENSES. -
";
ARGUMENTUM. . Dperit. (Id., iracl. 85 in Evang. sec. Joan., tom. IIF,
Philippenses sunt Maeedoues, Hi acceplo verbo parl. ii,coI. 1849.)
veritalis persliterun t in fide : nec receperunt falsos Gratias ago _)eo,-etc, usque ad verbumDei loqui.
apostolos. Hos collauuat aposlolus, scribens- eis a CooperandpDeus in nobis perficit quod operando
Roina de carcere per Epaphrodilum. inciphvelc, «sgue arf opera nihil valemus. (Id., lib.
rfeGrat. et lib. arb., tom. X, parf i, col. 961.)
CAPUT PRIMUM. De mundo, inquit, non sunt, sicul el ego non stim
Paulus et Timolheusservi, elc,.usquead Domino de.mundo, etc, «sgue ad veritas et vila. (Id.,
JesuChristo. Sicul sunt duo.limores qui-facinnt duo tracu 108 in Evang. sec. Joan., tom. III, part. n,
genera limenlium, elc, «sgue ad quasi non acce- col. 1915.)-
' "
385. FLORI DIACONIMONACHl 584;
_.Quidam auidem, etc., usquead suscilare vinculis A Joannes, etc 1,«sgue flrfin vinculo pacis. (IcL, serm.
meis".Sunt in Ecelesia quidairi pfsepositi, etc, usgue de blas.Spir. sancl., lom. V, part. i, 1col. 461.)
ffldinter merceirarios. remanere. i (U., tract. 46 , in r Nihil per- conlenlionem, elc, usque ad guod et in
Evang. sec. Joan.s.lom. III,-part. n, col. 1729etseq.) Christo Jesu. Non hoc ita debemus existimare, uf
t Eliam per mercenarios vocem audite pastoris, etc, hon exi_timemus,elc; «sg«e ad onera nostra pofte-
«sgue arf Christus annunlietur. (Id., ibid., col. 1.751.)" mus. (Id., lib. QumsU, tom. Yl, col. 81 et seq:)
. JPossunl isli .maledici p.olius calumniatores, elc, Qui Cumiti forrna Dei, etc, usque ad formam servi
Msguead non de turpitudine viliorum. (Id., lib. accipiens. Hine ergo- magis quserebant eum Judsei
contr. F.ausU, tom. VIU, col. 42. et seq.)' '__ interficere, eic, «sgue arf formam servi accipiens^
Notissimum esse arbitror sanctilati vestrse quod (ld., tract. 7J iu Evana.sec. Joannem, tom.' III ,
ait Apostolus,.etc, «sgue flrfnon credunt esse quse part. II, col. 1555.) -
dicunt. (Id., tracl. inpsal. cxv, lom. II, parl. n, col. Non ergo exinanivit amiltens quod erat, elc;
1490 et.seq.) _• . «sgue ad Christus oceisusest. (Id., frac2. in Evang.
-Fuerunl enim etiam temporibus aposlolorum qui securiduth Jdannem, toni. IH, part. n, col. ' 1856 ef' !
veritatem non yerilate, elc, usgue ad prius hegefur. seq.) ;'".'"
(U.flib. conlra Mendacium, loni. VI, col. 527.) B Cbrislus Dei 'Eilius est el Deus nomo, etc.;*sgue
. Tres. personas ,dixit Domintis, et debemus illas ad Dominus noster Jesus Chrislus. (Id., iib. Enchir.,
investigare in Evangelib, elc, usgue arf bonum pa- lom. VI, col. 2.9 el seq.)" .'
ratum. (Id., serm. 49rfeverb. Evang., lont. V, parl. i,. Nam si leniporalibus et passibilibus Deus tribuif,
coL 756 et seq.) . , etc, Msguead Deus ChrislUs.'(Id., episi. ad Maxi-
i ' •
, In se aulem reyersus dixit: Quanti mercenarii fniri., tbm. VIII, col. 797 el seq.)
patris mei abundant panibus, ei,c, «sgue arf perce- Deus -qtiem genuil, elc, usque ad infirmus esli
perunt roercedem suam. (Id., lib. Qumsl. inEvang., (S. August., lib. Qumst. 85, tom. VI, col. 51.)
tom.-IH, part, ii, col. 1545.). Si potuitei noluii, invidtis est. Ex ijuo ' con/ici-
Quid enim dum omnitnodo, elc, usque ad hiori lur, etc, usgue arf non degeneraudo ab aequali.
lucrum. Audi quales eommemoral Aposlolus falsbs • {Id., iract. in psal, LXXIV,tom. IV, part. i,col. 949
fratres, etc, usgue arf homicida est. (Id., tract. 5 in el seq.) i - - • -' \. ,
-
Evang. sec Joan., lom. III, part. n, col. 1424.) Qui cum in forma Dei essel,.eic, usgue ad. aquo
• Yidemus istos, elc,-«sgue. arf diffamelur. (Id.. lib genitus esl. (Id., tract. inpsal. cxxvi, tom. IV, jiart.
contra Pelil:, tom. IX, col. 514.) ii, col. 1671.)
. Quod si vivere, elc, usque ad collaborantes fidei C Et hserelici quidem-dicunt minorem.Filium.esse
Evangeiii. Cum verba propria faciunl ambiguam quam Paler est, etc, «sgue ad esse creatura-. ' (ld_,
scripluram, etc, «sgue flrfnecessariam propter vos. lib. rfe Trin., lom. VIII, col. 829 el seq.)
•' Paler ergolet Filius unum sunt, etc, tisgue arf de
(Id.. lib. III rfe Dbclrina Christiana, tom. III, part. i,
col. 65 et seq.) . ,' subslantia ejus dicuulur. (ld., lib. de Triiu, t...Y!il.
Hsecenim quse nunc agiraus, etc, «sgue arf justus col. 926 et se'q.)
-ex fide vivit. (Uf, lib. adjah., tom. II, col. 216.) Cuinam enim rapina erat esse aequalis Deo, elc,
Inlret ante conspectum liium geinitus compediio- «sgue arf nos diviles facit.-(Id., ex Verb..aposiol.
rura, etc, Msgueqd gemilus eoriim. ,(Id., tract. in 'tora. V, part.|i, col. 1215 et seq.) .
psal. LXXYIII, tom. IV, col. 1019.) Inprincipiberat Verbum. El ideo in printipio fecit1
rfrfin earne ve- .
Corpus no.strum ornamenium nobisfuit, elc, usque - Deus coelum et terram , etc, nsgne
ad quibus ministrarel. (Id., tract. in psal. CXLV, nisse. (Id., serm. rfe ejusrf. apost. virbis, tom. V,
tom. IV, parl. n, col. 1896.) part. i, col. 990.)"
in carnem necessarium Vide quantus factus sit tanliilus, elc, nsgue arf
Manere, inquit, propter in nat. sancli Joannis-
YOS.Compellor autem, etc, usgue ad juslus judex. **factus est homo. (Id., senn.
V, part. i, col. 1521.)
(Id.-, tract. in psal. xcm, tora. lV,part.n, col. 1207 Bapiislm,iom.
et seq.) Veriit aliquis et accepit aliquid, ;elc., «sgue ad
i Paulo dposloto,
El iu nutio lerreummi, etc, usque.ad audislis de quod-ostendit. (Id., ex serm. rfe
coL 1279 et seq.)
me.-Vobis, inquit, donatum esl pro Christo, etc.,. , lom. V, part.' i,
ad dixit esse donatum. tib. rfe Grat. el lib. Dicit Joannes. Verbum caro factura est, et habi-
«sgue (Id.,
lom. tavit innobis. Audile jam ulrumque in i!lo nojissimo
arbitr., X, part. i,col. 897.)
eajiilulo, elc", usqucad formam servi accipiensi (Id.,
Yobis donatum esl pro Cbristo • I--non solum uf cre- ex 'sermone de iribus modis, tom. V, parl. n, col.
dalis ln eum, etc, usgue ad ul paierelur jiro eo. - ' - ,-- -
109S.) j -,
(U.; lib. rfe Prmd. sanct., loui. X, 'parl. i, col. Ipseest Christus ct faclor el.factus. Yide facio-
962.) • rem. In principio erat Verbum, et.Verbura erat
CAPUTII.'- apiid Deum, etc, usgue flrfqtiis enarrabil. (Id;. serm.
Si qua ergo consolatio,etc, cssquead idipsumsen- "de verbis Evangelii, lom: V, part.' i, eol. 1149-el
'
tientes. L -ioc cognoscimus, sicul dicil aposlo.us: =-•<_•;i ! ' ',."-,
,5So EXPOSIT.O IN EPP, PAULL — EP. AD PIHLIPP. 586-
Assumpta aulem carne qua facius est homb sicut J\^ Deus est enim qui operatur jn vobis.et velle et
sequalem se novit, elc., usgue ad major esl Pater. operari pro bona voltmtate, etc, nsquead delur to-
(Id , lib:\ contr. Maximinum, tom. VIII, col. 7.47.) ., lum Deo. (Id., lib. de Bono Persev., lom. X, part. n, .
SI enim confiterisDei formam, etc, usgue ,ad esse col.r,iQ15.)-._ ".,"_",
non potuit inaequalis. (ld., itirf..col.-747 et seq.). Proprium quippe arbitrium, elC, usgue ad ma-
Qubniam cum in" forma Deiessei, Jionrapi- gnitiidinem conlinentise. (Id., epist. ad Jul., tom. II
nam, etc, usgite ad omnino procedere. (Id., senn; col. 851 et seq.)
rfe disceptationeconlfa Pascentium, lom. 11,col. 1042 Quomodo dicis quod audio dicere : ul reele'credaT
et seq. • mus in Dûra, eic, Msgue arf viam ejus volei. (Id.,
Qui cum in forma Dei essel, elc, nsgue ad rauta- lib. de Rono Persev., lom. X, part. n, col. 1012 et
tam divinifatem. (Id., lib. de Gralia Novi Testamenti, seq.) . • ,
tom. II, col. 5*5.) . Omnia autem facite, elc, usqueadet congratula-
• 'In similitudinem,etc,
usque adu( homo. Habitus mini mihi. Siniilitiido de ltiminaribus dala est ad
in ea re dicilur quaanobis ut habeatur accidit, eic. sanctos, ut, etc, «sgue arf jier figuram liberlegis.
«sgue arf dicerelur illa susceplio. (IJ., lib. QumsU, (U.jracu inpsai. xcni,tom.IV,part. " II,GO1.1195eJ'
'
tom.- VI,.col. 84 et seq.) . -. _. _ B. seq.)- , ., - .
. Humiliavil, elc, usjue ad mortem autem crucisu Quinumerat multiludinem stellarum, etc, usgue
Diseite, inquit, a me. Cum essem in principio Deus" iid: jam numerat Deus. (ld.,' iract. in psal. CXLYI,
apud Deum, ereavi vos, etc, usgue arfel ego reliciam tom. IV, part. n, col. 1304.").
•vos..(Id., serm. xu -rfe Verbis aposlolorum, tom.- V, Sicul slellas coeli non-exstinguit nox, etc, usque
parl. .1, col..898.). ... , ; ad mundana iniquitas. (Id., lib. Sent. Prosp.,.tqm.
Inlelligens ergo Paler efTusionem,eic,-usgue ad X, part. II, col. 1869.)
in-cordibu'snoslris cbariiafem. (Id., serm.-in natali .. Spero; autetn in Domino , etc , usque ad erga
sancti Laurentii, tom. V, parl. I, col. 1596.) . meum obsequium. Inler mercenarios paslor inge-
, Crealbr hominis homo .esse dfgf/.atusesl, eic, muity etc, Msguead inler mercenarios remanere. (Id.,
usguead si cruciligerelur. (Id., tract. 56. i» Evang. tract.in Evang. ,sec Joan.fiom. III, part. _i, col.
secundum Joannetri, lom. 1H,jiart. JI, col. i6G& et 1759.) "
. CAPUT III.
seq.).. .. .
Propler quod et -Deus, etc, usque ad ingloria est DeCSUro, fratres, etc, usque ad vcVis'aulem ne_--
' Dei Palris. In
passione magis ejus humililas quam cessariMiu. _ji___t.a'e qu'i(J_ni A|iGS{oitimseiuius ad'
clarilas commendalur, elc, «sgue ad sine fine sem. 'C Philippenses : Eadem% etc,- nsgue arf mibi mole-
per est claritas. (Id., .ract. 104 in Evang. sec. Joan- .Stus sit. (S.Aug., Ub.dePrmd. sancl., lom." X, part.
nem, tom. ni, part. u, coL 1905.) i, col. 959 et seq.) ..-..,
Propler quod Deus eum exallavil, elc., «sgue ad ., -- Videte canes : videte malos operarios : videte con-
Filius, unigenilus • Dei. (ld:, lib. contr. Maximin., cisionem.Canes appellavit non ratione, sed, consue-
toro. YHI,"coL759.) tudine, etc, usgue arf innocentibus irritentur. (Id.,
NoYimusChristum sedere ad dexteram Patris posl lib. rfe Grat,. Nov. Teslam., lom. H,-coI. 555.)
resurreciionem amoriuis, eic, usquead scabellum Nos -enim,sumus circumcisio, qui spiritu servimus
pedum luorum. (Id., tract. in psal. cix, tom'. IV, Deo. Maxime in illo,loco satis claret quod Spirilus
part. ii, col. 1450 et seq.) sanctus non sit creatura, etc,, usgue ad in corpore
Dicitis YOSChristum colere, etc, usgue ad de Deo , yestro. (id., lib. de Trin. ' tom. VIII,' col.' 827 et
"
natus sequalis.(ld., lib.n contr.
' Maxiinin., tom. YHI, seq.) ,
col. 759.) . • Audislis dicenleni Apostolum Paulum. Nos enim
Qubd dicit Jacob ad Joseph quod: est somniuni, . sumus circumcisio, qui spiritui Dei servimus, etc,
elc, usque'ad ei infernorum. (Id., lib. Qumsl. Gen. Msguead qiiam cursor prseter viam. (Id.;,~serm.rfe
lit. cxxni, t. Hf, part. i, col. 581 el seq.) ead. lect., tom. V, parl. i, col. 915 ad 926.)
Itaque, charissimimei, elc., usque adjj.o bona vo< Circumcisus oclava die. Iri veteribus sacramenlis
lunlaU. Quandojubetut operentur, etc, usque.ad qui circurocisio parvulorum, eic, «sgue ad posl sepli-
operalur in vobis. (Id., lib. rfe Grat. el lib:.arb., mum octavus esf. (Id., epist. ad Hilar. mqn., tom.
lom. X, part. i, col. 894.) _ II, col. 680.) '_""-'
Audi vqcem Apostoli. Curo. timore, inquit, etc, Nec tnoveat quod ait secundum juslitiam quse in
. «sgue arf auferatur superbo. (ld., tract. in psal. LXV, lege est, elc.,Hsgue-flrfsec"uiidumspem yitaeaeterna_. .
tom. IV, part. i, col. 789.) (U.,lib. arf Bonifaciuni_pap. Urb., tom. X, part. i,
Mirum est aulem quod prsadicato Cbristo' cruci- col.558.)
fixo, etc, «sgue ad ne sicceris. (Id., serm. rfe ver. Propier quem omnta, elc.,usque ad justitia in fide.
Eyang:, lom. V, part. i, col. 750.), . .Hocergo JudseorumPanlus deslruxeral quod malum
-Necde ipsaperseverantiaboni voIuitDeus sanclos, habebant, etc. «sgue arf qubd inPetrb reprehenderat.. '
etc, asgue arf in Domino glorietur. (Id., lib. cleCor: (Id., episl: ad Hier., lom. II, col. 156.) ''
ei gral-., tom. X,part. i, col. 925 ct seq.) Quid esl. Noh h-.liens meani juslitiani," qiise ex,
FLORI DIACONlMONACHI ' 588
587
lege est, etc, «sgue ad non sunl subjecli. (Id., lib. A Muhi enitn ambulant, elc, usque ad gui terrena sa-
deGrat.el lib. arb., tom. X, part. i, col. 895 et seq.) piunu Hoc ab homine colitur quod Deus diligit, elc,
f__uiprsecepla legis implere se putat per arbi- Msguead ut colalur. (Id., lib. Sent. Prosp., lom. X,
trium, elc, usque ad deputantur in semine. (Id., parl. II, col. 1879.)
lib. ii conlr. Jul., tom. X, part. n, col. 1209. Nostra aulem conversatio,etc, usqhe ad subjicere<
Suscilat a terra pauperem. etc, usgue flrf opulen- sibi omnia. Sic quomodohic sum, quaiidiu hic sum,
tos ille inops. (ld., lib. xvn rfeCiv.Dei in expos. elc, Hsgue arf in illa quse desideral. (ld., traci.
Caiitic Ahnm, tora. VIII, col. 550.) in psat. xxxvni, tom. IV, ,part. i, col. 421.)
' In coelosunt oves quibus paslorvila est, etc, «s-
Nqn quodjam acceperim;elc, usque ad compre-
Jiensus suniaChristo Jesu. Nolum mihi,fac, Domine, que ad et cortuum. (U.,lract. in psal. XLVIH, tom. IV,
finem meum. Finem ilJuin dicit, etc, usgue arfdele- part. i, col. _56.)
ctationem Domini. (Id., tract.in psal. xxxvra, lom. Te decet hj-mnus, inquif, Deus.Sed ubi ? In Sion,
IV, part. i, col. 417.) etc".,Hsguead non abripi in saxa. (Id., iract. in psal.
Nemo fideliurii,elc., «sgue arf usque" in finem. LXIV,tom. IV, parl. i, col-.774.)
lom. n, col.T878.) ''
(Id.; lib. Senl. Ptosperi, X, part. CAPUT IV.
Novavita in fide, etc, «sgue arfnon arbitror appre- " Ilaque, fratres mei, elc, usquead gaudete. Gaudere
hendisse. (Id., /..'. n adJan., tbm. II, -col. 217.) nos Apostolas praecipit, sedin Domino,elc,Hsguearf
Ecce distentio est vila mea : et me suscepit nihil sollieili fueritis. (Id.,' apost. serm. rfe verb.
dexlera iua, etc, usgue ad nec prsetereuntem. (Id., Evang., lom. V, part. i, col. 954 et seq.)
lib. xn Confes. lom. I, col. 825.) Non potest unquamfraudari.-etc, «sgue flrflaela-
Fralres.egomenonarbilror, etc.usque ad perfecli tura.terno. (Id., lib. Sent. Prosp., lom. X, part. n,
hoc senliamus. Ipse confiletur nondum se acccpisse, col. 1867.) '
elc, usgue adjuslitioe imitatores. (Id., lib. rfeSpir. et Modestia \vestranola sit omnibus hominibus. Om-
litu, lom. X, paft. i, coL'24. el seq.) nia quijipe bona opera amant in luce coiislitui, etc,
Tota vila Chrisliani-boni secundum desiderium «sgue flrfpariter sppareret. (Id., epist.ad Marcellin.,
est, etc, usgue aclab amore sseeuli. (ld., serm. ej«'s(. tom. II, col. 510.)
Joan., tom III, part. n, col. 2008el seq.) Doininus enim -propeest. Elsi super omnes coelos
Fratres, egojneipsutn non arbitror apprehendisse, ascendit corpore, etc, usgue arfpropeest. (Id., tract.
etc, usgue ad donavit. (ld., 'tract. in psal. xxix, in psal. XLVI,- lom. 1Y, part. I, col. 528.)
tom. IV, part. i, col. 454 et seq.) ' ATiAi/ sollicili sitis, elc, usque ad innolescantapud
Pra.lerila, qusejam post tergum oporfet ponere,' G Detim. Non sic accipiendum est, tanquam Deo in-
etcy «sgue ad quse ducil ad vilam. (Id., (iac(. in noteseant, elc, usquead claritalis Dei. (ld., lib. ad
psal. LVII,tom. IV, part. col. 681 et seq.) Prob. rfe orando Deo, tom. II, col.50I.)
Quanlumcunque liicvixerimus.-eic, usque ad glo- Ad. omnia quippe scienda qua. scit, sufficit'sil)i
riaris. (Id., trdcl. inpsat. LXX,lom. iv, part. i, col. 'lla perfeclio, etc.,' usgue ad noslra dissimilis. (Id.,
875.) tib. xv de Ttinit. lorn. YIII, col. 1075.)
Omnia qua. iemporis fine clauduntur, etc, us- AnnunliabiturDominogeneratio venlttra. Quodnon
qiie dd appelilio est seternorum. (ld., tract. in psal. sic accipieriduraest, elc, usgue ad sapiens efficiiur.
LXXXII, tom. IY, part. n, col. 1145.) , (Id., lib.de-Grat. Novi Testam.,\lom.II, col. 568.)
Cui tanla revelabantur quid ail, etc, iisque ad dat Et pax Dei, elc, u.sque ad Chrisio Jesu Dotnino
gratiam. (U.,lract. inpsal. cxxx, loni. IV, parl. n, riostro: Quantum est, aut quid esl nostra inlelligentia
col. 1714 et seq.) adillam excellentiam, etc, «sgue ad nomine nuncu-
Quserite, inquit, Deurii: etvivetanima vestra, etc, panius. (Id., lib. xxn deCivil. Dei, tom. VII,"col. 796
-
usqueadin his veritas exquirenda. (Id., Ub.-rx.de et seq.)
Trin., lom. VIII, col. 959 et seq.) Pax ista-prseeellitomnem inlelleclum :sedutiqiie
Jusliiia secundum quam justus ex Dde vivit, etc, - noslrum, etc, Msguearf pax ejus excellit. (ld., lib.
«sgue ad illani non.assequilur. (Id., lib: Sent. Pro- Enchir., lom VI, c'ol. 261 el seq.) ,
speri, lorti: X, part. n, col. 1886.) De cmiero, fralres, elc , usque ad Deus pacis erit
Qubtquol ergo perfecli sumus, boc sapiamus, etc, vobiscum.'Sanctorum conversatiocauta etiara debet
«sgue ad prseceplis ostenderetur. (ld., lib. de Perf. esse, etc, usgue arf et bonam famam. (Id., lib.- ad
jusi.hom., tom. X, parl. i, col. 500 et seq.) Juiianuni rfesanct. viu, lora. VI, col. 448 et seq.)
El si qiiid, elc, usque ad pennaneainusregu/a. Si Gavisus _Hin,etc, usque ad occupaii autem era-
in quo pervehimus, in eo ambulemus,etc", «sgue ad tis. Vere lerra frucluosa, cui gaudet Apostolus, etc,
quod hic non potuimus. (Id., iract. LIIIin Evang. sec usgue arf quadam aruerant. (Id., tract.in psal.xux,
Joan. lom. IU, part. n, cc-1.1777.) lom. IV, part. i, eol. 575.)
Bealus Aposlolus eos alloqi|ens, qui sibi jam vide- Dicebamus enitn eos terrse fruclibus significari,
hantur perfecli esse, etc, usgue'arfrelinquere funda- elc, usque ad qui confortas evtm'. (U., lib. XLIH
nienlum. (fd..,tract. 98 in Evang. sec.Joan., iom. III, " Confess., tom. I, col. 862 el seq.)
part. n, col. 1881.) Et justificata esl sapieniia ab omnibus filiis suis,
589"" EXPOSITIO IN EPP. PAULl. ^- EP. J_D COLOSS. -
590 .
etc, Msgiie dd sed pcrpetuo retineri. (Id., iib. i A - Aceipite psahnum, et date tympanum. Accipile et
Quwst. evang., tora. III, part. n, col. -1557 et date, etc, usque.ad reddite ;manus vestras. (Id.,
seqi) - tracl.in psal. LXXX,tom. IV, part. n, col. 1055et
Scitis autem et vos, elc, usque ad in usum mihi seq.) - - .'-,.-
misislis.Ad bona . opera eos redisse nunc gaudet, Ipse Apostolus datum non quserebat, etc, «sgue
€tc, usquead sequilur dicens. (Id., lib. xm Confes., arfne-vos inar/es remaneatis. (Id:, lib.de iJas(.,~t..V,
tom. I, col. 865.) . . - . parl. i, col. 272.)
Nonquia reauiro, etc, usque ad cum spiritu ye- - Non quia qua.ro datum, sed inquiro fructum, elc,
slro. Amen. Didicit a te Deus meus inter datum et «sgue arfab eo quserebatur. (Id., lib. n rfeSerm. Do-
fructum discernere, elc, usgue ad unde isetatur. (Id. mini in monte, tom. III, part. i, col. 1271.)-
ibid.)-
IN-'E.PISTOLAM-_ AD . COLOSSENSES. -
- -' ARGUMENTUM.' _ ' '. B corporis Ecclesise. (Id., lib. n de Trin., tom. VIII,
.\ .'
Colossenses, ethi sicul et Laodicensessunl Asiani, rcol.857.). Fides catholica quse interCreatorem creaturainque
et ipsi pr__Yehtierant a pseudoapostolis. Nec ad hos
orania reconciliariin ipsum.
accessit ipse Apostolus : sed et bos per epislblam distinguil,etc, usquead
/i-.: contr. Secund".,iom. VIH,col. 581 et seq.)
"corrigit. Audierarit enim verbum abArclrippo. qui .et (Id.,
minislerium in eos accepit. Ergo Apostolus jam li- Etipse est caput, etc ,iusque adipseprimatum tenens.
Aliud est sapienlemtantumfieriper sajiientiamDei,
gatus scribit eis ab Epheso per Tichycum diaco-
elc, Msg«earf rectissime diGilur. (Id., lib. de Agon,
num, el Onesiraum Acolytum. -
Chrtstian., tom. VI, col. 501 et seq.) .
CAPUTPRIMUM. . Totus Clirisltissecundum.Ecclesiam, id est caput
et corpus prsedicatur, elc, Msguead civilas Regis
"Paulus apostolus Jesu Christi, e{c, usque ad qui magni. (Id., .serm.. quod- trib, modis Clirist.intell.,
dignos nosfecil in parletn sorlis sanctorum in.lumine.' tom. V, part. n, col. 1499 et se_q.). , . -
Tunica illa Domuii desuper lexta, eic, usgue.ad libi Non igilui. mirum si propler exemj)liim,elc, us-
sors est..(Id., tract. inpsalm.xxx-, tom. IV, part. i, que qd qui datus est nobis."(Id., lib. yn de Trin.,
col. 246 el seq.). _ iC tom. VIU, col. 958.)
.. Qui eripuit nos, etc, usque ad filii-dilectionis sum. Quia in ipso-complacuit, etc, usque ad creatura
_ Quisquis haec legis, et gratiam Dei, elc-, «sgue ad ^qum sub cmlo.est.Vev illud singulare sacrificium, in
libera nos amalo. (U.îracl. in psal.. cv, lom. IV, quo mediatorest irnmolaius, etc, usgue ad yidenl
pari..n, eol. 1416etseq.). . . faciem Patr.is. (Id., lib. Encliir., tom. VI, col. 261.)
Non ait _autem, meum regnum non est hic, sed -. Cujus facius sum ,etc, usque ad dala est mihiin
_non est hinc,etc, «sgue dd non cstbiric (Id., tract. -vobis.Debemus intelligere personam Ecclesise, elc.~,
in Evang, -sec. Joan., tom. TV, parl. n, col. 1959.et •vsque.ad sseculum finitunierit..( Id., tract. in psdl.
seq.) . . . LXI,lom. IV, part. i, col. 750 et seq.)
Si charilas qua Pater diligit Filiumsuum, eic, ., Videte quid dixit Aposlolus, quia inipso Christus,
ad est genitus. (Id.,-lib."xv de-Trin., tom. VIII, etc, «sgue ad in carne mea. (Id., (rac(. in psal.
' «sgue
col. 1082 el seq.)- . . LXXXVI. tom. lV,parf. n, col. 1104.)' -
Si vere.volumus defendere liberum arbitrium, elc , .Ut suppleam, inquil, quse desunt pressurarum
usqueadin adoptionem fiIiorum.,(Id:, episJ;ad Vital. -non mearum, sed Christi, etc, usgue «rf hon perse-
tom. II, col. 981 el seq.) queretur. (Id., trad. in psai. XLiv,-toni.IV, part. i,
ln qtw liabetnus, etc., "usque ad imago Dei-invisibi- D.c'ol. 515.) • . .
lis. Non.est difficile:videre diabolum yicliim,-etc, Ut impleam verbum Dei, elc, usque ad operalur in,
usgue ad non spiritus. (Id., lib. xni de Trin., tom. me in virtule. Primo yqlens ostendere mihi. Doraine-
VIII, col. 1028 et seq.) - Deus meus, quam_resistas superbis, etc, «sgue arf
Ad quemdam modum efil homoimifatorDei velul slulli facli sunt. (Id., lib. ynCoufess., tom, I, col.
imago, elc usquead imaginem regis. (Id.., lib. De 740-el seq.)
clecemchordis, tom. -Y,parl. i, col- 82.) Verbum enini. tuum seterna _vcritas superio.ris
In tribus primis prseceptis decalogi. quse ad Deum creaturse tuse, elc, usque ad sicut supplicium. (Id.,
perlinentj elc, «sgue arf sed cum illo. .(Id., lib. n, lib. VIIConfess., tom. I, col. 748.)
ad Jaiw, Tom. H, col..215.} . ' -
. .
CAPUT II.. .
Primogeniiasomniscr.ealurw,ele., usquead otnnia
, inipso e_;Hs.an(.-Secundumformam Dei dictum est. Voloenitn vos scire, elc, usque ad abundantcs in
Anle- omnes colles genuit ,me~,etc., nsgHe ad caput illo in gratiarum aclione. Yiliorum omiiium huraa-
"
591 FLORI.DIAGONIMONACHI . " 592
noriim causa, est superbia, etc, «sgue "arfet disci- A_. Principatus exemplavil, id cst exemplum dedit,
uir. (Id.-, iib. rf_ Spir. et liit., lom. -X, part. i, elc, usgue «rf servire cpgunt. (Id., lib. arf Paul.
col. 257.) ... episc. §x lib. de Aqon. ChrisU, tom. YL col. 291 et
Hsec autem omnia quse pro nobis Verbura caro seq.). . . ' . - .
factum, elc, usgae arf ivocarentur. i_U., /i..- XIII, Nemoergo vos[judicet, etc, usque ad.eoipus au-
rfe Trin., lom.-VIU,col. 282 el seq.) . tem Chrisli. Patres nostnqui duo placuerunt, tenue-
Videte nequis,<elc, usque ad non secundum Cfiri- runt ordinem, elc, usgue arf recitatur ad confirma-
stum. Quid est Juno? elc, usgue -arf;cavendos esse tionem. (U.,- lib. conlr. Faust., tom. VUI, col. 256
admonens. (Id. , serm.de K-al. Jan: tom. V-, et seq.)
_part. i, col. ,1024.) ; Omnia qusedicta.sunt anliquo populo Israel, etc,
Respondendum est hominibus qui. calumniari «sgue ad mpmbra peregrinantia significabat. (Id.,
,' libris noslrse salulis, elc, sisque ad eruisse senten- tract. 28 in Evang: sec Joan., tom. III, part.' II, col.
liam. (U.,iib, deGen.ad litu, tom. HI,parl.i, col. 1626.)
262.) Primo Judseorum ille redarguendus esl error, quo
Quia in ipso inhabitat, etc, usque ad pnncipatus putant, etc, «sgue arf carnalis celebratio jam quie-
et polestaiis. Deus qui ubique prsesens est, et ubique B scak (Id., iib. adver. Jud., lom. VIII, col. 52 et
I . " '
totus prsesens, elc, «sgue arf riefas.est velle judi- seq.)
care. (Id., lib. ad Dard. de prms., toni. II, col. 845 ATewovos seducat, etc, usque ad in honore-aliquo
'
et seq.) - . • ' ad salnritdlem carnis. In his verbis adhibenda est
Satis est ergo scire corporale aliquid , elc. , qusedam pronuntiatioinvultu, etc, usque ad Chri-
«sgue arfverbo usus esl. (ld.,7i_. xn de Gen. ad lus advenerat. (Id., lib. ad Paul. episc, lom. -II,
litu, tom. UI, jiarl. n, col. 459.) col. 640.)
Montem iri quo placuit Deo habitare in eo, etc, . Ambulans fruslra infiatus, etc,, usque ad in aug-
usque-ad el lu in me. (Id., iract: in psal. LXVII, menlum fidei. Non aulem solum vaniloquos, etc,
lom. IY,part. i, col. 826 fetseq.) Msgueerf liberelur a malo. (ld., tract. 98 in Evahg.
In quo el circumcisi,elc, tisque ad suscitavitiltum sec Joan.,,lom. IU,, parl. n, col.188.:)
a morluis. lllud sabbalum nisi cl ipsum inter pro- Si auletn morlui, elc, usque ad in mundo rfecei;-
phelias , elc , usgue a'd corpbris carnis. (ld,, nilis? Qtiidquid passus est, in illo,et nos jiassisu-
Jib. x.H contr. Fausu, lora. YIIl, coL 554.) - mus, elc,-usgue ad capitiset corporis..(ld., tracl, in
Non duas ulique res intelligi-volult, elc, «sgue"ad psal. LXII,lom. IY, part." i, col. 749.)
quse mens vocatur. (Id.,'i_. xiy de Trin., iom. VIII, *- ', Ubi invenis aliter et alitef, facta est-ibi qusedam
col. 1055.) • mors, etc, usgue ad viximus ut moreremur. (Id.,
'In circunicisione Chrisli, et cmtera. Resurreclio tract. 25 iii Evang. sec. Joan., lom. III, part. fi, col.
Chrisii quse facta est ierlio quidem die passip- 1588.)
nis, elc, usqrie ad sapitis super terram. (ld., ex CAPUT UL
verb. apost., toiii. V, part. i, col. 916.) Igilur siconsurrexisiis, etcusqueadnonguo. super
Ei vos cum morlui esse.is,-etc.,usq"uead omnia de- lerraiii.' Noridunfutiqueresurreximus sicul Christus,
licla. Pr__putiumvocavil, elc, lisgue ad exspoliandi ' etc, usque<ad Spe enim salvi facti sumus. (Idv, lib.
sumtis. (Id., lib. ad Paid. episc , tom. n ,' col. contr. Faust., lom. VHI, col. -251.)
' ,
641.) Commutatio-quse corruptionem non habebit, etc,
Deles quod adversus nos, etc, usque ad affigens ' usquead esi in nobis. (Id., serm. rfe Resur. morl.,
illud cruci. Nostfum ergo corpus morluum est fom. V, psirt. ii, col: 1627.). - ' -
propler peccafurii, elc, usgue ad peccatorum. (Id., Si vis esse coelum: purga de corde luo terram,
• lib. ii de
Baplismo parv., tom.X, paft. i, col. 180.) elc, Msgue«rfin ccelisest. (Id., tract. in psal. xcvi,
Tu, inquif, humiliasti sicul vulneratum super- lom.TV, col. 1245.) . , . -
.bum,elc, usque arf ubi superbus est. (Id., tracu, L* In voce tubse cornese? etc, usgue arf non secun-
in psal. Lxxxvin, tom. IV, part. n, col. 1126et duni carnem militanius: (Id., iracl. in psat. XGXVII,
" " •
seq.) tom. IV, part. n, col. 1256.)
Yictimarn sanctam qua deietum est chirograplium, Secunduriihanc fideni et spemeldilectionemqua,
elc,Msgue" ad leo et draco."(Id., lib. ix Confess., etc, itsgue arfnon nisi EccJesia esl.(Id.,-///'. ad Ja-
Tom. I, col. 778 el seq.) - nuar., tom II, col. 205 et seq.)
Exspolians principalus, etc, usque ad in semel- Qtisesursum sunt sapile, e(c, usgue arfnosdelje-
ipso. Unfle accejiit 'diabolus exterius potesiatem musexuere.(Id., lib'. Quast. LXXXIII. g. 29, lom.VI,
Donfinicsecarnis occidendse, elc, usgue flrf redi- col. 18 et scq<)
mens peccalores. (Id., lib. iv rfe Trin., tbm. VIII, Si Deus etbominem de terra, et bestias de terra
col. 899 ,et seq.) . - formavii; etc, Hsgucarfnon qusesuper terram. {U.,'
Quod enim dicit exuisse se carnem, elc, iisgue //'.. vi de Geti. ad lilt., tbm. III, part. i, col. 548.)
ad resufrectione"- complebilur. (Id. , lib. contr. Motiui eiiimestis, nsque ad cum ipso in gioria. Ma-
- jiifeslum cst, et cuivis -advefienti facile cognilum,
Faust:;iom. YI,'col. 500 ct seq.)
"
S95 BXPOSlTiO-INEPP. PAULL — EP. II AD THESS. 594.
clc,usgue arfa-Stimabamusinsaniam. (S. Aug.,/i_. n j_^ Docentes et commonenles,elc. usqtie ad Deo el Pa-
ad Jan., lom. II, col. 208.) iri per ipsum. Neque enim omnis qni labiis personai, _
tib. de Gral.
Quoniamtanquam fenum cito arescent, etc, «sgue etc, usgue arfj.ancli Spiritus sui. (IcL,
ad cuni ipso apparebilis in gloria. (Id., tract. in Novi Teslam., tom. II, col. 565.)
Mutieres subditm eslole, elc, usque ad timentes
psal. xxxvi, tom. IV, part. i, col. 557 et seq.)
. Omnes ergo divites boni fideles, elc, nsgue arf ap- Denm. Estetiamordonaturalis, etc, «sgue arffelicita-
parebilis in gloria. (Id., serm. rfeverb. in Prov. Sa- lem. (Id., lib. Qumst. inGen. lit. 152, lom. HI,part. i,
col. 590.) -
iom., cap. xni, v. 7, tom. Y, part. i, col. 215.)
Simus ergo recii, corde. Tempus glorise, etc, «s- Quammulti in noslra communione veraciler, etc.,
que ad apparebilis in gloria. (Id., tracl. 28 in Evang.. usquead nonperdet mercedem suam. (ld., lib. contr.
sec. Joati., iom. III, part. n, col. 1225.) FausU, lom. VIII, ctil. 255 el seq.)
Mortificate ergo, elc Mortificemur et resurgi- Hsec libiregula jiroponilur.elc, nsgue ad ut araa-
mus, etc, «sgue arf servilus. (Id., lib. rfe Resur. rel. (Id., ser. deverb. Evaiig., lom. V,parl. i, col.,418.)
- Pax domeslica est ordinala cohabitantium, clc,
mort., tom. Y, part. n, col. 1627.)
Fornicalionem, elc Neque avari, etc. Msguead «sgue ad providendi beneficentia. (ld., lib. Sent. Pro-
dubitaret. (Id., lib. rfe Bapt., tom. IX, col. 89.) ]j} speri, tom. X, part. n, col. 1872 et seq.)
Exspoliantes, etc Vetererri hominem,,elc, «sgue Quodcunque facitis, etc,., usque ad acceplio apud
crrf imaginem Dei. (Id., lib. c FausU, tora. YHI, Detim. EamDeusinnocentiara probat, etc,Hsgue ad
col. 746.) acceptioiipudDeum. (Id., lib.Senl, Prosperi, lom.X,
. Sanguis, inquit, .elc , «sgue arf peccatorum. part. n, col. 1.869-1877.) . ',
(Serm. in epist. Joan., tom. HI, parl. n, col. 1982.) Nomen et conditionem serviiutis, etc, usgue arf
jBumqui renovatur, etc, usque ad modesliam, pa- emendalur filius. (U.,ibid., col. 1875.)
tienliam. Satis ostendit ubi sithomo creatus ad iraa- CAPUT IV.
ginem Dei, etc «sgue ad agnilione ranovarelur. (Id., Domini quod juslum est, etc, usque ad habefts
lib. m rfeGen. ad litu, lom. III, part. i, col. 292.) in cmlo. Etiamsi habuerini servos justi parenles
Si ergo spirilu mentis renovamur, etc, «sgue arf noslri, etc, usgue arf tolerare quod serviunt. (Id.,
'-
induimusper fidem. (ld., lib. xn rfe Trinit.,: tom. lib. xix de Civit. Dei, "tom. VII, col. 644.)
VIII, col. 1004 et seq.) Sicutinpoteslalibussocielalishumanse,etc,«sgHe
Ista renovalio reformatioque menlis secundum ad ita Dcus in omnibus. (Id.", lib. Sent. Prosperi,
Deum,etc, wsgueadnon ipsaque renovalur. (Id., lib. lom. X, part. n, col. 1875.)
iv de Triniu, tom. VIU, col. 589 et seq.) 'G Quidoclrinam Clirisli adversam dicunt,etc,«sgue
Supportantes, etc, usque 'ad ila el vos. Lavando arf esse reipublicse. (Id., epist. ad MarceL, lom. II,
jsedes jara bonorum alque mundorum discipulorum col. 552.) .
significavit Dominus, etc, usgne ad solvatur in Oralioni inslale, etc, usque ad mihi fuerunl SQlatio.
ccelo. (Id., tracl. 58 in Evang. sec Joan., tom. III, -oannesdicil: Elsi quis peccaveril, etc, «sgue ad
part. ii, col. 1794 et seq.) interpellet. (Id., serm. iii Epist. Joan., tom. IU,
Super omnia autem, e(e.,nsque ad in omni sapien- part. n, col. 1984.)
lia. Tunica illa sortita, omnium partium significat Salulat vos Epaphras, etc, usque ad vobiscum.
unitatem, etc, usquead in unum omnes xoUigit. Amen. Sidixerimusistamperseverantiam tam lauda-
(Id., tract. 18 in Evang. sec /oare.,-tom.HI,part. biIem,etc,Msgue a.rfperseveretur a nobis. (Id.,/i/>.
-ii, col. 1949.) rfe Cor. el grat., tom. X, part. i, col. 921 et seq.)
m EPISTOLAM I AD THESSALONICENSES.
ARGUMENTUM. ';D (Id., lib. Sent. Prospeft, tom. X, part.. ii, col. 1872.)
Thessalonicenses sunt Maeedones, qui accepto CAPUT U.
verbo veritatis persiiterunt in fide, etiani in perse- JVatwelipsi-sciiis, etc, usque ad Chrisli apostoli.
cutione civiuin suorum. Prseterea nec receperunt Quas vires nocendi liabeat humana.
glorise amor,
falsos ajiostolos, nec ea quse a falsisaposlolis dice- elc„ Msgue ad ctim offertur.
(Id., ibid., col. 1877.)
bantur. Hos coIlaudalApostolus scribens eis ab Athe- Serf facti sumus parvuli, etc., usque ad regnum et
nis perTychicum diaconum, ej, Onesinum acolytum.
gloriatn. Nonnulrix nutriens filios, sed nutrix fovens
: CAPUT PRIMUM. ut filios,etc, usgue arf ul iteruin parlurirei. (Id.,
I. Paulus et Sylvanus, 'elc, usque ad Deo vivo et tracl. in psal. XLIX,lom.IV.part. i, col. 582.)
vero. Judseorum proprie Synagoga dici solet,etc, • Et materparvulum amat nulrire, etc,
«sgue ad
«sg«e fld requirebat.(Id., tract. inpsal, LXXXI,
tom.IV, et laudabimus eum.- (Id., serm. rfe verb. Evang'.,
part. li, col. 1047.) •ibm. V, part. i, col. 156 et seq.)
Et exspectare, etc, usque ad ab irti veniura. Ira Scalas vitlit Jacob per somnium.elipsis scalis
Dei non nerturbatio est, elc, «sgue «rfpoena peccato. ascendcnles, etc,- «sgue arfdeseeifdtint prsedicatione,,
PATIIOI,.CXiX. ,13
(Id., tract. iu Evang. sec.Joan. vn, lom.III, part. n, A rante, elc, usgtte ad otnnes resurgemus. (Id., lib.
col. 1149et seq.) Qumst. I.XXXIII, tom. Yf, coi. 46.) .-
Ideo el nos gralias, etc, usque ad gloria nostrd et Cutn enim dixerinl pax, elc, usque ad.e( non effu-
gnudium. Quid estquod hinc Doogralias agit, etc, gienl. Sedeonfilerinos, inquis, poenanoslra compellit
«sgue od'est vere verbiim Dei. (Id., lib. de-Prmd. adesse jam finem, etc usgue «rf yirtutes coelorum
sancl., tom. X, part. i, col. 989.) movebunliir. (Id., ibid., col. 918 et seq.)
CAPUT III. Vosautem,fratres, e(c.,tisquead nequetenebrarum.
Propler quod, elc, usque ad vos statis in Dotnino. Illi qui prsesumentes de cupiditatibus suis, «sguearf
Defecit, inquil, in dolore vita rnea, elc, «sgue ad nunc atilem lux in Domino. (Id., iract, in psal. cxx,
vita ejos. (LL, tract. in psal. xxx, tom. IV, paft. i, tom IV, parl. n etcol. 1606 el seq.)
col. 241.) Igiiur non dormiamus, etc, usque ad et pacem
Admoncmus cbaritalem vestram, etc, «sgwe ad habetecutn eis. Mulli cum dormiunt, non faciunl
slalis in Domino.(Id., serm. de verb.Evang., tom.-V, locum Domino,elc,Msg«earfvidebanldivitiastransilu-
parl. i, col. 250 et seq.) ras. (Id., in psal. cxxxi, col. 1719.)
Quamenim graliarum aclionem_ elc, usque ad Digna dehemus operari, id esl tanquam in Juce,
dirigal viamnostrarii ad vos. Cernebat nlique, elc, B elc, usquead inChristo operatur. (id., in psal. LXI,
usgue arf sentiebat. (Id., lib. contr. Faust., tit. i, col. 740.)
tom. VIII, col. 208.)"' Rogatnus autem vos, etc, usque ad invicem el in
Vos autetn Dominus, etc, usque ad sanctis ejus. omnes. Quantum ad nos pertinet, omnes salvos fieri
Atnen. Aposlolus Paulus benedicens Thessalonicen- velle debemus, etc, «sgue ad dissimulationenegli-
ses, elc.,Msgue arf ut inviceni diligamus.(LL, lib. de gitur. (Id., lib. de Cor. et grat., tom. X, part. i, co!.
Grai. bl ifb. arb:,'iom. X, parl. i, col. 904.) 918 et seq.) ..
CAPUT IV. Quando videt homo aliquem;maie _yiveniem,etc,
De cmleroergo, fralres, elc, usque ad nullius ali- «sgue flrfj'u"stusin misericordia. (LL, seriu 4e verb.
quid desidereiis. Adullefium facere probiberis ne Evang., ttmi. ¥f part. n, col. 1-75$etseq.)
noceas, etc, nsg«e ad spes salulis omnino reniane- Semper gaudele.Ycnile,exsullemiis Domino, elc,
bit. (Id., senn. rfe conv. Paul., tom. V, part. i, «sgue ad mundo insullare. (U.,tract.in psal. xciv,
.col. 1272 erseq.) tom. IV, parll _i, col.-1217.)"
Nolumus auletn vos, e(c._-usque ad eosqui dor- Misericordia et veritas praeeunt antc faeieni
mierunl. Lazarus amicushosler dormit, sed vado ut tuam, etc, jfsgue ad in nomine luo exsullabunt.
a somno, etc, usgue arf accepturi sunt. (Id., tracl. 49 'C (Id., in psal. LXXXVHI, col.1228.)
in Evang. sec. Joan., tom.TH, col. 1751 et seq.) Beati eritis, inquit, cum yobis roaledicent, etc,
Admonel nos beatus Apostolus ut de dormienti- Msguearf immorlalitalem. (Id., lib. wde Serm. Dom.
bus, etc, usgu. «rf spiritaliter amant. (Id.', serm. in monte, tom. III, parl. i-col. 1256.)
rfeeisrf.verb. Aposi., tom. Y, part.i.col. 956 efseq.) Sine intermissione otv.le. Dominus ait : Oportet
De dormieiitibus, inquit, nolo^yos ignorare, elc, êmper orare, et non deficere, etc, usquead clamor
lisque flrf iransivit efDominus. (Id., serm. 2 de earf. cordisest. (Id., lib. rfeHmres-.,lom.YHi,coL40el seq.)
lect., tom. V, part. i, col. 959.) In omnibus gr-atias,eic, nsque ad oriiriibus vobis.
Et sic semper, etc, usque ad in verbisistis. Conso- Yera fidelium humilitas est iri nullo superbire,
lemur nos ergo invicem el in his sermonibus, etc, etc, «sgue arf-aut benigna. (Id., iib. Senk -Prospeti,
«sgue ad roartyrura forlitudo. (Id., ibid., col. 958 tora. X, parl n, col. 1S66.)
et seq.) Spiritum nolite exslinguere, etc Non quia exstingui
" Et
tnortui, elc, iisque ad cuin DQinliio efimu-s. -pofe-t-,-sed-quaniuminipsisest,exstirictores,etc,MS-
Poterat etiam hpc donare credenlibus,eic_, ^que que atf iii vbb}|
""'" .senijierluceat. (ld., in psal. LXXVI,
ad quse non videnlur. (Id., lib. n de Baplis. par-vn_""_3ol. 995.)
" ' I)
"tomX, parl. i, col. 181.) : , Ipse autem Deuspgpist,etc, nsque ad Amen. Quam-
Dixit apostolus cum loquerelur de resurrectione y.is.el,pngprie.djpalur spirilus non unive.rsa anima,
morluorum. Etnos viventes, etc, usgtie ad gustata etc-, usgue ad hqc esf vivificet. (id., lib. II ad Vi-
morte victuri. (Id., lib. ad Dutcilium, tom. VI, col. .clorem Viincenlium,toni. X, part. i, col. 496 el seq.
159 _etseq.) ""
êt485etseq.)
Quaeri solet utrum illi quos hic viventes invenlu- Et ego, inquit, si exaltatus fuero a terra omniatra-
rus est Christus, elc, ttsgue arf ut nosse possimus ham, elc,' usgue ad omnia trahit post sc (Id., Iract.
(Id., lib. xx deCivit. Dei, lom. VII, coi. 688 el seq.) 55 in Evang) secJean., lom. UI, part. n, eol. 1755.)
CAPUT V. ! Triasunt iquibus homo constat: spirjlus, anima,
De tetnporibus, etc, in nocte, ila veniet. Non dixit, el corpus, etc, usgue arf,el nos immutabiniur. (Id.,
post quanlum lemporis hoc futurum sit, elc, usgne sernt, de fide et synib^,toni. Yl, col. 195 el seq.)
id non est veslrum scire. (Id., epist. ad Hesych.episc, - Aliud est esse sine peccato, elc, Hsgue,ad se non
tom. II, col. 907 et seq.) esse declarau (ld., lib. cle Perf. just. hon\., tom X,
Mediaautem nocte, idest, nullo sciente aut spe- part. i, col. 50.4.)
J.97 EXPOSITIO IN EPP. PAULI. — EP. I AD TIM. 398
KTEPISTOLAM II AD THESSALONICENSES.
' - '
. ARGUMENTUM. .A riim. (Id., lib. xx rfe Givit. Deh, tom, "VII, col.
Ad Thessalonicenses secundam scribit Epistolam «85 et seq.)
Apostolus: eiuotum facil eis do temporibus novis- . N'on relinetis, elc, usque ad ill_ustmtigneadvjenlus
siitiis, etde adversarii dejectjpne. Scribitbanc Epi- sui. Hsecverba apostolica ita sane obscura sunt, et
stolam ab Athenis per Tilum diaconem, elOnesimuny mystice dicta, elc, usgue ad hic omnirio tacetur.
acolytunj. (Id., epist. ad Ilesych: episc tom.ll, col. 908.)
Eo quod charitalem,' elc, usque ad in omni opere -
-. ..." CAPUT PRIMUM. et sermone bono. Judaei cum puiant ad sunm fegnum
Paulus et Sylvanus el Thnptheus, elc, usque.ad - -visibilem istam pertinere prophetiam,.. etc, «sgue
charitas uiiiuscujusque vestrum in invicem. Hoc •nd et non lota gens pereal. (Id., iract. in psal.cy,, .
"flixit, neforte de tanto bono, etc, Msguearfhabea- tom. IV, part. JI, col. 1418.)
tis ex vbbis. (Id., lib.de Grat. ellib. drb.,-tom.lX, Efit enim tunc iribulatio magna, qnalis non.Itiit
part. i, col. 904.) ab initio mundi neque fiet, etc, usgue ad pblius
Iia ul el nos ipsi, etc, usque ad requiemnobiscum. ' ad Ilesych.episc. lom. II,
^quampassurus. ' (Id., episi.
'
Pressuras perseculionesque justorum, elc, «sg«e .-
col.915.)
arf' perficiendam purgalionem. (IcL, tract. 15 toti- B ; -CAPUT III.
tra Faust:, fom. VIII, col. 291 et seq.) De cmtero, fralresj etc, usque ad malis homini-
In reveluiione, elc, usque ad qui crediderunt. Si )
bus. Nunquid poslremb apostolum Paulum pro Ju-
pejor est condilio riescienlium quam scientium Iegem, dseis irifidelibus, elc,
etc, usquead qui ignoraiit Deurh. (Id., lib. rfe Grau «sgue ad jirsecipit ul faciat.
eilib. arb. tom. X, parl. i, col. 884 ef seq.) (Id., episl. ad Vilql., tom. H. col."988.)
Nb.n enitn oninium, elc, usque ad imitari nos.
Quia credilum est, efe.,nsque ad Domini Jesu Chri- Posse
sti. Salus religionis hujus jier quam ^solam veram haberefidem, etc, «sgue adqua juste judical.
lib. Sent.~Prosper., tom. X, paft. n, cbl.1887.)
salus vera, veraciierque -promittitur. elc., -usgue ad (Id.,
vocatione sua saneta. lib. n tom. Quoniam non in quiete, etc, usquead panem "man-
" ' (Id.,'
' " ReiracU, " T, ducent. Non,
col. 645.) . - inquiunt,de hoc opere cofporali, etc,
«sguearfprsecoriio.facere jubentur. (Id., lib.de Oper.
.-CAPUTH. , 'monach., tom. VI, col. 549 el seq.)
Rogamiis auten} vqs, fralres, etc, usque ad sedu- Vos auiem, fratres, riolite deficere benefacientes.
cat utlo modo. Quando dicebat, Non cito rooveannni Propter necessitates sanctorum, etc, usgue ad rie
mente, elc, Msguearf hujus dies nltimus. (Id., epist. _ sint infrucluosi. (Id., ibid., col. 561.)
ad Hesych.episc rfe fiiies__c.,tom. H, col. 905 el seq.) Quod si quis, etc, nsqiie ad cum omnibus vobis.
piligendus ergo est el exspectandus Domini, sicut Amen. Diligamus inimicos, cofripiamus, etc, us-
sancle exhortaris, adventus, etc, usgue arf utique que qd non prsecidit dilectionem.'(Id., tracl. in
non credebat. (Id., i.irf., col. 909 et seq.) psalm._i.iY, tom. IV, parl. i, col. 655.)
. Quoniam ritsi veneril, etc, usque ad iniquitqtis his 1 Superbb oculo et insatiabili corde liuic convesce-
qui pereunt. Rogamus vps, inquit, fratres, per ad- bar, etc., usgue arf ipsi saturabuntur. (Id.",in psalm.
ventum pomini, etc, usquead justissinie.judicatu- c, col. 1290.) ___.
m, -EPISTOLAM I Ap; TIMQTHEUM'.
ARGUMENTUM. -- JD etc, usgue arf tenet in moribus. (U.,sSrin^Lemude

Timotheum instruit, et docet de ordinatione epi- __charilalis, tpm. Y, part. n, col. 1555.)
scopatus, et diaconii, et omnis ecclesiasticsediscipli- Diliges, inquit, Dominum. Deum luum ex toto
nse, scribens a Laodicia per Thycbicum diaconem. corde tuo, elc, usgue arf quadam sorte junguptur.
- (Id., lib. rfeDoctr. Christ.
CAPUT PRIMUM. primo, tom.-HI, parl. i,
Paulus Apostolus Jesu Christi, eic, usque ad gua; col. 29 et seq.)
-e_(i« fide. Quodiste profanas, el aniles fabulas, etc, - Omnium igilur haec summa estj ut- -
inlelligatur
'
' Iegis, et omnium divinarum
usgue ad catholicus lector intelligit. (Id., tib. cotitr. Scfipturarum ple-
init. leg. et proph. tom. VIII, col. 657 et seq.) nitudo, etc, usqiie ad ut perfecfa sit. (Id., ibid.,
Finis autem prmcepli, etc., usqiie act.fide iwn ficla. col. 36.)
Divinarum Scriptu.arum jnultiplicem 'abundant.am, Omnia igitur prsecepla divina referuntur ad cha-
S99- FLOPl DIACONIMONACHI 400
ritatem, eic, usgne arf superel nulla eril. (Id., lib..A virtulis tuse emittet Dominus bx Sion. Apparet,
Encliir., tora. VI, col. 288 el seq.) fratres, evidontissime, etc.,«sgueflrfregiii ejtisnon-
Ainate, sed quid amaiis videte, elc., «sguc ad erit finis. (U.<,tract. in psal. cix, tom. IV, part. n,
. et fide non ficla. (Id., iract. inpsalm. xxxi, tom. IV, col. 1455.)
parl. i, col. 260.) Si in illis vocibus tjuse fiebant in Exodo, elc,
Quidquidergo salubriter mente concipitur, etc, «sgue acl nullus imperiosus egisse. (Id., lib. u rfe
«sgue ad laqueus eril dilecli. (Id., iracl. ih psal. CXL, Trinit., lom. VIII, col. 866.)
lom. IV, parl. n, col. 1816.) De invisibiliDeo inter nos agilur, elc, «sgue ad
Cumenim dicerel chariias, addidit de corde.puro, yidebimus eum sicutiest. (Id., lib. conlr. Maximin.,
etc, Hsgue ad spes nostra fallatur. (Id., lib. i rfe tom. VIII, col. 762 el seq.) -
'Doct.ChrisL, tom. III, parl. i, col. 56.) Habens ficlem, etc, usque ad non blasphemare.
/ A quibusquidam,e(c., usque ad de quibusaffirmanl. Istud Apostoli quale est?nonne ita mirabile, elc,
' Qtiidenim
molestise,iristitisequeingeranlprudenttbus «sgue arf excluditur opere Satanse. (Id., lib. de Nat.
.fralribus temerarii, etc, usgue ad ad escam perve- et grat., tom. X, part. i, col. 262.)
"niant. (Id., lib. rfe Geu. flrf litu, tom. III, part. i, Nulla ereatura est, sive quaein veritate manet dans
' col. 261 et seq.) ] gloriamDeo, etc, «sgue.arf-sibiretinuit. (Id., expos.
JJ
Scitnus aufem quia bona esl lex, si quis ea legitime Epis. ad Gal.,tom. III, part. n, col. 2128 etseq.)
, utatur. Juslo eriim non esl lex posita : quae tamen
bona esl, usgue arf nisi divina gratia subveniri. CAPUT H.
' (Id., lib. deSpir. et lilt.', lom. X, part. i, col. 209et Obsecroigilur, eic, usque ad ad agnilionem ven-
. seq.) • • taiis venire. Quandiu perraislsesunl ambsecivitates,
Bona - est lex illi qtti ea legilime ulitur, etc, etc, usquead cum illo per speciem. (Id., lib. xix
Msguearf sanante per gratiam. (ld., episf. ad AnasU, de Civit. Dci.', tom. VII, col. 656 et seq.)
lom. U, col. 595 et seq.) Sicut aulem.Jerusalem significal civitatem socie-
Scienteshoc, eic, usquead guod crediium esl mihi. talemque sanctorum, etc, usgue arf Dei sedificatio
Deo vivit oui sub Deo est, legi autem, qui sub lege estis.( Id., lib. rfe catechizandisRudibus, tom. VI,'
esl. Sub legeaulem vivitur, in quanlum quisquepec- , col. 557 el seq.)
calor est, id est iri quantum a veteri homirienon est Ista plane difflcillimediscernuntur, ubi ait: Obse-
mulatus. Sua enim vila vivit. cro, elc, Msguearfet habitavif in nobis.- (Id., lib.
Et ideo lex supra illum est, ijuia qui illam non ad Paul. episc tom. H, col. 655 et seq.)
implet, infra, etc., usgue arf slabili gaudcns /-, Cum audimus, el in sacris lilteris legimus quod
bono. (Id., expos. Epist. ad Gal.,lom. III, part.ii, velitomnes homines salvbs, etc, usgue arf quodcun-
'
col. 2115 et seq.) que non fecit. (Id., lib. Enchir., tom. VI, col. 280
Gralias ago ei, elc, usque ad quorum primus ego etseq.) _,
sum. Apostolus Paulus ex persecutore Christi an- Sicut illud quod dictum est, omnes in Christo vi-
nunlialor factus, etc, usque ad perseculor el inju- yificabuntur, elc, usgue arf nisi ab ipso yolente non
riosus. (Id., serm. rfe conv. PauL, tom. V, part. i, fiunt. (ld., iii psal. cxn, exepist. ad Vilal., tom. H,
col. 1268et seq.) col. 985elseq.)
Sed ideo misericordiatn, elc, usque ad in vitam Vult autem Deus omnes homines salYOS fieri et,
mlernam. Quia misericordiam et verilatem diligit elc, usgue arfsub Dei poleslate. (Id., lib. rfe Spir. el
Deus, etc, usgue arf negare polerit debiltim. (Id., litt., lom. X, part. i, col. 258.)
tract. in psal. LXXXHI, tom. IV, part. n, col. 1067.) Quia ergo nos qui salvi futuri sint nescientes,
Sedmisericordiam, e(c.,nsque ad in incredulitale. etc, usgue ad quoniam nos facit velle. (Id., lib. de
Magna est-misericordia tua : et demagna inisericor- Jiat. et grat., lom. X, parl. i, col. 255.)
dia, etc, «sgue arf sed magnain misericordiara. (Id., Unusenini Deus, elc, usque ad pro omnibus. Cum
in psal. L, tom. IV, part. i, col. 588.) ID sil ipse Chrislus sapienlia Dei per quam ereata sunt
Firfe/is sermo, elc, usque ad in vitam mlernam. orania, etc, «sgue ad qui est veritas in selernis. (Id.,
Nulla causa fuit veniendi Christo Domino, nisi pec- lib. i rfecons. evang., tom. III, part. i, col. 870.)
catores, etc, «sgue arf versasti in infirmitate ejus." Tu es veritas super omnia prsesidens, etc, «sgue
(ld., serm. 9 rfeeisdcm verb. apost.,-lom. V, parl. i, arfnoiiis serviendo. (Id., iib. x Confess., tom. I,
eol. 945 et seq.) - , col. 867 et seq.)
Gli.rislusJesus venit in mundum peccatores, in- Si omnes hoinines, quandiu mortales sunt, etiam
quil, salvos, etc, usgue ad ad eum sanandi currite. miseri sinl necesse est, etc, usque ad qui in supe-
(Id-, ibid. serm. 10, col 951 elseq.) rioribus vita. (Id., tib. rfe Civit. Dei, tom. VII, col.
Audivimus bealum apostolum Paulum dicentem, 268 et seq.)
Humanus serroo, et omni acceptione digntis, etc, An apostolus Petrus, sicut eum quidam favore
usgue ad sine parvulos venire ad me. (1(1.,ibid. perverso excusare nitunlur, etc, usgue arf quomodo
serm. 8, col. 940, et seq.). , est membrum? (Id., iract.inEvang. sec.Joan. LXIII,
Regiaulem,etc, usque ad bonammilitiapi.Virg .ra tom. III, part, u, col. 1810 et seq.)
£0. EXPOSITIOIN EPP. PAULL — EP. I AD TIM. 403
Verbiim caro faetum esl, el babitavit in nobis. _. K CAPUT IV. . -'
Habes majestalem ad quam ores, eic, usque ad - Spirilus autem, elc, usque ad qui cognqverunlve-
niisericordiam. (Id., tract. in psat. xxiXj tom. IV, ritatem. Audi ergo quod confiteris le non videre; etc,
part. i, col. 216 et seq.) usqtie arf dsemoniorum mendaciloquorum. (Id.,-
Talemse Deus praebuil horainibus , ut etiara pa- lib. xxx conlra Faust., tom. VIII.) •>
nem de coelo miserit, elc, usgue arf quod non po- Hinc etiam iJItid prseceptum quod esl. Non moe-
teras. (ld., tiact. in psal. cxxxiv, tom. IV, part. n, chaberis, etc, usgue arf Manichsei, si dederis.(Id.,
col. 1741 et seq.) i.irf., col. 510.)
, Mediatorem DoriiinumJesura Christum secundum Quod aulem Dominus invitatus venit ad nnptias,
hominem dici, elc, «sgue ad diligendo inritati elc, usgue arfbonum vinum usqueadliuc. (Id., (rnef.
sunt. (Id., expos. Epist. ad Gal. toro. III, part. n, iiiEvang.sec.Joan., tom. III, part. n, col. 1458
col. 2122.) et seq.) . ••.-••
Nam neque per ipsum liberareraur unura media- Quia omnis creatura, etc, usque ad guam assecutus
lorem Dei et Iiominum, etc, «sgue arf si dici non es. Testamento Veleri ubi quidam cibi carnium pro-
polesl. (Id., lib. Enchir., tqm. VI, col. 249 et seq.) hibentur, etc, nsgue ad tamen aucloritas commen-
Ego, inquit, Domhvus,ero illisinDeum,elc,«sgue 1B data. (Id., lib. cbnir. FausU, tom. VIII, col. 255 et
ad et divina humanitas Chrisli. (Id., lib. rfe Ovib. seq.)
Ezech., tom. V, part. i, col. 510.) Omnia munda mundis, Domini.est.terra et pleni-'
Cujus testimonium,etc, usque ad in fide et veri- tudo, elc, Hsgue arf recitalur ad confirmationem.
tate. Ait Dominus Jesus his qui credideranl in eum, (Id., lib. i ad TiU, tom. VUI,col. 256 et seq.)
elc, Hsguearfidquodvidealur. (Id., tracl.40 inEvang". Ineptas autem, etc, usque ad quai nunc est, et fu-
sec Joan., tom. IH, part. n, col. 1690etseq.) lurm. Videle amaloria sancta canlica. VideteCanlica
• Voloergo viros, elc, usque.ad per
opera bona. canlicoruni, elc, usgue ad diviiia. cl liouor. (Id.-,
Levavit pro nobis Dominus noster manus suas in tract. in psal. CXLIII,lom. IV, parl. n, col. 1868.)
cruce, etc. «sgMearf levari ad Deum. (Id., in psal. Fidelis sermo, etc, usqtie ad qui ie audiunt. Quid
LXII,toro. IV, part. i, col.755.) esl honio, quia memor es" cjus, aul filius homi-
Mulier, elc, nsque ad in silenlio. Quod dictuni nis, etc,,- usgue arf bealos fieri praedieat. (Itl., tract.
est, et ad virum luum conversiq lua, et ipse lui , in psat. viu, tom. IV, parl. i, col. 115.)
dominabilur, etc, usquead et augebilur culpa. (Id., CAPUT V."
-lib.xi deCett. ad litu, lom. HI, parl. i, col. 450). Seniorem, etc, usque ad acceplumesl coram Deo.
Adam enim, elc, usque ad in prmvaricalionefuit. L>Qiialisilla eral docente te magislro inlimo in schola
Si jam spirilalis eraf Adam, quamvis menle, non pectoris, etc, «sgue a. quasi ab omnibus genita
corpore, efc, «sg«e ad invidendo veluisset. (Id.,' fuisset. (Id., lib. Confess:IX, tom. I, col. 775.)
ibid., coL'452 et seq.) Qumauletn vere vidua, elc, usque ad nocieet die.
Superbus ille nngelus, ac per hoc invidus, etc, Oninis anima quse inlelligit se derelictam omni
«sgue arf diaboli laqueis implicati. (Id., lib. xiv rfe auxilio, eic, usgue arf auxilium praesto est illi. (Id.,
Civii. Dei., lom. VII, col. 419 et seq.) tracl. psal. in cxxxi, tom. IV,parl. n, col. 1725et seq.)
Salvabifur, etc, usque ad cum sobrietate._In islo Concerta in oratione, vince hoc saeculura, elc,
sexu roasculi et femina.,.apostolus Paulus occultio- usgue «rf niilla damna formides. (Id., lib. ad Probam
nis cujusdam rei, elc, usgue «rf sanctificaiio non de or. Deo, tom. II, col. S06.) .' .
mventtur. (Id., lib. xn rfe Trinit., lom. VIU, Quantacunqueteniporalium bonortimfelicitate cif-
col. 1001.) cunifluas, etc, «sgue arf.incorruptione vegetalur.
Cor meum et caro mea exsultaverunt in Deum vi- (Id., ibid., col. 496 et seq.)
vum, etc, nsgue flrf operare opera lua. (Id., iract. Deliciseigitur spirilales delieiis carpalibus in san-
in psal. LXXXIII,toin. IV, part. n, col. 1660 cta caslitale succedant, etc, nsgue arf ut Deus ac-
- '
elseq.) . .quiialur. (Id., lib. rfe Bono viduiu, lora. VI, cul.
Qualispax? quam oculus non vidit, nee auris au- 447 el seq.)
divit, etc, nsgue arf pax super Tsrael. (Id., tract. »"__• Qui exallas_me de portis morlis, etc, usgue ad
psal. cxxvn, iom. IV, part. n, col. 1688.) perportas morlis pefvenilur. (Id., (i'flc(in pscil. ix,
CAPUT III. tom. IV, parl. i, col. 125.)
Fidelis sermo : Siquis, elc, usque ad columna et Vita quse in peccatis est, mors appellari in Scri-
ftrmamentumveritalis. Nec sic esse quisquam debet pluris solet, etc, usque.ad tangere mortutim. (Id.,
oliosus, «sgue ad opprim.at ista riecessilas. (ld., lib. lib. Contr. Manich., tom. III, part. i, col. 212.)
xix deCi.ifaie.Dei, tom. VII, col. 647.) Si quis auiem, eic, usque ad si filios educavit.
Et manifeslemagnum, etc, usque ad assumplum Quia dtio prsecipuaprsecepta,hoc est ad dilectionera
. __(in gloria: Non in Deo laiUum innotescit angelis Dei, et dileclioaem, etc_, usque ad infideli delerior.
quod abscondilum est, etc, «sgue arf ipsa veritas (Id., lib. xix rfe Civit. Dei, cap. 14, tom. VII, col.
clamiH. (Id., lib.y deGen. ad litl., tom. III, part. \__ 642 et seq.)
COl 555.) Cuin vidissel ergo Jesus matrera et djseipuium
403 - PLORI DIACONIMONACHI 404
slaritem quem diligebat, etc, usgue itd discipulus A Esl atitem qumstus magnns pielas cum sufjicientia.
in sua. (Id., tract. 119 in Evang. sec. Joan., tom. Hanc igitur suiiicienliam non indecenter vult, quis-
IH, part. ii, col. 1950 et seq.) • ! quis vult, neeamplius vull, etc, usque ad vivendura .
Si quid sane pecunise res tua familiaris habet, etc, esl. (Id., lib.\adProbam rfe or. Deo, toin. II, col, 498
usgne arf iniideli deterior. (Id., epist. ad<Lmtam, et seq.) I
fbhi. 11,'col. 1059.) Nihil enitn intulimus, etc, usque ad contenti si-
Si hospiiio, etc, usque ad subsecuta est. Dieimus, mus. Recole dives primordia tua, etc, usgue arf his
fratres, humililatem ab Excelso , etc, «sgue" ad contenti simus. (Id., serm. de verb. evang., tom. V,
Iiiitriilitalis affectus. (Id., frac(. 58 in Evang, see. part. i, col. 412.)
Jodn. tom. III, part. n, col. 1794.) Nam qui polunt, etc, usque ad in inlerilum et
:Adoiescenliores,£tc, usque ad, irrilamfecerunt. In perditionem. Videle quid divitibiis dictum^sit, etc..,
eonjugaliquippevinculosipudicitia conservalur, etc, - -Msguearf ne desideret. (Id., iract. in psal. cxxxvi,
'«s'g«e«rfsive desint. (Id., Hb.ad Juliari. desarict.vid., tbra. IV, part. n, col. 1769.) .
lorii. VI, col. 457 et seq.) Radix enim omnium malorutn, etc, usque ad bo-
Vovete et reddite Domirio Deo veslro, etc, nsgue nam confessionem. Attende quid dimiserunt, etc,
terfxi_voveatis et reddatis. (Id., tracl. in psal. LXXV,B «sgue «rf iion divitise, sed cupiditas. (Id., serm. de
tom. IV, part. i, col. 967 et seq.) verb. evang., lom. V, part. i, coL'412.)
"Quodenim cuique antequam vbvisset licebat, etc, Inilium, omnis peccati superbia, etc, «sgue ad
Usquead fidem irritam fecerunt. (Id., lib. ad Pollent., mittatur seternuni. (Id.,/ifr. n deiien. ad litli, tom.
tom. VI, col. 468.) - .
"IH, part. i, cbl. 456 et seq.) | |
Simul autem, ctc, usque ad non oportet. Nemo I Inclina cor meum in leslimonia tua, elc, usgue
vos fallat. Si non vultis falli, etc, usquead unus flrfel non in avariliam. (Id., tracl. in psal. cxxym,
assumelur el unus relinquetur. (Id., tract. inpsal. iom. IV, part. n, col. 1550 et seq.)
xcix, tom. IV, part. n, col. 1279 el seq.) Ut serves mahdatum, etc, usque ad Dominus do-
Volo aulemjuniores, etc, usqueadreiro post Sa- minantium. Ostendi non esse consequens, etc, usque
Unam. N-JHiaruni bomiro apostoUca auctorilate et ad Palris natura non fecit. (Id,, lib. n conlra Ma-
"
sobrieiale commendat, etc, -uscjue ad cadere ei in- wim,, lom. VIII, col. 766 et seq.)
lerirc. (Id., lib. adJulian. de scirict.viduit., tom. VI, Unius igitiir ejufcdem cum Palre subslantia., est,
'
col. 457.) elc, usgue .arfetFilium et Spiritum sanctum. (Id.>,
Si quis fidelis, elc, usque ad sufficiat. Habehatet lib. de Tfiniu, tom. VIII, col. 825 et seq.)
Ddminus loculos, etc, usque ad viduis sufficere pos- C Qui solus habet immortatitatem. Quidquid eliam
sit: (Id., tracl. 64 in Evang. see. Joau., lom. III, a meliore In detefius, etc, usgue ad ubi nulla mur
part. n, col. 1805.) tabililas. (Id., tract. 25 in Evang. _ec. Joan., tom.
Qui beneprmsunt, etc, usque ad sub duobus aut ffl, p. ii, col.1588.)
tfibus teslibus. Opefarii enim sumus, ctc, «sgue ad Quod ail Aposiolus : Qui solus habet.immorfali-
. datuftis es. (Id., tract. 17 in Evang. sec. Joan., lalem, etc, usgue ad idem ipse est. (Id., lib. deTrh
loni. III, part. n, cbl. 1550.)" nit., tom. YUl, col. 854 et seq.) ,.'
Nunquid de bobus perlinet adDeum, elc, usgue Yera seternitas el vera immorlalitas non est, elc,
cd imjjlet officium. (ld., iracl. in psal. cxxvi, tom. usgue ad facta mutalio. (Id., lib. Senteni. Prosperi,
IV, part. ii, col. 1675.) - tom. X, p. ii, col. 1859.)
Christum Dominuni el Paulum scrvum ejus au- El tucem inhabilat, etc, usque ad Atnen. Omne
diamus,elc, Msguead vulnus csse mortiferum. (Id., quippe quotl oculis corporis conspici polest, elc,
serm. 85 clevers. Evang., toni. V, part. i, col. 510 et «sgue ad sicuti esl. (Id., episf. ad Italic, toin. H,
col. 519.) '! I .
seq.) t
Mdnus cilo, etc, usqiie ad (nas htfirmilaies. Sicut Diciutn est : Deus habilal lucem inaccessibi-
se habet firinissima veritas, elc, usgue ad impedia- ^ lem, elc, «sgue flrf muneribus suis. (Id., irac(. in
ris.-(Id., de Viduiu, lom. VI, col. 444.) psal. cxvin e( kxxin, tom. IY, part. n, col. 1514et'"
Quofumdatn hominnmpeccala, ctc, usquead aiis- se(f) - ... .,,
condi non possunt. Mahifesta ea dicit, de quibus Si modum quaeriinus quoniodb locutus sit
clarura est quod animo fiant, etc, usgue ad quo Deus, etc, usgue arf repellenda est. (Id., lib. viu de
manifesteniur. (Id., lib. n de Sehu. Domini in Gcn. ad /i(..,lgm. III, parl. i, col. 592 et seq.)
monle, lom. X, parl. i, col. 1297.) Diviiibus hujus swcuti, etc, usquead ut apprehen-
dant veram vitam. Nihil enim tam timendum est in
CAPUT VI. diviliis, quam superbia, etc, «sgue <rrfnon hujus
mundi. (Id., sertn. de verb. Evang.,. tom. Y, part. i,
Quicunque sunt sub jugo, elc,usque ad qumslum col. 957 et seq.)
esse pietatein. Quae de servo Hebrseo prsecipiuntur, Ul apprehendanl veram vilam. Qui nolunt divites
etc, usgue ad recusasset. (Id., tib. Qumst. in Exod. fieri,vel qui non curani, etc,usgue crf quod liic
CLxxvii, tom. III, part. i, col. 624.) damus. (Id., ibid., coJ. 412 ct seq.)
405 EXPOSITIO IN EPP. PAULI. — EP. H AD TIM. 406
Pauper Dei in animo esl : rioh in sseculo, elc, A xv contr. FausU, toni. YIH, eol. 515 et seq.)
«sgue arfsaturet panibus.. (Id., iract'. inpsal. cxxxi, Nbn enim ait, devitans verborum novitates, sed
tom. IV, part. n, col. 1727.) . addidit, etc, usgue ad velul imperitiam deridere.
0 Timolliee,etc,"usque atl Ameh. Veniatin meif- (liL, tract. 7 in Evang. sec. Joan., ibin. 1H, parl. n,
tem adversus tales aposibliea illa adnibnilio. Aptavi col. 1879 etseq.)
voSj.elc, Msguearf apostolus Paulus. (Id., lib.
- Ift 'EPISTOLAM II AD TIMOTHEUM.
. - -AI.GUMJENTUM. telligihnis cbfporum resufrectionerii (ld., tract. XVHI

Ilem Timotheo seribit "de exhorlaiione marlyrii, in Evang. sec. Joari., tom. III/parl. n, co). 1551 el
"
:
et omnis regulse veritatis et quid futurum sit lem-- Seq:).- . , -. ,'"
poribus novissimis, ,-ei "de " sua passione scribens a Nbnnulli eriim attendentesvefba, etc, usgue ad
Roma. ^ iri tfiJMaiibne patienies. (Id., fib. ad Januar.,
B tom.
. -CAPUTPIUMUM. • . . II, col. 206.)
Pauius apostolus Jesu CUristi tu meiius noslri. Sed finnum, etc, usque ad nomenDomini. Dicebat
hv hoe Apostoli leslirnonio eavere debeirius, etc.', Aposlolus : Ex quibus est Hynienseus et Pbiletus,
«sgue ad operetuf palientiam. (U.,_serm. rfe grdt. el elc., usquead sib iniquitate recede. (Id., tracl. in
iib. arb., torii. X, parl. i, col. 904 el seq.) psat. xcn, tom. IV, part. -II, ebl. 1185.)
.-Major quippe libertas est necessaria, elc, usque Satis enim fixum atque immobile debel corde re-
ad crueianiia sujierarent. -(ld., lib. de Corr.~elgral., lineri, etc, usquead nominat nomen Domini (Id.,
lohi. X, part. _. col. >957et seq.) . lib. de catechhand. Rud;, tom. Vf, col. 525.
CAPUT II. • . Nec-rooveatqubd ssepe"diabolus seducit eliamil-
Tu ergo, fili, alios docere. Excellenti ergo sancti- 18s, efc.j us.que ad seipsum videt, (Id., lib. xx de
lale eminenles,. etc, usque.acl sahibriler imiteritur. Civit. Dei, tom.VII, col. 669.)
JSondumapparuitjudiciuin, sed jam facluni est,
\U., tracU iti psal. j_._xi, lom. IV, parl. i, col. 904.)
Labora in omnibus inlellectum. Timotlieiiiri quem ele;,-Msgue"fldliovit zizahUu.(Id. tract. 12 in Evang.
dicit germanissimum (ilium, elc, usque ad saluber- sec. Joan., (om. III, part. n, -col. 1490.)
^ Modo enim corpus Christi roislum est lanquam
Timehortalur. (Id., lib. rfe oper.monach., tom. Vl.j
Profeclus fidelium sine tentatione, etc; «sgue ad -area, etc, usque ud salvus 'erit. -(Id., ibid.fcdl.
ientatibni resislens. (ld., lib.Serit. Prosperi,,lom. X, i22L-)
' . De illis ovibus, de quibus dicit Aposlolus : Novit
part. n, col. 1877.)
Fijitim hominis Christum ita credamus, etc, «sgHe 'Domimisqui sunl^jus, etc,' usque ' ad de manti riiea.
ad et filium bominii..(id,, fib. confr.\FausU, lii._!, 4__..._.'irf.,'iCoL--1725.)
-" -Nuineriisergo fustofura, <jui seoundum
toni.Vill, cbl. 209 _t seq.) prOpdsi-
Et fepulit taberhaculura Joseph, elc, nsgue' ad tum Msguearf sacrosancta iiiysferia. (Id., lib. v rfe
secundum Evangelium nieum. (Id., tract. in psat. -JidpUebnif^DonaU, tbm. IX, col.195 et seq.)
LXXYH, tom.iV, pari.i, col. 1006 etseq.) In *nutgna auietn doriid, elc, usqtie ad de corde
In quo laboro, .etc," usque ad verbum veritalis. puro. Quosdam qui circa "verilatem aberrayerai-t)
f.redidi, inquit, propier qiiodloeultis sum, efc, Msgue «tc,'Msguearf-tolerarecoguntur. (Id., ibid., lib.m,
flrfegqhumilialussunijiiiriiis._.Id.,ii'flc(.
' inpsql. cxv, col. 152.)
lom. iV, part. II, cpi. 1492".') De quibus ait Apostolus: Sernio eortim -sicut cari-
. Dicat ergo Ecciesia Chrisii, civitas regis magni, cer serpil, elc,MsgHe ad ul -cancer serpcbal. -(Id.,
etc,,Msgue ad, nec in prseconibus alligatis^ (Id., -ibid., lib.-V, col. 165 ef seq:)
lib. XVIIrfe Civit. Dei, tom. VII, col. 528.) Omnibus consideratis putomenon lemeretlicere,
Propterea non pbterant credere, elc, nsgue flrf etc., uscjuedd spiritualiter separali sunt. (Id., ibid.,.
volunlatis iiumanse. "(Id., iracl. 55 in Evang. sec. lib. vn, col. 211.)
Joan., tom. III, parL n, coL 1776.) Ne quaeramus eum absque nbbis, etc usgue ad
Profanaauiein, etc, usqtie ad ul cancer serpit. Cum vel unius irioris in domo. (Id., ex tract. psal. LXVJI,
sinl inter se duo- ista contraria, etc, usgue ad in tom. IV, parl. i, col. 815 el seq.)
atria" Dornini. (Id., tract. in psal. cxvm, lom. IV, De vasis aureis et argenleis, etc, usgue arf et
part. II, col. 1556 et seq.) ficlilia. (U.,~ex tib. Relract. n, lom. I, col. 658.
Ex quibus est, etc, usqtie ad quorumdam fidem., Slullas aulem, elc, usque ad gui resislunl veriiati.
Omnes enim secta. quse se aliquam religionem lio- llundo et simplici oculo opus est ul inveniatur via
minibus insererepfaesiimpserunl, etc, «sgue acl in- sapieritiae, etc, usaue ad veritatem. (ld., tib.il
407 ELOfll DIACONIMONACHI 408
de Serm. Dom. in monte, tom. III, part. i, col. 1275 A necesse est, etc, «sgue «rf ojiprobio et despectu. (Id.,
et!281.) tract. in psal. cxxn, col. 1655 et seq.)
lta nos nec deesse voluit fratrum correptioni, etc Omnes qui pie volunt vivere in Christo Jesu, per-
Msguead correptionis asperginius. (Id., in exposit. secutionem patientur, etc, usgue arf spiritui nostro.
epist. ad Gul., tom. III, part. n, col. 2145.) (Id., inpsal. cxxvn, col. 1687 elseq.)
Ne quando Deus, elc, usque ad ad ipsius volun- Ait Apostolus : Omnes qui volunt in Chrislo pie
tatem. Correptionis ulilitas, quse nunc est. roajor, vivere, elc, usgue arfnon noverunt. (Id., serm. rfe
nunc minor, elc, usque ad respexit eum Dominus. verb. AposU, tom. V, part. i, col. 910.)
(Id., lib. rfe Cor. et grat., tom. X, parl. i, col. 919 Magnus bonorum labor est, elc, usgue acl recedit"
et seq.) a sua. (Id., lib. Seifi. Prosperi, tom. X, parl. n,
CAPUT III. col. 1869.)
Roc autem scito, etc, usque ad magis quam Dei. Mali autem homines, elc, usquead ad otnne opus
Qui hoe animo pascunt ovcs Christi, elc, nsgne arf bonum instructus. Csecussi csecum ducat, elc, «s-
sed volens eam vicit. (Id., tract. 124 in Evang. sec gue arf illorum fuit.l|Id., tracl. in psal. LIV,lom.IY,
Joan., tom. III, p. n, col. 1967 et seq.) ' part. i, col. 664 et seq.)
. Yide quando dixit Apostolus, etc, Msguead com- ]B
prehendi non potest. (Id., episf. «rf Hesych., tom. CAPUT 1Y.
II, col. 912 et seq.)
Habenies speciem, etc, usque ad hos deviia. In Testificor, etc, usque ad patienlia et doclrina. Im-
nulluin nomen religionis, seu veruni, seu falsum porlunitas opporlunilali ulique eontraria est, elc, us-
coagulari homines possunt, elc, usgue ad conscien- que ad miseria misericordes facit. (ld., expos. Epis.
tise bonse interrogatio. (Id., lib. contra FausL, tam. arf Gat.,.lom. III, part. n, col. 2145 et seq.)
Vlii, col. 262 et seq.) Quod errabat non revocastis, et quod periit-non
Certe jam renati ex aqua, et Spiritu, fratres no- inquisislis, etc, «sgue nrfanle tribunal Christi. (Id.,
stra, etc, wsgue ad ei fundali. (Id., serm. in epist. lib. rfe PasU, tom. V, part. i, col. 278.)
Joan., tom. III, p. n, col. 1994.) Sonet verbum Dei volenlibus, ctc, usquead aut
• Ponite corda vestra in virtule ejus, etc, «sgue ad spinas evellant. (ld., tract. in psal. cxxvm, loin. IV,
in hac area. (Id. , tract. in psal. XLVII,lom. IV, parl. II, col. 1689.)
part. i, col. 541.) Scio scriptum esse: In multiloquio iion effugies
Sacramenlum saneli lavacri nusquam est, etc, peccatum, etc, usgue ad erat necessarium. (Id.,
«sgue ad Aposlolus docet. (Id., lib. de Agon. ChrisU, *_. lib. cCLXivrfeTriniu, lom. VIII, col. 1098.)
•lom. VI, col. 507 et seq.) Eritenim teinpus, elc,~ visque ad sobrius esto.,Ca-
Ex his enim sunt, etc, usque ad pervenientes. vele timendo, et orando, ne irruatis in illud aenigma
Divini cantici vox est, etc, «sgue ad inlentio pro- Salomonis, elc, usquead sieul cancer serpil. (Id.,
ficiendi. (Id., tract. 65 in Evang. sec Joatu, lom. III, tract. 98 in Evang. sec Joan., tom. Hl, part. n,
part. II, col. 1805 et seq.) col. 1878.) !
Quemadmodum autem, etc, usque ad eripuit me Ego enimjam delibor,elc, usque ad maxime autetn
Dominus. Animositas hseretieorum semper inquiela membranas. Apostolus Paulus, quem certe invenimus
est, elc, usgue ad digilus Dei est hic (Id., lib. n sine ullis meritis bonis, etc, usgue ad et esse donum
ad Joan., lom. II, col. 219.) Dei. (ld., lib. rfeGrat. et lib. arb., lom. X, parl. I,
AJt Jeremias prophela : Clamavit perdix, etc., col. 890 et seq.)
Msguead nola erit omnibus. (Id., lib. contr. Faust. Plus omnibus laboravi, ait Aposlolus, elc, «sgue
til. xm, tom. VIII, col. 289.) ad misericordia coronaris. (Id., tract. in -psal.cn,
Et omnes, elc, usque ad patienlur. Fili, aecedens tom. IV, part. n, cbl. 1521 et seq.)
ad servitulem Dei, sta in juslitia, etc , «sgue ad Reposila est mihi.corona justitise,1etc, usque ad
non rapuit exsolventem. (Id., lib. de Pas(.-,tora. V, D omnia prsemia. (Id., inpsat. cvm, col. 1275.)
par.t. i, col. 275 et seq.) Quomodo potuit hsec dicere, cui adhuc restabat,
Quod ait aposlolus Paulus : Quicunque volunt in elc,Msgue ed ut dimitteretur, orabat. (ld., libide
Chrislo pie vivere, etc, usgue arf procurrit Ecclesia. Spir. et lilt.)
(Id., lib. xvm rfe Civit. Dei, tom. YII, col. 615 et Qua Domini pollicilatione certus erat in illo fine,
seq.) quem adhuc futurum jam fidendo, etc, Msgue ad
Sensi in epislola tua, etc, usgue ad corvum et diligunt nonien ejus. (ld. , tracl. in Evang. sec.
columbam. (U.,epist.adSebast., lom. H, col. 1064.) Joan., tom. III, parl. n, col. 1400et seq.)
Verum esl illud : Omnes qui volunf pie vlvere, Apostblus ubi spem dat bonis de judicio, seipsum
elc, usgue arf qui eas curanl. (Id., tract. in psal. ponil, etc, «sgue ad el regnum ejus. (Id., inpsalm.
LIV,tom. IV, part. i, col. 654.) c, tom. IV, jiarl. u, col. 1285 et seq.)
Ncino sibi dical: Fuerunt trrbul.iliones, elc, MS- liituentes igitur quod commeinorasli de Aposlolo
gue arf nihil exc-al. Id., tract. in psal. LV, col. 649.) elc, MsgueaW-lesideralur affeclu. (Id., epist. ad He-
Omnes qui secundum Chrislum pie volunl vivcre, si/c/i. eeisc, lonv. H, col.'7-04et seq.).
409 . EXPOSITIO IN EPP. PAULL — EP. AD TIT.. 410
Defecil in saluia.c tuuin anima mea. Bonus est A' error appetit infidelium, veriora in seternum maneir-
ergo, cic./Hsgne arf a crcdenlibus non videtur. (Id., lia in Creatore omnium siniul invenlura est pietas
in psalm. cxym, lom. IV, parl. n, col. 1557.) (lliortmi.
Si eniin amamus Christum, utiquc advcntuni ejus Alexander mrarius., elc, usque ad resislit verbis
desiderare debemus, zlc,usque ad modo quis' pro- nosltis. Non ait rcddal, sed reddel illi Dorninus, etc,
liiiiet. (ld., inpsalm. CXLVII,tom. IV, part. n, col. «sgue. ad ssepe cecinerunt. (U:, lib. rfeSertn. Dom.
19I5'et seq.) inmonle,'tom. III, parl. i, col. 1265.)
Supcresi railii corona j'uslitise. Omnia dici pos- . Et reddilione reddct vobis oinnia mala, etc, us-
sunt de illa ineffabili peTfruilione.verilaiis. Et tanlo que ad vel fecil.f(Id.,/i_. Loctil. Gen., lom. III, part.
magis omnia dici possunt, quanlo rainus digne dici. l, col. 502.)
aliquid potest. Nam et Jux cst illuminatoruni, et re- In prima mea dcfensione, elc,. usque ad Atnen,
quies exercitalorum, et patria redeunlium, et esca Non orat pro Alcxaiidro. ei.c,'Msgue arf non exhi-
indigeniium, el corona -vincentium : el quoecunque buerit. (Id., lib. l rfe Serm. Dom. inmonle., tom,
bona lemporaliter transeuntia per creaturse parles (II, parl. i, col. 1266.)
IN EPISTOLAM AD TITUM.
ARGUMENTUM. B veritali, etc, usque ad ' non contradicil.

: (irf., eol.
- Titum commonefacit et instruit de constitulione 965.) . .
Jiresbyierii, et de spiritali conversatione, et hsere- Dixilquidam exiltis,clc, usque ad a veriiale. Jam
ticis vilandis, qui tfadilionibus Judaicis credunt, illudnoii rairor, quod liomo, clc, usquead secundum
_e.ibens ei aNieopoli.. vos dixerunt. (Id., //.. coud-. iriini. leg. el proph.,
CAPUT PRIMUM. ibm. VIII, ool. 64601 scq.)
PaiilusServus Dei, apostolus, elc. usque ad Chri- Omnia munda, eic, usque ad el conscienlia. Curii
sio Jesu Salvalore noslro. ail Apostolus. Omnia iniinda mundis, naturas ipsas
Dicit Apostolus, lempora aeterna, etc, usquead intelligi voluit, elc, «sgue arf meris cl cpnscientia.
futurum eral. (Id., lib. xn deCivit. Dei, tom. VII, (Id., iib conir. Faust. tit. LXI, loin. YJII, col. 497
col. 565 et seq.) et.seq.) . .
Si inprincipio lemporis, elc, usgue ad justum,est Immundis auteni el infidelibus nihil est mundtim,
enim. (ld., /:'_. i rfe Gen. conlr. Manich., lom. III, elc, Hsgue ad qiii displicet. (Id., inpsdlm. ciii,lom.
part. i, col. 174 et seq.) IV, parti ii, col. 1562.) , "".
Quseri polest quomodo ab Apostolo dictum sit, Immundiset infidelibus,quorum jiollula suntmens
Ahte leriipora seterna, elc, «sgue ad tempus aulem C et conscieniia, etc,usguearfeiiunlialur. (Id.,lib. xn
mulabile. (Id., lib. Qumst., tom. VI, col. 84.) deTrinit., lom. VIII, col. 1000 et seq.)
Hujus rei gralia, etc, usque ad crimine est. Nullus Confilenturse nosse, etc, usque ad bonum reprobi.
inEcclesia recleposset brdinari, etc, usguearfre- Quicunque negat.quod Jesus non sit Clirislus, et.c,
mitlanlur. (Id., lib. ad Boni. papam urbis, lora. X, «sgue ad etcoiilremiscunt. (ld., seim. inepist.Joan.,
part. i, eoL 565 et seq.) lom. III, parf. n, col. 2027 ' et seq., et ,2054 et
-
Quemlibet valde justtim diseutiasin hacvita, etc, -seq.)
usque arf non peffecla libertas. (Id., (rac(. 41 iu Vilia ovium late jacent, etc, Msg«e acl ambos
Joan., tom.HIj part. n, col. 1697.) . occidit.(Id., iib. de Pastor., toni. V, part. i, col. 274
Illa quseapat/iiaGraece dicilur, etc, «sgue arf esse el seq.)
-CAPUT n. . .
pejorem. (Id., lib. xiv rfe Civil.. Dei, lom. VII, col.
v
415.) ''.'''' Tuautemloquere,elc,usque admemo le contemnat.
Unius uxoris vif, etc, usque ad sanclum, conli- Jejunium magnum et generale, etc, Msgue ad Sal-
nentem. Ecclesia. dispensatorem non licere ordinari valorisnoslrLJesu Cliristi. (Id.,; tracl. in-Evang. sec
nisi unius uxoris virum, etc, usquead semper est Joan., toin.IU, parl. n, col. 1529.)
malum./id., Iib.de Bono conjug., lom. VI, col. 587 D CAPUT III.
et seq.)
Amplectentemeum, elc, usque ad iucri gralia. In- Aclmone illos principibus, elc, nsquc ad Amen.
ter mulia, etc', usgue ad servare rcs" suas. (I<i., Quis non inlelligai inlavacro regenerationis, etc,
sertn. deverb. Apost. tom.V, part. i,,coI. 961.) usque ad per paiierilianv exspeclatnus. (ItL, tib.
fjuis eniin audel aperlissime loquendo eontradicere 'contr. Fausl. tom". YUI, col: 475 et seq.)
m FLORl DIACONIMONACHI 412
'
lEPISTOLAM AB -
IN PBILEMONEM.
-ARGUMENTUM. A scripsit Apostolus, ul non quasi ex necessitate, ete.,

Philemoni familiares litteras facit pro Onesimo usgue arf pro bona yolunfate. (Id., lib. de Perfecl.
scrvo ejus, seribehs eiab urbe Roma de carcereper just. hom. tom X, part. i, col. 275.)
suprascriplum Onesimum. Jta frater ego, etc, usque ad Atnen. Cum bomine
CAPUT PRIMUM. in Deo frueris, etc, usgue ad inconimulabili bono.
Paulus vinclus Christi Jesuj et Timolkeus frater, (Id., lib. de Doctr. Chrisu, tom. III, part. i, col. 22
eic, usque ad leipsum mihi debes. <Ad Philemonem etseq.) - .,
IN EP-ISTOLAM AD HEBR-EOS.
ARGUMENTUM. . ;B lam. (Idem, tract. in psal. L, lom. IV, part. i, col.

In primis dieendum est cur apostolus Paulus in| 595.) ,
hac epistola scribendo non servaverit morem suum,! Sedet ad dexteram, elc, usqueiad omnes angeii
,'ut ,velvocabulum nominis sui vel ordiriis describeret Dei. Quanquam pbssit eiiam ille dies, elc, usgue arf
dignitalem. Hsec causa est: quod ad eos scribens prsedicat. (Idem, in psal, n, tom. IV, part. i, col. 71.)
qui ex circumcisione crediderant, quasi gentium El ad Angetos, elc, usque ad flammam ignis. Et'
"ajpostoluset nonHebrseorum-: sciens quoque eorum lioc, quamyis rion videamus appariiionem angelo-
superbiarii, siiamquebumililalemipse demonstrans, rum, etc, usgue ad minisler Dei. (Id., in psat. cni,
merilum offieiisui noluitanlefcrre. Nam simili liiodo tom. IV, pafl. II, col. 1548el seq.)
eliam Joannes: apostolus prqpler humilitatem in Illam ipsam superriam atque coelesteriilinde pbre-
epistola sua nonien suum eadem ralione iionj.ra.lu- grinamur patriam, elc, usgue arfrepublica: (Id.,
lil.Banc ergo epistolara ferlur Apostolus adHehrseos lib. III rfe Trihit., tom. VIII, col. 875.)
cbnscriplam Hebraica lingua misisse : cujus-sensum Ad Filiumaulem, etc, usque ad prm panicipibiis
el ordinem retinens Lucas evangelista, post tuis. Eral sedes regni judicis temporalis perlinensad
excessum aposloli Pauli Grsecoêrmone composuit. eos q,ui sub Jege, elc, «sgtie arf dictus est Chrislus.
"
CAP.UT PRIMUM. (C (Id., iract. in psat. IXLIV,lom. IV, part. J, col. 505
et seq.) ''
Muliifarie multisque modis, elc, usque adiimre- j.
clemuniversorum. Erat ille doininus prophetarum, MessiasHebraice, Latine Christus est, efc, usgue
etc, usgue ad dominus erat. (Id., iract. 25 inEvang. flrf singulariler Chrislus. (Id., fi'«c(. in Evang. sec-
sec. Joan. tom. III, part. n, col. 1595 el seq.) Joan., tom. 111,parl. n, col. 1444.)
'- Dicis el ante incarnationem Christl, etc, usgue ad
Tempus conslituit Dominus promissis, etc, usgue
orfcreditum exspectarelur. (Id.,/?acf.inpsa/.LXXIH.) a Jordane. (Idem, lib. i con(r. Maxim., tbm. VIII,
Per quem fecit el smcula. Crealurae motibus coeper -col. 782 el seq.)
runt currere tempora, etcr usgue arf in ipso sunt El tu in principio, etc, usque ad anni tui non de-
omnia.(Id.,lib. Sent. Prosperi,tom. X, p.art.n, col. ficient.In principio terram tu furidasti, Domine, etc,
,1885.) ., ',". , '< - «sgue arfboc solum vere est. (Idem, inpsal. ci, Jbm.
Quicutn sit splendor glorim, el figura substanlim IV, parl. ii,; col. 1512 ad 1515.)
ejus. ,In selernitale Slabiliias est, elc, usgue arf et Mutabis ea el mutabuntiir, eic, usque arf si vis
Filius unus cslDeus.'(Id., serm. rfeverb. Evang. tom. diesesl. (Id.,'psal. cxxi, lom. IV, parl. n,'coI. 1625.)
V, part. i, col. 666 usquead 670.) , Non enim discernens, etc, usque ad quod erai.
Portansque omnia, etc, usque ad faciens. Creato- (Id., iib. i contr. Maximin., lom. VUI, col. 756elseq.)
ris omnitenentis, etc, usgue ad gubernare cessaret. Adquem \aulem_~etc, usque ad scabelium pedum
(Idem, iib. Sent. Prosperi,
' " lom. X, pari 1. n, col. iuorum. Sedet ergo a dextris Patris Filius, etc., «.-
' que arf indesirienter peragitur. (Id., ili psal. cix,
1882.)
Deus enim omnipotens et omnilenens, etc, usgue tora. IV, parl. n, col. 1460 et seq.) 1
ad quia idem ipse. (Idem, lib. YIII de Gen. ad. liit., Noniie oinnes, etc, usque ad capiimtsalutis. Sub-
tom. 111,part. i, col. 591 el seq.) stantia, vel si melius dici potest, essenlia _)cl, eic:,
Fuiidavit post omnia terram super firmamentum usque ad Genesi scriptum est. (Id., /ifr."'rfe Triniu,
ejus, etc, usquead in sseculum sseculi. (Idem, tracl. tora. VIII, col. 881 el seq.)
inpsalm. cm, tom. IV, part. n, col, 1555.)' CAPUT II.
Purgationem peccatorum faciens. Asperges nie, in-
tjuil, hyssopo et mundabor, etc, «sgue flrfmunda- Qnm~cum htitium , e(c, usque ad secundum suatrt
413 EXPOSITTOIN EPP. PAULI. — EP. AD HEBR. 414 '
voluntatem.Sed quid ultra differimus, etc, usqueadi A antea Judseorum secundumordinemAaron in viclimis
lex dabatur. (Id., ibid., col. 885.) pecorum, etc, usquead cujtis nostissacrificiurii. (ld.,
Non enim angelis, etc, usque adnon subjectumei. m psal. xxxin, tom. IV part. i, col. 502 et seq.)
Ex iraclatu psal. vin. ' _ Sublatum. est enim sacrificium Aaron, el coepit -
Omnisfilius hominis, homo : quamvis non omnis esse sacrifieium seciindum ordinem Melcbisedecb.'
homo, elc, jisgue arfspirilus subjiciunlur. (Id., tract. Si natum ex utero, etc, usgue arf anobis acceptam.
in psal. vin, lom. IV, part. i, col. 105 et seq.) (Id., in psaL cix, lom. IV, part. u, col. 1459.)
Nuhc autem necdum videmus, elc , usque ad per Etenim cum deberelis magislri esse, etc.,usque ad
ad discrelionem bbni ac mali,- Cum jam deberetis
passionem consummari. Quod aulem libi videlur
nihil maguuih de Deo Patre, etc, usgue arf crealu- tempore ipso esse doctores, elc, Msgnead non sul)-
ra Crealori. fld., lib. -coiitf. Maximin., tom. VIII[ Irahilur fundamenlum. (Id., irdct. 98 in Jodn., lom.
cril.805.) III, parl. II, col. 1882 et seq.)
Quoditaque seriptum est ad Hebra.os, etc:, usgue, Stinl" quidam horiiines, qui cum audierint qriia
flrfpercipite regnum. (Id., ibid., col. 787.) humiies esse debenl, elc. , nsgue arf solido cilib.
Qui enitn sanciifical, et qui sanclificanlnr ex uno, (Id., iri psaL cxxx, tom. IV, parl. iii col. 1712.)
omnes. Loquens Dominus ad Patremêt orans pro1 B CAPUT VI.
r
discipulis suis dicit: Sancliflca eos; etc usque ad inlermitlentes 'mchoationis Chrisli ser-
sum tract. 105 in Quapropter
quod ipse ego. \U:, Evang. sec- monem, etc, usque ad el oslenluihabentes. -
Ipsa-ab
Joati., tom. III, part. n, col. 1915 el seq.)
Et ilerum:Ecce ego, etc: usqtie ad parlicipavilejus- -Egyptiis separalio, significal discessionem,'etc,
ad morlificari ut vivamus. (Id.-,lib.de Fide et
dem. Quod, quid.esl aliud, "quam eorum parliceps' wsgue
tom. VI, col. 208.)
-faclus est, etc, usgue adhabitavit in nobis. (ld., in operibus.,
Terra enim, etc, usque ad ad confirmationeiifest
psal. XVIII, t om. IV, part.i, col. 155.)
Ut per morlem, clc, usque ad obnoxiierant servi- jurainenlum. De ccelis nulla dubitalio esi. elc.j
tuli. Poterat etiam hoc donare credentibus , ctc, «sgue ad prseparatur. (Id., in -psaltn. LXXXVIII, lom.
IV, p. n, col. 1125.)
usque ad immortalilas consecula. (Id.( iib. n de In quo abundanlins fotens Deus, etc, usque ad
Bapt. parv., tom. X, part. i, cril. 181 et-seq.)
Desideremus vitam Gbristi, etc, usquead, plus -poijlifex factus in mlernutn. Jacta in Dcufn curam
tuam , eic,ûsque ad fluctuatiohemjusto. (U.,ih
amandus est. {l&., sernu in verb. Evang.; lom. V,
i, col. 726 el psalm. LIY,tom. IV, p. i, col. 644.)
part. seq.) Et incedentem,etc, usque ad faclus tn mlernutn.
Nusquam enim angelos apprehendit, elc, usque ad Q
et eis qui lenlanlur auxiiiari. Cum omnibus modis Impietates noslras lu propitiaberis. Tu sacerdos,
etc, arf auferetur velamen.jTd. in psalm. LXIY,
medealur,etc.,~«sguead ille suslinuit. (Id., lib.rfevera lom. usgue
Relig., tora. III, part i,.coI. 154.) IV, p. i, col. 777 et seq.)
•' CAPUTHI. CAPUT VII.
Hic enim Slelchisedech,etc.j usqtie ad e. rioh "_e-
Unde, 'ratres sancli, elc, usque ad propter incre- cunduin ordinem Aaron dici? Locus diligenti consii
dulitatem. Hodie si vocem ejus audieritis, nolile ob- deratione
usgue ad resurrectionis exeriiplum. {fd:
durare corda vestra, etc, Msguead Dominus plebem lib. x rfeGenesi ad
litleram, tom IU, p. i, col. 425
suam. (Id. inpsalm. xciv, tom.IV, part. n, col. 1225 el seq.)
et seq.) Translatb enim sacerdoiio, etc, usque ad secriri-
CAPUTIV. dum ordinein Melchisedech.Oportebat enim; iit eya-
, Timeatnus ergo elc., usque ad riunquam rfe alid cuaturus, eic, usgue ad ordinem Melchisedech. (Id.
loquereiurposthacdie. Generalio, inquit, qusc non di- Qumsi.in Leviu, qu. 85, fomTVI,'col. 50.)
rexit cor siium, «sgue ad et yalel quod non valebat. , Reprobalio quidem fit, elc, nsque ad noh sine ]u-
(Id., in psalm. LXXVII, tom. IVpart. i, eol. 991.) reju.anrfo.-€ircumcisio prseputii, et cselera Iiujus-
Ilaquerelinquiiur, etc, usque ad teneatnusspei no- uiodi priori, elc.j-Hsguead sepulturse Yiolalof. (Idi.
slrm confessionem.Misericordias Domini in selernum epist.ad Hiefomjin., lom. II, col. 281 et seq.)
cantabunt, etc, usgue arf niiUus est finis. (Id., lib rfe Atiiquidem sinejurejurando sacerdotes,elc, usque
Civit. Dei, lom. VII, col. 805 et seq.) ad sethper viveiis ad inlerpeliandum prb nobis: -Dd-
Non enim habemus ponlificem, elc., usque ad in minus orariipotensdicit. Non estjnihi volunlas, etd;*,
auxilio opporluno. Guin aliquoties in Scripiuris in- usgue ad perseverat in coelo. (Id.,/i6.' adt>er.Judmbs,
veniatur homines dictbs esse sinequerela, etc, usgue tom. YIH, col. 61 et seq.)
ud essel caro peccati. (Id., lib. rfeNat. el grat. lom. Talis enimdecebat, etc, nsque ad^Filiutn incelef- ,
X, pafl. 1, col. 255 et seq.) tium perfecium. Evidenter Scriplura teslatur, ele.j
CAPUT V. •lisguead inconlaminabilisnonhaberet. (Id., lib. w de
Bapiismo parvulorum, tom. X, p. i, col. 162 el
Omnis namque ponlifcx, etc, usque ad quoniam seq.) - - '
ifflbecillesfacli eslis ad audienduni. Erant sacrificia Juielligere debemus, ne-ipsos quidem superbjssi-
415 FLORI DIACONIMONACHI . 416
mos, ctc, «sgue ad el quod ofTe.ebat. (Id., lib. iv rfe A quod ita coepit, etc, usgue «rf distinelione declara--
Trinil.,'lom. VIII, col. 901.) vit. (Id., /?'.,. Qiimst. in Num., tom. IU, part. i, col.
752 el seq.)!
CAPUT VIII. Ubi enim Testamenlum, etc, usque ad guorfmdn-
Capitulum aulem ea
supcr qum dicuntur, etc, us- davil ad vos Deus. Habeo, elc, usgue «rf possedit.
que ad guorf in melioribus repromissibtiibus sancilum
in psat: LXXIX.)
esl. Audiamus ex Evangelio : quia Jex per Moysen (Id., Sicut Apostolus ad Hebrseos dicit, Testamen-
dala est: gratia et veritas per Jesum Cliristum facta
elc, usg«e ad et ipse nobis. (Id., tora. VI,
est. Si enim discernimus, elc, «sgue arf Testamento tum, 86
col. et seq.)
rcvelata sunt. (Id., in psatm. LXXII,tom. IV, p. i, col..
Eiiamiabernaculum, etc, usque ad exspectanlibus
950 el seq.) se in salutem. De sacrificiis animalium quis no-
Nam si illud prius culpa vacasset, etc, usque ad
a cur slrum, e"tc,,usgue ad implevil. (Id.,' iom. Ylfl, col.
prope inleritum est. Si quseratuf nobis rion - -. -
546 et seq.)
eo ritu colamus Deum quo coluerunt, etc, usque ad_
CAPDT X.
implelum probatur. (Id., lib. conlra Fanslum, tom.
VIII,-col. 501 et seq.) Umbram enim habens,-etc, usque ad semel mun-
dali. Montem Sion istum quem habilasli in ipso,
Nempe in veleribus libris, etc, «sgue arf omne ubi erat
semen Israel. (Id., lib. rfe Spirilu et litlera, ioro. X, populus arite, etc, usgue ad umbrse tolle-
renlur. (S. Aug., in psal. LXXIII,tom. IV, part. i,
p. i, col. 221 et seq.)
cbl. 954.)
Legem pone mihi, Domine, etc, -usgue ad non - Cur.autem non dicani praecepla illa, eic, usgue
tilulus honoris. (Id., in psalm. cxvru, tom.IV, p. n,
col. 1528 et arfboni noii|fiant. (Id., epist. ad hieronym., lom. H,,
' seq.) j
Sicut lex sanctorum scripta in tabulis lapideis, coL28J.) I
Sed in ipsis commemoraliopeccatorum, elc, usque
clc, usgne arf qui datus est nobis, (S. Aug., lib. rfe
ad auferri veccala. Manifeste Scriplura testatur, il-
Spir. el lit., tom. X, p. i, col. 225 et seq.)
luin sanguinem, etc, usgue ad prseflgurabatur. (Id.,
CAPUT IX. tom. H, parl. i, col. 705.)
Habuit quidem, elc, usque ad, guorf dicitur san- Ideo ingrediens mundum dicit, elc, usque ad «/
cla. Prima erat ingredienli porla atrii: qua. patebat facictm,Deus, volunlalem luatn. Sacrificium et obla-
viginti, etc , usque ad in Levitico scriplum esf. (Id., tioneranoluisii, ailDomino. Anliqui enim, etc, us-
lib. Qumst. in Exod. in exposilionelabernaculi, pauto p gue arf Deus meus, volui. (Id., in psal. xxxix, lom.
antefinem, tom. III, p. i. col. 670 el seq.) IV, part. i, |col. 441 et seq.)
' Post velamentum aulem
, elc, usquead, non est . Sunt eliam qui universas, elc, nsgue ad et in
modo dicendum per singula. Et dividet vobis vela- Eeclesia. (Id., in psal. CL, tom. IV, parl. n, col.
men, elc, «sgue arfpraecipiunlurest lignrat. (U.,lib: •1962.)
Qtimst. in Exod., qu. 112, lom: III, p. i, col. 655.) Sapientia sedificavifsibi domum, et suffulsit co-
Propilialorium aulem quid dical, elc, usgue arf lumnas septera, etc, nsgue ad parlicipantibus mini-
in Dei misericbrdia. (S. Aug. ibid., tom. III, part. i, stratur. (Id., lib. rfeCivitale Dei, lom. VII, col. 555
col. 655etseq.) et seq.) i
. His vero ita compositis, etc , usque ad «sgue ad • Superius dicens, etc, usque ade( sacerdolemma-
tempus correctionis imposilis. Septein diebus vestiet gnum super domuthDei. Verus ille medialor, in quan-
se ea sacerdos; etc, usgue arf misericordiam judi- tum formam, etc, usgue ad plenissiniam perduce- ,
"cio. (S. Aug., ibid., tom. 111, part. i, col. 640 mur. (Id., lib. x de Civitate Dei, tom. VH, col. 298
et seq.) . et seq.)
Chrislusaulem, etc,usque ad redemplioneinventa. Accedamus cumvero corde, etc, usque ad quanto
Filius Dei fecit nos: factus est inter nos, etc, usgue TJviderilis appropinquantemdiem. FideJis Dominusin •
arf ipse sacerdos. (S. Aug. in psal. CXLIX,tom. IV, verbis suis. Quid enim promisit, etc, usgue ad in
parl. n, col. 1952 et seq.) onroibus operibus suis. (Id., in psal. CXLIV,tom.
• Si erivmsanguis hircorum, etc, usquead ad emun-
IV, part. n, col. 1880 et seq.)
dulionem carnis.'Dejuvenca rufa, cnjus cinerem ad Voluntarie enim peccaniibus; elc, usque ad re-
aquam aspersionis, etc, usgue arf qui vere vir mun- porletis promissionem. Ecce enim Dominus, inquit,
dus est. (S. Aug., in Num. qu. 55, lom. III, parl. i, ut ignis veniet, elc, usgue ad caro sunl. (Id., lib.
col. 752 et seq.) de CivitateDei, lom. VII, col. 692.)
Quanlo magis sanguis Christi, etc, usque ad arf Adhuc enitn modicum, etc, usque ad sed fidei in
serviendum D.eoviventi?Hoc sacriucium, ubi sacer- acquisilionem animm. Jusli recti exsultale in Do-
dos esl viclinia, etc, usgue aa et habitavil in nobis. mino, elc, -usgue ad et vincenlem coronat. (Id., in
- -
(ld., ser. rfe Sacr. vesperlinc, lom. V, part. n, col. psal. xxxn, tom. IV. parl. i, col. 279.)
1501 el seq.) -
Et idco Novi Testamenti medialor est, etc, usque CAPUT XI.
ad qui vccali sunl ceiernmhosreditatis. Primo enim Est aulem fides sperandarum snbslantia re~
'
4J- EXPOSITIO 1NEPP. PAULI. — EP. AD HEBR. 418'
rtim, etc. , usque ad consecuti sunt senes. HsecA principes propter Pilatum intellexerunt, qui lestimo.
esl euim laus fldei, si quod ereditur, etc, usgue arf nium ejusdem psalmi adhibuerunt.
qusenon videntur. (S. Aug., inJoan., lom.HI, part. ",, In YetereTestamento, quando commendabas, etc,
iv,"col. 1857.) usgue arf in Domino prsecesserunt. (Id. tib. de Grat.
jFirfe intelligimus, etc, usque ad qum per fidetn Novi Testamenti, tom. II, col. 546 et,seq.)
est, hmres ^st institutus. Consideremus ea qusefecit Atti auietn distenli sunt, elc, usque ad utnon sine
Deus, elc, «sgue ad usque nunc operatur. (Id., rfe nobis consummarenturi El in illis patribus, etc, us-
Gen. ad lilleram, tom. III, part. i, col. 555 el seq.) que ad Ecclesise mese minimis meis. (Ibid., tom. II,
In principio fecit Deus cbelum et terram. Ter- col. 549 el seq.)
ra, etc, «sgue ad condidit. mundum. (Id., contra CAPUT XII.
Manich., tom. IR, part. i, col.-176 et seq.) Ideoque et nos tanlam habentes imposilam nubem
Fide qui vocalur Abraham, etc, usque ad cujus testium, etc, usque ad alque indexterasedis Dei se-.
artifex et conditor Deus. Beatus Stephanus, etc, HS- det. Tunc enim et lex impletur, etc, «sgue arf qnas
que ad fuerat amputanda. (fd., lib. rfe Civit. Dei, nusquam futufus. (Id., lib. rfecalechizandis Rudibus, •
tooi. VU, col. 495 et seq.) f. et tom. VI, col. 558 seq.)
Fide et ipsa Sara sterilis, etc, usque ad ad oram " Recogitale enim, eum, etc, usque ad adversus
maris innumerabilis.Ambo senioreserant, etc.,usgue peccalum repugnanles. Perfectior in hac vita, elc,
ad est morlui. (U., lib. xvin rfe Civit, Dei tom. «sgue arf utique marlyres. (Id., serm. rfe verb.Apost.
VH,-col. 507 et seq.) tom. V, p. i, col. 868.) •
Natus est itaque Abraha., etc, «sgue arf congau- Et obliti esiis consolalionis, etc, usque ad ergo
del.it riiihi. (Id.,- ex lib, rfc_Ciui(;Dei, tom. VII, col. adulleri et non filii eslis. In Christo sit queni vis
esse Christianum, etc , usgue ad in passionibus
510.)'
suis. (Id., dePast., tom. V, part. i, col. 276.)
Juxlafidem defuncti sunt, etc, usque ad Paravit . Flagellat autem omnem filium, elc, «sgue ad
enimillis civilaiem. Quid est quod dixit Jacob, etc,
sine flagello. (Id., in psal. xxxi et xxxvn, tom. IV,
«sgue ad Dominus pollicetur. (Id., lib, Qumst. in - -
Gen: lom. IH, p. i, col. 590.) p. i, col. 274.)
enim diligit Dominus corripit, etc, usgue
Incola ego sum in terra, etc, «sgue ad peregrina- ad,Quem in infirmilate perficitur.. (Id., in psal. LXXXIX,
luraDomino. (Id., in psalm. cxvm, tom. IV, p. n,
col. 1518 etseq.) toni.TV,p: n. col. 1145.) >
Ideo non confunditur Deus vocari Deus eorum, Jp- Quando corripit Deus,'etc, «sgue ad comparatio.
crealurse. (Id., iib. Sent. Prosperi, Aom. X, p. n,
paravit enim illis civitatem. Abraham et Isaac et Ja- -
col. 1S82.)-
cob, etc, «sgue arf custodit. (Id., contra Fausium,
lom. VIII, cof. 454.). Mitltum est autem quod, etc, usque ad unicum
'-
Fide oblulitAbraham Isaac, etc, usque ad benedi- flagejlatum. (Id.,inpsal. LXXXVIII,tom. IV, p. n,
xit Isaac et Jacob et Esau. Hanc ergo promissio- col. 1151.) > ;
-nem paler pius fideliter tenens, etc, «sgue ad spi- __Misericors Dominus,'etc., usque ad discijilinam -
nis Judaicis coronalus. (Id., lib. xvi rfe Civit.' Dei pater ejus. (Id., in psal. cxiv, tom. IV, " p. n, col.
-
.tom.VII, col.511.) 488.)
Magna fides, magna pielas, etc, «sgue ad impos- Quia non repellet Dominus, elc, usgue arf tera,-
sibile esse Creatori. (Id. , senn. rfe iintnolalione porale est. (Id., in psal: xcv,~tom. ' IV, p. n, col.
Isaac, tom. V, p. i, col. 27.) 1.205.) . _ .
Fide Jacob moriens, etc, usque ad, excipiens ex- Neque quisquam superbe de sepraesumat, etc,
ploratores cum pace. Quid est quod adoravit, etc. «sgne arfconvertetur in Iuctum. (Id., inpsal. LXXIV,
«sg«e ad rei futurse prse figufabatur.) (Id. Qumst. iri lom. VI, part. i, col. 946.)
Gen., lom. III, p. 1, col. 585.) D Deinde patres quidem, etc, usque ad in recipiendq
Et quid adhuc dicam? etc:, rfsque ad repromissio- sanctificalionem ejus. Dbnec domemur_et perdome-
nes. Abrahatn non solum non est culpatus, etc, us- mur, etc, Bsguead parcat tibi et deseral le. (Id.,
que ad miracula faciebat. (Id., ex lib. rfe Civit. Dei, senn. de verb." Evang., tom. Y, p. i, cbl. 576 et'
lom. YH, col. 55.) seq.) .
_ Obturaverunl ora leonum, etc, usque ad rfe resur- . Omnis autem disciplina, etc, usquead magis quteih
rectione morluos suos. Pluralem numerum pro sin- sanelur. Disciplinam quam Graeciappellant paideian
-gulari positum esse intelligamus, clauserunt ora leo- «sg«e adj"ustili_e.(Id. in psal. ' -
cxvm,"
'
tom. IV, part. 2,
'
col. \M"l%i seq.) -
num, cum solus Daniel significari inlelligalur. Et
pluraliter dicttim secli sunt, cum de solo Isaia tra- • Ut nonnulli in Grseco epislimin interpretati sunt,
datur. Sicul in psalmo eiiam quod dictum est, Asli- etc, Msguearf feddet justitise. (Id. iib. xiv deTrinit.
lerunt regesterrm, el principes conveneruntin unum, .tom. VIII, col. 1056 et seq.)
pluraleni nuinernm pro singulari posilum in Actibus Pacein sequitnini, elc, usqiie ad inquisisset eam.
apostolorum exponitur. N_mreges propler Herodem, Filii Dei sumus et agnoscamus quod fdii ejus sumus
419 APPENDIXAD FLORUM. 420
etc, «sgue arfdesideramus. (Id. senn. rfevisioneDei., A . angelos. (Id., lib. xvi deCivit. Dei,lom.YU, col.509.)
tom. II, col. 650.) Dominus mihi adjutor esi, elc, usgue ad adjulo-
Quia incredibile videbalur horainibus quod pro- ' rio despicientur. (Id., in psal. cxvn, lom. IV, p. n,
mittebat Deusetc,«sgue arfutsanaret. (U.inpsalm. col. 1496.)
cix, tom.IY, part. n col. 1446et seq.) Doctrinis variis usque ad sed futuram inquirinius.
Cujus vox tnovil terram, elc, usque ad Etenitn Leprosi non absurde intelligunlur ,elc,«sgue adprse
Deus noster ignis consumens est. Videamus quid ceptorabstergit. (Id., ibid., tom. IU,part. n, col. 1354
.eliam Apostolus, elc, «sgue ad- pars ima perie- el seq.)
rit. (Id., lib. rfe Civii. Dei, tom. VII, col. 685-el seq.) Per ipsum ergo offeramus hosliam laudis sempef
Deo, irf-es( fructum labiorum confitenlium nomini'
CAPUT.XHL
ejus. Qui timeiis Dominum,laudaie eum, etc, usgue
.Charitasfraternitutis, e.lc, usque ad lanquamel ipsiin ad octdi riiei salulare tuum. (Id., lib. de Grau Novi
corpore moranles. 'Negavil Sara, dicens : Non risi, Testamenti, lom. II, col. 557 ef seq.)
etc, usque.ad in ccelosiissent. (Id., in Gen. lom. UI, Beneficenlimaulem elc, usque ad promeretur Deus.
p. i, col.558.) Sacriiiciuin visibile inyisibiljs,etc, «sgue ad lexpen-
Quod occurril Lot angelis, elc, «sgue arf recepe- •n del, et prophetse. (Id., lib. rfe CipitatpDei, tom. VD,
runt angelos. (Id., ibid., tom. UI, p. i, eol. 559.) col. 282. et seq.)
Exlijbuit itaque hospilalilalem.usgue arf.qtiis in eis Obediteprmpositisveslns, etc, usquemdGratia cum
esset.(Id., contra Maximin., lom. VIII, col. 808.) omnibus-vobis.-Amen. Audislis, ffatres mei, etc,
^ Et Abraham in tribus, et Lot in duobus viris Msguearf Amen. (Id., seftn. deverb. Evang., lom. V.)
Doniinum agnoscebant, etc, Msguearf receperunt
B ELfl-i JM.ill flPEnA APPEKDIL

(_Vos(roFloro qumdam carminq, sub nomine FtoriDrepani in Bibtiolhecamaxima Palrum recusa, adjudxant
norinulli. Hmcvidp, siplacet, Palrologim lomo LXI, col. 1981.)
CAPIT-ULA EX LEGE ET CANOKE COLLECTA.

(ApudAcherium,Spicileg.)
HaBCa domno FLOROviro jjrudenli collecfa sunt ex Lege et Canone.
Caput legum in Canonem receplum rfecoherlioneJu- (G sacrosancta. religionis auctoritas. Omnes utique
dmorutn, et rfeauctoritale ac firmitatejudicii et ie- causse quse vel prsetorio jure vel civili tfactanlur,
slimonii episcoporum: imperalor Theodosiuset Va- episcoporum sententiis terininatse perpeluo stabili-
lentinianus Cmsar Almagldo viro illuslri, prmfecto talis jure iirmanlur, nec liceal ulterius retractari
prmiorio Gallim. negotium quod episeoporum sentenlia decidefit.
Teslimonium eliam ab uno licel episcopo"peritrbi-
Quia religiosospojmlos nullis decel supersiilioni- tum omnes judices indubitanter accipiant, nec alius
bus depravari, Manichseos omnesque haere.ieos vel
schismalicos, sive Malhema.ibos, bmnemque sectam fueril audialur, cum lestimonium episcopi a qualibet parle
catliblicis inimicani ab ipso aspectu urbium diversa- tate repromissuin. lllud est enim veritalis auctori-
rum exterminari debefe prsecipimus, ne praesentium cto liomine, firmaluni, illud incorrupium, quod a sacrosan-
conscienlia mentis "illibalo proluJerit.
quidam criminosorum contagione fcedeiiiur. Judseis
quoque vel pagaiiiscausas agendi vel militaridi licen- Hoc quodnos edicto saluhri aliquandq censuimus,
liam denegainus, quibus Chrislianse legis nolumus hac perpelua lege flrmamus.
servire peraonas, ne occasione dominii seclam vene- Ex concilio Carlhaginensi.
randse religionis immutent. Omnes igitur personas
erroris infausti jubemus excludi, nisi his emendatio deIpse se indignum Ecclesiae consortio jiidicat, qui
matura subvenerit. Datayn Id. Jul. Aquileiae. Con- universa Ecclesia raale sentiendo sseculare poscit
siile Theodosio Augusto et Yalentiniano CsesareIU.- auxiliuni, cum jirivatprum Cliristianorum causas
Constantinus ad Felicetii pmfeclum prmlorio. Apostolus ad eum_deferri, aique ibi determinari
_^ prsecipiat.
Sanximus namque, sicul edicti nostri forma decla-J
-rat, sentenlias episcoporum quolibet genere illaias, Quod nemo clericus arf iestimoniumdicendum com-
jsjne aliqua setatis discretione inviolalas semper in- pellatur.-Ex concilio Carthaginensi.
corruplasque servaf i; scilicei pro sanctis semper ac Non liceat clericum in judicium ad testimonium
yenerabilibus habealur quidquid episcoporum fuent devocari, cum qui cognilor alias prsesens, el nulla
sentenlia terminatum, sive uiique inter minores, sive ad testimonium diceudum ecclesiasticicujuslibet pef-
inler majores ab episcopis fuerit judicalum apud vos, sona pulsetur.
qui judiciofiini summam lenetis el apud ceieros om- Itetn ibi.
nes judices ad exseculionem volumus pertinere;
' mulla enim quse in judicio capliosa. prsescripfionis Quicunque ab imperatore cognilionem judiciorum
vincula promi non paliuntur, invesligat et promit publicorum petiveril, honore proprio fjrivetur.
' APPENDIX AD FLORUM. • 4 %
421
hnperaiorcs Valenlinianus, Theodoshis_el Arcadius. k nqrtim, seu cJericorum, cui in ecclesia fuerit cri-
Continua lege sanximus noracn episcopormn vel men insiitutii.m , vel civilis causa fuefit cominola,
eornm qui Ecelesiie necessitatibus serviunt, ne atl si reliclo ecclesiastico judicio publicis judiciis jiur-
judicia sive ordinariorum sive exiraordinariorum gari yoluerit, etiamsi pro ipso fuerii prolata-senfen-
judi.cum pertralianiur. Habent illi judices suos, nec vili tia, Iocum suuin amiltal, el hoc in crirninali; in ci-
qnidqiiam bis publicis commune cum legibus. vero perdal quod e.vicit,-si -locum suum obtinere " -
mahierit, -
. Imperator Theodosiusel Valenlinianus Gaisar.
PriviJegia ecclesiarum vel cleiicorum omnium Ex episiola episcopi arf imperalorein
Bebrmis. ' de bapiizalis
-
prona devolione revocamns , scilicet ut quidquid a c
divis principjbus-slnguli quique.antisliles impeira-. divinse gratise auxilio et vestrse pietalis
rnnt, jugi solibiiale seryetur, jiec eujusquam audeat PoSlquam
fnillare prsesumptio, in qrionos nobis magis prsesti- paifocihio, juxta aucloritatem divinse lcgis et eccle-
lum confitemur. siaslicornm Patrum constitutapro Judseorum illumi-
'., . natione co.pimiis laborare, arijttvante eadem divina
Qttod' clerici episcopali audientiai reservari jubentur. gralia conversi suul plures ex eis adDoininum; tain,
Clericos igitur omnes, quos indiscreleet ad-ssecu- viriquanffeminse, majores naliieljuvenes, adoles.
- lares judices debere deduci, infaustus jn-sesumplof cenles et pueri, et cum eis etiaro seorsum aliqui ex
edixerat ,..epjscdpali audienlise feservamus. Fas servis ei ancillis. Cumque liic mimer-us coepissef
enira nqn estut divini muneris ministri teniporalium inultjplicari, et gaudium malris Ecclesise de salute
poteslaiiim subdanlur arbilrio. B Corivefsorurain dies angeri, coeperrinl couvefsi invi-
tare aversos ad cam qiiam cognoverant veritatein,
Imperalor-Honorius el Theoitosius Aucjg. Cl innocentes, eo quod ca.teri niagis
maximejiueros
Vacent ecclesise solis quibiis bene conseise sunt cxistanl duri ntpoteinveieratidieriim maloriim. Cce-
divin__.-pra.di_afionisofflciis. Cuiicti in orationibus ergo pueri el adolescentuli quodvidebanl in
celebrandis borarum omnium mbmenla consu- periint islis, desidefare fieri in seipsis, efmaxiroe, ut arbi-
mant. Gaudearit nostra in perpetuumliberalitatemu- tror, quia per singula Sabbata a'.ffatribus et sacerdo-
-- nitte,"quarum TIOSerga cutlum pietale et seterna-de- tibus noslris in syiiagogaverbum Doniini pra_dicatur."
volione gaudemus. -
Quod cum impii sensissent parentes," cceperunt eos
Tinperaibr Honorius el TJieodosius. furtim et maxinie noclii.us ad inferiores provincise
id esl Aiielalemurbeni, dirigere, quo magna
Episcopos vel presbyteros, diaconos et quoscun- partes, multiludo lam ex Cabilonense quani ex Mata-
que infefioris""loci Chrislianse legis h.inislros, _ab eoruni
. episcopis -solum, non ab alio opbrtel accusatos.au- censi-el Viennensi civitatibus translaia esl. Quod
_irL 'cum mihi ab eisdem qui credidefant Jtidseikdolentef
Theodosius el ValentiniariusAtigg, nunliatum fuissel, jussi eos qui"fesidui cfant, absque
damno aliquo'hi prsesenliam nieam sub
Audemus quidem sermonem facere soilicile, plus JsesionevelEcclesioe deduci, ut si qui intereos essenf
timore capli de sanclis vencrabilibus sacerdotibus cOrisjieclu nostra desiderarent, pateret eis janua malris Ec-
et secundis sacerdoiibus, vel eliam Levitis, et eos qui
- cum omni timore nominare, quilms ferra capul in- - clesise,jereptis de manibus iriipioruni. Statiin igitur,
clinal. mirabile diclu! sex pueruli pritisquanf ab aliquo
J exiiortari coepisseril, saeerdolum nosfrorum pedibus
- "' " Ei.post pauca. provbluli profitebantur se vellebapiizari; atque ut
Quod in sacerdolibus Ecclesia constat. ad meperducerenlur orabant. Cnmqiie jierdiicti es-
De obnoxiis vero inquiunt: ' sent, similiter supplicantes et roganles oinnium gra-
Si qui ariibulaveritcum episcopo, vel cum presby- tulaiione suscepli sunl. Post vero et alii. numero
tero, vel eliam cum diacono, sive in platea, sive in omnes quadraginta septem qni idem jirofessi stifit, quos.
sub conspeciu Dei et Ec.lesia. bonis et iide-
agro, sive in .quolihet Joco, inillo paclo retineri vel libus fratribus tr.ididi instruemlos, et in solemnitate
obstringi jubemus. -Quoniam in sacerdotibus Ecclesia
consial. _ Pascbali generalis Javacri celebriiale baplizandos et
K. Reges isli- Ghfislianissimi, qui lanla revpren- nulriendoTsDoininorReiiquos vero, in quibtis nihil
tia de Ecclesia-loquunlur, hon frnslra andierunt: Et bonidesidei*ii vel p.litioiiis ' agnovi, restitui intactos
nunc, reges, inlelligile, eruJimini qui judicalis ler- "parentibussuis.
rum. Servite Dominoin limore, et 'epsullale ei in trc- Vestrse est bonitalis, vestra. orlhodbxse Christia-
more (Psal. n, 11,12). Miraaulerii ei verasenteniia, nilalisêlpieialis, quatenus et isti absquc interpella-
quod ecclesia non tani in lapidibus quam in _acer- lione atque inquietudine malignorum tranqnille in
dotibus conslat. Et ideoj'nsle iiunc ot reJigiose san- filios Ecclesise educentur , el illi qni crudejiter ne
eitur,, ut revereriiia quse altari"el templo exbibettir, salvi fierent ab impiis Arelalera Ir.anslaii sunt, per
eadem sacerdoiibtis exliibeatur; et sicut boc est, ut episcopum ejusdein EcclesiaJa vesira sereniiate di-
juxta templum vel altare ibi nemo reum et erimini ) ligenler admonitura, et ad divinum opusexercendum-
vel eliara morti obnoxium coniingai.;" ita neque a alacriler insligalum, similis aliquidgralise auxilianle-
Jatere episcopi, presbyieri et diaconi quolibet loco Domiiio conseqnahtur. Si enim magrise eleemosynae
abriperevel coiilingere audeat. opiis est in causis temporalibus aliquem vi oppres-
liem ibi ex concilio Carlliaginensi qualiier episcopus sum eripere, aul ex bestise alicujus faucibus rapere,
el diaconus debeant. quanio major de illo inerces speranda est, qtii vel ab
presbytef purgari
- Si quis episcopus_,-quodnon optamus, in reatum Deum impiis hoiriiiiibus , vel a maligriis spirilibus jie ad
venire pbssii opprimiuir, sicul poiestasel fa-
-aliquemincurferit, et fuerit ei niroia necessitas rion cullas congrua datur , valtferit ad saluiein lucrari.
posse plurimos congregare, nein crimine femaneat, Testalur hoc Jacpbusexhorlans et dicensl
a uuodecim episcopis, et presliyter a^ sex ejiiscopis Si quis autcmaposlolus erraveril u verilqie ; el converterilquis
cum proprio suo episcopo audiatur, et diaconus a eum, scire debelquoniatnquiconverlifecerilpeccator.em
tribus. ab errore vim sna', satvnbit animam ejus a morte, et
_ Iteni ibi. . - operit muititudinempeccatprum (Jac v, 19, 20).
Quisquis episcoporum, presbyierorum et diaco-
425 . B. S. LUPUS FERRARIENSIS ABBAS. -iW
FLORI EPISTOLA AD IMPERATRICEM JUDITH.
Incijnt a epistola Julii Flori ad Judith impe- A runi et Langobardprum, deticienlibus Romanornra
ralricem uxorem (sic; leg. mcttrem) Karoli imperatoribus seu jtidicibus ab llalia; el GalUsGo-
. Calvi de sequentibus libris. thorumque regibus qui successerant ab eis etiam
depulsis. Quod videlicel opus quinque dislinxi in
Domina Augusta el felicissima Juditli, dum in hu- libris. His enim, velut in speculo, per veslram san-
manis quo allius adcrescas non inveniatur rebus, ctissimse devotionis ammbnicionem atque jnssio-
quia, si de viro agilur, quis nobiiior imperator aut nem, Carolus gloriosissimus veslre filius excellencie
sapientior in divinis seculariumve disciplinis Ludo- inspicere quid agendum vel quid vitandum sit po-
vico Cesare invicto? nec mirum lalem protulisse ex- terit.Decet enim oominam te venerabilem unicum
cellenlissimo Auguslo secula sobolem Carolo; si erudire filium nostrae jocundilalis et novi seculi
autem de venusiate corporis", ulabsque adulationis regem; memor Bethsabee quse itidem priscorum
fusco proferam quod verum est, pulcliritudine supe- erudivit sapientissimum seculorum regem, ut idem
ras -omnes quas visus vel auditus nolre parvitatis de se ait : «Nam et ego filius fui patris mei tenellus
comperit reginas; sin autem de prole, nonne mundi ct unigenitus coram raatre mea. Et docebat me
gloria et hominum delectatio Garolus? qui elegantia atque dicebat : suscipiat vcrba mea cor luum ,
corporis ac moribus oplimis scu agili prudencise cuslodi precepta mea et vives. Ppsside sapientiam,
studio inmaluram vincendo propriam superat ela- posside prudenliara, ne obliviscafis neque declines
tem, ut videatur avus.ejus non obiisse, sed pocius, a verbis oris mei. Ne dimitlas eam el custodiet le ,
detrusa caligine somni, novum illustrare orbem ; dilige eam, elc. « Bis atileni, prout de Domini con-
siquidem in nepole inmortale ingenium , una cum j} fldimus pietate, sacris jussionibus vestris parebit,
nomine decor et virtus splendeanl; qiiamobrem dum et inler ceteras materne dileclionis admoniciones
in lemporalibus nihil desitrebus ul augraento careas, hos libellos sue non dedignabitur contradere me-
sludio sapiencie dilalaris ut excellentior retro inorie,. quibus imperatorum gestis sanctbrumque
seculis imperatricibus reperiaris. Igilur indita a Deo Iriumphis , atque docloriini magnificencium doclri-
vobis sa.pienlia et naluralisingenii scienlia allonitum riis illuslratus caucius quid agendum sil sive subti-
me reddidil inler celeros auditores. Quam in dtvinis Jiusinveniet quid sit vitandum. Igitur hos codiccllos
el Iiberalibus sludiis ut vestrse erudilionis novi fa- vestrse dileccionis amor me, Dominasemper augusta,
cundiam, obslupui, mecumque deliberans ut aliquid scribere compulit, qui vestrse almitatis et inmortalis
munusculum meo labore congeslum vestrse olferrem sapienciae judicium expectant. Quod si judicando
almilatis flagranlise, igitur ab Octaviano Augusto et consequanlur Iaudem, vestrse reputabitur eternaliter
Domini nativitale salvaloris nosiri sseculum adgres- meiriorise, quoniara sacratissiinum nomen yeslrum
suni.scribendo opus peregi usque ad regna Fraiico- Judith judicans sive laudans interprelatur.
a Hanc epislolani ex codice ms. Abrincensis bi- rOuest. De quibus bic agitur historiarum Iibri, quo-
bliothecse, olim moiiasterii S. Michaelis in periculo ruin fragnienfa dedit Labbeus Bibliolhecse Manu-
maris, edidit D. Ravaisson in appendice libri cui scriplorum tomo III pag. 190, an Fiori noslri sint
titulus : Rapporl au minislre sur les bibliothequesrfe dubitandi locus. EDIT.
ANNODOMIKIDCCCLXII.
B. SERTATUS LUPUS
PRESBYTER ET EERRARIENSIS ABBAS.
' ?^
NOTITIA HISTORICA' IN SERVATUM LUPUM.
. _. (ApudBaluz.in nolis ad epistolasLupi.)
.. Saiicta fuit apud Fcrrarienses memorta Lupi. Sane ex illins operibus apparet virum fuisse moris xmtiqui.
Natus est aulem, quantum conjeclura assequi datur, in provincia Ltigdunensi quarla , ex clara haud dubie
familia, sub imperio Ludovici Pii. A puero dedilus fuit studiis liiterarum. Facius monachus Bene:liciinus in
monasterio Ferrariensi,_ab Aldrico abbale suo, qui Senonensis postea antisles fuil, iu Germaniam, cum dia-
conus jam essel, sludiormn cau.a missus est arf Rabanum abbalcm Fuldensem , celeberritnum per eas tetn-
morum, stbi conciliavitamicilium plurimorum ,
pesiaies sacrarum Scripturarum interpretem. Illic, facililale Galliam.
niagnamque hinc famam eruditionis ac pielalis reporlavil in Anno 838, x Kal. Oclobris, haud mullo
poslrediium ear Germania suutri, Ludovico Pio imperatori prmsentatus a Judith Augusta , el turbm aulico-
fum itnmisius, in sperit dignitalis proximatn adductus csi; el pauto post ordinalus est presbyler. Tandem
quia Odo dbbas Ferrariensis (a) alrocium facinoruni manifeslus, Karoli Calvi.Francorum regis anitnum in
(a) Ferrariensis. Vetus -el nobile monaslerium iC sanclse Mariseel sancti Petri Ferrariis , quod anti-
dio_-eseos Senonensis, eo eliam nobilius; quod Lu- quilus -Bellilehera vocabilur : in cujus curia pater
pum quondam habuerit abbatem. ln Yila Ludovici ejus Pipinus occidit leoncm; ct ipsemet a Stepliano
Pii scriplum est, ipsum reparassc « monastefium papa Homano in regein honorifice consecratus est
" ,
m ;- PROLEGOMEWA. - : - 4SS
se coricitaverat, ejns auclorilale amotus est a regimine illius monasterii, quod cqmmissum esl Lupo. Is irfjo
cum ptwceplo Caroli illuc accedens, a monachis eleclus esl x Kal. Decembr. anni 842. Pridie dein Kalendas
Carolus ei donutn abbaiim confirmaviu Nondum tamen Odo paruefat jnssis principis. ltaque Luptts, cui
pellendi Odbnis delegala cura fuerpl a Carolo, illum liinc abscedere forliler compulil. Prmbuit istud materiam
novis sermonibus, ac si Lnpus Odoni compargsset insidias, per frdude.mquepoliits ac vim quam canonice
factus esset abbas Ferrariensis. Sed ipsc eam calumniam expurgavit in epislola scripla ad Jonam episcoputn
Aurelianetisem.Anno 844 functus esl legalionepro Caroto in Burgundia,annoque eodem,exetinte habila fuit
synodusepiscopoiumapud V'ernum palatiunvregium, cuiinlerfuit Lupufnosler. Tantaque tum eiat'e]us fama,
ti(, licet hic adessel Hincmarus, Lupus lamen ab universa synodo rogalus 'sit scribere canones in ea decretos.
Anno.847 inlerfuit convenlui apud Marsnam , secus Trajeclum : quo Lotharius imperator , Ludovicus res,
Gertnunim,el CarolusCalvusrex Francorum, cohveneraiil, pacis-cqusa. Per eas tempestates, anno nimirum
849, ut ego arbilror, a Carolo missus est ad LeoneniIV pgpam; e. anno 843 interfuit concilio Suessionensi,
in cujus aclione n legil volumen geslorum deposilionis Ebbonis Rhemorum archiepiscopi. Pervenit autem
usque ad lemporaNicolai I papm; obiilque post annum 861. Familiares habuil prmstantissimosquosque sui
smcutiviros, Hinciriarum Rhemensem, Rabanum Mogiinlinum, Weiiilonem Senonensem, Heriboldum An-
lissigdoremem, Pardulum Laudunensem, Prudentium Tricassinum, Jokam Ahrelianensem, Odonetn Bello-
vacensem,JEneam Parisiensem, Eginhardum abbatem Setigenstadiensem-,Ililduinum, Ludovicum,et Hugonem.
S. Bionysii, Ratberlum Corbeiensem,Ralramnum monachum Corbeiensem,GolleschatcummonachumOrbacen-
sem, et alios plurimos. Atque-limc omnia, et mtiltq phira, colfigi abunde possnril ex ipsius Lupi -episiolk_
aiiisque illius <e_inwnumentis.
in fadem eeclesia. . Illic ab Ahsegiso Senonensi ar- Ludovicus ef' Cariomannus , iilii Ludovici Balhi
ehiepiscopo, paulo post Lupi selalem, coronati sunt - regls.
MOTITIA" BI$LIQGRAPHICA.
SERVATUS - LUPDSpresby.ler, et ab airao 858--(a) A ronius ad ann_m 741, n. 15; undc factutn nl Caroli
abbas monaslerii sancli Petri quod Belhlebem sive Martelli geslaâ Lupo tradita qtiidam scripserint.
Ferrarias dicitur in dioecesiGa.lia. Senbnensi prdi- De Maxiinino illo adeundus Tillefiiontius lom. VII
nis S. Benedicii, Rabanum Maurum prseceptorera Memoriarum, p. 247, 694 seq.
siium vocat epist. 40, qui e.jusadlmc diaconi rogatu Vila S. Wigbertj, ahbalis Fritzlariensis in Hassia;
CoIIeclarium in Epistolas Pauli fecit. Abbas Luptis adBunura, sive Brunum, (e) abbalein Herveldenseni.
annoSSoconcilioSuessionensi uilerfuit, et sriperstes sive Hirsfeldensem, edito a Joaiine BusseoS. J. ad
adhuc fuitjiost anno 861, nt a «Caveobene nolatum. calcem epistolaruin' Hincmari Rhemensis, et Consti-.
Scripsit anno 849 (b) librum et collectaneumtestimo- lutiorinm Caroli Magni, Mogunlise- ' 1602.4°, p. 339.
niorum (c) rfetfibus qumstionibus; de lihero arbilrio, Scripta anrio 836.
de pfsedestinalione bonortira et. malorum, et de Homiliaf duce in soleninitates S. Wigberli, et
-
sahguine Christi effuso pro onfmbiis, utoinnes vult htjmni iotidem vulgati sub Lupi nomine ab eodem
salvos jDeus,-jjuanquam culpa propria non omnes Busseo inparalipomenis Opuseuloruni Petri Blsesen-
salvantur. Edidil, post mancam in Belgio anno 1648 sis, Joan. Trilhemii aliorumque, Mogunt. J604 8°.
Donali Candidi edilionem, Sirmondiis anno 1630, Hsec Lupi scripla. recensuit alque erudilis.noiis il-
unde recusa in' Sirmondi operibus lom. U, p. 1227,- lustravit Stephanus Balozius Pafis. 1664 8°, qiia.
el Gilberfus Manguinus Paris. 1650 ._0-in parle al- ediiio recusain Bibl. Palrum Lugd. 1672,,lom. XV,
tera iomi primi Scriptorum sseculi ix de Prsedesii- slalim.in liraine; Sed prodiit deinde ilerum Lupus
nalione el Gralia, sub titulo commenfHio T-upi Ser- (licct titulus Antuerpiara prseferal)"1710 8°, ex se-
vati, presbyleri Mogunlinensi.s. Consulendus etiam R cnnda latidaii*Baltizii recensione. Vide Acta Eriulit.
"
Lud. Celloiius in Historia Gotlesclialei. Paris. 16§_ 1715,p.20S. Vilam S. Maximini Baluzius scriptori
fol. _.;--•• bnic tribuil; reliqui tamen omnes Lupo alteri Ca-
Capitula XII concilii Ji in Vemo palalio anno 844 talaunensi episcopo, qui cadente sseculoix florebat,
habiii, qu:e sljlo suo comprehensa ad Hincmafum ascribendam esse censerit. Yide aiictores Hislorise
se direxisse scribit Lupus epist. M, edilaTn lomis liiierarise Gallicse, tom. V, pag. 267. Ita pariter
Conciliorunret in i-irmondi ConciliisGaIlise,lom.III, , l\omih'as gemjnas in solemnitale S. Wigberti alte-
pag. 17, et apnd Carolum Le Cointe,. tom. VIIIAn- rius esse scriplbris ex slyli diversilate viri illi
nalioni Francorum, pag. 742. docti dijudicant; opinanturque insuper unicara esse
Liber HnistolarumCXXX (rf)ex Papyrii Massqni lihmiliam in -geminas"dissectamj allera enim ex illis
edilione Paris. 1S88 8° et ih Bibl. Patrum edit. incipil: Reslai; quod Sermonis continualionem non
Colon. tom. IX, sed ad mss.-cbdicem emendatus , ambigue demonslrat. ,
in Andresedu Chesne iom. II Scriptorum de rebus Sermonem Lupi (sed certe junioris, Wulfslani for-
Francorum, pag. 726. ". san (f) de quo infra , archiep. Eboracensis et epi-
Viia S. Maxiniini episcopi Trevirensis, anno 839 scopi Vigorniensis, super incursu Dacorum sive Da_-
scripia ad "Waldonem: edita a Surio-29 Maii , sed norum anno 1094, editiit AngJo-Saxonice et Laline
omissa ab Henschenio tom. VII Maii, quoniam anti- Georg. Hickesius in diss. epistolari tom. II Thesaufl
quiora Acta ait se naclum anonymi Sanmaximiensis seplenlrionalis, p. 99,106. Axon., 1703 fol., et alte-
ex quo Lupus sua expresserit, qui a scriptore ini- riira in festum S. Jodoci, mss. in Bibliothecis An-
raculofum Maximini, Lupus episcopus appellalur.- glise exslare Caveus adnotavit. '
Ex hac Vitaqusedam deCarolo Marlello alfert Ba- C - . - . .
' (a) Baronius ad an. 858, nuni. 6. (rf)In his 128 et 129 sunt illsetluse epistolsead Ca-
(.) Sigebertus, cap. 94 de S. E. rolum Calvura et Hincmarum Rhemensem , quas
. (c) Coelestinipapse, Augnslini plura-, lum Hiero- cum libro de tribus Quseslionibus Sirmondus vul»-
nymi, Philippi in Jobum,' Gregorii papse, Fulgentii g,:verat.
Ruspensis , Joarinis diaconi Rora., Isidori episc, (_) Vide Vossiuni, II, 35, pag. 317, .;
Bedse, et Joannis CPolitani sive Chrysoslomi, re- (/') Vide Humfredi Wanleji Catalogum librorum-
jectis iis qua. in conlrariara sententiam Fauslus Vetorum septenlrionalium, pag. 140 seq., in tomo
Rcensis scripsit. secundo Thesauri Hickeflani.
PATROL.CXIX. . _ l*
"
__>7 B. S. LUPIJS FERRARIENSIS ABBAS. 428
:
\~.; -#, SERVAIT/LUPI,;
PR<ESE5.TE_lI;--t ABBATIS FERRARIENSlS ORDINIS SANCTI BENEDICTI
©PEKA. . .
STEPHANUS BALJJ2WS TuUlensis in unum colltgit, epistolas dd fidem _vetuslissimi co-*

dicis emendavil riotisque illustravit. • "- •
anno 1710datamet posterioribuscuris ab ipso Balu_iomultisjn locisauctamatque emendal-iri.)
(J_x'tai£d,itionen_
STEPHANI BALUÎI PJLEFATIQ.
Annus agilur centesimus et vicesimus ex quo vir A __editio corrupte-obtrudit recusias tllas; quam Jureti
clarissimus Papirius Massonus in publicum emisit . observalionenr esse verissimam ego qnoque depre-
epislolas Lupi, abbalis monaslerii Ferrariensis, de- hendi. Itaque oplandum esset, cen diximus, ulpaulo
scriplas ex veleribus membranis ejusdem raonaste- diligentiorem operam in his suis edilionibus adhi-
rii.quarum illi copiani feceratPetrtisDaniel ballivus buisset Massonus. Ex eatJem pbrro indiligenlia fa-
fani saneti Bcnedicli ad Ligerim. Sane duliinmnon ctum est ut Ltipi epislolas babeamus foedissime
esl quin plurinium debeamus eruditis vigiliis Mas- conspurcatas , adeoque miseras ac perditas,. ut si
soni, q\ti nonnullos veterum scriptorum libros e te- Lupus iiodie "revivisceret,vix se ipse, bpinor, agni-
nebris eruit quibus foriean haclenus careremus. Sed turus esset.,Qub factumestut/cum .virernditus An-
tamen oplanduin esset ut quam in conquirendis ve- dreas Duchesnius velustum codicem Lnpiiiarum
terum lticubrationibus drligentiam adhibuit, eamidem epistolarum naclus esset, novam earum editionem
in edcndis adbibtiisset, neque tolam_ftduciam collo- adornaverit ac publicaveril: in qua, uliddicam quod
casset in amamieiisibus et librariis. Nam bis impu- res est, quamplurimos errores susiulit, nbn lamen
tandtim arbitror-quod vetustos auctoffcs a Massono omnes. Erant enim adhuc multoplura quse'emenda-
editos tam foetleinaeulatos habenius. Neque ehim tione indigebaril. Tandem ad me venlum est, Leclor,
suspicari licei e.amin Massbnosive oseilanlianrsive ]_] hovissimum editorem operum Lupl abliatis Ferra-
supinitalem fuisse ul in singulis fereiineis recede- riensis. Itaque necessarium videlur nonniilla.prajfari
fet a codicibus quihus ulebatur. Et lanfen cerlum de nova hac edilione el lecum paucis agere de hoo
esl nullos auclores i.ndiligentiusesse traclaiosquam meo inslitulo. • -
quos Papirii Massoni. cura vulgavit. Exemplo sint Cuin primum _ad haec studia, quse nunc exercent
opera Agobardi, archiepiscopi Lugdunensis, el Gesla viros eruditos, animum appuli, id milii negotii cre-
Collationis .Carlhaginensis inler catholicos et Do- didi in primis dari ul, si quo modo ppssem, ca con-
nalislas. Et Gestorum quidem exemplar vetus, iilud yerlerem in usum publicuin. Et a puero magria mihi
ipsum nirairum quo usus est Massonus,"exslaf hodie semper anliquitalis cura. ltaque «emper. amavi, ex-
in bibliof-cea Colberlina,_sed adeo diversum ab edi- cutere forulos bililioihecarum-, sic exislimans fulu-
tione. Massoni, ut ea deinde ad ejusdemmet codicis rum ut-aliquidfortuito naneiscerer quod uliliter in
fidem recudehda fueril studio Petri Pitbo_iviri eru- publicum ederetur; yel si obiinefi id non posset,
ditissimi et in hujuscemodi rebus multum exercitati; saltem vetustos editorum auctorum codices reperi-
a nobis demum mullp felicius emendataet edita in rem, quorum ope renovari et resiitui possent ea
tomo.primo noslrse colleclionis Gonciliorum. Agor qusejam ediiafuer.anl. Id yerb 'jaiii satis felicilef,
bardi yero codex manuscripius, qtio usus est Mas-iG opinor, tentaltim est in Salviano Massiliensiet Viu-
sonus, exstat in liibliotheca regia.Huncegocodicem cenlio Lirinensi. qiios dedimus el melipres et eraen-
manibus meis tractavi, coiituli cum edito, et com- daiiores. Tandem.anno 1664 vir eruditissimus ac"
peitum habeo editionem Massoniimmensum differre mihi amicissimus JSicolaus Cocquelinus, doctor et
a veleri codice. Neque ego tamen id primus adno- socius Sorbonictis , mihi ulendum dedil veluslissi-
tavi, sed Franciscus Jurelus vir clarissimus.-lsenim mum codicem, optimse illum notse, in quo continen-
in nolis ad episiolam 91. Ivonis Carnolensis, afferens tur epislolse Lupi abbalis Ferrariensis , qui- nunc
.ocum' illiira"ex epistofa Agobardi ad imperaiorem exstat in.bibliotheca Colberlina. Hunc ego codicem
Ludovicum Piuiii,.reicu/as illas-pro quibus conlendit, avide slatim coniuli cunv edilo _ "adeoque. di.^cre-
arbilrari rit stercdra; admonuil sic scriplum se. vi- pare ab eo vidi editiones ut non ultra dubitaverim
dissein codiceanliqiioPapirii Massoni. Nam vulgala quin denuo recudendse essenl iiia; Lupi epistolse.
- ' '"
4^9 ELOGIA DE B.LUPO. *"<*>
nt in eodem volumine
Ergo si.quid in hac' editibne"discrepare videris a .A quoqiie hic adjici curavimusj
supefioribus, neque in nolis admoriuero emendaiior haberes,-' Leetbr,r qusecunque lucubfationes, . -
Lupo
nes esse rneas , scilo mutationem quseconligit, a Ferrariensi tribuunlur ab erudilis. .
codico veteri profeclam esse. Nisi-si inle.dum loci De' auctore porro nibil est imprsesentrarum quod
yetefum scriplorum qui a Lupo laudatur, exraelio- dicariicum et breviatium -vitse.ejushabeas ih initip
ribus editionibus vel ex anliquis codicibus manu- notarunimearum.etpassimvilameiusilluslraverimin
scriptis Testituli sunt; exempli causa, Jocus unus ex ipsis notis.Habes prseterea,'posl hancprsefatibnem,
Auguslino , aller ex Juslino sive Trogo Pompeio . illusti-iim seriptorum tcstimonia, quse sufficere tibi
'
itemque alius ex alio qiiopiam scriplore. abunde
" possunt.
Quoniamvero Lupum abbatein baud alium esse Vale, Leclor; el si qiiid emendalione afbitraberis
puio qharn Servalum Lupum presbylerum_ cujiis indjgere, admonelo. Dabimus enim operam.ut corri-
- - •
exstant nonnullse lueubraliohes seorsimedilse., eas galur.
. -ELOGLA - DE B. -LUPO.
Rodolphus, presbyter et mondchus, in Vila Rabdni.B Ex vita sdncli Faronis, episcopiMeldensis, scripta ' ab
abbaiis Fiddensis. .__: llildegario, ejus successore,,cap. 118.
.In-epistolas quoque Pauli, horlalu Luri diaconi, - Ptiblicalam siquideih ex tertia pefsona rem admo-
Collectarium.fecit, colligens de, diversis opusculis
sanctorum Patrum senlenlias eormn, et-in qrdinem dum niirabilem hac inserlione notayimus ut posleris
disponens, in triginta libris illum determinavit, qnoque fuliiris sit monimenium. Nam non deincerta
in ad alicujus faina hoc dictum ab imo enianabit. raenlis,
Rabanus, archiepiscopusMoguntinus, episteia sed de illitis ore accepimus cui'osiensum est inira-
Samuelem,episcopuniWorniaciensem. biliter, qui dicitur de nomine LUPDS,ornatus. Juce
Qnia audivi quamdarn parlem laboris mei, quem sapientise, pastor fnodo pro religione saiictitatis in
Iri expbsitionem sacrarum Scriplurarum , protit moiiasferio famosissimo Ferrariensi , ubi coeliis
poiui.elaboravi, vos-babere veHe,eimaxiine iri Epi- monacbor.umin Cliristo cum illo toio orbe est.yener
siolas B. Pauli apostoli, transmisi saiiclilaii vestras randus.Hic.vero ciim in yiridi-selaie, videlicet, ju-
qnemdam Cnlleciariiimde sanclorum Patruni opus- veniii, siudio sophise floreret, et ob hbc ab abbate
cul.is in easdem epistolas, quem nuper .rogante-LiJPO * sub, qui vocabalur Odo, cujus amof spirilnalisjeve- ,
monacho aique lunc diacono conleci.' - rendissiinum cuiiclisprsestabat, dulcissime traciare-
. tur, quoriiamaltera spes illius loci ex beiieplacitis
Ejusdein Rabani epislola ad Lupuni.
Venerandofralri et comriiililohiEUPOChristi mi- initianieniis jamilinere prsemeditabatur, accidil aliquando
eum sibi sociari quo paialium
nistro~Rabanus servus servorum Dei.in Dominosa- abbati-prêfato.
liilera. Postquam desiderabili."prsesenlia tua, etc C qubd vulgo dicitur Franghenewrt sitlingeret: Qui
Rctiqua.vide inter Opera B. Rabani Mauri,Jiujusce cum.jam longitudinerii vise -di_posil3_superassel ex
lom. col. 1273. - - pafie, parsque residua ad superandurii sollicitasset,-
Palrologice CXI, forie juveni praedicto LUPOipsum iler jam prope
Goilesclialcusin epislola acl Ralramnum monachnm-" niediatum acerrimum dedit dolorem corporis in
'-C6rbeie_ise.il,loquens dclibro Lupi de~tribus qrim- fngiiine, ihiaiitum ut etiarii""via absumpta uno in
slionibvs. . • Joco sacrato qui dicitur de noniine sancti Trudonis
defectum -_debiliia'tegravicollocaret,et ibi per
Nempeiribus horuin studui proprium indere senstim, - eurii' oinnia inembfa cruciaius molestior acriter ei infe-
Maleaudo,lonse, alquc LDPOrufilarilibusbre, rendo deponerel. Jam vero languor validissirous
Poscens obnixe satagant ut vera referre.
Neino sed excepto quid adhnc rnihi reddidit uho : ' eurii ex supremis lanlum sollicitabat. Et ecce salu-
Qui cum sit canliis simul el catus, est nioderaius, tifer visilaior clemenlissimus Faro cubiculo adest,
Sic jam terna sui librans responsa libelli, - ,ubi sopor inanisejus membra pressa faiigabat. Ex
Ul demptoneulri pleuo discrimine parti " - -" -' -'_.. - quo.Tocouinbris noclis fugalis amicus Chrisli Faro
Congruata. -.- '"J nivea sui iamosa corporis ac Jacliva canicie vultus
ExActis.conciiiiSuessionensishabiii anno 8S3. apparuii, et cum eo puer praeslanti forma bajulus
' ' ampiilla.olei gressus illius cereo accenso qnasi re-
Residentibusin synodo venerabilibus cpiscopisin geris,.sicque blandis luminibus in eum juvenem in- -
nomiiie Domini, Hincmaro, Rhemeiisis Epclesisear- . tentus his lenibusex media.partelecluli aslilit ver-
cbiepiscopo, Weiiilqne Sennense, etc. Residenlibus"• bis :_Agnoscisneme? inquit. Si.nescis, episcopum
eiiaui pfesliyieris el abbatibus, Dodone, abbate mo- D atque patronum urbs Meldica me habet, ettiomen
na_steriisancti Savini; -LUPO,- abbaie monasterii
- B"e- meum, quod est Burgundofaro, ipsius incolsedum
thleheni, _quodFemrias, dicitur, etc. ., _. sseculaJabentiacurrent, per generatibnhni succesi-
Ilem.ex AclioneQ-ejusdemconcilii. ' " siones suarum decurrere facieiit. JVleelenira auctof
misit. Fidus esto advenire sanilalem
-,-Etrevelatum .esi-volumen illud- (scilicel Gesta de- riiedicinsetibi
hac raea Tincti6neoici."Ad Jisec'aiuiemubi in' eum
posilionis Ebbonis,archiephcopi Rhemensis) synodo. deduxit juvenis prsefalusoculos inluitumqueidefixil,-
coram principe glorio.o Carolo-a LUPO,'venerabili leniter admovil Dei anlistes.vulneri mamim liquore
presbytero ei abbate in monasterio sancti JPetriquod- oiei raadefactam, et^membTa dolentia tactu mollis-
Belhlehemvel Ferrarias dicitur. simp cimcta percurrens, donec ampulla" maiiualis
•aJLupienini librum taxat ul.ancipitem et. lfeutri- sostomi. Ex quo sane apparet.Lupo ac si.partium
parti cohgrueniein.Quippequi inter ca:lera",cuni"de suarum fruslra gloriari et Gotteschalci faulores,-
Christj sajiguine quod npn_pro omniliusfusus "sit- queni Golleschalciis ipse sibiln lYocTilj.ronon satis-
probasse in qusestione111videretur, raox retraclans, fecisse significal, SIRMOND.. !'
pro omnibusfusum Pauli -leslimonio doceat e_tCiiry-
431 B. S. LUPI ABBATIS FERRARIENSIS 45_!
pueri defecit administralione olei. Curre, inquit in-, 4, ad quos scribuntur dignitalem. Nam ad domnum
clylusad pueruni, ad Meliienie meum mohasteriuin, apostbliciim Benedictum. lertium scribit, et Leonis
libc enim Jiquore abundanlei affluit, et ex eo hoe decessoris ejus"epistolse atl Nomeiioniummenlionem
vasculum reflce. .Hsec dixit bealtis Faroadcogno- facit. Ad inax-imos principes, Lolliarimn Ciesarem,
sceridam medicantis faciem reiqueveritatem..Evigi- Carolum Gallise. et Fdilulphum. Anglisereges; sed
lans juvenis a vaiio sopore, liiiusii coelurif trislitise ad Carolum mu.Itoplures legunlur, quod Senonibus
molesliis dissolutis; et, qtiod dietu est mirabile, et Francorum genii in Gallia imperaret. Ad doctos
•convocaiisquiaderant comp.ehendilvera esse Jinec, quoque sua- setalis viros Einliartum et Rabanum,
11011 vaua somnia- dtim-clara luce pertraclant oculis quos prseceptores suos lionorifice vocat, Jonam Au-
membra ejus sudare.madenlis,piriguedine olei. reiianensem episcopurn cujus exstant libri de .Cultu
Sigebertns rfeechlesiasticisScriptoribus, cap. 94.' ima'ginum,eiilem Carolodicati; Hiiicinarnrii, dociis-
siinum Rhemorum melropolilanuni, etliildninuni.a
Lupus.Servatus Jibrum composuii de tribus quse-
'stiotiibus, id est, de libero arbiirio, de praedeslina- quo scripta suiit Areopagilica ; ul alios prselereain,
lione -boiiorum el malorum,- de- sanguinis Christi vulgo excepto Maroyado, ahbaie Pr.iimieiisi.-Priimia,
Prom, inonaslerium estin fuiilrasTrevifpruin,
quadam supe.fliia laxalione vel redeinptione.usque et viruni illum inagni fecisse Lupus videtur. Ac ipse
ad salutem inipioriim. Nam super hac re orta est quidem ab Aldrico decessore Guenilouis
-qusedamJidei lurbaiio anno Doniini octingenlesimo Senoniini in Germariiam sludiorum causa episcopi missus
quadragesimo nono. esl,- quod in ea provincia" liinc florerent litierse;
Joannes Trilhentius rfe Scriptoribusecclesiaslicis.
" fuilque deinceps curiosus optimorum libronim; et
e Germania, Itaiia, Anglia Galliaque sibi ad
Lupus Servalus presbyler, ad qnem -Rabanus ab- quos
bas Fuldensis octo Iibros in Epislolaro Pauli apostoli exscribendum mitli peiiit, ul ex pluribus locis ap-
ad Romanos scripsisse legimr, vir in divinis Scrir _parehit. Ca.ierum quia imicum exemplar' hariiin
in veteribus membranis a Petfo Daniele
pinris studiosus et docius, atque in sseculafibus episiolarum
jiixla -etatem sui teraporis copiose perilus, scripsit ex ipso monaslerio Ferraria allalum penes me habiii,
nomiulla ingenii sui opuscula,' E-xslat ejus volu- idque propter yetuslaiem mtiltis locis corrapium,
men de tribus Qua_siionibus, el-qusedam epistolae, qtiibusdaiii'lacerum et inulilura,fieri non pbierilut
et alia. hic liber inlcger et incorruptus doctis liomiiiibus
videattir. Maluimus laraen utcnnquc affecluni.legi
Papirius Massontisin prmfaiione edita
sua, - ' ' quam" omninb non esse. Invenieniur enini fonasse
anno 1588. -
alia. Quanquam hoc scio, in Ibta S.enonumprovincia
Ferraria anliqimm nomen adhuc retinet; estque non reperiri, ubi el mulia monasleria el frequetiles
monaslerium Gallia. in dioscesi Senonum, quod ecclesia. smit.ei Lupns bonesiissimis pareniibus na-
Betlileliemiiicum eiiam appellalur.qualuor tantum tiis esl. Uiilitalem vero magnam afferei iis qui yo-
millibus a Montargi oppido distans in Lugdtinensi lenilljius .leiripotiscalamitatcs nosse, quse nbsiris
via ad Lupam amneni>sitb,qui in Se_qiiananiinfluit. niliilo miliofes fuere. ,
Ejus monasterii abbatem TuisseLupum et e.x synodo • Bellarminus in libro de
Suessionensi liabila Caroli C-.lvi temporibus annb Scripioribus ecctesias.icis.'
853, el ex hoe epislolarum librOsalis apparei. Quin Lupus, abbas- monaslerii Ferrariensis in~Gallia,
et sancli Judoci riionasierio vei Cella. marilimse ad i__seripsit libfum epistolanim, qui exsiat. Cumque
oslium Canlii inler Slaptilas el Monlrolium urbes iniercseteros scribat ad Benediclum III papani, hinc
posilae eliam pra>erat : quairi sibi ereptam et Oilulfo illtira hoc iempore floruisse colligiiur, qtiod etiani
comili atlfibutam a rege, poslCaque redditani, plu- palet exsynodh Suessionensi, anno 855 habita apud
ribus epistolis nuiic queritiir, jiunc Iselatiirl Sunt sanctum.Me_v.rdum, cui Ltipus hic abbas iulerfuit;
atitem hse non coniemnenda.propter rerum et eorujui ul synodi Acta testaniur. - • , ".' -
B. BB.mWRTI JLIFFI
'
. ABBATIS FERRARIENSIS _
. 1 EIPISTOLAPRIMA. ' ' ' D contigissem. Ita vehementer.sesluanli facilis et rrio-

ABEGINHARp.M K' desta .et quse sane piiilosophiam deceat animi yestri.
. Charissirao Eginbardo Lupus âlulem. natiira tanlse rei obtinendse spera-.lribuit. Verum ut
. Diu cunctatus sum, desideranlissime hominum, aliquid raliouis afferre videar, taceo quidera Ssecula-
auderem necne excellenlia. veslrse scribere. El cum rium litterarum de amicilia sentenlias, -ne,-quoniam
iiie"ab hocofficio alise ratibnabiles causse, luni eliam eis apprime inculiuislis, Horalianum 2 illuddoetissi-
ea^maxime deter-rebat quo.dposse id coniingere vi- morum „ore trituni merito accip.iam:
debatur ut dum vestram ciiperem -aniicitiaui eom- '' '- '
In-silvam ng ligna feras. ', % ,'~ '';
parare, offensamincurrerem.-Seilicet quod prsepro-
et inusilato ordine ab familiarita- •BORAT , Salyr. lib".i, sat. 10.
pero prorsus ipso
tis munere inchbayerim, qui nec primordia notitise Deus cerie nosler nediim aliquam jispernandi. ami-
a Ad Eginliardum. Hic' Caroli Magni imperatoris notarius fuerat, ,et yir erat, quanluin ferebat illa
ajias, erudilissiiiitis.
453 - EPISTOL.E." _ -34
ccs occasionem relinquerel, » diligendos "oinnino A transire hoc tempore'fabula laiilum est, cmn Q-
inimicos praescripsit. Itaque paiienter, qutesb, et deinde auctorum voluminibus spaliarialiquanliilunr
benigne adverlile animum, dum allius meas repeto 'coepisseravet diclatus noslra 'selate confecti displi^
cogiiationes, ul nosse possitis quam' boc non pefpe- cerenl, propterea quodab illa Tulliana cseterortimque
ram nec juvenili moliar levitate. Amor Tilterarum graviiate, quam ins.gnes quoque Christiana. religio-
ab ipsb fere initio puerilise. milri est innalus, nec nis viri .emulali sunl, oberrafent, venil iu manus
earum, ut nunc a plerisque vocantur, supers.iliosa tiieas e opus vestrum; qiio memorati impefatoris cla-
olia faslidio sunt. Et nisi intercessisset inopia prse- rissima gesta (liceat mihi -absque suspicione adula-
ceptorum, et longo situ cbllapsa priorura sludia perie tibnis dicere) cfarissime litl.eris allcgastis. lbi clegan-
interissent, largiente Domino meae aviditali satisfa- tiam sensuuin, ibi rariialein conjuiiclibnfira, quafn
cere forsilan poluissein. Siquidem vestra memoria in aucloribus notaveram, Tbidemque- non longissi-
per b famosissimum imperatorem Carolum, cui lit- mis periodis inipedilas el implicilas ac modicis abso-
lerse eo usque deferre debent ut selernara ei parerit lntas spaliis sententias inveniens, amplexus' sjim.
memoriam, ecepfa revocari, aliquanlum quidem ex- Quare cum et anle prbpter opinionem vestram,
tulere capul, satisque constitit veritate subnixurii qliani sapiente viro dignain imbiberam, ium prseei-
prseclarum dictum : « Honos atil arles, et accendun- B pue propter experlain- milii illius libri -facundiam,'
lur omnes ad sludia gloria.. Nunc oneri sunt qul - deslderavi deinceps aliquam hancisci opporlunifalem
aliquid discere affectant; et velul in edifo silos loco ul vosprsesentesalloqui possein; ut quemadmodura
sludiosos quosque iinperiii vtilgo aspectantes, si vos mcsftpanitali vestra lum probitas sapienlia fece-
quid in eis culpa. deprchenderint, id non Iiumano ral claros, ita me veslrse sublimitati meus etiam erga
vilio, sed qualiiali disciplinaruni assignant. Ita -dum • yos amor et erga disciplinas studium comroendarel.
alii dignam sapien.tia.palmam non capiunf, alii fa- Neque veroid optare desislain quandiu ipse f incolu-
mam vereriiur indignain, a tam prseclaro opeie de- mis in hac vita vos esse cognovero. Quod posse cori-
stiterunt. Miiijsatis apparet proptef se ipsam appe- tingere hoc magis in spem ducor quo ex Gallia huc
tenda sapienlia : cuiindagandse a sancto metropoli-r in Traiisrhenanam concedens regionem -8,vobisvici-
""
tano episcopo Aldrico delegalus, doctorem gram- nior faclus sunr. Naiu a prsefalo episcopo ad venera-
roaticae sorlitus siim, pfseceptaque ab eo artis ac- bilem h Rabanum difeclus sum, uli ab eo ingressum
cepi. Sic qubniam a grammatica nd rhetoricam -et caperem > divinarum Scfipttirarum. Ergo cuinad
. deinceps ordine ad cseleras liberales disciplinas vos iturum hinc ejus -nuntium comperissem,. primo
a Diligendos inimicos. Vide quse adnotavimus ad _ . Opus vestrum. ld est, liber Eginhardi "de Viia'
librum m. Salviani de gtibernaiione Dei. Sed de hoc (j-Cafoli Magni, -t]tii in omnlura inanibus versatiir. Ex
riirsum agemtrain ' notisad epistolas Ruricii, episcopi hoc porro Lupi loco feotecpllegeriinl viii doctj falli
Lemovicensis. _ eos qui librum illum de Vita Caroli abjudiganl Egin-
i>Famosissiinum. Epithelon illud Carolo Magno liardb. -.-_"'-
tribuilur in Vita quoqiie LudovicLPii, quse sic inci- .f Imolumis. Pro incolrimes, in accusativo plurali.
pit: Fainosi-simus reguth, nuliique suo temporepost- Islttd.eriiin referlur ad Eginharduiii. Notus esl vete-
ponendus, Carolus, eic Item in Viia _£lfredi regis rtiin ni.os, qui arbilrio consilioque auris usi, accusa-
Anglo-Saxonum, quam. Asserus Menevensis tieseri- tivbs plurales terlise decliriationis interdum inflecie-
psil : Carolum ilium magnutn et famosissimum Jsanl per is, inlcrduin per es, ul Probus" Vaieiius
FTancorum regem adiiu Prseter auclorem vilse Lu- observat apud A. Gelliumlib. xm, cap. 19,'Noclium
dovici Pii, et Assenun Menevensejn, qui epitbeton Atticarum. Ego existiino anliquos nonaliani ob cau-
illud Iribuiint Carolo Magno, iribuium quoque ei sam yariasse eas inflexiones quam ut vitafent sinii-
animadverti ab Herico monaclio Anlissiodorensi in liter cadenlia, qua. esse insipida-et inerlia e't puei.ilia
episiola ad Caroltun Calvum. « Illud v.el niaxiine facetissime-significat Luciliiis apud eumdem Gellium
vobis-, inquit, seteniam parat memoriam, quod-fa- libi xvin-,cap. 8. Palfiim denique noslrorum memoria
mosissimi avi vesiri Caroli studium erga inimorlales nonnulii viri erudilissimi vetiisium hunc usuniTevo.-
disciplinas non nioilo ex lequoi-eprsesentaiis, yerimi carunt in.scribendo. Vide Priscianiim, lih. v.
eliam incoraparabili feryore transcendilis; dura g V.obisviciriwr. Quia niniiriiinLupiis, qui studior
quod ille sopitis-eiiuxit cineribus, vos fomento roul- rum- cansa profeclus erat in Gernianiam, inorabatuf
tiplici tum beneficiorum, tum auctoritatis, usque- D apud Rabanum in monaslerio Fuldensi. Eginbar-
quaque proveliitis, imo, ut sublimibiis sublimia dtis, vero babitabat in monasferio Seligenstadiensi:
conferam,ad sidera perurgelis. J Ei videtur omnino Tifrumque autein monas.leriiim-i.ii.dibecesiMogiintina '
Hericus habuisse ob oculos hanc Lupi episiolam. situni est. . .-..•,' _
Vetus codex roonasterii Aureoe Vallis, laudatus a i Rabanum. Monachum el abbatem Fuldensem;
Joanne Chapeavi.llo in.Adnotalionibus ad torauih tandem vero -arcbiepiscopum Mogiintirium, virunj
pfimum Historia. Episcoporum Leodiensium, pag. erudilissimum, ciijiis.mulla exstant jlluslria ingeiiii
ipi : « Temporibus Gerbaldi et,Walcandi, Leodieu. iiionumenta. Ad euni scripla'esl epislola 40 Lupi, in.
siura poiitilicuin,. Carolus famosissimus imperator qiia eum vocat prseceploiem suum.
.Uomaimsplurimas ' a fundamentis construxit Ecde- -i Divinarum Scripturarum. Qiiarum celebefrimus
sias. t . ...... per ea tempora inierpres erat.Ral)anus,.abbas Ful-
c Honos«lit artes. Sumptiim ex Ciceroqe- in librp Jensis. Tum vero Lupus erat diaconus. Mirum autem
prinio Tiisciilanarum Quseslionum.Meminit-ejus loci in modum deditus erat sluriio sacfarum.lilterarum.
-.etiinn Syromachuslib.- i, epist. -_&: Velus senlentia Qua. causa fiiit ut Rabanuin oravcrit cbmmehiaria
est, inquit, ar(es honore tiulriri. Vide eiimdem.Sym- scribere in Epistolas Pauli : ciii operiM.um demnm
inaelium in epist..79 el 9_ ejusdem libri. Rabanus, postquam Lupus a Fulda redierat
- d_Airfric-..Ferrariensi tmn ajbbale pqst -Adalber- inciibuit
in Galliam. Vide epislolam Rabahi ad Lupuiii, quss
-tum, poslea vero Senonum a.chiepiscopo anie We- edita <_slihier elogia.' _: _,.-':.' . •
nilonem, ut dicetur ad epistolani 29.
4SS . B. S. LUPI ABBATIS FERRARIENSIS 456
quasdam.verborum obscurilates, a vobis uti elucida- A alii plures inprsedicto brevi: quos, si Deus apud vos
rnitjir, jniltendas proposui; deinde prseslare visum milii gratiam dederit, istisremissis accipiens descri-
est ut etiani hanc epislolam dirigere debuissem; quse bendos mihi, dumhic sum,-avidissimecurare cupio.;
si a vobis dignanter _%accepta fuerit,- exoptabili Exonerate, qtiseso,yerecundiam meam, quaes.uppli-
m.e affeclum munerc .gratulaboiv Sed semel pudo- co facientes;-meque rimanlem amaras lilterarum
ris l.ransgressus limileni, eiiam-hoc postulo ut quos- radices, earum jam jucuridissimis explele frnciibus :
dam librorum vesirorum inihi hic posito coinroode- i.llo-yestro facundissimo eloquio incitale;-
quse si
sit
fis. Tjufliiqiiam.mullo minus libros quain ainici- meruero,-ianlorum beneficiorum-gralia, quoad^yixe-
tiam flagitare. Sunt autem hi. TuIIii de rhetorica ro, seniper milii habebitur. Nam quse vos eorum
Jiber; qnem quidem babeo, sed in plerisque mendo- merito.sit remuneratio secutura non opus estdicere.'
suro.-Quare.cum codice isthic reperto.jJlumcontuIi; Plurima scribenda in alia nicns snggessit; sed ve-
el quem, ccr.tiorem putabani, mendosiorem inveni. . strum ingenium meis inepliis ullra remorari- non
I.temejusdem auclpris de rlie.lorica_.reslibri in dispu- debui.qubd scio vel exterioribus occu.patiimutililati-
tajione ac dialogo de Oralore. Quos vos habere arbi- bus, vel circa intimas et abditasphiiosophise ration.es
tror, propterea quodin » brevi yoluniinuni vestro- inlenlum. . _ ' '
ruin: post comraeriiqralionem libri ad Herennium, B . g.EPISTOLA, li.. ' . .
interpositis quibusdarii aliis,-seriptnm reperi : Cice- ADEOBDEM.
ronis de.rhelorica. Item : Explanalio in libros Cicero-. Desiderantissimo prseeeplori Eginhardo Lupus. -.
nis. Prseterea : J»A Gelliinoclium-AllicarumiSed et - Molestissimo nuntio de.excessu venerabilis* ve-.
va Brevi yolutninum.-Infra epist. 80, Breves eliam, usiis alloquiis, et datis aniplexibus, enpito satisfecit
quos de~fgcultale'monasterii vestri mittere debuislis. amorL.lnlerea cum jam appropinquanteluce diei,;
Epistola missa c concilioCaribaginensi ad episcopos . per sileutia noclis unde venerat, regredi vellet, de
Numidia., Maurilania. utriusque, Tripolis el pfovin- improviso nivein liaud modicain decidisse cognovit;
cia. Proconsularis, anno 397.:,« Brevetnvero slatu- et ne per vestigja pedum virilium agnitus proderetur,
torurii (in qub omnia videntur esse compleia",et qtia_- foras exire 'timuii;' anibosqne,'pro conscientia facti,
dam diligentius cnsiodita) liuic episloluesnbdi feci- aiixielas simiil .et formido inlus remanere conipulit.
mnss ut.compendio.quse decreta sunl, recensentes, Curaque nimia solliciludine-fltictnantes qtiid facta
sollicitius i-observare curemus.» TJnde et in codice opus esset deliberarent, tapdem eieganlissima juven-
Canonum EcclesiseAfricana- capul 94, in qub recen- ciila,,qnam audacem faeiebat amor, consilium dedit
sentur causse quse agendse siint, sic inscriptuni est, ut ipsa quidem super seinsideniem inclinala excipe-
Brcvis causarum. Carolus Magnusin Capitulis anni rel.-euniqne.usqiie ad locurn illius bospilio coniiv
815 : « De relius qua? Hildegardse reginse traiiilse guum anle Iticamim deportaret; ibique-eo deposito
-iicrmil, volumus-iii fiant descripueûe.es, et ipsseiC rursum pereadem vesligia-canlius observala rediret,
hreves ad nns liant adductse. J Libro III Capilrilar., Eamnoetem imperalor-divino, ut cretlitur, nuiu in-
cap. 82 : « Nbn solum bencficia episcoporuin, vel somnem diixil; diliiGiiloqueconsiirgens, eminusque
abbaiurn, abbalissarum, atque comilum, sivevasso- de aula prospiciens, intuitus esl flliam suinn sub
nim npslrornm, sed etiain fi^ci nostri .describantur pnefalb onere nntanti gressu-vix incedere,et ad
in bfeve. » B.reves ilaque liimfdicehant,^quos|vulgiis condictum locmn rieposilaquam geslabalsarcina ce-
rolulos et invenlaria vocai", ut ad Capitlila Caroli leri repedare recursu. Quibus mullo iniuitu perspe-
Calvi ohsefval Sirinondus. Inde Inbreviare in eisdem clis, imperaior parlim admiralioue, parlim dolore
Capitulis, iri est, in breves seu piltacia referre et pennotiis, non tameiVabsque divina disposilione id
describere. Inde eliam Inbrevialor, sive descripior, lieri reputans, sese continuil, etvisa interim siienlio
stipendiorum regalium, in Docnmento de examina- suppressit. Inierea Eginbardtis sibi conscius, certus-
tione yVilleberti,episcopi Calalaunensis. -que rem riulio modo doinimim siium regem diu la-
i>A Gellii. Magnuhi hac nostra et supefiofi selate lereposse, landein interangiistias reperto consilio.
fcertamen'fuit inter erudilqs, sciiberidumne fbret impe.aiofem aggreditur, flexis genibus missionem
A. Gellips, ari vero Agellius imiea dictioiie.Tn veteri postulans, asserenstol etiantis serviliis suis eondi-
islo codicedisertetibique scriptum est A. Gelliusin gna norirependi prsemia. His atiditis, rex, dissimu-
duobus locisin quibus bic auclor laudatur. lato rei el eventu et exitu, diu conlicuit. Deliinceum
e Veslfmconjugis. Exliocloco iteinqiieex sequen- ceilificans se poslulalioni ejus quanlocius responsu-
iibus epi.siolisjanipridem collegeftint viridocli auctorura, diera coiisliluit; stiUiinqueconsiliariosprimos-
ritatem cbhciliari posse iiarratiorii decbnjugio.Egin- -n^' que sui regni et cseteros quosque sibi. farailiares
"liafiii.cum Imma. Caroli Miigni filia, qtiseexslat in passiin evocato.s cbnveuire jussil. Gongregata ilaque
•
Chronico monasterii Laurishainensis. Easie liabet: inagnifica diversaruin dignilaiiim freijueniia.; ita
« Eginhafdus, archicapellahns nolafiiisqtie jmpera- exorsus est, imperaloriani inqiiiens majeslnlem ni-
toris Caroli, cum in aula regia laudabiliierserviens, mis iiijuriatam esseel despeclaiam in imligna -liliae
rJiligeretur ab omnibus, a lilia quoqtie ipsius impera- stisenotariiquesui copulatione, el exinde non medio-
iorislriinia nomine, regi Grascoruindesponsala, airia- cri sese agilari perlurbaiione. Quibus nimio slupore
balur ardentiiis.. Aliquantttni lemporis fliixerat, et perculsis,-et de rei novitate et inagnitudine quibiis-
amor alternus quotidie inter ambos "per augmenta dam adliucambigenliJiusf.rex innoluil eis evidentius,
- crescebat. ne Utrosqueenim timor relardavii,;el offen- fefereiis teis a priniordio quid -per semelipsum.oeu-
sio-regia', tara.gravia conveniendi inirent-cona- lata fide cogrioverit, consiliuniqiieeofum.aiquesen-
mina. Sed ainor improbus omriiavincit.-Deriiquectim lenliam expostnlans super lioc. Al illi inler se diversi
ideni vir egregiusirremeriiabililer amando"aestiiarel, diversa sentienles, in 'pra.siimplo.eiiihiijus rei duras
aiires.gue .vifginis pef" internunlium appellare nec et varias dedere senlenlias; aliis.sine exeniplo pu-
pfa-sumeret, nbvissime sumpla de semetipsblidiicia, niendum, ahis exsilio-_amnan:.ium,aliis alio niodo
noclurnbtcmporelaienter ad puellue teiitiebat babi- bus. disperdendum (nl cuiqrie impetus erat) adjndicanii-
.taculum." lbidemque pulsans clanculiim, et inlrare Porro quiiiani ex eis janib•wiiiores-quanlo sa-
perniissus, tariquam allocuturus juvenculam de regali p'ieiiliores,-iia))ila secum-deliLeralione, quam iniime
-Handalo, statim versa vice solus cumsbla secretis regemexoriiYere quatenus ipse reiii per semeiipsum
°
437 '•"' EPI_STOL_E.. 458
Hue accedit
stra. con]ugis conslernatus, plus quamunquam vobis ^.,nel, ,u_tinde peni-us non possit.avelli. Q
nune bpiarem adesse; ut vestrara moesiitiam vel.a .quodipsum doloremidentideni accumulatetyulnus
roea corapassione levarem, vel-coneeplo sensuex serael- accepium exulceral, quod vota scilicet nostra
d
divinis eloquiis assiduo serroone solarer. Vernm do- nihil valere.permissa sunt, ac spes quam in mariy-
nec id Deus prsesletesse possiJiile, suggero--utroemo- .rum meritis aiqueinterventione collocavimusexspfr-
est. Intle.evenit
res hrananse.condilioni^,, quam merilo peccati con- ctationein noslram ex asse frusirata
iraximus. "modiee isapienteique feralis qiiodaccidil. jit .solanfuim verba, quse .aJiOTijninioeslilise medefi
recrudescere pptius fa-
Neque enini buic inforfunio cede.re debelis,. qui blan- .solenl, plagara.condis.nostri
dimenla^ lenioris fortunse forti semper animo devi- ciant alque reseindanl, cum me sequaniniiier.ferre
cistis. Tnvocato ilaque "J)eo, nunc illas tolerantise jubent inforttinii niolestias quas ipsi riph sehtiurit,
vires -espromile, ad quas charissimum .quemlibet atque in eo censent raibi gratulanduni ih qub nullrim
casu siraili deprehensuffl-probabililer vocaretis. Oplo gaudii vel la_tiliaevalent demonslrare vesligium. Quis
vosvale.efelieiier..- . . est cnim moi'taliuni cui mens constel, quiqtte sanurii
" sapiat,,q,ui:Sortem suam non deflgat, et qui.se infeli-
._ . EPiSTOLAlil..' oem ac miserrimurii non judicet, cum iri affliclipne -.
, EGINHAEDI ADLUPO.I.- B positus- eum quem votis suis fauturum fore credide-
• ' rat.aversum atque inexorabilera experitur? Hseccine
Eginliardus Lupo-suo salutemj
0mnia>mihi studia;omnesque curas tam ad meas lalia. libi videnluv ul suspiria, tit iaci;ymas_hpniun-
et
quam.amicorum causas pertinentes.exemit et cxcus- cioni lantillo commovere, ul ipsum ,ad gemitum
sit dolor quem ex morte olim fidissima. conjugis, planctum concitare, ul eliam in.desperationis bara-
nisi.
jam nunc c charissima.. sororis ac soei», gravissi- thrum dejicere pbtuissent? El utique _lt'jecisse.nl,
mum cepi. Nec finiri-posse videtur; quoriiam exstin- diviiiK miseralionis ope suffullus qjiid in hujiismodi
.ctionis illius qualita.tem adeo.tenacilcr memoria reli- P causis aul casibus. niajores ac meliorcs noslri, te-
examinare el secundum divinitus ei collaiam sapien- pag 170;, Henriciim de Knygtbon, pag. '2528; et
tiam diffinire dignareiur. Veiumubi re-x singulornm Bfc Clironicon Belgicum; pag. 107. JDe malriinoniq
circa se-affeclum ponderavit, et inter.diversorum porro Eginbardi vide Bernardum a Mallinckrou iu"
senlentias quid polissimuni consilii sequereiur ex- lra_cintiide Cancellariis imperij Gerinanici, piig. 22;
pendit.sic eos allocutiis est. . Nqn ignoialis, inquit, a Mea compassione. Pars enini solatii esl, aniicum'
< lnimaniini-genus variissubjeeltim esse casibus et liabere qui moerori hoslro participel,.sortemque'no-
«.frequenier evenire rit.res nonnullse, qnse conirariis slram nobiscum deploret.ac defleal. . - -
< Initiis inchoantur, meliorcm aliquando-sonianlur "b.Letiiorisfortunm. Recle. admonet Lupus debere
< exitum. Proinde non est desperandum; sed poiitis _[Eginhafdum "acceptam suipef caiainitaleni "ferre p'a-
< super liac re, qussel gravitate et novitate sui -no- tienter, qni sectindain fortunam-forii semper"aiiimo
- strum exsnperat ingenium, divinse providentise tulerit. Difficrlius enini >reperiuntur qui secundam,
.<(qusemmquani in suidispositione fallitur, quseqne -,quamqui adversam fortimain bene ferant. Secundis
. etiam malis bene uli novit) pietas est exspecianda enini rebusinsolescunt plerjque homines el efferun-
< et expetemla. Quapropler tam Irislisfacli a notnrio iur;' adversis- omnes ad-leinperaniiain moderaiib'
< meo hon exigam poenas,per quas infamia filiieniese herii.qu.erevocaninr; ulait- coiiterraneps meus M.
< magis viiiebitur augeri qnam minui. Unde dignius •Aiit..Miiretiis, lib.. v Variarum Leclionum cap. 15,
< et laiidabilius imperii no-lri glorise arbilramuv- iliinc illa. Galbse vefba ad Pisonem fuiurum pririci-
t congruereut data adolescehti.?.yenia, legiiimo eos jierii : n Fortunaniiidliuc tarilum adversam tulisli.
< riiairimonio conjting_m,el rei probrosse honeslatis Secundse res acrioribns stiimilis animos exploram :.
< colorem-superducara.. Regis igitur audiia senlen- qura miserise lolernniur,. feiicilaie corrunipiinur, .
tia, ftt ineomparabile gaudium. magniiudoqne aninii apud Tacitum, in Jibro primo Historiarum. Et apud
ejus ac manstietudb suminis efferiur laudibus: lnic- Quintuni Curiiuni in libro decimo, Alesander incfe-
rim Eginhaf dus jussus adesse ingreditur; qu. m Rex pans hiilites sedkioneni velut incepianles ': .'Secun-
exopinalo saliilans', ita euni placilo vullu aUoquitur : dis rebus, inqu.it, quae circumflmint_vos, in.sanire
t Jamdiidum auribus .noslris a vobis delala esl quer oblili slatus njns, qtiem beneficio exuistis
< rimonia quod serviliis vestris regali niunilicentia ccepislis:
raeo : digni hercule qui in ebdem conseiieseatis ;
< hacleiius.nonresponderimus djgne. Sed, utverum, facilius est vobis adverSarc quam secundam
< fatear, maxiinesuperhoc culpanda esf.vestra ne- quoiiiaiii >Vide sanctum _G.rego.ri.um inlibrq
< gligenlia. Quaiidoquidein Jicel suslineam (ot et. j Tegere.forfiinarri.
de Cura Paslorali, cap._3.
< -lafiuinegotia solus, tanien si quid volunlalis veslrse primo
, c_Cha,riss,.sororis. Hinc copficiposse putoEginhar-
< coiiipertum liaberem, ser.itia vestra digno ftiissem ;dum fuisse factuiii abbalem, viverile adlmc nxore|
-<prosecutus honore. Verum ne vos diuiinb sermone
< protraham, querimo.niis vestris -amplissima dona- quam, quod, commercio conlugali tum abstinerent,
olim conjugeiri Juisse dixit; tum yero
<"lionejsalisfaeiam; et ut yos eliam fidelem niihi ut fidissimam cl)a.is_imam soforein, sbciam ac
-« prius el henevolum posihac senliam, juri veslrb cum mortua est, Eginliardusin epislbla 52. imma,
t nuptum Iradam meara filiam -veslfani scilicel por- cqntubernalem..
soror dilectissima, his eslq adjulrix libique dnimairi
< lalricem, quae qi_an"_ioque,allesuccincta yeslrse commendo. .. .•
-<subvectioni salis se morigeram exhibiiil. » Proli- - d -'...,.,
nus ad regis ediclura cum inultp comitutu adducta qui in Martyrum. Id esl, sanctorum lilafcellihi el Peiri,
inonasterio abbas erat
esl ejus Jiiia : quse rose.o.ytiluira perftisa pudore, Eginhardus, jacent,Seligeiisladiensi,-ciijus
jlluc translaii bpefa ejusdem
tradita esi per roanus patris in manus pfsedicti Egin- Eginhardi. V.ide,notas ad, epislolami_30.
hardi cimi doteplurima, pra-d.ior.uinquo.quenonnul- .. eCausis a.ut casibus. Ego afbit.of yoces illas, cari-
lortim, cum inniimerjs.aureis airgenleisque doriariis sfc.aut, esse siiperfluas, adiiionitipner/iqueesse liiiV»"-
aliisque preiiosis supelleelilibus. > Hacienus ex ChfoV rii, qui cum divinare non pqtuisset quidhain potius
jnico Laurishamensi..-Vide simiJera hisforiani deso- causis aut casibuij lUfiimque poBiiii,
.rore Henriei II iraperatoris apud Radulfum.de Dicelo,. legeudum esset,
£5. B. S. LUPI ABBATIS FERRARIENSIS .40
liendum servandumque sanxissent ad inquirendum A prospera feslinantem yelut quibtisdam frenis aique
subito nie convertissem. Erant ad manum docto- habenis remoratur ac Tetinet, mentemque ad revo-
res egregii nedum non spernendi, verum orani- catipnem moflis "revocel,quam ad spem et aroorem
inodis audiendi alque sequendi, gloriosus videlicet Jongsevilatisodium atque obliviosenectulis illexerat.
niarlyr Cyprianus, et illuslrissimi sacraruni divina- Video mihi' non multuin -superesse temporis ad vi-
rum litterarum exposilores Auguslinus alque Hiefo- yendura; licet quantuni id esse debeat mihi penitus
nymus; quorum sententiis ac saluberfimis persua- ignoretur. Sed hoe certissimum leneo, et recens
sionibus animatus depressum gravi moerore cor sur- nalum ciio posse mori, et i>seriem diu non posse
jttiin.levare conalus sum, ccepique mecum sedulo re- vivere, Acproinde longe ulilius,ac beatius fore^cen.
pulare 7 quid super excessu charissiihse conluber- seo ipsam lemporis incerti brevilatem ctim Iuclu
halis senlire deherem, a cujus' mortaliialem magis quam lsetilia ducere. Quia si secuiidum-Dorainican.
qiiam vilaih videbam esse finitam. Tentavi etiam yocein beati -ac felices crnnt qui lamentaniur et
si' possem a memelipso exigere ut id ralione apud liigent (Matlh. v), e contrario infelices ac iniseri
me fieret quod longa dies solet efficere; scilicet,ut fienl qui dies suos in jugi et continua loelitiafinire
vulnus quod animo,nostro nonduni sperata morle non meluunl, gralias ago atque habeo charitati tuse,
repenti.nus casus inflixit cicalricem ducere ac spon- B quod meîcr lilteras tuas consolari dignalus es,
tanea. consolationis medicamento sanescere incipe- Neque enira m.ajus aul certius tuae.erga. -medile-
rel. Sed vulneris magnitudo facililati resistit; et clionis indicium dare potuisti quani segro atque
licet saluberrima sint qua_ a memoratis docloribus jaceiiti manum exhortalionis porrigendo, ra.onen-
ad hiitigandum gravem dolorem vehil aperitissimis doque ul surgerem , quem iuenle prosu-alum ac
idemque mitissimis medicis offefuntur, plaga quse rooerore depressum ignorare- non poleras.. Bene
adbue sanguinem trahit sanandi maturitalem non- vale, charissime ac<lesideraniissinie iili_
dum admittit. Hic fortasse mifaris ac dici. ex hu- '
9 EPISTOLA IV.
jusmodi occasione natum doloreni tam longum ac
diuturnum esse non debuisse, quasi in dolentis sit ADEGIKHAUmjH.
polesiale quando id finialur quod. ille, quando in- Epislolam yesli-se dignalionis calamilalem qiia>
ciperel,. neque in polestate habuit, neque prsescivil. duduni .vobis conlingit graviler quefenlem haud
Metiri lamen posse videlur doloris ac moeroris roa- quaquam mediocriter cbmmota mente perlegi, con-
gaiiludo sive diuturnitas de eoruin quse acciderunl fectumque veslrum animum lam diulurni moeroris
daninorum quantitate : quse ego cum quolidie.in anxietate vehementer indolui. Et quamvis qui roe
orani actione, in omni negotio, in tota domus vac C longe prsestenl amicorum solalia tentaverint htiiic
Tamiliseadministratione, in cunctis quse vel ad divi- taritum levare dolorem, nec tamen ob eam rem pror
nurii vel humanum ofiicium pertineni disponendis fecerint,ut lilleris vestris satis eminet.quod ipsi
atque brdinandis immanitef sentiam, qui fieri polest' casus.veslri. considerationem non satis ad se admi-
ut vulnus quod tot ac tanta incommoda inlulit, cum serunt, eo usque ut eorum quidam super excessu
crebro tangitur non recrudescat polius et renovelur gratissimse quondam uxoris gratulandum monerent,
quam sanescat aul solidetur? Arbilror enim, hec quod, ut opinor , nihil. ad consolalionem- perlinet
vereor quod hsec opinio falsum me habeat,.'hunc non tam celalis levitate vel ingenii, quod exiguum
-
dolorem alque anxietatem, quse mihi de charissimae sentio , coniidenlia quam proni erga vos ao_oris
contubernalis occasione exorta est, perenniler me- magniludine hsec rurshm, qualiacunque sinl, in
cum perseveraturam donec Id ipsum temporis spa- veslri solatium non sum veritus cudere. Siquideni
fium quud g Deus milii ad banc miseram ac lempo- conseius mihi sumintimum me c nobilissimae illius
ralem vilain concedere v.oluerit dehito sibi lermino. feminse morle cum veslra, lum etiam ipsius vice
liniatur : quam taiiien pfoflcuam polius mihi quarn traxisse -dolorem ; quem atrociter exasperantem
noxiam hactenusexperior, cum animum ad lseta et vestrse lilterse, fateor, recrudeseere coegerunl. Unde
lectori judieium intcgrum relinquens. Vide notas ad multi eam proci ambirent, senex quoque quidam
122. valde dives, captus forrtia mulieris, nupiias flagi-
•cpislolam
» Cujus mortalitatem. lmilatum ex Plinio in epi- lare coepit, magno eliam emere paratus legilimos
slola prima libri' secundi ; ubi de Virginii .Rufl illius amplexus. At mulier, postquam aliler procum
morle sic loquitur : Si lamen fas est uut -fiere, aut removere non potuit, excusavit ob senectutem :
omninomorlem vocare,qualanli viri morlalilas magis neque enim esse se hujus flrmiludinis tit iot morles
fiiiila quam vila esl. "lara brevi lemporis spatio sustinere possel, -nam
i Senem. diu, elc. Repetit istud ipsum Lupus infra istum cito morilu.um , quia senex erat. Jlloque
epist: 84. Sumptum esl aulem ex epistola Hiero- mandanle, inquit Hieronyraus, posse el senes diu vi-
iiymi ad Principiam, in qua raores Marcellse de- vere ei juvenes cito viori, eleganler lusil-: Jnvenis
scribit. Haec ergo cum virum juvenis adraodura quidetn polest cito tnori, sed senex diu viverenon po_-
extulissel, desideriumque exstincti non possel pali, "te.t.
" < Nobitiss.
• a secundis nuptiis abstinere decrevii. Verum ea -feminm. Uxoris nimirum Egitihardi.
erat Marcellse nobilitas, ea species oris, ea gralia, Ifaque cumLupus eaui splehdidis nalalibus ortani
ut plane constet laboriosum et difficile -negotium prodat, validum -Tiinc argumenlum peli polest ad
conlirmandam ' narrationem Chronici Laurisbameii-
-suscepisse illam cum in ea nobilitale et setate con- - - ' - -
" ;'
teuta esse:voluit unko .miitiimoiiio, Ilaque duin sis.
' ' ' ~
- .' EPiStOLiE-.- : • A
j.41 u_i
iieqiiaquarii desperaverim quod aliis," necduiu sil Aratio pefsuaJeal, plamini igittif -esl :verisiiuile esse
daium n.ilii ut aliquod solaliujn yobi_"persuadbre -honilli feniiiiic'veiierabifi soliiin.sed eliam vobis a
possim a Domino reservatum. Vilibus :p)erumqii'e Deo "raagnumqriidttam pra'stiluni,'iluhi qtibd vobis
remedium quseritur quod pretidsisslmis el arlis vi- cfigeiTdiini Tueral' ipse liTtro irigesserit,'qtiaiiquani
gilanlissima conipositis diligenliafnistra "diirleri- occullb. miiiinie tamch injtisfo judicio. Cerle-illa
talum.est. Iiaque ftrhiamenluihjiisli, ut voliis vide- elsi ex Vestid coiisoftio iimlta didieeral, ila iit noii
ttir, doloris veslri "duas inpartes, epistolas hiihi sui sexus modo, -veruni eliam lurbahr virbrum siia
reddendo. divisistis. !© Earum prima, qtise efvel insTgni pfuderilia gravilate afque-hoiieslate, quse
maxinia, illa est, quod vota veslra' et spes', quarii iii res 'magnani vilie Tiuinaiia. ifibuunl digniiateni .
sanctorurii martyruui iniercessione lbcaveralis, vos' ' Iorigesuperafel, ac corpofe liniiina, "animbin virmii
Velut irrita fefgllerunl. Altefa, quseprokime priniarii profecefal, "adsapientiaf veslrse"fasiigitim nunqiiani
acceditVquod sinisier ille casus quanltim-vobis im-~ penilns aspifassel) liunqiiam taritum rbliuf-sempfer-
pbftaverit Ineummodi.- quoiidianis inerili negotiis que similem, quaro in vobis singnlariter • \% biinres
cogimirii, dum vos orius doniesticaruin diviharumque miranlur , constantiam rillis uuquain profeclilius
rerum, quod illius memorahilis feniinse fida societas sequayisset. Nuhroiam, si supervixisset, fanliinrve-
leve fecerat, vestris ex tofo imposilum a'c relicluni B stra_'qu_niiim vbs et illius et vestrse perpetuse sa-
cervicibus obruit. Hevera vafida utraque fes. et hili-procurare" potuisset.;Ac per hbc, qiioniara duni
quse prseter sapientem, qui adversa quoqrie niodice inhoc fragili" versamur cbrpore , oinni peflurba^
ferre ditlicerit, facile quemlibef su"a raole possitop- tione ita vacare non possiinuis quin aliqiiando afi-*
priniere. Ac prihio quideni quariTprbposui pariter qua segritudinis roolestia qualiainur, qubd posse
conabor non. subyerlere ac penitus auferre (quod sapienti contingerephilosophi pulaverunt hoe vobis-
prorsus iniposslbile pe.feelis etiaih oratoribus, si evenire oplein, ut casus adversos, ut primo aspectu
essent, videb, muilo magis' mihi), sed tehuare,' Irii- apparet, quibus vulgoinculla moftalium niuliiiiido
beciilemqtie inspeclu raiionis efficere: Certe liiiic subruitur, veslra. lrienlis sapienlia sehsim emoJIial,'1
moveinini, cerle hinc aflicimlnF, qubd vos cassa 4ino divina. voluntali vestrain contemperel. beihdei
yota fruslrata sinl, ac spes in riiarlyribus, inio iu quia vitto liujus obscurissimas tenebras sermo""di-
Deb sita illuserit. Quasi vero id vobis bmnimodis vinus irradial juxta illud : Lucema pedibus hteis ver-'
constet quod lantopere poposcistis vestrse uxorisque bum iuum, el lumen semitis meis (Psal. cxvm), qno-'
saluli conducere. Quod sane-si vobis satis expIor modo ipse forraet eamdem vilanl penilus intuenduni .
faiuitt fuissel, acrioris jiisiique dbloris ingens esse est. Nimiruin in Domiiiica oralione quotidie dici-'
Tiaebalur foines,"dum vos noii quasi filiuih corripe- G niiis : Fiat volunlas tua, scilicet non no"slra,;qus_'
ret, sed veluli in adveisarium divina censiira desse- ignara rerumsibi salubriunrfalH coi.isue"scit, sed iua,-
vissel..Allamen sic quoque non desperaiionis bara- quse, utpoteDei; futura pfsenoscii. Salvatof quoque'
luriim subeundum, sed diviniias infensa precibus nosler passione impendentecum dixissel, Paler, si
assiduis ac sunuaissa fuerai fleciemla p_.ieii.ia. fijfi potesf, irimseat a me cslix, iste (Matth xxvii,
Nunc autem eum Deus oiiines bbniiries salvos velii assbmpti hoiniriis infirroitatem", Tmo nieiiibforimi
iieri, ac in noniine ipsius, qui Salvator Gicitur, nenio suor'uin,'propler quod adlias preces"descerideral,
postulet nisi qui propria. saluti proficua flagitaril", imbecillitalem sicdivinayirtute cbnsolidat: Vlinm-
curaquevosin noinine Satvatoris plena lide pelie- tamen non sicut egb volo, serf SI'CH((u. Scilicet fal-
rilis, quis non opirietur non IJ exauditos quidein lere falliqiie nescius tnagisler, quotTDeus suo nos
vos ad leniporale voluni, exauditos autem ad ,per- exemplo insiiluit ul'cum adversa urgerenl, sic ea
peluara saluteni? Ego p.an& flrmissime credideriih depellere precibris conaremur,"ut inliis etiam coiilra
ot vobis et uxori ejus eiiam immaturp excessu con- iiostruin votum ejtis lieri voluniaiem saluhriler aui-
sultum. Quseritis.quemadmodum ? Nempe quod con- plecieremur. Recolite, quseso, Paulum, cujus tanta
jnges ex duobus corpofibus in unara redacti cdnipa- erat eminentia ulintertium raptus ccelum audierit
gein,, licet concordissime vixerint, non una leiho 13 arcana verba'sanctse,Triiiitatis quse non licei
resolvuntur;_ el quantum ad usilaium naturse per. honiini loqui, lamen Doriiinuin oiasse quo a seah"-
tinet ordinem, necesse est ununi alieri superesse. geliim Satanse, a qno tribuiabatiir, submoveref, iiec
Hinc, jam ves_l_aprudenlia inlelligit quatidb sen- obiimiisse qiiod voluit, sed quod proftiit. Revocale
leniia in hominem divimlus eniissa..Terra es, et in ih menioriam Davidem, quafenus sepro hripetranda
lerram ibis (Gen:_m), differri aliquanlulum polesf, fllio vita maceraril. Et certe cuni lanlus esset pro^-
111perpetuum autem vitari nbn potest, fldis optaiv- "pbeta, rie respoiisuin quideindivinura laip iininaiii
dum conjugibus, cuni uier eorum remansiirus sil_, confeclu- nioerore promeruit. Qtimcunque"aulein
eum fore superslilem qui sjt el ad_calamitalein fe-- scripla sunlfad nostriim ddclfinam"scrimd suhfrit
rendam robusiior et ad jusia- de inore Cliristiauo per 'patienliam et -coniolatidnem Scripim arum sperii
curanda magis idoneus. Nan euim sexu: differentia kabeanius (liom. xv).'Ergo perpendile qualiier David.
virtutis, sed animo capienda est. Alioqiii iion video cassam pfecum suarum expertus ihslahiiarn.-consb-
leligiosi cqrijugesquemadmoduni sibi sincero amore lationem raiiohe pefcepefit, ac justitia. Dei subjecius
devincti siiii. Gum ha_c iia se habefe iuduJiitata hurailiief acquieverif, Non estis'tani' fun_af?_ fbrti-
443 B. S. LUPI AB3ATIS FERRAIUENSIS- 444
tudiiiis. Quod prsefato dictum.est Aposlolo, vobis A nec flniri posse videatur. Id esse verisslmum ipse
"responsum aecipite : Sufficit tibi gratia -mea : nam eoncesserim; iliudque quod iriler alia posuistis,
virtus in infirmitale perficitur (II Cor. xn). Siquidem npn posse pro volunlale hominem dolori fraem im-
et ipse moerorem scriplse orationis,si quis ei subor- ponere, quem nee prsesciat, nec imminentem. queat
lus fueral, Jiocadmonilus oraculo aliud oporlere,- effugere, vehemenjcr approbq, satisque calhblice di-
deposuit. Hujusmodi prseceptis e.t exemplis sacrse ctum frilueor. Nqh est enim in potestate hominum
S.cripturse capitula .exuberant: qiise, quoniam, ut via ejus, sed a Domino .gressus homHiurii dirigun-
insignis . ait poeta :(Virgil., Ecl., x): Non canimus. ,lur, et bumani liberlas.arbilrii egel omnimbdo'au-
turdis, epislolarisque coarctat angiislia, praelerPens,. xiliq gratise Dei; sed plane quse facta.sunt infecla.
vobis coiisidsranda relinqup. Sulfecerit baic lanlurn esse non possunl, riec dolor reybcare valet "semei
tetigisse ,quaesola receplavulneris hujus lumorem, - prseierita,. nec est iri boniine unde a seipso petat
quaotum mea ferl opinio, mulcere.atque lenire lar^ auxiliu,ni._Qiiocircadeprebensi quibuslibet arigusliis,
gienteDomino poterunl. Quanquam milii.mulla vol- quo verius nos sentimus fragiliores, hoc oporlet
venli aliud etiam occurrat, quod hocDei judicium celerius ad divinse miserationis .subsidiuni yelul ad.
clemenlise quain iracundise videri possit certissi- pprtum tutissimum confungiamus. Eleganlerque
mum documenlum. Nam quia flagellal onmemfilium B-iUud diclum est: Necesseesf arfessedivinumubHiu-
queni recipit (Hebr. xn), affectum-veslrum in.uxoris manum cessal auxilium-. Nec longus, dummodo co-
amore forsitan snbdivisum non passus, pulari polest .nerour^ lereiidus est labor. Naih qut ad se hoc
ad se solum 14 amandum revocavisse; ac si qtiiii. niodo votat: Venite ad me qui taboralis (JI_«I(«.-Xi),
ejus corppri inlemperanter diligendo plus jus.lo a nilenfes adjuvat, ad se pervenienles informat, in
vobis indultum fuerat, ejusdem corporis subtra- se permanentes pfocul dubio coronat. Quare quod
ctione punisse. Cumque' per prophelam loquilur:. dixistis menioralura dolorem quoad viverelis man-
Noh consurgeldvplex tribulalio (Nahum i), quod^LXX surum. vobiscum, expfessil hoc a voliis,. senlio,
inlerpretum sic expressit •translaiio : Non judicai eqncreta longo-usu maghitudo amoris;. sed in esi
Deus bis in idipsum, hic emendare dignalus est quod vos obslinatione %Q anjmum felinquere, quanluin
uthomo.excessislis (nemq enim mundus a sorde), audeo,-dehortor;,'siquidem et illi cujus causa emer-
ne quid gravius in.vos quandoque decerneret. .Quare sit nihil inimoderafum prodefit, et vobis niukuni-
Dei amplecfi debelis inmensam pietatem, qui vos nisi deponalur, bflieiet. Quinimo-lotum vos curan-
sna dignos judicaverit correctione, quam offensam duhi sanandumque Domino permitlile, cui esl per-
metuere diseiplina. ijlius verliera suslinentes. Fili^ facile quod nqstra nalura di&icillimumjudical. Nam
inquit Salombn, noli deficere a disciplinaDomini, el ^ quis sperayit in Domino el deceptus esl? OJisecrb,
ne faiigeris oum ab ep argueiis. Quem enim Dominus lotum cor yestfum ad rogandum Deiim effuridile.
diiigit, Qorripil,,el quasi paler in filio comptacet sibi- Prsestare vult qui se ut rogetur, admbnuit, Petile
(Prov. in). Denique quorum istbic peccata noh viel accipielis (Joan. XYI).Petile ul ipse vobis affeclum
sital, quosque florere .pro voto permiltil, in bos inspiret rogandi, et effeclum ipse tribuat iinpe-
post mortem ejusdeni ira dessevjt. De lalibus in trandi. Dicite quod clarissimus idemqne suavissimns
psalterio Jegimus : In labore hominum non sunt, et ancior Auguslinus (Jib. x_Con/ess.,-cap.29,.51,-57;:
cum hominibusnon fiagellabunlur (Psal. LXXII).Et in Da qnod jubes,. et jube quod vis. Siquidem sua nos
Job: Ducunt in bonisdies suos, el in punclo ad inferna Dcusgralia ut velle ac posse aliquid boni queamus
descendunt (Jo.|jxxi). Pfseterea hoc mihi subjicit el.prsev.enii et subsequilur. Quod evidenief inPsaf-
hiens, volui_se,Deiim rebus ipsis vos experiri quam -inis didiciraus, nbi scriplum est: Deus meus, tni-
sil infeiix-qui-in perpetuum abjungatur ab ipso, in sericordia ejus prmveniet me (Pjal. LVIII).Ulique ei;
quo est perpelua et vera delectalio, si larri immani- misericordia lua subsequelur me omnibus-diebusvitm
ter afficiat Jicel fidissimi atque diariss.imi larnen mem (Psal. xxn). Acquiesciie Spirilui sanclo per Da-
hominis,, niomenlanea separatio: Cnni bsec verisi- n Videirimonenti: Jacia in Dominocuram luatn, ei ipse
railia esse videartlur, abolete, quaeso, quantum pote- le enulriet (Psal. LI.V) ;, ac DominriflduciaJiter diciie:
slis, dequo sermo habeiur, moerorem, el cum.Job Tu es refugium meum a tributalione qum circumdedit
dicile : Dominus dedil, Dominus absiiilit. Sicut Do- ~me(Psal. xxxi). El eum Aposlolo jam exsiillanlesin
mino placuit, ita factum : sil nomeri Domini benedi- Dei laudibus ingerninare poterilis .-Omniapossutriin
ctum (Jobi). Et cum Aposiolo in Dei spatiamirii eo qui me conforial (Philipp. iv). Tristitia enim sm-
lattdibus dicenles : Benediclus Deus et Paler Jg Do- ctdi niorlem operaiur "(II Cor. vu), haud.dubium quiri
mini nosiri Jesu Christi, Paler misericoydiarum, et spirilualem, sed ct corporalem, -ui optime nostis,
Deus loliiis consolationis,qui consolalur nos in omtii ssepe consciscit. Qu_raobrem a-ruranisviliorum qui-
tribulatione noslra (II Cor. i). Reslat pars altera bus premimur eoiilristemur, et ab eorum falsa dul-
fcuscepli negotii: quse stringenda breviter est, ne cedine, quanta possumus amaritudiiie separari nila-
forte plura dicens sim oneri,,quigestiam esse sola- mur, ac hujus incolatum vitse.in qua sine querela
tio. Hincinstaurari, imb persever.are doloris vulnuk iion vivilur, modeste feramus. Cseterura, veniarii
asseruistis, quod duplicaius quolidie dispositiqnis a Deo exspeclanlesi in eo plena fide lsetemur. Deni-
labsr .quid boni perdiderilis admoneat, ac propterea que illud 17 quqdin Evangclio promiftitur : Beaii
4*5 -' EPISTOL/E. .,--._•• - u$
_
qui lucjent, quoniam ipsi cpnsolabuntur (Matlh. *.),•A gralissinio vestrse^-gravitatis et-.Iibneslatis exemploi,-
non de iis qui lugenl de amissione cliarorum et, Nam me boe tempore discessurura inanis vobisTama
teropor-alium commodorura', verum de illis, qui m,oe- mentila est. Quod etsi, quotl penitus nolo, confinge-.
renl, iniiiq sejuncti a inortifera vitiorum delecla- ret, sic quoquead vos sine dubib.pr.operarem..Tan-
tionfi, donec virtiuibus.Spirilus sancti gi;alia conso- tns enim mihi vestfi arrior Tncumbit, rit riullatenus
lalionem.recipiant.vel dehis qui propter siia proxi- vobis, insaluiatis, sanciorumque.niarlyr-umineglecto,.
m.or.umve peccala salubriter affliguntur,- p.op.ter: patrocinio , ad palriam: remeafein,- GtipiO:te: mei
quoti illius felicis vitse diialionem. cni votjs omnibu.s meniorera bene. v-iie'fe• in Domino , prosperisque
•s.uspirauuis, rectissime intejligilur. Proinde petentes polleresuccessibus, Domine.desider.anlissimePaler,
- -• • . '.
quondam uxori refrigeriura sempiteniunvquse mor- et de.irie opiinjeper orania merite. •
tem, ut credh-ius, nori incurril, sedexuit, ,vobis pa- ' '
lientiam cl in boiris aclibus perseverautiam atque .-',*'",-'' 19,EPISTOLA V. '^"
profec-Um poslulate-a Dqniino Deo. nos.lro, et diclo .Ap ED.MDEM.
cilius consolaiionem vesiro infiindefp.eciori; ,ita nt Fidissimo Patri Egmhardo Lupus salulem..-
audia.lis Aposlolum chliqrtantem : G.andele in Do- Meni.oriani.vosirabere. mî-.quamgratum habeam.
mino setnper; ilerum dico, gaudele_(PML iv). Ego B riequaquam facile diclu esf, prfesertim cum. eminen-
sane qtiod dignati estis yeslros seslus mecu.ii com- lise vestrse sublimilas eo usque se subraiserit ut
munieare, atteiilius et pro illa et pro vobis suppli- ultroneae saJutationjs munushae. vice mpriierimv-
care conabor. Credo, quamvis non meo raerito, ve- qiramvis oplaverim veslris refici Jitteris, quantum-
stra lamen Deum liumilitate placandum, qui absque - quc jam sesius.rel nolse deferbuerit discere,alque si'.
respectu vestrse jnagnitudiuis cum -mea parviiate yobis hin.ca parvitate.mea quidquam.persuaderi po-.
conferre lam seria nbn horruistis. Ostendi ut polui luerii.. Ego certe, queinadmodum pollicilus surri, et
et humana ratiocinalione- et divinis auciorilaiibiis p.ro illius charissimse seinpiterno.refrigerio jspeciali-
non vos exauditos ad votmn patienter ferendum, ter ac quolidie Domintini sujiplico, el quod Tobis vel
dolorisque vulnus, quod irremediabile videbalur, in prsesenli vel fulura yita conducibile credo vigi-.
queraadmodum miligaii posset. Vestrse prudeniise lanti perseverantia ppslulare non desino. Profi-
ac.sojita. dignationis erit quse pia jntenlione non ciamne aliquid, vos forsiian.senliaiis. Haudquaquam
docendi, sed conimenioranili Gausa.profusa sunt, taraen dubitaverim haf_m frticlum pelilionumin di-
aeque pia, mente leclitaie, etsi qua in bis.capi pqssit vina raiseratione.reponere, ac licel seriim, quanlum
ulililas, pro jure.amicilise vestram deputare. . . ad yoti speclat impatienliara, nialunim tainen pro-
J,S Libellum a de adoranda cruce,. meo judicio. G pier illius jusiilise pondus siii.e dubio prsestolari. Ob-
utilissiraum, .quem- ineo. noniini dedicastis, ut par secrp aulem, legite libri sancti Auguslini deGiyilate
fuit amplexus sum.-Atque utinam raorem mibi.ge- , - Dei xxi, tiluluni 27, et videte si non Jiis.quse scripsi
renles sic oninia qua.eu.Hqueab inil.io enodanda vo- . paria de eadem calamilale vir ijle divini ingenii sen-
bis misi, vel boc anno reliqui, aperjre non gravare- seril;"quDe plane.nunquam aiitelegeram : sed curii
iriini! Profeclo nor. mihi .soluni,|sed-multis videtur poslea ea percurfissem, admodum miratus sum niea,
hic labor p-Ode.se. Tamen et pro Jibc quod jiunc tam similia sensu fuisse,.ut ab is colorem traxisse
mihi nec opinanti misislis, et pro aliis quibus a vo- penitus yid.erenltir.Cseterum profectionis in patriam,
bis institutus jam anfea sum, maximas agens haac per hbc ad vos, lemptis aliquantum producere
bensque gralias, quiJ Deus veslrse indulgentissinise coactus sum. Namqu.e venerabili 20 vtr.o J>Marc-.
dignetur inspirare pietati sollicitus pra.stoIabor. wardo, per quem. niea reversio administranda
Medio Maio vila comite hinc recedere decrevi. e__t,cura in Ilaliain legalus niitter,etur,_ac me prius-
Quo tempore, Deo vqienie, sicul yobis, si.recorda- ad supm coiloquium ut amicissimum evoca-visset,.
mini, dixi, ad vos-venturus sum, et aliquol apud vos mihi consuluerat ut hinc die qua significaveram vo-
dies fa_turus,.ul el libros.veslros vobis restiluam, bjs recedens sanclitaiem-ves.tiam petere debuissem.
et quibus.-indiguero discam, fruarque aliquandiu D Verum.illuslris abbas Rabainis postinodura regrcs-"
yesl.o-suayissimo alloquip,- atque informer. milii sus a palalio, foret necne per. id ,temporis isthic
a De adoranda. cruce. .Hie Eginhardi libef non yiciPii, cap. S5 : < Pqsl hoe mlsit imperalor legalos.
exstat. Uirum vero is. scriptus. sii occasiorie Claiidii - suos ad Loiliariiim, Marcwardum vei.ierabilemabba-
Taurinensis damnaniisêneraiiouem sancise crucis, tem, ciim cseteris fidelibus suis. > £l alioqui Marc-
ulBaronio videtur, aliis disciuieiidtiin relinqno. Solis warritis riornenest Gerinaiiicum, "ut patet ex Amia-
enim conjecluris iir eoargiimenlo agere possuinus. li.luis Fuldensibus ad annum .880 ,et ex Lamberto
i Jfai-eujardus.Haec seriptura-consfaiis esi.in ve- . Sehafnabiirge.nsi aii anriuni 1073,: « Rex, inquit,
teri codice, cuihiriediiiorieMassoiiisemperscriptum Natnlem Domiiii Babeiiberg celebravit. Ibi Berioldo
silMai'ci_adus.Marcwardum eliain (sic ehim scriben- dhci Carnoieiisium dncatuin sine legitima discussione-'
dum esl, pro Matxunardus) vocat Rcgino, ahbas et absenli abstiilil, el Marcwardo ciiidampropinq.uo.suos
ipse Priuniensis: <A.nnoDominica. Incarnalionis -29, tradidit... Et ad annuin 1150 viveliat Marcwardus
Tancradtis, secundiis iabbas Prufnieiisisirionasterii, 1 abbas "Fuldensis, ut in Antiqiiiiaiibus Fuldensibus
obiil; et Marcuiiardii- ei iii reginiirie sucnessit, vir docet Clirisfoplionis Biowerus^ Marcvyardo abbali'
prudens,,etsa_.rsereligionideditus. »Item Tlicganus, , Priiniieiisi-.successjlEigil ari.no853, ut" dicemusad
cliorepfscopus Trevirensis, in opefe de GesiisJ-iu?' epislolain 55.
447 . , B. S. LUPl ABBATIS FERRARIENilS 448
propler legationem sibi coirimissam, ad liqiiidimTA videntur habere productam, magna haesilaiioesl, in
scire non potuil; aique obeam rem horlatus esl ut quame adhuclaborareprofiteor; utrtimnam natura.
rediluin meum ad Non. Jun. differrem, quandoso-" serviendum sil, ut penultima, ut est, longa pronun-
lemhilas sancti Bonifacii se abesse minime sineret, tietur; an propter illud quod Dohatus ail, Si penul-
nisi forle ipsi quoque iniperialis jussionis et ea quaui tima positione longa' fuerit, ipsa acuetur, ut Catui-
gravissimaprsejudicaret aucloritas. Itaque cum s.uam lus; ila tamen si posilione longa, non'ex mula' et
post regressionem Marewardus ex _ne qricesitum liquida fueril, iiam mtilabil aceenlum,-ut pharetra,
quando polissimum reverti vellem misissel, raemor- in nalura simul et ,lali posilione produetis, commu-
ralse rei causa equos huc adducendos ut pridie Non. nis syllabaiiaturse praijudicet, et accenlus in anle-
Jun. curaret pelii.quo Chrislo propilio a vm. Id_ penulliiham transferatur. Namque nihil in ai_cu.fi-
ejttsdem mensis iter. ad vos possem arripere : quod bus solidum adhuc reperire polui undeuter ebrum
ille, si viia comes fuerit, indubilanler implebit. sensus aut astrui aut abdicari mihi posse .videatur.
Quare certum diem 'quidem, quo ad vos venturus Erit igitur veslrse prudenlise hanc ahibiguitalemdi--
sim, exprimere non audeo; sed intra eam bebdoma- rimere el utrum eorum aliquo documento fbriissirao
dam quse Non. Jun. coeperit omnino me venturum, roborare. Siquidem ad difl-euliaiera, quod ceflahi'
Deo voIenle,-Confirmo. Alque utinam exoneraturo B hincnullius.-feperio regularii,accedit etiamboc quod
omni cnrarum molestia -veslrum reperire tunc me- in metro ejusmodi, ut est, arairum, semper .produ-
rear aniniunr, ut .non vacet rnodo pro solita digna- ctam invenio penullimam, cum si in. naturaMter
lioneqtisecunque arnicaliavidebunlur meCuihconfer- quoqtte longis comraunis syllaba valeat, manifestum
re,, vertim etiam ubivel meum vel aLoruin me sii aratra noniinafivo, accusativo, et vocalivo p!ura-~
deficil, "veslrum adsit consultum ingenium; cui libus per dacl}.tumponi potuisse. Sunf et aUa com-
quanlum assufgam, quantunique deferam, quantum plura inlerroganda,. quse notata teneo, qusequecbm-
denique eo mevel adjutumyel adjuvandum credam, modius ,~ si Deus vosque permiseritis ,' "prsesens
ut adulationis morsum elfugiam, nolo amplius di- disquiram. Et obsecro per. qiiara mihi pietatem
cere; Deus viderif, cujus idipsum gralia procuravil.- graluito semper exhibuistis ut quoad veniam ad vos,
gj. Inlerim hsecqusesubjeci palerna, <juame semper quse necessaria mihi scitis me unde discam iiisi
fovetis, pielateconsideraredignainini, ut ea prsevisa ex vobis restare,. -ex abditis veslise meraorise
lnihffacilius expediatis. In priori libro Ariihmelicse diligentius eruere ac mihi jure carilalis et amieilise
Boelius quarto capitulo sic ponit': Quod autem dicium ultro aperire dignemini; ut semina in me vestri fi-
e_(secundum •duorum generurii contrarias passiones genles ingenii,frugem illius ad plurimos transniil-
• -
liujusmodi esl, ah eo loco usque ad haec vefba, quse C tatis.
paucis interjeclis subjiciunlur, Spatio estviaxima 23 Prseterea scriplor regius" Bertcaudus dicitur
parvissima quanlilate, niinus raibi quamvclimclarura ariliquarum litterarum, duntaxat earum qusemaxi-
est. In eotlem Iibro,- capilulo 21, negaj- esse difficile nise sunt, et unciales a quibusdam vocail existiman-
diligentibus, prselerquas ipse expresserit parles,- liir, habere mensuiam descriptam. Itaque "sipenes
iniilliplices stiperpariientis secundum moiislralura vos est, miltite mihi eam per bunc, quaeso,pictoVenij'
a se modum cseleras reperiri. Quod si per vos plene cura redieril, schedula lamen diligentisslme sigillo
quod paulo prsemisit superius inlellexero, ubi ait,' niunila.
Vocabunturque hi secundum proprias partes dupiex A. Gellium misissem', nisi rursus iJIum a abbas
sriperbiparliens, el sequentia, nimirum niilii non erjt retinuisset, questus pecdum sibi eum esse descri-
idiflicile.Ideniauctoreximius secundoejusdemoperis ptum. Scripturum se lanien vobis dixit quod prsefa-
libro, itemque secundo capile, et ut aii, inquit, Ni- luiri librum vi mihi extorserit. Vefum et illum et
chomachus inmusitalum, sive, ul alibi reperi, enmu- omnes cseteros, quibus yestra iiberaliiale fruor, per
sitalon theoretiia proficiens, elc.; quse verba Grseca me, si Deus vult, vobis ipse restiiuet.
quam habeanl proprietatem hescio si recte accepe- Abdila in lege et maxime Grseca nomina*,et alia
lihL. ln eodem libro, cap: 25, ab eoloco ubi seri- D ex Servio ilem Grseca, qtise inilio vqbis direxi, sal-
ptiim est: Omnis quoque cubus qui ex telragonorum tem nunc utinam iie gravemini explanare. Vaieas,'
superficie in profundiiatem corporis crevit, usque-ad clarissime praeceplor et Pater dulcissime, prospe-
eum, Angulos vero oclo, quorum singulis sub tribu& risque perpeluo successibus polleas. - -"' -'
ejusmodi conlinetur, quales priores fuere telrag.oni EPISTOLAVI_
unde cubus ipse produclus es(,ufverbo ipsius lo.piar, *
A.p.REGINBERTCM_ ,
Jiguram rei subtilis non assequor., el ut pcr vos ejus
intelleclura capiam vehemenier indigeo. ln Victorii Charissimo et desiderantissimo ReginbertbLupus
quoque calculum prsevia Dei gralia vestraque do- etAdalgus seternam salutem. _. .-
ctrina ingredi cupio. Quinetiam iu hujusmodi dietio- Graviter in me JLupumlilterse luseinveci-e suut,
nibris, utest aratrum, salubris-, et similia, 22 quse quod videlieet oinni gerraaniiaie" atque nalura eo
honmodo positione, sed e.iam uatura penuliiniahi usque mentein exuerim ut infelicitatcm luam sajlein.
/i Abbas. Idem est Rabanus', Abbas Fuldensis. Nam -tum Lupus morabatur in monasterio- Ful-
densi.
" ' • •
m 1__.IST-0L.4_. -. 4S0
consolatoriis apicibus fastidissem lenlre, 'quarido.;\est-x __al. 'Oetobris, .IndJciione priroa,ad piiJaliuiii
-aherius subsidii conferendi nulla copia provenisset. fegina quampJiirimum vaJet evocante-pronioveo,
Unde cqllegt lilleras meas nequaquani tibi redditas muitique exisfimant fore -ut cito mihi gi'adus digni-
quas.per Marcwardum .abbaiem a Transrhenanis par- fatis aliquis eoriferalur, Quod si divinaexuberanle
libusanlehoc ferme 2£-tr!enniurn direxi,nectamen gratia evenerit, non dubilcs illico te accer.sendiirii,
jll.ius incuria. Nam ipse; cumte minime invenisset ut una pernhssu imperaloris degentes, communiura
gentili nostro-a Bodoni, quem nobi.s fidum credebat, studioi-Umexercilalione jucundissima perfruamur.Sin
monslralas litteras libi -tradendas reliquit: quod ilie anlem spes nostras evenfus eluserit, i-escribe an ve-
jsi complevisset, cogno\.ss_s nie fraterna- pieiate, lismeperamicos* tHâbimperalore Ioeus tibi quideih
jion.tiia .roodo penitus -miseralum incbmmoda,' sed reddaturiirmonaslerio tuOjapud meautera sludendi
-eliam recuperanda. .oriuna. jarh Tum corisilium agi- gfatiay quatenris uleWjue nosirum volueiit, confera-
fasse. JVerum omiilanms;ista, quibus aut fraus aut tuf. Cum bsecita se habeant.Tioriorne divinseScri-
negligenlia delraxit effectum; prsesenlia magis uf- pturae nulla libi fuerit cufa, cujus et ustis Treqnens
.gent. Hilarioris fofliraa. faciem-lt.liialiqiianluliim-ape- esl cogniliosalutaris. Alque illud qiisesoprsecipuerit
4-iri ulcunqne graluJamur» Nec«jus indulgentia le •in mentehabeas, firmaque 25 semper memoria
jtbuti volitnius,-sed omnein illius fructum intua luo- B compleetaris :•MementoCreatorisiui indiebus juveri-
rumque ulililate collocare. Id queiuadinodum facere iutis lum, et sequenlia (Eccle. xii) •Libriunquem fla-
debeas raelius huelljges, si tibi qnse uostra surit in- gilasli misissem, nisi latbr defuisset idoneus. Verum
jiotescant. Superiore. anno, annileniibus amicis, in -el illtim et omnes quotquol divinitus accepero teciini
prseseriliam.Mnipera.oris deductus_sum,.el ab eo.at- •si vita comes fuerit, communicare desidero, tuaque
que ° Regina benigne oronino exceptus; et nunc, hoc non minus quanimea conimodaindesinenlef curabo,
a Bodbni. Sic vetus codex-.Nam editioj ilassoni ejus ferebalnr, retenlo, almeg.ita (quod Jacrymal)ilir
habuij._--.doH.. Huneegoviruni valde puio euni es- ler dicimus) Clifisii iide, sese Judictiin piofcssns est.
se quem Rabanus Moguntinus ait aelate sua- renun- Sicque circmncisus, capillisque ac barba creseenli-
iiasse liileiChrisli ut se yenerel ad .1u<!-.os.-Sicenim bus, et iiiulalo.poiiiisque usurpato Eleazari nomine,
scribit Rabanus incap. 42 libri adversus Judseos : accinctiis eiiam cingulo militiiri, ciijirsdam J.ndiei fi-
A Quantum aiiiemcormn nefmida socioias bl veiiena- liam sibi -raatrinioiiio c-opulsfvil: coacto meniofalo
tum colloqiiiumproficiat ad iinpietalera, dum sermo nepole suo siinililer ad.liidaismum ttansJato. Tan-
eorum, dicit Aposlohis, sicut cancer-serpit, in-uno.ab •demque-cuin Judseis raiserriina cupiditale devinctus
eis mirabiliter et bofribiliterdecepto omnibus con- Csesarauguslam iirbem, Hispauiie meilianie.Aiigusto
siderarelicet. Quod enim-nunquarii antea gesium menseingressnsest. Quodquaiitum Augiislis ciinctis-
ineitiinimus, ;seductus esl abeisdiacbnus palalinus n queClirisiianse fidei gralia-redemptis luct.uosiimex-
nobililer liulritiis, et in JScclesiaofliciis exercitatus!,' " sliterit difiicullas,.qua iraperalori id facile creden-
et .ipudpriricipem bene habitus; iia ut eorum diabor dum persuaderi non poluil,_patenter.omnibus indi-
licis persuasionibus abslractus et illeclus desereret cavit. » Ex liocinierim JbcoVuf aritea quoque' adno-
palaiium,. desereref patriam el ârentes, desereret labamus et ex Rabano discimus, turii T/iaconos ne-
penfliis Chrislianorum regnum; et nunc apud Hispa- quecomam neque barbam liutr-ire solitos et a nu-
niain inter Sarracenps Jndae.s sociaius, persuasus sit ptiis abslinuisse. .De Bodone porro,, diacono palatino^
ab iinpiisGlirislum Dei Filium nc'gafeVb-plis'ri_igra- mbneiidiis^s, lector, iuisefabileiii illum cafeunihuic
tianiTirofauare. circinncisibnem carnalera aeeipere, -viroaccidisse anno 858, tit habeliir in€hroriico bre-
«oiiien sibi_nulare;-ut qui aiilea-Bono, nuncEiiezer vi roonaslerii S.-Galli, quod a Duchesnio -edilum est:
appellelur, ilajil et supersiitione et habilu lolus Ju- Puo,to diaconus de Palaliq lapsus est in Judaismum
dseus effeclus.quoiidie in synagbgis Satanse harba- inler .oclavam el nonam horam in vigilia Ascensionis
fus et conjugalus cum cseleiis blaspliemetCbristuhi Domiiii.-Adeo auteiu peiiinax Judaicse perfidise de-
et Ecclesiam ejus. > Gentilem suum fuissedocet Lu- -fensordein fiiil,'ut nOnalius fuissc unquam videalur
pus. Quia-vero videmus C.liristianos iii Hispania de- iniqiiior adversus Chrjsiianos. Iliijus. rei fidemfa-
genles, qiii Bodoniscrudeiitate afllicti valde eranl, ciunt AnnalesBerliniani ad anraim 838 : « Bodo, qui
.acryiiiabilemad CarolunrCalvuin episcbpbsque in ante.aliquot annos Clirsiiaria Veritate derelictaad
reguoejus constitutos epistolam misisse, orantes*ut Judseorum--perfitliam coneesserat, in tantum mali
mempratus apostata reposcerelur, hinc colligimus profecit ut in omnes Christianos Hispaniie degentes
illum.oriundum fuisse ex ea regni Francici parte lam regis quam gentis Sarracenorum animos conci-
qua_ Carolo Calvo cessit. Alioqui' eniin cur rion po- D lare sta.ueril, quatenus" aulrelicia €liristianse'fidei
lius.a Lolbario Atigusl.o aul Ludorico Germanise religiorie ad Judoeorum iiisaniam Sarracenortimve
rege repeterenl? Itaque quod videmus in Annalibus dementiam.se conveiierenl, aut certe omnes inlerfi-
Bertinianis Bodonem Alamannica„gente piogeniiuin cerentur. Super quo oinnium illius regni Chrisliano-
sic inlerpreiari debemus, pareiiiibus quiileiii Ala- rum petitio ad CaroJ.um.regem .regnique sui episco-
raannis-progenilum,- sed in GaJIia nattini. Pnestat .pos cseterosqiie nostra_'fidei'tfrdiries lacrymaliiliier
aulem iniegrum locum describere ex iisdcm Annali- inissa estiit-memoratus aposfafa reposceretur,'ne
bus ad aniiiiin 839-: « Bodo diaeonus Alemanica diutius Christianis illic versanlibus auiimpedimento
gente progenitus,-et ab ipsis pene cunabulis in Cliri- aut neci foret. > Hinc,ergo docemur Bodonem ftiisse
stiana feligione palaiiiiiserutliiionibus divinis hunia- diacoiium paialii- Caroli Calvi.' Ex Hincriiari porro
nisque lilteris aiiqnatenus imbutus, qni anno praece- Rheniensts epislola, desanclo-Dionysio scripta-ad
denie Rqmain-oralionis graiia properandi licentiain ~regera Carolum,-discimus illum.fuisse clericum Hil-
ab Augustis' popriscerat niuhisque donariis. muuera- duini abbalis S. Dionysii.
fus iinpetraveraf, liumaiii generis hosle pellecius, re- h lmperatoris,-Idesi Ludovici Pii. Iiaqiieaclumid
licfa.Cliristianitale, ad Judaismuni sese converlil; fuit ahno 837. Mensis enim Deceinber
' auni scquentis
el primum qtiidem consilio prodiiiohis alque perdi- habuit secundam indictionem.
lionis suse-cuiuJudseisihito quos secuni adduxerat: eRegitia. Judi.lh; ullima Ludovici Pii - ,.ixpr_e,
' Ca-
paganis vendendos callide inachiriari hon lirauit. roli Calvi inafre. . .__.-''
Qutbus disiraclis, uno tanlumniodo secum, qui nepos
451 B.'S. LUPI ABBATIS FERRARIENSIS 452
siquidem puerilia jamdeposui.Tenel aniinum causa- A : etiam.jn passivo praesentis lemporis declinalionem
rum anior uiilium, ad qua. deprehendenda plurimum dicil docere aliorura temporumdeilinationem absque
-rae adjuvari optime de nobis. meriti Adalgi germani perfecto et his qui ex eo nascunlur, qum fit, inquit,
noslri confiteor ipstantia, cujtis nomine lmjus eliam secundum unamquamque ex.lribus conjugalionibus.
'epist.olseveslibulum illustfavi. . . . .Ergo sicut. praesens leriise conjugationis passivum
. EPISTGLA VII. ab adivo fil, Tnterposila ., i tamen, ul ipse vigi-
' ADEOMDEM. lanter admonuit, ih e rautata, hoc esl, legeris, rion
. _Equumne .fuisse pulas, .cum Te mearum rerum legiris, eodem modo, quia docebo; servat "deduclio-
.iidissimum fecissem custodem, si meiuarum exsorfem ,nem (erliseconjugationisrfoce.ari.., J aclivi con%-ef-
,diu manere paterer?.,Cseteruni quanta me tuj cura lit.in e. Multa ex hacetpriore qusestione dici posse
-possideat,; nedum tu, nemo dubitaverit, -si sospila- inlelligo. Sed epistolaris -brevitas ea me -retieere
_iemnobis et quam animo prsecipio facultalem Deus compellit. Habeo vero libi plurimas gratias quod in
sufiecerit. Namque qiiod scripsi.non eo le modo quo Macrobio corrigendo fraternum-adbibuisli laborem.
disppsueras apud me nunc posse studere, cum ,ad -Quanquamlibrum, cujus mihi ex eadem folium di-
me veneris, el nostra quse lilteris comprehendi non •rexisti, prseoplarem videre. Est revera venerabilis
.possunt cognoveris, tua comprobabit prudentia.-'B et exaclissimse diligeniise. Nec rainus libi graiulor
.Quanquain, si nulla mei status provenerit, salius est pro commenloBoetii. Nescio lamen adlrac a'n totum
ut appr.ime sis et in Virgiliana lectione, ut optime id contineatur, aut siiuum sit, aut si cum alio id
potes, proficias.Abundabisenimotio,meaquepronain eonluleris. Hinc anlem le castigatum iri perpetuum
te diligeniia, quamiemelipso uleris magisfro non tam velim, ut nihil mihi unquam aut scribasaut dicas
fructuose quani laboriose proficias. Deo enimlar- -ambignum. quod. tamen ipse coinperfum babeas,
giente el possum et g><Sad,esselilri incredibililer et in morem oraculorum Apollinis sententijam tuam
cupio. Feci aulem litteras ad Auduinum el Ebrorum aliqria obliquilate confundas. Siquidem nequentrum
.de lua reversione, quam visilationis adumbravi vo- -Mber Tusculanarum -nohis esset scriplus, neque
cabulo. Verura deliberatio noslra, postquam veneris, quid Agio ageret; neque quos libros jnveneris, ne-
nianenduin redeundiimne libisit, facile inveniel. que, qubd me satis. sollicilal, utrum hoc-secessu
P.sesenliam tamen tuam Kalendis Julii absque ulla emolumen.um sis aliquotl asseculus, expressislL
retraclalione iiiilii exhibe, quani differri maximura Cseterum exefcitus" et alii more liio agunf; 28
ltoii sinit quod inipendei negotiiim. Benevale. liec his novi aliquid accidil, nisi quod intervenlu
EPIST.OLAVM. ~ Bosonii el Frosm. et libruni recepi, et in so-
ADADALOARDUM. k cietatem obnileiitibus"omnibus suin admissus. Bene
Singulariler uniceque dilecto Adalgardo Lupus i"n vale. .
Domino salulem. - EPISTOLA IX. .
'
Obseculus voluntali tuse, quanquam gravate, lilte- -ADLEOT.'
fas.has ipse forniavi ;,quse si bieviores "quam voluis- Luptis abbas dilecto suo a Leot. salutem.
ses, ut erunt, fuerinl-, tibi debebis imputare; quia Moliminahostinm noslrorum, quse lilteris-nostris
.me inexlricabililer implicilum duo uno. lempore .ex ihtegro cognoscere coiicu"pisti,-tamnumero, lam
eodemque aiigustissimo munera exlorsisli. Sed ne callida tamque tumenlia exsliterunt ut si pleiie
"diute raorer, in lalibus intelligenduni reorquodPri- exponerentur, libri niagnitudinem vindicarenl. Unde
scianus ait, in aliis yero rarissime, non absolule factum esl ut bac vice scriptori parceran; tibi au-
qiribuslibetverbis,sed unde illi serrao erat, anoma- lem et quibusque benivolis beneficii divini serieiri
lis. Namque quod alia penultimam prirase vel secun- non qtiidem denegarem, sed in aliud lempus com-
dsepersonse produ.cant Servius auctor est, qui in eo modius, ul credo, differrem. Exilum tameu -nnn ia-
versu ubl Virgilius sistolen fecit his verbis: cui, propier quem et mihi el omnibus mei sluiliosis
Egerimus nosliet nitriiummeminissenecesse est, ingenles Deo suftt graii_e: et habendse el feferendic.
VIBG.jEneid. lib. vi. Guicbardo, si cognoscendseverilaiis desiderio opus
__, inquit, melri necessiiale corripuil. Item Ju- nostrum-expeiit, arbitrornon negandum. Cavendum
yencus: \ tameii prudenter ne dum prselendit discendideside-.
Ne sanctumcaDibusdederitis, heve veliiis, rium, nocendi aditum subdola menle rimelur. Bene
licel quidam pra_ieritum perfeclum subjunctivi el vale.
luturum differre scribaht. Rarissime aulem id Jieri -19 EPISTOLA X
in aliis anoinalis, propteri'fl/uerimus, rilis, ederiinuSj ADMAKCWARDtjisl.
^7 rl"s> et s' qua sunt csetera Jmjusinodi, u't mea - Litlerarum veslrariim non uliam quam fuit esse
fert opinio, expressil, quorumpeiiultimas ineunclan- decebat sententiam, cum olim lantus nos cbaritalis
ler.producimus. Doceberis pef e penullimani dicen- fervor affeceril ut ejus rerrigerandi ne parva quidem
dum ipse Priscianus astruit, qui sicut in aclivo, sic remanere possel suspicio.Rcs quam seci-etoparvitati
_a- Arf Leot. lla prorsus codex ms., -pio quo Mas- ta decima. inscripta.fiiit: Id neque afiirmare neque
sbnus edidif, arf Leotericuni. Sed fortassis' luec repellere in animb est.
quoque epislola scripta fuit ad Leotaldum, cui quin-
' :" "- '-" . 4_4
453 .. .' £PISTOL_E_'
ineae significaslis, qUam gfata sit, a_quis oculis,'ut A sancli Judoci, qriam Magnus Itarolus quoiidam
1 Alcuino ad eleemosynam • exlribendam peregrinis
puto, Deus aspieil, et vobis ab eo qui perlulit iide-
liter exponfelur. Gralias lil.eralitati v_strs_' super commiserat, beatte raerriorise pater yesier npbis ea
munefibus mihi et fratribus niissis aiiificiose •non raiiohe coricessit,'sicul etliclririiilliiis aiteslaiur, ut
egeo referreciimprocomperlo teneatis-quodsicufve- quod eleemosynsestiperesset iu noslruin usum-cede-
Btramberievolenliam in nos sirigularilcr expef li-sumus fel. Haiic per subreptionem d Rhuodirigus a yobis
ila privalani quamdam-ejus digriitalem aniiho 'spe- obtinuii, iiobisque.legitimain'donalionem patris ve-
culemnr. Cieterum ut ea quse monuistis in me Deus slri repeieiitibus impostorum crimen iniirit. Unde
operetur,-vestrumerit assiduis- orationibus inipe- peiimus ul. iiispectoediclo palris vesiri, pro reve-
•trafe, sciIicet-iilo.ui noslri vobisinfudit curarri. pro- fentiabeiiti Petrf et c "bfatseAlariie et JPauii, apud
".eGlusconcedat audire la.-iiiam.-Qiiid super Suetonio quos commiiuem Dorainiun pro vobis.exorarnus, sic
-Tr-anquillo-etJosepbo a vobis-fieri tiplem 'demon- boc negotiiuh lefniinare digneniini ut nqn\sorura
strabit Eigel, nostrarum Terum fidus inierpres. Salu- invasor cellse illius in prsesenli jusle reilarguatur,
-late omnes frairesexnostra pa"rvitale,specialiferque; veiuin etiam posteris caluniniandi nobis oci-asio
? Gerungum, Fulcoldum eiAnsboIdum; et ut noslri auferalur. Nani etsi domiinis hosfef, pater-quohdam
iienigne meminerint,. digriamini.ppslulare. B Xesier, hoc npbis.muniis non concessissei, -'(am in-
" tente pro, vobts-et Tabpraviiniis et laboramus utsi
:. . 30 EPISTOLA""XL \.
AB 1,0THARITJM.REGEM, eamdem cellam'aul ariiplinsquid a veslra excellentia
- . - De cellasahcti Judoci. peieremus, non esse nobis negandum iiiiaiiimiier
- Douiine
pra_eellenlissimeAuguste, nos fratres ex 31 confida.mus.TpsejauiemDetis inspirel prudeiitisa
coenobio Ferrariensi, miillis el niaximis hoc anno yeslrse ul sictit boc scandalum .yesiro lempore coe-
prcssi angusliis,erubescimus qtiod lolienscelsitudinis pit, ita etiam per vos firniissiniunrfrnem accipiat; ut
vestrse majesiaiem inquietare compellimiir. Taineri boc beneficio'et nos ct posleri'jiostri prb vobis et
fecordanles quia^pro vo.liisfideliler oravimus et.ora,- iiliis vestris niiamur eum attentius implorare, vos-
inus, .etpromissionem adjuiorii vestri lenentes, non que sic tribuat iniperare in terris ut ueternum rer
desperamus nos impelraturosguod pelimus. Cellamh giiuni possideatisMncoelis.'
a Gerungum.Vel ex eo patet hunc fuisse mona- vitad Cnpiiula Caroli Calvt, tit, 31) dicebatur sim-
chum qtiud evim Lupus vocat fralrem. Anvero.is pliciier Vicus,; iriferdum vefo,-quod-ad= fluvium
sil qui per, ea tempora monaciius fnit -Fuldensis ac Quentuin silus esset, • Quentowicus, id esl, Wicus
postea abbas Hirsaugiensis, nonrlum- inilii. bene Quenli, non secus ac Briva-, quod esr oppidunr in
. coraperliiin esl; qiianquam saiis-Jmc inclinat-ani- -. J Lemovicibiis,-a Gregofio Turonensi.Tib m.-Hist.,
mus, quippe monachrquandoi.ue mntabant sedes. cap.lOi vocalur Britia-Curreiia, eoquod ad*f_urre'-
Utcunque se res habeal,- Ge.rungus, nionacbus Fnl. tiamamnem-sita sil. ld nosdocuit Wilibaldiis-in
densis, factus est ai.Jias Hirsaugiensis aniio S5i, Vita-saiicti Bonifacii,- afcliiepiscopi Mogiuitiiii,
obiilqiieanrio S.S,KaI. Augusn, anno setaiis-ixxi, cap. 5, ubi ait-bunc sancium ex Anglia profectum
sepullus r.pudHirsaiigiain.iu basifica S. Aurelii, ut appuJisse cum sociis suis-ad fliivium Cuent, sive
in -ChronicoHirsaogiensi tradit -Trilhemius. Fuerat Qiienlum, deinde vero- patilulum substitisse apud
olimdiscrpuliis Slrabi Fuldensis, n quo lilleras sse- Cuentawic sivb •Queniav.ieum. ILec sririt verba
culares, id est huniaiiiores: didiceral. Tnsignisque Wilibaldi: « P.lcno' veiilq.-prosperoque cursu ostia
profecio videtur iuseriplio epislolse ejusdeth Slrabi fliiminis citius quod dicilur CuENT.onuii jiun' exper-
ad eurodem Geruiiguni qui-ei dicans librnur de ari- tespericulonaufragii,aspiciunl,et ad aridam sospites
Ihmelicis dimeiisiouibtis sic Joquiuir : Reveyendissi- terram per-veniunl. Sed et eastraiiieiali in CUENTA-
mo-merilopairi, mlale fiiio, lillera discipulo, gratia wic, donec supervenieris se collegarum multitu-
magistro, Gerungo abbali. Simiiem epigraplien nos do-congregassel. . Quenlawich poiius ineminit
anno-superiqfe restiluimus in epistola Saiviani ad aucior' Glironici Fbntanellensis bis vefbis : Annd
Salonium pag. 215. -Cseterum hic adnolanduni Test 8i_ Quentawichporlum miserabili clade 'devasiave-
hunc Gerungum videri non ,esse diversum ab eo qui runt Norlmannf;, ctijus cladis ineminit Lupus iri
sub Ludovico Pio inip. fuit -suinmus' ostiarioruin epistola-1.3, ,ut iliie adiibtabiriiiis*.'Hodie-Quenta-
sacri pa.alirmag.sler;, de quo vide Araiales Egin- vvicus, ul ple.aqiie alia Galliarutn • o'ppidas relicto
hardi ad annum',822el epistolas -Frolbarii,-episcopi ^ veteri ho.mine, sancli Judoci noirie.nretiriet. Vulgo
-Tullensis.Nam illum postea fuisse raonachum docet Saini-Josse^sur Mer.'
WandaJbertus diaconus Iib. u. Miraculor. S. Goaris,
' •' Âlcuinol Magisironimirosub.quiinlegro nbmine
cap. ,20., --.--,.• - .. dictus est-FlacCtis Albiiius Alcuinus. Abbas liiit
i>.CellamS. J_udoci.Sancti Judoci monasterium; mona^stefiiFerfariensis, obiiique -aiino 804.- Ejus
sive cella raaritiroa, dequa hic sermo, sittim estliaud funus cufafum est a Sigulfo, abbateFerrariensi.-
procul oslio Queiiti fliiraiuis, vuJgo Canche, adver- d Rhuodingus. Hinc patet lianc epistolairi esse
sum ninriruni oppido Sliipularitin, qtiotl in orailu- scriptam anie divisionem inipefii inleriijios Ltidovici
xninis situni esl. Posilam fuisse liauc cellani baud" •Pii. Nam Carolus Calviis CeJJam'S. Jiuioei piislea
procul Qtien.owieo, in comilaui Pontivensi,iirbilra- dedilOtiulfo coiriiti,' ui paietex diversis Lupi episto-
lur R. P.Philippus Labbeus. Sammaiihani vero scri- lis etex pfiecepio Caroli. ; .
psereesse.ipsnm Qtienlowicujii.Istoruni auteni senten- « B: M_afw.Tarnetsi enim monasierium i_lud vo
tia?.ego accedo propler- aiicioritatem Alcuini, qui in eelurmonasleiiiim saiicti Peiri Ferrariensis, ob
epislola 95. cellain S. Jmioci iocal in lococui V.icos hoc.quod sancto Pefro (iicaluin. -sit_ exhoc-la-
nomen erat. Marlinns, inquil,_in Yicos apud.san- liien Ioco, ilemque ex Vita Lurioviei Pii, discinius
ctum Jodocum infirmus remunsit. De quo haud dubie illud beaiissimsequoqueYirginiMarise dicatiim esse.^
loquilur eliam in epistola 12 adCaroIuin Magnum : Sic enim scribit auctor Vitse Ludovici: ilionasicnuin
i_ei.er/en(ime rfe Wicus proptef causas necessarias, sanctm Marite et sancti\Pelri rfe Ferfafiis-, qttod anii-
etc. Locusergo (quodSirmondiis quoque obser.va. qutlus Bethteheni vocabatnr. •'"-'-•.
"
.45.. B. S. LUPI ABBATISFERRARIENSIS 456
EPISTOLA XII. AA nacbi t sanctse Cobimba.c privilegio el an.iquorum.
'• el pr.scsenliiim mutiili episcoporura, regumque et
ADPARDUrUM. -.- '•" -
iraperatorii.ni et priscis et recentibtis instructi edi-
Clafissimo a*prsesuliPardulo Lupus plufiinarii sa- ctis.spem recupentiionis. aliquam nacli, pietatis
lutera. regise poiitim peltint, ubi lulum perfugium veslva.
Cum repelo mempria intimos vos esse regi, nihil intercessione cupjunt invenire* Dignarainij qiiaeso,
miror quando ad fidei vestrse meriluin et sine in- legcrc qtise ferunt et ut a rege -clementer audianlur
vidia sapienlise metior privilegiiim; imo gaudeo efficere; et pruilentise vestrse laudabili aciimine.ne
pliirimt.m quod jacenles res ecclesiasticas credo graveniini aperire, hii qui ante eum feliciter regna-
vestfa Indusiria suh.ev-.ndas. Proinde fiducia fitjeii- •vcriint, qjiam, proficuum sibi et patrise judicave-
liaritatis lioiior et moneo ne pefceplam a Deo gra- runl, si gg Deiservis postulata concederent.Ferle
tiairi negligalis. Tatenliim enim, ul bptime noslis, opem indigentibus, prsestate refrigerium Jaboran-
ctim usura feslituendum a Dbmino accepistls. Ecce iibus, sjt vestrum memoriale salicm «liquorum Dei
quanta vobis lucfaridi ultro confertur occasio. _Mb- servonun d instaurata libertas. Occupalionum ve-
a Prmstdi-Pardulo. Laudunensi cpiscopo. ' feiur aucloritaii ut patet
h Sanclm Cplumbm.Celelierrimum per. eas tem-B" " ex Proclamaiionearc.biepiscopiSenonensis,
j. Caroli adversus Wenilonem. Nam
pestates monasterium sanclae Coliimbse apud civi- liim Wenilo, secessione Jacta a Carolo ad Ludovi-
talem Senonensem. in quo eiiam condilum fnit cnm regem Germanue, rfc abbatia"'sanctm Coltimbm
corpus sancii Lupi episcopi Senonensis, ut velera prmceptumobtinuit a Ludovico, et lilleras ad missos,
Acta leslanlur. Vetus aiilem et niagna inler mona- qtco eamdctn abbatiatn revocafent, id est, ut missi
ciios sancla. Columba. el sancli Petri Vivi Senonen- dominici denuo eam abbaliam snbjicerenl archiepi-
sis coniroversia fuil de sacris reliqniis ejusdem scopo Senbnensi, regia nimirum auctofilate", quod
Lupi; quse Iiuiocentii III aucimiiaie-sedata est, qni iridical eam1 tiiin nonfuisse "siibjeclamarcliiepiscopo
secnndum monacbos.sancta. Columbaepronuniiavit, Senonensi. Ea fuit nostra conjectura. Postea vero
ut patet ex ejus regesto, lib. xv, epist. 10. vir b.aiuin rerum scientissimus domuus Claudius
c Privilegio episcopofum.Niinirum Gallicariorum. Chanlelovius, monacbus Beiiedictinus, mectim com-
Naniita aiitiquinis assolebal. Rarius enini mni im- municavit Caroli pracepliim de ea^re, quod omnein
plorabalur aposlolicsesetlis aucioriias. Tamen liaud dubitandi occasionem'adimit. Liberlatem fenimam-
ila imilto posl, ila posliiluilibiis regilras noslris, plissimain liribui.thuie monaslerio sancla. Colunilisc
Ilomaiii ponlifi.es prolectionein sedis apostolicse cum consilio proccrnm siiorimi, episcoporurii viile-
concesserimt qiianipluriinis monasteriis. Quod ideo licet ac du.cuni. Dalum esl hoc p.__cepium in Coni-
faclum puio ut quos aucloriiale regia. principes a pendio palalio Nonis Decembrisanno octavo regnanle
monasteriornm rebus• siunmoveranl, -religione ler- Caroto gloriosissitno rege, indiilione undecima, id
rereni, Sic Hincinarus, Rhemensis archiepiscopus, . esl anno 8_8, quse est, ut apparet. epocha Lupina;
privilegia qusedam peliit a Sedeutiis apostolica,, non C islius epistolse. Ex bis porro quae dicla smit colligi
qnod ca necessaria essent,.scd carnales et abunde >polest monaslerioruni liberlatem luni pe-
animales homines .lerriti revereniius se erga Hinc- pendisse ex nulu principum; qui eam concedebanl,
roarum el- Rhemensem Ecclcsiam habereni, ul ad dein vero, si res ila ferret, revocabanl pro arbilrio.
Nicolaum papam spribit Hracm.arus. Sic Ivo, Car- Sic Carolus Magnusmonasterium Senonieiise in Vo-
notensis episcopus.-in epjsiola .1,'iid Paschalem n sago subdidit dilioni Angilramni Metensis arcbiepi-
scribens, cjus- auctorilate fulciri postulat conces- scopi suecessorumqiie ejus. Hic enitn iocus ab initio
sionem qiianitiam a coinite Carnolensi faclamEc- sui ab-imperio dependebat; iil ail Richerius mona-
clesjsesuse; sed lamen ap.erle docet iiovum esse et clins in bbro secnndo Chronici Senoniensis capite
insolensul in liiijiisfceinodinegoliis iinpJoretnr.apor primo.-Sic Caroli hlius, Lndovicus Pins, raonaste-
siolicse sedis aucloritas.iVec indcbiium-es(, inquit, riiim Glannafolium siibjecit monaslerio Fossalensi,
si aiversus nora morbortifn gehera inveniunlur et ul ad epistolam 159 Ivonis Carnotensis adnotavit
apponuntur insoliia medicamenta. Itaque roores Juretus. Sic. Rodulfus rex nionasterium Tutelense
aniiquos convellcre siudujl ut tali obice, id est, pri- subjecerat coenobiosancli Savini Pictaviensis; u quo
vilegio Romano, retincrel eos qui deinceps conces- jugo illud poslea liberavit, non aliam ob causam
sionein a comite Carnolensi factam infriugere lenr (|ttam quod ita expedire religioni arbilrabalur. Sic
tareut. Henriciis I abbatiam CasaeDei subjecit episcopo Ar-'•
A Instaurala libertas. Monasterii nimirum S. Co- vernensi, ut patet ex ejus praiceplo.
lumbse. Nam sub Ludpvico Pio. eam. amiscrat, ejus Noianda inlerim sunt verba Clarii quibus utiiur
atiploritate subjeclum arcbiepiscopo Senoneusi.Cia- j\ -- ut isigriificelmonasterium sanotse Coluinbse subje-
*
fius mohachus in Clironico sancti "Pelri Vivi Seno- ctum denuo Juisse archiepiscopo Senonensi; ul es-
nensis, loquens de Hieremia archiepiscopo lisec ait sel, inquit, sub tuilione archiepiscopiSenonicmurbis.
ad aiiiinra 8:4 : « lnsuper addidit ei rex abbaliam Hinc enim discimus qusenam regibus noslris mens
sanctse Columbie, quam antecessores sui nuper per- Tuerit cum in pra_cepti_-suis consiiiuebant ut mo-
dideraiit, ut essef sub iuitione.archicpiscopi Seno- nusleria quibus' ipsi libertalem iribuebant sua pro-
nicse tirhis.'. Postea tameii idem Ludovicus, anno pria essent et sub regia semper defensiorie atque
xxui impprii sui, iv Nonas Aprilis, eideiu monaste- -luilione positn. Carolns Calvus in praeceplo pro
"rio restitiiit Jiberiateni, insuperliabi.o prsecepto dalo roonaslerio sancise Gralse in dioccesi Urgellensi :
in graiiam Ecclesiae Senonicse, quod per snbrepiio- .-Propterea bas nostrse aucioriiatis litleras prseno-
nem quofumdam impelraium fuisse ail. Dcin , liaud minato abbati suisque monacbis cx prseiiicto mo-
dubie sub Carolo Calvo, rursum hoc monastefium naslerio lieri jiissinius; per quas fidelibus nostris
aniisil libeiiatem. Oral ergo Pardufnm Luptis ul pro noium fleri volunius menioratum monasteriura cimi1
ea qua valebat apud Carohira gralia id apnd eiim pnefata cella et coruin omnibus appendiciis ve
elficiat ut libertas, quae lot.ediclis principalibus lot- cunclis rebus, sicul donini el geniloris nostri fuil,
que episcoporum priviiegiis conlirmata fuerai, re- noslrum proprmm esse (Sic Vindocinenseinilio monasle-
sliltiatur. nionacliis saiicliu Columbse.Dedil ,aulcm rium diciiur alodium B. Pelri, eo quod ab sub-
Carolus iex precibus Parduli, jtixta Lupi posiulaiu, jectnm sit sedi apostolica');el siib noslra semper de-
ut fursiun nibiiasterium s.incise Colunibie sublrahc- fensione alque luitione.consisi.il; ul millus episco-
" ~ -' 458 _
4S7 ..""-- I.l-ISTOLJS. .-.' :.
strarum intuitu parcius rem suggero, quam vestraj Aintellectam desiderahtibus-.palefaciat. Benigne mei
mirabilis capacitas effeclu tanti boni suflicienter memores cupio vos valere-feliciter.
|ius, aut comes, vel roissus discurrens ibi aliquam banlur quod a pullo melius quam- a summis.poie- (
dominalionemaullbyrannidempofeslateraexerceant, stalibus prolegi-iida crediderint/Et 'si eaconira de-'
nisi quemadmodumcanqhica auc-Orilas}ubet..>Prse- . creta instiluio.rum personis quibus.non Jicet ,dede-
cepta huic similia exstanl-prope-innuniera. Reges ' rint, ipsi impugnatores efliciuiilur qui propiignare
ergo nostri, cum-lta conslituerenf, tuilionis ac de- debuerunl!_"--Verlitse deihde.Chrisliano. uih ,pietas
fensionis vocabttlis ad se trahebarif causas mbnaste-. . ad sedem.Petri; proque prihcijpnm luitiorie, ut an-
riorum, .quas attingere episcopos-vetabant; iis ta- tea assolebat," •pontificum Romanorum tuitionem
mieri excepiis qu__ eahohunV viplalioriem respicie- implorari mos fuit."i}uo;fa_ium"est ul Joanhes Sa-
iianl, has enim- episcopali audientise reser-vabant. ., resberiensis'in -Rblicratico,'Jib. vn,cap. 19 el-21,
Piobalio hujris rei petenda esVexlibro n "Capilula-' loquens' de exemplibnibus mbridslerio.rum, prjyile-_
rium, cap. 8 : ««Abbalibusquoqueet laicis^specia- gium apbstolicuih conjuiigal cum regio. Sic mcina-
ljter jubenius ut in monasteriis quas ex noslra lar- . stefiurii CIuniaceiise,,a Willelmo, Aquitanise duce,
"gitate.liabentêpiscoporum cohsilio el dociimento-. fundatum , positum est siib- tuilipne^.apostdlorum
ea quse ad Veliglonem/canonicorum-, nionachofum, Petri.erPauli afque Romani poriiifici- defensione,
sarieiimomalium-perlihenl,j>eragant, -et eorum sa-' Sic monasterium. Vindocinense a Goifrido Maiiello,
lubreni admonitioriem in hoc libenter.. audiant et coniiie"Andegavensi, Bealo principiapostolprum Pelro
obediaht. » Antea quippe lege generali per omnes;]B el Rbmanm ejus Ecclesimin alqdiuni et patrimonium
-uhjque provincias promuJgala ,mbnasleria eliam ; oblatum est^cum consensu, tainen Henrici Franco-
prorsus in-potestale "episcoporunV;_adeout si quip- . ru.m regis. Itaqiie regum anliipiorum pietateni poslea
.piam illicaetuni fuisset extraregulam, ab episcqpis s.ecuti sunf Romahi pohtifices, cum tuitibnem ;ac
corrigeretur. Dein-vero paulatini reges nosiri cu- defensionem suani jnipenderent monasteriis ut' ea
ram monasleriorumin se susceperunt, dequc statu liberarenl a polesla.te' episcoportim. Neque enim
eorum moiiachorumjregia auctofitate cognoscebant mihl admodum placei "quod qriidam eanl auctbrita-
<niibus-iriipeflierant regiam tuiliqnem. Undeiri Ca- tem repelunt a jur.e divino, ex illis Cbfisti verbis ad
pitulis-Cafoli.CalviJegiinus ipsunriri.provincias mi- Petrum .:' Quodcunque ligaveris, elc. Sumplum id,
sisse.legatos,.ijui-una curii episcopis et nionaslerio- uf-dixi, ex-more regio, quemadmodum.pieraque.
rum-possessbribus, qabs ad eamdem qubque solli- alia; Veluti istud. Principes aiunt: «Et quandoqui-
ciiudinem delegabat, yitam et mores mpnachorum dem divina vocatione supradiclus abb.asyel succes-
regia yice examinareni, cunciaquead se referferit," 'soresejiisnehac Irice iiiigraverinl, quandiuipsi
ut patet ex capite,!'aclioiiis seplims. synodi Sues- monachi inter'Jse tales iuvenife poluerint qui ipsam
sionensis, quod posfea repetitum est in capitulari congregatiohem secundum regulam sancti Benedicli
Compendiensi. Et ne Iongius abeamus, exempla pe-. regerevaleant, per hanc noslram aucioriialem li- •
tentes e longinquo, hic noster Lupus, .ut ipse in. centiam habeant ex.se eligendi abbales. J Ponlifices
epistola 63 aucior est, legatus fuit una cum Jleri- Romani : « Obeunte^te nunc ejus loci abbate; vel
boldo episcopo Antissibdorensi et Prudeniio Trecas- luorum quolibet.successorurii, nullus ibi" qualibet
sino ut monasteria in regno Caroli conslitutavivl- C i subreptionis astulia vel violentia prseponatur "nisi
fi.caret. Ea fortassis-de' causa vir. erudilissimus quem fralres cpmmuni assensu vel fratrum . pars
Franciscus"Florens canonici jufis inteipreles, prse- consilii sanioris secundum Dei limorem' el- beati
ser-tim verp.auctorein Glossse, grayiter reprehendit Benedicti regulam elegerint. i Adeo autem verum
<qiiodexemptiones a -regibusiMncessas monasteriis est monasterioruin statum olim pependisse a re-
ad temporalia-lanlum pprrigi Jixerint, jnon autem gibus nostris,. ut et Henrici quoque primi auclori-
ad spjritualia. Non absimili aulem instilulo hodie' late Ecclesia "Cas3e-J___i apud Arvefnos evecta si(
pontifex Romanus persaepe delegat visilalores ct ad ahbatiae dignitatem absque-ulla mentione suinni!
commissaribs ad nbscendos' monasteriorum morbos. poriiificis. Exslant enim ea de reTillerse ejusdem
Itaque irionasleria, ut -sseculinostri verbis ulamur, regis. penes clariss. virum Anionium Vionem He-
eranfper eas "tempestates immediate subjecta au- .ovallium, quas illeTubentissime, utesl proho erga
clofitali regiaj, et ad eam' nullo-medio respiciebant, bsec-studia ahimo, consensit addi bis ribtis • . no-
-.
Et quoniam eo praesidio monasteria indigebant ut stris. '--.
faeilius occurrerent conlradictioiiibus sive episco- Hse ergo sic se habent: c In nomine Domini Dei
porum sive"-aliorum. quorumcuhque,- ir qui niona- seterni et Salvatoris hostri Jesu Christl. Henricus
sleria de now fundabaril, ea slatim. ponebant sub Dei gralia Francbrum rex.' Si, regia sollicitudo ea
- tuitione ac defensione prineipum. Ex iiinumeris procural quse ad instaurationem sanclse Ecclesise
exeniplis quse iniioc profefri-possunt, unicum tan- catholica. perlinefe noscuritur, prbcul dubio ma-
tuih a_feram,ex quo inielligipolerit qusefueritforma gnum regii .culminis staium pfseparare prbbalnr, ct
"cseterorum. Anhp 867, Raymundus, comes Tolp- -j. non solum-in prseseriti stajiilitatera regni Cofroborat,
sanus, monastefium Vabrense inRulhenis sedificahs sed etiamin ftituro prserriium selernse retribulionis1
edicil, ut srib luitione et immunilale regis jperenniler ' concilial. Qua de re notum esse voluh.uspranium fide
cohsisiat, utest apiid Csilellumin-Histofia comilum. /JiiiraDei atqueiibstrofum "prseseniiunisoilicet"atque
Tolos., pag. 69. At priricipes,, quofum aliunde futiirorum indtistrise, quod libstramadieris mansiier
•summa in hoc erat aucloritas, existimabahl ex ea tudihem yenerabilis vir et Deo dignus Rbtberlus
fundatorum institulione sequi ut tota monasterio- Bfivatensis canonicus et "thesaurarius, ;a doinino
rum illorum dispositio penes ipsos-esset, sive in Rencone dileclissimo et familiarissimp hostro 1Ar-
constituehdis "abbatibus, sive etiam in ordinandis yernorum episcopo missus, et per litteras comnieri-
rebus raonasteriorum mohachoruinque moribusin- datus, innotuit se quamdam ecclesiam in pago Af-
.fofmiuidis.' Quse causa fuil ut abbates-illic pro -_iv- vernensi ih-eremb silara, et ab eo honoribus am-
ijiilrio consli-uererit, sive ex monastico ofdine, sive pliafam, Casam-Dei nominaiam, a^dculmen et bbrio-
ex IaicalL Unde Lolharium. et Ludbvicum impp. rem.abbalise promovefe velle, nosirse liberalitaiis
graviter monuit sjaiodus Ticinehsis, habita aiino' jussu et poteslate, etêpiscbpi sul permissione.
8S0, ut idoneis viris monasleria committereni juxta Agentesilaqiie comriiune consilium cuiii proceribus
brdinalioriera fundalbrum. Sicenim scriptum est in et-prlinoribus paiaiii nbstri, decfe.Viirius'-ejus an.
canone 16 : c Suggerendum est beatissimis iihpera- nuere.precibus; et tam.pro.noslra, quatn pro p'a-
foribus quia Tai qui monasteria el xenodocliia sub... triimViosirorum indulgeiitia, per prsecepuim. nostfa)
defensione sacri palafiiposuerunt, ideo fecisse pro> Iffmftatis auctorisavinius, et abbatiain fieri •jussimus
PATROL. CXIX. ... J5
m JL S. LLTi ABBATiS FERRARIENSIS - /__0
EPISTOLA Xffl. . A limusLupus alibas ex monasterio fcsahcli Judoci
AD-EDILULFUM REfeEM. praesentistempoiisfelicilatem et lieatitudinis aiiernas
Ad laudem et gloriam Dei magnis laudibus effe- . salutem.
rendo a" JES&ulfo regi omriium servorum Dei ul- Qubniam regiminis veslri opinionem bonara co-
el peijnii.simus.ecclesisequeArvernensi subdidimus, archiepiscopi, S. Isariibardi Aurelianonsis episcopi,
lali ienore, ut Arvefnensis episcopi jussu et volun- S. Helmuini Augustodunensis episcopi,,"S. Willclmr'
laie, et moiiachprum.lpciillius pelitipne eteieclione, Normannorum dueis, S. llainardi Senonensis ar-,
abbas loeo lllj prbyideatur, et fieo dignus procu- cbiepiscopi, S. Enzeiini Parisiensis episeopi, Sl
rator absque bmrii venalilate et munere instituatur. Widonis CaJiilbnensis episcopi, Sl. Radiilfi ccmitis,
Iiisuper etiam iri Assumplione beatse Dei genitricis S. Theobaldi comiiis, S. Rainaudi eanierarii. Se--
et Virginis Mafije, abbas loci illius ad sedem Ar- guintis sciplus s.cripsjt ad viderii Balduihi regii can-
vernensis iuatris ecciesise-cum tribus aht qriatuoi cellarii xn Kalendas'Octobris. J
monacbis aique cum banpnicis festivao diei. solem- Csetefuin qu.odpaulo ante annotavi, totam nio-'.
nilafem peragal", lil.'i.amque nicensi ih censum per- nasteriorum dispositlonem Caroli Calvi aevofnisse
solva.1.Dbna etiarh pro Dei amore et tiriipre ccclesisc pcnes principes, eliam quoad' monachofuui mores
pfsedicfseconcessa, auc,iori.tatenoslfse pblestaiis as- . informandbs; sic aecipi velim ut prineipes dicere
sigriaviinu.s, et sigillo regio confirmayiriius; sGilicet voiuerimmax_n.am diligeritiam adliiJinisse tit roo-.
iii eadeiri yilla ecclejsianiquamdam in lionbfe sanclo- T, nflcbi viverent seeundum regtiJaih,' n.eque ali •€_."
ruiri niaiirjtiiim Igricblse et Vilalis coiisecralaih', iri •" recederenl,, el si quidexlra illarii ag'efenl,'cura
terrilbfia Brivalcnsi" ecclesiara iinani iri libnore niissorum (loriihiicorum craendaretiif; uf.palet ex
sancti Andrese Coma. cum ofniiibris ad eam p"ferli: Tih. i Capitnlarijim, cap, 122, et exiepisiola 63_.Lupi.
nentibus. Iri vico Triniaeb, ecclesiarh' saficti Gef- Prseterea" eorum lectionem ef eanturn ordinabant -
niani marlyris, cum ipso vico, et omnibtis a'd eum jure regip, ut coHigilur cx eodehi capite. 122 iteui-
peiiinentibUs. In lefiitorio FbriibleiVsi; ecclesiam que ex 80 ejusdem libri. Et Ludovicus Piusepdem
eiijn ipssi vllla, et omnibus ad eam pertihehlibus, Jibro cap. 83 statult iit regula Can'6'nicorum,quam
eccJesjam de Bellopomerio eum ipsa villa, el"om: ipse ex diclis sanclornm Palrum cblligijusserai, qb_
iribus ad earii peiiinentibus, eapellam de Casteild omnibus~iheadetn professionedegehtibUsindnbilanter
Bi.dlione, In vico Lucidiaco, tres ecclbsias, cuni ipsb tenedlur,tel modis omnibus'sive a canonich, sive ri
vico, et omnibuS ad eum pertiueniibiis. ItV villa sanctimoniqlJJJus. cqiioiiicedegentibus,deii^cepsobsei-
et
sancii Dominini, duas e_cle_ia_, fiiedieiatem ipsius ' veiux.Et. hse'cgiiicJera.inavers.ione.Nam singuloruni
villa.. Ii.i castrj-..d^ Monle-Vascontim, capeilaiu. Ia regulse capiturh'. '6b_ervatio pertinebat.'ad ciiram
diias eccie4ia's.;Ii_,fefi.lbrib a,bbalum, rit patet. ex Jibfo eodem 6apiliira'riuin
vi.Ila saitcli _V4<_lorife,^
BOceiisi,ecclesiaih sancii Desidefii episcb)ii'et fria.- cap. 75'. . -
tyris. ln, territorio' Lugduryensi,iri villa qmedictiur F_xea ol.seryatibi-e sequrtuf raona-t-fiotum iili.•:-'
Sociaciis, ecclesiam sancta-.Maria., cura ipsa villa, tafem olim pependisse ei mitu principura, qui eani
et oriinibus ad eam peiiinenlibus. Et eliain quairi- concedebant, deii.i vero, si res iia ferret, revoca-
plura prsedia villannvi, terrarum cultarum, etiiicul- bani p.i'0,arbiiriq',:.,cujns rei nonnulia'exempla at-.
taruin, silvarum, vineaniin,
' aquarrim, pascubfiim.;G'li_li. Addi vefo dejitiit exemplum Caroli"Calvi'; qui
Qnictinque autera aliqtianv coiitfoversiain vel ca- . etim monaslerimn Magniloci subiecisset episcqpo
liimniam liuic dpnationi inferregrastunpseril, alque Afverneiisi, deift tamen prseceptum' de ea sulije-
aiiquid de praediclis rcbus ei ecclesise -tfaditis vel ctione xevocayit; adeqijue libertatehi linic mona-
tradcndjs demere leniaverit, petilio illius irrita sierio corices-i., « ut ipsi monacbi etomnes-iilorum
nostro prseceplo fia.i.el epis.copi.eompatriotseplenairi resin noslra et suecessoriim nostrpTuma!) hodierua
vindiclam frairibus ecclesise i.ii deservientibus _a- die et deinceps eraunitate consisian!; Prsecipinuis
cianll Habeaf auleih p.rsedicta ecciesia licenjiani quoque pef prsesens noslrse. altitttdinis praeceptum,
adaugendi el accrescenui jiiS-ii nostrse_majestaitis{ u.i a. hostra v.el successprum nostroruni uriiione
Et quiiiquid rectores ejns In quaeuiiqtie parle nbstfi ihemorattis' locus- iranquairi excidat; -i, etc. EK-
regni salvo jttre ecclesiasiico acquisierinl, tani 'ih s"iat'prseceplum Istud iii, Probatioitibus^liilicriainift
villis, uûani in prsediis, aut aliqiiibus bonis, firini- EcclesiseGallican»,-cap. 58,J 7.
tale noslra; majestatis sigiiavimus, et tam ftitura, et a JEditulfo regi Anglorum, quem alii- Edciulfimi
1
acquirenda, quain p'rseler.Ln,el"acquisita boiia tra- et, Eibelulfurii,vo.cant. Longins abeuni qiri eriin vo-
•didimus et aueiorisaviirois. Priecipimus quoqqe, ne canl Ediimilfiim, et Edelbolcluni.-Ediiulfnm A.nglo-
aliquis laicus aliquara consueludineni capieiidi ali- fupi regeiri uxorein du.xissesalis constat .udiiuam,
ijuid in loco illo babeal, neque aliquara molesliain Caroli/Calvi filiam'. Ac lrcet exstentActa" bencdi-
abbali illi inferre.prsesumsi.; sed abbali omnia dis- ctiohis snper illam, qiiaiido eam Edelulfas' aCdepiiin
ponenda permillat, et sic a nobisjiissuiri esse non .uxorem, iteniqije beiieilictionis", quaiido uiicta est
discredat. Mandainus etiamut sVquig aliquam ca- g In reginam,' hon.dumtamen.adnblatum est quo tem-
luinniani huic tfaditioni inferre prsesumpserit, re-. pore. isiud aceiderit. Docet autem auclor Annaliuni
Ctores lpci illitis, oid regale sufrragium concurrarit, Bertinianorurii cbirtigisse isfud anno 8_6; Hsecsunt
salva ecclesi.asticaauctoritate, et pJenam vindiclam" ejusverba : . Edilvulf rex Gccidenlalitin. Anglorura,
recepisse se gaudeant. Hoc autem prsecepluih, ut Roma rediens, Juditli. filiam Cafli regismeuseJuIio
yalidiori astipujf ti.qnenilatur, airaulo nostro suliler- despoiisatam, Kal.Gc.Obribus in.Varmaria palatio in
iiiiriavimus.el Aryeriierisiepiscqpo et cseleris nostri niatrimonium accipit,'et eam, Ihgmaro Dtirocortoii
legpi episcppis aiibtorisare maiidayimus. Actum llemorum episcopo benedicehle', imposito capiti ejus
Viclriaco jiiilatib"publice; bbtentn dbhini el venera- diadeinate, regirise lipmine in_ignit: quou sibi suse-
bilis HugonisJNivernensis episcppi, mense Septeni- que genli catenus fuerat' insuetum. Patratoque rc-
5ni, luna xi. Indictitmc secunda, ab incarnaiione giis apparalibus ulfinque alque muneribus matri-
Domini anno millesimo quinquagesimo secundo, rnonio, cum ea "Britanniaro fegni sui ditionem navl-
..regni domni et invicli.ssimi Henrici regis yicesiroo eiorepetit.. Tum de eadem Juditha ha_c narraiit
primo. S.Aynioiiis BUuricensis afchiepiscopi, S. ridem Annales adaiirium 8S8 : .'Ediivuifrex Occi-
Arnulfi Turonensis arcliiepiscopi, S. Agoberti Car^ denfalium Saxonutn moritur, relictam ejus Judith
liotensis episcopi, S. Odonis fratris regis, S. Ren- reginam Adalboldus filitis ejus uxorem ducit.. Adel-
cbnis Arvernensis episcopi, S. Rolbeiii Burgundi.je boldo
iliicis, S. Herberli Aiitissibdorensis episcopi, S. Wil-
lelmi AQuitanensls'duci_,S. Guidonis Illtemensis ^ScmctiJuioci. Yide nblas ad epistoiam-ii.
' - • "
-461 . - EPIST0L.E. 462
gnovifouSj et vifesvobis a Deo collatas conlra irii- A cedis.Tiuia qui sine veslra largilibheVprd vobis in-
rriicos Christi-ahdivimus, omnipotentem Deuni, qui tefeessores sumus; alacriores erimus,' si ybbisr et .
easdeui "vifes tfibiiit, precamur ut conlra omnes nobis •profutururii-, ad animse tanlummodo rfeihe-'
Ghristiani homihis hostes vos insupefabiies faciat, - dirihi,- rouiius aceeperimils; Eriihils" taiheh'., sicuf
- -
qui;"potestate' su'a~ hicbiripreiiehsibili, sed tameu ante sigriificayiriius;'itf omrie quidqiiidiiobis poSSi-
Justa, briihia feempefdi_p'e.nsat.'Verum quia meain bileiiijunxeritis' paia.i.- Oninipot-hsDehS ad pfb-
pafvitateni a vêstra.'exc_ll"ei.tiaseparat a-coniiriensj' p%atiohem ef corisBfva't"ion"e'in ûseTidfei;v"o"sv _t' pb-
obsequendo h'otu_'Ybbis-fi_i.'_u"pio_'m&xime posi- stefitatem" vestrain ditftissiihe fegibiiis"Vestrb. faciat
quarir vestfum iri' Bei-culiu fervorerii exiEeliee __sfeprincjpes, et qhahdoque •sempitlfha. beafiludi-
nis lia.f'edes. - ;' :
didici, qui c,epistblarum'vestfarum>o'niciofungebai
" ' ~ " '
tuivPrsecipite igtiuf quidqiiid-possibile mibi cfe- -" ,'' "-' EPiSTOLA iiv. .. - .
ditis; -et me ih omnibus -ad -famularidum pafatUin" ' f AUFELICEM.
rnveriietis.- Sed iit-v6s ad-pfotherendurii Deum ex^ . . •
citemus,- certaridi vObispribribus fQatefiani osteri- Dilectissimo amifeb'Felici •Lupfts, abbas monaste-
dimus et in-pr__senti;_p'em"et in-33 "futuro sa.cirio' rii Ferrafiensis' atque' saiicti 'JucJtfci"salutem.
thefcedem procul dubio •prabituram. Ecclfesiamiif _B .Licfel aliquot^nnifluxerint ex-qu&libiiihllctehi,
moiiastefio nostfo,' quqff "est'a hieditefraneum,". bt largienteDei graliay in B' mbnasterio* Ftf___ piifno
Ferfarias appellatur,- ac Betlilehem a"conditore. imi ebgribvimus,-nec postea evenerit oppbfthhitas; qiio'ci
pbsiwimnomen j.oss'ide--,-eoperirepluinboroolimur' optavi, utfamiliariter loquere'niur,VaroJeri fhia in
jost-Deii-h' In itohofe beali -Pelriel omhium csele- - neutro nostfum fervordiaritatis refrlxit,' pfe"-bf-ut
.rOrufn-apbsthlofum- _o'hs_cr_.tam: eiijus operis, si apud_ laudabileni vestrum' .Edilulfttitf niea peiiiiu
digiiamirii'. vo5":fesse parlicipes precamur. Estote vestfa §4 diiigentia "sortiatur 'effectlim'.Sl quidem
igltur. in Dferh-riorem a'd hoc.perficiendum adju-- iecordatus quantae illum liberalitalis ' prsedicaveritis,
lores,. noii meriti riostrL' sed-respeclu divinse"nier- per Titteras flagito uf o_ubniam slatui -Ecclesianr
boldo tandem moftuOj ea"hupsit Balduino comiii,"" GeribyefaVParisiensis, qui deiri epis.copusfuit Tor-
non consenlienle Carol.o.Calvo patre. -TJndegrayes riaeefi-is","fepafandoeecclesisesuse iiirtentus, Ievafi se
adversus Balduinum JudUhamque _procellse, quse sumptuuni parteposluJat a Waldemaroepiscopo' Se-
anholaridehi 865conquteverunt. Tum enirii Gaiolus Jewicensi, quo:plumbum Anglicahuni emere possit,
.-;filiani"-SuanVJudi.h,utioquunlur iidenfAnnales,'. usui futurum ad operiendam sedem illam sacram.
sicut doranus apostolicus eum .pelieral, consilio fi- Xta-eriiniacl eum scribii in eplstola 16S : i __os (id
delium siiqriim.jBalduino, quem secuta fuerat, le- est,'pafie'tes ba'silipa. sanclse Genovefse)feficereih-
faliter coivjugib_s'o.iariêrmisri. "sFJodoardus lib. 0 ccepimus;_comparala jam lignorum raacerie, quse
i_rHist. Rhein., cap. xiV:-. Decbnjuneliorie Balduini et superpqnalur inriovatis parielibus, et tecto plUm-
comitis et Judilh indebila. Quse scilicel Judith, _Ga- beo.suppbiiatur. - Sub" quodam iiibore mendicahtes
roli regis fi.lia,-Edilnulfo regi Anglorum, qiii et rogarnuSj.et petinius, ut aliquid de benevola ac be-
Edelbblrius, duduni-fUeral inmatrimoniiim copulata, iiefiGa iiberalitate vestra hobis mittaiis, quo pJura-
"ac benedictiorife irisignila.- s Ex- bnm-eniamusVhoii Romanum, sed Ariglicum. Qiio-
•fet'feginse-decofe
starii in.iibro Capiiulorn-h Garoli Calvi benedictioncs liianiAnglieo.plumbo leguntur ecclesias, nudanlur
Juditli istius, .ejusdem Caroli .filise, primura quando Rqniano. i-Curiarh.Roraanam hic satyricb saledefricat
benedicla est "'- ut"---'-
spohsa /Edilulli, deiride
' 's yero
" iit Siepiiantts, ob eani videlicet causam' quod iila pro
-"" - -' • -"- . anrojhon carbones, utaiuni, sedplumfauih tfibuere,!i
fegina.
• .KCohlinens. Hiud dicere -yoluit Lupus,'frelo se consuevissel, illudque iinmenso ptetio. TJnde illa
disjunclum esse ab JEdilulfb Ahglorum rege. Conii- - Petri Blesensis vcrba ad HenricumTI regem Anglo-
neris'a.uiem- dixit pro hiari, iriipfopriaadmoduhi i'iim„scrib"eiilisiti ejristola 41 : t Nuntii vestri a
siguifiCatione.Namvoritinensdicituv tefra' quse mari Roi-iana-curia redierunt, - -exonerati
- qihdem argento,
adjacel. Uude Sicilia. insula dicitur a contiuente -oneiîli plumlio'.,..', . .
avulsa ob yeieremfabulan]. Vide Ffeinslieimium ad - f.'lrf Feiicem. In edito legituf,' ad-Eeticem regium
Q. Grirliuip !ib; iv,; cap.-11,_ ad illum locum *.iri scribmii;;-quod -addiltim -puto a Massono. Nam in
eonftnefili _os'efse. 1 . -'"• J •-- vi;tefi codice nihil in titulo istius .epislola.- Jegitur,
y-i>"Felice.îdeêjJisioIamsSqiferiteiri. . • : -
-' -z pfieier hs_Cverba,- Ad -Feliceiri, Et-sane tnin,: cum
Epistolqf: V.- officio. Erat ergo -Felix iiotarius -0 lia.c epistola seriptaestj vir ille hon eratregius scri.
-EdiIulQ,^vei fbrtean cancellafius.' , iia, iamfetsifoiifean esset inter.intimos-Êdilulfiregis.-
'' ^Medtlefrtineuni,idesl,Ibngfe aniaficoiistfucluni; •
Nafti iri superiore epistola dixiftupus : -Ex Felice
I-aque,-ih" tiiiifgihe .vetefis' -cbdicis," his octoginta didici, qui epislolarum veslraruni offlciofungebatur,
aniiisTiS-fe'glosseniatisTvice adjeclasuril, irfesf amari qaodestprseteriti temporis. ; -
fiiifhinibusveremotum; quod, qb -imperitiam exscfi- s MonasterioFarm. lia diserrecodex-niaiiuscriptus".
plof um, in' lexturii dein receptum estin ediliorie In.ora-taihenliliri liis ocloginta annis scriptum esl,.
. Jlassbni. Nam bis carebat manuscriptus codex,-nos- f. Ferrarim-. Qui-enim lum legebathas Lupi epistb^
que editionem-nostraih iis careredeberecensuimus,. la.,nonduin noverat libinara terraTum silum esset
ob eani causam.
- i_bsuni -etiam ab "edilione Duchesr monasterium'Farae. 111 ud dolendiira qtiodÎiic error
nii. . . . . . ..... iniposuilerudilo yiroPapirioilassono, qiii, repudiata
'.
Ôjperire plunib~o._Postquam. Lupus "ecclesiam ' leetibne sincera,- suppositiliam retiuuil. Sie enini
nVonasieiii Ferrariensii «difieaverat, a_difieiumque edidil,, in monasleriq 1<errariehsi, etc, quam Iectio=
illud in eo slatu esset, ut niliil illie, prselef.' "tectuni nemxetiriuit eliani Andrea. DacliesniuSiÊst-aulem
desideraretuf, litterasad J_dilulfum fegeni Anglo- Fara. ihonasterium in dioecesi'Meldensi situm,. in
rum pientissimum, et ad Felicem regium quondam pago -yidelieet.Brigeso. VuJgo Farmonstier eifBrie,
nolarium dedit, quibus eos oraf ul plumbum ex No.men-accepil a FaVa, pieiitissima femina_-a.qusi
AngJia sibi suppeditenf, quod usui'. esse pbsset ad . fundalum est temporilnis Dagobeni regis.. • -
operienduai tempiuih. Sic" Stephanus abbas' sancla.
'
4-63. B; S. LUPI ABBATIS FERRARIENSIS _6_;
teati.Petri-principis apostolorum in monaslerio A biliter pr__libavi; maximasque sanetitati veslrae ago
ferrariehsi.tegere;plumbo, ad' diulurnilatem.conti- et liabeo gralias quod ultro certare beneficiis non
gnationis; ut -adiaugmentum bonorum .suorum,' fex faslidi.lis, memoratum fratrem; episcopaliler exci-
epdem jlumbi raetallo ad memoratum opus, quan-, piendo et benigue, fovendo, parvitatein vero meam
lum. ei Deus inspirayerit, .nobis . dignetur largiri. ad vestrum amorem sincerissimo affectu invitahdo..
Quod si exuberanle -Deiclementia, et veslra coope-' Quod an pura mente depromam- facile vestra pru-\
i;an.eindustria,obtinuero, vestrae rursum erit.solli- dentia colliget,. si facullatem demonstrandi divina,
oiiudinis.ut «lunificentise illiusbenefieium ad villam unquam gratianactus fuero.Interim quodjam didi-
«, Stapqlas prpvehalur. Nos autem, sicut et in litleris cimus quantum de vobis «prsesumere.debeamus, Jm-
pr__falo regi directis expiessimus, el pro illo sem. pendio.supplicamus ut commenlarios Boelii in To--
. per orare parati sumus, et si quid possibile riobis pica Ciceronis, quod in chartacio codice sive, ut
injunxerit, celeriter exsequi." Cupio vos valere emendatius aliis - dicendum videtuf, -charlinacio'
tfeliciter. -:" Amalricus in e armario sancti JWarlini-habet, obten-
. EPISTOLA XV. , . tos ab eo jiobis per hunc, guem obbbcdireximus,
'*>-,AD-LEOTJ-LDUM. _ - _ nuhtium dirigalis. Monemusque-ût cum 'quilibet
, Lupus abbas Leotaldp suo-salulem, -•, B qusesieril cuinam -prsefatum codicem cpmmodaturi
-, Non eram nescius te.idanimo continere quod " 3® s'l's> noslra nomina supprimentes, oûodquibus-
litteris;expressisli; quoniam pene omnla sunt mihi dam propinquis._veslris id:magnopere.-flagilanlibus
"velitis eum mittere respondeatis. Si aulem p» vos
" ac frequeriter in.oculis quibus modis benevolentiae
ge_manus:animus sit solitus respondere. Unde aiitem . illum accipere meruerimus, optime tractabimus., et
ftecertiorem fleri popbscisti, indulgenlia Dei scias tempore oppoTtuno remittemus. Super yestra inco-
«ne pro tempore.bene.valere, meisque dispositioni- lumitate nobisque gralissima prosperitate lilteris
bus, quasjustitiasemper.condire cupio, nihii quod nos cer,liores;facere dignemini, et nealiqua ex paite
sciam, obsistere.Quaraobrem bono animq esto, et ad vos frustra.rniserimus pariter-proeurafe., /.. ,
pronostra communi salute hoc sanclo tempore in- EPISTOLA XVII. -
sianlius deprecare. Palrem - palratum nomen esse f ADJUNETOTf ' . .
gradus 35 sacerdotalis existimo, cum is qui eo
tahtum veneralionisa-civibus mereretur Quanquam v_sta terrarum amplitudo diversis-nos
fungefelur
ulcorum paler facltis dicerelur, per quem ea facie- isecernat locis,' tamen, ,quia cbaritas illius qui per fi-
].ani qua_ <=sn Servio Jegis; uf hostesj quos viribus denf facil unanimfes habitare in domo Eeclesise hos
terrerent. Q concordi sociat religione, sequum est ut quse, dictante
superare moiiebanlur, prius religione
uiililale,-vicissim vobis scribimus_germ_aharevereh-
EPISTOLA XVI. lia eomplectamur. Ilaque frater ^vester post longos
« ADORSMA.F.UI- METROPOLITAKUM TURONUM. errores ad nos devenit,- delictique sui qualitatem
Reverentissimo Orsraaro metfopolitano Lupus in simpliciler exposuit; quam liitefis comprehendere
Domino salutem-. otiosum jiidicavimus, quando et rebus et verbis illius
Germani meil vestrique iidissimi relalione post- scire, volentibus absque' difficultate constabit. Cujus
-quam niihi veslra opiriio innotuit, miro semper af- condolentes calamitali, et congratulanles conversio-
deo desiderio experiri.quod illius diligentia delecta- ni, sanctitati vestrse'has tenuilatis nostrse littera.
-• « Stapuias. Oppidum est iri ora Quenli fluminis, nona Lupi, cujus hic est titulus in -veleri codice»
liand procul ab Oceano, adeoque vietnum monaste. AD LEOT. pro qub Massonus ~ edidit,- Arf Leoieri-
riosancli Judoci, qnod in altera fluminis ora siium oum: -
«sU Cseterufnhine colligi polestepistolamhancfuisse c In Servio legis. Nimiruro in commentariis -ad li-
scriplam ante recnperalionem cellse S. Judoci. Nam bros IXel x iEneidos. Describam autem ipsa Servii
si ea tum recuperata. fuisset, comroodibf videlicet verba ex.librq x, ut intelligat lectpr quid innuerit
fulurus-erat porlus Quentavrici, ob propinquitatem Lupus : t Naih si quando bomines vei animaliaab
monasterii. .Postquam enim fecuperata est cella; J) aliqua gente rapta essent populo Romano, cum fe-
lum non Stapulas,-sed ad celJam sancti Judoci de- cialibus, id est, sacerdotibus qui facieiidis foederibus
ferri petiit ex Anglia Jibros quosdam, quos ab abbate prsesunl, proficiscebatur etiam patefpatratus; et
quodam Eboraeensi Eupus vetus poscebal, ul patet ex ante fines stans clara voce dicebat belli causam.;-et
episiola 62. Stapulae porrp nomen servavere. nolenlibus res"raptas restituere yel-auctores injurise
Hoilie enim huic loeo iiomeh est Etaptes. fradere, jaciebat hastam quae res erat pughsepfin-
i> Ai Leotaldum. Presbyterum fortassis Lingo- cipitim'; et sic licebat mo.re belli res rapere.j
nensem, in casiroDrvionensi comniorantem : cujus d Arf Orsmarum. Cujusnam sedis episcopus fuerit
meii.io exslat in Chroiiieo.S.Benigni Divionensis ad imlicat titulus epislolse, iiimir.uMTuronensis. Alibi
annum 8i 4, bis verbis:« In diebus ejus dedil Leo- vocalur- Ursriiarus, ul ih Capitulis Karoli Calvi, et
talduspresl)yler,unusex clericis biccommanentibus, alibi. Sed discrimen iUud nullius est .momenli.
in isto biirgo, et in fmeTremolense, partem heredi- e Armario. Bibliotlieea. Istaexplicalio esl certis-
tatis- suse. i Item.paulo supra.: « Baldo.prsepositus sima_-Et sit illam ^robaie multis
el-ca-teri .cum eo clerici cum Leolaldo quanquamJacile
presbytero testiraoniis, abstineo ab.illis referendis.Oh eam cau-
cbmmutaverunt terram. Dedit ..Leotaldus peciolas . sam custos bibliothec_e vocabaluf Arraarius. Vide"
duas de teffa. Uii. est juxta Divion casiruin, alia ^lossarium Latimun Cangii.' -
'in loco'qui dicitur Petraficla. Fratres dederunt t" Titulushic addilus esi ex editione Massoni. Nam
Leotaldo presbyiero lerram in flne Tremolensi. »
Klforlean eidem Leotaldo inscripta esl epislola vetus codex nihil hkrtscriplum liabuil.
46. EPISTOL-E. 466
~
destinandas decrevimus, quibus. imploramus ut ex- _/_ A EPISTOLA XIX.
cessus illins vindiclam nostrse deprecationi remit- •' e ADHERIBOLDUM EPISCOPCM.
tere non dedignemini. Siquidem temeritalis suse Excellentissimo prsesuli Heriboldo Lupus.
adeo dignum refert pretium, ut si qui forle sint ejus • Quidam vestrura monachus, cuiJoannisnomenest, '
inimici, lanla., tammolesta., tam denique infru- nobiscum.in monaslerio nostro versatur, propter
ctuosseperegrinationis illius exsaturari possiht inju- quamdam necessilatem-a quodam fratre hostro vo-
ria. Perdilorum 37 enim hominum acquiescens -catus; a me autem postea retentus, quod et nobis
circumventioni pene usque ad ullimas Gallia. partes prodest, et in coenobio ejus, ul audivimus, indigen-
abduclus est; omnique openudatus, inde ad-vos lia laboratur.-Quo congregari undique fralres vos
inagno cum rubore, ut videtis, reverlitur..Quocirca prsecepissecomperiens, celsiludini vestrsehbs direxi
vestra clemeritia nostris flexa precibus et culpam apices, poslulans ulet huiic mihi aliquandhi conce-
dignanter indulgeat, et pietatis gremium ei citius datis, et quanlum audeo suppliciter implorans ut
poenilenti aperiaf. secundum ingenitam vobis benignilatem et imposi-
lam officii diligeriliam loco illi cohstilatis ; ne forte
EPISTOLA XVIll. ' fratrum penuria non solum boria vestra obscuret,
O.UIBUSDAM FBATRIBUS EXK0KASTEM8 a -SANCTL
AMAMll. 1? vertmi etiam Dei noslri, ad cujus quotidie judicium
properamus, provocet oflensam, et irrevocabilein
Charissimis frat__bus__upusin Domino salutem. acceleretyindielam. Res enim ecciesiastica. et anr-
-1 Cufam yeslri nec tae cupide appeiisse nec ins>_- marum cura cautela tractandse sint nec hd-
quanla
lenter excepisse vidistis, quod parvitatem meam monita veslra videl prudenlia. Proinde et vobis et
dttplici onere gravari, non provehi, iacile senlie- iliis fratribus eonsulile, ut et de vestra indulgentia
bam ; et iiunc eamdem curam in promptu est conji- et de illorum sublevalione glorificelur Deus,' qui
cere me libenter deponere, nec alicui eam gerenli singillis cilo retribuet quod merentur. Valeas,' Do-
aliquatenus invidere; siquidem et sine dolore arail- mine cliarissime, meique praecipuein sacris oralio-..
tunlur qua_absque delectationis illecebra possiden- nilras meminisse digneris.
tur ; et juxla B. Apostolum(Phil. i), sive ex verita- "
. .39 EPISTOLA XX.
le, sive ex occasione, Christus annuiilielur-, et in f ALTUINUM.
et gaudebo. Proinde videtur mihi obe- AD
hoegaudeo
diendum vobis esse cui prsecipitur, el ad generale Charissimo fratriAltuinoLupns plurimam salutem.
placitum occurrendum, quod in prsedio quodam Pari- Litterse sanclilalistuseiii Kal. Maii mibi redditse •
siorum, cui c Bonogiloriomen est, Incipiet Kal. Julii < *-"sunl: quarum sentenlia pronum in me luum.deela-
flelebrari. d'Sacris enim regis obnili, prseseriim hoc ravit affeclum, haiidquaquam sane aliter quam per-
temporc, periculosum exislimo. Exiguitatem vero ceperara animo.ac firmissime retinebamr Namque
.roeam, . si vita comes fuerit, absque difficuliale.in crim tam concordiler, tamque jucunde, ac forsan
conventu reperietis. Quod.si tardius quam voluisselis tam proficue, aliquandiu peregre vixerimus, qui po-
prsesentes vobis redditse fuerint lilterse, noveritis terat aroor lam longo ustt concretiis labefactari? In-,
veslras ix Kal. Jul. mihifuisse allalas, et meas 3$$ firmilalem vero quam conligisse mihi audisti cogno-
postridie ejus diei traditas. Mei benigne memores scas exuberante circa ine, ul semper el in oronibus,
cupio vos valere feliciter. divina gratia delrimenti nihil, at emolumenli pluri-
I' » Sattcti Amandi. Elnonensis, in dicecesi Torna- venlus fuerit ad Kalendas Julil, sed Auguslo demum
ccnsj. . . • mense celebralus. Multa enim persaepe iusidunt,
i Curamvestri. Assenlior Donalo Candido, qui ex prseseiiim in republica perturbatissiina, quae tracia-
hoc Joco collegil curam raonacliorum sancti Atnandi tionem graviumnegoliorum diffefri prsecipiunt. Con-
Liipo qnandoque fuisse edmmissam. Et palet Lupum ventus porro ille apud Bonoilumhabittis est, Ut dixi, "
ttim ftiisse abbalem alius cujuspiara nionasterii, ' mense, Augusto, ' anno vero 856,
' pra.sente 'Carolo
nempe Ferrariensis, cum monaslerium sancli Aman- D Galvbfege. -
di ipsi commissuraest. Nam per eas tempestates fa- 4 Sacfts regis.obniti. Id est, prinoipis jussa sper-
cile pfincipes plura' monasleria iribnebant uni Ab- nere,quse ipse scrip_islilie_issigiiificave.il; id setale .
bati. Verum quia et Lupiis duplici onere gravabatur, sua periciilosiim esse existimarial Luptis, propter !
el monaebi illi segreferebanl eum sibi dari abbatem suspicionem secessionis et parliura. Nara Gallia mi-
qui raro prsesentiam suam exhibilurus ipsis esset, serandum in modum scissa erat. Ilaqiiesuadel mo-
_ monasterium illudalii cuipiam coramissum est a nacliis Elnonensibus ul ad convenlum Bonogilensem
principe, facile lubenlerqtie assenlicnte Lupo donum - accedant, ne infoftuniiimin se accersant. Timendum
,_ibi datuni in alium transferri. Quippe intelligeliat namque erat ne suspicacem Caroli Calvi animum
satis .sibioccupaiionum domi esse, el eunrvix sibi pefcelleret illud facinus, si adesse negligerent.
suilicereposse qui vel unius monasterii curam susce- . e Ad Heriboldum. Anlissiodorensem, quod prsefe-
perit, multo niinus duorum. rebat lilulus epistolsein editione Massoni. Nos sedis
c Bonogilo:\ico agri. Parisiensis, quem Borioi- nomen omissum voluimusin hac nostra, obstudium
luni vocant Capilula Caroli Calvi, et Ilincmarus in ariliquitatis, et quia deefatin raaiiuscriplo. Vif fuit
prsefationeposterioris refuialionis Gotescbalci.Exi- magniiiominis per illas tempestales, upoiesacri par
slimai-.auiein Simiondus Hincmarum deeo, ipso lalii archicapellaiius. Vidfequse adnolamus ad epi-
convenin apud Bonoilttmloqui ctijus Acla exstant in stolam 57.'
eisdera Caroli Calvi Capitulis, Lupum de alio qtio- f Aliuinum. Vide notas ad epistolam 5i.
dani snperiore. Fieri tamen polest ul indiclus cbn- -
'4^
' - B. S. LUPI ABBATIS FERRARIENSIS
4-7 m
tnum addidisse. Quippe nihil incommodi p.a_ter for- ._&. ... DivisorblasphemeDei h.
, midinem solam tuiit. Orla eniur» in dextro inguine Hine igitur longe lateque manavit ut _|j_ blasphemus
pustula impendenlem solum minata est mortem. et blasphemo accenlum in peiiultima syJlaba sbrti-
Tantam jiutem pratipnum: peperit copiam, quacun- rentur. c-Nundinasin Theodulfi carminelegiproducta
que nie.unjjfaraa casum î.ssipaverat, ut opinari au- penullima. Quod ulrum ejus, an p_3_eeptorum au-
deapi jpum divino mihi benefi.cio prociiralum. Re-. - ctoritale, penes illum fides babeatur. •&Loquelatn et
g?p$fis fi Transrhenanis, partibus, ubi statumlo,_i< -ûej^/fliuperuiium /,Capri ortliograpbiamsequehtes,
nostri deprehendi;? .jnorem gerere slatui quibus ,de- -proferimus. Medelam vero; sicut suadelam, absque
bebanr. "ef, favente Dei c)emeutia, !_rm.s.im&-._rp.oi-- Vetractalione diceremus, ni corijugationis simililudi-
qsiiele, otiHuique meuni eslmihi pergratuni.goiidu- ;nem confunderef divefsitas geriefis, ei bmhium pene
cjbili lectionis negotio. Vides igilur nullos nie itus ' cxemplarium iion contemnenda repugnafet concor-
nipliri ac pedilus. Quocirca si tibi -neeessarium dp- < i dia. ^Jiiamobrera in inedio relinquamus, nec teniere
jgis meuni-colloquium, adultam sestatem propter.pa- iiostrum permutemus usum, quoad si non sufficiunt
buli penuriam prsestoleris opoiiel, quahdo non im- _ quse dixi, vel a nobis vel ab obhitentibus allquid
pedienle cura equorum faeere nobiscum dies aliqupl robustius inveniatur. Sistrum musicuro-estiiislru-
Yaleas. Interim quse ex nie qusesisti, 4© ea dunta- JB mentum , quod Isis, ut scripsisli, .ihanu gestare
xat quorum videor mihi attigisse uotitiam, quam iingebalur, accessus et recessus NiJi fluminis eo
possum breviter absolvo. Communem syllabam ex significans. Unde Gleopatram Virgilius, ut commeii-
muta et Iiquida fieri jn eis solis. quseper naturam -titiam ejus potestatem sibi arrogasse solila subtilifate -
brevia sunt nequaquam dubitaverim. Piimo, quod aperiret (Mneid. vm) :
n.atura pene semper arti prsejudicat. Deinde, qtiod ... Patrio, inquit, voeatagtninasistr.o.
ut sentiam hujusmodi suadentpronuntialiones. Pec-
Fialas cbrrepta penultinia ea causa dicimus quod
eatof creat ex se femininum peccairix; amalor,
flalaj dicuntur, quia fluntex vitro, quod Groeciliialin
qmairix; venator, venatrix, mullaque similia, in
Hialin autem habes in Virgilio {lib, iy
quihus penultima syllaba nullus unquam' dubilavit appellant. : -
Georq.) . _ .
ponendum accenlurii. Nain si posiiionem. sequere- . Carpebantbialia saturp fueatacoJpre.
mur, femininum genus acuta anlepenullima profer- Itein Martialeni: '- - .
remus. Quod quam sit absurdum,. imo barbarum, apud
5Quidtibi cumlialaligulajncommiltercposses,-
quis non inlelligal ?' Postremo qusecunque natura
De comelis qui visi sunt timendum potius quam
produxi nullius poetse testimonio usquam correpla
reperio, quanquam diu sit quod id yigilanler qua_- <Q disserendum videlur. Et quia de liis nil usquam
sierim. Videtur ergo mihi el qu.busdamdociis eis- divina loquitur auctoritas, id opinari, imb metuere
de-
demque studiosissimis viris, qui mecumtalia pensi- possumus quod gentiles illis apparentibus usn
Hi poitendere comelas pestilentiam,
larunt, sqlubfts, aratrum, -et similia", accentu prehenderunt.
vel bella tradiderunt. Hihc Manluanus
penullimo indubilanter moderanda. Bibliothecam yel-famem,
quemadmodum enuntiare debeamus Martialis versu yates,morteCa.sarisacbeIIiscivilibusimminenlibus,
"r •---" inter alia quse ponit monslra (Georg.i):
ostendituf, ' ' - . . -. Necdiri
(inquit)totles arsere cpnietae.
Quem mea nqn totumbibliotVieca capit.
In yersibus moralibus quos Aleiiinus dicitur edidisse, 411 Jqseplius qubque prodit, priusquam eyerteretur
sialem sic posiia est: Hierusalem, fuisse stelJam in morem gladii per tolum
„-. annum super earadem-urbem. Sed ul in spem aliquam
Nonlibisit ruodiusduplex, neo slatera dUplex. adducamur clementiora experiendi, fefert. Pompeius
-
Blaspliemus Grseciim esse non dubitabil nisi qui Trogus Milhridatis regis futuram excellentiamcomelsi
id per p et h scribi parum attendit. Itaque Grsecus prsenionstratam his verbis (Justinus, lib. xxxyn,
quidara Grsecos btasphemus dicere correpta penulti- c. SS): « Nam et eo quo genitus esl anno, et eo quo
ma niihi constanter asseruit, et id ipsum Eginhardus •" regnare primum coepit, stella cometes per utrumque
noster astruxit. Tamen AureliusPrudentuls, qui tempus septuaginla diebus ita.luxit ul ccelum omne
. apud plerosque vehementissime celebratur, id nomen - flagrare videretur. Nam et magniludine sui quartam
sicposuit: coeli parlem occupaveral, -el fulguris sui radiis
. 8 In dexlro inguine. Islum morbum Lupo adhuc Fruge, ope.iiundinis, pulchriset rebus abundans.
juverii evenisse in raonasterio S. Trudbnis eo tera- Ex hoc porro Lupi lestirnonio rectecoiiegit Sirmon-
pore.quo Franconofurtum proficiscebatur eiini Odo. dus falli virum doctum, qui carmen hbc a Theodulfo
neabbate suo lestalur HiIdegarius,.episeopus Mel, eompositum negavit, ea videlicet de eausa quod
densis in Vita s.anetiFaronis, cujusveriia descripla illiusmenlioexstel apud Alcuirium de diviriis OHiciis,
stint inler Elogia Lupi. j cap. Iji, et Alcuinuni certum sit ad Ludovici Pii
1 I*rudeni., initio Haraartig. * tempora non pervenisse. Verum, ut illic
imperatoris
« Nundinas in Teodulfi, episcopi Aurelianensis, etiam observat Slrraondus, libriim illum de divinis
cujus opera exstant, edita a clarissimoviro Jacobo --OfficiisAleuini non essejam alii observarunt.
Sirraoqdo. Versus autem Theodulfi,Jnquo producit d Loquelam per unum I. Hinc patel fuisse olini^qui
penullimam syllabam vocis nundinis, iegituf _; in li- scriberent „iquella. Sane ego in muitis codiclbus'
3)ro ii, carm, 557 ; '-
;mss. anliquis ssepelegi loqueilu, querella, medella^
309 EPISTOL/E. . 470
nitorem solis vicerat; et .cum oriretur occumberet-.•-A quoniam non scripsisti quid *>Probus nbster exer-
que, qualuor horarum spatium consumebat. n Vidii ceat; scilicet -utrumin saltu Germanise disciplinas
_egopr,sete_eaahoc Aprili, post mediam .ferroe JIO- libferales, "utsefi*.-dicere solitus ef at, bfdine ciirratj
ctem, stellam quanidam subob.seiifam, quse subi ah _§,tj§Certfeinelioat&m satyianv. ijiiod magis exi-
Leone posila, jadium ad spicam Virginis usque pbr.? stiiuo,' _tr.ieU- c Ciceroiienl el Vifgiiiuhi csetefosque
rexerit. Quarovemaliqtiot diesjscrupulose o,bservanSj i opiriioiie ejus jifobalissihibs virosThelectbfiimebl-
stellam -earadem cpntemplatus smii.;- sfedradium i legium adlifltlat j he fruslra Doriiihus sanguinem
deinceps non vidi; -deinde ipsa quo.que sleiia suliJalai fudferit et ih ihfernb -OliuhitrivefR"', si vfefUiiilii
est. Librum quem.pelisti jnulli, quibus non,erat t r illud- prOlihfelichhi: Ew nidfs i-itti; f>Wois;' hiofsiis
comm.odandus,meumposl redilum flagilarunt. Quarei iuus tr&j infeine (Osemxiii). Vale, cliafissithe,-,et ihl
ablegandum illum aliquo, ne perire cqntingeret, penes airibre hbstro ..enighe persevera.' Ex p_.rvitair.mea
- stalui. Hunc a mej eum venerif,-fqrsilan impelrabis.. - iligneris salutare prsepbsiluni fet eongfegatiohem'
Nam huic clerico elsi, ifuia libi fidiiS est, hunc'. vestr&m,' et- frecari ut prb me e't patfe rhfebatqii^
commilli po.ssevidebaro, tamen-non satis tuto, ijuqd{' iual.e DominUrhexbrafe-dignfehtiifi
pedes erat. te non .a.dverfissemiratussum. Caeterum
ut me super-episeopo noslro plene -cefliim non red-'B. EPISTQLAXXJ. .
-' ' ~ -
dideris,-tuli-molesle, quoniam nullius me causse ,- . 4 AS .ONAM.
quantem jllius fatiga.it. Jam yero pene sloriiachor Molesle vpsiulisseme_r"um littefarfihi seliteiitiam
a Hoc Apriti. Haud dubieloquitur-Lupus de co-, iniquum videlicet arbifraii. _i sahgliis Ghfisti dicaiuf
meta qui anno 858, <mediante feslivilate Paschali,» fnistra prapter pagahos illos effusus, quihusniliil
nt-ait aucior Vita.-Ludovici Pii, - in .signo Virgiriisi deftiitprseler agnilionem fldei. Hiijus.sententise epl
. apparuit; i qui', nt idem auctor scribit, J Leonis ac Vf obus.Sef iohe, an jbcb, hiC-f'tumVi.Icas ctEfsisnjum
Caneri, necnon Gemiriorum transienssigna.incapite ipsuiii iii eam sehtenliahi fuissejifbriuhi; adeb iii iri
Tauri -landem -sub Aurigse pedes igneum globuni -colloquio-quodamsub allerius persoria dicat vix sibi
jubarumque prolixitalem deposuit, quas usquequaque se posse lemperare quin bene, pminelur sgncla. aui-.
pbrrexefat ahtea. > Nain Pascha hbo aniio incidit iri ma. Maronis,etElacci| el quin iriierdum fexclamet:
-Kalendas Aprilis. Gbnsuluit supef e'a fe Ludovicus Saiifc(e "Socrates,'dfa pro tiobfs. y_ulhgliussaiifeaid
peritos siderum .-quidsuper eo^portento censerent. FranciscumlFrimcorumVegem scribfensait eum, si
Cumque eorum unus inlerrogationem prineipis eiu- êrtim summam sibi aDeo credilam mQderetur ins.tar
dere conaretur: «'tJrium esl, ihquit Ludbvicus, qupd Davidis,, Ezechia. et josise.visurum primiim jiumen
adlitic silentio pferais. Mutatronem eriim tegiii mbr- lpsrini"ih stia substa'ritia,'deinde sanctbftiin cb-tuih ,
temque principis lioCporleriio-monsira.i dichrit: . ' eiin hi_,-Her_ulem;TTiesfeiira,"Socfatein;Afistidein,
Exemplum vulgaris islius .persuasipnis exslat-.ap.udGcsefefo.s.
- Ego,-neeQrum opinlonjbus accedam, Ee-
Tacitum in xiv Annalium libfo : . .nterquse et sidus __lesise-permoveor auctprilate, qusejuegat eiullapi
cometes effulsit, de quo vulgi opihio est tahquam esse-speiii salulis qbi slt exifaEcclesiam; yaideqife
inUtationem regis portendat: -. -Aliud exempltirii lahdp vbcem illaro Augu-tiiii; 'omhiuhi ofe vhlgatahi,
exhtbet auetor Vitsesancti Leodegarii. Auguslodu- ûi de Jiuju's'mbdi;viri6'disilfebslaudari-ubihon sunts
nensis., a Duchesnio editse, .cap. ,7 :'"«A.deo enim :criiGiafi verb ubi sunt. NeceSs.ariumf_amc.nvisum
iunc iram Dei manifesle CpgnpviihuS eveiiisse ut esl ba_cadnotafe ad illuslrandum huiicLupi ipcu.ni.
et.aih stella appareret in cb_loquam Sstrdlogi vocant Vide pb.frb Cplliuhi ih Iibfb de Ariimabus "' jihg!a-
cometeni; in ortu.asserunt fame terraih tur- Tibriim. ' - ,
cujus
bari", mutatione regum yel comraotione •genlium ; .4 Arf Jonam. Episcopnm .Aureliaiiensem* quod
percussionis gladiun-.mm.i_nere'..--Ttem aliudRigordus jetiam.prseferebat tilulus in editioiie.Papirii Massoni.
in libro de Vita "PhilinpiAugusti, Francorum regis: Sed bis cafebai vetiis cbrtex. Fuii 'iile maghus vif
. Eo tempore quoPhilippus rfcxFrancorum magna- ' jefeafe teriipestates, exstahtque illustria ingenii ejjtis
nimus coepit infirmari, cometes horribilis apparuit' monumenl-.' "Editi ehim jamdiu sunflibri ejus.pro
in occideute, poiienderis signuni -moiiis ejusdeifi et jdefensipne s_acrarum imagiuum adyersus Claudium
debilitatem regni Ffancorum... .Sic cometa qui ahno episcopum Tsiurrn,ensei_n.-"Prima,' iitopiribf, editipi
-
T26_ apparuit, portendere visus' est muiatibiieih libfbfiini fejti_;"advefsus 'Glaudiuni jifodiil Coionise
regni Sicilise, et Urbani papse IV morlem, ut est anno 1554, sed absque ulla prsefatione ediloris.
apud Gulielmum de 'Pbdio-Laurentii', cap. M, et in Eademfecusafesla-Christoplior.oPlantinp annoI5G5,
JChronicoincerti auctoris quod & Caielloedilum est. Dablhnumefis.
] ut in prima pagina legilur, gu.ibus
flincilliid Lucani inlibropriihode bello civili: scitlebat mendis repurgata.- Arino'demumT!__7inci-
- - dit inroanus meas velusiissimura et eleganlissimum
TerrisrButanteihregriaiomeleni. illius operis exemplar, illud ipsum -nimirum,, u\
. -& Probus: Presbyter Moguntinus,.de _quohsec ha- opinor, quod Cafolo Galvb Oblatum est a Jona.
bent Anhales Fuldenses ad ahnum ,8.9 : t Projbjis Initio.positum esl apologeticum' _ive rescrijiium
presbyter religiosus, cujus casta conyersatio ,ejLdo- Claudii episeqpi Taurinensis adversus Theodfemiruin
ctrinse sancla_-StudiuniMoguntinara illustrayit Eccle- .'abbateni, ideiifiomnino quod :editum est post librum
siam, vii Kal. Julii diem obiit. J Quse verba repelit -Duhgali, et,incipit: Epistolam luam. Aniniadverli
Trilhemitis in Chronico Hirsaugiensi; nisi quod addit autem editiohem Pianlinia/ilain esse admodum men-
«i-i Tuisse -;monachum dn monasterio S, AlbanL .dosani et inuiilanu Liber quoque Dungali, u.t hoc
flune egoProbum auctorem -esse putb Vilse sancti- quoque obiter moneara, est admodum imperfeclus
Palricii, ijuae exslatTnlfer opera Bedse, tomolll. et mendosiis. Gseteruni vir oplimus et erudilissimus
Neque assenlior Possfevino,qui.Probum, Vitsu illius Lucas Dachefius, inoriachus-Benedictinus, ejusdem
auctorem, Hibefhum palfia fuisse scribit. Ejusdem Jonse libros. tres de Institulione laicali, jlemque
Probi exstat etiam menlio in epistola 54 Lupi. opusculum de Instilulione fegia, pubiicis usibits
., c CHceroneiit et .yirgilium. Fuere, etiam apud ve- corisecravit, cum diu antea latuissent in .angulisbi-
.tores, quiexistimarent.animaspaganorum, quimodo bliolbecariim.
-.anclam îla.m.duxissent, in .ccelo. esse localas; • . - .-
'
4.1 B..S. LUPI ABBATIS FERRARIENSIS 473
noii mediocriter roirari soleo; cum si ea paulo A sanctitati veslrse significo. c Dominus nosler d ne iii
diligentius considerelur, nonmodo.dignitati vestrse moiiasterio nostro esse permitteretur_ussit,pra.falus*
nihil derogayerit, verum eliam detulerit plurimum, de eo:talia.quse jneliusreticentur. Id revefsus ad
quando id quodjios roagna cogebat facereneeessitas, monasterium 45 quam mollissime eidem abbaft
utveslra pacepossel fieri exoravit. Tanlum enim abest edixi; atque illi hominibus. qui eum deducerent
me vestram cogilasse injuriam ul sincera charilate deputatis, equis et vestimentis ei argentc ad vialieum
oplenf gradum veslrum praedicationenaquevos inle- concessis, cufn jussu domini regis secundo.Ealendas
gritate vitse semper -sequare,nihilque in ea prorsus Decembris promoverem, constilui ut intfa in Non.
apparere quod sanctitatis yestroe ppinipnenrfuscare memorati mehsis mbnasterio decederet, quod eo die
prsevaleat. Hinc fuit, quod propinqui yestri «"Agii . ante dominum regem me venturtim spefafem. Tjuod
yobis exposui, quse a multis culparelur, immodicam cum juxtanieam opinionem fecissem, post solemnem^
rapacitatem; ut quia veslra id fecisse jactabaluv exceptionera quajsivit quidnam de prsefato abbate
volunlaie, cum a vobis deinceps compescereiiir, feeissem;' Ego qui Tcrederemsic eumdem abbalem
extra illam ea omnia gessisse inspicere volenlibus gessisse ut nobis convenerat,- prseceptum -ejus me
emineret. Et quanquam irustra 44. prioris jaclurse -_ Super eo i;omplevisse respbndi. Accepta igitur Jieeh-
qiierelain omiserim, et de illa- quara postmodunVJ B tia, cum pridie Idus Decembres monasterio propin-
intulit, irapellentilius his qui niaximo affecli fuerant quassem, comperi "ssepedictumabbatem.-Ibi adhue
damno questus fuerim. domino nostro, atque illeitt morari. Hinc vehementer anxius, quod alitef domino
ea in re lex conservaretur se velle responderit- nostro dixeram, aliter inveniebam, prsemisi nocle
perseqni negolium reverentisevest-a. eonsidera.ione qui eihonesle diceret ut primo diluculo egrederetur:
'desliti ,•hortanlibus id, clarissimo viro' Eriboldo et non esse honestum ut aul egtf meum differrenTin-
venerabili Fulcone, quimallent toe maximarum'.'. gressum, aulillumibiebntradomininostfipra.ceptuh_
ferum quam amicitia. vestfse dispendia sustinere. Ut invenirem. Curoque ille mandasset se'in craslinum
autem vere vobis confiteaf qupd cupid YOSepiscopa- jexife disposuisse, ne aliquam inimicis caluhmiandi
. liter accipere, • in. ufbe yestra et in yillulis quas aifsam reliriqiierem, reniandavi me'rioh _an.feing.es-
"extrinsecus habebamus nec.tantuni .quidem nobis sufum quam ipse egredefelur. Ila ille coenobium
relicfum est uude -familia viyeret agrique fenus egrcssus-est, permissis sibi omnibus quse"ilii ante
"aCciperferil.Fuitautem nobis ibi-non eohtemrienda largitus fii"eram",."et'nohnullis'insuper attributis. Quani
vini et.annonse copia, salis quoque aliquanlulun.; rerii auiicis familiaribus meis cbntinuo signifieavi, et
quse vehdilaetvestimentorum riobispraebitura erant;. opportiine'egomef domino noslro-exposui, et men-
solalia, et in expedilionibus quse hoc -reipuMicse' ; ^ dacia quse inde sererentui declaravi. Non"aliter me
"turbuleritofempore exigunlur "quanlulahicunque fa- facere debuisse-eis coneorditer yisuni est. Viderint
eiillatem argenli: quariim reruhi tanlam nunc patisr qui alia inde sparserurit; ,an perperara fecerint. Ego
anxictatem uliilud mihi solum. oCcurrat dicendum : ceiie simplicem'in hac parle oeulum liabens, lucidum
Tu es refuqiummettm a iributatione qum circumdedit fbre corpus 46 meuirf divina auclorltate confido'.
rrie (Psal. xxxi). Hinc enini me fralfum vexat inbpia,' Oplo vos valere feliciter et bonis omnfbus abun-
• hihc impendenda itineribus veheinenter affligitpecu-"- dare. - - ------
" - - -----
iiia, el pene •omnibus-rebus; nostris undique aiitt -.
sublatis, aul'deyastatis. nusquam nisi in Dei amico-. EPISTOLA XXIL.
jrumque suffragio auxilium yaleo reperire.. Cseterunit . - • e kT>XUPOVICDM.- _. ..
de h abbate quondam noslro falsa nescio quse vobiss -' : . -,'.'-
relata esse audio; ot ne apud vos ea ultefius prseva-- Quantum eongaudeam successibus yestri.s prospe-
facile posselis" ex
leant, quse super ea .gesla sunt quam verissimej Tioribus, etiamsi non sc.iberem,
• a Agii."Qui dein.Aurelianensis episcopus fuit postt Nam Odo pronior eratinLolhariunijUt exepistola26
Joiiam. Reete aulem :ex canone 10 conciiii habiti ini D colligi pblest. Ob eam; causam, ac foiiasse alias,
eum rembvit a regimine monasterii Ferra-
Verno'palatio collegil\Sirmondus rion satis iuilioi Carolus sic exislima-
probafam.Carolo^CaivoTuisse- ordinalionem Agii., fiensis. ,Pef illas quippe lempestates
ralam famen postea synodi rogalu eam habuisse_ bant abbatem qui negligens ioref circa res principis
<_uodAgii episeopideinceps crebrapassim sitmentio. depohendum" esse- propt.er eanr negligenliam. Sie
Vide quse nos infra ahnolamus ad caiionem illumi enim, aiunt episcopi in synodo Vefmeriensi, congre-
Vernensem. - . . '.-'.." gati anno 846, in qua priviiegia monaslerii Corbeien-
-1>Abbate quondam nostro. Odbne nimirum, abbate» sis confirmaruiit : «Quod si aliquando conligerllut
eodeni loeo.non digne Deo vivat,
Ferrariensi anie' Lupum. - Reliquit-autem. fegimeni ' rector aiiqiiisin' officibsus
Calyi; in quo Tacinofe-elucet t auf forte mirius cirea principera sit, hoc
monaslerifjU-SuCaVoli
' eiiarirauctoritas
regiain dispositione roonasierioiuin.. statuimus , iit sieleclioillis
ille-propter'suam negligentiam
Tuni' Carolus abbatem- illic instituit Lupuin.' Vide_ depositus fuerit, intemeratapermaneat.»
Viofas ad epistolam primam. . -Vide CapilulaCaroli Galvi, lit. n, cap.-5, etcbnci-
* Dominus nosler. ldesl Carolus Caivtis rex. - • lium apud Saponarias, cap. 11.
' - .d Ne' hfinohasie-io: Hsec esl senientia Jinjus loci. « Ad Ludovictim, &ic vulgo codex rhanuscriplus,
'
0.do,-abbasmdnasterii'Ferrariensis, atrocium faci-. aui Hlv.doguicum, quo eliam raodo scripltini est
Tioruin-reus,-irara Caroli-regis adversum se excita- T.eqiienter istud noriien in Chronico GeniuJensi.
veral. Et haud dtibie quseslio eral de violala fidee Illudoguicus porro ille fuit propinquus Caroli.Galvi,
qtise principi sub cujuS| imperio yivitur, debetur. etabbasmonasteriisanetiDionysiiinagroParisiensi,
" ' "
475 ; EPISTOL.E. 474
antiquo nostro amore colligere. lilud forsitan juste '& :-. : 4g EPISTOLA XSiiV.
flagitaverim, ut vestra celsitudo, p.af-vitateni inearii ITEMADQUEM SUPRA.
non-aspernetur. sed olim. coricessariVjipliliam con-
descensionemque fetinere digrieluf."Me verb noverit Summis iionoribus .dignissihio Ludbgvico Odo,
in suiobsequium fldelilef prseparatum. Csetehim abbatuhi ultimus ; plurimam inDoroino salufem.-
veslrararopinalissimani flagilo Tiberalitatem utdubs Affeclura vestrse benevolentise pronum inparvlta-
nostrbs famulos a veslris fabfis, quos peritissimos vos "lemmeam luce clarius pervidens, ago miiltiplices
: Iiabere
longelateque fama y ulgavit, auri et argenti ope- gratias. Deumque fore pietati v.estfse retributbrem
ribus erudiri jubeatis, vesiro beneficio riobiset vicinis exopto. Ipse~auteih. paratus siinr, si quid jubere
nostris pluriihum profuturos.Und- ne ribstfa.vota vesffa dignetur excellentia, lideliler "obieniperare.
nimium differrenturv si quod pelimus oblineie" me- Co-terumimpellit menecessitas iterum Vesiri adju-
ruimus, unuin-eorum o,uos dirigere eupimus.ea jam torii patrbcinium-'suppliciter implofafe. "Namque
imbuendum arte "pfocuravimus.' Aurum i'pra.lerea postqqara vpbis auxiliantibus Jmpetrata liceiitia ab
quod hic frafef npsler apud vos depbsuil- eidfem .expeditione Aquitariica grayafus infirmitaleredii,
jubfete restitui; ut opere inspecto, ;quid nobis agen- - eadem-pene sempef attriius, necdum VeValuiiquse
' dum sil sestimare valeamus.
Opto Vos yalerfe.feliciter " ' rcs iie cuin aliis.ad coridictiim occurrerem piaeiium
et virlutum indies capere'incrementum. - pfohibuit. "Misi tamen bpmines riostros aina cum
-comite pagi, qui expeditionis bfficia more solitb ex-
'
sequererilur. yeslrain igitur, supplicamus p.ietalem
47 EPJSTOLA xxm> ul nos offens3_.'m.feluJevaTfedigriemini. .Siquidem'
ITEMABEOMDEM EX0D0MSTAItTE. quanquam.ad obsequendiim cuin aliisi parjitissimam
iiaberein yolunlatem,'imbecillitaii lamen obviare
' " '
Clarissimis honoribus merito decoratb Ludoguieo non potui.' ' . . '
ultimus abbatum, a Odo et -universa-Eerrariensis
'
coenobii unarilmilas plurimam salulem. - \ EPISTOLAXXV. .;
Quoties aliqua" perlurbationis yel necessitalls ITEMAI)QUEM SUPIIA.
"proeella. qiiatimiir, ad benevolen.ia.yes.rse poiium
S-Curi cpnfugimus:fqu'se oinnibus adbenefaciendum -Omni revefentise apieesuspiciendOviroclarissiino
"'exposfta', 'neriiineni Tepellil qiii sese ppera- petendo Ludovico e O.-jbmnium abbatuni ultimus et universa
ingesserit. Verum hevos in longum ducamus, me- Ferrariensis coenobii.49. societas in Domino-salu-
ministis nobisf1»Zacbariam abbatem iioc anno corii- tem. _,._•- ...-_'.-.• i- -.----
missura, quando et vestra prudentia in lanlunrno- Non sumus nescii multarum maximarumque cau-
bis favitutpene non nbbis', sed aliis commendare- -sarum undique confluentium vbs molibus oppriroi,
lur. Nunc idem abbas dominum regem adit, quid ei eisque cpmponendis vix tempora ipsalssufficere. Sed
_.potissimum agendum sjt. ab eo qusesiiurus. • Habeat yestrsp, pielafr eo usque. confidimus ,111apud YOS
veslrainslgnisihdustrialenuitatis.noslra. con- noslris rebus iocuni seraper palere credamus.Expli-
' igilur
siderationem, et dignetur elaborare ut vel ad locum cafi autem vix potest quam simus parali vestra.__vo-
unde ad nos venit vel ad alium quemlibel j"am diri- lunlali, si quid jubere .digrieraini, bbtemperare-et
gatur; quia, ut rem vobis uli est simpliciter falea- . cpndignis excellenliarii. vestram bbsequiis prosfequi.
mur, non medibcriter nos gravant expensoequse illius - Inierimv -quod valemus, devotissimas preces; Do-
bominihiis tribuuntur. Uiide per vos;sublevari de- hiino Deohostro provestra salute atque p.bsperitate,
poscinius, ntsit unde.aliis.ad nbs cbnfluentibus lio- . quam et hoslram .ducimps. indesinenlef dependi-
spiialis graliam impendere valeamus. mus. Vos autem aeeipiteiterumpeti.tionemJiGStr.am,
ul-dpcet ipse.Carolus in prseeepto "quodamprP mo- j) tissiniisSammai;tlianis,'qui noinen illius praateririi-

