Geoffroy de Vendôme. Goffridi, abbatis vindocinensis, Opera omnia, juxta editionem sirmondianam.

Accedunt Thiofridi, abbatis Efternacensis, Petri Alfonsi, ex judaeo christiani,

Werneri, abbatis S. Blasii in Silva nigra, scripta quae exstant....... 1854.

1/ Les contenus accessibles sur le site Gallica sont pour la plupart des reproductions numériques d'oeuvres tombées dans le domaine public provenant des collections de la
BnF.Leur réutilisation s'inscrit dans le cadre de la loi n°78-753 du 17 juillet 1978 :
*La réutilisation non commerciale de ces contenus est libre et gratuite dans le respect de la législation en vigueur et notamment du maintien de la mention de source.
*La réutilisation commerciale de ces contenus est payante et fait l'objet d'une licence. Est entendue par réutilisation commerciale la revente de contenus sous forme de produits
élaborés ou de fourniture de service.

Cliquer ici pour accéder aux tarifs et à la licence

2/ Les contenus de Gallica sont la propriété de la BnF au sens de l'article L.2112-1 du code général de la propriété des personnes publiques.

3/ Quelques contenus sont soumis à un régime de réutilisation particulier. Il s'agit :

*des reproductions de documents protégés par un droit d'auteur appartenant à un tiers. Ces documents ne peuvent être réutilisés, sauf dans le cadre de la copie privée, sans
l'autorisation préalable du titulaire des droits.
*des reproductions de documents conservés dans les bibliothèques ou autres institutions partenaires. Ceux-ci sont signalés par la mention Source gallica.BnF.fr / Bibliothèque
municipale de ... (ou autre partenaire). L'utilisateur est invité à s'informer auprès de ces bibliothèques de leurs conditions de réutilisation.

4/ Gallica constitue une base de données, dont la BnF est le producteur, protégée au sens des articles L341-1 et suivants du code de la propriété intellectuelle.

5/ Les présentes conditions d'utilisation des contenus de Gallica sont régies par la loi française. En cas de réutilisation prévue dans un autre pays, il appartient à chaque utilisateur
de vérifier la conformité de son projet avec le droit de ce pays.

6/ L'utilisateur s'engage à respecter les présentes conditions d'utilisation ainsi que la législation en vigueur, notamment en matière de propriété intellectuelle. En cas de non
respect de ces dispositions, il est notamment passible d'une amende prévue par la loi du 17 juillet 1978.

7/ Pour obtenir un document de Gallica en haute définition, contacter reutilisation@bnf.fr.