_naslerio -sancti Dionysii: «.Vir venerabilis. ac"pro- serunl in catalogo abbaium Ferrariensium.
-pinquiis noster Ludovicus,"abbas monaslerii.Apo- hZach. abb. commissum. Solemne id.vocabulum,
slolorum.princ.pis,,.excfelleniissimofunique Chrisli qnoties dicerfevolebant datum alicui mbnaslerium a
- martyrum D.ionysii,Rustici et Eleutherii. i Propin- - pfincipe, ut illic alilias esset, ceu' dicemus.ihffa.
quum itein suuiu eum vocat ideni Cafoius. in prse- _SeilhocToeo non, accipilurea 'sigriificatione. Agilur
• ceplo pfo. mpnaslerio Centulensi, -qtiod exstai apud ," enini deabbate quodani exsule ac peregrinb, cni
Hariulfum lib.jn Chron. Centul., cap. 7. lllius.eniin ciim orimia deficereni,.elianijqtia..viclui neces"safia,~a
abbasetiam CaroI.oVegemissus esl Feri'arias; p'r__ceplumqueest
- moiiasteriiejusdem C.aroli fuiiisiecancellarium
Lud.oyicus. Fuisse
_pra.ie.e__ regis coilegit Odoni abbati et monachis.iHius monaslerii ut.feum
Sirmondus ex-epistbla 27 Lupihoftri; in quade sociosque ejiis alerent. ltaque.iiuoniam nibiiasierium
Lndovico isto ail: epistolare iitpataiio ge- Ferrariense 61 oneri ferendo par -11011 erat, eos-alio
- rens officium.loquens,
Nominalur inler -pr_e_ides-concilii hiiui brant.' '",'"'" ".
Vernensis. Exstaut aiuem quamplures Lujh ad eum .-. c 0. Id est Odo, idem qui in duabus epislolis-su-
. epistolse,"quse sumriiam.ejus dighitatem .H-auctorila- perioribus. In edilioiie tamen MassoniOdonis nbmen
• fem deelaVanl. , .- - omissuni est hoc loco; pro eoque scrlplum Lupi no-
; _*()do. Abbas.Ferrariensis, uidiximiis ad episto- inen hofe inodo "" :-Ludopico. Lupus, oinhium abba-
Jain 21. Ejusetiam sunt tres episldlie seqtientes. Ut tnm, efc. - -" 1.
mifum valde sit id Jion ahimadversuni a viris ocula-
.m B. S. LUPI ABBATIS FERRARIENSIS 476
el ut effectum oblineat qu__sumusdi gnanter inslate. -A ^ que sanctitaiem precamur ut vicissim quam poteslis
llomines nostri lolo lioe fere biehnio aut nobiscum -Celeiius nobis liiieras-dirigalis veslrse sospilatis
aut soli generalis expeditionis difficultatibus faligali, _qualilatem modumque prosperitatis continentes. Nos
ccrisu rei Tamiliaris in liujusmodi servitio.effuso, autem in quodam-niedilullio.posiii fluctuamus in-
-
onere paupertatis gravantur. Subveniat itaque.illis" ceiii, dum .deprehendere. non valemus quhiain po-
vestfa insignis clementia,.et si possit fieri, licenliam tissimum d regionem nostram _s]bi,debeatvindicare.
, domum revertendi oblineat, ul possint paululum re- Namque,sicul relatlo vestrorum hominum declara-
spirare alque fuluri servjtii rnrsus impendia prsepa- - Yit, varia binc fertur opinio. Tamen suppliciter ve-
, rare. Cseterum fama versatur inter JIOSclericos pa- slrara poscimus paternitatem ul.si conseiisusoninium
latii diyerso.um coenobiorum -sibi dominium .optare in Loiharium pronior ftieril, et apud eum, -sicul
alque poscere, quibus nulla sit alia cura nisi nl suse bplamus el credimus, divina vobis locum ad servo-
, avaritia. oppressione servortim Dei-salisfa.ciant.Unde rum Dei utililatem concesserit. clementia, meraores
.in.hac parte supplicamus veslram nobis vigilare , nostfi esse non dedigneraini; etperversorumimpro-
prudentiam, ut lenuilas noslra per vos esse valeat bitatem ne pigeat vbs, quantum poteslis, a nostra
tula. Nanique. quia baud proeul a nobis educali parvilate, opituiante Dei gralia, propulsare. Opta-
estis,.apud nos quoque fuistis, quali.tas monasteriiJ **nius vos bene valere et Iselioribus in dies augeri
nostri vos mininie Jatet;, ul)i prseler sludium reli- successibus.,
gionis, quo sibi nomen inter alia coenobiavinuieavit,
non esl quod expetendum sil ei jjui se niagni facit. 51 EPISTOLA XXVII.
NisigQfortetam sacrilegus quis invenialurquiasli- e ADJOKAM
pendia Deo servientiura in suos audeat usus conver- EPISCOPUM.
tere, et eorum inopiam, suam Juxuriam faeere. Ergo
vestra industria binc quoque nobis prospicial; utper Revercntissimo prtesuli Jonse f. Lupus et VV. in
vos accepta securitate, liberius pro vobis Domiiio Domino salulem.
supplicemus. • • ' 6 Libiiim vestrum, sicut rogastis, excurrimus, sed,
ut parcissime dicamus, in eo mutare nihil voluimus,
-.PISTC-LA.XXVI. ut operis veslri sitisipsi correctores cujus estis au-
MARCWAHDO ET SICUARDO. ctores. Siquidem expendenda nobis fuit teneriludinis
•
Reverentissimis atque clarissimis Patribus Marc- et tenuitatis Jiostrse ratio, el ajfatis ae ordinis vestri
wardoetb-SIcliafdO« 0. sempiternam salutem. habenda consideratio, Nec facilitatem ac i delecta-
..j
"r 1 tionem quamdani
Hominibus vestris, qui ad vos proficiscebantur,' repreheiiidendi,quam hj quibusdam
notare solemus, debuimus imitari.
oppoftunitatem .cribeiidi ndbis ultro ingerentibus,-. _
officiumnequaquam negleximus litlerarum; vestram-."
" a Slipendia Deo serv. Id est bona monacborura," 8 Librutn vestrum. Id est, librum quemdam re-
qui vulgari epilheto dicebantur servi Dei per has "centereditum a Jona Aurelianensi episcopo, ab eoque
tempesiates.-Prseceptum Caroli Calvi pro, monaslerio • .misstim ad Lupum etVV.. ul eorum sludio.emenda-
sancti PelriBisuldunensis in dicecesi Geruiidensi: relur. ExislimatautemBaroniusliicagidelibrisJoiise
« Et quidquidexinde fiscus sperare"poterat,, lotuhi " adversiis.Claiidium Taurinensem, qui soli ex Jonse
' nos
pro aeterna remuneraliohe eidem ecclesise cori-_'• lucubrationibusediti-fueiarilsevo Baronii. Fo.iassis
cedimus, utin alimonia paupei'uin el slipendia ser- aliter sensisset, si durassel in noslra tempqra.
vorum Dei ibidem Deb fanuilantiuni proficial in au- h Deleclationem repfehendendi. Nojiat eos qrii, ceu
gnienlum. ..Clarius monachus in Chronico sancti moroi, semper aliquid repreliendunt inlucubratio-
Pelri Vivi Senonensis : - Ahno 865 Uveniib ar- nlbus eorum qui siudia siia iri tisum publicum coh-
;ebiepiscopus" obiil. Huic successit in episcopatu vertunt. Horum stultitiam fugiendam esse. Quo.dsi
doninus Eigil monachus omni bonilalfe conspicuus, vir sapicns cayere debel ne cujuspiam lucubraliories
qui diligenscoenobium B,.Petri tradidit ad slipendia •--n oblreclel, quanto magis id cavendura in libris viri et
nionachbrum ibidem Deo servienliiim
' villam Also-v
: seriis,' et episcopi. Itajjue Lupus et Vv. bb eain cau-
nis. i Et alibi sexcenties. sam abstinenl a censura libri quem ad ipsos Jonas
"h Sicliardo. Ad' quem scriptam puto epistolam miserat, addilis etiam precibns ut severe secum
sextam Ffotarii ebiscopi Tullensis. agerentin ferendo -judicio de isthoc opere. Hodie
c 0- Id fest Odo. Et hsec quoque -nomine Lupi iiullus tani exiguus est magisteliusrqui non sibi plus
inscripta fuitln edilibhe Pap. Massoni. Nos secuti Ticere pulet. Tantum afevilonginqua valel raulare
sumus auclorilatem codicis raanuscripli. Itaque veiustas. Ac plerumque fil ut ii liberius et impblen-
edilio Massoni sichabebat: Marcwado el Sichardo tiusobtrectent doclbrura-horainum lucubrationes ,
.Lupiis semp., elc.
d Regionetn qui nihil edurit iri lucem, securi-videlicel adversus
nosiram. Id est didecesim Senbnen- legeni talioiiis. Eadecausa ArntiJplius Lexoviensis
sem el circumposilam regionem. Et pronipr erat "' segre adducebaturadi-diiionem suarumepistolarum.
Odo in Lotharium; cui lamen ea pars regninon Scribeiis eniin in epislola prima adi_gIdium,.Rolho-
cessil.sed Carolo Calvo. ..." - inagensem archidiaconura (sicenini einendo, pro eo
e AdJonam episcopum.Aurelianenscni, ceu dixi- quod editiorics habent afchiepiscoputn), "hsee ail :
"
. mus ad episiolani21. . Mallem siquidem eas tenebris daranareperennibus,
, ( /_. ei Vv, Ita diserte codex inannscripttis, pivi qtiam ridendi maleriara invidiseprsestitisse; quse eo
"quo Massoiius ediderat, Lupits mlerham. Cseterasunt, . securius aliena subsannal-, <]uia sua simili periculo
gimilia non exponit. . Audaciam illani carpendoruro docto-
477 EPISTOL/E. - - - : -
i7g
EPISTOLA XXVIII. A Tertise vero praeiatusest B-Reinoldus epriies b, Eco-
ITEMADECMDEM. - -' . ,:f. "lesina. i .consfitujse. Dcmimim autem regem codero
Reyerenlissimo" Jonse episcopo 0. a perpctuai_i die, boc esi" iy Iduum Augustar.uin i_,.ad sanctiim
saluteni. Martinum venire nuntiaverunt, inde yero ejus traiis-
Pridie, hoc -est iv Idus Augustas", jiost horam ilum per urbem .Aurelianensium ; quod pulayerim
iioharh, homihes noslri ab expeditione Aquilanica verisimile, quoriiam magnse indolis t Ludoguicus ,
ieversi cuncta prospera relulerunt. Namque Aquita- epistolare in palatio gerens ofiicium maiidare.mihi
iiiselulela tripaiiiiodivisa est secundum opporiuni- studtiit uf aul ,ad urbem Turonum aut certe Aurelia- .
talera locofuni militailuni virofuni multitudine __norura doniino fegi occtirrerem; sic lemperans lior-
distribula. Quarum uni parti, quse apud h Clarum- ,. .amentum, si tameriper urbem K.urelianensium iter
inontem agit, prseesl c Modoiniis , Augusibdunen* , habuerit. Caelerum Gunboldus.et Ugo redeunt suppli-
. sium episcopus, et Autbertus d Avallerisium Comes, ces ad regem, et prpprios honores recuperaluri cre-
bum aliis quibusdam. Alleri, "qusee Lemovicis versa- dunlur. lpse verb rex ix Kal. Seplembris' ad ] Gari-
iur, prsesidetf Gerardus princeps quondam et charus siacum vila comite veriire disposuit.
Pipiniregis cum sociis ad idem g__|negotium idoneis.
rum hominum ex inscilia sciolorum procedere pulatJ" tentise"lulienter accederem , si- velusti ciquspiarh
Joannes Saresbefiensis, cujus hs.c~sunlve.ba in lib. icriptoris auctoritate fulcireiiir. Ca.siis,esl in prselio
yn de nugis Cufialiuin cap. . :-. Ille tainen contra- Eonlanetico anno 841, pt ex Ademaro colligilur-.
dicilcilius, etpertiiiacius-reliictatur, quiin paueitate Uhdepatet eum hon esse confiindeiidumeum Gerafdo
ferum addiscenda consumpsit setatem , et lanla ver- de Rossilibne qiii-aniio demtim 8.7 bbiit, iit" docqt
borum angustia preinitur, utsi verbum uiiuin aul duo ' "aucior Chfbnici Vezeliacensis. .Cerle in tomo IV
.subduxeris,
a O.Id est,elinguisfiatetquavisstatua tacitumior/1 _Spicilegiidorimi Lucse Daclierii exslaiit lifteise islins
Odo.ut jam multotiesmonuiraus. Foede Gefardi ad Nicolauin papam. Pofro hic nbsler Gerar-
corruptus eratanlea hiclocus, cum pro Odo Jegafur dus non fuitconies Lemovicensis, ut placuil-T)uGhe-'
• apud Massonum opio : qui tamen error indicat--- snio et Justellp, sed Arvernensis, ut cbHig.fur ex
legitimam esse emendationem quam proferimus. _Ademaro. Qtiare. nhruin ,esl ciir non polius. ap,ud
Mirum esl _iutem non id esse ahimadversum a Du- Clarum Monteriipositiis sit quanj lipuclufberii Leino-
chesnio." viciim, pra3serti.mtanta.dignalionis\.r.lfiruhriticle,in
*
. Clarum Montem.Arvernorum tum caput ih Aqui- est cur nori eum iriler veteres Af verneiisitirb cbmites
tania prima.- -, ; - retulerit idem- JustelJus.r Filiiim habuit Gerardus
<=Modoinus. Hujus episcopi Augustodunensis men- comes Ramnulfum, qui, vivehte adhtic cbmes
tio exstat apud Theodulfurii Aurelianen_eni, ubi Sif- Pictaviensis constitutus est a Ludovicopaire, Plo iinpefar
•
mondus adnotat eum ab Ebbpne,"libemensi Arcliie- tore, ut docet Adebiaius., , , ....
"piscbpo, electum fuisse j'udicem anno 835 , ad buiic s Reinpldus. In edilioiie Massoriiiiemque in TJu-
porfo exstafe Flori Lugdunensis epislolani typis olim "C chesniana legiiu. Reiridardus, hiale. Tfaque velusii
Mbrelianis excusam. Tum exstafe et.alias drias ejiis- .codicisauctoritateconfirniaturcoiijeclufaefudilissinii
3em Flori.epistolas in codicePelayiario 791, unam viri Jbannis Beslyi, qni bie apud Lupum prq Retn-
prolixibrem pro Eeclesia Lugdtinensi , Egregio Mo- cldfdus censiiit legendtim esse Rainaldus .pro Regi-
dohw.virojelc, alleramvero brevibrem, in qua, quia , hdrdus. Nam codex manuscriptus diserte scriptum
dunum yelere lingu'a,GalIorum montem "significat, habet Reinoldus, quo etiammodo lcgiliir in Clironicjb
ilodoihum Augusti nibntis' episcoprim vocat. "Sic Vindocinensi. In AimaJiliusaulem regum Ff aricpruni
. enimjlluriiaffatur: edilis aJusto Reuberb , et in Chroiiico .saricti Wan-
," dregisili , vocatur Regirioldus, quod eodefir re.cidit.
Salye, sancle parens, Cliristiveherâridesacerdos, Fuit autem comes Arbatilicensis, ac deiri Nahiieteii-
AugusU montis paslor in arce polens. sis. Jurfeque Fauchetum reprehendit idem Beslyus
Qaefaisaeer iilusr.il meritis splendehlibusordo,
DocLriii_3et -tudiuisiloilil ad astra pia.. quod ex lioc Lupi loco collegefit illum friisse comi-
tem Ehgolismensera. Csesus est apud -Metiacum-in
4 Avallensiumcomes. Id est comes pagi Avalensis - rainori i.ritaiinia xiii Kal. Seplembr. anno 845, cuih
in firiiJiusBurgtmdise,ut.patet ex Jibro primo Eistp- fortiler pugnarel adversns Britbnes.
rise Vezeliacensis. Nam Vezeliacura fuil in pago Ava-' L Ecolesirim, Jd esi Engolismse, jit babet editio
lensi. Avaloiiisiautem, sive AJiallOnis, inentio etiam Massoni. Sic eriim scribebanl per illas fempiestate_.
exstat inTlj.nerario Antqniniet inTabula Peutiiige- - Ecolisenara enini, prseter alios, vocat eiiain Egln-
rorum, ubi "adnoiatuin est Aballpnem a Sedelocp di- Jiardiis.ApudHiiiemarum verb .scribiiur Mquotesina.
stare sexdecim Jeucis , ab Anlissiodbro verp viginii j) Vide porro nolas noslras ad cdncifium Narbonense,
duabus Avalonis meniinif-eti. rodoardusin Chroniep - habitiira sub Carplo Magho.
atlannum9_il: .GisleberlusfiliusMaiiassse aregeRo- " j Conslilutce.Ila codex ms., cum editiones habe-
dulfo descivli propter Avalonem caslrttm, quodabeo rent cons(i(ulus.:Prseferenda autem est .feclioyeleris
Emma fegiria abstuleral. . Ei pagi Avalensis Carolus coUiciscitfa omnem controvefsiam. TJt sehsus sil:
Magnus in. chafta divisionis iihperii Ffaricoruni : -Alia coliors cbnstiluta est apud Engolismahi;' eique
Pagum Avaiensematque Aicensem.-llem CapitulaCa- cohofti qua; apud Engblisiiiamcbnstiiuta est prselatus
roli Calvi, tit. xn": ilucjo -, GozsoJ,Nivilungus , Misf est comes Reinoldus.Nam ybx illa referrijioh polest
ih Niverniso', Alciodriso, Avaliso. Vulgo Avalon . ad Reinbldum , quera niox dixit ei raililiim. paiii
libdie. - . - prselatum esse quse apud Engbiismam .oiistijiila"fifil.
eLemovicis. Ideslin civitate Lemovicum , cujus i ArfS. Marfmum. In suburbio civiialis Tufbiiicse.
antiquum nomen Raticislum apud Cl. Plolemseum. k Ludogvicus. Caneeilarius Garoli Calvi-regis , iit
Frustra suritenimqui Raliasliim alibi qusenint, dfe- .diximus ad epistolam 22.
cepti affinilate nbminis. 1 Cdrisiacum. Celebris per ea tempora ibcus; pa-
fGefardus. GenerPippini, regisAquitanise, ul con- latib regum nostrorum nobilitatus; querii Sirmondus
stat ex Vila Ludovici Pii et ex Ademaro Cabanensi. eum locum esse exislimat, qitein hodie Cressiacuin
•Jlaque uxoreius Beiiha vocabatur, ut BesJyus scribit ad Isaram vocant, ut ab aliis eju.sdem nbmiiiis ,di.s-
in Hislofia Comituni Pifetavensiii:!!, et Juslellusrin tinguatur; quod conftcereseomnino pulatauctorilale
"
JJisiorw Vicecomi.umTureniiensium ; quorum sea« "Fredegarii, At JPhil, LaJjJûscprrigente-esse liQ.
479 . B. S. LUPI ABBATIS FERRARIENSIS £8.
EPISTOLA. XXIX. . j/_.( nam allerum inevitabilis necessilas retinebat),
. ° i"DGUENILOKEM EPISCOPUM. 53 vestrse reveientise direxi, adjuncto militariviro
Dum abundanle iniqifila.e •ehaiilas jam refrixit qui eum in ilinere tueretur, ut a presbylero utriusque
TnuJtorum, et plures Iselari videmus cum male fece- desiderium agnosceretis, et nuntii nostri relatione
. rint et in rebus pessimis exsultare, quando peccatis testatior eorum yita prior el prsesens devolio ap-
noslris rcpublica dissipata jmpune perversorum paferet. Vestra ve.ro prudentia reiinquendi c suos
grassatur insania, Jegumqueinetus aboletur,maximo eis lilulos copiam negavit facluram ut liberius et
debemus "afficigaudio, si "saliem aliquis invenialur dictriclius instilulionem beati Benedicti sequan-
qui, memor fuluroruiri,b sseculifugientis contemptum tur,'nisi forte nosira parvitas auctoritatem vpbis
pia riienie concipiat, etoperanle Dfeigratia perfectio- depromal absque vitio posse fieri. Id laraelsi nun-
nis apicem apprehehdat. Quod roilii quia moliri v quani in controversiam vocatum vel audierim un-
visi. sunt duo- presbyteri nbstri, quorum alter quam vel magislra lectione compererini, tamen
Ardegarius, altfer Baldricus vocatur, unum eorum simpliciter quod sentio yestrse aucloritati aperiam.'
lbco jputal veteres Francorum Armales, qui Carisia- vanitatum etinlusiones transvolantium somniorum,
cum ad Isaram Joeanl; admoneique Jegendtimesse arf mansura et solida concupivit, et despeclo tandem
Saram, ut sil Cressiacum ad Saram, Cressi sur Serre, B 1 seculo infelici, artem ej"usmagnam rapuit, felicilalem
in dicecesi Laudunensi. Sane apud Guibertum de ' et lucrum sui de mundo perennle acquisivil', _ etc.
Nogenlo in Jiliroterlio de Vita sua , cap. 5 , exstat Ac dicere videtur Fauslus Ruricium monachi in-
lifentio cujusdam raagnalis Laudunensis, cui Girardo stitutum arripuisse, usunrconsilio ipsius Fausli, qui
Garisiacensi nomen fuit, eo quod dominus esset castri ila consulueral in epislola S.
Carisiacensis : quod indicat Garisiacum fuisse situm- «' Suos litulos, Id est ecclesias ad quas ordinati
in pago Laudunensi. Vide librum quartum eruditis- erant. Nam quia priscis illis tempPribos neminem
. simi Mabillonii deRedipIoraatica, pag. 258.' licebat sine tilulo ordinare, ea nimirum ordinaiione
a Ad GueniL episcopum. Senonensem ,- qui vulgo qusc absoluta dicebatur, sic cJericos episcopi aliiga-
Wenilo vocatur in syr.odis Gallicanisper. ea tempora bant tilulis ad. quos eos ordinabanlut illincrecedere
celebralis. Fuerat vero antea clericus capellse fegise non liceret absqus gravi causa, neque id extra per-
Carbli Calvi, a quo donum episcopatus Senonensis missum proprii ejyscopi. -Itaque Ardegarius et Bal-
accepitpost ohitum Aldrici archiepiscopi, anno 841, dricus, presbyleri Senonenses, cum B. Benfediclire-
ut ipse Caroltis teslatur in proclamalione adversus gulam profiterr in monasterio Ferrariensi destiiias -
eumdem Wenilonem in synodo uni%rersaliapud Sa- serit animiSj-Guenilonemmelropolilanum "adierunt,
ponarias anno 859 : J Miliia Dominoet genitoremeo oranles utsibipropteream causam liceret relinquere
pise memofise Ludovico Auguslo , » inquit Carolus, subs tilulos. Negavit Wenilo se id faclurum donec
« pars regni inler fratres meos reges divina disposi- "Lripus" abbas manifeslis et aullienticis lestimoniis
tibne est tradila. In qua parie regni vacabat tuncpa- approbasset id fieri posse sine vilio, id est secundum
store metropolis Senoiium : quarh, juxta consuetudi- \C canones. Seiebat enim haud dubie prudentissimus
ueui prsedecessorum meoruin regum, Weniloni, lunc pontifexclericatus ordinem ab Innpcerilio papa ad
eierico. meoin capella mea mihi servienti, qui more Victricium episcopum Rothomagensera scribente
iiberi clerici se raibi commendaverat, et fidelitatem dici meiioretn gradum coniparatione professionis
sacraniento promiserat, consensu sacrorum episcor monasticse. Reverso ad Lupum eo qui Venilonem
porum ipsius metropolis ad gubernandura .commisi., adierat, inlellectum est nolle Wenilonem tribuere
et apud episcopos, quantura ex mefuil, ul eum ibidem presbyteris licentiam recedendi a saero rainistefio
Arcliiepiscopum "ordinarent obtiiiui. i Postea cum ob eam quam diximus causam.Tum Lupusistam
rex Germanise Liidovicus, Caroli fraler et hostis, ad Wenilonem epistolam scripsit, itt qua multis ar-
"quorumdampersuasioiie, regnum Caroli invaderet, gumentis evlncere eonatur licere presbyteris.renun-
"Wenilo,,solus Gallicanorum episcoporum, in partes liare suis titulis curamque pastoralem deserereut
Ludovici transgressus est, pessimo exemplb. Hiric monacbi fiant. NulJam tamen aucloritalein, quod
!mota Cafoli ira ; adeo ul in concilio apud Saponarias diserte n'.hilominus pelierat Wenilo afferl, siye. ex
•gravem adverstis illunVquerjriioniamporrexerit epi- canonibus coticiliorum, sive ex decrelis poniificura
.scopis; qui sententias a majoribus inslilutas, hoc est, Romanorum, qua id licere ostendat. Sed,mirabiliier ut fuit illi
poenani depositionis, intentarunt Weniloni, ni objecla viro amoenum et fecundum ingeriium,
expurgaret." Quod auleni nuspiam invenimus eum agit.rem suara, hoc est, modis oninibus persuadere
fuisse depositum, non id quidem datum ejus innocen- cbnatur" Weniloni ut presbyterosillos sinat accedere
tise, sed clementia. principjs imputandnm, ut docet ad monasterium, B. Benedicii regulam professuros.
auclor AruiaTr_ra_S; Bfeiiiuiadannum 859 : « Guanilo n An vero Lupi consiliis acquieverit Wenilo non Ji-
episcopus Senonum absque audienlia episcoporum 'quel. Liem aulem acciderat postea accidil Arnulpho, episcopo
Carolb regi recohciliatur.» Ea tamen labes selerrium Lexoviensi, quod Weniloni. s Duosacerdo-
-niahsif. Insignes enim proditores , ex nomine We- tes episcdpalus nostri, Arn. videlicet et Ricr.(ihquit
nilonis seu Guenilonis.paululum inflexo vocali dein Arnulphus in epist. 63, ad abbatem Cislerciehsem)
_ sunt Ganelones.-Maltbseus Parisius ad annum 1216 sseculo j-enunliare disponentes , admonitiorie fre-
loquens de eoniite Nivernensi, ait eum fuisse rfe quenti el sludio fratriselnostri Will. virum nunc abbatis de
Ric. abba-
"Guenelonis genereproditoris. Sic in Mafca Hispanica Pinu ad venerabilem religiosum
Berse "comitis Barcinonensis nomen inclaruii, ob tem deVaiascia, .refutalis prius innianu nostfa
fideni violalam, quse Ludovico Pib imperatpri debe- quas possederant. ecclesiis, se el sua devotione
batur.'Unde in.TJsaticis Barcinonensibus, jam a Jpromptissima contiilerunt. Quorum nos devotipnem
"sexcfentis autcirciter annis proditor.qni fidem dalam favore debito prosequenles,.. eos in prsedicto mona-
violal, Bara dicilur;.ul in Jibro in MarcseHispanicse sterio Deo perpeluo servlturos cum facultafibus
"adnolat illustrissimus archiepiscopus Parisiensis. . suis in manum abbatis liberos et absolutos consi-
'"*>Smculi fug. cohtemptum.Sic"Fauslns-Reiensis in gnavimus.-Hodie si quis presbyler vellei Jieri mona-
dein id faceret extra - conseientiani
' epistola-6 laudat Riiricium , qui Lemoyicensis dius, proculdnSiio
fepiscopus-fuit,quod « post vilse liujus jaclationes ad .proprii sacerdotis, propier privilegia.
' Tuhi vero
poiium religionis, proram salutis, Excelsi inanu gu- temporis id nbn licebat. .
berrianle,-cVnveiiit, qiio.J post umJirasseducentium
' - • '
481 . ". EPiSTOL-E.; 482'
Dbminus Jesus diyiti legalium prseceptorunr . sibi A prioris subjeclprum actio euncta fornietur, Quan-
observanliam .arroganli et audacius quid sibi de- quam quidam ;noslrorum, exuberanle Dei gratia;
esset percoiilanti: Vade, inquil, el vende omnia qum. ingenti yigoreanimiconsorlia humana vilaverint, et
habes, elcselera (Matth. xix). ubiaperuiivoluntariain- .prsefata;-Dorainica seritentia j'am irapleta, splitu-
paupeiialem fore ffuctuosam, siillud impleatur quod dines penetTaverint, efconslanter ih T)ei -,opere
alibi docel: Discite a me quia milis sum el fytmilis pene tolam setatem .consumpserint. Ab. ea igitur
corde, fet reliqua-_-_fa((/i.xi), quod.nusquam fieri_: perfectione., quam Deus eliam laicis. pfopbsuit,
aut tuliusaut meJitis potest quam in "monasterio; - absil ut submoyeat sacerdotes.. Sed dicat aliquis :
ubLsic Jibertas voluntatis proprise pro Dei ainbre, Quid plebes laciaht,- quarum ab eis fuerat cano-
quod est laboriosissimum, resecatuf ut ex arbitrio nice a ciira suscepta ? Nimirum qui hos ad implen-
a Cura snscepta. Hinc discimus sic tuni splilos - suum exsequi non poteral, successorem sibidari pe-
addici p.esbyteros-ecclesiis siils ut qubniarh susce'-' tiefit a Weriilone archiepiscopo ' Sfenbnensi,-.ut ad
perant curanranimarurii a Domino,nostro.Jesui-liri- epistolam 73 adnotabimus. NeJas enini est presbyte-
sto,npn possenl illas relinquere eiifa:"ingenlein nerum desererecurampastbralemquandiu saluii bvium
cessilatem; adeoque Inter ordinationem .pro.mitte- consuli potest, utin hac episipla 29_dbcetLupns. lta-
bant stabilitateni in. loco ad quem brdiiiabaritur.' . quo sic eensebai.1 veleres, presbyteros, quos noslio--
Libro v Capitular. cap. 108 : « Ut presbyteri qui in B tlie Curatos vbcamus, a Deo constilulbs esse et ani-
fitulis -conseerantur, secundura canones "aniequara inaijnm. ipsis- commissarum rationem _ redditufos
ordinenlur pfomissiohem stabilitatis loci iilius &-. summo.pastori Clirisfoût ait Leo.IV :iri homilia ad
cianl. > Quippe tum, utex LUpo inlelligimus, cu- presbyleros. Qup magis roir.uni est esse nonnullos
ram pastoraleni cujuslibet Tiresbyleri cbmparabanl qui contendant heriiinfempresbyterum ecclesise suse
conjugio, carhali. Ex qua coinparatione-sequebaiur. sic alligatumluisse ante hos annos quadfihgenlbs
nbn posse presbyferum citra hefas-relinquereeccle- ut-noniiceret episcppp illum hiiicVeniovere projar-"
siam;suain, queiriadmodum marito non iicef' dimit-! bitrio;. adeoque :pefsuasionera suam adjuvar.i piilant
tere uxorem nisicausa fornicationis. Quo iaciupi ex.-corisueitidine "u,useapud quasdam dioecpsesinva-
est ut Ghrodogangus, episcopus Melensis';-iiui sub luit, ubi pfesbyierfad regcndas parbcbias mittunluf-
Pippino rege florull, sicedixeril m capilefSS regulse ab.episcbpis, ea lege, ul illinc-removeantur-quando
Canohicbrutn : _ Presbylefnon ampliusq_am'unam liibiiunifuerit episcopo Jocii-Hos autem presby.tefbs
ecclesiam habeat, .sicut et- vir unairi .-uxofem. >. vocant vicarios.amobiles. Eani ergo qui pfesbylero,-
Qubd sancitum quoque est in canone'7-synodi'Nan- rum dignitalem corilra caiioneselveteruni instiluta
netensis his-verbis-.« Siculenim ejiiscopus-non ih tantum deprimunt, quos manifesium esl in ve-
plus potest haberecquam unam civilateiii ,.el vir teri Ecclesia distinclos' non fuisse -ab episcopls; Et
unam uxofeih, ilapresbyler unarh lanlura eccle- episeopis <jiiidemsua auclorilas-conseryanda esl, ut
siam.-.Ei iri-capitulis Hera.rdi, archiepiscopi Tu- anirnariim curam ab-illis suscipianf presbytefi, elsi
ronensis, cap.49:. Ulpresbyternon amplius quam quid^xtra regulam feceriiil, ab episeopis corriganlur. ,
unam ecclesiaih habeat, sicul et vir unariVuxorem. .-,Q Oseierum.servandusest'hdnor deliilus ecclesiarum
Itemlib. yi^Gapitular.j. cap. 73 : « Placuit: omni paroGhalium recldribus, quos hodie curatos ' - voca-
synodali convenlui ul nullus presbylerorum amplius rnus. ;. -. ,, , '-', ...,,
quain unam ecclesiam-.ibi vindicare praesumaf. <Juia :. Dixi-presbylerps sicalligatos fuisse olim ecclesiis
sicut quisque ssecuiaris non amplius quam unam.iia-' .suis ut illinc recedere non pbssenl absque permissii
bere-debet uxoreui., - ila el unusquisque presityter proprii episcopi jjuod dictum est occasione duorum
non aniplius quamunam Iiabere debet ecclesiam. rEt presbyterorum Senonenslura, qui ecclesias suas de-
-quemadinoduinroaritus teneiur adhserere uxori suse. serere cogitabaol utmonachi lierent. Et Wenilo qui-
eariiqtie euslodire ob fragilitatem-sexus, utalicubi dem, Senonensis episcopus, assensu,m_suum prse-
scriptum est, sic presbyieri ab ecclesiis suls abesse slarenoluitdonec-comperisset an.id licefet. Lege
nou debeht absquegravi eausa,-neque ad quamlibet enim comriiuni ".constabat nerainem . presbyierorum
occasionerii ;_'Ne forie propler. "eoiiim absemiani posse - relinquere ecclesiam. suain, queinadmodum
et animarumpericulaetecciesiarum 5n quibus coii- marito iion.licel reiinqiiere uxorem. Jahuam pos.tea
-stituli sunt negligantur pilicia, . ut iri , capite. 76 roonasteriortim apefuil Urbanus H.-ut docet Stepiia-
ejusdem-regulse scribit Chfodogangus. Et "sip.t;esby7, nus Tornaeensis, episl. i : n Parochiales presbyteri,
ter, "yitio.-humaniIngenii,ccclesiani in quainlithlatus inquit.-obedientiam quam promiltunt.deberitv-epir
estj-eliquerit extra consciehtlam proprii. episcopi, scopis, suis;et sacramentaliter alligati sunt-Ecclesiis
ad.eam retrahendus est, _ei contumax. dep.oiiendus"; quas reguht, tanquam uxoribus propriis. Legeautem
ul-patei ex Jib. vi Capilular., cap. 59 el-85. Eccle- communi canonumsineliceiitiaepiscoporjimsuoriim,
sia pOrro in qua quilibel presbyter inlilulatus est, ^ quibus obedientes esse debent, Pec ipsi, recedere
vacare non polesuiisi obmortem, crimen, aul eam nec alii recipere eos.debeiil. Lege auteihr privata,
eorporis infirmitaiem qusepresbyterum non sinat qua. Inslinctu-Spiritus sancti in corde scribitur,-"si
oflicii sui partes implere. Sane ex capite 17 G.api- ad raonasleriurii -vel canonicam regularem- trans-.
tulorum -ab Hincmaro. Rhemensi datorum preshy-. .ierint, lales etiam cbntradicehtibus Episcopis recipi
teris anno. 852 jnauifeste constai presbyieros .in possunl.Ait.enim Urbanus papa : « Si quis" in ec-
eeelesiis suis tuin commorari solitos usque ad mof- « clesia sua sub episcopo.-populuraretinet, siaflla-
tem. Quodjus curo propler aDiiquitalem,.ut assolet, . lus spifitusanclo in aliquo monasterio. vei -regu-.
yalde remissum esset,Urbanus II illud feyocavif in « lari canonica salvare $e voluerit, etiani episcopo
coiicilio-Nematisensi,in quo hsec Iex sancita est can. « suo confra.dicenfe eal iiber auctoritatenostra. Ju-
11 : . Sacerdoles; quando regendis prseficiuntur ec- i sto enim.iion esl .exposita. Sed ubi spiritus Domir.
clesiis, de manu episcopi curam aniraartim susci: < jti, ibi tibertas. Et si spirilu ducimini, non eslis sub
piant; ubi el iii tola vila sua D_eodeserviaiu,.nisi ca- 'tjege. » Ecce quoniam nec obedientia episcopo pro-
uonico degradentur judicio. > Unde colligitur, prsemissa,-neq.tie'ecclesia commissa presbytero,- adfru-'.
ter alia qtia. suppetum argumenla,"presbyieruiu nbn gem melioris vifse transire volenlem potuerunl- ini-
' .
posse relinquereccclesiamsuam nisi-Ob.giaventcau^ pedire. » ... . - .
sam et cuin pennissu propril episcopi.; Quse causa .. Hiidem adnolavi per transennam presbyteros i,n
fuii ut Gerolialdus presbyler Senonensis,.qui ob^ra- veteri .Ecclesia, id esf, apostolofum lemporibuspro-
vein oculorura morbum quo Jaborabal,. officium xima, dtstinetos pon fujsse ab episcopis. ld-veroiion
*485 B. S. LUPI ABBATIS FERRARIENSIS 484
dtim illud vocat quod in psalnio canimus : Vacate A mino miJitasse. Jam vero de presbyleris quid di-
g^J<X vicleleqniaego-sumDeus (Psai.XLV),procurabit eam,cum nullum fere monachorum reperiatur
alios qufes aniinabus gubernaudis praeficial. At, in- monasteriiim quo non aliijui eorum,' sa.culi tumul-
-
quil, quemadmodum carnalem copularo hon Ticet tus declinantes, concessferinl? Quos si perperam
fesolvere nisi a causa fernicalionis, iia susceptam fecisse eonemur asserere, obrtiemur eerumdem au-
semel pasloralem chram nefas est deponere quan- cleriia.e qui nos et sanctitate supefaht et sapientia
diu *>oviiim saluti consuli polesl. Concedimus; forte prsecedunt. Neque enim frustfa scriptum esl:
hisi forte conjugium qui conslituif ipse dissolvai, Titrior Domini esl sapienlia, et recedere a malo,
ipsci
el qui regimen imposuit ipse, ut sibi liberius vace-
occulta intelligenlia (Job. xxvm). Siquidem, ut de copjugiis
luf, id relinquere inspirafione prsecipiat. taceam
ul Deus homo quse ob Dei amorem separata sunt, quorum
Namque qui jussit quod conjunxit
non separet,' idem, quia Deus est, quoties libuit magna uobis suppetit copia , certe Ferrariensis
deservio , quondaih.no-
corijugia separavit; iideo ut eliam prhbabiles utri- monaslerii, cui. indignus
°
usque sexus personas optinie noveriinus, fescisso bilis abbaset presbyter Sigulfus, qiii usquendse-
carnali commercio, in sacris lbcis separatim Do- nium d canonico habilu laudaJrilitef vixerat, spon-
B . .
ex raea sententia dixi, sed ex sen.entia-Hieroiiymi i) Saluli ovium.ita codexyetus prorsus bene. Nam
cl aliorum quorumdam, a qua nec Augustinus ab- furiosaerat leclio quse in editione Massoni habetur,
horrebal. Quanquam 11011me lalet magnum semper ubi editum est sa/u(i omnium. Idem.erroT .accidit
discrimen fiiisse inter auclqrilalem episcoporurii et -eliam in.Apblogetico Orosii presbyteri,- ubi, sub
presbyterorum, lamelsi constet nomen olim fuisse ipsum statim initiuni, sicvulgo legitur in edilis :'rfe-
commune. Episcopi, enira successerunt apostolis, prehensosin grege omnium.luposostentaread digitum
presbyleri vero-discipulis. Thcodoretusin cap; III cogor. Meliuscodex ras. oplimse riotse celelierrinii
epistolse ad Timotheum primse : «Eosdem olim, in- per Europam collegii Sorbonici, qui"fuit eminenlis--
qtiit, vocabaut presbyleros el episcppos; eos autem simi cardinalis Armandi Joannis Richelii, quemque
qui nuncvocanluV cpiscopi, apostolos nominabaiit. mecum pro sua singulari humanitatecommunicavit
Procedente autem tempore apostolatus nomcn reli- vir clarissimus Nicolaus Petitpied, doctor et socius
queruntiis qui vereeranl aposloli. Episcopatus au- Sorbbnicus. In eo enim codice sic scrip.tum.est, rfe-
tem appellalionera imposueruni iisqui olim appol- prehensosin gregeovinmluppsosl. gd dig. cogor. Sic
laliantuf apostoli. > At Hieronymus, ut erat fervidi in epislola 121 Richardi -,de Pophis scriplum est;
vir ingenii, et qui gradum suum a conlemplu vindi- Quanto gravius ih omni offensione'Domini dolerem,
eare curabai,ulira'progressus est; et dum diacono- elc, cum legendum sit : Qudnlo ^gravius in oviuni
rum illius selalis- superbiam exagitat in graliam Doihini offcnsione doler., elc. -Ut vel hinc agno-
presbyterorum, etiam usque ad -episcoporum eonlu- scat leclor pronbs in hunc errorehi fuisseTibrarios
mcliam, acsicalidus juvenla, excurril. «Idem esl- G veleres. > ., - , .
ergo, >inquit ille in Epistolam ad Titum, « presby- ° •Sigulf&s.AbbaS Canonicorum nionasterii Fer-
ter qui episcopus; et antequam diaboli instinctu rariensis. Fugit ergo.hic abbas diiigenliam Sara-
sludiain religione'flerent, et diceretur in j.opulis : marthanorum. Nullain eniin yiri istius meutioneni
Ego sum Pauli, ego Apolto, ego autetn Ceplim,com- fecefunl in catalogo abbatum Ferrariensiunii Suc-
munipresbylerorum consilio ecclesisegubernabanlur. Gessitaulem Alcuiuo, cujus fuerat discipulus, ul.in
Postquani vero unusquisque eos quos haptizaverai, Vila saneti Aldrici- Senoneiisis -archiepiscopi scri-
suos puiabat esse, non Gbristi, in toto orbe decre. pturura est, itemque in Vila Aicuini. Et arbilror
lum est ut unus de presliyteris electus superponere- tuni.faclura abbalem.Ferrariensern cum Alcuinus e't
lur cseteris, ad quein oinnis ecclesise cura pertine- senio et segro corpore fatigatus monasleria sibi coni-
ret, et schismalum semina lollerentur, . Mollienda missa divisit inter suos discipulos et uptid sanctuni
prorsus sunl ha.e Hieronynii verba et .eo sensu acci- Maflinum Turoiiensem secessil; quod anle annura
pienda ut dicere voluerit Hieronymtis episcoporum . 801-contig-i. Dein et ipse Sigulfus, senio fatigatus,
et presbyterortim vocabula pfoniiscue olim usurpata,' regiraini Ferrariensis monasterii xeminlia.il, eam-
tametsi utrorumque dignilas et auctoritas diversa que curam transtuliiin Adalbertum discipulum suum,
essel. Nam el ipse Hieronymus in ejustola ad Fabio- ul est in Vita sancti Aldrici. Id vero conligit sub
lam de xui mansionibus episcopos" successisse ait LudovicoPip,.quando Sigulfus canonicaJerohabilum
apostolis, presbyteros vero septuaginta discipulis.- mulavii in monachicum,, ac suo passusest subjici
Neque exislimandum est viro sanc.lissimo placuisse discipulo, ul ait Lupus, id est Adalberlo. Hunc -ati-
Aerii dcmenliam, qui presbyteros episcopis prorsus n terit Sigulfum fuisse ex nobili familia ortum tradit
similesesse docuerat. Hieroiiyraus eniai seinper et antiquus scriptor Vila. Alcuini. Ut manifeste appa-
ubique nonniilla iribnil -episcopisquie.-ncgata ait reat optiraani esse lectionem codicis ms.,* qui pro
presbyteris. Sed vehemens esse potuit iu propria nobis, quod babet edilio Massohi, exbibuit boc loco
causa, prseserlim cum inteiligcret lantam aciam su- nobilis. Fuisse vero nalione Anglicum scriptum est
blimem essepresbyicrorum dignilatem ul appropin-. in Vita S. Aldrici. Virum fuisse elegautis ingenii tra-
quet episcopatui: quod sensisse Augustinum
- refert dit auctor VilseAlcuini, et sacra; leclionis sludiosis-
Possidius in Vitseejus cap. 4. - . - - shnum ipse Alcuinus, qui ob eam causam ei dicavit'
-
? Causa fomicationis. Ail ergo Lupus licere re- inlerrogationes et responsiones in librum Geneseos :
soivere carnaiem copulam Gausafoniieaiiouis. Ob- cujus operis meminit Hincmarus in cap. 27 poste-
-servatautem Sirmondus, ad epislolam 49 Aviti,per- . rioris disseiiatiouis adversus Gottescbalcum el in
suasum adhuc Avitinis temporibus in Gallia fuisse cap. 4 Epilogi.,"
propter fornicalionem separafi virum ab uxore et d CanonicoIiabitu. Huj'us loci senienlia haecesl:
aliam ducere Christi perraissu licuisse, citatquc ca- Sigultus, qui jier omnem vitam canonicus fuerat,
iionem secundum concilii Vcnetici. Vide epistolain sponte boc instiluium abjecit ul monachus fieret
Magingoziepiscopi Herbipolensis, ad Lullum archie- ordinissancti Benedicti, eumqtie eo omnes Canonici
piscopum Moguntinuni, quse est octogesima septima Ferrarienses facli sunt monachi. Hinc ergo coliigi-
inter Bonifacianas. Vide etiam Ivonem Carnoten- mtis Ferrariense raonasleriuin fuisse tuin lemporis
geni-ebisl.-18 ei Decretum Graliai_i.52, q, 7. . habitatum a Ganoiiicis, non autem monachis. Kam
' '
485 '.'."* EP1ST0L_E. . iW.
te se potestale exuit,-et hoslraiii-, bocest mo Aquem ipsius voluniate ac Tratruni coiisensu.impe-
nachicam , religionem assumpsit -alque done 4'albr L'itdoguiciis-memorato Joco* abbatem Jfse-
diem oMret, « suo passus est sulijici, discipulo gg fecerat. Quinelinra decessorvesterbeafse meino_
per eas iempesiates lnoiiasteriorum appellatio com Ferrariensi, AdalJieiiumvidelicet, Sigulfi quondam"
pieciebatuf roonasleria GanbnicPruni et monacho discipulhra^jil dicemus infra. -Et-adTianc fortassis
ruin_._Et rnonachi quidfembniries intra Gallias addict -"niutaiioncm-respie.it atictor Vitse Ludovici, cum
eraiil ut jiltirimuni Regula. saricli; Benedieii.-.Gaty. -\, aif-monasteriuiri, Ferrariense ab ipso .fuisse restau-
nicfvero nulla certalege tehSiiantul' donec Ludovi - ; ratum. Octa.yo.donuim.annp post-.Luôyicimortehi, 1
cus Piosimperaiof regulaffi "conscribijussil.seeun •eadem.imutiUiffpafacta". estin mon.asterio B. Mar-
dtirn qifam Canonici vlyerent, quse anno S16- lecli - tifllis. Leraovicensig: I.era geslani. sic narr.at.idem.
ef prbbata est in synodo Aquisgrariensi. Hani_-bbser '.' .Ademaras :- «-Post roorfeiii veroDbmhi. Ludoyici
vaiibriero deJiemus Ademafo Galianensi, 'cuius ei ;"imperatoris tnno oclavo, ab incafnatione. Domini
stiril verba:_« Aqtiisgrani" ad biemandum 'p.rofe'. • octingentesiroo quadragesinio octayo, Aipafdus
eius est imperatpr Ludovicus Pius, ubi^ habiti . princeps jde basilica S. Martialis, cuni aliis omhilius-
cpricilio", id esi, indielione-decima, anno im- VCanonicis, Deo inspiranle, projiciiinl asyria'sa.cula-
periisui tertio, "ab iiicarnaiione'816, jussit fieri Re -riai et de canonicali habilujnjiionaciiqfura iiabi-.
guiamiJaiioflicis, excefptani-dedivefsisPatruniscri tum seipsos routaht in eodfem' inbnasiterib.-.GaVo-
. pfuris, decrevitque eam obsefvandama Ctfnohicis- ,Tus" enim Calvus conventum suum genefalfem ha-
nt siciit fnonachi f espiciuril ab _ibi'U_nRegulse sanct B buit tune Lemovicsfe,temppre Quadragesithso, curii
Beiiedictj,- slc perlegant Cahoriici.inier. se librbn "episcopis Aquilanise et .-primoribus ejus._ .Porro
VilsfecleficoruuJ. Queni libruiri Amalafius diacohus, ; residente CaroJo Calvo in. ijirbno ..fegaii, Ainar-
ab ihiperatqre jussus, collegit ^x-diversis doctorun: -"dus" et oranes Canonici S. .Martialis prpstra.-
sententiis,.' ©edil ei imperator copiam • librorum-dt ^Ycrunt se subito ad pedes ",ejus,_postulanles. -dare
paJatio-sub,' uf ex ipslseaqua. yidereiituv congritf sibi Jicentiani se fieri monaciios, in eo.dem^lpco.Rex'
excerperetVEt iia cuhVdfecVe'lis episeppoiiim qui ibi vero.Deo graiias agens, cum maguo gaudfo .pfeiitio-.
fuerunt_ yitacieficoriimTobbfata fest.'. NamJLudo- nem ebrum adimplevit, et priiries epfscopoêt pri-
vlcus, utdocel aucior Vitse ejus, eufii _ librum pei raores eorum yolunlati iricliiiavit. • SfedJ3lodiJu_,
oinnes civitates ef ihonasfefia canonici brdinis sui "episcopus Lemovicensis, cum hoe graviter ferrei,
iiriperil misjl per manus missoruin pradentium, qui et inflexibiiis solus maiieret, tandem, regeex cogfente
illum in oranibus supradictis loeis transeriiii face- coiisensii,viclus muneribus. Et Ganbnici se ipsis
rebt. s Hofiim iuissorum unns fuit Notho, -quem ob abbafem iioltierunt ad prsesens liabere, sed prsepo-
eam causamLudovicus Pius raisit ad Afnonem, ar- stierunt silii Odonem sancii Savini abba.tem. » Atque
chiepiscopum. Sallzbiirgensem,-ul patel ex' littefis .hanc mutaiioneni auctorita.te,regia faGlam.disseruit
ejusdera imperatbris ad Arhbnem, quse exstant ajuid diu pos't4ia_ctempora in syiiodo Lemovicensi. Qdol-
Goldastum', tomo I: Consiifut".ImperiaL, j.ag. 150, ricus abbas saflcti Martialis: ,qui- tamen, in eo fal-
nbVliber rstevocarurFo?'nMi/a"Jns(i(u/io?iis_canofii-_-."lilur quod eam-faetam ait a Pippino.etCarolo, filiis
Parum"tamen jirofuit illa-Liidovici "cura.Qtio faotum .Ludovici P-ii.Sic -xvo Ludovici^Pii, Ganonici sancli
est ut ciim, praevalentibtis vitiis, a regula diseede- _j Dionysii, -qiiQrumunus "erat fiincmartis, conyerte-
r.enl .Carionlci, pluiima Canonicorum monasleria se rtint se ad~regular"emvjtam et babitum ;-id est, de-
verlerint ad 'monacbbs', eorumque instifuium arfi- posito canonicali babitu-, monaclii^facli sunl. Ejus,
puerint, Incessil ergo Sigulfum abbatem et Cano- .'reiTuculenlus testis «est Hinemarus in epistola ubi 26, ad
hicos mbriasterii Ferrariehsis cupido ielinquendse .Nicolaum-paparti: In monaslerio, jnqnit, ab
vitse cariGnicalis, ut nionaciiicum haJriluni indue- ijisis rudiraentis infautise sub canonico Jiabilu edu-
rei.1; ebque processit saneta ambitio, ul eliam Si- caius",indeqiieeductus, in.palalio domini Ludovici
guffus regimpn ac gubernaliotiem' monaslerii Nabdi- imperalorisnon" modico" tempore mansi. Gonversis
caret. Tum iempons snmina in hbc erat piincipum aiitem ad regularem vitamei habitiiin frairibus in
apcloritas. Sine' bis" enira non solum. mutari non -monasterio sancti Dionysii, ubi nutri.tus fueram, in
poterat siatus locbrum sacrornm; sed pfseterea ipsi illud, seeundum Xtigiens, sine-spe .vel appetiiu Epi-
propria auctoritate canonicos interduin pellebaiU a scopatus, aut alicujtis prselatfoiiis, diutius degui. J.
mohasleriis, \ii monachos stibsiilueVent; hos vero, . Sic,-ne singula - commemorem, monaslerium sancfi
sTres iia.ferret, dein exlurbabant, ul canonicos _re- "•"Albiiii,Andegavensis Canonicos habuit -anleqnam -
dueerent. Quod mullis exemplis proliari potesl. Lmonachi- sancti -Benedicii illic instituerentur. Pe-
Neque T.erovalebat tantuni jusillud in regno Fran-- ractum id anno 666 aGaufrido Grisagonela, comite
cbfum, sed. apud Anglos quoque. Sic enim consti. Andeganensi, (juliente nimirum Lolhario rege, ui;
tuit eofum f ex Edgsirus, quianno 966vivebat :«=Ti- docet aucior-Glironici S. Albini a Labbeo editus)
mens igituf ne aelernam incurrereni miseriara, si ulipse fideni facit in fonio VI. Spicilegii domini
adeptapotestate non facerem quod ipse; qui opera- j Lucse Dacberit 6, pag. 42!_!-«-In prsedicto coenobjo
ttu omnia quae in coelo vult el in terra,"suis exem- ssincti Albini, inquit,monachilis Ordinis perfectioT
plis justus examinator innotuit, vitiosovum cuneos ,-,nem, -eliminata quae in eodem Joconon dominicis
Ganonicortmi e divefsis nostri regiminis coenobiis - hactenus sed suis saecularibus vacavefat lucrfs,.ca- -
Gbrisli vicarius eJiniinavi; ouod nullis mihi inter- . npnicali congregatione. . Tum vero ISIeJlngiisAude-
Cessionibus prbdesse poterant, sed potius, ut beatus : gavensis episcopus, a Gaufredo ..comite ei Albertp
ait Gfegorius,-justi vindictam judicis provocarent, hbbate rogalus, privilegia monachis concessiir iu
qui variis vitiorum na_vi_coritaniinati,nolebatnon agentes quorum antea pocessione fuerant Canonfci; ut fl-
ijuse Deus jubendo vOlebatomnia quse febel- . - '< __ _dem
les faciebanf, - avidus Inquisitor advertens, gratos ° Suo dheipulo. Adalberto..Is"ei!im,-vive!].eAlcui-
Pohiino nionachorum cuneos, qui pro nobis in-
cunclanter.iniercederent, nostri jiiris monasteriis iio, Sigulfi discipulus tuiii fuerat, eique deinceps adha,-
devolus-hilariter collocavi. » Apud '.Seldenum in . serai..El baud.duliie factus est moriachus ciim
,'notis ad Eadmerum pag. CLV. Ergo Sigulfus ad euni Ludovieus Pius prsefecit abJiatem monastefio
iLudovicum Pium" imperatbrem accessit, ut-'vbli Ferrariensi. Adalbcrto, demum morienie, Aldricus
sui compbs fieret. Is vero inulationein vcstis ac, :{qtii cura eo Sigulli quoque discipulus fuerat, ut .
ex V-iia Al.cuini),factusest.abbas Ferrariensi.s,
reguia. -eoncedens, nionaclios fecit ex- Cunonicis; patet antea illic canonicus. et.monacbus fuisset..
.ablJatemque, super Sigulfum et cseteros constiiui!, cum • h Abbaiemprmfecerat. Jurecoimminiomnia mona-
._©d'qui'taihen canonicus antea fueraf in monasterio
487 . -B. S. LUPI ABBATISFERRARIENSIS . 488
ria. Âldricus, *quLprsefati Csesaris jifssu et mira-JA el Ecclesia?..Senonicse ponlifex factus est, ad nos
bilibonorum annisu nobis, cum esset-abbas, ablatus, , immutabililer proposueral regredi, episcopaJicura
dem-facitNefingus ipsein diplomate sequenii,.quod monastica. Nam soli principi competebat aucloriast
nunc priraum prpdil ex chaiiulario S. Albini. committendi monasteria ssecularibus. Donum auiein
'. In Dei nomirie. EgoNeflngus, Andecayensis ec-. . illudeleciionishisyuigo.verbisconceplumerat. «_Et
Ciesia. indigriussacerdos,.cunclis orthodbxis flde- quaridpcuhque divina pietas dictum.abbatem ab.hae
libusetc. Sciantigitur successores nostri, ecclesiam- luce siib-raxeril, quandiu ip.si rrionachiinter se lales
R. Albini, quse a sancto Germano"Parisioruin epi-- eligere poluerint qui ipsam congregaiionem secun-.
scopo voluntate et' impefio rCliildebefti regis ante,, dum regulam sahcli Benediieti regefe valearit, -per
portam AndeeaYensisufbisYersus ofieiilem fundata nostrum consensum aejussibnem licenliam Tiabeaht
esl, qu__damprivilegia ex antiquitafe prse cseteris ex seinelipsis eligendi abbates. » Vides, lectoi_,eam
Andecayp.nsibusecclesiis, u"tpote Tegaleroabbatiam, monachisimpositam legem'ufprorsus-ex mohachis
obtinuisse. Est namque una ex regalibus abbatiis.' ' ej'usdemmonasterii eligeridus esset abbas; et is qiii-
AdierUntergohuriiililaTisnostraeprsesenlianidoranus deiri qui ei oneri "par essel.. Nemo autem jibn videt
Gausfredus Toftissimus coriies., et Alberius abbas, eamjesse condilionera privilfgii ut ad auctprem re-
ejusdem "ecclcsiae, satis suppliciter posiulantes,"-ul verli debeat, ,si cauiioni-appositselocus esse honpos-
privilfegiaquse ex antiqup a Ganonieis ejusdem ec- sit. Verum ea fuit sequentium sa_culorumfelicitas u^
clesise fueraiit bbtenta, fratribus quoque nuric Deo semper prolulerit yiros insignes et aptos ad boc rai-
ibldem' regularilef servientibus, noslra auclorilate iT»nislerium fexsequendum.Quo' factum est uf neeesse
cederenius- atque firmaremus. Quod1 nos. ordinem non fuerit -reges nostros rufsum In se trahfere dis-
sanciura attollere' volenles , libeniissime fecimus. p-isitionem moUasleriorum. Tandem quia "reserva-
Sunl aulem ipsa privilegia;'Episioh scilicel et Evan-' tionfescurise Romanse videbanlur intblerabiles';reges"
gelium iriTordinibus•nosifis, si ex.feadem "ecclesia. -nostri.rursuni, felicibus Francisci pfiriii auspiciis,
ffatres adfueririt' ordinaridi. Evangeliiim in Ramis ' curam nionasleriorum in se suscfeperunt.-Nequeeriim
palmarum. Absolutio in Parascfeve, et Slatio nostra jus illud, qno reges npstri ulunlur in hominatione
secunda feria Paschse, imihunitas ne pro aliqua re abbatura, refeiendum.eslad.privilegium a pontiiice
veiinfractura... » coelera desunt. • Romanoconcessum,, tamelsi in speciein binc peti
debere videalur. Revocata laiitum est-velus auctori-
.steria tum teraporis erant in- potestate regum. De- . tasprincipum, quam ipsi sppjite dimiserant in gra-
monasteriis Sfeptimaniseteslalur Ludpvicus Piusin tiain monachorum. Sed iniquitas lemporunijexegitut
jirseceplo prp monaslerio sanetae Grai.sein dioecesi privilegio ascriberetur quod ex veteri jure proiici--
Urgellensi. quod auiJienticum vidimus ex arcliivo scebatur. Sed tamen prselermittendum non est testi-
Urgellensis ecclesisedelatum.:'« Suggerens prsedictus nionium Ludoyici Pii, cujus hsec sunt vferbain librx.
Possedonius episcopus per eumdem Malffedum fide- primoCapitularinm cap;86 :. Monacliorum.siquidem
iem nostrum ut monaslerium quod idem episcopus causam qualiler Deo opitulanle ex parte disposueri-
resedificaverat, quod dicilur SANCTA. GRATA,quod esl mus, el quoniodoex se ipsis sibi eligendi abbates li-
silum super fluyium Bosegia, dicatum ih honore ceniiam dederimus, et qualiter Deo opitulante quieti
sancla_Dei gehitricis Marisesemper virgiriis,;...sub vivere proposilumque indefessi cuslodire' valefeht
noslfsi potestate^ imp luitione.alque dominatibne re- C ( ordinaverimus, el in alia schedula diligenter aduo-
ciperemus, el ita moiiachi veLres ibidein pertinentes lare fecimus, el ,ul apud-successores noslros ralum
nostri proprii essent sicut cselera monasteria infra fofel el inviolabililer consefvaretur conflrmayimus, >
Seplimaniam nostra esse constant. » Eidemjurisub- Cum aulejn ail providisse se quieti mbnacliofum,
jacuisse monasleria Germanise docel Riclierius lib. intelligit libertatem a se concessam monasteriis, ut
i, cap. 16 Chronici Sfehonensis.Deuniversis aulem Tibera videlicet essentapotesialeepiscoporum. Nam
regni monasteriis satis amplam fidem facit caput. 8 per eas tempestales, ut supra diximus, libertas mo-
libri secuhdi Capilularium, ilemque caput 181 libri nasteriorum pendebal ex arbitro principum. Rarius
quinti, et Aquisgranensis secunda synodus habita tum implorabatur. apostolicse sedis auctoritas.. Ta-
anno 856, ctijusea sunt verba in cap. 9 ad eumdem men haud ila mullo post fiequentes esse cdeperunt
Ludoyicuni Pium : « Similiter pbscimusûl iri abba- exemptiones roonasleriis concessse a summis "poriti-
ti.sis constituendis et rectoribus hionasteriorurii ve- iicibus, qui regum vesligia sequenles, luilionem ac
slrunispecialiter caveatispericulum.-sicul vobis ssepe ' defensionemsuam impenderunt monasteriis, ul eai
est diclum etper divinam auctoritatem ssepiusmani- liberareni a poteslale episcoporum, ul in nota ad
festatum. >Itero episcopi provinciaium Rhemensiset epist. 15 diclum est. Quodintfelligendumest de ob-
Rolhomagensisinepistolascripta itnno 858 ad Lu- servalione regujse et de administraiiorie bonorum
dovicum regem Germania_in Atiiniaco palatio COIIT raonasierii. Nam quoad eaquse violaiionem eanonum
sistenlem : « Reetores eiiam riionasleriorum, quibus respiciebani, episeopali auilientisc.reservali erant, ut
monasieria coramiititis, firmiter et obnixe prsecipile, diximus supra. Prseterea, moracbi non poterant
elc. » llaque quolies monaslerii cnjuspiani abbas Q ' ahscedere a monaslerio neque proficisci in regibnem
excesseral e vivis, autabadminislralionerecedebat, longinquam.absque-peimissu episcopi, ut adepislo-
rex aliirai in loco ejus propria auciorifale constilue- lam 102 diclum est.
bal, neniine reciaraanle. Exslanl lmjus juris i.nnu- . a Aldricus. Hic, cum abbas esset Ferrariensis,
mera pfopemoduni exempla,ieslinipniis synpdofum Ludovici Pii imperaloris jussu factus est archiepi-
episcoporumque (irmata. si quis eliam lioc reqtiirat. seopus Senonensis, ut scribit Lupus. Faclum id anno
Se'd tainenpKetermilieiidiim non est teslimoniura 829, quo obiit Jeremias Senonensis archiepiscopuS.
Camli Magni, quod sicliabet: . De raouasteriis et CJironicon sancli Pelri Vivi Senonensis: . Obeurite
•-xenodoGhiis quseper diversos comites esse videntur, vero Hieremia archiepiscopo yii Idus Decembris,' et
ul regal.ia sinl; el quicunque ea habere voluerit, per sepullo in basilica sancta. Columbse,nutu divino san-
benelicium' dorio regis habeat." i Scriplum porro hic cius Aidricus pontiflcalem sedein suscepil, abbas
"est cdmilespro comitatus. Coraiialus autem hocloco -sancti Pelri Ferrariensis, "vivenleadhuc.PIo Ludo-
idein est qubd ptigus. Gnde comes pggi apud Lugum vico. » Exstal auleminier episiolas'Fi;oiarii, episco-
inepislola 24.1iaqueedicil Carolus ut monasieria pi Tullensis,. Aldrici islius , ni fallor, epislola ad
quse per diversos regni Francici coniiiaius sila erant , -Froiarium, qua suam soiiem deplorat, quodcum
"fegalia sini, ita ul iiemo abbas ilic essepossil nisi olini monaclii iiistitultim a'rripuisset,.uisibi viveret,
is cui Rexjdederil abbatiain. Veruni reges nostri abbns laiiien poslea, cogentiijus monachis, facius sit,
paulaiim jus illud transiulerunf in nionaelios; ea iiunc vero, Jicel tanlo oneri impar, ac nihil raitius
lamen lege, ut eis non liceret alium eligere abbatem cogitans, episcopus. liaqtieFroiariura orat utpreei-
quam qui mores suos diu approbassel in professione bus suis sejuvelapud Deum, ab eoque impelret Yir-
" - -
489 EPISTOL.E. i90
omissa, <juandohane vitam, ut credimus , feliciore..\ Necinirandum, sed episcopaliter compatiendum vo-
mutavit. Quis lios viros cariones igriorasse • dical," -bis est, si> multos monachbruro expfertl silis a sua
nisi prius ipse desipiat? Profeclo-primordia fidei - , professione detestabiliter devia_e; ciim et natura
Christianaerecolebant; qusebeatus.Lucas cqmmen- . Jramana prona sit ad malum, et hostis noster boho
• dans.ostendit lunc illis omnia fuisse communia, : semini superseminare semper gesliat zizania. Csete-
quandb postquam singuli agr bruni et quarumlibet rum, ut mea et multorum fert opinio,. nulliis intra
possessionumprelia aposlolis , prout cuique opus - sariclam Ecclesiam ordo est ubi cerlius pfomerefi
-erat, dividenda permiserant, ipsi Deo soli vacabant, 56 Deum fidelis anima possit quam si monaslicse
- elerateiscor unum et anima una.in Domino. Nec - disciplinsesiudeatproposituni integre observare. Ve-
ab bae sahcta societale sacerdotes exclusos invenio, . runine nos magnifacere videaraur, beatus.Gregorius,
cum prsefatus evangelista hinc eliam nos instruen- . cujus tanta in Ecclesia resplendetauctoritas, Palrem
- dos prospiciens , a. Multa, iuquit, turba sacerdolutn nostrumBenedictumhisverbis commendat (S. Greg.
. obediebat fidei (Act. vi).; Siquidem tametsi quam lib. Hi Dialog.; cap. 56): Scftpsit monachofum Regii-
longissime.absumus a tam sanclorum virorum per- , lam discretioneprmcipuam, sermone luculentam. San-
feclione, tamen vestigia etqusedam, ul ila dixerim, .ctusautemBenedictus sacerdotessuscipiinmonaste-
lineamenta formse apostolicse relinemus, dum nemo B riuro et posse el debere oslendil, cum quanquam
- nostrum aliquid sibi yindicat, nec in ssecularescuras . non facile.m, tamen eis permittat ingressum, et rfeti-
. dissip.are animum permittitur, et orationum el absti- nendi officium_exabbatis jussione prsebet auctorita-
nentise Iegitimam constitutionem persolvere fegulari lem, quod nullo modo faceret.si soli .-admittendi
rigore, cui nos sponte submisimus, coarctamur. essent criminosi. Nam et eos-quidem interdum; sed
tutes episcopo-dignas.'Notanda inlerim sunl vefba pos, licetsparso crine etscissis vestibus ubera, qui-
Clarii monachi, auctoris Chronici S. Pelri Vivi: qui bus le nulrieral, mater ostendat, licet.in limine pa-
quod Lupus factum ait jussu Csesaris,. ad nulum di- ter jaceat; per calcalumpergepatrem, siccis oculis
vinum refert, dum ait Aldricum hulu divino susce- ad vexillura crucis evola. Solum pietatis genus est,
pisse pontifiealem sedem. Ut intelligeremus eaniau- in hac re esse crudelem. » Quo loco sic apposile
cloritatem in cujus possessione tum principes erant, prorsus ad rem hostfam loquitur Erasmus Rolero-
a coeloesse. Unde et in canone 5 synodi ad Tliepdo- damus: «Milii-videturet hoc nonnihil ad suum ne-
nis-villani.babilse anno 844 scriplum es.l episcopos a " gotium retorquere Hieronymus. Nara id quidem
- Deodatos esse, eta principibus tum imperilantibiis, lociim habel, ubi parenles ethnici velantquo riiinus
Ludovici scilicet Pii flliis, regutariter designatosfet fias Chrisliaiius; non ul desertis parentibus; quibus
gratia sancti Spiritiis consecratos. Vide nolas ad epi- opus est fortassis tuo subsidio, in.eremum 'auf.iu
sloIam98.'Sed ut ad Aldricum redeamus , obiit is r monasterium temet sibdas, cum possis apud Chri-
diem suum anno 841, vi ldus Octobris; successorem- stianos parenles Cbrislianariiagfere.vitaih, "si roriclo
que habuitWenilonenvD estinaveratuuiera (ut Lupus purgaris aniraum mundanis affeciibus. Veruriiliujus-
scribit, itemque antiquus VilseAldfici scriplor) re- modi detorlib probatur in. exhortando , aut deter-
dire ad monasterium, omissa episcopali cura, si diu- rendo. Sed alii passim, fet serio, quidquid de mundp,
lius fiiisset in vita. Recurrebat enim memoria prse- hoc est de muridana vila, dictum est; id detorquerit
teriti lemporis, et in viro monasticse quietis aman- ad commuhem Chrislianorunivitam; quodde se-
iissimo erumpebant baud dubifeinlerdum queslus et quendoChristum, idtrahunt admonacborumvilarii.»
lacrymse, quod cum vix sibi sufflcere possfel,animum llaque Lupus, rhetorica licentia usus , hunc Lucse
tamen distrabere cogebalur in.-plures curas. Eos 'locum, de sace.dolibus.nondurii Chri--
- nimirum felices ac beatos existimabatqui procul stianis ,ubiloquilur flexit ad presbyteros .Cbrisiianos , ut 'pia
dignilate episcopali, et procul a sseculi periculis, • fraude consensum extorqueret a Wenilone. Quod
trauquillam el insontem vitam agebant in monasie- ' non ideo dictum velini, ut quis exislimet me eos vi-
riis, de nulliussalutesollicili-nisi generali eharitatis - tuperare qui monachi fiuiil, sed ut oslendain; quan-
. lege, de nullius anima rationem reddlluri Deo quam ' tum sibi Jicere crediderint interdum nonnulli vete-
de sua. Ea de causa pastoralem curam, si per cano- ' rum , quolies incideret occasio retrahendi liomines
nes licuisset, desefere deliberabat, ut Iiberius Deo • ab.erroribus sa_euli. Nam et ego existimo plurimos
serviret, ac salutem suam operarelur. Sedquia id • Deri et sapientiores etsanctipres in monasteriis :
canones vetabanlob periculum animarum, ipse huic adeoque neminem ab~eopropositorevocare" velim;
incommodoprospicere volens,-successoremsibi quse- "n pfsesertim si quis :B. Benedicti institutum arripiat,
sivit, qui ei oneri par esset, locoque suo oriljuari ut Ardegarius et Baldricus faeere cogitabant. Bene-
posset. Inter hsec vir sanctus Inevitabili necessitate dictus enim nionachofum Pater est, a quo ca.iera
raptus est. Si quisquaminierit qui sicexstinguitur? •'iuonachorum in Occidenle institbla accepertuit for-
.» Mulla lurba sacerd. Hic Luptis rhetoricatur. ut mam vivendi, ut salis nolum esse arbitror.
ostendal sanctum esse propositum Ardegarii et Bal- h Mullos monachor. Jam tum ergo rionnulli nio-
drici, cum huc trahit leslimonium Lucse in cap. vi ;nachorum infamabant vitam monastieam, mofibusque
Actorum,-ubiscriplum estplerosque sacerdotes fldem sttis id prorsus efleceranl ut ex iis nonnulli pii viri
Christi amplexos esse. Mutta, inquil, turba sacerdo- conjicerenl vitam nionasticamnihilo sanctiorem, imo
lum obediebat fidei. Laudandi sane illi sacerdotes ' deteriorem esse-vita reliquorum Christianorum. Re-
qui, spretis religionibus suis, ftdei se Christi appli- ' cle aulem admonet Lupus ex iniprobbriim illorum
cabant. Et lisec est summa pietasl Laudandi itaque monacliorum vita metiendos non essecseterbs.Nam
fuissent Ardegarius et Baldficus, si antea sacefdotes 'et diabolus semper gestil seminare zizahia.
fuissent falsbrum numinum, tura vefo Chrisli cor- ' c Admitlendi criminosi. Loquitur proprie.de pre-
- pori-, quod est Ecclesia, inseri anibiissent. Exstat sbyteris criminosis, ijuos ad agendam pcenitentiam
apudHieronymhm in epistolaadHeliodorum insignis in monasterium detrudendos esse sancituin fueratln
locus, in qub maghus ilie vir docet per calcatum ."pluribus synodis. Quanquam nihilvetat quir. et alios
eliam patrem -pergendum esse ei qui Christum sequi quoque facinorosos homines in monasteriis susceplos
. velil: t- Licet parvulus, inquit, ex collo pendeat ne- fuisse dicamus. Nam monaslcria erantporlus poeni-
PATROL.GXIX. ... 16
it. b. LUPi AtSBATlS FKl.l.AIUEJNSIS ' 492
*<n
-difficillim., et yeliemeiiter 'CompuiiGlosrecipimus. _A quorumdam excellentise a.siimatibne propria.com-
. Venit enim.filius hominis quairereet saivhfe quod pe- . probareni. Vefum autem illofum ebllbquioet rescri-
rierat (Malth. xvm). Cum autem beatus Gregorius pto potitus,.qui"d ego hinc senliam desidefas expe-
, Regulam Patris hostri- Benedieli approbal; eadem riri: quoniam de eisdem qusestionibus diversa sen-
. aulemRegula sacerdotescum officiosuscipiendoscen- . tire, quousque contra fldem non est,- aut nulla aut
set, nisi qui coiitentioso spiritu laboral,- et susceptos parva culpa est. Quid mihi sentire yisus sit bealissi-
jamindeabiriitio nostri ordinis el esse-integra. vitse, mus ac doclissimus Augusfinus in eo loco quem
sacerdotes in monasterium minhne dubitat. Quapro- enodandum proposuisti non gravabor exponere. Et
ptervestra paternitas dignetur hsec sludiosius pertra- illa quidem prior qusestio, quam, quia nullis divina-
ctare, etpresbyleris aadmelius debono tendenlibus rum Scripturarum exemplis aut testimoniis aut a_gre
. noncuncteturlicenli-3aditumrfeserafe;.nefoiie, quod aulnequaquam deflniri poterat, in medio reliquit,
nullatehus oplamus, videaminiôrdininosTroprovisa penitus omittatur; scilicet an in illo cunctis exo-
coelilus incrementa dferogare, quem summiet optimi ptabili Tidelibus 58 culmine resufrectionis oculi
- poiitificestionsolumnoninfamaverunt; yerumetiaiii, carnis aliquid sint mentis simile habitur-i: siquidem
ut par fuil, suis et laudibus ornaverunt et exhorla- futuras earum refum imagines aliqua nos raeiitis
. tiombus cumularunt. Neque enim sacrorum cano- ;B acrimonia posse apprehenderetjua. illius ianti auclb-
-hum suspicienda censuf a, quaiitum dispicere yalui- ris ingenium sirit Iransgressa. si Vel Opinari possfe-
-mus.xisquairi nostram inTirinat sentenliam, quam et mus, esset id extremse dementise. Nbc tamfenMici-
-auc-brilate divina etpr_3claris exemplis roborandam tati noslrse in illa resurrectione aliquid derogabitur,
. 57;cufavim"us. Illiid potissimum avestrafeximietate si divinitalis excellejntia carnalibufeoculis cohspicua
obtinuerimus, ne nostram admonitionem gravemini: non fuerit; quando nullum hoc lempore dispendium
quam non venditanda. scientise sludio, sed implendse • intelligentise nos pati sehtimus,'si ratiohem quam
- charitatis officio assumptam, e't rerurn pondere et melitis acumine contuerour,' manu perpetua, >quod
styli lfenitate satis. utopinor, apparet. est ineorporea, palpare hbn pbssumiis. Nec indi-
gnum aliquid nostra patietur natura, si spirilus
EPiSTOLA XXX.
longe sublimiori donetur excfellentia : qui jam inde
- - h ADGOTTESCHAIICUM .MONACHUM. ab initio noslrae nalivitatis tantum excelluit ul el in
Ni veritus fuissfemut me ab observatione charila- eo, etsi aliquandiu decolor propter peccatum, _jeni-
tis aveisum nullius flecti posse precibus pulando, per tamen c Dei persevefaverit imago, et rib eo in
eamdem «haritalem offenderes, etiam nunc silentii' unam eamdemque personam redacia gubefnata sit
latebrainfovfens; nihil ad ea'quse consuluistirespon- C earo. Alterain vero qua_stionem quibus verbis idem
dissein, duabus videlicet ex causis. Altera, ne olio pr__cellentissimus auctbr moderatiis sit Yigilanler
tuo materiam exercfendi-ingeniivel imminuerem vel consideranies, eorum menlem aispiciariius. . Aut
delrahefem. ftllefa, uf habila cohsidera.iohe ilJo- quod est, inquit, "adinteiligenduhi facQius, ita hobis
rum qiibs super eadem qusestione te sollicitasse erit Deus notus atque conspieuus ut yideatur spirilu
Dlimcognbvi, mediocritatem,meam non pfsejudicare a singulis nobis in singulis nobis, videatuf ab aitefo
tenlise. Confifraatur istud auctoriiaie Zaciiarise pa- cujus exemplar ex yeteri codice Vaticanb descriptuni
pae, cujus hsecsunt verba in epistbla ad Boriifaciiim mihi nuper ostendit domnus Lucas Dacherius, hio-
archiepiscbpufh Mbgunliniim:« Hos itaqueminislros nachus Benediclinus. Hactenus enim nonprodiil in
Satanse, "fetnbn Christi, ubicuhque repfeferis, charis- lucem..;Canonicos aulem eosdem esse qui el>clerici
sime nbbis,j_iggregato provihelali ei safeerdotalicoi- .'vocantur palel ex capitfe73 libriprimi Gapitidarium.
legio, 'opiniiiib"d.^dfevila;et. a sacerdoiali hriuore pri- Denique clericalum fuisse exislimatiim meliorem
vaibSj.sub-fejjpia.inpiiacliica et poeriitfeiiliasubmis- graaum ex hoc colligimus quod in synocio Cabilo-
sos, VMnV.-ihife ofdinabls. » Apud Essenos, vetu- nensi pfesbyleri faeinorosi demittuntur ad agendam
stum iri cJudseamonacborum genus, rei cujuspiam pcenitenliam in monasteriis. Vide _pislolani-56 Ivo-
culpse,\quanlumvis levis, non 'a.drnjltebanliir, ul nis Carnot. et Franciscum FJorenlem lih. n Dissert.-
fidem facit Solinus cap. 58, his verbis: < Nam qui Juris canonici, pag. 198._
" reus est Vel levis cUlpa., quamvis sumiha bpe adipi- j) J>Arf Goiteschalcum. Celebris fuit hie liomo ajtate
sci ingressum velit, divinitus subinovetui- i • , • Lupi et Hinemari, ade.oque materiam tum prsebuit
«Admeliusde bono.Id est,a cleriealu admonachi- sermonibus hominum. Renovata.est autem maxune
smum. Atqui supravidimus clericatiim aliliinocentio ejus memoria his viginti aunis ob doctrinam Janse-
" primo dici melidrem giadrim compafatione vilse mb- nii, episcopi Iprensis. Hisloriaro Gotteschalci ingenli
naslicse. Qiiam bb causam "veiefes iiii . ex "eis qui volumine cbnclusii R. P. Celloiius e soe. Jesu; qui
in moha_teriq perhianenl nbn nisi prbbatibres alque : plufimum operse in ea posuit et novas observaliones
meliqres in •ciferiiiiiassuhiere t "solebant, til docel . quamplurimas prbtulit; non indignas eruditorura
" Augusiihus 'in episiola 76, ad Aurelium. JEt sapien- nominum curiositate. _ . _,_ _
• " fisslmus ille mbnachus Biefonyrrius sciibens ad He- ln hac epistola fractat Lupus de visione beatilica,
iioabfuni ait':, . Âlia causa est ih.o"naclioruni, alia qupnam. modo illa fiat. Hoc idem fuse
clerieorum. Clfefici pascunt. oves. Ego "pascor. » , tfaetavit. Hincmarus fthemensis inargumenlum epislola 5, cap.
" Alque id etiam. Ufbano B.papse^ valde placuii, qui 8, ubi etiam adducit Ipcum Augustiiii ex Jibro xxn
.ege lata 'prpbibuit'« tfe quis cahbnicus reguTariter deCivitate Dei, cap. 29. Vide Alcuiuumin Confes-
prbFessus,1ii.i, qubd'ab_ii,publice Japsusfuefii, rrio- sione.fldei, lib. iii, si tamen Aleuini.
iiachus efficiatuf, » ac "poeiiainslathit advfefsus fe- , xDei, imago. ffic Lupus Dei.imaginem, xjuse in
bfelies.Exstai dfecfefuhiisiud apud Gfaliauum 19, q. homine_esse dicilur,' conslituil in. anima. Vide quse
3, itemque apud Slepharium Tbrnacenseni iri epistola infra adnotaiuus ad librtun de.Tribus Quseslionibus.
prima,"et in Colleclione Caiionhm AriseliniLucensis,
' "
m . . EPISTOLJ-. ' . m
in allero, videatur in seipso, yideatur in ecelo novoÂ catur. Prsemonstratis verbis super quorum senlentia
et terra nova atque in ojuni ijua. tunc, fuerit crea- non ul voliiimus, sed ut valuimus (res enim quam
tura (rfe Givit. Dei, lib. xxn, cap. 29)..'. Hactenus .signiflcant incomprehensibilis est), diutule loeuti
. quid hsec verba obscurilatis parianl-non video. sumus , idem mirabihs auctor subjecit (August.
Quippe clarissimus auclor, quia divinse aucloritalis ibid.): i Et per corpora in onini corpore, quocun-
observantissinius,- quemadmodum sit fulurus D'eus que fuerint spirilalis corporis oculi acie peryenienle
. omnia in omnibus copiosius explicat; scilicet quod directi. i Hic vel parum sseculari litteratura imbu-
eleclis divina gralia ad angelicam provectis -.quali- _tus nemo dubital a communi subaudiendum, -el ut
.tatem, remoto pristina. ignorantise nubilo, g@ se- .videatur spirilu per. corpora in omni corpore. Opi-
- metipsum
plene manifeslet, acsua ineffabili visione nioiiem enim illam, ut videri possit Deus carualibus
in perpetuum beatiflcel, lantaque suse praesentise . oculis, -nisi aliquid m.entis oblinuerint, ipse manife-
la_tiflcet evidenlia nt uniuscujusque spirltus dubi* stissime removet. Quid vero in ,eo Yolueril ihtelligi
lare nbn possit quin nobis et reliquis sanctis omni- quod ait, per corpora in omni corpore, scrupulosius
bus insit Deus atque cuilibet aliGui creaturse; ita -ut quseri posset, nisi eam.dem fem, adhibita quadam
rationabilem lantummodo -sui-notitia gloriflcet, ir- similitudine, pra.struxisset. Deniquepraemisit,(Aug,,
. rationabilem vero, iioc est, terram et coelum, prse- -B J rfe Civit. Dei, lib. ,xxii,.cap. 29): c^Vitam
quidem
,sens ubique totus gubernando contineal. Ac perhoc suam » (haud 01 dubium quin spiritus) « qua -nunc
rationabili aderit per noliliam et prsesentiam, irra- viyiEin corpore, et hsec lerrena membra vegetal,
tionabili per solain prsesentiam : qus. tamen longe -facitque viventia, interiore sensu quisque non-per
-prsestantius quamnuncad elecioruin'notiouem de- corporeos oculos novit. Aliorum vero vitas, cum sint
ducta, ut augmentum scientise, ita etiam incremen- invisibiles,' per corpus yidet. Nam unde vivenlia
tum felicitalis factura est. Nam et nunc prsesentia discernimus a non viventibuscorpora, nisi corpofa
sua regit coelumet tefrahi, cujus "veridica vox est: simul vitasque videamus, quas nisi per corpus vi-
Cmlum et terratn ego itripteo (Jer. xxm). Sed ad dere non possunms?» Siquidem hacejus tam lucu-
comprehendendum raiemadmoduih toius in coelo, lenta sententia colligilur quod per corpora, lioc est,
totus in terra sit, aeies mentis _tostr__ caligat, ,.per corporis oculos, in ontni corpore, quod.idem
quandiu corpus quod corrumpiluf-aggraval dnimam conspexerint oculi, videndus sit Deus, non in sua
(Sap. ix), ne naturse suse vim libere queat exerere. substanlia, quod privilegium spiritui reservatur, sed
-
fjuod cum totius corruptionis riori moiestia modo, in evidentissima gubernationis prseseiilia. Sic enim
veruro etiam suspicione fuerit liberatum, gloriflcata cum per sensus corporeos vitas aliorum in corpore
duntaxat, non raulata natura (neque enim hinc nos ^« intueniur, non vilasihvisibiies aspicimus.; sed eas
errare permislt qui rat: Palpafe-, et videle quia tamen inesse viviflealionis potentia dubita;re-non
spiritus carnem el ohsa non habet, sicul :me videlis possumus. Nee sus.tinebunt quidquam cbntumelise
habere _[Luc. xxiv]), tanlamque euni spiritu, e»i oculi, si spiritu'T)eu"mubique ^fsesentem compre-
nune fepugnat, habuerit concordiam Ut cum eo hendente, illi euiri tahtuihiubdb lii cbrporibus, quo
deineeps nec velit peceare nec possii, idem spiritus direxerint aciem; quemadraodum siiperius 'osiehdi,
Deo suo tunc vere.inhserende, unum cum eo effe- poterunt intueri; sicut-neque nunc paliunlur aliquid
ctus, inlueri merebitur habilatorem sui similiumque ignoniinise, cum sensu aurium dulcissimum quemli-
crealurarum, cseterarum vero rectorem. Hsee est bet sonum capienle, ipsi intra metas prbprii ;niune-
visio, in qua scilicet constabit et secura felicitas-et ris eohibentur. llic a- ine mohstfalus~ intelle.ctus
felix securilas,- cui videndse oculos non corpojis, capiluli oniiiibus te quas proposuisti qusestionum
sed cordis, hoe est menlis,. (g® mundari veritas angusliis liberabit; inter quse etiam oculis nihil
prsecipit: Beati, inquit, triundo cofde, quoriidm ipsi siniile mentis habentibus in quovis corpore," nec
Deum videbunt (Matth. v). Huj'usmodi yero munda- proprie, nec flgurate, Deum fore conspicuum decla-
lionem fides hic inchoat, illic charilas coiisummat.- .._ rabit. Nariique pfoprietalem fejus cogniiione spiri-
Nam quousque affeclus noster dicfere Deo possit': tus sibi dignitas vindicabit. Quod autem iam evi-
Quid mihi esi i» cmto, et a ie quid voluisuper terram? -denter creaturas suas divina reget majestas ut ne
(Psak LXXII.)hoc est, quandiu in coelestis alicuj'us oculos quidem corpbreos lalfere possil, nihil prseter-
' crealiifse potfenliavel excellenlise mundanse iilece- quam quod gferilur sighiflcare @2 omnis qui sqbiie
bfai, et-nbri in Deo, a quo-sumus conditi,. spem sapil facile adverlit. Ad iiunc enim exitum ciicuhi-
lioslroe bealitudinis reponimus, grassum glaucoma -stantia, sine superstitionis pervicacia considferata,
nbstris bbductum oculis patimur. At cum salubriter caulum ihstructumque Tectorem pefdueunt. 'Quod
ea sofdere coeperint quse prius anlmuni nostrum adeo mihi constat ut fetiam bealissimum Augusli-
perniciose -aut eludebant opinionum falsilale aut num, si revivisceret, aliter 'quemquam sensisse
oblectabant fallaci suavitale "paulatim Dei clementia credam non mediocriler miralurura. Proinde sempfer
faliscente caligine, hoster visus recuperalur, ac solvendo ef nunquam persolvendo charilalis debilo,
divinorum prseceptorum in dies exacuitur collyrio, te, suspiciende fraler, exboiior ut nequaquam ultf-a
donec deposita mortalitatis sarcina, ad videndum in talibus tuum ingenium conleras: ue bis ultfa
eum, inquem tota fuerat translala intenlio, perdu- quam oporlet occupalus, ad uliliora vestiganda sive
m B. S. LUPI ABBATIS FERRARIENSIS 496
doeenda minus suliicias. Quid enim lanlopere quse- \ litas publica alio traxisset, missis iterum nuntiis
ramus quod nobis nosse necdtim forsitan expedit? -per amicos oblinui cum gratia licentiam revertendi.
Certe divinilusillustrala mens Deo loquitur.: Oculus Cur autem, sicut constituerat dominus noster rex,
non videi, Deus,-absquele qumprmparasli exspectanti- ad sanctum Martinum non accesserit, hsec, ut nun-
bns-te (Isa..Lxiv)."Et nos illius ineffabilis visioiils tii nostfi retulerunt, causa fuit quod Britarini, sibi
plenissimam rationem complecti animo, concretis prseter solitum dissidenles, regem nostfum in Bri-
yitiorum sbrdibus adbuc gravato, desideramus ? In tanniahi versus evocaverunt, ut pars quse contra
sanctarum a Nomenoium seutiebatad eum luto-deficeret. DePip-
"amplissimo Scripturarum eampoinlerim
spatiemur, earumque meditalioni nos penitus iotos- pino, unde vestra quaesivitpaternitas, nihil certi in
dicebatur. Leviter lantum fama jactabat 64
que ..dedamus, faciemque Domini humiliter, pie ac palalio eos qui nuper abeo descivissent in concordiam re-'
semper quseramus, quoniam inquirentes Dominum '
non deficient omni bono (Psal. xxxm). .Ejus erit dituros. Quidam vero de Aquilania venienles Norl-
clementiae, ul dum considerata nostra condilione mannos inter Burdegalam et Santohes eruplionem
altiora nobis non quserimus, nec fortiora scrutamur, his diebus fecisse retulerunt, etnoslros, id est Chri-
nos itd sublimiora- et robustiora sustpllere, purga- stianos, pedestri cum eis prselio congressos et mise-
iisque nostra. menlis obiulibus. quibus videri se B rabiliter, nisi quos fuga eripere poluit, peremptos.
' In :quo bello comprebeusum ducem Vasconum h Si-
posse. revelavit, semelipsum dignelur oslendere.
Cselerum daturus necne sit oculis post resurrectio- guinum et peremptum etiam jurando leslati sunl.
«nem aliquid simile menlis, ejus arbitfio relinqua- ' Quse res quam.vera sit, Dominica sententia : Omhe
mus, cujhs judicio el hsee et alia innumera iuipuiie, regnum in seipsum divisum desolabilur (Luc. xi), in-
quoad morlaliler vivilur, ignoranius. Quaternionem dicat et discordiam ampieelentibus qui fruclus -jna-
quem reperisti nescio quis mihi @3 sublegerat. neat manifeslat. Bene YOSyalere cupimus. -
Verborum vero, quorum fiagitasli ralionem,- quia EPISTOLA XXXII.
necplenaria statim omnium occurrit, el eam inda- ADLUDOVICUM.
gare inaxima. causarum moles, quibus assidue Desiderantissimo suo Ludovico",abbatum summo,
«bruor, inhibuerunt, in alind tempus distuli: quan-
Lupus prsesentem et futuram salutem. • .
quam non sim nescius Grsecorum sermonum proprie- • Dici non
potest quanto nuper dblore affectus sim
tales a Grsecis polius exspeclandas. Sane si quando cum in hac
reipublicse calaniitate felieiter fallax.fa-
scribendum parvitati mese decreveris, obsecro su-
ma disperserit vos quoque inier alios cecidisse.
perfluis aut falsis laudibus non oneres;_ sed magis
me suse laudis avidum r Hunc moeroreni nullus unquam dies,.ut vere fatear,
Domino supplicesût semper nisi cum ultimo mibi spirilu abstulisse.t. At veritate
faciat, mese vero laudis fructum in illud "terapus
comperta, ut par fuit inexplicabili gaudio exsultavi
diffefat quo laus erit unicuique ab eo. -ouod is yiveret cum quo, si possem,-el esset neces-
EPISTOLA XXXI. se, juxta illud Horatianum,
ADGUEN-LO-iEM EPISCGPUM. Meos c divideremlibenter annos.
Summa veneratione colendo jnsigni prscsuli Gue- Immensas itaque gratias omnipotenli Deo, omnium
nilonLLupus pluriraam salutem. cbarissime, refero qiiod te mihi servaYil; quo -ser-
. Cum ad regem proficiscerer, et prsemisissem sci- vato, ipse quoque servatus sum. Pra.terea doraini
scilari quid me facefe yellet, ipse yero prsecepisset noslri d regis adversitati condolens, et ereplioni su-
utfeslivilate.beati Maiiini ad moiiasterium ejusdem pra mbdum congaudens, Q5 instar illius evange-
prseclari confessoris ei occurrerem, eum vero uli- licse.vidusequse duo minula in gazophylaciuin misil,
' a Nomenoium. Ducem Britonum : qui cum post "« Dividerem annbs. Ulilur Lupus hac Hora.tiana
Ludbvici Pii morlem Carolo Calvo adbsesisset, postea loquendi forma, ut sui in Ludovicum anioris abun?
tanien rebellans, regnum affectare in Britannia au- dantiam illi ostendat. Adnotavit autem Murelus, cla-
sus est, suadenle Lamberto, comite Nannelensi. D rissimum patrise meae sidus, inTib. ixVar. Lect.,
VEgre idtulil Carolus, sehralum in regno suo non cap. 1, inler omnia loquendi genefa quibus veleres
fefens, Itaque" captala dissidibrum occasione quse raififlcaiu quaindam .virii amoris in aliquem sui ex-
inter Britannos exarserant, dumpars una Nomfenoio primebanl, illud excellere viiteri quo siguiflcabant
favet, altera vero' adversus illum insurgit, ipse in cupere se, si quo modo id fieri posset, annos sibi ad
Britanniam" profeclus est, ut se inimicorum Nome- vivendum constitulos conferre ac contribuere cum
- noii partibus conjungferet.Factum id anrio 846 cbl- co quem diligercnf, iia ul quod ipsis superesset vitae,
ligitur ex Chronico Ademari :nCaroIus, inquit, iterum cjus pars aliqua ad illius vitam adderetur.
Britanniam pergens, cum Nomenoio duce diraicavit a Regis adversitali. In hac epistola, itemque in
et victor exslilii. Sed NomenoiusVugalapsus est. i sequenti, agit Lupus de clade quse aecideral Carolo
h Siguinum. El binc quoque diseimus hanc episto- Galvo. Ta:ii!._aiH-iisilla fuit, nt csesum in acie Caro-
lam.scriplam esse anno 846. Nam eo aimo Siguinum lum nunliatum sit, cufnque eo abbatem LudbYicum,
comilem Burdegalensem, sive duceni Vasconum, ut ad quem scripta est islnsec epislola. Itaque inani-
, vocat Lupus, a Nortmannis occisum esse fldemfaeit festum est bic agi de yictoria a Brilonibus paiia-ad-
idem Ademarus his verbis : n Alio amio secjueriii, versus Carolum Caivum anno 8_S, de qua hsec ba-
Siguinus, comes Burdegalensis fet Santoniceiisis, a Jieniur in Annalibus Fuldensibus : i Karlus cum
Nortmannis captus el occisus est. >'De Siguinoducc Brillonibus conflixit; el cum grandi damno exerci-
Vasconum nieniio exstat in AnnaJibus Eginhai-di ad tus sui, ipse cum paucis vix evasjt. s .
an. 816.
497 - EPISTOL.E. - - 498
aquidquidimnieris conscquipotui pervos offerendum A . admonendum est, ne forte, quod absit, quara inle-
direxi: quod gratum ei,- sicu.-mihi expedire videtis, gram accepit, scissara nobis flenlibus, hosiibus"'
quseso dignamini facere. Ideo autem dixi illi me fp- autem ejus tam occullis quam manifestisirridenli-
tuhi qubd invenire valuissem fideliter misisse quod bus, relinquefe ebmpellatur. Utinain ei non contin- '
propter ejus frequens .s.ervitium, quod prius a prse- gat quod Deus suis contemptoribus comminatuf:
cessoribus meis non exigebatur, et propter eellse Sola vexatio intelleclum dabit auditui (Isa. xxvm).
nostrse subtraetionem, et frumenli anle inauditam Nec experialur quod ait Apbstolus : Horrendum est
penuriam, omnia jam exhausta, sunt, ita ut empti- incidere in manus Dei vivenlis (Hebr. xf. In expe-
tio frumento fralres j'am mense integro sustenten- ditionfeAquitanica olim, ut nostis, omnia pefdidi.:
tur, eodem tanta prolixitate.usque ad novas fruges c Superiore anno missus inBurgundiam, decem qubs
victuri; nec suffecerunt quse ad communes usus pa- amisi. Nuncnos quam signiflcavipremitinopia: Cu-
rata fuerant; sed urgente - inevilabili necessitate, pio etiam, si Deo placet, quod didici etsemper diseo
paucissima Vasa et csetera ornamenta eeelesia. no- docere. Quas res (praeter ultimam, ea eniih velut:
strse, dolentibus omnibus, distrahuntnr. Quse res quo- Reip. inulilis judicarelur, quae meb j'udicib csetera-
redundet, el quantum publicam prosperilatem inirum est gravissima), si me evocare voluerit ad cd-
pedire' pbssil, nec admonita -vestra videt prudenlia. •Bmitatuni, regi,-quseso, suggefite, <iuoniam nisi spo-
Proinde vestram supplex imploro pietatem ut regi liem aliquod altare, aut fratres iroportabili affligam
meas et ffatrum necessitates, imo jam veras mise- inedia, non habeo.unde bcto dies in ejus possim ver-
rias aperiatis, suggerentes ut quod sub maximo pe- sari servitio donec novse fruges optatam referaiit
riculo in beatum Petrum et nos fecit, voti memor facultatem;J!isi autera absque periculo possitis, mi-'
quo se h Ii.oc anno obligavit, landem aliquando im-' litarium hominumnostrorum nolo vos otium depre-
mutare dignetur, ut et prihcipem apostolorum in cari, quanquam et illis quam sit necessafium ultro
suis rebus dubiis adjutorem, ,et nos omnes ex corde cognoscilis. d Congratulationischartulam,' si ulilem
ppssit habere intercesscres. Neque enim contem- fufufam ex morum ejus qualitate deprehenderitis,'
nere debet orationes servorum Domini, ctim de uno lioc est, ut ea ad bene agendum-aliquo modo incite-
quolibet j'usto dicitur : Mutlum valet deprecaliojtisti tuf, ex parvitatis mese nomine tradendam curate.
assidua .(Jac. y); et de pluribus Domini cultoribus Sin aulem, quid animo conlineam vos nosse suffe-
sacer insonet psalmus : Voluntatem liriientiumse fa- cerit. De annuis donis, quse adhuc penes me habeo,
ciet, el deprecalionem eorum exaudiet (Psal. CXLIV). quid mihi agendum sil per meum nunliuni reman-
Nec de nostfi instauratione coenobii tantum, yerum - date. Munusculi similitudinem, quam niiuia verecun-
- etiani de totius Ecclesise i
66 slatu sollicile. vobis dia, quod.aliud non habui, celsiludini vestrse direxi,
« Quidquid muneris. In regno Francbrum non- " lem Yoluerint secundum Regulam S. Benedicti abba-
nulla per eas tempestates eranl monasleria quse lem eligant et sibi constituant. Sint autem et ipsi mo-
regi debebant dona el niililiam, ut patet ex veleri nacbi in subj'eclioneregis adloeum salvum faciendum,
Nolitia a Sirmondo edita in tomo III Conciliorum et non ad aliquid persolvendum, nisisolas oraliones.i
Galli_e,"qusedein recusa est a Duchesnlo. ldipsum Odo et Adacius abbates, ut hbc oliitef nioneam, in-
docet etiam auctor ineditus Annaliuin Anlanensium,' telligendi sunt de Odone et Adacio, qui simul Tute-
his verbis : . Erant eliam qusedam monasteria ex lense moiiasterium rexerunt, ut raonuimus -in Addi-
eis, munera railitiamque exercenles. _i In his fuit tione ad librum vui De Concordia Sacerdotii et
Ferrariense, ut discinms ex eadem Nolilia, itemque Imperii, cap. 2S. Unde colligitur Sarlalense mona-'
ex epistolisLupi. Quo fiebal, opinor, ut singulis qui-' sterium tum fuisse subjeetum monasterioTulelehsi
busque annis incumberel illis roonasleriis necessitas el coloniam esse Tutelensis monaslerii. Dislinguit
offerendi munera -principi, itemque in occasionibus aulem Bernardus comes inter coenobium et abba-
ingentium -sumptuum. Alflictseergo Caroli res con. tiam, ea videlicet de causa quod yeteris' abbatise
sueta munera exegerunt a Lupo. Prseler illa porro bona penes ipsum essent, coenobiuni vero lum re-
monasteria qua. regi dona militiamque debebanl, center sedificaretur, ad recipiendos monachos. Sic
erant insuper alia quse tenebantur ad dona tantum Ademarus yicecomes Scalarum monaslerium Tute-
sine militia. Demumnohnulla erant quse nnec dona, D ] lense dislinxit in yeterem abbaliam el monasierium.
nec mililiara, sed solas oraliones pro salule impera- In Anglia quoque nonnulla erarit monasteria, solula
loris yel filiorum ejus ac stabilitate imperii debe- etquieta ab' otnnibus smcutaribus servitiis,\\t docet
bant. s In liis, prseter ea quse commeraorantur in Ingulphus abbas.Crojdandensis, cujus monasterium
Notitia paulo superius laudata, fuiVeliam Tutelense illa libertale fruebatur. .•
in Lemovieibus, ut fidem facit, in testamento suo " h Hoc anno. Id est, anno 845, ut diximus. ltaque
Ademafus, vicecomes Scalarura et abbas Jai.cusmo- liinc discimus volum quod, suadenle-Hinemaro. Ca-
naslerii Tutelensis. t Sunt autem nionachi, inquit, rolus Calvus concepil apud sapclum Dionysiura, ut
in munburdo regis ad locum salvtim facienduni, non in epistola 42 Lupus lestatur, emissum esse anno
ad aliquid persolvendum, nisi solas orationes. i De 815. . .
Sarlalensi iri Petrocoriis fidem facit his verbis Bor-' c Superiore attno. Hoc est. anno 844. Ilaque ttim
-
nardus, comes Pelrocoriorum, qui sub Ludbvico Lupus legatione iu Burgundia functus esl j'ussu Car
Trahsmarino floruit, postquam prsefatus esfse re- roli regis. ,
staurare.velie monasteritim illud : c Igilur trado -4 Congrqlulationis chartulam. Id est, Exhortalio-
prsefalum locum domno Odoni e.t dorano Atlacioab- nem ad regem Carolum, post âcceptam cJadem.
batibuset-monachis quos ibi.vel adduxerint vel con-' Itaque Ludovici judicio permiltit, an ea' Exhorta-
gregaverinl, ut videlicet ipsi et successores eorum. tioregi reddenda sit. Ea autem. exstat in. epistola
tam coenobiumquamomnem abbaliam sineulla con- sequenti, - . •
t
tradictione teneant, ul post illormn discessuni qua-
_f9 B. S. LUPI ABBATIS FERRARIENSIS 500
memores primse amicifise nostra. @7 quaeso ne di- A diini sit debeamus inquirere, et cum inyeneriiiius,
gnemini aspernari. Exiguilalis mese.benigne memo- matura festinatione periicere, et quod diu apparan-.
res bene YOSvalere cupio, et ad bonorum emolu- dum sil-bellum ut celeriier-vincatur (Sallust. in tCa-
menlum prosperis semper augeri sucessibus. lilina). H_3Cbreviter celsitudini vestrse suggessi, ut
divina et humana auctoritate- quid vpbis agendum
EPISTOLA XXXIIL
sit induliitanier .posselis cognoscere. Det autem ipse
EXHORTATIO ADI.OMNUM UEGEM." Deus ut spiritaliter et corporaliter quanlum cupio
.Pra.ceIlenlissimedon.ine, et, si dicere audeani, valeatis.
anianlissime, audita nuper status vestri adversitate,, 6S EPISTOLA.XXXIV.
ineffabili dolore distabui.- Namque mecum repula-, a ADALTWIKUM MONACHUM. _ . 5.
Ji.amvestrae nobilitatis indolem, quam cupio selatis Venerabilifratri AltwinoLupus pferpetuamsalutem.',
lnaturitale ac sapientise gravitale oonsumn.ari, nimis Si tanta facililate discuti possenl a quoquam
immature. nobis ablalarn. Id quia irrecuperabile vi- quanta movenlur qusesliones, olim ad cpnsunima-
debatur, quoniam id constanter fallax fama jacta-. tam studiosi quique sapientiam evasissent. Nune lit-
ret, tqttim me cum fratiibus qui me cum Deo ser-. terarum sludiis pene obsoletis, quolus quisque in-
vire satagunl, ad impetrandam salutem animse ve- ]_}veniri possit qui de magistrorum imperitia, libro-
strse contulerara, cui vehementer tiraebam quoruni- rum penuria, otii denique inopia merito non quera-
dam non satis Deum timeritium persuasiones bbesse. tur? Quo minus indignari niihi debes, si perexi-
Verum quoniam sospitate yeslra.donati sumus, in- guura otii, quod mihi vix pbtingit, indagandis quse.
credibili gaudio repleti, sincera fide niajestatem ve-- nesciafn , ûam ventilandis' quse j'am consecutus
strae celsitudinis adnionemus qt omnipotenti Deo sum, judiceni expendehdum. Nec, "ut opinor, erro,
nobiscum maximas gratias habealis el referatis, qui si quibus divino favbre viam inlelligenlise veliiperui
nbbis quanlum se amare debeatis oslendit, cum, ut yel planiorem feci, quarii prseeesserim sequendi nfe-
pace cunclorum dixerim, humanp cessanlg auxilio, cessitatem indicam; hoc est, lectione. magistra vel
ipse vos potenter et pie servavit, et quantum de eo utens, vel usus, si audiloribus meis aut prsesentibus
pra.sumere debealis manifestare dignatus est. Nolite id ipsum sermorie, aut absenlibus obstinatp impo-
igilur casu contrario nimiuni conlrislari, sed polius nam silentib. Obtinuit tamen tua iiislantia ut qiise-
credile veridicis.verbis ejus : Sine me niltil poteslis dani ex iis quse sludiose qusesiisti enucleareml Lo-
facere (Joan. xv). Et : Non est volentis, neque cur- cuptespenultimam genitivi producere sic apud Pri-
rentis, (§g| serf tnisereniis Dei (Rom. ix). Et: Omnia scianum piobatur in libfo v, cum de nominibus ih
qumcunque voluit Dominus fecil in cm.lof.tin ierra I^ es produclani desinentibus disputaret. t Appellaliya"
(Psal. CXIII).Et: Omnis voluntas mea fiet (Isa. i,vi). yero, inquit, si sint" ad"horoines perlinentia, quse
.Ef: JVo?!,sqhaiurrex per mullam viriutem (Psgl.. apudGrsecos communia.yelmobilia, apudnos com-
xxxn). Et: iVon estDomino salvare difficileiifmul- munia sunt ut hmres, locuples'. . Idem in sepfimo,
Utudine velin paucis (I Reg. xiv). Et: Qui glorificat penultima tertise declinationis^ quando produci de-
me, glorificaboeum; qui autem contemnunt me, erunt beat ve_ corripi niira diligentia ostendens, s Produ-
ignobiles (I Reg. i\). Et spreto earnalium consilio, citur, inquit, in his quorum norainalivus ^Q in lon-
. de quibus dicilur : Bominus dissipat cohsiiia gen- gam desinit seu naturaseupositione, ut sol, solis,
tiurn, reprobat aulem cogitaliones populorum, et re- infans, infantis. Excipiuntur in on desinentia Grseca,
probat consilia principum; cotjsilium autem DpminV el in o tam Latina quam nolha, qua. aliquando cor-
in ceternum-inanet (Psat.-xuv), acquiescite consilio ripiunt, aliquando producunl penullimam genitivi.-
quod per Prophelam ipse dignatur dare mortalibus : Prseterea in ms, vel bs, vel ps, vel x desinenlia, quse
Jacta cogitatumjuum in Deum, e( ipse te nulriet penultimam genitivi semper porripiuni.Item par,tar,
(Psal. LIV). Et :Sperantes in Dotnino misericordia vqs, pes, Ceres,compos,bos;sus, grus: quseproducentia
circumddbh (Psal. xxxi). Et: Cum esses parvulus in nominalivos, coiripiuntpenultihianigenitivi. > Cum
ocutisMis, cqputin tribubus Israel faclus es (I Reg. .D igitur producta-nominaiivo yelnatura vel positione,
xv). Et: Immolq Deo sacrificium iauclis, et redde penullimas genitivorum consequehter producant (his
Altissimo vota lua. El invoca me in die tribulalionis: sex exceplis nominibus, quse longa observantia de-
eruam-te,__ethpnorificabis trie (Psat. XLIX).Prselerea prehensa notavit, quoniam, ipso leste, locuplesin es
mementole quod SaJomon ad regendum populum p.oduclarii flnitur), eodem auclore genitivo longa
Israel, cui diu in maxima pace prsesedit, sapientiam penultima _proferetur. Quod possem etiani poetico
polissimum -poslulavit. Nec spernatis etiam eorum testimonio confirmare, nisi apud eonlenliosos quos-
hortamenta qui, Deum ignorantes, utilia non tara' que tanli viri, tantum posset aucloritas;. Locupteto-
sibi qiiam,nobis videruni; in quibus invenitur quod aulem, quod penullima producta nequaquam dubito
ante quam aliquid incipiamus, prudenler quid agen- proferendum (sicut quoniam robur, roboris corripi-
. ? Arf AJtwinutri. Monacbum fuisse mdicat litulus saltem cum epistola' illa scnpta est, commoratiim
episjolse;. cujusnara verp roonasterit, non docel. fiiisse in Germania, adeoque monachura fuisse Ful-
Papirii Massoni-ediiio babet, Ad iltuinum Senonen- densem. Vide Acta Sanctoruni ordinis S. Benedi-
semmonachuni. Verum ex epislola 20 paiet eum, cti iom. VI, pag. 60. . ,
"
§01 -EPISTOL/E. 802
tur, roboro eadeinpenultima.correpla prommtialur), A contra laedenlem accipitur. Cum .enirn Êneas socios
activum esse in Cicerone possumus confirmare , ad.repugnandum.Graecis, qui in suam polestatem
eo verbo, ut
(Cic. in lib. de Oraf.et lib: i Off.); gua signiflcation3 urbem redegerant, animaret, usus.esl
eliam in Psalmo posjtnm -canimus : Multiplicasti fingit Yirgilius, quo significavit vihdiclam et ultio-
locuplelareeam (Psal. LXIV).Apud memoralum au nem suorum gentilium, qui jam occidissent, el sui
ctorem Priseianum in jam dicto libro, VII,quid sen " anie quam oecidissent, viriliter a Jaedentibusexigen-
tire de pronuntiatipnemulietis debeamus deprehend i dam. Illu.dquod sequitur tangere nolui, donec in
potest. Iri eo enim in *r correpla niasculina, femi .. Liyio vigilanlius indagarem. Propilins et per sibi-
nina, xeutra, et eommunia inveniri dicit, in er.au _ lum pronunliari etiani a non parum doclis semper
tem producta Graecamasculina, et unum Latinum . audivi, et in. antiquissimis ;exemplaribus nunquam
et magis nothum, .atque in.sequentibus : •<Corri- nisi per t scriptum inveni. Stupeo an converlat in
pientia ,- inquil, nominalivum in quibusdam cor- prielerito u prajsentis in i, apud Priscianum non dis
ripiunt penullimam genitivi in quibusdam produ- cernitur. Inveteribus tamen codicibus indiiferen-
cunt. Prodncunl in al et in el neutfa. el in grmu- ter expressum invenies. Patronum hostrum episco'
tra derivativa. -In or quoque desinentia aliaproducunl pnra incolumem esse vehementer exsulto. a.Probum
7£ penuJtirnam genitivi, ut 'cursor, cursoris; alia j{ autem non tam aliquid edidisse admiror quam non
"
corripiunl, ut Hector, Hectoris; alia vero ohinia, omnibusjam scribendi malefiam ahstulisse. Bene
quaenominaiivi'lerminationem corripiunt, similiter vale;; et pro me, patreque meo, et malre el per te ei
-
penultimam geniliyi.corripiunl.- Excipitur inquies, per cseteros amicos Dominum exorare, si me amas,
-
tpiod simhlicis declinationem servayii in compositp, qusesone cesses. '
quamvis corripiat extremilalem npminativi. > Ergo EPISTOLA XXXV.
^si mulier desinif in er correplam, unde nujla dubi~ ADEBRARDUM MONACHUM, PROPIN0.UUM SUUM.
talio est,.nec inter excepta ab ep est ppsitum^ se- Assiduis urges, mi, charissime, petitionibus ut
cundum.eum.eorrepla penultima genitivus ejuseffe- ' antiquilatem nostra? propinquitalis et amicitise sin-
retur. Adlianc rgm.rohorandam nnllum adhue poer
gtilaris litteris prosequens scribam 73 aliquid qnod
tieum habeo lestimonium. Et quoniam, ,ut .ipse ait - esse libi sinon usui, saltem dele.ctationi.
possit,
(Priscian. in prafat. lib. iv), «nihil ex omni parle Hoc forsilan digne fecissem, si, cum, opus p.ostukis,
perfectum in humanis est inventionibus, » ab eo . materiam praibuisses. Yeruin quia gratum iibi fore
forsitan est non ignoraniia.sed obliyione prailermis- ' dum
scribam, quidquid illud sil, polliceris, in ex-
suni. Quare in usu inutando auctoritatis mese peii-
quirenda materia ndlui me operosa lorquere dili-
culununolo facere, donec aut mea aut, amicoruni **
genlia, multo minusin eleganlia solerli verbbrum.
diligenlia aiiquid hinc, si non soIidius,.at evidenlius Quod igitur milii nihil tale molienli occurrit exlem-
valeat inveniri., Ulciscoretvindico cur dixerit idem .
poraliter explicabo. Reviviscentem in his riostris
auclor ihsignis In utraque signillcatione accipien-
regiphibus sapienliam quosdam studiosissime colere
dum, ipse explanat, subinferens tam-pro lseso.qu-ani pergfalum habep; sed hinc liaudquaquam medio-
contra tedenlem aceipjendum : unde et vindicta non . criter
movepr jquodquidani npstrum partem illius
solum posna, sed eliam liberalio accipiatur. Quam- ihsolenter parlem repudianl. Omnium
vis et ex Yirgilianis versibus sensus ejus in promptu ~ autem appetentes,
ppnsensu nihil in ea est qupdjure excipi aut"
sit recte eonsiderantibus.In eo enim quod posuit
IJltavirumpcenasjnimico a fratre recepi, ppssit aut.deheat. Quare apparet nos ipsos nobis
esse contrariosj ,duminsipienter sapienliam conse-
Ulta pro Imsofacit. Lsesus enim Sicharbas, sive, ut qui.eogi.lamus.Eteuim ex ea } cultum ser-
plerjjcraê
poelica licentia ponit Yirgilius, Sichseus, a Pygma- monis fluaerimusi et pau.cpsadnipdum .reperias qui
lionefratreDidonis eral, a quo fuerat morte rmul- ex ea morum.pripbilatem,fliipd longe conducibilius
ctatus. Maritum autem postea Dido ulta est; npn ei, esf, addiscere. §ic Ijngu^ yjtja refornii-
pr/)ppnavnl;
utpole qui erat exslinclus. .pcenam aliquan) infe- „ damus el purgare cpntendinius;.yitse vero delicla
rendo; sed Pygmalionem,propler quam scejus com:: paryipen.dijnu§et augemus. Sed cuni omnis sapien-
niiserat, peeunia privando. Itaque supplicium de co ' tia a DominoDeo sit, utiitleraedivinaademonstrant, "
qui la3sera'tpro eo qui tesus eral 72 sumpsit." Iia ordine congruo' eam appetamus,'et proeuj dubio
pro Isesoidem yerbum accipitur, quo sensu accipe- CQpsequemur.Tdaulemnpbis ex divina aucloritate
reluretiam, si, melro permiltente, dicere potuisset, deprpmitur. FMi, inquit, concupisii sapienliam,
vindicavivirum. Sequens exemplum quod est: serva mandata, el Domimspmbebiteqn}iibi(Eccli.i)..
Kunquamomneshodiemoriemurinulti, Ubi ptiamquid sit sapjenlia summe ac pulcherfime
a Probum. Presbyterum Moguntinum,-ut ad
epi-. id faeere adnisi sunt ut salubres ac salutjferi, sed
stoiam 20 adnotatum est. ul schdlastici ac''diserti iiabefentur.' i DIP', lib^
11Culium sermonis. ldem diu anle sfeculum Ca-, xxxvin : « Cicero acerbissimps 'sibi inimicos' para-
roli Calvi deplorabal Salvianus presl)yter Massilien- verat,- dum seirlper prseslahtissifno cuiqiie se pra>
s;s, cujus ea sunt verba in pfaefatione librorum de ferre sluderet/jibertatequedlcendi in omnes immo- •
Gubernatione Dei. « Oihnes enim, inquit, in scriptis . dica adsalielalem usque uteretur. Quippequi "magis
suis causas lantum egerunt suas; et propriis magis. facunjji, acprse reliqiiis diserti, quamboniviri no-
iaudibus quam aliorum utilitalibus consulentes, non' nien veriajiatur. t
503 .. B. S. LCTI ABBATIS FERRARIENSIS SOi
definitur. Timor Domini, inquit, est sapienlia, el re- A quotidie crescas virlutibus, nieique semper benigne
cedere a malo intelligentia (Job xxvm). Cselerum de * memineris.
liis qui perperam.vivunt, el integre loqui concupi- EPISTOLA XXXYI.
scunt, et corruptos sermones quammores aspernan- ADALWINUM.
tur, sic instruimur : Omnislabor homhii in ore ejus, Si subitaneain nobis luam attulisses praasenliam,-
"%feet animaillius non replebitur (Eccli. vi). Quia infertilis profecto Jaboris relulisses dispendium.
dignum profecto est ut qui primas partes eruditioni Namque ita nie variis et inevitabilibus involulum
iribuit, nori sanctitati, a refeclione sapientiae exi- offendisses negoliis, utvix inlra multos dies.una
tiali jejunio excludatur. Quocirca si. vigilanter po- hora vacuas -libiaures praebere potuissem. Quin
liendo incumbiinus eloquio, niulto niaxime conse- etiam abbatis absentia intentioni tuae plurimum '
quendse honestati atquejustitiae operam impendamus derogasset. Itaque quod et ego, quefnadmodum
oportpt. Sed cum variae sinl seclae philosophorum, supra expressi, sum occupatus, et abhas vix. au-
fiio unaquaequegenere perfeclae, quarum nulla alii luinno reversuruscredilur, si libi ad hos venien-
pr33j'udicatquo minus cultores suos in philosophiae duni exislimas, opporlunitatis vides exspectandum
saerarium introducat, et discordi cpncordia omnes commercium. Caeterum germanum tuum," ul sup-
quodammodo unianlur, palam est propositorum di-=B plicasti, orationibus, quod potero, juvare con-
versilatem, qua pacalissimus Dei populus insepara- tendam. . -
hiliter, ut ita dixerim, separatur, non officere ad 76 EPISTOLA XXXYII.
hene vivendum, et vario ilinere pie venientibus 1 ADHERIBOLDCM EPISC0PUM.
matris Ecclesiaetemplum esse aperlum, quando uni- Suspectaemihi- aniplitudinis veslrce nuper- missae
cuique ordini sua conslet perfeclio. Quanquam id fuerunt litterae. Idcirco temperandum responsione
posirennim hoc sitcertius quo divina. praestant liu- putavi quoad reiveritalem rescirem. Nunc quoniam
manis. Itaque hortor indolem luse n.obilitalis uti qui- c communis frater et earuriidem lillerarnm fidem
cunque religionis Christianae gradus prae caeteris et vestri status patefecit veritatem, bonse valetudi-
tibi animo sederit, servata caeterorum reverentia, nis vobis - recuperationem quam celerrimam ex-
in eo cooperante Deo in dies proflcias, et integrum optans, breviter iitleris respondeo. Si naturae memo-
te in eo exhibeas. Quod si potes ^x bono ad melio- res, quae nos arctissimo necessitudinis vinculo ne-
rem, alque ab imoad summum evadere, id le niti xuil, pristinique amoris unice singularilerque de-
summa inlenlione persuadere velini, ut laboriosius vinxil (quoruni a ununv est evenlus, alterum- judi-
auctori militans, ab eo gloriosius coroneris. Jacta - cii) sinceraro "mihi benevoleriliam exhibendam de-
cogitatumluuminDomino (Psdl. LIV),utabeo anitori- C crevislis, imo quia decrevistis, locorum insterstilia,
nienlaperpeluofeliciaetfeliciterperpetuaconsequaris. quae mihi quesli estis, delrimento essenon polc-
Illudque ante omnia semper in oculis habeas quod runt. Si quidem et frequenter invicem videre nobis
ipse te fecerit, quod perditum reformarit, quod lam iacullas est; et si quis casus impedierit, lilteralc
crebris, lamcopiosis, tanderoque proficuis auxerit nohis haudquaquam deest commercium, quo vicis-
beneficiis; ut hinc illum laudandi concepta materia, sim intenliones nostras (si vestra eo usque se sum-
dum ei gralias de acceplis et liabes et refers mune- . miltit suhliihitas) familiariter possumus revelare.
ribus, fias ad accipienda majora 75 dignior, et Cseterum codicem annotalionum beati Hieronymi in
fretus humilitate, perseverantiarii in bohis aclibus prophelas, necdum a me lectum, vonis.morem ge-
(quod est donum inamissibile) sortiaris. Sane dum rens, dirigo : quem veslra diligentia cito aul ex-
his studiis occuparis, honestas artes el ingenio di- ^ scribendum aut legenduni procuret, nobisque resli-
gnasnolim negligenter prsetereas; verum postules tui jubeat. Undt vos monendum judicavi; ne forte
earum scientiam ab eo qui dat omnibus affluenter, vobis in multis assiduisque occupalis negotiis nihil
elnon improperat; et juxta mensuram fldei tuae vobis collatura nobis earumdem rerum ohesset di- ,
libi haud diibie Iribuentur. Yaieas, charissime et. Jalio. Atque ulinam altissimum divinumque yestrum
"
desideranlissime; et Jonga florens aetale, salutiferis' ingenium, quantum posset fleri, a e communibus
a Xitorimenta. Ita diserte codex manuscriptus, situdinis vinculo nexuisse. Atqui neutrum necessi-
cum -edilionesJiaberent, inter incerta. Novnm haud tudinis vinculum arclius est quam fraternitas.
- d Unum
dubievocabulum, sed quoLupussignificarivelitnito- est eventus. Sie- Galba imp. apud Taci-
rem mentis, id est animavperpetuoduraturum.Nam lum, in libro primo Hisloriarum, Pisonem, quem
alioqiii vocesillae, inter incerta, nihil hi.c faciunt. adoptabat," his verbis alloquitur : « Nam generari et'
b Ad Heriboldum episcopum.Antissiodorensem, ut nasci a principibus, fortuilum, nec ullra teslimatur;
diximus, ad epislolam 19. Hificmarus, Rliemensis adoptandi, judicium integrum. »
e Communibus negoiiis. Ob lioc nimirum quia ar-
arcbiepiscopus (ut Flodoardus doeet lib. ni, cap.
21), epistolam scripsit e Abboni"Antissiodorensiprp chicapellanus erall « Pro jure enim sui muneris, J
Heriboldo praesule defunclo, qui cuidam fralri aput Marca scribit in Jibro vm de Concordia sacerdolii
parens admonuit de eleemosyna et orationibus atque et imperii, t ecclesiaslicas causas in paialio distria-
• o"blalionibuspro seoflerendis. » Abbo enim, fleri- gebat archicapellanus, i eas nimirum quae com-
holdi fraler, ei anno 854 in cathedra Antissiodo- munes erant, ut ait Lupus, id est graves, « Prasler
rensi successeral ex praecepto Caroli Calvi regis. - eam auctoriiatem, quae propriaerai archicapellani,
c Communis frater. An Heriboldus Lupi frater? omnibus consullationjhus quaede re.publica autpri-
paulo infra ait naturam eos arclissime neees- • vata in palalio a cpnsiliariis (qui partim derici
perte
508 EPISTOL.E. 50g
V
77aversum negotiis ad indaganda humanaevel divi- A j Ludovicum, qui vobis non minus quam deeet fidus
nae sapientise transferrelur secreta. Profecto veslra esl, majestali yestrae notas facere sludui; quibus
nobilifas a officiique clarissimus gradus, dignum sua peto seeundum datam vobis divinitus.prudeiuiam,
ampiitudine cepisset emolumentum. Quod nolim cui omnes ôngratulamur, pie consulatis ut Dei ve-
eo dictum a me accipialis ut me in hac parle perfe- strique serviiii talia nunc valeam in primordio po-
ctum Jaetanler existimem, aut vobis' in aliquo pror- nere fundamenta quaa fuluri obsequii devotis moli-
sus conferendum, nedum praeferendum, opiner.' tionibus, opilulanle ejusdem Dei gratia, etveslro
Sed sicut vos convenienlibus cumulatos congralulor/ favore, respondeanl. Me aulemnoveritis, quotiescun-
'
honoribus, ita etiam jngeniis, maxime quae excellent que possum,'. Dei clementiahi intentis precibus im-
artibus, ornatosnosse desidero. Caius Julius Caesar .plorare ut copcedat vobis prolixam sospitalem, in-
bisloriograplius Romanbrum nullus est. Commenta- cruentam vicloriam, perpetuam pacem, vitiorum
rii belli Gallici, quorum ad vos nianavit opinio, tan- odium, possessionem virtutum, sicque-vos faciat
tumexstant; nec quantum adhistofiam, quod com- regnare m terr.is ut regnum non amittatis in coslis.
pertum hahearo, quidquam aliud. Nam caelerarum EPISTOLA XXXIX.
ejus rerum gestarum, postquam idem Julius totius J>ADEBROINUM EPISCOrUM.
pene prbis causarum molibus'est,oppressus, Hirtius }. Clarissimo Ebroino Lupus pevpetiiam salutem.
ejus notarius hi Commentarios seriem referendam Causas meas Ludovico noslro significavi; guas
suscepit.. Ejusdem itaque Julii Commentarios ut pri- his lilteris repetere superfluum duxi, cum eas quae"
mum habere potuero, vobis dirigendos curabo. Cu- . illi redditse sunt, vos lecturos et velmi et sciam. Tan-
pio vos valere feJiciter. tum poslulo ut in omnihus ita mihiad.essedignemini
EPISTOLA XXXYIH. sicutnieconfidereilliseliam litteriscognoscetis. Misi
ADREGEM CAIIOLUM. . vobiseburneum peciinem,quem, quaeso,ut investro
Excellentissimo domino, judicioque..sapienlium retineatis 79usu> quo inter pectendum arcliorvo-
multis etjnaximis regnis dignissimo, summa.vene- bis mei memoria imprimalur. Bene vos valere cupio.
ralione nominando, inclyto resi Carolo devotissimus . EPISTOLA XL..
per omniaLupus., ? ABRABANUM, PRaSCEPTOREM SUUMi
Licet inevitabilis necessitas me ad.tempus vestris ' Reverenlissimo Patri eximioque prsefceploriRa-~
aspectibus sublrabat, sictamen animusmeus vobis bano-Lupus salulem. . ,
agglufinatus est, ut.-voset vestra 78 semperrin ocu- Rebus non potui hactenus. gralias vobis agere.
lis habeam, et, ut absque adulalionis lucp verum vo- iQ Tariien quanlas affeclu habuerim occultorum cogni-
his confitear, vix compreliensibili- amore comple- lor semper inspexit. Deiuceps aulem, si idem-Deus
ctar. Nam cur ab onmibus honjs debeatis amari fa- vitam- vestram produxeril, optatamque pacem re-
eile in vobis eminet. Uhde quantum capio, quantum formavcrit, non eril impossibile quid animo geram
sufflcio, quanlum intelligo, vobis fidelis sum. Ca3te-(r factis ostendere. Namque d consensu fralrum rio-
rum praesentes-meas necessitates per venerabilem strorum e x Kal. Decemb. ccenobium' Ferrariense
erant, et parlim laici) haberentur capellanus sem- praeter consensum. Caetera regis erantj Attamen
per intererat, i ut m libroiv ejusdem operis Marca Lupus ait in epislola i^ electum se-fuisse a mona-
docuit.,Quare mirum videri non debel quod-Heri- •' • cliis Ferrariensibus. Et in epistola 45, ad regeni
holdum Lupus in.mullis assiduisoue «ommunibus Carolum scripla, ait ipsum sibi conimisisse mona-
negoliis occupalum esse ait. sierium Eerrariense ad monachorum votum electio-
a Olpciiquejcl.gradus. Id est digmtas -•arclliepisco- nemque. Quod ila inlelligendum est. Yacanti mo-
' -- - -. nasterio princeps praeficiebat abbalem, cum pra3cc-
palis. -
t- Ad Ebroinum episcopum. Pietaviensem,; qui el_ plo ut euin monachi susciperent.' Tum, si nihil ca-
nonicum obslabat, monachi eum eligebant, eaque
ipse sacri palatii afchicapellarius fuit sub Carolo ratione consensum suum addebant praeceptioni re-
Calvo, ut ipse Carolus testalur in praeceptb quod gise. Ihlerdum lamen monaclii conyenientes pro fa-
Glahnensi monasterio concessit de villaBidisciaco : , ciehda electione ejus quem abbatemesse cupieliant,
i Yenerahilis yir Ebroinus episcopus, inquit, sacri- r) poslea principem adeuntes, eum sibi dari abbatem
que palatii nostri archicapellanus, adiensculminis petebanl : quod eodem redit. Nihil enim refert si
i
nostfi serenitatem, d.eprecaius est, etc. Praesedit abbatiam donel ante vel post electionem
- princeps
in concilio Yernensi, anno Si:", super Wenilonem monachorum, modo jure regio id agat. Ad Lupuni
arcbiepiscopum Sehonensem; obeam nimiruni cau- - quodattinet, ad alium referri non potest beneficium
sam, ut ad Capitula'Caroli Calviobservat Sirmondus, in eum collatum quam ad principem. Ipse enim in
quod archieapellanus esset, id; esl, apex el caput epislola 6 disertis verbis scribit cam esse multorum
omnium dignitaium palatinarum. senlenliam, futurum ut, quarido ipse reginse studiis
cAdRabanum. Abbatem tum Fuldensem, deinde altollebatur, quamprimum gradus dignitalis sibi
vero Moguntinensem-archiepiscopum. Data autem . conferatur : quanr dignilalem ab alio exspectare
est istbaecepislola post obilum Ludovici Pii, el quo noii poluit monachus palatinus quam a prineipe.
tempore, discordia vigebat inter illius filios. Unde '.Praeterea'-jus eligendi abbales suos noridum fuerat
sequiiur falli Baronium,-qui putat Lupum fuisse fa-. iributum monacliis Ferrariensibus. Tributum enim
clum.abbalem Ferrariensem anno 858, mense De- • dein est a Carolo Calvo ad preces Lupi.
cembri. Sed de tempore promotiouis Lupi stalim e-x Kal. Dec. Itadiserle codex.vetus. Nam edilio
docel)imus manifeslis, ut reor, argumeniis. . Massoni Jrabebat, inKal. Dec. Itaque Carolus Calvus
' . d Consensu ffatrum. llaque in monachi' nuIJum per - monasterium Ferranense Lupo commisil secundo.
5»? tempestaies jus habebaul eleclioneablialqm Kal. Decembris, ut colligilur ex epistola 21 ipsius
§07 B. S. LUPl ABBATIS FERRARIENSIS . SOS'
riiihi commissum est; dominusque nosler Garolus A tum ad me attinet, plenum iiirbrlunii ° obitum ct
mira me digriatione fovens , gratia sua donavit. quorumdam aliorum amicorum, non cst quod mihi
Vestra igitur benevolenlia me unaque congregatio- extrinsecus accidisse ardmodum.trisle crediderim.
nem milii creditam sacris orationibus, quaeso, com- Cur aulem vobis significari pelieritis quos libros in
niendare dignetur, ut. sicutstudia meaplurimum' Germania vel scripserim vel legerim,. demiraius
eruditipne adjuyistis, sie oflicii dilueultatem assiduis ' siim, nec satis-causam comprehendere potui; nisi
precibus temperelis. Caeterumaudivi sarcinam ad- forte mei experim.entuni argute capere, voluislis,
minislrationis yeslrse vos a dep.osuisse, el rebus di-- proppsitis duabus rebus; quarum ahera, si.cessis-
viiiis solummodp nunc esse intentps, Hattoni verb sem,"videri ppterat osfentationis, aliera inipmden-
nostro curam sudoris plenam reliquisse. Cujus rei lise puerilis. Itaque' simpliciler. vobis aperio princi-
ordinem, siinulque alia qusecunque videbuntur, bea- pen? g|. operam me illic destinasse lectioni, et ad
litudinisveslraelit.leris exspectabo cpgnoscere. Opto obliyionis reniedium e.t emditionis augmenlum li-
vos bene yalere meique peroeluo dignanler menii- hros pauculos paravisse, nec Germanicae linguae ca^
nisse. ' "' • ul inepjtissime -quidam jactaverunt,
ptum amofe. '
gSO EPISTOLA XLL sarcinam subiisse. tanti lamque diuturni. laboris.
h ADIMMONEM. "
_ - B. Qiiod autem studip humhilatis me invigilare divinis
Sanctiiatis merito sincere suspiciendo venerabili auctoritatibus niouuislls, pergralum haheo; etyelim
Immoni Lupus aelernam salutem. credatis me hactenus id agere u..qupd.Deus me fe-
Epislolam vestram me quam molliter riiiilcentem cit, iquodgue suis heneficiis donavit, totum ejus gra-
amiciliaeque memoriam suaviter refricantem, ut par tise assignem, el ui ea in me conservaris amplificet
fuit, summa delectatione perlegi, eique sehsamenli' submissis precibus flagitem... Siquidem ad ea quae
. penitus illapsa diligenti meirioriaecommendavi, Nam proposuistis, illud etiam evangelicum adjicio : 'Ha-
si vere, ut scfipsistis, me inter charisSimos nume- bele sal in vobis, et pacem habetetnler vos (Marc-.ix_);
ratis,- erit forsitan veniabile quod peregrinationis et quod secretorum coelestium conscius doeel Pau-
molestia, prseserlim lot quot inveniri facile potue- lus: Quid habes quod non accepisli? Si autem accepisli,
rant- neglectis opportimilatibus , epistolari solatio quid gloriaris quasi non acceperis ? (I Cor. iy.)' Nec :
nie levare sprevistis. Quanquam tanli conteroptus illud me fugit, quanquam omnino me magnuni tion -
dolorem vehementer.exulceret non actum quod saepe seritiam •.'QuaMomagmis es, humilid teih bmnibus,
inter nos constitit, ul quotiescunque nancisci posse- et coramDeo ihvenies gralidm.{Eccli. m). Atque tam
'
tis occasibnenv qusecognoscenda mihiessent, vos multa,- tam-fortia' tandemque salubria hiric teneo
polissimum panderetis. Yerum hsee alias. Caelerum G docuriienta, utnesorimiare qiiidein possim divirio-
propitio Domino Deo nostro sospes regressus -sum; rum beneficiorum' iflihi aliquid arrbgandum. Sed
praeterque dominL ae nutritoris mei Aldrici, qnan- piarieJqui aliqua d divina eminet gralia, nohpotesl
Lupi; eum a(ntea, jussu haiid dubie -Cafoli, eum ,- seryiens, ccejesti philosophiae vacabat. s Hinc patet
inbiiaclifFefraiieiises -eiegissent x Kal.-Decembris^ Rabanum deseruisse ciiram nionaslerij Fuldensis
Quo-niagis riiirum est Odoneni abbalem, quem hinc - annd'842, poslquam ei prsefuefat per "arihoV-viginii.
Carolus removerat, tandiu illic snbstitisse, cum, ut Chroriicon Hildeshemense : « Anno Dominicse in-
ait alicubi PJisedrus; nemo lihenler- recolat qui laesit carnationis '842, Rabanus'' abba Fuldensis" cbenbhii-
loeuni. Ilaque abbas conslilulus Lupus^dixitm Odo.. expnlsus de monasterio. J Demuui -in libris Ariliqui-
abscederel intra m Nonas memorati mensis. Is ta- latuinFuldensium, edilis a Pislorio, exstanl qiiam-
men non abseessit anie -Idus. Tandem eo recedenle, plurima acta illius aeviexquibus constat-Rabariurii"
novus îbbas Lupus monasterium Ferrariense in- adhuc abbatem fuisse Fuldensem anno secundb im-
gressus esl. Dein ad cpmitatiun regressus, quaegesta perii Loiharji.JIatloneni vero jam abhatem fuisse
in .isto negolio fue/ant narraviu, Factum id anno . arino tertio imperii Ludbvici regis orienlaliiim Fran-
842, ulpatet ex iis quae paulo post adnolabuntur de corum, id est, Ludovici regis Germanise. De Hatlone
successu Rabani. Unde "cblligere .possumur Lupum . porrp, in querii curam.pastofalem transfudit", age."
fuisse faetum abbalem Ferrariensem
" a Carolo Calvo, muspiuribus in noiis ad"epislblam 86.
anno 842. . . . , i> Ad Iminonem:- Episcbpuiii baud dubie Novio-
n
"
.a Deposuisse. Ex hoc loeo pridem collegerunt -viri mensem, qiii concilio Belvacensi interfuit:an"no84S,
docli Rabanum monasterii- F-uldensis rpgimen ante mense Aprili, ei anno 859, in civitatis Noyipmagen-'"
abdicasse quam fieret episcopus. Quonam vero tem- sis excidio pefiit,a Norniarinis'"eaesu's,'" x- ii Jacobus
-
- -
pore id conligerit nondum quisquam aperuit, nisi Meyerus ,vadit.
c Obituni. .Obiit Aldrieus anno 841, vi Idus Qcto- -
quod illustriss.card.Baroniusidfaclum ait aniio-538..-
ltaque.~res allius investiganda est. Rodolpbus . pre- bris," ut ad epistolam 29 dictum esl. Igilur Iiaud ' ' ila •
sbyter et monaehus, Rabani-discipulus, tradil in ejus multo post scripta fuit isthsec epistola.
*d-Divina eminet -gralia. Recte admonet Lupus eos
Yilaillumdeposuisse pondus curae pastoralis vice-
simo .-annopostquarii illud susceperat. Susceperaf... in primis invidise mbrsibus patere, quos Deiis emi-;
autem anno-822, ut tradit auclor Annalium Fulden- . nenles essefecit irire quapiam. Nam mnquam emi-
sium. Tum-veio secessil in ecclesiam S.-Petri a,se neniia invidia carenl, ut Yelleius Paterculus "ait in'
aedificalam,;quae duodeciin fere sladiis distabat a librp secundo. Et apud t. Livium in libfo vni legi-.
liioriasterio Fuhiensi; h Cum igiiur vir ille venerar mus, invidianii lanquam îgnem, summa petere. PIu-
hilis, inquit Rbdolphus, monaslerium sibi commis- tarchus qiioque in Yita Puhlicolae adnotafeum vitare
siim per annos vigintv nobiliter rexissei,- deposilo non potuisse invidiam,,cui semper obnoxiisuriCmagrii
curae paslbi-ajis pondere, ad ecclesiam qualn. ad viri. Itaque non injuria -socerumsuum ex eo Jauual
orieriiem. monasterii sancti Pelri in monte conslru- '. Tacitus, quod ita vilam suam instituissel,u'tet extra
ptam supra dixi, se contulil; ibique maiiens, acDeo , invidiam, nec exlra gloriam essel. Gravileri[iie ino-
-
50.) f • • EPISTOLJ5. S10 ,
effugefe vanas diversorum opiniones; quandoqui-. A talein altrilis. a.tque seissis yeslimentis vitare co-
dem de Salvatore noslro, in quem nulla prorsus gunlur, g3 hpspilaiitate.m paupertale compellimur
reprehensionis cadit suspicio, alii dicebanl: Quia imminuere; pt Jioc lurbulento Reip. tempore, his
bonus est; alii autem, Non,-sed sjedueit lurbas(Joan.t expejisis qiiae majoi.es nostri congregayeriint , a
vii). Quare sapienli fifmissimum eril illic ac sin- rege plementiani, a comniuni Domino patienliam
gulare-suffugium :. Si oculus tuus simplex,fueril, - flagitamus. Ilaque taediohecessitatiiin afflictus yaea-
tolum corpus luum iucidum erit (Mallh. vi; Luc. n). lionem officii, ad quod a fratribus eleclus sum, suh-
Benigne mei memores cupio vps bene.valere. . inde cogito. Yerum ab ea et saecularium perniciosa
• 81 EPISTOLA.XLH:- voracitale et impatienliae_crimine,si in' lanla pertur-
batione eosdem fratres rclinqiiam, deducor. Cum
- a ADHINCMARUH EPISCOPUM. enim pro viribus, iriio ultra vires," regi servierim,
Non sum nescius, cum lantis diviuae graliae niu- et pro eo semper intentp orenr, nbh solum ut aliquid
neribus abundetis, ultro vos cogilare. h apud prin- mediocrilati nostri coenobii conferret non merui,
cipem juvandi hpnos facultalem divinitus accepisse; verum etiam hanc notam incurri \i%partem ejus -
ut quod in se non hahent, .in vobis. possideant, et optimam, d saecularihomini tradevet, non regendam,
remunerandae yeslrae induslriae materiam praeheani. B sed evertendam. Feceritiiocmea vilitas. Cur tan-
Proinde familiaritalis flducia moneo ut dum tempus torum virorum,o_ui mecum Deo serviunt, est con-
hahetis, usuram talenti mu.lliplicare curelis; ut . teriipta sanctilas? Yestro admonitu nosse dtelSetesse'
instar solis, benevolenliae vestrae splendor eunctos . inter- nos aliquos de quibus merito Scriptura teste-
irradiet, nec quemquam excipiat, nisi_qui superha k turv: Voluntalem-timeiitium se faciet,^ et deprecatio-
caecitate lucem justitiae aspernatur. Nobilifatem nem eorum exaudiet (Psdl. CXLIV) ; et : Qui tgngit
vestrae.generosilatis ornat eruditio salularis, altitu- . vos, quasi qui tangil-pupillam oculimei (Zach.n),
dinem pflicii commendat religip professionis; Haec . Quid ei saecularis illius exeellenlia contulit? JMunquid•
veslrae celsitudini non arrogantiae vilio, sed amieitiae illi postea gentein aliquam barlJaram sulijugavit, aut
sludio, scripsi, ul quoniam in yohis et. npbiliias et hoc sibi dissidens regnum composuit? At si votuiri -
sapientia conyenerunl, quantum haecsoeietas valeat, quo, vobis credo su^gerenlibus, e in ecclesia beali.
eliam nolenlibus emjneat, qui ipsa quoque lumina Dionysii se obligavit, ex inlegro absquerespectu-
Ecclesiaeobscurafe cbntendunt. Loci nostri jactura - ullius personae Deo persolvisset, imo primo consiliis '
vobis nola esl; ut-scilicet rex c cellam nobis nulla quae * in Yerno qusesita et inventa sunl acquievis-
mea cuipa suhtraxerit, quam pater ejus eliam etjicto set, jam eum in pace regnarefecisset ille de quo
eonlulerat, quod comperisset mpnachieam religio- *-•sacrae continenl liuerae: Non est sapienlia,- non est
nem apud .nos durare - rion posse, nisj faeultalum fprudenlia, non est consilium contm Dominum (Prov.
fulciretur augmento. Itaque ad tanlam inopiam de- xxi), Canones eosdem, sive, ut vos vocalis, P eapilula •
voluti surnus, ut boc anno yix duorum liiensium frur, @4 ^ nlC0 styi° tllnc compreliensa vohis direxi : de-
nienti suslentaculum liabeamus; famuli, quorum quorum aequitatc credo' aetas posterior judicabit, et
sWvitio carerenqn possumus, pene nudi sunt; nec bêvolionismeaenon erit im}iie!npr_cordiumrenumque
quid his faciamus Iiabenius. P-leriqiie fralrum nudi- . serulator. .Y.osautem interiin niilii quae.soet quibus-
net _Salluslins, ei qui praeclaris facinoribus hacte-. . rebusremediuni, ad Dei opem confugii; votumque,
nus enitueril,.maxinieprovidendum esse, ne oppor- ' suadente Hidcinaro Rlieniensi archiepiscopo, fecil
lunum sepraebeat foi-lunaecasibus : quippe post;glo- in mqriasteviq "S. Dionysiii. Cujusriiodi' verp fuerit
riam, hividiam sequi. Fortiiis urgel excmpluriiChri- - vetuni illud Liipus htfn explical: innuerclamen vidp-*
sti, aLupo aJlatum : qui, tametsi sanelissiinus-.esset tiir pollicituin tum fuisse Carolum -se, si pfospere"
ac sapiehtissimus, riialignitalis tamen dentesviiaie . sibi res. succedef^nt,'ecclesii's ac moriasreriis resti--
non poluit. Yide Freinshemium - ad Curtium,-lib. tuluruiribona quae eis ablala fuerant. Itaque infor- -
VIH,cap. S. -- - ', tunium Carolo apeiderat Lupus impulat voto
a AU Hincmarum episcopum. Rhemensem. Notior i violato, qiiod monasterio Ferrariens] restituta" non
rj quod - ' '
est quam ut quidquam de eo hic iiobis dicendnm in- - fnissei cella S. Judoci. -'' .
cuinbat. Illud-tamen non exislimaverini transmit- f ln Terno. Additum est istu.d ex veteri codice.
-
tendum, fuisseillum primo canonicum in monasterio Nam his careliat edilio Massoni. Intelligil autem Lu-
S. Dionysii; postea verb curii omnes-carioniei illius pus ccncilium" habitum in Yernb palalib annb 845,
roonasterii fierent -monachi, Hincmarum qubque . mense' Decembri.-Palalium illud ait Lahbeiis "fuisse
faclum fuisse monaelium. in !6co"cui liodie Yernoni noihen"est~ ad
h Apud principem. Carolmn Calvum, apud "quem fluviuih, ' Sequanam'
"
' s in dioecesi Ebroicensi.
praecipiia gratia viguit Hinemarus: - : Tuncenirif -regulae in Synodis edilae
c Cellam. Sancli-Judoei, de qua frequens riienlio non Capituld.
canones, ut anliquitus' assolet, sed vp-
- - ' ' - capitula
-
esi in Jiis Lupi epislolis. cabantur. Nihil vulgalius.
<i Sceculari homini. Intelligit Odulfum comitem, -' * Meo stylo. Hinc colligitur canpnes synodi babilae
eui Carolus dederat cellam sancti Judoei, undeplu- - iii Vefno"scriptos et compositbs fuisse a Lupo, Qiiae
rrma cbmmoda redundabaiU in moriasjerlufnEerra- causa f'uit'u.tc6ricilium illud ederemus cumoperibus
riense. CeiHemulta'.sunl in Iiis cahonihUs quaestylum
e In- ecclesiaB. Dionysii. Anno nimirum 84S, ut Lupi. redolent, ul illic adnotahiriius. Honorificum au-
- Lupi
ad epislolarii 52 dietum est. Ilaque Carolus, urgenti- terii iii primis fuit qubd Jicet Hincnfarus iri synodo
Ims rem Gallicam falis, cum omnia sursum deorsum - adesset, Lupo tamen imposila esfcura' condendorum'
Jerri"ac misceri videret-, quod uflicum eral aflliclis canonum. •' - '.-
51* B. S. LUPI ABBATIS FERRARIENSIS 512
cunque similia patientibus Mardochaei constantiam,, A gressioi impedivit;- quam urgenle necessitatc Jiis
Eslber pielatem impendile;.ul hostes famulorum iitteris refrico, ut mea saltem importunitaie, quae
Dei vestra diligenlia, imo divina virtute, non ut ipsum quoque ingenuum pudorem excludit, vos ad "
tempore cujus mentionem facio, ad suam perniciem, subyeniendum mihi et aliis eadeni patienlibus im-
sed ad perpetuam salutem vincanlur et opprimantur. pellam. Neque cnim congregandi auri afgenlique, ac
Bene vos valere oplamus. aliarum pretiosarunr speeierum sublatam nolris dole-
mus materiam, sed unde vilam mediocriter suslen-
EPISTOLA XLIII.
AD LUDOVICUM ABBATEM'. tabamus, Jioc est, unde veslimenta ei aJiniento-
rum consequebamur omni tempore adjumenta.
PraeceJIentissimoabbati Ludovico Lupus aeternam Cogimur itaque atlrita et resarta ferre veslimenia
salutem; - et famem pene seniper solis oleribus et emplitiis Je-
Debita dona quaeper -vos rex jussit direxi, quse ul
guminibus temperare. Hincquerunlurinfirmi. Apud
ei grata lianl vestra .benevolentia non aspernabitur- nos consueta requirunt, hec inveniunt, hospiles.
procurare. Quia vero u Odulphum cum _* regiria ad Praesentia tempora infamanlur, el Deus ad vindictam
regem venlurum audivi, supplico utmemores nostri sine dubio provocatur. Yerum xpiia, sicut priori
esse dignemini, scilicet ut cellani noslram, in qua B epistola non adulatorie, sed serio comprehendi,
praeler solum c nihil pene aliud jani relietum est, lolius Ecclesiae causa vos dignitale ornatos et fa-
landem aliquando d recipiam ; quia eam nulla culpa miliaritale g@ prineipis donatos credimus, idque
mea perdidi, nec eas facultates noster babel locus ul renus
cupimus approbari, dum adesse Odulphus di-
sine praefala cella in eo durare possit religio. citur elaborare
dignamini ut se rex tantb peccato '
Namque inde cera ecclesiae, fralribus et famulis ve- exuat, et nos tam ingenti penuria liberet; ne -non
stimenla, pisces, caseus, et legumina niinislraban- tam eum-nostra oratio sublevet quam afflictio im-
e
tur; quibus omnibus, utinam non ad duplum detri- portabilis deprimat. Siquidem vestra suggestione
mentum domini nostri, gementes caremus. Admo- inslilulus '
magnam potest habere opportunitatem ut
nete igitur eum sui periculi, utelsibi el nobis aliis-
quod perperafri. fecit, immutet, scilicet si saecu-
que similiter a se afflictis consulal; nec timeatDeum
laribus, quibus res ecclesiaslicas impertitus. est,
npstra 85 consolatione placare, queni non limuit enumeret quae se ipsum et illos post conseeuta sint
acerba oppressione offendere. Siquidem generalis incommoda, et iratum Deum
non, nisi sua ei
religiosorum.assertio est, praeter vindictam ultimam esse placandum, nec aliter eos virtutem
restituant,
quaeimpendeat, nunquameum felicilalis optatae pro- et consilium recepturos, nisi. ex corde. ad ipsum
sperilatem' adepturum donec redinlegret Ecclesiam C Deum reversi. rapinis abslineant, et suseimbecil-
quam divisit, et grayibus ac maturis bonorum, hoc litatis conscii, ejus omnipotentiae. se submitlant.
est Deum timenlium, consiliis acquiescat. Bene vos Quod nisr facere dominus noster rex aceeleraverit,
valere cupio. et trepidaverit ubi non est timor, ultra quam dici
EPISTOLA XLIY. potest formido ne citissime suis inimicis gaudium
XDHINCMARUM; ' -
pariat exoptatum, nobis aulem unice ,se amantibus
Summa veneralione suspiciendo Hincmaro anti- opprobrium derelinqual. Bene vos valere cupio et
slili Lupus omnimodam salutem. in dies ad meliora proficere. Imitatus veleres erudi-
Effectum petitionis meae nuper a rege" vestra ditionis artifici-j, eliam nunc nostra reeuperare molitu»
» Odulplium. Ita diserte velus codex, pro.eo quod eodem anno, xix Kal. Januarii. Praetereaislaclades
editio Massoni babebat- Edilulphum, prorsus male. contigit cum Lupus jam esset ahlias Ferrariensis; ad
Odulphus is est, ut supra diximus, cui Carolus quarii .-.dignilalein is anno lantum 842 exeunte
Calvus ,dederat cellam sancti Judoci: is ipse, opirior, perveriit , ul dictum est ad epistolam 40. Unde
qui Haudulplius comes vocalur in epistola 6 Frotarii manifeste colligitur cladem illam contigisse posl
Tiillensis. _ annum 842.
k Regina. Irmintrude, Caroii uxore,cujus studiis d Recipiam. Ego arbitror lum aliquatenus salisfa-
haud-dubie atlollebatur Odulphus. D clum Lupo. Narii paulo post concilium Yernense, vi
c Nihilpene. Intelligil-eladem qua vastalum esl videlicet Kalendas Januarii, Carolus Calvus praece-
monasterium sancti Judoci : quam eladem conti- plum Lupoconcessil, quo staluit ut cum ipse aliud
gisse anno 844 doeet auctor Chronici Fontanellensis. beneficium dederit Odulpho comiti,, aut cum isdem
Yerum eam contigisse anno 842- tradil his verbis Odulphus obierit, cella sancli Judoci reverlatur ad
auclor Annalium saneti Bertini : « Ea lempestate Ferrarienses.
Norinannorum classis in emporio quod Quentovicus "c Duplum delrimenlum. Id est, ad detrimentum
dicilur, repenlino sub lucem adventu depraedationi- animae et corporis. Ad detrimenlum animae, quod ei
bus, caplivitate et nece sexus utriusque hominum, . poena aeterna immlneat qui res ecclesiis dieatas aut
adeo debaccliati sunt, ut nihil in eo praeler aedificia dbnatas aufert. Ad detrimentum aulemcorporis, quo-
pretib redempta relinquerpnt. J Sed veriof estepo- niam, quod muilolies repetit Lupus, limendum est ne
cha in Eontanellensi Clironico adnotata.Nam in ista propler ahlatam eellamDeusirascaiur Carolo, viclo-
epistola mentio exslat reginae, id est .Irminlrudis, riamque tribuat ejus hoslibus : atque id etiam quo-
uxoris Caroli Calvi. Ea autem nondiim nupserat rumdam visionilnis astruit paulo infra, ilemque in
Carolo, adeoque nondum regina erat. Carolus enim epistola 55. Sic Patres concilii Meldensis profitentur
illam duxil exeunle tantum anno quadragesimo se- inimissos ab ultore Deo Normannos in Galliam ob
cundo illius saeculi,ut.eliam tradit auclor Annalium non servalos canones concilii Yernensis et aliarum
Berlinianorum. Et Nithardus extremo libro quarlo , synqdorum per eas lenipestaies liabilarum.
docel nuplias Hirmentrndis et Caroji fuisse belebratas
515 EPISTOLiE. 514
essem, nisi hoe frustra terilans experimentP proprip A.ut Dei timor atque amor vestram compungat meii-
-
comperissem, etiamsi Yirgilius revivisceret, et to- tem, quia jam pervenit corpus ad virilem aetaleni-
tasa tripertiti operis vires movendis quorumdam - Ne differatis, quseso, ulterius bonum quod vosvelle
cordibus expenderet, ne lectionem quidem praesen- dicitis : quoniam cum nesciatis quid superventura
tium adepturum. - pariatdies, tamen quiaiiohiscum quolidie ad.ejus
EPISTOLA XLY. judicium tenditis, cui verissime dicitur : Tureddes
87 unicuique secundum opera sua (Mallh. xvi), dubitare
AD DOMNOMREGEM CAROLUM. nequaquam poteslis. Honibile est autem incidere
OinnipotenlisDei, quaeso, recordamini, qui gralis . in manus Dei vivenlis (Hebr. x). Nec vero dicere
dedit vobis vitam, nobilitatem, b pulchritudinera, -dignemini vos rion posse. Siqu.idem, ut ait Apo-
polentiam, laudabilenique prudentiam, e.1,quod his stolus Deus non irridelur (Gal. vi). Scit ille quan-
niajus est omnibus, sui eognilibnem. Et honorate . lum polestatis contulit, qui nonnisi quod juslum
eum in c servis ejus; quia ipsi, ulpote habenti om- est exigit. Ne trepidelis timore ubi rion est limor.
nia, conferre nihil poteslis. Polliceri dignalur ille : - Audete potius benefacere, si.in hac vita prpspe-
Beati misericordes, quoniam ipsi misericordiam con- re et in futura feliciter desideratis regnare. Cur
sequenlur ( Mallh. v). Estotenobis nimium indigen- B enim non conslanler audealis immutare quod nut-
libus misericordes, ul pro nohis beatitudinem mise- lus justum esse possit oslendere ? Consensu bono-
ricordium ipse vobis restituat. Plus minusve qua~ rum bmnium justum est quod poscimus, possibilp
driennium est ex .quo septuaginla duoirionachi, regali polentiae, necessarium nobis, utile non tam
quos ad eorum yptum eleclipnemque milii commisi- nobis quam vobis. Nbsenini 89 ex toc beneficio
sliSj quiqueindesjnenter, nobis in diversa.occupalis, (emporalem consequemur usum, vos autem, i acce-
pro salute ac prosperitate vestra excubant, propter dentibus aliis bonis, praemium sempilefnum. Fle-
abstractas facultates paliuntur incredibilem veslimen- ctant igitur pietatem vestram juslissiniaesupplicatio-
torum, leguminum ac d piscium indigentiam; et pu- - nes, humillimse preces, quas maxima extorquet ege-
blica hospitalitas, peregrinis juxta constitutionem , stas. Et viel nunc perficere dignamini quod lunc flr-
priorum regum exhibenda, intermissa est: famuli missime concessislis, cum vobis Davidicum illud
monasterii squalore torquenlur efcfrigore. Nec pos- f servandum proposui : Fixum esl quod loculus sum
sum subvenire miseris, quoniam ab aliis uiultitudo (II Reg. xix). Namque nec aliler decet veslram nobi-
collecta mihi relicta est, et copia unde sustenlaban- lilatem atque probitatem/ quae omnibus imilabilis
lur ablala. Siquidem.inlercedenle gloriosa e matre esse debet;nec vero. aliler convenit vestrae saluti
veslra serenissimus paler vester Ludovicus Augu- G alque Reipublicaepaci. Nos aulem nec in debito fa-
stus ad remedium animaesuae ac. salulem postefita- mulatu reddendo inveniemur segries, el in placanda
tis supplementum hoe coeiiobib nostro contulerat. • vbbis, quantum polerimus, divinilate curabimus esse
Nec tamen, cum id haheremus,"noxia diffluebamus - ferventes. • ,
abundantia, ut in delicias intempefanter 88 sol- . . EPISTOLA XLVl.
veremur, quia quae Regula concedit integris faculta- CUIDAM NECESSARI0.
libus monaslerii vix poterant procurari. Nunc autem . Justa copiosaque suppetente materia, ne. duJiiletis
longe pauciora consecuti, abslinemus inviti, alge- lii, et quos fideles judicasli, perfidi commenla sub-
mus coacti : pueros, senes, alque infirmos propler vertere, qui impudenlia singulari et beneficiis meis,
inopiam non fovemus."In tanta calamitate patri et ut in monasterio nostro subsistens,' utilur, et lace-
malri vestrae quolidianas preces et annuufticoffi-" rare non desinit a quo fovelur; atque opertus,, igno-
cium persolvimus, quasi' quod illi contulerunt pos- minia, et refeflus invidia, unde senon-valel expedire
sideamus. Fecerunt enim illi tolum quod potuerunl, - me conatur propellere. Et quia fugit eum oplala vir
et donum suum rohustissime lirniaverunt." Tangat cloria, mirabili amentia serere infamiam delectatur;
itaque vos affectus eorum per quos osse coepistis. illi similis qui quod se nequaquam recuperaluruin
Instaurate illorum eleeinosynam ingenti periculo Iiac- " cognoscit, amoliri ab aliis non quiescit. Cur .aulem
lenus intermissam. Nee obliviscamini vestri. Ete-' cum non constanlissime inv.icliset insolubilibus ar-
nim vos jam eleemosjrna indigelis.' Tempus est gumentis opprimatis, quem juxta fldem divini ora-
f Tripertiti operis. Inlellige Bucolica, Georgica et pisces, caseum, aliaque similia. Sic, ex instituto
jEneidem. flaec enini opera reliquil Yirgilius. . saneti Bonifacii, el secundum B. Benedicli Regulam,
i> Pulchritudinem. Etiani pulchritudo pertinet ad monachi-Fuldenses abslinebanlab esu carnium, ut
majestatem. Unde el aliquae genles suos reges non ipse Bonifacius auctorest in epistola 142, quae data
ex nohilitale sumebant; sed eum eligebaril quispe- est ad Zachariam pontificem Romanum. Hodie mp-
cie orisel habilu corporis emineret, id est pulcher- nachi congregationis sancti Mauri, qui B. Benedicti
rimum. Yide'virum eruditissimum Freinsliemium in Regulam severius profilentur, prorsus abstinent tib
notis ad Q. Curlium,"lib. .vi, cap. 5. esu carnium, nisi obiriyaleludinem.
« Servis ejus. Id est nionacbis. Hos enim servos e Matre veslra. Judilh, postrema Ludovici Pii
Dei per eas tempeslates dieios esse vulgari epilhetp iriiperatoris uxore. . .
adnotavimus ad epislolam 25. . ' 1 Servandain proposui. Nimirum in exliortatione
d Piscium. Probabile est monachos Ferrarienses quam Lupus fecit ad CaroJum Calvum, cujus etiam
tum abstinuisse ab esucarnium. Nunquani eiiim meminit in epistola 55. Ea aulem exhortatio nunc
Lupusconquerilursibideesse carnem, sed legumina, non exstal.
. S15_ ... ., ..B.S. LUPI ABBATIS FERRARIENSIS, ,. ..... . 516
culi ianinia Dei detestetur, qhod humana <__}© divina- A certayimus officio; nec tantum poposcimus quantum
!
que- Jura permiscens. seminet inter eos diseordias .•praestitimus, scilicel implendae materiam charitalis.
.' quos vel naluraprotulitvel religio ffatres fecit ? Tu Itaque nobis-omnium quorum -indigetususpenuria
; verb-nullis omnino maleficiis a loco nostro avellaris, jamdiu laborantibus magna properanlia subvenile,
; qued bpe divina nec illud continget quod formidas, ufc promissionum benevolentiam oplatus- largitalis
' et eveniet
citoqubd optas; eonsequenterque seeufi consequatur effeclus. Hospitamur autem invillaquffi
studebimus : ita milii jam explorata sunt omnia. anlipbrasiicos Yiniacus voeatur, et ab a Attiniaeo in
Demosthenes noster ipso interdum caule indiget, et Africum plus minusve uuo mi.lliario distat. Hoc ideo
- eibario rionnunquam
pane aitus fert modice.-Despe- ul eliam de vectura cogitet veslra insignis pruden-
• ratione -
quoque vini ad lioc perductus esf ut venali lia, quod liujus 92 quoque rei nulla nobis facultas
• cervisia de1ectolur;.et vel-in hoc TuIIium est. Quo, et quanlo, et quando nos visitaturi sitis,
superat,
cum quod ille dormiens, id isle ;vigilans patilur. Ita litteris per hunc latorem vicissim reddilis.pandere
- nec -lateribus robur
comparalur,,nec vocis conser- dignamini; ut interim et spe refici, et quid nobis
vandaectira laborat: Rhetbricae magis aclionis imme- agendum sit, valeamus prospicere.
mor, retinendae .vitaeiacultate conlentus «st. Yerum. EPISTOLA L. -
• eniinvero auclor boriorum omniuin -noslram et ve- B
CUIDAM FIDO.' '
stram inopiam Jarga, ut-credimus, opulenlia abo-
Nou ignoras prolixi teriiporis Jabbrein quehi recu-
, lebit, . . . '
perandae cellae studio assumpsi ;•quo adhuc-Uagrans,
EPISTOLA XLYII.,
jussu regis, vita eomile, ad colloquiuhi proficiscar
J3IDEM; * ad Trajectuni- liabiluii siint; Pecuiiia
quod reges
Nonestquidquamquod metuas. ,Namet domestici " nobis jam nulla esl quae tanto spatio vix potiiit suffi
el extrarii hostes, lamelsi plurimum sibi, hihil niibi
cere. Proiiide quia non videbaiur consilium iniper-
oberunl, quod protegere meam parvilatem dignabi- fectps conatus relinquere; dohec evidehtef appareti
tur qui mesibi jussitet dedilconfideie. Proinde irri-
eos consequatur effeclusj non usquequaque in-
denda omnisallorum molitio est qui vel implacabili qui honeslum credidi opemah amicis petefe, quorum
. cruciantur invidia, vel Inexliausla, -eupidilate tor- 1mihi non fluia ih siriiihbus ihvenia fest.
- quenlur. fldes Itaque
. °
riiaxima spe ad domiham Rh. direxi; iiui cum
. SI EPISTOLA XLYIII." noslro nuntio, aul, sicpmmodius judicaveris, sepa-
. SAR.
ratim, hujus nieaenecessitatis volo jcausain aperias,
Contentionis obslinatione posita, et superandiper-
Q "eamqueqiiam mollissimis precibus flectas, tit sicut
vleacia, aequus aestimator iiecessitalum, ivide ui af- semper, nuncmihisubveniat, et cbntinuo per hunc
Uuensaimonaeeopia, quam tibi cpmmisi, prosit uli- meumnuntium argento quoiihocutar itirierejuvel
lilallbus noslris. Namque sationi el animalium pa- me liberaliter; ul et in coehoJ)i-inostri,
"pib quosat-
bulo et, cujus ingeritem te habere curam desidero, "
' aginius, instauratione paiticeps exislat, et me slhi
justae hospitalilati adliibita diligentia, non dubilo su- devotiorem, sildfieri possit, efficlat. SI quid etiam
cpeffulurum quod praestare non medibcre conimo- ab aliquo tibi datum liabes, mihi miltereingenli ne-
-
duftifossit: cessitate d arclato ne graveris, quoniam niliil tain
EPISTOLA XL1X_ aut parvum dirigere poteris quodnon pa-
• pretiosum
AD-HINCMARUM EPISCOPUM» liamur pro victu expendef e.
SuspieiendoH. antistiliLupusorimimodani salu- '
teim 93 EPISTOLA LL
Angustiam nbstram, quani temporis eum prolixi- , J?RATRIBUS TERRARIENSIBUS.,
tas, tum-eliaffi asperitas peperit, nunlius a me di- Dilectis.fratribus. <Jubd gaudium capiam.de R.si
rectus vobis "exposuit, nec aliud in paternilate vestra forte veslrum aliquis ambigit, repetatillud memoria
-
quam qubd de ea praesumebam invenit. Sane priores quod auctpritas divina neque rapaces reguum Dei
» Attiniaco. Sic restituimus hune Ipcum ex veleri Februarii. Synedi porro istius menlionem facii, ul
codice, edilio enini Massbni habebat, 'Hinidco. Palar opihor, Hincmarus ad Ariilulum Lugduhensem':scri-
tiunvregium fuil in dioecesi Remensi, ad Axonani -beris, apud Fiodoarduni, Jib. HI, cap.2I.-
fluvium. lllic duodecim Ecclesiaslici ordinis viros, « Dominam iJ/;.Pessimein editlone Massoni, Do-
aui diu noctuque divina horis 'compelenlibusfrequen- miniim Rhodingum. Constat enim lue.agi de piajjua-
tenl -officia, constiluit
' Garolus Simplex- -Francorum -dam femina. Infra.: edmquetjuani moltissimis-precibus
rex. - _ , flecias.-Sicenim legilur eliam in editione Massoni.
i>A(l est, secus '.municipmmTreje- Yetus;codex diserle scrip.lum habuit I>omw.amHli.
K'clum, in Tmjeclum.lil
loco qui dicilur Marsna, ut esl in Capitulis . quodlaninlerprelandumsiliJe femina quadam cui
,'CaroliCaIvi. Congressus illeLotharii imperaloris, Lu- Rhodingae noinen .fuerit, iit vesiigia Massouianae
- doviciregisGermaniae et 'Caroli Galvi contigii anno edilionis sequamur, aii vero de Rhotilde, aut alia
.847, mense Februario.Nam dehoc ipsoconventu hic quapiam femina, erudilorum judicio permiltp discu-
est. JAit ehim Lupusin epistbla59 : •tiendum. - . _
' agi-maiiifeslum
« Noriignoralis, credo, reges nostros apud Trajectum - d Arcldto. Ita codex manuscriptus, prorsus j)ene.
hebdomade secunda Quadragesimaeeelebraluros collo- Furiosa est lectio quam exliibet ' editio Massbni, quae
quium, »quod eodem spectal. Nam, utadnotat Sirmon- - drclato liabet Arenl-alo. - .
4_)ro
dus, anno 8i-7, Quadragesimae inilium fuil die 16
'
517 EPISTOLE. 518
possessuros afflrmat (I Cor. vi), et ultra dubius esse ,k plex flagilo ut vosmelipsos Iiberetis periculp, meqiie
non poterit. Praeceptof vero ejus, rie se irisolubile ^devolissimiimvobis famulum secundum "frequenles
argufrienturn reperisse glorietur, accipiat omriiiim vestras prbmissiones asperrimo sublevetis -labore.
villafum nostfarum meuni, meum, inqttam, essefe- Qusebeatae memoriaepaler vester, iniercedenle glo-
gimenetIaborem, usumverofrueiuumipsum eliarh riosa matre, peregrinis et Dei servis QJ| largili sunt
secundiim riieam dispositioriem ffalf iiriiesse commu- ob redemptionem aniinarum suarum, hsec afflictiva-
riem.Ilanec saeeularem feligio niiriuil polestalem, riis necessitatibuSj quatuor annorum spalib, quia
nec poteslas confundit religioneiri.iritefim prospicite omnes adesse non possunt, per me reposcunt a vo-
nostris equis, ne a magistrb auta discipulb sublra- bis. Utipsaetiam eorum verba. scialis, clieuntinju-
hanlur; et absque ullo iii hac parte nieo f espectu, slum esse ut a vobis fame lorqueantuf et frigore,
.quid.quidsecundum leges valetis, conlra violeriiiam cum assiriue pro vestra tehipofali et perp.etua salute
pervasoris ageie cbntendile, iudustriamVestram hoc cogantur qiare, nec vbs bmninb feorisecuturosfejici-
miiii gratiorerii scienlesfuiuram qrio major el illii- tatem quam desidefelis doriec Cuni jpafviilo noStro
stribr ehiiueiit. Milii potiora molienli quod bppof- d sancto Petro iri gfaiiam amieiliae redeatis. A'c ne
iuniias hiric, imo Deus permiserit, curae erit perli-, pulelis eos.jocari, serio conflrmanl "seiiesnoslri ex-
cere. Ego, quoniam eum rege a ad Trajecluin, Deo perimento se proprib comperisse, idque sibi puefis a
volenle, iturus sum, quo ei ad colloquium fratres senibus esse "trsidiium,quod quicunque monaslerio
occufferit, et * reelpieiidae cellsebona milii spes est, nostfo insighe aliquod intuleril dammim, nisi cilo
nec possum adesse "vobis, ut unusquisqueVestrum resipiierit, faiagnuinihcurrefit incorimibdum, aut sa-
agat inecuin quod soJet et debet, sicut supferiore nitatis, e'tvitaepeiiulerit dispendiuin. Ne igiiur tali
anno convenit nobis, qui potest agere studeat, quo- re aut similibus vestram impedialis prosperilatem,
•usque rediens, si aliquid sit immutandum, cogno- nec seryorum Dei penuriam rcontemnatis, nec salu-
scam. Satio sludiosissime procurelur; et quod-no- tbm vestram iJubiani faciatis. Reddite polius Deo
slri boves postsolemne debiluiri nou suffeceiint, 04, . vola vesiia, durii pbteslis ; ad ciijus judicTuhi niihis
Jrequentes impleanl corrogationes. Bene vos valere tremehdum quotidie properatis nobiscum, ih quo
"cupioet.diligentissime orare pro nobis. absque respectu digniialum aut personarum unus-
EPISTOLA Lll. quisque recipiet qiiod nierelur. Yila haec brevis et
PR^POSITO. incerla. est, et juniores vobis <juolidie irioriuntur.
•IpSievero Deus pfomiltit etminatur: Qui
. c E. noster probabilia fecit qusecunqiie abs.te ge- glorifical
auteih contemriuhtme;erunt
refehlur, quod mihi cordi "fuit,'inoneoquete ut sicut ~ nie, glor'ificdb'6eum; q'ui
Ail virilem aetaleiri perducti
ctiepisii, ih oificibsincera fide permarieas. Furiosum ignobiles (I- Reg. n).
illum, super quo scripsisli, quia etiain pcenitens su- estis. Ne timeatis justitiam facere, nt per-eam thro-
nus viesterfirriiettif.15ominemi rex1, cohsidefa quod
"specliis mihi est, et germana sanctilate usque ad «
fastidium satiamur, vehemenler me recusaturum co- sicut-nuper iri exhortalione prudenter iiictum est,
acsi s'e ne tridui mbras excedat jam patef es, etin "magriisadlmc versaris laboribus;
gnbsee-: ingesseril,
caelerlspersuade; quia quod toleremus rion opus est "et lalein le omnibus exhilieut boni te <eupiantet
nobis eitfiusecus quserere. optcnl videre fofturiatum QQ alqiie feliijem avum,
et post hujus vitse transitum, coelestis patfiae.posses-
EPISTOLA LIII. " sorem.
ADDOMNUM REGEM CAROLUM. . ' - EPISTOLA LIV.
Praecellentissimerex. Licet tacendo, loquendo ac NECESSARIO.
seribendo, nihil hactenus profecerim, tamen quia " Non ignorabam haucl aliler te quam volebam
Bei "caiisaest quam ago, quiescere non audeo.' Pro quamque oportebat laclunim, et maleiieia illius per-
veslra salute ac prosperilate vos admorieo et sup- ditissinii maxiiha ingenli auctbritate iiraevenlurum.
a Ad Zrajectum. Yide quse ad superiorem epislo- 0 ManiiLe"pidiac L. Arfuritii, addidit : Illoi quidem
iani adnotata sunt. Senatus, me autem luebilur tiberiolus iiieus. Mat-
k Recipiendaijelloz. Nondum ergo cellam sancti ihaeus Parisius ad annuni 801 fefert queihdam theo-
Judoci receperat Lupus anno 847, tametsi praece- logum, cum disseruissei publice de mysterio Trini-
ptum Cafoli Calvi<Jiuanle âtum essel ob eam cau- ' tatis, videret auteni auditofessilii applaudenles, in
safn. Ergo nondum Odulphus erat mortuus, neque hsecverba temefe erupisse : 0 Jesute, JeSide, quan-
Jieneficiumaliud a principe acceperal. - tum in hac qumstioneconfirmavi legem Yiiamel exal-
< E. noster.Hic reddidimus bonafldecodicemms. lavi! Apud Bohuslaum Balbinuihin Historia S. Mariae
Nam edilio Massoni ita habebal : Fraler noster prob. BlonlisSanctilegimusJesulumj>ro pueio-Jesii. Ri-
Sincerior videtur lectio velusli codicis, ideoque eam pamontiusvero parte secuiida Histbriaium Ecclesia;
retineri debere visum est. > Mediolanensis,pag. 57, scribit da!7iioiieiniii corpore
d Sancto Pelro. Quia lnonaslerium Ferrariense - muliebri habitanlem, cum posi eam frustra dedu-
dicalum est sancto Peiro. Tiinenilum autem Lupo clam ad,sancli,Syri reliquias, ad sancium Beiiiar-
non erat;-ne ila familiaiiter habitus Pelrus, ut.par- - dum abbatein Clarevallensein, qui tuini»ea regione
vulus vocetur, cumparvulo nostro- sanclo Petro ;.ii- erat, adducia fuisset, urgeretur auleiridaeinohiit iride
mendum, iriquam, nori erat ne hine Pelgss Lupo sub- • exirel, ita proGlaniasse : Nec me.yellere pdtuit antea
irascerelur. Divo tameri Tiberio displicuisso poiuit Syrolus, nechodieBernardoluspellet. ,
similis familiaritas in Cotta Messalirioqui, ul refert e ln exhortalione. Yide supra in iibtis 3d episio-
'
Tacitus in sexto Annalium libro, querens de potentia lam45. .'
81? B. S. LUPI 'ABBATISFEBRARIENSIS mn
Unde el tibi gratulor, et omnipolenli Deosi non di- A Iidissima inflrmitate, opitulante favore divino, reva-
gnas, cerle quanlas possum et ago el habeo gratias, luisse ostendit. Tantam siquidem expertus sum
qui sic me necessariis aliqua in parte deslituil ut ta- vestram benevolenlianiet liberaJilatem ut nemini
mlenbocdispendium fidissimidevotionesupplerel. Nec quani vobis me niajorem debere senliam devolio-
vero ille impudenter inimicus solum caveriduset elu- nem. Yerum quanquam temporis malitia. obsliterif
dendusest, verumethi quosnuper dubitando praefeci, ne possem haetenus obsequiis pandere quod me-
tua semper industria confirmandi, ut dicto audientes rito concupisco, bonitate vestra praefisus audeo
existere contendant, nec sibi ullalenus renitrlutum siipplicare ne ad regem nbstrum venire gravemini:
arbitrentur. Yultus nostei, cum redieril.forsilan libi quia et res vestras forsitan reeuperare' poteritis, et
meium delrahet. Jnterim sine pavere ingralos. nobis in reeipienda cella sancti Judoci prodesse plu-
. EPISTOLA LV. rimurii; super qua et vobis jam et mihi saepissime
a AD.MABCWARDUM ABBATEM. el e Ludovico nuperrime tam serio promisit ut, si
Desiderabili maximaque veneratione suspiciendo adesse dignemini, dilationis nullum possit invenire
Marcwardo abbaii clarissinio Lupus praesentem et perfugium. Ita et rei diserimine lerreJjitur, quod et
futuram salutem. peregrinis nobisque nionacbis a.suo patre et matre
i.Nithardi advenlus ad<=Silvacum, qiio me mo- B-relicta stipendia sustulit; el promissionuni suarum
nasterii necessilas traxerat, vehementer nie laeti- serie conslringeluf, ul saltem tune faciat quod olim
fieavil (cujus praesentia factuni est ut hae litterse se facturum spopondit. Pridie Kalendarum Decem-
veslrse paternitati reddercnlur ), cum vos esse brium ad comitatum accessi; el ingenlibus dispen-
97 sospites et communem filium d Eigilem ex va- ,diis atque laboribus cum rege verser assidue spes
Adjtarcwardum. Abbatem Prumiensem, ut dixi- factus est monachus in Prumia menasterio pro eo
mus ad epistolam quintam. quod patrem de imperio ejecerat et carceratum te-
- t Nithardi. Dubitare videlur V. C. Paulus Peta- nuerat. Quo mortuo, de anima ejus altercatio Visa
vius in Syntagmate <le Nilhardo, Caroli Magni ne- esl a fratribus inler angelos maliguos et benignos.
pbte,.an deeo inlelligendus sitin liic locus Lupinus. . Sancti angeli sed dixerunl: Nos non misit Dominus ad
Monasterii quippe Centulensis dioecesi-Ambianensi imperatorera, ad monachum. Yos accipite im-
inonachum fuisse hoc suadebal, quod Angilbertus, peratorem, nos nobiscum ducemus monaehum. An-
Nithardi paler, monaslerium" illud amplilicaverat, geli sancti secum duxefunt' animam. Daemories
illicque abbas fuerat, ibidemque sepullus."Praelerea, acceperunl corpus et violenler a domo exlrahere
Nithardus ipse abbas fuil Cenlulensis. Et tamen vi- cunclis videhtibus coeperunt; sed orationibus fra-
debat Petavius, ex hac Lupi epislola colligi posse, trum fugali, evanuerunt. i Aliquot post annis Eigil
Nilhardum eumdem monachum_Prumiensem potius '^J ablias renunliavit regimini monaslerii Prumiensis,
ftiisse quani Geptulensem.EgocrediderimNilliarauin ut fidem facil' Regino his verbis : c Auno Dominicae
B. Benedicli inslitulum arripuisse in monaslerio incarnalionis 860, Egil abbaliam Prumiensem sua
CeiUulensi,ob memoriam patris ;, postea• vero, ob sponte dimisit. t Reversus dein in Franciam, fa-
magnam Marcwardi famam, secessisse in mpnaste- clus est archiepiscopus Seno.nensisposl Yeiiilonem.
riiim Prumiense, nou ut monachus illic esset, sed Odorannus in Chronico : t Anno 865 obiit Wenilo
' ut
hospitem. Dein, reversus adsuos,abbas Centulen- archiepiscopus Senonum, qui' Ludovicum, ffatrem
sis factus est; obiitque anno 855, ut existimal idem Caroli, unxil in regemin Burgundia. Huic successit
Pelavius. Scripsit libros quatuor de dissensionibus Egil abba. Anrio 870 obiit doinnus Egil"arehiepi-
filioruin Ludovici Pii, ad Carolum Calvum Franco- scopus, qui privilegium sancto Petro fecit de altare
rum regem. Nam ah istius partibus- slelit adversus Alsonis villae.Hic Lolhario juniore coucedenle, el
Lotliarium et Ludovicum, honoribus eliam ab eo Trejectensium [ Iege,^Treverensium] Episcopo |u-
auctus. benlb, ex.ipsius dioecesiet nsonasterio quod dicilur
o Silvacum. Yillam regiam in pago Lauduriensi, Promia assumplus, a Carolo rege in monasterio
ut ex Hincmari Laudunensis epislola ad Rhemen- ' Flaviniensi" abba est conslitulus.PosleaSenonum
sem collegit Sirmondus. Quare recle binc concludit archiepiscopus ob sui merita faclus , quiescit in
"idem vir eruditissimus allucinari eosqui Silva- monasterio sancti Petri. J Yide etiam chartam Ei-
cum, sive Silvaticum (utroque enim nomine appel- gilis de fundatione monasterii Corbiniaeensis in
laia reperilur haecvilla) confundunt cum Silvaneclo. lomo IV Galliae Cbrislianae. Chronicon sancli Petri
Silvaci rursum meroinit Lupus in epistola 57. Yide Yivi Senonensis : « Anno 865, .Wenilo arcbiepi-
Mabillonium, lib. iv de Re diplom., pag. 524. j ) seopus obiit, sepullusque est apud Vallilias, quiuto
d Eigilem. Qui Prumiensis dein abbas fuit post Nonas^Maii, in crypla sanclae Anastasiae virginis.
Marcwardum anno 853, ut Regino tradit. Anno Huic successil in episcopatu domnus Egil monachus,
deki 855, Lolharius imperalor, LudoviciPii filius, omni bonitale conspicuus. » Ad eum adhuc. :
mona-
monachum se fecit in Prumiensi monasterio, «ui chum exstanl Lupi epistolae105 el.109.
tum praeerat. hic nosler Egil. Regino : « Anno_Do- e Ludovico.ln manuscripto pro Ludovico legitur
ininicae incarnalionis'855, Lolharius,: convocatis ad,Jial., in epislola vero 88, Adalh. ld, quia,.divi-
primoribus regni, imperium filiis suis divisit. Ludo- nare ultra non polui quonam modo explicandum sit,
vieo Italiam tradidit, eumque imperalorem appel- adnbtandum esse exisiimavi. Nam alioqui Ludovici
lari fecit. .Equivoco vero, id est Lolhario, regnum nomen non est inutile hoc loco; quippe quem et
quod ex suo nomine vocalur concessit. Carolo au- amicum valde Lupo fuisse constat, et ab eo frequen-
tem, qui junior natu erat, Provmciae regnum Jar- ler sollicilalum ul se monachosque gralia, qua apud
gitus est. Dispbsitis itaque alque ordinaiis regni.ne- Karolum Calvum flagrabat, juvaret ad .recupera-
. gotiis, valedicens suis, mundum reliquil; alque in lipnem cellae. Propter hanc causam niliil muiare
Prumiam monasieriuro veniens, comam capilis depo- voluimus. Quis porro fueril hic Ludovicus vide su-
suit; habituque sanciae conversationis suscepto, in pra in Notis ad epislolam 22. Hujus tamen Adalli.
-
religionisprofessione diem clausii.extremum in Kal. opera praecipue rccuperatam cellam sancti Judoci
Octobris. » Sed hic accipe velerem fabellam monachi bic etin alia epislola profitelur Lupus.
Engolismensis : « Lolharius imperator aegrotans,
• "
S21 EPISTOL/E. "522
ineas.differente propler absenliam, ut fatetur, Odulfi-.Aaditum
_, respondit, quo haclenus rili contempseri.t,
3s languere dicitur, nec tam periculose ut vel ad- atque hoe sibi satius videri ne pereau ul conslrin-
monitus corrigatur, quod optaremus, nec tam gra- gatur convenienti eustodia pfiusqiiam- societalis
viter ut morialur, quod propter ejus a cerlissimam communionem iecuperet. Nos vero, tanielsi bfferret
•damnatibneEi doleremus. Properate itaque ut, quo- quae sperare vix omnino possemus, idque, ut par
mlam pfopiores aUquantulum facti sumus , post-- erat, amplecteremur, vos nec citra decretum Regulae
lanta spalia desideratis refovear alloquiis, et veslro subsistere nec ultra velle progfedi constanter.astru-
annisu, auctore divina gratia, liberer angoribus-vlx ximus. De liberalitate yestra qujd sentiam nolui
ierendis. Tales, quaeso, nostris estote pueris- quales praeeipiti.declarare- praecoriio, donefe experirer an
roon mbdo noslris, verum eliam vulgo fuistis onini- copia piscium, quaeventura erat cum maxima, tum
3mspaternitatem vestram pie quaerenlibus. 08 Exi- etiam, ulopinabar, opliiria, meisupergredereturin-
guitatismeae nomirie charissimum Eigilem et reli-: genioli facultatem.
quos omnes fratres dlgnamini" salulare. Laboriosis- EPISTOLA LYII.
simum difficillimo tempore negotiuiri, praeserlim ni- . EIDEM-.
hil merilus, vobis imponere haudquaquam praesum- Dilectissimo abbati Ratberlo Lupus omnimodam
psissem, nisi quod; rex noster vos ad colloquium B ; saliifem. . ..
invitaret coriiperissem; adeo, ut mihi quoque hoc Quod flagitaslis exsequi - absque -dilalione con-
temporepraeceperit nt' si forle ad monasterium no- tendi; evolutisque ratiocinatibnihus multis, ad hanc
sirum accederetis, ad se vos deducendos curarem; vviruni compuli conditionem ul-non modo noceat ni-
ntque" licentiam impetraluri, intef' alia- commode- bil,"verum eliam prosil plurimum, "si erga ejus pro-
amperatori suggerere possetis a me fratribusque pinquum, qui tempore tumultus diseessil, eLinslau-.
jios.tris, qui pro eo semper oiemus, vos precibus rata pace reverteretur, benigni exstiteritis. Id vbs
fatigari; ut qupriiam h de Joco nostro sitis, a qiio et libenter facturos et in omnibus quaejubere digna-
vos eofpore duntaxat ecclesiastica utilitas abduxe- reiur obsecuturos', dum "ejus gratia frueremini,
rit, isque diminulione facultatum vehementer atte- fiducialiter spopondi; alque eousque institi donec
nuetur, atque religioni paupertas impedimento sit, flrmissime promitterel nihil se vobis offecturum,
intercessionis opem inslaurationi ejus impensissimo. nisi prius mecum causam conferfei, 100 Ilaque
studip conferatis. Yale, domine Paterque charis^ modum petitionis meae hoc flne termiriavi, ut si
isime, Lupique tiii semper benigne memirieris. quarido rebelles" ejus favore suas querelas" fulciri
deposeerenl, npn vulgo acquiesceret, verum -res
EPISTOLA LYI. ' i duntaxat dignas»veslraeconscientiaereservaret. Quae-
c HATBERTO . (<
ABBATI. dam alia.comperi tam caute reyelanda ut ea litteris
.Bonis oinnibus ampleclendo RaLberlo Lupus in comprehender6 tulum non.putaverim, tamque iie-
Domlno salutem. cessaria eognilu, ut quampotestis celerius, praelerr
Habita diligenter opportunitatis ratione, suggessi ita qualibet alia - iitilitate, mihl -ad colloquinm oc-
domino regi, annitente-Yulfegisonostro, super Ivone currere debeatis. Caelerum, nisi jam molestum sit,
id vos postulare ut quoniam nec ad monaslerium profecturo niihi cum rege, si Deus vult, ad Silva-
remeasset, et verisimile esset eurn quaefuerit solitus cumtiunlium dirigite; utcumgratias agere coepero,
iterare, si quando! reverti tentaret, n.e in sui alib- uberlus dicendi copia fruslra conanlem plurima non
rumque perniciem potestatis ejus praesidio muniret.- deslituat. Ut vero epistolam serio claudam, obsecro
Siquidem esset indignum ejus majeslale, nisi Tesi- ne sim vobis oneri quPd nimiae familiarilatis fiducia
piscentibus,perversis aperireaecessum, 90nedum multa postulo : quia si vitam et prosperitatem Deus
impunitatis indulgere seeurilatem. Ule, quo solet roihi concesserit, non. sum nunc ad aecipiendum
-vultu cum gratiosus apparet, post quaedam alia, jure paratior quam quondam ad Jargiendurii esse cu-
se ipsi monacho deinceps negaturum auctoritalis rabp. •'-"'•
'
a "Cerlissimamdamnationem. Exhujusmodi persua- perpelua exlranei, in profunaum mferni:• el.tarta-
r> -•-'-. .
sionibus natum est somninni dSfdamnalione Caroli rum.aliyssidemersi suni. i Apud Bonifacium in epi-
Martelli.-Existimabarit reriim lum nonnul i aclum stola 19.
de saTule vel ita ' i>
prorsus ejus qui ungue summo, ,iil , De. toco nosiro shis. Ilaque Marc\Vardns fuit
dixerim, perstrinjjere*auderet'.bona monasleriorum. primo. mohachns in moriasterip Ferrafiensi , dein
Apud Caesarium-sane Heisterbaehiensera, qui anle - abbas Prumiensis.
quadringentos annos yivebat, legere est mullos.ma- , - 9'Raiberto. abbaii. Yeieris Corbciae," in dioecesi
gnates aeterna-mortedamnalos-ob eam causam. Am1)ianensi,.qui sub Carolo Calvo florait, etiniogro
i Ei id quidem valet in delerrendo aut exbortando. • - nomine vocaiur Pascliasius Ratbertus. Exsiat .autcm
Sic^BpnifaciusMogunlinus cum aliquot episeopis ex in veteri codice.nieo ms. Vita sanc(i'Richarii, abba-
-synodb'ûapiam-Scribens, ad Elbibaldum regerii tis Centulensis, In cujus fiiic liaecscripla suut : Ex-
Mercioruni ut.eum retrahat apervasioneeeclesiarum plicit Vita sanclhsimi confessoris Cliristi' Ricliarii, a
- ,«t rooiiasteriorum/pfoponit exemplum Ceolfedi Mer- venerabilibus viris Ralberto,,necnon Alcuino Albiiio,
-ciorum iegis, et Osredi regis Deiroruniel Bernieio- veracistylo descripia. Supplicatio dicti Albini.-
jum. qui< pb fracturam inonasteriorum jusfo judicio
_Deidamnati, be culmine*regali hujus vitae âbjecti, Dic, quicuriquelegis praeclarigcstapalroni:
et immaiura ei terribili morte praeventi, a luce , Paup,erisAlbani, Christe.mementotui. ,
-
PATROL. GXIX. I 17
- - '
525 - B. S. LUPI ABBATIS FERRAUIENSIS 524
"
EPISTOLA LVni," i
X EPJSTOLALX.
" AI>EUHDEH.
EIDEM.
Quod petiistis, -ne.cdum regi suggessi, quod 6p- Chafissimo Palri b Marcwardo Lupus. .
portunitas- defuit. Maturabo lamen vobis , coope- . Offleipsa bumanitas vestravicitpetilionemmeam,
rante Deo, morem gerere, communi honeslate ser- quae leviter tetigit quod lemporis poscebal.pecessi-;
vata. Bene valele." tas, Proinde"fuil ea gratior quam aestimare.valeant
LIX. aerumnarum,experte&vMqlestissime autem fefo quod
101 EPISTOLA vobis non.visis discedo. Quanquam consplalur meam-
. ,' - AD.-MARCWARDOT.ABBATEM. moestitiam quod post « Paschanostram-vos visila-
- Non ignoratis, credo, reges nostros a apud Tra- turos pollicemini parvitatem. Commodeaulem etme
jeeluni hebdomade secunda Quadragesimaecelebra- prsesenle \Qt% id vos facturos >puto, _si secunda
turos colloquium;.quome trahit ecclesiastica neces- hebdomade.mensis Maii iter ad nos.arripiafis. Nam
silas. Qua urgenle, ulvobis jam aliis expressi litte- quinto decimo die post Pascha d synodus magpa, ut.
ris, curit rege quartum ago mensem, ita ut .nedie aiunt,apud e Alliniacum celebrabitur; eui me abesse
quidem a comilatuabfuerim. Praebeat igitur semilii .„ { nequaquam, ut credo, nostri praesules pa.lientur.
sallem illic desiderabilis vestra paternitas, utnpslra s De cella noslra niliil aliud paterpit.ati vestrae pos-
familiariler viva laroen voce valeamus cognoscere. sum expriniere nisi quod promissionum ubertas spes
Si quid"pr:eterea,.ut passim soletis omnibus, nobis nolrisvarias pene quotidie pariat, et quod, sicut pm-
quoqii.e facultas fueril impendere, libenter nos ac- nium, prseter malorum, illius quoque rei effectus
cepturos cognoscite. Debent enim parentes thesauri- ineertussit.Abbasnionasterii quod Germanice \ Sa-
zare filiis (II Cor. xn), ut fallere nescia divinLSpi- ligstat appellalur, cui nomen esi i Rallegio, pariem
ritus confirmat auctorilas. Benigne mei memores quamdam cujusd,am libri faciel, milii describi, eam-
cupio vos valere felicitef. quevestrOj-mibireddendam, nuntio se traditurum
promillil; atque obsecrat ut tabulas quas Hilpericus
a Apud Tra]ect.'Y\ie notas ad epistolam 15. num-, atque adeo ejus praesentiarii in- synodis neces-
i Marcwardo, ahbatiPrumiensi, ut iam' dictum sariam quodam riioaoexistimarenl. Jaai enim expe-
est. IUiergo gratias agil -Lupus proanissiE donis quae r^mentum «acrae er-uditionis fecerat in .canonibus
ab eo.pelieral per^pistolam superiorem. Interim de concilii Yerhensis, ul ad epislplam 12 dictum est. -
sorte suaconqueritur, quod, Marcwardo inviso, a s De cella noslrd: Id est,'sancli Ju'doci,-nondum
Tfajecio", unde scribituristhbec epislola, ad moriasie- ergo ea Lupo reddita fuerat, tamelsi illi bona spes
riuin suum rediturus sif.Veriimtamenhuncjdblorem Q (J affulsisset recuperaiuhi iri in conveniuTrajeetensi,
levari ail prpnfissione ^Marcwardi, qui rescripserat utpatel ex epistola'5i..
ilurum se brevi ad Ferrarienses. Admoiiet auteni > Saligslat. Hodie Seligensiatl. Monasterium est
illumLupus, nead se accedatanteseeundam hebdb- in- doecesi Moguniina, ad Moeiium amriem',situ"m,
madam Maii; quod quinlo' decimo xlie"posl Pasclia quod oppido nomen fecil. Conditum autem fuit ab
habenda sit magna- synodus apud Attiniacmn, cui Eginhardo, Caroli Magni -notario, ,qui primus illic
pnlat'fieri nonposse quin ipseadessecpgatur.' abbas fuit'. . •_. .
0 Pasclia. Quod hoc anrio ineidit in dierii ivld. '• i
- - -' Ratlegio; flujus abbalis Seligenstadiensis riomen
- ..;:..,..• _...- oniissum est in edilioneJlassoni. Exsfat autem*Sri
Apfilis.
.A Synodusmagna. In conv.entuapud.Marsnam, ha- podice nianuscripto. Sijccessil Eginltardo^ qui eum
bito anno 847,, conveneral, inter reges Loihariuin, yocat, Ralleieum in aclis transiationis" sanctorum
Ludovicum, et Garblum, ut ad liimancla. ea quae iii mar.iyruin Marcellini et .Pelri. Assenlior enim eru-
conventu isto acta fueranl, commune' placitum sive diio virb-et diligenii Chrislopnbro Browefo, 'qui
gcneralis conventusin civitale Parisior.umagereiqr Rallaiciimabbatein Seligensiadiensomeumdem pror-
hj sequenti fesio sancli Joannis. Ergo Carolus, ,ut sus esse censet qpem Eginhar-dus in Aclls illis'v.ocat
res civiles et ecclesias.ticas regni sui.disponeret ante suuni notaviuin, lib. i, cap. I'i. Rallaici epitapblum
coriventunv, ut in commune dein cum fralrihussfiis cbriiposuit 'Riibanus, archiepiscopus" Mbguntinus;
,
consulerel,-.synodmri inagnairi apud AHiniacurhme- quod sic liabet : ...
dio temporis congregave deliberabat, habendam vide- En seivus RATLAICUS riomine '
licet decima quinla (iiepostPascha, id est vniKal. Chrisli, dfelus,
D Corporeliic pausat, spiritus aUapelit.
Maias. Non arbitror lamen eam synodum fuisse ha- - . .Presbyler Uiciuerat,sopliioBeLsludiqsusainator.-
bilam, iit neque Parisiensem. Nam lametsi feges OQicium abbaliset hene.gessit opus.
firmass"enl Marsnam, discordia '
paceiri veluti apud Sollers.-acsirenuus, divins dogmaia.iegis'.. '.""
tamen dein fuit inter Lotharium et Carolum, ul-do- Scruiando didicit,alque aliqs docuit: .
centAniialesFuldenses ad annuin 84". « Hic anmis is ex Coloniaatlv«niens,regi en Ludovico
abellis quievit, quem Hlotharius et Hludovicus mu- Conjunclusvaliie,'utilisliuicque fuit. -• -
Nam uterque eorum Plures namdocuiL verbis,-etscribere fecir
tua familiaritate transegeruiit. QUKiueraia apiaplurimaad officia. - , - ,.
ad domum alterius invitatus, conviviis el muneribus
Hludovicus tamen Hlolharium -Kainjuvenis-vitamhauc Hnquens,tiiigrsvitadffiLlira,
regiis honoratus esl. Alque ibi cumChristogaudiavera tenet. •
et Karluin, ita ut voluit, pacificare* non poluit, fe-
nuerile Hlothario propler injuriam sibi a Gisalberto Yides hic,- lector," Rallaicuni commendari ftb stu-
vassallo Karli in raptu iiliae suae,factam. » Tandem diuni Scriptura:, quod videlicel diligenler.describl
rediit iterum concordia apud Marsnam anno 851. . curaverit opiimorum aucioium lucubrationes. "<Ju"<e
e Atiiniacum, palatium regium,, in dioecesi Rhe- phservalio multum illustrat locum istum Lupi, qui ait
mensi situni, ut dictum est ad epistolam 49. Railegium eam in se curain suscepisse ut partem
f Nequaquam palienlur. Itaque sanciissimi Eccle- quamdam cujusdam libri Lupo facefet describi.
siaeGallicaiiaeaniistites adeo' magn.ifaciebant Liipum •Tum ex epitaphio " discimus' euni immatura' " morte
noslrum;' u't "euirispeciarent veluti-cbndilorem cano- ereptum
' '
K2S EPISTOLsE; 526
pictor a beatis vovil marlyribus, hebdomada secunda A et.fruclu dilectionis Dominus Deus noster gloriflce
post Pascha ipsi dirigere dignemini. Quod eliam "tur ac delectelur. Cupio '
vos valere feliciler, aman-
causa pelitionis meaevos malurare cupio; utcum ad lissimi Patres. , - •
nos veneritis, praefalam partem ipsius libri nobis LXU.
104-EPISTOLA
afferendam curetis. In pueris multum nobis praesli- d ADALTSIG.
non ABBATEM. .
teritis, si quod coepistis paterna pietate graye-
mini consunimare. Capilis autem dolorem nepoli - Yenerabili Altsig. abbali Lupus monasterii Belhle-
meo parcitas potus forsitan deiraliei, si ejus appe- hemilici sive Ferrariensis in Dominosalutem.
tenlior fuerit deprehensus. Alioqur noslro curandus - Ingenii clemenlia Dei noslri discordiaepeste miti-
reservabitur medico,"qui omnes, quarum nullam non gata, quse lotas Gallias vGermaniamque hactenus
ignorat, depellere se posse confidit infirmitates. ln- vjexavit alrociter, inter ipsa pacis exordia foedus
tegerrime vosamans felicissime .valere desidero, et quod inter nostram veslramque plim fuit Ecclesiaui
ut me semper apud Deura praecipue juvare dignemini. direclis ad reverentissimum Guigmuhdumepiscopuni
supplex efflagito. lilteris studui renovare. Quia vero vos amore sa-;
pienliae, cujusetego sumavidus, flagrare comperi,
1©8 EPISTOLA LXI. B vel secundum illud Tullii, pares eum paribus facile
i AD GUIGMUNDCM EBOBACENSEM EPISCOPUM. congregantur, veljuxta receptae Scripturae asserlio-
Reverenlissimo magnaqueveneratione suspiciendo nem, Omne animal diligit sibisimite, sic omnis homo,
Guigmundo, Eboracensis Ecclesiae antistili, cun- hac epislola meam offero et veslram expetp amici-
clisque sub eo -Domino c Deo- famulatibus Lupus tiain, ut nobis vicissim cum in sacris orationibus,
abbas et uriiversa eosnobii Ferrariensis fcongregatio turii.eliam in quibuslibel aliis ulilitatibus prodesse
ih Doniinosalutem. curemus. Atque nt quod polliceor vos exsequamini
: Ingens fluxitspatium temporis quod, perlurbalio- priores, obnixe flagito ul quaestiones beaii Hieio-
nibus variis crebrescentibus, socielas quae a praeees- nymi, quas, teste Cassiodoro, in Yeius et Novum
soribus^nostris, auelore Domjno, inita est, hulla lestamentum elaboravit;'e.Bedae quoque.vestri simi-.
praeler orationes. protulit indicia charitatis. Nune liler quaestionesin iilrumque Testamentum, iteinque
autem aperiente se gratia pacis, et reeepla eella sau- memorati Hieronymi libros explanationum in Jere-
cli Judoci, unde et haecscribimus, curavimus, ut par miam, praeter-sexln-imos, qui apud nos reperiuntiir,
fuil, priores certare offlcio, vosque sive ad repelen- caeteros qui sequuntur; praeterea "Quintiliani Insli-
dam sive ad declarandam amiciliam provocare. Ac tutionum oratoi:iarum libros xn, per certissimos
primum illud anle bmnia suppliciter poscimus, utel' G nuntios mihi ad cellam sancli Judoci, quae landem
in privatis et in pulilicis precibus nostri memores aliquando nobisf reddita est,[dirigatis tradendosLan^
esse dighemini. Deinde volumus ut vicissim nobis tramno, qui bene vobis nolus IQg est, ibique
praeslare sludeamus quidquid gratiosum forelilleris exscribendos vobisque quam poterit fieri celerius
utrinque directis- consiileril et facultas permiserit. remittendos. Quod si omnes non .potueritis, at ali-
Maturate igitur vestram nobis pandere voluntatem, quos ne gravemini destinare, recepturi a Deo prae-
ut el ad morigerendum vobis continuo praeparemui, mium implelse charitatis, a nobis autem quamcun-
a Bealis inartyribus. Id est, sanctis Marcellino et sorem, praefato rege regnante. Cui decimo sexto
Petro, quorum sacrae reliquiae exslant in basili- episcopalus sui anno, morienti Wlfhere, successil iji
ca monasterii Seligenstadiensis, illuc delatae cura arcbiepiscopatum. J
- Eginbardi anno 827, ut tradit auctor Annalium Ful- <=Deo famulantibus. Id est, mon.achis Ecclesiae
densium his' verbis : « Corpora bealorum Christi Eborace.nsis. Nam lum monacborum plena crant
martyrum Marcellini el Petri mense Novemhri in .omnia apud Anglos,.ex instituto B. Augustiiii. Eiat
Franciam allala sniit.- > Eam basilicani incepitEgin- autem magna .societas inter monachos Eboracenses
hardus; Ratlaicns perfecil. Hilpericus vero pictor, et Ferrarienses :quam, quod interrupia esset, redin-
ul docet Lupus, labulas voverat ad ornandam liasi- tegraii poslulat L.npus. Ilaque abbas ille, ad qiieni
licam. Raban.us, bymno 24, de sanclis Marcellino et iQ scripla est sequens epislola, efal abbas monacho-
Pelro : rum EcclesiaeEboracensis. • . .,
. - d Ad A/rs^.-InêdilioneMassoiii legitur, Ad Aliisi-
HosChristitesles Romanaascivitab urbe ,gum abbatem. Ego vero nolui recedere a scriplura
Yir probusAinhardus,cousliluitquelocum. • veteris codicis. Erat autem ille abbas monaciiorum
Cujussuccessorperfecla presbyteraula Eeclesiae Eboracensis, ul dixi. - , ,
Hatiaicus,sancliscondiditlmnctimlum. eBedm vestri. Id est, ex Anglia ves.tra oriundi,
'» Ad Guigmundum.- Eboraccnsem episcopumin illicque nati. Fuit aulem vir inagni noimiiis,'ul lippis
Anglia. Nulla iliius meiilio exslai apud Willelmum - etiam tonsoribusque notum esse arbitrorl Obiilauno
Malmesburiensem, praeler -nudum nonien. Yocatur 75S, boe est, cenlum plus minus annis ante quam
aulem illic Wimundus: Obiit anno 854, ut tradil- Lupina isthaecepisiola scriberetur. Yide Labbeum iu
Maliuaeus^Yeslmonasterieiisis.FranciscusGodwinus, Disseriatione bistorica de scriptoribusecclesiaslicis
episcopus Herefordensisscriliteumin calhedra Ebo- -el noias nostras ad epistolam 76 Lupi.
racensi snccessisse Vulsio, illicque sedisse annis ' .fReddita esf.ilinc Colligitur eam epistolam non
seplemdecim._ln- veteri calalogo archiepiscoporum esseseriptam ante annum 847. Nam ex epistola Sl
Eboracensinm, qui in luccm -prodiit opera ac bene- constai -nondumLupo rcddilam cellamS. Judoci, quo
flcio R. P. Labbei, hoecleguntur : « Post Eanbaliium tempore reges ad Trajcclum convenluri cranl. IJ
Yulsius rexit ar.chiepiscopaiU:!),Eanretio regnante. vero colioquium habilum esijiniiio anni^847, ul
Moriensautcm Yulsius, WimundHni habuit succes- .aduolalum est.ad epislolam quinquagesimain.
527 B. S. LUPI ABBATISFERRARIENSIS , §28
que possibilem duntaxat cesseritis vicem lanli Iabo- ,A'in hac Jegatione lanoraverimus, nec nobis nec ho-
ris. yalete, nosque mox ut se opportunitas obtulerit minibus noslris aliquid. remillendum quin agamus
exoplabili responso Iaetificale. quod caeterj, si molus his qui haclenus vexarunt
exstiterint simiies.
EPISTOLA LXIII.
* ADPRUDENTIUM" EPISCOPIJM. EPISTOLA L"XIY.
Gharissimd suo Prudentio Lupus in Domino sa- : EXHORTATIO ADREGEMCAEOLUM.
- " '
lutem. ' Ut pacifice feliciterque regnelis observanda vobis
'Seplimo Idus April., b Heriboldus episcopus paulo fldeli devotione collegi. Crealori vestro Deo et judici
ahte regressus a rege, mandavit mibi ex prsecepio futuro gratias habete semper et agite, qui vos hac--
«ejusdem regis ut quoniam se ipse c legationis fun- tenus malis pluribus liberavit, et bonis multiplici-
clioiie absolvisset, eamdem nos slreniie ac celeriter bus exornavit; utque vobis initium, profeclum atque
a exsequeremur, iit in conveniu generali memora- perseverantiam in bonis actibus largiatur quotidia-
lus rex de singulis locis posset cerlior fie.ri.-Ilaque nis precibus flagiiate. Cum essetis parvuli, loqueba-
«juia et lempus appropinquat, nec sine difficullate," niini ut parvuli, sapiebatis ut parvuli. J\Tuncautem
snaxime propter equorum pabulum, colloqui possu- B ad virilem perducti aelatem, secundum eumdem
anus, nec vero anle copiam herbae quod jubetur- in- Apostolum (I Cor. xm), in quo evidenter Dei Spi-
•choare, et valetudinem vestram, et quid super hac ritus loquebatur, evacuate quae fuerunt parvuli.
re vobis'placeat conlinuo direclis litteris declarale. Scilicet stulta quaequeatque inania declinantes, ra-
Ut autem hinc meam sententiam vobis aperiam, .tionabilia, praesenti et futuraesaluti profutura, secia-
supervacuum judicio loca quorum slatum jam per- - mini. IQ^ Quae agendasunt prospicitediligenler et
speximus, ilerum adire, quando nulla sit correctior relractate subtiliter, communicalo consilio cum Dei
subsecuta, et in Aurelianensi ac Senonico, et vestro veslrisque perfecle fidelibus, quia, ut divlnum nos
ac nostro pago, reslent quaedam coenobiain quibus instruit eloquium, qui sibi nequani est,. cui bonus
iempus interim lerere possimus, ul sicul in aiiis eril ? (Eccli. xiv.) Nec vos cuilibel ita subjicialis ut
locis, ita et iu his eliam emendanda per nos rex ad ejus arbitrium omnia faciatis. Cur enim regium
cognoscat. Et ne in Iegalis ejus ipsius 106 jussio nomen praetenditis, si regnare nescitis? ut pace
eontemnatur, si voluerit, sanciat. Quanti enim simus cunclofum dixerim, non expedit vobis et populo ut
Iiabili, imo ipse qui nos miserat, nobis impensus aliquem vobis aequetis, nedum praeponatis:xpioniani
honor patefecit et monasteriorum instaurala religio. Deus, qui scit quid sil in hbniine, praemonet ne des
Proindeanlequam legationem adoriamur, regi per G potestateni filiistuis in vita (Eccli. XXXIII);,quia
hie de his quae videbuntur suggerere slalui et e tra- nielius est ut illi- te deprecentur quam tu illos. SL
ctbrias accipere, et lunc favenle- Dei gralia pro- filiis hoe non est coiicedenduni,quanlo minus aliis?
ficisci. Yicissim ergo sensum vestrum litleris expri- Yiceravos gerere Dei quis ignoral? At ipse dicil,:
inile, ut optimum factu ex utriusque ingenio colli- Gloridm meam alleri non dabo (Isa. XLII). Non ad-
galur. Illud aulem non vosfugiat, quantumcunque mitlantur ergo a vobis monilores, quos f bajulos
» Ad Prudenlium episcopum. Trecassinum,- ut Yide lib. lv Capitul., cap. 73, et Marculfum, lib. i,
Iiahebai, tilulus in editione
" Massoni, et aliunde
' salis cap. 11, cuin nolis eruditissimi Hieronymi Bignonii,
nolum ost. itemque nolas Justelli ad codicem Canonum Eccle-
J>Ileriboldus episcopns.Antissiodorensis, ad quem siae Africanae, pag. 93.
sunl plures ipsius Lupi epislolae. f Rajulos. Id est monitores, ut interpretatur Lu-
c Legationis functione. Ea legatio Lupi et Pruden- pus, verbo Salluslii ulens, sive.rectores imperatoriae
tii contigit anno 844, ul diclum esl in Yita ipsius juvenlae, ut verbo Taciti ular. Gesta Dagoberti I,
Lupi. Quod confirmalur ex epistola 32, « Superiore Francorum regis, qui Clolarii II filius fuit: t Huib
anno, inquit, missus in Burgundiam, decem equos fuit filius nomine Dagobertus, quem ex Bertedrude
amisi. i Epislola autem illa scripta est anno 845, ut regina susceperat, qui patri succederet et industria
illic adnotavimus. dignus et viribus. Hic denrque in ahnis pueriliJius
d Exsequeremur. Id est: Qiioniam Heriboldus epi- j) posilus traditus est a genitore venerabili ae sanclis-
scopus se excusavit al) obeunda legalione quam illi simo Arnulfo Melensium urbis episcopo, ut eum se-
Garolus commiseral, jussit princeps ul ego tuque, cundum suam sapienliam enutriret, eique tramitem
Prudenti, eam curam susciperemus, quam Hefibol- Cbrislianae religionis ostenderet, alque ei cuslos et
dus delrectavit. Legalio autem illa hujusmodi erat, hajulus esset. » Annales Berlinftuii ad annum 861 :
nt legati illi vice regia visitarent monasteria in regno « Karolus dimisso filio suo Ludoico sub Adalardi,
Caroii conslilula, el si quid animadversione dignum lrminlrudis reginae avunculi, bajulatione, » etc.
exislimarent, ad principem referrent, ut diximus Item ad annum 879 : « Filiuni et sequivocum suum
ad epistolam 12. Ludovicum bajulationi Bernardi, comitis Avernici,
e Tractorias. Missis omnibus, ut ad Capitula specialiter eommittens. » Inde tutela voealur bal-
Caroli Calvi adnotat Sirmondus, ad legationes suas lium in aelis aevo D. Ludovici regis Francorum
profecturis tractoria dabatur, id est, epistola cujus «onfectis. Sic Ludovico Pio adhuc in cunis vagienli
benelicio suscipiebantur et conjectum accipiebant, Carolus Magnus praeposuit bajnlum Arnoldum, ut
id est, pensitationem el tribulum, quod ab iis haud scribit auclor Yiiae Lttidovici. Yide . epistolam 11
dubie exigebalur quorum eausa legali mittebanlur. Iiincmari ad CaroJum lilimp., cap. 2, 6,7.
In tractoriis porro adnotari solebat quantum cuique Ilanc epislolam Baronius senlire videlur Scri-_
misso pro ejus conditione suppedilari oporterei. plam esse anno 880.
Ideoque tractoriam slipendialem vpcat Agobardus.
"' L
529 EPISTOLÊ. 550
vulgus appellat, ne gloriam vestram -inter se ipsi A militas cuncta opera vestra venuslet, quia scriptum
parliantur, et melioiem amorem alienent a vobis. esl: Quid superbit terra et cinis? (Eccli. x.) Et:
.Imitalione Dei nolile a personaliter judicare;- sed in Quanto magnuses, humilia te in omnibus, et corain
eadem causa dives, mediocris et pauper, eumdem Deo inveniesgraliam (Eccli. m), et jpse Redemplor
vos sentianl; ut sit quod polentes lerreat, «t- quod noster admonet : Discile a mequia milis sum et
mulceat non resislenles. Bene semel gesta nunquam humilis corde, et invenielis requiem animabus vestris
nisiinmelius immutaveritis, ul lidem vestram alque (Matth. xi). Eleemosyhis assiduis Deum vobis pla-
constanliam cuncti mirentur. Fugite levitalem, cale secundum illud : Miserere animm' lum placcns
morum nialuritatem apprehehdite, ut vestra probitas Deo (Eccli. xxx), quia, ul sacrae conlinent Liiterse,
«unctis -possit prodesse sulrjeclis. Vitate maiorum eleemosynaa morteliberat, el non paliiur animam ire
societatem, quoniam, ut scriptum recolilis, corrum- in lenebfas (Tob. IV).Salvaibr quoque Iiane ita 109
punt mores bonos collo.quiamala (I Cor. xv). Am- connnendat: Dale eleemosynam, et omnia munda
^pleclimini bohorum collegium , quoniam cnm sancto sunl vobis (Luc. xi.) Glorificate Deum in omnibus,
sanclus eris, el- cum virq innocenle innocens eris. Et quia ipsa leslatur : Qui glorificalme,glorificabq eum;
cmn eleclo.electus eris, et cum perverso' perverteris quiautem contemnuvt me, erunl ignobiles(I Reg: n).,
(Psal. xvn). Et apud eumdem regem et propjietam B Rex etiam el propheta eximius sic sibi Deum prae-
pulclierrime dicitur : Ambulans in via hnmaculala, ponit : Non nobis, Domine, non nobis, sed nomini
\Q%-luc milii,mhiislrabal. Non habitabil in medio tuo da gloriam (Psal. cxm). Haecsludiose custodienT
domus memqui facit superbiam ; qui loquituriniqua,' les, Deo et bonis quibusque placebitis; rebelles,
• non direxil in conspectu oculorum meorum. (Psal. • Deo, ut credimus
pro vobis pugnanie, comprimelis
c). Ne melualis polentes, quos ipsi fecistis, et alque vincelis, et post regrium temporale atque la-
quos cum vuliis extenuare potestis. Ne confidatis bPriosuni consequemini sempiterimm et vere qiiie-
in principibus, in filiis hominum, in quibus non est tum. . '
-salns (Psal. CXLV) ; sed transferte spem vestram ad EPISTOLA LXV
Deum, qui fecit cmlumet terram, qui custoditverita- FRATRIBUS 0U1BUSPRJEERAT.
lem in smculnm. Concipite honestam verilatem, ul -Dilectis fratribus suis Lupus abbas inDomino
1
quod yos non decet praestare, nemo scienter a vo- salutem. -
bis •>audeat poslulare. Cogitate multa, nec dicalis , -Flagianle cupidilate Iiostes nostri muJta quidem
onmia, quia vel juxta divinam Seripturam quicusto- conati sunl, sed prolegente nos Domino meritisque
dit os suum, custodiiab xmgusiiisanhnam suam(Prov.. sanctorum
' P spe sua dejecli simt, eodeinque opitu-
xxi), vel juxlac saecularemlitteraturam: Quod occul- lante, nunquam optatum sibi consequentur effeclum.
tum velis, neniini dixeris. Quomodo namque poteris Quodvobis declararc studui^ ut Deo el sanclis ejus
' abalio
exigere silentium quod tibi ipse non prcestas. dignaegratiae referantur, et recepla securilate menr
Et-.'Non potest'vox missa reverli (Horat. deArte, tes.vestrae quietis gratia perfruantur.
.v. 390, quoad sensum). Gommunem ulilitalem . et
•opportunitatem omnium charissimam vobis omnes EPJSTOLA LXYl.
' 4 ADREGINFRIDUM EPISCOPUM.
inlelligant, ut certatim omnes sibi vos praeferre
contendanl. Divinas et humanas leges, justas dun- Reverentissimo 4>raesuliReginfrido Lupus-in Do-
taxat, nemo sinatur contemnere, quia malorum im- niino salulem.
punitas viliorum semper peperit incremenium. Hu- Profecturus Romarn, transiium nobis forc Jiaud
a Personaliler judicare. Hoc est, in judiciis feren- quidem elegantioribus, proferunlur a Lupo quam
- dis.imitamini Deum , apud quem non est acceptio • habeantur apud Marlinum Dumiensem, apudquem
'
personarum. Juxta illum dives et pauper aeque luli sic scripium est : Quod tacilum esse velis;'nemim
sunt. Sic porro Jocutus cst eliam Cassiodorus, cu- dixeris. Si libi non imperdsli, quomodo ab alio
jus ea sunt verba in epistola 8 libri n : i Quis silentinm speras ? Itaque fragmentiim -
Senecaehabe-
melius ad aequitatisjura diligilur^juam qiii saeerdo- D mus in hac Lupi epistola.
-tio decoralur? qui amore'juslitiae,personaliter nescial a Regiiifriduniepiscopum.Cujusnam sedis episcp-
judieare, el diligens cuncios in commune, locum non pus fuerit nbn liquet. Neque enim mihi placet quod
relinquat -
invidiae. » - adnotant Sammarthani, eum nimiruni esse qui Mel-
h Audeat poslulare. Lupus in exhortatione ad densis episcopus fuit, synodoquePontigonensi inter-
: Garolum.Calvumin cap. 12 synodi Yernensis:«Nec fuit anno 876. Nam mrillis anleannis obieral Lupiis,
' a te
- quisquam petere audeal quod majeslalem tuam quam Ragenfridus flerct episcopus Meldensis: Ei
praesiare non deceat. > fortassis isle Reginfridus fuerat antea notafius Ca-
c Smcid. litier. Illud est constaniissimum, persna- roli Calvi regis. Nam in praeceptis illius lempoiii
sum fuisse Liipo librum illum de moribus, qui.Se- reperio Raginfridum nolarium subscripsisse ad vi-
necaetrilmitur, Senecaeesse. Quippe -teslimonium cem Ludovici. De Pontigone porro, quoniam occasio
- laudat -ex saeculari lilteralura, id est, ex lulit, afferam verba Caroli Simplicis, quae lilem de
- sequeris
auctore non Cbristiano. Deinceps ergo superest in- situ illius loci "dirimunt. Sic autem loquituf in prae-
; vestigandum aii re vera sit Senecae, an vero Martini cepto qup dotem constiluil conjugi suae Friderinse :
Dumiensis, ut placuit quibusdam. Ego crediderim Pontigoneni, quin etiam in pago Pertensi super fluvios
prius ab Seneca scriptum, postea vero a Martino Saltum el Rruslioriem. Noniinaiur autem Pons i?K-
descriptum et abbieviatum; qua arte librum Senecae gonis in Annalibus Anianensibuij, vilio baud dubie
• suurn fecit. Certe sequentes- senlenliae, quae haud - .librariorum. Yide lib. iv de Re. diplom., pag. 317."
dubie laudantur istbic ex illo libro, aliis verbis, et
.S5i B. S. LDPI ABBATISFERRlRIENSIS '532
longe ab 11® urbe vestra didicimus ; ubi vestram ,A Orationis graiia et quarumdam eeciesiasticarum
humanilatem, quam animo praecipimus, re ipsa studio causarum, quas, Deo volente, reversus, cum
cupimus experiri, maximeque, cujus penitus copia' vos -videro,' palernilati vestrae aperiam, Romam
deest, Italicae laonelse argentq, jjuod solum usui fu- proficiscor. Et quoniam in conflciendis-rehus a apo-
turum est nobis, permutandi; \id interrogali con- slolici notitia indigebo, ea vero sine h munerum
corditer quique conflrmant.. Conspectum quoque intercessione iniri commode non potest, velut ad
veslrum, favente Deo,.nobis_exhibelis,-ut officii paternum, imo ad maternum gremium ad vos con-
b.eneficium hac, ut decet, gratia. cumuleiis. Sane fugio, supplicans ut slcut nunquam mihi in ulla
adventus_noslri cerlum lempus praefigerenon valeo. neeessitate defuistis , ita in hacadesse dignemini-,
,'Tamen hunc.futurum autpraecjpiti aestate aut prima mihique , siiullo modo potestis, per praesentes nun-
suspicor parte autumni. Bene vos valere cupio. . tios duo saga veneti coloris el lolidem lintea, quae
' Germaniee c glizza vocanlur , dirigatis , quae illi
, EPISTOLA LXVIL
'- ABW.' " ' comperi esse cbarissima atque gratissima. Horum
Venerabili Y. Lupus. si fuerit vobis integritas ardua, nequidquam videbi-
tur nobis ipsa medietas conteninenda. Namque ita
Necopinanti mihi, optanti tamen, videndi vos oc- B
casio seseôbtulil,,quod ab urbe quaein vestra cura saeculari erudilione doeti sumus ut speranles miho-
el patrocinio requiescit Romam pvoflciscentibus, .ra, niajora poscamus. Ac ne ingenio nostro latiorem
fiefuisse maleriam suspicemini, siequo tolluiario ,
quo ipse tendo, iter palere eognovi. Facite ilaque vel
ut, positis aliis occupationibus , sincerae charitatis quolibet alio fortissiriio, nostruni iter sublevave-
fruamur alioquiis, et de praeseriti ulililate et futura rilis, plurimum nobis collatum esse ducemus. Sane
salule tractemus.Oliosum autem existimo praemo- nibil me-oblinuisse moleste non feram, -si commu-
nicatis his litleris cum communi fllio Eigile, d risum
nere ut me juvare bis quoe usus -ppposcerit studea-
vestrum .tenueril. Cupio vos valere felici-
tis, cum nihil derogare debeam vestrae prudentiae et ulerque 1
liberalitali confidere plurimum. Peritiam ergo re- ter, meique J)enigne memoriam gerere. . - .
'
gionis in qua versamini, affectumque patriae iu qua 111 EPISTOLA LXIX.
or-li sumns, praestare nobis contendile. Trans&o - e AVAKSBALDUM.
vero, si Deus vull, per vos, ut opinor, aul extremo Dilecto suo Ansbaldo Lupiis salutem..
sestate aut cerle primo aulumrio.Ciroio vos valere Moleste luli quod tanla opportunilate comperla ,
feliciter.
utparcissimb dicam,nihil mihi vel mandare vel sori-
111 EPISTOLA LXYHI. C bere voluisli. Tamen, quanquain curam nostri tam
ADDOMINUM MARCWARDUM ABBATEM. facile. deposueris, quod in te "reprehendo, ipse ne-
Charissimo ac desiderantissimo Patri Marcwardo quaquam dmitabor, sed me aspernantem pio com-
Lupus plurimam salutem. plectar colloquio. Tullianas epistolas, quas misisti,
a Apostolici.'Id est, Romani pontificis. manae tum Ecclesiae avaritiae vitio la-
1 Munerum iniercessione. Jam tum videlicet per- borasse. Nihilominuspraesidentem sancla est Ecclesia Romana.
' suasum erat orbi nostro,curiam Romanam esse mu- Aliud enim sunt jura sedium, aliud vitia praesiden-
nerum avidissimam , nibilque apud eam oblineri lium, ul ail sanctus Leo.
ppsse gratis, adeoque omnia Romae esse venalia. e'Glizza. Unde camisia glizziha apiid mohaehiim
Ilaque profectus Romam Lupus, viatico se inslruere Sangallensem in Vita Caroli Magni. Sic enim legit
.cogitabat, ne repulsam ab apostolico paierelur. Cor- Franciscus.Pilhoeus, non aulem cilicina, utperperam
rogare ergo studuit munera quibus illum permulce- habet editio Duchesnii lib. i, cap. 39. El patet ielam
ret. Hunc Lupi locum laudat reverendus Paler Gel- glizzinam fuisse magni pretii.
lolius in Historia Golleschalci, ut eorum refellat iRisuni tenuerit. Respicit ad sales superiores qui-
opinionem qui scribunt Gottescbalcum Romam probus perstrinxit curiam Romanam. Ac sibi gratulalur
-fectum ad papam penetrasse. Id vero negat Cellotius, quasi rem palinariam ac triumpho- dignam" fecerit.
eam videlicet ob causain quod probabile non sit Sic semper, melipiibus ingeniis placuit, industriam
aures Romani ponlificis paluisse pauperculo mo- T) siiain in talibus jocis exerccre, etiam cum periculo
nacbo nihil munerum offerjenli, cum cadem tem- offensionis. De se,tesLalur Cicero non posse se effu-
pestale vir praecipuae.dignalionisapnd Carolum Cal- gere-hanc offensionem: Sic enim scribit in epistola
.vura regem, Lupus, inquam, abbas Ferrariensis, npn 16 libri ix epistolarum ad familiares : e Effugere
_exisiimaverit propitium sibi foreepiscopum Roma- aulein si velim nonnullorum acute aut facete diclo-
nuni, nisi .munerum oblaiione permulceretur. Ex jum offensioiiem,"fama ingenii mibi est abjicienda;
qna Gellolii pbservaiione discimns vanam el futilem quod si id possem, non reciisarein.t Manifestaautem
- esse illuslrissimi cardinalis Baronii interprelationem, liic erat offensio, si Marcwardus hanc epistolam mi-
• qui munera illa Lupi jnlerprelalur de muneribus . sisset Romam. Sed nimirum existimabatLupus-multa
. quse amicitiae ergo dabantur ponlificibus Romanis , joca esse iii episiolis ,-quae.prolata si sint, inepta
, adeoque symbolum charilatis •exprimerenlin dante, - esse videantur, multa seria, neque iamea,ullo' nfodo
. el in accipiente non qrguerenl avaritiam, ut ad an- divulganda , ut in secunda' Antoiiisaarum scribit
uum 865 seribit Baronius. Nam si ea de causa Lupus . Tullius. Id quod Marcwarduni quoque virum pru-
. imuiera corrogare sluduil, quod existiriiarel propi- dentem et amieum suuin non lateie putabat. Itaque
,thim sibi non. foiunim apostolieum,, nisi muneribus -libere se ad eum scribere posse credidit.
,-in anlecessum piacarelur, ut observat Ceilotius, ma- e Ad Ansbatdum. Monachum Prumiensem atque
munera ex n.ecessiiaie-mstgisqnam . adeo Eigilis|sociuin, cujus infra mentio esl. Ad euin
• jiifestuni-estLupi
ex chafitate profecla esse, adeoque in ,accipienle lum abbatem Prumiensem 'scripla est epistola 117,
afguefe avariUam. Faleaniur tamen poniiiieeni Ro-
S33 EPISTOL*. , 854
cum nostris conferri faciam, ut exutrisque, sipossit, t\_memorata cella impiere coacti estis. Quam ob cau-
fieri, veriias oxculpatur. Tu-autem liuic nostro samnunc Dei servi,-qui pro vobis assidue orant,
cu-rsori Tullium in Aralo trade, ut "ex eo quem me hoc -triennio consueta vestimenta nou accipiiintj et
-
impelraturum -credo quae".dfiesse illi Egiijioster quae ferre compelluntur, atlrita et pleraque resarla
aperuit suppleantur. Benc vale, etiuis me semper "sunt, leguminibus emptitiis sustentantur, piscium
orationibus prblege. , -. et casei-consolaiionem rarissime consequuiitui,.£a-
EPISTOLA LXX. - -, . . muli debita indumenta non' accipiunt : quae pmnia
. ADMAKCWARDUM. hobis ex pridicta cella ministrabantur, in-quajn-,
Desiderantissimo et integrilale yiise merito su- termissam transmarinorum curam aliormnque p.iu-
Marewardo sa- perum et neglectam sui culturam utinaiu yo!iis
spiciendo abbaii.Lupus perpetuam
lutem. . - . _ \ Deus non impulet. Me, praeter coramunem necessi-
- Dignas vobis rependere gratias non yalemus, sed tatern et singularero- Jaborem , gr-avissimns psii;or
non idcirco vel verbis id tentare non debemus. Si- onerat, quia id quod alii abbates ad stabilitatem re-.
qiiideminter.alia quae nobis jamplurima praeslitislis, ligionis inunificeiUia imperiali- consecuti sunt.i ego
vilissimus et-inuiilissiihus amisi. IaT
linguae vestrae pueros nostros fecistis parlieipes, cu- quasi' omhium
jus usum hoc tempore pernecessarium,nemo nisi -B men speiri gereris reeuperandi. meo servitio quod
nimistardiis ignorat. Itaque non isiis grataiu rem nullain vos. eulpa ,' iit- Dens leslis est, perdidii
solum , verum eliam utilissimam nobis omnibus "niaxime cum veslram" pfoinissionem inde teneara.-;
113 contulislis. Dilectissimum fralrem Eigilemrel quam fallere nefas est; imploro-quod-juste-reposci-
caeterosiv Non. .Septembris laetus excepi. Sed ut inus, ne ulterius diffcralis,sed continuo' vobis no-
ut et .Deuni facialis
eongruumcuraiionitempus Impendereni, justo -ce- bisque dignemini eOnsuJere-,
lerius dimisimus, eaconditionebbstrictos nt per nos, -vobispibpilitirii; et nos ultimos famulos vestros ve>S-
dum redierint, proficiscantur. Sumus enim de eorum datis ai3: intercedenduni 'pro voJris omni-tempore •
promptiores. - - ." -
sanitale et ipsorura et vestri causa veheinenter sol-
liciti. Caeterum hunc novitium cursorem noslruin 1-li EPiSTOLA LXXII. . '
vestrse sanctitali commendamus, omni -genere cori- - c ADDIDONEM
versationis professioni suaerespondenlein , nisi quod Ex.persona Marcwardi.
adhue, credo propLer timores noclurnoS, solus. cu- Reverentissimo et plurimorum pr3econiis cele-
bare non polest-. Opio vos valere -feliciter ', tneique brando Didoni
abbati, Marcwardus plurimam sa-
semper paterno affeclu meminisse.
•: . G lutem. .. _
EPISTOLA LXXI. Arlisêstrae singularis pcritia mullorum 'oratione
ADKEGEECAROLUM, ANTE.KECCPERATIONEM CELL^S. -perviilgata fratris Nithardi polissinium relatione
Praecellentissime domine mi rex, humiliter sup-. nobis-inno.tuit: quo etiam referenie-comperimus
plico ut suggeslionem tui devolissimi famuli digneris pasMnivos accessum indigentibusj? aperire, etsem-
pradenlef cognoscere et clementer traclare. .'Reli- jpiterhani: nsuram tempbrali aegrotantium,remedio
giosissimusimperator Ludovicus, veslrae nobilifatis •procurare. Unde lamelsi vobis- adhue sumus ignoli,
auctor, ad-petitioiiem glorioslssiniaeroemofiaeJudith "nondubilavimusprbpter e cjusdem religionis unlt^- ,
"Aiiguslae-m.alrisveslrae cellam sancli. Judpci ino- tem, cujus etiam vos observantissimos gratulamur,
-nasterioFerrariensi eontulit,, et suum donum a prae- materlani pr«slandi.nobis benefieii ullro prbponere,
cepto flfmavit; ut et moilachi absque inopia in mo-. parati vestrae opinatissimaeliber-alilatiniodis quibus-
nasterio Deo servirehf, et inpraefata cella Jiospita- cunque possumus
respondere.-TNamqueet fllii noslri,
litaiem juxta Dei limorem p.eregrinis impenderent, . quos etvestros optanius, molestia
corporis labora-
atque pro utriusque- salute el prosperiiate Domi- bant; quamaliquot.adbibiti-apud nos medici pro-
. num i.delectabiliterexorarent.Eorum eleemosynam pulsare nequiverunt. IIos, Domino et vestrae chari-
-primo benigne concessislis, |,14J10V 0 etiampr.se- D taltfidenles, curahdos vobis off.Timus; ut pervos
cepio firmastis ;' sed posiea ad îersuasionem eorunf optatae sanilatis solatia tepiperantes, auctori ejusdem
qui cum Dei offensione non timent ditescerej eva-~ L-nobiscumgralias referant etvestrolabori. Illi quidem
cuala duplici eleemosyna, votum saecularium de devolionem, quam sblam possunt, utpote
nipnachi,
-a
Prmcepto. Id est, diplomate regio. Sic enim tum - Didp, i anno-nimirum 847.- Obiit autem anno 869
>vocabant diplonia priricipis. Nos hodie vocamus lit-
leras patentes. -.-","." successoremque habuit Aquilam, Eigilis arcliiepiscopi _
Sehonensis discipulum, ' - ul in eodem Cbronicoserip-
,. i> Deleciabiliter exorarent. His enim, solemnibus lum est. -;' - ,
verbis. finiebant pfaecepta .regia monasteriis cpn- d"Aperire. Posl vocem istam deeral unum folium
-cessa.: Qualenus ipsos mondchos pro nobis,.conjuge in veteri codice; qiiod nisi defuisset, usui esse potera^t
' proleque nostra, velpro slabilftale tdtius-.regni\noslri, ad sarciendas ruihas sequeritium eplstolarum. " .
jugiter Domini misericordiain exorare delectet. Sic e Ejusdem religiohis. Td est D. Benedieii. Nam
ergo scriptum fuit in proecepto Ludovici
' Pii de .cella . Prumiense monasterium, itemque Senonense, sancti
..S. Judoci. . . .
c Ad-Dtdonem. Abbatem monasterii sancti Petri hujus Regulam profitebantur",quemadmodum caetera
Galliarum et Germaniariim
Vjvi §enonensis. Chronicon S.Petri Yivi.: i Defuncto a temporibus Ludovici Pii. monasteria, jam inde
..autein Anaslasio, sahcli Petri abbate, successit ei " '
-& . _:-- -"- s
"
§35 B. S. LUPI ABBATISFERRARIENSIS' 550
repensenl; nos autem -dignum omnino serviiium A implere. Caote . . . perfectione quseso me fieri e
persolvamus. Petitibnem nostram diii verbis exten- vesligio cerliorem . . .' digno tamen qualicunque
defe holuimus, neforte a de vestrae charitatis. per- parvitalis meaediscedatis . . . valere feliciler . . .
fectione dubitare videremur, quaenon solum ignotis,
verum etiam inimicis prbdesse contendit. Et ideo, EPISTOLA.LXXIV.
ADEUMDEM. -
iitoptime H6 nostis, -oraculi raandatum attesta-
lione prophetica confirmalur. Optamus vos valere Reverentissimb praesuli Gueniloiii Lupus in^ Do-
feliciter. mino salutem.
EPISTOLALXXIII. T. Livium per hiinc . . . agite, quia illb non
ADGUENILONEM. mediocriter indigemus. Bene . . . tamen poslula-
Reverenlissimoantistiti Gueniloni . . . cujus le- vimus dignamini implere . ... sanclos ordines lar-
clione vestra vietus amore pene .. . per communem giemlni parlicipem cum. . . . insenum inftrmitas
propinquum noslrum ab ra . . . dirigite. Quem illius promolione . . . meum quod elaboravi deli-
quanlopere diliganlur . . . quod eum praeter vos bero ac . . i. veritate prelii quo redempli sumus
milli unquam passus sim ... autem ecclesiaeno- c ipse vobis elegi ostendere quam per quemlibet diri-
glrae quod fanum appr . . . aequissimumjamdecre- B gere, ut.olio nobis divinilus collalo,lanlarum rerum
vistis el . . . quserereipsi oplime intelligelis.Quan- subtililaiein facilius mecum possiiis advertere.
<juam in proximo convenlu vobis graiias retulerim, EPISTOLA LXXV.
putans penitus litem esse sopitam, noveritis nihil
. ' ADBERTOLDOM.
esse definitum , sed ad votum eorum oqui eliam
Dilecto suo BertoldoLupus safutem.
jnjuste non erubescunt, imo appetunt es"seviclores,
. occasione dilalionis presbytero vestro praeparatum . In hoc quem nuper habuimus conventu,quanquam
quod quaesiviLemolumenlum ac noslro, quam fa- voluissem, idqueepiscopo vestro dixissem, demiror
stidit, jam spem inanem relictam. Proinde vestra contigissenenosinvieem videremus.Praeteraliavero
insignis prudentia, quae didicit ex- Evangelio non quae inler nos familiariler HS conferrentur, sla-.
personaliter judicare, instructa est etiam illo veteri lueram vos precari,-quod nunc effilagito,ul in saltu
praeceplo : Juste judica proximo luo (Levit. xix), -îpudMatriniacumveslrum largiamini nobis viginli
judicii Yeritatem,ut coepit, eonstanter et cilo perfi- arbores, earumque perilos commodelisaliquoi eaeso-
ciat, he, quod absit, abutantui vestra nobilitate qui res, ut juncli nostris naviculam nobis componant
cupiditatis palrocinium Nam et illis meliorem quam invenire possimus venalem. Per
' ad suscepere. ipsa
subversionemecclesiaenostraeoratorium novam (_jhunc ergo nuntium quod vobis concedere placuerit
commenla est, et n'everilali acquiescant unanimita- remandate.
temque cliariiatis dissolvant, adhuc inde sese horla- _. EPISTOLALXXYI.
lur. Peto etiam ut ad supplicationem Gerohaldi ADHINCMARUM.
117 presbyteri 1 Lau. Diaconum ejus propinquum Clarisshjio praesuli Hincmaro Lupus perpetuam"
in ipsius tilulb digneniiniordinare, quoniam diflicul- salutera.
tale visus frequenter non sufficit sacerdotale munus a GollectaneumBedae in Apostolumex operibus
a Deveslrmchar. Itaemendavimusexingenio, cum byterum non sineretofficiisuipartes implefe.Alioqui
antea legeretur, et vestrmchar., etc. Necessaria visa - repulsae obnoxius eral. Nefas enim lum putabant
est emendalio. deponere pastoralem curam quandiu
i>Lau. diaconum. Hic deslituli sumus auctoritate presbyterum
saluti ovium consuli potest, ut in epislola 29 docet
codicis manuscripli. ltaque, quod cpn]ectura offe- • hic nosler Lupus. Tandem hinceliain dischnus Ge-
rebat, arripuimus. Ex h;s enim duabus voeibusuni- rohaldum peliisse successprem, prorsus canonice.
cum floineneffeceral Massonus, Laudiaconum. Nos Alias enim non poterat Weiiilp ei dare "successorenr
arbitrati sumus haebdistingui debere. Petitautem ut nolenti. Yide quae circa episcoposinfirmos adnota-
, Wenilo, Senonensjs archiepiscopus, diaconumillum mus ad epislolam 130. Nolanda autem sunt haec
ordinet presbyterum in litulo Gerohaldi presbyteri,. verba, ad supplicalionemGerohaldi.Namhodie eliam
qui lanto oculorum morbo gravabatur ut sacerdo--D suppticationemveisupplicamvocamus eam diplomalis
tale.munus implere non posset, ideoque successbrein pontificii pariem in qua.beneflciumvacans petitur a
sibi dari postulabat a proprio episcopo, nempe Lau; . summo ponlifice. Ea aulem supplicalio his verbis
diaconum propinquum suum. Unde colligimusjam concepla est: BeatissimePaler, Cum Iiodie devotus
tum introduclas fuisse successiones; in beneficiis S. V. oralor ex cerlis causis animunisuum moventi-
ecclesiaslicis, sed tamen eas pependisse ex arbitrio busprioratum secularem,elc, in manibusS. V.resi-
proprii episcopi, neque implorari solitam Romaui gnaverit, ele. SUPPLICAT humililer Sanclilali Vestrw
pontilicis auclorilatem. Perduravit jus illud usque ad devotusillius orator, etc. Non arbitror lamen Gero-
tempora llildeberti, episcopi Cenomanensis, qui in haldi supplicationemscripto comprehensam fuisse.
episl..36 nieminil'cujusdam canonici Andegavensis, . Tum c
enim simpliciusagebant.
qui se excanonicaripetebal ab episcoposuo, praeben- ' Ipse vobis elegi. Ab his verbis incipit .folium
damque suam dari suo nepoti, fralris nimiium aut quod sequebalur postillud quod defieri diximus in
sororis filio; quod facefe recusavit episcopusAnde- veleri codice.
- gavensis. Si tum explicata in boc fuisset auctbritas d ColleciancumRedm. Demiror hunc locum non
episcopiRomani,. remedio esse poterat adversus re- , fuisse aniinadversum ab illustrissimis cardinalibus
pulsam. Sed de bbc he verbum quidem. Tum illud Baionib et Bellarmino, neque etiam a R.P. Labbeo.
eliam addiscimusexhac Lupi epistola necessariam Dirimilenimlitein de CoinmenlarioBedaeinEpistolas
nrorsus fuisse eam corporis infirmilatem qusepres- Pauli, qqem Bedaeabjudicat BaroniuSj asserit vero
' '
§57 _ -EPISTOLJH. '. S58"
Augustini veritus sum dirigere, proplerea quod lan- A qusecunque cognitu necessaria judicaveritis compre-
tusesl liber utnec simi celari.nec pera posset satis hcnsa veslris apicibus -reporlaret. Peto itaque ne
commode conthiefi. Quanquam si allefulrum flerel, illum vacuum aut tafdius femitiatis. Cupio vos valere
formidanda essel obvia improbortim rapacitas, quam feliciter.
EPISTOLA LXXVHI.
profeclo pulchritudo ipsius codicis accendisset; et
ita forsitan et mibi et vobis periissel. Proinde EIDEM.
luto vobis memoralum volumen ipse commbdaturus Unice. singulariterque dilecto Pardulo episcopo
'
suui, cum primo, si Deus vult, aliquo nos contigerit Lupus in^Doriiinosalutem."
sospiles convenife. Pineas aulem nuces, quot cursor Sacris domini regis non sum evocatus. Propterea
ferre"potuit, hoc est decem, miltendaseuravi. Re- h ad conventumnon veni.Lilterarum-ipsariiin exem-
scriptum vestrum, quo notarii, ut scripsistis, me plar dirigendum curayi, ut si.forte mentio de me
privavit impedimentum, eursor idem noster ad hoc inciderit, jusle me remansisse possitis ostendere.
direetus,- ut a vobis propositum est, accipiat, ut Caelerum quia me inlra conseptum familiarltatis ad-
lectione illius vel erudiar vel delecler. Benigrie vos inisistis, quaesout et nunc, et quptiescunque'possi-
mei memores opto valere feliciter. bilit.ateni Deus largitus fuerit, tulum vestra inler-
B cessionereddere cureiis. Ego, nt nostis, hostem
119 EPISTOLALXXVH. ferire ac vitare non didici, nec vero -caeterapedestris
a ADPARDULUM, - ac equestris militiae officia exsequi, nec rex noster
Ciiarissimo suoParduJoLupus pluiimam salutem. solis bellaloribus indiget. Admonitu vestro et, si
Secundum quod slatuislis, direxi nuntium qui super opus fuerit. Hincmari, si expeditio ingruerit, bbsecro
meis recentibus litleris quid vobis visum fuerit et doceatur ut, quoniam c studia mea non magni facit,
Bellarminus. Hunc etiam librum Bedaetribuit Hinc- Joannes scriptor civitatem illam esse secundam se-
marus in posterjori opere adversus .Golleschalcum, dem Romahaeurbis. Tum Rbrum hunc, quem lamien
cap. J-: t Si quis tamen, inquit, eosdem Jibros non ipsis constabat a Floro editum, composilum fuisse
habet, videat in colleclione venerabilis^ Bedae pres- ait Joannes a se et a Richero. Itaque vox coniposilus
byteri deopuseulis sancti-Auguslini super Aposlo- significat scriptus. Ul sensus sit : Liber iste a me
Jum ; et ibi discere poterit quod antea ignoravit. j Joanne scriptus" est jussu curaque Richeri' sub-
Ilaquedeiucepsdubitandum non erit quin opus ilhid prioris. - , ,'''.'.'
sit venerabilis Bedae.Trilbemius tamen in libro' n De Flbro porro Lugdunensi testatur Sirmondus 5n
de viris illustribus ordinis S. Benedicli, cap. M,~". notis ad Avitum eum expositionem in Epistolas S.
librum iUum tribuit Floro cuidam monacho, utipse Pauli ex decem oniniho Patribus delibasse, Cypriano
scribit sancti Trudonis in dioecesi Leodiensi, quem .„ nimirum, Hilario, Ambrosio, Paciano, Hieronymo,
iibrorum sancti Auguslini amatorera praecipuum ^( Ephrem' diacono, Paulino, Leone papa, Fulgentio et
fuisse asseril. Videral ergo haud bubie Trithemius ' Avito. Chiffletius vero in riotis ad Ferranduni" pag.
veterem codicem iri quo istud opus Floro tribueba- 322,-exeo faelum putat ut Colleclaneum illud in
lur. Hujusmodi codicem, in duo volumina divisum, . Epistolas Pauli ex operibus Auguslini "tribulum sit
ex mpnaslerio Corbeiensi-allalum servat biblioiheca Florb quod in quibusdam codicibus mss. opus illud
sancti Germahi de Pralis apud Lutetiam, in. cujus sie inscriptum forel: Redm liber Florum ex liliris
prima slatim pagina Jiaecscripta sunt : Contineniur beatiAuguslini, super Epistolas Pauti aposloli. Enim-
in hoc volumineexpositionesEpistoiaruin beati Pauli ' vero Chiffletius opus illud abjudicat et Fioro et
aposloli ex libris sancti Augustini doctoris eximii a Bedae. q Nam quae exslat inler opera Bedae, inqiiil,
quodam Floro collectm.Tum summa cura effecium Colleclio in Epislolas Pauli ex Augustino, tam cras-
est ne Flori nomen periret. Nam in fine cujuslibet siimopus est, ut vix ei ulliis eliam perpetuus in
Epislolse adnolatum est sequentis epistolae exposi- easdem Epislolas commentarius mole exaeqnelur. i
tionema Florocollectamfuisse. Unicum exemplum a Ad pardulutri. Eum.nhnirum qui Laudunensis
. sufficiet.-Caelera enim sunl suriilia:Eicplicilex,positio deinepiscopus fuit;neque euim puto tum fuisseepis-
super-Epistolamprimam Paidi ad Corinlhigs. Incipit . copum, cum haec epistola scripta est. lnscriptio
jexposilio.super Epislolam secundam ad Corinthios tamen epistolae sic habetin edilione Massoni: Ad
cotlecla a Floro ex libris sancti Augustini. Sic in PardulumLaudunensem, nimirumex glossemate, ut
.-veteri codicems. celeberrimi per Europam Collegii opinor. Nam codex ms. hsec lantum habet: AD
Sorbpnici scriplum esl : Incipit prima pars libri. PARD.
Flori in exposilioneJI Epislolm ad Goriiithios. .Quo D 1 - b Ad convenlum non veni. Ex epislola' sequenli
, loco intelligiturhaudidubie Florus magisler, qui sub . constat bic agi de convenlu habilo eodem anno quo
. Ludovieo Pio llofuil. Nara is quoque Collectanea . Hilmeradus faclus esl episcopus Ambianensis. Salis
scfipsit in Epistolas Pauli ex diversis antiquorum autem constare pulo Hilmeradi ordinationem per-
Palrurii scrlptis,ut leslatur vir erudilus Pelrus Fran- aciam fuisse anno 849. Itaque intelligi debel hic
.'ciscus ChiffletiusinPaulinoilluslratoet in praefatione locus de converitu quem mense Junio iliius aiuii
îdExcerpia Fulgentiide Incarnatibne Christi: jquod apud urbem Garnutum habuit rex Caroliis, ut patet
ifaudi fuitiis qui Bedaeopus iribueriint Floro. Ad ex Annalibus Berliniaiiis.
caleem porro cpdicis Corbeiensis liaec scripla sunt c Studia med. Sie erat compositus Carolus Calvus
, manu antiqua : Compositusest tiber isle . a Richero ut, cum ipse. marlios spirilus induissel, magisque
subpriore et Joanne suo scripiore et monoculodnno bellatoribus indigeret eb bella domestica quam viris
quo restituta est Ecclesia sancli Joannis Corbeim et - litleralis, Lupi studiaobeam causam non inagni fa-
/furonis est secundasedesRomanmurbis, anno MCLXIV, cerel, adeoque eum ad bellum proficisci juberei.
LudovicoregeFrancorum, Theodorico episcopo Am- Nam monasterium Ferrariense hiunera rriililiamque
•bianensi, Joanne abbale Corbeiensi.' Insignis est hic regi debebat, ut ad epistolam 32 dictum est. At
locus et non Ieviter praeiereundus. Respicit enim ad Lupusanimo eratab armisalienissimo, utplerumque
synodum Turonensem ab Alexandro III celebratani; solentii quilitterarumstudio dediti.sunt;'eibauddu-
. ob eamquecausam,'quodnimirum illic lum sederet bie dulcia pacis olia praeferebat imnianibus' et turbu-
Alexander "cuhi hic 'codex coeptus est scribi,"ait Jentis bellorum tumultibus; quod his bonarum
S39 B...S. LUPI- ABBATIS FERRARIENSIS '
' UO
- vel-dignetur coiisiderare lg@.prpposilum a et alia-A .. EP-ISTOLALXXIX.
mihi injungere.quae ab il!o penilns non abhorreant., > ADROTRANNUM HONACnUM.
Id, si me sincere amatis, sic polestis efficerc ul non Gbarissimo suo R. Lupus.salutem.
solum offensaecontraham niliil; verum eiiam gratiae Quoniam ad conventum non evocatus nolui me
consequar aliquid. Ita milit comperta et probata egt ultro ingerere, venerabili episcopb Hincmaro litteras
vestra prudentia. Itaque dum tempus et locum ha- dirigens, inter alia Hilmeradi nostri -causam apud
aelis, et mihi et^quibuseuriquevaletis, quaeso,succui- , eum studui connnendare,. Ex eisdem iitleris verba
rite, certi et Deum jus.tum relributorem .futurum, . hic posui, ut eidem Ifilmerado possitis oslendere
et nos sinceram Jieneficiorum memoriam habiiuros. quam velim rebus ejus favere. Hilmeradus, inquam,
Litteras quae me laetificent remittite.; et mei benigne quem, rex Ambianensium esse episcopumjussit, qua-
semper memores, bene.valele. dam m.ihi necessitudineconjnnclns est, cui supplico.
prosit quod apud vosphirimum valeo. Nam ticet desit
ei forsilan ° aliquid emdilionis, tamen poterit esse
artiuni studia compeiiumsit infeliciter jugulari, illis - bescat aut metuat, cum omnibus qui eo lacentepe-
vero mirum *in modum. alahtur ac floreanl. Ea de rierinl peribit. Et quid ei piwlerit non puniri -suo
causaPardulum. Laudunensem.orat ut iii apud regem " qui puniendus est alieno peccato ? Taciturnitalem
elflciat, ne ipse cbgatur ab l)ellum.proficisci: neque quidem sacerdolis Domimis ad Ezeclhelem loquens
enim regem indigere tantunf bellaloribus ; se siiam lerribiliter prohibet. El speculatorem sacerdotem
operam principi navaturuniin
- ' iisquae suae profes- appellal;utsicul speculatoris est de loco altioriplus
sionis fuerinl.-. . . omnibus contemplari, ita sacerdos debet- esse inori-
- aJPropos««iM.-Idest proiessionem monaslieam, cui tornm sublimilale celsior et majoris sclenliae babere
non cbngruit ars belligerandi. Olim lamen Yalens gratiam, qiia possit caeteros instruere. J Qrii iocus
iibp. monaclios ad militiam cogi jusseral, nolentes ferme ad verbum descriptus esl ex libro -primo Jn-
fustibus praeceperat verberari; el quiriem usque ad liani Pomerii de Yila coniemplativa, cap. 20. Post
mortem,ut docent Hieronymus, GsoriusetGregorius • illa temppra tertius e coelocecidit Cato, Arnulphus,
Turonensis. inquam, episcophs Lexoviensis, quiin sernione habito
~>Ad Rotrannum monachum Corbeiensem in dioe- in
' synodo Turonensi coram Alexandro III, necessa-
cesi Ambianensi. Ideoque ad euni scribit ut in pro- riam esse dixit praedicatori scientiam.-n Perfectio
pinquo positus Hilmerado Ambianensi episcopo scieniisequaerilmyiHf/mi,ut habeat praedicator unde
ostendal" fragmentum epistolae ad Hincmarum Rhe- possitde thesauro cordis sui proferre nova et velera,
niensem scriptae. Is vulgo
' vocatur Ratramnus, vir et eruditum noverit 'exspecfanlibus explicare ser-
magnaefamae. - monem el secunduin personarum qualilales tempe-
c AUquid erudiiionis. Mirum est Hilmeradum, ,vi- rare quod dixeril, ut sciat quilins debeat lac potum
rum indoctum et illilteratum, tam impense fovefi a dare, non escani, quibus solidiorein- cibum habeat
Lupo. Neque eijim salisfacit quod inriuitmores ejus iG ministrare. » Et vir-illoriim tempoium, adeoque Af-
esse inculpatos. J*fam innocens episcopus, ut ait nulpbi amicus, Petrus Blesensis ait in epislola 112,
sanclus Hilarius,' sibi tanliim prqficil, nisi doctus Dominum de manu niuli, id est indocti, sacerdotis
sit. Afferain autem ipsum Iiilarii locum, qui esl sin-_ exquisiturum sanguineni pereuntis; hoc est, ut Bo-
gularis in hac materia. In libro vin de Trinilate : nifacii "verbisutamur, episcopum indoctumsangui-
sNon statim bonialque utilis sacerdotis esl, inquit, nis aniriiarum perditarmn suo silenlip reumfuturum,
aut tanlummodo innocenler agere, aut tantummodo adeoque propter peccala popuii periturnm, eliamsi
scientef praedicare; cum et innbeens sibi.lanium sibi de proprio caute vivat. Sic praelalos graviter ad-
proficiat, nisi doctussil"; el doctus sine doctfinae monet sanctus"Gregorius in libro ni tle Cura pasto-
sit aucloritate, nisi innocens sil. t Hilarium conse- rafi, capr 5, cavere eos' debere «ne de subditorum
cuius est Bonifacius , arcbiepiscopus Moguntinus , erralibus judicentur, etiamsi se jam de-se securos
cujus verba eo lubenlius referam quod a viro apo- iuveniuul. i Praeclarein eam sententiam Alto, epis-
stplico et sanctissimo sciipta sint, prorsusjue digna " copus Vercellensis, in epistola 9, quae bafa est ad
sit baecBonifaeii epistola, ut Serarius, ail,' e quaeab - sacerdoles eorumque ministros in Yereellensi dioe-
animarum pastoribus omnibus, praeserlim vero epis- eesi coehnoranles. tYae enim nobis erit, inquit, qui
copis el archiepiscopis, creberrime legatur.» Sic hujus ministerii opus suscepimus, si verilatem prae-
ergo seribil,Bpnifacius'in epistola 10S, ad Cudber- dicare rieglexerimus. Yae nobis erit, si silenlio Pp-
tlfum, Canluarieiisem^ archiepiscopum, de episcppis-' presserimus quLcerogare.imminulariisjubemur.ilstud
loquens,'quos doctores vocat,: «Nam apostolus epis- auteni miserabile inforlunium aliter vitare non pos-
copum, propheta speculaiorem , Salvalor mundi ]D sunt episcopi.quamsi se lilteraium studiis applicent,
' pastorem Ecclesiae, sacerdolemappellat; et bmnes quae usui essepossint ad erudiendos populbs ep-
lacenlem peccala populi doclorem sanguiiris anima- rumque riiores informandos. Ilaque neeessarium
rum perditarum sub silenlio essecomprobanl.t As- prorsus videfurut episcopus sit -doclus. Nam quo-
senlior interim Serario, qui suo silentio reum csse - modo docebit alios quod ipse non didicil? Episco-
comprobanthic legidebere pulat. Pei-git Bbnifacius: porum autein est docere populos sibi "subjeclos,vt
'«Propler hoc' borribilis.et maxima necessitas cogit satis" manifeslum est, el sanctus Gregorius docei
nljuxta'dictum Aposlbli rios formam debeamus exbi- lib. i de Cura pastoralj, -cap.1. Ihde illa sancli Am-
bere'fidelibus ;.hoc est, hisi me fallal .opinio, ita brosii Mediolanensis episcopi querela, qiiod «de tri-
juste viyendum doctori, ne dicta sua repugnantibus iunalibus alque administrationis infulis ad.sacer-
.factis evacuet, etne eum slbiile proprio caute vivat, ' dpxium raplus, coactus sit docere quod non didi-
tacens alieno "damneturpeccato. Quiaad boc est Ec- cierat. J Miserum enim'"est,j-uLinquil Inriocenlius'1,
clesise Dei prseposiius ut non solum bene viveiido ad Aurelium, episeopum Carlhaginiensem, scribehs,
alios exemplb iristituat, sed eliain fiducialiter prae- "•leum magistrum fieri qui nunquamfuit discipulus.»
clicando, singiilis ante pculos peccala sua constiluat, Gregorins "VII,lib".ix, episl. 2. «"Deilla auleni per-
el quae poenahabeat duros,-el quaegloria obedientes,' " -soiia quaein arcbiepiscopum fuerat eligenda dicimus,
.bstendat. Quia, juxta verbum Domini.ad Ezecbielem, licefsatis prudenselliiieralis videatur, lamen disci-
cui dispensalio verbi commissa est, etiamsi sancte "-plinae fundamento, videlicet litteralis seientiaedisci-
yivat, et t^riieh perdile vivenies .arguere aul eru- -plina, indiget. Quaevirtus quam si noii modoepis-
"
SM EPISTOLJE. Si2
vtilis, cum et veslrm doctrinm parebil. Et si plene non .A presbytero Godelgario, terruenmque vos, nisi prse-
potest docere insliluta divina, poterit tamen facere ceplum doinini nostri regis c confirmanlis quod san-
unde elipse etMim seqiienlesefficiantursalutis aiernm cta synodus et metrppolitanus jussissel impleretis,
capaces. Htee ad illum sic scripsi. Vos quaesoul in futurum ut jacturam gravis exsilii paleremini. Ye-
ccepla semper amicitia maneatis, cerli me nunquam rum quia idhactenus distulistis,etmemoratusd pre-
ab officio recessurum. Bene valele." sbyter tam diuturnam calamilatem cupit cffugere,
synodali et melropolitani simulqueauctoritale regia
".121 EPISTOLA LXXX.
commoneo ut-quod per me yobis injunctum est,
• ADUSUARDUM AERATEM °. sine dilatione perflcialis, ne forte pro triplici con-
Dilecio Usuardo alibaii ef archidiacono Lupus in temptu multiplicem vindiclam sustinere cogamini.
Domino salutem. - e Breves etiam quos de facultate monasterii-vestri
Non eslis obliti quemadmodum vobis, prsesentibus mittere debuistis, ut apud f Sedelocum mihi red-
majoribus ecclesiae vestrae, constitutum synodi dedantur absque ulla excttsalione .prpcurate. Bene
«relumque metropolitani h Amuli oslenderim super valete; -
B
copis, verum etiam sacerdotibus necessaria, ipse &Presbyter. Hinc palet magnam fuisse per eas
satis inlelligis, cum nullus sine ea aut alios docere tempeslates arcbidiacononim auctoritatem. Nam
aut sese possit defendere.» Denique Fernndus, Car- quo pertinuil tot precibus faligare bunc Usuardum,
ihaginieusis diaconus. docendi auclorilalem episco- nisi manifeslum fuisset Godelgariuni presbyierum
pis Lributamaperte declarat inepistola ad Severum, fuisse subjeetum profsus auctoriiati ejus? Adco au-
.scbolasiicumConsiantinopolilanum: «Loquantur, in- tem arcbidiacono subjecli eranl presbyteri ut et ipse
quit, et praedicent quihus honor sacerdotii docendi quoque.archipresbyler illi subjectus esset,. ul.patel
aucloritatem /rilniil. Nos discere parati sumus, do- ex Isidoro in epislola ad Ludifredum dist.-xx.Yjcap..
ceie alios nos praesumimus. » Dura porro, ut hoc perleclis, unde sumpsit Innocentius "III, in cap. Ad
quoque obiter moneam, dura profecto est sententia hmc nos, extra. De officioarcliidiaconi. Et in concilib
Agobardi, Lugdunensis archiepiscopi, qui in libro Toletano, can. 5, scripturn est debere archidiaconum
demodo. Regiminis ecclesiaslici ait eum qui prae- omnemquerimoniam seu cdusam-veljusliiiain.prcbby-
dicationis officium et locum regiminis suscepil et lericam vel diaconorum vel subdiaconorum delibe-
negligil, et quaerit consolalionem el avoealionem raie ordinare. Vide Hincmari capilula archidiaconi-
in divitiis, in ornamenlis metallicis, in venationibus, bus presbyleris data, cap. 5, el Pelrum Cellensem
aucupationibus el piscalionibus, et quod pejus est, lib. vu, epist. 10.
comessalionibus et ebrietatibus, et sonis musicis, e Breves. Id est inventaria, ul ad epistolam priv
liiinc non Dei adjulorem, sed deslruclorem operis mam diximus.
Dei, acper hoc adjutoremAnlicbristi esse; ac licet ^ "
in pculis hominum sacerdos esse videalur, in oculis Sedetocum. Yillam episcopi Augustodunensis,
tamen Dei non esse. Sed ut ad Hilnieradtim rever- cujus etiam meminit Carolus.Calvusin praeceplodalo
laniiir, valde mirurii est, ul dixi, eum lam ardenler apud Attiniacum, : anno-8M-, in' gratiam Ecclesiae
commehdari a.Lupo, cui nota erat viri inseitia. Sed Augustodunensis parochiam sdncti Andochii in
hic quoqueanimadverlere.possumus, naturam usque Sedeloco. Ejusdem raeminil el Amulo in epistola ad
recurrere, furca licel expellas. Dandumesl aliquid Theolioldum : « Nain et in Auguslodunensi terrilorio
affeclibus bunianis. Neque mihi admodum placet quod Sedelocus vocatur, apud ecclesiam in qua
quod quidam aiunt verissimam fuisse Lupi vatieina- "sancti martyres Aiidodiius, Tyisus, el Felix con-
lionem, qi;i praedixerit Hiluieradum, licet indoclum, diti sunt, similia fieri vel potius simulari certa rela-
ulilem tamen valde futurum Ecelesiae.Id antem col- tione comperimus. » Autiqnissima autem loci islius
ligunt ex eo quod pluribus synodis per eas lempes- inemoria exstat apud Ammianum Mareellinum, ve-
tates inlerfuisse reperitur. Mirum sane si vir caelera tustum Historiae Augustae scriptorem, qui in libro
referl Julianum Caesarem designatumin Gallias
' inutilis praesenliam suam non exhibnisset in synodis, ' xvi
a quibus-abesse eum n:m licebal absque gravi causa. missum a Conslantio, vm Kal. Julias.AugusLodunuin
Proferant landem illuslre aliquod facinus ab Hilnie- • pervenisse, ibique habita deliberatione quodnain
rado editnm in synodis, sive eliam extra synodos. iier eligeretur ut lutum, placuisse quibusdam per
Tum vero nos fatebiuuir verissimam esse illorum Sidoleucum iri debere. Sic eniin hunc locum primus
emendavit vii clarissirous Petriis Piiboeus, lib. li.
' observationem. Caelerumob illam baud dubie ordi- Adversariorum
naiionem Hincmarus aperuit latus obtrectatoribus subsecivormn, cap. 1, cum aiitea
suis: a quibus, ul ipse docel in cap. 56 posterioris D apud Ammianum legereltir, per sedes Leuconmi.
operis adversus Gotiesclialcuiu, publice ei bbjectuin viri Hmic aulem locum non gravaiior referreex editione
esl quod tindiscussi et inexaminati, scieiitioeqiie eruditissimi Henrici Yalesii. ,« vm.-Kal. Julias
Iilterarum pene ignari, roinusque apostoiicae prae- Auguslorlunumpervenit (Julianus), velutdux diutur-
cepiioniappropinquanles,pcr civitales episcopi ordi- nus, viribus eminens et consiliis, per diversa palan-
nabaniur, qua occasione maxiroe vigor ecclesia- tes barbaros, ubi dedisset fors copiam, aggressurus.
- deperiil.i Videcapul Ethoc diximus 16, &, 7. . Habita itaque deliberatione, assistentibus locofurii-
'" siicus peritis, quodnam iter eligeretur -ut tuluni, muita'
.a Usuardum Abbat. Cujus monasierii abbasfueril
bic Usuardus mihi conipertum hon esl. lllud ferme ullro, citroque dicebautur, aliis per Arbor qni-
"jsflirmareausim abbatem eum fuisse in. dicecesiAu- - busdam per Sedelaucumet Coram iri.debere firman-
gusiodunensi. tibus. »In notis porro ad liunc locum admoiiuit vir
h.Amidi. Episcopi Lugdunensis ; cujns exstant clarissimus eam cmendationcm deberi "codici ms.
epislolaeduse,-una ad Gotlesclialcum, alia ad Theo- lhbliothecae regiae; ab Augustoduno autem Autissib-
boldum episcopum Lingonensem. Prioredita ad R. dorum petenlibiis per Sedelaucum iter esse, ut paiet
P. Sirmondo, posterior a viro clariss. NicolaoCamu- ex Itinerario Anionini et ex Tabula Pentingeroruin :
zalio. ' uirobique enim mentio esl Sedeloci, seu Sidoloci.
Manel vero hodie nomen. Namea villa dicitur vnlgo
" c Confirmantis. Rulum euim non ej*nt quod syno- . Stmiieu, qualuorhorariim itinere ab Augiisloduno,
dus decreveral nisi prlncipis coiiiirmaiio acce.isissei.
'
845 B. S. LUPI ABBATIS FERRARIENSIS - 544
EPISTOLA LXXXI. . A nibus diceremus se fldeliter tenere quod Rex regum,
ADAMULUM a EPISCOPUM.- idemque Sacerdos sacerdotura, qui solus poluit Ee-
clesiam,regered quam redemit, postquam humani-
et
Ex parie Guenilonis Gher. tatem suam in coelum evexit, semper cum suis fulu-
Reverenlissimo et clarissimo prsesnliAmuloh Gue- rus divinitale, poleslalem suam ad eamdem guber-
nilo episcopus et c Gherardus comes perpetuam sa- nandam .Ecclesiam, in sacerdoLes divisit el reges;
lutem. nlquod sancii docerent ponlifices, el ipsi implerent
- Mnlta et magna 122 jussu domini hoslri regis et impleri facerent devolissimi reges. Quamobrem
ex ejus parte familiarissime vobis maiidata revelas- . se cupere debitam sanctilati vestrae impendere reve-
semus, si quod ipse oplavit, quod etiam" suis vobis rentiam, sicul ei quem seiat Divinilatis cultumin-
litteris signiftcavit, nos quoqueplurimumvoluimus, tegfe velle servare, alquevicigsim postulareut cum
ad Augustidunensem urbem vacuum fuisset vobis eo lale foedusconcordiaeineatis ut ubieunqne eccle-
exspeclationi nosirae.occurrere. Sed quod nuntii siasticae ulilitali in portione divinitus sibi collata
-veslri certissimas impossibjlitatis veslrae eausas no- veslrae auctoritatis disposilioiie in re tanta cupit
bis prodiderunt, quse copiose rouUiplicilerque di- eonsulere, unanimitate vestri consensus eontinuo
cenda vcrbisnobiseommisit, sensuum veritate ser- B adjuvetur. Et ne voslongis ambagibus diuliusfalige-
vata, conali sumus^veslrae sapicntise conipendiosis mus recens incommodum Augustudunensis Ecclesiae
litteris aperire. Praecepit ilaqueutejus vobis sermo- el prolixa perlurbatio flexit ejus pietatem ut e sua
a Ad Amulum.Qui aliis Amulo et Anlolo.Fuil au- t Decet regiam celsiludinem, inquit, ul quos cogno-
tem archiepiscopus Lugdunensis, adeoque metropo- scit in Dei Limoreconversari, et fidem catholieam
litanus epispoporum.Auguslodunensis et Cabillonen- integte custodire, vel evangelica praecepta, omni-
sis. Haec porro epistola scripta fuit auno saltem 844, niodis ad pontificale officiuih siudeat promovere.
'eum £0 anno datum sit praeceptum Caroli Calvi in Proinde dum vos archimelropolitani scimus tenere,
gratiam ecclesiae Aiigustodunensis, in quo Alleiepi- praesentes apices cum debilo salulationis officio al-
scopi, qui Berno successii, menlio diserla exslat. mitati veslrae studuimus destinare, petentes ut ad
h Guenilo. Senonensis ai;chiepiscopus. eum henedicendum properare debealis et litteras ad
. c.Gherardus. Is nimirum.qui Vezeliacense mona- comprovinciales fratres veslros dirigatis, ut et illi
steiium condidit in.dioecesi Augustodunensi; eas adesse debeant; ut canonice et juxta apostolicam
enim regiones comitis honore regebat, ideoque ei institutionem sub vestri praesenlia in sancta Pas-
delegalur a principe ministerium eurandi ut'quam- chali solemuitatepontificali henedictione debeatesse
prinium Bermis Ecclesise Augustodunensi ordinetur consecraius. » Exempla alia si qriis requirat, diffi-
antisles. Ob eamdem causam Hincmarus, Rhemensis cile non erit exbibere. Exslat apud Marculfum lib.
arcbiepiscopus, ad eum scripsit pro ordinatione C i, cap. 5, Prmceplum de episcopalu; ex quo apparet,
Isaac, episcopi Lingonensis, ul Flodoardus docet lib. ut illustrissimus vir Hieronyinus Bignonius illic ob-
ni, cap. 26. servavit, fnoris fuisse per eas lempesiaies, ut cum
d Quam redemit. Ad hunc Lupi locum respexisse rex de obitu alicujus episcopi certibr esset faclus,
videtur rex Lotharius,Ludovici Transmarini filius, lilteras ad episcopum metropolitanum scriberet,
5n prscceplo pro mbnaslerio monialium Piclavien- . quibus prsecipiebal ut quem ipse episcopum In loco
sium : « Quanto magis ad debitamregalilalis provi- dcfuncti probaveral et "elegerai, metropolftanuSpr-
denliaih, inquil, sequum dignumque perlinet, ut Ec- diiiaret ac benedicerel. Alque hune fuisse conslan-
clesise catholicae atqueapostolicae, quam Christus tissimum in Gallia usum niultis exemplis probavit
suoprelioso sanguine redemil, eamque nobis,'qui idem Bignonius : cujus auctoritale eo lubeniius utor
per"adoptionem Filii existimus, regendam tuendam- quod praelerquam quod apud omnes' aeque constat
que commisit, piam sollicitamque in cunctis curam ,'eum fuisse magnum virum, eique studia h»c quae
gerere studeamus, J Apud Beslyum in Probalionibus nuhe iraclamus multuin debere, ariiicissimus piae-
HistoriseComitum Pictaviensium, pag. 2S1. terea fuerii illustriss. viro Petro de Marce, archiepi-
'- e Suaidrgitate. Jd est, ex sua liberalitate, ut patet scopo Parisiensi, Msecenati quondam meo. A Gallia
ex lib. II. Capitular.,cap. 8, ,et ex praecepto Lotharii porro in Angliam tfajiciendumesi, vicinam videlicet
de restitutione Ebbonis. Donuni enim episcopatus regionein, ei iisdem pene moribus vivenlem. Illic
liebal a rege; necessariumque deinceps erat ut eum enimreges antiquilus concedebantepiscopatusjure
inelrbpoliianus ordinaiet cui rex episcopaium dede regio, ut consial ex iis quae.vir doctissimus.Seldenus
rat, si nihil canonicum obstabat. ltaque ait Lupus adnotavit ad Eadmcrum, pag. 142 et i&o', ac prae-
ordinandum esse episcbpumEcclesiaeAugusiodunensi D cipue ex epistola Edwardi lil regis ad Clementem VI,
ex -targilate regia, et. ex promolioneAmulonis metro- papam; in qua loquens de ecclesiis calhedralibus
politani. Morem isium apertius explicavit Carolus regni Angliae, sic ait: « Quas quidein ecelesias dicii
Calvus in synodo Tullensi duodecjm provinciarum . progenitores nostri in singulis vacalionibus earuni-
•anno SS9 : « Mihi a domino et genitore meo pise . dem personis idoneis Jure regio conferebant, "et
memorieeLudovico Auguslo, inquil, pars regni inter . poslmodum ad rogalum eL inflanLiam diclae sedis
"fratres meos reges divina disposilioneest tradita. In . (apostolicae) sub cerlis modis et conditionibus con-
qua parte regni vacabal tunc paslore metropolis _ cesserunt quod electiones»iierent in cllclis ecclesiis
Senonum; q_uam,-juxia consueiudinem praedecesso- . per capilula earumdem. Sic reges noslri conces-
,"i'ummebrum iegum, "Weniloni lune cler-Ico meo, in . serunl ecclesiis elecliones episcoporum , exemplo
capella mca mihi seivienli, qui more liberi clerici Caroli Crassi imp., qui liberalis in hoc fuit erga
sc milii comnicndaverat, et lidelilatem sacramento Genavensem et Cabillonensem ecclesias. Eodem
promiserat, consensu sacrorumepiscoporum ipsius . porro jure utcbalur prihceps insularum quas Orca-
inelropolis. ad gubernandum commisi, el apud epi- . das vocant. Quod in eo versabalur ut is ab arclii-
'scopos, qnanlum ex me fuit, ul eum ibidem archi- . episcopo Eboracensi ordinandus esset aiitistes cui
episcopum ordinarent obtinui. J Inler exempla re-. princeps episcopatum concessisset; huncque agendi
gum Cafoli praedecessorum referri polest Indiculus ".modum canonicuni esse censuil Thomas, arcbiepi-
Dagobeni iegis ad Sulpitium, Bituiigum anlisiitem, . scopus Eboracensis, ad Lanfrancum Canluariensem
de ordinaiione Desiderii, episcopi Cadurcensis : scribens. « Venit ad nos quidam cleiicus",ihqiiit,
S45 EPISTOL.E. £46
b
.largitate veslraque promotione lalem ei praeficiat qui,A consiliariorum acquiescit cpnsensus. Idque veslrae
ruinas. illius et spirilualiter et saeculariter strenue prudeniiae dominus noster jussit suggerere non esse
sarcire sufliciat. Esl auteni quem benignitalj vpsirae novicium aut temerarium quod ex palalio honora-
1-23 plurimum commendat propinquus ejus a,Ber- bilioribus maxinie Ecclesiis procurat antislites.
.nus, a beataememoriaegloriosoimperatore Ludovico Nam Pippinus, a quo per maximum Carolum et reli-
lenere educalus, et elaris ornatus honoribus; quem giosissimum Ludovicum imperatores ducit rex nos-
el ipse hoc suo lempore multis experimenlis invenit ler originem, exposita necessitate hujus regni
idoneum, et opitulaiite gralia Dei,-tanto negoiio c ZachariaeRomano papae,4 in synodo cuie martyr
credit aptissimum. In -hoc probatissimor.um ejus Bonifacius interfuil/ejus accepit consensum ut acer-
quem roisit Paulus-comes cum lilteris sigillatis de -episcopatus eligefe, ct curare consecraiidas, absque
Orcadum partibus, significans in eis -episcopatum ullo ecclesiasticorum consensu, nisi pro sola conse-
suaelerrae eidem clerico se concessisse. At ille, an- cratione, » lil ex ipsis Lupi verbis colligi posseait,
lecessorum suorum ordine cuslodiio, postulat a no- «in qup papa, derogans juri eccjesjastico, jus prin-
bis episcopum seconsecrari; cui quod juste petit, cipum in eo regrio auxeril. i Marca vero exisiimat
irijusle denegare non possumus. Precamur -ergo ut eum locum esse inlelligendum de ralibabitione Za-
nobis duos episcopos dirigat paternilas vestra, chariae,-qui recte atque ordine factum Censuerat a
qnorum fulti orationibus et auxilio, tanlaerei sacra- ]B Pippino el Carlomanno, quando ii jure proprio epi-
nienlum canonice eompieamus.. » jEquum id esse scopos inslitueranl; nam diu aritcZachariae tempo-
censuit Lanfraneus; ac poslulatos episcopos ire ra reges nostri episcopos jure suo praeflciebant Ec-
-jussit; Wlslanuin nempe "Wigorniensem,et Petruin clesiis vacantibus, ut multis exeraplis ostendit
Cestrensem, i ulThomae, sicul petebat, occurrerent, Marca. Quare merito rejicienda est sentenlia illu-
ad praedicliclerici consecrationem; » ul habeLur in strissimi rcardinalis Baronii; qni ex hoc Lupi loco
Yiia Lanfranci; eap. 13. Yide Thomae et Lanfranci collegitjus illud qubper eas tempeslates utebantur
epislolas, apud Seldenum, in notis ad Eadmerum, reges nostri in dandis episcopatibus, non ex ipso-
pag. 201, et inter opera Lanfranci,'a domno Luca* rum aucloritate fluxisse, sed ex concessione sedis
Dacherio edita. aposlolicae^ nulluni enimpenilus inrebus ecclesias-
a Bemus. Hunc more praedecessor.umsuorum Ca- ticis jus" habere regcs. Sane diffiiendfim non est
rolus praefeceral Eeclesiae Augustodunensi. Tum quin ila eum Baronio sentiant Transalpinaegenles.
vero, ex veteri instilulo, metropolitanum Amulum Nos vero Galli reges nostros non suinmovemus pror-
•orabal ut yirum illum ordinaret. Ego vero existimo siis a rebus sacris. ab iis nimirum quaedisciplinam
Amulum nbn conlradixisse precibus piincipis, atque ecclesiaslicam respiciunt et .oxsecutionem regula-
adeo Bernum ab eo fuisse ordinatuin. Neque enim rum ecclesiasticarum.
iis assenlior qui repudiatani ejus nominatiohem aiunt d In Synodo. « Respexit, inquit Marca, synodum.
ab Amulo, el Alteum in loco ejus consecratum: Liptinensem, cuivice papae Bonifacius interfuit : in
Hanc sentenliam hauserunt ex sola coiijeclura.-quod qua Carlomannus suo e't Pippini fratris nomine, qui
viderent Alteum eadem ferme tempestate ordinatum Q dux erat q;uoque ac princeps Francorum, consliluit
episcopum in eathedra Auguslodunensh Sed proba- episcopos. Haecquippe syriodus, tesie Zacbaria, Pip-
bile esl Bernum haud ita multo post ordinaiionem pini et Carlomanni studio acta est. Praeterea quod
sr.am excessisserebus humanis, tuncque in loco.cjus geri Incoepil in Liptinensi concilio de constituendis
ordinatum Alteum. Nam qubinodo in animum indii- episcbpis perfecit Pippinus ih Suessionensi. Quod
' cent ilii repulsam passum esse Carolum in persona "accepiumquoque fuit summo pontifici: qui lauda-
propinqui-sui Berni.viri alioqui perquam idonei, bili principiim opera episcopos ptaefici Ecclesiis in •
"raiionem vero habitam fuisse Godelsadi clerici pala- commodum fidelium,.non aiutehilaicos.illorum redi-
lini ? Denique doceant legilimis teslimoniis Bernum tibus fruiin religionisipsiiis perriiciem, ut aiitea,
ab Amulo fuisse repudiatum. Gseterum non aSsen- perspiciebal. » Sane manifestuin est intelligi debere
tior Roverio, qui Bernuin islum confundit cum Bcf- synoduni Liptinensem , quae anno 743, Iiabita est a -
nardo, abbale Reomensi. -' Carloriianno,praesenleBonifacio,'papaeJlbmanl lega-
h Consiliarior. consensus. Ex hoc loco collegit lo. Alioqui enim nulli synodo cui praelherit Zacha-
illustrissimus vir Petrus de- Maica, archiepiscopus rias interfuit Bonifacius. Synodo porro.Liptinensi,
Parisiensis, iri ea lum sementia fuisse reges nostios, iithoe quoque obiter moneam, interfuere etiam cum
ut existimarent palatinos clericos asolo princlpe ad Bonifacio Georgius episeopusRomanus (id est Por-
episcopatum designari posse, cum conseri.suconsi- luensis ,--ut ego arbitror, in speciali provincia Ro-
liariorum suorum. Ideo aulem Amulum nomine Ca- -mani pontificis), et Joannes sacellarius, utpatel cx
roli regis prolixius exorandum fuisse scribit a Gue- capite7, epjsiolaeepiscoporum adLudovicum, re-
nilone et Gerardo, quod is in regno Caroli eonsii- _. gein Germaniae, in Attiniaco palalio consistentem,
lulus non essei. Lugdunum eniin eral in regnb-" scripiae anno 858, et ex Hincmaro in epislola 37, a,d
Lotharii. Yide librum vm de Concordia sacerdotii Rodiilfum et Frotarium archieplscopos. Haee sunt
et imperii, cap. 16, § 11. Hujus poiro juris regii verba episcoporum ad Ludovicum regem : J Pippi-
exemplum aliud suppeditant Annales Fuldenses, ad nus,. inquiunt, synbdum apud Liptinas congregari
annum 8S6, his verbis : mMense Februario, iv die fecil, cui praefuit cum sancto Bonifacio legalus apo-
mensis defunctus est" Rabanus archiepiscopus Mo- slolicae sedis Georgius nomine. » Hincmarus in dicta
gontiacensis Eeclesiae:Cui successit Carlus niagis ex epistola cap. S : « Etin synodo apud Liptinas habi-
voluntate regis et consiliariorum ejus, quam ex conia, cui srib Carlomannoprincipe Georgius episcopus
sensu et electione cleri et populi. » Quem morem et Joannes sacellarius ac sanctus Bonifacius ex prae-
invaluisse aevoLudovici Pii docel,- licet indignans, cepto Zacharise papaepraesederuaL,JegiLur : < Ut si
Tbeganus, chorepiscopus Trevirensis, in capite 20 '«"vir mulieri êsponsatae^dolaiae,acpublicis nupliis
libri cpiemscripsil de Geslis ejusdein Ludovici Pii. n ductaesecunduni Apostolum-debiluniconjugale nou
Sic Drogo Metensibusdatus esi episeopus, ut ad • j)oluerit
annum 823, tradit auclor YilaeLudovici Pji. Yide
notas ad Yitam S. Maximini, cap. 11. «
c Zacharim. Hunc locum ita iiiiclligcndum .putat ;qui Mariyr Donifacius. ArchiepiscopusMoguntinus ;
martyr ob hoc dicil.dr quia caesus ftiil a paganis
M.-Anionius de Dominis, ut Pippino lum fueiil coii- in Frisia, quibus " Evangelium Chrisli annunliabat,
'
cessum, ut posset solus personas promovendas ad anno 7.S4, .
547 B. S. LUPI ABBATIS FERRARIENSIS 548
-liiia.ll tempbris indnstria sibi probatissimorum de- A _ ees,til quod tanlis viris videtur optimuvn, vobis quo-
cedentibus episcopis meuerelur; ne forle simplicilale que complaceat;- ut in obsequendo vobls non solum
ponliflcum posset conlingere quod in hac Heduorum nos verum etiam illos facialis^ quod optamus, cupi-
urbe, cnjus nos nunc cura exercet, «evenit.Proiride dissimos debitores. Idque inipetralum a veslra fldis-
se pelere ul honorom. a » papa Romano majoribus sima _|_3j2__,iio!)is familiaritate volumns ut qnod vo-
-
ej-us et regibus el imperaloribns concessum, et a Jiis Deus inspiraverii nobis quam celerrime litteris
-
Lugdunehsis Ecclesiae metropoliianis, cui auelore ostendatis ; ut pei nos citius dominus nosterrex,"
Deo praesidetis, nunquam bactenus inflrmitatum, a quod plurimum cupit, • berievolam in se vestram
vobis nulla -veslra injuiia consequalur. Quod si in cognoscens voluntatem, dignas Deo ieferat gralias,
hac parte- sprctus non fuerit, i> factunnn se ut in ,et antequam necessitate regni longius abducatur,
regno ejus vestrum ministerium debiiam semper ve- damnosampraesulis dilationem recidat, vobisque
neralionem bbtineat et oplatum exitum sortiatur. .fidissimum c adjutorem dirigat brdinandum. d Go-
delsadum suo e ]
Cujus petitioni nostras nos supplices -jungimns pre- etiani', quemex palaiio moreprae-
t potuerit reddere, et hoc aut amborum confessione paulo anle Gregorii VII pontifieatum, adeo-descen-
t aulcerta qualibet npprohationefuerit manifestum, _" derat appellatio paparum, ut lectores etiam appella-
« ul separenuir; et mulier, si continere nequiverit, renlur-papae; ul patel ex constitutionelsaaci Com-
i alteri Airb legaliter nubat. » Qud respicit haud neni imp. C. P., edila circa annum 1058, quae exstat
dubie'caput 5S, libri vi Capilularium. Itaque quaeln apud Theodorum Balsamonem. Unde factum est, ut
libro v, eorumdem Capilularium cap. 4, S, 6, decer- dein apud Graecbs benefieia juniorum clericorum,
riuiUur : De eo qui apresbyiero non baptizaio bapli- 'papalus dicerenlur, non secus ac Junioratus in Ec-
_zaius est. De eo qui filiaslrum aut filiastram ahte- clesia Latina,; ui onservavil vir illuslrissinius et>eru-
episcopum tenuerit.-De his qui propter faidam hralias ditissimus Franeiscus Bosquelus, episeopusMonspe»
palrias fugiunl, pertinenl acihanc syrfodumLipli- tliensis, in nolis-ad epistolas Innoceniii III, lib. in,
riensem, ubi ediia sunt suadente Georgio episcopo et epist.- 60. Adhuc lanicn sub Gregorio V, dignitas
Joanne sacellario, Jegatis sunimi poiitificis Zacbafiae.' episcopi Mediolanensis vocabalur papatus, ut patet
Georgius enim legendum in his capitibus non aiilem ex diplomale Guonis III,. inip., edilo in Colleclione
Gregorius, ut liabent veteres ediliones, patel ex per- BiparLila ab Holslenio, parte n, pag. 219. Yide por-
vetustp"codice ins. moifasierii Rivipullensis.In Cata- ro Rigaltium in observationibus "ad-Cypriainim, el
loiiia ;-itemque ex -veteri codice.nieo manuscripto; Seldenum in notis ad Eadiiierum.,
• Demum tria illa capitula descripta sunl in libris Ca- .' b Factiirum se. Wenilo et Gerardus pollicenlur
pitularium stalim posl decretum synodi Liplineiisis Amutoni favoremIniellexil Carpli rgis, si is obsequaiur desi-
aulem Amulo qu^nti mo-
'quod vulgo circumferlur. Praeter illa porro alium .deriis principis.
canonem Lipiinensem - conservavit
' Hincmarus, ut -menii essel haec gralia. Iiaijue studuit eam sibi con-
supra vidimus. _ ., . ciliare, ul discinms ex Cbronico Hugonis Flavinia-
-a Papa-Romano. Ea fuit veterum modestia ae JGcensis, in qub sic scriplum est: « Amolo quoque
simplicitas ul cura.siiigulis episcopis papae nomcn Lugdunensem episcopatum suscepit; cujus auctori-
tribuereul, quolies de Romano ponlifice loqueban- tas et amor Caroli erga eum niullum valuit sancto
tur, non papam simpliciter, ul nunc assolet, dice- papae Leohi, nt ipse hoc testatur in epistola ad eum
renl, sed papam Urbis, "autpapam Romanuiri , ut missa. » Ut vel hinc validum argumentum sumipos-
Jioc Joco Lupiis nbst.er. Taulatim lamen ea appella- sit ad confirmanda ea quae supra dicla sunt de ordi-
tio sic recessil a caeteris'episcopis ut soli Romano , halione Berni, episcopi Auguslqdunensis.
« Adjiitorem. Cooperatorem ac suffraganeum.
deinceps iribiita. sil.,Unde factum ut Odorannus,
monachus sancti Petfi Vivi Senonensis, jjui sub re- .Suffraganei autem ideo, dicuntur, ul hoc. obiter mo-
ge Roberto floruit, eum bonorem liabueril Ansegiso, neam, quod jus suffiagii cum nietropolilano habeant
Senonum archiepiscopo, ut, quia vicarius erat apo- in synoriis provincialibus, eique coiicordes esse de-
slblicae.sedis,' eum appellarel sccundum papami beant. Carolus simplex in praeceplo prb Ecclesia
'i Praejerea domniis Ansegisus, inquit, postquam Narbonensi : « Venerabllis.sanctae'Narboneiis:s Ec-
primaium tolius Galliaeobtinuit, el superna mode- . clesiae, archiepiscopus Arnutius noslram adiit sere-
ralione secundus papa appellari meruit,' etp. » Secu-,, hilalem, innolescens auribiis cleiftentiae.nostrae,quod
tum dein esl decretuiri G-fegoriiVII, qui in Romana in suaparochia, seu.lh cuncLisepiscopiis qui in suf-
synodo edixil ut papae nomen uniiis esset in orbe fragio ipsiiis posiii sunl, gravissima quaedam contra
Chrisliano. Hinc firmata est receptajam tum con- jura canonu.m alque inslitutaleguni increveril con-
suetudo;' eaque fiiu Occidenlalium-populorum reve-" suetudo, etc." » Arnulphus Lexoviensis, in epistola
•rentta in episcopum Romanum ui papse nomen huic p ad S. Thomani, archiepiscopum Caniiiariensem-, in
" soli deinceps tribuerenl, utdixi. Et eonsuetudinem Gallia lum exsulantem: e Quod sane contemplali
illam, juvarunt etiam Romani' pontifices: Bbc enim quoriim ope nitj, quoruin muniri consilio, quorum
jionoris haud ita mullo post ha.bitum est" Anselmo fulciri sufiragio debuistis, a vobis velul agmine facto
Cantuariensi archiepiscbpo, ul cumpTaecipuaedigna- discesserurit, quando maxime nominis sui ralionem
iioriis lbcum teiieretapudTJrhanumil papam Roriia- debeienl agnoscere el se vobis suffraganeos non re-
,num, papa allerius orbis ab eo vocatus sit, tesle fraganeos exhibere. » Itaque Arnulphus ex eo diclos
Gervasio Dorobernensi.' « Hic, inquii, in" Ganlua- putabat sufffaganeos quod metropolitanum suum
riehsiifiviiate cbnsecratiis, ab Urbano papa pallium " suffragio suo .fulcire. debeant, quolies occasio in-
suscepit; ei tantain ejus graliam habuit ut eum gl- gruil, eique aujiitores esse, utLupi verbo utar. Yide
tenus orbis papam vocaret,-» nimirum haud dubie 'Fulhenum, epist.^0 et 51.
d Gddelsadum,Itaque-GodeJsadus Ecclesiae Gabil-
quod divlsofum loto orbe. firitahnorum patriarcha .
esset, ul-«uin vocal Eadmerus. Et Goffridus, abbas lonensipraefeclusesta CaioloCalvoanno sa!tem844,
Vindocinensis, eadem ferme aetate scribens ad Ge- o_uodeo anno scriptam «sse oporleat hanc epislo-
rardum episcopum Engolismensero (qui, quod apo- lam, ut jam monuimus. Hie postea inlerfuit synodp
stolicaesedis legalus essei in Aquitania, multa contra . Vermeriensi aimo 8S5. ..
; fas c -Moreprmcessorum. Tum enim , ut in loeo supra
conlraque ]'us, ut. Gofir-idbvidebatur, usurpabat),
ait interalia lib. i,.episl. 21 : Quasi allerum pa- relato Marca adr.otavit, reges noslri contendebant
pam vos fecistis. E diverso, in Orientali Ecclesia, palaiiiios cleficos a solo principe designari posse,
'
549 EPISTOLJL . 550
cessorum regum majoruni suorum, ut ante monsira- A. Jussu regis ad palaliuin dirigens 'nunlium,- ad
lunrest, a Cabillonensi h praefeeit Ecclesiae, flagitat vos eum jussi' accedere, ul quae mihi agenda sunf,
iileni rex uthac.Quadragesima non gravemini ordi- per vos veracitei atque celeriter possim eognoscere.
nare. Quod si per absentiam c Teolbaldi episcopi Proinde vestra insignis benevolentia mihi neccssaria
visum fueril impossibiie, .quoeunque tempore eon- cognitu lilieris compreliendat; quibus cerLiorfactus,
slikieritis congruum vobis curabimus ex d episcopis -rebus gerendis occurrain. Unum impense flagitave-
nostris facere supplementum, ulquodprositpopu- rim, ut si moliliones quae occulte, ut fertur, cum
lo Cbristiano, absque dilationeîer vos Deus implere Britannis exefcentur e-ffectum habiturae crcdantur,
dignelur. '- - '-'". non aspernemini signiflcare, quod ffuslra experlum
. EPISTOLA LXXXII. infriicluosum periculosumque laborem etiajn sire-t-
... AD.CUEKILONEM. nuoriim animi, valde refugiunl, et compertum.a.quc
Reverentissirao praesuli Gueniloni Lupus salutem. in litteras felalum est nequaquaminvitosad bellnm
Hic ;presbyler, ciii nonien esi'c Erlegaudus ,', ex esse cogendos. De -recuperanda cella nostrasi se-
ecclesia sancti Pelri el nostra qoeritur pati se ca- - Jpcus obtulerit, quemadmodum in omnibiis, nos
lumniam el de suo gradu periclitari. Proinde ves- - juvare contendite; ut vestra industria ei rex ihaximo
trani poscinius paiernitalem ut ei jnsie ac rationa- B purgetur peccalo, el nos 1^@ taudem ajiquando
biliter adesse dignemini, ne' quorumlibet insldiis necessitate nimia liberemur. ita seinper ul cupio
opprimatur, qui forsilan divini timoris oblili, supe- valeatls."
rare innoxium pervicaciter-moliuntur." Prosil itaque
EPISTOLA LXXXIVf/
huic et illis vestra prudenlia. ut et hic, si est Tnno-
xius, liberetur, J25 etilli qui peccare' iu proximi -kti NOMENOIUM.
Jaesione conantur, non <inveniant faeultalem. Quod
donec inspiranle Deo perficiatis ,et synodi tempus Lanciramnus, Turbnum. melropolilanus-episcopus,
adveniai,, sipolesffieri, el yeslrsesanclitati videtur, Doilo Andegavorum, Aldricus,'Cenomannorum epi-'
exsequendi ofllcii quaesumusrecipiat libertatem ; ne scopus, Guenilo, Senonum melropolilanns episco-
secundum inimicorum voiuin.-quorurn se testiinonio -pus, Heriboldus, Antisiodofi episcopus, Prudenlius
piirgare possit irivenire non valeat. Bene vos valere Trecassinorum, Agius Aurelianornm, Ercanradus
cupimus. -.'... Parisiorum, Hucberlus Meldorum, Helias Carnutum,
EPISTOLA LXXXIII. Herimannus Nevernorum, Hincmarus., Rhcmorum-
ADLUDOVICUM. . metroppjiianus opiscopus, s Imnib Noyioniagi, Par-
Anle ieciiperationemcellm. G dulus 11Lngduiii, RJiothadus Suessionum, Hilniera-
Excellenlissimo bonisque"omnibus charissimo Lu- dus Ambianorum, Erpoinus Silvanecti, Ermenfridus
dovico abbali Lupus plurimam saliitem. Bfellovacorum,Paujus, Rolhomagi meLrppoliianus
-. _.
seciili videlicet morem Superiorum principum, ut veras. lnterfiiit;' Teodboldus
' concilio" VernierieiiGi
. diximus, qui'clericos e palatio suo ul plurimum - " •'- - ,•
anno
' 833.
praeficiebantsedibus episcbpalibus, irrequisitis suf- A~Episcopisiwslris. Idest; exepiscopis '
in regno
iragiis episcoporuni comprovincfaliurii;,ad quos ta- caroli Calvl conslitulis. - - '
men dimillebani-clericos ila' designalbs, nimirum ob f Eflegqudus. Erat ille presbyter in- quadam cella
consecralionem lanluni. - ,;". 'monasterii.Ferrariensis', vel fortean inipsomona-
: » Cabillonensi.Sic scribebat illa aetas, ut colligi sterio; ut colligitur ex hacopislola. Tum ycro tem--
poiest ex synodo Yermeriensi, cujiis paulo anie nie- poris accusaius.apud Weniloriem_ Senonensem me-
niinimus, itiemque"ex -innumeris aliis locis. ltaqhe tiopolitanum, aiictorilate ejus probibilusesi attingere
cuiri ea esset scriptura codicis manuscripti, eam re- funclibnes sui murieris. Agebatur de presbytero.
liiiere placuit. Nam ediiio Mussonihabebat" Gabilo- ' Itaque Wenilonem orat Lupus, ut doneccausa ejus
niensi. _ - • in synodo quiofutura erat. .judicari possit,- Wcnilo
~h
__ PrmfecilEcclesim.Id'est,'Cabilloriensem episco- ci poiestatem faciat exsequendi siiuin officium. Cau-
puiii esse jussit,ut supra dixit Lupus'de Bilmerado sae ergo presbyierorum in synodis tractabantur. In-
episcopo A.mbianensi.Itaque magni momeiili esl ista r« teiim lameii licebat episcopopoenam.remjtlere,, aut
emendalio. Neque enim llagiLat rex Gbdelsadinn intendere, pro arbitrio. Yide concilium Sardicense,
praefici Ecclesiae Cabilloncnsi, ut perpefam habet oan. 17, et capiliilare Coinpendiense Carpli Calvi,
editio Massoni. Sed p::iit ut eum, quein ipse huic . cap. 4, e( librum y Capilular:, cap. 218. ; ..- ".
Ecclesiae praefeceiat /unulus quanipriinum ordinet. - f Synodica esl isthaeeepislola, data annb 849. Ce-
. M_anuscriploigitui-codici debemus quod aucloritas lebratara autera fuisse haud synodum tempore au-
regia hi consliiuendis episcopis hic restiluta est apud tumnali cblligipolesl ex GhronicoFontanellensi.
Lupum".Nam foede eam- sepelierat editio Massoni., ' e I.mnio Noviomagi.-Ad- quein fortassis sciipta
ih qua sic scriptum est :'«^Godelsadumetiam, qiiem esl ' ~'hepislbla 41-Lupi, ut illic nionuimus.- - .- :.
ex palaiio suoniore pfaedecessoiuinreguui niajorum Lugduni. Ita.onmirib codex manuscriptus'. Nam,
siiorum, utante monstratum est, Cabiloniensi prae- _edilio Massoni habebat LauduniJ Ilaque visum est
fici Ecclesiae.-flagitatidem rex,- "in liac• Quadragesima"
- • - refinendam esse" Iectioneni veteris codicis. Yetus
non gravemini ordiriare. » enim et verum ejus urbis homen Lugdunum, ut ob-
': c Teotbaldiepiscopi.Lingonensis, suffraganei Ec- seival Sirmbndus ad Capitula Carbli Calvi, vel cum
clesiaeLugduhensis, qui vulgo Teulboldns-eiTeod-- adjlincjo Lugdunum Clavatum; quomodo In syno-
ioldus npminatur; ad quehi etiamexstat gravis ejus- dis saepe siibscribunt episcopi Laudunenses, ut bic
dem Amulbnis'epislola. adversus imposlores "quos- Pardiilus in synodrs Suessionensi et .Vermeriensi
iiani, qui sanctorum martyruin reliqhiasobtriidcban;, aniio 853?
hhllis-legiiimis testiinoriiis comptobaiites eas esse
551 B. S. LUPI ABBATISFERRARIENSIS 552
episcopus, a Saxbodus Saiorum episcopus, ls Fre--Aet afflicliones nolhlium et ignobilium, divitum et
culfus Lexoviorum, Yalfridus Baiocacensium,c No- pauperum, viduarum etorphanoruhi, quos dainna-'
- menoio priori genlis Britannicsesalutem quaeeslinii .bili cupidilale et Iiorribili crudelitate vexasti. Sed
. Christo.Jesu Domino nostro. - quia' Christianurii nomen nbn penitus abjecisli, eS
! Diu est qubd Deus occulto, justo tamen judicio,, nos ex d apostolica snccessione debilores sumus
permisil esse te reelofem gentis luae; in quo tamenl omnibus, ut bene 3J.27 agenles ad perseverantiam .
| reginhne qualem te exhibueris teslis esl conscienliai exhorleihur, delinquentes auiem ad poenitentiam
tua et amarae .queriinoniaediyersarum Ecclesiarum,, e auctoritale divina. provocemus, vehemenlissime
«-Saxbodus. Sic prorsus scriplum est in veterii episcopumRomanum, scribens, ciijus opera indigebat. •
«odice. In .privlhegio vero moiiaslerii Corbeie.nsis. s. ad retinendain sedemsuam, auctoritatem omniiiniper
vocalur Saxo.bbdiis..Saxbbdus tameh nominatur inI orbeniepiscoporumrepetilapontificeRoriiano:«Quia,
concilio, Senonis. habiio 'airoo 8S2, iir quo confir- inquit, Dominodicerile terlio, Amdsme? Pasce oves -
niatum est privilegiunr mpnasterii sancti Remigii,, meas, tradidit.prius VOBISniandatum ostendens, et
quod «ditumest in tomo II Spicilegii, pag. 586. InI PERvos deinde omnibus per nniversum- mundnni
quibus tamen subscriplionibus'mendose scriptumi sanclis Ecelesiis condonavil.'» Itaque rcevqeandaest
cst Raginaiius Ambianensis.episcopus.Adhuc enimi sentenfia bujus loci adnormam asancib papaLeone
vivebat Hilmeradus, qui anno sequenti inierfuitsy-- ,.„ traditani, cujusea sunt verba ex sermone lertio in
J
•"
nodo Yermeriensi, itemque alii synodo Vermeriensii anniversario die assumplionis suae: « Propter quod
eirca annum 865. Relractanda porro Iiic est eon-. . dicilur beatissimo Petro, Tibi dabo claves , elc.
troversia de tempore quo synodus illa habita est, Transjyil quidem etiam in-aliosapostolos vis po-
cuin constet eam non fnisse habitam anno 852, utii testalis istius, et ad.bmnes Ecclesiaeprineipes decreti -
monuimus. Sancex subscriptipnibus episGoporum i bujus constilutio commeavit. Sed non frustra uni.
apparet anno sallem 846 celebratam fuisse. SedI commendatur quod omnibus inlimatur. » Censebat
quid opus eonjecliiris in re inanifesta ? ConstatE sanciissimus pontifex soli quidem Pelro id dictum
enim ex Capilulis Caroli Calvi, lit. vi, Wenilonemt esse, sed tamen omnibus apbstolis etepiscopis ia
archiepiscopum Senonensem capitula nonnulla edi- pefsona ejus, Hohofificum tamen in primis fuit quod '
disse insynodoprovhiciae'suae, cul suffraganei ejusi ClnistusPetii-confgssioinimpublieekudavit, et quod
inierfuere. Itaque corrigendum esl quod diximus,, auctoritatein suam concedens Ecclesiae, in persona
mendose in subscriptipnibus isiius concilii scriptumi Petri id faelum voluit, n,uem ob hoc Augusfintisait
esse nomen Reginarii, episcbpi Ainbianensis. Sedit; gessisse totius Ecclesiae figurala generalitate perso-
_ enim usqiie ad annum 848 aut 849. nam. Super-hanc Prgo confessionem(id esl super
h Freculfus. Is nimirum qui Chronicon .scripsitt Chrislum ipsum, quem Dei vivi Filium esse confes-
ab-orbe condilo usque ad aniium circiler-sexcen-- sus fiierat Peirus) fundaia est Ecclesia, adversus
lesimum. • quam portae infeii non praevalebunt.r/am licet hanc
c Nonienoio. Britonuni.duci jam-inde a tempori-' poslremam verborum Christi- partem nonnulli refe-
bus-Ludovici Pii. -Quonfortuo, Caroli Calvi parti- rant ad Petrum ejusque successores Romanos ponti-
bus adhaesit adversus Lothafium -el Ludovicum. (C fices, Joannes tamen XXI ea ullima verba inlerpre-
anno 841, ad eumque munera mittens; fidem etiam latum esl de Ecclesia in episiola scripta ad Jacobum
ei suam jurejtirando obligavit;' sedbiennio post;, regem Majoricarum, qiiam r.unc primuiri edimus,.
eadem facililate qua coneesserat Inpartes Caroli, quamque ego luque, leclor, debeinus's"nigulariIiu-
ab-eo defecit, cupiditateregni adductus, ut monui- manitati clarissimi viri Antoriii Yionis Herovailii.
raus ad epislolam 31. Tum vero, n cbnsueta per- - «Joannes episcopus. servus servorum Dei, cha-
fidja,»ut scriplum eslin-Annalibus S. Beiiini, « Ah-' rissimo in Christo- lilio regJ Majoricarum illustri,
degavis et vicina eis circumquaciueIoca pervaserat.i salutem et apostolicam benedictionem. Qui aelernae
d Apostolica successione, Episcopi enim sunt suc- legis imperio suriiriia. regit, etiam exlrema. non
cessores apostolorum,' ut omnis fetro anliquilasi deserit: sed cum aequaliter sit illi.cura de oinnibus,
tradil. Quin el Hilarius in fragmeriiis 'yuit nnum-- coeluni lerramque regens, subter omnes coelos ipse
quemque episcopumesse successorem Pefri etPauli,- considerat, rei super terrae "terminos lumeii ejus.
dum haecper derisumaitde opiscopis qiii Athana- Siiam autem Jerusalem, sacrosanctam videlicet et
sium rdamnaverant: 0 verosGhrisii discipulos! Odi- catholicam Ecclesiam, quae non saxorum molibus,
' gnos successoresPelri atque Pauli! Yerum id qui- sed miris virtulibus aedificalurutîvitas, iii earum
dem. Sed tamen speciali quodam-jure pontifex"Ro- sublimitale conscendens singulariter et mirabiliter
manus esl successoreorumdem appstolorum; ob-hoc nec minus misericorditer de suo babltaculo praeparato
quia in eorum Gathedrasedet, ut ait Alexanderlllin - respexit. Hanc eliani PETRACHRISTUS admirabili et
epislola 19, edita.in AppendicePetri Cellensis:Unde ineifabili disposilione-.slabiliens , super se ipsum
in epistola Ludovici Pii ad pontificem Romanum J),aedificavit
I ea.mdem_seque vivum consliluit angularis,
(quae-exstat inter Acta concilii -Parisiensis habiti lapidem firriiamenti, ad evidenlioris roboris firmita-.
annoS24), et in epislola ponlificis Rpmani data ad tem in sanctisPatribus, catholicaedoctrinaeverlici-
Michaelemalque.Theophilum, imperatores;Graeco-" bus, alia eifundamenta substerhens; utin montibus
runi,itemquein.Actis eleclionis Caroli Caivi imp. fundata sanclissimis, etsi expeiiretur interdum coh-
faelae anno 876 papa voeatur vicarius apostolorum cutienlium impelus, nullius lamen vererelur riiinae
Petri et Pauli. His eniin duobus Dominus nosier. dispendium; sed iidversus eam hec pbftae inferi
dedit Ecdesiae principatum, ut ait GbffridusYindo- praevalerent; et virtutum elevata culminibus, ne-
cin; lib. i,~epist. 7. De his ergo apostolisintelligen- quaquam sub mpdio lalealj sed illarum evidentia
dus est-Alcuinus, dum in epislola 62Leonem III cunclis paleat in salutis "exemplum.In ea.etiam idem
vbcai.vicariura apostolbrum. Sic GlementemII Lam- pius. et miserieors Dominus eamdem Ecelesiam
beftus S.chafnaburgensis "vocal .vicarium
" aposlb- specialis- respexit benigniiatis intuituv et direxit-
lorum. . . ' .. -.. Quanquain .enim ipse ubiqne praesens, ut eadem.
P.Ancloritale divina. Quippe episcopi aucloritatem ejus in omnibus cura regiminis aequecuncta regat."
suani; habent a Xhristo, qui unns el solus habet cuncla disporiat, eL iia impendalur in, magnfs quod
potestalem praeponendi episcopos.in Ikclesiae suae non impedialur a parvis; niliilomiuus tainen, ex
gubernalione, ul ail Cypriauus in concilio Carlhagi- singularis amoris privilegio , eidem Ecclesiae snura,
niensi. Quare merito notandus est Stephanus, epi- ' cui claves exercendas tradidit,cui o.ves pascendas
scopus L9RS6aese in Thessalia, qui ad Bouifacium Il_, credidit, quj gtans in specula,eiassidue directionis
- EPISTOLJE. &>*
555
tuis excessibuscoroiolemus,ct a tuo iiitcrilu paterna A A usus rcdacta, haercdilalesiiobiliumablatae,etmaxim-i _
et episcopali solliciludine le cupimus revocare. multitudp hoininum vel inlerfecla vel serviuue op-'
adulteria
Cupiditate tua vastata est lerra Christianorum, pressa, rapinae crudelissimae perpelfatae,
templa Dei partim deilructa, partiin incensa,""cuni el corrupliones virginuin passim commissae,episcopi
sanctorum ossibus caeterisquereliquiis, possessiones legilimi h sedibus propriis expulsi, et, ut mitiiis
c
ecclesiarum, qnaefuerunla vota fideliuih, redempiio Ioquamur, quia dicere noluimus fures et lalrones,
nnimarum, patrimonia pauperum , illicile in luos mercenariiinlroducti, palroni nostribeatid Martini
praesentaneaediligenliam exhiberet, vicarium depu- eidcm, ac personas ecclesiasticas, inib tuae salutis
tavil, onus ex bumar.o defixlu hnportabile, divina actorem , per.quem regnas el regeris,.in.illis mini-
tamen omnipotenlia Jevigabile, porlalurum. Hujus' stris ipsius solerter honora. In his, fili charissinie,
oneris inolem immensamdebiliiali noslrae, fratrum landabilis memoriaepraedecessores tuos non soluin
noslrorum minislerio, bis dicbus imposuit superni imilari, sed excedcre sttuleas, quin eliam te ipsum
consilii- disposilio, seu permissio, nobis nimifum viiiiitum successivis augmentis, velut de virtule in
terfibilis et stripenda. Siquidein felicis recordationls viiiuteniprogrediens, superare; illam de nohis spem
Adriano papa praedecessore hbslro, posl promotio- cerlaih et fldiiciam babiturus, quod tuam el regni
nem suam ad sunimi aposiqlatus apicem, luevi die- tui prosperiiatem paterno zelantes. affectu. eam;
rum nuniero vitae suae tenipora consummanle, post „iJ quanlum cum Deo polerimus",conservare sludebi-,
exbibila eidein in solemnihns exsequiis debila huma- mus, et, facultate succedente, favorabiliter promo-
nilalis ohsequia, nos et iidem fratres in episcopali vere. Datum Vilerbii, Nonis Oclobris-, ponlificatus
palalioViterhieiisicorivenimus, eleetioni subslituendi noslri anno primo. i
poniifici.sjuxta necessilalis inslamiam el fervens Vide Aiigusiinum Iractatu 118 el 124 in Joannem,
nos.trum desideriuin vacaturi. Et licet diebus aliqui- itemque Hieronymum ih iuilio libri teiiii Commen-
bus per imporiiinilalem Viteibiensium civinm tra- lariorum " in Maithaeiiln.
ctatui eleciionis insiasilis nec clare posseniusiriiimm, a Vola fideliuni. Celchris Iocus, pef eas lempe-
postquam tamen iili vacare potuimus, asliiit, ut States vahle laudatus in synodis et in capitularihus
ercduliias devota supponit, benigrius sapientiaespi- regum noslrorum. Cilalifr autem ex epislola Urbaiiil
ritus, ex more a nobis et frairibusîpsis suppliciler papae. Sed revera sumplus est ex Jtiliano Pomerio,
invoeatiis; ei prima die. de ipsoium fralrum concordi' libro n de Yila activa, cap. 9. Nam- cilla• Urbani epi-
voto,_paiique concordia, processit de noliis tunc stola est supposititia. . «
et
cpiscopo Tusculanensi iinpraemedilatis insciis, ad b Sedibus expulsi. Hi fuerunt Sulisannus Yene-
Pelri cathedram eleclio canonica.eommuiiis cl con- lensis, Salaco Aletensis, Felix Corisopitensis, et
cors. In his itaqlie slupemus non immerilo pariter Liberalis Oximensis, ut patet ex harraiione de
ct lerremur. Nonne stupor, nonne terroi, quod nos, episcopaiibus a Nomenoioinslilutis, qusea Sirmondo
qui luiioris semper puiavimus esse consiiii secure edila csl post Capilula Caroli Calvi. In his etiani
ii! domo Domiulahjiciqiiam periculose super alioruni fuit Actardus episcopus Nannetensis.
curam ei regimen elevari, sic subilo in maris allitu- c Fures'et lairones. Quo nomine Gislardum, qui
dinem Tenimus, et dnni ad injuncti operis sarcinam G in loeo Aclardi ejecli ordinalus fuerat, prpsequilur
insiiffiiieiues virtutum sumpius dispungimus, el vires LeoIV, ad Nomenoiumseribens : « Non furem,.nee
impaies compaiaiiius, ab iliius, nec indignc, lime- iatronem, qualeni Gislafdum esse senliraus in Nan-
rous tempeslate demergi. IIoc efficacitersuggerebant, nelica sede, qui viveniis quod non licuit, locum
ul in vocalione.i.ua nos vocaverat Domimis, mane- non limuil usurpare. t Exslal caput lioc apud Gra-
remris, et debiliias onus refugerel, ac onus insufli- lianum 7, q. i Modeslius ergo se gernnt. episcopi
cienlia noslra vitaret. Veruiu quia merces laboribus Gallicani, qui pro furibus et Jalronibus lnijuscemodi
comniensuratur ei recidilnr (propler quod doctor el invasores lanluin voeant mercenarios, ne-videlicet
praedicator egregius, non c!e profeclu glorhtus, sed principem, quem ab iis erroribns retrabere medita-
veraciter suos labores atiestans, Non , inq:iil, plus bantur, exasperarent, si vcrbis illis alrocibus ute-
oinnibus profeci aul profui,' sed plus omnibus lubo- rentur adversus eos quos ipse episcopos conslituerat.
ravi), Jicet deterreret onus ct lahor, ad subehndurii Erat enim in tali teroporc lanla vis hominis magis
lamen jugum aposlolicae servilulis, el iri ea pro lcnienda quarii exagilanda, ul verbis Sallustii ular.
viribus laborandiim , mcrces retribiilionis aeternae d Manini dimcesi.Id esl jus melropolilieuro ar-
uniuscujusque nisi" aliud misericordia retribuentis chiepiscopi Turonensis,"qui beaii Marlini suceessor
jndulgeai, comnicnsurando IaI;oribus inviiavit; et est. Nam anle NomenoiumBrilannia provincia sem-
sub iflius fiducia, qui lasso virlutcm tribuit, cujus per parueral constilutis melropolilani -Turonensis.
.solius sufficieniiaeplenitudo nostros siiflicil siippiere Istis vcro temporibus se ab ejus poteslate subtraxe-
defeclus,; debiles hunieros lanlo subjccirorisoneri, ruut Britonum episcopi, deiricepssubjecti archiepi-
nec expavimus marius exponere iihmcnsitati laboris. D scopo Dblensi usqiie ad Innocenlii III lempora
Caeierumquia "supravires nostras esse conspicimus - invilis Iicel ac repugnantibus episcopis Romanis.
susceptum officium, illudque soli portare neqiiimus, Paruin enim profnil decrelum Urbani II papae in
praesertim cuni adverlamus aperte messem quidem concilio Claroinonlano; in quo, ul in veteri codicc
muitam esse, pperarios vero paucos, et fidelium ms. Anianensi sciiptum est : « Turonensi melropoli
suffragia' Iiiimililer imploramus, et iJlos eliani qui citerioris Briianniae resiilutio facta est. » Ejusdem
saecularis potestatis sollicilhdiuein in popiilo Domini decreii meminit etiain Hildebertus Ceiioinanensis in
shsceperunl, ul in illo, proul a;l eos perlhiet, nohis- epislola edita ab erudilissiroo viro Franciscb Flo-
cum lideliter et sollicite collaborent, decernimus renle,ail tit. vni dc Usuel aucidriiale pallii: i Uncle
e_xhorlai_dos. IdeoqQeregalem celsimdinem rogaraus, 'diiigentius inlueuli/inquit Hildeberlus, manifestum
lel instanlcr obsecramris in Doniino:Jesu Cbrislo, est lolam Brilanniam inlra limiles TuronenSis Ec-
.'qualenus piudenler altendens quoddatum est tibi clesiae coiilineri. Nec ego tamen super hac ro quasi
Nlivinilusin orbe pro non modipa parle iudicium, discutiendam suscito querelam , quain duduni in.
jusliliam diligas, el eam omnibus luae dilibni sub- Romana decisam Ecclesla religiosae rioverunt et
'jectis", non omissa lamen clementia, diligenter ob- testaniur personae.Teslatur idipsum venerabilis papae
serves.' His enim columnis firmissimis stabiliunlur ..Urbani
' privilegium Turonicae.metropoli collalum;
''iinperia, regna firmanlur, inuniurilur principes,.et ' in quo qui Iegit intelligit totam Britanniani ei lau-
"coinmuiiili iaelanturslalu paciflcoprincipalus. Eani- quam siiaemetrbpoli subjectam. i Parum iUprofuil,
dein instiper EcclesiamniaLremluam,etpraesidenies ut dixi. Naro ea prbvincia suum archiepiscopumper
PATUOL.LXIX: t8
553 . - B. S. LUPi ABBATISFERRARIENSIS " 5S6
quondamdioecesi;-,exqua vos esse negarenon pote- A Salis haecad tuani perdilionem siifllciebant.Sed
stis",violala, QmnesposiremOecciesiasticiordines per- ad cumulum malorum auxisli lemeritalem,el omnem
turbati;-quod nimis dolendoctcompaliendo dicimusi laesisli Christianitatem, dum a vicariumbeali Pelri
roultuni aevi habuitposl synodum Claromontanaro. factum cst ut non solum episcopumRomanum, sed
Et apud Bcslyumin ProbationibusHistorhe comitum et caelerosquoque episcoposvbcarerit Petri vicafibs.
Piclaviensiuni, pag. 414, exstanl Acta quaedamdata Haecsunt vcfba Caroli Magui in libro v Capitular.,
recenler post concilium Claromonlanum, anno nimi- cap. 163 : ir Quod ex verhis Domini facile inlelligi.
rum 1096, indiclione iv, vi Nonarum Marlii, quibus potest, quibus beato Pelro.-cujus vicem episcopi
subsciibit Rollandus, Dplensis arcbiepiscopiis. Quin gcrunt, ail : Quodcunqueligaveris, J etc. Jonas Aii-.
et ipsius Gregorii YII conalus fuerat inulilis, qui relianensis in opusculo de Inslilulione regia cap. 2 :'
slatueral i ul tam Dolensis quam caeleri Britanniae t Qualis igitur sit polestas et auctorilas sacerdo-
cpiscopi perpeUiamdeinceps subjectionem el obe- talis e.v verbis Dominifacile animadveriiiur, quihus
dienliam exhibcrenl arcliiepiscopo Turonensi. > beato Pelro, ciijus vicem indigne gerimus, ail:'
Tantlem JnnocentiusIII eara litem finivit; deinceps- Quodcunquetigaverissnper lerram, i>etc. Iiincmanis
que Brilannici cp.scopi archiepiscopo Turonensi Rhemensis in Capitulis quae dedit archiriiacoiiibus
fi.ierunt subjecli. — Diceceiis.Id esl provincia. Nam presbyteiis anno 877 : « Beatus Petrus aposlolus,
tum vox dicecesismaxime in usn crat ad significan- . cnjns vice in Ecclesia funguiitur episcopi, » clc.
dam inlegram provinciam. Dioecesisvefo cujuslibet " Hinc illaGallicanorumepiscoporumverbain conventu.
episcopi pariichia dicebalur, nl monemus ad cano- Pistensi anno 869; € Secunduin auclorilatem quam
nem 3 concilii Yernensis. in bealo Petro accepirous, dicente Domino, Quod-.
. a Vicarium beaii Peiri. Id est Leonem papam, cunque ligaveris; J etc. El in actis coronationis ller-.
bujus nominis quarluni, ut inox dicet. Sic enim minirudis uxoris Caroli Calvi episcopi locum illum
vulgo, bonoris causa, vocalur episcripusRomanus. ex capite xii. Acloruin, ubi scriptum est orationem
in libris scriplorum veterum et ab ipsis eiianipon- faclam sine inierinissione ab Ecclesia ad Deuiii pro.
lificibus Romanis , ob hoc nimiruin , quod Pelri Petro, interpretanlnr pro omni episcoporumchoro.
vicem leucal. Sed, qnod roirere, caeleri quoque epi- Pelrus Blesensisîn episiola 23 : « Episcopus illitle--
scopi passiinvocantur vicarii bealiPelri, ea videlicet ratus praecoest mutus. Pr:clati est erudire subjeclos,.
de causa quotf Pctrus , cum ei Clnistus dicerel: reddere populum acceplabitemDeo, aperieinioiny-
Pasce oves meas, quae verba periinent ad caeteros stcria Seriplurarum. Pelro enim el successoribiis
jcliam aposlolos, loiius Ecctesimgerebulfigurata ge- ejtis praecipilur ducere in altum reie, id est profun-
neraluate personam, ul ait Augustinus. liisignis est dam sacrae Scriplurao inlelligeniiam in capturam
Jocus ex iibro Ambrosii de Dignitate sacerdotali hominum aperire. t Clarius menlem suam aperit in
cap 2,, ubi sic scriptum est de Petro: n.El cum epistola 148, ad episcopum Balhoniensem;'« Reco-
lcrtio fuissel inlerrogams, et irina responsione fuis- lite, Pater, quia beati Petri vicarius esiis. Vobisiri
sel seculus, repelilum est a Domino terlio, Pasce eo quandoque diclum est: Si diligis me, pasce oves
oves meas. Quas oves, et quem gregem, non solum meas. >El Pelrus Cellensis gratulaloriam epislolam
uincbealus suscepil Pelrus, sed eliam nobiscumeas iC scribens adWillelmum Senonenscinarcliiepiscopum,
snseepii, et cum illo nos suscepimus omnes. J Et in .eum miris laudibus efferl quod in eleclione Joannis
capile primo -dixeral cimctos sacerdoies accepisse Saresbeiiensis,- episcopi Carnofensis, absiineiitem
claves regni coelorumin beaio Petro aposlolo. Unde se et iiilcgrum praestilerit. t Certe boc in Rationali
jion insulse Mapinius,episcopus Rhemensis, scribens et Superhumerali tuo,» inquitille inepisl.8, librivn,
»d Villicum ait: « Licet sancto Petro hoc a Domino « Paler anianlissime, slyloferreo, ungiie adamanliuo
-.dicttim legamus, Pasce ovcs meas, sed ad cunctos scribetttr, quod in vicariis Pelri eligendis nulla ie
.qtti sacerdolale fiingnnlur oflicium pertinet praeseus roovet buinana .gratia, nulhis favor, nullus carnalis
-seulenlia. lAudaciorfuit, elquidem poslGregorii VII affectus, nulla pecuniae avaritia. » Demiim Gildas
.leinpora, Pelrus, abbas Celleusis. Ausus enim est Sapiens, qui sub iinperatore Jusiiuiauo floruil, non
.scribere ad Hugonero, archicpiscopuin Senonensem, obscure senlit quemlibel episcopum lenere sedem
eamdem ipsi solliciludiiiein incumbere quaeChristo Pelri. Sic enim scribil in cpislpla de excidio et
_et Pelro. Haec sunt ejus verba ex epistola 8 libri conquestu Brilanniae:« Sacerdotes babel Britatinia,
•priini ' « VineaeChrisli devaslalores uvas, sive ejus sed insipienies; ... sedem Petri aposioli immtiirdis
ovilis oves lupi -.apaces loto die devorant, pede pedibus usurpanteS; se;l meriio cupidiLaiisin Juihe
conculcant, manu dilanianl; el vestra, benignissime tradiloris pestilentem eaibedram decidenies. J Et
Patcr, vigilanlia obviare dissimulal. Quare non at- Petrus Blesensis in epislola 150 scribitununiquem-
tenditis quid pro bfficio, qnki pro sponsione, quid que episcopum praeesse naviculaePetii. Itaque sic
pro dilcclione, summi pastoris ovibus magnuspasior constitucre possumus. Cbrislus Domiuus,"ve.rus el
debelis ? Certe defensionem, certe inslruclionem , 0] unus sanctaeEcclesiae sponsus, qui solus Ecclesiam
cerie soll.ciludineni. Sed qualem vel quanlam? Sine regeie poluit quam redemit, ut Lupi verbis ulainur,
dubio quanlam Chrislus , qualeai Pelrus. J Ilanc eain suprema auctoritale moileratiis esi, qtiandiu
porjO aucLorilaiem arccssit ex- verbis Chrisli ad inler homines habiiavil. Is crgo suscepta setnel Ec-
Pelruin, quod ea, ut Ambrosiuset Mapinius,crederet clesiae guaernacula non reliquii; sed semper nobis-
onmibus aposlolis dicta in persona Petri. Nam ait cum est divinitate, ul ailidem Lupus, « et arbitrio,
paulo post : (i Yobis si quidcm in Pelro diclum esl, et nulu, ae pracsenliasua, el praepositosipsos, et
Pasce aguos meos ,- sana sciliceL doctrina. Yohis Ecclesiam cuin prsepositisgiibernal, » ul in epislola
-rursum diclum est, Confirma jratres luos, bonb 69 scribit Cyprianus. Llipsum, diu posl Cypriani
uiique exemplo. Nihilominus claves regni coelorum saeculum,in concilio Ttiroiiensi sub Alexaudro II[
tenetis, ut hoedosexcludaiis et agnos admittatis.'« pronuntiavit Arnulplms, epjscopus Lexoviensis:
Sic eodem saeculp sancius Bernardus in epislola4i « Proaterea,inquit, habemus assistentem nobisetiam
aiebal ad Henricum, archiepiscopuni ilem Senoiien- Chrislum. NequCenim Ecclesiam eanobis condi-
sem ; < Igilur ex quo regni coelorum claves De.o lione tradidil ut relinqueret. Semper assistii. t Et
auclore vobis traditas suscepislis, J elc. Quoniam posi Arhulphum illam ipsam sentenliam niagnificis
ergo existimabant boni illi viri Cbristum universis vefbis, et quae sedis apostoiicaeponiificemdcceant,
persona beati Petri, quem expressil JoannesXXI ihepistola scripia ad regehi
episcopis essc locuiuin irilib.
ob hop Pelrus Cellensis vii, epist. 1, ait esse Majoricarum, quae nonduin etlita esl, quamque ea
oinimam formam omniumprtelatorum, ea de causa de causa.damus supra. Cliristus ergo suscepta semei
S57 • EPISTOL/E. 558.
Leonem aposiolicumscui dedit Deus n primalum in A stulasses ut in libro suo le scriberel, et pro te £>et
oinni orbe lerrarum, sprevisii. Cum enim eum po- clementiam cxoraret, et ille h directis litteris seid"
Ecclesiaegribernacula hon reliquil. Promisit enim dicat: Sicul misil me Paler, et ego milto vos; accipile•
Eccleshc fulurum se nobiscum omnibus diebus usqtie Spirilum sanctum ; si cui remiserilis peccata, reinit-
ad-consuinmaiionem saeculi. Quia tamen necessa- iuiitur illi; si cui ienueriiis, lencbuntur; -lamen ut
liiim esse iuielligebat ul post subvcctionem suam in -uniialem mahifcslaret, unam cathedram .conslituit,
eoeliim aliqui locum suum implerent in terris, qui el unitalis ejusdem origiriem ab uno incipientem
veram fidein conservarent, et morum sanctilalem sua auctoritale disposuit. Hoc erant uiique ct cseleri
suaderenl, alios quidem fecit apostolos, quosdam apostoli quod fuit Pelrus, pari consortio praediti et^
auieni prophelas, alios vero evangelistas , alios au- honorisei potestalis, sedexordium ab unitate.pro-
lem paslor<:sel cloclores. Sed tamen caeteros subjici fieiscilur. Primalus Petro datur, ut una Gbristi
vohiit aposlolis, quibus suminam dedit in Ecclesia Eeclesia cl calbedra uha riionstretur. J EX quo
polestaiem, decernens ut id quod ipsi in commune Cypriani.loco patet primatum Petro collatum fuisse
staitiisseiu cunclos Christianos teneret. Unde Cy- a Cbristo' etiamsuper caeteros apostolos. Unde et
prianus, in epistola55 polestatem episcoporum, quam Gelasius papa dixit Romanam Eccjesiam , quae a
ad giiheinandam Ecciesiam acceperiint, subllmem Pctro fundala est, non Synodiciscohsiitutis"prrcla-
ac divinain polesiatem vocal; super hbs enim con- tam csse cieteris Ecclesiis ,'sed "evangelica voce'
slilulam esse Ecclesiam , ul in episiola 27 idem Domini et Salvatoris nostri primalum obtinuisse.
Cyprianus scrihit. Et aposlolorum quidem omnium g Inlellexit Baronius quanli momcnli esset bic. Cy-,
par ftiit honor el par polestas. Pctro tamen, ob . priani locus ad asserendum primatum summi poh-
manifeslam Christi cynfessionem, concessa esl pivfc- tilicis, ideoque illum relrilit integruin ad ann'um"3i,;
fogativa primalus; ul capite constiluto, scbismatis § 199. Quem Baronii locum si~vidisset ejus conti-'
tolleretur occasio. Unde faclum esl ut quia episcopi nuator Odoricus Raynaldus, abstinuisset a censura,-
aposlolis ordinationevicaria successeruiu(ut ad Cy- quam nimisimpriidenier ac temere protulit adversus
prianum scribit Firmilianus, ac Cyprianus ipse in cardinales in Liburno oppklo dioeccscos Pisanae'
epistola 69 ad Florentium Pupian.um) Petrusque consistenles. Hi enim scriplis quaquaversum ency-'
aposlolorum princeps sit, episcopi sequentibus sae- clicis lilteris, quibus dolorein suiim leslabantur de-
culi dicli sint vicarii beati Pelri et successores scissione Ecclesiae,magnoque sc desiderio perurgeri
aposlolorum Pelri et Pauli. Quae causa fuit ut An- ut concordiam revocari procurarent, litteras illas
glorum rex Edgarus, qni anno 966 vivebat, episcopos ordiunlur a ceieberriino illo Cypriani loco, absque
dixerit habere gladium Petri. Ego Constantini, in- ulla tamen Cypriani menlione, ac si Cypriani non
quit, i'os Pelri gladium habelis. Postea tamen, esset, sed ipsorum cardinalitim. At Raynaldus, cui
augescente Christianorum pieiate et reverentia in vulgaiissimns hic locus nondum notus erai, ubi'
Romaniini ponlificem, ejusque auctorilate feliciler perventum est ad baecverba, Hoc eranl uiique, etc,
in dies niagis ac magis apparenle, ista successionis inlerrumpit sermonem cardinalium et exclamal :
Pelrinae"dignilas huic soli-reservala esl; satisque « Conficta fuit h;ee haeresis, scilicel aposlolos pari
factuin videtur reliquis episcopis, si dignitas illorum honore el polestate cum saneto Petro inslruclos,-
derivelur a' successione caeierorum aposlolorum. „ cum maxima animi indignatione permoti cardinales
Ufide et gravem calumniam aetate sua s.ustinuit L pontificem sibi vellent subjicere, nequo advcrlerent,
JJincmarus, Rheraensi.s archiepiscopus, quod, ut D. Peirum fuis.sereliquorum aposioloruni principem
aliqui aiebant, dicere ausus essel non majoris di- a Cbristo constilulum, quanqiiam maximam ab
gniialis esse papam Romanum quarii esset ipse. eodem Christo auetoritaiem accepissent, nec secum
Ilaque quoniam Hincmarus Iiac invidia gravabatur, ipsi reputarent, cadente primatu aposlolico,,cardi-i
calumnlam banc a.,se ampliri.eonatus est, legisqiie naliliam dignitatem omnino corruere, ncque caeieris
Remmiae reum statuit aceusalorem suum. Ut rem parocbis futuros cardinales digniores. J Vide locum
in pauca contraham, ita exislimare debemus, Cbri- lomo XVII Raynaldi ad annum 1408, § 21. Ex boe
stum auctoritatem suam tribuisse apostolis, id est interim loco discimus RaynaFdum in ea esse sen-
cpiscopis. Quoniam aposlolos,id esl episcoposet prce- , tentia
positos, Dominus elegit, ut in epistola 65 scribit ->Primalum in omniorbe. Sic Aralor subdiaconus
Cyprianus. Apostolorum omnium par fuil honor et
par poleslas, ul idem Cyprianus scribil. Aposlolis papam Yigilium vocat primum omnium sacerdotum •
successerunt episcopi; sed iia lamen ul episcopus in tplo orbe. Haec est enim epislolaeAratoris epi-
Romanus, qui Pelri et Pauli scdem occupat, primam graphe m vetuslissimo codice ms. Corbeiensis mo-
et.maximain habeat pro veritale senlenliam, ut ait nasterii, qui nunc exstat in bibliotheca S. Germani
FactmdusHerniianensis.Igilursi quidmagnimomenti Pratensis apud Lutetiam : Dominosancto, beatissimo,
ingrual quod sacerdolum Domini congregationera atque aposlolico, in lolo orbe primo omniunlsacerdo-
requirat, tum habenda esl synodus, in qua stabiliri lum, papm Vigilio, Aralor subdiaconus. Mmnibus
possil vera fides. Yerum hoe remedium nonnisi ob"n undisonis , etc. Sic Lucenlius episcopus dixit in '
gravem causam adhibendum est. Augustinus eniin actione xvi conciliiChalcedonensis Lconem papam
scribens conlra duas epistolas Pelagiaiiorum, valde esse lotius Ecclesiaepraecipuumepiscopum. Quin et
eorum superbiam exagitat lib. iv, eap. 12, quod Juslinianus imp. 1. 7. Cod. de sum. Trin., ail bea-
hanc gloriam eaplarent ut propler illos Orienlis et liiudinem papse Yeleris Romse esse eaput. omnium
Occidentis synodum congregarepostularent; id vero sanclissimorum Dei sacerdolum. Sie Hincmarus in
iniquiira esse censet. In synoclis autein episeopi cap. 36, posterioris operis adversus Goleschalcum
orones summam habentauclotiiatem. Elin regendis S. Gregoriuni papam vocat ponliflcem primaesedis
Ecclesiis suis, quariun sunt magislri, ul Salviani el , in toto terrarum orbe.
Agobardi verbo ular, nulli ralionein reddere debent h Directis litleris. Epislolaeislius ad Nomenoiuma
quam Ghrislo, si causa communis non sit, ut docet Leone IV scriplse raeininil Nicolaus I ad Salomonem
canon 9 Antiochenus. Quod autero paulo supra regera Britonura scribens : « Denique sanclissimus
diclum est tribus verbis ex senlenlia Cypriani apo- Leo papa,-inquit, Noraenoio scribens, inler caetera,
slolorum omnium parem fuisse bonorem et potesla- praecipuumvirum Actardum appellat, et hunc sanum
"tem, paulo uberius explicandum est propler scan- sapere, el "sanurivdocere, vivere ac permanere der
dalum imfirmorum. Sed in ipso stalim initio pronunliat; Gislardum vero lanquam praedicti-Aciardi
ponendus est ipse Cypriani locus juxta ediiionem sedulum invasorem ilenolat. » Ejusdem Leoninae
Baronii : « El quauivis aposlolis oinuibus post episiolaefragnierilunrexslat-apudGralianum
' 7, q. 1,
rssurrectionem suam parem polestalem tribuat et cap. ATOH furem. -. _
:S'J9. , B. S. LUPI ABBATISFERIURIENSIS 5G0*
"facturum promisisset, si se monentem1 obedienler A Nec ignoras quod d certi fines ab exordio Joinina-
audires, non splum niliil eorum quae mandaverat tionis Francorum fuerunt, quos ipsi vindicaverunt
"fecisti, sed n'e Hlteras quidem ipsas recepisti;et sibi, elcerli quospelenlibus concesserunt Britannis.-
quia nolebas a malo desinere, limuisti bene monen- Quomodo ergp despicis legem Dei, quaepraecepit ne
lem audire.. Iu eo 12@ igilur laesisti aposlolos, transgrediaris terminos quos posuerunt palres iiti
quoruin est princeps Pelrus. Laeslsli episcopos, qui (Prov. xxn) ? et lerram Francorum injusle libi de-
jam cum Deo regnant in coeliset miraculis coiuscaiu fendere conaris, nec formitlas illud : Malediclus qui
in terris. Laesisti et nos : qui. etsi noh habeamus transgressusfueril tennhios proximi sui (Deiit.xxvn)?
eorum meritum, idem 'tariien divina gralia posside- G quid faclurus es in die magni judicii, eum tibi
mus offlcium. , reddenda wit ratio de tuis annis,-mensibus, horis,
Nriper etiam excipiens a Lantbertum-, quein Eccle- momeniis? ,'et hoc eriL celeriter. Veruni est enim
sia.malernapietale ex aliqua parle receperat, ea quodjuvenis possit cilo mori, sed scnex diu non
scilicet conditione iit se corrigeret el mala solita possitvivere? Anle leprolixitm fuit 12@ saeculum.
perfecle declinaret, fecisli te pariicipem. imb aucio- Pbst te qtioque Deocertum est quantuin durabil. Pro
rehi perturbationis populi Chrisliani. Eum enim hac vila brevissima noli libi sempiternam miseriam
amalor pacis dominus nosler -rex etiani h ad tuam B comparare. - - " • .• .
suasibnem remoyerat a finibus luis, el aliislionoiibus Nisi deponas pcrvasibnem alienoftirri, ijppfessij-
decoraverat. El nunc eum rebellare conantem velul nes omnium, socielates perditorum, elrecipias ad-
in gremium recepisli, el ul in malo proliciat fovere monilionem sedis apostolicaenostraeque unanitnita-
noh desinis. Jube"afferri« libros luos. In eis com- tis, non tibi prodesl fides, hec quaecuiiqueputas
minantem Dominum audies : Impio prmbesauxiliuni; bona opera ":qnia Salvalor dicit: Non oiiinisqui di-
et his qui oderunt Dominumamicitiajungeris (II Par-. cit ntikij Domine-,Domine; intrabit in regiium ccelo'-
xix); et hon solum qui faciunl, sed eliam qui con- rum, sed qui facit voluntatemPatris mei qui m cmtis
seniiunl facienlibus dignbs esse moiie invenies. est, ipse intrabil in regnutn cmlorum (Mallh. vil);
tenlia ut cardinalium institulionem prorsns referat comite caplus est, regique praesentatus. J Obiit
ad tempus illud quo primalus Pelro dalus esl, et deinde Lainbertus anno 8S2, ul habetur apud Ade-
tamen eos esse paroehos. Tum cardinalium illorum martim et in fraginentd Clironici Lemovjcensis :
Caecitatemet-anieiiilam^deplorat, qui non animad- t DCCCLII, Lambcrtus comes a Gauzberlo .Cenpma-
verlerent qtiantuni sibi vulnus infligereiil, si vera nensinm cumite Kaleridis Maii bccidilur. s Chro-
cssenlo_uaede aequalilaieapostolorum scripia eranl.' nicon Fonlanellense : « Ipso lempore Lantberlus a
Ruiturara enira illoiunv dignitaiem, futurumque ut Gausberto juvericulointerimitur, ef frater ejus War-
demiilatur infra episcopalem. _ ,Cnarius jussu regis capitalem excepit poeriani.»
> Dixiepiseopos ralionem adiriinistrafionissuaenulli h Ad liidm suasibnem. Hinc colligittir Caroium icl
. reddiluros esse njsi Chiislo, si causa communis dcdisse flagranlibus Nomenoii precibtis, ut Lantber-
non sit. Quod inlciligcndum est quoad adininisira- iuni ab urbe Nannetensi removerel, Briioiiibus hand
• tioneiiiiiniiisciijusquedioeceseos,cleiicorumvidelicet dubie invisum ob impigram bellandi induslriani,
. ordinaiiones, eLcaelera usurpari solila apud Eccle- qua eos frequenter exercebat; ui patet cum ex hoc
sias, ul docet canon 9 Autioclienus. Neqiie eiiim loqo, lum etiani exAnnalibus Fuldensibus adannum
per causas communes hic intelligo causas majofes, 825. Ei ut ferme flt in liujusceinodi rebus, virum-
cas nimirum quas ex veteri jure referri opoiiei ad inulta belli faina clarum in suas partes postea sece-
sedem aposlolicam. Nam praeterea si episcopus in- - deniem non invitl receperunl, sperantes cjus ope in-
cidalin crimeii ,'aut aliquid agat extra regulam, coramodaiuros se pluriinum iis gcntibus, qiiibuscum
- corrigi polestainelropolilano et synodo provinciali, bella gerebant.
iit nemini ignotuhi est. Et si quid in quapiam dioe- c Libros luos. Id est divinos, nt "recle monuit
cesi iricidat quod.in episcoporum comproviucialium Baronius, hune Lupi lociim referens. Nomenoius
hotiliaih deferri merealtir, veluti si presbyter aecit- enim Christianus erat. Et liliri divini.sunl libri Chri-
- sctiir de crimine, aul alia quaedamcommunis causa slianorum; quemadmodum libri in quibus leges
provinciae emergai; lum episcopus eam causain continentiir, libri nostri vocantur a jurisconsuliis.
d Cerii fines. Cerlum est conliniia ferme bella
Sreservaredebel judicio suorum, collegarum, ut om-
eommune consulani quid factp sit opus. fuisse inler Francos et Britanniae minoris regtilos.
' a in
«es
Lantbertmn. Comilem olim Nanneiehsem, qui iQ Qiiandonam vero constittili limites Ffancorum et
lia jnflammaLus adversus Carolum , qtiod in stii Brilonum, non adeo exploratum habetur. Probabile
conlumeliarii, Reinoldum NannetensiJeuspfaefecisset tamen est id evenisse reguante ClodoveoI, cujus
comitem, verterat se ad Briiones, eosque et copiis virlule domiii sunl Brilanni, ut docet Gregorius
militarihns et multa rei mililaris peritia juvabal. Turonensis lib. iv, cap. i : « Nam semper, inqtiil,
Yide GhroniconAdemariCabanensis,ct Adrevaldum, Brilanni sub Fraiicortim potestate posl obilum rcgis
lib. i de Mirac. sancti Benedicti, cap. 33,'itemque Clodovei fnerunl; el comites, non reges, appellaii
ciiariam Angeliacensema Beslyoedilam. Rediit dein sunt. ».El iis quidem Nannei.es, Rhedones, ae Ve-
in gratiam cum Garoloanno 849, ab eoque dignita- neti, non fuere subjecli; sed tantum populi, ab
lem suairi recepit, id est cuslodiara limiiis Brilan- islorum finibus ad Oceanum usque. Iiaque quia
nici, ul fidem facit aucior Chronici Fonlanellensis : angustum videbatur lam arciis Iimitibus coiicludi,
.•«, Lamberto comiti reddlta est marka. f Al vir excedebanl interdum limitem Brilannicuni, Nanne-
mobilitale ingenii pacem atque belltim muiare soli- lumqiie, Rliedomimae Veneiorum civifates aliqtian»
Jus, rursuni se Npmenoii parlibus conjunxil anno diu sul) iniperio habuerunt. Sed eas rursum Brilannis
. .sequenii, ut scripiuni-esi in eodem Chronico ad Franci eripuere. Tandem et- illas quoqiie irivasit
annum 850 ; • Lamberlus .comes et Warnarius ' Nomenoius: quas cum ipse ac filius Herispoius vir-
Irater ejus.iyranriidem-meditantes. a fitie defece- lule relinerent, Carolus Calvus earum dominium
riiut, et Noinenoio lyfanno Brilonnm se corijiuixe- iransfudil in Herispoium , ut docet auctof Annaliutu
runt. Sed non mullo pcsl Warnerius a Gausberib "S. Bertini.
561 EPISTOLJE. m
Cogila quid mereaiur qui scandalizaveiil unum cle A _ et in pace Chfistiana pennanere optaraus-, atqus.
pusillis; el ita poteris colligere quam ingentein sis pro cisparali sumus doraini rtoslri regis clementiani,
perlalurus, nisi resipueris, damnalionem, qui par- quantum possumiiSjflectere.
lem maximam populi Chrisliani gravissime perlur- , : ; EPIST-OLA LXXXV.
basti.
Monenms te, obsecramus, oblestamur-, tuaesalulis AD"MARCW.UlDU.ti:
Reverenlissimo et clarissimo Ralri Marcwamlo
cupidi,pone finem nialjs tuis, cbnverlere ad Dpmi- saluiem.
num, GUJUS nemo nostrum Lupus perpetuam
polest effugerejudicium. •
Fac fruclus dignos poenileiUiae.Hoc esl. Qtiia gran- Nuper a inagnificeniissioiis epulis. reversus, hoc
diler deliquisli, granditer bona exerce; ul non so- esl a Britanniaa expeditjo.ne, vix resumplo spiritti
lum npn torquiearis. cum diabolo el reprohis Jn in- per-cursorem liunc prosperitatis vcslrae veritateip
discere cupio; ut qnia propriis angoribus aestuo,
ferno, verum eliam gaudeas ciiiii Deo et eleclis ejns
in coeto".ld quoque libi- pollicemur quia si le Deo salteiu vestris secundis successibus requiescam.
Dominus meus;rex, vester altimnus", cum.lgl me
reslilueris, apud eum inlcrcessores prb peCcatis tuis nomine
esse ctipimus; et apudpium prrncipem nostrum, ut deliciis quas. gravabat, liberaret, suo vos
Ubi luaequeposleriiati benigne consulat, conabimur ]n salutari praecepil; quod quam libenler faciam aesti-
obtinere. mare.p.oteslis. Charissimum noslrum, boc est, coiri-
et Ansb. caeteros-
Maximum reatum le conlraxisse scimus quod munem filiiimEigilem., post eum,
:que fratres, parvitatis meae no.mine digii,amiiiisalu-
epislolara scJis apostolicae resptiisli, exislimans ali-
a ^tare. Cuppas vialicp apfas, forma et qualilaie pre-
qua in ea libi noxia contineri. Sed quod exemplar liosissimas., Jigneas duntaxat, mihi, cum opporlu-
ejus venerabilis papa noJiis dignatus est dirigere, num vobis fueril, curale dirigere : quia dum video
notum tibi facimus nibil in ea conlirieri quod _ad
pretiosiores quas aliis tribuislis, prqpemodum" iii-
luam periineat laesionem; et 3L@{_) propterea parali vidiae morbum incurro. Cupio vos valere feliciler.
b
Bumus, si vis, secundo legatum sedis memoralae
eum scriplis loti muudo venerandis dirigere. Quod EPISTOLA LXXXVI.
si eum non receperis, nos, qui monuimus, excusa- c ADHATTONESI.
biles eriraus. Si autem receperis et auscullaveris, et Charissiino suo Hattoui. Lnpus in Domino sa-
Dpniiinim et bealiim Petrum propitios, et nos habe- Itttem. :'
bis in fide conjunctos et inlercessione. proficuos. Quanqiiam-occupationes inevitabiles bollpqnium
Si vero nos benigne. inonenles conlempseris , .cer- nostrum, quod frequens esse debuit, impediant,
lum tibi sit nunquam libi fulurum locum in coelo, iC lamen eis paulum perdilatis, nobismetipsis consula-
et cito non fulurum in terra : quia lua culpa sepa- mus oporlel, ne salutaria consilia, quibus invicem
ralus ab apostolica et noslra soeietale, anathematis auclore Deo juvare possumus, ad no irum detrimen-
"ullione locum habebis, quod avertat Deus in. lan.- Uim ulterius negliganlur. Curale igitur lioc mense
.taro. . Octobri, die quo significaveriiis, ad-Arceias vestras
IIoc etiaui per fuiim miiiisLeriiim denunliamus niihi occurrere; ut loco utiisqiie medio convenien-
Lanlbeiti homiiiibus et.qiiibuslibel gentis tuse, quia tes, opportune possimus de rebus necessariis con-
si. communicaverint ipsi et rebellioni ejus consen- sultare. Noveritis eliam d Odacrutn.abbalem et con-
serint, analhemale cbndemnabuntur, et traditi Sa- sanguineum nosiruin libram.auri, quam noslis, in-
lanae sine flne peribiinl. Conversos ;uilera recipimus, stante e Viviano repelere, cujus lmmanilas nulla in-
i Tibi noxia. Rescripseral Leo IV ad Noincnoiiim Waldoiii, abbati F:uldensi apud Lanibeiium ascripta
" episiolam quamdani, quam is suscipere recusavil, sunl. Successit autera Rabano, qui dein archiepi-
exisliinaus, ul ail Liipus, qiuedam in ea contineri
' scopus fuil Moguntinus. Quonam vero anno id fa-
contraria'dignitali suae. Suelum id Gallis noslris, ctuui.sit, hacteiiys.inccrlum fuit. Quidam enim ieiim
quolies rescripta Romanae curiae adversari credun- Rabano successisse Iradunt anno 847, cuin is faclus
tur regum nosironun juribus aut liberlalibus Eccle- K.esl archiepiscopus; quorum opinionem rejiciendam
siaeGallicanae. Qiioniamvero episcopi. agnoscebant esse Browerus arbilralur. Ex epistola porro 40 Liij)i
Iianc Nomenoii excepiionem csse juslissTnnam,fide- iapparel Rabanum renuiitiasse regimini monasterii
jussores se praeslanl nihil in ea Leonis epistola.con- Fuldensis autequam ad episcopatum perveniret',
tiheri quod majesialis jura violel. bauc Iranslulisse in Haltonem, quod annQ,
i> Legalum. Miserat -igiiur Leo.legalum cum epi- .curamqiie 842 conligisse illic adnotavimus. Obiit anno 856, ut
slola illa quam diximus. Hiincvero legatum Rrjtan- docet auctor Annaliuih Fuldensium :« Decessit Hiuto
niam altiitgere veiti:rat Nomenoius, qupd tunc lem- abbas Fuldensis coenoliiipridie ldus Aprilis : in "cu-
poris exisinnareiii principes non licefe Romanp jus locum, per electionera fralrum et auc.oiilaiem
poiiiifici milLere legalos in provincias absque con- rcgiam ordinatus. c-stThiolo unns ex ipsis mona-
sensu ac voliintate cortim, penes quos Deus posuit chis. J Hatlonis epitaphium exslal apud Chrislopbp-
regimen popuioruni! . rum Browerum in libro iv Anljquitaium Fiildeu-
c AdHaitoncm. Abbatem dein Fuldensem, cogno- sium.
menlo Bonosum eiGloriosum, qui,.vitio librario- &Odacrum abbatepi, Mpnasierii Cpruiaiicensis in
ruiii, ut adnotal Browerus, Valdo nominalur apud -dioeeesi Turomsnsj, fiiciumdein ahbalehi primuin
-Lambertum Schafnaburgensem. Quare et magno er- .monaslerii Yillalupensis in eadeiu dibecesi. Vixit
rore, quae.deWaldone abbale el Udone ac Berenga- iisqtte ail-aiinum. 868, excessitque e. vita v_ Non.
1io liatribus ejus coniitibus, Ratisbonaegesta, Fran- Maii,
lortun Amialiyus legunlur ad annum Cbrisli 861, » Yivhito? Reelorc sive abbaic S, Ma.rtini Turo-
"
563 B. S. LUPI ABBATIS FEBRARIENSIS 55i
liumairilale exasperanda est. Mature cursorem lmnc: A Quia speranies ih Domino misericordia circumdabit
remittite, ut tempore quo significaveritis valeara vo- (Psal. xxxi); et: Omnis-.quise Itumiliat exaltabilur
bisad lriemoraium locum occurrere. Cuni jam enii- (Luc. xvm), ila exorlam controversiam sopire di-
sissem cursorem, supervenit ___§2Rath., et causasi gnemini ut nec nos gravari paliamini, nec vesiros
veslras nuda veritate patefecit : quibus cognitis, impune maJe agere permitialis; ne forie, quod ab-
accelerandum colloquium multo niihi maxime visumi sil, Deivindicta in vospropter iniquorum cpnsen-
est, ut rebus asperis demonslrante Deb per subtilemi sum redundet. Opiamusvos bene valere et sicui-no-:
traclalum prudenler possimus occurrcre. .Inleriihi bilitatem cl sapieiuiarii veslram decet in omnibus
queriiadmodumidem &Kaih, (qui nibil merilusim- agere.
peium indignationis excepit) restitualur ebiborate; EPISTOLl LXXXVIH.
quia vehemens indignitas ieslquod propter reiii adI ADHUGOKEM ABDATESt.
se "niliil pertinentem lam diulurhi labofis praemio'
' .Summa veneralione suspiciendo Hugoni abbatum
vaeualur.' summo Lupus praesentem el fuluram salufem.
- • EPISTOLA LXXXVIL
- b AD'HUGONE5I. Postquam vos nosse coepi, diu in vestram venire
notitiam, faleor, concupivi. Quod landem veslra
Fratres noslri, qui ad vos direeti smit, retulerunl J conseculus, plurimum vobis confidere
• nobis commotionem veslram , quae occasione illius dignatione
audeo, dum el c singularem in vobis nobilitatem et
.Iiominis accidit qui cum aliis malefactoribus rapi- convenienlcm nobilitali sapieniiaro frequenter eon-
nam sectando, sibi vitain auferri coegit; cujus fei sidero.. Qua eausa cum mibi quod nec timueram,
nos rion fuisse conscips optinue noslis. Unde cum id nec, ut opinior, merueram, eontigissel ul dominus
venerabilis filius vester nobisque familiaris Slepha- rcx
1S4 cellam ccenobi: nostri, unde edictum et '
nus,' non sicut res erat, sed sicul ei falso relalmn ipsius el patris ejus domini Ludovici sereriissimi
fuera!, narrasset, misiraus praeposituranoslrum la- Augusti liabemus, nobis ablaiam Odulfoeomiti da-.
iiuni perilum et, ut ejus aelatem atque nobilitalem iet,
eamque, ut eum decebal, Deo inspirante, et
decet, anxie religiosum; qui, secundum prudeniiam atnplissimo viro Adalh. a cooperante, nobis resti-
quam in saeculobauseral, causam cum veslro nunlio tnissel, vos polissiinum liorlanle ipso Adalb. cre-
-diseerneret el fhiiret. Yerura quia qui jusliliam didi expetendos, qui el ipsius Odulfi periculosam
quaerebat, ipse implere nolebat, .exitum res non avidilalem prndenter compescerclis, el nobis beni-
poluit invenire. Itaque has lilteras celsitudini ve- gne roemoratam cellam resliiueretis. Yeslra igitur
slrae dirigendas curavimus; quibus placare cupimus „ longe laleque bonitas pervulgala nobis vebemenler
aiiimi veslri motum, quem neqiiaquam ulla noslra * iiidigentibus proUei atnore secundum litteras regias
negligentia aul pervieacia proyocavimus. Potenlia quam celerrime fieri potest subveniat; ut et cala-
enim cuhninis veslri nequaquam 133 personis, sed initalis npslrae commiseralio praemiumvohis pariat
juslis causis favere debet, nec vililalem nostram, sempitenium, et a nobis et a posleris noslris bene->
sed divinam majestatem, cujus, quanquam indigni ficii veslri memoria fideliter celebretur.
s.ervi sumus, et beaii Peiri reverentiam aitendere,
nec nobis aliquid mali comminari aul inferre, qui EPISTOLA LXXXIX,
sic justiiiam repetimus sicul reddere parati stimus. AD PARDUWH.
Hoc eliam prudentiam vestri culniinis commonemus Ex parte regince.
• ne propter defensionemperditorum bominuni pairo- In nomine Dei solius et omnipotentis. Irmindru-
cinium beati Pelri ct nosiram anliquam familiarita- dis e divina ordinante gratia, regina venerando Par-
lem aspernemini. Sed cogilanles quod scriptum esl: dulo episcopo salutem.
i_
nensis. Sic enim tunc solebant principes comniif- obsidione lirbis Parisiacae. Yitle Sirmondum ad Ca-:
tere monasleria viris saecularibus. Is est- fortasse pitula Caroli Calvi, pag. 104. Ad eum item est se-
Vivianus.princeps pagi Ceroirianensis, cujus meniio jy £ qiiens-epislola.
exstat apud Hericum iu libro de Miraculis S. Ger- c Singularem nobililalem. Quia nimirum, ut ad
mani Aulissiodorensis cap. 18. Principem aiitein, superioreni epislolam diximus, ex regali prpsapia.
opinor,"dixit pro duce, seu comiie. Nara de Yiviano orlus erat, ut in epistola 505 teslatur lris verbis
"coniite haecbabet auclor Cbroniei Fontanellensis ad Joannes YIII: Hugoiii sirenuo, nobili, regaliprosapia
annum 849 : «Islo annp, mense Marlio, ccpit Yivia- edilo, atque excellenlissimoabbaii. ldeo piopiuqiiuiii
nus comes Carbliimfrairem Pipini, qni ad aiixiliura eura suum vocant Carolus Calvus el LudovicusBal-
fralri, ferenduin Aquiianiam dcstinabal, aliosque bus, iii Sirmondus admonet.
complices ejus. » Obiil anno 851, ut scripium esi.in d Adaih. D,enomine i.slius viri vide quaeadnota-
Chronicis Lemoyieensi et Engolismensi : « Carolus inus ad epistolas 55 et 92. Ex isla porro cpisloh di-
quarta vice Britanniam repeleris, cum Erispoio (ilio scimus non reccssisse Odulpbuma possessione celhe
Nomenoii cerlamen iniit xi Kal. Septemhris, par- S. Judoci, tametsi eam Carolus reslilui jussisset
temque exercilus cum Vivianoduce amisit. » monasleiio Ferrariensi. Itaque Hugonem orat Lupus
a Ralh. Inlegruni liujus viri nomen debemus epi- ut aucloritate sua se _uveLad reprimendam auda-
stolae91, ubi vocatur Ralbarius. ciam Odulphi.
1 Ad Hugonem. Abbalem saneti Marihii Turonen- c Irmindrudis. Sive Hirmintrudis, Caroli Calvire-
gis, iegali pfosapia ortum, iit in epislola 505 lesla- " -gis uxor. Eam enim, non aiiam, reginarii yocare
lur JoannesYIil papa. Obiit anno 887, nt cdiislat -polnii Lnpus abbas Ferrariensis in regno Caroli
9>:Cbronico Amlegavensi, el ex Ahbone, libro n de constiuiiiis. Quare fal.sus esl Massonus cum abbre-
" "
565 EPISTOLÊ. 5o6
" Res
novas, super quibus vos nihil posse scribere A 136 EPISTOLAXCI. •
significaslis nisi quod per Rholberlum jam manaa- ADMARCWABDUM ABBATESt.
veratis, prosperas exuberante Dei gratia provenire c Ip Acpntanica congressione manifesla morte Ii-
cupimus et audire. Diem vero veslrae ordinalionis beratus, post captivitatis molestias soluius ulroque
noslris et nosiroruin precibus vobis ulinam profu- periculo, ingenti Dei graiia, cui maxime praefide-
tiuis soleinnem faeere sludebimus. Praelerea quae bam, et sauctorum ejus, beneficio praeterea citjus-
misistis munera graia nobis fuerunt; el slolaecujus dam Turpionis d creplus, iiitegra valetudine ad mo-
imposuistis Iaborem libenter experiri curabinius, naslerium III Nonas Julii remeavi; ubi, quod iill.ro
et secundum vestram suggeslioneni 135 propitio sciebam, cl frairum meorum Hallonis ° el Ratliarii
Deo, qui nos fecit et lanlis bonis cumulavil, noxium rclatu, el litierarura vesirarum leclione ceitior fc-
siudebimus oliuni eviiare. Yestris tamen seinper ctus suin mea calamiLatevos vehemenler coinmo-
cffieacibus juvemur oralionibus : quia ni.liifunquam veri. Jamque mihi videre videor vos ingenli gaud:'b.
nobis praesiabitisquod non de vestra probabili fide- exsultare, cum rae, quem dolebatis aul captivum
lilate praesumpserimus. Hoc a veslra benigniiate aut mortuum, accipialis incolumem in monaslerio.
impetratum volumus, ut pro his qui in defensione residere. Ego vicissiin fralresque omnes de vestra
patiiae suas posuerunl animas Dei clemeniiam sup- tara fmctuosa reversione maxima laeiitia graltila-
plici.ier flagitelis, et superslitibus eorum hominibus nsur; et Domino Deo nosirogratias.ingenies refieri-.
auxi.lieminiquanlumcunque vobis possjbile fueril. mus, quod non sojnm vestram excellenliam nobis,
EPISTOLA XC. restituit, verum eliam vestro labbre duplex patroci-
a ADODACP.USI ABBATEM... nium sanctorum providit. Pro veslra quidem inco-
Terlio Non.. Julii Deo propiiio ad monasterium lumitateet regressione quolidie Deo supplicabamus;
nosirum reversus, primum ul polui vestrae pruden- sanctorum aulem peiialionem voto coiilinenles ve-
tiae Iiaslillerastiirigendascuravi, quibus tolis affe- sl.rjs amabilibus Deo studiis ul suspicaremur de vobis
clibus veslraebcnevolentiae gratias refero quod fra- talia facile adducebamur..Nam Deum in commune
tres r.osiros et caeleros homines tantae calamiiatis laudamus, qui supra quampetere audeamus largitus
angnstia dcpfehensos aperto charilatis gremio exce- est. Illud unum ad cumulum.gaudiorumrestal, ut
pistis et malerna pietale fovistis ; quorum relaxatio ,praesentiain .vestram nobis exliibeatis: quod vos
adeo me laelificavil,ut epislolarisangustia vix yaleal baudquaquam p.osselitterae vest.raeprofessaesunt, nos
indicium mese in vos voluntatis aperire ; cura et htic eas promisisse tenebimus. Quod si feccriiis,
germanos meos singulari dileclione tractelis, et am-. cum 13^ parvilalinostraeplurimum, lum eliam vo,-
.plissima liberalitale noslris omnibus quantam vix bis aiiquid conferetis. Siquidem et nobis consol.a-
«nquam eperarepolueranl praebealis. Proinde opto lionem et. virlulis incilamenlum suggerelis, el fra-
utvllvina gralia, cujus munere h lales estis, exigui- trum, qui veslrum posi discessumdecedeiitium stip-:
taii meaelargiri -digneturut quantulamcunqtie vicem pl.everelocura, nolitiam el (irmiorem, si possil fierj,
iucrabiinirii charilalem. Quaeso praelerea. ut. f ad.
rependere sufiiciam, integra vcro merees ab ep vo-
bis restiluatur qui summam praeceptorum suorum sanctum Bonifacium soleiiem aliqiiem monachiiin
in solidilale charilalis conslitujt. dirigalis, qui ex vestra parte s Haitpncm abbatcni -
viaiionem illam Irmind. (quae est in co:iicc ros.) scribit ad Ludovicnm abbatem :-« In cxpedilione
explicavit de Irmingarde, quod et ipsum fecit in Aqttiianica olitn, ut nosiis, omnia perdidi. n.Hsec-
epist. 95. admonere, alicujus, ni fallor, erat momenlL . .
a Odacrum abbalem. Lupi consanguineum, ut do- &Pr,cuj. Turpionis. Tresistae voccs additaesunt.
cuil epistola 86. ex codice manuscripto. ,Nairi lacuna hic erat.in edi.-
h Tales estis. Imitatum pulo ex Salviano in. epi- lione Massoni. Inielligit autem _opinor, Turpionem.^
slola ad Eticherinm episcopiimLr.gJunensem : « Su- coroitcm Engolismensem, cujus magna per eas. lem-
peresl, inquii, ut DominusDeus noster, cujus dono ,r>pesiates fama erat. illustrem vitam glpriosa rnoiie
admirantiissimi juvenes lales sunl, pares eos fiiciat finivit. De quo haec habel Chronicon Lemovicense
Jibris luis. J ad annum 863 : «Turpio, Engolismensium conies,
c In Aquiianica. Id est anno 845, quo cum Normamris congredilur; et occiciens eorum
Pippinus
jnnior rex Aquitanise, aggressus Carolum Galvum, regem nomine Mauruin, ab eo.ipse occidilur. » Fra-
ejus exercilum fudit, inultosque viros illustres par- trem habuit Emnienonem, comitem oliai Pictavien-
lim peremit, paiiim cepit. t Pippinus, » inquil au- sem, pp.s;ea vero Engolisniensem, qui et ipse me-
ctor Annaliuin Beiiinianoruin, « Pippini quondam morabili clade oppressus esl. Cbronicon Lemovi-
regis filius, exercilu ex Francia a"dCaroltim Tolo- cense ad annum 8(>6: « Emeno, Turpionis frater,
sam civilalem obsidione vallaniem properanli in Engolismae.comes, cum Landrico Sanctonico coraile
pago Ecolesiroooccurrens, ita brevi et absque suo- confligil; eloceisp Landrico, saucius in caslro Ran-
rura casu profligavit, ut, primoribus interfectis, cae- conia reducitur, el die octavo aiorituiv > Yide Ade-
teros fugara eliam ante cougressum ineuntes, vix niaruni Cabanensem.
paueis evadentibus, aut caperet, aut spolialos sa- e Hationis el Rath. Yidenolas ad.epislolam 86.
craraentoque aslrictos ad propria redire. permitte- f Ad sanclum Bonifacium. Id est ad monaslerium
-ret. J Infra : t Capti vero.Ebrbinus Pictavorum epi- Fnlilense, in quo sanclus Bonifacius, arcbicpiscopus
-
scopus ; Ragenarius , Soraarobricae Ambianoriim Mognntinus, sepultus est.
episcopus ; et Lupus abbas. > Unde ill;istra:'i quo- «Battonem abbalem Monasterii Fuldpnsis,
- - ,uti
q.ue pnleat epislola 53 ejusclcm Lnpi, in qua liorc . ciixiihusacl epislolam 86.
587 . B. S. LUPI ABBATIS;FEHRAR1ENS1S~ 5t8
ueposcat ut vobis Suetonium Tranquillum de Yita A saecuiarem. Propterea aliquoties el verbis et seriptis
Caesarum, qui apud eos in duos pec magnos codices jiliio me ingessi, ul roea, devptip, opitulante Dei
divisus esi, jtd exscribendum dirigat; mihique eum gratia, vestrae prodesset felicitali. Nunc eliam quqi?
aut ipsi, quod nimium oplo, afferatis; aut si haee utilissinium-vobis et yestro regn.o multa medilanli
felicilas nostris differetur peccatis.per ceriissimum. pccurrit, paueis aperio. Observanlia jusiitiae non
nuntium miltendum curelis. Namque' in bac ie- solum apud Deuni merilum vobis comparai, vcruw
gione nusquam invenitur; et credimus hoc quoque eliam terrenam poteslalera confirmat. Bonorum_so-
nos beneficium veslra liberalilate conseculuros. Fi- eielas profeclum vobis et laudem paiil ad exempluij»
lium Guagonis nepotem meum, veslrumque prPpin- beati David, qui se iniitandum proppnens ail: Ani-
quum, et cum eo duos alios puerulos nobiles et bulans in via immaculqta, hic mihi minislrabal (Psal.
quandoque, si Deus vult, nostrp monasterio suo ser- .c.)'.Segregalio eliarn perversorum aeque Iaudabilfs
vitio profuluros, propter Germanicae Iinguae nancis- esl, ut idem ipse David inslitnU: Non habilabii in
cendaro scientlam - yeslrae sanctitati miitere ciiplo, tnedio domus. mcw qiti facit stiperbiam, qui loquilur
<jui tres duobus iantnmmodo paeilagogis conlenli iniqw, nec direxil in conspeclu oculorum meonim
sunt. Quod ulrum dignemini praestare, ul primum se (Ibid.). Quod autem fidissimus quisque debeat esse
facultas obtulerit, negravemini aperire. Slerilitatem g familiarissimus illa senieniia inslruiraur : Qum'pe~
.vini superiore arino passi sumus. Aliis rebus pro slis ad nocendum efficacioresse potesl quam faimlia-
tempore abundamns, et largienie Dei gralia aliquan- ris inimicus^l Quorum consilio Respublica, Domiiic-
tula pace fruimur ; hisi quod saeculares quidam, qui faciente, de quo dicilur: Fiat pax in virlnte tut
<*vellenl nostrum invadere mbnasterium, nplris mq- (Psal. cxxi), possit esse lula et quieta sanclae lilte-.
liunlur insidias. linde vobis esl sludiose propter rae liis verbis irisinuanl: Multiludo sapientinm sani~
.pliaritalis debitum persolvendum Deus orandus ut tas esl orbis lerrarum (Sap. vi). Hi enira inlelligunt,
qnod nobis niaxime condueit in corde principum quod non est sapientia,noh prudenlia, non est con-
pperetur. silium conlra Dominum (Prov. xxi); et in Davidis
138 EPISTOLA XCII. - consiliis ab aequitalis tramite non recedunt. 140
H - Ai>LUDOViCUM. _ Un.de el eadem consilia ab ipso. Domino ad uiiles
Praecellentissimo atque clarissimo abbatum summo diriguntur effeclus. Alibi etiam satis hinc'raperte
docemur, ubilegimus : Consilium semper a sapienie
Lnpus plurimam salulem.
'• hie intelligiffliis quero
Occupalionum veglrarum consideralionem habefis, perquire (Tob. iv). Sapientcrii
vobis » cum adbue' aul experienlia docuit, autlectio erudivit, aut inspi-
paucis aperio magnum Adalh., G ralio divina caelcris praelulit. Magnum aliquid fa-
proficisceretur, mibi serio promisisse quod nunc
opportuniiate se iiHro higerenle eellam sancti Ju- cliiri, qtiaesp, recolite memoria illud quod piudenlis-
doci nobis recuperaturus esset, ei ne quis apud sime diclinn esl: Antequam incipias, cdnsullo, et ubi.
mainre
Tegem nobis aliquid nocere posset in pnmibus pro- consulueris, vilabitur fdclo opus est c. Sic enim el
Cum auiern. ab Dei el "praecipilaiio ei nochiira diialio." Romanl.
yisurus. Aquitania, boiiilale
clemeiitia servatus, reversus ess,em, eta laniis ofbis lerrarum domini, quibus eonsiJiariis usi sint
sententia ad yeslram nostramque
calaniitatibus, .quas pro regis fidelitato passus fue- Iiacuna et brevi
utilitalem considefare dignamini : Fiduin eral el
ram, vellem aliquantulum requiescere, famadisper-
sitdalnn. nostrummonasierhim EgillierloJ Itaquede allum Reipublicmpeclus, Curia, silentiique salubrilale
«iroque, memores amicitiae noslrae, solito more me mnnitum el valtalum undique : cnjus liinenmtrfliiies,
huluebanla. Tales
adjuvafe contendile; praeserlim cum et, meam lidetn abjecla privata charitale, publicam
in regem et seryiiium cognoscatis, et fieri magnam quaeso, tales quaerite qui publicam <lileetionem, Jioc
et
indignitatem.facile comprehendatis me cum praedi- est, tolius populi, praeferaiii pfivalis conimodis,
clo Egilberlo. conferri, nedum inihi oum praeferri. lniserante Deo molus isti moleslissimi conquiescenl.
'Quae proponere in lali negotio dcbealis breviter. Imperalorum gesta brevissime comprehensa -restrae
ut facile in eis inspieia-
complexus cssem, tiisi naturali priidcntia et erudi- D.majeslali offerenda curavi,
tioriis copia -vobis "ullro siiggererentur. Cupip vqs lis quaevobisvel imitanda sini yefcavenda. Maxime
bene valere et parvitatis meae mcinores J.aelipribus autem Trajannin et Theodosinra snggerb coniem-
in dies augcri suceessibus, plandos, quia ex eorum actil.us niulta utilissime
' polerilis ad imitandum assumere,. Ila diutissime
ISiEPISTOLA XCHI. regiielis ul semper Deus regnct in voWs.
AD DOJINUM BEGESI CABOLUH.
•
Explicarifacile non potest quam cupiam, domine 141EPISTOLA XCIV.
ini rex gloriose Carole, ego uliimus vester famulus ADMARCWABDBM.
. in omnibus vestr.ara prosperilatem et spiritaleni et Religiosissimo Pairi Marcv.ardo Lupns salutem.
Adalh. Yide quaede hoc viro notamus ,ad episip- ' h fuitsub
palalii Carolo^Calvp.
- Jas 55 ct 88. Virum fuisse magnae dignalionis patet ' < Boei., lib: iii de ConsQlationephilospphiae^
px Aerliis Lupi, qui euin.vocai magnum et aniplissi- Sallust. in Caliiin; ."' . ;
nuim virum. Foriassis e<UAdalardus, q>ii comes A Valer. Maxim.*.ii, 2. .
5G8 _ EPiSTOLiE-.- - - ^70
Si prudenter cogitemus quod originalis peccali A'(H Tjm. ni). Persecutioneni autem lianc religiosis
merito justissima Dei vindicta exsules facti sumus, intelligimus inferri vel ab immundis spiriiibus, vel
ctim adversa nobis cohtingunt,- non mirabitur. Re- a pravis hominibus. Verum, sive Deus tentet, sive
pulsi eurma laetiliae patria, in vallem"lacrymarum lentari permittal, ne miiliebriter pavidi suceumba-
sumus dejecli. Dei potius ineffabilis clemenlia su- m.iis, alibi nos his verbis confirmat: 143 Fidelis
spicienda pieque laudanda est, quae nos nec in ipsa - Deus; qui non palielur vos lentari supra id quod pole-
ira deserit, et tristlablandis plefumqne temperal, siis; sed faciet cum -tentatione exilum,- ui possit-is
-nemoerorevicti, in desperationis baratlirum cor- susiinere (I Cor. x). Nihil ilaque impbrtabile nobis
ruamus. Unde ciilpanda"quorumdam temerilas est, eS'enisse causemur, quoniam qui ccrlamen propo-
qui graliae diviuae conlinuis assiiefacli beneficiis, nit, si posluletur fldeliter, vincendi copiahi submi-
diim aliquibus 'languntur Incomraodis,-peccata que- .- nislral. Benedieamus ergo eum in omni lempore,
relis aogenl, -quorum debita nec adinonili recogno- qui el prosperis nos invilat, "et âdversis ciisligal;
scere debuerunt. Cfedibile tarhen est in numero '.el sil semper laus ejus in ore -noslro,'ut qiiod ipso
fidelium aliqiios esse sanclilate, quam divinilus ac- largienle iri;jsaeculasseculorum facturi-sunius beati,
ceperunt, egregios, quorum non lam delicta curen- jam nuhc mcditemur devoli. Haec ad consolationem
tiir adversis quam nieriia arigeantur. Neque enim B striclim, vilandi fastidii gratia, comprehensa sancti-
soli bealo Job Deus munus boc contulit, quem ad iati vbstrae dirigere stutlui: quae, vobis, ul credo,
imiiandum servis suis in arce paiieritiae crilloeavit. erunt proflctia, quia et ex charitatis fonle pClila
Qui vipil in illo, vincit in multis, cum quibus se - sunt, et ex eodem fonle manarunt. Mei bcnigne
fiilurum usque in finem saeculi pollicelur. Si cnjus memores cupio vos valere fclicjter,
felicitalem nulla unquam perlurbalio interpellet, EPISTOLA XCV,
quam lardus est, nisi melum binc concipiat ne cum AD HEr.IBOLBUH
purpurato diviiequondam audiat: Recepisli boua in Ex pdrte rcginm.
vila lua (Luc. xvi). Et n_"uo:nodononeum illa veri-
•dica lerreat senlenlia •rDucunt in bonis dies suos, In.nomine Domini solius el omnipolentis. Irmin-
a
ei in puncto ad inferna descendunt (Job xxi). Ille vero drudis, ipsius gralia ordinanie, regina Ileriboldp
venerabili-episcopb salulem. Quoniara diuturna in-
qui vigili memoria repeiat, !42 Fiagellat Deus om-
si morbo "firmitas gralum • nobis vestrae sanctitalis denegat
nenvfilium quein recipit (Heb. xn), grave-
excessu necessiludinem subslanliae colloquiiiin, absenti seribimus quod praesenli lil<en-
tur, lentelur,'
imrainulione vel aroissione pulselur, quoroodoiion lius diceremus. Germanus vesler deslitutus honori-
ad affeclum graliSs agendi pio parenti exciletur, P bus, propler lipmines qui ei famulali sunt maxhua
eura se aiixius, nostrae pielalis opem expeliil, confidens,
ftijus diguum correptionis privilegio, ipso npstra opera se calamiialis niolesliam
instiluenle, praesumil? Futurae vilaedulcedo segnius post Deum,
nisi amaritudo senti- eyasurum ; quem, solita mansueludine miseranies,
appeleretur, soepiuspraesentis
relur. Mulli hac, qualis est; deleclantur. Nimirum .oppoiiunitatem Deo^prtebente ctipiraus adjuvare.
-si "assidua vota Yerum ut in palatio 144 vbliintalis nosliae praeslo-
plures. delectarentur, prosperitas suailcuuis ne gravemiui-ejus
bnuiium scquerelur. Proinde quis iion" videal in- lari possit cffccluni,
Dei moleslam indigeiuiani collaiis necessariis lemperare. Cumenim
coinprehensibili pieiateper hujusTitae veslra largifas minislrare poslulata externis,
jiuiiaLiillalem irapelli nos quodain rooLu.ad capes- soleal
non sine spe diviriaerelri-
scndam alterius vitae immulabililalem, iinpelli nos eilam germano ifidigenti
molestam vilae mutabililatem? lmlionis idem valet praeslare : quod facile sacris
pieiaie per -hnjiis inonslrareiiius eloquiis, nisi ullro ea vobis occurrero
Donihius Jesus, qui cum Palrc ei Spiritu sapcto -
el riosirae vestraeque personae bahere-
beatitudo nostra erit, eos qui ejus magisterio adhae- cfedereriius;
mus cbnsideralionpm. Impendile igilur debitum
rebaiil ad toleranda adversa suo exemplo sic infoi^
mat: Sicul misit me Paier, et ego initlo vgs (Joan, reHgiojii el necessiludini affeclum, et in oratipnibus
j) nostri assidne memores bene vaieie.
xx); ne se diligi desperarent ab,eo,-cum variis ' J
. - F.PISTOLA XCVL . ;
quaierenturiiicoinmodis, quaiido dilectissimum Pa-
tri Filium per eadem transisse recolerent: Nec quitl ADCABOLUM BEGEM, ' , ;
cis immineret occuitans," In mundoîaqmtjpjessu- Glorioso Domino praecelleniissima regi Carolo In-
ram habebitis; sed confidite, ego vici mundunt (Joan: tegre-Cdelis Lupus salutem.
xvi); scilicet ul supefandi vires in illo se habefe Cuni a veslra inajeslaie digrederer, praecepislis
cognoscerent qui oinnipolens esset. Sanctus Apu- nt, impendente Quadragesima, quiddani vobis diri-
siolus, iri cjuo evidenter Dei Spiritus loquebatur, gerem-unde caperetis fructum aliqqcm aedificalio-
sua :tempora videns, noslra praevitlens : Qui vonis. Serraonem. itaque. beati Auguslini, inquo J>
lunl. aii, vivere in Christq, perseculionein piti\cnlur jurandi consuetudinem dissuadet, qua*mque silfe-
z.Ileriboldo. Anlissiodorensi episeopo_,cujus lolies muliis.in locis.dispulat adversus eos qui ad qua.mil-
gupra facta mentio esl. bet occasibnemjurant, itemqtie adversus eos qtiip.q-
h Jurttndi consuelud. Iulelligil haud dubie sernio- jeraiit. Vide.Joriam -Aurelian., lib. u de-I.nsliUUio&«
iiem 2-S, de veibis "Anostoli. Quanquam A.n<_.usiiuu$ hiicali.<;aq.25. - - ' ^-- '" - >- '
K71 B. S. LEPI ABBATISFERKARIENSIS . 57-2
rale perjusium ostendit, vesirae prudenliae deslinayi, A citas mundi, cui perpetua proinitiiturbeatltudo caeli.
pfpfuliiium vobis .pluriirmm credens, si vobis ad- Exercele J_48 ubieunque poteslis jiislitiam, ei qui-
monentibns quidam assidue jurarc desistant, et quod liusciinque sufflcitis impendite misericordiam : quia
recte juraverint non contcmnant. Noa adulandi vitio t[ui yobis bene agcndi falcullatem largitus est, qtian-
in graliam veslram dico, SPCIdesiderio salulis eo- diu id permissurus sit ignoratis. lpsius vox est : Vi-
_rum qui nobisctim Patrein in coelis invocant. Qui- gilate , qnia nescitis diem neque horam (Mallh. -xxv).
cunque fldem vobis jiirejurarido firmaverunt, si ab Nos etiam , qui vos unice diligimus, et per vos sola-
ea salicm latenler deficiuni, jam sibi a mortem lium nliquoh Iiabituros xonfidimus , aliquantularo
animoe inlulerunt, nec possunt esse filii Dei, qui c diulurnilalemdignitalis vospossessu.os crediraus, si
nolunt esse paeiflci.' Admoiienniur ergo vestra vos largitori bonorum omnium devole submiserilis.
245 industria sui periculi, et salnberrima insli_- Donec vos videre merear, absque fasiidio haec fre-
tutione lanti dqcloris ad corrcctionis remedium quenler legile aut recolite; ut sicul de.vestra excel-
invilenlur. Misi praeterea.celsiiudini veslrae gemmas lenlta gloriarour, iia.de probilate ceiiius esûltemus.
quas dudum opifcx nosler exsculpcndas-et poliendas Peto etiam ul propinquum meum abbatem cellaeve-
aeceperat: quarumformaro atque nitorem si appro- sirae quae dicitur Cor., qui el Deo, ut credimus, et
baverilis, memoralo arlifsci gratulabor. Oplo et oro B bonis omnibus, utpalam est, pro sua probitate placel,
ut bene semper agaiis, el propiti.o Deo felici suc- lionorifice suscipiatis , benigne tracleiis , et, quods
cessu diulissime gaudealis. _ suflicere credo (sicut vestram decct nobilitatem , ct
honestam eruditionem, ac bonaefamaeaugmentum ),
EPISTOLA XCVH. ' sic dignemini eonsulcre illi seinper in omnibus lan-
AI)IIILDUINUM. itim. semper quantum cupiunl quibene sciunt. In
Praecellentissinio abbati h Hilduino LUDIISiempo- saeculo el in Domluo valeas.
ralem et perpeluam sahilem. EPISTOLA XCVIIl.
Recordans nnstri convictus in vestra adolesceutia ADGUEKILONEM EJUSQPESUFFRACAJiEOS.
-et initio meaejnventutis consuetudinem , el cogilnns , Reliaiosissimis Pairibus et fratribiis Guenilopi,_
quod vestra nobilitas morumque probilaslilaiidimen- metroplitano Senonicae sedis aniisliti, et universo
tis foiiunae nullatenusAaleat immutari, qtiemamodum clero ejus, etcaelerarumEcelesiartim pr-aesiilibui^niae-
tunc familiariier loquebamuf, ilanuhcvobis simpli- dioecesid roemorataesedis censentur , cunclisque in-y
ciler scribo. Omnibus, ul pluribus videtur veslii pro- eis Dco famulantibus, clerus e matris eeclesiaePari-
posili, in largiendis opibus omnipotens vos Deus -sioriim 14^ et fraires coenobii sancli Dionysii et
praetulil; el sine dubio cni tanlum conlulit, plarimura ^" sancli Germaiii et beatae Genovehe ac Fossatensis,
ab eo reposcet. Ipse eniin dicit: Qui glorificavHme, .diversorunicjiiemonasleriorum unanimilas, praesen-
gtorificaboeum; .qm auiem conten.mnt me, erunligno-. tem et fuluram salutem.
biles (I Reg. n ). rtaque non sit vcbis oneri quod illa- Yenerabilem paslorem nostrum f Ercanratlum nu-
"turus sum. Honorate illurii limore ipsitis et amorie per decessisse cum longe laleque viilgatum sit., luiu
"qui vos tam subliniiter honor«vil_et dum vobis bona sanctitalem yeslram latere non potuit; nosqae affici"
suppetunl in boc saecufo, curaie illi qui haec dedit in- moestitiade vocaliPne Palris defuucii,-ac solliciludinc
desinenler placere; nec vos decipial transitoria fcli- permoveri de electioue successuri,, prudenlia vesti-a.
» Morlem animm. Loquilur de his qni fldem suam iempore bene-utalnr jiistumque sc in judiciis reddcn-
jurejurando obligaverani regi Carolo Calvo, postea dis exhibeat, ac lamen eis se misericordem praebeat
vero eam mutaveranl. Proptcr boc crimen ailLupus qui gratiam hanc merue.rinl. Nam is pro munere s,uo.
eos moitem animae iiicurrisse. boe est aeicrna ecelesiasiica etâcra omnia negolia vel expediebat
morte daronatos, nisi resipiscant: tanti est violare ipse, vel cnm rege traclabat, lit Sirmondi verbis niar.
fidem principi obligalam! Auclori noslroprorsiis con- Yide porro quaede munere archicapellani dixirous ad
senlil Atio Yercellensis epUcopus, qui circa annum epislolam 57.
9-10 floruit. Sic enim babot in epistola 10 quae d Dimcesi. Id estprovincia , ut diximus ad episto-
scripia est ad episcopos Vercellensi dioecesi fi- D lam 84, etsalis notum est. Ex innumeris iesliinoniis
r.ilimos : « Fidelilatem quoque nosirorum domino- quaeproferri in boc possuni unum laiUum afferam,
rtim el rcgiim pleniler iu omnibus judico observan- ex praeceplO'Caro!i Calvi pro monasterio Cuxarieusi
dam. Nullo niodo enim ante oculos divinaemajesla- -indioecesiHclenensi, quodaulheiuicumiliicvidiirius.
tis puri iuveniri possumus, si eis inficieles ullatenus Helenensis civitas, ut nemini ignouim esse arbitror,
existamus. » Hanc porro Atlonis epislolam, ut et fuil ab omni aevosuffraganea EcclcsiaeNarbonensis.
plerasque alias ejusdem scriploris, mecuin pro ami7 Sic ergo ail Carolus Calv.ns: t Locus supradicius est
citia nostra communicavit vir xlarissimus Lucas silus in cpnfinio Ceridaniae marchiae noslrae, sub djo?
Dacherius, monacbus Benedictinus, qui brevi eas cesi Fredaldi Narbonensis archiepiseopi, etparocliia
edilurus esl. De poena aulem episcoporum qui fideni Audesindi Elnensis episcopj. i
principi obligaXamviolanl, diximus ad Agobardum. , e Malris ecclesim.Id est, calliedralis ecclesiaePari-.'
(Vide Palrol. tom. siensis, qnae csl mater omnium ecclcsiarum Pari-
h Hilduino. AbbaliCIV.)
sancli Dionysiiin agro Parisiensi, siensium. Sic in veterihus actis ccclesia Helenensis
et sacri palatii archtcapellano. dicitur Maler omniuin Ecciesiarum Rossitionensium,
c Diuiumiiatem. Hinc colligere possumus munus Conjlueiuium, seu Vaile-Aspirensium, ofa hoc quia
archicapellani sictribui solilum a principeut ei cul comitalus Ruscinoncnsis, ConflueiUinus.et Vallaspi-
datuni erat adimi possel pro arbilrio principis. Ea de riensis' stinl in dioscesiHelenensi.
eausa Hilduiiiura monel Lupus ul quia scire non Ercanradum. Parisienscui ppiscopuin, qui olhil.
"potest quam diulurna ftilura sit hxc adminislraliqT aniio'853.
' "
575 EPiSTOLiE. "57-1
inteUigit. Cum enim principaliter se fuliirum Domi- A scripiionibtisnostris ccrlaiim roboraviraus; utnostra
s nus Jesus pollicealur cum his qui a principes religio- nnanimilate coroperta , votum suinma properanlia
-nis existunt, non palimur diu carereaniistKe, i> ctijus complealis.
docirina ad salutem nosiram instituamur, c exemplo EPISTOLA XCIX.
informemur, benedictionibus in nomine Doniini mri- ' RESCBIPTUM EPlSCOPOIiUM ADIPSOS.
uianiur. Ejus, utpolebonorum omniura auctoris, ne- Guenilo, sanclae Senonicae sedis mclropnlitanus
quaquam nos .ctira destilutbs firmissime credimus, episcopus; s IJefi!;oWus,Antisiodori cpiscopus; Agius
dum ipse curas noslrassuaclemenlia sustulit, el vota Aurelianorum, Prudeniius Tricassinorum, Heriman-
•
idlroneabenignitatepraevenit. Namque ipse in cujiis nus Niveinensium, FrotbaldusCarmiluin, Ilildegariiis
raanu cbr regis est, gloriosi domini nostri Caroli, Meldorum, i.lero roalris ecclesiaeParisiorum et cun-
quemadmodum pleiie confidimiis , menli infudil ut ctis in diversis coenobiissub eaDeo mililantibussalu-
-ejus nos regimini d commitierei-, quem in divinis et tem.
humahis rebus sui fidissimum multis experimenlis De excessu reverenlissinii coepiseopi nostri Ercan-
probasset. Igilur Dei 'pronani in_nos -ampleclenles "radi noniriediocriter anxii, veslrique moeroris parti-
misericordiam , et regis noslri piain suspicienles cipes, landem jusiissiinae disposilionis Dei meraores,
h
providenliam, cJEnearo, cujuspraeconia praemisimns, B consolatibnem recipinius , duin vos sub paslore
concordiler omnes eligirous, jEnearopalrem, iEiieaih • bono agentes , qui summe bonnus 14® esl> J vica-
poniiiicem habere bplamus. Quamvis enim lanta riuih ejus scilicet visibilem, ministcriiquc noslri oon-
prudenlia ac probitale pfaecellentissimiis rex nosler soiiem , absqtie dilatione expetere vesiris liiteris te-
polleat, ut solum ejus judicium de virp memorato ncntibus lineas ralionis cpgnovimus. Praeparatum
posset sufficere, lameii conditionis bumanae noh enim a Deo ei bPnum exilum credimus, cujus munere
nescii, futurorunique curiosi, aulicorum nos ip i talem"viderims patere ingrcssum. Quanquam nobis
propositum acrooreslongepriusinspeximus; cl intcr fuLurus nunc socius olim fuilpraecognitus et merilo
"14® graves probabilesque personas et sanctiiate suaeprobitalisamabilis. Quisenim velleviier i letigil
ferventes hunc queni antistitem habcre eu/hmus, palalium cui labor iEneae non innoluit et fcrvor in
quolquot enm nosse poluimus,Til nunc palam est, divinis rebus non apparuii? Quamohrem elect.ionem
absque errore annumeravlmus. Proinde, sancti Pa- vestram in eo faclam Deo propitio libenler sequiniur,
tres, annilimini ne dilatione divini etf regii beneficii ut eum profulurum populo ejus ad dignilatem ponti-
torqueamur; sed nobis"suspensis , nobis desideranli- ficatus promovendum concorditer decernamus. Sit
bus, nobis flagitanlibus, ponatur celeriter lucerna igitur vobispaslor, qui pro siiis iiiDeum meritisbene
super candelabrum; utlumen veritatis populus Dei V complacuit; el sequentes ejus veracem doctiinam, ct
videal, et aemuladevotione, praesulisvesligia tenens, saneta opera imilanies, ad coelesiis regni pascua pro-
sempilernae beatitudini praeparetur. Professionem perale ftiices. Qrdinalioni autem ejus stibscripsimus
vero noslri consensus in JSneam Deo ainuienle per concorditer universi, ul securi ministcrio potestatis
veslrurn ministerium nobis fulurum anlistilcm sub- ejus fruamini.
f Principes religionis. Id est episcopos. Nam Eccle- d Committeret.Hinc colligiliir solitos (um principes
"sia est in episcopis, ut ait Cypriamis in episl. 69 , prseficrre yacanlibus Ecclesiis episcopos propria au-
qui addil euin qui cum episcopononsii, inEcclesia non ctoritale, ut adepissolam 81 diximus, inexspeciata
.esse. Unde el frequenler apud Hieronymum, Lconem etiam cleriac plebis pelilioiie; poslea lanien impe>
Magniim, et alibi yocanlur principes Ecclesim, quod r-alain electionem, qua consensum suum clerus te-
idcni esl ac principes religionis. Poiilifiees vocavil slareiur; qupd etiain in constituendis abbaiibus ob-
mggislros religionisAralorsubdiaconus in episloia ad iiimisseaclnoiavimusad epistolam 40.
Parilieniiini. 6 JEneam. Yirtim magni nominis per eas tc-mpc-
h Cujus.doctrina. Episconi cnim est doeere plebem slates,-editis etiam lucubrationibus clarum. Exslat
'sibi subjectam, ui ad epistolaro 79 diximus. in Tbuana biblioibeca vetus codex ms.' in quo comi-
c Exemplq. Non sohim dociiiiiani sanam populis neturopiis istius .riineaeepiscopi Parisiensis ailversus
sibi cbnmiissis debel episcopus,, sed eiiam bonum Graecos, quod in publicum exivil opera domni Lucae
vivendi exeniphiro, utsupra diclum esl in nolis ad D Dacherii, roonacbi Benedictini.
1 Hegit beneficii. Hic divinum beneficium cum
fpisiolam 79. Nam, ul aii Arimlphus episeopus •
Lexoviensis in sermone habito in concilio Turonensi: regio cpnjungmu in electioiie JEnex , quae facta
« Sanctilas conversationis iiiquiriiur; quia nisi fuerit .fiieral a principe. Unde colligitiir exisiimasse lum
praedicaibiis comniendabilis vila, non erit cjusprae- Francos nosiros, regem vice divina consliluere epi-'
dicatio graliosa. Cujus enim vita contemnitur,- restat scopos. Vide Notas ad epislolara 29. ,
ul e.l praedicalio couiemnatur; i-quod sutnpliim ex s Ileriboldus. Manifesluniesliiullum pereas lem-
B. Gregorio docel Hincmarus in cap. S6. poslerioris pesiates cpiscopuin Antissiodorensem fuisse Heriher-
operis adveisus Gottescbalcuro , itcmqiie Ailo Yer- tum.ilaque ejus noinenenim hinc SiisluIiinus,-ulHeriboidi
cellensis episcop.:s in episiola 8, qua; tlata esl ad sa- substituereni.us. Hiqus frequens inentio est luih
cerdotes et minislros in dioecesiYercellensi commo- in liis episloiis, tum etiam alibi. ln quo secuiisunius
rantes. XJLnnnqueergo necess.arium est. Ulinam au- emendationem magni veri Jaeobi Sirmondi.
tem nunquam eoiiLiugat,quod taroen saepiusaccidisse b.Pastore bono. itl esi, Christo, qui vocaiur pastof
.Jegiraus, ut iu Eeclesia constiiuantur episcopi qui bonus in.sacris Chrislianorum libris. ,
-adeo iiidigni sint ea dignitateut non solum populis, i Vicarium ejus.' Id est, Chrisli. iEneam ergo Pa-
sed ne sibi qnidem ipsis nrodessepossiiit : viri adeo risiensem episcopum -•appellat visibilcin Cbristi vij-
iiieuriosi rerune suarimi ui" etiam ncscianl quam caritim.. -. .
ralionem reddiiuri sinl suniino Paslori Chrislo , J Tetigtl palaihuii. .Id cst , vcrsalus est in _jul,a
(suidvedcbcanl cibus,gubcrualioni" siuc couiroissis,. prjncipis
JS"S B. S. LUPI ABBATIS FERRARIENSIS S76
EPiSTOLA C. r\ cabuniur (Matlh. v). ita eominiiiaiio ejusnon videa- -
A
n ADMONITIO. tur nobis contemplibilis, Vceilli per quem scandalum
Diversis malis afllicii, causaiu eorumdem roalorum venit (Matlh. xvm); ne forte, quod ipse averl?.t,
debemus cognoscere, et cognitam, auxiliante Dei .sola vexalio dct aliquando iiitelteclum.auditui (Isa.
misericordia, evilare. Causaro prosperitatis et ad- xxvm); ui infelici experimento quod nunc non cre-
versitatis Spiritus sanclus aperte dembnstrat , liis dimus, aut nos nescire flngirous, in lormentis positi
verhis : Justilia eleval gentem, miseros facil populos sentiamus. Praedasel rapinas conversalioni Chrisli^-
peccatum (Prov. xiv). Peccalum quo miseri eflici- . naenimis contrarias et a regno Dei miserrimos ex-
'rour boc" esse credibile est quod cum simtis fide cludenles penilus deponamus. Contra hos cnim sic
Chrisliani, h destruimusfaclis noslram professibnem. sermo apaslolicus fremit : Neque rapaces regnum
El quia beatitudiui scinpiterna'. i.5® felicilalem possidebunl(I Cor. vi). Pro Dei liniore aique amore
praeponinms leinporaiein, et illam , nisi resipisca- lucra propria intermiltamiis, bono communi el pu-
miis, perdimus, et hanc, quae qu;tnlulacunque pos- blicocerlatim.eiunaniinilerconsulanius; ul.dumtran-
"sel esse, si recli esse vellemus, non apprehcndimus. quillitatem iidelibus praeslare. nitirour, et vires resis-
:Quia ergo vindicla Dei el in bac vita leroporaliier , tendi infidelibusrecuperemus, etab eo qui est oinnipo-
incipiL, et u que ad alteram, qiiae finein non habet, B II lens ulriiisque pacis, id esl, elqualis nunc csse polesl,
nisi convcrsio siibveniat.perlcndit, el hic ssepcbo- eli!liusconsuramatae,qii»estiljseleclis<labitur,gaudia
nos bona lemporalia comilanlur, alibi aulem eosdem "consequamur. U.lud aulem neminem npstriim f|igi;Us
bonos aetenia bona.coronanl, sive praelali, sivesub- ,quibusque dociissimis usquead noslramaetalemproba-
dili, oinnes «lcponamuscxcusaiionem; et cum sibi tnmel creditum, quiad perconcordiai-nparvaerescres-
iinusqtiisque noslrum sit conscius in quibus maxinie ,cenl, perdiscordiani vero maxiraaedilabunlur; neforle
Deum offrndit, cominuuilcr eum cl obedienler au- dum cupimus noslra securius renerevelad majora ca-
diamus rooneiitcm: Redilc, j recvaricalores, ad cor. .piendafeliciusconscendere,_uslo Deijudicioruina nps
(Is. XLVI).Ilemque : Lavanihn, mundi estoie, auferie .regiii.quam noslris dissensionibus praeparamus, in-
malum cogitaiionumvestrarum ab oculis meis%quiesci- volvat el in pernicieni animaeel corporis..perlrahat..
te agere perverse, discile benefdcere (Is. f); ul per
1S2 EPISTOLA CI.
poenilentiaesalubrein cufsnni pervc-niamus-ad indul- ADEPISCOPOS,
genliae (iilissimiim poruim. lla cnim valebiinus n.on - "
solum effugere mala veriim eliam boha De peregiinorum.recepiione, ex parle Guenilonis.
praeseniia,
sporare ventiira. Dediscamus.sola carualia appelefe. Rievcreiilissimis.praesiilibusItaliae et Galliaecaete,-
De conseqtiendis spiritualibus aliquando cogitemus ; yC risque Dei fklelibus Guenilo Senonura meiropolita-.
el ut nostrae cupiiliiales tempercnlur el mddum ali- inis episcopus in Dominosalutera.
qiiem teneani; veniat nobis in roemariam ecler eortv.n Quoiies jusia exsianle causa sanciitalem veslram,
liansilus quos in dignitalibus vidimus, nec oblivi- alloquimur/cliaiitas, quie diffusa es.tin coi'dil)usnp-
scamur quoi eos quotidie sequiinur. Ad moiten. siris per Spirilum sanclum,- qui dalus est, nobis, id
cnim sine intermissione properamus. Repelanius agendi tiibuii fl.luciam, praeserlim cum graluilo ne-
mores quibus c lioc regnum crevit et viguit. Nullae gotiopielatis proveniat incrementum. Moiiachi pro-
sinl facliones, niilhe conspiraliones inler nos, qui pa- vinciaeac dioeceseosnostraeex inonaslerio quod ap-r
trcm invocamus Dcum, quibtis diciml Pontificcs, pellatur Bellilecm sive Ferrarias, nomine Aldulphus
PAX VOBIS,el pro quibus omnes concordiier oranl et Acaricus, presbyterii gradu omati, divino, ul cre-
sacerdotcs,J5a propiliuspdcem in diebus uosrris,' et, ' tlimus, instiiictu ôraam proficisci orandi slud.o
Pax Domhti sil semper vobiscum, e.t quibus polliceii' deslinarunt, cl noslra abbalisque sui no.bis.admpduai
tlignalur: \%\ Beati pacifici, quoniam filii Dei vo- dilecli Lupi accepla Jiceiitiapropositura exseqniintur;
a Hanc adnionilionem Baronius ait jussisse Caro- ,p.osterisque .ejus regnabantur in Germania. Nam
lum.regein mitli ab episcopis ad populuniuniuscu- .. |D toluin hoc vocabalur Regnum Francorum. Sed non
jusque dioeceseos, ut abstiiierenl Christiani a pecca-_ iisdera virlutibus retentura est quibus partuin fuerat.
lis; praeciphevero a faclionibus alqtie dcpraedalioni-." .I.laque-sub Carolo Calvo ex uno regno triplex Fran-
•bus. Qiiod-imperalum ail in synodo quaeapud Cari- coruni regnum factuin esl,"diviso eo inler filiosLu-
siacum habita est anno .856. . . .dovici Pii, -quorum unusquisque dicebatur. rex
h Destndmus faclis. Sic .Salvianus in libro iv de. Francornm, quod graviler dolel in suo Chronico.
Gubernatione Dei: « Cujus ergo criminis rei siutt Hugo Abbas Flaviuiaccnsis, qui ex co.faclum puiat
Ghrisliani, cx hoc uno intelligi polest, quia Dei no- ut barbarae nationes Francorum regnuin pervase-
men infamant. El cum scripturo sil nobis, ul pninia, rinl. ...
faciamus in gloriam Dei, nos e diverso cuncla ini . 4 Perconcordium- Sumplum cxSallussio in bistoria
Dei.facimus injuriam. t Ei paulo post: « Eyangeliai .belli Jugiiiiliini. « Conconiia,' inquil, parvae res
legunl,.et imptidici sunl : Aposiolos audiunl, ett crescuiu, discordia maxumaedilabuniur. i Auctor
inebrianlur : Cliristura sequuntur, et rapiunt: vilami libri de Yiris illuslribus, cap. 18. « Sic senaius el
improbam. agunl, el probam Jegem habere se di- pnpuJus quasi unum corpus discordia pereiinl, con-
cunt. » , ... cordia valcnl.. » Et illud ex sacris lilleiis : Oimu
c lloc reqnum. Francorum videlicel, non cu.|usmodi i regnum iiist divisum desolabiiur. Qui locus propvi
eratsub CaroloCalvo,sedsub CaroloMagno. Hic eninii pertinet ad islam Lupi amniiilionem, qua Carolur
ivgnum Fraucicum immensum aniplilicavit, adjeciiss CaLuiji. hortaitn'ad concofJiaiii.
Italia, HispaniaTaraconensi, eliis gciilibusqiiaeab co"> ,
' " '
.i77 EPISTOL.E 578
quosvestrae palerniiati de more eominendainus, im- A Romam siipplicaltim proficisci statuisse et •>antisli-
ploranlesulquia Iaborem peregrinaiionispro aelcrna lis memorali ac noslro parmissu quod exoplaverant
remuneratione susceperuiil, consolationem in vobis adimplere. Yestra ergo benevoleniia eunlibusillis ac
in eundo ac redeundo eam inveniaiit qria devoli a redeunlibus subsidium dignelur impendere : ouia et
religiosis fovenlur. Erilis enimmercedis eornm par-' suffieiensviaticum lanto itineri ferre fuit eis lmpos^-
ticipes, si laboris fueritis benivoli adjuiores. Cupi- sibile, et mercedis eorum vos credimus fore corisor-
mus vos valere feliciter. . tes, si experli fuerint laboris sui pro Dei noroine
1S3EPIST0LACIL- cooperatores •
ITEStEXPAR.TE ABBATIS. 154 EPISTOLA Clll.
Plurima veneratione suspiciendis cpiscopis Ilaliae ABDOMNUM APOSTOLICUH h.
ac Galliae reliquisque Cbrisliana religione pollenti- Domirio praecellentissimp el bmnibus Cbiislianis
bhs Lupus Abbas ex monasterio quod dicitur Beth^ ilnice singiilaritcrque ve:ierandoc univcrsalipapaiBe^
leem sive Ferrarias, situm in dioecesi Senonicaeur- nedicto ullinnis Abbalum Lupus ex monaslerio Gal-
bis, cui praeesrreverentissibiiis Guenilo, praeseniem liaequod vocalur Belhlehem sive Ferrariae, praesen-
el futuratn salulem." n lem prosperitatein, et futuiam bealitudinem.
Quarovis, vergente in pccasum mundo. non dubito Tempore deeessoris vestri bealaeroemoriae<iLeonis
in eleclorum corde fervere cbarilatem, quae merito e funclus legatione Romae,cui auclore Deo praesidelis,
in sacris eloquiis lalum appellalur mandalum (Psat. et abeodem aniislile exceplus beuigne alque trafcta-
cxvm). Ac proplerea non erubesco postulare ab illis lus, poslquam vos non esse inferiores religione fama
aliquid quibtis nibil praesliterini, vcl quos penitus declaravit, -nectanlum poleslatisbeaiissimi Petri par-
facie nesciam. Ea bonis usilalissima cbarilale, . licipes, verum eliam hiimilitatis, quain in allocu-
"
Deus, qui nos facit unanimes babitare in dpmo, per- iione Conielii vulgavil, liaerctlesvera morum veslro-
petuis bonis transeuniia mulare, lucrum esse maxi- rum expensio certa ratione perdocuit, ausus sum
rrium inslituit. Proinde suggero sanclae palcrnilali ego taiiiillus cognilioni veslrae sublimilaiis nie scri-
vestrae monaehPs et presbyteros, quorum alter vo- ptis ingerere, meamque exiguilalem cl fralrum meo-
calur Aldulfus, alter Acaricus, ex nostro collegio rum monachorum unaniniiialeiii exiuiietali vcslrae
» Anlistiiis memorali. Id esl Gti.enilonisarcbiepi- scopus, in cujus polestatc eral Hugo abbas, licen-
scopi Senonensis. Iiaque ex isia elsuperiore epislola liam ei receilendi a innnaslerio tribuissel. Ita enim
discimiis (id quod veluerat cliam. canon 25 Chalce- ad HonoiiimiII pnpuriiscribilEcelesia Rothomagensis
donensis) luin monachis non lieuisse proficisci in intomolll Spicilegii, pag. 152. « Ab episcopo qni-"
regionem loiiginqiiam, nc.Romam qukieni, absqne C dem Salesberieiisi, sub cujus manu abbalis officip
permissu proprii episcopi. Et Iib. v Capitular.. cap. fungehalur, nohis eum reildi Jiberiim et absoliitum
25, pratcipilur iiionacliis t ne propria moiiasteria qiiaesiviniiis,et ciun liberiaiesuscepiiinis.i Autiquius
deseranl, nisi forte eis praecipiatur propter optis his exeiiipliim prashuit Alcuiuus : qui licel a Carblo
necessarium ab episcopo civilalis^ i Non expedit Magno niuluim uigerelur atl roanenduin iu Gailia,
enim auiroabus eorum eos vagari foras, ul in capite oblalis etiam tlivitiis, fieri id non posse respondit
78 ejiisdem libri scriplum est. Item lil). vi Capitular., ahsque consehsu sni episeopi; •
nt est in vita "ejus ab
cap. 150. « Clericis vel inonachis sine commendaliliis auctore coaetaneo scripla. Itlero juris erat quoad
rpisiolis episcopi sui licenli.i iion pateat evagandi. i saiiclinioniales, ut palet ex epislola Lulli arcbiepi-
Perseveravil iti jtis usque ad lempora Arnulphi episcopi Moguiiiini.quiBoiiifaciosiiccessit, adOswilliain
scopi Lcxoviensis : qui in epistola 55, abbatem Gri- abbalissam : in qua conqueritur, qnOdipsa moniales
sianeusein objurgal, qriod, « neglecla episcopalis duas « liberas irepprroiseiit in regionem longinquam
nucloriiate maudaii, imo lua etanimarum libi com- sine cohscientia el consilio Lulli. u Quapropter « va2-
inissaruiu salule posiposita, sine riostra conscientia gas illas el inobedieiites feroinas »intra mnnasterium'
^liscessisti.i Jlaque illum reilirc qiiantoeius jussil ex recipi vetal.Exslalea LulliepisiolainlerBonifaiianas
Anglia, quo abieral: uiide episcopalis edicli necessi- num. 47. Non frnstra ergo lolies repeiiiLupii.slicen-
tate reditcius est, ut in epistola -45 ail idem Aruul- liam eundi ad liniiiia ipostolorum concessani moiia-
phus. NOIIlicebat ergo abbaii Gristanensi recedere cbis suis esse a Weililone. Viilebat enim eos vago-
a monaslerio suo; extra coiiscienliaiii proprii epi- ruro moriachorum infainiam hinc repoitatiiros,- si
scopi, lameisi ad coniitatum regis proficisci vcllel in vj prolhiscereiitur absque lilleris sui episcopi. Proimn-
Aiigliain. Celebris.est vox Anselmi abbatis Beccensis liatiim quippe ftteral in synodo Vcrneiisi eos mo-
inNormahnia":qiii, ut cloeetEadmerus in libro piinib nncbos sanclae religionis proposiium impiideiilcr
Hisioriae Novoruro, cum eleclus esset ad cathedram iiifainare' qui cupidilatis catis:ivaganlur.
Cantuariensem, valere eam eleclionem negavit, donec i> Domnuin aposiolicum. Benedicluin III, ul habet
Arcbiepiscopi Rolbomagensis auclorilate ipse esset editio Massoni, el patel ex conlexln epis.ohe. Num
absoluius a cura sui monasleiii. « Abbas sum, in- codex mss. baectanlum habebat, Ad bomnum apo-
quit, monasterii regni alierius; arcbiepiscopuin ha- slolicitm. Sedil autem Benedktus 111anno 855. Uar.c
beus, cui ohedieniiam , lerrenum principem, cui pbrro episiolam dederal emendalioreiii Massouus in
subjcclhmem, nionachos, quibus debeo consilii alqiie libro c
de episcbpis Urbis.
auxilii siihiniiiisirationeni. liis omnibus ita siun Universali papm. Sic tmn vocabanl- episcopum
aslricius, til nivc monachos deserere possim sine Romannm, ob boc nimiruro quod ei prinialus coilalns
illorum concessione, nec me a dominalu principis sil-in omni orbe lerrarum. ulnilLupus in episiola Si
mei valeam exuere sine ejus permissione, nec obe- ad Nomenoium.
dienliam poniilicis niei subterfugere queam, cum -, d Leonis.. Hujus noniinis IV, ctijus exstai homilia
salule animae meae,absque ipsius absolutione. » Sic quaedamad presbyleros, tle quaTide Nolas noslrasad
cum Roihoinagensis Ecclesiii, paslore yacaris, ele- , Reginonein pag. 551,554, 602. . _:
gisset lltigonem abbalem Radig'ensero,non ante la- e Funclus legatione.Aiinojiimirum849" adnolalhlur
nieii iiitiia fuit biec eleciio qiiam Salesberiensis cpi- ad libruin de.liibiis Qiueslionibus.
§79 B. S. LUPI ABBATIS FERRARIENSIS 5^0
eommiliere, ul in veslris sanclis oralionibus merea- B suadennis vigilanlissima caulionetutum iter eligen-
muraDeo et in praesenii vita consolaiionem el in litim, propterea quod in regno Caroli Regis nostri
fulura communionem salniis feliciier consequi. Fra- novis cxortis rebus, iinpune lalrocinia commilluhtur,
ires praeterea el compresJjyleros nostros Aldiilplmm el nihil securius aiqtie constanlius quam rapinarum
et Aearicum, qui spoiiLaneamperegrinationcm pro violcnlia freqiientatur. Talis igitur esl commean-
nomirie Domini suscepcrmU, el quanquam laborio- litim quaerenda socieias qiiorum numero alque vir-
sissime, ad memoriam beatissimorum apostolorum tuie improborum fatiio eviteltrr, aut, si necesse fue-
caeterorumque sanctorum landem aliquamlo per.vc- rit, repellalur. Calilinariiim el Jugmiliinum Sallnstii,
nerunl, specialiter vestrae mansucliidiiii coinmenda- Jibi-osqueYerrinarum, ct si aliquos alios vel corru-
mus, uteos pietatc competenii fovere digiieinini, et plos nos habere vel penitus non babere cognoscitis,
consiieludinibtis ecelesiaslicis, l§g (l,iai variae in nobis nfferre dignemini; ul veslrb beneficiio el viliosi
diversis locis lenentur, diiigenler instruere, ul per corrigantnr, et noh bahili, nunquamque uisi per vos
eos ad nos cl ad caeleros quosque lalia pie quaeren- habendi, hoc gralius quo inspcralius acquiranlur.
les insliiulio Romana perveniat. Siquidem in qui- Cupio vos valere feliciter.
bubcunque ad religionem yel honestalem perti- EPISTOLA CV.
nentibus ambiguilalem creal varietns. Ut optima I „ AD-MARCVVABDIJM ET c EIGILEM.
quaeque enilcant, illuc sollicita investigatione eredi*
mus recurrendum unde ubique a fidei manavit cxor- Charissimis suis Marcwardo et Eigili Luptis pluri-
dium. Caelerum quia parenles ihesaurizare debent mam salulem.
Octavo Idus Augusti lilteras vestras accepi, cmn
filiis (II Cor. xn), ul doclor genlium manifestat, nos-
essem in d Farae monaslerio, proficiscens ad generale
que vobis obsequenlissimi filii esse cupimus, com-
mentarios beati Hieronymi in Jeremiam, posl sex- placitum quod rex nosser indixerat futurum vi Id.
tiini librum, usque in flnem praedicli prophetae, per - praedicli 157 mensis. Quia itaque qualuor raecum
cosdem fratres nobis mitii deposcimus in "codice lanlummono fralres habebam, et caelerorum volun-
reverendae veritatis, veslrae sanciiiali, si id obtinue- latem plene scire non poteram, el mira nimitim res
rimus, posiqiiam celcriler exscriptus fuerit, sine coniigerat,- (quod scilicet G. in monasterio nosiro
dubio remittendos. Nam iu nostris regionibtis nus- educatus, posiquam divinam admbnilionem assidue
nullam persecutionem passus, malura aeta-
quam ullus post sexturo eommentarium potuit in-, iiudierat,
veniri; et optamus in vobis recuperare quidquid le non eremum expelieral, sed, proprio relielo ha-
diu meditatus et
parvitali noslrae deesse senlimus. Pelimus eliam bilu, digrijlatem saeeularem, quod
Tullium de Oralore, el duodecim Iibros inslilutionum Q ' confessus plurimis fuerat, lucraturus abierat, simili-
oraloriarum Quinliliani, quiunonec ingenii volumine bus paria facluris felix iter paraturus,|el nuncadsug-
coiuinenlur : quorum ulriusque auctorum paries ba- geslionem veslram proposito mutato ad Deum reverli
velle scribebatur a vobis,) sanctitati vestrae nolum
bemus, verum pleniludinem per vos-desideramus
- oblinere. Pari intentione Donati coramentum in Ter' facio veraeillius conversioni, si contigerii, me valde
rentiuro flagitamus. Qtiae aiiciorum opera si veslra gralulaturum, et quaecunque in me conimisil p.ceni-
liberalitas nobis largita fuerit, Deo annuente cum tenli ex animo dimissurum. Yos, dum a placitp re-
memorato sancii Ilieronynii codice fideliier omnino( gredior, quod propter Deum coepistis, inslanier ela*
resliluenda ciirabimus. Sanclitateni veslram ad 10- borale perficere, videlicel ut integre ad Deum rever-
tius Ecclesiae utililalcm divina cJemrentia diulurnis tattir, et suam culpam in alium deinceps transfun-
dere non nitatur. Temperanliae sludeat, conspirar
tempoiibus h conservare dignetur.
tiones non repetat, murmurum auelor nec parliceps
1S@EPIST0LA CIV. existat, seditionesnecfaciai, nec foveat, sed quieiem
ADEEG1NB. et ipse habeat, et alios liabere permitlat, et genera-
Charissimo suo Reg. Lupus in Domino salutera. liter juxla Dei praeceptum declinet a malo el faciut
Dcsideramus quidem-adventuro veslrum, ut di- D bonum (I Pel. ni), et in diebus noslris in loco no-
gnumesl, quemjamcertaelitterae spoponderunl; sed slro niJiil patjetur unde juste queratur.. Mox autcin
a Fidei exordium. Respexit Liipus ad epistoJami chiepiscopus, seribensad Haistulfum arcbiepiscopmn,
Innocenlii 1 papae ad Dccentium episcopum EugubiT baecait iii iine epistolae: lOranlein pro nobis sanctam
num, in qua sic scriplum est : « Praesertim cum sit paternitalem vestram gralia superni proteeloris con-
manifesliim, in omnem Italiam, Gallias, Hispanias, servare atque ad defensioneni Ecclesiaesuaesancue
Africam, alqtie Sieiliam, insulasque iulerjacenies, semper corroborare dignetur. »
nullum insliluisse ecclesias, nisicos, quosvenerabilis: c Et Eigilem. Addituin est istud ex veteri coiiiee.
aposlolus Petrus aut ejus successores coiisliinerusu Et sane addi debuisse paiet cx contextu epislohie,
sacerdoies. Aut legant, si in iis provinciis aliusi qnae ad Eigilem quoque "scripta es.t. tlunc anleiii
Apo.sloloruni inveniiur aut legilur docuisse. Qui sii Eigilem, abbaiem Prumiensem fuisse post Marewar-
non legunl, quia nnsquam inveniunt; oportet eos; dum diximiissiiperitts ad episiolamSS.
lioc-sequi quod Eeclesia Romana custodit, a qua eosi , d Farm. Ediiio Massoni Jiabelial, Fana. Pessime.
principium accepisse non dubiuin est; nc, clum pe- Ilaque sccutisumus aiicioritatemcodicis manuscripif.
regrinis asserlionibus sludent, capul
" instilulionumt De Farae monasterio supra dixinius in notis ad
videantur omiltere. > epistolain f4. -
h Cdnsenare digneiur. Sic.Rabanus, noirJura sr-
531 EPISTOL.-E. .582
ut rediero, favenle Dei gratia, ul vestrae suggestioni A EPISTOLA CYIH.
fralres pareant elahorare conteiidaro, illoriimque AD DOMKUM LOTnARIUM.
consensum sanctitali veslrae Jilleris exprimam et : Praecellenlissimo domino Lolhario glorioso Au-
domino » imperatori, cui propter singularem et ubi- gnsto ullinms alibatum Lupus ct onmis mbnasteiii
que divulgatam pietatera devolissimi sumus, digno Ferrariensis unanimitas praescnlem felicilalem et
fescriptt) satisfacere curabimus. Benigne memorem fuluram beaiiludinem.
nostri sanctiialem vestram felicissimeque I5@ op- Quanqiiam inier adminislralionem lerreni regni
lamus, unice singulariierqiie nobis patres dilecli. de cbelestis acquisiliorie vos cogilare magnam spem
veslrae salulis tfibiial his qui siixere vos diligunt
EPISTOLA CVI. quod sempiternuni praemium bonis opciibus compa-
DEKECEPTIONE PEBEGBIKOBUM ralis, ianien Iioc eos maxime laelificat, ut absque
Omnibus Dei oinnipoientis fidelibus Guehilo Seno- fuco adulalionis quod' I@© senlimns, simpliciler
r.um melropolitanus episcopus salntem. eloquamur, quod poieslaieni culminis vestri graiis-
Monachusqtiidam nostrae dioeeesis, nomine Doli- siina Deo et hominibiis pietale ornaiis. In bac enim
valdns, ex monasterio quod appellalur Ferrariae, di- perseveranles, intereos annumerabimini quibuspro-
vino, ut credimus, instinciu (est enim valde religio- B mitlere dignatur Salvalor, Beati misericoraes, quo-
sus) laborein peregriiiaiionis assumpsit, ul pro sc niam ipsi misericordiam consequentur (Mallh. v).
fralribusque suis monachis ac pro nobis apud bea- Nos devolissimi faraiili veslri spocialiler. inajesiaii
tissimos aposlolos Petrum et Pauluni, caelerosqne veslraegratias ngimus quia fialrem noslrum G. (ideo
sanctos Dei misericordiain imploraret, el quod suis fralrem, quia audiyimus convcrsum) a suo proposifo
non posset, eorum oralionibus oblinerel. Hunb ve- devium et aucloritate revocasiis, et mira dignatione,
Slrae committinius charilali, obsecranles ut pro etiam intercessioiie, quae b vim Jussionis mcrito ob-
amore Dei, sicut servum ejus. eum excipialis,- tra- tinel, ad noslruin collegium reduxislis. Debenius igi-
ctetis, aique dimillalis, sive euiUem, sive redeun- tur vohis assignare post Deum nos ejus correctio-
tem. Decet enim ul ubicunqtie- religionem suain, nem, ille suani saliitem. Nam quod c sacra vestra
hoc est Christianam, inveneril,- suain qnoque pa- significabant, ut rcsumpto babitu in officioconden-
triam recognoscat, et inler caeterosliunc quoque fa- daraim epistolarum perse.veraret, nec vos decebat, et
cialis amicum qui sunl vos in aeterna tabernacula re- nobis consenlire eral impossibile-; quor.iam proposi-
cepluri. tura nostrum vix mediocriter inter claustra mona-
EPISTOLACVII. slerii cusloditur, nedtim inter lumullus mundanos a
ITEM UNDESUPBA. ^ qaoliiiei, praeseiiim non sat.:s caulo, valeal adimple-
Dominis revereniissimis, Christiana religione pol- ri. Doini:;uset Salvator nosier ad tutelam cl pacera
lenlibus, Lupus Abbas ex monas<*>rioGalliaequod populi Chiistiani, qnein redeniil, diulurna sospifate
in bac vos vita coiitineal etin fulura gloria seropi-
'appellaiur Belblebem sive IgQFerrariae, plurimam terna
salulem. coronel. '
EPISTOLA CIX. : -
Monachusnosler, cui noinen est Dolivaldus, magna
ADMABCWABDnM ET EIGILEM.
simplicitale ac laudabili devolione, vir -spirilu Dei,
ut omsiino credimus, accensus , cum venerahilis epi- Charissimis suis Marcwardo et Eigili Lupus om-
Ferrariensis coenobii socictas praeseniem et
scopi nostn Guenilonis ac noslra benediclione pro se nisque
ac pro nobis Deum et sanctos apostolos Petrum et futuram saluleni.
Tandem a placitb me rcverso ad monasierium,
PaulumprecalurusRomam proficiscilur, quo majo-
rera laborem assumpsil, hoc certius se exaudieudum fratribusque 1@I vcstra diligenlia convcrsione G.
coiifidens. Huncvestrae sanclilali, probiiali ejus te- exposila, ab omnibus lalium capacibus sanctilati ve-
stimonium perhibenles, commendairius..Nedubiiclis slra: relatae suiil dignaegratiae; illi autein congratu-
liuic impendere quod bono cuique indigenti praebcn— Jalum, quod audiebanl bepositam ceflae perditionis
el resumplam obtinendae salutis inien-
dum esl; quoniam licel sit expers litleraruin, man- leinerilaiem,
data Dei quae.non legit. in codice demonstrat in ope- lionem. ReJeal itaque securus, si ex animo. est, u'l
inler versatur non amorem oplamus, conversns : qiiia unde d angeli, toiius ex-
re, omniumque quos so-
crudele esl nos non
lum, verum etiam vencralionem brevi merclur. Vos pertes peccati, gaudium babenl,
in nuiltis offendimusomnes. Siquidem
ilaque sic eum quaesumusvel euntem vel reverten- exsultare, qui
lem traclare dignemini ul ab ilio eiijus verus est quacunque occasione quis ad Doum recurrat, gau-
cnltor securi perenne praemium exspectelis. dendum esse nobis luxuriosus ille fllitis miseiicor-
dia palris receplus informat; cui apud eumdem
a hnperatori. Lolhario, Ludovici Pii filio. Nam in « Preces eranl, sed quibus conlrattici non posset. i
ejus regno consliiulum eral monasierium Prumiense, - c Sacra vestra. Id est, litlerae vestrae, iraeceptum
cui lum praeratMarcvrardus. vesirum, seu diploma
1 Vim jussibnis merito oblinel.Ausonius in Parcc- d Angeti l. exp. peccati. Hanc emendationem de-
liasi cenlonis nnptialis :« Quodque e.-Upoientissimum bemus codici manuscripto. Nam locus iste miserb
iiiiperandi genus, rogabai qui jubcre poicrat, jmpc- laceralus ac foedaluserat in ediiione Massoni, item>
rator Valeniiiiianus. > [Tacilus libro qtiartoilisior..: que in.Du.chesiiiana. . -•
" B. S. LCPl ABBATIS"FERRARIENSIS - 584
KR3
palrem non fuil » egeslas oppro':rio, quem gralis .A-lulo commilti nobis thesauri custodiam, proplerea
reformata dignilas abole-it. Lilteras doniino impera- quod monasierii situs vobis- non erat compertus.
lori vobis Jegendas ae sigillo niunilas niajestalis ejtis Iluncenim sicognovissetis,- non modouiulurno non
j.er vos honorifice offerendas direximus, ut volun- conservandum, sed ne tribui qiiidem spalio haben-
tatem noslram eliam in eis rectain inspiceretis. Fol- dum eura nobis direxisselis. Namque tameisi epira-
cbricum el Maur. "cupimus cum fralre memoralo". tarum hue difpcilis videtur accessus (quibus janij
redire ut h piraclio, quo unice delecianlur (nam peccatis noslris talia merentibus, nihil longinquum.
hoc anno penuria vini timelur), nobiscism fruanlur. non esl propinquum, nihil arduum est inyiuiri), ta-
Rarilas tamen frucluum idipsum defuturum, ut pro- men infirmilas noslri loci et exiguitas hominum qui
damus verilatem, minatiir. cervisiam vero slerilis sinl idonei resislere accendit rapacium aviditatcm,
annonae provenlu_s.:TuTb"igitrir naturali potu, qno praesertim cum silvis lecli possint advoiarc, imlla
galnbrilas aniinae corporisque nonnuiiquam acqui- munitione, nulla liominum obstante. frequentia, et
rimr, omnes uleinur, non hausia lululenla cisierna, vicinia saltuuin recepli, sic diversi diffugere nt ipsi
sed puteali perspicuitate-aut viirei rivi deciirsu. pecunia securi polianlur, inanem laborem inquiren-
Optamus yos valere feliciler et parvilatis noslrae libus derelinquant. Haecita esse et homines yestri
bcnigne in omnibus meminisse. B nuper inspex-erunt; et hic f Ivo, qui diu nobiscum
versatus est, poterit. approlrare. Proinde yestra
B.@2 EPISTOLA CX. . / inerito laudala el laudanda prudentia prospiciat
c ADiiu.nui.Mia. noslrse formidini el suaerei, ac preliosa pericula alio
Nobililalis, a dignitalis, el moderalionis apice iransfereiida procuret; ne si quod veremur conlige-
conspicuo Hilduino, ecelesiaslicorum magisirOj rit, vossera pnenitudine lorqueamini, nos vero quam
Lupus praeseniem el fiituram prospQiitalem. non nieremur incurrainus pffensionem. Eximielatem
Non esl mirandum amplitudinem veslram putasse veslram cupio valere feliciter.- , :
a Egeslas opprbbrio.At hodie quoius tandem liomo probilas. - .. -. -
esl qui amicum, inopem ex divile factum, meminerit h Piradio. Iritelligit, opinor, potionem ex piris
in inlimis oliin sibi fuisse? Qiiin et ipsam Agrippi- confeetanvusui fuluram loco vini, quod eo anno ra-
nam Neronis principis matrem rieseruit lurba salti- rissimum erat futurum. . .
laniium poslquani eiexcubias mililarcs et Gerinanos c Ad Hilduinum. Abbalem monasierii saneli Dio-^
ciislodes removit Nero, eainque iranslulii in domum nysi, qui ei sacri palalii archicapellanus fuil sub Lu-»
quae Anloniaefueral. At eiiira si quispiam, cui pritis dovico Pio.
niensa lenuis fueral. dives evadal, tum vcropiiinum d Dignitatis apice. Quia nimirum archicapellaniis -
vilare paulalim congressus veleris amici, poslremo (__erat apex oinnium dignitaturii palaliuaruni, afque ob
faslidiie. ReCieque aihiotat Murelus nosler in libro eam causajn raelropoTilanisquoque ubique praelalus,
n Yariarum Leciionum, cap. iv, difficile el opcrosnm eliam in synodis. Quoniam vero oinnium qui in clero
esgfereperire cogiialuin pauperis. Sapieiiler.iiaque eraiitcausae ad eum peninebanl, velul ad Responsa-
Roberliim Lincofiiienseroepiscopiim monebal Arniil- iem negotioruin ecctesiasiicorum, ut arcliicapellanunjj
phus epibcopus Lexoviensis, caveiel ne in se exem- vocal llincmarus, hinc factum ut Ililduihum Lupus
plum ederel quo confirmari posset velus illud cli- vocelEeclesiasiicorunv magistrum. Eamdem ob cau-
clum, Ilonores mulant mores. Ait eiiiin in epistola - sam Hilduinum sacris negoiiis a Deo praelatum legi-
secunda : « Creal enim cor novum et novos aifectus tur in Epistola EcclesiaeSenonensis ad ipsum seripta
novaeconscienlia riignitalis; diviiesque facti pauper- pro electione Hieremiae archiepiscopi. Quin et Frb-
talis amicos cuni ipsa p,mperlaie fastidiiiut, ne qiiid larius, episcopus Tullensis eum vocal a Deo.electum
penes eos de vetcii videaiur inopia resedisse. Soios pdirem et magislrum. Sic in imperib CP. Chartophy-
aiitem veneranlur et diligunt quos forluna conducit.j laxConstaiUiiiopoIilanus, tamenetsi diaconus lanlum
Vide Notas noslras ad epislolam secundam Salviaiii; bssel, ante aniistites seu poiitifices sedebat, ut do-
HIc lamen lesliraoniuin perbibere debeo verilaii, ut cet Balsaraon in canonera 18 Nicaenum el in cano-
habuisse se scial nosira.aetasvirum quetn cum priscis nem 7 synodi in Trullo.
conferre possii. Ilaud dubie Pelrus de Marca, archi- e Piralarum. ld esl Normannorum, qui tuni Gal-
episcopusParisiensis,virmagnus fuil, eleodignilatis - lias misere depopulabanlur. Piralas auiem ideo-vo-
. perveneraiut praeteiea desiderari niliil in Ecclesia cat quod navigio primum pervenissenl.in- Galliain.
Gallicanapossit. In hac lamen honorum el divilia- "n Hofum ergo meluHilduinus tbesaurum monasterii
rum gloria modesliani animi semper relinuit. Apud- sui, id esl, sacras sanctoruni reliquias et preliosam .
eura fui per integrum sexennium; adeoque longa supelleciilem in lnonaslerium Ferrariense transferri .
experieiuia cognovi quam familiariter exciperet om- jusserat, quod tutum locum esse existimarel adver-
nium _.ordinuin viros, ef quam civiliter ageret cum sus Normannos, utpote mediterraneuin, atque adeo
nnivefsis. Aderat frequenter Athanasius 1hetor pre- piratis velut invium, non secus ac ConsiaiUiensispaî
sbylerConstanlinopoliianus., liomo cseleroqui doctns in Neuslria incolae sancli Laudi episc"opi'q(iondam
el eruditus , sed ianien pannosus el pauper. Al iion fui reliquias ob eum nietuniprimo transiiilerunt Ro-
proplerea exislimabat Marca viruni esse conlemnen- ibomagimi, indevero apud civitatem Andegavenscm.
dum, cui piaeter boitam mentem elplurimam rerum Quo ciiin pervenirent etiam Normaiini, tandem ail
sacrarum ac diyinsehumanaeque philosophiaecogni- tuleiense lnonasterium in Lemovicibus delataesuni,
lionem aderal etiairi modestia vere Christiano digna ubi hodieque' sumina veneralione asservanlur. De
et mores -inctilpali. Hunc iia pannosum penes se in quo nos uberius olim egimus in dissertaiione de san-
colloquiis IpcabafMarca; quotics vero eum ad praii- ,clis Claro, Laudo, Ulfardo et Baumado, quorum sa-
diurii invitabat juxla se assidere faciebai, ei quidem crae reliquiae servaniurin cathedrali ecclesia Tuie-
super alios-quosdam quivestili eianl mollibus, el Jensi.
fortassis rebantur Aihanasium sibi-inferiorem esse f Ivo. Foriean subdiaconus et.inonachus sancli
.muhisparasungis. Vide Fi'einshemii commenlarium -Dionysii; cujus "menlio exslal in lomb IV Spicilegii.
in Curtiuni; lib. iv, cap. 1, iu iUud, Causapaupeiiaiis p-ig. 251. ...
" '
S8S EPISTOL.E. • - 5-80
i©3 EPISTOLA CXI. A' plurimi lugeanl. Emptionein ferri, quod propter
a ADOD0NEM ABBATEM. messem eraf diflicillinia, distulimus, paratiin ha-
Cliarissimo suo Odoni, abbatum "clarissimo, Lupus vem quam aedificamus vos rccipere, nisi naulum
recuselis auferre. Dirigite impendenii-Seplembri,
plurimam salulem,
Magnis _etinnumeris vestrae liberalitalis affeclus si prius non fuerit opportunum, quemadmodum
beneficiis, si, quas animo. retineo, gralias verbis nobis convenit, fralres qui sallus partem assignent.
solum, verum etiam h lnfaustum eliani Faustum afferant,' et respohsa
explicare conarer, npn epistolae
voluminis modum excederera. AmpJitudo vestra no- de omnibus quae- mandaveritis fidelifef referant.
slram exiguitateni non despexit, egeslatem ubertate Persicaquae poJlicitus.suin per cursorem, quemjam
nimia sublevavit; nec lale quid me suspicari au- berie .cognoscilis, misi. Ea si, ut vereor, voraverii,
dentem, utpole longe imparem, fldissima sibi ariii- velvi.sibi erepla questus fuerit, extorquete precibus
cilia coaequavit-: cujus ego suavissimis fructibus ut vel ossa- tradat, nisi lamen et ipsa consumpseril,
perfruens, tamelsi facukate destiluor, non desino ut jucundissimorum persicorum " ' sitis quandoque
anxius medilari saltem affeclum,mei animi decla- paiiicipes.'
rare. Omnium siquidem amicprum quos ab ineunte 14_£5EPISTOLA CXIl. • .
aetate divina mihi pielas contulit flrmissime .vos B tTEH-ADEUMDEM.
teneo principes, nec-cujusquam alterius ut vestra
dignatione et Jargissima Iiumanitate me sentio obli- Charissimo suo Odoni, Eupus perpetuam salu-
galum; adeo.ut cum baec repetb, ruboris molestiam tetxi.
Iiaudquaquam valeam evitare; atque tmum ac sin- JStuper mihi litteras redditas sl pbssem divinare
gulare fessus reperio solalium, quod divina gratia, a vobis ipsis quam ab alio compositas, conveniens
quae me nihil hujusmodi merentem iri tantuin cul? forsitaii reperissem responsum. Nunc ambiguo de-
men socielatis evexit, oollatura sit ne in perpetuum terrilus, quibus verbis uti valeam, quibusve sen-
erubescam. Quaeso ne putetis me delinimenlis fal- tentiis, anxie quaero, ne apud vos roetas modera-
lacibus vobis illudere,' quandoquidem tam sint apud lionis.excedam, quandoquidem vestrae personae sin-
ine quae leviter tango seria ut in eis digne expli- gulariler mihi cpnsideratio jugiler sit, habenda.
candis quaesita laboret oratio. Caeterumulinam fallax Quis enim me.ferendum judicaret, sivos, quibus
fama yulgaverit in-prpcinclu oontra barbafos quos- praeler ^ratias plurima imo omnia debeo, sinistrae
dam vestrorum graviter sauciatos, inquibus admo- suspicionis arguerem? Nam si alium scirem epistolae
dum dileetum nobis G. lelhalibus confossumJQ^ auctorem, cohibjto dolore doeerLflagitaren) quibus
vulnerilius vix-evasurum. Hinc yehemenli dolore af- G landem modis fidgi sludium, aperire praeciperet,
flictus, opemque intercessionis eum fratribus meis Tqui lilteras, ul ita dixerim, calamo in veritate
conlinuans, super stalu oorum «upio veslris Jilteris tincto perscriptas, suspectas tam inverecunde fe-
mature fieri certior-. Ingenli quoque vestri cura cisset. Ego enim nihil unquam de humanis rebus
sbtiicilor, cum vos inermes ineaute in media discri- homini locutus sumA'erius, nihil amico revelavi
minaprorumperesolitos.recogito, inquaejuvenilem purius, niliil relineri deerevi constanlius. In rebus
agilitatem vincendi rapil avidilas. Proinde benigna . aliis libenter exercendi aut delectandi gratia admitto
devotione suadeo nt, sola dispositione,conlenli; quae ridicula. Porro in professione amicitiae, contempla-
tanlummodo yestro proposito conjgruit, armatos ex- tione tanlitamque divini muneris, serla solac'om-
sequi permittalis quod instrumenlis bellicis proii- plector.Hinc quiddam acute de Persicorum riumero
tenlur. Denique multum proficit qui prudentibus inventum apprpbarem, si sic commendarelur c su-.
consiliis ^competenter sibi et- aliis jirospicit. ^Juare blimitas vlrgirialis ut non ' spernerelur- humilitas
servate vos veslro loco, servate vos amicis, ser- conjugalis. Dcnique yirginis- filius non modo non
vate bonis omnibus, nec comnhttatis quod mecum damnavil conjugium, verum etiam ejus inilium,
i Ad Odonem.abbalem.Corbeiensem, qui -unacum _. quosdam, qui tum docebant neminem in matri-
Lupo interfuit synodo Suessionensi anno 853, epi- " monio,conslitulum.posse salvari: quae fuere-semina
scopusque pbstea fuit Bellovacensis. Ad eum itaque •baefeseosAlbigensium. Contra Helvidius nuptias
jam episcopum exstat epislola 127 Lupi. aequabat virginilati. Quod adeo aegre tulit Hiero-
h'Infaustum Faustum. Reiorum Apollinarium epi- njmus, ut propter hanc excaridesceniiahi, duni vir-
scopum in secunda Narbonensi,ut- patet ex epistola finilali nimium favet, huptias ad peccatum usque
sequenli. . , deprimere yideatui;, mulierem tandiu obnoxiam esse
c Sublhniias ..virginalis. Perstringit ebs qui in maJediclioni et subjeclam "viri domihio innueris
lantum fastigium evehunt virglnitatem, ut etiam quaridiu coitum appetit. Sed tamen ErasmusJex eo
nuplias damnent. Immodicus in hoc argumento fuit excusare "contendiL.Hieronymum guod - in inilio
Hieronymus, durus etiam "adversusunicum" malri- libri advefsusHelvidium'testatus sil's'ejion detra-
monium. Et fuere qui legilimarum damnarenl foe- "bere nuptiis, cum. laudat vifginitatem., ut iiaec
dera riuptiarum : in. quos seculum esl decretum sehiper ad illam regulam sint accjpienda quae in Iiac
concilii Gahgrensis, quod el ipsum renovatumposiea caiisa durius "dic.ta videbuntur ab.Hieronyrao.- Ego
est in synodis posleriorum saeculorum. Callislus II crediderim Hieroriy-mum,ul erat fervidiîringenj.i,
in concilio Tolosanb, quod anno 1149 habilum est, audaciam illam HelvFdiiferre non potuisse,-atque
eos tanquam iiaereticos ab Ecclesia pelli jussii,.qui adeo amore caslitatis-pauio lohgius esse progressum .
legilimarum "damnant foedera nupliaruni. Necessa- quam oportuit. Quo in genere' dispulationum "semper,
rium enim erat decrelum illud adversiis liaerelicos "vehementes fuerunt magni viri. , - ',
P.ATROL.CXIX. 19
587 B, S. LUPi ABBATISFERRARIENSIS 588
nuptias videlicet, * prirao miraculo illustravit. Pla- A inlolerabili me incommodo divina pietas liberavit,
cel 1©@ ilaque ac vebemenlissime virginalis inte- eum molesla nimis el diulurna slatio iroponeretur.
gritas; sed non despicitur, neabjpso quideni Dep, Yeslris itaque inhumeris ei assiduis beneficiisme
corijugalis societas. Jaro illud quam lepiduin est iriiparem credens ef confitens respondere omtiipo-
quod recipi meciim iu navem imponendae vobis tenlem implo.ro, cujus munere taniam e'l in me et
niercedis taxalione rcfugitis? Sed si vos necessitatis in oirinesopis egentes esiis behevolehtiamconsectrii.
articulus. quod futurum arbitror, consliinxerii, Caelerum lioriiines mei frequenlibus exhausti expe-
quem offerentem tam insolenter repellilis, Jusie re- dilionibus, audita profeclione doinini regis Brilan-
cusanlem prospicile ne impudenter implorare coga- niam yersus,"et denuntiati olim placiti aliquam spe-
mini. Yerum ut gravitatem slylus repetat, slrenue ranles dilationem, poposcerunl ut vos cohsulerem
profligatos barliaros et.ad hilefnecionem caesos ubi et quantlo vobis jungi "deberem.Proinile Veslra
vesira imo Dei yirtute gaudeo, vosque ipsos et ve- indulgenlissima mbderaiio nostras metiens difflcul-
slros ineffabililer exsulto discrimine liberalos, nec lates dignetur nobis Jilteris exprimefe quandiu po&l
minus parlim admonitos, parlim ^xperios, landem praeslituturo placiti diemluto morari possimus, iia
vos credere non lemere forlunam nec saepe ten- ut nec desimus plaeilo, "et aliqnid spatii, vestro rios
tandam. Pro G. reliquisque in clefensionempatriae B consilio regente, lucreriiur. Uludeiiam ne faslidiatis
saucialis non cessabimris preces funderequousque subjungere, si" absque periculo e piratarufii h-avis
ves-tra relatio parvitutem nostram sanitate illis re- noslra expensarn vebens possit"teneie cursum pef
slituia laetificet. h. Faustuin dirigi postulavi, non Sequanam, et inde per confluenlein I@g 'isarae
c quem refellit Augustinus, sed quein notat in De-
hsque ad f Crediliuni pfogredi.- De vestra exopta-
cretis d Gelasius. Vinum vobis mercandi curam de- bili sospilate super oinnia paryitatenr meam -Iscti-
posueram 5 prbpierea quod desperabalis possibile fi.eate, meique benigne:mefnores, behe semper va-
vobis futurum ad nos deslinare, nostrorum dis- lele. . • ----..- -
cordia et barbarorum impediente audacia. Quo--
niam vero recenti me sollicitastis admoiiitipne, i-.. EPISTOLA CX.IY. . .'.''"'"
' . ' - ADEUJIDEM.
quahquam, vindemiae apud nos non est quanlus ;'--»-- .
jactabalur provenlus, vincere sterililatem anni Ia- '
Clarissimo abhatum LudovicbyLupiis pluriroam
bore cbntendam, si consilium qribd vobis nuntius salutem. ' ' ' "
_-
meus exponet placuerit. lllud autem quod pollicitus Yeslris frequentibus Imo assiduis berieficiis*oMi-
siren"cum direxerb, cognoscelis quanta pr-omietate ^ doleo rebus me non posse -repeiideregralias.
' galris
~~
intelligam indulgentiam Apostoli, qua se avidiores Propterea jd proxime coriatussuhi liiterisagerei
vini luentur : Mqdico vino'utere (I Tim' v).",Cif- nec ruboris mei 'angusiias amplitudinisvesifae -3i-
cpmsepli enim conditionis necessilale, non aliud gnatio fastidivit. Unde, tjuod solum possiim,ingeiiue
..quam a me raissum bibendi modum dedisse-nomine faieor arctiori parvitaieihmbarii debiii vhiculo de-
1@7 modici"me sentire animadverlelis. Licet mi- vinxislis. Haec tam ingens' vesfra iientevolentia -el
iiaciler epislolam" terminaverim,- cupio vos valere iu mc ei, in bnmes, a
' - ' - qub solo infuridilur, ab' eo
feliciter. ieredo remunerabitur.'Nos, quiveslri pbst'J)eum
- EPISTOLA CXni.-
Indigemus, coiUinuis pelilionibus aeiernaeillius fe-
ADLUDOVICUM ABBATEM.' tributionis" augmenfa praebemus.Posihis in itinere
CJarissimo abbaluin Ludpvico, Lupus praesenlem comperi dominum"regenr nfe iunc quidemquando.
et-fuiuram salutem. - ... . conslilueral ad vos reversum. -Proiride bilaiionem
Non dubito ubertaie diyinae gratiae factum nt flagitantibus hominibus meis , -ul soleo ailqeraesi-
vestra sublimitas meaelmmilitali dignarelur conde- diuih consilii vestri confugio : quod sic quaeso-mo-
scendere el me, in. qualicimque amicorum ord.ine ilerainini, quae mihi agenda sint praescribenles, ul.
iiuroerare. Per vos enim et saepe alias et' proxime ]rj et' ab offeiisatutus esse valeam; et si in reliin-
a jRrimo miraculo. Hoc enim primuni signorum lectaneumjinflne..