 CURSUS COMPLETUS
SITE
BIBLIOTHECA UNIVERSALI3, INTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA, OECONOMICA,
OMNIUM SS. PATRM, DOCTORM SCMPTOMMQUE EGGLESIASTICORUM
Qur
AB MVO APOSTOLICO AD INNOCENTII IU TEMPORA;
FLORUERUNT;
RECUSIO CHRONOLOGIOA-
OMNIUMQVM EXSTITERE MONUMENTORUM CATHOLICJETRADITIONISPER-.DUODECIM PRIORA-.
ECCLESIJE SJECDLA,
JUS.TA EDITIONES ACCCRATISSIMAS, 1NTERSE CUMQUE NONNULLIS CODICIBUS- MANUSCRIPTIS COLLATAS,
PERQUAM DILIGENTER CASTIGATA;.
DISSERTATIONIBCS,COMMENTARIIS LECTIONIBUSQUE VARIANTIBUS CONTINENTER ILLUSTRATA;,
OMNIBUS OPERIBUS POSTXMPLISSIHAS EDITIONES QUJ3TRIBUSNOVISSIMIS SJECULIS DEBENTUR ABSOLUTAS
DETECTIS, AUCTA;
INDICIBUS PARTICULARIBUSANALYTICIS,SINGULOS SIVETOMOS,. SIVEAUCTORES ALICUJUS MOMENTI
SCBSEQOENTIBCS, DONATA;
CAPITULIS INTRA1PSUM TEXTCM RITE DISPOSITIS', NECNON ET TITCLIS«INGULARUM PAGINARUM MARGINEM , .
SUPERIOREM.DISTINGUENTIBUS SDBJECTAMQUE MATERIAM SIGNIFICANTIBUS, ADORNATA;
OPERIBUS TUMAPOCRYPHTS,
CUJIDUBIIS" ALIQUA VEROACCTORITATE JN ORDINE ADTRADITIONEM,
' - '"
ECCLESIASTICAM POLLENTJBUS, AMPLIFICATA; .
DUOBUS IKDICIBUS.GENERALIBUS LOCUPLETATA : ALTERO SCILICET RERUM, QUOCONSULTp,QU!DQUI.D
UNUSQUISQUE PATRUM IN QUODLIBET TIIEMA SCRIPSERIT UNOINTUITU CONSPICIATUR; ALTERO\ <•.
SCRIPTUR^E SACRJ3, EX QUOLECTORI COMPERIRE SIT OBYIUM, QUINAM PATRES., . lr=-
ET IN QUIBUS OPERIIMSUORUM LOCIS-SINGULOS SINGULORCM. L1BR0RUM„ - i£
scRiPTcnasTEXTUS COMMENTATI SINT. ~
, '••rx-:_^K^yi'
EDITIO,ACCURATISSIMA,CiETERISQUE OMNIBUS FACILE SI
ANTEP.ONENDA", PERPENDANTUR '. CnAlU^TERUM^NITlDlTAS
CHARTiE-QUALITAS, 1NTEGRITAS TEXTUS,PERFECTIO CORRECTIOXIs/ OPERUM RECUSORUM ^TUM-ivATUJmS^N.
TUMNUMERUS, FORMA VOLUMINUM PERQUAM COMMODA SIBIQUEINTOTOOPERIS DECURSO CONSTANTER ^4W\
PRETII
SIMILIS, EXIGUITAS,PR«SERTlMi}UE ISTACOLLECTIO,
" UNA, MliTHODICA ET CIIRONOLOGlCAfj^ jSN^OX
SEXCENTORCM FRAGMENTORUM OrCSCULORUMQUE HACTENUS HIC TLLICSPARSORUM, | &~. N/W
PRIMUM AUTEMIN NOSTRABIBLIOTJJECA, EX OPERIBUS AD OMNES JETATES ,1 & \'
LOCOS, LINGCAS FORMASQUE PERTINENTIBUS.,GOADUNATORUM. \ t—M ^- \
'•• SERIES -
SECUNDA,. \>\ <3.
IN QUA PRODEUNTPATRES, DOCTORES SCRIPTORESQUE .ECCLESLELATIIMS V?' \ "5~ ,
A GBEGOIUO MAGNOAD INNOCENTIUMM. \vA £X
Stccuvanft '
%*%>. 9ttigne, \r\^
BISIIOVHEflffi CLSBI nHtTERtX, \ ^
SIVB ; ,T
CDRSUUM COMPLETORUM 1NSINGULOSSCIEHTI.EECCLESIASTICEI RAMOSEDITORK..

PATROLOGIABINA EDITIONETYPIS MANDATAEST, ALIA NEMPE LATINA,ALIA GR^CO-I.ATINA.—

VENEUNTMILLEERANCISDDCENTAVOLDMINA ET
EDITIONISLATINJE; OCTINGENTIS
— MERELATINAUNIVERSOSADCTORESTDMOCCIDENTALES,
MILLETRECENTAGILECO-LATINJE. TDM
ORIENTALESEOUIDEMAMPLECTITDR ; HI AUTEM-IN EA, SOLAVERSIONELATINADONANTUR

PATROLOGIJl TOMUS CLVTI.