Dominusîn nuptiis. Chanaiiaeae,ut ~~>Quem refellit Augiisltnns. Id est Faustum Ma-
' fecit Christus secuhdo Evangelii secundum nichaeum,advefsus querir oxslat insigne Augustini
scriplum est in' capile
'
Joannem. opus in libros xxxiu disiinctum.
b Faustum. Itaque persuasum erat Lupo Fausli a Gelasius.VideNotas adepistolam 128.
Reiensis opera non -esse admodum sana; .ideoqne . e Piralarum. Id est Normannorum, ut supra
Jnfaustum Fausium.eum appellavit in epistola supe- diximus. fluvio.Nam ii jam navigare coeperant adverso
fiore. Meliusmentem suam aperuit in epistbla 112 Sequana Igitur id factum anno 851, ut patet
-el 128, in qua loquens de Fausli islius operibus ex Chronico Fonianellensi-; in quo scripuim esl,
•CarolumGalvumadmonet ne ei acqpiescat erranti". Normannos fuisse eo anno in Sequana a terlio Idiis
; Unde coUigi ferme polest Lupum abbatem -Ferra- Oclobrisusque Nonis -Junii dies ducentos oelogini-j
jriensem esse auciorem Coilectaiiei de tribus quae- septem. Yide Radberluui lib. rv Commentar.-m
stionibus. Non video autem quonam modo CoIIectar Threnos Jeremiae".
iieurii illud esse possil abbatis istius, liberêro de f Credilium. Oppidum "in ora Isarae fluvii,
tribus Quaestionibusslt alterjus cujuspiam, preshy- yulgo Oise, haiid procul Chantiliaco, - -vulgo Creit
-tcri scflicet Moguntini.Vide etiam epist. 128 et Col- iiodie. - - y - -i
§89 EPISTOLÊ. . S90
** *. *
dendis aut flpprimendis a barbaris, inspirante Dec _A,
elfieax molitio slatuitur, pro viribus meae tenuitati 17® nostri detrimenta, ubi aliquot disciphli bene-
adjutor existam. 0;uantum cupio in perpeiuum va jam iiistituti immatura morte deeesserunt, compen-.
leatis. sare' illofurii erudilione' qui vel in profeclu ppsili
; . . -169EPIST0LA cxv. suae profeelionis augmenta desiderant, vel- ebrum
-' - ADEB.CAKR. qui felicibus-indiciis speni sui. profectus,- pluri-.
. Ex.Gu. et aliorum-personis. mum id nobis cupientibiis, jain flederunl, nimifum-
Reverentissimo praesuli E.rc, G. H. et Ag. h epi crederem me toiius boni auctorem tam fructuoso
scopi et universa synodus c. apud Muiittum in De promerefi lajeore. Ut ergo particeps efliciaturdo-"
nomine cohgregata, perpetuam salutera. clrinae .memoraius puer, cui juste consuJRis, li-
- Sanclilali.vestrae gratias agimus quod, quanquan centiam etiitteras siii habel epjseopi, perducatur
tardiuscule, tamen veslrum vLcarium direxislis-qu ad nos dijeclissihio Remigio-iv'KaI'.lJul.,et, gratia
pondus deliberalionum nostrarum hobiscum exci Dei opitulante, "eonablmur cum aliis illi quoque.
peret, definiendisque rebriS' necessarium conainei prodesse.
. adhiberet. Sed pefsona vestra apud simplices quos ' '
" ^ , EPISTOLA
'""'•"' CXVI. ' - -
que tantiim amplius contulisset aucfofitatis quanlun B
FKATB-IBUS EXCOENOBIO s SAKCTICERMANI. . -
praecedita"apice dignifatis. Proiride qui-a, peeeali
nbstris merentibus, lurbulenlisslmunr tenipus est Sanciis patribusiri moriasteriobeatiGermani Deb
el loi sibi succedentibus annls,--exuberante iniqui excellenter milita"ntibus,Lujpus, socia congregatione
tate, defuit facultas cfelebrandiconvenlum, ac iegi Ferfarierisi, ebpiosamin Doniino salutem.
cor Deus ita mollivit ut nol)is-aliquarn correctiorfi! Semper. quidem In- eoenobiorum nostrorum Tia-
largiretrir opporlunilaiem, momenta-vefp "vitaeno- bitaloribus vera ehariias"viguit, sed nunquamtam.
slrae nullain suitransitus dilaiibnem recipiunt, cau certis indiciis'u"t nostro 'lempbre sui rnaghitudinem
sam ipsius Domihi' noslri haudquaquam segnitei declaravit; acin nobis, si 'quid praeter soliUun-
jebemus curare,'nec rios-ab exsecutione officii, exerietiisset, supprimeridurii viderefuf, ne imme-
quod indigni suscepimus, ulla nisi e impossibilitati. moris beneficii exprbbrationem nos forhiare aliquiS'
neeessitatesublrahere": quoriiam,ui scriptum est, aeslimarel. De vobis liberum hobis-iest praeseriim .
liomo videl fh faeie, Deus aittem in corde, (I Reg. Vera harrare ad divinaelaudis- augmenlum. Et-quo-
xvi); qui redditurus -es., tit alibi verissime dicilRr, hiamcohfidentius' 1experta asserimus-quam audita,
unicuique secundum>fipera-sua •(Matih. xvi). Atque a memelipso inclioandhm decrevi, fldem proposi-
utinam supererogaremus .aliquid, ul ipse .rediens " tioni factiirus. Cum proxirab autumno -insignis-
- optata -mercede, cumularet. f Cbaritatis igitur....... l?l,rexnostfer CaroJus.i Autisiodorum vehisset, et
:Cmlerudesunt. __ - . -. .coriiualusejusproxima loca pene omnia occupasset,.
a Rarbaris. Id est, Brilannis :âdversus hos eniin eonyeniendi.ad synodum facultatemnondenegaret
•expeditionem molieb.Uur rex Carolus, de qua liic priiiceps, impudcmiiaeac negligfehtiae'rioiam>incur-
agimr, ut patel ex epislola ' superiore. Ybie episio- risset,nisf ad synodum accessisset. Sed lric tamen
.lam 85. '• annotandum est episcopo de sfe asserenti o_uod"ad-.
-* Episcopi'.-Qui liie nominaniur, Jii.sunt: Ercan,- essenon possit-credi debere; quod indicant iiaee
:radus Parisiensis,-Guenilo;Senonensis, et Agius -yerba : Homo videl in facie, Deus autem hicbrde, Id
Aurelianensis. De eo au.em qui lhtera II praenotatus esl mehtiri polesi episcopus,dum ait inevitabili se
esi, non audeo pronuniiare. Audacior fuit is,-qui necessitaie cbnstringi ne ad synodum accedat.. Im-
ediditsiipplenienta Conciliorum Galliae. ponere.quidem potest hominibus, quibus.sola viri
_" "cAyud Muritium.~Loc\nbmen, in .quo celelirata facies nola est; at non itcin Deo, qui cordium scru-
est islhaec synodus, prpdidit-quoque editio Du- tator est. CtRierum'mendacionon convenitlabia pollui
cbesnii : nunc vero cor.fifmatur aucloriiale velusti sacerdoiis; ul in episiola 11 ad Alexandrum III scribit
codicis, nam hoc loco fuil lacuna in editiorie Mas- Arniilphus Lexoviensis..
soiii. Recte auiem existimat Labbeus iocum illum ' Charitatis igitur. Posl haecverba arbitror deesse
fuisse in dioecesiSenonensi, euinque esse OjiiemMo- -jiunum folium in veteri codice. Gaelera enim non
" rellum hodie yoeanl. Niiiil enini vuigaiius in manu- cohaerenl, neque profeclo peftinenl ad lianc episto-
scriptis codicibus, quam nt litlerae o et upermuteii- -lam synodicam- Scribit enimdein Lupus familiari
lur; hl ad Pseudoplauti Querolum-nolavit Peirus cuidam suo, ut manifesliim esf. Itaque fragmenium
Dauiel, et nosalibi monuimus. Itaque pro Mbritium, istud.epistolaesynodicsedistinximus a sequenii frag-
_scribi quoque poluit Muritlum. Synodum porro -nienlo. lllud interim admonemus, fraguientuin istud
• illamfuissie habitam
- -anno S&Oadnionuit idem Lab- postremum diverso charactere, eoqiie minuliori,-
— ._ . .
"beus.
'a scriptuin esse in veteri codice; licet is quoque an-
Apicedignilatis. Obhoc nimirum quod episcopus tiquissimus sit, et ejusdem haud dubie temporis. Quae
esseturbis regiae. Reverentiam enim episcopis.suis- -causa fuit.ul superiores editores non animadverle-
' cohcilianl-amplissimae civilates, praeseriim iliae quae -renl jjic defieri aliquid.
capila regnorum esse merueriril. . , . s S. Germani. AutissiodorenSis; - ut habebat ieditio.
e
«. impossibilitatis necessitate. Quippe. vetustis ac Massoni. . - ._
receiuioribus regulis conslitutum "erat. ut ne quis -1 Experta quam audila. Juxta illud Plaulinum :
episcopus ad synnduniTOcaiusadesse negligerel, nisi Plus valef oculaiiistestis tinus quam.auritidecem.
=propler neeessitalem imbeeillitatis.; Synodus yerp
-
Agathensis. etiam praeceptionisfegiae.exeusaliohem Quiaudiunt,audilaseiunt.'(_iiivideiit,plane.sciun.t..-.-
."
adiiiiiiipraecepit. Quare, nisi morbus-ingens episcb- '; ^1 Ai.iisiorforam.CaroliGalviadve_nlusadcivilatem
puro pefegfe proficisci prohiberet, et si liberam illi Aulissiodorensem cohtigil eb lempore quo Ludovicus
B. S. LUPI ABBATISFERRARIENSIS- ' . §92
591
«gentes Jiospitii vos potissimum adeundps credidi- [- A universaliler utilis est judicatus. Praeterea veslrae
mus. Nec spe nostra falsi, ofliciose "surnusexcepli;; sanetitati plurinnim.confisi, ausi sumus fratremBer-
. et-publicum veslrum convictumregio faniulatu noblss- negaudum, rudem adhuc moriachum, roganti veslrae
<•penilus adimente, quacunque hora eiabi poluimus, >, palernilati dirigere, veslrse voluntali obsecuturum,
;" nequaquam sensinms importunitatem nostram vobis s el in suo proposito perfecliorum-exemplisaique do-
? oneri •exslilisse. Postquam per charissimum propin--" ctrina studiosius confirmandum. Exiguitatis noslrae
quura Remigium et.gratissimum audilorem meumu benigne memores optamus vos valere feliciter.
Fridilbnem sanctitali veslrae salisfecimus, oslenden- EPISTOLA CXYU.
' tcs votura
nostrum, .quibus reiiiti non valebamus,' c ADASSBOLDUM.
mandata regis alio quam vellemus avertere. Disees- Revprentissimo A. abbati et universis"fralribus
suri, ne gralias quidemjn conventu referendi ebpiam ejus,
omnes .deferendae » Lupus elomnis Ferrariensis ' coenobiisocietasin
" ' '
habuifnus, quoniannnoras lega- Domino saluleiri.
lionis impossibilitas auferebat. Unde in hac parlee -
Asperrimis diffieullatibus eviclis, gaudemus vos
memoralos amanlissimos fratres Ticem nostram im- tandem
aliquando gralia divina loco proprio restitu-
plere obsecravimus donec pef nos id ipsum exsequi tos. Nec illud non libenler
-Divinilas largiretur. Ad haec quae -supra retulimus,' j, iri vos accipimus, quodnostram
lerrenle h praedonum improbilate, ornamenta eccle- sermonibus pronam voluntatem pio affeclu jucundisque
siaenoslrae occultanda curastis, nec ad id praestan- prpsequimini, quaiiquam Jonge -plura
vobis praeslita cupereraus.- Tribula-
dum invenli estis difficijes. Quaesecum repulans di- alque majora
tiones nostras partim dolenler audistis, parlim
lectissimus fraler nbster S. et cum sibi lum eliami
anxii aspexistis; sed eas, lemperante velpenilus
pluribus aliis nostrum rnulta Jienigne «ollata recen-
auferente !73 Domino Deo nostro, eum vestro
sens,-impendente, ut metuebamus, ruina nostri loci,' commodo vobis
vestrisque qui nos adierint desi--
quam el nostra peGcala•et piralarum vicinia mina-, deramus usui esse ac .sincerissimae
voluptati. "Ut
baritur, vos elegit, non apud quos peregrinaretur,'
. sed intra quorum oollegium admissus, vicarium nb- igiiur familiaritas olim inita uJieriori proflciat in-
in occidua plaga recuperatae facultates
stri loci contubernium, possideret. Yerum id etiam cremento,
fuerint adjumento dum excursus et recursus pernos
alii postulaverunt, oplantes, Jicet diversi, in mona-
steriis consistere quamûm majore suorum parte in quaeutriiique geranlur aperiet. Cupimus.vos nostri
memores semperTalerefeliciter.
.villa versari. Quanquam igilur Deus incerlum utrum benigiie
sua pietate in perpetuum 172 subversionemnostri| EPISTOLA CXVIli:
monasterii removerit, an aliqua latenle eausa ad[ G ABBEB.ABDUM EPISCOPUM.
lempus disluleri.t, tamen praedictusfrater quod obti- Reverenlissimo Turonicae Ecclesiae antisttti He-
nendum conceperat perseveravit flagilare : quod uti- rardo, Lupus et Bethlehemitici coenobiiunanimitas
nam vobis annuenlibus corisequatur, ne simili casuL plurimam in Domino salutenii
coactus , ulteriora- eompellatur sectari! Supplica- Quemadmodum scribere dignati eslis, divinitus
musque ut eum apud vos consistentem pie foveatis : eum exiguitale hostra familiaritatis fcedera sociastis.
quia meorum Jaborum diu parliceps fuit, et pro sua Clmrilas enlm, ut scribit Aposlolus., a Deo est
probitate ac slrenuitate semper "gralus omnibus et; (J Joan. vu), quaemaxime in Iiis eminet qui sincera
rex Germaniae ingressus esl in regnum Caroli, non vero recessuruni.
velut Iiospes, sed ut bostis; ul paiet ex Herico mona- h Prmdbnum. Haud dubie Normannorum, qui lum
cliomllbro II de miraculis sancti Germani Amissio- pervenerant in dioecesimSenonensem. Itaque Lupus
dorensis cap. 8, 9, lO.Istud porro accidit desinente ornamenla monasterii Ferrariensis miserat ad mona-
anno 858, ut docelanclor Annalium Fuldehsitim. chos Aulissiodorenses,velut ad locumtuliorem, illic
Yide Sirmondum in nolis ad Capilula Caroli Calvi, occullanda. ^
til. 25. - c Ad Ansboldum.,Code\ vetus babebaf, Ad Ansb.
a. Legalionis. Gumanno, ut dixihius, 8S8 Ludovi- tanlum. Edilio autemMassoni,-Ad Ansbotdum.Quo-
cus rex Gefmaniaeregnum Garoli invasisset, affliclaej) j niam vero is in epislola 69vocalur Ansbaldus, et
ex eo valde fuere r.es Caroli, adeo ut -coaclusfuerit apud Slassonum facili liiierarum permutatibne Aus-
fugae se dedere, et in Burgundiam secedere. In hac baldus, rursuni in epistola ,10Ansboldus, apud Mas-
calamltale pene de principe factus exsul, legatum sonum denique Ausboldus, el ex i<s constat eum
aliquo misit Lupum, fortean in Germaniam; ut quo- fuisse monachum sub Marcwardo abbaiePfumiensi, '
niain illic per miiltos annos fuerat, adeoqueet Ger- eapropter facile adducor ul credam eum esse qui
manicaelinguaegnarus eral, de injuria Caroli quere- Prumiensis abbas fuii post Marewardum el Eigilem.
retur adversus Ludpvicum. El quoniam ea tempora Regino : AnnoDominicmIncarnaiionis 860 Egiidbba-
proiiiplis remediis indigebant, abire sla.lim jussit tiam Prumiensem sua sponte dimisit; el Auspaldus
Lupum, ne data quidera licenlia aniplectendi roona- [legendumAnsbaldusex Triihemio in ChronicoHirs-
cbos sancli Germani. Adeo quippe afflictaeerant res augiensi ad annum 860 J in regimine, successit, vir
Caroli ut rion aliis artibus reparalte videaniur quam omni sanctilale et bonitate conspicuus.Ilaque ex hoc
propter imprudeniiam Ludovici, ut patel ex Annali- . eliam locohabemus Lupum nondum obiissearino860
hus Fuldenslbus. Neque enim assentior Cellotio, qui cum ad Ansbaldum-jjamabbatem scribat. Ex iis porfo
Ludbvicum abinjusto bello manum retraxisse putat quae sequuntur apparet Ansboldum monasterio pul-
propter episcoporum admonitiones :.quod colligere sum, iandem vero reslitulum : quod indicat hanc
se putat ex Annalibus Bertiriianis. Eorum tamen epistolamscriplam esse aliquanlo tempore poslquam
Annalium auctorem paria senlire euni eo qui scripsit Ansbaldus" regimen - Prumiensis susce-
'" mpnaslerii
'
AnnalesFuldenses si affirmavero,non exisiimo me a perat.
"
KOS EPISTOLiE. £9*
amicilia foederantur."Utinam aulem vel orando spi- A Aaliisetiam Jionis suffragantibus meritis, in eorum
rilaliler, vel obsequendo saeculariter, aliquid vobis collegium"aggregabit quibus pollieelur.: Beati mise-
conferrepossemus! Profeclo nostram in vosTolunta- ricordes, quoniam ipsi misericordiamconsequentur.
tem fldeliter aperiremus, qubd in cliarissimo nobis (Matth. v). Cupio vos valere feliciter.
fralre T. declaramus, quem.secundum petilionem . 175-EPlSTOLA CXX.
veslram ad regendos monachos-in cella Roclena con- 6 ADARDUICUM EPISCOPUM;
cedimus : qui cujus momentiapud nos sft, ex oflicio Desiderabili ponlifici A., Lupus el fratres. ejus
quod laboriosissime gessit facile est aestimare. Sup-
assidua" monacjii sempiternam salutem.
plicamus autem sanclitatem veslram ut eum
in vobis affe- Suspensi ad benignissimas proraissiones vestras,
pielale foveatis, senliatque paternum tempus-fruslfa fluere" dolemus, cum infeslationes
"ctum,cujus dulcedine semper inter mundi amarissi- f praedonum non possimus non liabere suspeclasi.
mas molestias recreetur. Pfoinde ut veslruin .accelerelur-volum, hostrum-
-
174 EPISTOLA CXIX." que depellatur periculum, suppllci.ter. imploramus
a. ADJ5NEA5I ^PISCOPUSt. ht propler ccelesteni retributionerii ipsi dignemini.
Charissimo siio Mness, Lupus aelernam salulem. _j ad aliquem locuni fatigari quo" non sit mihi et.
Doclrinaestudiosissimoregi noslro, quemadmodum quibusdam "fratribiis impossibilis/ accessus; ut et
-volnspost alia intentionem meam aperui.quod Jibe- vos nobis exponentibus noslram necessitafem, et
ralium disciplinarum laborem recolendo, et alios nos vobis aperientibus veslram volunlatem,,plene
instituendo, favenle tbtlus boni auetore Deo vellem valeamus-cognoscere. Cum loeo autem diem mensis
repetere, siolium ipsehabiturus praemii eommunio-_ exprimile, ne dubietale aliqua confundamur. Cupi-
nehi sua indulgenlia concessisset, quod voturnmeum mus vos valerefeliciter.
sereno vultu sermonibusque'blandis amplexus ut ad EPISTOLAGXXI. -
effectum valerem perducefe se curaturum promisit, ADVULFADUM ABBATEM.
id-vobis eonlinuo significandum cfedidi, ne olilala _' *-
''Unanimi suo s Vulfado,Lupus omninibdamsalutem.
-oecasione nescireLis ad tantae rei adnlsum qiiibus
-Fama vulgavit adventuni regis aliter fulurum quani
esset invilandus aJloquiis. Mevero monasiferiumin-
tristis oslendens Hilde- fueral a'b eo dispositum. Causas igiturhujus immu-.
gfedientem excepit nuniius, . talionis, et landem tempore ventiirus sil, ,aut
gariumveslrum, qui neptem meanfliabebal in con- iibi interim quo familiaribus iitteris aperite,,
jugium, decessisse.Unfle proprio affeclu et propin- ut ex-eis moralurus,
quid-milii agendum sit, inspiranle Dei fa^
quorum ulrinsque Jineae impulsu asserentium me ( valeam aestiniare. ReJatio eriim cursbris fldem
apud vos plurimum posse; saiictitati veslrae has litle- yore,
ras deslinavi, supplicans mt filib ipsius, supef quo non invenit, quoniara frequenter evidenli "mendacio
i maculalur".Yalete. .
poslulavit, concedere dignemini beneficium tuio- .
fem vero, qui et moribus veslris congruat et ° mili-,' __ 176 EPiSTOLA.CXXIL
tare obsequium exigat, laudabili prudentia statuatis. ADGERHARDUM. -
d Relicta memorali viri.ejusque propinqui decentcr -Praecellentissimoll duci G. et clarissimae* conjugi
vos, si obtinuero, venerari sludebunt; Deus autem,.. ejusB.,Lupuspraesentem et futwam «aluterii. - -
_ a Ad Mneam. Episcopum Parisiensem. Yide epi- cesi MeJderisi,qui anno 862 mterfuit synodo Pislensi
stolas 98 et 99. ima cum nosiro. -Urideilhid qubque colligere
h Beneficium.Non quidem-ecclesiaslicuin, sed feu- possumns,Lupo Lupuni nondunifuissemorluum anno 862.
dale. Tiam vassallo mortuo, beneficium-redit ad h Duci G. Id e.st Gerardo, eidemijui comesvocalur
dominurii feudi. Feudum aulem simpliciter ^postea in epistola 81. Solemne id per eas lempestates, ut
diciumiesl, tum beneficium dieebatur. , viri principes, interdiimcorailes appellarentur, inter-
c MUilarequod
obsequhim.JNTimirum ralipne feudi. Ne- , dumvero duces.Hinc facluni ut Bernardus comes, qui
-que enim frustra. dominus concedfeliatbeneficium. SeptimaniaeMarcaequeHispanicaeprsefectusefat sub
Ilaque quoniam is, "pro quo beneficiurif pelebatuf, .i -•rj.Ludbvico Pio, noniiullis in locis vocelur comes, in
puer erat, rogalur Dominus, ut talero ei tulorem aliis vero dux, ut apud Nilliardum et conlinuatorem
creet, qui iricumbentiaieneficio onera exsequi pos- Aimoini^Sic in PraeceptisLothaiii regis pro mona-
set. Tulor ergo gerit hic quoque vices pupilli sui. slerio sancti Pelri Rodensis in dioecesiGernnilensi,'
a RelictaSId est vidua. - - •* . ef promonaslerio sancti Genesii in dicecesiHele-
e Ad Arduicumepiscopum.Yesonlionensem-,cujus nensi, Guifredtis, qui passim alibi vocalur comes,"
crebra. passim mentio apud Hincmarufn, quique dukdicitur, et quidem pagi Rossilionensis. Sic Yi-
concilio Tullensiapud Saponarias inlerfuit anno 859, vianus, qui sub Karolo Calvo floruit, interdum comes
itemque anno sequenti concilio Tullensi apud Tusia- vbcatur, interdum vero dux; ut observavirausad epi-'
cum, anno demum 871 concilio Duziacensi. Ejus stolam86. Revera autem Gerardus, qui liic apudTjU-
mentio exstal apud Flodoardum Jib. m, cap. 20. Hic pumduxvoeatur, eratcomes in partibus Burgundiae.
interim admbnendum est, nunc primum restitutum "i Conjugiejus B. Ilaecfuil scriptura veteris codi- .
esse nomen islius episcopi in hac epistola Lupina. cis,'qiise admodum sana esl, nani edilio Massoni
Caeteraeonim ediliones habebant, Ad Arbricen:- epi- immensum aberraverat, in qua scripluni fuil, Con-
scopum; prorsus ineptissime. Hane emendalibnem, jugi ejus Bil. Conjux cnim Gerardi comilis, ad quem'
ut pierasque alias, debemus-codicimanuscripio. scripta esl Isibaec episto.la,Berlba "vocabatur, cilra
f Prmdonum. Normannorum; ut diximus ad
epi- omnem conlroversiam. Illius auiem mentio exslat
slolam 116. lib. m, cap. 27, ubi recensensepi.
6 Vulfado. Abbaii Resbacensis monasterii in dioe- apudFlodoardum
siolas ab.llincmaro Remensi ad diversos scriplas
S9S B. S. LUPI ABBAT1S'FERRAR1ENSIS S96
. Semper insignis fama de probitate veslra bonos k Yebemens ae generalis necessilas, ut comperislis.
quosque Jaeiificavit-;-sed nunc in omnium notitia abduxeral; ac propiereanequivimus, quemadmodum
uberius.efflornit,,cum eamdem probilalem vestram uierque nostrum cupiebat, -dum reverteremini, iide
successu profuturo Chrislianis onmibus divinilas recreari colloquio. Erit autem divinae.gratiaeislud
comprobavit. llli laudes, illi gratiae, illi exquisita quandoqhe compensare dispendiujn. InLerim sinee-
praeconia, quoauelore liostes molesljssimos parlim ritale amoris probabiliter deleetemur. Caeterum redr
peremislis, partim fugasiis. Cum vero quae primo dilae sunt nobis dudum litterae dietn ingressus veslri
pollicefi, postea promittere dignati estis largili fue- in monasterium osleudentes- : quibus in conventq
rilis, conabimrir gralias cuniulare. Caeieriim, quod recitatis, et abbmnibus merito collaudalis, rescri-
diligehter scrulamini, noveritis monachuih et disci- psimus quae nobis consequentia videbantur. . His
pulura roeum Ad. nunquam a nostro riionaslerio au- aulem recentibus inspectis, intelleximusillas necduin
fugisse, sed ad pelitionem beatae nieihoriaeMarewardi vobis fuisse 178 perlatas. Nunc vero, id est .Nqms
Abbalis ex Prumia aul. a 'Proneam a nobis eum Marlii, vos easdem habere opinamur, alque ideo
lionestedirectum, et cum illb aliquandiu «mversa; quaeconlineniureisdem otiosumesserepetere. Fra-
tum, quorumdam irividiosorum yltasse insidias, et tres omnes affabiliter salutate; et utpro nobis,
indei" discehdi sludio el quietis amore in urbe Lugdu- ? ulpete sibi devotissimip.oraitedignentur, suppliciter
nensium constitisse. Reverentissimis aiiieni viris bbtinete. Oplime vos valere optamus.
Remigio memoraiae ufbis Metropolitano et H. Gra- - ,- EPISTOLA CXXIV. •" • ( .
tianopolitario"inslanier postulaniibus, et cpnversalio- " '"
nehi memofafi-fratris laiidanlibus, quanquam olim AD -GUENrLOKESI- EPISCOPUffi.-
meam verbis li.ibuissel-liceriliam, etiam regulares Reverenlissimo Guenilonipontifici, Lupus praesen-
litteras accepisse; quae prolatai quid de ep senliam "teni et futuram salutem. . -
fidei relalione faiebuntur; cLiUeraseliam.eumeceIe- Nbn est mirumsi vos tandiu d metropolitanus epir
siaslicas babere a venerabili episcopo nostro Gueni- scopusmeiidaciofefellit, quandoDavid nequamser-
lone certissime scip, nec.imp.edire aliquid .177-si vus .verisimili flgmento ad horam -decepit. Prser
Deus euiri vocat, quo juste ejus "inflrmari possit diorurii quibus donaius fuerat medietate. servus ille
electio. Bene apud nos ..conversalus-est. Quo pluri- mullatus esl. Episcopo vero- limendum est ne pro-
nium indiget Ecclesia, idoneus est ad dpcendum, missionum coeiestium integrilate privelur, cum,
regularibus ef pontiiicalibus fultiis est epistolis, pro- teste sapientissimo Salomone, eum "detesietur ani-:
genitornm nobililate ornatur.. In. sanclo proposito, n ma Dei qwi seminat inter fralres disco.rdjas(JPI'OW._VI)._
judiciopraedi"ctbrum.anlisliium"inter qupsdegil, de- J"Et boe-et omnia quae abjmprudentibus-velut taediq
vote perdurat. Quid.restat nisi ut quod sanctis prae- et impossibilitale contemnenda ducuntur facillime
sulibus Deus inspiraverit fial? Quid autem mirum si judicii exilum sortienlur, cum tanla evidentia in me-
aliquando asperius. aliquid super eo loculus sum? moriain cuncta reyocabuntur ut nec auctores. '
ma?.
lllud culpa fuit. inimicorum ejus impudenier falsa lorum, purgafe objecta imo declaraia conenlur.,,
vulgantium. Islud quod nuhc litleris alligo iueum esl - nec ulla-ralipnali.s creatura inde dubitare praeyaleat
judicium constanter prius visa el "posleaeofnperla quae Creatoris aequitas omnibus proposuerit cogno-.
narrantis. Gupio vos valere feliciter. : - - scenda. Ibi, nisi satisfecerit, eum trepidare frustra
EPISTOLA .CXXIU. • videbitis, quem vera iefefre ut: lioino falsi credi-
' ' 1
AD-ANSBOLDU5I." distis. Quomodo enim tanlae possem effici'pravitaiis
Gharissimo suo Ansb. Lupus ifideficientem s.alu- .ut depositionem ejus cuperem cujus acceperanj.
lem.. ,. , - ,-• divinituscoiisecrationem? Testemeum 179 secu--
scripta Vide illustrissimum, virum Pelrum ,ile Marca ^r-
ejus etiam meminil, quae ad Bertbam istamEcclesise
est sBerihaeuxori Gerardi comltisprorebus cliiepiscopum Parisiensem, in Iibro de Primatibus,-
sibi cpmmissaein Provincia sitis, quas eidem Gefardb
tuehdas aique brdinandas coronijsefat, peiens ut ipsa •>. QLitleras ecclesiasUS\o,vocat lilleras quibus We-
strehuasitiniervenlfix apud conjugem suum pro nilo monaclio illi licentiam fribuerat proficisccndi iu
febus eisdem. n . aiienaindicecesim. Nam alias id uon licebai."Yide
a Aut Proneam. E,go sie exisliroo, delendas esse Notas ad episiolaih 102.
voces illas, quas addilas puto vilio Jibrarli : qui ciim . a Meiropol: -episcopus. Herardus nimirum Turo- -
non intelligerei qiiid esset Pitimia, dubitarelque an nensis,'iildixi. Namliuicdemandatacura estadeundi -
legendiim forel "Pnroiw, aut Proneam, lUrumque po- , Wenilonero ad eumque rcferendi roandata synodi.
suit; ut erudiius lector eam leclioheni praeferrel, Sed quoniam turo Herardusin morbum incidit, Ro-
quae verior esse i robaretnf. Id enim frequetiler acci- bertum Cenomanensem episcopum vice sua misit,
disse veteribus .librariis atimonuimus ad librum rv qui legalione pro se fungeretiir apud Wenilonem, ut
Salviani" de 'Guberrialioiie Bei.lii editione porro patet ex commonitorio ipsius Herardiad Weiilonem.
Massoni, pro aut Pronettm, .scriplum est, dul.perpe- Et haud diibie Herardus viva voce per-Roberium-
r«m,.foedissiino errore. Yide supra in Nolis ad epi- signiftcavil Weniloni per Lupum ahbatem Ferrarien-
slolam 5. sem noii sleiisse quiii Wenilo deponeielur. ls ergo'"
hDiscendi studio.Noia Lugdunensis eivilalisfama, debocfacinore el peiiidia, si veraforent quae jace--'
ob studium lilterarum. Unde iflud Juvenalis : renlur, conquerendi sibi jiistaro subesse causani scri-
. Palleat ut nudis pressit qui ealclbusanguom,- psit ad Lupum : qui, ceu antea diximus,se purgare
Aut Lugduuensemrhelor dicturusad acaui. studuil aphd Wenilonem.
597 . -. EPISTOLJE. " 598
rus facio csujusexperiemur-titerque judicium quo-, A, ' • 130 "EPISTOLA.CXXY. .
, ;
"niampostquam praeesse coepislis-, et ;dignali «slis ADFOLCRICUM.
me in fairiiliaritalera assuniere, semper optavrvoset '
RevereiUissimopraesuIiaFolcrico, Lupus tempora-
in -sanciitale proficere "et-dignitate.augeri;. et si^ ,lem Bf.aeternam salutem. .
meis jebus inlegris; sinistrum aliquid, quod- Deus Aflluenliam graliae divlno- munere "vobisindultam
•
avertat, vbbis conligisset, paralus sui opem ferre Tiiteris comprehendere placuil ac laudem illius
qui
pro .viribus el me amlcfssimimimodis omnibus dedit et adcondenuialionem avaritiae commendatio-
evidentissiirie coinprobare, Quod si me perfidiam in- - invictissimae charilatis. Nain cumtaliquam
currisse iecolerem, lantum scelus negatione non • nemque insulam Sequanae c pagani muidelissimi piratae ap-
tegerem, sed confessibne simplici veniam oblinere . plicuissent, quae sila est sub ^ Melleduni oppido ab.
conarer. Nam cui vel parum saeras inluenli lit- s aliis recens exuslo, et f eorum viciniain nobis, ut
teras" nbn-ullrb ae saepissime occurral: Qni pami eral, periculosissimam, nisi Dei m[seratio subve-
foveam proximo suo, incidet in eam ^Pmv. xxvi;- niret, daceremus.-nebin monasterio consistere au-,
Eccte. x-;-EecfoYxxvii).Hsec quam vera sint htinam debamus, .nec quo migrare possemus , depressi
aperiat in praeseuti qui, omni ambiguiiate- remota, aerumna tantae calamitatis, invenieliainus. Inter ,
palefaciet in fuluro, ac me in -hac parte peniius- " haec,' curame-graviier .aegrotaniem visilatum ve^
irinbcenlem-insolubilem faniiliaritalem veslram atl
Hi'ssetis,.ac nos ingenti exterritos meLu offendisse-
ulilitatem utriusque iribuat oblinere! ^luod aliunde - tis, illico
abs.que ulld deliheralionis taedio nostrum
cbmpereram,vosque dignati eslis mandare, si Deus exoneraslis .pudorem ; ef
piaev.eiiiejUes nosiram.
arinuerit, dominusrex flet nobis vieinus : post cujus supplicatioriem, .oblulistis 8 praediuin Aquense, do-
digressum,- si vobis placel, tft prhno fipripoluerit, iiiinationisvesiraepraecipuunr, in quo luiius mali-J
desidero congriio ulrique locovos adireei sequeslra tiam temporis vilaremus", tenendae nostrae pyofes-
Spiritus saricli gralia recuperare amieitiam quam. sionisopporlunitate non penitus destifuli. Praetprea
spirilus maligni malivolentia aliquantulum perturba- - laigissimam Iiumanilatem vos praebituros yix credi-
vit. Tunc eiiam" refefrfe poterb quid super, fralre bili benevolenlia ostendislis. Hinc incomparabili
Bernegahdo -sancti. Gerraani monachi annue- consolalione per vos .ultro nobis divinilus -oJ)lata,
rint, "quidque_solum absque nostro damno prae- praesertimin tam immani dlserimine, quid faceremus,
stare valeamus fugilivo riosiro , qui nuper cle- conaii sumus, ut par erat, Deo el wbis saltem gra-
lrienliarri •vestram precibus iuquietavit. Exigui- lias referre. Sed, succumbenteingenio, nequivimus
tatlsmeaemembres semper-£upib vos valere feli- -easdigne mente concipere,-lgl nedum orepro-
ciier. - ' - G ferre".Ergo atloniti, abundanleubiqiie iniquiiale, e'l
;
- refrigescenle charitate multPrum, adm.irati suraus
diebus nostris aliquem repertum uui cum tanto rei
a.Foicrico. Tricassium episcopo, ,qui variis per ea Bertinianis, in quibus haec leguntur ad annuni 861 :
temppra conciliis Gallicanis interfuit. Factus est t Dani, .qui pridem Morinum civitatem incenderant,
autem episcopus pbst Prudenliuro; qui, ufcscriptum' dfeAnglis reverlenles duce Welando, cnm. .ducentis
esl in Annalibus "JBeiliniariis,-bbiil anho 861. Ergo el ep amplius navibus per Sequanam ascendunt, et
JiincquoquehabemusLupumnon esse mortuuin ante- caslellum in insula quae Oscellus dicitur a Noiinjaiir
annum-861,.cum
'h ad Fplcriciim.scribat. • nis coristrriclhm et eosdem Noiimannos bbsi8,enL..j
Aliquam imulani. SifafnJiaud dubie juxfa Oscel- . Infra": «Interea Danorum pars allera cnm sexaginta
lum, rit palet ex Aimoino iri Jibro secundo de Mira- navibus per Seqilanam in fluvium Tellas.ascendunt,
culis sancli Gefmani episcopi Parisiensis cap. 10 : indeque adobsidenlescaslellumperveniunt, eteorum
« Norlmanni v.eroapud eumdem loeum qui dicitur societate junguntur. Obsessi aulem famis inedia et
Oscellus, in quatiani Sequahse insula residentes, Pa-: miseria omni squalore compulsi sex millia libras
risius .saepe, dum prorsus placebat, navaliexcursu inter aufum et argenlum obsidentibus donant, eisque
v.eniebant. i-Ejusdem meniinitel Carolus Calvus in socianlur, elsic per Sequanam usquead roare de-
Proelamalioiie adversus Wenilonem. scendunt, quos immiiiensbiemsjngredi mare prphi-
c
_ Pagani crudeiissimi. Id est, Dani,-qrii tum adver- •,K buit. Undese per singulos portus ab ipso loco Pari-
sus Noitriiannos inlfa GaUiaih gerebant bellum, iis- sius nsque secundum suas sodalitates divi-Juni.
dem postea sociati, ut dicelur statim. Welandus autem Sequanam usque ad castrum
d Mellediini. Oppidum".esl.Iri dicecesi Senoriensi, Milidunum eum per soeiis suis ascendit. Castellani
adSequanam fluviuin, vulgo Metun. Tlaque hinc di- vero cum" Welando filio Fossatis monaslerium occu-
scimus oppidum illud fuisse combustum a Nornian- pant. »
nis in priore adventu ; nam haec irruptio, de qiia e Ab aliis recens exuslo.-M est, a Norlmannis. Et
b.ic agilur, secunda tanlum fuit. Prior contigil anno oportet incendium istud cpnligisse paulo antequam
851, nl ad epistolam 115 diclum est; posierior anno' epistola isla scriberelur.
sequenti, ulpaietexChronicoFonlanellensi: s Anno 1 Eorum viciniam. Danorum nimirum ac Nortnian-
852; classis Sydroc et Gbdefridi ducum Danorum 7. norum. Quicini enim idem auderent in monasterio -
Idus Octpbris Sequanam ingreditur, et usque Au^ Ferrariensi quod in Fossatensi feceraut? Nam We-
gustudunas accedit. » Episiola isla SGiipla est ad hiidi filins monasterium Fossalense lum occupavit,..
Folcricum Tricassium episcopum, qui annb 861 ad ut dicium est.
eam catbedram pervenit. Jtaque isle paganorum ac- s Prmdium Aquense. Id est Yillam Aquense n, 16
cessusadMelledunumintelliginon potest desecunda M. P. af> Augusla Tricassium. Yulgo Aix en Oih,
JXormannorumirruplione, quam coiiligisse dociiimus quod in ea provinciae parLe"sita sit quaevocatur le
anrio 852, mense Oelobri. Yeram auiem istius epi- pttys d'0ih.
slolae epoebairi colligefe possumus ex Annalibus
S99 B. S. LUPI ABBATISFERRARIENSIS _ . _ ..000
familiaris detrimenlo et imminuliohe indigentibus3 A tas suffragetur. Deinde pollicitationis verae memo-
subveniret. Nimirum boc fuit a fratribus necessita- res , poteslis nos elientes veslros mense gratis
tem palientibus non claudere viscera, hoc fuit epi-- alere dimidio, non sirie usura-quasi ex debito
scopaIilercompati,liocpostrerao cliarilalem implere. sustentare. Ac nenos.impudentiae, imo slultitiae,
Yerum, quoniam exuberans Dei nostri clementia,, arguatis, recolile rhetoricae a nobis non impro-
tegens indulgentia innumeras maximasque culpas5 bari periliain, quae instituit ut cum minora im-
nostras « minas praedonum,-quibus, vastalis longee pelrare disponimus, c majora poscamus. Cupimus
laleque celeberrimis locis, eliam sedem negotiato- vos valere feliciler et v.estraedignitatis eminehliam
rum cappas se petiluros jaclabarilsubveiiil, ac eos5 honeslis jugiler moribus et sanctis actibus exornare.
a nobis, quod uliiiam ab onmibus Christianis faciat, EPISTOLA CXXYI.
averlit,-nec hac vice avulsi a nostro coenPbiocoge- ADGUENILONEM.
mur peregrinari, optamus omnes, quasi concessoi . ReverentissimopontiflciGueniloni,Lupus praesen-
nobis usi beneficio, ut sit vobis lam copiosi"bonii tem etfuturam salulem. _ '
salva merces repraesentanda a Deo, cum cceperit ele- Sanctiiatis vestrae litteris alacriter paruissem,
ctos glorificare et h graliam pro gratla reddere. Par- nisi yotum meum molestia .corporis impedisset.
vitas autem nostra pene . » . audita vestra liberali-. B Nara, cum post diuturnas et asperas (hujus.anni
tate obligala, nunquam erit vobis ingrata.. . adi aegritudines bene revelascerem, subilo lussim -i.n-
obsequendum paratissimam quibuscunque valuerit; curri, 183 *Iusemeatus obstruens, pene tolam
indiciis confirmabit. Sit tamen Aquensis fundusi mihi spirandi facultatem d adimebat. Hinc fa-
tempore praelationis vestrae, quod Deus- diuturnum clum est ut multum sanguinis detraherem, maxi-
esse concedat, nostro perfugio, si infelicitas similis mamque imbecillilatem contraberem. Proinde nus-
acciderit, destinatus. Conlineantur aedifieia,hortus quam audeo progredi.donee quielis-ac medicamen-
eliam diligentius-excolalur,quod recle faceredispo- . torum imo Divinitatis ope mihi quantulacunque so-
suistis. Agri ad hoc apli vilibus conserantur, acervi spitas reformelur. Unanimis tantum vobis in pmni-
frngum justi laboris induslria multiplicentur, ut et bus supplicabo, et ad idem agendum fratres meos ."
vobis suppetat quod de more quotannis domesticis hortabor, ut Deus inspiret vobis consilium quoge- -
tribualis, et quod opem quaerentibus misericorditef neraliler prositis omnibus Ghristianis; ne peccaluni
largiamini, etsi illo nos, quemadmodum formida-. injusliliae, quaenos jammiseros fecit, in damnatio-
mus, !U2 peccatis noslrisid exigentibus, ullima nem perlrahat sempiternam. In diebus ponlifieatus
necessitas traxerit, lalibuli noslri asperitas memo- - veslri ad tantam liberlatem e vitia proruperunt, ut
ratis subsidiis leniatur. Quid aulem velimus super ^* vindicata impunilate apertis quibusque nec Deus,
his quaea nbbis dignati estis accipere cur quaeritis?- nec rex, nec episcopus timealur. Quid moramini?
quare non aspicitis quola portio sit nostrae servitu- Quid uHra exspectatis? Aul Deus veslra . industria
lis, si vestro maximo, beneficio conferatur ? Ac ne et auctorifate ad aequitateroreducet res hhmanas;
hujusmodi, quam non ferimus, dissimulatione nos aut haec malorum incrementa,-post inauditas con-
eallide ampliora suspicemini eligere meditari, quae, tumelias, pene omnes, qui pauci remanserunf, op-
cogitamus absque obscuritale exprimimus. Compe- priment innocentes. Yidelis quia secundum beatura
ristis, quanquam locus noster Bethlehem, hoc est Isaiam, qui recedit a malo, prmdm patuit (Is. LIX},
domus panis appelletur, panis nos penuriam cito. nec tutus quisquam conlra violentiamraplorum est,
passuros, nisi vestra aliorumque amicorum benigni- nisi qui viribus praevalet, aut in eorum conces-
« JJfmas^rc-rfon.GoIdastus,tom. I, Rer.Alamann., In epistola 116, in qua pro adimente scriptum fuit

pag. 197, hunc locum, quem ait esse corruplissi- adjupante. Eadem medicina adliibenda est Arnulpho
mum, sic censet emendandum : . Minas praedonum, Lexoviensi in epislola S2, ad Alexandrum III, in qua
qui vastatis longe Jateque celeberrimis Jocis etiam sic editumêst: .Siquidem dignilas ecclesiastica
sedemnostram el otialorumcappas sepetiluros jaeta- j) ] regiamprovehil potius qiiam adjuvat dignitatem. i
bant, subverlit, t etc. Pro legendum esl, adimit; ut recte monuit Ju-
h Graliam pro gralia. Contra apud Tacitum in retusquo ad epislolam 190 Ivoiiis Carnotensis.
quarlo Annalium libro : « beneflcia eo usquelaeta, e Vitia proruperunt. Nimirum ob bella plus quam
sunt donec videntur exsolvi posse; ubi multum an- civilia, quae regnum hoc miserabiliter afllixerunt.
te venere, odium pro gralia redditur. . Quo loco, Tunc enim niutta interdum in seipsis, multa in po-
vide erudiiissimum virum Curlium Pichenum. Velus pulo neglexerunt episcopi, multa negligere coacli
epitaphium, Romae in caemelerioCallisii repeiium, sunt; iia ut in onmibus ordinibus, clericorum vide-
editumverolnposlremaeditioneRomaeSubterraheae, licet, monachorum , et laicorum, religio magnum
lib.m, cap. 22: '
detrimenium acceperil, el alii quidem per ignoran-
ALEXANDEU. MORTUS. KON.EST. SED.VIVIT.SUPER. tiam in interitura tenderent, alii vero longa licentia
ASTRA. ET. CORPUS. IN.IIOCTUMULO. QUIESCIT.VITAM. assuefacti, irapune se peecare posse conliderenl, ut.
EXPLEVIT. CUM.ANTONINO. IMP.QDI.UBI. MULTUM.scriplum est in canone-secundo concilii Yernensis.
• BENEPITII . ANTEVENIRE. PR.EVIDEKET.
PRO. GRATIA. Et eo processerat licentia saeculi, ul, velnt irapuni-'
ODIUM. REDDIT. • tas etlicto pfbmissa foret, ncc Deum quis-
proposito
c" Majora poscamus.Id est ex saecularierudilione quam, nec regem, nec episcopos timeret. Itaque
proflcisci ail in cpislola 68. nec lenta remedia, nec segnes niedicos expetebant
d Adimebal. Ita vetus codex. Nam editio Massoni illa tempora. Pioplerea Lupus hortatur Wenilonem,
.lufbuil. adjuvabat; cui similis error cxstabat eliam ut manum operi diligenier admoveat.
€01 EP-ISTGLiE. 602
sit eolIegium.Cupio vos valere feliciler ct parvi- A e aliter videttir quibusdam, qui me putant de Deo
talis meaememoriam habere benignam atque conli- non pie>iideliterque sentire, ipso Deo, cui ab inlel-
""
Tiuam. Jigibili setate plurimum confisus sum, sensura et sty-
184 EPISTOLACXXVH.- lummeum regenle, memoratas n.uaestiones, quas att-
ADa ODON. PR,£SULEN. dacter mulli venLllant,.inlelligenler,pauci capiunt,
. Unice singularilerque dilecto praesuli .OdonLLu- breviter, veraciter perspicueque dissolvam. Neque
prisplurimam salutem. enim longa disputatione vos tenere debeo aul in aliquo
- Maximis pluribusque veslris beneficiis adjutus fallereaut obscuritalibus retardare, cum vestras oc-
seeurus ad vos decurro, his etiam usurus quae pei cupationes. -in disponenda republica non ignorcm,
nuntios meos vos praebiturum esse mandastis vobisque post Deum f -fidem debeam singularem.
. Yerum, quia non misislis equura, nec-idoneum qu Deus Adam reclum condidit.ut sancta Scriptura
1 me jexolutimferret babebam, navi ad vos, si -Deus -docet, et originaliter in eo nos omnes rectos crea-
vult,'cursum lenebo. Ergo veslra indulgentisshm vit. Ilic parens humani generis, rectitudinem dese-
pielas, quae me gratis et nltrb fovendurn recepit rens naturalem. nullo cogentepeccavit lam^randiter
navi egressum ne patialur durioris, equi succussa- ul et se ipsum perderet etin se omnes ulroquevsexu
tura yexari. Locum ubi teridamus vobis .vicinum e: B natos condemnaret.-Deus ergo feciir excellpnler bo- ]
congrua equis pabuJa eum vestris, sicut mandare nam hominis naturam, sed eamdemipse bomo vitia-
dignati estls, vos procuraturum non dubilo.-Cursoi vit miserabiliter per spontaneamCrilpam.Deuique
nosler, donec veniamus (quod opinor fulurum, suf- fuit'Adam, ut ait beatus Amlirosius, et iheo fuimus
fragante Dei clementla, Eal. Junii), pauperis apud orones. Periit Adam, et in illo omhes' perierunt.
vos locum implevit: bl, si permissus fuerit, obser- Laudemus igitur Dei opificium, ei cognoscamus
vabit fragmenta, ne pereant; pocula etiam, ne gra- , ^culpaenostrae nihil alirid deberi-nisi supplicium. Sed
Liamamiltanl liumore, siccabit. Deus,cuipraeterila, praesentiaet fulura aequepraesto
, EPISTOLA CXXYIIL sunt(ipse estenim qui est, neescienliaejJIhis acce-
•o AD DOMINUM REGEM. ' dit aliquid aiit decedit), cura selret inÂdammassam
Domino glbrioso regi Carolo sincere fidelis Lupus. tolius humani generis peccatp corrumpendam,.non .
"Dudumd in urbe Biturigum tpiaesistis depraedes- abstinuitab eabonumsuae crealionis, bene usurus
. tinatipne et libero arbitrio ac redemptione sanguinis etiam malis, -etanle constitutionem roundi- elegit ex
Christi quidsenlifem ; el ego quae indivinis Jiileris eaquos-a debita poena per gratiam. liberaretjui ait
didieeram et in maximis auclpribus 1@5 invene- Aposlolus": IgQ-SJcwt elegit nosin ipso antemundi
"
ram.veslraemajestali sirictim aperui. Et quoniam cbnstitulionem (Eplies. i), caeterosautem, quibusnon
1. a Ad Odon. prmsulem Bellovacensem in Belgica controversias de libero arbilrio, de praedestinatipne,
secuncla. De eo mulla-menlioin synodis et scripto- deque sanguine Christi. Quippe" nonnulli aiebant
ribus illius aevi. Fuerat auteni anle abbas Cor- liberum arbilrium-,sicliomiiiireddilum per Christum,
beiensis, ut ad epistolam 111 dictum est. ut nihil tamen homo vi liberi arbitrii pdssit absque
i Me exolutim. In manuscripto erat, mexoluiim " gratia Gliristi; quosdam ab aelerno praedestinatos
ferret; quod ila Iegendum arbitratus sum, me exo- esse ad gloriam, alios autem ad poenam, ila ut id
lutim ferret, id est, eum equum de qiib dubilari nori quod Deus se praescierat esse judicando faclurum,
posset- quin me facile ferre posset.Exotutim, -.prp hauddubie.eventurum sit. Tertio, sanguinemChristi
exolute,H-esl indubie. pro fldelibus tahlum esse ftisum, non auteih pro
c Hanc epistolam, itemque sequentem, edidit Ja- infidelibus. Quarto, neminem salvari nisi per Chri-
cobus.Sirmoiidus, Societatis Jesu clarissimum lu- stum, omnesautem salvari quoscunque ipse voluefit,
raen-, in calce libride tribus <Juaestionibus, ubi acper hoc quicunque non salvantur, peniius non
eenset eas esse Lupi Fferrariensis'.liditae porro antea esse volunlatis illius utsaiventur. Addidit bauddubie
fuerant in Beigio a Dbnato Candido , cum descriptae Lupus,-ox ea occasione in partes. distrahi ingenia
ex veteri codice fuissenl opera Anlonii Grimberti, homirium ernditorum. Er.at.i.arol.us talium.curiosus.
monachi Elnonensis. Titulus aulenf-istius epistolae Itaque ex Lupo quaesivit,quaenaniipsius iniiis quae-
in^ditione Sirmondi ita haliel : Servati Lupi qd stibnibus esset opinio. Usus est Lupus facilitate Ca-
Carolum regeiri. In editione vero Belgica : Ejusdem ) roli; librumque ea de causatumscripsit, anno nimi-
Lupi Servati ad Dominum regem. Nos vero, cum rum849, utipse testalurininilioipsiuslibri. Sed-is
intelligeremusedilionemBelgicam propius accedere liber adversus illum concitavit odium plurimofum,
ad ralionem scribehdi illius aetatis, adeoque Lupi, qui ex eo collegerunt et invulgus sparserunt Lupum
litulum huic epistolaefecimus , Ad dominum regem. .de Deo non pie fideliterque' sentire, et ostentandae
Csetefumepistolas illas addi voluimus ih flne episto- erudilionis causa reccdere a feceptis opinionibus.
larum, velut in suo. Dubitari enim non polest quin Ea de causa epislolam istam, quae est apologetica el
Sinl Lupi, abbalis Ferrariensis. velut epitome quaedam libri de tribus Quaeslionibus,
4 In urbe Biturigum. Assenlior clarissimo praesidi ad Carolum scripsit anno sequenti.- -
Mauguino, qui tum haec conligisse putat, cum Ca- e Alilervid.quibusd. Hincmaro nimirum Rhemensi, -
rolus Calvus, post caplam Tolosam, ad urbem Bitu- Pardulo Lauduriensi, atque forteah• aliis" ut recle
riguin accessit anno 849 mense Deeembri, ut tra- . existimat idein Mauguinus. .
dit auctor Chronici Fonlanellensis. Aberal ab ea - f Fidem debeam. Recle exhoc loco collegit idem
urbe Lupus ilinere tanium unius aut alterius diei. vir clarissimus hanc epislolam fuisse scriplam a
Ita'que quoniam facilis erat accessus ad regem, illuc Lupo Ferrariensi: quiea decausa fidem-singolarem
aeccssit. Carolus vero posl solemnem exceplionem, Carolo debebat, quod monasieriumFerrariense situm
ut Lupi verbis utar, qumsivit baud dubie ab esset in regno Caroli, cui idem monasterium munera
eo quid novi ferret. Tllevero habilam synodum dis- militiamque debebat.
seruit in causa Brilonum; lum , excilatas graves
"
•603 B. S. I.UPI ABBATIS-EERRARIENSIS 60i
bane gratiam misericordiaimpendii, in •dan.naiione A nius, bene expendens ;verba Aposloli; Quid hgbei
quam ipsi peccando meruerant justo judicio dereli- quod non accepisii? quid gloriaris quasi non accep.e-
qiiit : ethbcmodb, iil dooel Apfestolus: Cujus vuk ris? (lCor. iv) staliiit in nullo gloriandum, quaiK'o_
'miserelur, et quemvult indnfal-'(Rom.ix').'Miseretur nostrum nihil sit a. Unde bdna quoq«e."yoluniasprae-
•eortiinquos assiimit per gratiarii, indural illos-qnos paratur a Domino, ut- memoratus Aposlolus docet.
pereamdem gratiam. non emollit, sed xjuamvisoc- Deus esl qui operatur in liobis et velle et perficere
culto', justo lamen jfldieio dereliriquil. Ili ergo.quo- opsis bonae 2,g3 volinualis; propierquod subjungit,'
Tum nriseieturpraedeslinati sunt itd gloriam secun- et perficere-pro bona votuntate (Philip.. n).• Ipsam
'dum illud Apostoli ; Quos prmscivit el prmd-esiinavit eliam bonam cogitafiouem a -Deonobis esse doctor
(Rom. i), et appellantur vasa in iionorem. Hi de- gentinm manifeslans, Non quasi sufficientessimus,
•bent Deo tolum quod suni el quod habenf; siquidem inquit, cogitare aliquid a nobis, quasi-ex ~nobis,-sed
-ejus bonilaiefacli sunt, cnm non essent;-ejus_beiii- sufficientia nostra ex Deo est (II Cor. ni).-Dei gratia
-gnitate salvati sunt, cum perdiii essent. Illivero nos praevenit, propter quod scriplumest :Deusmeus,
•quosindurat, hoc est non emollit, qui in damnalione • misericordia ejus prmveniet me'(Pital. LVin),ul-bona.
relinquuntur, quam originaliter "vel actualiler me- velimus et inclioemus. Dei gr.itia nos subsequilur,
ruerunt, dicuntur vasa in oonlumeliaro, perfecla vel Siit sciiptum est, et misericordia iua- subsequelur me
-apla.ninleriumk Hi quoiJ creaniur, Dei donumesl: (PsaL xxn), ne fruslra velitnns et caeperiimis. Haec
qubd puniunlur, raulum ipsorum. HosbealusAu- principalilerDei sunt, ul praeroissis testimoniis cla^
.guslinus in ttiultis libris elin eoimem fecilultimum ruit, et consequenter nostra, quia Toluntafc a nobis
-non dubilat dicere praedestinalbs ad poenam, non fiunt. El scriptum est -. Domine, pqeem da-nobis,
•intelligens fatalem perdilorum necessilaiem, sed im- omnia enim-opera noslra operalus-esnobis (Isa. xxvi).
inutabilem relictorumdeseriionem. L.egebai enim-de Reatus quidem peccali in baptismate-solvilur. sed
-Deo; Si concluseritJwminem, nullus est qui, aperiat confliclus ejus propter exercendam fidem servatur",
s(Job xii); ilemque : Considerappera Dei, quod nepiq ita ul adjulorio Dei semper cl comprimendis viliis et
spossit.corrigerequem ille idespexeril (Eccli.. n), illud obtinendis virlutibus egeamus. Hpc et unusquisque
eliam : Dimisi eos secundum desiderid cordis-eorum, Deopie militansin semetipso sentit, iet Aposiolus,
ibunt in -adinventionibus suis (PsdL T_xxx),Et, ut jam Christi'sacramentuni.conseciuus, .sic hurailiier
.opinoiy dirigebat eum in iiune sensumillud maxime eonfitetur ; Condeteclorlegi Deisecunduminleriorem
iestimonium de Deo qui fecit quae.fuiura sunl. Gui hominem. Video aulem aliam legemjn mcmbris meis
et dicitur : Reddes nnicmque secundum opera mg repugnanlem iegi tnenlis mew el capiivum nie dncen-
:(Psal. LXI)..Quod nimirum facturus est omriibps, nisi v lem inlegepeccati, quw.estinmembrismeis (Rom.vn).
quos fecerit 1©7 bealos remittendo iniquitales eo- De Jibero .arbitrio concorditer ita senserunt qui-
-Tumet tegendo peccala. Qul gratiam ipsius Dei suiri- cunque mentem divinorum elocj;uiofumprobabiliter
misefferenlespraecoriiis dicere possunt, nonsecun- .perceperunl. . .
dum peccata nostra fecif nobis, nequesecundum Poslremofjuos fedemeril Dominus sanguine suo -
Sriiquitatesnostras relribuit nobis. Gonseuliunt Au- evangelica Jectione' coUigitiir apud Malthaeum : Bi-
.gustino vefbis aliis Hieronymus«l Gregorius, eodeni biie, inquit Dominus, ex lioc omncs, hic.est enim san
milemTerboBedaeilsidorus. Quodex ipsis,aucto- guis meus novi-testamcnli,qui pro mullis efiundelur in
rribus, s'i veslrae iplaeuerit-.celsiludini, facile pbtero remissionem peccalorum (Maith. e_xvi). Apud^Mar-
demonstrare. j ... citni, : Hic esi sqngnis' meus Novi Testamenii,
Liberumsane arbitriumin borio quod eoniempsit 189'''/"' pro mulli.seffundelur (Marc. xiv). Apud
primus bqmo peccans perdidit, in malo auiem quod Lucam yero : Hic est calix-Novum Testamenlum in
eiegit retinuit. Quemadmodum vero, si velit quis, sanguine meo,'qui pro vobis fundelnr(Liw. xxfl). Duo
.vel sublrahendo sibi cibum se polest perimere, ergo evangelislaeponunt /)!'omultis, umis.pr-ovobiSj
peremptum aulem.non potestTivificare, ita poluit " "ijuia el discipuli mullis annumeranlur, nullus pro
liomovoluntale delinquens usum in, bono liberi arbi- omnibus. Et rie "id ego temere scrutatus exisliiner,
trii pefdere, sed id, etiam si "velii,non polest suis sanctus Hieionymus, explanans' locum Evarigelii:
viribus resumerfe. Non eril igitur in bono liberum illi Sicul Filius hominis non venit ministmri, sed mi-
arbilriuin, nisi fuerit divina gratia liberatum. Do- •visfrare, et dare aniitiam suam redemplionem pro
minus Jesus sciebal, ut "scriplum esl, qnid essel in multis (Maith. vn), quando, inquit, formamservi
li0mine(Joan. nj, id-salubriter aperiens, .S.ne me, accepit, ul pro mundo sanguinem funderet, et non
inquil, nihilpoleslis facere (Joan.-xy), nihil.scilicet tiixii dareanimam suara redemptionem proomnibus,
boni. Nam ipse mali auclor et cooperator esse non sed pro mullis, id est, pro his qui credere voluerint.
potest, qui, ul Joarines ait Baplista : Agtitts Dei est, .Qtiaexpositione juxta fideracalholicam docuii solos
qui tollitpeccatamundi(Joan:i), etquaeiseilicelfacta fideles esse inlelligendos, sive in gratia permansu-
simt, et ne fiant.Ttem alibi Dominus: Si vos Filhis ros, sive ab ea suo vitio recessuros. Ilem bealiis
liberaverit, lunc vere liberi eritis (Joan. vm). Sanclus Aiigusiinusaperieris populo sententiam Evangelii:
Gypriauus, martyr-gloriosissimus et doclor suavissi- Vos non creditis, quia non eslis ex ovibus -meis
a Gypr., Iib. in Teslim. ad Quirinum, c. "4. '
'
1605 . EPISTOL^. - «06
(Joan. i) : Quomodo, ait, istis dixit, non. estis ex A 191 c-EPISTOLA CXXIX.
ovibus meis, quiavidebat eos ad sempiternum inle- ' AD HINCMARUM. ',,--'
rilumpraedestiiiaios, non ad vilam aelernam sui san- Reverenlissimo prsesuli ffincmaro Lupus perpe--
His tam claris luminibus Domino saliilem. . ' ,
guinis prelio comparalos. tuamjn .
doclrinam suam evaneelico sensu--rolrorantihus qui .Scrulanli niilii diu multumque de prsedestinatione, -
audeanl conlradicere nisi qui erubescunl sjne ltimi- . de-qua in-pace,in qua vocali sumus a Deo, quaeri- '
nibus apparere?.Ut pace tamen et reverenlia tanli - mus eldeliberamtis, quld probabililer esset seniien- -
viri dicium sit, hunc inieJleclum evangelico fonte dum, ne illud Aposloli, quosprmscivitel prmdeslinavit
manantein pon-viden^ Joamtes Gonstantinopolitanus (Rom. vm), paleat; illtid vero, vasa--irm.perfecla-, ,
episcbpus, cum exponerel illud -Aposloli, qualiier - sive parata, sive apla in interiium (Rom. ix); el illud'
gralia Dei pro omnibus gustaverit mortem : Non pro quod divinilus alibi scriljitur, nescil Itomo"utrum
fldelibus tantum, inqnii, sed pro mundo universo; nmore an odio dignus sil (Eccle. ix), itemque, Consi^
etipse quiderripro omnibusmorluus est. Quid aulem dera opera Dei, quod nemo possit corrigere qnem ilte
si non omnes credunt? Ille quod suum erat implevit. • despexer.il(Eccli. vn), et similia passim in divinis'
Yerum eur hoc.seiiseril,.nulIo,'divino 190 tesiimo- reperta eloquiis, dignumnon habeant exitum, li.ec.
nio comprobavit. Quod si quis" excellentiseculminis B verissima videlui senlentia, ut praedeslinatio sit in
veslri ostendit aut oslenderil a Fausitum quemdam bonis, juxta intellectum doclissimi Augustini, graliae
de bis lorige diversa-sefibenlem, ne acquieverilis praeparalio, praedeslinalio autem in malis, securidum
erranli ; quoniam docel h Gelasius cum septuaginla nosiiam-capacilalem, graliae snbtraclio. De quibus
episcopis vlris eruditissimis qui scriplores ossenLvel idem cerlissimus auctoi ila scrihil: Quibus non vult
non essent recipiendi: slatuens primo commetida- subvenire non subvenilr de <juibus in sua.praedesli-
lionem Auguslini el singulares latides Hieronynii, natione-aliud judicavit; ita tamen ul, -in ntrisque
memrirati Fau.sll scripta his verbis.exaucloravit : " ereator aequissimus inveniatur,. dum et illis graliam
Opuscula Faiisti Regensis Galli ap'ocrtjphii. Hanc misericordia impertitur. et istis eamdenr "graiiam,-
-fidem,quamexpressi -in supradictjs quaestionibus, quanquam occullo, juslo taroenjudicio nonlargitur.
lenuerunt Eeclesiaecalholieaeinviclissimi defensores. Dumque in Adam omnes recli ereali sumus,et liber-
Hauc ego minhnus omnium cuslodio, lianc volenti- tatem arbitrii absque ullius difflciiltalisimpedimento
bris absque invidia osiendo; nolenlibus meaeinedio- _et interpellatione aceepiraus, sponte autem pecGante
crilalis conscius non ingero. Nec, ut- quidam suspi- Adarii, in quo, ut Apostolns testis esi, omnes pecca-_..
cari se simulant, inaniler, lioc est, vanae gloriaestu- • verunl (Rom. v), omnes, ex.eo duntaxat ulrocrae
dib cupioinnolescere, cumierreat me plurimum illa ISS sexuprogeniti, conditionis dignilaiem ainisi-
de Scribis etPharisseis Domini sentenlia :Omnia mus,et poenampeccati, hoc est conciipiscentiam, et;
operq sua faciunt ut videanlur qb hominibus(Matth. niortem, non aniraae solum, verum eliam corporis
xxin); ei de hypocrilis : Amendico vobis,receperunt,' merilo nostro jncurrimus. Hinc esl quod qualis
mercedemiiiam (Malth. vi).-Sed asserendseverilalis , Adairi.a Deo creatus est non nascimur, sed origina-
inluitucpiod in divinis aucloritatibus earumquesen- liter peccatores, damnatique poena peccati : quo- "
sum êquenUbus praecellentissimis aucloribus Deo rum alterum fecil spontanea culpa nostri primi pa-
inspirante- deprehendi quaerentibus absque.contenT renlis,.allemm culpam puniens tremenda severitas
tione manifesto.Vestrae igitur opinatissimaepruden- justissimi -judicis. • Cum ergo coinmuniter omnes -
liae-'si jam satisfactum esi, ga.udeo. Sin autem, vel damnatisimus, cujusnoslrum-vult Deus miseretur,
nunc, vel cum- Deus noster oplatam volris quietem efquem vult indurat, .hoc est, in .propria dnfitia
contulerit, propter alia eliain .negotia ec.clesiaslica, derelinquit. Miseretur riiagna bonilate, indurat nulla
evocalisadconventum doclioribus quibusqiie, recle- ; iniquilate. Sic itaquebos quos indurat praedestinat, -
'
neperperamve sentiam, subiilior plurium tractatus a
f non.ad supplicium impellendo, sed peccalo quod
poient invenire. Sic Deiis vos, npto et oro, diu felici-"„ mereltir supplicium non relraheudo; quemadmodum.
terque faciat regnare, ut secum vos in aeternum re- indiiravit cor Pbaraonis, non ad culpam urgendo,
•
gnare "concedat. se3 gratia emollitum a culpa noh revocando: Sic
recte possumus dicere, induci a Deo in tentationem
a Faustum quemdam.:"Yide.notas ad epislolam '" erat decrel.um"boca Damaso papa, diu videlicet anle
112.. - Gelasii tempora, editum fuisse; Unde fbita=;siselici
h Gelasius cum.sepludqinla.Eanedemauctorilalen. possil"Damasium primum' omniiiro de Imjuscemodi .
iisdem ferroeverbis proferl biciiostes' Lupns in fine librispublicestalnisse,deindevero Gelasiuin Damasi
Collectanei de tribus Quaesiionibus.Sane decreinm -' deereturii renovasse, illudque auxisse eoiiim aurlo-
hoe de libris canonicis el apocrypbis tribuilur vulgo ritin nominihus qni posl Bainasunfvixere. Quodidem
papaeGelasiq.Tn yeteri lamen codice ms. cathedra- de Hormisda quoque dici polest. -Vitle- clarissjmum
Jis ecclesiae Urgellensis, in quo contiriettir sincera virum Joamiem Pearson, episcopum Carrensein,- in-
Isidori coll.eclio,idem decrelum tribiiilui- Hormisdae vindiciis epislolarum S. Ignatii.-
pohliftci Romano, qui non multo posl Gelasiuni flo- c Hancepisiolam clar. pr:eses Mauguinns exisli-
rnil. Sed e\. olim beneficioclariss. v-iri-doinni Lucae mal a-Lupo' scriptaro anno 84-9,ad" consullaiionem
Dacherii, monacbi Benedictini, vidi vctuslissinnim Hincmr.ri, qui Ratramni, Corbeiensis inonachi, cen-
codicem ins.Collectioiiis Dionysiansein quo scriptum suram passus, sentenliam Lupi exquisiverit.
60? B. S. LUPI ABBATISFERRARIENSIS 608
-quj -non exatidiuntur, orantes :-Et nenos inducas in .A quod elegit, ut de malo bene operante Deo "claresee-
tentaiionem; non quod ipse inducal in malorumten- ret quid esset inter servienlem ei et non servientem,
lationem, quod ulique, ut alibi docetur, inlenta- . et salvati quantas habere et agere deberenl ipsi Deo
tor malorum estJ(Jac. i), sed quodam Joculionis ge- gratias agnoseerent, dum eamdem habentes damna-
nere-inducere dicitur cum judicio deserlos patitur lionis causam, in istoaspicerent quod liberatoris gra-
in tentationem induci, quos a tentatione'gralia non lia evasissenl." Haec assertib vbluntatis ne in recens
educit. Neme tamen opinetur aul'juslis aul injustis quidem natis locum non habet. Nam aut percepla ba-
reprobis praedestinaiionls veritate fatalem necessi- « ptismatis gratiasi decedunt, voluntate Deisalvantur,
laleminduci, cum in ulrisque suspicionem necessi- aut eadem gratiaejusdemDei judiciofraudati,haeredi-'
talis libertas excludat voluntatis. Siquidem elecli tariipeccatimeritopaternacpmmissi voluntate dam-
accipienles a Deo et velle et perficere libenler agunt nantur. Egoquodsenliosimplicitervol.isaperui. Vos '
unde sempiternum praeroiumconsetpiantur; perversi vicissim, si in aliquo diversi eslis, ne-gravemini re- -
autem desertiab eodero Deo, non inviti, sed et ipsi serare. Simileet a Pardulonostrodirexi. Cupio YOS
libenler agunt unde in aelernum merito puniantur. valere feliciter.
S@3 Qms vero n^s'> utmitius loquar, tardus sit, EPISTOLA CXXX\
ibi asserat necessitatem ubi videal regnare volunta- B- im
ADNICOLAUM PAPAM.
tem vel adjutam misericordia vel desertam divino
Ex parte. Gneniloniset suffraganeorum ejus.
judicio?Ronorumergo voluntatem sic divina coih-
mendant eloquia : Reaius vir qui iimet Dominum, in Suggerimus mansuetissimae paternitati vestrae iu
mandalis ejus voletnimis (Psal. m). Porro malorum noslra c dicecesi, in oppidb quod Nevernum diciiur,
volunlatem talem Irisinuant : Noluil intelligere ut- esse quemdam episcopali offlcio prseditura nomine
bene agerel, iniquilatem meditatus est in corde suo : H. quifrequenteradmonitus, et diu exspectatus ut
aslitit omni viai non bonm, maliliam autem non odi-. revalesceret, implere non sufflcit ipsum officium
<vit{Psat. xxxv). Permissus est ergo irijuslus agere menie non inlegra. Dicitur autem a Melcliiadespapa
a Pardulo. Episeopo Laudunensi. - ^ccasione statui
posse intellexit. Atque ut eaulius
h Haecepistola scripta fuit a Lupo nomine Weni- ageret, eam catisam ad se traxit, eo colore quaesilo
lonis, archiepiscopi.Senonensis et suffraganeorum quod nemo "absens et inauditus condemnandus est,
ejus, Caeterum earo non esse integram patet ex ea praeserliin ab eo judicequi sit prorsus ignarus cri-
quam ad illos seripsilpapa Nicolaus, qnae a claris- minis. Wenilo ehira de excessiWs Herimanni nilfil
simo viro Joahne Cordesio, canonico Lemovicensi, sjieciatim rescripserat, sed in aversione; frequen-
prinium editaest inappendiceepislolarumHincmari, G ter videlicet admonilum, et diu exspectalum ut re-
dein vero a R. P. Sirmondo in-lom. III Concilio-' valesceret, liaiid tamen emendatum esse, adeoque
runi Galliae.Scribendseporro istius epistolaeLupinae episcopale ofliciumimplere nbn posse. Ilaque inier-
haeccausa fuit. loculus est Nicolaus anquirendum esse de culpis.
Herimanniis,-episcopus Nivernensis, ut in synodo . accusati. Quid autem poslea aclum-sit, mihi com-
apudSuessionem-habita anno 855, mense Aprili, perium non est. Foiiassis objurgatus Wenilo ab epi- .-
conquestus est Wenilo, adeo dubiaesanilatis eral, et scopis Gallicanis, quos non obscure perstringit Ni-
tam gravi capitis dolore laborabat, ut in amenliam colaus ad Wteiiilonemscribens, tanquam parum de-
quodammodo viderelur prolapsus, adeoque episco- , ferenles anclorilati episcopi Romani, adeoque cau-
pale eolleginm morjbus suis dehoneslarei. t Injun- sas episcoporum in provinciis suis jure suo deflnire
clum est nieiropolitano, > Weniloni nimirum, tut - praesumentes, objurgatus, inquam, Wenilo, tiim a
adjunclis secum aliquol episcopis ad oppiduiriNiver- rege quoijue fortean increpiius, quod se inscio Rp-
nenseaccederet, et omnia ibi negotia ecclesiastica manum papam implorassel adversus episcopum Gal-
sapienler. componeret. Ipsum vero coepiscop.ura licanum, c
accusalionem omisit.
suum Herimannura apud urbem Senonum secum' Dicecesi.Id est provincia, ul monuimus ad epi-
haberet. donec sesiivum tempiis, quod valde con- stolam 84. Nivernensis quippe episcopussuffraganeus
trarium inflrniilati illius referebatur, perlransiret: est archiepiscopi Senonensls. Sic Ivo Garnoterisis -
ei sic Dominoannuente.abstinentia compelentiassue- in epistola 61 scribens ad Hugonem archiepiscopum •
lum , ejiiscopali gravitale inslructum, apostolicis ' Lugdunensem, ait_: t Verum de eo quod consecra-
moribus infornialum clerus et populus eum ad se- lionem Nivernensis electi ad nostram dioecesimper- '
dem propriam utililerfavente Dei gratia revocaret. > ]D tinentem, Augusluduni facere disposuislis. » - *
Transacta-fermejBstate, Herimannus, qui Caroli re- d Metchiades papa. Hoc Melcbiadis decretum •
gis sludiis haud dubie altollebatur, visus est ad bo- exslal in epislola ejus ad episcopos Hispanienses :
nam frugem rediisse. Quam ob remepiscopi apud e Episcopos, inquil, nolite jiidicare, nolite condem-
Yermeriam palalium congregati sequenti mense Ati- nare absque sedis hujus auctoritate. Quod si feceri-
guslo Herimannum t suae ditioni et poteslati atque - tis, irrila erunt vestra judicia, et vos condemnabi-
episcopali custodiae suaequeEcdesise gubernationi > - mini. Hocenim privilegiumhuicsanctaesedi atempo-
restiluerunt. Post aliquot exinde annos Nicolaus ribus apostolorum slalutumestservari, quod illaesum
papa locatus "est in sede Pelri. Herimannus interim manet usque in hodiernum diem. t Haud dubie
revolulusad erroressuos, Wenilonis animum in se episcoporunijudicia Romano pontifici reservala esse
concitavit. Et quia Herimannus Cafoli gratia ,fove- constilisset, si aucloritas islius epislolae valuisset.
balur, adeoque facileiion erat episcopis hunc-virum Sed quoniam illa tum primum per eas tempestales
dejicere e calliedra Nivernensi, Wenilo, uteumfor- .emerserat (diu videlicet recondita apud Hispanias,
lius opprimeret, suo sulfraganeoruhique nomine au- donec Riculfus episcopus Mogunlinus, qui sub Ga-
ctorilaiem Romani pontiiicis imploravit, gnarus rolo Magno floruit, illinc in Gallias atmlil Isidori
videlicet leriiporum suorum. Hanc occasionem avide Colleclionem), de novilale periclilari prorsus vide-
arripuit Nicolaus papa, laudataquemagnifice Weni- batur; praeserlim cum episcopi Gallicani,qui Golle-
lonis suffraganeorumqueejus pietaie acrevereniia in ctionem illam admittere recusabant, publice excipe-
sedem aposlolieam, excmplum in fulurum ex ea rent epislolas illas veterum praesulum Romanorum
"
609 _ EP1STOL.E. - 610
decrevisse ne quis unquam ponlifex sinc consensu A j, mur, aut sicut sanctus h Gelasius docet, removen-
papae Romani deponerelur. Unde .supplicamus nt dus sit menic percussus. Quo verum absque dubie-
slatuta illius inlegra, siculpenes vos babenmr, nobis . laie scianms, expelimus et exspeciamus vestrumju-
dirigere digneinini; ut hinc dictisipsiusconfirmali, dicium, ne in temerilatis calumniam aliquatenus
aut sicul beatus Gregorius doctor fecit de »-Arimi- -incidamus, sed vestro inslituti moderamine, yefitatis
nensi episcopo incommodo simili laborante sequa- el rectitudinis tramilem nullatenus deseramus.
ab -Tsidoro prolatas, nullius-esse auctorilatis, eo Ravennae.Decernit aulem utquoniam episcopus Ari-
quod in "Codice. Canonum non exsiarcnt. Itaque .minensis tanlo capitis flofore fatigabalur, ut eliam,
Weriilo, qui auctorilatem suam exlerna polentia sua ipsius confessione, ad illius Ecclesiae regimen
adjuvandam esse intelligebat, id haud dubie siimmo- assurgere non posset, adeoque successorem sibi
per-e optabat ut modus tandem aliquis reperirelur dari postulasset a Gregorio papa Romano; Maria-
quo Iiberum non esse episcopis Gallicanis rejicere nus eum-qui eleclus fuerat examinet;,et si invenlus
aucloritatem
1 epistolaeMelcliiadi.cse.Verum quoniam fueril idoneus, ftumcuin decreli pagina ad s'emittat:
id negotium dexlerilale quadam Iractaridum erat, c Quatenus, inquit, eodem a nobis EcclesiaeDomino
he causae irarum subministrarentui collegis suis, disponenle, consecveturanlisles. > Ilaque; si eafuis-
slc.teniperandum esse censuil acturii suum, ul licel set episcopi Ariminensis perlinacia; nl agnoscere
duhitare maxime' videretur de v.erilate illius epi- nollet infirmiiatem suam, rieque licentiam petiisset
slolae, materiairiHamen episcopo Rorriano.praeberetg] recederidi a sacro minisierio, Gfegorius nequaquam
ad s.etrahendi judicia episcoporum. Igittir iif om- lenlasset illi, quantumvismtfnle capto, siiperpohere
npm. obtreclandi materiam coepiseopis suis adime- episcppum. Sed eo casudocet lib. xi, epist.-8, dan-
ret, consulenduinesse censuit armarium Homanae dum esse episcopo merite caplo et inutili coadjulo-
sedis",orandumque Nicolaum papam, tum huic sedi rem, qui episcopale oflicium exsequatur, in iis vide-
praesidentem,• ut exemplum autbenticum epislolae licel quae ad jurisdictionem spectant, ut hodie loqui-
illius Melchiatlieaeex illo armario depromptum ad mur : qui' si episcopo Isti segroto supersles fuerit,
se mitiere dignaretur. « Unde supplicamus, inquit, ejus possit loco succedere. Itaque exemplum illud
ut stalula illius integra, sicut penes vos iiabentur, Ariminensis episcopi, nuJlius momenti erai in causa
nobis dirigere dignemihi. » .Equissima profeclo Herimanni episcopiNivcrnensis, quem constat resti-
eral poslulalio Wenilonis; cum si quis ficlam suspi- lisse volunlali Wenilonis alium in loco ejus ordi'
celur Romani cujuspiam ponliflcis epistolam, re- nare cupieniis. Sequens aelasnon aubilavit_a.uin.ab
quirere eam debeat in EcclesiaeRomanae chartario, episcopalioflicjoremovendus sitis qui eioneri impar
ut.monuit Hieronyoius in Apologia adversusRufl- si.t, Nafrateniin MatthaeusParisius Lanfranco Can-
num; quod nsurpalum eliam est a sancto Boriifacio tua.fiehsr archiepiseopo in -synodo Weslmonaste-
.
arehiepiscopo Moguntino, utpatetex epistola ejus riensi-residenti anno 107Sjuslamdeponendiepiscopi
15, scripla ad Nothelmum, archiepiscopum Cantua- eausam- visam fuisse, si is- adeo idiota et ignarus
riensem. Suspicacem tamen-Nicolai animum, ut _ reruni saeculariuni esset, tit neque Gallice loqui,
-erat relinendae auctoritatis suse cupidus, perculit :"' neque regi suo consilium dare valeret in negotiis
inlempesliva isthaecet Imporluna postiilatio : Yide- emergenlibus, eaque de «ausa Ulstanura Wigornien-.
bat enim ea interrogatione tenfari arcani domina- G i sem episcopum decrevisse deponendum.. Aliter ta-
tionis, multumqhe e republica peti;' scire fortean men Deo visum narrat idem Parisius. Neque liic
voJenlibus episcopis Gallicanis quidnam de.novis mibi temperare possum quin conteiranei mei Inno-
illis .velerum pontificum epislolis" senliret novus centii papaeVI sapientiam commeniorpm: qui anno
pontifex Nicolaus.et an Melehiades epistolam ex -1SS8Salvianno Wormatiensi episcopo, et senio et
Romanae Ecclesiae armario, ubi manifestum erat "gravi corporis inflfmitale lahorantl; coadjutorem
eamnonexslare, posiloomnipudoremissurusesset." dari jussit a Gerlaco archiepiscopo Mogunlino, cilra
Efgo vir- prudenUssimus, ne suspicionis isiius aut tamen fulurarh successionem, secundum regulam a
melus foret manifestus, neve ea per imprndentiam . Gregofio Magnopraescriplarii: quo unico facinore,
rescriberel-per quaesuam famam dehonestaret,' si etiamsi caelera argumenta deessent, probaverim
falsus- intelligeretur, episcopos Senonenses, quoad Innoeenlium prisci moris virum fuisse. Audacior
boc, sine responsoreliquit; postulataque eornm elu- fuerat Innocentius HI, quem Malthaeus,Parisius vo-
sitplurima ipsoruni Jaudatione, el multuih conte- ' cat audacem jurisconsullum. Is enim anno 1209'epi-
«lalus Herimannum absentem et inauditum damnari scopumlêtracoricensem-in Aquitania secunda com-
non debere. Audacior tainen deinde evasit religio- pelli mahilavitad cessionem, eo quod inutilis "vide-
sissimus isue pontifex. Scribens enim aliquot post relur, et quod bona Ecclesiaeiii.lapidaret.
annis ad episcbpos Gallicanos in eausa Rolbadi, h Getasius. Auctoritas Gelasii petenda est ex epi-
episcppi Suessionensis, non dubilavit asserere san- slolaejus ad Rusticum et Fortunalum episcbpos,
etamRbmanam Ecelesiam penes-se in suis arcliivis quaeexstat apud Gratianum 7, q. 2, cap. Nuper. In
-recoriditahabere decretalia isthaec priseorum ponti- jjea quippe decretum a se antea esse ait Gelasius_ui.
flcumconstituta. .Etas deinde Gregorii YH ostendit in ejus Ecclesia qui mprbo epileptico iaborabat vi-
verissimam esse TerluUiani observatibnem : qhiiu cini episcopi visilatibnem congruam redderenl, id
libro de velandis virginibus ait, sola fidei regula irre- est episcopale illic officiumexercerent, ob aegritudi-
formabili et iihmuiabili manenle, caetera. conversa- nem proprii episcbpi. Quod idem est ac si diceret
lionis et disciplinaeadraiitere novitatem correctionis. ab episcopali munere removendurn esse menle.per-
Nam contenderat Nicolaus, et. quidem ingentibus cussum, ut Lupi verbis ulamur : <juaein eamdem
animis, episcopum absentem damnari non posse. cum Gregorio Magno sentenliam recidunt. Securi-
Al GregoriusVII haric regulam conslituit, Quod abdum banc formam episcopi in Buessionensi synodo
senles papa possit deponere. Caelerum neque inju- conslituii, memores epistolae gancti Gregoru, o_uani
cundum neque inutile fulurum feor, si posl oliser- laudant, decreverant ut durante inflrmitate Heri-
valiones istas, han&-Nicolai ad Wenilonem epislo- manni, Wenilo, MetropolitariusT Eeclesiae Niver-
Jam, quaeplurimum artis et induslriae habet, lecto- nensi, ea quibus indigeret visitatorio officio impen-
ribus proponam ad legenduni-Itaque visumest ,eam deret et. ordinarel. > Sciebant enira prudenlissimi
adjici"debere in caJce nolarum. (Vide inier Opera viri transgrediendos non csse terminos quos posue-
Nicolai papm, Palroi. tom. CXIX.) runtpatres noslri,.neque diseedendum ab antiquis
s
. Arhninensi episcopo.Exstat Gregorii .decrelum regulis, nisi cogal ingens necessitas.
istud lib. yii, epist. 49, ad__Marianum,episeopum
"
B. S. LUPI ABBATIS FERRARIENSIS 612
Gll
-
'GONCILIUM VEMEKSE*
-HABITUMANNO DCCCXLIV.
105Canooes concilii in Vernopalatio habiti,-abih praesedit Ebroirms, Pictavorura episcopus; -

. et W-enilo, Senohum arcbiepiscopus; et Ludovicus, sancti Bionysii abbas; et Hincma-
rus, post Rhemorum episcopus, aono v regni -domioi nostri Karoii -
fiiii Ludovici impera-'
'-
toris, mense Decembrio, indictione vn.
196 -FfiJiFATIO'
- Gratias omnipotenti Deo - referimus, inclyte rex _ qui vehemehter magni.tudine ac mulliludine pecca-
Carole, nos episcopi et caeteri fideles, qul ex divcr- torum nostrorum -confusus est, tractaremus ^ in
sis partibus ad Vernum evocali sumus, quod ilepo- nomine et adjutorio ejus, quae icommunLdelibera-
sila discordia, undeiol" niala processerunt, quae et tione reperimus, celsitudini -vestrae ac.populi fidelis"
enumerare lohguhi est, et declinare adhuc impos- , devotioni liumili.ter aperimus. JNequeenim nos jusiqs
sibiie,"». redistis. ad pacem cum fratribus vestris, approbare coiitendimus. Consideralione cqnscientiae
guam-et natura vobiset religione debetis. in qua nostrae illud Jereraise suppliciler dicamus': Miseri-
uf semper, nianealis pef Chrislum, qui pax noslra coidia Domini quia noii sumus'consumpti, quiq non
efet, obseerariuis; ut .quj. maximas res veslras. di- defecerunt miserotion.. ejus (Thren. m). Sed -ad
scordia pehe dilapsas vidctis, concordiaet fido ad- Deum reYefti,et vos nobisciim tradere meditantes,
julofio relevatas «ito aspiciatis. Cedendum est enim offlcium nostrum exsequiniur, cunciis acquiescenli-
t)eo, de qupVerissimae contineht Jitterae : Poiestalem bus profuturum. Quippe non vobis nostra sedjllius
liabel Excetsus in regno hominum, el cuicunque iso- auetoritate loquimur J_97 1ui ait: Qui ?&ex Reo^
luerit dabit V.iud (Dan. iv); et qui. dignaiione mi- verba Dei audil (Jortn.-vn^/Absit autem ut.in vobis
•rabili pollicetur iReali paeifici, quohiam fitiv Dei "impleaiorquod sequitur : Proptereavos nonauditis,
. - - -,
vocubuhtur (Matlh. v). Caeieruin quia eodpra Deo J quia ex Deo non estis.
inspirante-dignati estis jubere ut de statti Ecclesiae, v • , ^• ,-....-_-
'*
Canonum jstius concilii auctdrem se esse docet auribuspropalatum. Inde vero quia, sieut neeesse
Lupus In epistola-43, in qua Jocjueiisde Carolo Calvo fuerat, divinis jussionibus non est secuta obedientiai
haec jicl Hincmarum, Rlieniensem arcbiepiscopum, dedit Dominusab Aquilone, hndejuxia propbetanr
scribit':."« SI consiliis qiiae iu Verno qoaesila el in-, pandetur omne malum, dignos meritis nosiris- apo-
vehta.sunt acquieyisset, jam euui in pace regnare slolos, crudeles scilicet el immanissiinos Chrlstiani-
Tecisset ille deqiio sacrae coiiiinenlliitene : jVo«.esl J latis persecutores Northmannos, i eic.
'.sapienlia,jio~nest piuctentia', non est consilium conlra , i>Prasedit Ebroinus: Ob lioc niniirum, quia sacri
"Domimtm. Canones eosdem, sive ,' ut. vos" vocaiis, - palalii -archicapêllanuserat, id est apex omriiu.ii di-
capilula, meo slylo tunc comprehensa vobis direxi; gniiatum paktifiariim.-Alioqui enim nulla lex jubet
de quorum aequitate credo eeias postefior judicabit, «t episcopi .primum locum occupent.inconciliis ahte
ef "devotioiiismeae non eril immeuiof cordium r"e7 nielropolitanos. Sed datiira id, utdixi, dignijati ejus
numqiie scnilator. s Gerle multa sunt in hisriecesse
c'anoT palatinae, quae euni consiilnebat,quodam modo caput
nibus quae ila Lupum spiraiu", ut prorsus. fipiscopor.um. Quam ob causam Grimoldus, abbas
sil fateri unius ejusdemque. auctoris eos esse cum s.iiicli Galli, pracfeitur Salomoniet Tbeodorlco epi-
-epislolis Lupinis, ut.mox-adtiotabimus. Ex eojiorro scopis in voluraine Capiiulorum Caroli Calvi, tit.-24.
• Carolus, queni Lupus perstriugil ob non seryaios Eiat enim archicapeilanus Ludovici regis Ge.rma-.
'canones Vernenses , excusari -posse jroibfvitletur, niae. - . .". ' - ,
;quodei hondiim innolursseiu; ut coiiqueruiitur epi- » Redistis ad pacem. Nimirum in-synodo ad-Tbeo-
scopi synodi Meldeosis, qni al) eani causam« puta.iit donjs viilam, in Joco -qui dicilur Judicium': quo tres
immissos a Dep Nofmannos, velut ultores. Quar- fraires ," Lotbarius - scilicel hcperalor _ Ludovicns,'
tum ex convenientia, inquiuOt,inpraediclo conventu rex Germaniae,et Garolus Calvus rex .Francorum,
"(cipudTheodonis villani)'c(Br>U\m,et in Verno pa- convenienles auno - 8M, mense Octobri, amici - facli
lalio perpeiratum; setl invidia ac malixia"diabqli ûnl-.
seu minislrorum ejus, nondum principis et populi
CANOKES.
"i ,
• -'
-. i. - j •. bilas cunctis vobis potest prodesse subjeclis, cullum
-Vi cultum Dei rex omnibus prmferat j et misericor- Dei rebus- omnibus praeferatis. N.amque ipse dicll:
-'-"' diam cwmjudicio et juslitia conservet.' Qui glorificant me, glorificabo eos; -qui aulem con-
• Itaque vos primo conyenimus utfquia vestra pro^ temnun(-me,.erunt ignobiles (I Reg. n). Praeterea,-
615 CANONESIN CONC; VERN. EDITL . -
614
misericordiam et judieiuni.atque jjiisliLiam conser- A aiiis nobis commissis -negliximus,, interdum negli-
vetis..Scilicel ut misericordia lemperet severitatem gere coacti sunuis; ita nt in oinriibqs ordinibus re-. '
poteslatis, judicium comprimal obstinate peccantes, ligio magnum delrimentum acceperit, et alii qui-
justiiia mereiHibus digna restituat. Siquidem : Beali dem per ignorantiam in irilerilum lendanl, alii vero
misericordes, quoniamipsi inisericbrdiam cbnsequen- longa licentia assuefacti, impune se peecare posse
tur-(Mjilth: v); el-; Beatiqui custodiunl judicium, ret co.nfidaiU.yrandemigituradpropriam et caeterorum
faciunt jusliliam in omni tempore (Psal. ev).;et : c6rrecli.onem conyersi, quaesumus ,iil.sceleruni pa-
Honor regis judicium diiigii'(Psal. xcvm); et : Ju- iratOres et apdslolicae-disciplinaecontempiores, niis-
siilia firmari ihrohum regis (Prov TCXV) , sapientis- sis^.a Jalere vestro probatae fidei .legatis, absque
siroi Salomonis, iroo-per-etim loquentis Dei prodit respectu personarum, etexcaecatione munerdm, coer-.
_ aucloritas. Taliter vobis agentibus5'yel» incrueniara ceantur, et oLionobis, quantum possibile est, con-
vobis. ut credimus, vel justam de -hoslibus -vicio- cesso, sermo-Dei praedicando fructificel, et canonum
riam divina graiia providebil. Exemplo. vobis esse reverenda auctoritas debitum in onmibus yigorem
possiint-David et Ezechias, qui-meriio saoctiialis obtineat. ---,', ...
inihiicos populi-Dei vel pugnahdo vel orando mira- III- .- -,
bilijeelerilaie vicerunf; sed et .doinestiGiim'lumen, B Ul religiosi el idonei viri dirigqntur- qui monasleria
Iniperaior-Earolus, quinomenquod familiae ves.tfae scruteiiiur inquibus co{lapsa ' "'estdisciplina,-
' et ad
'•'"-'
synodum poslea referant.
peperil clarissimis aclibus a-dofnayit. Nec regni yo-
bis amplitudinem ae soliditatem tantummodo, verum Jn Tocis sanciis, hoc-osl monasteriis, alios sludio,
etiam vobis bene gerenlibus post vitae IQg hujus noiiniillos desidia, multos necessitate victos et ve-
excursum eadein Dei gratla gloriam largietur aeleiy stimenti "a sua professione deviare comperimus,
nam,cui rex.elpropiie.asuspirans:Sati~abor, inquii, quod pelimushl in ômnibus^-parochiis directi a
cum appqruerit .gloria tua (Psat. xvi). H__c_auteni veslfa-mansueiiidine veligiosiatque idonei-viri 1@^
veslrae majeslati nqri lemere suggerimus, qiiia ve- cum noliifa- episcopdrum scrutentur et corfigant,
siri-quoque cura nobis cbnhpissa esvt,quoruhi roi- ac -singulorum -locoruhi statum -vesirse -Celsitudini
nisterio.per fidem atque baptisma mundati. diem .'et nostrae mediocfitatitemporea.vobis
' "'' ' Gonstitueiido
treroendi.ju4icii cuuicae.eris fidelibus exspectatis. 'reriiiriifeni."' --'';_ ', . •,
- - ' '- : c ''' ~: ''"'; -• N •-
-"- -IL --''.:_-'-' •. , - . _• iv.'!
---_;"-.;
Vt mitfdntur U.gqtiji tatere -r-egis,qui scelerum pa- Ut monachi vagi qd sua loca revertantur et profugi
tratores et' aposlolicmdisciplinm conlcmpiorescqer-''. vcl ejecli corriganiur. Ilem ' declericis ' ,- ecclesiarum-
C suarum deserloribus. - - -
.ceanl.. ...
i. Verumulad -iios episcopos redeamus, per hanc MonacJios qui cupiditatis causa Tagantur et "sah-
civilem discordiam roultairi.erdum.in nobis ipsis ae ctBereligionis pfopbsitum Impudenter infamaht a'd
a Incriientam _.c.or._m._..Lupus;1epist:'~a8; ad-Ca- Strissimum virum Francis.eum. IJalllerium, Cabelli-
rolum Calvum.: t ConceTJatvobis prolixam ,sospi- .censein, dein episcopum, reprelienclit quocl "acjriola-
-falero",ihementam yicloriam.,.perpeluain pacem.;s-.\ veiit ubicunque apud veieres- reperittif Ecclesjae'-Vo-
i Alalere vestro. .Carplum regem prant "episcopi cabulum, intelligi debere-ecclesiam pafocbialem. Ut
. jii legalos a . latere, suo' in.itlat ih provincias., qui probel Cellolius falliHalljerium, adducit auclorila-
delieta episcoporuni coerceam, canonesque jubeant iem.Sulpitii Severi, cuj_usea sunt verbajn capite-
ohservari'; el ut. legatis islis. praecipiatur ut.in teiiio priini. dialo^t : _ Igitiir-inde digfes.susVRetli-
_pbeu.idp-.muuere.suo,.dbsque t-espectu perso.narum, leliem oppidum peiij, quqd ah'IJierosoIymis sex
et excacaiione munertini, casios se videlicet alqmV _inllibus_d)sparatur-,'ab" Alexandria aulern sedecim
aijstinenlfeset iniegros pKesifent: Quodargmnen tum mansionibus abest. Ecclesiam loci illiiis Hieronymus
fcliath graviter urgel Joiia's_-_episcopus Aureliariensis, '.pfesliy.ter,regit._Nam parqchia estepiscopiqtii Hie-
ihlibro n-delnstiiulione laicali, cap..24. Olira ergo josolymam tenet._ J"_EX hoc loco colligit Cellolius
a principibus mittebarilur in provincias.nonnulli, Biei'oiiymurii nqn tenuisse jecclesiara (iil Sfeculi
qhos illi digiiilale brhabaiil Jegatorum a later.e"; ut nostfi verbis' uiaf) parochialeni -urbisHellilehemii
ad Marculium observavirHieTOnymus Bigno,nius,jQ tanae,-quandbijuidem parochia-erat episcopi, aded-
et- Clirisiophorus Juslellus îd Codicem Canonum .que non omnem etclesiam esse parochiam. « Habet
EeclesiiieAiiicanae. De-Jegalis a-laiere iroperatoris jgltur, inquiij-<et.-qiiidemin urbe, monasterium ec-
-exslaLetiain mehlio in. Vila Ludovici Pii imp. ad an. clesiam siiam ab jirJ)is paroecia distinctaih. Nb.n te-
- jiot- ficclesiam.nfonasierifab flieronymus, .
- c Parochiis: Id estcdioecesibus,ut dixil. Tum...enini, ' qui cum ipsi non convenit. t episcopo
Stiet 8*27. -.'"--•
-Sciiicet non aiiimad-
el diu aniea, vox illa tisurpabatur ad significandain yerieJeat-Celloiiusvocem parochia hic non accipi eo
integram eplscopi dioscesitn. Sed" quoniamexR-Sulr ~P. S.ensu.quo,hodie-a nobis usurpaliir. Hoc dicbre vp-
Cellotius iu diversum traxiflocum quemdain Jult Scverus, eeclesiam (parochialem), Retlilebemi-
"pitio Severo;imitile non efifhic paulisper ifainorarj, ticam esse i» parochia.(id estdioecesi) ejhscopi Hie-
-ui liicenrrestituainusliuic Severi loco. _EvoaSul- rosojymiiani..Ciidesequitur Hiefonynram ecclesiam
pilli Severi'nuJlae erant eccl.esiaepraeter episcopales parocbialera urbis Betlilehemiticae ienuisse ah 'ej)i-
-
ef parochiales; Aliaeaedessacr3_vocabaniur. omtoyia- -seopo. Ilierosolyniitano , ooiura, qriara visum esl
,tit"salis rioiumest. Nam etiam-Justiniani imp. lenir Gellol.io.Fixu.in namque et constans est,'cittii om-
ecclesiahi
*pore"moiiachiriun habebant e'cclesiam,-ulat'ljiovel- ,nein, controversiam. Hiterqnymumrrexisse
iairiquintairiejusdem imperatoiis adnolavitCiijacius. oppidi Belhlehem. Quae"causa, fuil ut cum auclbr
%t tamen Cellotius eontumeliam fierlpulat omnibas Jibri de Ji3eresibus,cuiiitulum.Sirniondus fecit JPrcc- .
hrohachis. si negetur illos priscis illis temporibus dcsiinatiis, Hieronymum vocet presbyterum Belhjei-
in suis -receptaciflis; ideoque illu- tem. -V- •,."-'' . -v,
ecc-Iesias__iabuisse i -
615. B. S; LUPI ABBATISFERRARIENSIS 616
sua loca jubemus reverti et regulariter aJ)batum Afalso videtur., vel virilem babitum sumunt, vel
solerlia recipi. Eis aulem qui post-evidentem pro- « crines attondent, quia ignoranlia magis quam slu-.
fessionem mohacliieam etiam habitum feliqueruni, dio eas errare putamus, admonendas castigandasque
rel qiii sua culpa projiciunlur, nisi redire et quod decernimus; ne forte. Veteris' ac Novi lustrumenli
Deo spoponderunt implere consentiant, hoc credi- praevaricatrices, juxta Gangrensem synodum (can.
mus posse remedio subveniri, si in a ergastulis in- xui) severitate auathematis ab Ecclesiae corpore
^ clusi tandiu a convenlu hominum abstineantur et praecidantur..
pietatls iiUuilu convenientibus macerentur operibus vm._
donec sanitatem correctionis admiltant. Namque Ut episcopiqui adbellumnon eunl,Iwminessuos ali- '
illi quLquondaui monachi, postea relicta-singulari- cuiex fidelibus regis committanl.
tatis professione ad militiam vel ad nuptias devol- Quoniam quosdamepiscoporum ab expeditionis
vuntur, papaeLeonis decreto (episl. ad Rusiic.) pu- labore corporis defendit iibbecillitas, aliis autem ve-
blicae poenitenliae satisfactione purgandi sunt. De stra indulgentia cunciis optabilem largitur quietem,
clericisautemEcclesiarumsuarum deserloribus an- praecavendum est utrisque ne per eorum absentiam
liqua forma .Chalcedonehsis concilii servanda est res militaris dispendium paliatur. Itaque. si vestra"
(can. xxi), quae praescribil ut, siepiscopus suscepe- B coiisentit sublimitas, homines suos reipublicsepro-
rit clericum ad alium episcopum pertinentem, et futuros ouilibet fidelium vestrorum, quem.sibi -uli-
susceptus et suscipiens communione privetur donec lem judicaverint,, commitlant, cujus diligentia, ne
is qui migraverat clericus ad propriam revertatur. se ab oflicio sublrabere valeant, observetur.
Ecclesiam.
V. IX. ,
De iis sanctimonialibus illicite miscentur. Vt RliemorumEcclesim,paslbre4iti destilutm, ûam-
' qui primum prmficiatur episcopus:
Qui sanctimonialibus illicitemiscenlur,,«t sacri-
lega-foedera cum eis faciunt, feosh Innocenlii papae 201d Rhembrum Ecclesiam diu multumque pa-
censura ,a communione jubet suspendi,. 200 et . store destilutam, nuper spoliatam relius, oneralanl
..nisiper publicam probatamque pceniientfam omnino injuriis, absque ingenti dolore fateri non possumus.
non recipi.-aut his cerle viaticum de saeculotrans- Et quia vestram sublimilatem et noslram parvitateih
euntibus, si tamen pceuiluerint, non negari. eruere desideramus periculo, obsecramus ut tam foe-
VI. de lacerata Ecclesia redintegretur, atque juxta vene-
De sponsa ab altero rapla et de pmna raptoris.", rabilium canonum constilulionem dignus ei celeriter
Ab .altero vero desponsala, et ab altero rapta (Q quaeratur et praeficialur episcopus_ut clerus et po-
puella, secundum statuta Ancyrani eoncilii-(can. x), pulus tantis attritus et spirilahbus et corporalibus
ei a quo - desponsata fuerat reddenda est, eliamsi incommodis, consolalione recepla cum suo praesule
vim a raptore pertulerit. De raptoribus autem id pro veslra salute ac prosperitate communi Domino
iiobis videtur oplimum ut, quoniam ecclesiaticam studeat supplicare.
excommunicationem parvi pendunl, saeculariumle- X. ;"''."
Ut in Ecclesia Aureliatiensi-ratam rex esse permiltat
gum terreanlur austeritate.
VII. ordinalioriemAgiiepiscopi.
De sanclimotiialibusqum reiigioniscausa virifem1ia- Aurelianensis etiam Ecclesia confusione maxima
bilumsumunt vet crines altondent. noscilur laborare. Tamen, quia superiore 4inno ar-
Si quse sanctimoniales causa religionis, rit eis chiepiscopus Weriilo, suis annitenlibus suffraganeis,
a In^rgaslulis. Imitatus est liic canon ex cap. 6 dum enini. erat inventum genus hoc sahctimonia- -
- epistolae papaeSiriciiad Himerium, episcopum Tar- lium, quod poslea exorlum esl, apud quas statim
raconensem, ubi sic scriptum est : « Quatenus re- earum crines attondentur, quaesanctum inslilulum
trusae in suis ergastulis, tantum facinus cohlinua arripiunt.
lanientalionedeflentes, J efc. d Rliemorum Ecclesiam. Ullimus illius anlistes
h lnnoceniii- pupm.'Aut fefellit hic Lupum memo-1D Ebbo dejectus fuerat ob crimen majestalis, trans-
ria, aut erratum esl a Jibrario. Quij.pe decrelum gressus in partes Lolharii. filii Ludovici Pii, qui pa-
illud non est Innocenlii, sed Gelasii, in cujus decre- trem eo usque deprimere ausus' est, ut etiam in car-
lis exstat, cap. 20 : t Virginibus sacris temere se cere concluderet, poeiiitentiaequepublicaeaddici pro-
quosdam sociare cognovimus "el post dicatum Deo curaret ab Ebbone. Ex eo tempore, Rhemensis Ec-
propositum incesta foedera sacrilegaque miscere; , clesia sine archiepiscopo fuerat. Id vero dolent epi-
quos protirius aequuinest a.sacra communione de- scopi ih synodo Vernensi congregali, orantque Ca-
trudi, et nisi per publicam probatamque poeniten- rolum ut talem ei sedi praeficial episcopum, qui tot
tiam, omnino non recipi. Sed tamen his viaticum-de ruinas, quas ea Ecclesia passa fuerat, repafare pos-
saeculotranseunlibus, si lamen poenituerini, uonne- sit. Faclum id anno 845, in synodo .Belvacensi; ia
gelur. J Decfelum islud ex - Gelasioiaudatur
" " lib. i." qua Hincmarus, favente Carolo rege, ordinatus est
"Capitul., cap. 10(3. Rhemensis archiepiscopus, ut Flodoardus tradit.lib.
° Crines attbndenl. Causam hujus. prohibilionis ni, cap. i HisioriaeRberoensis. -Ipse Hincraarus, in
aperit caiion 17 Gangrensis, his verbis : «'Si qua cap. 3fi posterioris hperis,-adversus Gotleschalcum,
mulier propler divinum cultum, ut aestimat, crines sic lemperat scriptionem suam ut dicere videatur
attondei.quos ei Deus ad subjectionis memoriahi expetitumsefuisse ab episcopis in sy.nbdo•Bellbva-
tribuiL; tanquam praeeeptumdissolvens obedientiae, censi constitutis; quoruih precibus dederil Carolus
anatliemasit. J Loquitur, opinor, demulieribus con- rex ut Hincmarus, licet ex aliena provincia, lieret
jugatis, quae viris suis debentesse subjeclae. Non- archiepiscopus Rhemensis. . - .
" 61S
6.7 CANONES IN CONC.YERN. EDITI..
ex eodem loco a Agium presliylerum palalii vestri A riam cibi el potus ac veslimenloruni paliuntnr, pau-
memorataeEcclesiae ordinavit probabilium canoni- peres consuetam eleemosynamnon accipiunl, _ie-
corum ac laicorum attestatione inslructus et peti- gligunlur liospites, fraudantur eaptivi el fama oiii-
haeca paganis
tione-impulsus,et eadem Ecclesia noslro et vestro nium merito laceralur. ^1 quidemisi
vacat periculo, hujus rei alium exitum non videmus, palerelur Ecclesia, patientiam flagiiaret. Nunc au-
nisiutveslrapietas quodatanlis viris . factum est tem oppressi a filiis nostris, hoc est ab his quos ve.
h ratum esse permittat. nbs vel decessores noslri in Gbrislo genuimus, Chri-
slianos eos nostro minislerio facienles,. nullam pa-
XI.
videri tientiae consolalionem recipimus, quoniam de illo-
De prmlalioneDrogoriis exspectandum episcorum interitu e formidamus.
porum Gallim Germanimque convenlum et con- Cerle, quod nullus,
Sziisum. quanquain irapudentissinms, negare audebit, pos-
De praelatione reverentissimi"c Drogonis deflnire sessio Ecclcsiae votum esl fidelium, patrimoiiium
aliudnon audemus nisi exspectandum, quam maxi- 203 paupcrum, redemplio animarum. Votiim ergo
Hae-
muscogipoiest. GalliaeGermaniaequeconventum, et alterius quomodo quisquam Deoaudet-auferre?
in eometEopolitanorumreliquorumque 202 anli- reditalem pauperum qua lemeriiate praesumit inva-
stitum inquirendum esse consensum,. cui resistere B dere ? Unde alii suas animas redemerunt, cur inde
f
nee volumusnee valemus. Nobis tamen, si quid tale alii suas perdunt? Itaque quaedam loca venerabi-
alicui commilli potest, et non alia quam qhae praelia, quod nunquam antea audiium est, Jaici 'e'x in-
teudilur lalet causa,' illi polissimum ' convenire vi- tegro possident, quorumdam partem sibi vindicant,
delur qui et communione sacerdolii nobis et excel- quorumdam praediamultipliciler divisa in haeredita-
lentiae vestraepropinquilatisprivilegio socialur. lem sibi dari fecerunl. jEgyptii sacerdotes, famis
' " necessitate caeleris cuncta vendentibus, suas pos-
XH. sessiones relinuerunt(Gen.xLVii);eifalsidiireveren--
Ul ecclesits et mokasteriisrestiluantur loca et prpidia tiam a suis culloribus meruerunl, quain ih hac
.ecclesiaslicaqumlaici possident. parle solus el verus Deusnon obtinet. Oza percus-
Veniemus nunc ad ultimam partem admonitionis sus est propterea quod nhL;inieni afcani sublevare
nosirae, quam qua inlentione fundimus, dederit praesumpsil, quam tangere nefas erat (27 Reg. vi).,
Deus.ul vos acproceres caeterique fldeles ea devo- Rideat hoe aliquis, nisi, quod summo dolore dici-
lione suscipiatis. Videmus enim iram Dei nobis et mus, quidam oppressores Ecclesiaedignuin suis mo-
vobis imminere, cum pro rapinis et immariibus ribus exilum liostro etiam tempore invenerunt. Pro-
aliis sceleribus, lum etiam maxime quod EcclesiaeG phela clamat : Qui dixerunt: Hwredilate possidea-
facultates, quas reges et. reliqui Chrisliani Deo vo- mussanciuarium Dei; Deusmeus, poneillos itt rolam
verunl ad alimentumservorum Dei et pauperum, ad el sicut slipulam ante faciem venii (Psal. LXXXII).
exceplionem'hqspitum , redemplionem captivofum Postremo ipse DominusJesus conditor el redemptor:
atque templorum Deiinstauralionem, nuncd in usu Quid proficit homo^ si lucretur uitiversum mundum,'
saeculariumdetinentur. Hinc multi servi Dei penu- se uuiem ipsum perdal, et detrimenlumsui faciat ?
? Agiumpresbyterum.JonaeAurelianensis episcopi, strissimum virum Petrum de Marca, archiepiscopum
qui proxime decesseral, propinquuro, ut in epislola' Parisienseih, in lib. vi, de Concordia sacerdotii et
21 docelLupus. imperii cap. 29.
i Ralum esse permitial. Agnoscebant itaque tum d Inususmcularium. Haeccjuis non videt
scfipta
temporis episcopi Gallieaiii, ratam non esse ordina- esse pro recuperatione Cellae sancti Jtidoci; quam
tiohem quaeregio consensu destiluebatur. Num quo Ludovicus Pius, quod tolies ineuleat Lujms, Fer-
peiiinuit orare Carolum ul ordinationem Agii ra- rariensi monasterio dederat, Carolus vero abstule-
lam esse sineret, si nihiljuris in eo negotio principi rat, ut eam Odulphocornili, liomini nimirum soecu-
competivissei? Tum ul eum facilius pertrahunt ad lari, traderel? Sed ecce verba Lujriex epistola ii,
consensum, illi blandiu?.lur, dum aiunt Agium esse- ad Hincmarum Rheniensem , pro reeupera.ione
praesbyterumpalalii regii.
c Drogonis.Arcbiepiscopi Cellae, tam similia verbis islius canoriis, ul pene
Melensis, cui "
Sergius ovum ovo non sit similius : t Cogimuritaque atiiita
II papa vicesaposlolicaesedis delegaverat. Er.at Drogo et resarta ferre vestimenta, et famem penc semper
Caroli Magni lilius ex concubina; ideoque « fastu soJisoleribus et emplitiis Jeguminibus temperare.
regiaeprosapiaesubvectus, i ut ail Hincmarus, «prae- Hinc queruntur infirmi : apud nos consuela requi-
laiionem in Cisalpinisregionibus tempore Lotfaarii runt, nec inveniunt, hospiies. Praesenlia tempora
imp. apud Sergium papam obtinuit. Sed quod afiie- infamanlur, et Deus"advindictani sine diibio pro-
ciu ainbiit, effectunon babuit; et quod eificaciaeusu, voeatur. J Ilem in epistola 71, ad Carolum regein,
non consentieiuibus quibus inlererat, oblinere non anle recuperalionem Cellce : « Quam ob causam
potuil, paiientissime, ut eum deeuit, toleravit; .ne nunc Deiservi, qui pro vobis assidue orant, boc
scandalum fratribus consacerdotibusgenerans, schi- triennio consueta vestimenta non accipiunt; et quae
sma in Ecclesiam introdueeret. » Itaque licet Drogo ferre compellunlnr, altrita et pleraque resarla sunt;
piaesederit in concilio ad Theodonis Villam; in loco leguminibus emptiliis suslentantur piscium el casei'
qui dicilur Judicium, non statiai existimandum est consolationerararissime consequuntur. .
jd honoris ei iributum ob viees apostolicae sedis. e Formidamus. Lupus, epist. 44, in eadem causa :
Dalum idnobilitati ejus non aulera legationi. Nam t Ultra quamdici potest formido, ne citissirae suis
diserlescriptumestinliiulo syriodiad TbeodonisVil- inimicis gaudiuro pariatexoplaium. J
lam Drognnemei praesedisse*co).__.i_.. eorumdemre- f Loca venerabilia.Id esl monasleria. Supra can.
yum, id est, Lolliarii, Ludovici el Caroli. Videillu- 3, in locissanctis, id est monaslcriis.
PATROL.CX!X. 20
'
619 B, S. LUfr ABBATISFERRARIENSIS 620
(Matili. xvi.) Et qtiisquam tam audax el desperatus A pravitatibus ad Dominum converlamur, et declinan-
invenilurqui possessionesDeia'ad ceiiissiinam per- tesa malo, faciamus bonum, ut bona Domini merea-
niciem suam occupet et invadat? 0 fideles Deo et mur videre iu lerra vivenlium (Psal. xxxvi; I Petr.
vobis-ipsis, nolilc pro lemoorali abundanlia divilia- HI; Psal. xxvi).,Tu autem, clarissime rex, quia ve-
rum mereri seinpilernam congeriem miseriarum, rissime scriptum est: Corrumpuiit mores bonos col-
neeultra decus animae vesirae tam pestifero, tani loquia mala(ICor. xv), fuge c perversorum consprtiii
ii.audilo, tam denique certo sacrilegio pollualis. et consilia, nec a te quisquam d.petere audeat quod
Reddiie Deo stta, ul vestra cum pace possideatis, tor- majestalem luam prxstare non deceat. <*Nec limeas
menla evadalis aelerna, et poslmodum ad gaudium iralos homines, lioe esl lerram et cinerem, amplius
Domini 204 noslri, utservi fideles, introinittamini. qnam Deum, qui le creavit, quique in verilale judi-
Saeciilareshonoressaecularespossideanl,ecclesiaslicos cab:i;cujus voluntatem si perfecle secutus fueris,
ecclesiaslici sortiantur. Nec nos insatiabilis cupidita- credimus quod quorumlibel liominumie f conluma-
tis argtialis, quia, qualescunque sumus, vera nos cia liberabit, et omnibus angustiis clemenler eripiet,
dicere necipsi nescitis. Et, licet jeauci, sunt lamen ac posl hoc temporale regnum ad perpetuura cunm-
i>aliqui nostrum Deum timenles, qui juxta illud prolata felicilate perducel. In flne omnes alloquimur,
jiheticum exaudianlur : Voluntatem limentium se B qu®dsi- nosLri^,saluiaribus acquieveriiis consiliis,
(actei, et deprecalionemeorum exaudiel (Psal. CXLIV). vestro profectui jilnriraum congratulabimur. Sin au-
Quia omnium finis quolidie appropinqual; et quae .tem nos, imo Deum-per nos loquenlem conternpse-
yidenliir, lemporalia sunt; quae autem non videntur,- rilis, e necessitate implendi minislerii quod nollemus
ffilerna. Si "volumusevadere praesentes calamitales facere compellemur.
ct futuras evitare miserias, in coinmune a noslris
« Cerlissimamperniciem. Lnpus in epistola SS, Jo- coelumet terram, qui cusloditverilalem in saeculum.>
qitens de Adulphocomile,,qui CellaraJudoci possidcbat f Conlumacia liberabil. Lupus in eadem -epistola
o Is languere dicitur, inquit, nec tam periculose ut 6.4 : <LHaecstudiose cuslodientes, Deo et bonis qui-
vel adiiionilus corfigatur, quod optaremus; nee tam busque placebilis, rebelles Deo, Ui credimus, pro
graviler ut morialur, quod propter ejus cerlissimam vobis pugnante, comprimetis alque vincelis, el post
damnationem doleremus. » regnura temporale atqhe laboriosum, consequemini
h Aiiquinoslrum. Lupus epislola 42, ad Hincma- semjriternumet vere quietum. s
riim, pro recuperatione ejusdem Gellae:« Fecerit E Neces. impl: mhu Sic Patres synodi universalis
hocmea ulililas. Cur tantorum virorum, qui me- habilae apud Saponarias anno 859, scribenies ad,
cinn Deo serviunl, est contempta sanctitas? Vestro episcopos Britonum de. reverenlia quae ab iisdem
admonilu nbsse debet, esse inler nos aliquos de qui- episcopis debebalur metropolilano Turonensi He-
bus merilo Scriplura lestelur : Voluntalem limen- C rardo, aiunt in fine : c Verum si, quod non opta-
tium se faciet, et deprecationem eorum exaudiet. t mus, ab ejusdem melropolitarii sollicitudine ulterius
c Perversorum consorlia. Lupus in epistpla 64, quae resilierilis, et nostris ex charitale manantibus ex-,
est exliorlalio ad Carolum regem : « Vilate malorum hoiialioninus vos constiterit reluctari, minislerii
societatem, quoniara, ut scriptum recolitis, corrum- iiecessitate canonicam in vos cogemur proferre sen-
punt boriosmores colloquiamala. B tentiam. J Quia nimiriim ferro necesseest' excindan-
d Petere audedu Lupus in eadem epislola 64 : tur vulnera, ut ad Himerium scribil papa Siricius,
*.Goncijhte hoheslam veritatem, ut quod vos nbn de- qum fomehiorum non senserinl medicinam, id esl,
cel praestare nemo scienter a vobis audeat postu- ferro excommunicationis, ut inlerpretalur Juliaims
iare. _»' Pomerius. Sed de moderalione el sapieniia antiqiio-
e Nec-limeas iratos. Lupus in eadem epislola 64 : - rurii episcoporum in adhibendo ferro exconiinunica-
« Ne metuatis potentes, quos ipsi fecislis, et quos tionis nos olim pluribus agemus in notis ad epislo-
cum vultis, exlenuare poteslis. Ne confldalis in las Ruricii eplscopi Lemovicensis. Neque inuiile
princijhbus, in.filiis hominum, in quibus non est tum fuerit altius scrutari an per illas teriipeslales
salus. Sedlransferlespem vestram ad Deum qui feci. explicalain hoc fueril auctoritas episcopi Roinani.
B. SEMXT&Tl IiUFE
ABBATIS FERRARIENSIS
"
LIBER DE TBIBUS QU^STIONIBUS.
205 JAGOBI SlRMOISfDI PR_EFATIO
I)e duobus sequentibus opusculis el de nomine auctoris.
De auctoris nomine hoc primo, Lector, statuen- D Trithemio plerique bodie vocant, sed Servatum Lu-
diini esl, non Lupum Servalum, ut cum, Sigeberlo et pum, quod veteres libri et aliorum exempla docent,
-" Magnum his quindecim annis certamen fuit inter erudilos, Lupine Ferrariensis abbatis essenl Li-
6-21 • - LIB.;DE TRIBUS QU_£STI0N1BUS. Mi
dici oporlere. Qiiemadmodumenim in Caecilio Cy- j i,.scriplione, ColleclaneumServaii Lupi de tribus Qnm-
priano, Eusebio Hieronymo,Aurelio Auguslino, Sul- siionibus. Quo nos freli arginnenlo, cum anle.trien-
piiioSevero, et similibiis nemo ambigil quin id ve- nium ediliohem liane curaremus, uni eidenf Lupo
. rum acpropriumcujusqiiesiLnomen quodposteriore utrumque opus, elsi exjiloratum non erat, ascribi
loco ponilur, sicin hocLujri nomen idcirco postpo- .passi siinius.
nenduni esse quia .proprium est. Qua d.e re dictum De duabus ejrislolis quaerestant (a), quarum quae
aliquando a nobis est in nolis ad Sidonium, nec re- ad Hincniarum scripla esl, in Virdunensi codice at-
peli est opus. que in Elnonensi priorem locumobtinel; altera vero,
Libri ergo de tribusQuaestionibus, qui jyrimumhic. quaead Carolum regein, in codice Gorbeiensi Colle-
lociim lenet, tria in manus nostras venerunt velera ctaneum anlecedit, in Diviohensi subsequitur, cum
exemplaria, unum Virdunense, quod penes nos est, in ulraque auctor Lupum tanlummodo senominet,
ailerum Metense S. Arnulfi, teiiium S. Victoris Pa- si quis bas ad Lupum Ferrariensem potius referen-
risiensis ; quarli apograpbum tantura vidimus e Sil- das contendat, cujus ad eosdeni aliae exstanl episto-
viniacensi Cluniacensiuin monasterio. Sed, .quod mi- lae, prima et postrema coinpellalione non absimiles ,
reris, in Metensi non Lupo, sed Hincmaro episcopo liberum per nos erit judicium.
tribuebatur; in Silviniacefisi ascriptum erat nomen dem Quinimo, ut dicam quod sentio , ad Liipum eum-
Aroaiarii, ex eo; ut opinor , quod in eodeiri codice dudum sujieriora. quoque opuscula perlinere nostra
posl Amalarii Opera sequebatur. In Virdunensi au- confirmat _eonjeeiurafuit, quamnunc etiam id maxime .
tem etin Viclorino g££gTera fuit inscripiio, Ser- quod Seryatd huic praenomen fuisse doeet
vali Lupi de tribus qumstionibusliber. '.g' ipsius ad Nicolaurh papam epistola Wenilonis, ut
Collectanei de- iisdem Quaestionibuscum unicum rimanno apparel, Senonensis ejriscopi-nomine scripta de'He-
Nevernensi: quaenimirum in Floriacensi
exenijilar, idque anepigraphuiri et mulilum, habe- codice sic habet:
remus ex bibliotheca Corbeiensi, quod in caeteris
omnibus desiderarelur, commode ad nos V. C. et. Scriplum Servali Lupi ad papam Nicolaum.
Iiuman.ssimus J. Bouberus , senalor Divionensis, t Suggerimus mansuelissimaepalernitali vestrae,»
integrum alterum ex siia deprompuim misil hac in- etc. Exstdt inler epislolas , num. 150.
beret CoJleclaneumde tribus.Quaeslionibus;an vero. falsum «sl quod ait Trithemius, Goltescbalcum in
Servali Lupi presbyteri., secl qui diversus fuerit ab synodo Mogunlina victum et-confuiaium fuisse. a
abbate Ferrariensi. Mihi vero ista consideraDli. Ltipo Servatb. Namjri libelli non ali».m fermedo-
plane consiai haerere inierdum aquam viris doetis, clrinam contment, quam eam quam Golleschalcus
in rebus eiiatn nulllus riiomeiiti, quod in Iiac causa luebatur. Itaque ex eo colligi potest quain cerla sit
conligisse puto. Nam si cui Jiberel libellos illos fides rerum a Trilhemio proditarura. Nam quod eum
conferre cum epislolis Lupinis, ingerentem se ocu- tradit migrasse ad Domirinm anno 8S1, conjectura
lis veritalem respuere-non posset, neque invitus fa- ejus baud clubie fuit. Quod si qiiis tamen praefracte
teretur stylo eodem scriplos esse libelios, quo scri- velit Lupumquemdampresbyterum anno 848 inter-
pt_esuntepislolae. Quodmagis perspicuum fore pulo,. fuisse synodo Moguntinae,quid vetat quin tum Lu-
si pbrases siniiles, ae Lupo Ferrariensi familiares,ex pus «bbas Ferrariensis illuc accessisse dicalur,ul
epislolis descripsero, quibus usus esl auctor libel- C Rabanuin inviserel, praeceptoremquondam suum?
iorum : id quod faciarn in notis sequerilibus. Nam Et fieri potest ut legalus Caroli Calvi fueril apud
quod quidam permovenlur aucloritate Trilhemii, Ludovicum regem Germaniae. Habemtis enim ex
qui Lupum Senalum presbylerum anno 851 diem Annalibus Fuldensibus, in ea synodo sive conventu
suum obiisse scribit, adeoque eum dislinguerevide- adfuisse legatos fratrum ej'usdem Ludovici, Caroli
tur a Lupo Ferrariensi,-ea auctorilas non est lanli videlicet ef Loiharii, ab eoque auditos et absolutos
monienti ut quemquain remorari debeat, praesertim fuisse.Demum, ne quem moVCalinsolens SerVati
si quis rem altius scrutetur, ips;tque Trilhemij verba Lupi nomen, babemus ex epislola 1-50(ut observa-
expendal. Etenim, si Liipus ille ad quem Rabanus vit Sirmondus) id esse verum nomen Lupi abbatis
scripsil octo libros in Epislolam Pauli ad Romanos, Ferrariensis. Negari eiiiin non polest quin ea epi-
is ipse esl auclor libri de tribus Quaeslionibus, ne- slola, ut pleraeque' aliae, nomine Weriilonis arcliie-
gari non poiest quin ea lucubfatio reslituenda sit piscopi Senonensis ac sulfraganeorum ejusscripiasit
Lupo abbati Ferrariensi. Nam is adhuc monachhs' a"Lupo abbate Ferrariensi. Et tameri vetus cpdex
el diaconus, ab Aldrico abbale sludiorum causa Floriacensis, unde ea' descripta est/haec in litulo
- missus ad Rabanum, ut in sacrarum Scripturarum illius epislolaehabet: Scriptum Servati Lupi ad pa-
doctrina inlormaretur, auclor Rabanofuit ut com- pam Nicolaum. Ut deinceps dupitanduni non sit de
menlarium ederel in Ejristolas Pauli, ut -ex ipso nomine Lujri, posllanli viri cbnjeeluram vetusii
Rabanu colligi polest in epistola ad Samuelem "epi- codicis auctoritate firmatam. Placuit praelerea cla-
scojmni. Lupum autem illum longo iniervallo dis- rissimo praesidi Mauguino , Coliectaneum quidem
iunclum fuisse a Rabano, cum hic commentarius j) esse opus Lujri abbatis Ferrariensis, sed librum esse
scriptus est, palet ex epislola Rabani ad Lujeum: Lupi presbyteri MogunLini. Sed praelerqiiam quod"
Quoniam vero ex ea quara diximus epistola ad Sa- neclpse_Tritiiemius docuit undenamiiic Lupus fue-
niuelem colligitur Lupum nionachum et diaconum ril presbyler, adeoque -iametsi daremus diversum
ad altiorem gradum a diacoualu ftiisse proveclum esse a Lupb Ferrariensi, nonduro tamen conslaret
cum ea epistola scripta esl, manifeslum esse reor fuisse presbylerum Moguntinum; adeo"mihi siroiles
hiuc probari, hic agi de Lupo quondam monaclio et videnlur liae duaelucubrationes, ut exislimem ovum
diacono, postea vero" presbylero et abbate Ferra- ovo rionesse similius, adeoque unam ex alia esse
riensi. Nameum fuisse presbyterum produnt Acta compositaiii.
synodi Suessionensisquae anno BS5 habiia est. Tum . (a) Edila sunt supra nuni. 12', 129.
'
2m INCIPIT' LIBEE.
Quae nobis ulilia judicamus, si communicamus praceplo devolo respondemus obsequio; et si quoi
cum aliis, Deum nullo renitenle promeremur, cujus jam accepimus sincera benevolenlia imperlimur,
'
625 • , , B. S. LUPl ABBATIS FERSARIENSIS" 624
quse necdum accepirous ejus munere cohsequemur., A primordio cobibetur; omnis creaturae rati.ones sem-
Ilaec mecum repulans, c.umpost devictas persecutio-: pilerna apud se imrautabilitate cuslodiens,spirita-
nes et lalsas opiniones jam inde ab iniiio incarnaiio- lem. crealuram tantum lempori, eorporalem autem
nis Domini exortas, octiiigeiitesimum quadragesi--. non tempori modo, verum etiam loco fecit ob-
nmm nonum ab eadem incarnatione agenle annumi lioxiam. Siquidem subjeclam se lempori spiritalis
Ecelesia in pace qtiam ei reliquit Salvalor, cum eai natura ostendit, quae bene, utpole a bono Deo, con-
futurus juxta suae pollicitationis fidem usque ad[ ' dita, partim suo se vilio depravans in veritate non
consummationem saeculi, comperissera » prinium in! stelit, atque ideocorruit, paiiim conditori piasub-
Italia, deinde in Gallia, si hon concuti fidera, tur-• jeclione adhaerens, et quod Iapsus esset capaxape-
bari cerle quorumdam inlentionem, quod de liberoi ruit, et ne g©@ ultra laberetur compos tantaefelici-
arbitrioet de praedeslinatione bonorum el malorum lalis accepit. Namque Rederoptor, eum in resurre-
ac de sanguinis Domini laxallone vulgo quaedamin- ctioneL opinionem conjugalis commercii removis-
audita jactarenlur, harum rerum _§0g qui per se set, nequaquam nobis angelorum spopondisset aequa-
non possent, optavi ut per me fierent certiores. Hic;' litatem, si in eis peccandi aui consequenter ca-
in auxilium invocalo Deo, a quo non esse sblum sed dendi suspicio nemansisset. Qui enim feliciore
eliam nosse percepimus , ad ejus priinum auclorila- B quam nunesuniusdonafemur condilione, nisi emeriso
tes, quibus omnium consensus fidelium acquiescit, mortalis vitae discrimine in tanta beatitudinis collo-
me conluli. Deinde quid earumdeni clarissimi' tra- caremuf securitate. ut ultra nec peccare possemus
cialores et defensores inviclissimi super menioratis nec velle peccare ? Porro corporis natura et coepit
quaestionibus sensissenlanxie diuque scrulalus suin; ex tempore, el augmenlis decremenlisque, sine
quorum sole clariora opera divinis irradiata eloquiis conversionis in alia facultate, mutabilitatis vices,
si omnes vel inlelligercnl vel habefent, jure debe- quae cuncta fiunt In lempbre, confileiur. Loco vero
rem superfluitatis aut arrogantiae argui, qui vel ea- snbjectam non dubitat qui onme corpuslongitudine,
demverbis aliis ingessissem, vel quod ipsi non va- laiiludlne, aique altitudine corislans, quod solidum
luissent me implere posse confiderem. Cum v.ero aj)pellatur, non nisi loco semper conlineri conside
utrumque mullis, alterutrum quibusdam, neutrum rat. Utriusque autem naturae, hoc esl, et spiritalis
forte iionnullis obtigeril, alterum vel neutrum ha- et corporalis, proprietatibus Deus ariifex observa-
bentibus sic adesse contendam ut ulrumque possitis, hominem ex anima compegil et corpore, sicuf
denles, si tamen sua cognitione baec inea, qualia- eodem revelanle qui fecit accipimus. Verum animam
cunque sunt, digna duxerint, non offendam. Itaque ^ illi fecit ° ad imaginem suam, quia lametsi coepit ex
nr.ii nihil, Deo plurimum, quod propbsui Iiinc ex- tempore ut creatura, sempiterna aulem ut Deus pro
pedire conabor. suo modulo permanebit; vel quia ralionis ei et in-
Rerumomnium opifexDeus, loci temporisque ac lelleclus paf ticipium quemadmodum sanctis angelis
per boc lotius mutabililatis expers (neque enim contulit; corpus autem non usquequaque caeieris
•concluditur loco qui continet orania, nec vero ac- animalibus fonhavit dissimile, nisi quod illa dTu al-
cessu lemporis augetur qui uequaquam lemporali viim prona, id autem erectum instituit, cujus"fldo
o Prhnum' in ltalia. Exhoc loco eonfici posse sibus ad Quodvulideum, in.er baereses numerat eo-
pulo Lupum in llaliam profeclum csse amio 849, ut rum sententiam, qui aiunt corpus hominis, non ani-
legationem obiret, quam jussu Caroli regis susce- mam, esse imaginem Dei. Hifuere Homuncionitae, ut
perat, ad Leonem IV papam; cujus meminit ipse in doeelauetor libri, cui Prmdeslinalus nomen Sirmon-
epislola ad Benedieium papam, quae est centesima dus fecil, lib. i, cap. 76. Yideant porro sapientissi.iii
tertia. _ theologiae magistri an haec opiuio conveniat cum
l>Opinionemconjug. commercii. Respicit -ad sub- placitis philosopborum, qui aiunt bominein conslitui
dolam Sadducaeorum -interrogationem : qui resur- ex aniuia et corpore ; hoc est, animam solam non
rectionis iriimici cum essenl, quam Cbristus inier essehomineni, neque ilem corpus spliira. Atqui Deus
liomines agens frequenter inculcabat, eum interro- fecit IIOMINEM ad imaginem suam. Tertullianus la-
gaverrintdeea quae septem maritos habuerat, cujus j) _ men, -vir humanae diviuaequepbilosopbiaepraeceptis
landemex iis fuluraessetuxorpostresurreclionem. baud dubie imbulus, existimat aniniam etiain soiam
Quibus divine. admodum fespondit Jesus, nullum" consliluere totum hominem. Haec suntejus.verbaex
posl resurreclionem futurum matrimoniurii. Neque capite primo libri de teslimonio aniinae : « Novuin
nubenL inquit, nequenubentur. Qtiodicto,opinionera testiinonium advoco, imo onmi litteratura nolius,
con_ugalis\commercii in resurrectione removit, ut omni docirina agiiatius, ojnni editione vulgatius,
ait Lupus. Exstat historia apud Matthaeum,Marcum loto boinine majus, id est, totum quod est boinhiis.
el Lucarn. Consisle in medio anima,-. etc. Vide pauloinfra cjuae
o Adimaginem suain. Existimarunt plerique ve- afferunlur ex Maximo Tyrio.
lerum, imaginem Dei, quae in homine esse dicitur, d In alvum prona. Ovidius lib. i Melamorplio-
in anima collocatam, non autem in corpore: imago seon:
enim incorporei, corpus esse non potest, ut aii Pronaque cum speclent animaliac_3teralerrara,
Claudianus Mamertus in libro III d,e stalu Animae, Oshominisublimededit.
cap. 16. Undeconcludit Cassiodorus in capite octa-
vo libri de Anima, animam horoinum ideo esse im- Lactantius lib. n divinarum rnstitut., cap. 1. «Nam
roortaleni, quod ad simililudinem Dei facta sit. cum caeteraeanimantes pronis corporibus in humum
Nqm quemadmodum, inquit, polerat esseimago aul spectent, quia rationem-ac sapienliam non accepe-
similitudo l)ei, si animm hominum morlis termino • runl, nobis autem stalus
- rectus, sublimis vultusab.
ciauderentuf? Quin el Augustinus in Jibro de Haer-e- arlifice Deo datus sit, . ete. Maximus Tyrius in
G23 LIB. DE TRIBUS QU/ESTIONIBUS." ' -.620
servitio ad capes&f.ndasupenora auclorisui nulibus A A pertnisisset promiscuum. Respondente muliere,
obediens aniroa-uleretur. Quantum vero praeslet quam faciliorem falli callidus exploralor depre-
corpori anima eliam " gentilis auctor conalur expri- lienderat, , ne forte . morerentur, incautam, a vera
niere, cum de ulroque loquens, alterumnobis, inquit, 211 sentenlia deduxit, et in falsam quod non essent
cumdiis, allerum cum bciluis commune esl. Ila fa- moriluri protinus induxil: arijecto eo, .cscireDeuin
-cluinhominem 210 primum Adam cum Eva con- •quod si coraedissent unde prohibiti essent, mox
juge, quam, mirabile dictu, de cosla illi dormienli aperirenlur oculi eornm, similesque-diis existefent.
subtracla Deus produxit, in paradiso voluptatis, ut Scilicet ulnumerosilate deorum salteih eorum fidem
sacraelilterae iestanlur, conslituil, eumque,- suppe- corrumperel, sfcad iiiobedientiain tentati gulae vitio
tentibus omnibus-ad usum necessariis, non molesto non cessissent. d Capta mulier , cum hosiismale
labore damnavit, sed otiandi taediumablata ei facul- duIc'oratisalIoquiis,4um etiam interdicti pomi im-
tateoperandi removit._Ne-autem nesciret homo ei modica venustate, prior coinedit, et viro ut come-
se debere subjectionis etobedieniiae vicem, a quo -dcfet persuasil. Mox uterque non anima solum, sed
et esse acceperai, etbene esse nullis conlra volum et corpore occidit, quando inevitabilem nioriend.
reluctanlibus animae corporisve motibus feliciter necessilalem conlraxit. Et quia peccati mortein,
capiebat, concessis ei Deus ad escam universis po- B I nnde liberum ei fuerat abstinere, non exhorruil, ad
morum paradisi generibus , uno proliibuil ligno, persolvendam mortem corporis nolehs quandoque
quod scienliae boni et mali nominavit: Et quoniam pervenit. Morluumsane hominera slalim ut velitum
spes impunitalis magna est * peccandi illecebra, praesumpsiinon mirabitur qui ferali vulnere saucium
praecepto inlerminationera poenaeaddidit, morien- ,vel irremediabiliter veneni coutagio-jam corrupluin
dum eis confirmans qua die.ex ligno quod vetuerat non perperam dici mortuum recordetuf proplerea
comedissent. Summa erat observandi jussimi faci- quod tam -certa, mors impendeal isic' affeeio -ut
litas, quando ad id violandum nec ulla necessilas nulla spes effugii valeal in-veniri.Istius qubque sen •
invitabat, nee hostis , qui sojus diabolus orat, vim tentiae Apostolus auclor est qui ait : Corpus inor •
nllam inferendo impellere poiei'at. Jam ipse super- tunm est propier peccalum(Rom:vin)'. Habel scilicc
biendo ceciderat,-jam quod ipse merito perdiderat •moriendi necessitalem, quam non habuit ante pec-
bominibusposse contingere irividebat. ijuidfaceret calum. Ila quippe condilus fueral Adam ut possel
qui nec semel conceptam maliiiani deponerenecho- non peccare, si vellel, et posset non mori, nisi pec-
minem nisi acquiescentern, nisi consenlienlem, nisi casset. Verum ubi ei solum non suffecit lionuni, nis.
volentem possel dejicere? Auctor mali proprii. reper- eliam mali caperet experimenlum, et voluniatem ad
tor alieni, serpente induitur, et cum divinaejussio- (C.peecauduui-converlil, posse non mori amisii, et non
"
nis noncausa scrutanda sit, sed exseeuliomaturarida', possenonmori ineurrii. Ita sero scieriiiam boni
quod se quaerere simulat, rudes quaerere insligat, .'obedientiaequam sponle deseruit sensit, et seicnliam
cur videlicet eis omriium pomofum Deus usum nori mali, quam impia curiosilate afleelavil, invenit.
dissertalione 58 : t Nec improbandum eorum vide- slola 64 ait malornm impunitatem semper pcperisse
lur consiliumqui humariam deorum imaginibus for- vitiorum incrementum. Sic Tacilus in libro xv An-
inam affigunt. Anima-enim hominum-Deo vicina, •nalium dixit impunilatis" cupidinem magnis seniper .
Deo simillima est-. Nec aequumvidelur r.em sui si- oonalibus adversam fuisse.. Cicero libro ude Fini-
millimani deformiincludere corpori voluisse Deum; bus : « Quaelibido senon prorij.iel ac prdjicicl, aut'
sed.quod animaih fa.ciUimecircumferrel immortar occultatione "proposita, aut impunitate, ,aut licen-
lem.leve, motui apium, quodque.solum orahiuin iia?» Hugo'Falcandus in hbrode rebus Sieulis,
quaein lerra sunt corporum eaput in coelurnattolle- pag. 122, insurgens adverstts Gaytum Pelrnm, quem
rei, venustum, alacre, aple compositum.» Ruricius, ait impunte reginam totainque curiam olfeiulisse,
Lemovicum meorum ejfiscopus , lib. n, episl.'42 : perlurbasse, el roagnis objeeisse periculis, addit:
« De oronibus animalibus solus homo sublimis creai- t Neque mifum, cum ipsa facinorum impiinilas au-
lusest el. effectus. . - - - dendi quidquid libimm fuerit praeslel-illi flduciam.»
a Genlilisauclor. Id esl SaUiis.ius,.cujus e'a sunt MatibceusParisius anno 1265 describens quonam
verba in inilio libri de ConjuralioneCalilinae: i Sed-jn inodo quidam fraler ordinis Minoruro, iiomine Mau-
nosifa oriiriis-visin animo et corpore sila est. Ani- "* suetus, in Angliam-missus a papa abuieretuf pote-
mi imperio, corporis servilio magis' utiniur. Alte- slate sibi concessa, absolvens quoscunque pro libilu,
ruro nobis cura cliis, allerum cum belhiis commune .vel -excommunicalos, et falsidicos, el perjuros,
est. i Hunc pdrro Salluslii loeum laudat etiam La_- « unde, inquit, multi rei audaciam sumpserunl de-.
ctanliuslib.. ii divin.Instit., eap. 12,'et in capile linquendi-.Nam facililas veniaepeccandi parit occa-
primo libri de Opificio Dei, iteroque Enuodius Jib'. "sionem.-i •
•vi, epist. 5. Imilalusque-est Sallustium Faustus • o Scire Deuin. Legendura afbitror, scire eum, id
Reiensis. in epislola 6, quae ad' Ruricium Lemovi- est diabolum. Eum pro se. Sic.enim pdslulat sen-
censem.episcppumscripla est. siis.' diceret : Adjecit diabolus, scire se ,
~>Peccandiillecebra. Agnoscoingenium Lupi Fef- quod Quasi si Adam et Eva comeilerent probibilum po-
rariensis, .duin ait impunilatis speiri esse niagnam muin, mox aperirentur ' oculi' eorum,
" ' iierenlque si-
peccandi illecebram.'Sic in epistola 126 dixil ad iniles diis. . • .
lantam sua .aeiate Jibertatem . vilia'prorupisse, ut d Capla mulier. Imitala videlur haec' narralionis
Miidicala impunilale apeiiis quibusque nec Deum isiins porlioex Pelronio,' apud qu.emsic babetuf.:
quisqiiam. nec regem,' hec episcopos tiroeret, iia ut 'Ancitla vini cibique odore corrupta,'primuiii ipsa por-
.(queniadmoilumitlem Ltipus ait, in canone seciirolo rexh ad. humanitalem . invitantis viclani ..manum „
coiicifli Vernensis) longa licenlia assuefacli moiia- deinde refecta' potione
- ' el'' 'cibo, expugnare doininm,
les impune sepeccare posse confidei-ent.Et ihepi- .--,--
pertinaciam'cmpit,
627 B. S. LUPI ABBATIS FERRARIENSfS S28
Quod nunquam enim verilus fuerat, ullricem 212 A recuperare nec possel, Iiabituro invidit, el foriasse
comilemque peccali concupiscentiam sensil, mem- priusquam verba ederet, incautum qua perierat
brorunv- scilicet genilalium appelitura , quem ita peste corrupit. Quomodo enim ad capiendum cibum
exhorruit ul ad pudoris remedium velamen quaere- -exlerius tam cilo acquievissel, nisi ad ebtinendam
rel foliorum; ila adamavit ut ad justum damnalionis -propriam libertatatem -tumuisset."3iUe interius?
judicium impoiiuiiam ejus illecebram nee si vel- Quomodocunqiie eonligeril, auctor noslri generis
let a vilare sufficeret. Quod ilaque peccare posset si suo,. iit palam esl, vitio cecidit. Et quoniam in eo
vellet, peccando publicavit; quod vero posset etiam omnes peecavimus, oinnes nos in lapsum ejus ruiiia
non peccare si vellet, conditor patefecit, qui com- -procul dubio seeum traxil. Aique cuilibel sicul pos-
minatus poenam, ne peccaret praemonuit. Habuit sibile est eum voluerit in foycam se praecipitare,
ergo Adam liberumvolunlalis arbilrium elad bonum u_uaesit amplaiiec scahra tamen crepidiiie,cnm vero
et ad-malum; sed ad bonum divino munere adju- •egredi voluerit non valebil, nisi h extrariis nisibus
vandum; ad n.aluin aulera divino judicio deseren- adjuvetur, ila primiis liomo sponte 214 quidem
_dum. Quemadmodumenim non adjuvaretur in bono cecidit, in quo ipsi origirialiter Iaj>si sumus, sed
ab eo qui vita esset animaecjus, ut anima corporis coeno peceati nos, etiamsi volumus, expedire non
ejus.? Denique si anima qum-peccaveril,ipsa morielur B possumus ut resurganms, nisi jirostratos extrabat
(Ezech. xvm), ul propbetica praescribit auctoritas, et erigat gralia Dei per Jesum Cliristum Dominum
consequens est-ut vival quaebene gesserit vivificante nostrtun. Voluntarii crimnis tantum malum non hp-
Deovita ipsius. Liberum autem hominis arbitrium minem' priinum modo, sed univ.ersametiam ejus
<in malo idcirco fuerat divino judicio deserendum ; sobolem, sexus uiriusque copula mananlem, merito
quia cum illi aequafacultas boni malique constaret, damnationis obslrinxit; quam, eum eadem causa sit
nulla indigeritia , nrilla violeiitia, vqlunlalem ad ©mnium, communiter mnnes paierenlur, quijipe qui
roalum inflexit, dum praeceptum Dei sui observatu :non.Deo, sed diabolo aiiseullav.eriht omnes. Nee
facillimum, a quo se tania bona percepisse videbat, hinc oriretur justa conquestio aequitate servata
sacrilega irnpjetate quasi suspeclum coiitempsit, el praeterquam quod mererentur nullis recipienlibus,
liostisignoti, cujus.in-nullo penitus indigebat, in- . nisl esset Deus , quemadmodum incomparabililer
citamentum, 11011solum ad examen Dei nonre.ulit, juslus, ilaineffabiliierpius, imo ut verbo noslrarum
verum audaci lemeritate quasi profuturum excepit. Scriplurarum utamuf, quo -colligimur, quo salva-
Jiisiissimeigilur in illo baesit quod sponte elegit. -Biur, misericors. tum itaque suo merilo pereundum
El quia, ut Apostolus asserit, in eo omnes peccave- -essel onmiJ)us,plures divina bonitate salvanlur. In
runl (Rom: v)., in omnibus ejus vitiata est natura ex ^ kis agnoscarous et ampleclamur misericordiam ejns;
'
utroque sexu progenitis, ul ad male agendum, quaet ut bis aggrcgari mer-eamur supplici observantia
leniis tamenprogredi permillimur, sit nobis ul illi mandatorum ipsius et precibus assiduis- flectamus
libcrum gjig. arbilriuro, ad bene aulem operan- Jndulgentiam ejus. Cum verp itidem-pluresdainiian-
dum nequaquam. siLliberum, nisi luerit Dei gratia tur, non reprebendareus, quia merilo suo jusle
liberatum. In primo parerile rioslro ,. qui ulinam danmanlur; sed peiiimescamus judiciqm ejns qui
sietisset, onmes peccando cecidiraus ,.el-<oranes- est terribilis in consiliis super fllios liominum,
coiriinuiii merito alrocissima quidem sumus sed nosque paria roerentes miremur potuisseâlvari : ut
jtislissimapoena damnati.eNonfuissel homo ingratus horuin consideralione -ferventius, accendamur ad
ei qui se fecerat, oblemperasset conditori', non amandam, iaudandam, praedicandammisericordiam
. seduciori, noluisset esse nisi quod vellet qui eum -ejus. His consiitulis et (ideliassensu releniis., nemo
poientia fecerat, clemeulia gubernabat. Verba ho- sobrie sapieniium erit nesciens non esse.Deum
slis, quaeforinsecusper serpenlem sqnuerunl,' sacra .auctorem causamque perdilionis homini, querii et
revelanle Seriptura, cognovimus i- quae vero intrin- rectum coudidit, et posse, si vellel in suo slalu ma-
secus menti humanae suggestionis molimina admo.- nere monendo monstravit. 215 Nainque necdmh
veril, tametsi indubiianter non valemus comprehen,- erat cjus vitiata nalura ul _vel scienda nesciret,
dere, tamen probabili conjeclura possumus aesti- vel impedienle difficullatecognila imjilere non.pos-
mare. Siquidem diabolus misit in cor ut traderet set. Nimirum sibimelipsi liomo, aut ex seipso, aut"
Dorainum Judas, non palam vocibus perstrependo, ex diabolo, maluniconcepit elpeperit, dum a se di-
verum clandeslinis avariiiaefacibus miseruro accenr vinam amoliendo reverenUam deceplori credidit, et
dendo. Celsitudinem"similitudinis Dei superbiendo -cibum usurpando illieilum capilale erimen.com-
diabolus eoncupierat; jariique alieni ajipetens, sui misit. Istud, istud plane roortaliuin generi onmiuiri
gradus dignitale deciderat. Duroqiie banc ncc vellet causa fuit inalorum.c Peccalum siquidem poenacon-
a Viiare' sufficeret.' Valerius Maximus lib. ix, criinen non essc. Tum adclit: t Hsc est quod nec
«ap. 1 :.«.Blandum, etiam malum. luxuria : quaru- permilli nec pi-ohiberipotesi. »
s\ccusare~aliquaiitofacilius est, quam vilare. J RU- h Exirariis. Sic in epist. dixit exlrarii liosles.
ricius lib. n, episl. 12 : « Et ideo vide quod malum Exlrarius auiem idem est qui extraneus," el exler-
sil, frater charissiine, quod , dum deleslaLur, ad- ' nus.
mitiilur; dum refugitur, vix vitatur. » Eam ob cau- c Pcccatum pmna con-equitur. Salvianus in libro
sam Pseudo-Plaulus dixit - in Querolo, atlulicrium piimo de Guberiiaiionc Dei : < Quod potiiil' majiis
€59 LIB. DE TRIBUS QU_ESTIONIBUS. 630
_.eqiiilur_;etqu_dquidnon consumil remittendo prae- 4. coaeternuin, aequalilate volttntalis et poteslatis cotir
sens misericordia, rependit » uleiscendo quandoque -similem, non ex mare _el femina, sed ex Spiritu
repraesentatajustitia. Sedinsurgat aliquis exnumero sancto et Maria virgine, novo nascendi privilegio,
mordaeiter querulorum et dicat :"Nonfecisset Deus .bominem absque peccato instituii, ut -pcr cum qui
bominem,-quempeccatiirum sciebat. Quaniorectius .obumbrante Spiritu sancto non hiissei coiiccplus-
dieeret: Non fecisset homo quod summa facililate aestu Jibidinis, eorum qui in peccalis concepti essent
-îtare poterat peccatum, quo s '•, si verbis Dei fidem • abblerel omne peccalum. Ilinc virgine salus, virgirie
liabebat, cognoveraf morilurum : quanquam Tesset nalus-, ut absque delicto conceplus et ortiis, sic abs-
divinaebonitati non congruens hominenvquem boque ulla offensae macula, conversatus,- postquam
nuni postlapsuui, aut etiam ex quobonum facere .217 b dispensationera nostrx salutis docendo suf- .
posset, non condere. Aut talem-fecisset, subjiciat, flcienler exereuit, Deus verus, bomo verus, julrtim-
qiii peCcare non posset- Quid ila non queratur: que unus, hoc est in utroque el ex ulroque uriiis,
Cur homo, cum talis factus esset ut posset non pec- dignatione mirabili, morlem quae peccato debetui', .
care si veliet, in hoc slatu manere noluit ut quan- lolius expers contagii sponte pertulil, el nos pecca-
doque tanium de Deo mereretur obediendo ne -pec- tores aelerna morle liberavit. Tuin intra tiidiiuin
care vellet-aut non possel? Veruni eur homini ne- B resurgens, spem nosfram in coelum sustulit, et pau-
garetur illa voluntas, qua vel behe utens exspectaret latim pristini lapsus veritalem et nostrae inslauratio-
praemium, vel male excedens praemonstralum pati nis integritatem exposuit, non suisverbis sohi.ro,ve-
•cogereiur tormentuml Cdnstanler dixerinv, nullam rum etiam discipulorum el verbis ei scriptis. Quan-
Dcum erealuram, qnae mala peccahdo futura esse"t, quam el sanctae litterae, quae dicunlur Veieris Testa-
facturum fuisse, nisi aut eam ilerum bonam aut ea menli, allerum mira proprielale expresserunt, alte-
boni aiiquid facere decrevisset. Maluit enim ex rum mystica praeflguralione signaruni. Nam el pri-
roalis bonos vel bona facere quam mala nulla esse - nri.parenlis peccalum ij)saeprodiderunt, et fiiiurum
permittere. El hominum 21® quidein plerosque vel ut per.Dominum Jesum repararelur genus btima-
originali, vel proprio viiio malos reformat in bonos, -niim, cummultis aliis locis, tum in illo summe al-
nulla-eis imputala iniquilale, sua, quod firmissime -que clarissime : Dominabilur a mari usquend mare,
ienendum esl, graiuita bonitate. Spirituum autem et aflumine usque ad lerminos orbis1terrantm (Psal.
immundorum neminem Iiac dignatur gratia, quorum txxi). Sublililer igilur expendat fldelis examinaior
pertinaci superbiae nullb veniae -subveniredecrevit btpius quanta fuerit horoinis iniquilas, quam nec
remedio. Horum lamen, eorumque paiiicip.um lio- Xqujsquam bominum nec quilibel angelorum nisi De't
minum perdilorum, quanquam ipsis nolentibus, " solius sanguis valuit. expiare; n_ecse mererj aliud
bene ulitur famulatu, dum his vel aperte saevienti- quam supplicium.credat bomo, qui post jmrgationem
bus vcl occulte insidianlibus , exereet sanctorum .baplismalis,, qua etiam parvulis regni coeleslis janua
patientiam sempiterno quondam praemio coronan- aperilur lametsi quaedamdigna veriia' suspicalur se
dam. Nec minus' ex malis. bonom agit, cum singulis gessisse magis quam.novil, miilto sunt tamen phira
eis raeritum repensat supplicium.«-Bonum enim est super quibus divini judicii severitalem fonuidet.
jnalos non conversos puniri, ut comprimatur super- •Quanquam etiam bene gestis timendum est, cum ~
bofum elatio, erescat humilium devolio, augeatur tanlus vir dieal: Omnesjusliliw nosirw quasi pannus
ex utrisque divina Iaudalio. Invicla, ut opinor, supe- menstruaim (Isa. txiv). Juslilia enini nosLra, licet
riorura ratione colligitur hominem tam anima quam' jnterdum coram hominj,bus splendeat opere et ser-
. corpore fuisse damnatum, nec inforlunium damnalio. mone, in<conspectu Dei sordescit prava cogitatione.
nisejus alii quam ipsi' et seductoriejus'aliquatenus Habemus autem, 21S ut supni relatum esl, ex
impntandumi Rlud eliam claruit, poluisse suis viri- >Adam liberum arbitrium, non ad bonuni et. malinn,
bus hominem peccando cadere, verum non posse mi<- quale ipse a Condilore accepit, sed quale ipse spon-
quam sua virtute resurgere." Proinde pius artifex, te jn iiua vergens-elegit et peccanjio coinmeriiil,
quod honio non posset ut ipse perflceret, filium sibi bpc est ad malum liberum;. adl Jionum autem, si
ei evidentius de peccatoribus Deus ferre jiidicium, Gallico scripium estipsum Gaesareralegalis Helvelio-
quam ut_ statim consequer.elur poena peccantes?^ friiii, quormn princeps fuit Divico, respondisse :
Vide quae-nos illic adnotavimus. - _ «-Consuessedeos immortales, quo gravius liomines
a Ulciscendoquandoque. Id est: Licet in praesens ex coinmutalione rerum dolearit quos pro scelere
"Deusndn puniat nocentes et flagitiis eommaculatos, eorum ulcisci velint, his"secundiores iiiterdum res
non aliileunt tamen impune, et sentient tandera el diuturniorem impunilatem concedere. «
virtutem manns divinae. « Et ideo intelligere debe- h Dispensalionem nostrm salutis._ Id est, incarna-
mus, J "ut ait Salvidnus iri libro VII de Guberuai- tionem ChristiHomini. Jncariialionis enim myste-
lioneDei, « quia pietalis divinae fuit, quod jeoenam rium passim apud Graecos otxovof_i« vcl dispensaiio
diu debitamdislulil; piaculorum autem et cfimi- dicitur, ut Marca adnotavit in libro m de Concordia
num, quod.aliquando peccator populus quae mere- ' cap. 15, § 1. Sic auctor incertus a Sirmondo edilus,
balur excepit. » Hinc illa Valerii Maximi vox, quam qni Breviariiim fldei adversus Arianos composuil,
nos perperam Caesafi tribuimus in nolis ad Salyia- ait -in-ipso îatim initio : « De se ipso Domimis
num : c Xenlo enim gradu ad vindictam sui divina secundum dispensationem carnis assumptae loqui-
procedit ira, tarditatemque supplicii gravitate com- . tur. I
pensat. _ Apud Caesarem in JLbro nrime de bello
tamen id nobis tJivino rouhere conligerit, ut supra. A _ mine, quia non sit hominis via ejus, nec esi ul aiabu-
jam diximus, Dei gratia liberandtim. Mentior nisi lel ei dirigat gressus suos (Jer. x). Proinde mox ad-
hoc primus liber divinae auctorilatis ostendit his. julorium flagilat : Corripe me, Domihe, verumiameri
verbis : Sensus et cogitalio humani c~ordisad malumt injudicio, et non in furore luo (ibid.). Hoc esl: Quia
proiia sunt ab adolescenlia sua (Gen. YIH). a Siecre- non -est meae virtutis ul meam pravitaiem corrigam
torum etiam coelestium Jidus inlerpres Paulus, jam, et justiliae tuae ajiprehendam et terieam reetitudi-
bapiizatus, jam forsitan ad leriium coelumevectus:, nem, tu adbibe corfectionem judicii, cujus terrore
h Condelector, inquit, legi Dei secundum interiorem, salubriter sanas infirmos, nori correptionem, eujns
hominem, illi pfofecto qucesanxit: Non concujrisces, severitate horribiliter damnas superbos, ut mulaia
video aulem aliam legem,in membris meis repugnan- el confirmala voluntate faciam, le cooperante, quod
tem legi meniismem et captivum me ducentem in lege, meis viribus implere non valeo. Vates praeterea c!,;-
peccati, qum est in membris ineis (Rom. vn). Legem( rissimus Isaias lotumDco, ggQ iiibil nobis penitus
in mcmbris concupiscentiani vocat, quam post pec- tribuendura confirmans, Domine, inqtiit, pacem da
catum in meinbris genitalibus primi senserunt pa- nobis : omnia enim opera noslra operaius"es nobis
rentes, quam sibi adversantem-divino freti aujuio-. (Isa. xxvi). Namque si nobis lemere saniialein li-
rio eliam conlinentes quique repellunt, s.ed penitus "B • beri arbitrii. arrpgamus; fruslra diu multa conati,
riiinqiiam reversuram dum liic morlaliter vivunl ex- sic impossibilitate ut hoste acerrimo confundimur,
cludere nequeunt. Dominus quoque Jesus, qui sin- molestoque bello laboramus,' quousque defessi ad
gulariter ut condilor sciebat quid esset in horaine, divinum recurramus auxilium. Quo impelralo, pa-
imbecillilatis noslrae nos admonens :c Sine me, in- cem de qua dicilur, Pax mulla diligentibus tegem
quit, niltil potestis facere (Joan. xv), nihil scilicet. titam (Psql. cxviii),consequimuf; dum per boimm
boni, nibil saluti conducibile. Nec indignelur salva- aifectuin in Deo raens iiosira velut in munitione
tus el salvandus sine Salvatore se nihilposse facere, .luiissima-requiescit, et jam salutaria jiraecepia fl-
qui polIice'ui- : Si vos Filius liberaverit, vere liberi ducialiler operalur, quandoquidem ea ipse qui prae-
eriiis (Joan. vin). Et cur, dicat aliquis, possibile cipit exercet. Miretur aliquis ne parva quidem opera
praecipitur quod postea impossibile demonslratur? nobis a nobis, sed ipsa quoque a Deo' esse, nisi
Diliges Dominuin Deum innm ex toto corde tuo et cognoverit ipsas cogitatioiies bonas -et initium ae
-es lota anima lua et ex tola mente lua (Maltli. XXII);.- perfectionem fidei non a nobis proeedere, sed a Deo
et: Diligesproximunviuum lanquam te ipsum (Ibid.); -inspirari habenlibus atquc flfmari. Doclor haec gen-
el: Diligile 21$ inimicos veslros, benefacitehis qui tium, e imo per êum Dei Spiritus publicans. Non
vos oderunt (Matlh. v); et: Qui vult post riie venire, G quasi sufficientes.simus, inquit, cogitare aliquid a
abnegefsemetipsnm, et lollat crucem suam, et sequa- nobis, quasi ex nobis, ~se'dsufficientia noslra ex Deo
tur me (Luc. ix); el alia multa, quae nunc peccata est (II Corl m). Hoc est, quod ad sanclitalem reli-
prohibent, nunc instruunt fidem, nunc vifes'infor- gionis pertiiieat, nos quidem nihil sufficimus cogi-
inant. Profeclo ut dtun conalur quis, necsuflicil quae tare; sed nl suificiamus,'ipsas-a Deo cogilaliones
jubentur implere, illuc fatigatione huroiliatus recur- bonas accipimus. Iiem de inilio lidei: Sed miseri-
rat unde petendo, quaerendo,jmlsando, aceijrial quod cordiam conseculussum. ail, ut fidelis essem (1 Cbr.
desideral, et rion in se, sed in Domino de omnibus vu). Nou euini alt, quia fidelis fui misericordiam
ejns beneficiis glorictur. Nec sibi ncrvos fortitudinis consecutussum, sed misericordiam consecutus sam
detrabi opinetur subjecte Deo devotus, cum per se ut fidelis essem, De perfecliorie autem-lidei : Gratia
niliil boni posse facere tara evidentibus instrualur salvi facli eslis per fidem, el hoc non esl vobis, Dei
teslimoniis. Nec vero meritum nhnui : quoniam so- enim donum est (Ephes. u). ltemque" hon de fide
lum hominem praestanlius quafn Deo cooperanle solum, sed de ipsa bona voluntate : Deus e_.,'inquil,
posse aliquid agere, ne dicam opinari vel somniare, qui operalur in vobis el velle et perficere (Philip. n).
hon tam superbienlis est hominis d quam amentis, j- Quod vero in Jionisactibus perseveranlia Dei 221
etde cuj'us plenitudine omnes accepimus gfatiam donum ac per liocgraliaDei sit, facileillosatis.ido-
-pro gralia, pro gratia quam impendit laboriosae neo teslimonio comprobatur : Gonfidinutsin Domino
bonitalis, gratiam fependit bealae retribulionis. Non • Jesu, quia qui cmpit in vobis opus bonum, jierficiet
Iiabere liominem in bono liberum arbilrium -eliam usque in diem ChrisiiJesu (Philipp. i). Hoc est, Deus, -
Jeremias prophela non duhilans : Scio, inquit, Do- "qui coepil in vobis agere quod praecepit, lahdiu
. a Secrelor. cmlesl.F. i Paulus. Sic in epistola 41 quideni futuras earumrerum imagines aliqua nos
dixit, ci quod secrelorum cceleslium conscius docet uieiiiis.acrimoiiia posse• apprehehdere -quae illius
Paulus. Vide infra ad pag. 220 (*). lanii auctoris iiigenium sint transgressae si vel ojh-
h Condelcctorlegi. Hunc Pauli locum ex Epislola nari rjossemus, esset id exireniae demeiitiae. i
ad Romanos integrum refert, et ex eadem quidem e lmo per eum SphiiusDei. Lupus episl. 64:
inierprelatione, in epistola 128, pag. 188. « Secunduro eumdem Ajiostolum, in quo evidenter
' Sine tne nihil. Hunc locum Joannis ex eadem Dei SpirjLus loquebalur, evacuate quae fuerunt par-
inlerpreiatione latidal in epislola 55, pag. tS7,'et in- vuli. t llem in ejrislola 94 : t Sanclus Aposloius, in
•cpdstola 128, pag. 187, etin Collectanco, pag. 762,270.' quo evijenter Dei Spiriius loquebalur. t
Qnam aineniis. Lupus episi. 50, pag. S8 : « Si- •
{*)Hic el in scqueulibusrevocaturI.ector ad numeroscrasslorestoxtui inscrtos. EDIT.
'
653 LiB. DE TRIBUS QU--ESTIONIBUS-. 03i
operabitur quous.que excedentibus vila singulis ad- Abrosrus.aulein scribens, non est in nostra potes.tate
ve.niens incipial reddere qiiod promisil. His omiii- cor nostrum et nostrae cogilationes, etiam ipsa facta
bus erudimur ne spem in nobis collocemus opinibne et dieta coroprehendit, quae profecto ex corde et
gravins delinquenles; sed sialum noslrum munien^ cogitatione procedunt. Hieronymus divina el b se-
tes, totius. nostrae spei -pleniiudinem transferamus . culari.doclrina- praecipuus et velut' quidam parens
in illum, qui proplerea nos ad se yocat ut fulciat, ,cum Augustino ecclesiasticae pliilosophiae,quas hu-
idcirco profuiura nos pelere invital u't tribuat, ideo manam nec multum appetil, .nee in omnibus con-
ne nobis confidamus terret, ne deseral. Namque temnit, Pelagianani haeresin recens exorlam poten-
, maledicius bonio est qui spem ponil in homiiie. •ter debellans, Si, Inquit, in eo tanlum Dei gratia
Qui autem eain in seipso pcinil, in hoinine ponit. est, quod propriae 223 1,os condidit voluntatis, ct
Maledictus igiiur est. Sane Dei boniias praeelare libero arbilrio conienti sumus, ncc ultra ejus indi-
.cqininend-.ilur, cum benediclus esse vir asseritur gemus, ne si intliguerimus liberum frangatur arbi-
qtii coiifidilin Domino',.el solus interdum cpiifiden- trium, ergo neque.ultra orarc debemus.nec illius
tis affectus praemium jam benediclionis assequjtur. clemenliani precibus flectere ut accipiamus quolidie
-Amanlaulem immundi spiiitus decipiendi aslu spem quod semel aceeplum in nostra est polestate.
lioniinum in se traiisferre, quod in suis culloribus B. Item post aliquaula : Agamus semper gratias lar-
effecerunt, vel ex qtiodam eolludio falsas opiniones gilori, sciamusqtie nos nihil «sse nisi quod donavit
mentibus eorum. iuserere, quasi propter nalurae -in noliis ipse servaverit. Item alibi in-Deuteronomio
dignilalem atqiie praestanliam tulissinium sit eis in perspicue demonslratur non operibus noslris aique
se ipsls spem aliquatenus collocare. Quod esL ,ex juslitia, sed Dei nos misericordia conservari. Non
eorum scripLis ostendere qui divhiae vacui, nolilia justjlia iua Dominus, Deus luus ddbit libi terram
mundana' sapientiae claruerunl. Tullius facit, non oplimam ut possideas.eani, quia populus durm cer-
Laelium vel Scipionefn, quae posset esse dulria, sed vicis es lu (Deitt. ix). Item post aliquanta ,: Pro
M. Catonem senem certa, hoe est sua,dicere sen- nihito saUos facies eos (Psai. LV), Cbaud dubiuiu
teniia. « Quibus nibil est in ipsis opis ad bene bea- quin _hslos,"quia non proprio merilo, sed Dei sal-
teque vivendum, liis omnis aelas gravis est. Qui au- vantur clementia. - Item- alibi in expositione sen-
lem omnia bona 3 seipsis petunl, liis nilril nialum tentiae : Non glorielur sapieiis in sapienlia sua, et
poiest 222 videri quod naturae necessitas afferat. > non glorietur forlis iri fortitudine sua , et non glorie-
Omnia bona a vero Deo non a se ipsis pelunt, Marce tur dives in diviliis suis , sed iii hoc glorielur qui
Tulii, dixisses,' el nobis non lam spleridore verbo- glorialur, scire et inlelligere et nosse me, quia ego
rura quam" sententiae veritate placuisses. Virgilius snm Dominus , qui facio misericordiamel judicium el
eiiam, ut liomincm deeuit poetica flgmenla traetan- -jnstitiam in terra (Jer.ix). Ubi sunt, inquit, qui di-
tem, aliud agens lale qtiid significavit polius-quam cunt proprio hoininem regi arbilrio, sic datani
expressilj Spes sibi quisque.O utinam dixisset, eui- •iiberi arbitrii poiestatem ut Dei misericordia tolle-
que Deus ver.is spes, 01 credidisset, nec de Maece- retuf atque justitia? Ipse autem Augustinus., quem
nate adulando, sed de eodemvero ct solo Deo probe nescias utrum rerum invenlione magis an dicendi
sitmmeque canendo prolulissel 1 Te sine nil. altum felicitale mireris ,. de libero arbilfio et gfalia Dei
tnens inchbat. Noslri aulem auctores, facilfesapien- tanta disseruit ut possinl vix abaliquq legi, pmnia
lia superiores,-quia divina eloquentia pares, quam vero, utmea fert ojiinio , d qnanmiam sint claris-
cuin voluiil exerunt, cum volunt abscondunt, Cy- sima et ulilissima; a nemine memoria coniineri.
prianum loquor, Augusiinum,'Hieronyroum, Ambro- - Quid eniin senliendum sil de libero arbitrio et gra-
sium et quosdam alios, et mentein divinorum elo- iia Dei, sicul nemo tara laboriosa indagine vesli-
quiorum penitns inspexerunt, etnobis.salubriterex- gavit, nemo ut ille tandiu 224 vcrsavit, ita , ut
presserunl. Scilicet egere nos in bonum arbitrio li- pace cunciorum dixerim , nullus ulrumque tanla
berando, etDei gratiam non secundummerita nostra veritatispropiietate invenil,'nulliis (anta eloqueitliae
dari. Itaque a gloriosissiraus martyr Cyprianus el uberlate asseruit, nullus inexpugnabilium argumen-
doclor suavissimus omnia nostris viribus adimens, torum copia lanla defendil. Proinde cum essent
Deo assignans, brevissime omnia genera merilorum illius-orania optima et pene innumera, haesitarem-
complexus,,ait in nullo gloriandum, quando-nosirum ijue quid potissimum esset .eligendum , slatui slu-
niliil sit (Cypr., lib. 111Teslim.ad Quirin.,e.4). Ara- diosum ad illorum invitare leclionem, qnae nosiris
a Gloriosiss. marlyr Cypr. Lupus epist. 3, gto- citanslocum ilbim Auguslini,vitam,quidemsuam,elc,
riosus videlicet martyr Ctjpriatius. Epislola-1_18, adtlil, haud dubium.quin spiritus. SIc in flne istius
Sanclus Cyprianus, marlyr gloriosissimus,
" et doctor lib".pag. 241 afferenslocum illum ex cap. viu Ejrist.
suavissimus. . .' ad Romari.-proprio Fitio non pepercit, addit, hand
J> Smculari doctrina..Id est, saeculari litteratura, dubium qnin Deus. Sic.in Vila saucli Maxiinini capl
\el erudilione, ul dixit Lupus in episi. 50 et 68. 4, dpag. 279, liand dubium quin Maximinus.
e
. Haud'dubium quin juslos., Familiarissima est Quanquam sinl clarissima. Auguslini verba essc
pbrasis islhaecLupo noslro^ In 4
epislola quijipe , clarissima scribit. Sic in epislola 50, tleeodein Au
Iaudans locum isium ex Epistola secunda ad €orin- giisiinoioqueiis, ail : llactenus quid Itwcverba obscit-
thios : Trisiilia swcttli mortem operalur. addil, haud rilatis parianl non video. Quippe clrt"riss:.mus" aa-•
dubium quin s-iritalem. Et inejristola 50, pag.60, ctor, elc. .
-655 1?. S. LUPI ABBATIS FERRARIENSIS 656
praecognilis facilius poterit penetrare, quam paucis A unde inflcniur liberali, quia quoJ non meruerant
posiiis, similibiis roelioribusve fraudare. Hoc uiiufn acceperunL. Nou esl unde querantur danmali, quia
tamen occultare non passus siuh quod inter alia de nibil nisi quod nierueraul perferre coacli sunl.-Cttr
iibero arbilrio'acuiissime deprebendlt.-Liberum', - aulem islos nonillos salvet Deus, aut cur non polius •
inquit,., arbitrium congenilum el omnino inamissi- istos quam illos, jani hoc supra hominem esl,
bile si quaerimus , illud "est quo beaii esse. volunt •nec-1 secretl Dei, praeserlim lanli, causa exspeetari
eiiam lii qui ea nolunt quae ad beatitudineni ducunt. debet ab hoinine. Quis coghovit sensum 22G 8°'
Necarbitrelur aliquis aut tanlos viros aul nos bona mini, aul quis consiliarius ejiis fuit?'(Rom. ix).
quaedono Dei consequimur sic dona ejus asserere Igilur, ul idem ait, c cnjus vult tniseretnr, et qticin
ul non sinl eliam nostra. Sunt profecio Dei, ac prin- vult indurai (Rom. ix). Miseretur exuberante boni-
'cipaliter, quia ab illb donantur. Sunt consequenter tate, iiidurat nnlla iniercedenie iniquilaie. Indural
et bona noslra , quia nobis ab illo esse credunlur ; autem , non ad peccatum'impellendo, Deus euim
et ciira aliquid boni rooljmur vel agimus, est in intentator malorum estJJac. l) , sedin peccalo de-
nobis liberum arbitriuui, quia peceali affectu Dei serendo, quia ipse qiiorum vult solum liberator esl.
gialia Jiberalum. Idemque opus et Dei esl, qui ope- Et uliqiie-ut est quorumdam, si voluisset esse po-
raiur in nobis; et nostrum esl, quia voluntate faci-"B tuisset el omnium. Omnia enini quaecuhque voluit
mus quod praeceptum est nobis. Cogilationes bonae Dominus fecit in eoelo et in terra. Sed ita voltiit "
Dei^sunt; quia nobis_donantur ab illo, utajwslolico •exercere misericordiam, ne in aliquo inttrmaret
superhis conslilii doeumenlo : Non quod sufficienles justitiam. Nam quod venerabilis Paulns ait: Qui vult
simus cogitare allquid a nobis quusi ex nobis~, sed omnes homines saivos-fieii (I Tim. n), non sic ac-
sttfflcienlidnoslra ex Ded esl (II Cor. m)'; et eaedem cipiendum est quasicumDeusvelilgeneralileromnes
noslfae sunt, quia Spiritus Dei admonel : Jacia co fieri salvos,. quibusdam impedientibus impotentissi-
giialum tuum in Domino , el ipse te enutriet (Psal. "mis, non valeat oinnipoteniissimus implere quod
LIY). Conversio nostra Dei esi, cui supjilicalur': .velit, sed ita potius, quod illis sive volenlibus, "sive
Cojiveiie nos, Deus sal-ularis noster (Psal. LXXXII) ; nolentibus (nam plures in infantili aeiale baptizati,
et eadem i.oslra 225 esl> quiadivinitus jubetur : horum noii habentes discriraen, mox viia excedcntes
Converlimini'ad me in toto- corde vestro (Joel. n). traiisferunlur ad gloriam), salvantur omnes quosciin-
"
Inclinatio cordis nostri ad praecepta Dei, et ipsius que ille salvare voluerit. Omnes ergo .yull sahos
Dei est, quem piacamus his ab eodeiridocli precibus: fieri boiriines, sednon alios quain qui salvantur. Quo
Inclhia cor jneum in testitiionia lua (Psal. cxvm); elocutionis geriere usus esl evangelista Joannes his
el eadem incliiialio nostra est, quia volentibus nobis *-'vr.erbis:' Qui illuminat omnem hominem veiiienlemin
est. Unde non falso gloriamur : Inclinavi cor meum hunc muhdum (Jodn. i),lnoii"quo fldei luce onmes
ad faciendas jusiificaiiones tuas in mternum(Psal. in bunc mundum venienles illuminel (quod sentire
cxn). Postreroo omnia'opera nostra bona el Dei surit "perqtiam absurdtimest, quando.quidem jilures isifi-
qui dicit: Stne me nihit pbleslis facere (Joan. xv); delilatis tenebris obscurentur)-, sed eos videlicetnui
el.eadem nostra sunt, quia 5111 projehetiee dicitur : " illuminanttir, dumnori ab alio nisi ab illo illuminau-
Domine, pacem da nobis, omnia enim opera nostra tur. Omnes autem nou semper uriiversitalein gene-
operaius es nobis (Isa. xxvi). Noslrorum autem om- raliter, verum aliquando exceptionem quaradam par-
nium bonorumDei gratia auctor et causa est. Na:n licularilef compreliendere, eliam ipse Aposlohis,
posi peecalinn Adae, in quo omnes peccavimus -et de cujus deKberalur senteiuia, hloneus 22<J auctor
jiiste daninati sumus (recltis cst enim Domirius est ubi ait-: Sicut ego- per omnia omnilus placeo
Deiis nostef,.et non est iniquitas in eo); qriid riierea- (I Cor. vi). Namque ut taceamde raajore adhuc in
tur lolius generis lmmani'series vkiata et.propter fidelium parte, quibus profecto placere non poterat,
originaie peccatum damnata el propter propria adnon placebal bis a quibus caedebalrir, non placebat
diia, si ad aclivam aelatem accesserit, damnanda , iiis a quibus obrnebaturiapitlibus, non placebal his
nisi sempiterna sujeplicia? Ilaec plane , ut supra re- " denique aqnibus. urbe velut mortuus pellebatur.
Jatnm esl, peficaloviliata tota stirps hominum per- Placebat aulem solis fidelibus, qui lot erant-ul nie-
peti cogerettir, nisi ex eadera stirpe eamdem causam rilo dici possent ornnes, quique in illo glorificabant
damnalionis habenle. alii " occullo judicib Dei, Deum qiiod perseeutionem praedicatione mutassel.
quanquam reclissimb, per|usliliam ejtis in danma- Possumus el\nm,qui vult omnesItomines satvos-fieri
iione debila relinquerentur, alii vero manifesla (I Tim. ii),'sicsano-sensu inlelligere, quodex omni
gralia per ejus miscricordiam salvarenlur. Non est gciiere liominuni colligaf adsalutem, hoc estj-quos-
. a -Occullojudicio De;. El haec qtiocjuephrasis est ' tamenesl injustum judicinm.
familiarissima Lupo. Episl. iv, pag. 11. Quanquam , h Secreti Dei. Quippe secrela Dei invesligare ho-
accullo,,miniine tamen iniuslojndicio. Episl. LXXXIV, mineiri non decet; ut gfaviter monet Salvianus pag.
)>ag.120. Diu esl quod Deus'occnllo , juslo tamen 44, editionis nostrae, nara Salviani locus corrupius
judicio, Ej.isl.-OXXYIII , pag. 188, quamvis occullo , ac depravatus est in aliis editionibus.
justo -lameii judicio. Episl. cxxix, jiag: 191, quan- c Cujus vull miserelur.. Eadem veiiia rept-tunltir
quam occulto, justo tqmen judicio. Sic infra pag. iii epist. 128, el in Collectaneo, pag.-252. • -
259. Ciyits quanquam sh snbindcoccullum,n)inquam
657 LIB. DE TRIBUS QU_ESTIONIBUS. 658
dam Judaeorumalque genlilium, quosdam utriusque ._ût salutaria velint, et in eis proficiant; operatur in
sexus, nonnullos magislraturiin el privatorum, ali- menlibus impiorum deserendo, ne nisi noxia velint
quos dominorum alque servorum , alios ingenioso- et in pejora labantur. Id Propbeta inlelligens orat:
ruih alque hebetum, el quaruracunque differentia- Adjuva me, el salvus ero (Psal. cxvm). De reprobis
rum homines possunt a sublililer cqnlemplanlibus vero sponte peccanlibus et deserenle judicio, Dei ad
dcpfeliendi, qiii omnium voeabulo non iinmerito deleriora ruenlibus ait Apostolus : Quiq non proba-
censeantur. Siquiderii eadeni riotione idem nomen verunl Deum habere in noliliam, tradidit illos DeMS
in Evangelio Lucas jVosuit : Vm vobjs, Phariswi, in reprobum sensum , ul faciant qum non conveniunt -
qui decimalis menlham el rulam et omne olus (Rom. i). Utrosque discernit voluntas, vel misericor-
(Luc. xi). Neque enim omnium generumolus per dia Dei adj'uta, vel judicio non adjuta.Deum itaque,
onmem terrae amplitudinera Pbarisaei decimabaiii: qui adjuval utbona sit volunlas, el volunlatis ipsius r
sed oirme olus , omne gerius olerum quod habebant, et omnium quae ex ea prodeimt bonoruni necnon et
esl absque scrupulo sentiendum. Nec ille sensus' quaehaec nullo dubilanle consequuntur praemiorum,
abhorreta vero,ut qui"vultbomines salvos fieri, qui nemo est tainingratus qui non credat et confitealur
velle nos facil, omnes homines salvosfieri significare auctorem. Perdilorum vero malae voluntaiis eum
voluerit. Ul qui sumus multos vocalos, paucos au- •B.esse auctorem nenfo nisl insanus et perdiius opinari
tem electos, nullo discriinihe separare valeamus , audebil. Non enim cujus voluntas summe bona est -
omnes indifferentef velimus fieri salvbs. Nain et' malam esse facit alterius. Auctor ilaque sicut non
iheumdem moduminvenimusapud Aposlolum : Ipse est malae voluritalis impiorum, ila nec aliorum quo-
spirilus posluiat pro nqbis gemilibus inenarrabilibiis rumlibet peccatorum quaeex ea procedunt. Verum
(Rom. \\), boc est, phslulare nos facit. Hanc 22S qui non esl auclor ullius omnino rGatus, 'est pro-
atitem gratiam.qua nos omnes qui salvamur gratis fectb censor et judex. Ut autem.reus majeslalis.
eripimur, pluribus relictis in damnatione, quam nos damnalus rion recte nisi sibi aulsociis crimiiiis im-
quoqiie meruimus , - commendans vas electionis . putal quod punitur, ila judicio Dei damnalusnon
Sicui elegil nos, inquit, inripso anle mundi conslitu- rccle potest in eum supplicii sui retorquere invidiam
lionem, uiessemussahcli et hnmaculali in conspeclu cui nequaquara valet obicere peccali -sponte a- se
ejus in charilale, qui pra'destinavilnos in adoplionem .•commissi2S0 caliimniam. Impulel itîtur sibi ho-
filiorum per Jesum Christuni in,ipsum (Ephes. i). . ,mo, vel si placel Diabolo, cni leniere. credidit, et
Ne adversus Deuriiex ejus munere inflaremur, ante- peccaluni et vindictarii peccati, hoc esl, et causam
quani oriretur- superbiae morbus, quam hfficax esl damnalionis, el ipsam.damnationem, Deo vero et
•remediuni procuratum. Elegit nos Deus ante mundi G borium opus et ipsum boni operis praemium. Atl lioc
consiim.ioiiem, noh quiaeramus sancli et imma- bonum nemq.malus nisi discessunus accessit,.ad boc
culati, aut quia futuri eramus sancli et immaculati', bonum nrenioboims nisi traclus pervenit. Sjquidem
alioquin non<tam suaejgraliaedonum Iargireiur quam quarii.vefura est, ex nobis exierunt, sed non erant
nostro merito vel praesenli vel futuro praemiumvelut ex nobis (I Joan. n), lam verum , nemo venit ad me
ex debito referret'; sed elegil rios ante eonslitulio- nisi Pater qui misit me traxerit eum (Joan. vi). Ubi
nem nvundi, ul essemus sancti _el immaculati, qui pravilas noslrce naiurae,-q"uamtamen translato vo-
nisi yellel, nec ulli quidem esse-possemus. Caelerum cabulo , idest, improprio utentes,-naluram juxta,
ubicunque de electione, vel praescientia, sive prae- Apostolum dicimus, qui ait : Eramus nos aliquando
deslinaiione AposLoliJoquunlur , quiciinque Deiim natura filii irm; sicul el cwteri (Ephes. n), vocans
propterea. elegisse praescisse aut praedestinasse hafuranv cpiaehabeat jam peccatuiri quod sil conlra
quoslibet, asserunt quod " praescierit eos devotos haturam, cum vere et proprie' hatura dicatur incor-
sibi fuluros ei in eadem devoiionemansuros, tametsi rupla, in qua conditus est Adam. Pravitas, inquam,
sliit in aliismagn_e aucloritatis , in liac senlcnlia nostrae naturae osienditur ,'quae ul alibi declaralnr
non sunt penitus audiendi, ne-evacuetur divinae sensu el cogitatiqne cordis ad malum prona ab ado-
.gratiaedonum", si secundum huroaiium quanquam D .escettlia,'-liocest, ex quo potest.discrelioriis liabere
yfuUirummeritum dispensetur. "Nec indighentur his judicium, -ad virtiitein reluctans trahilur et invita.
praeponiAposlolum quicunque hon nesciunt in hoc Sedut ad propositum reverlamur , ad bonum et ad
loqui potiiis Chrislurii, qui se, quemadmo.dum cst, boni praemium nemo uisi anle mundi conslilulionein
veritatem esseiesialur.. Hi sola gratia.praedeslinaii gratia electus, gratia' prxscitus, gralia praedeslina-
sunt omnes, de quibus'aif Salvalor :' Omnis qui au- lus, intromissus est ,'<sicutdivino spiritu pandente
divil a Patre et didicit, venietad nie (Joan. vi). Haec cbniperimus. Electio non onmium, sed qiiornmdain -
anlem salulis doctrina, qua venitur ad graiiam confitetur-salulem.Praesciehliafuliirofnm, nobis dmi-
salvarilis, valcle229 remota est a sensibus corpo- taxat, namDeo siraulpraestosunlomnia, praenotionem
ris. Non auribus apprehenditur sonanlibus verbis, - insinuall Prsedestinalionem aulem in bonb posilam
sed mentibus Creatoris instlnctu,etiam in eis absque dieimus oslenderein sanctis litlcfis gratiaepraepara-
slrepiui quod plaeuerit operanlis, vel.misericordiani' tionem ; graliam vero ipsain exprimere donationem.
ul vocatiiiberentur, veljudicium ul relicti damnen- Praescit Deris quaecuriqueaiit facturusestaul permis-
lur. Operalur plane in menlibiis piorum, adjuvandq siirus.utraqiienulla necessitate,231.alterum commu-
639 B. S. LUPI ABBATIS FERRARIENSI3 640
nione injustitise nulIa.Praedeslinatquaecunque immu- A stitisse, Deura autem non liomini necessitatem
tabiliter faeere slatuiL Imo omnia quae facturus erat casus intulisse, potestatem tamen permisisse, ipsum
luncpraedestinavit, quando cuncta quaefutura eraut fe- vero, ulpote qui fecit quae futura sunt, et qui vocat
cit. Proinde praedeslinatio nuntjuam est jsine prae- quae non sunt t.anquani ea quaesunl, jet casum prae-
scientia. Nihil enim quod nesciat se facturum Deus scisse el quid casum sequeretur constituisse, ut vi-
praedeslinal. Praescienlia.vero-estetplerumque sine delicel genus bumanum sua sponte eqrruptum, nec
praedestinalione : quia crimiha pervefsorum praescit totum propler misericordiam, damnarelur, nec
Deus, quaeutiqueût se facturum non praedeslinavit, -totum propter justiliam- salvarelur, nullam paiien-
itanecfecit. Verumeriimvero praefixilnumerura ele- tur 233 caliginem, Deum quos rectqs origine con-
ctorum, cui nullus possit augeri, nullusque subtra- didit, volunlas propria viliav.it, quos non liberat
hi, .ne videretur Deus, qnod iiefas est opinari, in clementia, sic punire judicio ut non ipse, verum
verilate suae prxtJesiinalioiiis errasse. Si quis vero ipsi convincaniur suae damnalionis; auctore_s..Hic
hiiic forle confirmari desiderat, inslrueLur Baplislae aiiquis, uhde placari debuit, forsan irritalior dical,:
Joannis quae in Evangelio refermr jlla sentenlia: Etsiinibi semel pereundum est, curbujusîtaepef-
Facile fruclum dignum pmnitenlim, et nolite dicere do compendia? cur cujn milii alibi semper fiilurum
1
apnd vos : Patrenr habemus Abraham; potens est B est male, non sit bic aliquandiubene? quare non
enim Deus de iapidibits islis ûscilare filios Abrahm omnes voluplatis effundo habenas, tolumque quod
(Luc. in). Qua salis ostendit sic istos riisi fruclura delectat perficio? Aveiierit Deus hanc ab onjni
fecerinl proecidendos ut sulistituantur aliivel car- Christiano insaniam ul se aliquis de numero per-
ne vel laulum imitatione filii Abrabae, ne nulante ditorum credat, se a malo reverti non posse con-
promissionis Dei fide possit aliquis cerlae suinmae jiciai, se inaestimabili Dei cjementia salvari posse
deesse. El adhuc apertius in Apoealyj)si, ubi prae- diffidat. Hoc eorum est qui transeunt ,in .afleclum
eipitur : Ten.equod lenes, lie alius accipiat coronmi cordis, Iioc est, qui mahim amore insaliabili diligunlr
tuam (Apoc. m). Si enim alius non est accepturiis, etin eo durare obslinatissima -intentione decreve-
nisi isie perdendo locum vacuum fecerit successtiro, runt, et in c desperatioiiis baratlirum irrevocabili
certus est riumerhs electorum. Ut autem eliam per- seimpietale merserunt. Qui vero se redempium
severaiuris periude ista dicanluri velut eos.perse- Cliristi sanguine lanto pretio meminit, iniliatum
veialuros. habealur'iiicerium,,liaec ratib est, qu©d baptismate tanto salo saeramenlo nori nescit, poe-
metus est necessarius quibus adlnic pote"st' subri- nilentiae aditum _>uaesalulis argumentum patcre non
pere superbiaemorbus, el tanta subesl his adlme dubitat, cur, quaeso, poiitus ianlis beneficiis nullo
intirmitas, quae hon seeuriiate fovenda, ,se'dalia sit C suo merito nisi malo, non indefesstis implorat, ut
infirmitate sedanda. Veniat nobis ih nientehi 232 eliam ,et bonum .meritum a Deoel quae bomiro me-
-
Ajiostolus, cui corporis incertum an mehiis incom- ritum eonsequuiitiir aceipiat? Cur se rpgressiim
modo laboranti et remedium flagilanti coeleslis me- babere dum bic vivit desperat, pum poiius de bo-
diciis-, qui scirei qtiam ipse melius- quid ei compe- jsilale Dei praesnmere "debeal, quod-ideo viv.it at
. lerei, infirmitatis antidqlum convenire monstravit semetipsum tandem aliquando corrigat ? Quis inte*-
hanc jrraedeslinationem, quia Deus evolvens graliam gre unquam sperare in Domino poluit, nec poXuK
afacil sanclos, noninvenit, et posl excursuni jnstaB- ad veniam pervenire?. Imo suo quisque judicio
lis vitae perficit et coronal. Hanc, inquam. prae.de- damnalus fugial a Deo ad.Deura, ab irato duro pec-
slinationem, quae ilhisLribusdivini eloquii leslimo- cat, ad placalum' dum pcenitet. Revelet Domino
niis el inexpugnabilibus argunienlis aslruiluc, fide- _yiamsuani, et sperei in eum.-etipse faciet, 234
Jes quique passim suscipiurit, constanter defendunt, scilicel utmala plena deserat,"et bona.jam ardenler
in liac ut par es.t suspensi spem suae salutis pio ac deleclabililer apprebendat- Ille non polest Oei
consensu reponunt, nee immeriio. Siquidem nulla miseiicordiam consequi qui in illo sperare non .po-
via salutis humanie potest inveniri, praeler hanc test. Nam spertmtem, in Dotnino, HMpse aperil,
quam quaepraeslitit divina gralia demonstravit. Hac D misericordia circumdabit. 0 quam lutum est nobis
exclusis nullus omnino patet rcditus ad salutenu In Dei jrietaie perfugiuni,! J?araius est Deus par-
De bis praedestinationem Dei dici hofrent plerique -cere-stibjectiset dcbellare snperbos. His qtii Telin^
• aique refugiunt, in quibus et .quaedam i>jiraeclara quunt culpam, et lacrymabiliter posmlant v.eniam.
Praesulum lumina, scilicet ne credatnr Deus libidine facilis cst jiraeslare indulgenliam. Quis non Imnc
puniendi aliquos condidisse et injusle damnare eos mulium cliligal, ut sibi diniitti peccalamiulta obii-
qui .non valuerinl pcccatum ac per hoc riec sujipli- , neat ? Feslinus ergo {[iiisque ad jioenilentiaeportuin
cium declinare. Qui si alleiiderenl.-.sicui in Adam confugiat, seeurus apprehendat el leneat. Proponat
illo Yolunlate peccante omnes peccavcrunt, iia prius sibi quisqufe;emula pielate David fegeni el Peirum
illo absque viiio existenle omnes al)sque vitio cx-. apostolum ; quprum unus de adulterio el homicidio
o.Facit sanclos, non invenit. Inhtatum istudvi-' Hincmarum Rbemensem , Rabanum Moguntinuin ,
dclur cx .Tacilo in Yila Agricolae: « Rarissima mo- Pardulum Laiidunensem, ac fortasse alios noimullos.
defatione" rnaluit videri invenisse bohos, qiiam fe-' erDesperatipnisbaralhrum.Episl.5 :« Etiam IndcT
cisse. > speralionisbarallirum dejicerepoluissenl.iEpiS'1. 91:.
h Prxeclara prwsnlum Mmina. Intelligitliaui! dubie « In desperationis baraihrum corruamus. t
641 LIB. DE TRIBUS QUiESTIONlBUS. 642
increpalus, ut par fuil, insjgni dolore, peccavi Do- A 236 debeat, malitiosus non inveniat in eo quod
mino -dixil (II Regr.xn), et a translatum mox pec- juste reprebeiidat. Quis illo pressius vitia resecuit ?
calum, necse morilurum inidire meruit: aller vero Quis ad virtutes potentius instigayit, imo, ul ve-
respectus ab eo qui paulisper averlerat ab eo faciem rius eloquar, impulil? Quis illo felicius. quos voluit
suam, et proplerea faclus fuerat conlurbatus, re- persuasit ? Curoque sil,'ul ail Tullius, minimum cie
spectus, inqiiam, id est in -affeclum poenitentiae arleloqui, multo maximumjex arte dieere, ex arte
excilatus, negationis Dei maeulam, lanlum- nefas, quoLiens voluit perfecle loquens oralorem imple-
dicto cilius amaris Jacrymis diluil, abolevit. At yit; de arte autem praeclara adjumenla, vim ejus
si quis tantorum virorum contemplatione despera- aperiens, in quarto de doctrina Chrisliana libro
tionem quam imitationem concipit, quod hi, quan- capacibus praestiiit., Quis boc sit -sanctior, quis
quam maxima crimina virtutumcopia propulsaverint cautior, quis aculior? Hic itaque tot divinis orna-
atque oppresserint, se autem solis scatere vitiis intus rauneribus, non dubitando, non quaerendo,
gemiscatj-saltem illum Iatronein aspiciat, qui sup- non argumenLando, sed plane velui.professum do-
plicium<-crucishaud dubie sceleraiis actibus meruit, cendo, nialorum pr_edeslinationem esse insinuat.
et per solamfldem, quaesubilo confessionem peperif Verba ej'us posui ex libro quem Enchiridion di-
aique spem, inmedia mortevitaminvenit. Poslremosi'. B xit, cui in retraclalione cum vellel supremam ini-
scirel se aliquis tam infeliciteraddietumut absque ulla ponere, ul aiunt,• manum, niliil quod adicerel, ni-
dubietatcdamnandus esset, cur non temperaretavi- Jiil quod .detraberet, nihil ^juod mularel invenit.'
tiis? 235 cur noneliam elabbraret sectari bona quae Haec sunt magna opera Domini, exquisila in omnes
posset, ut saltem eum levior poeriapostea plecterel ? volunlales ejus (Psai.cx), el tamsapieiilerexquisita,
Quis liujus -vilaepoenis torquendus, si facullas deut crim angelica et humana creatura peceasset., id
lur, non minores eligat, majores declinet ? Mino-. est,, non quod jlle, sed quod vbluit.ipse fecisset,
res-autem -poenas minoribus, majores peccatis ma- eliam per eamdem crealufae volunlatem, _qua fa-
joribus rependi divina Scriptura consulta respon- ctumest qubd Creator noluit, impleret ipse quod
det. Reddes, inquit Propheta, uhicuiquejuxlaopera voluit, beneutens -et malis. tanquara sumine bo-
sua (PsaL ixi), pro qualitate scilicet b.onorum.s.ive nus ad eorum damnationem, quos juste praede-
nialorum praeraia quibusque digna. restitues. Sed si slinavit ad poenam, et ,ad eorum salulem quos be-
jam aliquid in persuadenda bona spe favore divino nigne praedeslinavil ad gloriam. El ne hoc illi exci-
promovimus",silne nialorum praedesliuatio sentien- disse arbilreris,. ac noh' pro. comperto el ceiiis-
da, post ratiocinaiionem quam -praemisimus, beati simo oomprobalum,, eum ex niuliis lilirorum ejus
Augustini assertione pandamus. h Hic auctor certis-' C Jocis, tum ex illius. cujus feci paulo ante mentio-
simus, quia -divinarum Scripturarum observanlissi- nein qui inscribilur de Dono perseverantiae,. quem
mus., scribendo profecit. Unde.-culpat quosdam aetate matura' firmoque j'udicio exercitatissimus
in libro de praedestiuatione sanctorum q_uod sicut 237 edidit, poierit confirmarL « Quibus, inquit,
sluduissent ipsius Jibros Jegere, non etiam cerlas- non vult .subvenire non subvenil, de quibus iri sua.
sent cum' ipso' proficere, ei proficienter scripsit, praedestinalione, occulte quidem, sed juste, aliud
nec tamen suo judicio ad. perfectibnem pervenil.' judicavit. Non est enim iniquitas ajmd Deuro. J
Tenebat enim, quod eliam in suo-mirabili de gram- . Huic-non.dissimiJia S.Gregorius pajia, Fulgentius
matica opere c Prisciahus intelligit, nihil perfeclum Isidqfusque senserunt : quorum ego lesliniQiifa
ex omni parle -in humanis Jocutionibus inveniri ponere supersedi, ne diu aliorum scriptis exlentus
posse. Imo, quod noster ail Apostolus : Ex parte esset noster labof ingratior. Cujus -aulem sit mo-
cognoscimus, el ex parle prophetamus (I Cor. xm).' menti. Auguslinus 4.Cqeleslino papa doeente disca-
Hoc ih exaclissimo libro" de bono perseverantiae,' mus. « Augustinum,- inquit, sanctae recordalionis
quem post vel inter libros retractationum edidit, di- virum pro vila sua atque merilis in noslra commu-
gnalur ingenue eonfileri. In libris aulem relracla- nione semper habuimus, nec unquam bunc sinislrae
lionuni, quibus non erubuit publieare in quibuscun1' "- suspicionis rumor aspersil quem lanlae vscieiiliae
que se deprebendit errasse «t censoria severftate olim fuisse meuiinimusut inler magisiros etiam a
damnare, eladbibita ubicunque potuit noruia divinae meis s.emper decessoribus haberelur. Bene ergo
aucloritatis et acuriiine cautissimae argumeritalio- de eo. omnes in commune senserunt, utpote qui
nis corrigere, eo usque profecit ut sludiosiis quis- ubique-cunclis et amo.ri fueril.el Jionori. . Verum
que singularem ejus doctrinam securus haurire ne, quod cavendum etiam saecularibus"litteris dum
'<•Translatum peccatum; Idest Davidis': cujus cri- Lupus in epist. 54. Secfquodhiclegitur locntionibus,
men in filio primum vindicalur, dein vero in Davide pro htveniionibus,ul est ajhid Priscianum,.et in edi-
'
ipso. Et videndus omnino Salvianus' in librp se- tibne Donati Cantlidi; id ex eo profectum cst, quod
cundo de Gubernaiione Dei, pag. 38 et seq. Sinriondi editiohem sequi studuimus, quanquam
h Hic aucior certissimus. Loquiiur de, Augostino, ipse , Sirmondus admonuit ' alibi legi' , • invenlio-
' '
quem in epistola quoque 129 vocat auctorem certis- nibus. . ( ,•
simum. Sic in epist.50 loquensde eodem Auguslino,' • d Cmtestino papa. In capite secundo epistolae ad
ait : « Quippe clarissimus auclor quia diviuse au- episcopos Galliarum. Hunc aulem Coeleslini locuni
ctoritatis obsenTanlissimus. > - iisdem verbis referl 'Lupiis in. Colleclaneo, pag.
c Priscianus. Hunc Prisciani locum laudat etiam 246. - " - -
645 -. B. S. LUPl ABBATIS FERRARIENSIS 644
imbueremur cognovimus , amore docioniih am- ,4 tum ? Ilem in Evangelio immulabili senlentia prae-
plecli j'udiccnuir errores corum (unde-probe " idem scribifur : Qui non credil jamjudicatus est (Joan ni). .
Augustinus deborlaiur in memoralo de Dono Adquid arbilraris, nisiad-punlendum ? Cur, quaeso,
perseverantiae libro bis verbis : « Quanquam nemi- nisiquiain Adam sua sponle peccanle peccavit-;nec
riem velim sicamplecli oronia mea ut me sequatur, buuc-Dei gratia libefavit ? An etinde cumuluni
nisi in bisin quibus me non errareperspexerit, s) ac sibi damnationis conscivil quod in infidelitate per-
non polius" unde potissimum quaerendum est vesti- manere delegit ? Ila vero est. Sedcur credere noluit?
gare Teritatem, • procedat Paulus in medium, ut quia, utscriptum est, non omnium est fidcs. Al cur
delegal hoe landem suo sermone secrelum : Vo- non sit fid.es omnium, certus est limes, quero nisi
lens, inquit, Deus oslendere iram et demonslrare po- impius excedere nullus audeat ? quia illis non est
tentiam suam,' allulil in multa patienlia vasa trw, dalum. Siquidem cur eis. non sil dalum, illius est
qumperfecla a sunt in perditioneni, ut notas faciat solius consilii cujus quanquam sit subindeoccultum,
divilias glorim sum in vasa misericordimquw prwpa- nunquam tamen est injustum- judicium. Hanc seve-
ravil in gloriam. Ecce vasa irae perfeclaconfirmat rilatem verisimile esfillam quoque sonare senien-
doctor gentium in perditionem. El certe, 23S tiani: i>Considera opera Deij quod' nemo possit cor-
quantum ad Iiumanam sp,ectat. opinionem , pres- B rigerequeihilledespexerit (Eccli. vn) ; qudd scilicet
sius est dicere perfectum aliquid esse quam praede- vas irae aptum in inlerilum, vel perfeclum in per-
slinalum. Quantum enim ad huraanorum casuum dilionem, roalus obslinate in malo sehiper haereat,
varielatem, perfecium infectum esse non potest, etsi videatur ad iempus correctionem simulare, sic-
praedesiinatum auiem mutari aliquando potest. ut canis ad vomilurri, sic ipse ad pecca.um con-
Quarilum auiem ad Dei pertinel continentem omnia sciscendo sibimonem recurral. In eademsentenlia
majestalehi, idem "illi'el perfectum esl, quia fecit studiosi, qui c'cullu orationis plurimumdeleclahtur,
quaefulrira sunt,el praedeslinalum, quia esl immu- recognoscant licet, non eloquentiae niloremsolum,
tabili veritate complehdum. Iram vero illam appellat sed etiani clausulam numerose cadenlem. Jam er-
qua reprobi puniuntur, ouae lalibus verbis in go cum res intuto sit, pbnamus verborum coii-
Evangelio lerminalur : Qui incredulus est-Fiiio non troversias, ne puerili animositaie' contra, irivicem
videbitvitam, sed ira Dei manet super eum (Joan.m). pro inani victoriae jactantia litiganles corripiamur
Hanc ut eviiaret orabal Propbeta : Domine, ne in ab Aposlold "dicenle; Noli verbis conletidere. Ad
furore arguas me,neque in ira tua corripias me nihii enim ulile est, nisi ad subversionemaudientium
(Psal. x-xxvn). Sed fihie nec ex lioc loco diversa (1 Tim. n).Namcumsitnobisunusmagistercaelestis,
seniieniium sopiatur intenlio, quia pleraque exem- C qui est verus et-veritas, uride accipiluf, etquore-
'
plari.a, hon vasa irae perfecta in perditionem liabent, ferenda240es|-omnisveritas,curpronostrisinveniis
sed vasa irae apta iir inlerilum. Quasivero proplerea dimicemus, ut id ipsumdicamusomnes, -quodno-
noh possint vasa irae praedeslinari in perdilionem slrum non sil commenlum, sed illius 'documentum,
quod' apta sint in .inierilum. Accedat ergo Do- pacifice atque humiliter quid sit reclissimum fepe- -
minus Jesus et liodum jquaeslionisipse dissolvat. riamus. Si qui vero tanlis movenlur aucloriiati-
Denique ipse dicit in Evangelio: Vobis datum est bus, seque hon noslra.asserlione, verum perspicua
nosse mysierium regni cmlorum, illis dulem nori est superalos inielligunt veritale, non dedignentur
dalum (Matth. x-ui). Vobis dalum est, discipulis suam mutare senlentiam, quia noii tam .erubescen-
loquitur, illis autem noh esl daturo, hoc est de un- dum est homini errasse quarii cognitum errorem
dequaque coiifluentibus lur-bis. Si bene docentem d_nolle vilare. .Quod nlililer amplissimus orator
capio, eos quibus datum est misericordia colligit, Tullius suo proposito subtiliter monstral exemjflo.-
quibus non esldalum judicio repellit, hoc est non Si temere, inqui., aliquid, alicujus praeterisse aut
adjuvando relinquit. Praedeslinali aulem sunt ele- non salis eleganler secuti videbimur, docti-ab ali-
cli, quibus daturri esl, quorum cerlusest numerus. quo facile et libenter senleniiam commutabimus.
Neque enim Deus prsedestinafet eos quorum surii- D Non enim parum cognovisse sed in parum cogni-
mam nesciret. lgitur cum ad eurum- numeruia to stulle et diu perseverasse turpe est, propterea
aspirare non possiiit reprobi, quia ul salvenlur non quod alterum communi hominum infirmilali, alte-
rum singulari-uniuscujusque yilio est atlributum.
2-^9 esl eis datum, quis possit ostendere, quis au-
deat affirmare ut damneritur nou esse praedestina- Quaestionibus duabus, Jioc esl, de Jibero ar-
a Perfecla sunt in perdit, 'Vide episl. 128 et pulo aut joci causa phllosopliari, aut prudentes et
129. scios mendacia defeudenda suscipere, quasi ut in
h Consideia opera Dei. Hunc Ecclesiastici locuin malis rebus fngeriia 'sua exerceant vel osfeiiienl. *
iisdenimet verbis laudal Lupus in epist. 129. Claudianus _tlaineiiusJib. i de statu animae,cap. 1:
<.Cultji ordiionis.Lupus epist. 55 :« Eienim plerique «Elquoiiiarahumaiiiuisper imprudenliam lapsi sunt,
-ex ea cultum sermonis quaerimus J - eligunt audaciam culpaes.uae pervicaci obstinatione
: d Nolle vitare. Lactantius lib. ni divin. Inslilut., deiendere/nevideaniur poiuisse peccare. » Elegan-
25 : « Quid dicam de iis riescio qui cum sehiel ler in hujuscemodi yiros invehiiur 'lulliusin loco
- cap. quem Lupus sialim subjicil.
aberraveriut, conslanler in stullilia perseverant,
ef vanis "vana dcfendunl,nisi quod eos Interdum
04S LIB.DE TRIBUS_QU_ESTI0NIB11S. - 646
bitrio, et de praedesfmatione, B non ut voluimus,.jA saliili.seqrum, lioc est, auctorem salvatorum , per
sed ut valuimus , pertractatis , ad tertiam , scili- passionem'consummare,ut de quo <\\eilur,^qumcce-.
cet "de redemplione, quanta sit sanguinis Clirisli, pii Jesusfacere ei docere, quod docendum in mundo-
quae est ultima, veniamus. .Et uiitle melius con- ip~sedocuerat pririius impleret,hoc est', majorem
siderandi.capiemus' exordium quam ab ejus ver- xliaritalem liemohabel quam ut animam suam ponat
bis qui.quod postea sicut homo implevit, anlea jjuis pro amicis suis, et ita-eumper passionem Con-
sicut Dens praedixil ? Sunt hinc ejus verba : Si exat-. suinmarel Pater, id esl, 00^811^1^)310^1' perfec-tum-
tatus fv.eroa lerra, omitia traham ad me ipsum(Joan. que ostenderet; cum quod ipsebene docuisset, non
xn). In Iiac exaltalione, quam se bumiliando ul solum implere, quanquam.arduuin; hon recusasset,-
nos exaltaremur perpessus est, sanguis ille pro verum-eliam suoexemjilo caeierosexcitasset. lnluen--
niultis effusus est in remissioriera. peccatonim.- diim quotl qiids dicii omnesin eo quod paulo ante
Sic enim idem Jesus, hoe esl nostra lingua 'Salva- posuit, qualiter gfaiiaDei jiro omnibus guslaverit
tor\ salvum fecil popiilum suum a peccalis -eo- nioitem, eosdem paulo post nuncupat mullos, infe--
rum. Denique non aliquam soiam genleiri -elegit r.ens, qui.multos. filios in gloriam adduxerat. Haec
241 quam singulari privilegib totam salyarel; sed.. divinorum eloquiorum aucloritasintelligenter' expen-
ut non suo meritp, verum forsilah commendandaeIB sa, prd omnibus Dei Filium -guslasse mortem sicac-
dignitalis ponlificalis. gratia , Caiphas prophelavil, ' cipi posseinsinualquemadmodunvDeumyelleomnes
rnoriuus esi Jesus, non tanlum pro Judaeorum gen- fleri salvos. Utenim salvos flerj_viillmnries.quicun-
te, unde genus ducebal, sed ut filios Dei qui erant que salvanlur, ila redimit omnes quicunque redi-
dispersi corigregaret in unum. Non quod adhuc es- muntur. Non autem salvantur onnies,-nec verore-
senl fllii Dei, sed quia inler congregandum facli dimunlur. Non itaque vult salvari alios -omnes aut
sunt filii Dei cum uniiati fidei accesscrunt. Non in- redimi nisi qui redimuntur atque salvanlur. In hoc
congruenter igiiur.-siculpraedixil, ad seomnia traxit, sensu beatus Augustinus inveriiiur in libro cujus jam
qui ex omni genere liominum elegit quoscunque sal- . supra meihinimus, qui Enchiridion diciiur. Locus
vare decrevil. Qui mulli dicti sunt,quia plures uti- -243 ri'c ,est. c.Haecquae in sanclis angelis et yirtu-
que.salvanlur; omnes ariteni, quia ex omni genere tibus dicilur Ecclesia, tuncnbbis sicuti esl innote-
liominuni colligunlur. Pro his fusum esse sanguinem scet crim ei-conjiiiicli fuerimus in finem.ad simul
Dei, quia Verbumcam factum est, hoc esl, Deus ho- " liabendam beatitudinem sempiternam, Isla vero,quae
mo faclus, a parte loliim signiftcante Scriptura, si-.' ab iila pefegrinaturin~"tei7ls, et nobis notior est,'
cutalibi: Etyidebit omhiscar.osatutare Dei(Luc. lii), quoin illa sumus,"etquiaiiominumesi, quod et nos
hoc est, omnis homo, et quia Deus, dum iritegram •" ' -sumus-, hxc sanguine Mediatoris' nullum babcntis
naluram nostram assumpsit, suam incorrtiptarii peccatum ab omni est redempta pecgato. Ejus Vox
- cerie relinuit, uriiversalis corifitetur Ecclesia per esl: Si Deus pro'nbbis,quis conlra hos?'qui proprio
toliim orbem terraediffusa, quaenecessitate constrin- Filib non pepercit, sed pro omnibus tradidit euni
gitur in accepla sanctificatione manehdi, sic Apo--' (Rom. vin)I In Ecclesia enim, quoesanguine Media-
stolo explanante : Enipti estis prelio magiio ,<glo,rifi- tofisnullum haberiiis'peccatiim ab omni est redem-
cate el porlaie Deum.in corpore veslro (I Cor.xi).' pia peccalOjinielligit esse omnesqui apostolico le-
Itemque se annumerato de-omnibus dicilidem Apo- stimbnib cbinprebenduntur, q_uodest, pro nobis 0111-
slolus: Proprio Filio, haud dubium quin Deus, noii' - .iiiMStradidit euni. Curiosos tamen divinoruni elo-
pepercil, sed pro nobis omnibus iradidit ilium (Rom. cjuiorum norifugiat probabiliter diciposse mortuum
viu). Ilem de his omnibus in Epislola quaepraescri- pro omnibus Christum qrii ejushdei sacramenta sive
bitur ad Hehraeos: Vidimus Jesum propler passionem servaturi, sive non servaiuri suscjpiunl. Pro serva-
tnoriis gloria et -honore coronalum, ui gratia Dei pro1 turis quidem nulli polest esse ambiguuih. Pro non
omnibus gustaret ,morlem„(Biibr. n). Et apefiens» servaturisÂposiolus idoneus auclor est illo lestlmo-
qui sunt isti homihes, mox intulit -.-Decebalenim- '"_. nib : Peribit in scienlid frdter, propler quem Christus
eum propterquem omnia el per quem omnia, qui mul- morluus est QI Coi. vin). Necmirum, cum fides sine
tos filios in gloriam adduxerat, auctorem satutis 242 i operibus oliosa sit, et nmlli vocali, pauci verb do-
eormi per passionem consunimare. Decebat qpip-" ceantur electi. Verum Iiocquidani^velulblaspliemuro
pe Deum Palrem, propler quem omnia, hoe est cu- veiiementer exsecrantur elhamnanl, quod derogelur
jus bonitate suni omnia, el per qitem omnia, quia Sb1 plurimum Redemptori, nisi generaliler omnes liorai-
illo coaeternusei orlus est Filiusper quemfaetasunt 1 nes redemerit. Nos aulem, b'salva fide, hoc esl, quod
omnia (Omnia enim in sgpientia fecisti, dicit sacer suo sanguine Deris redenierit oinnes quos. volnerit,
Psalmus \Psal: ci]),qui, hoc est, Pater, multqs fiet. nulli sint-redempti nisi qrios ipse redemeril, ita
Jios in gloriam add.uxerat, cum scili«:einemo venisset1 caiisainin raedio relinquimus. nt si quilibet eumdem
ad Filium nisi quem Pater ipse tfaxissei,, auclorein'' sangulnem Redemploris prodesse aliauid etiam per-
a Nori. ut voluimus. Epist. 50 : « Praemonstraiis! -diversa-sentire*, iut in epistola 50 dicit Lupus,

verbis,' super quo"runi_"seiUenlianon ul voluinius,, < quousque conlra fidem
' non est, aut nulla aut par-
sed ul valuimus, diutule loculi suinus. t va culpa est. > . , .
h Salva fide. t Quoniam de eisdem quaeslionibus
647 B. S. LUPI ABBATIS FERRARIENSIS _ 648'
ditis valeanl demonstrar-e,"non solum resislamus ni- A ponam unum.quod cunl eis faciat testimonium, et
liil, verum 244et>am libenler in eorum sententiara eos oirines, ut opinor, in gratiam reduxero. Joannes
transeanuis. Nam si sol caecos, quanquam nonfilu- Constaiiiinopoliianus, doctrina et sancliiate juxta
minet, lamen fovet, cur non potentior sol, elsi non insignis episcopus, ut gralia Dei prq omnibus gusta-
salval suo merito excaecalos alqiie damnatos, tanti verit riioriem, quod supra jarh posui, 'sic exposuit,
prelii merito" minus piinial? Si lamemliocadmittat qualiter graliaDei pro omnibus guslaveril morlem,
consilii ejus benevoleniia, cui eanilurrSaauis Domi- non pro fidelibus lahlum, sed prb mundo universo.
nus universis, el miserationes ejussuper omniaopera Et ipse quidem -pro omnibus mortuus esl. Quid' au-
ejus (PsaL CXLIV). -Sed huic opinioni videtur Apo- leht si"hon onmes credunt? llle quod suum erat im-
slolus refragarf, ubi ait: EgoPaulus dico vobis, quia plevil, > Eligat sane, superioribus acute considera-
si circumcidamini, Chrislus vobis niliilproderit (Gal. tis, unusquisque quod oplimura ei Deus occulta in-
HI). Nam si nihil proderit Chrislus baptizatis qui spiralione suggesserit, aut magistra ejus Scriptura
eliam Spiritum saiiclumaecejieriiU, sicut idem Apo- manifeslaTatione prolulerit.
stolus declarat bis verbis r Ex operibuslegis spiritum 245 E-3- 30 habui quae de iribus non spernendis
accepistis, dn ex auditu fidei (Gn/.v)? Si, inquam, quaesticmibus dicerem, atque utinam tam Broflcue
nihjl proderii Chrislus talibus baplizalis a flde resi- g quam prolixe. Quae si cognoscere non •faslidierint
lientibns, quemadmodum proderit aliquid baptizatis" studiosi, quanquam approbare non pbssint oblusam
et relapsis in crimina nec correctis et quibusque in incultamque meam .dispulalionem , tamen quando-
infidelitate delunclis? Verum ne me irridendum et volenlibus quod utile puiavi benevole cognbscendum
lespuendum pronunlient. quibus placet omnes sive exposul, iionimprobabunt, credo, talem scilicel vo-
bonos sive malos indifferenter a Christo redemplos, lienlem prodesse devotionem.
." BB B^WWRTl LUFI

'
- FERRARIENSIS ABBATIS -
J
-
.S4e'C0HMMM- M TRIBUS QUISTIONIBUS..
Mullis Jaudabiliter sludiosis desiderantibus cogno- C .amori fuerit et honori. i Hic c clarissimus doctor,
scere ipsls anclorum verbis quem exilum habeaut sedis apostolicaetanto praeconiolaudatus, in libro ad
qhaesiiqnes de. praedeslinatione ac. Jibero arbitrio, Laurentium de Fide, Spe, et Charilate, quem jam
1
necnon ,de re'deinpiione sanguinis Gbrisii, fideliter episcopus et senex edidil, prcedestinalos bonos ei
morem gessi; ut et pie quaerenlium eruditio lar- malosita insimial.(Enchiridii cap. 100).,« Haecsunt.
gienle Dei gralia .cajiiat incremenlum , et diversa inquit, magna operqDomini, exquhita in omnes vo-
senlientium conlradiclio mitigelur; Nec asp.ernabilur luntalesejus, et tam sapienter exquisita, ui cum an-
beneyolus et prudens lector, si deferam per quos gelica et bumana erealura peccasset, id est, noir.
-
profeci el proficio doctores, yel si eorum assignatis- quod ille, sed quod voluit ipsa fecisset, etiam per
obscurjoribns senientiis aliquid lucis infundam, cum eamdem creaturae volunialem; qua.factum est quod
eorum bonoris roecumliabere debeat consideralio- Creator noluit, iropleret ipse quodvoluit, beneutens
nem, <etfacillime possit adverlerej a non ostenlatio- et malis, tanquam summe bonus, ad eorum danma- '
nis vanitate, sed oslendendae veritalis voto, -me de- Tionem quos j'uste praedeslinavit ad poenam, et ad
prebensamonstrare.Jam ilaqueriarralio "propbsitum eorum salulem quos benigne praedestinavit -ad glo-
exsequatur. _ __ riam. J • _ - _ _
* Coeleslinus papa beatum Auguslinum hisverbis -P Idem in ultimo.de Civitate Dei libro, quem jam -
commendat (epist. 8, ~adepiscoposGalljarum). < Au- episcopus composuit, expresserat (lib. xxn, cap. 24,
guslinum sanclae.reeordaiionis viruiri pro vita sua subfinem). « Haec,'inquit, omniamiserorumsuht dam
aique meritis in noslra communiorie semper habui- iiatoruraque solaiia, non praemiabeatorum. Quaeigi-
mus, nec'unquam liunc sinislrae suspicionis saltem tur illa sunt, si lot"et talia ac tanta sunt ista? Quid
rumor aspersit. Queni tantae scientiaeolimfuisse me- dabit eiscjuos praedesiinavil ad vitam, qui haecdedii
miriimus, ut.in.ter niagistros 24^ etiam a meis-de- eliam eis quos prsedestinavit ad moftem? i In pe
cessoribus baberetur. Bene ergo de eo' omnes "in nullimo auiemojusdera tairi elaborati et mirandiqpe"
commune senserunl, utpqte qui ubique cunctis et ris libro. sic docuerat: Haec causa qua fit ul nunc
a Nonosleniai. vanilate. In iepistola 128:'« Nec, h Cmlest. papa. Eumdem locum affert in libro de
ut quidani suspicari se simulani, inaniler, hoc est, tribus Quaesiionibus, pag. 257.
vanae gloriaestudio cupio innotescere.. . . sed asse- c Gtarissimus doclgr. Loquitur de Auguslino,
rendaeverilatis iniuitu, , elc. quem clarissimuni auctorem vocat in epislola 50.
649 COLLECT. DE TRIBUS QUJESTIONIBUS. 650
Ecclesia non oret pro malis angelis, quos suos novit. A non esl enim iniquilas apud Deum. t In eodem libio
esse inimicos, eadem ipsa causa est qua liet ut in (cap. 17) nomire praescienliaesignificari praedcsli-
illo lunc judicio, elianvpro bominibus a aeterno igni nationem aposlolico testimonio confirmavit. Non re-
cruciandis, quamvisperfecta sit sanclitate, non oret. pulil, inquil, Deus plebemsuam quam prmscivil. Hoc
Nuncenim propterea pro eis orat quos ih genere quod ait prmscwil, non recte inielligilur nisi praede-
humano habet inimicos, quia tempus est po_nitenti_e slinavit. « Quid autem sit praedestinare in superio-
fructuosae. Nam quid niaxime pro eis orat nisi ut det ribus ejiisdem libri taliler definierat (cap. 17), quod
illis Deus, sieut dixit Apostolus, ptenitenliam et re- fideli eslmemoria continendurn : » Sine paenileiitia,
sipiscant 243 a diaboli Iaqueis, a quo caplivi te- inquit, sunl dona et vocatio Dei. Namque in sua
nentur secundum.ipsius volunlalem? Denique si de quae falli mularique non polest praescientia opera
aliquibus ita Ecclesiacerta esset ut qui sunt illi etiam sua futura disponere, id omninonecaliud quidquam
nosset, quil.cej.adhuein_iaevilasintconstiluli, tamen esl quam pfaedestinare. t De utrorumqtie praedesti-
piaedestinali sunl in aeternum ignem ire cum diabo- nalione, hoc est bonorum et malorum, non dubilavit
lo, tam pro eis non. orare.t.quam nec prn ipso. Sed palam in popnlo praedicare : Quia ditexisli, inquit,
quia de nullo cerla est, orat pro omnibus dunlaxat me ante mundi conslilulionem (Joan. xvn). In illo
liominibus inimicis suis in hoc corpore constitutis, B ] enini dilexit et nos ante constitutionem nmndi, et
uec'tamen pro omnibus exauditur. Pro bis enim so- jam praedestinavit quid in flne facturus est mundi.
lis exaudilur qui etsi adversantur Ecclesiae, ila sunt Pater, inquit, jusle, mundus te non cognovil (ibid.),
lamen praedestinali ut pro eis exaudiatur Ecclesia quia justus es, ideo le non cognovit. Mundus quippe
et filiiefliciaulur Ecclesiae. Si qui aulem usque ad ille damnalioni praedeslinalus meriio non cogno-
niortem habebunt eor impoeniteiis, nec ex-inimicis vit; mundusvero quem per Chrislura reconciliavit
convertenlur in filios, nuroquid jam pro eis, id esl, sibi, non merito, sed gralia cognovil.
pro talium defunclorum spiritibus oral Ecclesia? 250 Ih opere autem quod, ut c Prosper tcslis
Non. Cur ita, nisi quia in parle jam diaboli compu- est, ullimum con.tra Juliani libros inter impetum
lalurqui cum esset in corpore non est trauslalus ad Wandalorum in ipso dierum suorum fine composuit
Chrislum? Eadera itaque causa est cur non orelur gloriose in defensioneChristianaegratiae perseverans,
tunc pro horainibus aelerno igne jmniendis, quae sic loquilur : « Quid le adjuvat quodeos mibi obje-
causa est ut neque nunc neque tunc oretur pro an- cisti quos exspeclat Dei patientia per poeniteniiam
gelis malis, quae itidem causa est ut quamvis pro c<rrigendos, el ideo super illos oriii solem suum
hominibus nunc vivis oretur eliam malis, lamen jam facitet p.uit, cum ego tibi haedos sinistrae parlis-
nec nunc orelur pro infldelibus impiisque defunctis. C ( objecerim, quos usque in finem sine poenitenlia vi-
Nam pro defunctis quibusdam vel ipsius Ecclesiae cturos in impietale et sceleribus suis ac per boc
vel quorumdam piorum exauditur oratio; sed pro aeterno supplicio puniendos ignorare non potest,
bis quorum in Gbristb regeneralionem , nec usque praescius omniunt futurorum, nec ab eis abstinet
adeo vita in corpore malegesla est, ut lali miseri- bonum creationis suae quibus nec nasci exj)edirel,-
cordia judicentur digni non esse, nec usque adeo neebonum nutritionis et vivificalion-s suae quanliim
bene, ut talem misericordiam reperianl necessariam ei placuerit diulurnae, quibusmori quantocius expe-
non habere. diret? Inler quos sunt certe plurimi, qni si ex hac
Item in secundo ad Marcellinum libro (cap. 17) vita abriperenlur infantcs secundum falsam veslram
malospraedestinatosjain episcopus ita scribit; « Ut liaeresim penitusab omiii, secundum aulem calbo-
innotescat, inquit, quod lalebat, et suave fiat quod licara fidem a damnatione, gravissima tollerentur.
non deleclabat, 249 graliaeDei esl, quae horainum Quid deinde illud est quod in his sinistrae parlis
adjiivat voluntates, qua ut non adjuventur in ipsis haedis in Dei praescientia, quae falli non polesl, igni
ilidem causa est, non in Deo, sive damnandi prae- perpetuo destinatis rnulti sunt qui lavacro regenera-
deslinati sunl propter iiiiquilatem superbiae, sive tionis abluti, postea vel apostasia pereunt, vel tani
conlra ipsam suam superbiam j'udicandi, ut eruditi D I faeinorose ilagitioseque vivunt, ut eidem siiiistrae
filii sint misericordiae. * sine dubio deputentur, nec rapiuntur sicut quidam,
Item malos praedestinatos in libro de bono Perse- ne malitia mutet intellectum eorum, hec ut lipc ei
veranliae, quem h inler vel post libros Retractatio- Deus (am magnurii beneficium non , conferat, falali
nuni edidit, sic senlil (cap. 11) : « ^Juibus non vult necessitate prohibetur, neque ut aliis conferat per-
subvenire non subvenit, de quibus in sua praedesli- sonarum acceptione mutatur. J
natione, occulte qriidem, sed jusle, aliud judicavit, Haecde praedestinatione sanclus Augustiiius. Sed
a JElerno igni. Vide quaede aeterno igne diximus texuit Gennadius in Catalogo virorum illustrium.
in notis ad Salviarium, itemque Vincentium Liri- Sed quoniam in vetustissimo codice Corbeiensis'
nenseni." monasterii ea quae de Prospero habet Gennadius
h. lnter vel posl libr. Retr. Sic in Iibro de tribus paulo diversa sunt ab editis, afferam ipsum Iocum
Quaeslioiiibus, pag. 255. ex eo codice : « Prosper homo Aquitanicae regionis,
c Prosper. In Cbronico nimirum. Hic est' enim •--consiliariiispapae Leonis, sermone scholasticus, et
celebris ille Prosper, Operum D. Auguslini defensor assertionibus nervosus, i etc.
sirenuissimus et doctissimus. Ejus Vitae breviarium
PATROL.CXIX. .21
651 B. S. LUPl ABBATISFERRARIELNSIS 652
ne forte quis audiens malos praedeslinalosarbilrelur A pauluJum , refulans id quod Julianus scripse-
Deum auclorem perditionis eorum, sicut 251 ral : Pietas explanuvil el ralio Deum meum ne-
est auctor salutis eorum quos praedestinavit ad glo- minem in conlumeliam formare. « Si Deus tuus,
riam, consideret quod idem Derisa Adam rectum inquit, in conlumeliam neminem formal, non
fecil, et in eo originaliler rectos inos omnes condi- cst ipse Pauli aposloli Deus.Ille quippe de Deo vero
dit. i» Fuit enim Adam, ut ait bealus Ambrosius, dicebat : 0 liomo, lu quis es qui respondeas Deo?
el in eo fuimus omnes; periit 'Adaro, ei in -illo Nunquid dicil figmentumei qui se finxit. Quid nte
bmnespefierunt. Cu.m itaque omnes recli essemus fecisli sic? Annonhabet poteslatem figulus. luti ex
in Adam, illo absque ulla necessitaiepeccante, sine eddetnmassd aliud quidem vas facerein honorem,
dubio corrupti sumus peccato. etdivhio damnaii ju- dliudin coniumeliam? (Rom. ix.)-Sed lu, videlicet
dicio. Ex hac totius generisiiumani-massa merilo artifex fnagnus, profers' ex offlciriaPelagiana melio-
damnata cuin flunt vasa in bonorem, hoe est, curii rempeum, qui nrillumvas fecit in conluineliam. »
formantur electi, exuberal Dei miserieofdia, et sdla Ilem post aliqrianla'(cap. 182)-:« Non abslinel Deus
ejus gratia corrupta salvatur nalura. Ergo et qriod bonum formalionis 253 suae eliam ab stirpe dam-"
creanlur el qtiod salvanlur Dei est, quorum alterum nata. Sed si tibi displicel Deum creare-quos damnet,
opificio, alterum ejusbeneficio deputatur. Cum vero " contradic ei, si potes, necreeteos quos malosfutu-
ex eadem massa fiunl vasa in contumeliam, boc est, ros et in maligniiafe usque in finem perseveraiuros
non salvandi producunlur, nibil niirum videri debet et obhoc sine dubilationedanmandos esse praescivit;"
quia. sponlanei peccali merilo damnata est massa aut ei suggere, si videtur, ul tot millia parvulonrm
unde creanlur. c Quodergo creantur, Dei esl; quod non baptizatorum, quos novil perdite esse vicluros
damnantur, ipsorum. El quis nesciat crealioriem etin aeternum ignem damnante ipso cum diabolo
cuj'uslibelrei, nedum bominis, bbnam esse, sponte ituros, rapi vetel ex bac vila dum sunt innocenles
vero commissae culpae uIlioneni[juslam exislere? et boni. » Et paucis interpositis : « Cum enim, in-
Cum iiaque bonos praedeslinatos audimus, creanlem quit, te invidiose dicere pulaverisDeum creare quos
Deum, etex merilo damnala massa eos sua gratia damnet, cogita quanlo invidiosius possit dicere
liberantemintueamur; cumvero malos praedesiina- alius similiter vane Deum regenerare quos damnet,-
los, item creantem eos Deum, etin merito damnata cum sit in ejus omnipotenliae poteslate, antequam
massa judicio relinquenlem consideremus. Et sic in daninabiles fiant, eos de lentationibus mortalis vitae
utrisque crealionis bonum semper nobis constabit, bujus auferre. Si aulem non poles ista dicere, nec
elvelin assumptis misericordia, vel in reliclis justitia Deo coniradicere, nec illi sapienliae• tuum praebere
emineblt. Neque enim Deus quoslcondidit in perdi- ^ consilium (Quis enim cognovitsensitm Domini, aut
lionem impellil, sed quos non Jiberat a percliiione quis consiliarius ejus fuil? [Is. xLJ), -desinenobis
jiCr gratiani felinquit in perdilipne, quam vel na- inlroducere allerum figulum qui non facit vasa in
scendo vel poslea vivendo meruerunl, 252 Per coniumeliam, el ab islo qui ea facil reprehendendo-
d'6ccullam<,neciamenrepreliendendam justitiam.Ita cobibere, el agnosce te,-quia ut le non implices hoc
Deus, juxtabeatum Apostolum, cujus vult miserelur sacrileglo, ideo libi dicit Aposlolus : 0 homo, lu
etquem vult obdurat (Rom.ix), qui oninia quaecuri- quisesut respondeas Deof (Rom.-ix.) i Reeurramus
que voluit fecil in coeloel in terra. Reclus est -au- posita conlenlione ad aposlolum Paulunii-et obscu-
lenrDominusDeusiioster, etnonesliniquitas in eo. fum locum ejus tanlo auctore illuslranle salubriier
De bis qui liberantur dictum est: Nolile limere, pu- intelligamus. Quodsi volerisDeus onendere tmin et
sillus grex, quia complacuit Patri veslro dare vobis nolam facere polen.iam suam, sustinuit in mulla pa-
regnum(Luc. xn). De his autem|qui relinquuntur : lieniia vasa irm apla in inleritum, ut oslendereldivi-
Dimisit eos secundutn desideria 'cordis eomm, ibunl lias glorimsum in vasa misericordimqum prwparavit
in adinvenlioritbussuis (Psa(. LXXX). in gloriam (ibid.).
Hunc sensum bealus Auguslinus in memorato _ Nam de lris vasis irae et vasis- misericordiae254
libro, quem, ut oslendi, ultimum fecit, l.is verbis et safpe alias et in epistola ad Oplatum episcopum
saiis aperuit (lib. l, c. 126) : « Cum dicuntur, in- (epist. 157) quid sil senliendum, idem aucior lucu-
quit, omnes ex uno in condemnationeni, ipsa massa lenter expressil: i Cur aulem, inquit, creanlur
sigriificalur ex qua fiunt a figulb alia vasa in hono- etiam illi quos Crealor novil ad damnaiionem, non
rem, id esl quae assumuntur jn graliam, alia in con- ad gratiam perlinere, bealus Apostolus lanlo sue-
tumeliam, id est quae ad luendum dfcbitumrelin- cineliori brevitate quanto niajore auctorititle com-
quunlur, ut fllii gratiae id sibi donari sciant, quod memorat. Deum enim, dicil, volentein oslendere
si exigeretuf non essel injustum, ac sic non iram el demonstrare polentiam suam, allulisse in
in se ipsis, sed in Domino glorienlur. » Et post mulla patienlia vasa irae quaeperfecla sunt in per-
"
B-Adamreclum fecil. Epist. 128 : « Deus Adam quod creantur, Dei donum esl; quod puniunlur,
recLumcondidit, ut sancta ScripWa doeet, el drigi-. maltiin ipsorum. i
lialiter in eo nos omnes reclos creavit. . .. d Occultam, nec tamen rep. El haecex familiario-
h Fuit Adam;Eadem "prorsus referuntur in epi- libus ei suetis Lupi Joquendi forrois,-nt ' ' diclum est
Slola 128. . adpag. 225. . -
s Quodeigo cmtniur,, T)EI EST. Epist. 128: « Hi
655 . COLLECT. DE TRIBUS QU,EST10N1BUS. 654
dilionem, ut notas faceret divilias gloriaesuaeinvasa A nalione redimuntur lioc fuisse debitum massae illi
misericordiae,quem superius dixerat, tanquam figu- universae quod tara magnaeparti ejus redditum cer-
lumluti, ex eademmassa facere aliud vas in bono-- nerenl, non solum in eis qui originali peccato multa
rem, aliudiri conlumeliam. Merito autem videretur addunt malae voluntatis arbitrio, verum etiam in
injustum quod fiunt inde vasa irae ad' perditionerii, lam mullis parvulis, 256 flm tanlummodo vincule
si non esset ipsa universa ex Adam massa damnala. peccali originalis obslricti sine gralia mediaioris ex
Quod ergo flunl inde nascendo vasa irae pertinet ad hac hice rapiunlur. Tola quippe isla massa justae
debitam pcenam; quod autem Jiunt renascerido vasa damnalionis reciperet debituin, nisi ex ea faceret,
misericordiae,pertinet ad indebitafu gfatiam. Osteri- non solumj'ustus, sed etiam misericors flgulus, alia
dit ergo Deus iram suam, non utique animi perlur-. vasa in honorem seeundurii gratiam, non secundum
balionem, sicut est' quae ira hominis nuncupatur, debitum, ditm et parvulissubvenil, quorura nulla
sed juslam flxamque vindictam, quod de sllrpe merila dicfpossunt, et majorespraevenit, ul habere
inobedientiaeducilurpropago peccati alque supplicii; aliqua merila possirit. »
<etliomo naius ex muliere, sicuf in libro Job scri- Praedesiinatos malos in opere beali Auguslini ad
lum est (Job xiv), brevis est vitaeet plenus iracuh- Marcelliiiu.m (AdversusPelagianos libro iii, in fine)
diae: ejus enim rei vas est qua plenus est, unde 1" clarissimus auctbr Hieroriymuslegit, et id opus non
yasa irae dicuntur. Osteridit et potenliam suam, solum rion reprebendit, vcrum eliam magnis laudi-
qua iene utitur eliara hialis, multa in illis naturalia biis extulit. Verba ejus haecsunt ;.« Scripsit dudum
et lemporalia bona largiens, eorumque maliliam ad n vir sanctus et eloquens episcopus .Auguslinus ad
exercendos et comparatione admonendos bonos ac- Mafcellinum, qui postea sub invidia tyrannidis He-
commodans, ut in eis. discant agere gralias Deo raclianae ab haerelicis innocens caesus est, duos li-
quod ab eis, nbn suis meritis, quae ih eadem paria bros de irifanlibus baptizandis contra haeresimve-
fuerunt, sediniltius miseratione discreli sunt. Quod.- stram, per quam vultis asserere baplizari infanles
niaxime 255 apparet in parvulis; de quibus cum1 rion in remissionem peecatorum, -sed in regnum
per Chris-i gratiam renascunlur, et istam vitam in1 coeloruni.Tertium quoque ad eumdeni Marcellinum
illa leneraaetate finientesin aeternam transeuntet ; contra eos qui dicunl idem quod vos; posse hominem
bealam, dici non polest quod libero discernuhtur sine peccato esse, si velil, absque Doi gralia. Unde
arbitrio ab aliis infantibus qui sine hac gratia in1 supersedendum huiclabori censeo, ne dicatur mihi
ipsiusmassae danmaiione moriunlur. Si autem bi' illud Horalii : In silvam ne ligna feras. Aut enim
soli crearenlur ex Adam qui essent per graliam re- eadem dicemus ex superfluo, aut si nova volueri-
creandi, et praeief illos qui in Dei filios adoptanlur,1 ' mus dicere, a clarissimo ingenio occupala sunt
nulli alii homines nascerentur, laleret beneficium1 meliora. t
quod donarelur indignis, qula nullis ex eadem darii- Idem doctor alio verbo sensum praedeslinalionis
nabili siirpe venienlibus debitum supplicium redde-: in explanalioneprirai psalmi: « Qui autem
expressit
retur.,Cum verp allulit in multa patieritia vasa irae. non credit, inquit,
jam judicatus est: jam enira prae-
quaeperfecta sunt in perdiiionem, non solumnjsten- i Et ppst pauca : « Non re-
" judicatusadpoenamest.
dit iram et demonstravit pplentiam suam, redhi-
surgunt, inquit, impii in judicio, non resurgunt ut
bendo vindictam, et bene uiendo non bonis, sed judicenlur,
qui jam judicali sunt. Qui enim
e.tiam nolas fecit divilias gloriae suaein vasa miseri- non credit in me, jam judicatus esi. 257 t
cordiae. Ita enim quid sibi praestetur discit gratis "
justific-ilus, dum non suo merito, sed gloria Iargis-. Jltem in Dialogo : t AHud est caedere magislri et
simae Dei misericordiae discernilur a damnato,( parentis affeclu, aliud contra adversarips crudeli
cum quo eadem justitia fuerat et ipse damnandus.. animodesaevire. Quam ob causam _el in primo
-Tara mullos autem creaudo nasci voluit, quos adj psalmo canit, quoniam non resurgunt impii in j'ur
suam gratiam non perlinere praescivit, ut mullitu- diciuin : jam enim in j'udieium praejudicati sunt. i
dine incomparabili plures sinl eis quos in sui regni; D idem in explanalione Isaiae prophel_e (cap. xxiv):
gloriam filios promissionis praedeslinare dighatus5 « _?ro dissipata terra LXXcorruptum orbem inler-
est, nt etiara ipsa rej'ectorum mullitudine ostende- prelati sunt; et pro afflicta facie itlius, id est terrae,
relur quam nullius momenti sit apud Deum juslumi iidem transtulerunt, et revelabit faciem ejus, ut
quantalibet -numerositas juslissime damnalorum. procedant morlui de sepulcris suis; sive nudabil
Atque ut hinc quoque intelligant qui ex ipsa _dam- - eam, ut omnia opera ejus proferanlur in publicum,
a Vir sanctus. Locus Hieronymi Augustinum lau- verse agens, nomen vel ordinem sanctilatis habet.
danlis. Etconstat Augustinum fuisse superstitenii Delinqueniem namque hunc nemo- redafguere prae-
Hieronymo. Itaque Augustinurii etiam viventem,, sumit; et in exemplum culpavehemeniereitendilur,
sancluin virum. vocat pro more sui saeculi, de quoa quando pro reverentia ordinis "peccalor honora-
more nos pluribus diximus ad Salviahura, nequee lur. i In eumdeni inodum de religibsis, id esl cleri-
repeti est.opus. -Addere laraen visum est insignemi cis, in universum dixit Salvianus lib.' v, pag. 117 :
locum ex libro primo sancli Gregorii de Cura pasto- « Qui scilicet, inquit_post veterum flagitiorum pro-
fali, cap. 11-.Loquens enim vir sanclus de maliss bra et crimina titulo sibimet sanctitatis inscripto,
episcopis, haec gemebundus inclamat : « Nemo _ non conversatione aliis, sed professione iiomeii lan-
quippe amplius-in Ecclesia nocet, quam q[tii per- lum demntavere, non vitam. t
,et disperganlur habitatores in diversa loca, praemiisA i Unde necesse esl, fratres charissimi, ut in omne
vel suppliciis deslinali. t -
quod agimus, oninipotenlis super nos Domini consi-
Non conlenmendus auditor ejusdem Hieronymi jia occulta liroeamus; ne, dum mens nostra exterius
Pbilippus in expositione sentenliae beati Job : Ante- fusa a sua se volunlate non revocat, intus conlra
quam dies ejus impleanlur peribit (Job xv). Tunc eam judex lerribiliter adversa disponat, Quod bene
dies , inquit, uniuscujusque impleri dicilur cum Psalmisla iuluens ait •: Venite et~videle opera Do-
bonorum honhnum ac malorum relributio veneril. mini, quam lerribilisin consiliis super filios homi-
flic ergo bomo, sive diabolus, ante perspieuaesen- num (Psal. LXV).Vidit namque qiiod alius miseri-
lentiae diem quam ei Dominus in fttturo judicio corditer vocalur, alius juslitia exigente repellitur. -
daiurus est, praescilus in praedeslinaiione peribil, Et quia alia pareendo Dominus, alia irascendo dis-
sicut et de incrudelis Propheta dicit: Nbn resurgent ponil, expavll quod penetrare non poluit, el quem
impii in judicio (Psal. 1); vel Dominus ait in Evan- non solum investigabilero in quibusdam suis senlen-
gelio : Qui autem non credil, jatn judicalus est tiis , sed eliam inflexibileni vidit, terribllem in
(Joaii.ui). consiliis esse memoravit. i Reda, divinis litleris
. Sanctus papa. Gregorius praedestinatos malos _. impense doclus, bonos malosque praedestinalos, -
pressipre adhuc verbo insinuat (lib. XXXIII, cap.H). exponens illud Genesis : Surgile, egrediminide loco
«Leviathan, inquil ille,qui eum membris suis isto,- quia delebit Dominus civitalem hanc, et visus
selernis est cruciatibus deputalus, etdolus in manu est eis quasi ludens toqui (Gen. xix), indubitanter
ejus dirigitur, el-in collo ejus forliludo demoratur, asseruil. « Quod osliuni, inquit, Lol obcluserunt
hoc quod leniporaliler perversa conlra bonos volun- angeli, ne vel ipsum vel -aliquem de domo ipslus
tate desideral, perversiore facullate consummat, jeossent ad perdendum rapere Sodomitae,palenler
258 ul tanlo ei de adversitate in praesentinihil insinuat quia nullum de eleclis Dei perditura est
obstet quantq ei in posterum de prosperilate nihil impietas et perseculio reproborum, dicehte Domino
remanel. J Eadeni tamen praedestinatio vel depu-. de ovibus suis : Et - ego vitam wternam do iis ,
tatio, quemadmodum sit. intelligenda exponens in et non peribunt in wternum , et non rapiel eos
Moralibus.: « Non .quasi, inquil, crudelis suscilabo quisquain de manu mea ( Joan. x ). Quod item
eum. Quis enim resislere potestvullui meo, ei quis Lot, facullate ab angelis dala , nullum de civi-
ante dedit mihi ut reddam ei? aperle insinuat. Non bus perfidis, ne de suis quidem cognatis sive amicis,
eum, inquil, quasi crudelis suscilo, quia de ejusfor-. a tamenetsi-mullum conattis, potuit ad salutem
titudiiie et eleclos meos pptenler eripio, et rursum . revocare, significal quod nullius.labor horainis ad
reprobos non jnjusle sed rationabililer damiio, id - numerum praedesiinatorura qui ante conslitutionem
est, et eos quos benigne eligo eripere mirabiliter mundi 260 elecli sunt a Domino,vel unam possit
possum, el eos quos respuo non injusle derelin- animam adjicere. Novit enim Deus qui sunt ejus.
quo. J El pqst aliquanta : « Miro modo, inquit, Verum elsi noslram ffagilitatem qui ad eleclortim
aequus omnibus Conditor cl quosdam praeeligil et sortem perlinenl Iatet,non tanien ab agenda cura
quosdam in suis feprobis moribus juste derelinquil. i noslrae salulis cessandum, nec ab instruendis
ltemin Moralibus exponens (Moral. lib. n,cap. 5): proximis lingua est continenda; sed ad exempluiu
Si destruxerit, nemo est qui mdificet; si inctuserit beati Lot et nobis caste vivendum, et errantium
liominem, nullus est qui aperiat (Job xn). « Omnipo- quotjue correclioni ofliciuin pielatis impendendum.
tens, inquit, Deushumanum cor deslruit cum relin- Constat enim quod etsi praedestinalos ad inleritum
«juh,aediflcaidumreplet. Neqiie enimhumanam men- salvare nequimus, noslrae tameu benignilatis, quam
tem debellando destruit, sed recedendo, quia adper- erga illorum salutem impendiinus, mercedero
" non
ditionem suam sufficii sibi dimissa.- » Itein post perdirous. J -
aJiquanta (cap. eod.) : « Si incluserit hominem, Sanctus Fulgenlius, RuspensisprovinciaeAfricanae
nullus esl quia aperial. Quia sicut nemo obsislil largi- in episcppus (ut Scribit Joannes Romanae Ecclesiae
tali vocantis, ila nullus obviat juslitiae relinquenlis. diaconus), in libro ad Petrum de Regula verae fldei.
Includere ilaque Dei est, ciausis non' aperire. Unde de praedeslinatis, hoe modo disseruit (de Fide ad
et ad Moysein dicitur de Pharaone, ego obdurabo Petr., c. 55):«Firmlssime tene et nullatenus dubiles
cor ejus. Qbdurare quippe per justitiam dicilur omnes quos vasa misericoidiae graluita honitiiie
quaiido cor reprobum per gratiam non emollit. J Deusfacit ante conslitulionem mundi in adoptionem
, Idem in explanatione evangelicae senlentiae flliorum Dei praedeslinalos a Deo, neque perire
(homil. iv, in Evang.) : In viam geii.ium ne abieriiis posse aliqucm eorum quos Deus praedeslinavitad
(Matth. 10) : « Subtili, ait, occulloque-judicio a regiium, nec quemquam eorum quos Deus non prae-
quoruradam auribus praedicalio253 sancta subtra- destinaviL ad vilam ulla posse ralione salvari. Prae-
hilur, quia suscitari per graliam non niefentur. deslinatio enim illa graluitae donatibnis est praepa-
' a Tamene.si. 'Pro lametsi :
quam vocem, quae-jam - ait in libro xi Var. Lecl., cap. 17, ubi aflerl plu-
ita exoleverat, ul prope a neniine agnosceretur, rima testimonia, quibus probet eam esse "relinen-
retraxitex fuga sunimus et cum iliisveteribus com- dam. Ea rursiim ulilur Lupus col. 258 - -
param.us J. C. Jacobus Cujacius, ut Murettis nosier
C57 COLLECT. DE TRIBUS QU.-ESTIONIBUS 658
ralio, qua nos Aposlolus ait praedeslinatos in adop- .A nationem solus introduxerit, cum simplex Dei
lionem flliofum Dei per Jestim Christum in ipsum. J natura simplici, hoc esl una praedeslinatione se-
Ilem Fulgenlius in libro ad Monimum (cap. 5.) cundurii eos bonos raalosque complexa sit. Qui si
sensum beati Augustini de praedestinatis ad inieri- intueantur alios esse qui ad. dexteram gratia- sta-
luni lris verbis expressit : « Nihil aliud , inqnil, tuunlur, alios qui ad sinistram justilia relinquuntur,
accipiendum existimo ia illo sancti Augustini ser- lamenetsi sit, ut volunt, simplex praedestinalio,
mone, quod ad inleritum quosdam praedeslinatos duplieem ejus non negabunt effeclum, cum aliud
firniat, nisi ad inleritum supplicii, non delicti, ne- sil debilam jioeiiamluere, aliud gratuitam gloriam
que ad malum quod injusle admitlunl, sed ad cru- reportare.Nec h docto viroverbi calumniam ullerius
ciaium 261 quem justissime .patientur; nec ad nisi conlentione impudentissima commovebunt. A
peccatiim , quo primae resurrectionis beneflcium qua tamen ul tandem aliquando conquiescanf,et
aut non aecipiunt aut amillunt; sed ad tormentum docturi prius d. ad doctores accedant docendi, non
qnod illis propria iniquitas male parif et aequitas judicaturi; recenseant senlentiam Dei ad beatum
divina bene relribuil; nec ad mortem aniniae pri- Job : Nunquid nosli, inquil, ordinem cmlijet pones
maro, in qua nascuntur parvuli, vel in quarn, sicut ralionem ejus in lerra? (Job xxxviu.) et beatum Gre-
beatiis Jacobus dicit (Jac. I), concupiscenlia sua J3 gorium et summe doctiim et mire facundum in ejus,
absiracii et illecti recidunt criminosi; sed ad mor- explanatione praedeslinaliones plurali numero po-
tem secundam, quam necesse est patianlur, retri-. suisse invenient. (Moral. lib. xxx, cap. 18). « Ordi-.
buente juslissimo judice; seugui anle perceplam nem, inquit, coeli nosse, est supernarum dispositio-
gratiam baptismi discedunl de saeculo; sive qui in num occultas d praedestinationes videre; ralionem
vacuum graliam Dei recipientes, post acccplum yero ejus in terra ponere, est anle humana corda
baplismum usque in flnem praesenlis vitae malunt talium secretorum causas aperire. i.
servi esse peccati, nec volunt, dum tempus est ". De Iibero Arbilrio beatus Auguslinus in libro ad
acceplabile, el dies salutis, converti a via sua mala Laurenlium quid seniiendum his verbis oslendit.
utvivant, et ignorantes quoniam-benignitas Dei ad Libero arbilrio male utens-liomo et se pordiditet ip-
po.mtentiam eos adducit, ipsi secundum duritiam sum. Sicut enim qui se occidit, utique vivendo se
suam el impoenitens cor ihesaurizani sibi iram in, pccidit, sed se occidendo non vivit, nec se ipsum
die irae et revelalkmis justi judicii Dei. J poleiit resuscilare cum occiderit, ita cum libero pec-
. Item a Joannes Ecdesiae Romanae diaconus carel arbitrio, victore peccato amissum est et Iibe-_
praedestinatos malos sermonibas beati Auguslini rum arbilrium. A qua enim quis deviclus est, huic
expressit, volens ostendere quid significet ifliid C et servus addiclusest. 263 Pelri certeapostoliest
Geriesis (cap. i) :' Congregentur aquw quw sub cmlo isla sententia: quaecum vera sit.qnalis, quaeso,polest
sunt in locum unum, el appareat arida : « Quid est, servi addicii esse libertas, nisi quandp eum peccare
inqtiit, arida. In Ecclesia arida vocatur omnis anima delectat?Liberaliter enim servit qui sui doraini vp-
siliens Dorainum. Segregalae sunt enim- aquae, et Juntatem libenter facit.acper hoc ad peccandumliber
apparuit arida. Mare hocsaeculum esl; et aquae quae est qui peccali servus est. Umle ad jusie faciendum
suntamaraesegregatae sunt, et congregataein congre- libernonerit.iiisiapeccatoliberatus.es-sejusiiiiaecae-
galione una, id est praedestinatae in unum finem, perit servus. Ipsa est vera libertas propler recti facii
quo dirigit Deus omnipoiens quosseparat a sanctis.» licentiam, simul et pia servilus propler praeceptiobe-
. Isidorus episcopus in libro Senlenliarum (lib. n , dientiam. Sed ad bene faciendum ista Jibertas unde
c. 6) : « Gemina est,. inquit, praedestinatio, sive erit bofhini addicto et vendito, nisi eum redimal cu-
electorum 262 ab' - requiem, sive reprobbrum ad jus illa vox est: Si vos Filius liberaverit, lunc. vere
mortem. J Hunc lamen quidam reprehendendum liberi eriiis ? (Joan. vm.) Quod antequam fieri. in ,lio-.
pulant quod geminam, hoc est, duplicera praedesli. mine incipial, quomodo quisquam de libero.arbitrio.
a Joannes Diaconus. Hujus est ergo expositio n «Sola Scriplurarum ars est, inquit.,quam sibi pas-
"
' in Heplaleuchum. An vero auctor quoque sit sim ,'omnes vindicant. Scribimus indoctf doctique
Vitae sancii Gregorii papae, hon adeo exploratum poemata passim. Hanc garrula anus, hanc delirus
habetur. ' '" senex, hanc sophista verbosus, banc universi prae-
h Docto viro. Isidorb. '. sumunl, lacerant', docenl ante-quam discant. »
c Ad doclores.-Nimirum docendi, ut slalim dicit Quin et Bernardus quoque in hoc argumento vehe-r
Lupus. Nam discere prius quisque debet aiilequam mens esse videtur, dum haee scribit in capite se-
doceat ;,ut in epistola 25 scribit Hormisda pontifex cuiido de Vila sancti. Malacbiae: Legant hoc qui
Romanus. Unde et haec Coelestinus papa scribebat ddcere qum non didicerecondniur. His nos videljcet
ad episcdposprovinciarum Viennensis el Narbonen- exemplis ac documenlis instruxit anliquilas.;ut in-
sis : « Scianl quod sibi omnes qui male docent telligereihiis.yitandam in piimis esse aroganiiam ac
discere magis ac niagis cpinpelat quam docere. » prius discere nos oporlere quara alios docere prae-
Julianus quoque Pomerius. liaud multopost -Coele- sumamus. Vide sancnim Gregorium in libro i de
stinum , graviter conqtierebalur in libfo ui de Vita Cura pastorali cap. 1.
conlemplaliva cap. 10 esse quosdam qui gestiunt . d. Prmdeslinaiiones. Huic auctoritali se sulfi-
docere quod nesciunt. Qupd eliam dolel S. Gregprius cienter respondisse ail Hincmarus in cap. 58 posle-
in prologo ad librum primum Gurae pasloralis. rioris operis auversus "Goltescbaicum, in capite se-
Eamdem querelam acrius inovet Hieronynius, pro cundo epilogi. . .
more suo, in epislola ad Paulinum presbylerum :
C59 B. S. LUPI ABBATIS FERRARIENSIS 660
in bono glorialur opere, qui nondum est liber ad A j fugit nalura ut miseriam ? quid sic appetit ut beati
operandum bene? (cap. 51.) Nisi se vana superbia ludinem ? Denique liberum arbilriura quod de hac re
inflatus extollat, quam cohibet Apostolus dicens : liabemus ita nobis naturaliter insilum esl ut nulla
Gralia salvi facli eslis per fidem (Ephes. n); et ne miseria nobis-possit auferri, quod miseri esse nolu-
ipsam sibi sallem fidem sic arrogarent ut non inlel- mus, et volumus beati, usque adeo ul eliam ipsi qui
ligerent divinilus esse donatam, sicut idem Aposto- male vivendo sunt miseri, male viverequidem velint,
lus alio loco se dicit ut fldelis esset misericordiam nolint tamen esse miseri, sed beati. Hoc esl illud
conseculum, bic quoque adj'unxii| atque ail, elhoc arbitrium in nostris menlibus immobiliter fixmn,
non ex vobis, sed Dei donum est (I Cor, vn), non ex non quo bene agere volumus (nam id humana ini-
operibus, ne forte quis extollalur. El ne putarentur qtiilate potuimus amiltere, et gralia possumus divina
lidelibus hona opera defutura, rursus adjecit: Ip- recipere ), sed liberum arbilrium, quo bealiesse vo-
sius enim smnus figmenlum, ereati in Chrislo Jesu in Jumus, et miseri nolumus, nec miseri possunt ainit-
operibusbonis, qum prmparavil Deus, ul in illis ambu- iere, nec beali. t Item posl pauca:«Hoc liberuiii ar-
lemus (Epltes. n). Tunc ergo cflieimur vere Jiberi, bilrium adjuvalur per Dei graliam, ul quod natura-
cum Deus nos flngit, id esi format et creal, non ut liler voJumus, hoc est: beate vivere, bene vivendo
liomines, quodjam fecit, sed ut boni homines siinus, B 1 babere possimus. > Quod reatus peccati regenera-
quod nunc gratia sua facit, lit simus in Christo Jesu tione, hoc esl, baptismate solvalur, conflictus aulem
nova crealura, secundum quod dictum esl: Cor mun- ejus adhuc maneat, in ebdem opere- raemoralus au-
dum crea in me, Deus (Psal. L). Neque enim cor ejus, clor expressit: « Quid Jiligas, inquit, de concupi-
264 quanlnra perlinet ad naturam cordis humani, scentia Jiligante, Iiocest, de lege Jn membris repu-
non jam creaveral Deus (cap. 22). Ilem ne quis- gnante legi mentis ? Lex peceaii dieitur, quia suadet
qiiain, elsi non de operibus, de ipso glorietur Jibero peccata, atque, ut ita dixerim, jubet, ct.si-ei mente
voluntatis arbilrio, tanquam ab ipso incipial meri- servialur, sine excusatione peccaiur. Peccalumdici-
tum, cui lanquam debitum reddalur pfaemium bene lur ipsa eoi_cupiscenlia,quia peccato facta esi, ap-
©perandi ipsa liberlas, audiateumdem graliae praeco- pe.itque peccare. Reatus ejus regeneratione solutus
>iem dicentem : Dens enim est qui opemtur m vobis est, conflictus ejus ad agonem relictus est. Malum
et velle el operari pro bona voluii.ate (Philipp. n), et ejus clannn est. Non viribus nostrae voluntaiis, 266
aJio loco : Igilur non volenlis, neque currenlis, sed ul pulas, buic obsislimus, nisi divinitus adjuvemur.
miserentis esl Dei (Rom. ix), cum proeul dtibio, si Debellandum hoc malum est, non negandum ; vin-
homo ejus selatis est ul ratione jam ulatnr, non pos- cendum est, non differendum. J Item posl rerum
sit credere, sperare, diligere, nisi velil, nec perve- ^' aliarum amplissimam disputationem : « Tam,inquit,
nire ad nalmam supernae vocationis Dei, nisi volun- malignum est hoe saeculum ut nisi exllum binc fue-
tate eucurrerit. Quomodo ergo non volenlis, neque ril, promissa requies nobis adesse non possit.-Quam-
eurrenlis, nisi quia etipsa volunlas, sicul seriptum vis per praevaricatipneni primi bominis Iabor posle-
esl, a Deo praeparatur? ris-ejus adveneril, tamen etiam realu praevariealio-
Item iu libro de.Correptione et Gratia (cap. 1).: nisitlius quem traximusjamsolulo, uifitiei exercea-
« Liberum, inquit, arbitrium et ad malum etad bo- tur examen, labor -remaiiul ad cerlamen. Oportet^
num faeiendum confitendum esl nos habere. Sed in enim nos certare cum vitiis et in ipso certamine Ia-
malo faciendo liber est quisque juslitiae servusque borare doneedonelur nobis adversariumnon habere.
peccati; inbono autemliberesse nullus polest, nisi Quapropler ul boni praeliatoresperducantur ad prae-
fuerit liberatus ab eo qui dixit : Si vos Filius libera- mia, supplicia vertunlur in praelia. Parvulorum
veril, lunc vere liberi eritis (Joan. vm). Nec ita ul quoque solulo reatu origihaliter, propterea labores
cum quisque fuerit a peceati damnalione liberatus, marient, quamvis ex ipso realu doceantur exorli,
jam non indigeat sui Iiberatoris auxilio ; sed ita po- ciuia eliam sicDeoplacuit fidem probare majorura'.
liiis utab illo audiens, sine tne nihilpoleslis facere A quibus enim offeruntur ul regenerenlur, qualis et
(Joun. xv), dical ei et ipse : Adjulor tneus es, ne quanta fides essel rerum invisibilium, si visibilis re-
derelinquas me (Psal. xxvi). t Item po-4 multa -: muneralio conlinuo sequeretur,ac non potius, dilata
« Liberum, inquit, arbitrium ad malum sufficil, ad requie quaepromiltitur, ageretur fidei negolium cum
bonum autem parvum est, nisi adjuvelnr ab omni- corde, non cum oculis, ae sic futurum saeculum, ubi
poiente bono. >Ilem in libro cle Dono perseveran- nulli labores erunt, quod nandum videtur, et crede-
tiae (cap. 7) : « Qui non inferlur in lcntalionem, relur sincerius et desiderabilius quaererelur; ac per
non discedit a Deo : non est hoc pmnino in viribus boc De.uslabofes noslros, id est poenas noslras ad
liberi arbitrii. quales nunc sunl, peecato resislere, iitililates noslras mirabili benignitate convertil. *
"quodtamen fuerat in homine anteqiiam caderet. > Ilem in eodem opere : « Quoniam post prisiinam
265 Idem auctpr in memoralo opere contra Ju- ruinam, inquit, tam gravem ut in hujus mprtalitatis
lianum. « Hominis, inquit, liberum arbilrium con- miseriam caderemus, prius Deus nos ceriare voluit,
genilum, etomnino inamissibile, illud est quo beati donans nobis ul ejus "agaraurSpirilu, et morlifice-
esse omnes volunt, eliam ii qui ea nolunl qua>.ad mus opera carnis, alque ipso danle vietoriani per
bealitudinem ducunt. s Iicm post mulla : « Quid sic Dominuin noslrum Jesum 267 Christum in xlcrna
»61 COLLECT. DE TRIBUS QU-ESTIONTBUS. 662
cum illo postea pace regnemus, profecto nisj Deus A decuit, universos insiiluit. Ex ejus decretis verba
adsil, nemo est idoneus certare cum vitiis, ne sine haecsuni (cap.5) : « In praevaricaiione, inquit, Adae,
certamine pertrahatur ab eis, aut ne jam certans iri omnes homines naturalem possibililatem el inno-
ipsa eorum coufliclationevincatur. Ideo in hoc agone cenliam perdidisse clarum est, et neminem de pro-
magis nos Deus voluit orationibus cerlare quam vi- fundo illius ruinae posse consurgere nisi eum grafia
ribus, quia et ipsas. vires, quantas hic habere nos raiserenlis Dei erexerit. J Item (cap. 6): « Nemi-
competit, ipse subministrat certantibus quem roga- nem eliam, inquil, baptismalis gratia renovatum
mus. Si ergo ii quorum.contra carnem jam spirilus idoneum esse ad superandas diaboli insidias et ad
concupiscit ad singulos.aclus indigtmt Dei gratia ne vincendas carltis concupiscentias, nisi per quolidia-
vincantur, qualem liberlatem volunlalis habere pos- num adjulorium Dei perseverantiam bonae conver-
sunt qui nondum depotestate eruti tenebrarum, do- salionis acceperit. J Item (cap. 7) : quod nemo nisi
minanle iniquiiale, nec cerlare coeperunt, aut si cer- per Chrislum libero bene ulatur arbiirid, binc et
tare voluerunt, nondum liberalae yoluntatis servitute Innocentium papam adhibet teslem posiia ejus sen-
yincunlur? >Item inlibro.Reiraclalionum pripre": lenlia(Innocentiusin episl.adMilevitanumconcilium);
«Perfeclio, inquit, boni est utriec ipsacbncupiscen- « Adverte tandem, o pravissimarum nientirim per^
tia peccali sii in homine ; eui quidem, quandobene B j_ yersa doctrina, quod primum liominerii ita Iibertas
.vivitur, non consentit voluritas; verumlamen hon, ipsa decepit ut duni .iridulgentius ffcriis ejus utiiur,
perficit bonura, quia inesl adhuc coricupiscentia, cui in.praevaricationem praesumptione cbnciderit. Necex
repugnat volunlas. Cujus concupiscentiae realris in hac potuit erui, nisi ei providentia regenerationjs
baplismaie solvilur, sed inflrmitas' manel, cui, dp- stalum pristinae liberlatis 269 Cbristi D.ominire-
nec sanetur, omnis fidelis quibeneproflcitsludiosis- formasset advenlus. . Item Coelestinus(Post epist. 5
sime reluctatur. i Cmlesiini,cap. 8), « qiiod omnia studia et omnia
Alterum «.Iumen tractatorum Hieronymus in Dia- opera ac merila sanclorum ad Dei gloriam laudem-
logo : « Non ideo, inquit, peccavit Adani quia Deus que referenda sunt, quia lierno ei aliunde placet nisi
hpc futurum noverat, sed praeseivitDeus quasi Deus ex eo quod ipse donaverit (cap. 9).ullem : t auod ita
quod ille efat propria volunlate facturiis. » Ileni Deus in cqrdibus hominuni atque iri ipso libero ope-
posl aliquahta : « Dominus . inquil ad discipulos : retur arbilrio ul sancta cogitatio, pium consilium,
Ego sum vitis, vos rami; qui manel in nie, et ego in omnisque motus bonae.voluntais ex Deo sit, quia
eo, iste afferet fruclum mullum, quia sine tne nihil non nisi per illum aliquid boni possumus, sine quo
potesiisfacere(Joan. xv). Sicut rami el folia vitium nibil possumus. J Item (cap. 10) : « Quisquis dixe-
illico contabescunt cum fuerint a matrice praecisa, C c rit, ideo nobis gratiam juslificalionis dari, ut quod
ita omnis hominum forlitudo 268 marcessit et de- facere jubemur per liberum arbitrium, facilius pos-
"
perit, si a Dei auxilio deseralur.. JVemo, inquit, po- sinius implere per graliam, tanquam etsigralia non
test venire ad me nisi Pater, cjui niisil me, traxeril daretur, non quidem facile, sed taraen possemus
eum (Joan. vi). Quando dicit, nemo polesl venire ad etiain sine illa iinplere divina mantlata, anatbema
me, frangit superbientem arbitrii liberlalem. quod sit. De fruclibus enim mandaloriim Doin.iiiusIoque-
etiamsi velit ad Christum pergere, nisi fiat illud balur, ubi non ail, sine rae difficilius polestis, sed,
quod sequitur, Pater meus coelestis traxerit eum, ne sine me nihil poteslis facere. J
quidquam cupiat, fruslra nitalur. Simul et hoc anim- Sanclus quoque papa Gregorius, bonis omnlbus
adverlendum quod-qui trahiiur, non sponte, ciirrit, Latini sermonis capacibus suaequedoclrinse pie slu-
sed aul relractans, aut lardus, autinvitus adducilur. diosispiurimura collaturus, Imriianiarbilrii proprie-
Qui non potest suis viribus et labore venire ad Je- tatem subliliter aC suavitale solita homilia noriain
sum, quomodopotesl omuia simul peccala vitare, et Ezechielem expressit: « Audivi, inquil,. vocem se-
vilare in perpetuum ? J quentis, et dixit ad me : Fili hominis, sta super pedes
i Ccelestinus etiam papa, magnis annumerandus luos, el loquar tecum (Ezech. n). Ubi adhuc subditur,
docloribus, de libero arbitrio, .ut tanlum pontificem D
I el ingressus est in me Spinlus poslquam loculus est
<>Lumen tractatorum. Sic eumdem Hieronymuni clant. J Cyprianus vero in epistola 52, ad Antonia-
Claudianus Mamerlus vocat potissinmm traclalorum num, tractandi' vocem manifesle usurpavit pro eo
in libro secundo de slatu Auimae, cap. 9. Tractato- quod vulgo docere dicimus. Ait enim : « Episcopo
res autem dicli, sacrarum litlerarum interpretes et traclante cognoveram non sacrificandum idolis. J
doclores, cujusmodi fuit Hieronymus, ut etiam do- El ilefum in epistola 56 : «Nec quisquam,fratres di-
cel Lupus in epistola lertia. Vocabulum hoc nalum leciissiini, cum populunriioslriim fugari conspexerit
putal Sirmondus aevoVincenlii Eirinensis, ob istum -, metu persecutionis elspargi,conlurbetur, quod col-
locum ex Commonitorio Peregrini : Doctores, qui lectam fralernitatem non videal, nec traclanles epi-
Iraclatoresjiunc appellantur. Tamen anteTincenlium copos audiat. J Vide Juretum in nolis ad epistolara
tractandi verbo usi erant Tertullianus et Cyprianus, " seplimam Ivonis Carnolensis.
pro eo quod nos dicimusdocere. Terlullianus enim h Cceleslinuspapa: Hinc patel existimasse Lupum
in capite secundo Iibri de Resurreclione' carnis, Coelesimi esse excerpla illa de Gralia Dei el libero
conquerens de versutia haereticorum, qui sernper hominis arbitrio. Sed et illud aflirmare possum, in
obscuris falsa involvunl, rie intelliganlur, neve latus ea qu.oque senteiitia fuisse magnum virum, Petruni
aperiant.defensoribus verae -fidei.-ait : « Haerelici, - de Marca, archiepiscopum Parisiensem.
ex conscienlia infirmilalis, nunquam ordinarie tra-
6'6'-i B. S. LUPI ABBATIS FERRARIENSIS 664
mihi, el statutt me super peaes meos. Ecce dtvma A qnis conlra nos ? qui Ftlio proprio noit pepercit, scdt
vox jacenti prophetaejussit ut surgerei. Sed surgere pro nobis omnibus tradidit eum (Rom. vln). > In Ec-
oranino non posset, nisi in hunc oriinipoienlis Dei clesia enim, quae sanguihe Mediatoris nullumhaben-
spiritus inlrasset, quia ex omnipotentis Dei gratia tispeccatum ab onini est-redempla peccato, intelli-
ad bona opera conari quidem possumus, sed haec gii esse omnes qui aposlolico testimonio compre-
implere non possumus, si ipse non adjuvat qui jubet. hundunlur, quod est pro nobis omitibus tradidit
Sic 2?0 Paulus cum discipulos admoneret dicens: eum.
Cum meluet tremore veslram ipsorumâtulem opera- Item idem auctor in opere raemoralo contra Ju-
mini (Philip. n), illico quis in eis liaec ipsa bona ope- lianum : « Redimuntur, inquil, quicunque redi-
rareiur adjiinxil dicens : Deus esl enim qui operatur muntur ab eo qui venit quaerere qudd perierat';
in vobiset.velle et perficere pro bona voluntale, Hinc qui el anlequam veniret in carne, per ipsam fidem
est quod ipsa Veritas discipulis dicit : Sine me nihil redeniit, qua credebatur esse venturus. Redimunlur
potestisfacere (Joan. xv). Sed in his considerandum autem in liberlalera beaiiludinis sempilernam, ubl
est quia si bono noslra sic omnipotentis Dei dona peccalo jam servire non possini. t Et manife-
sunt ut in eis aliquid noslrum non sit, cur nos stissime explanans populo sancii Evangelii locum
quasi pro meritis aeternam relributionem quaeri- B secundum Joannem : Vos non crediiis quia non eslis
mus ? Si aulem ita noslra sunt ut dona Dei omnipo- ex ovibusmeis (Joan. x) : « Quomodo,ait, istis dixit,
(..nlis non sint, cur ex eis omuipotenti Deo gratias non eslis ex ovibusmeis ? quia videbat eos ad sem-
aginius? Sed sciendum est quod mala nostra solum- piternum interiium praedestinatos, non ad vitam
inodo nostra sunt, bona autem nostra et omnipoten- aeternara sui sanguinis prelio comparaios. >
t fs Dei sunt et nbstra : qttia fpse aspirando a nos Ilem ad PoIIentium Iibro priore : « Sicut omnis,
praevenil ul velimus, qui adjuvando subsequitur ne inquit, qui Cbristi sanguine redemptus est homo
inaniler velimus, sed possimus implere quaevolui- est, non tamen omnis qui bomo est.eliam sanguine
iiius. Praeveniente ergo gralia , et bona voluntate Christi redemptus est, ila omne quod ficet 272
subsequente, hoc quod omnipolentis Dei donuni est, non expedit, nec tamen omne quod min expedit
fit meritum noslrum : quod bene Paulnsbrevi sen- etiam non licet. > Beatus quoque Hieronynms Com-
lenlia explicat, dicens : Plus illis omnibus laboravi meniario in MUilmini se idem sentire manifestat
(I Cor. xv): qui ne suae videretur virtuli Iribuisse, bis verbis : « Sicul filius hominis non venit mini-
adjunxit ; non autem ego, sed graliaDei mecum. Quia strari, sed minislrare (Matih. xx). > Noia quod cre-
cnim coelestidono praeventus esl, quasi alienum se bro diximus eum qui ministret filium appellare ho-
a bono suo opere agnovit, dicens : Non aulem ego; Q minis et dare animam suam redemplionempro multis,
sed<quia praeveniensgratia liherum in eo arbitrium ' quando h formam servi accepil ul pro mundo san-
fecerat inbono, quo libero arbitrio eamdem gra- guinem funderet. Et non dixil, dare animam suam
liam est subseculus in opere, adjunxit: Sed gralia redeniptionem pro omnibus, sed pro niultis, itl est
Dei mecum; ac si dicerel: In bono opere laboravi, pro his qui credere yoluerint. Quod caulissiine do-
non ego, sed et ego. In eo aulem quod solo Domini clor celeberrimus vidil de qualibuscunque iidelibus
dono praeventusstim, hon ego ; in eo enim quod do- intelligendum, proplerillud : Peribit inlua sc:enita
num volunlaie subsecuius sum, et ego. > Pro qui- fraler, propter quem Chrislus morluus est, propter
bus effusus sit et quos fedemerit sanguis Domini illud etiam : Quicunque baptizati sumus in Christo
2_F1 sanctus Auguslinusin Jibroad Laurenlium his Jesu, in morle ipsiusbaplizali sumus (I Cor. m).
verbis declaral (In Encldridio, cap. 61) : t Haecquae Necnon el propter illud : Quanlo magis putalis de-
in sanclis angelis et vhiulibus Deiest Ecclesia, lunc teriora mereri supplicia qui filium Dei conculcaverit,
nobis siculi est innotescet cum ei conjuncti fueri- el sanguinemTestamenlipollulum duxerit in quosan-
mus in fineni ad simul habendam beatiludinem sem- ctificalus est ? (Hebr. x.) Et quaecunquesimilia scru-
pilernam. Ista vero quae ab illa peregrinatur in ter- tatores pii valenl in divinis eloquiis invenire. Sen-
ris eo nobis est' nolior quo in illa- sumus, et quia D surn-Hieronymi Beda in expIanalione.Marci verbis
liominum est, quod et nos sumus. Haec sanguine ipsius ponit: «Nam el Filius hominis non venit ut
Mediaioris nullum habentis peccalum ab onmi est Hiinislrarelur-ei, sed ul minisirarel. Nola, inquit,
redempta peccato, Ejus vox esl,: Si Deus pro nobis, quod crebro diximus eum qui ministrarel filium
a Nos prmvenit.Epist. i: t Siquidem su3 nos Deus miltere, vobis dantes exemjilum ut noslra secteniini
gratia, ul velle ac posse aliquid boni queanius, et- vesligia : qui cum in forma Dei essemus, non rapi-
praevenil etsubsequitiir. > nainarbilrali sumus,'sed nosmelipsos exinanivinius,
i> Formam seni. Haecverba, (inquit-Rigallius in -.formam assumenles servi. Quid igilur exseciiiiouein
libro de Pulchritudine.corporis Christi, ptenesigni- immediatam in regnis temporalibus affectatis ? Haee
flcant Clirisltim non habuisse formam imperio di- affeclio ex ambitione.procedit. Hanc potius ex bu-
gnam.' Sediocum bunc alio traxit Petrus Claraeval- miliialis virtutedebelis exemplo nostri cordialiter
iensis anno 1555. Scribens enim Iongissimani epi- aspernari.Hi enini Iionores et divitiae transeunl si-
siolam, snb nomine Jesu Chrisli, ad Innnoceiuiuiii cut urabra. > Ex veluslissimo codice nostro ms.,
VI papam et ciiriain Romanam, ipsum Cbristum sic unde fortassis ea epistola brevi prodibit in lucein.
loquentein indticit in cajrite 18 : « Evseciilioneniau- Exstat nunc in Bibliotheca olim Regia.
tein reruro leinporalium non faciliter volumus ad-
663 -DE YITA S. MAXIMINI.. . 666
appellari bominis et dare animamsuam redemptionem _^ cdlorum. h Joannes tamen Constantinopolitanus epi-
pro multis, quando formam servi accepit, ul pro scopus explanans locum illum Epislolae ad Hebraeos
mundo sanguinem funderel. Et non dixit, dare ani- (Hebr. n), qualiler gralia Dei pro 274 ornnibus
mam suam redemptionem pro omnibus, sed pro mul- gustaverit mortem : « Non pro fidelibus tanlum, in-
lis, id esi, pro bis qui credere voluerint. » Ilem quit, sed pro mundo tmiverso, et ipse quidem pro
Hieronymusedisserens illud psalmi (XLIII):Vendidisli omnibus mortuus esl. Quid aulem si non bmnes
populum luum sine pretio : «Usquenunc, inquil, de se credunt ? Ille quod suum erat imjflevit. J Verum
locuti 273 sunt martyres, nunc de Judaeorum po- banc intelligentiani divinis .non roboravit eloquiis.
pulo dicunt, quibus dictum est: In peccalis veslris <•Faustus eliarn quidam, ex abbale Lerinensi Regen-
venditieslis; et ideo sine prelio, quia non est effusus sis Galliaeepiscopus, de his rebus, hoc est de prae-
Agni sanguis pro eis. > deslinatione et libero arbilrio et sanguinis Cbristi
Sanctus Gregorius papa in Moralibus (£,._. iv, c. redemplione, longe diversa superioribus praecellcii-
11), exponeiis Jocum illum, non compulelur in die- lissimis auctoribus scripsil. Sed intelligeiitius in-
bus anni (Job xm), eumdem sensum asserit his ver- specta divinorum elbquiorum integrilas errandi oc-
bis. « Annum praedicationemsupernaegratiae non in- casionem penilus abstulil', et reVerentissimus papa'
convenienter accipimus : quia sicut in anno conge- ]B Gelasius cum septuaginta episcopis viriserudilissimis
stis diebus lempus perficitur, ila in superna gratia slatuens qui scriptores essent vel non essent reci-
virtulum mulliplex vita completur. Potest per an- piendi, post approbationem Augustini et amplissi-
iium eliam mulliludo inlelligi redemploruin : quia mas laudes Hieronymi,-memoratum Faustum ab
sicul ex dierum mulliludine annus dueitur, ita ex auctoriiale his verbis removit : Opuscula Fausli
colleclione bonorum omnium illa elector-uminnume- Regensis Galli apocrypha. Nos igitur incorruplum
rabilis universitas expletur. > sanctarum Scripturarum sequentes inlelleclum, et
. Nec mirandum duo clarissima lumina doeioruro, d aposlolicae sedis gravitalem suspicientes, quid
bt aium Aiigustinum et Hieronymum, et posl illos aliudvdicamusnisi: Taceat Fauslns el simililer sen-
Gregorium et Bedam, in hoc sensu inveniri, curri tienies; loquanlur cum suis cbnsorlibus Hieronyrous
eorum doctrina ex evangelica pehdeat _auclorilate. et Augusiirius.-Scilicel illius proverbii recordanles :.
In qtia quidem apud a Mattbaeumsic invenitur : Bi- Conlicescant ranm dum cmlumlonal. Alque ut hunc
bile ex hoc omnes. Hic est enim sanguis meus Novi noslrum laborem ffuctuosum caeteris relinquamus
-
Teslamenli, qni pro multis effundelur in remissionem illud semper memoria tenendum de reprobis mone-
jeccalurum (Maith. xxvi). Apud, Marcum autem : mus : Qui elongant se a le, peribunt ; de eleclis
Hic esl sanguis meus Novi Teslamenti, qui pro multis iC vero : In omni genlequi limel Deum, et facit volun-
fundelur (Marc. xiv). Apud Lucam vero : Hic esl ca- , tatem ejus, acceplus est illi. Et ut ab illis Dei gratia
/.__ Novum Tesiameniuin in sanguine meo, qui pro scjwrati, istis eadem Dei gratia socleriiur, assiduis
vobis fundeiur. Unde concordantes Lucae, cum reui precibuscomrauniter iraplorandum. Nam qui parvulis
divinani agimus, in prece, hic esl calix sanguinis mei regerieratis, moxque vita excedenlibus, irieffabili
Novi ct aeierni Testamenti mysterinm fldei qui pielale bealiludinem largilur, eiiam eorunv saluii
pro vobis, concineiites autem Matlbaeo et Marco benigne prospexit quibus perfecte in 'se sperare do-
addimus, pro multis effundelur in remissionem pec- navit. '
a Apud Matlhmum. Haec trium evangelislarum Romana tamen speciali quodam moilo dicta esl apor
loca refert etiarii in epislola 127. stolica, quod illam Peirus et Paulus, apostolorum
b Joannes Cp. Cognomenlo Chrysostofnus. Eum- videlicet pfincipes, constituerint, et apud Romam
dem porro locum laudal Liipus in epislola 128, et in Cbristi martyrio fuerinl' cbnsecrali, ut diximus ad
libro de tribiis Quaesiitmibus,pag. 244.. VinceiUlumLirinensem. Quanla aulem olim esset
c Fausius. Vide nolas ad episiolam 112. apostolicarum sedium dignitas et auclorilas pluri-
Âposiolicmsedis. Id esi, Romanae. Quaimvisenim bus, Deodante, dicemus ad Agbbafdum. (Vide Pa-
omnes sedes episcopales dicerentur oliih apostolicae, trol. lom.ClN.)
275E
VITASANGTI MAXIMINI"
EPISCOPITREVIRENSIS.
AUCTORE SANCTO LUPO.
Lupus Waldoni suo salulem j) vellesineeris praevenire obsequiis, - inier praecipua

Aniicos honeslis cerlare oiflciis, seque invicem Iiumanaevitae negolia nou immerito deputalur. Quip-
a.Hanc Sancli Maximini, Trevirensis episcopi, Lupinn abbatem Ferr3riensem Vitaeistius aucldrem
Vitaiu primus omniitmedidit Surius. Asseniior au- essse pulat. ValJonem auiein, cui eani inscribit- Lu-
tein erudilissimo viro Joanni Gerardo Vossio, qui pv.3,haud aliuni cssc icor quam Val ionom abba*
«67 B. <S. LUPI ABBATIS FERRARIENSIS 668
pe -nostra imbecillilas", muluis frcta subsidiis, co- 4. tissimae majeslati angusta scribendi uiateria parum
operanie divina gratia,nec laetisinaniter extollilur; respondere videatur. Omissis ilaque bis quae.fidem
et par effecta tristrbns, ab eis liaudquaquam facile cieteris poleranlderogare, non ingenii mei, verum
superatur. Hujiis lantae rei subtilis consideratio me divinae gratiae fiducia, digna dunlaxal memoralu
libi, Waldo chaiissime, suasit raorigerari, et quod hinc narrarc aggrediar.
jam inde ab inilio nosirae cogniiionis roagnopere fla- CAPUT PRIMUM.
gilasii ne libi negarem effecit, scilicel ut Vilam beali
Maxiroini meo_slylo elucubrarem, el res quaead nos Maximinus, urbis Aquilanicae h Piciavofurii indi-
usque qualibuscunque lilteris decurrerunl,accura"- gena, c clarissimis est brtus nalalibus. Siqiiidem
liori sermone convenienli reslituerem dignitati. Ilue anliquam prosapiam,.a majoribus a senatorii ordinis
accessit quod memoratum virum. cleinenti ajeud • deductam, ejus parentes sortiii, Maxentium atque
Deum inlercessiorie mibi plurimum confldo profutu- Imnc Maximimim felici-auspicio procrearunl :.qui
rum, si ejiis aclus quanla possum diligentia cele- nobiliier- educati, sacris pafiter Iilleiis inslruebah-
brans, proponain-nescieiitibus imitandos. Verum in tur, futuri quandoque Chrisliani dogmatis egregii
boc opere illud ro.eadmodum coarctat qtiod<multis defensores. Sed processu lempoiisPiclavoram Ec-
.qnae dum adlnic viveret 276 eS-'-!ut-palam est, si- g clesia Maxentiura sibivindicavit pontificem ;:eamque
lentio suppressis, vix parva gestorum iilius-moni- idem postea floreritissime gubernavil. Maximiiiusau-
nienla exstanl, etin his ipsis quaedarha fabulosis in- tem, divino inslinclugenilale solum relinquens, a"t-
venhintOr sinilia. Quo flt ut amplissimi viri oplna- que in BelgicamiJalliam commigrans,in Treverorum
tem in Gennania, cujus nienlio exstat in Anhalibus Iri bis enim spiral" anliquus Clirislianismtts, pnriisV
FuIdenSibusiatl arinum 861. Probabile eriim esl eum •sariclus, inhocens; ac Deo magis appropinquans.'
Lupo nolum fuisse, quo tempore is.studiorum causa Hinc |magis excitamur ad vpram pielaienv quam ex
degebat in Geririania. fictisillis narrationibus. Uiinamqiie exslarent Aela
o Fabutosis. Ergo' jara tum constabat sanctorum marlyrum quaesecollegisse (estalur Etisebiuslib.iv,
Acta mullis-ac prodigiosis fabulis esse conspurcata, cap. 15, Hisloriae ecclesiaslicae ! Neque laroen liaee
semperque in hoe orbe-fuisse nonnullog quibus nihil quae.supra dicla sunt ila accipi velim ac si miraculis
placere polest absque poiienlis fabularum. Atque id detraherem, iis nimirum quae a probatissimis auclo-
ex eo faclum est, quod "existimarenl inepti homines ribus referunlur; absil enirii; sed ut quonimdani
eam esse unicam sanctitalis nolam, si quis iniracula siultiliain notarem.quibusprodigiosa illa portenta
omnem fidem superaniia patravisse ostenderetnr--; magis placenl quam aperta et simplicia sanctitaiis
cum econlra Agobardus notel imperiii.popelli opi- argumenta. Neque negaverim eliam in iine tempo7
nibnem; qui cx miraculis tanlum aestinialvilam sa- fum palrari miracula ad preces sanctorum. Vivit
cefdblum,- eumque justum non esse credit cujus pre- eniro adhuc Chrisliis, "eiinteriios est, tariielsi vul-
ces pro publicis coramodis effiisaenon fiieriiit exau- C tum suum subtraxeiil visibus homiiiuin. Promisit
diiae a Deo, cum polius id populi ipsius pravis mor.i- enini futurum se nobiscum.usoue ad consummationeiii
bus el gravibus in Deuin offensionibus veniat- impu- saeculi. , . • '-•.-•
tandum. Nam si miracula attendiraus, « eiiarii Jiidie h. Piclavorum indigeha. Dicere videfur Lupus Ma:
flcto discipulo, et vero prodilori, magnam virlulum ximinum ex ipsaPietavorum urlie fuisse ofluni. At-
gratiam > fnisse. collataiii adnolal idem Agobardus, tamen vir illuslrissimus Henricus Ludovicus Casta-
et«oblata Deo pcr sacerdotes repreliensib.ilfsvilae,ita naeus de la Rocheposay,episcopus Pictaviensis, ad-
acqepla, ut etiam inflrmitates corporum curarenr; monet eum non in ipsa urbe, sed in vico Sigiliaco
qui forlasse cum aliis reprobis dicturi sunt Deo ; ortum esse. Haecsunt ejus verbain notis ad Lilanias
Domine, Domine, in nomine tuo dmmoniaejecimus, et Pictonicas: « Oblinet tamen annosa apud populares
viriutes mullas fecimus. t Tum de Craesorcge, Vespa- noslros fama, Maximinum Sigiliaci in conspectu Lo-
siano et Adriano imperatoribns, aliisque mullis mi- dunensis urbis nalum bsse; quod Lupuin, virum
irime Cbristianis prodigia quaedam narrantur, velut ibrtasse exolicura, laluit; ideoque primariae Tegiqnis
evenerint. El- ne ipsis iqiiidem hsereticis negatam civitati sancli bujiisce praesulis cunabula ascripsit.
. fuisse nuraeiilorum graliam teslanlur eorum bisto- -Sigiliacum anlem vulgo Sille, seu Moniersilie, dici-
riae, si vera est fldes. Itaque ex eo quod quidam in lur; ubi parochialis ecclesia sancli Maximini -
titulo
iiomine Domini cprporura infirniitaLescuraverint ac nobililatur. J -
miraculis inclaruerint; non statim sequisur viros <-Clariss. natalibus. Vulgalus esl bic scriplorum
. esse sanclos, nisi caelera sint paria. Ceiieolim mi- affeclus; qui sanciis quofum vilam describunl no-
racula dala sunl ad lempus incredulis. Postea vero D bilissimos semper nalales assignant; slc haud dubie
coriftrmata Cbristi iide ad onines ribiqiie geiues, mi- exislimanles pulchriorem esse -virluiem qu_e eiim
raeula passim ad quamlibet occasionem palrari opus nobilitale generis conjuncla est. Et iamen, ul ait
non fuit, praeseiiini prodigiosa illa et anilia quibus Paulinus in epistola ad Selaniiam : « Nescit religio
pleni sunt libri quorumdam scriplorum sequioris nosiras personas accipere, neccoiidiiioneshominuin,
selatis. Vilaiidas porro esse historico sano fictas illas sed aniraos inspicit singulorum. Servum el nobilem
narrationes censebat Lupus ; neque tamen vitavil. de moiibiis pronuniial. Sumina apud Deum est no-
Tol enim fabulas insignes huic libro additlit, ul mi- bililas clarum esse virtutibus. > Miror vero nemiiiein
rum valde sit virum erudiium in tara roanifeslos sco- baclenus fuisse reperlum qui sanclum Petrum pro-
pulos iinpegissc. Nisi"si, ut conquirere fabulosa et deret ex nobili et anliqiia familia orlum. Magnificum
fictis oblectare legenliiiin animos procul gravilaie enim videri poleral, si magna nobilitas in eo oslen-
bisiorici credideril, ita vulgatis tradilisque deniere "deretur qui sedero suam locaveral in urbe genlium
fidem ausus non est,-exemplo Tacili. Ego sicexisti- domina. , .
ino, sanclos esse in ccelo el illic regn.are cum Deo. d Senalorii ordinis. Erant enim in Gallia, praeci-
" Sed. profeclo. multa in quibusdam hisioriis scripia pueque in Aquilanla, nobilissimae quaedam familiaei
sunt tle quorum flde merilo plurimum dubiialur quaecuin a senatorlbus Romanis originem haud ,du-
apud hoinines erudilos. Qtiapropter maximam lau- bie ducerent, serialoriaedicebanUir.ln universum an-
dem mereri mibi videnlur ii qui gerroana sanclorum tem aesliinanli, affinnare licti ilhisi.res familias bis
Acla cduntynnllis fabulaloium i'eliriis commaculala. vocabtilis iniclligi.
"*" ''"'" " '
"669 - DE VITA S. MAXlMIM.. •' 670
urbe substitit, et speclati praesulisa Asriiii magiste- A oraculorumque coelesliumnescii, pecunia mercatum
rio se informandum subinisil; in quo lanta ubertas irenl, humerisque suis velut gravem seque oppres-
graliaespiritualis enhnebat, nt h apiccm dignitatis suram sarcinam nolentes ac reclarnantes nequa-
lilulo sariclitalis omaret : eujus rei fama cnm et quam prorsus imponerent. Verum ut ab his quo
alios diversis ex parlibus, lum etiam hunc Maximi- paululum deflexil noslra revocetur oralio, quod se-
num accier.at.Ergo ad notitiam tanti viri deductus, mel bealum Maximinum divinitatis immulabile con-
et eeelesiasticis moribus aliquandiu diligcnler assue- silium populo srio praeficiendumdecreveral, Agrilio
factus, clericatns bonore donatus esl. Ciimqueaug- per ministerium revelalur angelicum,.ul sibi eum
menla viriutum illi pararent ine.reroentaconsequeii- e inslituatsuccessorem. Qiiiabsqueretractatione di-
tiurh dignitatum, 277 Quiriacus quidam, mirasan- vino parens impCrio,suis benediclionibus conflrma-
ctitale praeditus, beati Eucharii eeclesiani nocturno luin, post se futufum designat pontificeriv.Nec multo
lempore oraluni de more ingressus, obversantem sibi' post Agritius qrriaerii msnientaneam moiiem sempi-
angelum.-_non per quietem, sed vigilando iritueri ternaeViiaefelicilate nuitavit, el jfi cqrifesgcruRi" cob:
promeruit, ejusque vocem cdrporeis hausit atiribus' tum gloriosisshhum commigravll, lilibus
' . Janua-
"
praecipientisut Maximinumex divina jussiorie red- . rii. ; . ,
derel -certiorem quod, Agriiio episcopb ad superria gj . CAPUT II.
- Sanctus au.em Maximinus cuiri consensu sacro-:
gaudiainlromisso, moxesseL ipse paslorale minisle-
rium subiturus. Itl Qtiiriacus propefe dum comple- fum 278 ofdinum totiusqueplebis adnistra vici-
visset, B. -Maximinushtiic orieri modis omnibus se • nisepiscopis pontificali est excellentia sublimatusr
imparem fatebatur. Ita quem jam secrelorurti in- Jam vero quam slrenue sil eofuncttis oflicibsunimi
spector pfobaverat, fragililalis propriae rigidus aesli- aucloris Hieronymi leslimonio. qui aut cbhtenipofa-
mator dese vilia sentiebat. c Hoc utinam homines lis ei, lametsi puer, fuit, aul proxime illius aeialem
nuiic et inlueri vellenl et imilari! Profecto nunquam accessil, licet agnoscere.Namquehis in praeclarpChro-
e-clesiaslicos bonofes, qui d sanctis et erudilis lan- nieaeopere,cumasecundbannoCoiistaniinl, Conslah-"
tuinmodo competunt, corruptelis vitiorum obnoxii, tii atqueConslantisAuguslorum, Arianamimpietatem
a Agritii. Trevirorum cpiscopi, qui conciljo' Are- d Sanctis . et erudilis.. Quia nimirum oportet
latensl inieifuit anno 81-4. ul ii qui populum Christianum.susceperunl pascen-
. h Apicemdignitalis. Quia niniirum episcopatus est dum sancti sint et docli, iit ex exemplo -suq
emineniissimaedignitalis apex, ut ad epislolam 125 eum instruant et praedicatione. ' Vide nolas ad .epi-
dictum est. Praeterea Agriiius erat nielropolilanus, slolam 97.
adeoque apicem episcopalus peculiari limlo habe-, .-, e Instituat successorem.Falsa esl ista narralio,
baL. Unde in eplstola Floriani ad Nicelium Trevi- et miror Lupum id ex fabula.reijnere voluisse. Nisi
rensem archiepiscopum, Nicetius dicitur localus in si vir morum sui saeculi perilissimus, in antiqua '
verlice pontificali. El Fortunalus lib. m, cap. 11, liisloria parum versatus erat. Olim eniin nemini li- .
eumdem Nieelium ob hoc ipsum vocat apicem fidei" cebat sibi eligere successorem. ConciliumAntioche-
ponlilicumque capul; euinq.ue sumnmm pastorem num can. 25: « Episeopo non licereadproexitum se alierum
voca's, aposlolico ovili praecellere ait; elcap. 15 sticcessorera sibi constituere, licet viiae
Magnericum, Niceiii successorem, vocat patrein pa- pervenial. Qubd si lale aliquid factum fueril," irri-
triim. Quodautem hic etpagina 433 diximus episco-. lum esse Smjuscemodiest constitutum. »-Exstat ta-
patus apicem in unoquoque episcopo esse consli- men exemplnm in coiiirariuni apud Eusebium in
tiiliim , nihil praejiidicamus adversus primatum Jibro vn Hist. eccles., cap. 22, de Anatolio, quem
Siunmi Pontificis divinilus _iiislitutuin. Hic enim TheotecnusCae.-areaePalaestiiiaeepiscopusep.iscopum
peculiari quodam modo lenet apicem ponlifl- brdinatum successorem Ecclesiaesuaedespondil.am-
calus. . boque aliquaniisper eamdem Ecclesiain simul-gu-
- c Hoc ulinam. Paraenesis est ad eos qui aelale bernarunl. Recte autem adnotat vir erudilissiraus.
Lupi anibiebanl episcopalum.Hisproponil exemplum Henricus Valesius, qui longam Eusebio juventutem
Maximini, qui seimparem esse aiebat lanto onerj. nuper resiiluit, hocessc unume velustissimis exem-'
Insignis est locus Sulpitii Severi mores sui saeculi- plis coadjutorum, ul nunc vocant, episcoporum ;• •
pariler deploranlis. « Qua lempestale, inquit Seve- « Qui cum.-inquit, ab sublevandam episcoporuni
rusinlibro secundoSacrae Historiae, pmnis feresa- senectutem instiluli prinium fui=sent, repostea in
cro mariyrmn cruore orbis infectiis est. Quippe cer- D I consuetiidinemversa,' nulla nccessitate id exigeniev
talim gloriosa in certamina ruebaiur; multoque avi- per graliam et anibitionein creari coepere, cui roalo,
diis lufn marlyria gloriosis mprlibus quaercbanlur, ne longius serperel, rcinedium"aitulerc Patres eon-
'quam nunc episcopalus pravis aihbitionibus appe- cilii Serdicensis. t Ai Marca in libro de singulari
luntur. > Sanclus papa Gregorius in libro i tJe Cura primalu Pelri, dum adnoiat Petrum et Pauluro si-
pastorali, cap. 8: « Tunc ergo laudabile fuit episco- mul rexisse Ecclesiam Romanam, qnamvis non ex
patum quaerere, qtiainio per hunc quemquedubium aequo,ait eam aiite Nicaenuiiiconcilium fuissc in ec~
non eral ad supplicia graviora pervenire. » Infra : clesia disciplinam nt fas essel duos episcopos iniL
« Ipse ergo sibi teslis esl, quia episcopalum non • Ecclesiae praeesse. Longe diversnm esl istud a nar-
appetit, qui non per liiinc, J_onioperis raiiiisleriuro, ratione Lnpi. Neqne eiiim ail Maxiininum ordinart
sed bont-ris gloriam qiuerit. t _Etas Lupi addiderat; jiissum ut Agiiiii senectuiem sublevaret, scd ut suc-
avariiiam ambitioni. Ea enim fuit Liipinorimi lem- cessor essel deliincti : quod repugnat moribus vete-
porum calamitas, ut sacerdotia passim prelio con- rum teinporum. « Habet equidein sanctorum Patruin
starenl, illeque caelerisyulgo praeferrelur, cui major insliliiiio, » inqnit in ejristola hi Petrus Blesensis,
pecunia erat in numerato, non qui majoribus si.ucliis « ulepiscojris infiriniseCsenibus coacljuloraddaliir..
juvabatur et meritis Vide Alciiinumii Confessione Nam cl• Valeiio Hipponerisi episcopo adjmiclus est
fidei, lib. m, cap. 56, et Joannem Sarcsberieusem, Auguslinus. i
lil), VIIPolicralici.cap. 20
praefati Conslaniii regis fullanr prassidio, persecu- .A leril aestiroari. Sed eis ille non contenlus rem inlulil
tara exsiliis, carceribus, eivariis afllictionummadis maximis meo judicio Jaudibus prosequendam; A quo,
primum Alhanasium, deinde omnes non suae parlis inquil, a haud dubium quin Maximino, Alhanasius
episcopos declarasset, paucis in.erjeclis, sexli anni, Alexandrinm Ecclesim episcopus, cum a Constanlio
si quae forte fuissent, res memorabiles nolaturus, qumrerelur ad pmnam, honorificesusceplus est. 0 vi-
Maximinus, inquit, Treveforum episcopus
' clarus harum beatissinium, summisque principibus Ecclesiae
bebalur. , / merito coaequanduni, qui regise polestalis injuslum
CAPUT III. spreverit impetum, et cum periculo, si non vilae,
Hic si quis inspicial insaniara Ariani principis lum certe dignilalis, amplexus sit custodiam mandatae
quam maxime efferbuisse facile Inlelligit perseeu- divinitus- cbarilatis. Fac enim-280 imperatorem
tionibus, quae vuigo veris importabantur praesulibus, furiata mente proditionis praemia proponentem', si
sancttim quoque Maximinum alacritcr participalum, opinari poluisset ibre aliquem qui, cum valeret, non
ac violatae fidei non declinasse modo conlagia, sed solura Albanasium minime proderel, sed eliani slu-
etiam asserlorum ejus perversis ac violenlis molitio- diose celaret, quas proseriptiones, quae exsilia, quae-
nibus obviasse. Nec adeo fuerat operosum eas cele- tormenta minaturus fuisset, deprehensoque postmo-
riterpenitusque subvertere, nisimerilo exsecrabilis B,dtim illaturus; et liquido apparebit quanlum-pon-
impietatis miserabiliter excaecati illius nefaiii sce- dus jusiitiae ttibtii debeai lusic S. Maximini conslan-
leris vel irivenlores vel defensores lumen rationis liae. Profecto fiducia ex divinis eloquiis concepla
nequaquam adniitlere consensissent. Nam quis un- doctiil quateiiiis sit saecularibuspoleslatibus obse-
quam, quaeso, de consubslantialitate Patris et Filii quendum. Neque enim ipse Dens jusla praecipientes
vel per quietem sit ausus dubitare, nisi qui illam contemnendi bominibus aut quemquam imperatores
evidenlissiraara Dei senienliam surda praeterieril injusta jubentes audiendi polestalem fecit. Nam etsi
aure: Ego et Paler unutn sttmus? (Joan. x.) Unmh praescripsit ul Caesari quaesunt Caesaris et Deo quae
enim dixit, tantum se profeclo volens 279 int.elligi sunt Dei retldamus (Malih. xxix), quod laraen
quantus Pater esse cognoscitur. Scilicet myslerium id cilra violalionem suorum fieri volueril mandato-
bapiismalis in nomine Palris et suo ac sancti Spi- rum Apostolus declaravit, qui diclurus Regemhono-
ritus non aliter tradi jhssissel fidelibus, nisi aequeut rificate,Deumtimele (IPelr. n), praemittendum cura-
Patri sanctoque- Spiritui, sibi quoque voluisset de- vit. Sed o nostri temporis mores degeneres! Omnes
ferri. Verum quis illos ferret non minusstullosquam pene jam nervi prislini roboris conciderunt. Levibus
inipios ? Denique cum ipse Filius dicat, Ut omnesho- lerroribiis fracla cessit eonstantia. Pluris pecunia
norificent Filium sicul lionorificant Patrem (Joan. G quam juslilia, aestimatur. Quis j'am imperaloribus
v), iri tantam imperitissimi bomines proruperant divinorum praeceptorum reserare salutarem severi-
audaciam ut minorem Palre Filium esse conlende- talem non reformidet? Quis eis sna pericula zelo
rent. Ili callidis argumenlorum cominentis sua nite- divini timoris accensus absque fuco adulalionis 3pe-
bantur aslruere. Contra per Athanasium, atque riat? Ego plane non suni dubius, autneminem, aut
Maxiniinum caeterosqueprppugnalores ac dnces cla- rarum nunc esse, qui si quemlibel, ut quondain
rissimos apostolicae doctrinae semper superabal au- magnus fecit Athanasius, iniquos motus imperalo-
ctoritas. Laboriose mendacium exquisitis ornabatur rum fuga declinanlcm viderel, ei, ut Maximinus,
sententTis. Per se salisdecora, simplex veritasemi- gremium charilatis, Deo fisus, aperiret; imo b lale-
nebat. Poslremo potestas humana fortissimis bella- bram praestare vel remotissimus quisque refugeret;
toribus turbulenlum minaxque bellum conflaverat. . ne, dum alium fegere moliretur, semetipsum la-.'
Divina majeslas animum, vires, arma, quibus illi queis calaraitatis exponeret. At Maximinus in cele-
vi;:eerent, 'minislrabat. berrima 281 eademque tunc c regia civilate for-
CAPUT IV. lissimum excipiens Confessorem, dum ejus ingenue
Ex his rpiaepraemisirous beali Hieronymi verbis, JJ corariiunicavit periculo, parlicipium sibi peperit
elsi pauca sint, lamen satis Maximini sanctitas po- gloriaesempiternae
o Haud dubium quin Maximino. Familia/is Lupo Ursacius, Saturriinus exigunl, ab Osio, Maximino.'
loquendi motlus, ul diximus ad pag. 225. Julio redditam comriiunionem. » E diverso Sulpilius
h Lalebram pnvstare. Hic Lupum reprebendil il- Severus hinc quoque Priscillianum ejiisque socios
Iustrissimus cardinalis Baronius quod exislimaverit . in.culpa fuisse ait quod Damasum episcopuro Ro-
lunc ad Trcviros accessisse Alhanasiiim cum fuga manum et Ambrosium Mediolanensem, « quorumea
lapsus a Conslantio imp. Constaiitini fllio expetere- leinpeslate summa auctoritaseral, i sibi adversantes
lur ad poenas. Jtirene, an injuria, eum Baronius re- babuerint.
darguat, non est mei similium pronunliare. Tiltid eRegia civitate. Id esl Trevirensi, cujus magna
iantum monuerim, locuro Hieronymi paulo ante lum dignilas eral ob sedem praefeclipraetorio Gal-
prolalum videri facere pro sentenlia Lupi. Caeterurn liarum illic a ConstanlinoMagno constitutam. Ila-
Hilarius validum hinc lelum adversus bosies Alha- que Lupus non taro respexit ad aialem Maximini
nasii suniit quod ei communio reddita ftierit a quam ad sequenlia tempora. Trever.m enim reglatn
Maximino, utpote qni, praeler proprias virtutes, in civilaiem poslea fecit Maximus imperator circa an-
excellenlissima Trevirorum urbe episcopns eral. Sic num 585, ul scribil Gregorius Tu*onensis lib. i,
enini aii iri fragmenlis; « Sed ignorasse vos nega- Hist., cap. 58.
bitis Atbanasio, ctijiis damnalionem a vobis Valens,
673 DE VITA S. MAXIMINI. 674
CAPUT V. A valde est, illam e vestigio successisse oneri, ,et
Quanto autem sludio-pro conservanda inlegritate tjuoad reversi ad locum qui Ursaria villa - dicitur
fldei excubaret, alias eliam demonslravit, cum dcvenirent, subveclioni mansuetissime famnlalam,
a Agrippinae synodali evocato conventn, Euphralam ibi denique a sanclo f iro pristinani vagandi potesta-
episcopum, haerelica pravitale corruptum, ctim tem reeepisse; prius tamen licentia quemquamlae-
,'his, qui frequentes convenerant, pontiticibus gradu dendi erepla. Verum quia, ut pravi sibimet sunt
inovit, ecclesiastica usus censura. Is enim insanis graves, ita boni suo semper delectantur consortio,
accedens Iiaerelicis, Jesum Christqm non esse verum sanctus Maximinus beattim Martinum Treverorum
Dei Filiumpraedicabat. Nec miraculorum gratia de- urbera secum coegit invisere, subque popiilo dupli-
fuit sancto Maximino : quibus editis, suae praedica- cata benedictioriis revexit commefcia. Ibi Maftinus
tionis fldera tardioribus faciebat. Siquidem et caecis spiritualem sibi filium Lubenlium Maximinoerudien-
lucem infundebat optatam, et paralylicorum solutos duin commisit; ciijus ille parens voluntati, et eum
arlus in prislinuifl reformabal vigorem, et eos qui sacris instiluit litteris, et imposito gradu presbyte-
daemonura "pervasione bumanam mentem exuerant, rii, in vico cui Cubrino vocabulum est praefecit. Ipse
fcedo prorsus dominio liberabat. Quod si cui incre- , auteiri, pie memor propinquorum, palriam repetiyit;
dibile videatur, ex his quae multa ad ejus memoriam B suorumque usus conlubernio, non multo post ibi
haetenus flutil, poterit conflrmari. yila excessit, sanctorumque laborum suorum fru-
ctum cumulata mercede a Domino est conseculus.
CAPUT VI.
• Eral ei solemnis consuetudo sanclorum lustrare CAPUT VII.
iiiemorias eorumque opem summissis precibus flagi- Succedehs in episcopatu d Paulinus, qui fidei suae
tare. Cujus rei gralia.cum Romam lenrierel, opinatis- veriiatera exsilii perpessione firmavit,- conimunicato
sinium confessorem Martinum convenil; junctique cum clero et populo Treverorum consilio, sariclum
^summi ponlilices, divinis rebus inlenli, Iaborem iti- Maximinura ab Aquilania, ubisitus fuerat, revehen-
nerisnon ul alii sentiebant. Illisitaquein ulteriorapro- dum constituil. Itaqiie faeto agmine clerus populus-
gredientibus, c forle asellum, qui sarcinas beatorum - que Aquiiariiam yersum tendenles, emensis prolixis
- ferebal, ursus offendit, eumque protinus devoravit. vianiin spatiis, landem haud longe a Joco ubi ille
Hic Maximinus in nomine 282 Domini ferae dicilur - claiidebatur thesaurus admodum fatigali subslile-
imperasse ut quia juvnenium non abegerat, sedcon- runt. Ibi caeteris corpora curantibus, quidam se:iio-
sumpserat, ipsa jumenti onus as.sumerel. Mira res rum prostratus humo Domino 283 supplicabat ut
T -
_l
, a Agrippinm. Inlelligit concilium Agrippinense, bere cogerenlur, de fide polius xlisceplarent; nec
quod babitum vojunt anno 3-16,adversus Euphratam tum demum de re cognbscendum, cum de persona
Cbloniaeilliiis epfscopum Cbristi divinilatem negan- judicium constitisset; i ul' scribit Severus'. Alioqui
tem : qriam synodum hon haberemus absque Surio. ehim iimeridum "eral ne doli mali exceptio objiceie-
Dubitare porro visus est cardinalis Baronius -de conr tur inimicis Athanasii, si adeo pervicaciter urgerent
cilii istius aucloritate, eo quod anno sequenti Eu- illius damnationem, ut de solo Alhanasio agi vide-
pliratas, quem in isla synodo depositum Acta pro- reiur in hac causa, nori autem de doctrina ejnsl
duiit, inierfuisse reperiatur synodo Sardicensi. Quam exceplionem, ne quis eam me comminisei
"DSummipontifices. Maximinusnimirum Treviren- pulet, pbsiea nostris ingessefunt Orientales in epi-r"
sis, el Marlinus Turonensis. Quid ais, Lupe ? Mar- stola scripla ad legatos synodi Ariminensis, quae
liniim episcopum Romam profeelum cum Maximino edita est in Fragmenlis Hilarii; in qua sic loquiintut
Trevirensi? Aiqui Maximirius.multis anle annis vade Aelio haeretico : « Dolus autem hic praeparalur,
cuam sedem fecerat, quam Martinus ad episcopatuin ut Aelius auclor hujus baeresis ipse polius quam baec
perveniret, et diu anlequam idem Martinus apud in impi.edicta damnentur, magisque in hominem quani
Hilarium episeopum Piclavjenseni esset; jjiiod ilii docirinara sentenlia lala esse videalur. » Subdit
fuit initiuui elaritudinis. Ea lamen fabula scripla Severus : « Seu Valens, sociique ejus, pfius Atlia-
reperiiur etiam in Vita sancli Mansueti, Leiicorum nasii dainnalionem exlorquere cupiebant, defidein
.aposloli, quam vir illustrissiraus Franciscus Bosque- cerlare non ausi. Abt hoc parlium conflictu agitur
tus, episcopus Monspeliensis, edidil in parle n Hi- ] ) exsilium PanJinus. Quod non ila intelligeiidum est
sloriarum EcclesiaeGallicanse, pag. 55. ac si judicio synodi Paulinus in exsiliuin -actus.esset.
c Forle asellum. Pax, vir erudiiissiroe. Sumptum Revocanda siinl-haec^Sulpilii Severi verba ad sen-
islud ex poelicis illis figmentis quibus conspurcalain lenliam: verborum Hilarii, ut sciliceljnlelligaihus
fuisse ais Historiam sancli Maximini. tum deinum' Paulinum ab" iniperaiore Constaiilio
- d Paulinus. Hic est celebris' ille Paulihus Trevi- pulsum esse, postquam episcoporunr judicio darana-
"rorum episcopus, qui, ut in Fragmentis ait Hilarius, tijS;fuerat. Expulsio enim a civitale, quae poena sae--
« indignus Ecclesia ab episcopis,.dignus exsilioa cularis esi, periinet ad principes, non auteni ad
-rege est judicatus.-» Actum id iu concilioArelatensi episcopos. Verum non adeo prompta fiitura erat
anno 555, „ut ex hpc Hilarii loco conslat, iteraque exsecntio seuientiae synoJalis, nisi principalis. au>
ex Sulpitio Seve.roin IibrosecundoSacrae Hisloriae. ctorltas vim ecclesiasticae cpnstitutioni.-addidisset.
"Congregaia fuerat isthaec synodus ut pax inter Consensum eniiri principis visum fuisse;quandoque
partes, Arianos. nimirum et calholicosrevocaretur; necessarium ad boc, ul-valida esset depositio epi-
vel, si id obtineri non posset, lii qui damnalioiu scopi, ostendit exeniplum episebpf August.ani.
•Alhanasii subscribere recusarent. velut quaeclarii Huiic onim Theodoficus llaliae rex honon pristino
calholicaefidei contagiapellereiiiur. Jara enim dain- reslituiti itaiit jushaberel episcapalus omne.quod hq-
natus fuerat Albanasius in synodo.Anliocbeho, quae buit; ut est.apud Cassiodorum lib. i Yar.,. epist. 9.
legitima censebatur. Poslulabanl- episcopi, Ecclesiae Sic, Loiharius imp. in causa Ebboiiis Rhemensis,
catholicae, « ut prius quam in Aihanasium stibscri- ajnici Floiioardufn. .,..<. - <-'
illius exoptabilisloci, quem ipse cum sociis penilus ,i. paralyticus quidam beato Maximino sanandus effer-
ignoraret, aliquod mererentur indicium. Vix oralio- tnr. Nec irrita vota fuere -fideliura. Namque sine
nis verba finierai, cum puer gregem ovium sequens, dilalione oplatae reddilus sanitali speciosissimum
noniine beati Maximini a'jurative assumpto, ovem, spectaculum inluenlibus praebuit. Ulque gratiam
si quo ipse nollet, accederet, iclu repellehdam mina- referre viderentur ejus Joci liabitatores, eeclesiam
lus.esi. Hic senior slupefactus, ubinairi, quem nomi- Deo sub honore beati Maximini, ubi ejussacrae re-
nassel, Maximinus requiescerel, perconlatiir. Atque liquiae fuerant posilae,.condiderunt. Evogium vocalur
puer vicissim quisnam esset qui tam clari viri me-_ castellum, ad dilionem jam perlinens Treverorum.
moriam nesciret admirando perquirens, poslquanf Hoc ingressis exsequiarum baj'ulis, quaedam femina
rescivit-aliunde adventantes; eos ad locum desidefa- maligiio spirilu obsessa quaerebat qriid ita Trevero-
tum usque perduxit-Tla illi laudanles Deum bealum- runrpopulus bealum illuc Maximinum deporlasset,
que Maximviium,eliam angelica revelalione cerliores cum ei posseni sufficere sancti Dei Eucharius, Vale-
effecli sunl,' illic ubi. mbnstratum frierat, invenien- fiiis, et Maternus, neenon Agrilius, quos daemonesut
dum quod qusererent; Veruiri cuslos' ecclesiae, suspi- violentos 285 paterentur torlores. Nec diu leterri-
calus id quod evenil, ul eadem ecclesia excederent mus lioslis roiseraeinfelicilate laelatus est. Siquidem
qui adveneranl, el eventurii reicelaverant, impera- "_post praemissas voees, meritis beati Maximinl exire
vit. Mox celerrima faina rem- dissipante, immanis compulsus, ludibrii sui polestate privatus esl. Inde
excilala raanus Aquilanorura Treveros moliebalur ad caslellum quod' Ardoriis dicitur saneti perlatis
loco arcere; poluissetque committi h facinuspessi- reliquiis, duo accedenles leprosi, jam quantum va-
mum, rii Treveri Christianitatis fralernitatem oppo- leret Maximinus felici fama edocti, ejus imploravere
nenies orandi tanlum sludio se convenisse flrmas- credula mente suffragium. Nec spes eos sua fefellit.
sent. Aquitani. Treveros suLtimore percuJsos arbi- Denique.mox divinam experti mediciriam, adepli
llran.es, hinc. remissi laelilia, vino indulgenl; et, suntîniegram sospitatem.
quod eral cpnscquens, spmno graviorl * resblvunlur: CAPUT X.
,'".', CAPUT VIII. . - -Tot ac tantis divinis celebralis miraculis, Trevi-
Inlerea beato Lubentio, cujus mentio facta est rorum quondam pontifex Maximinus, -tunc aulem
superius, imperat angelus ut clavem ecclesiae ad apud Deum ceriissimus jam patronus, urbi quam
capul cuslodis accipiat, et absque strepilu ecclesiam olim -rexerat propinquabat. Jam vero vix - credibile
jnlrogressus exoptaium thesauriim asportet. Ille ftierit, quanta lunc ad eum multiludo confluxeril.
!»coetualiorumpresbyierorum adjuncto, 28&s,imraa £.pbviam,praesuli lola se civitas cffudit, ruslicorum
cum properalione parel; ac prospero comilanle suc- r- ex agris frequens turba convenit, mu.li quoque ei
cessu, clavis unde sumpla, fuerat cilo referlur, et vicinis urbibus concurrerunt. Compulerat haec ag-
catervis exspeetantibus quod tanlopere cupiebant hiina in unum veneralio Maximini, quae Paulinus
Inferlur. Treveris abilum malurantibus, Aquitani toliusj.ignifer.pietatis sua gloriosa deeorabat prae-
primo ebs metu discessisse dictitant. At ubi rei ve- sentia. Cremabanlur thymlamata preliosi odoris, ce-
ritatemcomperiunt, magno coacto exercitu receden- •reorum copia resplendebat; dislinctae sacrorum or-
les triduo insequunlur. Cumque intra muluum con- dinum acies, festiva cantica personabant. Ila exce-
spectum. ulerque populus constilisset, Aquitani ptum deductunique sacraiisgimum Maximinum 5n-
-crebris coruscalionibus tonitruisque atque frequenli -signis confessor Pauliuus in ecclesia. beatissimi Jo-
cihissionefulmlnum, qiiorum nihilTreviros conlin- ^nnis evangelistaemagnificaesepullurae tradidit; Hue
Igebal,, Tepulsi, non sine rubore'ad.prbpria.rediere. poslea caecus quidam a natavitale, ex leriitprio.Be-
Treveris coeptum iter ca.rpeniibus,. eaecus quidam .neyenlano deductus, Creton vocabulo, monitum se
-spe recuperaridi visus deduci se flagitabat ad fere- -a principe aposlolorum Petro, dum Romae spe recu-
-trum : cujus ul eum umbra tetigit, mox caligo iri- perandi luminis morarelur 286 aPud eJus memo-
olilae caecilatis abscessit. Ita unius incolumitate j) riam, fatebatur, utBelgicam Galliam peleret, ubi
gaudium multi ceperunt. sanctus requieseeret Maximinus, quodillius meritis
CAPUT IX possent ei optatae sanltatis gaudia provenire. Qui
Curoque d Mosomagum castellum pervemssent, pergens, venil ad locrim ; et dum custodi narfasset
- a Jnralive. ld est, jurans per Maximinum. Adeo nabanl absolute. Vides, Ieclor, quam foedecontami-
porro magnifica est istliaec narratio, ul non arbitrer iiata sit haechistoria.
9 Jllosomacum. Villam dioeceseos Rhemensis ad
jiosse reperiri fabulam lepidiorem. meniio exstal apud B. Remi-
h Facinus pessimum. Imilalum istud videlur ex Mosaminfluvium, cujus
epistola ad'. Fulconem episcopum :« Fas
Salltislio in Calilina : « Eo die, posl conditam urbein gium ergo fuit, inquit, ut illicitis ordinationibus tuis aie
. Romam, pessimum facinus patralum foret. t Sic credideris occupandam loci MosomagensisEcclesiam,
apud Tacitum in libro primo Annalium : « Cum oc- Metropoliiani.ufbis Rbemorum sub ope -Chri--
"cisus diclaior Caesar, aliis pessimum, aliis puleherri- quam sli sua semper ordinatfone rexerunt.» Mosomagen-
mum facinus videretur. t sispagi,in quo situm Duziacum, niemiiiit Hiucma-
« Cmlualiorum. <Juid ais? Tantam fuisse presby- rus in Yita Remigii. Postea Mosomum.diclum est
.•terorum muliitudine_n, ul coetusesset? Faciles vide- qubd olinvMosomagum; ut apud Fiodoardumj Ger-
, Ijcet tiim erant episcopi, et multos presbyieros ordi- bertum, et alibi. VulgoJlouson,
C77 DE VITA S, MAXIMINI. 6'/8
ecclesiae,' noniiue Gosberto, ad sepulcri penelralia A I sumendoruin alimentorum sibi possibilitatesublata,,
inlromissus, ibi se confeslim lucis commercium re- vix vitam solius aquae bauslu relinueril. Escis ila-
perisse miralus est. Poleral beatissimus Petrus caeco qne sumptis, amissas redire vires persensit; hujus-
sttmma facilitale quod pelebatur praestare, verum que non iinmemor beneficii, coenobium sancli
gloriam miraculi transferre.ad Maximinunv.maluit-, Maximini praediis auxil: quorurii unum Patriosala,
,'nt merilorum ejus evidenler cunclis panderel qua- aliud Witmari ecclesia, teiiiuni Comiciacus TP-
litatem. eatur. Sanclo aulem Pelro Andaclanam oblulit
CAPUT XI. •'iilam.
Praelerea in. crypta ribi ossa verieraudi pontificis 2S8-CAPUT XIII.
condita fuerant inlerjectu lemporis aqua in latitudi- -
nem unius cubiti excrevit; dictuque mirabile, ita se- Apud saepediclam memoriam etiam duae feminae,
pulerum omne suo ambitu cinxit, ut laraen ab ejus quartim altera Weltrudis, altera dicebalur Elitbil-
crepidine absisteris, nori parvum inluentibus slupo- dis, olira manutim alque pedum debilitate inuliles,
-rem injicerel. Igitur venerabiles episcopi •-•Hildulphus; . interventu gloriosissimi confessoris communia re-
Clemens atque Gosberlus, convenienles in unum, et ceperurit oflicia."Vir quidam oriundns Friso, eui no-
, quod evenerat, diligenterexamiriariiesjMransferenda H ' men Albo fuit, se:suamque subslantiam beatbMaxi-
beali viri bssa ex memorata crypla, el in loco ubi mino donavit. Quofacto, cum fralrum utilitatibus
riunc suht sila judicavere ponenda. Quod quoniam desudarel, necesse fuit ut negotiandi gralia trans-
ex divina volurilate decreverant procedens exitus in: marinam peleret regionem. Ila classi sex navium
dicavit."His, ut opinor,"non inconvenienter adjicitur sociatus, ingressus esl mare. In altum autem cnm
quod quaedara femina, Franea nalione,' domique jirocessissent, tempestas reperite oborla easdem sex
nobilis",Rodpara vocabulo, cui libiam atquepedem riaves quassavit, ac undae tumerites prolinus solutas
-humor. noxius arefecerat," ad niemoriam beati viri involverunl. Hoc Albo deprehensus necessilatis ar-
accessit; ibique preces magna cum obsiinaiione ticulo/naulas hoftalus est utsecum sancli Maxiinini
continuans, Ita' ut a suls ad desperaliouem ob.ti- suffragiiim implorarent. Quibus, ut par erat, id sub-
neiidaesanitatisimpulsa ut inde recederet monere- niisse agenlibus,' Albo virum instar solis splenden-
lur, 287 â desideratam sanilalem slupentibus tem et supramafenon infusis pedibus ambiilantera
cunciis recuperavit. subito aspexil: qni fiduciam confitenli resumere
mbens, cum fofmidinem voce pepulit, tum eliam
CAPUT XII.
' sua praesentiatranquilliiaiem reduxit. Sie facti re-
°
Jam vero -illud quam esl mirabile quod Carolo C I duces, auctori iam manifestaesalutis Deo
sancloque
cprincipi obligi.t.? Namque is cum longa febrium Maximinp Iaudes cum summa exsultatione fuderunt.
vexaretur_molesiia, ef cibi potusque fasiidio vitae' Maxima sunt et Deo, qui per servos suos operatur,
periculum incurrisset, ei bealus Maximinus,capienli digna miracula, alque celebri praeconio ad posleros
somnum apparuit, uiquesead suam abeunlem se- . transmillenda.. Verunr illutl scrupulosius est con-
querelur memoriam demonstravit. Exspergefaclus siderandum, quod praeter lantain uberlalem virlu-
Carolus salellitem qui sibi forle assidebalperconta- tum, perinde quasi .speciali gratia, fugandorum
lur si videritbealum Maxiniinum, qui secum paulo .. daemonumpoleslas beato Maximino permissa est.
ante contulissel serraonem. IIlo vero negante, Msido, " Qubd ex cons-eqtientibusfacile apparebit. Dixerint
inquit, foras egreditur, atque imperavit ut se con-_- hinc mclius alii, quos vitae sinceritas coelestiumfecit
lintio sequerer, apua.ejus lumulum.salutis. comjios coiiscios 289, arcanorum. Caeteruromeaelenuilali
' fuiurus. Ita illo lectica deporlaturri el in soporerri videtur bunc vinim ea causa' illud privilegiurii me-
resolutum sanelus Maximinusîterum alloquitur,-.* ruisse quod dum communem ageret vitam, ab his
seque pro illo Domini poslulasse clemenliam oslen- praecipue fueril viliis alienus quibus aposlatae spiri-
dit, illum vero ne se ultra dedal vitiis admonet. lus elegerunl inconverlibililer mancipari, superbia
Mox igitur ut evigilavit Carolus, exsurrexit; et pro1u videlicel et invidia, aequumque visum fliisse divino
volis promissis in saerarium secessit, sibique offe- consilio ut qui superbiam bumililale dejecerit, in-
rendos cibos poposcit; qui triginta diebus proximis, vidiamque charitale coritriyeril, dominium possideat
a Hildulphus. - Sive Hil lolfus Trevirorum episco- aula regis Pipini patris Caroli Magni percrebuil;
pus, qui sub Pippino rege floruit. Exstat cj'us Vitai alque ex ejus senlenlia Hildulphus arcbiepiscopatu
apud Siiiium lomo IV, ex qua apparet virum fuisse' dignus declaralur, el ad id dignitatis assumendus
sanclissimum : qitod etiara docel Ricbcrius niona- diflinilur. »
cbus in libro primo Chronici Senoniensis. Ei aliisque- b Transferenda. Hujus translalionis meminil etiam
nonnullis partium illarum episcopis Stepbanus III1 auclor Yilaesancli llildulplii bis-verhis: « Hic inier
« commisil vices suas ad experiendum actus, virlu- coeteramagniflca opera sua qtiaegessit, corpns sancti
tes, et gesta ac miracula sancli Swiberli, ad canoni- Maximiiiipraesulis Trevirensis a loco quo etnn saii-
zandum ipsum sancium,» ut ad Rixfridum episco- clus Paulinus Aquiianus sepelieral in eo quo nunc
-"pum Traj"ectensemscribil S. Ludgerus episcopus> veni'1'aiur translulit. »
Monasteriensis. Faclus esl aulem Hiltliilpbus Trevi- o Carolo principi. Cui Mjirtello cognbmen fuii,
•rorum arcbiepiscopusjussu Pippini rcgis, uidiserte '
tradit ejus Vilae scriptor f « Mox fiima, inquit, in Pippini regis, cujus paulo ante meminimus, pairi.
' " "
illorum qui suo depravali arbitrio, ad memoratas A lunc majorem solito depromit polentiam) triginta
virlutes nunquam aspirare consentiant. septem bomines oppressi a daemonibus confluxere,
CAPUT XIV. qui omnes eodeni die curati sunt. Ex eorum numero
feminara illam fuisse accepimus quaeferebatur qua-
Itaque rex Pipinus JVlagniCaroli genilor quemdam draginta septem annis polluto sul)jecta spiritui. Hac
suum clericum, qui Bruncho vocabatur, irapuris tandem'lam diutina exclusus possessione, ipse vero
obsessum spiritibus, per Hellarium arcbidiaconum ad cruciandus igni, simulalum oculis astantium objecit
tumulum beati Maximini deslinavit. Is per diversas incendium, iia utputarelur tola domus conflagrare;
reliquorum sanctorum fuerat circumductus memo- ac digiio se odore, hoc est sulphureo,' lemplum re-
rias, nec illa horribili passione merueral liberari. spersit. Jam speciosa suaepraesentiaemeritique moni-
Porroulbeali viri ihnina letigit, illico purgalus, Dei menla praeclarus ille angelus dereliquil. Sequenli
circa se clementiam glorificare el sancti Maximini arino, eadem solemnitate, viginti et duo mundati
potenliam coepit pfaedicare- Idem Pippinus denuo sunt. Porro tertio anno tredecim a sancli virl coe-
Ilerricum genere Alam:innum eadem passione labo- nobio salutis gaudia relulerunt.
rantem qua supra direxil : quem cum catena vin- His, ut'arbitror, legere volentes satissuperque-
xissent, eamque perfacile alienis viribus confregis- B instruximus quam efticax in sacratissimo viro pel-
set, vix allera cobibitum clarissimo confessori obtu- lendi spiritus perdilos sit gratia et emineal semper
lerunt curandum. Ita diu fralribus pro miseri polentia. Caelerum si velimus et ac el mulliplici
erepiioneeerlanlibus,quadam die, cum rem divinam aliarum virtutum specie quoties floruerit usque ad
agerent, ille confracta catena prorupit se ad lumulrim hune annum, quo scribimus, boc est, ab incarna-
saeri anlistitls; et:.« Non videlis (inquiens) adver- tione Domini oclingenlesimum trlcesimum nonum,
sarios qui me sibi vindicaverant ut in fugam versos styli ofiicio designare, nec modum libri tenebimus,
bealus Maximinus persequitur. » Hic. ei finis pro- -291 et erudito lectori minus erimus grali, dum si-
cessit 290 insaniae. Ejusdem Pijipini regis ex-Jilia milia frequenter narrabimus: In fine igitur ncslri
nepos, nomine Curiiberlus , atrocilera daemone opusculi in commune beati Maximini clementiam fla-
vexatus, multis ante locis circumitis, ultimo ad gitemus, ut qui subinde ab aliis infirmitates depulit
sanclum virum perduclus. tandem ab ea pestepur- corporum, multo magis liberare nps dignetur a lan-
gatus est. guoribus animarum, oslendens etiam in hac parte
CAPUT XV. quantum praevaleat; quo nunc peccatbrum veniam
Et ut a singulis ad lurbam liberalorum transeamus, consecuti, quandoque illius gloriam conspicere,
quondam ad feslivitatem beati pontificis (siquidera IZ gaudentes etiam propria sorle, mereamur. Amen. ,
292aVITA SANCTI WIGBERTI .

ABBATISFRITZLARIEKSIS.
AUCTOKE SANCTO LUPO
Revereridissimis •> abbati Buno, cunctisque fra- simum lempore quo essem occupatissimus peteretur,
tribus ejus, Lupus plurimam sospitalem. ni me charitas, remotis gravissirriis necessitatibus.
'
Cunclanti mibi,_viribusqiie propriis diffidenti, ul meis, ul veslrae voluniati morem gererem compu-
viiam saucti Wlgberchli stylo conerproseqni, veslra, ,-. lissel. Siquidem huic qui pareal, suis neglectis, in-
dilecli patres, exlorsit inslanlia. Et aequum fuerat lerdum fraternis prospicilcoramodis.Igitursuccubui
ut in obstinalissima negatione persislerem, quando vestro imperio. Caeterumdivinae eril clemenliae et
ad id quod me imparem lantae maleria. tenuiias de- intercessionis beali viri, cujus gesta ex aliquo parte
ficit ingenii accessit iil boc opus a vobis eo potis- contingere slaiui, ut digna memoria digno sermone
a Hanc sanctiWigberti Vitam debemuserudito viro sancti Wigberti foderunl vi Idus Julii, secunda fe-
Joanni Busaeo,presbyiero e societate Jesu, qui illam ria. t Infectam eam reliquit Biinus: quarii postea
anno 1602 Moguntiae editlit cum epistolis Hin- perfectam Rabanus, ex abbale archiepiscopus Alo-
cmari. dedicavit anno 8S0, ut fldemfacit idem
b Abbati Buno. Sive Bruno, qui pcr eas leinpe- gunlinus,
auctor : «Dedicata est, inquit, ecclesia sancti Wig-
slates monaslerium .Herveldense regebai, obiiique berti vi Kal. Novembr.-a Rabano Moguiiliacensi
anno 846, ut scribit Lambertus Schafnaburgensis, archiepiscopo.» Bunus aulem, ut id quoque dicamus,
qui jirius fuerat monachus Herveldensis. «Brun, in- clarissimis natalibus ortus eral in Suevia, mona-
quit, abbas Herveldensis obiit, cui Brunwarl suc- cbusque primum sub'Bangolfo abbate fueraiin mo-
"cessil.t Anlea aulem, una cum Rabano abbale Ful- nasterio Fuldensi, et anno 838 interfuit dedicaiioiii
densi inchoaverat aedem sancti Wigbeiii apud Her- monasterii Hirsaugiensis, ut docet Trithemius. Non
veldiam, ut idem Lamberliis tradil ad annuin 831. injuria ergo Viiam istani Buno abbati et monachis
« Brun el Raban abbales fnndamenlum ecclesiae Hcrveldensibus inscripsil Lupus.
681 - DE VITA S..W1GBERTL _- 682
scribantur et quse clarissima sunt qualitate suis sen- A modice ferat, ac meminerit noii carraeu me scribere,
sibus incultis deformata non liorreant. Nec vero ubi poelica licentianonnunquam n.oniinamulilanlur,
cuiquam haecidep judicentur irifirma quod octingen- atque ad sbnorilalerii Romani diriguntur eloquii,
tesimo trigesimosexto anno pominicaeincarnalionis, vel penilus iininulanlur, a sed hisloriam, quae se
indictione autem quarta de.cima, 293 praesens -obscufaricblorhm obliquilalibus renuit. Veriim jam
opusculumcudens, ante nonaginla annos acta repe- propbsitum ordiaraur.
tere videar, cum profeclo, si vel leviter esl eruditus, -
294- CAPITILLUM PIUMUJI.
non ignoret SaJItistiumCrlspum Titumque Livium , Qualiler Saxones ~ facli-sitit incolm Britannim
non pauca quae.illorum. aelatem longe praecesserant " itisutm. ,"
h Indigenas Britanniae, qui Angti-Saxones ap-
partimaudiiu, partim lecliohe comperta nafrasse, -
et,utadn'ostrosyeniam,HieronymumPauIisuiVitam, peliantur, ab eis'qui Gerraaniae' sepienlribnaieiti
qriaecerle remotissima' fuerat, lilteris illustfasse, et . traclum incolunt Saxonibus originem diicere docu-
anlistitem Ambfosiumvirgihis Agnes passionem, cui mentis approbalrir. Namque TBritannoriimquoniam
o
profeclo cojatemporalisnonfuerat, edltam reliquisse. rex Wrligernus freqiienti belloruiri jncendio, s/riis
Neque nova ,b_ec'est, et .quae sbla depfecatioriis pene copiis inlerceptis, a Germania consensu pbpu-
egeat, m&jofumhegligehtia, scilicet tanli viriiacla. jBTariuih suortim conlraheuda.cufavii auxilia ; acGer-
non esse"mahdata membriae, ehm non ab bis modo •.sitiqueab eo Saxonum exercilusj trajecto mari-cjuod
•
qui. baud lPnge ante nos vixerimt, verum ab eis Galliae Britanniaeque praetendilur Jittofibus, d con-
etiam qui quamlongissimepraecesserunt„gravIssIma sisiendi loco"in .orientali parte insulae a praafato
quaedamsuppressa cognoseamus. Pfbinde cur hiihi fege accepto, praelium mox cum^ adversariis conse-
fldes derogetur non video, cum,si culpa fuifhacte- ruerunt, -et_eosfuga impune fu.derunt.Quodubi suis
nus viriu.es"hujus eximii viri Titterali noh compre- ac simul ubertaleni insnlae,iiun.tiarunl, f. vaiidior -
liensas officio,acprofeelo meexuo, niJiilque pieaeter- manus armalorum illuc denuo missa est:; ac-sedes
quara Ilrmissime yobis compertamihiquequodam- a.Britannis ea conditione soiiiiisuflt ul illi quidem
modo assignata legere .volehlibuspraebeo. Id auiem - tuendaj patriae solertius invigilareni, indigenae-autem
a perili "benevolenliaIeclorisobtinuerim, ut sicubi "stipendia militantibus penderent.. Hac pccasione
Latini sefmonislenitas hominnm locorumve no- magnam partem insulae.Saxonurii "vis brevL spatio
mlnibus Germanicae linguae.vernaculis asperatur, . teroporis propriaeditione subegit. ...
." a Sed historiam. « His.oria:eriim quoquo modo classis prolixior armatorum,-'ferens manum fortio-
scriptadelectat. -Sunt,'enimhpmines-natura curiosi, C rem,-qu_e'j)r_emissae.adjunfc'ta cbhoftj^ -invincibilem
ei-quamlibet nuda rerum "coguitione capiuntur.- « fecitexercitum^ Susceperunt"ergo qui advenerant,
.(Plinius, lib. v,_epist.8.) , ,. 4onanlibus'Briianhis,_loci5miiabilationis inter eos ;
. ••>'
Indigenas. Habjta videlicet ratione praeseniium ,ea coiiditiorie,utjii.pro patriae paceet salute contra >
teriipprum, el~quia aevo Lupi Lalinae Jihguae.puritas adversarios militafent, illi militaniibjjs debila.sli-
multum descenderat.-AJioquienirii indigenaehi.su.nt _ ..pendia conferrent. AdvenermUautem de IribusGer-
tjui ante omneih hpminuni meinoriam eertis inierris nianiae..populis fbriioribus, id esl Saxonlbtfs, An-
-Iiabitayerunt, minimeque aliarum gentium adveh- '.glis -,Vitis. » Haclenus Beda."Pr.ospef iameh, vir
libus et hbspitiis mixti sunl,.'ut monuit'Tacilus in illorum lemporum, non advocatos ait Saxories, sed
liflellodeMoribus Germanbrum. Et inAgricola, ubi . tantum, «Bfitannias usque ad hob. lenipusvariis
Jcquilur de Britannia, indigenas ppponit adyectis. cladilms eventihusque laceratas, iri ditioriern Saxo-
Itaque si stricto jure agamus, Anglo-Saxones non nurii redaclas esse» decinio.ociavb anno imperii
erant indigehae,sed advecli.-Classibus-enim advecti Tbeodbsii"Augusli.Quaeverba dicere-videritur.Saxo-
,.erant, ut palet- ex Beda et caeieris scii_)idril)us nesvi Brilannia^pblitPs esse, et confifinant sqri-
Anglis. . . - -.-,.._ . plionem Galfridi Monumetensis, qrii hiemori_e,pro-
<•'Wriigemus._Cv.xa undique a coelo,et ab Oceano, didit Saxories,applicuisse in Ganliam, ad Vofiiger-
tum etiam a terra, niriilfum apiratis el priedoiiibus, . -iuih access'is_se,invitalosque advefsus' Pictos, yi,cto-
gravissimis malis aflecli"esseni Br_.tanni,"«PIacuit riam Yoftigernopeperisse. ,
'.omnibus (inquit Beda lib.-.i Hist..Angl., cap. .!&,) 0 Adversariis.Id est Piclis, -qui -ob istam occasio-
-
cuin suoregeTortigerno", rit Saxprium genterii de D nem belluin Vortigerrio-intulerarit, ut in libro vr_
transmarinis partibus; in atixiliurii yoearent, qupd -docet Galffidus.Moriuroet.ensis.Vor.tigefnus, nobilis
Domiriihuludispo's"ilumessecon'slat,ut.venirelcbnt.ra Britarinus ," postquam Consianiem ex mojiasterio
iiiiprolipsmaliim."sicutevidentius rerum exiiiis' pro- abductum in throno colldcaverat, bccullis anlbus
Inivit. i .' . _ ---._• -- ejus caedem procuravit: quaeperacla- est-a Piclis,
d Consistendiloco. Hjc JLupusiranscripsit Bedam, -quos.ad custodiam prlncipisevocaverat Vortigernus.
"
erijus ea suritverba in capiie 15 ejusdem libfi:«Anno Refnotb Gohslante, .Vortigernus regein se fe'cit; et
ab iricarnalione.Dbmiiii quadrihgeiitesiriib quadra- : tanquam parliceps; non fuisset caedis Constantis,
_gesinio nono, MarlianuscumValeriiiniano quadra- .cus.lodes.ficlos jnlerflci jussit, munimenlo in.prae-
gesimus sextus ab Augusto regriumadeptus,' seplem senp, exenipio iii futufum. Id graviter ei iiriquo"
annos lenuit.-Tunc Anglor.umsiveâxonhm g;ens, .aniriio lulerunt^Picti; gravissiiiiumque ea de causa
inyitata a rege' praefaio,.Britanriiam tribiisrJongIs . belluni excitarunt advcrsus Vbrilgernuni,.dum suo-
-navibus advehitur, et in orientali parle insulae, ju- rum: caedem ulciscuiilur, 'Sane forttiria,pro Piclis
bente.eodemrege', locriin manendi, quasi pro patria . stelit-; donec advenienies, ut diximus, 'isaxones,- af-
'.pugnatura, reaulenrvera haric expugnalura?suscepit.. , fliclas VofligerhiTCSresiiluerurit. . , _, . •
-
Inito efgo cefiamine cum hostibus, qui,ab Aquilone f Validibr hianus. Deceni et oclo n.aves eleclis
.' ad aciem venerant, viclbriam sumpsere Saxohes. militibusplenas luniesse conduclas narr-aiGalfridus
Qnod ubi domi nuntialum est, simul et insulae fef- lib. vi, cap. xu.
tilitas, ac segnitia Brilonum, millitiir cohfesiimillo -
PATROL.CXIX. -_ 22
683 B. S. LUPI ABBATIS"FERRARIENSIS 6M-
295 CAPIT.II. A h enervare. Ita, pbstquam se totum Deo devoverat,
De orlu sancliWigberchti,et quod obsludiumvirlulum desudantem, novamque genteiu Fresonum Ecclesiae
anialus fuerit ab omnibusin partibus illis. gremio conscisceiilem,' invietissimum Chrisli mili-
Ab iiorum posleris, postquarn se Christianae reli- tem gladio violare noh verita fabies barbaroium,
c martyrii coronam fecit referri de.praelio; Sed ut
giohi submiseranl, bealus Wigberchlus, ab. Anglis
Saxonibus claram trahens originem, natalium sae- a quo paululum deflexit hd "proposituni "
revertalur
cularem. nobilitatem merilo virtutum trans- oraiio.
longe • ' . ' CAPIT.TV:
cehdil. Ab annis elenim puerilibus adeo probilate
morum enittiit uti jam tura palam emineret fore Quod ab eodemBonifacio in auxilium prmdicdlionis
sit vocatus. ' ' "'-
ut tanta indolesmagnumquiddam supraque conunu-
nem prorsus mensuram divinitus, ut contigil, sorti- Idem Bonifacius, cum. induxisset in animiim in-
relur; atque sludiose sacris Iilteris instilutus, ar- 1 credulis.aperire -\'iam salutis, quique aberrassenl in
dentissimum amorem, nec minorem sane veneratio- eam, cooperanle Heo, feducere, non multo posl-
nem longe lateque gravilate sibi peperit singulari. quani in Germaniam Tenerat, beatum WJgbercJitiim,
CAPIT.III. - futurum in praedicalione solalio, diligentj a arces-
Defama -ethonore illius, et brevis commemoratio sendum curavit induslria. A.lque ille sancto~T{onifa-
sanclilalis et martyrii sancli aBonifacii. cio, -imo Deo parens vocanli, quo tempore dux
felix illiris ubertim Francorum Carclus rerum potiebatur, iniit cpnsor-
Dumque spargeretur opinio, tium' sancli
ad clarissimi viri Bbnifacii aures usque nutu divino proposili. Quem"bealus Bpnifacius, ul
Hic Bonifacius tantaesanclilalis exstitit ut ' par -fuit, et excepit gralissime, et germana sibi
pervenit. clraritate fcederatum .sumriiaveneratione suspexit,
eum consensus omnium, non iri Germanla raodb, ut natu, major,ilIe jludiis flagrasset antedi-
ubl in agro dorainico-incertum sliidibsius an feli- quod,
vinis. . . ,
cius, Jaboravit, verum e.iaminGallia et in aliis
297 CAPIT..V.
parlibus ofbis majorum p.er omnia gloriaecoscquan-
duni et constantissime credat et liberriihe^SS &- Quod monacliisJn Frideslar .abbas sit constilutus.-
teatur. Fuit enim fldei Christianaecum propugria- Necjue multo post ad amplissimum pontiflcalis
tor acerrimuSjlum propagator vigiiantissimus, ne- gradum diguitalis Mogunliaci-divina gralia -prove-
sciens aueupari iavorem principura fcedissiniisadu- ctus W.gberchluin sacerdolem e secundi ordinis
iationibus, nec honorem' seurigorem ecclesiasticum coenobio suo, cui nomen est genlili Germanorum
mortifefis comperidiisac male dulcoratis fefrigeriis C lingua f Friteslar, inagistrum pfaefecit, uti fnona-
» Bonifacii, arcliiepiseopiMoguntini, cujus multa Tantam porro laetiliamex advenlu Wigberti ex An-
mentio apud scriptores illius aelatis. - glia Ih Gormaniam eepit BonifaCius,ut cum appro-
•b'Eriervare. Hic Bonifaeiuiri laudat Lupus, quod pinqhare eum intellexlssht, obviam.eiprogressusît
' aiicloritatem ecclesiasticam nusquam frangi permi- ad multa passuum niillia, ut ipse VVigbertus-scribit
serit, earaque violari non cpnsenserit aprincipiJnis, in epistola' ad nionacllos Glestingaburgenses, quae
inter qubs diu versatus est. Unde colligimus legili- est quinquagesima tertia inter Boihfacianas.Ex qtia
. roos Lupo fuisse visos actus eorumdem principum, etiam illud •discimus - matrem ' Wigherti' - vocaluin
'
quorum mentio est in episfolis Bonifacianis.In epi- fuisse Teltan. -
stola porfo terlia Ronifacius nullarn se e Secundi ordinis.M esl presbylerum. Neque
agnoscit
muheris sui paftem attingere posse (erat .autem le- . enim assehtiorChristophoro Browero, qui in scho-
gatus aposiplicae sedis), absque auctoritale Caroli liis ad poemata Rabani adnofavit episcopalus Bufi-
- Francorum principis. In epistola 42 auctbrilalem burgensis procuralionemWigbertd deinandalam "esse
a Bonifapio. idque colligit ex eo Lujei loco,'hi quo
congfegahdi synodos pertinefe adunumquemque -
principemin sud regno; ideoque >synodum quam- Wigbertus vocatursacerdossecundiordinis, sacer-
oara quae a Pippino cbnvocata fueratrvocal syno- dolem-aritern secundi ordinis eum"esse qui alibi
dum ducisoccidenlaliumprovinciarum.In episiola132 suffraganeus velvicarius episcopi el archidiaeonus
ail cupere se quidem sibi successorem <;onstiluere, dicitur; in quo crrare Brbwerum adeo manifestum
verum id nbri poss.efieri absque voluntate principis: •Qest ut necessarium non arbilrer Iiis diuiius' immo-
Quiahoc, inquit, riari videlur posse ' fieri,
-
si conirarius
- -
rari. Videndus tanfuni vir illustrissimusPelrus de
princeps fuerit. Marcalib. n de Concordia Sacerd. etlihp.,- cap. 14,
c Marlyiii coronam. Factum rd inFrisia, ubi Ver- § ^._Lupi autem sensus hic esl, Wigberlum, quijam
bum D.eipfaedicabat,anno 7S4. - ': - saeerdos erat secundi ordinis, id est presbyter, ab-
-
~&Arcessenduin.Ex Ahglia videlicet, ubi abbaiis balem a Boiiifacioconstilulum fuisse in monasterio
bonore fungebaliir.' Nam Wigberium islum haud -Friteslariensi. NisisiLupus abbatem vocat secundi
• aliunifuisse puio quam eum qui abbas fuit monaste- ordinis sacerdptem, eumque.qiiijam abbaserat prae-
rii Nutscellensisin Anglia; sub quo Bonifaciusnio- fectum .aitiiuic monasterio a S Bonifacio,quod fa-
' nasticam vitam aggressus esi, ut docet Wilibaldus 'Cile crediderira. '*'_-'"
presbyierin capile secundo de Vila-ejusdem Boni- f Frileslgr. 'Celebrenionasterium inilarca.Saxo-
facif. « Cumque voio simul iel mente, inquil, Oinni- niae, ad fluvium Adranam, condituriia sanclo.Bo"ni-
potenlis sibi adesse incessanter-magnk precum in- 'facio, velul muniiherituin adversus Saxones,- inipla-
-'slantia suffragiumposlularel, landem, diyina cceliT cabilesHassonuni hostes, e't ihimicos cmcisCbrisii.
tus inspirante gratia; ad monaslerium quod usque «""AputlFriieslarium j>o'rro,.s ut adnolat Browerus
bodie Nutsceliedicitur pervenil; et beatae memoriae inScholiis ad-'ppe_iia'ta-Rabani, pfimiti_e collectae
Wiberti abbalis; qui-venerabiliterpraedictumsub' re- HassontiniEcclteise:tjtii'populi, ante Saxones, cum
gularidisciplinaregebat monasterium, spii-ilalilitle- Thurihgis ad fidem_Cbrisfianam conversi, et in li-
raiumdiligeniiaprovocatus elegitmagislerium,» etc. mile regni adversus Saxones, externos hostes,'col-
• ' '
:G&5 DE VITA S. WIGBERTL 686
slioaeillic religionis nonnam statumque compoue-,^.'progredi-suo Vas eleclionis confirraavit exeinplor
rel. Ibi cum a- Megingo"suo, qui poslea culmen Sicque observanlissimus 299 charitatis, fralrum
episcopale subiit, dih conversatus' est, et Iaxam se contemperabat socielati; ut verbis tamen inani-
"anlehacac fluidamfratriim "cbriversatiPnemad nor- buS obslinatissime abstineret, ac sacrae legis medi-
mam suaevitae coercuit,' qui procul dubio sanctarhm tationern-nunquam menle deponeret. ' '
auctoritjie. "" - '
Scriplurarum regebalur
" CAPIT.VIII.
- " - CAPYT.-VL Qudd poslulatus, non prmstolandocomites,
" ' 'iisilarn
. Quodadh Ordorffjussu sancti Bonifacii transieril. mgrolos. .
Haecvero seraper Wigiiercbto illi solemnis-fuerat
Cunique sacrae .professionis illic sitidiuhi longo -
imbibissent usu discipuli, curamque niagislerii consueludo ut ciiin-a fideli aliqub rogalus confessio-
quamplures, aemulando'magistfum,- cohcepissent, nem auditum pergeret, nee vitare congressus com-
baudquaquam passus beatus Bonifacius tanti viri meantium possel, noniemere cum aliquo sermpnem
lumen unius Toci teneliras praevia"Christi gratia conseferel, salutalionibusvevacaret (quaejirofebto,
dispulisse, moriitu paterno "ad alterum conipulil ut eleganter quidam seritit, honnunquam ex oeca-
sione itineris, non studio funduntur bblinendaecu-
migrare monasieriuni, quod Orldorff nominaiur. ** •
Aique ibi successu siniili desudans, quaeperperam jusdam salulis), sed hinc speciale praeceptum Do
niini relinens,'Seria salutis monita Iargiturus, mb-
gerebanlur correxit; ac ipse' absque diverticiilo
carpens arctahi viam,-quae ihlatigabiles 298_"°-uos- rarum festinarfei inipatiens.' Ac sicubi Conventum
que ducit ad vitam, catervam post se fratrum pro- hominum offenderat, qui saliilaribusindigefet con-
spere traxi.t. Inslructus eiiim Salvatoris exemplp, siliis, continuo', posthabitis teinporalibus, 'quae ad
dpcendapriusimplebal(Act. i); quaquegradiendhm animae perpetuam salulein conducerent ad medium
moneret, priecedere consueveral. .. ; t - dedueebat; etvariis alliciens.legis divinae"sensibus
--' ' " : - €AMT."VD. auditores, ul seientissimus omnino medicus,,animae
ctc.Ffidesldr arctiori-se vitm passionibus medebatur oecultis.
Quodi-iterum - veversus,
dederil.' , •_.--• 300 CAPIT.TX. .-
' Devite mirmmqgniludinis ab eo exuva plantdia.
Iiaque-non frustra illic. tritis aliquot anriis, cum-
praeterid -quod senio gravabatur, ancipiti -morbo , Illud etiam- haudquaquam praeterierim silentio,
subinde laboraret,' nihil citra sancli Bonifacii'gerere' unde constanlissima fama fldelium nec 'hceita
volens aucloritatem, -ehixissimisab eo precibus, in-" se suggerit: Namque dum quondam rem divinain de
linia-iamen bumilitate coridilis, -c -Oblinuit-ui ad {_;more faceret, incerthm quo easu, vinum, sine)juo
prius"jrevertenScoenobium, in eo >quodsuperesset sanguis Dorainiiion -conficilur,'defuit. Hifcille fesii-
vilae.jam quasi- feriatus cxigerel. Ubi gratulantium nus ecclesiam •egressus,et forie pendentem in viie
•fratrum. receplus.frequentia , veluli Yepuerascens botrum conspicatus,"vfllil, alque In calicenvconti-
atque juyenescens, .rhdimenla deuuo sanctitatis el nuo"liquorenvmahibuspufis. expressit. Qttibus de-
arctissimi certamina-propositidiligenler aggressus, mum explibitis, mhiim Teperit gfanum attritu illae-
non emeritam aetatem, non tot superatos labores sum-: quod moxahte-ecclesiam panxii, et evestigio
metiri consensit; verum oblitus praeteritorum se- ad eonceplum -ofliciuraperagendum leoncessil. Eo'
cundum. Apostolum(PJtilip. m), gaudiis intendit finilo, :quidani sollicitiorfrater, qtii quod paulo.ante
•aeternaebeaiiludinis, quorum adipiscendaediguitati gesserat observassel, "exBohumilileYfacti ralibnem
nihil par in bac vita yalel expeudi. El.quamyis -quaesivit.Tuhc ille se"deprehensunvanimadverlens:
cprpus illius morbo, sicut diximus, urgeretur,'non Si, inquit, opera raea Dornino curae sunt,"intra rio-
paliebatur animus huic lautioris indulgentia sibi vem annoruin curricrilum hic nimifum declarar.e
absiinentia. freaa relaxare. Non quod, si qui reniis- dignabituf.' Nec fineni hujusmodi qui'cfedebatur
sius consulaut sibi, dum infirmantur, lios-arbilra- eventus non est coiiseculus; Siquidem tol ex eo
retur culpaudos;-sed quod sponle ,a licilis. terape- D grano vitiuni propagines emefserunt ut bfevi occu-'
rando,ad promerendumDeum non parum quemlibet palo immodicb lerrae spatio, nixaeque adniiniciilis
locati, ut a sanclo.Bonifacioej'usque discipulis im- h Oiirfdrjf.Insigne-nionasleriiimin Tliiiringia, ad
pigre exculli sunl, "ita Francico imperio -
mililiae amnem Or, V. M.P. ab Erfuri, ni in Topbgrapliia'
slrenuam operam navarunt. i Germaniae.monuit Georgins Bucelirius. Condilum
o-Megingo:Monacho luin Friteslariensi, postea autem fuit a sancto Ronifacip, ut in ejus Vita scribit
vero Herbipoiensi.seu Wirzeburgensi episcopo posl Wilibaldus cap. 8, his verbis : « Tunc eliam eccle-
Biij£hardum..Fueral.autera, anie ejriscopatuin,ab- siae repente instauranlur-,: et praedicationisejiis •clo"--'
bas.monasierii Neustadiensis adMpenum, ul obser- ctrina mulliforraiter emauavit; monasteriumque,
v:U NicolausSerarius in nolis ad. epistolas Bonifacii congregata servorum-Dei unitate et monachorum
Moguntini. Assentior vero"eidera Serario, qui Ma-- sanclilate, constructum est in-loco qul-dicitur Or-'
gingaoz, sive Meginguro,eum esse. putat.qui alibi iorff, qni propriis sibi inore apostolicomanibus -vi-
yocaihr Jlegingozus,<Mengozuset Sfegingaudus.£i etum -veslitumque insianler laborandb- acquisie-
et Lullo MoguntirioVitam Bonifacii'inscripsii.pre- runi. . . - ."-
sbyler Wilibaldus.Hujus episcopiHefbipolensisex- c Obtinuit.;Quippemonaslerio abscedere non lice-
siant epislolae iies ad Lullum archiepiscopumMo- batabsquepermissu episcojri,praesertira ei tjni ab-
' " eailie inicr Bonifnciahas,num, 80, 87 el bas essei.Ttaque .ministeriurosuuii! reIicturns'Wig
guniinuni,
-94. berlus, licentiani reccdendi Detiit-aBonifacioi
£uo lapsu sedentibus.gralissimaeporticus tecta pr_e- A _ inslertitio salutem tueri, ossa beali viri ad sui mu-
berent. • - nimenlum in oppidum transferenda curarunt, prae-
301 CAPIT.X. serlim quod vererentur ne Saxonum insaiha •vio-
- QuaH fine mundum reliqueril. Iandi sepulcri sumeret copiam. Nec tamen ea trans-
Perseveravit autem beatus Wigberchlus Triprae- Tatio facile volentibus constitit.
fato monasterio divinis ministrans praeceptis, obli- 303 CAPIT.XIV.
quosque semper aversatus mores,<quoad illum.di- De difficultateIranslationis ejusdem.
vina vocalio vineulis carnalibus liberaret. Sic gra- Namque comitante immani multitttdine, cum 1n
viori praecedente languore ad praesentis vilae melas vallem non adeo depressam ventum esset quaeexad-
perveniens, a diem obiit, corisorsque sanctorum effe- • versum est oppido, ibique sacros cineres, paululura
clusesl. quieluri, deposuissent, ac mox quo coeperant conlen-
CAPIT.XI. - dere praepararenl, mirabile dictn, gravatae sunt quas
-
Quod avis pulcherrima super corpusculumejus Jiactenus detuleranl reliquiae, nec -eas fuit loco mo-
apparuit. veri -facullas. Hinc consternati, saliusque sibi du-
Verum hora exilus illius admiralionis plena res T- centes extrema illic experiri quam in ancipiti patro-
Circumstanlibus visa est avis '
obligit. fralribus, num relinquere, landem inslantissimis precibus Do-
quaedam, specie pulcherrima,_supra ejus corpuscu- mini sententiam fleclentes oblinuerunt, ac ferelro
lum ter advblasse, nusquamque poslhac compa- summa relevato facilitate, voto potiti sunt.
ruisse, guam.fuisse indicium vitae illius -mundissimae - . CAPIT.XV.
cunclisJiauddubie constitit. . . De candela in fiuviumdemersa.
CAPIT.XII. Fuit hoe etiam insigne miraculum, quod dum
- De multiplicibus signis ad lumulum illius patratis. flumen Adranam trajicerent, amplissimam reveren-
,""Estautem situm corpus illius anle ecclesiamin tiam crucibus ac vexillis necnon cereis ac laudibus
cbndilorio-b nullius ambilionis, ibique per aiiquot congruis beati viri reliquiis exhibentes, tnatronae
annos quievit, ubivix credibile.fuerit quot 302 cuidam rei novitate atlbnitae candela e manibus ex-
est. Cerlatim vero
quantisque Jranc virum divina pietas ilJuslraverit cidit acpenitus influvium.mersa
signis; quae, licet, incuria litteris. allegala non te- pluribus annitentibus recepta, mvod seeundum con-
neanlur, passim lamen vulgata, necdum obsolevere. trariam elementorum naturam fidemvideatur exce-"
Atque ideo, brevitati studens, horum quaedamnar- dere,haudobscurius ac priusilammarumreperta est
rabo. Meaque pJane sic fert opinio, longe digniora)r^ globum effundere. 304 Verumenimvero hos,-qul-
miracula semper esse quae Deus ad memoriam san- juxla naturam fieri quidquid Dei fiat voluntate in-.
ctorum egenlibus indulgere dignatur quam <jua_ dubitanter confiteraur, siciion cessisse ignem aquae
illum per eos, quanquam sincere viventes, adkuc videmus credibile quemadmodum igni in illis tribus-
gravalos mole corporis, frequenler gessisse veraces pueris humana non cessit nalura [Dan. m).
nobis litterae produnt. Adhuc tentari poterant ac CAPIT.XVI.
quanlulumcunque reformidarelapsum.De his totius De eruplioneoppidanorum et strage hoslium.
jam casus expertibus hoc felicius quo solidius asse- Perlatis autem in ojipidum beati viri preliosis
runluri In illis favores non -sine discrimine tole-. reliquiis, infeslo Saxones agmine subsecuti, coepe-
ranlur humani; in.his, tium eduntur, titulus eorum runt oppidanos lacessere, eosque summa vi muni-
sanctitatis ne suspicione quidem vanaegloriae ob- lione detrudere. At illi, facla eruplione, sancti "Wig-
scurari potest. berchli suffragantibus meritis prosperrime congressi
CAPIT.Xffl. ac superiores invenli, plerosque adversario-
sunt;
Quod tnetu Saxonum Hassones corpusejus effoderint. rum armis fuderunl profligavenuiitque,multos plagis
Verum ut quod pollicili sumus jam ^xsequamur, lardantes debilitarunt, omnes postremo salutem
efferaSaxonum gens, proprium transgressa limilem, D sibi coegerunt fugaepraesidioquaerere.-
in finitimofum se agros effuderal, et indigenas non CAMT.XVH.
°
satis fidentes propfiis yiribus in oppidum cui JSu- Quod ccelestisvisionisriiajeslate Saxones a perterrki, .
riburcb nomen est formidine sui compulerat. Quii • - fugiendovitm'consuluerint.
conclusi, judicantes adhuc infirmum tenui murorum' Qua repulsa Saxones irrilatiores facti, et ignomi-
a Diem obiit. Anno747 ut tradit Laubertus Schaf- succederet Bonifacio.
naburgensis. Post.ejus transitum Bonifacius episto- i> Nullius ambilionis. Id est modico, cujusniodi
lam scripsit ad Talwinum abbatem et praecipuos > fuisse sepulcrum Qltonis imp. tradil Tacilus. Prae-
monaslerii Friteslariensis monachos, quaeest decima1 clare Plinius lib. ix, episl.,19 : « Inipensa moni-
septima- inler Bonifacianas, in-quapraecipil quonam1, menli supervacua est. Membria noslri durabit, si
modo gubernandum sit monasterium. Inler eos vero• vita meruimus.t .
ad quos scribit nominalur Wigberihus presbyter; ; c Buriburch. Oppidum in finibus Hassonum e't Sa-
cujus, ut arbilror.sunt epistolaetres"adLullum ar- xontiin, ultra fluviumAdrauam, cbnlra Friteslarium,
cbiepiscopum Mogunlinum inter Bonifacianasnum. in edito montis jugo, ut monuit Browerus in scholijs
83, 102, 110. Fallilur enim Serarius, qui epislolas> ad poemata Rabani. ,
illas scriplas pulat a Wigherto abbate Frileslariensi. d Exterriti. Non accedoopinioni Bro\Veri,qui hi-
Hic enim muliis ante annis obieral quam Lullus> s
VITA S. WiGBERTl. 680
689 RE
niam suam fugae repetito certamine cupientes, ac A sciens feddidit. Sanctorum quoque reliquiae, quas
in villa Gesmari, .quae non
. Tictos prius victores ad unum delere, ipsa hocle cui iidem asportaverant,
tam.crudelis negotii dies elucere sperabalur, incre- longe abest, repertae sunt integrae.
'
dibili repenle perculsi formidine, fusa ccelilus cla- CAPIT.XXI,
rissima-luce ambiri conspicantur ecclesiam cujus De inejfectivapqtentia ignis.
memoria jam supra facta esl.-et per illius culmen '
Nee -illud4ransierim, quod saepedicti Saxories. ad-
305 insignem quemdam lineamentis quidem hu- hibito
mani corporis circumscriptum, at valentiam digni- igni et multiplici fomite, amica sane igni
materia" frequenter inculcatam domum illius-eccle-
tatemquemortalium longe praeslantem, albis etiam interventu beati
vestibus amiclum, hac et illac deambulare. Divino - siae comburere conati sunt; sed
et exterriti majestate, WigbeYclitidelusa est illorum-insania. Siquideta
ilaque nutu, bujus.visibnis
reiiclis inipedimentis et omnibus aliisnecessariis, tanlum abfuit elfeclus abeorum molitione ut praeter
tanlum consulere festinantes, adfugam se dein subjecta fomenta nil ignis ille valuerit quem fu-
yitae
nuo contulere". rens manus adlhbuerat barbarorum. -Videres ligno-
- rum simplicem maleriam, iiec prorsus altunine obli-
CAPIT.xvra.
B-tarii, velut anioliri a se ignispotentiam, et cuiprius
De divisioneprmdm. esset.obnoxiaDeiToluntale vim resistendi.inditam
Mane igitur oppidum egressi qui clausi bostium sibi ostentare miranlibus. .- :
-impelum"morabantur~ objectu murorum.-ut eos
abiisse, imo velut nudos cuhclis vulgo dimissis effu- . 307 CAPIT.XXII. ,
.. gisse compererunt, divinaemuniflcenliae.gratulantes," • Quod ecplesia ipsa nullis squaloribus maculari
adversarlorum spolia virilim parliti sunt, inopinum- valuerit.
que gaudium revexerunt. Saxonum ppst discessum pars haud exiguaHas-
CAPIT.XIX. sonum(Hassones quippe dicuntur qui incolunt ipsum
De homine paralysi perenni mulctator gagum) mundatum ecclesiam convenere:, sordere
illam quam -gravissime ferentes, propterea quod
. Keque ita mullo_post,cum iidemSaxpnes reyer- Saxones equorum in ea praesepia fecerant, nihilque
tissent, instauratufi male toties experta certamina, religioni delulerant. Verum introgressi nihil penitus
untis eorum capit ignem, fomenta subjicit, eccle- quod esset verenduni jnvenlurit. Tta sordium squa-
siam conflagrare j'am dictam molitur. _Sed casso in- lorem divina virtus deterserat. Nulla usquam ,wsti-
fectoque nisu, divina virtute per intercessionem [| gia immundiliae tolius resedcrahf.' . =.
sancti Wigberchti repulsus, conatibus-vere sacrile-
. CAPIT.XXIU.
gis digna retulit praemia, paralysi scilicet perenni
mulctalus. - - , . Haee pbtigerunt circa ecclesiam ante quam monu-
306 CAPIT.'XX. . mentum illiusdiu mansisse monstravimus^ Caeterum
De raptore sensu et visuprivato. postquam in oppidum ossa Iliius tfarisposita sunt, ut
unguentum pretiosissimum , quando eSl âgitaium,
Eamdem etiam _dbmumquidam ex illis exspoliare
defracla gralissimos late spargil odores, ila viri-hujus mptse
conatus, janua irrupit, crucisqueargenteam ubertim miraculorum spiravere fragran-
laminam affabre Inauratam rapuit profanisque ma- reliquiae tiam. Aperuit nimirum verus arbiter et intimus,
nibus nequaquam efferre cunctatus esi. At confe- iabefacta
j'am humanaconditionemembroruni com-
stim divina ultio insecula ita huncreddidit impo- cui -quondam haec regens beati Wigberchti
lem ûi ut brutum magis animal quam hpminem page,
paruerit spiritus, dignatus eum.. frequeuter intra
duceres;-Siccum lamina circa ecclesiam repertus biduuni triduumve collatione «ovemi.ignorum..
oberrans,. quod sciens male sublegerat, juste ne-
sloriam islam putat .dislingui debere ab ea quae [>tentione certare adversus eamdem basilicam quem-
exstatapud Reginonem. Ego narriqiie eenseoliicagi admodum eam-per quodlibet ingenirim igne..cre-
de eeclesiamonasterii Friteslariensis, quarri Saxones mare poluisserit. Et dum haec agerent, apparuere
adlhiriio igne consuneere ienlarunt : quod patel ex quibusdam Cliristianis qui erant ih castello, "simul
cap. 23, ilenique. ex aliis ejusdem Vitae locis. Rem quibusdam paganis qui in eodem erant exercilu, duo
gestam narrat.Regino liis verbis: « AnnoDominicae juvenes in albis vestimenlis, qui-ipsam basilicam
incarnaiio.iis 874, rex dum illis partibus (idestin ab igne prolegebant; et propterea non potuerunt
Italia) pro huj'usmodi negotio rnoram faceret, Saxo- neque interius neque exteriusignem
' accendere'. In-
nesoccasione accepta, poslposiLis sacramentis, in terea nulu divino majestalis pavore perterriti,în
flnibus Francbrum-iropetuni fecerunt,' et usque ad fugam coiiversi sunt, nemine persequenle. Inventus
castruni quod nominatur Buriaburg venbrunt: quo- ' esl aulem postea unus ex eisdem_Saxonibus.mort.uus
rum adventtim incolaeloci persenlientes, in jam di- - juxta ipsam basilicam, Jlexis genibus, acclivis supra
ctara muriil.ioriemse receperunt. Igitur cuin prse- ' pedes, habens ignem et ligna in manibus :et. velut
fata gens saevienscospisset forinsecus villarum aedifi- ore flaret ipsam basilicam cremare.-i> Eamdera hi-
cia coricremare, venerunt ad quamdam liasilicam in storiam narranl auctor - Vitae Caroli Magni, auctor
loeo-qui dicilur Friedislar, quam sanctae memoYiae Annalium Fuldensium . Eginhardus in Annalibus,
Bonifacius marlyf consecravit, alqueper propheli- Marianus Scolus, alii.:<-EJus vero -paucis meminit
cum spiritum praedixit quod nunquam incendio cre- Lambertus Sehafnaburgensis. - < < .
maretur. Coeperunt autem praefati Saxones omni ih- -
B. S. LUPI ABBATIS-FERRARIENSIS , 692
m "
308 CAMT.XXIV. A necnon reliquis congruenlibus melallis exornandum
Quod ex cmtestiadmonitione corpus ejus qd monaste- curavil, el id ppus ad Idus Augusli complevit; ubl
rium Herolfesfelt sit perduclum. posiea, divina exuberante gratia, niagna et admira-
At interjectis aliquot annis a Albuino praesul bilia aigna claruere, Exqiiibus, cum sinl peneinnu-
Fritislarensis ejusdem oppidi per quietem aliquii merabilia, hic pauc*aquaedam subjungam, quorum
obversatus, qui se divinilus missum diceret ad mo- considerationemetialur caetera quisquis volet. '
naslerinm eui est voealiulum > Herolfesfeldl, quo e - 310 CAPIT.XXVI. , ,
bssa beati viri" transferri -pr_ecepit.' Id memoratui De curatione Runlheri.
episcopus Lullo- Moguntiacensis Ecclesiae pontifici Quidam aegrotus eo usque ut in carruea in rnorem^,
revelavit; isqueYem ad magnum Carolum deiulit, a'< leciicae inslrucla perducerelur ad memoratum cce-|
ejusassensum protinus impetravit. Ila,Lullo jubente. nobium, ibi meritis beati Confessoris opitulantibus,
ûffraganeusejusAlbuinus Iribus monachis praefati noii -ulcunque revaluit, sed incolumitatem cerlissi-:
coenolrii, Ernusto scilicet, Baluricho, et Wolffo. mam est adeptus; alque monasticohichabitu sumpto,
noctu sacros beati Wigberchti cineres iradidit clam obeundiscoenobii muneribusnequaquamse imparem
perferendos ad mon?sterium. Siquidem id facere gavisus est. Huic nomen Huntheri fuit.
interdiii -veritiis est, ne tanti viri populus amore de- R . ^ CAPIT.XXVH.
vinctus fratres memoratos caeca seditione convexa-
De Burgwarlo paralytico.
ret, vel quibuslibel injuriis- incesseret, viribusque
Alius quoque voeabulo Burckwart, viribus prope-.
superior sibi tam insignis tbesauri privilegium vin-
diearel. Non qup venerabilis praesul sanclo Wigber- modum tolius corporis destitutus, anle limina sancti
chlo difflderet, qui profecto"suas ferenles reliquias Wigberchti non parvo-.tempore jacuit, et tandem,
tueri poterat intercessione; sed quod perquam scite succurrentibus ejus efiicacissimis precibus,. plena
perpenderit, quanquam riianifeste Deus faveret, sbspitate donatus est. Namque diu oblito gradiendi
<
considerationem Jiumani consiJii, utpote jusli, nril- oflicio recepto, etiam Roroamoratum perrexit.
latenusposthabendahuPIenuiriest quippe Christian_e CAPIT.XXVIII.
devbtionis, quandiu habet homo qiiod faeiat, non De Sigeberto dmmoniaco.
tenfare Dominum Deum suiim. Quod si cui Iiaec Sed ne gratiam quidem fugaivdorum nequam spi-
exauctorari posse videatur asserlio, illud ci obverte- riluuin buic suo probatissimo famulb Dominus 311,
mus exponehdum, cum Israelilicum jeopulumPharao denegavit. Hac enim receriti. memoria quidam cor-
309'dimisisset, non duxerit eum Dominus per viam n repfus acefbissiriio daemohe, Sigebrahl vocabulo,
terrae Philisthiim; videlicet neforle poenileretpopu- • ferreis manicis vinclus, miserabiliter attYactus est,'
lum, si videret adversuni se bella consurgere, Quem et, interventu sancti Wigbercbii, inimici violentia
plane locum aliter iransife sanp nequaquara poterii liberatus.
intelieetu, nisi ih riostram concedens, iriio majo- CAPIT.XXIX,
rum sententiani, ibl ostendi faieatur fieri debere De Berlgero dmmoniaco.
omnia quae consilio recto 'fieri possunt ad evitarida Sic alter, Befatgar dictus, et maligno spiritu in
quae adversa sunl, etiam cum Deus apertissime ad-
belluinam mutatus ex hominerabiem, apud sancti
jutor est. (Ex August. q. U in Exod^)
Inrjus memoriam eadem horribili passione curatus
CAPIT.XXV. est-' ^- - <
- ' . . -
De arca sepulcro ejus imposita. t -CAPIT.XXX.
De trimoda sanatione Ramnulphi.
Ergo praefali fralres muuus amplissimum sibi ab
episcopo tradilum nronasterio Herolfesfeldl cele- AJiquis praelerea oriundo Aquitanus, cui nomen
res c invexerunt, el a reliquis Dei servis illic erat Ramnuipho, ab ineunte mutus aelate, shrdus-
exceptum, magnilice primo loco est in ecclesia con- que, el pene ad faciem pecoris in alvum prontis, _
dllum. Aique Lullus, annuente Magno Carolo, mo- Xhuc perducLus, maximo rarissimpque miraculo affa-
numenlum illlus, quo more per Gallias Germaniam- lum repente obstruclarumque auriumsoiiitus aper-
ad
que caeterorum sanclorum visuntur, auro et argento tionem, eiiam secundum praerogativam hominis,
• a Albuinq prmsulu Qui et Witla vocatur alio-no- nonis.oppidum ca in dioecesi situm esset, et quia
mine,- et Wittana in epistola Zacbariae papaead comilatus Ruscinonensisconsiituit maximam partem
ipsum dala, in qua vocalur episcopus de Ecclesim Bar- diceceseoslielenensis. Et sic de caeteris.
barano...Hanc-v'oce.raexplicatSerarius Buriburgo, h Herolfesfetdt. Quod pqstea vocari cospil Her--
cujVs-episcopiun fuisse ait Albuinum : .neque repu- veldia. Lambertus Scbafnaburgensis ad annum HM :
gnb.jObiiocergoeratepiseopus oppidi Fiiiislariensis t Ludovicus venit ad Herolfesfelt iiKal.Novembris;-
s-uoque~sigillomunivit.
quod Frilislarium essei in tiioecesi Buriburgeiisi ac et privilegia monachis detiit,Herveldensis
velut suburbiura oppidi Buriburgensis. Sic archiepi- Moiiacbi quoque ejusdem monaslerii.
scopus Narbbnensis dicebalur oliin archiepiscopus reconciliati sun! cum Olgario arcbiepiscopo. i
Redensts, quod Redensis pagus situs essel in dioaeesi c Invexerunl. Tempus illius traiislalionisiion est
Narbonerisi. ^Sic Ausonensis episcofius vocabaiur adnolatum aLupo. Browerus tamen earocontigisse
episcopusManresensis, quod Minorissa seu Manresa putai baiidmulto post Saxonum-incursiones, idesl."
sitaessetin.dioecesi Ausonensi. Sic Helenensis voca- circa.annum 780.
batur Rossitioriensis, quod Rpssilionis sive Rusci-
693 , ~ - HOMILl/E DVM _ C94
intuendtim coelumerectus est. Ita triplici" enim hac _A trinsecus addidi, et quaevestra soleiiia jnssit inse-
debilitate conflictalus, totidem se humarii usus com- rendaservatoiramileveritatisexpressi. Quaebeatus
pendia subito meruisse miratus est. confessof Ghristl Wigberchtus utinam pio prose-
312 CONCLTJSlO OPERIS^ quatur favore; ac vobis, qui ministrastis iria.eriam,
Haec inchoata, ut voluistis, .quara absoluta ora- una mecum, qui hane in. aliquam redegi formam,
tione direxi;-qua neque commentitium aliquid ex- intercessionis vicem compensare dignetur. .
B S&TLVJLTl IIUFI
' '"
„_ FERRARIENSIS ABBATIS
HOMILII DUI II SOLBIITATE S. WIGBERTI,
\313 HOMILIAPRIMAa. B dicens ': Nbn .habemus hic manentem in coenoso

Gaudele et exsultalein Domiho,dilectissimifratres, mundo civitdtem, sed fuiuram bohis operibus inqui-
qui devolis menlibus ad solemnia sancti Wigberti rimus (Hebr. xin). Quamobrem namque oportet vo-
convenistis; et Ddroinum Jesuni Christum multiinodis bis, qui sincerissimam aposlolorum fidem teiietis, ut
devoiissime collaudate", qui nunquani derelinquit in omnibus sagacj alque Infatigabili mente, qiianlum
sperantesin se, sed misericordilernobis iu hoc mi- quiveritis, illos imitari studeaiis. Quia,=sicut legimus
serrimo mundi'ergastiilo constitulis' palronos prq in sacrispaginulis, tanto accensi fuerurit apostoli
hobis laudahiles ad inleYeedendumproeuravit; qua- amoreChrisli ul nee ullo modo tormentis, vel minis
tenus per bos Christianae religionis irabuli, fercu- regum, necaon etiam perseculionibus infidelium ab
Jisvesaliati.cbelestibus, spem coelestiumpraemiorum illoposserilevelli, sed firma fide el opere'vel indis-
j'am babere possimus, siilluc cbrde ei opercsequa- solubili charilale unanimiter perseverarent, donec
mur. Ipse quoque Doininus noster. Jesiis Chrisius, div-inaab lioc mundp wcatione coelestia- scandere
onmimriquecreator sanctus,omnes sanctos condidit; meruerunt. Quid-enim dicimus de virginibus ? quia
et nrillus unquam per se fit sanctusabsque Deilarga- liumanis non suflicit ingeniis de illis aliquid pro "fra-
providentia.. ldeo quippe, sicul in sacris legimus . gilitatecarnis condignum scriberevel imiiaTi, quibus
Scripfuris" (Luc. ii), ab Abel prbtomarl.yre usque G fuitunafldes,imrriulabilisainor, charilasuna;-eratque
riunegiorificat san.etoset electos suos salutiferis iri 315 illisVirginiias carnis, corpus intactum; virgi-
lioc raundo miraculis, qui muhdialibus non fuerunt . nitas animae, fides incorrupla. Et ideo vero, quia
comprebensi illeceJ)ris; sed orriui quidem cohamine fueruntpiis in.Gbristo D.omino studiis adornatae,
mentis ei .314 corporis reclecogitando.atque ab virlutum palmas coronasque dignis acceperuril in
omni iniquilate se coniinendo, dial.biicis eflicacis- coeiopraemiis. Demartyribus quoque quid dicendum
slme resislebant suggestionibus. Quapropter divina esi? qui panniculis despeclisque veslibus corpora ad
exuberanle gratia cohsorles et haeredes sunt ange- lormenta tradiderunt lerrestria,' quatenus Deum
Iicis in coelo sedious, ubi nil ullerius desiderare dominatorem-omnium habere et cum illo aeternaliter
queant, sed DominiJesu Chrisli insatiabiliter visione regnare mererentur, respiierunlflorigeros hujus
ac consortio "supernprnm civium periYuaritur. E-t mundi flores cum fallacibus curiso,u_e homines com-
ideo, fratres charissimi, assumamus nobis divino . menlis suis ludificani, iotisqu-e viribus Dominum
suflragio -arma etexempla illorum, qui per imagina- CUristum dilexerunt, et propter hoc in coelestibus
bilem Dei adjuvamine fidem vicerunt regna trans- tbalamis regnant. De confessoribus, ex quorum
Itoria, opeYalisunt justiliam,' adepti sunt promissio- collegio iste-Deifamulus esl, vel eiiain omriibus
hes; el, sicut nairique Dominus Jesus Clirislus ve- ;D sanctis legimus in divinis historiis bmnes cum diver-
ridica"in Evangelio voce -praedixlt": Sic hiceat- lux sis ab bujus mundi calle tribulationibus coeleslia
vestra coram homimbus, ut videant opera^vestra bona scandere; de quorum scilicel omnium sanctissima
et glorificentPalrein vestrum qui in ccelis-esl(Matth. -vita aliquid nobis imitandum est, inquantum humana.
v). Paulus sane egregius praedicator praemonuii ita suppetit fragililas; quia ad imaginem Dei facti su-
a Homilias istas debemus Joanni.Jhisaeo, jiresby-: ipsius Busaeiverba : « Quoniam-ante biennium cum
lera e spcietate Jesu, qui eas anno ,160<_,Moguntise Hincmari epistblis edita est "Vita saricli. "vVigberli,
edidit irilibro Paralipomenpn.-Lupi autem esse noh quondam sancii Bbiiifacii, archiepiseopi Moguritini,
aliundeconstatqiiam ex conj'ectrira ej"usdemBusaei; socii,'auctore Lupo Sefvato-nunc placuit hy.mnqs
quiea de causa eas Lupo adjudicavil quod in codice dups ac item hpinilias duas in ejusdem lauden^ - ab,
Dominicanorum Mogiiiitinensium-Vitae sancti Wig-r eodem auctorej ui apparei, conscriptasaddere. qtias
beiii atljunctaeessent. Nos, iamelsijiibii cerli sialuere ln yelustissimb ms'. codice Doihiriicanpruin -PaMurri
poteramus, eas lamen liic desiderari noluimus, ut in iiac urbe Moguritinadegentium: Vilae saiicti Wig-
neque hymnos duos in feslivilate ejusdem sancti. En . beiii adjunctas invenjmus. i ^ - ...
6913 B. S. LUPI ABBATISFERRARJENSIS 696
rous, sicut et illi. El ideo siquidem allilhrono Deo A, nunc specie gcrimus rerum veritale capiamus. Haec
nostras impollutas.imagines reddere debemus, sicut vero slrictim breviterque attigimus. Gaeleruroquid
-alibi dicit: Imago CaesarisYeddatur Caesari, imago _ felicius, quidve salubrius, quam servire Deo, qui-
Dei reddatur Deo (Matlh. xxxn, Marc. xu, Luc. xx). hiundum lanlis gubernaculis regit, et omnes homi-
Si nos in coraparatione illorum lululentam pro san- nes vult salvos fieri el ad agnilionem veriialisvenire
ctitale babemus -vitam, tamen quippe in despera- (I Tim. n) ; quatenus sane, cum generalis advene-
tionem, quaepericulosa esl, cadere Domini adnii- rit dies, omnes Iaelipro bonis operibus, et Dei suf-
niculo non debemus, quia universmvim Domini mi- fragio protecli, aeternam bealitudinem una cum
sericordia et veritas (Psal. xxiv) suo fine dislinclae - sanctis suis accipere mefeamur.
sunt. Etenim omnipotenlis benigna atque ineffabilis
voluntas nil.discernit nisi illud quod juslissime con- HOMILIAn.
•venil. Nemo vero de supra memoratis sanctis tam Restat igilur adhue aliquid de sanclo Wigberlo
doclus [leg. sanclus] fuit qui summa non indiguerit brevi sermone narraTe; qui tanlis in hoc mundo be-
misericordia. Non enim ila ulli divinorum 316 neficiis omnibusque Christicoiis claruit, ut merito
bonorum sulficiunt augmenta ut non semper amplius totus Ehrislianus populus summa veneratione de
supersil miod mens armata divinis suffragiis et in- B solemniiate illius gaudeat; maxime namque nos,
telligendum desiderel el gerendum. Quamobre.m qui in suum apud Deum patrociniurahic et in futuro
nemo de magnitudine iniquilatum suarum desperet, confidimus. Credimus 318 siquidem illum in prae-
sicut alibi dicil : Nolo mortem peccatoris, sed ut con- sentia Domini noslri Jesu Christi prania posse irape-
verlatur, el vivat (Ezech. xxxm)._ Sed tamen vide- - trare de quibus illum piis devotisque poscit precibus,
licet acceleranda est medicina conversionis ad Deum, dum tanta in praesentiapopuli miracula sicut saepe
ne tempus corrcclionis atque <emendalionispereat audistis, pro ejus laude riobilitavit.Videtis ergo,
tarditate atque negligentia, quia nemini noslrum fratres charissimi,' quanta buniano generi gloria est
ultlma dies nota est. Ideoque veridicis Pauli senten- Deuriidevota mente sequi, qui mmquani in tribula-
liis aures cordis accommodemus, ubi'dicil: Abji- tionibus derelinquit sperantes in se, sed orimes sei-
ciamus ergo opera tenebrarum, et induamur arma licet qui pro amore illius florenlem desp.ieiunt mun-
lucis. Sicut in die honesteambulemus (Rom. xm). dum aetemis in coeloâudiis honorifice sublimat,
Nulla enim Domini.nostri Jesu Chrisli opera mise- sicut ipsa Veritas lestatur dicens,: Qui autem diligit
ricordia vaeant, quando homini et indulgentia con- me, diligetur a Patre meo, et ego ditigam eum, el
sulit Ct castigatione; et misericorditer providet fem- manifeslaboei me ipsum (Joan. xiv). Paulus quoque
poralem austeritatem, ne aeternamjuste inferat ul- G apostolus-de diligenlibus"Deum dixit: Quod oculus
tionem. Et ideo nerao in hujiis vitseitinere torpeat, non vidit, hec auris audivit, nec in cor hominisascen-
ne in patria amoenissimuniperdat lecum. ldcirco dit, quw prmparavit Deus diligentibus se (I Cor.ii).
qui Deum.quaerit bona voluntale, in .quo est suni- Erat quippe vir isie sanctus Wigbertus, sicut sacra
mum bonorum omnium cuncta inlra se bona per- fama narrat, omni dignitale praeclarus, cbrde pro
feclaque continens, nihil aliud quaerit nisi sempiler- ' Dei aniore l.aelus, moribus semper composltus, in
numin coelogaudium. Quaeramus ergoDominum, omni opere Dei slrenuus. Ejus vero secreta conver-
sicutbeatus iste Dei faraulus fecil, et propter hoc salio in vigiliis el oralionibus, vel eliam in jejuniis,
coram Deoet Iiominibuscoronalur. Quperamusillum in sanetilate vitae, et signorum ostensione intelligi
armis cum quibus eum invenire possimus, Deum datur. Chariialem siquidem assiduus labor ostendit
diligendo, proximumque amando, eleemosynam quem quolidie pro Christi nomine suslinuit. Semper
dando, ecclesiam assiduis orationibus frequentando, eniui omnes dies vitaesuaein divino proficiens bpere
armisque semper diabolicis Domino donanle resi- fuit omnipolenli amabilis pro eximiis operibus, et
' omni populoplacabilis. Ab infantia enim cuncla quae
sfendo, quia eliam per varios casus mortalis vita,
quasi mundi orbila, concurrit. Nemo in hac vita habere potuit ad pietalis opus largifluis manibus
gaudia habet coelestia. Sed ab inilio mundi usque tribuit, ut Chrislum, pro nobis faclum egenunij
317 mic multi deviaverunt per ignorantiam, egens ipse sequeretur. Quis enim tam loquax in
quia inter. niulta turbulenta el fallacia Deum nosse lingua ut singillalim omnia mirabilia, vel beneficia
et amare diflicile est. Propter boc faciamus sicut quaeper illum Deus operatur assiduis explicare va7
projmeta dicit:: Quwrite Dominumdum inveniri po- leal319 verbis? Non enim de crastino cogitans,
test, invocateeum dum prope est. Derelinquat impius sed semper secundum Evangelium de Dei confldens
viam suam, el vir iniquus cogitationessuas, et rever- clementia, omnes ad se venientes seiernis paseebat
latur -ad Dominum, et miserebilur ejus (Isa. i_v). ferculis. Nullumscilicet in sua despiciebat anguslia;
Quaeriteigitur bonum sinefuie.et persistite in re- sed semper divino moestosreflciebat solamine, fra-
perto; quia veram etiam beatitudinem in summo Deo terno suffultus amore; cunctisque propter Deum
sitamesse necesse est, quod conlradici nullo modo prodesse salagebal. Menle videlicet et corpore ad
potest. Neque enim fas est. homini cunctas divinae sublimia erectus, hospes etinops mundo fuit. Quam-
operatioriis machinas vel ingenio comprehendere vis namque lerrenis nutritus esset usibus, totis ta- .
vel explicare senuone. Veniet tempus quandp ea quae men semper viribus eoelestiatractabat. Quamobrem
697' . HYMNl DUO DE S. WI.GBERTO. , 698
scilicet cum Dominoaequissinio necnon el cum cnv-<A potest boni esse ubi fraus et discordia regnant. Pu-
nibusin ccelo balriialoribus aeternaliler coronalur; det autem de his Jpngius dispulare. Omittamus ma-
ubi nunquam polest gaudiis fraudari ciii Chrislus; las, Domino atljuvanlc, sirenas, quae hominum nien-
' est
gaudium. Idcirco nos quippe, quanlum divinai tes assuefaciunt morbo, non liberant. Teneamus
suffragante gratia poterimus, illum tolis viribusi etiam illas virtutes in quibus esl sola sanilas et aetema
lantum imiiari sludeamus ut, si talia in coeleslibusi felicitas. Ideoque, dileclissimi fralres,'scitole qtiia
praemia-acquirere non polerimus, saltem aliquo inL in maxima egestale sunt diviles in hoe mundo,
eoelorefrigerio non privemur. Habemus ergo arma justiliae et veritatis opes non habentes. 321 Qui
justilke, sicut iste Dei famulus teriuit, Deum dili- aulem altilhrono Domino fldeliter serviunt, ea bona
gendo, proximumque sine simulatione amando, ca-~ ."" inveniunt quaenullatemis perire possunl. Parva eriim
ritalem et pacera cum hmnibus liabendo (quia Chri- sunt praesenlis saeculibona. Nunqiiam verb nisi per
siianae perfectionis est pacificum esse cum suis ini- negligenliam et incuriam perdit aeterna. Quamobrem
micis, spe correclionis, non consensu malignitatisj, qui triumphali Chrisli signo signatieslis, et Domino
liumilitatem et palientiam cordeetopereostendendo; opitulanle vultis ancipitem superare vitam, in qua
quia malignus spiritus et superbus bominem primum nihil est aliud nisi seductiones et infeslaliones, di-
superbienlem deduxit admortem, Christus quoque hu- B ligite semper moribiis et operibus quod verus ama-
milis bominem obedientem reduxit ad vitam. Simus tor Christus jam habet. Fervent enim mundi ama-
namquepiela.isefChristianae religionis amalores, mi- tores' pro damnis proque pestiferis Jucris. Idcirco
sericordes, adopus bonum unanimes, concordiam, namque, quia mundus amaritudine et casu totus est
quae-esfcuslos.virtulum, firnhler euslodientes, sieut plenus, et fluunt gaudia falsa appropinquate Deo
alibi dicil. Caveteergoviri nesitin veslrismenlibus bonis et operibus, et appropinquabit vobis. Quae-
senlentia 320 discors: quod sapimus conjungat, -rite illum, npn ficle, sed veraciter, et invenielis
unus amor; quod vivimus et intelligimus uno eodeai- illum. Nullus obsecro dubilet in fide, nec de veniae
que conslet studio. Nil flrmum est dissociabile , et largitione baesitet, nec de piae petitionis'effectu :
nil esl in liominibus Deo placitum sine pace, nee quia quanto fiducialius et lienighius Deuih depreca-
munus amplissimum ad aram. Similiter elenim e con- mur, lanto citius exaudiri merebimur. Fides cnim
trario divinis arrriati suffragiis, fugiamus arnia dia- omnibusbenis abundat-, sicut4n Evangelio ipse Sal-
bolica, id est, superbiam. Omnia enim vitia in malis' vator ait (Matlh. vn). Omnis enim qui cum lide pelit
operibus tanlum valent. Sola superbia in perfeclis accipit, et qui quaeritinvenit, et pulsanti aperietur.
reclisque factis cavenda est: quia sine dubio frangit El iterum : Omni habenli dabilur, et abundabil. Ei
Deusomnem superburii, et seraper superbis resislit. '^1miiein qui non habet, et quod habet auferetur ab eo
Poslea quoque toto nisu vel affectu cavenda est (Maith. xln). Habemus igitur multa in divinis pagi-
"'
ebrietas; quae est radix omnium mortalium ad pec"-" nulis exempla palrum nostrorum. Habemus eliam
candum. Irara videlieet, fugiamus, quae saepissime ante oculos exempla certissima, siculi hujus sancti
stomachando in proprium cadit, lethum. Luxuriam"' " viri, cujus hodie feslivum celebramus diem : qui
cta avaritiam, Deo donahle, a nobis quasi venenum pairiahi cognalibriemque et amicossaeculares"fervente
'
expellamus. Luxuria vero malesuada mellisque sa- fide pro amore Dei dereliquit, terrena contempsit
pore damnat in peenas incorrigibiles. Nil namque in cum pbmpalicis Jaudibus, ui ccelestia conquireret.
moderno tempore omne, genus bumanum tam mise- Hespiciamus quoque,Dominosuffragante, mundum,et
rabililer devastat quam avarilia. Odirim ergo et in- amemus322 cum praeceptisejusCreatorem noslrum;
vidiam a nostris cordibus Yespuamus : quia omnino . -quatenus per praesentia bona.quae agimus ad"gau-
non condecel Clirisliano ut imaginem Dei in bdio dia "aeiernae felicitalis.pervenire yaleamus, praestante
habeat. Sedtamen in malis odimusprbrsusmalitiam,.--: Domino noslro Jesu Christo, qui patria virlute
et diligiraus brealuram. Discordiam quoque et frau- irintis et unus vivit et regnat in saeculasaeculorum.
dem divinismunificentiisadjulifugiamus. Nil namque Amen.
D
- a Avdritia. Pecuniae uimirum, ut manifestum esl. chiarius in epistola ad Japuarium de recipiendis
Quanquam et nonnulli vetusli scriptores, dum rlie- lapsis : « Non enim polestis solam in pecunia ava-
toricanlur, avariliain alio quoque transferunt-," ad ritiam compulare : quia maxime avaritia vel in li-
gloriara videlicet etad Iibidinera. Q. Curtius Jib. ix": bidinecisse sentilur, cui nunquam finis iniponitur. »
« Rursus avaritia gloriaeei insaliabilis cupido famae Sic Horalius in libro de.Arle poetica, versu 329,
nihil invium, nihii remolum videri sinebal. » Ba-. dixerat : Laudis avarus.
HYMNI
BE SOLEMNITATE
SANCTIWIGBERTI.
1. Lucem jam nos illuminans,

Wigberti dies iiatalis Qtios servel Christus glomerans.
" Venil modo nrirabilis, . Iste confessor Dsmini,
699 RODULFUS BITURICENSISEPISCOPUS. 700
- ' Frater in mente humilis, A Annuo nobis veneranda cullu,
Quera Christus jam praedixeral, Festa Wigberti. Populo frequenti
Ul regnum ejus capiat. Chrisle faveto.
Hujus oratu credimus Hie velul clara rutilans lucerna,
Ad astra euncli pergimus , ' Iridolis
Si cultum ejus agimus primae radios micantes
Sparsit in mundo, gradiendo callis
Qui sedet super angelos, Ardua dexlri.
Qui sedet super cherubin ,
Simulqu.esuper seraphin, . Utque nil sacri meriti deesset,
Sidereaque agmina Subdidil sumriiaepia jnssioni
Regit sua polentia. Colla,-quo Cbrisli crucis et minisler _
Ipseque nos tartareo , , Pauper adesset.
Eripiat a torraento, tantum Deitas beavit, -
et
Zabuli. a laqueo Ipsa quera
Quo foret seelo sibi commoranti
.Defendal suo labaro. sic via •-
n Forma, aeque lapsitanti
323 Sancte,Wigberle, quaesumus, - D
Posteritati. • -
Ora pro nobis omnibus,
Ut lavet nos criminibus 324 Cuj'usexemplmn glomeret in unum
. Rex arigelorum Dominus.. , Turbam haud parvam sibi servientum
0 Pastor almfij,pro clero - Semper ut Christi resonet fideli
Inlervenijam devoto, ' Pectore laudes.
, ,.
Digna tua oracula
Tollunt noslrapiacula. Quam Deus cunetisredimet aerumnis,
Salvator noster, relaxa Cumpotens dextram quaiitur coruscam,
Ultimi donans requiem laboris
Et dele npstra crimina
Yisere sese.
Per confessoris inclyta. . :
Sancti Wigberli merita, Palris hoe proles, Pater hoc et ijpse
ii. 'r ' - Prsestet, hoc flatus par utrique sanctus;
Unicum nomen Deilatis omni
En piis splendent revoluta votis, Esl quibus aevo.
AMO DOMINI.DCCCLXVI.
RODULFUS
BITURICENSIS EPISCOPUS.
NOTITIl HISTORICA IN RODULFUM.

" "
{Ex GalliaChristiana,toni.-m.)
ROD0LFDS -nobili et antiqua stirpe ortus erat, nj- C

t ei daius, sen villa loco litulicJericatusveluf assignata:
mirurii Rodulfo Cadiireorum comile, "et Aiga, paris. nam id solebat fieri eliam pro mpnachis, uli prbbat
cum nobilitalis-tuni pielalis pareniibus, (a) a quibus charta Rotardi cujusdam in tabulario Belliloci, apud
primum adclericaluin instituendus iraditur Berlranno Lemovices, unde erulum irislrumentum de villa pa-
viro religioso, assignata in litulum palrimonii yilla Lrimonii Joco data Rodulfo : nam Rotardus ibidem
quadaro exlra consortium fratrum; .quemadraodum concedit Rodulfo abbati: Beililoeensi (is erat nosler-
Eriienanae,Rodulfi soiori, ad sanctimonialiumhabilum Rodulfus),et monasterio Bellilocensi,.pro clericatu
tradendae, quamdam cedunt ecclesiam nobiles pa- cujusdam consanguineisub nomine Gumberli, ul idem
renles. Per clericatum polesl hie inlelligi monacha- Gumbertus haec teneai, usque dum abbas et monacld
tus, qui non raro in antiquis scriploribus per cleri- snpradicti loci, aut ecciesia alium ei horioremconce-
catum designalur; maxime cum videamus Rodulfum dat, ut secundum clericalus sui officium vivere possit.
abbatem ante episcopatum fuisse. Nec obstai titulus Eodem Itaque modo , quando Rodulfus noster ado-
(o) Ex Mabill. saec.IV Bened. parte n, pag.j 156. Hi qui-fuerat Abbas Belliloeensis altum est sileiitium. -
fuerunl filiiRodulfiEpmiiisel Aiguae:Rodulphusfleri- Infra tamen Johannis hujus "fiet roentio. Rober;i
cus (ipse esl arcliiepiscopiis noster), Godefridus co- conjux Retrudis sepulla es't in mouasterio Bellilo-
mes, Rolberlus, Landric.us; Emenana filia eorum fuit censi. De iis pluriraa habes in liisioriae Tuteleiisis
l^bbatissa S. Generii,.apud Sarrasiacum. De Johanne appendiee. -
" . NOTITIA HISTORICA.
701 .. 702
leseens a paTentibus iradilus.esfad monacbatum, A _- milem virum sunm ibidem.sepuUum.'Tnlitteris Aiguae
slmulparent.es dederunt villam indominicatam Bello- dicitur furidatiim hoc sanctuarium, consentientibus
montis in pago Lemovicino, ut probat monaslerii S. Rpdulfb-arcbiepiscopo, Godalredo comile, RobertO;
Petri Belldlocensis charla donationis hujus villae,. Landrico,, et Johannae Aiguaeliberis. Tempus autem
quam bxhibet lilabillonius saec. iv Bened. parte II, conditi Ipciin hac lillerarum clausula innotescit -;
page 157. Deinde Rodulfus fuit abbas incerti Joci; Facta sessio ista in menseFebruario , in anno i obi-
nam probatMabillonius ad annum 840, ipsum quando tus bonw memoximRodulfi jam dicti (comitis conjugis
•adepius esl sedem Biluricensem, abbaiem quidem Aiguae)ei aniio ~ terlio quo assumpsitimperiumdominus
fuisse, sed nondum Floriaeenseih, autVeterinenseih, " Lotliarius. Reliclis vero rebus inonaslicis, ad alia
.seu Belliloeensem:
' quaeduPinonasteria nondum euant niajo.ra forlassis momenti .rariseamus. Anno 845
condita. . interfuit conciliis Meldensi, Moguntirioanno 848, si
Rodulfns.praeesseccepit metropoli Bituricensi anno T-riibeiriiofldes debeatur; Tuilensi. in villa dicla Sa-
circller 840 au.l 41, et sane aflno 840 adhuc tantum ponarim, mehse Junio anno 859, in quo judex eligitur
abbas vocalur in venditiqnevillae Beliaci faela a Bo- cum Remigio Lugduhensi et aliis praesulibus, in causa
sone eiusque conjuge Talasra abbati IWw/fo. (nosier Wenilonis arcbiepiscopiSenonensis, adversus quem
eesl Rodulfus") anno primo Loiharius exceltentissimus bac iri synodo Carolus Calvus rex.libellum proclama-
"imperator assumpsit imperium, mortuo videlicet Lu- tiohis obtulerat. Subscripsit auteih epistolae omnium
doyieo patre mense Junio.anni 840. Al paulo.post astantium episcopprum ad eumdem Wenjlonem, el
Rodulfus facfus esl "Bituricensis archiepiscojms, uti alteri ad Britonumpraesules, qui ab Herardo Turo-
docetipse in cbarta quam suum testamentum appellat; TJ i nensi archiepiscopo suo' metrojiolitano defecerant.
in cujus finelegitur : Rpdulfus pfmiw sedis.episcopus' Legitur etiam ejus subseriptio in concilio Tullensi
huic testamenli chartuim subscripsit... Datum -mehse "• secundo apudTusiacum.ahno 860, ubi Hincmarus
Martio, anno primo Caroli regis. Annus erat primus arcIiiepiscopusRhemensisJussusynodi, ad nostrum
Garoli regis cognomenlo Calvi, post Ludovici patris . ' Rodplfum el ad Frotarium Burdigalensem archiepi-
morlem. Et bic forsan adhuc compiitabatur Chrisli scopurii scripsitconventum episcopprum eis qui pri-
840, usque ad Pascha. -roarum sedium regni Aquitanici antistites erant, de-
Ut de rebus. a .S. Rodulfp-geslis in ejrisco- liniendam eommisisse causam de nuptiis Stephani,
patu Uunc dicaraus ," eodem, anrio qiip eatliedram - et filiae Regimundi comitis; adliibi.Ocoepiscoporum
"cpnscendii Velerinense construxit coenbbium (apud et primorum terrae consilio, uti legitur lomo VIII,
Lepiqvices), de cujus fundalione Mabillonius vulgavit Con.cihorum,et tom.",III,ConciI.Galliae.Occurrit ejris
instriinienium in elogio sancti antistitis tpm.IY Acto- nonien in subscriptionibus privilegii S. Dionysii ,
rum SS.-Benedict., parle ii , quoDommo Salvalbri anno 862 dati, in prima synode Pistensi, et consti-
resquasdam suae proprielatis offert, 'Suraziacuni Vi- tutionis pro ccenbbio S.Germani Antissiodorensis,
deiicet, cum villa S. Genesii, silum iripago Calurcino, factae in synodo Pislensi u anno 864". .
in .vicaria Casiliacensi,"neeiion casam dominicgriam Caeterum Nicolaus papa I-Rpdulfum'Aquitaniaruni
apudVeteririassuperfluvium Sordarieri (la Sordoire), primatem esse agnovit, el palriarchae' titulo tJecbia-
in orbe Lemovicino.'. Haec autem ab< Aiga matre vit, iri epislola quaelegitur tomo VIII Coiieil.-Labbei,"
acceperal. Huic autem coenobio praefecit Silvium decima nona primae appendicis, col. 504. Hac in epi-
abbatem; eumque procul dubio, quem hoc lemppre- . slola nolatu digna est Nicolai papae responsio ad Ro-
Solemhiacensem abbatem "fuisse videmtis, Patrbni' G " dulfihostri quaesila, qua definivit ordiuationesfaeias
novi monastem erant-, pfaeter mundi Servatorem,' a chorepiscopis minime iterandas": Ad formam enim
apostoli Petri et Paulus, omnes-apostoli, sancti Lau- seplugginlq ( discipulorum ) FACTISUNT-, inquil, quos
rentius, Sebaslianus, Dionysius, Mauricius, aliique quis dubilet episcoporum kqbuisse^fficiaj Idem papa
martyres; confessoresflilarius, MartiniiSj etc. (ep. iO) monuit Rodulfmh ul pehitus abstinereia
Eodem arino 840, coriditum esi Rodulfl riiunificen- comniunione Theutgaudi et Guntarii episcoporum,
tiaBellilocensemonasterium superfluvium Doidoniae, quos dam.iarat-aposioiica sedes: Flodoarduslib. iu,"
cujus Yeterinense posimodum faclum esse prioralum ' c. 21, meminitlitterarum quasHincmarusRhemorum
Iegimus; unum autem ab altero parum distat. Huic arciiipraesurad eumdem scripserai, ul ipsi bonorum
abbatiae"RodulfusToluit praeesse.verierabilem Grairul- abbatiae S; Rehhgii in pago Leriiovicensi custodiam
fumabbatem {quamvisipsetam Bellilocensis quam Ve- commendaret ac defensionem.
terinerisismonasteriiutiabbasgereretsolliciludinem).- Rpdulfus quindecim, capita derebus ecclesias.tieis
-
Anno 843 pius a.rchigpiscopusad eondendum aliud condidit pro Dioocesis siia. clericis e't sacerdolibus.
monasterium (a) intra suae'dioecesis flnes"animum Edidifnuper V. C. Stejriianus Baluzius toino' VI
applicuit, ad quod dotandum quaedam ecclesiae-suae Miscellaneorum p. 159,'ejusdem capitula, de eodem
praedia contulit. Ab universo vero conslruclum est fere argumento., Posl ecclesiam -Biluricensem diu pie
apud Doyerum' [Devre] postea.ob accolarum incle- ac streiiue administraiam, et monasticum ordinem
mentiam et infestationes,,transiatum est in cas,tellum riiultisin locis propagatum obiit, tilulum sancli
proximum Yirzioriemdiclum.Doverensismoriasierii merito-conseculus , anno Clirisli '868 lesleAdone
novaeque congregalionis ijridem Dep famulantis pri- D 3 %i Julii , sepultusque est in basilica S. Ursini-
mus alibas post Rbdtilfumf qiii oninibus liis mona- apudBiturigas, ulii magna veneratione colilur : Uni-.
sleriis praeerat, fuit Ainiericas, cujus menpiiil Caro- ciis duntaxat naevus in sancli hujus arehiepiscopi
lus Calvus iii praeceptopro liuj"usmonasterii coiifir- vil-adeprebenditur, qubu iot abbatias obtiniieril. Sed
inatione dato (6).' ' "
ifi iis quas fundaverat nihil sibi lucri retinuit; omnia '
Eodem anno, adjuvanle Aigoa malre, prope ca- yero in monasleriorum emolunientum refiindere cu-
siruln"Caziliacum', in pago Calurcino', el villa Sara- ra.vii.Et iis quidem abbales dedit; abbaiis titulum
siacensi, condidit puellarecoenobium ,' uli praeino- . nudum fere sibi etiam servaiis,-id_est; patris, qui
nuinius, cujus abbatissafttifEmetiaria, Rodulfi soror.- optime conveniebat munificofundatori.In boe tamen
Tanta fuit Aiguaecomitissae-liberalilas in condendo - reprebensione dignus visus est palribussynodi Tul-
hoc partlienone, ut pro fundatriee babealur. Jbi quo- Iensis ad Saponarias anno 859 habitae, quod Floria-..
que condita esi post mortem. prope Rodiiifurii' co- censem abbaliani curii archiepiseopalu-possedisset.
. (a) Rodulfum non fuisse primum bujus monasterii anlecessoribus ad eorum stipendia deputatas perpe-
architectum aut fundatorem suadere videtur quae-" tuo.leneqnt, etc. Fqrle irrepsit errore librarii qiite-
dam cbaria ejusdem loci quae'incipil<:Inhomine, elc. cessbium pro successorum. Neque enim liiijus
Oarolusgralia'Dei rex, etc. Siatmmus alque firma-- diplomatis Carolini liabemus aiitographum.
mus u( prmdicli 'monachi supfadictas res cum omni (b) VideMabil. saec.-iv Ben. parl. u, p. 158.
ihtegritate _a venefando pqntifice Rodolpho vel êjufi
705 RODULFI BITURICENSIS EPISCOPI 70i
Hanc ipsi Carolus Calvus concesserat, vivente A studerenl. * Rodulfum abbalife cessisse autumat
etiam Bernardo abbate; Rodulfum hoc beneficio Mabillpnius, quia Bernar.dus abbatis officium ad ali-,
demereri sperans, quo in Aquitanorum molibus ute- qugt annos gerere non destilit; sed forsan vicaria,
retur; qnippe ob generis nobilitatem., afflnitates nori suprema polestale. Inler cseteras animl doles
cum Aquilaniae proceribus pene omnibus, sedis eminuit in boc praesule summa prudentia , qua,
dignitatem, maxime vero propler sanctilatisfamam, principum ab invicem dissidenlium et pro regno
archiepiscopi hujus potestas eraf maxima. Sedin decerlanlum gratiam -sibi conciliavil. De Caroli
concilio i Tullensi Patres id roolesle lulerunt et in Calvi erga eum benevolenlia jam diximus, ubi nar-
capilulo 11 legitur": « Postulavit liuriiiliter genera- ravimus ab hoc principe eliam contra leges eccle-
lis synodus se ad terram nsque proslcrnens anle siaslicas datam ipsi fuisse Floriacensem Ecclesi.am.
Karolum "regem et Rodulfum Biturigum archiepis- Eidem quoque .munificum se probavit Pipinus Ju-
copum obsecrans et adjurans per crucein el Chrisli nior, Aquiianiae rex, fliius alterius Pipini. Aquita-
sanguinem, ut privilegium monasterii S. Benedicii, niae quoque regisjconcessitqueiionnuI.lasYillas, de
quod annuenie praefatorege<flrmavei-ant, quodque quibus agit principis hujus diploma , quod Iegitur
idem Rodulfus subscripserat qui praefalanvabbatiam dalum Jndict. xi anno deeimo regnante Pipino in-
irregularlter ienebat, ratum el inconvulsum servare clyto rege.
RODULFI CAPITULA
(ApudBaluz., Misceflaneasacra, tom. II.)
INCIPIT PROLOGUS. B tentiis. exiguum opus in uno volumine aggi'egare eti-

RODULPHUS exilis servorum Dei servus, fratribus et ravi. Et ut fastidiosis et minus erudilis Iectoribus
consacerdotibus Bituricensis Ecclesiae nostrae sa- tsedium minime inferrem, hujus modici opusculi
lutem. summam quadraginta quinque capilulis perstrinxi.
Non latere credimus . Bealitudinis vestra. so- Si autem.quis pascbalibus multimodisque referlus
lerliam quanta ecclesiasticaenobis disciplinae,quan- dapibus huncnostrilaborls spreveiit- actum,lnhis
tisve quolidianis sollicitudinibus subditorum insuper obsecro charilate servata opibus utescat cecropiis,
et lemporalium oppressionibus rerum, quibus iride- nostris omittens conlraire purissimae devoiionis
sinenler undique .coanguslamur, sqllicitudo , con- sine aliquo arrpgantiae fastu conatibus. Legentium
slringat. ldcirco, ut vobiscumconluli,.exantiquorunr quippe totis praecordiorum nisibus efflagitare non
scriplis, Seripturarum quoque ac canonum orsis ex- cesso Industriam quatenus dilectionis munere re-
cerpere dudum- opusculum vitae sacerdotalis poeni- creali, quae in his membranis conspicuo corrigibilia
tentiaeque acsatisfactionis minime quivi: quoniara etminus aptaperspexerintbcello, absque "diJacera-
animus parlitus per diversa sit tardior ad singula. tionis obstaculo, nonut obtrectatores insaiii,' sed
Non enim renisus sum .petilioni veslrae "velut-otii tanquam amplectitores benevoli, emendare atque
taedio durus, 1sed supradiclae impossibilitatis nervo C corrigere charitative sludiose sludeant, ut.et per-
vinctus. Jam vero tantorum nolens resistere queri- fectiodilectlonis ser.vetur„in mente, et-e_reelus'op-
moniis dignum acutile fore censeo condignis parere timistudii exerceatur in opere. Unde posco vos,
- desiderils Iaudabilibusque satisfacere
pelitionibus. o fratres dilectissimi, fundite pro meis peccaminl-
Quapropter me ipsum, fralres, abliegare holo, sed bus supplicibus volis ad Dominum preces, quod
ardenti animo, sine aliquo excusationis .verbo, hu-, cleniens alque multum misericors vineula pravitalis
jus ponderis sareinam a voliis illatam, a Domino meae absolvat, el gaudia aelerna. concedat. Deus
quoque subleyandairi, arripere non recuso, jactans omnipotens aeternus pastor vos ubique prolegat et
in Cliristo meum cogitatum, cujus hortatu lmic . ab omnibus pertuYbalionibus liberet.
operi tribuam inerementum. Ipse enim inquit: Aperi _ CAPUT PRIMUM.
os tuum,-et ego adimplebo illud. ^Valde eteninf me
sollicilat quoniam ita in sacerdotum rtostrprom li- Dejfidesanctw Trinitatis, qudlitertenenda sit a presby-
bellis reperi quos vuJgo pcenitenliales vocant (flonc. teris et prmdicanda.
Cabilon. 11, cap. 5S), quorum errores certi, au-' (Lib. i Capitular., cap. 76.) Primo omnium cre-
ctores sunt incerli, confusa judicia poenitenlium at- dendum estatqueomnibus generaliter praedicandum
que ila diversa etnullius auctoritate suffulta, ut vis. Patrem et Filium et Spirfyum sanctum" unum Deum
- aninius prudenlis prope dissonantia tanli discriminis esse omnipotentem, aeternum, invisibilem,
qui crea-
possit sustinere jacturami Hos vero obliterans, et vit coelum et terram, mare et omnia quae in eis
. sludium meum certis atque catholicis scriptnris ac- sunt, "etunam esse deitatem et substantiam et ma-v
commodans, quid agere sacerdotes, qualiterve con- jestatem in tribus persbnis Patrisel Filii et^piritus
yersari vel quomodo Chrisli gregem veluti paslores sancli. Itemque quoniam Filius Dei inearnatus est de
ihgenio compotes et sermone tantum medicinali an- Spiriui sanclp "et Maria.Virgine pro salute et repara-
. lidoto ievigatum adperpetuae caulas pascuae revoca- lione liumani generisThomo factus, passus, sepultus,
re oporteat, ex sanctorum Palrum canonunique sen- tertia die resurrexit, et ascendit ad coelos, sedetque
705 CAPITULA. 700
ad dexteram Patns,-et quia venturus sitjudicarej A aliud praeter vestimenta ecclesiaslica et vasa sancta
omneshomines propter merita propria, et quoniam et libros et ea quaehonori congruunt vel noriofliciunt
onines riiortuiin vera carne resurgent, impii propter ecclesiaslico recondalur; ne forte si alia ibi quam
scelera sua cum diabolo in ignem mittendi aeternum, oportet negotia exerceantur, a Domino audiamus;
jusli vero cum Christo et cum angelis suis in vitam Dbmusmea doihus oralionis vocabitur. Vos autem
consociandi aelernani. " fecistis eam.speluncamlalrorium.El iterum : Auferte
CAPUT II. . ista hinc, et noiite faceredomum Patris mei domum
De honoreet restauralioneecclesiarum. negotialionis. ' CAPUT
IV.
(Lib. i Capitular., cap. 67, et lib. vi, cap.- 577.) Vt in ecclesiis
Placuit nobis admonere fratres ef consacerdoles deinceps sepullum mortuorum-non
fianl. .
nosfros ut ecclesia Dei per illorum parochias.suum - cap.
habeatlionorem, et altariasecundum suam dignita- (Capilulare Theodulfi, 9.) Antiquus in his
,lemvenerentur elcxornentur, domusqueDei et alta-. regionibus in ecclesia sepeliendorum mortuorum
ria sacrata non sint avibus el canibus pervia, et ut usfls fuit, et plerumque loca divinocultui mancipala
et ad offerendas Deo hoslias praeparala cimileria sive
saecularianegotiaetvaniloquiain ecclesiis non agan- ,B
facta sunt. a Unde volumus ut ab hac re
tur, quia domusDei domus.oralionis debet esse, noh • polyandria
abstineatur, et nemo incccjesia sepeliatur,
spelunca latronum (Malilu xxi), et non ob aliam. deinceps
causam in ecclesiam convenire debere nisi ad lau- nisi forte talis sit persona sacerdotis aut cujuslibet
hominis qui per vilaemerilum talem vivendo suo
dandum Deumet ejus servitium faciendum. (Capitu- justi
lare Theodulfi, cap. 10.) Disceptationes vero et corpori defuncto' locum acquisivil. Corpora vero
tumullus et vaniloquia et scurrllitas caeteraequetur- quaeantiquitus in ecclesiis sepulta sunt nequaquam
sed tumuli qui apparent profundius in
pes acliones ab eodem sariclo loco penitus prohiben-. prcjteianlur;
da sunl-."Ubienim Hei nomen invocalur, sacrificium terram mittantur, et pavimento desuper facto, nullo
Deo offerlur,angeIorum frequentia inesse non dubi- tumulorum yestigio apparenle, ecclesiae reverentia
conservetur.Ubi vero tanta esl mullitudo cadaverum
talnr, periculosum est tale aliquid dicere yel agere
ut boc fecere diflicile sit, locus ille pro cimilerio
quod loco non convenit. Si enim Dominus illos de
ablato inde altari, el in eo locb constru-
teiriploejecit qui viclimas quas ibi offerebant eme- habeatur, cto ubi religiose et pure~Deb sacriflcium offerri
;bant el vendebant (Matth. xxi), quanto magis illos
iralus abjicietqui mendaciis, vaniloquiis, risibus, jet valeai.
CAPUT V.
hujusmodi nugis locum divino cultui mancipatum C De libris el veslimentisecclesiasticisvel sacerdolalibus
fcedanl? Monemuseliam ut praediclasecclesiasbene et de vasis sacris. -
conslfuant etemendent juxla rerum possibilitatem,
etluminaria eis tribuant, sicut decel, ut in omnibus {Lib. i Capilttlar., cap. 68, 105, et lib. v, cap.
et Ecclesia sancia san- .229.) Admonendi etiara sunl sacerdoles utoperam
bpnoriftcetur Deus, Cliristi; "
dent qualenus missalem et lectionarium, psalterium,
guine mercata veneretur, magnificetur atque exal- sive alios libellos sibi necessarios bene correctos ha-
tetur (Lib:uCapitular., cap. 5).-
beanl, quia saepe dum bene aliquid Deum rogare
GAPUT III. cupiunt, per inemendatos libros male rogant. El
. Ut missa nequaquam alibi nisi in ecclesiacelebretur. pueros suos non sinant vel legendoTel scribendo eos
Et ul in ecctesiiscellaria nonrfiant. corrumpere, corrigere, vasaque Deo sacrata magna
(Capitulare Theodulfi,cap. 11.) Missarumsolemnia veneratione habeantur. Et non liceat alicui calicem
nequaquam alibi nisi in ecclesia eelebranda sunt, aut -patenam aut quodlibet vas sacratum el divino,
non in quibuslihet domibus et iri vilibus locis, sed' cullui mancipalum ad alios' ususretorquere. (Cupi-
in loco quem elegerit Dominus, juxta illud quodI lulare Theodulfi,cap. 18.) Namquicunque decalice
scriptum est: Videne offeras holocausta tua in omni' sacralo aliud bibit praeter Chrisli sanguinem, qui in
loco quemvideris, sed in loco quem elegerit Dominus.P sacramento accipitur, el palenam ad aliud officium
ut ponat nomen suum ibi; excepia ralione eoruni1 habet quam ad altaris minislerium, deterrendus est
'
qui in exercitum pergentes ad lioc opus babent ten- exemplo Ballbasar, qui dum vasa Domini in usus
toria et allaria dedicata Jn quibus missarum solem- communes assumpsit, vitam pariler cum regno ami-
nia expleant. Yidemuseliani creliro in ecclesiismes- sit. Slaluiinus quoque ut cum suromo studio liritea-
ses, "vinum,fenum, et caelerarum frugum species> niina nilida allaribus praeparent, el sacerdolalia in-
congeri. (CapitulareTheodulfi,cap. 8.) Uhde liorreai dunienla cum quibus iiacriflcalur optima pro -viri-
•velcellaria potius quam ecclesiseesse probanlur. Ett bus et munda liabere sataganl, et.sive nbva sive
ob hoc,-quod nefas est, horoicidia, adulteria, furta,> veluslate confecla adalios usus iransire nullo modo
comessationes,Tebrietates,turpiloquia, et liis similia> sinant.
illicila, quaevisu et ~auditu obscena sunl ibi flerii CAPUT VI.
'
ssepe a plurimis didicimus. Quapropler vblumus' utt- De Eucharislia.
hoc penitus observetur quatenus in ecclesia nlhilI (Lib. i Capitular., cap. 155. Capilul_ar£Theodulfi,^
6 Yide Notas ad Reginonem, pag. 557."
707 ' RQDULFIBITURICENSISEPISCOPl 70S
cap. 5.) Ut presbyteri semper habeant paralam eu- A A CAPUTIX."
eharistiam, ut quando quisque inflrmaverit, aul par- Ut.laici senioresdomus sacerdolum aliqua occasione
vulus inflrinus fuerit, statim eos communicent, ne cum femiriis et canibushabitandi causdin rionha-
beant. - -- -
si.ne communione moriantur. Panes enim quos in
sacriflcio offertis, aut a vobisipsis aut a vesirismini- Oranes in commune seniores eccle'siarum laicos
slris ad id agendum idoneis coram vobis nitide ac -• monemus nl in domibus sacerdotum, quae mundae
studiose flaril, et diligenter observelur ut panis et ac castaeet religiosae debent esse, cum uxoribus vel-
vinum et aqua, sine quibus missaenequeunt ceJe- aliis feniinis seu canibus habitare nullatehus praesu-
bj-ari, mundissime atque sludiose tracientur, et nihil -"maut: quoiiianijllicituhvest eum qui soliDeoser-
• in his vile, nihil reprehensibile inveniatur, et ut vire j'ubefur luxuriosis verbis alque superfluis impli-
sacriflcia sanclificala cum magna diligeniia ab , eis cari tumultibus, et commissi olficii praefixaspsal-
colliganlur quLdigni srint, et' honorifice servenlur. lendi, vigilandi, orandi, aut, si necessitas evenerit,
(Lib. i Cajiitular., cap. 67.) Ab omnibus autem ca- baptizandi,inflrmisque eldeflcienlibus subvenien.di,
vendum summopere esse monenius ut nbn diutius corrumpere metas".Hoc vero nefas deinceps fieri ve-
serventur, ne forle pulrlda el inhonesta appareanl, tamus, ne Dei minislri saeculari oppressione laedan-
sed tandiu in vase mundissimo cuslodianiur usque B I tur, et Chrisli grex charissimo- pretio comparatus
dura ad alia dicaia succedant. , negligenliapastoralimorte damneturaelerna. Si au-
CAPUT VIL tem ab hinc tale aliquid' geslum fuerit, ad nostram
citius perveniat nelitiam, ul auctorilate.divina ad
Devita et moribus sacerdoium. corrigendum velinvili deducanlur transgressores.
(Capitulare Theoduifi, cap; 2.) Oportet sacerdoles _ _ : -' CAPUT X.
Deiassiduitateni habere legendi el instantiam orandi; Quo ordine a presbyleris missa celebrelur. i
quia vila virijusli lectiqne instruitur,_oralione or- •
•(Capitulare T-heodulfii-cap.7.) Sacerdos missam
natur, et assiduitate lectionis munitur, juxta illum solus celebret i quia sicut illa celebrari
qui dicebat : In- corde meo abscondi eloquia lua, ut nequaquam
non peccem, iibi. Ilaec sunt arma, Iectio videlicet et non polest sine salulaiione sacerdotis, responsione
nihilo-
qratio, quibus diabolus expugnatur. Haecsunt instru- 4)lebis,.admonilione sacerdotis, responsione debet
menta quibus beatiludo acquirilur. (ibid., cap. 5.) minus' plebis, ita nimirum-nequaquam ab uno
His armis vitia comprimuntur, his alimentis virtutes celeJvrari, esse autem debent duo aut.tres qui cir-
nutriuntur. Et si quando a lectione vel oratione ces- . cums.tenl, quos ille salutet, a quibus ei respondea-
lur. Ei ulepistolam nullus laicus legere. praesumat.
salur, debet manuum operatio subsequi, quia otiosi- C
las inimica esl animae, et antiquus hostisquem a nec clericus, nisi prius;subdiaconalus susceperil
leclione siye al) oratione seu operalione yacantem offlcium. Sicut enim missam sacerdoies et evange-
inveneril facile ad jma rapit. Debet ilaque Cbristi sa- lium legere diaconi jubenlur, ila episiolam pronun-
cerdos comjiositis moribus, v.ultu hilari, sennone . iiare .inter sacra missarum solenmia sulidiaconi
noscuntur. Nam si subdiaconus defuerit, aut a dia-
proficuo, exemplo salubri, .placido aninio, sine dolo cono aut ab
el simulatione, alqueomnibus.in coinniune virtuti- ipso legatur presbylero, ul non vitupe-
sed in onmibus bonorifi-
bus clarere, qualenus sibi commissos nqu livoris retur ministerium sacrum,
cetur Deus. (ibid., cap. 6.) Feininaeauterii sacerdbte
atque amariludinis zelo pertralial ad ruinam,.sed missam celebrante nequaquam ad allare accedanl,
cliarilatis atque dulcedinis provideniia provocel_ad liec vasa sacra
salutem. conlingant, sed -inTocis- suis stent.
• Memores enim esse debent feminae infirmitatis suae
CAPUT VIII. ei sexus imbecillilalis. El idcirco sancla quaelibetin
JOedoctrina el observantiasacerdotum. minislerio ecclesiae coniingere "pertimescaiil. Quae
(Lib. iCapi.tutar., cap. 66.) Ut presbyteri qui sibi etiam laici viri-periimesceredebenl, neOzanpoenam -
et caelerisprodesse debent summopere studeanl ut D subeanl, qui dum aream Domini extra ordinari (sic)
doctrinam reclam teneant, el bapiisma caibolicum Dei suslentare •
voluil, sed Domino percutienle in-
teriit. • - .-.; .
observent, et missarum preces bene inlelligaiit, el
horas cahonicas diurnas yel r-oclurnas cuslodiant, CAPUT XI.
' - De
et ut psalmi digne secundum divislbhes yersuum nib- hospilalitate.
dulenlifr, et Dominicam orationem el syhibolum .(Ibid., cap. 15.) Admonendi smit sacerdotes ut
alque exposilionem ipsi hoscant el omnibus praedi- hospitalilatem et per. .se diligant et caeleris diligen-
cenlinielligendaro,'et'unusquisque" sciat quida Deo dam esseinsinuent,-etnul]ihosj.iliun'i.proliibeanl. Et
jielal; quatenus eorum doctrinis- atque exeraplis ,si cui forle bospitium praesliterint, nullum ab ,eo
mullipertrabantur ad servitium Dei, sicut ipse Do- . munus accipiant, nisi forte ille qui recipitur sponte
nrinus in Evangelib praecejril :Sic luceal lux vestra sua
aliquid det. Dicendumque illis qualiler.muiti per
coram hominibusut videant opera vestra bona et glo- •
- hospitalitatis offlciumDeo piacuerunt, dicente.Apo-
rificent'Patrem veslruntqui in cmlisest. stolo : Per Itanc enim placuerunlquidam Deo, ange-
lis hospiliosuscerlis. Et ileitmi': Hosvitales'invkcm
CAPITULA.. , - 710
709 .
sine. murmuratione. Et ipse Dominus ad judicium A , quere, non jurare, ne forte perjures, yeritatem ex
dicturus est; Hospes em.i., el collegislis me. Sciant corde et ore proferre, malum pro malo non reddere,
namque quicunque hospitalilalem amant," Cbrislum injuriam non facere, sed et factam patieriter sufferre,
sein hospitibus recipere. Esurienles ergo-.saliandi, inimicos diligere propter Dieum,maiedicenles se non
sunt, sitientes polandi, riudioperiendi, inflrmi ei.qui remaledicere,-sed magis benedieere,-persecu.ionein
in carcere-sunt visitandi, el bospites colligendi, pro.justitiasuslinere, non esse sup.erbum,non vino-.
dicente Domiuo : .Esurivi enim, et dedistisnuhi manr Ientum,. jion roultum edacem, non sbmriplerilum,
ducare;sitivi, el dedistis.mihi bibeie, .etcaelera. Nam non pigrum, non murmuripsum, non detractbrem,
- haecomnia-et in.se quisque debet spiritaliter-agere non litigiosum, spem s.uam Deo comniiltere. Bo-
et in aliis carnaliter adimplere. - . • , num aliquid in se cum viderit, l)eo applicet, nbn
". " . UAPUT.XJI. - , - - sibi: malum yero a se facfum .sciat el sibi reputel.
. - De conciliis observandis.--" Diem judicii tlmere, geliennam expavescere, yitam
aeterriam omni cbncupiscenlia spiritali "desiderare,
.Secundum priscofum edicta Palrum cuhcti sacer-
mortem quotidie ante ocplps siispecianiliabere, actus
dotes perparochias cbnstituti ad concilium-venire .- vilae suae ornni Iiora
- ab chstodire, in omni lpco Deum
jubentur,-ut ibi ohinium «usesiionuni negolia B se respicere pro ceYtoscire, cogitationes malascordi
episcopo disculianlur, Utquae uliliaiuritcomproben- suo adveniehtes abjicere, os suum a malb vel pravb
lur, et inutilia quaeque et illiciia canonicc corrigan- pustbdlre, mulluni loqui hon ainare, quo-
eloquio
tur.-Unde monemus omnes ut haee salutaria monita ,niam secundum
omhi ocfca- Scripturanv, ln multUoquiopeccatuiii
"euslodirenori negligaht, et ad synodum non deeri.^verba vana aut risui apta nbn loqui, ri-
sione sublata occurrere indinerehter satagant, ,qua.- . sum multum rion lecliones sanclasjibentei'
ainare,
iiter uhanihiitate -servata- omnium disceptationum orationi frequenter inchmbere, mala praeterila
fuinosa tollantur-dissidia.-Si quis -vero his institu- • audire,
cum laerymis.et geraitu quotidie in orallone Deo
lionibuscontraire tentaverit, et synodalia iura con-
confiteri, de ipsis malis de caelero emendare, desi-
tenmens-ad-nostrum cohcilium ribslrofiHrique'mi-
deria carnis non perficere, voluntaterii propriam
viistrorum festihafe distulerit, nisi justairi "excusa- in omnibulobedire, etiam-
tionis pfotulerit causahi, canonicae excommunica-. odire, praeceptissacerdolis
. " " siipse aliler, quod absil, quam non pportet agai,"me-
tiohis-senliet'po_riami: mores illius _Doiriinicipraecepti. Qitw dicunt facite,
- ;
CAPUTXIH. qum autem faciuntTfdcere ndtile; praecepta "Dei fa-
bepriedicationesacerddtuin. .- ctis.qubtidie' adiniplere, castitatem amaie, zelum et
(Capitulare Theodtilfi,cap.'28.) Hprtamur vos pa- G invidiam nonHabere, contentioriem hon amare, se-
ratos esse ad docendas plebes,. Qui Scripturas scit, niores venerari, juniores-tliligere, cum discordanti-
praedicet Scrlpturas. Qui. vero Scripturarii nescit, bus ante sblis occasum in paeem redire, et de Dei
sallem tipc quod notisslmum estplebibus dicat, ut misericordia nunquam desperare. Haec sunt enim
declinerit a malo et faciant bonum/inquirant pacem iristrumentja spiritalia.'; quae cum fuerint a nobis
et seqharitur eam, quia oculi Damihi siiperjustos, el die npctuque iricessabiliter adimplela etin die ju-
aiires ejus in preces eorum; vultus autem Domihi dicii reconsiginîa, iila merces a Domino. recom-
^
super fdcientes mald, ut perdat de terra raemoriam "pensabi.ur quaih -ipsie promisit . Qiiod bculus non
eorum. Nullus ergb se excusare poterit quod rion vidit, nec. auris audivit, nec in cor lioniinis ascen-
habeat lihguam unde posslt aliquem aediflcare. Mox dit, qum prwparavit Deus his quidiliguht 'euni.
eniriv ut quemlibet erranlem viderit, proui pbtest -
••' - - CAPUTXIV. .- -
aut valet, aut arguendo aut obsecrando aut incre-
jrahdo ab errore retrahat et ad peragendum bbnum De presbyteris qui in Cmna Doiiihii pro chrismate
opus hbrleliir. Mbdus autem praedicatipnis hic est. veniunt, ul iinusquisque tres deferat •ampullas.
\ib.', cap. __!.)' In primis Dominum Deuni diligere (Lib. \"Capitul., cap. 93,156, el lik v, cap. 145.
ex 10.0"corde, tola "anima, toia virtule, deihde prd- •DVideiiotasadToc. eit.) De presbyteris qui accipiendi
xiinuin tanquam 'seipsuhi. Deinde""ribn occidere, chrisiriatis gratia adcivitatesin CoenaDomini venire
non adiilterare, non facere rurtum, noh concupisCeYe, solili sunt constituinius rit ex deceni iriius eligalur,
i:on falsum "Teslimonium Uicere, honorare Omnes qiii accepium chrisma soeiis suis diligeriterperferat.
iiomines, el quod sibi qriis fieri non "vult alii non. _ Hi vero qui nonlongius-a civitate quam sex aut s'e-
faciat, abnegafe semeiipsum sibi, ut sequafur Chri- pieni millibus habilarit, ad accipiendunl ehrisnia per
Stiim, corpus castigare, delicias noh' amare, jejuniurii se veniant. Tresautemomnes secuih.deferant "ani-
airiare, pauperes recreare, nudum veslire,Tiospiles prillaSj unam prb chrfsmale, aliam pro Pleo ad cale-
-
suscipere, infirmuni visitare, rhortuum sepelire, chuinenos, tertiam pro oleo a-d"infirmosuiigeridbs.Se-
in tribulalione posiiis siibveiiire, dblenlem cohsolari, 'cimduniitaque beati apostdli Jacobi dociimeriluin,
a saeculiactibus se facere alienum, nihilaraori Chri- 6ui eliam decreta Palrhift cohsonahl, "infirmi dieo
'sti praeponere, iram non pcrficere, iraeundiae teni- 'qiiod abepiscopis beriedicitur apresbyferis liiigi de-
. pus npn reservare, "dolum in corde non tehere, bent. Dicit enim : Infirmatur qiiis tin 'vdbis, 'iiiducat
pacem falsaro'non dare, charitatem non-derelin- presbyteros Ecclesiw, et orent super euin, ungenles
711 RODULFI BITURICENSISEPISCOPl 712
eum oleo, in nomine Dotnini, et oralio fidei salvabit,_\ CAPUT XVII.
infirmumet allevabit eum Dominus. Et st in peccalis Ut nullus presbyler ecclesidm altertus subripere
audeat.
est, remiileiur _..JNbnesl ergoparvipendenda hujus-
cemodi medicina, quae corporis animaeque medetur - (M.d.,-cap.-H5; lib. VIICapituL, cap; 206,ellii).i,
lariguoribus. Presbyteri autem cbrisma sub sigillo cap. 150.) Si quis presbyter invenlus fuerit alicul
custodiant, ut nulli sub praetextu medicinaevel alicu- clerico aut Iaico niunera dare aut dedisse aut -ullo
jiis-' maleficii dare praesumant._Si leeerint, "bonore modb quibuslibet faclionibus vel fraudibus seu dolo-
. '' . ' sitatibus pulflice vel occulte attenjtare ut- ecclesiam
priventur.
''"/-..' CAPUTXV. aiterius presbyteri subripiat, sciat sepro hac rapina
et de alienus et de clericis et saeva cupiditate"aut gradum amissurum aul in car-
Ddpdrochiahis paroclua
-. ' - • alienis. ceris aerumnalongo temporepcenitentiamagendo-de-
linendum. Slatuimus quoque 'ul nullus sacerdos pro
(Capitu_areTlieodulfi,ca__\.li;'l\b. vn Cqpilular.,
cap. 198 ellib. i, cap. 147, 148.) "Nullus presbyter accepia ecclesia munera dare|praesun.al. Et hoejuxta
alterius parocliianum persuacleai iit ad suarh eccle- , canonum decrela seu gloririsissimorum Caroli sci-
siani concurrat, relicta propria ecclesia, iiec ad mis- licet ac Ludovici decernimps ut unusquisque presby-
sam recipiat, nisl in itinere fuerit, aut placifum ibi B ter res quas post diem consecrationis acquisieril ad
habuerit, aut aliquajusta^ratio mlervenerit. Nullus- propriam reJinqual eeelesiani. . _ ...
que presbyter in allerius ecclesia missam eanere - - - - . CAPUT XVIII. ."
praesumat, nisi in itinere positus, aulab eo.jussus Ut pro baptizandis sive pro sepeliendis fidel'bus,sive
ad quem ipsa perlinet ecelesia. JStecdecimas alteri . pro pmnkenlia danda aut pro sacramentis in eccle-
" sia faciendis nulla prelig exigantur. .
debitas audeat recipere,' sed unusquisque sua eccle-
siaetpopulocontenlus, quod sibinonvultfieri, alleri „ (Lib. -v Capitular. c. 172," etlib. TI, cap. 106,
nequaquam faciat, juxta illud evangelicum : Qum- 185. Capitula Caroli Calvi,. tit. vny,cap. 2. S. Gregor,
cunquevultis ui vobis faciant honiiries, et^vos' eadem lib. vn, indict. 2, ep. 55.) Audiyimusquosdam sacerr
facile Ulis. Hoc quoque modis omnibus prbhibemus dotes nialignp instinctu agitatospro baplismatis gralia
ut nullus presbyter allerius -clericum sollicitet aut sive pro sepullurae-locopretia injustaa.n;onniiIIisac-
reeipiat, quia gfavis de. hac re in sacris canbnibus vcepisse.: quod hefandissimum-faeinus in,cunctis_ma-
sentenlia est. Quisquis.aUtem corilra baec statuta joruni institutis novimus proliibitum. Gratis enim
Venerit, vei his mcnitis nostris reniti tentaverit, datur, ct gratis dari jubetur. Et ideo uihil deinceps
autgradum se sciat anussurtim, aut in earcere lcngo quia gratisest datum,jprobaptizandis.sivesepeIiendis
C hominibus pretii exigere praesumant, sed eos quos
lempore detiriendum. ,
' corporis valitudo soeiat salutij temporibus constiuitis
CAPUTXVI. ,
" " be sponte baptizent; et si in flne mortis consliluti-fue-
feminis apresbyteris 'non sriscipiendis. Yihl, eos absque aliqua dilatione sine alicujus prelii
s (Capilulare Theodulfi cap. 12.) Nulla femiria in -muneread regenerationis baptismum admittant. Crim
domo sacerdotis habi.et. Quamyis cnim cariones veio ab liac vita recesserint, cumpsalmis et canticis
matrem ,et sororem ei hujuscemodipersonas in<jui- diligehter ad sepulcrumillos deferant, nullumexinde
bus nulla sit suspicio cum illo habitare concedant, prelium' requirentes, nisi ipsi aut parentes eorum
hoc nos modis omnibus idcircp amputamus, quia. in seu eleemosynarii sj)onte aliquid tribuant. Similiter
obsequio sive occasione illarum veniunfc alisefeminae de poenitentia danda et de sacramenlo in ecclesia
quae non sunt ei affmitate conjunclae, et eum ad pec- faciendq ecclesiastica vetat auctoritas, nullum pror-
catum illiciunt. Oecasiones enim amputandae sunt sus ex-qhirere donuin. Pcenitenliam autem quaereriti-
peccatorum, et tollendae omnes suspiciones .quibus. bus cito succurrendum est. Et jurantibus ne in perju-
sublilitas diaboli sub praetextu charitatis el dilectib- riurh incidant praedicanduni." Peccantes autem "ut
nis incautas animas et ignaras irretire cbrisiievil. T.' ad paenitentiamredeant omni solliciiudine inviiandi. i
Idcirco ad custodiendarii vilam eorum vel famam •" Et juranlesutcrimen.nonlncurrant omnimodis sita-*
specialuordinatione praecipimus ut nullussacerdolum- deridi sunt. Quoniam frequenter norinulli pauperlaie'
exlraneaemulieri qualibel collalione aut familiarilale cpgenle deterrili J.aptismum differunt,'"el absqueba-"
jungalur, el non solum ,in domo illius femina non plismaiis gratia fllios mori permitlunt. .Alii^quoque
accedat, sed nec ipse frequenlandi domum feminae jiiramenli prelium, quod ab illis illicite. a sacerdoti-
. habeat poteslatem, uec in celJarium vel in secretum bus exigitur, meluentes, perjurium perpetrare non
ahclllam aut liberlam seu quamcunque feriilnam in- formidant. Si qui.s verb sacerdotum haec probibita
Jromillat., Si quis vero prcsbytef.crimine fornica- deprehensus fuerit admisisse, vel commissapolius
tiouis de quacunque femina.suspicatuspost primam sponlanea volunlate citiusnon correxerit, proprii
ef seeundam admoniiionem.invenialur fabulari cum lionoris irrecuperabililer periculo subjacebit
eavelaliquo modo conversari, noverit se asacer- CAPUT XIX.
dolii lipnore et ab officio rembveridum, nulla eipror- A quibus illicilis presbyteri^jnaxime se cohiberc,de-
sus recuperalionisrconsolalione, relicta. beant. . .
(Gapilulare Theodulfi,cap. 13; Jib. v CavitulaU
•- -71*
?i3 CAPITULA..
cap. S25.) Obsemnduni esl sacerdotibus ul ab A £ rit, noverit se<ille qui eum non baptizavit pro ejus
ebrielaie se abstineant, quoniam secundum Scriptu- anima ralionem reddilurum.
ram ebrietas nullum vilium excusat. Et Apostolus CAPUTXXI.
commonet dicens : Nolite inebriari rino, in quo est De decimis a fidelibusdatidis.
luxuria. El neque per labernas eant bibendo aul co-
domosaut villas curiositale Decimasde omnibus rebus juxta riiodum a bealis
medendo, neque qualibet
aut cum feminis vel Patribus constiiutum a cuncto populo cum omni
peragrenl, quibuslibet impuris
devotione Dei ecclesiis reddendas esse monemus,
personis convivia exerceanl, neque comessationibus ut
el caeleris peslibus ad gaslrimargiam pertinentibus sacerdotes,' qui per saeras eorum oraliones -et
oblationes pro pace, pro totius populi Chrisliani sa-
deserviani, et ad forum vel mercatum nullatenus va-
ad s_-eculare nisi fbrte Iute, pro frugibus lerrae, pro infirmis quoque et
danl, neque judicium perganl, defunctis omnipotentis Dei misericordiam implorant,
ut pauperibus succurrant, aul de verbo Deijudices
viclum et vestimentum et caetera quae in eis sunt
admoneant ut jusla judicia judicCnl. Si vero eorurii
causa curo licentia et necessaria habeant, et ut bospiiibus et peregrinis,
propria agerida est, episcopi
cum advocato pergani. Prohibemus auteui omhiirio- orphanis et viduis, debilibus et aogrotis solatium
dis nlpresbyteri villici et couductores seniorura non 1> I praeberevaleant. (Cojicil. Cabiton. H, cap. 19; Capi-
tula excerpta ex lege Longobardor., cap. 41.) Sunt
fiant, -nec chartas scribant, nec ad nuptias pergant,
nec arma assumant, uec fldejussoresexistant. Carnis praeterea quidam qui decimas suas dare ad ecclesias
suas ubi et ipsi et eorura servi missas au-
quoque voluplates et negotia saecularia et vanas diunt.negligunt, Proinde decrevimus ut omnes ibi deeimas
hujus mundi delicias, impudica convivia, vana spe- dent ubi infanles eorum
clacula, morliferas liujus saeculi pompas, obscoena baptizanlur, et ubi missas
audiunt, et ubi res ipsaeconveiiire videniur, jnxia .
jocorum verba,-risus inutiles, venationem cum avi-
bus.vel canibus, usuras, negolialiones illicilas, pon- proprii episcopi deeretura. Presbyteri vero ab his
dera iniqua, placita saecularia, munera injusla, et qui deciroas non dant wadios nunquam accipiant.
omnia niorialia peccala, et si qua sunt similia, mo- Sed qui post crebras admonitiones el praediea.iones
eas dare neglexerint excommunicentur. Juramento
nemus ut refugiant: quoiiiam secundum Apostolum
Nemo militans Deo implical se negoliis swcularibus aulem propter periculum perjurii constringi eos no-
ut ei placeat cui se probavit. Ca_leros itaque ad lumus.
Ecclesiam Chrisii perlinentes pie et juste praevidere CAPUT XXII.
et regere debent lanquam Cbristi milites, bene De oratione Dominicaet symbolo.Et de spiritualibus
palribus el filiolis.
agendoel praedicaudojuxta Domini senlenliam, qui Q
ait: Sic luceal lux vesiracoramhominibusut videanl (Lil). ii CapiluL, cap. 46 et lib. vi, cap. 182.)
vesira bona opera et glorificent Palrem vestrum qui Commonendi sunt fideles ut omnes generaliter a
in cmlisest. mhiimo usque ad maximum oraiioneni Dominicauiet
CAPUT XX. symbolum discant.-Et dicendum eis.quod in his
Quod statulis diebus el in vicis baplisma celebretur. duabus sententiis omne fidei Chris.tianaefundamen-
El de inftrmis baplizandis. tum incumbit. Et nisi quis has duas sententias et
Baplismumcertis temporibus celebrari anliqui pa- memoriter tenuerit et ex lolo corde crediderit, et
tres sanxerunt, Pascha scilicel el Pentecosten. Aliisi in oratione saepissimefrequenlaveril,<catholicus csse
vero temporibusquempiam baptizari canonica vetat, non poterit. Constitutum namque est ul nullus
auctorilas, praeler eum quem "in periculo morlisi _ chrismetur, neque baptizetur, neque a lavacro fontis
constitutum necessitas suraraa constringit. His ita- alium suscipiat, neque coram episcopo ad confir-
que driobus temporibus, Pascha scilicet et Pente- inaiidum quemlibel teneat, nisi symbolum et oratio-
-costen, onmes siscerdoles ex celiis ad vicos conve- nem Dominicam memoriier lenuerit, exceptis liis
nire debent, et ibi oflicio peracto, cum summa dili- quos ad loquendum aetas minime perduxit. Patrini
genlia baplizandos quosque baptizent. El lunc ad[ " autem eos quos de' fonle lavacri suscipiunt em-
proprias ecclesiascum baplizatis suis et caeterissub- dire -summopere studeant, et orationem Domini-
jeetis remeanles missarum solemnia" persblvant, cam et symbolum illis insinuent, quoniam eos Do-
et baplizaii, et qui eos a fonie baplismalis suscepe- mino genuerunt, et pro eis fidejussores existunt.
runt omnes excoramunicenl. Et quandiu in albis; Qui vero in publica pccnitentia sunt conslituti, au t
sunt, quotidie a patrinis ad ecclesiam cum luminari- criminali peccato tenentur obnoxii, neminem a lava-
bus deducantur, ei corpus et sanguinem Cbristii cro fontis suscipere neque coram episcopo ad con-
usque in diemoetavum aequalijure cuncli percipere, firinationem tenere praesumant usquequo poenitentia
sludeant. Si autem parvulus aegrolaus ad quemli- peracta satisfaclionem condignam percipere me
bei presbyterum quocunque tempore' vel hora ba- reanlur.
ptismi gralia de cujuslibet parocbia allatus fuerit, CAPUT XXIU.
ei baptisrai sacramenlum nullo modo negetur. Sii De Iwnore parentum, et dominis subditorunt admo-
quis lioc munus petenti concedere detrecuwerit', et_ nendis'.
ille parvulus absque baptismaiis gratia mortuus fue- (Lib. i Capitular., can. 65; lib. li. cao. 41. ltt,.\
PATRO-..CXIX. 23
'
'7iS RODULFIBITURICENSISEPISCOPI". 716
Admonendi sunt fideles sanctae DeiEcclesiaeul filios A ruroque (it, illi qui odio aut longinqua inier se lite
suos et filias suas doceant parenlibus obedienliam diseesserint, eLad pacera redire diulurna intentione
exbibere, dicenle Domino : Fili, honorificapalrem noluerinl, de Ecclesiaecoelu juslissima excommu-
luum et malrem tuam. Nam et ipsi parentes erga nicatione pellantur quoadusque ad charitatem, miae
filiossiios ac filias modeste debent agere, dicente cooperit multitudinem peccatorum, venire fesii-
Aposlolo : Et vos, parenles , nolite ad iracundiam nenta.
provocare filigs veslros. Nam et boc dicendum est CAPUT XXVI.
eis ut si illi lali affectu parcere velint injuriis filio- Qaaliter dies Dominicns observetur,
rum, non hos impune Dominus sinit, nisi forte di- (Lib. i Capitular., cap. 75; lib. vi, cap. 580, el
lib. vn, cap. 276.) Diem dominicum apostoli ideo-
gni poenitenliae exliibeant : quia levius est filios sanxerunt solemnitate quia in eodem die
parentum quaelibetflagella suscipere quam Dei iram religiosa
incurrere. Admonendi sunt etiam dpmini subdilo- Redemptor noster a mortuis resurrexit. Quique ideo
rum ut circa subjecios pie et misericordiler aganl, Dominicusappellatur ul in eo a terrenis operibus e.
nee eos qualibel injusla occasione eondemnenl, nec a mundi illecebris abstinentes, tanlum divinis cul-
eos opprimanl, nec illorum substantiolas injuste lol- libus serviamus. Nam sicut ipse Dominns Jesus
Janl, nec ipsa debita quae a subdilis-reddenda sunl J3 Christus et Salvator nosler lertia die resurrexit a
•impie ac crudeliter exigant. Quia ergo constat in Nmortuis, ila et nos resurrecluros in novissimo sae-
JEcclesiadiversarum conditionuiri horaines esse, ut culo speramus. Unde eliam in Dominica die stantes
sinl nobiles et ignobiles, servi, coloni, inquilini, et ora.mus ; quod est signum fulurae resurreciionis.
caelera hujusmodi nomina, oportet ut quicunque eis Hoc agil universa Ecclesia quae in peregrinatione
-praelati sunt, clerici sive laici, clemenler erga eos mortalitatis inventa est, exspeclans in finem saeculi
in Domini nostri Jesii Christi corpore prae-
-agant et misericorditer eos traetent, sive in exigen- quod
dis ab eis operibus, sive in accipiendis tributis vel monstratum est, qui est primogeniltis mortuorum.
Dies autem Dorainicus a Chrisiianis posl resur-
quibusdam debitis; scianlque eos fratres suos esse
el unum secumpalrem se habereDeum, cui clamant: reclionem Domini celebratus esl, el ex illo coepit
.Palernoster qui es .)icfl./.-,'etunam_nalrem sanclam habere festivilatem suam. Tanla ergo hujus diet
-Ecclesiam, quae eos intemerato sacri fontis utero debet esse observanlia ut praeter orationes et mis-
sarum solemnia et ea quaead vescendum perlinent
.gignit. Disciplinaigitur eis misericordissima et gu-
bernalio opporluna adhibenda est; disciplina, ne nihil aliud fial. Videlicet ut riec opera servilia in
.-indisciplinatevivendo auclorem suum off'endant;gu- eo agantur, nec viri ruralia exerceanl, nec vi-
C
Iternalio, ne in quoLidianisvilae commeatibus prae- ueas cojant, nec canvposarent, nec messem melant,
Jalorum adnriniculo desliluti falescant. nec fenum secent, nee -sepem ponant, nec sijvas
CAPUT XXIV. slirpenf, nee arbores caedant, nec in pelris Jaborent,
nec domos construant, nec liortum faciant, nec ter-
KQuodnon sit personarum acceptio apud beum.
ram moveant, nee ad placila nec vena-
•(Concil.'Cabilon. n, cap. 54.) Quia igitur, Apo- tiones exerceant, nisi tantum conveniant,cibi vel frigoris neees-
stolo teslanie, non est personarum acceplio apud sitate. Itera feminae opera textrilia non faciant, nec
Deum, el in oriinibus.judiciis cavendum esl, multo vestimenla capulent, nec consuant, nec vestimenla
magis in boc poeniieniiaejudicio praecaveri debetut lavent, nec liniant, nec linum baltant, nec lanam
nullus sacerdolum unquam aut gratia aut odio ali- carpere praesumant, nec berbices tondeanl, ut om-
cujus personae secus judicet quam quod in canoni- nimodis bonorum.requies die Dominico persolvatur.
.bus sacris invenerit, aut quod illi secundum sancta- Ipse est enim primus dies saeculi. In ipso formata
rum Scripturarum aucloritatem et ecclesiasticam sunt elementa muudi, in ipso creali suntangeli, in
eonsuetudinemrectius visum fuerit. Si ergo medici, eo manna de coelodatum esl, in eo Redemplor bu-
-qui corporibus medicinam inferre conantur, nequa- mani generis a morluis resurrexit, in eo Spiritus
quam propler personae cujuslibet acceptionem Iiis D sanclus super discipulos descendit. Conveniendura
quos sanare cupiunl cauterio, aut ferro, aut duris esl sabbalo die cum luminaribus ad ecclesiam,
aliis quibuslibel reJeus,parcunt, niulto magis bis convenientlum esl ad Vigilias sive ad niatutinum
observandum esfcqui non corporum sed animarum officium, concurrendum esl eliam cum oblalioni-
.medici existunl. Neque enim pensanda esl pceni- bus admissarum solemnia.El dum convenitur,nulIa
- lentia quantitate tcmporis, sed ardore meniis et
jurgia suut habenda; sed toia die tantum Deo va-
.moriificalione corporis. Cor autem contrilum et candum est, et non in crapula el ebrietate vel in
humilialuni Deus non spernil. luxuriis et j'ocula'ribusverbis, sed in Dei laudibus et
CAPUT XXV. eleemosynis cum amicis, provimis, el peregrinis spi-
De discordaniibus. rilaliler epulaudum.
iAddil. iv Capilular., cap. 50.) Oblationes dissi- CAPUT XXVII.
«icntiumfratrum neque in sacrario neque in gazo. De diebus feslis anni.
Placuit etiam ut sicut ple- (Lib. n Capitular., cap. 55; Regino, lil). i, cap.
ghylacio recipiantur.
- o Vide notas atxaegmonem,pag. 550.
*l\*l .CAPITULA. 718
577.) Festps dies in anno celebrare sanximus , hoc 1A conjugibus; et nisi eos -audisset ab heri et nudius
esl, diem DoriiinicunfPaschae cum omni lionore et tertius vacasse ab opere.conjugali, nunquam panes
sobrietale venerari, simili modo tctam hebdomadam sanctos ad comedendum concessisset. Quapropter _
illam observare decrevimns, diem ascensionis Domini eligendi sunt aliqui dies quibus prius homo conli- _
pleniler celebrare. In Pentecoslen "simililer ut in nentius vivat, quo ad lanlum sacramenlum dignus
Pasclia,nalivitatem sancti Joannis Baplislae, Pelri et accedere possit. Simililer et eos qui in missaruin
Pauli diem unum, sancti Laurentii, assumptio- solemniis panem et vinum sacerdolibus ad altare
_iem sanclae Mariae, dedicalionem sancti Michae- offerunt, a conjugibus aliquahdiu abslinere opor-
lis, natalem sancli Martini, sancti Andreae, et om- tet, et ppstea aqua Ioti, et vestimeniis .ablutis,
mum apostolorum. In nativitate Domini dies quapro suis suorumque crralibus oblaliones Deo of-
tuor, octavas Domini, Epiphania, purificalionem feranl, el si velint, communicent. Quibus atilem
sanciae Mariae, natalem sancii Ursicini et sancii sacriflcii sumptus negalur, oflerendi facultasnon tri-
Austregisili et sancti Sulpitii. Et illas feslivilales builur.
sanctorum observare decrevimus quorum in una- CAPUT XXIX.
quaque paroehia.sancla-corppra requiescunt vel De jejunio quadrqgesimali.
reliquiae veneranlur, Uis praediclis diebus ab operi- B ] (Capitulare Theodulfi,.ca\>.57, 41, 45.) Dies au-
bus quiescendum esse diximus.,Gaeteras feslivitates tem quadragesimales cumsumma observalione cu-
sanctorum apostolorum. martyrum, confessorum, at- slodiendi sunt.ut jejunium in eis praeter dies Do-
que virginum congruo honore celebrandas esse cen- minicos, cui -ab abstinentia subtracti sunt, nullaie-
semus. nus solvatur,quia ipsi dies decimaesunl anni noslri,
CAPUT XXVIII. quos cum omni religione et sanclitale transfigere
in missarum solemniis debeanl debemus. Nullaenini in his occasiosit resolvendi jejti-
-Qualiter.fideles
5 " offerre
vel communicare. uii; quia alio tempore solet jejunium charitatis
Sacrificium quod a Chrislianis Deo offertur pri- causa dissolvi. Isto vero nunquam debet, et in ajio
ihum Chrislus Dominus noster et magisier insliluit lempore jejunare praemiura acquirere est. In boc
vero, praeter intirmos aut parvulos, quisquis non
quando commendavit apostolis corpus et sanguinem
suum priusquam traderetur. Sic enim legitur ': Ac- jejunat, poenam sibi acquirit, quia eosdem dies Do-
minus et per Moysen et per Eliam et per semet-
•cepit, inquit, Jesus panein et calicem, et benedicens
dedit eis. Dicunt aliqui, nisi aliquo inlercedente pec- ipsum sacro.jejunio consecravit. Abstinendum est
enim in his sacralissimis diebus a conjugibus, quia
calo, eucharistiam quotidie accipiendam. (Regino, C
lib. i, cap. 194.) Hunc eriim panem dari nobis quo- pene nihil valet jejunium quod conjugali opere pol-
lidie jubente Domino postularaus dicenles : Panem luitur. Ab omnibus ergo fldelibus singulis Dominicis
nostrum quotidianum da riobis hodie. Quod-qiiidem diebns inquadragesima, praeter eos qui pro crimine
bene dicunt, si hoc cum religione et devotione et mortali excommunicati sunt, sacramenia corporis et
bumililate suscipiunt, nec fldendo de justitia , su- sanguinis Chrislisumenda sunl, el in CcenaDomini,
perba prasumplione id faciant. Caeterum si talia ct in Parasceve, et vigilia Paschae, el in die Resur-
suni peccata quaequasi mortuum ab altario remo- rectionis Domini pemtus communicandum est. Et
veant, prius agenda est poenitenlia; ac si deinde lioc ipsi dies pasehalis hebdomadae omnes aequal.i ieli-
«aluliferum medicamenlum-suscipiendum,juxta Apo- gione colendi sunt.
stolum probare se debet homo ct sic de pane illo CAPUT XXX.
manducare el de calice bibere: {Lib. n Capitular., De cmleris jejuniis inslilulis.
cap. 40.) Si vero indiscrete accipitur, timendum ; (Lib. v Capitular., cap..151.) De jejunio in qua-
est illud quotl ait idem Apostolus : Qui manducal et tuor anni temporibus conservando, quando lectiones
bibit indigne judicium sibi manducat el bibit. Hoc duodecim in sabbatoleguntur-, slalutum.est a sanciis
est enim indigne accipere, si eo lempore quis acci- p Patribus ul in primo mense in prima bebdomada, in
piat quo debeLhabere pcenitentiam. Quod„si tanla Junio.in secunda bebdomada, in Septe"mbrioin tertia
nori sunt peccalaut excommunicandus quisque ju- hebdomada, in Decembrio in quarta hebdomada,
dicetur, non se debet a medicina Dominici corporis tribus diebus, id esl quarta et sexta el sepiinia
separare, ne dum nimium in longum differtur, ad feria, omnes, exceptis infantibus et infirmis, us-
perniciem animae perlineat, dicenie Domino : Nisi que ad nonam jejunent et abslineant se a carne.
manducaverilis carnem Filii hominisel biberilis ejus Eodem modo in diebus rogationum jejunandum est,,
sanguinem, non habebitis vitam in vobis. Conjugalis el a carne triduo abstinendum esl. Jejunia veio a
aulem abslinendum est a coitu aliquot diebus, ora- sacerdotibus indicta sine necessilale ralionabili sol-
tionique vacandum, utad tantum accedere purificali venda non sunt. (Capitulare Theodulfi, cap. 58.) lu
valeant sacramenlum. Relegant regnorum libros, et dicbns ilaque jejunii eleemosyna facienda.esl, ct
invenient sacerdotem Abimelech de panibus propo- cibum et potum quo quisque uti vellel, sinon jeju-
sillonis noluisse prius dare David el pueris ejus an- naret, pauperibus eroget; quia jejun.arc. etcibos
tequam interrogaret uirurn mundi essent pueri a prandii ad coenam reservare non mercedis sed ci-
miilieribus, non ulique ab alienis, sed a propriis l)6rum est incremeiuura.
719 RODULFI BITUiUCENSISEPISCOPI - -7S0_
CAPUT XIXI. A nitenlise peccala sua confl.enlibus aut per anlique-
_ De observaiionibusjejuniorum. •ruin canonum insliiuiionein, aut per sanciarum
(Capitulare Theodulfi, cap. 40; Capitular. Carolii Scripturarum-auo.oritalem. aut per ecclesiasticam
'Calvi; lil. 58, eap. 8; Capilulare Theodulfi, cap. consueludinem-imponidebet, repudiatis ac penitus
4<2.) Abslinenlia in diebus jejunii pene omnium, eliminalis libellis qu.os poenitentiales vocant; quo-
deliciarum esse debet, et sobrie et caste viveudum,; rum sunt certi -errores, incerti auetores, de quibus
ut sanctificato corde el corpore ipsi sancti dies recle dici-polesl : Moriificabantanhnas qumnonnto-
transigantur. Denunliandum est etiam ministris; riebanlur, et vivificabant animas qum non vivebanl.
reipublicaeut a quarla feria ante initium Quadrage- Qui dum pro peccatis gravibus leves quosdam et
simae, nec in ipsa quarta feria, usque post oelavasj inusitatos impoiiunt poenitentiaemodos, consuunt
Paschae, mallum vel placilum publieum nisi de con- pulvillos, êcundum propbeticum serraonem, sub
cordia et pacificatione discordantium lenere prae- omni cubilo manus et faciunt cervicalia sub capiie
sumant. Similiter a quarla feria ante nativitatem, universae aetalis ad capiendas animas. Sicut enim
Domini usque posfconsecratos dies observenl, nec-. baptismus peccata, ita ei poenilentia purgal. Septero
non et in jejuniis ouatuor temporum et in Rogalio- •enim modis peccata dimitii Scriplura, sancta de-
nibus et in caelerisjej'uniisconstitutis simili observa- B monstrat. Primo in baptismate, secundo per mariy-
tione eosdem ferialos dies venerari omnimodis slu- riuin, lertio per eleemosynam, juxta illud evaiige-
deant. In his autem jejuniorum diebus nullae lites, Iicum : Verumtamen date eteemosynam, el omnia
nullaeconlentionesesse debent, sed in Dei Jaudibusett munda sunt vobis. Quarto si remittat quis peccanti
in opere necessario persistendum. Arguit enim eos qui[ in se peccata sua, juxla illud : Dimittite et dimitte-
contentiones et liles jejnnii tempore exercent, et qui[ lurvobis. Quinto -si per praedicatioiiemquis et bo-
debita a debiloribus exigunt, Dominus per prophe- noiuiu operum exercilium alios ab errore suo con-
tam dicens : Ecce in die jejunii vestri inveniuniurvo- verlat, juxta illud Apostoli : Quoniam qui converti
luntales vestrw, el omnes debilores vestros repelitis. feceril peccatoremab errore vimsum, salvabitanimatn
'Ecce ad liles et contenlionesjejunalis, et verculitis ejus a morte. Sexlo percbaritalem, j'uxta illud.- Cha-
' ritas Domini cooperit muliiiudinempeccatorum. Sc'--
:pugno tmpie.
.ptimo perpoenitentiam, quod aitDavid: Con-
CAPUT XXXII. ' versus sum in mrumnajuxta dum configitur spina. . llis
De pmnilentia fidelibus danda.
Hebdomada ergo sepiem modis ei remissio dalur el aetern_e re-
(Capilulare Theodulfi, cap. 56, 51.) Iributionis jiraemiuro acquiritur.
una ante initium Quadragesimaeconfessionessaeer-
G - GAPUT XXXIV.
dolibus dandaesunt, paenilenlia accipienda , discor-
dantes reconciliandi, et omnia jurgia sedanda; ct Ve publicapwniienlia.
diuiittere debent debita invicem de cordibus suis, (Concil. Cabil. n, cap. 25.) Poe;<itenliamagero
ut liberius dicant: Dimiile nobisdehiia noslra, siciit juxla antiqnam canonum institutionem in plerisque
et .10. dimiliimus debiloribus noslris. Et sic ingre- locis ab usu recessit, et neque excoinmunicandl
uienies in beatae Quadragesiroaetempus niundis et nequereconciliandi anliqui rooris ordo servalur. Et
purificatis nicniibus adsanctum Pascba accedant, et ' ideo qui publice peccat publica mulcleiur poeniientia
per poenitentiam se renovent, quae est secuntliis el secundum ordiiiem canonum pro merito suo ex-
baptismus. Confessiones vero dandaesunL de oniiii- comniunicetur et reconcilielur. Non enim licitum
bus peccaiis quae -sive in opere sive iu cogilaiione est presbyterispublicam dare paeniienliatu, sed pu-
peipelrantur. Octo sunt vilia principalia sine quibus blice peccarites oportet ul juxta antiquorum cano-
vix ullus inveniri polest. Est eniin prinium gastri- num decreta per episcopale ininisleriuin lubliea
margia, hoc est ventris ingluvies, secundum forni- Deum sluideanl saiisfaciione placare.
catio, leriium accidia sive tristilla,'quartum avari- CAPUT XXXV.
tia , quiuium vana glofia , sextum. iuvidia , sepli- J_, . De usuris-et fenore.
jimm ira, octavum superbia. Quando ergo quis ad
-confessionem veiiit, diligenler debet iiiquiri quo- Oportet sacerdotes et oinries in commune "fideles
ul si quando fruges vel quosdam reddilus terrae con-
inodo aul qua occasione peccaluin perpelraverit quod
gregani el prolelaul, non ideo hoc facianl ul carius
el
peregisse confitetur, juxla modum facti tlebet ei vendantet ihesauros. congregeiil, sed ut pauperibus
.poeuilentia indicari. Debel ei- persiiaderi ut de per- necessitalis subveniant; necad usuram ali-
versis cogilalionibus faciat confessionein. Debel ei tempore ab ipso Domino in lege omni-
etiam injungi ul de oclo vitiis principalibus fa- quid dent, quciiiiam
bus interdictum est ad usuram aliquid dare. (Lib.
.ciat confessionem. Etnominalim dehet ei saeerdos
l Capiiular., eap_ 119,. 124, 125.')'Usura est ubi
unumquodque vitium dieere et suam de eo confes-
ampliusrequiriiur quam datur. ^rerl)i gralia, si de-
j-ionein accipere.
" deris solidos decem et amplius requisieris, vel si
-.;:': CAPUT XXXIII. -. dederis modios frumenti aut vini, et ilerum super
'
\!)e modis pwniientimvel remediis. aliquid quacunque occasioue vel quocunque modo
(Conctt. Cabilon. n, cap. '58.) Modtis autein pos- exegeris. Quicunque enim teropore incssis, vel lem
72i "CAFITULA. 722
pore vindemiae, non necessilale, sed propter cupi- A feciionem plenam consequatur acta legilima -
poeni-—
- . , .
dilatem, comparat annonam aut vinum, et servat tenlia. - - •
ln- . -. . -CAPUT XXXVIII.
usque dum carius venundare possil, hoc turpe
cruiii esse diciinus. Fenus aulem exercel qni aliquid De observationibusvanilalum.
praestat. Narii justum fenus est qui amplius non 11Quicunque fidelium auguria ei auspicia sive
requirit nisi quatitum praestat. somnia vel divinaliones quaslibet mbre gentillum
observaverint, sive sortes quas mentirinlur esse
CAPUT XXXV.L
- De el lestimonio. sanctorxim,-quaeclericivel laici detecti fuerint vel
perjurio' falso- consulere vel docere, aut in domos suas bujusmodi
"
(Capitulare Tfteodulfi,cap. 26, 27.) Praedicandum Iiomines-introduxerini exquirendi aliquid arte male-
est ut pej'urium fideles caveant et ab hoc suriimo- fica, aut domos suas lustraverint, ab ecclesia quin-
pere abslineant, scierileshoc grande-scelus esse et quennio Iiabeanturextranei poenitentiam agentes se-'
fn Iege el prophelis sive eyangelio prohibilum. Au- cundum antlquas regulas eonstitutas. Non enim li-
divimus enim quosdam parvj pehdere hoc scelus cel Cbristianis traditiones gentilium observare vel
. el levem quodam modo perjiiris paenitentiae modum eolere elementa, airt lunas, ant stellarum cursus, aut
imponere. Qui nosse debent talem de perjurio poeni--B j inanem signorum fallaciam,' pro domo facienda vel
teiiiiam imponere debere qualem et de adulierio, de
segeie vel arboribusplaniandis vel conjugiis socian-
fornicatione, de homicidio, el de caeleris criminali- dis. Scriptum est eniro : Omhia qumcunque facitis,
bus viliis : quoniam in lege Domino praecipiente in nomineDomini facite. Neclicet in colleclionibns
liabemus: Non perjurabis in nomine meo, nec pol- herbarum
aliquas observaliones. vel incanlationes
iues notnen Dei lui, et ne assumes nomen Domini attendere, nisi tantum cum
symbolo divino et ora-
l)ei lui in vanum. Dicendum esl eliam eis ut a tione Dominiea.-Similiter nec Cbristianas mulicres
fa.sq teslimonlo se abstineant, scientes et libc licet vanitatem in suis lanificiis observare, sed Deum
gravissimum scelus esse et ab ipso Dominoin monte invocent adjutorem, qui eissapienliam tesendi do-
Sinai probibitum, dicente eodem Domino : Non navit ut in oranibus honorificetur Deus.
falsiint teslimoniumdixeris, sive leslis falsus rion eril CAPUT xxxix:
impuniius. Sciat se etiam quisquis hoc perpetraverit De liomicidiisspontecominissisetnoiisponlecommissis.
tali poenitentiapurgantlum ut superius diclum est de De his qui vohinlarie homicidium faciunt gravis
perjnrib. Dicendumque esi illis quod summa, non senlenlia in Scripturis sacris est, dicente Apostolo :
dicam stultitia, sed nequllia esi pro cupidiiale auri Dei violavcril, disperdei illum Deus,_
et argenti, aut veslimentorum, aul cujuslibet rei, aut "( Qui lemplum
"creberrime ebriela- Templumenim Dei sanclum est quod estis vos. Qui?
quod conlingere solet, propter volunlarie homicidium fecerit, ab Ec-
in tam scelus cunque ergo
tem, grande corruere, ul aut seplem. clcsia Dei est
anriis in arcta aerumna sit, aut ab Ecclesia sil re- repellendus et a consonio fldeliiim
dicenle Domino : si lu- sequeslraudus-juxtacanonum instituta, ubi ita scri-
pulsus, Quid prodest homini, : homicidium feceiii.,
crelur loium mundum, et animm sum detrimentum plum reperilur Qui voluntqrie
cum ariis videalur pmnitenlimquidemjuqiler se submittat, perfectionem
faciat. Qnippe pius existere,. si- verocirca exitum vitm El item : Si quis
Irimel cruclelisexislat. Si quis vero perpelrato per- voluntarie homicidiumconsequatur.
aul fecerit, ad januam Ecelesiw
jurio, falso"testimonio, veT quolibet cririiinali cathoiicmsemper jacedtf et communionemin exilv
peccato, tiniens poenitentiae lbngam aerumnam, ad vilwsuw recipiat. S. aulem non volunlale, sed casu
confessioiieiiivenire iiolueril, ab Ecclesia repellen- Itomicidiumfueril factutn,prior canon septem
dus"est, siveacommuniohe el eonsortio fidelium, aliquo,
unnis agi pmnilentiamjussit, secundus canon guin-
ht nullus cum eo comedal, neque bibat, neque orel,
in suadorao eum que mandavil.-El alibi (Conc. Ancyr.,,c. 22, .25) :
iieque recipiat. De homicidiis nori spimle commissis, prior quidem-
"
.- . -CAPUTXXXYII. definitiopost seplem annos pmnilentim perfectionem-
De perjurio, furto et.rapina. consequi prmcepil. Secunda vero quinquennii lempus
-
Quicunque sciens perjurium perpetraverit, annis explere. CAPUT XL. ,
septem se puenilenliaesubdat, et ita deinceps ad
communionemrevertatur.- Qui vero cupidilale ca- De homicidiisdiversis occqsionibusperpetratis.
ptus furtum fecerit, quod abstulerit reddat, et au- Si quis servumproprium, licet criminibus 'multis
nis quhique poenileiiliam agat. Similiter el qui per approbaium, sine conscientia judicis occiderit, ex-
rapinani alterius res injusie absluleril, ei boc<quod1 commnnicalione velpcenilentia biennii reatum san-
\i illiciteexiorsit reslauret, et lotidem annis, idl guinis emendabil. Si vero .doinina furorezeli ac-
esl quinque, realum suum. poenitenliaejejuniis. di- censa flagellis verberaveril ancillain suam, iiant in-
- lual. Si autem nescitcui danmum infulit, autnon fra diem lerlium animam crueiatu effhndat, et quotf
valet reddere quod violenter subrepsit," asperiori incertum si voluniate per septem aiinos, si in eas-i.
poeniteutiaese submittat el post septem annos per- occiderif, per quinqnennii tcmpora a coiriraunio.ia;;
a<Vide notas ad Capitular. 1058.
" "
723 RODULFI BITURICENSIS EPISCOPI CAPITULA.' 734"-
jdacuit abstiueri. Quod si infra lempora conslitiila \ sacramenta percipiant. Quod si uxores habenles et
fuerit infirmaia, accipial communionem. Placuit iranscendentes quinquagesimum anrium" aetaiis ita
eliani ut hi qui sibi ipsis aut per ferrum, ant per deliquerint, ad exi-um vitae communionis gratiam
venenum, antper praeeipitium, aulper snspendiuni, conseqiianlur. ,
vel quolibet modo violenier inferunt mortem, nulla • CAPUT XLIV.
illis in' oblatione commerooratio fiat, neque .cum
De saiisfaclione et reconcilialione pmnilenlium.;
psajmis ad sepulturam eorum.cadavera deducantur.-.
Similiter et de his placuit qui pro suis sceleribus pu- Salisfaetio autem est causas peccatorum et sug-
niuiitur. gesliones exeludere et ultra peccatum non iterare.
CAPUT XLI. Reconeiliatio vero estquae.post cornplementum poe-
I)e feminis qum partus suos necant, et cum duobus nileniiae adhibetur. Nam sicut conciliamur Deo-
• fratribus fornicantur. quando primum per baptismurn a gentilitate eon-
(Conc. Ancyr., cap. 21.) Si qua mulier fornica- vertimur, ita reconciliamur quando post peccatum
verit, et infantem qui exinde natus fuerit occideril, poenitendo regredimur, Quorum autem peecata in
el quaestuduerit aborlum facere et quod est conce- publico sunt, in publico debet esse pcenitentia per
ptum necare, ant cerle ut non concipiat elabbrat, " tempora quae episcopi arbitrio pceniteriiibus secun-
sive ex adulterio, sive ex legitimo matrimonio, bas dum diflerenliam peccaiorum decernuntur; eorum-
tales mulieres in morte non recipere cororounionem que reconciliatio esse debel ab episeopo sive a pre-
priores canonesUecreverunl. Nos lamen pro mise- sbyleris, jussu lamen episcoporum," sicut canones
ricordia sive tales sive.conscias ipsarum decem an- Africani concilli lestantur, ubi-ila seriptum est:
nosagere pcenitentiam judicavinms. Et si qua mu- Cujuscunque pomilenlis publicum et vulgalissimum
Jier duos-fraires, aut si quis vir duas sorores ha- crimen est quod universam Ecclesiam cbmmoverit,
Jiuerit. a communione se abstineant usque ad mor- anle absidam ei manus hnponatur. (Lib. V Capitular.,
tem, in-morle autem eis coinmunio pro misericor- cap. 157.) Si vero pceriilens mortis periculum in-
dia detur. Si vero supervixerint communione acce- currerit, per episcopi licenliam a presbyjero recon-
pia, et de infirmitate convaluerint, agant plenam cilietur et communionis gralia muniatur, ne despe-
poeniteniiam tempore consli.uto, et boc secundum raiionis fune ligatus ad aeternum pertrahatur iriteri-
antiquam definilionem. Humanius aulem nunc defi- tum. Nulli ergo fldelium uliima poenilentia vel re-
nimus ut eis decem annorum tempus pceniienliae conciliatio sive eorporis et sanguinis Chrisli perce-
tribuatur, ita.tamen ut omni tempore viise suaefleti- __plio neganda esl. Quorum autem peecata occulta
bus et liumililati insistant. ^ sunt el spontanea confessione soli lantummodo pre-
CAPUT XLH. sbylero ab eis fuefint revelata, borum occulta debet
De adullerio. esse poenitentia secundum presbyteri judicium cui
Si uxor adulterata confessi sunt, ne infirmi in Ecclesia seandalizenlur
(Conc. Ancyr., cap. 20.) cujus
videnles eoruni poenas quorum penitus ignorant
fuerit, vel si ipse adulterium commiseril, septem autem tempore poenitentium recorici-
annorum poenitenlla oporlet eum perfeclionem con- causas. Quali
secundum Si vero uxorem lialio fieri debeat ostendunt decreta Innoeentii
sequi pristinos gradus.
noh communicet, "do- papae, ubi ita scriplum reperitur (epistola qd De-
babens concubinam babuerit,
nec desinat ab ea et ad poenilentiam revertatur. cenlium) : De pwniienlibus autem qui siveex gravio-
si conscio marito uxor fuerit moechala, usque ribus commissis sive ex tevioribus pmnitenliam ge-
Quod
in flnem non conimunicet. Si aulem eam reliquerit, runt, si nulla intervenerit mgriludo, quinta feria
decem annos communiohem. ante pascha eis remiliendum esse Romanm Ecclesim
pbst accipiat
consuetudo demonslral. Cmterum de pondere msti-
CAPUT XLUL
mando delictorum sacerdotis estjudicare, ut attendat
De his qui fornicanlur irralionabiliier. n ad confessionemet ad fletus alque lacrymas pmniten-
,- (Conc. Ancyr., cap. 16.) De bis qui irrationabiliter lis, at tunc potest dimilli cum viderit congruam sa-
versali sunt sive versantur, id est qui se miscent lisfaclionem. Sane si quis in mgritudinem inciderit,
pecoribus aut cum masculis polluuntur, si quis anle ei est anlepascha retaxandum, ne de hoc smculo abs-
vicesimum annum tale erimen commiserit, quinde- que communione discedat. Hoc trgo ante omnia
'cim annis exactis in poenitentia communionem ora- cavendum est, ne in "extremispoenilenli -poenilentia
tionis mereaiur, deinde quinquennio in hac com- et reconciliatio denegelur, ne in desperatione per-
munione durans, tunc demum oblaliorossaeramenia eal. Perdidisset enim.Ltro in cruce ad dextram
contingat. Discutiatur autem et vila eorum qualis Christi pendens praeniium, si illtun unius horae
tempore poeniludinis exstiterit, et ita misericordiam poenitentia non juvassel. Vera ergo ad Dpminum
«msequantur. Quottjuot autein peracla viginti an- conversio in uliiipis positorum rnente potius est
norum aetale uxores habenles in hoe peccalum pro- aslimanda quam lempore, propheta assereule i
lapsi sunt, viginli quinque annis poeniludinem ge- Cum cotwersus,- inquit, ingemueris iunc salvus
reules in comniunione suscipiantur oraiionuro : in cris.
-qua quinquennioperduranlcs lunc deinumoblalionis
7213 WALTERII AURELIANENSISEPISCOPI CAPITULA. 726"
CAPUT XLV. Iperagat el ad sacra mysleria devotus accedat. Cum.
vero ultra modum appelitus gulae in sumendis ali-~
De pollulionibus noclurnis.
inentis rapitur,- atque idcirco liumorum receplacula
(S. Gregor. epist. adS. Augustinum,cap. ll.)Quae- "gravanfur, habet exinde animus aliquem reatum,
rendum estutrum posl illusionem quae per somnium • non lamen usque ad prohibitfenem percipiendi saci'i
soletaccidere corpus etsanguinemDomini quislibet myslerii vel missaruin soleinnia celebrandi, cum
accipere valeat, aut si sacerdos sacra mysteria ce- foriasse aut festus dies exigil, aul exhiberi royste-
lebrare debeat an non. Ad haec respondendum est rium, pro eo qubd sacerdos alius in Joco deesl,jpsa
quoniam in Veteri Tesiamento, pollu.um nisi prius necessitas conipellit. Nara si adsunt alii qui ira-
lotumeaqua usque ad vesperum intrare in ecclesiam plere illud officiiim valeant, illusio per crapulanv
non concedilur.' Quod tamen aliler populus spiri- facta a perceptionesacramenlij.rohibere non debet,
talis intelligens sub eodem iniellectu accipit, quia sed ab immolatione sacri myslerii abslinere, ut ar-
quasi per somniumilluditur qui tenlalus vanis ima- bitror, hurailiter debet, si tamen dormienlem lur-
ginibus immunditiae.in cogitatione inquinalur. Sed pis imaginalio non concusserit. Nanrsunt qiiibus
lavandus est aqua, ut crilpas cogilalionis lacrymis plerumque ita illusio nascitur ul eorum animus
abluat. Et nisi prius ignis lentationis recesserit, B eliam insomno corporis positus turpibus imaginatio-
reum se usque ad vesperumrecognoscal. Sed est nibus non foedelur. Si vero ex lurpi cogilalione vi-
in eadem illusione necessaria valde discretio, quae • gilantis oritur illusio, menlem dormienlis radix foe-
sublililer pensare debeat ex qua re accidal menli" datcoinquinationis. Quiaquod cbgilavit scieris boe
dormienlis. Aliquando enim ex crapula , itl est ex perlulit nesciens. Iste talis non debet accedere ad
nimio cibo vel potu, aliquando ex naturae super- percipiendum vel consecrandum corporis et sangui-
fluitale vql inflrmitate, aliquando ex cogilalione riis Cbristi - sacramenlum quousque poenilentiae et
coniingil. El quidem cum ex paturae superfliiilate abstinentiaebiduana vel triduana satisfaclione pur-
vel infirmitate evenerit, omniniodo haec illusio non gatus ei aqua ablutus mundetur, et<sumente corpore
est limenda; sed ille qui pertulit, se ipsuro ac ve- purus ad lam sacratissimum roysterii munus acce-
stimenla sua aquis emundans, licite niinisteriuin dere festinet immunis..
ANNODOSJINIDCCCLXYU.
"
WALTERIUS
AURELIANENSIS.EPISCOPUS.
0
WALTEMI CAPITUEA
Promulgata in synodo apudBullensem fundum secundoordinationis ejus aiino, vn Kal.,

-
Junii, celebrata.
CAP.I. — Quomodo archidiaconi presbyteros G sijii commissas parochias, diligenter i> discutiaut-
discutiant. presliylerorum fidem, baptisma, et*missarum cele--'
(Hincm., Capit.dat. decanis.) Ut iirchidiaconi per brationem : quatenus rectara fidem teneant; bapli-r-
LUDOVICJCELLOTII NOT.E..
a Horuni capitulorum auclor Walterus, siveGual- spero injuciindum non Krei Quibus etiam Theodul-
terns Aurelianensis episcopus, in eoncilio noslro pbtim adjiciemtis et ipsum Aurelianensem, cuj'us-
Duziacensi cum caeteris judex sedit, et senientiain epislolam ad clerum Ecclesiaesuae scriptam ex edi-
dixit adversus Laudunensem-Ilincmariim, -suliscri- tore Baronio 'suos in -Annales Carqlus Sausseitis-
plusque in eo legitur i Walterus liumilis Aureliano- iranstulit (Annal. ecci. AureL, 1. vi). Quanquam suo,
rum episcopus : i quemadmodum postea in Ponli- antea.loco non defuerat Sirmondus (t. HCo.ic. Gall.)
gonensi, t Wallerus bumilis Aurelianensis Ecclesiae Ad lempus colleclae didecesanaehujus synodi, et^
episcopus : J unde viri optimi modesliam, etex lalorum capilulofum quodallinet, nihil cerlum pos-
modestia caeterarumvirlulum cumulum intelligimus. ,sumus edicere, deficienle in litulo eiDominicas in—
Ex bac aulem synodo pasioralem sollicitudinem, et caraalionis, et indiclionis nota, quam religiose aitas
ecclesiasticae disciplina. observationem Iiabemus, illa signavil. « Secundo, . inquit, « brdinaiionis suae
qua majorem nec Hincmarus ipse, nec IsaacLmgo-' anno. R
nensis Parduli olim -diaconus eodem argumento po-
sleritali transmiserunt: ut ex his capitulis patel, h Discuiianl presbyleronim fidem. Non mullura
quae cum aliis aut commitli aut conjungi, libi leclor,. diseeff,;
727 WALTEPdLAURELIANENSISEPTSCOPI - 723
sma catholicum observent; et missarum p-ecesbene', A ligendum : ut sciat unusquisque quid petat ad Do-
inlelliganl: psalmos digne secundum divisiones ver- minum. Et ut gloria Palri, et Filio, et Spiritui san-
simni modulenlur; » ei Dominicara orationem cura' cle, h et Credb in unum Deum, apud omnes ad mis-
symboloel fide catholiea ipsi inielligant, et omnibus sam decantetur. Et ut ipse. sacerdos cura sanctis
bene pronuntiare diebus ferialis "insirmeni ad intel- angelis et populo Dei una voce, Sanclus, xanctus
LUDOVICICELLOTH NOT.E.
anno. > De primo quid divinabimus? Agius quem Symboli recilatione, utnova.et nondum apud om-
liornm' temporum frequeniissima concilia fecerunt nes usu corroborata praecipit auctor capitulorum,
celehrem," non' nltra Suessionense III subscriptus quam lamen Walafridus Strabo videlur ut antiqiiis-
rcperitur anno 866. Illi successit in Aurelianensi simam agnoscere(<ifiReb. eccles., c. 22), et a Graecis
throno Anselmus, solonomine notus, in nullo con- ad Uomahos, ac deinde ad Hispanos profectam : .
cilio, ne Trieassino quidem anno 867 repertus; apud Gallos autem el Germanos, Caroli rr-agni tem-
quandiu sederit, penitus obscurum est. Qui oclo pore, damnala per Hispanias Felicis Urgeliiani bae-
annos sedis assignant, el usque ad annum ejus sae- resi, idem symbolum t lalius ct crebrius in missa-
culi 76 exlenniint: qui Walteruro anno 885 afligunt, Ttim coepisseofficiis iterari. » Antea igitur aliquibus
si de sedis inilio volunl inielligi, extra lineam cuf- ®j, saltem in locis,Jicet rarius, usurpabaiur. Graecos
runt, : el ulrique ex concilio noslro Duziacensi ma- denique Conslaniinopolitanos, concilii sui Symbo-
nifeste rcfelliintur, in qno Walterius senlentiam lum, Nicaenojeraetulisse,quia ei aptius est admo-
«iixit. Ilaqne si justis lerroinis Anselmi setiem cir- ' dulatiqnem, et i ul contra haereticorura venena, in
cumscribere volumus, adinvesligandum Walierii ipsis etiam sacramentorum celebrationibus raediGa-
exorciium, facianms anno -stxeGuli ejus 67 ipsura ad menta apud regiae suae urbis sedem confecla lide-
pontificalum' adiisse, anno saltem 69 desiissc delium devolio celebraret. t Verum Berno Augieusis
Inicrit. Uleum Walterus 70Incboel, ct sequente in in Causa ejtis caiicndi cum eo convenit, in lempore
Doziacensi concilio sedeai. Jam quo Christi anno longe discedil, cum narrat (1. de quibusd. Reb. ad
capinila-liaeceriiderit, pronuntiare facileest. « Anno miss. perlineniibus, c. 2), absque nlla Graeeorum
secundo ordinalioriis suae, » ait tilulus : ergo anno mentione, Benedicli ill lempore ah.Henrico I impe- -
Cbristi 7.1antc-celebrationem concilii Duziaeensis, ratore interrogatos Bomanos cleriros, cur a sym-
<_nx mense Aiigusio.facla, non aegre Aurelianensi boio inter missarum solemnia recitando abstinereni?-
*;piseopospatium concessit convocandas synodi dioe- respondrsse, « Quod Romana Ecciesia non fuisset
cesanae mense Maio. Et haec ex conjectura, donec aliquando ulla hacreseos faece irifecta, sed secimtinm
ceiiius aliquid deAnselroi obitu doceat historia. sancti Petri tloclrinam, in-soliditale catbolicae fidei
jjermaneret inconcussa : et ideo magis bis necessa-
discedit lioc capitnlum ab irrocmariano ilem primo; rium esse,illud symboluni saepius-caniando fre-.
aique universe quid archidiaconi a presbyieris exi- quentare, qui aliquando ulla haeresi poLuerunt ma-
gere debeanl, et episcopo renuntiare singulis annis culari. i, Quibus auditis institit, atque impeiravii a
quando parocbias obeunt.visilando, Hincmarus idem Q Bencdicto ponlifice wperator, ut in posterum Romae
articulis 20 complectitur (tom. M.Concil. GalL, Symbolura ad publicam inissam decantarelur. Id
p. 025). Vtilt praererea ut t sermonem Athanasii de faclum est anno Cbristi iOIi, Henrico' a corona-
lide, cujus initium est, Quicunque vult salvus esse, tiohe sua adhuc recente.
memoriae quisquG coramendes, et sensura illius in- Itaque cum ex iliis aiicloribus exploralaro babea-
lelligat, el verbis communibus eiiunliare ' queat. t mus ejus rnoris causam, non sine ingenli Romanae
Herardus Turoisensis iriem praecipif in capitulis Ecelesiae prineipis el magistrae ecclesiaruin omnium
{Rerad., capii. 16, lom. III Conc. GalL, p. 112), ea- gloria, quam per Liberium et Honorium obscurare .
•qneomnia non taptum a presbyleris, sed etiam ab conanlur baeretici, tempns illius inslilutionis, aut
ipso populo Biemoria tcneri cupil, et canl publice. potius celeberrimae freqiienlalionis in Ecclesia Gal-
« De oratione Dornhiica et Symbolo-, ul memoriier licana sumendum videtur ex eo congressii legaiorum
leneani, et Gloria Pairi, ac Sanclus, aique Creduli- ctim Leone III ponliflee, quos CaYolnsMagnusRomam
las, et Kyric eleison a cunctis reverenter canalur. ad eum misit, referturque a Baronio {ad Ann. 8-J9,
Psalmi simililer distinc.e a cler.icis: i Qure sil illa tom. IX): cujus summa haec est, toleralam fuisse ali
Credtililas, si dhtinguliur a Symbolo aposlolorum, ipso Leone potestatem canendi apud Gallias Symboli,
dici non polest alia, fneo judicio, quam Syraboium al non addendae.in eo vocis Fitioque, quae contenlio-
Albanasii. riem crearet. Quamobrem dedisse consiliuro, « Ut
» Qratibneni Dpmmicam cum Symbolo. Apostolo- paulatim in palatio, inquit, ,quia in noslra sancla
rurii Videlicel, myi eo de quo mox in missa necitan- ecclesia non cantaiur, cantandi consueiudo ejusdem
<lo. De quo et ih Capilulari Caroli Magni prsecipiiur n symholi inlermittatur : sicqne fiat ui quod id ipsum
(1.vi, c. 171,172), € Ut annuniienl ))resJ.yteri om- lii canlareuir, non quaelibet iinperanlis auclorilas,
nibus fidelibus sibi subjectis symboluin et oralionem - sed polius aitdiendi id fecerat novitas, si dimiitatur
Domiiiicani, ut Spiritii sanclo illuslrante salvenLur.i a vobis, dimilletur ab onmibus. J Addunl Annales
Et itiox ut neiflini liceat infantes de sacro fonle non lantum eam Symboli recilaiionem non fuisse
suscipe"re, nisi qui « memoriter Symbolum el ora- iunc a papa probatain, sed etiara publiea ejus Graece
tionem Doroiiiicani lenuerint.: » Qtiod ad eorum el,Latine in ae.sincisi lesiiflcalione monslratum, non
cxplicalionem pertinet populo tradentlam, vult idem jilacere sibi qualnor syllabarum addilionem, ut iti--
eapitulare, « Ut nullus sit presbyier qui in ecclesia lelligamus jam lum relinentis-imam antiquitatis
publice non doceal lingua. t Vide el Tbcodiilpbi Au- fuisse Romanam Ecclesiam, nationem vero nostram
relianensis epistoiam eadem onmia suadenlem. -_ novitalis amaniissimam. Tam parum enim persuasit
fc Et credo in Deum, apud omnes ad missam de-_ noslris bominibus Leo quod oplabat, omitli Symbo-
canteiur: Est enim .aeqiniin, ut ad niysierimn fidei Ium, ut potius-ciarissimi antistilesilludubiqne ab
conficiendum et percipiendum jmblica fidei proomnibus canlari jusserint: eventu quidem felicis-
fessione animos noslios comparemus. Ila Chri- simo et gloriosissimo, cum utrumque secrila deinde
stiis Domiiius lieneficium sanilatis roganles saepe ad .sit et iiofnana et universalis Ecclesia. ul el synibo-
tidei excreifium provocavii, iil in muliere Cliananaea, lum decanietur ad-missam, el parlicula Filioque ad-
in ccnlnrione, in Lazari sororibus videre est, et iri dalur, de qua in concilio Fiorentino.niulta dispiitau-
paire _>ner'\lunatici, exclamanie., Credo, Domine, i.ir : sed fntendom est periciilosam semper esse no-
adjuva imreduiiiaiem meain (Uarc. ix). Ctelerum de vitatem, el noi:-raro i;i ea inducenda peccari.
'
729 . CAPITULA. 730
sanctiis » ad missam decantet. Et omninroflis dicen- A eunclis eorum actibus. (Capit. Car. M., 1. vi, c. 155
dum est presbyteris ^ ut arma non portent; sed et 175.) Inlellecliis vero, quomodo sit idonens unus-
magis se confldant in defensione Dei <juamin quisque suos fratres in fide sanclae Trinitatis eru-'
armis. . dire : ut credant Patrem, et Filium, et Spiritum
sancuim unum esse Deum omnipolenlem, aelernum,
CAP.II. — Qnomodo per archidiaconos vita et do- invisibilem, qui creavii eoelum et lerram, mare et
clrina presbylerorum cafdinalium investigetur.
omnia quae in eis sunt: et unam esse deilatem, et
(Capit. Car. M., 1. v,' c. 112.) Ut per arcliidiaco- substanliam, et majeslatem in tribus personis Pa-
nos c vita, inlellectus, et doctrina card.nalium pres- tris, et Filii, et Spiritus sancli. Et quemadmodurn
bylerorum invesligelur. Vila scilicet modesliae, et Filius Dei incarnalus esl de Spiritu sancto, et Maria
sobrietatis, ac siudium religiosae conversationis in semper Virgine pro salule, et reparatione liumani
LUDOVICI CELLOTII-NOT./E.
- a Kai Ttaf o )«._ «_z«£t7rit»" Ayio;, ayio;, uylos, Jeclum, speculationi dabimus et fidei mysteriis :
doclrinam, virliiium praxi : quae uiracque partes ad
h Ut urma non portent, t Nosenim qni reliquimus T>docendum popiilnm sunt necessariae : ut bene cre-
- saecubim,ntail ><oguntinumconcilium(._.17), id mo- • dendo, et ageinlo Chrisiiani nqmen quod pncfert,
dis omniiius observare volumus, ut arma spirilalia expleat. Quae licet impjôpria sit verboruin signifi-
baheamns, saecularia diniillannis. J Mililaresigitur - calio, non esl lamen in corrupta Lalinitale cur me-
animqs qui bellis assiduis undiqne circumstrepenti- liorem re-uiramus.
busin cleruni irruperant, episcopi necesse babue- Tria igilur in iniellectu parochi indagabit arclii-
runt infriiigete, et ex clerirorum omnium manibus diaconus, ut perilus sil, quod babet a libris et siu-
arma excuiere, ut facuim Melriensi concilio (can. dio : ut bene de calbolicis"mysieriis sential, quod a
37), cui Hincmartis recens aiLepiscop.iIuni evectus vera iheologia aecipit: ut quae hene seniit inielli-
inleifiiil, quo decretum est: « Ul quicunqiie ex clero genier diserteque enuntiel, ciqiis facullatis polissi-
esse videntur, arma miliiaiia non sumant, nec ar- mam malrem naturam agnoseiinus.In pancis presby-
roati iiicedanl: sed professionis suaevocabiihim re- teris fuisse primnm ut crednmiis, facit illa, si.sic
Iigiosis nioribus, el reIigioso'Iiabilu.pr;ebeanl. Quod loqui fas esl, religionis per ea tempora barbaries,
si coniempserint, lanqiiam.sacrorum canpimm con- librorum penuria, bellorum assiduae .clades, arnio-
templores, el ecclesiasiicae, sanctilatis profanalo- rum circumstrepenlium, ttimulliis i quae omnia ne-
res, proprii gradns amissione mnllentur : qiiia^non mo non videt quam sint-lilterariun sludiis inimica.
possmii siinul Deo et s_eculo militare'. » Quapropter ln secundo, peccarunl gravissime Colliilhus el Arius
seveie inlerdirium ne in seditione arma sumant aputl Alexandriam privaiarum ecclesiaruro rectoi-es,
(Capit. -Car. _!_.,1. vi, c.248 et 285). «.Ul clerici qui pfraefecluraesiue abusi poteslale, parocbianos
qui in quaciroque sedilione arma volentes praesum- suos primuro scliismaie ab invicem, deintle haeresi-
pserini, rCperli amisso ordinis suigradu in mona- C btis ab Ecciesia diviserunt. Et Collulhiana qnidem
sierio pceniieniice conlradanlur, J El qi-ioniam per factio in ipsis pene incunahulis ojipressa parum no-
ea tempora episcopis et presbyteris iniiio non erat cui,t. Arius autero periinaeior et fu.iosior, exlerna
prselio inierdictum, notabile esl Iaicos ipsos et mi- - modesliae specie, pellaci affabilitate. emenlila be-
lites supplicare imperatori Ludovico, t ui episcopi nignitale sacras priminn virgines magno numero,
deinceps, siculbacleiius, non vexenlur bostibus, sed tum sacerdoles duodecim, suis dementavil, errori-
qnando vos nosque.in lioslem pergimus ipsi propriis bus : deiniim ad episcopos ipsos peneirans, totam
resideani in parocbfis', Deoque iideliier fainularistu- pefsumdetlit Ecclcsiam, qfiae omnia ftisius narrat
deant. Qiiosdam euim ex eis in hosiibus et praeliis Epijehanius (hwres. 69). Tertium sinevdubio iis
vulneratos vidimus, ef quosdam periisse cognovlmus. defuit de quibns Caroli Magni capilularp sic decer-
Novit Doininus quando eos in lalibus videmus, ler- nit (1. vi, c. 182).: « Nulltts sit presbyter qui in ec-
ror apprelicndif nos, el quidam ex noslris timore clesia publice ncmdoeeal lingua .quam auditoresin-
perlcrriti propler fioc fugere el inimicis lerga vertere telligant, fidera oninipoteniis Dei inYmitale el trini-
soleni, > etc. « Qtiam iormam et de sacerdoiibus tatesinipliciter credere. Si vere Ipse yerbis mani-
lenere >ip!anM)&. itl esi, ul nee illi in bostem [deest feste explicare non poterit, pelal sibi ea a dociiore.
pergani], nisi benpJicti, et ipsi eleclione atque per- taliter transcribi, qualiter aperte legat, quod qui.au-.
missione propriorum epibCi>porum,qui lamen lales diunl intelligani : et qiii^m|)lius-non potcril, vel his
sint, de quorum scienlia, el Y/ta, ac conversalione verbis admoneal. Pcenitentiam agite, appropincjuayit
omnes securi esse possiinus. ~i VeJat igiiur Walle-, enimregnum coelorum. . 0 stiipendamsaeculi impe-
rius ne qtiis clericus luteiaesuae' praetextn arma ferai, jv riliam! ac nisi tum disciplinarum stud.ia in claustris
quibus alteri nocerepossit. conservassenLmonachi, atque illuslres doctriiia epi-
e Vila, intetlectus et doctrina cardinaliunl presby- scopos urbibus el jir.ovinciis dedissent, qualem ha-
terorum invesiigetur. Cardinales presbyleri sun. aii- buissent niajoresnoslri ecclesiam?
dicli et incardinati ecclesiis, in quibus moventcir Doclrina, qualem vult hic auetor, prgecipuum Iia-
quidem ut omnibus pro.videanl; sed ita laroen ut al> bet.in moribus et <vila.ftmdamentum. Nemo enim
illis non moveantiir. El quia cardo reruro omnium viriulem alios bene unquam docebit, qui prior, eam
praecipua pars dicitur, praecipui et primarii earum nos exerceal : el lardiores bubulci et agasones ad
eeclesiarum presbyleri sunl, quos parochos sive cu- quorum animos verba auribus commissa nori pene-
ratos ajipellamus.-in eorum-viiam sive mores, et intrant, oculis non aegre percipiunt' facienduni esse,
tellectum, atque doctrinam vult episcopus diligenter quod fit a praelalis. Qui proinde lenentur paslorem
inquiri. Ihec duo quemadmoduin recie distingual, et episeopuui animaruin noslrarum imitari, qui cce-
^quidem non video.Nam quod dici potest, inlellectus pil facere prisium, liiro docere. Hoc pervidit Herar-
ad propriam scientiam pertinere, qtiam p.eritus sir, dus Turonensis (cap. 107),'qui oraissa scientia
quAni catholice mysieria fidei menle complectaiur : quam in presbyteris alii desideranl, in vera vilae
doclrina vero,ad erudiendam plebem, quam facile, sanclilate pedem figit,'« Ut presbyleri sicut ordine
quam illuiniiiaieet aperte animi sui sensa inter sancliores; ila verbo, incessu,"et actu sinl reveren--
concionandum explicei; refelJitur ex eo, quodin iiores : quia celsitudo graduum graviorem peccati
niroque capite popuiarem instiluiionem requirats-Si facil cumulum. D
lameii capjtuii verba diiigenier attendimus, imel-
731 WALTEUII AUllELIANENSIS EPISCOPI 752
genens : passus, sepultus, et tertia die resnrrexit, A CAP. III. — De mulierum conversatione
et ascendit in eoelos: et quomodo iterum venlurus presbyieris
vitanda.
sit in majeslate divina jiidieare vivos ac
mortuos, (Conc. Nic, can; 3; Theodulfi epist. ad cler.,
secundum merita propria. El quia una erit resurre- c. 12.) » Utjuxla sanctorum inierdicta Patrum nril-
ctio mortuorum; et quodimihi nropter scelera sua liis sacerdotum
quarolibel sexus muliebris in domo
cum diabolo in ignem aeternum nhtlantur : et jusli sua cobabilare
cum Christo et sanctis angelis in vitam aeternam. . leslibus itloneispermiltat: neque sine arbilris, vel
cum aliqua solus loqui praesumat:
In doclrina vero, qualiter eos qui tardiores sunt, de ne forte sibi, aul aiicui famulorum derogationis
fide, spe, cbaritate, caelerisque virlutibus verbo et suspicio oriatur.
probabili exem.pioeps qui indigent,<possit instruere, CiP. IV. — Ul presbyter omnia munda habeat.
secundum evangelicam et apostolicam, atque cano-
nicam instructionem, qualiterindeclinabiliter vivant, (lbid., cap. i.) Ut unusquisque presbyter, sicut
et a quibus vitiis eos oporteat abstinere, ne cum mundiliam animae et corporis babere salubriter ad-
diabolo in aeternam damnationem demergantur. monelur, J>ita quibus- Deo ministrandum est indu-
menia, et altaris ornamenta,-c absidamque circa
LUDOVICI CELLOTII NOT.E.
* Ut juxta sanctorum Patrum interdicta. Putidae JJ ] canos interrogalione duos ea de re formet arliculos.
Tuerit diligentiae interdicla illa conqtiirere,' et in fa-^ « Qnalia sint intlumenla altaris, quot nova, ef qtiof
scem nnum colligere, cum numero sint infinita, et' veiusta, qualiter nilida. t Et mox : t Qiialia aut
in pervolulandis conciliis quocunque le verteris oc- quol sacerdotalia yesiimenla habeat, et qualiter
currant canones indebiium feininarum accessum siul nititja, aiu in nilido.loco collocenlur. t Capiiu-
presbyteris prohibentes. Non revoco E-jT.t_-Ky.-roi? lare Caroli Magni eodem honoris divini amore ju-
illas taiuoper_epr-imistemporibiis a concilio Nicaeno, bet (/. i, c. 152) :'. « Ut presbyteri per paroebias
ab Auguslino, Hieroriymo, Gregorio, innumeris aliis suas feminis praedicent , ut linteamina- altaribus •
improbatas. Taceo relietarum post susceptos o__dines praeparenl.-j
eonj'ugum periculosam conversationem, cnjus exem- e Absidamque circa altare, Apsidam melius sive
plum illuslre bedit Genebaudus Laudunensis, « vir chorum ecclesiae, ut modo vocamus,- quo-altare
carne nobilis, tamqrie sacris quam saecularibus lille- conlinetur et clauditnr, vult esse quam mundissi-
ris erudilus, > qui, ut j)r_eclare narrat Flodoardus nmm, turo quia in eo maxime sacramenta tractan-
(/. i Hist., c.17);«de anleacta vita nimium gradusqrie lur, tum quia sacramentispraesentes angeli semper
subliinitate confidens, ab uxore quam reliqueral, iri- assislurit. Terliam rationem possumifs addere, quia
caute, quasi pro instruenda ea visitari se permisit. eo loco sanctorum reliquiae-collocari solenl. Sic
Sed conligit ut frequentes mulieris visltationes enim apud Gregorium' Turonensein (/. x, c. 31).
Jilandaque cplloqCiia,duruni validumque contra libi- Tefricus Lingonensis cpiscopus praecessori suo S-
dinem pectus emollirent episcopi, et quasi rupein de Gregorio cqndendo « ante altare basilicae funda-
loco sanctilatis ad coenum iran.sferrent luxuriaa. s menta erectamque apsidem unieo opei-e con-
- Haereo in nostris. Capitulare Caroli Magni. admb- (p struifet j'acii, transvblvit. Ea vero (ransvoluta disruploque
net ( /. i, c. 98), « Statutum esse ab episcopis, pariete, arcnm aedificat. Quod opus cum esseE
de presbyleris "qui feminas secum indiscrete Iia: perfeetum atque ornatum , postquam in media
bitare permittunt, ut si- admonili non se correxe- apsitle locum fodii quo corpus JiealiPatris transferre
rint, velul contemptores sacrorum canonum cano- volebal, » etc. Apsis- aulcm sive apsida, dicilur a
nica inveciione ferianlur. De accessu et frequenta- fornice ei arcu, sive quia in modrim arcus ero-
lione,"ac cohabitalione clericoruni cuni feminis'i ail tundaiiir locus ille , sive quia fornice desuper
Hincmarus noster (Capit. an. 852, c. 21); «Unde contegi el concamerari solet. Neque alium credidi
secundum sacros canones in omnibus synodis. spe- semper esse loctim qni Cons.antinopoli Trullus vo-
cialiter interdiximus, firmiter et expresse atque sol- catus est, ubi concilium illud famosuro celebratum
licile a nobis et a comroinislris nostris est inquiren- in Trullo, Non esl dubium qtiin fuerit erecta iu
dum. t Quam in rem non parica subjungit more apside sedes episcopi, ut elianinum hodie in cathe-
suo. Et alio in capitulari (Capit. an. 874, c. 5) posiea • dralibus ecclesiis eroinere solel: neque negari debet
queriiuY-ea nionila nibili a paroebis fieri : « Jara vo- atl earii apsidem gradibus conscensum fuisse, ut
l)is capitulum ex sanciis Scripturis eLcalhoJicoriim apsidm grddatm Jiene nouiiiieiilur ab Auguslino; sed
dictis donavi, de inconvenieriti accessu, et indebita probare non possum, quod eo Auguslini loco sie
fam.iliaritate ad feminas.Sed video quosdam vestrum utuntur plerique, ut credant ipsam apsidem esse
illud parvi pendere : unde iteruin in convenlu ve- cathedram, cum utrumque manifesle distinguat,
stro volo recilari. > Et quse s.equuntur. Herardusi scribens episcopo DoualistaeMaximino ad infringen-
Turonerisis brevius (Capit., c. 19),: « Ut .conversa- D dam seliismaliei superbiam ex dignitate et>saeeulari
lionem fcmijiarum, earumque accessiim el admini- pompa profectam (epist. 203) : « Transii honqr liujus
stralionem exsecrentur. Sin alias. velut conlempio- saeculi, transit ambitio. In futuro Clirisli judicio,
res canonum ab ordine deponaniur. Et quibus mi- nec al-sidae gradatae, nec cathedrae velalae, nec
nistrare negessaria decerniiiii, longe eis domos jirae- sanctifnoniaiium occursanlium atque cantaiitium
vidcant, in quibus non per se, sed per minislrosi greges adhibebuntur ad -defensionem. ubi coeperit
subsidia porrigant. » Plura vide apud collectionemi accusare conscientia, et conscientiarum arbiter
Antonii Augusliro (/. vi, tit. 50 el seq.). et oirinia ini j'udicare. s Et alibi ad Albinam religiosam feminam
opere peculiari Theopbili Raynaudi viri undecunques de tumuJtu in ipsa ecclesia excitaio, « Ad nostra
tloctissimi, qui boc argumentum religiosis aeque ac; subsellia , relicta lurba redieram. J Et mox (epist.
saecularibus presbyiens necessarium, lolum peni- 225) : « Dicebam cgo quibus poteram, qui ad nos
tusqtie uuper exhausil (l.desobria frequenlat., elc). in apsidem bonoraliores et graviores ascenderanl. J
Inscribilur quippe, Disserlaiio de sobria alierius sexusJ Cerie in catbedram episcopi non aseenderanl, sed
frequenlatione, per sacros el religiosbs homines. inTocum ubi constituta erat, ui apsis calbedram
h Ita quibus Deo minislraiidum est, indiimenta. - conlineat, neque nisi figurate pro caihedra-sumalur.
Hoc ad decorem domus Dei tanli facil Hincmarus_ S:>"texplicandus canon (52) eoricrlii Carthagineusis
(Gapit. visitat. a i et 6), ut in parochorum per de-- Cuw : ^"Cujuscunque pcenitentis publicum et vulga-
"
7_>5 CAPITULA. 754
aliare,-vel potius, imq lotam aedem ubi sacramenla A que presbyler suum habeat clericum, quem reli- •
- tractantur : et ubi sanctorum semper est praeseniia giose_ ediicare procuret. Et si possibililas illi esi.
angelorum, nilidissime el reverenter custodienda scholam in ecclesia sua habere non negligat: so-
praevideant: ne forte cnm missi e lalere nostro una lerterque caveat, ut quos ad erudiendum suscipii9
cum archidiacono illuc venerint, aliquid reprebensi- caste sinceriterque nulriat.
bile invenianl, uhde severius fralernilaiem cujus-
CAP.VII. — De libris ecclesiaslicis, et de eucharislia,
piam redarguere compellamur. semper habenda.
CAP.V; — Ut vasa sacra non deniur in pigiius, - (Capit. Car. __f.,1. vi, c, 227; 1. i,-c. 161.) Ul li-
(Capii.Car. ___.,1. i, c. 94;.Herar'd., capit. 20.) bros ecclesiasticos, Missaleni-.idelicet, Evangelium,
* Ut nullus" saerum vas, aul aliquid Deo sacratum Lectionarium, Psalterium, Anliphonarium, Marty- -
Jocopignorisdarepraesumat: nisfcausa redimendo- rologium, et Homeliarium, per quos se et alios in-
rum caplivorum, aut in restauratione sarlatecto- formare debent, babeant. Et per Jibros bene corre-
rum ecclesiae. Et hoc -ipsum ne flaitnisi perlicen- ctos emendent, ne opus Dei cum desidia facere
tiam episeopi. Et ut res ecclesiae quae a fldelibus sunt videantur. Ut unufequisque capitula de maj'oribus
oblatae, nullus distrahere praesumat. ,, vel minoribusviliis, seu etiam virtulibus, per quae
CAP.VI. — Ut unusquisqnepresbyler clencum et cognoscere possit, vel praedicare subditis suis ut
scholam liabeal. caveanl ab insidiis diaboli. c Et nt semper euchari-
(Hincm., Capit. an. 871, cap. 5.) " jt unusquis- sllam presliyter habeat paratam, ut quando quis in-
LUDOVICI CELLOTII NOT_E. >
iissimum crimen est quod universa Ecclesia noverit, < Ut seholas presbyleri pro posse Jiabeant, et libros
anle absidem ci manus imponalur. t Ut peccaio emendatos. J Theodulfus autem graluitas yult
publice noio publica respondeat salisfaclio , non esse- scbolas ejusmodi, summa cum cbaritate con-
descendat ad poeniieniium locum -episcopus, quasi jiinclas-(epist. ad clen.,,c. 20) : « Cum ergo eos
yereeunde reconciljaturus, sed ad episcppum reus doceni, nibil pro hac re ab eis prelii exigant, nec ali-
ascendat in apshlem emineniem, ibique spectanti- quid ab eis accipiant, exceplo -quodeis parentes cha-
bus onmibtis e calhedra sua ej.iscbpus manum re- ritalis studio sua eis vpluntate obtulerint. t
conciliatoriam imponat. - : - - .c Et utsempereitcharistiampresbyter habeat. Quan-
o Ut nullus sacrum vas. ^Sic Herardus Turonen- to sludio curatum sit ut nemo Chrislianus, quan-
sis (c. 20) : « De vasis et veslimentis ecclesiaslicis tumlibel antea legitime abstentus, absque viatico
pro pignoribus ^bsque licentia episcopi non dandis, . moreretur, et canones innumeri doeent,,et Hincma-
etdalis recipiendis. » Idem-velaf aliis verbis Hinc- rus in coricilio ncstro solemniler repraesental. Eoque
marus (Cdpit. an. 852, c. 11): « De saeris minisleriis G processit Africanorum fidelium simplicitas, ntetiam
ad v.aditim non dandis. Ut nullus presbyter prae- mor-iuos eucbaristia donarenl. Quod concilio Car-
suinat calicem , vel patenam, aut pallam ailaris, vel - tliaginensi vetatur ( can. 5). «Ilem placuil ut cor-
vesliinentum sacerdotale, aut librura tabernario, poribus" dcfunctoruin eucbaristia non deiur. Diclum
-vel hegoliatori, vel cuilibet'laico , vel feminae in est enim a Domino : Accipite et edite. Cada-
vadimonium dare. > Idqueprobat non liGere a pari. vefa autem nec accipere' possunt,, nec edere. >
Sacerdos cum sacris vesLibus ad profanum populi Et quoniam in Graecaejus canonis translaiione dici-
colloquium progredi velaluv : non polesl per ca- tu» tvocTO.fci>tJ.ar!L 'tslvJtiniiav _0_^«pto-Ti«
fi). So8n,
nones tabernas ingredi ad bibendum : vasa sancli- quae vox morientes significat,- moifietBalsamo (in
ficata probibelur dare immundis ad conlingendum-: hunc can. v.), illa rov; n5v3-r£),_UT>jo<«vTas,_ otjjî TK
quanto miiiusin vadinioneum? Et liaec omnia ex ZO-_X_KT(/. rivsovrasintelligil opbrlere. Ob eairireni ju-
capiiul.ari Caroli Magni(/. i, c. 94, et /..v, c 172) betTHincmarus(Capii. ah. 852.) parochum inlerroga-
diicla pravanr consueiudinero corrigenle.. « Quae ri, «si babealpixidem-ubi congrue possit recohdi
transgressio t inquii Ludovicus Pius, « et lempore sacra oblatio reservanda ad viaticum infirmis. J Ad-
genitoris nostri, et nosuo, in convcniibus episcopo- dit quoque loco eodem, "quodnolandum est, ut « ip-
ruin, secundum auctoritatem canohicam,- prohibila, se presbyler infirmos communicel per se, et non per
sed necdum ad correclionem plene est. perducla. s quenilibet; hec tradat communionem cuiquam-
Quid est igilur quod nonnulli histdrici scribunt-a Jaico -, ad deferendum in domum suam causa cujus-
sanctissimo regum nostroruni e Syria in Eranciam libel infirmi. > Qua Iege opus non esset, si.conlra
redeunle, reliciam.Saracenis bosiibus sacrosahclam JJ vulgo-non, peccarelur. <Jiiod tamen in~velere usn
hosliam iupigiius? Scio id a Joinviliaco'*reliceri, Ecclesiaeustirnari semper non poiuil. Serajrion cnim
negari praecise ab aliis. Non-desunt lamen cjui ille senex Alexandriniis-apiid Eusebium (Hist. eccl..
affirmenl in ejas facti memori.am vu!go'in labernis • -vi, 56), iraniinente morieposiulavit quideni sibi
meritoriis per Palaesiinam pieiam videri eiiebari- sacram eucbarisiicm ab aliquo e presbyleris deferri,
sliam, et ejus ligurae raiionem quaereutibus-rFranci sed oblalam accepit apuero.
regis" facturo enarrari ab iacolis. ftuod in medio Quod aulem non tantum infirmis, sed eliam par-
relinqiiimus. vulis aegiotaiiiibiis vult porrigi eucbarisliam, ad
b Ul uiiusquisquepresbyter _suumhabeat clericum. opinionem S. Augtislini videtucaccedere (dePeccat^
Yilaesocium, sacrorum ministrum , scbolae magi- meril. et remiss- c. 24), non minbrem in euchari-
sirum, sticcessorem fulurum. Et<hoc quaeri vult a slia, quam iu bapiismalq necessitaiem fidelibus om-
parocho Hincmarus (CapU.ad Decan.) : « Si habeat " nibus "ad saJutem consequendamcollocarilis ; quaira
clericuni, quipossit tenere scholam, autlegere epl- exisliiiial niagnus doctor ex aposlolica iradilione
stolam, aut canere valeat, proul necessarium sibi ecelesiis insitam esse. Imo communiler in Galliis re-
videbitur. J Ej'usmodiclericos, nutritos vocat alibi ceptam fuisse lum temporis docet capiiulare Caroli,
(Capit. an. 87-4): « Si vosbene viveretis, et vestros Magni (/. i, c. 161), unde sumpsit Walterius, ju-
nutriios in"bona vita et in bona conscientia nutrire- bens : « Ut presbyter semperhabeat eucliarisliam
tis, non "vobisesset riecesse et vestra perdere, et vos , paratam, ul quando quis inlirmaverit, aut parvulus
ipsos in damnationem miltere. t Nec miniis Herar- inflrmus fuerit, statim eum communicet, ne sine-
dus schol.s vult a presbyteris inslilui- (Cavit. 17) coromunione moriatur. » Quod universalis Ecclesiat
755 WALTERII AURELIANENSIS EPISCOPI 75g
firmalus ftierit, aut parvulus aegrolaverit, stalim A requiritur qtiam datur. Verbi gralia, si dederis de-
euro communicet, ne sine vialico moriatur cem solidos, et amplius- requisieris : vel si dederis
CAP.VIII. — De hospitalilale exercenda. moriium vini. frumenti, et iterum super aliuni exe-
(Ibid., 1. v, c.- 221 ; Tbeod.; episl. ad cler., geris.
t. 25.) Ut bospilalitatem" in invicem, el in onines CAP.XF. — De jurameniis velaridis.
1
alacriier cxerceant :-quia ipse Dominus diclurirs eril B Ut jriebibus suis denuntient ne juramentis as-
in remuncralione magni diei, Hospes eram, et colh- ,.
suescanl.
gistis me (Matllu xxv). Apostolus iriqnjt liospitalila-
lein laudans, Per hanc quidam placuerunt Deo, an- CAP;XII. — De vitandis excommunicalis et
' -
. gelis hospttio susceptis (Hebr. xin). Quod si quis facinorosis.
pi-esbyter pro paupertaie bospilalitaienrdicil .vian- (Ibid., 1. in, c. 25,-42, eic.; Isaac, lit. 9; conc.
libus exhibere non posse, saltero in domo sua enm Nic, can. 5.) Ut nemo. cum excommunicatis et
libenter recipiat, salvamentum, focnm, aquam, praedonibiis manifesiis, sive raptoribus seu homici-
stramen ad leclum ei praeslet, el ad emendum quae dis et sacrilegis communicet, nec missam cantet,
ei neeessaria suni, ei quaerere adjuvet. Nam ipsa nec Ave in via eis dieat : sepulturam non praebeat,
Yeritas per seloquens, ait:.S. quis.dederil catirem ~ nec ullo modo, nisi corrigendi eausa cum eis loqua-
aqum~frigidmtantum in nomine discipuli, amen dico lur. Et onmibus in suis parocbiis morantibus diebus
vobis, non perdel mercedem suqm (Malik. x). Dominicis ad missam pronuiitierU, ne lalibus-se
CAP.IX. — Ut presbyleri dotem habeant. conjunganl. Si quis aliler fecerii, scial se damna-
nisi pcenilentia inlerveniente, ab omnibus
Ut presbyleri qui necdum dotem, j'uxfa qiiod in tuin,
conciliis canonice institutis : nec non et a tfecentis
eapitularibus domini ae senioris nostri, Caroli vide- decem el octo
Jicet gloriosissimi regis, nec non et avi,' et patris pontificibus in Nicaena synodo Spi-
ritu sancio praeordinante congregatis. Nam el de lijs
Illius capitulq oclogesimo,quinio continetur, ad suas
vas electionis, prolestatui dicens : Qnia ra-
ecclesias consecuti snnt, ad nos referant; et divino Paiilus,
paces regnum Dei non possidebunt (I Cor. vi). Joan-
adjutorio nostroque consilio a senioribus suis impe- nes
trent : ct si aliquid amplius babueriiit, debitum quotjue aposlolus de hoc ipso loquitur: Quia qui
dixeril ei Ave, cbmmunicat operibus ejus malignis
servitium suis sernoribus impendanl.
— (Joan. m). Scimus enim quia nulla pars Cbristo
CAP.X. De curis swcularibus vitandis, et usura. cura Belial: quia unusquisque cujus opera agil, ej'ps
(Capil. Car. M., 1. n, c. 57; 1. v, c. 107, 112;' fllius appellalur.
1'. i, c. 125 et 150.) Ut presbyleri sive.diaconi fide -
jussionibns, el venalionibus non deserviant, ne- CAP.XIII.—De ovservationejejuiiiorum.
fl_uecoriduetores exislant, nec usuras- exerceant, (Capit. Car. M., l.vn,' c. 98," etl. vi, c. 183,
aut fleri permillanl.-Usura etenim est tibi amjilius 184.) h Ut jejunia a pasloribus injun&ia.diligenter
LUDOVICICELLOTIf NOT_E.
nunquam reeepit, ncet infantem puellam Carthagine perjuris poenitentiae modura imponerent: J admo-
Cbrisli corpori et sanguini participasse narret san- net et a falso lesliinonio absttnendum, t scien-
ctusCyprianus libro de Lapsis, "rcferatque Augusti- tes et boc-gravissimum scelus esse, quia summa ne
, mis, alisque nota noviialis (epist. 25). dicam stuliitia, sed nequilia est, pro cupidilaie ar-
a Ut ptebibus suis denuniient. Idem praecipere vi- genti et auri, aut veslimentornm , aut cujuslibet rei,
delur qnod Herardus Turonensis (Capil. 22.) ; Ut aut quod celeberrime contingere solet,"propter ebrie-
. Christiani a verbo otioso, et a juramenlis se caveanl. tatem. in tam grave scelus corruere, ul anl seplem
Ne temere jurent, ne cum perjurio. Quod tam fre- annis in arcia aerunma sit, aul ab ecclesia repulsus. » '
quenier inculcal Cbrjrsostomus homiliis suis ad po- h Ut jejunia a pastoribus injuncia. Quae sint illa",
piilum Aiiiiocbeniim, neque tacet capilulare Caroli docet capiiulare (/. vi, c. 183,184), primum minora,
Magni. (/. vi, c. 2: /. iu, c 8, 10), cuin auctorilaie videlicet « Quatuor leniporum, boc esimense Mar-
sacrae Scripturae vetat assumi nomenDomini Dei in . lio, Junlo, Septembrio, et Decembrio. J Dceindema-_
vanum Sunt et in eodem capiiulari alia juramema ijjora, < utlegilima tria j'ejunia in anno aganltir, itl
veiila, libroinibus videlicet, praeterquam regi, et, est quadraginia dies ante nalivitaiem Domini, et
ut vocant, senioribus. « De juraroenlo, utnullial- quadraginta anleP.ascha,ubi decimas anni solvimus,
tcri per sacramenlum fldelitas promillalur, nisi-no- et post Penlecosteii quadraginta dies. Qtianquam
bis, et unicuique proprio seniori ad nosiram utilita- enim nonnulla ex h.is canonica priventur aucloritate,
tem, el sui senioris : exceptis bis sacramentis, quae nobis lanien omnibus simul prppter consueludinem
jusle secundum Iegem alleri ab allero debentur. »- plebis, el parentum nosirorum, roorera hunc obser-
Subjicitinlur paulo,post alia juramenla, quae.a-tesli- vare, ut superius. comprehensum est, convenil. i
bus fluni in judicio, quod capitulum. refert Isaac Praelerea stata per hebdomadam adduntur : « Prae-
• Lingonensis (lit. 8, c. 2), in qno velaiur oinnino ier -baec autem legilima-iempora jejuniorum, onmi
queiiiquam nisi jejunum ad jummenlum, vel ad sexla feria propler passibnem Domini jrjiinetur. Sed
tesiimonium admitii. Idem jubet Herardus (Capit. et Sabbati dies a plerisque, propter quod in eo Cliri-
12) : Ul testes jejuni jurent, ac prius de perjurio stusjacuil in sepulcro, jejunio consecralushabelur.»
moneaniur. Imo et judices ipsos lex jubet esse j'e- Ex his' omnibus quid Ecclesia in usu suo reiinuerit
junos : Nec placilum comes habeat, inquit capi- superfluum est dicere : sed orouino.probrosum et a
iulare (/. III, c. 58), nisi jejunus. Theodulfuspost- majorum nbstrorum religione perquam alienum,.
quain perjurii «.elus graviter amplificavit (epist. pauca illa quae supersunt, lantopere a Christianis.
ad cler., c. 26, 27 )., reprehensis presbyteris negligi, et videntibus scientibusque pastoribus pro-
%qui illud _ paryipenderent, et levem quodammodo nalam violari.
' '
fSJ CAPITULA. -• 77.8
ebservent, ne, "quod absit, propter inobedieniiam _A.CAP.XVI. — De tabernis et zcurrititalibus fugiendis.
,- '
culpabiles inyeniantur. (Capil. Car. M., 1.1, e. 14, ex conc. Ldodtc. caii.
CAP. XIV. •— Ds operibus misencordim exercendis. 24, et Cartlt. ui, can. 27.)
Ut presbyleri, -vel xeliqui ordinis ecclesiasiici in
(Theodulf. epist. adcier., c. 32.) Utoperibus
miserieordiae, hoc esi eleemosyniset orationibus, tabernis non bibanl, nee seurrilitatibus cachhiinuii
subdiios assuescere doceanl: quoniam his duabus moventibus coiisuescanl: scientes quod de omni
aliis propitiatio Dei obiinetuf. verbo otioso-rationem reddent.hi maxime q-uorum
sermo omni tempore sale debet esse'comlilus : ut
CAP. XV. — Deppere servili diebus Doniinicis ' ,
prbhiberido. . verbo etopere exeroplosint, el forma cunctis cer-
'nentibus,praestenlquegratiamaudientibus. -
(Capit. Car. M., l.l, c. 15; I. vl, c. 186; Theodulf.
cit. c. 24;Herard., c. 2.) Ut mercata diebus Domi- CAP. XVII. — Quompdo hi consorliis et conviviis
nicis, aul carrigationes fieri permittanl: sed ave- gerere se debeant.
spera usque ad vesperam resurrectio Domini hono- (Hinem., CapU. an. 832, c. 14; Herard., c'108.')
retur, • - _Ul qhando ad •conveniuih, quod ipsi consortia ap-
<
LUDOYICI GELLOTil NOT_E
Quomodo autem sint observanda', vel polius ium B nendum est a conjtigibus , etcaste et pie vivendum :
teriipoiis fueiint observata, in cibis, et in esus tem- "ut saiiclificalo cortle etcorpore, isti sancii dies
pore, narrat Theodulfus, distinguendo jejuiiia quse transigantur. Quiapene nibilvalet jejuntumquod con-
vidimusex traditioneper Ecclesiam iroperata, ab iis jugali opere pplluitur, ct quod oraiiones, Vigiliae,et
. quaerootibiis.piibl.cis imiucla, niagis pendenl a vo- eleemosynae-non comihendant. J Haecex uuo Tbeo-
luiitate siugiilortiiii (Tbeodulf. __.._.. ad cler., c. dulfo ad nost-rara utilitaleni descripshnus, quqrum
51). -t Quaoragesiina, i inquit, « cumsuflima ob- pleraque per capilulare sparsa sunt.
servalioue cusiodiri debet, et jejunium in ea iiulla- a Ut quando tid conventum. Nonnulla, hic breviier
teiius resolvatur, quia ipsi dies decimae sunianni perstringeiida. Privatum est, quod de tabernis non
«osiri. AlioTempore soletjejuniinh charitatis causa adeundis edicil, post infuiitos et cauones, et ej'us
dissolvi; isto- vero uullatenus debet : quia in alio vitii ceiiSores.,Publicum, quod in cbnveniibus pre-
jejunare, praeceptum Dei transcentfere e*st.J Vocat sbyteroruin el confiatriis desiderat hoc Joco. Coh-
a.utem noh jej.iinare, .auievespertinmn offlciuin ci- sorlla vocanlur, quia virorum.consortium, eteadem
bum solvere. Sic enimuiferius (c. 59): «.Solent vitae offieiique conditioue parium congregationes
plures qui se"jejunare putant, niox ul signuin. au- sunt. Gildonias pro iisdem habet Hhicmarus, « ut
diunt ad nonaui,roaiiducare. Qui iiullaleiius jejunare de colleclis quas Gildonias, etconfratrias viilgo vo-
credendi suiu, si ante mantlucaverint aiilequara ve- cant, s quae fiuni collataî singulis pecunia et syro-
speriinum celebretur oliicium. . ln eo comeslionis . bola. Haeccqnvivia canon Laodicenus vetat tam a
lempore majus jejunii raoineuUimponil, quam in ci- laicis quam a clericis celebrari (Conc. Laod. can.
J.is ipsis,(c. 58, 59, 40) : «Qui ovis, caseo.piscibus 55), ovt ouSE.hpctTir.ovs iit aijp.Sol^sovu.-
i) Ylvipir.ov;
L
el vino abslinere potest, niagri_e virluiis est : qui TroaipImTSAetv,odX ouSs lavxovg, ebrietatis melu,
aiiteiu bs aul iiiiirinilaie intervenienie,- aut quolibet quam consequuiilur petulaniia et insolerilia, hiquit
opere, abslhiere non potesi, uiatur : tanlura el jeju- "Bals.imo.Maluiii Latini agapes illas permiuere. Sed
nium usque ad vesperum solemniter cele.bict; et quia secuudum Cassiotlori dieiutri (/. vn, ep. 5),
vintim iioii ad ebrietaienr, sed ad refectlonera cor- « iuier consortes as,solei iiidiseipl<iiaiio,nasci,i.eam
poris sui sumat. i Itaque .concurrendum estadmis- ob rem legi.jus quibusdam regendi et "constringendi
sas,.et aiuliiis missuruin soJeuinibus,. sive -vesperti- sunl. 'Eas decernit Nannetense concilium in calcem
nis officiis, Jargitis eleemosynis ad ieibumacceden- tomi III Conciliorum Galliaeconjeclinn~(Conc. 'Nan- -
'"dum esl. J Facienda . eleemosyna ex cibo et potu nei. c. 15) ex quo sine dubio et Hihcuiarus , e"t
« quo quisque uti debuit si n.onjejiinaret : quia jejri- noster Walterius bauseruiil. Spectarit,]iie'omnes afli
nare et cibos prandii adcoenain reservare, non mer- leiiiperaiiiiam, modestiamque saciatis liominibua
cedis, sed ciborum esl incremeiuum. » Et haec uni- dignain coHimendandain.-<Pastos, paslellos et co-
verse dejejunio. . . messaliones i in illis multum iraprobal~Hincmarus
(Ibid., c. 56, 41, 42, 43.) De quadragesima. quod (Capit. ann. 852, c. 1-4,15,' Ili), « quia inhoueslum
sanctissinium est Christianae a.bstineihiae temptis, esi el onerosum. J Vetat invitare se poculis, « e(
baec praecipitquae referre noii-tanturo" ad iuiitatio- precari in amore sanclorum ; vej ipsius animae, bi-
nem, sed eliaro ad novaniiam quorumdam revin-. bere, aut alios ad bibeiiduin cogere : quia in taiibu.
cendos errores conducil': c fiebdomada una anle comessationibus et poialionibus, sicul irrehgiosi fa-
in.iiium quadragesiniae, - cohfessiones sacerdoiihus ciiint, semper se'imiiiiscL-tdiabolus. j
dantlae.sunt, pgeniientia accipienda, discordantes re- JD Ruslieas canlilenas, turpes ludos, sultalrices ab
conciliandi, et omnia jurgia sedanda, etdimiltere illis cbnviviis abesse-jubet Walterius, primum ex
dcbent debiia invicern tle cordibus suis. J Qualis veleris Ecclesiae disciplina," cleiicos ab speciaculis
autein ea paeniteiiiia est? an ea quae a sacro altari -quae incoimviis nupiialibus exhibenlur, removentis
removeat, et absliiientiam a sa.ra commiinioue im- caiione Laodiceno (can. 54); sed t priusqriam in-
perei? t Singulis dieiius Domiuicisin quadragesima, gredianiur lliymelici surgere el secedere. J Querii
jiraeter hos qui excommunicaii sunt, sacramenla - renoval syno_.usin Trullo posteaquam ludos oiiincs
corporis et sauguinis CbrisLi suinenda sunt,elin curules, et scenicos spectari veiuiL,a clericis (syn.
. Coena Doiiiini, el inParasceve, ,ih vigilia Paschae, iii-Trullo, c. ,24. Balsam. ibi). Euin scribit Ralsa-
et in die resurrectionis Domini penitus ab omnibus mo sic explicari a quibusdam, ut a iniinis et
cpmmiiiiicandum. J,EO teiiiporecessaredebentliies ludis scenicis . abslinere omnino cogantur , .non
omnes et coiilenliones. « Arguil enim eos .qui con- autem ab eqiiestribus omni ex parte, cum eorurii
tentiones. et. lites.quadragesiiiiae iempore exereeni, aliqiii permissione ecclesiasticafierivideantur.
* Sed
et qui debila a-debitoribus exiguht, Dominus per eum traeiatum concludit pafriarcha memorabili. -
propbetam, dieens : Ecce hi diebus jejunii vestri (Isa. senlenlia. Plures et longe religiosiores , quibus et'
.lfj), ctc. J Jiiis. etiam sacratissiniis .d_ebus.«absti- ipse assentitur, dislinciiones ciuscemodi non acl
739 WALTERII AURELIANENSIS"EPISCOPI ^ , ô
pellanl, veniunt, religiose equilent: j'uniores'priori-. i moribus lionoriflcetur Deus per Jesum Christum.
bus fralribus debitum honorem impendanl. Si CAP.XVIII. — De sanctorum festivilalibusindicendis
qtiando autem in cujuslibet anniversario ad pran- el observandis.
dinm presl)yteri<invitantur, cum omni pudicilia et (Capit. Car.M., 1. i, c. 164; 1. n, c. 55; 1. vi,
sobrielate a procaciloquacilatcetrusticis cantilenis c. 186.) i Ul ceiebres sanciorum feslivitates so-
caveanl. Necsaltalriees in nioduni filiaeHerodiadis Jemni cultu observent, et observandas suis plebibus
coram se turpes facerehidos permittant. Sed in anlea cognilent. Hoc est, h nalale Domini, B. Ste-
unum convenientes, sicut -reliquos cibi et polusmi- phani, S. Joannis evangelistae,Innoceniium; ocla-
nistros, ila lectorem sanctae aedificationis consli- vas Domini, Epipbania, c naliviiatem^. Mariae,pu-
tuanl : qualenus sacerdotalem reverentiam lau- rificationem S. Mariae, assumplionem S. Mariae;
dabili maluriiale cxhibeant, et in-eorum sanctis d Sabbato sanelo. «-"Paschae dies vm f Jitania roa-
LUDOVICI CELLOTII NOTM.
-mittere, cum dicant ototOsivT_^._v.avovagirpb; Tp monere _debet (Capil. .Car. M. 1. vi, c. 106), t ut
iipXWfE/Mo-repov ou y.r,iiivpb; TO\.?.Y.'yy quicunque miserrinii vinculis detiiienlur, relaxari
epfWivei.eo-Sai,
"jiEvovr.«l «5_Kiyo,ov. «' Debere canOncs juxla itl quod debeant : et judex, si paslorem commonenlem de-
magis animae contlncit, non, aulem secundum in B spexerit, quandiu ioci illius episcopovisum fuerit,
et .indifferens est exponi (Capit. ab eeclesiae liminibus arcealur. i Alii duo aeque
quod dissolutiusi Deinde
an. 852, c. 14). ex nimia temporum illo- noli. sunt Pascba et Penlecosle. Oclavas Domini,
riini licentia haec -omnia prohibenlur a piis episco- queni diein homiiie suo circumcisionemDomini, e\
pis., quae fusius prosequilur Hjncmarus. « Nec Kal. Jan.cultu appellal uno loco capilulare (Ibid., c. 186),
plausus-et risus incondilos, et fabulas inanes ibi solemni celebrant Christiani, ex qiio proslrata
referre, aut eanlare praesumat: nec lurpia joca cum idololairia orbemlolum occupavitCbristi religio, cum
ur?o, vel iornatricilms anie se facere permillat-': antea jejuniis et silenlio transigereuif, u't pluribus
nec larvas daemonum, quas yulgo lalamascas dicunl in Marlyrologio docet Baronius (ad Eal. Jan.).
ibi aiileferre consentiat, quia hoc diabolicum el a .<-NativiiaiemS. Mariw'. Unus ex omnibus noininat
sacris canonibus proliibiluni. i noster Wallerius. Nam ex sileiitio conciiii Mogunlini
Ei inalo.medebuntur qui ex illorum consilio saera sub Carblo Magno, et capitulariura inde ediicioiuin,
leclione cibos condieni. Quod cum Walterio nostro jutlicat Baronius aeiale Caroli et Ludovici impera-
suadel Hincmarus eodem loco : «Aliquis dc illorum tomm eam feslivitatem in Eeclesia Gallicana fuisse
clericis aliquid de sancia leclione legal. j Quod et ignoratam (inMarlijroL. ad S.Sepi). Quod si diligen-
placet Heranlo, « ut presbyteri et' clerici anle se lissimorerum ecclesiaslicannn invesligalori credi-
foca turpia fieri npn secum permillant, sed pauperes et "«mus,huic certe ûctori debemus priroam ejus cele-
indigenies ad mensas habeant, et legatur eis brilalis apud Francos noliiiam, ut ea laus Ecclesiae
leclid. » Sic Auguslinus « In ipsa mensa magis Aurelianensis sit, quod sub Carolo Calvo , insli-
leclionem aut disputaiionem , quam epulalionem ,Q luente Walterio episcopo inctepil in Galliis, unica
potationemque diligebat; 'contrh pestilentiam lni- dioecesi primum contenia, quando neque Turonensis
manaeconsuetudinis (Possid.,... Vita Aug., c 22).i Herardus, neque Rliemensis Hincmarus, nequelsaac
Sive peslilens illa consueludo fuerit in cib.orum Lingonensis, neque Tbeodulfus et ipse 'Aurelia-
laetitia, etedendi bibendique immoderala cupidilale : nensis ejus meminerunt. Nominat quidem Xdo
sive in convivalium sermonum pravitateel nequilia. Vieniiensis non uno loco, sed ut celebrem non ju-
« Ideo omnem convivam a superfluis et noxiis fa- bet indici.
bulis, et deiraciionibus sese abslinere deliere ad- * Sabbuto sanclo. Ab aliorum qnpque calalogis
monebat. J Sed mos ille, ut et plerique alii apud abesse video : Jiisi forte quando Capitulare jubet
•ecclesiasticosviros.olim"usitali, modo seplis religio- solemnitatem paschalem a vespera sabbali incboari
sorum claustrorum conlinelur, neque in publicum (Capit.Car.M., 1. vi, c. 187) : « Sicut vesperascente
prodire 'audet. Theodulphus,, conventus istos ne sabbalo sanclum Pascba celebraiur. J Apud auctores
nbhiinat quidem, sed modesliam tamen et temperan- ecclesiaslicos celebrius esl ejus diei jejunium, imo
liam a presbyleris cxigit (episl. ad cler., c. 15). et tridui tolius, quod paschalem fesiivitatem praece-
« Neque cum feminis, aut cum quibuslibel impuris dit: fuitque apud Graecosusilatissimum. Sed in his
personis convivia exerceatis. Nisi forte paterfami- non imraoror.
lias quilibet vos ad domum suam invitaveril, el cum .e Paschw dies vni. Miror imprimis in Herardi
conjuge sua et prole velil vobiseum spiritali gaudio calalogo reginam banc Chrislianorum solemnilatum
laetari, et verborum veslrorum refeclionemaccipere,' prxtermilli : quod sola amanuensium incuria potuit
et vobis refectionem carnalem charitaiis officio evenisse. Hoc deinde annolo, apud plures octo die-
exhibere. Oporlel enim, ul si quando quilibet fide- D rum ferias adjungi magnae dominicae, quod Walte-
' Jium carnalibus vos reficit epulis, a vobis reficiatur rius exprimit. El aperlissime capilulare CaroliMagiri
epulis spiritalibus; » (/. i, c 55), ubi legimus, « diem Dominicumpascbae
a Ul celebres sanctorum fesiivitates". Festorum cum omni honore ei sobrieiate venerari : simili
dierum quos publice -celebrari necesse est, duos modo totam hebdoriiadairiillam observare decrevi-
facilordincs; publicos, loti Ecclesiaevelregno coro- mus. J Quod ex antiquo j'ure, et lege Theodosii
munes;êt privatos, suae dioeceseos peculiares : scrvalum .voluil Carolus Magnus. Qiiid est ergoquod
capilularibus regum, posleriores in eodem capiiulari leghnus (lbid., 1. vi,186).7 In
priores habet a Aiirelianensis.
in usu Ecclesiae Utrosque percurro. pascha Domini, usque in octavas pasebae, posl Do-
JDieiDominici nulla denunlialio est, summa religio ; minicamdiesiii? j An jubet integrani paschae-heb-
quia cum" sit ejus aperia cognitio, non docetur po- domadam feriari, ac praelerea sequehlis bebdoma-
pulus quando recurrat, sed quomodotransigenuus dae dies tres Dominicae in albis sulidiios? Miniroe
sil: quod capilulari Caroli Magni (/. yi, c. -202), et gentium ; sed boc vult dies illos octo qui com-
in Tbeodultt episiola egregie iradiliir (Theodulf., munijure, ul dixiraus, olim fesli erant, praesenti
ep. ad cler. c. 24). Yivendus est et Barnabas Bris- Jege contrahi ad tres pascbalis doininicae .vicinos.
sonius vir erudiiissimus ad legem Ddminico. Quod etiamnum quibusdam in locis observatur. Et
5>Nalalem Domini diera , cum tribus sequentibus ulique duos sallem admodum solemnes habemus.
omnes denuntiari jubeiit, atque eis esl unus ex tribus Ka
celeberrimis, quibus episcopus jiidices publicos f Letania majore. Quid Letaniae nomine niajares
"
-/41 - . CAPITCLA." Ui '
Jore; <-ascensio Domini,-* Penlecosten, S. Joannis /__transitu, B. Aniani- de transilu, B. Benedicli, B_
Baplislae, S. Petri, S. Pauli, S. Marlini, S. Andreae. Maximini, B. Lifardi similiter de transilu; de In-
cNostrorum praeierea patrum, quorum piis apud ventione saluliferae crucis, de Exaltalione ejusdeni
crucis.' ' -
Dominum-patrociniis vicinisjuvamur, B. Evurlii de vivificae ,
' LUDOVICI CELLOTII NOT.E.
Ita pro temporum, pielatisque ratione, veleres leges Penlecostes simililer celeberrimumTialieaiit, ul san-
aul antiquanlur, aut constringunlur. Ea tamen dis- ClumPascbae,eijejuniiHii,etmissam,etbapiismuin. J
pensalio semel ubique recepta" non esl, quando in Unde jejunii illius anliquitas apparet, quod adole-
Herardo Turonensi legimns (Capit. 97), « de octo sceniibus nobisapud saeculares exoletum, revoeaia
diebus paschaequomodo feriari debeant. > Qua in re pielale, religiosorum maxime exemplb Jnstaiiralum
•cum Aurelianensi nostro rite convenil. esl, el nuiiGconimuniler viget in Ecclesia. Repu-
gnabat nibilomimis per ea tempoih noninillorum
noslri signiflcarint,4ocetMoguntinum consilium sub explicalio dicli evangelici : Non possunt tngere filii
Carolo Magno (c. 52) : « Litaniae Graeco nbmine sponsi quandiu cum illis spoiisus esl (Malth. ix) :
appellantur, quaeLaline dicuntur rogationes. Inler ad quam respexissemibi vitlelurordo Romanus (/. i),
lilanias auiem ei exoriiologeses-hoc diflert, quod g| cumincommendationerogaliomim, nolavii expresse,
exomologesespro solapeccalorum confessione agun- servari abstineiiiiiim a carnibus, non aulem jeju-
tur: Jilaniaeveroindicanlurjeroplerroganduin-Deum, nium.
elimpetrando in aliquomisericordiamejiis..Sednu_ic Inter singularia autem sanclorum fesla", oihilit
jam ulrumque vocalmluni snb una designalione ha- -noster dedicalioneni sancli et natalem
belur, i cum et lilania ad poenilenliaiu agendam sancli Remigii, quae quidemMichaelis, ih aliis noininanlur,
sit composita, rit mox videbimus. non constanter. Ex adverso Hftrardus,
quanquam
In appellalione mbjoris pluscultim difficullatis oc- et quidem omniurosolus, festumsancloriiraomiiium
currit. Nam litaniam maj"oremOrdo' Roinanus (/. i) adjicit, quod-Ludovici Pii tempore a Gregorio IV
nuncupat eam quae auclore Gregorio Magnovn Ka- ponlifice maximo in Gallias illaium est, ul refert
lendis Maii celebralur ad feslumrsancli Marci. Mino- Ado Yienneiisis (in Martyrolog. Kal. Nov.): « Mo-
rem vero illam quae per triduum rogaiioiium a Ma- nente sanctae recordationis Gregorio ponlifice, piis-
merlo Viennensi episcopo insiiluia,« apud nos usque simus Ludovicus imperator onmibus regni ei im-
bodie pro diversis calamitatibus devoiissiroe recoli- perii-sui opiscopis coiisentientibus, slatuil ulsolem-
lur, J ut ait idem oido. Non assenlientibus nostris niler fesliviias omnium sanctorum in praedicta die
scriploribus, qui-priorem-siinj.liciter Romanam no- annualim perpeluo ageretur. »
. njinant, et in Galliaeusu aegre relentam subindi- 0
cant: ut in Herardo videreest (Capit. c. 94) . « De liaresNoslrorum prmterea palrum. Sequunlur pecu-
lilania Romana vn Cal. Maii.utrememoreiur. j>Ut dioeceseos Aurelianensis feslivitates, episco-
videlicet ejus commemoratio fiat, quae nisi studiose , porum qui praecijma sanctilale, et pastorali solIiGi-
commendata, dilaberelur. Majorem aulem lilaniam G * ludine illam ecclesiara illustrarunt: vultque illas in
non aliam Iiabent, quam triduum rogationum : et iransiiu, sive iii obilu illorum constiluj, non aulem
manifesle lianc nominat capitulare Caroli Magni ex in translaiione : cujusrei causasexpendere necessa-
concilio Moguntino(c'33) :« Placuit nobis, ut litarium non videtur. Hic auteni mirum milii accidit,
nia ihajor observanda sit a cunclis Chrislianis, die- inter eximios illos antisiites, omitti AureJianerisium
"bustribus (Capit. Car. M., 1. v, c 85). » Walafridus apostolum; ei nobilis ecclesiaefundatorem Allinum,
aulem Strabo,ulrique, tum Romanae,tura isti Gallica- ne sua quiclemiii ecclesia, martyrera scilicet et apo-
/ nae tnajoris riomenaltribuit (1. de Reb. eccles,,-c. 28). stolicorum virorum- discipulum noniinari, et ab
sive Evorlio cororoemorationisejusmodiduci
•Sed boc leve et indifferens, modo debita religione Evurtio
servetur. Conciliura Mogiinliiiuin cilalum monet ut exordium: longe aulein Altinoinferior fuit Eyortius,
eara celebreinus : t Sicut legendo reperimus, et el medios habuitpraecessores non cejeberrinios. Isti
debet urbs clarissima templi sanclae crucis slructu-
sicul sancli Palres noslri inslituerunl, non equilan- ram, celebrante dedicalionem, emissa e nu-
do, nec pretiosis vestibiis induti, sed discalceali, bibus eoque Christi Domini mariu, et liguram crucis ier
cinere el cililio induli, nisi inflrmitas impedieril. »
Yideiur eoncilium ad OrdineinRomanum respectare Sauss., deformante, utYeferunt hislorici Aurelianenses (card.
Annal. eccl. Aurek 1.
(/. i), a quo per id poeniteniiaetempus omnia saecu- Capit. Car. M. 1. n, c. 59). IIJ Herard, capit. 61;.
laris laeliiiaesigna prohibentur. « Nullus autem liis
diebus vestimenta pretiosa induatur : quia in sacco
' et Respondel autem haeo addilio, illi-conclusioni Tu-
cinere lugere debemus. Prohibeanlui' ebrietates el . ronensis Herardi : « Et eorum quorum corpora et
comessationes quaeflunt in vulgari plebe. Nemo ibi J) 1 debitae venerationes in locis singulis peragunlur.»
equiiare praesumat, sed discalceatis pedibus omnes .jQuae expressiorest in Capitulari, « et illas festivi-
incedant. Nequaquam mulierculae ducanl cboros : tales marlyrum vel confessorum, observare decrevi-
dies enim absiinenliae sunt, nonlaeiitiae. J Shriilia mus, quorum in unaquaque parochia sancla corpora
praecipit et Herardus(Gapii. 95). requiescunl. J Nam cum regum nostrorum . pietas
. » Ascensio'Domini. In capitulari scribitur (Capit. multis sanctorum pignoribus Galliam universam
Car. M. 1. n, c 55) : « Diera ascensionis Doraini locupletaverit, aequumesse censuerunt, eos illic ve-
• pleniter celebrare. » Fuerunl olim festi dies media nerari, quo transire dignati sunt. Neque aliam ob
causam sancli Benedicli festrim bic hisi
tantumparle culli, acpostmeridiero laboribus ex- quia ejus corpus per translalionemmemorauir,
ternis profanati: dequorura numero videtur fuisse monaslerio in dioecesi Aurelianensi in Floriacensi
conditum esi,
"dies ascensionis : quain pravam consueludinein an- ul narrat et Carolus Sausseius in Annalibus
liquare satagit Carolus imperalor, et lotum, alque! ecclesiaslicisprobat Aurelianensibus (lib. iv, Marculph.
. integrum vult rite celebrari.
form. solenm. 55). Hinc esl quod apud Marculphum
•b Penlecosten. Nulla alia peculiari ralione Pente- -iri formulis, Tracloria monacbis aut clericis peregri-
costes celebritatem, augel Wallerius, quam tamen nantibus concessa, siepraefert : « Ego in Dei no-
paschali aequandam constiluunt alii, jubente Caroli mine, episcopus, yel abba de civitate illa, velde
capilulo (Capit. Caf. M. I. vi, c-187) : « Ut annun- "nionaslerio illo, uhi preliosus marlyr, sive confessor
lienl presbyteri eodem modo, sicut vesperascenle Cbrisli bmnanituscorporerequiescit. s
sabbalo sanctum Pascha celebralur; el ipsum tliem
1-.3 . WALTERU AUREUANENSIS EPISCOPI CAPITULA -744
CAP, XIX. — Quod c'onvemen'ies~ad synodum litigare A et exponere valeanl. Gradus quoque ecclesiasticos
non debeanl. - similiier memorice commendalos habeanl. Et unde
in Yeteri Testamento origo fuerit,
(Conc Nic. can. Arab. 7 ; Antioch'.,can. 20.) Ut unicuique gradui
et qnomodo Novum In idipsum concordet: et quem-
quando ad synodnra bis in anno, sicul sacri canones
impraevaricabililer docenl, convocantur, saeculares admodum Salvator eosdem gradus iu se cornpleve-
querelas et altercal.iones debitorura ila eoram prio- rit, sano inlellectu, noverint explanare.
ribus fralribiis, aul coiain archidiaconibus suis so- CAP.XXI. — Ut alumnos nonnisi dignos ad gradus
pilas et rationabiliter diffinilas babeanl: qualenus • ojferanl.
tune non litigia, aut quasi forenses querimoniaeac- Ut quouscunque presbyteri de suis aluronis in
cusantium et dcfeiidentium actiientur : sedsolum-
quolibei gradu promovendos obtnlerint, sicut pro-
ad
modo quae sacrum roinislerium pertinenl eo tem- Jiabilis illorum vitae tesles idouei esse clebent, ila in
pore traclentur, ul aul discamus aliquid, autdocea- suprascripiorum lenore sacrameiuorum el graduuin
mus in alterutrum. edoctos exhibeant, quatenus et memoriter ea lenere,
ct intellecmose sciant explanare. .
CAE.XX. — De riiibris sacramentorum, et gradibus
ecclesiaslicismemoriler dhcendis, et coram episcovoB CAP.XXH. — De computo discendo.
recilandis.
(Capit. Car. M., 1. vi, c 226.) h Ut omnes presby-
Ut singuli sacerdoluni sacramenta quae cirea ini- teri calculandi peritiam habeanl, el suos in idipsum
tiandum laptismate Chrisiianum agenda sunt, et studiose erudiant.
quae ad visitantium et reconciliandura infirmum per-
tinent : ei quae defunclbruin exsequiis impendenda CAP,XXIII. —Ut canones non ignorent.
suni, et canones a memoriter coram nobis reciiare (Ibid., 1. i, c 55.) c Sacros-praeterea canones
LUDOVICICELLOTII NOTÊ.
a Memoriler coram nobis recitare e.t exponere va- roc-hi, sed ab bene perfeeteque regendum commis-
leant. Duo a presbyteris exigit • alterum ut necessa- sam plebem necessarios, ut opifici cuilibet nola csse
ri.a quselibel ad riie coiiferendum sacramenta memo- dei.ent suae artis insirumeiita. Sic exjilicandnm esf,
riter ediscant, et in specimen inemoriae, cofam quod in capilulari (Capit. Car. M., 1. i, c. 55), epi-
episcopo recitent. Idem liincmarus (Capit. an. 852, scopis et saeeruolibus edicitur, ex lnnocentii priroi
c. 5, 4), sed apud episcopuiii-recilaiuli necessilalem decrelalibtis, « ul imlli saeefduii .liceal ignorare
non iriiponii: '« Disiincte e! rationabiliier memoriae sancloruin eanomnn iusiiiuta. J Quamobrem periii
cominendel. J Ileiii niox : « Oraliones qnoque eidem Q amisliies, ui Iabori sumpluique suorum parcereni,
necessiiali coropeieiiies meiiioriter discai.. » Alte- ex inf.nita caiioiiumsegete, manipulos quosdam
rum, ul has caermomas aperie elafl popnlarem cap- eollegerunl, qui nieinoriae comroendati sulflcerent.
tnin dilucide inleiprelentiir, ei explicent, ejusque Capiiulare quitlero plenum esl iis conciliorum- et
rei sjyecimeii coram episcopo esbibean . Thcodul- pohlificuin Roraanoruro-decreiis, quae in ustinf prae-
phus auieni Aureliaiiensis, qtiasi ,baecomnia omni- Cipne ex omnibus revocata voltieruni iinperaiores
btis parala esse exisiiiuel, aliaquaedama convenien- Clirisiianissiiiii. Sic Herardus Turonensis (prmfat.)'.
iibus posliilal, et ipsa suo illorumqiie gradui valde t Quoniani auctoriias sacra canonura, nulli sacerdo-
congruenfi-.i(epist. ad cler., e. "28): « Crim vero tuin canones ignorare.permitiii, decreviinus, inquit,
Doinino opilulanle ad synodum jn unum conveneri- pariterque injunxirous, excejiia per n.oslri laboris
nius, sciai nobis iiiiiisquisque diceie, quaniiim Dq- siudiuro, ba.c niodica succinciaque capitula unum-
mino atljuvante laboraverit, aul qiiem "frucluin queiiique habere in posierum. _ Sic in civilate
acquisierii. El si quis fortenoslro indiget adjutorio, Rbeniensi, « inler caetei-amonita saluhenima, dum
nos eum charilate adrooneat, et nos cura ehari.a.e delegibus atque rebus ecclesiasticis ab Uiucmaro
iiiiiilomimis ei pro viribus atljulorium ferre ~m__i prsesnle uaci:u'eiiu- (Gapii. c.., 852), liaecin uliimo
dihVremus. > Herardus quoque pi-sedaiiim sjisodi prolata sunl, inenioria coiumendanda et summopere
ordinem consiiluit iu cwisrs prinium Ecclesiae toti observanda. » Isaac Lingonensis",exemplo Bonifacii,
conimunibus, ac tieiroie privatis,quaepersonaies esse Mogiinlini excitaium se dicit, ad ephomen canoiium
solent, cxamiiiaiidis"(C(/pi(.1) : « Ui in synodo pri- siioruin coiiciiiiuindam.Suos quoque Tbeodnlpiius
muni generales causae,qu__ad norinaro loiius Ecele- r. obsedral (episl. ad cler. prmfal. Bincm. cit. c 8),
siae pertiiienl, • finianiur : posiea speciales veniiJeu- «iit haec capitula qu;e ad emendalionem vilae bre-
l,ur. tFelicia lcmpora qtiibus illi tractatus niateriam viter digessit, assidue legant, et meiuoriaecommen-
synodorinn cum charilate faciebaul. denl. ». i
h Ul omitespresbyleri calculandi peritiam. Dici vix Jnbel Hincmarus praeterea presbyterura quemque
potesl quanla cum solliciludine curamm sit per ea « siudiose legere et inielligereliomiiias quadraginla
leinpora, ui presbyleri noluw habereiil compiiium -Gregorii, ui et cognoscat ad forniam septtiagiula
ecclesiasticuni, pene tion minus .quam -oraiioriem duorum discipulortim, in roinisrerio ecclesiastieo
Doiiiinicaro, ei syniliolnro apostolicum. Untie stri- esse ptomotuin, seniioiiem.praeiiicti doetoris de sep-
ctum capitularis iiiiperium (Cupil. Car. JSL,1. vi, c tuagiiua duobus discipulis -a -Domino ail praedican-
226). « De cqmpulo, ui veraciler discant oranes. J -dum missis plenissime discat, et memor.ae tradai.,»
Breviter el Herardus (Captl. 125) : « Ui piesbyteri Neque liberi sunt abilla cura episcojri, si consilium
comjiolum discanl. jQuod non oroittit Hincniarus salubre audiunt synodi Turonensis 111,sub Carolo
(Capii. an. 852, c 8) : c Coropoto etiam necessario, Magno (c. 5) :.« JNulli episcopo liceat canones, aut
ei canlu per anni circulum plenissiroe insiruaiur. J libmm pasloralem a B. Gregoio papa ediluin, si
Hiiiclaudaia illa computi peritiain Beda, in ilabano fieri poiesl, ignorare : in-quibus se debei unusquis-
Mauro, aliisque, quae magnain scientiae partem eo que cjuasi in quodam speruld, assidue considerare. »
saeculofacere visa esl. 0 tempus! o mores quibus in sacirdotum concessi- " ,
c Sacros prwlerea xanones. Noh omnes profecto bus h_ecsancia quserebantur! | _
eanones Ecclesiasin mcmoriam cogeiiturmitterepa-
745- ROTHADUSII SUESSIONENSISEPISCOPUS,— NOTITIAHlSTORJCA. "745-
interdicta despexeril, gradas sui periculo subja- •
nulli sacerdolum' ignorare permitlitur, nec quid-. !__
quam facefe quod Palrufai regulis possil esse con- cebil.
irarium.
Itaque. beatissimi Patres, el charissimi. filii, in
—
CAP.XXIV. Ul cohtra canones nihil agalur. orimibus.vigilanter, auxiliante divina gratia, cavetc
Ut nullusconlra canonumslatuta quidquam agere ne per islqrurh seriem capitulorum aliquam repre
permitlafur: quoniam sicut in decretalibus Zosimi hensionis noxaro incurratis, qua inlerdicti- laqueo. -.
papae, cajrilulo babetuf secundo (epist. 1): Si qnis quod absit; impediamini.
ASNODomiKi ncceLxyii.
: ,:K©THABtJS ;ii":'';
- "'
SUESSIONENSISEPISCOPUS.
NOtlTIA HISTORIC A IN ROTH ADUM,

"(ExGalliaChristiana;tonf:IX.) - -- -
ROTHADCS II ordinalus fuit episcopus anno Chri- BTioc

. afltem expresse deeernimus _ul, post trigihla
sli 822 vel sequenli, triginla videlicel annis ante de- dies postquam haec "nostra epistola ad vos tlelala
positionem; quod patet ex epislola 27 Nicolaisumriii.< "fuerit, praefaiumt Roili.aduin'omnino resiituatis pri-
pontificis: successit igitur Rholado hujus nominis stinae dignitaii. Porro synodi Silvanectensis prae-
primo, non Absaloni,vel Berlhario,-qui nec suo loco, sulibus eiiam rescripsit Nicolaus,ejus acla adversus
imo in melioris notaecatalogisrecensenlur. Regebat Rothadum auctoritate aposlolica rescindendo, de
is Ecclesiam Suessionensera, cum S. Sebastiani cujiis calamilate sic loquens. ep. S3 : « Cognoscal,
riiarlyris reliquiaeRoma allataeannb 815 ab Hilduiho' iriquit, experieniia'lua, frater charissiine, de luis
abbaie in lemplo B. Medar.dicollocataesunt. Caete- tribulalionibus multum aposlolalum nostrum tlo-
TumcumRothado et Hincmaro Rhemensi melropd-> luisse, imo dolere; setl cfedimus Dei(misericordiam
litano graves inlercessere inimiciliae; de cujus ges- tibi proxime adfuturam, quaete et sicut Danielcm-
tis plura apud Sirmondum"tomoIII Conciliorum. edpcatde lacu leonum :.nunc auteni inetropoliiani,
Inierfuit synodo Belvacensi anno 845, Parisiensi et caeteriepiscopi qui circa le sententiam protule-
846, Carisiacensi 848, Turonensi iv, 849, Suessio- runt, nobis multa sub geslorum serie de le, vcl
nensi n,855, Vermeriensi u, eodemanno, apud Sa- conlra le iiilimaverunt; sednos praecepimuseis ut
ponarias 859, Tuciacensidenique subspripsit anno tede moriasterio educerent, et tecum venientes ho-
860. At congregatoconcilio Silvanectensi anno'865 'norificepratsentarent:unde,fratercbarissime, slude,
coram plurimis episcopis,'praesideiitetlincmaro,qui quantum poles, ut cum libi rex et episcopiqueniad-
in Rdlbadum vetere odio infensus erat, propterea moduin staluimus,' liceniiani dederint Romam prb-
quod presbyterum quemdamin slupro deprehensum-up perandi, riiox ulcimque venire non differas.i Hinc-
iramerilo, ul arguebat, deposuerai, Rolliadus' ipse marus igilur. cum caetcris episcojris-qui Sylvane-
damnaluset ejecius fuit ab episcopalu; cumqueRo- ctensi concilio adfuerant, etRolhadum, in monaste-
roanam sedem confeslim appellasset contra canoni- rium detrusuih, injusto jiidicio episcopatusrioariio-
cas regulas, alio in ejuslocum subrogalo in mona-.• verant; Nicolaiponlifieis monilis ac j'ussu excitali.
sterinm detruditur, probibilus ab eodem Hincmaro landem oblemperanles. ipsuni Rolhadum vincuiis
variis artibus ne Romam pergeret. Idem praesul,vir - solverunt: hinc Nicolaus vaiias epistolas legitur
veiierahdae senecluiis, officium episcopale semper • eani ob rem scripsisse'ad Carolum regem, fliricma-
lahdabiliter esercuerat, quod testatur Nicolauspon- rum, Ecclesiam Suessionensem,etallos : ipseaulem
lifex verbis hujtismodi, episl.. 29 ad Hincmarum. sic loquitur ep.. 54, ad • sanctissimurii Rolhadum :"•
« Miii.lorum dolentiumauditu veraci cognovimus t Scial sanctitas lua quoniam • misimus ihcrepalo-
qriodRolhadusirater et cqepiscopusnostterEcclesiae Yiamepislolampro le, Hinchiaro, sanctaeRhemoi'uro
Stiessioriieae,pro quodam presbylero, qui pro facti EcclesiSe venerabili archiepiscopo, eo qucid p'os't
sui qualitate bohoris proprii ante.lrieiinium fuerat appellationemad sedem apostolicam,_in tedeposi-
privaius officio,a veslra sanctitale fuil-impeiilus; et tionis iniulerit senientiara : nunc autem venit Liudo.
adbuc,quod nefas est, sedein aposlolicarnappejlans, - reiigiosus diaconiis,secum ep.islolasregis (Caroli)et
juxfaquod sibi a Patfibus conslat esse jiermissum Hincmari ferens, quae le "jussuipsius regis"de mo-
episcqpaius etiam absens exspoliatus honore,"et in -nasteriali Custodiaeductuni^ et CuidamepisCopofa-
exsllium depGrtalus.Tfaclenus-in monasterio-retru- miliari t.uo commendatum esse -falebanlur.-» lloj
sus .exislal. Unde gemimus,yaldeque dolemus. Nam- thadusergo Romam pergens,- inconcilio Romano.
que cum debiierat. honoribus pro sua seneciute 11per ponliticem resliiutus est xifKal. Febr., anno
multiplicibus ampliari, et pro lot laboribus ac Ob- 865. Rem'geslamprbsequitur A-nastasiusBibliothe-
sequiis in Ecclesia Dei,paiiler el principibus mundi-, cariusin Vita-Nicolai. cujus-verba operae prplium
-fdeliter ac ulililer impensis, majori dignitate frui, esl adducere.: « Hincmarus-, Rbemorum arciiiepi-
el jarrr tandem. sine cujusquam impnisibne quielus scopus.-Rblbadum Suessionicaeurbis episcopum.
existere: liunc econtra dehonesialus, et ad inju- scdis aposlolicaejudiciumajipellantem,conlra bardi-
riamB, Pelri apostolortimprincipis, cujus- sedem censis concilil regulas deposuit, cuslodiaque arcta
appellavcrat, fame el siti, ac innumeris maccraius servari praecepit. Cujus yidelicet .depositi ter bea-
miseriis ac deposjtus pariier ct abjeoius exislit : lissimus papa libelles cum innoceniiaesuscepisscl,ad
PATROL.CXIX. 24
.47 " rftOTHADIII SUESSIONENSISEPISCOPI 748
ipsum"archiepiscopum scripsit, monens-Jitteris et A fuit adversus Rothadum, jani reslrtuium episcopum
pfaecipiensut depositum-RolbadumRomam dirige- aliquid altercans. Conveniente ergo beaiissimo prae-
ret. cum suis missis audiendum: sed -venienteeo sule cum omnibusin basilicaipsius virginis foris mu-
hanc Romananr secundum niandalum B. papaead ros Urbis, via Numenlana, idem Rolhadus episcopus
urbem, et per novem circiler menses ibi commo- excusationis et promissionissuaequa pollicitus fuit
rante, nunquam periilus ex accusantiuin parle -quisse omni lempore accusatoribussuis^responsurum,li-
quani; adfait, qui coram sanctissimo praesulecum bellnm.suminoponiilici iradidit..Q_ui.eoram hinllis
eodem Roihadoiconlenderent. Tunc in die vigilia- audieniibus jussu praesulis eximii est recitalus, ubi
rum Nalivitalis Domini noslri Jesu Christi, qui se- eliam resiilutionis ejus forma relecla est. Et post
cundum oliianani consueludinem hujus a-posiolicae ohmiuin consensum in ecclesiaB. Constantiae,juxla
sedis,praesul,cum clero etpopulo in basilica Dei ge-. eamdem S. virginis basilicam, decreto,beatissimi
nitricis ad Praesepemissarum officiacelebrare con- hujus praesulissupradicli Rothadus, jam-resiitutus
sueverat, conveniens cum omnibus papa lienignus episcopusmissarumsolemniasolemnitercelebravii.t
fecit in ambone jyublicede ipso J\olhado sermoiieiii Totiiis porroconlrbversiaesuaecuhi Hincmaio series
significansqualiter sedem apostolicamajipellahs-de- diserlim expressil Rothadus libello proclamationis
posiius fueril, el in conspeclu suo nulliis per tot contentam,.quam Romaedegens obtulit summo pon-
menses accusatorum occurreret. Denique consen- lificijin quOvitaeij.siusaclaconiinentur lomo IHCon-
tienle sibi episcopormn, presbyterorum et diaeono- ciliorumSirraondi. Dein aposlolicisJilieris munilus,
rum, omniumconvenlu,decrevit ul dignus essel idem ad suamsedemregressus est: pro eodemNicolausad
Rotbadus indui sacerdotaiibusiudumentis, qui a ne- r. Carolum Calvum sCripsit, ut Jegilime restituto
. -mine per lot menses accusabatur, et ad sedis apo- "faverel, resque jpsius Ecelesi3ereddi mandaret
stolicaejudicium proclamabat, ne honore privaretur." qua episcopus « cpnscienliapurus, conversalionein-
TJbiveslitus episcopali Rqihatjus indumenlo, oriini nocens columbarum simplicitate, ac prudenlia ser-
tempore se pollicitus est suis' infestatoribus respon. -pentisi insignis.[)r_edicatur.Post resliiulionem vero
surum. Rursusexspeclalis aliquanlis diebus, scilicet adfuit concilio Suessionensiiu anno 866; ilem Tri-
usque in diem natalium sacrae virginis Agnelis,qui cassino, 867. Obiit rebus gestis in episcopalu clarus
esl xii Kai. Februarias, sed nec sibi quisquara ad- circiier anno 868.
ROTHAH5I EPISGOPE
LIBELLUS PKOCLAMATIONIS
'
• - QUEM - ; -
Nicolao papae obtulit curxi Romae sexturujam mensem exspeGtasset.
- '
{Conc.Gen.,tom.VIII,col. 78S.)
Ego Rolliadus peccator, Suessionensis Ecclesiae,C ifer. Inde ego feslinato cursu ad nosiram ehiiaieni
•sedemappellans aposlolicam, irregulariler episco- reyersus, de inslanti itiriere moras non pailebar,
"patu privatus, caiamilalum mearum suggero lugu- quam Iaetus,si ad apostolorum Ijmina conlendere
brem Iiisloriam,"iion omnia quaepassus sura rete- meruissem, ut ad domini mei tanti pontificis et jriis-
xens,'-'quod impossibile forsitan erat, et ne nimis simi palris, onmiiimad- se confugientium tiitissimi
fasiidiosa narratio tuis, piissime praesul, auribus. defensoris ac protectoris, sacram pervenirem prae-
imporluna viderelur. "Venerabilisigitur melropoli- senliam. Cumquejam e vicino parali itineris immi-
laiiusHincmarus, -sanclaeRhemensis Ecclesiae-an- nerel egfessus, Iitleras.dqmino meo Nregi,et m.eo
tistes, quibusdam-occasionibns exorlis, .acri circa arcbiepiscopo dirigere curavi, nostram illis Eccle-
me infestinattone certans, diu mullis-ac variis la- siam commitlens,- mullumque poslulans ut-juxta
boribus meam', vexabat exiguitalem. Ego riutem, suiim ulerque; officium eam dirigere proeurarent,
-quantum poterarn, ilium"tolerans, iri his ei ne.qua- donec de me excellentissimusRomanaeurbis praesul
quam pro suo libitu acquiescere Yolui quae sacris finem delerminaref legitimum. Misi et litteras ad
perpendebam aucloribusesse contraria. Dumque.ad illum olim presbyterum, pro cujus ego regulari de-
synodum, jussu glbriosi regis Caroli, p.ro utiliiale positione, quia in stupro fuerat deprehensus, et
sanctaeDei Ecclesiae convocalam,.episcopi cpnve-1D abscissus a meo judicabar metropolitano, ut etipse
nissemus, et ipse quasi omnium doroinus praesidens mecum huc •ante tuam, .domine papa, audiehliam
ac praevalens, senlenliarii in me damnatiohis vio- examinandus adveniret. Quarum exen.j)larla prae
lenter ac praecipitanter jaculari acc.elerarel, Iiaiic. manibushabeo, etsi-gobis placet, aposlolatuivestrd
ego apostolicam sedem, atque ^poslolicum praesu- olferam. Aliqua quoque capitula conscripta-cuidam
Jem-, universalis Ecclesiae summum provisoreni, nostro confralri et coepiscopotransmisi, sub eodem
appellare maluravi. Curaquelnihi Jiocderiegarenoii temporis articjilo per easdem manus deferens, quae
praesumeret, sancta synodo decernente, aegre ta- utpraemissum est memorato regi el anlistitidesti-
meneundi praebebat assensum, conslituens dinu- naveram. lu quibus sane capilulis niea lalis postu-
meralos.dies ultra quos onmino non _retardarem latio continebatur. aliis episcopisqui in meaih-dam-
'
749 LIBELLUS PRQCLAMATIONIS. M
riationem participare nolebant insinuanda, ut ipsi. A neque ego boc ullatenus auderem, ut tn praejudicid
parati essent, sicut fralernilatis amatores et-seeta- sanctae Roniahae Ecclesiae, omnium Ecclesiarum -
lofes charitalis,- juxia bealissimi apostoli sanclio- mairis, ejusque, excellenlissimi rectoris, circa po-
nem (I Tim: vi), meam" defendere ac tueri salutem. silo cuicrinque praebeamaliquo modo assensum. Ad
Sed flle meus unanimis frafer. cui hanc mei curam illam summam auctoritalem sine interroissione ap^
cohimillebam,-lunc defuit.Hincmarus tamen conli- pello, cui nullus potesl coniradicere, qu_e.aT)omind
nno causam persensit.'Adhuc dominus rex, et isdem JesuChrisloper beatum Petrumaposiolum taritum
meus praelalus, in- eodem Jocq inanebant, ubi- sub meruit principatum. Judicium ergo illius-ad" quam
una eademque mora meae parvitaiis epislolae, et proclamavi expelo,-nee alibi<nisi Romae-jadicari
iila capitula,'uti relatum est, praesentabanlur. consentio, quia praeposterusordo esl inferiorem su-.
Mbxque Hincuiarus ipse arcbiepiscopus scriptorum periori anteferri. His autiitis, qui missi fuerant sy1
poftitorem diligenter jussit inquiri, -cur illis non riodo renuntiaverunti Iterum secundo et lerlio' md
oslenderef apices quos sigillatim detulerat.-Qui con- . continualim inyitanles, in eadem irivenerunt fatione
fiteri compulsus responderido subjunxit-: Quia ille, persistere. Novissime vero'' induslriose persuade-
inquiens, ad quem mibi. creditisuntperferendi, rion bant, suam offere'ntes fidem, niliil incommodi per-
bic modo 3j.parel.Nec cessavit illesdonee persuaso B pessurum,-autsaltem'domino regi in proximoioco
rege subito quasicollecla synodoex ipsis quisuper- synodi loculurus pccurrerem. Quod etiam-mihi
erant epjscopispresbyterumintr.oducifeeilinvitum,. nostri fratres Ecclesiaenostrae filiijam suadere cos-
ipsum yidelicet litlerarum lalorem. CoeperuntTiinc periint, ut pioprincipi meae parvitatls exhiberem
et inde in medio posilum movere, pulsare. et per- praeseniiam. Annui ego,'et.ad loeum quo me du-
urgere, sicuti hoc -Gallideper insidias argumenta- cebant transivi, sacefdolalibus veslilus indumentisj.
tum eraf, nt lilleras, quas Rolliadus per etrni suo sanclum Evangelium et lignumsanclae crucis circa
ad synodum metropolilano direxerat, -ciiius prae- mea pectora- gerens. Cumque' me in quoddam di-
sentaret. Neque ad synodum missus sum,-ait,neque versorium pro, foribus synodi a nostris omnibus sce^
a Rothado episcopo, -ctyus nec ego sum clericus, paralum introduxissents obnixis precibus poslulavi
litteras accepi Hincmaro reddendas. Gumque hul- per Leudonem. diacorium, nl domihus rex loeum
lomodo presltyter Ipsa vellet capilula prodere, ju- mihi indulgeret seeum Ioquendi; Qui mox prq sua
bente lamen regg, coaclus reddidii: moxque .Hinc- pietate ad me indignum venire dignatus esl, meque
marus regeni postulavit ul Trarisulfumabbalem ad . benigne audivit; sed exaudire non est permissus;
nie dirigeret: quiad nostram civitaiem celerrime Nam cuin illum valde'suppliciler anxieque.Yoga-
iperveniens,me jaro paratum ut noslrum iter arri- G rem, ut mibi Romam eundi iibertalem; sicutipse'
•perem irivenit. Tunc ipse abbas.in airio ecclesiae concesserat, non lolleret. .sanciamque apostolicani
assislens, publica voce ex verbp regis, et Hincmari sedem in suis privilegiis honofaret, respondil hoe
arcliiepiscopi aucloritate r proliibere _curavit, ut ~ad nieuni; specialiter meiropolitanum, sanctumque-
nullus omnino ab ipsa civitate mecum "egrederelur, pertinere conventum ; se.lantiirii sacris episcopornm
ac ire volenlem Romam me prosequerelur: Nequa- monilis ac dispositionibus huhiiliier , obediturum
quam ita faciam, egosubiriluli :sed sicut primufn prolitebalur :' et illieo recedens in synodum abiil;
Romanum appellavi ponlificemyiier disposilum, ibique resedit. Rursus tres CDiisequenlerepiscojxos
Deo auxilianle, miriime differam.Hinc ego mirabar, ad me miserunt,- qui multuni fortiter ad synodum
et stupebam-,-quidsibi vellet talis immutatio, aut ut in.iroirem hortabantur j meque impellebant, nunc
cur me a meo itinere relardarent. Sedprius aliquot blandiendo, nunc minando; me subyertere-volenles.-
dies fama vulgabal quod Hincmarus archiepiscopus Sed ego tofo annisu juxla votorum meorum primam
dicere volebat, • quasi ego per aliqua capitula scri- ihlentionem perseverarecontentli. Porro cum m_
Tiensrenoyari"mihi judicium peiiveram. -Quodcerle perspicerent suis nolle studiis acquifescere,obseratis'
falsissimumest, cum nec illa capitula"ad eum di- o.sliisin eadem sum cella inclusus; neque cgredi
rexj, iieque de aliquo tali judicio ibi menlionem u omnino poteram ;' donec de. me peccatore, sicut
egi, n"eceleclorum judicum, secunduro sacroscano- quibusdam - lunc placuit-, 'diffinirent. Meus eieriim
nes, aut-nomina, aut certe mimeruiu expressi. Te- archiepiscopus voluntatis suae.proposilum,quantum
-storDeum Crealoremomnium, quia nec in.cogita- poterat, implere curavit: factusque est gratis meus
tione.milii subripuit, ut appellationem hujiis emi- ipse accusator; ipSe testis, ipseque judex : et sicut
nenlissimae,sedis ad aliam aliquo •modo rationem 'me-absentein proulvoluil.cuJpabat, sic et temeva
diverierem. Proh dblor ! ablata esl migrandi fa- judicare nec limuil^nec relractavit. Sed inter
fcultasiet circumseplus custodia in eadero sum ci- . alia quae lnjhi mendaciter objiciebat, boc ununi
vilate retenlus. Acceleratur ilaque de convocanda specialiter ingessit, quod presbyterum; cujus supra .
synodo : qua in subiirbio nostrae.civilatis congrega- .feci meniioneiii,'injusle deposuissemrQuodprocul
la, rex inclytus a concilio est invitalus. Tunc tres dubio falsuin est, ut mulli idonei testes et episco-
Hincmarus archiepiscopus episcopos ad me misit; porinn, et c_elerorum cJcricorum, sive Jaicorum, et
mandans ad synodum ipsam ut sine mora venirem. . noveriint et noscunt. Quem tamcn ipse jam tribusi
.Qhibus ego respondi quod non milii ila^liceret; annis transaclis; absque meo consensu, seuconsuinl.
761 ROTIIADIII SUESS. EPISC. LIBELLUS PROCLAMATIONIS. 752
in suam receperat coimnunionem, eique sacerdotali,A ego in terra provolutus orabam,'et adjurabam per.
offieio, quo cum Iriginla trium episcoporumjudicio nomen aeterni Dei, ut ab islo judicio cessarent, mi- -
legaliler privatus erat, cqnlra canonum slalula hique, ut assidue- petebam, Romam proficiscendi
fungi proecepit: illum vero presbyterum, quem in Jicenliam non adimerent. Tunc e vestigio, tanquam
lociim damnali per tres eliam circiler annos sub- in Iatronehi, more^salellitum homines in me manus
slilutum habebam, .per violentiam, me ignorante, injecerunt, ineque rapaciler ad carceralem duxere
sibi fccil adduci. Nam «im in dominicorumdie ipse cuslodiam. Quanlis postea sim affeclus injuriis, ac
presbylerparalus essel in ecclesia missarum solem- per diversa loca dislraetus,- quanlo fuerim labore-
nia populo celebrare, jussu archiepiscopirepenle ibi fatigalus, tsedel me,- pudetque referre. Ad hoc
bomines adfueru.nl, qui presbyterum exlra basilicam namque coarclare, satagebanl, interdum . aliquos
dolo educentes subito rapuerunt,' et infaligabili honores , id .est, unam al)bat'iam repromitlentes
cursu-citius ad ejus praesenliamperlraxerunt. Quem atque spondentes,-taulum ut in meam damnationem
ipse mox excommunicalum iu carcerem relrudi ego subscriberem. Interea drdinaiur episcopus in
jussit, illumque deposilum genitalibus truncalum cathedra viventis, quamvis ne unquam post appel-
in mese parceciseecclesiarestituit. Hincquoque miV lationem Romani pontiflcis lroc flat, saeri canones
hi conlumaciaeet obstinalioiiis imputabal realum, •B-evidenter vetare noscantur. Neque enim, sancte
quoniam sibi ih talibus indbediens existerem : hoc paler, lua inandata per apostolicas epislolas debila
a me exigere volens, ut non quasi- coufraler et coe- reverenlia, moreque solemni, sive audilu congruo,
piscopus, sed ul proprius clericus, ad sua vota fa- . fuerunt observata.. Denique requirere dignelur ve-
mularer. Similiter quod propler indebilani appel-. stra sancla pasloralis sollicitudo atque diligentia,
laiionem ad apostolicam sedem suis oblemperare quale mihi. immerito teslimonium nostra perbibuit
^precibus contemnerem;- imo, quod ego non opi- Ecclesia, quando vestris yenerabilibus legalis, -Ra-
nabar; canonlcis insiitutionibus conlrairem. Hsec doaldoatque Joaiini,obvia fuil turba civitatisnostras,'
auiem et alia mihi pari modo falsa ascribebat, ac.circumjacenlis regionis; et. quid ab eis expetere
quse, divina tfavenle gratia, et hiiserieordia opitu- magnisclamoribus, multisque preeibus ,cirea suuuv
lante, quasi favilla ad nihiluin redigenlur, et quasi paslorem salafebant;' lieet ab Erchanrao episcopo,
fumus evanescent, te quidem, domineclementissime meo condicecesano,magnis minis alque percussio-
et eoangelice' papa, cum aposloiorum meritiscoo- nibus admodum prohiberentur, regis atque arcliie-.
.perante ac suffraganle. Non enim meipsum a mul- piscopi mei interdictione denuntiala, ne omnino
tis meis excuso peceatis, aut de bonis jusliflco cum aliquid hujusmodi clamare prsesumerenl. Et nune
sciam quod innumera de me dici possint- non bona. C ego omnium cpiseoporum-rninimus,qui lamen apuel
Yerumtamen illa, quae malitiose ad meam video- quosdam non episcopus, sed juxta- paterniiaiis TC-
damnationem esse reperta, Ded teste et judice, qui slrsebeatitudinem episcopusvoeor, in Dominovalde
judicalurus est vivbs et mdrtuos, non yera esse confldens, ad prsecellentiamvesiri prajsulatus, piis-.
pronuntio. Denique sajpefalus-archiepiscopus meus sime domine, confugere -elegi, et de magnificenlis-
in eodem e,oncilio tanquam imperator triumphans, sima bonilate veslra auxilium sperans, ad sancto-
et; tanquam summus ecclesise pontifex decernens, runi aposlolorum sacratissima. limina, opem suffra-
subjugata suo potentatui,' et oppressa-fratrum humi- gaminis impetraturus, decenler accessi. Ecce jam'
lilate jam mihi intrepide, et, ut reor impie,judicium per dimidiuin annum anle januam apostolicsepie-
depositionis emisit: parvipendens quod ulli ullerius tatis pulsans assisto, ralionem de-omnibus, quse.
inde essej. rationem redditurus, et quasi hoe nulli milii falso et.injuste sunl objecla, reddere paratus:
debefet, in seipso confldens: et illud satis.iiinoluil, nullusque est qui in prseseuti aliquam. adversus me
quando me, quiaMpsum solum offenderam, nullius vocem proferat aecusationis. Et quoniam ante ve-.
posse alterius sublevari auxilio demonstrare coria-' stram dignationem, ueque mu falsuin exhiiiere,
batur, tolumque mihi noceret, quod-aliud sperabam n neque negotii mei causas cxponere, vel preces
petebam prsesidium.. Et ecee Ires episcopi, quos meas, ut deciierat, scid perorare : restat ut ipsi de
Hincmarus .hujusmddi simplicilalis esse noverat, me, secundum sapienliam ccelitus vobis donatam,
senlenlia excommunicationis.,'imo con.spiratidnis, misericorditer quod ccepistis perflciatis, ne seja-
ab ipso meo -damnalore accepta, ad mc violenter ctitenHemeratores, propter meam vilitatem et in-
inclusum propenabanl, «l sicul illis injunclum fue- dignilatem, aposlolica jura et canonica preevaluisse
rat, lacryroosis suspiriis. mibi propinabanl. -Mox inflrmare slatuta.
ANNODOMINIDCCCUE.VU.
'
PONTIFEX ROMANDS.
'-
M€OLAI PAP^LYITA.
(ApudMansi,Conc, tom.XV,pag.14i.) •
Nicolaus (a) nalidneB.omanus, ex patre Theodoro A Ronianse Ecclesise'LeogubernacuIa prsesu)suscepit.

.regionario, sedit annds novem, menses duos, dies Qui in eo ssepissimevidens perseveranlise fruelus,
vigufti. Hujus insignes healissimi aclus omnibus a ingenti eoin illum diacorium consecravit dileclione. lloe
pnmordio pueritise susa fulserunt, inlaclisque mdri- 'quippe ordine minislrante, tanta' illi desuper
bus claruerunt. Tanta enirii sacrorum complus efal cdricessafuefat gfatia, ut snmmseaclionis a cunctis
pulcliritudine operunr, ut nihil ludi, riihilque,aii-ut cerneretur perfeclionibus rutilare. Amabatur autem
pueri solent, inhonesti delectaret illum".Vacabat a.clero, a iiobilibus laudabatur, et a plebe magnifi-
lem patienliseBt sobrietali, flagrans luimilitale, pu- cus amabatur. . ,:
ritateque prfecipua. Pater vefo ejus liberalium cum -Leone scilicet papa defuncto Benedictiis" miroe
fuisset amator arlium, et nobilissimo polleret stem- bealitudinis vlr, et "sacralissimus ppritifex, supefno
mate, castis-[/brte cunclisl euni elemenlis, almificis- protectus auxilio Romanse praspdnilur sedi, suseque
que ritibus imbuens, litlerarum- stiidiis, et optimis illum adminislraliohi conjnnxit, eo quod magis illum,
arlibus perornahat,, ita -ut nulla sacrarum species ' quam suse consanguiriilalispropinqifos dilexit, ita
remaneref disciplinafuui, quairi internis cohceptam ut pftrnulliushorse momenium sineillo essedelecta-
TisceribuSjSusequecognitionitfaductanrnon haberet. retur. Quidquid ecclesiaslicarum rerum "ufilitatibus
Crescit auiem membris, crescit et sapientia, clarus inliiebalurcongruere, cum eo promulgans diffinitioni
•roodeslia; spiritu et scienlia decoratus : probabilium tradebat, prudentissimas sni contemplans arbitrii
^nempe iiiorum siquoscunque- viros eonspiceret, il- opes_.sensusque clarescei'e virtutenr:uiriusque enim
lico concilus-adheererestudebatjjllisque -congralu- semper oiiservantia utiliora>uo conamine faeiebal.
labalur optime.-- . . Q Ad exlrema landem viise Benedictus perduetus, pre--
: Cufnque.cum prudenlissimo patread quemdam tiossemortiscalicem sumpsit, suisque e.umhumeris-,
Iieatissimumcrebro virum accederel, qui sancli per cum adhuc diaconus esset, usque ad apostoIi"beaiis-
iiiustrationem-Spiritus plura fidelibus prêdicabat, sirni Petri basilicam ciim-aliis dlaconibus gestans,
amplo.eum asserebat in culmine ascerisurum.J)eco- propriis manibus lumulo collocavit, dilcclionis prae-
lis enim intimi magnitudinem intuens, menlisque mium pandens quod circa eum habebat, et amoris
dulcedinenreoruscare, bujus ordinatione ad cleiica- integritatem.
lus perduclus est ordinem, ul quod divino senserat Eo aulem tempore invictissimusRoma Ludovicus
nutu, fuluris temporibus impleretur. Sergius porro. Csesar discesserat. Qui ejus cum transilum cdgno-.
. pfsesulin summoeaclionis eum fastigia eonscendisse yissel condolens, Goncitusad eam,reversus est. Ro-
eum audifet, parentum illum deducens ab sedibusin inani quippe tanlo pastore amisso moeslissimoge»iitu
patriarchio locavit',el in subdiaconatus per benedi- lacrymas effundebant. . - ''
ctionis gratiam eonstiluit gradum. Jn quo mirificis Cumque clerus, proceres el optimatum genus
observationibus degens, ccelesti fruebatur ardore: eongregarentur, jejuniis et orationib.us, atque vigiliis
Sefgiovero papa ab hac corruplibili vita, subtraclo, insislebant, incessabili Dominum-conamine-obse-
Nicolaus. Annd Redemptoris noslri 8S8, lem- schisma, aliis quidem Pholii promolionem delen-
{<?)
poribiis Ludovici secuhdi, «l Michaelis jmperatoris, denlibus, aliis. aulem eam impugnantibus. Quocirca
evcetus cst in sedem aposlnlicam Nicolaus, quem imperalor dedit operam, ut ipse pontifex legatos ad
Ludovicus imperalor, postqnain Renedictum papam.i ; schisnia sedandum etjgnatii "deposilionem confuv
ejusve sedem perschismalicum anlipapam Anasla- mandam mitterei. ,Ponlifex legatos quidem misit,
sium plurimum exagilasset, magna dmniiim admi- tiimutlgnaliicausam invesiigarentelad se reforrent,
ralione, Deique singutarj.providenlia summopereest tum-etiam utlconomachos, qui lunc Conslantinopoli
veneralus. Ad Bulgaros nuper ad Cbrisii fidem con- vigebant impugnarent. Legati contra pontificis inan-
vefsos legafos misil, qui ut eorum rex peiieral, eos daluniPholii electioniassensi fu.erunt,etcumRomam
catholicis erudirent praeeeplis. Cnni aulem Ignatius feversi essent, ponlifex, cognila causa synodoque
Conslantinopolitanuspaliiarcha -B.ardseCsesari Mi- coacta, eos deposuit; injiislam Ignalii deposilionem,
chaelis imperatoris avunculo ob inceslum cum nuru et nullam Photii ordinationem esse decrevit. Impe-
coniniissum excommunicationemesset minatus, ob ratoris autem repressit audaciam, qui ajgre ferens
idBardse opera,,Micbaelis.imperatoris auelofitate, ' quod Phoiium damnasset, et Bulgarorum rex a Ro-
sede dejeclus fuil, in ejusqiie Jocum Photius, qui mana Ecclesia Iegatos qui-se in fide inslruerent.
patriarclfatus honorem jamanleaffectaverai, et epi- mitti peliisset, litieras ad eum conlumeliosas scrip-
scopis schismaticis.contra Ignalium se conjunxerat, serat, et conciliabulum Photio auctore contra ipsum .
eJnclus ex foro.et sseciilarimililia' subrogatus, el a pontificem coegeral. De Photio aliisve rebus sub
Cregofio Syracusand episcopo, qui prius -nb Ignatio Nicolad pr»clare geslis, agemus infra in notis conci-
d_eposi(usfuerat, consecratus est. Qua de.causa Con- liorum sub Nicolao et Adiiano habitonim, ne scilicet
slaniinopoli el finitimis iu civitatibus ortum -.esl cum nausea Iectoris bis eadem dicamus. SEV..RJK..
75S NICOLAIPAP.E I - 7S6
crantes, ut qualem amiserant talem illis dignaretur A libras duas ct uncias quatuor. Fecit autem in basi-
pstendere virum, quem ponliflcalus culmine suble- lica Salvatoris, quse Couslanliniansenomen sumpsit
varent. Hsec vero dum gererenlur, in basilicam' a nomine Constantini,-cruces de argento purissimo,
beati Dionysii confessoris atque pontificis cum uni- qua3 pendenl ante figuram substantioe carnis ejus-
verso populo convenefunl. denrDomini noslri Jesu"Christi. In quibus ad lan-
In qua per aliquod spalium confabulantes bora- dem ipsius ecclesiam festis diebuscerea figura
rum, sidereo accensi fulgore unanimcs illum aposto- sblilis,-quse pensanl libras numefo qualuor et se-
licse sedis prsesulero esse^sanxerunt, et celefigressu mis.
ad principis apostolorum Pelri conlinuo aulam pro- Item in basilica quoque semper virginis Marioe
peraverunt, in qua ipse confugiens, latitabat. Dice- dominsenostroe, quoevoeatur ad Prassepe, fecit can-
bal enim indignum se lanti regiminis gubernacula" tbarum de argenlo sessilem parium unum, pensans*
esse susceplurum. Iinpetum vero qui aderant fa- libras oclo el uncias quatuor.
cientes, viribus illum de eadem basilica abslrahen- Ipse quidem a Deo protectus et beatissimusponti-
tes, sacris acclaroalionibus in patriarchium. Late- fex,superno favore plenus ohlulil in basilica beati
ranense.introduxerunt, apostolicoquesolio imposue- Peiri apostolinutritoris sui gabatham de auro puris-
runt. Poslmodum vero a nobilissimorum ccetibus, simo unam pretiosissimis gemmispensantem libras
cuncloque eliam populo in basilicam beali Petri numero tres, uncias octo.
apostolideductug, prsesenle Cscsareconsecratus esi, Fecit eteniin in confessione ipsins sacratissimse •
aposlolicaque sublimatus in sede faclus est pontifexj" basilicoe jugulum de auro mundissimo unum, pen-
et missarum solemnia, supra beatissimum corpus JJ j saris libras numero duas. Simililer vero in jam dicta
apostoli beatifice celebravit. Qui densis oplimatum eeclesia fecil cruces" de -argento mundissimo nu-
populique agminibus cum hymnis el canticis spirita- niero. sex, pensantes simul libras tredeeim el uncias
libus in patriarcliiurii ilerum Laleranehse perductus quinque. Eo autem modo in basiliea doctoris gen-
est. Coronalur denique, Urbs exsuilat, cleius-lseta- lium beati Aposloli cruces ex argento purissimo "
tur, senatus- et populi. plenitudo. magnifice gratula- dnas, pensanles simul libras numero.quarlo; naih et
' vm KalendasMaii.
tur, in basilica sancti Laurenlii "marlyfis, quse sita est
Terlio igitur consecrationis ejus die cum Augusto foris muros, fecit cruces duas de argento purissimo,
cdnvescens ophislico [f., sophistico] farnine resplen- pensaiiles simul libras riumero qnaluor. -
.debal, charilateque plenus epulabalur in Christo. Primo quidem pontificaliis sui anno aurea qua?-
Finitoque ednvivii apparalu consurgii, Csesaremque dam ipsijis bealitudini preiiosissimis comp.ta gem.^
specialem, et veluli charissimum deosculans filium, mis corona perducta esl librarum habens pondera
immenso
'" circumdeditamofe. numero octo el unciarum qualuor, ad gloriam supra
His ilaque gestis serenissimus imperalor inde dis- sacralissimoeejus altare basilicoeaurois ingenti exal-
êssil, sedemque in loco qui Quintus- dicitur collo- layit amore catenulis. Yerum eliam in jam dicta
cavit. Bealissimusautem prajsul hoc audiens dileclio- ecclesia beati Petri apostoli nulritori suo gabathas
niseju.s compulsus plenitudine atque-amoris,-ad ex. argenld purissimo numero .novem qusepensani
eumdem cum procefibus ei optimalibusRomanino- simiil libras-numero duodecim, el seniis.
minis locuni properavit. Excellenlissimus quem cum lpse vero a Beo proteclus venerabilis et praeclarus
vidissetAugustus, obvius iii adventum ejus occurrit, ^*- ,_ pontifex fecit in monaslerio sancti .Stephani et
frenumque Csesarêqui ponlificis"suis- manibus ap- Silvestri, quam noviter fundavi.l sanclse reeordatio-
prehendens, pedestri mdre, quanlum sagittse actus iiis dominus^Paulusquondam papa, in ecclesia ma-
extenditur traxit. ; jare, quae vbcatur saneti Dionysii. ad honorem et
lmpefiale cum quo ingressus^tentorium salubribus gloriam sacri altaris, veia, qualuor de stauraci. Hu-
adirivicemfruebanlur colloquiis, mensisque epulis jus prseclari pontificis, id est mense Octobri, die
perornalis pariler cibum speciali sumpserunl alacri- liigesima, indictione octava, fluvius qui-appellalur
tate. Saliali scilicet mensisque reniotis, plura sere- Tiberis, alveum suum egressus, esl, et per campe-
nissimus Csesarbeato proesuli coniulit dona. Quibus slriase dedil; inlumuil eliam inundatione aquarum
susceptis, equurii conscendens, unde discesserat co- nmltarum, et ingressus esl per posterulam, quas
iiabatur reverii. appellaluf sanclssAgathse,in urbe Roma quam hora
'"
Augustiis ejus amore frelus imperialisequisuper- diei transcendit, interea aliquibuslocis, el ingressus
scandens' caihedram , ovanli. cum eo incedebal eslin ecclesiam beati Laurcntii, quseappellatur Lu-
ariimi voluptate. Ad quemdam quidem cum perve- einee.Inde se exlendit, et ingfessus-est in monaste-:
iiissent spatiQsissimum itineris locum, imperalor rium sancii Silveslri, ita ut ex gradibus qui ascen-
equo descendit, equumque ponlificis iterum , ut; duiil in basilicani beati Dionysii proe muititudine
fneminiinus supra , traxit, aulcissimisque osculis; aquaruin ne unus videretur, excepto urio qui" supe-
ad invicem propinquantes ' latiflue [luciflue] gratu-; rius erat. Et exinde expandit super plaleam, quae
lali sunt. ' - vocatur "ViaLata, el ingressus est in basilicam san-
Csesarvefo ad lentorium remeans cdiptum arri- ctoeDei genitricis Marise,quse ibidem est- tantum-
puit iter. Prsesulauteni hobilissimorum coetibus, D I que intumuit aqua, uf etiam portse ipsius ecclesioe
quibus proseculus" fuerat,- seplus Romam ingres- non vider.entur prse\ altitudine aquarum. Et inde"
sus, almificaque est comitatione magniflcatus. ascendit per plaleas et vicos usque ad clivuroArgeri-
Erat enim aspeclu pulchef, forma"decorus,' doclus: tarii. Exinde redundans iugressus est per porlicum,
in verhojoquela bumilis.actu prseclarusjejuniisque; qua3esl posita ante ecclesiam sancli Marci.Jnde im-
et divino eullui intenlus, pauperibus largus, orpha- petum faciens ccapit decurrere in cloacam, quoeest
norum proleclor, el yiduis fautof, populique cunclii juxta monasierium sancli Laurenlii mariyris, quon*
defensor. S.ed quia euncta quse sacri operis gessit,, vocatnr Pallacini. Ab ipso die ccepit ei deinceps
buic tradere scripturse ii^n possunius, ad ea qusej paulatim aqua se minuere, Bt fluvius post mulio-
sanctis locis obiulit redeanius. damno faclo in suum alveum reversus est.
Ilic beatissimiis prsesul divina inspiralione re- - Nam domos et niurds everlit, agros -deserlavit,
pleius, in diaconi.asanctoeDei genitricis Maiise do- evellens segetes et eradicans arbiista. Simili morfo
mnieenostroequaevocalur Cosmcdin, fecit holoseii- in mense"Decembrid, die yigesima septima ,"natali
cam unam de stauraei,
••'• habentem hisloiiani,- ledness sancti Joannis evangelistaa,indiclidrie.suprascripta,
majores duos. ingressus est alia vice fluvius ipse qui appellatur
Ibi ipse fecit velum album"rosalum unum,-orna- Tiberis, alveum suumegressus eStulsupra inciri^
luni in circuitu' de Tyrio mirse magnitudinis. Obtu- late Romana; omnia ul supra.
lil vero in jam dicta diaconia gabatham saxiscam1 Simili'modo praeclarus et beatissimus ponlifex
(!e argenlo puiissiino unam deauralam, quoepensatt fecit in monasterio sancli Valenlini, quod est posi-
'
7S7 ' YITA. ' 7SS"
lurn in"lerritorio Narniehsi, juxta Interamnem, ve-- A . ipsumlegalis suis etlitteris ssepius archiepiscopum,
stem de fundato unam habentem liistoriam leonum,, quatenus talibus cederct aclibus, commonuit. Sed
etin circuitu myzinum. Item venerabilis (et prsecla- ille mente confusa monita pii Patris obtendens
rus pontifex formaur aquse, quae voeatur Tocia, 'att [contemnens],. pejora prioribus addere minime me-
vero jam per evoluta- annorum spatia nimis confra- tuebat. Quanlo autem benigna inspectjo suromi pree-
ctam, existentem , per quam decurrehat aqua perr sulis illum, ul resipisceret-admonebal, lanto magis
eenlenaritim in urbemJtomanam, a fundamentis adi ad deleriora sseculi verlebat. Et super iniquitalem
-
fabricandum atque reslaurandum, eadem formai addere non desinebal.'
prseparpvit-. Yerum etiam el in ecclesia ejusdema .Wam quosdam teniere excommunicabat, quosdam
Dei genitricis , et Dqroini' nostri Jesu Christi, quse e aulem a visilatione sedis aposlolicoe averleb.al.c Et
vocalur Cosmedin, fecit hospitium largum ae spa-- -quorumdam res sine legali iudicio occupabat. Nec-
tiosum satisque pracipuuni ad opem atque utilitatem11 non et sanctse Roinanse Ecclesise plurima. prsedia
pontifieum., ubi obediens opporlunum fuerit. eumii auferebal.Missosiliius-spernebat, el gloriam beati
omnibus qui "eis famulantur amplissime hospite- iPelri apostoli, quantum in se eral, evacuabat,- Prse-
lur. - - - . .- cepla eiiam.jurissancli Petri, si apud quoscunque
Simili mddo et inecelesia beali Pelriprincipis s inveniebat, frang"ebat, et.ad-jus. sancli Apollinaris
apostoli nutritori suo obtulit vela in arcus presby- transferebat. Nam presbyleros et diaconos non so^
terli cum ehrysoclavo, habentem historiam, leonuinn lum sibi subjeclos, sed etiam per JLmiJiam consii-
figuras numero quadraginla. In eadem vero slrenuo!) lulos ad apostolicam sedeni perlinenfes, sine cano-
calenam-opere faclam conlulit,ex argento mundis-- jj hico judicio deponebat, et alios carceri, alios auteni
sinio, quae pensat libras numero quatuor. Nam et inI feslidis ergastulis retrudi faciebal.- ,
oratorio sarictse crucis, quodv infra basilicam. beati1 - Alios crimen, quod nori fecerant, scriptis confi.-
Petri aposloli.conslitutum est„ fecit gabatham dee leri cogebat. Conslilula prseierea ecclesiasticaabs-
argeuto unam pensantem libras jiuas. Ipse qoidemi que sedis apostolicse consensu deprimebat. Et vo-
sacratissimus ponlifex fecit in basilica dpeloriss catus a summo pontifice Romam, seâd synodum
genlium beati Pauli apostoli candelabrum argen- non debere occurrere jactitabat. - •
teum unum, pensans libfas roihiero duas, et unciass Nec mirufti<surpostea ista fecerit, qui cautiones,
sex. Verum etiam in titulo beali Eusebii confesso- et indiculos qui solili sunl ab archiepiscopis; Raveii-
. ris Chrisli-fecit.supe.r ciborium crucem cum velo) natibus in scrinio fieri, -in iriitio consecraiionisr suaj
de argerito purissimo pensantem libras quatuor. more Felicis decessoris.sui.falsavit, et qusedam ba.r-
Hnjus temporibus Michael filius Theophiliimpe- bara scripta, quoedamvero falsa composuit.
ratoris Consiantinopolilanseurbis-imperator ob amo- Epdem temporepapa prsediclus ter- ad synodum
rem apostolorum misit adbeatum Petrum aposlolumi sujs lilteris eum vocavit,-elille venirc conlemnens
-
dona per episcopqs.quorum hoac sunl nomina, Me- a sancta synodo communione privatus esl. Deinde
ihodius melropolitanus, et Samuel episeopi, ;el' aliii Papiam pergeris, impefatorisauribus Ludo.vici.Ca>
duo depositi .ab"honore episcopalus, quorum' no- saris molestiam intulil; solamenque mondanutn
mlna haac sunt, Tlacharias el alius Theophilus, ett qusesivit. Tiinc largiente ei Auguslo legatos prseci-
alius.imperialis laicusnomine Arsayir [Lasavii']"pro- puos, eum illis " superbise "replelus tumore Roroam
tospatharius, idest patenam ex aufo purissiirio cmnI .ppervenit.-
diversisiapidibus preliosis albis, prasinis, el hya- ASed pontifex almus,-quia contra- saworum eanu-
cinthinis. Similiter calicem de auro ex' lapidibusi num reguJas excommunicato- ipsi • legati communi-'
circumdatum, etJn circuilu pendenleshyaciiithos ; caverunt, benigne eos jedarguit. Illis" autem-.quse
in iilo aureo, et fepidis duobus in typo pavonumi egerunt deflenlibus, eidem archiepiscopo a Deo con-
cum seutis et diversis lapidibus preliosis hyaeiiuhiss servandus papa mittebat, ut in Kalendis Noverobris
albis, quie pensaril simul libras numero
- Similiter ad synddum a qua fuerat excommunicatus..6ccurre7
vero et -veslem de" chrysoclavo . cumi ret, plenaroque satisfactioneni ostenderet, riecnon et
gemmis albis habentem bisloriam Salvaloris, etL lantis prsevaricalionibus flnem imponerel. Ille autem
beatum apostoliim Pelrum-et Paulum,-et alios apo- noluit, sedretrorsum abiens.recessit. Et ecce Mmi->
stolos, arbusta et rosas, utraque parte allaris Je- lienses ac.senatores urbis- Ravennse cum imiumero
gentes de nomine ipsius impefatoris miroe magnilu- populo ad vesiigla prsesulis liujus beati. Romani cuni •
dinis; et pulchritudinis decore. El alia inulta donai lacrymis properantes,-rogabant ut.ad-imitatioiiem
porrigentes pontifici, legationis verba sibi injunctai Domini noslri Jesu Chrisli pro reeuperatione eorum
prolinus ediderunl. Porro fatus imperator Grseco- non dedignaretur proflcisci Ravennam , quatenus
rum, inventa pro imaginum depositoribus occasionei inspeelis " omnibus ad.summain.eos perduceret liber-
sacrarum, missos aposlolicoe sedis per .supra' falosi latem; - .- . _
sudsiegatos Constantinopolim dirigi poslulavil, iu- Itaque per semel bealissimus papa Bavennam pro-
tenlaiis scilicet causani lgnatii palriarchse; elPho-. ficiscens, cum de ejus advenlu Joannes
tii ConstanliiiopolilanoeEcclesise pervasdris : cu- pus cognovisset, usque Papiam continiioarcbiepisco- ad impera-.
*
"
piens hieeumdem sanctum virum-Ignaliuin judicio toris aures Jenuo mdlestandas ite.r arripuil.
sedis apostolicaecallide pNerinvidiam, ut postmodum Tum proesul optimus omnibus Ravennensibus ,
patuit, coridemnare, Pholiumque neophylum ' ipsi 45miliehsibus, cl Pentapolitanis, res quas Joanne
Ecclesisesubrogafe, _ -' • archiepiscopo -el {Jregorio fratre ejus rapienlibus
Tunc pontifex summus imperatoris adhuc pes- amiserant, clementer resliXuil ex..-prseceptionissua3
simse cogilatioriis ignaius'; duos episcopos illuc, Ra- decreto, qudd tradidit et confirmavit. T?roefato,"au-
doaldum seilieel et Zachariam, direxit: preecipiens lem archiepiscopo,: ift prsedictum;«st, perveniente
ui quidquid de' sacris imagiriibus quoestioafferret, ,Papiam, concives ejusdem urbis uriacum Luithardo
synodice difflnirent, et ipsiiis Ignalii patriarchse, episcopo suo a Romano-poniifiee consecraio, cum
riiotiique neophyti causam solemniler Jnquirerenl audivissent quod a summo pontifice excommunicatus
tanium, et sibi renunliarent: idem esset archiepiscopiis, in tanla se custodise cir-
- Qui sancti pontifieis parvipendentes staluta, quse\ eumspectione dediderunl, ut nec in suis domibus
vel quanla insaria peeunia illic corrupti inore Vita- eum reciperent, nec hominibus ejus paterentur
iis, ajque Mesini •[Miseni] peregerihl,inferius suc- aiiquid venundari,.~ne per, Jale commercium sal-
cincle transcurram. Inlerea multi Ravennatum,- quii tem loculionis' eoruni videreniiir esse parlicipcs ,
a Joanne ejusdem urbis archiepiscopo in rebus, et ac per hoc excommunicationis riotam ineurrerenl.
juris sui propiielatibusJncomnioda sustinebaffl, ad[ . Potius.autenrcum de assistentlbus ipsius ai'cbicpi-
hunc beaiissimum papam, ut a tantis dppressionibus.>. scppi aliquos per.plaleas incedentes yidissent, clama-
eruerentur, veniebanl. Quoruiu pie elatnores.audiciisi bant: Istideillisexcommiinicalissunt,.non licet oujbs,
7S9 N1C0LAI.PAP.E I 560
fum illis misceri. Tunc videns se idem archiepisco- A nnlli Ravennenses et jEmilienses eadem falebantur,
piis voluiilaiis suse per hoc non posse machina- sicut in gestis, quse in bibliotheca reiacent, quisquis
menla perficere, identidem se ab imperaloie adju- investigaverit, polerit reperire.
vari poposcit.Cui hsec per internuntiiim'mandat Au- Quse audiens a Deo prdtectus pontifex una cum
gnstus diceris : Vadat, et fastu elationis deposito sancta synodo, contra ecclesiasticoereguloenprmam
tanto se huniiliel.pontifici, cui et noset omnis Eccle- talia esse prsedixit, ut et omnes islse trahsgressinnes
sisegeneralitas ihclinalur, et obedientise ac subje- corrigerentur, acGlamantesancta synodo ila debere
ctioni colla submittai, quia quod
"' cupil aliler minime fieri, dulci affalu staluit, ne sibi prineipaliter grex
eonseqni polerii. '. -, commissus dominicus per desidiam lupinis"laceran-
" Ciimqiie archiepiseopus hsec audivisset, anxiari dus morsibus relinquerelur.
coepil, el itPrum imporltiriis precibus legatos iriipe- Verumtainen, o Joannes "archiepiscope, egregius
riales.expetensRomam pervenil. Quem conlra bea- inquiens prKsuI.uicuncta quse dicuntur speciali pos^
tissimus papa hoec cognoseens, omnem illius arro- sint correctione amodo facilius corrigi, prsecipimus
ganiiarii lariquamaranearuni telam despiciens,in qua tibi, nl remota omni excusalione, proater gravem
prius'senlenlia fuefat perseveravil, atque immobilis corporis molestiam, quos te venire omnino proliibeat
fuit. Tamen cisdem Auguslalibus missis papa san- ad sedem aposlolicam semel in singulis properare
iciissiinus magna cum mansueludine hujusmodiagens audeas annis, nisi forfe remorandi licentiam ab apo-
loculus est:
" "Si dilectus stolica sede percipias. Iteiri, sancimus ut episcopos
filius noster-domnus- imperator istius per-iEmiliam non consecres, nisi post eleetionem du-
Joannis archiepiscopi actus el mores Jiene cogno- H cis, cleri, et populi per epistolam apostolicse sedis
sceret, ipse non solum pro ilio nos minime flagita- prsesulis acceperis eos consecrandi Iicentram. Ipsos
ret; sed etiam, nt se corrigerel, ad nos eum etiam-1 auteni episcoposquolifescunquead aposlolicam sedein
eo. nolente difigefel. Tunc, sieiil ipse egfegius papa accedere volueriiit nequaquam probibeas.. Sed et
decreverat, mutlis in unum episcopis provinciarum niillam datiouem , quain sacri canones non prseci-
convenienlibus eidem archiepiscopo destinavil, ut piunt, ab eis aliquando exigas. Prsecipimus eliam,
coram venicnsde se plenissimanfsatisfactioneriiosten- ul ipsos episcopos -illamirialam consuetudinem, qtise
deret, et qu.seprsevarlcatus fuerat satius emendaret. a quibusdam tricesimalis dicitur, nullo modo Raven-
Quod archiepiscopus per lef audiens, et se a-ne- nati cxhibere, aut exercerecompellas-ecclesioe , nec
niine adjuvari posse conspiciens,"in angustioe la- ullum moreni, qui contra episcoporum privilegium
inenla etnimise triluilalionis se eonlulil intus, et sit, ab eis exigere quoquo modo lentes. Nihilo nik
quos poterat cum lacrymis implorabal dicens : Mise- mis proecipimus tibi ut nunquam res cujuscmique
remini riiei', pelo , miseremini mei. Et clementiam personse, qualicunque ingenio vel charlula acquisi-
summi praisulis ul mei misereatur exposcite: quia tas.etpossessas oljm, modo occupes , aut litulum.
ecce paralus sum ad omnia quse prxceperit pera- s.uperimponas, donec in prsesenlia apostolica, vel
geiida. Quod' nonnulli videnles et audierites summo missi ejus, aut vestrorum Ravennoelegali ordine il-
referebanl antislili, ei responsioriis illius, quas la- los injudicio convincas. Cumque hoc a papa bealis-
inenlabili voeedabalsuggestionesadliquidum expo- simo observandum archiepiscopo Joanni fuissel in-
nebanl. Tunccompalientissimuspapa, Dominumqui junclum ac imperalum, surrexit sancta synodus, et
roortem non vult peecatoris imitatus, misericordia (p tribus vicibus acclamavii: Reclum judicium summi
rootus prsefatum archiepiseopum adhumilitatis viam profsulis, justa definitio lolius pastoris Ecclesise, sa-
• 1'an'demconversum susciperedecrevil. Tuncille con- lubris insliluljoChrisli discipuli omnibusplacel: om-
fdsliin apprehensa charta repromissionis et jura- nes eadem dicimus, omnes eadem sapimus, omnes ea-
menli sui scripiuras, quas tempore consecrationis demjudicamus. Tunctam eodem arehiepiscopo, quam.
suoe imperfcclis confusisque, ut in eis videbalur, orani sancta synodo sacri verbi pabulo refectis , dul-
repleverat diclionibus, propria manu scribens juxta cissimiqiie saporis a beatissimo proesnlenectare sa?
consuetudinem antecessorum suorinn composuit.. liatis, unusquisque ad propria, licenlia accepla pon-
El^ddmum, quoedicitur Leoniana, in qua bealis- lificis, exivit.
siniiis praesul cum episcopisi presbyteris, proceribus, Eodem tempore hic egregius et a Deo conservan-
et opiiinalibusmultis astantibifsresidebat, conscen- dus papa in ecclesia beatseDei genilricis Marioe,quae"
dil, proediclasquescripturas, quas fecefal, super vi- vocatur Cosmedin, fecil scalpi.... deai^gen.iopririssi-
vificam cruceiri Domini noslri Jesu Christi , alque m'o pensarii. libras quinque et uncias duas. Necnon
sandalia ejus, et super sacfuinquatiior sanclorum in tilulo Vestinse expressse ftgurasbcati Vitalis mar-
-Evarigclioruincodicein posuit, et bas manu tenens, tyris feciticonam haberilem quatuor libras elsemis.
innumeris qui convenerant audientibus, clara voce Fecilque etiam in basilica beati Ghristi marlyris
tponte juravit, se omnibus diebds vilsesuseobser- Anastasii in circuitu sacri allaris cum periclysi de
vando inlegriter tenere atque perficere sicut in ipsis bktliiii vela quatuor. In basilica vero beati Petri apo-
suis [suoe]responsionis
' ' continebatur
" alquelegebatur ' stoli.iii oraiorio sancli Gregoiii papsevestes funda-
sciiptufis." • ; tas, per circuitum ornatas de olovero oblulil ties^
Quas etiam in conspcctu omniumorepropriolegit, v Qui bealissimus et prsecipuus pontifex in ecclesia
summoque prsesuli tradidit. Hisiia peraclis ipse In- doeloris genlium beati Pauli apostoli mirse pulchri-
signis et proecipuiisponlifex in hasilicam Salvatoris, tudinis vestem auroiexlam in ciicuitu gemmas ha-
quse Conslaniiiiianadicitur, cura omnibus episcopis, benleni hyacinlhinas, albas, ac prasinas, simulque
et cuncto clero altero die descendil. Ubi a summo et carbuuculos lapides, menteoblulitpura. Ubi etiam
pontifice jussus proenotatus archiepiscopus adfuit, et etduo vela pari modoautem auro lexta feeit cuni gemmis
de crimine hsercseos , quo impetebatur, se expufr et oblulit.-licclesiam Deigenitricis semperque
gavit:
• Quem communioni ipse papa restiluit, el ut sacra- Nova, Yirginis Marise,qua: primilus Anliqua, nunc auiem
vocabalur, quam domnus Leo quartus papa
rum missarum solemnia celebraret licenliam ei beni- a. fundamentis construxerat, sed picturis eam mini-
gnus iiidulsil : sequenti vero die, proesidenteeodem me decorarat, iste bealissimus prsesuldecorem pulchris ac
summo et universali papa in eadem domo Leoniana, variis fecit depingi coloribus, augens , et
el juxta morem residente sanctissimo sacerdolum ct plurimis corde puro ornavit speciebus." .
coepiseoporumcollegio, adfuit arcbiepiscopus,
'
et jus- Igitur, ut paulo superius protuli, quoddam.in san-t
su summi prsesulis lesedit. Cta Constantinopoliiana.scbisma adoleveratEcclesia,
Tunc iEmilienses astilerunl episcopi, danles queT sciiicel. quja ejeclo ex ejusdem sedc Ecclesise.Igna
rimoniam in iibellis super eumdcm Joaniieiu arcliie- tio reverendissimo patiiarcha, Pbotium ex laicis, et
piscopum, dicentesse mulut .prsejudicia cl superim- ex mililia tonsiiratumcontrareverendorum canoimm
posita ab ipso archicpiscopo susiinere. Nam el nou- s,latuta, neophytum subito inibi sub.rogarunt antisli-
" "
76i VITA. 762
lem. Yerum quia Michael imperator Grsccornm su- A dinis tramitem apostolica causam pietate reduxit.
per his Ignatium patriarcbam Constantinopolilanum, - Ipso etiam preesliinlissimoproesuleculmen aposio-
quem tempore domni Leonis IV papse laudum prse- licura gubernante.Ludovicus Augustus boec sancld
coniis extulerunt; vituperando et invasorem' Pho- Petroapostolocontulililona, videlicet(a). Erat autem
lium collaudandoROinanamsedem, utilluc iste bea- clemenlissimus idem ponlifex in exhibendis Domini-
tissimus,et insignis papa missos suosad invenienda • ci gregis yjgiliis adeo curiosus, ut cum aliquod scan-
quoe dicebanlur dirigeret, huriiiliier per Arsayir dalum jn sancta Ecclesia oriebalur, nec requiem
spaihariumscilicellegalum,elapices suos, consuluit, cdrpofi,atitnec membra dabal sopori, quousque per
Porro eo quodvigorem ecclesiasticum desiderabat missos litieras suas pax reformarelur, et tfan-
intemeratum consistere, id fieri suriimus prsesul mi- quillitalispopulns.restimeret lucrum. •
nime recusavit. Ctipiens zizaiiiorum cumulos usque Nam Lotharius rex relicta, Theulberga regina, et
ad radicem evellere, ne in sancla Dei Ecclesia per Waldrada concubina in matrimonium sumpta carna-
desidiam in aiiquo macula pullularel. liler, licet super his Romanam sedem eumdemque
Tuncelatere suo duos episcopos Radoaldum, si- pium consuluisset pontificem, in pulredine luxtirise,
cut pradictum est, Porluensem, el Zachariam Aria- carnisque petulantin volvebatur. Cumque hoc sum-.
gninum, quos idoneos ad hoc opus esse pulavil, dimus pontifex nialuni qualiter abrex Ecclesia Dei pelle-
rexil, prsecipiens, el mandans eis, ul causam eje- rel, nc 7
alios hujus morbi peste iJle polluerel, in-
ctionis ipsius Ignalii, et subrogalionis Pholii solum- tra se cogitaret, diuiissiniecoepil affligi, el intiino
modo inquirerent, et sibi renuntiarent: et interim coiv.e dolens, valde -superistis gemebat erroribus.
Pholii neophyti eommuijionem vilarent, quousque jj Prasertim cum Theutgaudum Treverensein et Gun-
revertenles certum de omnibus responsum reddere theriuni [al., Thiergandum et Gunlharium] Agrip-
studuissent. Illi aulem abeuntes , quod in masidalis jiinoeColonisearchiepiscopos cum Haganone Bergo-
acceperant contemnentes, non solum Photio neophy- mensi et cseterisepiscopis talem eidem regi auctoti-
to contra sibiinterdictara sententiam c.ommunicave- tatem dedisse audieilt, utTheutbergam liberius pos-
runt, sed etiain corrupli muneribus ipsi s el conse- set rejicere, et Waldradam concubinam in maliimo-
crationi ejus favendo , convocala generali synodo, nium legilime-copulare. Et quos debueraf aiite Do-
eumdem virum Ignatium palriarcham deriuo depo- minum adjutores habere atque duclores, ipsos habere
suerunt; sicut in gestis Constantinopoii ab illis com- prsesul beatissimus' compererat, hanc dando pro au-,
pilatisfacilereperiiur, etperlegalos, scilicet Leonem cloritate perpetiio igni, traditores. Unde sine mora
a secretis, acalios, necnon el epistolampreedictiim- coniinuo riiissos suos in Franciam deslinavit, prse^
peratoris veraciter mansit compertum. cipiens el monens utln Metensiura urbe, aggregato
•ReverteiUibusautem legatis/ quod in Pholio ege- synodaliconventu, requirerent curidem rex Theul-
rant nonnullispraecqniiscxtoJlebanl, etqui inlgnalio bergam [al., Thietbergam] rejiceret, aut Walriradam
patriarcha nequiler operati fueranl, nmltis oppositio- sibj in conjugiumcopularet. Qudrequisilo el inventd
nibus vituperabanl. Rector ergo et lotius -Ecclesise legilimum ftnem imponerent.
princeps, aposlolicsesedis eximhis et discretus prse- Sed pervenientes illuc sedis apostolicselegati scru-
sul. Romsehoecsanclo considerabalintuiiu: sedau- lari ooeperunt hujusmodi causam, e-tid .ab Lothario
dita quoeconlra suam dispositionem fuerant perpe- inter csetera audierunt: Qujdquid ego feci, istorum
ifaia, donec secundum mysticum suse inlellectum „ episcoporum consiiiousus feci. Erant autem ibi prse-
sophioecuncta scrutarelur^ niinimecredebat.Inierim, - cipui praedicli Theulgaudus, elGunlberius archiepi-
sacroesuoeau.ctoritalis tam ad MichaeleniGrsecorum, scopi, quos auctores in tanlo scelere sanctus jam
imperatorem quara ad eumdemPholium litteras, quse papa compererat, astruentesel dicentesj legilimum
in hujus sedis scrinio habentur, componens, dans- illud fuisse connubium quod de Waldrada concubina
que illas eidem Leoni a secretis et mandans ncc Jn rex construxit Lotbarius, et quee dicebant, corain
deposilione Ignalii patriarchse, nec in subrogalione domino eximio papa venienles se deferidere. posse
Photii se fofe consensurum,quousque yeritate agnita spondebant. Cumque legati apostolicae.sedis,licel in
coram se Iegitinium causa fineni aecip.eret. multis seductT, Roniamiler regrediendo reflecterent,
Ubi aliis aientibus ipsius preesulis in hoc fuisse quse a rege.ac a Theulgaudo el Guntherio archiepi-
decrelum , et aliis acclamantibus Ignatium injuste . scopis audicrant ac cognoveranl, sunimo retuleruiit
-exslilisse depositum,supernumarbilrium idem sum- -pontifici. Piissimus autem prasul adventum archie-
rousjugiter ponlifex precabatur, ul per ejusvlefneu- piscoporum duni proeslalaretur illorum, ecce supeiria
liani, quem nullalateiit absconsa,.Dei palefierel Ee- diiigenleclementia, idemTheulgaudus etGuntharius
clesisesusevolunlatisinlalibus nonfuisse conserisum. archiepiscopi Romanam urbem adeuntes, vesligiis
Tunc vocavit zelo frelus divino episcoporum con- bujus proesulisse r-acrisproesenlaripelierunt. Qiiibus
cilium, in quo Iuculenlius patefactum esl in deposir benigue a proesuleprsestanlissiniosusceptis, libelluni
tione Iguatii illum minimc consensisse, et legatos ei obtulefunl, dicentes senihilplusvel minus egisse,
aposlolicaesedis in talibus deviasse. Denique decer- nisi sicut Iibellus ipse canlabat; Quo diligenlissime
nente eodem piissimo cum sancta synodo preesule scrutalo, non pauca in eo reperta sunt profatsi et
prsefatum Zachafiam episcopum,'qui lunc aderal; Q multis inaudili sermonis turpitudinoinhabeiUia, qusa
ijicut beatus papa Felix Vilalem et Misentimepisco- episcppalemexcedentia ordiuem ipsos sicut plirene-
pos, qui Petro Alexaridrinohserelicafsece coinquina- licos ligaverunl arehiepiscopos. Deniquo convocata
to coacti consenserant, sacerdotali gradu, imo eccle- synodo in Lateranensi post hsecpalalio sub apostolis,
siastica communione privavil , eo quod in phiribits invenli suntiiderii, ul diclum esl, arcliiepiscopi, unde
apostolica interdicta excessisse inventus esl. E.t Ra- damnationis nolam jncurrerenl, proecipue, quia au-
doaldi episcopi causa, quem postea-cum sancla sy- ctores setanli divorliifuisseciamabani, clsententiam
nodo pariter papa pius, mandata ejus etiam.in Gal- quain in Ingil.lrudem uxorem Bosonis papa tulerat,
liis violanlem , et excommunicationemfrangenlem, qttse eunideni virum suum Bos.onem per septeniie
judiciumque cauonicum sublerfugientem damnavit, ' tempus reliquerat (ut quse excommuni.cata,eimra,et
suspensa est. a summoesedis pio papa ligata , et ahathema.iizaia
Igituf ipse prseclarus-vir,sanctique studii porilifex exstiterat, et ad euin reyeiti curaverat) cQriirau.ni-
quemdam Pomponem diaconum-a Pandulpho episco- canles ac convcrsanles ciirii ea, imo ioqnenies, dlsi
po sedemapostolicam appellanleminjuste deposilum, solvisse se. non negabant, sed altisone publicabant,
.officiosuo reslifui jussit. Et quia sine certo numero et epistolam pli pontificis, sicul in illis Tnalecompo-
episcoporum, imo sinecriminis approbalione, et ipse sitis geslis in scrinio hujus sedis reposilisdeclaratur,
diaeonus sine oris professionefueratiudicatus, dmT ad libitum falsaveraht.
uem illamjudicii sentenliam cassavi.t, etad reciitu- - Tunc judieanteet codem sancto proesule' cuin
(a) Hic aliquid deesse videlur.
763 NICOLAIPAPJG I 76i
synodo decernente sacefdotali honore privati "sunt. A ruinis positum pulcbro ac rairo restauravit honore.
Et depositionis censuram meritoincurrerunl. Yia autem Appia in coeraeleriosancti Ghrisli mar-
In hac quidem synodobenignus praesul Metensem tyris Sebasliani in Catacumba, ubi aposlolorum corT
synoduin, ubi gesta illa contra voluntatem Dei et pora jacuerunl quod mullis annis rueral, meliori
suarii digesta fueranl, illico cassavit, et quoedamne- illud fabrica renovans, monasteriuni fecit, ef mo-
cessaria in sancla Ecclesia capitula promulgavil. nachos sub abbatis regimine undecunque pptuitag-
His ita peractis una cum jam diclo Haganone gregavit, victuique necessaria dari, cseteraque sti-
episcopo, qui, sieut quidam episcoporum eidem pendia minislrari prsecepit.
" coangelico proesulscribebanl, ob sermones imperitos, Hujus igitur lenipore eum multi ad sanctilatis
qui in prsenominatisprofanis geslis a Theutgaudo ejus nomen accurrerurit, quidam de Anglorumgente
et Gunthario oblatis sonabant,' Heliu nominatus est, Romam venerunt, qui in oratorio beati Gregofii
eo quod ipse Hagano auctor illorum fueril, et lalia papoeet confessoris Chrisli, Jnlr-a principis apostor
cum eisdem arcbiepiscopis inconvenienlibus, men- lorum xdem sacram Frascatse conslructo, unam
dacibusque-loquelis composuerit, Joanne,de cujus tabulam argenteam posuerunl liabentem lib....
superius memoria textus eloquitur, ascilo arcliie- ProediclusclemenLissimusponlifex in ecclesia coe-
piscopo cum Gregorio germano fralre illins, qni lestis regni clavigeri bealissimi Pelri apostoli vela
multarum prsevaricalionum juramenli quod prsesti- numero quinque defundalo, quse ad decorem ipsius
terant oblili, obnoxii habebantur. Iidem deposili basilicoesursum in trabibijs inlra tantseoedisvesti-
poenitenlise lamenla non requirentes, et lantum fa- bulum appenduntur ornata in circuitu olovero op-
cinus, quod in uxorem Lolharii regis gesserant, g limo fecit, etpro oeternsevilse contulit palma. Huius
adhitc non condolentes cum eisdem, Haganone sci- beatissimi temporibus prsesulislot tantsetiuediver-
licet et Joanne Ravennate archiepiscopo, et Gregorio saruiri provinciarum,"cognita luce clarius doetrina
fralre ejus contra sedem Ronianam, imo specialiter" prieclari dogmatis ejus, ad sedem apostolieam con-
conlra summum ponlificem, et populura illi subdi-" sullationes difeclse sunl, quantas nunquafn penilus
lum, a Domino Jesu Chrislo per beatum-Petrum quis reminiscitur a priscis temporibus pervenisse:
apostolumregni coelorumclavigerumcommendatum, qui proesagussaeri verbi pabulo prsesul uberlim sin-
roulta riefanda,'mulla contraria,multaque saerilega, gulos reficiebat, tradens eis prsecepta juiaque mys-
et Christianitatis modum excedenlia palam "el clani tica, beatificis illos instiluiissatiabat, docebal, et.ad"
fraudulenturalque proeaciler operari coeperunl, ita propria benedictos et eruditos rerailtehatrEt quid-
ul eorum nequitisemontes transirent et maria, et in quid quoquo -modo perperam fierf cognoscebal, au-
coelum os suum ponenles populum Domini crude- diebatve per aliquos, Dei lantum respectu corrigere
liter discerperent, et innocentes animas viperea illud malens, gravibus lamentis oraiionibusque in-
faetione deciperent. Etquibus non sufficiebantjnala finitis vacabat, ut Deus omnipotens per suam ele-
prseierita, nova et inaudila alia deteriora prioribqs menliam tale quid, tanqpam non esset, bonis ac
diabolo suadentes facere non recusabant. Quia et preecipuis immularet exemplis. Sicuti veniente -de
quod sigillalini ulrisque prohibilura, et synodice se- insula Sardinioerelalione, quod eliam et per do-
ciindum qualilaiem sceleris inlerdictum fuerat, au- mesticos suos genere Sardos agnoscens, hujusce-
dacter conlingere prsesiimpserunt, ct quoeleiitauda niodi verbis ei relalum fuil quod judiees ipsius in-
nemini, Deo conlempto, heu proh dolor! peregerunt. sulsecum populogubernationibus suis-subjeclo cum
Hic Christi amicus oninium nomina claudoriim,^J proximis ac sanguinis sui propinquis inceslas el il-
coecorum, atque ex tolo debilium in urbe Roma licitas contraherenlcopulas, velut lemporibus domni
consistentium scfipla apud se refinens quotidianum Gregorii quarti papae facere consueveranl. Tunc
illis viclum.minislrare sludiose curabat. Nam re- eiiimhiellifluos, et preevaricanlibus,a sanclo Spiritu
liquis pauperibus gressum, aut-vires habenlibus hu- docluSjlcrribiles suasprsedicalionis,quoe.iniuniverso
juscemodi, ut vicjssimeos pasceret sapienler, reperit drbe micabat, componensapices, missos eliara slre-
modtim, scilicet bullas suo-nomine titulatas fieri nuos Paulum, Bopuloniensemepiscopum,ei Saxum,
jussit, elhas eis dari prsecepit. Ut quanti prima venerabiletnmonaslerii sanclorum Joannis et Pauli
feria, quanti secunda, quanti lertia, vel cselerisaliis abbalem, accersiensmisit eos illuc, ul eamdem gen-
feriis prandere debuissent, per -signumbullarum fa- tem Sardorum a tanlo revocarent errore. Quibus
cilius noseeretur, et in illis quidem bullis, quoe eis euntibus, valde quosdam ex eis invenerunt ad-
datse sunt, qui prima feria refici debeanl, fecit per versos, disciplinsemonita recipere contemnentes.Ve-
singulas duos nodos, et sic per omnes usque in Sab- rumlamen secundum prseceplionis summi prsesuiis
Lalum, ut quot ferise essent, tot essent iiodi per sin- auctorilatem Sardos excominunicaverunlac analhe-
gulas bullas, includens, in eis nuces, ubinodi fiebant, malizaverunt audilores, quousque maluin incesla-
quatenus nullus pauper haherelur in Urbe, qui vel rum effugerentcopularum, pceniienlisemedicamina
nno die per hebdomadam de suis eleemosynis non requirentes, sicul in epislolis quas iidem legati in
esset fefeclus. Interea Carolus rex saneto apostolo Sardiuiam deportaverant regeslo ipsius proesulis
Pelro obtulit ex purissimo auro et gemmis con- continelur insertis. Et sic Romam posi aiflueules
slruclam veslem, habentem gemmasprasinas, bya- ]) prsedicaiionesdatas reversi suni,
cinlhinas, et albas. Sanctissimus aulem et fulgidis- Quidamprseterea Hiricmarus Rhemorum archie-
simus ponlifex dolens populum tot oppressum cala- piscopus Rolhadum ^Suessonicseurbis episcopum
mitaiibus, Deum lantummodo innumeris invocabal sedis apostolicoejudicium appellantem conlfa Sar-
precibus, etinflnilis laudabat prseconiis, non tamen dicensis concilii regulas deposuil, custodiaque arcta
Ecclesiarum Dei curanr relinquens, sed potius in servari proecepit: cujus videlicel depositi ter bealis-
liibulatione, et lemporali lentatione decenter adaii- simus papa libellos cura innocentioe suscepisset,
gens. Nam renovavit in basilica Dei-genitricis Ma- ipsum archiepiseopummonenslilteris, et praecipiens
fise, quoe dicitur Cosmedin, secretarium, ibique ut deposiLuinRotadbum Romam dnigerelcum suis
pulchri decoris fecit tricliniuni cum caminatis ad missis audiendum. Sed venienle eo hanc Romanani
lionorem el decorem ejus. . . secunduin mandatuin beali p3paead urbem, el _per
Pari modo juxla idem secrelarium porticum re- novem circiler menses hic coromorante nunquam
novans, illic construxit atque oedificavitoralorium penilus ex aceusaiilium parle quisquam adfuil, qui
in honorem sancti Nicolai, et plura dona ibi contulit coraro sanciissimo praesule cum eodem Rolhadp
almuspontifex. Renovaviteliaro ipse pastor bcnignus conlenderel, aut illum accusarel. Tunc in die vigi-
coemeteriumbeali Felicis marlyris, ac convefsionem liarum nativitatis Domini nostri Jesu Cluisli, quo
jn via Porluensi.-Necnon el ccemeterium eademvia secunduin olilanam consuetudinemhujus aposiqlica.
ad Ufsum pileatum, ubi corpora sanctoruin Christi sedis prsesul cum clero el populo in basilica Dei ge-
martyrmn Abdon el Sennen requieveruni, jara in nitiicis ad prsesepe niissaruni ollicia celehrare con-
763 YITA. 766
sueveraf, conveniens cum omnibus papa benignus A temporibus ruerat, et ob hoc adTieatum Petrnm
fecit in ambone publice de ipso Rolhadqsermonem, apostolum aqiia non ducebatuf, in meliorem quam
significans qualiler sedem.apostolicam appellans defuerat conamine quamplurirao revocarislatum : iia
posiius fuerit, el in conspectu suo nulltts per iot ut non solum Jiominibus profuerit debilibus, sed
n.ensesaccusatorum occurreril. Denique consentiente eliam omnibus ecclesiam bealiprineipis apostolorum
srbi episcoporum, presbyterorum. et diaconoruin, adeuntibusproecipuumopus exstilerit, sicu.tet hacte-
omniumque convenlii, decrevit ul "dignusessel idem nus ad decorenr Leonianseurbis luculenter
'" cohspi-
Rolhadusindui saeerdotalibus indumentis, qui a ne- citur ac habelur. . - .
mine per tol menses accusabalur, <el ad sedis apo- , Prseterea Osliensem urbem, quam divce memorioe
stolicaijudicium proclamabat, nechonore privaretur. beatus papa "Gregorius, ne gens iniqua Saracenorum
•
Uhi vestitus episcopali Rothadus indumento, omni populum Domini incircuitu caperet aut interiineret,
tempore se pollicilus esl suis infeslaloribus resppn- ad saluiera mullorum conslruxerat, in ruinis ^jacen-
surum, rursus exspectatis aliquanlis 1 diebus, scilicet" tem inspiratione superria taclus forliori firmiorique
Tisque in diem natalilium sanctse virginis Agnelis, fabri.ca resedificari Jsle sanclissimus piiaesuljussit,
qui est duodecimo Kalendas Februarii: sed nec sic ei in melius restauravit, portlsqueetiam In lurribus
quisquam adfuit adversum Rothadum jam reslitutum foriissimis nmniens promptos ad b.ellain ea bomines
episcopum aliquid altercans. collocavit, ita ui nullalenus aliense genlis inciirsio
Conveniente ergobeatissimo proesulecum omnibus de ceetero illi posset dominari, aul concivibus ejus
in basilicam ipsius Yirginis foris muros urbis via damna in aliquo,'nisi, quod absit, per desidiam ope-
Rumentana, idem Roihadus episeopus excusationis B rari.
et proraissionis.sua., qua pollieilus fuil se omni tem- Inlerea meritis beaiissimi" lnijus in orbe prorsus
pore accusatoribus suis responsufum, libellum suin- exuberanlibus, operante poientia summi Dei, qui
mo pontifici tradidit, qui coram cunclis audienlibus ijuotidie per famulos suos signa el mirabilia magna
jussu preesulis eximii est recilatus": ubi etiam resli- facit, rex BuIgarorurii-MichaelChrisiianitatis et-fidei
tutionis ejus forma relecla est. Etposlomnium con- sanctse doetrinam agnocens, meruil baplizari , et
sensum in ecclesia sanctse Constantiae juxla eamdem qui xnius creaturae serviens sseviebal crudelitate,
sanctoevirginis basilicam decreto beaiissimi hujus litijus lemporibus creatori colla submillens ampla
prsesulis ssepediclus Rothadus jam restitulus epi- coepit religione jubere, lnagnaque usus est pietate.
scopus missarum solemniasolemniler celebravit. Se- Tunc ad hunc catbolicum' ei vere praesulem or-
quenti vero die congregatain domo quaenuncupatur ihodoxttm legatos suos mense Augusto ,- indi-^
Leoriiana denuo synodo, excusaloque ipsq (sicut in clione xiv destinavit, donaque non parva "tam
libellis ab -eo reeognitis, duobusque qualernldnjbus janetis ldeis"quam eidem summo ponlifici contulit,
insertis alque diverso tempore missis et oblatis, in suggerens ejus apostolatui quid se facere salubrius
archivo lnijus sedis reposilis conlinetur) Rothado, oporterel, velquid erga reliquum Bulgaricum adhuc
ne lalia sacerdoles, et maxime sedem apostojicam bapiismo sacro carentem populunij ul fidei sacra-
appellanies, ultra discrimina palerentur, sicul prse- menta perciperet, agi deberet. "
noiatuiri est, in gradum pristinum esl reslilulus, Quod beatissimus, audiens papa magna replelus
el ad propriam sedem cum apostolieis sanclionibus laetilia Ibudes Chrislo reddidit amplas, el cum oinni
remissus, quatenus vestitus episcdpalibus infqlis, si '_, sibi. diyinitus commissa Ecelesia gratulans,' infinila
provocalus fuisset, de ceetero ûis accusaloribus -• prseeonia Deo nostro, qui novissimis his lemporibus
coram sedis aposlolicse praesule respohderet. Cum lantum, fecit miraculuin,. devota menle, supplici
quo et sanctissimus et a Deb cpnservandus proesul, quoque voce [ vdto] persolvit. Porro legalis ejusdem
tam pro reslilulione illius, quam pro abolenda regis jam nomine Michaelis Bulgarici regis a sanclo papa
Lothariicopula, etpace eiiamelconcordiafegumGal- receptis, honofifice apud se eos -relinuit. El interim
liarum conservanda s . Arseniura episcopum bujus sedis apostoIic.semissos. Paulum scilicel Pqpulonien-
ahnoesedis apostolicseapocrisiatlum et missum illico sem, et Forriiosuin Portuensem magnse- sanclitatis
destinavil, quatenus reformala pace-sanctae eos Ec- episcopos staluens, hosque monitis mellilluis atque
clesise«inibus sine refragaliorie conjungeret, el quae- doclrinis instruens, ad „prsedicandum genli illi. eos
da-mnecessaria in Galliarum Ecclesia ex apostolica ire decrevit. Cum quibus quoniam.per Bulgaricum
tradilione statula diligenlius etaffluentius perageret. regnum iterusque Coiistanlinopolim terra lenus-len-
- Nihilominus Seufredum- Placentiae sedis. aniisti- ditur, ut-quidquid, de sancla Constantinopolitana
lem, a sede propria cujusdam Pauli diaconi perfidia Ecclesia (lieet jam per Orientem hoc ipsum ideih
pulsum, per Iegatos suos idem papa sedi suaeresli- papa semel et bis apostolicis litleris divulgalum ba- t
luit, et eumdem diaconum, qui sedem illam proprio. buerit) apud se decretum existerel, eidem per suos
reeldre superslite prsesumpsit invadere, compeleriii legatos Ecclesisenotum facerel, Donatum episcopum
cum suis sequacib.usincrepalione conipuit. Ostiensem,Leoneri.quepresbyterumsancta3Romanoe
Pro cujus eliam infausla nefariaque praesumptione Eceiesiee,jiecnonvMarinum sanctse sedis apostolicse
penittis ampulanda sanctilatis studio jussil, et pro diaconurn missos idoneos seque direxit, ut illi Bul-
pace Dei Ecclesiee ipsi jam fato pfsecepit diacono, ]0 garise populum ad- fidem converterent, el iste quid
ut nec tale quid unquam tenlaret peragere, nec -vel.qualiter apostolica sedes de eadem Constanli.ia-
eamdein sedem Placentinam, sive viverel Seuffedus, poli.tana deliberatum habuisset Ecclesia modis otn-
sive-morerelur episcopus,"repetere prsesumeret vel nibus riuntiaret. Quod in nomine Domini cttm adju-
recipere. Omnium nariique insigriis idem atque prae- lonVsancli Pelri factum est. Sed prsefalis Paulo
clarus ponlifex pietate magistra niiserias et necessi- et Formoso venerabilibus episcopis in Bulgaiia mor.
tatesprsevidens, cunctis clementercompatiendoceleri rantibus Donatiis-revereiidus episcopus, Leoque,
subveniebategenis intuilu, elimitationeDomini nostri _ presbyter, et Marinus apostolicoesedis miuisler, dunj,'
Jesu Christi, qui adredimendum liumanum genus e Constantinopoiim ire vellent; ecce inter fines BuK
subiimi descenditadinfinia,propopulolabores susti- gariae Constantinopolilanorumque queindam Theo- .
riebat ingenles. dorum marcam illam eustodientem invenerunl qiii
Claudorum quapropter atque csecorum, -necnon eos ultra non diraisil abire, quin politis innun.eiis'
et diversis poenis affecloftnn, in porlicu beati Petri eos denotans injuriis, adeo laniee sedis legatis abusus
apostoli jacentium, ad oram Tiberini fluminjs ad est, ut etiam equorum, in quibus sedebant, capila'
sitim auferendam non posse gressus lendere conspi- percuieret, diceretque : Imperalor noster vos ne-
crens, ac diversarum gentium, quse undique pfo cessarios sane non babel.
sceleribus apostolica limina propriis expelebant, Sed idenr imperalor legalis regis Bulgarorum ila,
ulililatem divinitus altendens, miuime corpori suo fertur dixisse : Nisi per Bulgariam missi sedis apo-
parcens, jussit formam aquseductus qui mtillis anle stolicoe venissent, nec faciem meam; nec Romam,
767 NICOLAIPAP.E I YITA. 768
diebus vitse sua. viderent. Illi vero per quadraginta A . gralia plenus, virtutibus atque fide sanclitalis opera
dies illic residentes ul cognoverunt quia hoc impe- gessil, elmoribus vitaque docuit et implevil, chartis
ralor Grsecdrum fieri jusseral, lerga verlerunt, et- inserere volumus, prius forlasse membrana quam
Romam hsec eadem nuntianles coacti reversi sunt. serrao deficiei. Tamen antequam ad finem vilaeillius
Porro a prsenominalo rege Bulgarorum aposlolici stylun. verlamusf primum ad ea quae sanclis locis
missi mente alacri magnaque suseepli devolione contulit redeamus.
coeperunt. salutaribus edocere populum monitis, et Hic igilur egregius papa- ob amorem piincipis
a minimo usque.admaximum sacro fonte cum Dei" aposlolorum -Petri apostoli nulriloris sui fecitjn ba-
gratia abluerunl, omnemque ritum Christianse fidci, silica ejus pannos lam scilicet de slauraci , quam
sicut a sanctissimo papa instructi fuerant, in con- el de fundato, vel aliis pulchris variisque coloribus
suetudinem Bulgaiorum tradiderunt. Gloriosus a"u- numero quatuor. Qui trabes majores in presbyterium
lem Bulgarorum rex fidei tanta coepit flagrare, mo- respicientes omnes in gyro complevit, quse' illud
nilis lfujus pii pal.ris illectus constantia, ul omnes a luculenter ofnanl, decusque augent, et amplitis mira
suo regno jitellens alienigenas , proefatorum aposto- sua magnitudine danl honorem. tlbi etiam,jquod
licoriim soliimmodo preedicatione usus missorum, nullus post devastalionem Saracenorum agere n.ixus
pascuis vitse seternsejuglter reficinempe decreverit, esl, arcum fecit argenteum , et meliusest quam olim
unumque ex his Fofmosum vila el moribus episco- fuerat superexcelsiorem trabem, quse anle ci-
pum sibi dari archiepiscopum expelierit. Tunc ite- borium, in medio posuit perisantem Jibras... et-tres
rrira legalos suos Romara direxit, et inter alia bea- imagiues argentcas, una figtiram Domini salvatoris,
tissirao papse idipsum sugggrens, ab ejus sanciilale g dttabus vero angelorum sculpsit efligies, ac illis no~-
pro instructione genlis illius presbyieros poslulavit. vem libras auri deaurans superposuit, quarurii una
Ipse vero taiibus papa comperlis valde gavisus est, pensat libras octoginta , alia libras septuaginta.
et infinitas Deo laudes rependens, non paucos nu- Tertia vero pensat Jibras similiter septuaginta. Fe-
mefo coram se probavit presbyleros, et qtios dignos cilque .ibi crucem auream unam preliosis gem-
reperil prsedicationis gratia in Bulgariam direxit, niis ornatam pensantem libras.., et in summiiate
cuin quibus Doniinlcum Ttivensem, el Grimoaldum ejiisdem arcus locavit, ubi pro amplitudine decoris
Polimarliensem episcopos destinavit. Ut quia ipsura ejus, alque speciminis appendit coronam auream
Formosum plebem dimitlere sibi creditam non opor- unam,crucesargenteas duas, calices argenteos duos,
tebat episcopuro, ex his presbyleris ad archiepi- et staupos [scyphos] argenleos duos. Porroin pur-
scopatum qui dignus inveniretur in nomine Domini pureis marmoribus , quse anlc corpus beali Petii
tandem eligeretur,, ct sedi conseerandus apostolicse aposloli rugas" argenteas retinent, dexlra loevaque
mitteretur. - duas cruces argenteas ofierens posuit pensantes
Inter hsec quidenr slatuit beatissimus papa , so- libras...
leflissimusque viiioruincofrector , et Dei eultdr , In patriarchio siquidem Lateranensi domtitn pul-
ul penetranlibus ipsis Bulgariam episcopis, Paulus, cherrimara nimisque decorara fieri jussil. Et oralo-
cujus superius memoriam fecimtis, Populoniensis, rium sanctse Dei Genitricis illic construens, vestes
ipseque Grimoaldus episcdpi in Bulgaria quidquid ad el compelenles ornalus pro seterna_ vitse amore
divinum niinislerium pro inslruclione gentis illius lucifluis votis ipse healissimus poiitifex.obtulit. Lleni
pertineret efflcerent, et ssepius diclus Formosus , p^ etiam.aDeo protectus," et coelesli gralia circumval-
alque Dominicus venerabiles episcopi, iterum Con- lalus multa casum minanlia renovavit loca sanclo-
stantinopolim pro schismate ibi exorto, de quo jam rum, et diversis eCclesiis. diversa muneracontulil,
late disseriii, pioficiscerentur. et comraoda luculenler adauxit. Et in ciborio Con-
- Sed dum hsec agerenlur , Dei judicio , Michaelem stanlinianse basilicse oplimos de sifori, et de fun^
Grsecorum imperatorem ullio digna perculil, et ne- dalo quatuor pannos appendit. Deinde regni coelornm
fanda nece peremil. Imperanle autem Basilio in clayigero ' paris in ciborio numeri pannos opiimos
Gonianlinopoli, quoniam voluit Deus lpsius sancli obiulit.
pontificis juges labores , quos pro sancta Conslan- In eeclesia docloris gentium similiter fecit. In
tinopolilana passus fuit Ecclesia, cum flne boni ecclesia sariclseDei Geniiricis ad Praesepepari modo
operis consumniare, sicut fania' se hahuit, Photius selernoepro retribulionisprsemiis egit. El in ecelesia
neophylus ac invasor ut moschus pellilur, et juxla sancli Laurenlii Chrisli marlyris forisruuros ui-bis
d.ecretum sedis apostolicsepatriarcha Ignalius Con- seque pannos optimos qualuof in ciborio dedil. Hu-
slanlinopolitano reddimr throno. Neque enim hic jus quippe beati lempoiibus preesulis tanla uhertas,
divinorum exsecutor operum piissimus el catbolicus et vicluum copia exsltlit, ut omnem menioriam famis
papa quae sua sunt, sed ea quse Dei sunt, primo loco •.decessoris sui-faciee diebus heec oblivioni traderet
posuil et qusesivit. Et cum adjutorio sancti Petri abundanlia. Hie fecit ordinationem rinara per men-
bella Domini summo dispensalionis libramine spiri- sem Mariiunr, presbyleros seplem, diacdnos quatuor,
taliler praeliari curavit. Preelatos siquidem quosque, ' episcopos per diversa loca numero sexaginta quin-
ne subclitos leederent, magna provisiorie moderans , que. Postquam autem sedem aposlolicam victorio-
ut pater commonuit, el ut subjecti -praelatls subes- " sissime, et ui verus Dei alhleta catholice ac prinei-
sent, juxta uniuscujusque privilegia pasloraliier quo- paliter rexit, ex hac luce idibus Novembris indi-
que decrevit. Cujus qui sanclum studium vull agno- clione priroa migravil ad Dominum. Porro, quid
scere, in epislolis suis, quas benelibratasper roundi dicam , cum iion solum ejus exitum diversee ho-
partes direxit, luce clarius inveriire valebit. Quippe minum nationes plena ratione utentes, verum eliam,
qui animam suam in manibus posuit, qui niilla nisi quantum a.d intemperantiam aeris., ipsa mundi ele-
coeleslia cogitabat, qui jejuniis, vigiliis, et oratio- inenta diu fleverunl, et de morte tanti viri in liislilia
nibus nocte ac die vacans, nec requiem corpori, nec: permaliserunt. Quo defunclo corpus ejus sepulluro,
membra dabal sopori. Nam si cuncta , quoe Cbrisli est ante fores basilicoebeati Pelri apostoli.
769 - EPISTOL.E ET DECRETA. 770
WI€®h&l PJI.PJE I
EPISjOIJE ET.. BEGRETA

ORDINE CHRONOLOGICO DIGESTA. .
I. , - A.millima admitlebat. Atque subinferlis qudd ad pro-

•i_PISTOL_-KICOLAI ADWENILONEH ARCHIEPISCOPUM vinciales synodos evocatus venire dislulerit. Ubi
SENONENSEH ET COEPISCOPOS EJUS. attente considerandum est, quoniam hoc ipsum quo
(Anno 858.) venitur ad synodum, sacerdotale offlciuln est: et.
.De Herimqnni episcopiNivernensis infirmitate. cum dixeritis illum sacerdotale non poluisse implere
- [ApudMansi, Conc. tom.-XV.J recle offlcium, sensusque integritatem amisisse,
NICOLAUS episcopus, servus servorumDei, reve- miramur reverentiam.Yestranveum venire ad syno-
rentissimis ac.sanclissimis confralribus nostris, WE- dum coegisse: pra_serlim cum ipsi leslemini insano
KILONI Senonensi archiepiscopo,.et coepiscopis ejus. liunc similem, et in eadem adhuc infirmilate ma-
Epistolam sanclilatis vestra, qua apostolatus no- nere : quem, si jta gravatur, magis convenerat san-
stii super 'causaHeiimanni episcopi non immerito. ctimonium vestrurii subleyare, qriam pondus ejus
expelere studuislis responsum, vel qua more uni- ponde.ri superaddere, charitatemque in eo confir^
Tersalis Ecclesise auctoritatis noslrae efflagitare iri- mare potius, quam ei pietatis viscera obserare.
struclionem curaslis, accipimus. Sed anlequam ad Indicatis aulem illuni super quibusdam excessibus
consulta vestra menlis oculum inclinenius,' pa-' fuisse. frequenter. accusatum. Pro quibus, quia ex
rumper in laudibus veslris stylum operoe prelium g parle ipsius persona deest, nos uni parti ad alterius
duximus immorandum : qui quos yobis eundum, discrimen credere pfocul. dubio nonpossumus,
qudye in rebusdubiis, atque in magnis ecclesiasti- quamvis nec usque adhucqui fuerint illi excessus
cis negqtiis essel accelerandum, sereuitatis visibus dixeritis, necutrum sana eral mente idem aniistes,
prsevidislis, humilibusque devolionis vestrse passi- necne, cum ipsos excessus perpetrabat evidenter
bus cucurrislis.- Conlra illos nimirum, qui bealis- ostenderitis : saliusque arbitramur, quamlibet.inte-
simi aposlolorum principis Petri ejusque successo- rim infirmitatem ad poenariipeecali, quam ad ipsum
rum luculentissimam doelrinam sedemqiie sperhen- pertinere peccatum, cui magis consulendum sit, et
tes, quem Dei Filius in sancta Ecclesia sua, tan- compatiendum, quam puniendum, vel aliquo modo
quam luminare majus in ccelo •constituit, veluii feriendum. Admonilio prselerea, vel convenlio bea-
quidam scorpiones palantes incedunt hfmeridie, et titudinis veslra, quam ei fecisse vos perhibelis,
cum adhue <lies est, occidit eis sol. Revera ii et . valde plaeel : si tamen ex charitate non ficta, sed
per scientiam Dei more Balaam apertos habent ex simplici menlis oculo prodiil id quod suave et
oculos: cadunt tamen, quia obcaecali instar ipsius dulce in auribus noslris sonuit: vel si coram summi
avarilia, quo gressum tendere possint juslitise non arbitri oculis ita placuit, queniadmodum anle ho-
aspiciunt: sed per abrupla et avia incedentes, dum iG minum visus, .quod placere sit satis abundeque
caput sequi refugiunt, in vasla prcecipitia demer- corispicilur. Optamus sanctilatem veslram in Chri-
guntur. Vos autem, fralres charissimi, qui sancto sto bene valere.
utique Spirilu revelanle, apdstolicee•sedis auclori- II.
tatem sensu capere, et ad splendorem' luminis.ejus BULLA. NICOLAI PROMONASTEEIO EULDENSl.
• (Anno 859.) " -
jam incedere laudabiliter inchoastis, cum illa usque
in finem sapere, cum illa semper ambulare studete, Dehujusmonasteriistatu sibiidentidemralionemreddi
ab illa deviare nefas judicate ab ejus discrepare mandal.
sensu ne ad modicum quidem momentum cdnsen- L__pudSchannat^./f.s..:.Fuld., pag. 159.]
tialis. Quos illa recipit et vos quoque recipite, et NICOLAUS episcopus servus servdrurri Dei, THEO-
quos illa respuit, abigere ipsi sicut ipsa mementole. TONIreligioso abbali veherabilis monasterii Domini
Kon enim illa respuit nisi "membfa quse sibi non Salvaloris, et per le in eodem venerabili monasle-
hserent, nec a se recidit nisi quos in scandalum rio successoribus in perpeluum.-
multis posilos comprehendil. Non, inquam.-recidit . Quoniam semper sunt eoncedenda quse rationa-
vel eruit a se, nisi membrum quod^sanis membris bilibus congruunt desideriis, oporlet ut devolioni
in offensionem ei perniciem noscitur exstilisse. ]D conditoris pise conslruclionis auctoritas in privile-
\Terum ad propositura redeamus. Suggerit sanctilas giis praestandis minime denegetur. Igitur, quia po-
veslra Herimannum episcopum morbum incurrisse, stulasti a nobis quatenus monaslerium Salvatoris
quo diu impeditus esj episcopale recleimplere offl- a S. Bonifacio archiepiseopo construetum in loco
cium. Sensus enim, ul vestra ipsa verba ponamus, qui vocalur Boconia, erga ripam fluminis Fuldaha
aliquoties integrilate pnvatus, qusedam insano si- privilegii sedis apostolicse adminiculis decoretur, ct
771 NICOLAIPAP.E I 772
ul sub jurisdictione sanctse nostrse cui, Deo auctore, .A ne in die divini examinis pfo nostra desidia ante
deservimus ecclesia conslitutum, nullius allerius ec- summum paslorem negligentiae realus excruciet,
clesise jurisdietionibus submittatur; pro qua piis de- nnde modo honoris reverentia sublimiores inler
sideriis faventes, hae noslra autoritate id quod ex- cecteros judicamur. Pallium autem fraternitati tuse
poscilur effeclui mancipamus, et ideo dmnem cujus- ad missarum solerania celebranda concedimus.
libel ecclesise sacerdolem in prcefato monasterio di- Quod tamen non aliter Eeclesia. tuse privilegiis in
clionem quamlibet hahere.et auctoritatem prseler suo statu manentibus uli largimur, nisi solummodo
sedem apostolicam probibemus, ita ut, nisi ab ab- in die sanctae _ac reverendee resurreclionis Domini
bale monaslerii fuerit invitatus, nec missarum ibi- ndslri Jesu Christi, seu in natalitiis sanctorum apo-
dem solemnitalem quispiam prsesumat omnino ce- stolorum, atque beali Baptislce Joannis, nec ndn in
lebrare, ul profecto, juxta id quod subjeclum apo- assumplione bealse Dei genilricis Mariee, simul in
slolicaefirmilale privilegii consistil inconcusse ~do- Dominicsenavilalis Domini Dei nostri die, pari-
talum permaneat, locis eL rebus lam eis quas mo- terque in solemnitalis ecelesieeluaedie, verum eliam
derno tempore tenet vel possidel, quam quae divina et in ordinationis tuoe natalitio concedimus die,
pietas voluerit augefe ex donis, et oblationibus, sicut B.bealo prsedecessore nostro Domino Gregorio
deeimisque fidelium, absque ullius personse contra- B hujus almaesedis prsesule sancilum est. In secreta-
dictione, firmitale perpelua perfrualur. Ceelerum rium vero induere tua fraternitas pallium debeat, et
vero, hoc deliberantes, statuimus ut congruis tem- sie ad missarurii solemnia proficisci; et nihilsibi
poribus"noslrae sollicitudini ecclesiasticse intimetur, amplius<ausulemerarise preesuruplionisarrogare, ne
qualiter religio monasiica regulari habilu dirigatur, dura in exleriori habiluinordinalealiquid arripialur,
concordiaque convenienli ecclesiastico studio man- ordinate etiam quse licere polerant amitlantur. Cu-
cipetur, ne forte, quod absit, sub hujus privilegii jus quoniam indunienti honor modesta actuum viva-
obleniu animus gressusque recliludinis veslrse a citate serVandus esl, horlamur ul el cuncta orna-
noriria justitise aliquo modo retorqueatur; consti- menla conveniant, quatenus auctore Ded reclor ubi^
tuimus quoque per hujus decreli nostri paginam, ut qae pdssis esse conspicuus.
quicunque cujuslibet eeclesiee preesul, vel quacun- Ilaque vita tua filiis tuissil regula. In ipsa si qua
que dignitate prodita persona, hanc nostri privilegii fortitudo.illis injecta est, dirigantur, in ea quod
chartam, quam auetoritale principis aposlolorum imitentur aspiciant; in ipsa se semper considerando
firmamus, lemerare lentaverit, anatbema sit, et proficiant, ul luum, post Deum, videatur esse quod
iram Dei incurrens, a coetu omniura sanctorum ex- bene vixeririt. Cor ergo neque prospera quse tempo-
lorris existat, el nihilominus preefali monasterii " ralitef blandiunlur, extollanl, neque adversa deji-
dignitas a nobis indulta perpelualiter inviolata per- ciant; sed quldquid illud fueril, virtute patienliee
maneat apostolica aucloritate subni__a. devincatur. Nullum apud te locum odium, nullum
-Scriplum per manum Petri nolarii, scrinarii san- ' favor indiscretus inveniat. Dislriclum te maii co-
clse RomanoeEcclesiee, in mense Junio, indicl. vn, gnoscant; insontem apud te culpabilem suggestio
Bene valete. mala non faciat; nocentem gratia non excuset:
Datum 11 Idus Junias per manum Tiberii primi- remissum le delinquenlibus non ostendas, ne quod
cerii sanctoesedis apostolicse.Imperante domno piis- ullus non fueris, perpetrari permitlas. Sit in te et
sirao Augusio Ludovico a Deo coronalo, magno, pa- boni pastoris dulcedo, sit etjudicis severa districlio,
Cificoimperatore, inductione septima. Amen. unum quod innocenter vivenles foveat, aliud qriod
III. inquielos feriendos a pravitale compescat. Sed quo-
A.DADELOVINUM SALZBURGENSEM ARCHIEPISCOPUM.liiam norinunquam prseposilorum zelus drim distri-
(Anno 860.) clus malorum vult vindex existere, transit in crude-
Pallii usum concedit. litatem correplio, iram judicio refrena, el censura
[Apud Kleinmayern, Nachrichlen vom Zuslande der disciplinsesic ulerej ut et culpas ferias, et a dile-
•^ ctionepersonarum quas corrigis non recedas. Mise-*
Gegendenund Sladi Juvavia. — Arihang 92.]
NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, reve- ricordem te, prout virtus palitur, pauperibus ex-
renlissimo et sanclissimo confratri noslro ADELOVIKObibe; oppressis defensio tua subveniat; opprimen-
episcopo sanete Juvavensis Ecclesiee. tibus modesla ralio contradical; nullius faciem
' Diebus vitse suse tantummodo solem
geluque pro eontrajustiliam accipias [aspicias]; nullum queren-
gregis sui custodia die ae nocle ferre conlenti sunt a, tem justa despicias. Custodia in te sequitatisexcellat^
ut neque ex eis aut errando pereat, aut ferinis Ia- ut nec divilem potenlia sua aliquid apud. vos ex
niata morsibus rapiatur deulis semper vigilantibus rabie [extra viam] suadeat rationis audere, nec
clrcumspectant, quanto sudore quantaque cura de- pauperem de se sua humilitas faciat desperare :
bemus esse pervigiles,-nos qiii pastores animarum quatenus Deo miserante utilis possis existere, qua-
dicimur, attendamus el susceptum oflicium exhibere lem sacraleclioprsecepit dicens : Oporlet episcopum
erga custodiara Dominicarum ovium non cessemus, irreprehensibilemesse. Sed his omnibus uti salubri-
a Deest aliquid.'Episl. 87, ad Remberlum :-S. pastores ovium solem geluquepro gregis «tti custodiadie ae
nocte ferre contenli sunt, ut, etc.
773 ' EPISTOL_£ ET DECRETA. -774
lerpoteris.si magislram charilatem habueris; quam &* bis palriarcham, sine Romani consultu pontificis. ibi-
qui saeculttsfueril, a reclo aliquando tramile non dem ccetus conveniens proprio privassef honon..
reeedit. Ecce, frater^ charissime, inter multa alia Quod quaro sit reprehensione dignum, testes illi qui
sla sunt sacerdotii, isla sunt pallii; quse si studiose, ei
oppositi fuerant. manifestanl : quia lalesquos in
servaveris, quod foris accepisse ostenderis, intus epistola vestra legiraus, canonica inslitulio proliibet:
babebis.SanctaTrinitas fraternitatem vestram gratise et invidiose datos raanifeste clarel, quoniam nec ipse -
suoe proleclione circumdet. Atque ita in limorissui ore manifestavit (ut directionis vestreeasse-
proprio
via difigat, ut posthujusvitceamaritudinem adeeter- runt
litterse) illa quoeei objiciebanlur, neque accu-
nam simul dulcedinem pervenire mereamus. Amen. satores illius secundum sacrorum canonum instiluta
Scriplum per riianum Soronii, notariiregionarii et , probaverunt. Cseterumhis etiam sic injuste peraclis,
scriniarii sanctseRomanceEcclesice, in mense Maio, ad detestabiliora inconsiderationis ]susevolum, su-
iridictione vm. pradictam populi catervam dirigendo , de laicorum
IV. liabitu qui ei prseesseteligit paslorem. 0 quam prse-
• ' ADMICHAELEM IMPERATOREM a.
sumpluosa temeritas! illeprceponiturovilidivino qui
( Anno 860.) n' nescit adhuc.dominari spirilui suo. Namqui ignorat
€onqueriiur synodum Conslanlinopoli injussu sedis disponere vitam suam per gradus Ecclesise minime
apostolica;ausam fuisse Ignatium honore privare.,
et in ejus locumPhqlium substiluere.Ostenditmultis duclus, qnoniodo corrigere quibit vitam alienara su-
raiionibus laicum ad ponlificalis dignilatis gradum biio electus ? Latuisse vos non credimus, quid apo-
conscendere non posse. Promotionem Plwlii non sloiorum egerit ccetus post acceptum donuni sancti
vult comprobare,nisi prius causa a legalis examine~ et locu-
tur, el ad se integra deferalur. liis ddjungh non- Spiritus. Ecce etenim ipsi visione'Ddmini,
nulla de imaginum adoralione; estqueepistolaprima- tione illius assidua, ejusdemque resurrectione lcetifi-
miisa ab aposlolicasedead imperaloremMichaeleni cati, atijue gratia spiritalis descensus consolidali,
per Rodoaldumel Zaclianam episcopos. iion prsesumpseruril de electis septnaginla duobus
[Apud Mansi, Conc. tom.XY, col. 162:167.] eligere tam audacter diiodecimum, qui Judse prceva-
NICOLAUS episcopus, servus scrvoruro Dei, dilecto riestoris suppleret locum : sefl per gradus quosdam
lilio MICHAELI gloriosoimperatori Grcecorum. (iil ita dicalur) de septuagenario binarioqiie riumero
Principaium ilaque divince poteslalis , quod om- elegerunt duos, Joseph qui vocabatur Justus, elMat-
nium condilor electis suis apostolis largilus esl, su- thiam (Acf. i). El sic ex his, quem allefi preepone-
per solidam fideni aposlolorum principis (Pelri vi- rent interim ignoranles , divinum examen poslula-
delicel) solidilaiem constituens, ejus egregium, imo Q verc, electionequedata, quiliumanisobtulibusjuslior
primain sedem deliberavit. Nam voee dominica ipsi videbalur, coram Divinitalis conspeclu inferior est
. dicturn fueral: Tu es Petrus , el super hanc peiram inventus. Igitur illius congregatidnis conatus , nihil
cedificaboecclesiammeam : el portae inferi non prai- horum studentes exercere, visi sunt a recto itineris
valebunl adversus eam (Mallh. xvi). Pelms denique trariiile declinasse, ctim in cuslodiam Dominici gre-
a firmiiaie petroe, quse Christus est, slrucuiram uni- .- gis non taliter, ut deeuit, studuerunt pastorem pree-
versalis Eeclesiec ineoneussam, el fidei robore soli- ponere. In nolitia siquidem scecularium litterarum
-dalam, ila precibus suis munire non ccssat, ul.crran- nemo-magistri nomine merito censelur, nisi per gra-
thim vesaniam reclce lidei norma reformare feslinet, dus disciplinarum procedens fuerit doclus. Yerum.
necnon intrepide eam consoiidanles remunerare pro- iste Photiusvidelicet antea doctor prorupit quam
- curet :.qiiatenus portoe inferi ,• malignorum ulique doclus exstiterit; prius magister videricupit quam
spiriiutim suggestibnes, atque hcereticorum impelus, discipulusaudiri: priusaudiloressedebuit, acdeinde
non prcevaleant ejusdem Ecclesice unitatem refrin- inslittitof.. Sed hic doctoris e conlrario cathedram
gere. Quapropler Dep omnipotenli mulliplices refe- • eligens, docere ptius elegit, ac deinde coepit doceri:
rimus grates, qui yeslro-peelorihoc infundere digna- prius sanclificare curavil, ac demum sanctificari:
lus esl, ut faulores EcclesiceDei effecti, concordiee prius illuminare voluit, el postmodum illuminari.
ipsius desideretis favere, ne quavis rubigine erroris Hcee ilaque calholicus ordo prohibet : et sancta
consumalur pulchriludo fidei, el frangatur intellectus noslra Romana Ecclesia lalem eleclionem semper
apostolicse traditionis.. Ad cujus elenim (sicul ipsi prohibuif per antecessores ndstros calholicce fidei
scilis ) integrilatem observationis mulloties conven- doctores. Quorum nos tenorem observantes, instiiula
tus faclusfueril sanclorum Palrura, a quibus et de- ipsorum esse inviolabilia censemus. Sardicense de-
liberatum ac dbservatum exislit, qualiter absque nique concilium, ut de laicis non eligerelur anlisl.es,
Romanaesedis, Romanique ponlilicis consensu, nul- in decimo lerlio capite per omnia prohibuil 113in-
lius insurgenlis deliberalionis • terminus daretur. quiens : Si forle aut dives, aut scholasticus de loio,
Igitur a vobis Conslantinopolicongregalum concilium aut ex administratore episcopus fuerit poslulatus, ai
(ut vestris apicibus nostris intimatum est auribus ) non prius ordinetur, nisi ante lecloris munere, et
hujus tenoris seriem parvipendens, ab inslitulis su- officiodiaconii, aut presbyterii fuerit perfuncius, ut
pradictis manum considerationis suaereflectere non per singulos gradus, si dignus fueril, ascendat ad
trcpidavit; adeo ullgnatium supra jam nominatseur- culmen episcopalus. Et reliqua.
a Est hcec epistola integra Laline in vin synodo oecumenica,aclione &, ex Anaslasiiversione.
775 NICOLAIVkVM 1 '77(5
CcelestinusJlidem sanclissimus doetof , et noslrce A _ personam dlvino cullui deditam, et de laieorum con- .
Romanoe sedis preesul egregius, in decreto suee versationevenienlera : qucelainen eatenusindulgenda
sanciionis (epist. u, cap. 21j asserens dicit: Audi- credidimus, ut illis ecclesiis, quibus infeslalione bel-
vimus quasdam propriis destitutas recloribus civi- lorum, vel nulla penitus, vel exigua remanserunt
tates, episcopos sibi petere velle de laicis, lantumque minisleria , renovenlur; qualemis his Deo propiiio
fastigium taro vile credere, ul hoc illis, qui non restitutis in ecclesiasticis gradibus subrogandis, ca- .
Deo , sed sseculo militaverunt, sestiment nos posse nonum paternorum vetus forma servetur: ne' contra
conferre : non solum male de suis clericis, in quorum eos ulla ralione prsevaleat, quod pro occidenlis defe-
contemplum boc faciunt, judicantes, sed de nobis clus remedio providelur. Non adversus scilamajorum
pessime, quos credunt hoc posse facere sentientes : nova Iex proponitur, cceleris ecclesiis afchac occa-
quod nunquam auderent, si non quorumdam illic sione cessantibus, quas non simili clade vaslatas pri-
his consentiens sententia cohiberet. Ita nihil quse slinam in faciendis ordinationibus corivenit lenefe
frequentius sunt decreta proficiunt, ut hoc , quasi sententiam.
nunquam de hac parte scriptum fuerit, ignoretur. Quo magis liac opportunitate commoniti, obser-
Quid proderil per singula clericos stipendia mililasse, vantiam venerandorum canonum propensius delega-.'
et omhem egisse in Dominicis caslris cetatem, si qui; B mus : singulorum graduum conscienlias admonentes,
liis praefuluri sunt, ex laicis requiruntur? Qui vacan- - ne in illicitos prorumpere molianlur excessus, ne fas
les saeculo, el omnem ecclesiasticum ordinem ne- esse confidal quisquam poniificum, bigamos, aut con-
scientes, sallu praepropero alienum honofem ambiunt jugia sortientes, aulabaliis derelicla, sive quoslibet
immoderala cupidiiale transcendere : et in aliud vitse posi poenileniiam, vel sine litteris, vel corpore vilia-
genus calcata reverenlia ecclesiasticse disciplinse tos, vel coriditionarios, aul eurice, publiearumque
Iransire. rerum nexibus implicatos, aut passim nulla temporis
. Taiibus itaque, fratres charissimi, quijuris nostri congruenlis exspectatione discussos, divinis servi- ~
(id esl canonum) gubernacula cuslodimus, necesse turos applicare minisieilis; neque pro suo libitu jura
est obviemus; hisque fralernilatem veslram epislolis sltideant aliena pervadere, absque sedis aposlolicas
commoriemus, ne quis laieum ad ordinalionem cle- justoe dispositionis mandalo.
ricatus admittat,-el sinat fieri : unde et illum deci- Preedecessor itaque nosler hujus almce sedis,
piat, el sibi causas generet, quibus reus constitutis Adrianus videlicet sanclissimus proesul, in epistcf-
decretalibus fial. Leo denique sanctissimus doclor, et la quam Conslantinopolim pro venerandis iraagiui-
apostolicoeRomansequesedis pontifex egregius, cujus bus deslinaverat (episl. S cire. fin.), ita instituit
laus in quarta synodo"magniflcalur, hoc ipsum in 'C ut amplius de laicis nullalenus in eadem veslra
Decrelalibus suis probibuit, cap. 55 ( epist. 88 Constantinopolitana Ecclesia ordinaretur anlisles :
adAnast. Thessal. episc.): In"civilatibus, quarum re- cujus textum si scire vultis, in concilio quod ejus
ctores obierint-,'dt substituendis episcopis hcecforma tempore in supradicla urbe celebratum est, invenire
servetur, ut isJrai ordinandus est, eliam siboncevitae polestis.
testimonio fulciatur, non laicus,non neophytus, nec His itaque paulisper prcelibatis ih supradicti vi-
secundae conjugis sit maritus, et reliqua. ri conseeratione consensum aposlolatus nostriprce--
Gelasius autem supradicti doctoris, Leonis videli- bere non possumus , donec per missos nostros,-
cet, meritis non impar, sanclissimus RomanseEccle- quos ad vos destinavimus, cuncla quce in jam
siee proesul, non solum episcopos de laicis fieri pro- prcenominata seepius urbe de ecclesiaslicis causis,-'
hibuil, sed eliam presbyteros, ne talia prsesumerent, seu ordinibus peracta sunl, vel agentur , noslris
vetavil in decretalibus suis, cap. 3 \epist. 6), ita in- inlimala fuerint auribus. Et ut in omnibus"reelus
quiens-: Si vero de laicis quispiam ecclesiasticis est ordo servari queat, voluriius, o clemens Auguste,-
aggreirandus oflieiis, tanto sollicilius in singulis, quse ut Ignatius, quem sedis supradiclee gubernaculs
superius comprehensa sunt, hujusmodi decet exami- propria sponlaneaque Volunlate deseruisse, et to-
nare personam, quanlum inlermundanam s religio- D tius plebis congregalo concilio depositum esse ve-
samque vilam, constat esse discriminis : quia utique stris apicibus nobis intimare curaslis, in conspe-
convenientia ecclesiseministeria reparanda sunt, non clum veniat nostrorum missorum, et universi con-
inconvenientibus merilis ingerenda : tantoque magis, cilii, vestris quidem imperialibus institulis, quale-
quod sacris aplum possitesse servitiis , in eorum nus perquiratur, quamobrem sprcveril traditam
quserendum esl iustitutis, quanto de tempore, quo sibi plebem, et institula antecessorum, nostrorum,
fuerant haecassequenda, decerpitur, ut morum ha- sanclorumque pontificum, Leonis videlicet papce,
bere doceatur hocprobitas, quod prolixior consuetudo atque Benedicli, parvipendendo conlempserit, et
non contulit: ne per occasionem supplendcepentirise in hoc agendum sublili examine a nostrce jussio-
clericalis, vilia potius.divinis ctiltibus intulisse, non nis legalis depositionis ejus censura perquiratur :
legiti.mcefamiliae reputemur procurasse compendia, quatenus im|uireiites invenire queant, uirum ca-
quorum promotionibus super anni melas sex menses nonicus tenor.in eadem observatus fueril , vel_
nihilo minus subrogamus. ' " non , manifestum exislat: ac deinde cum nostro -
Quoniam, sicut dictum est, dislare convenit inter preesulatui signiftcatum fueril,- quid de eo agen-
^7-77- EPISTOLJE ET DECRETA: ... ,778
dumSit, apostolica sanctione diffiniemus: ut-ve-, k crederentur , -prpfecld et ipsarum reliquise, quo-
sira Ecclesia qtis tantisquotidiequatlturanxietar, , riimoro eorruptionem sensit.in lumulo.pro neulro
'
libus, inviolabilisdejnceps et' incoricussa-permaneai. (qndd .absIl)"Jiabeii-deberentur,.Verumiamen si ad
De -imaginibus"auLem,""eafumque observaiioni- edrunrcorisoriium venire optamus, pfoTecloliiconi-
imsj licetriulla necessitaf essei-scrihere,- eo quod nia In lionore-sanclqrum,Jd estjani. reliqiiias .non
. iioslrqruni .ahtecessorum veiierabiliunrponl.ficum sqlum-corporam,.sed et vesliriienlorum, .seu eiiarn.
sancir sdjlieiludo,cathqlieri; afddfe .succeiisa,; mul- Jniagines yuIiusilJorunihiûolIbet loco.depiclas, ce7
la et.valde.iiiilia Ecclesisetjel .profulura: instiluit,- "leberrimd horipre.yenerafi debeinus, reminiscentes
tanren quia-frequehs."ilefalio- iriformaiiohis'.sdleL _Jllud, quo.dIsaias, speciemv.subjeclsecfealurse. se yi-.
'veneiabilioreni intenllqnem-redtjere audienii-:_Id- -di,sse,tesl,atur,.di.cens:.-Vidi.Dpmirinm sabaplli seden-
-eoqiie .'de;eisnehr pro.cdnservanda Tinitale Jopulo' -Xemsuper,sblium <excc(sum,:efeaqaa.sub ipso .erani
Dei aliqiiid exponere cufamus." Pristinairi itaque i7nplebant-iemphim\(Isa.-A,i),:etc. - - -..-.- --r) -"-. -.
.'sanclorun. Patrurii "ifaOilionenvquam ~aprcedeces1' -Accedit itaqfle"Moses ^t- itardn,. -ut viderent
.. sdribus "nostris beaiissjrais et'ofthoddxis. porilifici- • ihfonum-uk' steterat-Deus; et, erat.sub.pedibus
'jbus.-qui post beaiiim Pelfuin iri »ejus: apostdlica- . ejus*t.aiiquamqpuslapidis sappliiri{-,et ^veluL.fir-
sede .resedefuni, iiqbis obsefvaridam =suscepiinus/ B mamentumjeceliJn .claritate.fulgoriSjel stabarit che-
et hacterius iramiitilatam^,llsecisancta" eailiolica et Tiibimexauro. mufido.-Quseomnia, «e.cunduiiiquod.
"
aposloljca ienel ac defendil;Ectlesia." Oportet er- .Saloriion.pdsteain iemplo.iristruxit,Jn nionte cum •
go loiameiuis Jnlenli"ori,e,"simmique desiderii; co-~- Dqrainoloquens,iniagiiiata-eitpra!signataTi.dit. • •
Aamine voneiaridasftam DomfriiJiostfrJesu -Chri- ...Haec-et. his siriiilia •pfsecedeniesPatres sciendq, .
ili/qiiam"suse-.s:nic_issimoe-geiiitricis, et -beatdrura Jtonas Salvatoris.-nqsifT-Jesu .Ghristiêjusqtie.sah-,.
apostolqruni, .alque bmniiwri"sancioriim.Jmagiries; ".clissiinseG.ciiitricis-semper,que,,"YirginLs, pmniumque
. venerari" :et colere T ut-'eo" qu.dv;yalenius.ânnixu- sancto.rumin_parieiibusecelesjafum/secundum quod,
-coritraJicereticorumvesaiiiam, qui.ab.earuiri.vehera-" --tempusifodieprobat, depirixefurit,etpingefe pfo con-.
iione populiimproliiberif, resislere^sludeatnusp " '"'-- '.^ruis.Iocisomni dilectioneiis.queiiirpfceseiisnqn pro-
-' 3.Namiri pace"EccIesiae-'coristiluiis*riilcohlfariiirri-
-liibuerunt.-Qufd.Chfislianq.veri.ssiirionocet, si qudd,
- esse potest,- si sanctornnijeffigiespTO.prise^depiclse- amati.1 diligiijnonad.adprand.umdeificet, sed adtre-
- fiiielibus .augcant- -iricremiinli amdferri.^Revera .mendumJ6rrlbili.ter,Jn pariete "velligri.odepingit"?;
eoruin~vdltus aspicIiiir,-";ei-operis ;actio" . vVerum,quid "of-icit,-si>spicimus hnagines Chri-
" .qtiiadum
recolilurj Deus,'cujus' liabilalid: in"-cls-.-esse"di- -' s.liirijemplo" Ecclesise,set,jn" arcano cofdispfoerhe- -
gnosciituy. perfecte laudaluf. Cerfesi.Deusi-qiii- 9 diiamureuni-Teiitiirumjûju.S' imagineni cerriimuSi
'est invisibilis et incorpofeuv-iioh • pef "propriam citlus viyorum-fit-m.orluofumjitdiceriiadvenlurum,?,
substaiiliam deitalis,sed perrsubje'eianr"jcreaturam iQuid..fidei"nqslrse_:cdnlradjcitj'qudd Jo.«eiilfo ca-
morialitim apparuitr. dculisyet efedentibus-"surii- . hiera..super altafe,;ejusrfigurarii qiipd.Yerbum caro
"
iiium essel--culmen .Iidnofis: }quafe,animse"sancto- fjicium est,, ei Jiabitavit _in mobis,, animce-nosirse
rum", quse .niariehtesin c.ofpofe-tultiis uniiiscu- afrectando"desiderant,".cuju's imago-rnqniinis lilulum.
- Jusque -liabuisseiidscuh.iur-,-sec"uri"duni4isposiiioiiem xelentalj et -quiape.rnaturaiii. Filiuin- adoramusj
;Dei dicit ipsi placentia-operaias esse^non venefentur^ guare. -per adoptidnem nomen -novunr scripium in'
"'ajndbis ihagiio hondfe ?Xu'r,eoiînrexsecreniur_efIi- cajculo; vel gemtnis non.adoremus ?rAllare; ilaque
.gies",pefqudsagnovirausTideTTefitaJlerii:?^";.':.;, sancluhi, i.u.quo"Deoônihipdtenlisacrificiofum yota,"
''"
Apparuit~ iiempe. Deus-A:bral__eâirT" npstro," persoivijiius,âpis est".-naturaUter.edmmunis,j nihil
-iionin t.arrie, neque, in ahima, -sed-ln specie triuni differens; ab .aliis-tabulis;. quse .parietes noslroset
-Tiroruro":quibus""ille aliud-icern'enj3,yM.aiiud"esse, :payim'enta adornant... Quia yefq .sacraturo esi Dei
iriieliigens, prdnus in -terra adofasitr et '-dixit'f adjulorio, el.bentfdiclio.nem^suscepitûiideetmensa-
Domine,'si inveni '.grattam in _oculis,luis:,vfferam .sancla/efficiiur,-ipanis-ilerum,-ûi ..super-eum-of-
iiquam,.ut -lavenlur pedes\iestri (Gen. *y).'Cre'di'dit ^fertur, panis est 0quidem cpmmunis-;. s"ed.qiiando
ilIico°Abrab'amDeo".et "reputalum^st Jlli ad justi- -Ipse-sa.crameritoisacratus-fueriP,corpus Chrisli in
Jiam," et aniicus Dei .ap.pelialus.esl. "Apparuit4eni-: veritate.fit/.ef -,dicitur..Sicêt \inum modicum ali-
•que^facol) per.sulijecl.ae-creaiurceipecienij-unde'-el- i}uid' riîgna-existenlia""ante --beriediclionem .A pdst -
dixit : J'irfi Domvtumfacieâdfaciein, et-salvafacla . sanctificalionem'Spiritus,sanguis VChristi -efficilur.;
est animamed (Gen. x-xx.i).".EceeJhcdfporeus-Deus -Ipsa enim ;c'rucis fimago antequam'suscipiat ejus
el iirvisibilis"per specierirsu1_j"ectcecrealurce ita.se - -forjnce-figuram,:lignarii'ab."omnibus communeest.'
niqflaliuni;.v6luit Tideri dbtuiibus,ût-cfedejilibus Suscipiens autem prahimOdoyeneranclam s*imilitu:
essefad graliarii :cur nobis sahctorumacdnes, §uos"• 'di_iem,*sacra.;est-, .et ".dsempnibus.terribilis, jirppter
c.orporeos et ;visibilesfuissffcredimus, "sPillos -ut "qud"d:in-ea;figpfalus"_,esl.Christus,...;, - . . . .,-=,".
Tere,"Chrlsii"veneremur" ainicos,'"ppferunl. esse ,"ad .?'Hsec brevi styTo.transcufreiites., cuni rauita 3i-
'ciilpaiii.'?"Nam"si- edfimreffigies sxsecfabiles ;esse , fefe.quJYlssemhs,yestfa^^serenilati trarispripsimus;.
-; Lqcus niendpsus:,.:. -. ,-_ ....
PATBOL.CX.IX. 25
770' - K1C0LAIPAP_EI 7S1
qiuaAdriaims siinclissiinus praesul antecessor no-j )- A Explicil epistotaab apostdlicasedead imperatorem
ster mulla de liis in epistdlis, quceJiaelenus apudd Mickaelemper tUtndouldum,et Zachariam
episcopos
ConstanlinopolitanamhabenlurJGeclesiam, scfi!.ei_s
is tnissa. . . ', - .
conlradidit, in quibiis quidquid htijus rei necessi- i- . - V.
tas"coegerit, inveiiire polerltis. Oporlet enim ve- I-' - ADPHOTIL'». ' - . -
stjum imperiale decus, qupd in omnibus ecclesia- ' " '
l". {Auno
slicis utilitalibus Tigere audivimus, ut aniiqiium 11 lieserval lota.ncausumPlioin860.) ih advenltimlegalomm;
-morem, queni nostra Ecclcsia habuit,-vestris.tem-l- eslqneepislola~pfin>a ud 1'lioiiumper liluidoaUhim
pdribus reslaurare digiiemini, quatemis vicefn , ' et Zachariam êpiscopos " Comtantinopolim decli-
quam noslia .sedes pef episcopds vestris in parti-. .' nata. _ ,
biis .conslilulos liabuil ,. videlicet Thessalonicen- ." .... [ApudSiai.si,!*....,-col. 168.]
sem, qui Romanac sedis vicem per Epirum vete- Omnis utilitas el profectus animaroin calholi-
_rem, Epirumque novara, atque Illiricum, liace- ca fide niunitur el dileclione "Evangeliitueturj.
1 <!oriiarii,Thess.iliara, -, qua..omnes inlra ie conclusos salvat et extra se
Achaiam, Daeiam ripensem,--
Daeiainque medilerfaneanr, Moesiam,Dardaniam,' positos suos non existimat. Unde direetionis vestrse
Preevalim,B. Pelro apostolofuni-principi oonlfadi- gI snmpiis apicibus hetificali sumus, qi.iiavoscat.io-
ccrcnullusprcesuinai-; quce aiitecessorum noslro- licum in eiscognoviraus. Kara ihipiu<Ieniice"vestrae
. riim lempriribus,sci.ieet Daniasi, Siricii,Innoeehtji,"-. utiliialem inltilexinms, ideoquemultasgralias Deo
I_gnifacii,'Ca_lestiii,Sixti,'Leoiiis, HiIarii,Simplicii,-c omnipole.nli retuliiuus, qifia vestrum scire de ca-
Ee_icis, alque Hormisdeesanctorum ponlilicuni, tliolico fonte nianare experli sumus. Sed rectum
sacris dispositionibus atnjebalur. Quorum denique u vos ordinemininime continuissedoluimus: eo quod
irislituiiones ab «is illis in parlibus desliualas pef...- non per gradusEcclesiaeducltis ad lanltiin bonorem
noslros missds,.ut rei veritatem cognosoerequeaiis, de laici. [edit. liom. laicalij habitu Tosprosiluistis,
veslroe"Auguslalipoter.lisedhigere curavimus." " ,' cum. Oporteret vestram prudenljam ila : canoriice
. -PreclereaCalabrilanumpulrimcnium, el Siculum,- ". vixisse in clericali ordine^ ut nihijexlra" canonica
qijseqoe noslfse Eeclesiae coneessa fticrmit,- et ea,' institula agentes, lempore congruo,ascensu Iegilimo
possidendadbtinuit.-eldisponendopersuos familia- consliiuereris Ecclesisepaslor. Yos ilaque hoc per-
res regere studuit, vestfis concessionibus reddan- iiiilLeuics [praemiuentes], contra siaiuta .Patruni
tur, quoniam irralionabile est ul ecelesiastica pos- egisse manifestum exislit. Kam. Sardicenseconci-
sessio, •undeluminaria el concinnaiiones Eeclesice , lium per omnia tanlse tenieritatis prsesumpiionem
Dei fieri debe.nl,-lerreliaquavispolestate subtrahan-_C ^ vetuil (cau. 15), pariler et. sanclorum ponliiieuin -
lur; sed domui Dei reslituia ineiitnm reddiioris Roraanee sedis, Ccelesiini doctoris egregii, Leonis
nuiltipliceiil,el suscipienlis voluin spirilalis deslde-.' . sanetissirai, cujus laus in quarta synodo-claraexi-
ili lueris exerceatur. Inter ista, et supeiius dicta atii: seuficlasiidocirina,el meriiis «que bealissinii, ,
- volumus ul consecratio-Syracusano arcliiepiscopo horum videlieet institula,- hoe prohibuerunt, ul la-
iioslra a sedc imperidatur, ul Iradilioab-aposlolis lis ordiiialio fieri.iion pfsesunierelur. Quapropler
inslilula riullalenusnostris [edit, fiom.-vestrisj iem-... vestrce-consecraiioni-conseiitifc inodonon possumus,
poribus violetur. • {lonec Jioslri, qui a nobis Constanlinopolini stuil
Destinavimus aulem Teslrae sercnilali reveren- direcli, revertanlur, qualiter per eos cognoscamus -
'
dissinioscl sanctissin.os episcopos, Riiadoaldumvi- veslraeobservationisactus, et ecclesiasticeeutllitatis
delicel sanelce Porluensis Ecclesire, atqiie Zacha- constantiam, elquosludio clfca catholiccelidei de-
- rtatn. Anagninse sancla.
Ecclesise, fungenfeslega- fcnsionem vosmet exerceatis. Et lunc, si diginnn
tiorie aposiolafus nostri, quoshl lionoiif.eesusci- fuerit,. ut- lanise sedis prsesuleni, ccii. conveiiit,
piaiis, vestram amplitudinem deprecamur :.quibusi honorabinius, et fraterna dilectione amplectemur.
etiam frequens colloquium tribuatis-: et eis-qu_eu Dataniense Sepiembrio, die 25,iudicl. ix.
de -ecclesiastieostatu irreprehensibililer dixerinl,';D . - -. vr.- ,.:-
• credere non ahibigalis.-Ei --cuniin conventu ;ec- - ADEPISC0POS :::
INHEGKO -CA.HOLI CGXSTITOTOS,
clesise. sederintpro ecclesiasticisdiffinitionlbus,ni- - • -
(AnnoBGO.) . . .
'
JriF ajvobis ,- vel ab aiiis ali-ctrjusconiraiieiatis; J)e Ingellrude, Bosonis comitisuxore {ugitiva; ut
'
iriipeliim seniiahl. Etcuni fas illis fueril rever- Ulaniexcommunicent,siad virumredireconlemnat.
tendi, vesiros concedile missos ; el tales,- qni iii - [Apud Mansi,«iiitt,
1
col. 526.]
dronidnlbus congruis "esse-ftomani .ncolunies, fa- Kicoi.Ausepiscopus, servus servor.um Dei, reve-;
venle Deo, aposlolorum precibus sludeani referre, renlissimo .ac.sanctissimoet confralri noslro HINC-
qnatenus pro omnibus vesiris bonis devolionil.us MAHO archiepiscopo,el oinnibus archlepiscopis $eu
gratias Dco omnipoleriti Patri, 'atque ejus rinige- episcopis in regno Carohconstiuuis.
iiito Filio. Domino ndslrd Jesii G.irisld,ct-SpirltuI" Canonica aucloriias hoc-omni iu loqo praedicare
sancio devoiius agefe valeainus, ,eui <st hoiior ct non cessat, ul populus divino cullui roancipalus ir.
gloria in saccula sceculorum. Amen; Data mer.se reprehensibilis exislal : quo enim mediante "lleri
. Septembrio die |§, indictiosieJX. - meliuspotucvitj qtiara illorum sollicitudine,qui pa- •
?81- - EPISTOLÊ'ET DEGRETA. 782
storum loco curani Dominici gregis suscepenint ? A _. IX.
'
-Quapropler vestrara conimoneraus fralernitalem, AD"nUNTFRIDUM -MORIENSEH EPISCOPUM.
iruo et sanctilaterri, utTestrain dioscesimnon sinalis- Fragmenlum."—{Anno 861.)
polluiTormcariis. Ecce jampridem direximus vqbis _. '-Iri-persecationibus episcopusEcclesiuni - -suam rton -
de rixofe Rosoms comitis, quce reliclo Tiro. fugii, iit - -- - deseral. - - '
eam revocare feeissetis Tiro" suo, sed qupd focCa-" - - jMansi, ibid.]
sioiie riiergerile minime laclurii conspicihius; iinde Sciscitaris itaque per Guldagafium presbyterum,
Ibrsan vos riegligenles,'nos judicafe possumus. ntrum eum ,a _Nortmannis de episcopio. depellaris,
Quaoropler pracipimus vobis aucloritate aposlolica debeas de caelero in monaslerlo conversari. In quo
fiillif quarerius eariilacialis feverli ad propriiirii Ti- . scias, eharissime fraler, quod si perniciosum est
ru"ra,coricessa.sibiiiegligenlia,-qua in eura deIiq'uit-4 proretam-in tranquillilate nayim deserere, quanto
et si Tobis inobediehs contempserit repedare, cqr^._.- - inagis in fluclibusi Ubi non-dicimus, quod persecu-
pore etsanguirie Domininoslri Jesu Chrisli," et so- -lorum-non fugiamus, inaxime, paganoruni, insidiaSi
cietale oninium fidelium cilius lam illam, quam .cum ad tempus saeviunt, et ob niultitudinem deli-
ceeleros qui ejus facinori favere videiiuntur, excom- _- clorum.noslror.um nocendi iacullalem divinitus asr
niunicare festinelis, ut domus Dei. talihus reclo-I. B sequunluri preeser.lim cuni.eis prddire ultro non
ribus dirigatur, quales batholicus. ordo' delegisse . <Iebeamus; el-multos-prophelas et aposlolos, ipsuiri
cpguoscitur. Optamus sanclitalem Teslrani In Christo.- quoque-Ddminum Jiujusmodi. fugisse -insecutores, -
ieneTalcre.-" •. "-.' lueeclariusconsl.et._Sed quod praecippe nos, qui
- .-VH.,.- . . - _ ,--,-.- lanquam aiietes ducalum gregibus prsebemus imo
'.- ADCAROLUM BEGEM._ ' . - y,.. qui et horum.pastores surous, Deo auclore eum eis
,-. - - ... , .(Anno 860.). , '--"" -...'_' -' Jn
periculis .pro-Tiiibus persisjefe-pro cerlo conv.e-
Monet eum diligenler..procurare.ut Lolharius;/«- niat. . Et cuni Iranquiljitas divina fuerit pielale,
. iixorem adulleram Bosonis comilis
- ': geltrudem
regho suo ejiciat; el ad virum suum redire-ioin- sopilaque forentium Jnfeslatio,' mox ^regem per-
• pellat." '- - " -' "-'- , quim-e, et in. unum colligere,-et ejus ttnimqs.-coele-
[ApudMansij.ifcid.] - - . - . -slis patriae pace -.potissimum securitale prsedicata
-" KICOLAUS episcopus, servusservorum Dei, CAKOLO sursum -erigere debemus. Et tandiu super eorura
"
glorioso regi spiritali iilio nostro. . - "cantelaopo.rtet nos-esse sollicilos, ut si Dei. jiidiciq
r Vestram regiam dignilalem coneedet dVpielatis
prsesentis temporis commoda fortassis amitluhl, fu-
fonte juslitiae discretionem haurire.* J.emp itaque turae yiioe.se sperent gaudia. absque
amliiguilaie
justhis operari -deb.ei, quam cui Commissa videLur<; C percipere sempiterna. _.. ^,-. ....
'
legum ordinabililas.Ecce etenirii reges rpgibus suar -. : '- - ------ _ -"^X.- '-- -'-": ..:'.
. dere [faverej solent. Sed convenit, 'utjiis quceiatio' • AI) fUlETdAUDUMARCHIEPISGOPUM
a TIUSVIRENSEII.' ,;
<Iqceijnsliiiae,.invieemalicriient, quce autem im- • - • •= '.: > -•" - >
vAnno861.)
probilas, Ticaria vice subtrahere non cessenl. Dnde • -""Illunvet- cleruni 'ejus absolvit
. veslram exhortamur rcgiam magnilridinem, uti cor^ ajuramento. -
- rigatis Lolharium regeni, nepolem y(.slrum,,ne tan- l Apud Hontheim.; Hisl. Eccl. Trevier. '; tom. -I.vj•
lum piaculum permittal manere in -regno-suo : hoc Auclorilatem venerabiliuni pfaedecessofuin riostro-
estnon consential fiigiiivam uxorem Bosoniscomitis. riimsecuii,'e't norainatirii beatissiral papse el mariy-'
landiu.remanere, iil iion reddalur viro suo, remissa vis.Alexaridfi qtijnli a beato'Pelfo,""abbninibus jura-
menlis et cujuscuiiquemodiobligationibus, qulbus-
quidem riegligenUa, .quam. ei fecil. Xoelerura vos
eiiam monere volumus, ut siin veslro regno conti- illi sese, criacii vidleriliaimpiorum, obligaveruni, ab-
gefit deveriire,. similiter peragalis ; quqniam jussi- solviraus"; et rieilla "sefverituf,vetuiinus^tam pree-
nms omnibus archiepiscopis seu episcopis regnrve- faltim 'archiepiscopum:Trevirenseni, quam ejus prse-
- slrl,jit eam, Imhil.a sibiculpa, si noluerit reverti:acl posit'ura,'etoinhes qui tiinc tenipojis capliYse.iliis
siipr.adicium virum-snuin, exeonununicent a cor- -jj I quoquo hiodo obligaverunt, neque ullairi eos proinde
pore et sanguine Domini iio.slrr Jesu_-_.Christl,ct iufaiulani, autcaluniiiiam, aut a suls bdriis seqiie-
societate omnium fidelium; quoniam, condccet/ut stralidnem iroquanr, auctdre Deoet sariciis aposio.Is,
inregno vestro -tantum malum-non oriatur , et si et'nosliis pfcedecessoribus'.shstinere perniiltiirius;
ortum fuerit, citius exslingualur. Adeo ul dmncs sicut pef proplielam Dominusdicit : Dissblve colli-
• - .cons;entjeiitesinalo
jpsius, supradicta excomniuni- aationes impielatis. Quln etiam praefalo fralri nosiro,
caiione nodamus [nectamus]. Oplarous excelleiuiam filiisque Trevifensis EcclesioB,illiusque defensoribus
veslram in Christo bene Talere. - - . -. lisecin "mandalls damiis.ut spirituali -simul ei niaie-
' "- VIII. " • - riali gladio lam^-diu.maligiioslllos.HIorumque faulpr
;" ;
: - _•.- - _tCTA'CO.NCILll KOSIANIANNIDCCCLXI. . res insequafflur.-quousque cumintegritaiepossessio-
.-'•"-- De~Joanne Ravennate archiepiscopo. liesTel qufficunqueresecclesiastlcaj, liOc-facto.-vc-I-
(Viiie Palrologioe
' tom'. CVS,coL"787,-_appendice ad . quocuhque paclo dislraclse, seudireptce stiiili revo-
- '-" centuri. . " • _- - - -,- -• -.
; . . , poiUificaleAgne. -,
vLocussuliobscurus. • .--• - -"••- •...',: iuria; adactus Thiedgaudus jina cum clero suo jnraja
* Civilium bellorurii molibus, el deprsedalorumln-. . fide,"graYi meiu cxtori-ij sese host biis devinxertit.
7!_5' ..- MCOLAl.PAP.rEI . 78i
XI. A nobis, el universa. Ecclesise.nostrce omnimodisha-
.; • AD 05INKS riDE.LES.- belur contrarium : quia oontra .sacros.canones qui
. {Anno 862.) abs.quevcrissima piobalione neniinem daninari, nec
Doeet OrientalemEcclesinm sinejrflo suo cpnsensuyt alterum prius in -ejus loco subrogari praecipiunl,,
legatis sedis aposlolicwIgnulium deposilum, Ptib- Ignatium pairiarGhani.damriarunU Et iterum,. cum
tium subsiitulum.
dioenle.Domino: Non.sil discipulussupermagistrum,
-.. : . :[Apud Mansi, Conc.toro. XV..] _. , nequejservus super.domimim.su.um (Maltli. x),.roe-
•-NICOLAUS episcopns,servus seryoruni Dci, omnibus- moralus anlisles Ignalius a sibi suhjectis, et .niini
fidelibus sanche Dei Ecclesifp. • slrissuiordinis,prqprii_gradns sustinuil prsejiidicitim:
(Juod igilur generali noiiiia exstat-uniyersse plebi et contra dqelorc egrcgio Panlo dilecto disciptilo
Dei -vulgalum , mininie vcslroe «anctilali habetur suo Timqiheo prascipjente, aUnemini cllo manus-
'
jain lempore sahcla imponerel; e,l Nonncophjjtum, inquit-,M in super-
' incognitmn, qualiter prxleilto
Cbnslaniinopolilancc nrbis Ecclesia, iino Groecorum i)ianU£latus in judicium incidat diqbo.li(I .Tim. m);
inelyius impefalor cum chrisiianissima plebe suce Pholium subito ex laicali niilitia tractum.indiscrete
dilioni-siibjectapro quibusdam praevailcationibusin " ordinare.pr.-csumpseruntepiscoptmi.:_Quoe causa con-
eaderii Eeclesia pullnlatis, ac variis dissensioiiibiisi tra -orbuiem diyinum- nequiter,acla., valde nostro
in eodem populo super Photio invasore, ,ei Ignalio aposlolalui, et-universa^ (ul bictum, esl) Ecclesiee
patfiarcha nequiler obdrlis, legalos proprios ad hanc nosirseomnimodisinanet.coiitraria. slJnde-generalj-
sanclain , el omnium "ecclesiarummairem miscfunl' ter agnoscal oninis Ecclesia sanctonuh, quia-nec
EccleJani, discretissima videlicet-poslulalione con-- nostra fuit conscienlia, -nec jussio, nec voluntas,
suleiiles,:qui "diffinilioniscalculus super hujusmodi «uper Pbotii subrogatidne ;• vel -Tgnatiipatriarchse
praevaricalionibus noslro judicid deberetur iniponi. deposilione : el super iiujusceniodi prsevaricationi-
Saiicta scilicet ac -salubri discrelione perducti ab bus omriiuin vcstroitim sanclitati salisfaciend.o ve-
hac principali Ecclesia,quam veraciier intelligunl fissime dehuhiiamus'; qui,a post veiissiniam nostri
a ChfislO Salvaldre percepisse sui principatus privi- examlnis deliberalionem, nec Phoiiuih recipimus,
legia, non Imnierilo ob aedificalionem.religionis et nec Ignaliuin patriafchaiif damriamus, hec jus-
recuperationem pacisatque*concordice-subcanonica simus ,: nec coiisensimus, nee.-ratarii hujuscemodi
diffniilionesibi' dari poscentes judicia. tjuorum sa- ordinaiionem, vel indiscrelam ileposiLionemmanere
luberiimst. peiilioni cedentes, -dirigere. ul dmnibus judicamus, neque firmam ahsquejuslaj defiuilionis
claret, illuc sluduimus ex-Ialere ponlificatus nostrl ' libfamiiie ullo niodo eonsenliemus^ nec Ignaiium
legatos,.qiii nostra aposlolica. auciqritate" muniti, G videlicel patiiarcham hiler depositqs fepulamus,
crrala corrigereiil, depravata ..qtisequead-recliludi- neqtie reputabimus ; sed hec Pho.ium in cpiscopali
' - -
iiiSi.lrainilera perducerent. Super Pholio quoque et ordine annunicraraus nec annurrierabiinus.
Ignatio, palriarclia rei .geslae yeritaiem diligenter -Igitur, dileelissmii fiaires-, saiiclilalrveslrsc, qui
i.nquirereiU,,,nostroque .aposlolalui, Deo auctore, c.uholicas Alexandiliiorunr, Anliochenorum, yel
legilime diflinieiida ad liquidurn nuntiarc siuduis- Hierosolymoiuimgubernatis"Ecclesias , seu cunclis
scnt, quatenus. missorum nristrqrum fieret iantum orientalibtis nietropolitis atque episcopis, luee cla-
in.quisitio, et vera. examinalio, nobis lamen reina- iius expressiusque significamus, quoniam sedes
rseret reserv.ala diflinilio, utium vera essel,,an falsa apostolica nulio pacto venerabilem Ignatium pa-
super-Ignatii-palriarcbse criminibus .accusalio., Sed triarcham dignilalis propriaj privilegio nudari. lani
iegaiis.noslris, qui super iiqc opere riiissi iucranl jmprovide palitur; sed magis repulso a sanciie
revertentibus, imperialem ab. eisdem paiijbus epi- caiholicseet aposlolicae sacro Eeclesiseviscere pcr-
slplain-noslro aposlolaluiper ipsius legalumdirecuini vasore-conjngis ," ul ita dixerimus, viri vivenlis,
niiiilominus, recepimus. .In cujus ,serie el eoriim scelesirssinidvidelicetPliotio, sanciissiiiiurapalriar-
actionibus cognovimus, quia dissensioniset invidise cbarii-lgnaiiiiin in sui sacerddlii dignilalc manere,
inier ilios crebrescenlibus malis absqiie ullo nostro sicul dliiri dccreverit; ilcriim quoque canonico.ac
consensu, vel noslra oiimiuo -conscientia, Phoiium lcgali exaiuine judicaieldecernit. -Et ui voshujus
indiscretc_subrogarunl, eL-Ignatiura patriarcham sedis privilCgiumrite seivautes, pari rciigione ca-
deposueruni.. Qtiod ulique indiscreiissimum factum - lliolici,pari ctiam nobiscuin super venerabilislgnaiii
BROWER. Annal. Trev., lib. vm, n, 124. A ei.jus-jn- nonria., lale niandibiirdiumellionorcm habeanl sicnt
lamenli vineulo eos solvit Nicol.tusponl. pr.esehli ad temporeiiostrdrunr antecess .ruin haluicnnu... Sed
•episeoposGallioe'direcla decretali, quanVDecrelosuo deittis rapinis et depneslaiionibtis.,quas jam qiia.i
inseruit-Gratiamiscaus.' 15,-qusest 6', C. £. Qiianlo pro lege mulli per consuettuiinemlenenl, ab Iiocdie
aiiteni eo tempore his in pariibus in motu ftierinl ra- et deinceps.de Dei bannd ei no_,tro baiinimus, ut
p.iii-O-eldeprcedaiiones, ex eo facile colligiiur quqd nemo hoc amplius prcesuniaused unusqiiisqueiniia
iu conyeiuu quem anno 860 Conflueiuiaehabuere palriam cumpace el sine oppfes-iqne paiiperum et
Tges Cardlus Calvusel l.ridovxus Gerinanicusffa- "circuminaneniium conJstat, et in hosleni, el ad
nes, corunique nepos Lolliari<is, inter reliqua lirec placiium, sed ad curtoniveniensde-suo Sicwarinlus;
sancita fuerint: « Volnmiis,ul ccclesisertca-ce Dei, et de domo siiit nioveai, tit ciini pace vcnire, et no-
ut episcopi (t Dci homines ,"cleiici. et nio.iaehi, et iiscum starc, e! ad domum s.uam-redirepossil. J.
78J5 • EPISTOL.-E ET. DECRETA. -786
palriarchce sacenlotij Teciiperniioiie,el PJiolii pef- _V.parvitaiein oniiiipolentis Dci miscrieordia coriiinnie-
vasoris exptilsioneca.leni senliaiis, aposiolica aiictq- rare.dignatus est: prq quibus lanium consisiimus
rilale vobis injung.mus aique.jubeinus. Et utJiujus "pavidi, quantum consideramus In sdlerno exaniine
-prccsulaliisnoslri pagiiiamin cuiiclis parochiis vestiis „pro.qmnibus et prae qmnibus,qui Christi, censenlur
ad driiriiunifaeiaiisiipiiliam peryeriire, a.iqnede hac nomlne, ralionem, reddiluri. Et quia universitas
re juxla aposlolieoe sedis defihitionem prsedicare j.re;leiitiura .ah hac. sancta. Rqmana Ecclesia,.,quse
curetis iliis, ipsisque similiier' incommulabiliier .capiit onnijiimesl^cclesiarum, doctrinam exquirit,
tencalis paterrio mqre praecipimus. Quid praeterea, . iiilegtitaienr fi.dci deposcit, .criminum solulionein
"fratres charissiini,'et filil dileelissimi, eidem inipe- .qtii d.igni•siml,._el t.raiia Dci.redempU sxoranl-:
Jalori Grsecorutii, cl itniversae geiiefaliter sanctse -oportet nos, quibus commissa csl, sollicilos esse, et
"Conslai.linopoliiatise Ecclcsiae suppr hujiiscenioiii rad.speculalionem pqminici gregis lantum fcfvcn.lius
pnevariealiqnibus, et de his^pfo quibus iiu.perillas :anhelare,- quanlum hunc, avitli [edit -Rom., avidi.
in paries nostrqs cum aposlolicis epislolis direxera- Jupi] ad di.laniandumhinc indepattnli ore fpaienlia
nius missos (sicut omnibus vpbis. niajiifeslum esl). ora] exquirmU : quo.dcl audicndc cognoseiimts,ct
resporideridoliastri apostolatus remandat aucloritas, . expericndo comprobarous. Et _quosper_ccrpqralem
'omiiiiim vesiroiiiin sanctitali "satisf.iciendo in sub-_" B ob lpiigiiiqua terrariiro spatia, auWumentcs marinos
seqiieiilibus felegi juberaus. Data niense.Maiiio die fluclus,, ' nequimus visltare prOeseiitiam : /sallcni
^
18, indicl. x. " *' " "'•' - .-scries,,apicuinquasi viva.vocc. dcclareiil,.ut ncca
xii." """.'•--
- , ' "'- i-nobis sijenlii pxquiratur culpa,. nec aiHliluris dc
ADPHOTIUM.-' - ".
'" • ""' "' " : Jgnor.uilia cxcusandi iribualur facultas : quia ct
V (Amioêi) ,'" , illtid a nqbis cavcmlum csl,,quod pcr . Prcphclam
-Diluitnrgumenla Photii, qui exemplo Ambrosii, Ne- dicitur : Canes mnli npk valentest.atrare -(/sfl.Lix).
clnrii et Tarasii se vierilo ex Uticorum.'guidu ad Nani-el ait : Insta opportnne, importuna
•~ êpiscopalem dighitaleinpervenisse affirmabal, eum- Aposlolus
' ---ijuetum
quod laicus t
esset-, um quod Ignatius adhue ,.(II,Tim. iv).Constal enini sanctam Roinanam Ee-
viverel,.injusle ad eum
" ' dignilalis gradum- consceu- ' -c-lesiamperheatum Pe.trum principem apostolorum,'
disse demonslral. ," qui Dominico pre piimalum "ecf-lesiartimsuscipere
{ApudMansU&.-/.] _* . \- pioineiuii, omnitim-ecclesiariim caput esse, etah
NICOLAIIS cpiscopus, servus servorrim Dei, pru- ea;i'CCliliKliiiem,atque ordinem Jil cunclis utilitali-
. denlissimo vlro Pnoiio.. .. , . . . - - -bus,cl eeclesiaslicis inslilulionibus, quas secuu.lum
. .. Poslquam bealo Pelro principi aposloIoriim.Do- .-canonicasei synodieas, sanctorum.que Palrum san-
niinus, ac RedempJornos.ier Jesus Ghristus ex ulero ^ctiones inviolabililer atque inbfragabilil.er-reiinerei,
. Virginis pfd noslra redemplione.,-_ul erat.verus «xquiibre, ,ae. scclaii. Et ideo cqrisequens'est lit,'
, Deus ante soecula,verus liomo in fine-.sa.cuIorum quod' ab htijus scdis recloribus plena auctorilata
apparere dignatus esl^ ligandi, atque solvendi in --sancilur, .nullius consuetudinis pretpedieiile. occa-
coelopt in terra polestalera irilmit, ei jantias regni : sione . prqprias lanluni :sequendo yoluntales, re-
. cceleslis reserandas.cojieessiL.. stipra .solidilalem hioveaiur, sed iirmius atque inconcusse icncatiir.
. fidei"suamsanclam -dignalus_eslslabilire Ecclesiam, ,Nani in hbc quq noster apostolalus vestram pruden-
secundum jllius .TeridicamTocerii dicentis : Amen - tianf commonuil, quia ex laicali.ordine sine canonica
-dico -tibi,tu es Pelrus, el super ,hanc pelram wdifi- -approbatione ad patriarchalus dignitaLcm subilo •
caboEcclesiammeanuet pprtceinferinon pya.valebuht transcendcre conlra Palrum . proinulga.tiones rion
ttdversnseam; eltibidabo ctaves.rcgni cmlorum: el ,reeusaslis;.':sed temere atque imptidenler ad lanti
quodcnnqueiigavem super.terram, eril ligalum ,el in Jidno.ris culmen aecedcre.prsesumpsjstis,assiimentes
coziis: et quodciiMjuesolveris super- Urrmri, eril so- Tobis-quasia sanctissimoTiro Kectario occasidnenii
Julumel in.ca.lis (Mallh. xvi)..Ad quam.promissio- .qu.emsancta .secunda synodus non. ob aliud ad sa-
.nem sanclaeapostolicseinsiiiutionis_ctemento coepe- cerdolalem eligere, alque ordinare ex laicalrdrdino
_rirot hnjus-•fundainenta-ex pretiosis succrescere;" yoluildigiiitalem, nisiquiamagnae necessitatis con-
Japidibusel, anmieiile divin.aclementia, per sltiilium .trilione anxiabatur, eo quodin sancta Consiantino-
,slruclorum,jelapostolicse auctofiiatis solliciludinem polilana Ecclesia,.nullus clericorum inveiiiri polef a.t,
usque,ad culnieniiisolubiliier pefducla perpetualiler .qui pess.i.ipsqbeereseos nimbosa cal.igine non fuerii
.mansura sine -.sinislrse aurse impul.su consistere: Jinpedilus : el ob bqc ne diu jam djcla Ecclesia-;sub
t cujus-primatum (sictit.-omnibiis orthodoxis nianife- .,dcstituliqne pastoris quasi viduata manerel, prsedi-
-stuni esl viris,:el'Ut(;in" superioribus pnpmodicuni cl.uni Nectarium expuginatoreiii"Jiaereticorum , ct
rdeclaralum esl) beaius P.elr.us.piinceps-aposlolorum, . defensorem^ alque gubci;nalorem ecclesiarum , ad
;el janilor regni coelestis.mer.ilo promeruit. P.ost -ecclesiasticam curani el dignitatem. sacerdolalem
_quem,ct hujus vicarii sincerissime Deo famulanles, .jam dicta secunda synodus. elegit;. ,se.d u.t hoc
.carentes nebularum densilatibus,-quae.reclq.ab jli- , iterum fleret rion eonfmnayil, ne.que sarixit, aul
.nere impedire assolent, dignius perceperunt, et in însliluil. Et Jdeo licel conlra Patrum, atque<;ano-
.cura regiminis quam pro d.om.inicisoyibus suscepe- . nicas inslituliones, quodper-necessilalis fleri eventus
rant, sollicite permanserunt.--Iiiter.quos el.nostram . cmnprobalur, non-in.auclqvitate ienend.um.esl;.sed
" NICOLAl PAPJ*. I 7&S
787
ne ilerurii lalis pfoveniat necessilas, magis magisque A scere, tandem superatus ad sacertlotalem ab omni
cavendum ; quia omne quod ab aliis reprehendi populo et clero divinitus est dignitalera el.ectus, el a
polerit, convenieniius ac decentius videtur exisldre, calechumeno per singulos gradus ecclesiaslieos pro-
si antequam fomes repfebensionis-accrescat, emen- ficiscens [vielius, proficiens, Jff.^/octavo die ab omni
dalionis cura succedat [pro, siiccidat,"H.]. calholicorum, divina' annuente" clementia, consensu
• De Tarasii siqiiidem promotione, qui similiter«x esl consccralus episcdpus. Attendat Igilur prudentia.
,'Jaicaliccetu ad iJatriarchatus exlemplo culmen pro- - vestrse dilectio, et ihtimo cordis prospiciat oculo,
molus esl, qiiam et TOSqriasi in aucloritatera vestrse si debentur ea, quaeper miraculorum signa fidelibus
defensiohisassumere Tultis, si sanciam, qiiae apud proveniunt, his oequari, quaeproprio lantum libitn
TOStempore sanclissimi viri domini [domni] Adriani ad dignitatis gloriam percipiendainperaguntur : et
papoe celebrata est, synodum diligenlnis scrulati sic ad anctoritatls vestree excusalionem prsefalos
fuefitis, alque attentlus inlenderitis, invenietis quid assuniite viros. Ecce prdpter nccessitatem et inopiam
ineaideiri sancilssimus vir consultns decreverit; et clerlcorum Nectarius ; ecce proprer ecclesiastica.
quod, dum ejus eonsecfationis reprehenderet acltis, dogmata, el haereticoruni expugnalionem, qui vene-
et hiosroremse pro tam praesumplivafactioneiiimi- "randas deponereimaginespraesumpserunt,Tarasius;
turn fnimium] sustinere profiterelur. Dicit enira : S eccc per miraculoruni signaAmbroshis ad regendas
Quod nisi in erigendis imaginibus fervenlius contra "Ecclesiasproraoll sunt. DeTObis aulem, quibus per-
illarum depositores,"alque conculcatores, ut verus plures aucloritales eonciliorum, atque decrela san-
iniles Chrisli resisleres", nequaquam Teslrae conse- clissimorum ponlifLCumresislunl, quid aliml est
crationiassensum prseberemus, aul in ordine pa- senliendum, nisi inopinatam a vobis consuettulinem
-iriarchatus Testfam dileclionem susciperemus': quae adolevisse credendum? Et secundum sanclorum Pa-
tantuni declafatur inordinate promota, quanlum irum senientiamnon solura quia ex lalcalTordiue
comprobalur conlra apostolica decreta enormiler •contra canonicas auctoritales "adregendam Conslan-
praesumpta. Beatissimum quoque Ambrosium [deS. tinopolitanam Ecclesiam subilo transvolastis, sed
Ambr. Paul. in ejus Yita], clarissimam et splendi- etiam quia vivente viro, et incdlumi persistente
dissimam lucernam Ecclesiae, qui ex caieebumeno, (videlicet r.eligiosissimo Ignalio patriarcha) cathe-
=divinoprsesagio ad episcopalera per conlinuos gra- dram illius (scilicelConstanlinopolilanamEcclesiam)
dris promolus est dignilatem, cur nobis pro vestro hl mcechus subripuislis, et invadere praesumpsislis:
tulamine opponitis, et ad vestram illicilam promo- postponentcs iliud, quod seriplum esl : Quod iibi
tionem anlefertis? qui non instinctu bominum, sed non vis fieri, alii ne fecefis {Mallh. \u)~. et ideo
«HvinaTocatione, per miraculorum prodigia electus •* veslrae consccrationi oequitalis libramina "lerientes,
estl Narn cum in infanliae cunis sub nutricis cura assensuni prsebere(quia enorihiter et conlra san-
dormiens sollicite-verterelur, aperlo eece oreexa- clorum Patrum inslituiiones peracla, est) minime
nienapurii subilo adfuit, ûod faciem ejus, elora praesumimus. Quod vero dieiiis neque Sardicense
coraplevit, ita nl Jngrediendi [ingrediendi, iilque concilium, ncque decretalia vos habere sanclorum
-egfediendij Tices frequenlarenl. Quod paler cum pontificum, velrecipere, non facile nobis facultas
matre, vel fllia deanibiilans, ne abigerentur ab an- credendi Lribuitur : maxime cum Sardicense con-
cil'a, quae curam nutrieridi infanlis susceperat, prd- cilium, quod penes vos in vestris regionibus aclum
hibebat. SoIIieita enim erat, ne infanli nocerent; est, ct omnis Ecclesia recipit, qua ralione convene-
icxspectabant lamen palrio affectu quo- fine illud •rat, ul Iioc sancla ConstaniinopolitanaEcclesia abji-
-miraeuluin clauderetur. At illee post aliquandiu TO- ceret. el, ut dignum est, non relineret?
litantos in lantam aeris altitiidinem sublevatse-sunt, Decrelalia autem, quoe a sanclis ponliflcibus
tit liumanis oculis minime viderenlur". qti'o facto primee sedis RomanseEcclesiaesunt insiilula, cujus
lerrilus paler ail-: Si vixerit infanlulus iste, aliquid auctoritate, atque sanctiohe omnes synodi, elsancla
magnierit. j concilia rolioranttir, et stabilitatem suraunt, cur vos
Post lioee vero adultus puer liberalibus arlibus" non habere vel -observare dicilis? nisi quia veslrse
iinbutus Mediolanum perrexit, ubi Auxenlius Aria- ordinationi contradicnnt, et ex iaico suhilo ad cul-
nonim episcopus cathedram non regendam sed di- inen palilarcbalus transvolare resisturil? contra illud
laniandara tenebat episcopalem. Quodefnnelo, dum aposlolicum.: Nemini cilo manum imposueris{I Tim.
ad eleclionem episcopi popiilaris fieret in Ecclesia v). Quod si ea non habelis, de negleelu alque iii-
conglobatio, ecce quidam infans acclamabaf, dicens curia estis arguendi; si babelis, et non dbservatis,
Ambrosium episcopuni' : ad quairi"vocem el oinnis de temeritate estis' corripiendi el inereparidi. Quod
illa conventio simililer acclamabal Ambrosium epi- yiolenter vos ad sacerdotalenrdignitaiem proradios
"
scopum. <Quodnon liumanis id flcri credenduin est •"asseveratisalqucproteslaraini, veslraeconsecraliohis
Yoluntatibus,;sed divinis, ad salvationemet ereptio- lempore non ila esse -declaratur. Qui poslquam in
uem fldelium de adversarii nostri faucibus, qtii tan- palriarchatus Uirono slabilili eslis, non ulpaferin
-
quain leo fugiens, qiiiferitquem devdret (Il-Petr. T), - flliis lilandus, sed ut immitem in- depositione ar-
inspirationibus." Qui duni se mullis ac variis voluis- "chiepiscoporum el episcoporump6r severitalem TOS
: getoccultafa^ûnienlis, et a tanto honore delile- 'dariiorislfaslis, et in damnatione-innocentis'Tgriatii,
~ " m
7S9 EPISTOLJS ET DECRETA.
'
quem vos ul deposilum habelis, immoderale exar- A _ tummodo deposilionis exitum pcr noslros audire,
eislis : in ctijtis deposilione, nisi prius veracissime vel cognoscere, sicut nunc volumus, missos voleba-
illius. cognoverimus transgressionem, vel culpani, mus; quibus secundum horum relalionein longa
inler deposilosillum non nuriieramus neque damna- exsilia, et diuturnas pediculorum comestionessi in
rous , quia valde cavendtim est ne sine causa inno- ' tali intenlione persislerent, quibusdam nunliantibus,
cens damnelur; et sicut illmn in prislind houore' quod illis a nobis injunclum fuil clara vobis cum
mansurum, si ei damnalionis crimina non coinpro- sequacibus vcslris resistenlibus perficere mini,me
liaiitur, sancta Romana relinel Ecclesia, sic vos, poluerunl, aut depositionem jam dicli Ignalii ulriim
qui incaute et contra palernas traditiones promoti justa an injusta fueril, invenire valuerunl. Qtia
•eslis, in patriarchatus ordine non reeipil; et neque cognita secundum sui nio.lum canonica alque apo-
anle juslam damnatidnem Ignalii palriarchse in or- slolica in eo censura iexlcnderelur. Data .mense
dine sarerdolali vohis [forle, vos, if.l manere con- Mariio, die 18, indict. x.
«entit. Quod non ideo veslra arbilrelur dileclio XIII.
contra TOSinTidiae causa, ant exosos vos habendo ADMICHAELEM IMPEKXTOREJI'. _
id agere, alque incongrue contra veslram ordinalio- (Anno 8G2.)
nem"exardescere; sed ducti zelo paternae tradilionis 8J Hanc epis.otam per Leonem a secretis, imperialem
volentes sanclam Constanliriopolilanam Ecclesiaro, videlicei lcgalum, post reversionemmissqrum apo-
stolicorum imperalori Micltaelidirexil [edit. Rorii.
qusc pro sui stabililale alque flrmitate censura san- direximus] cum epislola ad Plwtium. Improbat
clorum Palrum a.d lianc sanctam Romanam Eccle- deposiiionemIgnatii et promolionem Pholii u iega-
siam solilo more perctin it, sine macula, sine rc- tis lemere approbatam. Afferl mulla pro Ighalio et
contra Photium, cnjiis electionem cnm Neclarii el
prehensione, aut aliqua transgressione illsesam Ambrosiipromotione, aut conciliuminquo Ignathts
- corisistere, etea, quae ccclesiasticis fueral damnatus, cum Nicwno conferendum non
regulis obvianl,
resecare : et niaxinie hoc, quod omni auclorilale esse demonslrai. Monel imperatorem, ut Ecelesiat
canonice [canonica] revincilur, et lali consecrationi penurbdlores compescal. Eoislolam suam : - depfa-
z ;
valam fttissequeritur.
conlrahur, quod jam per longam consuetudhieni - [Apud Mansi, ibid.]
qnasi regulariter aclum defendiiis, omnimodis am- NiGOLiusepiscopus,servus servoiura Dei, piissm.o
pulare. A qua (quia vos sicitt nos diligimus) per «t gloriosissimo filio MICUAELI -
magno imperalori.
Increpationem palcrni affeclus providenliam vestram Serenissimi imperii vestri gloria, qusesuperorlho-
- procul dubio volumus -revocare, imiianles Aposlo-
doxsefideiintegritaiemfirniataconslarecernitur,'dum
lum dicentem : Filium quemdiligil pitler, flagellando aliqua in sancta Constantinopolitana Ecclesia, quaj
casligat et corripil (Ilebr. xn). *-'sub vestrse defensionis tutamine consislere videlur,'
De consueludinibus quidem, quas nobis opponere; Jnconvenienlia provenerinl, hanc sanctam calholi-
Aisi estis, scribentes per diversas ecclesias, diversasi cam et aposlolicam , capul, pninium. ecclesiariun.,
esse cdnsueludines, si illis canonica non obsistit; Ronianam scilicet Ecclesiam, quseseinper sanctoruni
auclorilas, pro qua eis obviare debeamus, nil judi- Patrum sincerissiroas aucloritales in omnibus suis
bamus, vel eis resislimus : lamen cavere volumusi aciibus sequitur, cousulere decrevil. Et ejus coa-
ne hoecTeslra consueludo quse omnium sanctorum sultu [forte, Et si ejus, H. ], quoe ecclesiastieis
Patruni promulgatione convincitur, ut ex laico non conveniunt negoliis, agere curaverit, proeul dtibio
'subito ordinettir episcopus, vires accipiat; aut in quse agenda, aut abigenda fuerinl, iirelraclahilitcr
vestfa ecelesia magis pullutel, operam dare minime cuncta disponere, ordinare atque definire poterii.
cessamus. Quara eliara noslra aposlolica tanluni Quod vos fecisse in epislolis riuper ad hanc seiieni
abiglt censura, quanlum hanc lemefe recognoscit missis recolirous : pro quibus eliain el noslros,
praesumptam secunduin veslram petilionem illas in parics pro
De missis siquidera nostris, quos peiilos in servi- quibusdam prsesnmptionibus, quibus v.estram assc-
lio beali Pelri principis aposlolorum pro utilitates rebatis fatigari Ecclesiara, seu ob dissensiones, qtue
sanclee ConstanlinopolitanoeEcclesiae conlra deposi-. " propler religiosum virutulgnalium paliiarcham, ct
tores iraaginum, -vel alias necessitates ingrueuics,, Pliolium emerserant, subliljler investigandis et nobis
necnon et pro causa solummorio depositionis soepe- renunliandis missos dirjeximus. Scd cum ad.nos
fali viri Ignalii inquirerida, illas in partes direximus,, revcrsi fuissent,. nihil nobis, ul illis et. in nostris
silendum non est: qui cum eis, sicut dicunt per een_- inslitueramus, de reverendissimo viro Ignatio re-
tum dierum spalia, omnium, riisi siiorum alloquendii nuniiaverunt apicibus.; sed verbis tantum, qua_.de
facultas fuissel denegala, ul apostolicsesedis missii eo contra noslrse volnntatis pcracla.sunt observaji-
non digne suscepti sunl, atque, ul decuerat, retenti. tiam, reiulerunl. Post aliquol lamen dierum [deest
Quod non pro alia gestum putamus re, nisi ul inquir spaliuin, H.] veslraruni partium prudens et fidelis
rendi locum de deposilione prsefati viri non inveni.- legatus, nomine Leo, a secrctis, aposlolalui nostro
rent; quia ceu in appstolica noslra iiisenum fuitt - iroperialem cum actis apud vos geslis delulil episto:
epistola-,quse nescimus cujus illusionc (sicut in sy- lam, quam legi jubenlcs, cognoviinus de mcraorali
nodo a vobis missa reperimus)-fraudata exstilit,, viri Ignatii paliiarchse negolio, conlra proeeeplum •
«811illius promolionem, aut ingressioneni, sed tan-• nostruin impi-ovide illaiam sciUenliam , et" nihi«
- "
1-3l NICOLAI PAPiE I 722
orilniub ho.slris jussionib us saltem similein, sed ma- A sneludinem veslram noyimus
.in regia .urbe minin.e
gis"conlrar:e perpe.ral.im [rectius, siriiile, elperpe- apicem arcliicraticsepotestatisaliguem posse habere
iraluinj_ff.]. Etehiiri, qiiia dudtim in epislo.lis'veslris 'sine eeclesiasticae plebis consensu, alque imperiali
quas* ieneriuis praemanibns, ilhirir hmliis accitsatio- suffr.agio, et obid Ignatium palriarcham. danuiare
alibus afllrmahalis obnoxinm, ob "idque iiune eje- . nolumus, nec debemus. . - . ... . ,.
ciuni", Photiurn eiegisse [pro electiuri fuisse, "B..]", Proeterea Photii, quem _,cx.militia snbilo ad tanii
iiecessario ridstrsesedis legalos apostolica auctoritale culnien regiminis cpnsecralis, qrdiiiatioiiem ralam
fultos depluribus prsedieti yiri Ignaiii palriareiiie liaberi debefnitis,.eo quod Nectarlus non.solum es
«efimiriibiisintentatis iridagandiiin; ei riobis renuii- laico habilii, veriim etiam ex pagano sancta
synodo
tiahdtfm direximus, suspendemes videlicet.scnten- secunda ordinanlemeruerit fieri [episeopus fieri|: qui
!tiarii ;explilsionis" reverenlissimi viri Igriatii , vel tamen Nectarius Verae religionis
calholieus, nullitis •
Photii receplionis, non in legatofum nostfonim, sed 'depositionis calholici conscius sedis
giibernacula-siiie
specialiter in noslro examine. At quia nunc Fholium scandalo, slne vi, sineoimii scliismale suscepii:qtiem
retineriles, pfudenlissimuro vifum Tgriaiiumpatriar- Spirilus sancli auxiiid, et talento sibi credito,.hsere-
chani aljsque noslri aposiolalus ejecistis judicio,,,.... ticorum perfidiis
restitissc,eprtimque dogroa, quotl
hosseSos dniriimodis Tolumus, nullatenus hosPho- B I jam ex longo tempqre pulluiaverat,et plurimos sui
tiiimfecipere, vel Ign.atium patriarcham damnare. contagione infeceral, desiruxisse, ipsi recolilis : et
Denique"ednsiderare Iibetqnid sibi vult hoe, quod "ideir.cp beiie et opiime sanetse seeund_e .synodO
per dtiddecim"fere jam' annos regise urbis veslrse apostolicse sedis auctorilale fullaeita-de Neclario pla-
iiindcue sacefdbiiuni agere, el sanctis virtutibus pu-' cuisse Eeslamur(de Nect. Theoil. /. v IIist..eccies.e.
8).'
dicilise, castitatisque florcre dieliim -Ignatium-, >non ! .Sed,beatus nihilominus fiilgidissiraus doclor Im-
solinri ipsi per vestras'innbluislis epistdlas,'velut ' lirdsiiis (de S. Ambr. Paul. in
ejus -Yila), queirh
eliariisynodicls vocibus ejus sub teihpore hahills, .simililer ex iiiiJilia el calechuineno asseveralis epi_-
-
magnis honoribus epistolse vestrocfalentur., quas1 scopum cnm divinilus per miraculorum signa.ab.
prae manibus tenemus, laudastis jugiler et extulislis,1 ipsis ciinahulis usque ad consecfaiionis suae temp.us
miiiime- eum _ad apostolicam .sedem invasofis, fuisset evocatus, et ad regimen.a dissidenlibus po-
TCIalicnjiis eriminisopinionenoLantes, riunc invide:
pulis snbito in unam sui cencordiam provqcatis-,
tlamnaslis. Quod utique indiscretissimum faetum1 compelleretur ecclesiasiicum suscipiendiim, minime
«aiiclsenoslror. generaliler Ecclesise, noslroque apo- sedilfoni, vel sciiismati studuit; quin poiius eas,
slolalui., ac .saiictorum Palruni priscse - definilioni1. quas feperil, seraelipsum n.on ullro,_sed coacte
omnimodis exslai inconveniens. " î populo oLTcrens,repnlit et removit. Ncijne darima-
_•
"Nos qiiidem clc nobilissimo viro Ignatio patriareba i tionem molittis est alicujus, "qnam nunquanvomnino
non laiUttra Iisee, verum ellllud cdmperimus, quodI ob sul culniinis. cpnsentii;et increinenlum *. sed
ndn solurii genefe claruit, verum etiam a' primseyq> coaclus aiqtie compulsus, .votis eorum consentiens,
suse ot.taiis per singulos ecclcsiaslicos gradus asceni. ecclesiasticarii.m rcgularum nor.mam loto vitse sutfi
dens -ex' monaslica tita j onini ecclesiastico' eoelui teiriporc ciisiodivit, omnes hsereses debellans.verbi
conseiilieiite (sicul in apibus, quos sanctissimo Leonii Dei lelo siiccinctns, prq.quo .scque. heec sancla Ro-
prnesuli prsedecessori nostro destinaveraiis, compe-. . "maiia Ecclesia eos rifc"s.iscepil. Idepque hoctempus
iimus-)-'episcopaius culmen promeniit. Photium au- riecessilas probe snscepil., quia cqntra canontmi
tem ndvimiis per nullos ecclesiasticos gradus ascen- priviiegium. sibi concessum niUil novit lemere per^
dentem, sed lantummddo ex Iaicali mililia episcopumi pelfaliun. Yos auterii non ilalioriim illhslrium viro-
perlinaciler ordinatiim. Qtiamobrem necessafio ini rum comparalionem perpeiidistis, ubi ssepe dicium
seiiteritia nostra qua stetinins, pefsislimus, "elrieque3 Tirum Ignalium palriarcham jnsse a vobis ordinaltim,
venerabilem Jgnatium paliiarchaiii iri aliquo damna- injustc tie patriarchaiu cjicieiites, Phoiium .suhilo
tumv neque Photiuin modo quolibel."suscipimus.. _ bx laicali militia in episeopali dignilate eleyaslis,.e.i
Verum,5quia oomibus accusalidnibus remotis, qiii-. © bb id nihil valere paiimur": quia sanctae Romanoe
bris st-rehuum virurii' Ignatium patri&rcham ad apo-i Ecclesise nuriquam cxstilit irips improyide vcl ii.juste
slolicahi' sedem asserebalis 'hotabilem, Jinurii oppd-- unuiri cjicere ,' cl alterum subrogare ;. sed magis
ilentes taritumiriodo, qiiod potenlia sseeulaH-sedefri i siudtiit a?qua iance omniura librare el jnsle definire
pefvaseril, vestro specialrdeposuislis, daninastis eit negolia. Igitur, quia ad Nicsenl vent.randi cf-e.tnm
fexprilislis arhiirio , Pliolium [el Pholiurn] ex laicalii concilii "vestriini, qui In deposilione Ignatii patriar-
agmine impfdvide iribjus locosubrogastis episcopum,, chsc affuislis tdiidem numerl fere dicitis, miramur.
sequaniriiiier ferre omnino rtdh possumus, maxime3 El. quid prodesse consideramus .ejnsdem iiuipeil
curri horulri duofum riegotium invesiigari? el riobiss cdllegium prseesse,.uhi ipsius sententise]freeyaricap-
reriuntiari, non definiri, mandaveririms. Quapfopler,', tur, cujtis ei numertis \reciins nuinerum, H.] imitar
ut diximus, nullo modo prudentis vifi Ignatii patur? Quod non laude roagis quam reprehensiqne
friarchffi depdsitidni, vel Pholii subrogatidnl asseri- dticimus digntim, quia. priininq magis peccatistest
S'jm -pra_be__ros , qudhsqiie yeritas dmni. falsitatis5 ciimuius, ubi mullipliciter-fuerit agmen proevarica-
fuco rmdata in proe:ehtia noslra elticeat. Quia cdn-- tdrum." Nos quidem nori numerosum lariium san-
793 . , EP1ST0L_E ET DECRETA. • . 784
ctariim episcopornm collegium Nieami et Chalcedo- A . excerpla, quibus inlelleclus ipsius epistdlie continc-
nensis conci-ioriim,"ca.ieroriimquesancloriimPatrum liatur, aiiuil pfo alio, ig.foram.is, quis lemerarius
synodicasconstiliilionessequimnr, sed eorum libera- coram vestro iinperiali conspectu legendo percur-
les venerairiui juslas divinitusinspiratas seiitenti.-S-; rere vel inlerpreiari preesumpsit, qtiain si corara,
et non tanitim pro, suortim"muhitudine dbservantur Testrae majestatis pracseniia sciulari jusserilis, in
a nobis, qnia revera niulti in personis fuere, sedjri aliqnibus eam .routatam alque fraudalam locis ic-
validissimis senlentiiseosperpendimus plufes. perielis. ,-•--. •'. -
Quodautemasseveralis fatosfuisse legalosnostros Nos autem volenles, clementissime friumphator,
'
post damnationem religiosissimi viri Ignatii patriar- excellenliam vestram aboinni Iabefaciioiiis-ciimiiie
chae, omnis ejns consecratio. [/.i-o_omnemejus con- illsesamconsistere, ei. per cliiUurnaJempora. tran-
secrali.onem, //.) debere.cassari, damnari alqiie quillissimam Jmperii vesiri snhlimitatem ,in Dei
cvelli; absit, ul hoc fieri patiariiur : ut quia" neque sincerissime niancre servitio , ,ut spirilalis paler
[reclius ut qui neque, H.) Ignalium. patriarcham spirilalem filirim cdmnidiicntes, et ea, quse Deo
«lamnamus, ncque Pholiuni moecbum suscipinius, placabiliasunl-apostolicisadhorlalionibusadimplerida,
qui sedem vivenlis yiri -et pudice, .servanlis [ forte eommonentes : et-sicut-vcslri soliii siinl praedeces-
coriservanlis, II.], temere sibi usurpareproesumpsit, B sores,- qui, in culmine iinperialieoiisislebanl, hanc
atque, ut ila diparnus, quia [forle delenda vox,quia/ sanctam Romanaro Ecclesiafn pleno devoilqnis -ve-.
-//.] conlra ordinemin ea conversari.non erubescens, ncrari affeclu, ila et yos apostoiicis perficere ora-,
Ecclesieevestrse scandala nuiliiplicari consenliamus. culis obseeranms," qtilaea quse 111, prsesentinegdtid
Quin polius, serenissirae fili Augusle, dileclioneni ecclesiaslicis procuravimtis sancire institiilionibtis,
yeslram raonemus, suademus, alque aposlolica. aur nbri invidire catisa, Vel aliqua' dolositale p*eregir
ctorilate denuntiamus, ut landem aliquando-resista- miis, sed volentes veslrani impcrialeni' 'digiiilaiem;
tis iliis qui pro libitu sueevoltiiitalis-contra Constan- el sanciariiCdnstaiUiiidpolilanam Ecclesiam illoesam,
tinopolitanae Ecclesise seproesulem erigentes sine servare, et -ab; oihni reprehcnsione, ducti fervcn-
exap.iinalione canonica ignoraniibus .nobis crebro lissimo relo .charilaiis. custodi.re, sicut in',epislolae
deponentes, alterumjnopinate conseerare nitunlur. serie ad vds mlssoe repciilur, Deum timcnles
Undelioecdiscussio in orienlalibus veslris Eeclesiis, jordinare decrevimus. :el cuncta obseryanda prse-.,
heu! plurimum agitattir; sed magis studeatis, optamus.
quando aliqua emerserinl, unde schisma possil Omnipolens autcm ,Deus, qui vos ad repiimendas
oboriri, nostrse Ecclesisccdnsullu peragere : quate- • muilarum gentium feiilates in imperiali.-cuhnine,
nussicul jam facto pro sanclis imaginibus novimus, C eligere dignalus-csl; piissimum impcrinm veslruni
qiradjuste-deliberalum est,-maneal-aposldlicse sedis ad slatum et defensionein sancloe suseEcclesisepcr
. auctoritale firmattim. - Qnod -aiitem' tantummodo multa annorum conscrvct cunictila, et sospile vita
semulalionevoluritalis, conlrir canonicas vel syno- seniper vos" ea ,_qti.e Illi sunt placita, vohis vellc'
dicas censuras; inconsulla Rorhaha Ecclesia,"perpe- concedat : quateiuis ut in, procsenti vobis soeculo
trari conalur",vestrse ne feliciler imperandl potesta.tem tiibuil, in fulufo pro
- videlicel sanclseDei feligioiiis-bfacbio afcealur,
Ecclesia_,aeregioeiirbis'gl6'ria bpriis aciihus, et justiiios observanlia,., quse sttb'
vestro,-quod absit, sub' leniporeinaliquo riiiriuaLur. veslio jibraminc ponrierari debetur, pricmiaâeieniix».
• Liceai
ergo sanctam Ecclesianf, qtiam Chilsius Jeliciiaiis habere permitial.- Dala "mense Marl. die
sacfo suo sanguine a servilute corruptionis rederiiil, 19, indict. ix.
: '"
orihodoxanf fidehi servarilem vesiro cerlamine ma- XIV."
here ab omhi inquieludine~InfestatorumTranqtiillam SIIPPLEHEKTDJI nOMANI
CO>'CILII A.SNI DCCCLXII.
'
atqiie pacalarii. Denique Ecclesise Conslanlinopoli- " [Apud Mansi, ibid.]
lahse horlamur siaiurii;"uL"taIesalere oniui religidne 1. — De Joanne arcltiepiscopoRavenhate.
efuditosTstudeat viros, qui ad hdnorem cardinis r\ Joannem archiepiscopum Bavennalem, quem pro
ipsius sanctai Ecclesiaesuis prasulibus mortuis, vel quibusdain necessilatibus ecclesiaslicis el divcrsis
quolibetcasu amodh discedentibus valeantsubrogari: prscsumpiionibusad synodum convoeavimus; etquia
quod ri.qn soiumin fanto patriarchalu dbservari a Narideciso a Polensi cpiscopo noslro""prsestilalui
pmnino debel,. vefum etiarii in singulis qiiibusqtie conlra euin.Iibelloporreclq, pessinio Iisercseos.e.rrore
civitatibus. ex consuetudine canoniea inagna cum irrciilus .dicitur,et viva vocc profcrtur, vcnirc dir
cautela servalur et Cnstodittir. Sed- et ljoc yestrse slulil atqne conieiripsit, et pro illalp criinine piirili-
blehientiaeintimafe curavimus.quia', sicul in-vesifis cafe senbluit; secundunisanciidnem declrai-noni ca-
• actis aposlolicse sedi et nostro
.ponlificio' direclis pituli Carlhaninensis coneilii, sacrarum.rnissarunj
insertuhi inveniliHynescimus ct.jusfrande vel dold- solemniis, corpore eliam et sanguine Doniini nostri
silate episldla noslra ad vds directa fraudata' est. JesuChristi separamus', alqtie. in praisenti synodo
Et.-non solurii quia iri "veslra praesentia_seciimlum excoinmunicainus;, usque dum in noslia praisentia
illius.texlum velordinem.releclanon est, sed plura vcniens hic Romae purificatiouis' ipsius videamus
a IgnotusTuil episcdpus iste Ughellio . ac proinde iii'..ItaJiasacra.adjungeiidus ."calalogqpolens.iuni-ep.i-
flcoporum.
795 . NICOLAIVkPAi I 79&
ir.tegritatem. Si qui vero llh communicire prse-. A XV.
sumpserint, pari suhjaceant excommunicalione con- EPISTOLA NICCLAl AD-ADCNEM ARCIUEP. V1EX.W
slricli. . (Anno 802.)
II. — Qma DominusJesus Clfristus carne tantummodo Pallium novo archiepiscepomittit-. ad qnem Acla
passus est. synodi a se Roma celebruii transmitiit.
- Yeracifer quidem cretiendum est, et omniroorlis ' [Apud Mansi, ibid.]
"NICOLADS. episcopus, servtis servorum "Dei, reve-
profitendum, qnia Dosninus nosler Jesus Cbfislus rendissimo el sanctissimo Anoxi Viennensi confiaifi
Deus et.Dei Filius passioheni crncis tantuinniodo riostro
archicpiscopo.
secundum carncm susliuuit, deitale auleni iriipas- Sanclioni el iristitulioni canonicae obtempefantes,
sibilis inaiisit', ut- apostolica docet auetoiilas, cl veslrse dileclionis
apices deslinare euraslls; qnibtis
sanctorum Patrum luculenlissime doclrisia dstendil. cordi aposlolicolseliliam dedimus, llcet eisdem per-
III..— De his qui divinilalem passibilem dicunt. leclis , mcerore affecll fuerinms , eo (piod qualiior
synodos ohservantes, quinlam, el sexlam pnelermi-
--•Hi autem qulaiunl quia Redemptor noster Jestis seriiis. Nam in petitione pallii vobis- annuimus. Ve-
Christns et Dei Filios passionein crucis secundum [5fumtamen isliusmodi occasione nacta, non ftteral po-
dcilalem sustinuit, quoniam inipinm eslel calholicis slulalio vestra imnlenda, riisi recensita intentione
meiuibus exsecrabilefanalhema sint. direclee sciipluroe cognovissemus vos per onmia
IV. — De his qui dicunl quia in baptismate originate lenerevelle qriod sanela dogmati__.itEcclesia. Idcoque
piaculum non omnibus dimillalur.' Tohimus, pariterqtie sanciilatem vesiram Tqganins,iit
Omnibus enim qui dicunl quod hi.qui sacrosancli sub omni ccleritale difigatis qualiler vos de ipsis
fonle bapiismatis, credenles in Palrem,_et Fi- quinta et sexta synodis seritialis. Gratia saneli Spi-
rilus itdhortanle aique adjiivanle,in mense ftariio
lium, Sanclumque Spirilum ,. rcnsscuntur,- non
abluanlur delicio, anaihema sit. pro diversis Ecclesiseulilitaiibtis synodum Romte ce-
a.qualiter originali
lebravimus. Ubi etiam qtiacdamcapiutla statuimus,
V. —'Slalula concilii bcatissimiLeonis IV papm' ipsaque vestrse sanclitati cuslodienda, seti confralrl-
inviolata permaneant. -
btisTeslrlsarehiepiscopisperTOS transmitienda dire-
Oinnis enirii qui a prsesenti slaliilo concilio sacra ximus, et suffrag.tneis vestris, ut hoc instrualis,
slatuta venerandi cdneilii beatissimi Leonis a praede- observare liortamur.
cessoris noslri IV praesulisviolare lenlaverit, ut post XVI.
- A.D E tnslDEM
diseessum beatae memoriaesanciissimi Benedicli pon- n - - -
lificis 'antecessoris nostri aclum recoliinus," analhe- (Anno SG2.)
- matis vinculo iniiodamus. De divorlio inter Lotharium -regem et itxorem ejus
Theutbergam, .salisfaciens consullisAdonis.
VI. — Ut eleclionemRomani ponlificis riuHus . [ApudT_Iaiisi,ibid.]
contradicere prasmnat.
.. NICOLACS episcopus, servus servornm Dei, reve-
Si quis sacerdotibus t, seu primalibus, nobilibus, rendissimo et sanctissimo confralri. nostro ADOKI
seu cuncto clero ejus sanctse Romanae Ecclesiae archiepiscopo.
cleclionem Romani ponlificis contradicere prsesunip- . Quia sanclilatis veslrse ^pro slalu sauctsc Dei Ec-
seril, sicut in concilio beatissimi Stephani c napse clesise ferventius invigilare constantiam ccrnimus,.
statuiuin est, anathema sil. et conlra clelinquentitim, imo prsevaricaloruni et,
VJI.— De his qui episcopumperculereprtvsumpserint. sanclarum legtim violatorum, mores et actus per
De his anlem.qui episcoptim perculere, verberare ' zelum rectiludinis vos ereclos consideramns, omni-
atil csedcre proesiirapserinl, ut aiiatbemaiis subja- polcntiDeo gratias agimus, el veslram sanclitatem,
ceanl periculo, sancimus, el inviolahili promulga- iit in lalibus illo adjuvanle proficiat, ea aucioritale,
tione siatuiinns. ~. quae nobis per beatum Petrum principem apostolo-
a Cti.jns concilium ab {Tolslenioeditum :rursus iir ganria famosam linjusniodi controversiam diiimere
suain Collecliono.nlinlulil Labbeus lom. IV., posse videnttir. En nt NicolausI, de electione Ronianl
b Ad quos eo tempore spec.arel-eleclioRomani
- pontificis agens , ac turbasin ea exoriii solilas eli-
ponliliris, animadverte. minare cupiens, confirmal et observandtiin decernit
c Gratianus c."8, tiist. 33, decfelum Stepharii IV quidquid in' concilio beaiissimr Stephani papne sta-
papae, qtteni alii qtiintumappellitnt, refert, ubi sta- tutiira esl. Ergo decretum Slephani, procul duhio IV,
tuilur quse raiio adhibeiitla in posterum foret in ele- eam in rem praecesserat. Hoc atitem vix aliud esse
clione Romaui ponlificis. Atqtii Baronius, Binitis, poltierit quam quod GralianoJaudaliir; cui taraensi
Papebrochius, {saialis Alcxrinder, aliique calholiei, velis aliquid superaddiluin a subsecmis pontificibus
fignienluin hoc el iniposliirani putaruiit liomimim - sub non repugnabo. In concilio quoque Romano, habilo
impense favenlium auctorilali iinperatoriim, quo Lamiierto imperalore, atque adco anno 304, ul
tempore fervebant bcila hi'.cr sacer.ioiiuni et impe- putavilBaronius, etposteiuiiLahbeus ipi.n.IXConc,
Tiiim. Contra Pagius in Cril. Baron. ad an. 897 sed quidein anno"898, foboralur anjqua consueludo
gerraanuni fetuin esse decfettim' jllud conlendit, iiolv observataineleciionepontiflcis. Si dntiqua tuiicerat
q.iidem Slephani IV, qui anno 817 viveredesiit, seil consueludo, crgo ad immerilo tempora nsque Siephani IV-
Su-phani V, appellali VI, qui anno 89G papa electus papseiliius iniiia iion deducanlur. ,
est. Verum Acla concilii Romani nunc snihi cvul-
.797 _ - EPlSTOLiE ET DECRETA. 798
rum concessa est, modis omnibus commonemus, et A lerne ab aposlolica sede receptum, et de errore qno
quantum illos, sicut in vestris nobis innoluislislilte- accusabalur, sacramenlo purgaluni, ac ut Roman.v:
ris, prave atque incaute agere conspicitis, taniumi sedi dignam revereiUiarii exhibeat, lam ipse, qtiam
illius, freti auxilio divinoelegis, per sacerdqlalem ett successores ejus, super cdrpora sanclorum nobis
jionllfiealem aucloritalem, nullius personaj habendoi juralum fore". Libellos quos mandaslis nobis" diri-
.acceplionem, etprsedicalionis Terbo nova et veterai gendos, quando ad nos iterum niiserilis, veslrse
" proponendo, ne sanguis eorum de manibus. veslris r sanclitati dirigemusr Et post alia. Dt mala, qttse in
requiralur, hortamur resistatis. Forsitan -benignis- regnd Galliaefmnf, «elo pietalis corrigantur; et''per
sima aclargiflua omnipotentis Dei clementia a-pro- vos, et per alios confratres nostros, inslanlissime
prio Iibilu eos revocare dignabilur, et infra gremiumi elaboretis exliortamur, «t_ forlissime in lol malis
-Dominlci gregisvestrostudio atque labore recepti, prseparati resislalis. .---.---...
.de .lucralione fratefna mercedis lucrum recip.ere me-, . ", - XVII. , '.......-'
reamini.: quia ecee inslal temptis.ut ascendatis -ex - - - ADLOTnAKIDJI REGEM;_ _ ., .
. .adverso, et opponatis vos pro domo Israel. miirum, • - - • -(Aono 832.)" :
et-stelis in prselio in die Domini. El posl alia.he ca- Legaios ad synodum cogendam mittit, ad quam prm
.pilulls.quibus nos vestrabeatiludoconsulere sluduit, •,]P de cipit duos de Caroli regnoepiscoposatcedere, sicut
Lndovici pdlrui,' el Caroli fratris ejus legtio
Jla .rescribere nostra apostolica solliciludo curavil - binos alios convenirejnsserat. -_-- - • .- .
secundumPatrumsanctiones. " - - '
. [ApudMansi, ibid.-- ': ._.
_ 1. Requiritis enim, si dimissa.uxore, quam leg,- NICOLADS episcopus, servus servorum Dei, LOTHA-
time sporisatam' quts duxerit, quia.nomen malum . BIOregi ( a pro synbdo)* - _ . .
postmqdum ei imposuil, absque -decfelo generalis - Regalis excelleritia Testra nuper apostolatui no-
^ynodi, liceat erautaliam accipere. conlra auctori- stro direxit, iit pfo" perficienda -synodo missosb
tateni evangelicatri, aut, illa superstite, pro uxore -'lalerenoslro dirigeredignaremur-: quod nos,,et ante
-eongubinam habere. Quihus ,nos aposlolica, auctorj- Jitterartim vestrarum prcces, -et-postmodum facere
tale fulti secnndum evangelicam sanclionem omnino 'desiderio ardenti cogilaviinus. ,Sed,-quia multi- san-
resistimus, et nec alieeuxdris copulam eis qui talia clarum ecclesiarurn Dei- utiiilalibus liacteims fui-
agunt, dimissa superslile, habere concedimus, neque mus.occupali, lam celer-iter ul volebamus eos desti-
concnbinam habendi licenliam iribuimus.- nare nequivimus. Nunc autem, Domino noslro.Jesu
. 2. De eo, si besponsala nescienle sponso corrum-. Christofavenle, legatqs sanctee noslrae cui Deo, au-
patur, et poslmodum dote facta marltali more cum otofe deservimus Eeclesiae, duos reverentissimos
eadem idem sponsus jacuerit; si postmodum inter-'' C [edit: Tom. .addil et sanclissimos] episcopqs, Rha-
cepto [edil. Rom., interjeclo ulrinque] tempore doaldum sanctse Portuensis Ecelesioe; el- Joannem
-liceal ei ipsam, quasi piius ab alio corruplam, di- -sahctseFicoleusis [edit: Rom., Fundensis] Ecclesiae,
mittere, et sic aliam ducere, qtiasi ista non fuerit - deliciosos nostros, quorunradvenlu atque prsesentia
nxor, aut concnbinam pro ea tenere. Nec hoc con- •Del sacerdolum synodus eongregelur, iransminimus,
.seniimus, uthiqui legilimo niiptiarum foedere cori- "sicut nostris vobis Jampridem .direximus lilteris,
jnngunlur, ..et unum corpus per aliqupd lemporis 'quibiis magnitudini vestrae inlimatum esl, binos epi-
spatium efficiuniur, divortium faciant. Sed quod .scoposde regno Ludovici regis palrui vestri, et Ca- •
prius inillo conjunclionis corruptre percipiendo vo- r.oli regis fralris vestri, ad Ipsam synodum convenire
luntarie.tacuerunt, postmodum Jntercepto tempore debere. Nunc aulem volumus, atque lilteris uostris
susllnendo, et si rion voluntarie, invili custod.iant, 'direclis jubemus; simililer duos„de regno Caroli
etiam a concubinis omnimodo se abstineant. " -gloriosi regis patrui vestri ibidem sine-aliqua ambi-
3. Si hi qui sacras res ecclesiis dalas, el a fideli- guilaleadesse. Quas sane.litteras nobililali yestrse
bnsdblatas, quasi a principibus "sibi indullas iiiva- dirigentes, pelimus ut eas ipsi Carolo regi de prae-
-dunt, vasl.ant, diripiunt, retinere prasumunt, au- senti per veslrum jldelem hominem iransmitlalis :
..-{.lorllate episcopali excommunicandi et analheraa- D ' qualenuset duo regnl ejus episcopi, ul-diximus, ad
lizandi sint. De his quidem rebus, quse semel Deo prsefalam synodum, qtise auxilianle Domirio congfe-
conlributse alque dicalae sunt, et poslea sub occa- ganda est, cum noslris pariter legatis valeant con-
sione concessionis principum a quibusdain invadun- venire. Quos sanc apostolatus" noslri legatos excel-
-ttir [edil. Rom. .addit atque diripiunlur] sancimus, ut lenLia vestra dignd honore suscipiat,' el faniiliaritatis
prius consultd principe, ad resecandam tam prsesnm- eis locum concedat, ut" Domino auxilianle, curo a"d
..plivam. faclionem, cqgnoscendum utrinu illius sit ""nosfuerinl reversi, fligrianobis de parle vestra nun-
-concessio, an invasoris praesumplio. Quod si princi- liantes, maximas Deogfaiias referre, et apostolicle
-
pis inordinata fueril largilio, ipse sit prihceps pro vos "benedictiouis-munefe dilafe possimus; corigati-
«mendalione redarguendus : si auteni invasoris de- dentes sanc in vcslfse luimilitatis" devotione fideli.
,-<£laraturpra.snmptio, usque ad eniendationeni cxcoiri- ;Dextera'Tos supernK riiajeslalis illsesosconscrvare
__rounicatjonis sit vindicta coercendus. Et posl alia. "-' ' pcr tempora Johga dignelur,
"Dafa ix" Kalendas-De-
Joannem archlepJscopum Ravbrinalem sclalis pa» cembris, indiclione xi.-" - ~ • ,• _--''
* Sic reforroavijiaric saHilalionein ex cdit. Rom. -^-- - '
'
799 •NICOLAi PAPJ_ 1- 800
" '
XVIII. - A "dccrevimus,iam ccleriter, ul iulcr nosslatutuui est,
ADCAROLUM CALYUM REGCM. Jn Franciam Ubslinare nequlimis. Et quoiiiaraeccle-
' " ' siasticserectiludinlsel tuiliialis zeld, quo nos scmpcr
(Aiuio832.)
fervere accensi, legaios nunc, sicul .'iximtis,
Mt duo.de.ejus regno episcopiail synodnm Metisco- nostros oponet, duos veiiefabiles oplscopris, Rh.idoaltlum
gendamproficiscaniur.
!videlicet sancieePoiiueiisis Eeelesiie, et Jdaniierit
. [Apnd Munsi, ibid.]_ siuielaeFicolensis' [edit. _f.o»_.,.Fui_dens'is]Ecelesin.
' NICOLAUS
episcopus, servus servorum Dci,CAitoLO aniistiles, delicidsos nbstrbs, "illuc pro ejusdeni fei
- - -.'•-•
jgldrioso regi [pro synodoj. - quam scilis negolip-candriice-defiiSiendodirexinius.
= ",Sedes'haacsancta -atque priecipua, - cui Dominicl 'QuOs
cleriieiUiaveslriibeiiigiiesuscipial, eisque fiJe-
gregis est sollicitudo curaqtie commissa, iiro.nimbiis Jeni atque prudtnlciri liibtial hdmiiieii),"qui eos
iiiundi partibus rectiludiiiis siuc dispositione salubri "usque ad locum, quri a lalibiis stiscipi.irilur homiiii-
cuncla ordinare perficereqiie di.irio frela procurat bus, quoruni corailatu ail "pra?dictunircgeiri Lollui-
auxilio, et quod singuiari pro aucloritale perficere rium fralreni vestfum Jltesi valeani pervehire,
Talet', niullorum _ssepe sacerdoluni decerhildefinire securoset quietos, omniqtiesuaviiate deducat (edit.
.corisensii, et jnstitisb ccnsur.i ca scilicel emendanda B- Rom. addit. cognoscal praeterea clenientia vestra).
deliberare, qusc perperam -atque enormiler -fueiint tQuia' prd •coiiniuuii Ecclesiae-paccalque consbiisu,
alicubl commissa. Unde veslraeregali Deoqueamabili duos episcopos de rcgiio Cafoli regis, palrui Teslfi,
-excellentiee notum esse vohimus, quia ad fuiuram •ad ipsam-synodum, qiioe:DoininoaiixiliitiileJri Metis
synodum, quae Melis civitaie Lotharii regis nepotis 'civitale congrcganda .est, sedis apostolicie missa
Tcslripro a Theuljicrga sorore Hucbcrli clerici, et vocatione-convehire praeccpimus : qhinna cuinrois-
'AValdrada congreganda est,. duos ile regno; Teslrp •sorum nosirorum'pracsentia, et alionini sacefdoluni
'episcopos, quos prudenles atque veraces-vos esse Dei conTenlu,quod dcficrir.eoporlet,juste carionice-
"cogrioscitis convenire jnbenius, qui.una cum sanctae que tleccrnant. Data ix=.Kalcmlas Decembres, indi-
-sedisiioslrse Iegatis, quos illuc-Dbmino atixiliante clione xi. - " . " - "-.'
iuiric desiinairus, el aliorum venerabilium-episcopo- , XX. -_ .
rurii coeiu, qui- ail" eanuiem syno..ii_ii-conveniendl ADEPISCOPOS GAI.I.l:EET GEI1MAXI.I_.-, .- -
'
•fSiiril-,sj.lrtili cuncla'indagaiiorie, -reclaque valde •' ' {Anno SG2.) - -' ' "
-inquisilione, secundum Deum, el venerabiles-sancio- ~Ut ad syriodum'Metensenfcuiii tegalisacccdanl. ubi-
runi Patruminsliliitioiies, exafninare ac definire de- ' que audito Loihario, ejus divortiicaustim coguoscanl
"certcni;Nam et Lmfdvico glorioso.regi, fralri ve- Q ef.cunonke definiunt.._ _...,-
-Stro,-simili motio lilleras nostras direxinuts, duos . : "
[Apud Harisi, ibid.]
regni sui eplscopos adipsamsynodum eonvocantes, NICOLAUS episcdpus, servusservdrtim-Dei,-bmnibus
^qualenus 5n onmibus, qtise ibi slatuenda sunl, re- Galliairiel Germaniairi consliiif.is
archiepiscopis pef ' -
-ctitudo vigeat,- jiistilia po.leal,- ef falsilate fugala ' •
Teiiias splendeat : ut venerabili-sacerdolum Dei "[pro synodo]."
Incogniiuni"vdliisessenon eredimus; qnalitcr pro
certairilne Cliristi Ecclesia ab dmnibtis incoricussa duabus feminis Ldiliariiregis, Eeclesiae Del f.icics
consist.it adversis.Qnos sane iiiTbiiiendo episcopos, illiciii connubil nrevo aspersa sil, vel qualiier una
et ad jam diclam synoduni jussione nostra volenles idem rex alterrfrasibi sceleratissime copu-
rcpulsa
'occufrere', vcslfa hon retardel uobilitas ; .seri pro laVerit. Quarum prior Tiieulherganoraiiie , pfo siii
Dei amore"ipsos absquC' leniporis-protelalione ad
sinatis occurrere. Data non Ka- fepudio acriler ddlens,' per eniissam legsiionem
privfalam syriodum hoc negotio sedis iioslree expetivil jiuliciurii.
Tendas Deeenibris, indictione xi. - . • super
, Ex qua re tini.us partis causam sine altera judicarc,
; .' . .""_ 'xrx.: ''"',; canoriiciim foreniinime duximus. Staluimus" ergo
. _ ADLUJl.OVICUJI il IMPER.VTOffl-il. ctiin
jv fralefniiatem vestram Melisbolleclam, pariter
Commcndat legatospro cansa Loiliarii fralns ejus in legatis noslris-ejusdem Lqiharii causain autlirc, el
... Franciam niissos. candnice couiriiuni seiitenlia- defimre. Jtaque jnxta
-.'.,•.;• [Apud Mansi, ibid.] slaliilum nosirum, cum"duos alias in partes fratres
' Nfcdi.Aus . rioslros deslinafenuis cpiscoposj accidit.id noslram
cpiscopiis, servus-sbrvorum Dei, LUDO-
•vico imperalori-fpro synodoce]. ,.-, , noiiliam pcrveiiirc , quod,"LothaVins, iegitima et
- Augustaescrenilalis magniludini.veslrae, imperiali priiria repulsa niuiiere, secundam sibi aseivil con-
nosirae petitum ac proniissuni
Jiilgentidecore, his aposlqlalus noslri- lilteris inno- jugeni, neque sedis
U_scinuis,quia miiltiset quolidianis ecclcsiarum Dei ' judiciiim exspectiins neque canonicojudiciohspiam
.soHiciludinibus elrililitslibiis, quibus nqs vigilantef succumbens. Qua ex' re qttid aliud dalur intelligi,
insislcre decel,proepedili, missos uostfos pro perfi- nisi quia ubi .plurimorum judicium praveriit, ihi
r.ienda synOdo, quam pro causa Loiharii gloriosi ' suo juilitio preevaricalofem se indicavit? Et ideo
aii-
regis, fralris veslri, nostra aposlolica ficri-auclorilale universaliler hanc fraternitati veslrsq apdsioii.se"
« DeTiieutberga et Wuldrada vidc Vjtam S. Deicoli.-tqm.JI. Actorun>ord.;S; Bcnedicii, pag...II4. HARD.
"
801 EPlSTOLiE ET DECRETA. 802
cioiitaiis epistolani tli.stiiiavimns,- iii Cluislianic A / procsiileiuibus adunare debealis ; et una ciim cis
rcligionisizelo accensi, pariier tum uiissis.iioslris vigilantitis, sine dolositatis niacula', vel fomeiito
Meiini proliciscamini, illucque Loiharium convo- invidiae,*autodii- iriUilmenlo, quse posisunl homines
CittUcs audiatis,.et in -einu •canonicum jutlicium a via veriialis perverlefe, el a calle reclilu dinis,
proferatis. Quod si Tonire distulerii, "et a prxsentia proh dolor! declinare, seraper Deunr prae oeulis
se.synodali praesentibus legalis noslris-subduxeril; hahentes, personas principum, ct lerrofes, qui ad
etad pofnitenliam-ae satisfaciionem repedare mi- temptis insurgunt,-eiJn tenipore finiuntuf, contem-
niiue :curaverit,-ila ui praeseniialiter ad-sjiioilinn nenles, quid in his justius, quidve veracius cuin
coram "missis noslris salisfaclurus , et -a scelere falis missis nostris invenire valueiitis, horum con-
recessufus-.occurral; Jllum decseiero exconnmini- sensu definire et slaluere proctii dubio sludealis,
i.aium Teddemus, et qtian.liu In hoe permanseiil, a caveqtes hoc quod per prophctani dicilur : _Vceliis
ioiius Ecclesise"eonsortiofacienius exsorlem. ~quidicunt bonum malum , et malum bonum : qiii
"". ponurtl tenebras luceni, el lucem lenebras : qui dicunt
";""""_ *-. "'."'_ ~~; .xxi, '; ';;. "-_; duice amarum, et amdrum' dutce (Isa. v). Nam et
" RECIDENTES.
AD ijpfscorqs is CONXILIO METENSI
evarigelica inter-caelera, quae nos ad bcne vivendum
;. ;_ ... _ ... - {AnnoS62_) .... . . . ^B
•_ insiruit, seutenlia admonei diceris: Nolile judicare
Vt-Thew.bergtvcausam cxaminent gcdefinian', con- secuhdumfaciem, sedjuslum judicium jndicale (Joan.
ciliiqiie Acta ad se_miltunt. . ix). Psalmista quoqtie ait :-Si -vereutiqne juslitiam
[Apud Mansi,iiirf.].. , . ioquimini, justa judicat'e,filii- Itominum (Psal. LVII).
- NICOLAUS episeopus, servus scrvorum Dei, oranibtis Igitur cuin mulla.sinl, quibus vestram fraleriiilalem,
-reverentissimis archiepiseopis-confralribus nostris. non oblivionis-aul ignorantiae causiwde "vobisjudi-
et -episcopis in concilio residenlibus quod Metis jcafites,sed chariiatis sludiuni amplcctenies, com-
celebralur. nionere possimus •: haec ideo sullicere credimus,-
a Reverenlisesacerdotalilunc debilus honor im- .qtiia ad plura TOS'el evangeficee, atqtie aposfolicip,
penditur, cum eos in omnibus, quae ab illis sub propheliceequelcciionisdogmala in talibusnienioiijiiss
a_quilalis libramine geri debeiU, trulinam iniseri- Iranseen.Icre non dubilanius'. Tanluro est, iii^^&Y'.
cordiae cumJance recliludinis tenereconspiciinus, jcqtiilalis juslilia' in prtesenti exaniiiiation^^î^
el lenendo nullius favore retenli, aut quorumcunqiie aliquo Jolo veliiividiec macula, siculprxfats sjipuiSj,"v
lcrroribus permoil, vel eliam numerosis pecuniis, quia Deo prscsenle assisliiis , proxiinorumi\icarisa_|5;_:.
aut honoruifl amplitudimbus - a •iramile justiiiie cuiii jam diciis-missisiiostris, ii.. juste ,et iVaîê'—^—
qnoquomodo inclinali•perniuianlur. Sed -quanluin .iiensibililer ciim Dei limorb defihire-satagaiis^ttlS
eis erga proxiinos iri disculiendo cura conceditur,- illorum omnibus vestracquc sanctitai.is cdnsensus
tantnin bis sinc persdnarum: acceplione ad suii alquejudicium seqiiilate fulgerc videaiur. Nam si
cuslodiara pavor cum zelo reeiitudinis procul dubioi vos' vel illos in aliquampariem, pro eujuscuriqtie.
adhibeff dehet, ne immemGresilliusapqstolicse sen- favore, a eanbriicis cl sanciorum Pairum insliliitid-
-lenlise videanlur-dicenlis -: Unusquisque propriami inbus, quod non optanius, dccliiiare pcrspexerimus,
wiercedem accipiel secundum suuni laborem (I Cor., ârguere non dubitamus. Si vero aliarum ecclcsia-
-iii)."Nani'cum Jnler muiiarum leeclesiaslicafumi «licarum -iitilitaluiiiin eodem coriciliores accidcrini,
jeriim, quse ad saluleineiifidei soliditateni.populii -digno examine pertraelanles cascum Dei tiniore
_-Dei-pertinere yideriUir, nosler aposlolicus animus; definire-iatagite. "Si autem aliqua in eo fuerii eon-
•cattsas "exlerideretur., de quarumdam feminafumi lenllo orla, inqua diflinitionis ponere nequiverilis
-.conlroversia, Theulbergae scilicel atque Waldradee, Joriasse-censiiram ^noslrd bam judicio reservare
adinodum sicul-quorumdam rcferentium, quia pa- sancjmus. Slaluimus autenv, iil cuiieta quaein codem
«toralis nos cura-ad audiendum cohimoverat, relatio) -concilioperaela fueiint ac defiriita ,'noslro'pra.su-
Jntentos reddidif, et ne "al.quo-violenliaemorbo per. n laliii gestoruin serie ihcuncianlcr significeiis : u't_si
desidiam grex -fatigeiur Dominicus", ad mcdelami ea , justllise piilehritudine, probabilique' sanciione
Tecuperandae"saniialisardore cbarilatis fervenlius> tlefinita perspexerimus, Deo dmnipotenti gralias
-iiivilavit. Prfrdicla qtiippe. Tlieutberga iniillis vicl-- 'referamus : si-vero injuslitiae, quod rioiunms, bt
imssedem aposiolicam lacrymosls liileris- sluduitL •conlrafietalis fuerint acta intentione, ea rcnovarc
:appeliare : in quilius .affatu flebili pufara "se quo» sumirioperejiibeamus. Missos qiiidem noslri poiilifi-
-itectisatur criinine, inquil,-alque Insoiiiem.Ad-quod1 cii, ut in" prima epistola vesirseililectioni slgnifica-
riiPgotitim-etjudicii discretioneni, sicut jam veslrami :viriius,'pro quibtisilam ccclesiasticis uiililatibus ,
•fraieniilaleni nupcr -per apostolicos apices comriie- - quibus fttirous" occupali, destinare nequiviinus. Eu
Tiefc.\i.ecrevimus, aposlolico vos boriamine adesse3 Christo juvante, sifenuiiatis pollentes scienlia atqtie
- voiumus, qualenus a ponlilicii -rioslri Jaiere ve-- 'doclrina, revereiitissiinos n.uric dirigere missos
~nientilms missis-, synodicanr iliic" celebrationeiri-, , •decrevimus , -Rhadoaldum" scilicct-atque Joaiiiiem
-
-aposidr.cafulii aucioriiaie,_cum fraternitate veslriti tcpiscdpos, deliciosos -et consiliarios nostros, qui
-a Hahc episidlani iri eililis' coiiciliorum iheiidiss Rnm. epistolarum.Pofuificiarnm an. 1SD1: quqd
-scatcniciiienicndaviad iioriiiain editionis5 etiam et in cEClcris-pfKsiilumesl. MA.NSI.
-hiac"iti"__e
' • ' NICOLAtVAVM I
S05 304
prsediclum. cum vestra" sanctilate concilmm , ut A quia el lale j'ara olim aliis evenisse regibus scilur
.prolulinms, slutleant celehrare. Omnipolens Deus, indiilgenliam pariter, cl plenariam gratiam largia-
qtii vos sacri. regirainis :culmine perornavil, veslrae mini, ul vestrae ainplitudinis fretus benignilate con-
beatitudinis corda rectitudinis et jiisliLiaeclarilale sistat, maneaique inter caeterosvobis fideles securus.
repleat. alqug decorct, ut in omnihus veslris- aciibiis •Cuisane ideo vbslrae sublimitalis gratiam nt tribua-
a.quilalis videamini .pienitudi.ne rulilare. Dala ix tis deposciinus; non solum quia pioainorelomnibus,
Kalendas Decembris, indiciione xi, qui aliquo fuerinl sceleris contagio maculali, hujus
apostolicae sedis opem, atque misericordiam, el prse-
XXII. sidium postulantibus, humilique devotione quseren-
AD.CAltOLUM CALVCM
* I tEGEM.
libus, pro qiialilnle fadi subvenire debemus: verum-
[Anno 862.] eliam meliienles ne.propter irani indignalionemque
Pelit ut Balduino parcal, qui fitiam ejus rapuerat, et vestrara ipsii Balduintis impiis NoTihroannis, el inl-
'. -inuxorem acceperut,
micis Ecclesisese sanclse coiijtingat, et Inpopulo Dei,
_ [Apud Mansi, ibid.] - quem, prudenti consilio menleque scllicita, salvum
NICOLACS episeoptis, servus servorum Dei, €AROLO "
el Incoliimem regere el gubernare debelis, aliquod
glorioso regi majori [prq Balduino]. -_ - _ B ingerat periculuni, el scandali fomitem, qui fitic-
Bealo. ac pretioso Chrisli Dei nosLri crupre Eecler liiun ccelus dcpopulelur, imniiital ;.'et-ob Iioc
sia sancla redempla, et sacro ipsius Doniini super animae vesirae , "quod absit, eontingat discrimen.
solidam verse fldei petrara fundaia eloquio, pielatis "Dextera vos supernse protegat majeslatis , et ab
suseviscera omnibus,.non solum quos ex aqua re- onuiibus seinper adversilalibus -illsesos custodire
geheravil et spiritu, delinqiienlibus, "verum eliam dignetur. Data ix Kalendas Decembris", - Indictio-
quolquol-sacrinecdumJavit unda baplismatis, patet, ne xi. . _. ,--.-•.
-atquegremio^ratulatur loyere salubri.'Unde ab ipso XXIII.
inslitutioiiis ejusexpwlio, ad eam omnes, vclul ad '
ADliEnMEXTBUDEJI REGiNAM.
'
pijim cbarissimse genilricis greniium, confugere digna
. devolione procurenl, qui se in aliquo.flagitii scelcre tAnno'862.) /'..'-
Inlercedil pro Balduino, qui ad opem impbrandam
jacere cognoscunl: ut per spirilualem .gratjanr, quse in Urbeth veherat.
riie ignoscit.-poenilenlibus, a peccaioruin ncxibus
absolvanlur. El quoniam ad hanc sanclam Roma- [Apud Mansi, ibid,]
nam, cui Deo auctore deservimus, Eeelesiam, quac NICOLAUS episcopus.servus serV-OrumDeij-BE_i-
^
ob.sui priviiegii principatum,.qiio.cseteras DeiEccle- HENTIUIDI reginae [pro Balduino]. - -.
sias orhe universo diffusas excelHt divinilus, de diT . Fideliuin universilas genlium .ex vafiis mundi
versis mundi partibus quotidie multi -seeleris roole partihus, cujusciinque sint ortlinis, vel a_latis,si
oppressi confugiuiiL,fjemissioneni scilicel, ct venia- qtia forie criininis noxa, vel seniorum . suoruro forr
iem sibi gratiani trib.ui supjiliei et ingenli cordis midine detinenlur, ad hanc sanctam oinnium. ter-
moerore poscenies : a qua vero ob insigne dileclionis rarura maireni Romanam Ecclesiam, ut salutarc
nieiitum, et .debiliEcouipassionis gratiam, recli li-. percipiant remedium, recurrunt, et ab ea non solura
braminis auxiliuni cunelis fida peleniibus inteiilione aiiiraee, sed et corporis salvationem, -ut oninihus
tribuitur alque largilur. Idcirco ad beatissima san- patci, buniili prece suscipere precantuf, Quibus
ctorum aposiolorum principuin Pelri ac Pauli confu- -miillis diviujlus fulta 'aueloritalibus, el sanctorum
. gere liinina, noslriinique pontificium Balduinus, va- Palrum roborata docuinenlis, malerno amore sola-
salltis vester, ardeuti aninio accedere sludtiil : qui iriiiia subiirinistrat, et sugenda ubera coiisolationis
yestram.se lniben.. indigiialioiiera, eo quoil Judilh coinpaliendo infcfre miniroe-recusal. -El quia Iiic_
filiam vcstrara, illum prse cseteris diligeniem, sine Baliiuintis, qui -cliarissimam filiaro-veslrani-conlra
vestrse Tolunlatis consensu iu conjugium elegefil, divinarum legum saiictiones.rapuit, "de his se .esse
eanique voleiitem accepit, oreproprio letulii. Quum- ^ recognovl, liminibus sanctorum aposlolorum lacry-
obrein pr_esulatui noslro preccs mullimodas fudit, nibsis moestisqueprecibus lugubriter se obtulit, et
orans et peteris, obnixe, ul magnitudinis veslrae per ul pro tanlo crimine.aposlolicam opem aeciperet;
noslram intervenlionemadipisci gratiam mereretur. nostro aposlolatui jiibiloniiiuis.flendo se preesentare
Ctijiis nos crebris peiilionibus, et misericordiae lar- qtiifsivit. Ciijus cum lamentabilem, el tanio scelere..-
gilaie^commoti, vesiram regalem exccllcntiam his plenam cognovissemus petilionem, ad-mentem r.ediil
apostolaius nostri apicibus, piajsentibusque legatis, quotl per prophelam Dominus dicit : Misericordiam
Rhadoaldo Tidelicet et Joanne, revereiitissinris et volui, el non sacrificium (Ose. vi), nriserli .fuimus-,
sanctissimis episcopis, deliciosis.noslils, vaidepre- ei hos veslree in Chrislo dileclee induslriae aposlo--
camur, ut pro Jesu Christi Domini noslri amore, . licsesolliciludinis apices fieii slaluinius, niissosque
el sanctofum apostolorurii Petri ac Pauli, guorura eliam Rhadoaldurn et Joannera revereniissimos et-
auxilium ipse Balduinus, magis quairi regum lerraj, sanctissimos episcopos, deliciosos noslros, pro bo
fide devotaqucesivit, nostraque dilectione, qiiam vds veslras clarilali direximus, per quos obnixius depre-
liiculenierliabere"agnoscimus,jnm clicloBakluind, camur, ut pnpfalus Balduis:us, quam apud vesiram
g0;s EPISTOLiE -ET DECRETA. 805
per aposiolorum intercessiones -desideral magnlfi- 1v roine defraudare lenlaveris, scias te pra.sulalus
ceniiani ojblincre, pro Dei amore graliam percipere noslri auctoritate a vini. et carnium parlicipatione
valeat, et de sui afTeeiione nostrae praesulatus ora- omnino excomniunicatuni, quoadusque Romse in
ctilis consolationem resumal,.gualenus qui seper nostra spcciali prsesentia distiictam posilurus ratio-
infelicem culpam a norma a.quitatis.declinasse non ' neni.assislas.. Pervasor vero sancla. Arvernensis
ambigit, niedelam aposloloritm agnoscat, et apud -ecclcsise, sipost banc nostram ubfiiii.ioneiii illic fe-_
senjorem vestrum venialein, vobis -juvantibiis",yigo- niorari.tentavcril, el aliquod impedinienlum sanctis-
rerii obtineat. Dexlera vos superme.prolegat majestar simpSigoni cpiscopo facere guacunque argumeiila-.
tis,, et ah omnibus scmper adversitalibus uiaculisqtie tione pr-esumpserit, sciat se. pari inodo noii tantum
cuslodire.digneiuiV. .._ .--: .: -.-_•- a Tini.el carnium, veruraet a corpoiis et.sanguinis
- - - - - XXIV_
.. .'."-. .', ." •Domirii nosiri Jesu Christi participatione, penitus
AD CO.MITEM ARVE-tNORCM.; . ,, . -esse sejunclnm, .quantliu nosliis jussionibus dbsli-
' STEI_HAKUM.
.• ._" ,(Aniio.862.). -, ..<. _-.-. -"-_. nateJn precsenliarii apdstolicam .venife.disiulcril.
Jubet ~.ut _Arvernensem Ecctesm- Bene yale.. . - - . -"
- " suw Sigonem episcopum " - • "•-,-"."
dejecio pervasore restituql, et syuodoJegalo- ':...,''.. ; xxv. ; ":
rum de objectis satisfaciurus se sistat. g' AD SALOMOXEM REGEM BRITTOKUM.-
[Apudllansi, ibid.] : __ /_[ .,,•.-- [Anno-862.]-_ . '.'..•"..'. ,
'
-NICOLAUS episcopus, servus seryorum Dei, STE- De renovando ejeciorum episcoporum examine iipud
PHASO comiti.. , _-._.' _/- -.__. ; archiepiscopum Turonensem, vel apud.iedem apo-
'Qu.aeefquanla contra canonicas eLeccIesiasticas itqlieam : et de juic mctropolilani apudBriianms.
" "
regulas, imo conlra naturalia jufa perlinaciter ege-_. (Apud.Mansi, ibid.) ." -.,
xis,.setlis aposloli.cse,quiB ublque cx minislerio.sibi -.'NicoLAus-episcopus,servus servorum,Deia, SALO-
crediio spiritaliier prseslo est, cognitioneni oranino JIOXIreglBrittonum. • , _- • - - -
-noii latet.Et licel tanto sint odio a noslrlsrnentibus , _>Benedictus Deus-et Paler Domini mei [ms., no-
-repellenda, ut in te corum auctorilatem "merilo mit. stri] Jcsu.Cliristi quiper magnse niisericdrdiiB suie
tere in vlrga cogamur_;uitamen adliuc le-resipiscere gratiani.adeo.tute cor sublimifatis iiluslrare digna-
a tantis malis sperantes, lias.noslri aposldlalus litte- tus est, ul merito pro sapienlise ttiae fulgore ubi
ras tihi -biiiginius, ut, subniissa pef linacias luae cer- habitas, nonj'am occidensi sed oriens habeatur. Or-
vice, sanciqrum sacerdotum pra_ccplis pureas, de lus enimesl in vobis sol jusLitlie,quodJpse Chrislus
-pr_eieriiis poenitudinem gcras, ot -a_,fuluris~te,_ne esi.etinfideliialis lenebrardefecerunl. Sedfoganius
perseverandq in lalibus indiaboli laqueossempiter- C euiiidem omnlpolenlem Deum,' ut sicuti fectse fidei
nos incidas, circumspecle ac splertcr cuslodias.. Cacr . agiiitioneiiipieconcessit, ila qtioquebonec.pperatio-
;terum-quia, quod his nequius cxslal, co.ntra orime ^nis benignus- largiatur- elfecluni. De.bsetero [ms.
"quqd Chrisllana- rcligioni conyenit, dejectq"'sanctisr add. lili] scial prudentia lua, nos be cjectis et in
•simo SigbneArverriensi episcopo,in locumcjusper- locisJllorumaliis subrpgaliscpiscopis, diligentei in
vasorem Adpnem elerieum subsliluisli; praecipimus arcliivis sanctse Romanse, cui niagna.omnipoibntls
tihi aucloriialc Dei omnipolenlis, Iiealorumque apo; Del-miseralione. deservimus, .ccclesia_-requisisse,et
stolorum principum Pelri ac Panli, iit nullampassus mullq.-alitcr. in exemplafibus epistolariun, .quee a
sanclissimu.n .Sigonem cpiscopum.,dejeclo dccessoribus meis, bealae vjdelicet memoriseLeoiie
"-moram, ecclesise siixe
pervasore, resliluas, et iu omni sacCr- aCJ.encdiclo pontificibus, atquea me, Nomeiioio,'et
dotii dignilale cum inanere.amodo; dimiftas.Kam tibi, ncc n.on arcliiepiscopo.Turonlcddatae sunt,.pa-
quia Jionnulla -impudica acscelesl.ssiina -dc te inciil- - pain Lconcm [Ms. Turon.,d rcghitui episcopisrois-
.caiiiiir, aposiolica auctoritale _sa'.icimusrui rlc his . -seîinl, invcnissc, quani lu jn lillcris tiiis peihibes,
plenissirae salisfaclurtis, in .rioslr.or.um.-lcgalorum quannis nec d.iscasIn .apicibus luls, sancta. Tecofda-
-pncseniia, qui consiiluiae a ripbis synotlo prseesse tioiiis-papam Leonem, etc.] Nomenoio coiisiliiim vel
flebebunl, in loco piaefixooceurrere studeas. Quodqtie -" .auctoritateiii deponendi cpiscopos tribuisse, qiiippe
si neglexerfs, el pracsentiani tuani a synodico exa- qucin conslai multinirlemuliisquc modis, riehocab
- ^Coniulil hanc cpistolam I_afduinusc"umnis..'ar- clnoii magis pcrvasoresef sacrilegos talestlixcri-
•.ehivi Ttiron"ens.is,.unde.varias lectiories adnolayit, nuis. -Quicliam, si qusedam habCiit negotia,' non ad
quas in texlu liahes. . ; . _ _._" cqncilia episcojionira oeciirrefe pennittiinlur, sed
: 'b-Salomoiixregi Briitonum.Terlio et ullimd ,'ut cdnira sacros eanones,,.ei Tenerahiles leges, ad sse-
"estapud Graliaruro-5, qu. 6,Ha.c quippeest. Sed chlariuin iril.unalia pcrtrahunlur, nec" "suscipiunt
male ibidem Joaniii papae iribuit baiicrepistqlam, . fpiscopale inslitulum, sed illatum contra-regulas
Ciim sit Nicolai. Profert el -HincmarusLaudunensis - popularc incurrunl jtidicium;ei ipsis mbrie praer
- Jnpriori defensiorie sua Iocum, ex altera ejusdem feniis", rapilur siquod fcniansefat sulisidium. Judi-
argiimenli-ad -Salomonem'etimdem epistola'Arlfiani - •caniur etiam episcopi alectoribus et laicis Iiomini-
-papse non edila : .Sed. el prwsens,' iiiqiiil,- domhus bus quosnon opofluit nisieanonicisJegibus,bt me-
: papa Adrianus hmc£x epislolajiuper _adSalomdnem tfopplilanis atit, nobis praeseniibus, sallem exanri-
, diiccm Britannorum deslinata siii suorumque officii nafi.dicenle Domino pef. prophelam J Notitetan-
wori immemormandavit': Sacerdotes verd vobis"vi- '(jere.ehrisios'meos, etih.prophetis meifiioiite mali-
binarum diceceseoh supef se .alios deploranl super- - gnari (PsaL.c.v); et ilerum ; Qiti -voi.langil, qitasi
posllos sacerdotes BritamiicoSj-si-iamen sacerdofes, qui fangat pnpillam oculi mei (Znch. n). SIBM.._ .
- '- "
807 i - ••-" KICOLAT""PAlbE I - _"- SSS
aliisquamfa-certd ejnscopdrurii 11uriii.ro"fieret,pra- A Iiljeiiter--"attcnde;Jlortamiir-:eiiii!i.gloriam -tuamVet
ccpissevNaul "Nohicrioiocpnsulciiii-qiiid -db Sjmllus -cuur>a_quiv6coIILOsajiicuiissiino Salqniim'e:tiiIectio-
'£aiic_ii'_gi;a_tiam v.qnmitlaiUibusopo"rlcrbL'fieri,resp.oii- ii.eiiiJuaih adiuouenuts, dicente: Auui, jiiim.i, disci-
"
;<lil Iiihll inquieris'"p'raei.erquod-saricliicaiiones-siiper- plinain.ipajris-tui;.- el ne dimillas .legeninwlrisJnai
"Jils:pfae.cjjiiiiiTx;- ipsa-s-rbgulasâpicibussiiis.iiuciê- " {Prov.i)\7.(5: q.'C. :TImc--cuippe-"-\.y_.lr_cc.epi-.iola
-iTehs:--Na'rirqualitef,.et-"a-qupt,."vei a "quibUs.sarixit joanni papee-xribuitur:) Ilaic _qtiippesuiU.pjubccpTii
' - malrfs_t.ia_r--
._Cpiscdpqs-coniiemnai'i,"'-sciibeii"s;«oaera-,tenipbi_e,B_;i- -pei-pa'[iis-iui,'-_eL-lia_c'bslJe_-;Ecciesi_e
iarinicse"sfegioriis"cpiscbpis;^«vitlenier3n|!er csetera-, YMelicbfiU orancs ejuscojios.-regnl-lui srd.-Tufbneii'
iif eadeiriJpsa TerJia poiiaiinisiclem^vil.-ieqtie jirae- .; sein -arcbiepiscopum nliltere - nqn
-;hpntdetrecles", ipshis".
fclpiens-ut^diniHa sinllh coiiclUIsbjAscQppriiny.- Nam , que judicium pdstulare Jpse etiihl"
de_digri'efis:
riii.liam.dariinaiioneinbpisjopoiHiin.ess.e-uriquiim-ceh--«sl nietrbpoliXanus,-.omnesqiie ^piscopi -regrii lui
semus."_i_isi?-a.ut; arite \ms.; riisi.jn.ab.le] Tegiiliiiiraf ,ejus 'sufffaganei 'sunt,: sicut-.-conscfipfioneirprsede-
niiihenimepiscopofum-, qiiiiil.periluodeclin.bpisco-- -"cessqruriimeqrurii eyitleiuef' oslendunt,. qui pfa?ile--
•
pos, ,aut -cefte'-probata seiileiitia -per •sepfiiagiiita-._cessdresJrios,'.qiiiaJllos'ab"lp'sIus-cuj;a.subtriixefarity •
i_dorieo"s.'legles;,giii tales-sihl,'-mii ..et-accusafepos- -fortiJriyectloue^coriipeye_§Ju"duer.uiit-5.- quamVis riec
sini, et priiisad sacra Cinisti, qualtior ,'_Evaiigeiia,'Bnoslra scripia superhac fe.riussadeesse-vitleantur-.'
SacrameiUa "praeslenl, quod-iiil falsuhrdepromaiit, Cinnque cqram~ preesigiia.io!*Turdriensis Ecclesiae
siciU,.-ri.obis,b__alus Silvesler-,:eisariblallpmiu_a,ler_ prsesule;-et-Jritegro "-^mimero collegafuiii ,-id-bst
riere videlrir;Ecclesia_..JQuairf secutus""decessorriieus-, . dupdecimepiscopdriiin eelebra'3 cpnyeniu , fueriut
"sanctseineniorieeBenedicius,"quia•-c"oriLra-,aec"essoilscjecti ejilscopr.fe"gtilaiiier'bxanInair, apparuefitque
slii dei__.et.um, ridif ab .episcopis;sed a iaieis, bjilseo- qiiodbariqnice fuerint ejecti,jjsis in-sua dejecliorie-
pos"ih rbgiorie- ttia, cdgii.bvera.te?se:tlejec"tos,-m.ultiT iiiarieiititius,-"qiiicu'nque•in""-Iocisborurii'r'consecralI
uiqestif[a-,bt .".ridignalioiie repIelus',--_sei*ipsit-quod feuril,-:pr-ier.uhlîiiiqiie'.bpiscdpaius". hdridre^poxiri.
-Jelii^ , -Qupd-sibjecti episcopi irisimtes' fuerini.-ii.eclarail,-
.sinerex .episcojros 'a'-,%'etl"fbfi_s"*siiis
.iiiiIlii-_.ra,lio;
qtios tiuddciiarius huinferus-Jiqhjejecisset-. tjiioruiri-. _liis amolisiqui-Jllis' SUbrdgati^suiiV-Eteiesias suas-
yes_igia„et.ego.quoqub seculus -e&deriicensui, Jmo ijfsi recijiianl.îNfamcum.aniecessores;r&ei [ms.jiidit.
bt eeliseo,- irec Ullam -jidsscepiscopos.siii" honoris Romariii-pfaesuleS ejecXiqnerii-edfum.epi.seojjQrum.'
sysxinere |aelurapi,- quos non cdnstat fuisse a"dup- qui ab---Ecciesiis5su'isexpulsi siint/rion-iidmis-eriiit,
Uecinyepiscqpis, .prassente, :priiriamqiiecscnienliam Hec.âpprbbaveiinl-[ms:, adriuseruhtJiec apjirobave-.
ineirqpolUario ejriscopo obti.nerite, ''eiim-exathiriarent runt],- jie.e"ijisds, .qiir "eis"sub'rdgatisant,-. yivenlib.iis
- aJLiditosi-.fttii;etsi-:eririieri'--aIiqu,odefti_fes_.,ressedi- -C illis,, "legitimos 'episeopos-,"dixerunt".-Saiie:s"i.fprle:ad
ftiiiituf.pblesl^crefli qnotlTi yelfrirmixlirie fassiian- - "-Ttifoneriseiri -"arcbiepiscqpiiriiviiiilrtei;e^<led.ignaris"J,
lum;'."ei-riori.cdriiessi-fiiefifqudd-boii J^cefant,- quia "stude dud|'epi"scopos de .expulsls/bfduds de"su!ifo-
-videbaiitJa.ebs ;ei . saeetilares-quo_rqu'e' ufia cum regb - -giilis";iiria-bumglorise tiiae, legald-,*ad's;ajiosldiicaiii-
£oiur^-se_bbn-spIraiiies,'"qti"odi_riecsartem alitiierant: sedeiii-beati -Eetri -transniitierefubi digiia exaihina-
'
Sbjiiideiri-rjui .ofe; laiiliun', êt rioiy*cdrde'-pibfei;t lioiie^pfaemissaj qui iegitimi eplscbpi sihx -apparesil,
quoil"3icil.,f-non-coiifit(_tuf,-sed_' ToqiiiXufi-qtiamvis -etsuas"JEccIesijfs irfegiilaiiter-Jibri amittant.-Kihil
nbri -yldealur-_usia*eonfess'id,quStnoirlegiiiino pro- , eiiirii-alihd est qiioaiiiVi'_eseiUi.hegdXioperiil.usile-
vqcalur «xamirie.-D.e.Gislarilo "ahiem'cl-"Abtardo. .-'"finlri pqssif.""{iuiavefojriagifaqhis -sitinelrdpdlila-
| ins.:,\_Ai.Xardd,ei iic- «i.f/U(-];episco"pi|-[Nannelensis•:- "riiis.apua-Briiaprids-coriiei)tIob,stilicel-_nullaniem.Or-,
buf.],-d.e-qfiibuS..scfipsisti,"'mulltf "dliler^'u-fm"'tu.l fia'slti-vo"s JIi vesXra re-g-idribbllaiuJIabuissehietyo-.,
feferbh&t/epfstola ;• Jn -scr_iiiio.riosfijp,.repeiiiinis. îolitariaui-.i.iw., • nieXfop.olii)ii"bcclesiain,vtamen si
LiceThoii.lierie^faejat JActardus, -:quladenii,dcoiis.c-.-. liLel, pdslqu-ihi-DeusJiuef TO__"--pa-cerir-el'.'dilccturii;
i.rat.quds-_G,hlai:dus in_cd.gfadu digrioscitur drdi- . liliuraiiqs"lfurir.Carolii-ni- gldflosum bonsLiluet, f:\cile
.Passe :Jariieh' A.clardus'invbniluf. aiile -Gislardum -., lioc"1.'poteiiiisadvertere'.' .Quod^sirafleo; [m's.-,.ideo]
.episcopa.ius o-Iiciuui suscepisse. Deriique saheiissl^ ^Coisteuiidsfus-agendunrrcrediLis. adJiosirtim-apdsto-
ah.is_I_;eo jiapa -Noihenoiri-seiibeus,inlef c-dteriipfiB- " laltnri desiinaib- coiitendiiei- qiiaXeriusiiostro libra-
cjpupm;.yirimi.Aclard.ipii•appelliit,-et.lninc'sanura -niiiie, qute iiierii rapud yos"bnllquixus; bfbliiepisbo-
sapere, êtYsahhrii" docere ,'-vivere.:Jic.:'perinariere ;, -palisbcclesia; luce clariusrinnbiescat.-ei deincbps- 1
deiniriij.al^"'.Gillardiini^-Terq^tahqtiariiipficdicli.Ac;' oiinii'ambjguilaie recisa, quem^seqtii,ejfiscdpi vestff
jlakli.seiluluni.inyasofeni tlendtat.JHs/ergo acbpjiis- _debeiirit,-Jncunctanler.agndsparilfl).i_rque_eriiiii Eccle-
.niodi epntrovcrsiis,âc diujcultaltbus .eiiuhle"ratis,,et'.- sias-Dqmiiiiper discordiam feguriijjivisiohes aliquais
ita fepeflis,, babitis," ac c6nipeftis,--hori.possumus a paU-.ve^daiiiritiîfts.jper.discq
regula sanctowim patruni," aut...a sedis./liiijiis Jristit aliqua pali;ilamria] necesse est:. burii quantiim ex se,
- iuiiojii.bus Ihdebite"[ms.Vui a sedis luae-irisliiiitiqrii- eslpacbinj qu.am praedicant.' "sefv.are sludeant Jnvi-. ;
-" iri driihes: liis ila-jiraSibatls,- pef uqs-iyam-
liusqiioqtie iiideblie^-eXc'.]deeiiniirb"::'Sedsrvis.-I)ei "cem,_-bi_
bmnipptentis vbeiredictionerii,percipere,: vel siyeia: • ;Seire yblumus .excellentiaiii, quia^sCnQsXfispalerriis
- cUcr
;praicepia-aesidera-s,-'cqirs'iruun ,-mojiiliS--:ob£dicris,'.et ;'tam- <_ic"--jure
Bp,s.li:a.c_pn*se-q;ui Jiiciropblitani,
iiieuni-aecipejSX qjibu-iibi •pcrsIiaac'_pag_)iaih inilicb rl.vahi^dereHbiblidiie-bKaminii-ejecldrum^
8n9 EPlSTOL-iE ET DECRETA. Sl#
rumnos audire studueris, erlt pax et concordia et. A comprobalum est, quod -conlrasanctorum canonum "•
omnis.legitimus ordo in regno tuo. Quod si nos tan- sanclionesuxorem aecipere pracsumpsissbt,in quarta
tum interrogare el non auscultare decreveris, scan- etiam generalione sibi copulasset, saricimus et apo-
- slolica
dala, et discordia el omnis confusio non deerunt tibi promulgatione decernimus, liujiis - infausii"
in vita lua. Porro legatos tuos, quos ad nostrum conjugii omnimodis copula dissolTalur, quiaproprisa
pontificium deslinasli, dileclioni luae commendare consanguinilaiis el cognalionis demonstratur atque
curamus: quorum pruderiliam et fidem-circa vos cognoscitur esse. Et hoc vobis interroganlibus sla-
considerantes, plurimum in Domino gratulali su- tuinuis, ut nulli liceat Chrlsliano de propria consan-
mus. Deusomnipotens gloriam tuani, etclaram con- guinilaie sive cognatione uxorem accipere usqua
jugem tuam, cum nobilibus natis, atque cum omni- diim generaiio recondalur, cognosciuir, aut memo-
bus qui sub tuo regimine sunt, omni gaudio el omni ria- retinetur. Lsetamur aufem, vcsframque lauda-
benedictione pie cireumdel. mus industriae observantiam, quia in hac re bealis-
simorum antecessoriim nostrorum Gregorii et Za-
XXVI.
cbariae liactenus in veslris parochiis, ut
ADCAKOLUH ARCH1EPISCOPUM MOGCNT1NUM EJUSQUE vestris pontificumin
SUFFRAGANEOS EPISCOPOS GERMANI_E fl. protulislis litteris, observaridolenetis (de-
B creta). Dixislis enim in quota generatione sibi fide-
{Anno865.)
Declaralse nullamsentenliamprotulisse in Saiomonem Jes junganlur. Nos aulem generaiionum in Iiac fe
episcopum; Abbonismatrimonium, in quarto con- numerum non deflnimus, sed ul supra relulimus,
sanguinilali gradu eonlraclum, esse dissolvendum, incunctanter observare monemus. Sacerdotes vero
variasquevariis peccatis assignal pasnitenlia. si in fornicationis inciderint laqueum et eriminis, et
LApudMans., ibid.] manifestus sive ostensus fuerit actus, sacerdolii non
NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, reve- Iiossuntliaberehonorem, secundum canonicse insti-
Tenlissimoei sanclissimo confratri noslro Carplo tutionis aucloritatem. Sacerdotes illi, qui in crimine
-archiepiscopo, ejusque suffraganeis Allfrido, Salo- fornicationis fuerint aecusati, el criiiien illis non
moni, Hiltigrimo, Theodrico, -Gunloni, Gebebardo, fuerit comprobatum, aut ipsi nbii manifeslaverint,
Arn. Wingario, Egiberlo reverenlissimis episcopis,. quid aliud agendum est, nisi quod in Neocaesarien-
atque Grimalto, Egilberhtto Tliioloniamali, Adalga- sis sancli concilii capilulo legitur, ac demonslralur?
?io religiosis et Tenerabilibus abbatibus. Tamen si Ipsi juramento se voluerint purificare, Ii1
- Divinorum fulgentesdogmatum difflniiionesscien- centiam habeant. Simililer aulem et diacbni si fue^"
tiae sacro sedis nostrae alvo proeedunt„semperq__e -rint accusali, peragant. Feminse scilicet quse sacro
descendunt, quia rectiludinis et aquitatis species C _suntvelamineconsecratse si fuerint, quod nolumus,
îgnere novit, et inslilula dilectionis -dispositior.e" fornicalae, yelamen deponere non prsesumant, sed'
adminislrare. Paeis enim ac justiliae amatrix cogno- poenitentiaejugo ûbmissaesummopere decertare fe-
scitur et benignilalis amica. Cujus consuetudipe siinent, ut ad indulgenti» et remissioriis valeant.
fulii atque industria, vesfraebeatiludini apices des-is- gratiam pervenire. De patricidis et fratticidis prseci-
navimus, rectiludinis fundenles dulcedinem, et pro- - pimus, ut per unius.anni cireulum ante fores basi-
liabili sanctione ornatos, eum Abbonis causam de licse orantes Domini clementiam perseverent. Com-
quo ferlis, vestra-praesentia episcoporum subtili in- pleto vero anni circulo introducantur ecclesiam,
quisitione examinare decrevimus, ut "de ea cerlitu- tamen inter audientes, usque dum unius anni spatium
-dinepef vos raaluissemus scire cogriitioneih. In Sa- firiialur. Stenl cum ad missarum sdleriiniavel ad aliat
lomonem qnippe episcopum nee criminis, neque sacra audire officia.Tenerint'. His ita peractis, si
facinoris sententiam cerle protulimus, nisi ut com- poenitenliaefruclus in eis cdnspiciuntur, corporis et
missamsibi a Domino plebem,- sicut audieramus, - sanguinis Domini nostri Jesu Christi parlicipes fiant,
non conslringeret juramentis. Epistolavero, quani ut desperantias non- indurenlur caligine. Cafnem
vqbis quasi a nobis missam, Grimoldiis ohlulit ab- non manducent omnibus diebus vilseillorum, vinum
bas, nunquam nostro est scrinio scripla, neque a D atque pulmenlum sumere non -prsesumant,-nisi tres
nobis edita, neque a nostra sede direcla, sed omni- dies per hebdomadam. Jejunent- autem usque ad no-
modis falsilalis argumento plena, et mendacii con- nam diei boram quotidie, exceptis feslis diebus at-
structa demonslratur tenore. En quia Ahbonis jam que dominicis. Arma gererenon audeant vel sumere,
dicli causam atque intentionem secundum nostrse nisi conlra paganos, et ubicunque ire maluerint,
inslituiionis deliberationem, synodali examinatione nullo vehiculo deducantur, sed pedestri. more pro-
inquirere sluduistis, nobisque gestis rei veritalem - ficiscisludeant. Tempus auterh hujus poenilenlise,in
significaslis, ingentes veslrae agimus beatitudini vestrse beatiludinis arbitrio ponimus, ut secundum
gratias, et quia tantoa claritalis erga sedem polorum conversionemillorum aut extendere, vel minuere va-
clavigeri habelis devolionem, ovanles Testram spi- lealis. Ne uxoribus, si babuerint, non separaretur ;
ritalibus ulnis amplectimur almitatem.Et quia ipsi ' si aulem non habuerint, et se continere non Talue-
Abboni veridicis, ut fertis, tesiibus in vestro concilio rinl, legitimas accipiant in conjugio feminas, ne
a Haee epistola ante annum 858, quo Nicolaus I annum
865, quo Carolus Moguniinus archiepiscopus
papa creatus est, non est scripta;, sed neque post obiit. - .
FATROL.CXIX, 26
811 . NICOLAIPAPJE I 812
fornicationis voraginem incidere videantur. Si autem _A prdbabilisque promuigationis efTectnimancipare. In
antequam duorum prsedictorum annonim finiantur his enim magis Ietamur ei alacribus.cumulati apo-
.curricula, finis vilse illorum pervenerlt, viaticum •slolico iiisiituimusfaniine. Qui sacerdolem -morti
illis non .negelur. Si quis cum duabus fuerit forni- nolunlale tradiderit, uel parricidium perpelrauerit,
•catus, aut cum his personis de quibus sacra Scriplura omnihus diebus uitse suae carnem non comedal, nee
.prohibet, si dignam egerit pcenitentiam, et lamen uinum bibere preesumal. leiunet aulem risque ad
iion maluerit coiuinentiam sustinere, liceal legitimam uesperum , excepiis festis diebus aique Dominicis.
"
..conjugio uxorem aecipere. Simililer et nnilier quee Arma non suraat, et ubicunque ire uoluerit, nullo
tali fuerit scelere lapsa, ut fornicalionis ad chaos non Tehiculo deducaiur, sed propriis petlibiis proficisca-
perducalur perficiat. Sed hoc de laicisviris ac in.u- -lur. Eclesiam per quinquennii temptis non, ingre-
iieribus solummodo slatuimus. Si quisquam cum .diattir, sed cum sacrorum oralionum .officia uel
jnalre spiriluali fueril fornicalus, analhemaiis,ut missarum solempnia eelebranlur, ante foras basi-
sciLis,perculilur iciibus. Similiter aulero e.i illinii licse perseueret, oranset deprecans Dominum, ut
perculere promulgamus, qui cinn ea quam desaero tanlo crimine abluatur. Post explelum nero quin-
.fonle bapiismatis susceperit, aut cum illa quam anle quennii lempus ingfedialur eclesiam, nonduin uero
episcopum lenuerit cum sacrpchrismatefuerit.uncta', B communicet, sed inter autlienles tanlummodo slel,
fornicalionis criinen perpelraverit; legiliraani auiem uel dum facullas conceditur, sedeat. Cum autem
sihabuerilnon dimillaluxorehi.Interhsccveslra san- duodecirai anni ftierint (sic cod.) cursus finilus,
cliias addere sluduit, si cujus uxor adullerium per- .eommunicandi ei licculia "concedatur, et equilandi
pelraverit, utruin mariio ipsius liceal secundum tribuatur medela. Maneai autem in rcliqtiis obser-
mundanam legem eam inlerficere., Sancta Dei Ec- uationibus ires dies pef ebdoniadam, ut perfectius
clesia mundanis nunquam conslringitur lcgibus, gla- purificationis mereatur peruenire ad culmen. Illi
dium non habet nisi spiritualem ac divinum; non scilicet qui pro diuersis erralis uel quilmscumque
pccidil, sed vivifical. Dehis qui nonsponte homici- piaculis poenitenlieefuerint iugo subniissi, legilirao
dium commiserunt, in vigesimo secundo capitujp nullatenus matrimonio separentur, ne fornicalionis
'Ancyrani concilii, qualiler agere debeanl, definilum uoragine demergantiir, et dum ad alta suMeuari
habelis. Homicidae posl unius anni spatium lieeat speianiur, corruanlur in coeno. Homic.idaepost
ecclesiam intrare. Vidua qiiidera quse sacrum capili peractam pceriilenliam arma non sumant, nisi con-
velameii imposuerit, et huer cseleras relatas feminas Lra paganos. De non sponle homicidiuin jierpetran-
in ecclesia oraveril, el oblationemcum illis oblule- libus promulgamus : Per trienuii temporis spacium
rit,' si professa est in eodem habilu perraanere, 'C non conmunicent, ieiuniis et oraiionibus assiduis
spondens nunquam religionis deponere velamen, re- uacare oroni sollicitudine studeant : carnem non
ligionis dbservantia discedere non prsesumal. Opla- comedant trcs dies in ebdomada; neque nirium bi-
mus sanclitatem vestram in Christo bene valere. _bere pracsumant usque dum decennii terapus ex-
'
XXVII. pleverint. Mulieresautem quse anle tempoiis.plenilu-'
ADEUMDEM. - dinem conceptos utero infanies uoluntale exculiunt,
' ut homicidaeprocul dubio iudicandsesunl. lllas uero
(Aniio 863.)
[Primus hanc epislolam ediditWassarschleben, Bei- quae dormiendo , filios suos suflbcare uideiilnr,
trage aur Geschichteder vorgratianischenKircken- leuiter de his iudicareppdrlel, quia nolentes et non
' rectttsquellen, Leipz. 1859, p. 165, e cod. Darni- sentiendo ad bunc deuolule sunl casum. Si uir
slad.—Ad fidem ejusdera cod. Darmst. 2H7, olim uiduam
Colon. 118 fol., ubi exstal p. 49 sqq., recognovit duxerii in coniugium ex priore habenlem
et errata AVasserschlebii corr. l)r Ploss Bon- .marilo filiam, ei cum eadem filia poslmodum con-
nensis.] cubuerii, coniugium modis omnibus nialrimonii
Incipit episiola Nichalai papm ad Charolvm archiepi- dissoluatur, et uir ille poenilentiaasubiaceat sanctio-
scopvmsancta MogonciacensisEcclesia. a. .nibus, ila ul per triennii lempus .sacro corpore
. KiciiALiusepiscopus, seruus seruorum Del, reue- D Domini noslri lesu Chrisii suspendatur et sanguine:
reniissimo et sanctissimo confratri noslro CAROLO carnemnon manducel, abslineat autem a nino atqae
archiepiscopo sanclae MogonliaeensisEcleslas. pulmenlo, et singulis diebus ieiunium cselebrare
Qui sacrorum dogmatum nitore inlacto capiunt feslinel, exceptis diebus feslis alque Dominicis :
cerlamine rulilare, superni luminis b cernurilur oralionibus ouini insislere solliciludinesludeat. Cum
fauoribus procul dubio coruscare, quia perfeclse uero triuni annorum finis peruenerit, sacrai consors
aclus normae exquiruni et bealificse sanclionis aug- conmunionis eflitialur, aliorumque per trium anno-
menlum. Quibus, ul remur, coinpulsi apicum uestro- rum curricula, ut prolulimus, inlegriter obseruare
rumneclare nos proquibusdam salubribus maluistis alque perficere summopere curel. Sinrililer aulem de
causis interrogare, ut gregis nobis conmissi inle- roulieribus quse se clanculo palri in concubilu sub-
grilalem salutari ualealis gubernaculo perornare, et sternerunl eL. filio obseruandum esl. -AliLer-quidem
.deliiiquenlium temeritaies. et criminosse perpeira- de bis sancimus, qui,duahus se absconse sororibus
lionis insidias sollerli corrigere censura possitis,, polluias (sic cod.) cogiioscunt (sic cod.)._
« Tiliili verba in codice miniala sum. - r;Cod. Lumilis.
"
815 EPISTOLJE ET DECRETA. 5U
Kaec breniter pro celeri uestrae exposuimus por- A Ecclesise Bellovacensis juris fuisse omnlmodis pro--
liloris epistolse.necessilate, qui feslinus ueslrosre- balur. Quse tamen moriasleria , et prius quidem
meare cupiebat ad fines; et pro quibusdam eccle- quam ssecularibus collata fuerant, propter civilis
"
siaslicis ulilitaiibus, in quibus occupali eramus. discordiee seditionem non parum fuerant destfucta,
Congruopro quibus lempore idoneum uestrae legatuiri et nunc proptbr barbaricam incursionem peiiilus
beatiludinis alque apices noslropreesulalui deslinare sunt eversa, adeo ut non solum rebus privala sint
salagile; et luncpleniusperfecli usque de liis omni- propriis, verum canonicorum sacrafumque virginum
bus, superna iuuanle gralia, promulgare sludemus, chorus, qui prius illic habilaverant, ex maximo inde
•
ueslreeque sanctitali dirigere procuramus. Optamus sit ablalus, et ecclesia lotaque aedificiasimul sint
sancliLalemueslram in Christo nunc el semper bene deslrucla, nec spes ulla reslat reslitutionis illorum,
ualere. si vel reposita fuerint, in ssecularium manus, vel si
xxvm. absque paslore ecclesiastico degerint, ut hactenus
KIC0LA1 I PKIVILEGIUM PROECGLESIA . fuerunt. Unde tua petiit venerabililas, ut de iisdem
BELLOVACENSI.
sibi monasleriis ecclesise fuse privilegium nostrse
. ' (Anno 863.)- auctoritaiis fieret , et nec luis nec successofum
EcclesimBellovacensi confirmat monasleria Oratorii B tuorum lemporibus auferri ab ecclesia Bellovacensi
et Flaviaci, a Carolo Calvo rege concessa.
possit. Insinuavil quoque super eadem fe nobis peti-
[Ex Gallia Chrisliana, tom. X, inter instrumenla.] liories gloriosissimi et charissimi filii noslri Caroli
NICOLACS episeopus, servus servorum Dei, reve- regis simililer efllagiianlis.Quapropler consideranies
rendissimo et sanctissimo ODONI episcopo, et per le juslam piamque fore pelitionem, quatenus et eccle-
charissimaeBellovacensi Ecclesise, salutera in per- sia Bellovacensisdevastatioriissubsidia non deessent,
peluum. et praefata - monasteria religionis ordine penitus
Quicunque in hujus labentis saeculi fuerint in bxspoliata non manerent, decreviraus fieri quod.po-
aliquo detenti discrimine, ne velut in fluctuantis slulabatur, et apostolica aucloritate statuimus ut
maris pelagus viribus infirmitati infeliciter demer- pra.fata monasteria, scilicet Flaviacum etOratorium,
gantur, nullum melius su_e possunt infirmitalis benignilale Caroli gloriosi regis Bellovacensi ecclesise
invenire salutiferum pofluni quam sedem illius, cui collata, cum omnibus quse possident ecclesise prae-
divlno oraculo diclum est: Tu aliquando conversus fatae pcrpeluis et fuluris temporibus perpetuo ma-
confirma fralres luos. Onde quia rios vicem Hlius nere subjecta, nec "ab ulla deinceps êl regali v.el
per abundantiara supernse gralise in tota Christi "judicialipotestate, sive de potestate tua qui imprae-
iiniversali Ecciesia gerimus, debemus omnium infir- C sentiarum ejusdem ecclesiseepiscopus esse dignosce-
manliuni iriibecillitalibus subvenire, et manum con* ris, sive successorum tuorum antislilum eeclesiae
firmalionis noslree omhino libenti porrigere.' Sed ipsius ullo mqdo aufererida, eo tamen ordine ut de
quoriam' sanctilas lua reiulil ac suggessit aposto- rebus eisdem monasteriis collatis sive conferendis
latui nosiro quod ecclesia Bellovacensis provinciae ecclesiae Bellovacensis necessitatibus subveniatur;
F-hemorum, cui, divina favenie gralia, venerabilitas prout voluritas et judicium episcopi qui praefuerit
tiia preeesse dignoscituf, reruro facultatibus quibus eidem ecelesiaedecreveril, et monasteria ipsa nec
prioribtis temporibus fruebatur, per terrenam po- in sedificiis domoriim, nec in restauralione eccle-
testalera privata mansit, et niodernis quoque diebus siarum, nec in necessilate Deoillic servientium sub-
paganomm incursione pariler et deprsedationeTalde sidia defraudenlur, sed ita rerum dispositio fiat ab
ctlenuata fuerit, pro qua re sollicituspastorali cura, episcopo Bellovacensis ecclesiae, ut et ipsa monasle-
pii prineipis clementiam sanctilas tua adiit, auxilium ria juxla modum facullatum sibi collatarum restau-
pelens ut sibi grex commissus rerum inopia non rentur, el conserventur, et illic Deo militanlium
deperiret, quam vel violeritorum manus inlulerat, sive feiniiiarum siye virorum sexus fuerit, subsidiis
vel hostilis vaslitas irrogasset; et si non aliud con- necessariis adjuventur.quatenus loca Deo dicata et
solalionis_subsidium ferret, saltem de rebus eidem " res illis ecclesiis collatae ibi potissimum deserviant,
eccle.sisesublalisaliquod reslitulionis auxilium pietas ubi Deo fidelium oblaliones esse collatse cognoscun-
tfloriosi regis Caroli non denegarel, cujus precibus lur, quia nec pium nec j"ustumesse cogrioscitur, ut
religiosilas regis raota, res quidem sublalas ex in- ecclesiaepraefataeita suis rebus spolientur, el allerius
tegro non. reslituere se posse dixit, ne suse reipu-- ecclesisenecessitatibus deserviant, ut earum neces-
blicsemililiam defraudare yiderelur : conferre tainen sitalibus nulla videatur cufa iropendi. Unde sollicitus
solatium sanctas Bellovacensi ecclesiaebenigne spo- videat episcopus Bellovacensis, ul sive de feminis
'
pondit. Quamobrera concessil ei duo monasteria in illic Deo deservienlibus, sive de cujusque ordinis
eadem Bellovacensi-Ecclesia conslitula., Oratoriuni yiris, sive de monasteriorum restauratione et con»
videlicet quod fuit olim puellare coenobium, et servatione eam curani suscipiat, qualenus et Deo
Flaviacum, in quo canonici habitaverunt, pro re- dicata domus dignum se habere prociiratorem gau-
compensalione Fontaneti monasterii, quod quidem deat, et ipse qui prsefuerit rector supernse censurae
monasterium veracium teslium et irrefragabiiis au- judicium propler negligentiam non ineurrat. In
ctoritalis Scriplurarum assertione- prajfatse matris sseculariuni vero-maniis alque polestafem ipsamo-
.815 NICOLAIPAPÊ I 8i6
nasteria nulla deinceps ratione vel occasjone perve- A conferamus. Unde quia non mullis inlercedentibus
niant, quia non esl leve.ante oculos summi judicis annis monasterium beatorum. apostolorum Petri ac
diserimen religiosis locis et monasteriis Dco dicatis, "Pauli, quod appellatur Corbeia,.venerabiIisqui luno
sa.culare"mpr_eficere poleslatem, et ei conlradere fuerat abbas Odo, et gloriosus dileclus lilius nosler
pastoralis curse sollicitudinem qtii quid sit pastor rex Francorum Carolus, decessoreroliostrum sanetM
ignorat, nec quserit lucrum animarum, sed pecunise recordalionis Benedictum poii.lificem, direclis ad
censum, non ul divinis culiibus servilium impenda- eum tam litleris qiiam missis poslulaverant, ui
liir, sed ut suis usibtis ad dominationis voliim jiraediclo monasterio, et rerum suarum liberant
dcservialur. Nullus ilaque regum, nullus judicum, concederet disposilionem, et in eligendo de semet-
nullus ssecularis polentiae fultus dignitate in rebus ipsis abhate reguiarem darel canonicamque Iicen-
praafalprum ccenohiorum, vel in villis et aquis, vel liam. Quorum pelitionem ille gratanler accipiens,
mancipiis, et quidquid ad eadem monasteria col- petila concessit, et ut concessionis ejus perpeluilas
laium fuerit, poieslatem haheal vel dominandi, vel servaretur, privilegium monaslerio jam diclo fecit.
excipiendi, vel auferendi, praeter episcojiumecclcsiae Nunc vero adveniens venerabilis Odo Belvacensia
Bellovacensis, sed quidquid vel in auro vel iri episcopiis, qui prius abbas monasterii Corbeiensis
argeiuo, vel in quacunqne supedeclile, yel in omm B fuerat, innotuil nobis tam pelitionem ipsius benigni
facullalis suhs.lanlia ipsis eslhodie monasleriis- principis, quam poslulalionem tuam, qui prsefati -
(ielegalum, et fuluris temporibus fuerit collatum, nionaslerii Corbeia. abbas esse dignosceris, qua
cpiscopi Bellovaccnsis distributioni et ordiiialioni postulasli, ut quaeprius monaslerio illi a decessore
fial suhjeclum, necalterius jiolestaiis jus, vel domi- noslro beatse reeordalionis papa Benedicto concessa
nalio sttper eis poleslatem aliquam, nisi quanlum fuerant, auctoritatis noslrae promulgatione firraare
diyina aucloriias, el lex eljustiiia permittit, oblineai. non abnueremus. Nos itaque considerantes religio-
Si.quis autem lemerario ausu sive magna sive parva sam esse petitionem tuam, et niliil novi nos consti-
persqna fueril, contra hoc nostfum apostolicum lutufos, si praedeeessorumdecreia sequamur, paslo-
decretum agere praesumpseiit, scial. se ariiUhemaiis ralis quoquepariteresse officii,servorum Dei jugiler
vinculo esse innodatuni, el a regno Dei alienum, et uiililali commodisque prospicere : decernimus ut
eum omnibus impiis seterni sujiplicii incendio con- mqnaslerium Corbeia., quod ad laudem Dei, in
demnatum. At vero qui observator exstilerit prae- honorem sanclorum aposiolorum Petri ac Pauli •
cepliliujus,-gratiam atque nrisericordiam, vitamque cqnstruclum esse dignoscitur, et a Baltbilde regiria
leternam a miscricordissimo Domino Deo nostro Francorum , filiqque ejus Clolbario , a principio
consequi merebitur. G fundaluni, el donariis rebusque necessariis locuple-
Seriptum per- manum Petri notarii regionarii ct tatum, quod est in pago Ambianensi super fluvium
scriniarii sanclee RomanseEcclesise in mense.Aprili, Summa situra, rerum suarum liberam in oronibus
jndiclione undecima, Bene valete. Amen. Quarto babeat disponendi-regulariler potestatem, ut quse-
Ealendas Maii, per maiuim Tiberii primicerii sanctae cunque eidem moiiasLeriq in auro vel argenio,.in
sedis apostolicse, imperanle domino noslro piissimo agris vel famulis, seu quibuslibet rebus fuerint
Augusto Ludovico a Deo eoronato, magno, pacifico ohlala, sive in praesenli die collata esse constant,'
imperatore, anno deciroo quarto. in lua-luorumque successorum abbatum fralrumque
XXIX. maneant disposilione : ut quidquid secundum Dei
AD-TBASULFUM ABBATEM CORBEIENSEM. timorem, ad Ecclesiae ipsius uiilitatem, regulariter
' - et canonice disposueritis agere, liberam in omnibus
(Anno 865.) liaheatis faciendi poleslatem. Episcopus vero Am-
Privilegium monaslerii Corbeiensis. bianensis nullam ex eis vel accipiat, vel exposcat
[Apud Mansi, Cbnc. tom. XV.] poriionem ; neque vel. in abbate, vel infralribus,
NICOLAUS episcopus, servus seryorura Dei, Tiu- •" yel in ipso coeuobio potestalem obtineal, neque Iu
6ULF0religioso abbali,el pef te venerabili monaslerio cellis ipsius monaslerii denominatione polialur ulla,
beatorunVprincipum Pelri ac Pauli, quod appellalur neque in clericis, neque in famulis, el in omnibus,
Corbeia, inpierpeluum. qusecunque ad monasterium illud Tidenliir liabere
. Cohvenit aposlolico moderamini ,.quod beatus Pe- possessionis respectum, sicut jam olim concessum
trus apostolorum eximius, per attributam et revela- illi monasterio cognovimus ab episcopo Ambianensi.
tani sibi diviiiiius graliam, licetsuis longe imparibus [Bertefrido], et ab aliis episcopis Galliarura , et'-
merilis, nobis lamen singulari praerogaliva, ut. in privilegio cessionis firmatum, tam temporibus dilecll ^'
totius Clnisiian_e religionisuniversitale principaliter filii nostri Caroli, praesentitempore regnanlis, quam
excelleremus, coiitulit: quatenus sicut. dignilale et - anliqnis temporihus Ballchilde, CIotharioqueFrancis
aucloritale.per ipsius singulare privilegium omnibus principaniibus ; nisi qitanlum canonicus ordo perr •
prseeminemus, ila universarum Ecclesiarum Dei sol- . miilil. Nec ad monasterium, seu celias ejusdem,
liciludinem habeanuis, el singulis quibusque fidcli- vel ipse per se episcopus,-Tel ceconoiiuisejus, vel
bus, atque piis locis, ,in quibus jugi. Deofaroulanlitim archipresbyter, vel archidiaconus illius, aui quselibet
sedulitale. placatur divinilas , oppqrluna sulTragia ex ejus agentibus persona, polestatera habeat.accs-
817 . EPISTOL.E ET DECRETA. 81S
dendi,nisl forteab abbate monasterii, Telfrairibus, A Arestituant, et quod de republica sua retribueie
. necessitatis causa, vel dilectionis gratia, vocatus - debent, id reddere velint de "his quse collata simt
advenerit: ne importunitate sui, miriistrorumque Deo. Qua de repraecipimus omnino, ul nvonasterio
Buorum inquietudine, fralres vel-abbales sustineant beatorum Petri ac Pauli, quod Corbeiae dicitur,
ullafn molestiam. Neque in ecclesiis preediclo mo- nullam pncficianl personam, vel ex sibi militanlibus,
nasterio suljjectis, vel in presbyteris eisdem ecclesiis -vel ex alienos monasleriosumptam, quae non per
ordinatis, aliquam tentel facere perturhationem, eleclionem sumatur probabilem, sh'e'de laico, sive
vel abbali, vel fralribus, novam consliluendo, et de canonico, sive de quocunque fueril ordine. Qiiq-
antiquam consueludinem violando ; sed sictit regu- niam vero mullae quaeruntur ab importunls bomini-
lariter- el canonice disposita sunt, et lorigo jam bus malignitatis occasiones, et necesse est semper
tempore maneulia, ita quoque futuris temporihus advcrsarii lela clypeo proteclionis repellere , decer-
maneant inconcussa. Nec polestate episcopalisfaslus nimus ul abbas, postquam electus fuerit et ordi-
abutens, violenler conlra constiluta maj'orum dispo- nalus, nulla-polestate prsevalente dejiciatur, nisi In
nere velit aliquid adversus volunlatem abbatis, et criminis' causa fuerit depfehensus, ciijus mbrito
fratrum in ipso ccenobio Deo .quocunque tempore rectoris non debeat adroinistrare otticium.Infamiae
militanlium. Ordinaiiones qusenecessarise fuerint in B I vero roaculis, seu criniinis aiicujus denolatione si
monasterio, sive de monachis, sive de canonicis, et fuerit appelitus, non preelercanonicam et regularem
quas petierint-abbas et fralres, agere non differat. deponatur examinalionem. Hoc vero consliiutum si
Allaris quoque et basilicarum benedicliones, sive fueril ab aliquo proevaricalum, per episeopum Am-
consecraiiones, proul necessilas postulaverit, vel iir bianensera, quisque ille fuerit, ex nostra conveniatur
ipso monaslerio, vel in agris ipsius monaslerii li- aucloritate, ut eum qui liujus sedis constitula cori-
lienter conccdal: cbrisma quoque, oleumque conse- yulseril, conveiiiat, et iniquitatis suse culparo com-
cratum per singulos annos praebere non differat: inoneat, cuique periculo subjicialur, nolum faciat.
el pro liis omriibus nullurii munus aceipiat, ne Quod si vel ipse neglexerit; vel despexerit, vel
Spirilus sancli. gratiam vendere eonalus, Simonis tinuierit perficere, metropolitanus episcopus con-
damnaiioiiem , quod absil, suslirieat. Hoc consli- venlus a ffatribus ipsius ccenobii, personam buj'us
tiiiuin non solum episcopum Ambianensem, verum sanclionis violatricem adire non differat, el liiyus
-eiiam omnes per Galliae Germaniseque-provincias noslri deereti-.testificalionem innolescat, ulqiie ab
episcopos, ubicunque praefalum monaslerium vel eb-quodpraye gesslt recedere non mdretur, ex sua
- ecclesias, vel
agros,.vel famulos babere dignoscilur, noslraque auctoritate conlesietur. Al si ille contu-
observare -sine cunclaiione, seu conlradielione de- C ' roaciter in sui facti perpelratione permanere decre-
cernimus, til nulluspotcslalisjure, de rebus prasfali veril, et non quod iniqtie gessit corrigere maluerit,
monasterii, sine voltintate abbalisfralrumque ipsius licenliam habeant fralres monaslerii praedicliRo-
coenobii abulatur; sed maneant omnia quae collata raanam aposlolicamque sedeni adire, et necessifatis
suol, fuerintque, in.reclorisipsius mdnasierii po- suaecausas ante papam, qui tunc fuerit, urbisTlomse
testate, el reguiari dispositione,, neque sit aliquis deponere, el preesenlisjiroecepliconsliluliom-.nirna-
vel regum, vel ullius poteslaiis; seu dignitatis fultus, .nifestare : sicque Ronianus ponlifex, cognita causa.
grsdu, qui de monasterii prsefati rebus, vel vio- justse damnationis senterilia reuni mulctare non
lenter, vel polenter invadat aliquid, vel diripiat. cunctelur. Si quis vero-sacerdolum vel clericorum,
Abbatem vero fratres ipsius monasterii de se ipsis: hanc conslilutionis nostrse paginam agnoscens, con-
eligendi semper babeanl potestalem, eteam perso- tra eam venire tenlaverit, ordinis sui dignitate
nam eligant, qua_monachi propositum et.habilu et careat; laicus vero, cujuscunque sil po.teslalis, vel
moribus profiteatur, non canohicum , autlaicum, dignilalis, si hujus privilegii deerela in.aliquo vio-
neque alterius monasterii irionachum : quoniam mo- laverit, reum se divino j'udicio exislere de perpetrata
uaehico ordini prseficere vel laicura, vel canpniciim, iiiiquitaie cognoscat,et nisi vel ea quae ab eq sunt
non est servare ordinis professionem, sed evertere, mala ablala restitiierit, vel, digna [edit. Rom. vel
quod unusquisque prseposiluscujus est ordinis, ejus; legiliriia] poenitenlia.illicile acla tlefleveril, Dei et
quoque erit et propagator : necliene dispoiiet ali- bealorum aposlolqfum Tetri ac-Patili auclorilate
qtiando cujuscunqubmilitiae vilarii, cuj'us non fueritt aique nostra.sentenlia anathemalis vinculo innoda-
•Jpse qui' disponit semulafor. Sed neque rex, neques tris, a sacratissinio corpore ac sanguine Domini
poteslas aliqua, ullam monasterio Corbeiensi prse- noslri Jesu Christi alienus exisia.t, aique in aelerno
porial personam, quara non fralres Ipsitis elegeilnt; ex.amine distrlclaa ultioni subjaceal. Cunctisaulem
moriasterii. Debem enira mundi principes honoreini eideni venerabili monasleri.q.jtisla servanlibus, s't
prseslare Deo, qttem sibi voiunt prsestari a Deo, pax. Domini nostri Jesu Christi, qualenus et hic
videlicet ut qnemadmodumciipiuril a Deo sibi colla- fructum bonaeaelionis recipiant, et apud dislrictum
lum regni honorem conservari, sic EcclesiaeChristl! judicem praenria aelernffiquielis inveniant. Scripluin
suam non dedignentur servarb legem. Non enim per manum Leonisnotarii regioharii, et scriniarii
decei, rieque juslum videripoterit, ul sibi.militan- sanctae RoinanaB"Ecclesisc, iri raense Aprili,'indi-
tibus, de EcclesiseChrisli possessionibus mercedem clione xi. Dala iv Knleiklas Miuas, per msinuui
81* NICOLAl PAPiE 1 820
riberli primicerii sanelse sedis apostolicee, impe- A nostri pagina continet, tam vobis quam cunclis qui
rante domino piissimo Augusto. Ludovico a Deo in eo quq eslis ordine locoque successer'mt,.veleis
eoronalo, magno, pacifico imperatore, an. xiy, et quorum jnteresse- poluerint, In perpetuum. conser-
post ejus annuni xiv [forte, et post consulatum ejus vanda decernimus, salva in omnibus quae hujus
anno xiv, HABP.], indictlone xi. , , decreti pagina continentur auctoritate,' et lionore
XXX. sanctae Romanae Ecclesiae,et sedis aposlolicaepri-
SICOLAI MIVILECICM PKOSANDIONYSIANO MOKASTERIO. vilegio. Si quis autem temerario ausu niagna parvave
.(Anno-865.) persona contra hoc nosirum apostolicum decretum
[Apud Felib., Hisl. de Vabbaye de Saint-Denis inter aêre pr_esuropserit, sciat se arialhemalis vinculo
probat.] esse innodalum, et a, regno Dei alienum, et cum
NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, dileclis omnibus impiis aeterni incendii supplicio condem-
fratribus ac filiis nostris in venerabili monasterio rialum : at vero qui observator exslilerit prsecepli
sancli Christi marlyris Dionysii sub regula sancti Imjus, gratiaro atque mjsericordiam, yitamque aeler-
Benedicti religiosa conversatione degentibus, nunc nam a misericordissirooDomino Deo nostro consequi
ct ftituris lemporibus. mereatur.
Quando ad ea quae calholicorum regum corda B Scriptum per manum Sqphronii nolarii regionarii
pdntificalibus sunt monitis provocanda, ita ardenli et scrinlarii sanctae Romanaj Ecclesiie, in mense
desiderio divina provenienle graiia succeduniur, ut Aprili, indietione undecima. •_•Bene valele. Datiim,
ab eis ullro poscanlur, tanto alacri et lseio sunt quarto Kal. Slaias per manum Tiberii primicerii
animo concedenda, qtianlo et ea ipsa quaecupiunt, sanctse sedis aposiolicse,imperante domno piissimo
si hollent facere, peti debuerant. Proinde, juxta A.uguslo Ludovico, a Deo coronato, magno, pacifico,
scripla petitoria filii nostri. prsecellenlissimi regis iroperalore, anno quarlo decimo regni ejus, indi-
Karoli, bujusmodi privilegium praesentis aucloritalis clione undecima.
iiostraj decrelo eidem monasterio veslris futurisque XXXI.
teinporibus indulgemus, concedimus atque firmamus, EPISTOLA NICOLAI ADCABOLUM. CALVUM.
ulsicut ipse gloriosissimus filiusnosler divinoductus (Anno865.)
amore, de villis ac facullatibus, seu slipendiis spe- [Apud Dublet., Hisl. de Saint-Denis, pag. ASS.]..
cisiliier mqnachorum, et ecclesise ornamenlorum, NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, excel-
vel luminariorum, ac matriculariorum, seu hospi- lentissimo CAKOLO regi Francise^
tum, alque pauperum usibus servala, yel emelio- Supernse miseraiionis respectu ad hoc regiminis.
rata , seu aucta, ordinalione quee lempore.pise ^ curam suscepimus, ul pie precantium votis favea-
inemorise geniloris sui Ludoviei Augusli, et Dago- mus, et adsiabiliendam sanctorum firniilalem, in
bbrli quondam regis, alque aliorum regum, necnon qnibus laus divina die- nocluque per universam Dei
et Pepini inclyti regis atavi ipsius,'el Karoli impe- Ecclesiam per orbeni' diffusam Deo persolvilur.
"ratoris divaememorise avi ipsius, exinde fueral facla aurera accomrnodemus.Pro ,lioc enim prsemium piis-
constituit,, et prsecepto suae auctoiitalis firmavil, simum apud misericordem Dominum recipere cre-
privilegiumque venerabilibus fralrlbus ac filiis no- dimus, si venerabilia loca opportune ordinata, el ad
Blris episcopis illarum regidnum fieri et eonOrmari meliorem stalum perducta, nostris fuerinl priyilegiis
fecil, ila sieut in- eodem privilegio, alque jirseeeplis roborata. Igitur, quia lilleris tuae celsiludinis , fili
fegiis filii noslri Karoli exinde falis continetur, per- charissime, nobis innoluisli de monaslerio sancli
petuo inconvulsa permaneant. Consliiuimus eiiam "Christi marlyris Dionysii, speciali, ut scripsisli>
auclorilate beali Pelri, ut nullus regum, nemo anti- palroni tui, quondam a Lndovicofilio Dagoberii regis
slitiim, vel abbatum, seu quilibet qnacunque preediLus Francise, de poleslale seuis Parisiacae episcopi, cum
dignitale, de his quse in preefato privilegio , seii in consilio poniificum cjusdcm patrise- quod fuerit
prscceplis ipsius filii noslri Karoli, ex his quae erepium, el abbinc sub regimine regum, vel cla-
:
prsemisimus factis continelur, vel In futuro ab eo, " rissimdrura abbalum semper disposituro, a nobis
vel a quibuslibet aliis de proprio fuerintjiis speciali- postulasti- ul privilegium episeoporum de eodem
bus usibus j'ure eollalasub ciijuslibetcausseoccasione, nionaslerio faclum noslro privilegio, iniomagisapo-
sive specie, quidquam minuere velauferre, et sive slolorum principis, roboraremus auclorilale, quod
suis usibus applicare, vel aliis (quasi piis causis), licenlissiine secundum tiiam benevolenliam petiiio-
pro suae avaritiae excusatione praesumat concedere, nem iulcimus : aucloritaie siquidem beati Pelri
sed cuncla qusepreefalis usibus monachorum, el ee- aposlolorum principis qui polesialem ligandi alque
clesiae ornamenlOEum, vel luminariorurn, matricu- solvendi a Domino accepit. (Mattlu, xvi), cujusque
Iariorum, hqspiliiin , et pauperum oblata sunt, vel nos vicarii existimus, stabilimus ut ipse sanctus
offerrl contigerint, perenni tempore iliibata et in- locus sicut regum praecepiis, eLprivilegiis aposLolicis
convulsa, ac sine aliqua inquietudine eorurn usibus esl fultus, pef omnia tempora, sine. repetitione
pro quorum sustenfalione gubernationeque concessa cujusculique episcopi Parisiacse sedis, aut alieujus
sunt, niodisomnibus profulura perraanearit. Ha;c judiciariae potestalis, vel cujuscunque _pr_epolentis
>
igitur omnia quee hujusmodi praecepti decretique hoaiinis, semper sicut praeoptal et expetil benevo-
821 EPISTOL&.ET DECRETA. 822
lenlia lua, ratus fuluro tempore pernianeat, qua- A /1 provincia regioriis Belgicseregulafiter siibjectus Ec-
tenus abbas et fralres ejusdem loci venerabiles, pro clesise, te contempto, vel posthabila coepiscoporum
stalu regni veslri et ablulione scelerum vestrorum, ipsius dioeceseos.proTincialisynodo, impune audeat,
et filioruni vestrorum, Deo grates et -vola solvere seu vaieat aliena expetere aut exspectare judicia,
deleciat. Si quis autem magna parvaque persona te- aut alienas contra canones ordinationes suscipere,
merario>ausu causa cupiditalis vel poteslalis hoe vel ad alias provincias irregulariter convolare ; sed ,
nostrum decrelutri violare prsesumpserit-, si non ita ut Nicaenorurael caeterorura conciliorum canoni-
resipuerit, seiat se anaiheroatis vinculo esse inno- cis definilionibiis est promulgatum, et beatorum
datiim, et a regno Dei penitus alienum. et cum Juda Siricii, Innocenlii, Zosimi, Coelestini, Bonifacii,
tradilore, vel cum omnibusimpiis, aterni incendii Leonis, Hilarii,"Gelasii, Gfegorii, ac cseterorum Ro--
poenis damnaLuni; causa vero infractionis nostri manse sedis pontificura eonslitiiiionibus' est decre-
privilegii adposleros noslros perveniat.Observalor tum, salvoin omnibusjure apostolicae sedis, velut
aniem luijiis lirmifalis -graliam -et misericordiam., ab ipso ChriS-Oetsacrisest cauûm canonibus, cun-
vitnmque selernam a inisericofdissimo DominoDeo cli 'sive in jiraelationc, sive iri subditione [subje-
consequi mereatur. clione] debita, ordinem ab ecclesiaslicis regulis tra-
Scriptum per manusSopbronii notarii acscrlnarii B I ditum observanles, metropoliianse tuae auctoiitati,
sanctseRomanaeEcclesise,inmenseAprili, indielione Iioneste lamen et canonice prsecipienli, obedihnt, et
undecima. Bene valete. Dala qtiarlo Kalendas Maias; studiosius obtemperare procurent. Et Iioc promul-
per manum Tibefii primicerii sanctse.sedis aposto-. gamus, atque aposiolica auctoritale statuimus, ul le,
licae, Imperanle domno piissirao perjietuo Augusloi queni primatem ipsius provinciee sanclse meniorise
Ludovico a Deo «oronato, magno, pacifico impera- praesulesprsedecessores nostri, Leo seilicel in lar-
tore, anno 1-4regni ejus. . • gitioneusus pallii, eiJBenediclus priviiegio snaecor-
XXXII. robofationis, utet anlecessores eorum tuos prsede-
cessores, canonica auctoritale et antiqua consuetii-
ADHINCMAI-UM ABCIHEPISCOPUM RIIEMENSEM.
dine, pro metropolis Ecclesiie [Rhethensis] genio
(Anno865.) coiifirniaverunt, et nos primalu beali Peiri Dei voce
Confirmatiosijnodi Suessionensis rmmSSo, cumjiri-• • percepio pariier coiifirmam.us.Nullius unquiim in-
vilegio Hincmari
" archiepiscopi el- Ecclesiw
' Rhe- feslalio conlra canonica aposLolicaque decrela , sive
mensis. . - jutlicia opprimat, aut abEcclesia libi commissa vir-
[ApudMansi., COHC.lom. XV.] •tute vel facultate nudare, aut anle audientiam Ro-
NICOLAUS,- servus servorum Dei, rcverentissimo et'LC niani poniificis, quia nee regulse hoc permilinni ecr _
sanclissimo confralil noslro HINCHAIIO Rhemorumi clesiasticas, judicare le vel condemnare 'preestimai.
archiepiscopo. Quod elsi temerarius quisquam forte "praesumpserit,
Pasloralis solliciludinis cura eonstringimur, ett - nullius excommunicationis, vel obligationis, seu con-
loci -subliriuitiie,qua nos superna providentia toiius. deninaiionis sententia sine decreto Romani pdniificis
domus suse generalilati prseposuit, provocamur, utt lenearis aslriclus. Sed si a quocunque vel undecun-
aposlolatus nostri apex in ea lanquam lapis posituss que fueris compellalus ul debeas judicari, aposlolici
angularis, "adimitaiionem ipsius , fideiibus quidemi papae judicio le reservari, uoslra, iroo beali Pelri
etliumifibus tulissimum et firmissimum- refugium,, apdstoli aucloritate decerniinus ; nec alterius cu;us-
quo cuncti franganlur lumenles Tiosliuni fluctus, ex- cunque juri, vel jiidicio te subjici, excepla potestate
liibeal; bis autem qui dffendunt verbc, riec creduntt sedis Romani pontificis, neb ad alierius primalis
in quo el positi sunt, sit lapis offensionis, et pelrai provinciaesyndduni, nisi ex communi placilo, posse
seandali. Proinde, quia dilectio tua, sequens insli- corivocari mandamus. Ita tamen, si in nullo negotio,
tula majorum, ea quse possiint aliqiiam recipere3 -aposlolicseRomanse sedis jussionibus inventus fueris
qiraesiionem,ad rios, quasi ad capul et apicem epi- inobediens. Ethoe constituimus, nequilibet ex pro-
scopatus, referre cpiscopaliter [specialitcr] studuit,, " vincia melropoli tuas libique siibjeela, jus.sectindum
(quod nos libenler accejiimus,^quia hinc dilectioneml -ecclesiaslicas constiluiiones primatui Ecclesise tua;
luam memorem canonum comprobamus) "synodura I et tihi debitum, et secundumsacros canones, et de-
illam, qusea ie el caeLeris-veuerabilibus archiepi- creta Romanorum pontilicum, ex anliqjia-consue-
scopis atque episcopis in urbe Suessionum [Sues- Ludine tradiluin ac conslilutum, quoquomodo. per
sofum] anno Incarnalionis dominicae865, indiclione3 coniemplum convellere, aut provineiam dividere,
prima, v Kalendas Maii fuerat celebrata, el a deces- aut libi, vel Ecelesise luse, quamcunque violenliani
sore noslro bealae nicmoiise-Benediciopapa est con- conlra eadem canonica consiilula, eidecrela Roma-
firmala, sicut idem sancta. recordationis pontifex_ norum pontificum, perLinaciter. iiiferre praesumai.
illam confirmavit, ita et nos eam confirmalam, ett Quscomniasuprascripla violari a qubquam, cuni
irrefragabiletn , perpeluoque mansuram apostolicai analhemalisinLerpositione, beati .apostolorum prin-
aucloritate decernimus, salvo tanien Romanae sediss cipis aueioviiale, et noslra. apostolica senleniia pro-
in omnibus j'ussu alque judicio. Praeterea quidem ett Iiibeinus. Eo dunfaxal tenore et conditidne hscc pef
sancimus. ne quilibet ex Rbeinouum Durocorlorumi hujus prueceptidecreiique paginam libi oniriibus vitte
S25 KICOLAIPAPJ_ l ' - . 824
tuie diebus habenda concedimus, ad tiifeque securi- A mceror continuus pepulit. Pra_serlim cum tanta
latis quietudinem ac decorem valere disponimus : si fuerit apud sedis apostoliceeprsesules circa reveren-
Xam in preesenti, quam semper, dum tamen in hac liam tuam ex longo Jam tempore confidenlia, ut ibi
yita superstes exsliteris, innullo ab apostolicaesedis prsesenlia tusedileclionis exisleret, nunquam appel-
prseceptionibusquoquotnodo discrepaveris. Quod si • lantem aliquem apostolicarn sedem, quodvis susti-
a sanctee Romanee Ecclesiee. constilutis, vel ab ej'us nere detrimenlum credere aliquo modo quivisse-
praesulum Jussionibus, quolihet tempore InveiUus mus, etiamsi de hujusmodi re in sacris canonibus
fueris.segregatus, eorumque sivc per.epistolam, sive quid observanclum esset nihil prorsus invcniretur,
per verba, mandatis obedire neglexeris, hujus privi- Praecipue-cum tantse sapientiae le virum esse non
legii atque preecepti lenor, nullius momenti penitus nesciremus, lanlaaque faniiliaritalis fiduciam apud
judicelur, et cuncta quse in eo conlinenlur, irrita in dilectum filium nostrurn regem Carolum comperis-
pferpetunm atque inania prorsus existant. Si quis semus tuam liahcre sanctimoniam, ut s; qua in illis
aulem temerario ausu, magna parvave persona, con- paftibus mala in Eeclesia Doinini pullularent, per
tra hoc nostrum apostolicum decretum agere prae- tua; sollicitud.inisinduslriamresecare radicitus, nie-
«umpserit, seiat se analhemaiis vinculo esse inno- diiaremur. Debuerat- certe beatiludo tua,. cum Ro-
dalum, et a regno Dei alienum, et cum orimibus B tbadum lolies examlnavcras, scribens sancti Petri
iropiis aeterni incendii supplicio condemnatum. At •inenioriam honorare , ejusque judicium ,. eliamsi
. .vero qui observator exslilerit prsecepti hujus, gra- nunquam appellasset idem llolliadus, modis- omni-
liam atque misericordiam, vilamque seternam a mi- bus prseslolari. Ef si id agcre noluisses, saltempost
.sericordissimo Domino, Deo noslro consequi me- appellalionem,calhedrseipsius,quividebatur ejectus,
reatur. Scriptum. per manuin Zachariae nolarii re- alterum non ordinasses, priusqtiam ejus causa Juxta
gionarii, et scrinarii sanctae Romanse Ecclesisein sacros canones in ndslro judicio fuisse lerrainaiai
rnense Aprili, indiclione xi. Bene vale. Dala iv Ka- Verum de Rothado, viro venerabili, secundumiii-
lendas Maii, per manus Tiberii primicerii sanctae dultam nobis a sanctis regulis potestatem, quaj prae-
.sedis apostolicse, Imperante piissimo domino impe- cipiunt id observandtim, quod nostro qualicunque-
jralore Augusto Ludovico, a Deo coronalo^ magno, consiliovisum exstilerit, iri epislola noslra, quam
.pacifico, imperii annoxiv, indiclione xi. -ad communesfralres et coepiscopos noslros inregno
XXXIU. gloriosi regisCafoli eharissimifiliinoslriconstitulos
transmisimus, inter qtios et lua connumerata sancii-
AD EUMDEM. tas cerhilur, decretum aiquedefinilinna nobis esse
. _ - (Anno865.) G dignoscitur. Adquam fralernitas lua recurrens, quid
:De Rothadoilemm prwcipit ut Romammittatur juxta de te eensuerinuis facile cognosccre-polerlt. Cui
litleras ad synodum rescriptas, .et de priviiegiis, defmitioni noslrse bene facies atiendcndo , ne si
quw HincmarusEcclesiwsuw confirmaripostulabat, diutius contra interdicta praesumpseril, canonicis
differt assensutn.
legibusaugustetur. Privilegia praeterea ab apostolica
[Apud Mansi, ibid.\ sede vestrae Ecclesiae confiniianda deposcitis, qui
; NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, HINC? tamen noslra privilegia quantiun in vobis est, infir-
___IARO .archiepiseopo. mare satagitis. Porlum saluiiferum sanclam Roma-
_ Beatiludinis luae leclis apicihus, quia fraternita- nam Ecclesiaro appellatis, qui lanienJn eo ne aliqui
•tein luam circa sanclam Roroanam sedem, cui salvenlur, quanlum potestis, satagere procuratis.
auctqre sdiUhrono preesumus, ergaque noslrum Quomodo, rogov privilegia lua stafe polerunl, siita
.pontificium, in eadem qua solita erat [edit. Rom., privilegiailla cassentur,.per. quae lua privilegia inl-
.persis-er^.devolionerepiremus, Iselitiamulta repleti, tium sumpsissenoscunlur? autcujus momenli erunl
,debila omnipolenli Domiiiograliarum officiapersol- tua, si pro nihilo nostra pendanlur ? si namque sal
vimus, sanctitatemque veslram ad sedem apostoli- ^ infatuatum fuerit, in quo salietur? (Matth. v.) "Ve-
cara, de-his quae sibi visa-sunL referentem,- ac pro rumlamen sanctitati ac dilectioni tuae injungimus
Ecclesise sibi coinniissae neeessiiaiibus, atque iitili- alque preecipiinus,ut lecta sanctionis nostree pagina,
taiibus, apostolatum nosirum posLulanlem laudavi- quam per Odonem eommunem fratrem el coepisco-.
•inus; et.nihil esse quod fratenritali luse denegare - jmm healiludini tuavatque ceeteriscomministris tuis
cporleret penitus judicanles, ul annuerenius petitis . direximus, quae de ssepe nominalo Rothado deGre-
confestiificorde coiicepimus, menteque deliberavi- yimus, una cum eis studeas consummaiione perfi-
mus. Curaque lectis uionumenlis gestorum, quibus - cere : qualenus et charitati noslrseef aroieiliaealque
' cura cseteris
coepiscopis tuis visa esl lua quoque ve- gratise particeps semper inveniaris, et adampulanda
nerabilitas subscripsisse, invenimus sanclissiinum . noxia hostium sancu» Dei Ecclesiae germina, atqne
fratrem Rolhadum apostolicam appellantem sedera, ad salubria serenda sancliialem luaro coiispciam,
demuin
vobisjudicantibus, gradu episeopatus dejectuiu vakle de csclero familiariier. habeamus : sjcque
doluiinus ; et cofdis nostri gaudium, quod fratris et lanto sLudeamus,eiiam non poslulali, conLraorories
coepiscopinostri Odonis adventus fecerat, .cognito a malevolos ttios, tuaeque Eeclesiae adversariqs, .libi
veiieratione tuaconlra spem hujusmodi conniiisso privilegia promulgando, et arctius inliserendo,fot-
82S . ; EPISTOLiE ET DECRETA. .826
titer expugnare, quanto senserimus fraternitatem J_ kcipis.cujussedemappellaverat, fame, etsiti ac in-
. luam conlra beati Pelri apostolorum principis, ejus- numeris maceratus miseriis, ac deposilus parilef et
que sedis privilegia nullo argumento, nulla prorsus abjeclus existit. Unde valde miramur, ac vehemen-
adinventione anhelare ; sed in eorum veneratione, tissime obstupescimus, quomodolumiriumveslroriirii
et defensione, alque excusalione, totis viribus, tola serenitatem tam repentina potuerit obtenebrafe ca-
intentione velle persistere. De reliquo, fraler eha- ligo, adeo ut privilegia apostolicse-sedis,"quse Inte-
rissime, horlamur ut dilectissimum filium nostrum meralaa tota Christi servanturEcelesia, contemplari
. Carolum, excellenlissimum regem, -ad divina prse- despexerilis, atque ipsos palernos canones nescimus
cepta semper erudias, semper accendas, et ut in ea qua auctorilate disruperitis. Quod dmnino inultum
qua coepildevotione, atque dilectione erga sanctam manere non patiemur, ut qui prohibita preesumpsit,
. Romanam Eeclesiam, apostolicamque sedem perma- minime quae sit censura canonica experiatur. Ilaut
neal, studio curioso deeertes, solerLiaque prudenti omnibus manifestum faciamus, quod nulluiri fraties
semper invigiles. Csetera vero, -quae hujus paginse hostros aliquo modo patiamur sui sustinere-dispen-
tenoris inserla non sunt, communis frater et coepi- dium, neque sanctorum Patrum staluta yilescere
. scopus Odoqui de luae sanctitalisvirtulibus noslrum permittamus. Verum interim Dei summi sanctofum-
animum plurimum exhilaravit, viva voce poteriL B ] que aposiolorum priricipum Pelri et Pauli; et nosira
enarrare. Sane postfemo ad memoriam tuam redu- per eos auclorilale, fraiernitati vestrae injungimus,
cere volumus, hos ecce jamsecundo, ut virum veiie- ut si nostrse eliaritaiis et communionis, sicut hac-
rabilem Rothadum apostolicae sedi destinasses, tehus voluislis videri participes, jam dictum fratrem
sanclitati tuse misisse. Qnod providendum est, si nostrum^ Rothadum episcopio pariter et prislirid
tertio dileetiorii tuse dirigere pro boc ipso coacti honoris sui officiorestituatis: ita ut tali per omnia
fuerimus, rie Jn contemptorem sacrorum cahonum decoretur honore, ei omnibus ila reddatur Integer
diffinilivamac peremptoriam, quod non optamus, officiis, qualem iilum eo constat fuisse terriporej
sententiam proferamus. Dextera te supernse maje- quando expellendus i»postolicsesedis membriam fecit.
statis protegat semper, et ab omnibus adversitatibus Et ila demum, si qui videnlur illius esse calumriia-
Illajsum custodire dignetur. tores, eum presbytero illo qui' dejectionis" ipsius
"
XXXIV. _~ causa exstitit, Romam pariter cum ssepe uominato
ADEUMDEM. Rolhado,^mniremota occasione, indesinenter oc-
currant. Hoc autem expresse decernimus, ut post
{Anno865.) triginta dies, postquam Iisec nostra epistola ad vos
Cri Rolhadum episcopum Suessionensem dejectum G ( delata fuerit, aut praefaluinvirura Rolhadum omnino
sedi suce inlra dies triginta restilual, aul komam
cum eodemad causam dicendumveniat. restituatis pristinae dignilati.aut; si Juste vosin buni
egisse putatis, Romam eum eodem vos; vel Tester
TApudMansi, ibid.] Ticerain omnibus ferens,utulriusque
legatusvestram
NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, reve- parlis carisam ad Ilquidurn seiamus , adveniat. Quod
rcntissimo et sauctissimo fralri nostro 'HINCMAROsi post prsefixos trigihta dies, quse in hac apostolica
Rhemorum archiepiscopo. aucloritate plena continenlur epislola miriimeobedife
Sanelitatem veslram, quam semper in-virtutum ac perficere sluduerilis, decernimus ac promtilga-
«xerciliis conversahtem comperimus, et in doctrinis raus, ul Kiissarum solemnia landiu celebrandi non
ecclesiaslicis proficientem, fama crebrescente didici- habeaiis licenliam, quaiidiu quse"definivimus per-
'
mus, aliler aposlolicam reverentiam- prse oculis ha- ducta ad consuromationem nbn fuerinl. Qua senten-
bere sperabamus, quani frequens diclat bpinio. De- tia non solum vos, sed et omnes episcopos obligare
nique fidelium multorum exinde dolentium audilu decernimus, qui vobis in deposilione prsefati viri
veraei eognovimus,quod Rothadus frater et coepi- Rothadi consensisse noscuntur. Idipsum vero illos
scopus nosler Ecclesise Suessionicae pro quodam per vos scire pracciplmus.
-presbytero qui pro facti suf qualitate honoris proprii ]
ante' triennium fuerat pfivatus officio , a vestra , XXXV.
sanctilate fuit impelitus, et adhuc, quod nefas -est, ADEPISCOPOS SYNODI SlLVANECTENSIS. .
' '
sedem aposlolicam appellans, juxta quod sibi a pa- (Anrio865.)
' tribus constat fcsse etiam
permissum, episcopatus
absens exspoliatushonore, el in exsilium deportatus, Rescindit aela synodi conlra Rolhadum : jubel ut ab
exsilio revoeelur, Romamquead retraclandnm judi-
hactenus in monaslerio retrusus existat. Unde gemi- cium cum synodi legatis dirigatur. Rcspondet eliam
mus, valdeque dolemus. Nam eum debueral lionori- sub finem de Balduino , et de causa Lotharii ac
bus pro sua senectute multiplicibus ampliari, et pro Theulbergw.'
[Apud Mansi, ibid.] .
lot laboribus etobsequiis in Ecclesia Dei, pariter et
principibus mundi, fideliter ac uliliter inipensis, NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, reve-
niajori dignitate frui, et jam landem sine cujusquam fentissimis confralribus nostris,. melrgpolilanis,
. impulsioneqiiielusexistere: nunc e conlra dehones- episcdpis et cseteris dlversarum provinciarum ac
tatus, et ad injuriam beati Petri nposlolorum prin- .urbium prsesulibus, qui Iri Convicinum villani publj-
"
827 .. NICOLAIPAPiE I 82S
caro secus clvilalem Silvanectensis concilii [Legen- A recusamus, quoniam nos, ut eadem ad Flavianum"
dum videtur, concilii causa, ex Gral. disi. x, c. 1 ] sancii Leonisdiclapdnamus, qui sacerdotum Domi-
convenistis. ni maiura vo.lumusesse judicia, nihil possumus in-
Scriptis dileclse fralernitalis.vestrfe.susceplis , et cognitisrebus cujusque partis pfaejudicio diffinire,
inspeclis attentiusin eis omnis scientiseet sapientise priusquamuniyersa quae gestasunt veraciter audia-.
sanclilalis vestrae fluenlis, quae non aliunde hi pe- nius. Sed fortasse dicetis, vos universa quae de eo,
clora yesira uiique nisi ab ipso fonle yiiae.polerant gesla sunt nobis per scripturse seriem veraciler re-
emanare, cognila devolioneel summi anioris affeclu, tulisse, et per fralrem ei coepiscopumnoslrum Odo-
quem circa hanc sanctam Romanam Ecclesiam, nein, qui pene conciliis. vesiris semper affuerit,.
aposlolicamque sedem YOSreiinere monstraslis ; et cuncta pleniier iniimasse. Quibus; sciloie nos satis
gunniam ex amore secundum conslilulioiieni majo- credere, et ad cuslodiam disciplinae ecclesiasticae
rum, ul eadcm ipsa verba ponamus, non soltim de, consensum prsebere poluisse, nisi excusationes et
omnibus quae pqssunl aliquam reciperc dubilalio- defensionesillius, siiggestorumqueseries innocenliam
neni, vel quamcunque incurrere quaeslioneiti; vefum ipsius, el vestram nocentiam demonslrantium, a vi-
de eajteris alque majoribus ncgoliis ecclesiasticis cinis vestris complurimis aposlolatui porrecta?.apud
exsequendis, ad apicem episcopalus, id esl ad magni B nos babereniur, et frater coepiscopus nosler Odq
Pelri.sedem debere vos referre cognosciiis : horum nihil accusalionisiuiblicaeyoluerit a nobis interroga-
aiictori ac. omniuiu bonorum largilori Deo, ei Do- tus ci ohjicerc. Quanquam si objecisset, nihil ad
miiio noslro graliarum mullimodas relulimus aciio- daranalionem jam didi Rolhadi proficeret, cum ne-
nes. Qui ideo in saricla Ecclesia yos rufilantes, lan- niinem jiartis illius, qui objectis ye! annueret, vel
qtiam splendidas slellas verbum vitae conliiientes, el renuerel, noslram conslarcl adiisse praisenliam"
- rooriim ac viriutum yestrarum luinine longe lateqtie (nani accusatores qusecunqtie voluerint dicunt), et
proximos illiislranles voluil collocare, ul merito sciamus justuni mcdialorem non esse, qui sic unarii
eamdem sanclain Ecclesiam, Juxta ipsius magislerii parleni audit, ut alleri parli liihil reservet. Praeser-
•diclum, coeli noinine,.ubi talia nimirum fuigent lu- lim cum Doroinus pro absenle, et non ûdilo , per
minaria , valeamus veraciler appellare. De cictero Moysem, preecipiat, jam non maledices, inquicns,
vero, fratrescharissimi, discentes.in proyineiis ve- surdo, neccoram cwcoponesoffendicutum(Leuil.xix).
stris pagaiiorum crebris vos laborare.hifeslaiioiiibus, Ignorare auteni fraicrnitalera veslram non palimur,
insuper ct Ecclesias Cbristi in illis parliSiis consli- aniiiium nostrtiin non mcdiocriter laesum, eo quod
iulas ab inlestinis, id est a suis, mulia inconunoda secundum geslorum tcnoreni, el vestrarum sugge-
tolerare , plurimum lamentaniur , el vobis oppido C slionum, qqas ad sedis apostolica?direxistis, cogni-
compalimur, el cqntristamur. Quamvis, dileclissimi, lionem, appellanlem eumdeni Rolhadumaposiolicam
non adeo super his eonlrislari ac mocroribus affici sedem deposueritis, acin roonasterio relruserilis :
debealis, scientes quoniam tribulatio, secundum quod nonnisi in conlempLum hcali Petri, cujus ju-
Apostolum, paiientia autera probationem , probatio dicium expelivil, et in conlumeliam sacrorum cano-
vero spem, spes autem non confuiideiur (Iiom. v). .num, el ecclesiasticarum iraditionum pra3stiniptum,
Siquidem locus hic esl afflictiopis, hic convullis la- ac Lemereadniissum mininie dubiialur. Insuper.au-
crymarum, donec videamus Deiiin deorura in Sion. tero, et ad imminutionem apostolicaeel summse.sedis
Ilic est ubi in lacrymis seniinamus , ut poslmodum privilegiorum, quibus veslrarum quoque ecclesiarum
ingaudio metamus. Hic esl, inquam, jEgyplus, hic jirivilegia firmare deppscilis , imperatorum leges
est fornax ferrea, ubi spiritalern Israelem diris opor- proponilis, quibus quasi prohibentibus, astruerenon
tet laterihus faligaii, donec lerram promissionis in- habiiisse appellalionis voeem Rolhadum nitimini f
grediamur, id est, donec Dominuscum ei perfecte cum conslet constilutionibus mundanarum legum,
placuerinuis, in regione vivorum se nobis promissum el imperalqrum, non omnibus [forte, non in omni-
.ostendat. Hic opus est, ut quae ad templi sancti stru- bas. HARD.]ecclesiasticis conlroversiis ulenduni
cturam pertinenl; summi arlificis manu elprovisione " esse, praeseriim cum inveiiiunlur ecclesiaslicse[edit.
aplenlur : ul cum lonsiones, sonitus, pressurae, ac liom., evangelicse] ac canonicse sanclioni obviare.
persecutiones saeculipreeseniis Lransierint, sine ali- Ad quod oslendendum duorum heroum , Innoceniii
qua torlitudine vel ineequalitale in ccelesli fabrica, ^cilicel et Gregorii, salis sufficiuntleslimohia. S.an-
lanquara lapides vivi idonei, in omnibus comprobe- clus Innocenlius quidem in decrelali epistola sua ad
mur. Quapropter haeb scientes, dileclissirai, spei Alexandruin Anliochenum episcopum , ait: Nam
yeslra; anchoram in ccelesti statione figeiiles, hujus quod sciscitalis, inquiens , ulrum divisis iinperiafi
inundi prpcellasdespicite: quia proleclor noster oin- jiulicio provinciis, ut duse meiropoles fianl, slc duo
jiipo.tensjam nori dormil, qui imperat, et mare et melropolilani episcopi debeant hominari. Non ergo
yenti obediimt ei, fiique triuiquillitas magna. Pro- visum esl, admohililatemnecessilatum mundanarum
|ilerea de Rolhadi damiialione apostoliceesedi re- Dei Ecclesiam commutari, honoresque ac divlsiones
ferre jurestudeiites, petistis ut nostra eiiam aucto- perpeii,- quaspro suis causis. faciendas duxerit im-
filate rata esse probareniur, quee de eo apud vos in peralor. Bealus autem Gregorus scribens ad Theo-
concilio acta fuisse perhibuislis. Quod agere penitus dislam palriciain , inler csetera : Si enim, inquil,
S29 . EPlStOLÊ ET DECRETA;. . 850
religioiiis causa conjugia debere dissolvi dicunt,. A nunqiiamque sedis apostolic» mentionein fecisset, a
sciendiim esl quia, elsl boc humana corieessil lex, vobis,-qui caiisam ejus examinastis, memoria san-
tamen divina pfohibeat. Ecce queniadmodura impe- cli Petri honorari debueral, alque ei perscribi, ut si
riali Judicio non possunt eccieslastica Jura dissolvi : •Judicafet renovandum- esse judicium , renovaretur,
eccb qualiler quod Iex hutiiana concessil, lex divina elHaret Judices. Verba certe [fofie, vel cerle.- HARD.],-
prohibeat. Non quod imperalorum leges, quibusssepe sicul supefius connnemoravinriis, exejusdem conci-
Eccleslacirca bserelicos utilur, ssepe circa tyrannos, lii sanclione,.qiiqd si probala- viderenlur, statueret."
atque circa pravos quosque defenditur, dicamus pe- Sed quid mifum' sit, hoc in despectii apnstoloriim
nilus renuendas : sed quod eas evangelicis, aposloli- principis vos conlempsisse, cum ad injuriairi sacro1
cis, alque canonicis decretis, quibus postponendse rum canonum, et venerahiliura Roriianorurii ponlifi-
sunt, nullum posse inferre prajjudfcium asseramus. cum decretorum , perpetrasse adbuc pejiis Invenia-
QuanquamJscripserilis appellnliones ejus frustrato- mini ? scilicet, ut pdst appellaiionem-elreclariialio-
rias, excusationes ac dilationes fuisse tantum que- nera Roihadi, in calhedra ipsius altefum consecra-
rerites, quod quibus argumenlis firmetis, praeserlim retis-fedit. Rom. consecraveritis] : cum id jiianife—
cum annueiitibus sibi canonibus aposlolicam sedem slissime a sacris regulis consiet esse alienum, ut
appellasse solemniter yideatur , non facile patet.. B loco deposili omnino non ordiiielur, nisi causa fue-
Quippe cuin nemosciat, secundum veritails atiesia- ril in Judicio episcopi Rouiani determihata. Sed di-
iionem , quae sunt ip homine, uisi spirilus ejus qul citis, post appellalionem aposlolicaesedis illum vo-:
fn ipso est (I Cor. n). Qhis autem nesciat constituta cem -mhtasse, el episcoportim concilium •expelisse.'
Sardicensis concilii ? quae praecipiunt post aliquot Quibus ciim pace vestra fatemur, quamvis veslris
capilulo quario : Si quis episcopus judicatus frierit assertionibus fidemadhibeamus.etlta fecisse illum,
iri aliqua causa, et putaverit se boriam causam Iia- quoniam non estquod possit non cfedi saricliriionio,
bere, ut i.terum concilium [Judiciurii] renovelur, si veraciter teneamus-: tamen qua hoc.iiileiitioriebge-
vobis placel, sancti Petri aposloli memoriam hono- rit, * vel quod si interrogelur a noljis,' respondbre
remus ui scribatur ab his qui causam examinarunt,- penitus ndn ignoramus, ut sicut in aliis, elincerlas
Julio Romario episcdpo, e.tsiJudicaveritrenoyandum rei dubium usque [forte, ob incerlae rei dubium usque,-
esse judiciura., renovetur, et det Judices: siautem HARD.]ad utriusque partis •examinatidnem proctil
probaveril talem causam esseut non refricetur, prse- dubio reroeetur. Prseterca fralernitatein-vestram non
serliiu quse acta sunt si decreveril, cdnfirmata' credimus" ignorare,' ante ad.frairem nostrmri Rhe-
erunl.-Ilenieapite octavo , Ositis episcopus dixit:' morum episcopum aposiolalus nostri nos"misisse ajii-
Placuit autem, ut si quis episcdporum accusalus' G ces, ut aut ssepefatumRpihadum venerabilem infra'
ftierit, et Judicaverint congregali episcopi Tegionis triginta dies post litterarum udstrarum sibl missam'
ipsiiis, et de gradu suoeum dejeceriilt, si appellaverit cpistolam prislino gradui feslitueret, aut eum ciim
qui dejeelus est, et confugerit ad episcopum Roma-' idoneo sua legato , si ipse venire nonposset, una"
nse Ecclesise, et voluerit se audiri; si justum putave- cum-accusatoribus ejusdera viri, si "tamen essent,
rit, ut renovelur exahien, scribere his bcclesiis di- alque cum presbytero, qui causa dejectionis ejus'
gnetur, quse hi finilima el proxinia provincia sunt, fuit, misisset. Quod si neutrura agere voluisset, posC
ul ipsi diligenler omnino requirant, et Juxta fidem triginla dies praefixos,nec ipse, nec quilibet episcd-.
charitalis difihiiant. Quod sl is' qui rogat causain' pdrum , qui iri depositione praefati episcdpi consen-' .
suaih iterum audiri, deprecalione sua moverit epl- serant, licenliam missarum solemnia celebrandi pe-
scopum Romanum,ut e latere suo-presbylerum mlt- nitus habuissent, quousque qtiae salubriler decrefa
tat, eril in poteslale episcopi,~quidvelit, et qiiid .nobisessenl, obedieriler ac pleniter ad efiectum con-
Eeslimet..Et. si decreverit millehdos esse , qui prae- suminalloriis pefdttcereiit. Sed ad scripla veslra ten-.-
senles cum episcopisjudicent, habentes ejus auclo- denles , qusenunc per frairem et coepiscopum no-
ritatem a quo destinati sunt, erit in suo arbitrio. Si slrum Odonem ad sedem apostolicam destinaslis,.
vbro credideril episeopossufficere, ul negotio lernii- J invenimus Jani dictum sanctissimum viriim judicio"
riura imponarit, faciet quod sapienlissimo consilio ac cbnserisu vestro, 'et episcqjiaiu privalum , et in.
judicaverit. Sed sieut in " suggeslionum vestrarum monasterio -haclenus esse rblrusum : insuper el in
invenimus scriptis, -non babuisse Rothadum ap- calhedra ipsius allerurii episcopum ordinalum.-Quod
pbllalionis vocem aflirmare conanrini,eo quod npn quam sil exseerandum, quamque a nobis nulla peni-"
habuerit bonam causam: CUmconstet saepefalum lus palientia iolerandum, dici non praevalet, etiamsi
Rbthadum usque hodie bonanv sehabere causam cuncti corporis arths vertanlur in liriguas. Certe dum'
putare, et venerandum concilium, non solum eum suggestiones, relationes, preces, consultayeslfeesan-.
qui causam habet, sed et illum qui se bonam cau- ctilatis scripiis atque'verbis nostris fuissent auribus,
samhabere sallem puiaveril, sedem aposlolicam ap- inculcala, mox menle concepimus, et pene cuncta ut.
pellare permiseril, et hujus ab ea renovandurii judi— ahnuerenms atque indulgereinus aisposuimus. At ubt.
cium decreverit. Maxime cum Juxla constitulionem injuriain sancXiPelri, sedis apostolicaiprivilegiortim
sanctse Imjiissyriodi, eliamsi nunquam reclamasset, imnririutiones , sacrorum caiionum concplcatidneiii
. «.Loous obscurus.
831 NICOLAIPAPÊ I 832
perspeximus; nlbil potulmus vobls propinare dulce- A etsine poenllentia condemnatur. Namfrucfus divinus
dinis , qui loli nimirum repleti sumus amariludine. justitia recens erit, fratres charissimi, prsesertim
Siquidem .e conlrario pro Lanti conlemptus roole ctim nihil nobis amplius sit curo Rolhado quam cum
digna vos animadversioiie canonicaseveritatemerito omnibus Christianis. Verum privilegia sedis nostras
punirenius, nisi aposlolica moderatio paululum usque ad mortera, divina annuente gratia, vesligia
nos ad magnanimitaieta, et vestradiledioprovocas- patrum nostrorum sequentes defenderous. Sed et
set. Quod autem qualiter in vos competenter et re- yos illa qualenus illibata , utpote lotitis Ecclesias
gtilariter exereeremus , ipsi nqs litleris vestris alfa- _ Domini remedia, custodiantur, lolo conamine, et
tim, ct manifeslissimedocuistis.quae, si opportuniias oronibusvolis operari ac snadere debealis. Quoniam
fueril, colligi el oslendi facilius possunl. Sane inte- pr.ivjlegia sedis aposlolicsefgmina stint, ut ita di-
rim aposloliea-alque canonica auctqritate vobis dun- camus, totius Ecclesise caiholicse, privilegia, ih-
taxal episcopis, qui in deposilionbet exsilio supra- quam, liujus Ecclesise muniinina sunt circa omnes
dicti Rothadi vel Judicium dedistis, vel consensum iiiipelusprav.itatum. Nam quod Rolhado hodie con-
prsebuistis, prsecipimus ul eum niox ab exgilio revo- ligil, unde scitis quod cras cuilibet non eveniat ye-
celis. IJl quia secundum iiidullam sibi a scriplis re- slrum? Sic Apostolus admonet dicens : Qui pulat se
gulis licenliam , hacienus appellare sedem aposloli- B stare,videal ne cadal (I Cor. x); Quod si conligerit,
cani dicilur, Romam illum adsuameaiisam in nostra ul verbis ulamtir propheLicis,-adcujus, rogo, confu-
apostoliea preesentlaperagendam ac delerminandain gielis auxllium? Hacc quidem de Rolhado satis di-
deslinare, imo dirigere nullo modo postponatis. Di- xisse sufficiat. Cselerum de Balduino, de quo multa
gnum quippe esl ut, qui veslro omniuin judicio in Jam scripsislis, scial .bealiludo veslra, non nos re-'
exsilium deputaius cst, vestro sil e conlrario com- - gulas atque sancla decreta velle corrumpere : sed
niuni studio beati Pelri memorise, et sedi ejus hono- quia ad litnina aposlolorum veniens a nobis se pe-
rilice prsesentalus. Ex vobis vero prsecipimus, ut liil ajuvari, quanquatn nossemus, quod filius nosler
duo , vellres, aut certe si libetplures mittantur, Carolus gloriosus rex legaliler possel ei, si vellet, et-
qui ita cunclis vestrum omniiim prsesentiam praefe- filiani suain in uxorem diiniliere, et misericordise
rant,iit quidquid agendum esl, vel experienduin fue- suaegraliam imparliri : lamen non Jussa misimus,
rit, refricala quse acta stmt vestfa oinnium vice sed preces ohlulimus. Quod lexlus epislolarum no-
prorsus sciscitentur. Quod si vos occurrere neqtiive- strarum, qnas ad Jam fatum excellenlissimum re-
ritis, vicarios vestros.mittile : et ita una cum prae- gem. et filiam noslram reginam, ad id oblinendum
fato yeligioso fratre veslro Rothado pariter veniant, direximus, vobis satis poterit indicare. Nam pro tam
5n omnibus, sicut superius diximus, ad cuncta exse- praesumpluosateinerilate ipsius viri, maxime cum
qiienda, vel certe experienda-quae ventilata coram consideremus dilectissimi filii noslri Caroli sublirijis
nohis exstiierint, vicem veslram el personam haben- regis contriiionern cordis, et pecloris naturalem
les.Quod si poslposilonostrojudicio, quod atictori- alfeclum, el nos valde doluimus, ei ei lota mentis
tate aposlolica promulgavimus atque decrevimus, affeciione usque hodie compaiirotir. Sed vestra fra-
occurrercconlemnitis, Dei oinnipolonliset bcatorum lemilas prsevideaf, sicut ail Aposlolus: Rcdimenles
Petri et Pauli apostolorum principhm, quorum glo- tempus, qtwniam dies mali sunl (Epltes. v) : et jam,
rioso agoue sanela luecRomana Eeclesia, cui divina sicut ipsi in vestra pagina testanrini, peiiculosa
disposilione prsesumus, est Domino consecraia, at- tewpora instant. Ne ergo pejus adhuc aliquid oria-
que sancloruin canonuro, quorum vos contemplores Uir, intervenientes aputl eiimdem gloriosissiminn
scriptis propriis oslendiiis. neciion et nostrae medio- regem, liliura nostrum charissimum, quo et ipsius
crilatis aucioritate a missaruin soiemniis celebraiidis cordis mojrorem pellalis, et eidero Balduino non
estote prorsus, quousque nostris dilliiiilionibus obe- usquequaque inflexlhilis perseveret; praecipuequo-
diatis, exiorres : ila sane , ut si post Iectuin hujus niam aposlolorum auxilia deprecatus est, el divina
paginaetenorem, infra irigirita dierum spalium, quse n praesinia requisivit; Nulli eteniin regum graye esse
de Uolhado viro venerabili sanximus agendii fore, videri dehel conservosuo debiluro-ceiUumdenariorum
minime studuerilis perficere. Scientes profeclo, dimiilere, qui fortassesuoasummoregumjelDomino
quoniam si post luec in sanctarum reguiarum et doMiinorumdecem millia talenlorum sibi dimitti de-
[forte, nOstrum, IIARD.]nostrarum contemptum fue- siderat. Porro quid. de Lolharii uxoribus censueri-
ritis diutius conversati, ipsum qtiidem Uoihadum a mus, quando et de hoc nostro scripsistis praesula-
nohis, aposlolicsesedis more, a- damnalionis vinculo tui, in epistolarura nostraruin, quas per fratres et
fore solvendum, atque convocalo episcoporum co3lu, coepiscoposnoslros Rhadoaldum el Joaniienl in Gal-
foveam quani ei paraslis, vobis procul dubio prsepa- liam misimus, poleritis exemplaribus reperire. Quae
randam. Vos autem, dilecLissimi,nolile iidstra de- videlicet exemplaria una cum comraonilorio, quod
creta molesle ferre: quia sicut bealus Innoceiiiius prsefatis fratribus nostris pro hac eadem causa ad
Macedonibus scribit, grave non oporluii videri piis- Lotharium regem missis dedimus, per fratrem et
simisjnenlibus vestris, cujuscunque retraclaii Judi- coepiscopum nostrum Odonern vestrae sanctitati
cium :"quia veritas exagilata saepiusmagis splende- iransmisimus. In qulbus palenter animadvertere' at-
scit inluce, et pcrnicies revocala iri Judiciuro gravius que scire poleslis, nobis omnino non opus esse, ut
m EPISTOLÊ ET.DECRETA, 834
«entiam, quemadmodum nos liortari voluistls, roe-.A 0 quam vera est, Dli cbarissime, illa sententia,
lius [in edit. Rom.deestmeliusj pouimulemiis. Quo-- quam, Salomone.atlestaiue, de se Sapienlia profert,
niam divina favente gralia, lantu.m cupimus hnjus- cum perhibet, dicens : Per me reges regnant, et
roodi scelus, secundum creditum nobis coeiilus mi-- legum condiloresjusla decernunl.' (Prov: vm.) Quod
nisieriuni, ah Ecclesisefacie radicilus ainpulare ; utt nisi verum esset, nunquam omnino vestra sublimilas
si hac vice idem Lolharius-moniiis salubribus, ac; tantse humilitatis poteral decorb vestiri. Quod nisi
diffinilionibus noslris prselaiis [forte, praefatis,, verum ess.et, nuiiquaui privatarum legiim apostolicie
HABD.],el-epislolis-noslris regulariler sibi missis5 sedis decreta tam, facili potuisseiis capere menJs
noluerit -ohedire, nec ad poBnitentiam compelentii inluitu. Nam cunf de quodam conlra Denm se effe-
satisfactione prsemissa quanlocius repedare a nobis,- ,. rente dicalur : Ipse rex super universos fiiios super-
alque a lolius Ecclesise corpore, canonica atque_ biw {Job XLI), el vos e diverso summa videnmus
aposlolica sententia eflicieiur, una cum oranibuss liumililaie prsedilum, quid nisi veslram regalem
fauloribus et cGnimunicatorlbus'suis, penilus alie- excellenliam imilatione filium esse illius poterirnus
nus. Prsecipue vero quoad .eum quem perhibelis die;' advertere, qui ait: Discite a me quiamiiis sum et hu-
aiatalis Domini super adulteros benedictionem, quses milis corde? (Malth. xi.) Per sapientiani ergo reges
maledictio potjus credenda esl, prolulisse \in edil., Bregnanl,
'. quia sapienlia Palris, juxla Aposlolum,
-Rom.petivisse]. Ne vero simplices quique adulterisi Chrislus esl (-/ Cor. i),.qui est rex regum, edruni
.aliqualenus cessisse falso nos opinentur, non incon- seilicet qui omnes motus corporis, omnesque menlis
^rue nostri super hoc animi votum omnibus fralri^- illicitos appelitus competenti regere nioderamine no- '
bus et coepiscopis nostris inliroanles, et concio-'•' runt: de quorum nuraero per divinam gratiam^ vos
nando in ecclesiis veslris publice, cunclis id ad li- etiam perspicimus et laatamur, et Deo onmipolenli
quidura subditis exponiie. -De vocandis autem ex; gratias, ex quo regnatis, multiplices exhibemus.
singulis provinciis pro congreganda syuodo episco- Interea noverit dilectio vestra", Balduinum,ui nobis'
pis, unde scripsislis, sciat sanctilas veslra, misisse. inlimaslis, qui nalam vestram sihi furlo innxoreni
nos duos e iatere in Galliam fratres el coepiscoposi contra fas sociavit, quem ideo venerandi prsesules,
nostros, quc-rum superius menioriam fecimus, quii Ecclesiani Domini in regno veslro gubbrnantes,-Vin-'
synoduni pro- examinanda causa Theulhergse et culis analhematis ohligarunt, ad liinina apostolorum
Waldradse feniinarum convocarent: ubi et binos ex: aCcessisse, etut a vinculis solveretur, atque per
.Tobis-praesules,sieut de aliis regnis, atlesse preece- nos graliam inveniret, sedem adiisse aposiolicam.;
pimus.-Qui nisi antea reversi fuerint, et quse egerint\ Nos aulem non solum eum a vinculis miiiime absolr
novetimus, nequaquam de concilio faciendo aliquidl G ' yimus, aut in communione nostra recepimus; sed
deliberare concite possumus. Licel poslquai» a no- potius lara . preesumptuosam temeritatera deleslati
bis sunl separali, audivimus Lolharium a sede apo-. sumus, atque vestri pectoris naturaleni affecluui
slolica peiilum non exspectasse consuiiuni, nimiruin'i' consideranles doluimus, vestraeque mdestiliae parti-
. quotl pnevideral suo ileteslando minime pariturumi • cipes eflecli, vobis hodieque compalimur. Verum
piaculo.. Postquam vero prsefati fraires nosiri re-. quoniam ad dhinasese praesidia coritulit, "amato- '
versi fuerint, et nobis quse gesserint enarraverint, rumque veslroruin PelriacPauli apostolorum piln- "
legatos idoneos ad concilium, quod petitis, convo- oipum, sibimet expeliil affore subsidia, non pdtuimus
candum mittere ad locum desigrtatum Deo opilur omillere quominus, ul graliam vestram per.cipbret,
lante curabimus. Omnipotens Deus ad profectum e,t, apud piam excellenliam vestram interveniremus,
cuslodiam sui gregis,super quem vos rectores po- Veruin yeslram in oranibus prae oculis habenles di-
nere voluit', et hic illaesam sanctitatem yestram leclionem, quanquamsciamus et filiam veslram,- si
conseryare djgnelur, et post. ceriamiriis coronam in libet, posse vos ei legaliter in uxorem dimittefe, et
cojlesti palria faciat percipere gloriosam. pielatis veslrae cleinenler gratiam.' impertiri, non
XXXVI. lariien jussa misimus, sed preces obtulimus. Sed .
3
ADCAROECM CALVUM REGEM. quoniam dicit Aposlolus : Redimehles tempus, quo-
niam dies mali sunl (Ephes.y), et ab eo praedicia
(Anno 803.)
periculosa uovissima ecce jam. imminent tempora, .
Jntercedil pro Balduino, et de Rolhado indicatauid solers vestra subliiriitas, ne ex hoc" dete-
ad Hincmarum, el provideat
scripserit reliquos episcopbs: rius adhuc'forte
horlaturque iltuwc Ilomam dirigat. Tum de acrio-. aliquid oriatuf, Et Iia vos caula
rihis lilleris suis .salisfacit, quibus Carolus fuerat provisione undique lemperale, ut moeror. cordis
,_offensus. . , yestri procul abigatur, el circa Jam dictumBaldui-.
NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto num usque in finem nequaquam inexorahilis vel
filio CAROLO - .
glorioso regi. v inflexibilis.T[a/.", inexorabiliter , vel" inflexibiliter;
«• Balduinum, qui natam reslroni.Fnrtiysejirimum, voluit: sed missis publicte rei ministris, sieul vobis
poslea legitimseinter Balduiiiiiin et Jtuliih iictsesunt promisit, sccundiira leges saeculi eos uxoria ,con-
nuptise. Hiiicmarumiii eadem epistola aptid Flodoar- Jurictione adinvicem copulari promisit, ei bonores
ilum : t Dominus eiiam noster rex, filius. yester, Balduino pro vestra solununodo pelilione donavit..»
tuic desponsationi et conjunclioni inleresse non JACSIRM. , ..-.,'
833 , MCOLAl PAP.JE I 836
HARD.]persislatis..Noh quo vds huaedicendo termi- i mandamus, uljam'diclumRotiiadum veslro adjutum
nos, quos posuere palres nostri, transgredi cupia- solatio ad nos usque misericordiler dirigatis': qua-
mus_, quos per gratiam Dei immotos perseverare •tenus juxta decreta sanctorum pontificuhi Romanse
semper-optainus ; 'Sed quo gloriam vestram ulira -Ecclesise,-alque stattita sacrorum canonurii, nostro
quam dici posslt diligentes, nullum velirous loctim . sil ipshis causa Judicio lerminata. Naiu mihi credite,
dare occasionem quaerenti [forte, querenti, vet que- supra modum in damnatione- prselati yiri, et noslef
rendi. HAKD.].Praicipue ciun idem Balduinus divi- ,esl animus Isesus, et totiusEcclesise-filiorum, ad
uum poslularit auxilium, et sanclorum Pelri ae quorum notiliam pervehil, vehementer offensus.
Pauli, inlercessorum veslrorum V quemadmodum Maxime quod ante el post damnationem suam, sedis
praetulimus, ul gratiam. plenam a veslra clementia aposlolicse- ideiri venerabilis vir" appellaverit judi-
consequeretur, legatioriem atque inlerventionem -eiuro, necimpelraverit, etper talemprassurapiionem
petierit. Non plane immemor, quod' ante aliqubt «ummee. sedis videantur privilegia Xemere violari.
annos quidem,qui-in hujuscemodinoxamincurrerat, Quae taroen, privilegia usque ad mortem, opb freti
memoriam et sedem adiissel eoeleslis clavigeri, ejus- ^divina, praedecessprum -meorum vesiigia sequendo,
.que vicarii iniervenlu apud.pias memoria! imperalo- cassari laliler minime paiiemur. Sed el vos.charis-
rem Lolharium, non perdita cqnjuge, plenissimam B sime, ul ea quibus poLeslis cultibus yeneremini,
-
indulgentiam simul et gratiam percepisset. Nulli summopere incitamus". Nam squomodo putalls, si
prseterea reguni graveesse videridebet (qriod tamen opportunitasexegerjt, ut veslro regno,vesirisnisi-
cum-paceyeslra dixerimus), conservo suo debiium •bus [edU.-Rom.,jussibus], vestr-i regni Ecclesiisali-
centum denaridrum^limittere, qui fqrlasse a summd quod-prsestemus solalium, aut conira adversarios
regurii et.Domino donrinorum 'decem rfailliatalento- proteclionis clypeum conferamus, si quaritum in
rnni. sibi laxari desiderat. Porro dileclio veslra 110- rcgni vestri partibus est,-quoniam illa omnino scindi
veril, misisse nos ad Hincmarum cpnfralfem no- nori possunt,; ea yos aliquatenus riiinorari sinalis,
•slTum Rhemorum episcopum, ct ad cseteros metfo- quibus usi patrcs vestri, omne suarum dignilattim
politas aique episcopos"regni vestri, ul yenerabilem jiicremenliim, omneraque gloriam perceperunt? Pri-
-viriimRothadum abexsiliorevocarent, Romamque vllegia namqueRomanse Ecclesiaelotiussunt Chrisli,
ad ipsius causarii in-nostsa prsesenlia examinandani ul.ila dicamus, remedia "Ecclesisecatholicai. Privi-
dirigerent.Dignum quippe esl, ut quorum judicio in legia, inquam, Petri arma sunt conlra pmnes impe-
•exsilium est deportatus, eorum sit communi sludio . tus pravilalum, et muiiimenla atque documenia Do-
-lieall Pelf i memorise, sedique ipsius hoiiorifice prse- mini. sacerdotum, etomnium prorsus qui in- subli-
sentalus.- Ex illis autem prsecepimus,utduo'vel tres, ^ milate consistunt, imo cunclorum. qui, ab eisdem'
aut cerle quotquot yoluerint, veniant, qul ila in potcstalibus diversis afficiunlur incommodis. Tufbali
cunetis.reliquorum,, qui oecurrere non potuerint, -autem estis, et mullo nioeroreaffecli,sicut in scriptis
pTfesentiam prseferantj ut quidquid agendum est, yel •veslrse dilectionis reperimus , eo, quod forti vos
«xperiendum, dum fuerint refricala qu;e gesta sunt, inveclione conveneriirius. et duris increpalionibus
-ipsorum omnium vice prorsus utantur. Quod si post- , vestram celsitudinem cumulaverimus. Qua de ro
. posito nostro Judicio, quse aucloritate" apostolica vestra profecto non debuit usquequaque trislari
promulgavimus atque deerevimus, perpere jcontem- subliroitas-, quoniam etsi nulla erat ^julpa, sicut
pserint, Dei omnipolenlis, *l bcatorum apqstdldrum astruerehumililer conlenditis, unde vestram opor-
principum, quorum glorioso-agone sancla haec-Ro- tuerit pietatem duriiis casligari: tamen djscrelus
niana Ecclesia, cui divlna dispensaiione -praesumus, pater tunc aliquoties s.ludel dilectum filiumdivefsis
estDomino corisecrata, atque sanctorum canonum lerrorIbus,-vel etiam flagellis competentibus erudire,
quqfum conlemptores propriis scriplis esse liquido quando Tiihil in eo quod reprehendat penitus iiuue-
demonslrarunt, necnon et noslrse mediocrilalis tur. Sic Dominus bcatum Job frustra se percussisse
auctoritatd, a missarum solemniis celebrandis "sint, perhibet (Job n), cum nihil omnino quod taiuis
<quousque diffinitionibus nostris obediant, prorsus verberibus p.uniridebuisset invenit, sed taroen frustra
extorres': ita sane, sipostleclum pagirise sibia nobis non perculit,.quia lisee, quatenusper palientiam an-
missaj ienorem, Jnfra triginta dierum spatium, quae geantur ei merila, ut discrelus pater exercet. Sic
- deRotli.ado.viroTenerabili agenda sanximus,minime nimiruro, sic et vos, charissime fili, veslram subli-
cqnsumroare studuerint. Scienles profecto, quoniam milalem tacila fortassecogitalione fruslralaesam a
si post hanc [forte, posthac-, .HARD.]in sanclarum nobis querimini. Scimus tamen nos , ex qua ra-
: regularum el nostfp .conlemptu fuerint diutius cqn^ dice contra dilectionem vestram hsec virga proces-
versaiti, ipsum quidem Rothadum-a nobis, aposlolicae serit: quae utique non ut fundilus inlerimeret, absit,
sedis more, a damnalioiiis,vinculis fore solvendum : sed quae.ad sempiterni regni gloriam felicius eru-
atque convocato cpiscoporum coelu foveam, quau diret: scilicet quam paterna disciplina, ut aperlius
paravere, seriiet penitus incidendos.- Quamobfen: dicamus , ex. inlerni affectus ramo- prolulit, rion
yestram -nihilominus suavissimam pietatem mone- quam malitia ex odii radice produxit. Percuiefis
nitis, et-quarilis possumus viribus exoramus, ve ergo, imo puisaris, fili, etiam nbi te cor luum non
eliam tanquam devoid filio preecijriendofidentei repreliendit,ut caulior et sollicitior,^tque tulior,in
SSi EPISTOL.ÊET DECRETA. 85S
qtiihus delicturus eras,Deo auctore, valeas inveniri. JK ea vilescere vel destrul a nemine patiamini. Cseterum
Ilaque, charissime, cum veslrae regiae polestali.ab ..sciat suhlimitas vestra, nos ad confratrem nostrum
apostolica sede interdum duriora ftierinl missa, non Hincmarum archiepiscopum misisse, quatenus- aut
molesle feratis, nec vos a nobis odio habilos esse Jnfralriginla dies,.post lectam a nohis sibi missam
pulelis, quoniam aut manifesle justa sunl nostrae êpistolam,eumdem episcopurapristino graduiresti-
correplionis-jacula, aut certe oeculla sunt, et aliquarii .t.ueret, a.ulcumidoneo suo Iegato, siipse nonposset,
habentia raiionem. Quapropter in ulroque vestrae -nna cum accusaloribus ejiisdem viri, si lamen
salutis seiriperinvenire ne diffid:>tis.anlidolum. Nos .essent, alque cum-presbytero, qui causa dejeclionis
quippe semper quidem vos in visceribus dilectionis ejus fuit, Romam veniret. Quod si neutrum ageret
noslrse slrielos habuimus, et pro vobis Dei omnipo- post triginta dies praefixos, nec ipse, nee quilihet
tentis misericordiam imploravimus. Sedpostquam episcoporum, qui in depositione prsefati episcopi
-Iraier el coepiscopusnosler Odd, pariler et Primus consenserunt, licenliam celebrandi missafum so-
-fidelissimusnoster, quem ad vestfam gloriam mise- lemnia penitushaberent, quousque in iis quse salu-
Tamus, de vestra veslreeque eminentissimseac dilec- briter deceret, nobis sint obedientes, ac pleniler ad
iiissimse conjugis devotione erga sedem apostolicam, effectuni consummationis perduxeiint. . - ...
-.acdilectione,quam circa Domiriisacerdotes habetis, B XXXVIH.
nobis lot retulerunl prseconia, tanto arclius vos dili- ADEOTHADUM EPISCOrUM SUESSIONENSEM. " '
-gimus, tanlo veslri pro statti regni, et veslra veslro- (Anno 863.)
-rumque salute, DomintimJesum Qhfistum instantius JJl Romam veniat, cum primum ei data fuerit licen-
deprecamur, tanloque de Norihmannorum vobis tia: quod si negelur,,sedem aposlolicam appellare
subactarabie grates auctori exsultanles rependimus; non cessei. ..
-quando hseQnon ad tumofem elalionis, neb ad ' [Mansi, ibid.]
humanse cupidilatisardorem profulura, sed ad exal- NICOLAUS episcopus, servus servdrum Dei, reve-
tationem Ecclesiarum Dei, et ad libertatem populi Teritissimoel sanctissimo ROTIIADO episcopo.
Christi,atquead laudem ipsius cfedimus incurictariter Cognoscal experientia tua, fraler cliarissime, de
"proficere;Oplamus excelleniiamvestram in Christo tuis tribulationibus multum aposlolalum-nostrum
nunc et semper bene valere. "
.doluisse, imo dolere. Sed credimus Dei nrisericor-
XXXVH. diam libi.proxime affuturaro, quaete, et sicul Da-
• - ADCAKOLUM CALVUM IIEGEM nielem educal de lacu leonum (Dan. vi), et siciit
'' "'' prodigum filium .prima ir.duat slola
(AllllO805.) (LHC.,XV).Quse
C
Ut Rothadum honori pristinc reslitui faciat, tum autem prinuiin de te Garolo glorioso regi," atque
deiude ad aposiolicam sedem , quam appellavit, Hincinard iriiserimus, nosse te credimus. Nunc au-
venire pcrmillat. Indicat eliam quid de ea re Hinc- tem melropolitani, et caBteri episcopi, qui circa
. _ marp scripserii. [al., conlra. HAUD.,edit Rom., contra] te sentenliam
[Mansi,ibid.] < protulcrunt, nobis niultasub gestor-um serie de te,
. NICOLAUS, episcopus servus servorum Dei, dilecto •veleonlrale inlimaverunt, ot ut rata essent quae
-filionostro GAROLO gloriosoregi. •contra te prorouigaverant, nostro flagitaverunl con-
:- Nunclaudanrlaest frequensconversalio,et assidua .sensu roborari. Sed nos haecagere dislulimus, irao
cum ecclesiasticis, etoum-sapienlibus veslra seduli- ut renovaretur cqncilium et Juxta. canonum^normam
las, quam eirca utilitatem Ecclesiarum Dei, vos caiisamiuam in nostro judicio terminareirius, prse-
-babere-audilu gralulahundo concepimus, si ejusdem cepimus eis, ufte de monasterio. educerent. et
.sancUBEcclesisepasioruni, -cum quibus hanc humi-.. sancti Petri memoriae pariter aut ipsi, aut ipsorum
lltatem et sollicitudinem salubriler operamini, sub yicarii, lecum venienles honorifice prsesbntarenl.
quadara specie Justitlas nullum omnino- sublimilas Quod si post lectam anobis sibi missam epistolam,
yeslra lseserit, sicut de uno quodahi, Roliiadd no- infra triginla- dierum spatium, nostram ndn curas-
mine, nunc vos egisse plurimorum relalu didicimus: - sent constitutionem perficere, post triginla dies," a
.niaxirae cum dejiciendus apostolicam sedem, Juxta roissarum solemniis celebrandis, quae eis fortiier
licenliam canoniceSibi concessam, appellasse perlii- conlradiximus; penilus cessarenX.quousque riostris
lietur. Pro quo, fili charissime, valdc gloriam diflinitionibus perfectam qbedienliam demonstra-
yestram exposcimus, ul proefalum virum in -suo rent. Unde, frater charissime, quoniam causam
episcopio, elomni pristiuo reddi facialis honori, bt tuam sine examine dimittere non possumus, ne
ita demum-ad apostolicam sedem, ad quam illum prsejudicium dislriclioni ecclesiaslicse facere videa-
constatappellasse,seciirum pro nostro aniore aditum mur : rursusque, quoniam sine prtesenlia noslra,
properandi-daredignemini.- Hoc speeie lenus cogno- ne forte irijuste lsedaris, in aliorum Judicio' causani
scenies, quoniam Lunccredimus yosnoslrurii aposio- tuam discuti ac diffiniri dubitamus, siude quanlum
lalum diligere, sictit ssepeprofueri videmini, siDe.umi potes, ul cum libi rex el episcdpi, qiienudmoduni
et Donrinum nostriim timere pariler cl amare vos; sialuimus,- licentiam dederint Romam properandi,
evldenler cognoverimus: necnon et privilegiasanctse; mox utcunque venire non differas. Quod si huc ve-
- sedis
aposlolicae,ei slaluta Palruni illibataservantes,, niendi non libi tribuerint facultalem, iu :tameii-id-»
' 8iO
8'9 UflCOLAI PAPJE I
ipsum uobis intimare sludeto. Verum, quantum au- ^ XL.
des, quibus potes, et quomodo poi.es, aposiolicam ADHUCBERTUJI ABBATEH, "FIIATRESS TIIEUTDERGJE I£-
sedem appellare, et hanc adire velle, roanifestare GINJE.
ne cesses, si lamen le injuste lsesum nostis el ho- (Anno 865.)
nam te causam habere per Dei gratiam arhitraris :
nos,.divina clemenlia solalianle, nulla- Respondet ejus tilleris, et quod ipstus causam -et te-
quoniam roris in synodo a legatis examinari jusserit.
lenus te mfinem oblivioni tradi vita comite pa-
tiemur.Oplamus sanctilatcm luam in Christo bene I Mansi, ibid. ]
valere. Data iv Kalendas Maias, indictione xi. •
NICOLAUSepiscopus, serviisservorumDei,HUCBERTO
XXXIX. religioso abbati.
A.DLUDOVICDM ET CAROLUM FILIOSCAROLl CALVI ItE- Apices defensionis tuse, per Odonem fralrem et
GIS. coepiscopum nosirum ad sedem apostolicammissos,
lihenter accepimus. Quorum etiam tenorein atten-
(Anno 863.) tius perpendenies, reperimus te conquerenlem tiiira
Gralulaturquod in graliam cum palre redierint; hor-
lalur ne inposiemm ab eo divellantur, jubetque ut 3 inveclione a nobis fuisse conventum, ac conlra spem,
synodo salisfacturi se sislant. dum le cum fratre et sorore jugiter proclamaniem
ibid. consolationis epistolas accipere sperares, arguentes
[Mansi, ] le ac corrigentes durc inveneris. Quod utique devo-
servus servorum Dei, a LUDO-
NicoLAus.episcopus, lio lua molesle ducere non debuerat : quia palrls
TICOet CAROLO filiis Caroli gloriosi regis. ..soleresdisciplina diIeclo,filio,eiiam miniroe peccanli,
Pervenit ad aposlolalus nostri nolitiam, quod ma- nonnunquam adhibelur : non qud severiiaie verbe-
iorum hominum callida suggeslione decepli, apalris rum fruslra examinelur, sed quo, ne in suspectis
re facinoribus deyolvaiur, benevola invectione terrea-
gratia, et parlicipalionc digressi.fueritis. Qua ex
nimio>moerore devicti, dispositum habuimus aposto- ttir. Ac cum dira flagella filius molestissime ferat, eo
lici moderaminis vobis compclenler correctionem quod sine culpa percutilur, scit lamen pater, quod .
libidinibus blando in pectore modum servaveril disciplinae, Mt
dirigere,qusevos et ab improbis stultisque
restilueret. ab immineniibus custodiret. Quod eum ita esse neft
refrenaret, et correclos paternse gralise omnino [aL, nullus omnino, HARD.)sciplus dubitet,
"Nunc autem, quia sanctissimus fraler et coepisco- animadverlendum est, et summa
circumspectiona
pusnoster Odo veniens, dilectionem vestram paternse G cavendum, ne cum apostolici moderaminis tibi ali-
gratise pleniler Teformatam esse affatus csl, grates quoties dura niillurilur, moleste in aliquo feras : quia
Domino Deo relulimus. Ideoque devotionem vestram aut aperta et vera sunl noslrae correclionis verbera,
horlanles, sancimus ul cavealis vos de reliquo a aulocculla eljusta sunt, et aliquam habentia ratiq-
lanli palris unanimilate prorsus divelli, qui vos lan- nem. Porro quia innocentiam luam in saeerdotum
examine et quotidie proclamando, com-
quam evangelicus pater, post perpelralos excessus mendare expetendo,
ad se converlentes, beiiignus suscepit, stola prima videris, gratumhabemus, et ut ita se ve-
rilas habeat, Deura rogitamus, Tamen quia adhuc in.
induit, annulumque in manibus. el calceamenta in
acie stare videris, innocenlise tuae perseveranliam
pedibus tfibuit: ita ul sicut erroneus ille filius lan- adhibe, ut unde nunc a npnnullis denolatis, perspecta
dem regressus gratiam promeruit, et paternse hsere- verilate, postmoduin collauderis. Cseterum Juxta di-
dilalis sine margine bseres exstitit, vos quoque stu- vinitus nobis credituni miriisterium, ut a die qua
deatis in eo quod probe reversi eslis persistere : aposlolatui npstro negolium tuum atque sororis re-
qiiatenus et hsereditale patria semper fruamini, et a Iatum est, strenue perstiterimus , nullius sanclas
benedictione. el graiia, atque communione sanctse Dei Ecclesise filiofum latere nolitiam credimus, et
de luo egerimus, ipse polerit enarrare.
Rqmanse. Ecclesise, quse yos gloriosiores exoptat, D q;uid fraire
nulla penitus negligeniia decidatis. Sane in synodo, Neque enim in hoc desides negligenlesque poterimus
staluto a nobis loco in Tel suspecti haberi, qui ad diversa quoque negotia
quse congreganda est, qua
dirimenda el examinanda, atque ad ullimunr juris
aposlolieae auctoritatis legalos credimus adfuturos, silentium perducenda, el synodum colligi Jussimus,
praesentiam veslram bumiliter prsesemari Jubemus, et legalos apostolicse auctoritalis illuc direxinius,
ut ibi de quibus impeiiia fuerii, yefaci raiione re- quorum censura in collegio fratrum, aut pro culpa
spqrideat, et plenissime salisfactura canonieis regu- canonicepuniamini,-aut pro.innocentia Juste a cri-
-lis se submitlat. Optamusvos in Cbrislo Ijene.va- mine diluamini. Optamus religiosilalem. tuam in
lere. Christo feliciler yalere.
a Ludovico et Carolo. Carolo Calvo ex Hermen- venis rex Aquitanorum, morlui sunl anno 866.
trude regiria fiiii, ul annales nosiri produnl, qua- Carlomannus etiam clericus ante patrem. obiit,,
tuor fuerunt, Ludovicus, Carolus, Carlomannus et ita solus supersles Ludovicus palri successit. JAC.
Lotharius. Lolhaiius puer abbas, et Carolus ju- SIRM.
841 EPISTOLiE ET DECRETA. 842
XLl l
A.Ecclesiae licenliam tribuat. Nam si lianc nostram
'' ADEPISCOP0S REGNO
IN LOTBARII CONSTITCTOS.' pfseceptionem aposlolicam" contempseritis, scitote
vos pro inobedientia, et pro consiliipestiferi veneno5
(Anno 863.) -
quojam falum regem ssepe inficitis, a noslra-com-
Ut Lothario regi suggerant, ut submolo Hilduino, cui munione penilus submovendos. Prseterea epistdlam,
Cameracensem ecclesiam dedit, Uberam eligendi
episcopiliceriliam tribuat. quani saepe dicto Hilduino "clericomittimus, a. vobis
ei dari prsecipimus. Quem nisi ex Dei et B. Pelri, et
[Mansi, ibid.] nostra aucloritate excommunicaterilis, ut niliil de
NICOLAUS episcopus, -servus servorum Dei, reve- Ecclesia Caimeracensi sibivindieet, nuriquamque se
,fentissimis et. sanctissimis' confratribiis'-noslris ar- in eadem Ecclesia ad episcopalum provehi tenlel,
chiepiscopis et cseteris a episcopis in regno Lotharii vel poslulel, a communione Doriiinici cofporis et
constitulis. sanguinis estole, divina et nostae mediocritatis sen-
Quolies de vestrae dilectionis «anctitate ea perci- tentia, cum eodem longius sequestrati. Siquidem
piraus auribus, quse Dep placabilia et grata, necnon cujus rei gralia ultra decimuni mensem, conlra san?
et accepta esse creduntur, gaudemus in Domino, e't clarum regularum diffinilionem,-Cameracensem Ec-
immensi tripudii exsultatione tetantes^rales ei mul- 3B clesiam slne rectore episcopo de pfoprio clero electo
timodas reddimus. At verocum.vos torporisflesidia viduatam permanere permiserilis, uosseprocul-du-
audimus languescere, .prseeepta cffilestia, tanquam bio volumus; el cujus neglecttt omissumsit, solerti
lethaeis.quibusdam. papaTeribus -perceplis, obliyioni prorsiis exaniine repefire, et qua quis sit-dignus
mandare, peccata non premere, sed fovere, non era- ullionis po?iia mulctare, Deo auclore, nulla conleriti
dicare vitia, sed plahtare, ea sacri verbi ligone-non dilaliohe studebimus. Optamusfrater nitalem vestram
-recidere, sed yeluti quarunidam, ut ita dicamus, in Christo.nunc et semper bene valere. . .,. „ ,.
, linguae adulationum ut crescant aquas. eflundere; ifno ':
XLII.
quod est scelestius, alienis perversitatibus protegendo
AD LOTHARIUM REGEM. . , '..
acdefendendqfavere; contristamur, et lanto abun-,-
dantia moeroris deficimus, quanto eos, cumjjuibus (Anno 865.)'
pulabamus quibuslibetpoteslatibiisex adverso ascen- Ul Hilduinum Ecclesiw Cameracensispervasqrein r&-
dendo libera pro domo Domini vode contraire, vel et Hincmurumin eadisponenda privitegio
• jiciat,
suo uti permiltat.
eliam Tirgam correptionis,;ac Justitiam rlgoris ex-
tendere, illos videmus se sequentibus in baratlirum, [Mansi, ibid.]
.el iriiquitalum foveam ducalum praestare, eosqiie, tC NICOLAUS episcopus,'servus servorum Dei, LOTHA-
'
heuproh dolor! ceecis oculis anfeire. Verum de hdc nid gloriosd regi." ....
tacenduni parumper, quousque tempusloquendi ve- Inter innumera, quse de tesupra modum sinistra .
niat, ratum ducimus.Cseterum-fidelium certarela- exsecrabiliaqueferuntur, unde nosnonmediocriter
tione didicimus, quod gloriosus rex Lotharius filius te salvumanima el-corpore cujjientes tristamur,
nosterecclesiam Cameracensem cuidam Hilduino illudêtiam tuis excessibus te adjecisse veraci rela-
clerico dederit; quse quidem in regno ipsius cpn- tione comperimus, quodsanctae EcclesieeRhemorum,
sistere dicitur, esse tamen dedioecesi eonfratris in qua Tenerabilis confraternoster Hincmartis divina
!nostri Hincmari Rhemorum arciiiepiscopi- perhibe- dispensatione archiepiscojius preeest, in regni tui
- tur. Quo
praedictum clericum nTmultis a sacris ca- firiibus faeultafesac prsedia- cdnslituta diripias; et
nonibus reprehensurrf Judicanle, ei ut alium qui adeo illi dioecesimsuamvidlenti [pro violento, HARD:]
digrilis invenifi possit, conseeraridi a rege, vobis Jirachio inhibbas; ut Ecclesise Cariieracensi, qusesud
auctriribus ulique, qiii liunc non cqrrlgitis, facullas ecceper decem merisiuriispafia est destiluta pastofe,
adiriiitur. TJndebadem "ecclesiaCameracensis a Jam Tiduata manehs, conlra venerabilium canonum insli-
fatd Hilduino pervasa, jamultra decimum mensem, tuta ,Inibi episcopum consecrandi, aut aliquid juxta
•contra sacrorum"canonum normam, yiduata cpn-.-'W suum ministerium dispdnendi, nullam omnino po-
sislit, Jugiterque suis rebus exspoliatur, et quae cele- testatem haberepermittas.. Quara cunctis Chrislia-
îrari debent divina uiinistefla, qula episcopali minis legibus delestandam prsesumplionem, a j^loria
nislerio caret, in ea" minime fiunt. Quapropief prae- tua, contra ecclesiasticas inslituliones, miniroe per-
cipimus.Tobis, u.L siiggeratis fllio nostro Lolhario petrari optamus, neque aliquo modo patiemur'.:
glorioso regi, et ei ut riulliim eeclesiee Cameracerisi xiudniain si regum est proprium. rebelles cdrporis
praejudicium inferat, suriimopere suadefe curetis : raotus rationis imperio refrenare ac regere, debue-
quatenus jam falo Hilduind subniold, ex se eligendi 'ral utiquebxcellentiatuaih dmnliim regniiuiEccle-
juxtasacros canonesepiscopiiro, clero etplebiipsius siarum defensione adesse, et minlme.melropolitani
a Episcopis in regno Lotharii. De hac-epistola , dem,Ecclesiaultra decimummensemwacarct..Vacabat
, Hincmarus ad Nicolaum scribens apud Flodoardum, autein post mortem Thebderici. episcopij atque hoc
lib/m, cap. 12. Iri epistola vestrw sanclitatis, per tempore ab "Hiidiiino, quem Lotharius' immiserat,
Odonem episcopum episcopis in regno Lotharii pro detinebatuf : donecHiid.uino tandem-jralso, legiti-
prwjudicio.Cameracensis Ecclesiw directa, relegi ve-- mis suffragiis suffectus ^st Joannes anrio 866. JAC.
ttram auctorilalem sciscitaluram, cujus neglectu ea- SlRM.
. PATROL. CXIX. 2T
845 NICOLAIPAPÊ I , 841
Rhehioruni Jure soluto in parochiis regni tui, vidua-1A das, ut talis a clero, et a plebe ipsius Ecclesiaeeligi,
teeEcclesise Hilduinum aliunde constituere pefvaso- el ab archiepiscopo Rhemofiim consecrari possit,
rem. Ob hanc rem dilectionem luam hortamur el qui in nullo a sanctis canonibus reprehendatur. Quod
monemus, utque .apostolica auctoritale inhibendd si prsefatas Ecclesiaequee.tulisli, prseler illa quee ad
afcemus, ut riullo pacloin hisquse ad Rhemorum victuin et poturii perllnuerunl, reddere disluleris,
. sanctam Ecclesiarii perlinenl, illicilos appetitus ex- vel si amplius aliquid iude abstiileris, et ab ejus
tendens, dilioni tuse submitlas, neque Ecclesiaj Ga- potestate ac regimihe fe mihiroe subduxeris, Dei
meracensi pervasorem diutius inhabitare pefmiitas. nostri, et sanctorum aposlolorum. atque sententia
Quod nisi.feGeris, et omnia metropolilano Rhemq- auctoritatis nostree, sis vinculis ahathematis obligaT
rum non restilueris, ut ipse Juxta suum illic privile- tus, quandiu hujus nostra3 diffiniiionis epislolseper-
gium disponefe queaf: quiajam tanta a te horrenda tinaci animo reluclaveris.
acdelestanda in corpore sanete Dei Ecclesisecom-
XLIV.
missa diutius aequanimiler-ferre nequimus, utsaltem
A.DCAROLCM REGEM.
coriipulsus resipiscere yaleas, noveris te citissime '
mucrone ecclesiaslico feriendum: ita ut ulterius lalia . (Anno 863.)
in sancta Der Ecclesia perpetrare formides. Peiv B I Decrelumcmno 863 a sanclo NicotaGet a sancla sede
vasorem vero Cameracensis Ecclesiae, Hilduinum Romana missum Carolp regi Francorum gloriosis-
noiroine,scias.a eorporis et sanguinis Dominl nostri simo, reginis et ecclesiis sub anaihemaie oinnium
Jesu Chrisli communione penitus segregatum, et ab episcoporum cohfirmahdu'm;et corroborandum.
omni Christianorum consortio sequestratum, si post Quani a sit necessarium monasleiirifum qiiiell
ei de ebrum pefpetua securilate tra-
hanenostriaposlolalusinterdictionem remorariXen- prospicefe,
taverit, quousque in noslram preesentiam de his btare, anle actuiu iios officium., qudd in reginiine
canonice satisfacturus bcciirrat. Optamus gloriam cbBiiobiiexhibuiriius,nifdrmat. Etideo quiain pliifi-
tuani in Christo bene valere! ihis mdnasteriis multa a praesuiibtispfaejuaiciaatque
XLHI. gravaroiria perlulisse coghovihuis , opdrlet, ut no-
AD HlLDUINUM CLERICUM. strse fraterniiatis jirovisiode fritura qiiiete edrurii sa-
- • hibri disponat ordinatione", quateniis cdhyersantes
(Aiino 863.)-
Ut ab Ecclesia Cameracensi,quam pervaseral,deinceps in illis. in Dei "servitio, graiia ipslus suffragariie,
abstiiteal. menle libera persevererii. Sed ne ek ea, quae riia-
- NICOLAUS episcopus, • servus servorum Dei, HIL- gis emendundaesl, cqnsuetudine,qiiispiam moriachis
clerico. . " ( quidquam jnolestlse pr«siiriiat 1'rifefre, hecesse est
G
DUINO .
Curfi noslri voti desiderium de omnibus-bona ut haec qu33 inferius eriuinefarida curaviriiiis, ila
cupiat semper cognoscere, multuni nos contrislave7 studio fraterriiiatis episcdporuni debbant cuslddifl,
runt quie de perversitatibus tuis, noslris auribus a ' ul ex eis nori pdssit ulieriiisinfereiidse inqiiieiudinis
veracibus quibpsdam cerla sunt altestatione relata. bccasio reperiri. Inlerdiciinus Igitur hi riomlne Do-
Diceris eniin quod contra slatuta sanctqrum canomini noslri Jesu Ghrisii, et ex aucloritale Petri et
num Ecclesiam Cameracensem inyaseris, et ejus san- Pauli principis-apostolorum prohibemus, cujus vice
ctse plebis clericos opprimas.ac dehonestes, bona huic Ecclesise Romanse, auclore Deo, praesidemus,
quseque ipsius diripias, melropolitano, id est con- ul rmllus episcopdrum ullra praesumal de redditi-
fratri iiostro Hincinffrq Rhemoriim archiepiscopo, bus, rebus, charlls monasteriorurii, vel de ceilis,
nullain dehitam subjeclionemvel obedientiain impen- seu villis, quse ad ea perlinent quocunque riiddo,
,das;sed absque libitu-ejus,ecceper deceinJam meii- qualibel exquisitione minuere, riec "dolos, yel Im-
ses viduatam eamdeiu Ecclesiam pccupalam deli- missiones aliquas facere. Descriptiones quoqtie re-
neas; et castera detestand.a de tuis temeritaiibusi rum aut chartaruiri monasterii ab episcopo eccle-
nostrse aposlolicsesollicittidini nunliantur, quaequi- siaslicas fieri omnino riegamus. Missas qiioque pu-
dem nunc silemus : tantum hoc tibi prsecipiendo, D ^ blicas ab eo in coenobio omnimodo pfoiiibemus, rie
injungimus, ut pmnia quae a prsedicta Ecclesia. sub- in servorum Dei fecessibus ulla popularis delur oe-
traxisli, eLea habere dignosceris, e.ireddere ne diffe- casio.Obeunle aulem abbale, in describendis jirovi-
ras. Elquoniam licelhuniana quaedanipotestasper- dendi.squeacquisilis, vel datis quaerendis., ne rebus
miltat, diyina lamen. canonicaque censura ie ini monasterii.niilla se oecasidne permisceat, non au-
eadelu Ecclesia - episcdpurii consecrari nequaquamt deat ibi calhedram collocare, vel quamlibet poiesta-
consenlit; imo omnes qui tui suni moris alque prse-. lerii imperandi, riec aliquam dfdiiiationeni quamvis
sumplionis, a .tanta dignilate procul repellil: maxime, leyisslmam faciendi, nlsi ab abbate loci fuefit foga-
cum metropolilano Rhemorum provincise,"cui ipsai liis, quaiehus nionachi semper maneanl in abbaium
"CameracenslsEcclesia siibjecta esl, nhllum debeat suofuiri potbslate, el onine monasierium prdpriam
prsejucliciuiuifrogari; pfsecipimus libi, ut deeademi possit suse liberlatis munitipnem liabefe, et pdriti-
Ecclesia Cameracensi nil auferens quantocius absce- .ficale decretum, regumque.immunilates, Roriianique
a Haeeprima decreta non sunt Nicolai, sed sanctii rum ea
adoplata sibi Mcolaus misll atl Cai'olum
Gregorii, qui ea in Lateranensi concilio edidil. Ve- Francorum regem. MARTBNE.
' 846
S4S EPISTOLiE ET DECRETA. . .
poriiificis cdnstituium inviolabilem perpeluis obli- 1itlebet sui ordinis honore privarivQuod'si-quis hujns.
"rieanttemporibus firmilatem. Fiat. constitutionis parum ducens decretum, omni coeno-
bio sancto vel abbati, vel fralribus .violentiam feee-
. .. Itemin decrelis ejusdem Nicolai papce.'
rit, et vel in ijisis, vcl in.famulis eorum , vel in.
Decernimusapostolatus nostri<auctorilate.utomne omni ipsius monaslerii possessioneinvasor appa-
monaslerluih inler Gallias situm rerum suarum ha- ruerit, reum se in divino judicio non dubitet appa-
lieat libefam in omnibus secundumÊcclesiseipsius rere et divinse censurse puniendum damnatione-.
. utilitalem, ei servofum Dei compendiosamdispensa- Universi episcopi responderunt-. Libenati mona-
tioiiein, el in abbatis de semetipsis electione. Nul- chorum congaudemus, et. quse de liis slatuit beati-
lam ullaalia persona, sive saecularis, sive ecclesia- tudo vestra lirmamus.' •
stica, obliueat in omni monasterio ppssessjonis do- " XLV.
minalionem, nec ullam obtineat, vel sijbi vindicet EPISTOLA NICOLAI ADUNITERSOS EPISCOPOSET PRINCIPES,
porlidnem ; sed maneant orimia in abbatis et fra- Ct_._-l.lM.
irum ibldem Deo militanlium dispensalione, ut '
(Anno 863.)
quidquid secundummonasterii utilitatem regulariler
vel banonice voliierint agere, situm sit-poiestaK 1g Pi-ivHegmmlilwtalis monasteriosancti ' Karilefi -cott-
firmatur.
Neque episcopus ipsius regionis ad moiiasleriuni, '
quasi' proprise polesialis abulens Jurej invocalus . [Mansi, ibid.]
"ali abbale vel ffairibus accedat; rie sui adventus NICOLAUS, Romanse sedis episcopus, Galliarum
pfessura fratrum quietem perlurbet, neque dolos' episcopis uniTersis et -principlbus[edit..Rom., pon-
'aul macliinationesUllas vel -abbati, vel fratribus, tificibus] sempiiernam in DeoPalre el Domino no-
sive per se, sive per suos aliquandd facefe praesu- stro Jesu Ghrislosalutem. •_
mat. Quin pollus quidquid Dei servis in nionasterio Regurn corda divinitus-inspirata quando pro reli-
commoranlibus conferre ad ordinis sui conservatio- giosis locis sollicitudinem gerunt, divinitati .gratise
nem ulililer et modesle, et benigne poteril, id pro s.unt agendse,êt in dmnibus quae pie, religioseque
Dei amore el sempilernaeremuneralionis.gratia pro- procurant, eorum, voluntati cum omni, devotioiiis-
fieiat", nec violenler au"tcallide mali quidquam aut alacrilaie est pafenduni. Orandi denique essent.ut
perturbationis molialur -in illos, sicut audivimus de sanclorum iocis pietatis afibclum, et sollicitudinis ;
quosdam facere voluisse. Nullus in monasterio qujd- curam susciperent. Nunc aritem ultro se ad hase
quam evindicet sibi"regloriis episcopus, neque per peragenda praebentes, et illis est congratulandum,
se, rieque.per ministros srids, neque ex clericis., iQ et quse jusserint sine retractatione, perficiendum.
neque ex monacliis, neque ex canonicis, neque ex Gloriosiis ilaque rex.Francorum Carolus, cffilitus
laicis pdlestatisJure, aut episcopali fastu, sine vo- animum.inspiratiis, iriter cselerasusedevotiqnis stu-
luntate abbatis ipsius loci, etfralrum Ibi degeniium, dia, qusecirca Dei Ecclesiam -prompta semper ini-
pfaesumat-aliquid'vel'ad ordiriandurii. Ordiiiationes pendit devoiione, curam quqque dignatus est assu-
vero quas petiefit abbas, vel ipsi fratres, eccle- mere de monaslerio sancli Kafilefi confessoris, quod
siaruiu consecratidnes, vel altaris benedictionem , est in pago Cendmatiico conslructum super fluvium
chrismaiis quoque oleique "sanclificalionein, prout ' Anisola, m ' qud a prinia suae coridiiionisdie, ex
petierit abbas etloci illius habitatores, non moretur quo beatus confessdrGhfisti Karilefusin eo corpore
praestare, quia conimunis offieli "suicausam episco- quievit, religiosum [edit. Romi, fuit in corpore, re-
pus non pro Iucri gratia, sed prq cfeditsesibi dispen-. ligiosum,"eic.] mdriachorumhabitavii examen/ ha-
sationis mihislerio debet impendere; et providentise builque liberlatis privilegium, et in rerumf suarum .,
jiastoralis exisiit, ut decfetis sibi ovibus,ex amore dispositione, et iu abbatls de semeiipsis electione.
potius quaro poteslate consulere queerat. Abhatem Verum quia impugnare Ecclesiam Chrisli nunquam
vero de sebligendi semper fratres babeant potesta- hostis humanigeiierisomiliit/securilaienilibertatis, .
tem, neque in ejus elecfioneepiscopi respiciant ôn- P qiiam ex multis Jam annis possederaX,etsi non pe-
slituxionem,aul disposilionem.Et quoniam mulli per nitusabscidit, cdncussit tamen, ,et convellere cqna-
pravorum hominuminsidias servissaepeDei fabrican- tusbsl, et jiaucis quidem ante jain annis, et praasen- ,
tur doli, decernimus ut ordinaius deponi non possit, tibiis quoque, id est ipsius Caroli fegis leroporibus.
nisicriminaliscausa eum inoiisiraveritreum.'Quod Quia vero divina clenientia deserit nunquam in se
si •fuerit infamia . denotalus, ex ^regali providen- confidentes, priricipis auinium ad hoc movil, ut uou
tia archlepiscopbrum vel episcoporum habeantur "soluminimici persuasio non praavaleret; sed eiiam
non minus quam decein conventus. Non est snquum procurare voluit, ul sequentibus temporibus liber-
eninf ul electuset ordinatus Ecclesiajpastor, Torluitu tatis-privilegium olim monasterio illi concessiim, a .
et sine judicioabsque ulliusmanifesii cilminjs deno- nullo deinceps nec everti possel, nec violari. Unde
tatione pellatur.Nullus enim apud regeih sseculidam- dignatus est ad nos iriusjuinceps praefatus, et mis-
naiur, riisiin criminali causa deprehensus, veritatis sum' dirigere suum, id est venerabilem Odonem,
testimonid apparuerit: sic abbas, et electus a pluri- Bellovacensemepiscopum, et litteras suaedignationis
'
bus.-ct ordinatus sacerdotali henediclione nullo modo destiiiare, quibus poslulavit, ul libertalem illi mona-
847 NICOLAIPAPJG I 848
sterio, e".ab episcopis, et a regibus Francorum con- .A nequaquam niancipari denuo potuisset. In legibus
cessam, nostra firmaremus auctoritate, elfuluris enim habemus, ut omnes quaesliones infra triginta
mansuram temporibus roboraremus. Considerantes annos terminura accipiant. De ecclesiasticis autem
itaque piam esse poslulationem, el servorum Dei causis, post quadragesimum annum nulla querela
quieli pernecessariam,'et quse a pastoribus Ecclesia- moveri polesl, si non intra hoc spalium annorurii
rum postulanda esset atque procuranda, si minus fuerit mota. Et ecce hoc monaslerium a primo rege
eam mundi principes procurarent; deccrnimus apo- Francorum Chrisliano, id est, Clodoveo filioque
stolatus nostri auctorilale, ui monasterium sancti ejus Ghildeberlo, cum habueritlihertatem, et dein-
Karilefi confessoris, inlra Gallias situm in pago ceps ab omnibus regibus, semper manserit liberum,
Cendmanico super fluvium Anisola, rerum suarum clin rerum suarurii dispositionibus, et in abbatis
habeat Iiberam in omnibus secundum Ecclesieeipsius eleclione, nunc repelitur quasi in jiroprii Juris do-
uliliLalem, el servorum Dei compendia, dispensalio- minalionem; cum si terrena possessio fuisset, el per
nem, ut episcopus Cenomanicseurbis, sive Rotber- lol annos possessoris sui domiriatione caruisset, nullo
tus qui nunc illi sedi prseest, sive suecessores ejus, riiodo secundum leges "sive mundi, sive ecclesiasti-
nullam oblineanl in eo monasterio possessionis do- cas, anliquus possessor eam sibi vindicare potuis-
miiiaiionem, neque praefalum monastcrium adsuse B sel. At vero, quod est dictu nefas, Chrisli possessio-
urbis inclinare conentur subjeclionem, sed abbas ille nem, et servorum Dei contubernium, quod terrena
qui nunc ibi est Engilharius, et fratres ejusdem roo- potestas liberum esse concessit, episcopalis ambitio
naslerii, dominationis jus secundum ecclesiastica i'n servitulis Jus vindicare conalur. Apparet itaque,
stalula, et praesenlibus et futuris obtineant semper quisquis baec peryerse.raolitur, non liierum requirere
lemporibus. Videlicet, ut quidquid oblatum est, vel quod velit animarum, sed magis dominalionis fa-
fuerit deinceps illi coenobio, vel in auro, vel in stum et lucra cupiditalis inhiare. -TJnde omnibus
argenlo, vel in agris el famulis, vel iri quacunque" roodis hanc perniciosam reprimentes, ambitionere,
rerum subslanlia, nec episcopus Cenomanicus, sive praecipimtis ut Roibertus episcopus Cenomanicus,
Rotbertus, qui nunc illi urbi prseest, sive qui post et quicunque successor ejus fuerit, millam in prae-
eum Cenomanicam Ecclesiam -rexerinl, nee ulla alia falo monaslbrio sibi vindicet. diiionis potestatem :
persona, -sive ssecularis, sive ecclesiastica, ullam sed maneat secundum concessam sibi jam mullis
obtineant vel sibi vindicent poiiionem; sed marieant annis absolulionem, ab omni episcopali pressura et
omnia In ipsius abbali.s, el fratrum ibidem Deo mili- dominationereniolum. Nullus in eo-quidquam vin-
tantium dispensalione: ut quidquid secundum ipsius dicel sibi jirsefataecivitalis episcopus, neque per se,
monasterii ulilitatem regulariter et caripnice volue- C neque per ministros suqs, neque ex clericis, neque
fint agere, in eorum situm sit polestale. Neque epi- -ex monachis, neque ex'canonicis, neque ex laicis,
scopus ad praefalum monasterium, quasi propriae potestatis Jure, aut episeopali fastu, sine volunlale
polestatis aimteris jure, riisi vocatus ab abbate et abbatis ipsius loci, et fratrum ibi degentium, praesu-
fratribus accedat, ne sui adventus pressura fratrum mat aliquid vel ad ordinandum, vel ad disponendum
quietem perturbet; neque dolos aut machinationes" vel ad dominandum. Ordinationes vero, quas pelie-
ullasvelabbati, velfralribus, sive per se, siveper rit abbas, vel ipsi fralres, vel ecclesiarum cpnsecrar
suos.-aliquando facere praesumat; quinpolius quid- tiones, vel allaris benedictio.nem, chrismatis quoque
quidDei servis inpraediclo monasterio commoranti- oleique sanciificationem prout petierint abbas et
bus, conferre ad ordinis sui conservalionem uiililer loci illius habitatores, non morelur praeslare : quia
et modeste elbenigne potuerit, id pro Dei amoreet munus officiisui episcopus non pro lucri gratia, sed
sempiternaeremunerationis gralia perficiat. Nec pro creditae sibi dispensalionis minisleriodebet im-
violenter aut -callide mali quidquam, aut perlurba- pendere; et providentiae pastoralis exstitit, ut cre-
tionis moliatur in illos, sicut audivimus qudsdam ditis sibi ovibus ex amore potius quam ex pdlestate
facere voluisse, quasi inscripliones quasdam mon- " consulere quaerat, licet in subjeclos utraque secun-
stranles, quibus monaslerium suae civitati posses- dum tempus sint necessaria : sed amor debet gene-
sionis jure subdilum fieri conati sunt: quas constat rare solertiam, poteslas vero lemperanda est amore,
omnuio falsas fuisse* quandoquidem privilegia re- ut polius Christi. charitas ferveat quam potestatis
gum, quse ex' antiquorum regum Francorum tempd- rigor insolescat. Abbatem vero de se eligendi fra-
ribus olim monasterio illi concessa suiit, hoc de- tres coenobiisancli Karilefi semper habeant potesta-
struant,,sicul et ipsa teslantur, quse in arcliivis mo- tem, neque in ejus eleclione, episcopi Cenomanici
nasterii ob lestimonium "sibi concessse libertatis respiciant" constitulionem aut dispositionem, sed
hodieque servanlur. Quod si fortassis contigisset, quemcunque dignum vila, moribus, atqufe doctrina
ut aliquando monasterium illud sub poteslate Ceno- prospexerint pastorali officio,el sibi ulilem et aptum
manici fuisset episcopi, quod rebus ipsis prdbalur dispensatorem esse, ipsum eligant, regisque in noli-
et Xestimoriiis monasterio collalis nunquam fuisse; liam dcferant, ut ejus et coneessione et consensu
lamen secundum leges sueculi, post tot Jam ssscula potestatem regiminis accipiat. Neque"pro ejus vel
eXannorum spatia repeli nullaieiius jure potuisset, . ordinalione, vel constitutione, munus-aliquod acci-
et quod semel acceperat libertatem, jam sub ditione pialur, vel delur : qtioniam Spiritus sancli donum
849 EPISTOLÊ ET DECRETA. • 830
uou debet pretio, sed gratia promereri. Et quoniam A decrelum, eum a comnuinione Chrislianorum. et
inulti per pravorura insidias hominum servis ssepe corporis sanguinisque Ghristi parlicipalione.efficiat'
Dei fabricaritur doli, decernimus ut ordinalus de- alienum, quaeeunque fuerit persona, et cujuscunque
poni ndn possit, nisi criminalis eum causa monstra- fuerit dignilalis. Quod si metropolitanus episcopus
verit Teum. Quod si fuerit infamiae calumniis deno- eoruih precibus et acclamationibus adjulorium prae-
tatus, ex 'regali providentia episcoporuni habealur stare detrectaverit, lieentiam iabeani S. Karilefi
nonminusquamsex convenXusquorum de numero nionasteriifralres aposlolieam,- id esl Romanam se-
Cenomanicus constiluatur episeopus : et eorum judi- dem, adire, et necessitudinls suse causam ante epi-
cio secundum canones illius causa discussa, rion seopum, qui lunc fuerit, urbis Romse deponere, et
aliter deponl possit, nisi reus manifesiis certisque praesentis edicti conslitulionem manifeslare : ut Ro-
patuerit indiciis. Non esl enim aequum, ut electus et manus pontifex, cognita causa, Justam anathematis
ordinalus Ecclesise«pastor, fortuitu et sine Judicio condemnationem in reum exerere non morelur: ufc
absque ullius manifesta criminis denotatione pella- mdnasterium prsefatum propriam possit suseliberta-
tur. Nullus enim apud leges saeculi damnatur, nisi lis munilionem habere,,et pontificale decretum, re-
in criminali causa deprehensus verilatis testimonio gumque imniunilaLes, Romauiqueponlificis cdnsli-
patuerit"; nullus Ecclesiae qui fuerit drdinlbus con- B tutum, iriviolabilem perpetuis obtineant temporibus
secratus, merito deponendus erit, si non certis cri- firmitalem. ~ ;
minibus apparuerit convictus. Sic itaque abbas, et XLVL-
electus a pliirlbus, et ofdinatus sacerdotali benedi- ADMICHAELEM IMPERATOREM.
ctione, uullo modo debet sui ordinis lionore privari,
nisi manifeslis cririiinibus fuerit denotafus atque (Anno 863.)
conviclus. tlnde sub hac auctoriLate praecipimus, ut Narrationis ordo de Photii depulsione, et Ignatii pa-
triarchw inslitulione [Cod. Vat., reslitulione]; nec-
abbas eoenobii sancti Karilefi, postquam electus re- _ non de Zachariw ac Rhadoaldi dudum episcoporum
gulariter, atque canonice fueritbrdinatus [edit Rom.i depositione, ac excommunicatione, cum capitulis
etordinatus], anullonec episcoporum, nec regum, interpositis.
nec alia qualibet persona deponi possit, si non cri- His ita se habeniibus, et liis apostolalus nostri
Eiinalis inlercesserit causa, pro qua merito secun- epistolis pro nianifestando nostrae voluntalis propo-
dum regulam sancli Renedicli, el canonum insti- sito Constahtinopolim, et in alias niundi partes de-
tuta, deponi debeat. Haec autemjconstituta volumus stinatis,' sieut ex superioribus scriplis hujusque
omnibus omnino modis inviolabilia prsesentibus et recitatis colligere, -ac comprehendere potestis; nuiic
.. fuluris temporibus permanere, et a nemlne vel re- 'G quse post habilam satisfactionem nostram, etosten-
gum, vel episcoporum, vel alicujus ordinis violari: sum votum nostrum de Ignalii fratris et episcopi
quod si quis constitulionis nostrae parvi ducens de- [edit. Rom., coepiscopi] nostri reslitutione, ac Photii
cretum, coenobio saiietiKarilefi, vel abbati velfralri- adulleri repulsione coram omni Ecclesia, quse apud
bus violenliam fecerit, et vel in ipsis, vel in famulis nds est, astante praeseRlialiter Leone a secretis, et
eorura, vel in omni ipsius monasterii possessione in- imperiali legalo, cujus supsrius menllonem fecimus,
vasor apparuerit, reum sein divino Judicio non dubitet et quse post discessum ipsius acta sunt, vestrse in
, apparere, et divinaecensurae puniendum damnatione. Chrislo fraternitati ac pise generalitatl breviter indi-
Unde constituimus, ul primum quisquis hoc molitus camus. Igitur cum haec gerebanlur, nondum Rha-
fuerit, sui honoris dignilale privetur, sive sit sa^cula- doaldus et Zacharias episbopi, quos ab apostolica
ris, sive ecclesiaslica persona: deinde ab ecclesiaslicae sede Constantinopolim direxeramus, delecti erant,
communionis socielate fiat aliehus, corporis quoque vel oslensi", quod ipsi - deposuissent patriarcham .
sanguinisque Chrisli participalione non communicet, Ignatium, vel communicassent invasori, el moeciio,
donec vel quod inique gessit corrigat, vel digaa poe- - ac laico Photio; sbd procedenLe tempore murrour
nitentia satisfactionem emendet. Fratres vero ipsius multorum ab illfs paiiibus Romam venienlium, quin
V
monasterii, si quid hprum queeconstiluimusviolatiMBJ imo perseculiones a fautoribus Photii commotas
esse cognoverint, id est, si abbatis eleelionern qnis fugientium, sensim eosdern coepit episcopos roune-
îs prohibere molilus fuerit,. vel ipsius monasterii ' ribus fuisse corruptos diffamare, et quod communi-
possessiones, aul quse ibi oblata, fuerint, suo juri cassentPhoiio, et deposuissent Ignatium divulgare,
mancipare decreverit, vel ipsum monaslerium epi- Quo audito, nimio nioerore repleli, qualiter ab Eccle-
scopus Cenonianicus ad civitalis suae subdilionera sia Cliristi, cui divina dignaiidne praesumus, non
subjugare tentaverit, licenliam halieant metropolita- habente maculam, aut ruganiy aut aljquid -hujus-
numepiscopumTuronensemconvenire, etpressuram modi, sinistram procul faceremus susjiicionem (vi-
innotescere suam; el melropolitanus",causacognila, delicet, ne in hancsaltem tenuis subsannandi orire-
personam per quam vexantuf conveniat, el cui peri- lur occasio) cogitare coepiraus, el menle revolvere.
culo tradita sit, ex prsesenti auctorilate relecla edi- Tunc convocatq mullarum provinciarum occiden-
cat, ulque emendare velit quseprave gessit moneat. Jalium regionuni sanctisslmorum episcoporum coeiu,
(Juod" si non libenter audire, et reatum corrigere et collecta sancta synodo in ecclesia Dei, ubi beatus
suuhi nialueritj secundum prsesentis conslitutionis Petrus apostolorurii pririceps corpore floret, et vir-
851 NICOLAIPAPJ5 -I 852-
luiibus emicat'; deinde propter frigidiorera locum in Apvofessionera, qua pollicitus est se adversus Jam
ecclesia Salvatoris, quee ab auctore voeatur Constan- falum palriarcham nullum sinistrum concilium esse
Liniana, el quse primain toto terrarum orbe con- facturum, congregavit concilium, etuna cum sequa-
strucla est, ibique fecitalis omnibus scripturis de cibus suis depositis, et damnalis, exconimunicatis,
Grseco sermone in Latinum conversis, tam "yidelicet ei anathemalizatis, el aliis sine sedibus, alque cum
nefanda synodo, quaejier jam fatum Leonem apostqr Jiis a quibus velille irregulariter et illicile prove-
licoesedi del.ata esl, quam etiam imperialibus cpisto- clus fuerat, vel quos ipse temere, ac indebite pro-
lis, in quibus omnibus depositio Ignatii conlinebatur; vexerat, conlra eumdeni fratrem, el coinmiiiistruni
etdeductus in roedium Zacharias episcojius, quia nostrum Ignatium depositionem facere, et anatheinî _
Rhadoaldus propter absehtiam haberi ad prsesens dicere ausus est. Deinde apostolicae sedis niissos,
non poterat, -et discussus, el diligenter examinatusj quos pro, causa sanctarum imaginum, el pro inqui-
invenlus est in deposilione Ignalii et communione renda el nobis renijntianda jam fati patriarchai de-
Photil omnino culpabilis. In quo idem Zacharias Jectione,' et ob inveniendum mpduni promoliqiiis
tunc episcopus, nunc aulem bonore, ac communione bujus neopbyti destinaveramus, quihus pottiil argu-
privaiusj se obnoxium recoguoscens, proprio ore, ac mentis a nostris ntandaiis averlere moreAcacii quon-
proprio seriplo sq Conslantinopolim a sede aposto- " dain Constantinopqlitani haeretici palriarchse pra3r
lica directum esse, el quae sibi a nobis sigendafue- sumpsil. Et ad prqcessionera, quse ei cum paribtis
rant injuricta, neglexisse ; ac quae sibi ftierant pro- suis habebatur, sicuti eorum professiqn.epaiefacmm
hibita, peregisse, cqnfessus est: Ignatium scilicet est. Et sancto Spiritu reyelanle, veneranid.sesynqjo,,
sine Jussione aposlolicaesedis deponendd, et Photio qu33anobis collecta esi, claruil ad danmatoruraet
conlra nostri apostolalus praeceptionem cominuni- schismaticorum communiqnem contempta legatione,
cando.Tunc decernente sancta nobiscum synodd, qua3vel gentilium more servari debuil, pertraxit,
depositionis et excommunicationis suae sententiam et in illusionem beali Petri apostoli, a cujus sede
praefatus Zaeharias accipiens in foveam quani alii profecti fuerunt, non soluni mefficaces redire fecit,
praeparavit, incidit; allerius (id est Rhadoaldi) exa- sed eliara impugnatores omniuni quaeftt.erunl man-
minatione propter absentiam usque ad aliam syno- data raonstravit.
dum protelata. Quas autem in eadem venerahili et Poslremo episcopos, qui ei tanquam adultpro et
sancla synodo unanimiler et consonanter de fratre pervasori communicare uoluerunt exsilio relegavit,
et consacerdpte nostro Ignatio patriarcha, vel de et sui seeleris complices in eorum subrogare locis
invasore el usurpatore Ecclesiaeipsius Photio, atque non timuit. Et usque liodie Ecclesiam Dei diversis
fautoribus ejus, necnon et de sacris imaginibus sla- u perseculionibus impugnare non desinit, ila ut fra-
tuimus, et prqmulgavimus : insuper autera quid in Irem et coejiiscopum nostrum Ignatiupi sanctissi-
alia synodo a nobis olim eollebta decreverimus ad- mum patriarcham inauditis pceriis, et horribilibus
versus eos, qui divinitatem Domini noslri Jesu tormenlis afiicere npn quieseat; sed et omnes quot-
Chrisli cum Yalentino, Maiiete [Mani], Apollinari, quot pro verilale et fide cuni epdem persislere com-
et Eulyche, ac sectatoribus eorum conlra primum prebenderit, quibus prsevalet inodis perdere imprae-
pastorem, et apostolum, qui Christura lantum carne lermisse moliatur. Haec etliissimilia contra evan-
passura dicit, passibilem ore sacrilego in quibusdam gelica, apostolica, prpplietica, alque canonica insli-
regionibusvestris jirsedicare dicuntur, suhler an- luta afferens.sitDeiomnipolentis, el bealorum apo-
nexis capitulis declaralur. slolorum principum Pelf i et Pauli, et oninium siriiul
I. Pholius qui ex schismalicorum.qt se a sanclae sanclorum, alque vpnerandqriim sex universaliuni
communionis partipipatione avertentium parle esse conciliorum auctorilate, necnqn et Spiiiius saneti
dignoscilur, et e^ saeeulari administralione alque per nos judicio, omni sacerdotali honpre, et nomine
mililia,-el ex forq subito .tonsuralus a Gregorip Sy- alienus, et dmni clericatus officio prorsus exiitus:
rapusano dudum episcopo. in synodo damnalo,.et -. ita ut si post nbtitiam hujus sanctionis, quam divina
ab apostolica sede convieto episcqpus ordinatus esl, inspiralione deprpmptam esse credimus, cuni una-
et vivente, ac superstile consacerdote nostro Ignatio .nimilale et concordia sanctae synodi sil procul du- -
sanctoe Ecclesise Conslantinopolitanse palriarcha , bio promulgala, tentaverit in Constantinopolitano
sedem ipsiusinvasit, et sponsam quam aChristo sponsc throno prsesidere, aur saepe fato venerabili ceepi-
immaeulaiam custodiendam veluti aniicus sponsi sctipo nostr.o Ignatio, quominus Ecclesiam 'sibi com-
perceperal, non per oslium, qubd Chrisltis est, sed missam sine quavis inquieludineregere possit, Im-
aliunde ex adverso in ovile Dominicum niore furis pedierit; vel si ulterius ausus fuerit aliquid de sa-
atque lalronis ingrediens, ac si yiolentus, rapax et cro ministerio more sacerdolis contingere juxta
sceleratus adulter irrupil. Deinde cum damnatis, et prsecedenlem consueludinem, nullo modo liceal ei
anathemalizatis, atque cum his, qui ne sacerdotale comniunionis spem, aullocumliaberesalisfactionis';
officiumanle audienliam prsesumerent a prsedeces- sed anaihemalis vinculis innodatus una cum 'com-
sore meo beaiae niemorise Benedicto papa fuerant municatoribus suis, atque fautoribus suis perpe-
obligati, quotidie ac indifferenter conimunicans, et tuo Dei per nostrara mediocritatem Judicio ac sen-
conversans .cqnlra fidem promissam, contraque suam tentia sacrum corpus et sanguinem Domini nostri
SS3 EPISTOL^; ET DECRETA. -• 8Si
Jesu Ghristi, non. nisi vieino . mortis . periculo, A sanetus revelavit, et dudum Zacharias episcopus,
omirinp percipiat; ut hsec unusquisque discens nequi unus de eisdem duqbus legatis exstilit, prdpria
quaquam de. cseterd temeraria jprae.sumptiqne ex confessione pianifestayit) infulis est sacerddlalibus
laicis subito in dominicis castrls insperatd quodam- despolialus, auctoritate sumrai Judicls Doniini nostri
modq impetu irrepere audeat, et principatus amore Jesu"Christi proriiulgamus, sariciriius, atque deeer-
aii.teduealum-praestare velit, quam lironis-cbnsunv nimus, unquam nec fuisse, nee esse deposilum, yel
metofficium; et ante teritel docere, quam discere : ariaXbemaliza.tum,tanquam qui ab imperiali pptentia ,
sicut in eadem. Constahlinppolitana Ecclesia.ssepe sit absque ulla .canonica auetoritate pulsris Ecclesia,
prsesumptum esse comperimus. El rursus ne con- et.tanquam qui ab alligalis Uullo jtossit habei! yin-.
temptis clericis,"quorum ut pote in larii magna urbe culo colligatus, et ab eis qui nullam eum judicandi
copiosa nuiltitudq est,"quippe ab ipsis (iitiia dixeri- poleslateni, ycl ab", apostolica sede auclorilatem
mtis) cunahilis- imprseterniisso Jabore. in Ecclesia liabiieiiiit, etnullum sui honoris discrinien pati de-
Christi "desiidaht, ei indesinentia Domino exliibent buerit. E-t,ideo illiini (id est eiimdern ffatremelcon-
serviltilis olisequia; is.qui de foris est alterius ovilis, sacerdotem ndstrum Ignatium patriarcliairi), omni
Chiisii repente priricipatum arripiat, etnitatur-quos vinculo ariatliematis abeo.remoto, per potesiaterii '
esse sudsiion recognoseit,. discerpefe ; et grex-Do- B divinavoce in beatissimo Petro. collatam, et per.
minicus incipiateum, utpole extfaneum etimprovi- auctorilates sacrpfum canpnuni , et decretalium
sum,bmiiiriocqnteriinere :prseserllni ciim perspiciat eonstitutionum
, more sanclorum^ Patfum, pfolaiarurii,
X . ,. , ..!it7
nil sibi stipehdia pfdfecisse nierilorum,' et alienum prislino honori;, pristinae digriitali et sedi, pristirio
suorum cernat consumere frucXuslaborunu gradui, ef patriarchio, ac piistinis ei pontificialikis
' II.
Gregorium ssine, qui Syracusame Ecclesiae irre- infulis, atque officiis resliiuimus, staluimus; ac con-
guiarlter, atijueDed eoritempto"pr;Best, eo quod et firriiarnus :' i.ta iit quiciiriquq ppst nqtitiam "hujus
ipse ex paile scBismaticorum sit/ et" poslquam a apostoliese alque synodicae sanctionis, quominus
synodo episeopaiiisdfficio pfivaliis, e't a decessore opmia, qii» pramisimus, insignia. pontificatus reci-
meosanctse meroori3s"papa Beiiedictobbligatiis est, piat, ei impediefit, et njjn in dmnibus hulc decreto
et Photium laicum subito' consecrare in episcopalu obedierit, vel se ab ejus communionq separaverit,vel
non formidavit, erde sacro riiinistefio ausus est ulterius conlraeum aiiquod judicium profefrelenta,
multa conlingefe, juxtai praecedehtem constteiudi- verit, absque sbdis'duritaxat-apostpiicse.prsemisso
uem"saneimus; et Juxta' candnicam' deliberationem conserisu; si quidem clericus fuerii,ab orimiclericatus
apostolica: aucloritate diffinlmus, atqtie statiiimtis, officio•cdram Deo bt hominibus sif alieniis, atque
omni sacerdotali darere,; alque privaium fore niini- ' Jierenrii pcena tanquam-qui magislrum prodidefit
stefioi ila utiiullo modoliceat ei in qualihet-synodo cum Juda iraditore cdnstringatur, et msi' a prava
reslituiidiiis' spem, autTdburii habere satisfaGtionis : intentione reeessefit, perpetuo anathemate maneat
quod si de reliqtid prsesumpserit in sacrd dfficioiiiore condeninalus; Si vero Iaicus exstiterit ille (qtiisquis
sacerdoiis quovis tempore ministrare, -anaxhema sit. esl) huic nostne cqnstitutioni .eoplraire lentans, et
Sed et si contra'fralrem etcoepiscdpum riostrum Igria- eum%edeniet omnein pristinam duntaxat djguita-
lium turbas excitaverit,vel ali ejuscommuniorie fider tem recipere non permiserit, vel si post receptam
les averterit; anathema sil.Et omnes communicantes priorem sedem denuo illum irapellere, et a pat'*'ar-
ei abEcclesia abjiciantiir, sed etipsianatbemasint. chio expellere tentaveril, vel personse ipsius seu
"
III. Eds vero,xquos'Pbolius neophylus, el Constan- sacerdotali honori aliquam mole_3liamsine^pi-imae
tindpoiiianse sedisinvasor, in quolibet, ecelesiastico hujus. sedis consensu intuleril, omni benedictipne
ordine -protexit, -quoniam manifestum • est eos in paterna privetur , et- malediclione Chanaaii filii
Omriibus consecratoris.sui-pravitatibus consensisse, Cham, qui verequndiam palris sui yidens non cop-
alque ei post invasionem _communicare [copimuni- peruil, sed irrisit,. mulctetiir; et ciim pafiicidis.
casse], omniclericaliofficio.privafflus, et aposiolica aeterna poena Doniind Judicante perpellatuf, et nexi-
atque canonica auctorilale, et synodali de.cretq eos bus analhemalis nonnisi resipiscens penitus erua-
penitus sequestramus, tur..' .
IV. Reverentisslmum et sanclissimiim fratrem et V. Eos autem. episcopos, seu cujuslibet ordinis
coepiscopuirinostrum Ignatium sanclso Constantino- cleflcos, qui post injiistam dejecfionem fratris "et
politanae ecclesiaepatriarchara,, qui primo quidem coepiscqpi nostriIgnatii, velin exsilip relegati,~ye|
iroperiali violentia ac terrore, jiroprio thronq priva- minislerio, aui grsidu invidiose priyati-suni, statui-
tus esi, et postea a Rhotio adultero, praevaricatore, mus ui exsilio dissoluto proprias sedes, alque gradus-
ac.pervasore sedis Constantinopqlitanse, et ab ejus recipiant. Quod si quisquam huic decretq noslro
complicibus (excommunieatis videlicel et anathema- contraire praesumpserit, et ut sedes,- yel' gradus
tizalis, atque damnalis, et sine episcopalibus sedi- resumant iriipedieril, quousque non dbtemperaveritj
luis, el adecessore meo sanctae recordationis Bene- anathema sit. Sanesi quiex eis ab.aliis cfirifinariUirJ
•dicto papa, ohligatis hominibus) anatliematizalus decernimus eds antea sedes quidem et-prdpriosgra-
est, ct postremo ab aposlolicae sedis misso cdntra dus recipere, Judicari auteni nisi a sede Roiriaha
nostram' pfseceptionem (ut sanclae synodo Spiritus •noripatimur.' Sed si qua prsetprregulam foiieegisse
855 NTCOLAIPAPjE I 856
dicunlur, noslro eos decreto judicandos reservari jA cum epistolis (id est, ubi solus illum rumor latitare
staluimus, Juxta quod el sacri praecipiunl canones.. fatebatur), missis„ nostris, Tidelicet sanctissimis
VI. Quod oportet nos majoriim nostrorum sta- episcopis, ratum eum duximus convocari. Sed ille
lula immoto menlis inluilu conservare, et in omni- diversaslalehras penelrando (ut pdle filius noclis
bris sanctorum Patrum semper dogmata venerari, et lenebrarum, qui opera lucis et diei semper refu-
diffinimus desacris etvenerandis imaginibus Domini giens, causam suam ad manifeslationem justilise"
noslri Jesu Chrisii, ejusque semper Virginis geni- solis deduci formidal) quousque valuit, uobis obe-
tficis Mariae, omnium sanctorum, qui Deo ab Abel dire despexit. At ubi non reperit tutum suae tergi-
Justo placuisse creduhlur, quos Ecclesia" sancla in versalionis latihulum, taudem aliquando Romam
universo orbe diffusa anliquilus accepit, quaeque redire ausus est.
sedis ajioslolicse praesules pro eis decreverunt, ac Et cum nos inter furenlium adversariorum lin-
statuerunl, illibata persistere, alque intemerata et manus apud bealum Pelrum apostolum de-
maiiere. Quapropter Joannem- quondam Constanli- guas,
a geremus, ipse insperatus super nos hoslis, inter
nopolitanum antislitem et sequaees ipsius, qui eas hosles irrupit: et, ut nunc clarel, Herum discessu-
frangendas, atque calcandas esse ore polluto asseve- rus fraudulenler accessit; quo tamen cdrpore, non
rant, quandiu dc his nobiscum non senserint, et ] menle reverso, et synodilempore propterimminenles
juxta sanctorum pontificum Romanorum decrela, et hostium oppressiones dilato, rumore crebrescente
aliorum catholicorum Patrum insliiuta' 11011sapue-
diffamatur, quod Rhadoaldus denuo fugam arripere
rinl, sancimus a
eos Christo, et ab Eeelesia catho- meditaretur.
Quo audiio, quia non poleramus sub,
lica atque apostolica esse anaihema. lam horrendo naevoEcclesiam non habentem macu-
(Capitulaqiisesuhsequunlurin alia prin)itus a nobis col- lam [edit. Rom. addit. autrugam], autaliquidhujus-
lecLa.synodo promulgatasunt.)
modi, deserere, quominus illam eliam a falsa suspi-
I. cioneredderemus extorrem: necpoteramus persdnam
Quia Dominus Jesus Chrislus carne
- tanlummodo in lautis praevaricalionibus diffamatam, et lam [tan-
passusest.
torum] scelerum ore [forie, sorde] aspersam, sine
Veraciter quidem credenduni est, et onmimodis satisfactioue in communionem noslram admit-
profilendum : quia Dominus nosler -Jesus .Chrislus lere, coram multis fralribus et episcopis, corani-
Deus, et Dei Filius passionem crucis tantummpdo que plurimis filiis sanctse bujus Ecclesise admonui-
secundum carnem sustinuit: deilate autem impas- mus eum, quatenus sicut priusnullam in parlem sine
sibilis mansit, ut apostolica docet auctorilas, et ., noslra licentia a Romana discederet urne; -sed in ea
sanctorum Patriim lucidissima doclrina ostendit. ''
residens, sine limore suis licenter ulens, et amicos
II. ac homines suos Iibere possidens, tempus synodi
Dehis.qui divinitalem passibilemdicunt. qua purgandus esset, intrepidus exspectaret: sciens
Hi autem qui aiunt quia Redemplor noster, et profecto nihil se injustum ante, vel post, praeter exa-
DominusJesus ChristusDeus et Dei Filius passidnem inen synodicum fore-passurum, sed in juslhia,
crucis secundum deitaiem sustinuil, quod impium quam haberet, esse mansurum.
est, el catholicis mentibus exsecrabile, anatbema Insuper etiam sciret, si quoquam a Romana sine
sint. licentia nostra discesseril urbe : quia ex tunc essel
Igitur rediens Rhadoaldus a Galliis, ubi non nii- deposilusetescommunicatus. Sedspretissalisfaclio-
nora quam in Constanlinopolitana urbe perperam nihus nostris, alque sententiis in -se prolatis, imo
gesserat, et collegam suura lale quid pertulisse co- spretissanclorumpalrum constitulionibus, sinelicen-
gnoscens, quin polius conscienlia propria stimulatus, lia nostra propriam Ecclesiam despolians, et lupinis
expavit. Quod nos intuentes ne quid formidaret, dentibus oves sibi credilas deserens ad aliasjdidsce-
illum admodum sumus hortali, subjungenles dunfa- ses, imminentem synodum fugiens, dlscessit. Etquia
xal praeler examen synodi riiliil in illum nos esse;D haec, et aliamulta objeclanon diluit, vera essequae
moturos,' sed neque ei sine culpa prolata, fore ali- de illo dicebantur, modis omnibus examen sublerfu-
quid adversi laturos; sed quia fugit impius nemine giendo flrmavit. Quapropter, convocata sanctissimo-
persequenle, dum riihil rrialiet sufficientibusnoslris rum episcoporum numerosa et venerabili synodo in
frueretur bonis, ante tempus synodi, ante sui pur- superius inemorata ecclesia Salvatoris, quae appel-
gationem, ecclesiam el parochiam propriam dese- laturConslahliniana: auctorilate .Dei omnipotenlis,
rens ad alias dioaceses ,examen utique subterfu- et beatorum Petri ac Pauli apostolorum principum,
giendo se conlulil. ln quibus diutius eo morante, et omnium simul sanclorum, quorum regulas et
apostolico moderamine freli, canonicam, quamme- decreta multipliciler violavil, necnon et nostri
rebalur ultionem, super eum inferre distulimus: ne apostolatus judicio deposuimus eum, el a corporeet
videlicet ad vindietam faciles, vel videremur esse sanguine Christi excommunicavimus , sanclorum
praecipiles. Quaniolifem destinatis in diversa loca scilicelsialuta Pairum sequenles, etpraecipue sancli
» Sive Joanncni, qui post Anlonium ponitur * Constanlino Porpbyrog. lib. m, n.-26, an. 8W.
BAI«).
:837 EPISTOLfE ET DECRETA. 8S8
Felicis exemplum,qui Vitalem et Misenumepiseoposs Avidamini,
.' cui illeprsefuit, quem vox Christi prse-
deposuit,et excommunicavit, eo quod huic apostasise e lulit universis.
in Constantinopolitana urbe olim parômnino piacu- Verum si dies antiquos secundum dalam vobis
lum perpetrarunt (Felix III, in epist. 5). Quod siii divinilus sapientiam cogilalis, priscosque sedium
prsediclus Rhadoaldusdudum episcopus, nunc aulemn vestrarum prsesules ad memdriam ducitis,.quanta
deposilus, et. excommunicatus de caelero cum ana- veneratione sedem beati Petri praedecessoresvestri
theraatizato Photio invasore Constanlinopolitanae e celebraverint, quantoque charitalis ainore, decreta
Ecclesiaemistus esset aliquando, et Ignallo frairi ett ipsius seniper amplexi sint, profecto reperietis:
coepiscopo nostro infeslus esset, et. Ecclesiam Deii denique [fofte, neque, H.] in universalibus synodis
amplius conturbasset, vel.si de'damnatione suaa quid ratiim , vel qOidprorsus acceptum, nisi quod
querimoniam fecisset, analhematizatus foret: ace sedes beati Pelri probavil (ul ipsi scilis) iiabetur:
per hoc ab omni Christianorum separatus et aliena- slciit econtrario quqd ipsa sola reprobavil, hoc so-.
lus, donec riostraesehtentiae spohte se submitteret,_ lummodo "consistat haclenus reprobatum. Proinde
collegio. Est igitur Rhadoaldiis nunc depositus ett charitas unanimitalis vestrae de fratris 61 cpmroi-
excommunicatus, et si Pholio communicaverit, ana- nistfi nostri Ignalii sanetissimi patriarchae dejectione
thematizatus: querii vobis, fratres charissimi, ideoj B ] nobiscum. doleat, et quae praevalent -ei •solamina
inlimamus, ut scire valeatis cum quibus communi- mobiscum exhibeal. Nam î Juxta Apostolum, quod
camus, et quos a nostra apostolica et catbolicai patilur unum membrum, compaliuntur omnia niem-
communione repellimus: qualenus pef boc, secun- bra {1 Cor. xii); quanlo potius compatiendum est
jdum sacras regulas, et prsecipue juxla.Nicaenumi illi, quod inter caetera membra praecipuum lenuisse
concilium (cap. 5), qui ab aliis abjiciunlur, ab aliis5 locum dignbscitur? Unde si non pro unius^ elspe-
non recipianlur. .Porrigenles ergo Ecclesiae Deij cialis pefsonaepraefati IfaXrisnostri repulsione, vel
manus,.quds a ndbis abjicimus,-a vobis repellite : ett certe pro summi sacerdotii conculcatione dolere,
quos suscipimus, suscipite, quatenus uno animd,t gemere, flere, currere, ac decerlare debetis. Nam,
uno ore gloriflcetur Deus, et Pater per Jesumi -si licitum fuerit saeculari potestati de Ecclesiae Do-
*
Christum in unitate Spiritus saricti per omnia saecula t mini praesulibus taliter judicafe ,. vel si rursus
sa3culorum.Amen. fas exstiterit inferioribus de praelalis sibi tam
Praelerea poslquam sanctae in Chrisld fraternitati, lemere isla patrare, perpendite ne ad perriiciem
piaequereligioni.vestrae, quae in isto volumine huc-. vestram, imd totius Ecclesiae riunc et futuris.
usque releguntur per alia scripta nostra, nota facere3 leraporibus prsesumptio talis praevaleat, quod si at-
procuravimus : venit ad sedem apostolicam quidamt C < tenditis, ecce Jam cernitis. Nam iropietas laiitum
. - caput extulit, ut Ecclesiarum
protospatharius,nomine Michael ab imperatdre Grse- pribsulibus postposilis,
_ corum cum epistola missus, in qua eumdem impera- et ordine canonico conculcato, laici nune ecclesia-
torem invenimus Jactitare, quod vos bealissimosj slica moderamina teneant: et pro libitu proprio,
videlicet patriarchas, el charissimos fralres nostross modo istos removeant modo illos in locis eorum
traductos, atque seductos habeat : qualenus in illat promovcant; el rursus quos nunc approbanl,. post
exsecrabili apostasia fautores exslitistis : videlicel utt modicum mentis victi Ievilate repellant.
et in deposilione fratris noslri, et consacerdotisi Ut enim iidem saeculares, ac laici iioinmes.quae-
Ignatii irregulariter facla, et in consecratione Pholiii libet scelcra valeant Iicenter committere, ut pro
.moechi,et ecclesiseinvasoris consentialis : ct contrat his a nullo ponlificum, qui bx clero promotus, hsec
slaluta noslra, sed et adversum sedem principis5 summa polerat aucloritate compescere, libere ,re-
apostolorum Petri, vos cum illis pariter efferatis. darguantur, non de clericorum catalogo perniittunt
Quod quidem nos de vobis licet miriime credamus,, ad sacros ordines provehi, cjui .vitam eorum tanto
-
qui tale quid ab antecessoribus vestris calholicisi audacius, quanto diutius ac familiarius sub Chrislo
duntaxat anlistitibus aclum nusquam omnino legi-. -dnce fofti niilitantes fortius comprimere possent:
mus: de vobis tamen magis, quam de uobis curam. D I sed ex seipsis eligunt, quifacta eorum tanlo minus
habentes, hsec nos in scriptis ipsius imperatorisi praesumant arguere, quanto se paulo ante de eo-rum
recepissevosnolumus ignorare: intiriiantes pariter, coelu favore ipsorum promolos meminerit. Quod
et vestram unanimem charitatem admonenles, qua- illis in partibus tanto familiarius agilur ista praesum-
tenus in speculo silis, et ad memoriam revocetis isla ' ptio (videlicet ut ex laicis subito tondeantur, el in
vobis nos ideo nola facere sluduisse, quoniam, ut: episcopos consecrenlur) quahto ex consuetudine ino-
praediximus, sancti, magnique Nicseni concilii de- levisse testantur, qiiam nos econtra lanto sludiosius
cretis jubetiir per, unamquamque provinciam, ut; de Ecclesia Dei eradicare volumus, quanto nimium
epistola regularis obllneat, ut lii, qui abjiciuntur, noxiam esse clericis, et omni religiosse plebi supra
ab aliis non recipianlur. Deinde vero, ul cauli, docuimus. Quantoque scimus ex sacris canonibus,
solliciiique semper sitis, ne quorumlibetsuasionibus, quod noii minus mala consueludo, quam perniciosa
vel lerroribus bominum, aut quibuscunque menda- corruptela vitanda sit : et. scimus quod paulatim
ciis decepli a capite (id est, a prima sede) dissen- crescens, jam suae pestiferse nequitiae gravamine
tiatis, vel ab ejus Ecclesise charilale, ac unitate di- mullos invaserit, adeo ut temeritas hsec tantum
S59 NICOLAIPAPM I 860
excreverit, ut jam minime clericis egeant, dum dA se dimitti veliementissinie posfulabant, el nos ad
bontra sacros canones ex seipsissubito tonsuratum,« mulla ecclesiaslicoruni negqliorum extenti, hanc
queni voluerinl, eliganl: elad labores clericoium tam concite, sicui volebamus , soleraniler ordiriatam
mentis oculrisnon infleclanl, ac per Iioc fit, ut alie- pra3manibus, cuin dimitlerentuf, minirne ppteramtis
nus comedat ipsorum fructuni laborum, et stipendia liabere.
XLVII. •' ' - '
meritorum extrarieus hoslis insperatus subripiat. Ila
nilijl proficial clerieis in castris dominicis militasse, ADROTHABUM EPISCOPUM SUESSIOKENSEM.
'" ""
. vel gradatim per singulos ecclesia.sticosordines as- (Aiiiio863.)
cendisse, dum alj,er saltu hos qmnes transcendit, et Commemoral qnam mulia ,pro ipso._hactennsin fial-
repente principatur in eis is, quiinler eos nec contra tiam 'scripserit; spontletque se
' ipsi,' Romam si ve-
-_•>
spiiitales hosles arma suslulil, nec diversig Ecclesise nial, minime defuluruin.-
adversariis pro yeritate prselians aliquando restitit. [Mansi, ibid.]
Quanlum anlenj ne de laicis lemere quislibet.ad NICOLAUS episcojius, servus servorum Dei, san-
episcopatum bligatur, sacri canones etrim aliis jirohi- eiissimo cl reyerentissimo ROTHADO Suessionicse
lieant, Sardicenses oslendunt, Osio episcopo capite urbis episcopo. • ...
decimo leriiodicenie (can. xm): El hoc necessaiium p Sciat sanctitas lua, guoniam misimus increpa-
arbitror, .iil diligenlissime tracletis, si forte aut di- toriam epislolam pro te Hincmaro saiicise Rhemo-
ves, aut scholasticus de foro, aut ex administra- rum ecclesise yenerabili archtepiscppp, eo qupd
lione episcppus Jueril posiulaiiis, ul non prius or- posl appellalipnem ad sedera aposlolic*amintede--
dinelur-nisi ante et lecloris muiiere, et dfficio Hia- positioiiis inluierit sententiam, qiiani quidam yir,
coni, aut presbyteri fueril perfuncltis; et ita per.sin- qui cuni Bosoiie comile Rornam verierat, ad ie de-
gulos gradus, si dignus fueril, ascendat ad culmen ferre debuit: sed Iianc" fescripsit ndliis ipse Hiiic-
episcopatus. Potest enim per has piomotiones, quse riwrus reverendus archieplscopus, quod eam miinme
habebunt ultque prolixum tempus, probari qua fide viderit. Insiiper tahi Hincinams , quam cseleri
sil, qua modesiia, qua gravilate et v.erecqndia : el episcopi, qui ad eanidem synodum convenerant, iihi
s.i dignus fuerit probatus, diyino sacerdolio illtislre- senlenliam dejiositionis circa le prolulenmi, sub
.tur iquia conyeniens nqn esl, peefalio, vel disci- gestorum serie quee de te gesserintin nobis Jatius
plinajiatitur, ut temere.et leyiler qrdinetur,-aut intiniaverunl, accusationes cirea te pro se excusa-
episcopus, aut presbyter, aut diaconus', qui neojihy- liones inuliipiicesiirotendenles, et perOddnem venera-
tus est : maxinie cum et magister genlium beatus bilem episcopurifnostro eas aposiolatui verbo teims
Ajiostolus ne hoc. fieret denunliasse, et prohibuisse . indicarites. Per queni tarii eisdem archiepiscopis et
videalur (7- Tim. m) : sed hj., qiiorum per longuni. episcopis generaliler, qiiam dileclp filio' nosiro Ca-
tempus examinala sit vila, et meilta fuerint com- "rdldglorioso regi" specialiter rescripsimtis, incre-
probala. Conluemini ergo etfutura, imo urgenlia paiites et adnionentes parifer el Jubenles ut le de
inala cqnspicitc : medici esiis, imminentes morbps ciaiistris monasterialibus prsesentialiler ediicererit,
per prsscetieniia signa praevideie : episeopi estis, eliidslrp aspeetui praesentarent. Nunc aiileuivenit
exsurgeris iri'Eec)esiam Cbrisli liorrendum exitiuni Liudd religidsus diaconus secum episiolas Jarii Tati
prospicile ; speculaiores estis, in aliain mentisar- regis et Ilincmaii ferens, quae-le jussu ipsius rfegis
cem conseeiitiile, et in gregem Ddmiiiicum feram de nionasleriali custodia eductum, et cuidamepi-
pessiiham irruere cupientem a Ionge corilemplaraini: "scopofaroiliafi tuo cqinraendatum esse fatebaiiiiir'.
quasi luba "exaliale vdccnf vesiram , el anriuntiate Per quero tam Garolo"glorioso regiquam prsefato-
pdpiilo Dei scelera' eoftini : sttpei; monlem excelsnm Hincinaro archiepiscopo metropolilano luo, sicut et
(Id esl, ad allitudincnivirlutum) ascenditefquievange- piius, dtrexinius, ul quia unamparlemsine'altcra
tizaiis Sioit (Isa. XL)ist.aie iri foriiludinc,potestaii- audife ndnpossiimus ad renovandum in riosiraprse-
.
biisiiujiis saeculiex advcfso ascendite, et riiurum -.»sentia Judic'nim,'et te liondrifice, et aliquos doriim
prd donio Dei apponile, el, quibuslibel poteslalibus qui le Judicaverunt, vel ipsdfuni vicarios, Romam
iriique ageiiiibusbonlraiie : sicque fiei, ulnec, sicut dirigant. Nunc aulem fraierriitas liia sliideat secum
canesmuli, de taciturnitate argui valeatis, nec de sollicita menle revolyere, quod lihiquasi in ipsis tuis
talenti "occultalidne "dislrictam Domino raXioribm auribus loquimurj utsi ijuldem conscierilia tua re-
reddefe compellamini. Vosque ipsos, el coiisacef- prehendit te, aut forte judicium episcoporum circa
doleo nostros, iiho Ecclesiam Cbristi illis in parli- le prolathiii adiriiseris, nbe Xe faligare, nec ialios
bus cdnsiliutani ab ingenli pernifcie, a noxia labe velis. Si vero illi nostro consilio freti, episcopaiem
laudaliilitef erualis, mirabiliierque. libi reddiderint dignitatem, sicut eis scfipSiniiis,
' ijiso Jubenle
regatis. bene. Quod sinostrum" consiliuni parvipendentes
' Hanc autehi
epistolam , quam per superius memo- boc agere illi dislulerint, et tu in creplo proprid
ralum Michaelemprotospalharium glorioso Auguslo persevefans' ad nos venire elegeris, inlfepidus.et de
Michaeli direximus','i'ticirco prideiri sanctitaii, seri Dei misericordia fidens occurfe : scieiis profecto
unaniriiidilecliorii vestrse cum aliis scripiis non mi- quia te, Deo auxiliahte, rion de'seremus,'quoadusque
|imus, quia el fraties per quos illa destinata surit, juslilia convertatur in Judicium, et quae nuric operlii
861 - - EPISTOL^: .ET- DECRETA. .862
sunt Dominusrevelare dignetur. Dairi.turautein libi Auobis inittuntur nientis intuitii, vesler benignus ljeec
sirie dubilatione ad nos. aditusyeniendi: quod et nos gratanler suscipiat.;aiiimus.. Caelerum de Rhotado
aposlolica auctprilate, et firma censura statujmus, venerabili episcopo,.de quo appstokluinostro pmit-
et dilectus.filiiis .noster Carolus Ghristianissimus tendum non bst, iterum ileruniquc. suggerimus, uf
rex, et nobis"devolissimus, pariter, et Hincmarus oroni desita ariiaritudine, quam cirea illum.cel
fraler et coepiscopus noster, scriptis suis praesenti situdinis vestras retinet indignalio, pro amore apo
lempore te ad nos missuros. fore se ,. firmissime stolorum principis, ad cujus sedem, dum anxiars
sunl oinnibusque modis polliciti.' lur cor ejus, claroavit, graliara illi imparliaminr;
- - ' '' et placabilera erga eum pietas veslra, gratanique
XLVIII. \- in omnibus se prorsus exhibeat, ita ut cum Romaifi
ADCAROLUM CALVUM REGEM." '
'" ; '' profecturus erit, yeslra. illi sufficieniia in ilinere
(Anno865.) non desint solatia ; sed potitis veslris saltem prp
ac fultus subsidiis, ad cosp-
'' '" Romam venturoitineris solqtia nobisdilatus beneficiis,
Hortatur ut Roiltado
prospiciat'.' tum pertingere queat slne-aliqua difficultate propq-
NicoLADS-episepjjus, servu.sservorum Dci.,-dilecto situm. Pdrro de his pro quibit.s aposlolatuni no-
filio CAROLO glorioso regi. B sfrniT]consulere mcrilo decrevisiis, fralri et coepi-
Ciim vos tantse bumilitalis ianlae.que devolionis scopo nqstrq Hincmaro, quod nobis lolerabile esse
incuryatione, suli, polenli manu D.eiad reyerentiam yidetur, custodiendum ac decernendum mandavi:
praecipuorumipsius aposlplorum flecii conspicimus, mus. Preelerea nolumus ignprare vestram âgacita-
impleitini videmus quod sanclus Job de Doniino tem, qtiod licet. semper dilexerinms vos, plurimum
.loquiltir dicens : Sub quo curvqntur qui portant or- tafnen amoris. cordi nostro prsesenlium latqr.es inse-
bem (Job ix). Nisi enim ATO,S, quliii regali sublimi- ruerunt, qui sedulis prosecutionibus suis tam nii-
tale positi estis,- lanqu.ani cujusdani ingenlis fa- randa de vpbis' noslris auribiis inculcarunt. Uride
bric» bases, veslro sudqre munduni quodammodo et omnipolenlem .Deum meriid Iaudainus, el ad
portasselis, netjuaquani Graeco sermone-, (Ho.ai}.io-vdilectionis vestrae ardorem magis ac magis cpr
vocabula sortiremini. Rursusque, nisi tanta coram iiostrum consequenter succendimus. pplamus glo-
summo Deo yos liumilialione incurvassetis, nequa- . fmtn veslram in Christo bene valere. '
quam nobis, licet indignis. servis ejus, obedientise XLIX. . .
colla tanta facilitate submitterelis. Operalur autem AD HERMINTUUDEM EEGINAM.
idem ipse Deus iri vobis hoc, qui et laudandus est (Anno-863.)
,_,
propier hoc, quique prseyidit vos, et a.d regrii guber-
Respondel' se causam Rolltadi,' quod illa in Caroli
nacula destinavil, quo auctofe vobis felicia' arri- " indiscussam' reiinquere
regis graiiam siiggerebqt,
"
dent, ut cerninius, tenipora, et prosperis prospera, - non posse; ,
ul audivimus, succedunt. Quapropief ejus mise.ri- [Mansi,ibid.]
cordiam glorificamus, et quia ignofamus quo hsec NICOLAUS episcopus, servus servqrum Dei,.HERMiN-
in vobis Judicib divinilus palraniur, dileclionem TRUDI gldriosaereginae.
vestram instanlissime adliortamur, ut memores Litteras dilectionis vestrse, filia charissima, ut no^
fragililalis humanae nulla vos commoda blevent, strum.regerii Caroluro,viruin yeslrum,nostruriiautem
nulla secunda dissolvanl: sed semper ad vdsmelij)- dileclum filiuni, in caiisa Roihadi episcopi exaudia-
sos recurriie, •et quia nihil est in.bomine undese mus, nos hortanles, ecce nunc secundo suscepinuis.
exlolli debeat, sedula consideratione perpendiie. Si Prd qua re, mihi cfede, muiium anxiamur niuliumque
qua.ergo coslilustribuunlur ad vqtum, largitorem undique cdarclaniur : quoniam nec nos possumus;
anXeoculos. vestra revocare solerlianon omiilat, vdbis, ut riobiscurade illqunum senliaiis, idipsuin-
nec in his quse temporaliter concedunlur bonTs, que yelilis, suadere: nec rursum causa talis est,
consistere finem exislimet, nec cito defluis delectata qupd sirie tiffensione Dei nos valeainiisûtruraque
felicilatibus, perennis beatiludinis' gaiidia appetere "Hpostpdnere; Verum, filiei', ut cum charitate vestra
desinat. Prospera verb mundi occasio vobis silcce- dicain, si oporteat obedire Deo magis qiiam homini-
leslia prasmia requirendi, non fonies ad ima len- bus, ipsa pptius judica. Nos autem 'caiisam Rolbadi
dendi. Hinc .egregius Apostolus admdhens : Qui in 'virtiiLe-Dei'fionpaiieriiur,-yilaeomiXe,Indiscussam
utuntur, inqiiit, hoc mundo, tanquam non utanlnr relinqui, pfibierquam' si anle idem yenerabilis vir
(I Cor. vii). Tunc enini vos iiidiibitariter ad eeternam pristiiio fuerii bonoriae digriitaii reddiuis, quam
gloriam peftingere posse cqnfidemtis, si in liujus cdram nosira speciali prseseniia,"discernbnda causa
vitae gloriapositos vos humiHiaieiri sectari veracitef ipsius exslileril'pfseseiitsila. Quls, rogo, ih toto orbe
senserirnus. Scriptum quippe est: Gloriani prwce- fegiii vestri lsesus, aut laedendus, clamaret unquani
dil humilitds ( Prov. xv )':' e conlraiid ver'o: Anle ad sribiimitaiem vestra.m, ctijus vos voceni postpone-
ruinam exallatur cor (Prov. svi)i Sed IIOJCnos ad retis;'et nonmagisuitioiie'dislricta ipsius irijurias
aedificationem suhliroiiatls veslfas' quam. paterno vindicarelis ? el nos quo mbdo hoiiarividemini, ui
incunctanter affectu diligimus,' cursini teligisse vocbmsanguiiiis (ratris noslri non oiaudiamus^ Aut
yestra' libenter tranquillilas noverit, et eo quoa quoriiodoobturabihius" aures ad clamrires iilius, cuui
.865 NICOLAIPAPJE I 864
veliementer paveamus ne noslra ob hoc fiat oratio>A vilegio etiam nobis ostenso fatetur. Si vero quispiam
exsecrabilis, clamemusque, sicut scriptum est, ett monachorum supradicti monaslerii sancti Karileu
non exaudiamur? Cerlepro solliciludine, quamcirca i amplius resistere nititur, ne sub Ecclesiae€enoma-
Ecclesiam Dei retinemus universam, et pro specialii nensis potestate Jam dicta consislat, et in hac omnes
cura, quam circa cunctos fratres noslros principaliter. obstinatione perduranl : ipse Rotberlus episcopus
liabemus, etsi nunquara vocasset, a nobis summai de vicinis episcopis sibi quos voluerit judices eligal,
diligenlia quaeri, et competenti debuerat studio adet nostra auctoritate simul convocatis, et .caeleris
Juvari. Quod autem scripslslis, quia si exaudiamusj episcopis, qui in dioecesibus sanctse Turonensis
filium noslrum, non deirimenlura, sed augmentumi Ecclesiaevidenlur existere, lalis tumultus dissensio-
ecclesisenostrie privilegiis generelur: nos certissinies nes, quse callido suntexortae ingenio, juslo saneto-
credimus; quia privilegia sanclae Romanae Ecclesiae! rum Patrum Judicio reseeentur, omnisque hujus lilis
nulluni possunl siistinere detrimentum, nec jilantatioi ambiguitas pacifica veritale pellatur: ita sane, ut
quam cosleslis pater noster planlavit eradicari, neci monasterium priscis fundatum temporibusr cum
-
fundamenta, qu»3summus posuit architectus, queant; omnibus sibi Jure debito pertinentibus rehus, Deo
quibuslibet et quanlislibet iluctuationibus amoveri. auxiliante, illibatum sub potestale Cenomanensis
Verumtamen, charissima filia, magnum manet peri-•B Ecclesiae, si Justum fueril, maneat. Quamobrem.ma-
culum, tam eds qai sua desidia ea minui aliquo gniludinem vestram monemus, ut sicut superius
modo sinunl, quam eos qui sua prsesumptione illa - dictum est, Jusliliam et sequitatem in hoe et in cse-
violaJb conlendunt. De exaudiendo vero, vel non teris omnibus conservare, ob recompensationem
exaudiendo filio noslro Carolo, conjuge vestro, per futurse retributionis hulla saeculifelicitale negligatis.
Liudonerii venerabilem, idoneam vobis, ul remur, Quod si in eodem judicio prsedictus episcopus Ceno-
misimus rationem. Verum nos quidquid illi admp- nianensis aliqua necessitate conqiulsus appeliaverit
nendo, vel hortando, veletiam increpando mittirims,- se de hoe in nostra prsesentia judicium agere, volu-
ad ejus et dilectorum illius salulem, alque ad- regni mus et jubemus lam ipsum episcopum, vel Iegatum
ipsius incolumitalem perfieere, non dubiiamus, iino, ejus, quamque eliam tres de monaehis pfsedicti mo-
Deo auclore, oronino confidimus. Incolumem sereni- naslerii, tempore opportuno ad nos omni prseter-
taiem vestram divina conservet majeslas, filia cha- missa occasione vCnire : ul digne apostolicse sedis
rissima. examine atque Judicio talis utriusque parlis conlro-
L. versia resecelur, el ad aequilalis debitae Jus pars
ADCAROLUM CALVUM REGEM. jusla sine prolelalione indubilanti fine perveniat.
(Anno.865.) -. I^ Quod si ipsi monachi, npstra jussione vocati, venire
Pro Rotberto episcopo Cenomanensi adversus mona-. forte contempserint, vestrae poleslatis properare
chos sancli Karilefi. cum quibus et fidelem hominem
cpgarilur imperip,
[Mansi, ibid.] - veslrum transmittere qui ipsius" causae et conten-
NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, CAROLO lionis initium experiatur el finem, dignemini.
glorioso regi. LI.
"Excellentiaevestree innotescimus, quia Rolberius ADROTBERTUM EPISCOPUM CENOMANENSEH.
sanctae Cenomanensis Ecclesiasantistes nobis litteris (Anno 863.) - .
suis cognitum, prjecipua pordis devolione obsecrans, Narrat quid ipsius causa slatuerit de controversia
facere sluduit, quod monaslerium sancti Karilefi, monasterii sancii Earilefi.
silum in pago Cenomanico, loco videlicet, qui anti- [Mansi, ibid.]
quitus dicebalur Casa Gaiani, super fluvium Anisola NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, ROT-
ab ejiis dilione ac potestate subtraclum sit; et quod EERTOCenomanensis urbis episcopo.
antecessorum ejus decreto et volunlate ordinabatur, Plane quia sanctitatem veslram ad apostolicam
nuncsine ipsius sit consensu sub abbatis constitu- sedem constat plenas devotione lilteras destinasse,
tum regimine. Unde vestram Deo amabilem magni- •* multas gratias Deoonmipotenli,yobisque referimus,
licentiam liis apostolis monemus atque horlamur eo quod el debitam reverentiam observanles, nos in
apieibus, ut juxta verilalis censuram, sanctse jam vestris utilitatibus adjutores qua3sivistis, et sanclam
dictse Cenomanensi Ecclesiae, super hujus rei nego- omnium terrarum matrem Romanam Ecclesiam in-
tio juslitiam conservare, et pitim devotionis veslrae lerventticem -suppliciter praeoptastis, quod ita se
auxilium impertiri, nulla hominum subdola persua- habere luce clarius patet, vestris armisibusconsulere.
sione praetermittatis: ipsum monasteriuni pro Deo, De illorum monachorum sancli Karilefi improvida
noslraeque palernitatis amore, praefato Rotberlo intenlione decrevimus ut, si venerint, et lalia con-
episcopo;, sicuf el antecessoribus ejus Jure perman- cedi pelierinl, veslro ducti amore nec illorum im-
sit, deinceps habere, atque salubriler pro ipsius ve- politis precibus annuemus, nec auctoritatis nostras
nerabilis loci uiililalibus ordinare, libenti animo censuram illis in lalibus largiemur. Qui si voce forte
permittatis: nullaraque poteutiae vestrae vim in hoc falsidicaeasserlionis aliquid, quasi nostrse instltu-
aliqualenus patialur; sed Jiceat ei kabere securiter, tionis edita decrela, protulerint, donec noslro de-
quod juste suos semper lenuisse prsedecessores primum ponliftcio cognilura fiat, illis credulitatem
86S , EPISTOLJE ET DECRETA. -866
exhiberi non volumus: quia, utîrsefali sumus, illis A Nam si illic inter praedictum Cenomanicum episco-
in talibus minime assensum praestabimus, aut alia pum atque vos regulafe judicium datum non fuerit,
volentibus facere apostolicam licentiam dabimus: tunc incunctanler praecipimus, ut ex vobis tres eli-
excepto si talis ralio non praeluceat [forle, ratio gantur, qui cum saepe fato episcopo, vel ejus,legato,
nobis praeluceai,HARD;],pro.qua id diffiniri intentio in noslfam aposlolicam veriiant praesentiani.: ut
cogat. Gloriosum qudque regem vestrum Carolum, omni repulsa occasione, nostro examini hujus rei
ejusque regni episcopos, noslris exhortalionibiis gralia appareat, atque canonico calculo finem acci-
admonemus ut, nostra fulti auclorilate, conlra [ediu piat. Oplamus vos in Christo bene valere.
Rom., circa] veslraa ecelesise privilegia sententiam LIII. . ';
niinime inferant, discutiant; ac audiri permilLant: ADEPISCOPOS INREGNO CAROLI CALVICONSTITUTOS.
sed, divina clemenlia favente, Juste decernant, et Ce- (Anno 865.)
nomanensis urbis viris, ejusque prsesulibus, ut erat, Ut causam inler episcopum Cenomanicumet mona-
ipsum monasterium redderent, staluimus ul "vestri chossancli Karilefi disculiant.
"
sub cura regiminis subderelur. Hoc illis suhimopere [Apud Mansi, ibid.]
slatuentes,ul-siavobisjudices, quicaiionicecausani NICOLAUS episcopus, servus.servorum Dei, omni-
detefminent, ex ipsis elecli fuefint, vestras pareant bus reverenlissimis et sanctissimis confratrjbus ar-
voluntati : ita ut et Judices denlur, el hujus rei chiepiseopis et episcopis in regno Caroli gloriosi
intentio sequeventiletur.-Quod si ob alicujus impe- regis commorantibus.
dimentum inibi res digesla.non fuerit, praecipimus Dignum est, ut qui sacerdotali reverentia deco-
ututraque pars, vos scilicet aut vester legatus, et ranlur^ secundum sanclorum Palrum censuram,-
tres ex ipsis monachis, in noslranr speeialem prse- aequi moderaminis lance sic ciincla studeanl truti-
seritiam "veniant, ut nobis prsesentibus Iegitimum nare, quatenus gregum sibi a Domino creditorum
finem "accipiant. Nam et confratrem nostrum Herar- septa munire non desinant, et debitam curam ad-
duni archiepiscopum, de his per apostolicos apices hibere'nequaquam postponant: ne forle cura segnitia
certum reddidimus, et ut a nobis inslilutum 'est coeperit ohoriri, ineentori aditus relinquatur,sper
intimavimus. Unde et eosdem monachos dignum quem pestiferojnore in ovile Donjinicum ingrediens,
duximus corripere, admonere, ut propiio libitui re- Ovesdominicas discerpere, ac morsuTerino incipiat
sistere incipiant, et ultra modum menlem non ele- lacerare. Quod utique de vobis, fratres, miniroe dici
vent, nee illicita qusequeapprebendere praesumant : volumus, quin commonemus, ut tanla? solliciludinis
sed repressa tantae lemeritatis audacia, vobis obedire dperam ad cunctorum subjectorum 'profeclum assu-
non differant, et vestr|e ecclesias colla submittant. T raere sludeatis, quantum illud -audire cupitis, quod
LIL Doroinusse confitentibus misericorditer repromisit:
ADHOKACHOS.S. KARILEFI. Enge, inquiens, serve bone M fidelis: quia super
(Anno865.) pauca fuisli fidelis, super mullaHe constituam; intra
Jubet ut episcopoCenomanicosubesse non detrectent, in gaudium Domini tui (Matth.-xxv). Idcirco sancti;
-ad causam coram episcopis, vel coram sede apostd- tali vestrae cdmpeiiumesseyolumus, qualitera pri-
lica dicendamse comparent. mordio constructionis. suae monasterium sancli Ka-
[Apud Mansi, ibid.] rilefi-, in Cenomania" situm, ejusdem Cenomanicse
NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, cunctse ufbis Juri, ejusque prsesulis, subditum fueril: et
congregationi monasterii sancti Karilefi. Juxta canonica instituta, qui ejus dioeeeseoscurae
Fidelium relatione comperimus, quod- moduui pra;erat, ipsius etiam sub regimine ejiisdem mona-
propriuni transgredi cupientes, a jure Cenomanicse slerii congregalio"degebat. Sed nunc, ut nostris in-
urbis, in cujus dioecesi moramini, vos subtrahere tonuit auribus, monachi ipsius, regulari auctoritate
conamini, et, sicut riostri apostolatus arbitratu co- contempta, zelum paternae tradilionis non ducunt,
gnoscimus, ad vestri interitus perditionem, in pro- _. et modum debilum servare non cupiunt; cum, qudd
pria voluntate, vivendo, animos elevare videmini. non licet, proprio libitu vivere quaerunl, et paro-
Qua de re salutemvesfrarum desideranles animarum, cliiam, in cujus dioecesi consistunt, Jus non tenuisse
apostolica aucloritale a talibus vos revocare sludui- faleritur. Quapropler apostolicasaucloritatis apicibus
mus. Expressiusque Jubemus, ut rion vos proprius omiiium vestrorum reverentlam commoriere"decre-
libitus ducat, quo animus erigi praevaleat: sed .ad vimus, ut recliludinis alque Justitiae intercurrente
principalemvestram eeclesiam, videlicet Cenoroani- libramine, Dominum prse oculis habenles, hoc exlra
camj solilo more recurrite; ejusque episcopo obse- inslilutionem sariclorum Patrum fieri non sinalis :
cundantes, et illam,- qua nomine diciniini,- vllaroim- - sed usquequaque causam considerantes, quid rei"
plere satagite, et vestri ordinis ministerium pruden- clius, quidve ulilius inveheriiis, hoc conservantes,
leb assumite cum sanctitale. Quod si ista^ vestrarum aique tenenles, Cenomanicam plebem non patiamini
arcana menlium non penetraverint, tunc in con- prsejudicium sustinere, atque quae ejus sunt, incon-
spectusanclissimoruraepiscoporum, quia Rotberto venienli calculo discernere, ac pertraclare : qua-
Cenomanicopreesule convocati fuerint, causam edi- tenus el veslrae fraternitalis ordo non violelur, et
Gere procurate, ut quo res ducifur plenius digeralur. ipsius ecclesiseprsesul sua amittere nequaquain co-
i'67 NIC0LAI PAPJ2 I , 86S
"gatur.igiiur sl "abeodem Gendinariico pfaesule ex 'L rendissimo et sanctissimo cdnfratri nostfo VITAU
¥obis,'qui hujuscemodi qiisestidrieni discuiiant, Ju- pairiarchse.
dices elecii fuerint, et aliableclio In unum conve- Notura fieri ueligioni tuae, et summopere necessa-
iierit, tuiic si illuc conteritloriis .finis 'aliqua eriier- riuin. judicavimus, quia pro diversis utilitatihus
gente difliculisite difigi non polerit; i Juheriius ul sanclse Dei Ecclesiae nostrani synddura vel conci-
uiraque pars iri noslram specialem veniat prsescn- lium una cuin cseteris sanctisshnis confratribus
tiafii, ut Iiiis lnlerilio legaliboram nbslroponlificio noslris tertio Kalendarum Novembrium" in S. Rd-
sententia verilileiur, declaretur,- alque luce clarius - mana sede celebrare disposilum babemus. Quapro-
finialur. Omnipotens Dominus merites et corda ve- pter aposlolica auctorilale,.et pastorali persuasione
sira ad bene agenduiri semper irielinel, ut bonis luam moneriuis fraterriilatem, ut ad condictam sy-
operibus inhserendo, aequitatis atque Justilise culmine noduiri preesens adesse tua sanctitas omnibiis modis
videsihrinisublimari. sludeal, quatenus bum tua pariter cseleroruinque
', "LIV.;,( sanctorum ejriscoporum,industria delis quaj sancla3
ADHIMCMARUM ARCHIEPISCOPUM 'RHEMENSEM. Dei Ec.clesise valde pertirientia et riecessaria, satis-
(Anno 865.). que liabentuf ulilia, auxiliahte divina clemerilia, ca-
TaxaV illum quod' monachis sancli Karilefi favens. B nonice ac" legilime liberarb securidimi Deiim, iriio
Caroli regis animum adversus episeopum Cenonia- illius voluntalem definire valeamus^ Si autem,
nensem commoverit. - Juxta
," _
[Apud Mansi, tbid.] quod 'minime oplarous, tua ipsa pra3sbritia nulld
modo poluerit per semelipsam p.rsesens adesse,
NICOLAUS episcopus, servus" servorum Dei, reve-
omnimodis decernat sanclitas tua ex suffi-agarieis
renlisslmo el sanctissimo .confrafri noslro HIKCMARC
' - episcqpis luis strenuos cuni presbytefd pafiler et
Rhemorum archiepiscopo. vicem luse fralerniialis, auctorixate tua
diacouo, qui
Hela.tu quorumdam audivimus, "quod tua frater- de his
urbis succincti, vigilanler expleant, et-ciimquibus
nitas contra Rotbertum Cenomanicse episco-
- sancti Karilefl quse nostro vesfroqtte pertinent minislefio, saluber-
pum, pro eo quod nionaslerijim ,ad
vindicare non rirne atque canonice inslruere vel defiiiire, Deo pra3-
jus eeclesiss sibi comniissse yelil, pa-
rum sif indignata : ita ut animuni dilectissimi filii slante, possimus. Oplamus fraternitatem -Luainin
ChristoLene valere. ~ "
nostri Caroli gloriosi regis adversus eum commOYe-
lua LVI.
xit, et in synodo,, quae niodo dicitur a sanctitaie
ex . ADEPISCOPOS GEEMASlffi.
colligi, fertur quqd nefecio _quas insidias, quasi - Adversus Thietgauduin Trevirensem et Gunthqrium
alia ratione, illi nitamini prseparare, laedere cum
C Uotoniensemin negoiio divorlii Loiliarii regis.
rUiagnoperegestienles, quod de tanto viro indignuin
credere Judicaviuius;. Dehique si Rotbertus episco- (Annd'865.) -
pus pelit quod petere debel, impetret: si vero quod [Apud Hontheirii, Hist. Trevir., loiu. 1, pag. 200.]
non debet postulat, nunquam obtineal: veramLanien NICOLAUS, servus servorum Dei, reverendissimis
obidnihil susiineat oninimodis laesionis. Quod lua, ac sanctissimis fralribus nostris archiepiscdpis in
fratercliarissime, sludeat.sanctitas.summopereprae- regno Ludovici regis Germaniae conslituiis.
cavere ; nequod non cfedimus, injusle, vel obtentu Seelus quod LoLharius rex, si lamen rex veraciter
.seqttitatis, idenvantistes a tua.-tedaturin.aliquo re- dici possit qui nullo salubri regimine corporis appe-
-verenlia. Se.d si crimen illi objicitur, sic de eo exa- titusTefrenavit, sed lubrica enervaiione magis ipsius
minaiio- preevenial, ut judieium in- illum ex(nos'.rse illicilis motibus cedit, a Theutberga "scilicetel.Wal-
auctoritatls libraroine subsequaluiv Nam cum vos drada commisit, oninihus roanifeslum est. Sed et
suspectos, habere videatur, indeeorum, imo teme- dudum episcopos Tlieulgaudum et "Gunlharium in
rarium est, ut a veslra sanctitate -aliquid palialur tali facto eum hahitisseliitores et fatiiores,"pene to
discrimims. Sed el devotissimi filii npslfi.Caroli pii tus nobis orbis, undique ad lirnina seu sedem apo-
regis animum vestra beatitudo circa Jam fatuni epi- JJ stolicam confltiens, referebat, abseritibus quoque id
scopum .placabilem ac mitem reddere nostra yice scribenti])us apostolatui. Quodnos Xantocredere re-
procuret: quaienus furore deposito, dum Deo au- nuimus, quanto de episcopis. tale quid auriire nulia-
-clore mentem suam ad nobis. adhuc obediendum, et tenus sperabamus, donec ipsi Piomara tempore con--
.«irea ssepe designalum episcopum benigne regere eilii venientes, coram nobis et sancla.synodo tales
Slridueiit, qudd vere-rex sit omnibuspalam deturin- inventi sunl, qualesfueranta-miiltis ssepepraedicali,
tellfgi, el cunclis manifeste ipsius pietas innotescai. ita iil sqriplura,- quarii suis stipuIaVerant nianiijus,
-Oplamus fralernitalem• tuam in Chrislo bene valere. quamqtte yolebant ut nostro roboraremus chiro-
. -
..••'; LV. •-.. . grapho, capereiilur,'dum muscijiulain innocenlibus
'
, ADVITALEM GRADENSEM JATUIARCHAM. apponere salagerent, insidiis suis illaqueati sunt
..... {Anno 865.) ipsi. Sicque completum est, Deo auctore, quod in
- Invilat ad.synodum Romw habendqm. Proverbiis legilur : Fruslra jacitur rete ante oculos
RICOLAUS tspiscopus, servus servorum Dei, reve- pennalorum. Siquidem ipsi obligali sunl et cecide-
KDesunl liic aliqua.'
$69 EPISTOLÊ Et DECRETA. 870"'
runi; rios verd, qui iri h'6'cflagiiium farsobecidisse ;A'" Consullationis'vestrse ad aposlolicam sedem dela-
diebbarhuf, favehte Ddmind, ciim Jusiiiise-piopugna- tos suscepimus ajiices, qui diversitatum negotia con-
toribus sufreximus ei 'erebti siiriiiis. Igituf.deccr- tinenles, de his veslrae fralerriiiati a nobis rescribi
ne'rite"ribl)isc"um sancta"syriodd iri praesentia depdsili qusefebant ,• et utrum qusedam in Dei-Ecclesia pro-
' et ab biucid sVcbrdotali
exboiiiinunicatr, atque regi- vide necne lenenda essent, et aposiolica [/., nt apd-
mirie episcopatus aiieriaii iiiWumiariter existiiril. sfolica, HARD'.] sanciio'decefneret zelo chsiriiatis sum<-
Uride ridstra paiefnifas candriuril Wormaih cuslo- mojiere expeiebarii. Nempe solliciludinem veslram
diens, et oecretohiih sanclmiies 'obstirvaris,cavetiie' '. in lalibus laudamus,, et.gaudeniesde vobis magnis
eds.quqs rids abjecimiis,'fecipere iri' sacerdoiuin ca- sanciiiaiem vestrairi pfaeiriiis atidllimus,! eo quod
talqgo quis pfaesiimat. Depdsiiidnis aiiiemseriientla, adeo solliciliores vos In ecclesiasticis disciplinis
quam in pfiediclos Theuigaudum et Guritliarium reddere yolumus, ut unile riiddo IseXariirir,- verissima"
proiiilimus, cum caeierls capitulis, quae sariclo fcon- el cerlissimi inde relailone jricundissiiiii efliciamur.
cilid riobiscujri saiicienle pfoniulgavimus-, lnferiiis Sedquia liiterarum vestrarurii latores; iit djortue-
arinexa irioristraiur'a. " rat, sipfopterea quia si post- suds cdknites reriiari-
: ''
LVII. . . sissent per incogriiXaloca pravorurii ahgeferitur insi-
ADLOTHARIUMUEGEM... B diis bominuin suslinere nequaquam valerites, ideo
vobis tam subito rescribere non potuiiiius, pfsecipue
Fragmentum.—(Anno 865.) cuni liac "saricta Roinana Ecclesia, cano exigente
[Apud Jaffe, Regesta pontificumRomanorum.] mo.re, iri suis-pfd' cseteris solliciiudineni ferat,et
Ila corporis tui -cedere molibus consensisli, et, eodeni- lempore. propler festi pasclialis.-dies major
relaxatis voluptalum habenis temetipsum in lacura nobis prselersoliiarii alii-tempori consueludineiii in-
miseriaeet in lulura faecispro Jibitu [al., prohibilumj cumberel dispensatio ecclesiasticse occupatioriis. Ve-
dejecisti, el qui posilus fueras ad gnbernaiionem po- ruintainen vestra ifaiernitas congruo tempdre taliter
pulorum, ef/ecfussis ruina multorum. — Probat hoc dirigeresludeat, ul qriod nuric flagitat, iuiic de re-
Thlegualdi (Tfevlrensis) e't Guniharil (Colonierisis), quisitis tolerabilius coiisequaXuf. De ceetero mone-
dudtini episcqporum, legitimus casus, "qui pro eo,' mus, et sicut Doniinici agfiûltores estls, el pasto-
quod, te niinime 'cdriipeieriiererudieruiii, nostra sirit ris -vices terietis, paslorali providenlia Lolharium
apdsfdlicadeposiiiauctoritaie, el'abomnie'pisc'opatus gloriosum regbm pro dissidio pridris et asSumplione
reginririe regularifersequeslraii. — Ariridn districta alierius -feiBiriaeinlerim sabfatis mdiiitis.«t divinis
ullione ferieiidus es, qui in duabus ujfdribus. a'd- incfepatidriibusibxofeniini, qualenus qiioduomine
ulieriurii Lariiech et. "flagitiuriiIriufaxus *essedigno- G diclare, opere ad 'ekeinpluiii subjecldrufii -veraciter
sceris? aiVpfoueWr.' Noii sit in illo voluplatis Juvenllis in-
-
Lvni; ; coiitirieiitia, proqua lEIofigerseglofiae rdgniim amit-
'
ITEMADEUMDEM LOTHAMUM. . lai pefeiiniter;p'efmaii"ens.Desiriat, Jain 'desiriat cal-
' cafe semilain irilijuilalis;- ex per Justitise iterince-
Fragrobnium. — (Arinoe'6'd.)
Auctoritate aposlolica, non.regio' favore episcppusest dcns ad-castraDoiriinica vestris inicrveritioriibussine'
etigendus. vi pfoeellarurii securus perveriiaX.EX hoec qiiidero
siiccincle transctirfimusi quia de vdliis credimus, ufr
[Apud Gralianum, Decrel. i,. D. 65, c. 4.]
Porro scias quia relalum esl nobis quod.quicun- qusesaltixiejus coriyeniuntedicatis'.(Digt. 52,'det7/o
ad ckricb.. Inlefea dellldclerico, Alvico ndniine, quenr
que episcopatum in regno luo proveheiidns esl,
nonnisiiavenlem libi permittas eligi. Idcirco aposto- per ordinbs eccIesia's'licos usque ad diaconaluin-
lica auclorilate sub divini judicii. ohtesiatione iiran- casie vixisse dicitis, cur noslra auclofixate uxorem
ui in duxerit miramuf, el eo quod niilli liiiquam, exceptis
girotis libi, Treverensi urbe, el in. Agrippina
colonia nullumeligi patiaris, anlequam relalum.su- illis-, quos ecelesialica regula habere permitlit, uxo-
fctri ducendi liceiitiain dedinms. Nani exemplar epi-
perhoc, uoslro apostqlatui-fial. D stdte quod ririsisiis lieque recogiiovimus', sed nec
LIX. illius stjium a riobis directuiii fuisse meiiiinimus.
ADADONEM VIENNENSEM ' Quocifca vbstra fr3ternitas sollicita investlgatione
ARClilEPISCOPUM.
" . perquiral, utqui.s aiiclor:illiufe episloiib fuerlt valeat
~(Anno'S64.) invenifi, qiialenus tiirii aposlolica •atictorilas mitli-
Respondel variis itlius consitltaiionibus. De Lojharii lurnon fuscetur ;•el si vestfos legaios desiinaverlits
regis divortio.et deAlvico clerico. eos ut ipsam-bpislolam ifobis dirigatis bplariius,
per
[Apud Mansi, ibid.] - - quo cunf ill-.im.bontemplati fueriifiius, vds de hac
causa Certissimosreddere possimus. Optariius sancli-
NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, reve^
renlissimo et-sanetissimo :confrati;i nostro ADONI, taiem veslram in Chrisio bene yalere. Dala m Ka-
lend. Aprilis, iudiclione xn.-- , -, • ,.
sanctse Viennensis Eeclesiae afchiepiscopd,
a Vide Aclaboncilii Metensis, apud Mansi Conci- J>Locus eorfiiptus.
lioruniiom. XV, col. 651.
8H NIC0LAI PAPJE I 872
eLX. i. Juxta prsecedentem consueludinem desacro ministe-
. , ADHINCMARUM ARCHIEPISCOPUM RHEMENSEM. rio quod ei prohibilum fuerat, attrectare praesumit,
et id.quod contra eum canonice actum est, irreve-
(Anno 864.)
renter defendere quserit. Nos autem, eo quod sic
Rolhadum ab itinere Romano prohibitum fuisse indi-
gnalur. Jubel ut quamprimum dirigatur, et illius -deflniiumcum sancta synodo habemus, nullatenus,
interim loco episcopum ordinari velal. Monet ad si Ita est, ei communicamus, sed ab oriini commu-
' exlremum, iit Gunlharii communionemipse alque nione fidelium illum cum sequacibus, consentaneis,
ejus suffraganei caveant. fautoribusque suis alienum esse penitus Judicamus.
[Apiid Mansi, ibid.] Verumtamen ne illius sola fsece tu vel suffraganei
NICOLAUS episcopus,- servus servorum Dei, HINC- tui episcopi, sicut jam yobis mandavimus, coinqui-
MARO archiepjscopoRhemorum. nari valeatis, summopere exhortamur, monemusqiie
Ad fraternitatem tuam, epistolam dilecto fllio atque prsecipimus, Nam et qualis sit idem Guntha-
Carolo glorioso regi quse suo nomine lilulatur, a le rius, quantumque sanctorum Patrum excesserit
mittendam dirigimus : idcirco apostolalus noslri regulas, viva voce Jubemus omnibus publicare, et
scripto horlamur, ut illam instantius jireedictoregi ejus prsesumptionempalam ad canonicara censuram
d.eslinare procures, et pro nostro amore sine mora ^ cavendam edicere proeurare. Diu sanctiiatis vestrae
facias praesentari. Miramur praeterea et sequanimiter fraternilatem-ad exaltationem sanctse suse Ecclesise
ferre non possumus, cur aposlolica noslra monita Deus omnipolens servet incolumem.
jam toties pro confratre nostro Rothado episcopo LXI.
vilipendens , spernere non recuses , de quo non
CAPITULA RESPOKSIONUM NICOL1.IVkVS..
solum ter, sed et quater charitati.luae, ut recupera-
Ad legationem Salmnwis 'episcopi missi anno 864
retur, direximus, et ad ultTmumstatujmus, utaulcm a rege LudovicoGermanico.
honori pristiho redderetur, aut Kalendis Maii istius
XII indictionis apostolatui nostro cum legatis luis [Apud.Mansi, ibid.]
prsesentaretur. Quod nqn fanturiifieri miuisti, .sed Fateor veraciter apostolatum noslrum eommotHrii
etiam-cum ipse venire ^vellet, iterque Janr cceplui® fuisse adversus eum, non quia illicitse copulaecon-
haberet, non est permissus : sed polius coactus,., sensit, sed quia sicut non consensit, sic non prohi-
retro reversus est. In quo datur intelligi, ut tua fra- buit. Et non suflicial ad salutem non facere malum,
temitas ad- hujus casum prompta existere possit, si non faciamus bonum. Job sanctd ,non sufliceret
quando el apostolica prseceptio ad injuriam beali solum quia simplex erat per innocentiam, nisi esset
Petri apostoli illis in partibus n.on obseryatur, et a -•el rectus per aequitatem. Duo fllii Juda, iniquus
te spernitur ac violatur. Si vqro erga appstolicam scilicet el semen in terram fundens, duo genera
charitalem nostram benevolentia lua haberetur, hominum signiflcant, unum videlicet per malitiam
saltein cur in veniendo idem Rolhadus fuerit impe-f nocens, et alterum -per benevolentiam praesiare
dilus, nobis signiflcasses. Recognosce «rgq atque nolens. Sed .utrumque Dominus iratus occidit.
coiisidera, quia bene agere minime probaris, cum Rursus qui nos vult simplices esse sieut columbse,
constet nos, Domino annuente, prsedicti Rothadi adriionuit ut simus pfudenles sicut serpenles. Nam
causam usque in .flnem indiscussam nequaquam et Spirilus sanclus" in columba et igne monstratus
dimittere : sed pro viribus *o quod ad sedem aposto- est, quia omnes quos repleverit simpliceset ardentes
licam appellavit, ad veri examinis perducere nos facit, simpliees purilate, ardentes aemulalione. Vi-
velle aequitatem. Tu aulem, frater charissime, om- dete ergo quomodoplacere Deo slmplicitas sine zelo
nem inobedienliam depone, et tam per te, quam per uon possil. Talem igilur se debuil per zelumrecti-
filium nostrum Carolum gloriosum regem, eumdem tudinis contra iriju.sliliamexhibere, ut omnibus palam
episcopum, quem anobis exaudiendumvenire jube- daretur intelligi Juxlo.regi rectoque principi noii
mus, ilerumque praecipirhus, ad aposlolicam beati placere tarii immane piaculum, maxime in suo san-.
Petri sedem, cujus membra esse probamini," cum ^ guine el in sua came. Sed cura simplices ita illum'
nrissis ^tuis quantocius dirigere studeas, si tuam tepere vidisset et forinsecus nulla pro verilate com-1
.ehariiatem in integritate firmissime petrae desideras moveri semulatione, arbitrati sunt quod nisi placeret
collocare, ubi Christus domum suam fundavit. Nam et illi,' nullo modo tanto silenlid uli poluisset.-Unde
alterum episcopum, qui post illum sedem. In ejus seductiseeutisuntnefassicutnefas^ Quodpreecavens
dejectione suscepit ibl non consecres,donec coram Eleazar, de quo apud Machabseoslegilur, cumjussa
nobis, de eo examinalione.praemlssa, luceclarlus prohibita perficere cogerelur, nec saltem aeslimari
causam ejus vera intentione discutiamus. Quoniam, voluit lalibus suasionibus annuisse: cui cum plaeere
ut ssepe diximus, repetimus ac tenemus, illum sine ob ejus reverentiam carnifices voluissent, et ipse
examine non dimittemus. Sed et illud quod frater- posset et morlem evadere et in legilimis Domini
nitalem tuam cavere oportet, necessario inlimamus, non peccare, maluil mortem eligere quam vitam ad
de Gunthario scilicet uno de damnalis, qui contra inflrmorum enervaiionem diligere."Nam qiiidpro-
sanclorum Patrum statuta, contraque nostri aposto- desset Deum in occullo non abnegare, et tamen
lalus et sanclae synodi sanctionem, utfama Jactilaf, palam non glofificare? Denique eum Cliristus sit
S73 EPISTOLJE ET DECRETA. 874
veriias, quisquis"pro verilate palani non certat, A nunc audimus Gunlharium inlerdiclum sibi roini-
Chrislum cofatri lioriiinibus prdcul dubio abnegat,- sterium usurpasse ; quapropter" lale consilium da -
L Si vdluntasejus nec efat, nec est, nec erit iri illa mus et per auetoriiatem Dei el bbatorum Pelri" et
injuslacopula, Deogreilias bgimus, quia valde dili- Pauli aposlolorumprinciptim et dmnium simul san-
gimus illum. El idcifco pluiimum doleremus si, quod ctorum patrum domno regi Ludovico injungimus iit
absit; aliter essei. Sed quia Deo gralias reX estbt ab ejusdem Guntharii vel eliam Theodgaudi com-"
In suhlimi poleslale consislit-, palam omnibus in- munione se suosque omnes et prseeipue episcopos
notescat suam rion esse in "lali copula volunlateni ; subslfahat, et a famlliaritate eortim qui illis com-
utvidentes bomines ejus boria opera, -gloriflcent municanl vel quoquo modo faveril, se exsuos quot-
Palfem nostrum qui .est in coslis. Neriio quippe, quot potesl conlineat,ita tanien si verum est quod
sicuLVefilas dicit, acbendit Jucernarii.el ponif eam - interdiclum sihi episcopale officiuni peragant, vel si
sub modio, sed super -caridelabrum,ul "luceatbmnibus convenlicula contra difliiiitiohemnoslramin ijisos
qui in dbmbsunt (Mallh. v). Ergo deseral simula- prolatani congregare tenlaverint-; similiter et" a'
lionem, elarripiatliberamaudacianvquam pro Dei - Lotharil communidnese omnino suspendai, ila dun-"
nomine),non solum ctim est rex, verum. etiam si- taxat si idcra Lotharius monita nostra negligens in
esset,.pauperriraus,appreliendere nequaquam formi- B coprila Waldradse permanere delegerit, versi cuili-
dare debuerat. Quia vero quando habuerunt syno- bet damnatofum praefatdrum contra tlecrela iiosira"
dalem conventum, ibi nec ipse fuit, nec episcopi.de renitenti communicare vel- favere prsesumpserit.
regnoipsius, hoc magnopereiaudandum non est,.eO'..' Alioquin riec Dei nec beatorum apbstoloruiu Petri
quod si essel, forsftan contradixissenl, forsilan et Pauli, hec sanctas catholicae et apbstdlicseEccle-
ascenderent ex adverso et opponerent murura" pro sise conimunionembabere pfocul dubio poterit.
domo.Domini.Verum melius Judicamus eos ibi ripn III. Piae memoriaeLudovici iroperatoris studiiim
fuisse quam-si essenl et vel lacendo consensis- collaudanius, prtedecessorisque nostri ssinctse me-
sent. Quoniam auteift propter nostram petitioriem moriae Gregorii vestigia sequi parati sumus.
et amofem fratfis sui familiaritatem habuit cum IV. Ut episcopus Rremonensis, licet a Gunthario
illo, elregnuni ejus slabilivilei adhuc stabilire vull, hascnon potueiitdari licentia, nec ab eo tale ijuid
si noslrse obedierit Jussioni-bene facit. Sed, proh peti debuerit, tamen pro amore domni regis , quia •
dolor ! quid eiprodestregnum lerrarum qui perdit pia est ejus pelitio, cum ndstra auclorilate in pra-
a.'theiium? VeioCujus faroiliaritatis socielas haberi diclolocoBremon potestatem et honorem archiepiscd-
poiest cuin eo qui dissociutur-a-Deo, ei carneiii' - patus super Donaset Suvevos habeat, et simili mddo
suain odio habens, lollit membra Cbrisli, et facit ea C sui successores per tempdra fulura perpetualitef
meinbra inei'elricisi teneant atque possidearil.
11.Quod si a via verilalis ille Lotharius devia- V. Deepiscopo Radasbenensis civitalis, si adeor
veril-et normse juslitiee non bbedierii, el domnus sicril dicis, infirmatur ut de ovibus sibi commissis
rex Luddvicns postulat noslrum apostolatum, sicut- millam curam habere possit, ne sine sollicitudine'
'
credimusquiaexcordisposlulat siroplicitate, etcon- paslorali degenles ovesChristi depereanl, profileatur
fidiinus quia postquarii nostfum consilium quffirit, scriplo et propriaa manus subscriplione suo riietro-
noii parvipendet, sed obedienler perficiei, interea politano se nil lucri plebi sibi comniissseposse pro"
dispoiiiraus eumdeni-Lolhariuni admonere, et isle sua gravi aegrolatione conferfe. Sed et similimodo
palruus ei similiterfaciat. Quod si loties convenlus^ nunquam se deincbps episcopale officium repetitu-
parerenobis distulerit, ncminem<;hrisliaiiorum cum rum polliceatur. si lariien ejus. in hoc'lota volunlas
eo volumus familiaritaieni aliquam habere, sed sit est et de sanitate ipsiusmodis omnibus desperatuf.'
"alieriusomnibus"sicut elhnicus ei publicanus.cum His ita geslis, non talis qualem ipse elegerit, ne-
femiliaribus suis. Tu auLem, sanclissi.me episcope, contra cauones successorem -sibi ipse elegisse vi-
iene riosti quia swpe nonnulli compulsi redeuni ad dealur; sedqueni cleri et plebis cum cpnsensu me-
riairi salutis. Unde si sicut apud nos nuilum pottiit tropolitani voluntas elegerit, is loco ipsins episcopus
habere suas iniquitalis praesidium, ita riullum inve- modis omnibus consecretur, de ipsa Ecclesia super-
nissel apud palruos- et-fralres suos confugium,Jairi - stiti episcopostipendiis quandiu vixerit sufficientibus!
vel coactus rediret. Sed cum invenit -requiem apud per successorem suum episcopum subrogandis.
hos et lulamentum, reverli contemnit. Quia vero' - - VI. De"HartuvigoPazzouvensis civilatis episcopo,
nds cum sancta synodo-juxta-canones ea coriditione - quem asserifis anle annos quatuor- paralysi percus-
•
Theodgaudum et Gunthariuni deposuimus ut si sum, ila ul riilvaleal loqui, el Ecclesia sibi commissa'
Juxia prsecetientem consuetiidinem aliquid- de mi- dissipelur el" ad nihilum redigatur, dum est omni
nislerio saero auderent contingere, nullo modo pastoralicura destituta et nulla episcopaliprovidenlia
licerel eisnec in alia synodo reslitutioms spem aut circumsepta, si ita est, debet idem episcopus saltem '
locum habere salisfaclionis, sed et communicantes scfiplo proflleri se ofliciuni illudnon posseperagere.
eis omlies adjici de Ecciesia,- et maxime si postea Quod si hqc agcrenon potest, quompdo,possuinus
quain dldicerintadversus memoratosprolalam fuisse vivenli episcopo propriaih Ecclesiam. auferre, duni
seiiienliam , eisdem comnmnicare teiitaverinl , et divitias misericordise Dei nullus comprehendere
PAIUOI. CXIX. 22S
" '
875 NiCOLAIPAP.fi I $76
possit, et dum ipsi quaeminus putaraus ipsius di- A Ha deinccps obediensperomnia fieri ve'it ad nostraui
s.pensalione oecurrunl ? Sit ergo cura rerum eccle- nmtuam sanctseque Dei Eeclesise exallationem sicut
siasiicarum oeconomoeleclo de proprio clerojuxla filius palrietjuniormagistro, si spem flrmaminno-
sacros canones commissa ; et quse ad episeojram bis habere polest, siculjiabtiil postquam nosDeusin
agere perlinent, per episcopnmquem meiropolitanus sancla hac sede consiituit.,Cui intimauuis uti post
antistes ad hoc opus agendum elegerit inlerim ge- Deum talem in nobis spem habeat ut nullus sit cui
raniur. Aliter autem dehocquam de superiqre di- ille/credat quod nos illi el suis non omne gaudium
xinuis, quia illius affatu scire possumus, istius vero et omnem velimus evenirc la?tiiiam, optanies scilh
vorunlalem nosse nequimus. jcel, el Deum omnipolenlem incessanter flagilantes,
VII. De episcopojuventi [al., Juveni] facimus quod nt non solum in praesenli saeculoprospere reguel at-
piea nobisre voluil poslulare. queper multa temporum curricula vigeat, vernm
VHI.Similiter de Liudberlo archiepiscopos. faci- eiiara in fuluro cum Chrislo sine flne beate vivat,
mus quod poposcit. Deum sicut esl contemplans.
IX,. Hymnus angelicus, id est Gloria in excelsig LXfl.
<Deo, non esl a presbyleris nisi in paschali festivitale NICOLAI EPISTOLA ADANSGARIUM ARCNIEPISCOPUM HAM-
dicendus, quod et liber Saeramenlorum demonstraj, 'BURGE.NSEM
et consuetudo in Romana Ecclesia anliquitiis obser- \ SEU
vala.patenter ostendit, quaro debere omnes ln ordi- Bulia prd conjunclione episcopaius HamburgensiseT
nibus ecclesiasticis sequi bealus Innocenlitis m Bremensis anno 864 dala.
principio decrelorum suorum luculenler expo,- NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, omni-
nil. bus fidelibus Ecclesiae sanctae Dei, prsesenlibus el
X. Pro rege Danorum",qui vovil votum Deo el fiiltnis, salutem et apostolicambenedictionem.-
sauclo Pelro, gratias agimus eidem Deo, deprecan- Quisquis Doiiiinum., el Redemptorem nostrum
tes pariler ut quod nobi.s de Cornelio ceiiturione re- Jesum Chrisium de sinu Patris ad terram pro de--
ferlur, faciat quoque clementer de hoc in proximo m.onstraiida .cordibus hominum vera et ceria fide
nos audire. Cui oraliones el eleemosynseelsi ante descendisse non dubilat, profecto ,non ignorat, oro?
bapiismum non profuerunt ad diluendam impielatem, n.es, qui ejusdem fideiper graliam ipsius parlicipes
profuertinL lamen ad cognoscendam veracissimam facli sunl, et prsecipue nos, qui per primum tantae
pielalem... virlutis minislruin locum prsccipuumttenemus, Iio-
XI. Quoniam nunlias quod fidelis rex disposilum mihibus debere lucrandis insistere, et per universas
liabeat venire Tullinam et deinde pacem cum rege *-*gentes verbi semina screre, ac solaiia fereniibus
Vulgarorum confirmare et RasLitium aul volendo ministrare. Nunc aulem quia Ludovicus subliinis-
aiil nolendo sibi obedientem facere, oramus oraai- simus rex per Salomoncm venerabilem episcopum
polenlem Deuro ul angelus qui fuit cum Jacqb pa- .- civilalls Constantiensis, noslro sluduit aposfolaluT
triarcha, sit qtioque cum ipso el cum omnibus s»is, intimare, quod pise niemorise Ludovicus a pius im-
et bene djsponat iler ejus, el cum pace el gaudio re- peralor progeniior J> suus, quemdam. monachum
verlalur ad prppria. noniine Anscharium de monasierio Gorbeiensi ,tu-
XII. Quia yero dicis quod Cbrislianissimus rex lisset^ et collocassei eum juxta Albiam Iluvium in
speret quod ipse rex Vulgarorhm ad fidem veliice«- confinibus Danorum Saxonuraque c in caslello
verti et Jam mulli ex ipsis Chrisliani facli sinl, gra- Hammeburg,, inter duos episcopatus, Bremensem.
tias agimus Deo, qtiem precamur ut abundare faciat scihcet et Verdensem. De qtiibus lollens .ecclesias,
incremenla fruguni. in horreo suo. Jejuniura vero ct deciinas ad suslenlaLionem proyehendi praefali
pro eis el oraliones,sicut per te hortalur, Deo>pro- Jam episcopi clericorumqu.e ejus, condonasseLin
pitio faciemus. praedicio loco, annuenie,ac soleninia sedis aposio-
XIII. Preeterea faleria quod devolissimus prin- n licaeprivilegia prtebente praedecessorenoslro bonae
ceps deprecelur nos ulsi aliquis sinislrum quipjriam memorise Gregorio-papa., Cujus et aucloritate in
de illo nobis permissum seu per epistolamintimave- supradicto Nordalbingdrum populo sedesconsiituta
'
rit, non ei credamus priusquara ipse venire prsesens cst archiepiscopalis. in caslello.superius raeroorato
vel suos idoneos legalos ad nos possit transmitiere. Hamiiiebuig, et in eadeni'quoque.sede accepto a
Cui renuntiamus quia nos.pignus repromissionis di- sede aposlolica pallio, arcliie.riscopusprimus ordi-
lectionis et devolionissuie relinemus. Cujtis memp- nalus est Anscharius, cui a praefato d summo pon-
res, si quid de ipso ssevum-forle audirenms, lan- tifice delegala est cura «seminandi verbum Dei, et
quam si ranarum -canlus declinare studebimus. Ve- aninias Deo lucrandi. Cujiis delegalionis .ei au-
nim ipse semper operelur untfe tripudiantes Isetemur clorilalis, ac pallii acceplionis pagina nobis est i
et ob id Deq gratias debitas persolvamus praefuto lilio nosiro Ludovieo rege per Jam dictum
XIV. Porro, asserverasti quod domnus rex nobis . Salomonem sanciissimum episcopum destmata,
a Deest in editis Bolland., pius. a Boll. ndn legit summo.
-i>Bol!., genitor. « Ilic desinit Boll. Sed hic incipit exeerptum a
.* Boll., el Siavorum. Remberio in Vita B. Ansgarii daiuni.
JS57 EPlSTOLAi ET DECRETA. £7S
jnxia irioremsanctaeRomanaeEecleshe ebullaia. Per _i et facienda esse non dubitamus, maxime in tam '
cujus paginaa-tenorem heecila facla fttisse compe- novellse Christianitalis plantatione; in qua varii
. limus, sicut pietas nobis Jam praefati regis per fide- soient eventus conlingere. Qiiamobrem aticloritalo
iem virum Salomonem «piseopum inlimavil. Unde omnipotentis Dei, et beatorum apostolorum Petri
nos vesligia tanli pontiflcis et prsedecessoris noslri el Pauli boc noslro decrelo decernimus, secundum
<iTegofii sequentes, omnemque Deo dignam ibi' sla- - reverentissimi regii Ludovici voluni,"ipsas prsedi-
lulamprovidentiam.agnosceriles, magnorum prin- ctas diceceses, Hammeburgensem videlicet et Bre-"'
cipiim voliira, Ludovici videlicet divoerecordationis mensem; non- deinceps duas, sed unam esse, et
Augnsti, et eequivociejus filii excellenlissimi regis, _ vocari, subdiqae sedi, quse priedecessoris nostri
xam hujus apostolicee auctoritalis preeceplo,quam decreto arehiepiscopali est-munere sublimata, fe-
btiampallii datione, more preedecessorum nostro- slituta dunlaxat de Bremensis Ecclesiae rebus "epi-
rum roboTaredecrevimus, quaienus tanta fundalus scopatui Verdeflsi parli Inde ablala. Nullus vero
auctoritale -praMiomiiiatusAnschafius pfinius Nor- arehiepiscopus Coloniensisullara"deincepsin eadem
dalhingorumarchiepiscopus, el post ipsum, succes- dioecesivindicet sihi auclorilatein; quinimo el ipsi,
sores ejus, laerandis plebibus insislenles, adversus et oninihtis omnino suademus verse religionis cul--
Xemamenladiaboli validiores existanl. Ipsum filium Btoribus, ut sacra hac legalione furigenlibus adju-
nostrura jain dictum Ahschariuui legalum in om- tofio sint et solatio, quaienus gralia hujus beneficii
"
nibus eircumqtiaque gentibus Sueorura, Danorum pleriam mercedem recipere mereantur ab eo qui
•et Slavorum, ac in ceeleris ubicunque illis iri par- dixit: Ije, docele omnes-aenles;el: Quicunquerecipif
tibus conslltutis divina pieXas ostium aperuerit, vos, me .recipil(Matth. x^Jxxvm). Itaque omniaa di--
pnblicam evangelizandi tribuimus auctoritatem. leclo filio nostrd Ludovico ad lioc Deo dignum
Ipsamque sedem Nordalbingorurn-, Hammeburg oftleium deputala, nostra etiam pia ejtis vota aucto-
diclam, in.honorem S.-Salvatoris, sanctsequeejus ritate flrmamus. Et quia casus praeterilorum .nos
intemeralse Genilricis semper Virginis Marias.con- cautps faciunt in futurum, omnem quoque adver-
secratara, <Ieincepsesse decernimus archiepiscopa- •" santem, vel conlradicenlerii, atque nqstris his studiis
lero. Atque ut strenui. praedicaloris episcopi, post quoquomodolibetinsidianiem anatheriiaiis nuicrone
•deeessumdicli Anscharii archiepiscopi, "crebroper- percutimus, ,atque perpetuaaultionis reum diaholica '
sona tanto-officio apta eligatur semper successio sofle damhamus, ut culmen apostolicum more pree-
^successura) sub divini obteisiatione judicii slatui- decessorum nostroruln causamque Dei pio afleclu
ntus. Verum quia Carolus rex, fraler- supraciicli zelames, ab advefsis hinc inde pariibus liitius mu-
1
regis Ludovici", post decessum iinperaloris patris" C niarour. »Et quia le, charissime flli Anschafi, di-"
sui, pieemeraqfiseLudovici, abslulila praenominato vina clementia nova in sede pfinium disposuit esse
loco, qui dicitur. Iiammeburg,-,moiiaslerium, quod archiepiscopum, nosque tibi pallium ad niissarum
appellaturTufho.il, silum.in occidenlali JFtancia, soleirinia celebrarfdatribuimus; quod tibi in diehus
quod illic genilor suus ad supplementum et victum tuis uli,- et Ecclesiaatuae~perpetuostatu manentibus
'
episcopos et clericis ejus dederat, cceperunl, ut prlvilegiis uti largimur, idcircd hujus" indumenli
fertur, minisLri allaris recedere. "Deficienlibus honor a te servandus est mofuril vivacitate. Si ergo
quippe necessariis sumplibus, ab ipsis recesserunt pastores oviumsole geluque pro-gregissui cuslodia,
genlibus,- el eadem ad gentes-legalioper hujusmodi ne qua ex eis aut errando pefeat, aut ferinis la-
faclum defebit. Ipsa quoquemetropolis Hammeburg nianda morslbns, oculis semper vigilantibuscircpni-
pene deserla est facta. Igiluf durii hsec agerentur, speciant; quanlo sudore, quantaque cura debemus
defunclus esl dioecesanus Bremensis', quse huic esse pervigiles nos, qui pastofes animarum dici-
conligua esse dicilur. Cumque ssepe dictbs rex inur, attendamus, et he susceptum oflicium in ier-~
el hanc ditecesimvacantem, et illam novellam insti- renis negbtiis aliquatenus implicare debeas, admo-
tulionem cerneret deficienlenf; insuper et utramque' _ jiemus"; vitaque tua sitflliis tuis via. Iriipsa, sl qua
hancEcclesiatn, Dei permilterite occulto judicio, per fortitudo illis inest, dirigant, ineaquod imitenlur
barbarorum ssevitiaiu adinodum atxenuatam; quse- aspiciant. In. ipsa semper considefarido profieiant,""
rere coepit, qualiter praedicla BrefnelisisEcclesia ut tuum post Deum videalur essebonum quod vi-
prasdictaenovellse archiepiscopali unirelur, etsub- xerinl. Cor ergo tuura neqiie prospera,.*quaelem-
derelur sedi, nostro boe volum roboranle ,decrelo. poraliler blandiuntur, extollant, neqiie adversa de-
Unde per "saopediclura.yenerabilem missum Salo- Jiciant. Districtum mali cognoscant,.pium benevoll
monem Conslantiensem episcopum.', nobis hoc-re- sbntiant. Insoritem'apud 16malitia alierianon ma-
lalum est confirmandum, acpostulatumest-noslra culet, reum gralia non excusel. Viduis etlpuplllis
aucloritate roborandum. Nos ergo id sublili perpen- , irijusle oppressis defensio tua subveniat; Ecce, fraler
ênte^ examine, animadvertimus propter insianlem charissime, inter •multa alia , ista sunt sacerdolii,
necessilatemet aniniarum lucra in genlibus''Osteiisa,• ista.sunt pallii.'Quse si studiose servayeris, quod
utile fore, omnia quse proflcua Epclesiaeprobanlnr foras accepisse ostenderis,..intus habebis. Verum--
exislere, el divinis non insultant praeceplis, licita, laineii ista oronia superius annexa, ali apostolica
a Hic desinit Rembertns.
S79 NIC0LAI PAPJE I • S80.
sede beatitudinituse indulta cognosce, si a fide.et A el colimus p.ro.iila yila,.qunmpro isla, quse.lola
decrelis sanetjseEcclesiaecatholicasRomansein niillo misera est, lota plena periculis,_ubiesl moerorcon-
deviaveris., Quod si ,a flde el insiilulis sedis apo- liiiuus, salietas cum dolore, sanitasJbrevis, vila mor-
s.lolicsedeclinare.prsesumpseris, his noslris libi col- talis, jurgia, ac suspecla securilas, el cito deficipns
laiisbcneficiis carebis. Porro te paliib uti nonnisi - gloria,, ubi .scriptu.m est : Miiitia est vita hominis .
morc sedis«oncediraus apostolics3,,scilicet,.iil suc- super lerram, et quasi dies mercenarii dies ejus
cessores tui per semelipsos ,vel legatos suos fidem , (Job VII, 1) : ubi, inqiiani, regnum breye est, -et
nohiscum lenere, ac sanetas sex synodos recipere, jngibus bellis concuLilur, el post jiaultiluni de manu
necnoii deereta omniura Romanae sedis prassulum, , possidentis adimitur,dum etsi non virtute hominis,.
e"t epistolas, quscsibi delatse fuerint,-veiierabililer tamen eondilione morlis auferlur. Desine.ergo idola-
observare, alque perficere. omnibus vitaesuas diebus eolere, e.tdsemonibusjam servire desiste. Omnesenim
•
scripto se et Juramenlo profileantur. Scriptum per dii gentimn, dicente Psalmisla, dwmoma; Dominus
manum Zacharkenolarii sanclse Rqmanai Ecclesiae, - autem ccelosfecil..llaqae qui fecit et qiii [adde non]-
in roense Jlaio, Indict. xn, imperanle Ludovico ini- factus esl, creator et rion creatura colendusesl. Ecce
peratore annp suo a quinio. eni.midola tua manu facta, surda, niula, et cscea
- . LXllI. Bsuni; el qtiam lihi .salutem possunt conferre, ipse,.
ADUOIUCUM -REGEM -DANIiE. qu»so perpende, ciim sibimet inilltini auxilium, cuin
: ' - sinl sine sensu, vtileant omnino prseslare. Deum
. {Anno 864.)
igilur cole.ipsum adora, ipsisdli singu.Uireniserviiu--
[Ex Aclis Sahclorum, lora. l,.pag. 407.] leni impende, qui esl omnipoiens, omiiilenens,. in-
NicoLAUsepiscopus,servus servorum Dei. Houicpb enarrabilis, iminensus, iniinitus, simpIex,-incomimi-
regi Danorum. lab.ilss,-incirconscriplus, immorlalis, tolus bonUs,
Multas omnipotenli Deogratias eginius in-adventu -; lolug-mi.sericors, lotus sanclns,; qui libi et.in hoc
fralris el coepiscopinostri Salomonis, qui inissus a sseculoauxiliari polest, el jp futuro beatifieare; qui
filio noslro glorioso rege Ludovico el muuera lua libi post niortem vilam dabit quse noii.fuiilur, et.
oblulit et de flde tua, quam etiam anle baplisini regtium tribuet, si eum perfecte colueris, el ariiave-
graliam per prsevenienteni Dei misericordjam Jani ris, quod nesciat prprsus occasum,nec sentiat ulhim
habere dignosceris, nos plurimum exhilaravil. £t syi staltis aliquando decrementum. Illuminalor
ideo levantes oculos ad eum, qui solus esl verps et oinnium Deus omnipolens illuminet cor luum el ads
unictis atque oninipotens, incessanter pro salule lua • aguijionem suamperduceredignetur. , , . '-.
clementiam ejus suppliciier exorainus, ui qui dixit ^ ~
- LXIV, "- •--.
de tenebris lucem splendescere, et sancti sui Spiritus ADHEItMENTltUDEM BEGINAM.
illustralione caliginem ignoranliae vel infideliialis e '- "
cordibus illorum, qui crediluri.erant in nomine (AllllO.
8 64.)
Grutias agil de muneribus ab ea missis. -
ipsius, sua praevenienlegralia dissipavil, Jamque in
te miseralionis-sua3opus ostendere solita pieiate cu- [Apud Mansi, Cbnc, ton.i. XV.]
ravitjipsequoque octilostuos ad cognoscendam ve- NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, HER-
ritalem aperiat, e pectore luo, ignoranlise lenebras MENTRUDI gloridssereginae. .
abigat, duritiam et velainentum cordis tui remoyeai, Devotionem. luam el fidem quam .sublimilaiem
lumenque libi vera; fldeiac religionis osiendat, atque - tuam circa bealorum aposlolor.um reverenliam
te ad suam allrabat cognilionem,-ei ad salularem • habere perspicimus agnoscentes, dignasDomino Jesu
foniem et ad perenne reguum et ad vilam perducat Ghristo retulimus gratias. Nam el munerum veslro-
selernam^ ubi est gaudium sine moerore, satietas sine rum diversis speciebus oblalis -non lani-censuui ,
fastidio,"salus. conlinua,. vila indeficiens, pax non quam.pitimconsideranlesaffecluuireînasAuslria3in-
habens finem, et summa manel securitas ac sempi- dusiriam tuam prsetulimus. Siquidem tanlo coram
tcrna gloria.: ubi videbitur Deus sicuti est, el omnes D uobis gralius, quam prsefatae reginaj, vestra munera
justi cum illo regnabunt, ei regnum ipsorum nec • - suscepta sunt, quanto illamortali, tu vero, filia cha-
tenninis angusiiattir, nec proeliis agitatur, nec fine rissima,immorlali regi, el Ecclesiseipsius.priricipi-.
cdncluditur, nec coristimmaiione fuiilur. Quod agno- biis, qui cum eq feliciter regnant, et vobis inlerces-
scentes nos, qui fidem Chrisli tenemus, el Christiani sionibus suis—splatia conferunt,. dona non, lain .
vdcaraur, crediinus in ipsum, qui lalem nobis vilam corruptihilia, quam semper mansura, et anle Deiim -
et regnum promisil, aC multo amplius illi servimus Jugiler florentia oblulislis. Et.revera, si illitis quse,
a Apud Lunig. Spicileg. pagin. 7.3, ubi pariler hsec Imo regem Daciw, qui Danorum est, a S. Remberio
bulla habelur, reclelegitur: decimoquinto. baptizaium esse, traditur, -invetefe scripto Eeelesise-
b Esthic Hoilcusjuuior, quip.uer regiiiira accepit Brenieitsis una cum Hislqria-arcbiepiseqporum Bre-
ahnd"8S4, el,ultra anno 888, quo sanctus Rembertus mensium post Adanriifn edilo..-Quse mjramiir. nus-
decessit, credilur reguasse : hunc a S." Anscliario qtiaui in Vila'SS. Aiischiifii aut Ileniberli proferri;'
jilacatuin Cliristiahilatein suscejiissc suisque onini- - Exiincepistola" euni Cbiislianis favisse eonslat, et
bus, ul -Clirisiiani fierenl per euictum niaiulasse,- ex-Actis S. Anschaiii permisissg subdilis fidem Cliri-.
scribunt Adamus c. 28, el Alberius ad anmiin 8S8. sti, si vellent, anudccli. .
"
S8i EPISTOL.-E-ET.DECRETA. S82
\luo laritum ininula in gazophylacium-misil, tanlo A A;citudineni habens- omnium Eccleslaruni -Dei; tauii
' auclores
esl inunus cdram Deo acceplum, quanlum pulas*" piaculi ad subveisionem-fideliumimmunes
veslra fore grala, quse plurima: coiilulisiis? imo- - deserere? Et ubi eril quodjiriraus ejus sessof tertio
quod est jnajus, lemelipsam - devdtione ct. fide. a legislatore summo atidivit, Pasce oves'meas(Joah.
Domino,"ejusque servis, lotis affeclibus exhibetis? xxi),^si lanta desidia easdem.ntiUo zelo accensi,
Omriipotens Deusie incolumem"custodial, dilectissiroa .iiiilla uteiiles virga, a tam voracibus lupis permise-
' - • ' '--"
Vilia.
" Timus discefpi? cum, licel indigni pro palfibus nali
= - LXV. ._-. filii, vicem ejus agenles, Deisumus gratia bonslituli
ADR0DULFU5I BlTURICENSEH AKCHIEPISCOPUM EJUSQUE.' in domo ipsius principes super omnein terram? Igi-
COEPISCOPOS.
" lur quia unum damiialorura,;Gunlharium scilicet,
(Anno864.) crebrescens fama divulgat imperatoris et regniim
Scribil iiertim de Theulgaudo el Grinlhario-a sede- -auribus corilra slalula" eaironica "molestiaminferfe,
• aposlolicadamnaiis, monelqueul ab eorumcommu-
- bt •quorumdamfralrum corda fallacibus el suasoriis
ttionepenilus abstineant.
decipere' verbis, contra idquod adversus seacliim
[Apud Blansi, tbid.] est.-velle impudenli fronte consurgere : nos, ei qnia
KICOLAUS episcopus,"sefvus servorum Dei, feve- B I ita est ah apostolalu nostro, eta sancta sede defini-
rentissiiuo el sanciissimo "cdnfrairinostro RODULTOtum, nullo modo communicavimus: quin potius ab
-
Biluricensi.arcbiepiscopo,ceu omnibusvenerabilibus omni eum communionefidelium, el cum participibus
fratribus noslris episcopis dioeceseostuse. -. •" et fautoribus suis, Dei aucloritate JudicaVimuspeni-
Niiper, fralres charissiriii, vobis scripla, quibus tusesse alienum.-Oporlelergo fraternilatem vestram
damiistionem Theutgaudiet Guntharli dudum ar- summoperepraicavere, altenliusque fore sollicilam,
chiepiscoporum vestrse ndlam fecimus" sanclitnti,' ne forte, quod absi(,homini hserentesperverso, ab.
-transmisiinus: sed ulrumad vos usque perlata sint, illa pelra decidatis, super quam verus architectus
penilus ignoraraos.' Quapropter ijuse habenlur in toLius donms suse"voluiLfundameiila construere, ct
subditis, vobls liiiitenda decrevimus; ut quae sit auclorem pravitatis seqtteiites, aniiltatis communio-
"aposlolica censura elquam juste in fautores adulte-- nem ipsius, a quo el episcopatusetapostolalus suni-
rorum commoXanostra fuerit auctoiilas, experien- psit inilium : per queni eliam vos-;per'grtitiam Dei,
tiain vestram non lateat: qualenus cum apostolica- non solum episcopi, yeruni el Christiani esiis eflecli.
sede de biszelo zelati pro domo Domini senliatis, Capiti ergo religionis, id esLsanctse apostolicaesedi,
quos btiam ante sentenliam noslram damnatione haerele : capul autem sbrpenlis pravae videlicet sug-
dignos nttllo modo dubitaveratis. Ipsi quippe, more C < gestioriis, anlequara_cor penetrel, in prinia fronle
pseiidoprophetarum; de quibus scriptum est, quod conterile. Cepiraus enim vobis, dilectissimi, vulpes,
viderinl el projilietaverint falsa, lerreno regi, et sicut quidam nos jiatrum noslrorum hortatus est,
post concupiscentias suas eunti, favere studenles, qtue deraoliebanlur in virieis (Cant. u) : videte ne
«mtempserunt ccelestem regem, anie cujus oculos vos dormientes reperiat, et prb depasla yinea"sua
«mne versuliarum patet argumentum, et quasi ara- . is qui in-ea vos custodes posuit, desidiam vestrafti
near.uriitela omnis callida dissipatur aslutia. Insuper iratus percutiat. Quanf rogo validilatem yestra pote-
ad majoreni suaecumulum damnationis, Ingeltrudem runt liabere Judicia, si noslra quomodolibet infir-
uxorein Bosonis, quse reliclo viro proprio cum adul- mantur, de quibus nec relraclari licet? vel quod
tero adtiltera in eorum dioecesibus eommoiabalur, robur conciliavestra obtinere valebunt,.si suani per-
non solumad virum suum repedare mininie focerunt, . diderit sedes aposlolica firmilatem, sirie cujus^cbri-
vel ab oroni Chrislianitalis nomine vinculis illam sensu nulla concilia vel accepla esse legiinlur'?Aut
analhematis innodandamsequestraveruni,Jitxtaquod legite sacros canones,' et synodalia-gesta revolvild,
a sanctm memorise decessore nostro Benedicto et videte, quod sedi ajiostolicse,non solum quoslibel
papa, et a nobis per multa ftierat Jam temporamo- roelropolilanos, quorum cuusa-eidem cst sedi sem-
mlis et terroribtis convenli : verum eliam a nobis per servanda, veruhi etiampalriarchis moris "fuisse
ciini suis compiicibuset fautoribus Jam analhemati-- pro emcigeiiiiuro qualitate. damnasse, vel etiam
zittae, adeopost sibi inlimatam sentenliam in ipsam absolvisse; Jiisque semper elfas hahuisse de omni-
a nobis prolalanr, favere consenserunl, ut in suis bus sacerdotibus judieare :-uLpole cui facullas est
illara dioecesibusdegere, el ecclesias intrare, et cuni -in tota Chrisli Ecclesia leges speciaii prserogativa
fldelibusin loculione, et cibo ac potu comtnunicare •pdiiere, ac decreta slaluere, ac sententias promul-
-permiseriiit : imo, ut ipsi corain nohis et sancta gare. Quodveslra reverentia nos non existimct, quia.
synodo sunt professi; liceriliani ei eopiamque laliter • »nostradicimus, inliocquidquampraeterveritatem di-
conversandi tribuerint, et conlra ipsos Nicsenosca- cere, cuinDeipoliusquamnoslrasint, beati Petrime-
nones, quam nos abjecimus ipsi receperint.. Quae ritis Romanaesedi collata; etarbilremur, quodnos Iuc
nimirum omnia"constat illis fuisse prohibita, sicut asserimus, eliam vos nulIatenus.ignorare,.el quie IEI
ad prsefalosnostra indicat-super liaecreraissa -prse- proesenii pagina "scribimus, vos affatim in archhis
ceptio.Ilane ffalres debuit tam immanesine vindicta. vestrisrecondita possidere..lli.sita praelibatis,styltiEi
• exsilire
flagitium? el debuit apostolica sedcs, solli- nostras prosecutionis ad fraternitatem vestram ta-
SS3 NICOLAIPAP.-E t . $$l
^flectimus; quam ulique nisi lanlo amoris cultu dili- A respondere tuis spatiositis nequeamus consultibus
geremus, nequaquam tanto affectu ad declinandum lamen sanclo luo salisfaeere.desiderio cupienles ,
a .pravis, ad seclandam sequitatem incilaremus. .aliqua ex his inspiranle Deo cursim exponere "nou
Unde sub divinsemajestatis vosintuitu convenlmus, oroitiimus.
et coram sanctis angelis, et beatis apostolis ejus, L A chorepiscopis asseris mullas esse in regioni-
merito inlerdicimus et conlesiamur, utxsmcerilatem bus veslrisordinaiiones preshylerorum el diaconorum
communionis vestras nulla prafatorum, Theutgaudi effectas,quos quidam episcoporumdej)onunt,quidam
scilicet et Gunlharii, vel faveniiuni illis conlagione vero denuo consecrant. Nos vero dicimus, nec inno-
polluaiis, nec socielale ipsorum, vel eis commiini- cenles oportere percelli, nec ullas dehere fieri reor-
canlium, veslra.roinnocentiam corrumpatis: si tamen dinaliones, vel iteratas consecrationes. Ad formam
nostrse comraunionis et charitatis participes, sicut enim Septuaginta chorepiscopi facli sunt, quos quis
nunc usque, invenifi per gratiam Dei desideratis : dubilet episcoporumhabuisseofflcia'?Sedquia saeri
vel si ipsi resullare, vel rainime acqulescere bis, -canones velant ne omnes sibi omnia yindicenl, ac
quae a nobis contra se promulgata sunt, forte prae- per hoc dignitas episcoporum ad cliorejiiseopossuos
«umpserinl. Alioqui scitote vos ab apostolicaesedis videatur transferri,. fialque vilior horior episcopi,.
communlone, graiia et pace, perpelua nostrae aucto- ]3 decernimus nihil in hoc praeter regulas ullerius fieri..
rilaiis senlenlia sequeslrandos : imo quod illi experli II. [9, q. 3, Con<jM<;sfus.](Conqueslusiesiapostola-
sunt, sicul olim dccreyimus, vos quoque fore.quod tui noslro frater nosler Sigebodus archiepiscopus,
no.n optamus, penilus. incursuros. Verum ut unum Narbonensis, quod clericossuos eoinvitdad judicium
vos nobiscum sapere et velle liquidius ostendalis, tuum venirft compellas, et de rebus ad Ecclesiam-
tioriamur quatenus binos de collegio sacerdolali ve- suam pertinentibus, eo inconstillo, quasi jure pa
strae sanciilaiis legatos, omnium vestrorum vices triarchaltis lui disponas :cum~hoe neque antiquilas,
agenies, circa Ralendas NoVembrisad apostolicam cui sancli Palres sanxerunt reverenliam, habeat, et
sedem desiinare curelis : quo temeralorum,. semel- aucloritas sanctorum canonum penitus, inlerdicat^.
que d.amnalorura,"et-totius mali auctorura, recidiva nisi forte -pro causis ," quae apud se terminari nou
radicitus ampulala prsesumplione, sanetse Ecclesiae possunt, ad le quasi ad patriarcham suum provoca-
ex se bonitas generctur, el divinse.Trinitati debita veriiil per appellationes, vel si episcopus suus de-
laus, et gratiarum actionum sempilerna gloria refe- cesserit, res Ecclesias suae Jtidicio tuo dispensare-
ratur. Amen a. voluerinl.) Primates enim %vel-patriarchas , nihil'
LXVI. privilegii habere prae cseterisepiscopis, nisi quanlum
ADRODULEUM ARpHIEPISCOFUM BITUMCEKSEM.G sacri cauonesconcedunt, el prisca consuetutlo illis
(ArinoS64.) anliquitus contulil, diffinimus : ila uLsecundum Ni-
Respondetejus Utteris et consullis._ csenas regulas sua privilegia servenlur ecclesiis,
[Apud Mansi, ibid:] prseterquam sl aposlolica sedes ali.quamEcclesiaro,
NICOLAUS episcopus, servus servorura Dei, reve- vel rectorem ipsius, quolibet speciali privilegto de--
renlissiraoconfratri noslro RODULFO sanclse Biluri- creveril honorare.
censis Ecclesiee-archiepiscopo. III. [Distinct. 25, Prwterea.] Praterea sciscitaris ,
Susceplis healitudinis [«/., sanctiludinis]tua3 Jit- utrum solis pfesbyteris an et diaconibus debeant,
^teris, huinilitalis dono referlis, cunctarumque vir- cum ordinantur, manus chrismalis liquore perungi..
tutum floribus redimitis, multiplicesgratiarum cultus Quod iu sancla hac Romana, cui Deo auclore de-^
oninium bonorum auctori rependimus, luamque.a servimus, Ecclesia neutris agitur. Sed et quia sit a
rou.tis.retro lemporibus erga. sedem apostolicam novselegis minislris aclum, nusquam,nisi nosfollat
agnilam devotionem plurimum collaudamus, atque oblivio,legiroos. Ergo ad beali Innocentii papseca-
ut in, hoe salubri proposilo perseveres, fraternila- nonica decreta sanclitalem tuam transmittimus : el
lem tuam obnixius adliorlamur. Sicenimet sanctee quaetibi sint in consecralionibus et ordinationibus
"
cpnversationis pedem quo tendere debeas, perspica- observanda, piincipia paginaead Decentium Eugubi-
«ius preenoscerepoteris,et supervenienlia pravorum num episcopum missaete affalim edocebunt.
jacrila praevidere et declinare liberius revelante Do- -• IV. De.his vero qui pro criminihus poenitenliam
mino pfaevalebis,.si in apostolicae sedis petra more gerunt, et ad cingulum militisereverluuliir, consiat
majorum. praesidium.luum-locaveris,. ejusque fldei, eos conira sacras regulas agere. Verum quia crimi-
doclrinae, vel decretis, arctiusinhaerere contenderis, ,na non sequaliasunt, perlubesque alios horum propler
quamille sua sacravit sessione, quem DominusJesus nimiam hebeludineni in desperaiionem adesse, alios
. Christus Ecclesieesuaeprimum et speciale retinere -ob hoc ad paganos fugisse , libi hoc commillimus
.fastigium,. quin ct coeleslis atrii delegit summum decernendum , nimirum qui loca et tempus regionis
el
cpnsliluere janitoreni. Igitur de quo loquimur, beato illius, modumque culpee,necnon elpoenileritiam,
videlicet Pelro, quamvis solito nunc angustius gemilushominum ad confessionemvenientium, prae-
,ecclesia^ticis simus occupati negoliis, et ob id sens positus inspicere vales.
<Ad iiiijus epislolse calcem' annolatum fuerat in veteri libro : Hwc recitata esl anud Suessiontssy-
nodum.
883 EPISTOL.E ET DECRETA. SSS
V. [30, q. I. De his qfii.] De his qui filiasiros suos' \ rabilem diaconum tuum susceptis, professio sancti-
ad coiifirraalioiiemcoram episcopis tenenl, id est tatis tuse, qua te in nullo a sede apostolica dissentire
qui filiosuxoris susede yiro pridri, dum chrismantur manifestas, quamquenobis a le roinus quara ab ullis
ab episcopis,super se susllnent, si inscilia sicut as- aliis sperabanius offerendam, nos plurimum-exliila-
seris fit, licet sit peccalum, tameu uon usque ad ravit. Sed confcssioriihilominusin Dominoexsultare
separalionem conjugii puniendum. Lugeant lamenj Tecit."Eo enim quoveniam petilis,- deliquisse vos
et digna posnitenlia hoc diluentes, Domino dicant: procul dobio demonslratis. Et revera"qualiter sine
Delicia ignoraniiaemeiEne memineris. delicto evadere poteralis-, qui sedenles in-conciio
VI. [33, q. 2. Interfeclores.] Interfeclores suarum "vanllalis, et si non favendo, certetacendo ;si non
conjugum, cum non addis adulierarum, vel aliquid 'scribeiido, jirofecio non resistendo, "profanisgestis
htijusmodi, quid aliud, nisi homicidaehabendi sunt, cieciaramini consensisse ? Ecce enim Dominus- per
ac per hoc ad pcenilenliam redigendi ?-quibus eon- prophetam dicit: Quasi luba exallavocem tuam, et
jugitim penitus denegalur, exceplis adolescenlibus , annunlia pbpiilomeoscelera eorum (Isa. LVIII).Ergo
de quibus est beati Leonis vigesima quinta decreta- qui non annunliasti, peecasti :et qtioniain vidisti
lium regula, imo indulgentia observarida. eltabuisli, prociil.dubio consensisli. -Verumlamen
VII. Porro Gloria in excelsis Deo ab episcopis in " poslquam, vivificaritegratia, te-fore vivificatum per
coena Domini inter missaium solemnia roorenoslro confessionemexeuntem asjiicimus, queni' inlrorsus
dicenda est. Paliio vero apostolico eadem die uti labemortuum putabamus, incomparabiliter exsulta-
illis solis est licituro, quibus solis ab apostolica sede nius, et gratias Auclori omnium bonorum immensas
permissuni. exsolvimus. Ei hoc jam libi dhinilus non.impuiari
Haec quidem inler -tanta ecclesiaslieornm" negotia optamus, quod tibi, quoniodocunque excesseris.,
positi, vix sallim sumniatim fraternitati luee niit- remitli.a Doniino postulamus , et quantum in nobis
tenda decerpsimus. Quaj nisi incomparabilis dilectio esl, ex conietibi ignoscimus ; quod.beatum Leonem
-vestra nos memofafa vehementiuscoarclassel, nunc omnibus q.ii in Epbesino latrocinio cqnsenliendo
respondere consultihus vestris, innumeris impeulli -errori deliqtierarit, aroputato lotius auctore scandali,
iiecessitalibus , parumper omilteremus. Verum a solo videlicet Alexandrino Dioscoro, pepercisSe non
charitate tua untim hoc necessario poslulamus-: ignoramus. Quid ainem niirum, si Gunthariusqnem
sciliect ul cum aliquem forte adaposlolicam-sedeth dicilis uti velito sibi officio, aposlolicam floccipen-
miseris, studeal eum tua fralernilas -monere,quate- "dere seiilenliam non rrietuit, qtii" divina" proecepta
nus in redeundonon usquequaque feslinus apjiareat: toties parvipendisse conyiiicilur. Claret vero, et
-eo quod omnium Dei oyium , sicul ipse nosli, cura u cunctis manifeste datur intelligi,- eliamsi nulla alia
conslringimtir; el cum undique ad sedem apostoli- pravitalis susepraistiiisset indieia, qualis anle poenam
cam multi diversa quasrentes confluaiit, eflicimur exstilit, qrii se poslpienam talem exhihuit; et quam
tardi ad singulos, dum volumus benignitatera, et debiie percussionem promeruit, qui eiiain postjUnde
dapsililatem nostram spargere "per diversos. Sane niagis perculi deheat, admillere niinimerccusavit.
"qtise in alia aposloiatus epistola bealiludini tiieein- ' Eo igituf suadenle,"nuncapostolicis iristilulis inobe-
timamus., solum tuse solertise sinl pervigili cura diens errat, quo nuper coelestibus bracnlis sempef
seelanda , preecipuoquestudio peragenda. Siquidem obviassefepbrtusdicitur: anliquo scilicel adversario,
circa nos, circaque sedem beati Petri, non est aliud quisicut Ieo rugiens, juxta prinium apdstolum,
signum devotionistuse quotlpolliceris, nisi obtem- circuit quaerensqiiero devoret (jfPetr. n). Sed lambn
peraulia, et consunifflailodecrelorum, etdifTinitionum ad proposilum redeamus, etvolistuis, quaiiluni
nostrarum, qui licet indigrii, per abundanlium la- •possumus,'Deo prseslanle,.niisericordiler annuamus.
riien gratiaa Cliristi' ipsius vicarii sumus. Prseterea "Itaque si Theutgualduni episcopum, sieut profileris,
epislolam alleram saiieliiati tuse delalam,Hincmaro, ' in calalogo episcoponim non receperis, quousque
et caeteris confratribus nostris archiepiscopis, in . de eo humanius tracteraus, et si Guntharium , mi-
'
reguo •Caroli fllii nostri gloriosi regis Ecclesiam nisierium sibi veliliim usurpantem, non solum inter
Domini gubernantibus, destinare lua sine mora stu- "episeopos non receperis, sed nec ipsi,.i;ec fautoribus
deat beatitudo. Optanius sanclilatem luam nunc et ejus communicaveris, et ei in scelere permanenti
'
seinper bene-valere. . episcdpaliter contradixeris, et secundum vires in
LXVH. nullo a eonstilulis et sententiis ab apostolicaa sedis
ADFRANCONEM.EPISCOPUM TUNGRENSEM, prsesuleprolatls deviaveris; sed de cselero pro fide
. '_ ' ' calholica et eorreetionne' fidelium, acpro conser-
(Anno 864.)
Acceptaejus professione veniamindulgel, qubd par- vandis pontificiis apdstolicse sedis privilegiis nobis
iicepsfueral synodi Melensis,horlaturque ut Lolha- consenseris , nobiscum pro viribus" decertaveris ,
riuiu regem monitis suis curare sludeat. fratres- quoque et-proximos luos -nobiscum-sapere
[Apud Mansi, ibid.] hortalus fuefis , Deus omnipotens ' irilercessioiis
NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, reveren- apostoldrum priricipum Pelri ac Pauli, vincula om-
jssimp et sancjissimo FRANCONI episcopo Tungrensi." nium peccalor.ini luorum absolvat, et quidquid
Excusalionis tuse Jitteris pef Richardum vene- humariiU'-?;qjjd in oculis "majestatisejus ^displicuit,
SS7. NICOLAIPAP.E I • 888
egisti, tibi misertus indulgeat, et te benediclionis Aapostolicam floccipendere,seiiteniiam iionroetuit,
suae gratia replens ad bealitudinem visionis suse qui div^na prascepta toties. parvipendisse convinci-
perducat. Cselerumadmonenius le, ut si vere episco- tur ? Claret vero, et cunctis manifesle dalur. intelligi,
pus es, verete ordines, le serves [edit. Rom., salves], etiamsi nulla pravitatis sua3 prsecessissent indicia,
in te gloriam regis Lotharii exquiras : ila ut veslra qualis ante poenamexstitit, qui se post poenamtalem
unanimitas nobis arctius hserens, vulnus ipsius, exhibuit : et quam debite percussione promeruit",
admonendo, blandiendo, suadendo, in reliquo autem qui eliam post, unde magispercuti debeat, minime-
et brevitalem preesenlis temporis exponendo, poenas admittere recusavil. Eo igitur suadenle, nunc aposto-
inferni [edit. JRom.,aperiendop03nasinferiii]et coele- licis instilutis inobediens effeclus est, quo nuper
stia regna ante oculos proponeiido, curetis. Quod coelestibusoracuh's semper pbviasse reperlus est :
agereriullatenuspotestis, nisi carnem suam, quani anliquo videlicel adversario,. qui sicul leo rugiens,
o'dio habens contra Aposlolum a se projicit [edit. Juxtaprimum apostolum, circuil quwrens quem de-
Rom., ipse Apostolus a se projicit], reciso.membro voret (I Pelr. v). Illud vero quod dicitis, regibus et
meretricis -, nostro et veslro judicio hortatus, etsi priiicipibus vos.esse subjectos, eo quod dical apo-
,non sponle, sallem invitus receperit [edit. Rom.., stolus : Sive, regi tanquam praceilenti (I Pelr. m),
•rejeceril]. Optamus sanclitatem tuam in Christo bene B placet. Verumlamen -videte, ntrum reges isti, et
•valere. Data xv Kalendas Qclobris, indiciione xm principes quibus vossuhjectos esse dicilis, veraciter
[al., XIV.JIARD.; edit. Rom., xiv], reges el principes sint. Videte si primum se bene-
" regunt, deinde subditum populum :. nam.quisibi
LXYIII.
ADADVENTIUM EPISCOPUM METENSEM. nequain esl, cui alii bonus erit? Videle.si Jureprin-
cipanlur : alioqui polius lyranni credendi sunt,.
(Anno 864.) quam reges habendi; quibus magis resislere, et ex
Approbal
' - professionem Adveniti, eique veniatrietpa-
cem indulgel quam optabat. adversobscendere, quam subdi debemus. Alioquin
si talibus subditi, et non prselali fuerimus nos, ne-
[Apud Mansi, ibid.] cesse est eorum vitiis faveamus. Ergo regi, quasi
NICOLADS episcopus, servus servorum Dei, reve- pi-aecellenli,virtuiibus seilicet, et non vitiis, subditi
renlissimo et sanctissimo ADVENTIO, episcopo Me- eslolejsed sicul Apostolus ait, propter Detim et
tensi. non contra Deum. Superfluiun autem Judico, quod
Excusalionis luse litteras per Theudericum reliin convenlu episcoporum cajiitula S. Leonis papas,.
giosum presby.teruni tuuro ^suscipientes, quoniam ,ac Aniiocheni concilii qiiidaro, ut asseris, legeiint.
J
his te in extreinilate vitae posiluin indicasti, raceror Quoniam si. sanctus.vir metropolilanos singularum
-nos continuo ingens oblinuit. Sed professio lua, qua .provinciarum episcopos.Jus tradiuc sibi anliquitus
,te in nullo a sede aposlolica dissentire manifestas, dignilalis inlenieralum habere decrevit, privilegia
, quamque nohis a te minus quam ab aliis sperabamus lamen hujus sedi.s non abslulit, el htiic divinitus
.offerendam,.inter mceslitiam nierilo lselitiaromisbuil. Jura concessa non miiiuit-.Quia sicut ipse scribil.ad
. Quoniam licet de exteriori homine, cum ipsius pri- .Anastasium Tliessalonicensem, ac per eum ad om-
vamur fralerno solalio, doleamus , de interiori la- nes (episl. 88): Inler .bealissimos apostolos irisimi-
men, quem. exsiinctum-pulabamus, nunc vero per liludine honoris fuit qusedam diserelio polestatis ;
graliara Dei vivificalum audimus, incomparahiliter et cum oinniuni par essct electio, uni Lamendalurn
exsultamus. Quamvis, autem probabilem tua videa- esl ul cseteris prseeminerel. De qua forma episco-
tur habere excusatio. rationem, teque innocentem porum qiio.queest oi;La distinclio, el magna prdina-
comprobetur ostendere; sufiicerel tameri, eiiam si tione piovisuiii esl, neomnes sibi oninia vindica-
qua prseleritorum noxa tenereris. excessuum, satisfa- rent, sed essent in singulis provinciis singuli, quq-
ctio, quam in arliculo morlis, sicut ipse fateris, porum inler fratres haberetur prima sentenlia; et
silus, litteris datis aposlolatui nostro, ut deerevera- -viursus quidain in majoribus urbibus consliiuti, sol-
mus, ostendis. Cujus rei lestis est latro, qui in cruce- licitudintra susciperent ampliorem, per quos-ad
pendens, in ipso momento morlis Jam Jamque con- unam Petii sedein univefsalis Ecclesiae cura con-
slitulus, eonfessus est, et hodie mecumeris in para- flueret, etnihil usquara a- suo capite dissideret. Iti-
diso (Luc. xxni) a 3esu audire jiromeruit ; el pro- dem ipse alibi, ut de componendisaique composilis
phela subilaneam gementis salutem demoiistrans : relatio sibi plena millalur, preecipit. Rursus si fa-
Cam conversus,inquif ,• ingeinueris,. lunc salvus eris lelur Anliochenum concilium (cap. 9) : Per singulas.
(Isa. xx.v, sec. Sepi.) Verumlamen poteiis est Deus regiones convenit nosse, melropolitanum episcoptim
misericorditer operari, ul qui excusationes tuas, et solliciludinem lolius provinciae gerere, quid praeju-
obedientise promissa suscipientes, de immorlali yita dicat sedi apostolicae solliciludinem habenli non
lua per id flduciam sumpsimus, percipiamus eliapi solum unius provinciaesed- el totius Ecclesia3?cum
in hoc lemporali cursu, longaevitaie diviniius libi idem concilium magis melropolitas coereeal, refre-
concessa, unde el verbi Dei fructibus multipliciler . nel, ei arclel, dum eos non amplius quain suaruni
perfruamnr, ac per hoc in Dominogloriemur. Quid piovinciaruin dicat sqllicituriinein gerere. Quorum
qulem mirum si Guntharius, diiduro archiepiscopus, eiiiin quis solliciiudinem gerit, et Judicium preeiea-
SS9 " EPISTOLjE ET DECRETA. . - , :..,.- f?9«
'
dere n.ecesseesi, ul bealus papa Innoceniius ad -A!e-A } sibi atil ecclesias non convenire-,ant ab aposlolis
xandrum Aiiliochentimseribens (epist. 20): Quorum . ipsam conirarietatem inditam. Quis enim nesciat
enim, inquit, te maxima exspeclat cura, prsecipue aut non advertat id quod a principe apostolorum
tuum debent roereri Judicium. Ergo quia lolius nos Petro RoraanseEcclesisetradilunrest ac liiiiic usque
Ecclesia3maxima cura prseslolalur, noslrum prseci- custodilur, ab omnibus debere servari, ne superduci
_ pue.debel Ecclesia tola procul dubio Juilicium pro- autinlroduei aliquid quod aut aucloritalem non ia-
mereri. Sed tandem ad propqsiluni redeamus, et beal, aut aliunde videatur accipere exemplum?Item
voiis luis, quantum-possumus, Deo prsestante, mi- post alia. Oportel eos hoc seqiii quod. Ecclesia-Ro- .
sericorditer annuamus. Itaque. si Theiitgualdum, mana custodi.t; a qua eosprincipium accepisse_non
.. dudum episcopum, sicut profiteris, in calalogo-epi- dubjum est, neiluni peregrinis affeclionibus siudent,
scoporum non recipis, quousque de eo humanius caput- insliluiionum videantur -amittere. Item post
traclemus, et si Guntharium ministerium sibi veti- alia : Si praedecessores tui minus aliquid autraliter
. lum usurpaniem, non solum inter episcopos non tenuerunt,- idcirco.nunc respondemus non quod te
susceperis,-sed nec IpsL,nec fauloribus ejus com- ignorare credamus, sed ut majore auctorilate vel
. municaveris,- et regi in scelere pennanenti episco'-', luos instituas, vel si qui a Romanse Ecclesiaeirislitu-
. paiiier contradixeris, et secundum vires in nuilo a B ' lionibus .errant, aut coiiiradiieas, aut jtidicare.noh.
conslilulis el senlentiis ab apostolicas sedis prsesule difleras; ut scire valeamus qui sinl qui autnoyilates
prolatis deviaveris, sed de caelero pro fide'calholica . inducunt, aut alterius Ecclesise, quam Romanseexi-
et correctione fidelium, ab pro conservandis ponli- stimant consuetudinemesse se.rvaiidam.Data 111Idus
flcis [«/., pdnlificiis] sedis apostolicseprivilegiis no- Decembris, indietione xm. .;. . ,-;.,:
biscum senseris, nobiscum pro viribus decertaveris, >. - LXX. :,'•'.<";
fralres quoque, et proximqs. tuos nobiscum saperei "
. ADGALL10NEMJSENENSEM ARCHIEPISGOPCIM; ' _
. bortatus fueris, Deus omnipolens, intercessione apo- - . .
Fragmentum.—(Anno864.);
stolorum principum Pelri ac Pauli, vincula omniumi Ailera parte absenle, definiliva nonferalur sententia.
. peecatorum absolvai,-et quidquid- humanitus quod' \ [Gratian. II, c. 3, q. 9,"c. 12:] „"
in-oculis majeslalis ejus displicuit egisli, tibi riiise- -Revera Juslus mediator ndn est, qiii uno liti-
ratus indulgeal, el benedictionis suaagralia te replens'
gante, et allefo absente, amborum emeigenles lites
ad bealiiudinem visionis suse perducat. decidere non formidat. His ila jiraemissis, volumus,
LXIX. et aposldlica auctoritate mdnemus, ut si preshyter,
- ' - ADADONEM VIENNEKSEH ARCHIEPISCOPUM. Q de quo agitur, poslexcommunicatioriem suam, ajip-
• stolicam sedem adire
{knno 864.) voluerit, nullus iler ejus impe^
Innocenlii I papw auctoritale docet mferiores Eccle- dire praesumat. - - _.
. sias a Romanis consuetiidinibus non debere rece--
. LXXI.
derc.
SERMO NICOLAI PAPÊ- I, • '.".'. I
[Apud M&fis.,-ibid.]
Quem de Rothadi causa-ex ambonein missa fecit in
. NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, reve- basilica sanciw Marim ad prwsepe, die,vigiliarum
rentissimo el sanctissimo confratri noslro ADONI i nativitalis Domini.(Anno 864.) [Apud Mansi. Conc.
sanciae VieiinensisEcclesisearchiepiscopo. tom. XV.]
Ssepesanclitatis vestfse litteras suscepimus, quae 3 Propter eos, fratres, qiii rion semper adfuerunt
nos monebanl et obnixe rogabant, ntde ecclesiasli- nobiscum, necesse est sanctitali veslraecausam Rq-
cis causis Ecclesiam vestram qualiter agere deberelt ihadi fratris et coepiscopi noslri, quanltim Domi-
instrueremus. Unde nobisnihil melius vistiroesl utt mis donaverit "posseper ordinem reserare; qualenus
sanctitatem vestram ex decrelis et institulis prsede--" una nobiscttm negolium itlius ad. liquidum ndscens
cessorum nostrorum docefemus, qui - quo ordine3 fraternilas etiunanimitas vestra,:nobIscum eliam, el
Ecclesia cui Deo auclore prseesse dignoscimur, sive3 de privilegiis apostolicaesedis, seu sanclse Roriiaiiae
alise ab ijisa longe laieque fundalae versentur, inI Ecclesiae, a quibtisdam nequiter imminutis-eL-bva-
scriptis suis evideinissiine nobis leiiendum relique- cu^tis, doleat, el zelo feiventiori. aecensa, de his
- runl. Beatissimus Innocentius papa ad Deceiiliuinl recuperandis sollieita sit el inlenta, ae de Xantovi-
cpiscopiira.Eugubinum, quod luoasanctilali semperr ro, Rotbado videlicel, consacerdolenoslro, retraclafe
nieroorari volmnus, ila instruendo posuil. Si insti-- ac preeniedilari sLiid.eal; qualeniis is •qiihseniper a
tuta ecclesiastica, rit sunt a beaiis apostolis Lradjia,
, flnibus lerrse, iil ila dicam, ad nos el jirius absens
jnlegra vellenl Domini sacerdoies observare, nullai clamavit el beali Petrr apostoloruin principis me-
varielas, nulla diversitas in ipsis.ordihibus ac con- moriam inter ssevientium linguas oblivioni non tra-
secralionibus haberelur. Sed dum unusquisque nonl didit; sed de monasleriali dislricta cuslodia, yeliit
quod iradilum esl, sed quod sibi visum fueril hocz Jonas de ventre ceti, et Daniel de lacu leontiiii,
. exislimat esse lenenduni, inde diversa in diversiss ad Dominum et ad dilectores vel dilectos apostolos
• ccclesiis aut tenere aut celebrare •videnliir : ac fitl . ejus vociferattis esl, el deinde abslractus, licel' desii-
scandalum populis, qui duril nesciunt twdilioness lutus vel exspoliattis, atque oinniex parte altenuatus»
autiquas ltnmana praesumplione corruplas , putantt taiidciii Deo duce prasiiiuin suumîd esl sedem
S91 - NICOLAlPAP.E I 892
Petri, in qua spei ac fiduciae suse pedes ac si supra A set; conlra tol taraen el lanta decrelalia se efferre
.firniam petram slaluerat, requisivit, et plurimis dif- slatuta, et episcopum inconstilte deponere, sicnt vos
ficultalibus jet incommodis , atque imperiimenlorunr bene noslis, non debuerunl. Quomodo vero alios
retiitaculis Dei destructis virlute, qiiod-inhiaiiier et Judices elegit Rothadus, cum in illo scriplo, per
anxie desideravit adeplus est ; cum cousqlalione, *l quod fingunl euro a noslro ad suum Judiciuni pTovo-
auxilio, ac omnis pristini sui stalus recuperalione, casse, nec nostrum sprevisse, neo illorum petiisse
ad exemjtlum et flduciam multorum recedat: el pri- Judicium Jttdicetur? praecipue cum si Judices prseter
yilegia sancla3 Romanae Ecclesise, seu sedis aposto- nos elegissel, et certum numerum eligendorum Ju-
licai, semper inlemerala, minime ulterius hsec vio- dicum expressisset, et non ulique fraiernum sola-
Iare prsesinnenles, consistanl alque perinaneant. tium sicul per illud scriplum postnlavil, solumroodo
Denique, fratres, cum prsesens Rothadus a inultis postulassel. Utrum lamen ipsum scriptum a Rolhado
fuisselrelro lemporibus, a metropolitano suo, et qui- missum sil, necne, cerlissime nescitur; quoniam
busdam secloribus suis, eliam a suhliraiori sseculi alterius, el non Rolhadi, homo fuissc convincilur,
persona incessanter observaiuSj ul aliquo modo qui scriplum porlasse noscilur. Quanquam etsi
eorum insidhs caperelur, el Dei -gralia proieclus aiunquamprovocasset nunquara onminopraeler scien-
nunquam omnino capi potuisset; tandeni.pro quo- S I liamnostramdeponi debuerit: quia sacra statuta et
dampresbyleroquiin turpi fueratflagiiiodeptehensiis, veneranda decrelaepiscoporumcausas,ulpolemaJora
etmembrisgenitalibus delruncatus, maleriamininiici negolia, noslree diffiniendas censuree niandarant.
ejus adversus euin laesionls siimpsermit, eo quod LXXIl.
6celeratum illuiii presbylerumab oflicio removisset, EPISTOLA NICOLAI ADCLERUM ET PLEBEMECCLESI.E
ei post tres annos, quod canones non adiiiiitiinl, , ROMANî.
minime nullam vocem proclamationis habentein re- (Anno 868.)
stiluere vdluissel. Ctijus rei gralia facto concilio ge- Absolutio el reslitulio Rolhadt episcopi. -
nerali, quod sine aposlolicse sedis pr;eceplo nulli fasi NICOLAUS, episcopus, servus servorum Dei, sanctae
esl vocandi, vocaverunl lmnc episeopi, quos, Hinc- Romanse calholieae ecclesioe episeopis, presbyteris,
mari Rhemorum archiepiscopi suggestione, legia et diaconibus, et cuncla; in Christo generalitati
feceral jussio convenire, qualenus ralionem de illo1 Romanee plebis.
.presbylero coram synodo redderei. Qui libenlerqui- ' Notum "sil. dileclioni vestrae, fratres mei et flii
dera prinnnn perrexil : sed poslea , cum vidisset charissimi, quod quidam Gallorum episcopi, zeli et
eortim alios quidem timoreregisCaroliqui aderalob- invidiae diabdli facibus accensi, quia mors, sicut
sessos, alios auiem favore Hincmari, hosli sui, pel-•' < C scriptum est, per invidiam inlroivil in- orhem ter-
lectois, judicium ipsorum rationabiliter devilans, ut rarum-(Sap. n), htiie fralri nostro Rotliado, vene-
pote quorum hos quidem Jam patiebalur infestos,«' rabili vero , insidiantes", etper octo circiter annos
alios autem Jara ex praecedentibus judiciis habebaL quemadmodura illum proprio privarent episcopalu,
suspectos, sedis apostolicaejudicium poslulavil, el' Judicio.meditali surit. Sed cura diutissime laborautes,
in urbe Roma, canonuin fulius attciorilale, agendum1 uihil diseriminis potuissent super eiim inducere,
sibi negotitiro jiroclamavil. Quo audilo Hincmarus5 novissirae mundanis poleslatibus" usi, depositionis
itd modicumqiiidem licenliam illi Roinam veniendi1 senlentiam in eumdem, sedem aposlolicam appel-
concessit, scd posl paululum penilus impediyil. Si- lanlem , immanissime protulerunt, el in miimlionem
quidem, rursus convocalis quibusdam episcopis,jus- et abominationem privilegiorum sanctae "Romanse
sit hunc ad synodiiin examinandum accedere. Qui' Ecclesise, imo beati Petri. aposlolorum principis,
haec audiens respondit se aposlolicam sedem appel- gradu proprio pulsum, carcerali custodise mancipa-
lasse, ac ejus petiisse Judicium, et idcirco non posse3 runt. Unde islum clamantem ut adducerent, el ad
ad illud convenire jtidicium , quia non essel licilum1 uostruria illum Judicium ad quod anle depositionem,
a majori ad miiiorem provocare prorsus aucto- et posLea imprselermisse provocaverat, .cum suis
'"
rilalem, Quamobrem nimis absurdum est quod vicariis, qui illum si vaierent accusatione digna ap-
Hincmarus fingil dixisse Rothadum, poslquam ad1 pelerenl, destinarenl, jilurimis epistolis eisdem epi-
judiciuni sedis aposlolicaeprovocavil, iteruni mulalaa scopis jtissimus et hoiiali sumus. Sedecce, dileclis-
voce aliorum Judicia poslulasse. Quod eiiamsi itaa simi, sicut ipsi scitis, sex mensibus Jam prsesente
fuissel, sicul vestra novit fraternilas, ab illo fueratX Rothado Romse apud nos manente, et nobis accnsa-
emendanduin, et ne a majoris auctorilatis examinee - -tores vel vicarios eorum prsastolanlibus, nullus qui
ad minoris valetudinis provocasset judicinm, corri- hunc accusaret adesse videlur. In quo, fralres. quid
gendum. Licel nullis paleat indieiis a noslro illumu aliud dalur inlelligi, nisi quod sanctus papa dicit
ad alterius cucurrisse Judicium , quem constat inn Bonifacius, quia sicut qui est innocens utahsolvatur
ipso articnlo contra se prefefendae sententiae sedem o qtiifiril, ila judicium nocens suhlerfugil? Verum nos,
pposlolicam appellasse. Atqui ab illa se judicarii Deo auclore, beatorumque principis apostolorum
poposeerat, et coram omnibus exclamaverat, JustumQ Petri apostoli fulli suffragio, decessorum quoque
pon foret, si ad eorum se Jtidicia corivertissel; quam-i- nostrorum secuLivesligia, privilegiasedis apostoliese;
liset ipse sedem apostolicam si nullalenusajipellas- quae illi male fregisse probantur, recuperare sXti-
"
893 EPISTOL/E ET DECRETA. «94
dentes, jam fatum virum, prsesenlem videiicet Rri- A clamavit; et beatus Innoeentius papa sine prsejudi-
thadum, prislino gradui, prislinis offlciisac prislinoi CioRomaneeEcclesieejirseeipil(episl. ad Viclricium),
;episcopalui restituimus, et per ommatalemeumretl- cuiri caussevel coiUeiilionesiiiter clericos, laro supe-
dimus, qualem illum fuisse conslat ante excomniu-• rioris ordinis quam eliam inferioris, fuerint exoriae,
nicationis et depositionis senlenliam in eum prqla- nulli licere , relictis his sacerdotibus, qui in eadera
lam, vel quando sedeni aposloiicam appeliabat ct'. .provincia Dei Ecclesiam nutu divino-gubernant, ad
«anonice provocabat. alias convofare provincias. Sed et papa Julius, Orien-
LXXIII. talibus scribens (epist. 1), utramque partem, Atha-
ADCAEOLUM CALVUM REGEM. nasii scilicel et adversariorum ejus, accelerare prse-
(Anno 865.)- .sentiam, quatenus ulraque parte praesente audirelur .
Horlatur ut Rothado restilulo faveat, et res ejus Ec- reus, et ab omnibus condemnafus de csetero cohibe-
clesiw ablatas reddi jubeal. relur a sacerdoiio..Oportebat, inquam, primum hoc
"[Apud Mansi, ibid. ] fierl, et tunc vacante loco allerum conslilui.ln qui-
NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto' hus tamen omnibus multipliciter adhuc" contempti,
fiiio CAROLOglorioso regi. per Odonem post hacc venerabilem episcopum ,
Quanquam Rolhadum venerabilemepiseopum, se- " ad eadem rursusinler multa monita misinius, vi-
dem apostolicamappellanlem, Domini sacerdoles,-qui delicet ut Rothadus, educlus de nioiiasteriali cu-
in regno veslro Eccfesias sihi commissas-gubernant-, stodia, vel prioris Ecclesise proprio rcdderetur ho--
in coiilemplumbealiaposlolorum principisPctri, per nori, vel Romam cum viGariis episcoporum , qui
quem apostolalus et episcopalus in Christo cepit depositioni illius consenserant, in conspectu nostro
exofdiura, eujusque, licel immerilo, agimus episco- examinanduro destinarenL, aul post triginta dies
patum, privare ntinqiianr debuerant: tamen quia nec ipseHincmarus, neccsefcri episcopi qui eum
hoe prsesumpserunt, imo conali suril agere, sequani- - damnaverunl, lieeiitiam faciendi missas haberent.
roiter satis pro veslra deprecatione perttilimus, et Sed demid lrater noster Iliiicmarus, in conturaelia
al tantam temeritatem corrigerenl, eis hortamenta nostfa versalus, non solum non obedire nohis de-
et praeceptapotius quam flagella ssepiusadhibuimiis. legit, verum-eliam epistolam uoslram; quam ad
Sed horum, imo hujus contumacue,. nullus aucior, eum et ad episcopos qui in depositione Rothadi sibi
nisi Hiucmarus Rhemorum episcopus exslal, qui et consenserant, miseramus, apud se per quatuor men-
prsedielum Rolhadum, etiamsi nuriquam ad noslra ses relinens,. quse de Rolhado,deerevitnus, etiam
provocasset Judicia, nequaquani deponere debuit; J inler hsec diversis aliis juo hac ea-Jeiu causa no&tris
sed contemptis nobis, quantum-ex se fuii, deposuit, epislolis per nonniillos direciis crebro contempxis,
«l mullitudiuem -Jussionumnostrarum ul peripSema agere recusavit. Prseterea Rothadum, de monaste-
duxit. Denique cum nostris auribus fuisset ipsius riali custodia educlum, in civili commulari jirsece-
•Rothadi depositio intimala, moj eplstolam aposlola- pil. Tandem aliquando ndbis scribens, misisse una
lus nosiri misimus, qua Jussimus Jam faturo Rotha- cum cseleris episcopis vicarios suos, qui cum Ro-
dum aul honori, Ecclesiaepropriae reslitui, aut Ro- thario in noslram prsesentiam pervenirent; sed di-
mam cum aliquibus de episcopis vel vicariis eorum ctum illis esse niillum sihi adilum llaliam pene-
qui illum damnasse videbantur, in praesentiam no- trandi pra3 cuslodibus fore, qua de re unde venerant
slram dirigi; aul certe , si neulruni flerel, landiu rediisse. Q.uo faclo qnid inanius veL slultius aesli-
•posltriginta dierufri spatium deposilores ejus a mis- mari potest, quam ad solum vaeuum sermonem,
•sarum solemniis vacarent, quousque nobis super his nulla persona sibi resistenle nulloque sibi adversa-
«bedire curassenl.Dequa eliam epislola veslrae tunc rio certo contradicente, deserere lantum opus ei sine
intimavimus excellenlia;; sed hanc frater Hincma- ulla, ulililale retroverti? Praesertim cum si cerlis-
rtis, quid dicam audire, cum videre illara, more sime eos impedilos quo minus commissa' sibi re-
Dioscori velatus,-neglexerit? Ne quem vero moveat r. i sponsa vel ecclesiaslica negotia consummarent,
quamobrem Rothadum episcopum Romam venire, comprehendissemus, zelo compelenti succensi, tanto
vel apud nos audiri ac Judicari jussimus , noverit contra hujusmodi lemeratores fervenlius iiivehere-
canonicam super hoc paternam traditionem, ac spc- uiur, quanlo hanc impielalem ab ipsis fuisse patra-
cialem prserogalivam aposloliceesedis, nosexstitisse tam certius nosse ulique videremur. Verum hxp
«elatos atque secutos. Deniqueut pauca demultis lusorie nobis illi vel dicunt veloperanlur, cuin ecce
commemorem,si adversus provincieemetropolitanum blennium transierit ex quodiversis modis pro jam,.
episcppum vel clericus habeat querelam, juxia Chal- falo virolaborantes; modq hoc, modo illud eis pro-
cedonenses regulas jubeturut pelat primatem dioe- ponentibus, nihil omnino profecimus : sed adhuc
ceseos aut sedem regias urhis Constanlinopolitanae, dissimulamus, adhuc pperirour; et ut cum beato,
et apud ipsum judicetur. Quod lamen nulli dubium Simplicio papa dicamus, nolumus exaggerare quod
esl mullo magis apud Romuleam urbem, quam apud gesium esl, ne cogamur judicare quod dignura esi.
Loiisianlinopolilanam, esse penitus observandum. .(epist. ad Joannem Ravennalem):. Nam.doceiile saiK
Nam et ipse Rolhadus, secundura Sardicense conci- cto aequepapa Zosiino (epist. ad.Hesychium), conli^
liuni (cun. 4), agendum si.bi negotiuni in urbe Rom.a .roeliaeStudio fil quidquid interdictum Xoties u,sur"a.
893 MCOLAI"PAPJEI -'896
lur, Sane his iiiteriiri ohiissis considerare libet quia A qusesumiis, (iicalur de noliis pfocedenle lenipore,
pritis Oilo,venerabilis episcopus pr.iisentialiler posi-- quod miiic de Tiieodorico scriptd profertuf (syn.
t.us, et inde caileii nosui legali nihil accusationis Rom.iv)-. Qui ante palriraonii vel ecclesiarum, quas
adyersus Rotliadum episcopuni se detulisse lesiati amiserat, receptibnem, jiapam Symmachum,"ut jiote
sunt; el illi episcoporum vicarii, qui ab ipsis suis Arianus elsceleraiissiiiiiis rex, cum iiripiignatofibus
praesulibus, ut rationero dejeclionis Rothadi expone- suis.in disceplationem confligere Jussit, cmripo-
rent, mitli dicebanlur," nobis professi sunl, scri- lestale ejus omnia qitaeper suggestiories Inimlcofum
benles ab ilinere quod non ad accusaridum Rollia- suorum amiserat, reddenda ab honorabiliuro Italo-
dum fuerinla suis antistitibus destinali. Prseseriim rum episcoporum concilio Jussa fuissent, et legaliter
cum sseDediclusRothadus in apostolica quam pptiit pritis slatui prislino redditus, lunc veniret ad cau-
sede, ecce octo circiter mei.isibus sil coiumoralus, sam, et si ita recte videretur, accusaiilium prdpo-
el qui huiic accusaret niillum nos penilus videre po- sitionibus responderet. Cujus rei documenio el aliis
Xuerimus."Ergo eum ila sit, reslat ul qui iiullura nonnullis decrelis ,el exemplis irobuti idipsum de
palitur accusatorem, nullo nierilo susllneat omnino Rothadd episcopo nds -quoque decrevimus. - Qua-
suae inlegrilatis dispendium. Deriique luric consla.t propter obtestamur et obsecraraus ul piis noslris
accusalorem exafnen siiblerfugere, quando sejuslas 3 monitis, non pravortim hominum suasionibus, pa-
posse querimonias habere desperal. Sic Tiimirum reaiis; scientes quia si pessimo regi, quod absii,
Judaei lapidibus adulicram mulierem obrui debere vos sequiparanies, super hocnobis negolio con-'
putabanl; libi ad verum iudicium haric delulerunt, cordanles obaudire renuitis, vos procul dttbiode
et guod exislimabanl vitlere non viderurit, et qnod cliaritate el memoria noslra delelos. Quoniam ila
noii pulabanl audire audierunt, confusi el reveriii Dei et aposlcloium aucloiitate decrevimus et stalui-
discesserunl. Sic ergd, sic deposildres Rolhadi, cum niusiit qtiieunque ssepememorato Rothadoepiscopo
ad exanien Judicii, in quo iidem inimicf fuerunt, ad recipiendam Ecclesiam sibi olim commissam, vel
ipsi accusalores et judices , venerunt, in faciem ad episeopale minislefium peragendum, aliquaienus
ipsius, qucm supptantare voluerunt, immobiles per- impediinento fuerit, donec acquiescat et ad illi re-
stiterunt. At ubi ad nostrum provocalum esl Judi-- sistendum -conaius depohat, a sacrpsaneiis' myste-
cium, in quo Dco revelanle veritas si exaggeraretur, riis et ab ecclesiaefieret ingressu remotus, alque ab
in lucem claresceret qmiiia falsitatis argumenla omni communione fidelium sequeslralus. Prselerea
deslrucla surit. el fabricalores mendacii tefga su- vestramvolumus nosse experientiam, nostris auri-
biio coiiverterunt. At vero Rothadus episcopus, con- bus fuisse mullis refereniibusinlimalum, quoddi-
scieulia purus, conversatione innocens, columba- C versae res el nonimlla prassitlia sancl» Suessionicee
rum simplicitate ac prudeniia serjienlis insignis,- cum Ecclesise Juri competenlia, ab invasore ibidem con-
ad examen RomanaeEcclesise veiittim esse perspexit, secraio exslilissent pro Iibilu disposila, et in benefi-
ubi nullum suspeclutn habel, nulluin intmicum pas- cium daia : vei eliam, eo Justo Dei Judieio dece-
sus est: ubi, inquam, ut sanctus ait papa Coelcsti-' dente, ab excelleniia vestra quibusdam hominibus
nus (epist. A), semper catholicis subvenitur, Judi- oaquein beneficio collala. Quamobrem etiam et hi
cium non limuit, examen suuin renovari pelivit, et hoc dileciionero veslram horlainur atque precamur,
quidquid a nobis deliberari cerneret, libenli susdi- ut eadem prsesidia et ipsas res, qusecunque et ubi-
piendum niente disposuil; quia, ul bealus ail Boni- cunque sinl, Jam falae Ecclesiae reslilui pia veslra
facius papa {epist. ad Putroclum el alios), nullus du- priecipiat eminentia, el ut cuncla Juri ejus reddan-
bitatquod itajudicium nocens subterfugit, qttemad- liir vestra satagat excellentia : ila ut secundura sa-
niodum ul absolvatur qui est iiinocens quaerit. Eigo crorum canonuin sanclionera, in jiotestate episcopi
videanl accusalorcs, vel damnatores Roihadi, qua res omnes Ecclesise consistanl, et-ille socundura
inleniionc ctim eo Judioium subire rcfugerinl: quia LimoremDei, quibus volueril, el quomodo voluerit,
Rolhadus, qui esl auclore Deo innocens, concilium illa dispensel; quod lamen veslraepielatispfo amore
sanclorura non soltim non subterfugit, sed et magno- Dei et apostoloruin principuin ac nosiro fieri saiagat
pere postulavit. Ilaque scial. subliinitas vestra, Deo induslria. Scienles profecto quia qui hisrebus frui
opifice a nqbis ssepefalum episcopum prislinse digni- volueril, et eas pia^falaeEcclesiifi' reddere forte di-
tati el Ecclesi.se restilutum. In quo uiruen verilaie sluleril, nos hunc ab Ecclesiae finibus analliematis
ftilciatur quod de vesira dilectione a nonnuliis re- nexibus irrelitum, et sacrosanctis mysteriis seque-
- fertnr, moiio patebil. Si enim millia gemmaruin 'ct straluin, veluti.profanum eliininamus., etquasira-
pretiosaruiii specierum bealo Petro darelis, nec illi pacem el iropium el a conlubernio fidelium procul
tam accepla nec nobis, quam si nobis super hoc dubio abjicimus.
obedialis profutura existerent : nirairum cum illius
sit hominum salutem exquirere, non cumulos the-
saurorum coacervare. Favete tandem qusesumus,
nobis pro crebfo dicto viro toties adeuritibus, et Ec-
desiam sibi commissam recipiendi pef vqs non im-
pediraentura, sed prajsidium prorsus invemat. Ne,
€97. . EPISTOLJE .ET. DECRETA. 898
, ", ; • ,LXXIV.:7 ^ , _; ..... . A i acceptipne persqnarum exsftqtieretur \2,.q. 6, Ar-'
. J.D HINCMARUM ARCHIEPISCOPUM RHEMENSEM.. guia sapienlia). Sed :arg'ula sapienli,a"tiia, utinain""
/..". ..-' (Anno 865.) . .".V" '-.,"'/ in borio aecepia, foiiiitemjudicii et matefiain dispo-
Rotliaaum legilimeresliluj.mnostendit; suam illi ecr,, .,, sitionis adversus Rothaduraâsslirapsil, ela'6 ilinere
zlcsiamel res ablalas reddijubel; littri' ubirespi- -
- - ' .-_
'- sedis apostolicae reydcavit, et conliniiaiim sedem
raril, ctimeo Romwconfligi, sflibeal.-
' - ' " apostolicam appellantem darimavit, et carcerali cu-
; [Aptid l\hmi',-ibid.] stddiaeroancipavii: cuni etiamsi hulliis a vestro Ju-
SICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, feyereiir . dicio jjrovocasset, privilegia taineri apdsldlicsesedis
-tissjmo ct sanclissimo confralri nostro liiKCMAROvos eblivioni. tradere .hullateiius"dehtiisselis,"quibus
Rheniensi arcliiepiscopo. *
, ; ... veneraiidi canones.judicia tptiiis.Ecelesiseâdhaiic
_S\ coram tuse prudeniise ocul.is tillus esset .p.ater- deferri Jubeiit, et"ai) illa, slcut Gelasius meminil,
iionroi caiionum „vel .ajiostolicse s.edis.respectus, ..nusquam ; appellari sarixeriirii'; ac pef lioc"Ipsa tie
nunquani .Rolliadum^Suessqnicce,prbis episcpjium oriinibus Judicarejab illa yero nulli""est appellare
sine..nosirae lenlasses scieniire nolione dejionere. . jieiiriissurii; sedetiariisi advesifuin pfovocasset a '
Pisectpue, cuni negotium.quod merito inter roajora ndsiro judicip, a yobis exsialiat "taiiquamJerfoneus'
connuinera.lur (depersona sciliceliudicare, cujus inTj-cdrrigendiis; quinimd iiec ante"specialit"ef"fuefat
ceciesia caeieris ordq major esl), ventilanti et mulli.-;.; cftrrigeridijSj-qiiia" "
peculiafius efaf periitus am-
voli.is"
piiciler rimanli tibi.adeq de se difficilesexiius da-. plecteridusl Ax ubi ohduralo meiilis iiiXuiiuliseeorh-'
ret, ul octo .circiler annos.ut deponeretur. elahor.a- nia pdstposulsse conlfa speiri doleritef audivimus/
veris, et in lanla per[)lexitale «ausaruni, .et in ianta niissis. lilleris noslris prsccepinfus"uf euni de car-"
inierc-apedineiemporurn, niiHanibeaii Petri me,moT„ „ ceris angiislia educeres, ei auiiriox pfislinogradui
riapi prorsus hai)ueris..Cujus conira is qui depone- . redderes, aut illurii curii'vMcariisluis efepiscoporuiif
baiur. nientiouem faciens, liia decerrienie.religiosi- . qtii deposiiidiii ejus conserisefunt; in riostrani prse-"
tale, propriq gradupar.uisse dignoscilur. Et curs in . sentiani 'destiriares., Quod' si heutriim'"ageres,- post
suis opporiunitalibus ad sedemaposloiicam bealitudo triginta dies poslqiiani iila ndsXfaleciafuissel epi-"
tua scripserit, et ab illa sjbi manuni porrigi.contfa . stola, nec lu,. nec ulltfs edruriiqui iiihoclibi cori- *
falsos fralres jioposceril, et qusedampiiyiiegia cdri- sensuin "plsebueraiit, iriissafum solem'nia'celebraret, -
cedi siiri petierjl,, i.n caiisa. Rolhadi soTurii,quasi.;^; donec quse sihi proRolhado "anobis. fiierarit impe-'
ejus solaiii non indigua, sedis apqstrilicsendn memqr" rala perficefet. Quafricorilempialus, etiain solotaclu -
J
fuit, nee ulique yisilatrix.; Qfihiimo cdrilra appel-" tup indignam Judicans, DioScorum irihoc'iriiiiatus,
laniem hane eumderovenerabilem virurii, ianta mo-i"Csallerri.hanc legere"nullo iiiodoconsensisti. Unde
liniina lanlaque prapafare machiii.amerila minirae Rothado adliuc in custodia"deriioiante, per Odonelu,'
foiriiidasii, ut poslqriarii dala"sibi Romaiii veniendi venerabiieiri episcdpiimeadenVtiifesancliiaii,'el cse-
licenlia fuerat, piiiisijriam libi el regi valefacerel, tcris complicibiis "this, pei episldlas vdbis rescfi-"
postea hunc a riostrq exainlne ad.tua", ut ita dicam," benles injunximus : addentes paiiler quod si nobis
tribunalia deduxeris "(quia synodus dici rion polest, de "cirileioindbcdieiites esseiis, "no'sjaln virtim Ro-
ubi noster nullus pfaibeluf asserisus), et ingredi"" thadurii prisiinae digiiilati""et Ecclesise redintegra-'
pfseLoriuni noleniehi depdsitioni tyranriieo "more turos, et voi:is condigriam Vicissilttdinem reddiiu-
sulijiceres, occasioneni stimens de quadamcpistola, ros. Quas fraternitas tuaix Kalendas Julii\ ul ferlur;
taiiquam Rotbadus, poslquam ad nostrum appella-' suscijiiens,"per quatuof circitermenses neririnem
vefal Judiciuih,"rufsus ad veslrum mulata voce4pro- haspassus es inlueri. Posl haecariteni Rothado; t:in- •
vocassel examen , quod-omnino falsurii esl. Illa-- dem de custodia educio licentiam Romam veniendi
iietripe epistdla,"pef quairi' hoc coifarisjrtii, 'sicuL• vix quitiem dedisli; sed vicarii quos cum ilio roil-
veiitate "clarei;eliapud nos subtili :ya'lde-inyesiiga- tere debuisti, tisqiftqudvoliienintpiôfecii, suis no-
tiotie fepertum esl, fratribus a Rdlhado niiltebattir, > bis de iLinere significavere, dictum illis fuisse quod
quos Lecuriiconira se corispifasse -nori-.riovefat',*a'c]•D nullus.prac hoslibus -pene,trandseItalise sibi,-paleret;
eds per hoc iiec suspectos habebal. Iri qua videlicet ;- aceessusêr-prsecipue' quod eofum quoruin auxilio
epislola. rionuostrum judiciumasperiiatnr, uon se- fulcifi deiraerati.i,'irustrareriuif ôbventii.Siibderites
dem apostolicani spefnit, riec alieiia Judicia"postii^ insuper qttia si pervenire Romani, uteunqtie va-
"eleetorum "
lat, nec Judicuni numefu.m. exprimit,- luissent, nullam LadversiisRotliadtim'onuiino de-
quinimo nec riomiria memdrat;'sedsolum fratres et ferrent "caluriijiiam:'Et Tiislta-gpstis, quia pfimuiii
cdepiscbpos de sua [cerlifical irinocerifia,eXhdsred- " quiderri pfsesumjitidriespreevaficaiioriesque"veslras
dil inientos,' qualenus" si forie\ aposidlatui riOsifd," sumusexjierti; deiride^veroiriobedieritia-etiefgiver-
'
secunduiri sacrorum iiidulgenliahi" caiidnurii, scfi-' . salione lua comperta, atque deinde Rolhado penes-
"
befe his exatriinis renoysfndigraiialrifiriitinia posH" iios!'siiie'ullo accuss[lore:pcLo'circiter'mensibiis Jain
lis„placerei;Iit ipse illo in.lempore ndbis suggesiuni" feienXoeldiutius ac sublilius examinato, vobis-et' 1
ire" medilabalur, efiios qrioque'acturos piilabiit;" vicariis yestris" claniantibus iiil'yds adversus euin-
susecohsuleret iralocentiee,"acjusto.linfamirie.cau^ accusaiidhis habere,;quid nisi ut, securiduni jiromis-"'
'' sidnein'
sairi. Xuain, secundum .dispositioneiii nostrani', siud'' sujperius riiemdfaiara;j taiideiripf-islino epi--'
893 NlCOLAl V.WM I 906
scopatui redderelur, omnino restabal? Quod per A.Dominus noster Jesus Chrisiris, qui hane creavit et
noslram niediocrilalem Jam nunc factum lua nosse redemll, exislat : ila ut ille veracller ac principa-
poterit prorsus induslna. Cui rei monemus omni- liter ista sitoriinia, Juxta quod fidellbus per primum
modam pulientiam exbibere tua non negligat ut- aposlolura dicitur : Conversiestis nunc ad pastorem
cunque solertia, ne talionem reddere tibi, sicut dtt- el episcopuni animarum veslrarum (II Petr. 11); et
dum proraisimus, noslra cogatur aucloritas (2, q. 6, Juxta quod egregius preedicator de eo loqnens :
Arguta, § Hwc quippenos). Iiaec qtiippe nos in Ro- Talis, inquit, decebalul nobis esset ponlifex (Hebr.
thado idcirco noverisoperalds, ul privilegia sedis vn); subiturus tamcn ad coeloshanc apostolis com-
aposlolicse, quae male a vobis yiolala esse videban- mendavit, ac per eos, lanquam hoereditario Jura
lur,.et a nobis tol impensis laboribus, vestra resi- successoribus eortim, noLis scilicel, qtios pastores,
slenle conlumacia, recuperari non poterant, aucto- episcopos ac ponlifices super ipsam constiLuit, ejus
rilate apostolica et eanonica Palruin deliberalione, providenliaa curam indulsit, quatenus pro palribus
pristino tandeni el proprio decorarenturhonore.Ca3- nali filii, et pro eis conslituii principes in omnem
terum si forte quis adversus Rolhadum voceshabet, terram, imitalores eorum essemus, sicut et ipsius
vel si ipse a sanctitale lua Justas conlra se haclenus Ghristi. Verum el inler bealissimos aposlolos,-sicut
sustineat qiierimonias, volumus et decernimus ut, B et ille magnns Leo scribil (ep. S8, ad Anaslasittm),
ulraqueparleconveniente, quidquid illud esl, coram ki simililudine honoris fuit quasdam discrelio po-
nostra speciali proesenlia dirigalur. Quod siniillus teslatis, el cum oinnium ji.ar essel electio",uni ta-
calumniis coram apostolatu nosiro ssepefalumvirum men daltim est iit csaleris prseeffiitieret. De. qua
impelere volueril, quse de illo, decernimus illibata forma episcoporum qtioque esl orla disiinclio; et
et imminuta consislant.' Tandem aliquando uiium magna disposilione provisuni esl ne omncs sibi
e duobus, quod vnll fraternitas tua, sibi a nobis omnia vindicarent, sed essent in singulis provinciis
oplione proposiia eligat; quia uirtimque canonicum singuli, quorum inler fratres haberetur priroa sen-
esi, utrumque ad sedis apostolicsepertinel piivile- teulia : et rursus quidam in majoribus urbibus con-
gium. Yidelicet aut quae de saapefatofratre el coepi- stiluli, solliciludinem ejus susciperent ampliorem,
scopo nostro Rothado disposuimus adimplens, in per quos ad unam Pelri sedem universalis Eeclesiaj
nullo refragalrix, sed exseculrix inveniatur : aut ctira confiueret, el nihil unquam a suo capite dis-
certe Romain coram nobis, seu sancla Romana Ec- siderei. Quod nisi quidara ex vobis nullo interiori
clesia, ciim ipso confiiclum sumptura, et pro hoc comprehendissenl oblulu, nunquam Rolhadum ejii-
altercatura, properare sine dilalione maluret. lta scopum Suessoriicasurbis sine consensu nostro de-
Jtintaxat ut prius ipse Rothadus cunctis ablalis, IC posuissent, depraedafenlur, et in exsil.ium pulsum
sicut statuimus, recuperatis honoribus, et vires monasteriali cuslodiae manciparenl. Nam quoraodo
longo lempore fessas prioii valeltidini redditus renon omnes vobis omnia vindicatis, qui Judicia epi-
sumens, dhitius possideat et suis omnibus perfrua- scoporum-, quae merito inter majora numeranlur
lur. Quod si neulruni sine procurala mora forlassis negolia, vestrae deliberalioni tribuistis? An modi-
agere volueris, et resullare his quaede illo sialui- cum vohis esse videlur fralres et coepiseopos ve-
mus solilo more ulterius curaveris, ab omni sis sa- stros praeter aposlolica3sedis consensum depositioni
cerdotali digniiale, Dei per nos judicio, et auctori- subjicere? Quod si damnationes episcoporum non in-
late sedis apostolicee,de ceelero sequeslratus, ita ut ter majofa negolia dinumeratis, quorum Jam causaS
niinquam locuin satisfactionis aut ordinis restiiulio- inter majora compulalis negotia ? Quid, rogo, de
nein operiaris. presbylerls vel de Inferioris gradus clericis agitur,
LXXV. quorum apud nos quoque causa Chalcedonensis
ADUNIVERSOS EPISCOPOS GALLIJE. concilii regulis (can. 9), cum ralio exigit, andirl
(Anno 86S.) Jubetur? Si episcopos tanta facililale depnnilis,
Ut Rothadum a se restitutum -benigne : , quomodo, rogo, per vos, quorum vel in singuiis
suscipiant
ubi mtilla de sedis aposlolicw' privilegiis, et de H provinciis habelur prima sententia, vel qui 1in ma-
poniificum Romanorum decretalibus copiose dis- Joribus urbibus constiluli sollicitudinem suscipitis
seril. ampliorem, ad unamPelri sedem universalis Ec-
[Apud Blansi, ibid.] , clesise cura confiuil, qui de majoribus deponendis
NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, re- episcopis nihil ad ejus nolitiam deferre curatis? An
verentissimis. et sanctissimis confralribus nostris episeopi de universali Ecclesia non sunt, ul de Illis
archiepiscopis et episcopis apud Gallias consli- daninandis per vos aliquid ad unam Pelri sedem
tulis. deferri non curetur? Vel quomodo nil usquam a
Quamvis singularum Ecclesiarum, quee propter suo capite dissidet, cum de adjudicandis prsecipuis
diversitatem lerrarum mullae esse dicunlur, ciim- riiembris Ecclesise, id est episeopis, a capile, id est
una sitel unica Sponso suo, sicut ipse in Camicis sede apostolica, dissenlitis'? An sedes apostolica
«anlicorum dicit: una est colmnba mea (Cant. vi);- caput non est? Ffustra ergo,' ut multa prseteream,
et per Psalinislam : Erue de ntanu cttnis uritcam coneiliiim Sardicense ad Julium episcopum inter
meam (Psal. xxi); pitslor, et episcopus, ac ponlifex csctera dixit (in cpist. ad Julium) •: Optimum et
'
901 EPISTOLiE ET DECRETA. 932
valde congruentissimum esse videlur si ad caput, id A . penes nos habentur, quse non soluro quoriimeunque
• esl ad Pelri aposloli sedem, de singniis quibusque Romaiiorum poiilificum, verum etiam
priorum de-
provineiis Domini referanl sacerdotes. Ecce sedem creta in suis eatisis prseferre noscuntur. Al nunc,
Petri caput ajipellatam, cui de singulis provinciis ubi suis animis resultare, et privilegia tanto nos,
Domini referre sacerdotes debenl. E contra vos ul in sui stalus incolumilate persislant, elaborare
adeo hanc despicitis, ut ad eam nihil de raajoribus non cessamus,- quanto universse Eeclesise profuisse,
Ecclesise negotiis referre cureiis, ac episcopum in- prodesse ac profutura semper esse jirobantur. Di-
consulta ei contempla illa depon&reprsesumatis, et. ginim ergo est ul ubi universa fabricse moles inni—
prsecipue sedeni aposlolicam appellantem. Nimis lilur, ibi firmum validunique habeatur in omnibus
nahique absurdum est quod dicitis, Rothadum, qui fundamenlum. (Dist. 19, Si Romanornm, § Si ided.)
ad Judiciurii sedis apostolicse provocavit, iierum Porro si ideo .non esse decretales epistolas prisco-.
niutala voce yestra judicia poslulasse. Quod eiiarosi rum ponlificuin Romanorum admiltendas dicunt,
ita ftiisset, a vestra fueral fralernilate corrigendus qufa in codice canonum non habentur ascriptse,
ei quia a -majori ad minoris auctorilatis provocasset ergo nec Gregorii sancti, necullius alterius qui
Judicitim, emendandus. Licel cerlis non paiere pos- anle vel posl ipsum fuil, esl aliquod instilutum vel
sil ullis indiciis a nostro illum ad veslra cucurrisse B scriptum recipiendum, eo quod in codice canonum
jmlicia, quem -eonslal in ipso articulo- conlra se non habealur ascripttim. Ergo doclrinain eorum et
proferendscsentenlise sedem apostolicam appellasse, sanctioiies de codicibus-suis eradanl; iil quid vel
et quod se ab illa Judicari poscerel coram omnibus roembranas occupanl, postqtiam non habenlur ac-
exclamasse. iEquum nqn foret, si ad-veslra se Jti- cepta3? Sed quare multiim iinmoremur, cum nec
dicia converlisset, quamvis etsi sedem aposlolicam ipsas divinas Scripluras Novi et Veteris Testamenli
nullatenus appellassel, contra tot tamenet lanta Jam recipiinus, si islos duxerimus audiendos? Et-
vos decrelalia efferri stalula, et episcopum incon- enini neutrum horum in codice ecelesiasticorum
suliis uobis deponere nullo modo debuistis. Quod canonum habetur insertum. Sed responsuri sunt
lainen vos, ul servata vohiscum roedullilus chaii- isii, qui non ad obedieiidum potius quam ad re-
tate dicam, poslposuisse dolemus, et diversorum sistendum semper parati sunl, dicentcs quod inler
se.disappstpliceepraesulum decreta an hoc vos.con- canones inveniatur capitulum.sancti papseInnocentii
tempsisse negotio, non immerito reprebendimus. (Decr. c, 27), cujtis auctonT^l^doceaiur a nohis
Absit eniin ul cujuscunque, usque ad ttliimum viise utrumque •Testamenlum esse recipienduin, quan-
suse diem qui in fitle catholica perseveraverit, vcl quam in ipsis paternis canonibus nullum eorum
decretalia constituta, vel de ecelesiastica disciplina 'G coniinealur ex lolo irisertum. Quibus ad hsec asse-
quaelibet exposita, debitq cultu el cum sumroa di- rendum est quoniam si Velus Novumque Testamen-
screlione non ampleciamur opuscuia, quse duniaxai liiin reeipienda sunt, non quod codici canonum ex
et aniiquilus sancia Romaua Ecclesia conservans, toio -habeantur annexa, sed quod de his recipiendis
nobis quoque custodienda mandavit, et penes se in SiincLipapa3 Innocenlii prolata videtur esse senten-
suis archivis et vetustis rite monumentis recondita lia; restat nimirum quod decretales epislolseRoma-
veneraiur:Absiluls'cripta eorum quo quomodo par- noruro ponlificiim sunt recipiendas, eliamsi non
vipendenda dicamus, quoruni videmus Deo auclore sunt .canonum codici coropaginatsc, quoniam inter
sanctam Ecclesiam, aut roseo eruore floridam, aut ipsos canones uniim B. Leonis capitulum constat
rorifluis sudoribus et salubribus eloquiis adornatam. esse permistum, quo ila omnia decretalia consti-
(Disl. Si Ronianariim.) Si enim ipsorum decreto tuta sedis apdslolicee cuslodiri (niandantur, ut si
cseterorum opuscula traclatorum approbantur vel qtiis in illa coinmiserit, noveril sibi veniam negari.
reprobanlur, ita ul quod sedes aposLolicaprobat, Ail enim capilulo S suorum DecreLalium (epist. ad
hodie teueatur acceplum, et quod illa repulit, ha- episcoposper Campaniam): Ne quid vero sil quod
ctenus inefflcax habeatur : et quanio polius quae prpetermissum a nobis forle credatur, omnia decrc-
D
ipsa pro calholica fide, pro profanis dogmatibus re- talia constiluta tam bealse recordalionis Innocenlii '
pellendis, pro variis el mullifariis Ecclesioe neces- quam omnium deeessorum noslrorum, quae de ec-
silalibus et fidelium moribus [al., molibus] diverso clesiaslicis ordinibus, el canohum proriiulgata sunt
terapore scripsit, omni debent.honore preeferri, et disciplinis, ita veslrae dileciioni .custodiri mantla-
ab omnibus prorsus in quibuslibet opportunitatibus mus, ul si quis in illa commiserit, veniam sibi dein-
discretione vel dispensatione magislra reverenter ceps noverit denegari. Dicendo vero omnia decre-
assumi "LQuanquam quidam vestrum scripserint talia constituta, nullum de decrelalibus constitutis
hatid illa decretalia priscorum ponlificum in toto praeterrnisit quod rion mandaverit esse eustodien-
codicis canonum corpore conlineri descripla, cum dum. Et rursus asserendo omnium decessorum no-
ipsi, ubi suseinleniioni heec suffragari conspiciunl, strorum, uullum pontificum Romanorum qui anle
illis indifferenter utantur, et solum nunc ad immi- se fuerit, excepit, cujus ita non prasceperit decre-
nutionem potestatis sedis apostolicseet ad suorum talia constitula ab omnibus cuslodiri, ut si quis in
argumenlum [angmenlum] privilegiorum minus ac- ' illa commiseril, veniam sibi deinceps noverit de-
cepia esse perhibeanl. Nam nomiulla eorum scripta negari. Ilaque nihil inierest ulrum sint omma de-
905., , . NICOLAIPAPJS I , §04,
cretalia sedis aposlolicse-constilula inter eanones A } exitus judicamus, qui quanto gradus suht prsecipni,
conciliorum immista, -cum omnia in uno corpore, . et in, Ecclesia Christi sublimiores, lantd, cum de
compaginarl non possint, el illa eis intersinl qtise . horum stalu vel casu agilur, majora negotia et dif-
firmilalem hisquse desuril el vigorem suumassi- ficiliores causarum exilus agitari vel haberi credun-
gnent.Preeserlim cum synodalia gesta, inier-qua3.. , lur. Ipsi quippe priroi in Ecclesia, ipsi artmdinem
ipsL canones slaluli' sunt, in codice canonum noii-- lenentes, meiiuiitiir.sanclamJerusalem, Ipsi fahricse
habeanlur, sed a nobis omni cullu debito veneren-.. Dei praesunl, ipsi speculalores civitalis Del stint, ipsi
lur. Gonsonat aulenr.liuic. beatissimo papse Leoni. arietes, ipsi paslores gregis Domiriici, ipsi cohimnsR
sanclus et facundisshnus in Decreiis suis papa Ge-, domus suinnri regis exislunt. An riiajora negolia
lasius, ita inquiens (in synodo Roinana, de scripiis causas inferiorum clericdrum esse conjicitis, ut ho-
canon.) : Decrelales ejiislolas, quas beatissimi papse . rum causas riobis, et episcoporum vpbis negoiia
dive.rsis lempoiibus "dc urbe Roma pro diversorum tribuatis? Qttamvis et inferioris gradus clericorum
Palrum consultaiione dederuul; venerabililer susci- causas apud nos, cum tempus velres exegerit, esse
piendas decernimus.- In quo notandtim quia non . finiendits, e diverso procul dubio colligamus, sicut
dixjl decrelales epislolas qune inter canones haben- beatus papa dicil Innocenlius (episl. ad Victricium) :
tur,.ricc titnluiii, qtias modenii pontifices edideruiil, B I Si qiise atiteni causse vel contentiones iriter clericos
sed-quas-bealissimiipapai-diversis lemporibus ab lani siiperioris ordinis quam inferloris eliamXuerint
urbe Roma dederunt. Diciis atilem diversis lempo- . exorlse, ut secundum synodum Kic3enamcongregatis
ribus, eliam illa lempora vir sanctus compreliemlit ejusdeih provinciae episcopis Jurgium lerininetur;
quse,- crebrescentibus paganorum persecutionibus, nec alicui liceat, sine praijudicio lamen Romanse
adsedeni.aposlolicam deferri causas episcoporum . Ecclesise, relictis his sacerdotibus qui in eadem pro-'
diuicillimepermittebaiil. - ... .." .. - . .... vincia Dei Ecclesiamnutu divino gubernant, adalias"
His ita.-divina favenlegratia preelibatis, oslen- . convdlare provincias. Au majora negotia metropoli-
dimus nullam, differenliam esseinler ea decrela . tanorura lantum esse fatemini ? Sed audite rursus
qusein cqdice canoiiumhabeiitur sedis apostolicse quid de episcopis sanclus asseveret Leo. Quibus, in-
prtesulum, <;t ea quas prse mulliludine yix per-.sin-, quiens, eisi dignilas cdmmunis est, ordo lamen
gula vplumiiium ^qr(fijy'î-reperiiinlur, cuni oronia generalis esl, ei revera unus de septem Eccleshe
el.omnium decessorum suorum decrelalia constiluta, gradibus est, mclropolilanoruni scilicet et reliquo-
aique decrelales epistolas, quas bealissinii papse rum episcoporum ordo.Et quod dicitApostolus,opor-
diversis temporibus ab urbe Roma dederunt, vene- tet episcopum irreprehensibilem esse , non video
rabiliter csse suscijriendas et cuslodiendas eximios C ( minus melropolilanis quani cssleris episcopis cohve-
praesules, Lconem scilicel et Gclasium, mandasse nire. Nisi forte episcopatu se privet quisquis inelro-
probavimus. Quamvis el hoc quod ssepe commemo- politanorum ad se hoc Apostoli diclum hon sestimel
ratus fi. Leo, aposlolicee sedis anlistes, ad Ana- perlinere. Unde nos non ininoris nuhieri nec alte-
slasium Tbessalonicensem archiepiseopum scribit ritis famaeaccusatores, testes veljudices quserimus
(epist. 82),,.quorumdani vestrorum praesumplionem in negotiis episcoporum , quam exigimus in causis
pqieniis.sime ferit, et quod talia negolia nobis in- metropoliianorum. Unde tam illorum quam islorura
consultis.diffiiiire mininie debealis, manifesle de- . negoliorum nobis exilus reservari meritq voliimuset
niinlial. AiLcnim : Nara cum majora negolia et dif- Jure decrevimus. Totitis enira Ecclesise,Deo auclore,
ficiliores causarum exilus liberum tibi esset sub generaliler splliciludinem gerimus, et oninium uti-
noslrse sentenlise exspeclalione suspendere, nec ralio que qui Ecclesiam faciunt cura coiislringimur, alque
tibi, nec necessitas ftiil, in id quod mensuram luam oinnium quorum nos maxima. cura exspectat, no-
excederet deviandi. Et, item deinceps : Praesertim, strum prsecipue debenl promereri judicium, sicut
iii.quil,cumeliamsi quid lale aliquid mererelur, ex- Innoceniius ad Alexandrum seribens Anliocbenum
sp.ecLandumlibi fuerit quid ad Lua,consiilta rescri--- (epist. 20), non scilicet solum metropolilanoruni,
b,erem.._El-paulopost; Sed letiamsi quid grave in- "' sed el onuiium omnino. sacerdotum, qiiinimo uni-'
tole.randuraquecommilteret, npslra eral exspeclanda ver.sor.umqui se de ovibus prineipaliter divinilus
censura,.ul nihil.-esse-prius decerneres quani.quid Petrd commendaiis esse non nesciunf: id esi.non
nobis jriaceret agnosceces.Quoil nos qtioque de Ro- solurii ciinclorum quide illdruin numero sunt de
tbatlo ypbis non,. irratioiiabilius dicere -possumus, quibus Domintis principrapostoloriim dixit^TM ali-
qiiiti.-duin.,oclo. fere aiiiips.veiiiilaveritis, nec .ratio-- quando conversusconfirma.frgtrcs liios (Lric. xxu),
vqbis nfecnecessilaSjfuit in id quod mensuram ve- sed etiam qui de liis piscihus sunt, qui inlra rete,
sirani •excederel deviandi. Sed eliamsi quid grave quod ab.ipso ad liltus irahl specialiter Jussum, csse
iiiiolerandumque coromiuerel, noslra erat exspe- se fecognoseunt. Adlnic lamen percontari propter
ctanda: censura, ut nihil piius decernerelis quam coulentiosos libel qusenara judicia, vel quorum essa
quid.nobis-placeret agnoscerelis. Sed dicilis judicia niajora negolia preedicatis, si episcoporum causas
episco.porum non esse majora negotia,.nec difiiei- non inlef prsecipua compulalis negolia? An laiconim
lipres causarum exilus. At noslioriim merito judicia et ynlgarium pojmloriimptdicia inter majora neôlia
niajora negotia dicimus, cl difiiciliores causaruin ponitis, quos pene quofldic ctim vesiris el sine ve-
'
9;i3 -" EPlSTOLiE ET DECRETA. 906 -
6tris cl siiievestris epistolis ad discutiejidos cl judi-, ^plurimum commendat, yeruai eliamrem<le quaagi-
candqs suscipimus,-et discussos; vel judiealos, vel - lur iri"paiicisastruiti3loslendit, nobisvidelicelbrevl
absoltitos;-dimiiliiiius?_DeriIque aut.-sseciilariuniJudi- " sermuiie propin.ansqupd de. mullorum voluminum
eia iiiier,niajora, elepiscopofumiriter piinora negq-*. -foiill|us -bausit.._Scrll)ens-eniro,-episcppisper Dar-
tiacollocabiiis, -elvobis -eplscpporum, riobis-laicp- 'jdaiiia.m.cohsiituXisJ-jnter." caetera''{episl..11-): Nee
'
rumjudiciaresetyabllis: aul «efXe,;.sj episcoporum plane, alt; lacerous; quod cunctajier munduirinqvit
- Judicia :sunt.iriajofanegolla-, ûxla^Leqiiem libefuiri Ecclesia,-quoniam guorumlibel-seiitenUisligata pon- -
-vpbis jcsse debuil-haecsub- ndsira Jseiilenliae.exspe- " iificiim "sedes.beati;P.ctrTaposlqli jus lfabeat .resol-
jclalione suspendere ;.iaut.si-.perspna judicandi :la)e yendi,-utpo(e;quee.-de.o.mhi;Ecclesia.fasliabeafjudi- •
;aliquid niefefelur,jexspectanduni .-vobisfuefai quiU ; 'candi.Ileni ad .episcojxos;Oi'ientale"s,',posl quinêntos,
.ad veslra corishlia"rebcrihefC.m.Absu-r,dumesl ehim ,\iri'quit,anrioscon"slitul_ajChristieds velle s.ubyeflere, -
- -uL:laicdsqtipsque.et^minurios .fluisurit-.ln.eccl.esiis . cum Xriglnlaarinorum"lex-lidriiinum uon -possll ab- "
ji'estris,"-nosXrd?iiittalis Judicandosj etiiddalis-.qiioli- -Tiiinpi,.sariclum ,A.lhaiia;slurnjdeo ,n"ondamriaiuma
diano labori ;<et "eplscoporuni, "qurpraecipua-Eccler. syrip.do".0rientis,quia-.sedesista.iion"consonserit,.vei .
.sias menibra suiil, veslrse.subdalis deliberalippisar- sanctumjdaiinemX]orislahliiio.politaiiuin, velsanciuni
r?Z_"~\---. - ',, f" BFlavianuih"./Si-efgd liac-hori .coriseriliente,-'sdla,-
-bilrio.,-"..-;:. =--_,-'-.•->-'"..';;"----- ,-ii
. '.Ilis -yero.landemomlssis, Deo.duce, sciloterios, .ilamnafia sjnodo Oi'ieniis,.,riqrippluerunl esse dam-
gudd iemeritateinagislraperperain a vobls cpmmis- iiati-,;;con'seqiieiis'csl etiam, "qui.âdera sola ilam-
sum esl, el qiiddiriconsuliis •riobis iii,R.oliiadofra-:" ia.nte,-sirie"synodp,rdainBatus -lueril, .damnaLus sitl'
Ire ..«l ..Hcoepiseopp-fnoslro"-praepfopere. perpelraslis : ;Iri'quo"iiiler^cselera Tidtariduirifestquia-si hosvgui
-êliamsi.nuhquani sedeni' apdsiolicairi.appellasset), •poslquingenlps aiinds siai.utaChrIsli ieniabanl srib-
-T)ei"-aiiclorilate,el^beatissiirioruni..=PeXri;ap-JPauIi",-veriere,--tarila -vir sancius: iucrepatione redafguit,-
.•piiricipurii japdslplofuroj .•seii.-oinpiumdeoessofuin . .cuni'rXrigintaJanrioriini'.lex.liominum.uon possit' ab-
'nieQrrim"y':necridii--eX .";sa'ricti).rum.IreeCnloruniilecem -. -fjrnipi, quanto magis exjirdliraridisunt qui eaetiam"
-pl oclqTîliiiriii.qiii.apud- Nicaeam""iubrCorislanliiio- .. post;oclingentos el eo aiiiiilius"amios iiiiuriluivevel-
pid pfincipe cdnvenerunt, periilus'.evacuaptes el lii- Jere?-..Quaeverq staluta.Christi-.dixerit,, infefius' -
Irfitum ducenteSj-iprseraluiriTlolhadum 'prisiino gra-. M.leclafayit,,'jcuni,sola sedeâposiolica uon cohsen-
-dui,..prist.iuse.digrilliili; prisiino' feddidisse prorsus . tie;nie-neipiiieni"posse-damnari;.elspla ,ea cdnsenr
.iioridri;-lia"ui diyina mysleria •cqnfi.cieiidipiioreni .tienie, qui -daihnattis^fuerafj-.-damnalumhaberiêx-
fajullalerii adejitus, pmiiique fsacerdoiali'.restiluius posull.,:Staluia 'itaqueCliristi dixit post guirigenlos
. oflield, siii.e'cujuslibetcdntfadictidrie,-5)fqpriee.rece-'^-înnossubveftere,; quia Jamquinqiiiesceiiiuiii-circi-:'
jrise libereprassitScclesiae/â.quaiiiconsuliis' udbis '.•-lerariniprseLerieran^quando.yenerabilis.papajd.ixit"-
: •expulsiis-est;"Deni.que-cumiinlel)Ieni)iu'nvscfij)tis".et..-Sedemapostdliciirii,lisec:st,alula;Cli,i'istI pfpriierui-sse. .
Tefiiis' instanieit eglssemus ut idein Tloitiadus aut •-,-'$fiyilegia^jeniin .•suaa.GliiisJo.Ecciesra Romanaper- ,
propfiaiieddefetur Ecclesise,:'aulcerleilpiham euni ^ctriim consecula icst, «ttpsa;suiil slalutii.Chrisii': .
vicariis vestris.ei.ipsiiis accusalpribus.-ad'exariii- quse quidani tuiic post •qningerilos^.nuncpdst.ocilii-;
riaiidum-.etîidicand-uiii jiobis'desiinafetis,-et ;riihil genXos".ahnos'exiHaiure:coiia.Aluf. Ecclesise, inquam,'.
-ajiud-vosiiiipelfafe/pdtiiissemus; dura-uiddo.' hoc, - Roinanae.adeosunt aiiliqua-'et yetera-priviIegia,-Ul
-uiodb illud ad :excusaiidas'exctisaridhes in' peccatis -.Nicaenasyriodus, .slcut *.;Dqriifacius;praesul"apostoV
*
-objiceretis.;fiarideih aiiqtiahdo," Deo Irispirante-, 'ct" . -liciis-.episcopisper.Tliessaliam Jconstilulis„scribens ^
JJicaiiisendbis"^syhodidecreto sulTraganle',; qud-inXer' alii-non. aliquid sujier feani-âusa-sil,;cbiislituere, ~-
dselera prsccipilufiit -stiispriyileg'ia;seryeritiirEccle- ciim-yidereturnihilsujiraineriliiiri suum jiosse Gon-
slis, raluni xhfximu.s'Jani faltini "Rdlhaiium; iriemdr--• .fiieri.Clmiiia .deriiqueiidvcrai"liiiicDoftiinisefmoiie -"
ies scilicel jnlvilegioriimapdsiolicae'=sedis,a.yincu-- "cdricessa.-"Siomnia',;:ergo,.et -episeoporuni'JutliciaJ"
lis qiiibus illum, rie ulerelurofficiqhee'suaeprifeesset *«vPefliibenfe.aulfeni beatd"Rdnifacio-quod'Ni.Cirina-syr
Ecelesiaj, cdiligastls,;qula nds rion ;eerisuimus,vab-' nodus^sujier eam,-liaud^dubium quiriTlonianam T5&-
sdlveiidum.l-Neqiieeniiii' tain.stdiidus laiiiVepdterit tiesiani non;ausasltaliqua constituere; cumyiderdt
-Xraditionis'tramit^ :deviiis{hven.iri;,'quiJcaJteris Ec- - -riihiiiupfacmeritiiiri cstium"-pos.se-eoiifilefi,.qipnja'
clesiis '.priyilegia/servari ;el -,spli;Roriiariae;-Ecclesiae.deniquehuic .Uoverat Doin|)iiJsermo.ne,"coricesssi:.
adimi. deber.e"perlribeat.-quee-omniurifEeclesiarurii el Ubjurgaiite - sanclo' '^Gelaslo. eos ,:qui .consti--
magislfa, pia'lef"*t-caputcsl. Si/quis
"
aiitem" liicita, "iula;-Gliristi voiebarit subvertere.,- Cuni.privijegia.
Torie," quia rioriaudet aperta mtissitationeV-iiiteri, Tlonianaersedis '.moliebanlur/siiifringefe,; inanlfesie
RdnianseliiiJuscemOdiEcclesias jirivilegia-iidrifuisse", "adaluiviritelligl "eadem- esset;on"sliluta':Christi' qiue .
quibiis sedes aposlplica alioi'iim'ligaia -praBsultiiii Ta-. "sui)lroinnia iliaquiehuic Eeclesiae.synodus Nicaeiia -
cuiratem"liabuerit-"-dis"srilveiidi," '
praeter^judd ;jirisca hoveraX^Dqniini-sefmoriecoricessa; Axeriipore-ijulppe
reriim pfdbaiiorie, et .iidirohliaiiinifeciialidiie.scrj- qud"synddus"-Niciena -fuefaX'bqnsumniaxa',' rionduiii._
"
jliifafurii.cdiivincilur, iesiisêstlijeatus-Gelasiusj quiiigeiiiiT.isqu'ead Gelasiuni-annitransieranX, ht
qiiem idcircoad 'tesltmpniuinsiiper bis peflilbenduiii fleNicaeriaeS5;nodislaliitisXantus-vir dixisse videatiir
produx!mus,"quialiuhc rion £bIuin:-V.ita-et-doctrina •eds-posi"qriiiigenfosanriossXattifaChrisXivelle sd^.
PiTROL. CXIX, . 29 '- .-J
" ' ' .
907 KICOLAIPAP.E I : . S0'8
vcrtere. Restal ergo ul illius temporis mentiqnemi A . dus, venerabilis episcopus, paraliis sit owm regula-
fecerit, a qiio"quingentortim cireiter "annorumeur-• riter poscenti de ê, quia Deo propitio nulli parti
ricula usque ad se devorutapoterarit coroprehendi." I "faverevolumus contra Jtistiliam, corara sedis apo--
Christus enim privilegia ednslilula in Pctro dispo- Blolicieprsesule'reddere raiioheni. Jia dunlaxai ul-,
siia vel lirmata Romanaj cdntulil Ecclesho, siipcr "securidummajorura: diffiniliones,'"aute oinnia qu:e
quam nihil synodus qiiselibel-ausa est merito coii- pfiuspossederat iniegro jure fecipiai; adeo uttalis
siiluere, cum scial omnia HliDoiuini sermone con-• sil in omnibus qtialis aritq senlentiam contra se
cessa. Dispensaiioneiiiquipj)e -redemplionisliuraani prolaiam fulsse dignosciiui'..Sicqttederouni,Ecclesia
.'generisanle tempora sseculafiaDdfriiunsomnipolens fecejvta; et episcopaui iibera secufilate" possesso,
penes se ordinatam custodiens", et teinporecarnis proximis.êiainicis, febus, el ipsis resumptis viribns;-
oslendens, ascensurus ad ccelosf in apostoli Petri; veslitus quoque, el spirilualibus aiiriistectus,"accu-
"perquam et aposlolalus ct episcopalussiunjjsilexor- "satoribus1respoinical suis, "et Unde impelilur, pie-
diunf, confessionecuraque -prKcipuecollocavil.;'qiii-- iiissima siudcal hds qtii -fpfis"aLqueinlus siml.sa-
. lunc perseet deincepspersnsesollic.itudinislixredes, Xisfactionecertificare. •• . _ ' .-
«Ir.cahumanum.genus, qu:e sibi Dominuscoinmen- ''••"- "- """ LXX.-YI;.•'...-.
<!avit, ndn destitit exbibeier Hsec enimiile, h;pc "* _ ADCLUKUJI ETPfEEEH .'UESSIOXICAM.
successores ejus ex luncagere riohomiltimi, modo - - "-' " - '. •
. . (iiino S6S.) :
verhis , modo decrelorum suorum epistolisab urbe Vt resliluiumsibi Rolhddmnepiscopumomni affecti. •
' " • ,- -"
Romana diversis XemporibusdaXis, commissaruni -excipianl. ." _• -
sibi ovKim providentiain-principaliler exeixentes; - .[Apud.Mansi, ibid.]_
ItaqueZlolhadum episeopmf), dequp liacienus no-? . Clerd ctplebi consislenli Suessioni.
stris cdnlempsistis dbedire mandalis; iandem -a /-Sieut - pfioruin parenlum est de orbitate- natorum
nobis, imo a Deo.jifisLiiiogradui festilutum benigne - aeri valde lamentatiqne ltigere", ita devdlortim
"suscijiite;qnia ille evangelictis filius iediens =11011"filiorum proprium est de patris amissionevehcnieuti"
solum suscipi niefuif, sed el dignus"paternis com- mperore afficiei-ardore-valido-crticiari; ac per hoc .
plexibus rnveriitur, el annulum-fideirecipil, el stdla ' contra. nalurafn quodammodo-agitur, si :iuia pars
circumdalur, per quam quid -aliud"quamsacerddlii sine allerius partis socielateanxietur et doleat. Sed
tieclaraiitur Insignia ? Nec probahilis exstilil apud inhoc vos,, cbarissimi filii,"sicut\'.e vobis freqtiens
'paircrn seniof filius, quodinvidit recepto : nce tan- narfat qpinio, nequaquam,Deq gralias, frigldi, ne- ".
ium meriti habuit penes palreiri perseveramlo, quan- qiiaquam-exstilislisingrali. Deni.queuuHtis dubitat
itim noxse contraxit noii recipiehdo gerniaiium. C quas devoiio vesira, proprio-desikuia prassidio,ipsa
Ergo stiscijiiteillum utfratrem, suscipite, inquaih, quanmm ad, hoiniiiempertinet' orphauai renianens,
illuni ut me;i viscera.Sollicitos auteiu vos pro sa- var.ias et midtiplices.calamilatespefiulerit. Sed ille
lute libenter atidio : coiitra eapufeilam si faciendum qiii^fidelibusdiscipulis dixit, Non relinquamvps or-
est, non libenter- admillo. 'Cui manus" porrigenda - phnnqs.(Joau. xiv),. non;soluni pMsenti sua-maje-
est, vobisciimporrigo, cui-porrigd, riiecumporfigite. siale prolexii, sed eliampfopilia, qiio.desolitti et
"Si cui aulerii aliquid donastis, ei ego.Nam el ego, ." destiluti eratis, pro sua redoriayiijrielate rectdrem,:
etsi quid donavi jifopter vos, in persona Christi, ul nobis scilicei, quiln eo vivimus, moverauretiuinus,
non possidearour aSatana. Non eniin ignoramus " adeuni yobis reddendum nutu suasmiserationis iri-
versutias ejus, qui super discessionelastatur.Apdsloli terius imperans.et conipetentererudiens. Ecce enini
\erp declaratsebenignitatis"herha ,s'unt,sicut ea yiri venerabilem virumRolhaduin , fratrenl nusliUin"et
heatissirai aposiolicaesedis praesules, Innocenlius e,j coepiscopumnoslrum, vestrtimautem.patrem," pa-'
Borilfacius,sapienlissiriiereplicarunl. Porro quisquis Slorem atque magislrum, cujusiongajam eruditione
•cdritra lirie nostri apostolatus decrelum, jiost.noli- instructi, cujus olirii sacri verbl pane refecii,-cujus
•liam ejus se efferens, ssepe falo Rothado episcopo,n diuturnis laboribus et vigiliis. cireunisepii,.'cujus
ad recipiendamel regendam Suessonicteurbis Ee- magisterio el doclrina. Deo eslis"auclore "fefecii,'
clesiam , aliquod palain veL occulle"prseparaveril prioris infulis -sacerdolii et .prislinis redinlegraluiri
*>fferidiculum,vel sipersonseipsiusquoquomodojnsi- lionofibus ac omnibusepiscqpaius officiisreslaura-
tlialiis exslilerit;quinitno si quis vestrum jid Eccle- tura, vestrse alacri devotioni et pisedilectionireini-
i»iamrecipiendamiili, tanquarii fraler fralri, adjulO; simus. Habelis prselerea iu "hocIjeatserecordalionis
litirh non prsesliteril, ulpote. qtii videl fralrem suum Athanasii prudentissimisaeerdotis exeinidum: cujus
uecessilaLero.habefe, et claudit viscera sua ab eo., Xolerantia cui-non consolatiorii sit? cui rion spem
«i veluti is in quo charilas Dei non .nianel, ab ipsa faciat ejus inexspectata.reversio? Ejicilur Ario.prae-
eharilale, quceD.eusest, el a corpore et sanguine sequente, sed revccandus Doniinojirosequenie.Pa's:;
Chrisli, eta.nqbis qui.membfaillius sumus, habear sus est carcerem, j)assus esi angustias, riec"mirunr,"
lur'omnimodis alien.us...Porro-nejusliliam regere si vif aposlolicusea passus-est", quibus se Aposlo-'
hoslras"lanlunr videam.ur-vohinlatisarbilrio, ac per lus gloriaLurexerciiatuin (// Cor. xi). In liis tameii
hoeaeslimennir canonicislegibus contraire, sanei- , omiribus secutus est illum, "qui sibi in tribulalioni-
îius atque decernimus qiiat.enus-saepedicius - bus sejdacere .lestalur,.fugatus illiuc, et.in ndstfis
Rolha- -!
909 EPISTOUJE ET DECRETA. 910
paiiibusrbboralus"e'sl. Denique bic ei redlnlegfaius _A buerimus, scrijiscrinuis.cl. cdluerimiis. Et ideo IUH
slaius" est, iii"hac;sede reqttiem communiohis inve- cloritale Dei oiniiipolenlis, et bealorum aposlolo-
nil, a.qua seiiiper catliolicis siiliveuitiir. Sancti rum Pelri et-Pauli, el omniura decessorummeorum
auiemqMpse"Coelestiniverba-sunlhMC (epist-.i, ad sedis apqslolicae.prsesiilum, :pfistino gradui,"ac.pii-
Ccnst.), qu.se-JIOS-Rolhadd.possimusjym -iriconve- slinae;feformanms. ecclesise:. ita utquicunque tibi
nienter aptare, prseler qupd-iile revereudi Aihanasii, ad recijriendain.JBCclesiamôlim tibiômmissam, vel
ei blasplicmiArii nteniionem.feeit.:,in pisesenliartim ad episcopale minislerium peragendum, "aliqusiteniis
vero Hiiicuianisprosequens, et Rolhadns-innoeens impedierit.,-donec.,acquicscal,--eilibiobsistendi ,co-'
in causasiiiit. Gaudete itaque, fralres, in Domrao, ct naium::deponat,. a sacrosanctis mysteriis, et ab ec-
iieriim-dicd gaudeler iriodesiiavestra hoia "Hl.omni- clesisesit ingrcssu rcmotus, alque ab omni commu-
- bns, litfniiiiibus.- Exsuliate-,. filii cliarissiini, etde nionefideliiim sequestralus. Quia qu.era-pvsesentla-
redditovohis palre ,-Deo iinmensas"griuias",persoI- -liler-nemo-accusal, nosinter daninatoshaberc, nec
vile.-Lsetamini , "oies Dominicoe; ac -pro.resiitiito'- possumus, nec debenius.^Prsecipuccumdamnatores
- pasiore,. suiiimoPaslori laudum officiacanile. Cori- tuos,=vfel-vicarios corum,-freq'u"entibus---apostolalus,
-
gfegamirii, filii excclsi,exite obviam ei, tiip.udiantes noslri vocaverimus apicibus, et nullum ipsorum le
cum 'liyiftnis et -'psalniis,"c-et-canticis' spirittiiilibus, B accusantium yidere peni.lusquiy.erimus: .sed lantuni
altisoria Domiud juaecouia-cdncinentes,illum susci- - quidam pfassens.positus,«.-el-aliiscriplis suis. nobis
pile cuiiihoriore, adite cum curii hilarilate, rob'edile,• significayerunlj-quodnulla te •accusaliofte-impetefe
ei-sicutpatri reverendissimd, sicul riiagislroêl' irt voluissent; sed-nec-eliainsi'isecundiim'Jussion.enVno-
omiiibtis-.circa euiti nt devotissiiuos-vos quifetissi- slram venire poitiissent, advefsus sanctilatem tuain
inosqiic filios eihibele: seieules-.divinumprsesidiurii accusationes aliquas 'altulisscnW Et pfoinde, quia
proGiiI-dtibiohon ei defuturtnn,' elquandiu spiracu- pef lot-curricula lemporum,-sufficientibusdalisin-
IdnVomnjpoienlis eiil, et -halitus vitse' spirabit iri duciis, nullus ad tui accusationem accessit, pfseeiptie
'
iiari.bus-mcis,;-solaliuin -nosiriim in stiis-oppbrlu- cum tii ad reddendainralioiieni pariilus seinpef ex-
nitalibiis, adfnlnnim. .Qiia-tfere i-ufsus apostdlalus' stiteris, lidsXenecdamnarepossumus, nec iiitcr
noslri' prseeeplione yesira? urianimiiati jubeinus', dariinaios relinqiiimiisr Kesuniat ergo veiiefabililas
quaXciiiisXalilef agereveslfa-salagai iiidiislriai ul-in tua ofiicinriiolim-commissum^/rtialufbeneficiodivi-
iiulld siueâffeGtioriecirea jam-falum vifum-.et«pi- niius sibi-cqllalo, utahir episcffpalimiiiisierio, -pri^
scopmri vcstrum repeiiamini ::-sed ila- nofefrisprri slina- digriitate"resumpta ^feciplat ceclcslam quani
eo-monitis parealis, ul aniriiadyersio quac de.cun- - tibiDbminus-comnicifdavif,el quam tuqudque bonis
temptanostri oriri pOlerat, -in i.elributipnemjuslse . iniliis-pefeepisii, et veraci acmultipliei-fama lesti-
m.ercedisconceilcalc-Dohiiirocohv.erlaUif. - • '' - nioiiiuni ti.bi danie, dignis successidiiibusadornasti:
------- LXX-yH.' -
':- ; -itautsine" quacunque-et - cujuscuhqud -contradi-
,- .- ADROTnADUM EPISCOfOH -SUESSIOfiEKSEM'. •' '-. ctione, vel-impedimeiilo,-lalis habearis
inomhibus,-
:. ' , " -- '•- (Arino8G5.),; - - --'
qualisanle prdlalam in teexcommunicationis etile-
Qttoilillum- ita- restilual, itl-paratum xleiitcepsesse pdsiiionisseritentiam exslitisseagiiosceris.-Sane ne
- _velit- adversariis respoiidere,si quid cotteftlvr.objir jusliliam regere nostree taiitum videariuir volunta-
cere. ' . "' ... tis afbiiiio, ac perhoc insiimemiir ecclesiaslicisie^
[ApudMansi, ibid:]'
'
NicoLAUsepiscopus,ên'ussefvoruinDei,reyefen- gibus dbviafe, sancimus ul sanclilas tua, piius rc-
tissimo et sancxissimo' ROTHABO "" episcopo"sarictse ceptis omiiibus, quseanlepdsseilisse dignoscilur, et
EcclesiaeSuessidnicse. - . ; - ..-ecclesiaejipiesiaiefrueris, elper aliquod tenipus iu-
* Decessorum
exemjila"meovum iniilans, .rolrabi- - dfferise giibernans, i-esufnptisviribus,, el sibi ;ablatis
iitiinquevirluliiin edi'U!ii"fli)^ranXiam"sequens,,dpor-.oinnibus' redintegratis, sic"demum; si qtiisujit qui
let omnibus larga nieliujus" Ecclesiae,..quae lhater tibi aliquid concnlur ohjicere, "fortisjarri et validn
est oiiuiiuniD.ei ecelesiarum, pietatis ubera. prae- cum ipsis disceplationis Itictaniiria aggrediatur; ei
piifare, alque imiversis uniiiqiiead eain coiiflueiili- Jtixta quod ralio dictal, et sacrae prsecipiulit san.
bus, lanqiiam fidelem el jmidehlem-Siimriiipalris- ; cliones, vestitus cum vesiito, el afmalus cuni arma-
Xamiliasservum, aperliim ejus cxhibere nijserlcor- to, ecelesiastico niore; lemporea npbis jiraeordinan-
-diae grelniurii. El ideo,' quia conslat sahclitalem. tlo, coram seclis apdsldlicaepfsesule, contra luos ad-
tuam melropoiiiaiioXuo, etquibusdam ejus sequaci- versafios conflicluni ineas, "quidquid fegulariler
bus telmpelehtibiis. ndhis iricdrisiiltis.gradus trii diffiniriiinfuefit procul dubiosuscepturus.Quia Vero
jacluram suslinuisse, el ecclesia pfopria caruisse;.. de sancteEcelesiae^Suessonicae,vel de sibi coinpe-"
aedeiiide. f.bbis eliani decernenlibus hanc inlnime lentium diversorum locoruni febus, roultimulia de-
. haclenus accepisse,etjuxfa "quodjusseramusj nul- traxisse,.ac diverso modo hactenus illis frui dicun-
'
Jam tuas dilectionisrestiiuiionem habere ; Nos-hanc ' tur, sanciriius atque decernimus, ut posl secundam
depositioneni, uijiote quae siue,iilla uoslra ratiohe eXtertiairi cbnveiitionemet admdiiitioneirisaiictitaiis
lrregulariter est effecta, depositionem nec "fuissej Xuee,.quisquis res proefatasecclesise, quibus. iu ali-
nec esse deliberamus,eiim -eiiam nec 'fucril dies qua qnando ad usurii vel sustentaxionera illic servioui-
et absenlein, ei praesentem, non inier..episcopos.hii- litim,-vel tibi obseqiienikim,'-fruims-fuisêdiguosio-
eil : . NlCOLAlPAPJE I . . 912
ris, relincre, el sibi ulterius absque yolo l.uovendi-- A . informisliabetur? Concipiteilaque filii pacera,parr
care Lenlaverii,el illas qualescmique,el ubicunque,, lurile justiiiam , el alternam amplectimini charita-
et quanlsecunquefuerint possidendas praediclaeEc- tem. Auditequid dicalAposlolus: Pacem sequimini
clesiaeS.uessonica; miiiiine dimiserit, lanqnam, sa- cum omnibus (Rebr. xn). Et rursus : Quod, inquil,
- crilegus anafhemalis reus.vihctus, ab
Ecclesisegre-' - • ex vobisest, cum omnibushominibuspacein habentes
mio, atque sacrocorpore, elpretioso Domini nosiriJ (Rom.xn). Unde intimo mentis inluitu, et summa
Jesu Christi sanguine,donecproesenti decreto nostro3 est diligenlia perpendendum, quoniam si -tanlus
acquieverit, habealur omnibus -modis alienus,- ell Aposlolus cum omnibus honiinibuspaeem sequi, ct
laiiquain violenlus invasor atquelyrannus, sit Chri- cum omnibus pacem habere commonuil, quanlo po-.
, slianorum communione privatus : jla ut qul lmjus- lius, quanloque salubrius eum his sequenda, el cum
roodi in^communionesusceperit, simili posna tenea-- - illis habenda csl pax, quibus •consanguiniUte pro-
turaslrlctus.-Scriplapermanum Pelri nolarii regio- ptiiquiores, et materia carnisproximiores, acjura-
narii,elsciiniariisancta?Roman3e Ecclesioe,inmense" e" mendo servandae vicariaepacisconnexi arctiusesse
•fanuarii,indiclionexui. Behevalein noniineDoniini. ferimini? Qua de re nunc mihi sermo est, el ad re-
LXXTOl. gitimcnlmen veslrum meum tendil eloquium: ad ea
*.DCAROLUM CALVUM REGEM. ' videlicet vos Jirigens, per quaenon solum terrena
_- B
- - regna debiio jurepossidendo, dies vestfos in qulete
(An'no865.) ;
Hotlatur ad pacem" cumLudovicohi.peralore nepole e miixima transealis : verum eliam bealiludiriislisere-
sno relinendam, el ut Arsenio qubm legalum ini dilatem eapessenles, filiorura quoque Dei vocabuia
Galliam mitlii, fidem habeat.. sorliamini. Scriptum quijipe esl: Beaii pacifici,_t}uo-
.{Apud Mansi, ibid.] niam filii Deivocabunlur (Mal.h. v). Igiturmemores
_ NICOLAUS, servus servorum Dei, dilecto filioCA- estote, Hlii dilecti, memores cstote nominis Domini
EOLO.gIorioso regi. Dei noslri, cujtis menlionenicoram.nonnullisteslibus
Initium.lociuionis meaj, quam ad vos nunc habeo,, facienles, terribili estis allernam pacem Jnyiceni
charissime, ecce ûm aposlolo Paulo sumitexor- paclo polliciti, ct pertimescentes tantum nomen in
dium, et vox mea vox illius est, dicens : Ftlioli mei,, yanum accipere, reddite Domiiio juramenla vestra.
quos iterum pdrlurio, donec formelur Christus ini Foedus, qtiod ad allerulruni pepigislis, inviolahi.li
vobis (Gal. IV). Quo autem modo Chrislus formarii maneal apud vos yerilate reposlum, et immaculale
melius in cordibus vestris polerit, quam si evulsis3 yjgeal yeslra-sublimitas, insignia fidei cunclis cir-
ex prsecordi.isyeslris odiorum et simullatum.vepri- - .cumquaque nalionibus reprsesenians. .Parcile gladio,
bus, pacem. in viscerihus veslris concipialis quse. Q ( et humanum fundere . sanguinem , fqrmidolosius
Chrislus esi, sicul per eumdem Apostolum de eo di-'-' exborrescite. Gesset ira,"s.edenlur odia, sppianlur
cilur _:Ipse esl pax veslra, qtti fecil uterque unumi jurgia, el omnis ex vobis simulias radiciius cxtir-
(Ephes. l), el eharitatein in invicem observetis quse. petur. Unusquisque vestrum sua sil sorte conientus,
Deusesl, veluli a Joanne describitur : Deus charitasi et funiculo hseredilalis divinitus sibi collato pacifice
esl (IJoan. iv). Nulli ergo dubium. est, quod.quii perfrualur, aliena jura non invadens, non.subtraT
cliarilatem el pacem in se non habel, Cbrislum Do- hens,,non conlurbans. LiceaL dilectissimq filio
minum Deum noslrum, qui per haecvocabula de:: noslro, vesiro autemnepoli, a Deo conservaridum
sigualur, c corde suo projeceril, et quasi-corifor- imperiumsuum, cuni regno proprii germani, quieLa
matum e'x Inlimis uteri sui pepulerii. Q.uamobrem i possidere tranquillitale, el staluiejus summa secu-
necesse est ut? sicut sancta maler Ecclesia, cui meai ritate consulere, etgubernacula dilione debita mo-
humililas per abundanliam divinse miserationisi derari: ad saltitem videlicetac defensionehipojiuli
prseesl, ut babitarel Christus per fidem in cordihusi Christiani; et ad sanclaematris suaa,Romanaescilicet
veslris,plimVos per Evaugeliumgenuil: iia quoque,, irisignisEcclesise, liberlatem ct suhliniitateni.' Non
ul per niinislerium. aposlolatus mei in jusecordiisi autem invobis glorise typhus, non supercilii faslus,
vestris per pacein el dileclionem idem forriieturT "Dnon alterius usurpandi lerminos ambiiio,sed Jrislilia,
Christus, nunc vos ite_rum.parluri.ensgignai.et ul charitas, et concordia reguet, acsummumpaxinler
iu virttm perfectum occurraiis informel. Quoiiiodp i vos teneal omnino fasligium.. Sane ctim pro con-
auleroChrisius.in yobis forraari polesl,quiin scissisi cordia scribimus, cum pacem prsedicamus,de«eanos
inenlibiis non habital ? qui toius est pax, totus jus- concordia, vel pace, non opineminingere, quam solet
:
tilia, totus est vetiias ? vej in vohis tjuomodofor- mundus diligere, ac reprobi adinvicem observare.
inaluf, qui licet in jieclore veslro per lidem suaini Denique illi, ut liberius et audacius possinl mala
[edit. Rom., sanani] solidus e.i integer habiiei, per perpetrare qu»3cuplunt, et plures ac validiores ad
discordianixamenminus in.vobis perfectus, et velull quae gestiuiil reperire, linanimitalem sludenl, et
a C«mLudovicoimperalore. De regno Rurgundise,, fratris regnum sui Juris esse conleridebat.iiinc illa'
ut opinor, prist Caroli f egis ohiiumfuitconlroversia, epislolse hujus, Liceal vestro nepoli imperium suuin
Nam-a Carolo Calvo fuisseocciipatum, indicare vi-i cum regnoproprii germaniquietapossideretranquilli-
dentur capitula in Burgundiani ab eo nussa tilulo . tate, ei aiia in epistola seqtienii. JAC.SIRM......
xxxn. At BurguudiamLuJovicns imperato.rlanqiiami . _. -..-,.
9J3 EP1ST0L.E ET DECRETA. . <H4
pacem jnler se iirefi-agabililer, et inipraitermisse A rismala preedicale, discordiam desliiiite, unanimka-
tenere. Quam Doniinus sciens, et.banca sua pace lem sedificale, odia exslirpate, charitaleni plantale;
secernenSjdilectoribussuis aiebal: Pacem,-inquiens, rixas dissipate, pacem evangelizale. Haud talem,'
relinquo vobis,, pacem meam do vobis (Joqn. xiv): quod absil, unanimltatem vel pacem, qnali Jitdseortim
tneam, inquil, non dileclonim mtiiidi. Unde apie sub- usaesl in Domini Siilvaiorisnece conspiratis factios";i
didil: Non qtwmodomtiudus dat, ego4o vobis. Quqd catcrva, vel Herodes et Pilalus ex inimicis eodeni
qualiter jaccipiendumsil, sanclus Augtislinus jsalu- tempore adinvicem pepigerunl. Sed lalem, qualcm
briler et Iuculenter exponit. Csetera vero quoe,ne audiernnl paslofes ccelcstem miliiiam in iiaiiviiiile
iiiodum excederenms cpistolarem,- huic paginseinse- .noslti Salvatoris canere, cnm diceret-: Gloria iii ex-_
renda non. duximus, Arsenio reyercniissinio el san- celsis Deo, ei iti terra pax hominibusbonw voluniatis
«tissimo episcopo, apocrisiario et .iriisso aposlolicse (Lnc. n). Intonans enim, pax liominibus, stihintulil,
se.dis,elconsiliarioiiostro, defsecalissimeproseqtienda. bonw .voluntalis, ut roalevolaevolunlalis homines a
non indecenter, ut credinius, scriptis el dictis iu- pace Iiujiiscemodisequesirarel. Namperversi quique,
junximus. Cui bene faeiet glqria vestra in cunclis -qno pacaiiores sunl invicem, eo procul. dubio ad
.siUendeus,el in his quse sibi,. ex nostri apostolatus agendum perperam validiores existunt. Unde etApo-
auctprilate, de _pacc sanctse Ecclesise perliibuerit, B stolus, non solum evattgelizanlium bona (Rvm. x)
non . immerito credula vel inamhigtia, Ddemcerlani speciosos pedes admiratur, scd et evangelizanlium'
accommodans.. Incolumem excellenliam veslram pacetn (Hebr. xn) addens, nulla bona sine pace,"neo
gratia superna cu_stodiat,dileciilsinie fili. rursus pacem sine cseteris bonis innuit fqre seqiien-
--- " ' dam. Et alias pacem cum omnibus et sancLimoniam
LXXIX. - _
seclandam prajcipii, sine qua nemo videbil Deum,.
"ADEPISCOPOS IN BEC.KO CABOLI CONSTITUTOS. Quas ita conneclens, unam sine altera roinus osicn-
. (Anno 8;6S.). dii esse proficuam. Habenles ergo, charissimi, dile—
Quod pacis sludio Arsenimn legalum mi;ial:proinde. clionem in vobis, pacem sequimini cum omnibus et
• regem ad eam cum Ludovico Aiigusto nepole suo sanclimoriiam: non pacero, qua etiam corvi potiun-
coiuervaridamhortenlur. lur in invicem, sed quam simplex, el a lanialu
NICOLAUS episeopus, servus servortim Dei, omnibits prorsus exlorris columbarum possidet roiranda
rsverentissimis et sanctissimls confralribus noslris, coneordia. N.on solum autem vos pax Dei, qua;
archiepiscopis et episcopis in.regno Caroli-gloriosi exsuperat omnem sensum, cuslodial, sed el.pef vos,
r>jgisconsiiiuiis. orones qui sub vestromoderanlur regimine,,coadunel
Siudium nqstrum semper fiiit, et est, fralres C et vinciat. Prsecipue regem vestrum quaiitdcius.in-
.dileclissimi,ul pr.q sedificandoi.nuuise charilalis et formare salagite ad ea quse illi scripsimus, eljuxta
.pacis bono, non solum his qui pfope, sed et his qui quod eum instruxirous: exhortantes videlicet, ul
louge sunl,-ofIiciinostri veUeinusJtigein,et iropigrum njemor sit memorke districti Judicii, cujus nomeii
cxtendere fanmlatum, ad id quoque inter csetera, nmllis audientibus noroinans, Jurejurando conser-
qusesuggesiionibus veslris inter vos a nohis dispo- .vantlam fralribus eorumque liberis inviolabilero pa-
nenda crebrius exegislis, horlaiu veslroplurimum cem spopondit, el perlimescens lam iremeiiduro nor
invitati. Sed inritimeris undique Christi Domininosiri men in vaiium assumere, reddat Dqminojuramenla-
Ecclesise, cujus principaliter curam gerimus, labo- .sua, cui solum vota ultro Dominopromissa non red-
ribtis impediti, Usec'ut oplabamus hactenus agere dere impium esl. Commonele itaque euni, ut illud
profeclo nequivimiis. At nunc poslquam loties, lit foedus, quodcum fralribus pejrigil, perpetua uniiale
iia dicamus, ille vir Macedo, qui olim apparuit Paulo, conservel, "el id iinmaculate custodiens cuneiis de se
Transi et adjuva nos (Act. xvi), perpias [edil, Rom., liriilabile prsesiel exemplum. Parcatbello, el Christi
propriasj nobis sanciilalis vestrae voces cxclamavit, sanguine . sanguinem emptum fundere magiiopere
,el noslro.aposlolatuipsiinm, pe.r gralas Deo veslras, perhorrescat:" scriplum.quippeest •: yirutri sangui-
nt crediraiiSj oraliories, sicul ipsi egregio lunc apo- r num et dolosum "abotninabilur Dominus (Psal. v).',
slolo, landem.aperlum esl; nihil desidise, nihil tanlo Unde stta sit sorteconlenlus,et funiculo hsereditalis
voliimns opefi.lardilalis afferre : sed polius eceptis coelitus sibi.dalse pacifice perfrualur," aliena Jufa
•aliis negoliis ecclesiaslicis et pernecessariis parum- usurpare non tenlans, non ambiens. Cesset teriieraria
per oniissis,rogabiiiiusquseadj)acemsun[ Jerusalein, prsesuriipl.io, et ayidi anhelitus mediilliluscompri-
illius scilicet, .quse partini in coslo jani cum sponso maiitur: niaxime a finibus dilecii filii noslri excel-
regnat,partim adhuc in lerris incolalur et premitur, lentissimi Atigusli, vel a metis rcgni ulerini cjus
qualenus ^concordiaeac dileclionis fundamenlis jn longe distantis. Per.miitalur ergo praelalo pioimpe-
ajdiflcaliqne ipsius.positis, fiat. etiam conseq.tienter ratofi [edil. Rom., prsecbiro imperatori] quieiaiu
pax in virtuteillius, elabundanlia in jurribus ejus. ducefe vitam atque lvanqiiillara,.etpatruis suis ntil-
Hujus rei-gralia pncsenlia fralerni.laliveslrse scripla jam prsesumptionem monslraniibus, roacbseroeusuin
direximus: qti.ibiis.admonili,sicul boni comroililo- quem primuui a Peln prmcipis aposioloruni vicari»
ues, etquasi Dominicaevineae.cultores, viiia nobjs- contra iiifidelesaccepit, non.cogalur in.Chrisii fideles
cum,expngnale [fors., expurgale.], virlutum.cliar converlere. Liceaf, inqitam, ei reg.na sibi per lia»
913 - NICOLAIPAPJ3 I 916
reditatum jus derivafa,efaj)Ostolicsesedisauctoritaie A titrum tamen liiborelis, necne Jam apud vinira fa-
firmata, et summi pontificis manu capiti superposiio Uini, etsi labor vesler aliquid penps illum proficiat,
dlademale augiisiissime. decorata, cum suis fidclibus vel cujus culpa si non proficit impediatur, nihil
pie ac Juslissime gubemare. Sinainr oinnino a Deo nobis -omninp significastis. Qnamobrem datur inlel-
protcctmn imperium suum, qtiod cum benedictiotie, ligi hujusmodi tacilurnitate ideo vos usos, qunniain
ijl sacratissimi olei unelione, scilis aposlolica1])r;e- quidpiam utilitaiis, quod inlimare valeatis,- penitus
sule ministrante percepil, ad exallalionem et quietem non habetis. Quapropler obsecro vos per adventum
nialris snse liujns sanclse catholicoe et npostolicae . Domini noslri Jesii Chrisli, anle ciijus conspeclum;
Ecclesios?,liccnler ac rectissime moderari. Alioquin vel pro legitimis certaminlbus cororiam, vel pfo de-
quisquis conlra hujus nostrse saluliferse cohimoni- sidia, quod absit, poenam peroipietis, ut tandem
tionis paginam agere forie prsesiimpserit, el adversus aliquando recogiietis minisierium qiiod accepislis,
Jam faiuin filium.nostrum Augustuin referre lantave- projiciatisdesidiam; pellatis a vobis servilenv timo-
rit, r.ovcrit sibi et Deum omnipolentem, cujns iinper Tcm, resumatis episcopalem libertaterii, corripialis
riuin lerroinum nescit, refragaturum, el apostolatum ;s"jieculatoruiiiet pastorum offieium, el precanslo,
nostruin juxla" compctens sibi minislerium procul 'obsecrahdo, suadendo, modo caduca htijtis muiitli
dubio reluctalnrmn. Porrosciiote nos tam ad glorio- 13prospera expdnendo, modo iri aeiernum mansnra
sum rcgem veslrum, quam ad vos, Arsehiiim vene- gaudia praiiiieando,Jam -nominatum regehirfreqiien-
rabilem virum, Horlonsera episcopum [edii. Rom., tius adealis, el tara ex atictoritaie Dei, quamcliam
archicjiiscopum], apocrisiarium el missumaposlolirce cx noslri apostolalus injuncla" vobis ""praecepiioiie",
sedis el dilectiim consiliarium nostrum, cujos aputl quousque, si non obedicriL hanc quam nunc habet
nos approbata est fides, el comperta devotio, el vobis is adulleram mulierem projiciens, fuiillvam perman-
qtioque persona vel est forte non omnibus ignola soriamque demus super eam sententiam, et exhor-
jmideritia, dcslina&se.Qiiem tanlo debetis et vos, el lari euin, et admonere, onini torpore ac lnelu
admonilione veslra filius nosler rcx, benigne susei- repulso, curciis, el segnilia vel *tsedio deposilo;
pere, quanlo sciiis, quia pro cunclis laborai, dum qiiibus hacteiins erulis depressi, hunc consianler
pro commuiiibiis Ecclcsiaeiiejgoliis,qiieeomniumiha- aiguere, et decenter corripere stutiealis, pnemin-
ter esl, lantum fasiniium non recusavil, assuinere : liautcs pariier cl quse illi vehtura sunt, imojam
imo quanlo poiiando pacem,' Christum, quieslpax iinminciu, videlicet quia jiost nostrani, ac sarictae
vera, in so longe lateque gestare dignosciliir.-Ad Ecciesisein ipsum prolatain manifeslarii sehteiitiara,
quem vestra ctiam sanctiias Jungi, et cum sibi quo- , niilla ctim eo eriiis communione poliliiri. Nam ul e
quomodo adventtis illius innotueril, accelerare non G divcrso colligitur, iioslrae communionis cum riioecha
renuat, quatenus alterrof visione ae colldquio fruili sibi soeiata, ei fautoribus suis, ipsejam dudurii fii-
quas circa veram pacem sunt, liquiditis agnoscatis, clus esl exors : quod inepislola et coriimonitorio
ita"ttl et vos legalionis ejusiendrem, elille, queeper Rliadoaldotunc c-piscopo, el Joanni dederamus ejri-
tot curricula temporum anhelastis, evidenlius com- scopo, legatlonc ftmgeiilibiis in eumdem ipsiim Lo-
prehendat. Tumque demum, si queeisuntquee perse iliarium, liquidd poicrit inveniri. Ergov fralres,
'
cprrigere possit, auctoritatcnostra corrigat: reliqua estole ul forlissiui roiliies, utpervigiles pastores, et
vero, quec forte dilficiliora sunt, apostolalui nostrd venienlem lupmn a Ionge inspicite, ac perituro iin-
("liffiniendareservel. -Oplamus fralefiiitalerii et san- minentem gladium eniinliale.."Eruite hunc virum,
clilalein veslram in Gbristo bene valere. ;qui ducilur ad nioriem, qui trahilur ad inleriium
LXXX. liberare ne cesseiis. Clamaie; qtiasi luba exaltale
ADARCH1EP1SCOPOS IX nEGKOLOTnARH CONSTITUTOS.voces vestras, et annutitiale illi scelera stia, quibus
peccat, el peccare Tacit lsrael. Qiiod si ille non au-
(Annq 86S.)
dieril,"ipse in iniqtiitate sua inorietiir,-sanguis ejus
Ut Lotharium libere arguant, et adulteram quam super capui ejus erit; vos aulem animas vcslras li-
habet projicere compellant.
berabitis. Taiilum ulmemores semper illius senlen-
[ApudMansi, ibid.] lise sitis, quam vobis ex Aposiolo memoriaeco.m-
NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, reve- mendaniiam nunc" apostolatus nosier diffloralam
renlissiniis et sanclissimis confralribus nostris ar- annolaL: Si quis, inquit, non obedierif-verbonoslro
eltiepiscopis in regno' Lotharii regis Ecclesiani Dei per epistolam, Ininc nolale, cl von commisceaminicum
gubernantibus. eo (II Thess. ni). Porro hsec et caetera, quse huic
Seepe, fratres charissimi, aposlolalus nostri pro paginae inseruimus,' Arsenio sanctissimo cpiseopo,
causa (si tamen causa dicenda eril) regis Lotharii, apocrisiafio, et misso apostolicse sedis, coiisiliario
sed ulinam regis, solliciliuiinem cognovistis. Quippe nostro, vobiscumsecundum volunlatem Dei exse-
et frequenlia super hoc negolio scripta nostra vidi- -quenda commisimus : cui et benigiiitalem vestram
slis, et in fauloribus ipsius lantum flagitium nos monsliare, etdignam reverentiam pro amorebeali
jam vlnd.icassemanifestissime noslis. Sed,prohdo- Pelri aposloli, a cujiis sede profectus esl, exhibere
lor 1 nohis irremolis laboribus desudantibus , vos saiagile. Optaratis "fralernilatein seti' satictitatciu
'"
liccl scriplo liobiscumsenlire lenerequeprofiteauiini, vestram In Christo benc valere. .
' EPISTOL.-E ET DECRETA. -
?n SiS
, ... LXXXI. - A cemodi verho iiUellexeris," nos fateor ignoramus.
ADADOKEM Nunquid Gerardus conies iilum presbylerurri conse-
yiE.NNENSEM ARCUIEPISC.eP«I. cravit? ntinquid de ipsius esl dioecesi? Ubi hoc le-
"
. (Aiino 865.)' gisli? ubi hoc didicisli? Nisi quia presbyleri non
£ur synodus-non fuerit cdebrala.De Arsenio legaio specialiler ccclesioacivitatis, aul ecclesiceppssessio-
. in Gallias_el Gennaniam misso. .Gnniharhim el iiis, aul mariyrii, aut monaslerii secimdu.m sacras
.Theuigaudum non fuisse pris.ino,'gradui reslhulbs. regulas ordinantur, sed in domibus Iaicorum consti-"
Presbylerum Gertudi comil.s dlteriusvc' ' ciijusHbet
" "' iiiuiilur, ei cum ssecularibus adeq coiiversantur, ut
-laicinqiirecte appellari. -__ . -
non Jam Dei et ecelesise-cujuslibet,sed iflius comitis
"' r aiqueifiius ducisesse.dicanlu):? ita ut implelum sit
fApud Mansi, ibid.]
NICOLACS episcopus, servtis servorum Dei, reve- .quod per prophclam dicitur : Et erit sicut poputus,
renlissimo et sanctissimo coiifralri ADONIarchiepi- sicsacerdos (Ose. IV).Quodforlasseunum^st eorum
scopo YTerinensI. quse, cum in nomine Dqmini convenerinius unani-
.Miraris, fraler, cur syisodum.dispositani non" cer':'. miier in idipsum, oporlebil decenlius.emendari, ot
-
iebrayeriinus, eum in ea infer cselera quse nunc in-" tanquani venehatuni elieborum amjiu.lafi.. Optamus.
congruunt [f._,ingruunl], et ldnguin est nairare de B T fralernilatem veslram in Christo hene yalere.
"_;egoiiisquse apud vos geruntur Deo auclore prseci-" ' ' !
ac una _';•",. . "LXXXII.-.
pue yentilare, yqbiscum,"tecum scllieei et
caeteris fralribus.nostris deeernere.proposuerihms, ADARBUICUSI ARciiiEPiscqrusi VESOKTIONENSEM.
'
"e,tvqs per quos res illarum regioroim, quas vobis (Anno 86S. ) . ..
magis pro vicinitale qtiam nobis nolas .consislunt, 1 "Respondet ad consnlla ejnsdem:
liquidius el suffieienlliis agnoscere. spera.bamus, et
rursus quidquid Deo revelante slatuendum erat, [Apud "Mahsi, ibid.]
illis arbitfabamtir partibus irinotesc~endum,.defuei'i- NICOLAUS episcopus.servus .servoriim Dei, reve-
tis ; prsesertiin' ctim' vobis et omiiibus pene ullra rerilissimo etsanclissimo confralri nosiro AitDuico
Alpes exisleniibus Ecclesiaium Dei jirecsulibus ad -"-Bisontionensi Arcbiepiseopo. -'»= ,. . .,
synodum Rdmse celebrandam, et ad hanc se convo- Tnler cselera virtuUiniXuarum insignia, qua3pluri-
eandos fiierimus frequenlius provocali, el pro his- rois sunt-graiiaiMiinactioiiibus .cumiilanda, sunimam
qute illicile perperarii aguntuf potissimum exislanms dbedieiuiam lenere te conspicirous cuni ,bumiliiatis
solubriler agilali. Alias autem misiirius Arsenium fasjigio.El cuni lantamin lecircapos animi arlmii
venefabilem episeopum apoerisiarium ct missum > ' rati cernamus alacriuitem, mcntem Xuain aposlolor
aposlolicsesed.isei.consiliarium noslruiri', G..liafum nim~spii'itii taclam non dtibitanuis. Cui du.ma pri-
ei Germanise parlibus de riegoliis inslaniis lemjioris malesuo, eujus nos licel meritis impares viees geri-
quasdam vohiscuui riroaiurum ac invcnlurmn. El imis, liinLtim.verbo .dicerelur, Vado piscari, illico
ideo non putavimus vos debere deesse illis regioiii- respoiiderunl 'aieules, Veiihnus el nos tecitm (Joan.
bus, qtiandiu ipsum illic me demorari consiaret. xxi, 3) : ita qttoque iiunc unaiiimilatis ttise fralerni-
Unde bene faciet.beatiludo tua si illi adhseserii, et las cum nos pro hicrandis et abstrahendis e falsis et
in.hisi qtiie ex nostra delegalioiie.agenda suni, ejus amarishujusrauiidi gurgitibus fidelium aniinabus
Taboribus fralerne comniiiriicavefit. Assefit aulein iludii gressuin pdnere solo seriiiono vellc scuiirei:,,
sanctitas ttia qtiod fama ubique spargatur Tlieiilgau- jirotinus quia hos sequi, qiiia per nostra cupiat ve-
duni et Gunlhariura dudum episcopos p.cr nos pri.- sligia graiariler incedere, nullani dilalionein passa-.
stino gradui. resiitulos; quod qualiter agi polerat suggessit; el usque ad "mortem se nohiscum conlra
dum scelus, lain quhd rex Lolharius inrepulslqne hostes dimicattiram", crehra legatione missa spopohr
Tlietitbcrgse reginos et admissione scorli cominisit, dit.Sed oramus omiiipotenlem Deum ul cuifaclus,
quam quod Ingellrudis apostatrix et adultei\a perpe- ' es in hujusmodi promissione consimiHs, proiegenid
travit, adhuc vigeal, cujus faulores fuere nescimus ipso efficiaris in negatione dissimilis. Quanquam, etsi
.si ipse aliqualenus aniinadveriis: prsecipue in Gira- tale quid accidisset, idem ipse fucrat in rccupera-
tbario,quiconlfa"sacros canones decreta nostfa post- tlone forma'penilus imitaliilis, beatus scilieet Pe-
ponens, ministeriuni.sibi velitura Juxta prsecedenierii trus apostoiofumprinceps, qui Malclri corporali ab-
consuetudinem corilingere ausus esi. Quamvis ergo scissa gladio aure inoiedienliam, et in Anania et
hinc nihil usque adhuc in .cofde uosirp tenealur, Saphira spirilali verbi mucfone mendacium el ava-
lamen si de restilucndo quoquam corum aliqiiitl -riiiani perculit. Cujus dtiriisedem veneraris el prse-
egissenuis, consequenter sicul de.casu, ita quoqiic ceptii sectaris, credimus qtiodpatrocinia quoque adi-
omnibus vohis de restiiutione scribere curarenuis. ^piscaris, et apud Deum iiuercessionum siiarum teg-
Illud aulem, fraler charissime, ridiculose soiiuit, - mina cdnseqiiare. Jaiu vero ad consulla-fralernilalis
quod apicum lupruro gerulum nobis commendaiis, luse, de quibusper lilierarum tuarum porlilorem tibi
Jiuiicpresbyterum Gerardi Illustfiscomitis esse per- voluisti responderi, proul Doiniiius dederil, a quo
hibueris. Vere quod [pro- quid, -HAIID.]hoe scribens esiomnc dalum optitnum et-omne donum perfectum
prudeniia lua dicere volueril, vel quid super hujtis- (Jac. i, I7),'mentis oculum dirigentes, cbarilaii
919 NICOLAI PAPJE I , 920
iiiip non sublrahemus, sed potius lanquam coalilus A.copulaeohierit, alter qui superstes fuerit, et in ado-
gralis acceptuin donabimus. lescentise annis adhuc detineitir, si ingruenle ali-
I- CAPUTPKIilUM. quo forte discrimine egii pcenitudinem, ct se nou
continere conqueritur, conjugii valet reme-
llas igitur quse duobus fratribus nupserint, velqui posse dio subveniri. Cujus indulgeniiec forroam vplumus
duas sorores uxores acceperint, conciliuni Neocaesa- eliam circa feminas observari. In quo tamen non
riense usque ad morteni abjici, etin exiiu suo pceni-
sed cum eximia colnmna Ec-
lenliee reir.edlum, dissolutis duniaxat hujus conjun- regulam conslituimus,
clesiae beato Leone papa quid sil lolerabilius sesti-
cllonisvinciilis, consequiJubet. Hos aulem vel has mamus.
qui vel qtuepdst poenileiitiara nova conjugia et-in- CAPUTIII.
hihilog appetivere concubitus, beatus papa Siricius
a Dominiesemensse convivio-separal, et solo vialico (Conc. Ancyr., c. 17.) Eos aulem qni cuni pecudi-
liits miscentur, sancta synodus non nuplialia foedera
cuui ail Dominum cacperint proficisei, per commu-
sed inter eos orare prsecipit quiab spu-,
«ionis graliain voluit lalibus stibveniri. Quo ergo conlrahere,
rilu vexanlur Immundo.YerumtamensI qui sunljii;-
paclo allqtio possunl uti coujugio, quibus ncc inhl-
venculi, qtii lanlo piaculo conslricir,. iiiimiiieiilc-
bitos denuo repetere eoncubitus, necrursus nova mortis exilio vel capliviiatis exsulalu, prjenilentiam
B
coiijiigiaiicet.coniraheie, cum etiam dissolutis bu-
nonnisi inexilu gesserunt, ac pavenles posl hasc Iiicoiilinentieeca-
jusmodi conjunctionis vineulis, possum, ad
iiitenikercmedium lales consequi possint ?Non enim, fn crimen conjugalis consoriii remedia confugeriiil, ne
fornrcalionis fortassis incidereni, consi-.
ut sanclo innuente praefculeSirieio supra memini- lium
veniale sumpslsse, ila diinlaxat,
iims, autnpva conjugia,aut inhibitosdcnuo appetere si nondignoscuntur
" corictibitus hos modo frratlonabilis animariiis (proliiiefasf)
qui poenilenliam reservare sliideni, de caetero
conLuLeriiium, verumtamen omnis om-
oporiet. Prseter hicc autem quomodd posset duabiis hiiio mulieris,.
sororibiis vir quilibet, aul duobus ffairibusqusevis excepto conjugispropriae, consortium
declinarint. Justiim videlfcet Lot imitati, qni ut vasia
mulier cojralari, et rursus viventibus illis ad alias Sodomorum
evadere poiuissel hicendia, Segor par-
uuplias convolare, cum licet non jure, in duabus ta- vam ut vcl in ca salvarelur, elegit.
men personis, connubium conlractum jam fuerit, Sane civilalulhra, non in hoc regulam, sicut superius dixirous,
et secundiim Evangelium vivcnle uno ex malrimo-
alter si ? promulgainus; sed ne deterius peccelur, qnod le-
nio, conjngem duxerit, mcechalur Quod si vius arbitraniur, indulgenduro ulcunque prsevidl-
morluae Jam suut illseduae sorores vel fralres, qui-
mus. Denique Juxta plenam xsaiisfacifoneronil eis
lius vir vel niulier Juncta fuit, et ideo existimatur (
G convenientius est , qui lam pernicioso el orani
terliasquemlibet vel quainlibet nuplias conlrahere, scelere poeniludihem gerunl, quain
scicndum esl quia nos non hoc a -Salvatore nostro, poena plectendo
caslilas non solum corporis sed et
non ab apostolis, 11011 ab apostolicis viris accepimus, perseverans
inenlis.
sed nee accipiendum mandabimus. CAPUTIV.
CAPUTII. De episcoposemeleleclo.
Hos vero qni de propria consanguinilate ac de Post mortem vero episcopi qui serael in loco ejus
propria cognatione uxores accipiunt, vel nubunt, eleclus fueriE, si in nullo a sacris canonibus deviat,
quis non .reprehendat el arguai? cum eliam sancli et eleclio ejus non a ssecularibus quibusque, sed a
praedecessores nostri aposlolicsesedis antisliles, Gre- clero Ecclesise cum consensu primorum civiiatis
gorius scilicct et Zacharias, bos analhemalis mu- jpsius fuerit coinposila, el sancloruinTatrum in eo
crone percuLiant, et dissolvi luijusmodi copulam, conseulianl promulgaliones, et lam fidei dogmati-
ulpole bestiarum more coniractara, omnino volue- bus quam bonis concordat moribus, nulla debet ul-
3'int. Jam vero postqiiam dissolula copula.fuerit, ab- teritis raiione removeri. Alioquin ut praevaricKlores
invicem separali, si possint, quod sciscitaris, a'd me- el lergiversatores qui hoc tenlaverint, a sacris regu-
lius conmieare conjugium, nulla ratio paiet. Quo- ** lis arguentur. El prajcijnie qui conlra suam profes-
.niam cuiii hi poeniienliaesubniittendi sint, nec hos sionein vel subscriplionem ierint, canonicis legibus
inhibilos sibi eoncubitus, nec alia nova appelere de- arctabuiilur.
lieiii conjugia. Denique si Thainar a fralre, et con- CJPUTv.
cubinae David a filio ejus violenler oppressae, pro- De chorepiscopis, de quibus consulis utrum pre-
pter incesium coilum nullas nuptias coniraxisse re- sbyteros cl diaconos valeant consecrare, sacri te ca-
fcrlur, el Adonias a Salomone morle puniiur eo noncs salis poLerunledocere. Quomodo atilem chore-
quod puellam quaecum palre pudice lantum dormie- piscopos posse diclmus eeclcsias consecrare, quas
rat, uxorcin sihi dari poposcerit : quanto magis hi nulli eplscopormn lieel sine nosiro prsecepto secun-
qui sponle: junguntur et irrationabiliter miscenlur dum sanctas regulas dedicare? Non ergo chorepi-
postquani separati fuerint, dignse poeiiiienlisesub- scopis dabiraus. Unde vos episcopos, tanquam tei-'
missi, debent nullas nuptias, sed castilatem potiiis minos a palribus posilos transferentes merilo repre-
appetere de c«tero mentis et.corporis? Sane si qui- hendiinus. Prsetereaquis infanies debeat consignare
Hbet de hac infausta commistionc post dissdlulionehi sanclus Inndcenliiis ostendit, dicens: < De coiisi-
921 EPISTOL^ ET DECRETA. 922
gnandis vero infaniibus manifcslum est non ab alio A rex, qui regnum tunm per maximum spiitium lon-
quatn ab Spiseopo fieri licere. » Et rurstis : « Hoc gius quam fratris iui Lndovici'dilccti filiinoslri
autem4 inquii, solis ponlificibus deberi ut vel gloriosi regis ab hac sancta sede in occidenlalibus
ronsignent, velPareclitum Spiritum iradanl, non so- partibus secus mare Oceantim disparafi fnleris. Non
lum consueludo ecclesiaslieademonslrai, verum illa enim credibilcpolestexistere,"iil adeo longiusilispa-
leciio Actuum apostolorum qusc asserit Pelrum et rettir regnum luum, ut, sicut- supra meminimus
Joanneni csse direclos, qui Jam baplizalis tradant [edit. Rom. inseril: saltem de vobiscum conversanti-
Spiritum sanctum. » bus, vel, etc.], vel binos unius, aut. duaruni metro-
CAPUTVI. poleon legalos omnium vices agenles. dirigere non
valuisses, Reprehensibile denique valde esse conslat,
(S. Greg., lib. xii, indicl. 1, ep. 2S.) Porro de
non restatiraiionem quod subinlulisli,- dicendo majdrem parlemepisco-
presbytcro, quod possil post omnium die nocluque, eum aliis fidelibus
lapsum recipere, ul mulla porum
proelereamus,bealu-;papa contra .piratas maritimos invlgilare, ob idque
deelarat, Gregorius ad Sabinianiim inler cieierascri- tuis,
episcopi impedianlur venire: cum militiim.Christi
bens Jadertinum episcopum : t Presbytertim vero, in-
de nos fraternitas tua latoris sil Christo servire, militura verd saeculi,saxulo; .sic-
quiens, quo jireesenlium B ul
relalione consulit, nulla ratione in sacro ordinepost scriplum est: Nemo militans Deo implicat sene-
aut aut i gotiis swcuiaribus (II Tim. n). Quod si seeculimili-
lapsum permanere, revocari possecognoscas. ad episcopos et
Hsec quidein, fraler cliarissimc, in mullis occupati tes saeculafi mililiae studeht, quld
orationi? .Sjierabamus
vix ad lua consulta rescripsimus. Cselera vero quse mililes Chrisli, nisi ut vacent Deo
communi cbnsulant utilitati, cum Arsenio yenerabili te, fili charissime, in talia non prorumpere, qui,
et gralias, clarus in cunclis haberis. Adilus atiteni
episcopo, apoerisiario misso apostolicse sedis, veniendi ad
quem illas in paries direximus, cum Ded duce per- tanturn-negolium anlistilibus illis dene-
non debuit.Et si forle denegare vellenl,quo-
venerit, salis valelis abuiideque tractare, cui et no- gari adi-
slra credere, el lua nohis exponenda, cum redierit, quomodo, si monilis nostris parere.delegissent,
tus illis et transitus palefieret. Si venissent collcctis
poteris sine ulla conlrectatione commiltere. Opta- fieret inelius corrigeremus.
mus fralerniXaieniluamin Christo nunc et semper operariis, hoc utique ne
bene valere. Qula illis inde, et nobis hinc- Deusin conventu no-
<;APUT VII. stro medius tribuerat, ut el nostris et.vestrisdein-
noslris
Si quis ex propria cognaiione sanguinem occisio- ceps aditus denegari non posset.Nam nec de
melius dicere possumus, nec pejus de veslris, quia
nis fudeiit, sacri canones usque ad morlem abjici,
el inler rebelles depiitari sanxerunt. ] quid nobis impediat longum esl enarrare. Quod si
intercapedine temporis ad.;CIusas pro Dco aliquid
LXXXIH. tolerassent, lucrum pro Xenlalionibuset laboribus a
ADLUDOVICUM GERMANI./E ET CAROUJM CALVUM REGES. Domino magnum r.eciperent. Sed quia occasioue
(Anno8GS.) - transilus suffugiunt nos licet coacli adhuc hsfjcgra-
Reprehenditquod episcoposin Urbemad synodum non vamina sustinebimus : yos tamen videbiiis. Sed in-
miserlnt. Ut Lolliarium de- divorlio commonere lelligi datur eos monilis nostris non velle parere,
pergant. De episcupis in Colohiensi et Cameracensi proplerillud quodin liltcris vestris subditur. Dicunt
ecctesia consecrandis, ei de Rolhado Suessionensi.
enim posl aliquanla, ut episcopos de regrtis vestris
. [Apud Mansi, ibid.] ad synodum Romam mjltendi necessitas non postn-
NICOI.AUS e"piscopus,servus servorum Dei, dilectis- lel. Unde si vos forlasse aliler dicitis, nos illutl dici-
simis filiis LuDovicoelCAitoLoglorosissimisregibus." mus, quoddivinilus revelulur, quia cum novitatuni
Ctedimus ex Dei dono, filii charissimi, proces- mala muliiplicari videamus, si-ex divcrsis provinciis
sisse, quod unanimes effecli vos de corde puro et fratrcs in invicem convenissenr Juxla priscum mo-
conscieniia bona, elfidenon ficla junxiuis. Uiidefll, rem, ct rios. consensu il.lorum, revelante Doinino,
ul uno animo, el uno ore per vos glorificetur Deus ) qusedecernenda sunl deceriiemus, el ipsi necessita-
et Paler Domini nosiri Jesu Chrisli, ei ad sanclse tes suas referentes, et nos nostras exponenics, qtise
caiholicae et apostolicae Ecclesiae, regiiique vestri decreta fuissent melius in omnium noliliam facerenl
decus conjunciio veslra proficiat ad salutem. De peryenire, qui semper synodalemconvenlum a nobis
epislolis autein noslris, quas suscipientes archiepi- aggregari pelieranl: sicque' fiefel, ul seciiiidum qua-
scopis et episcopis, regnorum vesirorum, imo el litatem morbi medicina conficerelur, el ad sananda
Lolharii regni pariler archiepiscopis et episeopis, vulnera longe laleque effunderetur. Salomon quidem
seciindiim tenorem illarum dedistis, grales excel- verbis noslris consentil, cum dicat: Satus ubi mttlta
lenli» veslrae reltilimtis. Sed quia eos ad syriodum consilia (Prov. xi). An nescilis nonnullos ex nonnul-
nostram, el pro angustia lemporis, et pro injtiria lis provinciis prsesules,ila fecisse?. Quodfacilius
transilus, occurrere non valere dixisiis, merito dure scire potestis, si vultis; Iicei vos, ,si yuliis, minirae
lulimus, cum tanta temporis anguslia non immi- lateal. Denique tain prudenles, tamque praccipnqs,
nerel, ul saliem .dc.vobiscum coiiversantibus binos et prscclaros, ac quosDeusin charilate vera cunjuri-
millere nequivlssetis, pracci[it:e lu, fili nii Carole xit, yiros rcprehendcre poltunus; quin potius tu di-,
923 NICOLAI-PAIVEI ' S24
lectissiriios filiospaterno amore excolimns, et ut iu .t\ lem ejus noslro jndicio-rescrvantes statuimus, ut si
nnitale fidei perroanealis, cunclipotenlis ciementiam- prsctlictse Theutfcerga3capliose aliqua alia crimina,
exoramus. Quod si.cui ex confratribtis noslris epi- posiquam eam a scre.ptilit, objicere volueril, hoc
s.copis taiia noLis misissonly Iialipcramus qualiler cxpurgetur sacramenlo, si ila necessitas compulerit.
illos reprebendere el r-edarguere deberemus, exc.epio Qiiod si*innupta manere decreveri' el yiro suo re-
si fegaleni magniludinem veslram sibi impetlire conciliaii noluerit, sancimus tit cogatur inanlplextis
dixissenl, in vobis hoc peudere el corrigi debere vi- hxorios redire; qtiia utvinsquese separandi non fuit
deretur. Eccd episcopis regnorum veslrornm impe- volunlas. Nam si ulrique in divortio consenserint,
dimenlum prseparatur. ne venianl: Lolharii autem el Lotbaritis Jam omnino copulam concnbitus non
cpiscopi, qui fraier.isthis esl quid obsislil, nisi quia repelierii, hoc fieri non prohibemus : quia Dominus
de vesiris sumanl occasionem, cl sicnt vestri, ila de dimiltenda uxore causam tantum fdrnicationis
et illius negligenles .appareaiii?;'Nam inier cseiera excf-pil. Igilur.si Lolharius, qucm haeicrius convcrli
phiriinum nunc in causa ejusdera Lolliarii, dequo jirsestolali siimus, ct vindiclam iri euiri, ne snnguis
subiiiferemus, profoeral-si -yeiiissenl: quia auditis cffunderelur, elnebclla excitarentur, propalare.dis-
decrelis el insliltilis Iticidius cui;cla referrent, iia til tuliriius , cornu" extuleril, et' nostris vesirisqtie nio-
nubilum aliquiJ minime remaneret. -Fortasse elenim B nilis obedire neglexerit; de cajlerq lalis babendus
hsec illoium-dilitiio; ct absentin niagis ebfuil in ejus esl, qualem illuin per epislolam npsiram Rhadoahlo
emendalione,- quam obstihalio , qtiia si absentia et dudum episcopo, el Joanni episcopo missam nos ha-.
dilatio non esset, obslinalio utique Jamsallem coa- bere Jam cognovistis. Sed, filii dileelissimVelsingu-
cta""-cessaret. Sed his omissis, ad veslra eonsulta laritcr a nobis diligendi, ccce/Arsenium.yenerabileni
s:yhim nosirufii refleciamus. Diciiis cnim.vos pra»- episcopum ad hoc vobiscuni perlraclandum,.et mo-.
falum commonuisse .Loiharium. Sicut in.comtnoni- hilionibus corrigendiim, cum apostoiicis epislolis
lorio nobis a vobis direclo legere prfevaluissenius.; illuc dcstinavimus. Quafum exemplaria, nc autheii-
et eumdem ssepe vobis mandasse asseveralis, quotl licse istarum, aul intereeplse, aul a quibus forlasse
. Romam pergcre velit, ei per nqstram dispositioncm d.eboneslatse, aul peniiiiv, aut eiiam proplcr quod
de causa sui conjugir facere. Sed heu! diciis [«/., yobis duhietas credendi generaretur, pro libiiu.alilcr
his dictis, HARD.]OJIUS non accommodasiis, qtila stc- babiise fuissenl, magnitudini vcstrie per litinc geru-
phis cle direciionc comiiionilorii mentione fiictaideiii lum transmisimus. Tu.nc.si aulbenticas ila se ha-
Cdmmonitorium abfuit, el nobis fruslratis nequa- bere repereritis, assensus vcster cidem Arscnitf
quam comparuil. Quod si habuissemtis, certamen praebeaiiif. Siri. auiem, exccplo de Rholaud ei Al-
vesiruhi supef his cognosceremus : sed- cum illud G buirio, illi vos credere non oporiel. El quidqtiid illis
defuerit, ncscimus si labor vester fructtiosusfuit. in partibus aclum fi:eril, sub geslorum insinuaiibne
Ipse qnidem Loiharius nohis; ut vobis, vicibus per nobis, antequam illud per alios cognoscamns, opliine
imperiales legalos maiidavit, quod -Romam-vellct muiiitum, tit meiius Iaborarc possimus",dirigere p'e-
venire. Cui inlerdixinius, et ornnino interdid:fit;s: liinus, nequaqtiam oinitlilc. Sunt el alia quampluri-
ut ilcr falis qualis nunc est non arripiat, eo quo.d ma, quae yobis nos roandare valde oportiierat: sed
,sancla Romana Ecclesia talem respiial-el eoritciiiT 'qiiia tam "clavissimis-el prudciilissiniis pauca stiffl-
nat, el in hoc perscveret, qilod lale in tolo diffiisiitii ciunt, cl bic gefiilus riobis eraiincogniltls, alque hoc
esl orbe. Nam verso diu Itiraino per. apices veslros, eu:ii latebat, praster ha;c scrihere desiimus. Pprro
anhelando prastolabamttr ldcuro attingere, qui nos de Ecclesia Coioftiensi,de qua nds consuluislis, de-
vel verbo aliquo roodo [al. abesl vox, inodo, HARD.] cernirous ut. ibi consecreltir antistes. De Camera-
dpis annucrel, qud possemus aliquam Isetiiiam prav- censi vero, quod slattitum habeirius, voluriuis obscr-
sumere. Sed perscrulatis omnibus, ac ad ralcero , va.ri: videlicet ut si Libi elcclio canonica fnerii,
usque releclis, posl leciionem ipsa qusc inerat liclitia consecrari debeal in ea episcopus. Ad exlreriuini,
Rbsccssit, et nos doiorconlinuus illico possodit, quia quod silere' non possuhitis,""qtiin imo super dictis
in cunclis suimis frustrati, el qtiod non opiabamns,- " vestris obs!upescimus,"de Siiessionicascilicel Eccle-
derclictii Verumlamen quouiam circa raissam [hvc sia, de qua, fili mi Carole, quod loquimini, per os
esl cifca festum, HARD.]sancti Joannis, tle quo dixi- allerius loqnimiiii, qtiam ctiani jier triginla cifciter
nms, Lolharium, disposilura haheiis tienuo conuno- annos ab infrticiuosa liculnea Roihado \ut., Roslial-
nere, non' molesie luliimis. Forsiian .oninipotciis do, ci sic ubique inferius, HARD.]iiiuliliter occupa-
Deus cor ejus ad sibi placita inclinarc dignabitur, et tam,. excepto soio nomine, paslorali dicilis vacassc
de prsevaricatore landem faciei convertendo dile- soliicitudine : miramur cur-tantus rex suasoriis ver-
clum. Si autem subdole Theuibergam, ut cam per- bis ccdit,-el non magis nos qtialiterde Rholado"obe-
dal, velle repctcre dicitur, si ijisa tales elcgeril, pc'r diat licliilcare procural. Desine ergo, fiii, el depre-
quos sibi securilas'certissiraa fial, ccce liene. Sin caloria verba jielle a eorde,incipeque noslris raoni-
aulem, idem Lotbarius prcebeal sacramentum, quo tis parcrc, ut' excellenlissima gjoria veslra "ciim ex-
poHicealur eam digno lr.alrimonio recijiere, ei tit S'.ii.alioiiefruciificel, et cuni gaudio mahipulos colli-
uxorem legilimam decenter venerari et coiere, ac gat. Tamen qnaliter de illo sublimitalenv vestram
deinceps incolumen conservare. De pceniteiHiaaii- oporieat facere, aiiis liticris nosiris liqtiidius cogno-
923 EPISTOL^ ET DECRETA. . 826
. scere valehiiis. Quibns cognilis, credirous, ut quod A i nihil addi, nihil minui, nibil immutari, pra3ter quod
peiimus obiincamus: et quod decrevimus; ratuui a vobis in his inseri Jussum fuerit, subdole queal.
coram oculis Pei, et cofam vobis esse videatur. Unde quia qu;epos(ulasse credimini, pia siint, dile-
Apud nos namque itiem Rothadus frucluosafficulnea ctioni veslrse super his brevi slylo, quod divinitus
inanet : lamen post renovatum Judicium ejus, _si fuerit inspiralum, reserare curabimus. Igilur depre-
fructtiosa esl, an infructuosa,"paienler declarabilur, camini nosuipallium fratrietcoepiscopoiioslroFesii-
habiiis onuiibus secuiidum quod de illo .slaluinius. niano; qui ecclesieeS. Sanxonis praeesse dignoscitur,
Hane autera epislolam ideo more solilo scribi non dirigamus, quod interim ideo non facitniis, quia, sicut
fecimus, quia etlegatus vester susiinerenon polerat, plim nos scripsisse memiuimns, ut pro tantse digriir
et oh fes.ia paschalia scriniarios nostros, eo-quod "faiis gralia nulla solejn.nisvjdelur fuisse emissa pe-
debitis.vacahaiilxiccupatipnihus, habere ul debulmus^ titio, nec observata postulalio ordine legiiiino conse-
i:ori valuimus: Rogamus praeterea et expresse vos quenti. Ergo el multa prsetereamus , aclo jam lera-
adjuramiis, ulqnse superius exarala sunt, non-sim- . pore studeatis , qui tan.ii apud nos meriti, esse per-
pliciiaie sermoiiis, sed ex qtianla mceslilia ut com- oplal, ct tale ppiiulan.leDominomunus adipisci desi-
punciione processerinl; inteiiori oculd, hon exteriori ' derat, scripta illa quaeab.aposlolica.sede praedeces-
iSntum, aitendalis : cl omnes necessiia.ies nostras iri B sores ejus in acceptione pallii perceperunt, iransinii-
. his consideretis, dolore pairis miserabililer moti ut tere,'quatenuseisdero scriptisquaeajireeilecessoiibus
filii charissimi. Divina majeslas ad exaltalionem- nieis dala sunt, diligenter insrieclis, per. eorum quo-
sanctsesuse Ecclesisevos conservel incolumes.- - que et nos/yesligia i.niioffeiisisgressibus incedarous.
LXXXIV. -- _- - MittaLeliam el alia scripia pariter , el idoneum ex
*' • ADLUDOVICUM II IJIPERATOREM. proprio tlero legatum ; scripta siquidein fidei calbo-
licae docnmenta, et observaiidarum B. Petri aposlolo-
Fraginenlum. — (Anno 865.)
runi-principis catbedraedecrelalium sancliomim pro-
Non aliorum, sedprimatis suijudicio quisquese . missa circumferenlia ;
legatum vero, quiJurejurando,
subjiciat.
positis super sacrum Evangeliorum codicem mani-
[Apud Mansi, ibid.] bus,; afiirmet, antistilem stium ita.credere atque ila
. Denique Suffredus, si tale in se crimen noverat, -deincepsobservaturum csse sicut illa scripta nobisab
. quo recte possel cpiscopaiu privari, vel -infirmitale. eo missa teslafi vel continere noscuntiir. Quoniani
se senjiebal forsiian pncgravari, qtia3-impeditus ila esl apo.stolicassedisauclorilas.el sanclse Romarise,
nullis posset proxiniis. stia pnelalione protfesse, pri- cui Deo disponenle prsesumus , .Ecclesise.irrefraga-
malis su.i debueral,,et non aliorum dicecesebsânli- Gliiiis observalio. Js-autein ,. qui fuerit, iia pro-
sliluro, prseslohri judicium. Quod.si qtisclihet ain- perel. omni ex partc muiiilus, ut si .neeesse est,
I}iguitas,.velaliqua forXusse.superejus examinaiior.e, saliem- triginta hic. valeat dcniorari - diebus , qua-
yel episcopatus. abreiiiintiatione oborta fuisset con- tentis-quod ulilitas et nios ecclesiasticus diciat,'affe-
lenliq, ex more atl sedein aposlolicaro rcferri con- ctus recedend.i non adimal.-Adultiroumsane ^monc-
yenerat, et nosira in liis .omnibus debtieruiit^cuncli musi- ut quotiescunque nobis epistolam vesirairi
. decreia jieniius exspectare. -Quod quia. omissum mittitis, talem horiiiiiemhanc defcreiilcmdirigatis-,
liactenus iiolemn.s, dilectissiroam mihi gloriam" ve- qui nulla inquieludiiie sliimiletur, sed tandiu apiid
stram vehemenier effiagilo, ut jam-dictiisSuffredus nos morelnr, qiipusque de quibus consulilis provitla
episeopus proprio icstilualur episcopio, el si aliquid consideralione ac siifflcienlispalio reseiibere valea-
reprehensione diguuin gessil, poslea vel correctione, mus. Datum vn Kalendas Junii,liidict. xm. -
yel digna animadversionc diflinialur. LXXXYI.' "_
AD"MICIIAELEM I5IPERATOREM. " . .
LXXXV;
ADSAXOMOSEM BR1TANN0RU5I REGEMET EJCSCONJUGEM. (Anno 885.)
(Aiino865.J D Reprehendilimperatorem, qui superbia el arroganiia-
Recusatmitlere
' pallium F.cstiniauoDotensi episcop.o, infialtts miilla insolettiiascripserat. Deinde oslendil
donecauthenlicisscriplis de illiusjure convincdtur. deposilionen.Ignatii nullius essemomenli,quoniam
asuspeclis,excommunicitlis el inferioribnsepiscopis
[ApudMansi, ibid.] . jfuerat damnalus. .Prwlerea commemoratmulta de
. SALOMOM Britannoruni regi, ejusque conjugiGIE:I; privilegiis Romanm Ecclesiw, jubet ad se venire
et Photinm, aut eorum legalos, si ipsi
BRET. -. . " . ' ' ' Ignalium
non possnnt. Monetimperalorem, ui sttis pnfceptik
, Propostierat.quidem aposlolalus noster:per singulai ~ obientperel: eum objvrgal qttod Ignatium in con-
glorise veslraestiggesiionibusrespondere; sed ulruni ctlio deponi curuveril, primusque illiusdeposiiioni
fuerint suggestiones , quas quidani piesbyler.elalii subscripserit.
Britanuicaegenlisboiiiiiiesiii scriptonobisdeliilerunl, [Apud Mansi, ibid.]
apcrtio ipsius scripli el impressio-sigilli,qtieepagiiise - NICOLAUS episcopus, servus servoruiji Dei.-piis-
decral, nos ambiguosTeddil. Unde vestra prudentia simo.et dilectissimo filio imperatori [edit. Rom.,
curet necesse esl jam posl ha;c sua scripta proprio superatori] gentium , atque tranquillissiino iropera-
-signq nobis impressa aique..-. muiii.ta-nrittere,' ut tori MIC"HAELI a Deo proieclo,seinpcr .Aiigusi.d.1.
827 - - KiCOLALVAPM I 928
Proposueranius quidem,'aritequam-Micbael glo- A }_benter ferimus. Discipuli enim sumus illius, de quo
riosusprotospalharius legalusyester Romam veniens apostolorum princeps ail: Qtti cttm maledicerelur,
epistolam noblsclariialisveslraMlelulisset, ialiavo- non maledicebal : ei cum paterelur, non coniminaba- }
bis scripta per missos noslros, qusejam et- parala iur (I Petr. n).' DcXalibus enijm Veritas loquitur :
erant, transmiltere, qualia gravissinms [gratissimus] Si patremfamilias Beeizebuih vocaveruni :'quanto
filius adiligcntepatre ac Dei cultore,Iniperatore.s a magis domeslicos ejus? (Mailh. x.) Et rursus eos,
sedis aposlolicae praesiilibns soliti erant suscipere. qui propler nomen-illius pefsecuiionem, et male-
AtverO prsefato viro pervenienle-, epislolamque no- dicta toleraturi erant, beaios esse pronuntiat, di-
•bisvestrse gloriso, quse tota blasphemiis, tola erat cens : Bealieslis cum maledixerint vobis, el persecuti
injuriis plena , porrigeiite, mtilata est in luclum ci- vos fuerint,et dixerinl omnemalumadversusvos men-
thara noslra (Thren. v), et organum nosirum in vo- tienles propler me(Malth.y). Ubi ergo, lesieconscien-
«em flenlium (Isa. v). Quoniani exspectavimus tia, Deus in eausa est, ibi omnino bealltudo spe-
lanquam de bona vile uvas, suscepimus aulem la^' randa : et ubi mendacium seevil, ibi convicia nulla
bruscas : ideoque roulavirnus stylura, et ostenso limenda. Sicut ergo nospropterDeum eliam a non
vuhieri congrua praevidimusadhibere medicamenta. vera dieeutibus injurias. nobis illatas aequanimiler
-Igitur ad potentiam vestram inspiranle Dominoscri- B ' feiimus; ila quoque oportel pietalem vesiram sa-
pitiri, noslraeque menli affeclus industrise vestrse cerdolibus, qualesciiiiqiiesinl', propler c-uinctii de-
resei'atiiri,-neciion el pro sancla Ecclesia caiholica serviunt, reverentiam polius, quam injurias exhi-
et apostolica (cujus nos praecijiue cura, et quoli- bere. Sed de his jam cum- sancto papa' vobisioqua-
.diana secundum Aposlqlum solliciludo oonslringit) mur Gregorio (Epist. lib. iv, ep. 51): Nam in divinis
-apud vos ihlervenluri,' et ejiislolsevesirse asscrtiOni- eloquiis sacerdoles aliquando, dii, aliquando angrli
bus (proux Ddminus posse et nosse dederit) rcspon- vocantur. KaroetperMoysen.de eo, qui adjiira-
-shri, nihil-opporlunius, niliilaptins, nihil profeclo mentum deducendus esl, dicilur : Applica iltum ad
.salubriiisarbilraniur (licet vos a convieiis irichoas- deos (Exod.-xxn), videlicel ad sacerdotes. Etrursum
selis).quamprae omnibus flagitare suppliciler eura, scriplum esl : Diis ngn delrahes (ibid.), scilicel sa-
per quem reges regnant, el leguin condilores Justa cerdolibus. Eiprophcla ail : Labia sacerdotis custo-
decernunt, elhi cujns manu corda sunt regum, et; dientscientiam, el legemrequirent ex ore ejus,quia '
ex quo regnat oinnis qui ])ie regnat; .el.imperat om- angelus Dominiexerciiitum est (Malach.n). • • '-
nis, qui eidem Regi regum et Domino dominantium • Quid ergo roiriiro, si illos imperialis pieias hono-
nonrepugnat, Dominum videlicet nostriim Jesum ret, quibus in suo eloquio honorem tribuens, eos
'
dirislum, cui omnis ralionabilis crealura ministral: C aul.^-uigelos, aut deos ipse etiam appellal Deus?
.nimirum .cui et insensibiles venii, el mare impe- Ecclesiastica quoque iestatur hisloria (Ritfin., Eisl.-
-ranli obediunt, quatenus et labia noslra ad annun- eccL, ttb. i, cap. 2), quia cuni pise nielnoriaeCon-
tiandum laudem suam aperiens, dilatatum quoque os slanlino principi scriplo oblataeaccusaliones contra"
noslruin pasiu doclriiisesalularis arlimpleat,-et quse episcopos fuissent, libellos quidem accepit, ei eos-
per noslri apostolatus officiumariribus vestris exle- dem qui accusaii fuerant, episcopos convocans, in
riusdicimus, per se quoque nulii suse aspirationisi eorum conspectu libellos,' quos acceperat, incendii
interius roentibus vcslris aspiret. Quia incassum dicens : Yos .dii eslis, a vero Deo consiiiuli; ite,
terra cordis vomere noslrse linguse proscinditur, nisi et inter vos causas veslras deponiie, quia digniim"
crolestis roris. aspersione inlrinsecus infundatur. non est, ut nos Judicemus deos. In qua senlenlia
Deus est.enim., qui incremenlum dat (I Cor. ni), eti sibi magis ex bumiliiale, quaro illis.aliquid prjestilit
qui docct hoininem scienliam (Psal. xcxm). ex reverenlia impensa- Ante eum quippe pagani in
Pulas, imperalor, non bene facimus? quod vos; republica principes fuerant, qui verum Deum ne-
ab injuriis scribenles inchoaveritis, nos ab oralio- .scientes, deos ligneos et lapideoscolebant,ei ta-
uibus : vos a conviciis in nos, imo conira pritnim men eorum sacerdolibus houorem roaximum Iribue-
et magislram Eeclesiarura omnium loquenles exor-. " bant. Quitl igitur mirum, si Chrislianus imperalor
diiim feceritis; nos ih laudibus, et in nomine Do- veri Dei sacerdotes honofet, dum pagani, ut prse-
mini ad polentiam vestram sermonem habiiuri os; diximus, principes honorem impendere sacerdolibus
aperueriinus? ¥idemus eriini gigantem allophylumi noveruni, qui diis ligneis el lapideis serviebanl?
ctmira puerum sanctum, eL cilharosdum nostrum HSBC- ergo non Xanium spgcialiier, quanltim ê-
David' furore plenum, ei blaspheinias eruclaiiLcm" neraliler pro omnibus asserimus sacerdotibus :
primoimpeiu- populo Dei terroi-em 11011modicura quoniam adhuc nescimus, quis in lefribili Dei
intulisse (/ Reg. xvn). Sed exspecla paiilulum, et Judicio qualis futurus sit. Etenim Pauliis egre-'
ecce videbis illum in nomine .Domini percussum, gius praedicator dicit : Nolite judicare aitle tempus",
eljam a diclo hyinnlilico el laudes et psalmos, ac; donec venial Dominus, qui el itluminabil abscondila
oraliones Doniiui niajesiall huniililer effundenle, , lcnebrarum, el manifestabitconsilia cordium (I Cor.
gladio suoproslralum. Et quiderii nos injurias nobis; n). Uoc lamen breviler- diciinus, quia, licet pec-
specialitef irrogalas,-et maxime projtisiilia labo- calores ei indigni, plus lameii de venluri Domiiii
"raiitibus, el a justitiae iirpugnaforibos ingestas, li- misericordia,-qiiam de vesira pietate prscsuoiimiui."
829 EPISTOLJ; ET :DECRETA. 930
Nanr sunt mulla, quse de judicio illius homines A nulld quxrere antecessores veslri dignati fuerini,
igiiorant: quia forlasse quae vos laudatis, ille re- cum magis eorum fueril dedecus : quia per tot an-
pi-ehendet, et quae vos. repreheudiiis , ille laudabit. - norum curricula diversarum haereseon morbis Ian-
Non ergoquales sint sacerddtes Domini, sed quid de guen.les medicinale remedium non qusesierinl: quiri.
Domino loquanlur, est vobis magnopere prseviden- potius medicinani sponte a nobis. sibi porrectam
duml 3S"eein vicariis beatl Pelri aposloli vobis est tjuasi desperati, vel quasi cor iinpoenitens gerentes,
atiendendum," qui sint," sed "quid pro correctione ab ipsis faucibus projecerinl; dum tanlse salutis
ecclesiarum; qtiid pro salulevesira-sataganr. Neque dhlatse ministros:duplici modo inleremerint: quo-
eriim Hlos inferiores dicells Scribis el Pharisseis se- niam :aul parlicipes illos sui erroris effectos spirila-
denlibus super calhedram Moysi : de quibus Domi- liter occiderunl, sicut temporc reverendae memoriae
nus prsecepit dieens : Quwcuttquedixerinl vobisfacile Cononis papse contigit, qui post sexlam synodum"
el observule: secundum operavere eorum nolile fa- exstilit: aut cerle corporaliter illos non consen-
cere(Maiih. xxm). Ergo, imperalor, considera , si tienles sibi necaverunt, siculi.sub venerabili papa
IIIos dixit audiendos, qui super calhedram Moysi Gregorio factum est, qui posi sextani synodum fuit,
sedebant-, quanlo potitis his, qui super calhe- quando pro zelo fidei, el sanclarumimaginum reve-
dram "Pelri residenl, esse exlstimeiis obaudien- B rentia religiosi viri, ac Dei farauli direcli in.exsi- ,
dum?Et si illonim non opera, sed dicta facere et " lium missi sunt, et bona confessiohe hujus iriundi
observare Jubet," quanto polius horum, quicunque froierunt vitam.
sinl ipsi, dicla elmonila cuslodienda sunl, et am- Denique a sexta synodo imperatores, aut hacretici,
plecteiida ? Quid auiem nos msili volumus [forte, vo- . aul, licet perpauci catltdlici : fuerunt et haerelici
lumus? Quidfrustra, etc. HARD.],quia frustraindi- quidem, si miltere ad nos dedignati sunl, non est
gnaaiini ? ei contraEvangeliurii, quod dicit: Qui dixe- riiirum : noveranl enlni per graiiam Dei se nps nun- "
ril frairi suo, Fatue, reus erit gehennm ignis (Malllt. quam penilus sibi sociaturos. Fuil aulem quando nos
v), ncs levitatis nomine lacessendos opinamini: vobis sibi saepesociari lenlanies cum inagno suiu.dedecore
niliil, nisi quod est salubre : nihil nisi quod sit Deo et opprobrio repulsi, et digna constantia a nobis, et
acceptum, offerre sludenles? Scimus lamen nos a non a Conslautinopolilana Ecclesia crebro rettisi."
plireneticis [ut in cotnmenl. Galas. ad Fausl. : Sie Qtiando vero catholici fuerunf, ei pium dogma, yel
phrenetlci solent, clc", HAUD.], quos porlamus, et ecclesiasticairi correclionem deferidere voluerunt,
spula perpeti, el colaphis csedi, et eis quod ad salutem nostrum praesidium quscsierunt, sicut synodus sub
perlinet nihilominus exhibere. Nam el in eorum Conslaniino et Irene facta iridicat (vn synod., act.
loco per abundaniiara gratiae Dei sedemus, qui pro- " 2) : in cujus inillo ,'id esl in epistola beatee meriio-
pler verilalem laboranles, a Conslaniinopolitalii.s riee preesulis Adfiarii, quantum ideni ponlifex illam
ssepe lalia perlulerunl, qualia nunc nos ferre digno-" praesumpiionem , qua ex laicis quidam subile lon-
scimur, quaa sufiicienler (ubi opportunitas exegerit) surantur, et' in episcoporum numerum exacervate
dstendemus in subdilis : nequeenim fas essejudica- prosiliunt, damnaverit, si diligentef inquisierilis,
mus, ut ad Imitalionem inferidrum [edit. Rom. ad- profeclo invenielis, si tamen non falsaia Graecorum"
dit., ac infirmorum] tales nos sinamus credi, quales niore, sed sicut a.sedemissa esl aposlolica penes
a vobls cernimus pra;dicari. Excmplum sequenles Ecclesiam Constanlinopolitanamhactenus perseverat,
Salvatoris, qui cum"a Judseis, Dwmonium habes, et epistolse diversae sanclissimis pontificibus Leoni
audiret, hoc humililer dieens : Ego dwmonium^ scilicet el Benedicto decessoribus nostris iriissse le-
non habeo (Joan. vm), refulavit. Ita quoque nds, stantur. Ergo cum ila sinl ha3C, quae de roullis par-.
cum de nobis, quae vera non sunt, audimus, veraci Ximcommemoravimus , non'jam verum esl illud ,
ac faiipnabili responsione a nobis ijla removere sa- quod dicitur, a sexla synodo rion [forle, nos, HAHD.].
" :
tagimus. . _ ; meruisse suscipere quod nunc a vobis ipsi me-
Yeruralamen quae ad Ecclesise Romanseinjitrianfi,,TJruimus. • , '
.qtiae'adipsius privilegiorum imminulionem, quse ad Prielerea scripsistis jussisse vos- quosdani, qiii
sedis aposlolicaepraesuluriiderogationem scripsistis, stib nobis exisluril mitti ad vos, quod longe, est a
quanta possuinus conslanlta felitndemus, et nullis piofurii imperalorum affeclu, quorum sicutlocum
terroribus, nec ullis detraeiionibus veslris repressi, tenetis, ulinam ita et pietatem sectemini, quod,
quahlapossumus virtiite destruere; ulpote verilatis. longe, inquam, est a' principibus sedis aposiolicae
iaimica, studebimus. Dixistis .enim, quod nullus" reverenliam oljservantibus. Non qriippe hoc dixit
antecessorum riostrorum a sexla synodo meruerit a Honorius, qui feyerendo prxsuli Bonifaeio.scri-;
vobis, quodrios meruisse dignoscimur : quitl lamen bii, dicens (Honorius in epist. ad Bohifacmtn /);. '
meruerimusevidenterinillaleruisindicaslis, nisi forte Pelimusuliquotidianis oralionibus aposldlalus lutis,;
lilteras praedicatoriashdc diclo velilis inlelligi nos a sludium, ac volum siium circa salutem, atqiie im-
vobis nuric lanlum meruisse suscipere, a sexia sy-" - perium nostrum dignelur impendere. Npn, inquam,
nodo pfopter aliquod dogma,' vel disciplinam quain-; hoc dixit Yalenliniarii et Marciani pia dualitas ad
libet ecclesiasiicam/Et hoc" didtis quasi noslnim' beatum paparii Leoriemscribens : Et iriam, inquicns,'
fuerit oppfobiitnri; eo quddsederii apostolicam in sanciilalem prlncipatiini in episcopalu divinae fidei
931 'KICOLArPAPiE l 932
jiossidentem sacris lilteris in.prineipio juslum cre- jA mise.ralis, aut certepoanituisse" pro his,-qua; burair
didi.mus allbquendam,, invitantes atque roganles ut liler pelivereuis. In tantamvero fiiroris.abuiidaiiLiani'
pro iirmilaic et slalu ripslii iriijierii seternam.flivini- ' prorupistis, ut linguse Lalinse hijuritiin irrogafelis,
tateiii lua saiiciilas deprecetur. Non hoc dixil Justi- ha.nc in.episiola yestra barl)aram..ct Scyihicam ap-
niahiis", qui dicit sancto papre Joaimi, eiiam pror pellanl.es.ad injuriam ejus qui fecileam;_omnis enim
liitilgatis legibus id liilerserens (Jeg..Nos redden- operis derogalio.ad ppificis redundaf.injuriani. 0
tes, cdtl. de sum. Trin.). Petimus veslruni pater- - furorem,! qui neclinguifi novit parcere, quaro Deus
iniin aflectuin, ut' yestris ad nos destinaiis lil- -fecil, ei quaeinter caeleras in noniine Domini.hor-
lefis, -ihanijeslum nobis faciatis ,, quod, oimie.s qui lan te Apostolo, .Confiielur,quia D.omhiusrioster J,e-
jiraetlicta recie cdnlitenlur, suscipjt ycslra sanciitas, susChristns in gloria esl Dei Patris (Philipp.ii). El
el eds qiii Jiidaice ausi suifl fectam denegarc fidem", qtiae. cjim Hebrsea ,. alque. Graeca in lilulo Doinini
condenuiat. El rursus : ..Pelimus, iiiquit, veslram a feliquis. discrela, i.nsignem priiicipalum.teuens
beatiLiidirieriidrarepro nobis,.el Dei nobis acquirere pmnibus nati.onibus.prsedicai Jesumlâzarenum.re-
providejiiiam. Non boc dicli Coristantinus, qui Dono. gem jiidseornm.quem liiulum niulli Judseqrum cor-
papse'seribens e.iiam Jnrando benigni.talem , ei hqno- /--ruraper.e vqluerunl (Joan. xix)., sicui vqs'nmic
rein cifca sedem exhibel appslolicam in his verbis : B ^ hnjus celeberrimaeiinglieelenlatis insigne destruere,
Pef Deririi, inqtiicns, oninipotenterii, non est apud sed minhne poliierunt; scriptum-quippejlivjriiliis in
nos partis cujuslibel favor, sed xqualitatem uLrisque - libro .psalmorum fuerat (Psal. LVI,.LVIIei,LVHI)- : Ne
pafiibus." cdnservabimus ,_ nuliiilenus riecessilalem corrumpas lituli inscriptionem , vel. quia.Chrisliam
faciemes iifqiioeuhque eapilulo eis, qui a vobis" di- Lsunt, qudrum li.nguani barbaram , vel .S.uy-thicairi
riguriliif qiidquomddo, sed et omiii libnore cuin com-. appellatis", gloriamyestram , qi.iare non pudeal^ ob-
petenii munificeniia., ci susceptjoue dignos eos ha- smpescimus. Cum eriim barhari omneset Scylha3, ui"
lieliinius : el si qtiidem"utriiique coiiveneriiit, eece "insfinsata.animalia vivanl, Deum yeruni. nesciantj
herie :' sin aiilcmiriiiiiirie convenerini, iicnim ctim "ligna autem et lapides adorent, in eo ipsoquo.veiûm •
omrii hiiinanitale eos ad vos dirigemus. El pqst pauca : Deum"cplil liiigua Latina , qiianlum barbaram, yel
Jiivjtare erilni eL<rogare"possumus ad oninem enien- Scyibicam linguam antecedat, agnoscitur. Jam vero
daiionerii, etiiiiilaterii pmniuni Clirislianorura, rie-. si ideo liriguam barbaram dicitis, qtidniam illam.non
eessilaleui ve'rd inferfe riullafenus vblumus. Nqn inlelligitis, .vos coiisideraie quia ridicuium esl.vos
boc alius ConslaniiiiHs, el Irene Augusli dicuril, qui appellari Romariorum iraperalores, et tamen lirigu.ara
ad.Adriarium papam scribenles, aitiril : Rogamus '- non nosse Romanam.
vesXfanipsilcfniini bealiLudiiieiri,'magis quidem Do- C Ad extremum auteni, si Jiimsaepe liominatani
riiinus Deus fogai, qrii viili omnes salvos fieri, ei in linguam ideo barbarani nuncupatis, quoniam a Irans-
agnitioneni verilalis veiiire (1 Tim. ii), ut del se- latdribus in Grsecanidiclioneni mutaia , liarbarisihds
jpsam , ei-nullain lafditaterii faciat, el ascendat liuc. generat, non linguse*Laiinoe,sed culpa"esj, ul.qpl-
Et paulb prisi : Siiioii poiuefit, inquiunt,"siscen"dere- namur, inLerpretuni,'q'ui qiiarido necesse esi non
huc,'eligal Virds pretiosissimos, el dirigat uria cum- sensiim e sensu, sed violenter verbura edere cdnan-
syllabis _ elc. 0 iiiipefaldr, salierii riunc rion agno- tur everbo. Ecce enim In priiicipio epistdte vesirse
sciiisqiiarii a pridfum iinpefaloritm pieiate iri hac re iinperaxdfem vos riuricupastis Rdinanoium, et iameri
diffenuis, et quam vos vestra. ab cofuro discrepet RdrriariamTinguambarbaraiii appell re' nori vereroini.;
divinitUs inspiraia mo'desiia7 llli quippe ": Peliraus, Eccequotidie, iirib Vefo In prsccijHiis.fesiiyiiaiibiis
iii-vilairius, ae fogariius, ecce"spafsim ad "sedisapo- iritef Grsecam Tingiiairi veluii" quiddarii pretiosuni
stdlicSe pfsesules , sedpari pietale clamant; Vos _mT hanc quam bafbarahi el Scyihicam linguairi .ippel-
lein -quasi non mansuetudihis et reverenliae, sed lalis, riiiscentes, qua'sfminusIdec6ri"vesTro faeilis",
sdliris ihiperii "eorum hieredes effecti, el in causa si-hac eliam non hene, ac ex loto iiitelleclu iri vestfis
-jiielatis illos imitari nqlentcs prsecepisse, jussisse, -dbsequiis, ac. dfficiis non utamini. Quiesciie igiiur
ac iiiipefasse vos , ut qudsdani subjectoriim.nostro- vos,nuncupare Rpnianos imperatores; quohiam se-
rtiro ad-S-os ralllerenius,-assefilis : ei lioc ipsum" cunduro veslram senleriliam Jiarbari sunt, quorum
vds quidein egisse iiescirrius, cujus iiisiigaiionibus vos iriiperaldres esse assefitis.
fasciiiali, el oblivioni iradili dicitis : porro facium; ; Rdiriani quippe liac lingua,' quam bariaram yos et
a vohisriulla recordatione fecolinius; niisquam eriltri Scylbicam vocaiis, iiiuriiur. Quiescite-Jani utpoie
ndbis taie qiiid.jussisse vos' (rii falliniurj hactehus. tarilse delestaiionis d.iciioncm in vestro palatid me-
•reniiniscimuf, riusquainvds ad lanlani circasedem -liiorare, el adhuc si pleiiiier illam exsecramini, eiiam
iieafi Petri.aposlolorum pfincjpis irreverentiam de- • ab ecclesiis vesiris renfovere" saiagile.
venisse cdgnoviuuis. Revolveriles eniiii episiolasii, Istius eriim diclione linguae Cdrisiaiiiinopoliiana
quamtuncp,er'vciier,abiles episcopos cl Arsanivirum -Ecclesia rectionem apostolicam et eyarigelicairi in
gloriosum spalharium miseralis , iiil jussisse yos rio-'-- statioiiibus ferturpriuiiius' recitare : sicque defiium
bis, sed poliiis obsecrasse, alquerogasse lios oniiiino; Grsecosermorie proptertjrsecos rilique ipsas lec.tio
repeiiniiis. In quo dalur inlelligi, cum nunc alitef nes pronunliare :.sed quia tanlum bsec inqtictas
jierbibeatis, aul vos obliios eormn fuisse, qnifi anlea Ecciesite ConsLantinopolilariaaliactenus defuisse j;u-
'
855 EPISTOLJi ET DECRETA". 954
laltir, ut tola ibiJem neqniiia supjilealur : hoc reslal A imilamur? Denique ajiostolus Pauhis de libris paga-
a vobis.solummodo pcrficiend.um.Verum deboenos noruni aliqua in suis scriplisposuil, ut est illud ad
resjiondisse su.Ticiat,non lam.injuriamlinguse defen- - Jilu.m : Crelenses semper mendaces,- malw besliw,
dere procuranres, quam mulalse-menlis yestrse in- venires pigri., cupidi(Tif. .1). Et ilerum in. Actibus
.eonstaniiam exaggerantes. .-. . apostolorum dc Deo nii: In.quo vivimus,_movnnttr,
. Cseteruni:diciiis non ideo ad nos roisisse vos., ut el sntnns (Acl. xvn) : nunquid Ideo etiam cuncla re-
s-ecunduniitidicium Ignatius sustinercj., ad quod ve- cipien.da sunl, quas cuin.his parilersunt prolala?
raciier respondemus : ideo vos misisseprocultlubio , Ail aulem prsediclus canon-f Quoniam.juolli. cccle-
.quia pqsicrior.hoc-probal-eventus. Nisi eniin.voluis- siasLicum.ofdincin confundcre. ac subverierevoleri-
selis, nec. id fieri .sinerejis. lnio nos, ul.verius di- les.ainoreiuiroiciLise, ei caSumniosecausasquasdam
calur, npn ideo misir.ius, ui interim.quodlibellgiia- .contra disperisatores ecclesiarum orlhodoxos episcor
tiusfrater etcoepiscupus noslersubireijudiciiinvsed pos confingunX,,nihil.aiiud quam fdsdsire.sacerdcXum'
til causa iilius diligcnler inv.esLigata,el ad liquidum exisliroaliones, et lurhaliohespcccalorurii populqrum
reperla, jiixla illud bea.li.Job dicentis : Causantquam cpnficere .conantes : prppter qudd placuit.sancloe
nesciebam, ditigeritissintejnvistigabani (Job xxix), • synodo ciiiscopqrumûi Gonstaniinojiolimcqncur-
'pienanohisacincuiictaniirelaliqiiepaiesceret^sicque B rerunl, ne sine discussio.nead.millanUiraccusalores,
demum Juxia sacros eaiiones missorum noslroruiii :nec oninibus^prsecipiatur.accusationes facere.cdntra
relalionihus cerlificaLi, si decerneremus-mittendos. dispensatores ecclesiaruni. .- . -..-.
esse quiprscsenles cum episcojrisJudicarent habenies. ,-Ven;.2mus.er.go et ad-sancla.m "Chaicedonensem,
.rios.tramaw'loi'ilaiei:i,-1 qiKKiesiiiiareiilinyessel in synodum,- et-quid nobisde Athanasio Parrlienornm
i!bstroarliiirio-.siyei'o crediderimiisepiscopossuffice- episcopo.referai (Act. xiv),'audiarii.usj_senimanlisles
-re, ul negolio termiiium.imponcre,i>l,_fa"cet'emus-ijuodieiiio.-.evocalus .ad ;synoduin, quia,,tnon' dccurrij,,a
sapieiuissinio"Judjciojadirar£iinis?Si aulem Jgnaiius,- patriarcha suo canonice coiideninaUis exsii.leiat:sed
«iferiisjiim.judicaiuserai, qunmobrem.illum secun: solum qnia cum yocarelur ,ad synodum, "qiioii stius
jdojtidicio[deesse.vid.judicari,BARD.]voluistis conira- inimicus esseixips.e,qui judicabat, claniavit,: asancia
ilhid quod scriplum esi : Non judicabit bishi id- Chalcedonensi synodo.atl causas illatas sibi exami-.
ipsiini?{Nahum.i.) Sed.in lioc lriaiiifesledaturiiHel- -nandas rese;r.vatur;.el nisi.demio convincaLiir,-reci-
ligi, ndri yos-jxmani.conscieiiljamgessisse, qurodo' pere ecclesiain.proprianijudicaiur. Qtiod si Atbana-
lieraio illum ad Lriburialiaconcilii [conciiia].perlraxi-. sjus a palriarcha suc dcposilus,:quia dc.inimicitia.
siis : sed quasi no.n peffecle , jieque legilime.depo.-. •ipsius conquesLusesl,- ileraio- atl,judiciuror-renoyan-
sUum prsesentia [forie, in.prseseiilia,,.«/mox,damnar kdum dirigilur, elnisi mahifesta sibi-ofilciantciiroi.na,
tibni, HARD.] missorum noslrorum, tan.quam majoris - suse reddi ecclesia;pracclpj,iiir:quarito magis.Ignatius-,
ahclorilaiis cx.istentiuril damnatione subjieere con- qui non st patriarcha, sedipsepoiiusexislenspalriar-
fendistis : dicenies vero qtiod.synodice..fuerit con-. cha miniine debuitecclesia.propria inimicis.elsuspei-
.demnatus, fdrlasse quia non addidistiscanonice dictis Judicibus decernenlibus exspoliari? Quod quain-
vinilus acium esi. Congregalio enirii.malignaniium, yis factum sit, mulld magis quam Aihariasius inimi-
non canohjuslejudicariiiuiii-.illuni damnationi sribe-^ co.rtimsoiuiojudicio, suaoporluefatabecclesiaiecipi.
gerat, imo yefoâfflicLioni el iribulaiioni subdiderat. : - Venial el facuiidissimus.nosler papa Gelasius (in
Eteriirii illi, qtii ttinc convenerunt .contra.Jaro Gdtnmoniloriocid-Fauslum),hierelicQrumexpugnaior
dicluni vcnerabHem viruin, aul suspecii, el ab beri. foriissimus, si-qupd de1.Cqnstahtinopq!iLanismoje
ol.iiuJiuslerliusiiiiinici ejus -efanl, atit exeqmmu- soliiq lunc aegrotamibus dixil, eiiam nobis edisserat:'
iiicati,' aut rieposlli, aiitsubjecli ipsjris,, aui.cerle 'Quser.o/iinquii, lamcn ab iiisrjudicisnn, qupd pr.ia-
iiiferioris" "digniia.lis exsliieruhl. Quorum omn.ium tendniil.-ublnam .possit agilari, an apud ipsos,' iit
iiuilus personam legiiimorum judicumhaliere sine. iidem sint inlmici lesles el Judices? Sed-etXali Judi-
cuLIo ppTeral, vel accusalorum inomnibus dunlaxal cio nec lmmana debeiit eommitti negolia : quod si
negoliis : qua; sigillaiim Deo docente, ac sunimatim Judicio uhi jiidem sunl inimici. qui Judices, uec hu-
oriinia ita se h.abere monstrare conabimur. - jnana debent coromitti judicia,;;quanio miiius div.ina,
lgiiuf quia suspecti, et hiimiei- judicesjesse,noh id-eslecclesiaslica? Qui sajriens estiiitelligal,.Elre-"
"debeanl, et ipsa ratid diclat', el pluriniis probatur yera-liinc .Jusliniauus imperator pius legibtis suis
exemplis, Nam quid gralius el, amabilius dare quis promulgasse -.dignoscitur .(\. Aperlissime,- cod.-de
ininiico polesl, quamsi ei ad inipelenduiii eommiser Jnd:) dicens:.-Licetei, qui suspeclum judieem-pulal,
ril, quem laedereJbne! volueri.i? Quod,proyide Con- anlequam lis incboelur, eum recusare, ut ad alium
stanliiiopoiiiana synodus caiiOnumsuoiiim sexto di-_ rectirralur. Nam^quodamroodonalurale esl suspecLo-
gnoscilur proliibere capittilo, quod lamen ndn apud ruin judicum ihsidias declinare,- el inimicorum judif
nds inveiittim,'sed apud vos hiiberi pei-hibeiur. Ve- ciuni sempervellereftigere. Hincsanclus Alhanasiu.s
fiim rioviinushos" aposlolicis iinbuti documentis, - inira.icorum ssepe.declinavit- insidias: hinc sanctus
etiam senieniiis uli phganorimi , quanio magis,Clifi- Joanncs os aureum concilii conlr-iv.secpngrcgati.re-
siianorum, "atque catholicorum? et conlra. ijisds nnit inlrare collcgium. Quinimo hhic.psalmisla Da-
. guoruni nec viiam sequimur, nec -roo.nienierfoiieam vid, el Elias.eximiiis prophclarum J3aulis_vel Achab
555 NICOLAIPAPJE I : - 936
ad TclerumCoii^
refi!gi.i!ntpi'o.reusinsaniiim(7Reff.xxn.HlReg.%..:). ,A bueraUpBe removendiim. liein idero "
Quod atitem lii a
qui jairi falofratfe el coanhi- sianiinopdliianum ape"rleii)quilt>p.'4): Sedisnoslrae
.nislro nos.ird Ignatid aepositi, ."pxconirounicati,yel ". satixitaiicloriias, nulluirisive episcdpum; -siveclefi-
anaihernatizati fuefant, nullahi adverstis-eum intor--"1 euni, :seu prdfessione aliqua'.C-hrisiiariuiii, ^tii "a
ijuere damneitldrieni'pbYueriril, ex'"piolaXdsecuiidso* Nesiorio, vel ejus-similihusj "e'x'quo"talia;pfaedicafe"
iiniversalis syriodi. capitulo --declaralur^tumîli.clkir effipefuiH,3'el locosud, vercdriiriiuriionedejecliiiuiii,' -
videfi rsedTii
(capi6): Si"veroheccleslas.licuin"fueritcfimen, quod -vel dejecluni,-vel.excomiiiunicaturii
cdriimiinioneet fucTunXeXiiiicnsgtie
episcopo illaiimf exsiilerix, .'luncpfqhariopprlel accu- omnes iif.iioslra
saiitiuiir p"ersoiias,'ut priirio quiderii haoreiicis uori. , .perdufanX-iquia-iieroiiiem- yel-dejicere'; Vel""rehid-
liceat accusaxionesjcdrilra oiihodqxos episcoposp.ro .vere-j)otei:al,"qu'ipreedicaftstalia-liXtibabaL-.; '*-'. *"-.*
-
ecclesiasli.i»s'tiegbliis facere."Sed ne hosiiSreiicos -.'-Inlellexislisriej imp"erat6r,-.ex:"superius'riiemdratis
esse- jjenegeiis",audite.sequentia". "BaereticQS 'auienv rioiipdluisse,"uliion d|camus'pfaelaturii"suum,--saliein
inquiunl, "dieimus fani «os," qiu diinr"ab Ecclesi^ queriiiibet femdyere;-qul fuerarit-olirii Ipsiremdii,-- -
projecti suni ;quam qui post lisee"a noblsânatbeina- iiec dejicefe qii.emiiiiairijam ahte-pfdstratl? Adlnfir-
tizati surii. .Tofroii" adliuc riee .sic 'credilis, audi te ;mandam;":quoque'£eiilentia"m-'damnalofuiri;-"eiiahi".
qiiod subdiluf f PrselerTios -autem, aiuiit, et eosqui -:B illud valere «redimus, quod sahctasyriodus" a'd prae-,
' iidehi M.Cwieslinumfi
q"uidernsanam'simularit<,,orifileri.-,Schis'iiialicos,falum_pa_p'am- (conc:-Epites. ~in_'-ep.
etlam, el eos qui seorsuma cdmriinhicanli.busudbis .quseapiid se:geslaisunl, i'efereiis;-pro JoahnisAiiiio-'
episcopis cqileclasTaciuiit.Deindevero", et slquidam "cheni amphtanda aniislitis exaggerata praesiimptidhe4
" 'ab Ecciesia
supercausis quibusilam reprehensi fue- 'qudsdam.-eoruni,_'qui. eoiilfa sahctuni CyrilluiiretV
riinl,' el.pfojccii aiit cxcommunieall slve ex elero, Memiiorieni-lafrabant, sirie.ciyiiarihiisvacanics-iiu- "
sive ex laicali ordine, uecliis licere-accjisare epised-- terii;;ei eeclesias iron "liaberitesfalios^vefd •ariteiiiul-
purii, antequam propribcrlinine.pf iihijus exuaht.iir» - toiannps pro .acefbis"caiisis'-dejidsilo"s at"«uism.eiror.
Siiniliier autemetddsqui sub acciisatione priori - polilis, "iriief alids phirlmos fuisse«i!g_gessil.:Quibus
jcdnsistuiit,".iidri~'ariieesse acceptablles in5aeeusaiioT' per'oriinia -vestrales, ait.ita-dicaiiius,. dejiosilores
tem episcopl; aut alioriim'eleiicrirhiii, quamlmioxios' -Ignatii cdiripafari -plurima ;dxjparle" ndn immerilo
TsemetipôsillaidTpiri slbi osieiiddrint efimiihini;'- •"" possunt,"i ibi nairique el -sniesedibus, etvagi,- atqiie;
""" -liriniineat cdn-.' -suls -acerbis facinofihus a'
Quid aiiterifpericuli' Vegulae.iiiijus prd pfdpriis '-irietropolitis
t^mploiibusy ndiTlgnpraiis^Prselerea-quis,de"'-corisi--.- -Tnyenii sunfepiscdpatu priyali..'lbi eiiarincommu--'
dentibris ibldeih -rion de prsediciis exsiUitTiaeretieis ...nione_exidfreSj«i ariatliemaiis damnarioriis cdnsortes -
atqiie schTsmaticIs?rNdnae"Gregdrit!S Syfacusaiius' C- fuisse probantuiyUnde miramur quomodo'6xcdrii-
riiillies ;coiide"riinaius?-Norine:Erilampiu~s,-Peirus,*iiem- . municatl ad judicanduiri;-recepii"siril,curii seciindum
'Petriis.quipfppefaridis'"aciibussiiis et drecdnfessis- apbsldlicos 'caiiohe"s'sine comniendalitiis liiteris in
deposiiidrierii, 'deiride' ariaiberiia incideruni? /et:alii «dmriiuiilorie-sdla recipi prdhibearituf (conc.-Carih,
quds 'enarrarelongissiiiium esX. Eeee "qualesinier' m,4:'%l}, Absiirdum eXeiiim;estuicui jioTi.licet
eseiefos erarit, «jui conlrapraefafam regulamcerituih eiiam;cuniinininyis Juxia sacras^regulas.corimiuniT
• -quihquaginXa.^Patriim;," oscdnlra veriefaiidum"pairem . care," liceal peries voseiiain "rieinajoribus judicare."
siuiro aperife'nd.ii^suhtfe.vciitLJEtpiirii-esseni-Jigati "Sed Jam de lio;c,pleriissihid,."Dedauiiiiaiiie, "dica-"-
ligare;-et-cti'rii.esseiit mortui, ei iri:suis perieifaiibus" Tnus;"el ^juod a subjeelis"siiis prselatus iioii debeat
jain feiidi,- yl,funi-"pef'.rotiihi muridum redpleniem .suidispendium pefpeli,"aul caluhinlis inipeli deihdn- '
niortificaf eeonatl-surit,-el' malse" opiriiqriisiiidoribus' siremus.-ûdd qtiia' Ignatius, ;fraier eir'-coejiiscopus
': " -;""•'-:"T:V';.->V ridster,inique^pertulil, dnini
aspergefeleiiXaveriiiit/ lairientaXipiiGjiloraiiduni"
--Sed TteFuni'-videt<r Romariee «edis-pqnlificerii a est;: el "ceflepalresia 'filiis"honorarl.ndn soluni i't\i--
vdbis qtiidem derqgaluni, -scd a tqiius Chrisiian_italis"- riis \Exqd. xs), verrim e.tiahilmriiariislegibhs.praeci-
unahiiriiLaieyeriefaturii, -et magnaeiiyriddi Ejihesinse;;; piuntufl El si hoc âfnales, quaritq pofiiis spiritales
pfsesuleiri.CoelesiiriumVqiildceiiseat"deiiis,'quidepd- " digria "periiius -a filiis deberit"_yeneralijpne,''..pdiiii?
- siii ei etcomiiiuriicaiifa. Nestorio fiferaut, posfquaiu Quanlp eriiinj.spifi tiis ;cariieiri"pracellii, .ianto .magis
<leposilu"s'cdrani oculis -suiiriniafbltri Jam'esse" cfe- ; *a quae srint"spifitualia"
" - " cafnaiibus.dportet «Yniiib-is
debatur. El'niultd magis lioe de fratfe "etconsacer- âhtepdni.""' ; ."'.''VV- ,"'-'-- 'V
'
<ldlendslrd.lgrialidêsse^ceriseridurii-arbilramini,-qtii ""yerhm-silioc Igiiatii .siibditi.deaignati suril' atien-
nonî' prselatd iju'olibeXsicu'l-isti;'sedase dejeclis' dere; salleni"scelus Jiijlaedruni"Ih.Christum palfatuiri
talia peftulit.-' Ait enimepiseopis-dfiehialibus-scri-' pfei'h"oi'i'iiiss"entconimil'lei'e:.necacuerentlinguassha"s
- bens (in ej.:-JG)* Siqiiis verd aui-%b eplscopdNesio- -
adyersus.pafrehi ac magistrum SuQniipsi, siciii ser-
jiO, aut ab=alils, qul'reuin §equuiitur,".JBxijud"lalia . perites / iiecr esset gladius-in labijs, eorum",- pec
praedicare"cdE!])e"runl, vel excoinmuiiicatusVveTexiilus; fierent denies eorum arriia et sagitia, jet Jin-,
' "
iesl, seu aiiilslills, seu'clerici;digiiitiate;liunc'*iriiio- • gria eorum plathaira .aquia';," forniidanles scili-'
- stra^comuicfuione
;el;duras"se el durare mariifeslum . cetne c!e se Saloinqn sapieniissimus dixisse *i-
esl. NccJudicanlus eum reriioitim : qulaiidn.jiotefat • derelur :'Gencraliq qttw .patri suo-maledicit.-(Prqv. -
qutiiiquanrcjiisreinoVere seniehiia",qfii"sejam prse- xxx). Et ntreus : Generatio.qitw pro den.ibusjjkdios
957 EPISTOLÊ ETDECRETA. 938
'
habet, el commanditmolaiibus suis (ibid); et iterum : A4. tale sese ahslinere vix possunt, ut extrema queedam
Oculuin, qui subsannat pairem, effodiant eum corvi alque exteriora mala prsepositorum,sed tamen humi-
de torrentibus, et comedant illum filii aquilm(Gen. liter loquanlur, quasi oram.'chIamydissilenter inei-
ix). Denique si Cham, yidens patris verenda, risit dunt : quia videlicet dum praelalaedignitati saltem
polius quam (ut caeteri) cooperuit, malediclionem in innoxie et latenter deroganl, quasiregis superpositi
filio percepisse legitur : quanlo potius lii qui vere- vestem foedant; sed tamen ad semenpsos reoeunt, ,
. cundiam patris~non solum, si quaelibetfuit, minime seque vehementissime vel de tenuissima yerbi lace-
cooperuerunt, sed et riserunt, et falso ad subsanna- .ratione
. reprehendunt. TJndebene et illic scriptum
lionem sui moris liomines provocaverunl; atque, est: PosP hwc David percussit cor suum, eo quod
quod est deterius, patenter contra ipsum de pharetra abscidissetoram chlamydis Saul (I Reg. xxiv). Facla
iniquitatis suae sagittam Judicii produxerunt? Non quippe praepositorum oris gladio ferienda non sunf,
sic econtra filii sobrii, non sic, sed aversi operue- etiamcumrecte reprehendendajudicantur. Si quando
runl. Quodmoraliler egregius doctor papa Gregorius vero conlra eos, vel in minimis lingua labilur, ne-
inlerprelalus, ait (lib. xv Moral. c, 22) : Aversari cesse est ut per afflictionem poenitentiaecor prema-
dicimus quod reprobamus. Quid est ergo, quod filii tur, quatenus ad semetipsum redeat, et cum prsepo-
verenda patris superjeclo dorsis pallio aversi ve- B " sitae potestali deliquerit, ejus contra se judicium a
nientes operiunt, nisi quod bonis subditis sic pra- quq sibi praelata est, perhorreseal.
posilorum suorum niala displicent, ut lamen hsec Nam cum praepositis delinquimus, ejus, ordina-
ab aliis occultent? Operi mentum aversi deferunl, fioni, qui eos nobis praetulit, obviamus. Unde Moyses
quia dijudicantes factum, et venerantes magisterium, quoque cum contra se et Aaron cpnqueri populum
nolunt videri quodtegunt. cognovisset, ait : Nos enim quid sumus ? nec contra
Sed bsecdicentes, nolite nos aestimarecujuscunque nos est murmur vestrum, sed conlra Dominum (Exod.
proximorum nostrorum, quae sunt digna reprehen- xvi). Hinc etiam praedicatorveritalisPaulusaposlo-
sione velle defendere; sedquodita velim filioscirca . lus subditis suis, et quibus Christi Evangeliumprae-
spiritalem patfem, et discipulos erga magistrum de- ' dicabal dicit: Mild aulem pro minimoest, ut a vobis
volos ac sobrios esse ut riulla penilus temeritate ad judicer (I Cor. iv). Hinc Sixtus apostolicaesedis aii-
eorum vitam, ut non dicamus, dijudicandam, sed lisles Euphemium episcopum damnasse describitur
nec saltemXenuiterreprebendendam prosiliant. Quo- (De expurgat. Sixti papw III, c. 8), nihil aliud in
niam, docente praefatopapa in libro Regulsepaslora- depositione illius objiciens, nisi quod Polychronium
3is (lib. III Pastor. cap. S): Admonendisunt subditi, Hierosolymitanumepiscopumpqntificem siium accu-
ne jiraepositorumsuorum vitam teniers judicent, si C < saverit. Et quidem Polychronius a legalis sedis app-
quid eos fortasse agere reprehensibiliter videant, nei slolicse, eo quod sedem, Hierosolymitanam primam
uude reetemala redarguunt, inde per elationis impul-• esse mendaciter affimiabat, et per simoniacam'hse-
sum in profundiora mergantur. Admonendi sunt, ne; resim ordinationes fecisse probatus.est, ecclesise
cum culpas prsepositorum considerant, contra eosi privatus esl gubernaculis, et urbe rejectus. Sed et-
audaciores fiant; sed sic quse valde sunt eorumi , Euphemius nihilominus' quia bunc praesumpluose
prava, apud semetipsos dijudicent, ut tamen divinoi (licet veraciter) accusaverat, damnalioni a synodo
timore constricti ferre sub eis Jugum reverentise noni subjectus est. . - .
recusent. Et quoniam linguam suam contra.sibi pralatum
Quod melius ostendimus, si David factum ad me-- . erexerat, analhema suscepit; adeo ut Leo Ecclesiae
dium deducamus. Saul quippe perseeutor cum ad1 Romansediaconus ei diceret: Ex te enim damnabe-
purgandum ventrem speluncam fuisset ingressus,, ris, quoniam pontificem, qui te consecravit coepi-'
illic cum viris suis David inerat, qui iam lamlongo) . scopum condemnabas et accusabas., Qui cadens in
lempore persecutionis ejus mala tolerabat; cumque3 terram ante omne concilium episcoporum ibi confi-
eum viri sui ad feriendum Saul incenderent, fregilt _. tebatur se peccasse, Abundioepiscopo misso ab urbe
ebs reprehensionibus, quia manum miltere in cliri-.-, Roina, dicente : Non licet quemquam accusare pon-
sium Domini non deberet. Qui tamen occulte sur-- , tificem suum, quoniam Jiidex non Judicabituri Quo
rexit, et oram chlamydis ejus abscidit (I Reg. xxi).. . audito, Valentinianus Auguslus (sicut apud nos scri-
Quid enim per Saul nisi mali rectores? Quid perr . ptum habetur), cujus.vos in lioc imitatores esse de-
Davidnisi boni subdili designantur? Saul igitur ven- belis, gavisus est in damnalione episcopi Euphemii,
irein purgare, est pravos prsepositos conceplam ina qui exslilit dccusator Polychronii pontificissui. . •
corde maliliam usque ad opera miseri odoris exlen-- . Consonatautem huic necessariaesententisesanclus
dere, et cogitata apud se noxia factis exlerioribuss Silvester, el magni Constantini baplizator Augusti,
exsequendo monstrare. Quem tamen" David feriree . dicens: Neque, ab Augusto, neque ab onnii clero,
metuit; quia pise; subditorum mentes ab omni see - neque a regibus, neque a populo, Judexjudicabitur :
peste oblfectationis abstinentes praepositorumvitamn haud dubium, quin ecclesiaslicus_Pelagius quoque
nullo lingusegletdiopercutiunt, etiam cum deimper- prsesul apostolicus cuidani regi Francorurnscribens,
Teclionerepreheudunt. Qui et siquando pro infirmi- i- .sicdicita : Cum celsitudiniveslraemulladonamise^
a Childeberto. Est epislola uridecimaPelagii pajapae.
PATROL.GXIX. -^: 30
939 NJCOLAIPAP/EI 940
ricordia divina contulerit, -pro amore tamen quem n A dicialibus suhmitti difiinitionibus. Siquidemtempore
' Ecclesiae
ejus sinceriler exhibelis, fecit vos raultiss Diocletiani (_xMaximiani Augustorum, Marcellinus
regnantihus clariores : quoniam inler alias regnii episcopus urbis Romss, qui postea insignis marlyr
vestri curas tranquillitate sanctse Ecclesise prseci- effectus est, adeo compulsus est a.paganis, utin
puam solliciludinemvos certum est exhibere. templum eorum ingressus, grana lliuris super pru-
Quaecum ita sint, miramur quia quanXumnobiss nas ponerel. Cujus rei gratia coileclo numerosorum
pfa3senxium poiiitorum suggeslio palefecit, passii "concilio episcoporum, et inquisiiione facia, hoc se
estis subripi vobis et SabaUdumTratremet coepisco- - idem pontifex egisse confessus est a. Nullus tamen
-
pum nosirum Arelateusrs civitatis anlistitem, cujuss eofum proferre in eum senlentiam ausus -esl, cum
Ecclesla in regionibus *GalIicaiiisprimalus privilegioJ ei saepissime omnes perlriberent: Tuo qre judica
et sedis apoSlolicsevicibus decorator, ad peiitioueml causam tuam, nou nostro judicio ; et iterum: Noli,
epiScOpiab ipso ordinati injudicium sequentis civi- aiunt, audiri in nostro judicio, sed collige in sinu
taiis episcopi,-quod nulla ecclesiastica lege ve. ra-- luo causam tuam; el rursus: Quoniam ex te, in-
xioneconceditur, judicanduni,jubereiis occurrere, utt qulunt, Juslificaberis, aut ex ore tuo condemnaberis;
'
ipso -decouculcato loci sui preejudicioconquerente,, et iterum dicunl: Prima sedes non judicabilur a
- ille
qui usurpavit, necesse sit de llliclla prsesum- _g qudquam.
ptione culpari. Pro quibus Chrislianitatis veslrsei ' Hinc etiam superius memoralus confessor Christi
confideritia freli, palerno sludio postulamus ut.si i Silvester fecil gradus In gremlo sjnodi (synod.Rom.,
"
quid tale factum est, congrua salisfactione celeriter. c. S), ut non presbyter adversus episcopum, non
amputetur, nec ullum sul exemplum in perturba- diaconus adversus presbyterum, non subdiaeonus
lione Ecelesiarum, quas vobisDeus credidit,"relin- adversus diaconera, non acolythus advefsus subdia-
quere concedatur ; et hujusmodi causis sollicilamt conem, non exorcisla adversus acolylhum, non lector
vos in reliquo decet exhibere caulelam, ne quid con- adversus exorcislam, non osxiarlus adversus ieclo-
tra ecclesiasticas regulas petenlibus concedatis : rem del accusatiouem aliquam, neque praesul sum-
quia quod bene cognitum est religiossenienli veslree, mus a quoquam judicabilur, "qudiiiamscriptum est :
non aliter Deo nostro recte potest regalis devotioi .Non est discipuiussupra magislrum (Matlh. x). Sed
famularl, nisi provideritia ejus ecclesiasticorumordi- et cum quidam Xemporequodam contra Sixtum pa-
num servetur integritas. pam tentasseht quaedamnon boni rumorls dbjicere,
Preeterea suavissimus Pater et papa nosler Gre- et 5n concilio, cui et Valenllnianiis Auguslus inler-
de quo supra diximus, clero Mediolanensls erat, dictum fuisset (De expurgat. Slxti papai III,
' gorlus,
Ecclesise "proeligendo sibi episcopo litteris praeci- iC cap. 1>) non liceie adversum poritificem dare sen-
'
piens, ait (llb. n, indict. xi, ep. 29): Pensanles ergo, tenliam : surrexit idem protinus Imperalor, et in
quaeCunclis expediunt, el quem vobis gratia divina arbitrio prsefati ponlificls ifibuil Judicare judicium
' prsetulerit, integerrimam semper in omnlbus obe- suum. Etenim uullus pontificum minorum vel infe-
dientiam praeliete; judicari namque a vobis ulira riorum urbium subactus Judiciis invenitur.
non debel semel prffilalus; sed tanlo nunc Subliliter Dnde Joannes Antiochenus teriise videiicet sedis
Judicandus est, qaanto poslmodumjudicandiis non episeopus, inler csetera legltur In Ephesina synodo
est. Consecrato autem vobis Deo auctore paslori nsqueadcorrectionenldamnatus(inep. adCwlest.I),
Lotavos menle commitlite, atque in illo onniipotenli quia Cyrillum Alexandrinum secundse"scilicet sedis
Deo, qui vobis hunc preetulii, deservite. Quibus om- episcopum,irregularitei"darouaXioni praeSumpsitaddi-
nibus rite colleclis, salis evidenter, ut opina- cere, eadem venerabili synodo ad Coelestinum sum-
mur, oslensum est non posse legltime subjectos -maesedis praesulemlaliter in scripiis postulante, ac
de praelati sui vita Judi.care; nec prseter haeresirii dicente: Indignelur ergo tua religiosilaseompelenler
cujuscunque sit meriti temere reprehendere. pro his, quaefacta sunt; Si enim data fuerll volen-
Sed si adhuc placet aliquid de Iioe nosse quod , tibus licenlia et majores injuriis sedes afficere,,el
delectet, antiqui Patris el venerabilis docloris Areo- D ^ contra eas in qulbus non habent potestatem, conlra
pagitaeDioriysiiad Demophilumverba vobis recilari leges sic el contra canones proferre senleniias,
prseeipilejquieliam in causa pietalis delinquenlem ibunt ad ultimam confusionemEcclesiaeres.
sacerdotem uefas sancit a ininoribus, vel ab inferio- Deinde vero in sancta Chalcedonensisynodo cum
ribus judicari, ne fiat in Ecclesia Dei aliquid inor- a Judicibus Basilio eplscopo Seleueiae objicerelur,
dinatum, et status ejus in aiiquo confundalur. Verum quare in damnatione Flaviani subscripserit, et ipse
Irocusquequod a suis suffraganeis atque subdilis responderit: Quoniamin Judicio cenlum Tigintl, aut
. frater et comminisler noslcr Ignatius non debuerit triginta episcoporum traditus, necessitatem babui
judicari, sednec facile reprehendi; brevttercouipro- parere his, quae ab illis ordinabantur, et Dioscoiuis
• bavimus. Nunc autem divina inspiralione non nds ad baec diceret ei: Erubescens liomines-prsevarica-
ius es et fidem sprevisti; non au-.
' pigebit, iiec«obis impossibile eril oslendere vobis disti quodbonum est,
:(sitameh audire Velitis), uon posse quemquam riie quod scripXumost *.Non erubescasih ruinam
ab bis qui mferioris dignitatis vel ordinis sunt, ju- tuam; firsefalus Basiiius episcopus respondit : Si '
a In concilio Sinuessanensi.
941 EPISTOLiE ET DECRETA.. 9lc2
apud Judices habuissem martyrium, sustinuissem. ^} reseon, in decretali epistola ad iiniversos dicit epi-
Elenim Constanlinopoli ostendi fiduciam meam, a scoposper Dardaniam constitutos (episi. 11): Si cerlc
palre autem, qui judicalur juslus, non utitur [HAM>. de dignitate agitur civitalum secundsesedis et tertios,
legit, qui judicatur, Juslis non ulitur]- filius enim major est dignitas sacerdotum quam ejus civitatis,
patri etiam Jusla dicens, moriatur. quaenon solum inler sedes mlriime numeralur, sed
Denique iri Epislola legimus ad Hebraeos quod nec inter metropolilanorum jura censetur. Et itein
minor « majort, venedicalur; reslat profecto ut exi- idem in tomo ad Orientales episcopos*.Praecipue, in-
gente ratione etiam maledicalur. Siquidem liasc uti- quiens, cum de secundsesedis.agerelur antislite, nec
que prsenoscentespericulosa tempora -illi qui ante ab inferiore qualibet, sed a prima sede Jure possit
uos fuerunt, providam in Ecclesiis consueludinem- absolvi : inferior quippe potiorem absolvere «on po-
tradiderunt; hodieque in Ecclesia Romana, quse test; solaorgo polior inferiorem convenienter absol-
•
magistra esl "omnium Ecclesiarum, imprsetermisse vit. Hinc liquldo pervidetur quia quem non petest
servatur, ita ut nullus sacerdos, majoresuo uon absolvere, non potesl judicio inferiorpotioremligard.
innuenle consacerdote, cuilibel rei benedicere nita- Porro cum Theodoricus tareseos Afianae faece
tur ; sed et anlerior stans ad pronunliandam ali- pollutus, papam Symmachum usque ad damnatio-
quam lectionem/îienedictionem quidem postulat, g] nem, multis liunc accusantibus, imp.etere voluisset
sed ei quislibet inferior non audet penitus iienedl- (Synodus-Romanasub Symmachd),et quolquot poluit:
cere : cur hoe? Nunguld benedicere peccatum esl"?' ex Ligufia, iEmilia, Valeria, «t ex diversis regioui-
absit. De maledicis enim, "npn benedicis, dicit Apo- bus, atque de Sicllia insula hujus rei gratia episco-
stolus : Quia regnum Dei non possidebunt(I-Cor. vi);- pos Rdmam colligipraecepisset; et Msad se venien-
sed per hoc innultur quarilse -censursefreno infe- libus dixlsset: Plura ad se de papae Symmachi acti-
riores quiqte ad-suos ûdicandos.praepositos coer- bus liorrenda fuisse perlata, et in synodi opoftere,
cendi sunt, si hi nec etiam benediceridi Jus ullum si vera esset inimicorum ejus objeclio, indicalione
penitus obtineant. Et revera, ut supeiius ex.Evange- constare; memorati pontifices, qulbus allegaridi im-
lio, beato Silvestro commemorante, Jam diximus : minebat occasio,suggesserunt: Ipsum, qui dicebatur
Non est discipulussupra magistrum (Matth. x), si impetilus, debuisse synodum convocare; scientes
ad benedicendum non, quanto minus ad maleaicen- quia ejus sedi prlmum Petri apostoli meritum, vel
dum? In taritum autem Iianc prsesumptionem sancti principatus, delnde secuta jussionem Domiriicoriel-
Patres apud Chalcedonem deteslati sunt, ut Dlosco- ' liorum venerandorum auctoritas, ei singularem in
riini Alexandrinum anlistitem inter csetera idcirco Ecclesiis tradidit potestatem, uec ante dictae sedis
potissimum sine ulla restitutiorie damnaverint, quia iC antistitem ininorum subjacuissejudicio. Et rursus :
iu conluiuaciapermanens, erga primae sedis Rpmanse' Causas, inquiunt, Dei ipsius esse Judiclo conimitten-
privilegium, reslpiscere a suis superslitionibus, ut das, qui valet corpus occidere, el dnimani mitlere iri
servaretura prima sede apostolica, noluit, eipbnens geherinam (Luc. xii); qui dicit: Mihi viridictamet
in coelumos suum, et lingua ejus transeunle super' ego retribuani (Deul.xxs.ii):, apud quem conscientia
terram [Psal. ixxu), exconimnriicalionemIri"sauctum riuda est, cui rion absconduntur occulta. El ilerum,
Leonem papam dictavlt; ita ut in senlentia conlra idem ipsi dicunt: Quod dicebatur majdri Judicl, ser»
ipsum prolata, Iioc videantur memorare praecipue vabamus inslruentes eos, quiapernos-illis Christus
dicentes, quonlam secundis excessibus priorem irii- innotuit, non esse ovium lupi insidias praevidere,
quitatem valde transcendit. Prsesumpsit enim et ex- sed pasloris. -
comnlunicationemdictare adversus sanciissimum et M poslremum vero isti ipsi venerabiles prsesules
beatissimum archiepiscopummagnaeRomseLeoriem.' cum vldissent, quod non sine sui discrimirie potuis-
Nunquidibi(Actione 1 conc. Chalced.)legiturinqui- sent contra caput obices manus suas erigere, quid-
sitionem fuisse factam, utrum juste, an injusle Ipsam quid de praefati Symmachi sanclissimi papae aciibus
jain fatum Dioscorum excommunicationem dictasse? delatum fuerat, lotum Dei Judicio reservarunt; iia,
[pro, Jam fatus Dioscorus.... diclasset. HAED.]Non ^ ut sihguli qulque in subscfiptione sua boc patenter
plane, sed absque omni controversia hoe in eo ulti indicent, cum dicunl: LaurentiusepiscopusEcclesise
sunt, quia cum esset inferior, potloreni quibuslibet Mediolanensis huic statuto nostro, in quo tolam
conaius est Ia.cessere contumeliis; teste Anatolio causamDeijudicio commisimus, subscripsl.Simlliier
Constantinopqlitano.prsesule,qui dicit: Proptef fidem PetroepiscopoEcclesiseRavennatis, etcaeteris episco-
non est damnatus Dioscorus, sed quia excommuni- pis subscribenlibus': nlniirum quoniam sicut magnus
cationem fecit domino îrcMepiscopoLeoni. Volue- Chrisli confessor Ennodius Ticinensis episcopus, qui
runt enim in ddmoDei nihil fiefi prseproperuni, nihil ab Hormisda apostolicsememorise Constanlinopoliin
confusum, uihil inordinaium. Unde apte quoque in mlssus innumeras miserias a Grcecorum vesania,
Africano concilio diffinitum esl capitulo S3 Ita :' pro Chrisli fide el slalu Ecclesisenon semel pertulit
Unusguisque noslrum ordinem sibi de.cretum a Deo (in indiculo Hormisdm, ante episl. ejus II),' ex pro-
cognoscat, et posteriores anierioribus defetant,- nec jiheta de Ms meminit : Nunquid gloriabilur securis
eis inconsuHis aliquid agere prsesumant. Et supra conlra eum qui secat in ea; aut exalla.biturserra con-
uiemoratus Gelasius papa, multarum deslTUCtorhse- ira eum qui irahil eam? (Isa, x.) His ita ex divihz.
943 NICOLAIPAPJEI 944
Scriptura, et probabilium Palrum doctrina comme- A rium millia ad videndum ejus opprobrium aggre-
moralis, sole clarius exhibuimus, iionposse quem- gastis, cum magis debueralis in hoc imitari Con-
quam, qui minoris auctoritatis est, eum qui majoris stantinum pium Augustum, de quo scriptum est quod
potestatis est Judiciis suis addicere, aut propriis dixeril: Quia si vidissem aliquem eorum, qui reli-
diffinilionibus subjugare. Verum de lioc generaliler gioso eircumamicti sunt habitu, lurpiludinem ali-
nos hucusque dixisse,sufficiat. quam operanteni, chlamydem meam explieassem,'
Cselerum, ul calamum ad Constantinopolitanos el cooperuissem eum, ne videretur a quoquam. Sed.
praesules specialiler extendamus, aut nunquam om- in viro hoc, omnia hsec oblivioni •traduntur : fit
nino, aut certe vix horum aliquis sine consensu Ro- . plausus de Domini sacerdole scurris et hislrionibus.
mani pontificis reperilur ejectus, qui tamen hacte- Heu quomodoqbscuralumest aurum, libet cum Jere-
nus inter depositosafinurneretur, et non ab hserelicis, nria clamare; mulalus est color optimus, dispersi
vel tyrannis pulsus aut intefemptus commemoretur. sunt lapides sanctuarii in capite omnium platearum
"
Denique, ut exiiis paucos commemoremus, nonne (Thren. iv).
Maximus,.postquam multum a Damaso papa (sicut Deinde vero contra ritum ecclesiasticum, -contra-
ejus ad diversos epistolsemissse indicanl) labofatum que venerandas leges producitur accusator de impe-
est, Constantinopoli pulsus est? Nonne Nestorius, B rialibus aedibus, et cui imperari potesl, ad falsum
nonne Acacius, nonne Anthimus, Sergius, Pyrrhus, dicendum teslimonium adhibelur. Fiunt suspectiju-
Paulus, Pelrus, sedis apostolicaediscurrentibus con- dices etmercensirii, el lupi cuslodes qui videbanlur
sultationibus, ae decretis ejecli.sunt? Cur erga, cum esse pastores, non ascendentes ex'adverso potesta-,
ita sit, in solo Ignalio Pelri memoriam despicere ac tibus mundi, juxta Ezechielem":Nec opponentesmu-
oblivioni tradere sluduistis, nisi quia pro voto cuncia rumpro domoDomini (Ezech. xm), sed descendentes.
facere voluistis, constituentes synodum Ephesinae in infernum viventes (Psal. LIV), hoc est scientes..
secundsecrudelitale consimilem? quanivis ibi Alexan- Submittitur minorum, infefiorum et subjectorum
drinus erat, qui cum cseleris sibi sociatis compa- deliberalionibus, cum sacris canoriibus praecipienii-
triarchis adversus sanctum Flavianum agebat. bns, et exemplis sanctorum Patrum, semper ubi est
1 Hic autem, ut de _,patriarchis omillamus, nec major auctoritas sit eundum, et m omiiibus con-
unius episcopus civitatulse, aut quilibet ignotseper- troversiis ad potioris sedls Judicia dirigatur. Quod
sonseadversus taptum pontificem exstitit senleniise non solum a catholicis, verum etiam ab ipsis con-
promulgator, qui non de suffraganeis et subjectis stat observatum haerelicis. Alioquin acephalum li-
ejus fuerit. Sed dicilis foiiasse non fuisse in causa quet esse concilium, ubi de tanta persona agitur, el
'
Ignatii sedem, apostol.icam convocare necesse, quia C majorum non exspectatur sententia, cuni nec in
non bune ullus hsereseoserror involverat. O pietatis causa clericorum inferioris gradus, solius episcopi
intuilum ita rSBte Deum colentis, et magis suam sui judicium tantummodo praesto sit.
injuriam quam sui Dei et Dominiviudicantis! Nonne Sed ne sine aucloritate canonica quidquam prose-
magis oportuit circa eum magnanimitatem oslen- qui videamur, nunc Chalcedonensisconclliisanctio-
dere, et regularem vos observare censuram ? quo- nes ad memoriam reducamus, quaeita decernunt:
niam a Deo nec per hseresim, uec per illum omnino Si clericus habet causam adversus episcopum pro-
schisma discessit, quam si cunctis pollens virtutibus prium, vel adversus alterum, apud synodum pro-
omnipotenti minime Domino per orlhddoxam lidem vincisejudicelur; quod si adversus ejusdem"provln-
penitus adhsesissel? Congregaslis concilium adver- ciae metropolitaiunn-episcopus, vel clericus habet.
sus eum, et ad imperii vestri nutum cuncti sunt querelam, petal primalem dioeceseos,aut sedem re-
famulati minores, et ad votum saecularium,ut cum gi« urbis Constanlinopolitanse.In quo bic lenor ob-
pace veslra dicamus, de solio imperiali descendentes, servandus est, utsi videlieeiclericus, aut episcopus
calhedram praesularem,ut iia fateamur, ascendistis, adversus metropolitanuni habelquerelam, et tanla
et pro desiderio hostium ejus augustalium obliti urgetur hecessitale, vel si hoc grave non ferat, ubi-
sceptrorum, quemdam regem Israel imitantes, ad-J cunque sit positus, primatem dioeceseos petat;
"jersus illum sacerdotalis ministerii arripuistis offi- quodsi Juxta Constantinopolitanainurbem quisquam
cium; prseserlim cum imperium vestrum suis publir eoruni conslitutus,-et solius preesulis ejus judicio'
cee rei quotidianis adminislralionibus debeal esse velit essecorilenlus, pelat eamdem regiam urbem.
coiitentum, nec usurpare quae sacerdotibus Domini Cumenim idixisset.: Pelat primatem dioeceseos,prae-
solum conveniunt (II Par. xxvi). ceptum posuit eadem sancta synodus regulamque
Dicite, qusesumus, ubinam Iegislis imperatores conslituit. Gum vero disjunctiva conjunctione addi-
antecessores veslros in synodalibus convenlibus in- disset: Aut sedem regiaeurbis Constantinopolilanae,'
-
terfuisse? nisi. forsitan in quibus de fide tractatum liquet profeclo quia hoc secundum permissionem
est, quae universalis est, quse omnium communis indulsit. Ergo saltem nunc non videtis ad majora
est; quse non solum ad clericos, verum etiam ad sempcr esse properandum? el quanto magisudpo-
laicos etad omnes omiiino pertinet Chrislianos? lioris auctoritalis Judicium tenditur querimonia,
Vos autem non soluni synodo in causa sacerdotis tanlo adbuc amplius majus culmen petendum est,
colleciseiiiterfuistis, verum ctiam numerosa ssecula- quousque gpadalimpervenialur ad eam sedem, cu-
945 EPISTOLiE ET DECRETA. - 946
Jtis causa, aufa' se negotioruni meritis exigentibus, IA Psalmisia nosset quamdam non bonorum mu.titudi-
in melius commutatur, aut solius Dei sine quaestione nem, nequaquam Deo supjilicandodlceret: Disperge
reservatur arbitrio. illosin virtute tua (Psal. LVIII).Dispersioenim minq-
- Quem autem primalem diceceseos sancla synodus rationem facit, minoratio vero abolitionem generat.
dixerit, praeter apostoli-primi vicariura, nullus pe- . Nolite ergo gloriari in multitudine, quia non multi-
nilus inielligilur. Ipse est enim primas, qui et pri- tudo sed causa damnationem, vel justiftcationeni.
mus habetur, et summus : quse viritim, si locus - adducit. Neque enim IgnatiumJustiorem dixerimus
exegerif, in subdilis demonstrabimus. Ne vero mo- Jammeniorato David rege, et propheta Domini, qul
veat quia singulari numero dioeceseosdictum" est, . dicebat: Multipticali sunt super capillos capitis mei,
sciendtua est quia taritumdem valel dixisse prima- qui oderunt me gratis (Psal. xxxix). Sed quid de ho-
lem dioeceseos quanlum si perhibuisset dioeceseon: niine dicimus, cum de Deo nimirum, ex cujus per-
plenaesuntenimsanctseScriptufse tali forma locutio- sona bsecPsalmisla dicebat, in passione Ipsius, sicut
nis. Deniquescriplum est : Fons ascendebate terra, Evangelium attestatur, tale quid nihild minus agno-
-
irrigans universam superficiem'terrm (Gen. n)_ Qui scamus?
enim non ait, Unus fpns ascendebal e terra, sed ait, Quod autem scripsistis vos idcirco quosdam np-
Fons autern ascendebate ierra, pro numero jilurali B 1 strorum adesse voluisse, quoniam dicebamur cum
posuit singularem,rit sic intelligamus fontes multos expugnatoribus sacrarum imaginum concertare,
per-universam terram loca vel regiones proprias ir- nova profecto adinventio est. Nam ajiud vos praesen-
rigantes : sicut dicitur miles, et multi intelliguntur;' tia est missorum nostrorum pro imaginibus sacris,
- sicut dicta est locusta et rana in plagis quibus Mgy- nec digne decertatum est, nec impugnatores earum
ptii percussi sunt (Exod. x), cum esset innumera-" hactenus errare desierunt; sed sicuti usque ad illud
bilis locuslarum numerus et rauarum, ita et hic tempus apud vos. super liac causa slrepitus et blas-
dioecesimsingulariter dixit; sed hanc propter uhi- phemiseuon cessarunt, ita et nunc ibidem profana
tatem pacis et fidei pluralilerIntelligi voluit. prsedicantur et hucusque sacrilega pronuntianlur.
Illud autem ridere libuit, quod quasi ad majo- Unde apparet legatos nostros non causa pielatis a
rem firmitatem, concilium adversus Ignatium fra- vobis, sed crudelitatis argumento fuisse qusesitos.
trem et coriiministrumnostrum congregatum.aequa- Verum ad quid fuerint peliti, res ipsa declafat, vi-
lis numeri cum sancta olim synodo in Nicseaa saa- delicet, sicutjam diclum est, ut quod de Ignalio Ju-
ctis fratribus celebrata fuisse perhibetis : quod si dicandum erat, et acceptum apud pmnes, et fixum
ideo est admittendum, quia sequalis numeri cum _ semper maneret, ulpote quod tantse auctoritatis vi-
sancla Nicsenasynodo habetur, necesse est ul aut carii judicassenl. Nos enim nec saitem tenuis rumor
septimamant octavam hanc synodum vociletis; ne- aspersit aliquando cum prava saplentibus sapere,
cesse est etiam ut tot instabilitate illius synodos col- quanlo minus concertare? Siquidem nusquam frigi-
ligalis, quot pro Nicsensesynodi sequendis decrelis dus, nusquam tepidus labor sanctorum apostolicaese-
constat fuisse concilia congregata. Quid autem pro- dis prsesulum circa debitam sacrarum imaginum re-
ficit solo numero convenientium personarum san- verenliam et compelentem veneraiionem apparuit.
ctam synodum vos fuisse seetitos; et moribus hanc Nec defuerunt harum impugnatoribus decessorum
esse crudeliter perseculos? Ulinam non essent tot nostrorum certamina, qui hoc egerunt scriptis, hoc
numero, sed tamen existerent tales meritis quales diversis-laboribus, lioc etiam suis increpationibus
erant quibus Christus aiebat : Nolite timere, pusillus apud mundi liujus principes, ut talis error eminus
yrex, quia complacuitPalri meo dare vobis regnum pelleretur; quamvis dixeritis, non nostri eguissevos
(Luc. xii). Non ergo totidem praesules, sed merita ad expugnandos haerelicos pro eo quod jam fuerit
non miiiora synodumsynodo Nicaenaepossimt Tacere hujusmodi haeresis in Nicaeasecundo convocata sy-
parilem, magisque illud advertendum est quia ibi nodo, et a magno Metbodiodeinde subversa, quasi
contra unius nuneupali presbyteri vesaniam, non l^ non et ipsi secundo in Nicseacollectsesynodo aposto-
solum multarum regiorium pontifices, verum etlam lica nostra sedes praesederit, et prima contra mala
et patriarchas praesedissereferuntur. Jlie aulem in sentientes spiritalem sagittam emiserit. Et rursurii,
patriarchaenegotio non solum ullus patriarcharum, quasinon et venerandaememoriseMethodiusinGfae-
sednec ullus alierius dioeceseosinvenlus est quis- cia persecutione fervente, Iiic apud beatum Petrum,
qtiam episcopus, sicut jam significavimus. et apud nos, ubi olim Athanasius, ubi Paulus, ubi
Numerus igitur pusillus nee obest, ubi abundat plurimi cum illis,,et praeter illos, ubi denique sem-
pietas;"nec multiplex prodest, ubi regnat imjrietas. per catholicis subvenilur, consecuti sint requiem,
Quinimo quanto numerosior est congregatio mali- donec apprehenderet campum certaminis Jam satia-
guorum, tanto validior est adsectandum-suorutn lus lacte matris hujus omiiium sanclse videlicet Ro-
jirava votorum ; nec gloriandum est in multitudine, manaeEcclesisecatholicum dogma deferidere fuerit
ubi non contra mnndi rectores tenebrarum' harum erudilus. Et quasi non hinc auctoritalem prsedicandi
contra spiritalia nequitiae-certamen assumitur ; sed sumpserit, nec hic infulis sacerdotalibus ditatus ex-
adyersus carnem et sanguineni, id est adversus ho- stiterit, ad exlremum quasi non hinc constaiiliam
inines, tolius belli pondus inducilur ; nisi enim Petri, etomniaPauli ad debellandos Iconomachos
"
947 NICOLAIPAPJE 1 948
aniia' portaverit, id est loricam justitiae, calceatoi A esse verba, sicut juaedixinms, quse tam perperam
pedes in praeparatione Evangelii pacis, scutum fidei sonabant, credidimus; ac per bdc his quse in arabi-
galeam salutis, et gladium spiritus, quod est verbun guum venerant, non poluinuis tanquam indubilatis
Dei. Non ergo dicalis non eguisse vos in causa jrie responsa, vel apologetica scripla remitlere. Verum-
tatis Romanse Ecclesise, quas collecta concilia sui tamen si veslra fuerunt verba quse in despectum
auctoritale firmat, sua moderatione custodit. Und< beati Pelri aposloloruro principis, imo Dei, cujus
ûsedam eorum, quia consensum Romani ponlificii ordinalioni resislitis, scripta, el quasi delrahentia
iion habuerunt, valeludinem perdiderunt. privilegiis hujus sacralissimae Ecclesiae missa sunt;
Quomodo non egeat quselibet .synodus Romana fateor non vos studiose sacras regul.as, non vene-
sedis, quando in Ephesino lalrocinio cunclis prsesu- randarum synodorum actiones, non piorum inipera-
libus, et ipsis quoque patriarchis prolaberilibus, nis torum leges, non veraces probabilium virorum histo-
inagnus Leo, imitalor scilicel illius leonis, de qu< rias leclilasse, quas tam [forte verius, tamen] conati
scriplum est: Vicit leb de tribu Juda (Apoc. v), divi estis in derogalionem Ecclesiae tantae inutililer ac
nitus excilalus, os aperiens, totum orbem el ipsos incompetenter alque incongrue meniorare. Sed ro-
quoque Augustos concuteret, el ad pietatem commo^ gamus omnipoientem Deum ut qui suas cognilionis
verel, religio catholica penitus corruissel ? Nam e! vobis reseravit myslerium, tribuat quoque nosse ad
in caiisa sacrarum imagiuum anle sanctissimum Me- plenum suas dispositiones, quibus sancta Ecclesia
tbodium, quinimo el ante synodum in Nicaea sril fsanctaeEcclesiseJ/moderatur arcanum, et quse sinl,
Irene corigregatam, cum adhuchoc schisma novilei vel quanta, et qualia privilegia Ecclesise Romarise,
essel exorlum, el Gonslantinopolitanos penecunctos et ex quo ceperint exordhun, et quis ejus sunimae
more pestilenLiseinvasissei, Romani praesules, Gre- auctoritalis auctor existal vobis clementer ape-
'
gorius inter cseteros et Stephanus, cqnvocalisepisco- riat.
pis Occidentalium regionum, inveniuntur forliter di- . Quod si a nobis qua3ritis scire, ul pote a minislris
micasse, et hoc funditus condemnasse. Haec quidem Christi, et dispensatoribus mysteriorum ejus, yobis
primdrdiisepistolseimperii-vestri respondimus, non evidentius ostendemus ; si vero nosse.parvipenditis,
quanturii poterariius adhuc, sed quantum sufficere et solum contra privilegia Ecclesise Romansenisus
credidimus ad convincendam sloliditatem eorum qui veslros erigitis, cavete ne super vos cohverlanlur.
talia sapiunt qualia in epistola vestro signo signata Durum quippe est vobis (» contra impelum fluminis
el riobis missa resonare videbantur. Nonenim nosex reluclari durumque est) conlra stiinulum calcitrare.
pio corde, vel ore yestro lam profana tamque per- p, Porro Si nos non audierilis, rcsfat ut sitis apud nos
versa processisse putavimus. necessario, quales Dominus noster Jesus Chrislus
Ad reliqua verd, quae ex eadem epistola vestra hos haberi praecepit, qui Ecclesiam Dei.audirecon-
jilurima ex pafte . remariehant, rescribere his pro tempserit; praesertini cum EcclesiseRomansepriviie-
causis bmiSiriiiis,vldelicet quoniam lanta nos Pater gia, Christi ore in beato Petro firmala, in Ecclesia
coelestis secundurii beneplacilum suum segrolatione ipsa disposita antiquitus observata, et a sanctis uni-
quasi filios siios.cof ripuit, ut non solum quae ad res- vcrsalibus synodis celebrata, atque a cuncla Ecclesia
pondendurri pfopositidnibus vestris idonea esse per- Jugiter venerala, nullatenus possinl minui, nullate-
spexiriius, valeremus exponere, verum eliam eadem lius infringi, liullatenus commutari, quoniam funda-
ipsa qualiter dictafenlur, nulli, aegritudine nimia mentum quod Deus posuit, humanus non valel amo-
pressi, quiverimus edicere. Et quia legatus yester vere conatus ; el quod Deus statuit, firmum, vali-
tanta est impatientia usus, ut anlequam nos ex va- dumque consislil. Uleque potissimum peccat, qui
lidissima infirmitate respirare aliquaiitulum cogno- Dei ordinationi resistere lentat. Privilegia, iiiquam,
visset, nullarn nioram passus, mox et Jam nobis in- istius sedis vel Ecclesise perpelua sunl ; divinilus
consullis, Urbe, quam vds quidem inveteratam, sed radicata alque plantata sunt; impingi possunl,
Honorius pius imperalor aeternam vocat, discesserit; D transferri non possunt; trahi possunt,cveIli non pos-
ob nihil aliud-, nisi quia jam tempus liiemis immine- sunt. Quse antc imperium vestrum fuerunl, et per-
bat, et periculum sui, vel militum vestrorum, qui manent, Deo gralias, baetenus illibata, maiiehunt-
seeum efant, vehemeiitissihie formidabat; apud que post vos, et qiiousque Christianum nomen pree-
quem vix obtinere potuimiis ut saltem dum bsecscri- dicalura fueril, illa subsislere non cessabunl immii-
bereniur ( quoniam ad Urbem reverli nullo modovo- lilata.
Juit) in Ostiapositus exspectarel. Ista igilur privilegia huic sanc.iseEcclesia3a Chri-
Terlio, quia cum eadeni quse superfuerunl in ipsa sto donata, a synodis non donala, sed jam solum-
epistola, ad quse nihil respondimus, sedpolius philo- modo celebrata et venerata; per quse non lam ho-
sophandocontempsimus, plena essenlomni pravilate nor quam onus nobis ineumbit, licet ipsum honoreni
•.ilque blaspheniia, et conlra ipsam dispositionem non merilis noslris, sed ordinatione gralia3 Dei pcr
'
Dei, in qua Ecclesiae sedisque Romanse jirivilegia beatum Petrum et in bealo JPelro simus adepli, nos
ciiiictarum Ecclesiarum privilegiis snaineffahilipro- cogunl nosaiie compellunt omnium habere sollicitu-
vifenlia prsetulit, venena diffunderent, non vestra dinem Ecclesiarum Dei; cui saneto scilicet Petro
a Ansiiiis inclusa tlantur ex edit. Rom.
949 EPISTOLÊ ET DECRETA. 9S0
addita esl socieias beatissimi Pauli, vasis electionis, A consistit. Ex ejus cnim ecclesiastica disciplina per
magistri verilatis, cui Jugiter imminebat ontriium omnes Ecclesias. religionis Jam crescente cultura,
Ecclesiarum sollicitudo (II Cor. xv). fons emanavit. Nicsensesynodi non aliud prsecepta
Hi ergo, tanquam -duo luminaria magna cceli in testantur ; adeo ut non aliquid super eam ausa sit
Ecclesia Romana divinitus constituti, lotum orbem constiluere, cum viderel nihil supra meritum suum
splendore fulgorls- sui mirabiliier illustrarunt, et posse conferri. Orania denique huic noveral Domini
Occidens eorum praesentia, veluti rulilante sole, tam sermone eoncess.a. Si omnia, ergo defuit nihil quod
per se nitorem dante quam per discipulos suos,- non illi concesserit. -
quasi quosdam radios lucis, micante, factus est> Denique si instituta Nicsensesynodi diligenterin-'
Oriens ; quique non- poslquara mortui sirot, Ro- spicianlur,' invenieliir jirofecto quia Romanse Eccle-
mam a principibus sunt delati, ut Romanse Eccle- ' siaenullum eadem synodus conlulit incrementum : •
slse majorem conferrent privilegiorura honorem, si- sedpotius.ex ejus forma, quod Alexandrina3Eccle-
cutapud vos non ralionabiliter, sed potehiialiter sia3tribueret particulariter, sumpsit exemplum. Haec
" aclum
est, videlicet ut Ecclesisecsetersepatronis suis igitur, et bis similia, nos pro cunclis Ecclesiis solli-
privarentur, et sola Constantinopolis spoliis el opi- citos reddunt; haec etiam de Constantinopolitana
bus, quas vioienter abslulit, ditaretur ; sed Romam B '. Ecclesia impigram curam arripere vetiementef hor-
incarne venientes, vitaeverbum evangelizantes, ab lanlur ; haac, inquam, Ignatium patriarcham niilla
ea erroris caligiriem amoventes, veritatis lumine regula nulloque ordine ecclesiaslico -diclante deje-
mentes liominum illustrantes, eilri ea und eodem- ctum, tanquam fralrem adjuvare compellunt, Nam
que die marlyrium eonsummanles,.sanelam Roma- et inter caelera is jier quem nobis prsecipue ista
nam Ecclesiani roseo cruore suo consecraverunt; sunt privilegia collata : Tu aliquando conversus, au-
et hanc non habentens maeulam, aul rugam, aut divit a Domino, confirma fratres tuos (Luc. xxn).
aliquidhujusmodi exhibentes, Deo Domino dedica- Si quidem el ideo in culpam cecidil ul sciret qua-
verunt. Sicque ilemuni Alexandririam Ecclesiam Iiler aliorum infirmitatis misereri debuissel. Ha3c
suam fecerunt, per beatum scilicet Marcum, unius privilegia Photium, vivente Ignatio, in catilas Domi-
horum Mum ac discipulum. Hsereditas quippe-filii nicas non per pslium , sed aliunde ascendenteiri, et
in polestate parenlis exislit, et gloria discipuli ad pastorem impellentem, et oves dispergenlem nobis
magislruni.sine cunclatione referlur. et ab honore, quem irregulariter usurpavit, et a
Fecerat autem bealissimus Petrus prsesentia cor- communione Cliristianorum amovere divinilus in-
porali et- Ecclesiam Anliochenam jam suam, quae, spifata jusserunt. Quod autem perhibet excellenlia
sicul healus papa dicit Innocentius (in epist. 21), C vestra noluisse vos ut a missis nostris Ignatius Judi-
urbis Romse sedi non.cederet, nisi quod illa in caretur, eo quod fuerit Jam Judicatus et condemna-
transitu meruit, ista susceptum quippe beatum Pe- lus ; fatemur veraciler quia nec illud ulla ex parte
irum apud se coiisummaiumque gauderet. Per has videlur fuissc canonicum, nec hoc ipsorum judieium
igilur tres. prsecipuas Ecclesias, omnium Ecclesia- . fieri praecepimus, nec faclum admisimus. Verum-
rum soliieitudo bealorum aposlolorum principum - tamen cui magis placuit evidenter intelligilur, cum
Petri ac Pauli procul dubio moderamen exsji.ectat. patratum vos scribendo roborassetis, quod nusquam
Pro quibus patribus nos divinitus, incremento gra- aliquahdo faethni ab imperatore recolitur, et omnes
tiae ministralo, nati sumus filii et constituli, licel jn eo scribere imperasselis. Nos aulem non solum
[lieet indigni, licet, etc.] eis longe merilis impares, faclum minime recepimus, verum etiam'doluimus,
principes super omnem terram, id esl super urii- et a -isostro consensu procul amovlmus; quinimo
versam Ecclesiam. Terra enim Ecclesia dicilur, si- auciorilale et exemplo antecessorum nostrorum in
cut scriptum est: Non sic impii, non sic : sed tan- irritum duximus. Quod si tempusindulgeret, quod
quam pulvis, quem projicil ventus a facie terrw dicimus facile probare ex monumentis poleramus
(Psal. i)."Quse, sicut sanclus "Augustinus exponit, ecclesiaslicis. Pafratores autem prsesumpti judicii,
Ecclesia -intelligitur..flaeredes quippe liorum effecii, Judicio in quo Judicaverunt judicali sunt,secundum
facultatempotestatis, quam a Ddmirfo perceperunt, Evangelium ; et mehsura in qua mensi fuerunl di-
el -onus solliciludinis nihilo minus capessere nos piensum est eis (Luc.. vi). Nos quippe illos, non ut
oporlet. Ignalii ad patriarchalem sedem promotionem vel
Proinde animadveriendum esl quia non Nicsena, ingressum inquirerenl alit Judicarent destinavimus,
non denique ulla synodus, quodquam Romansecon- sed ut circumstanliam dejcelionis ejus ediseerent,
lulit Ecclesisepriyilegiuni, quae in Petro noverat, nobisque veritaiem repertam repedantes intimarent,
eani lolius Jurapoteslalis pleniter meruisse, et cun- direximus. ...
ctarum Ghristi oyium regimen accepisse; sicul bea- Quod nostrse, Deo gratias, liquido testantur epl-
tus praesulBonifacius atteslatur«, troiversis episco- slolas, quas ternas. per Zachariam et Petrum atque
pisper Thessaliam conslitutis scribens : Instilnlio Leonem, Deo amabiles scriniarios sanctae Romaiise
universalis nascenlis Ecclesise de beali Retri sumpsit Ecclesiae, uno lextu scribi' praecepimus et coraro
honcre principium, in quo regimen ejus et summa .sancta Ecclesia, quae apud nos esl, dispertiti su-
a In epistola quae recitalur in concilio Romano, quod Holstenius edidil in Bonifacio II. HARD.
981. NICOLAIPAPiE I 952
mus; et unam quidem ajiud nos rctim?isBuspro fu-; A ipsius vasis cunctse [f., cunclas., HARD.]dignoscalur
iura. scilicet cautela, el propler qusestionem quse in se continere universorum animalium (quae homi-
oriri poterat in posterum. Quod ecce impraesenlia- nes intelliguntur spiritualiter) nation^s. Suscepit
rum, prohdolor! cernimus; aliam vero dilectae ergo ac continet in se Romana Ecclesia, quod Deus
sublimitali vestrae direximus. Porro tertiam eisdem universalem Ecclesiam suscipereac conlinere.prae-
legatis nostris tribuimus, ut illam velut specular cepit. Decentissimum quippe est atque convenien-
pree oculis babentes, in ea. meditarentur quid agere lissimum ut apud se Petrus quod sibi specialiler
debuissent, atque recordarentur quid sibiandbis. oslensum alque prseceptum esl, - exhibeat; sicque
constiterat esse praeceptum. demum quod in generali Ecclesia facilius creden-
. Et. si fortasse vestra magnitudo dedignaretur sibi dum sit, innuat. Sane intuendum est quia; et boc
missam epistolara in episcoporum ostenderecoetu, vas, in quo omnia genera erant animanlium, Petro
Jussimus eisut illam, quam sibi specialiler dedera-. specialiter ostensum est; et ut eamaclaret et man-
rous, quamque unius forraae cum reliquis duabus ducaret, illi soli Jussura est. Et post resurrectio-
esse noverant, in eo conventu, in quo causam deje-" nem utrete plenum diversis piscibusadliltus trahe-
clionis Ignatii prseceperamus inquirere ac diligenter ret, a Domino ipsi proprie soli praeceplum esi,
invesligare, impraelermisse legerent, etitfauribus B (Joan. xxi). Ipsum enim, cujus nos, Iicel immerili,
omnium recilarenL, licel ipsi conlrarii facti sint eo- vicem suscepimus, principaliter ae specialiter uni-
rum omnium quse sibi fuerant itaperata. Quam- • versalis Ecclesise curam divinitus accepisse, eliam
obrem et nunc, quia quaedam scripta dicunlur apud nobis taeentibus , credimus quod. veslra sapienlia
vos esse, tanquam ex nomine nostro missa, quse nos Jam animadvertat.. Putasne ergo, imperator, Jus-
omni.no non. misimus, idcirco et hanc, quam man- tum esse ut tradamus -aliquem eorum, quos nunc
suetudini vestrae dirigimus, in altero lomo scribi commemoravimus, principibus; quorum aulas, di-
prsecepiraus; et hanc quidem Pelrus, qui unius prae- gnitates, lionores et beneficia contempserunt,, vel
dictarum trium sciplor exstitit; quam vero penes quorum forte indignationes aut perseculiones susii-
nos relinemus, prsefatus Leo, Deo amabiles scrinia- nuerunt ? Ahsit. Nolumus eriim, Deo auctore, hee
rii sanctse Romanae Ecclesise, quorum fides nobis Judae proditori similes inveniri, nec paganorum
probala est, -scripsisse noscuntur. excedere profecto nequitiam. Ipsi enim nihil lalc
Porro scripsit nobis imperiuni vestrum ut Theo- agere penitus paliuntur, quale nos perpelrare co-
gnosium, qui a fratre et coepistdpo noslro Ignaiio liortamini vos.
super quasdam provincias exarchalus pondus'ac- -, Denique cum quidam anlecessorum vestrorum
cepisse dignoscitur, necuon et alios monaclios sibi quemdam venerabilem vlrum ab Agarenorum prin-
tanquam veslrae augustialis injuriatores excellenlise cipe, multis oblalis muneribus, sibi mitti poposcerit,
destinemus. In quo cum tamen ipsi injuriatores non solum minime impetravit, verum etiam, ut
vestri non fuerint, quid aliud nisi ut quarita poena fertur, ab eo queni quaerebat, pudorera conferenlia
[quanlsepoens3,-|HARD.] etquibus tormentis subjician- scripta recepit. Quamvis, Deo gratias, et per jjrin-
tur lii qui ex parte lgnatii sunt, et apud vos in di- cipalem bealofum apostolorum Pelri ac Pauli, de
tione vestra consislunt, Hquidius . agnoscamus. qua supra partim exposuimus, poteslatem et jus
Quahdo hi non utique ad ejiulas, non ad infulas habeamus, nori solum monachos, verura etiamijuos-
alicujus honoris percipiendas profeclo quserunlur, libet clericosde quacunque dioecesi, cuih necesse
sedpoliusad puniendum, quos forle nee vidislis, fueril ad nos convocare, atque ecclesiasticis exigen-
nec cujus moris sint penilus agnovislis. Denique libus oppoTtunitalibus invitare. Hoc quidem JIO-
quidara eorum ab ineunte selate Romae divinis ob- slrum; vestrum autem et piorum imperatorum non
sequiis. famulati sunt, et non jiisium credimus hu- est ullum penilus quaerendi monachos minislerium,
Jusmodi tormenlis fore _subdendos. Theognostum nisi ad miserendum, et orationes eorum submisse
aulemnon de vobis sinistra, sed poliusgrala prse- -Qposcendum. Quod si forsitan dpinamini Theogno-
dicare testamur. Quamobrem ergo eum quseratis slum apud nos Pholio detrahere, Ignatiumque jugi-
ignoramus, nisi fortequia illinc fugatus , hicapud ter commendare, scitote veraciter quia nihil ipse
nosrequiem, quemadmodum iunumeri Chrisliani, de utroque loquitur nisi quod in propalulo est quod
aliquanlulam reperit. mundus dicit, quod omnis Ecclesia clamat, qupd
. Siquidem tanla nrillia hominum protectioni ac ipsi per innumeros homines Romara ab Alexandria,
intereessioni beali apostolorum principis Petri, ex ab Hierosolymis, a Constantinopoli, a coniinihus
omnibus finibus terrae properantium, sese quotidie ejus, ab Olympo monte, atque aeseterismundipar-
conferunt, et usque in finem vitae suae apud ejus libus adventantes agnovimus : ad extremum quoque
limina seiriet'mansura'prdponunt, ut preelerillud quod nos per missos vesiros et diversa scripta pa-
quovasecoelosubmissum,in quocunclorum ostensa tenter intelleximus.. Quid ergo quis peccat, si ea
sunt eidem beato Petro horiim omnium rectori dieit quae:vos dixisse constat ?'Ecce enim scripla
animanlium genera, calholicam signat Eeclesiam : veslra missa ad antecessorem nostrum, quse penes
etiamipsa sola Romanorum urhs, apudquam ejus- nos recondita servanlur,. quosdam partis Gregorii
dem apqstoli. corporalis preesentia sedule veneratui Syracugani, .congregatis episcopis, eliam absentej
9S3 EPISTOLiE ET DECRETA. 954
fratre nostro Ignalio, vos analhematizasse testan- u\. spensalionem nobis creditam exercebinius, anteces-.
tur. Quid ergo quispiam delinquit ? vel nos in quo, sorum vestigia nostrorum sectabimur, ecclesiarum
rogamus, offendimus (licet vos versa vice quos tune cunctarum sollicitudinem bajulabimus in eo, qui nos
laudaslis, nunc vituperelis, et quos tunc reos et confortabit Domino nostro Jesu Christri. Quid sae-
damnatos prdnuntiaslis, nunc miris praeconis effe-- viuntliomines? qnid mali fecimus. nos ? Certe non
ratis) si quod scripsistis credidimus, etquod dixislis Crelam invasimus, non Siciliam exterminavimus,
nosquoque nunc dieimus? Postremo, nisi correxe- non innumeras Graecissubjectas provincias oblinui-
rihius consilium nostrum, videlicet ul illud juxta mus : postremonon ecclesias.sanetorum, interfectis
consiliumvestrum dhigamus, vel si non effecti si- numerosis hominibus, ac suburbaria Constanlinopo-
miles vobis; sicut ipsi caput, ita quoque nos mem- Teos, quae etmuris ejus pene coritigua sunt, incen-
bra tradamus, interminationibiis erebris deterrere dimus. Et vere de istis nulla fit ultio qui pagani sunt,
nos, et niinitari videmini, tanquaui sitls patrise et qui alterius fidei sunt, qul inimici Christi suril, qui
urbi nostrae ultimum exlerminium illaturi. Quseinos veritalis ministris jugiter adversaniur; etnobis, qui
Christo propitio alque custode (de quo scriptum est: gratia Dei Christiani sumus, qui ex parenlibus Chri-
-Nisi-Dominuscustodierit civilatem, in vanum vigilant • stianis exislimus, atque calholicis, qui unius ejus-
qui custodiunt eam [Psal. cxxvi]"), sicut hactenus ]B,demque fidei dogmala cfedimus, qui servi Christi f
non timuimus, nec modo timemus, credentes super vocamuf, qui veritalis cultores, quanlum possumus
muros ejus angelorum custodiam; imo vero scientes esse desideramus; minaepraetenduntur, terrores pro-
quod Salvator positus sit in ea murus et antemu- miltuhtur, etiam nonnullaemolestiaeirrogantur..Non
rale (Isa. xx\i), id est apostolorum munimentum est isle ordo laudabilis^non est isla, commutaEio
intereessionum. Neque enim non legimus, aut obliti imitabilis, ut qui innumera niala ingerunl,'- imj)uniii
sumus minarum Sennacherib regis Assyriorum, et evadant; et qui nihil mali gesserunt, pro. his talia
servorum ejus contra urbera Jerusalem et populum recipiant^ et qui Christuni blasphemant, dimittan-
ejus, quse non miriores nec pauciofes minis vestris tur; el qui Christum 'celebrant, hujusmodi minis
fuerunt. Et rursus miserationum Domini recorda- subjiciantur. Sed habemus ad quem respiciamus nos,
mur, -et qualiter centum octoginta quirique millia habemus in quo consolemur. Fecerunt enim.hoc et
hominumde caslris Assyriorum inlerierint (IV Reg. Judsei,latronem dimitlenles, et Salvatsrem tenen-
suis in '
xrx), et urbs cum. habilatofibus evaserit, tes; occisorem juslificantes, ei vivificalorem., con-
mente recolimus, et gralias agimus, et spem sumi- demnanles;Barabbamliberantes, et Christum morli
mus, acfiducialiter-de domo Domini, si viiiutem subdenfes {Matih. xvn).
ipse donaverit, cultum Baal ariiovere curaviinus: <J Sed Ms taridem omissis ad ea, quse eum universa
quoniam ipse est nunc qui tunc ipse et in saecula; sancla Ecclesia, quse apud nosrest, dispensaiorie
nec" minor misericordia, nec infirmior omnipoten- consideravimus, slylum jam dirigemus, et cum beato
lia. Ergo, ne velit minari pulvis et verrais scriptum Gelasio ndstrse sedis antistite consulte dicemus :
est: Quid superbit terra et cinis ? (EcclL x.) Ne ve- Necessaria refum dispositione constringimur, et
litampulla in aquis inflari, quia post pauxillumet apostolicse sedis moderaminc convenimur sic cano-
ecce ndri est. Quid gloriatur in malitia, qui polens num paternorum decrela librare, et retro prsesulum, _
est in iniquitate? (Psal. xxi.) Quid facturus est: oc- decessorumque nostrorum praecepta metiri,: ut .quae
cisurus est (ut verbigratia- dicamus) hominem? praesentium necessiias temporum restaurandis eccle-
quoniam amplius non habet quid facial (Luc. xn) : siis relaxanda deposcit, adhibita consideratione dili-
hoc et unus fungus facit nialus. 0 imperator in hoe- gentl, quantum potesl fieri, temperemus (epist. 6 ,-
cine redacta est malilia hominis in iniquitate po- ad episc. per Lucaniam et Brutios). Et quoniam de
tentis, ut fungo malo comparetur ? Heu quam inuti- persona Ignatii, atque Photii nihil discretius,. atque
Iem polentem, heii supervacue gloriantem ! mitius, necnon et salubrius arbitramur, quam ut
' Porro vestra
potens virlus in Domino potius glo- uterque Romam ad .renovandum. examen veniat,
rielur, iu bonitale laudetur, in Justitia exaltetur: hoc magnopere volumus, et ut vos annuatis salubri-
non minasnobis, nonterrores velit incutere. Nesci-r ter admonemus. S.ed lioc securidum indulgentiam
lis enim secundum Salomonem quid superventura concedimus, non licentiam id efficiendi pro libilo
'
pariat dies (Proii. xxvn) :.et juxla psalmographum:' cujuslibet tribuimus, .
Dominus dissipat cohsilia gentium, reprobat auteni Quoniam cum secundumeanones,..,ubi est major
cogitalionespopulorum, et reprobat consiliaprincipuni aucloritas, Judicium inferiorum sit deferendum,- ad •
(Psal. xxxn); pneserlim cum inter nos et vos non dissolvendum scilicet, vel ad roborandum : patet
modica sit inlercapedo, quae quotidie populos non profecto sedis apostolicse, cujus auctoritate major
pauxillas vobis injurias, imo discrimina inferenles. non est, Judicium a nemine fore retractandum, ue-
prodticii7et de Ms vos conveniat potius quam de que cuiquam de ejus liceat judicare judicio. Siqui-
nohis ulcisci. Nos enim. apici gloriae vestrse non dem ad illam de qualibet mundi, parte. canones ap-
dainna, non convicia, non prorsus ufias, quod absit, pellari voluerunt, ab illa autem nemo sit appellare
injtirias irrogavimus. Verumtamen quandiu subsi-' permissus. Juxta.quod et BonifaciuSj atque Gelasius
stcnms, uiinislerium nQSlriim bQnorificabimus, di- sapciissinii prsesules, nqn suis adinvenlionibus, sed
9SS NICOLAIPkPM I 9SG
Ecclesi» Romanae'consuetudinem non ignorameSjA sicut ibi legitur, facile suum posse capi mendaciuin.
dicunt: Bonifacius quidem Rufo, et cseleris episcopi " Quod nos quoque in Ignatio, ac Phoiio modo pro-
per Thessaliam, et. alias provincias constitutis scri- babimus, quia conscientia se remordente, qui pa-
bens : Nemo, ait, unquam apostolico culmini,' de vet, nobis obedire contemnei. Si tamen Ignatius,
cujus"Judicio hdh licet retractare, manus obvias -au- qui omni est tiumano destitutus praesidio, veslrum
dacter intulit. Nenio In hoc rebellis exslitit, nisi non iiripedimentum passus, sed polius fuerit nii-
qui de se voluit Judicari. Gelasius autem in commp- seficorditer vestro qualiter yenire possit, adjutus
nitorio Faustd ihagistro fungenti legatione Constan- auxilio.
tinopolim dato : Nobis, inquit, opponunt canones Porro, si venire illi per se nequeunt, primo qui-.
dum nesciurit quid loquanlur; cqntra.quos hoc ipso dem ipsi, cujus rei causa venire non yalent, nobis
venire se produrit, quod primse sedi sana, rectaque per satisfaclorias suas litteras indieent; deindeve-
suadenti parere fiigiunl. Ipsi sirot canones, qui ap- niant de his, qui cum Syracusano Gregorio sunt
pellatiohes totius Ecclesiae ad .hujus sedis examen quolquol voluerint, yices cselerorum terientes, qui
voluere deferri. Ab ipsa vero nusquam prorsus ap,- ipsius sunt partis. Mittanlur eliam de parle Ignalii
pellari debere sanxerunt, ac per ioc illam de tota . arctiiepiscopi quidara Antonius Cyzici, .Basilius
EccJesia Judicare, ipsam ad nullius commeare Judi-, B Thessalonicee, Constantinus Larissae, Theodoriis
cium. Nee de ejusunquam prseceperunt judicio judi- Syracusanorum, Metrophanes Smyrnae, et Paulus
cafe, sententiamque illius conslituerunt non opor- episcopus Ponli Heracliae, Hegumeni aulem Nicela
tere dissolvi cujus potihs sequenda decreta manda-, Chrysopoleos, Nicolaus Sludii, Dositheus Osiidii ai-
runt. Ergo de judicio Romani prsesulis non relra- queXazarus presbyter, et monachus qui dieithr Ca-
clando, quia nec mos exiglt, quod diximus compro- zaris; qui nisi fuerint missi, suspectos vos reddelis:'
balo: non negamiis ejusdem sediS sentenllam posse quia hos in quibus certificari possimus, a nostris
iri uielius commutari; cum aut sibi>suhreplura ali; oblutibus sublrahere studiqse curatis. Et ideo ne-
quid fuerit, aut ipsa pro consideratione aelatum vel miriem caeterarum partium admiilemus, nisi forle
temporum seu graviuro necessitatum dispensalorie quos ex latere vestro destiuatos esse veraciter va-
quiddam ofdinare deefeverit. Quoniani et egregium leamus agnoscere. Quibusexutraque parie corive-
apostolum Paulum quaedam fecisse dispensatorie le- nienlibus,.et coram nostra'praesenlia, ac fratrum et
gimus, quaj postea reprobasse dignoscilur. Quando coepiscoporum nostrorum auditis, quid-quseslionis
tamen illa Romaiia videlicet Ecclesia discretissiipa inter.utraraquepartem emerserit, faeilius agnoscar
consideralione' fieri delegerit, non quando ipsa _quse mHs, et canonice finiamus: Mitlat nihilominus ei
pene [bene] sunt diffinita retractare voluefil. 9 Photius ex sua parle quos decreverit, qui modum
Porrd ne dicatis praelef Ecclesiae legem Ignatium, promotionis suae.irreprehensibilem el canonicuni, si
vel Photium Roitiam venife sanxisse; scitote nos ppssunt, edoeeant. Necnon et imperialis apex vester,
antiqui palfis et praedecessoris nostri Julii in hoc; si libet, suos e latere mitlat aulicos, qui in • praesen-.
esse secuios exemplura, qui Juxta quod in epistola tia positi, quemjustitia et recLiludo utrisque parli-
sua reperilur (epist. 1), Ms, "qui convenerant Aniio- bus finem dederit, paleuter agnoscant, vestraeque
chiae, hoc preecepisse dignoscituf : et Theodoritusi pietati rcnuntient. Hi .vero, qui ex latere vestro niitT
Iiistoriographus in liis hoclpsum verbis ostendit (tib. tendi sunl, tales sinl, qui ei Deum timeant, el' non
II, c. i): Ydrum, inquiens, Eusebius ejusque cdn- sint ecclesiasticarum inexpertes tradilionum, alque
soiies calumnias in Attianasium faclas Julio Ro- yeritali obedienter et facile acquiescanl.
mano ponlifici desllnaverunt, qui eccleslasticam Verum quia sunt quidam ex tiis, quos Romain ve-
sequens legem, etiam ipsos Romam venire praece- nire praecipimus, qui nulla sua habentes solalia, nisi
pit, el venerabilem Axhanasiuni ad Judicium regula- aliorum freli subsidiis, ornnino lantuin iter arripere
riterevocavit; ille conlinuo
' evdcalione suscepia[ nequearit, idcirco quasi praesenlialiler clemeniiam
' ' - veslranvexoramus, ul quibus
venit: egenl ad lam difficile
Quod si ac-tioc dieitis ,.IUe quidem vocavit, sed atque prolixum iter, pro dileclione Dei misericordi-
ipsi venire conteinpserunt, Audite sequenlia, et_ ter praestare dignemini. Cfedimus enim acceptuin
videhitis utrhm' in, laudem, an in vituperium ista sit'. esse vobis istud consilium, nec moleste feret tionor
illis repulata contemptio. Subjunxlt enim idemhisto- regius vesler, qui Jusliliam diligit, pro his ,quaetali-
riographus dicens : Calumniarum vero sarcinaiores! ler efficienda decrevimus : Quqniam justilia ssepius
Romam tjuidemprofecti non sunt, scieriles faciles ventilata ciarius splendescit in lucem. Proinde ma-
suum posse capi niendaeium. Ne efgo dicatis nos> teriam,perquam veritaspossilfierlriianifesta,confi-
praeter Ecclesiae Iegem preefatos Romani venirc san- dimas, quod pietas vestra benigne cupiat adjuvare.
xisse : quoniani (siculex historiographo ecce audi- Cum aulem legaii vestri venerint, mittite queesumus.
stis) bealusJulius et accusatum el accusatores Ro- et epjstolas authenlicas, quas per Rhadoalduro, el
niam venife prsecepit, et venerabilem Athanasiumi Zachariam dudum.episcopos misimus veslrai scilicei
ad Judicium regulariler evdcavii. Sed ille, qui bo- emiiienlise alque synodo,; qu^ tunc pro sacris ima-
naip conscientiara gefebaf, nihil reluclans venil: illii ginibus esse colligenda pulahalur, quatenus si tales
yero,qui malamj coniempserunt; sciehtes profecto,, permaneant apud vos, quales anobis constal fuisse
9S7 EPISTOLÊ ET DECItETA. 938
transmissas , apud nos investigentur : sicque de i. Igitur dignetur credere pielas veslra, qiiomam nec
ceetero falso dicentium, alia nos scripsisse praeter isti volumus in sua justitia contraire, nec Ignatio,
quae misimus, labia conticescant. Si vero qusedam non suffragantibus canonibus, et ecclesiasticis tra-
in eis habentur inserta, qusenos scribi nonjussimus, dilionibus, auxiliari. .' >
nec milti voluinius, diligenter scrutemur, et cujus . Credimus autem in Domino, qni dixit de tenebris
culpa sit aetum,reperiamus. Esteriim apucl nos- so- lucem splendescere, et qui dat homini scientiain :
cia illarum dtiarum, quam apud nos (sicut Janr su- quoniam si partes, quas diximus, ad illius limina
pra diximus) relinuimus pro futuro scilieel testimo- pervenerinl, qui mentientes Ananiam et Sajipliiram
nio, uno tenpre cum ipsis duabus exposita, et eis- gladio sancli Spiritus interemit (Act. v), si.qua sunt
dero sjilabis contexta per omnia. incerta et abdita, revelabuntur, eL manifesla fient:
Precamur etiam dileclionem veslram, ut nobis quia nos semper hoc in voto habemus, et inhianter
aciionum auihenlica, in-quibus continetur, qualiter desideramus, ut sequalitatemutrisque parlibus ser-
Ignatius primitus sit exislimatus deposiius,. desti^- vanles, nibil nisi quod sacri canones, nisi quodsequi •
naredigiiemini: et monumeniageslorum, quse per las.diclaverit, adjuvante Domino, statuamus, nullius
Leonem a secretis roisistis, quaesumus ipsa nobis. delrimentum volentes, quanfo minus periculum m-
authenlica transmittite, tam illa videlicet, ubi de ty- ^ helantes? Quamobrem ergo Jaraquiasic se veritas
rannica exspolialionelgnalii referlur, quam illa- ih liabet, eontra pariem Gregorii Syracusani simus
quibus deimaginibus est agilatum, licet pene nihil, commoli,et inflagello profeeli, si vultis. agnoscere,
et a pauctorlbus praesulibus, quam in.Ignaiii putala dignantef auditc : Videlicet quoniam non surdi fui-
depositione fuissent inventi. In:quo dalur "intelligi,. mus auditores sancli evangelis(,8e, quinobis refert,
quod majus sludium'fuerit arfeplum in Isesione ho- quod Redemplor nosler flagellum fecerit de resti-
minis, quam.ih laude Dei.. culis, et lemplum. ingressus omnes in eo diverso
- Jam vero si monitis nostris pbedieriiis, el quaein- niodo niale operanles exipsoprojecerit {Joan. xxi).
timavimus adimplefe studueritis, favenle Domino-, Quod cernentes apostoli, poluerunl ulique minus
auctoritateque sanclorum principum apostolprum adlnic perfecti mirari, veluti forsitan nuncvos,
politi, liceutiarii Chrislianissimse, Jacmansuelissimse quomodo lanta facilitate sacerdoles et cunclos roa-
sublimitati vestrse concedemuSj-cum sancta catho- los operarios foras e templo pepulerit. Sed postea
lica et apostolica Ecclesia, specialiter autem nobiscum, recordati sunt quia scriplura eral: Zelus domus tnm
et cum consacerdole noslro Ignati.o, et cum parle comedit me (Psal. LXVIII).Neque ilaque inimicilise,
ipsius, communionis gratise participandi, excepta non humanum odium, non ullum {Deqgralias) ma-
cdmmunione Gregorii Syracusani, et- partis . ejus, " lignum desiderium nos contra prsefatsepartis tiomi-
atque consenlaneorum ipsius communiqne. Porro, nes impulit, sed zelus domus Dei, zelus palernarum
si fortassis excelleniiaeveslrae non placel, quod su- tradilionum, ordd ecclesiasticus, anliqua consuetudo,
perius scripsiiniis proniitlendis. ex ulrisque parti- atque sollicltudo, quam circumferimus, cunclarum
buslegalis*, scilole nos nil convenienlius, aut com- ecclesiarum Dei: necnon el privilegia -proprise se-
modius, quam hoc fieri posse penilus invenisse. dis, quse in beato Petro suscepta divinitus, et in Ec-
Quamviset ad hoc ipsum pro vestro imperiali clesiam Roroanam derivata, universalis celehrat el
amore, ne vobis exislimemur in millo salisfacere veneratur Ecclesia, sicut prsedixirous, .nos accen-
velle, condescendamus: Atque ne minus pacem Ec- dunt, et silere, ac desides esse nequaquam permit-
clesia^nos velle seclari, quanisemper voluimus,opi- tunt.
nemini. Siqhidem(ulpraeluljmus) nullaregula, nul- Ergo cum ila sit, quoniam, ut verilalem dicamus,
laque consuetudo demonstrat, sedis apostolicae seper omnia itaest, et silempusindulgeret, millequse
melprolatamsenlenliam, ipsa non annuente, ultra dicimus valeremus testimoniis demonstrare, el vo-
posse mutari. Nihil prseterea esl,, quod vos.avertere bis ex probabiiium scriptis virorum Judiciis osten-
debeat, si placet, credile, quominus praefatos yirqs dere multiplicibps : noliteindignari, nolile adyersus
in nostram prseseriliam dirigalis ad inquirendam nos iruslra causari, nolile perversorum liominum
scilicel Justitiam etverilalem. Testis enim estnohis verba libenler audire, sed potius nos audite. Ndlite
OnmipolensDeus : quianon est in mente noslra qusa- nobis roirtas prsetendere, quoniam nee illas, Domino
libet intentid vel desideriuni, nisi diiigeriter invesli- jirolegente, meluimus, nec per has praecepta vestra,
gandi et inveniendi quid aequitas unicuique parli nisi divinis fuerint Jussis ornata, faciemus., Parati
iribual, et quid Ecclesiae^praesenti statui, el futuro autem sumuspropler verilalem, sahguinem nostrum,
conveniat. Non ergo putelis nos aut Ignatio velle efftindere, et siquidem plebem divinilus -npbjs com-
favere contra Jusliliam, aut Photium impugnare missain, nec vohis, neculli vestrum, propitio Chri-
canonibus sibi non re'sisleniibus. Certe perfeetorum s"lo.,trademus. -
Christianorum est, non solum-nulli velle" ndcere, Vestrum autem est considerare, ulrum quod nie-
veriiro etiam laedenli se maiiira pro malo non red- dilamini valeatisnecne perficere.Cogitate ilaque dies
tiere (Malih. v; Rom. xn). In quo efgo corani Deo auiiquos, et aiinos aeternosin mente habelote (P.sat.
loco, vel inter quos eoniputaremur, si "nilnobis con- LXXVI) :' et quid imperatdres, qui persecuti sunl EG-
ifarietalis irroganti inimicitias inferre appeferemus? clesiam Dei, et ihaxime Ecclesiam hdmariam : id
" ' NICOLAIPAPJE I
959 980.
est;Nero, Diocletianus, Constantiiius, Anastasius, A ctaiitibus fidelium convenit corda submilti; quanlo
et cseteri inoris eorum pertulerunt, el ubi modo sint potius sedis illiusponlifici consensus est adhibendus,
allendite -dijigenter, et quantura sit in Ecclesia Dei quem cunctae Ecclesiee generalis jugiter pietas cele-
exsecrabilis fama eorum, et nomen detestabile sa- bravit? Ubi clementia veslra evidenter adverlit,
pienter advertile. Quanta autem Dei cultorum Au- nunquam quovis peiiilus humano consilio elevare se -
gustorum, qui Ecclesiam Dei exallaverunt et prse- queniquam posse conlra illius privilegium, vel con-
cipue Romanam, Constantini videlicet etGonstantis, fessionem-, -quem Christi vox prsetulit universis,
Ttieodosii quoque majoris et Valentiniani,- et csete- _ quem Ecclesla veneranda confessa semper est, et
roriim Iaus in universaliEcclesia polleat, et eorum habet devota primatem : impelli non valent luima-
praeconia-ubique personent, etriomen eorum inter nis pfaesumptionibus qu5e divino sunt Judicio con-
sacra mysteria impraelermisse commemoretur, at- slituta. Desinant ergo rogamus, temporibus veslris
tentius et sedule recordamini : sicque nos audire quidam per occasionem perturbationem ecclesiasti-
illos Imitaiites "salagile : Palres enimvesEripergra- caih ' praecipitanter appetere, et quae non liceat,
liam.Christi sumus, et vos lanquam charissimos ambire: alioquin et quod male appetlverint, non
diligimus filios: necpossumus vobis nisi vlam-ve- perfruentur, et ipsam quoque Christianitaleni, nisi
. ritatis "ostendere : lerrenam gloriam vestram augeri B resipueritit, prorsus amiltent. Vos autem, quaesu-
divinitus exoptamus. Sed quid peccamus, si coele- mus, nolite^pfeejudiciumDei Ecclesiae irrogare rilla"
stem, ac «ternam vos capessere nihilomirius exo- quippe nullum imperio veslro prsejudicium infert,
famus? eum magis pro stabilitale ipsihs aelernam divinila-
- Quapropler attendat clementia vestra, quantus tehi exoret, et prd incolumitate vestra et -perpetua
fuerat erga-sedis apostolicae reverentiam~anteces- salute jugi devotione precetur. Nolite quse sua sunt
soruhi vestrorum piqrum dunlaxat imperatorum, et usurpare : nolite quaeipsi soli commissa sunt velle
prsecipue quos longe superius memoravimus, amor surripere : seierites, quia tanto nimirum a sacris
el "studium : qualiter eani diversis privilegiis exlu- debet omuis ihundanarum rerum admirostrator esse
lerint,-donis ditaverint, beneficiis ampliaverint: reniotus, quanto-quemlibet ex eatalogo clerieorum,
qualiter illam litleris suis honoraverint (ejus votis et militantium Deo nullis cohvenit negotiis-saeculari-
annuerint, instituta perficienda mandaverint), ora- bus implicari. Denique tii, quibus tantum liumanis
liones-petiverint; fidem sectandam decreverlnt-: rebus et non dMnls prasesse permissum est, quo-
qualiter etiam legibus suis pro adunandis ei ecclesiis modo de his, per quos divina ministrantur, 'udicare
promulgaverint, pro colligendis conciliis, ac profe- . pra3sumant, penitus ignoramus. .
rendis-sentenliis non imperaverint: sed precati et 'J Fuerunt tisec ante adventum Chrlsti, ut quidam
'
hortati solumexstiterint, et quae-illi decreverunt, typice reges simul.et sacerdotes existerenl: quod
ipsi consenserint, -' et-quae illi i damnaverunt,'
1 ipsi sanctum Melctiisedeclifuisse-sacra prodit hisforia :
respuerint. (Sicergo, fili charissime, sic et tua" su- quodqueinmembrissuis diabolus imitatus, ut pole
bliriiitas" nori ex parLe-ingratorum et inobedientium qni semper quae divino cullui conveniunt, sibimet
filiorum exislens, quod absit, sed hos inter caeteros tyrannico spiritu vindicare contendit, ut pagani im-
Dei cultores Auguslos imitata, quse decrevimus de peratores iidem et maximi pontifices dicerenlur.
Constantinopolitana Ecclesia, obedienter altendat.' . Sed cum ad veruiu [netripe, Christum, HARD.] vefi-
Ista quaesumus suadenlibus ssepius nobis piefas ve- tum est, eumdem .regem alque ponlificem, ullra
stra nos minime spernat, prae oculis Iiabilis Doriiini sibi nec, imperator jura. pontificatus arripuit, nec
verbis, dicentis :Qui audit vos, me audit, et qui vos pontifex nomen imperatorium usurpavit. Quoniam
spernit, me spemit, et qui me <spernit (Luc. T), etc. idem mediator Dei et bominumhomo Christus Jesus
Denique el coneordans Apostolus Domino nostro : sic actibus propriis, et dignitatibus distinclis, officia
Quapropter, inquit, <juiJiwc spernit, non kominem poteslalis utriusque discrevit, propria volens medi-
speniil, sed Deum, qui dedit Spiritum suum sanctum cinali humilitate sursum efferri, non tiumana su-
in nobis (I Thess-vi). Verumsi yos nos spernendos perbia rursus in inferna demergi, ut et Ghristiani
esse ducitis, IJOStamen non jjossiimus ea, quae Dei imperatores pro aeterna vita pqntificibus indigerent,
sunt, spernere, et negligere, quo minus et salutl ve- etpontifices pro cursu temporalium tanlummodo
slrae cqnsulamus, et de acceptione talenti credili no- rerum imperlalibus legibus uterentur : quaienus
strum periculum declinemus, dispensatione uobis spiritalis actio carnalibus distaret incursibus.
' Et ideo militans Deo minime se
coelestis seminis ihjuncla: Vaesi non sparserinnis 1 negoiiis saechlari-
vsesitacueTimusl (/ Cor. ix.) bus implicaret (II Tim. u), ac vleissim non ille re-
Quod cum electionis' vas formidet et clamet, bus divinis praesidere.videretur, qui esset negoliis
quanto magis cuilibel exiguo metuenduin est? Pfo- saecularibus implicalus, ut et modestia utriusque
inde, sictit non leve discrimen incumblt pontificihus ordinis curaretur, ne extollerelur utroque suffultus,
siluisse pro divinitalis.cultu et Ecclesiae eorrectione et competens qualilatibus actionum specialiler pro-
quod congruit, ita his, quod absit, non mediocre fessio aptaretur. Quibus omnibus ritecollectis, sa-
pericultim est, qui cum debeant parere, despiciunt. tis evidenter ostenditur a saeculariipotestate nec li-
Et si cunctis, generaliter sacerdotibus divina tra- gari prdrsus, nec solvi posse pontificem, quem con-
981 EPlSTOL^l ET DECRETA. 902
slat a.pio principe Conslanlino, quod longe supe-, A.ter illud quod idioma Grsecse diclionis -exigit, vel
rius memoravlmus, Deum appellatum, nec posse - interpretantisscienlia [legeut inepist. 10: inlefpre- .
Deum ab hominibus Judicari, manifestum. esl. Sed tanti scientiam, etc. HiiiD.] intelligendi non tribuit;
et Theodosiusininor sanctae synodo scribens' Ephe- anathema sit. •-•_'
sinee primse, dicit: Depulalus est igilur Candidia- Haec quidem, quaehucusque per perioehas hovem
nus magnificentissimus cdmes stfenuorum doraesti- sunt scripta,prius acta, et a nobis per quosdam fra-'
corum transire usque ad sanctissimam synodum ternae generalitati vestrse intimanda sunt missa,
vestram, et in nullo quidem quse faciehdse sunt de prseter; epistolam _ illam apostolatus nostri, quam
piis dogmatibus qusestiones, seu potius expositiones Mictiaeli excellentisslmo imperatori îer .'quemdam
communlcare. Illicitum namque est eum, <qui non ipsius legatum^ qui se protpspathariuni appellabai,
sit ex ordine sanetissimorum episcoporum, ecclesia- nomine Michaelemf transmisimus. Poslea vero cum
slicis inlermiseeri tractatibus. • . -
„-" cognovissemus,'quia penes tios, qui nolunl sanis
Quid praelerea hinc Romani praesules sentiant, acquiescere moniLis, nihil solum scribendo proficie-
quid Latini, Grsecique ddctores hine exponant, bamlis,ralum duximus, perlegatos nqstros,-et ite-
quid denique Maximus venerabilis monachus, et -ratas litteras ea rursus quse videbantur -Ecclesiai
in illo tempore apud yos pene solus catholicus in B profutura mandare,-hujus rei gratia direximus Con-
disceptatione 'sua perhibeat, quoniam longuni est stantinopolim Donatum sanctissimum episcopum;et
seribere, inXerrogale seniores; qui tamen moribus Leonem venerabilem pfesbylerum, atque fllium; no-
senioressunt, et dieent voiris. His itaque jnanifeste strum Marinum diaconum : quatenus hi, qui lilte-
repertis, apparet comministrum' nostrum Ignalium ris admoniti parere refugiunt, veritali, saltem verbis
per imperialem tantummodo seritentiam nullo modo salutaribus conventi, discant taudem divinis. instilu-
potuisse prorsus expelli. Iri cujus damnatione, quia lionibus minime resultare. Qhibus in scriptis dedi-
praesulum quoque assensus est subsecutus, apparet mus, quse habenlur in subditis, quseque fper tres
id causa fuisse patralum adulatidnis, non legitirose periochas distinguenda fore decrevimus. Prima - uli-
sanciionis. Siquidem in tanlum vestra sententia prae- que liarum est, quse et deeima hujus «st perioclia
suluni praeeessit sententiam, ut nonsolum vestro sit voluminis, continens epistolam ad jam memoratum
jussu a-credita sibi ante omnem interrogationem Augustum transmissam, et alteram ad episeopos, ac
idem antistespulsus ecclesia, verum etiam postea cseteros ofdines Constahtinopoli siibjectos. Secunda
In damnatione ipsius (sicut" gesla illius latrocinalis vero periocha fest, qhse. hujus corporis undecimum
synodi, quseuobis per Lednem illustrem asecrelis complet locum, habens in se duas epistolas: unam
misistis, indicant) quod nunquam, ni fallimur, ali- ^ Pholid, et alteram Bardee:fautdri ejhs descriptam;
quando fuit actum, primi et -ante omnes seripseri- Porrd. tertia est, quae et dubdecima istius cst codicis
tis.episcopum. His ita praelibatis sub cqnspectu Dei, perioctia, eircumferens in se fratrietcoepiscopono-
pure, sineereque .pielatem vestram deprecamur, stfo Ignatio, et matri imperatoris,.alque uxori ejus
obtestamur, extiorfamur, utpetiliqnem nostfam-non singulas missas epistolas : nection et epislolam uni-
indignanter aecipiatis. forniem, quam quibusdam claris urbis Conslantino-
Rogamusdenique, ut nos in tiac vita potius_audia- polilanae sepatoribus singillatimscribendain, atque
lis deprecantes, quam, quod absit, in Hivind judicio rnittendam fore prsevidirnus. "
senlialis accusantes. Et ideo nolite, precamur, irasci '
LXXXVII. _ }
si vos tantuni diligimus,"ut fegnum, quod tempora- A3 REMBERTCM. ARCHIEMSCOPUM HAMMABCROENSEM.
liter assecuti estis, velimus vos habefe perenne :'et - .<Anno 86S.)
qui imperaiis saeculo, possitis regnare cum "Ctiristo. " -
Nam qua fiducia, rogamus, illlc Dei prsemia petituri PaUii-usum "concedit:
estis, «rijhshic Ecclesieedetrimenta non prohibetis? -[Apud Lappenberg, Hdmburgisches Urkuhdenbuch,
Non sint^rayia,"quaesumus vos, quae pro veslree . . \ Hamburgi 1842, p. 29 seqqi] ,
"
salulis' a3ternitate dicuntuf. Scriptum legitis: Me-' NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, reve-
liora sunt vulnera athici, quam- fraudulerita oscula renlissimo et sanctissimo confralri noslro RIMBERTO,
inimici (Prov. xxvn). Deus omnipolens eor imperii arctiiepiscopo Hammabhrgensi. "
veslri ad intelligenda quee dicimus, clementer ape- Si pastores ovium solem geluque' pro gregis sui
riat, et nobis obedire in tiis de quibus scribimus, cuslodia die ac nocte ferre rcontenti sunt, et ut ne
impelrare nulu intinise inspirationis suee dignetur, quaexeisaut errando pereat, aut ferinis ianiata
Chrislianissimeet dileclissime iili. riiorsibus rapiatur, oculis semper vigilantibus cir-
Quisquisautemhancepislolam riostram Constari- cumspectant: quarito sudore, quantaque' cura debe-
linopoli legerit, et augustissimo filio nostro.'.impefa- iiius esse pervigiles, nos, qui. paslores animarum
tori Michaeliquidquain ex tiis, queein ,ea scfipta dicimur, attendamus et susceptum officium exhibere
sunt occultaverit, si locum apud illum potest inve- erga custodiam Dominicarum ovium non cessemus,
nire sufficientem, anathema sit (epist. 10). .Quisquis ne in die divihi examinis pro nostra desidia ante
ctiam ihlerpretalus eam fuerit et ex ea quidquam ' suminum pastorem negligentiae . realus excruciet.
nmiaverit, vel stibtraxerit, aut superaddiderit, prse- Unde modo honoris revefentia sublimioris ihter cse-
963 NICOLAIPAPJE I 964
teros Judicamur. Pallium autem frateruitati luae ad. 4 tuam, quam intus epistolis breviter ascripsisli licel
missarum solemnia"celebranda concedimus, quod latius explanare debueras, Redemptori (amen .no-
tibi non aliler, Ecclesise tuse privilegiis in suo slatu slro gralias agimus, quod eam in ipsa jambrevitate
manentibus, uti largimur, uisi solumriiodo in die rectam esse jcognovhnus. Sancta Trinitas fraterni-
sanctaeac yenerandse resurrectionis Domini postri tateni ve.stram gralise suae protectione circumdel,
Jesu Christi, seu in nalalitiis sanclofum aposlolo- atque ita in timoris sui via nos dirigal, ul post vilte
rum, atquebeati Baplistse Joannis, necnon m as-. hujus amaritudines ,ad seternam simulperyenire du.I-
sumptione beatse Dei genitricis Marise,simulque in cedinem mereamur. .
DominicaeDomini Dei nostri nalivitatis die, pari.ter- Scriptum per mauum Zacliarise, scrinarii sanctse
que in solemniiatis Ecclesise tuse die, yerum eliam Romanae Ecclesia3, in mense Decembre, indictio-
et in ordinalionis tuse natalitio concedimus die, sine xiv.
cuti a beatissimo praedecessore noslro domino Gre- LXXXVIII. " ,
gorio, liujus almse sedis praesuli, sancitum est. Inse-
crelario vero induere lua fralernilas pallium detieat, ADDEBAAEDUM ILLUSTBEM VIRUMFtttOM«EBKAUDI QUOK-
DAMBAUCIKOKENSISCOJIITIS.
el ita ad missarum solemuia proficisci, el nihil sibi
amplius ausu temerarise prsesuroptionis arrogare, ne .B Fragmehtum. —(Anno S65.)
dum in exteriori habitu inordinate aliquid arripia- Illum ob deprwdalionesmultas .torripit.
tur, ordinale jeiiam, qtiselicere polerant, anrilfantur.
Cujus quoniam indumenti lionor modesta acluum [Apud Mansi, ibid.]
vivacitate servandus est, hortamur ut el cuncta or- Gursequam pro cunclis Dei Ecclessiis circumdu-
namenta. conyeniant, quatenus auctore Deo recle cimus offlcium nos cogit pro universorum Cbristia-
ulrobiquepossis.esse.conspicuus. Ilaque vita lua fi- norum salute fore sollicilos. Quamobrem et deXe
liis tuls sit regul.a; in ipsa, si qna fortiludp illis in-
quoque providenliam agentes, audimus, quod uon
jecla esl, diriga.lur, in ea, quod imilenlur, aspicianl; optahamas,ita te contra Deum efferri utCtiristia-
in ipsa se semp.er considerando proficiant, ut.tuum, num populum -deprsedansin f eguo fllii noslrigloriosi
post P.ominum,videatur esse, bene qudd [ f., esse regis Garoli nuroerosa mala exerceas, adeo...
bonum quo] vixerint. Cor ergo ueque prospera quse
lemporaliler blandiuiituf, pxtollant, neque adversa LXXXIX.
deficiant,-sed quidquid illudfuerit, virtutepaXjenlise AOHINCMABUM ARCHIEPISCOPUM RHEEENSEM.
devinc.atur. Nullum apud te locum odia, nullura fa-
vor indisc.relus inveniant.; districtum mali cqgno- (Anno 866.)
scant; insoptem apud te eulpabilem suggestio mala Synodum pro causa W.lfqdi, el sociortim ejus, apud
lion faciat, uocentem graila non excuset; remis- Suessionem convocarl jubei.
sum le delinquentibus non ostendas, ne quod ullus NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, reve-
non fueris, perpetrari permillas.-Sit inle elhoni reniisslmo et sanclissimo corifratri noslro HIKCMAKO
pasloris dulcedo, sit et Ju.dicis severa .districtio, archiepiscopo Rhemensi.
unum scilicet quod innocenter viyentes foveal, aliud Multorum a partibus Galliarum ad limina vel
quod inquielos feriendos a pravilate compescat. Sed sedenf confluenlium apostolicam relaiione didiei-
quoniam nonnunquam prsepositorum zelus, dum dimus, sanctitatem tuam quosdam clericos,, qui de
strictus malorum vrili vindex existere,' transiit -in consecratione fuerant Ebbonis quqndam Rliemensis
crudelilatem correplid, iram Judicio refrena et cen- antistls, prqpfiis gradibus pepulisse. Quorum.deje-
sura disciplinse.sic utere, ;ut et euhias ferias, et a clioriem audienles, quia etiamsi nullo speciali privi-
dileeliqne personarum, quas corrigis, non recedas. legio ad lianc curandam piTncipallier inciiaremur,
Misericordem le, -pro.ut virlus palilur, pauperibus oppressis tamehsubvenlre, el ad exemplum Domini-
'
extiibe, oppressis defensio lua subveniat, opprimen- cum elisos erigere et. compeditos solvere nos opor-
tibus modesta correctio contradical, nullius. faciem D tet (Psql. CXLV), operaeprelium duximus in arcMvis
contra justitiam aspieias, nuUuin querenteni Justa sahctse Romanse, cui Deo auclore" deservimus, Ec-
despicias. Custodia in te .sequitalis excellat, ut nec clesiaestudiosius quserere, et si scriptoforte memo-
divilem polentia sua aliquid apud yps extra vlam ria qusslibet apud hos, sive de iilis, slve" de ordina-
suadeat ralionis auderej nec pauperem de re sua fa- ^ tore ipsorum essel fecondita, diligenter invesligare,
ciat tiumilitas desperare. =Quatenus Deo miserante quod êt feclmus. Sjquideni estiis quibusdam Deo-
talis possis exlstere, qualem sacra lectlo praecipit di- . revelanle repertis, nihilqminus etlamconcHii quod
eens : Oporiel epis.copuinirreprehensibUemesse: Sed nobls Ipse misisti, videlicet in quo praesignati clerici
Iiis omnibus uti salubriier -poleris, si magistram degradali sunt, acta releglmus. Sed Ms omriibus, id
charitatem. habueris, quani. qui êeutus fueril a esl tam Illis monumentis, quse penes nos habenlur,
recto aliquando tramite npn recedit. Ecce, fraler quam Tiis quae sanctitas tua nobis deslinavit, rlte
charissime, inler multa alia isla sunt sacerdotii, ista colleclis, enucleanterque recensitls, nondum liquido
suntpallii, quse si studiose servaveris, quod foris patel eosdem clericos regulariter gradu proprio ca-
acccpisse oslenderis, intus habebis. Fidem autem ruisse. Verum nos nec hos Inlefim Justificamus, nec
"
96S EPISTQLiE ET DECRETA. 8(50
pro hoc quemlibel condemnamus, nec facile voceini A \ vocem proterve utique clamantem, non tiumililer
isXdrum "spernimus, nee reverentiamiuam impro- petenlem, post annum non audieridam quaedam rer
vide reprehendiiuus. IHudquidein, ne oblurare au- gula sXatuit. Quia vefo nonriulli, Pharaonem mini-
resadclamorespauperum,-iaest'uumilium, digno-• slrosque ipsius.,imitantes, saejie cum senserinl
scamur : hoevero, ue de incognitis immalurejudi- oppressos "qudsqueatque dejectos, de suis necessita-
care quippiain videamuf. Proinde necessario praesenlibus, sicul olim Israel filios, vociferari, iniquis eos
tis epislolse salubribus ifalernitatein tiiam liprlamur operibus opprimunt, et oneribus exquisitis aifligunt:
alfatibus, uti comrriemoratos viros, Wlfadum scili- idcirco cdram Deo sanclitatem tuam admonemus, ut
cet, cdllegasque ipsius, clementi attinio et tranqullla i cum forlassis nostfis apicitius aniinati, erebro dicti
siudeat ad se magnanimitate" vocare, depositaques vifi dejectionis suae -causam venire ad examen
omni funditus animosilate, de restitulione Ipsorumi oblinuerint, nullam ex Tiis quilibel indignalionem
secuin fraterne tractare, atque misericorditef eon- tuam sustineat, nullum ad coepla peragenda per
summarc coiiteudat. Laudabilius qiilppe Judieavi- suggestionem feyerentiae tuae patiatur incompiodum.
mus, ac eoram Deo accepfius esse creaidimus, sii Sed dicturus es, sedis apostolicae le privilegia con-
fespectu uTvmitatls inlerrogata consrierilia solus il-• firmaiilia quae de ipsis statula sunlviris liabere.
lorum restaurationem sine quavis ipse refragatidne''B Bene, arguie.Sedsi penes te, sicut exemplaria quae
admisefis,quam -si pfiusrenilens, delecia lamen i apud nos râeent, fideliter reservantur, et ea dili-
Juslilia cuin multis tianeposteafueris amplexatus.:• genler relegeris, profecto reperies quia'shmnia
Jam vero si flecli ad liqc te niunda conscientia noni firmitasque ipsorum in apostolicse"sedis reservaia sit'
permillit, prsecipimns Iratres uostros, Remigiumi arbitrio pdtestatis. Nimirum qusesic alienajura cu-
Lugdunehsem, Auoneni Viennensem, Wehilotiemi stodit, ul sua non minuat: sic hondrem debitum tlat,
Roltiomagensem. una cum cseteris arctiiepiscopis eti ut suum uon tribuat alienis: sicque dilcetlonem!
el episcopis"Galliarum ef Neustriae, qulbus tameni ' liiam rexit abhoste;utipsaseilagilanliu"m-exMberi
yossibilitas est,- in idipsum cum bealifudine tua, el'. nequeat "iiostis.Unde sieut iros contra cunctos ad-
sufffaganeorum Xuoruni, apud Suessionem urberiiL versautes tibi, Deo juvante, "clypeum protectionis
dioeceseostuae paritef convenire. Adquorum vene- nostrse parati sumus Oppdnere' ita fraternitas Xua
randum -conventum 'Wlfadum quoque, cum jami studeatMsqui apostolorum siiffragia pbstulant, be-
praesignatlsparlbus ejus, vos accerslre procul dubio» nignp' semper favore succurrere, el arma quse contu-
volumus. Siquiddm omnibus, videiieel tam archl-- limiis slcpro le sint valida, ut-lotius pro uoMs, ubi
episcopis Cf episcopls, quam ipsi AVlfadoet sociis. necesseest,non corilra nos,'roboris firmitalem-rib-
ejus,'npstras iioc JUbenXes lilieras desXi.navimus. . 'G tiheani. Agat igilur in his fraternitasJtua,nit praeter
Ubi canonice per drdinem cuncta, quae iti eis geslai debitarii obedieritiae Teverentiam,' -quantus sit in
sunt, "exami.nantes el subtilius invesliganles, si de3 mente lua circa nos amor, qui auro et lapidibuspre-
illofuni reformationejustum quidvel piuhi senseri-'-' tiosis poiior-est, luce'clafiusinnotescat,-etperlio-
lis, sine eoritradictione perficite, et eos in suis ordi-- rum exhibitionem det speciale suae charitatis indi-
riibusTesiJtulte. Preeterea si disceplaniibus, vei for- cium: etquselntus uoniiunquam solunimodo flagrat,
lassis alia atque alia decerhenlibus vdbis, praefalii in his proprise" iiunc radios suae claritalis -Toras
dejecti sedem appellaverlril "apostolicam, ~%\ejus3 emitiat. Porfo sciXonos fratfi et cdejnscopo nostro
speciali se Judicio damnari vel absolvi pelieiiril, , Remlgio Lugdunensi antisiili jirsecepissej tii Xepriug
praecipimus ul sl sancXitaslua, vel si WTfadus, autt adiens noslf as dileelloril'tuaelitteras porrigaX: et slc
socii ejus, ad nos veiflre- per se non pdssunt, vica- demu'm,si restkufioni piaefalorumoonsfenXire-sPlius
rios vestros ad hoc negotiuin venlilandum e't finieti-. tuaeiauclorliatisausuvereris, ad coiivocandum sia-
dum, niox posl.consummalum concllium xvKaleh- tutum sententiauoslra "Jam'designatum conciliuni
das Septenibres praesentis xiy indictionis auclori- Cjrislolasnostras sibi clelatas quibus a nobis 'deslina"-
xate nostra collectum, vestras "praesentaturos perso-. . taesunl mittefe' satagat. Quidquid vero In concilio
nas. nullam-peuitus excusalionem praelendenles,., D fuerit a vobis examinatum atque -repertum, sub
ulriquead sedein B. 1?etri emittalis. In quo ne» gestorum serie diserelioni nosirae, sicut veheranda
forte sinisXra cogitatio subrepat, dieens eosdemi deereta statuunf," hiittere, ei uostfse auctoritali
remolos' elericos nullanrjam vocem proelamatiortisi quaesalubria videbunlur roboranda, -plena fldeliqhe
tiabere, pro eo quod anni nietas lempus dejeclionisi relaiione uirigere. Ad exlremurii vero provide, ne
eoruni excesserit :-sciendum esl, pihil talein cano- ullo pacto quod de praefatis remotis clellcissanxiinus
uibus, ubi de appeliationibus ad Romanum pra^sii- sestimes negligendumcum anobis ineunctariter nosse
lem' legituf, pemtus reperiri ': alias autem et islos5 poleris, si contemptum iueril,- omnimodis ulciscen-
forsitan inlra annuni prdvocasse clarebit. Denique,( duin, quippe quos nec charifas fraternitatis, nec
sicut. epistdla penes nos Itiveiita sanctae memoriae. dispensatio loci,,cui Deo auctore praesidemus, quo-
quarxi: papse Leonis irinuit,' sedem apostolicam eosj usque reguhvrem fihem opitulknte jpso capiatj anobis
appellasse Jam nonineunclanler agnoyimus^ Quam- patitur omittenduni.Optamus sahctitatem seu fra-
vis longe inter se diversa sit omnimoda deposltio, de>,' ternitatem tuam In tShristo bene valere. Data-Hi
qua uuiic agitur, et siispensa excommunlcatio/cujus ; Norias Aprilis, indiclione xiv. -
967 , NICOLAI PAPJL I 968 .
XC. , AA.idipsum, cum praedicto"fratre et coepiscopo nostro
ADHERARDUM ARCHIEPISCOPUM TURONENSEM. Hincmaro et suffraganeis ejus, apud Suessonicam
(AnnoS66.) urbem pariter convenire. Ad quorum venerandum-
ul nisi Hincmarus et socios suis " conventum Wlfadum quoque cum jam praesignatis
Prwcipit Wifadum
graaibui ultro restiluat, concilium Suessione nd paribus ejus .vos accessere procul dubio volumus.
. xv Kalend: Seplembres convocetur, in eoque resli- Siquidem omnibus, videlicet lam ipsi crebro nomi-
lualur. uato anlistiti, ac reliquis archiepiscopis et episcopis,
_ -[ApudMansi,"ibid.] quam Wlfado et sociis ejus, nostras hoc Jubentes .
NicoLAUsepiscopus,servus servorum Dei, reve-. lilteras desLlnavimus. Ubi - cano.nice per ordinem
rentissimo et sanctissimo confratri nostro HERARDOcuncta quaein eis gesta sunt examinantes, et subti-
Turonensi archiepiscopo, seu omnibus venerabilibus lius inyesliganles, si.de illoruni feformatione Justum
episcopis dioeceseos tuse. . . quid vel piumsenseritis, sine contradictione perficile,
Multorum a parlibus Galliarum ad limina vel seet eos in suis ordinibus reslituile. Praetereasidisce-.
dem confluenlium aposlolieam. relalione didicimus, plantibus, vel fortassis alia alque alia decernentibus
fratrem nostrum Hincmarum Rtiemensem arcliiepi- vobis, praefatidejeeti sedem appellaverintapostolicam,
scqjrom quosdam clericos., qui. de consecralione B etejusspecialisejudieio damnari velabsolvipetierint,-
fueranl Ebbonis prsecessoris- sui, propriis gradibus praecqpimus, si ssepedictus frater et cdepiscopus-no-
pepulisse.- Quorum dejeclionem audientes, quia sler Hincmarus, vel Wlfadus aut socii ejus, ad nos
etiamsi nullo speciali priviiegio ad lianc cuFandam venire per se non possunt, vicarios suos ad hoc ne-
principaliter incitaremur, oppressis tamen subvenire, gotium ventilandum et finiendum, mox post consum-
et ad exemplum Dominicum elisos erigere, et com- roatum cqncilium xv Kalendas Seplembris prsesentis:
pedilds solvere nos oportet (Psal. CXLV) ; operaepre- xiv indictionis auctoritate nostra collectum, eorum
tium duximus.in archivis sanctae.Romanae, cui Deo praesenlaluros nobis personas, nullam penitus excu-
auclore deservimus, Ecclesiaestudiosius quaerere, et satioriem prselendentes, utrique ad sedem beali Pe-
si scripto forte memoria quaelibetapud hos, sive de tri transmiftant. Iri quo- ne forte sinistra cogitatio
illis, sive de ordinatore [ordinatione] ipsorum, esset subrepat, dicens eosdem. remotos clericos riullam
recondita, diligenler investigare, quod et fecimus. Jam vocem proclamationis tiabere, pro eo quodanni
Siquidem ex-tiis quibusdam Deo revelante repertis, metas tempus dejeclionis eorum excesserit, scieti-
nihilominus. etiam concilii, quod . hotiis ipse misit. dum est nil tale in canonibus, ubi de appellationibus
frater.et coepiscopus noster Hincmarus, videiicet in ad Romanum prsesulem legitur, penitus inveniri.
quo praesignali clerici. degradali sunt, acla relegi-. G * Alias autem et islos forsitan ante annum provocasse
mus. Sed Ms omnibus, id est tam illis moriumentis. clarebit. Denique, sicut epislola penes nos inventa
quse penes nos habeniur, quam iis quae idem antistesj sanctse memoriee quarti papse Leonis innuit, sedem _.
nobis destinavit, rite collectis, enucleanterque [enu- aposlolicam eos appellasse Jam nos incunctanter
. -
cleate] recensitis, nonduni liquido patet eosdem cle- agnovimus. Quamvis longe inter se diyersa sint
ricos regulariler gradu proprio caruisse. Verum nos." omnimoda deposiliq, de qua nune agitur, et sus-
nec hos interim Justificamus, nec pro lioc quemlibett pensa excommunicatio-, cujusvocem, proterve uti-
condemnamus : nec-facilevocem istoruro spernimus, que clamantem, non humiliter petentem, post annum
nec reverentiam Jam dicti fratris improvide repre-. rion audiendam quaedam regula slatuit. Sed ad. tiaec
Iiendimus. Illud quidem, ne obturare ahres ad cla- crebro dictus antistes dicturus est, sedis apostdlica;
niores pauperum, id est humitiiim, .dignoscamur: se privilegia, confirmanlia quse de ipsis statuta sunt
5
hocvero, ne de incognitis Tmmature judicare quid-. viris, liabere.' Bene et arguie. Sed si penes illum
piam videamur. Proinde necessario epistolae nostreea sutit exemplaria, sicut Jactat, quse apud nos fideliter
salubribus «umdem communem fratrem nostrumi reservantur, et ea diligenter relegerit, pfofecto re-
hortati sumus affalibus,. uli commemoratos viros, . periet, quia sumina flrniilasque ipsorum in aposto-
Vulfadumscilicei collegasque ipsius, clementi aninio3 ^ licsesedis reservala sit arbitrio potestatis. Nimirum
el tranquilla sluderel ad se niagnanimifate vocare,, quse sic aliena jura custodit, ut sua non minuat:
depositaqueomni funditus animositale, et de resti- sic tionorem debitum dat, ut suum non tribuat:alie-
tuliorie ipsorum secum fraterne traclare, alque minis: sicque dilectionem ejus lexit ab hoste, ut ipse
sericordiler consumraare conienderet. Laudabiliuss hanc flagitantium exhiberi nequeat hostis. Nam el
quippe judicavimus, ac coram Deo acceplius essee arma illi a nobis collata ita volumus pro ed sint va-
- credidimus, si respeclu divinitalis inlerrogala con- lida, ut potius pro nobis, ubi uecesso est, non contra
scientia, solus illorum reslauraliohem sine quaviss nos flrmitatem obtineant. Siquidem etiam ab eo pri-
ipse refragationebenignus admiiterel, quarii si prluss vilegiorum apostolicae sedi-sdecreio non tiabitd, quse
renitens,. detecla lanien Juslilia, cum niullis hancc sanctitas ejus statuit, nos viojanda non" ducimus,
poslea sequeretur. Jam verd, si hunc flecti ad hocc nisi forsan sacris legibus invenianlur adversa. Porro
munda conscientia non permillit, praecepimus vos,s, scitote nos fratri et coepiscopo noslrq Remiglo Lu-
iinatum caeteris archiepiscopis et episcopis Gallia- i- gdunensi anlislili praecepissê,ul si resliluiiofli prse-
rum cl Neustriae, quibps tamen possibilitas csl, inn falorum frater coepiscopus n^ster Hinctr.arui»'jon-
959- EPISTOL& ET DECRETA. '9?6-
senlire sdlius suse auclorilalis ausu verelur, ad con- jA rere non delrectent, sicut se habent monumenla
vocandum statutum .sententia nostra jam designa- decessorum nosirorum pontificum et priorum
%wnconcilium, epistolas noslras sibi delalas vobis, exemjila evidenler ostendunt. Quiayos, qui lantum
qhibus a nobis destinatse"sunt,initlefe satagat. Quid- sepiem episcopos babelis, quae causa ecclesiaslicae
quid vero in conciho fueril a vobis examinatum at- Iraditionis vos sinatliabere melropolim, ignoramus;
que repertum, sub gestorum serie discrelioni noslrse, praecipue cum ejiiscopus non a septem,. sed a duo-
sicut veneranda decrela slaluunl. miltite, et nostrse decim audiri prsecipiatur; et cum dlicujtis negotii
auctoritali quse.salubria videbuntur roboTandaplena inter vos causa ventilanda emerserit, quse duode-
fidelique relatione dirigite. Oplanius fraiernilatem nario numerti episcoporum debeat audiri, cum ob
vestram in Chrisio nunc et seniper -berie valere. divisidnem regni vicini non possint vqcari anlisti-
Data lii Nonas Apriles, indielione xiv. Et hoc lenore tes ; unde fit ut damna Ecclesiae pro talibus gene-
constantesmissm sunl aliis epkcopis diversarum pro- reniur, quemadmodum faclum in illis de episcopo-
vinciarum. - . - rum dejeclione reminiscimur regionibus. Vos xa-
XCI. men ne vocemini melropqlitanus, quousque scri-
ADFESTINIAKUM EPISCOPUM DOLENSEM. ptadecessorum vestrorum praesulum, quae in ac-
(Anno866.) .' ']B ceplione pallii vestri perceperunt praedecessores,
hobis miltatis: quia si pallii murius ab tiac sancta
tledarguil eum quod sibi cum debila'reverentia non
scripseri!, mandatqne ut Turonensem Ecclesiam sede vestra promeruit Ecclesia., -sine scriptione
rtnetropolitanam agnoscat, nisi conirarium scriplis aliqiia, quam in archivis veslris recondere debui-
_aulhenticis probel: .- . siisv, tantae dignitatis donum concessum minime
{ApudMansi, ibid.] •vobisfuil. Scripsistispraeterea nobis ut hujus Ro-
Dilectionis veslrae, qnanquam :sine impressione manaesanctaeEcclesisepraesul Severinus Restoaldum
signaculi noniinis alicujus., susceplis apicibus, decessorem veslrum, sicut in noslris legilur gesLis,
raullo aliter quam aposlolalus noslri monueramus in archiepiscopum consecrasset, el Adrianus cuidam
lilleris, in eis vos scripsisse, imo egisse cognovimus. Juthiualeo pallium dedisset. Sed nos" utrorumque
Kam in fronte paginse veslrae veslrum apostolic» gestis revolutis nihilin eis super hispenilus valui-
noniini non veriti eslis praeponere, teineriiale polius mus reperire. Tamen ut anceps inlentio e medio
quam simplicilale prorsus ulenles. Sed cum Jam auferatur, si adeo contentiosius agere vultis, ut
pro hoc ipso factum veslrum reprehenderimus", Turonensem sedem vestram metropolim non esse
valde miramur cur non resipiscitis, niodum vestrum dicatis; sancimus, ul diximus, mandantes fratri et
niihime transcendenles, el quo non congruil, gressus (G coepiscopo.nqstro Heraldo,.qui ei praesidet, ut ad
ducenies : pro quihus-sine congrua inveclionc, non noslrum ponlificium legatum suum transuiiltat;
jam evaderilis, nisj nos ulrum a vobis, an non iidem .eumeoslrenuos vestros dirigalis legatos, pariterque
apiees destinali essenl, qui signo -veslro carere vi- scripta, quae prolulimus, deslinantes, quatenus
debantur,- inlenlio dubios redderet, et aposlolica utriusque partibus corain nobis audilis, aequa latice
mansuetudo correctionis-adtiuc tempus mofe so- causa librata, quae sil apud vos. melropolitana Ec-
lilo protelaret; quod tamen evidenter , quanium clesia luce clarius agnoscatur. Datum xvi Ealendas
' correciioni ecclesiaslica; pro tam proesumplivafa- Junias, indict.xiv. . .,•
ctione suhjacere pavescitis. Monueramus siquidem XCII.
vos, qui- pallii usum quaarilis Dolensi Ecclcsiae ' ,ADSAL0M0NEM REGEM BRITANNOK.UM.
deslmari, ul scripla illa quaa ab apostolica no- - . " '
(Anno866..).
stra sede praedecessoresveslrl in susceplione pallii
eis- . Recusal millere palliuni Fesliiiiano Dolensi episco-
perceperant.-nobis.direxissetis^ quatenus nos, po, donec qulhenlicis scriptis de illius jure convin-
dem diligenter inspeclis, per decessorum nosiro- catur.
runi vesiigia -gauderemus, subjungenles , ut epi- s [ApudMansi, ibid.]
.,slola;,. qualen.us anagis creduli redderemur , cum Lectis glorise vestfae litteris, quas noslro praesu-
episcopali et-regia hulla. signatae, et missus. .vester lalui sine impressione signaculi alicujus dirigefe
iddneus scripta ipsa subsequerenlur; sed vos fa- visi estis, reperimus in eis vos nobis mandasse,
re id distulislis. Postremoconteniione apud Bri- " quod el ante vos saepemandastis, scilicet ut pallium
tanhos,- quis fuerit metropolilanus, oborta.-sta- Festiniano venerabili Dolensi anlistiti ab apostolien"
tuinius, ut ad Turonicam setlem,-quam :nielropolim sede, cui diviriitus prsesumus, niitleremus. Sed
vestram esse plurium judicia demoiistra.nl, reciirre- antequam ad liaec consulta aliqua rescritieremusy
relis.autad apostolatum noslrum desiinare .conten- convenerat nobis pro hoc quod nomen vesifum
deretis, qualenus quaefuerit apud vos"jrietf5_|oliiai)a apostolico nomini scribendo praeposuistis vos mode-
Ecclesia appareret. Sed neulrum uoruriiiperficere - sta increpatione corrigere. Tainen quia ajiostdlica
voluislis. Quapfdpterquia Turoiiensis Ecclesia, quan- mansuetudo neminem repentina uriquam,invectione
tum comperimus,metropolis vesira esi, reslal, jie- redarguil, etper negligcniiam forte scriptoris tioe
cesse cst ut ipsam vestri sequanlur episcopi, ipsam- evenisse ulcunque cognovit, dislulit vos" modo pro
que in suis negoiiis adeani, el ipsius judicium cxqui- meritis coercere, quod lantum volumus emendeiis,
PATROL.CXIX, 31
'
371 NICOLAIPAPJE I BT2
quantum correctioni ecclesiaslicsepro lam prsesump- A __pro tanto scelere sententiam in eam iustaepunitio-
liva faclione subjacere formidalis. De pallii vero nis proferre, nisi obsfmaLo anirao perenniter in
direclione, quam dicitis, simulque Turonensi me- moechioevolulabropermanere proposuissel, et nul-
tfopoli, saepiusvobis ea quse ralionis sunt seripsi- iis sacris monilis, nullis nostris seu vestris lam cre-
mus ; sed sicut in litleris vestris relegimus, ad scri- bris exhortationibus se parata.ra exhibere. a Quia
•pia nostra- auris non cordis inclinastis intuilura. •tamen non sua voluntaie faclum sit, Deo, qui cor
sRestatergouttandem.quae sil apud vos aniiquiius considerat. et fidelihus ejus per omnia manet cerlis-
melfopolis: inlueamini. Metropolis enim vestra est, simum : cum sua sponle haclenus, si poluissel,'iino
sicut' dudum vobis signilicavimus, Turohensis Ec- perpetuo in lanto flagitio perriiansisset,nisinoslra
•clesia, iit sese habent munimenta praedecessorum super hoc abolendoûisset cum virlute summi opili-
nostrorum, et priorum exempla oslendunt, ad cis incessabilis diligentia, et socii ejus, proh nefas !
quam vestrse regionis episcopos oportet recurrere. scilicet secum admillenlis quomodocunque inclina-
' et
ejus judicii "sentenliam, reservata- sedis aposto- lior exstitisset ohedientia. Palet profecloita esse
licae poteslate, exquireremodis omnibus, non delre- quse dicimus, cum haclenus cufpam suam necdum
clare. Quoniam reprehensibile esse videlur ul ob cognoverit, nec confessa sit, juxta- quod .seriplum
divisionem regni quis sihi lalia. qtialia inter vos B I esl: Dic tu iniquilates luas pritnus, ut juslificeris
'.audiuntur, vindicare niialur. Quapropter, fili mi, (Isa. XLVIII, sec. Sept.) : nec missa nobis, qui cau-
ne praebeatis ista volentibus" assensum, sed et alios sam ipsius exsequendam ccepimus,'lamenia"tionum
-ad verba vesfra per exemjiliim obedienliaeaccenda- legalione,- veniam postulaverit, praemissoque pffini-
tis ; et sicul ail Apostolus, liuniiiianiinisub polenii lentioe reraedio congruam meruerit indulgentiam,
_manu Dei, ut vos' exallet in lempore liibulalionis Salomone dicente-: Qui celat delicta, noh dirigeiur ;
.(/ Petr. v, 6). Quia si moniiis noslris obedientes qui_aulemconfessusfueril, el dimiserii ea, misericor-
«exsliteritis, omnibus bonisreplebimini, et post finem .digm consequetur {Prov. xvn). Postremo cum recto
hujus sse.culiregnum quod vivit in aeternum, oranti- ilinere nos illi fuerat "adeundum,et sedis beati Petri
liussanctis aposlolis, capielis. Porro si aliquas aueio- suffragia requirenda, quatenus Juxta quod stalirttim
-rilales babelis qhse apud Brilannosmelropolim.fuisse fuerat, nos de ejus negotio Deo piacila considera-
declarenl, aiii decessorum nostrorum ponlificum • tione definiremus -:-poslea relro esL conversa posi
^jusecunquescripla id oslendenlia retinetis, ad nos salanam, el in.provinciam ul prlnciparelur in ea
*a dirigite. Mitlaleliam etTuronensisEcelesia notiis iler reflexit: licel iiiduslria legati nostri ad lialiam
simililer, si habel, auctoritales, qtiseillam -suffra- denuo revocata-^sit, et quasi nihil fuerit operata,
iganeam suara exstitisse teslenlur, qualenus uiris-*G unde in Chrisli sit Ecclesia non niodicum scandalum
que parlibus auditis, inler ulramque quas sil me- generatum, gloriam mundi seelalur, reique publicae
4ropolis cognoscamus. Quia sicul vos clamalis , dominalur, ae quod est gravius, etiani piis locis at-
•et illa clamat, meiropolilanaUiS'jura apud Bri- -que religiosis personis praeesse dignoscilur;et a
tannos regni istiiisienuisse-aique tenere. Aul si Theulbergae reginae coepla interilus "meditatione,
- forte
saepedicta'Ecclesia auctorilates , aut veslra sicut nonnulli testantur, minime cessat; dum ea ni-
'.qiias habuil perdidit, amissionis illius modum re« miritm loca repetere affectat, in quibus facilis ipsius
serare, aul ex utriusque parlibus idoneos prseci- ad regem Lotharium, el ejusdem regis ad eam possit
puosque legatos, qui sciant plenam de omnibus - esse accessus. Etutbreviter cuncta complectar, de
reddere nobis rationis ihtegritatem, nobis trans- die in diem, qualiler ad prislinas voluptates redeat,
millile, ut, sicut prsediximus, inler vos, adjuvaule variis argumentis exquirit. Verumtamen ut cum
Doniinq, finein ponamus. egregio Apostolo summatim dicainus quod contra
XCIII. - . eam contraque ejussimiles saepiusreplicandum est,
ADUNIVERSOS EPISCOPOS. quia secundum duritiam suara et cor Iropoeniteiis
Ltiesaurizal sibi irarii in die irse (Rom. u): idcirco
. - .' (Anno 866.) . Î nos eam,
quousque de faclis suis EcclesiaeChrisli,
iterutn admonet de sentenliq excommunicationis, nobisque praecipue, qui ejus principaliter-curam
. quam adversusWaldradam ejusqueconiplicespio-
mulgarat. gerimus, quique causam ipsius exsequi ac invesli-
gare coepimus, saiisfeceril, donec eliam oninem a
.fApud Mansi, ibid.] se sinislram suspicionem consilium noslrum susci-
.NICOLAUS episcopus, ser.vus servorunir Dei, reve- piens adimat, a pretlosi cofporis et -sanguinis Do-
renlissimis confrairibus nostris archiepiscopis el - mini perceplione, atque ab omnimodo sanctse Eccle-
episcopis per lialiam, Germaniam,. Neustriam et - siaeconsoriio sancli Spirilus, beaiorumque aposio-
Gallias consliiuiis. lorum Pelriel Pauli judicio, et-nostree medioeritatis
Decreyeramus quidem circa. Waldradam moe- auctoritate, feeimus cum universis «omplicibus et
cham, et pertinaciter ininipoeiiilenliapermanentein, cominunicaloribus fauloribusque suis prorsus exlor-
vindictae niodum minus dislricle quam, misericor- rem.Hanc autem.senLenliamiv NonasEebruarias a
-ditertemperare, etjuxla quod merehalur, non ila nobis promtilgaiam meminimus, eamque scripto
"- * Locus corniplus. • • ,
" EPISTOLiE ET DECRETA. §7T
-S75
vobis.desLinavimus.Sed quia ignoramus ulrum ad1 A voluisse laudamus : sed rursus ad. hsec portanda
yestram noliliam pervenerit, idcirco reverenliae ve-- tiumeros menlisobedienler incurvasse nihilominus
strae iterato illam pandere procuravimus. Nam dumi approtiamus. Implelum esl enim in te duorum fa-
. adhuc negolium pendet, et coeplum bonum perfe- 'ctum, Jeremiae scilicet et Isaiae illustrium' jiroplie-
ctionem non habet; imo dum diversis indiciis dalur tarum. Quorum unus ad prsedicationem populi vo -
-inlelligi, quod anhelitus pravorum "ad priora nequi- lente Doinino niitlere, de infirraitate sua paveseens
' liae
semper inlendat, prochrare niagnopere necesse: refugit : A, a, a, inquiens,"Domtiie'i)««s nescio lo-
est, ne novissimus error ntfbis torpeniibus pejor* qui, quia puer ego sum (Jer. i). Alter vero de Dei
priore^ succedat. Siquidem et frustra speculatores> misericordia prsesumens/quserenti quem"essel-mis-
dicimur, si venientem lupum a longe non cerninms. surus, respondil diceus : Ecce ego, miiie me (Isa. vi).
Fruslra enim episcopi, id est, superinspeclores vo- Quod ergo venire ad tanli culminis onus renisus
camur, si fulurum exitum per anlecedentia signa' es, Iiumilitalis quidem solum fuit indicium : quia
. minime contemplamur; prsecipue cum Jam quod vi- vero pervenire consensisti, ejnsdem exslilil lmrnili-
deraus experli simus, - et futurarum certiludinem1 talis ejhs et comilis obedientise plenitudo. Quse res
praeterilarum gignat exhibilio rerum. Uhde sallerii1 una cum sanclilatis tuae praeconio pontificium no-
de Theuthergae reginse iilatis""quotidianis insidiis! B sirum, licel difficulter, ut tamen ad confirmationem
vestra charitas doleat, et eximio Dorainici corporis1 tuipallium mitterem, inclinavit. Perhibes enini tc
membro tolius mentis affectu compatiatur: et ne non de Senonensi ecclesia exstitisse, sed de quodani
labor nosler inanis consliluatur, spiritualia iidbis- monaslerio ad episcopatum ejusdem ecclesise per-
cum vestra fraternitas-advefsus Jam falam moscham venisse. Quod nos ubiciinque fiat, cum fit,-malefice
et communicalores ejus, arma sustollat, el in paro- "ferimus, et graviter omnimodis ducimus, pro con-
chia sua, ubi plebem Dominicam gubernat, vel ubi culcalione scilicet -sacrorum canonura; el asperna-
eam fore contigerit, excommunicalam hanc fauto- tione clericorum , qui crescenles in sua ecclesia, et
resijue siios viva voce subsistere, donec nostro spe- virlutibus operam, el bonis moribus bonestalem ae
ciali Judicio dignse.se poenitenliaesubmiltat, publice sapientise studiis diligentiam impendisse per singii-
-ac audacter asseverel. Porrd si cujusquam fortassis larum selatuni incrementa probanlur. Quid autem
adinverilionis inlenlionisque fueril dicere, quod non suffragatur consensus episcoporum, ubi non pro
solum illa mhlier, sed et Lolharius-rex in hoc deli- regulis paternis, sed contra regulas adunalur. Tum
quisset, icleoque.simili paeiiileulia deberet arclari, quippe aller de altera eligendus est ecclesia , cum
utrum inslruendo se, an exprobrando nobis, talia de eivitatis ipsius clericis, cui est episcopus ordi-
Toqualur, lieet nulli Jaclanler tiaec proferenli nobis"C nandus, nullus dignus poluerit inveniii. Quod eve-
necesse sit respondere; congrhit tamen, ut a cujus nire in tam ampla dioecesi nec nos credimus, nee
aucloritate sanclio isla digredilur, in ejus prseroga- prsedecessores noslros aposlolicsesedis praesules cre-
tivse affluenlia^.quisquis ille est,- hujus rei soluiio- didisse reperimus. Cujuscunqueitaquesii-sanctitatis
nem quaerat, eo quod auelorilas apostolica, ad quam dono quilibet praedilus, alienos non debet labofes
universarum cura' confluit ecclesiarum, idonea, qui- praeripere : quippe • cui Jubetur nibil eorum quse
bus omnibus consulat, moderamina satis haheat: proximi sunt aliquo modo concupiscere. Eo enim
per quse et indoclos quosque disciplina salulis inipso quo quisque allefi pertinenlia Jura subripil.
.slruat, et exprobraloribus dispensalorie modum di- sanclitalis graliam perdii. Nara quse sanctitas vindi-
giise diseretlonis imponat. Inierim ?ero, quisquis cat mercedem alteri debitam ? quoesariclitas alie-
veslrum hujus sanclionis epislolam susceperit, ad -rius sihimet fruclus usurpat? Unde etiam , quia
"episcoposmetropoliLanosdestinara sumiiopere stti- super hac parte ad sacras regulas Patrum minuss
deat, et exemplaria ejus per vicinas regiones disper- quam oportuit est respeclurii, sallem ad evangelicas
gat,et talem se in omnibus bis exhibeat, utalterius .fuissel paginas properatum, ihqiiibuslegitur, quia
zeloPhinees iram Domini miligaritis, nonin delen- cum milites quid facturi essent Joairoem Baplislanv
sione scorli, sed in ultione slupri se fervere cunciis interrogarent (Luc. v), protinus ab eo inter alia, ut
oslendat. Oplamus fralernitalem vestram in Christo contenti essent slipendiis suis audiere praeceptuni.
nurtc el sempcr' bene valere. Dala Idilius Juiiiis Ubi consideranduni est, si mililibus sseculi, ut. suis
indiclione xiv. sint stipendiis conlenli a Joanne plusquam projAeta
' '
- XCIV". Jubetur, quanla poena puniendi sunf niilites Christi,
. ADEGILOXEMARCHIEPISCOPUM SENONENSEM. "qui quoquomodo in stipendia obrepunt aliena. Ve-
(Anno866.) 'rurh quid opus est nos hsecaffatirii exaggerare, qurn
Pahtumnovo archiepiscopq concedit, lamelsi non sanclilas tua nos cogit inleririi dissimulare? Porro
probare se dical quod ex aliena ecclesia et mo- 'eunf ad le tuosque compatriotas et consacerdoles in
naslerio assumptus sit. regionihus illis conslilutos, ubi peculiafius habetur
[Apud Mahsi, ibid.] "isia temerilas, lilteras apostolatus ridstri patrios
NicoLAUs-episcopus, serviis seryorura Dei, ECILOSI. vobis 'canones reroenioranles , el.hinc vos coramii*
- <: - - "
Senonensi episcopo. iiileradmoiieiiles , Deo duce desiinaverimus, opdr-
Pasloralis cunc pondera fe liumiliter sublerfngerc - lebii niiqtie a vobis, vel a qnoquam," riihil tahj da
975 .- NICOLAIPAPJJ L 976
castero fieri : alioquin praesumplorem, el circa A ___hatis , aliunde qui eis irregulariter praeponeretur
. sancla decreta contumacem eorumdem, involvi de- elecius est, et qui aliorum frucltim lahorum come-
«retorum jure sententiis. Tuum praeterea, fraier derel adinventus. Nimirum cum reverendas memoriae-
'
«cbarissime, proprisilum observa ; et qui diu in mo- docessor hujus tanlis a vobis praeconiis efferalur,
jiasterio moralus es-, a pristino voto divertere noli. ul nullum in eadera ecclesia, cui non modico tem-
Qtiod eniro diu jn humili liabitu custodistf, profeelo pore, prscfuit, qui ei canonice subrogarl posset _,
andecens esl si nnnc in potidri positus dimiseris relinquerel, prorsus incredibilejudicatur. Cum ergo
ordine, tioc ipsum sancla quoque Scriplura, vene- familiarius in regionibus vestris sil haec temerilas,
randisque decrelis pleniier edoceniitius. Optamus et.sacrorum super hoc-canonum violatio dilalata,'.
•sanclilatem tuam in Clirislo tiene valere. necesse es.t noslram solliciludinem pro hac ampu-
XCV. - - tanda.specialius impendere diligenliam..Quapropier"
ADCAROLUM OALVUM REGEM. .dilectionem veslram , cujus opera non partim, sed
ex lolo, placere sumrao arbilro cupimus , obnjxe
(Anno866.)
-JVo»probai abusum qui invaluerat, ut episcopi ex deposcimus, ut sic zelum Juslitise habeat, ut hunc
alienis Ecclesiisassumerentur -.'Egiloni tamen ad secundum scienliam teneat : sic oculos ex una parle
ISenonensem Ecclesiam postuldlopatlium mitlit. B j vigilanler aperial, ul ex altera -parte nihiiominus
,[Apud Mansi, ibid.] videal. IUi verp qui in sacrarium provehuntur., sic
'NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, dile- de cpllalis sibi donis coelilus "gratias referant, ut
.-clissimo filio CAROLO regi. nonsicutPharisseusin alterius derogalionemtemere
Oum acceptaedilectiouisvestree legeremus episiolae linguas exacuant : perieulosum est enim , taliler.
<texlumet per.eum in Senonensi metropoli delega- omnes Ecclesiaeroinistros spernere, et eis improvi-
4um. antistilem miris yos praeferre Iaudibus com- sum, el non oplatum praeponere. Quod quia crebro.
...perissemus; non solum de illo, verum ctiam et dc preesumptum esse nonnullis querim.oniisex lioc ge-
.vobis ingenli sumus exsultalione referti. De illo qui- menlium didicimus, vos merlto diligentes, nt ad
dem, quoniam talem hunc faiha jirsedical, qualem tantam transgressionem neminem iropellatis expo-
dehere [forte, debere.esse, HARD.,] episcopumApo- scimus. Alioquin nos sanctarum minime regularum
stolus indicat, qui scribens illum oporlere leslimo- immeraores , nec segnes exseculores admodum exi-
nium habere bonuiu, el atiliis qui foris sunl prac- stentes, adversus temerarios succinctis lumbis illas
dical (I Tim. m). De vobis autem, quoniam, Deo defendere procurabimus, et auxilianle Chrislo no-
..gralias, semper ea quae meliora sunt diligitis-; bis, et ecclesisecorisulenies ipsius, de caetero sequa-
.semjier quaepreliosiora sunt,:DominoDeo a cunclis C ( nimiter violalores earum nullo modo suslinebimus.
-offerri desideralis. Sed quainvis haee nos valde lee- Usquequo tamen eamdeni prae.varicaiionemincipia-
4ificent, multum lamen coniristant, quia idem veine- mus generalis decretf nostri ligone de regionibus
-Tabilis vir non de ipsa eeclesia , sed &(Je quodam veslrisradiciius exstirpare,. parcendum tiuic fralri
-anonasterio fuisse perhibelur. Denique cum erga Jam et coepiscopo noslro praevidimus. Unde et. pal-
. monachos eadem profecio regula, quaecirca clericos; lium Juxla consueludinem antecessorum suorum
.qui provehendi suiit, conversanda sil; indecorum uiendum ei seeundum poslulationem veslram di-
in aliena sljpendia reximus. Sed petimus, ut sicut nos vos audientes
" tamen, quin polius illicitumest,
.quemquam obrepere, et ex transverso venieniem in id ei .concessimus, iia" pielas vestra pro eo- quod
.castra, inter quaenon mililavit, ducaltim arripere; poscinms ipsi largiri nuinifica dapsililate dignelur :
heatissimo aposlolicacsedisprsesuIe-Cadestino prae- res vidclicet, et qusequeab ecclesia Senonensi ablata
cipienie, alque diccnte (decret. 18) : « Tuncaller de. quoquomododignoscunlur, quatenus sicut idem per
altera. eligatur ecclesia, si de civilalis ipsius clericis, nosconcesso tanlo raunere exterius decoratur, ita
cui episcopus: esL ordinandus, nulitis di_gnus,quodI quoque de redditis ecclesisesibi commissse per cle-
-^venire non credimus, potuerit inveniri. P.rimumi meniiam vestram interius graluleuir. Quod pietalis
*enim illi reprobandi sunl, ut aliqui de alienis eccle-- D _ °PUS vobis suadere cupimus eliam circa reliquas
siis merifo prseferanlur. Habeat. unusquisque siue> regni veslri ecclesias exercendum. Scilicei ut nec
.fruciuminililise in ecclesia, in qua suam per omniai hoc intfumeris mirificisque actionlbusvestris deesse
iransegit ielatem , in aliena slipendia minime aller - bonum pacto qholibet agnoscalur. Nam quaritum
obrep.ai;.nec aliis debilam aller audeat vindicare; sit detestandum, res a piis, regibus ef devotis homi-
rnercedem. >.Inquibus yerbis perspicaciias dileelio-.. uibus Deo donatas, permissu vestro subtrahi, et mun-
jiis veslros.prudenier atlendal, "quonianiaul de ec- dialibus usibus deputare, quia episXoIarislocutionis
.clesiao Senonensis clericis, qui ordinarelur niilhis3 niodum excessimus, veslrse sapientiae "
subiilitef cori-
digims invenlus est, quod evenisse non credirous ,, -siderandum relinquiraus. -•.-
roaxime eum sit metropolis, et clericorum numero-
. silate non careat: aut certe his-jure minime repro-
a De quodam monasterio. Flaviniaco,-. dieecesis s marlyris apud Fiaviniacum, prwsidente loco Egilo
Aiigii.sloduneiisis.Chroniciini riianus§riplum : Anno > dbbaie , postmodum Senoncnsi arehiepiscopq..-i&c.-
•
SG4translatum esl corptts sanctm Reginw virginis ett SIRJI. -.-."-
077 EPISTOL/E ET DECHETA. 978
XCVI. ih. re\erenlissimorum episcoporum in regno vestro Jus- v
ADCAROLUM sitnus celebrari. Quorum relatione sub ges.lonim se-
REGEM.
rie, qtiaein ea de repulsione praesignaloruni virorum
(Anno 866.) reperta fuerinl, nohis volumus, quemadmodum. de-
Ut de Wlfado et sociis ejus ante synodi defihilionefh creialia conslilula praecipiOnt, reserali, sicque de-
niltil innovelur. mum decernenlibus uobis quod Deo placet ordinari..
[Apud Mansi, ibid.]' JVamnos, qui cunctofum honiinum, sed praecipue
NICOLATIS episcopus, servus. servorum Dei, dilecio sacerdotum, nialuram cupimus fbre senlentiaiii,
filiq CAROLO glorioso regi. quomodd defihitivum de niinus cogniiis Judiciuni
._; Excellenliaeveslrae litteras,.qua3 pro verhis mella. pioferamus periilus ignoramus, antequam per me-
slillabant, perlegentes, denuo.fidei, qua circa..s:inr moraios.anlistites.cuneia quse venlilanda-esse aheis
. clam Romanam flagratis Eeclesiam, comperimns- decrevlrous, pleniter per ordinem aguoscainus. Jarii
pateriter ihsignia ::denuo humilitatiset promplissiinse- verd, si priiisquani quid de illis inventum fueril no-
devotionis veslroereperinius erga sedem.aposlolicam . bis ab episcopis intimetur, dejectoruin clericorum
djfflfculterexponenda virlulum fasligia. Verumlamen aliqueni resliluainus, et examen ab eis synodice pa-
nihilin illis verbis veslra charilas asserit.nisi qood-iB tranduni Judicio nostro pfaeveriimus, ut quid eos
-nostra.jamdudum experimenlo solertia didieil: nihil fruslra vexari, ut quid supervacue lanlo illnere fa-
- scriplis ostendere nitilur, nisi quod nos pene quolidie ligari volumus? aul quid OJJUSfuit. eis lanlain iiiju--
faelis aspicimus. Quod enim polesl esse manifestitiS liam vel confusionein Ingerere?.I_laque si viillis ul
summsedevolionis.veslrse, ac laudabilis affectus in- Jusliiise ac pielatis negotium, quod coepimus,Chrislo
diciunij.quam id quod in causa venerabllis abbalis duce ad calceui usque sicut dignum esl perducamus;
"WTfadi,vel sociorum ejus, veslra. sludet exbibere quseque insyiiodo.ssepedicta.de praeiiotalis ejectis
lienignilas? Denique ntis quidem' ad eorum attxi- clericis reperia iuerinf, agite quo nobis oniniuni
liuni vos"primilus,incilavimus.:_-sedaaiita nunc pie- episcoporuni qui conveniunt relalu pandanliir :'ei
las vestra solllciludinej. reverenliam circa primos ita dein quod Dominus revelavefit a nobls difflnieu-
aposlolorurii servando, quorum -praesidium pelunl, dum procul dubio prsesiolaraini, quoniam .si sapieii-
_"pro illis urgetur, ut plusquam nos poslulasse visi lia est sicul Lhesaurus effodiendus, restal ul eliam
. sumus, modo vestra-pia noscatur ex tiac anhelare qusesapi.enter agenda sunt omni scrulinio sinl, velut
.prorsus induslria. Siquideni nos lanquam clemen- ohryza, "penilus inquirenda. Optamus gloriam. vev
lissinium principem, el geminam charitalem habeii- slram nunc et seroper vc^ChrisLd-beuevalere, dije-
tem, vds ad juslam dejectorum revelalioneni invita- G ciissime fili.. Data iv li.ale'ndarum Septembr. i|i—.
vimus, non ad inimaturam erectionem eorum inir- dict.. xiy. -.
' , '
XCVII. ,' - , -
prdvide provocaviinus. Verum qualiler vos hinc „
simus horiati, prima vobis ex lioc epistola negplio: ' ' RESPONSA-NICOLAI ADCONSULTA BULGARORUM.^
-
missa luee clarius indicat. Sie ergo vestra, queniad- (Anno 866.);"
- niodum. illa diciai nos a -yobis posiulasse, pro eis [Apud Mansi,jbid.] '•
- exsequatur providenlia, et yestra sine cuipa manebit Ad cousulra vestra non multa responilenda suiitT-
-. apud Deiim aequissiroa, sicul cfedirous, excellcnlia* . nec.duximus per singula diulius iromorari, qui Deoi
Praelerea nos alacreinveslram olim nobis praecogni- . auctore non sdlum libros divjme legis, veruiu eliaili..
lara, el innumeris prohalam experimenlis, ceu devo- el missos noslros idoneos-,qui vos, proul lempus et„
tissimi filii obedienliam recolentes, et ut in hac . ralio diclaveril,,.de singulis i.nslruant, ad paliiant!
- quoque causa circa reverentiaro principum aposlolo- vestrani,.et atl gloriosum regem vestrum dilectum.
. rum hanc oslenderelis affeclantes, scripsimus votiis, filium noslrum des.linavimus, quibus eilibros quo&
.ul pole cliarissimo filio, qualenuseos, quorum- cla- praevidimusnecessarios illis [forte, itlic, IIARD..] nuiia.
. mor ad sedem tpsdrura pervenerat, benigno in sua . esse commisirous..
juslilia Juvanles affeclu, vobis quoque nihllominus D . I. Igiiur.oplime ac laudabiliier in pririia "quaeslio—
. per inlercessiones eorum acquirere satageretis au- num veslrarum fronle regem vesirum legem Chri-
. xilium : non ut super Dei rcpretiensionis inducere- slianam pelcre.perhibeiis : quae si Ialius expHcaiL
lis ecclesiam seniinarium. Talem quippe nos Eccle- . . tentalur, innumeri serihendi suiil libri; sed ut cpm-.-
-- siam Dei, qui ei per atiundanliam sujieraae gratiae pendio, in quibus prsecipue conslet, oslendatur,
- praesumus,Juxta modum acceptse, distributionis ex- sciendum est, quia in fide et bonis operibus lex-
tiihere debemus, qualem hanc auclor. ejus proprio . Chrislianorum subsislit. Nam fides priina esl omniuiiL
- sanguine purgans exhibuit : id est,.non babenlem virtutum in conversatione cEedentluin.Untle cl priiii*
maculam,.aut rugam, ajit aliquid hnjusmodi. Quo- die Iux esse dlciiur, cumV.a Deo Fiai.lux dietum.
modo autem nunc irreprehensibiliter agi polest, fuisse describilur (Gen. i), id est illulniiialid crcdu-
quando penes nos lam de ordinalione ipsius, diversa litatis appareat. Siquidem et propler hanc-Ctirtstus
scripla rejacent, qusedam lios accusantia, quaedain in lerram descendit, dpus autem boiiuro hlliiloiiiiiiiis.
eliam. defendentia? pro quibus examinandis el dis- a Ch_risliano-exigilur,"quemadmddumin lege nosira.
cernendis syno.lum, sicul r.oslis^ islo in lcmpoie sci iptuin cst :. Sine fide.hnp-:ssib_i'.e est pjacerc Duz
979 ' NIGOLAIPAP^ 1 9S«J
(Hebr. xi). Sicetiam scnptum esi: Sicut corpus sine A faedera contrahunt ih capitibus deferunt: sed post
ipiritu mortuum est, ila et fides sine operibus morlua sponsalia, quae futurarura sunt nupliafum promissa
est (Jac. n). Haecest lex Christiana, haec est, quam fosdera, quoeque consensu eorum qui hoec con.lra-
quisque legilime eustodiens omnino salvabiiur. tiunt, et eorum in quorum poteslale sunt, celebran-
IL Ita diligere debet homo eum qui se.suscjpit ex lur, et postquam arrhis sponsam sibi sponsus per
sacfo fonle sicut patrem; quinimo quanto preestan- digitum fidei a se annulo irisignitum desjionderit,
lidr est spirilus carne, quod illud spiritale est patro- dotemque ulrique placilam sponsus ei cum scripto
cinium, et secundura Deum adoptio, lanto inagis pactum hoc coniinenie coram invilatis ab utraque
spiritalis paler iu omnibus esl a spiritali filio dili- pane tradiderit, aut mox aut apio leinpore, ne vide-.
gendus. Marcus cnim evangelista Petri discipulus, et licel anie tempus lege definitura tale quid fieri pree-
ex sacro fuitejusbaptismaie filius; quem.nisl dilexis- sumalur, ambo ad nuptilia foedera perducunlur. Et
set ut patrem, ei non in omnibus obedissel ut filius: primum quidem in ecclesia Dominicum ohlalionibus
nulia vero inler eos et filios eorum consanguinitas quas offerre debent Deo per.sacerdolis manum sla-.
est, quoniara spiritus ea queesanguinissunt nescil": tunntur, sicque demum benediciionem, et velamen
Caro enim, secundiim Apostolum, concupiscit adver- cceleste suscipinnt, ad exemjduni.videlicct quod Do-
sus spiriiufn : et spiriius adversus carnem; hmc enim I. minus primos homiiies in paradiso coliocans bene-
invicetn adversanlur (Gal. v). EsL lamen alia inter dixit eis dicens : Crescite et multiplicamini(Gen. i),
eos graiuita ei saneta conimiiniq, quae non estdi- cte. Siquidem et Tobias antequam conjugeraconve-
cenda consanguinitas, sed polius habenda spirilalis nisset, oralione cum e"aDominuni orasse describilur
jirqximitas. Unde inler eos non arbitramuf esse (Tob. VHI).Verumlamen velamen illud non suscipit,
quodlibet posse conjugale connubium; quando qui- qui ad secundas nuptias migrat. Post hoecaulem de
dem nec inler eos qui naiura, eL eos qui adoplione ecclesia egfessi coronas in capitibus gestant, quoe
filii stint, venerandae Romanoe leges malrimonium semper in ecclesia ipsa sunt solitsereservari. Et ita
coiitrahlpermiltunt. Siquidem primus Institutionum feslis nuptialibus celebratis, ad ducendam indivi-.
liber, cuni de nuptiis loquerelur, inler coeiera (Insl. duam vilam Dominodisponenlede coelerodiriguntur..
de nupt., § Ergo non) : Inter eas, inquil, personas, - Haecsunt jura nuptiarum, hsec sunt praeter alia quse
quaeparentum Iiberorumve locum inter se oblinent, niinc ad memoriam non oceurrunt [forie, nobis oc-
nuptiee conlrabi non possunt, veluii inter palrem et currunt, HARD.]pacta conjugiorum solemnia : pec-
iiliam, vel avum ei neptem, vel malrem et filiuin, calum autem esse, si tiaeccuncta in nupliali foedere
velaviam et nepolera, et usque ad infinilum : et si non interveniant, non dicimus, queriiadmodumGra>
tales personse inter se coierint, nefarias atque Ince- G cos vos astruere dicitis, prseserlim cum tanta soleat
stas nuplias contraxissedicantur : elhoec adep sunt, arclare quosdam rerum inopia_, ut ad"tiaec prsepa-
ut quamvis per adoplionem parenlum liberorumve randa nullum liis suffragelur auxilium; ac jier Iioc
loco sibi esse coeperinl, non possint inler se mairi- sufliciatsecundum leges solus eorum consensus.de
inonio "juhgi.Itaque eam. quoeroihi per adoptionein quorum conjuiiclioiiibus agiLur. Qui constmsus si
fi}ia, autneplis esse. coeperil, non potero uxorem solus in nuptiis forle defueril, eselera omnia eiiam
ducere; et infra : Si quis per adoplionem soror esse cum ipso coilu celebrata frustrantur, Joanne Chry-
cosperit, quandiu qiiidem constal adopiio, sane inler soslomo magno docidre leslanle, qui ait (hom. 52
me el eam nuplise consislere non possunl. Si ergo inMailh.): Matrimonium non facit coitus, sed vo-
ilitereosnon contrahitur riialrimonium, quos adoplio luntas. Jam vero sciscitamini, si muliere propria
juogit, quanto potius a carriali opqrtet inter se con- defuncla, possil vir allerani ducere, scilote per omnia
tubernio eessare, quos per coelesle sacramenlum posse, Paulo egregio prsedicatore consilium danle,
fegenefaiio sancti Spiritus vincit? Longe igitur con- qui dicit (I Cor. vn): Dico autem non nuplis, et
griientius filius patris mei, vel frater meus appel- viduis, bonumest itlis si sic maneant, sicut et ego :
latur is, queiti gratia divina', quam quem humana quod si se non continent, nubant; et iiefum : Mulier,
..volunlas, ul filius ejus, vel fraler meus essel, elegil; D.inquil, alligala est tegi quahto tempore vir ejus vivit;
:jirudeniiusque ab alterna corporis commislioiie se- quod si dormierit vir ejus, liberata est ; cui vull nubat:
cernimur: quoniam Spirilus sanctus suanos chari- lanlum in Domino.Quod enim demuliere sanxiL, et
tate coadunavit, quam si vel carnalis necessiludo, de viro intelligendtim est, quia e contra ssepe saricta
vel invicem nos mutabile cujusdam corruptibilis Seriptura deviro Iriquitur: sed et demuliere nihilo-
liominis arbitrium copulasset. minus dicere subinlelligitur. Ecce eiiim dicimus:
-III. Consueludinem quain Graecos in nuptialibiis '. Beatus vir qui non abiit iiiconsilio impiorum (Psal.
contuberniis habere dicilis, comniemorare, prolixi- i), elc.; et iterum_: Beatus vir qui limet Dominum
lalem siyli vilantes, carpiim morem', queni sancla (Psal. cxi), ubi non solum virum, sed et feminam,
Romana suscepit anliquilus, et haclenus in hujus- qiws non abiit in consilio impiorum, et quse limet
inodi.coiijuriclionibiislenet Ecclesia, vobisinonsirare Dominum beatam esse non immerito crediinus.
studebimus. Nostrates siquidem tam mares, quam IV. Quot temporibus vel dielius In circuitu sit anni
feminse,non ligaltiram auream, vel argenleam, aul a carnibus abstinendum, nuuc vobis qui rudes eslis,
ex- qudlibet liietallo compositarii, quaudo nuptilia ct in ffde quodamroodo parvuli, superflue ducimus
"
381 EPiSTOLjE ET DECRETA. , 8,S2_
exponendum : verum interim in dietius Jejuniorura, ADominus
. leslatur in Evangelio dieens : Mulier cum
in quibus per.abstinenliam et lamentum poeiiiientiae parit iristitiam Itabet; cum autem peperil. puerum, '
praecijiueDomino supplicandum eslymodis omnibus . jam non meminil pressttrw , propter gaudium, quia
est a carnibus absiinendum. Quoniam licet omnibus natus est homo in mundnm (Joan. xvi) : mulierem
orare el ahslinere convenial, Jejuniorum lamen lem-, dicil sanclain Ecclesiam. Sicut enim mulier nalo in.
poribus amplius absiinenlise inservire oporlel, vide- hunc mundum bomine laelatur, ita Ecclesia in vitam
licet, ut qni se sciverit illieita perpelrasse, secundum futuram fidelium populo. migranle digna ,exsultar
sacra decretalia in his eiia.m.a Iicilis se quibusdam. tione replctur; pro qua ejus nativitate multum Iabo-j
absiineal, quadragesimali videlicet tempore, quod, rans et gemens in praesenli quasi pailuriens dolet:
est ante Pascba;-Jejunio post Pentecoslem, Jejunio nec novum debel cuiquam .videri, si natus dicilur
anle solemniialera Assumplionis sanclas.Dei geni_- qui ex hac vita migraverit: quomodo enini usilalp.
lncis. .et seroper virginis dominoe nostrae Marioe;... more dicilurnasci, Nquandoquis ex ulero malerno
necnon jejunio ante uatalis Domini nostri Jesu procedens in hanc lueem exit;.sic quoquejure nalus
Chrisli festivitatem : quee Jcjunia sancta Romana appellari potest quilibel.ab hujus saeculilenebris ad
suscepit antiquilus etxenet Ecclesia. In sexta vero" lumeii pertingens vivenliuni : pro quaergo re apte
feria onrois hebdomadse, et in cuncl.is vigiliis insi- B cqnsuetudine tenetur ecclesiastica, ut solemnes bea-
gnium feslivixaium a carnium esu cessandum'el Je- tdrtim niartyrum, vel confessorum Christi dies, qui-
Juniis incumbendum, ut veraciler cum psalrnographo bus^de hoc mundo ad regionem migraverc vivorum,
dici valeat: Ad vesperum demorabilur fieius, el xid nuncupentur nalales, sed et eoruro solemnia non
matulinum Iwtilia (Psal. xxix). Si quis vero veslrum. finiebria.tanquam morientium, sedutpote in, vera
aliis voluerit forte diebus a carnibus abslinere, lion viia nascenlium natalilia vocitenlur. Ergd si. lunc
sunt prohibendi : quoniam quanlo quis hic in lacry- nati siint utique Deo, cui omnia vivunt, in cujus
mis magis seniinaveriL,tnnlti amplius in gaudio mes- maiiu juslorum animse posilaesunt, jquando visi sunt
surusesE i.n vita aeterna. Nos lamcn vqbis, qui, ui oculis insijrienlium mori, niulier sancta Jam non ,
prselulimus, adhuc rudes" eslis, el lacte tanqtiam nieminit pressuroepropter gaudium, quia natus est
parvuli nutriendi, non grave poluimus jiigum donec homo iri mtindum, id esl in lucem aeternam : quod si
ad snliduin cibum veniatis imponere. Verurn sicut de ejus nalivitaie Iaetatur, non Jejuniis, non absti-,
hoc interim caveraus,-ita ul prohibita non conlin- nenliis, non denique ullis debet ipso vacare die moe-
gatismodis omnibus admonemus :'protoplasii quippe roribus. Quamvis in hac valle lacrymarum semper
solum pomnm guslando vetilum de paradisi amosni- lugendum sil, et donec pervenialur ad illam ange-
tate propulsi stnit. C lorum festivitatem, semper moeroribtis insistendum :
V.-Quarta feria quamvis e caeteris diebus praeter quoniam eisi hic solemnitas agilur, non tainen con-
sextam feriam sit amplius moeroribus operandum, liniia, sed nioraentanea est, quae vix aliquaudo sine
pro eo quod -Dominus ipso Jam die incorde terrae, dolore perficilur.
idestJudae Iradiloris, quodammodo sepullus erat, VI. Porro dicilis, quod affirraenl Grasci dicenlesi- -
dum hunc ipse morii iradere meditabatur : lamen si. quod nullo modoin quarla et sexla feria balnearL
vestfum quiseodem. die vulf, potestomnino carnes. deheatis, de quo id nos e contraconsulentibus ,re—
comedere, nisi.forte sibi aut a sacerdole esset inier- spondcmus, quod heatus papa Gregorius, ei Anglo^
diclum, qiioniam seriplum est iMelius obedienlia, riim geniis appstolus Romanis , de Doiriinico die-
quam sacrijicium (IReg. xv); aut ipsam feriam inler seriuone quodani babilo praedicasse legilur (Epist..
dies jejuniorum evenire cohtigerit: quoniam Joria- lib. u,ep. 3) : Etenim ad me perlatum est, vob.isa-
thas indictum a patre Jejunium modicum mellis jierversis hoininibiis esse preedicatuni, ut Donrinicov
gustando violans, ad occidendum ab ipso palrequoe- die.nullus uebeat lavari,. et quidein si pro Iuxu-
situs est : aut cerle ipse se voto ipso die carnes no.n animi, atque voluplate quis lavari appelit. hoc fierL
comesturum constrinxerit, quoniam, scriptum esl : nee reliquo quolibet die concediinus : si autem pro»
V.ovete,et reddile Domino Deo veslro-(Psal. LXXV). necessilale corporis. tioc nec Dominico die prohW-
Sexta vero feria jiassionem Dominicam, el aposto- beinus ; scriplum quippe cst :
Neniq camem suam;
lorum moestiiiam reeolentes, ab onmium.carnium odio habuil, sed nutrit etfoveleam (Eplies.- vm) ::
epulis, et pinguedine gustus nosler arcendus est, - el rursum scriptum :. Carnis curani ne fecerilis-.
praeler si naiivitas Domini et epiphaniorum ejus, aut in concupiscenliis (Rom. xm). Qui, igitur carnis
festivitas beatae Matfis Domini etintem.eratse Vir- curam tn concopiscentiis fieri prohibet, profecto in,
ginis Mariae, seu apostolorum- principum Pelri e.l necessitaiihus concedit. Nam si Domiiiico die corpus
Pauli, atque.sancti- Joannis Baptislae,-ceu beati lavare peccatum est, lavari ergo die eddem nec fa-.
Joannis evangelisla?,necnon et clavigeri coeli ger- cies dehet. Si autem hoc in.corporis parle.conced.l-
fnani, Andreee-seilicetaposldli, quin eliam el beati lur, curlioc exigeiitenecessilatetolo corpori nege-
Stepliani prolomartyrisipso die fortassisevenire contur ? Itaque quod hic proesulexiroius, et suavissimus
tigerit.Nam quod sancta-Eeclesia, ut fidelis'anima doctor in Dominico die, qui cseleris diebus venera-
in festiviiate eorura .Jejunia, vel abstinenlias quse' bilior est, concessil: nos quoque.in quarta etsexla
non sunt.perpettio.volo pi'ppositse, solvere debeat, feria ndn negamiis, hanc videlicel discrelionem ser-
«S3 NICOLAlPAPiE I ,9»4
vanies; utsiquidem pro liixu animi aique vohi- A scienlia impoanitens, vel non reconciliata foriassis
pfate quis lavari appelal, tioc fieri nec reliquo quo- accusel, vel si fratridiscordanii quis veslrum suo
lihel die concedamus. Si auiem pro necessitate viiio reconciliatus minus existat. Nam quem de '
• corporis, iioc nec quarta, nec sexla feria prtihi- liorum
"' aliquo conscientia mordet," gravari tanio
beainus. . munere potius quam remediiimconsequi quodlihet
VII. Sciscitamini preeXerea, si lieeal _crucem arbitramur : Judicium enim sibi, secundum Aposlo-
Domini cuin feliquiis mundo sive immundo hanc luni, manducal ei bibil (I Cor. xi). Vermii de hoc,
habenii osculari, velportare; quod ei qui mundus etdehisqui ecclesiam quidem intrane. neciamen
- eSl, omnino licet; nam in osculo quid nisi amor, facta oblalione comrounicahl, sacri canones fone
quo quisque circa ea flagrat, innuitur?in deporta- sufficienler enuntiant, qui anlistili vestro sunl, qui
tione vero ejus quid nisi mortilicatio carnis, vel Deo vobis auctore per mediocritatem nostram or-
eompassio prdximoruin exprimitur ? siquidem liane dinandus est, tribuendi, et ab eo sacerdolibus, qui
et Dominus bajulare praeeepit, sed ih iiiehte;ve- claves lenenl scienliae, dunlaxal aperiendi, et vobis
rum_ et cum corpore gesialur, ul el menie geslari nihilominus, in quihus opus esl ei minime prohi-
debeal facilius admonetur ; crux quippe a cruciatu belur, inslnuandi. Inlerim tanlum quadragesima,
dieitur,' et ul preefalus exponit ariiisles, duobus B quam mos Ecelesisemajorem appellat, omni est die
modis crucem Domini tiajulamus, cum aut per servaio superiori tenore comraunicanduro. Quoniam
abslineniiain carnem aflicimus, aul per compassio- semper est oralioni vacandum, et sacrificiis fideliuni
nem proxirai, necessitalem illius nostram putamus. concurrendum, etillud propheticum, quo dicilur*
Igitiir crucem Domini,"passionem ejus veneranles, In die jejunii veslri invenilur-volunlas veslra (Isa.
osculaniini; el pro ejus amore, si necessitas exigit, LVUI),Jugiler ad memoriam revocandum. Si enim
eadem cogilatione armaroini; portate earo,- sed ex consensu conjugalorum "eiiam alio forle mundo
cum suninia reverenlia, et corpore et corde mrin- corpore tempore vacatur- orationi, quanto polins
dissimo, ila ut a mente vestra nuiiquam deeidat, islo, quoDeoeliam carnis iiostrse decimas damus,
idest, ut etper abstinentiam-carnem seriiper affl- quo ipsum in ahstinenlia-Dominum imitamur, quo
cialis, et per compassionem necessilalem proximo-' non solum illicila, verum eiiam inulta a nobis quoque
ruin vestram puleiis. Qul enim dolorem exhibet in licila roerito resecamus, omni est voluptati reiiun-
aliena necessilale, crucem porlal in menle. lmmun- • tlandum ?; et tit licenter orationi vacelur, caslitati -
duni autem tiancportare nullo paclo permiltimus ; mentis et corporis inciimbendtim?
scrijiium quippe est, : Mundamini qui fertis vasa Do- X. Nosse cupitjs, si liceat alicui Salibaio, vel Do-
mini (Isa. LII). Nullumvero Ddhiini vas sacralius C minico die Iaboralionem aliquam exercere. De 'hpe-
est" cruce Dominica, quae ipsum jiortare Dominum saepe memoratus sanctus papa Gregorius Romands
nieruit. Osculafi autem eam immtindo iion licet: alloquens ait (Epist. lib. xi, ep. 5): Pervenit ad me
quoniam eo ipso quod immundus esl, ipse testis est quosdam perversi spiritus homines praya intervos
quam mortificationem earnis non diligat ; ergo aliqua, et sanclse fidei adversa semlnasse, ila ut
quam non amal nec osculelur, ne forte de co dicalur die Sabbali aliquid operari protiiberenl. Quos quid
quod de reprobisa Domino.perprophetani increpa- aliud nisi antichrisLi praediealores dixerim? qui ve-
lorie dicilur": Populus.hic labiis me hondral, cor niens diem Sabbatum atque Dominicum ab omni
aulem eorutrilonqe est a me (Isa. xxix; Mallh. xv); faciet opere eustodiri: quiaenim mori se et resur-
et Psalmisla : Dilexere, inquit, eum in ore suo, et gere simulat, haberi in veneratione vult diem Do-
in linguasua mentili srint (Psal. LXXVII).De reli- minicum; et quia judaizare populum compellit, ut
quiis vero sanctoruni eadem diciraus, quorum cor- exteriorem legis ritum reyqcet, et sibi Judaeorum
pofa templa el vasa fuere simlqneDei, quibusque ad perfidiam suhdat, coli-vult Sabbatum. Hoc- enim
oronia bona opera lanquam organis sanclus usus est, quod per-prophetam dicilur : Neinferalis oneraper
quando voluit, Spirilus. porlas vestras die Sabbati (Jer. xvu), tandiu leneri
VIII. Ergo proemissadigna reverenlia, si mundi- Dpoluit, quandiu legem lieuit Juxta lilleram custo-
lia raenlis el corpofis comilalur, eliam quadragesi- diri. At postquani gratia omnipotentis Dei Domiui
iriali Xempore,- de quo'speciali consultalione.per- nostriJesu Christi apparuit(Iit. n), praecepla Iegis,
cmiclali. cslis, crucem Domini ct portare et supe- quae per figuram dicta surtt, juvla litieram servari
riori regula" custodita licet curii lihuerit esculari; non possuni. Nam si quis dicit hoe de Sabbato esse
sed et tunc maxime," alque ibi, qtiando et ubi an- . sefvandum, dical neeesseesX eliam earnalia sacri-
tiqui hostis' vel pugnse vel insidise praecipueformi- fieia persolvenda ; dicat praeceplum quoque de eir-
^dantur. cnmcisione corporis adhuc usque relinendum. Se:l
IX. Corpori et sanguini ' Dominico quotidie in contra se Paulum apostolum audiat dicenlem: Si
quadragesima majori si deberetis communicare con- circumdamini', Ckristus vobis nii.il prodest (Gal. v).
sulitis : quodutfiat, Dominum omnipolentero sup- Nos ilaque quod UeSabbalo diclum esl spirilaliter
pliciter exoramns, et vos omnes veliemenlissime aecepiinus, spirilaliier leneraus:- Sabbatum enim
exhortahiuf, si tamenmens in affectu"peecandinon requies dicitnr: verum autem Sabbatum ipsum Re-
"i%, -vel si-'hanc non de criminaiibus pcccatis- coa-" denipforem rioslfuhlJssum Chrislum-Doroinumha-
985 . , EPISTOL.E ET-DECRETA. 986
-beitius;-el_quilucerii fidei ejus coghoscii, si peccalnni: A in medium--deferri, nisi unde omnibus gaudium,'
concupiscenlisead meiilem per oculos trahit, in. die -pax el spirilalislsetiLiaigenerelur. Vefum tiis proe-
Sabbati onera per porlas iniroducit. Non ergo in die libaiis, quibus diebus jiroeter.hoîitilla sint judicia
Sabbali onera per ])OTlasinXroducfriius, si in Re- "saeculariaexefcenda, lex vosâffatimedocebit.
denipioris hostri gralia conslituti pondera peccati XIII. Inter"quaesliones vero et cdnsullaieges vos
ad aniraam per sensus'corpoi'eos.nori Lrahamus.Nam mundanas postulare perhihelis; de, qtia re nds cd-
idem Dominus ac Redempior Uosler riralta indie dices qutis neeessarios vobis ad^proesensesse conSi-
Sabbaii legiinr operasse, ita UEJudaeos reprehende- derare potuissemus, libenli milieremus animo, si
ret dicens : Quis vesirum bovem, aut asinum suitm . quem penes vos csse comperissemus, qui hos vobis.
nori solvitin -die Sabbalif et ducit aduquare*1.(Luc. 'inleiprelari poluissei: siquos aulem de mundaria
. xiv.) Siergoipsa" per se Veritas non cuslodiri juxia lege libros inissis nostris dedimus, cum reyersi
. lilteram sabbatum praecepil, quisquisolium Sabbaii fueririt, nolumus ibi relinqui, ne forle qulslibet eds
secundum legis litieram cuslodit, ctii alleri nisi ipsi vobis pervefse inlerpretelur, aut falsilale qualibet
Veritati coniradicil ? Dominico vero" die a labdre -violei.
terreno cessandnm est, alque omni modo oralioni- XIV.. Prailerea indicalis, quqd quidarn Graecus
bus insistendurn ; ut quod negligenter per sex dies B mentiens fateretur se pre.suyierum esse, cum non
agilur, per diem resurrecliouis Doiiiinicse precibus esset, ac per hoc plurimos in veslra paLria.tiapli-
- - -
expietur. zasset.Cum ergo vos inspiralione Dei cognovisselis,
XI. In quorum-apostolorum vel marlyrum seu quod-npn essei presbyler, judicaveritis, ul.amilteret
confessorum, alquevirginunf. diebiisfeslis a labore aures et nares, et acerrimis verheribus caederelur,
terreno reeedere debeatis.-inqtiirilis. ln solemnila- el ex vesira-.palria pellerelur. Ecce implelum est in-
libus- utique tieatae Mariae Virgiriis, et sanctorum vobis, ignoscjle nobi.s, quod de quibusdam Aposlo»
dupdecim aposiolorum , ac evangelislarum, atque lus clamat (Rom. x), quod babent zelum Dei, sed
prsecursoris Domini' Joannis, el sancli Sleptiani non secundum scientiam,,nam licel ille male fece-
primi martyris, necnon et in eorum sanclorum iia- rit, si mentitus est, vos tamen in.hoc zelum quidem
laliliis, quorum apud vos, Deo favente, memoria pium, sed roinus caulum habuisiis : quouiani quara-
celebris, el dies feslivus babebitur, Sane scieri- vis ipse se. sacerdotem esse simulavefit, simulalio
dum est, quoniam idcirco irt diebus-feslis ab opere tamen ejus salutera plurimis contulit."Siquidem di-
mundano cessandiim est, utiiberius ad ecclesiam versi fuere qui diverso modo Chrislum, sed non
ire, psalmis ethymnis et caniicis spirilalibus in- propter Christuni annuntiabant: sed sive occasiqne,
sissere, eralioni vacare, oblaliones offerre, memoriis C siye quomodocunque hunc annuntiarent, hds tantum
sanctorum communicare, ad imitalionem eorum non [forte, hos taraen non, HARD.]p.rohibetiat Apo-
assurgere, eloquiis divinis intendere, eleemosynas slolus, oui solum ufChrislusannuiiliaretur, pluri-
indigeniibus minisirare valeat Christianus. Quae roum satagebat z quia enim Clirislus ordinaverat,
dmnia si quis negligens, oralioni tanium vacare ut qni .Evangelium anniiniiaret, de Evangelio vive-
voluerit- [forte, noluerit, HARD:],et ad coeterasmtindi ret, si rimlli idcirco Chrisluni praedicabanl, ut cpm-
vartitaies licilos labores coiiverteril, pielius illi fuerat '- moda terrena"acquirerent, ergq non erat.Chrislus
Ipso die beati apostoli Pauli praeceptis obaudiens in causa, sed avariii.a : rursus qiria multi" Evangelii
laborare manibus-suis, ut ha"berel unde tribueiet pnedicatores a fidelibus magnis honoribus effereban-
necessilatem' patienlibtis, quemadniodum ipse, qtii lur, nonnulli ideo Chrislurri prsedicabant, ut similia
licetDominum ordinasse dicat, ul qui Evangelium et ipsi perciperent: ergo nrin erat Christus invoto,
annuniiaret, de Evangelio viveret, non tainen usus sed invidia. Sed nemd islorum prohibitus esl, quo-
est hac poteslate, sed manibus suis laborabal, ne minus per.hos Christus ' annuntiaretnr, nimirum
quem ôrum quibus EvangÎium prsedicabeitgrava- cum Judas inler coeteros aposlplosa Domino missus,
ret {/ Cor. i\). et miracula feceril, et Chrislum annunliayerit, "elin
XII. Quod inlerrogatis, ulrum iiceat in feslivila- 0 noniihe ejus mhllos .bapiizaveril. Itaque ut sedis
tibtis sanctorum Judiciura peragi, et ulrum eadem aposlolicoepraesul scribil Anasiasius, rion quserilur
die deheat liomo, si dignus fueril, ad mortein Judi- quis, vel qualis praedicet, sed quem preedicel (Anast.
eari? sciendum quoniam in his feslivitalibus, in •li, in epist. ad Anast'. imp.).
quibus superius ab omnidpere mundano cessandum . XV. Porro inlerrogatis, utrum bomlnes illi qui
esse monslravimus, mnllo magis a saecularitius ne- boc ahillo baptisma receperunt, Chrisliani sinl, an
gotiis,- et adhuc a.mortibus abslinendum fore~det • iternm baplizari debeant. Sed in noinine shmmaeac
eernimus : quoniam quamvis uirumque fortasse individuoe Trinitalis baptizaii fuere, Cliristiani pro-
sine culpa valeat exerceri, quandotamen his quoe feeto sunt, et eos at quoeunque Ghrisliano tiaptizati
Del sunt, arctius tiomo debet heerere, quae mundi -sunt,"iterato baplizare non convenil; quoniam, ut
sunt a se convenit penilusresecare: proecipue^ciim -Jaro noihinatus Anastasius apostolicus pdntifex ad
eo die ad tnilitiam- divinam aCcederis tiomo, -impli- . eosequiyocum suum scribit Au.e.ustu.m; et tiaptis-
cari non debeatTnegoliis saecularibus (II Titn. u): roura, quod prqcul sit ab ecclesia, sive.ab adultero,
ei ob -reverenLiam lantoe solemnitatis non oporleat vel a fure^tuerit datuni, ad percipi.enlem muiius
5)37 NICOLAl PAP.E I 988-
pervenit illibatuni; quia vox illa quoe sonuil per A cnlpabilis, in tot. hominibus convcrsis satis exstitit
columbam , omnein-macularo humana3 pollulionis laudabilis. Quarto, quia etsi poena dignus crat, non
exclutiit, qua decliiralur, ac dicilur : HIc est qui bct* lamen debuisset nioduni uliionis excedere, nec in
ptizal (Joah. _). Si igilur quamvis"baplismum ab ununi homineni tol, et tam crudelia delrimenta
aduliero, vel fiire dalhm fuerit, ad percipienleni congerere : cum diniissis ei naribus, et auribus pro-
lamen munus pervenit illibatum; quam ob rem non priis, suliiceret ad poenam illi repulsio a patria ve-
illibatum, et sinc ulla ileralione subsisiat, quod slra, quam cum delruncatione _membrorum judi-.
quilibet inundanus homo iribuit, et nescimus qua canlibus vobis experlus«st.
inienlione se presbyterutn fingens? et certe Acacius XVH. Igilur referentes, qualiter divina clemenlia
-Corisiantinopolhanus quondam episcopus, se sacer- Christianam rerigionem. perceperitis , qualiterque
dotem fingebal, cum fuerit a Felice papa Romano populum veslrum tiaptizari omnem feceritis : qua?
damnalus : sed quid jam dictus de eo prsesul Ana- liter au.temilli poslquam baptizali.fuere, insurrexe-
slasius"dical, audiamus; ait eiiini inlef alia (Ibid.): rint uiianimiler ctim magna ferocitate. conlra vos,-
Cumsibi sacerdolis iiomen Acaeius videlicet vindi- dicenies, non bonani vos eis legem iradidisse,-vo-
caverit condemnatus, in ipsius verlice superhise lu- lentes etiaro vos occidere, el regem alium consti-
mor infliclus csl, quia 11011 populus, qui ministeriis IM tuere, et qualitcr vos, divina cooperante potentia,
donuni ipsius sitiebat, exclusus est: sed anima sola, adversus eos preparaii, a maximo usque ad modi-
quoepeccaveral, Justo Judicio proprie erat obnoxia : cum superaverilis, el manihus vestris detenlos ha-
quod ilaque numerosa^ Seripiurarum lestalur iri- bueritis, qualilerque omnes priinales eorum, alque
slruclio, el revera quia secundum famosissinuim inajofes-cum omni prole sua gladio fuerint-inler-
Apostolum neque qui planlat, Id est calechizal; ne- empli; mediocres vero , seu minores nihil. mali
que qui irrigal, id esl bapiizal, "esl aliquid; sed qui perlulerint, de his nosse desideralis qui vita privali
incrementum dal Deus (I Cor. m). Et ided roalus sunt, ulrum ex illis peccalum habeaiis, quod ulique
bona ministrando non-aliis, sed sihi delrimenli cu- sine peccato eyasum non est; riec sine culpa veslra
nuilum ingerit, ac per ho5 eerltim est, qula quos ille fieri potuit, ul proles, quee in consilio parenlum
Grsecus baplizavit, nulla porlio lsesionis allingil, non fuil, nec adversus vos arma suslulisse proba-
propler illud : Hic est qui bapiizat, id est ChrisLus, lur, innocens cum noceniibus irucidaretur. Nani
et ilerum : Deusiticremeniumdat, subauditur, el 11011 binc psalmisla, postquam dixeral : Non sedi in con-
homo. silio vanitaiis, el cum iniqua gerentibus-noniniroibo:
XVI. Vos qui "sic pefsonam illara Judicastis, in- qdivi congregatioriesmalignorum, et cum impiis non
vestigatis, si deuealis hinc poenixentiamagere : uii- sedebo; paulo.pqst deprecans Dominum ait: Ne per-
que denique omne peccatum pceniteniia, quse_non das cumimpiis animam meam, et cum viris sangui*
nisi, Dei gratia comiianle, proficit, diluilur. Nami num vilam meam (Psal. xxv). Hinc Dominus per
Dominuspiimuiii Peirum respexil, et Tunc Pelrusi Ezechielem projiheiara perhibet diccns (cap.
ad Iacrymas sese cdnveiiii. Peccalum autem vos> xvm) : Ut anima palris, ita el animaftlii mea est:
ih illumlioinlnem perpelrasse nianifeslum esi.Primo i amina quw peccaverit,ipsa morieiur. El post pauca
qtiidem, quoniain quanfum nos comprehendere pos- de palre dicil : Quod si genuerit-filium, qui videns
surnus, nondum clafe paiiiil eumdem hominem npni omnia peccala palris sui qum fecil, limuerit, et non
esse presliylerum, el scripluiu esl : Nolite judicare' fecerit simite eis, super tnontem tton comederii, _et
anie ietnpus (I Cor. iv). Secundo, quoniam eisi se. oculossuos non levaverit,ad idota domus Israel, et
finxilesse quotl non eral, noh iamen fecil quod.fa- nxorem proximi sui non violaverit, et virum non con-
cium Deovel fidelibus ejus non jilaceat : proeeipue3 trislaverit, pignus non retinuerit, et rapinam non ra-
cum in ea genle, in qua usqtie ad illud lempus niillai pueril, panem suum esurienti dederit, et nudum bpe-
recta fides , nulla Vera religio colebatur, "sibimetl ruerit veslimenlo,a pauperjs injuria averierit manum-
osLituninullos Iucrandi divinitus videret aperlum, ett _ suam, usuram et superabundanliam non acceperit,
ille forsitan anhelaret jilurimos atl lanlum donuml judicia mea fecerii, in prwceptis meis ambulaveril,
perducere, in quo se Deum senscrat misericordilerr liic non morietur in iniquilale palris stti, sed vila vi-
1
adjuvare. Denique si David esse se furiosura Tinxitt vet: paler ejus quiacalumniatus esl, et vim fecil fra-.
(/ Reg. xxi), ut suam tanlum salutem operari po- tri, el malum operalus est in medio populi sui, ecce.
luisset, qii.airi noxam conlraxil, quj lol hominumii tnorluus est in iniquitate sua, et dicitis : Quare non
niuliitudinem quoquomodo de poteslale diaboli, etst - portavit fiiius iniquilatem patris ? Videlieelquia ftlius.
miernas perditionis abslraxil? maxime cum se sacer- el judicium el juslitiam operalus esl, omnia prwcepla
dolem simulaverit, non ianien in baplizando egitit mea custodivit, et fecit illa,yila vivet. Anima quw
quod praeter sacerdotem" in tam evidenli neces- peccaveril ipsa ntorielur : fiiius hon -porlabiliniqui-
silale agere nullum oporlel; presbyterum vero, utit tatem palris, et_pater non portabit iitiquitatem filii:
opinamur, idcirco se finxil-esse; quoniam Jam sen- Qtiamyis e.t de pareiilihus qui comprehensi sunt,
seralvobis fuisse suasum, quod baptizandi minisle- ;-. ' milius agere debucrilis, scilicel ul.pro Dei amore,'
rium non nisi presbylerjs tanlum esset indullum. i. ' qui eos in manus veslras tradideral, vilam illis re-
Terlio, quoniam etsi in ista simulatione- valde fuit it servarelis , quatenus in oralione Dorainica Deo
950-- EPISTOLJE ET DECRET-A. 9S0
prompte dicerevalerelis.: Dimitle nobis debila no- Amodi; qiiomodo rationem redderenl deimperio ^suo
stra , sicui et. «os dimittimus debitoribus noslris Deo? quippe cum pertineat boc ad reges ssecult
(Matth.-n). Sed elsi illos reservare poluislis, qui Christianos, -ut temporibus suis pacatara et sine
bellando )iiLeriere,.elminime viverepermisisiis, nec diminutione velintservari matrem suam*Ecclesiam,
salvare voluistis, non consulteprorsusegisiis ; scri- unde spiritaliter nati sunt. Siquidem Nabuchqdo-
-plum quippe est : Judicium erii sine miseticordia illi ndsor fex,qui. statuarii suam erexerat, et ad eam
qui non feceril misericordiam (Jac. u). Et per supra adorandam omnes coegerat, la.udibus.triuni puero-
ncminatum prophetam Dominus : Nunquid , ait, rum de igne. liberaiorum eommolus dixisse legitur :
voluntalis mem esl tnors impii, dicit Dominus Deus, El ego ponam decreltim otnnibus tribubus et linguis
et non ut converialur a viis suis-, el vival? (Ezech. in omni terra; et quicurique dixerit blasphemjam in
xvm.) Verum quia zelo Chrisllanse religionis , et Deum Sidrach, Misach, et Abflenago, in inleriturii
ignorantia potius quam alio vitio deliquistis, poeni- erunt,et domus eorum in perdttionem (Dan. 111).
tenlia subsequenle per Chrisli gratiam indulgentiam Si ergo sic ssevit. rex barbarus, ne blasphemetur
de his ct misericordiam consequimini. Deuslsrael, quia poluit tres pueros de igne tempo-
. XVIII. Scife vos velle significalis, quid dehis qui rali (liberare; quanto pplius ssevife deberil reges
legem Chrislianam respuunt agere debeatis : in quo B ; Chrisliani, quia Christus abnegatur et irridetur, a '
nqtandum est, quoniam omnis tiomosicul per alte- quo non lr,es pueri tanlum, sed et orbis terrarum
rius culpam,id esl Adae, conlraxil unde purgalione cum ipsis regibus a perpeluis ignitius liberaiur ?,
per aquam baplismalis egeal; ila cum ad.fidem pro- Nam qiii illis meiiliri, vel esse irifideles convincun-
mittendam ad regeneraiionis occurrit uridam, alium tur, aut vix aut nunquam- ab.eis vivere profecto
eligit quodainmodo patrem, spiritualem videlicet,' a sinuntur : et quomodo non indigneritur, et saeviant,.
quosusceptusinslriialur, et omni custodia munialur, - quando vident Christum , qui est Rex regum,.et
et tanquam depositum quoddam lectori ecclesise re- Dominus. dominantium , ati hominitius abnegari ,
proesenietur. Prseterea qui fidemrespuit quam pro- illudi, ^t ei fidem promissam non custodiri? Zelen-
raisit, ab illo-a quc -susceplus est, et qui fidei ejus tur itaque z.elo Dei, quia seipsos per Cliristum re-
interventor exslilit,- debet per omnia revocari. Jam colunt liberatos a gehenna magis quam iile qui at-
vero si non audierit eum quem ipse pro se dederat tendittres pueros ereptos a ffarama;
vadem, dicendum est Ecclesise, a qua majori studio. XfX. Quidjure de tiis faciendum sit, qui ad occi-
ad ovileproprium ovetri refluei convenit quae erra- dendum regem insurrexerint. venerandse leges ,
vit; et utadviam veritaiis, quae Christus est, re- quas seripto miilemus,- vos affalim edocebunt. Ve-
deat,"modis omnibus revdcari; siquidem ab eatan- C runitaroen hoc in.arhitrio regis manet, qui nOn se-
qnam a matre", tanquam a magislra suadendum esl mel tantuin, sed et septuagies septies detiet pecca-
illi quaienus videat: qiforiiam aposlalam spirilum tum dimitlere, Ipxta quod Dpminus in Evangelio
"
imitatus est, de qno.scripium esl, quod in veritate sancto Petro mandavil : Nam cui plus dimitiitur,
non steterit (Joan. vm). Consideret etiam quod plus diligit; et quemadroodum Evangelium docet,
Peirus princeps aposlolorum clamat: Si enim re- rex decem millia talehta, id est multa et immania
fugienles, inquiens, coinquinaiionesmundi in.cogni- peccaia servo non diinllieret, si ipse conservo suo
tione Domini noslri, et. salvaioris Jesu Christi, his cenlum denarios, id est minofa dimlttere noluisset
. rursus implicali superdntur; facta sunt eis posteriora (Matllt. xviii; Ltic. vn).
deteriora prioribus : melius enim erat illis non cogno- XX. Quid dc homine iibero judicandum sit,'qui
scere viam jusliliw, qunm post agnilionem relrorsum de palria sua fuga lapsus fuerit, si compretiendatur?
converli ab eo, guod itlis tradilum esl, sancto man- niliil utique, nisi quod leges decerriuni. Verumta-
dalo.' Conligit enim eis illud proverbii: Canis reversus men mullos sanclorum.de palria sua exisse, et in
ad vomiium suum, et sus lota in vuluiabro luli (II alia celebrius veneralos fuisse, sacra? produnltiislo-"
Peir. >n;Prov. xxvi; Malili. xvni). Porro si nec riae; sed aliis nori exislenlitius causis ob solum
Ecclesiam audierit, sitoinnibus revera sicut elhnicus, ©1 exilum nunquam culpabiles Judicatos exstitisse, ni
id esl-genlilis, acperhoc jam raerilo per Jioleslales fallor, inveni, .proesertim cum Abrahae patri nbstro
exteras tanquam exlraneus opprimatur. Denique. divina voce dicatur : Egredere de terra, et de cogna-
certuin est, quoniam saepe Deus concilat poteslates tione lua (Gen. xu) : et nonnulli Patrum noslrorum
adversus abnegatores Clirisii, adversus deseilores exsules per plurimos ahnos hfterra non sua habita-
baplismi :êtidcirco neino miretiir, qtiia Deus con- - verint; alioqtiinliber noh esi, si.de palria sua qhis
cilai, ul ponant cervices, et humiliaii redeant ad non audet egredi. Porro si liber est, et jure nullius
Ecclesiam : quia elAgar cuin discessissel a domina conditionis nexibus tenetur otistrictus, non fugit,
sua occurril ei augelus, ei dixit ei : 'Quid est, Agar sed exit de patria sua, quemadmodum et Abiahae.
ancilla Sarw? Reverlere ad dominam tuatri (Gen. non Fuge, sed Exi de lerra lua dicitur; quod quia
xvi). Ad hoc ergo qui hujusmodi: est affligilur, ut' fecit obediens, nemine judicante, poenam quamlibet
revertatur, aiqueutinara revertatur, "quia cum fra- prolulit [forte, perLulit, HARD.].
Lribus haeredilateni promissara recipiet : nam" nisi XXI. Si servus.a domino fugiens recesserit, sl
niovereniur poiestates Chfislianae adversus htijus- CQrtiprchensusfuefit, ignds.cendum est ei; alias au-
991 -NICOLAI PAPJM ,992
tem legum sclla non traiisdendanlnr in eo. Verumla- A Xrucidaverint, venerandse Ieges proprium robur
roen semper iilud apostoli Pauli prse oculis habeatur ohlineant. Sed si ad ecclesiam convolaverint, mor-
salubris admonilionis dicen.lis : Domini quod justum tis quidem legibus eruantur : poenitentiae vero,
est et mquumsetvis-prwslate, scienles quoniam et vos quani antisles loci, vel presbyler consideraverit,
Dothinumhabetis in-cwlo (Coloss. iv).; et alibi, chm absque dubiosubmittanlor :.Nolo, inquit Dominus,,
servis ut tibedirenl ddminis carnalibus praecepisset, tnoriem peccatoris, sed.ul converiatur, et vival(Ezecli:
-adjunxit : Scienles, inqtiiens, quod unusquisque ve- xvin).
strum quodcunque fecerit bonum, hoc cbnsequelur XXVIL De his qui socium suum morti tradide-
a Domitto, sive servus, sive liber; et vos domini rint, id ipsum quod supra decernimus.
.eadem facile ad iltos remittenles minas, scientesquia XXVIII. De eo qui ad uxorem allerius compre-
;et vester et eorum Dominus in cmtis est, el persona- liensus fueril, quid Judicanduro sil, leclis legibus"
yum accepiio non est apud Dominum (Ephes: vi). reperielis. Jam vero si ad ecclesiam adulter confu-
- XXII. Circa hos qui, quando ad pugnam conlra gerit, judicanduni abepiseopo fore decefninms^
liosles procedilis, fugaiiiarripiunl, sirion misericor- quod sacros cdnstat difiinisse canpnes, vel sauctos
.uiler prsevenialconipassio, salieni legum lemperetur aposlolicaesedis prsesules clarum est staluisse.
severiias. H XXIX. Similiier et de eo censemus, qui ad pro-
- XXIII. De tiis quibus Jtissura esl conlra hosles' ' xiroaro sanguinissui
ingredilur; verum hujus tanti"
progredi, eljussioniparere conlemnunl, eadem sua- piaculi lepram melius ad sacerdolis consideratio-
demus. nem, et judicium profeclo dirigimus.
XXIV. Quid parricida, id est qui patrem vel, ma-' XXX. De eo qui nolens bominem interfeceril, id'
tfem occidit, vel ellam qui frairem„ aut sororera. statulmus quod sacrae reguloeslaluant, quas episco-
interficit, pati debeal, leges indicant; porro si ad pum vestrum -apud se penes vos positura prse niani-
ecclesiani confugeril, id quod episcopus loci vel sa- bus oporlet semper habere.
cerdos, qui ab illo couslitutus esi, providerit, agen- XXXI. Circa fures animaliuni si non misericor-
dum decernirous. dia, saliem legum edieta serventur.
XXV. Consuetudinis esse patrise vestrae perhibe- XXXU. Similiier de bis qui virum aut feminam
tis,'seinper custodes inter palriam vestram_.el alio- rapuerinl, permillimus.
runi JuxLa terminos invigilare : et si servus, aut XXXIII. Quando proeliuminire soliti eralis, indi-,
liber pef eamdeni eustodiain quocunque modo fuge- calis vos liacienus in signo mililari catidam equl -
rit, sine omni iutermissioiie cuslodespro ea interi- poriasse, elsciscilamini quid nunc vice illius por-
munlur, deinde perconlamini, quid nos'inde judice- C ( lare debealis; quid aliud uliqiie, nisi sigiium sanclaa
mus; el de tioc in legibus est requirendum. Verura- crucis? Ipstim estenim quo Moyses mare divisil, et
tamen atisit a menlibus veslris, ul lamimpie Jam Ju- Amalec inlerfecit (Exod. iv), quo Gedeon Madianilas.
dicetis, qui lam piuni Deumet Doniinuin agnovislis: superavit (Judic. vn); el Ctirislus Dominus noster"
pfaesertim cum roagis oporieat, ut sicut haclenus diabolum, qui habebat mortis imperium, non solum
ad mortera facile quosque perlraxislis, ita deinceps superavil, sed el proslravil;,ip'sum esl signnm quod
non ad morlem, sed ad vilam quos poleslis nihilo- -portamus in fronlibus nosiris : ipso a cunciis de-
. rriinus perducaiis. Iia ul quemadmodum bealus apo- fendimur hoslibus, et ab omnibus muninmr incur-
slolus Paulus prius perseeulor, el conlumeliosus, et sionibus. Hoc est signtim fidei, et ingens horror
-
spirans minarurii et caedisin discipulos Domini (Act. "diaboli, quo Chrisliani principes in necessitatibus
ix), posteaquam misericordiam conseeutus est, di- suis seraper ulunlur, el reges veram religione.m
vina revelalione conversus, non soltira minirae cui- seclanles seepe celehres Ctirislo propitio Lriumphos
Ifbet mortis poenain intulit, veriiin etiam anathema de hoslibus operanturi Sed ul manifestius sciatis,
esse optabat pro fratribus (Rom. ix), et libenlissinie quid pro illa cquina cauda in signum debealis mi-
- impendere, et supefimpendi paralus. erat pro ani- lilare convenientius, cum in apparaluro belli proce-
mabus fidelium (II Cor. xn) : ita et vos poslquam. ditis, portare; pauca de Constanlini actibus" memo-
electione Dei vocati, et lumine ipsius illuminali estis,. randa ducimus, qui piissimus Romanorum exslilit
non Jarii sicut prius mortibus inhiare, sed oranes ad - imperalor, et Clirisliahitatis faniosissimiis omniiim
vitam tam corporis, quam auimeedebeiis omni oc- propagalor. Ille q.uippe cum adversus Maxentium
casione invenla procul dutiio revocare, el sicut vos urbis Romee tyrannum exercitum.ducerel, eral qui-
Ciiristus de morie pererini, qua detinehamini, ad dem Jam.tunc Christiaiioe religionis faulor, nondum
vitam aeternam reduxil, ila ipsi non solura innoxios tamen, ut esl solemne nostrisinitiari, signum Do-
'
quosque , verum eiiam et noxids a morlis exitio minicse passionis acceperat. Cum igilur mulla secriro
salagile cunclos eruere, secundum illud sapienlis- de iiislanlis prselii necessilal.e pervoivens iler age-
slnii Salomonis : Erue eos qui ducunlur ad morletn ; rel, ulique ad coelum soepius elevaret [forle deest
el qui trahuniur ad inlerilum, liberare ne cesses oculosj, el inde sibi divinum precareLur auxilium,
{Prov. xiv). vidii per soporem ad orienlis parlem in coelo signuin
XXVI. De his qui proximum, id est cohsangui- , crucis igneo fulgore rutilare; cumque tanlo visu
iieum stium, ut esi fratrer, consobrinus, aut nepos, fuisset exlerrilu.Sj ac novo perturbarelur aspectu.
*)nb EPIST.OL/E ET DECRETA. 994;
astare sibi vidit angelos dicentes : Constanline, in. A ciiiii veiere bomine etaciibus ejus qtiando novum
hoc vince : tum vero loetns reddiius, el de vlctoria induisiis, omnino deposnislis. . -
Jam securus, signum crucis, quod in coelo viderat, XXXVI. Si dle Doininico vel cseteris festis diebus,
in sua fronle deslgnat, et hoc in militaria vexilla quan'do necessitasufget, Iiceat ambulare,. vel ad
transformat, ac labarum, quem dicunt,' in speciem -bellandum procedere? ex xrigesimo quarto capltulo
Dominicse erucis exaplat;" et iia armls et vexillis harum reRponsiomim nostrarum .polestis adverlere..
religionis instruclus adversus Impioriim armaprofi- XXXVII. Libros quos vobis ad proesens necessa-
ciscitur, et slne cniore Romani popnli, ut ipse Deum rios esseconsideramus, siciil^posciiis, anirao,"gra-.
precabatur, Maxenlio in flumen demerso, de tyranno tanti coneedimns '
et pIures.Deo
- - largiente,
,. pnestare
mirifice triumpbavit. desiderariiuSi ,
XXXVIII. Dicitis quod qiiando- in castris estis,.
XXXIV. Praeterea consulitis, si debealis, qtiando oralionera
perfeclam, el corigruam facere nequealis,
nunlius venerit ut ad praeliandum pergatur, mox ac
: an sit in non ad per hoc exponi cupilis quid agere debealis : unde,
prdficisci aliqua dies, qua oporteat nos conlra suademus, ut quanto plus Jiosles saevlunt,
proeliandum exire? in quorespondemus: Non estulla. ' etnecessilasvel tribulatio
iribumbit, tanto insianlius
dies in quibuscunque negoliis incipiendis, vel exer- B_,
-cendis penilus observanda, praeler (si nimia ndn oralionioperarii detis.Nampalresnoslri phisorando,
quam pugnando victores fuere, etvoii compotes plus
•urgeal necessitas) supra memoratos dies celeberri-
mos, el omnibus venerabiles Ctirislianis; non quovel preclbus,et quam proeliis exstiterunl. Denique Moyses
Josue ptigriabat, sed plus iJIe vincebat
in his tale quid fieri prohibealur, cum non sit in -ofabat,
iste piignarido,; aplius ergo ab armis,
diebtis spes noslra ponenda, nec a diebus, sed a Deo orando, quam
ab oralione yacandum est.
solo vivo et vero salus omnis penitus exspeclanda : quam
XXXIX. Deconsanguinilate generalionnm exquiri-
sed quo, si inevitabilis necessitas non esl.vacan-
. ut quibus ultqtie lemhiis jungi debeatis, liquide'
dum esL in his solilo sludiosius orationi, et tantse tis,
verum quod Ieges hinc saneiunt jam„
-fesliviialis mystefia frequenlanda; nam cum-Hebrsei cognoscatis;
meminlmus, et denuo memorare summatim tiperae-
-quondam Sabbatum observanles noluissent contra aiunt enim : Efgo non -onines
lrostcs suos die sabbatorum arraa suslollere , eL preiinm ducimus,
notiis uxores ducerelicet : nam quarumdarii nupliis
Deus omnipolens quod in se '13011™,el non in ob-
ahsllnere debemus, inter eas enim personas qnse
servaiilia dierum spes esset et forlitudo locanda,
voluissel oslendere; occisisunt ex iis-mille viri, ila parentum, liberorumve^loctim inter se obiinenl',;
ut superstiles poenitenlia ducli invicera dicerent,: C nuplioe contrahi non possunt, veluli inter patrem et
Si omttes fecerimus sicul fratres noslri_fecere,M non filiam, vel avum et neptem, matrem et filium,aviam
et nepolem, et usqtie ad infinitum, inter eas quoque.'
-pugnaverimus adversus genfespro animabus noslris,
el juslificaiionibus noslris, cilius.disperdent nos u personas quoeex transverso gradu cpgnationis, Jii.n-
'ierra (I Mach. ir). guntur, est qusedam similis observatio, sed non-tanla.
Sacri vero canones, et prsecipue Zacharise siimnii
XXXV. Refertis quod srilili fueritis, quando in preesulis decreta qtiid hiri.c promulgent, episcopo
.preelium progrediebamini, d.ies el horas observare, yestro vobis explofandumrrelinquimus. -
et incantaliones, et joca, et carmina, et norinulla ' XL. Consuetudinem patriie yesifoe perhihei.is
-auguria exercere; et inslrul deslderalis, quid nunc inesse, ut priiisquam ad -pugnam progrediamini,-
vobis agendum sit: de quo nos necessario vos in- miilatur a doniinalione vestra fidelissimus et prii-
strueremur, riisi snper hoc vos divinittis inslruclos denlissimus vir, qui cunela arina et caballos,,el quai
contueremur : super divinum enim fiiridamentum necessaria ptignaeexistunt, consideret; .etapudqueiii-
iios eedificarequidquanwion possumus. Igilur cum in inutililer praeparala ihvenla fuerint,,'capite puhilur,:'
praelium proficisci disponilis, ijuod ipsi commemo- ininc aulem nosse cupitis, quid nos hinc fieriêcer-
rastis, agere in Dei nomine non omillere, id esl ad .riamus. Sed haee nos cuncta vobis ad spiritalis appa-
ecclesias ire, oraliones peragere, peccanlibus in- D ratusârmaturam convertere suademus, et iaritae
dulgere, missarum solemniis inleresse, oblaliones seVeritatis rigorem-ad pielatis exercilium inclinare
dfferre, confessionem deliciorum sacerdotibus fa-. monemus; iia ul sicuiliaclenus .illa praeparaiiq ar-
cere, reconciliationem el comrannionem percipere, merum et equorum diligenter inquirebalur, ulruni
carceres aperire, yincula dissolvere, et servos et tiene apla essei conlra visibiles hosLes; ita nunc
proecipue coofractos et debiles, alque captivos Iiber- sludiose invesligeiur, utarma spiritalia-, id est, bona
tali donare,;ac indigenlibns eleemosynas erogare; opera singuli praeparala pqssideant adversus princi-
ijuatenus implealur qudd Aposiolus admonel dieens: pes et potestates, adversus mundi rectores tenetira-
Otnne quodcuhquefacitis in verbo, aut in opere, om- rum harum, contra spiriialia nequitiae in coelestibus
nia in ttomineBomini Jesu (Coi. m). Nam jlla, qnae (Ephes. vi) :porro eqmis animus inlelligithr, quia
commemoraslis,id est diei et horoe qbservationes, riimiruni sicut homoportatur equo, sic et regitur
incantationes, Joca, et inlqua carmiria, alque angti- aninio, optime ergo, qui arma contra hostes .pra)pa-
ria, pornpaeac operatiories diaboli sunt, quibus, Deo raia non liabei, perit; qnia, ut scriptum est.-lfn/i^
.gratias,Jam in-bapiisroale abrenunliaslis, er hsec dictus vir qui facit opus Dei negtigenter (Jer:~Xhym).
893 NICOLAl PAPJi 1 g9C
De equo vero, qui imparatus est aninio, bene pei A suam sectam, quam.nostram existimet religioneni.
Psalmisiam dicilur : Falsus equus ad salutem, in Propler conscienliam ergo magnopere idola colen-
abundanlia autem virlutis ejus.non eril saivus (Psal. tium cavenda esl oranino connniinio : natii qui ido-
'
s-xxin). Nisi enim falsus esset, imparatus non esset; lolatris communical, ipsis idolis, imo dsemoniiscom-
equo contra de preeparalo dieiiur : Equus paralur ad municare videlur : Ontnes enitn dii genliutn dwmonia
diem betli,^ Dominus aulem satutem-tribnit (Prov. (Psal. xcv); el Apostolus dicens : Qumimmolant gen-
xx.i). Sic ilaque quod hactenus carnaliler obscr- tes, dwmoniis immolanl, el non Deo , adjecit: Nolo,
vasiis, el arma quse forsitan ab inopibus hsec prae- inquil, vos socios fieri dwmoniorum (I Cor. x).
parare non valentibus crudeliter exegislis, Jaro nunc XLII. Asseritis quod rex vesler cura ad mandu-
spiriialiler veneramini; et haec magnos et parvos candura In sedili, sicui mos esl, ad mensam sederit,
preeparare pie el indesinenterliortamini. nemo ad conveseendum eiiam, neque uxor ejus cum
" XLI. De iis auiem
qui Chrislianiiatis bonum su- eo discurabat, vohis procul in sellis residentibus, et
scipere renuunl, et idolis immolant, vel genua cur- in lerra manducanlibus; et ideireo quid vobis liinc
vanl, nihil aliud scribere possumus vobis, nisi ut prsecipiamus, nosse desidereiis. Unde nos quia non
eos ad fidem rectam monitis, exhortationibus, et conlra fidem quod agitur esl; licet honos niores satis
ratiqne illos potius quam vi, quod vane sapiant B impiignel, non tam praecipiemes, qiiani suadenles
convincalis : opera-manuum suaniin, el insensibilia -liorlamur, utad Christianae religionis cullores prin-
elementa, cum sint hoiriines intellectu habiles, ado- cipes atlendatis, et humilitalis eorum consideranies
ranles,,imo dosmqniis suam cefvicem fleclentes et fastigium, deponalis ex vobis omne ad nihil utiie
immolanies. Nam, ut Aposiolus docet: Scimus quo- supercilium : legerunt enim illi in Evangelip, jdi-
niam niliil esl idolum, sed quw immolanl genles, dm- cenle Domino : Discile a me quia tnitis sum, et hu-
inoniis immoiant (I Cor. vui). Jam vero si vos non milis corde, et invenielis requiem animubus vestris
audierini, cum eis nec cibum sumere, nec iillaiii (Malih. xi). Nam antiqui reges, quorum multi san-
peniius communionem habere : sed eos tanqnam ctorum consorlium meruere, ae ideo veraciier reges
alienos, atque pdlluios a vestris obsequiis el farailia- dicli suht, quoniam sancli reperii sunt, cum amicis,
ritaie removere debetis, ut tali forle confiisioitecora- quinimo cum servis suis convivali.fuisse memoran-
puncti convertaiilur, inspirante Deo, ad ipsum qui -lur; qiiin polius ipse Rex regum, el Dominus domi-
est verus et non ialsus Deus, Creator et non creahis, nanlium, Redemplor noster, non solum cum servis
non factus, sed faclor omnium : nam, ut Dominus el amicis suis, aposlolicis scilicei recubuisse, verum
prsecipit (Matih. x), de domo illius qui non credit, -etiam cum-publicanis et peccaioribus el reeubuisse,
non solum cibum, verum eliam nee pulverem in C et manducasse desciibilur.
pedibus debel educere Chrislianus, in taniura" ul . XLIII. Quae animalia, seu-volatilia liceat mandu-
discipuli nescienles qiiod acciderat, molesle tulerint, care, quanium exisliroo Dominus evidenler ostendii,
quod Pelrus princeps eorum ad Cornelium ingres- cum post diluvium aniraalia cuncla Noe lribuit et
sus fuerat, quem ipse, Ded praecipienle, primuin ex filiis ejus eilenda, dicens : Omnes pis'cesmarismqnul
^genlibus fecerat Chrisiianum (Act. x): nulla igitur veslrm iradiii sunt, et omne quod movelur et mvit, erit
cum his qui non credunt, idolaque adoraht. miseenda vobisin cibum quasi olera virentia (Gen. ix) : et de-
coniniunio est. Porro illis violenlia, ut credant, nul- monslratis coelitus beato Pelro in illo disco, quam-
lalenus infcrenda esl. Nam oinne quod ex voto non vis hoc altius intelligendum sit, cunctis aninianii-
est,' tionum esse non potest; scriplum esl enim : Vo- bus, Uicilur : Macla, et ntanduca (Acl. x); Ilaque
lunlarie sacrificabotibi (Psal.Lm); eliursus : Volun- omne animal, cujus cibus minime corpori nocivus
iaria, inquit, oris mei beneplacita fac, Domine (Psal. "esse probatur, el socielas hoc in cibum adinillil liu-
cxvm); et iterum : Et ex voluntale mea confileborilli roana, comedi non prohibeLur : nam ideo, ul san-
(Pssf.xxvn); ultroneaquippe Deus"obsequia,et exhi- ctus et facundissimus doclrii scribit Auguslinus,
beri tanlum ab ultroneis prsecipit: nam si vim inferre n morticinum ad eseam usus bominum ndn admisit,
voluisset, nullus omnipotenlise illius resistere po- eo quod non occisorum sed mortuorum animaliurii
'tuisset. Jam vero si quserilis, quid de hujusmodi morbida caro est, riec apta ad salulcni corporisi cii-
perfidis judicandum sit, aposlolum Paulum audite, Jus causa sumimus alinienlum. Porro eoruni"opinio-
qui cum Corinihiis sciiberet, ail: Quid enim mihi de uem, qui quippiam in cibis immundum esse pertii-
his qui foria sunt judicarel nonne de his qui intus sunl bent, per se Doroinus deslruit dicgns : Non quodin-
vos jtidicalis ? natn eos qui foris swnt, Deus judicabil. tral in os cohtquinal liominem, sed qttod procedil ex
Auferte malum ex vobis ipsis (II Cor. v); ae si diee- ore,hoc coinquinat hominem (Mallh. xv); et apostolo
fel: De his qui extra religionem nostrara sunl nibil Pelro divinittis dicilur : Qiiod Deus sanclificavit, tit
ego judico, sed eos Dei judicio reservo, qui judica- commune (veliminimdum) ne dixeris (Act.x); el co-
turus esl omnein carnero. Vefumtamen auferie ma- apostolus ejus Paulus scribens : Omnia, inquit,
lum ex vobisipsis, ne videlicet vdbiscum morans ut munda mundis,.coinquinaiis auiem el infidelibusniltil
'cancer serpat : aut certe dum a fidelibussibi com- -est muttdum (Tit. 1). Verumfanieu ue forte quiliii.et
municari conspicil, sua; quoque vanitali communi- ex Veleri vobis Teslamento qusedam proliibita velint
- eari uutet: ac per hoc veraciorcm et sanclioreiu animalia demonsirare, atque ab eorum vos eUuTIo
. 997 EPISTOLÊ.ET DECRETA. . - - 998
coercere; nolandum est, inter illa quae prohibita A nisi repioborum venationesexecuisse sacra designet
sunt, etiam porcum conhumerari; de qua re prscfa- histoiia.
tus sancltis-Augiislinus.de cseteris inlerim tacens , XLV. A nobis scire cupilis si in quadragesimali
scribens ctiam Iiiijus animalis 'meminit dicens : Te- lempore Jndicia sint exercenda, et ad mortern aliquis
stamento Veleri, ubi quidamcibi carnium prohiben- addicendus, in quo nos noverilis eadem dequadra-
tur, cur non sit contraria ista. sententia, qua dicil gesimali leraporesuper hacrespondereconsultatione,
Apostolus ":Omniamunda mundis, et omnis creatura quse diebus feslis nos dtfodecimo linrum responslo-
Dei bona est {PTim. iv), si possunt, intelligant hoc num riostrorum capitulo -jam respondissc digno-
Aposldlum de ipsis dixisse naluris; illis aulem litteras scimur.
propler.qtiasdara prsefigurationes lempori congruen- XLVI. Jam verosi quadragesimali tcmporeliceat,
tes animalia qusedani non nalura, sed significalione si necessitas exigit, velsi non exigitulla necessitas,
immunda dixisse. Iiaque verbi gralia, si de porco et ad bella proeedere, ndn vobisestiieccssarium expd-
agno requjraltir, ulrumque"nalura mundutn esl;'quia nendum, cuift ex priorum proposiiionuin solutioni-
omniscrealura Dei bona est (ibid.) : quadam vero bns quid vos convenial agere, etiam nobis taceniibus
significalione agnus mundus, porcus immundus esl; jam ipsi colligitis. Rellorum quippe ac jirooliorum
tanquarii si siullum elsapientem dieeres : ulrumque " cerlamina, necrion omnium Jurgiorum: initia diabo-
Iioc verbum nalura vocis, et lillerarum, el syllaba- liceefraude sunt arlis profecto reperla,'et dilatnndi
rum quibus constat, "iilique mundum est; significa- regni cupidus, vel irae, velinvidise, vel aliuscujus-
tiorie aulem uinun horum verbum, qiiod diciiuf slul- - piam vitii dilector tantum his intendefe, seu^dele-r
tum, immundum dici polest, non natura' sui, sed ciari.convincitur. Elideo, si nulla urgeat-necessitas,
quoniam quiddam imnmndum sig_nifical4el.forlasse non solum quadragesimali tempore, sed -oiiini esX
qhod est in "rerum figuris porcus, hoc est in reruni praeliis abstinendum. Siautem inevilabilis iirgcl op-
genere stultus; et taniillud animai, quam islse duee porlunilas, nec quadragesimali esl lempore pro de-
syllaboe,quod dicilur stultum, quiddam uimm idem- fehsione lam sua,- quain patrioe, seu legum paterna-
que significat-: immundum quippe illud animal in rum, bellorum procul dubio pracparalioni parcen-
legepositumest, eo quod noh ruminet; non aulehi dum-; ne videlicel Deum videaiur homo lenlare, si
bocejus vitihm, sednalura esl. Suntautem homines, -habel quod facial, el suaeac aliorum saluli consulere
qui per tioc animal significanlur, iinriiundi proprio non procurat, et sanclae religionis delrimenla' rion
vilio, non nalura; qui cuni lihenler audiant verba proecavet. Porro muri Jericho-filiislsrael, qui Sabba-
sapienlise; postea de his omnino non cogilant: quod tum Jam observandumsusceperant,'ctiam Sabbaio
enim ulile audieris, veltit inleslino memorioelanquam urbem circumeuntibus et tubis clangeniibus ad ler-
"ad.os cogitaiionis, recordandi- dulcedine volvere; ram protracli sunt (Jos. vi). . .
quid est aliud, quam spirilaliler quodamriiodo ru- XLVII."Consulilis silicealin qiiadragcsimali tem-
minare? quod qui nori facittnl, illorum ariiihalium jiore Jocis vacare; quod non "solumin quadragesi-
genere figufanluf.' Unde et, ipsa a lalibiis carnibus mali,~ verum etiam innullo lempore licilum est
abslineniia, tale viliuni noscavefeprsemonuil. Cum Chrisllanis; sed quia vobis, qui in rooniem nonduin
enim <lehae munditia ruminandi aliolocoila scri- ascendere lanquam infirmi poiesiis, ul inde sublimia
ptum est: Thesaurus .desiderabitis requiescit in ore mandala Dei percipiatis, sed in campeslribus.quem-
sapienlis, vir autetn siullus gtulilillum (Prov. xxvu). admodum filii quoiidam Israel,. posiii eslis, ut sal-
Has aulem simililudines rerum in loculiotiibus et ob- fem ibi plana el minora queeque praecepta suinalis,
sefvationibus figuratis pfopler queerendiet comjia- necdum possumus suadere, ut omni tempore jocis .
fandi exercltationem rationales mentesutililer et absiinealis, el quadragesima, ac jejunii tempdre,
suaviter npverit: sed priori populo multa lalia non quando peramplius et inslaiitius oralioni el ahstinen-
tantum audienda, verum eiiam observanda proecepta tiae, ei omnimodeeposnitentiaesicuf longe superitis
sunl. Teropus enim erat, quoiion lanlum diclis, sed p. exposuimus, vacare debetis, non solum jocis,-vertiin
etiam factis prophetari oporteret, et ea quoeposie- etiam ab omni vaniloquio, el scurrilifale; quoead.rem
riori temporefueranlrevelanda, quibusperChrislum, non perlinenl, alqne ab ipso otioso verbo, ut in
atqtie in Chfisto revelalis, fidei genlium onera obser- Evangelio Dominus dicil : Quod locttti fuerinl homi-
valionum non sunl imposila, propheliee tamen aucto- nes,.reddent de eo rationem (Maith. xn) ; sl de olioso
rilas commendata. qiiarito magis denoxio et criminoso? nuTla ergo vos
XLIV. Nulla ratio sit in quadragesimali tempore voluptatum, el Jocoruin, et maxime in temjiorejeju-
venalionibusuli : venahtes enim nihil praeter carnes niorum, vanitas seducerevaleat; non enim lamenta
cum Jocis conveniunt,-et fallax, ac deceplrix Iselilia,
caplant, ut ergo nihilcarnale sectari videamini, de-
veraces lacfymas producere nescil in pfoximo :
cenler a carnibus captandis in quadragesimali prse-
prselerea esl judex, qiii dixil : Vw -vobis~qui ridelis
elpue lempore vobis est abstinendum; quanlo enim nunc, quia lugebiiis,el flebilis'(Luc.vi); hinc Salomon
Jejunii lempofe arciius cst divinis cultibus insisien- ail: Risusdolore miscebitnr, ef extremd gautiii luc.us
"dum, lanto estineunctis raundi nocivis otilcctamen- occupat (Prov. xiv) ;'hinc ilerunf dicil : Risitm repn-
tis longius recedendum ; proeserlim cum neminem iavi errorem, efgnttdio dixi'; Qt:id frttsird dec.peris?
NICOLAI-PAPÊI -: W00-
999
(Eccle. ii.) Hinc riirsns ait : Cor sapienlium, ubi iri- A perit. Ut cap, 78 consideravit. HARD.]-,compellaiur-
slilia est; et cor stuttorum, ubi twtitia (ibid.); gra- suscipere. Denique hoc tam iniroane scelus est, ut
tum riamque Deo sacrificium est afflictiocontra pec- hoinicidii quidem peceatum, quod Caih in Abel fra-
calum, Psalmisia leslanle, qui ail: Sacrificium Deo trem stium commisit (Gen. iv), seplima generatioue"
spiritus conlribulatus (Psal. L). ciilaclysmo_vindicalum fuerit (Gen. vn); adulterii.
XLVHI. Undenecuxoremducere, nec convivia fa- aulem llagitium, quqd Lamech omnium primus in
cere in qiiadragesiraali tempore convenire posse dtiabus uxoribus perpelravii (Gen. IV), nonuisi san-
iiiillaleiiusarbilramur.Iierum quid hinc sacri cano- guine Chrisli abolilum exsiiieril, qui seplima el se-'r
nes dicant episcopo vestro docenle scielis. ptuagesiina generaiione secundurn Evangelium luxe-
XLIX.-Praeterea sciscitamini, -si licet exhibere rit in niunduni.
vobis quemadmodnm prius in dolem conjugibus ye- LII. Si nosse desideratis quid de his qui quemlibet
stris aurum, afgenlum, boves, equos, elc, quod quia eunuchizant judicandura sil, paginas legura revol-
-' -
nullum peccaium est et leges hoc connivenl, et nos vite.
ul fiat minime prohitiemus; et non solum hdc, verun; LIII. Consulilis si licet super meiisara, in qua sa-
eiiam quidquid anle tiaplismum egisiis, el nunc quo- cerdos, aul diaconus deesl, vexillum sanetae crucis
-que votiis agere profecld concedimr (S: Greg. hom.. B iraprimere et comedere : quod procul dubio licei,
'24 in evang.J. Nam piscaloiem Petrura, Matiheeum nain omnibus datum est, ul et omnia noslra hoc si-
vero telonarium scimus, et post conversionem suam gno debeamus ab insidiis munire diaboli, eiati ejus
Petrus ad piscaiionem rediii, Matihaeusvero ad telo/ omnibus -impugnalionibusin Chrisli nomine irium-
nii negoliuin ndn resedil, quia el aliud esl viclura per phare: superest tantum, ut cura poiior adest, infc-
piscalionem quoerere, aliud lelonii lucris pecunias rior hoc sibi nisi Jussus non audeiit arrogare.: quo--
augere. Sunt enira pleraque negoiia, qiisesine pec- niam, Non est discipulussuper magisirum(Malth. x),
calo .exhiberi aul vix, aut nullateiiuspossunl, ad illa el iterum prsecipit Apostolus dicens : Honore invicem
ergotantum, quee ad peccatuin iinplicant, necesse prwvenienles(Rom. xn).
esl ut posl conversionera animus 11011 recurrat: quod LIV. Dicitis quod Graecifateanlur quod in Eccle-
vero quisque anle conversionem sine peccalo exer- sia tfui non coiistriclis ad pectus manibus steterii,
-cuit, hoceum post conversionem repetere non est maximum habeat peccalum : hoc ut fieret pra?ceplum
culpa. fuisse nusquam, ni fallimur, inveniiur, ac per noc,
L. Quid de eo, qui de quadragesimali tempore cum nisifial, peccatum non est: nam quidem faciunt hoc,
uxore sua coieril, sil judicandum, episcopi vestri, et quidam illud , nunc isli hoc genus humiliiatis, nunc
sacerdotis qui ah eo consliluetur, arbitrio conside- illud ostenianl: nisi forle quiperlinaciter recuset fa-
randiim , ac diffihiendumcommittimus, qui singulo- cere, quod omnes viderit facientes. Verum et hoc, e.t
rum ro<u;esagnoscere polerunt; et uniuscujusque mulia in diversis locis alia humilitaiis indicio fiuut,
vesLrumcausas libralis personis, actemporibus dis- el hoc, curo.sil, nonnisi humilitatis gralia fit, et re-
cerriere, seu moderari debebunt. Porro cum ea eo- vera scriptum esl : Oratio humiliantiumse mtbes pe-
demleinpore sinealiqua contaminntione dormire om- tietrabil (Eccle. xxxv), proinde sive hoc, sive aliroi
nino licerel, si ignis, et palea sine leesioneconimu- quid hiimililalis excogitare potest homo,"non esl.re-
nionem aliquam habuissent, vel si diabolicsefraudis prehendendus, quia secundum Evangelium, qui se
astuiiee nescirenlur nam ubi masculus curo femina humiliat exallabilur (Luc^ xvin). Si eniin quis anfe
pariier conversaniur, difficileesl insidias hoslis anti- principem mortalera veniens cum omni revereniia et
qui deesse, quse nimiruin non defuere , ubi solilaria limore stat, loquilur, et incedit, quanto potius enni
fralris et sororis, Amnonis scilicet et Thamar , ex- qni ante Deum, qui est seternus, terribilis, et excel-
stilit parvissimo "spaiio commoralio (/ Leg. xui); sus, accesserit, cumomni pavoreac tremorenonso-
LI. Si liceal uno lempore babere duas uxores ex- luni slare convenit, sed et quasi servum semelipsuni
quirilis, quod si non licel, scire cupilis, apud quem r. in conspeciu ejus humiliter prsesenlare, et quia quo<
inventum fuerit, quid exinde facere debealis. Duas ruindam in Evangelio reproboruro Iigari manus, et
tempore uno habere uxores, nec ipsa origo hiunanse pedes jvreecipiunlur (Malth. xxu), quid aliud - is.ii_
condilionis admitlil, nec lex-Chrisiianprum ulla per- agunl qui manus suas coram Dominoligant, nisi Deo
mitlit. Nam Deus, qui fecii hominem, ab iniiio ma- quodaromododicunl, Domine, ne roantis meas ligari
sculuro urium fecit et unam feminam lantum (Gen. praeciplas,utmittar in tenebras exleriores : quoniani
i), cui poluil ulique si vellel duas uxores Lribuere, jam ego eas ligavi, el ecce ad flagella paraius sum ?
sed noluit; scriplum qtiippe est : Propler hqc relin- Hinc etiam peetus percuiimus signantes videlicei,
quetJwmo palrem et malrem, et adhwrebit uxori sum quod nequiter egimus, displicere nobis, ac ideo anLe-
(Gen. 11).nondixil, uxoribiis;ef iterum : Erunt duo quam Deus ferial, id nds iniiobis ipsis fefiie, el an-
in carneluna (ibid.), masculus scilicet el femina in leqgam uliio exlrema veniatr commissum poenilentia
carne una, et noh tres aut plures. Iiaque apud queni digna punire.
imo temporeduae uxores inveniuntur, interimpriori LV. Jam vero quod asseritis, Grascosvos prohi-
relenta posieriorem eogatur amitiere •: insuper et bere communionein suscipere sine cingulis, quibus
posnilentiam quam loci sacerdos praeviderit [preece- sacrea Scripturse testinioniislioc prohibere tiire pro-
4001- EPISfOLM -EJ DECRETA. 1002
hentur,- nos penilus igno_-amus,msi forte Illolquo. <Ayat caput suum; utium esl enim ac st decalvelWj nam !.
Bominus praecipit dicens : Sint lumbivestriprmcincli sifionvelalur mulier, tondealur; si vero turpe est
(Luc. xxn). Verum hoc sancli Evangelii testimonium mulieri tonderi aut decalvari, velet caput suum,;'.et
. nohper lilteram, sedper spirilum oportef impleri. iterum : Jdeo, inquit, debet mulier velamen habere
TMamsiâdhoe.istudpra.eeptum est ut taiiter.serva-, : super- caput propter angelos, idest, sacerdoies; et
retur, cur nonJBuritpariter quaesequuntur, ut lucernm rufsus ait,: Yos ipsi judicate, d,ecetmuliefem non «er.
ardentes?{Exodi xvm) et-sicut agnum cbmedentibus, latam orare Dominum? nec, ipsa natura docet vos,
jubetur, ut baculura in manibus teneant? habent ., quod vir qnidem si comam nulriat, ignominia esi illi:
suum ista mysterium. et intelligentibus^ ita elara mulierverosi comqm nuiriat, gbriaesl.iilif-quoiiiatti "
sutit, ut-ea magis, qua decet, signiftcatione serven- capilli pro velamine ei daii sunti _'.,.''
lur. Namin lumborum pr_ecinclione easlitas, in ba- LlX.Quod de femoralibus sciseitamini, superva-
culo regimen pastorale; ih lucernis ardentibus bono-1 cuum esseputamus; nos enim non exteripr.em'.<ul-
rum splendor operum, dewiibus dicituri Sic opera tum vestium vestrarunt, sed interiorishbminismo-
veslra luceant (Malih. v), indicalur. Rudes «rgo iide-. res in yobis mutari desideramus, nee.quid induaiis
lium inenles, utsanetus et egregius propugnator Ec-.. . praeter Christum, quotquot enim in ChristQ baplizatC
clesise papa Coslestinus scribit (epist. i) cujus lisec £ estis,-Chrislum induistis_ (Qal.ni); sed qubmodp. in,
summatim verba mutuali sumus, ad talia non-deber flde, ac bonis operibusj)roflciaiis inquirimus, >'eruui
mus inducere, doeendi-enimsunt potius quam.illu- quia simpliciler de his interrogatis, -vereiites vider
dehdi, tiec impouenda eorum oculis, sed mehtibiis, licet ne yobis -in peccatum imputetur, sl ppeteralib-,
infundenda pra_cepta'sunt. - , < * _.,>. rum consuetudinem.quidsaltem in .niininiis agilis
LYI. .Noss.evosvelle"asseveralis,-si liceat omnibus-, Chptianorura , ne quid 4esiderio vesiro. sublrahere-
vestris prsecipue tempore siceitatis, ad pluviarcrpo-, videamur, dicimus, quoniam ialibris nostris jussa.
slulandam jejunium et orationen^facere, vobis qui- suntfemoraliafieri, npnut his mulieres uterenlur,.
dem Jioc agere licet: quoniam jejunium- et oratio sedviri : nunc autem,. ut.quemadmbdum-"a veleri
ad transistis "
magriae virtutes sun t
[fofle, virtutis, HARD.] ,-et ad-has povuin hominemjiiadepripriônsue-;
jugiter faciendas vestfa ihultum valet horlatio; sed tudine ,ad morem noslrum per pmnia transeati^ far-
congruentius est si haecpef episcoporum disposilio- cile; smautem, quod placetagite. JSIamsive vos,'
nem fiapt: ipsinamque-sunt qui ligandi, solvendique sive femlnaevestrse, sive deponatis, siye indualis fe-
potestalem accipiunl, ad horum vocem pppulrDei moralia,. nec saluli,offi,cit)"-neic ad virtutum vestra-
castramoventur, et requiescunt: sine his tanquam rum proQcit incremenlum, Sane quonianif diximus
sine capite forejidemini,:.et quasio.ves~errariles, el' "C jussa.fulsse femoraliaiieri.jiotandum est, quia;nos
liO.nhabenles pasforem incedilis.-Siquidem in lali- spiriluaiiier-induimurfemoralibus,cum carhis llbi-r
, hus prisco.lempore, quod nunc quoque sancta tenet dinem per abstinenliam coarctamus: nam illa loca
Ecclesia^ sacerdofum praecedebat institutio, et omhis femoralibus •cob.stringuhtur, in quibus luxiirise' se-
penitus ordinatio, et turic reliquse.plebis subseque- des esse noscuntur, .quamobrem forlasse primi"' lio-
balurassensus, ac per-hoc ordiriedebilocuslodi.0, mihes post.peccatum in mpmbrjs suis' illicitos senj
et-unanimita.e servata, Deo largienle,.voliprsestiiba- tlentes moius_ad arboris.fi{nilne33folia concurrenles
sibi pefizpmata texuerunt\(Gen. m); sed baee spiri-,
tur effectus. "-'".- r , ' ' "
LW. Gra.cos^_etarepefhibetis eimuchos anima- tualia-sunt, qiise hactenus portaf e non ppleralis, sed
lia vestra inactare, ita ut eum qui ex animalibus ab necdum, ut cum- -Apostolo jicam , poleslis; iidtmc
illis occisisjeomederif, grave comimsisse .peCcaUim eniin estis carnaies(I Cor. in); et ideo hine perpauc».
affirment.-Sed nobis valde absonum est, -ei adhuc diximus, cumpluraDeb. dbhante dicere valeremus-
frivdlum sonat,-quod dicituf; Porrp quia raliocina- LX. Consulenlibus vobis si liceat absque jejunib -
1
lionem ista dicentium npn audimus, nihil--iriterim -rum^-tempore quanlulumcunque vajde mahe.come
de assertione ipsorum nondum plene cognita decer- dere,, Tespondemus, qupnlam heminem palrum «o-
nerediffiniiivevalemus. Unum lameh.sciimis, qup~ P strornm-ante horam «iiei tertiam manducasse, iiec
nia.msleunuchi prsecepta'i)ei custodierint, adre. isahcla Ecclesia ante horam haric iriditiohem -su-
.gnumcceleste percipiendum jiihil eis obesse mem- mendi cibuip•accepisserecolimus,. yelmohumentis
brorumpoterit delrunealio, cum secundum Apbsto- quibjiscunque Teperimus : e. conlrario^ vero^-quos-
lum. in. resurrectibne omnes occurramus in. vifum dam eorum usque ad vesperum, alios.autem usque
perfectum (Ephes. rv), et per prophelam. Domihus, ad-iipnain horam dipi x:porro alios usqug a"d"sextaih
si ejus mandata observaverint,;. eunuchis nonnulla invenimus jejunassernulliim autem mane cibi quau-
laetapromittat (Isa. tvi)..3iquidem et ille euniichus tuluiricunquesumpsisse cbmperimus.-cum potius Vce
^thiopsasanclo Luca evSngelista pro. virtute. et dictum,4ui,mane cpmedunt iuissp. legerimus X/sa.
integritate-.vir appellatur duoi dicil Y-Et"'ecte vir v).jQuamohrem abisto' malediclo vos -alienos -esse
Mthiops eunuchus polensXandacis reginm (Act; vui). tiesiderantes hortaniiir, ut ante horam diei tertiam
LYIII. Utrum velato an nudaXo capite inulief iii nullum omnino corporaleih cibum etiam in ipsis ih-
ecclesia istare debeat, A.postolus dbeet (1 Cor.xi)': signihus solemnitalibus omnino sumatis : hahKquse
Mulier orans, aul prophetans non velato capite, detur- soleinhitaspotest essePentecbstesublimior,~in qua
PATROL. GXIX. 32
1003' . NICOLAlPAP.E-1 ---"- 1004;
.Spirilus sancius super rippslolos descendit,; ac per êthononficalum,-etipsi
. tanquam tapides vivi supBr?'.
hoehbmihes merueruntiii se, suscipere Dominum? • adificamini-in domum spifitalem (I Pelr. 11). ...
Iri istaTnempefestivilate sancti apOstpli"cum aliis I :LXHI..Consiililis:[)r£elefeasi iiceat viro Dominico
; nocturno' veldiurno-tenipore ciim uxoresiia con-
npnnuilishora diei lerlia reperiuntur fuisse jejurii, '-
ciimTepIetos Spiritu sancto, et, joquenles omniuhi • jurigi aut dorhilre, quibus reSp.ondernus: quoniam .
'
gentium linguis"quibusdani incredulis audieritibus, - si Doniiriico.'dietib"Ope_emmidano-cessandum-esl, :
et obsliipescehtibus, et quOdniusto essent fepieii ii=;;' sicut :supfa docuimus,' quanto polius a Vbluptale •
qui siniiil sidefanl falsb" dicenlibus":'Petrus' aposto- ' carnali- et" omnlmoda-corporis pollulione caveri-.
lorum prihceps fesporideiit, dicehs1: Non ehim, sicul dum? prsesefliih cum Dominici diei nomen,- quod •
vos aistixnaiis,,ebrii.suritisli, cum siljiora diei terlia nihil eoderiidie prseter quse Dominisunt Christianus '
(Acl.n), "ubfnotandum quodnonsoluin apostoli, 1 agere debeat, liquido manifestet. Porfo idipsum esl'
sed et ofrinesqui cum ipsis eranl, i'd esl cerituni vi-' de nocturho ipsius dieiquod de diufho lempore seri-"-
sanctus hOraJ J tienduni: -Uniis
ginli viri, super quos "SpirituS cecidit, estemm'dies, quitamdiurno,iiuam'-'
•'
*'
diei lertia jejuni reperiantur. Simul etiam notariduni hoctufrio spatio constat, viginti-ijuatuor -hbras lia-
quod non dixefitbeatusPelrus siniplicitef :-Nt>n,sic-- bens. Kam nisi tam .absentia ^quam pra.senliasolis"
ut vos cestimatis, hiebrii smii, sed addiderit: •cum B unus exisieret dies, nequaquam Scripttira.diceret ^-'
sit hora diei tertia; ac, si palentef diceret : Ipsi li- Faclumest vespereet manedies unus (Geh. i).: jam'
quido nostis, quod noh sjt. "isiis cbnsuetudini anle ' vero si dorhiiendum simpliciter eodem siflempOre-
lioram dieiHeriiam .jejunihm' solvere, quamobfenr cuhi hxofe propria, quinquagesifno haruhi Tespon->.
frustra illos ebrios esse putalis. Imitamini itaque'' sionum noslrarum capitulo quod sei-Simus,-eufsihi'
hos, uf Spiritus sarietus, el s'i non tardius, saltem' jam .ntimartnius. Pbrro, ut verbis <utafApostoli,-y.o"c
hora tertia diei vbs jejurios invenieris, sicut istos,' ad utililatem veslram dico, nonut laqueumvobisihji-
'
vos qubque inspIratione'su__ graife. repleat. ciani,sed ad id quo$ Iwneslumvsi, el quod-factvtia-i
LXI. De csetero scife vos velle significatis, quot'' tem pfmbeat sine impedinienlo-ffominitm . obsedraitdi
vicibus laicalis persbria-pef iinrimquemque diem pra-' (lCor. vii). - - -i;~ : - -.'">..".. '•'.-... >-j
tionem facere debeat, iri quo scire voS cpnvenit, :'•LXIV. Xiuol diebus^viro,postquam mulief- iiliiim:
riemineih eiceplum esse" ab eo, quod I)ominus in' genuefil, "abea sifabstinendum, non adinvehtioni-
Evarigeliodicil: Opoftet-semperorare, el noh defi- bus- hostris, sed verbis -beala_ memorise Gregorii
cere (Joan. xvm); et Apostolus : Sine internnssione Romani ponllficis, et Anglorum gentis apostoli de-'
6rati(I Ttiess.v)', quod sanissime praefato sanclo. clafatur,' qui AugiisliriO'CpiscopdV<_hemih Saxo-
Augustino docehle, sicaccipilur, ut nullo die iriter- C niam ipse di.exefal, .-scribens -infef- ca.lera: dixit
miltantur'cefta tempdra oraridi; quse" aulem: sinl (Epist;lib. xn, epist. 31).: Ad ejuS vero {id'est hiu-
ha_ccef la f empora brandi, quse nullo die prseter- liefis)'-coricubltum,vir-suus accedefe -rion' debel,
mitti debearit, quserite et invenietis. quoadusque proles quse"gighituf; ahiaetelur. PravS
LXIL Refertis quod lapis inventus sil apud vos autem ih conjugalorum1 mbfibus- ebnsuetudo shr-;
anlequarii Ghristianilaiem suscepissetis, -ae quo si re*xii,u't mulieres fi!ios:quos îghuht "nutrire -con-
quisqriam ob aliquam infifmi.alerii quid accipit, sb- temnahl, ebsque Alm mulieribus riutriendos ifadant;
ieat aliqudties fehiedium corpori suo pTaShere': aliquod videlicet sola eausa incontinenlise -videtuf iri-
quoties vefo sineprbfeclu remariere;' qubd utique yentum, qui dum se cohtinere noluhl,- despiciiint
eliam de illo lapide, qui hunqiiam sumentibus quo- lactare quos gignunt. '• - • • ;-:.. ._,
tidie certum est evenire videlicet, ut alii' quidem ab LXY. TuriCfecfe"noulleet cuiiibet coinmiinioneni
segritudine"siia reniedium sanitatisrecipiant, alii vero Chfisti percipere, quando gute' dedilus hbn'inveih-
ihflririitatetabeseant. Quamobrein nbs tanquahi er- tur jejurius, adeo ut mysticaih mengaril parvipehi
roris a vdbis corisuleritibusutruni de csetero sit agen- densprius cibi-laici surnplu jejunium*solvisse .vL--
dum an respuendum,'fespondemus, et decernlmus, deatuiyChrislique venerandum corpus ac pretiosum
qualenus pmriis ejusdem lapidis sumptus pfenitus D sanguinerii a eseleris non discefriens aliniehtis lion
prohibeatuf, et omniniodis fefutelur, el ih solo illo prseposuissb omni huniana. 'refectiorii;. sed postpd-
lapideDoniino noslro Jesu Christo, quem"repfoba-' suisse noscatur. Remediuni quippe 'salulifefum-est
vefe sediflcantes, Iric factus est in capht anguli cofpus ChriSli contra peccatum; et qui hoc anle
(Malth. Xxi), spes tplius saluiis hunianse ponatur, bmnem escam veneranler noh sunhf b .-Et "certe
et tanquam a forlissimo recuperaiidse foftitudinis quotidie medicos vaciiis. viscferibiis sua cernimus
hpsirse.feniedium exspectetur, acl qiiem vos acce- pdchla propinare : et si hoc pro saniiate'corpbris
defe, el in ep 'fiduciam oifiriemiocare beatissimus agitur, quarito pbfius est pro ariima. saluie pairan-
primus appslororum Petrus per episiblatrisuam hor- dum ? Cseieriini quafnohfem ndndeheatls,' cui sanr
latur, dicens : Ad quetiiSciedenCesIdpidemviv\thi'ab guis ex ore vei h&fib'us'_Jrbfluxerit^corpus ab san-
'
hominibusqiiidemrepfbbdlum, a Ded dutem elecium guinem Chiisti pefcipefie; regula. hulla :docBl.-Ham
', a Yox illa, erroris, autesl; corrupta, -aut super- b Hujus loci pars altera deest. ,
fiua. iUiiD.
' • 1006
100g: EPISTOL-.E ET :DECRETA.
quod invitus quis patitur,"in culpairi einon debet-j. A-ier aliadixit (Epist-. lib.xu, episl. 51) : Si mulier
lioc nee tanti re- - hora eadem qua genuerit, actura gralias intfet, ee- '
imputari.ac per aparlicipaiione
mediicoereeri-: noviriius rianique quia mulier qrise' - clesiam,iiulIo- peccati pondere gravatur : voluptas
fluxum.paliebatur sanguinis, post-tergum Doniinr' enim carnis, :n'oridolorin culpaest, In .carnis au- -
humiliterTeniens Teslimenti ejus fimbriain tetigit, ; teni commistione voluplas esl; nam iri prolis. prb- ••
-
atqhe ab ea staiim inflrmitas recessit. Si itaqiie mu- lalione-gemitus,-unde et ipsipriniae •onmiuiii".matri .'
lierhsecin fluxu sanguinis posita ves.imenli JDomi- dicitur : In.doloribus paries (Gen. m) : si -eTgo-'
nicl tactunori judicatuf indigna, imd ipsiUs"~Do- enixam mulierem intrare 'ecclbsiam prohlbemus,
- - -
mini, namipse dixil: Tetigit me aliquis (Mattli.-ix); ' ipsameipoenam in eulpam'depulamus.'-
cur. ei qui sanguiriis exofe vel haribus' fluorem su-" LXIX. -Quol vicibus perlolum annum^baptismata" 1
stinet, noh liceal salutifera ChrisJ,isacramenta per- - celebrari debeanl, vel "si eddem dieiicilum sif caf- -
cipere? ;..._, nes coniedi, vel quot in consequentibus'afrhis sit
. LXYI. Grsecos prohibere yos asserilis curii liga- abstinendum', reqhifilis: Insignia igithr anni sive '
"
lura lintei quani in capite gestatis, ecclesiam ihtrare;"" sblemnia tempora; quibus-baptismata celebfantur,
quos [foiie, quod, HARD.]nds quoque similitef riori sebundum canOries, duo suht, Paschse scilicet et
abs re forsitan inhibemus : nam ssepe memoratus B ~ Pentecbstes. Veruni circa vbs nulla sunf in bapti-
ac semper memorandiis apostolus Paulus "ait:-Omnis zando'tempora penitus obser.vanda; quemadmodum
vir orans aut prophethnsvelato capite, detufpdt caput nec erga eos ijui mprlis vicinse peficulufmmetuentes
suuth.Et iterum : Yirquidem non debet velafe ,ca- tanto lavacrbpurgari desideranf: a"cafnibus'auteni
'
et
put,gubniamiiiiago gloria est Der(l'Cor.xi); quod ip*sbdieii_ qui Sabbatbsancto, iel "sabhatb "Pehte-
eriimdevelaminedici, etiam "de ligatura. -volumine cosles baptizati fuerint, abstinere pfocul dubio con-
debet, credimus, obseivari. ----- venit: consequeiitibus vero septem diebus, qui a
LXVIL Perhibetis vos*cOrisueiudiriem.habuisse, veteribus dies azymprum dicebantuf, K diei "Tesur-
quoliescufique aliquem jurejiifando" pfo qlialibet re rectionis Dohiinicae convincti iconjuncti]" fite" ceJe-r
disponebatis obligare, spathairi' iri" mediuin "affefre, brantur, si quisquam quandocunque carnibus yesci
etper eam juramentum agebatur : nuncâuteih.per affeclat, muiip magis edere carries opprlpt.""
qubs jurafe "debeatisa nohis' juberi 'deposcitisrSed . LXX. Consuleudiini decernitis ulruhi presjjytb-
nos aftte omriianon solumpef fpalham,'ve"ruirieliahi rum uxbreni habehtem debeatis sustentarbJetiiono-
per aliani omnlno cbhditani speciein jurarl jhdica- rare, "ana vobis projicere 1
: quo respondeniiis; quo-
musindignuiii. Per quem briim qriis jurat, profetlo ""niamlicei ipsi valde reprebensibiles sint, vos' tainen
etdiligitet venefatur, sed e£ "fiduciam suam'eP -CDbminumimltari coiiyenit," qui, solem.'suuni,' ut
firmastabilitate coirimehdai :"quamobreni per Deum Eva'Bêliumtfesiatur, oriri facij super bbhos~et rha-
*
juranduiri est, qui ab bbmiriibus diligeridus et vene- los, etpluiisuper justos et injuslos (Matlli. vj. ,'De-
J
randus, etin quo oiriftisspesbt fiducia.estibcaiida," jicefe vefo eufii a yoliis ideb non debetis,' quoiiiam
- et a quoprse curiciis creatufisest seniper auxiliuni nec Judam Domihus, cuni "essel inendax- discipuius,
*
exspectandiim. nhm cuiii a Domind pefcdelum, ter- de iiumefo apostoloiu.ni dejecit. Veruih de.presby-
- ram, caput el Jerus.alem .non jurare jubemiynil nisi' tefis qualescuriquesint, yobis,, qrii iaici eslis, hec
uipercreaiuram jiireiur," pfocul dubio irihibelur. judicandurn est, necdb yitaipsprum' quidpiain in:
Quod aulem pei' Dei nomeri'jurare' prsecipiariiiif,' vestigandum, sed episcoporuni judicipquidquid est,
didicimus. Sahe ' " " '
ipso jubente, possumus per "eas-duri- per dninia reservariduhi,' .
'
taxal creaturas jurare, quse divihis"sunl "cultibus LXXI. Sciscitantibus vpbis, si a sacerdote, qiii
depulai3_,u't est lenipiiririet altare, in quibus qui " siye cbniprehehsiis esl in adulterjo,'' sive de hoc
jufatj jufat in ipsis, et qui habitat iri ipsis'; ei sT fahic.' jola respersus est, debeatis coniniuniohem •
qua. sunt talia.- Quaproplerj'tfre per Evangeliuhi ju- sus.cipere, neciie, respondemus : Nbn pplest aliquis
randum est, in quo quidquid contirietur, hihil riisi . ijuantumcunque pollulus sif, Vacrairienla divina pol-
Dei, quiineoscribituret legilur esse, prpfectp di-' luere, qua. pflrgatbria cunctarum remedia conlagio. '
gnoscilur : ipsum "estenim lex noslrai, ipsuni ..lesta- num existuni.' 'lêcpbtest' solis .radiiis pet cloacas
mentumnostrum,-quodlegifer et iestatbf pbrijiriusi. et latrinas transiens aliquid exinde cbntariiinationis
ei Reclempibr rioster electis suis disposuit, et si "hpc; altrahere: pfoindequaliscunquesacerdos sit, quse *.
amamus pef ipsuhi eiiam jhramus; ,etenim".p.mhis- i- saricla sunt coiriquiriare nonpbtest; idcirco' ab eo '
vera qui dicit, per eiinijurat quem amat;: nbs ergb.i/ usqueijuo episcoporuni judicio .reprobeluf,'comriiu- ~
si per Evangeliumjuramus, et testatbrem, et ipsonii niopefcipienda est: quoniamirialibonamihistrando
- leslamentuhi.diligere comprobamur, ej,abejus mah- seXantunimodoisedunt iet cerea ,fax accensa sibi
'
datis nos nolle recedefe procul dubip Signlficanius.. quidem detfimentum prsestat, aliis.vero lunien in
LXYIII. Requisistis post quot dies mulier possit, teriebfis administrat,-et uride aliis cohunbduin ex-
ecclesiam intraie postquam genuefit : in qub nosi hibet, Inde sibi dispendium pra.bei. Sumite igituf
prsedecessoris riostii beali Gregorii papse' vestigiat intrepide ah omni sacerdote Christi mysibria, quo-
sequeriies, eadem qua. ipse decernimus, qui prb) . niam omniain fide purganlur. Fides esi enihi, qua.
nova gente sicul nos modo ihstruenda scribens, in- vincit hunc mundum, et quia non danlis, sed acci-
1007 . NICOLAIPAP.E I 1008
pienlis sit, doeente sancto Hieronymo, ad creden- A Apostolus ait: Voto' ergo viros orare in omni loco
dum in omni anima baptismum esseperfectum, efin levantespuras manus (I Tim. vm). Prseterea qui in
omni sacerdole corpus Cliristi esse perfectum, qui bono opere perseveraverit in finem, hic salvus eril;
rursus sacrse,Scripturse concordans alt: Prinsquam pra_cipue eo tempore, quando contra inhnicorum
audias, ne judicaveris quemquam, atque anle proba- itur incursus. et oralione, sicut j"amsupra diximus, '
tibnem accusationis illatae,neminem a tua commu- magis quam arniis exspeclari. debel ab hoste trium-
nione suspendas, quia non staiim qui accusalur, reus phus.
est; sed qui convincitur, criminosus. LXXV. Judicium poenitentiae, quod poslulatis.
LXXH. Requisistis si liceat in vobis palriarcliam episcopi noslri quos in palriam vestram_misimus,
ordinari, sed de hcc nihil diflinitive respondere in scriplis secum utique deferent; aut certe episco-
possumus, priusquamiegali nostri, quosvobiscum pus, qui in vobis ordinabitur, boc cum oportueril,
mit.imus, reversi fuerint, et nobis, quse inler vos exhibebit; nam sseciilares-taie quid habere non con-
multitudo sit et unanimitas Christianorurii, renuE- venit, nimirum quibus per id quemquam judicandi
tient. Nam inlerim episcopum habetote, el cum it_- minislerium nullum tribuitur. f
cremenlo divinse gratise-Christianitas ibi fuerit di- LXXVI. Simililer el de codice ad faciendas mis-
latata, el episcopi per singulas ecclesias o.dinali, B sas asserimus. _ .
tunc eligendus est inter eos unus, qui si non palriar- LXXVII. Refertis quod Grsecorum quibusdam co-
cha, certe arcbiepiscopus appellandus sif; ad quem dicem accipientibus in manibus clausum, unus ex eis
omnes concurrant, et cujus consiiium in causis ma- accipiens parvissimam particulam ligni, hanc inlra
jori'buspra.stolenlur_ idipsum etiam apostolicis regu- ipsum codicem condat;' et si undecunque aliqua ver-
lis prsecipientibus ac dicenlibus (Can. apost. 34) : titur ambiguitas : per hoe affirment scire se posse
Episcopos gentium singularum scire convenil, quis quod cupiunt. Yos vero consulitis si sit hoe tenen-
inter eos primus habeatur, quem velut caput exisli- dum an respuendum, utique respuendum; scriptum
ment et nihil amplius praHer ejus conscienliarn ge- est enim : Beatus vir cuius est nomen Domini spes
rant, etc. ejus : et nop.respextt in vanitates et insanias fatsas
LXXIII. A quo autem sit patriarcha ordinandus (PsaL xxxix).
inlerrogalis, et idcirco scitole quia in locb iibi LXXVIII. Enarralis quod populus ille qui propter
wstiquam patriarcha vel archiepiscopus constitHtus Christianam religionem ad occidendum vos insurre-
esl, a majofi est primilus -institueridus : .quoriiam xere, pcenitehtiam agere voluerit, et sacerdotes illi,
secundum Apostolum minus a majori benedicitur qnj inler vos advense suht, hanc recipere recusarint:
(Hebr. vn), deinde vero accepta iicentia, ei pallii C nunc aulem requiritis quid de cis agendum sit. Si
usu ordinat ipse sibi deinceps episcppos , qui succes- quemadmodum asseritis, sponle poenitentiam agere
sorem suum valeanf ordinare. Yos tamen sive pa- volunt, non sunt prohibendi, sed per omnia poeni-
.triarcham, sive archiepiscopum, sive episcopum vo- tentise submittendi, quam episcopus, vel presbyter
bis ordinari posluletis, a nemine nunc velle con- ordinatus ab illo consideraverit: nam non suscipere
gruentius, quam a pontifice sedis beati Pelri, a quo pcenitentes, non est catholicorum . sed Novaiia-
et episcopalus et apostolatus sumpsit iniiium, hunc norum.
ordinari valetis, in quo hic est ordo servandus, ul LXXIX. Perhibentes quod moris sit apud vos in-
videlicel a sedis apostolicse prsesule sit nuncvobis firmis iigaluram quamdam ob sanitatem recipiendam
eplscopus consecrandus, qui, si Christi plebs, ipsq ferre-pendenlem sub gutture, requiritis, si iiocagi
prseslanle, cfescit, archiepiscopatus privilegia per nos de cseterp jubeamus; quod non solum aginon
nos accipial; et ita demum episcopbs sibi cOnslituat, jubemus, verum etiam ne fiat, modis omnibus inhi-
qui ei dccedenli successorem eligant : et propter bemus : hujusmodi quippe ligaturae, pliylacteria dse-
longiludinem ilirieris non jam huc consecrandus qui -monicis sunt ihvenla versutiis, et animarum homi-
clectus est veniat: sed hunc episcopi, qui ab obeunte num esse vincuia comprobantur, ac ideo his ulentes
archiepiscopo consecrati sunt, simul congregati con- ariathemaie apostolica decretapefculsos abEcclesia
sliluant : sane iuterim in throno non sedentem, et pelli prsecipiunt.
prseter cofpus Christi non cpnsecrantem, priusquam LXXX. Cum,generatione,.qu8e pacem vobiscum
pallium a sede Romana percipiat," sicuti Galliarum iiabere quserit, quomodo ad alterutfum pacem iir-
omnes, et Germaniae, et aliarum regionum arehi- niare et-custodire debeatis, inquiritis. Qua.cunque
episcopi agere tcomprobantur. gens vobis paceni offerre voluerit, vos nolite renuere,
LXXIY. Sciscilamini si, ccepla bratione, nunlius scriptum quippe est: Pacem sequhnini cuni omnibus
venerit de hoslibus, ac ideo ipsam oralionem con- ' (Hebr. xn). Et rursus : Cum omnibushominibus pa-
summare nequiveritis, quid vobis agehdum sit ? Quid cemJiabentes{Rom. xu): ubi omm'6*._'sonat,nemo a
aliud utique, nisi ut bonum, .quodcoepislis. quocun- niulua pace prorsus excipilur. Quomodo"vcro ipsa
- que vos perrexisse conligerit, perficialis? nam non sit pax cum hujusmodi firmanda, vel custqdienda,
est Chrislianis unus locus oralionis, sicul Judaeis " nisi genlis, cum qua pax ineunda est, mores et
erat Hierosolymis; el veluii âmaritanis in monte verha prsenoscanlur, facile difihiire non possiiimis.
Gariziin, sed in omnibus locis, qheniadmodum et 'Yeriimtaineii quia est laudabilis pax, esi e( perni-
" -
400Q EPISTOL/E ET DECRETA. 1010
ciosa, providendum est, ul in omni paclo Chrisluss A quam peccatur, profecto et judicalur. Scinms enim,
pr-eponatur, itautlege ipsius, et prsecipue fide illsesa i ut secundum Apbstolum dicamus, quia justo lex non
persistente, fcedus, quodinviceiripangilur,permaneat t . esljposita,sed injustis, et non subditis, et impiis, e_ -
incorruptum : quanrauteni pacem-sectari debeatis,, peccatoribus, sceler.alis, patricidis;,et mairkidis, ho~
Dominus manifestat, cum dicit: Pacem meam do0 micidis, fomicariis, masculorum concubitoribus,'pla-
vobis (Joan. xiv), cum. eo igilur quipacem Christi,i . giariis, -mendacibus, perjuris, et si quid aliud sanai
non habet, necnos communionis haberepacem de-, . doclrince adversalur, qum est secundum Evangelium
bemus; sed nec cum illo qui pacem idcirco postulat,, , glorice beati Dei (I Tim. i) : npn aulem vobis iicet
ut liberius nociya commiltat. < , -clericos judicare, cuni vos magis ab ipsis conveniat
LXXXI. Percontati estis, si ,cum generatione,:, judicari. .
.. qu_eGhristiana est, foedus interposito ex ulraquee LXXXIY. Requirendum a nobis. ducilis quidde
_, parte jurejurando feceritis, ct post hsec illi pactumf» eo judicandum sit, qui quemlibet falso criminatus
dirumpefe,,etsuper vos insurgerevoluerint; utrum» • fuerit, et postmodum accusator fallax apparuerit.
et vos- adire contra eos audeatis, an aliud quidJ De hoc quaihvis venerandas leges :abunde quod ju-
agere debeatis. Verum omnis est necessitas lole- stum est innuant; nos tamen potius cum Apostolo
- --
' randa, magis quam a nobis quselibet iniquitas per- "vos ad misericofdise visbera quam se Deus super sa-
petranda -. proinde fcedus quod pangitis, nulla. est- -crificium velle testatur, semper convcnit exhortari;
occasione violandum, nisi forte in confirmaudi foe-- ..siquidem ipse cum<gentes, quarum magister erat,
. deris ipsius ariicuio interpositum est, quatenus sicc doceret, non ad austeritatem legis, sed polius.eas
. una pars id foret observatura, si pars hoc alteraa -ad misericordise viscera pfovocabat dicens-: Induiie
nulla tergiversatione violasset; siquideni; a Chri-- . vos ergo sicut elecli Dei sancli et dilecti viscera mi-
stiano genus onme mendacii summopere declinan-- sericordice, benignitatem, humilitatem, modestiam,
dura est prbpter illud, quod a-Deo dieilur : Perdess paiientiam, supportantes invicem, et donanles vobis-
omnes qui loquunlur mendacium (Psal. v). Et ite-- melipsis, si quis adversus aliquem habel
querelam,
runi": Osquodmentilur ., occidit animam^Sap, i); Ett sicut et Dominy-sdonavit vobis, ita et vos
(Gol: m).
Apostolus : Nolite, ait, -mentiri invicem (Cot. III). '
Jam êro-si illi postposito juramenlo, diruptoque ' LXXXY. Ergo similiter et circa euni, de qiio sci-
foedere contf a vos insurf exerint, quid, vos •oporteat, scitamini, qui mortiferum quid hominl dedefit ad
vos ad misericordiam exhortamur, sicut
'agere, episcopus vestera vobisinquisitusrespondeat, '- bibendum,et Dominus jubet, dicens : Dimillite, et dimiitejur vo-
qui juxta positus et circumstantiam. rerum, et lem-' bis
porum qualitatem, et mores personarum, ,et justi- (_ ^ (Luc. vi)._ . .
tiam partiumclareôgnoscens, quod congruentiuss LXXXYI. Si fur veMatro deprehensus. fuerit, et
et salubrius' esse perspexerit,, tunc facilius poteritt negayerit quod ei impingitur; asseritis apud vos,
indicare, etquid agi conyeniat cuncta prsenoscenss quod judex caput ejus verberibus tundal, M aliis
.vobis pleniter imimare. Verum lios interim rebuss stimulis ferreis, donec veritatem depromat, ipsius
incognitis satius admonemus-, ut seroper rogetis eaa latera pungat; quam rem nee divina lex, nec hu-
-
qnsepacis sunt. ;_,. ,. mana prorsus admittit, cum non invita^sed spohta-.
LXXXII. "Gumpaganis.aulem quodsit Christiano> - nea debeatesse confessio, necsit violenter elicienda,
paclum faciendum, Apostolus indicat,'. qui nullani! sed voluntarie proferenda : denique; si contigerit vos
coinmunionem luei ad tenebras, Christi ad Belial1 etiam illis poenis illatis, nihil de his, quse passb in
(I Cor. yi), fideli cum infideli dat intelligi debere» crimen objiciuntur, penitus invenire, nonne saltem
prorsus existere. Verum si eo fidelis animo pactumx lunc erubescitis, et quafn impie judicetis agnoscilis ?
cum uifldeli. constituit, ut eum ad cultum veri Deii Simililer autem si-bomo criminatus taliapassus sus-
possit attrahere, non est prohibendum : quandoqui- fine.re non valens, dixerit se perpelrasse qupd non
dem Apostolus etiam matrimonium,. quod ex fidelii perpetravit; ad quem, rogo, tantse impietatis niagiii-
"
constat etinfideli, non inhibet permanendum (/ Cor.. tudo revolvilur, nisi.ad euni qui hunc talia cogit
- 'vn); et Moyses.cognatum.suum ad.-Dei veri notitiami mendaciter confiteri ? quamvis, npn confiteri nosca-
trahere volens, ejus societatem non aspernalur, sedJ tur, sed loqui, qui hoc ore proferl, quod corde non
comiialui suo ducem fore summopere deprecaiur.I tenet. Relinquiteitaquetalia, et quse hactenus insi-
Inveniuntur autem nonnulli sarictorum et fideliumi pienles exercuistis, medullitus exsecraniini,- quem
cum alienigenis et infidelibus pacta et amicitise fce-' enim fructum habuistis tunc in illis, in quibus nune
dera contraxisse diversa.: sedeosnon tanquam inii- erubescitis? Porro cum liber liomo crimine fuerit
delitatem eorum, et.superstitionem apprbbantes cp- appelitus, nisi jam pridem repertus est alicujus scele-
luisse, êd tanquam in angarias diversis usibusi ris reus, aut tribus lestibus convictus poerise.succum-
• lmplicasse et prsecipue in terrenis eos. qhsestibus> bit, aut si convinci non
potuerit, ad Evangelium sa-
et servilibus occupasse." crum, quod sibi pbjicitur, niinime commisissej'urans
LXXXIIT."Si liceat vpbis de priminalibus peccatiss ahsolvitur; et deinceps huic negotio flnis imponitur.
aliquem judicare consulitis; sed si nemo voluissett quemadmodum crcbro dictus Apostolus doctor gen-
peecare, nehio debuisset aliquem j'udicare ; at post- tium alteslatuf : Omnis, inquiens, controverliai
10H NICOLAIPAPJS I 1012
eorum fmis ad confirmationem est juramenlum A j nenl, i"dest, qui illis prsesunl ecclesiis, quas ap<w
(Hebr. vi). . stoli instituisse probantur, Romanam videlicet, et
LXXXYII. Utrum si mulierem viduam nolenlem Alexandrinam, et Aritiochenam. Ronianam, quam
Vitahi monasticam suscipere, quis monacham fecerit, sanctorum prinfcipes apostolorum Petrus ac Paulus
peccatum comm_Ual,'inquir_tis:sed in lioc sciendum el prsedicatione sua iristiiuerunl, et pro Chrisli
- est, quoniamalise sunt virtutes, sine quibusad vitam amore fuso proprio sanguine sacraver unt. Alexandri-
- ingredi non possumus, aliaevero sunt, quse nonnisi - nam , quam evangelisla Marcus' disclpulus et de
- ab sponsore requiruhlur; sine bumililate quippe, baptismate Petri filius a Petro missus ' instituit et
castitate eleleemosynis,.et orationibus, riullus ad • DominbChristo cruore dicavil. Antioclfehani, in qua
••vitam ingredi valel, et ista sunt cum his similibus, conventu magno sanctorum facto, primum. fide-,
quse requiruntur ab homine. Monachicum autem < les dicti sunt Christiani, et quam liealds Petrus*
, habitum induere ac vitam remotam ducere, nbnnisi priusquam Romam veniret, per annbS aliqiiol guher-
a spondente-divinilus exiguntur- Unde quisquisvim navit. Gonstantinopolitanusaulem biJefosoIyniitanus
inlulerit alicui, ul monaslicum.liabilum, et vitam : antistites , iicet dicantuf palriarchse ,'nriri'tanlse
. remotiorem, quam non optavit, nec elegit, assumat; • tamen auctoritatis, quantse superiores exisluht' Nam
hic tanquam violentus peccatum evadere non valet: "' -Constantinopolitanam ecclesiani nec apostblofum
et quoniam quod agitur cx accipiehtis votb nori qifisquam instituit, nec Nicsenasynodus, quse'cuhctis
venit, ,nec accipiens jseljgiosum habitiim inde mer- • synodis celebrior etverierabilior est,ejusnieiiiiohem
cedem habet, nec hiferens crudelitatis "susejudicio aliquam fecit: sedsOlum, qula Coiistantinppolisribva
carebit... Roma dicta est, favofe principum pptius quam
.LXXXVIH. Pro parentibus vestris, de qiribus ralione, patriarcha' ejus pontifex 'appeliaius est.
consulitis, qui infideles moftui sunl,prbpler-pec'ca- Hierosolymitanus autehi prsesul, licet et ipse palriar-
tum incredulitatis orare non Iicet, secundum illud cha dicatur, et secundum ahtiquam cousuetudiriem
Joannis apostoli dicentis : Estpeccalum admortem, ac Nicseriamsynodum honorahdus slt, satva tamen
non dico ut orelur >pro eo (I Joan. v), peccatum melropoli propria dignitate : sedetih eadenfsaricta
<}uippead morlem estin eodem peccato rriorientibus. et magna synodo nequaquarii Jefosolymiiahhs, sed
LXXXIX. Fruges noyas et rerum offerreprimitias jElise episcopus dicifur. Nato vefa Jerusalein iahtum
eliam veteribus niofis erat, quodpene inipso initio in coelis esl, quse est mater nostra ; Illa vero Jerh.sa-
rnundi Abel et Cain egisse legimus. lem terrestris," secunduhi quod Dohiirius prjedixil,
XC. Animalia sive volatilia, si sine ferro macien- ;adeo funditus ab yElio Adfiario imperatore Rohiano
'
tur, et solo iclu hominis percussa morianlur, si *-• destrucla est, utin ea nec lapis 'super;lapidem sit
'
liceat comedi sciseitamini. De lioc sanclus Augusti- derelictus, e'tab eodem iElib Adriano Iri alio est loco
nuscontra Faustum Manichseumpleniler "scflpsit, construfcta ; itantlocusCominicaecrucis extra" pdf-
de cujtfs verbis nos mbflicum quid nunc .prqpter tam, nunc inlra"cerna_ur,'el a prsedicto yElio'Adfjano
•prolixitatem tangimus : Ubi, iriquit, eeclesia gehiium ufbs illa JSlia vbciletur... ' ['
lalis effecta est, uf iri e'a hullris "Israelita cainalis ' XCIII. Porro^quls Tpalfiaffchafum secuhdus sit a
appareat: quis jam hoc Cbristianus ohservai, ut •Romaho consuliils ; sed juxia qubd sancta, Romana
turdos, vel minutiores aviculas, non altingat, nisi lenelEcclesia, etNicaeni ca.nonesinnuurit, etsancti "
.quarum sanguis' effusus est, aut leporehi non edat, 'prsesules Roiiianprhm defehduhl, «l ipsa faiio docet,
sinianua cervice.percussus nhllo cruento vulnere 'AlexandfinuspatriarChafuiri a Kbmano papa 'secun-
' - ' ' *
occisus est; et qui forle pauci adhuc tangere ista dusest. ,. . .,
formidant, a cseteris irridentur, ita oinnium anirnos • XCIY. Grsecbsdicefe perliiiibiiS, qupa"in illqrum
in hac retinuil illa -senleritia Terilalis: Non quod patria clifisriia 6iiaturVeiabi_lis"pe'f tbtuiii ihuriduni
intr.at in -os vestrum vos coinquinal, sed qhod exil tribuatur'; et ided nossfe desidefalis, si vefuih sit:
(Ma.//i.xv.) sed jam credimiis qu'o'd'vestra soleilia.quafh\veiii'm
"'
XCI. Neque quod 'Chfistianus persequitur, et a non sii animadvefiit. '. "
pagano percutitur et occiditur animal, neque quod XCY. Quid.de liis agendum decerniriius, qui pro
•paganuspefsequitur, Christianus Occidit, a Chri- ;quibuscunquecillpis ad ecclesiam fugiuiiViequIrilis :
stiano comedendtini est j ne videlicet fidelis crim sed quanivis ea sacri canones, qua. iei.es inundana.
infldeli saltem in modico cbmmuiiicasse Aideatiir : feanciunf, cusfodieiida jagilent, et leges . circa
qum etum pars fdeli cum infideli? (II Cor. vi) "et, quosuarii iihihisericbfdes appafeant: rios iariieii qui
rursus propter consciehtiam non fidelis ulique, sed hon spifitum hujus"niuhdi suscepiinus, jsi quispiam
infidelis glofiantis scilicet se, quod sibi a Christiano ad ecclesfani fugbrii,, hon iiiiim' nisi sua. voliierif
fuerit communicatum-, ac per hoe ahtumantis, eo sponle, ab ea dicinius educendum. Denique s;
quod non fuerita fideli spfetus, quod vanitas erroris i quondani Iatrones diversorum cfiminum rei a.
sul a Christiano exstilerit approbata. - asylufn leriipluin Rbmuli fugieiites indemniialeni
XCII.Desideratisnosse quot sint veraciter p.atriaf- cpnsequebantur, quanlo potius hi qui ad, iempluin
chse. Yeraciter illi habendi sunl palriarchse, qui Cliristi confuglum faeiunt, deliclorum remissionein
sedes aposlolicas per suecessiones ponliflcum obti- suofurii adipisci debent, ei jam sibi a suspeclo jufa-
1013 EPISTOL.E. ET DEGRETA. 1014
jmenlq _p.3_s.ifpomni-prislina. seeuritati restitui, A dicens ;, Omni petenii le da ; etiterum Palrem me-
. XCYi. .Quidquidmulief tua contra te cogitaverit, morans ail: Qui solem^suum oriri facjt super bonos
aut feeerit, vel si te accusaverit, non est-, excepja etmalos, etptuit super justos _. injustos (Matth. ,v);
causa fornicationis, rejicienda (Mattlu v),- velodio et Apo.slolus;Dum, inquit,, lempus habemus, operetnur
..prorsus habenda;. quse.est, Apostolo.pra.cipi,ente, bonum a,d omnes, maxime gutem qd domeslicpsfidei
sicut_aChristo Ecclesia. diligenda (Epkesyy).; quanto _(Gal.yi), id" est Ch.ristia.nos. Verumiameh est m.
autem ha_relicorum.ore Chrislusel accusatur, el jn eleemosyna facienda quida,m.ordo.discretiqnilobser-
_gentibus, hlasphematur, _sed hos interim perversa , vandus, „quem-nos pjeniier exponere sjudio nunc
-prsedicantes tolerat, -et reslpiscentes.a mispricordia. brevitalis'"omittimus, Sed quidnam hbc^ nomeri
- .
gremionon repellit.. •;,._ .; 7-; signet., primitus . indicemus : eleemosyna quippe
. XCYH.Siniiliter -et de servo, qui donunum suum fira3ce,-Laline.misericordia diciiur, et qerte scripium
apud principes accusat, eustqdieridum est, cui secun- esl:Miser£t:e',arpimo3 tuwplacens-Deo(Epcli.xxx).Ergb
.dum _Apostoluma dqmino-.suo: etiam minse sunt primum sibi debet honiQprseC.et.eris eleemosynam
.remiltenda. (Ephesyn). Sed quid des.ervodicimus,,, 4'acere : siquid.em oriinem reguiam liene agendi a se
quando Dominusgeneraliter omnibus .el de omnibus ,debethomo incipere, piapens;, scilicet Deo per rnun-
cPrsecipit•..JOimiUe",inquiens , et dimitletur vobis? B ditiam inentis et corporis, ac per lioc sib.i tribuens
; (Luc.-yr) et -Apostolus: Videte ne guis malum -pro illum panem vivum, qui de .coelbdesceridit. Deinde
,malo aiicul ixddaf, (II Thess. x). Ubi .enim alicui vero ejeemosyna cxhibenda est propinquis -egestatem
..interposuit, eliam aeryum comprehendit. Jani si nqn patieritibus, sicut .scriptujn ^sst :.Carnem iuamne.
_omnes,._jcomprehendisse'dicis,audi qupd -seguilur: despexeris {Isa.. LVIII): nam el ipsa hatuf a _docet
. sed. sempef quod bonum est seclaniini invicem:in .nos dehoc,: efquod.ipse.propinquo meq rion exhi-
omneSi- * ,- . _- -• buero, quando exfraneus. exhib.ebit ? deinde, aulem
XCYHI.Si sit sepeliendus qui" seipsiim occidii,, liis-maxiine misericordiaprsestanda. est, qui petere
_velsi.sitp_rq.eo sacrificium qfferendum . requiritis. ^confunduntur. Sane notandum-esl ;.quia jimt non-
.Sepeliendiisjest quidem, ne vivehtium TOdora.uimo,- riulli quibus riif coriferii debet, sicut scripturn e.sf :
.lestiam ingeral,: non.iani.en es.t, ut aiiis pavorincu- Da bono,f.t ne receperis.peccqlorem(Eccli. XII); ei
. tialur-, - solito cum obsequiis.. more ad .sepulcra rursurh : Ne dederis impio (ibid.); et iterum :
ferendus.: -sedet si qui sunt qui "ejussepulturse studio -Pah.m tuum el vinum "supersepulluram justi .consti-
. humanitatis. obsequuulur,, sibi,..non-illi qui sui . tue, etnbii ex eo fnanducafe et bibere cum peccalori-
.exslitit liqmicifla, -prsestar.e videniqr. âcriflcium bus'(Tpb. iv).Paheih erilm et.yinhni suu.Bi peccato-
.yeroprq epnon est offere.ndum,qui, noh solum ,ad G ribiis pr3ebet,-quiihiijuis siibs.idia, prp(eo-qubd iriiqui
_:mortem usque peceayit, sed cf moriis sibimet -inte- .sunt,impendit; qm.v.ero iridige.nli .etiam peccatpri
ritum propinavit. Quis enim. magis peceatum ad jjanqm suum,,hori.quia peccator, sed quia honio.psi,
mortem iacit, prb quo.Joannes aposiolus dicit nbn tribuit; nimirumnon peccatorem"sedjustumjuiirit,.gui
orandum (I Joan. v), "quarii is qui Judam imilalus in iilo.non culpam, sed naturam diligit; unde-ei non-
sui ipsiusiiomicidafuisseinagistfo diabolo coinpro- riulli hujus mundi diviles.cum famecrucienturChristi
' '"'
batur, - ,'- pauper.es,', effusis _largitallbus nqtriuni hisjrjpnes..
: "XCIX.Si esfChristiarius intra
e.cciesiam.sepelieri- _ GU.:Non esse inferendam paganb yioleniiani. ut
wlus inquiritis. Hanc sanetus papa Gregorius quaeslio- Christianus fiat, supra doeuinrus, .
nem absoivit, dieehs -(lib. iv Dialog., -c.SO) ; Cum . Clil. De iibris profanis, ,quos a.Sara.ceiiis' ybs
- graviaipeccata ripn depriinunt, hocpfodesl mortuis, abstulisse, ac. apud.vos .iiabere perhibeiis, quid
si in-ecclesiis sepeliantur;-.quod.eorumpfoximi,quo- faciendum sii, inquiritis : qui. nimirum non sunt
- tiesadeademsacra loca.converiiunl, suorum-jquorum reseryandi; Corrumpunt enim, sicut scrjptnm est,
sepulcra aspiciunt, recoidantur, et prq eis Domino mo/es bonos colloquia mala (I Cor. xv); .sed ut pote
.precesfundunt'. Naniqiiospeccata graviadeprimunt, -noxii etblasphenii igni tradendi. .; . ...-
' iion ad absoluliohem
potius, quam admajoremdam- .: &lj. <{Dist:A, c. A quodam.) ;A quodam judseo,
'riationis cumulum eofum cofpora in ecclesiis.po- . nescitis utruni Christiano. an. pagarip , muitos in
.nuntur... • . ,.-.•_ .,-<.- "' -patria veslra haptizatos-asserilis, etjqiiid<le hjssit
C. Qui in prselio defunclus fuerit, utruin, jepor- agendurh cQiisulitis.IIi profpcto si in noniiiiesanctse
landus ad propria sif, si parenles ejus aut socii ejus Trinitatis, veltantum in npmine .Ghiisti^ sicut in
-:"voluerint,ex prsecedente capitulo potestis-colligere. _-Ac.ib.usapqstolorumlegimus (Act.II^XIX^, baptizati
i Siquidem idcirco,-si voluerihtpropinqui, adpropria , sunt. (uuum quippe idemque est, ut sanctufTexponit
reportandus est mortuus, ut ejus tumulumipluentes .Ambrosius [lib. i de Bpir.sanct. c. 3],) .constat
iproxiniiêcqrderituripsius, efproeo.Dominopreces _eos_ion esse denuo-baptizandps ; ,sed primum ulrum
. fundanL Nam et-sanctum Joseph talequid de ossi- _Christianus, an paganus.ipseJudseus exstiterit^,vel
>.bus siiis obiturum:mandass.e, sacra piodit historia , si postmpdum factus fuerit Christianus, .investigan-
.{Escod.im). , ; ".:-.,. "'.--: . dum est, quamvis non. prsetereundum esse credamus,
_ GI. Quibus eleemosyna -eroganda ; ..investigatis. ;• quid beatus de haptismo dicat Augustinus; Jam
.-.-quodDoniinus in Evangelio manifeste demonslrat . salis, inquit, osfendinius ad.baptismum, qui verbis
4015 NICOLAI PAP/E 1 1016
evangelieis consecratur, nonperlinere cujusquam vel A !\sediliones in vobis sint (11-Cor. xn). Vernmtatnen
danlis vel accipientis errorem, sive de Patfe, siye de quanlum ad fidem rectam perlinel non curamus "qui
Filio, sive de Spiritu sahcto aliter sentiat, quam prsedicent, sed.quem pr_edicenl; ipse quippescfi-
doctrina coelestis insinuat; et iterum : Sunt etiam psit: Quidam, inquiehs, quidem et propter invidiam
quidam "ex eo numero, qui adhuc nequiter vivant, el contentionem,quidam autem el proplefvonam vo-
aut etiam ih hseresibus, vel.in gentilium supersti- iuntatem Christum prmdicant, "quidam ex charilale,
tionibus jaceant, et tamen etiam illic nbvit Dominus scientes quoniam in defensiahem Evangelii posiltis
qui sunt ejus. Namque in illa ineffabili prseseienlia sum. Quidam autem ex contentioneChrisiuni annun-
mulii qui foris videntur intus sunt. Et alio loco: tiant non sincere, exislimantes pressuram se suscitare
Et jam eorde tardiores, quantum exislimo, inlelli- vinculis meis, Quid enim mihi est ? dum omni' modo
gunt baplismum Chfisli nulla pervefsilale hominis sive per occasionem, sive per verilatem Chrislus an-
sive dahlis sive aecipientis posse violari; et rursus: nuntielur, et in hoc, gaudeo et gaudebo (Pliilip. i).
Potest tamen,' ait, tradere "separatus, sicut potest Sed et qui hsec dixil, audite quid alibi dicat; profana
habere separatus, sed quam perniciose tradere ; ille autem etinaniloquia devita; mulla enim proficiunl ad
autem cui tradil, potest salubriter accipere, si ipse impielatem, et sermo eoriim ul cancer sefpit (II Tim.
non separatus accipiat. - I n). Yerumtamen in his omnibus aderit misericordia
B
CV. Consuleiitibus el instruiposeentibus vobis, Dei missis nostris et fuluro episcopo vestro, qui vos
quid de eo faciendtfm sit,qui super prsecepta apbslo- inslruant, et quid agere "debeatis abundauter eru-
Iica se efferens praedicare tentavefit, unus ex eis, . diant: sed et illi siye nunc, sive post hsec semper in
Id est, Paulus respondet, et instruit dicens: Sed rebus dubiis et negoliis majoribus sedem totiusEc-
licet nos, aut angelus de coztoevangetizet vobis prmler clesia." more corisulent apostolicaru, et ab illa in-
quod evangelizavimus vobis, analhema sit (Gat. i). structi in quibus oporlet, inslituent, et qifee Dei sunt
Yerumtamen cum hocflt,nonestpassim nec avobis, sedula prsedicatione docebunt.'.
• '
qui laici estis, lemere judicandum ; in multis enim Hfec quidem suggeslionibus sive qu_es.ionibus ve-
offendimus omnes (Jac. m)." stris, prout Domlnus dedit, respondimus, non quan-
CYI. Postiemo.deprecamini nos suppliciter, ht votum potuimus, sed quantum sufficere posse prsevidi-
bis quemadmodum cseteris gentibus veram et per- mus. Cum autem episcopum, Deo concedente, per
fectam Christianitalem non habentem maculam aut prsesulatus nostri ministerium habueritis, ille vos,
rugam largiamur, asserentes quod in patriam ve- docebit omnia quse ad officium suum pertinent, el si
stram multi ex divefsis locis Christiani advenerint, quse surit quse non capiet, ab apostolicse sedis auclo-
qui prout vqluntas eorum existit, multa et varia lo- *G rilale suscipiet. Deus autem qui in vobis -salutem
quuntur, id est Grseci, Armeni, et ex cseteris locis : maximam operatus est, haric perficiat, consolidet et
quapropter juberi poscilis utruni omnibus his se- usque in finem stabiliat et corroboret.. Ainen.
cundum varios serisus eorum obedirc, ari quid facere XCVIII.
"debealis. Yerum nos in his non sumus sufficientes, AD MICHAELEH 1MPERA.T0RE11.
sed sufficientia nostra ex Deo est; et bealus Petrus, (Anno 866.)
qui in sede sua vivit et 'prsesidet, dat quserentibus Eorlatur itnperatorem ad legatus benigne audietidbs,
fidel verilatem. Nam et sancta Romana "Ecclesia repelit qum in superibribus epistotis de Ignatio,
semper sine macula fuit et sine ruga, .nimirum quia Plwlio, Rhadoaldo et Zacharia dicta sunt, docet
ille "hanc inslituit, cujus fidei confessio divinitus epistolam a se missam corruptam fuisse , resli-
exstitit approliata; ad quam videlicet Christiariilalis iuitque loca depravala, demonstrat Photii promo-
tionem vet ea de causa rejiciendam, quia a-Gregorio
"fidem,"licef ejus mysteria consummate nullus"intel- Syracusanb damnato fuerat consecralus, el impera-
ljgere.valeat, 'vobis insinuandam, inspjrante Deo, lorem, quieum dcfendebat, arguil. Pelit utepislo-
lam- conlumetiarum plenam, quam ipse imperalor
ecce scfipta nostra, et missos ac diversos codices in miserat, jubeat comburi: sinminus, dictatores ejus,
palriam veslram deslinavimus; et quousque radices disposilores,atque prmceptores ininatur- se excom-
roboris consequamini, vos rigare nullo modo desi- D municaiurum, et ut epislola ad illius dedecus in
slemus; el quousque ad solidum perfeclionis cibune episcoporum concitio coram omnibus comburalur,
prwcepturum; tandem oslendil plurimum condu-
peryeniatis, vos saltem lacte potare nunquam peni- ' cere causm Ignalii et Plwlii, ul uterque. Romam
tus omittemus.(/ Cor. m), nam gaudium ineum, et veniat. ,
cbrona mea vos eslis iri Domino (Philip. iv). De his . . [Apud Mansi, ibid.'\
autem JJUOSin patriam veslfam de diversisiocis ad- NICOLAUS episcopus, servus servorum J)ei, piissi-
venisse perhibelis varia et divefsa docentes, multa mo et gloriosissimo dileclo filio MIGHAELI magno
voi)is'jam'scripsimus,et nunc scriberealiqua, docto- imperatorl.
ris gehtium suffragantibus sanctis eloqiiiis, procura- Quanto majora sunt beneficia Dei, quaagratuita
iriusVqui inter Corinlhios tales esse formidans, aie- misericordia sua vestrse collala sunt pietali, tanlo
bat: Timeo enim ne.fortecum venero, non qualesvolo procul dubio virtutum vestrarum debent insignia
inveniam vos, et ego inveniar a vobis qualem non vut- fecundius abundare : el quauto dono ipsius imperium
tis, ne forle eontenliones, cemulaiiones, animositaies, vestrum gloriosius esse dignoscilur exaltaturn. et
dissensiohes, detractiones, susurrationes, inflationes, super oninia regnorum culmina subliniatum, tanto
1017 EPISTOL45 ET DECRETA. 1018
infirmiiale propria coi»_.derala oportet sub polentii A quantoque cuin inopporlunitatibtis clamatis, el exau-
inanu ejus solo lenus humiliari, et prona nienle,, diri medullilus exoptatis. Siquidem virgines illse
quod omnia ex iilo quidquid boni habet; quidquidl fatuse, quse foris positse incassum, Domine, Domine,
sibi arridet, sine dubio possideat,, submisse, sedu- aperi nobis (Mallk. xxv), clamarunt, idcirco aper-
leqrie pensare, scriplum "quippeest: Quanlo magnusi iamjanuam non invenerunt : quoniam aurium sua-
~es,humilia le in omnibus (Eccli. ,m); et rursus : rum jYriuam salutiferis vocibus. non aperuerunt.
Rectoremle posuerunt, noli extolli, sed eslo in illis Sicut enim misericordiam facientes, misericordiam
quasi unus ex illis (Etcli. xxxn) ; et ad Saul dicilur: consequentur, quod de unaquaque virlule senlien-
Nonne cum parvulus esses in ocuiis tuis, caput te con- dumest.: ita voces, quse pro causa Dei proferuntur,
slilui in tribubus Isfael? (I Reg. xv.) Nibil quippea qui audierit, voces quoque suas constituet.exaudibi-
sublimibus personis offerlur Deo gratius humilitate. les, sicut e- contra qui non audierit, non audietur,
Nihil aulem humilitati principum magis congruit, , quemadmodum scripjwn est: Qui obtiral auressuas
libentef audire queritantium voces, prsedican- ne 'audiat legem, oralio ejiis erit exsecrabilis (Prov.
' quam" '
tium exhortaliones, et imminentes,' seu futuras a xxvin). Porro, cumqusedam niuIiertypum-Ecclesia.
'
speculatoribus Domini prsenuntiatas cavere calami-.. gestans, Domino : Beaius venter, qui te porlavit, et
lales. Denique, cum non omnes propbetise spirilum B ubera; qum suxisti (Luc. xi), clamaret, confeslim
'
accepimus, unde scire possumus, quseeircasubjectos aiidivit, quod magis beati sint, qui audiunl verbum
noslros, vei circa "eos qui ejusdem "fldei sunt 110- Dei et custodiunt (ibid.). Itaque audite, serenissime
biscum, aguntur, si praesentium verba, vel absen- imperator, voces legatorum riostrbrum, vel vpces
lium scripta ab auditu nostro vel visu prorsus exclu- litterarum noslrarum audite patienter, audile^trari-
diinus? Epistolse namque styius lanquam quidam ""quille";quas confldinius in.Domino, non invenielis a
advenlantium, seu gestofum negotiorum ostiarius divihisprseceplis in aliquo dissentire, vei a palernis
est. Quid-ergo nosse potefit onmiuni curam habens diffinilionlbus studio discrepare. Nam si antequam
subditorum, etprsecipue religionis provldentiaveslra, has audialis, repellills, et a vocibus [forte melius,.A
si adempto janitoris"oflicio inlus nuritiari non per- Tobis, HARD.]antequam dehis, quse fortassis in eis
mittilur,-quod a diversis suggerere cleriientisevestrse in dubiuin veniunl, ihterrogayeritis, exeludiiis con-
auribus foris deposcitur. Debeiis ergo cunctorum iradivinumprseceptum : de incognilis judicare, et
suggestiones absque ulla prorsus' retraclaiiorie pio non probata damriare, procul dubio dignoscemini.
•semper auditupercipere, referentiumque voces ho- ltaque sapientissimum Salbmonem, qui filiuih quein
neslatis, imoreperiendse juslitise, ac sequitatis avidi instruit ad auditionem suam potissimuhi invitat se-
absque qualibet dispectione dignahter admittere :' " quehtes, lisecvobis scripto lanquam charissinio fllio
sieque demum magistra ratione, quse semper pri- prsemisisse sufficiat(Prov. iv)'.
-vatas voluntati nonpostponi, sed anteponi debeliir, Cselerum et si non vobis. saltem nobis consuleri-
a falsis vera, et a noxiis salubria sequestrare, et tes,*quie mittenda operseprelium duximus, scribere
falsa quidem, seu noxia summo libramine reperta, non bniiuimus,et causasEcclesise ipsius,yelnoslras,
merito.repellere; quse aulem vera, sive proflcua esse elsi nbn auribus tuis, cer.te lanquam cofam prsesen-
probanlur,.j'ure consequenter admittefe : riam ama- lia Dei fldenter exponimus; Igitur quse penes Eccle-
•toris
justitiseindicium est quoslibet, et quombdolibet siam Conslantinopolitanam diebus tuis, o excellen-
hanc velle penitus invenire. Juslitia nempe preliosa tissime imperator, aclasunt, haclenus quseruntur,
margarila esl, quse non solum in thesauris regiis, sapientia quidem tua liquido novit. Sed qualiter
verum etiam in sterquiliniis est qhserenda/ Quanto zelo zelati pro domo Dei sollicitudinem scilicet om-
potius a sede Petri, cui DeusPater pretiosissimum nium ecclesiarum secundum Apostolum (II Cof. xi),^
margaritum, id est Filium suum, revelavit, est sirie ' niofe prsedecessorum meorum circumferente's,.nos
omnicunctationesperanda et exspeclanda :necnon de his egeiimus, vel disposuerinius, non tam brevi
et oblata totis prsecordiorum- ulnis ardenlissime quam vefaci slylo pielati tuse significamus : et ne
p.
suscipienda*. Nolite igilur, fili charissime, scripla aliler sincerse menti 'iuse suaderi tenlelur, vel aliter
noslra, vel "missos a visitatione vestra secludere: quod egimus, tibi subripialur inlelligi, prsesentibus
nolite a beali Pelri legatione tranquillissinias aures te syllabis edocemus : quod prudentiam.tuamdudum
veslras avertere. Infidelium est enim, imo de salute jam non laterel, si vel hostes Chrisii, qui vere esf
sua desperaniium, aures a voce prsedicantium clau- "veritas : non in mendaeium veritalem converlererit,
"dere, sicul aspidis surdm et obluranlis aures suas, vel nos affeclu voluisse palcrno, lanquam charissimo
qumnon exaudiunl vocemincantanlium (PSA/.XXV), filio hanc libi rcserare, studuissent as"serere: vel si
id estprsedicantium. . quodileclionis ardofe circa saluiemiuam flagremus,
Cselerumvos, qui pii,Deo gratias, suadibiles eslis, falsitatis fuco noluissentconlegere. Igitur postquam
"
lanio aures ad audiendos clamores pauperum, id est audivimus quod quidam qui invidise facibus ac-
humilium, et pro Ecclesia Dei vociferanlium aperire censi, et superbise fastu arroganler plali, more Ju-
debetis: lantoque ad audiendam legem dirigere ve- dseorum, contra pastorem el magi.strum suum fra
straminlenlionembportet, quanlo ipsi penesDeum trem videlicet, et comministrum ndstrutn . Ignalium
haberi orationem veslrani acceplam desideratis, ecclesiseprajfala. sanclissimum palriarchani insur-
1019 , NICOLAI PAP.E 1 - 1020
''
rexissent: quidam vero instar viperarum ac parri- A renl indiciis ; guemadmoduni Job beatissimus edo-
Cidarum parentem proprium, euihdem sciiicei.nea-* cet : Causam, inquit, audhi nesciebqm, diligeniissime
: tissimum virum ferinjs dentibus impeiissent, et .ab '
* ' invesligabam (Job xxix). Photii vero consecratio-
- ecclesia ipsa, cui jure' praesidebat tyrannidis suae riem hoh sbTuiri mininifeIiiterim adinittendam esse
"
corhu-penitus femovissent: aeerrimis ddlofib.us'an- cfedimus [edit, Rom. credidimus]_ verum etiam ipsis
'
gusliati, atque moeroribus "vehementibusêrucia.i, legatis nostris, ne cuui ilio, nisi cum laicb [forie,nisi
"coepimus qualiter erga eum viscera benignitati.s, ' ut curii laico, HARD_.] usque ^d hotitiam nbstram
' bt pote cirea ffalrem ostenderemus, sedula niedita-
' tione tractare: comniunicarent, frequenii ac commoda jussione
Scriptum quippe esl: Qui viderit fra- pra.cepimus. Quoriiam sicnt magniloquus Leo papa
1 trem suum necessitatem habere, ei clauserii viscefa seribens ad sanctum Flavianum dicit antistilem
"-silaab eo,jjuomodo charitas Dei manel in eo? (Joan. (epist. 10) r Nos qui gacerdolum Domini maluva vo-
<-_if.)Maxim'e<cum scandalum el schisma injam lunius esse judicia, nihil possumus incoguitis. rehus
E dicta urbe',"el In adjacentibussibi bivitatibus
prppter '_cujusquam partis in pr8ej'udicium«diffinire, priusquam
''
quemdam "Pholium ex toro, ac saeculari riiilitia et univeffea qua. gesja sunf, yeraeiter audiamus. T.an-
"babilu, atque a palatinis sedibus educlum, ac sribito lurii eis de venerabilibus Dbmini nostriJ.esu Cluisti,
""
toiisuralum, etineadem ecclesia corilra sacros.ca-I-B ejusque_genilricis semper Yirginis .Marise,acsanclo-
' nones
promotum, non modicum audiremus oborium. runi .ipsius, iinaginibus quidquid qusestio affe.rrel, >N
' Aliis videlicet Photii
promblionem defendentibus, jusle, ac pie diflinire licentiam danles. Quse cuncta
aliis autem hanc tahquani iricorivicto, et superstile ila esse, ul dicimus, liilerae n,ostrse, quasikuguslae
'
Igriatio faciam hierito deteslarilibus. Sed dumquid ^marisuetudini tuae, necnon et Pliolio per eosdem
hihc a nqbi§ fieri deberet, vel qualiler tahtse pesli- , mi.ssopnostros destinaveranius,siita sunt apud vos,
*
1'entise medeii '.pbssemus, nobiscum incessanterel , .queniadmpdum a nobis fuere iransniissas, patenter
anxie cbgilaremus; ecce repente legati sublimitatis poterunt iudicare. Yerum de hoc in subditis late
tuse ad sedem apbstolicam cum epistola regia per- .dicluri, ad propositum redeamus., Pefvenienies igi-
' • _lur iidem missi nosjri Conslanlinopolim piinis im-
Yenerunt, accusatibnes quasdarii adversusjam ifatum-
consacerdotem nostrum Ignatium deferentes, et ut . perii tui,.(sicutipsi postea nonnunquam fatebantur)
. a sede apbsiblica iriissos daremus, qui scandaia lila deterrili, et, hqrrendis terroribus impulsi, spretis
sedarenl, et schismata dissiparent, magnoperepostu- monitis nosiriS;, conlemptis et epislolis sibi a nohis
lantes. Quibus benigne receptis, et legationis injun- coram tota Ecclesia nostra datis, imo poslpqsito
cla. sibi,seu scriplorum delatorum tenore perspeclo, ..timore Dei (sicuti postea eiaruh) in cqntrarium
. moestitiam quam prius rumbrsolus in corde noslroj ^ verterunt omnia quae sibi-fueranlimperafa. .
pepereral, casuum evidenter ostensorum «erlipr _'- Yerum de his .a npbis-cplleclo bis sanclorum epi-
confestim, relatip multipiicavii. . , scoporum oceidenlalium regionum eoncilio, juxta
Quaprqpfeiyquia sicut imperii lui diviriitus inspi- quodDominus-ait : Inquo-judicio judicaverunt,'ju-
' _rala sapientia nobis qui cunctarum Christi ovium dicalum est.; elin qua mensuramensisunlrfemensum
cufa conslfinîmur, cum vices illius -per abundan- ,fist eis (Matth. yii) : contigit enini- ;illis;-quemadnio-
tiam ccelestis gratiseegerimus, cui specialiler a.Deo _dum yitali quondam et Misenp episcopis, qui sicut
diciiur : Pasce bves meas (Joan. xvn); et rursus : isliConslantinopolimmissi,-eorum, pro quibus desli-
Et. tu atiquando conversus. confirma fratres luos: nali sunt, adversae parti communicandp, non exse-
'
(Luc. xxm) : non poiulmus dissimulare, non potui- cutores, sed impugnalores inventi sunt :de. quibus
miis negligere, quominus visitaremus oves dispersas> ,bealusFelixaposlolic__sedisan.isleSj et Alexandrini
et dissipatas : vel quommus confirmaremus in fides Petri, seu Conslantinopolitani Acacii praesulum dam-
*'et. bonis' moribus ifatres nostros el.proximos. Ett natoriniperalqriZenoni.SCribens (epist. .10), inter
.quia inler caeiera, quse de schismate_j'am fatae Con-- caetera :Yjtalemsait, atque Misenum cur: vel imprilsi
slanlinbpolitana. Ecclesiae, hi qui missi fuerant,, -ad isla-jEOrisen.serint,honore simul etcommunione
testabantuf, maxirue eamdemEcclesiam ab Ieonb-- -- apostolica eensura priyayit. _ •.-,,_
niaciiis .recidivahi contentionem excilantibus assere- Quoniam. faclum est,.. sicut jpse jGyrUlo-.abbati
^barilyexafi, Christumque jper singula convenlicula» Acrinitensi (Aqcemetensi].«eribit, ut eoram praeva-
.blaspheriiari : idcirco duos-episcopos_,'qui>nobiscum l ricatione deGiperetur popplus Christianus.: quirur-
erant, quique' ad hqc lantum perficiendum opuss .sus de eis menlionem faciens,, ad jam.fatum piinci-
idonei nobis esse videbantur, Rhadoalduni spiiicelt pero de corum transgressione-dicil :.Plebi suasum
;et Zaciiariam una cum ecclesia,quae apud nos est,, est :C!iristianae.rios talib.us praebuissp consensum,
datis litteris, quae [forte redundat vox illa, quos,, quos mox tit regressi sunt, praeyaricalio impuiie-n.on
HABJ).) Constanlinopoliroîdem nimirum piaculunii rhabuit.- Nam eos apudnbeajunv Petrum apostolum
exsecrantes, e iatere nostro direxim.us, uiiiil eiss sancta mecum synodus residens dum conyicti pluii.
jienilus Jnjungentes, nisi ut. tantummodo causami .meniirentur, ordine ,et cpmmun|pne -nudayit •:ne eo-
hrnatii patriarcliae, qui ante de ecclesia pulsus, quami . jum incorrepla periidia seeurilalem praeberet iiiimi-
ab aliquo accusalus exstilerat, diiigenter inyestiga-- • cis. Jam verq si vos praedictis legatis. nostris yim
renl,elsedi appstolicae, et.veracibus plenius;refer-- (quemadpioduni, ipsi falebantur) intulistis, licel-eps
1021 ", EPISTOL.E ET DECRETA. -1022
exemplo memoratorum oporluerit antistitum deter-,, -/ACyriJlo, qui idcircq.inpraefala.syuodo anle omnes
',reri, imo ne vel inipulsi ad talja labereniu^j Domini,','" êdit, quiaet jpse locnni jamoiembj.'afipapaeibidem
,' Nolile limere epjs qki corpus- opcidunt (Mqtth. _x),, .' (sicul êsia ej'usdenisynodi teslanturj.obiinujt; ipsa
dicenlis, debuerint'praec"eplisarceri, conlra divinainl epistola cu'm..coiripeipntiiionore Latine pririiitus, et
jlamen reyereniiam a fes o calhoiice princeps, pro-- poslea in Gracam dictionem, sjne ullo ftico falsjtalis
halur admissum, ul beati aposloliPe.lri direcla lega-- rjam Xransiaia sit coram syqodo, lecta ; Jn.tan.tum, ut
'
lio, imo hsecin illo profereritis Chrjs.j,"qui dicit : exejiis propemodumspecialis judiciitenof esi.t.perfi-
'
Qui vos spernit, me spernii (Luc. x) : lanquanil dus Neslorius.Consian.-inopoIeos. aniistesr,expulsus,
..in caplivilaieni redacta -ibnerefur (Ex epist. 9 Fe- , duhi eadem.synodus. in ,senienlia contra eum prolata
ticis ni).. talimodoprosequitiir :.NecessariOi inquiehs, coacii
Yerum quia-res cl personae ulrarumque parliumi .jtam ex canonibus, qham ex epistola sanctissimi Pa-
istius lemporiscurii illopene in cunetis conveniunt,, ,.lris nosiri ei cpmministri Coeleslini episcdpi Iloma-
memorabilis siri. jam no.minati Felicis sedis aposto- . noruin Ecclesiae,lacrymantcs saepiusad hanc mcerore
, lieaepraesulis apud vos eliam clemenlissime verbisi . plenam contra eum venimus senleqtiam. Et ad euin-
_alloqui procurayimus,, qui. ad" superscriptum Au--" ,dem papam. poslea sciibens, praefaluin. Ncslprium
gustum scribens inter_ alia (ibid.): Cum, inquit,3, Sxper epistolam ab ipso sanclissimo prjssuie scriptam,
,apud barbariis eliam nationes; atque ipsius Deilatisi J-alipnabililer asseyerat fuisse damnalum. Epislola
iguaros, pro exsequendis negoiiisvel humanis, jure i .quo.que sancliLeoriispapse adeq apud omnes orien-
,,gentiumsemper legationis cujuslibet Jiabeatur sacro-- îaies epis.copos exstilit venerabiiis. ,ut -hanc cohini-
, sancia liberfas, nolum est omnibus : xjuanlp magisi ,'nam orlhodoxise yocarent; et qmnesi;i..ea praesujes
: ab imperatore Romano, et _Chrisliano principe ini 'Consiantinbpoleos Anatolio, praecedenie .subscri^c-
rebiis prsesertim divinis oportuerif iotemeratam,«er- . rrent: ita ut €halcedonensis magna-synqdus nil difli-
vari? Sedquia_siiperius.de falsatae epistolse per janii ,nisse, nil respuisse,nil suscepisse, nisiquod vel ill.a,
diclos tunc Rhadoaldum„et Zachariam cpiscopos ad[ vel vices apostolicassedis ibi reservanlesdiffinieruni,
te directae scripfura memoriam feciriius, .feslat utt projecerunt,vel admiserunl, penitus. agnoscatur, et
. partim lqca, in quibus falsata qst, quantum inspectisi _(sicui.inrelationesua, quam ad-piae recbrdatioriis
exemplarjbus Grseeis, quoe nobis per Lebnem a se- suae Slarciarium Augustum habuil, Jnvcniturjprima
. creiis misisti, nosse:tribuilur,_aperianius. ,..> -> ruina JDioscori,-quiepistolam .sancti -Lconisrecitari
Asserenies primilus, quomodo non ordo legilimus, prqhibuit, exstiiit, aum sic aiunl: Ros igitur consi-
nec aânciis Patribus usilaluSj.in lectionb ipsius derantes et universo orbe .factas tempeslaies, et
'
epislolae fuerit -observalus : quandoquidem eadem,.p causam inquirerites hujus rei auctofem comperimus
epislola non solurn de sacris Imaginibus, verum 'Dibscorum quOndam.Alexandrinqfum episcopum,
eliam de audiendoXrafre et coepiscopo nostrp Igna- priniuni quidein,. qiiia epistolam a sanctissinio ar-
tio senlentiapi sedis , aposlolicae.continebat, Et yos chiepiscopo senioiis RbmseLeone directamadianclae
eam in causa quidem Ignatii consacerdbtis - nostri, iiieroori.seFlaviannm quondani ConstantinopoIiian_e,
quseprius v.enlilata-est,.nescinius, cujus usi.eonci- urbls episcopurri reciiari prohibuit. Sed quid per
lio, silentio contexisljs, solum hanc poslea, quando singularum concilia synodoium, iinmoremur, cuhi
pro veneraiione fanctarum inraginum synodus col- m omnibus illls semperab apostolica sede vscripium
iecta-esl, demonslrantes : quamvis ih his, quseibi- jproialumj et ordine prseponaluiyfit auctoritafe scfi-
demexba leqta sun.t, nonnulla-addita, multa.mu- jituris ca.lg.is antecellat? Quod si sublimitalis tuse
tata, plura subtfacta reperiantur, ;el per.omnia .lalis non latiiit sapientiam, oporlebat ul etiam ipsa diebus
_a vobis effecta sit, ut aut. nihil aut parum 'aliquid -suis talium sequeretur exemplorum vestigia.
,nos per eani decrebrodicti comministri nostri Igna- ; ,"Sedtandem qliquando ad .ostendehdum parfirii fal-
tii disposuisse causa?ideamur.:sed vere non sicin sata in epistola nostra loca, opitulante Domino, sic-
.synodis prisco tempore icolleciis, -nbn sie ;actum-_. -_- ut praemisimus, accedamus : partim vero dicimus,
fuisse nonnullorum gesta conciliorum demonsfrant. ^.quoniam prolixitatem yitanteSj eadem cpmmemo-
Jn jilis enim. apostolicsesedis __eriptanon sub occul- rare per singula recusamus, quandoquidem nec in
talipnismodiotegpbantjir, sedutonjnibus,quierant Jiis, quaede, venerandis .imaginibus, per eamdem
in doino Deiiucerentj in prqiJ.atuIo.ponebarifur,>et Jocuti sunius epislolam, tenoivstyli noslri, vel 3n-
ut si <juaturpitudo yelmacula in Hdpipuliehritudin.e tenlionis exstlterit obseryatus; -Siquidem cum nos
a quolibet tenlaretur induci, faeile patescer.el, -ac si inter-alia commehiorassemus, quod mullolies.con-
specula in'-pm.nibus -habebanlur, -el quasi quaedam yenlus factus.-fueril sanclorum Patrum,; a quibus -et
rectitudiuis .fprmula qua jmprimi cseteri ;pps..ent po- deliberatum, ac^bservatuniexstiteril, qualiterabsr
.£ila_colebantur;. r "..-,.•,_ .;-;,., ique Rbmanse se.dis, Romanique -poutificis cpnsensu
Quod ut manifestiuspateaf exjiis huic.epistolae nulliusinsurgentis d.elibefalionis terminus.daretur.
pauca duximus inserenda'.' Piiniq .-elenimloco sancta HoCrvidelicet de niajoribus duntaxat Ecclesise ne-
jsynodusapud Ep.hesum congrfegata,sanctse memorise gotiis nosjnnuentes,-. quod.ef veraccs hisloria., ct
€o3lesfini papse^rius epislol&m.legit, etila ',de*mum synodalia geslasaepe chffinitum,saepeet factum fuisse
&d afia exsequenda.vacavit, .ita ut|ubenie sancto-. .teslantur.:;Yos -erasislis. qbsque, .et jriterposoistis
1023 NICOLAI PAP.E I 1024
cutn, significare scilicet attentantes: Deliberalum jd. talia vel impulsi dilapsi sunl; quanto potius isti
fuerat a sanctis Patribus, ut cum sedis apostolicae, pari debent ultioni succumbere, qui parem quidem
et ecclesiae vestrse consensu omnis rei finls debeat ' prsevaricationem, sed non pares, imo nullas poenas
omnino proferri": cum hoc fieri semper riulla ratione sicut illi quondam perpessi sunt. Post hsecautem
valeat, riullo prorsus' exemplo geslum patescat, quidquid dej'am fati fratris et comministri noslri
praeserlim cum haecapostolica semper sedes in sana "Ignatii tyrannica repulsione, quidquid de incbnsi-
"docirina perstilerit. derala et invidiae plena in eum prplata sententia,
Vestra vero ecclesia (quantum ad prsesulatum quidquid de violatis paternis diflinitionibus, quidquid
peftinet) infirmante capile saepe languerit: ac per de Photii scripseramus irregulari promotione, saltu
hoc ista nequiyerit -asclre quovis mpdo consen- quodam astutise transcendenles, etiam sanclorum
sum, cujus pessimum exseerabalur non immerito Palrum instituta, quae sanctiSpiritusafflatu sunt
sensum. Deinde cum nos exprobrantis affectu per edita, ne ad concilii pervenirent nolitiam contexi-
eam causarl videamur, pro eo quod coetusconveniens stis, et veluli in quodam silentii sudario ligata, in
Constantiriopolim sine Romani consultu pontificis ' lerra dum divinitus attfibuta talenta fuerinl, abscon-
Ignalium proprio privasset honore, quod nusquam distis, licet continuatim deveniendoin conspectu niis-
nimirum de Conslanlinopolitano praesule nisifortassis JB sofum noslrorum et perquirendo Ignatio. Quam-
ab ha_reticis absque Romario papa factum fuisse re- obrem tradilamsibi plebem, et constitutadecessoruHi
" '
colitur : Voshoe comniutastis dicentes, quod in nos meorum sprevefit, quae nos post multa scripsimus,
' '
prius a vobis fieri noh debuisse non scripsissemus, diclis superioribus conglulinaverilis. Nontamen qiiae
tanquam vel rios postea id fieri censuissemus : auf nos corifeslim subintulimus, passi estis ad cognitio-
tanqiram nos legatos nostros non ad audiendam so- neni Ecclesise Constantinopolitanse, vel ad synodi
lummodo et nobis referendam lgnatii causam, sed audilionem perferri.
ad diffiniendam Constantinopolim miserimus, cum Subintulimus quippe nos post illa verba ita cori-
nonnullis ineademepislola interpositisinveniri queat, tinuo prosequentes : Et in hoc agendum subtili'
quod depositionis ejusdem corisacerdotis hostri cen- examine a noslrae jussionis legalis deposilionis ejus
suram non terminari, sed tantum perquiri. et nobis censura perquiratur : quatenus inquirentes invenire
significari ad diffiniendam auctoritatem apostolicam queant, utrum canonicus tenor in eadem observatus
vel non manifestum existat; ac deinde cum
" [forte, auctoritate aposlolica, HARD.]luee clarlus defuerit,
creverimus: Nam si nos pro diflinienda coniroversia nostro prsesulatui.significatum fuerit, quid de eo
fratris nostri Ignalii tunc Iegalis noslris quidquam agendumsit, apostolica sanclione difflpiamus, ut
^1
praecepimus, vel eum damnationi subjici decrevimus,' vestra ecclesia, quae tantis quolidie quatitur an-
ut quid ne sententiam diflinitivam suselpere [forle, xietatibus, inviolabilis deinceps etinconcussa per-
susciperet, HARD.],licet non digne .'nec legitime de- maneat: sed vos hsec, ut praetulimus, occultantes,
certavefint, attamen quanlumcunque _etqupmodo- a piorum, qui fortassis illic habebantur, notitia
cunque contradixisse, ac ne deponeretur, restitisse subduxistis.
probantur. Siquidem (ut caeteranunc commemorare Ad nihil plane aliud intendentes, nisi ut non
•
differamus) in epistola veslra exbreveslro didicimus, tenebrarhm opera manifeslatione lucis arguerenlur,
qhomodp illi non solum consensum noluerunt ipsius et ut nos bis quse illic irratiohabiliter acta fnerant,
praebere damnationi, verum eliam qualiter, netan- dum nostra scripta tacentur, consensum praebuisse
iumpiaeulum a vobis ineum commitreretur, intei- reputaremur. Probat hoc prsecipue post mulla utilia,
dixeririt: quae profeelo et ipsi minime contradice- quaeibi non utiliter corrupta, vel defraudala sunt,
rent, si ut depositioni ejus interessent, nos sibi novissimus ejusdem epistolselocus, in quo nos qui-
mabdalnm tribuisse recolerent, etvospostea nisi dem legalos nostros commendanles, amplitudinem
illos praeler jussibnem nostram fecisse clare sci- , luamdeprecati fueramus deipsis inter alia dicenles:
•rv Et cum in conventu Ecclesiaesederint pro ecclesia-
retis, eos et vobis commendare, et super hujusmodi
noxa transgressibnis excusare nullo1modb stude- sticisdiffinitionibus, nihil a vobis, vel ab aliis ali-
'
retis. cujus contrarietatis impetum sentiant : vos vero
Jam vero si dicitis, quam ob rem illos depo- protinus subintulistis, quasi nos his continuatim
suerimus, cum eos in damnatione ssepefali patriar- subjunxissemus perhibentes : A nobis enlm" quse
elise consentire noluisse tam manifeste'sciamus , hujusmodi sunt dispositjonis et staluta sunt et dif-
respondemus, quia uihil illis bonum profuit infinita.
choasse, cl in bonilate minime perdurasse, Quoniam ! Hpc praecepto veslra utinam placens Deo sagacilas
quiperseveraverilusqueinftnem, hic salvus erit(Malth. innuere volens quaecunque a legatis nostris slatula
x). Quid enim proderit alicui pro veritale primum fuerunt et diffinita, nbs statuisse, vel difflnisse per
quidem impetum dare, et post paululum aut sua- omnia dignoscamur ; qui tamen scriplus versieulus,
sionibns,: aut terroribus, autalio quolibet vilio a nec a nobis prodiit, nec eis (prseter quod ad sacras
verilalis tramite declinare ? Porro si Vitalis et Mise-, imagines pertinet, et id quoque irreprehensibiliter)
nus," de quibus supra diximus, a beato Felice papa diffmiendum sive scripto, . sive verbo . terniinare
honore pariler el coromunione privati sunt, qui 'ad quidquam, vel deliberare prsecepimus. lta esê quse
1025 EPISTOLiE ET DECRETA. _02B.
dixiraus superius a nobis annotatis sententiis, te- Aimmane
j sacrilegium gestum est, nihilominus im-,.
sliflcantibus exemplaribus ejusdem 'epistolaenostrse . mensa admiratione ducimur, et quia tantuni impe-
ubi nosdepravatarejacenlaffatimedocentibus.,Narii rium illudpotuit, et tantam fraudem perferre jure.
si nos ideo missos nostros destinassemus, ut vice dolemus. De.nique sacrilegium non immerito com-
nostra Ignatii essent negotii judices, quemadmpdum misisse dicendus est, qui scripta, pietatis fidelium,"
vos.praetenditis, qui lalrocinale illud concilium, in atque pii principis notioni vel subducit,-vel a sui
quolgnatiusdeponi.putatus est, judiciuni nostrum veritate submovens velamgnto prsestigiorum suorum
scribentes asseritis. Ante totius lilis motionem, al- obnubilat.. Verumtamen nos *quoiriodocunque-falsi-
<raeanle omnis initium controvcrsise sedem ei pro- lati, vel deprayationi eadem sit^pistbla submissa,,
priam restitui procul dubio censuissemus, ,ut legi- grates innumeras .agimus Deo, cujus inspiratione el
time niinirum reciperet quod nulla' lege dictante fidelia ejus exemplaria penes nos retinuimus, et
perdiderat, atque per ecclesiasticum canonem re- cujus permissu quihaecvel authenticam ipsam scri-
sumeret quod illi potentia' saecularis ademeral: psere superesse noscuntur.
quatenus sic deinde propria sede, necnon et om-" Nos autem Ignalii fratris et coepiscopi nostri
ni.bus suis ante receptis, viribusque resumptis privalioni quocunque discrimine, priusquam a no-.
restitutus jam et armatus,, cum îccusatoribus suis B 1 bis specialiter ad iteralionem.ejus perducatur ne-
ceriaminis campum, et liligii conflictum posset gotium, ,quia ne.c haclenus consensimus aliquan-
arripere. Quod cumin mundanis negoliis legibus.. do, Deo nos confirmante, nullo. modo consen-
tuis fieri censeas, imperator,. mullo magis ut in tiemus.,
ecclesiasticis atque divinis observaretur pietas tua yerum non ita j'ustificamus euiri, ut nihil hunc
debuil prsevider.e. -_ . _•, reprehensione dignum admisisse dicamus, pro qno.
Sed haec nos ex innumeris studiq verilatis defal- fortasse merito poterat, legitima discussione facla,
satae memoratae crebrius epistolas nostrse dilectio- quodlibet canonicse jaculum pati sententise_ cum.
nibus summatim teligisse sufficiat.. Caetera vero scriptum in apostolicis litteris confitearnur, dicenles:
(quae supefsunt) per legatos nostros, quos ad di- Inmultis offendimusonines (Jac. ni); et rursus : Si
vinilus proteetum imperium tuum ecce direximus, dixerimus quia peccatum non Jiabemus, nos ipsqs
inspeclis immutilatis exemplaribus, quaeillis trai_- seducimus, etveritasin nobisnonest,(I Joan.i); sed
quillitatituae demonslranda tradidimus, facile poles ita yolumus,"et ita decernimus istius modi pontificem
agnoscere. Quaniobrem etnosquoque dilectionem digna pro factis recipere, ut sacerdotale decus pe.
tuam paterno saluianles affectu deprecamur, et per nitus non vilescat, nec tam facile. pontificalis apex
Deum, in cujus manu corda sunt regum, enixius G ( terra tenus incurvelur. Ita, inquam, volumus, etita
obsecramus, ut eamdem ipsam epistolam", quam- decernimus hunc, imo quemcunque pontificem justse
'
gloriaetuse per longe superius memoratps Rhadoal- shbdi senlenliae, ut non a saecularibus quibuscunque
dum et Zachariam misimus, his prsesentibus missis judicetur, non tyrannice propellatur, ,non ante au--
nostris. monstrare, atque ad collalionem cum exem- dientiam ecclesia sua privetur, non ab inferioribus,
plaribus, quaa"eis dedimus, faciendam niora suffi- sed a maj'oris auctoritalis personis recti calculi sen-^
cienie accommodare digheris;. quatenus pef hoc tenliam cpnsequaluf. Ita denique yolumus, et ila
scire valeant, utrum sic eadem epislola in sua penes decernimus istius, imo vero cunctorum sacerdo-.
vos integritate maneat-, quemadmodum exsliterat tum causas examinare, culpam «uam punire ut
a nobis luse sublimitati directa: an aquoquam fue- paternos lerniinos npn transgrediamur, sacrosca-,
rit pbstmodum ad superius annotatas depravatibnes nones non conculcemus, nec decretalia sedis apo-
perducta. , , . stolicae consliluta, quibus Ecclesia tota fulcitur,
. Etsiquidem pervestratum aliquem lantum nefas atque munitur, quoquomodo violemus.
' Ad extremum ilavolumus, et ita decernimus,
patratum est: quoniam apud Gracos (sicuti nonnulla
diversi temporis scripla testahtur) familiaris est' ponlificem qualiscunque sit, judicari : uteeclesiae,
ista temeritas \ miramur, et modis omnibus obstu- -" cui praeesl, jura nulla temeritate, nulla praesum-
pescimus, si regius excellentise tuse honor, qui j'u- plione frangantur. Nullum quippe potefit Ecclesise
dicium diligit, ad lantum poluerit dedecus incurvari, jus dignum servari, si ptsesul ej'us a quibuslibet,
cum ad hoc magis divinitus ordinatus sit, ut depra- vel quandolibet, aut quomodolibetimpetatur, et pro
vata corrigal, elfalsata pristinse.veritatis honestati Hbilo cujuscunque tanla facilitate pellatur. Quod
resliluat; aut enim j'usta fuerunt quse misimus, siccum itasit, noripossumus inlerim fratrem nostrum
que consequenleroportuit ea servari, aul si justa Ignatium, qualiscunque sit, non inler sanctissimos
putata non sunt, in qub justa nbn fuerint, per aliud et beatissimos patriarcbas connumerare. Qui Hcet
saltem scriptum exponi vel nobis referri, et summa apud vos sit tot opprobriis, tot persecutionibus fa-
ratione debuerant patenter ostendi. Innullo tamen tigalus, a nobis lamen nonnisi qualis a deeessoribus
boruih oporluit ea vel ecclesiae quse apud vos est, meis habelur, cfeditur et veneratur; nullo quippe
cognitio.neprivari, vel aliqua falsitalis depravatione nostro examine- alicujus criminis" reus, nullo est,
fraudari. „' noslro speciali judicio repertus obnoxius: ac per
Porro si tusemansuetudinis postposila holitia hoc hoc (cmn nulia est) nulla sentenlia condemnandus
- - MCOLAI PAP.E I --- 1028'
3f)27i
* '
aut a riostii Ecelcsisequbnokiif__*communi6necoIlegii-_\. i_.''videamus quorum judicio vel quorurn auetbritale
1" ( et honorem. *
se*queslfandus_.aut-aliquibus," nisi honorabiiibus vo- Gregorius post deposilionem anathema,
: episcopatus praesitfpraesuhipsit], vel officiuni pfisli-
babulis appeUahdus.'Sed nec in Phbiii'sacerdoiali" <
pTovetluy'-praestandOfavofe in vbta condeseensionis ' num i reeepit. Omnes eriimillumet depositum-no--;:
nostraemodo-qu'olibet-inClinabi'riius/a'Efgo trariquil- ' runtet : anatliematis vinculis obligatum ac per hoc
lital Htfa'Jitiefaiurii saiteriTriinib tenore' cognoscal' totius Ecelesiae comfnunione privatum: Jam vero "
sederii Jieati Petriapostoli iri rieophylb et mrjeciio, 1 sidixeritis quia ipse sibi "Gregorius et honoreni re-
aridife quid
etGb.tstantiriqpolitbnofurri Eceiesiaeinvasbre Phbtib,_''' sumpsit, et pristinum offlcium recepit, '
olim :jusfeque damhafo, -ac' riihilomlntfs- pTaesentia Aposiolus dicat: -Nec quisqudm sumat sibi honorem,
-
syriodali iitfpef "eFisb.'••communloiiisiluriquarii',nisi' ' sed qui vocatur aDeo lanquamAaron : sed et Chri-
a prsevaficaiibne eeSsSveril-, pfaehiiura-m essb con- stus non seinetipsum clurificdvlt, ut poniifex fieret
- - . -- J-*
sensurri; _ . - - (Hebr. v). Sed et venerabilSs Antiocheni canbnes"'
Qui, ut csetera nunc oiniltamus, a Gregorio Sy- - .pra_cipiunt:
. Si quis episcopus damnatus a synbdo,;
'
ractfssrio 'vel baeteris? schisniatiels inslilutus, ihiq vel presbyter, aut diaconus-a suo episcdpo, .ausi
deslruetus,- cohtfComfie fas-alterius pfsesidere non;; fuefint aliquid-de sacro hiinisterio juxta praece-
potesf -Eeclesise. Nahi-merilo destructus csse ere-B-B denteni consuetudineni cohtingere, sive episeopus
"
diltfiyqul a;'3estructb aediflcafi speraris, ' eliahi si-• sit, sive presbyter aut diacOnus, riullp modp iiceat
qifa-aiia b'oria';fdrtassis"iiabuit, riimise pfsesuni- J ei riec in alia synodo restitulionis' Spem aut locum
ptionis ejus teineritati communioans, perdidit.' NamJ habere satisfactiohis: 'sed et comrriunicatitesoihnes
Gregorius-^quohiocfb-quemquam. sediiicare poterat, abjici de Ecciesia, et maidme si posteaqu-"m didi-
qui .multipliclfer j'M'_ibs.Cebatur blisus? Qiiomodo - cerint adversus memoratos prolatam fuisse sen-
quemqu&m"iri'aliqtfb eeclesiastico poterat ordine' lehtiam, eisdem commuriicare priesumpserint. Car-
stabilirejqui Ecelesiae-unitaiem gciri'den's,Jipse"jam- thagihenses quoque" fegulae excohmiunicatum qui
videbatur ohmiho dejeettfs? Sicuf enim ligatus ii-' ' anle audientiam cohimuniCare lehtaverit, ipsum ln
g*are',:qt^lSjeetui-dejicere'non-pbtuit, sic destfu-~~ se ciariinationem protulisse manifeste denunliant.
ctris "cdhslruerei- et -elisus 'qiieriiquam ordinare ne- Si ergo secundum Apqstoltfm iieiho sibi.hpnorem
quivit.:Iti suriimb "quippe slalus sui oportel etfm accipit,'et "Ghfisius noh se clarificavil ut pontifex
*
vigofb cbiisislere.et -firmis' iriniti per omhia ba-; fierel; quiomnescum Patre et Spiritu sancto glo-
sibusi qui "filtbfriia vel'prosternere
' yel coriatur riflcantes se glorificat, et.ipse esiponlifex, de quo"
> - - :
statuefel .,"--'-• , rttrstis' idefii dicit Apostolus: Tatis decebatut no.bis
--Gfegqfius" bfgo, qiii eanoniee ac synodice depo- G ^ esset ponlifex sanctus, innbcehs, impollutus', 'segre-
situs et aiiathematizalus erai, queniadniodum posset; gatus'a peccatpribus, elc. (Hebr. vn)..
queihqtfairi prOvehefe vel benedicere, falio rittlla'C Et si episcopus, qui damnatus' a synpjdo est,
dPcef. Igitur nihil -Pholiu, a Gregorio percfepit, nis*i r jrixta -iaicroscanones, SiausuS fuerit Miquid "d_esa-
quanturii GfegOfiusliabuil; nihil autem habriit,',' cro ministerlo juxta pfaecedentem cdnsuetudinem
nihil deditV Pef bOrum quippe, iit iegitur, riianus'i' cdntingere, et ante audiehtiam commumcare, ipse
impbsitibrierit ei inyocalibiieni dabalur' Spiritusi in se damuationem pfotulit;.ita ut hulkrmodo li-
sanctus, qui nbverant niuiidas adDdminum riianusi ceat ei nec iri alia synodo reslitutionis speni, aut
levafe; Ca.tefom-Gregorius, 'qui transg.essor- faclus> locum habere satisfaciionis, sed el comrriuriicantbs
est legis;; adiraCundiain sui magis-quani ad conse- bmiies abjici de Ecclesia; quanta putas Gregorius'
crationeriv alicujus Spiritum sanclum per imposi-- poena inuletandus est, qui post damnationem siii et
lioneni suse manus sinedubioprovoeavil, etiamsi is'= anathema, in haec qmnia commisisse probatur, id
qui ordinandus ei*at, nullas alias hsiberet sibi re-'-' est, et super Christiim se extuli.t, et qiiod ipse hbn
gulas bbtianlPsr Hinc enim scfiptum est : Qui q"_- feeit, isle et horiofem sibi resumpsit, et ut ppritifef
lurut itures suds he qudiai legem, oratio ejus -e.rit ^ esset, se afrogantissime clarificay.if, et ante audien-
t +.
exsecrabilis(Pt'ov. KXVHI).Si exsecfabilis/iitique ett tiam excommUnicatus"conimunicare et vetita usur-
riori audibilis; si non audibilis, ergo ineflicax; sii pare" praesumpsit, et damnaius de sacrb minislerio
inefficax, profecto Pholio nihil praeslans : nimifiimn rion solum aliquid,,verhm etiam multa'juxtaprio-
qui vulneratum capul per illam manus impositionema iem corisueludinem tetigit? Quod certe Gregorius
'
polius habere dignoscilur. Porro si praetenditinjustee agere bninino non "debuit, etiamsi ntflla corinnissa
-ab Ignalio se fuisse depositum, quid de oninibus qui ii exislerent, pro quibris darimari potuisset, quoniam
in synodo illo tempofe convenerunt. sententiamqueinn praelati' j'udicirim seiripgr inferipribus' formidan-
cum protulerunt, pefliibebit? Quod si et ilios injuste £ dum est,*ne si ei noii obedieririt, licetab eo for-
fecisse dicere prsestfmit; quare-cum- eis nrinc com- i- tassis injuste ligentur, ipsani obligaiibnis suae sen-
inunicat, et quosdam eoruhi sacerdolio dignos exi- i- tentiairi' ex alia culpa, id estL inobedientia,
' ' me-
' *
sfimaf? QuosHahien fecte'prius non judicasse re- i- 'reaptur. .
pfehendii, et senteiiliae quam protulerunt, eos se-:- Igitur prseiatos damriafe indifferentef; oportef
cunduhi, se debere' succumbere non nescit? Sedd horrescere. Quicunque vero minoris auctoritaiis
a Hic iiigens lacinia est ex ep. 10 ejusdem Nicolai.
1029- EPISTOL/EET-DECRETA. 4050}
sunt, damnare sollicite caveanl, ne majorum suo-. A,'. -Yerumtameniicet.contra,Nicsenenses sacros ca--_
rum sententiam .transgrediantur ; alioquin Hcet in- . nones-priefatuni Gregoriuhi,.qui.abj'eclus. fuerat,
juste nonnunquam damnati sunt, ex ipsa temeraria'. _' rcceperint, niinquam,lamen eum;a vinculo damna—.
pr__varicalione, culpa, quse nbndum forte perpe- lionis et analhematis exuefuril; _quem absoiutione";
trata fuerat, et ultio; quamcuipa-necduni .mere- pra-vaflcatbrfa potius nexuerunt_ et hunc, dum soU :
batur, prbcul-dubio subsequuntur.,Nihil, qhippe li-,,* vere nixi sunt, Jnodis.majoribHs.dediderunt. .Quin ,
gnurii vetitumin se morliferuni habuit;sed qui ino- imo dum seritentiam niaj'oris;cohte'mrienles trans-;
bedienter ex-eo "comedit, moTterii sibi etposteris . gressi sriht, vel etiam "siiamlefgiversatorio consilip»
propinavit-:-nqn quia lignufh- rrialignubi; ciimquod- - lenique-sensu. sibimei fac.ti contrarii .destruere.sunt.;
Deus feeit, totum fecerit bohumi-:«sedquodinala sit.-i molitl,' psiri prSevaricatione>habehtur. jnnexi,- et si-';
transgressioj et nolentisubjici, per.eam nierilo*sit mili pcEiiasecundiim' apostolicds et. _ionnuIIos alios >
orta damnaiio.r Porio si dicitis, Gregoriunim) im- • cahones tenentur obstricli: ita iit .communicantps
perio-vestro;-et ab antislibus fuisse receptum, pef- : expelli deEGclesia jubeariiur,- ac per Jioc, Tgos reum-j.
contari libet, o sapieritissiihe impefatof," quibus hoc justificare.coristat hiiriime=potuisse,:nec. ligatos.Ji- :
documenlis,-;quibus. canohibus juberitibus agi fite - gatuhi solvere mbdo quolibet valuisse. Eece a .qui-.-.'
potest. ut-hi qui abjiciunlur,-ab aliis recipianlur?".Bbus, o Christianissinie princeps, Shotius esl insli-
id" etiam veneranda-et -universali "synodo;Nicaena." tulus. Ecce' qualis:est Gregorius; qui Dormitaritius ;
de utraqrie prbfessiorieiuceclarius inhibenle.Nani conveniehtius potefat dici- Quainohrcm cpgita,- fili.
a saeculari potestate nec ligari ,-nec solvi sacerdo- - charissime, tracta el -teciim sediila-meditatione perj.';
tem pbsse, 'manifestum «st-: et idcifco affatim,, quire' si-stafe Phbtius possit, -eilamsi miris vhiu- .
approbatur Syracusarium Gregorihm per iitfpefialem -' tibus polleat, etiamsi onlni scientia fulgeat, quando •
taritummodo serilentlam nullomodovaluisseTecon-," qui huhc Statuisse tentavit; dudurirjamcecidit; et
ciilari «. • "--•.*.. -."•.'.. . volens efigi cuiri conantibus se erigere,:nunquam-
-Ubi si pon.ificimTquoque sociatuf assensus, :quae- rechheralurus denuo ruil."; -:.:>. ,, ... ./
rimus utrum" praecesserit an fiierii subsecutus? Si ' Consideret
ergo divinitus vester: inspiratiis apex;
subsecuths est,- nihilominus ad id reditur, ut ab-- qhomodo Pholius, -etiairisi"nihil aliud sibi.jure va-„
sblulio 4 sajculari pbtestate pef pr__ceptayalere noh -'' leat impedire,-.queatin gacerdotali giadu persistere:;
- '
possit;pbntifiGumque seciitus assehsus, "adtflatlonis quandoquidem institutdr»suus, cum hicordinarelur,.
vel terrdris fuerit polius quam legltimaesanctionis; nbn-sohim sacerdotio, verum etiam "ipso carebat;
si pfaecessi..,-'doceatur a quibus, et ubl ille sit ge- .Christiano vbcaJmlo; et sicut -jani bxpOsuiriius, nec,
stus; si secundum Ecclesiaeregulam celebratus, si a 'C damnaths justiflcare^ iiecdepositus. erigere, nec!
paterna tfadiiione pfdfecfus, isi majoruhinibre-pro-' ligatus-potest queiriquam pef imposilionem manus,
latus, si compelenti examiiiatiqne deproriiptus, si pfbvehere :''impbssibile'est enim-hoiuni .aliquid-
ad majofisauctoritatis sedem quaiir ill.. esl a qua • fieri. i>3udic'aie efgb, ihansuetissime imperator, cui
*
Gregorius dariirialione tenebatufoBstrictiis, secun-' polius obediendam est, Deb, an homiuibus-; judi-'
, durh Ecclesi_3 Tegulastsirclaiiihi;- sr ipse prsesul cate "cui.potius Tesistendunisit-, pbtestati quam ih>*
quiiigayit,-'absoivit: Si' h_3Cgeka noif sunt, quo PeWDeus omhipoleiis ordinavit, quamquesuper*
niore, quo ritu SyracusaiiusGregorius se gloriatur 1 cunctarii "Ecclesiani bxlulit, ari-qfdiriatloni Gfegofii^
'
absolulum, cum nec a poniiftcibus bfdine, dehilo,' Syracusani,,cu_i diceridum est:Ya1 hoiniril illi,-pef--
nec ecclesiaslicis. legibus fuerit. expelitus,- uec a quem"in Ecciesiani Chfisii lot -scaiidala-venerhnti
mundaha polesfate |i"oluei.trpr__ier.Ecclesla.irami- (Matih. xxv):' qtiique 'olinn sicutipsi scitis, afralre'
iehlpfpfsus absolvi? Jam vefbsi _licatis;Non ego, et coinministro hostro Ignatiobl-a syiiodb -quaeSub'
aJisoKi, sed a pbritificibus iil solverefUr postulavi ; co' erat,"depbsittfs est/el"ut'apostoiica';sedes in ejus*
e cohtfailli riiiiito magis a vobis postujare debue- damnatibrie conseiiliret;cab ipso cbrisacefdote riostro>
rurit, ut si eum vellelis" absplvi, iegitinia ecciesia- ^. postulala est.Sed decessores _mei beatse menioriae
stici fenbris absoluiio prsevehifet.;" el Jiaec. oinnia Leo >ac Benedictiis,'*SediS aipostbiicoe^ rrioderamina
quse superiris.dicla sunl, secundum*Ecciesisetrami- sefvantes, nolueruht siC hnarii paftem audire,- ut"
leni sefyarenluf, "prsecipuecuni nonab inferiori vel alise parti hihil peiiilusres.ervarent: TJniusqriippe'
pari,"sed a inajori persona, et, sicuf ex apbstolicis ca- mediator nbn est. Quambbfe.hi iritefim depositio
nonibus edocemur,solum ab eo qui eurii sequestf a- ipsius a sede apostolica nori suscepig,femansit in-'-,
vit, aut certe a prima sede jure possit absolvi. Ihr. firma;* Cumque idem' Gregofiiis"rier iegatUni suae'
ferior. quippe*yel cpmpar arilelatuni .vel.cojiipafeni,' partis,' Zachariani nphiiiie,'. Sfidfem'tighoVissethpoj;
non anmienle'niajori , absqlvere h.bn_"potest. Sola stolicain ih sua depositiohe nullafenus consbnsisse,-
igilur potiof .ihfer.idfebi ebnvehienief absolvif. Pfo- ripri gfatlas egit, noii acaeptis irf jam*diclum fra-*
inde iuferiprls"loci pontifices eos qiios polior shris frem hostrum sseyientibus cbntunieiiis coriquievit;
qbligaveral,
'
sirie. pfuna sedeabsolvere " non.potue- sedbenigriitateDeiet patientia seilis aposloiica-. ib
funt. . superbia abutens, iri ipsunf videlicet Ignatiiim pa-
a Ha_ctotidem iegas in tomo Gelasii de anathe- b Hic ingeris*' rursus Iacinia.ex ep. 10 bjusdeni
' * ' ' ' " **'
niatis viiiculb.' Nicolai. ;
1051 . NICOLAIPAP_E I ; J052
triarcliam suum rediviva jacula impietafis irreve- A senteniiam in eos prolatam non interim aueto-
fenter exacuit; et eo superstite, neophytum in Con- ritate sedis apostolicse roboraverint, sed usque in
stantinopolitanam Ecclesiam consecravit; quin pb- . prsesenliam ejusdem apostolicsesedis differri decre
tius et adversus sedis istius decfela contumax esse verint. -.-,..
non destitit, qui pro se, non contra se ipsius ah ea Quamobrem, charissime liliot l.audabilis.Auguste,,
decreta paulo antea data, lanquamingratus non quia quasi pernos inventa esl Ignatii dejeclionis
recolit, et veluti tergiversalor arrha prseparat. ad- malerla,- idcirco praeter id quod frater, adjuvari
versus arma sibi tutelam salutis non modice con- debet a fratre, prseter.id etiam quod Petro cujus .
ferentia.etmurum destruere nititur, qui ne ipse in terris, licet indigni, vicem gerimus, Ghristi ,ora-
destrueretur fortissime custodivit. Et agit nunc, * culo peculiariter dicitur : Et confirma.-frdlres tuos
quaritum in se est, ut ea slatula prorsus habeantur (Luc. xxn) _ ctiam hoc specialiter dicifur eum non
invalida, quae cum ipse his egeret, supplex petebat, solum, adjuvare et cohfirmare, .verum etiam sicuti
et ut forliora essent adamante, submissus. optabat, ipsi.potestis advertere, totis *os pro illb viribus
atque nt sibi auxiliarentur, humiliter implorabal; oporlet per omnia disceptare; ut videlicet totuni in
necnon et contra.earepugnanter forsitan lyrannos illo .funditus aboleatur, quod per nos laedendifo-
et sacrilegos judicabat. Nisi enim. sedes aposto- B.niilem adversariis ejus reperientibus, eiviolenliam '
lica ei parceretjille quomodo correyerendissimum inferri raonslratur; lotumque recipiat; Chrislo pro-
Igriatium possei destruere, brachium*non haberet. pilio, quod, dum nos moderate «e regulariter ge-
At ille usus est-sedis appslolicae bonilate.in ma- rimus, ipse praejudicialiter .amisisse dignoscitur.
lignitate, et beneflcium in patris sui converlit , Quoniam et.praefali decessores nostri, Lep scilicet
exiliunr. ... .. et Renedictus, beataerecordationis pontifices, si tale
• . Dicite
igitur,.o imperator, obsecro, cum ita sit, quid diebus eorum Gregorius vel complices ejus'
quomodo non debeamus .nos Ignatium non adju- patrassent,-videlicet ut-abusi lanto compassionis et
vare? aut us(pie ad audienliara, quanlum in nobis patientiae sedis apostolicse circa se heneficio in
esl, indemnem rion penitus conservare? vel quo- Ignalium manus suas injecissent, ut adversus eum,-
modo nrinpossimus Gregorium, ethos.qui ex parte jpsis sanctis prsesulibus incoriSultis,iinguas suas
ipsius sunt, merilo.condemnare? Quando Ignatius, taliter exacuissent; profecto eos tanquam ministros
nisi a nobis esse.t impeditus, sic illos canonice for- inquieludinis, et ipsos sesole clarius qbnoxios os-
sitan slerneret, ut «t eum nullo cqiiamine potuis- tendentes, sine quavis relardatione protinus con-
sent impellere-: isti qui non nobis haeserunt, quos demnassenl, et lanlum piaculum impietatis eorum
in adjulorium suum habere promptissimos merue- y deslruere. ardentissime studuissent. Sed quia illi
ruiit, nec a nobis consilium acceperunt, ut hi cum divina vqcatione ab hac convalle lacrymarum sub-
pairiarcha suo yel canonice judicaripotuissent, sed ducti sunt, hanc tyrannidem nondum intuentes,
yires suas a nobis ne frangeretuf servantes, eas adnos debemusîn eorum labore suGcedere, qui suc-.
versus eum protinus_pra*pararunt.-Undiqueperpen- cessimus in honore, in cujusque lerripore crudeli-
dile quantum nos nunc Ignatiq debitores sumus, tas, quse diebus ipsorum ccepit Tadices miltere,
qui sibi obstaculum et inimicis ej'us facti sumus de- consummata perpatuit. Proinde nos, pfimo quia
fensionis umbraculum; quamvis nos non ideo jtfdi-. sedis apostolicse de tota Ecclesia fas habentis judi-
eium istorum distulerimus, ut ei nocendi jacula care, moderamina relinemus; secundo quoniam fra-
praepararent, sed ut sic sententia in hps prolata tribus injuriam passis subvenire debemus; postrenio
valetudinem haberet, ut a nobis examinatio prsece- quia, sicut jam diximus, oportet nos in eorum la-
deret; et rursus sic ab istis in eum bhjecta.penitus bore succedere,'iri quorum successimus poiitificatus
coram nobis admitterenlur, ut partis Ignatii per- honore : quemadmodum ipsi decessorum suorum
sona vocatavel convicta noslrae praesentise non exempla secuti sunt, el operis eorum strenui cul-
deesset. tores invenli sunt; quod ipsi profecto agerenl ad-
Quamobrem dilato parumper judieio, ef infirmata " juvante Dominp, habentes, quemadmodumilli, ejus-
sentenlia, missum est utrique parti, sedis aposlo- dem zelura justiiiavseu privilegium dignitalis, nos
licse prsesulis praesentandum obtutibus, ac eliani, ut sludiose perficere procuravimhs, hiinirum qubd
par est, subj.cienduni diffinilionibus: sed dum pars omittere procul dubio, sicul nosse cunctis' clare tri-
Ignatii properando disponit iter,- ab hostibus ejus Jiuitur, nbn valehius.
viribus resuraptis.non jam fidem apostolicam peten- Sed dicis, o imperator, eliain sine consensunostro
libus, non'Petri. memoriam facere digriantibus, Photium et ecclesiam reieniurum, et communio-
lgnatlustrahilur, impellitur et innumeris malis af- riem Ecclesiae habituruni, Igriatium Tero nihll per
fectus ab Ecclesiae,regimine sequestratur. Et hoc hos meliorationis penitus adeplurum. At nos e di-
lotum faclum esl eo quod praedicti pbntifibes utri- verso credimus quod Ecciesia Christi sacrps ca-
que parli spquitalem servantes, bt utriusque lateris nones et praecipue Nicaenos nontradat.bblivioni,
audientiam postulantes, Ignatii non flrmando sen- prsecipientes videlicet ul hi qui abjicihntur, ab aliis
tenliam, imo vero inlerim infirrriando, inimicis ejus non recipiantur. Gredimus eliam quod diu niem-
quodammodo.manum porrexerint, dum nimirum brum incolume non subsislat haefens membfis ea-
1055 _ EPISTOL.-E ET DECRETA. 1054
piti non hserentibus. Postremo credimus quod cte-.A geretur, et exceptis paucis, omnium Orientalium
lera membra, sj tamen affeciant vivere, csput cbmmunione frueretur. Porro Agapelus apostolicie
quandoque sequanlur. Yerum in omnibus liisj se- sedis prsesul Anthimum Constanlinopolitanum simi-
cundum Apostolum, non volenlis, neque currentis", liter antislitem condemnavit c, et in lqco ejus ordi-
sed miserenlisesl Dei (Rom. IX); et iden pro labore navit Mennam, pro quo videlicet Anthimo Silverius
pietatis nioras ullas, roborante nos Deo, minime et Yigilius Romani ponlifices ab Augusta Tiieo- ,
fastidimus, quia etsi nostrum est currere, divinse dora multa incomnioda, sed et discrimina sunt
tarnen est potestalis, quando ei placuerit ad palmani oerpessi : sed ad restitulioneni ejus nullatenus in-
perducere. clinati.
Quod autem facere apostolicam sedem decuit, His ergo de pluribus sedis apostolicse magnis et
sicut ad omhes orthodoxos Ecclesiae . catholicse praeclaris rectoribus carptim commemoratis, quid
scripsimus, strenue fecit : Dei vero est coepta-per- mirum si hos pro Pholio contemnimur. cum vi-
iicere. Nam nos vomere quidem fingua. terram deamus aposlolorum principem pro veritate con-
proscindimus mentium et in ea verborum seniina lra Simonem defensa eiiam mortem subire ? quan-
spargimus, Deus autem potens est illi et sui rore doquidem, Hcet sero, licet post multos sudores,
[f., rorem] Spiritus infundere, et augmento gratiae •B quandocunque tanien mundus tolus ea defendit
fecundare, atque eorum quanta et qualia vult, et qua. Pefrus conlra .Simonem defendisse digno-
quomodo vult, ad uberem el mulliplicein fructum scitur, ea danmat quse illum damnasse descri-
perducere : quoniam nos, etsi agri Dominici cul- bitur. _
lores sumus, altamen Jt.ij.te qui plantal est aliquid, , - Quid autem niirum si nobis pro ecclesiastica
neque qui rigat, sed qui incrementum dal, Deus" correctionc laborantibus manum non datis, sed et
(I Cor. III). • duritiis redarguitis ?,cum videamus Yictorem papam
Verum his ita se incunctanler habenlibus, constat et martyrem, qui ideo vere victor est, qnia martyr
eos qui semel a sedis apostolicaepraesulibusperculsi pro ecclesiaslica traditione, poena a lotius Ecclesise
sunl, sententia illius hodieque eonstringi, ila ut eo- prsesulibus pertinaciae redargutum : quandoquidem
rum nonnullos quidem prolata contra se judicii tela Ecclesia lota nunc cum illo sapit, et quod fecit
principum tegmine munitos non statim sauciaverint, laude praedicat dignum. -In quo animadvertendum
quandoque tamen medullitus penetraverinl, nonquia si lunc ille pro justitia lanta severitate nou
nullos autem etiam post morlem susceptam cunctis uteretur, sicuti nonnulli hortabantur episcopi, ba-
exsecrabiles omnino reddiderint. Quolquot autem in ctenus fortassis error ipse mansisset, prsecipue cum
ipsa comniunione sedes apostolica tenuit, aut dum G eliam eo tanto zelo succenso, usque ad Ephesinam
viverint ab Ecclesia sunt universali recepti, aut priorem in aliquibus perdurasse synodum legerimus.
postmodum ab ea sumiria celebfilate retenli. Prae- Quid pr_3terea.mirum si sedes aposlolica diebus tuis
terea ilios in quoruni damnaiione non consensit parvipenditur, nec ab imperio tuo tibique subjeclis
-
singulari prserogaliva dissolvit. Quse ul manifestius audilur? cum videamus sanclum Felicem adeo ab
prudenlia tua cognoscal, ex his pauca commemo- imperatoribus praedecessoribus luis contemptum, ut
rare studebimus. Primo quidem claviger coeli Pe- ab eo anathematizatum Acacium ita sua prolectione
irus et primus sessor sedis istius, Simonem Magum munirent, ut et sede Conslantinopolitana dum vixit
non ferri sed Hnguae mucrone prostravit. Sed ille abuteretur, et in perfidia sna mala moreretur.,Ye-
principum utens virlule non solum in nequitia sua rumtamen" propitio Chrislo, sedis apostolicaa ponti-
permansit, sed et male moriens, sui causa, in ejus- ficibus indefesse cerlantibus, a catholicis jugi fati-
dern damnatoris sui mortem principes iuflammavit. gaiione remota, tandem aliquando a saepe fali beati
Deinde cum Asiani omnes intercaeteros, evangelista Felicis sentenlia, id est E-cclesia ["/., sententia est
Joanne auetore, quarta decima luna cum Judaeis pu- Ecclesia, HABP.]tota conversa. Et quia prsedictus
tarent Paseha celebrandum a, hos praesul meritis Acacius non est inventus superstes, consequenter
et nomine Yictof a' communione"collegii-separavit. " nomen ej'us in Ecclesia laceri sancitum esld. Sed
At illi omnes cum nonnullis Ecclesiarum prsesulibus et lu, imperator orthodoxe, de ipso nunc cum sede
non solum huie manus minime praebuerunt, verum apostolicasapis, qui si illo.(empore fuisses reperlus,
etiam pertinacise redarguerunt. FeHx qhoque. papa pro eo contra eam et in hac causa fleres forlassis
Constautinopolitanum Acaciumnon soluin deposuit, accensus. ... , .
verum et insolubilibus anathemalis vinculis inno- - Ad extremum, quid. mirum si pro dejeclione
davitb. Sed adeo est contemptus, ut idem Acacius, Photii nobis minaris, quando antecessores tui prin-
mundi dilectorum tuiiione proteclus, eliam non- cipes pro An.himo j'am diclo praedecessores meos
nuilis Romanis ponliflcibus decedentibus, ei oflicio usque ad confessionem persequendo perdnxerinl ?
sacerdotali juxta prsecedentem consueludinem fun- Yerumlamen, licet diutissime laboraverinl, ssevie-
a Eusebius Ub. v Hist., c. 24. .
' tifical,
. in Silverio et Vigilio.
. >,Felix 111in epist. 5, et Liberatus, dc causa Ne- d Gelas. in episiolail : Absotutionem qnam su-
" -
storii et Eutychetis, cap."18. persles nee qumsivh omninonec meruit, morluus jdm
<•Agapetus in ep. _•et B, et Liberal. c. 21. Pon- iwn potest impelrare. HARD.
PATH-OL.CXiX. , • i4 .
NICOLAIPAP_£ I - 1036
10.38.
rint, et tot diras adversus eos afllictiones comino-1A riter irretivit, coniemnis, et quasi minus Cliristianus
verint, sententiam lameri eor.uni mulare vel An- temere parvipendis.
ihimiim rcvocaro ad pristinum statum nuUo modo Quod quantum sit a pio inielleCtu removendiim,
potuerunt : qui licet tarde, quandoque tamen et ' et a fideliiinicordibus exsecrandum, eximius praesul
ipsum Anlhimum, et sensus ejus cum sede aposto- nostrse sedis moribus el noniine Graegoriusostendit,
lica sapienlcs deteslati sunt, et Mennam virum san-. cum de hoc scriberet, dicens {lib. IX, episi. -£9):
c-luni, ab ipsa promolum_non sicut vestrates falso ' Si sunt qui cerlissime lalia gentiunf. vel tenent,
autumant, sad cum ea hune digne recipienies vene^ quia Chrisliani non sunt, dubitim non est eos,-quse
ranier amplexi sunl. Qiiis vero luncvidens Petruin el ego et omnes c.tboiici episcopi, atque universa
vel successores ejus, Simonem prnefatosqueprseva- Ecclesia anathemaiizamus, quia veritaii cpntra sen-
ricatores tam forliler debellare, non poterat indi- tiunt, conlra loquunlur, El rursus : Ipsi, inquit,
gnari, el cos • tanquam insensatos efferrl penilua sibj testgs suiil, quja Cliri.stiani.non sunt, quia li-
arbitrari, prscseriim cum pro eisdeni perfidis lotus garnenla sajictse Ecejesise yanissime a.slimanl eona-
prseter paucissinios advqcsus iilos cum pxincipibus tjbus s.plvqre,ac per hoc nec absolutionem sanclse
suis pngnaveril orbis? Scl quia verilas tegi fun-. Ecc]esja_, quam praoslatfidelibus, yeram putanl, si
dilus humanis non poiesl conatibus, et praefati,quin JJ j' ligafuras ejus valere n_on seslimanl.. Contra quos
et alii sancti summique poniifices spe freti, quge d.i.u.tiusdispulandum non est, quia despici_endiper
non cbnfundit (Rom. v), tot lahores arripuerunt, qiunia cl anathematizandi sunf, ut, imde yeritatem
idcirco sol justiliaa radios suos fortasse mittens et failere se credunt, inde in peccatis suis veraciter
nehulam dis.ipavil erroris, et veritatis paulatim lu. ligenlur.
nieh ostendit : sjcque deiiium quantum illi defen- Sed si forle dicis non debuisse nos tam concite
sores Eeclesia-recie sapuerint, et isii nequiler oher- audita dicta credere, nec tam ad proferendam sen-
yaverint, landem evidentcr inuqjluif. Ita quoque et tentiam esse prociives, noveris, o imperaior, boc
nos, ut vcrbis egregii loquamur Apo_stoli:Uabentes ralionabiliter posse dici, si cujpa cum claniore,
eumdem spirilum ftcleiquem et palres noslri, sicut gueniadniodum Sodomorum et .GomorrhasorHm,noa
«criplum est: Credidi propter qnod loculus sum (II essel: sr qp,a_i jlg Gregoriq gesja superius intima-
Cor. iv; Bsat. cxxy), et nos credidimus, propterea yiinus, tam in prppalulo i.ion exstitissent: si seripta
quod et loquimur; et .confldimus,quoniam qui Abra-- yestra, quae,apud Cp.iistantiiiopoljiiicontra consa-
hani conlra spem dedit filium, potens est nobis prp cerdolem nqslruin Ignaliuni, yel ch*caPhoiium, imo
Ecdesia sua laboraniibus et incrementa sprritaliurn yerp per Photiuni, gesta sunl eyidenler, nullatenus
frugum donare, et earumdem frugum uberem friir G ( indicassent: vel sj legatps noslrps et epistolas pietas
clum multiplicare. tua ])enigne suscep,is_5e,t,vel sl suspeptas ausu te-
nierario nemo. fallaGia deprava^setêt ill.aab earum
Unde dicito, queesumus, o imperator piissime, verita.tis tenore nullatenus. ampvissek,At ubi pia.
gujus prolixi.lalisinobediendia, vel cujus multitudinis qulum non solum cum vqce, sed, et cuni clampre
irtsolentia, aut cujiis polestatis excellentia, nos ab jCommissuniest, et sanguis insontis fratris, sicut
hac fid,evel spe debeat aut valeat sallem paruniper Jiactenus, clamabat ad Deuni de terpa, et
yestrates_
ayerlere? Prsesertiin cuni bealissimus jam designa- juxta quod per prophetam de reprobis exprobranlis
tus eJiclame.lAppsfojus : "Esl, inquiens, fides spc- effectu
[affectuj p.erhibpntur, peccatmn suum quasi
randarutn, s.ubslantiq.rerum, argumentum non ap- Sodoma prmdicaverunl, nec abscpfiderujjt
el rursus :.Spes, ail, (Isa. m);
pavenlium (IJebr. xi); qum scripta quoque yesfrji, id est peceatura"
videl postquam
videtur non,esl spes; nqmquod quis, quid spe-
,[/".,ipsuni peccalum, H.Anp.]cpn.sunimatum,liquido
rfil? si autem qupdnon videmus speramns, per pa- demonslrarunt, ppstquam etiani missps noslros
tieniiamexspeclamus.(Rom.vm). aversalos a colloqui.o fidelium , et jussis_ no.stris
Hac igitur fidei suse spe cerlificali, fiii charis- aversps, et episfolas nostras occulfatas a.lque fal-
sime, nos quidem de percipienda mercede labo- D _ satas agiiovimus; quid potuimus consultius vel cau-
rum (etiam si vos nobis nunquam obedierilis, tius agere, quam, ne ut magis ac magis scelus ut
etiamsi quantum poleslis apostolicae sedis reniti cancer serperql, id funditus exslirparemus; ct, ne
conlenderitis) nullatenus dubitamus. De te tamen, ut [/".,utne, id.] desides el.negJigeritesjudicarcmur,
-lanquam de dilectissimo filio, vehementer ingemi- pro domo Dei celerem fervidunique zelum qstende-
scimus el tristamur, quoniam non priorum vestigia, remus? Prseler bsecautem, quia fajso divulgati fue-
sed pravorum principum exempla sectatus aposto- . ramus nos vel Ignatii deppsilioni ArelPhotji pfomp-
iicae et primse in toto orbe terrarum sedis edicla, tioni consensisse, idcirco veloci studendum esse
perversorum bomicum suasionibus illectus, atque salisfaclione, et Christi Ecclesiam de hoc certificare
decreta poslponis, el analhematis obligamenta, qui- jiire praevidimus.
"bus perseeutores Ignatii comministri noslri, Pho- Verum, quemadmpdum audita crimina npnfacile
tium videlicet, qui posi depositionem nimis niulta credi, sed cognita sine tardilate puniri debeant,
_de ministerio sacrp conlingere jnxta prsecedentem sanclus jam nominatus_papa Gregorius et magisler
. consueludinem ausus est, e,t faulores ejus regula- egregius, sapienler edocet dicens (Expps. in ps.
1037 , EPISTOL.E ET DECRETA. 1038*
pcemt.): Peccalum cum voce, culpa est in aclione; .A dila mala tarde credidimus, ita tot probationibus
peccalum vero etiam ciim clamore, est culpa cran cognita, cilius punire necessario precuravimus; et -
libertaie. Sed quid hoc exemplo nisi nos adrnone. hoc rite : nam ad cognoscendam et condemnandam
mur ne ad proferendam seiitentiam' unquam praeci- inipietatem Neslorii sanct.a Epiiesina synodus soiam
pites esse debeamus, ne lemere indiscussa judicc-j epistolam ejus, quam ad healum Cyrillum scripser
mus, ne quielibel mala auditanos moveant, ne pas-' rat, recitatam sufllcere credidit. Quinta praeteref.
sini dicla sine probalione credamus, quod profecto synpdus eiiam j'ani niortuos Origenem atqr.e Theo-
perpelrare pertimescimus, si auctoris nostri subti-. dpriim per eorum damnanda scripla nrm recte sa-t
Iius facla pensamus. Ipse quippe ut nos aprsecipi- puisse repertos, anatheinate perculif. Sanclusquq-
tata senieniia. prolalione compesceret, cum omnia que' papa Gelasius de damnatio.ne Acacii yestrae
nuda et aperta sint oculis ejus, mala tamen Sodomae quondam urbis episcppi ad Dardanos scribit, dU
rioluit audila judicare, qui ail: Descendam el videbo-- cens (epist. 11) : Hie, si examinatio quseritur, jani
ulrum clamoremqui venit ad me, opere compleverint, judicio non erat opus, po.slquam liiferis suis ipse
an non est iia, ut sciam (Gen. xvni). Omnipotens confessus est. Chrisli prseterea confesspr papa Mar-
itaque Oominus, etomnia seiens, curante prbvoca- tinus Cymm Alexandriniim, Sergiuni, Pyrrlium et
tionem quasi dimittit, nisi ul gravilatis nobis exem- I? Paulum Constantinopolitanosi, s.olis,eprum in sua
plum proponat, ne rnala"hominuin ante prasumamus sacra synodo seripfis recensilis, damnalioni cpntra^
credeie quam probare ? didit (conc. Latevan.). Ilsec ergQ el lo;t prsedecesso-
• Ecce per angelos ad cognoscenda mala descemi.it,. rum meorum exeinp.la,sequpjif(es soleniniier n.os
mbxque facinorosos percutit, alque ille paliens, ille Phoiium et complices ejtis daninas.ssmanifesUiniest,
miiis, ille de quo seripium est :.Tu autem, Domine, prseserlim eum ex vobis audierimus in scriptis,
cutn tranquillitalejudicas (Sap. xu); ille de quo rur- Ignrilium, qui merito christus Domi.ni.dicendus est,
sum scripium est: Dominus patiens esl- redditor asubjeciis el inferioribus suis'sentenfiae gladiq
(Eccli. v), in. tanlo crimine involulos inveniens," transverberaium fuisse, ac" detrimenlum diguitatis
quasi paiientiain praetermisit, et diem extremi judi-. proprise periulisse,. quod aple secundum David in
cii exspectare ad vindictaih noluit, sed eos igne jui Saule, quem dicit christum Dei, niincupatur a, abje^
dicii anie judicii diemprsevenit :'el ecce nialuni et ctus tamen a Dominojam dignoscebatur exborruisse,*
quasi cum diflicultate credidh, cum audivlt, et ta-: Regum prodit historia, qui dum ex ore pueri Ama^.
men sine tar.dilale percussit, cum verum cogno- lecitas, etiam mendaeiter dicentis, andisset qupd
sceisdo reperit; ut nobis vidclicet daret exeinjilmn occidefit Saulem, non _alia certitud.ine requisivit,
'
quod majoracrimina et tarde credenda sunt cum G sed protinus hunc percussit, dicens: Sangujs tuus
audiuntur", el cUius punienda cum veraciter agno-> super caput luum, os enim tum.n tpcutum est qd-
seuntur. _ verstis te, dicens : Ego inlerfe.ci chrislum Domhjti
: Nos igilur quomodo ad puniendum audita mala (HReg.i). - . -
pfoclives aut proecipi.esfuimiis, quando, sicuf longg ; Yerumlamen quid opus: est binc multa pi-osequi,
. superius diximus, autequarii legati veslri, Arsa vir cum hodiequc penes Ecclesiam Conslantinppolila-
videlicet iliustris spaiharius ac caeleri Itomam venani impietas ipsa vigeat, prsevaricatio regnet, schi-
iiissent, quae apud Conslantinopolim postea gesta smata mullipiiceiilur? Porro si seiitenliani nostrain
iiiisseni veraciier aguovinms, nos jam audita nec exhorreccitis, et hanc alicuj-is valotudinis esse put.a-
4ameii credila penitus hnhebamns? Postquani. vero •lis, ne iilam formidelis tanlum, quia in praevarica-
iidem missi vestri ad sedem apostolicam pervene- -tores et contaminanles prolata est, qiiantum quia
,runt, quae auditu solo primitns didieeramus; pate- perpetuo constringil inobedienles, el nisi resipi-
.fieri coram nobis, et tota-EccIesia quae apnd nos scentes nunquam omnino resolvit: Qnapropter, fili
est, manifeste cooperunt: nec lamen nos interim ad charissime el dlirislianissimc princeps, quem cum
sui damnalionem quo niodo pertraxerunt. omnibus imperio tuo subjeclis alloquimur, auferte
Postquam vero niissi noslri, quos isthuc ad hoecD.inaluni de medio veslrum, loilite adnlterum, tqllite
per ordinerii ac snbiiliier investigauda ei pleniter lyrannum el pervasorem Ecclesis.; reddite fralri ,et
invenienda, seu vestrae notiticc veraciter referenda coepiscopo nostro Ignatio Ecclesiam sibi divinitus.
• destinaveramus, una cum Leone a secretis impe- creditam, de qua vos illum anie oinnem audientiam
- riali legaio regressi sunt, et tam epistolam tuam canonicam expulistis .: reddile quod tulisiis, et
"
quarn eselera scripta dehis quae Conslantinopoli ge- . cniendme pro Deo quod conlra Deum cgislis; relin-
* sla sunt, ab illo suscepimus et diligeiuer invesliga- -quite nialum, convertimini ad nos et corrigemini:
. vinuis, eosdemmissos nostrosuna cum sancla synodo et liberali a nialo, a nobis nullaienus dividemini,
- rcgulariier examinavimus, cuncla quse gesta sunf, qiioniam nos non in Pboiium idco senlenliam tuli-
; enuclcaiiler didiciinus, omne quoque dubietatis nu- mus quia bomo esl, quia Photjus dicilur, sed quia
' bilum ex corde
pepnlimns, ac per hoc, docente ma- estpersona prsevaricatrix, ctquia vivenlis anlistitis,
-
gnisoiia Christi tuba, praefato scilicel papa Gregorio 'el ea nulla ex parle legiiime-_ca.renlis,usurpa-vit
{lib. vi, episl. i&), quod supra meminimus, sicut.au- Ecclesiam. Itaque malefactum quod in ca cst elin-
a Locus obscurus.j
1039 NICOLAIPAP_£ I 1040
fautoribus cjus punilur irrogatione senlentia. : qua. A Denique opinali sumus, et adbuc nibilominus
praevaricatio, quod maleficium si recedal, jam non opinamur, quod pielas vestra tantlem aliquando re-
crit illa persona, in quam sententia prolata esl. Re- sipiscat et de Ecclesise Constantinopolitanse feslau-
manebil enim .bonio, et Pbotius, quem non damnat, rando slatu nohis salubria suadenlibus acquiescat.-'
inquantum bomo est et hominis nomen censetur, Sicque demum omnia scripta, quaemale sinl compi-
sed inquanlum prsevaricalor ct malefactor est. Si lata, non solum adversum nos et hanc sanclam
ergo desinat esse prcevaricator, senlenlia nostra in* Ecclesiam, verum etiam contra fralrem nostrum et
- eo locum.penitus nori'habebit; altefcnini erit quam comminislrum Ignatium, coram universa imperii
ille, cui illala senlenlia est, dum incipiet esse quod siii' multiludine igni iradenda deceruat. Alioquin
rion fuil, vel nbnesse in queni prolata sententia est: jam cunctis Ecclesisefidelibus, quse forel aposlolicse
nam quandiuinhoc manet, cui illala sentenlia est, sedis auctoritas, vel quse fabricatoribus mendacii
vere insoiubilis est illa senlenlia. Et quantumlibel seu inventoribus perversorum dogmalum immineret
florel ille, cui irrogala est [erogala], quanlislibet ultio, profcclo palesceret.
affluat horioribus, lantislibet miris laudibus effera- Impossibile est enim, quanquani noslras nos spe-
tiir, illa sentcntia perpetuo confringelur. Et nisi ciales injurias curare floccipendamus, ul tantorum
resipiscat, si non modo, certe vel post paucos, aut JJ ac talium sanctorum Patrum et propugnatofum
etiam post multos annos, aut certe quandoque, etsi Ecclesise [catholicae Ecclesiae], ac.destruclorum di-
non vita sua carebit Ecclesia quam tyrannice possi- versarum haereseon atque defensorum orthodoxae
det, carebit lamenpost morlem Christianiiaiis pro- fidei blasphemias aequanimiter sustineamus, vel
cul dubio nomiue, cujus professionem inverecunde eliam lanta. sedis, sive tam excellentis Ecclesise-
-
conculcal., • • - Romanse, cui Deo deservimus auclore, contumelias
Jam vero si sententia nostra se ac fautores suos perferamus,
judicat obligalos, et idem cum eis posse absolvi: Yerum, quamvis et de nobis humiliter sentiamus,
hoc enim significare videmini, cum epistola nobis non tamcn, conscientia dictante, vera esse quse vos
direcla nos mutare voluntatein, consilium ac sen- .' de nobis perhibetis, asscveramus ; sed ut diximus,
tentiam saepius exhortamini; utique non praelendit ea poslponentes, illa potius quse Jesu Chrisli sunt
injusliiiarri.et esse alicujus momenli profeclo non investigamus. Etsi male congesta adversus ejus fa-
dubitat, quae lum potuit obligare, et a qua se cum mnlos, adversus ejus ordinationes, adversus ejus dis-
fautoribus suis possit absolvi, quia non posset obli- positiones [pro dispositione, HAIID.Jsiabilita privi-
gare nisi justa. Cum autem justa sit, nonnisi dam- legia reperiuntur, nulla palientia toleramus : et noii
nato errore jusle Tesolvitur. Q solum haec destruere totis viribus anhelamus, veruni
Ergo fateatur errorem Pholius cum fautoribus etiam conflatoribus tantae perversitatis dignam vi-
suis, deponanl prsevaricationem onmes quos ligatos cissitudinem reddere necessario meditamur. Nimi-
tenet justa sententia : sed tu multo magis, fili cha- rum ne hos qiiis impunitos inluens, aut nhnc aut
rissime, qui lanlum justilia el pietate cunetos debes futuro lempore deinceps talia praesumat praestigia
superare, qualenus dissoluta praevaricatione dissol- falsitatis componere, vel commenta blaspheniiarum
vatur quisque corisequenter et sentenlia. prolatse hujusmodi figmentis contradicere. Quapropler, im-
censura'; quia et Nalhan propbeta palariipubliceque perator sublimissime, diligenter propter D.ominum
in facie regis David et commissum pronunliavit inquirentes atque scrutanles, si veslra illam non
errorem, et quia hoc ipse commiserit, omnino. non fuisse prseceplione lam coenosam inveneritis confe-
tacuit, sed confessione correcium consequenter ab- ctam, imo loxicalis syllabis infectam epistolam, ut
solvit. Prseterea non omitlendum esse credidimus interim de tot prsestigia lexentium poena .taceamus,
nos commemorare prseterito anno per indictionem quam illi vobis zelo veritatis flagraniibus involvere,
videlicet lerliam decimam epistolam sub nomine a convenil sallem hujus socia accepta, etpalam
;veslro conscriptam, per Micbaelem protospalharium cunciis igne succensa per augustales vestros lam
suscepisse; quse tantis eratverbis conlumeliosis, • nobis quam onmibus ad quorum noliliam pervenit,
•imo blasphemiisrespersa, ut scriplor ejus nonnisi destinatos apices compelenti satisfactione a tam
in gultiire colubri calainurn tinxisse putelur, et di- perverso sensu et lam profanis adinvenlionibus,quod
clatoris Iabia pro dictionibus venena fudisse videan- a sensu veslro non fuerint coinmenlis tradita, vos
tur; adeo, ut si cnjuspiam sinipliciorum cor pene- . exhibere prorsus immunes. Jam vero si vobis in mul-
-trent, non enim bsec aures" prudentium suseipiunt, tis bujus mundi solliciludinibusoccupatis subreptura
iiunc conlinuo necenl, nimirum tanto miserabilius, est, ut falia scribere mandaretis, ne pigeat clemen-
.qnanto mors aninios niagis quam corporis por illum liam vestram hoc eliam ipsum humiliter confiteri, et
•virulenlum bauslum adriiitlitur. De cujus immani- . legibus veslris ut hujusmodi scripta nullius habean-
. tate piaculi, Hcet vobis jam nos scripsisse recola- - tur momenli, decernere : ila ut penes' quem reperta
.mus, eadem tamen scribere veslrse sapienlise nunc, • fuerint, impunilo non evadente, ipsius quoque sa_pe
mihi qiiidem non pigrum, vobis aulem et multis ne- memoralse ac semper exsecrandseepistolse vel exem-
_cessarium. • plaris ejus apices intemeralis pro reverentia manea-
a Deesse hic quiddam videtur.
"1041 - EPISTOL_E ET DECftETA. 1042
libus sacris diclionibus, flammeo dedantur igni vo- A _ studiis quibus possumus insistemus, ut inlef exani-
randa, uiel sinislrse opinionis iiaevo, quod ex bla- mes computentur qui aucloritalem Pelri non sense-
sphemiis scriptis ineiirrerelis, carere valealis. Et. rint, imo Dei hanc ordinantis in Petro non intelle-
ingrali filii clrca matrem vestram, ex qna impcrandii xerint; ita ut nec ista quse perniciose compilata
fastigium vbs et patres vestri ordine cpelitus dispo- sunt defendere, sed nec his similia, ul non dicam
sito percepistis, nullalenus appareatis. scriplo tradere, vel in nientem volvere, quis ulterius
Sin autem, scitote qubniam poslquam in liac vosi audeat. Non enim figmenta quae ordinationi Dei re-
-perlinacia persistere Unetenus velle compererimus,, sislunt, quae evangelicis vocibus contradicunt, quae
primum quidem congregatis cunclarum Occidenta- sanctorum Patriim diffinitionibus obvianl, quae sy-
lium regionum venerabilibus sacerdotibus, dictato- nodicis conssitulionibus adversantur, quae si sic di-
res et dispositores, atque prseceplores tantae falla- miltantur, innumera possunt fidelibus auxilia Petri
-xjise,seu erudelissima. derogaiionis sahctorum, vel1 qua.rentibus inferre dispendia, incolumia sine dis-
-paternarum traditionuni, "ab omrii Cbristiana com-. crimine-noslro valemus deserere, et existimalionj
page remotus, apostolica freli auctorilate, dirisi noslraj vel nunc vel post decessum nostrum lanlurn,
anathematis vinculis innodabimus. Necnon et Pa- quod absit, neduni [pro na.vum, ttl in episl. 104] aa
irum ac prsedecessorum meorum secuti vesligia, B 3 destructionem simpliciorum, et mutilationem sedis
'
qui soliti sunt etiam numerosbrum cbncilia nequiter aposlolicseprivilegiorum reliriquere.
celebrala cassarepontificuni, si qua socia sunl cre- Itaque, fili desiderabilissime et Auguste clemenlis-
bro dictae, vel exemplaria fortassis epistolae, quin sime, tanquam sapientissimus fifius laelifica patrem
potius non solum haec, sed el omnia scripta quaevel luuni, el landem aliquando "mcestitiam de pectore
adversus fratrem et coepiscopum noslruni Ignatium matris tuse veluti grafissihius nalus repelle, remo. '
inique confecta, vel adversus hos causam illius ca- vendo videlicet moechum et ei red.dendo legitimum.
nonice -prosequentes, furiose deprompta sunt, pe- Deslrue, quaesumus, opus diaboli, ct omnes.sup-
renni damnationi mandabimus. planla*tionesejus subverle. Opus. est eniin diab.oh",
- Deinde vero decernenlibus
nobiscum, et simuli et ejus subversutiis aetum est, milii credite, ulpa-
considerantibus eisdem sanclissimis fratfibus el, triarcha pelleretur Ignalius, et sibi Ecclesiarn cre-
coepiscopis nostris, ipsam epistolam in stipite vi-. ditam Photius adulter invaderei: ipse quippe calli-
dentibus cunctis suspensarii vaslo suppositofoco, ad1 dus et veternosus inimicus, volens inferiorisdigni-
vituperium vestrum coram omnibiis nationibus, quse, tatis sacerdotibus imponere sempiteriium silentium,
penes mtmoriam .sancti Petri Riulliplices inveniun- euin-quem sublimioris auctorilatls esse conspexit,
lur, exfremse perditioni donabimus. Quatenus hisi C < impeiendiim primitus cxistimavil; et ad.hunc pro-
rite palralis discat pius quod amet, et crudelis quod sternendum quotquol poluit, vires armavit, atquo
lirneai; nam tot et talia blaspherhiaium commenta, lolius invidise facibus eliam mundi priiicipes in-
quin potius .veracium Htierarum depravationes au- flammavit.
disse-et tacuisse, a cohibuisse est. Quamobreih, ve- Cur.hoc, nisi ut dum illi eum qui super se essef,
nerahilis imperator, valde mibi, sicut ipse compre- elisimi cernerent, ipsi (utpbte minoris auctorilatis)
hendere poieiis, cavendum est ne, si <nos prses.i- pfo veritate lbqui penitus npn auderenl, ei lanto
giorum figmenlis minus celeriter obviaverimus, jam sublimioribus persbnis prave agentibus, minus
tanquam vera recognita vel comprobata hsec admi- audenter ex adverso se opponeient, et tanto minus '
sisse fallaciter apud stolidos seslimetur [pro ajslirae- pro domo Domini niurum Hcenter conscenderent,
nmr, HARD.].Nee possumus iri Ecelesia Dei dissi- quiinto in poiiqrem suuni talia perpetrari conspice-
mulando tam spurca relinquere germina, quae an- renl. Sed tu, imperalor, qui plus feligione quani
tecessorum • nostrorum bealissimorum ponlificum brachio carnis hostes Ecclesise vincis, vince versu-
tempore, aut nunquam exorta, aut certe si unde-,' tias ej'us el omnia molimiria ipsius subverle : ex-
cuhque vel quomodocunque exorta srint, eoruni ju- audi nos, si libet; sin autein-vel-proteclorem tuum
dicii ligone, antequam proficerent, f adicitus exslir-. D' exaudi, et verba quse ad Jeremiani locutus est, ad
pata sunt. te delata cognosce. Ait enim : Ecce conslilui te hodie-
Destruite ergo vos et dissipate illa, alioquin a no- super gentes, et regna, ut evellas, el destruas, el dis- '
bis fore deslruenda, seu funditus dissipanda niodo perdas, el dissipes, et mdifices; et plantes (Jer. i).
quem praediximus, anlenoscite, quamvis anlequam Evellas .videlicet, el destruas, et disperdas, el dissi-
nos ista vobis scriberemus, quae nune suhlimitaterii • pes, juxta competens imperio vestro ministerium,
veslram hortamur, hoc vos sponle facluros esse onines argumentaliones diabolicas, et oninia mem-
pularemus : sed quia quod putalum est, nullum effe- brorum ejus maebinainenta, et prsecipuc illa quae
cturn hactenus habuit, ideirco nos salutem vestram per Photium orta sunt, niale pullnlantia germina:
illsBsamnianere volentes, ul boc nunc sallem agatis, sedificesautem el plantes cunctarum virtulum nice-
affeclu paterno monemus. Alioquin, ut jam praefali nia, et honestorum odoriflua morum aromata : imo
sumus, sic, Deo favente, de caelero vlgilabimus, et qusecuhque per vos de fralris et cbepiscopi noslri
»Pro .onnivisse, ui in episiola 104. Cohibendi verbo pro conmvendi saepe abum-ûv vetercs hbn,
HAIIB.. •.-'-
"
1043 NICOLAIPAP.E I 1044
Ignatii sunl dignitate des^tructa, el de his qua_ ad Ji cium, in quo -ante pavendum Ghristi Dei nostri tfi-
oflicium patriarchale pertinent, a persona qualibet bunal omnes astabimus, et dislrictam reddilufi su-
ifreverenter evulsa. mus pro meritis rationem, vos aiijiiramus, el tolis
"
jam yero si vel peccatis impedientibus, vel per- praecordiis obsecramus',. ut eisdem hiissis nostris
versis homiiiibus suadentibus, niissis iu.niinenlibus .apud vos posilis nullam Isesionem, vel cum revefli
noslris, quod suadere vobis etiam ad imperii vestri inde voluerint, obstacuhim inferatis, neque infefre
felicilatem nitimur, non ducitis, quod gementes di- alium quemlibel perniittatis : quiri potius a ctmctis
cinius, adimplendum, et dilalionibus, proh dolor! insidiatoruni molilionibus eos intrepidos et secnrbs
solum decernilis fore studcndum; scire volumus reddatis. Quatenus illis ad nos, etsi veslram vobis
excellenliam veslram quoniam de persona Ignatii .saiutem suadere possunt, efficacibus redeuntibus,
.atque Photii, de quorum agilur controversia, nibil cunctis gentibus paleaf quantum Dcuih coronatorem
discretitis atque milius, necnon e.t salubrius arbi- vestnini, pro cujns Ecclesiae pace alque correctione
iramur quam ututerque et Romam ad renovandtfm Jegatione perfuncti sunl; honorefis : et quanlam re-
examen, quod lamen secmidiim indulgentiam pro- verenliam principum apostolorum, a quortim sede
mitlimus, lenore ac ordine quo jam vobisper Mi- profecti sunt, prae oculis haheatis. Siquidem nos,
chaelem protospalharium signiflcavimus, vestro fa- B o trauquillissime imperator; lllos non ad synodura
vofe veniat, ita ut Ignatius, qui omni est liumano celebrandam destinavimus, non ad lites el conteh-
deslitutus auxilio, quemadmodum venire valeat ve- liones excitandas direximus. Scimus enim quod
strO pro Christi aniore collato sibi fulciat juvamine. docente Aposlolo, servum Domini non oporteal 'liti-
jarii vcro si episfolae per eumdem legatum vestruni, gare (II Tim. n); sed hoc lotum est pro quo misi-
"aquo vobis raodo delata non est, tenorem vel ordi- nms, videlicet ut, servala apostolica. scdis auclori-
nem quo diximus prsenouiinatas personas Romam latis reverenlia, restauraliouem Ecclesia Coiislanli-
fore venturas scire cupiiis, a prsesentibus missis nopolitana stalus sui recipiat, et pax et uiiaiiiinilas
noslris exigite, et hunc nosse plene valebitis. Siqui- sanctis Ecclesiis et imperio vestro reddatar, atque
dem iliis exemplaria eplslolarum qnas magnitudini perpetuis, Deo propilio, temporibus custodiatur;
veslrae, necnon Phoiio per Rbadoaldum et Zacha- necnon et nomen vestrum diutinis ac- prospefis
riam lunc episcopos direximus, scripla pro colla- crescaf- successibus. .Et quemadniodum piorum pra."-
lione cum authenficis facienda tradidimus : cum cedenliuni Augustorum miris bic posl funus prseco-
quibus etiain exemplaria epislolarum, quas vohis et niis attollalur, et in ccelisaeteriii-regni beaiiludihe
Pholio per Leonem a secretis misimus, et hujus, perfrualur. Alioquin secundum Aposlolum, verbuvX
-quam per Michaelem protospatharium nos desli- " Dei non est alligatum (II Tim. n) • qui rursus aili
nasse prsediximus, secum nihilominus deferendum Vivus enim est Dei sermo el efficax, et penelrabilioV
contuiimus.' omni gladio ancipili, et pertingens usqut ad divislonehl
Juxta ergo tenorem et ordinem quo prsefatas per- animm ac spirtlus.; compagumqnoqueac medullarum^
sonas ad iterandum judicium huc venire decrevi- et discretor cogitalionum et intentionumcordis (Hebr,
mus, latius sagax industria vestra reperiet, quem iv); quo usi-necinol)edienies,necadversanlesEcclesiae'
nos in hac fastidium prolixitatis declihantes, repli- Dei, nec molestiam inferentes famulis ejus dimit-
care refugimus. His igitur^ inspirante Deo, ita vetere quoquo modo polerimus impunitos. Qui habet
slrae serenitatis auribus intimalis, sciat a Domino aures audiendi attdiat (Matlh. xi). Quse nos omniaj-
redimitum imperium vestrum missos sibi a pra.su- licet strictim, idcirco dicimus et satagimus, necnoft
lalu nostro, Deo auctore destinatos, Donatum vide- el diligenter exsequimur, ut plurima cohimemorare
licet reverendissimum et sanctissimum sanclse Ec- prselerniitlamus. Piimo, ut ne nos de talenli acce-
clesise Ostiensis cpiscopum , et religlosos ac vene- ptione, quani in piivilegiorum quantitate percepi^-
rabiles sanctaeRoriianaeEcclesiaeLeoneni lituli san- mus districtam, si pigri reperiamur, cofam summb
cli Christi maftyris Laurentii, qui appellalur Da- _ iudice cogamur reddere ralionem. Secundo, ne in-
0 ...
masi, presbyterum, atque Marinum apostolica. no- irregulari dejectione Ignatii, consaeerdotis nosln
slrae sedis diaconem, quos benigne.clemenlia vestra et fratris, vel iii promotione Pholii quoquo modo
suscipiens, utpote Christianae religionis cultrix, in consensisse puteriiiir. Terfio, ne sacerdotalis ordo
omnibus pie traclet, et intactos quandiu vos penes tam ignominiose vilescat, ul Domini noslfi el sa-
remorantur, et indemnes prorsus manere decernat: crum corpus ejus traclantes, atqneSancti sanctorum
quin et adilum simulque locum quae injuncla _sunt ejiis velamina penelrantes, et praecipue summum in -
sibi, vobis licenter exponendi congruum eis ac sufli- dioecesi sua locum retinentes, tam faciie dq cselero
cienlem impartiri dignetur; Sicque deinum in qui- impellantur, et a vulgaribus quibusque ac inferiori- -
bus Deus annuerit, et cordi vestro impeiravcrit, or- bus suis, necnon el laicis pfosternantur, etabsque-
dinatis, illaesos ad nos prolimis eos et absque qua- ullo examine aut comprobalo crimine gradu proprio
libel impedienie molestia redire sinal. elEcclesia sua priventur. Quarto, qnoniam manifd-
Sed quoniam in Dei omnipotentis servilio dirislum est-qualiter. sede apostolica in Gregorii Sy-
guiitur, per ipsius terribiie nomen, quod Trinitas iacusani et sociorum ejus damnatione non consen-
$st inseparahilis; et pef borrendum divinum 'tidi- tienle, ipsi modo quein praediximus ad haec exc'.-
IMS EPISTOLiE ET DECRETA.' ""'""'- 1018
tanda sufrexerint: et nuhe nisi nos haec corrigamus A bilis frater et coepiscopus noster Igiiatlns Conslaiiti-
vel puniamus, veremur ne nobis deputetur in cul- nopolilanam regerel Ecclesi-.m, a sanclaecomniuuib-
pam. Nimirum qui successores sumus eorum quo- his participatione contra regulas averlcritiuto parto
fum ipsi benignitate ahusi, lieet nobis inconsuliis, fuisse dignosceris, et ex saeculari administraiionb
a:l ista pfolapsi s-iiil. Qtiinlo, ne ipsum guoque im- alque niilitia, etex foro subito tonsuralus, a Grego*»
perium vestrum, vel successorum vestrorum tam rio Syracusano dudum episcopo a synodo damnSib
leviter adversus Ecclesias Dei vel pra.stiles eorum et ab apostolica sede convicto episcopus ordinari c_
perversesuggestionis flatibus commoveantur. nunctipari passus, cliam vivente a'c superslite Igna-
Unde pielaiem veslrain obsecramus, el coram tio patriarcha sedeni ipslus invaslsii; et sponsani,
Deo et saneris amgelisbjus coniestarour_ ut obedia- quam a Christo sponso inimaculalhm custodiendain,'
tis" nobis, el nos in hac viia polius audire curetis veluti airiictis sponsi perceperat, hon per ostiimi,
horianies atque roganles, -quambealum Petrum coe- quod Chrisiusest, sed aliunde ex "adversoiri ovile
lestis fegni clavigerum"in futuro seniiaiis accusan- Dominicum more furis, vel lalronis iffufiipehs, "ab
lem, atque dainnanteni. Nam si nobis iioii obedieritis, -violeritus, rapax et scelestus adultef sVibripiiisli._5
bt auctori-- -
ipse contemiiilur, cujus vicCs gestavnm. praeter, imo adversus aposiolicos cariones, soeculavi-
l&leclamamus. Pbfro si illum cbnleinriM.s,ipsi jami B I hiis potestatibus usus , eeciesiam pef c&soblinuisif.
consideiafe qui de vobis erit, vel quam in leifibiH Deiiide cmn damnatis el annihemallizalis,'airjtie eum
judicio Dei fatiouem dabilis, qui in tarita suhlimi- his, qui ne sacerdotale ofiiciuinaiite "audienliaih
tate positi, per exemplum vestrum cunclis subjectis; prsesumereni, feta decessore meo' s?.neti-crecbrda-
vestris uliimi exilus prsecipilium demonslrelis : nonL licnis Benedicto papa ftieranl oblignli", quotidie ac
sbluni auterii ih pneseiui tempore, verum etiani in.L iiidifferenter communicaus, el convefsaris c'o'nlra-Ii*
ftiiuro, iuiperatoribus videlicel et cunctis niundii dem promissam, contraque luam professionem, qua
pfiiscipibus, neciion -et omnibus omnino fidelibiis. polHcilus cs, te adversus jam fatorii palriarchara
" Exhoriescite
igitur lol hominum exemplo vesiro nulliirii sinistrum consilium esse factufurii, coiigrc-
pietatem desiruere*; ibrinidate tantarum animaruniL gasti coricilium, et cum sequeniibus luis depositis et
cperari periciiluni; pef timescile fidelibus, ad salii- damnatis elexcommunicaliSj el analheniatizatis, et
l&mfbrte tendeniibus, tantam pernicicm prseparare,-,• aliis sine Ecclesiis, alque cum his, a quibtis vel lu
dl pro his omiiibus coram districlo judice sirie. Irregtilarilef ac ilHciie pvovectus fueras, vel qnos
quibusUbetcxcusalionis anibagibus dc ornnibus ra- ipse letnere ac indebite promoveras contra eumdem
tioncni'htnnimbdam dare. Quoniani quot exeniplo> fratrem et comniinistfum iioslrum depositioneih fa-
vesiro :ad lalia fuerini devoluti, de lot animarumi < C cere, et anatbema dieere ausus "e_s_Deinde apostolicoa-
. dispendio eritis prorsus ohnoxii; et tot procul dh- sbdis missos, quos pro causa sacrarutn imaginum,
bib, quod hon oplanjus, pocnas luetis, quot noxiae e et pro inqtiirenda, el nobis renuntianda jam fali
aclioiiis vesiraeiorma in inobedieiitiaechaos demer- patriarcb;» dejectione, ct ob inveniendum moduTn
. gitls. Qiire briinia, pielate veslra nobis obediente,, promotionis tuae destinaveramus : quibus poluisti
aveflal Dohiirius, nam isla nos pro siilute vesiraa. argumentis a nosiris mandatis avertere, more Acacii
prosequimur et exigiriius: (Ex ep. Celasii papm adi quondam Consfantinopolitani haeretici patiiarchse,,
AnastMthp.) Undb ne ifascaris si te taiituin diii- pfaesiiihpsisli, et ad proccssionein, quse tibi cum
gimus ul teriiporaie reîiUm quod assecutus es, tes cbmparibus luis habebatur : siculi corum profcs-
velimus habere perenne; el qui imperas nunc ho- sione palefaclum est, et sancto Spiritu revclante
minibus, regnes cum Chrislo; et qui cras mori- venerandae synodo, quae a nobis collecta est, cla-
.thrus es, vitam percipias ,et gloriam teternam [cod.• ruit, ad damnalorum et scbismalicoruni, tuamque
Valic., sempilernam]. Dala Idibus Novembris, in- confusioncm contempta legalione, qusevel gentilium
diciiofie'"£v".' ' ' more servari iiebuil, perlransisti [pro pertraxisti.
- ; '
xcix.- , HARD.], el in illusionem beali Pelri apostoli, cujus
D a sede profecti fuerunt, non solum Inefficacesredire'
.... ADPUOTIUM.
fecisli, sed etiam impugnalores omniiim, quae sibi
(Anno.866.) .
fuefant imperala, nionslrasli. Poslremo episcopos,
Exprobrat Photio muita cfimina, qum in occupandd qui tibi tanquam adultero, et pervasori coriimuni-
Ignatii sede commisil; probat itlum et divinumet [?
' humanum jtis violasse; nuniial ipsum depositutn n care noluerunt, exsilio relegasli, etipsis jubenlibuS'
fuhse, et si non paret senlentim, minalur illiper- contra canones lui scelciis complicesin eorum sub-
peluam usque ad obitum excommunicalionem. • rogare Iocis. non'limuisti. Et usque in prsesens Ec- •
NICOLACS episcopus servus servorum Dei, viroo clesiam Dei diversis persecutionibus impugnare non-
Pnoxio. desinis. Ila ut fralrein et coepiscopumnostrum Igna-
'
Innumerabiliiim reperiris pr_evariealionum obno- i- tinni sanctissimum patriarcliam inauditis poeniset
xius, et venerandorum canomini, atque paternaruma liorribilibus tormentis afficere non quiescis : sed e't'
difflnilionum, quinimo el divinorum mandatorum a onines quoiquol pro verilatc, el ftde comiiiode per-
cbntumeliis mallipliciter ac impudenler elatus : si-i- sistere deprebendis, quibus praevalesniodis perdere
qhideiii et' ex scliismalicorum ; sed et cum yenera- ihiprsetermisse moliris,
10« - NICOLAIPAP/EI - 1M%
Quamobrem in his et hujuscemodi te cognoscenles, A quidem a vero discedimus : nam ipse non solum
contra evangelicas, aposlolicas, et propheticas, at-. super magistrum tuum contra Evangelium factus
que canonicas inslitulioncs efferre dolemus, elni- es, verum eliam ordinationi Dei resislens adversus
miis nioeroribus affecti, necessario te praesentibus eum dentes tui, arma et sagitta., et lingua lua ma-
apicibus admonemus, hortarnu:' et obsecramus, ut in chsera acuta effecla est. Quandoquidem non, sicut
tanta gloria non decipiaris, et aeterna bona pro bis sanctus David, mittere manum in christum Domini
brevibus non amittas. Pensa quam pauca sunt om- formidasti, sed sicut principes lalronum non ha-
nia, quaehic mulctent [niulcenl], quamlibet muha bentes bona, regem suum trucidantes, insurgere
esse videantur. Perpende, quaeso, quam multiplex contra reclorem luum versutis insidiis magnopere
sit, et quam prolixa poena gehennae, et hanc incidere procurasli. Quos idem sanctus David, sicut et iUum
pertimesce, hanc tibi acquircre medullitus exhor- qui se chfistum Domini (Saulem videiicet) peremisse
resce. Nam, secundum Evangelium, Quid prodest liuntiaverat, tanquam honiines impios, et principem
homini si lucretur totum mundum, anitnm vero sum suum trucidantes, tradere niorti laudabiliter j"ussit
detrimenlum paliatur ? (Marc. vm.) Scimus quo-.. (II Reg. i). Quanquam etiam si nihil in his repre-
niam sapienlia praeditus, et scientia ditatus haberis. hensionis admitteres, eum pridie laicus fueris et
Sed audi quid propbeta de quibusdam sapientibus B - sseculomilitaveris, nequaquam tam repente debue-
dicat : Sapientes, inquit, sunt, ut faciantmala, bene ras ad summi sacerdotii pervenire fastigium : quan-
autem facere nesciunt (Jer. iv). Porfo de scientia doquidem nec monachorum poteras lam subito se-
egregius Aposto.us ait : Scienlia inflal, charitas vera cundum probabilium Patrum" traditionem, perfectio-
mdificat (I Cor. vm). Ergo quantum non prosit, nem consequi, Gelasio, Gregorio et Adriano magnis,
imo quanlum obsit, non ad bnoa sed ad mala fa- ct vere sanclis sedis Romanaeprsesulibus id ipsum,
cienda habentibus sapienliani animadverte : et noli quod serenissimo Augusto, alque tibijam scripsi-
gloriari si habes scientiam sine cbaritate, quoniam,- mus, mullipliciter inhibenlibus. Sane si horum tan-
leste Apostblo, illa inflat, isla oedificat (I Cor. iv). quam ignotorum, sanctilatis insignia non agnosce-
Et certe absurdum ac indecens est, uteam, quae bas (licet-cujus fidei, cujus studii fuerint, pereorum
inflal, virtutem habeas , ilia vero quae aedificat, ca- nosse scripta sufficerel) salterii Coeleslini, atque Leo-.
reas. Quam autem, habuisti charitatem , quando vinis, ejusdemque sedis pontificum reverentiam prae
debas fralrem et comministrum nostrum Ignatium oculis habuisses : quorum sentenlia. tota per muri-
ab ecclesia sua pelli, impeti, et adversus eum con- dum diffusa inclinatur Ecclesia : quorumque doetri-
jurationes cl conspiraliones prasparari ? Et non so- nam ( sicut in sacralissimis terlia el quarta synodis
him minime iilum, cum posses, ulpote ad saeculum"- videre est) Christiana veneratur apprime religio.
clarus et bonorabilis adjuvisti, verum etiam cum Quinimo et quorum virlutum decus, et eloquentise
factiosis concurristi, et eum machinanlibus adversus nitorem, necnon et morum prohitatem ac^xhorta-
eum, et varias nialignitalis aigunientaliones exci- tionum suavitatem non solum fideles reges, verum
tantibus concertasli. Quin potius horum omniura eliam infideles ac lyranni, barbarique principes,
peccatum, quod generat morlem, in leproprie con- reverentia, vel pavore non modico mansuefacti ve-
summatum est, nimirum qui cunctarum prsevarica- hcmenter amplexati sunt et sectali. Quod si magnos
tionum in illum eommissarum tu auclor faclus es. sanctosque fuisse non negas-(quia nec vales: alio-
Nam et si le homicidam dicimus, non menlimur, quin pugnabil pro eis orbis ierrse conlra insensatos)
Joanne apostolo clamante, qui ait: Omnis qui odil oportet ut in cunctis Ecclesise dogmatibus, et disci-
frairem suum, homicida est (I Joan. n) : si ergo plinis eos solerter attendas,.et veneranter admiltas.
qui odit fratrem homicida est, quanlo potius is, Nam si in caeteris nosirae religionis negotiis eorum
qui patrem non soium odil, sed et quantum in se est, assertionibus cesseris, et in his eos, in quibus tua.
mactat? insupcr etiam si, utAchab, quse illius sunt promolioni contradicunt, contemplevis, apparet te
rapit, et possidet,"homicida dicendus est, et non so- . minus saluti communi, quam sorli privata. inlen-
lum qualiscunque homicida, verum eliam et parri- , dere,acper hoc, non quaeJesu Christi, sed qusetua
cida? Paler enim tuus efal Ignalius, et tu filius sunt, quserere. Aut illae bonae arbores fuerunt, et
ejus, qui lantum a te prae naturali patre debuerat bonos fruclus fecerunl, autmalse (qtiod absit) et
venerari, qnantum spirilus, quo relativa haecnomi- fructus eorum mali: et si quidem boni fuerunt et
na mutuo possidelis, praeferendus est carni. - fructus eorum boni, oportuit eos tanquam bonos se-
Porro si le viperam appellamus,' non fallimur, qui: Non enitn potesl (Evangelio lestanle) bona ar-
siquldem tti, nonnisi parente porempto, proficere bor malos fruclus facere (Matth. VII). Porro si de
credidisti. Jam vero si te tain [leg. Cham : quod eisdem non cnm lola Cbristi Ecclesia sapis, riecesse
el sequenlia plus nimio confirmenl] simiiem asseri- est qualiler vel ipsi, vel fructus eorum mali fiieriut,
mus, nec sic erramus : ipse quippe adeo in irrisio- plurimis adhibiiis ex omni Ecclesia.lestibus compro-
nem et conlumeliarn patris prorupisli, ul de catbe- bes et affirmcs : quoniam libf soli super hoc negotio
dra sacerdolali eum prqjiceres, el ad illudendum contraria suadenti non credilur. •
inimis, et scenlcis inverecunde proderes. Extremo, Jam vero si dixeris, Bona eigratasunt, atqtie.
si te Judseis compafamus, fpiiasse non modicum," s.lubria, (ju_eprscdicaverunt, vel slatuerunt? sed
1049 EP1STOL.E ET DECRETA. 1OS0.
non omnia, nam horum quaedairidulcia, quaedamA , subilo faclus clericus clericis dominetur, qui per
amara fuere, Jacobus tibi pro eis respondet aposto- singula stipendia mililaverunt, et omnem in Donii-
Ius, dicens, Nunquid fons de eodem foramine ema- nicis castris aetatem egerunl. Quid , inquam , illa,
nat dulcem etamaram aquam ?"(Jac. m.) quoiiiam nisi omnia quae vultis ut faciant vobis bomines, -et
sicut idem iterum ait: Neque salsa dulcem potest vos eadem facite illis,. j'ubent, quando prsecipiunt,
facere aquam (ibid.) : Spiritus enim sanctus quorum ne prioris ordinis sui quislibet saltu prsepropero in
vasa isti fuerunt, npn potest nisi dulcia per hos, alienum bonorem ambiat immoderala cupiditate -
quos. repleverit, eructare. Prseterea si profiteris om- transcendere,~vel pro suo libitu j'ura studeaf aliena
nia eorum decreta salutifera quidem fore, sed baec pervadere. Et certe si lu per singula stipendia in
vos hactenus ignorasse, nec sic profeclo excusabiles Ecclesia Constanlinopolitana' militasses, et omnem
erilis. Nisi enim ignoraniiae peccata essent, nequain Dominicis caslris setatemegisses,et quilibet prio-
quani Psalmista pro bis Dominum precaretur, diris professionis saltu prsepropero in bpnorem luum
cens : Delicla juventulis el ignoranlim ntem ne.memi- ambiret, el immoderata cupiditate transcenderet, et
\ tieris (Psal. xxiv): qui rursus denique dicit :N'oluit pro libitu studeret tua pervadere, mox in vocem
inteltigere, ut bene ageret, iniquitalem meditalvs est prorumperes, et adversus hunc querelas exponeres. :
in cubili suo (Psal. xxxv). Qui enim non ait, Non B J Et quia pr_eceplum est : Non concupiscesrem proxi- \
'
intellexil, sed Noluit intelligere, ut bene agerel, promi lui, neque omnia qum illius sunl (Exod. x); et
fecto monstravit, quia ssepe proposito volunlalis . rursus': Quod libi non vis fteri, aliis ne feceris (Luc.
*
ignorantia procuratur. Idcirco de ignorantia cuncta m), sufficienlibus scriptis.palam cunctis ostenderes,
ad securilatem auferes, si apostoli formidolosa ver- et quod Joannes Baplista militibus, ut neininem con-
ba consideraveris, quibus ait: Si quis autem ignorat, culerent, neque calumniam facerent, et contenti
ignorabilur (I Cor. xivj: quia profecto, docente e|sent stipendiis suis, prsecepit, intentissime com-
sancto Gregorio papa, qui ea quse sunt Dohiinine- memorans, el ait: Noli me concutere, noli mibi ca-.
sciunt, a Dominp nesciunlur. Seddicis : Hsecnon in lumniam facere : sed eslo tu, "qui miles sseculi
lege suscepimus, et prevaricalores, qui significanlius hactenus fuisti, slipendiis tuis contentus, quia sic
GrseceTt«paiiou.ot dicuntur, non sunt, nisi qui prseler libi prsecursor Domini dicit, et excelsis vocibus ex-
legem acceptam aliquid pravilatis committunl, sicut clamares, et fleres forte singulliens : Ea slipendia,.
Apostolus ait : Vbi non esl lex, nec pravaricatio eorum frueius laborum noli concupiscere; noli sub-
(Rom. iv). Sed-audi, et expavesee quod rursus idem ripere, noli de me, vel de meis commilitonibus male
dicit- Apostolus : Quicunque enim sine legepeccave- sentire : noli modo vincere nos omnes tot curriculis
runt, sine lege peribunt (Rotn. n). Alioquin gentes, 'G temporum diversis prseliis Domini jam fessos, tot
quae legem non acceperunt, excusabiles fateberis. sudoribus el vigiliis pro civilate ipsius jam labefa-
Yerum ego universos qui inique agunt transgres- ctos velle saltu quodam ambitionis transcendere, et
sofes dixerim, psalmographi habens auctorilKlem, in nobis ex mililia noslra non electus, vel provectus -
qui canit: Prmvaricantes , inquiens, reputavi omnes noli ducatum arripere. Igitur cum ea, quae sedis
peccatores lerrm (Psal. cxvm). Dieens efgo, prmva- • apostolicse prsesules instiluerunt, in Htteris sacris
ricanles repulavi omnes peccalores terrm, eliam gen- invenias, iino vero in temetipso jugi perseverantia
tes, qua. legem non acceperunt, comprehendit. Quo- relegas : noli, quia decreta ipsorum non susceperis
niam etsi legem per Moysen datam non acceperunl, amplius asseverare :"cum ipsi nihil, nisi quod natu-
acceperunt lamen legem naturse, quaenisi corrupta ralis, quod Mosaica, necnon et gralise lex jussit, in-
fuisset, lex Mosaica data non esset: quam videlicet stituanl; et quidquid in Sardicensi sancti Patres
legem naturalem nunc a te non inconvenienter exi- concilio statuerunt, custodiendum prorsus definie-
gimus, qui gloriaris sanctorum tantorum pontificum runt. inter quos Osius ille famosus, et niagnus in-
edicta nullatenus accepisse. ventus est Athanasius, quamvis timeseimus quid
Denique hanc sibi datam, si volumen cordis tui. _ somnians dicas ejusdem eoncilii canones apud vos
conscienlia scrutata fuerit, procul dubio non nega-" non haberi, quod procul a vero multis esse probalur
bit. Ibi quippe scriptum reperies, lege nalurae di- indiciis. ' .
cente, a nemine velle lsedi, a nemine velle tua pror- Primum quidem, quoniam quando Zacharias, oui
sus auferri. Quapropter apte praecipilur : Qttodlibi se prselendebat episcopum, ex parte Syracusani
-"
nonvisfieri, aliis ne feceris (Luc.m), et Domino Gregorii, el collegarum, ejus aposlolicam sedem
dicente : Qumcunquevultis ut faciant vobis homines, adiit, eorum deposcens Tenovari. judicium : hos se
et vos faciteillis (Matth. vn). Ideoque non poleris in appellalione canones, el eos, a quibus niissus
hanc te legem non accepisse negare, cum eam etiain exstiterat, fuisse secutos aiebat. Deinde nos diligen-
ipsa nalura doceal, et propria uniuscujusque volun- lissime requirentes . reperimus ipsos canones eo
las edere [forte, ea de re..HAiu>.]jugiter innotescat. sensu, et numero lioii solum in novis, verum eliain
Quod si hanc.datam tibi fuisse denegas, profecto sein vetevibus, alque authenticis codicibus, qui vera-
dis aposlolica. praesuluin decrela te accepisse de- ciores soliti sunt iriyeniri, Graececonscriptos, quo
'
monstras. Quid enim illa nisi quod libi non yis cseleris Latinis canonibus inserli esse cernuntur,
Jieri, aliis nefeceris, dicunt, quando praecipiunl ne nhnirum qui et a prsesulibus provineiarum pene.to^
iOol NICOLAl PAPiE I I0S2 -.
liiis orbis definiti sunt, et illis, omnibus salis pla- _k.businaiiifestus, el'c, vel expiatis cuncfts pravis mo-
CHisse.per eadem- exemplaria Grceca monstrantur. ribus, e:c.,] expiaiis cunciis probis moribus elvlrth
Quomodo auiem non esse penes vos Sardicenses ca- libus, lvmnifcstus ad praelatiohis fasiigium prove-
rieues tu solus astruere polefis, quando non solum heudus. Igilur nos qnidem de indehita pronioiione
&Latinse, verum etiam cum aliis a Grsecse lingnae iua slimhiatim ha_cscripsisse libi cognosce.
liorninibus statiili siinl ei promulgali?- Qua de re ' Tu autem qui ctiam cogital.otYum tnarum tesiis
credibile non est, qnod iiiic delinitum est. 'untitn- es, quam illicile sis proveclus, scife facilius poleris.
quemque ipsorum mininie linguse propriae tradidisse. Qna de re aliemiin cessa de cveleropervasum locum
Aul quomodo non suut peues vos a canor.es Sardi- ienere, nec fias domui Israel in offeiidiculnniiniqui-
censes, quando inter quiiiquaginla litulos, quibus taiis, et nec amplius csecis ducatum prsesies erroris. -
concordia canoniim apud vos texitur, ipsi quoque An noii (ut mulla oniillamus) offendiculum domui
reperiunlur ?-Jam vero [forte, si el canones cum, Israel fac.tuses, qui taniam Domini plebem Ignaliuni
ITARD.]si et habittis tuni pr__falorum ijisignitmi Ro- Seserendo contra siiam suhscriptionem, vel profes-
rrianorum ponlificiiin decretalibusinslilulis, de laicis sionem agere coinpnlisii ? An nori ei ducatum erro-
ad ecclesiaslicos gradus non lernere piovehendis - ris praeslilisli, quando illipaslorem suum infideliter
eniissis, contemnendos e.^sepntasti, salietn doclorem B deserere, et le, cui nonp.ertinebat aiiquid de ovi-
. genliuni Paulum apostolum audire consensisses, el bus, sequi callide suasisti ? Verum lanti reatus
qiiam sancti paires in Sardicensi concilio conve- pondcrejam fungeres, si veritniis sententiam solll-*
nientes in hoc cum eo cpncoi*daverint, altendisses. cila cordis aure.pensares, qtiaeail : Qui scandaliza-
Nam et audenler dicimus, et veraciter profitenmr, veril unum de ptisillis islis, qui in me credunt, expe-
quoniam qni'Sardicense concilitini non recepil, nec ilil ei ut suspendatur rnola asinaria in collo ejus, et
Pauluni aposlolumrecepit. Qtiid enim (ut ca_ie**a demefgatiir in profundum maris (Maltii. xvm). Per
pr__l'ern_illamus)Sardicense coneilium staliiit, quan- inolam quippe asiuariam sseeularis viice civctiitus,
db dicit : Si forte aui dives, aut scholasliciis de foro, ac labof exprimitur, el per profundum maris, ex-
aiit ex aduiinislrationc sasculari episeopus fuerit irema damnalio figuralur. Melius ergo libi fueril,-
postulalus, iron prius ordirietur, nisi ante el lectoris ul sub exieriori hsbilu te ad mor.eni steciiHacia
fhune.re, etofficio diaconi, aut presbyteri fuerit per- conslringerenl, quans sacra officia ambiendo, et noh
furicius : et iia per singulos gralus, si dignus fuerit, solum unum, sed eiiam cum magistio palre, ac pa^
ascendat ad culmen episcopatus? Potesl enim per store tuo plurimos eorum , qui in Donrino creoiriat
lias promoiioiies, quse habebunt uiiqtie pef proli- scandalizantlo, in culpa le cseteris iniitahilem de-'
Xiam'temp.is, prbhari qua fide sit, qua modeslia, J liionsirares : quia'nimirum si solus caderes, ufcuri-
qua gravitate et vereeundia, et si dignus fueiii proque le lolerabilior inferni pcena cruciaret. Fugeiia"
batus, divino sacerdotio illustrelur ; quia conVeniens que principalum nequitcr usurpatum : declin&L
hcii esl, nec ratio, vel disciplina patitur, ut temere praeesse, qui iiimimeris dignosceris ihdesinehtef
et leviter ordhiethr aiit episcopas , aut presbyler, obesse. Scriptum legisti quia Jesus (qui utique rex
atil diaconus, qui neopbytiis est, maxime ctim et * verus est) citm cognovisset quia veniuri essent ul
hiagister genlium bealus aposlolus ne hoc fieret; raperenl eutn , et facerenl 'evm regenl, futjit {Jotim
denuntiasse, et probibuisse vitlealur : sed bi, quo- "vi) : quis enim principari omnibus lam sine.cuiptL
fum per longum teiiipus examiriaia sii vita , el me- potuisset, quam is, qui hos niniiium regerel, quPs
fita fuerinl comprobata; liisi quod Apostoius prseci- ipse creaverai ? Sed quia idcirco in carne appariilt;
pit dilecto discipulo, dicens : Manum cilb nemini ut non solum nos per passionem-redimerel, verflni
imposueris, neque cotnmun caveris peccatis alienis eliam per convevsationeni doceret, exemplum se
VI Tim. v). Et de diaconibus : H. aulem proben- seqneiilibus pv_ebens,rcx fieri noluit. Ad crucis ve-
iur, el sic ministrent (I Titn. m). Quisautem majo- ro palibtilum sponlc cumvenit, ohlatam gloriaih
iem concordiam quam in bis verbis Aposioli, et Culminis fngit, poenariiprobrosae nibvtis appeliit, ut
iiiemorali eoircihi potefii invenire ? Quid vero est, * videlicet menibra ejus discerent favores mundi fu- %
tilo, nisi ante maturilatem selatis, ante tempusexa- gcre, terrores minime timere, proverilale advefSk
iniriis, ante mefituin laboris, ante experieniiam 'di- diligere, prospera formidando declinare.
sciplinse, imo ante exhibiiionem subjectionis polius, Igitur landem aliquando audi nos, quos si audie1
quam celsitudo prselationis ? Jam vero si Apostolus ris, non senlies erga ie penituS inflexibiles, neGad
(uf inlermisse prsedieli concilii mentio differatur) misericordiam duriorcs-: quia, ut "Leo Magnus apb1
diaconos probafi praecepit, et sic niinislrare, qtianto stolicse sedis anlisles beato Flaviano scribil (episi.
igne docius episcoptis diutinis esl lemporum spatiis XII, ad fin.) : Dominns noster verus et bonus pastof,
per omnium exercifia viriulum probandus, el tan- qui anitnam snam posuit pro ovibus suis, et qui venit
qtiarii auruin in fornace divcrsarum tenlaiionum animas hominum sglvare, non perdere (Joatt. x),
exaniiriandus ? Sicque deimun purgatus jam, et imilalores uos vull csse pielalis, ut peccanles qui-
[forle, excepis eunctis probris, moiibus elvirliui- dem juslitia coerceat, conversos autem misericordia
1 a Colleclio
- ' est Joannis
canonura - Anliocbeni, quse quinqtiaginta litulis constat. Hanc Juslellus edidit»
PAIID.
1055 - EPISTOL-E ET DECRETA. 1054
nori repellal. Siquidein riuric pro omnibus,- quae A et apud aurium nosfrarumauditu__bdorifera_crebie-'
sparsim per hujus epislolse textum te contra omnia scente fama laudabiliter frequenlare, ccepinius et'
* jussa divina perpetrasse commemoravimus, Dei omnos exinde immcns,as eidem oninitim doiiorum lar-
nipotentis et healorum aposlolorum principum Petri gitori Domino gralias agere : ct uthaec in te cre-
ac Pauii, acomnium simul sanctorum , atque vene- scere faceret, enixius implorare, qui pi*o magnse
randorum sex universalium concilioruni auctorilale, pietalis snae, ac ineffabilis misericordiae rauliitiidihe
necnon et-Spirilus sancii per nos judicio cuncto sa- tanto apicem excellenliae iuae posl subiimius exltilitj
eerdoiali honore, ac noniine (qnod gementes dicimus) qtianio per teoppressos erigi, et opprinienles coiii-
alienus, et omni clericatus ex officio prorsus exiiius: primi, ei exaltantes Ecciesiam suarii exaltari, et
ita nt si posl natiliam bujus sanclionis, quam diviua biimiliantes hane voluil humiliari. Posuit quippe.le-
inspjratione depromptam esse credimus, "dum una- in Ecclesia sua sicut cedrnm, ut sub umbra tuare.'
nimitate et concordia sanctse synodi sit procul dnbio irigeriumcriiciali, et proteclionem,inveiiiantxleso*;
prnniiilgala ," lentasti in Conslauiinopoljlano flrrono! lali, ac diversis faiigaiionibus, lacer.ali; Post'haee'
prsesi.dere, ac ssepe fato venerabili coepiscopo noslfo aulem audivimus in Consianlinopolitana' urbc dis^;
Ignatio, quominus ecclesiam sibi commissam sine* sensiones, conieiitioneo, claiiiorcs, eonjuraliones*
quavis inquietndine regere posset impedisti : vei si B conspiraiiones, f-tctiones, animosilates, .simultales;-
de ministerio sacro ullerius ausus fuisli aliquid moi'e et caetera incommoda, seu discrimina, ita ul jam
sacerdolis contingere, juxta praecedenlem constietti-' innninere credamus illa lenipora, quae ab apostblo
dinem (quod contra canones esl) nullo modo liceat novissimis diehus instatura fore prsedicia sunl, et
tibi communionis sperii, aut locum habere satisfa- urgere puiarenlur omnia signa, quae Redemplor.
ctionis, sed anathemalis vinculis irmodatus una cum nosler finem mundi prseventura esse pronuritiavit;'
communicatoribtis tuis, alquefautoiibus perpeltio Qnid aulem nequius, imo pcriculosins, quam ante
Dei jiidicio, acêntentia per mediocrilatem noslram justam, canonicainque audiemiam sola saeculafi po->
existens, sacrum_corpus et sangniuem Domini Jesu leniia prsesulem a sua sede.propelii, alque ecclesia
Chrisli nonnisi yicino- mortis per.iculo percepturus. • sibi divinituscommissa, consensuque a'c snbscriptio-
Quatenus haac unusquisque discens : nequaquam de ne provincialium sacerdotuin, et compalriarehariim
caetero temeraria pnesumptione ex laicis subiio in cominunione "roborala privari ? et eum qui inteT
dominicis castris insperato quodamniodo impetu ir- Deum et hominem inierpres, ab iiitercessioncpopu-
repere audeat, eiprincipatus amore anle dux-esse lorum, nulla monstrala noxa, solo pro libitu unius-
velit, quam iironis coiisuinmet officium,-et ante cujusqtie removeri? Qtiid, inquam, ncquius, iuu pe-:
lentet docere, quam discere, sicut in' eadem Gon- 'C riculosiiis, quam ,ut "discipuli nianus in magistrum'
stantinopolitana .Ecelesia saepe prsesumptiip.i esse i.ijiciant ? filii viperas imitanies parentem propriura
comperinms. Et rorsus ne conlemptis clericis (quo- (quanlnm in ipsis esi) inierficiant? eique maledicere,
rum utpole in"lam magna urbc copiosa muliitudo a quo benedicti sunt? eum projicere, a quo ad sin-
est) quisque ab ipsis (ulita dixerimus) cunabnlis, gulorumgraduum honorem pi'ovecti'siint?.Quid vero'
imprselermisso labore in Eeclesia Chrisli desudant; praesumpluosius, qiiam si pulsus aliquerii pellefe,
et iudesinentia Domino"exhibenl_.ervitutis obseqiiia, aiit remotusremoverp. atil ligalus ligare lentet? Quid-
is qui deforis est, alterius ovilis Christi repente praelerea ineonvenieniius, vel inordibajius, aique
principalum -arripiat, et nitalur qtios esse suos non confusins agi polest, quam tantariumerosilaie Gori4
recognoscit, discerpere, el grexDominicus ir.cipiat staiuijiopolitanoriim clericofuii), lariqtiam tola vel
eum utpote exlraneum, et impfovisum omnino confidei violatione polluta, ve! inscilise insipientia enfef-
temnere, prsesertim cum perspiciai nihil sibi stipen- vata, ye.l diversis criminibus irretita, spreta pehfi"
dia pfofecisse meritorum, et alienum suorum cernat tus, ac reprobata, laicum snper hanc eiigefe,' gf
consumere fructus labbrum. Dala Idibus Novembris, exlraiieum super eam inducere, et in e'a cohtfa ga- -
indictione xv. cros canones,imo veroadversns apostolum neoph.j'1-»'"
- - " - J^ luni ofdinare? Jam vero si neophytum ntmhist h6-
G.
. - ADBARDAM •CiESAHEM. vilerin fide planiatum dicitis: respondeihtjs.-iVtffl
- (Aiinb 8G6.) hoc iliud nobis nomen' significare :. siquidbfii
Dolel se depulsum fuissb 'de spe, quam bb multa qum" in illo nomine. vraod esl neophytus, " nihii de -frde
a principio ie ejus piildte audierat, in ipso cotio- sonat.
caverat; hortatur eum ut resipiscat, el causamlgna- Sed dieitis : Ita hoc sancli Patres nostri Iriler*
tii apud imperatorem agat -, ipsisque legatis sedis pretantur, videiicet ut noviter in fide'
faveal. neophytus-
apostolicm
planlatns inlelligaltir? At nos respondemus, quod
jApud,.Mansi,iMtf.} postquam in compofitione nominis hujusnil de fide:
.NICOLAUS episcopus, .scrvus servorum"Dei, in sonare scit. non solumin fide, vertim etiam i_i cle'*"
Chrislo diligendo fiiio BARDJ,inclylo Caesari. ricali iniliiia noviter inserlus neophyUis valeal ap-
,'Postquam Dei omnipolentis in te cosperunt dona pellari, quemadmodnm et sanclus papa Gregorius,
miris successibus abundare, eorumqne doncrum iir- el Anglorum gentis apostoltisinlereessovvester apud
gignia longe laieque gloriosissime coruseare, necnon Detim, qui et vim riominis istius p.evspieaciter intel-.
'
.<._« NICOLAl PAPJE I , 10S6
lexit, et patres illos forsan, quos dicilis, stibiiliter _.
A fem extensis benignitatis brachiis"clementer ample-
invesligavit, inter caeiera scribit, dicens : Sicut ctetur. Et non tantum indignatus est pro laesione,
autem tunc neophytus dicebalur, qui initio in san- quam Ecclesiaeillius operatus cs, quantum I_3labi-
Ctae fidei erat conversatione plantatus: sic mo- tur, si quem laesisti adversus' Ecclesiam, adjuvare
dq neophyiushabendus est, qui repente in religio- conlenderis. Porrigat igilur pietastua Constantino-"
nis babitu plantalus ad ambiendos honores sa- politanae Ecclesiae manum, nec paliatur hanc am-
cros irrepserit. Quid rursns perniciosius esl, quam plius suo jarn deslitutam rectore subsistere : et nice-
cuiquam ex schismaticis intra sepla Dominiea prin- rentem ac iugenlem-incedere. Yirtutum charismata,
cipalum tribuere, et per damnalos sanclificare, et quaeiibi Dominus nosler Jesus Chrislus contulit, rion
per depositos ad sacerdolium subliniare, et vi- contra se, sed pro se, proque sancta Ecclesia sua
venlis locum sutripere, et alleri Chrisli spon- praeparata semper inveniat: teque de beneficiis suis
sam commissam •lemerare, et in aposlasiam mul- esse melioratuni gaudeat, ef gralias agere coritinuis
tos demergere, el in inf.deli.atem impellere, et a horis, atque niomentis reperiat.
professione, vel subscriplione sua non paucos aver- Legatos praeterea (Donatum videlicet reverendis-
teve, et ecclesiam per' exleras potestates accipere, simum, et sanclissimum sanclse EcclesiaeOstiensis
ac per hoc in ovile Dominicum, non per ostium, sed B 1 episcopuin, elreligiosos,- ac venerabiles sanctae Ro-
ex adverso, ae aliunde conscendere, et in id more. manae Ecclesise Leonem iituli.sancti martyris Cbri-
furis atqiie latronis, seu lupi-rapacis irrepere, et pri- sliLaurentii, qui appellatur Damasi, presbyterum,
mum quidem pastorem necare, deinde vero ovium atque Marinuni apostolicae nostrae sedis diaconem)
alias quideni trucidare, alias autein dispergere, con- qtios Conslanlinopolim in nomine Domini destinavi-
terere, nudare, lacerare, ac diversis modis etma- mus, ila -libenler, ila benigne suscipite, alque ira-
ebinationibus disperderc? Quid postremo, quaesu- ctate, quemadhiodum orlhodoxi principes heati Pe-
mus, horribilius, el exsecrabilius, quam Dominica, tri apostoli missos suscipere, necnon traclare soiili
seu sanclorum Patrum, necnon et aposlolicae sedis fuisse multis apicibus referumur. Nam et impieta-
scripta pro religione, pro disciplina, pro correctione tem paganoruni transcendere coniprobantur, qui-
missa violare, et quaedam quidem eoruiii fidelibus cunque legatos ecclesiarum quibuslibet putaverint
occultare, quaedamvero defraudare, et subtraciione, contumeliis impelendos. Apud ipsos eirini et si non
ac commulalione, necnon et additione (juaedamcal- habelur legatio fortassis aecepta, persona tamenle-
lide dcpravafe? Missosquoque beati Petri apostolo-. gali seniper judicatur iniinunis, praeserlim cum.le-
rum principis variis argumentis a ,sibi conimissis galio praefatorum nihil nisi quaepacis ' sunt, satagat
averlere, et ad prsecessionem [al., processionem], C • et tantum quaejustilia diligit, ipsa verecunde sua-
quae a schismaticis, excommunicalis et damnalis dere contendat. Scilicet ul ablato moecho Ecclesise
agebatur, pertrahere, illosque conlempta legatione, Constanlinopolitana., proprio reddatur "episcopo: et
quse vel gentilium more traclari debuit, nonnullis si quid huic reslimto jam fortassis objicilur, servato
inconimodis subdere, el ad exlremum in iilusionem ordine audiatur, et judieelur; videlicet ut inferior a
bealissimi Pelri, a cujus sede profecii fuefant, non poiiori judieetur, et non niinoruiri" (quod conlra'
solum inefficaces fedirc facere, verum eliamiropu- omne fas esi) sententiae snhjiciatur. Quam pfaeierea
gnalores ohinirim, quse mandata fueranl, demoK- fortitudinem oslendelis, si totius indignatiohis ve-
strare ? Quse et his similia, necnon et his pluriora strse pondus super duas, vel tres persbnas inflectilis;
in Constantinopolilana urbe, vei in adjacentibus sibi; et pedes evarigelizanlium pacem, evangelizanlium-
civitatibus patrari audientes, immenso sumus mcerore. bona solum calcandos vel conterendos existiniatis?
repleti, et anxietate nimia perlurbaii. Sed quia ho- Sed videte (quia ejuscapitis pedes calcanlur, quod '
rum omniura auclor tu existere fama div.ulgante di- olim, ut quid sibi perseculio ingerebatur, pro ipsis
ceris, intolerabili cruciatu menlis afficiniur, et dolo- e coelo clamavit) ne verbum alligelis, neque occul-
ribus undique coangustamur. Unde videlicet cum! telis legationem nostram : quoniam, dicente Apo-
Jeremia in vocem prorumpere, ac libet lam enlabili-. D stolo : Nec verbum Dei est alligatutn, nec verilas ullo
ler mo-Stiliseopcram dafe, flebiliterque exclamare: : pacto poterit occullari (1 Tim. n); quaeetiam dicit:
Quis dabit capili meo aquam, aut oculis meis fon-_' Nihit operlum quod non reveletur, et occullum, quod
lem lacrymaruni (Jer. ix), ut plangam, et lugeami non scialur (Luc. xn). Si autem talentum acceplum
, lanlam et talem perniciem, tantum et tale dispen-. • in terra abseondereexlremaedamnationisest, quauta
ditwn? Frustrata est enim spes nostra : confidenliai pcena mulctandus est, qui alterius talentum volenlis
nostra decepit nos. 0 daninum inconiparabile, o exi- hoc ad lucrum Domini sui multiplicare, tollit, et
lium nonnisi per le, Domine Jesu, quoquo modo de-." abscondit, vel etiani fraudaie non pavescil? Porro
slruendum! Yersa sunl dona Dei, qua. olim fuerantt de talenti acceptione nullam poteris omnino excu-
tibi collala, in armaluram adversus Ecclesiam ejus, sationem praetendere. Accepistiquippe non ininimum
et quae illepro salute plurimorum tribuil, in perni- talenti donum, etiani et antequam ad Csesareas In-
ciem evidenlem sunt commulatrt muitorum. Sed re-:-' fulas pervenires, fainiliaritatis scilicet locum apud
vertere, fili mi,i_everterc, piissimeCaesar, revertere: : Augiisiiiiii, elimpelrsndi quod volebas, facillimam
quiaDomiriiis nosler misericors esl, et te reverlen-i- graliam. Si ergo nihil ei pro ecclesiseproprio rectore
I0S7- - EI-iSTOL_E ET DECRETA. 10S8
desofataedetrmientis locutus es, mlul pro his, qru aiA_ CI.
pro fratre etpro coepiscopo nostro Ignalio patriar- ADIGNATIUM PATIilARCHAM CONSTANTINOPOMTANUH. -
cha abjecli, velexsiliati, autoppressi sunt, pie sua-
dere curasti, pro talenti retentione profeclo positu- (Anno 866.) ,
rus es rationein. Habens igilur magnificenlia tuaa Cerlioretn Ignatium facit de omtiibus qum in ejus
causa a rediltl legatorum Zacharim et Rhadoaldi
obtinendi penes Augustum talentum ea, qusepostu-l" acla fuerunt, et qualiter 'Phoiius fueril in concilio
Iant damnalionem, pro retento. talento timeat, si si depoiilus et analltemalizatus cum suis sectatoribus;
- [forle, nisi, HAHD.]cumvaletapudeumproreddendo 0 ipse vero una cutn snis restituliis.
- priori EcclesiaeConstanlinopolitanaepraesule, * -
velpro0 [Apud Mansi, ibid.]
perdendis nimis oppressis instanter intervenit. Prae-
: NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei,-reve-
cipue cum donante divina gratia sublimitas vestra
non solum impetrandi quod vult apud Augustum. rendissimo ac sanclissimo fratri et comministro no-
munus assecuta sit, verum eliam per Cassareamex- stro IGNATIO patriarcha Constantinopolitano,
cellentiam, quani adepta est, ipsa valeat coneederee ' Dici non
polesl, frater charissime, quahtis mce-
quod rogat, et largiri quod sibi ad lucrtim proficiatt roribus, vel quantis anxietatibus ob iminensitatem
sempiternum. Tantum quippe ab unoquoque nostrumi B E tribulationum , et persecutionum in vos illalarum
venturus judex exiget, quantum dedit. Quamobreaii afficiamur, quantisque nos iaboribus, et certamini-
valdenobis, charissime, metuendumest, et omnibus5 bus fralerna dileclione provo.cali, jugiter ac indesi-
modis formidandum, quod Sapienlia lerribilitefr nenter immisceamur. Nimirum qui et causam ve-
. mundi principesadmonens: Discite, inquit, judicess stram reputamus , et onera totius Ecclesiae bajula-
finium lerrm, prmbeteaures vos, qui conlinelis multi- raus. Elenim consideralo ministerio nostro , quod
thdines, et placetisvobisin lurbis nationutn: quoniamj divinitus per beatumPetrum apostolum ad nos usque
data esl polestas aDomino vobis, et virius ab Altissi- derivatum suscepiuius, non esf pro fratribus noslris
mo, qtti inlerrogabit operd veslra, et cogilatimes. silendi facultas_ quibus niajor et honor et onus cun-
scrulabitur : quoniatn.cum esselistninistri regniitlius, , clis Christiana. pietalis, et ecclesiarum correctionis
non recle judicaslis, neque cuslodistis iegemjustitim,, inesse debere sollicitudo dignoscitur. Sustinemus
nequesecundumvoluntatemDeiambulastis: horrende,, quippe cunctorum qui premuntur gravamina, quin
el cilo apparebit vobis, quotiiam,judicium durissimumi potius sustinet in nobis iiaec sanclus Petrus apo-
his, quiprmsunt, fiet. Exiguo enim conceditur misefi- stolus, qui in omnibus (ut confidimus) administra-
cordia : potentes aulem potenter lormenta palientur tionis suae protegit ac tuetur hse**edes.Quae vero
(Sap.'vi). Quas voces sedulo tractans et nienle re-• C de vobis sedis apostolicae auctoritatem habentes, ac
Tolvens pietas tua' paveat, o Caesar: quoniam secun- privilegia ipsius vindicanles decrevimus , dilectioni
dum Apostolum, Horrendum est incidere in manus; vestrae his intimamus affatibus : quoniam apud nos
Dei vivenlis (Hebr. x); et idcirco consilium nostruia 1 hoc semper fuistis, quod ex omnipotentis Dei mu-
audi, et-qua. contra fratrem et comministrura no- nere accepistis esse : non quod ex.volunlate homi-
slrum Igiiatium, vel adversus complices ejus, vel[ num putamini non esse. Igitur, postquam legati .
communicatores egisse te recolis, celeri stude salis- nosfri (Rhadoaldus scilicet et Zacharias dudum epi-
factione corrigere, et quae per te destructa sunt, scopi) quos Constantinopolim pro inquirenda solum-
indifferenti .cura pristino sta.tui reddere : qusecun- modo causa remolionis vestrae a sede Constaiitinopb*-
cla_ Domino au__iliante, facile (sicut credimus) Hlana, inter illa, quse jussu nostro pro sacris imagi-
adimplebis, si tranquillitas tua in susceplione et nibus erant agenda ,miseramus , reversi sunt :'et
auditione missoruni'sancti Felri debiium honoris lam eorum relalione , quam scriptis per Leonem
officium exhibuerit. Teslis autem mihi est Deus, que- imperialem a secretis nobis-delatis, comperlo, quod
modo vos cupiam in visceribus Christi (Philipp. i), et ipsi etiam sententiam cohtra vos dederint, tanla
hoc ipsuni idcirco magnopere poslulem, ut et mi- sumus moestitia , tantoque cruciatu mentis allriii,
nisterium meum adimpleam, ei Ecclesiae stalus, e'c" ; " quanto contraria gesserunt omnibus, quae sibi fue-_
-ordo reformetur, et gloria magnificentiae veslrae, rant imperata : quantoque per eos visa sunt slabi-
prseslante Dbmino, de corrupiibili felicitate ad in- Hri", quse credebamus periilus exinaniri : quantum
corruptam, a nwvtali vita ad hnmortalem, et a cul->. etiam subreptum est, atque persuasum omnibus, nos
inine terreno ad coelesle fastigium, et a temporali in talibus prsestilisse consensum. Quapropter dum
atque cito defluenti claritate ad perennem et semper apud nos imperatorius missus (id est Leo) adesset,
manentembealitudinemperducatur, et divinavisione convocata tota, quse apud nos Ecclesia est, professi
cum sanclis omnibus et eleclis angelis perfrua- sumus coram ipso, sicut et profitemur, pro deje-
liir. Dala Idibus Novembris , indiclione decima "elidne vestra et confirmalioriePhotii nunquam mi-
- - " "
(juinta. sisse ,iiunquam missuros esse; et in depositione^
veslra, vel pvomotione Pholii nunquam consensisse,.
nunquam consensuros esse. Et hsec saepius diclaj
et palarn annuntiata, atque in" apostolatus noslri
eDistolis taliter inserla, tam ejcellentissimo impe-
4059 MCOLAI PAPJ_ 1 1060
ralori Miehaeli, quara Photio dcstinaiis prafato A aposlolicaeconscnsu prolulissel : si quidem cleiicus
Leoni a secrolis decrelis deferenda iradidimtis. essei, al) omni ciericatus ofiiciocorani Deo et homi-
Deinde vero qualiler ab Ecclesia Cliristi, cni di- nibtts foretalienns; si vero iaicus exslitisset ille.qui
vina ordinatione prsesumus , non habente mactilam, (qtiisquis essei) conslilutioni nosirse coulraire ten-
dut rugam, atit aliquid bujusmodi, hanc siiiislrain tasset, et vos sedein et omnem pristinam dignitatem
procul faeeremus suspicimiem (ne videlicet in hac recipere non permisisset, vel si posl receplam denuo
sailem lenuis subsannandi oriretur occasio) cogitare vos impellerc lenlasset, vcl per sernionem vestrum
Tunc eonvocalo mul- '
ccepimus, et nieiite revolvere. [leg. vobis] aliquam molestiam irrogasset, omni be-
lartiin provinciarum oceideiitaliumregioiiumsanclis- nedictione paternaprivarettir, el maledictione Cha-
siinorum episcoportim coelu, et collecta sancta sy- naan filii Cham, qui verecundiam patris non r.oope-
hpdo in Ecclesia Dei, in qua beattis Petrus rejacel: ruit, sed iirisit, inuielareitir, et cuni parricidis
primum quidem (decerneute nohiscum sancia sy. seleriia poena (Domino judieante) percellerelur, et
nodo) Zacharias. depositionis et exconiuiuiiiealionis nexibtis anathemalis nounisi resipiscens penitus
senlentiam perlulit : Rhadoaldi comparis videlicet eruerctui*. Eos aulem cpiscopos, seu cujuslibei pr-
suijudicio propier'absentiam prolelato, a quod ta- dinis clericos, q.uipost nec dicendam deposiiionem
nien se siiuiliter deponens, et cojnmunione privatus, B vestrara in exsilio relegati, vel niinislerio, aut gradu
el ipsti non in fineni evasit. Praeierea deposuimus cessati, ac privaii sunt, staluiinus, ul exsilio disso-
Phoiium.imo D.eusdcposuit eum, .anqiiam neopity- luto 'proprias ecciesias, atque gradus recipiant: ita
tuin et pervasorem, atque adullerum, et omni sacer- ut, si quisquaii) hiiicdecreto noslro contraire pra;-
domli Jionore, seu clerioaius bfficio, necnon et pa- sunipsil, ei ut ecclesias, vel gradus restimant, impe-
iilarchalus nomine prorsns cxuimus : et si post divil, vel impedieril, quoitsque oblemperet, ana-
notiiam hujus nostrse sanclionis iu Constaniinop li- ihetna sit. De his autem,qiii ex boriun catalogo
tano tlirono prsesedit, aut \obis ad recipien.am forte ab aliis criininareiilur, decrevimus eos an-
Ecclesiam impedivit, vel si ausns fuil de minjsierio tea quidem proprias ecclesias , et giadnni reci-
sacro quidquam more sacerdolis contingere, com- pere : non autem nisi ab aposiolicse sedis Romano
mtinione et loco sa.isfaetionis omnino privavimus, poiilificejudicari. Sed si qua praeter regulani egisse
et una cum communicatorihus el fautoribus suis forte dicerentur, nostro eosdecreto judicandos re-
analhemalizavimus pariter ct Gregorium, qui Syra- servari siatuimus, jtixla quod saeri prsccipiunt cano-
cusanse Ecciesise,Deo conleiv-pto, prseest, eo quod nes. Haec sunt, fraier charissinie, quse in superius
•a vestra se comnuinione sequestraverii, et Pholiimi niemorata verieranda synodo una cum fratribus el
irregtilariler ordinaverit, et post disposilionem sa- *" coiisaceidoiibus nostris diversarum proviiiciaruni
m*nni minislerium tctigerit, sancivimus, atqtie sta- occidentalium, seculi anleeessorum nostrorum aucto-
"tuimus omni sacerdotali gradu fore privalum : iia ritatem egimus, et staluimus. Qua? idcirco healilu-
•ut si postea praesiimpsitin sacro officio more sacer- dini veslra nota facere curavimus, ul scire valeat,
doiis ministrare, anathema sit. Et si contra vos quaenostra sit super negotio vestrae fraternitatis in-
. turbas excitavit (vel ex_.i_R.verH), vel a vestra com- lcniio, et nemo possil aliier vobis de his suadere
munione fideles averlerit, analhema sil:elomnes .quaegesta sunt.
communicantes ei ab Ecclesia abjicianlur : sed et Nunc autem hortamur, ul spe, quae in Deo est,
ipsi analbema sint. Eos vero, quos Plioiius ordinar erecti, ne deficiatis in tribulationibus, scientes 171(0-
-vil, quoniam manifeslum est eos in. omnibus conse- niam tribulalio palientiam operalur, palienlia vero
cratori stio comnmnicasse, oriini clericatus ofiicio probationem, probalio verospem, spesauleni non con-
dispoiiavimus. Vos auieni aucloritale surami jiidicis fundit (Rom. v). Namet nos licet longe positi, ubi
Doiniui nostri Jesu Christi promulgavimus nunquam pravitatem persequentium vos agnovimus, fraterna
fuisse, nec esse depositum , vel anaihematizatum, solliciltidine nos ure;ite non modico flagramus incen-
tanquam qui ab imperiali polentia sis absque ulla dio, licel inter Ecclesias Doi, quae in unuin Ghrisli
canoiiica auctoritate tua pulsus Ecclesia, et lanquam " tbalainum undique refcruntnr, nihil longe sil, nihil
qui ab obligatis nullo possis hab.eri vhiculo colIiga_r habeatur extraneum. Unde, frater charissime, con-
tus : et ab eis, qui nullam le judicandi polestaiem, solatio vestra ex Deo sit, qui dal semper virtuteui
vel ab apostolica sede aucloriiatem habuerinl, nul- confidentibus in eum. Habeiis exempla sanclorum,
lum tui bonoris discrimen paii debueris. Ilaque vos qui olim seminanles in laciyniis, in gaudio messuii
.oronivinculoanathematis per potcstalem divina voce sunt in fuluro. Non amat Dominus nosler servum
beatissimo Pelro CQllalam,et per auctoritalem sa- nisi experimenlis probatum ; Christianas animas
-crorum canonum, reinolo, pristinse dignitaii, sedi, rerum palaestra semper exercet. Noslri nobis beUa
-
-gradui,patriarchio, ac prisiinis el poiuifiealibns in- nioverunt (si tamen nostri dicendi sunt), quos ad
fulis , atque officiisrestiluimus, et confirmavimus: iiiimicum transivisse -foedererupto sentimus. NuIIa
.ila ul quicunque in omnibus luiic decreto non obe- est tribulatio temporalis, si sit ante oculos prsemium
dissei, vel se a veslra commimione separasset, vel seinpilernum, cui nihil convenit anteponi. Clamat
,'ullei'iuscontra vos aliquod judicium absque sedis noster hymnidicus : SI adversus se caslra consistant,
- fi Locus
corruptus.
1061 EPISTGL/E ET DECRETA. 106*3
spe illuminalionis ejt.s sibi penitns non-limendum A principabaris , Domino coopevante, non solum ab
(Psal. xxvi). Rogaiviusergo quidquid inimictis intti- hosle visibili, veruni eliaui nullo mare inlirraiof
lit, ferre palienteiv Iudixit injurias, indixil contu- Ecclesiam Domini ab hoste invisibili (hoc est abj
nielias, indi.xit exsilia ; ille in snis hoc passus esl, errore) texisii : el perversorum dogmaium nebulam,
qui perlulisse pro nobis spula, flagella3morlenique tanquani solis radius ah Ecciesiap facie depitlisti.
dignoscitur. Palientiae vpbjs, aiqiie constanlia. forma Senserunl in te hacreiici virile pecfus, et mirnnies
S.tephantis primus. Clirisliinarlyr exislal. Sed lon- insuperabile robur,-quod feniina fueris ambiguura
gum est ire per singtilos, qtii viiani vel nioriendo, babueriinl. Cur hoc, nisi quia sedis apostolicae do-
yel eq-ifi.endo mercati sunl. Ilabeiis famen vos, qui gmala sequebaris, et Constantinopolitani monita
Ecclesia eslis cxpnlsi, beatse recprdatipriis Athana- poniificis, cui Romana Ecclesia comniunicabal, am-
sii Alexandrina. Ecclesise prudenlis.simi saeerdolis plectebaris? Sic enim -devoli filii paternum vene-
exempl.uni': cui non consolaii.onissit illius loleran- rantur affeclum : et in nullo prorsus ingr.Ui circa
tia.cui ncn spemfacial ejusexspeclala [inexspeclata] parentes stios consenliunl inveniri; sed inimici quid
reversio? Ejiciiur Arip pei.s_equ.enle,sed revocaiur agunt? apprehendunt,-ejiciunt, cl quid plura? onirti
Bpmino prose.queiUc.Passus est carcerem , passsis dehonesiaii stibjiciunt. Sed exempla jiatientiae, quiV
esl angiisfias; necmirwn, si vir aposlolicus ea pas- B bus ista contemnere : el illa, qtiae sunt aeterni im-
sus est, quihus Aposlolus se gloriatnr exercitmn : perii, doeearis appetere , o Chrislianissima filia,
fugalus illinc in noslris partibus roborafus est, et saiis abuiidanl/TVairi legiferMoyses-et Aaron san-
in hac sede requiera communionis invenil', a qua ctus Domini murmur et duras contumelias, alque
semper calholicis subvenilur. Vertimlamen sensit sediiionem paliunlur ab iis, quos velul iilios in sinu
in tribulatiouihus lassitudineni, qui factus eslin pcr- pdrlabal, et adeo diligebat, ut Domiiio yolenti eos
secutione confessor : unde non debetis temppralem pcvdere, et facere eum in genfem niagnani, diceret,:
vobis iilalam dejectionem dolere. qtiia (sicuf credi- _..<.dimilte eis hanc noxam, aut dele me de libro
nius) Deo non cecidistis. Plioiimn ergo ne iimeamus, quemscripsisii (Exod. xxx.ii). Sic beatus Saumel ab
ne a regione [forie, regno] vivorum-dejicianiur : illud bis quibus multa praesiiierat beneficia,de principalu
est nosiruin, illud ipierntim. Kostnim eniin non cst propellilur; sic prophela Zacharias. ab bo, cui pa-
unde transiluv; sed illa vere nostra sunt quaespcs fer suus regimin vindicaverat, el ipse viarii salutis
pertissima pollicetur. Smil autem, dicente Aposlolo, OSlendebal,lapidibns impetiiur. Sed quid pei' bomW
qum oculos non vidit, nec auris audivil, nec in cor nuin genus dinlitis immoremur? quando ipse me-
hommis ascenderunt, qum prcepnravil Deus diiigen- diator Dei ct hpininuin Dominus noster Jesus Cliri-
libus se (I Cor. u). Data Idibus Npveinbris, indictio- G sltis abbis, quibus caecos.illuminavit, languidos plu- .
ne xv. rinios pristinae sanilati restiiuit, niprluos excilavit,
CII. '
probra, spnla, flagella et mortem crucis stisti-suil?
ADTUEODORA3_ ACGUSTAM. Devenimus quippe, heu! in ea quaebeatus apostolus
(AllUO£8_6.) praedixil periculosa tenipora Paulus, cuni scriberct:
Horlatur-Augustam, qiiam mullis tatidibus ornat, ttd El in novissimislemporibus instabunt tempora pericu-
patienJiam, et ad collocandumin Beo spem suam. losa, ... eriinl liomines. seipsos qmantes, cupidi (II
Ostendk se in Igntttii -reslilulioneomtiem suam po- Tim. iii): ubi ,et intefposuit : Parenlibus tton obe-
nete operam.
dienles, ingrati, scelesti, sine affectione, sine pace.
'[Apud Mansi, ibid.] Imo devenimtis in eos lugendos et deplorandos dies,
NICOLAUS episcopus , servtis servorum Dei, dile- in quibus proh dolor! juxla qnod et Dominus in
clissimae filiae THEODOK_E, iniperaiori quondara ter- Evangelio dicit : Tfadel fraler fralrem in morlem,
reno, iitine aulem spiritualilei' coelesli conjuiictse. ei insurgenl ftlii in parenles (Marc. xm). Sed haec
"' Virlules
veslras, ijuibus prsediu» antecedenlium facientes el ssevientes hosles quidagunt? dum cu-
vos Auguslarum nulli diebusistis apparuistis se- pitiivt obesse, prosunt, et ciim laedere moliiinlur,
'eundse, quibus eliatn, ei prsecipue in causa pielatis, D pliifimum praestant; privanl lyrannice regno lem-
earum nemini estis inferiores inventae, subiiliter porali, sed donanl (licet nolenno) imperium sempi-
alque soUicile recolentes, Deo "ciinclipolenli, cujus ternum ; auferunl terrenam gloriam, sed conferunt
munere has percepistis, grafes inmiensas referre, ct coelestem beafuudmem. Commulatur enim epruin
ejus sancto nomini benedicere non cessainus, atque argumentum iniquitatis in ariificium aequitatis : et
piormn studiorum veslrorum prseconia pro imita- arma perhiciei seu lyrannidis yersa "sunl in instru-
lione audieniium inier fidelium colloqtiia jugiter menia saluiis et pietatis. Quoniam quantumlibet
enarramus. Tu quippe. ellam principe marito luo saevianl seinuli, quantumlibet hosles insaniant, diti-
contra leges Ecclesiaesenliente superstite, sana sa- . gentibus lamen Deum omnia cooperantur in bonum
pereetrecta defenderenon formidasti. Tu,ihquam, in (Rom. yu i) : nimirum quia non est sapienlia, nor>
prthodoxa religioneperseverans,unicum filiumnonter- est scjenlia, non _s. consiliumconlfa Dominum (Prov.
,reni palris, sed supercceleslis iter aggredi docuisti. ' xxi). Ergp, charissima filia, confprlaraini inDomiiio,
Quis autem morum insignia, quis correclionum tua- et in potentia virlutis ejus, et in adversitalibus uni-
rum facta fortia narfare sufficiat? Cum enim sola cum Domini soluni adite refugium : slaluentes eliaro
1063 - NIGOLAIFAP._EI . 1064
pedes veslros in pelra, super quara Dominus princi- A _ et elisos erigatis, pulsos et exsiliatos revoceiis; et
paliter suam construere* delegit Ecclesiam : et ab cuncla depravata, eonfusa, inordinata, atque deslru-
ej'us communionis solidilate, sicul nec bacleniis, ita cta, vigori prislino reformelis : verum eliam, ut
quoque usque in finern nullis procella. alienamini tanquarn fortis virago et insignis adjutrix viro vestro
flatibus. Nos vero, qui ejusdem immeriti sumus vi- ad raulla inlendenii, et innumera disponenli, adju-
carii," tam circa stalum Ecclesiae Conslanlinopoli- torium impendalis : et ne inter tot varielates a
lanae, quamquecirca recuperationem fratris et coe- justitiae culmine decidat, manum solatii quodara-
piscopi nostri Ignatii, juxta ministerium nobis cre- modo porrigalis. Sic Dominus in principio condilio-
ditum, segnes inveniri vel desides nullo pacto confinis humanae protoplasto mulieris adjulorium sibi
dite. Quomodo aulem erga vos, vel erga dilectas siraile tribuit (Gen. i), ne vidclicet vir solitarius al-
filias vestras agatur, vel si forte quid cordi est, per terius forte consilio deslitutus, facilius ad ima deci-
prsesenles missos nostros, quibus suffragari vos in deret, difficiliusque post casurri resurgeret, j'uxta
opportunitatibus pelimus, fida mente nobis, et indu- quod scriptum est: Vm soli, quia cum ceciderit, non
bitabili conscientia, quaesumus, inlimate. Data Idl- ,> Itabet sublevantem(Eccte. iv): quamvis ipsi dispen-
bus Novembris, indictione xv. salionem divinam in contrarium verterint, et con-
cm. B cessa liberi arbitrii dignitate, seu ditissima potestate
ADEUDOXIAM AUGUSTAM. pelulanter abusi sint. Porro si vos nunc cooperanti
• collegaevestro prospera vel amica Ecclesiae sugge-
(Anno 866.) ritis : si, utmcechum repellat, ellegitimum Ecclesiae
Rogat ut agat partes Ignalii apud imperatoretn. Constantinopoliiana. reddat, suadetis, si penes eum,
NICOLAUS episcopus, servus servbruriiDei, dileclae ut ea, quse in plurimis occupalus pariter, et intenlus
iiliaeEUDCXI_E cod. Vatic. deest gloriosse] minus rectepatravit, in priorem ordinem redueat
' gloriosae[.*.'
Auguslae. . obtinetis: quid vos, nisi saluliferum ejus dicerous
Nihil in regia sublimitate j'ustitia_ dileclione de- adjutorium, et laudabile vestrum praedicabimus
centius, nihil 3n infirmitate muliebri forlitudine contubernium? Nam (nobis credite) non niinus his
liientis honeslius. Quid autem iaudabilius vel ro- temporibus venerabilis ignalii repulsio,"seu temera-
buslius, quam si femina virile pectus induat, et ad- toris Photii promolio imperio vestro, quam Evs_
huc in causa pietalis virorum sludia superet? Qua suggeslio nocuit. At vero si econira, salubri veslro
de re principio sermonis nostri sublimilatem vestram nomine [forte, niolimine], seu certamine, quae cal-
riunc primilus lilleris alioquentes, hortamur, et ve- lide sunt suasa , vel cbarissimo filionostro siiggesta,
hementissime deprceam.ur, iit Deum omnipotentem C dissolvantur, et quae nos pro salute conimuni de-
affectu, quo decet, et cultu"quo bonvenit, diligalis : crevinius, adimpleantur, profecto' in impevii veslri
et praecipuasollieiludine circa stalum Ecclesiaeipsius orbe quasi per alteram Evam (id est per obedientem)
invigiletis : ita ut apud dilectissimum filium nostrum cuncla quae destructa sunt, restaurabunlur. Ille
a Deo protectum Michaelem tranquillissimuhi impe- namque priscus •serpens et anliquus adversarlus
ratorem conjugem veslrum summa iiislantia impe- non cessal Ecclesiam Domini, quae de utroque sexu
tvare prociiretis, etfemineae infirmilatis oblitaeviri- cofnponitur, diversis versare macbinamenlis. Dnde
liter agere studealis : quatenus invasofe Constanli- eiApostolusnesensusquorumdam a corrumperenlur
iiopoHtana. Ecclesiae, seu mcecho, atque iieophyto a castitate Christi, menior seductionis Evae valide
Pholio remoto, fralri et coepiscopo nostro Ignalio formidabal. Quamobrem necesse est ut cum forte
eadem ecclesia perinissione ipsius, alque favore red- caicaneo veslro (id est perfeclioni bonae operationis
dalur; quoniam contra omnem regulam, et praeter veslrae), per vasa sua, id est per malos operarios
omnem ordinem, illa praefatus rcverendus antisfes lentaverit insidiari, caput ejus protinus conteratis,
dispoliatus, atque privatus est. Verum adeP impe- id est in ipso mox initio pravae suggesiionis depre-
rium vestrum pro hac eadem re noverit, praefato a hensas serpentis, et ministrorum ejus venenosas
Deo conservando Augusto desiderabilissimo filio no- suasiones quasi conculcantes, ad nibilum redigalis.
stro missos, et Htteras apbstolatus noslri compefibi- In calcaneo namque finis est corporis, quo non in-
les destinasse; quibus veslram quoque pielatem convenienter consummala virtus exprimitur. Has
socianles pelimus, ut iantum legaliouem eorum ad- quippe inimicilias posuit Deus inter serpenlem et
juvetis, et eisln omnibus suffragemini, quantum mulierem, videlicet ut ipse coluber ab ea, quam de-
beatum Pelrum apostolum et coelestis regni clavi- ceperat, non spatio quolibet inlerposito, sed confe-
gerum culmini vestro semper adesse benignum me- stim in ipso virulentae suggestionis articulo contera-
dullitus exoptatis. Non enim frustra liobilitatemi tur: nec ei diutinus veneria sua spargendi aditus
vestram Christus Deus noster imperii conjugis vestfii concedatur : quae velut cancer serpant, et ad cor
fecit consorlem, nec posuit vps nisi ut Ecclesiami usque penetrando perveniant. Qua. autem siril, quae
ejus adjuvetis, erga statum ejus vigilelis, famnlis> dicimus, praeslantissima sapientia veslra (crcdimus)
ipsius auxilieinini, mcerentes consolemini, oppressosi jam advertit. Nolumus enim vos a quoquam decipi:
a Id est, corruereht. Sed suspicib est deesse aliquid : quod paiarii fiet ex seeunda_ ad Corinthios capite
undecimo : quem locum vide.
406S EPISTOLÊ ET DECRETA. - «66
iiolumus vos a charitate Christi quibuslibet suhverti A verint, e.x epistola Gallae Placidiae, quam fheodosio
versutiis: holumus quorumyjs vipereis adversus Ee- Auguslo scripsit, potesfis agnoscere : quam idcirco
•
clesiam Dei commoveri suasionibus, qui magis volu- rsolarncommemoramus, quoniam epistolarera exce-
musetbplamus, etpiumfastigium vestrum enixius dere Ioculionepi vitamus. Aitergd : Non modicum
imploramus,- utJvoSin iniegritate-fidei,-et in tramite detrimentum est exhis quse gesta sunt, ut fldes,
f ecliiudiifis populo--Dei., qui~'est _Ecclesia, more quae lanlis tempoiibus regulariter cuslodita est, a
sanctse illius "Eslher reginae.perseverantes', virum . saeratissimo patre nostro Consi"anfino,-<|ui'prinius
"qupquevestrum circaDei tirhofein.amofemquesuc- in imperio [leg. splenduit Christianus nuper, etc.
cendatis: et Brga sanctse"Ecelesla. Gonstaniiriopoli- HATII).].spisnduil,Cliristianitas nuperlurbatasjt. A*d
tanse fecuperatioiiem,,prudenteririflamme"lis-: qua- 1'arbilfiunmnius iioniinis.es, qui in synodo Ephcsinas
ienusaPhbiii mrachi,"flbophyii,-ac"invaspris,ac per civTtatis odiumet "conlentiones potius. exercuisse
liocdamriali, el anathemalizati,comrriunionesernu- narratur, rriilitum prsesenlia, et metu appetens Cori-
tiibns,.quidquid in fratremet coepiscopum.noslrum Stanlinopolitahseclvilatis episcopiim Flavianum : eb
-Igrialiummolestiseintuhi, ei sibi commissamregere . qu.odlibellum ad apostolicam sederii ehiiserit, et ad
pefriiitiens Ecclesiamcofrigatrsalutlquesuae, atque;. omnes episcopps Iiarum partium per eos, qui directi
•iniperii^sui.-consulat, ct Domirium. :sibi,-'suisque_"B fuefantin coricilio a icvefehdissimb epIsc6po"I\oma.,
omnibus" propiljura-faclat. Quod vos/cura-virtute - qui seciindurii diifiniliories 'Nic.sefiiconcilii-corisueti
sumfiii-Tegls, in cuj'us manu corda regurn sunt,:obr" -Sunilnteresse,-domirie saerafissime fili veiierabilis
. tinereposse precul dubw~credimus:et'excusafiGneia imperalor. Hac itaque gratia,tha mansuetudo ianlis
de-impossibililate hullam-habere i(sivoluntas affue- turbisfesisleris, vefitaiera iiiimaculaiam fideicalho-
rii) oninimpdis afbitramur. Siquidem per-.mulierem Hce religionis salyaii praecipiat, iii-securidum for--
fidelem, secuhdum Apostolum,-fi.iawinfidelis vir sal- mara et diffinilionem apostolicse,sedis, quam eiiani
nabiiur (JCorr vi_).-Quando,"Pboli.us [leg: Quarido .nos' tanquam pracceHehteni similiter veneramur, iii'
polius,"e.c..digrioscitur?] perfidelissirham feminam ^latu sacerdofiiiHe,i'ehianentepefomnia Flaviaho,
. Vir potuent salvari, qui,.Deogratias; non.solum iri- ad copcilii et apbstblicoesedis judicium tfahsmiita-
fideiis non*est,âbsit, yerum etiam Ghristianissimus lur; In qua prim.us ille, qui'cceiesles "blaves dignus
'
«tTeligiosisslriius esse.dignoscituf. --..-** fiiit. acciperc, principatum episcopaius ordiriavit .
."Deponi.e-ergo cunctam muliebrenrinfirmilateni, -quarido scilicet decet rioshuic iriaximsecivitaii, quse
ei erga eurii,-ea, quaepia surit_,-qu'aesarict.. Eccle- " "doriiinaomnium-est, tuam inrpmnibusreverehtiam
siae-congruunt, impetrare satagite : hec defiei.atis, .cbnservare." Diligehtius aulem btiam in lioc provi-
iieque lardetis,-ht-nbstrisobedrat precibus, riostras"C dele_ rie quod prisels femporibus. riosira generalio
•cxaudiaftanquairispiritalis patri.ssui pefitibnes, in- custbdivii,"subnobis imminui .videatuf, etper^pfae-
desinentibus apud emh suggestibnibus, atque.supplir sens exempluin slmilia"geranlu"i;';[scliismata"gene-
cationibusagere; necnori etquasi virili fortiludine renlur] In:'episcopbs, ac sanctas ecclesias.. Videte
"cifcumeinclaein constaritia contiiniadeeerfare. -Quq- igitur,,.charissima iilia, quaiiter haec-Dei cultrix
niam ût pr__tulimus)non vos "Dominusfrustra im- Augusta, ut priscanvfidcm iservet, satagat: et qubd
perii conjugis-vestri fecit esse :cpnsorlpm,:el nisi pro Coristahiinopoliianus episcopus saecularium nieiu
- populo .ejus"legitimeiaboraveriiis, in districto divirip Xuerii _appetitus,"dolea't : qualitef eum libellutii ad
judieio '.-distnclam' procul dubio "dabitis"rationeni. sederii apostoiicam iuisisse comnieinbfet;' qualiler
"Aggfedimini ergo, ef induimini forlitudine, et pro -sedein apostolicam, tanquam praecellentern>ehere-
slatu, acordine EcclesiaeDcLjef erectione afflicto- luf : qualilef ^secuifdura .formarii _-et -diflinitibnent
Tum, et oppressofuin certamen^ssumite,' imilanles _,ejusjFlavianus submilti ad judicium" sedis ipsiu.s
videlicel "superius membfalam" :beaiam' regiriafa Xqueniadinbdiimet nos de Ignatio et Pliotio statui-
"Esther, qu» pro populo-Deieliam in nioftem dedit" mus)hoftelur : qualiter in sede"Rbmanaillum pri-
aulmamsuam, et quohsque hunc liberavit [forte, *li-- mum qui coelestes claves dignus~fu"if,accipefe,prin- .
beravit a. ruina. HAIUD.],anin_a_ferias-nullas- sub* cipatum cpiscppatus ordinasse. fecolal :' qualiter
cerlamlni iribuit: cui Mardochaeus"ille" laudabilis etiani diligeriier providendum essecenseat,^ ne quod
"pairuuscjus-lquemadmodurai hosnunc.vohis) iriier. priscis temppribus custodilum-fuerat, immihui vi-
_ caelera ila Suggesserat ':rNe piites, Inquiens,-quod deatur, et per prsesens exempluih bimiiia gerahlhr
"animatnluamhdnluniliberes, quiain domoregises in episcbpos, ac^sanctas Ecclesias. Quaecuncta, filia
prm cunclisJudmis :Si ehiin nutic silueris, per aliam- - charissima, diligeriler atlendentes, et per.bujus piaa
itccasionemWerabunlurJudwi, etiii et domfis palfii Auguslsevestigia gfadientes, Iiuj"usmodireverentiam,
4uiperibitis?iiquis novii, ntrumidcirco nd regnum hujtismodi cultum circasedem" beati Pelfi, ,et cxhi-
venerh,.uX in .lempore lali pgfareris ? (Esih. iv.) bete, ef exbiberi a Clirislianisslriro.-conjrigevestro
Quantum autempise imperaifices/quarum yos -imi- -strenue suadete.-Qiialenus imperium, qupd tempo-
-tatricesêssevolumus, sedi beatipiihcipis apostolo- - Taliter asseeutae estis, cumiilis Dei cultricibus, et
-riuh Petri devolse fuerlnt : el iiahc prse.' cunctis honorem sancti JPetri sedi exhibentibus iriipeiatiicf-
sedibus"honoraverint, qnalilerqubsublimissimosprin- bus,-percipiatis seternum,"et gloriain iricorruplibi-
cipes circa revefehtiani Ronianiponlificis inflamma- lem epdem intefcedcnte apostolorhni eximio, cuivos
r-tTRoi.. CAIX. # : '
_
"*0G7 NICOLAIPAP_EI : 4068
in legatis, et in" legatione ipsius reverenliam per er Aj\ ad sedem aposiolicani pervenermit, aceusationes
obedienliam impendere cohortanmr, in coslesti pa- a- quasdam in scripiis.adversus jam fatum consaccr-
latio incorruplibilem et immarccssibilem largienle le dotem nostrum Ignatium, el iu verbis excusationes
rege regum Doniino consequamini. Dala Idibus No- o- pro Pliotio deferentes, et ut a sede apostolicamissos
* -"
vembris, indictione xv". " daremus, qui scandala illa sedarent et schismala
CIV. dissiparent, magnopere postulantes. Quibus rile
A» CLERUM CONSTANTINOPOLITANUM. susceplis , .el
- -----' legationis injuhcire =sibi seu epistolse
.(Ahno 866;) -delalseimperialis inspecto tenore, .mceslitiam quam
Percenset omnia qumadte quo Conslanlinopolimmissi sl prius rumor solusin
sunt Rhadoaldus el Zacliarias, fuerunt acta., Item cbrdenostropepereral, casuura
' commemoral..concilii Romani decrela , repelilque [e evidenter osfens"bfumeertior.confestjm relatio mul-
omnia qum in superiori-epistoladtcta sunt de pro- i- tiplicayit. a-Quapfopter quia, sicut divinitus inspi-
molione Phbtii, el de Gregorio Syracusano, qui "
• Vholium consecravit, 'el -de epistola imperateris,' rata sapientia-vestra novit, cunctarum Christi oyium
quam comburijubet. ... - cura constringimur, eum vices illius per-abundan-
. [ApudMansi, ibid.~\ tiam C03lesiisgratiae geramus, cui.specialiter a Deo
NICOLAUS episcopus.servus serydrum Dei, reve- dieitur : Pasce evesmeas (Joan. xxi); et rursus :
r.endissimiset sauctissimis confratribusnostris ar-_•" B -Et lu aliquandq cohversusconftrma fmtres,luos{Luc.
cliiepiscopismeiropolitanis, et episcppis Constanti- xxu),-non potuiniusdissimulare aut negligere qno- -.
jiopolitansesedi subjacentibus, atque u.niversovene- ',_ iriinus visitaremus oves dispersas e't dissipatas, vel
rabili clero ConstantinopolitanoruinEcclesiae. quominus confirmaremus in iide et. moribus boriis.
. Ea qusenuper apud Conslaiilinopbiim gbsta suntt fratres nostros et proximos..
Iiacieiiusque gerunlur, sanclilalerii.vesiram hon cre- " Et quia inter ca;lera qua. de schismate"jam fal_3
diinus ignorare; scd qualilef zelo zelati pro domo 0 ConstanlinoporuariaeEcclesiae,hi qui missi fnerant
Dohiini, quae estEcclesia Dei vivi, columna et fir- •testabantur., maxime eamdem Ecclesiam ab Icono-
maiiientiim verilalis, rrioredecessofummeorum sril- . -machis,
. recidivam con.'.emplipnemexcltantibiis,
licitudinem omniumEcclesiaruhiDei circumferentes, asserebant vexari, Christumque per singula con-
nos de his egerimus vel disposueiimus, vobis- nonx Tenlicula blasphemari: idcirco duos episcopos qui *
"-tam breviier qiianrveracilerinlimamus. Igilurposl- nobiscumerant, quique ad hoc lanlunvperficiendum
qtiain raudivimnsqupd quidam vestrum Invidiae-fa- .opus idonei. nobis esse yidebantur, Rhadoaldum
":
;cibus accensi, et superbiae fasiu.arroganter elali, -scilicet eiZachariani, una cum - Eeclesia quaeapud .
.inore Judaeorum contra paslorem et "magistrum, nos cst, datis Jitteris tani-ad Aiigiistumquam ad
suum,, fratrem videHcet CGmministrumiioslr'uinrC ^C- Pholium.scriptis, Gonstantinopolira, .idem.nimiruni
rlgnaliurii, JEcclesiaepraefatsesanctissiinumpatriar- piaciilum
1 cxsecrantes, e latere nostrodireximus-,
chani, Insurfexerint: qtiidam vero instar viperarum nihil ' eis penitus inj"ungentesnisi, ut taiitunimodo
'
acparricidarum parenlem pfoprium ,'eunidem sci- causas Ignatii p.atriarchaevqui aniea de Ecclesia
licet beatissimum virum, ferinis dehtibiis impetie- -1 pulsusquam ab aliquo accusalusexsliterat, diligen-
,1'ini,et ab Ecclesia ipsa, cui jufe prsesidebal, tyran- 'ter invesligarent, et sedi apostolicseplenis et vera-
.nidis siise cornii penitus removerinl, aeerrimis *cibus Teferrent indieiis, quemadmodumJob heaiis-
dolbribiis angusiiati atqueinoeroribus vehementibus simiis s edocens : Causani, inquit, qtiam nesciebam,
cruciali, coepimusqualiler erga eum viscera benlgui- lAiligetttissitneinvesligabam(Job xxix).: Pholii vero
lalis, ulpote birca fralrem., ostenderemus, sedula consecrationem
( nori solum. miriime interim admii-
meditatidne tractare. Scriplum quippe est: Qui vi- -* lendam esse,cfedidiriius, yeriim etiara ipsis legaiis
derit fratreni.heeess.iiatem.iiabere,el clauseritviscefa *r nostris , ne cum illo nisi quse.cum laico usque ad-
sua ab eo , .qubnvbdo' cliarilas Dei manet in eo ?- nolitiam l noslrani comniunicarent,.-frequeiiliac om-
(I Joan. III.) Maxiine cum schisrha'-ih jariV dicfa jiimoda x jiissionepraecepimus.Quoniani sicut magni-
urbe, et ih adjacerilibus ,sibi civHatibus, proptef- loquus Lep papa scribens ad sancturri*Flavianum
quemdam Photium," ex foro et sa_culari militiael^*I) dicit antisiilem (episl.-10); Nos qui sacerdotiimDo-
habilu afque a palatinis aadibuseduclum , ac subito niiiii J1
nialura volumus esse judicia,:nihilpossunius
*"
lonsuratum, et in eadem ecclesia contra "sacros/ca- incogniiis rebus in cujusquam partis prsejudiciura
nones proriiotum,'rionraodicumahdiremus oborlum. diffiiiire ° , priusquani universa "qusegesta sunt vera-
Aliis'videlicetPhbtii promoiionem defendentibus, ciieraudiamus,
c Tantum eis de venerabilibusDbmrrii
aliis autem banc, lahquam incbnvicto et superslite -ri nostri Jesu Christi, ejusdemqne.genitricis semper-
~ ^yirginis Mariae, ac sanctorum ipsius imaginibiis,
Ignatio faclam, merilo detesiantibus.
Sed dum quod hine a nobis fieri deberel, vel qua- quidquidqiiaeslio
1 afferret, jiisie ac pie difffnirelicen--
liter tanti rumoris certiludinem nosse possemus . t! tiamdantes,- quae cuncta ita esse ut.dicimus lillerse
Incessanter et anxie cogilaremus, ecce-repenle-curii nnoslrae, quas Auguslae mansuetudini hecnon et
cpistola regia quidam episcoporum, quoruin unhs Pholio . per.eosdem missos npslros destinaveramus,
efat Gahgrensiura rnetropblitanus, cum Arsa, viro si ^1 ila sunt apud*vos quemadinodunia nobis fuere
glorioso spalhario, Auguslalenvfefenleslegalionem," fransniissae
lr ..pateriler.poterunt indicafe. Nam "sinos
a Hic ingens lacinia ex ep. 1 Nicolai."
ifiRQ EPISTOL.E ET T.ECRETA. i07j
pio diilinienda controyersia fratris nostri Ignatii A _ rato" pio Augusto eis "dedimus offerendum. Porro
- tunc legatis nostris quidquam praecepiraus, vel eum tertium eisdem legatis nostris- prsebiiimus,• irijun-
damnationi subjici decrevimus, ut quid nec sehten- geiifes iit hoc sibi ad lristrucliohem suam tanquam
liam diflinitivam suscipefe, licet non dighe nec legi- speculum pfse oculis jugiter habitum reservarent \
lime decertaverint ..attamen quantumcunque" et /et curn Constantinopolicoiiveritus fiefet sacefdbtuhi,
quomodocunque conlradixisse , "ac ne deponereiur in quo aiegatisnostris comminisler nosteflgriaiius -
res.ilisse, probantur; siquidem", ut caetera nunc fuerataudiendus, si prsefatusAugusfiis holletibidem
commembrare differamus, ih epistbla imperiaii didi- sibi missuriii-ecitari epistblae nostrae volumen, ipsi
cimus quoniodo illi "non splum consensum noluerunt - hocquod illisapud se retineridunidedefamusVquVd-
ipsius prsebere damhafioni, verumeliam qualiter ne'- que unius fofmae per -oninia "cum ca.teris dubbus
tantuhrpiacuhim committeretur inlerdixerurit : cui quorumjam raentionemfecimus, erat, iri' ipsb con-
pfofecto et ipsi minime cpntradicereni,siut depo- venluiegerent et ad holitiam omniuravestrum quo-
sitioni ejiisinteressent, nos sibi maiidatumtribuisse modochnque perferrerit; *At illi pervenienies Con^-
_reeolerent; et eharissimus filius noster pius Au- staritiiiopolim, mihis imperatorise"potestatis, sicut
gustus, nisi illos prseier j'ussionem nostram egisse . ipsi-poslea" fatcbantuf, deterrili, sprefis '-monilis
claresceret,~eos et nbbis commendare et siiper hu- _} • noslris, ac epistolis sibi a nobis cbraiii tota-Ecclesia
juscemodi noxa iransgressionis excusarb nullo inodo nostra datis, iiiToposfposilolimoreDei, siculipostea
siuderet. Jain verb si dicilis quaraobrem IIlos depo- claruit, in coritrariura vertere omnia quae sibi fue-
suerirauSjCumeos in daranationesaepefaii patriarclise Tant imperata. D.ehique ei: cum Photio adultero-,
conseniire noluisse lam sciaiis manifesle, fesponde- Ecclesise invasore alque neophyto, quod sibi multi-
.musquia nihil illis bonum profuit inchoasse el iri* pliciter prohibitum fuerat; intef sacrosancla myste-
lioniiate minime perdufasse, quoniam qui perseverd- ria commuriicaverunt, et Ignatihm virum senem et
verit mqtie in finem, hic sdlviiserif (Matth. x). Quid -sanctum, ac per duodecim annos innocenfer Eccle^
ei.iu..p"roderitalicui pro veritale primum quidem siahi Dei'Tegentem7 et nobiscum et vobiscum atque
impeium dare, et ppst paululum aut suasionibus , cum uriiversali et orthodoxa Ecclesia conimunican-
buf terroribus , aut aliquolibet vilio a veritatis tra- teni, Consianlinopolitahorhmfactioni perniciosissiiv.e
•miie.declinaie? Porrb si Vitalis et Misenus abeato conciuenies, damnaverunt, et sacerdotalibus infulis
Felice papa"-honore pariler et comniunione privafi exspoliatura ab Ecclesise regimine modis omnibu^
suni, qui biiin ad talia, quemadmodum isli nunc ; expuIerunt._Quem.non ita. juslificamus, ut riihi»
vel impulsi vel dijapsi sunt; quaiito potius isti pari huncTeprehensione_dignuni"admisisse dicamus, pfo
dcbeKt ultioni siiccumbere, quijiarem quiderii prse- G l quo fortassemcrito poteraf, legitima disciissione
varicalipriem, sed lion .pares, "inio Constaniinopoli facta, quodlibet canonica. jaculum pati sentenlia.,
hullas poenas., sicui illi quondam perpessi sunt? cuniscriplum in apostolicisiiiteris confiteaniur,"di-
Porro si nos"ideo missos nostros destinassemus, ut centes : Inmultis dffenditnus omnes (Jac. in); et
Vice noslfa"Ignatii essent negotii j"udices, quemad- "rursus ; Si dixerimui quia peccaiumnon habeinus,
nipdum imperalbria perhlbebat epislola pef Leonem nosipsosseducimusetveriiasinnobis non est (I.Joan. 1).
a secretis missa, quse hitrocinale illud concilium, hi Seditavohimus et iia decernimus istiusmodiponti-
quo ignathisdepoui putatus est, judicium nbstrunfl ficenvdigna pro factis recipere, ui sacefdotale decus
fuisse non veraciter asserebat: pfofecto arite lotius penitus non vilescat, nec tani facilb pbntificalis apex
litis moiionem aique omnis initium controversiae , terra-tenus" incurvetur. "Ila, inquam , volumus,
sedem ei ra*ppriam restilui procul duhio cerisuisse- et ifa decernimus hunc,imo quemcunque pohtifi-
inuSj ui legilime nimirum reciperet quodnulla lege cem",j'usla_snbdi senlerilise, ut noii a ssecularibus
dictante perdiderat; atque.per ecclesiasticurri cano- quibiiscunqiiejudicetur, nori lyrannice propellaiur,
nem fesumeretmiod illi potentia soecularisademefat, hon ante audientiam Ecclesia sua priveiiif, rion ab.
quatenus sic deinde sede propria necnon et onini- v. ihferioribus sed a majoris auctoritatis persona recti
bus suisarite receplis, viribusque.resumptis,-vesli- " calculi sentehtiam consequatur.
iusj"am et afmatus, cum accusatpribus suis certa- Itadenique volumus et ita decernimus istius, iino
minis campum et Htigii confiicfum posset arfipere. vero'cunctprum sacerdoluni causas exaininafe cul-
Quod cum iri mundanis negotiis legibus fieri censea- pasve puhire, ut palernos terniinos non transgre-
iur, muito magis ut in ecclesiasticis alque divinis diaraur; sacros canohes nori conculcemus_, nec de-
observafetur debuif prsevideri. cretalia sedis apostolicaecbnstituia, quibris Ecclesia
Praetefea quando prsefalos missos a nobis direxi- tota fulcituralquemunituf, quoquoinodoviolemus.
mus, epistolara' quani els mansuetissimo irriperatori, Ad extremura ita volumuset ita<decernimus
pdn-,
sicuf pfaetuiimus, dandam tribuinius. iri tfibus.vo- tificem; qualischiique sit.Judicari", ut Ecclesiae cui
luminibus, uup eodemque tenore ac eisdem syllabis praeest jura nulla temeriiale , nulla prajsmriptipne
scribi praecepimus. Et" unum quidem ex hic apud frangantur. Nullum quippe poterit Ecclesiae
jus
hos^profuturo leslirnbnio"felinuimus, shspecti vide- dignum servafi , si praesui ejus'arqiiibusHbet vei
iicef j'ahi de"fraudanda" epistbla, quod phstea pro- quandolihet, efquomodolibel irapeialur,'et pro li-
bavimus. Alitid vero, ut prsemissum est, jani memo- bitb cujusque lania facilitate pellalur. Qiibd cum lia
1071 NICOIAI PAP.E I . - 107*2
Eit, iion possumus interim- fratrem nosirum lgua- A imperialis legatus augustales Htteras, depreeantes
tium, qualiscunque sit, non inter sanctissimos et qualenus et in depositioneIgnatii et in confirmatione
beatissimospalriarchascomuimerare; qui licelapud Photii eonsensum prseberemus el subscriberemus.
vos sit tot opprobriis, tot persecutionibus fatigalus, At nos, divina docente gralia, dum ideni adesset
attamen non nisi qualis a decessoribus meis est ha- missus, convocata lola qtise apud nos est" Ecclesia,
bitus, creditus et veneratus, hahetnr, creditur et decrevimus, et statuimus, atque professi sumus co-
veneralur, nullo quippe nostro examine alicujus cri- ram ipso et coram eadem sancta Ecclesia, sicuti
minis reus, nullo est noslro specialijudicio repevtus el [edit. Bom.,est] nunc per eamdem ac per vos pro-
pbnoxius, ac per hoc nulla est noslra, seutenlia confitemur ooram universali sancta Chrisii Ecclesia",
demnandus, aut a nostris Ecclesiaequenostrae compro dejectioneIgnatii vel consecraiione Phofti nun-
inunioue collegii sequestrandus, aut aliquibus nisi quam.misisse, nunquam missuros esse, et in depor
liohorabilibus vocabulis appellandus; sed adnarra- sitione Ignatii et promolione Pholii nunquam con-
lionis ordinem redeamus. Missi practerea nostri, sensisse, nunquam consensuros esse. Ex his saepius
tandem reversi, nihil aliud renuntiavere nisi depo- diclis" et paiam annunlialis, alque in aposlolalus
silum Ignatium et Pholiunrin sede Conslanlinopo- noslri epistolis taliter insertis, el eidem Leoni a se-
litana firraatum. Post duos vero dies legatus-a nobis B cretis tam imperalori quam Photio ad defendendum
imperialis iioniine. Leo a.secreiis suseeptus, duo datis, hunc a nohis remisimus.
yolumina obuilit, quoruni unum deposilionis Ignatii Igitur cum hsec gerebantur, nondum Rhadoaldus
gesta confniebai, alierunvauiem de sanciis babebat ct Zacharias episcopi, quos, utprsemissumesl, Con-
imaginibus acta; per quae videlicet cognovimus stanlinopolim niiseramus, confessione proprla vel
quia nec imperaior epislolam nostram, qua fralrem synodali examine convicti erant, aut patenter ostensi
el coepiscopura nostrum ad solam audieiUiam ante quod ipsi deposuissentIgnatiuin, vel communieassent
conspectura missorura nostrorum accersiri decreve- adullero Photio : .quamvis hoc et lUa cbncilia, quae
Tamus, in deposilione ipsius consacerdotis nostri, imminentibus illis Constantinopolicelebfata siint,
guse prius, sicut putatur, facta est, ostendit: nec videlicet tam id quod adversus patriarcham Ignatium,
jidem missi nostri parilem ejus ac per omnia con- quam id quod pro sacris imaginibiis collectum est ,
similem, quam eis in episcoporum conventu recitare patenter innuerint, et imperialis epistola clare de-
jusseramus, demonstrare curaverunt. Sednec, quan- nuntiaverit, alque praefatusLeo a"secretis regius, his
tuin in eisdem voluminibus in Latinum sermonena neganlibus, in facie saepissiraeatque eonstanlisslme
ex.Grsecotranslatis reperitur, ordo legitimus, et a -coram nobis et pfimoribus Ecclesise noslrse jam
sanctis Patribus usitatus in leciione ipsius epistolae G dixeril. Sed procedenle tempore, murmur mulforum
exstitit observatus. Quamyis et in his quaeIn con- ab aliis [illis] partibus Romam venienfium, qninimb
ventu qui poslerius pro sacris imaginibus coUectus persecutlohes a fautoribus Plioiii commolas fugien-
est, ex ealecta sunt, nonnulla.addita, mulla mutala; tium , sensim eosdem coapil episcopos muneribus
plura sublracla reperiantur, et per orania talis ef- fuisse corruptos diffamare, et quod communicasseiit
"feetasit ut aut nihil aut parum aliquid nos per eam Pholio, et deposuissent Ignatium , divulgare. Quo
decrebro dicti comminislri noslri Ignalii disposuisse audito, nimio moerore repleli, qualiter ab Ecclesia
,.causavideremur. Quidquid enim de ipsius recessu Chrisli, cui divina dignatione praesumus, non ha-
vel.prsejudicio, quidquid de senlentia non a Romano iiente maculam , aul rugam, aut aliquid hujusmodi,
ponlifice secundum morem in eum.prolala, quidquid sinistram procul faceremus suspicioiiem , videlicet
de violalis paternisdiffiniiionibus.quidquid de Phdlii he in hanc saltem lenuis subsannandi oriretur oc-
scripseramus irregulari.promotione, saltu quodam casio, eogitare" coepimuset mente revolyere.Tunc
callidilatis trancendentibus,[f. transcendentes], etiam convocalo nmllarym provinciarum Occldentalium
sanctorum Patrum inslituta _ quse sancti Spiritus regionum sanctisshnorum episcoporum coetu, el col-'
afllalu sunt edila, ne ad concilii peryenirent noli- . lecta sancla synodo in Ecclesia Dei in qua bealus
"
tiam, more suo falsidici transcenderunt, et cum di-' Petrus apostolorum princeps corpore redoiet et vir-
vinitus atlributa talenla fuerint, velut in quodani tulibus emicat, deinde prop.ter frigidiorem locum in
sileniii sudario ligata subterra penitus absconde- ecclesia Salvatoris quae ab auctoie appellatur Con-
runt. Quo comperto, moleste tulimus, el quid sine slanliniana et quae' prima in ioto terrarum orbe
missis noslris actum' fuerif confestim infeUeximus, conslrucla est; ibique recitatis onihibus sciipluris
-qui lalia [/".,.qui qualia]cum missis nostfis perpe- 3e Grsecosermone in Latinum conversis , lara vide-
trala fuissent, patenler agnovimus. Aulenim jusla licet nefanda synodo quse per jam fatum Leoriem a
fuerunt quse misimus, sicque consequenter qporluit secretls apostolicassedi delala est, quam etiam im-
ea servari, aut si justa puiata non sunt, in quo justa periali episfola : in quibus onuribus existimata de-
non fuerint per aliud sallem scriptum exponi, et . posilio Ignatii continebatur., et deduclus in mediura
nobis referri, et sumrha ralione debuerunt patenter Zacharias tunc episcopus, quia Rbadoaldus propter
istendi. In nullo lamen oportuibea vel Ecelesisequse absentiam haberi adpraeseiiSnon poterat, et discus-
apud vos esl cognilione privaii, vel aliqua falsitatis -SIISet (liligenlcr exaininattis, Hiventus esl in depo-
depravalione fraudari. Detulit prselerea idein Leo silioije Ignnlii et communione"Pliotii omhino culpa-
_073 EPISTOL.E ET DECRETA. 1074
bilis.inquoldem Zachariasseohnoxiumrecognocens, A J impune non habuit. Nam eos apud beatum Petrum
sancta mecum •
propfio ore ac proprio scripto se Constantinopolim a apostolum 6ynodus vesidens , duni
sede apostolica direclum iisse, el quaesibia nobis convicti pluramentirentur,, ordine et communioiie"
agerida fuerant injuncta neglexisse, ac quse sibi fne- nudavit.ne eorum incorrectaperfidia securilas pro-..
rant prohibita peregisse confessus est : Ignalium veniret inimicis. Porro quae in superius memorata-
scilicet sine jussione aposlolicsesedis deponendo, et venerabili et sancta synodo unanimiler ac consonan-"
Pholio contra nostri.aposlolatus pra_ceplionem com- ter de Photio usurpalofe ac invasore Constantinppo-'
municando. Tunc decernente sancla nobiscum sy- litanorum Ecclesiae, aique fauloribus ejus, seu de-
nodo , depositioniset excomrnunicationis suae sen- fratre ac consacerdote nostro Ignatio patriarcha, vel
lenliam praefaius Zacharias accipiens, foveam quam de his qui ex parle ipsius sunt,'riecnon et de sacris'
aliis praeparavit incidit. imaginibus canonice, rationabiliter catholieeque sla-.- ,
Alterius. id est Rhadoaldi, examinatione propter luerimus et-promulgaverimus, subler annexls capitu-
"ahsenliam usque ad aliam synodum protelata, ad lis declaralur.
occurril I.
quam canonicessepeinvitalus, qtii deposi-
tionis et excommunicalionis senlcntiam, quam com- Pholii damnatio.
plex ejus promeruit: insuper, et analheniatis, si cum]1_ Photius qui ex schismaticorum et se a sanclse
Photio de csetero communicasset, obligamenlum communioriis participatione averlentium parte esse
merito non evasit. Dignum quippefuitulpariniqui- dignoscitur, et ex sseculariminisiralione alque militia
tas par-gigneret utrique judicium,. et.sequalitas esset et ex foro subito tonsuratus, a Gregorio Syracusano
"
in retributione.quibusparUitasexstitit in transgres- dudum episcopo, a synodb damnalo et ab apbstolica'
sione. Nam quia idemlthadoaldus objecta non diluit, sede convicto, episcopus ordonatus est, et vivenle ae.
vera esse quse de illo dicebanlur, etiam si alia nulla superstile consacerdote noslrolgnatio,' sanctaeEccle-t
constarent "fcidicia, examen sublerfugiens omninb siae Conslanlinopolitana.patriarcha, sedenvipsiusin-'-
firniavil. Et idcirco jure illi non profuit absentia, vasit, et in sporisam quam a Clirislo sponso iinma?.*-
quam,ipse_non casu accedente, sed voluntale propria culatam cuslodiendam veluli amlcus sponsi percepe-,'
luraisiranle, quemadmodum Nestorius quondam, et ral, non per oslinm , quod Chrislus esl, sed aliunde'
Dioscorus, sibi procurasse probatum' est. "Nam, ut . ex adverso-in ovile Dominicum more furis:atque la-'
sancius papa Bonifacius in decretali sua docet tronis ingrediens, ac si violenlus, rapax-et scelestu"s:
( epist. 1, ad episcoposGallim), manifesturhest con- adulter, irrupit. Deinde cum damhalis el analhema'-.
fiteri eum de crimine, qui, Iiiduito et loties delegato tizatis, atque curn his qul ne saeerdotaleofficium ante
judicio, purgandiê occiisionenon ulitiir. Nihil enim C ( audientiam praesumerent, a decessore meo sanctae
interest ulrum inprsesenli examine omnia qusedicta roemorise Benedicio papa fuerant ohligati, quotidie
sunt comprbbehtur *, crirn ipsam quoqtie pro conles- ac-indifferenter communicans et.conversans conlra.
sione procuratattti lolies conslet absentiam. fidem promissam, contraque suarii professionem, qua
Hincetiani egregius sedis apostolicaepraesuletma- pollicilus est se adversus jam fatum -patriarcham
gnusEeclesfcepropugnator scribitHormisda (episl. 2; nuUumsinistrum consilium esse facluruni, congre-
adepiscoposGattim): SoIi,inquiens, declinanlexamen gavit concilium, et una cum sequacibus suis depo-
«onscientise, qusejiissa sunlnon tenentes. Sediitquid sitisetdamnalis, excommunicatiset analhematiza.isj.
mulla prosequamur, cum juxla qtiod Dominus dicit:- et aliis sine sedibus, atque cura his a quibus vel ille-
Judicio, -quojudicavernnl, judicatum sit eis; et in qua irregulariter et illicite proveclusfueral, vel quos ipse -
ttiensura mensi sunt, remensum sil ... (Matlh: n)_ temere ac indebile provexerat, contra eumdem fra-.
Conligit enim illis quemadrnoduin Vilali quondam et trem et comminislrum noslruin Ignalium depositio--
Miseno-episcopis, qui-siculisti Consiantinopolim nem facere el analbema dicere ausus est. -Deinde
missi, eorum pro quibus destinati- sunt-,_adversae aposlolicae sedis rnissos,. quos "pro caiisa- sacrarum--
parti communicando, nori exsecutores, sed impugna- imaginum, etpro inquireivda et nobis renuntianda
tores invenii sunt. De quibus beatus Felix apostolicae;D jani fati patriarehae dejeclione ,• et ob inveniendum
sedis antistes, et Alexandrini Petri seu Constaiilino- raodura promolionls hujus neophyti-destinaveramus.
politani Acacii prsesulum damhator, imperaiori Ze- quibus potuitargumentis a noslris maridatisaverlere,
noni scribens , inter caetera (in ep. 9,- ad- Zehonem niore Acacii quondam Constantinopolitani haerelici
imp.)-: Vitalem, ait, atque Misenura, cur-vel impulsi palriarchae (Oi in ep. -6Felicis P., ad Acaeium CP.),
ad isla con.senserint, honore simul-et c-bmmunione prsesumpsit,.et ad,processionem quse.ei cunvcompa-
aposlolica censura privavit, quoniara factum est, ribus suis habebatur, sicuti eorum professione paie-
sicutipseCyTiUbabbatiAcynietensi [o/.,Acrinetensi, factum esl, et sancto Spirilu reveiante venerandae
forle Aceemetensi] scribit.ut eorum prsevaricalione synodo quse a nobis collecla esl; claruit, ad damha-
deciperetur popultis Chrislianus : qui rursus de eTs lorum et schismalicorunreommunionem contempta
i«eniionemfaciens,adjamfatumprincipemdeeorum legalione, qiiae vcl gentilium more servari debuit.
transgressione dicil.: Plebi suasum est Christianse pertraxit, el in. illusionein [in ep. Felicis, laesionemj
BOStalihus praebuisse cbnsensum. Qtios. mox [F. beati Pcfri apostoli, a cujus sede profecti fueraiit;
qnos mox ui)i, HARD_. ] r.egressi sunt, .prsevariiMlio noh sobini inefficacesr.ejire feci.t, scd eljam unpu-
4075 NICOLAIPAPJS I _ 4076
gnalores omnium quse fubrant mandata monstravil. A episcopatus officio pfiyatus, et a deeessore meo
Postremo episcopos qui ei tanquam adultero et per- sanctae memoriae papa Benedictb obligalus est,_et
yasori communicare noluerunt, exsilio relegavit, et Pholium laieuni subilo consecrare in episcopum non
siii sceleris complice ineorumsubrogare locis non ti-. fordimavit, et de sacro minislerio ausus est multa
muit. Et usque hodie Ecclesiainl»ei diversis persecu- coiitingere : juxta praecedentemconsuetudinem san-
tipnibusimpugnarenondesinit, itaut fratremelcoepi- cimus, el juxta canonicam deliberationem apostolica
scopum nostrum Ignalium sanciissimum patriar- - auctoritate diffinimus alque statuimus omni sacerdo-
cham inaudilispoeniselhorribilibus tormenlisafiicere lali carere alque privatum fore, minisierio, ita ut
iion quiescat. Sed et omnes quotquot pro yeriiate nullo modo liceat ei in qualibet syno.doTestilulionis
etfide cum eodem persislere comprehenderit quibus. spem aut locuni habere satisfaclionis. Quod si de re-
prsevalet modis perdere impraelerraisse moliatur. liquo pracsumpserit in sacro officio more sacerdotis
Haec [/., Per haec, IlARd:] et his similia conlra quovis lempore ministrare, aualbema sil. Sed et si
evangelica, aposlolica, prophelica atque canonica confra fratrera et coepiscopum nostrumlgnaliufti tur-
instilula se effereris, sit Dei omnipolentis, el heato- -f)as excilaverit, velab ejus comraunione fideles aver-
rum aposlolorum principum Pelri et Pauli, ac om- terit, anathema sif, et bmnescomniunicautes _ei ab
niura simulsanctorum.alque venerandorum sex uni- ]" Ecclesia abjicianlur^.sed et ipsi anatliema siat.
•versalium.concilioruin aucloritate, necnon et Spi- III. ; ~>
iitus sancfi per.nos judicio, omnisacerdotali honore Eorum privalio quos Pholius ordinaverat.
et nomine alienus, et omni clericatus oifieio prorsus
si nofitiam Eos vero quos Photlus neophytus et Cohstanlino-
exulus; ila ut post bujus sanctionis,
divina inspiratione depromplam esse credimus, politanae sedis invasorin quolibef ecclesiasticoordihe*
quam nianifestuin est eos in omnibus
cum unanimitate et concordia sanctse synodi sit pro- provexit, quoniam
cul dubib proraulgata, tentaverit in Conslantinopoli- . consecraloris sui pravitatibus conserisisse, atque ei
tano throno praesidere, aut ssepe fatum venerabilem post invasionem communicasse, omni clerieali officia
Ecclesiam privamus, el apostolica alque -canonica auctorilate
coepiscopum nostrum Ignatium, quominus et synodali decreto eos penitus sequestrainus.
sibi commissam sinequavisinquietudine regere pos-
git, impedierlt, vei si ulterius ausus fuerit aliquid de rv.
sacro minislerio mpre sacerdotis contingere; juxta Restitulio Ignalii.
praecedentem consueludinem, riullo modo liceal ei Reverentissimuin et sanctissimum fratrem et coe-
communionis spem aut locum habere satisfactionis, piscopum noslrum Ignatium, sanclse Consfanli.nopo-
sed ahalhematis vinculis innodatus, una cum com- G HtanaeEcclesiae patriarchain ,.'qui primo quidem im-
muriicatoribus suis' atque fautoribus suis perpetuo .periali violentia ac terrore proprio throno privalus
Dei per nostram mediocritatem judicio ac senlentia est, et postea a Phbtio adultero prsevaricatore.ae
sacrum corpus et sanguinem Domini nostri Jesu pervasore sedis Constantinopolilanae,et ab ejus com-
Christi, non nisi vicino mortis periculo, omnino per- plicibus,excommunicatis videlicet etanathemaiizaiis
cipiat: ut Uaecunusquisque discens, nequaquam de atque damnatis, et sine episcopalibus sedibus, et a
caetero temeraria praesumplione exiaicis subito in decessore meo sanctse recoidationis Benedicto papa
Dominicis easlris insperalo quodammodo impeiu ir- obligalis honiinibusanalhematizatus est: et posiremo
repereaudeat, et principatus amore ante ;dncalum ab aposlolicoa sedis missis contra nostram praecep-
praestare velit, quam tironis consummet olficium, et lionem, ul sanctaesynodo Spirilus sanclus reveiavit,
anle tentet docere quam discere, sicul in eadem el Zacharias dudum episcopus, qui unus ,de eisdenr
Coristantinopolitana Ecclesia ssepeprsesiimplum.esse duobus legatis exslilit^ propria confessione manife-
comperimus. Et rursus necontemplis clericis, quo- stavil, infulis.est sacerdolalibus despolialus : aucto-
r.um ulpole.in fam magna. urbe copiosa multitudo ritale summi jiidicis Domini nosiri Jesu Chrisii pro-
est, quiqueab ipsis, ut ita dixeriraus, incunabulis mulgamus, sancimus atque decernimus unquain nec
imprsetermissoiabore inEcclesia Christi.desudanl, P fuisse nec esse depositum vel analhematizaium, tari-^
bt indesinenlia Domino exhibent servitutis obsequia, quam qui ab imperiali potentia sit absque ulla ca-
is qui dc foris esl, alterius ovilis Christi vepente prin- npnica auctoritale.pulsus Eeclesia,- et tanqiiam "qui
nullo possit haberi vinculo colligalus,'ct
.cipatum arripiat, et nilatur quos esse suos non reco- abobligaiis
ab eis qui nullam eurn judicandipolestatem, vel ab
,gnoscit, discerpere; et grex Dominicusincipiat eum, sede auctoritatcni habuerint,.nulliim sui
•ulpole extraneum ef improvisum , omnino contem- apostolica
-nere, praesertimcum perspicialnil sibistipendiapro,- honoris discrimen pati, debuerit. Et ideo illum , id
ifuisse merilorum, et alienum suorum*cernal corisu- est eumdem fratrem et consacerdbtem noslrum
•merefructuslaborum. Ignatium patriarcham,.omni vinculo anatliemalis ab
Ifc' eo remoto, per potestatem divina voce beatissimo
., . Gregorii episcopiSgracusani ilerata damnalio." Petro collalam,. et per aueloritalem sacrofum cano-
Gresorium sane, qui SyracusanaeEcclesiae irregu- nuni et decretalium corislilulibnein more-sanctorura
lariler atque-Deoconteriipto praeest, eo-quod et ipse Patrum prolatarum,.prislino honori, pristina) digni-
ex. oarte schismalicorum sit, et postquam a sy.nodo lati el sedi pristinse, gradui ac patriarchio , ac pri-
- "
_(,r. EPISTOL.E ET DECRETA. 1078'
siinis pontificaiibus infulis alque officiis restiluimus, ^ quam diu de liis. nobiscum non senserint, el juxta
statuimus a"cconfirmamus;- i.aut quicunque posl,, sanctorumpontificum Romahorum decreta-, et alio-
hotitiamhujus aposlolicaeatquesyriodicaesanclionls,- rum calholicorum Patrum inslitula noirsapuerini,-
quominus omnia quae praemisimus insignia ponlifi- sanclmus eos a Chfisto, et ab Ecclesia* catholica
calus recipiat, eum impetHerit, et non inomnibus atqtieapostolicaesseanatliema. Hsec sunt,. quae de"
lnijc decfeto obedierit, vel se ab ejus communione his sedes-aposloHca.siatuil.: haec sunt,,qiise syuodice
separaverk, vel ulterius contra eum aliquod judiciunv regularilerque decrevit: haec-sunt,, qtise-vos,.tantp_
profefre teataverit, absque sedis diinlaxataposlolica. . sliidiosiusoportet amplecti, lanto _sollicitius.obser-.
pr__misso consehsu ; si quidem clericus fuerit, ab vare, quanto salius .noslis,qnae ab ea staluta fuerint,
oinni clericatus officio coramDeo et hominibus-sit lisec universalem semper -Ecclesiam tenuisse, ila ui
alienus,*aique pefenni posria-, -lanquam- qui- magir contra rsingulos erroresin Ecclesia. exortos. prior
slrum prodif-, eurh Juda.fraditore-conslringatur, et hsecsecuiidum pvimatus "sui auctorilatem senienlise
hisi a prava iritenllone recesserit, perpeluoanathe* terminum dederit.Elita dcmura universalis Ecclesia,
iuate maneat condemnalus : si verO Iaicus exstiteril,' Iicet aliquando.per-aliquantulum temporis.in ,qui-
ille quisquis est, huic nostrae eonstitutioni -contraire busdam reluctataisit.-quae illa tamen proba_vit,-quan-.
lenlans, et eum sedeni et jamnero pristinam duntaxaf JJ ]* doque.probaveril, e.tquae illa.-refutavit,, ipsa refuta-
dignitatem-recipere non permiserit; vel si posl re- yerij. 7Verum:vos quomodocunque ohedieritis, ..vel-
ceptam priorem sedenv, deriuo illum impellere el a non ojiedieiitis divinis inslitutis, vel paterhis.ca^-
. pairiarchio _expellerelentaverit, vel .personaeipsius nonibusj.nos tamen -,in Ignaiii fralris et coepiscop
seu âcerdotali honori aiiquara niolestiam - si.ne . liostri quocunque-discriiiiine, priusquam a nobis
priniaB*hujus sedis cbnserisu intulerit, omni be-- specialiter ad ileratiouem cjus perducatur jiegotium,
nedictione paterna privetur, et maledictione Chanaan f[uia nec haclenus consensimus,. aliquahdo, Deo
filii Cham, qui verecundiani patris^videns.non coo- nos confirmante, niillo modo consentiemus.-Sed nec
jieruit; sedirrisit, niuictetur,_ei cum parricidis aeler- in Photii sacerdotali provec,tui..pra.stando favore,
tia pcena, Domino jiidicante, pereellatur, et nexibus yota condescensionis -nostrae modoquolibef- inclina-
anathematis ,-iion'nisi resipiens", penilus eruatur. bimus; sed 'omnibus-viribusnostris, jrtque conalibus
" " *
¥- ' pro coactaejustiliae proyectione, _pro_.restau,r,a_ndo-
'. - . ^videlicet legitimo et repellendo nioecho. (quandiu
Resiiluuntur episeopi.a Photio relegatv.
et quod nostruni est -agere, nfil-
,, Eos autem'episcopos,.seu cujuslibet ordinis cleri- vivam) occurrere;
lalenus actore Deo cessabimus, et nunc obsecrando,
cos, qui post hqustam dejectionem fratris, et co- nunc
nosiri vel in vel*-(_ hortando, nunc increpando, riunc etiam regu-
episcopi Ighatii, exsiljo relegati,
invidiose statui- iariter admonendo.:"insuper et aucloritate apostoiica,
ininislerio.aut gfadu privati simt,
,eos, qui cpnlumaces suni, feriendo, nunc. verbis;'
mus, utcxsilib dissoluto proprias sedesalque gradus- nunc litteris,
si huic deereto nostro quod rectum etjustum, atque inchoa-
reelpi.ant.- Qiiod qiiisquarii. tum est, dieacnoctecumyirtutesummiopificis conr
et ut sedes vel re-
conlraifepr-gsumpserit, gradus summare studebimus. a Ergo fraternitas^yestralit- '
snniant, inipedierit, quous([ue obtemperaverif, ana- .terarum saltem nunc tenore.
thema sit. Sane si qui ex_eis ab aliis crhriinantuf, Pefri cognoscat, sedem heati,
apostoli,-neophyto, et mcocho, et.Constantino-
decernimus eos. anlea sedes quidem ef proprios politanorum Ecclesiae. inyasori Photio plim, juste-
gfadtis recipere; judicari autem nisi a sede Romaria _que daranalo» ac nihilpniinus prsesentia synodali
nbn patimur : sed si qua praeler regulam forteegisse fauloribus ej'us_,nisia prsevaricatione
nuper eliso,veI
dicunliif, nbstro eos deGreio judican.dos reservari cessa.v_erint, _communionis. nunquain prsebiluram
staiuimus : juxta quod et sacri praecipiunt cariones.. esse consensum.Qui (ut caatera nunc .oniitlamusâ
.Gregorio Syracusano,veLca.teris schismaticis instru-
-. _ De sacris imaginibus. cius, imo deslructus, conlra omne fas nuUi praisi-
Quonlam oportef iios. major.um noslrorum sla- T Q dere potest Ecclesise. Nani merito destructusêsse
tula, iramolo roenlis intuitu conservare, etinomni- creditur, qpi a destruclo seflificarisperans, etiam si
.bus sanctprum Patrum semper dogmala venerari; _quaaliabonafprtassishabuit, nimiae praesumptibnis
.diflinimusdesacris et reverendis imaginibus Domini .ejus lemeritali conimunicansperdidit..Nam Grego-
nostri Jesu Christi, ejnsque semper Virginis genitri- - rius quomodo quemquam aediflcarepoterat, qui niul-
- cis Mariae, et onmium sanclorum, qui Deo ab Abel .
tipliciler jani noscebatur elisus ? quomodoquemquam
ju.sto placuisse creduntur, quae -Ecelesia sancla in .in.aliquo ecclesiaslico poteral ordine stabilirb, qui
..universo orbe,:diffusa. anliquitus accepit, quacque .Ecclesiae unitatem scindens>, ipse jam yidebatur.
sedis apostolicae.praesu.espr.o eis decreverunt, ac omninp dej'eclus_?Sicut enim ligatus ligarej et de-
slatuerunt illibata persislere, afque intemerata rna- . jectus dejicere non. potuit, sic destructus construefe
. nere. .Quapropier Joannem quondam Cbnstantinopo- ,,et elisus quemquam. ovdinare, nequivit. In sumino
.lilanum anfisti.tem, etsequaces ipsiu.s,,qui easfran- quippe status sui oportel eum vigore consistere, et
• gendas atque calcandas esse jpre pollulo, asseveranl, firmis inniti per qmnia basibus qui "altefum, ve ,
6 Ingens hic kcinias qualis in ep. ejusdem-NicolaL
1079 NICOLAl PAPJS I, iOSO
prostcrnere, vel conalur statuere. Gregorius ergo, A _| El si episcopus qui damnatus a synotjo est j'uxta
qui canonice, ac synodice depositus, et anathema- sacros eanones, ausus fuerit aliquid de sacro mi-
tizatns eral, qiiemadmodnm posset querriquam pro- nisterio juxta praecedentem consuetudinem contin-\
vehere, vel benedicere, ratio nulla docet. Igitur nihil gere, ct ante audienliam communicare, ipse in se
Pholius ex Gregorio percepit, nisi quantum Grego- damnationem protulit, ita ut nuUomodoiieeat.eineb'
rius habuit ; nihil autem iiabuit, hihil dedit: per in alia synodo reslitutionis spem , aut locum ha-
eorum quippe, ut legitur,'manus impositionem et bere satisfactiouis; sed et communicantes ei omhe3
invocalioncm dabalur Spiritus sanctus, qtii nove- abjici de Ecclesia : quanta putas Gregorius poena
ranl mundas a'd Dominumlevare marius. C33terum mulctandus est, qui post damnalipnem sive ana-
Gregorius, qui transgressbr faclus est legis, ad ira- ihema, baacomnia commisisse probatur, Id est et
cundiara sui magis, quam ad consecrationem alicujus super Chrislum se extulitr.et qupd ipse non fecit,
Spiritum sanclum per impositionem suae manus iste et honorem sibi resumpsit: ut et pontifex esset.,
sine dubio provocavit, eliamsi is, qui ordinandus se arrogantissime clarificav.it,-.et ante.audieniiani
erat, nullas aliashaberetsibi regulas obviariles. Hine excommunicalus communicare et vetila usurpare
cnini scriptiim est : Qui obtural aures suas ne au- pr_esumpsit',.et damnalus de sacro minislerio, non
dial legem, oratio ejuseril exseerabilis (Prov. xxi)-: B J sokun aliquid, verum eliam multa, juxta priorera
si exsecrabilis, ulique non audibiKs : si non audi- consuetudinem letigit: quod certe ^Tegorius agere
Irilis, ergo inefficax : si inefficax, profccto Photio oranino non debuil, etiamsi nuUa commissa existe-
riihil prsestans : nimirum qui vulneratum caput per renl, pro quibys damnari potuissent. Quia praelati
iilam manus iinpositionem polius habere dignoscitur. j'udicium semper inferioribus formidandura esl.-si ei
Porro si proetendit injusteab Ignalio ftiisse depo- non obedierint, licet ab eo forlassis injuste Hgentur,
situm, quid deomnibus, qui in synodo illo tempore ipsam' obligalionis^sua. sententiam ex alia culpa,
cbnvenerunt, sententiamque in eum prolulerunt, id est inobedienlia, mereantur. Igilur praelatos
perhibebit? Quod si et illos injuste fecisse dicere damnare indiffereiiler oportet. horrescere. Quicun-
praesumit, quare cum eis nunc communicat, et jjue vero minores sunt, damnari sollicite caveant,
quosdam eonun sacerdolio dignos exislimat? quos nec majorum suorum senlenliam transgrediantur _
tamen ,recte prius non j'udicasse reprehendit, et Alioquin Hcet injuste nonnunquam damnati sunt,
sententiae, quam protulenrat, eos secundum se de- exipsa. temeraria praevaricatione, culpa quae non-
bere succumbere, non nescil?" Sed videamus quo- dum forle perpetrata fuerat, et ullto quam culpa
rum judicio, vel quorum auctoritate Gregorius post necdum mercbatur,proculdubio subsequentur. Nihil
deposilionem et anathema, honorpm episcopatus G < quippe Iignum vetitum in. se mortiferum habuit;
Tesumpsit, vel officium pristiriuni recepit." Omnes sed qui inobedienler ex eo cbmedit, mortem .sibi et
enim 'illum et depositum norunt, et anathemal.s posteris propinavit: non quia Iignuin nialum, ciini
vinculis obligatum, acperhoc totius Ecclesise com- Deus,'quod fecit, totumfeceritbonum; sed quodmala
inuniorie privalum. Jam vero sidixeritis quia ipse sit transgressio, et nolentis subjici, per eara merito.
sibi Gregorius et honorem resumpsit, et prisliimjM sit orta damnatio.Porro si dicilis Gregorium ab.
ofiicium reeepit; audite quid Apostolus dicat : Nec imperatore, et ab anlislitibus fuisse receptum, per-
quisqnam- stw.il sibi honofem, sed qui vocatur a Deo contarl Jibet, o sapienlissimi fratres, quibus hoe
tanquam Aaron : sic et Chrislus non semelipsum cla- documentis, quibus canonibus jubeniibus agi rite
rificavit,.utponlifex fieret (Hebr.y). Sed et venera- pofest, ut hi quf abjiciuntur, ab aliis recipiantur...
Liles Antioclieni canones praecipiunt (cap. i) : Si Id eliam veneranda universali synodo Nicsena de
quis eplscopus danmaliisa synodo, vel presbyter, utraque professione luce clarius inhibente (cap. &}.
'auf diaconus a suo episcopo, ausi fuerinl de sacro Nam a sseculari potestate necligari, riec solvi sacer-
ministerio contirigere, sive episcopus juxta praece- dotera posse raanifestum est: et idcirco affatim ap-
''denlemconsuetudinem, sive presbjler aut diaconus, probatur Syracusanum Gregorium per imperialem
"nullo modo liceat ei, nec in aKa synodo restitutio- '"*^"tautummodosenlentiam nullo mod9 valuisse recon-
nis spem, aul locum habere salisfactionis: sed et ciliari: ubi si pontificum quoque sociatur assensus,
cbmmunicanies omnes abjici de Ecclesia, etrnaxime quaerimusutrum prsecesserit, an fuerit subsecutus:
si poslquam didicerint adversus memoratos prola- si subsecutus est, nihilominus ad id redilur, ut ah-
larii fuisse senteniiam r eisdem communicare tenta- solutio a saecularipotestate percepta valere noh pos-
•veririt. Carlhaginenses quoque regulse exeommuni- sit; ponlificumque secutus assensus adulalionis, vel
catum , qui ante 'atidieniianu communicare prae- terroris fnerit potius, quam legitimaesanctidnis : si
'
sumpserit, ipsum in se damnationem protulissei praeeessit, doceatur a quibus et ubi ille sit gestus, si
manifeste deniintiant. Si ergo, secundum Apostoluiri, secundum Ecclesiaeregulam celebratus, si paterna
non se clarifi- tradilione profecms, si majorum more prolatus, si
' nemo sibi honorem accipit, et Ghristus
caviiut pontifex fieret,quiomneseumPaireet Spirithi competenti examinalione depromplus, si-ad majoris
' sancto
glorificanies se glorificat, etipse estponiifex, , auctoritatis sedem, quam illa est, a qua Gregorius
"de quorursus idem dicilAposlolus : Talem decebat,, damnatione tenebamr obstriclus, secundura Eccle-
vt nobis essel pontifcx, sanclus, ele. (Hebr. vn.) siaj regnlam est relalum, si ipso praesui, qui Iigavit,
" " *• EPISTOL.E ET DECRETA.
1081 1032
absolvit. Si haec gesta rion sunt, quo more, quo A sludiose recolite : nain nos quod decrevimus, qiiod
ritu Syracusanus Gregorius se glbriatur absolutum, sialuimus de his, -quos recepimus ct ereximus,
cum nec a "poniificibus ordine debito, nec eccle- vel de his , quos abjecimus cl a sacerdotio , vel
siasticis legibusfuerit expeditus, nec a muridana communione pepulimus, vestrse in Christo -fraterni-
poteslate potuerit prseter Ecclesiae tramitem pror- lali nblum facere canonice procuravimus : juxta
sus absolvi? Jam vero si dicitis : Non imperalor quod et magni venerandique Nicaeniconcilii regulis
absoluit, sed apontiflcibus ut.solvere.ur postulavit. admbnetur icdp. 10), quatenus de his, qtii cbmniu-
Econtra, illi multo magis ab- Augusto postulare nione quandoque privanlur, seu ex clero, seu ex
debuerunt, ut si" eum vellet absolvi, legilima eccle- laico ordine episcopis, per" unamquamque provin-
siaslici tenoris absolutio proveniret, et haec omhia, ciam sententia regularis obtineat, ut hi qui abji-
quae superius dicta sunl, secundum Ecclesise trami- ciunlur ab aliis non recipiantur. Ergo nos quod de-
tem servarenlur, prsecipuecum non ab inferiori, yel buimus fecimus; ea videlicelvosscirevolenles, quae,
_pari, sed a majori persona, et sicut ex apostolicis ca- Deo lesle, non nisi zelo rectiludinis egimus, et af-
iibnibus edocemur, solum ab eo, qui eum sequeslra- fectu conservandae palernse conslilutionis exsecuti
vit, aut certe a prima sede, jure possit absolvi. In- . sumus : vestrum autem est obedire i.alioquih eam-
ferior quippe, vei compar antela.tum, vel comparem, B I dem cum eis sententiam j'ure meritoque subife, An-
non annuente majori, absolvere non potest : sola tiocbenis canonibus secundo capilulo praecipientibus
Igilur potior inferiorem convenienter absolvit. Pro- ila : Si quis de episcopis, autpresbyteris,"aut diacor
inde inferioris loci pontifices eos, quos potior suus nis seu quilibel ex clero deprehensus fuerit cum ex-
ohligaverat, sineprima-sede absolvere non potue- communicalis communicare, etiam-iste coinmunione
runl. Verumtamen licet contra Nicaenos sacros ca- privelur, tanquamqui regulamconfundatEcclesiae.Et
nones praefalum Gregorium, qui abjeclus fuerat, rursus capilulo quarto, quod etiam superius comme-
Teceperint : nunquam lamen eum a vinculo damna- moravimus : quid idem dicat anliquitus acceplum
tionis et anafhematis exuerunt. Quem absolutione con_cilium,studioserecolite.Caveleergo, dilectissirai
praevaricatoria polius nexuerunl, et dum hunc sol- ne cum" his commiscearairii, qui sanctis fuerunt in-
vere nisi sunt, nodis maj"oribus dediderunt. Quin- obedientes instiluiionibus, ne par seritentia involvat,
imo dum".sententiam maj'oris contemnentes frans- quos uno communionis- glutino invenerit irretitos.
gressi sunt, vel etiam suam tergiversatori consilio, Videte praeterea' quia de ignorantianullum jam
leniquesensu sibimet facti contrarii deslruere sunt potestis excusationis habere praesidium, qui et
molili pari praevaricatione habenlur innexi, et simili canonum, Deo inspirante, memores, etnostris edocfi
poena, secundum apostolicos et honnullos alios ca- C jam nunc estis epistolis. Nblite communicare itaque
nones tenentur obstricti': ita ut communicantes ei,, peccatis alienis , riolite nobis inobedientes esse ,
pelli de ecctesia jubeantur. Ac per hoc reus reuniL quoniam inobedientia protoplastum de paradiso
justificare constat minime potuisse, nec ligatos liga- expulil. Inobedientia, idololalria merito nuncupalur»
tum solvere modo quolibet valuisse. Ecce a quibus,, sicut sanclus Samuel ad Saulem loquilur, dicens_:
o-beatissimi Christi ininislri, Photius est inslitutus :: Quasi peccatum hariolandi est repugnare, et quasi
ecce qualis est Gregorius qui Dormitantius conve-. , scetus idololalrim nolle acquiescere (I Reg. xv).
nientius poterat dici. Perpendite ergo quantum sit exsecrabile repugnare,
Quamobrem cogilale, fratres charissimi,"tractale, p qii.tnlum detestandum acquiescere nolle quod hario-
et vobiscum sedula meditatione perquirite, si stare. _ landi peccato, scelerique idololatriae comparatuf ,
Pholius possit, etiamsi miris yirlutibus polleaf,t "Clamat apostolorum princeps : Obedire oportel Deb-
etiamsi omni scientia fulgeat, quandoqui hunc sta- magis quam Itominibus (Act. iv) : el coapostolus
tuisse tentavit, dudum j'am cecidit, et volens erigi[ ej'us Paulus : Qui resislit, inquit, potestali Dei ordi-
cum conantibus se erigere nunquam -recuperalurus3 nalioni resistit (Rom. xm). Judicate ergo cui polius
denuo ruit. Consideret ergo vestra divinitus inspi-- . obedieiidum*sit, Deo an hominibus : Judicale ciii
rata prudenlia quomodo Photius, efiamsi nihil aliudj D 1 poiius resisiendum sit, potestali, quam in Petro
sibi jure valeal impedire, queat in sacerdotali gradui Deus omnipoteus ordinavit, quamque super cuncla
persistere : quandoquidem instilulor suus cuin hicj Ecclesia exlulil, an ordinalioni Gregoril Syracusani,
ordinarelur, non solum sacerdotio, verum et ipso} "cui hierito maliliaesuae dicendum esl : Va homini,
carebal Christiano vocabulo. Et sicut etiam expb-- videiicet per quem in Ecclesia Chrisli tot scandala
suimus, hec damnalus juslificare, nec deposituss venerunl; quique olim, sicut ipsi scitis, elnos
erigere, nec Hgaluspotest qiiemquam per imposilio- supra retulimus, a fratre et coiuniinistro igtialio el
nem manus provehere. Impossibile esf enim horumi a synodo, quae sub eo erat, deposilus est, et ut
atiquid fieri. Quapropler atlendiie, charissime, nonm "aposlolica sedes in ej"us"damnationeconsenliret, ab
solum Iiarc,verum etiam paternos caodnes et praeci- ipso consacerdote nostro poslulata esl. Sed deces-
pue apostplorum, Anliocbenos, atque Carlhaginen- sores mei beaiae memoriaeLeo et Benedictus sedis
ses, et quid de damnatis el excommunicatis, atquee apostolicac moderamina servantes , noluerunl sic
de his prsecipianl, qui.merilo facinorum suorum abb unam parlem audire, ut aliae parti nihil penitus
ceclesia pulsi sunt, diligentissime consideiate, -acc rescrvarenl: unius qiiippe mediaior rioa est. Quam-
'
1.083 . NICOLAIPAP_E I . lC-gi
obrem inlerim deposifio ipsius a sede apostolica non A meris malis affcetusab Ecclesise regimine-sequestra-
suseepta remansit infirma. Cumque idera Gregorius tnr. Et hoc totum factum est, eo quod praedicti pon-
per legatura sua. parlis Zachariam .nomine. sedem tifices utriqueparti sequitaieniservanles, etutriusque
agiioyissel aposlolicamin sua depositione nullatenus partis audienliam praeslolantes, Ignatii non firmando
consensisse, nongratias egil, non a coeptis in janr senlentiam iniovero interim infirmando, inimicis.ej'us
dicium fratrem nostrum saevientibus contumeliis quodammodo manum porrexerint, dum. nimirum
conquievit, sed benignitate. Dei, el patienlia sedis sentenliam in e.os prolaiam noiiiiilerimauctoritate
apostojicae in stiperbiam abutens, in ipsum videJicet sedis apostolica. revocaverint, sed usque in praesen-
Ignatium patriarcham "snum rediviva jacula Impie- tiam ejusdem aposlolicae sedis deferri decreyerint.
iatis irreverenter exacuit, _et eo superstile neophy- Quamobrem, charissimi, quia quasi per nps in-
lum in Coristantinopolitana Ecciesia consecravit; yenla est Ignatii dejectioni maleria, idcirco .praeter
quin potius et adversus sedis. istius. decreta contur id quod frater adj'uvari debet a fratre, praeter id
max esse non deslilit,. qui pro se, non contra se,'- etiara quod Pelro, eirjus in terris Hcet indigni.vi-
ipsius abea decreta paulo ante dala tanquam ingra- cem gerimus, Cbrisli oraculo peculiariter dicitur :
lus nonrecolit, et velut fergiversatorarma praeparat Confirmafratres luos, etiam pro hoc specialiler eum
adversus arma sibi tulelam salulis non modice confe- J5 B non soluni adjnvare et confirmare, verum etiam
rentia et murura destruerenitilur, qui ne ipse destree- (sicul ipsi potestis advertere) tolis nos.pro illo viri-
relur, fortissime cuslodivit. Elagit nunc quanlum in bus oporlel per omnia decertare, ut videlicet lolum
se est, ut ea staluta prorsushabeantuiinvalida : quae, in illo funditus. aboleatur, quod per nos laedendi
cum his ipse egeret, supplex petebat: et ut foriiora fomitem adversariis ejus reperientibus. ei yiolentiam
essent "adamante submissus optabal,' atque ut sibi inferre monsiratur, tolumque recipial, Chrislo pro-
auxiliarentur humlliier .implorabat, necnon et con- pitio,.quod dum r.os moderale,-ac regulariter egi-
tra.earepugnaii.es, forsitan tyrannos et sacrilegos mus , ipse .praejudiciaHter amisisse, .dignoscifur. -
judicabat: nisi eiiim sedes apostolica ei.parceret, ille .Quoniam et praefati decessores nostri (Leo,scilicet
.quomodo contra reverendissiraum Ignatium posset et Benedictus beatae recordationis ponlifices) si tale
exercere brachium, non haberel. At ille usus estse- quid diebus- eorum Gregorius vel complices ejiis
-"
dis.aposlolicaebonitale iiiTnalignilalem [al., maligni- patrassenl,videlicet ul abusi tanto compassionis, et
tate], et betieficium in palris sui.convcrtit.exitium. palientia. sedis apostolicaecirca se beneficioin Igna-
.Diciteigitur, obsecro,fratres, cum ita sit, quomodo tium nianus suas injecissent : aut adversus eum
non debeamus nos Ignalium adjuvare, aut usque ad ipsis sanctis praesulibus inconsullis Iinguas suas la-
.audienliam (quantum in nobis esi) indemnem non Q G liler exacuissent profecto eos tanquam magistros
penilus coiiservare?-vel quomojlo.: non possimus iiiquietudinis, et ipsbs se sole clarius obnoxios
.Gregorium, et, hos quiex parte ipsius sunt, merito ostendenies, sine quayis retraelatione protinus
,co.ndemn.are?.quando Jgiiatius , nisi a nobis esset condemnassent : et tantum piaculum impietatis
impeditus , sic illos canonice forsitan sterneret, eorum destruere" ardentissime studuissent. Sed quia
uf eum nullo conamine potuissent impellere. isli illi divina vocatione ab hac conyalle lacrymarum
qui npn nobis haesere, quos in adjutorium suum ha- subducti sunt hanc tyrannidem nondumintuenles,
bere promptissimos meruerunt, nec a nobis consi-. nos debemus-in eoruin labore succedere,. qui suc-
Jium acceperunt, uti cum pairiarcha siio vel pacifi- cessimus.in honore, in cujus tempore crudelitas,
cari, vel canonice jiidicari poluissent : sed;vires quae diebus, ipsorum coepit radices emiltere, con-
,suas a nobis ne frangerenlur servalas , adversus summala perparuil. Proinde nos primo, quiasedis
eiim.proiinus pracpararunt. Unde, qnaeso,perpendile, apostolicae de tola Ecclesia fas liabentis judicare
quantum nosnunc ignatio debilores;simus, quisibi moderainina relinemus : secundo quoniam fratribus
.obstaculum, el inimicis ejus.facti sumus defensionis injuriam passis subvenire. debemus : posfremo,
umbraculum. Qttamvis non ideo judicium istorurn quoniam (sicut jam diximus) oporfet nbs in eoruin
1*
distulerimus, ut ei nocendi j'acula prsepararent, sed TD.labore succedere, in quorum successimus pontiiica-
.ut sic sententia in hos prolala,valeludinera haberel, tus honore; quemadmodum ipsi decessorum suorum
ut a nobis examinatio praecederet. Et rursus sic exenipla secuti sunt, et operis .eorum strenui culto-
ab istis in eum objecla penitus covam nobis admit- res inventi sunt, quod ipsi profecto agefent, adju-
lerentur, ul partis Ignatii persona vocalaj nec coh- vante Dominp, habentesquemadriiodum illi eumdem
victa,[ql., vel convicta, HARD.].nostrae.praesentiae zelum justitiae, seu privilegium dignitatis slu.diose
non. deesset. Quamobrem dilalo parumper j'udicio, perficeve procuravimus, Nimirum qtfod omittere
et interim infirmata senlenli.a, missum esl hlrique procul dubio (sicut npssecunciisclarelribuilur) non
parti sedis apostolicae praesulispraesentandum oblu- .valemus- sanequia Gregorium neopbytum coiise-
.tibus, ac ejus{ul par est) suhjiciendum diffinitioni- crasse diximus , ne Photium quidem neophytum
,-bus, Sed dum pars .Ignalii prpperandi disponit quando quasi in sacerdotem consecratus est, ne-
•iter, hostibus ejus viribus resumptis, nonjam sedem , gent;.sancti.papa_ Gregorii, et Anglorura amplis-
. aposlolicam petenlibus, non Petri memoriam facere -,simae, *, ac fidelissimscgenlisappsloli (nani signaculam -
.dignanlibus, Ignatius trahilur, iiiipellittir, ei innu- aposiolatuS ejus ipsi sunt In Dominp) S-erbacojnme-
iOSS * EP1STOL.E ET DECRETA, 1088
moremus, qui alt : Sicut autem lunc neophytus di- A ^ mopere convenit: quatehus diligehter inquirat alque
cehatur, qui iniiio in sanctaefidei erat eonversatione scrutaris si sua illam non fuisse praeceptiorie tam
planlalus, sic modo neophytus habendus est, ,qui coeiiosarainvenerit confectam, imo toxicatis syllabis
repente in religionis habilu plautatusad arabiendos Infeclam epistolam, ut inierim de tol praestigia
honores sacros irrepserit. texeniium poena laceamus, quae illos se zelo verita-
Praeterea non om.illendum esse credimus , nps lisflagrantesinvolvere convenit; saltem hujiissocia
commemorare.praeterito anno per indictionenv vi- accepta et palam cunctis igrie sticcerisa per Augii-
delicet iertiam decimam , epislolam sub nomine stales suos tam nobis' qiiaih- omnibus , ad .quorurii
'
principis cpnscriptam, per Michaelerii iraperialem riotitiam pervenit,' deslinatos • apices compeienti,
pfotospathariuni suscepisse, ,quaetanlis erat verbis saiisfactione a lam perverso serisu, et tam-profanis
contumeliosis, imo blasphemiis respersa, ut scri- "adinventionibus, quod aserisusuo non fherit com-
ptor ej"us non nisi in gutture coliibri calamum menfis tradita._se exhibeat prorsusiinmunem. Jam
tinxisse pulelur, el dictatoris labia pro dictionibus vero si sibi in multis hujusmodi sollicitudinibus
venena fudisse videantur, adeo ut si cujuspiam sim- occupato subreplum esl, uf talia scriberemandaret,
plicium corpenelrent (non enim haec aures pruden- ne pigeat cleinentiani ejus etiam hoc ipsiim humili-
lium suscipiunl) et bos conlinuo -necent; nimirum B I ier confiteri,-ei. legibus suis, uthujusmodi scripta
lanto miserabilius , quantp mors animae magis , nullius habeantur momenti, decernere : ita ut penes
quam corpoiis per illum virulentum haustum admit- qtiem reperta fuerint , impimiio non evadenle,
titur. De cujus immanitate piaculi licet Augusto per ipsius "quoqtie saepe memoratae , ac semper" exse-
jam fatum legatum jam nos scripsisse rccplamus, crandseepislolae velexen.plaris ejusapices, inleriie-
eadem lamen nu.nc scribere veslrae beatiludini ralum "ratis pro^feverenlia maiientibus sacris diclionibiis,
duximus.Denique opinati sumus,, et adhuc nihilo- flariimeo dedantur igni voranda. Et ut sinistrae bpj-
minus opinamur, quod pietas ejus landem aliquandoi bionis nsevo,quod ex blasphemis scriptis incurreret,
resipiscat, et de Ecelesiae Conslantinopolitanaere-, :"carere valeat,"et ingratus fiiius circa matreni suauf,
staurando - statu nobis saluhria sudentibus acqui- "exqua imperandi fastigium ipse et palres sui or-
eseat: sicque demum omnia scripia, quse male sunt dinp 'coelitusdispositio percepit, nullatenus appareal.
compilala, non solum adversns nos et iianc sanclarn Sin aiutem, scitote, quOniam postquam in liac euna .
Ecclesiam, verum eliam conlra fratrem noslrum et perliiiacia persistere firie terius velle compefimus :
comriiinistrum Ignatium , coram universa imperii primurii quidem" congregatis cunctarum bccidenta-
sui mullitudine igni tradenda decernat. Aiioquin . liiim "regionumvenerahilibus' sacerdblibus diclatores
jam cunctis Ecclesiaefidelibus quae foret aposlplicaeC et dispositores, atque praeceptores tantse fallacla.,
sedis auctoritas, vel quae fabricatoribus niendacii, seu crudelissim3_derogationis sanctarum , velpa-
seu invenloribus"perversorum dogmaliim immineret ternairuur tradilibnum ab orani' Christiana compage
ullio,profeclp patesceret. Impossibile est enini (quan- remotos, apostolica freli auctoritale.duris analhe-
quamnostrasnosspecialesinjuriascurarefloccipenda- maiis vinculis innodabimus" : necnbn et Patrum,
mus) ut.lahlprum.aclalium sanctorum Patrura etpro- ac praedecessorum meorum secuti vestigia, qui
pugnatorum cafhblicaeEcclesiac, ac deslructorum di- soliti sunt etiam numerosorum concllia nequiter ce-
versarum hseresepn atquedefensorumorthodoxai fidei lebfata cassare pontificum, si qua socia sunt crebro
blasphemias aequanimiler sustineneamus, vel etiani dictsevel exemplaria fortassis epistolse : quin polius
tantaesedis, sive tam excellenlisEcclesiaeRomanae,cui ribn solum iiaec, sed et oninia scripta, quse vel ad-
Deo deservimus auclore, contumelias perferamus. ^vefsus fratrem.et coepiscopum nostrum "{gnatiuni:
Verum, quamvis et de nobis humiliter senlia- inique corifeeta, veladversusnon causamillius ca-..
. miis, non tamen, conscientia dictante, vera esse nonice prosequentes, furiose" depromota sunt, pe-
quae de nobis perhibuit, asseveramus,: sed (ut di- fenni damnalioni mandabimus.
ximus) ea postponentes; illa potius quaeJesu Christi Deinde vero decernentibus' nobiscum, et simul
sunt, investigamus, et si qua male congesta adver- D •* consideraniibus eisdem sanclissimis fratribus et
sus ejus famulos, ad.versus ej'us ordinationes, adverr coepiscopis noslris, ipsarii epistolam in stipite viden-
sus ejus disposiliones stabilila privilegia reperiuntur, tibus ounclis suspensam, vasto supposito foco, ad
nulla patientia toieramus, et non solum haec de- vitnperium imperialis apicis corarii oninibus halioni- '
Struere totis viribus anhelamus, verum etiam confla- hus,"quae pcnes memoriam sancti Petri mulliplices
toribus tantae peryersitalis dignam vlcissitudineni iiiveniuhlur, extremae' perditioni ddnabiinus : qua=-
reddere necessario mediiamur. Nimiruhi ne hos qui terius "his rite paralis, discat pius quodamel, et
impnnitos inluens, aut nunc, aut futuro. tempofe crudelis quod timeat. Nam tot et talia blaspheniia-
deinceps taHa praesumat praestigiafalsitalis compo- rum commerita, quin potius veracium lilterarum de-
nere,-vel commenia blaspbemiaruin hujuscemodj pravationes, audisse et tacuisse, connivisse est..
*
figmentis conlrahere. QuanVobrem, venerabiles fralres*, valde mihi
Quaprppter eideni imperatori. sublimissimb per (sicut ipsi comprchendere poteritis) cavendum est
epistolam prsesulatusnosiri cbhortando direximus, ne, si nos praestigiorum figmeniis minus celeriter
in qua eliam vos ad voium nostfum labbrare sum- bbviavefimus, tanquam vefa recognita vcl cbmpro-
"
.€87 KiCOLAl PAP.E I 1088
bata, h__c admisisse fallaciter apud stolidos existi- A_ valeant licenler committere, et pro^ his a nnllo
niemur. Nec possumus in -EcclesiaDei dissimulando ponlificum, qui ex clero promotus hsec siimmapo-
tam spuria relinquere germina, quae antecessorum terat auctoritate compescere, libere redargnantur.
.nostroruin beatissimorum pontificum tempore aut Nec de clericorum catalogo permiltunt ad sacros
riunquam exorta, aut cerie, si undecunque vel quo- ordines provehi, qui viiani eorum tanto audacitis ,
modocunque exorla sunt, eorumjudicii ligone, ante- quanto diulius, ac familiarius sub Christo duce
quam proficerent, radicitus oxlirpata sunt. Destruat forti militantes fortius comprimere possent: sed ex
ergo etiam vobis hortantibus ipse et dissipet illa: seipsis eligunt, qui facla eorum lanlo niiniis"prae-
alioquin a nobis fore desiruenda, seu funditus dissi- sumant arguere, quanlo se paulo ante de horum
panda, modo quem prsediximus,antenoscite : quam- coetu, favore ipsorum promolos meminerint: quod
vis antequam nos ista vohis scriberemus, pro quibus illis partibus lanlo familiarius agitur (ista praesitin-
nunc sublimiialem ejus horlamur, hoc ipsum spbnle ptio videlicet, ut ex l.iicis subito londeanlur, et in
facturum esse putaremus. Sed quia quod putatum episcopos consecrenlur) quanto ex consueludine
cst, nullum effectum hactenus habuit : idcirco nos hac inolevisse teslanltir, qiiam nos econlra tanto
-saltitem ipsius illsesammanere volentes, ut boc nunc studiositisex Ecclesia Dei eradicare volumus, quanlo
saltem agat, affectu*paterno monuiraus : alioqnin B 1 nimiiim noxae jam esse clericis, et "omni religiosse
{ ut jam praefai)sumus) sic Deo favenle, de caetero plebi supra docuimus : quanloque scimus ex sacris
yigilabimus, el sttrdiis quibus possumus insistemus, canonibus, quod non minus eonsuetudo [mala con-
ut inter exaniraes computentur , qui auclorilalem sueludo],quam perniciosa corrnplela vitanda sit :
Petri non consenserint, imo Dei hanc ordinanlis ct scimus quod paulatim crescens, j'am suaepesliferss
in Petro non intellexerint: ita ut nec ista, qtiseper- nequitiae gramine multos invaserit, adeo ut teme-
niciose compilata sunt, defendere, nec his similia, ritas hsec lantum excreverit, ut j'ain minime clericis
ut non dicamscripto tradere, vel in mente volvere egeant, dum contra saeros canones ex seipsis subito
«_uisullerius audeat. Non enim figmenla, quseordi- lonsuratum, quera voluerint, eligant, et ad Jabores
nationi Dei resistunt, quaeevangelicisvocibus contra- clericorum iiienlis oculos non inflectant. Ac per ho 5
dicunt,qu__ sanctoruinPatrumdiflinilionibusobviant, fit, ut alienus comedat ipsorum fructus laborum;
quaesynodicis constitutionibus adversantur, quae (si et stipendia meritorum exlraneus liostis insperatus
sic dimittantur) innumera.possunt fidelibus auxilia subripiat, ita ut nihil proficiat clericis in casiris
Petri quaerentibus inferre dispendia, incolumia sine .Dominicis militasse, vel gradatim per singulos eccle-
discrimine nostro valemus deserere: et exislimationl siasticos ordines ascendisse, dum aller saltu hos
nostrse, vel nunc, vel post discessum nostrum, tan- C t omnes transcendil, et repenteprincipatur in eis, qui
~,_um,quod absit, nsevumad destruclionem simpli- inler eos nec conlra spiritales hosles arma sustulit,
cium, et mutilationem sedis apostolicaeprivilegio- nec diversis Ecclesise adversariis pfo veritate prse-
ru.m, relinquere. .lians aliquando restitit.
Cajferum ut charitas unanimitatis vestrse de fra- Quantum atitem ne de laicis temere quislibet
tris et comministri nbslri Ighalii sanclissimi pa- ad episcopatum eligatur, sacri canones, cum aliis
triarchae dejectione nobiscum doleat, quae praevalent prohibeant, Sardicenses ostendunt, Osio episcopo
ei solamiria nohiscum exbibeat. Naio si juxta Apo- capiie decimo tertio dicenle : Et hoc necessarium
slolum quod palilur ununi membrum,compatiuniur arbitror, ut diligenlissimetractetis, si forte aut di-
omnid membra (1 Cor. xn); quanto potius compa- ves, aut scholaslicusde.fori adminislratione episco-
liendum est illi, quod inler costera membra praecl- pus fuerit postulaius, ut non prius ordinetur, nisi
puura tchuisse locum dignoscitur? Unde si non pro anle et lecloris :munere,'et oflicio diaconi, aut pre-'
unius et specialis personse praelali frairis nostri re- sbyteri fuerit perfuncius, elilaper singulos gradus,
pulsione, vel cerle pro suinmi sacerdotis conculca- si dignus fuerii, asceiidat ad culmen episcopalus.
,lione dolere, gemere, flere, currere,, ac decerlare Potest enim per has promotiones, quse habebunt
debetis. Nam si licitum ftterit saccularipotestati de uiique prolixum terapus, probari qua iide sit, qtia
EcclesiaeDomini prsesulibus laliter judicare, vel si modestia, qua gravitate et verecundia, eisi dignus .
rursus -fas exslilerit inferioribus de prselaiis sibi fuerif probatus, divino saperdotio illuslretur : quia
jam temcre ista patrare, perpendite, ne a.d perni- conveniens non esl, nec ratio, vel disciplina patilur,
ciem veslram, imo totias Ecclesiaenun.c et futuris ut temere et leviter ordinelur, aut episcopus, aut
temporibus prsesumptio talis prsevaleat : quod si presbyler, aut diaconus, qui neopliytusest: raaxime
aiienditis, ecce jam cernitis. Nam impietas tan- cum et niagisler gentium heatus Aposlolus, ne hoc
tum caput exlulii, ut ecclesiarum prsesulibuspost- fieret,.denunliasse,et prohibuissevidealur (I Tim. v):
ppsitis, et ordine canonico conculcato, laici nunc sed hi, quorum per longum"tempus examinata sit
ecclesiastica- moderamina teneant, et pro libitu Vila, et merita fuerint coniprobala. Contueminiergo,
1
proprio modo istos removeant, niodo illos in locum et futura.imo urgentia mala conspicite: medici estis,
eorum promoveant, et rursus quos riunc approbant, imrainenies morbos per praeccdentia signa prsevi-
post modicum roenlis yicli levitate repcllant.' Ut dele": episcopi| eslis , exsurgeris in Ecclesia Ghristi
enim sajculares, ac laici homines quaiibet scelera liorrondum exitium prospicite : spcculalores eslis^
,1-089 EP1STGL.--EET DECRETA. - .0g0
in altara mentis arcem conscendite, et in gregemi }A clesiae coriipati, et e]us perturbationem, atque detri-
Dominicum feram pessimam irruere cupientera aj meninm moleslissime ferre: ita ut fratri et coepi- ,
longe conlemplamini. Quasi iuba exdllate vocemve- scopo nostro Ignalio ejusdem Ecclesiae patriarch-e,
slrdm, el annuntiate populo Dei scelerajeorum : su-- '. ejusque dej'eetionis condoleas et congemiscas : licet
per monlem ezcelsum, id est altitudinem virlutuiri., (sictit oportebal) libere pene nulluin ei auxiliura prae-
ascendite. Qui evangelizalis Sion, slale in forliludine,. stes. IVam perfectoram- virorum est, noh .solum,
potestaiibus hujus smculi ex adverso ascendite, etj j'ustitiam et verilaiem quse Chrislus est, corara
murum pfo dbmo Dei opponite, ac quibuslibet potesta-. -""cunctis raundi principibus confileri, verum "etiam,
- libus inique agenlibus conlraile (Isa.-ui) : sicqhe_ si necesse sit.usque ad morlem tota virlute defeii-
fiet, ut nec sicut canes muli de laeiturnitate arguii dere. Quis enira filiorum.iiisi ingralus, nisi impius,
valeatis , nec de talenif occultaiione distrietanii ,non doleat, non usque ad.mortem satagat pro spi-
Domino fationem reddere compellamini, vosque. j. riiali palre-suo-tam furiose dejeclo, et a, cbmniissa
episcopos et coiisacerdotes nostros, imo Ecclesiam_ sibi diviuitus cura paslorali lam ternere sequestralo,
Chrisli iUisin parlibus conslilulam al> ingenti per-. ?el in locura ejus adultero subrogato? Quis; inqnam,
nicie, ac noxia labe ipso juvante laudabiliter erua- filiorum, nisi ingratus, nisi impius, non rioleal, ,non
"
lis, ruirabiliterque regalis. I usque ad roortera satagat pro sancta Ecclesia mati_e
B
Verum nos de ipsis baec vobis scripsisse sufficiat. ,sua-, qtiain tanlis viderit quotidie., perlurbationibus
Pax autem Dei ,. qum exsuperal omnem sensutn. , agitari, el tam irregulariter suo-Tectore privari,-et
(Philipp. iv), praecordiorum vestrorum iniima pene-. -invasori ac iieopbyto pro libitu uniuscujusque con-
tret: et qiiam de salule omniuni vestrum solliciliI -tradi^ Curre igitur, dilectissime, et si est.perfectus
simus, vobis Deus omnipolens clemeriler aperiat; ett jh le Doraini timor, nulli polestati veritatem ab-
qiioinodo yos cupiamus in "visceribus Chrtsti, et in, sconde, Redemptorem audiens dicentein : Noliteti-
Eeclesia. gremio coulinere, quae diffusa in tolo orbe> mere eos qui corpus occidttnt, animam aulem non
teirarum, quasi unius Chrisli thalaiuus est, atque in, possuni occidere: sed potius euhi timele, qui, postquam
sancta commiinione una vobiscom persistere, utl occiderit, habet polestalem mittere . in. gehenngm
unum sapiamus omnes, et non sinrin nobis schismatai -.(Maitlt.x). Eorro si tanta libertas in le spiritus non
{I Cor. i), iUuminationis suae gratia revelare digrie- esl, nec.ie tantuin amor Christi succendil, utmundi
lur : ita ul de corruplione fidelium congaudentes, et polestatibus, quod prave fecerunl, noh corrigenli-
cbngralulariles, uiio anlmo, el uno ore glorificemus et: bus. libere confradicas: salteni a fratris, et coepi-
coIlaudemusDeum Patreni videlicet, et Filiuih, el Spi- -scojyinostri Ignalii, et eommunicatorum ejus (quod
rilura sanctum perinfinita saeculasseculoruni. Aineri. *C lamen secundum indulgenliamdicimus). te quacuri-
Qnisquis autem hanc epistolam nostram Constan- que Isesione coeree.: e.t a communione invasoris,
linopoli legeril, et eofum nofipni [Corf. Vaiic, noti-. jieophyti, ac adulteri Pholii omninpsuspende;^ciens
lionibus, qui], quibus missam intellexerit, quidquami - quia nos aposlolica, canonica, necnon et rationabili
ex his, quae in ea sunt occultaveril, sl loeum potesl; censiira jnste hunc, et synodice, atque secundum
invenire suffieientem, anathema sil. Qiiisquis etiam, privilegiorum apostolicsesedis auctbritatem jure de-
inlerpretaius eam fuerit, et ex ea qiiidqnam mulave- posuinius, et pro tol praevafioalionibus et prsesum-
rit, vel sublraxerit, aut superaddiderit praeter illud, ptionibus suis una cum multarum provinciarum oc-
quod idioma Grsecaediclionis exigit, vel inlerpre-- cldenlaHum regionnin antislilibus; eurri consonanler .
lanli scientiamjhteiligendi non tribuit, analliema sit. analhemalizayiinus. Proinde provideat.-el-precaveat
CV. "pfudentia tua, charissime, ne -communicet peccalis
a ADSENATORES CONSTANTIKOPOLITANOS. alienis, ac per hoc allerius irretiatur nexihus vincu-
Ioruiri : quin potius si potest EcclesiaeDei subveniens
<Anno8G6_.)
Vt faveanl causm Ignatii, et abslineant a conimunione pro repellendo nioecho et.revocando legitimo tjare
Pltolii. _. «peram, bene ; sin autem vel salvans salvel animam
^
[ApudMansi, ibid.]. J)*suam, et secundum illud prophelicuin : Exile, de -
-KICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, singulis inedio eorum, el polluium noliie tangere" (isa. in).
quibusdam senaloribus Conslantinopoleos a parihus. Legatos prseterea, quos Conslantinopolim misimus,
Fideliuhi relaiione, qui ad. sahclorum aposlblo- pro ejus amore, a cujus*sede profecti sunt; in *quose
jum Hmina orationis gratiaveniunl, agnovimus glo- - occasio praebuerit, benigne subsequi charitas tua
riam tuam in Dei esse timore pariter et amore sem- -Contendat : videlicet ut propitio Chrislo eliegalio
per inlenlam, et in ejus famulatu summa, j'ugique eorumcfficax habeatur, etipsi sine '
laesionequalibct
devotipne sollicitam. Quapropter Deo gratias agi- *ad nos revertanluf. ", -- "
mus: et ut bono studio quod coepi.sti,perseveranliam Deus omnipotenset pietatem, atque dilectionem, •
det, alque in futuro dignarii vieissitudinem tribuat, quam le circa sanctaeEcclesiseslatuin famii frequeris
eius misericordiam suppliciter exoramus': prsecipub habere testatur, in prsecordiistuisper amplius, elper-
.qtioniam diceris miserise Constantinopolilanorum Ec- 'fectius augeat :ct te, qusediximus, sollicileprosequen-
a Citatur in .concilio vm, sed Grsece rion cxsial.
Inscfipta ibi dicilur trplf -roif o-jyJjjTiv.oO,-.IIAIVD.
loai NICOLAlPATMLI - ,(.S2
_. fide elbonismoribus fralresnostroset proximos.
.teiiihicdiupraesentis felicitalisriiunereperfrui faciat, Ain
e.fulurae bealitudinis praemiasine fineconcedat. , • Et quia Inter csetera, quae de schlsmate
' ' ' j'am facto *
' * CVI. - Consiantinqpolitana. Ecclesiae,bi qui missi ftierant
ADUNIVEItSOS CATIIOI.rCOS. testabanlur, inaxjme eamdera Ecclesiam ab Icono-
* ' machis redivivam contenlioncm excitantibus asse- -
(Anno 860.) .
Acla a Ignatii et Polhii demonslrat, et orditiemtem- rebanl vexari, Christumqueper singula conventicula
- hlasphemari : duos episcoporumqui nobiscum erant,
porum epislolarum prescribil.
[Apud Mansi, ibid.] quique ad boc tantuin faciendum ojius idonei nobis
NICOLAUS episcopussancia?.catliolicseet apostolica esse videbanlur (Rodoaldum scilicel el Zaehariam)
Romaiiae Ecclesiae, omnibus verae religionis mi- una cum Ecclesia, quae apud nos est, datis litleris
nistris, ac universis orthodoxis fidei culloribus. .Consianiinopolim,taiUum nimirum piaculum exe-
sanclissimis videlicet et reverendissimis patriarchis, crantes, el Jatere nostro direximus :-nihH eis in-
melropolitis, etreliquis episcopis, atque cunctis fide- jungentes , nisi ut tantummodo causas Ignatii, qui
libus calholicam dunlaxat cum sedebeali Pelri pieta- ante de Ecclesia pulsus, qiiam ah aliquo accusatus
•lcmsectanlibus, sanamque doctrinara nobiscum de- exstiterat, diligenter investigarent : et,sedi aposto-
Jendenlibus, per Asiamscilicet et Libyam constilulis. B Hcseplena et veraci relalione referrent. Photii vero
Qnae apud Consianlinopolitanam lirbem paulo consecrationemnon solum minime admitteiidamesse
-arUegesia sint, vel etiam nunc gefanttir, sanclila- .decrevimus, verura eliam ipsis legatis nostris , ne
-tem , setv religionem veslrara , non credimus igno- cum illo, nisi quasi cum laico , usque ad noliliam
'rare;-sed qiialiler zelo zelati pro dorrioDei solli- nostraiu comnninicarenl frequenti ac omnimoda
CitudinemomniumEcclesIarum secundumAposiolum jussione jnaecipimus : solum scilicet eisdem venera-
•6ircumferen.es (II Cor. xi), nos de his disposuera- hilibus Domininoslri Jesu Chrisli, ejusque genitricis
*EIUS,breviler charitaii vestraehis nostri apostolatus .semper.virginis Mariae, ac sanctorum ipsius iraagt-
litteris jrilimamus. Et ne aliter- sincera. Testrae -nibus quidquid quseslioaflerret, jusle ac pie diffinire
-nsenli stiaderi lentelur', vel aliler quod egimus vo- licentiam dantes. At illi euiites , spretis monitis
•bis suggefaluf, vefaci relatione et prsesenlibusvos noslris, contemptis.epislolis sibi a nobis coram tota
-liiieris edoeemus. Igiiur postquam oiiidam invidiae .Ecclesianostra dalis, imo postposito timore Dei,
-facibus accensi,el supcrhiae fastu arroganter elali, sicuti postea claruit, in contrarium verterunt om-
more Judacorura contra paslorem proprium insur- nia, quae sibi fuerant imperala. Denique et cum
"rexerunt, ei palriachamsuum (cdmniinistrtini vide- f Pholio adullero," ac Ecclesiseinvasore, atque neo-
iieet nostrum Ignalium sanctissimae praefalae urbis ^1 phyto, quod sibi multipliciter probibitum fuerat, in
.ahtistitem) ab ecclesia ipsa, cui jure pra.sideb.it sacrosaucta mysleria communicaverunt, et Ignalium
HyranniCe projecerunt :ac Photium quemdana- ex virum scnem , et sancium, acper duodecim annos
•Jbro, ac saeculari militia, et habitu, atque a palatinis; innocenter Ecclesiam Dei regentem, et nobiscum et
aedibus eductum. ac subito tonsuralura eidem cohtra. vobiscum,atque cum universali et orthodoxa Ecclesia
•-sacros canones Ecclesise prsefeccrunt. Tunccoepit commuhicantenijGraecorumfaclioni perniciosissimae
-scandalum et schisma in jara dicta urbe, el in ad- concinrianles damnaverunl, et sacerdotalibus infulis
-jaceniibus sibi civitalibus, non modicum oboriri: exspolialum ab Ecclesise regimine modis omnibus
•aliis quidem Pholii promolionerndefendenlibus, aliis; expulerunt. Quaesanclas veslrse in Cliristo fralerni-
' autem hanc tanquam inconvjclo et supersiite Ignatioi lali, etpiae gencralitali, quia contra nostram fuerint -
faclam mefito detestanlihus. Tunc-inito consilioi gesta disposiiionenijairidndum significavimus.Porrb
-imperator Michael, - qui et ipse Rardse patricii ver-. praefali missi nostri tandem reversi, nil aliud re-
:sutiis suasus Photii parfifavehat, ad aposlolatura! nuntiavere, nisi depositum Ignatium et Photium in
noslrum legatis cum epistolis destinalis , _accusa- sede Constantinopolitana firraalum. Post duos vero
liones quasdam adversus Ignalium deferenlibus, ', dies legatus a nbbis imperialis, nomihe Leo , a se-
.peiiit ut a sede apostolica missos daremus,qui scan-.' -cretis susceptus, *duo volumina obtulit : quorum
.dala illa sedarcnt,et scbismata dissiparent. Quoi untim deposiiionis Ignatii gesta continebat, alterum
.aodito,-quoniam (sicuta Deo inspirata vestra novit; autem de sanctis-habebat iraaginibus acta. Detulit
' prudentisi) cunclarum Cbrisli oviuin cura consirin-. pra?terea idera Leo imperiales Htleras deprecantes,
igiraur, cum vices ipsius.gerimus, qui specialiter di- quatehus et in disposilione Ignatii, etin confirma-
vinitus dicilur : Pasce oves meas (Joan. xxi). Et iie- lione Photii, consensiiin praeheremus et subscribe-
rrum:TM,inquit,aliquandocqnversus conftrmafratres; reraus. At nos divina docente gralia,duin idera
tuos (Luc. xxn) : non poluimus dissimulare, noni adesset.legatus, convocata toia quseapud nos est
-"'
; poluimus negligere, qttominus visitaremus oves dis- Ecclesia, decrevimus e't slatuimus, atque professi
. persas et dissipalas, vel quominus confirmaremuss sunius coram ipso. el coram Ecclesia Dei, sicut et-
- a Haec insertis litlerarum aliarum exern-- itase Itabenlibus; lerlia invenitur sub fine LXXXVII
episiola
-plis disj'unctaest jn. tres. parles; quarum "Jiinis hsec; ad haecverba : hm.cquidem, usque ad illa,,fore prm-
est in ordine nostro CVI edila; secunda quae Mi- 'vidimus. Qua_sunlultima hujus epistolse. EDIT.Post
chaeli. imperalori perperam inscripla est, XLVIIle- Jaffe in RegestisPontiftcum Romanorhm.
,jgiluf in nostra ediliorieet incipifhis verbis : His- •>
-1093 : EPISTOL/E ET-DECRETA. 109J
proliiemur-nos pro dejectione.lgnalii, -vel consecra- A .j quippe onera omnitimqui gravantuv, quininio haec
. lione Photii, nunquam mis.isse, nunquam missuros portal in nobis :beatus appstolus Petrus, qui nos in
esse:elin depositioneIgnatii, et promotione Phofii "omnibus, ut confidiinus, adrainistralionis suaeprote-
nunquam eoiisensisse, nunquam.consensuros esse. git.ac tuetur haeredes.Verum-cum nonnulla scripta
El his ssepius diclis, ,et palam annunliatis,-atque in sediaposiolicsediversis temporibus delata, vel efiani
^postolatus nostri epistolis taliler inseriis, et eidem ab ea data, ob liujns reperiehdam rei, ceriiludinem
Leoni a secretis imperalori Michaeli, velPholio ad diligenter invesligaremus _: accidit ut etiam, Deo
deferendum datis,_hnnc a nobis absolvimus. His ita -reVelanle, acta concilii. quod auctore.fratre et co-
-veslf-e.sineerae.religioni ostensis, quae scripla per cpiscopo nostro Hincmaro-pracfatosviros segregasse
singula tempora pro hac )*emiserimus , .singillatim , ddignoscitur, a'beodem venerabili anlistife nobis du-
htiic scripto infeiius annexa- demonstrantur. Primo dum transinissa, cum aclionibus pro Rothado vene-
•etenini loco noslri aposlolalus iiabentur epistolae ad *rabiliepiscopo venirent ad manus. In quibus quanta
Micbaelem piissiinnm imperatorem , et ad-Pholium reprehensionum -hiveniatuf Gongeries, si voluerimus
-EcclesiseConslanfmopoleosinvasoremperRodoaldum exhibere per singula," facilius charlae' quam verba
et Zachariam transmissae. Secundoioco continetur deficient. Ibi namque falsitas in ipso mox acfionum
salisfactio noslra , eujus lextum-veslrae a Deo. con- B I invenilur principio. An non falsitas,,cum sponte per-
servandse.generalilali dudum -Irahsmisimus. Sed venisse dejecii illiad ecclesise januas.pro sua neces-
ignorantes utrum ad vos usque fuerit delala, idcirco sitate scribuntiir, qtii venisse probantur inviti? Prse-
hane vobis denuo miltendam-existimavimus; qua cipue cum Wlfadus ibidem non fuerit, cujus nomen
hosse valeatis qusefuerit super hoc negotio nostra ijiter petenliura nomina fallaciter exstitit recitalum?
volunlas. Terlio loco posita est epistola, quam per Ibi anle lempus exaniinis, j'amjudicalum, et anle ler
Lconem a secrelis imperialem videlicel legalum, de gilimum judicinm, condemnalura fuisse-dignoscitur.
j_uo superius diximus , post Teversionem missorura Ibi anle audienliam, et-ante certum numerum colle-
jribslrorum saepefafo Michaeli Augusto direximus., clorum episcoporum,, presbyleri diaconique priva-
:el ad Photium alleram. Praetefea- quae subsequun-, , tioni ministeriorum suorumsubduntur. Ibi metropo-
tur, co sunl ordine huic inserta volumini, _quoper _ litanus anlistes modo:sua j'ura deponit; modo resu-
singula
' tempora gesta vel missa fuisse noscunlur. mit: modo subest synodo, mo.do.prseest, iriodo quasi
- - CVII. -
accusalus, modo accusator, modo judex accedit : et'
-_-:--j ABEPISCOPOS SVNODI SUESSIONIC/E. •" libitu
pro propria vicibus alternantibus cunela dispo,-
--••. (Anno 866.) ^ . nens,-more cujusdam aniraanlis, non semper unius*
;Hincmarum graviter perstringil, quod in causa cleri- C (
cofum dejectdrum callide ac dissimulanler' egerit,- ejiisdemque coloris apparet. Ibi inquam nolentes pro-
' - quodqueaususBenedicti pape lillerdsmulilas et corruptas clamare, proclamare coguntur, et tanquamaccusalo-
proferre sit. QuareepisCoposilerutncdnvenire, ifes libellum proclamationis porrigere compelltmlur :
- el clericorum Itisloriam accurale perscribere, cleri- licet lenorein libelli juxla morem gestis fraler noster
cos vero inlerim s.uisgradibus reslilui jubei. Non
probqt aiitemquodWlfadum anle pleitamreslitulio- JHincmarus'non inseruerit, cum eisdem nonnulla mi-
netti ad episcopalttmpromoverint. nus.eliam necessaria probetur insgruisse. Ibi absens,
~ ' -et ut illichabetur, segrotus addicitur, el dolor stuper
[Apud Mansi, ibid.J
NICOLAUS episcopus, servusservorum Dei, revcren- ,-doloreniapponilur, dum absens Wlfadus libellb quasi
"tissimis et sanctissimis confratribtis nostris archi- prsesens ascribitur, el in lecto jacens, nunquamque
cpiscopis et episcppis, quiper graliamDei etdecre- *"reclainans,societaternhabere cum praeseiUibusrecla-
iumnoslrumapud Suessonicam ufbem convenerunl. •matoribus falso prsetenditur. In quo consideraiidum
' Revererilissiniuni
fratrem,et coepiscopum noslrum -est quia si leges saeculietiarii de rebus pecuniariis,
Egilonem de veslro sacro collegio*ad apostolicam -quaeexlra nos sunt, segrolumrespondere non coguut,
"pervenienfemsederri, magna cum exsultaiione susce- .-quanto minusa Domini sacerdolibus infirmus;qui-
pimus,"et de agnita per eum oranium vestrum stalus libet compelli ad querimoniam debuit de-.negolio,
incolumitate laetiores effecti, auciori grates immen-' *^qupd.in eumdem ipsum-conflari dignoscebatur,,,et
sas fependimus. Illiid praecipue bonuin alqrie jucun- ;quodhunc ad depositionis casum impellere.probar
dum arbitrantes, quoniamvos,fratfes,siculcorpofe, batur? quo. dolore in hac vita major ubi quaeso esl ?
ita et menteinununi cOhabitasse comperimus, et iii -Et-ut strictim pene onraia complectamur, ib.i sola
"
dej'eclorurrifratrum ielevatione unum cor el unahi obedienlia subdilorum, quam Apostolus prsepositis
aniraani una cunl spirilu nostro possbdisse eognovi- êxhibere jubet, repulalur in culpam ; et qtii prselati
mus.' Spiritus quippe sancli praesenliara lestafur ;j"udiciotemere non restiteriinl, sed humiliter colla
congregaiio sacerdotura', et in-medio sui*Dbminuni supposuerunt., severissime puniuntur.lbi qui nulla
habere sevrionstrant, qui in ipsius" nbmihe conve- -propria noxa deliquernnt, haereticorum __damnatio-
"niunt ih"idipsum. Nos eteriim clamorein-eorumdem neni tanqnam hsefetici inciderunt, et qui. niiseri-
dejectorum spernefe clericorum ralio nulla sivit, et ;cordiam petivefe, riec justitm judicium percipere
ad vocjferaliones eofum adsedeni apostolicam etiam ,* -meruerunt. Sed-quid mirum', si texlus et finis ejus-
'sub decessoribusmeisfrequenfefemissas, aures ob- dem_concilii accepti non sunl,..quando-in nomine
"turare haterna cbaritas non permisit. Poflamus -Doniinijuxta fnorem inchpatum non eslxNamcuin
4095 N1COL.EPAPÊ I 1096
Apostolo, omne quodcunque fecerlmus in-verbo A tnm videlicet concilii sui, -sedis apostolicae visioni
aul in opere, omnia in nomine Domhii Jesu facienda subtraxerat, eliam suam audientiae ab eo designatae.
praecipiente (Col. m), fitus ecclesiaslicus in colli- praesentiam subducens, probavit de se illa quaedicta
gendis conciliis id observel, et in hoc duntaxaf, sunt: videlicet quod tale concilium statuerit, quale
abdilo permittente divino judicio, fuerit prsetermis- snperius slriclim monstralum est. Interea eo voli ef-
sum : coiistat procul dubio, non eos in nomine Do- feclu frustrato, aposlolicae sedis pontifex Leo, qui
niini congregatos exstitisse, ac per hoc eum minime fratris Hincmari propositum noverat, ab hac luce
in sui medio habuisse, qui tale concilium imocpnven- sublraclus est. Cumque sanclae memoriae Benedi-
liculasuadesanguinibus conlrapsalmistamcongrega- clus, vir aposlolicus, ei suecessisset in ordinepon-
verunt (Psa/. xm),et quoddamaninialimitati,nonnisi tificatus, rursus Teverendus Hincmarus arma prae-
exstinclis propriis (iliisposse subsislere putaverunt. parat, el eidem summo praesuli, lanquam suarum
Jam vero, si idem concilium ab apostolica sede inexperlo versutiarum, lalenter subripit, et iu ipso
fuisse praelenditur approbatura, quemadmodura id consecrationis ejus principio suadet, ut concilium
•versula fuerit cavillalione ab aposlolica sede perce- rjuidem ad votum unius hominis congregatum firma-
ptum , fralernilati vestrsebreviter inlimaraus. Deni-. ret: non tamen ei ullo modo subripi aut suaderi
que frater et coe_uscopus noster Hincmarus, de B potuit, ut a juslae diffinitionis et .discretissima. mo-
'memorafis clericis, VVIfadoscilicet et collegis ip- derationis tramile vel aliquantuium declinaret: ve-
sius, quod sibi visum est, consummalo mox prae- rumlamen, sicut videre est. et ipsi jam forsitan
cessori meo beataerecordationis Leoni prsesuli non- agnovislis, itaper quoddam -ei privilegium conces-
seniel supplices litteras misit, quatenus idem con- sura illius cpncilii roboravit institutum , ut auctori-
cilium approbans aucloritale aposlolica roboraret. _ talis summam sedi apostolicaereservaret, et ut vo-
Quod ille non solum minime annuit, verum etiam .bis j'am scripsimus, ita tribuil honorem alteri, ut
agere-sollicite lenuit, dicens idcirco se peliliones sibi quod tribuehat non demeret. TJnde aclum est,
cjus pro confirmanda synodo, in qua deposili prae- ,ut quod male petitum fuerat, Spirilu, docente Dei,
"fali viri fuerant, suspendisse, eo quod per aliquos bene sapiens praesul.concederet, et nihil proficeret
ex his episcopis, qui synodo resederant, ut dubi- humana subreptio, ubi pectus tanli ponlificis divina
latio foret radicitus evulsa, slatuta ejiisdem synodi replebat infusio :' nec obessct cujusdam suasio, ubi
deslinare debuisset: praecipue cum ibidem legati antistitis sancli prudens obviavit et providenlissima
"sedis apostolicae praesentes non fuerint. Postremo moderatio : dum in ipso privilegio ienorem praemi-
eo qiiod-hi, quos ille auctorilate synodi affirmabat serit, quod-sic decrelum estab eomanenda incon-
depositos, per proprias Hlteras sedem apostolicam C vulsa quaepetebanlur, si ita essent per omnia, quie
appellaverint, et vellent sua se aposiolica audiri - de illa syriodo sibi a fralre noslro Hincmaro refere-
prsesentia, et ttinc, si ctilpabiles invenirentur, non bantur. Interposuit enim ancipitem in eo sententiam
abnuerent canonicam sustinere censuram. Sed ve- dicens : Si iia est nostroque ut seriplis prsesulatui
nerabilis Hincmarus, sciens utique concilium illud, Iiilimasti, et.gestorum serie demonslrasti, ratas eas-
ut supra oslensuni est, reprebensionibiis non paucis dem, quin diffiiiitiones,apostolica promulgamus fore
respersum, acla qtiidem illius per neminem epi- auctorilale. Licel ipse hujus lenoris circumstautiam
scoporum, qui his interfuerunt, destinavil: ut la- de coilati privilegii textu excipiens, el noslraevisioni"
inen firmarentur, denuo precibus agere non cessa- -subduxerit, et aliorum notioni subtraxerit. Inlerse-
-vil. Sed«dejectorum iterato clamore crebrescente rens insuper quaa idem srimmus pontifex aut nun-
clericorum , nec sic quod petebalur laudabilis prse- .quam, aut aliter sanxerat. Ipse namque de me-
sul indulsit. Prsecepit autem per alteram suaesan- moratis diffmjtionibusdixil: Ratas easdem apostolica
clionis epistolam, ut idem fraler Hincmarus ad con- promulgamus fore aucloritate, semperque manere
cilium cum illis occurreret, ad qtiod suum ipse Ie- .statuimus, et sequentia, quae ipsequidem aliler po-
gatuni, Pelrum videlicet episGopumSpoletanum, e . siiit, frater vero Hincmarus quaedam addens, plura
latere suo direxerat, ad renovandum videlicel judi- D subirahens, vel coramutans, aliter.prosecutus est.
cium vice sua, et congregalis rursus, episcopis:ad Sed adhuc et.in aliomira fratris Hincraari rursus
depositorum reclamanliura , auxilianle Domino , accedit aslutia, et soli proprio voto favens se immi-
Irutinanduni ac sopiendum uegolium. Ila ut si eis- scet prudentia. Denique cum aposioltca. et reveren-
dem dejectis clericis conligisset, ut in ipsa debuis- dae memoriae decessor nosler papa, Benediclus ei
senl depositione persislere, et obedire renuissent, .privilegium, de quo nnnc diximus, contulisset, ita
•sedemqueapostolicam iterum expetissent, ne sedis quaein eo continenlur firmavit, ut suspensam sen-
•aposiolieaedissolveretur privilegium, illis ad eam tentiamhis jungeret, et ut per omnia sedi apostolicae
veniendi non negaretur licenlia. Cum quibus pra.ce- .sua privilegia, sicut jam fati sumus, et auctoritalis
plt ut fraler Hincmarus, vel' missus ejus venirel: propria. jura (quem in hoc ef nos quoque secuti su-i
qualenu-scum fralribus suis episcopis aequum de his mus) inviolabilia reservaret : intefponens praeterea
jadiciuai conferre poluissent, et ulraque parte con- nodos anathematis in cos, quibus prohibendum cen-
venlente causas eorum eadem sedes sancta canonice suit, ne quilibet conlra' eadem canonica coristiluta,
definisset. Vcrum ille, qui prius episcopum, lega- el decreta ponlificum Romanorum pertinaciter ob-
'
iCQl -. EPISfOLÊ ET DECRETA. • 10aS
viasset: id est, ne quis vel contra jlla, quaefratri A _ tos; ubinulla, sicut eisdemlitleris vestris reperimus,"
HinemarOconcessefat, vel quae sedi propriae reser- disceptatio provenit: nulla, sicut putatum fuefal,"*
vafa't, agere lentavisset.. Sed ille, quae horuni suoi varietas aUa atque alia defenderitiuni accidit •"
libitui favere conspexlt, omhium notitiae patefecit: nullus acchsatof, nullus condeninalof repertus est : •
quae aulem sedis sunt apostolicae reservala juri, sed cunctorum una: eadeinque sententia, atque in'
cuiictofum notioni subduxit. Testantur hoc exem- restitufione ipsorum.difliriiiio claruit;'eisdem in- 1
plaria ejusdem privilegii, qnae-ab eo sunt ad sedem noxiis ai"ciinelorum' unaniniitate. modis omiiibus -
apostolicam-diverso tempore missa. Quantum vero approbatis*.Quanquam vos nori.egeritis soleninitef, •
talis scriptorurh depfavatio ac niuiilationoceat, ipsi niininie, secundum" quod rios decrevefamus, sedi
jam potuistis advertere,' qni in eoncilio videnfes apostolica_ plena relatione actionum seriem rese-"
, qriacdam ipsius conslituti, siculi vestro reiatu didi- rantes : adeo ut propemodurn ipsius vestri concilii'
cinius, quaedam verp rion videntes, coeptum circa gestisincognitis, ad diffiiiiendumquid dc saepedicto-;
oppressos pium lahorem deterriti minus perfectum rrini cleiicoruriislatu penereiraheremtir, nisi labor-
. deseruisse nune dignosceremini, nisi nostris, in- pra.decessbru'ra"noslrorum-,apud rios ih reruni gesta-'.
structi monitis, et nostris ibidem confortati litteris rura scriptufis inventus, nosiatLse tandem perfi-*
iirveriiremirii.Miserat enim ssepe memoratus antisles, BI ciendum plehiter animasset. Debuistis enim, quid-
egfegiae recordatibnis decessori meo per seripta siia, quid de-Ebbonis dejectione,relevatione, borum clc-
quod iidem clerici ad vicinos episcopos-provocave- ricoruni promolione; el ipsius Ebbouis ileratafepui--
rint, conlra se libellum proclaraalionis dederint,. _ siohe, ad alianique ecclesiarii "migraiione,i-vel
judices sibi lpsi elegerint, et caelera, quje.longum undecuhque ibi quippiam Venlilafum' esl_ nobis
est numerare,_ significans. At iUe divinitus inspira- scripto uhanimiler, .ploniier, ac-fideliter intimare :
tus, ej rescribens ': Si, inquit, iia.est, noslroque ut - non solurn auterh nobis iiitimare,'vefum eliani mo-
scriplis praesulatui intimasli, et gestorum serie de- numentis insertuhiad pleniorem pbnes nos noliliam
raonslrasti (quod frater Hicmarus cle textu penitus el ceftitudinem reservare. Sed quia hoc negligenlia
erasit), ratas easdem (suhauditnr diffiniiiories) apo- prsetermissum esf, saltemhunc omni-diligentia pro-
stolica proijiuIgamuSj non in oninibus, ut ipse addi- curate , ut qusecunque super hae re scripta, tama
dil, fpre auctoritafe, semperque manere.staluinius. nobis prius elnunc, quam a voliis edita reperiuntur,-
Deinde.subjunctuni.est, quodipse Ipngealiter rnula-- ei, quid hinccoepisCopus Hincmarus, et illi dejecli.
yit seribens, ut inde quaestio nuUis":aliquand0.tefn- clericisedi apostolicie suggesserint atquer.etulerint,-
poribus orialur. Nunc autem cuni ita~hon fuisse,- in voluihen-unum ordine quo missa-sunt rediganlur,
tani a nohis, quam a sancto cohcilio vestro exslile- C ^ el apostblicse sedi, ht eohipetens ,-esi, vobiseoruni
rit comprobatum, quod suggesserat meriio in irri- exeinplaribus reservalis, sum'mo_""sludi'o.dirig_inlur.
lum ductumest, qiiod contra dejecloshon simplici- Quod cum diligehter âctum fuerit, iune profecfo
ter impelfayeraf. Sed a'd propositum redeamus, ,. plerieschepossiiinus cuhcta vos inconcilio strenue
i_gitur tandem aliquaiido cleficis ssepe memOratis, peregisse : et quod hactenus omissum est,iibcor-
_ui semper ad aposlolieam sedem appellayefunl, dine Chrisfo juvante fecuperabitur. In "quo,-tamcn
etiain liobis liileris suis pro dej'ectione sna qu__'rimo- agendb verierabileni-V/lfadum prae caeteris ,abhn- -
oiara exponentibus, non fuit dissimulandi, non. fiiit dahtiorem convenit curam' arripere."Deinde vero
oobis lacendi iibertas, quibus maj'or cunetis Chri- volumus vos esse sollicitos, ul si de.caeterotale quid
__stianae. religionis zelus incumbit. Ac ideo primuni forte contigeri.f evenire,- pro ,quo conveiU.im i.n rc-
quidem fratri" et eoepiscopo noslro.Hiricniaro hiisi- . gionibus vestris iieri sacerdolum praecipianius,,iioc
raus, uti commemoratos viros, Wlfadura scilicet, . iriter caefera nulli penitus oblivipni tradatis,: sed
*
collegasque ipsius, cleriienti -animo studeret ad se post omnia id agere majorum mofe sltidiosissime
rbvocare, depositaque omni fundilus aiiiriiosilate, de salagatis. Arridet.autem "huic unanimilatis veslrav
restiluiione ipsorum secum fraterne tractaret, atque "senientiaeatque,diffinitionieliam frafris ct cpepiscopi
misericorditer consummare" conlenderef, alioquin.ID nosiri Hincmari prbfessio : quia non sol.umeosdera
ad conciliumvobiscum, quibus et nOs quoque pro fratres, et anlea se minime ab officio suspendisse,
hoc ipsb scripsinius, simul occurrefel; qualenus velûdicasse, aut a gradibus cjecisse, sive in repul-
onines in unura convenientes, causas eorumderii-cle- sione ipsofum' subscripsisse; verum etiam et nunc
rlcorum examiriaretis, et non aliqua emergente -ad syiiodtinij-sicut nos" prsecepimus, convenisse,, et
diseepiatibne, Deo.prse oculis habito, diffiniretis": si his quse de reslitutione illorum. cseteri antistiles
vero quaelibefinler. partes disceptatio proveriiret, •consenserunt, pafatissime annuisse^.ei oblemperare
ad sedem apostoiicam nostrum susceplurae speciaie curasseteslafur, cuj'us etianv,nomeri in epistola syn-
judiciumpefsonae yices "tenentes utriusque. latefis odica {sicut nostfa relatio.,indical),_ui)a,cum npini-
coiivenirent. Quo .Dei grafiae j'uvamirie*_peracto, •'nibus vestris, qui* simul conv.enisse-digiiosciinini,
suscepimus' uunc lifteras amplectenda. dilectionis •'paviter ascriptum inventuin est.Iilud tamen ridere
omriium vestruin, rnanifestissime significarites, cre- iibuit, quod idem airtistescfebrbmemoralos clericos
bro memoratos clericos a totius consona vbce con- ab officio se riiinime' suspendisse, vel.j'udicasse,-atit
cifii digriosgraduum suorura rccepliohe proiuintia- a gradibus e;ecisse fatetuf :praeserf ini cum haecnqa
PATEOL.'GXIX." --' -
m.
1099 - NICOLAlPAPjE I 11G0
veritate fultamullis esse probatur indiciis, quae su- A . bere clericos ab ordinibus suis canonice fuisse de-
perius summalim tetigimus, et nunc ea vel plura jeclos; ita ut quidquid habet caIumniarum,"prose-
commemorare sludio brevitalis omitlimus. Nam quendi et exsequendi sibi sit omnino facultas. Quod
nisi ille eos, etiam ante omnemaudienliain, et adliuc si- tolius hujus anni circuitu dilapsp, contra eos
cum ad se non-accusanles, sed misericordiam po- - nullam juslam apud sedem aposlolicariiquerini.oniam
stulantes accesserint, ab officiosuspendit; quid est composuerit, nec illos appetere de quccunque vel
quod in aclis conciiii sui, quod-ipse ad sedem apo- cujuscunque realti, vel excessu, seu damnatione
stolicam misil. ab eo suspensi ab ofliciofuisse me- studuerit; ipsis quidem deinceps in ordinlbus pcr-
moranlur? quibus cum tacens nihil ipse responderit,. . manentibus, nos profecto nulli. lorpori dabinius,
quid alitid, nisi vera eos proseculos, silenlio suo tri- operam, nec ullo pacto a suriuna cessabiihus dili--
buit patenler intelligi? Et e diverso iIII super quo gentia, donec aut ipse nunc illos juste coraprobet
querelas suas crebro dicto sanctae mcmoriae Leoni reslitutos, aut juste per se quondam ostendat remo-
papae mitiebant? vel queni, nisi etim, suum Impul- tos. AHoquin nos subsequenier exhibere procul du-
sorem a gradibus propriis, et infestum sibi, quem bio convenit, non solum saepefatos clericos praijudi-
circa se veluli palrem benignum debebant cognoscere, cialiter absquecanone ab officiosequestralos, verum
frequeriti relatione paiidebant? Postremo nisi Hle in 8 etiani ordinatovem eorum incorivenieriter,-ac siiie
dejectione ipsorumstvbseripsit, imo nisi tolius depo- eonSequenlia ecclesiastiea, rcgimine praesularipri-
sitionis eorum seriem ipse scripsit, quid est quod vatum. Quod pl.ane praeter eum nullus, ut remuf;
ei in subinde memoralo privilegio, quod sibi ab omnino.dubilal, nullus profecto non prsedieal, quan-
apostoliea sede roborari petiif, beatae memorise de- doqhidem et hobis ita claret, quantum aulumare"
cessor meus ad eum loquens, quod ipse diffiniiiones possumus, queniadmodum his qui iu illo lempore
illas iri synodo .cum caeterisepiscopls collecta, juxta praesto fuisse memorahlur.
relatiohem utique suam propriis digilis roboraveril, Illud tamen, charissimi, praetcreundura intef cae-
manifestal ?'Quod si dicit, niraquam se in illasyn- tera fore non duximus, quod quanlum relationis ve-
odo-subscripsisse,-'ergo nec decessor-nosler ali- strae series innuil, minus caute quam sanximus r"e-
quam el synodum privilegio suo firmavit? quippe gularia constituti noslri exsecuti sitis edicta. Nos
cu«i ipse eam, quam auelorilate aposlolica stabili- quippe, etsi appellanlium sedem appstolicam cleri-
vit, propriis digitis ipsius roboralam specialiter corum, et ad judiciura ejus provocantium causanij
fuisse commemoret. igitur fratres charissimi, nos propler aniovendum a vobis proiixioris laborem iti-
. in praefatorura clericorum reslitutione gradus, t_.ni-- neris,illicaudiri,,vel efiam diffiniri/slatuimus : noii
nibus haclenus argmnentis rile collectis, et omnium '^1 tamen quemquam eoruin promovendura, vel ad emi-
vestfum horlatu generaiis incitante consensus, om- nenliorem ordinera provehendum indulsimus, quem-,
hinsodariiconnivenlianipraebefepotuisse cognosciie. admoduranunc faclum esse vestrbfavore perscripta
Sed quoniam non secundum decretum nostrum eo- vestra didicirnus. Miramur irisriper et quaerimuss
rum examinatio mera et perfecta diseussio provenit, ijuaenamilla sit summa rei, quam vos nostrsc au-
nec promotio vel abjectio ipsorum in synodali con- cioriiaii reservasse praetenditis.,-el hanc invenire
vehtu qualis fueril/HquidoTeperla est, necaposto- non possumus. Quam enim nbbis. sumrriamreser-
licaesedi suflicienli relatu rhorislrala : idcirco pau- vastis negotii, cnjus adeo fiuejn perducerenialura-
lulum a consumraanda restitufione ipsorum interim slis, utnohis inconsultis, eiiam pastoraleni restiiu-
deliberaiivum consensura nostrum coercere neces- lis conferre solliciludinem patereraini? et qui ad eos
sarium duximus. Verum quia iri decernendo et in pristino gradui reformandbs noslrae aucloritatis
jiidicando quod canonice deliberatum est, ac in eguislis, ad promovendum responsum noslruni ne-
restituendis saepediclis clericis, atque in oranibus, quaquain praestolari duxisfis? Quanluni autem filius
Deo praeduce, sicut decuit et*ordo poposcit, nostra nosler Carolus gloriosus rex id a hobis exegit; sed
praecessit auctoritas; conveniens ac honestum est, nos vestram charitatem et honorificeniiam, quos
ut juxla postulationem vestram, nostrse firniationis jam convenire jusseramus, merito conservanfes,
perfecta suhsequaturintegrilas, eo dunlaxatordine, nullo paclo, priusquam rerum npbis exitiis per vbs
ui freqoentius inlimafi clerici, qui.evidenlissime patefleret, consensum in lioc praehituros seraper ei
irregulariler ab oflicio graduum suorum suspensi rescripsiinus; quod,fratres, sallemad vicem minlme
fuisse noscuntur,1et hinc sedem apostolicam saepis- cusiodienles, laudo vos, sed in lioc rion. laudd.
sime provocasse"nonqullis indiciis comprobaiilur-, Porro si qnispiam sedem aposiolicam, per SergiUm
ante ©mnia piistinis gradibus et ofliciis reformati sanctaememoriaspapam, Ebbonem quohdam afchi-
consistaiit, ita ut prioribus redditi gradibus et ordi- episcopumindignura clericali communione sanxisse
nibtis, et quodammodo suisomnibus revestiti, viresi perhibel, novcril quoniam talem sedes apostolica
adversns impetenles se inlegras habeanl. Npn enim debuit Ebbonem, donec synbdali ejus examine causa
Inermis cum armato rite confliclum inire poterit. discuterelur, habere, qualem ab aliis habitum rion
Quibus videlicet gradibus ac officii. fruentibus eis, ignorabat. Statutum quippe in niagna ef veneranda
-fralii-et coepiscopo nostro Hincmaro Hcenlia sit, Nicsena synodo legerat, utde his qui communione
intra totius hujus capedinem anni,saepedictos cxhi- privahlui*, seu ex clero, seu ex laico ordine, episcb-
1501 - EPISTOL/fiET DECRETA. 1102
pis per unamquamque prbvinciam sentenlia regula-• A _ suscipientes, et tani ex ipsis epistolis, quam ex
ris oblineat, ut hi qui abjiciunlur, ab aliis non reci- verbis ejusdem venerabilis viri, devotionem et sup-
piaJrilut: requiratur autem , ne pusillanimitate, autt plicem parentiain tuam, quam erga sedem aposloli-.-
conlenlione, autalioquolibet episeopi vitio-,videatur. cam habes, eliam nunc agnovimus, perpetuamque
a eongregatiotie seclusus. Donec igilur auctoritate) iienevblentiam tuam, quam circa dejectps fratres et
suaimjuseemodr pusillanimilate, aut conlentione,, filios alacriter exbibuissete dicis, Iaudamus,.nimi-
aut -alio quolibet vilio, examinatio vel dijudieatioi rum qui et secundum apostolum flevisse te cum
proveniret, aposldliea sedes nihil-agere debuit, nisii flentibus indicas, et nunc jjaudere cura gaudentibus
quod egit;-videlicetul ab aliis-abjectum ipsane- manifcstas (Rom. xu). Quorura el nos quoque cla-
quaquammdiscusse susciperel.Praecipue cum prse- niOrem clericorum spcrnere ratio nulla sivit, et ad
dictus Ebbo non quasi prodeposifionesua queritans, , vociferationcs eorum ad sedera aposlolicam "etiam
et legilime resiitui volens examine prsecedente se- sub decessoribus meis frequenler emissas, aures
dem aposjOlieam-appellaverit :- sed, ut codex epi- obturare paterna charitas rion permisit. .Portamus
seopalis indicat, a contumacibus suasus, et his; quippe o.nera oinnium qui gravanlur : quinimp haec
junctus, repente et feconciliari ad e'a, et pallio de: portat in nobis.-beatus apostolus Petrus, qui nos in
corari quaerens, et quasi episcopusinler episcopos, B ^ onmibus, ul confidimusj adminislrationis suse pro-
- nulla causae diseussione
pracveriienle,-communicari legit ac-tuetur hseredes. Verum cum nonnulla scri-
poscens, ad eamdem summam sedern accesserit, a pfa- sedi. apostolicse diversis teraporibus delata, vel
qua jam reprobatus ab aliis merilo debuit fepro- etiamab ea data, ob huj'us.reperieiidam rei ccrtitu-
bari, dohec supplex Jib ea sese canonice posceret dinem diligenter invesligaremus : accidit ul etjam
-
adjuvari. Nam conslat, ut sanctus papa scribil Ge- Deorevelanle "acta concilii, quod auctore le prae-
lasius (episl. II ad Dardanos), iiniuscujiisque sy- fatos vivos spgregasse dignoscitur, ,a te nobis
nodi cohstitutum, quod universalis Ecclesiae proba- dudum transmissa cum actionibus pro Rolhado
vit assensus, nullani magis exsequi sedeni prae cae- venerabili episcopo, vcnirent ad manus. In quibus
teris oportere, quamprimahi, quseet.unamquamqtie, quanta reprehensionum inveniatur congeries, si vo-
synodum et sua auctoritate cbrifirmat, et continuata luerimus exhibere per singula, facilius charlae quam
moderatione -custodil, pro suo scilicet principatu, yerba" deficient. Ibi namque falsitas in ipso mox
qiiem-heatus Petrus apostolus Domini voce perce- actionum inyenilur principio. An non falsitas,- cum
ptum, Ecclesia nihilominus subseqtiente, et tenuit sponte pervenisse, dejectos illos ad ecclesiae j'anuas
sempef et relinet. Vefumtaraen qualiscunque fueril, pro sua necessilale ipse describas, qui venisse proban-
vel qufccunque pertulerit Ebbo, a"se ordinalis, qui C " tur inyiti? pra_cipuecum Wlfadus ibidem npn fuerit,
nihil praefer humilitatem et obedientiam exhihue- cujusnonieninterpetentiumnomina fallaciler exsti-
funt, nullum prorsiis intulit offeridiculum, quoniam titrecitatum? Ibi ante lempus examinis.j'am j'udica-
et beatissimus Leo ad Mauros scribens, ita de quo: ,* tum, et ante legitimum judicium condemnatum
dam Maxiinb prsecipil dicens (Epist. 91): Maximhm fuisse dignoscilur. Ibi ante audienliam, etante cer-
quoque, Iieet reprehensibiliter ordinatuhi, lanien si . tum .numerura collectorum episcoporum presbyieri
Doriatislajarh hon est, et a spiritu schismatica. pra- diaconique privalioni ministeriorum suorum sub-.
viiaiis alienus esl, ab episcopali, "quamquoquorriodp duntur. Ibi melropolitanusantistes modo sua jura
adeptus est,'hori repellimus dignilate.-ElAnaslasius deponit, modo resumil.: modo subest synpdo, modo
- ejusdeni aposlolicae sedispraesul", quod niali bona praeest: modo quasi accusatus, modo accusatpr:
ministrando sibi tantummodo noceant, hec eccle- modo judex accedit, et pro libitu proprio vicibus
siai sacramenta commaculenf, ad Anastasiura prin- alternanlibus cuncta disppnens, more cujusdara
cipeni scribens evidentissima ratiorie demoristrat. animantis, rion semper unius ejusdemque cpldris ap-
Oramus sariclam fraternitatem vestram in Chrislo parel. Ibi, inquam, nolentes proclamare, proclamare'
nunc el semper valere. Data vm Idus Decembris, JJ coûntur, et tanquam accusatores libellum pfocla-
indictione xv. maiionis porrigere compelluntur, licet tenorerii
CVRI. ,. - libelli jiixta morem geslis non inserueris, cum eis-
ADniNOIAIlUSI ARCHIEPISCOPUM :RHEMENSEM. dem nonnulla roinus etiam necessaria proberis
' '
. . (Anno 866.) inseruisse. Ibi absens, et ut illic habetur segrolus
Ejusdem argumenli pum prmcedente.Hincmari enim addicitur, et dolor super dolorem apponilur; dum '
' fraudes aperit. circa clericos dejeclos, el circa absens "VVlfadusHbello
titteras Benediciipapm.Subfinem eliam afguil quod quasi prsesens ascribitur,,
pallio concessumullra modum uti dicerelur. et in lecto jacens nunquamque reclamans, societa-
[ApudMansi,~'fr;rf.-] tem habere cum pra.sen.ibus reclamatoribus falso
NJCOLAUS episcopus, servus servorum Dei, reve- praelendilur. In quo considerandum esl, quia si le.
renlissimo el sanctissimo confratri nostfo IIIKCMAROges sseculi etiam de rebus pecuniariis, quae extra
archiepiscopo Rhemensi. lios sunl, segrotum respondere rion cogunl, quantb
• Epistolam beatifudinis tuae cum epistola synbdi niinus a Domirii sacerdotibus irifirmus quilibet
niissam per legatum ejusdemvestri sacrali collegii, compeHiad querimoniam debriit; de riegotio, qubd
Egilonem.videlicet fratrem et coepiscopum.npslrunj, ,in eumdera ipsum conflari dignoscebatur. ct quoi
1103 -.' KICOLAlPAP.E I "
i\U
iitmc ad depositiczviscasum impellere probabatur, A torum reelamaiuium auxiliatile Dominotrutinaiidum
quo dolore in hac vila hlajor ubi quaesoest? El ut ' ac sopieiidnninegotium.Ita ul si eisdem dejectiscleri-
slfictimpenebniniacomplectamur, ibisola obedien-,, cis contigisset, ut in ipsa debuissent depositioneper-
tia subditorum, quam Aposlolus praepositisexhibere sistere, et obedire renuissent, sedemque apostolicam
jubet (Hebf. xm), rcputalur in culpam, et -qtii iterum expetissent, ne ipsius aposlolicse sedis dis-
praelati judicio lemerenon restiterunt, sedhumiliter solvefetur privilegium, illis ad eam veniendi non
colla supposuerunt, severissime -puniuntur. Ibi qui negaretur licentia. Cum quibus prsecepit ul tua fra,-
fiulla propiia rioxa deliquefunt. haerelicorunidamna- teruiias vel missus ejus veniret-: qualenus ,cum.
lionernianquam haeretici inciderunt, et qui mise-. ' fratribus suis episcopissequum de liis judiclum con-
ricordiam petiverunt, nec justum judieium perci- ierre potuisset,elutraqueparteconvenierite, causas
pere meruerunl. Sed quid mirum, si lextus et finis eorum eadem sancta sedes canonice definisset. Ve-
ejusdem concilii accepti non sunt, quandoin nomine rum qui prius episeopnm, legalum videHcetconcilii-
Domini juxta morem inchoatum rionest? Nam cura lui sedis apostolicaevisioni isublraxeras, etiaratuam
Aposiolo, omiVcquodcunque fecerimus Deoinverbo audienliaeab ea designaia. pj*aesentiamsubduccns-,
autin opere, omnia in noniineDoininiJesu facierida" probasli de te illa qua3 dicta sunt: videlieel quod
prascipienle(Col. ni), ritus ecclesiaslieusin colligen- B tale concilium statueris,"quale superius monstratura
dis conciliis id observet, et in hoc duntaxal,' abdito est. Interea te voli effectu fruslrato, apostolicaa-
permiltente divino judieio, fuerit praetermissum :' sedis.etbealae recordationis pontifex Leo, qui fra-
conslal procul dubip, non eos ih nomine Bomini ternitalis. lua; propositum novcral, ab hae luce sub-
congregalos exstitisse, ac per hoc eum minime in traclus est. Guraque_sanctae memoriae Ben.edictu-s
sui medio liabuisse, qui tale coriciliura, imo con- vir apostolicus ei successissel in ordine ppnlifiealus,
venticula sua - de sanguinibus eontva Psalmislam rursus reverentia tua arma praeparat, et eid^nv
congregaverunt (Psal. xv), et quoddam anlmal imi- summo praesuli, tanquani suarum inexperfo versu-
tali, non nisi exstinctis propriis filiis posse subsi-" tiarum, latenter subripit, et inipso.cprisecrationis
stere putaverunt. Jam vero si idem concilium ab ipsius prinGipiosuadei, ut concilium quidem adyo-
apostolica sede pnefendi.ur fuisse - approbatum, tum unius hominis eoiigregatum firmaret : non
queinadmodum id yersula fuerit cavillatione ab" tamen ei ullo modo subripi aut suaderi potuit, uta
apostolica sede praeceptom, fralernitas tua non juslae definitioniset discreiissimeemoderationistra-
nescit. Deriique de memoralis clericis, Wlfado sci-' mite vel aliquantiilum declinaret. Nam sicut videre
licet el collegis ipsius, quod tibi visum esl, consum-' est, et ipse Hquido nosti, qui ejusdem privilegii
mato, mox praecessori meo bealae recordalionis C paginam penes le habere repositam dignosceris, ila
Leoni praesuli non semel supplices litteras' inisisti, per priyilegium tibi concessum illius concilii robo-
quatenus idem concilium approDans,' auctorilate ravit inslituluni, ut auctoritatis summam sedi ajio-
apostolica robbrarel. Quod ille non soluni minime stolicse reservaret. Unde actum est, u.t quod male
annuit, verum etiam agere soiiicile renuit, dicems: pelitura -fuerat, Spirilu dpcente _Dei, bene sapiens
ldcirco se petitiones luas pro corifirriianda synodo, praesulconcederet; et nihil profieeref humana sub-
in qua deposili praefali viri fuerant, suspendisse, rep.tio, ubi pectus tanti pontificis divina replebat
eo quod per aliquos ex Ifis episcopis, qui in synodo infusio: necobesset cuj'usquamsuasio, ubi antisiilis
resederanl, ut dubitatio foret radicitus evulsa, sta- sancti prudens obviavlt et providenlissima modcra-
ttita ejusdem synodi destinare-debuisses, praecipue tio; dum in ipso privilegio lenorem pr3_miserit,
cum ibidein legati sedis apostolicsepr__sen.esnon quod sic deeretum est îb eo manenda Inconvulsa
fueriht. Postremo quod hi, quos lu auctoritate sy- quae petebanlur. si iia essenl per onmia, quaede iila'
nodi aDQrmabasdepositos per proprias Htteras ad synodo sibi a saiielilate tua referebanturv Inlerpo-
sedem apostoHcam appellaverint, et vellent iteriiKi suit enira ancipitem in eo senlenfiam dicens : Si ita
sua se aposlolica audiri prsesentia, et tunc si culpa- j. esl, nostroque ul scriplis praesulalui intimastij et
biles invenirentur,' non abnuerent catholicara susti- geslorum serie demonstrasti, raias easdem, quin
nerecensuram. Bed venerabililas tuasciens ulique " diffinitiones,apostolica promulgamus fore auctori-
concilium islud, ul supra ostensum est, reprehen- tate. Lieet tu hujus tenoris circumslantiam de col-
sionibus non paucis respersum, acla quidem illius lati privilegii textu minus sirapliciler excipiens, et
*
per neroinem episcoporum, qui his interfuerani nostraevisioni subdhxeris, et aliorum nolioni sub-'
destinavit: ut lamen firmarentur, denuo precibus traxeris : interserens insuper qua. ille aut nunquam,
agere non cessavit. Sed dejeelorum iterato clamofe aut aliter sanxerat. Ipse namque de riiemoralis de-
crebrescente clericorum, nec sic quod pelebatur finitionibusdixit: Ratas easdem aposlolica promul-
laudabilis prsesul indulsit. Priecepit autem per alte- gamus fore auctoritate, scmperque manere statui-
ram susesanctionis epislolani, ut ipse ad concilium mus, el sequentia. Quaeipse quidem aliter posuil:
cura illis occurferes, ad quod suum ipse legatum, ul verb addens atque conimutans prosecutus es,
Petrum videlicei episcopum Spoletanuri),".e.ialere dicens : Ratas easdem apostolica promulgaraus in
suo dir.exerat : ad renovandum "scilicet judicium omnibus fore aucloritate, semperque manere sta-
vice sua;cl co_ri.greg"aiisrursus cpiscopis'ad uepbsi- -luimusVutinde qiiaestionullis aliquando iemporikus
" '
1103 EPISTOL/E ET DECRETA. M06
oriatur. Quod quantum inter se discrepet, videlicell A rnm egimus clericoruiu, ad sedis apostolicae per-,
tjuod ille promulgavil, el quod tu minuisti, vel ad- linet'privilegium , ac perhoc merito inde sumus,.
jecR.ti, vel mutasti, ipse perpendis. Sed adhuc et in1 immunes. Tu vero vioktionis ejusdcm privilegii lia-
alio mira fraternitalis tuae'accedil astutia, et solii beris obnoxius : qui pulsis illis clericis _ad sedem
. proprio votofavens seimmiscet prudentia. Denique3 apostolicam provocantibus, manum obicem subdole
cnm aposfolicae sanctilatis atque memoriae idem1 praeparasse cerneris , ac per hoc illatam in eodeifl
decessor noster papa Benedictus tibi privilegium, consiilulo anathematis pcenara convenientius inci-
de quo nunc-diximus, contulisset, ita qu_3 in eo> disse j_rcderis. Videlieet dum _ talem crehro.- dicli
contiiieniur fifmavit, ul suspensain senlehtiam his3 privilegii lextum et tenorem additionej.delrunca-
Inngeret, et ut per omnia sedi aposloliea. sua privi- lione, ac mutaliohetua-cunctis osfenderis, ut nierito
legla, sieut j"ain faii sumus, et aucloritatis proprisei subinde-meraoratis clericis melum ef desperalionem
jura (quae in hoc et nbs quoque secuti sumus), in- posset incutere , ac; eos ab iuchoata feclaniationis
violabilia reservaret. Interponens praeterea nodos; voce prorsus avertere. Nam cum nobis, quos nosti
-ahathematis in eos, quibus prohibendum eensuit. nej utique pfisco, Ecclesise Romanae more in regestis
quilibet contraeadem canonica constituta et-decrefai exemplaria scriptorum, quae a sede dantur aposto.r
pontificum Romanorum pevtlnftciter obîasset, idI B lica, reservaTe, et quos conjicefe potuisti, cum lera-..
est, ne* quis conlra illa quae tibi- conceserat, vel decessoris mei darentur, ea eliam praeseritiar
quaesedi prbpriae reservarat, agere ientavisset. Sed fiore itef inluitos esse, sic -mutilatum el depravalum
tu quae hornm tuo" Hbilui favere conspexisti, om- idem insfitutum mitlere, non formidaveris", quam
nium notitiae patefecisti: quae autem sedis sunt; depravatum et defraudalum nullam huj'us experien-
aposlolicae reservaia jufi," cunctorum notioni snb- tiam' habenlibus ad subversionera vim patientiura.
duxisli. Testanlur hoc exemplaria ejusdem privile- forsitan exhibuisii? Quam profeclo rem magnopere,
gii,.quae sunt ad sedem apostolicam diverso tempore, frater cbarissime, fugeredebuisli: veritus videlicet,
niissa. Quanlum' vero lalis scriptorum depravatio ne si non advefs.us saepedictum tibi collalum privileT
anl muiilatio "noceatiipse jam potuisti rum fratribus gium, vel "contra principale sedis apostolicaejus
et coepiscopistuis advertere, qui in cohcilio viden- agere videreris, saltem ne in aljquoipse falsarius,
les qusedam ipsius consliluti, sicut relalu ipsorum quod absit, a sacerdotali verecuifdia reperireris." Mi-
didicimus, quaedam vero noii videntes, coeptum sislienhn egregiae recordalionis dec-gssoriraeo per
circa oppressos pium labore_n deteniti lniuus per- gcripta tui, quod iidera clerici ad vicinos episcopos
feclum deseruisse "nuricdignoscerentur, nisi noslris provoeaverinl, cpnlra te libellum proclamationis
jnstrucli irionitis,.et noslris ibidem confortati Hlte- •^ dederint, judices sibi ipsi elegerint, et caelera quse
xis invenirenlur. Quamobrem jufe fbrlassis le frau- longum est dinumerare significans. At iile divhiitus
, dis aliquid in talibus committere fateri possemus, inspiratus libi rescribens : Si,- inquit, ilaest, no-
nisi reverenfiaaluse,'quod ipse non" speras, parcere slroque ut scriptis prsesulalui iniimasti, et gestorum
iioslra moderatio studuissei. Siquidem relalionum serie demonstrasti, (quod lu de textu penitus era-
delruncatio, non solum eognilionem ab hominibus sisti) ratas easdem (subauditur diffiniliones) apostOT
sublrahit, verura eliam audientes in errorem inducli. lica promulgamus, non in omnibus,ul ipseaddidisti,
Ecce enim dicimus : Justus Dominus Deus noster, fore auctoritate, semperque manere staluiinus. De-
el non est iniqultas in eo : uiide si una sola syllaba inde subjuncluni esl, quod ,tu longealiterrautasti
subtrahitur, Masphemia -protinus in Deum sirie scribens, ut inde quaestio nul.lis aliquando lempoij-
cunctatione commitlitur. Si ergo uriius syllabse tari- bus oriatur. Nunc autem cum ila non fuiss.e, lani a
tum in Deum piaculum gignit ablatio, quantum nobis, quam a sanclo eoncilio vestro.ftieiit comp.ro-
pulas lot potest diclionum recisio ignorantibus ge- -halum, quod dudum suggesseras,merilo in irrilum
nerare dispendium? Quamvis sit in hoc facto et ductum est, quod contra .dejectos, non simpliciter
aliud quoque sublililiterconsidefandum. Nam cum rp. impetraveras. Sed ad propositum redeamus. Igitur
analhematis iriterposilio, non solum illos, qui con- tandem aliquando clericls saepememoralis, -qui sem-
tra beneficia-libi concessa commiflunt, verum etiam per ad apostolicam sedem appellaverunt, eliam no-
et hos, qui jura sedis aposlolicaetemere dissolvunt, bis litferis' suis pro dejectione suae querimoniam
complectendoperceUat.et tu ipsam interpositionera exponenlibiis, non fuit dissimufandi, non fuil nobis
anathematis, quas ad sedis apostdlicae pertinent tacendi. Hbertas, quibus: maj'or cunclis Chrislianae
privilegia laceus, post iextum praeceplionis tibi religionis zelus iucumbit. Ac ideo primum libi mi-
concessae, ih eo duntaxat quod te muicet com: simus, uti commemoratosviros, Wlfadum scilicet, ^
memoraveris, aperle claret le nos hujusmodi ar- collegasque ipsius, clemehti. aiiimo; studeres ad te
gunierito callide tetigisse : cum profecto liqueat, -revocare, depositaque omni funditus aniinosilatc, de
sic illud vinculum anathematis -decessoris nostri ,restitutione ipsorum tecum fralerne Iractares, atque
decrelum nori" observanles percellere, ut tamen -miserieorditer consummare contenderes, alioquin
jus aposloHcaesedis semper maneat illibatum-; et ad concilium cum caeteris in illis regionibus cpnsli-
siita esse quod suggerebatur, foret per omnia tutisarcbiepiscopis.et episcppis, quibtis ethosquo-
i-,omnrobatum. Ouod- ergo nos in causa dejccto- que pxo hoc ipso scripsimus, simul occurreres.:
1107, '.: MGOLAI-RAP^ I . - Jl08
qtiatenus"'oiniies in unum convenientes causas eo- A loqtiens, qnod tu diflluiliones illas in sjnodo cum
rumdera clericorum examinaretis, et-non.aliqua caeleris episcopis collecta, juxla relationem utique
emergenle disceptalione, Deo prse oculis habilo dif- - tuam, propriis-digilis roboraveris, raanifestai?Qubd
finirelis. Si vero quaelibet.inler partes disceptatio si dicis , nunquam te in illa synodo subscripsisse,
provehiret, ad sedem aposldlicam, nostruni susce-. ergp nec decessor nosler aliquam libi synodtim pri-
plurae speciale j'udicium personae vices tenentes vilegio suo firroavit. Quippe cum ipse eam,-quam"
utriusque lateris convenirenl. Quo Dei graliaejuvar aucloritate apostolica stabilivit, propriis digilis tuis
niine peraclo, suscepimus nunc litteras amplecten- te specialHer roborasse commemoret.
dse dileclionis omnium veslrum; manifeslissime si- Jam vero, quod in epistola tua nobis scripsisti,
gnificantes, crebro memoralos elericos a totius. dicens eorumdem clericorum salubrem ac regulareih
consoha voce-concilii dignos graduum suorum rc. statum el cupisse te cl ciipcre, ei quaesis.seel qnae-
*
ceptlane pronunliatos. IM nulla. sicul eisdem lil- rere, quis audiens eorum tjui cursum negolii vel
tefis vesfris reperimus,-disceptalio provenil, nulla, controversise hujus novit, non niirelur, elnon «bslu-
sicut putatum fuerat, varielas alia atque alia defen- pescat? Porrosi c.upisti, ubi estcerlamen, quod pro
denfium accidit ; riullus accusaior, nullus condem=- eorum , ulpole ,filiorum,recuperalione sumpsisli?
nalOr reperlus est: sed cunclorum. una eademque B Et si qusesisli, ubi apparct? ubi datur saltem iutel.
sententia, atque in restituli.one ipsorum diffinitio ligi? Verum ostende lu nobis quando slatum eoruih
claruit, eisdero innoxiis -a cuncloruni iinaiiimilate cupiveris, vel qusesieris, etnos ostendemus libi.pro-
modis oranibus approbatis. Ergo si innoxii sunt ilji Hxitate dimissa• breviter, quod non stalum, sed ca-
quondarii depositi ab unanimilateomnium-approbaii, siim semper eorum cupiveris «t qua.siyeris. iNam
qui deposueranl quomodo sint innoxii-jiire, nesci- quid est quod obtinere modo legatis, modo litteris,
nius.- Arridet aulem luijus unanimilatis vestraesen- apud decessores meos, Leoiiem scilicef et Benedi-
lentiae, -atque diflinilioni, etiara tua,. quamvis_non ctum beatae recordationis ponlifices . te cupere cf
simplex, submissa lamen professio, vqua non solum quaerere significas, nisi ul eorum quidem dejectic
eosdem fratres,, el anlea le minime ab oflicio sus- firmetur, restitutio vero nunquam speretur, casus
pendisse, vel judicasse, aut a gradibus ejecisse sive pcrpcluo roboretur, slatus aliquandominime refor-
in repttlsione ipsorum subscripsisse, verum etlam et metur? Ecce quomodo statum eoruin cupivisli, ecce
nune ad syriodum,-sicut nos praecepimus,convenisse, quoraodo statuni qusesisli. Sed dicis fortasse, te non
el his quae de restitutionp illorum caeleriantisliles qualemcunque statum eorum,sed salubreriiac regula-.
consenserunt, paratissime annuisse, pt obtempcrare rem cupivisse atque qusesisse. Verum -veliioc qui-
eurasse lestaris. Cuj'useliam nomen in epistola syn- C busvis exhibe. lestibus, aut quibus cupis ostende
odicai siput.-ejus relatio indicat, unacum convenr prpbationibus. Nam tua, nec alia quse penes nos,
nientium fratrum et cpnsacerdotum nominibus pari- iejacent, de_te tale quidindicanlscripla; cumpo.
ter ascriptum inventum pst. lius ad pmnimodam minam ipsorum affectum tuhm
"
.'Mludtamen ridere libuit, quod fratefnilas tua jugiter intentum fuisse patenter insinuent. Ad ex-
crebro-memoratos clcricos ab officiose minime sus- tremum, si"tu eos non dejecisti, quare non cum tui
pendisse, ;vel j'udicasse, aul agradibus ej'ecisse fate- fuerinl erexisti ? Jam vero, si et id tua sola auclori-
tur : praeserlim cum hasc non veritate fttlia multis tate agere nequiyisti, quare pro eis aposiolicse sedis"
eliani probenlur indiciis. Sed qtiamvis superius. auctoritafem non petivisti? j[uam sic contra ebs.
sumnialim tetigissemus quae gesta sunt, nolumus .ulinam non peiisses. Si qii.idem ubi est dolor, quem
fanien haec pleniter exaggerare ,. ne compellamur pro eis, utpolepro Uliis, incurrisli ? jihi. est saltera
quae digna sunl judicare. Nam nisi-lu illos, eliam inodicus labor, quem pro reslituendis illis clementer,
ante omnem audientiam, el adhuc cum adte non arripuisti? Quamvis forte verum sit, quodtedeje-
aceusantes, sed inisericordiam poslulaiites acces- ctioni eorum condoluisse et statui gaudere leslaris:
_seriht, ab oflicio suspendisli; quid esl qtiod in aclis j) boc duntaxat modo , ut sicut de dejectione ipsorura
conciliitui, quod ipse ad sedera apostolicammisisti, condolueras, ita. nunc de.slatu.congaudeas, qu.ia
a le susp.ensiab officio*fuissemempranlur? Quibus videlicetnec tunccasui eorum condoluisli, nec nnnc
cum tacens niliil ipse .respondcris, quid aliud nisi statui forlasse congaudes. Sed inler hsec libel ad
vera eos prosecutos sl.lenlio tuo tribuisli patenter epislolae tuaeveiba intuitum mentis inflectere, et
intelligi? Et e diverso illi super quo querelas suas quainnobis uon simpliciter scripseris, strictim osten-
crebro dictse sanctae memoriae Leoni papae niilte- dere. Jnde.cens quippe est,._licetlenonpudeal, sedi
bant, vel quem nisi te suura irapulsorem a gradibus 'aposlolicae subdol.escribere, nisi astulise luse argu-
pfopriis, infeslum sibi, qtiem ciijca se veluti patrem menla ipsa valeat coniprehendere. In illa namque
benignura debebant cognoscere, frequentl relatione epistolae luaeconslanlia, nihilde abjectioneclerico-
pandebanl? Postremo, nisi-tu in dejectione ipsorum rura eorum commemorasti; et quam injuste fuerint
subscripsisli, imo nisi loliusdeposiiionis eorum se- deposili, nihil penitus demonstrasli; cum ,te opor-
riem ipse scripsisli; quid esl quod in subindc me- liierit eosdein profueri clericos, pro consecralione
morato pfivilegio, quod tibi ab aposlolica sede roho- sibi per Ebbonem collata, nullani sui.gradus pali.
Ktri petisli, bealae memoriae decessor mcus ad te debuisse jaclura.m. Praeserlim cum ipse.cum cae-i
H09 EPISTOIJE ET DECRETA. 1110
teris fratr.ous et coepiscopis tuis in synpdica epi- A nec ])'romotio vel abjeclio ipsoruiiT iii synodali con-
slola, qiiam ad sedem.aposlolicarii conimuiiiter.nii- ventu qualis fuerit liquidb reperta^st, nec aposto-
sisiis, "Ebbonemsolam [forie , solum, HMU>.]iram licae sedisufficienti relatu mbnstrata, idcirco paulu-
principis-in sua qualicunque dicta-damnatipne in- lum a.cpjisummanda reslituiione ipsorum inlerim
currisse profitearis. Verum si ita sacros canones .deliberativum consensum npstrum coercefe neces-
intefiexisti,- cum illos j'udicasti, saltemhoc ipsum sariuni duximus. Verum quia iii decernehdo, et iii
diceres, ef quod hinc rios censuissemus, ut pote ma- j'udicando quod canonice deliberalum est, ac inre-
joris auctorifalis , amplecti conlenderes. Per talem stiluendissaepe-dictis clericis, atque in omnibus, Deo
enim confessionem, quam Ebbo fecisse praetenditur,. prseduce, sicut dectiit, et.ordo poposeit, nostra prae-
nemo canoniese damnationi subjicitur. Quod: si tu cessit-auctorita"s:;conveniens ac honeslum est, ht
taces, nos silere non possumus, et quod omnes in- - juxta poslulationem ^vestram , nostrse" firmationis
justum fatenlur, ipse-justum, quantislibet utaris , perfecla subsequatur infegritas : eodunlaxat ordine,
argumeritis, probare non poteris. Quod si forririda- ut frequentius intimati clerici, qui evidentissime ir-
lumest,ne injusta damnatio corum.in.discrimen .regulafiter ab officio graduum suovum suspensi
redundaretauetoris, el ideo quod injuste fuerilpro- fuisse noscuntur, et hincêdeni apostolicam soepis-
lala taceatur, non congruum initur consilium. Fa- " sime provocasse nomiullis indiciis coinprobanlur-;
cilius quippe veniam quis verilate, quam exquisitis ante omnia prislinis gradibus et officiisTefoftnali
elminus aptis adinveritjoriibus impetrat. Prseseftim consislant: ita ut prioribus redditi gradibus" et or-
ciim verilas liberet, mcndacium vero-pefdat. .dinibus., et quodam, modp suis omnibus revesliti,
-maximecum non sii limeridum, ubitimornon cst : yires adversus impelentes seintcgras habeantl Non
nee agrioveris ifos ialem circa _te geslare dilectio- enim inermis cum.armalo rite confliciuni inire po-
tiis affeclum, ut quid *le veHmus incurrere delri- lest. -Quibusvidelicet gradibus.ac officiis fruentibus
menti, eurri polius tui semper jividi -fuerimus aug- .eis_fraternitati luse Hcentia. sit,' intra totius hujns
riiehii. Nam et Ebbonis causa, et istorum clericorum capedinem ann? saepe dictos exhibere clericos abprr
negotiuni, quse prima ifansierunt, ut tibi cautelam dinibus.suis canonice_fuisse dejeclos : ita rit quidqiiid
hon*discrimen tribuant, anhelamus. Regiam craippe habes adversus eos calumriiarumprosequendi el ex-
viam tenentes, sic illis prodesse decrevinius, ut tuae sequendi libi sit omhino facullas. Qiiod si totius hu-
sanetitati obesse liullo modp videreraur : sicque j'us anni circuitu dilapso,. conlra eos nullain .justam
rursuni securitatem libisuper hoc praebemus, ut apud sedem apostolicam quajfimoniam comppsue-
clericis crebro diclis bancnullalenusadimamus. Ad riSj-nec illos appelere de quocunque vel cujuscun-
ultimum -vero, episfola, quaanobfs a te nunc -missa ^1 que reatu vel excessuseu damnatione sludueris, ipsis
dicitur, utrum tua fuerit, -convehienter ambigiiur; quidem deincejis suis ordinibus permanenlibus, non
cum neclegatum tuum, qui itanc a-te nobis-trans- profecto nulli lorpori dabimus operara, nec ullo pa-
missam ediceret-, direxeris, neceam sigilloluo se- cto _a summa cessabimus diligeniia , donec aut lu
cuiidum morem signare studueris. Undemiranduni jiiste nunc illos cpaiprobesreslitulos , atit j'uste per
est,- cum ih dejcclionem ipsorum clericorum eliam le quondam ostendas remotos. Alioquin nos subse-
voluniennon breve CQmposueris, quamobrem in quenter exhibere procul dubio convenit, non soluim
-Testitutionera saltem uriam epistolarii simplicem non ssepe fatos clericos praejudicialiter absque canone ab
edideris. Tn quo apparet, quantum ibi alacritatis, officiosequestralos, verum eliam ordiuatorem eoruna
quanlura hic desidiae studium fuerit. Quamvis haec inconvenienter ae -sine consequenlia ecclesiastica
ne nos arbiireris ad discrimen quodlibet tuseJiancti- regiminepra.sulari privatum :_quod plane praeter le
tatis vel diguitatis exaggerasse, cum meliora esse nullus, ut remur,. omnino dubilat,. nullus profeclo
vulnera diligeniis, quani fraudulenta odii oscula non non prscdicat, quandoquidem, et nobis ita claret,,
nescias : sed ne.adeo in privilegiorum tuorum de- quantum autiirnare possnrnus , quemadmpdum his
fensionemvel elaiionein immoderatius erigaris,ut qui illo in tcnraore praesto fuisse-memorantur,.Po-
apostolicse sedis jura quoquomodo femere teligisse " strenio scire le volumus, nostris auribusinlimatum.
.videaris (dist. 8 : Mala consueludo).-Nam mala con- esse, fraternitatem tuam non certis temporibus, el
sueludo, qua..np!i minus, "quain perniciosa cor- jiix.la morem aHisraetropolitauis ahtistilibus defini-
ruplela vitanda est, nisi.-citius radicitus evellatur, in. lis, pallio a sede apostolica concesso uti. Quod valde
privilegiorum j'us ab improbis assumitur; et inci- displicet,. si.id asanctilate lua fuerit.elate coinmis-
piunt praevaricationes et varise pra_sumptiones, ce- sum, ut huriiilHatis oblita caeteris fratribus suis stu-
lerrime non cbmpressse pro lcgibus venerari, et. deat videri sublimior : quamvis hoc non ad inanem
privilegiofum more perpetuo celebrari. Igiiur nos. gloriam uiendum sit, sed ad ornatum cunctarum vir-
- in praefalorum clericorum restilutione gradus, oni- tutum gestandum- Quod bene tempore quo ipsius
:nibus.hactenus,argumentisrile collectis; et omnitim. pallu usum a sede apostolica percepisli, sCripto pa-
yestrum:hortatu generalis incilante consenshs, om • ginae more soljto.tibi ostensum alque praecepium
.nimodam conniventiam praebere poluisse cognosce. est. Cujus usus si frsternitali tuae a sede aposlolica
Sed quoniam non secundum deereium nostrum eo- oinni tempore concessus est, licet sif praeter Eccle^
.-reai exaKii.natiomera etperfecfa discussio provenit, sise consuetudinem perceptus, ac per hoc rationabi--
" ""
4111 . NICOLAIPAPJi I HI2-
liter' amitlendus (nam privilegium nierelur, ul san--Alicae inslitulis, vel ab obedienlia quam exigimus;
ciuspapa Siniplicius scribit, amlttere, qui concessa averlissent. Non enim nos inobedientiam pra.dica-
sibi abutiturpptestate), tamen his nostris admonitus: vimus, vel ue obtemperaretur deeretis sedis aposto-
competenter affatibus, studeita modeste hoc uti, uti licse definivimus : cura potius eisdeni lestantibus
nec-elaiio mentis Jnvadal, nec jaclantia inflel, nec: privilegiis, salvo Romanse sedis in onmibus.jussu
vana gloria vulnerel, nec modum propria. digniiatis; atque judicio, synodura, quam ille pro.cleficofum
excedai,.nec lemperanlia, sine qua caeleraevirtutesi dejeciione niemoratbrum collegerat, slabiliter esse
imperfeclae consislurit, oblivioni tradalur. Optariius; manendam censuerimus : et ea, conditione ipsius
fraierniiatem vestram nunc et semper bene valere. privilegii tenoremei firniaverimus/si nunquam ille
, Data viii Idus Decembris, indictione xv. a sedis apostolicse prseceptionibus aliquo tempore
; ' *
, CIX. discrepasset. Ef uslra ergo privilegia a-sede sibi apo-
ADCAROLUM REGESJ. slolica concessa, ne sanctioriesiexplerenostras acce-
(Anno 866.) lerarel, asseverat imiiedisse : cum constetpotius, u.
~Respondetad superiores ejus tilleras de geslisin synodg ipsorum textus insinuat, quo' magis ad obediendum
Suessionensi. nobis acceleraref, ea hunc mullipliciter admonuisse:
\ , -
.[Apud Mansi, ibid.] -galque si rata, quaesibi collala fuerant, circa se
NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, dilecte sentire voluisset,- ad obteriiperandum institutis no-
filio CAHOLO glorioso regi, stris se illa plenius-ac abuhdanlius irtcilasse. Glo-
Gurii taleni se gloria veslra circa nos seraper exlii- •riosissimaepraeterea charilati vestraedeuuo pro Bal-
beat, ~et frequentibus yel lit.eris vel legatis missis duino .gratias agimus, denuo circa eum exhibitum
erga pontificium nostruni devotaevisilalionis cultum tantum inclineinvestraedevotionisaffectumlaudamus,
impendal, et decretis npslris obedienliaa sublimia denrio quod deesi, oblatis pro eo petitionibus nosfris,
collii gratanli facilitate submittat yionnisi beaturii snpjileri per pietalis veslrae riiunificenliam depreca-
Pelrum aposfolum dilectorem suum, cujus locum niur. Justum eiiiih est, ut boiium, quod pro.divini-
meritis oppido discrepa.ntes observamus, in nobis tatis respeclu nobis' intervenieiuibus coepistis, vU
nonorare se debet pro.cerlo cognoscere: iino Deum obedienliae ae dapsilitatis vestrae, atque cleriienliae
in siio aposlolo venerari, quvet sanclis suis laniani merces perfecta sit consumriiare benevole satagatis.
gloriain tribui, et nos sollicitudinis eorum bseredes De caetero,charissime, vigil esto, et solerler inientus
ac success.oresesse constituit. Sed et nos gratiarurn circa sanctam Romanam Ecclesiam, et erga sedem
aetiories condignas promptae"devolioni vesirae refe- apostolicam, queraadmodum Dei culiores parentes
reiites,"multo magis ejus omnipotentiae,per quera et ^1 vestros exstitisse nonnulla seripta-et probabiles viri
pro cujus nominelalia geranlur, laudesassidue persol- testantur : quoniam illae penitus veslri, dileclorum-
verenon cessamus. De csetero, filicbarissime, grates que" vestrOrum, peries . aposioloruin confessiones
'-
piae beiiignilati vestrse rependimus, quoniam toturii nullo modo poterunf oblivisci. De.restiiutis vero
desiderium suum colligens ih dejectorum clericorum clericis quid decreverimus, epistola noslra fratri et
recuperaiido statu, studuit- delere noxam, quam in coepiscopo noslvoHincinaro missa recilata sapientiae
depositione ips.ortimconsensura praebendocontraxe- Tesiraeatiribuspoteriiiritiniare. Optamusexcellentiam
_ rat. Et. crediraus quod superel merces alacri.tatis, vcstram inChristo niincel semperhene valerej dilectis-
quam ntinc babuislis in receptione, delictura quod sime fili. Data vin Idus Decembris, indictione xv.
commiseratis In eorum dudum repulsibne: quoriiam CX.
&ADWLFADUM CLERICUM MIEMENSEM, ET SOCIOS.
isiud Dei amore,' illud horainis subrcptionepatratum
- est. Verumtameu hortamur, et sicut dilectum filiura (Anno 866.)
Gratulatttr ae tpsorum reslilutione,quam ratam habet,
admonemus,.cavere vos ne talibus de caelero conni- monetquene injurias ulciscanlur, et ut Hincmaro
ventiam facile tribualis : quoniam quod bodie com- prmsertim revefenliamexhibeant.'
•
mittilur, ulrum ad emendationem pervenire quan- [Apud Mansi, ibid.]
doque valeal ignoralur. Illud pra.terea comriiemorare'n NICOLAUS episcopus, ser-vusservorum Dei, vene-
Hbet, quod inter alia epistolaeyestrae de fratre et rabilibus clericis Wlfado scilicet et cseteris qui cum
coepiscopo npstro Hincmaro textus enuntiat, dicens eo dudum depositi, nunc vero decrelo sedis aposto-
videlicel, quod omiiino consequenter cum reliquis licseac synodali promulgatione restiluti Deoauclore
consacerdotibus omnino explere acceleraret, nisi consistunt.
•juxtaprivilegium dccessoris nostri domni Benedicli, Divinse-miseralionis pleniludiuem neriiinem velle
et liostruiii, summam nobis reservandara ccepli de perire, nec de sacralo numero gregis sui casu qiioli-
veslitutione docerenl negblii. Qiiorum scilicet privi- bet decldere, nullus, qui divitias bonitalis ejus con-
legiorum tenorem si non sualim frater Hincmarus ' siderat, prorsus ignorat, cum eliam proprio'Filio
partim "celassel, et quaedam, quae illic habentur in- non pepercerit, sed pronobis omnibus tradiderit
-serla, quadain astulia cognitioni communi ncgasset, illum (ttom. viu) : cujtis ovis, quseperierat, piefatis
peminerii piilamus privilegia nostra a sedis aposto- hiimeris reportalur ad gregem ; eiijusquc,cu.menlf-.
'-AdYvlfvdumetsocios.Wlfadi vicissimetsociorum in qtia gralias agunt destia resliluliohe, peiuntnu.
iq codice Lauduhensi exslat epislola ad Nicolaum, ut sibi alliores-grndus provchi liceai. JAC SIRJI .
' EPISTOL_E ET DECRETA. 1114
lilS
v.scera nos quoque pro modulo nostro seetnnles, A hoc pro vestri munimine, ac-graduum stabiliinento,.
ton "passi sumus voces vestras diu contemnere, contra omnes calumniatores-veslrosutiinini: vobis-
-pec super contrilione ac gemilu veslrp cbriipassibnis que semper existalfacultas in opporluiiilalibus ad
aures ohstruere, nec dejectionem, quam a fratre et sedem aposlolicam provocare, et ejus judicium ser
coepiscopo noslro Hincmaro, seu ca_teris episcopis, cundtim canones praastolari. Noliimus -lamen vos
nullius aequitatis censura pertulistis, sine ileratse Ignorare, nos fralri et coepiscopo noslrb Hincmaro
vcuiilalionis exaraine praeterire. Ideoque jussimus dedisse inducias, ul intra spatium aniii lnijuslicea-.
fratrum et coepiscoporum nostrorum Gallise,-Neu- tiam habeatconlra vos de dejectione velrestitiitione
striae, vel Germanlae synodum celebrari, et eausam "veslra, si velit, apud nos negotium exsequendi. Quod
vestram in eodem venerando concilio examinari et idcirco dicimus, ut solfieitos vos reddamus, et qua-
non aliqua emersa disceptatione, Dco prse oeulis ha- -liter si necesse fueril ei resistalis, ante praeseialis,
bito,- definiri. Quo Dei gratiaejuvainine peracto suut ej"uslelis arma justiliae vestraepraeparare valeatis.
scepimus nunc litteras synodi, relationem omniuni -Oplamus vos in Ghristo -berie valere. Data vin Idus
continentes episcoporjm, vps hrooxios cunclorum Decembris, indiciione decima quinta. -
'
a
unanimitale comprobatos,-et toiius consona vbce '. " CXI.
„
concilii dignos graduum yestrorum receptione pro- " ADNOBli.ES AQUITANOS. '_ .
lumtiatas, raanifeslissime refercnlcs. Ubi nuUa di- -" • . (Anno 866.)
sceptalio, nulla varietasalia alquealia defendenlium, JJt res ecclesiarum, quas injustc quoquomodoretineht,
jiujlus accusaior vel condemnator invenlus est; sed sine mora reJdant, ac deinceps ab iisdem absli-
curictorum, una cumj'am dicti fralris elcoepiscopi heanl.
nostri Hincmari consensu, una eademque sententia, ... [Apud Mansi, ibid.]
atque in restllulione veslra par omnium consonan- NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis
f:a,simiHsquepronuiilia.adefinilio claruit. Propterea omnibus •riobilibu.s alque primoribus seu cunctis
ct nos quoque in restilutione vcstra el receptior.e ' Aquitaniaehabilatoribus.
graduum vestrorum co.nniventiani praebuisse cogno- Sollicitudinis, quam pro univevsis ecclesiis Domi-
scite, et congralulari voblspro stalu vestfo, quem- nicis sustinemus, necessitas nos compellit.de oniniuE
admodum de abjectione condoluimus, procul dubio fidelium slatu inipigram gerere providenfiara. Qua-
credite. Igittir quoniam in decernendo et in judj- propter de vobis eliam solertein curam circumferen-
cando quod canoriice delii)eratum est, el in resti*- tes, audimus quosdam veslrorum, quod nonopta'-
luendis vobis Deo praeduce sicut decuit et ordo mus, ila contra Deura efferri, ul Ccctesias ejus el
_X_ioscil,iiostraprsecessit auclorilas, conveniens ac diversa pia Ioca depraedari non tiriieanl, el res ei.
honestum est, ut nostrae firmitatis perfecla subse- pertinentes dislrahere non recusent.Quse res valde
quatur integritas. Ea pfo re cbrigaudemus vobis, et, nos coiitrislavh, et ullra-quara dici possit menti no-
ut jani fassi sumus, congratulamur, et qnae decreta strse nicestiliam generavit. Et ideo, filii charissl-
sunt super status veslri recuperatipne, Dei onuiipo- mi, curse nobis fuit, ut liis vos nostri ponlificatus
tenlis -et beatorura aposlolorum principura Petri ac hortaremur aflatibus, ut saluli vestrse providentes
Pauli, alque per eos nostraj mediocritatis auctoritate solcrter a fanta crudelitaie cessetis", quinimo quaj
roboramus, el ut secundum beneplacitum Domini violeiuer autquoquomodo sine lege tulislis, reddentes
jugi slabililale facienle D.eo maneant libenter bra- .iantum corrigereciiretis. Nam quamvis"Domini-sil
mus. Praeterea yolnmus etJiortamur vos, ut lules terra, et plenitudo ejus (Psal. xxm), illse famcn res,
de caelero in oranibiis vos exhibeatis, ul in nullo qtia? a piis principibus, atque fidelibus quibusque
ingrali circa benefieia Domini vobis collata reperia- homiiiibus, sacralis "locis collalse siint, specialiter
roini. Proinde inisericordiaeipsius gratiasagite, et esse Domini sine cunctalione creduntur,-dunidii'inis
quoniam vos in finem nondeseruit semper ih nientena cullibus dicalse, acDeo famulantium-usibus exislere
reducite, buniilitalein. prse oculis semper hahentes _ deputatae cernuntur. Unde in Deum procul dubio
el cor veslrum ad medHand.um quae aeterna suni, commiltuiU, et ipsi prsejudicium inferreprobantur,
infatigabiliter crigeiiiesj ante oninia vero sollicite quicunque has usurpare, et sibi non legitirae vindi-
praecavenles, ne membres vestrafum sitis injuria- care non metuuril. Niriiirum quoniarii cum a piis
riim,' neque succerisealisadversus eos qui has vobis quibusque locis res auferunt.Deo railitanlium sli-
inlulisse probantur. Fratri autem et coepiscopo pendia subtrahuril : et dum subsidiurii divino cultui
nostroffincmaro debltani burailitatem et compelen- jugiter fariiulantibus adimunl, laudes Dominicas quo-
tem feverentiam exhibele : nec sil aliquo tempore dammoda. ab ipsis hominunfiaucibus.abstrahtint.
vobis-licenlia contra eum, pro eo quod ab eo-fueri- Quamobrem vos rogamus, ut ab ista tyrannide re-
lis ab officio suspeusi, qiierinioniain conippnendi, moli, sua singulis Deo.sacralis locis sine dilatione
vel sii!_istra:n vieissiludinem retribuendi. Qiioniam reddatis : ita ut nihil exiiis apud vos retineatis,
nps in erectione veslra Jiullius ruinam qua.siviinus, nisi quse forte per propriam voluntatem rectorum
nec sicunam partem stabilire volumus, ut partis.al- qtiorumdain sacrofuni.locorum legaliter "acqnisistis.
fcrius dignilatis vel juris .delrimeuia patiairiur. Ila utetiam illaisub oriini inlpgritale resliiuatis, qhse
Fruimini ergo huius uostrae praeceptionisdccrclo, el simplicitatc vel desidia facienlc rcctoruni veucrabi-
IHS NICOLAIPAPM I IHG
Hum locum, de salarjis, quse sunt semper in usu et _l A mitleremus litteris monita,et vobis, dilectissiinefili»
jure perenni sacratis lociscollaia, vos constat ordine
ic fratrique veslro Ludovico excellentissimo regi no.
rion bono tulisse,, et hactenus contra .Dci leges illala slram dirigeremus epislolam : quatenusvobis succur-
possiderc prPbamini. Simililer autem el de his hor- r- rentibus atque "foventibusipsa "prociil dubio vidua
'amur.a vobis fieri, quae regis quomodocunquea ad perfectam de suis rebus perveniret j'ustitiam ;
• sanctis locis aliquo tempore abstnlerunt, et vobisinn qubniam npn solum
prsediaia genitore suo Lothario
Ueneficiumconlulerunt. Quod juslum non fuit, nec :c imperatore per pra.cep.iim lafgita susfulit, sed etiam
est: ct quisquis -haeesibi vindical, Deum.inde sinee jiroprietates ejus a parentibus suis sibi prsefatseHel-
dubio habebit judicem ,et ultorcm. _Quoniam si mia- t- letrudi diniissas colludiosesubripuit, eisdemque san-
lescunque rapaces et violenti, uisi corrigantur, si ii ctseDei EcclesiseinfidelesNorlmannospaganbsbene-
rion lmmano nuric, cerle quandoque divinojudicio0 ficiali raore saue donavil. Nos vero jam diclo Lotha
districiissime punientur.: qua putalis pcena"raul- rio nepoli vestro apostolicas iitleras miilere nequi-
ctandi sunt, qui contra Deura ipsum rapinam et vip- vimus : quia pro nefariis et illicitis negoliisab iUo
lenliam perpelrare manifestissime coniprobanliir ? abolendis, vpbis planb auditis, exeoinmunicatumlia-
Denique praedecessores vestri, antiqui principes,, bemus. Sed excellentise vestrseineffabili dileclione
adhuc et moderni, non solum miriimea piis Dominp ) B colendae,poscendo dilectissime fili, dirigimus, ut pro
dicalislocis diripiebant, venira etiam exsuis propriis3 reverehtia apostolorum principtim, adqubs" quasi
inriumera conferebarif: adeo ut eadem sancta loca1 reftigiura faciens, rogavitilla scriptis justitiam, et
cbrum sumpiibus'cum Dei aiixilio dedicata sint, ctt pro eo quodjure agnationis, sive.majoris naiu, vos a
eornm ojMbusampliala; quos si in largitiohibtis imi- ialibus illuin decet.coercere illieitis, super his "per
tari non vultis, saltem quaeDei sunt ipsius violeiuer• vestrura missura, aut epislolam, tam ex noslra san-
auferre nolite. *Sienim qui de palalio regis.aliquidi ctio.nejiibendo, qham ex vestra parte rogando, seu
praesurait,- non evadil legaliler impunitus, quanto) legum aucloritale .monendo, jam saepedicto rcgi
minus qui ab aedibusDei, qui est rex regum, et Do-• miltere studeatis. Et si vos forte, uiiaJcum fratre
minus dominanlium, ea quae'ipsius sunt violenter• vestrp Ludovico glorioso rege conjiincli, eumde:n
usurpat, ejus valebit effttgerenon "subsequentecbr-' nepolem vestrum quaequepro causa sororis siiae,ut
rectione judicium, vel sine poena polerit exsilire? credimus, fueriiis allocuturi, quaesuhius affatim, ut
Itaque quoniam horrendum est incidere in manusi hujus crebro fatae viduse Helletrudis causam, lam
Dei viveniis, admonemus vos et hortamur, et tan- de propriis quam de beneficiis per testamentuni a
quam divina prsesenlia protesiamur, ul res ecclesia- * jara dictp Lolhario Auguslo quondam concessis,
fum, quas injuste retinetis, eisdemsanctis locis sine *J ntilla officlenle ralione usque ad fineriiperducalis :•
pfocurata mora reddalis : el deinceps nec eas, nec rit cum,,Deo favente, a priore naevofuerit correctus,
alias apiislocis subripereprsesumatis. Si quisautem __ * illius feminsecausas resliluat, et ut ne adjiciat ini-
vestrum rios audire.conlempserit, et quse salubriter quitalem super iniquitatem in regno suo, sed faciat
suadere vohis njlimur, obcdienler perficere, ac sine jusfniam suam abundanter. Quoniam quidem regum
dilationis sludio minimeobservare curaverit, omni- examina decet oninibus subvenire, praecipueviduis,
potentis Dci et beatorum apostolprum principum quarum j'udex Christus est. Itaque hujus instar epi-.
Petii et Pauli auctorilate, quos in nobis conteranit, slolaeepistolamde haccausanuncceu vobis, iiaud se-
simul per eos et noslrac mediocriialis sententia, ve- ciisLudovicofratri vestro difeximus. Doleniusoppido.
nerandi "corporiset preliosi sanguinis Domini noslri' pro lalibus, eminenlissime rex, praedia Christi fide-
Jesu Christi comraunione penitus privalus existat. Iiuni quoquomodolollenlibus, et Christi regisinfide-
.Si aulem resipueril, et his quae per hujus epistolse libus beneficialimore donanlibus. Inlerea rogamus
textum dicimus obedire .studuerit, el communionem ut quidquid perfeclionis consulla super his vestra
Christi mysteriorum, et beatiludinis gratiam, el sa- perfecerit excelleniia, scriptis per singula aposlolatui
Julera consequalur aeternam. Oplamusvos in Chrislo „ noslro non dedignetur vestfa intimare regalis ma-
bene valere. Data mense Decembri, indict. xv. - gnitudo. Excellenliamvestram nunc etsemper bena
CXII. valere oplamus in Chrislo.
ADCAROLUM REGEM. CXIlL
(Anno860.) PBIVILEGIUM PEOPAHTHENONE VIZELIACENSI.
, Vl curet a Lothario reslitui ea qumd Hellelrude sorore _(Anno*S67.)
sua Berengarii vidua absiuleral.
[Apud Mansi, ibid.] [AjriidAcherium, Spicilegii, tom. II.]
NICOLAUS episcopus, servus servorura Dei, dilecto NICOLACS episcopus, servus servorumDei, reli-
filio.CAiiOLO glorioso regi. giosae et Deo dicatae, quae divino nutu divinaque
Litteris scilicet suis de Hellelrude Berengarii co- providenlia in monasterio fuerit constitula, quod a
mitis quondam relicta nobis pernoluit, Lolharii vide- vobis Gerardo scilicet clarissimofilionoslro illuslris-
licet regis pressuris annihilatam, ejusdemquc prae- simo comite, et hobilissiina filia Berla in -nomine
judicia"foreperpessam, apostolatui riostfo hsec alque Domininostri Jesu Christi, et veneratiohe heaiissi-
••-..iasu_*ee_sit,.<tuo eidem Lolliario.aposlolicisexiride mse Virginis Mariae genitricis ejusdem.Dei et Do_._
1117 _ JEPISTOL_E'*ETDECRETA. , . :H13
mini nostri Jesu Clirisli, iii loco vel agro qui dicitur A - Hoc qtioque capHulo praeseiiti,subjungimus",ul lo- *
Vizeliacus,-in pago Avalensi iri finibus Burguiidise, ctim avariliae secludamus, nullum de. sacerdotibus,
- conslruclum esl, opibusque dilatum, el omnibus nuUum de.regibus, vel quemcunque fidelium per-se
quaepost_sa_min-.eodem.monasterio ahbaiissae regi- suppositamve - personam de-. ordinatione ejusdem
nien tenuerint in.-perpetuum : de quo monasterio abbatissae, vel clericorum-atque -presbyterorum, ve_
cum oninibus jure ad se pertinenlibus pro remedio de largitione chrismatis aut consecrajione basilicae,
el-.futura retribuiiorie animarum vcstrarum hanc aut de quacunque commoditate specialis <»ant temr
sanetambserederoRomanamfecisiis Ecclesiam, illud- poralis obsequii, ,sive quibuscunque causis ad idem
que per donalionis paginam, bealo Petro aposlolo- . monasleriura perlinentibus, audere.in auro vel alia
rumprincipi contiilistis. , - qualibet.specie coramo.di,velexenii locp quidquam
Qnando ea [ad] qnaecailiolicorum virofum corda accipere, neque eamdem abbalissimam ordinationfs
poniificUni-suiUmonilis provocanda, ila ar.denti .der suae causa quidquam dare praesuniere; ne hac occa-
siderio, divina prseveniente clementia, succendun- sioneâ quaea fidelibus pio lpco offeruntur, aul j'am
tur, ut ab eis ultro poscantur, alacri et, Iseio-^sunt oblata sunt,,ccnsumanlui'. Neque episcopus civitatis-
aiiinio concedenda, quanto ea Jpsa. quae cupinnt si ipsius parochiae, jiisi-ab abbatissa jpsius mqnaslerii
nollent facere, petidebuerant:proindej'uxla veslrara B.invitalus,-ibidem publicas missas agal, .neqtie sla-
"
petiiionem monasterioin honoreDomini nostri Jesu tiones incoenobio eodem indicat, ne ancillaruniDei
Chrisli quod. in_parochia nrbis Augustodunensis in quies quo.quomodo.populari conventu valeal perlur-
ioco et regno praenominato a vobis Teligiosa -devo- bari, neque.paratas, aut mansionaticos .exihde prae-
tione fundatum est, hujusmo;!i privilegia prsesenli suniat exigere. Susceptione;n aiitem fideliuni, et i*e-
noslrae apostolicae auctoritatis decreto indulgenles ligiosorum, ac religiosarum, alque benelicenliain
concedimus, iionfirmariius atquestatuimus, ut nulli quam jubet Apostolus cunctis exhibendara pro pos-
regum, -ntiHi antislilum, nuili quacunque praedito sibilitate loci-et facultalum, non modo ibidem i?ratis
dignitate, vel-cuiquam alii.dehis qnae- eidem mona- fieri [non] denegamus, verum eliamsuademus. Sed
slerioavobis, vela qtiibusHbel aliis deproprio fue- et modus in.nuraero. congregationis.adeo conserve-
• •rintj'urecoIlaia, sub cujuslibet causae,- occasionisve tur, ut pluralitas penuriam, nec paucitasinhabjtan-
•sjiecie minuere, yelauferre, sive-suis usibus- appli- . tium deslitutionem loci mducere valeat.-.Haecigitur
cafe, vel aliis quasi piis causispro suaeavariliaeex- omnia quaehujus praeceptideeretique nostri pagina
ciisatione lieeat quocunque modo concedere, r.sed conlinet, cunctis post vos succedentibus, qui idem-
cuncta quas ibioblata suntjTel offerri conligerit, tam raonasteriuni a vpbis.exstructum, et S. R. Ecclesiae
a vobis quam ab-eis quae in eoderii loco in officio > C tradituin sub usufrucluario retinetis, vel eis quprum
abbafissse vel conversatione religiosa successerint, interesse poterit, in perpeluum servanda decernimus,
seu qui pro animse siiseTemedio ibidem oblaliones Si quis vero sacerdotum, judicuni, atque, saecula^
stias bhtulerint.-a praesenti tempore illibala et-sine jiuin personaxum hanc constitulionis npstrae.pagi-
inquietiidine volumus, el aposfolica aucloritate prse- nam agnoscens,-contra eamvenire" tenlaverit,,poie.-
-cipimus possideri, carum tantura usibus, pro quarum statis honorisve sui dignitate, percussus aposlolico
. sustenlatione ac gubernatione concessaiSiint fuerint- anathemale, careat, remnque se divino judicio exi-
que, modis omnibus-profutura",-eacondilione utnul- stere de perpetrala iniquitate bognoscat, et nisi vel
lus successorum noslrorum in sancta hac sede/eui ea quse ab illo sunt male ablata restituerit, vel prae^
auclore Domino deservimus, unquam- vel usquam sumpta correxeril, vel digna pgenileiuia illicite acta
quiddam de eisdem rebus cuiquam beneficiare,.com- defleverit, a sacralissimo corpove Dei et Doinini ac
mutare. aut subcensu concedefe, vel felinere,. per Redemptoris nostri Jesu Christi alienus fiat, atque
fuliira tempora paliatur. Sed- censum tantummodo in selerno examine districtaeullioni subjaceat. Cun-
in lestamenlotradiiionis-vesiraj, quo exeodem mo- ctis autem eidein loco jusla servanfibus sit pax Do-
nasterio haeredemhanc sanclam.fecistis matrera Ec- mininostri Jesu Christi, quatenus-el hic fructum
clesiam,hnam videlicet libramargenli annis singulis-"bonse actionis recipiant, et apud dislricturn judiceiri
-successores nostri accipientes, piae palernitatisfsuf- praemia soternaepacisinveniant.
-iragium eidem monaslerio, et abbatissse, et niona- Scriptum per marium.Sofronii, regibnarii et scri-
chis sub Regula sancti Patris Henedicti ibidem de- narii RomanaeEcclesise, in mense Maio. Dalum vero -._
gentibus, -sollicitudine pastorali vigilanter contra per manum Tiberii, primicerii.sedis aposlolicx». .
omnes infestantes impcndere studeant. item consti- CXIV.
inimus uiôbeurite abbatissa prsedicfi monasterii, EPISTOLA ADLUDOVICUM II 1MPERATOIIEM, *
non alia jbi quacunque obreplibnis aslulia ordinetur, ' — ' *'
Fragirienlum. (Anno 867.) '
riisi quam cohsensus monachorum sccundum limo- ~*
Adpacem ineundamhorlalur.
rein Dei et institutionem Regulse beati Benedicti
et sedis . [Apud Mansi, ibid.] . -
elegerit, hrijus aposUSlieae ponlifex praevido-
nt ordinandam, aut suggestione monacharum con- •NICOLAUS LUDOVICO imperatori. :- * "- . .- ,,
"" Chiistianse religioni riihil ,officil, imo proficit, 4
sensefilofpinaiam. ."
-a. Svecialis \&-p.sviiitatis.lufemih" nosfuliit scrisfis.L,ibrafiu.mfefellit cbmhendium sCribenJi simlis,. - ,
II19 . - . NICOLAlPAP_£ I 1120
- CX.VII.
charilate-magistradivino intuitu cum exleris qui- A
husque pro remediis el securitate- Cliristianorum ADEPISCOPOS 1NREGNO LUDOVICI CONSTITUTOS..
placithminieritis,' cuni consiet non ob aliud id fieri (Anno 867.)
nisi uf fera sseviiia eorum quae in fideles unanimiter Monaslerialibus disciplinis hullus subjicialur invitus.
exardescit, aliquo modo tefrenelur. Nam cum Salo- - [Gralian.,* Decr. n, c. 20, q. 5, c. i.]
monem cum alienigenis ad sarictani gloriam multi- Praesens cle.ricusriomine suo Lambertus, una cum
plicaridam el ad templum Dominofacilius construeir- palre suo,nomine Attbo, quondam videlicet coihite,
"dumamicitiae foedera babuisse ; Dominica sciamus nuiic*autem clerico, ad limiiia apostolorum prope-
referente historia, quid mirum si pius imperator ad rans adiit pi*a_sentiamnostram, *asserens ijualiler
-giorianvDei el ad securitatem sancla. Ecclesiae, qua_ idem pater ejus in laicali adhuo ordine In praediis
vere divinuni est lempium, cuin exleris gentibus propriis aedificasset duo monasteria, vohratatem
placitura confirmet; niaxime cuin piaememorise"Ca- gerens rit post decessum suum prsesens ejiis filius
TOIUS,abavus vester, nonnisi ad remedium et sola- Laraberlus in locum ejus succederet : quem infra
tium Chrislianoruni qui in diverslslocis ihlereos lah- tenerani aetalem iiileroctavum et deciriiurii annum
quani granainlerpaleas tundebanlur, placitum ciini constitutum niemoralus pater proprio arbilrio absque
corum principe- nosciturpfoeul dubio perpetrasse? B regulari iristitutione extra omiiem illius volurilatem
- ' cuculiam induit. Igitur post quoddam ipsitis lemr
cxv. -;. v ;;
ADCAROLUM [CAROLUSI CALVUM] IlEGEM. poris spatium, ul ipse dicit Salomon episcopus, cum
J/iagii.eiituni.—(Anno 867.)' qtiibusdam aliis absqiie patris oblatione, vei ahbatis.
De Joanne Scolo, quod iti quibusdatn bene non percepta benedictioiie, eumdeni Lamberlura'mona-
senserif. - sticuni habithm induere fecit, ut ferunt, invitum :
[Apud Mansi. ibid.] et sub hac occasibne, paterna seu raaterna haeredi-
Relalura est apostolatui nostro quod opus beali tate a fralribus suis privalum esse, atque. contra
Dionysii Areopagitse, quod de divinis lioininibus', omnem, utdictum est, yoluntatem suahi, quasi re-
vel cbelestibus ordinibus, Grseco desciipsil eloquio, gularem illum mbhachum permanere volunt. Super
quidam vir Joannes, genere Scolus, nuper" in' Lali- qua re diligenti- Gura investigantes etiam sub abju-
hum transfulerit. Quod j'uxta morem nobis milti et ratione patrem ipsius, si verum diceret, interroga-.
nosiro debult judicio approbaii ; praeserlim cum -vimus: sed idem- paler Attho respondit se lalem.
SdemJoanries, licel niultse scientiaeessepraedieetur, iiabuisse et habere voluntatem, ut filius suus verus
olitn non "sane sapere in quibusdani frequenti ru- monachus fieret, etln locum ejus_succederet. Sub
ihore diceretur. ltaque quod hactenus omissum est, Q lestificalione iuleni jurejurando- firraavit : quod
vestra industria suppleat, et nobis prsefatura opus quando prirailus ei cucullani induit, idem Lambertus
"sineulla cunclalione mitfat: quatenus dum a nostri semper restitii, elnuiiquam.se fierimonachum con-
apostolatus judicio fueril apprbbatum, ab oranibus sensif : sed -demum ab insequentibus monastico.
incunctanter nbslra auctofitate-acceplius habeatur. habilu violenter estindutus, asserens quod nunquaru,
' - regulam aliquani -promisit,- neque' ego pater ejus.
CX.VI.
pallio altaris indulum iUum obtuli, neque a quocun-
AD DONNUM I5PISCOPUM.
que sacerdotevelabbate, ut mos poscit. benedicftone
(Anno-867.) pcrcepla regulae unquam se monachum sulijecium
occiderat.
De^quodam qui fratrenusuum ' " ' futurum ])fomisit. Super his omnibus etiam prole-
[Ivo. x, 184.] . slatus esl praefalus clericus Attho quia si eo lempore
NICOLAUS DONNO episcopo efCAROLO regi. . . tam diira. observantiaemonasticara intellexissct regu-
Quidam veslrse dioeceseos virllugo nomine venit, -lam, nunqUam eumdenv filium Lanibertum coegisset
qui lacrymosivaffatu nostro pontificio relulit qualiter portare cucullam. Quapropter corisulle Psalmographi.
fratricidiuni, antiquo hoste cogenle, feceral, el;qua- vefba recolehtes, quibus volunlarie.se Deo sacrili--
liter subpo.nitenlia.jugo pro lanlo facinore a veslra Dcare.pronunliat, ct volunlaria oris sui beneplacita.
fuerat consliluius beatitudine.- Nos .auteratanlae ficri in conspectu Dei obsecrat; prsesenteni, ul di-
adversitatis-piaculunij et fraterni sanguinis audienles ctum est,.clericum nomine Lambertum ininime de-
effusionem non paucas fundenles lacrymas contri- bere existiraavimussubtaliviolentia fieri monachum.
slafrsumus.-Tamen quia, ut aiebat, tantaemaculae Quodenim quisnon eligit nec' optat.profeClo non
calpam lacrymarum fonle abluere fralerna jubenle diligil/- quod autem-non diligit, facile cohlemnit.
gratia malil, sancimus ut proprias posscssiones quae Nullum quippe bonura,nisi voluntarium. Idcirco
ab eo pro hoc faclo abialacsunl, incunctanter recipiat, Dorainus non ferendam in via virgam, per quam
ne paupertatis inopia constriclus ad pejora dedu- violenlianlli inferaluf,-jirsecepit. Quapropter con--"
ealur. Nam et propria legitimaque uxor illius a qua sultius agetur si p.iissuasionibus contemplum mundi,
scparatus est, vestra sanclilas IIH ut slatim reddatur et amorem-Dei praedicando,quam violentiam infe-
salagat, nein fornicationisyoraginem,quodnoluimus, rendo,-ad ccelestem: amorera illura: accenderilis.
tnciderevideatur. In reliqriis vbrb secundumpoehiten- Unde omnium vestrum charitati hanc noslri aposto-
tiae modum quam illi inslruxistis perageve maneat. .. latus mandare decrevimus epistolara, monentes a.lque-
1121 . . EPISTOL_E ET-DECRETA. .1122-
praecipieules qualenus, si Ha verura est ut_ isti di-,_ALspllicilius et raelius.recorriganl. Ipsi quoque.arcbi-
cunf, nullus episcopus, vel ahbas seu monachornm , epjscopi et episcopi cupiditafera suam cojiibeant, ut
reliquorum cpnyenlus monaslicis illum Tegnlis invi- . ' laicos postmodumab iUicila praesuiriptiorie.Hberius..
lura subjacere eoinpeHal,, neque ullo mpdo fraires castigarevaleant; ncque sicut hac_enustfaclum-esi.--
•ejiisper hane occasjpnem lieentiam habeani paterna ad scandalum. et.ruinam multorum aliena appelanl,
seu .maienia illuni-haereditale priyare.: sed usqiie ellocis.ad jus siiura el episeppatum non perlinentH
duni divinainspiralione compuncihs.propria volun- bus dpminari non expostulenl; sed cpnleliti termiriis
late regulae se subdat, Hceat eurir a -'muridanis et suis : sicque polenlialius laicpium avariliarii et i_n-
laicalibus remolum vocalioriibus vel negotiis inler cautelani reprjmere potej-unt. A ... .,
Teligiosos et ecclesiasticos vifos in carionica degere VI. De excommunicatis publice piopter piiblictim
vita. Non enini putamus, quod absit, canonicos reli- crimen, ut peTpublicara poeniientiam recipiahtur,
gipsos a sanclprum monachorum yita etconsprlio con-«,• etêciinduni modum facti eanonica auctoritate sin-
junclos, quia uuusquisque, sccundoni Aposloium,pio- gulis pceriitenlla prolongetur. . .. _ ,_ , ...
priam niercedem accipiet secundurniabofcm snuin. VII. _Ut non lemere excpmmunicaiiones fiant he
'"
_CXVHI". ... _ . , auctoritas epicbpalis yilescat, neque absplutione^
JJ inordinate, _iisi"saiisfactio ovdinabililer regulis pa-
ADApb.NEM AR"cHIEPIgCOPUM'yiE_rNENSEM. trrirri consenlienspraecedai, ' -
. .
-. (Anno 8f7v_ - : -' • -- " Vlfi.
(23. q. 2. .Siquis d.).Si'quis dbgmafa, man-.
De senlenliis atque interdiciis sedis - dafa,-inlerdicla, sanctiones, vel decrela prp" catbbV
' apqsto!icm,inler
_ - - ' - alia. _-"_ ;- -, : ljca fide, pro eeclesiasiica disciplhia, pro correctiohe
_-. ~ V . [Mansl, ibid.) _- fideliuin, et_ pro. eniendalione sceleratorura, vel in-
' I. tjt malorurii a
archiepiscopi canonicbs convenfus in pro- terdiciione injminehtium, yel fuiurbrum.
vinciis sibi coflimissis cum iiirfore Dei faciant;' ubi sedis aposlolicaepraesule salubriter proihulgata con-
ohines"cum venerabilibus episcopis"nobiliores pro- tempseril; analhema sit. (Hocverq poslrenium de--
vincise cbnveriiimt; ibiquelnlegrilatenvfideieteano- cfeium desumptuin esl ex capil~iloquinlo concilii Ro-
nicarum regularuni observaiitiairi au'diarit, "ef ad manfsub eodeinponlificeNicolao annb 863 celebrali.)
tenendum-ne excusaf i possint, subseribere dbceantur." .,.,. ._, .GXIX.V .. / ..
„ • II. Ut-me"tropolitani"-vigorem-eccle'siaslicuin reve- ADHINCMARUM ARCHIEPISCOPUM HUEMENSEM.
renlius servent, el slve in vita,*siye iri doctrina sin-
(Aiino '867.)
gulari ancloritale praecellarit ; saeculafes discursus'
el negotia viteiU; :zelo-pietalis "inffammati adversus 'C Poenilenlia injuncla illiqui monachum ' presbyierum
' occideral.
mundialium hominum niali_iam'fortius et verius in- '-- ' -
[ApudMansi,"ibid.] ', :' '•_
Shrgant; principes regni adulando non decipianf. "
provinciarnm suarriiri niuhere diyinb sibi colririiissa- NICOLAUS- 'episcopus,servus "servorum Dei, "reye-
rum in omnibiis eufam babearif fenlissimb el sanciissirao cohfratri nostro HINCMARO
*' - ' --.._..
III. Ut snfffagahei- revefenliam et obedientiarh afchiepiscopo.
condlgnam melropolitahis suis cxhibeant; admetro- Quibus gemitibus », quanlisque laerymis riiiorum
sedem causas ebcle- discrimina paternus affeelus condolere sbleal, ve-
phlilanam obedieniesoceurrant;
siasticas cuni metropolilanp sub fideliter pertraclent,' rum etiam oporteat, vestraih salis novinius experiri
etab ipsb formam. qualitef ipsi _ri"ecclesia"sua"aga'ni piuderitiani.- QnapropteT infulatum vestri ardoris,
'" : -• ' -;"-- _-••*•" ecclesiasiicolacfenutrili, ef ;ad solidos praedicatio-
aceipiant:-
"• IV. Ut archiepiscopi cl episcopi plebes yel baptisi- . nis -profectus*pefducti,- volumhs nosse i[iio,d iste
males ecclesias "in dicecesibus-suis niore antiquo Eriath ad apbstoloruiir Hinina conftigerit, indulgen-*
conslituani, et laici a lalibus cavefe doceantur; ad , tiam postulando shper ea bnam Jncurfit homicidii
quos reliquarum ecclesiarum tituH perlineant; -ut .-noxam. Ferebat se utique quemdam presbyterum.
ibi"coriv6ntus"celebrior populorum-fiat,ct doctrina 5' atque." inonachum .nihil eum raorte dignum occi-
fidei ae Glirisliaiiitatis in unurii congregatis liberius disse-.nnde et humiliter_ ostendebai se poenitentiaa
pfsedicetur. - * --._--*_ , velle colla sulraiittere. Ideoque nos ei injunximus,
V. Tit archiepiscopi cum cbepiscopis suis auclbri- jit duodecim annoruin meia.iefminuni -poBnitentias
late patfum"riostroruin muniti procurerit, ut sacris sibi injunclae inclutleret. Quorum fribiis priofibus,
locis dignae personee'praferantur , ct -saecularium ante -fores ecclcsise, luoendo, singulltis edeiido, riii-
habitacula loca Deodicala vel sacrata non fiant. sericordiam a.Doinino.consequi feslinare procuret.
Unde etTios pios principes.ubl oppoTtunum fuit mo- JQuartp de.inde, atque quinto, interauditores bmni-
nuimus, et-propter Iionorem Christi chariiati.s.suae, potentem.exorare.studeal, absquecprporis et san-
se-
quod diehusjlloruin depravaluin et deslructum est, guiriis Domini spsceptione. Residuis prseterea
< Quibus gemitibus. Flodoafdus" lib. iii, cap. 25 rio sdncti Richarii occidit:'prb.quo domnuspapaNi-
Hincmari ad diversos episcbpos'epislblas enume- "colauslilleraseidemdomno^Hihcmaro direxerqlpami-
rans":- Hilmerado, inquil;Ambiahen$ij- prp- quoiam "ientimtenorem:cenlinenles, _. . - : -" .
siondcho, qui vresbqterum.et monacliurtr in monasle-
1123 - - * NIGOLAIPAP.E I * iiM
plern annorum curriculis," communionem Dominici A-cupiditate peracta esse"videntur, tua_ frafernilatis
sacramenli suscipere liceat celeberrimis festivitaluih censufa celeri emendalione corrigaintur. Scilicet iV'
'
diebus; oblationes. quidein nullaterius bfferendo. stituendo ecclesiae proprfae jam dictum sacefdptem,
Verumlamen;omnibus~pia.dictis lemporibus, exce- atque ei reddendo.fua" pielale pfistiriuih quemper-
pto feslivitatum diebus, el resurrectione Dbminica, didii fioriorem, et nullaterius canonica iristituta ali-
conliriue quadragesimaii niore usque ad vesperam cttjus temerilatecontenlni pefmittas, quiVfa.cierilem"
'-'"'
jejurius perseveref. El si alicubi opporlunus habue- efcohSejiiiehtem paf pcenapersiringii. ' '
rit iter,"'inilio vehiculo_deducalur, sed pedestri iti- cxxiL ; '":-:",
.''";". _
•nere utatur. UsquP ad mortem denique-pcbriitentiae" , ,,iS-DFROtARIUM BURDJGALENSEM- EPISCOPUMj. - •
ejus-.quaniiias extendi debuerat : sed devoiionein •: ;Fragmentuin.-—(Anno 867--)_ .., . --
ejus fideiconsiderariles, siye.quia ad suffrasna apo-
stoloium feslinaverit, humanius curiiillo peregimus. Iiivasoribus - rerum ecclesiaslicarum qum pxnitenlia
Interea horlamur yos, ut reverentissimo Hi]rri'erado , -_-.. sil.imponendd.. .-- . _'-.--
Mansj, ibid.] ~ .,. , > --
[Apud
episcppb, suffragarieo vestro, praecipiafis.iju.Tfenus , (i% q. 2. De viro nefando.) De viro nefando,Bur-
pefmiltat monaclios moriasteriisui srib monasfico rabie insaria commolus, diaboli-
habitii, qilietb.degere, "ef poenitentiae fructUs- exef- g- gando nomine, vjui nbn
cis seirfelire laqueis dnbitavil, atque gentilium-
cere. Hos ilaque apostolaius nostri apices susci-'
more per abrupta itinera, etcompila. insidiahs, vo-
pierites, ita spiritali Oculo viiam futurampoeniten- bis in eeelesiae yestrae yiliauna cura clericis yestris'
tiae ipsius discuiife, el cafhblica pietate"-raanu !di-
cumillo maneniibus, et populum saihbrlbus insffuerb" do-
screiibnis.quae oporluerlt perpendenles,,sic
canonica auctofitas observe- gmatuin,nionitis de_c.crlantibu"s,panequespiritualis
peragitis, quatenus et
Dominica vulnere sauciata-iiullo yerbi yacua hominum corda Teficientibus, aigue lau-
tuiyet.pvis raptoris
sed examine divini dex- dabilepropiiae salutis desideriuin habentibus sancia
neglectu pefdatur, judiciitad et Pauli Hmina visitare, eoilectis
terarii Chrisli remunerarida- inveniaiur. *Optariius aposiolorum-Petri
maiitiae.suae sequacibus, efiniquitatisebmplicibus,
sanctitalemvestfam in Christo bene valere.
" *-' ' " nefarias inyasiones, et depraedationes yiolentas.jri-
", cxx . ferre daemoniaco_ausu praesumpsil: et,iit .epistplas
ADHINCMARUM RUEMENSEM ARCHIEPISCOPDH. yesirae. textus eloquiiur, sacrum
altare,..sacraque
- (Anno «67.) D.ominicicorporis et s.augulnis yas.a, insuper et.san-
Accusalor el accusaltis siinhl debent adesse. clum, chrisnia pollutis arripere roanibus, quasi- vijia
[Grat., n,3,.q. .9, c. 21:] (] efad communem usuniaptapraesuihjisil; dilectjomos,
vera consuluit, si ipse",velqui cum eolajninipio-ct
Necesse est secundura ;sacrarum Scripturarum
iniquo scelere fuerunt, ad ppenitentiam qsiaudoque
dpeumenta, ac secundurajustitise tramitem, etac- gratiaiactidivina yenire vbluerint, cjuo eos posni-
eusatum et accusatoremsimul adesse, et unampar- teniiae vinculb conslringalis, .nostraeslnstittitionis"
tem, quantacunque et qualiciiiique -praedita sit.au- ceusuram exposcere curastis". De quibus, si-tainen
clorilate, sic.prorsus audiri, ul alteri parti riullum ila est, jubemus,.cum ad pceniteniiam reverii acceie-
praejudiciumirrogeliir.. „- , . _- rayerint, vuno anno extra Ecclesiara Dei cprisislere,
" • -
'"--' . - -• . • -CXXI. . '.._.-.,.-. cujus sacralissinia yasa extra rilum fidei christianae
, "ADHERARDUM TURONENSEJI ARCHIEPJSCOPJIM;.: diripieiida auferre non dubitaverint.,1Seciindo vero
_-- Fragmentuiri. — (Anno867.) -"_ '-• anrio, anle fores ecclesiae sine commuiiione ma-
•Restilueitdus esi, quem 'tteque eonviclum, iteque.con- neant. Terlio vero anno, ecclesiamDei ingredian-
-. .- ;-fessum cotist.atesse ejeclum.. . - lur, et inter audientes asient sine oblatibne,. jion
' <- " - - - manducantes carneni, neque.bibentes vinura_,praeter
[Apud ilansi-, ibid.]
, "(v."*q. i." Notum.sit.) Notuni sit tuae rfaternitali jiataIis_et_resurrpctionis pominicae dies. Ouarlo prae-
D si hisprioribus tribusannis./ructuosus
quod iste"presbylef, hbraine :Christophoriis de sua terea.anno,
arigusiia ad riosiram clenfentiarii Iacrymabiliter sit fuerit-poenileiUiaelabor, conimiinioni fideHumresli-
cpnquesius, dicehs se falsis ciifhiriibus impefitum, tuanlur, lolaque mentis intentione spoiidenles talia
.t ab ecclesia sua non convictum, neque" cbnfes- se ulierius.nunquam facturos, =corpus,etsahguinem
6_im,""irratio'riabiHierfuisse ejectiim,"l.am,'ut ipse Domirii suscipere mereantur;: etusque. ad seplirnum
feferf," lua "diligeritia per tres. vices inquisitione .annurii, tribus in hebdomada diebus, sine esu.carr
facta; nulla'in se, Jicqrie de foiTiieationis crimine, nium et vini pplatione maneant poenifentes..- ,.., -
neque de boiiiicidii consensione,-de quibus impete- - '. .CXXIII. .. '.-- -"- -* .-'
-'
batur, reperiri potuit culpa: nlsi rjuia suae pauperr AD-JOASNEM ARCHIEPJSCOPUM: RAVEN-JATEM.-*
talis causa,' quse petebantuf, aul conseniire nolult, •' ' - Fragmentunr.—: (Anno 867.}.^ . - ;_
aut implere npn pbtuit: quse suus tamen aemulus De calechismo baplizandorum.
• '
ultroneus egil, qui injuste" illius ecclesiam pj.ae.ri- [Apudlvonein, i, 87.] *. ,
puit. Idcirco magnopere- raoneinus reyereniiam .HicoLAiispapaJoANNiafchiepiscopo iRavehnae..-
tuara, ut eliam quae, lcforle ignoranle, .Gieziaca *' Calechisinibaptizandorhm ,,a sacerdolibus_unius-
1123 ' - _12S.„
EPIST0LJ5 ET DECRETA.
cujusque ecciesise "possunt fierl, sicut in;sancta hac A ciumcoram Deo. Pmnilenliam itaque ageabliacne-.
Romana, cui Deo auctore ministeiium-famulaliis no- quitia tua, et foga Deum",~ut forte remittalur. tibi-
stri exhibemus, Ecclesia solemriiler -fieri 'compro- hmc cogitatio cofdis iiii. Infetle enim„amariludinis",,
batur. etlobljgalione iniquilgtis videole csse (Acl. yiii^.20); *
cxxivr ideo tales, hisi resipiscuht, sjiirituali giadio percutere,
* ADJOAKSEM -
ARCHIEPISCOPUM RAVENNATEM, censemus..Non-ehim"fas est-Spiritui sahcto menlirii".
. (Anno.8671) siciifi ~Ananias el Saphira; mentiii sunt, el stali.m*
" * * ; *-";.-
pêrierunt, ,
De illis qui, uxoribus-suis dimissis, Jta alias nttplias -' '• -"•-.*
-'-'•'•- ~-ifaiisierint.- -'• -.\-'' -- _. - GXXVI. ---;_" _..,; -_»_
' •- . „; - AD_EUMDEM. - ,"-.,.*..
*J *
V- -"_'-_ 'lvo,"viii,.221.] \-" -','" . - .Eragraenium.,—(Anno867.V : .'. ..'.
' "
NicoLAUs-archiepiscopb"Ravehnse. .""'._ , [I"vo,xi,.Ifi4.]__ ']. ..; ..'_ ";"'
-
-De.senatorisconjuge, quam ajulteram esse dici- -. Clerici jjui in adolesceritia a-daemoriibus-cogno-
tis,. el prqpter adulierii reatuhi disjurictam a viro scunturPbsessi,ad supefiofemsacri feginiinisgra-
stio esse j"udicatam_et monachieam vestem -indulaih, - dura aceedere 11011 possuht. ,„..-..
atque velatam, riesciriius 11truni jnste" an ailitei-iiric -.
sil terrninatum judici_um,4._etsi-adulieraapparuit,- B- * - .-- :'.J^WW_\,-•--..'..''.
.--_-",...... -ADEUMDTJSr..
, '-,'--'
*;^ . ," ; ,% _.,'•..
hoc magisa viyo.suo,debuitesse inquisituni':etsi a '
.'- .'"".''"" ;'"*• .(Aiino867^).;' ,- , . ., ,.
yiro, suo_fequisiiuni fult, indagatbrurii v.efjtidiCuih; Quo'd..episcopiis " vel Clericus'~nullo modb .venatieni'
-
praeseiilia debuerat examiria.um' essej _alijueierfni-i ! - ""'.„- ' .:'
"
- -.. • debegt:ijisiflere,
" .-.','
' '
natum.: et pdst lerminalipnem et: approbat.oncm '""."' .'- - --, - [Ivo, v.._3SS.] ._ ,- ;
atque manifestationemj. tunc aut. legaji calculb aut '• 'NICOLAUS" ADALWINO Juvavien.si afchiepiscbpo. „."-.
canonico judiclb ipsius eausae.senteritiae -diffiniri. *
Quorumdaih felatione fideliurii auribus nostrisin-.
Et si necliqbnec illud: faclum est, quis eam ausus limalum est qubdLahrfedusepiscopus, qui et juve-.
est. religiosa indnere vesie et sacro cboperire vela- . his-esse dicituf, venaiionlsildeditus. ^Juod vltiuiii.
Jnine? Tamen id sublilius Deip rse :ocufis-habentes plurimos etiamdeclericali catalogo genere dhritaxat
tiniorenr, prsecipimus, ut praesentia missiryel vicarii Gerrharios ct Gallos ifrbverentes-[*/;.,reyerenfes] im-
Vestrijiri vero examine prsesehte -"viro;sup-examir piicat, Vefura iste; si ita"'est ul"aiidiviraus*, mefito.
nafio fiat.r-Et-si jiisia et rationabilis.eorum -causa juvenisdicitur,. qui juvenilibus desideriis occupatus,
apparuerit, maneai. - Et si aHter apparuerit, ul prse- •hulla-.s_enunigravitate constringitur. <.,_-_-_ „ ._-„:
'lulurius, secnnduiq Dei omnipolenlis yoluntaiemalr Q Jtetn. 0 miseram yitam homlnum ;pt niaxime sa-
que timofem;eorum definlatur-causa.--- .... - . cerdotum ! qui, dum.lucrandisiidelibus ."debent jri-
- ----'--- <•-•• ; sisterej venaridis feris incumhunt, -e;t :quo's*capere
/-''*'- '~-;:-~~- cxxy.
.ADADALWrNUMARCHIEPISCOPDHIUVAVIENSEM.. '
oportet-IVomines, .capiunt ayesbt bestias ; qtii.drim'
Fr-agmentum'.— (Anno S67..)- niortibiis student ariimahtiumv,vitam sriarum amit-
pe vidna quaipost assumptvm sanciimohialium veta- tunt animarum ! 0 irifeiicem vitain supef onuierii
\ : men qd nuplias redierit. ,,_' vitam! Nam inquo magis quisque earn.alis apparet
[Apud Mansi, ibid.] - qiiam in tali vila ? Veriaibrum enirii vila" nil praeler
NicovAtisepiscdphs, servus servofum Dei, reve- 'cafiiescapitjin^qua dumquisque-pefmansiliiuiiquahi
renlissim"o_.etsanctiBsimbconfratrvnosfro.ADAVwiNO prbbatus est. Nam,'ut b.ealus dixlt Ilieronymus, ve-
sanctaeJrivaviensis Ecclesiae archiepiscopo. '- -- natorem.nunquam legimusBanctum. Vse hujusniodi
.Quod :autein intefrbgasti de feminaipiae.post obi- prscsulibus,-qui- dum debent :Pelruni, ;Andream,-Ja-
turn mariti sui yelanien sacrum' sujjer- caput suunv Cobura et Joanneni, ,-quibus,_a,D_ominp dictnmêst :
•
iitiposuii, e"tfinxif se sub eddem velamirie "sanctirno- Venife'post me, faciam vbs:-piscaiores hbminuni
hialemcsse, posteaiad "riuptias rediitj bonum"mihi (Malih.Tfiel Marc.f), adjmitatipnem suam .eligcre,
yidetur quiaper hypberisiri eccleslasticam* regulam "j) quorum el discipuli. suiit; magis. Nemrod ( Gen. x)
-coniurbare yoluit, et nori legliirrieifrvblo'suo per- e't isniaelem ( Genf xxi ), alqueEsau (Gen. xxy et
'
mahslt, iitpoenitentiam agat deillusibne hefanda,- ef "xxvu)-reprobps itnilantur, .qni-hujusmpdi adiiiven-
revetiaiur ad-id quod spopondif, ct" iifsacfo mona- ,lionibus.incuh'uisse i-.eferuiiiur.,Nihilorninus aulern
slerio inclibavit. Nam si'consenserimus-quod bmnia -deiioc episcopo. relatum ..est aposlolatui' npsfro
sacranienta ecclesiaslica quisque""proht!vult<fmgat, -quod-xum quadain;'fllia sua inimoderalani teneat
' elnon vbre faciat,omnis ordb ecclesiaslieus esttur- -familiariratemi.et obidmala^fama ei prla_ sit: ,prp
.haltiSj.nec cathbliese fidei jura corisistufU.,nec cano- .qua "re_asanctitate tua caeterisque coepiscopis »suis
nes "sacri rite" observanlur. Quid ehlm "prbfuit Si- ;"commonilus..ac,.corre_ptus_esl, sed.nullatenus emen-
moni Jilagobaptismuni sacrum flcfe suscijiere, et in datus. Quae.resin hoc.maxime displicet, et jivagis ae
" Ghristianiiate-
pefihansurum" se* finxissej cum.per magis -de se det.eriorem reddit opiiijoiiem. In.qtio
" apostolum,.fraudeejus "decreta,'_quPd-sibi iutuuim iicalitudirii.luseelcoepiscoporuinsuoruni ratipnibus
esset, "prffinurii.atuniest?' Ait enini.-"Pecunia tua nori -obedit etper. inobedientiam jn culpani prpto-
tecum sit in verdilione : corenim tttum non-.est re-• ._plas.ti-relabitur.'Opprle_lergofralemitatemtuajii-sy-
1127: . NICOLAIPAP/E I WSb'
nodale cum cpiscopis et suffraganeis tuis convocare. sA*et accusatore quod objeeeral eomprobaute, clericum
"
concilium, et liunc salularihus L
"eloqniis episcopum priyat proprio gradu. . .
convehire, atque illi paslorali auctprilate prseciperei .' _: :' cxxx. .".'_',
quatenus et ab omniuin hestiartim. et volucrum ve-. JADEUMDEM.
nalione penitus alienus existat, atqueimmoderaia-r _ (Aiino. 867.)
filiae suse familiarilalesenielipsum omriimodo coer-_ 'J Si homo aliquis.--fluasspiritvales commatrcs habere
'
ceat.Quod si parere cpntempserit_et tam pro vena- valeat.
tioiiis declinaiione quam pro immoderata filiae.suao' . [Ivo,>, -157.] . '
vitanda coiiversalione.-vobis-.admonentibus obedire
NICOLAUSSALOMOSI Gonslanliensi episcopd.
distulerit, a vestro collegio"'excommuuicatus absce-
dat. Quod si in iioc contumaxadliuc apparueril, a Sciscitalur a nobis.sancfilas vesira_*ialiquishomo
ministerio cessare debebit."- ; dtias spirituales comiiiatres habere valeat, unam
' " - post alterani. In ijuo^fralcrnifas tua riieniiiiissedebet
.•'"-'"'
"* *" .-" >">' " cxxyiiL-: scriplura esse: Erunf dud fn' carhemiaifien:'ii).
-ADECMBEM.""" " . , *. ""
. Itaque cum :-constef qjui.i-vif ef uxofiina caro.per
'
(Anno 8.7.) .' -**"."" restai hirairum "viruni coin-
i, corinubiuriiieificiuiitiuV
Episebpoinfirmanle, nisidehac vita tnigraveril, alter -patrein; "conslituiilli mulieri cui. in matfimonibas-
non substilualur, ne 'contihissilaienli putchriludo
delealur. - '--.-.-. siuripta uxof comriiater esse videbaiur": -*et"idcirc*
"=,'-:-.*-:„.'.-- . , .[Ivo,..v;-352.]._ _ . - - iiquel "viruriiilli fcniiiiaeiibri posse jurigiin cbpiila .
NICOLAUS ADALvviNo.Jtivaviensi archiepiscopo. qhaecbmniatet crat-"' ejus, 'cum "~Jjua idem hiia fueraf
caro effectus. - . '"".""-. - *-'•-•
Pontifices qui aliqua- occupaiuiii' infirraitate yel *'-" " • '-
*:;-
-'- "cxxxi. "*-:-"'- : r ->.•
a3griludine,'-abj'ieiendihon-.sunt,- necaliosin loco ' AD"EUMDEM.'"*• " _'.' f- '-. "•" '-"-
coruin cbnsecrari. opoilei, _nisi ex hacfueriiU-Itice --'_' _'
'
Fragriienluni.—(Ainio 867.-)- . '_- -
-subtracli. Quod-.si de niinisterio ."sibrcohcessocon--
De i~tihcesluosorum. • *
que.uhitir, „qua.- l icila siiht: sacerdotes. expleanl. In, pmhilehiia".parricidarum '
•
liis -vero quae eis pracsuniere -nbn li.cet, vicinorum.- -- ' ' -
' "*'- - "_I™,,.X,ISi.,]" ,;', ', '.>--_ -'_ _.
usque-ad recuperandam -s.anifaiem -episcoporum;* : NICOLAUS SOLOMONI"Gonstanliensi episeopo..._,-.; .
iauxilia subrogenlux ;--ct- hoc"cum .eaLUtelaestudio ' "Conslat:pafricidas,-fratricidas, et incestuosos.de
peragatur, rie-per necessifalis occasionem praesum-" juibus 'corisulis" utrum possint .cbnjugio co_)rilari, ,
ptipnis pullulet ariibitio.'Episcopivei'o"qui Domiriici; po_nitentiama.gere.et ideoiioniposse"carna'licopuIae_
gregis -susceperunt curam ' atque--solliciiudinem/.ab.f
' . jtingi. Qtios oporlei i.n casfitaie omnlbus .vltae stue
adhiiriisiratione' eofum discedere non" Ppoftet, ,_ut permanere, rnentis el corporis, iervala" dunlaxat
accepti talenti pulchritudo rion delealur,' sedcerla- propler miseiicordiam-etiam circa"hos heaii-papae.
mirie-ebruiri salubrileraugeaiur et iriplicetur." "-*• Leoiiis vicesimaquarta Decretaliurii-regula. . , .
- '" . ' "', .
" :" "'-"- :' CXXXII. " '-;"->, '
'•_"; GXXIX.' ;-- ''_':-'
"; - "
ADSALOMOXEM EpisGOPUM CONSTANTIENSEM. An.soLANiTA^na «e/SOLEMPNICM-EPISCOPUM. -_-
"'
., _'_.- iFragmerilhm.^r (Annb 8G7.) '. „ Fragmenlum. — (Aimb 867.)
damnandus „. ':
Qubdnenio
' siljnisi,%ponleeohfessus,vet _* [Ivo, i/"136.]
.; -._ , .canohice..conviclus.: . ._ '''"_" . _ -
"' NicoLAusSoLEMOKibepiscopb.-. ,...„.
* --.-'.? '- '" " [ivp, yi,-.-i2'2.] , > . ,._:-,_ Nosse -desi.defas_;-qtrurn;miilier ex
quse-viri_CJiuni
•-SicoLAus.SALOMONiConstantiensi episcopo. .-".-- - aliafilia gehilum desacro fonleievaverlt; postmb-
PTesbyter.vel diaconus quem assefis crimina nolle dum possit cum eodem virb copulari ?."_Quosidco
publice cohfiteri,*sed velle cunisacfamenlo defen-* j'ungi posse 'decernimus,.quia seeiindrimsacros ca-
dere se, eftamen noliim cstepiscopb esse seeiu"s"-ab liones nisi aniboruin consensuhuUiusreHgionis.ob-
ipsb perpetfa_um,non potest .per aliquahi pcen.iten--^- *" tentu .debet conjux .diraitlere conjugem. Pertinet
liam sacerdotali-vel diaconali officio potiri.Sed mi- auterri ad ingens-uxoris exifium,"quae iiabens bdio
•randuni, si ipse confcssiisnonfiierit,quomodonolum .îruro vel infirmitaiem. ejushbn corisideraris,quasi
possltesse "ejhscopo-scelus ab ipso perpetratuiri, -causa pielalis -operafur":impietatemj maxiriie cum
Tiisi.accusatbre Torieldonebper festes Idonebs ap- ._ praecipiatApqstolus : Notite,inquiens, frauddre in-
prbbaritev.-TJride ;si exariiinante"-episcbpo causam vicem",nise-exconsensu.ad iempust.itvqceiisiiratioii:
presbyteri vel diacbni, noii fueritper testiuni appro- el iterum reveriiminihiidipsum, ne.tenigl vos Sala*
"hatiorieniille piesbyief verdiaconusiorteconvictus, nas, propler.inconlinenliam veslram (I Cor. vn ). *
norij.sl scelusepiscppplegltime manifestatuni, nisi Ergo si non.ex.conSensuulriusque conjugis Jiocesse
jiresbyter veldiacorius sua sponlescelus ipsum-cbh- •factum probatur,,non.fraudentur inyicem, sed- re-
fitealur. Quod nisi 'feeerit.irilerini noii Videmus-suo .verfantur in idipsumvpraesertini curii dical Aposto-
debere jiresbyteriim vef diaconum"officio pfivari.. .lus::UxOi\sui,corporispolesfgtem tionJtgbei, sed vir;
•Soiaergo "spori_ariea;cdnfessib, et carionicusnurae- ..slcvir polestateni non habelstti corporis, sed-muher '
' --
i'us'vel"qualitas testium',' decevnenlibus bpiscopis, (ibid.).- ; . -., _'- "*:,_>>..__>;' _
1129 - _ EPISTOL/£ ET DECRETA. , . 1150
CXXXIII. A iia ridiculum est et inconveniens clericum arma
i _: ADRODULFUM ARGENTINENSEM EPISCOPUM. sustollere et ad bella procedere, cum Paulus egre-
! -- - Fragmentum. — (Anno 867.) gius praedicator dicat : Nemomililans Deo implical
se negoliis smcularibus (II Tim. u, i); ac sic liquido
De quodam matricida pmniiente. versa vice, nemo mililansmundo inoplicat se nego-
[Apud Mansi, ibid.] tiis spiritualibus.
NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, reve- cxxxv.
rentissimo et sanctissimo RODULFO episcopo sanclae ADELECTUM ET CLERUM NONENSIS ECCLESLE.
*
Argentinensis Ecclesia.. Fragmenlum. — (Anno 867.)
© Dum de universis mundi partibus credentium Sine nulti sedis
aposlolicm ecclesia non debetinslilui.
agmina priricipis apostolorum liminibus properanti
quidam vir nomine Tholhar venit, vestrae beatitudi- [Gratian. D. m, d. l,.c. 8.]
uis epistolam gerens, quam nostro contulil praesula- Ecclesia, id est catholicorum collectio quomodo
tui, cujus paginam perlegentes matricidam illum sine aposlolicaesedis instituetur nutu, quando juxta
esse cognovimus. Quo facto niultis fletibus lacry- sacra decreta nec ipsa debet absque praeceptione
misque profusis valde doluimus,idcirco praecipimus,'_ B papae basilica noviter construi, quaeipsam catholico-
et Patrum alraorum censuris statuimus, ut sub poe- rum intra semel amplecti catervam dignoscitur.
nilentiae j*ugopermaneat; ita ut per unum annum CXXXVI.
ecclesiam non ingrediatur, sed ante' fores basilicae ADRIVOLADRUM EPISCOPUM.
stans orans, ac deprecans Deum perseveret, qualiter
tanlo eripiatur piaculo. Completo vero anni circulo, (Anno867.);
introeundi in ecclesiam licentiam habeat, tamen De pmnitenlia imposita Wimaro, qui tres filios suos
inter audientes stet, et nondura communicet. Com- peremerat.
plelis autem triuni annorum curriculis sacrae com- [Apud Mansi, Conc tom. XV.]
munionis illi gratia concedatur. Oblationes vero non NicoLAusepiscopus,servusservorum Dei, reveren-
offerat, nisi postquam aliorum septem annorum cur- tissimo-et sanctissimo RIVOLADRO episcopo.
ricula expleanlur. In his autem omnibus annis atque Dominicfgregis curam cceleslidogmate plenam ita
temporibus carnem non manducel, nee vinum bibere convenit episcopis observare, quatenus pro suscepli
pr^suraat, exceptis feslis diebus, atque Dominicis,' ovilis neglectu aliquod periculum non incurrant.
et a Pascha usque ad Pentecosten ; et quocunque Undique etenim venienles admodum plurimi suoruin
ire volueritnullo vehiculo deducatur, sed pedibus G • facinorum jiroditores, quantum dolorem inferai_f
proficiscatur. Arma non sumat nisi contra paganos. pectori nostro, plus singultu reminiscimur, qiiar_s.
Jej'unet autem tres dies per hebdomadam usqtte ad calamo<scribi queat. Inler quos videlicet istum Wi-
vesperam. A propria ac legitima quidem conj"ugenon marum ad apostolorum limina festinasse cognoscite,
separetur, ne in fornicationis voraginem corruat, et poenitentiaemodum pro perpetrato trium filiorum
quod ne fiat optamus. Si aulem ante trium annorum suorum homicidio sibi irapositum manifestasse. Quo-
cursum finis vitaeillius appropinquaverit, corporis rum quaedanitemperavimus, eo quod suffragia apo-
Domini nostri Jesu Ghiisti parficeps fiat; sin autem, stolorum principis nutriloris noslri poslulare devole
utsupra statuimus, efiiciatur. Tamen si illius con- festinavit. Nam eumdem ad beali archangeli oracu-
versalionem etfentenilaerymarum in omnibus vide- "lumire volenteni instantia temporis revocavit: atque
rilis floridis actionibus et optimis operibus pullulare, conslilutionis sibi impositae raoduni contineniem
humanius circa eum vestra sollicitudo'pervigil ap- epislolam vestrae sanctitali deferendam apostolica,
pareat, mitisque omoibus demoiistretur. Oplanms sollicitudo transmisit. In ea igitur, hoc est in isla,
vos in Christo bene valere. ita statutum est, ut trienno ante fores ecclesiaepro
CXXXIV. peccatis suis oraturus consistat, et deinde inter au-
3 ditores
ADGDIFREDUH HORINENSEM EPISCOPUM. perihaneat quadriennio : ut seplem annorum
Fragmentum. — (Anno 867.) curricula absque communione Dominici corporis et
De clerico qui paganum occiderit. sanguinis ducat, ita quidem ut omnibus diebus vitae
suaecarnem non nianducel; et in jsto septennio vi-
[Apud Mausi, ibid.] num non sumat, nisi diebus Dominieis elfestivita-
NICOLAUS GUIFREDO, Morinensis Ecclesiaeepiscopo. tum : abinde quinquennio, tribus diebus per septi-
. Clericum qui paganum occiderit non oportel ad manam a vino abstineat, ut duodecimannis quantitas
gradum majorem provehi, qui carere debel etiam poenitentiae extendatur. Liceat itaque illi uxorem
acquisito. Bomicida enim est. Nam cum discreti sint propriam non deserere, ne forte incidal.in adulle-
mHHes saeculi a mililibus Ecclesiae, non convenil rium, et pro occasione unius delicli praecipitetur
militem Ecclesiaesaeculomilitare, per quod ad effu- fragUitale carnis in pejus. Concessimus enim ei eal-
sionem sanguinis necesse sit pervenire. Denique ceatum ad vos pervenire, ac deinde friennio discal-
slcut turpe ac perniciosum-est laicum missas facere, ceatum ire debere, et vestimentis secundum qualita-r
gacramenta corporis et sangninis Christi conficere, tem temporis et aeris temperiem indui, atque laete
PATEOL CXIX. . 36
'
1151 NICOLAIPAP./EI U32
perfrui. Caeterumvero ita actus ipsius discernentcs,. A quanto tempore a missarum solemniis suspendatuf,"
per omnia considerate, atque disponite, quatenus et •denuo ad sacerdotale posthaec rediturus officium.
evangelica misericordia in illo cognoscatur. Altamen Quod si- veraciter qualicunque percussione islius
permittimuseum caseum sumere, alque possessio- presbyleri ille mortuus est diaconus, nulia hunc ra-
nem suam habere, et post seplimum annum usque tione minisirare sacerdolis more decernimus, quo-
ad diem mortis perseveret injam dicta posiiiidns.ra, niara etsi voluiilatem occidendi non habuil, fursr
atque arma, nisi contra paganos, non ferat. Ojitanius tanien ct indignatio ex quibus motio illa mortifera
sanclitatem vestram in Christo bene valero. pfodiit, ift omnibus, sed praecipuein Dei ministris
- ' '
CXXXVIi. nfultipliciler Iiihibentuf, atque ubique damnantur.
AI)JEREHIAM" EPI.COPDH. Verum si presbyter adeo vesiro stridio rioxius forte
•F-ragmentum. — (Anno 867.) • - -. claruerit, praecipimtisut lale beneficium sibi eccle-
Quam uefarium sit cpnsanguineis.lcopulari. siaesiiag concedatur, quo et ipse et sui sufficienter
. posshil liabere "stta.sustentationis solatium.
[Ivo, ix, 12.]
CXL. _ ^
NICOLAUS JEREMI_E episcopo.
, EXDECRETIS NICOLAI PAPiE.
Qui corisanguinaiis copulas diligunt, summopefe B ]
se cavere oportel, ne iri laqueiimdiaboli Cada_ii-_ (Anno 867.)
quamquc sii riefarium sanctimoniales, qtiafeminidi ' ;|;ApudMansi.'..'frf.]
contempto conjugio Christo "se"devoverunt, aut con- Si quis forhicaius fuerit cuni 'dtiabus sororibus,
sobriiiam vel deprojiria cojisanguinitateuxores du- „ veTcum hoverca sua, hoc est cUfrifeiicla palris sui,
cere, omnibus in recta fide Christi permanenlibus vel cum ariiita, seii curii hiateftefa sua,' vel cum filia
patet. patrui sui. sive avunculi, vel cufiVfilia'araitae suae
cxxxvfii". materiera. suae, aut cuin filia filiae, vel filii sui; sive
AD OSBALDUM CUOREPISCOPUM QUADRANT.NUM. eliam cririiava, sive etiahi "ctiriiproava sua, aut eum
— ' filia
Fragmentum. (Anno 867.) frafris, sivb sofbfis siiae,sive cuni bxdre fratfis
Qui defendendo se paganum..occiderU_ sacerdolali , aut filii suil STmilifefsi quaehiuiier pef supradictos
careal ojftcio. corisangiiiriitalls"gradhs se fofriicari permiserit,
[Grat. i, SO, 6.] unrisquisque,eofurh*sihgillatim pei*'sdxvi [aiinos] in
iii
Dehis clerieis pro quibus consuluisti. seilicetqhi hunc modrinipcBriireat. pjiiiiis" qiiideni loto ilfo
aimb iricliisus riianeal a"diiigressus-ddiriusDei,*ct
se-dfcfendendopagam.ni occideruiU, si postea per ,G
eodeih anno, exfeeptts DOftiiniciSdibbbsei festis,
pa.ni!entiam eraendati possint ad gradum pristiiium- solummodo parie, aqiia, et s_ie utattif.
redire, aut ad altiorera conscendere : scilo nos* Secuhdo anrib irigfediahtuf quidern *dbmumDo-
nullam occasionem dare, riec ullam tribuere eis li- sed carriibus et viho aut siceTa*liiinime utan-
riiini,
ceiUiairi quemlibet hominem quolibef modo ocCi- tiif iri inel S'«pjrf".'"exceplis,tif iiifra] feslis et
si
dendi. Yermn conligerit, ut clerictts sacerdotalis Doriiinicis [Dei.
ordinis saltem pagarium occidefit. mitltum sibi cdn- "diebus;posfea VPvb'aliis dubbus sequen-
libus annis per tolum anrii' cirCtiluni qtiatidocarne
siilil, si ab offlcio saCerdotali feCessetit: satiusqiifi
illi in hac vita Domiiiosub inferiori tiabilu irfe- vescihi, ahdrrihi potu-ûo ihebriaTi:potesi-,seconti-
esl, et sl pdturii-bibPfitif, iriiriiniecarne vescarit.
rieant;
prehensihiliter famulari, quam alte indebile apjye'-*-Iiifra liehdoinadaiii"sciiicetitei* et quirilae,et
_ia_"feri___.
lenciodamnabiliter in profundum demergi.
Sbbbaio";aliaeauteni feriaJ sirit piifae,ifl est secunda
CXXXIX. et quarta et sextai..
ADEUMDEM OSBiALDUM. Corivinicivefb dies gifif aibsbiufi:Deiride risque ad
(Anno867.) firieiii deciriiiaiiiii tfes legitimas ferias per tres Qua-
De pmnapresbyleri qui diacohum pefcusserit. dragesimas in anno legiiime custodist; sextam vero
[Ivo, x, 24.'] ® feriam , quandiu vixerit, ih piuie, et aqua observet.
NICOLAUS OSBALDO episcopo Quadrantino". Arma lioh ferM-riisl "conira paganos. Osculuninulli
Studeat sanctilas tua persuadere episcopo tub sibi praebeat,.Sabrifieiuriinisi pro viatico minime sumat,
canonicum sociare nunierum collegarum, id est sex et si sine uxore esse [f.-, cpiuigerit] nunquam conju-
ex vicinis provinciis fratres et coepiscopos tuos: gio copuletur.
quibus lecum junclis, ei decernentibus diligeriter in- Si vero conjugatus est, post quinque annorum
vestigare, et omni annisu scrutari pfocuratc, quate- poeniferitiairiiioh periitus ptivetur coiijugib.-Qui-'au
nus invenire valeatis utrum percussionc jam nomi- tem in aliis" gradibus hsque ad septimam lmeain
nati presbyteri, an cervicis fractione idem diaconus, incestuih pefpetfaverif, debem anriis,' sicut- suprat
* '-
ulferlur exstinctus est. Et si quidern a saepefatb dictrim est, pa.riif'eat.
non ad mortem percussus esl, sed ex Sarie sacerdoli considefandum est si -_emelpec-
presbytero
cadens cervice fracta interiit, secunduni arbi- cavit, aut quauto teriipore qriis-in vilio perdura-
equo
iriuin vestrum pro percussione incaule agenti pre- vit, aul si casu _ aul si non sponte, aut ne-
et considefata qualU.
sbytero pceniteiiliam competentem indicile : ef ali- sciente inceslum perpetravit,
1155 EPISTOL/EET.DECRETA. u^
tale, sive quanlitate peccali provida mente lapso A quatuordecim; episcopus decem et oclo, et his simi-
poenitenliaminj'ungat. iia quaesequuntur.
'
Si quis fornicatus fuerit cum matre sua, aut cum CXLI.
sorore sua, sive cum filia stia, in primis septem EPI^TOLA ADTHADONEM ARCHIEPISCOPUM MEDIOLANENSEM.
annosin solo paneet aqiia vivat, sicut supra dictum " '
(Anno,867.)
est, exceptis Dominiciset festis diebus, et in eisdem De flagelldtbfibuset occisofibus.episcoporum. .
seplem annis domum Domini minimb ingrediatrir; *
dein usque ad expletionerhvigesihii primi anni tfes [Ivo, X, 2j6.]. . :
NICOLAUS THADOM archiepiscopo Mediolano. - -
legitimas ferias observet-in pane et aqua; postea
vero omnibus diebus yitae sua. sextam feriam in De pr-esbyterorum flagellatoribus et occisoribus ,
scilicet qui saeculari brachio minime
pane, et aqua custodiaf, el si sineJ uxore est, nun- praedonibus
quani aliquando cbptileiuf. Qiiod si uxofem habet coercentur, juxla praeceptum:Domini-, placuit fra--
terno amore convenianiur seeundb a'c fertio, quique
postseptimumannum uxori reddatur.-De arrnis verOj
ei pace et sacri corporis perceptione, sicut supra disi te non audierinl, conveiiiente ecclesia eos eucha-
ctum est, fiat. ristia privare : atque si in siia obstinatione, parvi-
• Si cura amita vel matertefa, si consobrinus cum j, ! pendentessacerdotalia monita, forte permanserinf,
cbnsobrina-,' secundum antiquam diffinitionem in ab Ecclesia. compage sub analliemafis interdictione
duodecim annis poenileat a exeommunicatus huma- * resecare licentiam fribtiimus. Quos eliarir riesipiscen-
nius diffiniere, deeem si cum agnata, vel cognata a tes, landem dignasatisfactiOne prsemissa, in gremid'
tertia usque ad septimam propinquilatem secundum* sancfaematris Ecclesiae revocari noveris posse.
anliquam et humanam diffinitioneni; si tertia fuerit CXLII.
duodecim annis poeriHeai,si quarla decem, si quinla ADEUMDEM THADONEJI.
octo, si sexta seplem, sl septimaquinque; si socer (Anno 867.)
cum nuru, si gener eum socru, si vitricus cum privi- Vt juxla grddus cbgnationis modus culpm tractatur.
gria; si privignus cum noverca; si cognalus cuni co- [Ivo, ix, 14..}
gnata, quaeest uxor germarii sui, aut germana uxoris- NICOLAUS THADONI
suaesecundumauliquani efhuraaniorem diffinitionem archiepiscopo Mediolano.
Eos qui cum amitaesuaefilia vel patrui, vel avuh-
deceraannispceriiteat; sisecundahxoris suaeseptem culi (heu!) forte peccaverint,juxta
gradus cognationis
annispaeniteaf; si terlia septem; siquarta sex; sipa- slatuimus' modum culpaetractafi, sicuti
ter et filius, aut duo ffatrescum una muliere, aut cura pridem tibi
apostolicam epistolam de his qui cum spirituali
malre et filia , aut cum duabus sorofibus, aut cum ( • per matre lnqusce ffagitium coramiserint, innoluimus.
duahus commatribus secundunr antiquara et huiria-'
niorem diffiuitioiiem octo;annis poeniteat; si cuni 1 CXLIII.
sacrata'- vifgine, Tel cum sanclihioniali, sive cunf ADEUMDEM.
uxore alterius; si eompatei*cunvcdmmatre, vel fra- (• AhriO 867.)'
ter cuni sorore in Christo seounduin- antiquam diffi- Vt presbyter homicidid sacerdotali pfjtciocareat.
nitionem decem annis poeniteat, Tolet. I, cap. 16, [Ivo, x',29.]
humana diffinitione septem; curii devota qua. est '
NicoLAiosTHJ_DONI archiepiscopo Mediolano.
veste mutata; si cum electa vidua,. vel desponsala
Propterea depresbyteris qui ndn sponte homicl-
alterius; si cum presbytera ,. vel diacona; si cumi dhim perpetrarunt, el.tamen homicidii noxarii quae
vidua vel pagana secundum antiquam diffinilionem reVera homicidaesunt incurrunt, sancinius ut sub-
deceni annis ppeniteat; humana diffinitione septem ; ducli a sacerdotali minislerio, poeriitentia
juxta
si cum vidua aequali,vel publica meretrice, aut an- sacros ordines macerentur, et post, emensis
tempo-
cilla alterius secundum antiquam et humanam diffi- ribus indictae , dignam salisfactionera
pceriitentiae
nitionem annis quinque poeniteat; si cum laica vir-
^ praebentes communionis gratiam consequantur; inte-
gine, quam necijuoniam accipit uxorem secundum'- meratis dunfaxat iri orhhibus Sacro sariclis canonicis
antiquam el humanam diffinitionenv quatuor annis ' ac apostolicaesedis pontificum decfelis", quibus cori-
pceniteat. His autem feniinis cunv quibus omnibus versis et poenilentibus misericordiam largiri posse et.
suprascriptis personis incestis et nefandis commix- ecclesiaeadilum non denegainus, irao hortamur sa-
fionibus commisceretur, similiter ut ordo est mulie- lubriter atque
jubemus.
rum, ita poenileat. Sic tantum et is qui hpe malum
CXLIV.
consenserit; alioquin sic ut fuerit modus culpae, ita
ADJOANNEM ARCHIEPISCOPUM RAVENNATEM.
a prudentissimo sacerdote jiidicenlur. Praeterea si-,
- (Anno 867.)
quod absit, de ordine clericorum forte ex his bmni-
bus pefsonis quaesupra commemorataesunt in aliqua Vt .1 episcopus oceisus fueril, alter non subrogetur,
nisi reis deteclis et punitis.
riierit;- quaeincestaedicunluf, notandum quod unum-
quemque laicus quinque arinis judicatur; subdiaco- [Ivo. x, 49.} .
nus septem, diaconus et monachus decem; presbyter NicoL-ATis JOANNI arcliiepiscopb'Ravenriie.
a Loeus non sanus.
1135 NICOLAIPAP_fi 1 1136
De Oleoberli episcopi Gravellensis crudelissima A j. CXLVL
iiece multum apostolatus noster coridoluit, et maguo
'
mcerore affectus est: sed rursus non minus pruden- . ADTHEUTBERGAM REGINAM.
tiam luam iniramur," ulrum verum sit quod illuc
vestrum factura episcopumsine nostra licentia trans- (Anno867.)
sniserit, cum Hcitum nori sit, sicut dicitis, missum. Arguit quod conlra seipsam tmdio vicla scribat, ne-
Certe etsi aliud non impediret, saltem vos tandem gtitqne fieri possequod suggeril, ut continenlimslu-
scelus paululunfretardaredebuerat, dio conjugium dissolvat, nisi Lotharius maritus cm-
ne cito in tali
e.t de tali populo episcopum constiluerelis,' ubi oves libemquoque vitam promittat.
raorbidae, Judaeorum, in Dominum Salvatorem imi- [Apud Mansi, ibid.]
tanles flagitium, proprium ausi sunt truncare pasto- NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, dilectae
rem. Suslinete •igitur paulisper, et causam quam filiaeTEUTBERG_E gloriosissimaereginae/
siescilis secundum beatum Job diligentissime inve- Epistolam suggeslionis tuae praesulaiui nostro de-
stigate, ne foiie, nisi .digna' examinatio praevenerit, ferentibus legatis tuis missara suscepimus, et quod
manus super. caput sanguine plenum posuisse, quod nihil ipsa litteris, quam quod illi verbis indicaverit,
absit, inyeniamini. Cum autem deteclis reis atque B I evidenter agnovimus. Verum in utroque obstupefacli
punitis qui.dignus sit apparuerit, et cleri plebisque, pariter et mirati sumus, aique tam repenle styU et
ef ducis nostri nostram habentis auctoritatem, qui petilionis inulala verba considerantes, nihil tale te
ulique.unuse plebeeadem essedignoscitur, concor- nobis intimasse quoquo lempore recoluimus. Sed
dia effectafuerit, celebretur electio, sicque demum, quid nobis lalia scribis et suggeris, cuni nos te no-'
sicut in synodo deliberatum est atque constitutum , bis haec et scripturam et suggesturam longe ante
.nobis hoc innolescile : et cum de electo nostro pi*__scierimus?Verum cum ad, relationem omnium
apostolatui nuntiatum fuerit, adjuvante Domino sau- pene insignium personarum, quae in Gallicanis et
etione praemissa, episcopus a vestra beatitudine con- Germanicis regionibus consislunt, mentis inflecti-
secrelur. mus oculos, mullum inter se distare conspicimus,
quod ipsa nunc dunlaxat significas, et quod iHi quo-
CXLV. tidie propemodum verbis et apicibus innuunt. Omnes
ADHINCMARUM RHEMENSEM • enim te irremotam affliclionem, intolerabilem op-
ARCHIEPISCOPORUM.
" pressioneni, nimiamque violentiam pati leslantur.
• Tu auleni his contraria suggerens, nullo cogente,
(Anno 867.) .
Non sludio, sed ex necessitate vel ignoranlia peccan- C sponle ac libenter a regia dignitate exui te velle ac
tes absolvendosesse. optare fateris, et caelera, quae illi quidem aliter lu
vero aliter prosecula esse dignosceris. Ila ut om-.
[Apud Mansi, Conc. tom. XV.] nium asserlionibus legilime a Lothario rege admis-
NICOLAUS Rhemorum archiepiseopo. sa, inique deinde accusata, post haec purgata, dein-
Excellentissinius rexCarolus apostolalum nostrum ceps denuo repulsa, poslremo decreto noslro jure
consuluil, quid agendum sil de bis, qui coramuni- recepta dicaris : lu autem iis omnibus contraria
cant cum his, qul cum Ingeltrude, saepe damnata nunc effecta, et tuae ipsiuo oblita prbfessionis, nescio
communicant femiha, quoniam eos cum excommu- quaefrivola fatearis, quae videlieet nolumus exagge-,
nicatis el fautoribus simul prius vinculo anathemati rare, quia nolumus supervacue laborare. Inlellexi-
relineri constat astrictos. Quapropter nunc bealitu- mus tamen eum qui nocuit sanclae Dei Ecclesiae,
dini tuae injungimus, ut super hoc nostra auctori-. nocere adhuc, et qui in sofdibus erat, sordescere.
tale freta, curam de his sumere audeat. Et quia adhuc. Intelleximus, inquam, j"umenla in' stercore
docta divinitus sanctitas tua yalde novit aliud esse: suo proposuisse putrescere, et cui non sufiicit solum
ex necessitate, aliud exignorantia, atquealiud quodi adulterium perpetrasse, et falsilatis praestigia ac
ex studio delinquitur , istudque posterius duobus; D 1 iniquitatisadinventiories in funiculo vanitatis, con-
prioribus strictius esse puniendum, idcirco solerter. traxisse, apposuit ut etiam auiraas hominum per-
"invigilet, et cauta discretione singulorum mores di-, jurii laqueis.irretitas In exlremum praecipitaret exi-
judicet,quatenushi.qui exnecessitate, velignorantia tium. Sed,quid mirum, si j.aucorum animabusper
delinquunt, auctoritate noslra per te absolvantur, si perjurium acquisivit interitum, qui in sublimi posi-
famen ipsa eorum ignorantia vel necessitas vera, et- _. tus per exemplum suaemoechiaetot homirium millia
non siniulata, vel non ex voluntate processerit, quain perditionis. cbaos demersit? IHud tamen quod.
liler bene nosti. Plerique sunt qui possunt quidem, Waldrada. perhibes testimonium, dicens eam fuisse
sed nolunt recta- nosse; unde psalmista de bujus- legitimam uxorem Lotharii, fruslra conaris astruere, -
modi: Noluerunl, inquit, intelligere , ul bene age- quandoquidem luo nullo prorsus hinc testimonio •
rent (Psal. xxxv). Ulos autem qui sludio suo obli- quis indigeat: cum magis nos ita senliamus quod
gantur, et contemptu interdicta nostra postpouunt, justum esl, el ita intelligamus quod aequum existit,
nonnisi digna satisfaclione pracveniente, volumus a_ ut te etiara veprobala, etiam monua, Lotbarius nul-
le prorsus absolvi. lis legibus, niilHs sine sui discrimine regulis, Wal-
,1_5T EPISTOL.-EET DECRETA. 1138
•dradam moechamin uxorem unquam peruuileretur__A test accrescere. Denique si hoc licet. omnes viri
assumere. Ulrum ergo Waldrada legitima fuerit ali- possunt, quas jure sortiti suntfeminas, si has odio
quando conjux, Ecclesia Dei satisfactione tua non hahuerint, diversis afflictionibus macerare, et quod
eget. Unum tamen scito, quoniam nec nos, nec ea- legitime non fuerint assumptae, fateri cogere : quin
dem sancta Ecclesia, Deo auctore, qui adulteros ju- etiam, ut morlale crimen contra se dicant, illatis in-
dicabit, Lotharium, si Waldradam quandoque re- tolerabilibus poenis compellere. Quls enim magis
•suriipseril,etiam te ul praetulimus-decendente, di- noeere valet, quam eivilis.hoslis"?vel quis amplius
niillet omnibus mOdis iriipunitum. Illud vero quod laederepoterit, quam uxorem marilus? Sed nostales
dicis, Romam te velle venire, nobisque passiones et fraudes praecaveredebemus, et ne proficiant, in ipso
quaedamsecreta tui pectoris reserare; fleri non con- novitatis earum principio detruncare. Nee tamen
venit, quoniam et securilas ilineris quampraetendis, putamus Lotharium, virum videlicet "tuum, in tan-
nulla est, et quandiu Waldrada ita Lolhario juxta tam sui perniciem devolvendum,ul vitoeluae insi-
posita est, ab illo quoquam te discedere non per- diari quocunque modo consentiat, cum non sibi vel
mitlimus. Dura enim tu discesseris, illa recipi procul regno suo minus quam tibi, si ad hoc lam imniaae
dubio creditur, et in longinquitale tua ipsa confestira. piaculum dilapsus esset, acquireret oiunino dispen-
admittitur.' Quod autera slerilis, ut asseris, perma-]B dium. Siquidem tu, quantum humanus intellectus
nere dignosceris, non hbc corporis infecunditas, sed sufficit invenire, non solum innoxia saepecompro-
viri facit iniquitas : qhamvis Deo fecundante legai- bala es, verum et Ecclesiae-semperauxilium provo-
mus, quohiam sterilis peperit plurimos, el qum mullos casse dignosceris. Insuper et sancti apostolorum,
habebat filios,infirmaia est (IReg. n). Perhibes etiam, principis praesidiumrefugiuraque petisli. Unde sedes.
quod malrimonium inler vos non divihitus fuerit apostolica tuam causam coepit discutere, et speciali
ordinatum,"et idcirco pefmanere non possit: quo- quidquid quaestionisemersisset judicio suo resef vare
niam omnisplantalio, quain non plantavit Pater meus proposuit. Quamobrem quisquis'contra te agit, non
cmlestis, eradicabitur (Mallhl xv). Sed recole quia solum Ecclesiam Dei graviter Icedit, verum etiam
vineamDeusplantavit, quam exspectavitjuxta Isaiam sedem _apostolicamde.cuj'usjudicio non licet retra-
ut faceret uvas, fecit aulem labruscas (Isa. v), et ctari, vehementer adversus se commovere convinci-
quae secundum Jereniiam conversa est in araaritu- . tur. Sane si tu Romam venire disponis, et liceutiam,
dinem vitis alienae(Jer.ii). Deus ergo planlayit ma- proficiscendi a conjuge tuo adipisci vis; nos e coa-
tfimonium vestrum: sed conjugis tui vilio conver- tfa' multo magis exhoftamur, ut suadere modis.om-
sum est in amaritudihem : et dum exspeetatum est nibus eidem viro luo procures, qiiatenus prius secu-
ut faceret uvas, fecit, heu! labruscas, vel etiam spi- Q ritatem tibi certissimara tribuat, qua frelra nusquam
nas. Sed" haec quidem ex innumeris epistolae luae metuas te per homineni aliquid incidere laesionis.
sola commeinorarelibuit. Caeterumquis ignorat haec Quod omnino non provenire poterit, nisi Waldrada
-te multis pressuris subactam depromere, ac innu- prius Roniam"mittatur, et de ea quod conveniens sit
meris malis attritam proferre, cum etiam, utpre- diffiniatur; etita deroum-talis.immunitatis certitudo-
diximus, omnes religiosi et dari Galliarum et Ger- subsequatur, ul tu nec veniens, nec commorans, nea
mania. viri haec ita se babere frequenti relatione hinc rediens aliquod patiaris incomraodum. Quod si
tesleiitur, adeo ut haec ie nohis scripturam fore renuit ad repellendara a se sinistram opinionem age-
ante multum temporis aghoverimus? Sed his omis- re, cessa, et ne lalibus fraudis insidiis acquiescas
-sis, hortamur te, ac vehementer admonemus, ut ipsa omnino praecave. Callide quijipe lam ille.-quam sa-
tibimet hianum rion inferas, nec riiorlisfomiten. ge- tellites ejus, te decipere moliuntur, et versutse suae
neres. Meliusquippe tibi est, ut veritatem loquenlem tergiversationis pedicis supplantare procul dubio
alius te occidat, quam lu te ipsara mendacium di- machinantiir. Porro si amore pudicitiae,ut asseris*
cens inlerimas. Sta igitur intrepida atque constans, . solritioncmmalrimonii quaeris, hanc tibi nullo pacto,
et morlem, ;quam quoquomodo semel experiri de- noveris tribuendam, nisi vir tuus eamdem pudicitianij
bes, praecipuepro veritate suslinerenepaveas. Quo- D non ficte sectatus exstiterit'. Deriique ut cura beatts,
niam cum Christus sit veritas, quisquis pro verilate Gregorio papa dicalur, si continentiam, quam vii-
moritur, pro Christo.procul dubio moritur, pro qua appetit, uxor non sequitur, aut quam uxor appetit,,
videlicet et Joannes occisus Baptista martyrium vir recusat, dividi conjugium non licet: quia scri-
sumpsissedignoseitur. Quod si ille proximij'usfitiam ptum est: Mulier sui corporispotestalem non habet,,
loquens interfieitur: quanlo pofius tu Dei jusiiliam sed vir; el vir sui corporis potestatem non habet, sed',
loquens, et de veritale lua lestificans, nullius mortis niulier (1 Cor: vn). Optamus*gloriamtuam in Chri-
formidare debes exitium? Beati enim qui.persecu- sto nunc et seriiper bene valere, dileelissima filia-
lionem paliuntur propter justitiam (Matlh. v), non Daitaix Kalendas Februarii indictione xv. i-
solum alterius, sed et suam. Veruin-nos hanc con-
fessionem tuam, quam non voluntas, sed.vis extor-
sit, nequaquam pro confessione recipimus : nec per-
mittimus tantum vitium radices extendere, quod nisi
evulsum inlime fuerii, ad multorum pernieiem po-
J139 NICOLAIPAP.E I 3140
CXLVII. ii quidem Lotharius adeo iniquitatem suam agnovit
JU>,EPj;SCOPOS IN REGNO LOTHARH CGNSTITUTOS. -ut banc etiam et corrigeret. Ipsa vero nec agnovit,
nec confessa est, nee venenum suaementis deseruit.
(Anno -867.) Verumtamen ab itinere coeptoreducta, nec percussa
De Waldmdm excommunicaiionetertio jam scribW: .doluil, nec attrita voluit
ittotat illorum desidiatn,-et referri ad se jubel, an recipere disciplinam..Quip-
Xotharius cum Theutbergaeonversetur, ,el quomodo _pe quae nec reyersa est ad percutientem se, nec
eam tractet. .eliam duriora vulnera sensil. Merito ergo ea inter
[Apud Slansi, ibid.] morluos reputata : quaenimirum neque •[__....Rom-.
TSicoLAus episcopus, servus servorum Dei.sanctis- xtddit ut viva vocem praedicantium audit neqne iin
slmis et reverentissimis confralribus nostris, archi- suis, etc.] in suis perietralibus occultata, imo jam
epjscopis et episcopis in regno Lotharii Tegis Eccle- foetida jacens, per confessionem ioras egredimr.
siam Dei gubernantibus. Vobis ejusdem in jam falam moscbam sententiae
Optaremus tandem aliquando securi de corre- prolalas notionem duximus nostris lilteris exarafam
etione Lotbarii regis effecti, ad alia ecclesiasticarum denuo destiuandam : admonentes videlicet, ut sal-
dispositionum negotia slylum protendere. Sed nec tem vos el subjectos vestros ab operibus ejus mor'
peccata consummata ipsius, quae mortem generant, B tuis observaretis, et ut praeceplum cst, pollutuin
utcunque permitfunl, nec sfudiumvestrum, quo -fi- minime langeretis (Isa. xn). Quamvis easdem lille-
nem lanlum scelus accipiat, ita vigilanlerac episco- jas, ut relatione nonnullorum audiyimus, imo ut
paliler adversus id saltem nob.iscum decertando lucri nuUius effectu didicimus Tecipere fraternilas
fervorem justitiae demonslrat. Quapropter .attonite vestra -renuerit, nec in hoc pro quo missae sunt, vel
_salis cor veslrum non solum miramur, sed el defle- a nobis excitata. vigilare, sive quamlibet operam
mus. Quis enim non lugeat tanlam lingua. desidiam*? dare curaverit. Quae res si veritate miniine fulcire-
lam remissas negligentiae manus? quando inler tot tur, profecto quantum proficeret, aut non profieeret,
pastorum custodias, ,nec lupi gregi non parcenlis pontificio nostro solerlia vestra jamdudum congruo
insidiae praecaventur, nec leonis aditus quaerentis [pro congrue, HARD.]retulisset. At vero cum-nil ex
*
qnem devoret excluduntui*.El certe eum unumquem- hoc nobis retulerit, patenter datuf intelligi, nihil
que Cbristianum zelus Dei comedere debeat, lnultp hinc studii, ut admonita fueral, earii penilus hahuis-
iriagis vos eodem zelo uti oportuii, qui ejusdem se. In quo llquido patet, quid ageretisnullis horla-
"sanclaedomus, utinam non ad majus periculum ve- libus nostris pulsati, qui nullum in ecclesiasticis
strum, eniinemiorem gradum estis et ordineni con- correctionibus laborem eeritis etiam a snobis toties
secuti. Sed his praelibatis, ecce terlio nunc vobis C incilati. Sed saltem nunc quod Jiaclenus omisislis
omnibus esse Waldradam, filiae nostrae Theutbergas incipite, iia ut unusquisque vestrum veraciter diGere
reginaein.quissimam aemulam, consorlio Christiano- cum psalmista valeat: _Nuncvwpi-(Psal. LXXVI). St
fum et commuhione privatam nostris epistolis in- iiovissime cum apostolo isecurus et laeiabundus.fa-
dicamus. Denique postquam immiiienlia missi no- teri : Bonum cerlamen icertavi,cursum consummavi,
slri, sicut ipsi noslis, Lotharius Waldrada repulsa fidem servavi, et ,de cmlero .repositazst mtihi corona
Theutbergae reginae conjugi sua. obedienter sese juslitim (II Tim. iv). Vefum jam fortasse malilia
reslitull,' et praesliti sacramenli satisfactione certis- sibi finem imponeret, nisi ;quidam vestrum magis
sima fiuem sceleri dedisse merito credi poleraf ; sua, quam quae Jesu Clhrisli sunt, quaenenent.Qui-
slatulum est, .ut tanto fieret ab eodem rege Waldra- dam sibi peritura seu toxicata ieneficia sublratii
da remotior, quanto anliqui hostis calliditas lalibus metuunt, pro justitia quidam loqui renuunt, faver-e
non deesse convincitur. St.atutum estetiam, ut ipsa aulem moechis lota virtule contendunt, ae per hoc
mulier in Italia interim remorata, nostrae praestola- aeternis heneficiis juslo judice decprnente privanlur.
jetur censurae tenorein„•_et ,si banc Romam.venire Quanquam meminisse ^hihilominus debeant, -nos
neeessarium duceremus, incunctanter occurreretj j. penitus non lalere, «juantum ipsi favorem moechis
quatenus coram nobis consistens, aut se si posset praestiierint : nimirum qui ,suri*eptipnes suas 'in
innoxiam exhiberet, aut commissum confessa mi- profanis geslis nos fdudum ireperisse non nesciunt.
sericordiam iuipetravet. At iUa in Jtaliam quidem Qtiibusetsi forieîpostolicamoderatione ignovimus,
licet coacta venit: Roraam vero mentis obstinatione qualiter taraen his quibus pepercimus fuerit ighb-
victa proficisci despexit.iiho tanquam irrerirehensi- tum recolimus. Denique ^sicpraelefila dimisimus, ut
- hilis conscientiae retro conversa in provinciam pro- fuluris epngruam adhiberemus'caulblam; *et sicse
perandi gressu.mprolendit. Quo audito, intelleximus nossent illi provisum fudicium evasuros, si *e sci-
eam fiagllium suum nulla velle correctione termi- renl in idem flagilium favendo 'minquam penitus
riari, nec prppriuni vulnus ulla -desiderare subse- incuispros. Nune iergo, qubniam mhius-sese caute
quenfe medela curari. Quapropter senlentiam in ab eo munierunt, in judicium quod^lilalum est In-
' eamexcommunicationis,
usque ad correctionem, et ciderunt, quamvis .el illis, et his, qui mitlere pro -
idoneam nostram et lotius ecclesiae satisfactionem, irnpetranda venia contempserunt, valde pro.viden-
protulimus. Nam quantum sit ipsa cunctis severius dum est, ne a communione noslra, ac perhoc ab
punienda, in hoc cerlum est demonslrari, quod rex universalis Ecclesiae corapage rtiant, sicque demurii
1141 EPISTOL.E ET DECRETA. M2
degradibus suisminus in finem, quam volunt, exsul- A-gregalionem
J ; -quaesi pudica invenla fuerit a sponso
tent7 -Praetereasi quis, ut fama mentHur, aeslima't suo, ingenlilras ab eo donis et muneribus bonorabi-
nos Waldradae in Galliam remeandi licenliam delur, el vos, velut ministri sponsae et amici sp.onsi,
disse, vel si qui sunt, ad quortim notiiiam epislolae ingeiUig;audio..ellasiiliaperfrueinini. Sivero sponsa
nostrae propier jiccultationem earum non pervene- haec,'eperla fueril conimaculata peccalis, ipsa qui-
rtiiit, si scire non recusant quae super hujusmodi dem tanquam indigna extrudelur a regalibus toiis :
negotio noslra fuerii inimota semper intentio, Chri- vos auieiu pesnas dabilis ,"si forte per vestram ne-
lianuni et Waltarium comiles iiUerrogent, quos Ro- gligeiiiiam et desidiam obrepserit conlagio sseva pec-
mam. licel non uno eodemque, tamen coniinuato cati. Ecce audistis praemium, studiosi; ecce audistis
tempore venientes,,nonsolumut Lotharius, quatenus discrimen veslrun), inerles. His ilaque decursis,
. a pravitate tandem cessaret, jugiter admoneretur, sanctimouiam veslram hortamur, et per incompre-
Iiorlaliûmus : verum eliam-eis, quia Waldrada erat hensihilera saiiclam Triniialem vos- omnes paiiter
exconimunicala inullipliciler intimavimus, pro eo obsecvamus, ut litteris vestris siue mora per legatos
-sciiicet, quia impa_nitens perraaiiere proponens-, a vestros idoneos direciis nobis veraciter indiceiis,
nobis salulis sua. remedium ad limina veniens aposi seciiudtiin jurainenlmn praestiium coram misso
siolorum, uf statutum fuerat, minime poslulaverit. B ] liostip, Lotharius cum'Theuibei'ga .coiiverseiur, aul
In quo considerandum esl, quia si idcirco potissi- si ita jlhun traciat, qiiemadmodura vex iegiiiuie sibi
mum per nos Waldrada mulclata est, quoniam coe- coiyunclam jiebet iraclare r.eginam.>Etqui sinl illj
ptum saluliferum itef non perfeclt, quomodo ut requi nullo pacto a nobis dissidentes, adulteris nullum
tro rediret nostram Keenlianihabere valuerit, igno- coiisentiunl praestare favprera. Necnon ei hanc cpi-
rainus. Sed advos nunc nobis, fratres charissimi, siolam nostram ostendalis, et excoiiimiuiicatipnis
sermo est, et ad vestrae"beatiludinis reverentiam Waldradae tenorem manifesluui faceie studeatis.
nosler stylus dirigitur : qnatenus si adeo [edit. Rom., Janj ?,ero qui h3ac vesirum agere, el intimare quae
a Deo] zelus vester non accenditur, ut Phiriees imi- dixinius postposuerit, ipse se obsoxium ct fajitorem,
-tari videalur, videlicet ut quod ille materiali, vos adulifii-orumpalam ostendet,,: et hoc npbi.s erjl si-
exerceatis gladio spiriluali, saltem Nathan, Eiiam, gnum, ieum tanlo consensisse ..'acinori, si ohedire
eaeterosqueprophelas, qui delinquentes reges salu- huicinsliiutoiiostro neglexerit, acperhoc, tanquam ,
briter corripueruut, aemulaitioneâcerdolali, seu conventum anobis et adinonitum, ac salujbri moni-
pastorali soliicitudine. revocare non renuat. Nani mini satisfacere noleiUem, _sedper oiiiiiia nobiti iu
elsi quondam Elias, infirmitate victus humana, fu- obedieiilem, noslra seutolkig Eccleslajhuiic cominu-
rorem principis fugii, sed et scelera ejus saepe re- 1Q nione constituimus esse rehioium j iu pr_oraptuvidc-
dafguit, et impavidus exprobravit. Similiter et isle licei, secundum Apostolum,habeniei*ohinem ulcisci
beatus pastor Ecclesia. Pelrus, qui prius quidem ad inobedientiam (II Gor. __).Sane cui personam diri-
unius muliefcula. vocem, fragilitale superaius et gendi nulla facultas suppediiat, saltern scripta eam-
ipse humana, quod est divina gestum dispensatione, dem indicaniia mitlere minime parvipendat. Aqu-a
duni mori timuit, auctorem vilae jiegavil: posi ac- indulgentiai Viridunensem aniisiilem non inconve-
ceptum sancli Spiriltis dorium, cujus partem el vor nienter <exciphnus: queni omnino praecijunius.non
i)is inesse non immerito credimus, adeo eliam post solum JHteras>adnos, verum el personam de proprio
minas, post ca_des,vires principum pressit, ut me- clero niittere, sine q,ualibet mora vel excusalione,
rito in igneis linguis Spirilum sanclum accepisse prorsus idoneam. X)j)tamus sanelitalem vestrara
probetur. Nimirum qui quos replevit ardenles, fecit nunc el semper in Christo hene valere. Data VIII
pariler et loquentes, riecnon el flamma divini zelij; Kalendas februafias, indictione xv.
"aique suorum mirabiHum verborum facibus cordk• ;" 'CXLVIIL
principum muridi aCcedenles.£t revera qiiis ihfif- ADCiROLUM CALVUM REGEIi.
niahatur, e't illi non infirmabantur? quis-scandaliza-'B.
(Anno867.)
balur, et illi non urebantur? Sed ne diulius imraofe-"'
mur, verbis vos solum jam nunc ipsius apostoloruni( Quod Theutbergmpidicium Lotharius fetraclare, ac
_ per monomachiamdecerner.evelle dicatur. Petil ut
principis convenire curamus, et quod iUe presbyle- illam in regnum suutn recipidt-: kum ut cpislolas
ros aUoquensprose"cutus esl, ad vos mullo magis> "
dirigati ijuas Lolhario eidem ,' ejusque -episcopis
-
pertinere colligile; et quale malum sit adulterium, ' scribil,
vel quid vos*maneat, si studiosi vel si desides fue- -NICOLAUS episcopus, seivifs 'servorum Dei, dileclo
rilis invenli, ex sermorie illius, qui pef B'. Clemen-- *filio'CAHOLO "gioriosoregi.
tem recitatur, attendite, ait enim : Et quid In omni- Nunquam dolorem generat, sleut spes frustrata,
iius peccalis adulterio gravius? secundum nam- munquam aeque mentem yulnerat, ut molestum
que ifl poenis obtinet locrim: quoniam quidem pri- nunliura veniens insperalum. Sed quod dicimus
irium habent illi qui aberrant a Deo, eliamsrsobrie . 'aperiamus. Denique inter alios sanctaeDei Ecclesiae
vixerinl. Propier quod vos, o presbyteri, Ecclesiami Teligiosos propugnatores, atque verilatis strenuo_s
excolite, et adornate sponsam Christi adpudicitiam. -defensores, neminem magis super. Theutbergae glo-
Spensam aulerii dico omnem EcclesiaeGhristi con-- iiosae reginae conlritioue sollicilum, neminem ma|is
im •' NICOLAIPAP.E i ; au
ipsius lneommoditatibus condoluisse, quarii vestraeA . sin autem, vult eam ianquam propriam quidem
'
pietatis affectum, recolimus.Adeo ut in vita fratris uxorem admittere, sed deinde, tanquam moschata
ej'uscausam ipsius sedi aposlolicaeretuleriljs, et eam fueril, insimulare, alque pro hoc hominem sutan et
-
largitate munificentiae vestrae non pauco- tempore hominem Theulbei-gaead monomachiam impellere,
'••sustentaveritis, nosque frequenler adauxilium illius et si homo ipsius reginae ceciderit, disponit hanc
exhortari sludueritis. Quociroa sedes apostolica lan- sine dilalione perimere. Quaequantura sint omni
tam vestrae charitalis circa eam intuens abundanT vel divinae vel" sanctorum Patrum legi contraria,
*
tiam, quoniam celeri exsecutione, pertiuacia per- magniludo quidem prudentiae vestrae dignius jam
vefsilatis obstante, eausam ejus perficere non prae- adveiiit. Sed et nos hinc aliquid slriclim volumus
valuit, vestra. hanc, - tanquam Deo contemplante, demonslrare, prius asserenles, quia de retroacla
atque beato secum Petro apostolorum principe con- controversa Theutberga non debet ulterius ad ite-
tradente, tuitioni seu clemenli munitioni commisil. ratam responsionemprovocari: quoniam quod bene
Nunc autem, sicut audivimus, Lolharius rex adver- semel diffinitumesl, et interpositis juramentis de-
sus eamdem Theutbergam rursus armalus, ut as- Hberalum, nuUa debet iteratione, nisi fortassis ubi
sensum quoque vestrum huic nefariaeintentioni suae fuerit major auctorilas, retractari. Deinde quia Ec-
copulare potuissel, fcedera vobiscum iniisse dicitur, g; clesiaerefugiumquaerens,et eeclesiaslicumjudicium
et quodam regni sui collato monasterio, pro per- semper expetens, saecularinon debet submitti judi-
denda praefata Theutberga nutum sibi vestrum uni- cio. Post haec vero, cum nos ex utraque parte, id
visse, diffusalonge lateque fama prolenditur. Quod est, lam a Theutberga, quam a Lolhario fuerimus
si, utmulti ferunt, verum esl, vehementer exstilit provpcati judices, nosque amborum conlroversiam
dolendum et amarissime deplorandum.videliceit ul exseculi siraus, ad nullos alios convenil super hoc
a priori consilio pietalis nunc retro, quod absit, negotioj'udices convolare : cum secundum sacros
conversi consilium detis impietatis, el qui hactenus canones, a judicihus, quos communis consensus
favorem"praestabatis aequiiati, nunc assensum prae- elegerit, non liceat provocare; et ubi concessa est
bealis iniquitaii. 0 incomparahiie detrimenlum_!e provocalio, non nisi ubi est major auctoritas, Iiceat
iuenarrabile pii fegis compassionisdispendium! Sed provocare. Itaque cum non sil aposlolicaesedis au-
absil hoc a tanto principe, ahsit a fidelium cordibus ctorilale, quae amborum negolium exsecuta est,
de tantb Christi cultore tale quid facile credere, cum usquam major auctoritas, nescimus si alicui Hceat
potius credendum est, eos qui Balaam iraitantur de ejus judicare judicio, vel ejus retractare senten-
merito reprehendere, qui contra eorum vitam, qui- tiam. Siquidemjuxta quod ecclesiastica lex et mos
bus se similem fieri etiam moriendo poposcerat, Q ( anliquitus observatus indicat, ad iUam quidem pro-
consiliumpraebuit,et cum occasionemde avarilia re- vocatum, et aliorum ipsam dis'solvisse judieium no-
perit, illico oblitus est quidquid sibi de innocentia vimus : ab ipsa vero provocalum, vel sententiam
optavit (Num. xxn). Sed quia de praebendonequitiae ejus quosquam violasse non novlmus. IUudvero,
consensu vestro nondum ex loto credere patimur, quod Lotharius Theulb.ergamde adulterio crimina-
reslat ut ad exhortandos vos, quo circa j'am falam tur, quis non videal dolo esse plenum et omni ini-
reginam pium ac iuchoatum opus consummetis, in- quitate? Denique. si uxor ejus, ut ipse jactat. non
terim calamum tempeieraus. Ecce enim Veritas di- est, quid perlinet ad eum de adullerio illi calumniam
cit : Qui perseveraverit usque in finem, hic salvus texere, cura nec moechari potueril, si alicujus uxor
erit (Mattlt. x). Ecce de offerente juge sacrificium non exslitil? Porro de adulterio si a Lotbario aceu-
Leaio Job legilur: Sic faciebqf Job cunctis diebus satur, et, si convicla fuerit, ultio praeparatur, ne-
(Job i). Quod B. papa Gregorius exponens ait: In cesse est ut fatealur.uxorem. Quid ergo incassura
sacrificio. igitur sancla aetio.in cunctis autem die- laborat, anxiatur, et quod sua.non fuerit uxor, qui-
bus sacrificii coristantia actionis ostendilur. Sed bis buscunque modis et qualibuscunque argumentis
ita praemissis, excellentiam vestram nolumus igno- satagit invenire? Necesse, iriquam, est, ut ante om-
rar<_,adeo Lotharium regem Theutbergam conjugem D 3 nem controversiam uxorem confileatur, si hanc ut
suam diversis affliclionibussubdidisse, et innumeris moechatamimpetendam exislimal. Sed de hoc illa
pressnris eontra praeslila j'urafrienla subegisse, ut coram missi noslri praesentia purgare se voluit, sed
nobis coacta nunc scriberet, regia se velle exui di- ipse non annuit. Monomachiam vero in legem as-
gnitate seu copula, et sola privala vita fore conten- sumi, nusquam praeceptumfuisse reperimus : quairt
tam desiderare.. Gui nos scripsiraus non aliter hoc [edil. Rom., quia] licet quosdam iniisse IegerimuSj,
fieri posse, nisi eamdem vilam conjux ejusLotha- sicut sanclum David et Goliam sacra prodit histo-
rius elegeril. Verum, sicut multorum relalu didici- ria (I Reg. xvn), nusquam tamen ut pro lege lenea-
mus, ipse Lolharius conventum celebrare disponit, • lur, alicubi divina sancit auctoritas, cuin hoe et hu-
eteamdem Theutbergamexaminiproprio in j'udicio jusmodi sectanles Deum solummodotentare videan-
[al., etjudicio, HARD.]subjicere nieditatur, etsi tur.His ita praelibatis, dileclionem vestram obnixe
quidem eani praestigiisfalsilatis suae, vel argumen-, deposcimus, ut cura et sollicitudo, atque omne om-
tosis ambagibus potuerit exhibere, quasinon fuerit nino studium, seu auxilium, quod circa eamdem
iegitima uxor, yult etiam a se penitus sequestrare: feminam semper fervidum habuistis, nullo iempore
H4S EPISTOL/E ET DECRETA. . .1146-
ffigescat, imo nullo pacto tepeseat; sed potius, A . scripserimus, in epislola quam eis misimus, poleslis
quantum vires coelitus collatae mihlstrant, nullate- agnoscere : cujusque transcriptum exemplar vene-
nus ei nocere quocunque gemina [forte, geuuina, randis antistitibus in regno vestro Ecclesiam Dei
HARD.]chafitas vestra permittat ingenio, ne, si forte gubernantibus vestra tribui gloria faciat. Praaterea
quidquam laesionisinciderit, ipsi pro illa in terribili _ rogamus, ut veslra sublimitas sine omni dilatione
divino judicio cogamini reddere rationera; cujus. jiraesentem, crebro dicti regis Lotharii nomijie titii-
nos, tanqnam Deo, sicuti praediximus, conlemplante, latam, per fidelera ac prudentem viruin eidem de-
iUam vice principis aposlolorum, cujus praesidium slinare maturet epislolam, cujus exemplar ecce di-
ascivit, salvandam tuitioni commisimus. Ad extre- leclioni vestraetransmisimus. Idipsum etiam vos de
mum vero, et quando jam nulla securitas, et immu- illa rogamus agere, quam praesulibus ejus regni
nitatis ejus, quod gementes dicimus, Inveniri poterit transmisimus. Sed sciendum est quoniam quidam
remedium, alqae imminens sibi cerlissimo praevide- timoris aut favoris causa nostram suscipere' parvi-
tur interitus, reciplte illam ad vos, el quousque de pendunt epistolam : quidam vero suscipiunt quidem,
ea quod Dominus fevelaverit ordinetur, in regno sed palam demonstrare formidant; vel eliam Lo-
vesiro*fovete, ac ei solitapietatis vestrae beneficia thario placere volentes, hanc aliorum visione
per-
ministrale : et ita demum, si quid illi objicitur, au- B ] niciosissime privant. Qtiapropter obnixe precamur
eloritate nostra praeveniente, ipsius aemuli prose- - utper lalem eamdem epistolam noslram virum
jam
quantur. Sed nolale quoniam tunc haec fieri per- designatis antistitibus vestra sapienlia raittat, qni
miltimus,-curn a jirudentia vestra, vel eorum qui prudenterineedens, nullura prorsus eorumprseiereat,
nobiscum sapiunt, nulla spes salutis Theulbergae *cui hane non tradidisse quocunque modo clarescat.
remanere praescitur. Praeterea _sive de conjugii Quo caute ac indifferentef aclo, qui hane stiscepe-
fcedere, sive de adulterii crimine judicium *sit agi- rit, velnon susceperit, per charitatis veslraeiega-
tandum, nulla ratio pajfuur Theutbergam cum Lp- ^ tum vel Htteras prolinus ac eertissime, sed pleniter
thario posse legalem inire eonflictum, vel legilimum nobis poscimus- intimari. Nam Hcet omnes arguehdi
contioversiae subire certamen, nisrprius ad lempus sint ob nimiae soporeni desidiae, riiullo tamen 1111
" fuerit suae
polestati reddita, et corisanguineis pro- severius inerepandi vel percutiendi consistunt, qui
priis Hbere sociata. Inter quos etiam locus provlden- toties etiam a nobis moti excitari pestifero iorporis
dus est, in quo nulla sit vis multitudinis formidanda. . somno depressi refugiunt. Sed priusquam veraciter
et npn sil difficiletestes producere, vel caeteras per- hos agnoscanius, nihil de his definitivum deliberare
sonas, quae tam a "sanetis canonibus, quam a vene- - prorsus absentia, seu potius ignorantia, justitia di-"
randis Romanis legibus, in huj'usmodi "cbntroversiis G < ctante, permittil. Optamus gloriam vestrara in Chri-
requlruntur. Verum haecnon ut fiarit dicimus, quae . slo nunc et semper bene valere, dileclissime fili.
' sine decreto vel ordinatione nostra fieri non
posse Data vni Kaleridas Februarias, indictione xv.
supra docuiifius : sed ut ostendamus quem legum CXLIX.
conflicium Lotharius congredi posse autumat, cum
personam, quam in suis penetralibus quotidie fali- ADL0THARIUM REGEM.
gat, quotidie conterit, quando yult ad j'udicium (Anno 867.)
educit, quando vult ad claustra reducit, et cum Quod Theulberga twdio afjliclionum conlra se ipsam
educta fuerit, nisi ea profiteatur.quae ipse praecepe- scribat; cmterum dissblviejus conjugiumnon posse,
rat, quis est qui dicere possit quantis malis intro- nisi Lotharius cmlibemquoquevitam spondeat.
ducta submittitur? Propriaeigiltir libertali commitli, LOTHARIO glorioso [edif. Jtom., glpriosissimo]
et ab omni oppressione ac poteslate ipsius, cum regi.
- quo initur conflietus, oportet fiberari, atque in suis Audito, revertenle raisso noslro, correctionis fuae •
- lieenter
uti, et suspectas personas convenit decli- ut ita dicamus initio, gratias Deo condignas egimus,
• nare, quaese ab objeclis ostendere cupit iramunem. et ut libi quoque grates competibiles referremus,
Sedj'am ut, fili charissime, epislolasffinemppnamus, -'B animum praeparavimus. Sed, heu! adversa nuntia
semper vos illud quod de bene operante bealo Job . venientia hujus intentionis nostraaproposito.celeriter
supra commeraoraviraus, recolere", semper in causa obviarunt. Quapropter compulsi sumus.mutare vo-
saepediclaereginae habere pfae oeulis admonemus : cem, el qui ad gfatiarum actiones. os aperire dispo-
qaiafruslra laudabile quid geritur, si cunctis die- sueraraus,'in luctus et increpationes adhuc ofiiciura
hus quibus vivit, hoc non exsequitur operator : linguae coacti dirigimus. Siquidem epistolam nunc
• atque incassum in stadio currit, qui anlequam ad suggeslionis Theulbergse gloriosae reginae missam,
locuhi succumbit. Scriptum deferenlibus legatis ejus,_ suscepimus, quam nihil
" designaium perveniat
quippe est: Vmqui perdiderunl sustinentiam (Eccli. intimare reperimu^ litteris, nisi quod illi asserere
M). TOSaiitemsic currite, ut comprehendatis (I Cor. videbantur verbis. Verum in ulroque ohslupefacti
ix). Qtisepraelerea de Waldrada moecha et excom- pariter et mirati sumus : alque tam repenle slyli et
municala decreverimus, vos non latet. Qnae vero, petitionis mutatae sensus perpendenles; njhil tale
quoniam nobis non annuentibus in Galliam babita- illam nobis intimasse quoque [al., quoquo, HARD.]
tura repedavit, super ea episcopis regni Lotharii tempore recoluimus. Siquidem cum ad relationem
iiil NICOLAIPAP.E I 1148 (
bmnium pene, qui ex GaUicanis et Germanicis re-}Amor.tua, tu nullis legibus, nullis fegulis unquam
gionibus Roinam oralionis gralia veniunt, vel mul- Waldradam in uxorem possis aul perniiltaris assu-
lorura illic degenliura, oculos mentis inflectimus, mere. Ulrum ergo Waldrada lcgilima lua fueril ali-
plurimura dislare conspicinms, quod ipsa nunc dun- quando eonjux, Ecclesia Dei satisfaclione Tbeulbergae
taxat significal, et quod hi omnes quotidie pvope- non eget. Unum taraen seimus, quoniam nee nos,
inodum verbis et apicibus innuunt : quippe quam nec eadera saheta Ecclesia, auctore Deo^ qui adul-
iiireinolam cuneti afflictionem, ac intolerabilem teros judicabil, te, si Waldradam quandocunque
pressuram, nimiamque violenliam pati teslantur, resumpseris, etiam Theutherga decedenfe, dimittet
qiiamvis illa contra, spoiue ac libenter a regia di- modis oninibus impuiiitum. Illud vero.quod dicit Ro-
gniiale exui se velle ac optafe fatealur ei copula. mani se velle venire, nobisquepassiones et qua_dam
Qiiaeilli quidem aliiei-,haec vero aliier prosequi cer- secreta stii _)ectoris reserare, Jeri non convenil:
iiitur, ita ui oniniuni assertipnibus legaliter a te j}uoniam et securilas itinerjs, quara praetendit, nulla
adniissa, inique deinde acctisata, pos.iliac judicio, est; et quandiu Wal.drada ita tibi juxta posita est,
quo tibi ei oinnibus suhjectis tuis, neenon et episco- diaboli A*ersulianon.abesse convincilur. Dum enim
pis placuit, evidenter purificata, deinde secundo re-, Jheuiberga discedit, Waldrada incunctanter. acce-
* *Bdit : iiiinirum.quia duni lex repellilur, pr«varicaiio
pulsa, postremo raonit.is et decreto noslro, parii.er*.
el hortaiu filii nostri excellentis Augusii, jure re- .confestin)inducilur. Caelerum quis ignorat Theut-
cepia dicatur. Ipsa autem ,his omiiibus contfaria bergam baec contra se .muliis pressurjs subactam
nunc effecta, el suae ipsius oblita profeclionis, ne- deponere, ac innumeris malis atiritara, irao. mov-
scinius qu_3frivola faleatur : qua: vitielicel uolumus tis periculum forinidanlem, quod.solo Deo.custode
exaggerare, quia liolumus supervacue labor.are. Didi- -frequenter evasit, assercre? Cum etiam, ,ut pra;di*s:i-
cimus lamen mullorum relalu ac mullis indiciis, ,te mus, pene omnes religiosi et clari viri .Galliafumct
ad imitationem eorum conv.ersum de quibus aposlo- Germaniae haecjta se habere relalione tes.tenlur;
lorum princeps dicit fSi enitn refugientes coinqui- adeo ut haec eam,quae nunc scrjpsit, nobis scriptu-
ttationes mundi in cognilioneinDomini nostri et Salva- ram fore ante multum temporis praescieiimus. Ve-
toris Jesu Christi, liis rursus implicili superanlur, rum nos talem confessionem,ejus,,quamno_nvolunlas
facla sunl eis posleriora deleriora prioribus. Melhis sed vis exlorsit, nequaquampro confessione .recipi-
ehim eral illis non cognoscere viam juslilim,.q.nam "mus. Quamobrem quisquis contra Theutbergam
post agnilionem retrorsum reverli ab eo, quod illis agit, non solum Ecclesiam Dei graviier laedit, verum
'traditum est sanctomandalo. Contingit enim illis itlud ellam sedem .apostolicam, cujus judicium ,non licet
'yeri proverbii, canis reversus ad suum,vomilttm, et C relraetare, vehemenler arlyprsus.se commov.ere.con-
"suslbtain volutabro luii. Didicimus, inquam, le, qui vincitur, quoniam illa px.ulraijue pa.rteproyo.cala,.id
prolixo-lempore in scelere permanens, EcclesiaeDei esl tam a le quam,a Theuib.eriga,.cujusyes,tri negolii
nou modicum nocuistj, iipoere adhuc, et qui in sor- exsecutrix'[Ii'd.i..>J?pnt.J inlerpretrix] et_inleremp.lrix
dibus eras, sordescere,adhuc..Et certe in reversione! effecta esl. Jam -vero si..eadeni .Theulb.ergaHojnam
legali noslri le correptum audienles, ullra quam venire disponit, etlicentiam ,a te, .coi.ijuge videlicet
dici valeai exsultavimus, et omnipolenti Domino gra- suo, proficiscendi adepia fuerit, securiias.est efpror-
•lias immensas rettilimus.: putautes videlicet, dei sus certissima trib.uenda, qua freta nusquam meluat
•apprehensis a le boiiestismoribus, tandem aliquandoi seper horainenialiquid inciderelaesionis. .Quodomni-
fiagrantiam in odorem suavitaiis adDomiiium dirigi,, no npn provenire poterifjiisi Waldrada.Roinamprius
inon foetorem delteraiaerieqbiiia. tuae colluvione per miltatur, ,et de ea qupd.conyeniens sit djffiniaiur:.et
muiidum ullra dispergi. Sed heu! e conlrario, proi ita demum talis jmmunitatis certitudo iiubsequaiur,
suavi odore foetor, non in quo cu.rr.enduni sit, sedl ul saep.edic.laThpplberga nec yeniens, oec.coinmo-
•qui tola velocitate fugiendus -exislat, ecce hac i.llac- rans, ,ne_crediens., ;aliquod patiatur incommodum.
que diffunditur. Siquidem, ut ppinamur, .tibi noni ..j, Quod,.siminime pro Tepellenda a -,le .sinistra suspi-
suffieii solum adultefium perpetra.sse, nisi ajiponas> f,cione,promiseris .agere, cessandum >est,,,ne talibus
ul eliam animas hominura perjurii laqueis irretita,ss fraudis insidiis acquiescamuSj.oranimodispraecaven-
in exlremum deiiiergasinteritum.Sed quid mirum,, .dum. Tuque summo sludio praefatam Theutberâin
si paucorum aniinabus per perjuffum exitium ac-- ponjugem tuam tanquam propriamcarnem fovere-ac
quisisli, quando in tanla subliniilale positus., perr diligere procurato, et ne illam separariate ullo
exemplum tuae moecbiaetot hominum niillia in per- paclo coiisenlias, vigilanter attende. ynde;sivulta
ditionis chaos praecipitaveris? Nam maj'ora facit cri- te discedere, corripe, imo corrige eam, el a tali in-
'jnina sublimilas dignilalum. Ulud aulem, quodprae- fentionp per omnia satage revocare. Jam vero_si
nominata fegina quasi Waldradae testimonium perhi- .amore pudicitiae.separaiioiiem quaerit, et conjugalis
bet, dicens eain fuisse luam uxorem legiiimara, autt connubii solulionera elflagitat, cerlum est, Apostolo
invita, autfrustra conatur adslrnere : quandoLSuideni n praedicanle, quoniam mulier sui corporis poleslalem
'iHiusiiullb prorsus hinc leslimonip quis indigeat.. non habet, sed vir. Verum si et ipse pndiciliam secta-
Cum "magis nosita senlianuis quodjustum, et itaa. tus religionis oblentu copulam dissolvere vis, tanlu.m
5ialf.lli'gamusquod aequum esl, iit eliam Theutbergai ne simuliale fiat, concedimus. Nam licet seriptun\
1149 EPISTOLiE ET DECRETA. USQ
sit, Quod Deus conjunxit, homo non separel, Deus A mulieris passione, et -ad'sulfureos foetores, et
tamen et non bomo separat, quando divini amoris brevissimi temporis desiderio, vinctus et obligatus
intuilu, ex consensu utriusque conjugis malrimpnia ad perenne traharis exitium. Deterius quippe irf
dissOlvitnlur. Si ergo hoc modo vis, nos -grato per- populis praelali delinquunt : ac per _hoc ipsi cru-
miltiraus anitho, celereraque pra_bemus assensum. jlelins quam caeleri puniunlur. -Sed ut manifes-
Aliler aulern fieri mutuam vestram separationem tius vera nos dicere scias, beaium papam Grego-
prohibemus : siquidem scriptum legimus: Eruttl duo rium audi, qui ail : Scire elenim pralali debent,
in carne und. Quod divus Gfegoriusexponit dicens : quia .si perversa unquam perpetrant,, tot .morli-
Si igltur vir et uxor uiia caro sunt, .et -Teligionis bus digni sunt, quot ad subditos ,sups perditionis
causa vir dimillil uxorem, vel mulier virum in hoc exempla transmittunt. Unde necesse est ut tanto se
mundo remanentem, vel foriasse ad illicita migran- caulius a culpa custodianl, quanlo j)er praya quae
tem, quae est ista conversio, in qua unacademque faciunt non soli moriuntur. Haec ,autem" nos tibi
caro, et ex- parle transit ad conlinentiam, -et ex nunc scripsisse, et quasi inter nos et te verba ,no-
parteremanet in pollutione? Si vero utrisque conve- stra excessus tuos corripientia discurrisse sufficiat.
niat coiitineniem vitam dueere, hoe quis audeat Caelcrum praecave nequando nobis, .secundum Do-
aecusare? quando cerinrii est quod onmipotens B niini praeceptum, duos aur tres testes adhibeamus :
Dominns, qui minora coneessil, majora non probi- imo-vero, ne hoc Ecclesia. sanctae dicamus, et, quod
buit. Porro si sleriliias accusatur, cogiia Sarani noft-optamus, de caetero fias cunclis sicut ethnicus
nonageiiariaro, Aniiam quoque siraul el Elisabelh : et publicacus.
quam tamen sterilitateni forlasse non facit infecun- Porro excellenliam veslram hortamur, ut hoc
dilas, sed iniquilas. De' aliis poslremo vitiis, audi exemplar epistolae ad Lotharium missae, quousque
quid coelestisbibliolhecsecultor dicat Hieronyinus : illum nostris monilis ohedire perfecte cognoverilis,
Grave, Inqult, pondus uxorumest, si, excepia causa apud vos, nemine alio sciente, retinealis. Si aulem
foniicalionis, eas dimittere non licet. Quid enim si suae obstinationi non cesserit, et quaeei ad pra.sens
temulenta fueril, si iraeunda, si malis moribus. si dirigimus, .perficere dislulerit, vel si Theulbergam
luxuriosa, si gulosa, si vaga, si jurgatrixelmaledica, reginani debito honore nOn lietinuerit, vestra ad
tenenda erit istiusmodi.? volumus, nolumus, susli- oninium notitiarn , quae.de eo statuimus, faciat've-
nenda est. Cum enim essemus iiberi, voluntate nos nire sublimiias, el juxla nos.trae censuraa modum
subjecimus servituli, ct revera, ut verbis utamur ad glojiam veslram transmissum huc illucque dis-
Aposloli, alligalus es uxori? noli qumreresolulionem. pergat.
Ergo, gloriosissime reix, esto propria contentus G ( CL.
uxore, cl praeter illius, alterius unqtiam ne quaeras AD LUDOVJCUM REGEM .OERMASiiE.
consoniuni. Et certe, quantuin huraanus invenire
.(Ant)0'867.,).
sulficit intellectus, .eadem crebro "memorata mulier Vt Lollmriutn ad
non solum insous saepe eomprobata est, verum el diligendam TJieitlb/ergam.excitqu
pergal, et Ingeltrudem ad R_osone)nmariium r.edire
Ecclesiaeauxilium, atque judiciurii provocasse di- conipellat.
gnoscitur. Insuper et sancli apostolorum principis [Apud Mansi,J'6frf.]
Pelri praesidium expetivit. Cinde sedes apostolica NICOLAUS episcopus, sefvus servorura T)e!, dilecto
causam vestram per i.psamcospit discutere, et quid- filio LUDOYICO giorioso regi.
qiiid quaestlonisemersisset, speciali judicio suo re- Precamur amabilem dileclionem vestram ut re-
servare proposuil. Qua de renon pulamus teintan- gem Lolharium monere nullo pacto desistatis ut
tam lui pernieiem devolvendum, ut con.tra nosifas debitam dileclionem Theutbergae reginae uxori suae
diflimliones,_yeladversus -.cr-ebrodictam feminam, semper impendat: necsibi blandiatur, quasi sludeat
beati Petri confugio prorsus innixam, agere quo- eam cogere ut aliquod sibi Crimen impingat, ht
cunque modo consenlias,: cum iibi polius, et regno per hoc valeal illam a suo ebnsorlio sequestrare i
tuo, quam Theutbergae, si ad boc lam imraane pia- -" quoiiiam hoc nec ipse legafiter agere praeyalet, nec
ciilum dilapsus fuefis, acquiras oranino dispendium. nos talibus pfaesligiis, el lam fraudulenlae calliditati
Igitur consilium nostrum accipe, et monita hostra locuni dare perniiltimus. Sed eiiamsi anundanle
tanquam affectuosi patris .amplectere, atque ab iniquitale, qualibet astutia,-poiius autem violenlia,
omnipravitatenienleii),Hnguam, cofpusquerefraena, lale quid niachinari poiuisset, Waldradam ,ei moe-
praecipueWaldradaepellicistuae, et dudum a te re- cham, cujus immundo desidevio ad isla inlendit,
pudiatae,commtinionemdeclinans, et ejus consortiuni anhelai, et pervenire dementefaffeclat, nullus con-.
perpetuaeoblivioni contradens. Excominunicataest jugali foedere permitteret sociafi, nisi iorle quis
enira, el usqne "ad praesentiam nostram, ah omrii omniura legum, nisl cunctarum.regularum temera-
Chrisiianorimi contubernio sequesirata, sicut loius lor et infraelor inveniri voluisset. Agile igitur circa
jam novit Occidens , et jam jamque qtioque per eum lieriigne, hl qupriiamtfilius germani T.estri iest,
missos nostros minirae cum plagis cacleris Oriens lanquam os vestrum et carnem raonere, increpare,
ignorabit. .Quamobrein cavendum esl, ne cinn ea imo vero eliam severius, corripere, ijuin et quoqup
pari raucrone percellaris senlemiae, ac pro unius raodoxorrigere sludeatis, nienlis scilicet ejus salq _
iiU , *• NICOLAIPAP_E I 115*2
tem magis quam corporis anhelantes. Postrerao, filii A renlissimo et sanctissimo confratri nostro ADONI
charissime, non vos latere credimus, quot et quan- archiepiscopo decretum perpetuum Viennensi Eccle-
tos labores pro refuga illa Bosonis uxore ssepeper- siae.
tulimus, et quoties eam, ut ad justitiae tramitem Quod reverenter petiitsanctitas tua a.sede aposto-
remearet, salubriter admonueriraus : et qualiter Hca, et humiliter expostulavit, ut pvivilegium anti-
etiara non resipiscenlem, sed nequilia sua pertina- qnum a palribus et praedecessoribus nostris Vien-
citer persistentem, gladio analhematis percusseri- nensi sacrae sedi concessum renovaremus, auetori-
mus. Quae nec percussa doluit, nec attrita voluit tas hujus sanctae sedis, quia digna res petebatur,
fecipere disciplinam. Vir aulem ejus, innocens vide- non abnuit. Sicul ergo ab anlecessoribus -nostris,
licet, in ejus absentia hinc inde labore non modico bealissimo scilicet Leone et a reliquis pene ad no-
fatigalur, quoniam nec ipsi reconciliari absenti stra lempora, tuis antecessoribus praesiilum est lar-
praevalet, nec alterius illa vivente cohsortium ei gilione apostolica, ut juri Viennensis Ecclesiae qua-
. conjugale"conceditur. Qua de re quoniam improbi- tuor civitates vel oppida, Gralianopoiis seilicet, Va-
tatem et insolenliam ejusdem viri continuam pati- lenlia, Genava, Darentasia, perpetue subjectae ma-
mur, volenlis scilicet ardenter ad secundum, imo nerent, ita modo noster praesulatus futuris tempori-
ad illicilum convolare connubium, obnixe dilectio- B * bus firmum et inconvulsum durare praesenli decreto
nem vcstram deposcimus, ut pro revocanda ea constituil, et ut ad poteslatem et disposilionem
orane studium pro Dei amore sumatis, quinimo"et Viennensis metropolij. pertineant immobililer defi-
eamdem perditam ac saepe damnalam feminam nivit. Neque tamen propterea Darenlasiensis Eccle-
lucrari Dorhino valeatis, ila ut si monilis provocata sia si aliquod munus privilegii illi concessum est
viam suae salulis non arripit, saltem pressuris per perdet, quia nec hoc modo Viennensis archiepisco-
vestram iridustriam angustata resipiscat: et quae pus et primas ipsius a"noslra auctoritate poslulavit,
ad Dominicam ccenam sponte inlrare noluit, dum ut iisdem in tribus oppidis vel civitalibus quae nunc
tantum intret, vel compellatur invita. Nam forte de additae et eommissasvidentur non ordinaret, et epi-
huj'usmodi Domiriusper prophelam dicit : Ecce ego scopos eorum ad se, cum opportunum videret, non
sepiam viam tuam spinis, et sepiam eam maceria, et advocaret. Sed ut sub jure Viennensis Ecclesiaeita
seniiias suas non inveniet, el sequetur amatores suos, se posilum semper sclat, ut per dispositionem ipsius
et non apprehendet eos: qumret el non inveniel eos, haecomnia ecclesiasiice agat, et ad synodum ejus-
et dicel: Yadam et revertar ad virutn meutnpriorem, dem archiepiscopi et primatis voeatus pariter cum
bene tnihi erat tunc magis quam nunc (Ose. n). eisdem ipsis sibi concessis occurrat; et, quantum ad
" quia
Quod venerandum oraculum si tropice disseratur, " generalem observationem attinel, nihil praeler auclo-
non parvam utililalem generat. Verum nunc brevi- ritatem Viennensis pfaesulis - definire praesumat :
ler dicendum est, quoniam si eadem femina, sicut sitque humiliter, sicut a sancta. recordalionis prse-
nec debet, nullius communione frueretur, et non ex- deeessoribus nostris salubre firmalum et statutum
quisitis voluptatibus potiretur, si denique vias suas est, Viennensi Ecclesiae ila suppositus, ut postmo-
spinis septas paleretur, si in terrenis desideriis de dum liberius dignilatem suam a nobis sibi conces-
impossibilitate Iassaretur, jam Deum profecto ad sam habere et tenere praevaleat; ne forte si aliler
nientem reduceret, et ad amorem viri proprii' vel fecerit aut praesumpserit, non solum aliqua sibi.
invita rediret. Sic ergo "pervicaxilla et impoenilens concessa amillat, sed etiam propler transgressionem
afiima, quae diu est adultera, conala persistere, sic et inobedienliam durius daimnatusin fulurumhumi-
fortasse, si tamen necessitas ei per vos rerum inte- Helur. Data Idus Jun., indiclione xv.
. rini liiulatarum imponeretur, fidelis jam deeerneret GLH.
esse conjux, quse merito ac veraciter deinde dicere ADHINCMARUM ET CETEROSEPISCOPOS IN REGNOCA-
posset: Revertar ad virum meum priorem, quia bene ROLICONSTITUTOS.
erat mihi tunc magis quam nunc Oplamus gloriam j (Anno 867.)
p
yestram, bene valere, dilectissime fili. Dala Nonis Exponit causas odii et invidim Grmcorum adversus
Martii, indietione xv. Ecclesiam Latinam : mittil illbrum objecliones,ut
eas refellant, et qum contra illos invenerint, in Vr-
CLI. bem transmillant.
ADADONEM VIENNENSEM ARCUIEPISCOPUM. [ApudMansi, ibid.]
NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, reve-
(Anno 867.) renlissimis et sanctissimis HINCMARO el caeteris
Confirmatur auctorilate pontiftcia vetus privilegium confratribus nostris archiepiscopis et episcopis in
metropoleos Viennensis.
regno Caroli gloriosi regis ecclesias constitutas
[ApudMansi, ibid.] regentibus.
' NICOLAUS
episcopus, servus servorum Dei, reve- a Omnium nos portare onera qui gravantur, imo
<•Omnium nos portare. Quod sub finem
hujus genter praestitum doGelFlodoardus lib. m, cap. ..
epislohe facere jubelur Hincmarus, ut eam ad alios Quam, inquit, epistolam Hincmarus suscipiens, m
archiepiseopos deferendam curel. id ab ipso dili- Corbonacapalatio consislentiregi Carolo ctttnpluribus.
" *
1155 EPISTOUE ET DECRETA. 1.1S4
haec in nobis.porlare beatissimum Petrum, qui nos A et ratione competenti firmavimus. Deinde feisfaclo
adminislrationis suae protegit ac tuetur baeredes, concilio, et lectis profanis gestis, quaepr_edie.us.Leo
fraternilas veslra Hquido novil. Verumtamen inter a Secretis detulerat, ubi putatae deposilienis fratris
alia quaenos immensis lahoribus inserunt, illa nos et coepiscopi nostri Ignatii tenor conlinebatur, in-
praecipuecommovere videntur, quaenobis, inio uni- venli sunt iidem missi nostri tam in damnatione Igp.a-
versaeocciduaeparti, a Graecorumimperatoribus, Mi- tii, quam iu communione Pholii, oranino culpahiles.
chaele scilicet et Basilio, et ab his qui sibi parent, Unde nos ecclesiam nostram sine omni volentes ma-
neqniler ingeruntur. Hi enim odio et invidia contra cula, sicut semper, subsistere, ne videlicet in ea,
nos inflammati, quae inferius annotabimus, nobis illis impunitis remanentibus, vel tenuis subsannandi
quasi crimina li__reseos impingere moliuntur. Odio oriretur occasio, aul nos eorum pravitati consensisse
quidem, quia Pbotii adulteri et inyasoris Ecclesiae videremur, utrumque damnavimus, et excommuuica-
Consiantinopolitanae atque neophyli, a depositis tioni submisimus : damnationem vero Ignatii, vel
et analhemaiizatis factam promotionem non solum promoiionem Pholii, penitus respuimus et conde-
non approbavimus, sed et damnavimus : frairis mnayimus. Reverso autepv Leone a Secrelis Conslan-
scilicet et comministri noslrilgnalii ejusdem ecclesiae linopolim, Michael imperalor comperiens per episto-
patriarcha. dejectionera, utpole a subjectis, el ab B lam nostram, quam per ipsum transmisimus, quod
imperiali potentia faelara, nullo suscipientes assensu. nec depositionem Ignalii, nee promotionem _Photii
Invidia vero, quia regem Bulgarum Michaelem no- suscepissemus; moxquemdamlegalum suum, nomine
mine, cum genle sua, Christi fide. suscepla, a sede Michaelem, protospalharium, cum epistola injuriis
beati Pelri institulores et doctrinam expelivisse au- plena ad nos direxit, et ut senlenliam nostraih ad
dierunt. Volenles quippe, nimiumque anhelantes, votum ipsius commutaremus, vehementer hortatus
eosdem Bulgares a beaii Petri suhjectione subducere, esl., At nos injnrias quidem nostras non curanteS,
suosque imperio sub praetextu Chrislianae religionis licet circa Ecclesia. injurias non tacuissemus, scri-
callide subjugare, lalia de sancta Romana Ecclesia psimus epislolam nostram, _et hanc, per indiclionem
non liabenle maculam, aul rugam, aul aliquid hujus- quarlamdecimam praefato imperatori per jam nbmi-,
modi, piaedicanl, quatenus illi, ulpole adhue in fide natum Michaelem protospatharium legatum suum
rudes, haecaudienles, nos quasi noxios, el diversa- direximus, tam videlicet a nostra ecclesia falsas
luin haereseon squaloribus respersos, vilent, decli- objectiones repellere cupientes, quam ipsum impe-
nent, alque penilus deseranl. Denique cuni clamor ratorem cum sequacibus suis superhoc negotio ad
malorum, quae in Conslantinopolitana Ecclesia, tam reclum juslitiae perducere tramilem anhelantes.,Sed
per eosdem principes, quam per eos qui illis sive C ut plenius haec tam ipsi imperatori, quam aliis fide-
melu, sive affeclu ad volumparent, mulliplicatus et libus intimari potuissent, convocatis"quibusdam e
consuinmatus essel, noslrisque auribus increscens, vicinis locis fratribus ef coepiscopis nostris, de his
immensum cordi super tanta nequitia dolorem incu- quod nobis canonice visura est, praedecessorumno-
lerel, etiam ipsis peientibus et obnixe -precantibus, strorum secuti vesligia, decrevimus el ordinavimus,
ad hanc inquirendam et nobis referendam missos quod etiam sanclitali vestrae post modicum, Deofa-
nostros, Rhadoaldum scilicet et Zachariam, lunc venle, plenius intimare disponimus. Quo rite sicut
episcopos, Constantinopolim destinavimus, qui illuc arbitramur ordinalo, quaerere coepimusopporlunila-
pervenienles. patriarcham Ignatium damnando, et tem,.qua freti missos apostolicaesedis eliam adhuc
Photium communione sua firmando, contra inler- Constanlinopolim cum exhortatoriis epislolis desli-
dictum noslrum faclioni eonsensere Graecorum.Cum naremus: qui et pro salute ipsflruin competentibus
autem patrato nefando scelere Rornam reversi fuis- eos monilis aedificarenl, et quaefuerit de illis itposto-
sent, missus est etiam ab imperatore Michaele cum Hcaesedis prolata senlenlia, manifeste denuntiarent:
ipsis ad nosproprius legatus, nomine Leo a Secretis. juxta quod et magna synodus Nicaena(can. S), de
ln quorum adventucognoscentes tam praefatum Igna- his qui abjiciunlur sanxisse dignoscitur. Videbatur
tium injuste depositum, quamPhotium moechum ir- D enim nbbis iter navale salis difficile, et propter eo-
i'egulariter in sedc Conslanlinopolitana firmalum, rumdem Graecorum experlas insidias valde caven-
molestissime tulimus, scribentesquenostram summae dum. Cum his itaque anxietatibus undique coaretare-
auctorilalis epistolam, eidem Leoni a Secrelis impe- mur, et ingentibus preraeretur angustiis, ecce shbito
r.itori per indictionem decimam banc deferendam legali jam fati regis Bulgarum npbis adesse nunlian-
contulimus. Per quam videlicet nos nec illam dam- tur. Unde, quis esl qui dicerepossil, quanto gaudio, *
nalionem, nec laleni promolionem, utpote utram- vel quanta exsullatione simos repleli ? eo quod et
que inique patratam, admissuros fore praediximus, eorum salubrem conversionem per divitias bonitalis
episcopisretegit, el ad alios archiepiscopos, sicul in Hincmaro misit, ul Flodoardus idem iradit Iib. 111,
mandaio acceperat, dirigere studuit. ldem eliara suf- cap. 25, catalogum lexens epistolarum Hincmari
fraganeos suos, ut Graecorurn objeclis responderent, ad Odonem. Respondit et _Eneas Parisiacensis
excitavit, ut Odpnem Bellovacensem, ad quem episcopus, cujus ea de re Iiber exstat ih bibliolheca
Hincmari de hoc argumento exslat epistola IV , Thuane. Unde tibi prologum exhibemus. JAC,
Kalendas Januarias hoc anno scripia. Respondit SIRM,
ergo inter eaeteros Odo, et librum a se composilum
41S5 MCOLAI PAP_E I 1156
Dei cognoyimus; et quia illos doclrinam beati Peiri A quem suum oecuiiieiiicum patriarcham appeUant,
aposloli, seu sedis ejus, exquisisse comperimus, qui, dandas improbe requirebant. In his igilur, exjrlosis
. Heel longe positi corpore, nobis tamenfacti sunt fide caeteris curis, vos, fratres, summopere convenit
praesentes : sed et quia per eorum regnura facilem ac desudaie : et quia communia suht hsec opprobria,
terrenum missis nostris ad terram Gra.corum acces- quae universali Ecclesiae, in ea "duntaxat parte quse
sum patere perspeximus. Ordinatis igitur lam quae Lalina uti dignoscitur lingiia, sicul praetulimus,
Bulgarum gentis congrua fidei rudimentis agnovi- ingeruiitur, communiler onines, qui divino sacerdo-
fnus, quam quaeConslaiUinopoliriimitteredisposueri- tio illusirari videmirii, decertaredebelis, quopalernae
mus,missos qubqiie rioslros cum Iegatisjam nominati tradiliones tantae derogafioni non pateant: sed quae
regis p'efipshistrahsituros regionem direximus. Quos pravi quique consiidia* contentione tahi meniienles
imperatores Gfaecorum non solum recipere minime quain erranles maetilafe gestiunt, manu eommunis
consenserunt, veriini etiain velieraeilter adversusBul- defensionis ab omni naevo blasphemiae funditus
gares aniMioscoirinioverituf,eoqupd per suameos ter- eruantur. Ridiculum est eiiiin, el salis abominabile
i*amtfansire'-p'e"fii)is'eriht:nihifailiud procul dubio dedecus, ul terapoiibus noslris vel falso insimulari
ihnuentes, nisi quod eos, si per sfbi subjectas regiones sanclam Dei Ecclesiam perriiiiranius, vel eas tradi-
g liones quas amiquilus a paifibus nostris suseepi-
tfarisissent-, illis pericnlis traderent, quibus praefalaeB
urbis haerelici principes saepe sedis aposlolicae lemus, pro libitu semper erraiitiuni infringi patiamur.-
gatos, pfo causa fidei vel correctionis ecclesiasticae Quapropler necesse est ut eorum conatibus resisla-
desiinaios.tradidisse leguntur. Pfaelerea cum Bul- riius, et falsis illorum j'aculis verilalis clypeum
garum rege demorariiibiis, et ad ufbemConstanli- 0])ponamus. Quod nos quidefn, opitulante superna
nopolitanam elsdera nostris accedere missis conan- potentia, prout valemus, agere non omiltemus :
tibus, iidem imperalores epistolam suam ipsi regi nec, cum opportunitas cceiiius datur, conlfa illos
Bulgarum transmisere : quam ille accipieus nobis pro Ecclesia Cbristi tacebimus. Sed""magnopere
per legalos nostros deferri devota niente decrevit. convenit, ut el veslra quoque fraternilas, morem
AccipientibUs*itaque nobis , et perscrulantibus secuta majoruni, concertans riobis et unanimlter
eamdem cuni aliis scriptis epislolam, hon hanc collaborans" in talihus inveniatuf. Siquidem, nisi
saepe memoraii principes' dictantes , nisi in lacu menle recessil, nunquaih Hespefiae regiones (ut de
lilasphemia. tinxisse calamunr, el Hito erroris usi aliis mundi plagis inleilm taceahius) a sede B. Petri
pro atrariientofuisseprocul duhio paluere. Gonantur in hujuscemodi quaeslionibus dissonantes inventae
eiiim lam nosiiaiii specialiler, quam omnem gene-. siinl. Unde unusquisque vesiruin qui metropolilana
raliter, quaelingua Latina ulitur, EPclesiam repre- C jura sortitusest, j'unciis sibi fratfibiis el coepiscopis
Hendere, qiiod jejunamusln sabhalis, quod Spiritum suis quisub se sunt, de his diligenlem curam sus-
sanctum ex Patre Filioque procedere dicanius, cum clpiat, etquid invidiseorum detraclionibus opponi
ipsi hunc tantum ex Patre procedere fateantur. necesse sit, rimari sludeat, et invenire summopere
Dicunt praelerea nos abonvinari nuplias,quia pre-' gesliat, alque invenlum nobis. ocius iransmittere
sbyteros sortiri conjiiges prohibeirius; el insimulare minime parvipendat: quatenus id nos quoque ad-
feniant, quoniarii eosdem presbyteros chrismate versus eorum vesaniam cum caeleris assertionibus
linire baplizatorum frontes iuhibemus : quod tamen riostris deinde miltere valeamus. Nilii! enim in nobis
clirisma non ex aqua flumiiiis conficere fallaciter tam visibilis quanv invisibilis hostis, sicut concor-
arbitranlur. Reprehendere nihilominus moliuntur, diam, exhorrescit. Ideoque muluo studia nostra
eo quod octo hebdomadibus-ante Pascha a carnium, provocemus, el conlra communes hosles, nori quasi
el septem hebdomadibus a casei et ovorum esu hac vel illac palantes, sed lanquam castrorum acies
hlore suo non cessamus; Mentiunlur quoque nos, ordinali reperiamur. Sicque fit, ut dum nosvestram
sicutijjer alia ipsorum eonscripla indicatuf,- agnum unanimilatem ad communem incitamus confliclum,
iri pascha, more Judaeorum, super altare pariter cum et vos nostris' certaminibus intereslis , ut et nos
Dominico' corpore benedicere et offerre. Quin et ^ vestram sanctimoniam debito menlis.affectu diligere
'
eprehendere satagunt, quia peries nos clerici barbas fraterneque venerari cernarhuf, et vos in nullo a
radere suas' non abnuunt, et quia diaconus non capite, id est a sede Petri, dissidere noscamini*-
suscepto presbyterklus officio apud nos episcopus Quanto autem Hvore, quanlaque vecordia, jam de-
ordinatur; cum ipsi eliam illum, queni patriarcham signati, Graecorum principes, eorumque satellites,
suum nominanl, ex laico subito tonsuratum ac adversus nos, pro eo quod suis noluimus parere
monachum factum, saltu ad episcopatus apicem iilicitis anlmositalibus, armali sint, in eo maiiifeste
vmperialifavore ac brachio provehere, ul ipsi pulant, daluf intelligi quod aut falsa suht quae nobis im-
niinime formidaverint. Et adhuc, quod est gravius: pingere" moliunlur, aiit certe jam a priscotempore
et insanius, a missis nos.ris,,conlra omnem regu- sine cujusquam contradietione in Ecclesia Romana, s
larii, etpraeter omnerii consuetudinem, libellum fidei, imo in tola occidentali parte, haclenus custodila :
si se ab illis recipi vellenl, exigere moliebantur, in ei cum floruerint etiam apud ipsos magni doctores
quo lam ista capitula, quam ea tenentes anathema- Ecclesiae, nullus tamen eorum de his reprehensionem
tizarent : necnon et epistolas canonicas ab his ei,, fecil, nisi hi qui non zelo justilias fervidi, sed zelo
" ' *
il§7 - EPISTOL/E ET BECRETA. 1_5:3
ffiviaiaeperculsi,- Ecclesiae laeerare traditiones an- A ciiones jilurimos vel rediisse vel aceessisse noscamus-.
helant, Prsocipue cura de jejunip. sabbali- tcmpore Et certe si hoc Hcilum esse posset, nulltis profeclo
S. Silvestri confessoris Cuiisti sii salis discusstim nobis tranquilliorem vitam ducere valuisset, nimi-
et disputatum, alque ut celebraretur per omnia rum quos quotidiana undique veniens, annuente.
definilum, nullusque post ha_causuiemerario contra Chrislo, ft-eqttentiaiion modice reddit sollicitos, nec
illud stalulum venire, aut salleni mulire praesumpse- paucis consliluit subinde sudoribus faligatos. i'er-
rit: cum poliuse diverso.sedis apostolicae inslilulio, pendite iiihilominusj si a legaiis"„nostris libellus
et Ecclesiae Romanae sequens observanLia, ejusdem exigi debuit, aul quae .hiuc exempla pra.cesserint:
salutiferi constituti exseeutrix fuisse hucusque r.e- cum nec scripto - insertuni, nec, memoriae com-.
periatur. Praeierea de prpcessione-Spiritus-sancti niendalura tale quid iuveniri credalur. Nunquidnos
quis.nesciai illustres viros et praecipue Lalinos,, .alicujus noviiatis invenlores exstilinms? nunquid
nonnulla seripsisse, querum fulti auctoiilatibus ,, alia, nisi Jjuae ad salutem ipsonum^ et a'd comnmnem
islonim oppido sane respondere possemus insariiae, Ecclesiae statura pertiuebani, transmisimus? nun-
sivel illis n.on_reprehendendi, vel nobis eis con- quid nos haeretici aliquando fuimus? Namiicet nos
teutiosa fauce gannientibus rationem reddendi peccatores quidem esse non denegemus, quorumlibet
consueludo quaelibet exslitissel ? Sed quid mirum si B tamen error.um faece-"polluios,Deo gratias,*minime-
hocisti praeteudunt, cum, etiam- glorienlur atque recognoscimus, quemadmodura illi, qui nunquam
perhibeant, quando de Romana urbe imperatores sine schisraale, nunquam prorsus ab errore repe-
Gonstantinopolim sunt translali; lunc et, prinialum. riunturexlranei. Libellos autein nos.abillis et exi-
Romana. sedis -ad Constatnlinopolitanam Ecclesiara gere et suscipere, noh autem illos a nostris requirere.
transmigrasse, et> curn dignitatibus regiis etiam solere , consuetudo hucusque cuslodita demonstral.
Ecclesia. Romanae privilegia ,translata fuisse ? lla Cum cnim, Cliristi munere, propter primatum Ec-
ut.ejusdeniinvasor Ecelesia. Phoiius eiiam ipse se clesiaeRonianae in beato Petro concessum, nemini
in scriplis suis- archiepiscopum aique universalem" sit de sedis-aposlolicae jiidicio judicare,- aut illius
paiilarrcliam appellet. Videie-ergo ,• fralres, si liaec. seutentiam retractare pennissum : constat nimirum
Ecclesiae'Christinon praajudieent : videie si tolera- eos ab his nulluni jus possidere libellos exigendi,
hilia valeant. aestimari : considerate si. debeant illi quos habere fas judicandi nullo jubentur canone ,
Eeclesias Romanae hujnsraodi derogationes vel de- iiullo probaritur exempto. Potiorum enim est ab in-
tfactionesingerere, cum ipsa, ex quo ccepitCliristiana, ferioribus, non inferiorum a potioribus', violeiuer
"rehgio dilalari, quae semel in Petro palronoac.in- exigere rationem, aut exortam elicere salisfactionem.
stii.ulofe suo suscepit, immulilala lenuerit, etin- G Corumendatitias autem epislolas, eliamsi tale quid
corrupta per alia. climata mundi docuerit: nec ap- anliqua consuetudo. fieri a nobis efflagitasset, dan-
pai-uerit.quisquam per iot saltem saeculorumcurri- das Photio rnpdo mittereraus : quippe quem non lii-
cula ,.qui ejus tradiiionibus derogaveril., aut obviare terarum nostrarum communione in Ecclesia Cpn-
praesumpserit; licet, ut praelulimus, in Ecclesia cre- •stanlinopolitana stabiliendum, sed noslrae sententiae
hro m;;gni-doctores effulserint: nec visa sit unquam j"am mucrone perculsum,, ab, ea penitus decrevera-
Ecclesia, ut Jion dicam ConstantinQpolitanam, qua. mus tanquam. adulterumtprbpellendum. Verum pro
longe posl instiluta ,est, cuj'us .haec doclrinam bis et his similibus.causis canonice discutiendis. et
-vel"auclorilalera secuta sit, cum ipsa polius alias rite definiendis tamvestranv, quam aliorum fratrum
ecclesias insiitueril, alque his nonnullas iradiliones et c.oepiscoporum nostrorum, Teverendam ad nos
couliilerit: adeo"uf, qriemadmodtim Bonifacius sedis convocave v.ellemus praesentiam, -nisi nos diversae
apostolica. praesul testatur, inslitutio universalis munJi calamitates,, et quolidianaepressurae id gerere
nascentis Ecelesiaede beaii Petri sumpserit honore veluissent. Sed quae nobiscura agerelis praesenles-,
principiuin,'in quo regimen ejus etsumma consislit. bortamur agite saltem ahsentes', qui tamen dum in-
Perpenditeergo _fratres, si haee utilia sint Eeclesiae ira.' sinum icharitatis, quam latum mandatum Psal-
Dei, si haec bongrua videantur ejus ordinalionibus. ^9 Biista nuncupat (Psal. cxvui), vbs circumplectenles
Perpendile, fOgo',-Si sedis' aposwlicae-missos a vi- semper intuernur quasi praesenles, terrarum profeclo
siorie suaexeludere.,: vel' eos aul epistolas noslfas spatiis Hunquam polestishaberi visibus nostris-ab-
spernere debuerinl-, et: ubi sit aliquando gesfum, Senles. Vefumtamen sl huc veniendo [forie, veniendi,'
quaeso, memorare coriieridite, alioquin cdnlra tan- HARD.]recusatis laborerii arripere, nec jussa' terrerii
tum laborare coniemptum nobiscum tola virtufe principis-, nee ulla irripediraeiita Saeculi, piumslu--
curate. Nam si hujusrabdi mos in Ecclesia Christi dium vestrum a communi hac eccTesiaslici negotii
fuerit exorlus, videlicet ut Iegali seu liiterae singula- meditatione-, seu necessaria sollic'iludine,cohibere
•rum ecclesiarum, vel personarum ab his quibus quoquo modo valeant AHoquivesifamad riosfrater-
mitlunlur minime suscipianluf, quis locus restet nitatem convocandi, etpariterde"'hujhsC6modi quib-
saluti lios penilus ignoramus,. praesertirii cuui per -stionibus tractahdi, riobis erit omriirionecessilas.: ut
legaiorum el"epistolaruni destinaiarum interveniio- "videlicet juxta pristinain Consueludinem
nem ad fiderii nonnullos conversos, et ab erfore iri.idipsuin appd S. Pctruin converiientos, corifmunes nohis"cum|
"mullos revocatos, et ad.pacem caeterasque corre- •Ecclesis. contumelias repellamus, qui.coniniuiiesaJ
1159 MCOLAI PAP_E I -_ . 1.60
cerdotii culmen in Cbrisli Ecclesia, singuli secun- _Aetlquod agere majores eorum minime praesum-
dum suorum qualilatem privilegiorum, promeruisse pserunt, isti eliam quae anliquilas Romana susce-
dignoscimur. Priecipue cuni non solura propler hu- pit, cum numerosis hanc sequenlibus ecclesiis,
jusmodi generalis Ecclesiae negolium, sed etiam pro generaliter accusare et blasphemare pre polluto
specialis hujus sedis exorta causa praedecessores minime tirouerunt. Quin et privilegiis aposlolicae
vestri una cum praedecessoribus noslris hie solili sedis, quorum valetudine sua quoque rohorari jx>
sint non immerito convenire. Nam mirandum qua- poscerant, quia suis raalignitatibus non favimns,
mobrem.iidem imperatores ita saeviant, ita commo- conviciari et derogare vice tergiversaloria mulli-
veantur, ita in convicia noslra prorumpant: cum, farie studueruut. Porro autein, quia nos aposto-
si bene gesserunt, eos non nobis conviciari, sed de licaesedis auctorilatem, Deo gratias, nOnignorantes,
bono gralias auclori referre. et in se ipsis gloriam hactenus quodammodo singulariter eorum pravita-
habere, et missos vel legationem,noslram respuere, tem, nullo solalio vestro more prisco munili, con-
sed ulpote suis bene gestis congratufantia libenter stanlia summa repressimus, aclus suos illi nonnisi
admittere, et nobls congrua responsa dirigere, pro- riohis displicere, nonnisi nos exsecrari, fallaciler
fecto decuerit. Si vero male operali "sunt, ut quid ' arbitranlur. Quamobrem fieri polest, ut haec sua
non corrigi potius et meliorari satagunt, sed indi- B venenosi graminis semina per alias mundi partes
gnantur, anhelant, et in tot contunielias adversus dispergant, et simpliciorum piorumque fidelium
ordinaliones Dei et Ecclesiae tradiliones" insiliunt? corda suis illicitis votis incurvent. Adeo ut, sicut
Quamvis non lam indignati, quam delerriti fuisse ipsi glorianlur, ad Alexandrinum et Hierosolymita-
videanlur, conscientia namque remordente intellexe- num patriarchas jam miserint, eos videlicel ut in
runt, pro j'udicanda canonice sui obligatione nos il- dej'ectione Ignatii patriarchae , et in promotione
las parles misisse. Quamobrem hujuscemodi consi- invasoris Photii sibi conseniiant, adhortantes. In
lio usi sunt, quo videlieet legati nostri nullatenus quo non nos eorum concordiam, fortasse conlra
admitlerentur : scilicet ne per illos, vel de recupe- " statuta seu traditiones aposlolicae sedis improvide
ralo fralre et cdepiscopo nostro Ignalio, vel de dam- conglutinatam , Deo adjuvanle, pavemus : sed rie
nato Pholio invasore, sedis aposlolicae sententia pe- suasionibus illectos pravorum eos ad suuni ipsorum
nes se diffamari, nec rursus iidem, tanquam faulo- discrimen contingat ab aequilate decidere, condole-
res lantae perversitatis, ac per hoc obligati, niani- nius. Sunt quippe diris et.continuis Agarenorum
festius, quia errent, excoramunicati, sciri eorum pressuris atlriti :*ac per hoc evenire valet, ut vel
allestatiohe,- aul scriptorum noslrorum serie potuis- decepti, vel pro sui relevatione sibi plurima tri-.
set. Unde quis non videal, eos idcirco de nobis illa G buere spondentibus Conslanlinopolitanis principi-
derogationum verba depromere, ul sua quaequepra- ' bus, quod et gementes dicimus, assentire^gantur.
vitatis possent acta conlegere; el ideo velle nostra "Quapropler venerabilis induslria vestra i,taleni se
suis praestigiis offuscare, ut sua valeant tenebraruim de caelero exbibeat necesse est, ut sole clarius
opera longe lateqiie clafificare? Nam quis slylus snf- hanc a sede Pelri in nuUo dissidere, quin potius
ficiat exarare, quanla et qualia, priusquam missi cum illa in cunctis sentire, iidem hostes cognoscant:
nostri illuc directi fuissenl, vel eliam post reversi®- ita ul praesulatui nostro scripta divinilus inspirata
nem eorum, tam per legatos, quam per Htteras suas, sapienlia vestra, reprehendendo, et forii prorsus
ul de noslris specialiter omHtamus, de beati Pelri iuvectione feriendo lanlani eoruradera imperalorum
principis aposlolorum laudibus, de sedis ejus, vel vesaniam, mittat; quaenos suscipienles, rursus ea
Ecclesiae Romanaeprivilegiis, nobis praeconia desli- cum aliis assertionibus nostris ad 'ipsorum quoque
narint? Cum autem eosdem aposlolica. sedis missos deraentiam confutandam miltere valeamus. Ita ut
in suam nequitiam traduxissent, et inslar quarum- cum unum pariter idemque nos hostes senlire
dam proslilularum libidines suas ipsis corivenienli- cognoverint, nec injurias a se nohis illalas ulcisci
bus explevissent, primo quidem conati sunt nos solummodo nos affectare mendaciter aslruant, ni-
iteratislaudibus efferentes, et versutis blandisque " mirum cuiji adversus se monomachiam aggredi
lenociniis adeuntes, ad suos inflectere pessimos ac- quodamroodo nos intuentur, el per hoc quod sint et
lus, et ut his a se. perpetratis nostro consensu fir- alii Christi dilectores, et eorum perversita.es odien-
milatem tribueremus, supra:modum horlati sunt et tes liquido comprehendant, et ora loquentiura iniqua
deprecaii. At ubi nos, inspiralione divina, quae acta penitus ohslruantur, ita ut Chrislo duce una mente,
sunt perperam commissa fuisse comperientes, ea et ore, ac brachio, quasi slrenui propugnalores,
iion solum juslilia magislra, ut jam diximus, non phalanges hostium premere ac debellare communi
approbavimus, sed el damnavimus : profinus illi studio reperiaraur, eorumque perniciosam faclio-
versa sententia, plectrum linguae in derogationes et nem, ipso auxilianle, soeia concertalione fundilus
Wasphemias acuerunt, et tahquam suimet obliti, interrupisse comperiamus, et tam invenlores men-
conlraria his qu.aepriraitus proseeuti fuerant tracta- daciorum, quam fabricatores perversorum dogmatum,
runt. Et quia, Deo auctore, de nobis quid specialiter paternis dehnitionibus , ac veracium assertionum
impeterenl non invenerunt, traditionibus palernis clypeis, in nomine Domini nostri Jesu Chrisli una-
divinis.iestimoniis roboraiis detrahere curaverunt, nimiter triumphare ac superarc ner omnia dignp-
"
Ufil ' EPISTOL.E ET DE RETA. 1162
scamur. Oplanms fralernltatera vestram in Cbrisio }..nostri dolttislis. apparuit: cl quod cum. charilate
nuiic etsemper bene valere- Tua vero, frater Ilinc- veslra diciinus, sic Ecclesia.matris v.esirae-sempef
mare, charitas cuin epistolamiegerit,- mox ut etiam* damna duxistis, .lanquam si nihil ad vos inde quo-
4d alios-.archiepiseopos, qui in regno filii. noslri: quomodopertinerel, ef veluti ejus non esse filii per
- Garoli"gloriosi'regis co_nsistunt,.deferatur,summq- omiiiavideremihi. Quaritosaulem.sudores, -quanla-
pere agere:studeal; etutde.his singuli ih .dioec.esi- qiie ceftamina pro recidendo malo, cnjus Guntliafius
bus suis,.una cum suffraganeis suis.in cujuschnque ct Theutgrialdusaucloreset coriflatbresInventi sunt,
regno .sinl eonstituti, converiienler tractare,'et nobis perlulimus, imo veroindesinenter;perfcrini"us,etne
quaerepererihtsuggerere curent, eos iricilaTe non. -rediviva ilefum radice succrescat, incessabilibus
Eegligat:--Ita ut -eorurn -"emnium, quae praesenlis liiboribhs faligamur? "Nunquamiamen ivos in Jiis
ad-
cpistolaecifcumslaniia co_ntinef,-iuet strenuus exse-'- omnibus concertantes aut collaborantes nobis
cutor IHis-exisias ; -et--apud-nosverax el prudens haerescereconsensistis. Sed nunc pro reconciliahdis
scriptofum tuorunv sefie felator iriveniaris" ©atum' Theutgualdo et Gunthaiip,_totrashujus malifabrica-
"
x KalendasNoyembris,Indictionc prima. •" ;-"••-" IbribuSjSalagiiis,currilis,arixiamini,ct nobis crebro
id ipsum miltere, minhne.recusaiis: quosque nescio
;; ;_'>' '_- -'-'. Xui,. _ .-.-- .''-: B quomodoamaricalos appelletis, dum cerle illipene
. . AD'CAROT.BM -CAXVUM JtEGESI. quotidie potura amaritudinis propinave nobis.non .
,' " '-: '""'.- desiaunt : nani jjuolies.eorum facli nvemoria inter.
(Anno-SB?.)' "-",*"":' "> alibrum dtira
-quaeque"nobis. inge.r.enliuminfeftur,.
Peiit-uf auxilio sit episcopisad convehtu.s.kabendos toties nos absque multi niffir.oris-amaritudiiierema- -
'•"-'- ,." de negbtio.qtibdipsisdemdhdavit: " ,
"" " nere ^nequiraus. Cesscl-.ilaque.yestra. -gioriaejanv
... fApud Mansi, ibid.] ,_ . . ... nos super lioc pulsare su1)Hmitas,;el quod.fierinon
Comperiat celsitudo vestra, nos melropolHanos, potesl, landein aliguando praeterinittat.'_Dum enim
p.raesulesregnryestri *ad~-qu__dani .traclarida. eccle-. npn possuriiusadipisci qriod .volumus, necesse est
siastica negolia-,quoruni gloriaeveslrae terioreiji os-; ut.hocvel.imus.consequi omninb quod-pbssumus-et
tendi .pf_eceplmus,_singuloscum.-suffragarieisjsuls debemus. Nam sedis.âposloliea. senlentia tanta.
pariier convenire.maiidasse:: cujus yidelicet exsecu-. _ seinper" consilii jiioderatione cbncipilur, lanta^pa-
lioriissumnlamfralri etcoepiscopo noslroHincmaro. tientiae malurjtate decoquliur, tantaqrie deliberatio-,
cominisimus. Quaproptcr rogamuspiam-dilectionenv nis grayiiateprofertpr uta-etraclationenon egeat, -
yes"lram,ut tahlo .negolib ahxiHahs,*quo^faciHus necimmutari necessarium dueat: nisi.forle sic pro-
jidem fratres nostricbnyenire ,vateant, iuffragari- Cialia sit ut reiractari possit.-vel immutanda secun-
-
dignejuf: onalenus ipsisyestro solatio potilis, _pra_- dum prae.missae tenorem conditionis "sxistat. Theul-
•sens negqfium riie-lractaniibus,* vos /quoque pro gualdus: igitui ,et. Gunlharius.iiujus . sanclae et
tantae pietaiis .studio-praemiumconsequamini. JErit apostolicae. sedis _ senlentia perculsi, si palienler
auterri eis-et.aliud post mpdicumdecreto.uoslro.sy- egerint, _etmalorum quorum plantaiores fuere, era-.
nodiee veiuilandum :-sed'ne .duplicatus- labor els. dicaioresexsti_-er.ini;atque si.haec perfecta in.se
onerosus existal, interim in .hoc operam dare illbs humililale. dignisque poenHenliffifleiibusabplere
oportei,;uf yidelicef ad aitetum Hbentius ac.expedi- [edit._Rom,,,abluere] studuefint, poleruntptique alia.
tiris, Deo jiivanle, periingefe_possinl. Oplamus 45I0- miseratiouis.ecclcsiasticaebeneficiapraeslplari; prio-,
rianvvestram nunc et semper in Christb bene valere, ris tafiien ministerii, aut cUjiiscunque.sacefdotalis
dUeciissimefiU.Dala ix KalendasNbvenibris,-indic- officii.dignitaleni frustra ijuidem sperare polerunt,
lione pririia. \ '_.- ,.-.-.. . Tcsuftiereautem in senipHerrium non,poterunt. Sed
* " - quiachafitas excellenliaevestra_pro.his"dplel, lau-;
. >;* - ; CLIV.> : ."
" -damus: quia et nos, sicut.ad eorum.aetrimenfurii
- ." ADLUDOVICUM REGEM GERMANI_E. '-
' , tunczelbeljusliiia Dei conmioti gementes-devbni-
-
"''_"/ {Anno-8_67.V;- >-: > -, D mus; ita.et nhnc, quoiies eorum reminiscimur, totles
Cldesinatlandem intercederepro Theuigualdoel ingenti crucialu menlis.accendimur, atquede ipso:.
.." - • ...GunHiario. - ' - --.'.--' Tum discrimine illis valde compatimur efcondole-
" mus. Secunduni Apostolumnainque.si .quid patilur
-".""- _"{ApudMansi, <6id.]
unum lnembrura, c.Pmpaliuntur_.elomnia merabra
- NICOLAUS episcopus, servus servorum -Dei, dilecto (I jCor.-xu). Verura si de his, velde actibus eorurri,
Jilio LCDOYICO gloriosoregi."- ... vel.quresitpenesnos.de;ipsisfixa
- Epislolam serenitatis Yestraepro Theutgualdp et .ul innuilis cpgnitum vobis fieri sententia,.plenjler
cupitis, ad epistola.
•Guntharib^duduriiepiscppis. nos obnixe precantis , tenoreni, quam a'dvenerabiles episcopos.rcgni vestri
accepimus,et-quamobreni pfo illis tot yestra celsl- transmisimus', siplacct, induslria sublimitatis vestrae
trido laboresassumat, admodura faleor miramuf, ,et Tecurrat. Optamusgloriam yestram in Ciirisio nuno
pbsiupescimus.•.Quanla nempe' mala nosperpeli, eiseniper bene yalcre, o dilectissime fi_.ll Dalaiii
quanta incoriimodasuslinere.saepe audistis, et liqni- Kalend..-Noyembris,iridictione 1. . _ -
dp nuiic cogriovislis? nusquam famen "quia-causa
P_tTROL.CXIX. 37
- M63*
NICOLAI"PAP.E "I Atr_s.
- ' CLV. "
A tare facil unanimesin domo(Psal. LXVU: el rursus :
ADEP1SC0F0S JNR-EG.NO I.UDOVICI-CONSTlTllfOS.Ecce quam bonum el quam jucundum habitare fra-
- tres in unum? (Psal. Gxxxn.).inunum scilicel raente
(Anno867.) I
. .magis quam corpore. Quod si nihil horum-egislis,
Reprehenditillos-quod Theulgualdnm el Guniharium lrac in nullo nobiscrimconvenire voluistis: sedsicut
._.(._gradibus rcslilui cttpiant. Exponit quam gra- laboribus noslris
diverso lempore, pro destruendis
viterdeliquerinl, tum in suscipiendaIngetirurieBo-
sonis conjuge refttga excommitnicala, lum in quae viri praedicii fabficaverant impensis,-minime
astruendo el defendcndoLolhurii repudio, et quod communicastis,-ilaet dolprnmnostrorum partici-
proplereu_merilo fuerint deposili. Quare Itorlalur pes, fieri recusaslis : quid nunc anxia-
" ul desinanl, el ut Lotharium,dd~ exsequenda.jttssa mini.ctpro duoruriivjrorum satagilis,;et innume--.
ponlifiiis"inflectar.l. _" reslauratione,
rorura praevenire vultis fideHum subversibnem? An
iApud Mansi, ibid.] plurium interiium parvipenditis, elduorumvlrorum
NICOI.AHS episcopus,servusservorum Dei, reveren- casui-solummodocondoletis.?Et solaquidemillorum
dissimis ei sanctissimis corifratribus nostris ar- vobis ruina gfavis, nostra vero et totius Ecclesiac,
chiepiscopis ct episcopis in regiio Ludovicigloriosi cui Deo auclore servimus, quolidiaiia sollicitudo,
- ' * -
* * . B et
rcgis consiitulis.- pro eradicandis quaeipsi jilanlaveriini malis inef-
Gandtaiius quidera, fratres, ct plane vobis non fabilis cura .er iniolerabilis profecto vexatio, levis
immeriio coiigaiidemus,qtioniain per charitalein vos el coiuenineridavidetur: Sed nos quae pertulimus,
Theutguiildo et Gunthario dudum damnaiis compali imo quae de faclorum ipsorum origine quotidie tp-
ei, condolere.conspicien.es, eliam pro recuperandis leramus, nbn conieranenda ducimus, necievia pos-
liis in piistinum digriitalis gradum non modice sala-" suinus aestiraare,qtiorura ^ravissima nos cernimus,
gere conlemplamur. Sed trislamur, ei valde irista- et non vos, pondeia baj'ulare, quamvis et charita-
winf, chavissimi,quia-sic'pro duorum horainumde- tem veslram incommodis nostris cognitis compali
jcclioriesatagilis, ul I.lurini__miil.iiudiiii-Gbrislian._ minirae diffi.laimis,et jam nunc exposila-nequaquam
' "
cos iaesae mininie consulalis : sic pro perfunclorie posse credaihus. . ; - -
"plebis per
duorum homiiium reslaurando slatu pro criminibus Ordiamur ergohislofiam Theutgualdi elGuhlharii,
rhanifestis eliso cerialis, ut lolfidelium casum,-qui si tamen-noii tragffidia potius sit dicenda*:""e"lrit
eos jier praecipitia suntseculi, nullo modo perpen- parlini sallem quae nos experti siiinus, deillis" vos .
datis. Sed quid inirum, quando eliara cum essetis quoque scire valeatis, quaritum epistolae cavenles
vicini locis illis, in quibus Theufgualdiis el Guntha-. prolixiorein senrionein:cursim disserere possumus,
riiis Eeelesias' Chrisli sibi commissas vidcbanlur C"texentibus nobis adverlite. Igilur curri Engeltrudis,
quidem regeie, non aulera regcbant, in qtiibusetiani uxorBosonis comitis, ad Gallias feliclopropfio viro
licenler, ac sine-quavis prohibilioiie, lam Waldrada, cuiii adullero adultera transiiiigrasset : el vir ej'us
quam Engellrudis'uxor Bosonis, prostitulionis suae" cam cum multo labore reducere voluisset, iiecja-
sibi iupanaria quodammodo- pi"_*epai'averaiil, nec -menaliquo niodopoluisscl, ecclesiaslica coepilauxi-
contfa iiisurgenlem raorhum lriedicinaleCerruinexa- lia postulare : ordinemque servans, priraam iri toto
eiiislis, nec ad excitaridos sopore noxio oppressos: lerraruin orbe sedera a])pellans/ul ecclesiasiico de-
codcm ieippore fratres charitati. pedibus cucurri-' crelo eam ab his, qui illara iiiuniebant, erui el sibi
slis, sapienlissimo Salbmone de lalibus admonente feddi praecipcrel,-supplicavit. Unde decessor noslcr "
:ilcnie,d\cenl<i,Discurre}{eslina, susciiaamicum luum? saiictaiinemoriaeBenedictus papa,- quousque super-
(Prov. vi ) Quod non solum lunc minime vos egisse stes exsiitit, apud iiriperatorem et regein ac princi-
Jiquel: verum eliam ncc postquam hbs erecti sa- ,pes interventens el cbncerlans, alque «piscopis ct
gilias divina?pharelras.jaculare adversus liujusnioJi cunclis fiiielibus scribens, ut rcvocaretur suadere,
proriefas longe laleque coepiriius, nobis collabbrare et auctoritale apostolica. jubere non clestiiit.-Cui
sollicite pro.curastis : dcuiqtte ubi' super hoc iabor', decedeiul, ciTectunullo percepio, pe_rClirisli gra-
vester apparuit ? ubi concursus.^vel ubi sacerdotale liam nos in episcopatu subrbgati, successimtiseliam
sludiuin claruil? quando asceridisiis snper montem in labore. cui licel longe meritis impares successi-
excelsum? quando evangelizasiisSion? quandoquasi niiis in bonore. Qiii u't revocaretnr eadem femina, et
itiba exallastls vocein? quando annunliaslis cuilibet verbis, el frequenlibus iilleris ad omnes personas
In hac culpa delenlo" scelera stia? quando asceiidi- in onines partes missis, ad quas necessitas poslula-
siisex adveTso, et ojmosuisiis rinirum prb dorao bat, non dcsliiimus agere. Sed et sic niinirae nobis
Domini?*quandopro ea latratus'dedistis'? quando pro-icieniibus , cceperunt iiinc inde "a pontificio
Phinees, utcessaiel-quassatio, imiiaii.estis? quando hostro episcopales litterae desfraari, suggerenie-s
Danieleiri in puniendis adulleris preshyteris sectati videlicel, ut *tam inorbida ovis, rie iotum gregem
esiis?\el quantlo nobiscum ut caslrorinn aciesor- conlarainarel, ecelesiasiieo' judicio de ipso grege
dinaiisteiisiis? quando nobiscum Dominumin choro Domiiiico-pellereluf, maxime quaj lof salubfibus
lauuWlis-?.vel quando coltimbas ihiitali gregatim monilionum medicamentis sanari miniine consensis-
coni.i*amilvosincedere sltiduislis? qtiando canlavi- set. Decreloque ctauctoritate praeniissa, jussum esf
inus siinul s Deus in leco sancto suo, Deus qui Itabi- Mediblaniepiscoporuni"concilium fieri; ad quodipsa
ilG5 EPISTOL/E ET DECRETA. • -.1166
vocata sj certo. tempore npn occurreret, ab ipsp A __b.isbujiisrhpdipoliusauctoiitatem el jiidiciumpeterej
sacralo collegio vincnlis analherhalis yiiicireinr, alque consiliumpraeslolari. Quo nos audiio, missos
Quddque illa statnto tempore non occurrenle patra- quidem destinaretam concitenosprohujtisniodinego-
tuinest, senteiuiamqueinipsam a synodo auctoritate tiojionposserespondimus: missurostameneos postea
nostra. convocaia nos quoque, ulsacri canones certissime repromisimus, admonenles etiam, nulla-
praecipiunt, consensu-nost.rofirrhavimus. Inler haec tenus inlerira a quodam de hujusmodi causa quid-
yero, cognoscerites earadera feminamin regno -de- qtiam penitus deliberandum..Sed ille horum, Theut-
gere Loiharii regis.non salis habuimus"
* quaede ipsa gualdi et Gunlharii, tuuc episGoporum, ut rjoslca
gesta femina fuerant : sed ad hane..,revocandam claruit, auctorilale fretus,- legatos.noslros non prae-
prioribus noslris laboribus adhucquaerendi studium slolans,-_)ublieofestoque nupiiarum ritri celebralo,
apjiosuimus: reniiniscenles.videlicetDomirii,'qiii.de Waldradara sibi jure matrimonli sociavit.Verumta-
ccelisideo- ad lerram descendit, ut quaerprelquod men sedis aposlolicae,.qui jam profecti fuerant in
p.erierat, juxta quod a.P.salmista rogabatur confi- . Gallias. ,atque ad Lotharium pefvenienles, qtiod ad
tente.atque.dicenle .: "Err.avi-sicytovis quwperierut, illum- fuerinl missi seciihdum pollicitalioricni rio-
requireservumiuum (Psal.cwm). Missaqueepislola stram dixerunt, et quod binos ex regno gioriosissi-
r.oslra, fratrum et ebepiscoporum nostforura in B 1 morum regum, Ludovici scilicet, Caroli lhajoris et",
regno .pra.fa.tiregis. constilutpruni,. ct praecipue Caroh juiiioris, convenire securiirpariier cuni .epi-
IheiilgiialdialqueGuntharii, in quoruro dibeeesibus scopis regni sui faceret; juxta proeceplioneihnosirain
" eadem .perdita iibef e mul.ier mo.rabatur, torporem ipsi
regi _suggerefesliiduerunt :et qhod Tbeuibef--
valide redarguimus,*etquaraobrem inter eos-liceri- gain -sedeni aposlolicam appellantenii dataidonea a
tef illam. degenlem-mininre ad virum. proprium . Tege Lpthario securitate, eidein coriveritui adesse
redire coegerint, non mediocriter- iricrepavimris : praeceperiraus,verbis asseruerunti Non' ehim epi-
indicanles eiiam hanc a nobis anailiemalis .vinculp stoltis,-- quas ad vos veslrorumque regnorum
inhodaiarri, et ab.omni -Chrisfiana communione episcopos.miseramus, "secum- habere potefant-:
remotam.Sed Theulgualdus:afque Guniharius, tunc quippequas sibi ab amicis.Lolharii -regis jam con-
episcppi,et praecipuumlccum el familiarilalemapud stabat-.ablatas. Ai vero rexLolharius; hbrum duo-:
principem ohlinentcs, non solum eam, cum.possenl, rum magisleriousus, nec' Theutbergaefeginas indu- "
nequaquam ad conjiigeni propriurii.reyerii.suasionei bitatain de servanda justiiia, vel de rion irifererida
fecerunt, atit auctoiitate.-canonica,.Juxla_. quod a violentia,*ccrlitudinem tribuere voluit,">nec-alios
sede aposlolica crebro fueraiu adliorlati, minime: practer.regni sui antislites, videlicelquos '-"velbeiie-
compiileruiii; piaasertim curo in.dicecesibus eprumi C liciis,-,velminis,jamad -^jtumsuum deflexerat, ad
- commprari saepe co.mmemoralaet damnata.feriiinai iUum,conveiitum,'quiperies urbenv Melensiura-con-
dicerefur : verum etiam,,ul licite. posset .ommumi gregabatur, per.Husexspectavit.Sed corruplis,inioe_
frniconiniunionc, atque in__refugapbstinalione, sine- :• adfavoremsuumtraduclis legatis nostris, quod Hbuit
cujusquam-conlradictione vel impedimenio subsi- nulloresistente patravit: facloqueconvenlu,'aiUisli-
stendi, valeret polejUum.quorumcu.nquepoliri sola- tes, qui- convenerant,inter. quos proacipuuihTlieut-
tiis, hanc cabsolvere, quanluni in ipsis fuit, alqtte; gualdus, alque Guntharius fastigium j-ctinebant, et
reciper.e temere -pra.s.umpsere.In, quo eliamsi sedis;' eniineniiori potestale vigebanl, j)raevenieiiies,-imo
aposloltc.ae .judicium a quovis retractandum esset, sibi usurpantes.alque vindicanles judiciumnoslruni,
etiamsiabinferioribus potiorum senlenlia solvenda. i. videlicet quod et reginae.Theutbergaeprimum appel-
prprsus.exisleret, .quanium Theutgualdus alque; lalione,-ac deinde Eolharii regis pelitione permoti,
Guntharius circa sacros ca.nones,et praecipue-Nica,- - . jam nos* laluros reproraiseramtis, inchoalumque
nos, qui luculenlerinnuunlnon debere quiabjlciurilur'' tam-pefmissos,- quamqne per epislblas noslras ha-
ab aliis recipj,* conlumaces exsliierint, • ipsi vos3 bere luce clarius videbamur,Theuiberânireginam
solerteradvertite. Sed lie.tale-quid eos commisisse5- obnoxiam crediderinit, atque-Condemnandariiin ab-
dubitelis, -scilote coram. omni Ecclesia.noslra illosi ^seiuiaputaverunl. Scriptoque de his,- qtiae illic pro
hoc se peregisse confessos. - .• voto regis iniqna sunt faucedepronipta,-quodam
Jnterea flagitiumin Tbe"ulb.ergaereginaedej'ectione,
, profanoiibello, ea sic censentes, illibata-iiersistere,"
etadmissione WalJradae, a rege Lqthario perpelra-- propriis subscriptionibus roborav.erunl,Tiieutgiialdo
t!iin,.horumcospiladulationis.el. iniquaedefensionis 3 pririiitus el Gunlharioin ipsis subscriptionibus, sic-
foraentis. erescere, atque latius diffamari. Qua de_ ul et in caeleris gestis,,praeccllentibus,et alios se
re, nos agnoscenies,quanta potuiinus. instaniia, ne?. sequi pestifere compellenlibus.- Qui mox Romam
lanlumscelus committerelur inhibuimus, el per fide-- venturos,,-ac nobis de his quae gesserant fationem
les.quosqtie,necnon.el.scripta-nostra suadcre con- posituros se per omnia spoponderunt.' Tandemque
lendiraus. .Miilitrex Lotharlus-duosad nos comiles,, pervenientes noslro sunl conspectui coram omni
perrjuos:in_scripfis,et verbis.innuit episcoposregnii Ecclesia praesentati, et dtfni abeis qualiter illa"fue-
sui, cum aliis.-quibusdam, sibi dare aucloritateraI rini gesla*requireremus, jam memoratum Iibellum
Theulbergam repellendi,-et .Waldradara in malri- offeventes, peibibuerunt. nec plus,- riec njirfus, nec
raonium soriiendi: sedse,utordo cusiodiretur; a uo- aliter-quidquanv se_;gessiss.e, nisi ut oblalus videba-
_1G7 _ NICOLAIPAR/E I . 116S
tur coiitmei'e libeHus. Qtto acceplo, ac corani epi- A favendo, velnon corripiendo, similis illis siciil.viliis
scoporuin nostrorum coetu, qui nobiscuin aderat, Ha et poenisefl3citur: juxta qtiod et aposlolushtijiis-
aique corain ipsis/flieutgualdo scilicel et -Guniliario, modi scfibit*: Quoniam qui talia agttni, digni snnt
rcueiisito, quam muliipliciter hunc reprehendiinus, morte, non solum, qui faciunt, sed el qui cotiseniiunt
ac per oinnia reprehensibilerajudicaviraus, et quae facientibus. Quinto quia de negolio unde ab utrnque
in eo gesta legebanliir, qualiier iniiriica j'ustitiae, parte, id est, eta Theutberga, et a Lblhario, j"uxta
Deoqueperosa consislerent, audientibus ipsis [edit. quod jam memoravinius,fuerat appellalhm, isti prae-
Rom., episcopis] eHinatius exposuimus.' Quamvis ter auciorilatem nostram id sibi snbripienies jiidi-
nec tunc omnia reppeheuskmnm ejtis loca in ipsis care ac diffinifetemere pfaesiimpserniit: ei hoc ad-
profanis gestis inventa sinl, necTursus omniaquae versus canones; siquide.m de appellatioiiibus, quae
invenla suni, minc ad memoriara rioslram âleant apud memoriam sancti Petri fiunt, judicandum Ro-
jepedare : lanla lamen ac lalia fuere, ut pro his nrani pfaesulis arbitrio et consilio sacra. reguiae
merilo canonicam deposilionis"Tbeuigualduin et commiserunt. Verum isti, beati Petri Teverenliara
Gunlhariuin oporiere subire senleniiam, sancla prapTOCulis non habentes, el judiciuin quod ulraque
mecum synodus residens saepius acclamarel. Qua pars JI nobis efflagitavit, et nos exsequi coeperamus,
de rezelo diviuo, ecce coram Deo diciinus, permoti, B temeraria praasuiriptionediflinierunt, ef Theutber-
nec aliud nisi-justum judicium exercere cupientes, gam, etiam ad ecclesiam confugientem, damnatione
coiiimuiiisensu, cassato primtirn adulteris favente opprimi eensueriint. Sexto, quia hoc in absentia per-
.concilio,q_uodapud Meiensiuin urbera congregatum egerunt, contra illud quod iropice dicitur^ Ne ma-
fuisse supra commemoravimus,in eos, quod gemen- ledicas surdo. Surdo quippe maledicit, qui absenlem
tes memoramus, deposilionis senlenliam dedimus, condemnal. Surdus namque quodammodobst, qui
et s'i juxla praecedenlem consuetudinem aliquid de jn abseniia-positus quac sibi objiciuntuf nbn audit.
niinislerio sacro deinceps forte teligisseni, excoin- Quaravis absenlia ipsa, non sludio Theulbergaa, vel
municavinius. Primo quidem,quianoslris pro Engel- conscieniia vulnerata, ut isli pulant,- sed timore re-
irudi, vel Theulberga, seu Waldrada sahibrius jussis gis idoneam illi nolentis iribuers seeuritalem, el fa-
obedire contempserunt. Nam inobedieiilia tam ctiosi consilii suspicione, fuerit raerito procurata.
horrendum malum est, ut idololalriaemerito compa- Septimo, quoniam non soltim ipsi subscribenles in
jictur., diccnte Samuele : Quasi peccalum hariotandi profanis gestis, cuncta quae malc corapilata fuerant,
est repuijnare: el quasi scelusidoiolalrimnolleacquie- sine respectu sedis apostolicaeroboraverunt, verum
scere (I -Reg. xv). Unde merilo Aposlolus ait: In etiam alios subseribereeompellcnles,eorum oainium
promptu habenles ulcisci omnem inobeclieniiam(II " praevaricationis auctores effecli sunt, et tol anima-
Cpr. x). Secundb, quia eanidcni Engeltrudem a norum rei conslituli sunt, quot, utpole praeminenles,
bisetasyuodo abjectamet analliematizatara recipere in hoc vel vcrbo vel facto praevaricationispraecipi--
el absolvere praesumpseriinl: et hoc conlra canones, tiuin demerserunl. Sed si voluraus cuncla, quae ab
el praecipueconlra ipsum Nicaenum magnuni conci- illis gesla fuisse, lam per oblatum a se libellum,
lium.quod, hi qui abjciuntur ab aliis non recipian- quam per alia indicia, nobis et sanclae-synodopa-
lur, sanxisse dignoseiiuivSed-et bealus papa Gela- luerunt, latius scriptis insinuare, facilius charla,
sius, quod ea.iem qua. ligavit, et maxime prima se- quam nobis sermo deficiel. Septem ergo capilula,
des, debealabsolvere non seinelexponil. Tertio,miia quae causam deposilionisTheutgualdi et Gunlharii
fraudis vel falsitaiis rei manifeslissime claruertint, praccipue geiiuerunt, nos commemorasse sufficiat.
dtrai epislolaenoslrae,missisriostris pro causa Engel- Solet namquc per-septenarium numernm universitas
trudis refugaetransinissae,alque apud urbem Melen- significari. Ca_lerum jquis"eorum omnia, quae sive
siumin jam designatonefandoconventurecilatae,quae- aiile, sive post damnalionem, perperam commise-
dam fraude subtfaxisse, quaedamvero fulsoadriidisse, rurit, enarrai*e sufilciai? Qiialiler videlicet nos se
alque coinmuiasse reperli suni, taleraqtte illam ef- fruslra Tedargufsse nientili sunt,- contFa illud quod
Tecerint,qualeiii-libituisuo congfuere posse 'tidieave- Deodicilur : Perdesomnes qui loquunlur mendacium
runl. Qnario, quoniam adulterio detentis non solum (Psal. v). Qualiter primum quideniTheulbergam per
pastoraliler non resiiierunl,nec ut speculaiores ve- electtim ab illis judiciumpurgalara, denuo impesere
nientem gladium aniiuiitiav.erunl, verum eliani his coiilra divinametliumanam legemminimeformidiive-
consenliendo el favendo, iii:nequilia persistendi fi- rint. Qualilerhancpostea (hocutraquclegeinhibeute)
diiciam tribuerunl, el lanlum flagilium tota Tirtuie sineiaccusalore damnaverinl, qualiter testes mlO_r.
dcfendefefine tenus tentaverunt. Undeuierito adhae- dam quidem, quibus iraperari a rege poieral, conlra
rescerefecit Dominusliiigtiameorurapalaloipsorum: leges publicasin ejus daranationem, quosdam auiem
vidclice.ttil q»i liiiguam facinusarguendi non habue- doniesticos. imperanlis admiserinl. Qualiier contra
ranl, hanc ncc :ul hona qnoque praedicandumsallem reverenliam sacerdotalem,turpia quaeque, adversus
haberepo.UiisseiU,juxta quod alias .cantatur: Pecca"» aposlolum, ac ciiminosa, necnon et nauseam peui-
tori. amem difcikDûs,Tisijiieet.cuhi-udutleris pofiio- lus el pudoreiuomnibus infefentia yerha eliam scri-
»i'ma.((m;jof.e../(./-/^.;xjijx).llle.q,iiippecuiy'aihillciis ptis tradiderint, el palam cunclis oslenderint,"-Ciim
pnrticnein suain.pouit, qni hisVeltonsentiendi),-vel testc, Dp:nino etiam de oiioso verbo reddiluri sint
"
1169 EPISTOL-E ET DECRETA. • - 1170
homines rationem. Vel qualiler janv daranati auri- A duximus nuncupandum-,qriaeriie-el fevohile. Favit
bus imperaloris adversussacras regulas molesii fue- sane idem prostibuluin adulteris, -dum Loihario,
rint : yel qualiler ordinalioni Dei in beato Pelro Ec- Waldradae, el Engeltrridi cuncta j)fo voto conserise- .
clesiaeTtomanaecollatae restileriiU, et contra privi-* rit, el aliis hoc sequentibus adulterandi exenipla v
legia sedis ejus capitula obtreclalionum conscripse- pfaebuerit..Ecce pro quibus toties rogalis, ecce pro
rhu, etper tolum pene occidemale clima dissemina- qjiibus indefessi satagilis. Quanivis et nos non me-
verint": qualilerque per ea, etiam jam pro ianto diocriter charilati vestrae cougfalulemur, cum vos
piaculoperculsi, Loiharioin scelereperdurandi robur moefentibus proximis compati conspicimus : quo-
dari suaserint. Si.ve qualiter nos tyranniee penes. niam et nos de illis non modice eondolemus, et cre-
sanclum Pelrum posilos afflixeiint, oppresserint, et bris urgerour pro eis gemitibus. Et revera dolendi
quibus poluerunt malis fatigaverinl: adeo ul horai- suiit, quia dum inter suos capul primjtus esseuf;
nes eoriirn adyta sanelifetri violaveiint, et in ec- docentes mendacium facli stint cauda : Ecclesiani
clesia ipsius' sangtiinem fuderint. Qualiter etiam videlicet Domini tanlis fltictibusimraiscere, ac lanlis
ibidem nobis malulinales hymnos celebfantlbus, illi laboribus iinmillere procurantes. Dolemiisergo illos,
noctirpost iribunal ecclesiaeipsius cum complicibus _dolenms plane et Ecclesiam Dei, quae lol per eos
elfauloribiis suis, contra Cha.cedonense cohcilium jj I discriraina sustinet. Nam sieper propheiam Sainuel
conjuraveriiU et conspiraverint, el in ipsis.dioece- Saulera legilur deplorasse (II Reg. xv). Quiriimo et
seon noslfarum principaYibuslocis conveutus, et sin- Dorainus praevidensJerusalem maxirae culpa sacef-
gulorurri riegoliorum ordinationes, et conciliabula,( dotum funditus evertendam, flevisseab evangelisla
canonibus id inhibentibus, etiain adversus nos fa- describilur (Luc. ix). Non autem nos, qui membra
cliosepatraverint, et curri nostris qtioque suffraga- Eumus, injuriariim noslrarum meraores csse volu-
neis traclatus iniquos, et Dcliones quasdam lexue-. mus, aut lalior.em, ul ipsi forsitan arbitrantuf, eis
rint. Poslremo qualiler ceclesias dudum sibi com- reddere nieditanmr. Sed quia ipsi pra^cipue caput
missaSi el po_lea cura sacerdolio perditas, âctenus5 nostrum in repulsione innocentis feminae, c( ad-
oblinere occupataspraesumant, el ut lyranni prosuo> missione nioecl]ae,adiracundiam provocavenml, illos
libiiu moderenlur. Ecce quae in Ecclesia Ghristii plangimus el deflemus.-Adeo ut in meraoratoriim
Theutgualdus el Guntharius opefali sunt etoperan- scriplis geslorum ab his inlerloculio facla solum-
lur, praeter illa quae Guntharius specialiter commi- niodo raemorelur, [leg. el] ita ut oniiUamus alia in
sit, divinum tangendo ministeriura, pro __noa sacris_, eisdem geslis aperte scriptore diceute rcperiatur:.
regulis etiam locum hahere satisfaclion.is penitus_ Theutgualdtisel Gunlharius, qui causam Theutbergm
inierdicilur. Veruin jn ipso jam suae prosecnlioniss.C.recognoverantetjudicaverant,
< et uirsus rege Lolbit-
exordio, quod penes crebro dictum perniciosum. i. rio de istis aslruenle : Quidquid in ista cattsa feci^
Meiensem conventura habuerunl, -taleni se gerere, a, horum sanclissim.orumepiscoporumusus sutn consilio*
aiiimum liquido monstravernnl. Nam licet posteaEI Quin eliam dum in jam dictis foetidisgeslis, inlor
ibidemmissi noslri deviaverint, dicendi tameu prin- innuniera deteslanda, qua. ad confirmalionemipsius
cipium satis pacifice orsi sunt. Sed hi, quia raodicumi fticinorosaemoechaaiiincinde comjjilare praesurapse-
quid redargulionis contra se sonuisse audieruht, pro-- .runt, episcopiqui conveneranf subscribentes, eadera
linus in furorem prornperuni, et verba, quaenos de_ gesta, iaio per ea flagitium roborareni,.venUim est
illis riiinime dixeraraus, nos clixisse pefhibuerunt,, ad quemdam fralrum el coepiscoporum nostrorum,
seque fautores, plantatores, et rlgalores vitioruml qui tariium usque ad noslram deliberalionem sub.
appellare asseveraverunl. El cerle nos ea quaede__ scripsit eadem esse gesla servanda. Quod cernentes-
illis dblendasupra descripsinws, nondiim cognita le- Theutgualdus el Gunlharius, aiTeplo cultello, omno
nebamus, ut de ipsis tunc ista secure faieri possequod anlistes providus-.ad deliberationera noslram
inus : et tamen lii jam, conscicnlia slimulanle, noss servandum esse descripseral, raserunt, nomine solo.
astruere garriebant, quaenos, ulpole incognita, mi- episcopi reliclo, caetera.sjcul ipsi voluerunt teinere-
nime dicere conveneral. Quid esl hoc, nisi quia nobiss * persciibentes. Quod nobis idem episcopusiiuimavit,
etiara tacentibns Spirilus sancius j'am quod planta- et id ita gestum esse, in ipsis autheivticisgeslis luce
lores et rigalores viliorum essenl, non per aliena,, clarius patel, nara ubi sanuni est, evidenlissimccla-
sed per propria ipsorum ora ostendere voluit? ell rel. In lanlura qtiippead roborandura flagitiuin cor
sicul olim per Caipham qubd pporlehal fieri prolu- el linguam et calainuni aeuermU, ut quae semel' vel.
l.il, .ita et per islos, licet non ex sc, quod .manife- dicto vel scripto in ejus confirmalione diffinierant,
stari conveniebat expressit? Quae lamen isli nos. s. etiam.coram-nobis omni sua virtutc, quousque ceci-
dese loquipenilus denegabant, si vitam -eorummo.- deruut, defehdereniterenlur. Verum quid in pluri-
resque cognitos habeferaus : haec videlicet ore SUQ. }. bus imiiioramur, et eorum gesla peremploriarii illis
et labiis propriis asserere procurantes, ut laudatae e damnationem infereiilia narrare conanuir,.cuni lwer.
vitaeacmorura esseper omniaviderentur. Jam veroo nec lingua ioqui, nec ipsa meiilis.memoria retinere
si ludibria ipsorum,"et scenica vultis acta liquido_ sufficiai? Sed quia fraternitas vasu*astudel scriptis
nossc-gesta praefati-Metehsisconcilii, quod nos.tamr- suis benigue liis misericordiam 'implorare, et resti- -
-qaam adulterisfavens. prostibulum diim cassSremus s lutis -priori stalui co-jsolationem .iis postulat adht?.
•-!71 . --•' NICOLAIPAP_E I
1172
beri, et nos non ineonvehienter quod licitum est, et A fer dofet, ei aliquod eis vull impertiri suffragium;
rationabililer.flagiiatur, concedere propuramus. De- curet necesse esl vrihius, quod ipsi nbn solum mi-
nique si pra_fali-viri, Theiilgualdus scilicet et Gun- nime ferro jiistitiae resecarunt, verum etiam "oleo
tharius, patienter egerint, et malum, quod sui favO- iniquae adulalionis et persuasioiiis foventes crescere
ris studio perficere passi sunt, radicitus extirpatum lohge lateque fecerunt, nobiscum pariter iricidere ac
exsiiterit; atque si hoc perfecta. in se humilitale, sludiose mederi. Quamvis ipsijani fali viri, ul prasiii-
dignisque ptenitentiae flelibus abolere- sluduerint, limus, quantuni ad sacerdotiuin speclat, recipiendi
qiiin el pax, quani conturbaverunt, EeclesiaeClirisli , nullam valeant liabere fiduciam. Sienim qubd in his
reddita fuerit": tunc profecto pdterurit Dei sblius dfestruximus reaedificarernus, praevaricatores a Do-
iiiluilu, et vestraeTralernitalis affectu, alia minislra- mino proeul duhio constiluemnr, et quasi de non
tionis Ecclesiae nostro nutu alque opefreti beneficia bene gestis poenitenliam
[edil. Rom. addit agentes
promereri : prioris lamen ministerii, vel cuj'usciin- in melius senteriliam commutasse, elc.] comraulasse
que sacerdolalis officiidignitaiemfrustra quidemspe- videbimur. Ac per hoc nec isli hujusfnodiaiiimadver-
rare poterunt, resumere autem in perpetuum nori sibiiem paventes emeridabiiiilur, nechi qui hactenus
poierunt. Cessel itaque veslrae fratcrnitalis jam nbs inchoatum scelus intrbrsus relinent, puniehdum pu-
jsiiperhoc pulsare solerlia, et quod fieri non polest, II fabunt; nec caeleri, qui ad Imjusraodipbssiirit i*elabi
tandem aliquando desinal. Nam sedis aposlolieae, , flagitium,per hos salubriter eruditi/consultiusbom-
sententia tanta seniper consilii' moderalione conci- railtere perlimescent, .qtiod larita"viderint dissolula
pitur, lanta patientiae maturitate decoquilur, tanta- remissione relaxari. Reverlimini ergo, fraires,'ad
que postraodum deliberaiionis gravilate prifcrlur, vos, et fedile ad cor, et recognosciie contra vilia mi-
ul retraelari non egeat, nec immutari necessarium nisterium veslrum, ipsura per quem lanlum Ecclesia
ducal, nisi forle sic prolata sit, ut relractari possii, Dei scandalum-patilur, Lotharium scilicet regem,
vel iramuiandasecundiim praemissoetcnorem condi- zelo fcrventiori,et majori corrijhentes etadihonehles
tioiiis existat. Portent igitur ignoininiam dejectionis jnstanlia quo subvenial [edit. Rom. addk"'s\bi sub-
suae, qnia est, teste Scrip.ura, confusio adducens venial et miseris, ete.] et niiseris illis, qubs pro se
gloriam"(Eccti.iv). Sint iulerim in signum et inpor- jiiranienlo conslririxif; Beginam videlicet Theutber-
lentum omriibus, quos vel ipsi deceperunt, vel qui- gam, conjugeni suam".jtixla lenorem pfa.siili sacra-
bris audaciani persistendi in nequilia praestiterunt : menti tractans, el se a realu vice sua jurantiuin le-
qiiatenus et isti tanta confusionerespefsi, qhod ore gens, millal ellam ad nos Waldradara, ut per hoc et
fatenlur, corde quoque teneant el salventur, et illi ipse securam de caitcro vitam ducat, ct nos causa
non bene sibi subreptum fuisse, ut ad tantum C illius tantis ulleritts laboribiis non subdamuf. Non
j.iaculum laberentur, patenter agnoscant. Nam""ma- enim j'ustum est, ut legitima tahiam apud ipsum in-
lum adhuc imminet, adhue foveri nondesiit, adhuc commodiialera ac delioneslatem palialur, et ab adul-
libertaiis aditum et liceritiaetempusexspeetat. Probat "tera gloria dignitatis ejus siibripiattii'. Quod sf rex
-
hoeWaldradae, etiam post adullerii publieum scelus, Lotharius ita fieii denegat, et se veracitev audire ac '
gloria vigcns: atque reginaoTheiitbergaedileclaefiliae perficere velle monila nostra falelnr, quemaduvo-
nosirre, etiarapostpraestilajiiramenla nec aneillaruni dum riobis dilectus filiusnoslcr Ludpvicus rex incly-
in-
qualitali coaequatadejeciio. Deniqtie quando Lolha- tiis ex ipsius assertione significavil,"quaesuraus
rius rex uxorem sibi debitam, saepe fatam scilicet tefrogelur vel a vobis, velstudioveslraesuggestionis
Theulbergam, in praseniia missi nostri resumpsit, a "jam fatojho rege, quare nobis scrihens, vel.aliis
duodccim, sicul aiidistis,illustres'comHes juramenta salisfaciens, sicul indical-de Waldrada, qtiod post
sua vice"repromitlere jussif, se de caelero ita Theut- . inissi noslri reversionem nonad eara aecesseril, ita
eani
bergam fore reienturura ei iraelaturuni, quemadmo- non indicat de conjiige sua Theuiberga, quod
dum regem legilimam conjugem suam reginam ,re- secundiim daioviini tenore jiiramentoruni iraclel al-
tinere eonvenit et -iraclare. Sed jiroh dolorltanto que relineat. Nisi quia hon habet unde glorietur, .
nunc, quod vos forte non lalet,iiahc subraittit bp- O uec agit sic erga eam, ul nobis idveraciter refefre
probrio, tantaeque delestalioni, tantaeque, quod solo possil, el graliarum a nobis inde perficere valeal ac-
iiiclu grave est, inopix subjicil, utnon dicamus ali- - liones : dum non solum illa"nulla raunificenlia ipso
dmnibas opprdbriis
quem penes vifum [pro pane virum, HAED.]neces- largienle polilur, verunfetianV
sitalem patienium adjiivare, verum nec sibi, nee el egeslate suriiraa tabeseit. Dicatur ergo ei a pio
a vestrasacerdotalisuadeatur ihdustria,
propriis queat bomunculis omhino prasslare. Sed e principe, vel.
contra Waldrada, moecha, el omni communione pri- ut quando Jiobis mitiii,ad Waldradam se ncquaquam
vata, licet a Lolhario solo corpore videatur exclusa, conlra inlerdicium Jiostrtim aecedere, niillat eliam
cnjus iamen cordi nunquam deessemultis exhibetur quod el Theulbergam uxorem suara juxlapraeslita
jndiciis,-el cacumen regiuni, et' noceridivel adju- juramenla beriigne tractei, etsecundum fegiam di-
vandi^quos vult omnimodam obtinet poteslatem. griilatein retine.it: ila duntaxal ut, quod millit, ve-
Ecce fratres, germina, ecce fructus, qni de Therit- ritaie folciri aliis etiarii aitestaniibus cognoscaiiius.
gualdi et Gunlharii jacto semine sunt exorli. De Denique quando illa repulsa ipse rex 'Lotliarius
quibus tamen si fraternitas veslra vei'aciter aciitili- Thcutbergam uxofem suara reduxit, diffinitumfuisse
'
1173 EPISTOLJS ET DECRETA. 1174
constat, ut eadera Waldrada iii Ifaliam-mitteretur,•, A . Gunlliario ,ea qua vos nobis-affectione scripsisse,
quatenus jjlrum Rbmam neene-perveniredebriisset, :, ctii^qttia super hoC brevi scripto respondimus, si
nostrae cehsurae decrelo praestolarelur [al., postula-i- plenius"nosse placel_ quaede illis sit, penes nos-JSxa
retur,.H_-an.]. De his quippe personis-,quarumsedes,s senienlia, indusiriam ejus adiiujus -epistolae,'quam
aposlolica -speeialiter inchoat agitare negotium, si- fraternitaiivestrae destinavimus, tenorem .scriiian-
cuti nosLolharii-et Theitlbergae regum, .*UqueWal- dri.mdifeximus.Qunmobremagatsanciiraoniaveslra,
dradaYpelliclsexsequi controveisiam ccepimus, nullili " ut ipsius -piis ad legendum obiuiilius cum debila
fas est alii vel-removere, vel aliquid-diffinire, nisi;i reverentia,^ -seu.celeri dHigenlia deferalur. Porro si
forie cui ipsa - praeceperil. Waldrada ergo, quamn aliqui lorlasse sunt, qui dicant Hberam esse Wal-
. iiostris Tionalibus, nosirisque decrelis, a-Lothariiii dradam,-, et ideo luic proficiscendi ei non debeat
conslal reniolam ess:e lateribus, noslris quoque spe-" i-" imponi necessi tas; noverint. non esse Hberain, quae
cialiter dehet, ad congruam Ecclesiae quam laesil sa- apeccato superata, ipsius.et aiicilla addicla est:
tisfactionem, subrnilli judiciis. Quod quaridiu Loiha-- - Pelro dicente apostolo : A quo enim quis superalur,
riusnon egeril, sicuti nec npbis requies, nec Theut- ejus - et serrus addiclus est (I Petr. 11), el ruvsus
bergse securitas, sic nee ipsi poterii iuta pax ahtt alibi : Qui facit peccainm, fervus est peccati (Joqn.
aliqua inesse salulis fiducia. Tanio igitur soUiciihis sB ' viu). A quo videlicct ista nondum liberata , ,ej'us
ad coffeclionem illius operam date, tantoque.in- profeclo Jidhnc ancilla credenda, ac per hoc nosti-o.
slantius non solum-illuin,- ut in bis nobis obediat,;, est judicio speciali purganda, cujusdecrelo iniquilas
admoriete, verum eiiam"et"dilecliim filium jiostruma ejus agitari. cpepil, et Christo pfopitio abolitionem
Ludovicum*excelleniissimum regem , quo eum: add percipere. Rain nisi illam nondum a crimine Jibe-
audienda nostra monita semper-incitet, cohortaininiy !,- rarn e.§se_scirenuis,ricquaquara eam pro liberatione,
quanto attentius legilis : Quia qui converti fecerit•t tam sua quam faulonim. ejus, inltaliamTveilire quo-
peccdtoremab errore vim sum,-liberabitanimam suam« quoraodo -faceremus : licel eam per ministros suos
a morle, et operiel multiludinem peccalorum (Jac. v).i. postea, ne huc perveniret, Salanas. irripedieril. ,Jam_
Non solurh autem hinc gloriostun regem vestrumn vero, si jussa nostra vel sanctiones impleverit, ide.o
adite, verum etiam speciaHterdeprecamini, ul adse putat ancillam; ergo Lolhaiius-rexservus dici
moneatef suadeateidem Lolhario, quatenus Romamu debet, qui ulcunque nostra fecisse.mandaiadigno
non nisi purgalus, -et quando. nos annuerinms, ve- scitur-; ergo ista lencatur pro domina, qnae inobc:
nire"pra_sumat. Nam nisi nobis obediens suspicio- diens peimanet, et doininetur Lotbario, qui iitciinr;nc
num et raalaefariiaesordes diluere primum curaverit,, p. no.slrisstuduit obedire decreiis, qtiod ahstirdissimtni!
vhleat rie forte Ieprosornm more-de castrisDoraini-- - est, et omnino nefandum. Veriim si. lanla_rex Lo
cis ctim rnaxima coiifusione pellalur.i(juoraodo.vero0 lliariiis* intenlione Waldradam voluisset -moechniii
ipsas possit jionere sordes,-breviler inlimamus :*vi-- ad-nos mitiere , ad ejus scilicet a nobis causanj
delicel.si Theulbergam uxorem Suam juxia praestilaa legiiime tlefiniendain, quanta volnil legitimam Theu.t
juramentabenigne traclel, etsecundum Tegiam di- bergam -destinare conjiigem, ad falsa contra sg ex-
gnifatem reiineat, Waldradamque ad nos accelerafe_. torta scelera' proferenda;. forte jam nobis qua-
compellat, atque in praefatis Eeclesiis, ordine quemi Hseunque pax vel-reddila .requies halsereliir. Aique
ei diclavimus, antistites ordinare permittat. "Nam 1 uliuam sic-studeal Waldradam a.d nos deslinare,
quaiidiu Waldradain sic manere dimiserit, sictitt quae habet de scelere suo -qnodpandal.jiicuti gestie
oninibusiiqiiet, Theuihergamque-necregio cultu, nec) bat reginam Theutbergam, quaenon.quideni.habebai.
conjugalidUectionelraeiaverit, quandiueliam Thetit- qtiod de crimine panderet, .sed quod de violenfia ei
giialdtim vel tJunlharium ecclesias dudum-sibi cuml jiigl poeiia iliaiit sibi raullipliciter enarraret, _el
saeerdblio ablatas obtiuereperniiseritocciipatas,iiec . quani injustis minis, ut -contra se falsum crimen
aIeprainuslicrimiiiis,necasordibuspes_imiodoris,id- 1- corara nobis depromeret, multifarie •eompellebai.
esf,-raalaeopinionis,velsuspicionis, -.> Oplamus frafcfnilatem vestram in Christo nimc el
liberesse po-.r
'
terit,-nee puris ecclesiain-grcssibiis inlrare valebit,, semper bene valere. Data pridie KaJcndas.Kovrî:?
nec saeerdolibus Chrisli Hbera eumvel secura San-. •.. bris, indictione.-i. - , _
gendi,Lvel inlra casifa recipie.ndf profeclo'quibit t CLVI.
esse facultas. Ergo laborale in lioe nobiscum, cha-
ADLJJDOVICUM ItEGEsiGERMANIiE.
rissimi, deeerlate pariter, fraires : quia sicutlabor '
est mulliplex in lerris , -i.a nos niefces copiosa .' (Anrio 867.)
manebit in coelis. Nec dubium csi hunc juyenem Conqusrittir de Lolhario, quod nitiil eortim pia-slcl
qumpfbmisit. Prohibet ne Romam vehiat, pritis
pluritnos haberc nunc pro sua potenlia vel dorainalu1 quam Waldradam, ul jtissus esl, eo dirigat, ,ci
sibi, consentientes : de quorura omniura profecloi . Theutbergam irariel ul-reginam, et Treviris atqne
• Colonim legiihnf episcopi ordinehlur.
conversione.ap salute omnes. simulJaetabimur,. siI lnembplo,de
horura princeps, Dei gralia praevenicnie^.comnuuii- redilibiis sancli Petrii "[
busjiostfissudofibiis perfeclius emundabitur. Prae-. [Apud Marisi, ibid.]
terea noverit sanclilas veslra, j'am memoratum su- NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, dileclo
bliinissimum regem veslrum pro. Theutgualdb. et; filio LUDOVJCO glorioso regL
\m . NICOLAIPAP_E I H7g
- Syllaharum veslrarum tenore pandistis, vos una A consecrare, regulariier ordinarenlur. Sed cum haec
ciimdilectofilio noslroCafolo glorioso rege, ffatre omnia nos opportuna esse ac necessariaprpsplcien-.
videlicet veslro; ad commune colloquium.venisse; les, ipsi regi ,Lothario crebro mandassemus, quo
cui quia defuit Lolliafius rex, nepos scilicet vester,- noslrae inslituiionis exseculor effectus, utiiaee con-
perhibetis vos adeum jara dictum fratrem "vestrum summarentur annuefel, Imo ut sua prorsus exsecu-
Carolura regem, adj'uncto sibi quodam ex episcopis tione perpetrarentur insisleret, aliquid borum, effe-
regril vestri, misisse : quatenus, proul vobis-per ctura quemlibet accepisse nos profeclo nondum
epislolas noslras ad vos directas injunximus, ab iUis eognovimus. et lamen iUe noslra se. velle periicere
admoneretur,utin omnibus jussionibus noslris.obe-: in omnibus monita profiletuf. Denique Waldradam*
diens existeret: Quod quia tam ulpofe pii principes ad nosnou solumnon misit, sicut saepiusilium hortati
jusliliam diligenles, quam proximi saliilem per cha- sumus; veruiri eliara Ticinum , dum ad nos lendera
ritatcm quaerentes, noslrisque nihilominus adborla- crederetur, jara profeciam, in Gallias reducere pro-.
lionibus Obsecuudantes, egistis , debiias gratias: curavil. Filiain vero noslram Theutbergam Teginam^
agimus : quaiitum tamen lucri efficacia vestra vel quae beati Petri se legmine semper muniri poposcll^
nostra monita penes eumdem regem Lotharium im- non solum sicutreginam.secundum praeslitunvjura-
petrarint, fateor hactenus" non elucet. Sed dicitis B mentura non traclat :.vcrum eliamnec pro limore-
eum larii absentem quam poslea pra_senlem, a vobis' Dei, nec pro sancti Pelri reverenlia,. nec pro conju-
ipsam admonitionem benigne suscepisse, deindeque gali foedere, nec etiam pro eodem collalo juramenlo,,
"professuni fulsse in omnibus se nostris praeceplio- sallem in miniriiis quibusque ncgoliis suam hanc
nibus pariturum. Quod quia saepe audiviraus, non esse participem recognoscit; quippe quara oinni
taraen liinc effectura percepimus, satjs ingenvisei-, egeslali, orani opprobrio, omni. prorsus. abjeclioni
inus, el Hujus rei gratla ultra quara diei possit affli- submillit. Porro de praememoratis ecclesiis ordinan-
gimur": iiirairaniqui etiam pro sua ipsius salute dis non solum mandata noslra conleranit, sed ,et
quolidie Iaboranles apud ipsum nibil omnino profi- sacrorum carionum praecepta conculcat, dum vide-
ciraus.dum quod sermonedicit, facto nonperficiu Iicerecelesiis noncompalitur,sed has tanto lempore
etpraecipue cum verba ejus, ut arboruni folia, sonare sine rectore manere permiliit. Ecce, fiH charissime,
quidem possint, salurare vero, cum sinlsine fructu, qiiomodo Lotharius rex inslilula <nostra cuslodit,
non possinl. Quamobrem, dum quacriraus cui hujus- ecce quomodo verum est, quod dicit nostra -se velie
modi virvaleat comparari, nullus rnehli eonveriien- in omnibus observare decreta. Et adhuc ad nos se
tius occurrit, qiiam ille filius, cui apud Matthaeum properare velle deraonstrat, cuni id ne sine nostra
pater dixisse legitur: Fili, vade hodie, operare in u licentia praesumeret, nos ei saepe districtius injim-
vinea mea :at ille respondens ait: Eo, Domine,el non xeririuis et prohibuerimus.. Verum quam ob rera
ivit (Malllt. xxi). Unde meritb figuram Judaici populi Lolharius Romam proficisci gestiat r miEamur si
exprimil. Ipse quippe repromiltebal Moysi dicens : vestram lalere potuit prudenliam. Itaqueirapleat
Cuncla qum toc.utus est Dominus fqciemus (Exod. prius cuncta quae praemisimus, lotius nccasionis vel
xix) : non lameri quae verbis repromitleliat rerum sinistrae suspicionis fomitem a se probul abjiciat,
cffectibus adimplebat. lla, proh dolor! etiste nepos imo vero a nostris' menlibus ampulet,- et tunc, si
vester, semper quidem nbslra monita velle audire, ei sit huc vcniendum, a nobisest -jOlliciteproviden-
semper adimplere cupereprotestalur: non tamen quod dum. Siquidem etiam si cuncta, jjuae nos - ei su-
ore, quod seriplis opporlune, importune sa.pissime pra commemoravimus injunxisse , penilus adim-
profilelur, operibus exercere velfactis exhiberecon- pleia potuisset oslendere, nec sic _ei conlra inter-
tendit, etpalernis monitis nostrisnon lanquam filius diclum nostrum Romara fuerat properandum :
obediens paret, sed lanquam ingralus post lergum quanlo minus nunc, quando toties a nobis ,ad-
fepedavil. Si quidem in qrio aliquando apparrt i*ex moiiitus nihil de eis consuramasse corivincilur?
Lbtharius nobis obediens ? aut quid ab illo exegimus' _ Igitur dileclio' veslra illum nunc -vcnire Romam
nisi salntem suam?nisij'uraiioiiemquamlaesil|/or._, ' quaesoprohibeal: alioquin, mihi eredile, si contra
praestitit] Ecclesiae?nisi Theutbergae reginae conju- proposilum nostrum forle praesumpserit,minime
gis ej'usapudsanctumPetrum praesidiumi*equirenlis eum qua cupit honestale vel hic .suscipielur, vel
securitalem ? nisi noslram eliam post tol labores Jijncprofectovegredielur :Nam sieut mulier Dominb
aliquando requiem? Nam hinc inler innumerasalias fide proximans tangit; lurba vero licel tangit, tamcn
curas praecipue laboramus, hinc.omnimodam de comprimit; sic-proh dolor! istb in tempore quidara
Waldfada mcecha et excommiinicata suspicionerai elsi approximare videntiir, lactus lamen eorum,
adimendam saepe decrevimus. Hinc eliam ut riovi quia non ex fide, pressurain gignil, el approximalio
Treverensi et Coloniensi Ecclesiis anlislitcs daren- turhalionem adducit. Ergo necesse est ut talem se
tur injuximus: videlicet qui nec per Theulguaidi in cunctis exhibeaf rex Loibarius, ut nos erini gra-
et Guntharii dudum episcoporum, nec per j'am falae tanti animo primitus suscipere deleclemur, et ita
"Waldradaefavorern prdveherentur, - sed canonice a demuni venienlem expansis brachiis ampiecteniur.
filiis eldefiliis jamnominatarum ecclesiaruniclecti, Qtiod aliter fieri noripoleril, nis: Waldrada Roniam,
abhisqiii earumdcra ecclesiarura antistites soJitisunt siculi • coeptom fuevat,-dirigalnr, ut videlicel nos
1177. . EP1ST0L.E ET-DECRETA. \ 1178
causam ejus ad finem legitimumperducamiis, qui A non ad eam accesserit, lla rion de conjuge sna
de Ipsius-praevaficalione semel initium judicandi" Tbeutberga, quod eamsecundum dalofuin lenorem
siiscepimus : et nisi reginam Theutbergam, seeun- j"uramentorum tractet atque retirieat, nisi quia non
dum lenorem jurameuti, ab ipso audiamus "rege habeal iindeglorietur? nec agit-sic erga eam, ut
Lothario conjuge suo tractari : videlicet ut tailem - liobis idveraciter referens gfaliaruraa nobis inde
se circa illammenle demonstret et opere, qualem' percipere vateatactiones?dum non solum illa nulla-
diligens rex erga dileefam cOnjugemsuam se debet munificentia ipso largiente potitur, veruni etiam
demonstrare regiuam : et nisi de proprio clero in bmnibusojiprobriis, et iilpraetulirntisegestate sunima
Agrippinensi colonia atque Treverensi ecclesiis epi- tabescit"?Dicile ergo illi vos, charissirae, el vestra
scopos ordinari permiseril, eos scilicet, qui nec sagaci convenlione suadere conlendite, ut quando
Waldradae, nec Guntharii, nec Theulgualdi favore nobis millil,ad Waldradam post reditura missi
vel eligantur, vel etiam consecrenlur. Haec sunt, noslri contra interdiclum nostrum se hullalenus
charissime, quae si "Lotharius nepos* ve.ster callide accessisse; millat etiam quod Theutbergam uxorem
non perfecerit, hrincveraciler nos audirenolle pro- suara juxlapraeslitajiiramenta henigne traclet, et
cul dubio polerunt indicare,' atqrie si saluti ejiis secundum regiam dignitatera relineat : ita dunlaxat
vestra charitas consulit; eum rmagnopere suadeat " ul quod mittit veritale fulciri aliisetiam atteslanti-
incilare, et rion ejris foris perslrepenlibus verbis bus cognoscamus. Mittal nihilominus nobis, quod
facile credat: sed operurivfacta, secundum perspi- in pi-aefatisecclesiis ordine, qnem supra diclavimus,
^cacissimam proprii aflluenliam sensus conslderet. episcopi -sint regularitei ordinali : et lunc perhi-
Dicit enim Joannes apbslolus : Filioii mei, non dili- benti se nostra velle j'ussa jierfieere credemus, et
gamus' verbb neque iingua, sed opere el veritate .condignas • Deo graiias referemus' Nain quandiu
{I Joan. v). Nara si riosse lihet excellenliae veslrae, Theuibergam regio cultu elconjugali dilectione non
quid sit uiide Lolharius jactat se noslram in omni- relinet, et-Theutgualdiim vel Gunlharium ecclesias
busadimplere voluntalem, nos evidenler aperiemus. diidum silii cum sacerdolio ablatas obtinere permj-
Videlicet quia nobis, imo Deo nostro obediens,' serit occnpafas, Hcet Waldradam non videat,-hi
Theutbergam conjugem suani recepil, Waldradam tamen-gradus sunt, qnaravis [fofle, qriemvis, IIABD.}
vero, utpoie "adulteram, merito sequestravit, necad ad-ima mei*genles,per quos illuin sensim ad ipsam
jllani post reversionem legati nostri accessil. Sed tendere prudens quisque palenter agnoscit : dum et
pruderitia gloriaevestrae jam vaiet advertere, quid illos fovel, quosad "pronefas dtictpres habuisse cla-
prosit sl adeani non pedibus coiporis, et tameri i'ct, et eam aflligit, quara debiia correctione prae-
passibus menlis accedit. Qriid prodest quia forin- C missa Christo juvariieiceepH. Accusalores auiem
secusab illa sequestralus cernilur, qui tamen ei habere Lotharium, non nisi illum, qui accusalor
valde conglulinalus inlfinsecus inlelligitur? Quid fralrum in ApocalypsiJoannis appellatur (eap. XIJ),
au.em proficit dileetae filiae noslrae Theulberg;e re- el opcra ejus, quae el ipsa ejusdem anliqui hostis in- .
, ginae,quia non ex toto ab illa videtur corpore pro- slinclu palrantur, profecto comperimus. Quae.vero
longatus, dum tamen esse cum ea menle minime Lolharius rex vester nepos operatur, accusalore non
proljatur annexus ?Quid ei proficit conjugalis fcede- indigenl. Manifeslaquippe, Aposlolo teste, suntopera
i*is,vel regiaedignitatis nomine solo frui, qtiaecarel carnis quae stinl fornicaiio, immundiiia, iuxuria
omnibus quae ad perfectae dUeclionis ei consimilis (Gal. v), et j'eliqua. Oplamus gloriarn,veslram nunc
"ditionlsperfmere videnlur insignia ? Nam quis nisi etsemperbene valere, dilectissiinbfili. Dala iu Kalen-
jemula ejus, Waldi'ada videlicet, quae non solum das Novembris, indiclione i.
pro adulterio commisso, sed pro impoenilenli corde EMBOLDM.
vinculis est excommunicalionis innexa, regni cura
Lotbario culmina possidet, gloria fruitur; jura tenet, Statuit prailerea nobiscum excellentiae vestrae
ct oirinia suo disponit arbilrio : quaelicel a colloquio . legaius, ut mediajile Haio mense lnrjus primae indi-
cjus sejuncta specie lenus videalur existere, per in- D clionie, pro unius anni redilibus rerum S. Petri iri
ternuntins laraeri, et diversos_satelli.es, tantumdera regno vestro sitarnrn recipiendis, nostros niissos
penes ipsum, veleliam magis valet, quam si legiiima direxissemus: cum duorum airaorum j'ara tempora
conjux haheri quoquomodo poluisset. Nam nemo praeterierint, exquo reditus ex illis debueruni esse
apud regiumapieem esl adj'utus, nisi per illam : vix collecli, et nosex eis nihil recepinufs. Pofro si;
usquequaque iacsus, nisi' propler illam, quisquam ,sicut per mullcset hunc eumdem 'veslrum legalum
essc refertur. Illa quippe penes euin gratiamposcen- eogiioviraus, Arsenius inde aliquid collegil, lieel no-
lihus impelrare, ipsa sola quibus mavult benelicia bis aliquid non deiulerit, de praeterilisannis collegit;-
jiarare corsuevii. Jam vero sl ila rion eslul dicimus , non de.fuluris. Undcrogariius gloriara vestrara,'u"t
id eslsLvel Theulberga regina tanlam npud ipsiim pro mercedis veslraecumulis, collectis "omnibusillis,'
irieonimoditatem et dehonestatem non paliltir, nec per vestri culniinis vjros ad apos.tolbrumHminaora-
Waldrada nioecba gloria tanla* non frultur; quare tionis gratia venientes, antequam de fraibus regni
nobis scribens, vel aliis satisfaciens, sicut indical veslri foras"-e"aduci jtibeatis, nobis\significetis, ut
tie Waldrada, qnod posf riiissi hostri rcversionem hisinterim ih tutissimo" a phidcntia vpstra stat-nfo
H~Q - - NICOLAIPAP.E 1 1180
loco recon;Ulis, si a specinli nbo nosiro.Augnslo A . Scd quia jdem gloriosiis rcx melu Theutl.ergani
obtinere poltierimus, ut cura ij-sius-hoinine nostrum atlmisisse se dicit: vos illud evangelicum recoliie,
illuc dirigamus, el ea u"t nobis sine aliquo dispendio quoDominus: Noliie, inquil, limere eos qui corpus
deferanlur, recipiamus, graliarura actior-.es Doinino occidunt (Matlh. x); et iterum ail: Quid prodcst
rependendaesunt. Sinautem, missum noslrnm Deo homini, si nniversum mundum lucretur, atiimm vero-
opifice deslinabiraiis, qtii qualitcr in vestro regno sum detrhhenlum patiatur ? (Malth. vi._) In qiiibus
sint recondila accustodiia, ctnn vestro in'sso pra_- Dominicis sententiis eonsideraiidum est, quod si
'
videat; et bis nihilominus iiiterim in vestro regno occisores corporum timendi non suiil contra jiisii-
benesalvatis, aut nobis renuntiei, aiit certe quid- tiam bominem impellenles, et lucrum totius mundi
quid praeyiderimus, vel sanxerimus, "facere non non prosit homini anima perdita, quanlo minusmetii
omitlat. Aul si_gloria veslra, quaecunqueilla fuerint, uniiis hoininis tanlus rex debuil, conlra diviinim
irifra lerritorinm ditionis vestrae, videlicet usque. praeceptum, in immane praecipilium mergi ? In hoc
Bononiam aul-Ravciinam perduci feceril, tanlum ut certe se magis repreli.ensibilem ostendit , in quo
secura sinl, boc multo amplius ulile et gralumhabe- amiorimundi amorem Dei poslpbsuil. Ubi nihil vp-
bimus, quoniam et nos deinde modo quo valuerimus bis alind praecipimus, manifeslalione sua eodem
usque Romam.ea ferri jubebimus. B rege convicto, nisi ut seoundum canonicam au-
clorilatem noslra voce freii. causara illitts defi-
CLVU. liiatis. Sin, vero minime probaium fuerit, Waldra-
ADEPISCOPOS LEGATOS IN FRAKCIAM MISSOS. dam uxorem fuisse legiilmam, neque raiptiis secun-
Mitlil ad eos comtnoniloriumpro causu-Thcutbergm. dum morem celebratis, per benedictioneni scificet
sacerdoiis, filio, nostrbXothario exslilisse conjiin-
[Apud Mansi, Conc.iorn. XV.] clam : suggerite illi, ut non rnolesie feral legiiiuiaiii
. lie.*ereiHfesirais et -sanotissiinis RUGDO_J_DO et; sibi, si ipsa innoeens apparaerit, reconciliari uxo-
JOAKXI ejriscopis. rein; nec in boc carnis voci obtemperet, sed pplius
,' Quemadmodum sanctae Ronianae Ecclesiae fulelesi divinis prascepiis obeuiens, pHdeat.eum, irnoperti-
esiis, el apostolicae sedis coliiranae existiiis; ita iriescat, in luxuriaj slercore pulrefleri, elvoluiiUdem
cuslodienles omnia secunduni priorcm praeceptionew- propriam sequendo ante tiibuuaJ Christi stricjani
nosti'am peragere festinate, el Metis aposlolica au-. ponere ralionem. Pra.lcrea vos scire volo , quia
cioritate synodo evocata, nostra jiissa perficile. Qnod. piaefata Theuiberga aposlolicam sedem bis el. ter
si synodus episcoporum se illnc miniriie collegeril, appellavil, ei sc*a pra-falq i*egeglorioso quesla est
'J
aui_Lofharius venire dislulerit, luuc vos ad eum injuste fuisse dejeclam, el vi coactam falsum contra
pergere sludete, el nostra jussa alque insiituta dese composuisse piaculum. Nam eo tempore ad apo-
clarate. El deinde cum pro caiisa Balduini ad Caro- stolicara sedem libellura appellationis suaemjsil, in
Iqm perrexeritis, eideni glprioso regi epistolas syno-. quo non quidem adhuc.confessam, sed.ul contra se
dicas, et has quas nunc vobis dirigimus, paritercum falsum diceret crimen, cogi scse innotuit. Instipcr
conimoiiitorio praeseiilibuscunclis ostendile ; et non suhj'ungens, Quod si amplius compulsa fuero, scitole
solnni ei, sed et omnibus episcopis, et universis. non veritate, scd timore inoriis, et evadendj stu-
fidelibus hoc noium facienles palam legere et dio, quia aliter non possum, qnod voluerinl dicara.
denunliare sludete. Praeterea scitple a nobis veslrai Vos autem memores estote mei haec vpbis insi-
sanclitati duas dirigi epislolas vice ablalarum , nuant.s. Unde . praeeipimus vobis, ut cum eadem
unam Carolo regi, secundam vero u.xori. Episcopis Theulberga ad condiclara synoduni sicut slalninius
aulem Gallia. el Germaniae alleram cum hac ipsa advenerit, causam ejus diligeuli examinatione tra-
ad vos deslinata mandamus. ctetis; et si ei objicilur, quod illa crimen se aliquod
COMMOMTOIiiUM LEGATISSUPRADICTIS DATUM. admisisse confessa fuisset, et contra illa violeniiam
. a Lothaiius profilelur Waldradam se a patre se perlulisse proclamaverit, velsi inimicos sibi jii-
accepisse, et sororem poslmodura admisisse Hu- dices fuisse testala fuerit; tunc illud renoveiis ju
cberti. TJbi primum .diligenti inyestigatione in-, diciumsectindum aequitalis J normam, ut. iujuslilia?
qiiirite, el si ei.irademgloriosum regem praedictara mole non oppfiraatur.
Waldradam- praemissis dolibus , coram testibus , ; CLvin.
seeundum legem et ritum, quo nuptiae cclcbrari ADEOTLANDUM AfiCHIEPlSCOrUM AltELATEKSEM.
sblent ,- per omnia inveneriiis aceepisse, el pu- Missa cum aliera epistola, qua Nicolaus Roliando
blica manifestatione eadem Waldrada in matrimo- vices suas delegabat.
nium ipsius admissa. est; j-estal ut perscrulemini NICOLAUS episcopus, servus servorum Dei, Roi-
cur illa rcpudiata sit, vel filia Bosonis admissa. LANDO archiepiscopo Arelalensi.
*Loiharius~*proftteiur. Ajhid. Ivonem parte vm, observatum est. In commonilorio itaque diclum,
cap. 354, etapud Gratianum 21, q. 2, diiae voculae quod ab aliis commoniiorium; ut Zosimus commoni-
perperam inferuntnr, Lolharitts in xotnmonitorio torittm presbyteris el diaconibus qui Ravennmsunl,
profiletur. Redundant enim, perfracntque ad titulura et illud apud Gregoriumin dialogis : Sabintts Chri>-
epistolae, quo recte in Romana Gratiani edilionc sti servus commoniioriumPado. JAC SIRM.
HSl -- EPISTOLiE ET-DECRETA. .1182
Susceptis sanclitalis tuse Htteris, totius hurailila- A
_ omnes recipit, omnes fovet, et "protegit pfbximos
tis dono rererlis, cunciarum -ue virtulum floribus stios; quia juxla apostolum Pauluni, benigna est,el
'
rediraitis, multiplices graliarura cultus onmiura bo-' _qmnia sttffert (I Coi\ xv). Veium a charilale tua
norum auctori rependimus; tuainque-a rimltis'relro .* uiium hoc necessario poslulamus, scilicet ul cpm
lemporibus erga sedem apostolicam agnilam devo- aliquem ad aposlolicam sedem miseris, studeat eum
tionem pluvimum commendamus, alque ut in hoc lua monere fraterriilas, qnatenus in redeundo non
salubri proposito perseverel, fraternilatem tuam Jisquequaque"fesfmus appareal; eo quod omninm.
obnixius adhortamur.Siceiiim sanetae conversalio- ecclesiarum Dei (sicut ipse nosti) cura constringi-
nis pedem, quo tendere debeas, j)ei*spicaeiuscogno- mur, el cum undique ad sedem apostolicam multi
scere poteris, et supervenienlia pravorum jacula diversa quaerentesconfluanl, efficiinur tardi ad sin-
praevidere et declraare lihcrins, revelanle Domino, *gnlos, dtim Toluinus benigiiitalem ei dapsililaleni
praevalebis, si in apostolicae sedis petra, more ma- spargerc per diversos. Illud autcm valde placuit,
jorum, praesidiumtuuin locaveris, ejusque fidei do- unde etlam immenso tripudio exsultavimus, scilicet,
ctrinis vel decretis arctius inhserere contenderis; qiioniam ab apostolalu nostro sciscilafi quid tua
quam ille sua sacravil sessione, quem Dominns ejus " sanclilas sequi debuisset, prudenlissime decrevisli.
Chrisius Ecelesiae sua) vdlnii jjrimuni et speciale Verrim quamvis nralta sini qnae libi miilere posse-
"retinere fastigium, quin et ccelestis alrii delegit , mus : inierini tamen qua_in alia nosiri aposlolatus
summutn consliluere janilorem, quod jarii bealitu- epistola beattitiidinituae inliniamus, soluni luae so-
dinem luam strehue persequeiilciridebilis aitollimus lertiac sint pervigili ettra sectanda, praecipuoque
omnino praeconiis non solnm in hoc, verum eliahi sludio peragenda. Siquidem quae circa nos, circa-
in eoj quod apostolafuin nostrum ad perseveranliam qtie scdem beati Petri, non est aliud signutn devo-
cohortarisi In "quo enim tam manifeste nostrarum tionis "tuae,quarii pblliceris, "nisi ohtemperanlia et
sahctioriiira et tlecrelorum .oslendere ie poleris esse corisuihmaiio decrelorum et deiinilionum nosti*a-
custodem, quani -in eb, quod npslram quoque solidi- mm, qtii.licet indigni, per abundanliam lamen gra-
lalem supra firhiam pelram fundaiain, ,ul in bis tiae Christi, ipsius vicarii sumus. Dala niense Maii,
persevefet, sludiosius animare procuras? die 12, indictione xn.
Quod aulem depfecatur tua fralernitas, ut scrute- - -*' CLIX.
mur, quales prsedecessores nbslri circa praedecesso- ADCAROLUM REGEM MAJOKEM.
fes tuos anliquitus fuerint, et- posttilas, ul liceat
. Fragraentum.
tibi rescripto cognoscere, ulrum fidenter crebro lit-
ieris vel legalis nori audeas [lege, nos audeas, G De coujugio Caroli junioris.
"HARD. ] frequentare, el quaeqnecongruentia terapo- Dilecltis filiij^ et coacquivocus vester Carolus ad
ribus"opp"orlunissuggerere; sciat beatitudo iua, nos nostrain apostolicam nunc in.praesenli deslinare slu-
berie cognoscere, qiiod praedecessoresmeiintef alia duit palernitalem, intimsns videlicel quod pro qua-
honoris herieflcia praedecessores tuos adeb dilexe-. dain femina a primo jam matrimonio relicla, quara
rint, ut eis vices suas inillis partibus relinere con- sine veslro; quod non debueral, consensusibi socia-
senserint, quemadmodum quinta referl sancta _et vit in conjiiîum, vestrae paternilatis oflensam iricur-
universalis synodus. Tu vero si promissa iuae dile- rerit. - . - - .
ciionis perfeceris, et nobis consentierido,. conlra - Item. De uxore filio vestro conjuncla', si lalis con-
pravos qtiosque vel conlra molestos nobis haerere . tra divinilafem invenitur causa pro qtia ntillo modo
conlenderis, et a decretis deviare rcfugeris : nove- eam liabere debeat, volumusnobis a vestradileclione
ris ledeinde apostolatus noslri clypeoprotegendum, mandari. Quod si nulla invenitur^x latere alia causa
et charilatis ac pietalis brachiis riiodis omnibtis quodgrave pariat peccalum, no"nreperitur auctorilas
coriiplectendum; sanctam quoque Ecclcsiam diyini- ut eorura scindi debeal cohjugium, nec nostrum est
ius libi creditam iiostra solliciiudine. et vigilaiitia, TSeis siue manifesla delicti culpa suae separationis in-
. auciore Deo, peramplius et perfectius- augnientan- ferre praejndicium.
, dam. Mittere autem nobis legalos vel litteras tanto - Iiem. Quanquam sciamus fiHam veslrara, si libet,
lihere debeljs, quanto chariias, qua circa sanctiia- posse vos Balduino legaliterin uxorem dimiltere, et
terii tuam fiagramus (quam latum mandatum psal- pietatis vestrae clemenler gratiam Jmperliri, non
mographus nuncupai)j intra siniini amplitudinissuae * tamen j'ussa misimus, sed preces obtuliinus.
*
•U85 , ADEPISTOLAS ET DECRETA NICOLAIPAP.E-1 APPENDIX. . 1184
;
'
'APPENDEL
a iii -.
DECRETA SEU RESGRIPTA NICOLAI VAVM I,

- - - •"EX GHATIAKIYOLEMINE
in unum collecta et in viginti litulos distributa.-

Per JOANNEMCOCHL_EJ_M
(ApudSlansi,Coacil.jgeneral.iom. XV.)
De constiiuiionibitsEcctesim,lil. I. A marlyr efifectusest, sentenliam' proferre ausns fue-

I. (Dist. 10, c. 1, Episcopis in concil. apud Const. vi rit, dum ei saepissimeomnes dicerent: Tuo ore jn.
eohgrig.)- Iraperiali judicio non jiossiml jura eccle- dica catisam luam, non no.lro judicio.-Et -ileriim.:
siastica dissolvi; nec possunt iniperatorum leges. Noli audiri in noslro judicio, sed colUge in sinu luo
evangelicis et" aposlolicis, atque canonicis decretis, caitsamiiiam, etc.
quibus postponendae sunl, inferrepratyudicium. IV. (Ibid., c. seq.) Acephalum Hquet esse concir
II. (Dist. 12, Ridiculuth.) Ridiculum est,_et satis lium, ubi de lanta persona agilur, et majorum jion
abominahile dedecus, ul Iradilipnes quas anliquitus exspectalur sentenlia, ctim eiin causa clericura iiir
a palribus suscepimus, infringi patiamur. ; ferioris gradus solius episcopi sui. judicium.tantura-
niodo postulandum [al., praestolaridiin.]Jil.
De consueiudine, tit.II. c. seq.) In lanlum hanc praesumplJonem
V."(II*.id.,
I. (Dist. 8, c. 8, Mala.) Mala consueludo non mi- '- sancti Palres apud Chaicedonem deteslafi sunt, ut
nns quara perniciosa corruplela abjicienda et vitanda Dioseorum Alexandriraihi anlislilem inler caeiera
esl. - - • idcirco polissimum sine ulla reslilutione damnaveT
II. (Dist.22, Mich. jmp.) Nihil obsunt saluti creden- riht, quod ponens in ccelum os snum, lingua ejus
tiiim diver.ae pro loco et lempore conslituiiones vel B transeuiile super ierram ,. excommiinicationeni in
consueludines, si illis canonica non obidstat aucto- sanctum Leonem papam diclavil.
- * "
rilas. VI. (2, q. 2, c. 2, Caroio regi Vrancorum.). Omnes
III. (Dist. 21, Denique.) Uli qui ante nos fuerunl, leges, tam ecclesiaslicae qtiam vulgares et publicae,
providam in Ecclesiis consuetudinem tradiderunl, pra'cipiunt ut omnia sibi ablata resliluanlur ei qui
hodieque in Roman.a Ecclesia, quaemagistra est om- suis est rebus exspoliatus. -. ...
nirim' Eeclesiarum, -impraetermisseservatur, ita ut VII. (5, q. S, c. 2, Mich. imp.) Quod .suspecti et
nnllus sacerdbs, majore suo non innuente consacer- inimici j'udices esse non debeant, el ipsa ralio dir
dote, cuj'uslibet rei benedietionem dare nitatur. Sed ctat, el pltirimis prohalur exemi>lis.Nam quid %rt\r
et-anleriof slans a'd pronunliandam" aliquam leciio- tius ct amabilius dare quis inimico polest, quam .si
nem, benedictionem quidem T)bstulat,scd ei quilibet ei ad jmpetendum eommiserit, quem laedere forte
inferior non-audet benedicere, quia in Epistola ad voluerit.
Hebraeos legimusquod minor a majore benedicitur - VIII. (3, q. 9, Revera.) Revera justus mcdlalor non
" *
(Hebr. m)."" est; qui uno Iitigante, et allero absente, amborum
. Dejttdiciis, til. III. emergentes lites decidere non formidal.
I. (Disf. 12, c. Inferior.) Inferior sedes potiorem G * j IX. (Ibid., c. Indicans.) Indicas liermanrium epi-
absolvere, aut judicio ligarejion potesl, nec propriis scopum super quibusdam frequenier. fuisse accusa-
diffinitiohibus subjugare. lum: pro quibus, qtiia ex parle jpsius persona deest,
' II.
(Ibid._ c.' Nolke.) "Filios circa spirilualera pa- nos uni'parti addiscrimen -
alterius credere prpcul
tfem, ut ila sobrios ac dubio nbn possnnfus.
discipulos erga magislrum,
devolos esse "decet; ul nulla penitus lemeritaie ad -: X. (Ibid., c. 6, Si forle.) Neccsse est secundiira
eorura vitam dij'udicandam, nec -saltem tenuiter re- sacrarum Scripturarum docuraentura, ae secundum
• justiliae tramitem, et aceusatum el accusaiorem si-
pfehendendam, prosiliant.
III. (lbid., c. Nunc) Non polest quisquara rite ah mul adesse, et unam partem, quanlacunque et qua-
bis qui inferioris ordinis vel dignilaiis sunt, judicia- licunque pi'aedilasit auclorilale, sic prorsus audiri
* Hbus submilli diffinilionibus. Ende.factum eslut iri -ut al.leri parii nulltim praejudiciiimirrogetur.
coricilio episcoporum nullus ih Marcellinura papam, * XI. (4, q. 1, c. 2, Michael imp.) Haereticis nonli-
qiii tempore Diocletiani «i r?Iaximiani Auguslorunl cet accusationes conlra, orlhodoxos episcopcs pro
idolis compuisus sacrificavt-fai, sed postea jnsignisi ecvlesissticis facere negotiis. Ilserctieos autem dici-
ilSS DECRETA EX GRATIANO COLLECTA. . 4IS-G
mus lam eos.qui olim -ab Ecclesia projccti siihl,, A non papa vcl aposiolicus, sed aposlaticus habca-
quara qui post hoc a i.obis aiialheintuizali sunl. ttir. Licealque cnrdinalibus et aliis.„clreicis Deura
' Praeter -hosauleni el eos qui-lidem sanam neganl velI tiraentibus, et.laicis, invasorem illuni anallienia-
simu.anlconfiieii. • .-• . ' .. -" lizare, el humano auxiHo"a sede. aposlolica pel-
XII. (__q. 4, c. fin.) Contra rilura ccclesiaslicuml -Iere. . , .
confraque venerandas leges producHur accusator velI .'- III. (DisU 97, c. Ludov. imp.) Licet nunquara.
teslis de imperialihus aedibus, et euiirhperari potesl,, apostolicaesedis modus fuerit absque. signatis" api-
ad falsuiu dicenduni .teslimoiiium adhibelur; fiuutt -cibus undecunque legationem suscipere, „nos taraen
suspecti judices; el lnpi, custodes. . . sublimilatem vestrani in nobilissimo viro ac slre-
XIII. (6, q. i, Quod bene Carolo regi Francorum.)) nuo legato vestro honorantes, ejiisque gravilaiera
Quod bene semel diffinitum est, et inlerpositis ju-- et eloquiorura Hliusveridicas cognoscemes assei-lior
famentis deliberaiura, nuUa debet ,ilei'alione,_nisii nes, nihilo minus eum absque epistola vestra susce-
fortassis ubi fuerit major aucloiutas, retractari. . ' .
pinius,
" XIV, ^24, q. i,Ait'Mich. imp. August.) Ait Coe- IV. (1, q. 1 el 9, q.*3,-e. Per principalem. Mich.
lesiiuus papa, Orientalibus episcopis scribens : Sii imp.) Per principalem beatoijun aposloloruni Pelri et
qnis ab episcopo. Nestorio, vel ab aliis qui cuin se-- B Pauli dextram, el polesla.eni el jus-habemus, nou
quunlur, ex quo talia praedicare cooperunl, vel ex-. solum in monacbos, verum eliam in quoslibet cfe-
cominunicatus vel exutus est seu- antislitis seu clericos de quacuuque dioecesi, ctini necesse fuerit, al-^
rici dignitale, in nostra hunc commuhione durasse> que ecclesiaslicis exigentibus opportunilaiibus, invi,-
et durare manifestum est. Nec judicamus eum esses tare. - ... - . . ,
remoium, quia non poterat queraquam ejtis rerao- V. ( 2 , q. 6. Argula Rhemensi archiepiscopo. )
•vere senlentia, quijamse praebueral ipse removen- Argula sapientia tua raaieriam deposilionis adver^.
*dum.:. sus Rothadura assumpsil, et ab ilinere apbslolica.
XV. (53, q. 2, Bistpria. Carolo regi Francornm.)I sedis removil, et continualim aposfolicam sedem
"Hisleria-ecclesiasiicaab Eusebio Coesareensiepiscopoi appellantem damnavit, et carcerali cuslodiae man-
.confecla, de rauliere qnadam quaede casiilale a ma- cipavit. Privilegia tamen apostoiicaesedis vos obli-
•rilb accusabatuf,-ait: Praeceplum esl ab imperalore, vioni tradere nullo modo debuissetis, quibus vene-
'
lege lata, ul prinio permitieretur ei rem famiHarem randi canonesjudicia totiusEcclesiaead hanc deferri
libere ditilius ordinare, lunc deraum respondeiet, jubent.
ohjeelis. Hocomnes leges lara ecclesiasticaeqtiara ' VI. (6, q. ZfPatet. Mich. imp.) Patet profeclo sc-
-vulgarespiibfic__qiiepraecipiunt. Si auiera de niu- C dis apostolicae, ctijus auctofitate majus noh est, ju-
lieribus et saecuiaribus viris haec consiitnta sunl, dicium a"nemine fore retraclandum, liequecuiquain
hiultb niagis eeclesiaslicis Itoniinibus et sacerdotibus de ej'us liceal judicare Judicio. Nec de ejus judicio
'
simt concessa. - canones uiiquam praeceperunt judicari, senlentiam-
XVI. (Ibid., c. Sive. Eidem.) Sive de conjngii fee- " que illius consliluerunt non oportere dissolvi, cujus
dere sive de adulfefii crimine judicium agitandiiin polius sequenda decreta mandaverunt..
sii, nulla Tatio paliliir Theutbergam cum -Lotliario VII. (1S, q. 6, c« 2, Episcopis Galiim.) Auclorita-
posse inire ceitamen, nisi pritis ad leinpus fuerit lem venerabilium praedecessorura noslrorum' seculi,
i'eddila suae poiestali, et consanguineis propriis et nominaiimbealissimi papae el mariyris Alexahdri
Hbere sociaia. Itaque etiara lociis pfovidendus est, quin.i, a bealo Petrb. ab oinnibus j'uramenlis et cu- <
in quo nulla vis miiliitudinis forraideiur, ne sit dif- juscuiique obligationibus, quibus illi- sese, coacti
ficile tesles prodttcere"vcl caeteras personas, quae _yioientiaimpiorum, obligaverunt, absolvimus, et ne
lam a sanctis canonibus•quam a verierandis Romanis illa servenluf vetuimus, tam archiepiscopum Trevi-
legibus ih lmjusmbdi conlroversiis requiruntui'. rensem qtiam ej'uspraepositum, et omnes qui lunc
se illis quoquomodo obligaverunt.
. '_)_Rontana Ecclesia el sedeapostolica, lil.IV.". j temporis capti
Neque ullara eos jjroinde infaniiara vel calumniam,
L (Dist.,22,-c. 1, Mediolanensibus.) Omnes, sive aiit a suis bonis sequeslralionem unquam, auctore
palriarchte cuj'uslib"etapicein, sive metrojiolispiima- Deo et sanctis aposlolis et nostris praedec.essoribus,
lus, aui episcopattium calhedras, vel ecclesiarum suslinere permittiraus, sieuPper prophelam Dorai-
ciijuscuiique ordinis diguitatem instiluitRomanaEc- ntis dicil : Dissolve colligaiionesimpietatis, elc. (Isa.
"clesia. Illain vero solus ipse fundavil, et supi*ape- LVJII). -- •,'.'
tram iidei mox hascentis erexit, qui heato Petro,' : VIII. {17,*q. 4, Nemini. Omnibus episc.) Nemini
attternaevilae clavigero, terreni simul et coeleslisim- est de sedis aposlolicae j'udicio judicare , aut illius'
peili j"ui'aconimisit (Matth. XVJ). sentenliam retraclare permissum, videlicet propler
II. (Disf. 79, c. 1, Si quis pecunia.) Si quis pecu- Roraanae. Eccjesiae primalum , Cliristi munere in
riia vel gralia humana, aut populari seu militari beato Pelro aposlolo divinilus colialum.
turaultu, apostblicaesedi sirie coricofdi et canonica" .' .IX.(S5, q.2,St (jtuis.Universalisynpdopraesideiis.)
electiohe cardinalium ejus Ecclesiae ae deinde se- Si quis •dogmata, mandala, interdicla, sanctiones
quemiam clericorum relijiosorum* irithronizalur , vel decrela pro calholica fide vel ecch-siaslica.disci-
"
1187 * . AD EPISTOLAS ET -DECRETA NICOLAl PAP.E I APPENDIX. _i88
plina, pro* cofrectione iiiimiiieniium vel fulurorura A minislraiuur, judicare praesumant, penitus igno-
nialortim, a sedis aposlolicae pncsule salubriter j)i*o- ramtis. .... ...
mulgata coiUempserit, anathema sil., •IV.(Ibid., c. Cum ad vertttn. Eidem.) M.ediatorDei
X. (35, q. 9, Senteniiufn. Michaeli imp.) Senlen- el hoininuin, homo Christus Jesus, idemjex.et
tiam Roinanae sedis non ncgamus posse in melius poiilifex, aclibus propriis et digniialibus disiinctis
commulari, cunvaulbubreptum aliquid fnerit, aul officia potestatis utriusque discrevit, ut Christiani
- ipsa pro eonsideraiione aetalum vel temporum seu imperalores pro _eterna-v.itaponlificibus liidigerent,
gravium necessiialum, dispensatione. quaeJam oi'iii- el pontifices. pro. cursu.lemporaliuni- tantummodo
naredecreverit; qiioiiiaraetegregiuniPaiilum.aposlo- "reruni iniperialibus legiltus ,utei*enlur; quaienus
lum disp6iisalo*rie.leg!miisqu.e_amfecisse,<qti**eposieaspiiitiialis actio a carnalibus disiarei incursibus , et"
reprobasse legilur. -Quod tarnen observairilun) est, •Deomililans rainime se negotiis ssecularibus impli-
quando illa -Romana videlicet Ecclesia. disf.retissinia jcaret; ac vicissira non iile rebus divinis.praesiderevi-
consideratioue ficri delegeril; non quando ipsa quae deretur qui esset saecularibus iiegotiis iraplicatus. .
bene sunt diffini.a retraciare voluerit. V. (Ibid.-, c. seq; Saiis. Eidetn.) Salis. evidenter
XI. (/")_ cbnsec. disl. 1, Ecclesia. Clero et plebi ostenditur.a saeculari poiestaie.nec solvi pforsus nec
Viennensis-Ecclesim.)Ecclesia, id est catholicorum B ligaripontificem, quem conslat a pio principe Con.
cbllectio,- quombdo' sine apostolicae-sedis insiiiiiettir siantino Deum.appellatum*.cum hec posse Deu_niab
nulu, qilando juxta sacra decreta, nec ipsa clebet .-hominibus judicari manifesturaest.
absque*praeceptione papae basilica noviter eonslrtii, -VI. (i,q. 1, Non quales.- Eidcm.) Nonquales.sa-
quae ipsam catbolicorum iritra semel amplecli cater- cerdoles Domini sinl, sed quid de Domino lo.quanr
vamdignosciimv luiyesl vobis niagnopere ,pra.videnduin._Necin vica-
- De decreiis Romanorum pbnlificum, lil. V. -riis beali Peiri aposloli yohis est-atlendendum jjuid
correctibne Ecclesiarum,"quid pro
I. (Disi. 1J, c. 2, Miclt. itnp.) Quod a sedis apo- sint, sed quid pro
salule vestra saiagani. "Neceuim illo.sdicetis.inferio-
stolicae i'ecloribtts plena aiiclorifale saocituf, nullius
. Tes Scribis el Pharisseis sedenlibus super cathe-"
cpnsuettidinis.occa.jobe removealur.
el dram Mosjs, de quibus Dominus praecepit,- di-
> II..(Dist. 19, c. 1,iArchiepiscopis episcopis per
ceus .-: -Qumcunque. Jixerint , vebis_,..facile , _elc.
Galliam cottsiituiis.) Si Romanorutri ponlificum de- " - .
cfeto caelerorum opuscula "tracialorum approbaniur (Malth: xxju.)
vel i'eprobaulur, iia ul qnod vcre sedes apdslolica De regibus, tit. VII. "'* *
probavit, hodie lenealur acceptum; "etqriod illa re- Z I. (Dist. 63, Porrq. Lolhario, regi.) Relatum cst
puiif,- haclenus inefficax habealur : quanlo polius ea nobis tjuod jquicunque ad episcopalum in regno tuo
quae ipsa pro catiiolica fide, j)ro sahis dogmaiibus, provebendus esl, nonnisi faventem libi pefmilias
pro variis et multifariis Ecclesias necessitalibus et eligi. Idcirco ajwstolica auctoritale, sub divlni ju-
fideliura moribus [al. molibus] diverso tempore scri- dicii obtestatione , injungiraus tibi ut in Tievircnsi
psit, omni hohore debenl pfaeferri, "et ab omhibus urbe et Agrippina Colonia nullurn eligi patiaris,-
'
prorsus in qiiibuslibet necessitalibus vel opportuni- antequam relatum super hoc nostro apostolalui
talibus, disereiione vel dispensatione .hiagistra, refi.t
verenter assuini, etc. _- II. (2, q. 1, QumLolharins. Carolo regiFrancorum.)
.III. (Dist^ 20, c. fiii., Clerq Constaniinopolitano.)Si Quae Lotharius rex nepos vester fecit, accusatione
decreta Romanorum pontilicura non habetis, "dene_ rioji
si vero ha-. indigent. Manifesia "enim sitnl, feste Aposlolo,
glectu atgue Incuria e"slis_redargueridi; opera carnis, fornicalio, immunditia, .elc. (Gatal. l.)
beiis et non observatis, dc ieraerilale estis corri-
ln-jnaiiifeslis enim calliditale accusanliura non op-
pieiidi el increjiandi. primilur reus, nec lergiversatione propiium crimeir
,De.imperateribus, lit. YI. , __ celalur, cura culpa sub oculis omniura sponte se in- .
I. <(Disl.10, c. i,Mich. imp.) Imperator suis rci- geiat; alqueideoin lalibus judiciarius ordonoifre-
publicae , quotidianis adminisiralionibus debel esse quirilur. , _ - .... -
coiiteiitiis,"rion-usurpare qua_:sacerdotibus Domini III. (lbid.,-C. fin. Episcopis pef Gatliam,Italiam el
solum conveniunt. -*-.-,- - Germaniam constilutis,) Scelus qubd Lothaiihs rex,"
II. (Dist. 96, c. Vbinam. -Eidem.) Dbi Iegislis im- si.lamen i*ex vei*aciterdici possit qui nullo salubri
sed lubrlca
peratores anlecessores vestros synodalibus conventi- regimine corporis"appeiilus refrenai,
bus inierfuisse , -nisiforte in quibusdam ubi de fide enervatione magis -iliiciiis ejus molibus cedil, in
tractaium esl, qnae uiiiversalis est; quae oiniiium duabus scilicet feminis .Tlieutberga et .Waldrada
coinmunis ,-quae-non solum-ad clericos , verum commisit, omnibus manifeslum est_ sed dudurn
ciiani ad laicos et ad omnes omninoperiinetChri: episcopos Tbeuigaudura el Guuthaijum in tali
slianos? - - -,-.- facto eum habuisse tulores atque faulores. pene
III. (Ibid. c.".seq; -Denique.-Eidem.) Denique:hi tofus orbis undique ad limina seu sedem - cbn- "
quibus tanlum -humanis )*ebus,non divinis praeesse fluens apostolicam referebat. lgitur decefnente "no-
pernrissum est, quomodo de' his pef quos diyiua biscura sanc.tasynodo, in praesenlia deppsiti,_ et.ab
1189 . .. DECRETA EX.GRATIANO COLLECTA. - 1190
offieiosaceriotali exeommmiicali, alque a j*egimineS. regni- lui Siiffraganeiejus sunt, sicnl cbnsci-ipliones
episcopatus alienali indubitauter exislunt. praeJecessorura meorum evidenter ostenduni. Neque
IV. (11, q.- 5, Pracipue. Loihario regi.) Praeeipue eniiri Ecclesias Dei per discordias reguindivisionis
Waldrada. pellicis tuae, eldudum a le repudiatae, aliqua damiia pali necesseesl, cuin, quaiitum ex se
commuiiionemdeclina. Excommunicaia est enira, et esf, pacemquam praedicaiii,'servare sludearii in in-
usque ad praeseniiam nostram ab oinni conlubernio vipera elbmnes. .
Christianorum sequestrala. Excominuiiicaia est, ne III. (9, q. 5, Conquestus. Biluricensi arclticpisco-
ci\ih ea pari niucrone pcrcellaiis senlenliae, ac pro pb.) Conquesttis est aposlolatui nostro frater iidster
unius muliereulae passione viuclus et obligatus, ad Sigebodus, archiepiscopus Narbonensis, quod cleficos
perenne trahatis exiiitim. suos, eo invito, ad judicium luum venire compellas,
; "V.(Ibid., c. Ilaeorporis. Eidem.) lla corporis tui el de rebus ad Eccieslam sriam perlincnlibiis, eo in-
moiibus cedere consensisii, et relaxaiis vohiptatura consullo, quasi jure palriarchatus lui disponas :
liabenis, lemelipum in lacura miseriae et in lutuin cura hoc neqrie antiijuitas (cui sancli Patres sanxe-
faeciSprohibiliim dejecisti, utjjui posilus fuei*asin ruht revereiitiam) habeal, et auctoritas saiictorrim
gubernatione populorum, effeclus sis.ruina UIUIIOT carionura peniliis intefdicat, nisi forle pro causis
rum. Probal hoc Theulgaudi et Guntharii diidui» B quaeaptid se terminari non possunt, ad le quasi ad
episcoporum legilimus casus,' qni pro eo quod te palriaTcliam*suumprovocaverinl per apj.ellationes,
minime corapetentef erudieriril, quiii imo, quia prae- vel si episcopus suus decessefit, res Ecclesia.' suae
varicaiionem tuam argumentis ûis legere, et sub judicio tuo dispensare voluerint.: Primales enim vel
quadamjuslitiae specie, fucatis quibusdam exquisitis patriarchas nihil privilegii liabere prae ca.teiis epi-
adinvenlionibus, aequilalem obrueiêsluduei*u_il,no- scopis, nisi quantiiri) sacri canones concedunt, et
sii'a sunt apostolica deposili aucioiuiaie, et ab omni prisca consueludo illis antiquilus contulit, diili-
episeopalus regimjne regulariler sequeslrali. nimus. -
VI. (Ibid. Exceltenlissimus. Tlhicmdro Rhemorum IV. (11, q. 5, Tlieulgauduni. Oninibus episcopisGdl-
archiepiscopo.) Excellentissimus rex Carolus apo- limet Germanim.) Theulgaudurn Tfevirensem "pri-
stolatum no.slrum consuluit, qui agendum sitdehis matem Belgicaeprovinciae,et Gunthariuni Agrippinae
qul cum lngehrude saepe damnata communicant Coloniaearchiepiscopos, nunc coram nobis et sancta
femina, quoniam eam cum comrnunicatoribus suis et synodo sub gestorum insinuatibne, qualiter causara
fautoiibus pari vinculoanathematis conslat esse astri- . Lotharii regis efduarum iriuliefuin ejus, Tlieutbergas
etain..Quapropternunc bealiludiiii luac.injuiigimus, sciircetelWaldradae, reeognoverint el judicaverint;
utsuper hoc nosira-auctorilalefretus, curam dehis C scriptum supbr hoc propriis manibus roboralum
simiere sludeas. Etquia docta divinitus sanclitas tea ollerentes, et senlenliam quam-a sede aposlolica in
valde novit aliud esse ex necessilate, aliud"-exigno- Ingeltrudem uxofem Rosonis , sanciissimus fraler
ranti.a, atque aliud quod desludio delinquilur; istud- nosierarchiepiscopusMediolanensisTliadb et caetefi
que posterius duobus prioribus districtius esse pu- coepiscopi nostri peliverunt eniillendam,et nosdi-
niendura :..idcirco solerter invigilet, el cauta dislri- vino succensi zelo, sub anaiheniaiis atlestaiione ca-
ctinne tingulorum modos dijudicet, qualenusqui ex noniee protuleramus, publice-se viva voce-violasse
necessitaieaulignoranlia delinquunl, aucloritate no- confileiues; in quibus omnibusinvenimus eos.apor
slfa per le absolvantur. Illos au.teni qui studio suo stolieas atque canonicas sanctiones in pluribus ex-r
obligantur, et coniemptu iiiteidicla noslra poslpo- cessisse, et aequilatis norraani nequiter temerasse,
nuut-, nonnisi digua saiisfactione praevenienie, volu- ab omni judicamus sacerdotii officiomanere penitus
mus a te prorsus absolvi. alienos. El ideo sancli Spirilus judicio, et beati
VH. (24, q. 5, _inficm. Lolhario regi.) An non' Petri per.nos auctoritaie, episcopaius exutos regi-
disfricla ullioneferiendus es, qui in duabtis uxoribus mine consislere diffinimus.. -
adulterium Lamech elflagilium imitalus esse digno- •Desacris ordinibus, tii. IX.
sceris ? quod Dominus nonnisi post septuaginla D ' I.(Dist. 25, Prmlerea. Rodulfo Biiuricensi archi-
seplem generaliones suo saltitifero adventu deleyit, episcopo.) Qua. -in consecralionibus et ordinibus ob-
cum. Cain fralricidium seplima generatione aquis . scfvanda sint,*beati Innocentii papae canonica de-
aboliliim sit cataclysmi, id esl diluvii (Gen. vi).1 creta, praesertini pfincipia paginae ad Decentium
. .-De.palriarclftset archiepiscopis, til. VIII. Eugtibinura episcopuih emissae,-affatim edocebunt.
I. (Dist. 65, Episcopos. Joanni Ravennad archi- "II. (i, quaest. 1, Slaluimus, c.2.) Simoniaci si-
episc.) Episcopos per -Emiliam. non consecres, nisi moniace ordinali vel ordinatofes,'secunduni eccle-
post eleclionem vel consensum cleri etpopuli. siasiicos canones, a proprio gradu decidant. Simo-
U. (3, q. 6, Ilmc quippe. Salomoni regi Brilonum): niaci quoque simoniace a non simoniaeisordinaii,
Haecordinatio Dei Pairis tiii,-et haecest Iex Eccle. sijniliier ab officio male accepto removeanlur. Si-
siae-malris- tuae, videlicet ut omnes cjhscopos regni moniacos auiem non simoniace a simoniacis ofdir
tui ad Turonensem archiepiscopum mitterenon de- nalos, misericorditer per niarius jmpositionem pro
irec.ies; ipsiusquejtidicium pbslulare non dedignerisj teraporis necessitate in officio concedimus. per-
Ipse est enira metropolitauus, et omnes episcopi manere. ,-.'• , :. .
1191- AD EPISTOLAS ET DECRETA NICOLAIP.WJE I APPENDIX. - 1!92
De episcopis, til. X. A subinlulisli, dicendo, majorem partem oranium epi-
I. (Dist. 54, c. 1. Alvinoarchiepisc. Januensi.) scoporum die noctuque cum omnihus aliis fidelibus
ab' omni bestiarum vel volucrura venalione luis contra piratas maritimos invigilare , et ob id
Episcopi
alieni exislere, et ab immoderata filiarnm episcopi impediantur venirc; cum mililura Chrisli
penitus
suarum familiaritate, unde male oriaturfama, absli- sit, Christoservire; milites vero saeculiservianl sae-
nere debenl. Nullum enim sanctum, ut ait beatus culo, secundum quod scriplum cst : Nemo militans
Deoimplicatse negotiissmcularibus (I Tim. u). Qnod
Hieronymus, venatorcm legimus. si saeculimilites mililia. student, quid ad episcopos
II. (D.'43,*c. fi. Mich. imp.) Episcopis dispensa-
iio coelestis seminis inj'uncla est. Vaesi non Sjiarse- et milites Christi pertinet, nisi ut vacenl oralio-
nibus.
rint, vaesi tacuerint, sicut vas eleclionis formidal et
- , . VIII. (De cons. D. 1. Porro. Rodulfo, Biluricensi
clamat, (1 Cor. ix.)
III. (6, quaest. 5, Denique.) Si qiiaelibet ambigui- nrchiepisc.) Porro Gloria in excelsisDeo ab episcopls
las vel aliqua fortasse super Suffi-edi examinatione in CoenaDomini inlfa missarum solemnia more no-
vel cpiscopatus abrenuntialione oborla fuisset con- stro dicenda esl. Pallio vero apostolico eadein die
ad refeni con- uti est illis licitura , quibus est ab aposlolica sede
tentfo, ex more sedem apostolicam B
venerat, et nostra his omnibus debuerunt cuncli de- permissum..
creia penitus exspectare. Qtiod quia omissum est De presbyteris , lit. XI.
hactenus, dolemus. Dileclissimi, igitur gloriam ve- I. (Dist. 52, Nullus. Omnibus episcopis.) Nulltis
slrara vehementer efflagito, ut jam dictus Suffredus
missara audial presbyteri, quem scit concubinam
episcopus proprio resliluatur episcopio ; et hic, si iiiduliitanler hahere aut subintroduclam mulierem.
aliqnid reprehensione dignum gessit, postea vel cor-
II. (Disi. SO, Sacerdotes. Carolo archiepiscopo
i'eciiorie vel digna animadversione diffinietur.
el Sacerdoles si in forni-
IV. (7, q. 1, Ponlifices. ,Alvino-Januensi.) Pontifi- Moguntino ejus suffrag.)
ces qui aliqua occupanlur infirmitale vel aegritudine, calionis ceciderint laqueum, et ciJminis mariifesltis
nee alii in loco eorum conse- sive oslensus sit aclus, sacerdpiii honorem habere
abj'iciendi non sunt; non possurit," secundum canoiiicae inslilulionis au-
crandi sunt, nisi ex hac fuerint luce subti'acti. Quod -
li- ctoritaleni.
si de ministerio sibi ooncesso conqueruniur, quae
III. (Ibid., c. Sludeat. Osvaldo coepiscopo Qua-
cila sacerdotes expleant. In his vero qtiaehis praesu-
non ad
mere non licet, vicinorum usque ad recipiendam sa- dranlino.) Si presbyler aliquem percusseril,
lrifaieni episcoporum auxilia subrogentur. *, roorlem, pro percussione poenitenliam agat, et ali-
*-<quanlo lempore a missaTiim solemniis suspendalur.
V. (Ibid., c. eodem. Eidem.) Episcopos vero qui Do- Si vero qualicunque percussione ejus aliquis mor-
minici gregissuscij)iiinl curam atque sollicitudinem, tuus
fuerit, nulla ratione ministrare sacerdotis more
ab administralione eorura disceilere non oportet, ut
non sed cerla- debei.; quoniam etsi voluntalem occidendi non ha-
•aecepli talenti- pulcbriludo delealur,
huerit, furor tamen et indignalio in omnibus, et
nien eorum salubriier augeatur el triplicetur fruclus.
' VI. "praecipuein Dei ministils, muliiplicer inbibelur at-
(Ibid., Sciscitaris. Eunlfrido Morinensis Ec- que damnatur.
ctesimtpiscopo.) Sciscilatis utrum cum a Norlmaraiis IV. (2, quaest. 1, Notttm sit. Herardo Turonensi
de episcopio depellaris, debeas de caetero in mo- arcltiepisc.) Presbyter iste dicit se falsis crimini-
nsisterio conversari. In quo scias, cbarissime fra- bus impelitum, et ab ecclesia sua, non convictuni
ter, quod si perniciosura est proretara in tran- neque confessum, irralionabililer fuisse ejeclum.
quillilate uavim deserere, quanto magis in fluctibus? Nam lua diligenlia per tres vices inquisilione.facta,
-TJbiJjon dicimus quod persecutorum hon fugiamus, imlla in se neque de fornicalionis crimine, neque de
maximeque paganorufn, insidias, cum ad tempus . homicidii confessione, de quibus impelebalui, repe- *
s__viunt, el ob mullitudinem deliclorun» nostrorum _ riri potuit culpa. Idcirco magnopere moneiuus reve-
nocendi facuttatem divinittis assequuntur, praeserlim rentiara tuam, ut quae, te forte ignorante, Gieziaca
curn eis prodire ultro non debeamus, ef multos pro- cupiditale peracla esse videntur, - luaj fraleniitalis
phelas et aposlolos, ipsum quoque Dominum hujus- censura celeri emendatione corriganlur, scilicel re-
niodi fugisse inseculores, luce clarius conslet: sed stituendo ecclesiaepropriaejam dictura sacerdotetu ,
quod praecipue nos, qui tanquam arieles ducatum alque ei reddendo lua pietate pristinum quem perdi-
gregibtis praebemus, imo qni el horura paslores su- dil honorem.
raus, Deo atictore, cuni eis in periculis pro viribus V. (1S, quaest. 8, c. fin. Ad consulta Bulgaro-
persislere pro certo convcniat. Et cum iranquillitas rutn.) Sciscilanlibus vohis si a sacerdote qui fuerit
redilila divina fueril pietale, sopitaquefurentium in- comprehensus in adullerio, sive de boc sola" fama
festatio, mox gregem perquirei-e, et in uraiin colli- respersus' est, debealis coramiunionem reeipere
gere, et ejus animos coelestis patriaepace polissimura necne, respondemus : Non polesl aliquis quantum- ;
securilale praedicala surstim erigere debemus. cunque pollulus sit, sacramcnladivina poiluere, quae
• VII.
(23, quaest. 8, Reprehensibite. Carolo regi- jrargatoiia cunctarum contagiomim exislunt. -Qua-
Francorum.) Reprehensibile valde conslat esse quod liscunque enim sacerdos sit, quae sancta sunt coin-
'
1193 - , ; . DECRETA EX GRATIANOCOLLECTA. 1194
quinari non possunt. Idcirco ab eo, quotcunque ju- A __.diis propriis aedificassetduo nionasteiia, vplunlatem
dicio episcoporum reprobelur, communio perci- gerens ut post suum decessum praesens ejus filius
pienda est, quoniam mali. bona administrando se Lamberius in locum ejus succederet, quem infra te-
tantummodo Iaedunt. Fax accensa sibi quidem detri- neram aelatem inter oclavum el decimum annura
mentum praestat, aliis vero lumen in tenebris adroi- eonslitutum, mempratus pater proprio arbitrio, abs-
nistrat: et unde aliis commodum exhibet, inde sibi• , que regulari inslitulione, extra omnem illius volun-
dispendium praebet. Sumile ergo ab omni sacefdote tatem cucullam induit. Igitur post quoddam ipsius
intrepidi Ghrisli mysteria, quia omnia in fide Ghri- lemporis spalium, ut ipse dicit, Salomon episcopus,
sli purgantur (fides est enim, quae huuc mundum cum quibusdam aliis, absque palris oblatione vel
vincit), et quia non danlis mefitum, sed accipientis ahhatis percepta henedictione, eumdem Lamberlum
fit, dicente beato Hieronymo: Ad credendum omni roonasticum habitum induerefecil, utferunt, invi-
anim__baptismus est perfectus, et in omni sacerdote tum. Et sub hac occasione paterna seu materna hae-
corpus Christi est perfectum. reditate a fratribus suis privatum esse, alque conlra"
VI. (17, quaest. 4, De presbyterorum. Thadoni ar- omnem, ut dictum est voluntatem suam quasi regu-
chiepisc. Mediolanensi.) De presbylerorum flageUa- larem illum monachum permanere volunt. Et inffa:
loribus et occisoribus ,' praedonibus scilicet, qui sae- B I Quapropter corisulte Psalmographi verba recolentes,
culari brachio minime coercentur, juxta praeceplum quibus voluntarie se Deo sacrificare pronunliat, et
Domini placet, ut fraterno amore conveniantur se- voluntaria oris sui beneplacita fieri in conspectu Dei
cundo et lerlio: qui requisiti si te non audierint, obsecral (Psai. xxxm), praesentem clericum nomine
convenienle Ecclesia, eossacra communione privare, Lambertum minime debere' exislimavimus sub.tali
atque si in sua obslinatione permanentes sacerdola- violenlia fieri monachum. Quod enim quis iion eligit
Ha monita forte contempserint, ab Ecclesiaecompage.. nec optal. profecto non diligit: quod aulemenon di-
sub anathematis inlerdiclione resecare licentiam tri- ligit, facile contemnit. Nullum ergo bonum, nisi vo-
buimus. .luntarium. Idcirco Dominus nbri ferendani in via
De clericis, tit. XII. virgam (Matth. x), per quam violentia uUi inferatur,
I. (Dislinet. 12, De itlo. Adoni Viennensi archiepi- praecepit, etc.
seopo.) Glericus, qui per ordines ecclesiaslicos HI. (27, quaest. 1, Vidua. Carolo archiepiscopo
usque ad subdiaconatum caste vixit, uxorem ducere Moguntino et ejus suffrag.) Vidua quidem,, quae
non polest. NuUisenim datur licenlia, exceptis illis, "capiti sacrum velamen imposuit,.si inler caeterasve-
quibus ecclesiastica regula uxorem habere perlatas feminas in ecclesia oraverit, et oblationes cum
miltif. **illis obtulerit, si professa est se in eodem habitu
C
II. (Dist. 50, Ctericum. Osvatdo cpepiscopoQua- permanere, spondens nunquam religionis velamen
drantino.) Clericumqui paganumocciderit, nonopor- deponere, a religionis observantia discedere non
let ad gradum majorem provehi, qui carefe etiam praesumat.
debet acquisito, homicida enim est. Nam disereli De laicis, tit.XfV. ''1
sunt miUtes saeculia militibus Ecclesiae, quibus mi- I. (Dist. 18, c. fin. Ad cotisulla Bulgdrorum.) De
litare saeculonon convenil. vobis qui laicis -estis, nec judicandum
III. (Ibidem, c. Hi qui arborem.) Hi qui arhorem presbyteris,
est, nec de vita eorura quidquam invesligandum,
incidere videntur, si contigerit ut cadens arbor occi- sed
eplscoporum judicio, quidquid id sit, est re-
derit hominem, inculpabiies sunt atque innoxii, quia servandum.
nec voluntate eorum nec desiderio homicidium per- ' II.
(Dist. 96., In scripturis. LudovicoII itnp.) In
petralum est. Si vero aliqua culpa eorumvel negle- scripturis narralur Conslantinus imperator dixisse :,
clu morieutis hominis irilerilus cognoscilur adve- Vere si
propriis oculis vidissem sacerdotem Dei, aut
nisse, abjiciendi suntagradu, et in sacro ordine aliquem eorum
qui in monachl habitu circumamicii
nullatenus suscipiendi. „
D suhl, peccanlem, chlamydem meam exspoliarem et
De votis monaslkis, tit.. XIII. cooperirem eum,.ne ab aliquibus videretur. Hoc di-
I. (Dist. 27, Quod inlerrogasli. Adoni Viennensi cimus, cautos vos reddere cupientes, ut si de Do.
niini sacerdotibus, qui jure patres aniraarum dicun-
archiepisc) Femina quaepost obitum marili sui ,sa~
cruni velamen super caput. sjium imposuit, et finxit tur, aliquid contigerit vos audire quod confusioncm
se sub eodem velaraine monialem esse, postea vero piismenlibusingeral, noninfrunilum, sedpudoratos
ad nuplias rediit, debet poenitenliam agere de illu- filios Noe imilanles, palriam de jeliquo verecundiam
siorie nefanda, el reverli ad id quod spopondit. contegalis (Gen. ix), ut affluenti, quemadmodum et
H. (20, quaest."5,Prmsens. Omnibtisepiscopis in re- illi, benediclione repleri, moderante Dbmino, me-
reamini.
gno Ludovici.)Praesens clericus, nomine Lambertus,
una cum patre suo nomine Atto, quondam videlicet De ecclesiis, tit. XV.
comite, nunc autem clerico, ad limina apostolorum (22, quaest. i, c. Nulla. Ex ejus decreiis.) I.-Nulla
properans, adiit praesentiam nostram, asserens qua- aedificia in alrio ecclesiseponantur, nisi lantum cle-
liter idem pater ejus in laicali adhuc oidine, in prap- ricorura. _ . _.
f ATROLiGXIX. . ., . <>3
4J98' AD EPISTOLAS ET DECRETA NICOLAlPAPÊ I APPENDIX. - 1196
II. (11, quaest. 2,De rebus.Adoni Viennensiarchi- A j communera usum apla, prassiimpseril, dilectio nos
episc) De rebus quae semel Deb coritribulaeatque vestra consulit, si ipse vel qui cum eo in tam impio
dicata. sunl, et postea sub occasione concessionis etiniquoscelei'e fuerunt,ad poenitentiam quandoque,
principum a quibusdara invaduntur atque diripiun- gratia tacti divina, venire . voluerint, quq eos ppe-
tur, sanciraus ut prius consulalis principem ad re- nilentiae vineulo conslringatis, institutionis.noslrae
secandam lara praesumplivamfaclionem, et cogno- censuram exposcere curastis. De quibus lamen si
scendum ulrum sil illius concessio, an invasoris ita est, jubemus, cuih ad poenitenliamquandoque
praesumptio. Quod si principis inordinala fueril lar-. reverli aceeleraverint, uno anrio exlra ecclesiam
gitio, et ipse princeps sit pro emendalione redar- Dei consisfere, cujus sacratissima vasa extra ritum
guendus; si autem invasoris declaratur pra_sumptio, fideiChristiana. deripiendo auferrenon dubitaverunt.
usque ad eriiendationem, excommunicationis sit vin- Secundo vero anno "anlefores ecclesiaesine commu-
dicta coercendus. nione marieanl. Tertio vero anno ecclesiam Dei_in-
UI. (37,,qua.sl. 4, Sicutantiquitus. Omnibusepisco- grediantur, et inter audienles astent sine oblatione,
pis..)Sicut antiquitus a sanctis Patribus stalutum est. non mauducantes carnem, neque Mbentes vinum,"
slatuimus ut major ecelesia per circuitum quadrar praeter Naiivitatis et Resurrectionis Doiuiuica.dies.
ginta passus liabeat. Capella. vero vel minores eccle-;B Quarlo praterea auno,- si his prioribus tribus annis
siae iriginta. Qui auiem confinia eorum confringere eorum fructuosus fuerit poeiiiteiitiaelabor, cominu-
tenlaverit. aut personain hominis aut bona ejus nioni fidelium reslituantur, lolaque mentis inten--
inde sublraxefit, nisi publicus latro erit, quous- lione spondentes lalia se ullerius nunquam faciuros,
que emendet, et nisi quod rapuerit reddat, ex- corpus et sangtiinem Doraini suscipere mereanlurêt
communicetur. nsque ad sepliraurn annum tribus iii_hebdomada die-
De baplismo, til. XVI. bus sine esu carnium et vini polalione maneant poe-
I. (De consec, dist. 4, A quodam. Ad consulta nitentes.
Bulgarorum, cap. 104.) A quodain Judaeo, nescitis H. (26, quaesl. 7, De his.) De his vero ,qui pro
•utrum Christiano an pagano,*mullos in patria vestra crimiriibus pceniteiitiam egeruril, et ad cingulum
baptizatos asseritis, et quid i.nde sit agendum con- mililiaeconverluntur, constal eos contna sacrasre-
sulilis. Hi profecto si in nomine Trinitatis, vel tan- gulas agere; verum quia crimina non aequaliasu.nt,
lum in nomine Christi sicut in Actibus apostolorum poi*hibesqupque alios horum pfopter nimiam hebg-
iOgitur baptizati sunt (rinuni quippe idemque est, ut tudinem iu desperalionem cecidisse, alios ob hbc ad
sanclus Ambrosius exponit), <*q_uia non illorum, sed paganos fugisse: tibi hoc cpinmiltimusdecernendum,
* - C nimirum qui loca et tempora regionis illius, et nio-
ejus est, Tebaptizari non debent fe
H. (IbJd., Catechismi.) Oatechismi baptizandorum dura culpa?, nec non et poenifenliam et gemitus ho-
a sacerdotibus uniuscujusijue ccclesiaepos&unlfieri, minum ad conlessioneni venientiurii,pi'3eserispositus
sicut in hac sancta Romana Ecclesia, cui.Deo au- inspicere vales.
ctore ministerium exhibemus nostfi famulatus, so- HI. (53, q. 2, Interfectores. Rodulfo Biluricehsi
lemniter fieri comprobantur. archiepisc.) Interfeetores suarura cpnjugum sine
De pmnitentia, tii. XVII. judicio, cum non addis, adulterarhm, vel aHquid
I. (12, quaest. 2, De viro. Frotario archiepiscopo hujusmodi, quid aliud habendi sunt quam homi-
Burdigatensi.) De viro nefando, Burgando nomhie, cidae, ac per hoc ad pcenilentiam redigendi ? Qui-
qui, rabie insana commotus, diabolicis se irrelire bus penitus conjugium denegatur, exceptis adple-
laqueis npn dubitavil, atque gentilium more per sceniulis, de quibus est beati Leonis papaevigesima
abrupta itinera et compita insidians,*vobis in vestrae quinta regula decj-etalium, imo indulgentia, obser-
ecclesiaevilla una cuiii clericis vestris manentibus, .vanda.
et populum salubribus instruere dogmatum monitis IV. (Ibid., c. 2. Lalorem. Rataldo episcoposanctm
decertantibus, paneque spiriiualis verhi vacua ho- ecclesim Argenloralensis.) Lalorera praesentiuriima-'
minum corda reficienlibus, alque laudabile prbpriae D tricidam esse cognovimus, cui praecipimus ut sub
salutis desiderium habentibus sancta apostolorum .pcenilentiae jugo permaneat, ita ul per annum inte-
Pelri et Pauli limina visitare, colleclis malitiae grum ecclesiam npn egredialur, sed ajite fores basi-
suae sequacibus, et iniquitalis coraplicibus, nefa- licae stans, et orans el depreeans Deum perseveret,
rias invasipnes et depraedationes violentas inferre, qualiter tanto eripiatur piaculo. Comjdeto vero anni
daemoniaco ausu praesumpserit, et _ut epistolaeve- circulo inti'oeundi in ecclesiam licentiam habeal,
strae textus eloquitur, sacriim altare sacraque Domi- lantum inler audientes stet, sed nondum communi-
nici cofporis et sanguinis vasa, insuper et sanctura cef. Complelis aulem trium annorum curriculis,
chrisina poilulis arripere manibus, quasi vilia et ad - saci'_ecommunionis ej grali.aconcedatur. Oblatipnes
<*•Deesl aliquid. Yide cap. 104 Respons. ad Con- baptizarunl. Ita Suarez, tomb HI de Sacfamentis,
sult. Bulgar,, seu epist. 97: 21, seclione 3. Bellarminus Hb. i.v de
b Ob hunc canoneni MagdeburgensesNicolaum I dispiiiatione
Rora.rijs Ponlificibus, cap. 12, Nicolaum falsa^ et
erroris redarguunl, sed valde imperite; cum iUe.do- eironeae senlenliae non aliler quara privaliini docto-
cuerit in iiomine Ghrisli baptizare posse eadem ra- rem adhaesisseait. Quam senlentiam onmes commu-
tione qua apostoli Acl. u, vm, x, xi el xix de falso fliier doctores amplectuulur. SEV.Bi«.
T - .. , =
1197 _ DECRETA EX GRATIANOCOLLECTA. > 1198
vero Iion offerat, nisi pfius aliorum septem annorum A potestate sunt, celebrant. Et postquarii arrhis spon-
curricula expleantur. His aulem omnibus annis sam sibi sponsus per.digitum fidei annulo insignitum
atque temporibus carnem non manducet, nec vinum desponderit, dotemque utrique placitam sppnsus
bibere praesumat, exceplis festivis diebus alque Do- ejus, scripto pactum hoc continente, coram invitatis
minicis, et a Pascha.usque ad Pentecoslen. Etquo- ab ulraqueparte tradiderit, aut mox, aul apto lem-
cunque ire voluerit, nullo vehiculo deducatur, sed pore, ne videlicet ante tempus lege diffinilum tale
pedibus proficiscatur, arma non sumat nisi contra quid facere praesumant, ambo ad nuptialia foedera
paganos. Jejunet autem tribus diebus per hebdoma- perducuntur. Et primum in ecclesiam Doniini cum
dam usque ad vesperam; a propria et legitima con- oblatibnmus, quas offerre debent Deo, per sacerdotis
juge non separetur, ne in fornicalionis voraginem manum statuunlur, sicque demum benediclionem et
corruat, quod ne fiat optamus. Si autem ante anno- . velamen cceleste suscipiunt.
runi trium cursum finis vitaeillius appropinquaverit, V. (51, q, 2, Lotharius. Rhadoaldo. Portuensi, et
corporis et sanguinis Domini noslri particeps fiat. Joanni Ficolens. episcopis.)Lotharius rex in commo-.
-Sin.autem, ut supra statuimus efficiatur. Tamen si nitorio profitetur Waldradam se a patre praemissis
iUius.conversionemet lacrymarum fontem in omnl- dotibus accepisse, el sororem postmodura admisisse
hus viderilis floridis actionibus et optimis operi •" Hucberti. Ubi primum diHgenti investigatione in-
bus puUulare, humanius- circa eum sollicitudo quirite. Et si eumdem gloriosum regem prae-
pervigil appareat, milisque in omnibus demoii- dictum Waldradam praemissis dotibus coram tesli-
stietur. bus, secundum legem et ritum quo nuptiae celebrari
V. (D)id.,cap. seq. Ad cohsulta Bulgarorum. Conc solent, per omiiia inveneritis accepisse, et publica
Wormat., cap. 35.) _ Si quis cum duabus sororibus manifestatione eadem Waldrada in matrimonhmi
fuerit fdrnicatus, aut cum his personis de quibus ipsius adraissa est, restat ut perscrutemini cur illa
sancla Scriptura prohibel, si dignarri egerit posni- i'epudiata sit, vel fiUa Bosonis admissa. Sed quia
lenliam, et castitalis non valuerit continentiam su- idem gloriosus rex metu Theutbergahi admisisse se
, slinere, liceat ei legitimam in conjugio, uxorem dicit, metu unius hominis lantus rex non debuit con-
accipere. SimilHeret mulier quae tali fuerit scelere tra divinum praeceptum in immane praecipitiainmer-
lapsa, ut fornicalionis non perducatur ad chaos. gi. In hoc certo se magis reprehehsibilem oslendit,
Sed hoc ,de laicis viris ac mulieribus solummodo in quo amorem Dei amori mundi.postposuit, cum nec
statuimus. etiam occisores corporis siht limendi, contfa justi-
De matrimonio, tit. XVIII. liam hominem impeUeiites.Nihil itaque vobis aliud
*"
praeeipimus,manifestatione sua eodem rege convicto,
I. (27, q. 2, Suficiat.) Sufficiat solus secundum nisi ut secundum canonicam auctoritatem, nostra
leges consensus eorum, de quorum quaruiuque con- vice freti, causam illius diffinitatis, etc.
sehsu et eonjunclionibus agitur." Qui solus si de- VI. (32, q. 1, Quidquid.-Adconsulia Bulgar.) Quid-
fuerit, caetera etiam cum ioso coitu celebfata fru- quid mulier eontra le cogitaverit, aut feceijt, vel si
slrantur. le accusaveril, non est, excepta causa fornicalionis,
U. (Ibid.*, cap. Scripsil. Carolo regi Francofum.) rejicienda, vel odio prorsus habenda.
Scripsit nobis Theutberga regina se regia dignitale VII. (S2, q.8,Hi qui.CaroloMogunlinensiarchiepi-
vel maritali copula velle exui, et sola vita privaia scopo.)Hiqui matrimonium sani contraxerunl, et uni
esse contentam desiderare..Cui hos scripsinuis non ex duobus dementia, aut furor, aul aliqua infir-
aliler hoc fieri posse nisi earadem viiam conjux ejus ' mitas accesserit, ob hanc infirmitalera e'f causam
Lolharius elegerit. Nain licet sit scripltim : Quod conjugia talium solvi non possunt. Similiter scien-
-Deus conjunxit homo non separet (Matlh. xv), Deus dum est de his qui ab adversariis excaecaiitur,
"auleni, et non homo, separal, quahdo divini amoris aut membris truncanlur, aut a barbaris*exsecti ftie-
intuitu, ex consensu ulriusque conjugis, matrimonia rint.
dissolvunlur. Aliter aulera fieri mutuam sepai*atio- VIII. (33, q. 2, Inter hmc AlvinoarchiepiscopoJa-
neni vestram prohibemus. riuensi.) Inter haec sanctitas vestra addere studuit ut
HI. (10, q. 2, c. 1.) Ubi non est consensus utrius- si cujus uxor adulterium perpelraverit, ulrum marilb
que, ibi noh est cohjugium. Ergo qui pueris dant illius liceat secundum inundaiiam Iegem eam interfi-.
puellasincunabulis, et e converso, nihil fabiuiit, nisi cere : sed sancla Dei Ecclesia mundanis nunquain
ulefque puerorum, postquamveneril ad annos discre- .constringitur legibus. Gladiuin non hahet riisi sjnri-
tionis, consentiat. ..:-tualem, qui non occidil, sed viyifical.
: IV. (30, q. 5, Nostrales. Ad consulta Bulgar.) -No- IX. (55, q. 4, Nec uxorem. Ad consulta Bulgaro-
strales, tara mares quam feminae, non ligaluram »'um.)Nec uxbremducere,necconvivia-facere in qua-
auream vel argenteam, aut ex quolibet metallo cora- dragesimali tempore convenire posse.ullo raodo ar-
positam, quando nuptialia faedera contrahunt, in ca- bilror.
pTtibusdeferunt; sed posl sponsalia, quae fulurarum De impedimentismatrimonii, tit.XIX.
sunl uuptiarurii promissio, foederaquoque consensu
eorum qui haec contrahuiU, ei horum quorum in 1. (50, q. 1, Nosse. Salonitano episcopo.) Nosse
1199 AD EPISTOLAS ET DECRETA NICOLAlPAP_E 1 APPENDIX. 1200
desideras utruin mulier quaeviri filium ex alia femina A. mus , qui cum ea quam de sacro fonle baptismaiis
geuitum de sacro fonte levaverit, postmodum possit susceperit, aut cum illa quam ante episcopum tenue-
cum eodem viro copulari. Quos ideo conjungi posse rit, cum sacro ebrismate fuerit uncla, fornicalionis
- decernimus,
quia secundum canones sacros, nisi perpetraverit scelus , Iegitimam tamen, si habuerit,
amborum consensu, nullius religionis obtenlu debet non dirailtat uxorem.
conj'uxdimitlereconjugem. Perlinet aulem ad ingens VI. (35, quaesl.2, De consanguinit.SuffraganeisEc-
uxoris exilium, quae habens odio virum, vel infir- clesim Amalsitanm.) De consanguinitate sua uxorem
raitatem ejus non considerans, quasi causa pielalis nullus ducat usque post generalionem seplimam, vel
operalur impielalem, niaxime cum Aposlolus prae- quousque parenlela cognosci poterit. Laicus vero
cipiat : Nolite, inquiens, fraudare' invicem, nisi uxorem siraul et concubinam habens hon communi-
ex consensuad tempus , ut vacetis orationi (I Cor. cet Ecclesiae.
vn). De bellis, lit. XX.
U. (Ibid. De his Rodulfo Bituricensi arcltiepisc.) I. (2, q. 4, Monomachiam. Exejus decretis.) Mo-
Dehisqui filiaslros suos ad confirmalionem coram uomachiara in lege non assumimus, quam prae-
episcopis tenent, id est qui filios uxoris suaede priori ceplam fuisse non repei*imus, cum haec.et hujus-
viro dum chrismanlur ab episcopis, super se susti- j} J modi sectaiites, Deura solumroodo tentare videan-
nent, si in scienlia (sicut asseris) fiat, Hcet sit pec- tur.
catum, non tameri usque ad separationem eoiqugii H. (15, q. 6, c. 2, §Quin etiam.Episcopis Gallim.)
puniendum est. Lugeant tamen, et digna poenilentia Quin etiam praefatofralri nostro, filiisque Treviren-
hoc dihienles Dominodieant: Delicla ignorantimmem sis Ecclesiae,illiusque defeusoribus, haecin mandalis
w memineris (Psal. xxxiv). damus ul spiil.uali simul et materiali gladio tandiu
III. (50, q. S. Ad consullaBulgarorum.) Ila diligere malignos illos eorumque fautores insequantur, quo-
debet homo erim qui suscepit ipsum de sacro fonle, usque cuni integrilate possessiones vel quaecunque
sicut palrem. Item : Est inter fratres et filios spiri- res ecclesiasticaehoc faclo vel quocunquepacto dis-
tuales gratuila el sanclacommunio.., quae dicenda tractae seu direptaesunl, revocentur..
'
non esl consanguinilas, sed habenda spiritualis pro- III. (25, quaest. S, Omnium.Exercilui Francorum.)
ximitas. Unde iriter eos arbitror nonposse fieri quod- Omnium vestrum nosse volumus*charitalem, quo-
libet Iegale conjugium. Quandoquidem nec inter eos niam quisquis, quod non oplanles dicimus, in hoc
quinatura et eos qui adoptione filii sunt venerandae belli eertamine fideliter morluus fuerit, regna illi
Romanaeleges matrimonia eon.i*ahipermiltuiU:ltem: coelestia miniinc negabuntur.
Si inter eos non contrahiiur niatrimonium, quos G ( IV. (23, quaest.8, Si nulla. Ad consulla Bulgaro-
adoplio jungit quanlo potius a carnali oportet inier rutn.) Si nulla urgetnecessilas, non solum quadrage-
se conlurnernio cessare illos quos per coeleste sacra- simali tempore, sed eliam omni lempore est a prae-
mentum iegeneralio sancli Spiritus jungit? (c. 2, ad His abstinendum. Si autem inevitabilis urget impor-
consulta Butgar.) Longe ergo congruentius filius pa- lunitas, nec quadragesimali lempore pro defensione
tris mei, velfratermeus appellatur is quem divina lam sua quam palria. seu legum palernarum §st bel-
gialia potius quam humana voluntas ut filius patris lorum praeparationi procul dubio parcendum : ne
niei vel frater meus essel, elegit, prudentiusque ab videlicet Deum videatur homo tentare, si habet
allerna corporis comraistione secernitur quod faciat," et suae ac aliorum saluti consulere
IV. (30, q. 4, c. 1. Salomoni C_*t..cm{._.i..eptsc.) non procural, et sanclse religionis delrimenta non
Sci.cUaUir a. nol.is -T.uclitasveslra si aliquis honio praecavet.
duas commalres liabcre valeat iiiiam posl alteram. V. (24, quaest.5, Illi qui. Omnibus episcopis.)Illi
In quo meminisse debel scriptuim esse": Erunt duo qui peregrinos vel oratores cuj'uscunque sancli, sive
in carne una (Gen. u). ltaque ciini constet quia vir clericos, sive monachbs, vel feminas, aul inermes
et mulier una caro per coitirabium efficiuntur, i*eslat pauperes depraedatifuerint, vel bona eorum rapue-
nimirum verum coinpatrcm conslilui illi mulieri, I) 1 rint, vel in maluni eis obviaverint, analhemalis vin-
cujus inatrimonio assumpta uxor commater esse vi- culo ferianlur, nisi digne eraendaverint. Pax vero
debalur. illa, quam a treguam Dei dicimus, fideliter observe-
V. (35, q. 2, Si quis.) Si quis cum matre fornica- tur, sicut ab archiepiscopis et episcopis'uniuscuj'us-
tus fuerit spirituali, analhemalis, ul scilis, perculi- que provinciae constituta est. Qui autem eam infre-
tur ictibus. Similiter et illum percutei'e promulga- gerit excommunicalioni subdatur.
a Haecnon videntur liujus aetalis.
t
1201 - EPISCOPORUMGERMANLECONTRA GR.ECOS RESPONSIO 1202
RESPONSIO EPISCOPORM GERMAMI

WORMATUE COADUNATORUM
DE FID-E SANCTJE TMNITATIS

CONTRAGRJECORUMH^RESIM.
(Ex cbdicenis. Vindob.,Eisl. eccles.;apud Neutgard., Const.Episc.)
Omnis ecclesiastica discipfinain individuae Trini- A_ Ipquimini, sed Spiritus Patris vestri qm loquitur in
tatis fide est ab omnibus salubriler credenda , ut vobis. Quod vero ipse sil Spiritus Filii Apostolus
coelestiura dignilatiim concordia semper et ubique dicit : Jlfisi. Deus spirilum Filii sui in corda veslfa
raaneal in cunclis gentibus una. Sed qnia Micbaelera clamantem: Abba , Pater; hoc esl, clainare facien-
et Basilium imperatores Graecoruracum suis faulo- . tem. Et in hoc coqnoscimus, sicut dicit apostolus
ribus ab hac calholica fide audivimus in aliquibus Joannes, quoniam Christus manet in nobis de Spiritu
causis immoderate exorbitasse, necessarium duci- sancio quem dedit nobis; ipse Spirilus lestitnonium
mus ut quod ad unitatem concordiaeet ad cuslodiam reddel. spirilui noslro quia sunius filii Dei. Unde
pertinet coelesiis disciplinae nulla negligatur nec scriptum est : Si quaigitur exhortatio in Christo, si
violetur dissensione, neque tur])elur concerta- quod solatium charitatis, si qua societas spirilus, t
lione, ut firma possit consistere compago et unilas Et Paulo sujira : i Neque enim habitat in qtioquam
fidei noslras. Scimus etenim sanclissimos Pati'es Spiritus sanctus sine Patre et Filio, nec Filius sine
atque doclores noslros per gravissimos hostilitatis Patre el Spiritu sancto, nec sine illis Pater. Insepa-
incursus multas haereiicorum blasphemias prp pace rabilis est quippe habitatio, quorum est inseparabilis
et _unitata_[sanclae'Dei Ecclesiaedivina falce pruden- opefatio. DJElincin eodem libro in Evangelio secun-
tef resecasse et omnes unaiiimiter in individuaeTri- dum Joannem, de una Trihitate trinaqpe unitate
nilatis fide credenda perseverassel idem Augustinus dicit :« Ipsa enim fide fectissime,
Unde ex borum plurima multitudine eligamus ac robustissime retinemus, Patrem, Filium Spiritum
unum qui blaspheinias praedictorum imperatorum sanctuni inseparabilem esse Trinitalem, unum Deum
divinis conterat assertionibus. Quoniara si Veteris el."-„ non ires deos ita lamen unum Dbum, ut Filius non
Novi Testamenti et omnium doctorum auctoritates sit Pater, ut Paler non sit Filius, ut Spiritus san-
contra haec assumpserit, et copia magnitudinem ctus nec Pater sitFilius, sed Patris et.Filii Spirilus.
excedet, et fastidium prolixilas legentibus et audien- Hanc ineffabilemDivinitateni apud seipsara raanen-
"libus gignet. Ergo quia memorali haeretici Spirilum tera oninia innovantem, creantem, recreatilerii, mit-
sanclum non a Filio sed a Patre solummodo pro- tentem, revocantem, judicanlem, liberantem. i
cedere ausi su.nt dicere, monstrandum est quid pro- Hane ergo Trinitalem ineffabilemsimul novimus,
prium, quid communiler Pater et Filius et Spirilus ul jnseparabilem et inseparabiliter eam pateat
sanctusin individua Trinilate habent, el quomodo ab cimcla operari. Paulo post in eodem Evangelio Au-
utroque Spirilus sanctus veridiceet-aeternaliler pro- -gustinus ait: « Occurrit itaque quaestio, quam in
cedit, et quomodoipsa sancta Trinitas inseparabilis nomine Domini et ej'us voluntate solvendam susce-
existit. Designaiidumest eliam,eam simul operari cun- pimus. Nihil facit Pater sine Filio, et nihil Filius
cta el esse coaelernam, et Patrem et Filiura, a quibus sinePati'e. Filius quidem, inquit, non Pater, de vir-""
procedit Spirilus sanctus, unius ejusdemque subslan- gine Mafia natus, sed ipsam nativitatem Filii, non
ti__existere. Ei quod unus et solus et verus Deus est - Patris, de virgine Maria et Pater el Filius operatus
ipsa sancia Trinilas, et quod Spirilus sanctus Patri est. Non est quidem passus Pater, sed Filius, passio-
et Filio sequalis aecipitur , et utriusque Spiritus nem tamen Filii et Pater el Filius operalus est.Non
dicilur, et charitatis nomine intelligilur : el cum resurrexit Pater, sed Filius. Resurreclionem larnen
rectissime Spiritus sanctus sit Deus, vocetur donum Filii et Pater et Filius operalus est. i Ac deinceps
Dei, el quomodo ipsa sancla Trinitas nec confusa quia Pater nalivilatem Filii fecit, audi Apostolum :
nec separala, nec locorum vel finito vel infinito spa- G< Cum venerit plenitudo temporis, misit Deus Filium
lio contineatur, nec tempofuni vel finito vel iiifinito suum factum ex mnlierc, faclum sub lege. An forte
voluminevariatur. movet quod dicit ex mtiliere? Ulrumque Scriptura
Auguslinus in libro de VerbisDomini in Evangelio dicit: et ex virgine el ex muliere. Ex vii'gine : Ecce
secundum Malthaeuni (serm. 61) : Qui blasphema- virgo in ulero accipiet et pariet fitium. Ex muliere :
veritin Spiritum sanctum, non remilletur ei nequein sicut audistis non esl contrarium. Propiielas enim
hoc smculoneqtte in futuro : < ldeo, inquit, i'emissio - locutionisHebraeaemulieresnon corruptas virginitale,
peccatorum, per.quain in se non divisus spiritus sed feminas appellat. Habes evidentem Scripturam
everfuur et expellitur regnum. Ideo societas unitalis Geneseos, quando ipsa primo facta est, dicit :
Ecclesiae Dei exlra quara non fit ipsa, remissio pec- formavit eam in mulierem. Dicit et alio loco. Scri-
calorum tanquam proprium opus est sancli Spiritus, plura : Jubere Deum separari mulieres , qum non
Paire sane et Filio cooperanlibus, quia societas est cognoverunt cubile viri. Fecit Pater nativilatem
quodammodo Paliis et Filii ipse Spiritus sarictus. Filii, quiproprio Filio 'suo non pepercit, sea pro no
_\am Pater nou communiler habelur Paler a Filio bis omnibustradidit illum.
et Spiritu sancto, quia non csl Pater amborum, et Probavimus ergo nalivitatem Filii a Patre fa-.
Frlius non communiter habetur Filius a Pafre et ctam, probemus et aFilio faclam. Dieit enim Aposlo-
Spirilu sancto, quia non esl Filius amborum, Spiri- lus : qui ctim in forma Dei esset, non rapinam arbi-
lus autem sanclus communiter habetur a Patre et iralus cst, esse se wqualem Deo, sed semetipsumexi-
Filio, quia Spirilus est unus amborum. Quod autenr nanivit formam servi accipiens. In hoc loco videa-
ipse sit Spirilus Palris, ipse Filius dicit : de Pa- mus naiivitalem Filii ab ipso Filio factam. Fecit
tre procedil; el alio loco : Non enim VPSestis qui Pater passionein Filii, qui proprio Filio nqn pepercit.
1205 AD EPISTOLAS ET DECRETA MCQLAI.PAP_£ I APPENDIX, 1204
sedproiidbis omnibus tradidit itium; fecil et Filius A Filius. Semper.Pater, semper Filius de Patre. Et
passionem suam,-ut Apostolus.ait : Qui me dilexit, quia quidquid de aliquo esl natum est; semper igitur
et tradidil sentetipsuntpro me. TradidilPaterFilium, Filius nalus, semper Pater, semper de illo imago.
tradidit Filius seipsum. Qnid fecit hic Judas, nisi Quomodo imago illa virgiillt de virgulto nala est, el
* peccatum? Transeamus binc, veniamus a"dresurj'e- si semper" virgultum semper hata est et imago de
clionem. Operalus esl Pafef reiurrectioriem Filii, virgulto. Non poluisli invenire coaelerna genila
sictit dicit ipse Apostolus r*Propter lioc enim exalta- aiternis geniloribus, et invenisli coaevanala lempo-
vit eutn, -et Aonavil ei nqmen quod esi super omne 1'alibusgignentibus.IntelligecoaeferjiuniFiliuninalum
nomen. Resuscitavit ergo Palcr Filium exallando , aelerno gignenti. Quod enim est temporali coaevum,
eum el excilando a mortuis. Resuscilavil Filius hoc est aeternocoaeternum. »
seipsum, ut in figura corporis maneiis de templo Hicj'ara modicumesl quod adverlalis, fratres, pro-'
dixit : Solvile templum hoc, et itftriduo suscilabo pler blasphemiais. Hinc in epistola ad Consenlinm
?7'ud.Videamus ilaque si Filius jniniam sjiam po- idem. doclor seribit: « Manifeslum est enim quod
suit, et ei animam suam Pater reddidit non ipse Verbum Dei Filium Dei unlcum accepimus. Unde et
sibi. Quia Pater reddidil, psalmus dicit : Exsttscita evaiigelista inquit: In principio erat Verbum, et
me et reddamitlis; el quoniara Filius animam suam Yerbum erat apud Deuin, el Deus erat Verbum. Et
posqit -et fesumpsit, ail; pofeslatem lipbeo ponendi ilerura :. et Verbum-care faclum *s.,propier. nativi-_ '
dnimam tneam , et iterum sttmendi eam. Nemo tatem Filiiiricarnationis ejus, jjuae facta est Ir. tem-
lolleteani a me, sed egoponoeam, el iterum sumo eam: pore ex Virginc. In eo aulem declarat, non tanlum
His vero breviter juxta sponsionem ChiJstianai.l> Deuni esse, sed etiam ejusdem cum Patre substantiae;
fidei veridice et breviier pj-aelibatis,reslat ut .coaeler- quia tuni dixisset: Deus erat Verbttm, hoc eral, in-
hitatem. sanctae Tfinitiuis "jiixta j.romissionem no- quit, in principio apud Deum. Omnia per ipsumfacta
stram proferamus ex librjs sancii Anguslini in Evan- sunt, et sine ipso factum est nihil: neque enim dicil
gelio secundtira Joanneni (serm. 117): « In princi- omnia, nisi qusefacla sunt, id est omnem creaturam.
pio erai Verbuqi,joqiiilur dicens. Quidpossuraus, fra- Unde Hquido apparet ipsnm facltim npnesseper
ires mei, inCreatoreinvenire,i[uando increatura nihil quem facta suntomhia, et si factus non.est, creatura
iiiVenimusa.ternum. Inveni aelernumPatrem in crea- non est. Si aulem creatura non est, ej'usdenicum
tore, et inveni coielernurnFilium; si"autem non inve- Patre" substanliae est. Omnis enim substantla, quae
nis aeternum el vincnnl se in tempore, sufficit,ut ad Deus non est, creatura est, et qua. crealura non esl,
similitudinem inveniamus coaevura. Cojevosquolidie Deus est. Et si non est Filius ejusdem substantiae,
dicimus eos qui eamderri habent mensuram tempo- cujus Pater, ergo facta subslaniia est, non omnla per
rum, non alter ahalfero tempore praecedilur, ambos ipsum facla sunt. At si omnia per ipsum facta sunf,
lamen esse cbepissequos dicimus coaevos.Si potue-. rinius igitur ejusdemque cum Patre subslantiie est,
rimus invenire coaeviimrjubdnascijur ei a quo nasci- et ideo non lantum Deus, sed el verus Deus. Qnod
lur, si possinl irivenire cocevaduo, generans el ge- idera Joannes apertissinie in Epislola sua dicit: Scir
neratus , liic ijiveninius coa_v.a, jbi inlelUgimus mus, quod Filius Dei venerilet dederit nobis inlelte1
co__terna.Si hic invenero j.enilum ex eo esse ccepis- ctutn, ut cognoscamusverumetsimus in veroFiliocjus
se, ex quo coepit generaior inteiligimus certe Filium Jesu Christo. Hic esl verus Deus et vita mterna. Hine
Dei ex;eo esse non coepisse,ex quo ndn ccepitgene- etiam cousequenter inlelligHur,'non iantummodo de
_i*ator.Ecce forlasse, fralres, inveninms aljquid in C Palre dixisse apostolum Paulum, .qui sotus habet
creatura, quod de alja re nascatur, el lameii ex eo immorlalitalem, sed de uno et solo Deo, quod esf ipsa
tempofeesse incipial, ex. qup coepifaliud, undena- Trinitas; et posl pauca, «. serves, inquil Aposlolus,
scitur. .Hocex go, ex quo illud coepil, illud ex eo, ex mandalumsine tnacula irreprehensibilensquein adven-
quo illud lioii co?pit. Hoc ei'go coaevum,illud coaeler- tum Domini noslri Jesu Christi, qnem iemporibtts
num. Inveniariius ilaque coaeva, el de Scripturis ad-, propriis Ostendelbeatus et solus polens rex regitm el
moneamur. Ad has sliiiililudineslegimus in Sciiptnra Domintts dotninanlium, qui solus habetitnmovlatita-
de ipsa sapientia : Cqndor esl enim lucis mlernm-.Di- letn, et lucem inhubitat inaccessibitem, quem nemo
cta est imgtjo Palris. Hinc capiamus sirailitudinem, liominumvidil, necviderepolest, cui esl honor el-gio-
ul inveniamus coaeva', ex quihus intelligamus eoae- ria in S. S. In qiiibus verhis liec Pater proprie nomi-
terna." Ignis enim lucem fundii: luxab igne fundilur. nalus esi uec Filius, nec Spijjius sanclus, sed bealtis
Attende eum, qui lucernam accendit. Non aceensa et solus potens Rex regum et Dominus dominahtium,
lucerna nondum est ignis, nondum esl'et fulgor, qui quod est unus el solus et verus Deus ipsa Tririitas.
ab igne exiit. Ponaraus ergo ignem Patrcm illius Ntinc coaeternitatemalque unam eamdemque sub-'
splendoris, quia jam praelocuti sumus coaeva nos stanliani Pairis et Filii et Spiritus sancti in sancla
quaerere, non coaeleriia.Si lucernam accendere cu- et individua Trinitale, ipso Deo largienle, pro sensus
pio, nondum est ibi ignis, nondum est ille splendor, capacilate exposuimus; proferaniiis etiam in ipso
mox aulem ut accendero, simul cum igne et splen- uno solo ac vero Deo, quomodo Spiriius sancttis
dor existil. Da mi)ii Jiic ignem sine splendore, et Palri et Filio aequalisaccipitur et utriusque Spiritus
credo tibi Patrem fuisse sine Filio.» Et paulo post: Q Deus el charilaiis jiomineintelligitur, et cum Spiri-
« Ponanuis ergb aliquid naium super aquam veliu' tus saiictussil Deus cur doiiuni Dei vocalur, qnia
virgtiltum aui liei*bani: Nonne cum imagine sua na- ratio frequenier iterata patescit evidentius. Augusli-
sciiur?.nioxuiineipiiexistere,incipUcum illo exislere nus in libro de Civitate Dei sexto, titulo nono, ex
iraago ejus; non j)i*a.ceditnascendoimagincm suam. Doniini lestimonio, et Palrem unum vei*umDeiini
Nonroihiostenditur naium esse aliquid superaquam el dicimus, et Filium unura verum Detim, et Spijjtuni
posteaapparuisseimaginemejuSjCum illudsine iraagi- sanctiiin, id est simul jpsam sanctam Trinitatem,
neprius non apparerel, sed-nascitur cum iinaginesua noii ti*es veros deos sedunum veium Deum. An
et simul esse incipiunt virgullum et imago ejtis; qiioniam addidit: el quem ntisisli Jestitn Chrislum,
nunquid non fateils imagtnem esse de illo.virgulto,' subaudiendura esl.-unum Deiun verrim? el ordo vcr-
non 'virgultum de imagine genitum? Ei'go de illo borum est, ut et te, el quem misisli Jesum Christura
virgullo confileijs iniaginem, ilaque el generans el cognoscanl unum veruin Deum? cur ergo lacuil el
'quodgenitura est simul esse cceperunt, ergo coaeva de Spiiitu sancto? An quoriiam consequens est uf
suhl. Si semper virgullum, semper el imago de vir- ubicuiique nominalur unum, lanta pace uiii adiiic-
gulto; qriod autem de alio esl, uiique natuni est„ rens, ut per hanc ulrumque unum sint, jam ex lioc
Potesi ergo semper esse generans et semper cum illo, intelligalur eliam ipsa pax, quamvis non commeuio-
qUod de illo naium est. Ergo Filius Dei secuii- 5'elnr? Nam e.lillo loeo Apostolns videtur quasi prai-*
dum hoc dicilur, quod Paier esl, quod habet de quo tenniilere Spirituni sanctum, et tanie.nibi iiUeliigit.tr
sjt, non secundum quod prior esl Pater et poslea. ubi ait : Otnnia vestra, vos autem Christi, ChfisliU
"
120S EPISCOPORUM'GERMANLECONTRA GR/ECOS RESPONSIO. 19M
autetn Dei. Et iteriim : Caput mulieris vir, caput viri.A nec iinmerito ; in his enim rebus, de -quibus nihil
Chtisius, capul atilem Christi Deus; id est caput certi staluit Scriptura divina, mos populi Dei vel
Christi Trinitas, cumin trinitate s'u Chrislus, ut sit institutamajoruraprolegetenenda stint. De quibus
Trinilas. Hinc etiam dicilur, de Spirilu sancto, qul si disputare voluerimus, et exaliorum consuettidiue
Patri et Filio aequalis accipitur, et utriusque Spiri- alios iinprobare, *orielur inlerminata luCtatio,'qna.
lus diciiur, et charilalis nomine inlelligitur, cum labore sermocinationis cum certa docuraenta niiHa
quaelibelin Trinitale persona sit charilas. » veritatis insumel, utique cavendum esl, ne lempe-
Ex libro de Civitate Dei quinto decimo, fitulo slate contenlioriis serenilatem charilalis obnubilet.»
oclavo, idem Augustinus : « Sicnt ergo unicum Dei Et paulo post: « Nuiic vero quis ferat per. omnes
Verhura proprie vocamus nomine sapientiae cum sit Orientales et muitos etiara Occidenlales populos
universaliterei Spiritus sanclusct Pater ipsa sapien- Christianos de tot fantisque famulis famulabusque
tia, ila Spiiitiis pi-oprie nuncupatiir vocabulo chari- Chrisli sabbato sobrie juste modesleque prandenti-
latis cuni sit et Paterel Filius universaliter charilas. bus, ab isto dici, quod in car.ie sint, etDeo placere
Sed Dei Verbum, ideslunigenitus Dei Filius aperte non possint, et quod de illis sit scriplura : Recedant
dicfus est Dei sapientia ore apostolico, ubi ait Chri- iniqui a me, viam eorum nossenolb. i Et rursum :
sium Dei virtutem et Dei sapieniiam. Spirilus aulem « Cumvero his opprobriisalquemaledictis insectatur
sanclusubi dictus sit charitasinvenimus, si diligen- Ecclesiam per lolum"mundum fructificantem atque
ter Joannis spostoli scrulemur eloquium, qui cum crescenlem, die Sabbati jiene ubique prandentem,
~dixisset: Dileclissimi, diligamus invicem, quia cha- adraoneoulquisquis est,utsesecobibeat. J Acdein- .•
ritas ex Deo est, seculus adjunxit : et emnis qui di- j*.cejis: c Siergomalefacimus quando inSabbalo pran-
ligit, ex Deo nalus est, el cognoscel Deum ; gui non demus, nullo die Dominicobene vivimus, quod nefas
ditigit, non cognovit Deum, quia Deus charitas est; esldici. » Et postpauca : « Lapidare Deus 'hominem
stalim volens de Iiac Te apertius aliquid eloqui, in - jussit, qui sabbaio ligna collegeral; nusquamautem
hoc, inquil,«__.noscimusquia in ipso manemus, et ipse legimuslapidattimvelaliquodignosiippliciojudicatum
in nobis, quoniam dc Spirilu suo dedit nobis. Et sive jejunanteni Sabbafo, sive prandentem. * Et in
apostolus Paulus : Charitas, inquit, Dei diffusa est sequenlibus : « Eo ipso sabbaii die, quo Christi le-
in cordibus noslris ._._)* Spiritum sqnclum qui dalus gimus manducasse discipulos, vulserunt utique spi-
est nobis. Dileclio igitur, quae ex Deo esl et Deus cas, quod Sabbato non licebaf, quia contradiclio
est, et proprie Spirilus sanclus est, per quem diffun- veterum prohibqbat. Videat igitur ne forle con-
dilur in eordibus nostris Dei charitas, per quemnos gruentius ei resporideatur, ideo Deum illo die a di-
lota inhabitai Trinitas. Quocirca rectissime Spiritus scipulis baecduo fieri voluisse, unum de spicis vel-
sanclus, cum sil Deus, vocatur eiiam donum Dei. lendis, allerum de alimentls sumendis, ul illico esset
Quod donum proprie rjuid nisi charitas iiuelligenda adversus eos qui sabbato volunt vacare. Hoc autem
est,quaeperduciladDeura, etslne qua quodlibetaliud adversus eos, qui cogtinl Sabbato jejunare, •>et reli-
DeLdonum non perducit ad Deuiri. J Prohafidum est .qua. Ei iterum : « Nempe si lunc nbn erramus
ergo Spiritum sanclum donum Dei esse diclum j'uxla quando jejunamus, et aliorum sex dierum errores
verba Domini dicentis: Sl quis sitil,:veniat ad me> tunc abluimus cum Sabhato jejunamus , niilhis erit
et Mbal. Qni credii in me, sicul dicil Scriptura, flu- Dominicodie deterioi*,nullus Sabbalo melior; credo,
mina de ventre ejus_fluenlaqumvivas. Porro evange- p dilectissiine frater, neino legem sicut iste inlelligit,
lisla secutus adjunxit :.Hoc autem dixit, de Spirilu ^ nisi qui non -intelligil. i Sequitur : « Verumtamen
sanclo quem accepluri erant eredentes in eum; et in hujus Sabbati jejunio sive prandio, nihil mihi '
apostoIusPaulus: Ei omnesuno Spiritu polati sumus. videtur tutius pacatiusque servari, quam ut qui
Quod vero ipsa sancta Trinilasinconfusa etinsepara- manducat, non manducantem nqn spernat; et qui non
ta, nec per tempus nec per locum movealur, idem mandncat manducantem.nonjudicel, quia neque si
egregius doclor ihlibro oeiavo Geneseos adlitteram non manducaYeriraus abundabimus, neque si non
"exprimit.Diximusitaquesummumipsumveriimunum manducaverimus egebimus. Custodila scilicel eorunj
ac solum DiuimPatrem et Filium et Spiritum san- inter quos viviraus ef cum quibus Deo -viviraus in
clum. Ideniverum DeumVerbumque ejuset utriusque - bis rebus inoffensa societate. Sicut enim quod ait
Spirilum Trinitatem ipsani neque confusain neque Apostolus, si veriim esl malum esse honiini, qui
sepai'atam Deuiii, qui solus habel immorlalilalem el per.offensionem manducal,ita nialum e'sthomini,'qui
iucem habitat inaccessibilem, quem nemo hominura per offensionemjej'unat. Non ilaque simus is simi-
vidit, nec videre polesl, nec locorum vel flniio vel les qui, videnles Joannem non manducaniem„nec
infiniio spatio contineri,, nec temporum finito vel bibentem, dixerunt : Dmmoniuth habet ; sed nec
infinito volumine vaijari. Haecest vera fides catbo- rursus eis qui, videntes Christum manducanteni et
lica, iii qua lex et prophetae ac Christi Evangelium- bibenlem , dixerunt : Ecce homo vorax et viriosus
omnesque orthodoxi doctores cunclis modis sub amicus publicanorum et peccatbrum. Unde quodcun-
sacra religione concoi'dant, sub qua ab initio usqne que facimus, omnia in gloiiain Dei faciamus, et
ad finem vigendo floruil el florebif sancta Dei Eccle- quanlum innobis est sine offensione simus Judaeiset
sia omni auctoritale coeHltismunita, quae jusfe cre- D Graecis et Ecclesiae Dei. Omnis enim pulchritudo
dentibus perpetuam et spiriiualem adhibetmedelam, filiae regis intrinsecus; illae autem observaliones,
incredulos vero et schisinaticos nisi resipiscant' qtiae varie celebrantur, in ejus veste inleUiguntur;
absque ullo reiuedio perpetualiter damnat. unde ibi dicilur-: In fimbriis aureis circumamicla
Igitur quia memorali Graeci nos irralionabililef varielate. Sed ea quoque vestis jta diversis celebi*a-
i*epi'ehendun.lcur non jejunemus Sabbatis, et cur lionibus varietur, uf non adversis contentionibus
septera hebdoraadibus non absiinemus ante Pascha a dissipetur. » Et- rursum : « Ego in evangelicis el
comestione ovorum el casei, -et octo hebdomadibus apostolicis Htleristotoque Instrumento, quod appella-
ab edulip carnium, dignum videtur ut quae juxta tur Teslamenlum Novum, animo id revolvens, yideo
suiil ad saiisfactionem respondeamus eis ad Casula- praecepttim esse jejunium ; quibus autem diebus non
nTim presbyterum . verba Auguslini (episl. 36) : oporteat jejunare, et quibus oporteat praeceptoDp-
i Quod ergo me consulis, utrum liceal Sabbato j'e- mini vel apostolorum, non invenio defiriilum._Cur
jiiiiare, i*espondeo: Si nullo raodo liceret, profeclo aulem quarta et sexta feria aliquando maxinie jeju-
.quadragiuta conlinuos dies nec Moyses nec EUas net Ecclesia, illa ratio reddi videlur quod consiije-
nec ipse Dominus -jejunasset. Verum isla ratione rato Evangelio ipsa quarla sabbati consilium repe-
" concluditur etiam Dominico hanc die non illicilum esse riuntur ad occidendum Dorainum fecisse Judaei;
jeiunium, et lamen quisquis diem jejunio de- intermisso aulem uno die, cujus vespera DominUs
cernendara putaverit, sicul quidain jejunantes sab- pascha cum discipulis raanducavit, tradilus est ea
batum observant, non parvo scandalo erit Ecclesiae, nocte-, quaejam ad sexlam Sabhafi pertinebit. Haec
1207 AD EPISTOLAS ET DECRETA NICOLAI PAPÊ I APPENDjX. 1208
dies prima Azimorum fuil a vespera incipiens. Qua- A intclligendodisciplina firmetur. .1 Unde etinler alia
propler et ipsa sexta Sabbali recle depuiaturjejunio. ' beatus ait Gregorius (homil. 16 inEvdng.): « Ab
Jejunia quippe humilitatem significant, ut: itumilia- exordio- elenim Quadragesimae usque ad paschalis
baihjejunio animam meam. Sequilur Sabbalum, quo solemnitalis gaudia sex hebdomadae veniunl, qua-
die caro Christi in monumenlo requievit. Sicul in rum videlicet dies quadraginta et duo fuint, ex
p)'imis operibus mundi requievil Deus illo die ab quibus dum sex dies Domini abslinenlia sublraliun-
onmibus operibus suis. Hinc exorta est ista in regia tur, non plus in abstinenlia, quam triginla sex dies
illa vesle varietas, ut alii sicut niaxime populi " remanent. Dmii vero per trecentos et sexaginta
Orientis propter requiei significantiam malunl rela- quinque dies annus ducitur, nos per triginla sex dies
xari jejunium, alii propler humililalem mortis Do- affligimur, quasi anni nosiri decimas Deo damus. *
mini jej"unare, sicut Romana etnonnullae Occidentis Typice ei*goquadraginta et duos dies in Quadrage-
Ecclesiae; quod quidem uno die, quo Pascha cele- sima habemus, quoniam loi mansiones filiilsrael
bratur, propler renovandam rei gestae memoriam , habuerunt, qui haptizati sunt In mari Rubro, qtian-
quia discipuli humaniler mortem Domini doluerunt, do exierunt de terra _Egypti, de dura servituie, et
sic ab omnibus jejunatur, ut eliara illi Sabbali jej'u- pervenerunl ad terram repromissionis; _(ol enim
nium devolissinie celebreni, qui caeteris per totum generationes sunt seriae Chrisli cum hiefboxia bis
annum Sabbaiis prandenl, utrumque videlicet signi- computalo et eodem Christo. Merito qui ad cceleslera
ficantes, el in uno anniversario die luctum discipu- palriam tendunt eodem numero raansionum sala-
loriim, et caeteris Sabbatis quielis bonum. Nam gunl, quo filii Israel ad leri*anirepromissionis vene-
venerandus Ambrosius, cum de bac causa interro- j$ runt; el merito qui ad Christum transeuni per ba-
gai'elui', < Quid possum, inquit, hine docere amplius ptismum, eodem numei*oad eum perveniunt, quo
quam ipse facioj?Quando Mediolani sum, non j'ej'uno Christus ad nos venire dignalus est, sicut beatus
Sabbato, quando Romae sum, jejuno Sabbalo, el ad Hieronymus ait in HbroMansionum filiorum Israel
quamcunque Ecclesiam veneritis, inquit, ejus mo- (epist. ad Fabiolam): « Nec mirura, sed in illo nu-
i*emservale, si pati scandalum non vultis aut facere. mero sacramenti perveriiamus ad regna coslornni,
Sed quomodo conlingit ut in una Ecclesia vel unius sub quo Dominus atque salvalor a primo patriarcha
regionis Ecclesiae alios habent Sabbato prandentes, pervenit ad virginem quasi ad Jordanerii quaepleno
alios jejunantes, mos eoi'um mihi sequendus videlur, gurgite fluens Spiritus sancli graliis redundabal. i
quibus eorumdem populorum congregalio regenda Igilur hoc quadragesimale jejunium a Christp el
commissa esl. J sanclis apostolis nobis traditum regulariter tenemus,
Postremo, ut nil inexpletum remaneat unde in et caetera jejhnia, quae a SejHuagesima et quatuor
exorta quaerela ratio litubare queat, monstrandum anni exsolvimus tempora sponte et humano arbitrio
est quae sint lerapora jejunii a Chrislo ex lege et agimus, non auctoritate evangelica,'velapostolorum
prophelis divinitus Christianis ad observandum san- doclrina; unde eorum reprehensio nobis videtur
cila, ut in omnibus pro concordia omnes saiisfa- frivola, qui nosredarguunt_T cur septera hebdoma-
ctionem recle et legaliter habeanl. Augustinus in das a casei el ovorum non abstinemus carne anie
libro primo ad quacstionesJanuarii: « Quadragesima Pascha. Siquidem ut non transgrediamur lerminos
sane jej'uniorum habet auclorilatem et in veteribus quos posuerunl patres noslri, lalem observanliam
libris ex jejunio Moysis et Eliae et ex Evangelio, _ in hoc tenemus, qualem a sanclis doctoribus et
quia totidem diebus Dominusjejunavit, demonsti'ans V sequi videmus et docere, ut convenienter totum
Evangelium non dissentife a lege et prophelis, inter corpus Ecclesiaa]in una sibimet concordet observa-
quos in monte, gloriosus apparuit, ut evidentius ' tione ; de talibus enim ait Apostolus, qui extra mo-
erainerel, quod de illo dicit Aposlolus : Teslimonium rem ecclesiasticum judicare praesumunt, nonenim
habens a lege et prophetis. In qua ergo parle anni amplius invicem judicemus, sed hoc judicate ma-
congruenlius observatio Quadragesima. constituere- gis, ne ponatis offendiculumfratri vel scandalum.;
lur, nisi confinis alqhe contigua Dominicaepassio- erlicel ipsi reprehensores non inlelligant, novem
nis, quia in ea significalur baec vita laboriosa, cui hebdomadibus ante pascha exhibemus noslrae dele-
opus est continentia, ul ab ipsius mundi amicitia ctalionis mortiflcationem, quarum hebdomadarum
jejunetur, quaeutique fallaciter blandiri et illecebi'a- primain vocamus Septuagesimam secundum Sacra-
rura fucos circumspargere alque lactare non cessal. mentariorum et Anliphonarii litulalionem, quae in-
Numero aulem quadragenario vilam islam propterea choalur die Dominica, et in septima Sabbali finitur
figurari arbilror, quia denarius, in quo est perfectio , post Pascha ; populi Dei tempus caplivilalis signifl-
beaiitudinis nostrae, siculin octonario, quia redit ad cal, qui in Babylonia detenlus est captivus sub nu-
primiim, ita in hoc mihi videtur exprimi, quia crea- mero sepluagenario. Unde Jeremias : Perdam exisim eis
lura, quaeseplenario figuralur'adhaeret crealori, in vocem gaudii el Imtilim,el servienl omnes gentes
quo declaralur unilas Trinilatis per universum mun- regi Bubylonis septuaginta annis. Quapropler illo
dum temporaliter annunlianda : qui raundus etiam tempore alleluia non cantatur apud nos, et duleissi-
a qualuor venlis delimatur et a quatuor elementis mus hyranus angelorura Gloria in excelsisDeo. Alle-
erigitur, el qualuor annus temporum vicibus varia- ]D luia propter honorem el latiludinem primae linguae
tur. Decem autem qualer in Quadragesima consu- praeclarus est Hieronymus in Isaiae Hbro undecimo.
malur. Quadragenarius autem parlibus suis c.ompu- Ad comparationem enim linguaeHebi'aicaetam Grae-
tatus addit ipsum denarium-et fiunt quinquaginta, ci quam Lalini sermonis pauper est. Pauperem
lanquam merces laboris et continenliae. •»Unde idem Hnguam in supradictis diebus frequenlamus: Laus
Augustinus in libro supra scripto : « Partes autem tibi, Domine, rex mternw glorim. Dicit psalmus :
sequales habet quadragenaiius numerus. Primo.qua- quomodo cantabimus canticum Domini in terra aiie-
draginta in singulis, deinde viginti in binis, deinde na ? Alleluia et Gloria in excelsis Deo cantica hmc cae-
decehi in quaternis, oclo in quinis, quinque in octo- lestia sunl. Unde Joannes in Apocalypsi: Post
nis, quatuor in denis, duos in vicenis. Unum ei'go audivi vocemmagnam in cmlodicentem, AUeluia. De
et duo et quatuor el quinque, el octo et decera, et Glotia in excelsis Deo nulli dubium quiu angelorum
viginii simul ducta efficiunt quinquaginta. Quapro- cantus est: ojjortel enim nos sedenles id est humi-
pler sicut quadragenarius numerus aequalibussuis- liatos super flumina Babylonis flere dum recordare-
partibus comrnilalus pariter per denarium usque ad mur Sion, el bac Septuagesima nos ad quadragesi-
decem ftt decalogus, et sic per decalogum usque ad nialem pugnam vitia -fugiendo praeparare. Dicit
quinquaginla, et fit quinquagenarius, sic tempus Aposlolus ad Ephesios : Fomicatio autem.el omnis
-fidei-rerum pro noslra salute gestarum et gerenda- imtnundilia aut avarilia nec nominelur in vobissicut
rum cum aequalitalevitae actum imperat, intellectum decel sanclos. De supradictis sepluaginla annis dicit
slabilis sapientiae, ut lipn splum credendo sed etiani Auguslinus in libro cle.Doclrina Chrisliana lerlio:
• '
1209 EPISCOPORUMGERMANI___ CONTRAGRJSCOS RESPONSIO. .. 1210
< Possunt et septuaginla Jeremiae pro universo tem-. Ariosa ascensione coelos penetravit. Sed ne diutius
- pore spirilnaliler accipi, quod est apud alienos Ec- sermo proteletur, de hac solemnitate plura scripta ifi
clesia. » Et iterum idem in duodecimo Hbro contra sarictorum verierabilium scriptis agnoscimus. Deni-
Faustum : « Nam quod eliam post sepluaginta 311- que in concilio Laudicense titulo quinquagesimo sta-
nos secundum ejusdem Jeremiae j.ropheliam reditur tutum est non dehere jejunium solvi in quinta ferja;
ex caplivitate, et templum renovatur, quis fide- sed quia unusquisque in suo sonsu abundat, sive
lis Cliristianus non inteHigat, post evoluta tem- boc, sive aliud sit, salvafideet religione nihil pra-ju-
pora, qui seplenarii dierum numeri repetilione dicamtis. • '.
transcurrunl, etiam nobis, id esl Ecclesiae Dei, Qtiinquagesima denique primum_diem venerabilis
ad illani coelestem Jerusalem ex hiijus ssecu- Paschae tangit; sicut enim senarius perfeclionem
li peregrinalione redemidum, per quein nisi per operum demonstral, ila quinquagenarius omnia opera
Jesura Christum vere sacerdotem magnum, cujus quae fferfichmtur per quinque sensus corporis. Quin-
figuram gerebat ille Jesus saceibos magnus illius quies enini decem quinquaginta fiunl. Si quis per
lemporis-,quo leraplum Dei aedificalumest post capli- exteriorem adminisli'ationem decem verha legis com-
viiatem. > Sexaginla quippe dies sunt a septuage- pleverit in Spiritu sancto, non dubilat ad consortium
sima usque ad quartam feriam anie CoenamDoraini. perveniendum essebeatae resurreclionis, quae cele-
Per hunc nuriierum viduae,quaein magna tribulatione bratur in Pascha Domini. Religione vero crescente
sunr, designanlur, quam tribulationem et aflliclionem a Telesphoro pontifice, qui post Petrum principem
monslral compositus digitorum , qui memoralum apostolorum nonus in sancta Ecclesia claruit, hoc
numerum exprimit indice supra posito pollice. Tres g tempus in abstinenlia dedicatum exslitit; et quo alio
dies qtiae supersunt usque ad resurrectiomVDomini nomine reclius vocari, quam quinquagesima in 01'-
triduanum jejunium, quod secundum Septuaginta dine rationabiliter debuit? Ex hinc deinceps collecia
Interpretes Ninivilaeexercuerunl, designant, ul no- . ralione, qui octo hehdomadas observare studuernnt,
stra peccata pro quibus affligimur in clarifieatione Sexagesimam gradatim nominaverunl;' simililer qui
resurrectibnis Domini aboleantur, ut et mysiicum novem, Sepluagesimam juxla posl faclam_ralionem
sepluagenarii tempus sit eompassio captivorum, quia nomen imposuerunt, et non ob numerum hebdoma-
si compatininr, el conregnabimus. Sexagesima deni- daruni, veldierura vel tenorem nominis servanles
que percurrit infra septuaginta ad quarlam feriam haec nomina consuerunl, veluli secuti nunb fuissenl
habet convenientiam cuni quaria aetate mundi, in qui decimam hebdomadem addere pro aliqua jusla
qua David et Salomon regnaverunt. In quarta aelaie ralione voluissent, non propler numerum hebdoma-
gens illa coelestifide inclyta regno David et Salomo- darum decagesimam seu quolibet alio.nomlne, vel^
nis gloriosa templi ctiam sanctissimi altitudine totum propter numerum dierum Sepluagesimam, se.di^raf^j
nobilitatur in orbem. In nostra vero quarta feria vagesimam ordine conservalo vocabulorura recto'ira'--'<_v
triuinphat David , qui vicil leonem, et Salomon mite pergente nuncupare debuissent. , "."."f*^""'-":.
ae.emus pacificus regnal, de quo dicit Apostolus : His itaque temporibus modum jejunii setvamns "»*_-':
Chrislus resurgens a morluis jatn non morilur, mors * sanctis Patribus statutum, juxta quod ait per' pfo-v_
illi ultra non dotninabitur. Templum aedificat nobi- phetam Dominus : Nonne hoe esl magis\jemniutn~y_,
lissimo Deo Patri, cui dicturus est in fine : Venile, - quod elegi; dissolve colligaliones im.hetalis\{Jsplyc\$.
ItenedicliPalris mei, possideleparalum vobis regnuni. _ fasciculos deprimentes, dimille eos qui confracii sujit^"
. Ad id regnum per Sexagesimam nos oportet cur- y liberos et omne onus disrumpe,. elc. Primi igiltir
rere;'senarhrsenim numerus parlibus suis compu- mensis jejhnium trium dierum quarta et sexla feria
tatus primus perfectus est, sexta unum tertia duo, et Sabbato ideo etiam celebramus, quia in libro Exodi
medietas tres, unum enim el duo et tres sex faciunt. legitur dicente Dominoad Moyseh: Mense enim vemi
flic numerus perfectionem demonstrat. Beda in libro temporis egressus es de JHgypto. JEgyptus lenebra.
de temporibus : Ubi notandum, quod non ideo interpretantur, sive hujus mundi vult errorem intel-
senarius numerus per.eelus est, quia Dominus in eo . ligi, in quo quandiu quis versatui', in tenebris ignb-
mundioperam perfeceril; sed sicut Augustinus ait: ranliae vel etiam infidelilalemanet. Abnegaio auiem"
Ideo Dominus, qui siraul omnia creare volebat, in' diabolo ante baptisraum et pompis ejus atque operi-
eo dignatus est operari, quia numerus est ille per- bus ejus per confessionem verae fidei atque per
feetus, senarius per denarium ductus •sexaginta fa- baptismum, egreditur unusquisque de jEgyplo, idem
ciunt, denarius ad mercedem operum respicil. Si de tenebris ignoranliae et infidelitatis pei*cepta re-
quis per senarium,id_est perfeclionem mercedem missione omnium criminura praeteijtorum pervenit
operunf requiril, ipse recipiet regnum quod nobis ad veram lucem Christum DominuriiSalvalorem, qui
promitlitur in quarta feria Pascbae. A Sexagesima dixit: Ego sum lux mundi: qui sequitur mc, nbn
quippe usque ad sanctum diem resurrectionis oclo ambulat in lenebris, sed habebil lumen vilm mternm.
hebdomadaesuiH, ex-quibus si de singulis hebdproa- Ipsum quoque primi mensis jejunium Dominus alio-
dibus primam et quintam feriani suhtraxeris et ipsum ruraque triura temporum per Zachariam prophetani
sanctum diem Paschae, qhadraginta tanlum dies praecepit dicens : Jejunium primi, hoc est Junii-,
remanent in abstinenlia. Haecergo dicimus propler D hebdoraada secunda, jejunium seplimi, hocest Se-
illos qui solvunt j'ejunium in easdem ferias. Meltiades pterabris; hebdomada lerlia, j-yunitim decimi hebdo-
namque natione Afer, vir per omnia apostolicus, mada plena ante nalivilateni Domini erit vobisîn
tricesimus quartus post sanctum Petnim, "cui suc- solemnilates prmclaras. Ipsumque jejunium pnmi
cessit bealus Sylvesler in calhedra apostolica. digni- mensis, ul supra diximus, trium dierum ideo anliqui
tatis, hie constituit ut nulla ratione in prima vel Patres sanxerunt celebrandum propter confines dies
quinta feria jejunium quis fidelium agere praesume-' quadragesimalis jejunii, ut his saltem diebus major
ret; namcur in prima feria jej'unium ipso tfadente congregatio fial Chrisliani populi, ut in unum con-
solvatur, non est necessitas lexendo replicare. Quin- gregali ex conspeclu multio de fide sancta invicem
lam vero arbitrati sumus propter raagna mysteria conferendo major charilas inter eos, el major oria-
quaa in eo continentur, ab eo esse solutam, quia in tur laeliliavel eliam ex sancla collatione in invicem
ipsa sacrum cbrisma conficitur ad abluendam totius faela, unusquisque perfectionem sanclae quadrage-
roundi piimae orlginis culpam. In ipsa reconcilialio simae observationis studium provocetur, et ut unus-
fit poenilentium, in ipsa redemplor omnium coenando quisque ad sanclum pervenire mereatur Pascha.
cum discipulis panem fregit, et calicem pariter eis Porro jejuniriin quarti mensis qnia el eodem tempore
dedit in figura corporis et sanguinis sui, nobisque a pluribus XLdies jejunio mox Penlecosten celebra-
profuturum magnum exhibuU sacramenlum, eo vi- " tur, ideo remotim hic triduo generalilef oninibus
delicet die post multa mysteria Deus el Dominus indiclum est jejunium, quia-tunc in quibusdam locis
noster Jesus Christus discipulis suis yidentibus glo- Ecclesiae niense primitiae frugum lerrae coUiguniui'»
1211 AD EPISTOLAS ET DECRETANICOLAIPAP.E I APPENDIX. * -1212
" el bic mensis.a quibusdam mensis hordearim dicitur, .h. niiini frontes baplizatorum, quod chrisma ex aqna
eo quod tunc hordeum jain tunc messuerant majores fluminis apud nos confici diciinl, dignum videlur nt
noslij, et panes primitiarum Domino offerre coijsue- veridice illis respondealur. Nunquara enim apud nos
vernnl: Observamensemnovarum frugum el celebra- pTesbyteiJ hoe agere praesurapserunt, sed ex pingue-
bis dies feslosDominoDeo luo. Quo teriiporeDominus dine Kilobalsami et olivae,quani Deus de viride Hgno
supplici prece orandus est, ul nobis fructum terrae dignalus est jiroducere, unde sanclificando- unxit
usque ad maturitalem perducat, et nobis cum gra- sacerdotes, i*eges, projfiietas, el marlyres, nostri
tiarum aclione ad colligendura tribuat. episcopi sacrando exorant a Pavre etFilio ac Spirilu '
Quod yero memorati Graecinos i'eprehendunt cur ' sanclo certo tempore sanciidcari, ut ex oleo laeliliae.
nostris "presbyteris prbbibemus uxores accipere , Unde Chrislus exslitit unctus prae consorlibus suis,
respondemus quia terminos quos patres noslri po- a cujus sanclo norainechrismaaccipil noraen, omrii-
suerunt, pertransire nolumus, sed juxta statuta bus qui renali sunt ex aqua et Spiritu sanclo. sit
sanctorum canonura raunditiam anlmae et corporis cbrisma salulis, eosque vitae seternae parlicipes et
Deo serviendo servare geslimus. Unde in decretis cceleslis-gloriaeDeus faciat esse consorles.
papae Siricii, lllulo 12 : Feminas vero non esse alias Quod vero jam dicti Graeei falso falentur, apud
patimur in domibus clericbrum, nisi eas tantum nos ante de diaconis episcopos quam presbyteros
quas proprias per solas necessitudinum causas habi- ordinari velut quodam saltu, firmiter respondemus,
lare cum iisdem synodus Nicaenapermisit. Unde_in pone nos hoc ntinqnam accidisse, sed ordinem el
. concilio Nicaeno, titulo 3 : Inlerdixil per omnia ma- modum consecrationis in onmi ordine servari cano-
gna. synodus : Non episcopo, non presbylero, non n" nice, quod ilH solenl transgredi absque ulla neces-
diacono vel alictii omnino qui est in clero, licere sitate. Nuper etenim, ut ferlur, de quodamlaico
suhiiitrodiictam habere mulierem, nisi forte malrem lonsuratiim nionachum staluerunl, ac sine dilatione
autsororem, aut amitam, vel-eas tantum personas ad archiepiscopalem ordinem conlra omnia decreta
quae suspieiones efftigiunt. Unde in decretis papae promoverunl. Unde in Sardicensi concilio, cap. 13,
Leonis, tilulb 27: « Lex continenliae eadem esl al- - Osius episcopus dixil: « Et hoc necessarium arbitror
taris minislris atque 'presbyleiis. Qui cum essent ut diligentissime traeletis, ,si forte. aut dives, aul
laici sive leetores, Hcite sibi uxores ducere et filios scholaslicus de foro aut ex minisli'atore epiiscopus
procreai*e potuerunt. Sed cum ad praediclos gra- fuerit postulatus..... perfunctus, et ita per singulos
dus provenerint, coepil eis non Iieere quod Hchil, i gradus si dignus fuei'it ascendat ad ctilmen cpisco-
et caetera. Item ex decretis Innocentii, limlo 16 : patus. Polest enim per has promotiones, quae bahe-
« Prppterea quod dignum et pudicum et honestum bunl ulique prolixum tempus, "probare qua-fidesit,
est tenere Ecclesia omnimodo debet, ut sacerdotes qua modesfia, qua gravitate et verecundia, et si
el Levilaecum uxoribus suis non coeanl^quia mini- dignus fuerit probatus, divuio sacerdotio illustretur,
sterii quotidiani necessilatibus oecupantur; scriptum quia conveniens non est, nec ralio nee disciplina
est enim : Sancli eslote, quoniam et ego -sanctussum - palitur, ut temere el leviter ordinelur ant episcopus
Dominus'Dens vester. Nain si Paulus ad Corinihios aut presbyter aut diaconus, qui neopbytus est,.
scribit dicens : Abstinelevos ad tempus, ut vacetis maxime eum et magister gentium beatus Aposiolus
oralioni, et hoc ulique laicis-pr_acepit,_mullo magis ne hoc fieret denunliasse et prohibuisse videatur,
sacerdotes, qriibus el oraridi et sacrificandi juge_ sed hi, quorum per longum tempus examinala sit
officiumest semper, debebunt ab hujusmodi consortio G vila et merita fuerint comprobata ex hoe plura sunt
abstinere. Qui si contarainatus fueril carnali concu- exempla. i
piscenlia, quo pudore vel sacrificai*eusurpalur, aul Quod-vero cum corpore et sanguine Cbrisli nos
qua conscientia quove merilo exaudiri se credit, more Judaeorum praedicti Graeci aiunl in Pascha
cum dicttim sit: Omnia tnunda mundis; coinquinalis agnum offerre, nunquam uUus noslrum hoc valuit
autem _.' infidelibus nihil est mundum; et apertius aiit vQluil excogitare.
declamat dicens : Qui autem in carne sunl, Deo pla- De hpc quod reprehendnnt cur barbas noslficle-
cere non possunt; vos autem jam non estis in carne, rici radunt, respondemus, cum beato Hierohymo,
sed in spiritu. i TJnde in concilio Cartbaginense,- ti- quia si sanclilas est in barha, nuUus sanciior esl
lulo 25, Aurelius episcopus dixit: « Addimus, fratres hirco. Haec igitur conlra Graecorum haeresira el il-
cbarissimi, praeterea de< quorumdam clericorum loriini frivolam reprehensionem )ios in credulilate
quamvis leciorura erga uxores proprias incontinenfia scilicet noslra feprehendentes et in caueris causis,
referlur. Placuit, quod et divei'sis conciliis firinatum qua? plus ridiculosa sunt quam sapientia. inlelleclui
esl, subdiaconi, qui sacra mysleria contreclant,"et ponenda coristruximus. Nunc inferius fidem nosirani,
diaconi et presbyleri, sed eliam episcopi secundum quani firmiler tenenius-confiteri, nec non omnibus
priora statuta etiam ab uxoribtis se contineanl,' ut generailiter pandere curavimus.
tanquam non habentes videanlur esse. Quod.nisi fe-
cerinl, ab ecclesiastico reriioveantur officio. » Item Sequitur professiofidei qum habelur in cotlectiqnibus
in Africanb concilio , cap. 37 : « Praelerea cum. de conciliorum.
quorumdam clericortim quamvis (erga) uxores pro- j, Tura : « Hfec est professip fidei episcoporuni apud
pjjas incbntineritia referrefur: placuil episeopos, "Wormatiensem civitatem xvn Kal. Jun. in synodali
presbyteros el diaconos secundum priora statula conventii cpnsisleiiiium, qiionuh nomina suiil.- Ada-
eliam ab uxoribus contineri. Quod nisi fecerint, ab l*winus arciiieplscopus , Liutbius archiepiscopus ,
ecclesiastico reraoveanlur officio. *>Hinc in Nepcae- Rimbtus af.chiepiseopus, Anno episcopus, SAXOMON
sariense concilio, titulo 1 :' « Presbyter sj uxorem episcopus, Gunzo episcopus, Arno episcoptis,Witga-
acceperit, ab ordine depona.ur: si vero fornicalus rius episcopus, Luitbtus ejhscopus, Ambrico.epi-
fueril aut 'adulleriiiiii perpetraverit, araplius pelli scopus, Olgarius episcopus, Gebehardus episcopus,
dehet, el ad poenileiitiam redigi. t Hic unusquisque Ratolfus episcopus, Ermiicus episcopus, Hessi.bpi-
adverlat, si in diionnn yel trium lestiurii stal omne scopus, Hildegrimns episcopus, Theodricus episco-
verbum, quid possit aut debeat tanlorum assertio pris, Egibertus episcopus, Erolfus episcopus, Luit-
sancloruraPatrum, qui multa plura de*talibus .-. scri- iiardus episcopus, Laiilfridus episcopus, Thcofo
bunt.
' , abbas, Adalgarius abbas, HETTOahbas, Bninwardns
Praelerea quia' meniofafi Gi'aeci falso conantur abbas, Ascherictis abbas, Tbeolrocus abbas, - Epji-
reprehondere qtiod jjfesbyteri apud nos chrism.a li- berlus abbas.
'' "INBEX
RERUM ET -VERBORUM MEMORABILIUM
QTJiE ' . , *
In opefibfts S. LTJPI FERRARIENSIScontinentur.
(Hujus voluin. col. 423-698.) . .
(Revocatur Lector ad numeros crassiores lextui insertos. )
A . 'Aldul.usmonacliusFerrariensis,182, Archidiaconorum ' magna auctoritasi

Abbasnegfigenscirca res pfincipis, 155, 184. 415. .
Alieus eniscopusAueustodunensis, Ardegariuspiêsb.vter, 52.
deponendns,356. Abbales olim DOU 414, 417. Arduicus episcopusVesontionensis,
poier.ntrecedere amonasieriisabsque Altsig. abbas Eboracensis,104. 175,456. ...
permissupropriiepiseopi;503.
Abbo episcopas Antissiodoreusis, _385. Alluinus monacbus, 59, 69, 75, Ariana impietas,278.
Ariminensisepiscopus,194.
385.. . Amalarius auctor
Acaricus monaehus Ferrariensis, Canbnicorum, diacouus, Regulae Arno archiepiseopusSallzbursehsis;
152,133,154. 575. 421.
Acta martyni_Q"intemerala,magi)am Amalricus, 35. Arnustus archiepiscopusNarbonen-
habent Amandi(S.) monachi,37. sis, 421.'
- Actardusauetoritatem,493. -_j_mandi (S.) Elnone.nsis monaste-
episcopus Nannetensis, rium, " * Athanasiusepiscopu.Alexandrinu.'.*,
426, 434. 351. 278, 279. Damnatusin synodoAnlioi'
Ad. •monaehusFerrarieusis, Lupi - -- Ambrosius episcopusMediolaiiensis, chena, exsulatapud'frevj"rosr.97.
185, 222,251, 295. - Athana=ius rltetor, presbvter Cl'.,-
discipulus,176. Amicitiaserio tractanda, 165.- 449. .
Adaeiusabbas Tutelensis,582. _ AmuJo
Adalarduscomes palatil sub Carolo .Amulus) archiepiscopus Attiniactispalaliumregium,-91,102,
-
440. Lugdunensis, 1 21,415, seq., 421. 391,597, 528.
Calvo",
Adalber.usabbas Ferrariensis, 372, " "Angelilotiusexperles peccali,161. -Atto episcopus Vercellensis, 411, "
574,376. Anglia iisdem pene- moribus „441,443.
vivil Avalonis .
Adalgardus,26. qnibus
' Gallia,416. castrum, 360.
AngiiSaxones,294. -Avaritiae varia genera, SOS.
Adatgtts,23, 25. Audesindus-episcopusHelenensis,
Adalh. vir amplissimus, 134. Vir Anglicano.plumbo teguntur eccle- 442. , . •
magitus,138. sia_,549.
. Adamconditusesl rfclus, IKS.In eo Animahominisimago Dei, 58, 209. Auduinus,26.
omnes periimus,183,212-,213, 225, 380,482. - AugustinnsepiscopusHippojiensis;
'232. Ita fuerai condilus,ul possit non 'Aiiimaliain alvumprona,209, 482. 6,16, 19,57.144,166, 186,-189,190,
ppeeare, si vellel, 211.Habuillibernm Annua dona, 66. Aunuumofficium, 193,222, 223,25.5,237, 242, - - 246,252,
.oinnlaiis arbitrinm sd bonumet ad 88. 256,262, 271,273,274: _.
212. Ansljoldusmonachiiset ablias Pru- Augustodunensisurbs, 122. ,
-makm,
Ademarus vicecomes Scalarum el mi.nsis,"29, 112,131,172, 177,404, A. Gellius,4, 25.
abbas' laicus-monasterii Tutelensis, 455. Aurelianensis ecclesia, 201. Urbs.
382. AnsegisusarchiepiscopusSenonen- 52.Ausonensis Pagns, 105.
Adoarchiepiscopus Viennensis,458. sis, 328, 525. Vocatussecunduspapa, episcopusManresensis, episcopus, diclus eliam
Adranafltnius, 503. 420. .507.
AtluUeiiumiieepermilti nec prolii- Anselmus archiepiscopus Cantua- AutberlusAvalleusiumcomes, '
51."
'
befi potest,484. 'riensis, 446.Dicius papa- alterius ' or- - •
Adversapatienter.ferenda,%, lil. - bis, 4-20. - - B
_Edilulfusrex Anglorum,32, 33, Apostolica"sedes,-id esl Komana,129, Bajuli,id est monilores,107, 401.
547. 274,492. - Baldricuspresbyler, 52.
/Eneas episcopusParis>ensis,347, Apostolicus,id est papa,lli; 154, Baptismaiisgralia,195.
148,-149, 174,443, 456. .03. Beda,-187,259, 272, 275..-400.Ejus
- /Elius liaarelicus,498. ApostolisChristussummam'deditin Collecluneiim in EpistolasPauli,
• ' 118,-
Ecclesiapole.lalem, .51. Qmiiiuropar 406,408. •
- Agiu,27. .<Ji__episcopi Au- fuil lionor et r>ar potesias, 451, 452.- BelgicaGallia,276, -285.-'
"
-Agiuspropinqnus
45.
reli.mensi.., Bpiseopus A urelianen- Apnstoli initioidicli-cmncs cpiscopi, Bella"civilia violant jura religionis;
sis, 126,148, 149,-201,355, 433, 476. 568. 198. - - ,
.Agrippinensissynodus • a dversusEu- _ Aqiis?.potus animua et corpori salu- ' ISenedtclus ( S.) laudatuf, 378.'Ejus
-phratam,281. ' bris},16l. Begulaubiqueo7us_odi!a in regno Fran-
AgriliusepiscopusTrevirensis,276, Aqueiise pri.dium, villa episcopi cprum, 405. Institutio, 55,55:*. *
S77,284. . Trecensis,'180,181,461. . Behedieuisabbas Aniaiiensis,509,
- Ainsrdus princepsCanonicornmS, AquilaabbasS. Petri viviSenonen- BenedictusIIIidpap'a,184,447. .
MartialisLemovicensis,'574-. sis, 405. . _.eneficium, est-feudum,-174.
Aibini-{S.)Aridegaverisis m onasle- Aquilania, 138. Ejus tutela triper- 456,525,"
rintn, 57*>. - -- titodivisa, 51- Bencventanumlerrilorlutn, 285. • -
AlbninuspraesuiFri-Zlariensis,5C8. Aqiiilanicacongressio,
* 136 Expe. ' Bera comes"Barcinouensis, 5<S5.
Albuinusopiscopus liuril.urgensis. ditio, 51,66. Beruardusabbas monasteriisanctae
'507. - - AralorHomaDa.Ee.lesiaesulidiaco- ColumbaeSenonensis,515. • - -
Alctiinus,50, 40. Carolimagni rna- nus, 454, 445. Bernardus comes PelTicoriorum,
mrinasterio- Arbilriiliberi -vihomo nihil polest 581. •
gister et abbas*muUoriun
rum, 340,553,372,396, 446. absque gfalia Chrisli,.465.' - .' Bernardus comes Septimanise-gt
Aldriciisniotiacliusel abbasFerra- Arceia?,locusinonaslerii
' Fuldensis, -Marc8_HispanicEej 457. - . -' •
riensis; tatidemarehiepiseopusSeno- 131.- . =Bemegaudnsmonachusjerraiien-
uensis,2, 33, 80, 526,529, 576; ;.87. Archicapellanidignitaset aucloritas, sis,'l72, 179.
Aldricits episcopusCenomanensis,
'" " ' 38-S.seq., 450. Kon eral perpetua} Bernus episcopiisAugustodunensls,, ' ' '"
120. - -• sed ad arbllriura orinciois,442. 123,414, 417.421. - -
"
12iS INDEX.IN S. LUPUM. 121<3
Berlcaudasscriplorregius, 25. Cbalcedonenseconcilium,199. istatur, qui seminatdiscordiasinterfra-
B., id est Berlha, GerardiDucis Charitas lalummandalum,155. Itres, 178. Dei vindiciaincipit iti hac
uxor, 176, 457, seq. Chartarium Rom. Ecelesia.,470. "
vita, 150.Dei judicium,licet occullum
Bertoldus, 117 Chrislus Rex regum et Sacerdos j
juslum tamen, 126, 186, 191.Dei mi-
• Bethteliem, siveFerrariae, 55,182, sacerdotum,122.Peira, 555. In eum isericordia, 214. Vult omnes homines _
185, 154, 158, 173. Belblehem, hoe nullacadit suspiclo, 81. Nuplias illu- salvos i Deri,10, 226.
est domuspanis, 182. stravit primomiraculo,165. Ecclesiam Diaconiolim neque barbam nulrie-
Biturigumurbs, 184. non deserit, 122, 147,.207.Verus et bant, 1 eta nuptiisabstinebant,538.
Bodo Lupi consanguineus,24. unus sanctaeEcclesia, sponsus, 430, Dido abbasS.Petri Senonensis,115,
Bododiaconus, palalinus verlit se 532. Unus et solns babet poteslatem 403. .
ad Judseos,336. praeponendiepiscopos in Ecclesiae sua. Dioacesis,id est provincia,427,442,
Boelius,21, 27, 35,159. gubernatione, 425. Episcopi sunt •
468.
Bonifaciusmartyr et archiepiscopus vicarii visibiles, 148. Ejus verbaejus ad B. Dionysii ecclesia, 85. Monachi,
Moguntiaus, 125, 295, seqq., et 505. Petrum : Pasce ovesmeas, et, Tibi 147.
Interluit concilio Liptinensi,-419.S. dabo, explicata,425,sq., 429. Discere
Bonifaciisolemnilas,20. Monaslerium, nis Chrisii redemptio,184. Sangui- 411,490. prius oportetquam docere,
157. Christiani male vivendo destruunt Dispensationostraesalulis, 485.
Bonogilus, vicus agri Parisiensis, faclisprofessionenisuam, 149. Divina ira ad_vindiclam sui lento
37,552. Cicero,2,i4,27, 45,70,90,104,112, ]gradu proeedit,4"84.
Bonorurasocietas profeclumet !au- 185, 156, 221, 256. .Divinumet regiumbeneScium,1.8.
, dem parit, 159. Cisterna lutulenta, 161. Dodo,episcopusAndegavensis,126.
Bosonins,28. Clarusmons,caput Arvernorum,81, Dolensis archiepiscopus, 427.
Brevis voluminum,_4. id
Breves, est 3*9. Dolivaldusmonachus Ferrariensis,
inventaria, 121,550, 412. Claustramonaslerii, 160. 158,159.
Britanni, 125. Dissident, 63. Eorum Clemens episcopus, 286. Dominus nosler, regum noslrorum
finesdeOnitiin initiis regni Francici, Clericalus semper habilus melior illius i temporis vulgarisappellatio,30,
128. gradus, comparationevitsemonastica., .44, 45, 65, 64,179, 84, 86, 121, 122,
Britannia,quaa nunc Anglia, jn di- 364, 579, sq. 125,124, 128, 130, 147, 169.
tionemSaxonumredacta, 502.- Clericipascuntoves, 579. Ecclesia- Dona annua, 66.
Britannia minor,subjecla arcliiepl- rum suarumdesertores puniendi,199. Donatusin Terentium, 153.
scopo Turonensi, 127, 427. Ejus in- Clerici palalini, 49. DrogoMetensisarchiepiscopus, 201,
colaahosles Caroli Calvi, 483. Brito- . Cluniacense mouasterium, 5 45. 477.
mim et Francorum limites quandonam Coadjutoresdantur episeopis,adsub- 418, Dunumvetere Gallorumlinguamon-
constituti, 455. Episcopi a Nomenoio levandameorum senectuiem, 496. tem significat,560.
pulsi, 426.- • CcelestmusPapa,237 246,268, 269. Duxet comessyuonyma,457,
Britannicaexpeditib, 150,167. Auctor Excerptorum de gralia Dei
Briva Curretia, Lemovicum, oppi- et Jiberohominisarbitrio,491. E
Jum, 340. Cogitationesbona. hominuma Deo. Ebbo __tiemensis archiepiseopus,
BruncoPippini regis clericus, __S9. 224. obcrimen majestatis,476.
Bunus abbas Herueldensis, 292, Columb.- (S.) Senonensismonaste- dejectus Ebrardus monachus, Lupi pfopin-
501. rium,31,341, 509,812, sq. 72.
. Buriburch oppidum,502, 806. Comes et dux synonyma, 457. Co- quus, EbroinusepiscopusPiclaviensis,sa-
"mesconvenientemlocuminveniat, ubi cri palatii archicapellanns,
G mallum tenere debeat, 521. Comes 475. 78,193,385,
C. JuI.usC._sar,77. - pagi, 48. Ebrorus, 26.
Canoniciolimnulla certa lege tene- . Cometae quid poriendant,41, 335. Ecelesiaest fundala.snperChristum,
bantur, 572. Comilaliis, i d est pagus, 570. 426, 555. Conslilutasuper episcopos,
Canonum suspiciendacensura, 86. Concilium quandohabendum, 4 52. 451. Universalisper totum terraeor-
Reverendaauctoritas, 198. Canonuin Coneordiaparvaerescrescunt, 140, bem ] diffusa,241.
venerabilium eonsiilutio, 201. 186. -Ecclesiarum possessionesquibususi-
* auctor 41. Coufluens I sarae, 167. l)us
_ 202. . ,
Caper- orthographiae, applicandse, 127,
Capitisdoloremdetrahit potus par- Conjugalishumilitas, 163.! Ecclesiaslicihonores nonnisisanctis
citas, 102. Conjugum - unum necesse est alteri ,eompeiunt, 277. Ecclesiasticasiittera.,
id est 389. superesse, 11. - •
- Capilula, Canones,83, 176.
' Cardinaliiim dignitatem ab omnian- Consiliarii r egis, 125.) Ecolesina,52, 561.
tiquitate repetit Odoricus Raynalilus, Continens, id est lerra quas mari Edgarusrex Angliae,373.
435. adjacet, 348. Egilbertns, 158.
Carisiacus, palalium regium, 52, Cor, abbalia, 146. Eginhardus,CaroliMagnifiolariuset
362., Corbiniacus, Dscus regius, 527. •
.abbas Seligenstadensis,1, 5, 19, 328,
- Carolomannusrex , fllius Ludovici Correptionisprivilegium,142. ';551, 335,554.Ejusliber de VitaCaroli
Pji, 524etseqq. Corrogationesfrequentes, 94. Magni,S.Itemalius
GarolusarchiepiscopusMognnlinus, Crediliumoppidum ad lsaram flu- *Lnpo dicatus,18. deadoraudaeruce,
418.PippiniJuniorisAnquitania.regis vium, 168, 483 Eigil abbasPrumiensis, postea vero
fr-iter,'457. ' Creton caecus a nativitate, 285. ;•
Criminosisuscipiunturifi Monaste- archiepiscopus Senonensis,29, 97, 98,
CarolusCalvusFrancorum rex , 77, 111,112,151, 156, 160,358,394, 448.
.79, 87, 94, 99, 106, 158, 144, 147, riis, 56, 379. Electionesecclesiis concessaea re-
170, 184. Doclrina. studiosissimns , Crines attondere non licet mulieri- ,
gibus Francorumet Anglorum,416.
174. Amatorpacis,128.Volumejusin bus, 476. Elithildis.287.
basilica S. Dionysii,83. Ejus morsfal- CunibertusPippini regis nepos ex*" Eminentesviri semper invidiseob
so nunliala, 67, 581. Regnante-eosa- filia,290. |
noxii, 81.
pientiaapud Gallos reviviscit, 75. Curreiia, Lemovicum fluvius, 540. Eminentimlitulus olim communis
Carolus Magnus imperator, 2, 30, Cuxanense monasieriumin dioecesi omnibus
i episcopis,eliamRomano,465.
123, 197j'509,510. Helenensi, 442. Emmenocomes Pictaviensisel Eti-
CarolusMarlellus,287, 296. Carolus CyprianusJmartyr episcopus et Car- ,golismensis,440.
Simplex, Francorum rex, 526.TJnctus thaginiensis,6,187, 222. EnchiridionAugustini,242.
in regem v. Kal. Februarii, 529. D Episcopatusest eminentissimaedi-
Casaa-Deimonasterium343,sq. Ec- gnitatis apex, 462, 495. Episcopatus
«lesia Casaa-Deiin abbatiamevectaab Damasuspapa, aii auctor decreti de pravis.ambitionibusappeluntur, 495.
Henrico1 rege, 546. libriscanoniciset apocryphis,466. '.Episcopatusdonumflebata rege, 415,
.Cassidiorus,104. Deposiiioepiscoporum,178.An fieri :sq. '
CatoSenex, 221. possitinvitisepisaopis,499. Episcopi,principes religionis, 147.
S'
Cella Judoci,30, 52, 33, 82, 84, Desiderius-episcopusCadurcensis, Auctoritatem . suam habent a Cbrislo,
87, 92, 95, 93, 97, 102,103,104,115, 415. 423. Eos enim Dominuselegit, 431.
125, 154, 158, 539, 548, 349, 588, Deus omnia in omnibns,88.Rerum Sunt ejus vicarii visibiles, 149. Snc- -
392,596,sq. 512. omniumopifex, 208. Intenlatormalo- cesseruntApostolisatqueadeo Pelro;
, Cella Koclena,175. rum, 226. Ejus teutalio quomodoacci-' cujussunt vicarii, cujusque.sedemte-
Ceridania marchia regni Fraucici,' pienda, 142..An videri possit oeulis nent, 425,428, 450.Ex aposiolieasuc-
442. carnalibtjs_, 6b. l)ej aniniaeuln dete- cessioiiedebitoressunt omnibus,128.
1217 . INDEX IN S. LUPUM. * . * 1218
Debent esse sanctiet docti, 409. seq., Eriteslariense monasterium, 297, eeclesia. Narbonensis,442.Ejus "epi-"
443, 495. Kam episcopus illiteratus 30*.. scopus dictus eiiam episcopusRossi-
est
praeeo mutus, 429.Habent pontifi- Frosm, 28. \Wl.
catus apicem, 462. Ideoque vocantur Frotbaldus episcopus Carnotensis, lionensis, Helias episcopusGarnotensis,123.
principesEcclesiae,445, Non possunt 148. Hellarins archidiaconus,289.
sibi consiittiere successorem, 496. Fulcovir clarissimus,44. Helvidius nuptiasaquabat virgini-
Unusqnisque habet putestatem suae EulcoldusmonachusPrumiensis,29. tati, 481.
ditBceseos, 4 35.Eorum judicia an Ro- Fuldense rnonasierium,529, 440. HerardusarchiepiscopusTuronensis,
manoponlifieireservaia,469.Absentes Fulgensius episcopus R nspeusis, 2 37, 175,460.
et inaudili non debent damnari, 470. 260. '. HeriboldusepiscopusAnlissiodoren-
Voeatiad synodumaccedere lenentur, G sis, 58, 105, 126, 145, 148, 544,352,
455. Omnesautem in synodis sum-
inam babent auctoritatem, 452. Epi- G. nionacmisFerrarieiisis,160,161. 584, 400,441, 444.' Lupi propinquus,
theton eorum sanclus,489. Quidama •G.homoOdonisabbalisCorbeiensis, -Herimannus
bellieis expeditionibusimmunes, 200. 164, 166. episcopusNevernensis,
nulu divinodesignantreges Gatliamiserandumju modumscissa 126, 148,-194,467, seq. 516.
Episco_pos Herispoius,'Nemenoiifilius,dux Bri-
Francbrum,,376.A regibus adhibitiin sub CaroloCalvo,552,285. 463. "
tonum,-436,457.
consilium,513.Episcopusmendaxno- .GallicanorumGalliaBelgica,_J76,
talur, 178.Mente percussusab episco- episcoporummodestia Herolfesfeldt
Hesieris
monasterium,309,507.
pietas, 84.
pali munere removendus,472.'
* Ercanradus laudatur, 426. Hieremias
episcopus Parisiensis, Ganelo, id estprodilor, 563.' archiepiscopusSenonen-
147, Gangrensissynodis,'200., sis, 542, 576,510.
126, 148,169,442,455.
= Ergastulis includanturmonachiqui GaufridusGrisagonelacomesAnde- Hieronymus(S.), 6,76,104,155,187,
monacliicumhabiluradeserunt, 199, j gav«nsis,578. 189,190, 222, 286,267, 272,275f274_
Masius papa, 166, 190, 194, 274. 278, 295; Potissimustraciatorum,490,
Eviboldus*virclarissimus,44. Durus adversusunieum malrimonium.
Ericusgenere Aleinannus,289. Auclor decreti de libris canoniciset
apocryphis;466.. 451.Re_;itEcclesiamoppidi Bethlehem,
Erlegaudiispresbyter, 124, 425. 4F5. Presbyterossequatepiscopis,368.
Ermenfridusepiscopu's*Belvacensis, Genovefa.(S.) monachi,147. 416.
126. GeMiliumanima.an in ccelolocalae, HieronymusBignoniuslaudatur,
_ Ernditiom prima_partes tribuenda. 43. HildegariusaffinisLupi, 174.
non suut, sed sanclitati, 74. Eruditio GeorgiusepiscopusRomanusinter- 148: Hildegarius episcopus Meldensis,-
s__cularis,60,111. fuit coneilioLiplinensi,419. flilduinusabbas S. Dionysiiet sacri
, Euphrates episcopusAgrippinensis, Gerarduscomes,121. Dux, 176. archicapellanus,442, 450. Ec-
281,497. , Gerardusprincepset gener Pippini palatii clesiasticorummagisler, 162. _
Eva, de costaAda. dormientissub- regis Aquitania.,51, 360.
tracla,210. Gerardus episcopusEngolismensis, , Hildulphus 500. .
episcoous
' Trevirensis,
Evioviurncastellum,284. Legatusin Aquitania,421. 286,
Excommunieatio in"contemp.umve- Gerardus <le Rossilione, 360, 414, HilmeradiisepiscopusAmbianeosis,
120,126,408, seq. 424;
nit, 200. Earu contemnentes regia 457. 102.
auctoritate coereeantur,522. Excom- Gerlacus archiepiscopusMognnti- Hilpericuspictor, Hincmaros,'82,85,91,118,119,120,'
municalionisferrum, 479._ nus, 471, 557. 126,191,195. Primum canonicus,dein
Exemptiones a regibui. coneessae Germani.S.) Antissbdorensismona-
an ad chi, 170. monachus,378, 588. Presbyter, voca-
monasleriis, spiritualia porri- Germani Parisiensis tus archiepiscopus,459. Fit archiepi-
gantur, 544. (S.) monachi, scopusRhemensis,476. Arguitur con-s
147.
F Germanicalingua, 81,157, 293. lumeliaejn episcopumRomanum,451.
Gerohalduspresbyter, 117,405. HirmintriidisCaroliCalviuxor, 589,
F. ra_monasteriumin Brigeso,'53, abbasHirsaugiensis,559. 438, 441.
156, 349, 448. Gerungus HirtiusCsesarisnotarius, 77.
Faialis neeessitasnon inducitur ex , Gerufigus monachusPrumiensis,29. - Historia
Gesmarivilla, 506. quoquomodoscripla dele-
neeussitatepraedestiuationis, 192. GirardusCarisiacensis,562. ctat, 801.
FaustusepiscopusReiensis, 164,166, • Hoebo episcopusGfatianopolitanus,
274, 431,seq. Gislardus,invasor Ecclesia Nanhe- 458.
Faustus Maniclia.usquem refellit tensis, 426, 454. Honosalit artes, 2,3, 9. ..
Augusiinus,166,452. Glanna_olium,-545._ Honoresmutant mores, 449.
Felix ndlarius_Edilulfiregis Anglo- -Glizza,id esl lintea",111, 403.
121. Horatius,2, 108,256.
*'r*jm,52; 55,349. Godelgarius presbyter, Hormisdapapa, utrum auotor De-
Godelsadus e piscopus Cabillonensis, creti de libriscanoniciset apocryphis
Ferrariensemonasterium,33, 34,44, 124, 422.
54, 138,152, 155,154,138, 162,328, Gosbertus, cuslos ecclesiaeSancti 466.
540, etc.'Celebre ob studium religio- Maximini,286. HucbertusepiscopusMeldensis, 126.
liis, 49, 83. Ad extremam penuriam Gosbertusepiscopus,286.' Hugo abbas S. Marlini Turonensis,
redaclum,65,82. Septuaginta mo- duo GoieschalcusuionachusOrbacensis, 132,153, 437.
naehiin eo, 87.
Fidem principi datam qui violat, 57, 580, 480. I
*mortemanimassuaeinfert, 144, 441. Grandimontensis"prior, 855. Ibbo, 288.
Gralae (S.) monasterium,345, 569. ImmaCaroli Magnifilia,uxor Egi-
- Florus Lugdunensis,360,407,408. Gregorius I papa, 56,187,194, 237, nhardi,35l,335.
Folcliricus,161. 257,262, 269, 275. ImmoepjscopusNoviomagensis,80,
FolericusepiscopusTricassinus,180, Grimoldus abbas - -
460. S.Galli,archicapel- 126,587,423. , .
• Fortuna secunda diffieiUusregltur lanus Ludovici regis Germahiae, 4 75. Imperatorumgesla, Lupi opus, 140.
Guagonis filius,Lupinepos, 157. Importuriitas ipsum quoque inge-
quamadversa,534. Guenilo metropolitanus S enonensis, nuum
Fossatensesmonachi,.147. pudoremexcludit, 85.
Francorumr«gnum immensumam- 148,152, 82,65, 116,117, 121, 124, 126, 146, Impimiias,magiia peccandi illece-
-pliUcalum a CaroloMagno,145. Fran- 155,158,139,169,176, 178, hra, 210, 485.
182,195,201.
corumreges donantepiscopalusmona- Guichardus,28. Vid. Uvenilo. Imbreviare,350, 518.
chis palaliuis,123, 422seq. Concesse- Guifreduscomes Infantesbaplizati,si morianlur, re-
runt Ecclesiiselecliones, 416. Dona- Rossilionensis,4S71cta in coelumferunlur, volunlale Dei
bant etiamabbatias,386.Concesserunt Guigmundusarcltiepiscbpus Ebora- salvantur, 195, 226.
dein monasteriiselectiones abbatum, censis, 105,104, 387, 440. lnnocentiusI papa, 199, 268.
Gunboldus, 52," . InnocentiusVI, papa, vir prisci mo-
570, 571.Removebantabbates pro ar- H
bilrio, 440. ris,471.
Freculfus" episcopus jexoviensis, H. episcopusGratianopol_tanus,176 lnvidia.morsibusobnoxiiinagniviri,
120,424. H. episcojms,169. -387.
FredaldusarcMepiscopusNarbonen- HassonespopuliGermaniaB, 502,507, Irniindrudisregina, 134,143, 389.
sls, 422. 804seq. Isaac episcopusLingonensis,418.
Frederina, uxor Caroli Simplicis, Hatto abbasFuldensis,*79.151,136, Isara, 168.
402, 526. 157,456. IsidorusHispalensisepiscopus,183,
Fridilo monachusAntissiodorensis, Heduorumuibs, 125. 237,261.
Ltipiauditorj171. .Helenensis ecclesia, su!Tr..g-nea Ivo, 98, 162.
- ' "
iilQ iNDEX-iN-S. LUPUM.' 1*220
J 176.Perlinebat ad regnuin Lotharii, Inira GalliasaddictiRegulae_S.Bene-
418.Clara ea civitasobsludia littera- dicli, 372, 405. Dicttservi Dei, 337,
Jacobusrex Majoricanim,554. rum, 459. -' 590. Olim-non liabebant ecclesiam,
JoannesXXI papa, 534. LugdunumClavatum, id esl Laudu- 474. Nonlieebat eis proficiscijn re-
Joannesdiaconus Romana. Ecclesia., . num, 424. , gioitemlohginquam,ne Romamqui-
260,261. Auctor iu
«xpositionis Hepla- Lullus episcopusMogunlintis,308. deinabsque permisstiproprii episcopi,
leuchum, 489. Lupus in Germauiaftiit ut studiis 445.Nibiliiabebant in electione abba-
. Joannes episcopus Aurelianensis, lilteraruiii vacaret,2 Noii ut Germa- tum praeter cousensum,586. Eis-non
555. lingusm disceret, 81. Ab Egi- congruit ars beliigerahdi, 409.Jteligio
. JoannesepiscopasCP.,189,244,275. nicam nhardo insliLutus,18. In aulam iulro-> eos facitfralres, 90.Solamdevolionem
JoannesmonachusAnlissiodorensis, duelus,24. Fit abbas Ferrariensis, 45, rependere possunl pro tieneliciis ac-
38. . 79, 326; elc. DistrahiLornameuta ec- ceplis, 1.15..Eorumnonnulli iufamaiit -
Joannessacellariusinlerfuit synodo clesiae,sua3 ad subvenieiidutninona- vilam monaslicam,55, 578. Vagiad
Liplinensi,420 cliis, 63. Cogilatde relinquendomini- sua loca reverlanlur, 19S.
Jou'imi.andumfamulis suis proposuit sterio, 83. Functus legalione in Bur- Jlonasieria olim eranl prorsus'"in
Dominus,141..' . - iteiri Romas, 154. Ilem poteslatei-egum,5U, 546,*569, 375,
Jonas episcopusAurelianensis, gundia, 66,
- 43, alibi, 171. Romainp.oficiscilur, 109, 455, S22.iideoque eorumiiberlas pen-
31,355,558. 110, 111..Deprecatur mililiam, i19. debaletiamex arbilrio principum;54_,.
Josephushisloricus,29, 42, 185. Pectinem eburnenm 547, 571, Prir.cipesplura mouasteria
;Jud_3proditorimagna viriuram gra- -Egrotat,
mitlit Ebroino episcojpo,78. Auctor commiliebantuni abbali, SSl.Quaedam
, tia" collata, 495. canonumconciliiVerneusis, 8i. Expe- monasteriaregi milttiamet donadebe-
Jndex justus nondebet personaliter ritur ingratos, 89, 96. Cdmposuit.m- bant, quaedamdona sine militia, non-
- .
• Judflh 401."
ludicare, peratdrumGeslaih gratiamCaroliCal- nullasoias oraliones,5*81.lumonaste-
Augusta, postrema-Ludoviei591. vi, 140. Arguitur impietatis el vanse riis plurimi.liunt efsanctiores el-sa-
pii uxor, Caroli Calvi maier, 358, glorias,185, 190. pjenliores,379. Cririiinosi suscipiuntur
Judilb Caroii Calvi lilia, uxor /Edi- L~upus(S.)episcopusSenonensis,341.' in monasleriis, sed valde compuncii,
lulfiregis Anglorum, 548. Luxuria blandummalum,484.- 56.
Junelus, 36. - * Monasticadiscipliriaoplimavivendi
id
Junioralus, estbeneficiajuniorum M egula, 56.
clericornm, 421. Macrobius,27. Morettum,oppidum diosceseosSe-
Jurandi consueludo lamuata, 144, Malla,ubi non habenda, 521. nonensis,455.
441.- .. Maloruni impunilas yitiorum parit Mortisubjeetisenes"juvenesque,8,
Juvenis polest cito mori, 8,95,128.. increinentiim,108. Malorumsocie"tas 95, 138. Ad eam sine intermissione
Juvenesvictoriseavidi, 164. vilahda,107,129,159,'204. properamus,150.
Manreseusisepiscopus,507. -Morluorumresurreclio,209.
L Marca archiepiscopus' Parisiensis, Mosomagus, villa ' ' diosceseosRhe-
Laicipossidentex integrolocavene-_ 363,416, 449. . ,• mensis,
- 284,499.
rabilia, 203. Marca Hispamca,363, 457.- Mulier cui vir debitum conjugale
Landramnus arcbiepiscopus Turo- Marcelliniet Pelri (SS Jcorporade- reddere non poluerit, - alteri nubere
nensis, 126. lata apudmonasleriumSeligensladien- permittitur,419.
LanlberlusComesNanuelensis,454. se, 354, 598.
"Marcwardus Mulieribusnoiiiicet crines ationde-
IniidelisijaroloCalvo,'128,158. monaclmsFerrarieusis, re, 476. * =
596,Demumabbas • Mundusrin occasum 153:
Lantramnus,104 Prumiensis,25,29, "" vergit,
Latro qui juxta Cbristumpepeudil, 50, 96, 101, 111, 112, 118, 130, 156, Murittum,169.
in media morte vitaminvenil, 254. 141, 156, 160, 536, 458. Legatus in N
Lau. diaconus,117, 405. Italiam,20:
Laudus(S.) episcopus
' Conslantien- Mardoehaeiconstanlia,84. Narbonensis archiepiSGOpus diclus
_is,450. • "- Marsna,327, 391, 397- etiamarchiepiscopusRedensis,507.
Legatus apostoliea.,sedis, 150. Le- Marlialis,40. Nelingus episcopus Andegavensis,
gati a lalere regis, 195,198,475. Le- Manialis(S.)Lemovicensis monaste- 575.
gati-regti, 103. Legati a Romano pon- rinm, 374. Nevernumoppidum,-194.-
tifieeroiui non possuntin proviueiis MarlinusDumiensis episcopus ab- NieetiusepiscopusTrevirensis,'495.
absque couseusuprinclpum,.436. breviavit librum Seneca. de Moribusl Nicolauspapa, 194:.Retinendasau-
Lemovicum.eivilas,51,560, 575. 402. cloritalis suaecupidus,470.
Leo I papa, 199. MartinusTuronensisepiscopus,28l, - .Nicomaclius, 21'.
LeoTVpapa,154.VicariusB. Pelri, 497. Patronus episcoporttmGallicano- . Nilhardus,Carolimaeni nepos,-96,
127. E.us epistola ad Nomenoiumdu- ruiii, 127; 118,393. ._
cem Britonum,426,434,436. Homilia Marlini (S.) direcesis,127 Monaste- Niloritneuta,74.
ad presbyteros, 447.- ' . rium, 33, 52, 65. Komonoiusdux Britonum,65, 380,
- Leot, 28. * Matrimonianon erunt pDstresurre- 424, 454,seq. !1.riorgen_is--BriLannic_3,
' -
Leotaldus, presbyler Lingonensis, clionem, 481. Dissolvi possuntpropter 126. .
34,"350. (omicalionem,54, 568. Non_3et decimse,520.
Liberlas monaslerii sanclaeColum- Matviniacus,118. Normannivoealipiratse ei pr_3don.es,
b33,32. Maur, 161. 450, 460. Chrislianilatis.hosleseL.per-•
Liplinensis synodi canonesqualuor 276. Maxeutius' episcopus Piclaviensis,
- - seculores, 458,.473., Galliasdepopu-
antehac ignoti,indicala.,419,seq." . lantur, 430,452,455.1_urgdegalan_. et
Littera. regulares, ponlificales,ec- Maximinus episcopus Trevirensis, Sanetotresafiligunl, 64. Samunt in
clesiaslica),176,177, 459. Lilteraetin- 275, seq., 492, seq. ecclesiasel monasteria,825.-
ciales, 23. Litlerarumstudia p~eneob- MegiugusepiscbpusHerpipolensis, Notlio,missusdominicus *" sub Ludo-
"soleta,69. * 297, 505. .vico1'io, 573.
', Lilteratura saecularis,60. Melchiadespapa, 194. Ejus decre- Ntipliie non erunt post resurreclio-
Lolhariusimperator,30, 80,98,157, lum de judiciisepiscopouimnon per- . nem, 209.Eas primomiraculoChrisSus
159,161,448.Monachuniiiiduitiu mo- agendisabsqueauctoritatesedisaposto-
' illusiravit,165, Qiiidsinthaereticildam-
nasterio Prumlensi.594. iicte, 469 - naiuul,*451.'
Lubentius S.' Martini Turoneiisis Melleduni oppidum, 180.460. o
discipulus,282, 283.S. MemoriaâpostolornmPetri etPauli,
Ludovicusabbas Dionysii, Can- iU, 158, 159. Odaeer abbas, Lupi"cousaiiguiaeus,
cellarius Caroli Calvi,46, .47, 48, 82, Metropolitanuseum consecrarele- .151,i55_ 459, seq.
64,78, 84, 97,123,158, 167,168,195, 416. cui netur rex dederit episcopatum, Odium pfo graitaqnandoquereddi-
556,362, 581. , tum, 462.
"
1 Ludovicus pitis imperalorabbalem '•"Miracula nonsunt semper argunien- Odo abbasCorbeiensis, 165, 164,
54. la viri probi, 492. , . 451.Dein episeopus Bellovacensis,464.
prafacit monasterio Ferrariensi, -
Eidem monasierio"dedilcellam-sancti -- :Missidominici,373, 518. - Odo abbas Ferrariens.s,47, 48, 50,
se ..,.385. Pulsus.44.
Judoci,87, 94, 115, 154.In carcerem 42.Milhridatismagniludopramonstrata,327, OdoabbasS. Savini,573. -
"conjeclus u LoUiario(ilio,594. -'
Ludovicus rev Germaniaeinvadit . ModoinusepiscopusAugustodutien- Odoabbas Tutelensis, 582
4r;5. sts, 81, 589. OdoepiscopusBehai«nsis, 18.4.
'rct^numCaroliCalvi, OdoFrancorumrex, 526. ,
tugduueusium uibs (Lugdunum), Mouachi pascuntur a cterie.s, '.79.
"
1221 - _ INDEl m S. LUPUM. _» "
"OdoriciRaynaldi, pudeudus lapsus Possedonius episcopusVigellensis, RodoaranobilisfeminaFranca, 286.
indicatus,452. 569. - • Roma,109, seq., 152,seq.,159,281.
Odulfuscomes possessor eellae S. Prasceptum,id.est diploma ' regiiim, Romanacuria,
' raunerurnavidissima,
Judoci,84, 86,97," 134, 540, 588, seq., 115,114,121,404. _ ' 403.
. _ _ -
438.- - - : -" 1 40. Roinana
Praecipitalio -vitanda, Ecclesia'peculian quodam
- Ordinalioabsoluta,563. Praedaselrapinas Christiaiiismo ' ' c on-. i
inododicta estJap"6'stolica, 492
Originaleneccanmi,185,192.<_iigj- traria., 151. _ Romana inslitulio,155.
nalis peccali merilo exsules facli su- jPra3desiiti3iiones,184, seq.,262,490. Romaria3'Eec)esiae chartarium, 479.
mus, 5,141. r Presbyter an possit lie.riinonachus, Romanus-pontifex papa universalis
OrsmarusepiseopusTuronensis,35, 83. PresbyteriunamlanLumecclesiam'"(diclns, 447.'HabeI enirii primattim in
351. habeant, sicut yir unam uxorem, 366. omni t orlie, 434.Et primam et maxi-•
.'Ortdorffmbuasteriumin Thuringia, Relinquere noi. posstintsuas ecclesias man) i prd verilate*-e"nteiiliam,'45i.'Sp-
297,__05. absque ingeiiii neeessitate, 364, 406. del ( in cathedra apostolorrimPelri-.et
Oza percussus est iquodnulautem Iis Urbanus II aperuit januam"mona- 1Pau]i, 425..Vocatur vicarius eorum,
arcam"sublevarepra^sumpsit;205. steriorum, 567.-Criminosidetrudendi 425.'lleni -.icarius B. Petri,:*428.Ro-
in hionasLerijsad agendampoenilen- mani i pontificisepislolamsi quis lictam
;.P_ liam, 379."Presby.teroritm_et episco-- ssuspicatur, requir.ero eam- debel in
Paganorumauimae _n iircceloloca-
" 1
lee,554.' - . porum nomenoliniconimune,367. ' Romana3 Ecclesiaekihartario,469,seq.
' PapaRomanus,"123, 194.Driiversa- *Principes religionis,-147. ]
Romanorum.
' pontificumprivilegiasunt
Priof mouasterii,'53. velutqufedamipsorumtrs.amenia, 518.
lis, 154. Kon tanuim Petri poiestatis Priscianus,26,27, 72. Rossilionensis episcopus,807. -
particeps,sedetiam humililatisha_res, Probus presbytef 69, 70, 71,
Moguntinus,42, RbtberlusBrivaielisis caiiOnicusret
454. Papas riomenolimcommuneom- 72, .
iiihus episcopis,420.
' Pardulus S5i, 385. Ithesaurarius, 529. Abbas
- * *GaSs3-Dei,
Prosper, consiliarias papaaLeonis, -'•
-552.- .
episcopustaudunensis,51, 488. Rothadus episcopusSuessionensis,
119,126..154, 193,341, 408,424,458. Prudenlius poela Chrisiianns, 40. ,,'126.
.Parisiorum.clerus,146,148. . . Prudentius «piscopus Tricassinus, Rotrannus ( Ralramnus J monachus
Pardchia,id est dioecesis,474. . 105,128, 344, 400. . ICorbeiensis,120,409. "
PateT,palratus, 54, 550. 'Prumiense monasterinni in " regno Ruricius eoiscopus Lemovicensis, *
r.atiiosala, 2 87: !
g.65. . " ., .
' Paulinus LoLbar.ii,448. .__""
episcopus T revireusis,282, Pulehri.udoperlinet ad maiestatem; ,Ruscinonensiscomitatus,807.
285.Mittilurin exsilium,498. . , 390. . - - - -
rPaulusaposloius, i n terLiumcoslum' Pulealis 161." g
raplus*,12,218.Secrelorumcceleslium Pygmalio,71. perspicuitas;
conscius,81. Fidus interpres, 218. In S. MonachusFerrariensis,171.
e.oSDirilusDei evidenter loquebatur, Sacerdossecundi ordinis,- " 504.
Q .Sacra regis,-352. *,.
106,'142, 220. Doclor gentium, 153, -
220. Quentavicus,340,530.- ' Sadducaei, resurreclionis inimici.
" '
•
Paulus episcopas 481- : -
' " . Rothomagensis, -Quintilianus,104,-155. -Saeculareslionores, 204.
m: Quiriacus, v irsanctus, 276.
vel amicumre- Sasculariserudilio,-60, -1H. . .'
'" Pauperiscognatum " Saeculariumvoracitasnotatur,83,86.
perire difficile,449. . • -B-
"Paupertalis interdum causa probi- Saligstad monasteriain,
* ' 102,•- -350, >
las, 450. Rabantis abbasFuldensis et archi- S
398.
- Pax _ol»j_,vox episcoporum,180 - episcopusMogunlinns,5,480, 20, 79, 529, , Sallustius,68,140, 156, 295.
Peccatumpoenaconsequitur,484. 550; 556,585,418,456, 301. Saltus Germaniae,354.
Pelagianahasresis, 222. Rageniridus episcopns Meldensis, Salvianusepiscopns Wormafiensis,
Peregrinalioadlocisaiicta,132,155,
* 40_2. 71, 558.
154",188,310. -- *' RamulphuscomesPjctaviensis,Ge-. Sanctimonialesnubere aon debent,
Perjuriumcrimenferale, 144. rardi comilisArverriensisGlius,561. '1199, 475. i.eque *vi'riiem habitum su-
PerseeutioChristianisa quibusinfe- Ralberlus abbas Corbeiensis,98,
' seq. mere,i aut criues tondere, 200. Non
ralur, 142. 596. |
possunt ire in regiouem longinquam
Persica, 164, 165. - . Rath, 152. , ._sine consilio et ,conscientia 'r .proprii
-PetragGricensis episcopus ne<*;li- Ratliarius,156. i
~episcO])i, 446,sq.- .
geris et inutilis,835. ** Ratiastum,civitasLemovicum,560. SanctorumActa multis;fabulis "' pon-
Tlallegius abbas Seligenstadiensis,* s
spurcata, 492. , , . . -
Petrus, ptinceps apostolorum,128,
* 285. Opiima forma omniumpraeiato- 102,598.' - , Sanctis-vj.isdarissimisemper nala-
esL divinilus Raplores logum s__cula_ium'ausle-'ies 1 assignaliab iiistoricis"494.*
rum, 429. Ei. concessa
pra.rogaliva
* primalus, ui capite con- rilale lerreanlur,'200. Sapiensquis,-140..: . , . _ , •.
.
sliluto scliismalis.tollerelur ;oecasio, Raymunduscomes-Tolosanus, 345, Sapientia apud-Gallosreviviscitsnb ' '
451.Cumovessuscepilpascere,gere- .Saynaldtis525. presbyter et monachus'
' ' (
CarblbCalvo, 75.
. Sariatensembnasleriumin Peiroeo-
bat loLiusEcclesias personam,446,428. Tulelensis, Redensisarchiepiscopus,507. iriis,582.
Peirus et Paulussimuirexerunt Ec-
clesiam Romanam, quamvis non ex Reges geruiilvicemDei, 197. Saxbodus * Saiorum-episcopus,
- 126,
Francorumdonant i
424. . . *.
j-equo,-426. .Ulrique Dominus noster Reges
tusclericis 125.
-cpisoopa-
dedit Ecclesia principaluiu, 425. palatinis, Saxones,29».,302,504,307. Inditio-
Petrus episcopus Forosempronien- Reginb., 156." ' i
nem snam' redigunl
'" . Britaiiniam insu-
sis et Pelrus episcopus Senogalli.3, _ Reginberlus, 23. • - 1
lam, 592.
Joannis VIII legati ad Carolnm.Cal- " Reginfridus-episeopus, 109, 402. ' Scriplurassacras cognilio salutaris.
vum, 628. : RegulaS. Benedicti, 56. .
24,65. . .
-
• Pharisaei,omne olus decimabanl, Reinoldus'comes Arbalilicensisei '•.
Sedolotus, illa cpiscopiAugustodu- "'
227.- - Nannetensis,52,361. i
nensis, 121, 4io. --.
Jpiomodo
" jrilelligendum,
Philippus,Hieronyraiaudilor, 257. nec Religio Chrislianaiioscit personas, Senatorisefafniliaein Gallia, 494".
Philosophorumvarias seclae,.74. coiidiiioneshominum,494.- Senaloriusordo,"276.
Pictavorumurbs, 276. -;RemigiusLupipropinquus,170,171: Seneca, auctorlibride moribus;402.
-Piclivincuntura Saxonibus, 503. RemigiusmelropoliianusLugdunen- Senexnou poiest diuVivere,8,128.
289, ' sis, 176. Senonicus pagus,105.
Pippinusrex Franeorum,123, Renco episcopus Arv.erneusis,550, Senoniensemonasteriumin.Vosap-o,
Pippinus rex Aquitanta., 51. Ejus '332." ' ~l 542. -. . b '
flliusPippinus,65. - - • Reprehendendi deleclatioaamnala, Seplimaniasmona.aeria,569.'
Piraclium,161. Sequana,167, 180.
-Pirat-s,162, 167, 17.1,-18,0. 51,558." '
PlaciLaubi nonhabenda,..21. . ilesiirrccliomortuorum,209. Sermoniscultus,a plerisque = • quasri-
"
. "Kh. f emina pientissima, - 92. - . I
tur, 73, 239. .' :
PlumbumAnglieauuroel Romanum, -
'349. - - ' ' RhemorumEcclesia,201. Servius,25, 26,55. -
Poenilenliaj salubris cursus, 180.- " Rhotberlus, 154. Sexus non distinguitvirlutem, sed
Porius, 254.- ." Rhuodingus,30,540.' animus,11. •
<
Ponipeius Trogus, 42. . , _, RiculfusepiscopusMoguntiiius,469. Sicharbas Didonis mari.us, Sic-
- -Pomigoms pclatii siltis indicatus, - Roberius '' -' episcopus ' Ccnomaneusis, cha3iis ( dictusa Virgilio,71.
461." .- Sichardusmonachus Prumiensis,50f
402, 527.
'
4223 - ORDORERUM 122*
SiguinuscomesIlurdegalensis,381. Tractoriastipendialis,106, 400. "Vernensis
Vernum
synodus,527,588,472.
Siguinusdux Vasconum,64. Trajanum imperatorem imitandum palalium regium, 83, 195,
Sigulfus, Alcuinidiscipulus, abbas Carolo CalvoproponitLupus, 140. 196.
Ferrariensis,54, 340, 571 SIJ. Trajectum,92, 93, 101, 527, 591, Vestitura,518.
Silvacusvillajegia, 96, 100,394. -396. Victoriicalculus,21
Simoniasmalumarguitur,277. Transrhenanaregio, 5,25, 39. Vigiliuspapa diclusab Aralore pri-
Sistrumquid,41. Trevirorumcivitas, sedes praefecti musomniumsacerdotumin toto orbe,
- Staputeoppidumin comitaluPonli- pratorio Galliarum,276,497. 454.
nensi,'54, 550. Tristitia sasculimorlem animaaet Vindocinense monaslerium, 543.
StephanusepiscopusLarissajaj, 132, corporisoperatur, 16. ;
348.
425. Tuitio regia, 545. . Viniacus,91.
StipendiaDeo servientium,80. TuiliusvideCicero. Vinornedicoutendum,166.
Stodilus episcopus Lemovicensis, Turonissecundasedes Romanseur- Virgilius,15, 25,41, 45, 71,76, 86,
374. bis, 407. :
222.
. Studia lilterarumpene obsolela,69. Turonumurbs, 52. Virginalissublimitas,165,431. .
Successiones"in beneficiis eccle- Turpio, comesEngolismensis,136, Virtusnonsexu, sed animo, distin-
siasticisjamdiu introductae,405- 439. I
guitur, 11.
SueloniusTranquillus,29,137. Tussisadimitfacultatemrespirandi, Visiobeatifica,58, 380:
Suffraganeiepiscopi,421. - 185. Vivianuscomes,151,437, 437.
Supplicatiopro benelicio(pro sacer- Tutelense monasterium,343,-382, Walburgis(S.) virgo,828.- -
dotio), 117,406. 451. WaldoabbasGermanias,
" 492.
Suppliciusabbas"monasteriiS. Co- U Weltrudis,287.
*lumba*, 510.. . 52. ' , Wenilo, .342, 558, 562, 414, 459,
Synodiindigentconfirmatione prin- Ugo, '
816,etc., vid. Guenilo.
Urbani I, papasepistolasupposititia,
cipum,415.Synodusmagna,102. - 426. WigberlusabbasFritz.larieasis,292,
Ursaria villa,282. sqq., 300,sq.
. T Usuardusabbas el archidiaconus, Witmaris, 287.
T. monachusFerrarie.nsis,praeposi- 121,413. Wilta qui ,._t Albuinus, episcdpu.
j
Buribiirgensis,507.
tus CellasRoclenae,175. Wlfadus abbas,175, 487. • -
Theodosium-imperatorem Carolo -Wlfegisus,98;
CalvoimitandumproponitLupus, 140. . Vabrensemonasterium,548.
TheodulfusepiscopusAurelianensis, Valdo,275. - t Wlstanus episcopusWigorniensis,
' '
41,355. Valens imp. monachosad 417,471.
militiam Wrligernusrex Biitannorum, 294
Theotbaldus«piscopusLingonensis, cogijussil, 403. " .
*
801.
124, 425. Valerius Maximus, 1 40.
T. Livius,72,117, 293. Valfridus episcopus Baiocasensis, Z
. Tituli, id est ecclesiaa,565. Tituli 126.
presbyterorum,53, 117. Varielas creat ambiguitatemin his Zachariasabbas,47.
Tractatores,<_d est sacrarumlillera- qua. ad religiouemveladlioaestatem Zachatiaspapa Romanus,125,337.
rum interpretes,208,490,sq. pertinent, 155.
ORHO REMUDl
QVM m HOC TOMO GOWTINENTUR.
FLORUS DIACONVS LUGDVNENSIS. CAP.XV. -.'' " 186

CAP.XVI. .... 195
Notiliaiiistorica. "" 9 CAP.XVII. • .
Nolitiabibliographica. 9 214
CAP.XVIII. 229
LlBER DE ELECTIONIBUS EPISCOPORUM.11 CAP. X IX. 241
* DE EXPOSITIONE MISSJE. 15 CARMINAVARIA. . 249
OPUSCULA ADVERSUSAMALARIUM. 71 I. — Querela-de divisioneimperiipostmortemLudovic
- I. — Incipit«pislolaFlori totius*veritatis"plena,
conlra pii. — 249
falsiloquasadinyentionesAmalarii,quondamLugdunensis II. AdModuinumAugustodensemepiscopum. 255
chorepiscopi, de CorporeDominitripariito. 71 III. — Hymnus in nalalesanclorumJoannis et-Paiili.
II. — In nomine DomiuiJesu Christi,incipit opuscu- 256
lumde causa iidei, apud Carisiacenseepiscoporumconci- IV. — Titulus Iibelliad altare sancli Stephariiohlati,
' sanctissimoet gloriosissimbalumno ac palrononos.robeato
lium nuper habita. 80 " 257
III. —EpistolaFlori LugduneasisdiaconiadTheodonis Slephanoprotomarlyri dedicatus.
vilUeconciliumadversuslibros Amalarii. 94 V. — Versusejusdem. 259
VI. — TitulusabsidiB. 259
MARTYROLOGIUM. 95 Marleniiadmoniliode carniiuibusproximesequentibns.
SERMO DE PI._EDESTINATIONE. 93 - 259
LIBER ADYERSUSJOANNEMSCOTUMXM01 I. — In EvangeliumMatlhaei. 259
—• -
' II. GestaChrisliDomini. 264
Praefatio. , 101 III. — In EvangeliumJoannis. 266
. CAPOT PRIMUM. - 104 IV. •—Oraliocumcommemoralioneantiquorummiracu-
CAP.II. 108 JorumChrisliDei nostri. 270
—
V. Epigrammalibrihomiliarumlotiusannl ex diver-
- CAP. III.
CAP.IV.
... *. 120
124 .sorumPatrum traclalibusordinati. . j_74
CAP.V. •
CAP.VI. -.' 137
140 EXPOSITIOIN EPISTOLAS B. PAULI. 279
- CAP.VII. 145 Expositioin epistolamad Romanos. 279
CAP.VIII. *-'; 146 InEpislolaml ad Corinthios. "517
CAP. I X. . '"*.
" 157 In EpistolamII ad.Corinihios. . . 551
CAP.X. 158 In Epislolamad Galatas. 565
CAP.XI. * .. 162 In EpislolamadEphesios. 575
. CAP.XII. 177 In Epistolamad Philippenses. 581
CAP. XIII. ' ' """ 178 In Epislolamad Colossenses. 589 -
• CAP.XIV. ., . 185 In EpistolamI ad Thessalonicenses. 395
' "
IS2S QHM INHOC TOMO^CONTINENTUR. . .226:
In EpislolamII ad Thessalonicenses. ' * 597 EPIST.LXIV. — Exliorlalioad regeniCaroIum. £S8
In EpislolamI adTimolhenm. " 597 EPIST.LXV.— Fratribusquibnsprareral. 550
In EpistolamII ad Jimolheum.
' 403 EPIST.LXVJ.— AdReginlredum - episcopum. 530
In Epistolamad Titum. 409 EPIST. LXVII. — Ad W. , 531
-In Epistolamad Philemonem. , 411 -EpisT. L XVIII. — Ad dominum Mafcwardum ahbalem.
In EpistolamadHebrasos. 411 .- , ..... 531
EPIST. LXIX. — AdAnsbaldum.. 532
APPENDIX. ,419- EPIS-T.LXX.—Ad Marewardum. 835
Capilulaex lege *t canone -cnllecia. .419 EPIST. —
LXXI. Adregem Carolum,ante recuperstio-
ad
Epislola imperalricem Judith. . *. 425 nemcella_, 833
—
EPIST.LXXII. AdDidonemex persona Marcwardi.
B. SERVATUS LUPUS. PRESBYTER ETFER-, 534
RARIENSIS ABBAS. EPIST. —
LXXIIL Ad Guenilonem. 538
Notiliahistorica. 425 EPIST. —
LXXIV. Adeumdem. -536
Koliliabibliographica. - . 425 EPIST. —
LX.VV. Ad Berloldum. 856
427 EPIST. —
LXXVI. AdHinctnarum. 556
IncipiuntH.Servaii l.iipiOpera. EPIST.LXXVII.—AdPardulum. ' 557
StcphaniBaluziipr__fatio.. ._ 427
EPIST.LXXV.IL—Eide.m. "558
Elogia de B. Lupo. ' 429
—
EPIST.LXXIX. AdRotrannummonaciium. 540
EPISTOLiE B. LUPI. _ 451 —
EPIST.LXXX. AdUsuardnmabbatem. 5il
EPISTOLA —
PSIMA. Ad Eginhardum. ' 45! EPIST.LXXXI. —AdAmulumepUcopuin. Exparte Gue-
EPIST. —
If. Ad eumdem. 456 nilonisel Glier. - • • 815
—
EPIST.III. Eginhardiad Lnpum. 457
' 440 EPIST. —
LXXXIL AdGuenilonem- 549
Ad
EPIST.IV..— Egiiiharduui. —
EPIST.LXXXIir. Ad Ludovicum,anle recuperalio- "
EPIST.V. — Ad eumdem. 446 nemcellae.- 519
EPIST. —
VI. AdReginbertum. ' 448 EPIST.LXXXIV.— AdNomenoinm. 850
EPIST.VII.—Adeurodem. 451 EPIST.LXXXV.— Ad Marcwardum. .562
EPIST. —
VIII. AdAdalgardum. 451 EPIST. —
LXXXVI. AdHatlonem. 562
EPIST. IX. — Ad Leot. . 482 . EPIST. —
LXXXVH. Ad Hugonem. 865
JEPIST. X.— Ad Marcwa.dum. .452 -EPIST.LXXXVHI. —Ad Hugonemabbatem. 564
.EPIST.XI.—Ad Lothariumregem de ceUasanctiJu- (EpisT.LXXXIX. —AdPafJulum.Ex parle regina».564
doci. 455', EPIST. —
XC. AdOdacrumabbatem. 363
EPISI.Xri. — AdPardulum. - '435 —
EPI«T.XCI. AdMarcwardum-abbalem. 866
'
EPIST.XIIL— Ad ./Edilul.umregem. 4S9 EPIST.XCII.—Ad Ludovicum. 567
EPIST.XIV.— AdFelicem. 462 EPIST.XCIII. — Addomnumregem Carolum. 567
—
EPIST.XV. —AdLeotaldum. - • —
465 - EPIST.XCIV. AdMafcwardum. 863
EPIST.XVI. Ad Orsmanim metropolitanum ' Turo- EPIST. —
XCV. Ad Heriboldnmex parle reginae. . 570
num. , - :465 EPIST.XCVl.— Ad Carolumregem. 570
"EPIST. XVII.— AdJunetum. 464 - EPIST.XCVII.— AdHiiduinum. 87t
*EPIST. XVIII. +• Quibusdamfratribus ex-monasterio EPJST. —
XCVIII. AdGuenilonemejusquesufTraganeos.
SancliAmandi. .465 572 ,
—
EPIST.XIX. AdHeribolduinepiscopum. -466 —
, EPIST.XCIX. Prescriptumepiscoporum ipsos. ad 574
EPIST.XX.— AdAltuinum. 466 , EPIST. C. — Admonitio. - .875
EPIST.XXI.— AdJonam. . «470 EPIST. Cf. — Ad episcopos,tle peregrinorum recep- -
EPIST.XXII.— AdLudovlcum. -472 tione, ex parle Guenifonis. , 576
EPIST. XXIII. — ad
Item eumdem ex Odonis parte. 473 EPIST. —
€11. Item ex parte abbalis. , 377
—
EPIST.XXIV. Itemad quem supra. 474 EPIST.CIH.— Ad domnumaposlolicum. 578
EPIST. —
XXV. Itemad qnem supra. 474 —
EPIST.CIV. Ad Reginb. . 87?
—
EPIST.XXVI Marcwardoet Sichardo. 475 EPIST.CV. — AdMarcwardum et Eigilem. 880
- EPIST. —
XXVIf. Ad Jonamepiscopum. 476 EPIST. —
CVI. De receptioneperegriaorrmi. . 881 '
EPIST.XXVIII.— Item ad eumdem. " - 477 EPIST. —
CVH. It-em unde supra. 881
EPIST. —
XXIX.— Ad Guenilonemepiscopum. 479 EPIST.CVIII.— AddomnumLutliarium, 582
EPIST.XXX. Ad Gotleschaleum monachum. 491 EPIST. —
CIX. AdMarcwaidumel Eigilem 582
—
EPIST.XXXI. AdGuenilonemepiscopum. 498 —
EPIST.CX. AdHiiduinum. 883
-EPIST.XXXIL — Ad Ludovicum. 496 EPIST. —
CXL AdOdonemabbatem. 588
EPIST.XXXUI.— Exborlalioaddomnumregem. 499 EPIST. —
CXIL Ilemad eumdem. 586
EPIST. —
XXXIV. Ad Aliwinummonachum. 300 EPIST.CXIIL—Ad Ludovicuinabbatem. - H37'
EPIST.XXXV. — AdEbrardum inonachum,proplnqunm EPIST. —
CXIV. Adeumdem. 588
* ' 502 —
sunm. CXV. AdErcanr. ex Gu.et aliorumpersonis.
EPIST'.
EPIST.XXXVI.— Ad Altwimim. 304 8>'9
EPIST.XXXVII.— Ad Heriholdnmepiscopum. 804 EPIST.CXVI.—Fratribus ex cojnobio sanctiGeroaaiii.
EPIST.XXXVHr.— Adregem Carolum. - 508 " - 890
EPIST.XXXIX.— Ad Ebwiutimepiscopum. 806 -EPIST.CXVIl.— Ad Ansboldum. - . 592
EPIRT. XL.—ÂdRabanum p rajcepioren* suum. .506 EPIST.CXVIIL _- Ad Herardumepiscopum. ' 592 -
EPIST.XLf.— Ad Immoncm. 807 EMST. CXlX..—AdjEneam episcopirn. 595
—
EPWT.XLtr. —AdHincmarumppiscopum. .809 . EPIST. CXX.— Ad Arduicumeniscopmn. 594
-EPIST.XLIir. AdLudovirumabbaiem.. - 811 EPIST. —
CXXL AdVulfadumabbdtem. ' 594
I**PIST.
XLIV.—AdHincmartmi. . 511 —
EPIST.CXXII. AdGerhardum." »).
EPIST. XLV. — Addomnuiii regem Carolum. S15 • EPIST. CXXIII.*— Ad Ansboldum. 595
EPIST. XLVI.— Cuidamnecessario. 514 EPIST.CXXIV. — Ad Guenilonemepiscopum. - S16
EPIST. XLVII.—Eidem. 815 EPIST. CXXV.—AdFolcricum. 598
EpisT.XLVIII.-Sar. 513 EPIST. —
CXXVI. AdGueniloiiem. 600
EPIST.XLIX. Ad — Hincmarnm episcopum. 815 —
EPIST.CXXVII. AdOdon.pra*sulem. 601
EPIST. L.—Cuidamiido. SI6 - EPIST.CXXVIIl.—.Addominumr.gem. * (301
EPIST. LL— FralribusPerrariensibus. S16 EPIST. —
CXXIX. AdHincmarum. 606 •
Episi. LII. — Prasposito. ' 817 EPIST.CXXX.—.AdNicolaumpapam. Ex parle Gueni-
EPIST. Lin. Ad— domnum -regemCarolum. 517 loniset suffraganeorumejus. . 608
EPIST. LIV. — Necessario. 618
EPIST. LV. — AdMarcwardum abbatem. 519 CONCILIUM-V.ERNENSE. 6__I
. EPI'T.LVI.— Batberto abbati. 521 Pra.fatio. 611 .
EPKT.LVII. — Eidem. - 522 "
EPIST. LVIII.— Eidem. 825 CANOKES. 611
EPIST. LIX.— Ad Marcwardum abbatem. 525 ' I. — Ut cullumDei rex omnibnsprajferat, - et miseri-
EPST.LX.—Adeumdem. 824 cordiamcunijudicioel justitia conservet. 61l_
" LXt.— Ad GuigmundumEboracensemepisco-
EPIST. —
II. Ut mittantur legali a lalere regis, qui scelerum
pum. 823 patratores et aposlolicaedisciplinaeconlemplores " coer-
EPIST. —
LXri. AdAltsjg.abbaleih. 526 ceant. 615
EPJST.LXlll.'—Ad Prudenliumepiscopum. 527 III. — Ut religiosi et idons viri .î.gam-i'* qtii muna-
PATROL.CXIX. 39
"
=5.227 .' ORDO RERUM , _2SS
neria scrulenlur in quibus collapsaest disciplina,et ad '
- IIYMNI DUO DE SOLEMNTTATEEJUSDEM.
s.vnodum postea referant. 614 "691
•.IV. — Ulmonachivagiad sua loea revertanlurel pro-
fugi vel ejerti corrigantur.Ilem de clericisecclesiarum RODULFUS BITURICENSIS EPISCOPUS.
' - 699
-s arumdesertoribus. 614 Notitiahistorica.
V. — De iis qui sanclimonialibusillicite miscentur.
615 CAPITULA. 705
VI. — De sponsa ab alterorapta et de pcenaraptdns. Incipitprologus '• 703
• . .... '655 CAPDT PIUMUM. — De fidesanctse Trinitatis,qualiter le-
VII. — De sanctimonialibusqu_3religioniscausa viri- nendasit a presbyteriset praedicanda. ' - 704
lem babitum*s:imunl, velcrines attondent. 615 —
CAP.II. De honoreet reslauralioneecclesiarnm.70»-.
VIII. — Ut episcopiqui ad bellum non eunt, liomines . "CAP. ,111.— Ut missanequaquamalibinisiin ecclesiace-
suosalicuiex lidelibusregiseommjltunt. "616 ut in ecclesiisceliarianon(iant. 705
IX. — Ut RhemorumEcclesiaa,pastore diu destitutas, * lebretur.Et —
CAP.IV. Ut in ecclesiisdeincepssepullurajmcrtiio-
quamprimum prsticialurepiscopus. 4516 rum nonfia-it. : - 703
—
X. Ut in EcclesjaAurelianensiratam rex esse per- CAP.V. — De libriset veslimenliseeclesiasiicisvel.sa-
millatordinalionemAgii.episcopi. . •' 616 cerdoialibuset de vasissacris. - 708
XI. — De pr_3lal'oneDrogonis exspeclandunivideri . ;CAP.VI.— De Eucharislia. 7U6
episcoporumt_allia3Gerniania.que conveiitumetconsen- —
CAP.VII. De *viiael moribtissacerdolnm. _. 707
sum. . .- . 617 CAP.VIII.—De doclrinaet observahliasarerdorurii.707
XIL — Ut ecclesiiset monasleriisre .ijtuantur loca et CAP.IX. — Ut laici-senioresdoniussacerdotumaliqua
praediaecclesiaslicaquaelaicipossident. 617 . occasionecumfeminiset canibus - habitandicausamnon ' ha-
beant. .- . _ 708
LIBER. DE TRIBUS. QU.ESTIONIBUS. 619 , CAP.X.—Quo ordinea presbyterismissacelebreltir.708
Jacobi Sirmondipraefatio. - 619 ' —
CAP.XI. Dehospitalilate. 708
IncipitLiber. - -621 —
CAP.XII. Deconciliisobservandis. 709
COLLECTANEUM DETRIBUS QUJ2STIONI- CAP.XIII. — De praedicalione sacerdolum. 709
—
CAP.XIV. De presbyteris qui ih CcenaDominipro
BXIS. . ,m chrismate veniunt, ut uuusquisquetres •deferat ampul-
VITA SANCTI MASIMINI*EPISCOPl TREVI- las. 710
RENSIS. - • . 66S deCAP. XV.— De parochianiset de parochiaalteriuset •
clericisalienis. 711
VITA SANCTIWIGBERTI, ABBATISFRITZLA- —
CAP.XVI. De feminisa presbyterisnon suscipien-
RIENSIS. .'•'.._ 679 dis. 711
CAPUOLUM PHIMUM. — QualiterSaxones' iacti sint incolaa "CAP.XVII. — Ut nullus presbyter ecclesiarr -
alterius
BfitanuiaB insulae. . ---• '-'682 subripere audeat.
-CAP. —
.
XVIII. Ut pro baptizandissive pro sepeliendis
7I_.
'CAPIT. -II.*— De ortu sancti Wiglierchti, et guod ob
sludiumvirtutum amalusfueril ab-omnibusin partibus fidelibus, sive propcenitentiadandaaut pro-sajCramentis irt
iliis. - ' - - ecclesiafaciendisnulla prelia exigantur. -' - 712
.683 —
CAPIT. III. — De famaet bonore illius,-et bfevis com- CAP.XIX. A quiblisillicitispresbyterimaxiniese co-
nremoratiosanclitatiset marlyriisancli Bouifacii.. 685 liibere debeant. . 712":
•CAPIT. IV.— Quodab eodeniBonifacioin auxilium —
CAP.XX. Quodstatutisdiebxiset in ficis baptismace-
•- prae-
- 684 lebrelur. Et de inGrmisbaptizandis., ^ -715
dicationissit vocatus.
•CAPIT. V. — Quodmona.hisiri Frideslafabbas sit con- CAP.XXI.— De deeimisa tidelibnsdandis. -7.14
slitutus. 684 CAP.XXII."—De oratione Dominicaetsymbolo. * Elde
CAHT. VI.—Quod a b-Ordorff"jussu sanctiBonifacii t rans- spiritualibus patribus etfiliolis. 714
ierit: . . "- - ._ 685 CAP.XXIII.— De honore.parenlum,et dominissubdi-
CAPIT. VII. — Quod,iterumad Frideslarreversus, ar-' torumadmonendis. . 714
«fiorise vita^dederit. - -685 CAP.XXIV.—^_uod - nonsit personarnmacceptioapud
"CAPIT. VIII. — Quodposlulalus, ' non praestolando
- . . • c• ohii- Deiim. .715
'tes visitaritaegrotos. - ggg CAI». XXV.Dediscordantibus. 715
-CAPIT. IX. —- De vite miraemagnitudinisab eo ex nva CAP.XXVI.— QualiterdiesDominicus observetur.
* 71&
- - 686 —
CAP.XXVII. De diebusfestisanni. - . 7J6
plantata. — ."--<,
CAPIT. X. Qualifinemundumreliquerit. CAP.XXVIII.—Qualiterlidelesin missarumsolemniis
687 offerredebeantvel
,'CAPIT. —
XI. Quod avis pulcherrimasuper corpusculum communicare. " 717
* 687 CAP.XXIX.—-Dejejunioquadragesimali. .718
ejus apparuit.— — - 718 •
CAPIT. XII.* De.multiplicibussignis'ad- tumulumiilius CAP.XXX. De cielerisjejnniisinstilutis.-
patralis. - —
.687 CAP.,XXXI.—De
XXXll. — De
observalionibus;ejuuiorum.- i71S
CAPIT. XriL Quod melu SaxonumHassouescorpus CAP.
— poenitenliaGdelibusdanda. 719-
ejus effodennt. - _ 687 CAP.XXXIII. Demodispoenilentiavelremediis. 719
CAMT. XIV.—De diflicultatetranslalionise.iisdem. 688 CAP.XXXIV.— De publieapoenilentia. 72Q
CAPIT. XV.— De candelain (luviimidemersa. 688 —
CAP.XXXV. De usurisel 1'euere. 720
CAPIT. —
XVI. De erupt.oneoppidanorurnet slrage ho- CAP. XXXVI. — Deperjurio et falsotesfimonio. - 721
" 721 .
slium. 688 - CAP.XXXVII.—De — perjnrio,furlo etrapina.
CAPIT. XVII.—Quod coelestisvisionisroajestateSaxones CAI>. XXXVIII. De observationibusvanilalum. 722
perterrili, fugiendovitaecpnsulueiint. *"- ' . 688 CAP. XXXIX.— De-homicidiisspontecommissiset non"
CAPIT. XVHI.—De divisionepra_d_3. • 689 spontecommissis. _ 722r
CAPIT. XIX.—De honiitieparalysiperenni mulctato.689 —
CAP.XL. Debomicidiisdiversis occasionibusperpe-'
XX.—De raptoresensa et visu privato. * 689 tralis. ..•-. - • 722
CAPIT. —
CAPIT. XXI.—Deineffeclivapolenlia.gnis. CAE. XLI.
690 duobusfratribus De feminisquipartns suos neeant, et cum
CAPIT. XXII.—QuodEcclesia
' ipsanullis-squaloribusma- fornicaulur. . 7-23
cnlaii valuerit. 690 —
CAP.XLII. De adulterio. - . 7-_3
CAPIT.XXHI.-- - - 690 CAP.XLIIL—Dehis qui fornicanlurirrationabiliter.723
CAPIT. XXIV.— <_uodex. cffilestiadmonilionecorpus * CAP.XLIV.— De satisfacti6ne.etreconcilialioneposni,-
ejus ad monaslerium Herosfesfeltsit perduelum"; 691 tenlium. . 72J
CAPIT. -XX V.—De arca sepulcroejusimposita. 691 CAP.XLV.—De pollutionibus'noclurnis.- .-723
CAPIT. XXVI.— DecurationeHuntherii. 692 . WALTERIUS AURELIANENSIS EPISCOPUS.
CAPJT. —
XXVIf. De Burgwartoparalytico. 692
CAPIT. XXVHl.-—De Sigeberto daemoniaco. 692 CAPITULA. 725
CAPIT. XXIX.— DeBeitgero daemoniaco. 692 CAPUT PRiiiuii.— Quomodoarchidiaconipresbylerosjii-
'
CAPIT. XXX.—DetrimodasanationeRamnulphi. , 692 sculianl. . 725
Conclusiooperis. C93 CAP.II..— Quomodoper archidiaconosvila et doclrina
cardinaliuminvesligelur. 729
;HOM_L1___DUiEIN SOLEMNITATES. WIG- - presbyterorum —
CAP.III. De mulierumconversatione presbyterisvl-
BERTl. - - 695 - -,732
" ' ' tanda.
Hrmiliaprima. . 693 CAP.IV. — Ul presbyteromniamundahabeat. . 752 :
Homiliase.uiida - 696 CAP.V.— Ut vasasacranondentur in piguus. . '1o5
1229. _ . QU_£ IN HOC TOMOCONTlNfcNTUR. 1230
CAP.VI. — Utunusquisquepresbyterclencumet scho- _XLT.—Adepiscoposin regnoLolhariiconstilutos, " 8H
lamhabeat. . ... -735 XLII.'—AdLotliaiinmregem. 812 *
? CAP.Vlf. — De libris ecclesiaslicis," et de Eucharislia
" .XLIII. — Ad Hildiiliiuinclericum. 845
semperhabenda.. . 754 "XLIV.—AdCarolmn Tcgem. - 8ii
CAP.Virr. — De hosnitalila.eexercenda. - 735 . XLV.—Aduniversosepiscoposet principesGalliaa.8.6 -
CAP.* —
IX. Ut presbyleridolemhabeant. . *
— .755 XLVI.— AdMicliaelemimperatorem... . 850
"CAP.X. Decuriss_3cularibns vitandis, etnsuris. 755" 'XLVII.—AdRothadumepiscopumSuessio'nensem.860
CAP.Xt. — De juramentisvetnndis. - 756 — Ad CarolumCalvumregem. , - 801
XLVIJl. ,
, CAP.XII.— De -vilandis excommunicatis *et facinoro- XLIX.— AdI-irmimrudemregiiiain. '862
sis. - . 736 L. — AdC;iroIumCalvumregem. . , - 863
CAP.XIII.— — De... 736 Lt. — AdRolberfmiepiscopumCenomanensem. 864
CAP.XIV. De operibusmisericordise exercendis.737. LH. —AdnionachosS."Karilefi. '" 805"
CAP.XV.— - De opere servili diebus Dominicis' " prolii-* —
LIII. Ad episcoposiil regno CaroliCalvi " constilutos,
tiendo. - 756 . 866
CAP.XVI.—Detaberniset scurrililalibusfugiendis.758 LIV.—AdHincmarum archiepiscopurii Rhemensem. 867
XVII.—Quomodoin consorliiset conviviisgerere
CAP." LV.— AdVitalemGradensempalriarcham.. _ • S67
se debeant. 758 T.VI.—Ad.episcopqsGermaniae. " ... 8G8.
CAP.XVIII.*— De sanctorumfestivitalibusindiceridis ' 740 et ;LVIL — A"d Lotharium regem** '. *". "869
observandis. . , LVIII. — Itemad eumdemT.otharium., .- - 869
CAP.XIX.— Qnod convehientesad synodiinililigare LIX. — AdAdonemViennensemarchiepiscopum. 869
nondebeant. 743 -LX,—AdHincmarumarchit-piscopum Jlhemensem.871
CAP.XX.— De ritibns sacramenlorumetgradibus ec- —
LXl. CapitularesponsionumNicolai papas. 87_l
clesiaslicismeihoriier '-discendis, e t corarri episcopo reci- ;LXII. — Bullaad Hanibur-
landis. • - . - .. 745 gensem. -Ansgarium- archiepiscopiim
... _., . "876
CAP.XXI.— " Ut alumnos
" nonnisi dignos gradusad " offe- —
LXTII. EpislolaadHericumregemDanias. 879
ranl. . ""** LXIV. — AdHermentrudemr-pginam. •_ 880
CAP.XXII.— De coriipulodiseendo. - 744 LXV. — Ad TtodulluiuBiluricensem 'archiepiscopurn.
CAP.XXIII.— Ul cauonesnonignorent. 744 cpe[iiscop,o^.. .. : 881"
"CAP.XXIV;— Ut conlracanouesnihilagalur. **745 eju_s(|ue ;LXVL—AdRodnlfnm archlcpisôpuni Bituric.nsem.8_5
~~- T.XVIL —AdEr.mconem episcopumTungrensem. 880
* ROTHADUS II SUESSIONENSIS ' EPl- -^ AilAdvpniiumepiscop"u.n.Mc.l_ensehi.-
.. SCOPUS: ~ _"LXV111.
—
LXIX.' AdAdonemViennenseinarchiepisopum.' 8i9
.887
Noliliahistorica. -- 745 LXX.— Ad GallmumSeueii-emarchiepiscopum. " • 890
—
LXXI. Sermo. , ", . . ,89,0
LIBELLUS PROCLAMATIONIS. 747 LXXII.—Episltila ad clerum et plebem.EcclesiasRo-
mariae. _ . 892
NICOLAUS I PONTIFEX ROMANUS. ." LXXIII—AdCarolumCalvumregeni. 895
NicolaipapaeI Vita. , 753 LXXIV. — Ad fliucmarum archiepiscopum Rhemen-
. sem. 897
EP1ST0L_E ET DECRETA. , 769 —
LXXV. AduniversosepiscoposGaliiie. 899
—
I. EpislolaNicolaiad "Weuilonem Se- • LXXVI. — Adclerumet plebem PuesM.nensem. 908
archiepiscopum LXXVII. — Ad llhotadum Suessionen-
nonensemet coepiscoposejus. 769 episcopum
H —BullapromonaslerioFuldensi.' 770 <• sem. . 909
—
III. Epislolaad AdelovinumSalzbnrgensemarchi- LXXVIIL — Ad CarolumCalvumTegem. 911
- • . -771 LXXIX.—Ad i
episcopos regnon Caroliconstitutos. 913
episcopum. — iu regnoLothariiconslitu-
IV. — AdMichaelemimperatorem. '773 LXXX. Ad archiepiscopos
V,.— AdPholium." . 780 los. 916*
VI.—Ad episcoposin regno Caroliconslitntos. 780 LXXXL—Ad AdonemViennensem archiepiscopum.917
—
VII. AdCarolumregem. " 781 LXXXII. — Ad Arduicum archiepiscopum Vesontionen-.
'
VIII.•—ActacohciliiRomanianniDCCCLXI. 782 sem. —
918
IX.—Epislola ad H.unlfridum Moriensemepiscopum.782 LXXXIII. AdLudovicum ' Germaniaeet CarolumCsl-
X.—AdThietgaudumarchiepiscopum Trevirensem.782 *vum reges. — 921
—
XI. Adomnesfideles. , . . 783 - LXXXIV. Ad Ludovicum II imperatorem. 923 .
XII. —A"dPhotium. - ." 785 LXXXV."ÂdSalomonera ' Britannorumregem et ejus
XIII.— AdMichaelemimperatorem. 790 conjugem. — ' 925
XIV.—Suppleinenlum conciliiRomanianniDCCCL*?II.794 LXXXVI. AdMichaelem imperatorem. 926-
XV. —Epistolaad Adonemarchiepiscopum Viennen- —
LXXXVII. AdRembertumarchiepiscopum -Hambur-
-
sem. * 795 ge.nsem. . — 962
XVI.—Adeumdem. _ 796 LXXXVIIL Ad Bernardumillustrem virum.Clium
XVII.— AdLolhariumregem. 798 BernardiqnondamBarcinonensisconjilis. 964
XVHI.—AdCarolumCalvumregem. 799 —
LXXXIX. Ad HtncmarumarchiepiscopnmRhemen-
XrX.— AdLudovicum II imperalorem. 799 -sem. — 964
—AdepiseoposGaltiseet Germani_3. XC. AdHerardumarchiepiscopum Turonensem.967
- XX.
XXI.—Adepiscoposin coricilioMelen.iresidentes.801
800
XCI. — AdFesttnianum episcopum Dolensem. 969
—
XXII. AdCarolumCalvumregem. 805 XCIL — AdSalomonem regem Brilannorum. - - 970
—
XXJII. AdHermentrudemreginam. 804 _-CIH. — Ad universos episcopos. - 97.
XXIV.— AdSlephanumcomitemArvernorum. 805 XCIV.—AdEgilonemarchiepiscopumSenonensem. 973
—
XXV. AdSalornouem regem Briunnorum.- '806 XCV.— AdCarolum Calvum regem. 975
XXVI.—AdCarolumarcbiepiscopom Mpgunlinum ejus- —
XCVI. —Adeumdem. 977
quesuuraganeosepiscoposGermania*. - 809 XCVII. Responsaad consullaBulgarorum. 978
XXVII.— Adeumdeni. 811 —
XLVIII. Ad Michaelem iinperalorem. 1016
—
XXVIII. PrivilegiumproEcclesiaUellovacensi.813 XCIX. — AdPholium. 1045
XWX.— AdTrasiiltumabbatemCorbeiensem. 815 C. — AdBardamCaasarem. _ 1035
XXX.— Pro Sandionysiano nionasterio. 819 CI. — Ad IgnaliumpatriarchamConstantinopolitanum,
XXXI.— Episiolaad CarolumCalvum. _ 820. 1038
—
XXXII. Ad HilicmarumarchiepiscopumRhemen- —
C.Il. AdTheodoramAuguslam. 1061
sem. i
8-21_. CIII.—AdEudoxiamAugustam. • -1065
—
XXXIII. Adeumdem. 823 ' CIV.'—Ad clerumConslaulinopolil.num. 1067
XXXIV.—Adenmdem. 825 —
GV. Adsenatores Couslantinopolitanos. * 1089*
—
XXXV. AdepiscopossynodiSilvaneciensis. 826 —
CVl. Adtiiiiversoscatholicos. 1091
—
XXXVf. Ad CarolumCalvumregem. 853 —
CVII. AdepiscopossynodiStiessionica3. 1093.
— — AdHincmaruiu
" XXXVII.
XXXVIII. —
Ad eumdem.
Ad Roihadum
,. 837 CVUI. archieptscopum Rhemensem,'
1101
episcopumSuessionensem,. CIX.— AdCarolum
858 regem. 1111
—
XXXIX. Ad Ludovicum el CarolumtiliosCaroliCalvi —
CX. Ad WulfadumclericumRhemensemet soeios,
regis. — . £59 111..
X-L. Ad Hucberlumabbatem, fratrem Theulbergaj —
CXI. AdnobilesAquilanos. 1114
' 810 —
CXJI. AdCarolumregem. 111*5
rrgiiios.
"
123» ORDO RERUM QUJE IN HOC TOMOCONTINENTUR. 1252
CXIII.—IPriyileglumproParlhenone Vizcliacensi.1116 ('.XXXVIII.
' — Ad OsbaidunichorepiscopumQuadran-
CXIV.— Epistolaadl.udovicumII iuiperalorem.1118 tirium. 1131
- CXV.—AdCa.rplum (CarolumCarvum)regem. 1119 CXXXIX.Âdeumderri. . 115L
—
CXVL Ad"'Bbiinum episcopnm. 1119 —
CXL. ExdecrelisNicolai. , 1132.
—
CXVJI. Ad-episcopos
' in regnoLudovicicorisliluios,
" H-0 —
CXLL Epistolaad Thadonemarchiepiscopum Medio-
,-'
' CXVIir.— Ad lanensem. 1154
AdohemarchiepiscopumVienhensem, CXLIL,—Adeumdem. 1134"
H2t 'CXLIIL—.Adetimdem. . 1154
—
CXIX. AdHincmarumarchiepiscopumRhemens.m, —'
"CXLIV; Ad JoannemarchiepiscopumRavennatem,
1122 '''.'.- _ 1134
CXX.— Adeumdem. "1125. CXLY.— AdHiricmarumRhemen.em arcliiepiscopum,
CXXI.— Ad HerardumTuronensemarchiepiscopum, .' , 1153
.1123 CXLVT.—Ad-Thentbergarii regiham. *__' 1156
—AdFrotarium
CXXII. — Bufdigalensemepiscopum. 1124 CXLVIL — Ad iri
episcopos regnoLotharii-constitutos,
CXXHI. Ad JoannemarchiepiscopumBstvennaiem, . .. ... 1159
1124 CXLVIILAdCarolum_C_lvum regem. 1142
—
CXXIV. Ad eumdeiri. 112S CXLIX. Ad -*- Lotharium regem. 1146
CXXV. — AdAdalwinum archiepiscbpumJuvaviensem, CL.— Ad Ludovicum-regem Germania.. 1150
. 1125 Cl-L*—AdAdonemViennensemarchiepiscopum.1151
CXXVI— Aa eumdem. 1126 CLII.—Ad Hincniaruihetcaiterosepiscopos - in regno
CXXYlL—Adeumdem. 1127 Caroliconslitntos. 1152
CXXVIIL—Adeumdem. 1127 CLIIl. — Ad Carolum Calvum rege.m. .' 1161
CXXIX.— Ad Salomonem - CLIV. — AdLudovicum Germania.. 1161
- episcopumConstanliensem,
1127
regem
CLV.—Adepiscoposin regnoLtidovici conslitutos.1165
" CXXX."— Adeumdem. 1128 —
CLVI. AdLudovicumregem Germanis.. 1174
CXXXI.— Adeumdem. 1128 CLVlI.-r-AdepiscoposlegatosinFranciamj-iisios". 1179
• CXXXII.— Ad Solanitanum vel Solemonium episco- •- CLY-III. —' AdRotlandumarchiepiscopum Arelatensem,
' * 1128 -
pum. 1180
CXX-XIH.— Adriodulfum Argentinensemepiscopum, —
CLIX. AdCarolumregem majorem. 1182
1129 - 1183
CXXXIV.—AdGuifredumMorinensem episcopum. 1129 APPENDIX.
CXXXV.— Ad electum et clerum Nonensis eccle-. Decretaseu Rescripta. - - 1185
siiE. r 1130 EpiscoporumGermaniascontraGraecosresponsio. 1201
—
CXXXVI. Ad Rivolardumepiscopnm. .,1150 JKDEX rerum et verborummemorabiliam quaein operi-
CXXXVII.—Ad Jeremiamepiscopum. 1151 bus S. Lupi Ferrariensiscontinenlur. 1213
FINIS TOMI.CENTESIMIDECIMINONI

Migne. Patrologia Latina Tomus CXIX.

Încărcat de

Informații document

Titlu original

Drepturi de autor

Formate disponibile

Partajați acest document

Partajați sau inserați document

Opțiuni de partajare

Vi se pare util acest document?

Este necorespunzător acest conținut?

Drepturi de autor:

Formate disponibile

Migne. Patrologia Latina Tomus CXIX.

Încărcat de

Drepturi de autor:

Formate disponibile

Nicolas Ier Saint (pape). Saeculum IX. Nicolai I,... Epistolae et decreta... Praecedunt B. Servati Lupi,... Flori,...

Rodulfi Bituricensis, Walterii Aurelianensis, Rothadi II Suessionensis

Cliquer ici pour accéder aux tarifs et à la licence

3/ Quelques contenus sont soumis à un régime de réutilisation particulier. Il s'agit :

7/ Pour obtenir un document de Gallica en haute définition, contacter reutilisation@bnf.fr.

OMNIUM SS. PATRUM, DOGTMUM SCRIPTOMMQUE EGCLEsfisTICORUM

AB MVQ APOSTGLICO AD INNOCENTII III TEMPORA

PATROLOGIiE TOMUS CXIX.

EXCUDEBAIUR ET VENIT APUD J.-P, MIGNE EDITOREM,

; B. SER%TLiUPliBBATIS EERRAMtfNSIS; j&ORi 'MACONI iUGBUNENSIS,

. 1.EXCUDEBATUR ET VENIT APUD Ji-P. MIGNE EDITOREM,

AUCTORUM ET OPER.UM QUI IN HOC TOMO CXIX €ONTIMEWtC5l,

-1, '.'=-:•,. ;.f-.:- ^vFLOl^

Ex iypis MGNE, auPeTit-Mohtrouge.

(ApiidGalland.,BiblioiliecaveteriimPatrum, tom. XIII.)

LIBER Dl EIECTIOMB.S EPISC9P9MM,

COLLECTUS EX SENTENTIIS .PATRUM.

OBSERVATIO PR_4EVfA.. A lerse nominum quse-forinsecus prsenolantur oslen»

OPUSCULA ADVERSUS; AMALARIUM.

< • - ' - ' D nerabili, el ex provincia Lngdiinensi prinia AXBA-

; ILORI DIACONI MARTYR8B0GSBM.

SERMO ^DE TRiEDESTtNATIONEb.

JOANNIS SCOTI ERlGENi ERRONEAS DEMITIONES

(Ex Bil.liolhecaratrum maxima.)

-,NOT_E'DUVALLII DOCTORIS SORBONTCI,

NOT_E DUYALLIIDOCTORISSORRONICI. '•-

NOT-E DUVALLIIDOCTORIS SORBONICI.

I. B Nemo nielum defert, sacris reverentia nulla est.

EXPOSITH} ffl iPISTOMS BIATI PAUII

EXPOSITIO IN EPISTOLAM AD ROMANOS.

CAPUT PRIMUM. A Manichseus... 'deslitit esse Deus. (S. 1Aug;, lib. v

IN EPISTOLAM II. AD CORINTHIOS

ARGUMENTUM. Exsullabunt sancti in gloria, Iselabuntur," ,elc

AHGUMENTUM. cisionem verterentur. HosApostolus revocat ad fidem

ARGUMENTUM. Secundum operaiionem-potentim, elc , usquead

m, -EPISTOLAM I Ap; TIMQTHEUM'.

ARGUMENTUM. -- JD etc, usgue arf tenet in moribus. (U.,sSrin^Lemude

- Ift 'EPISTOLAM II AD TIMOTHEUM.

. - -AI.GUMJENTUM. telligihnis cbfporum resufrectionerii (ld., tract. XVHI

ARGUMENTUM. B veritali, etc, usque ad ' non contradicil.

-ARGUMENTUM. A scripsit Apostolus, ul non quasi ex necessitate, ete.,

ARGUMENTUM. . ;B lam. (Idem, tract. in psal. L, lom. IV, part. i, col.

B ELfl-i JM.ill flPEnA APPEKDIL

CAPIT-ULA EX LEGE ET CANOKE COLLECTA.

HaBCa domno FLOROviro jjrudenli collecfa sunt ex Lege et Canone.

FLORI EPISTOLA AD IMPERATRICEM JUDITH.

PRESBYTER ET EERRARIENSIS ABBAS.

STEPHANUS BALJJ2WS TuUlensis in unum colltgit, epistolas dd fidem _vetuslissimi co-*

STEPHANI BALU^II PJLEFATIQ.

. 1 EIPISTOLAPRIMA. ' ' ' D contigissem. Ita vehementer.sesluanli facilis et rrio-

ul-dpcet ipse.Carolus in prseeepto "quodamprP mo- j) tissiniisSammai;tlianis,'qui noinen illius praateririi-

a jRrimo miraculo. Hoc enim primuni signorum lectaneumjinflne..

« JJfmas^rc-rfon.GoIdastus,tom. I, Rer.Alamann., In epistola 116, in qua pro adimente scriptum fuit

105Canooes concilii in Vernopalatio habiti,-abih praesedit Ebroirms, Pictavorura episcopus; -

205 JAGOBI SlRMOISfDI PR_EFATIO

I)e duobus sequentibus opusculis el de nomine auctoris.

a Nori. ut voluimus. Epist. 50 : « Praemonstraiis! -diversa-sentire*, iut in epistola 50 dicit Lupus,

." BB B^WWRTl LUFI

Lupus Waldoni suo salulem j) vellesineeris praevenire obsequiis, - inier praecipua

292aVITA SANCTI WIGBERTI .

HOMILII DUI II SOLBIITATE S. WIGBERTI,

\313 HOMILIAPRIMAa. B dicens ': Nbn .habemus hic manentem in coenoso

1. Lucem jam nos illuminans,