GOFFRIDUSABB. VINDOCIN.THIOFRIDUS ABB. EFTERNAC. IPETRUS ALPHONSI. WERNERUS
ABB. S. BLASH. HUGO LUGDUN., ADELGORIUSMAGDEBURG.,ARCHIEPP. PIBO TULL. EPISC.
GALTERUS AB INSULIS MAGALON.EPISC. ET LIETBERTDS ABB. S. RUFI. S. ROBERTUS
ABB. MOLISM. SUAVIUS ABB. S. SEVERl. FOLCARDUS ABB.LOB. THEODORICUS ABB.
S. HUBERTI ANDAGIN,MATHILDIS COMITISSA.

EXCUDEBATUIl ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM,

!N VIADICTADlAMBOISE, PROPE PORTAMLUTETLE PAT\ISIORUMVULGOO'JSiVF£iJNOMINATAM
SED PETIT-MONTROUGE.
,': 1854
 SLECULUM XII

GOFFRIDI

ABBATIS VINDOCINENSIS

OPERA OMNIA

3UXTA EDITIONEM SIRMONDIANAM

ACCRDCNT

THIOFRIDI ABBAf IS EFTERNACENSIS, PETRI ALPHONSI EX JUD2EO CHRlSTIANj\

WERNERI ABBATIS S. BLASII IN SILVA NIGRA ls|

SCfflPTA QU/E EXSTANT

' IKTERMISCENTUR

HUGONIS
4 LENSIS LUGDUNENSIS, ADELGORII MAGDEBURGENSIS,ARCHIEPISCOPORUM;PIBONIS TUL-
EPISCOPI, GALTERI AB INSULIS, MAGALONENSISEPISCOPI, ET LIETBERTI ABBATIS
S. RUFI, S. ROBERTI ABBATIS MOLISMENSIS^ SUAVH ABBATIS S. SEVERI, FOLCARDI
ABBATIS LOBIENSIS THEODORICI ABBATIS ' S. HUBERTI
" - ANDAGINENSIS, MATHILDIS
COSnTISSjE

OPUSCULA, DIPLOMATA EFISTOL^E

ACCURANTE J.-P. MIGNE

BIBLIOTHECiS CLERI UNIVERS42
SIVE '
IN SINGULOSSCIENTUEECCLESIA8TICJ3
CCRSUUMCOMPLETORUM RAMOSEDITORE

TOMUS UNICUS

YENIT 7 FRANCISGALLICIS

EXCUDEBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM

IN VIADICTAD'AMBOJSE, PROPE PORTAMLUTLTI^EPARISIORUMVULGOD'ENFER NOMINATAM
SEU PETIT-MONTROUGE
18ot
 ELENGHUS

AUCTORUM ET OPERUM QU? IN HOC TOMO CLVH CONTINENTUR.

GOFFRIDUS ABBAS VINDOCINENSIS.

. • 33
Epistolas. ' Col.
Opuscula. - • - . 211
Serinoues. . 237-
De ordinalione episcoporumet mvestituralaicorum. '• 281
THIOFRIDUS ABBAS EFTERNACENSIS.
Flores Epitaphii sanctorunu 297-
Sermones duo. ' ". 405.
Fragmenta Vite S. Willibrordi. 411
-
PIB.0 EPISCOPUS TULLENSIS.
.-."'. - 413\
Diploinala,'.
SUAVIUS ABBAS S. SEVERI
Statuta pro S., Severi yilla, , 477-
FOLCARDUS ABBAS LO-BIENSIS.
' 48i •
Epistola ad Henricum imperatorem.
ADELGORIUS ARCHIEPISCGPUS MAGDEBURGENSIS..
Epistola ad episcop.os Saxonias, Franciae,, etc., et omnes Christi fideles.. 48rf
TEEOBORICUS ABBAS-S.. HUBERTI ANDAGTNENSIS.
' ' '
Epistola ad Leodienses. _, 487
HUGO LUGDUNENSIS ARCHIEPISCOPUS
"
Epistblas et privilegia. . 507"
PETRUS ALPHONSI EX JUDMO CHRISTIANUS.
Disciplina clericalis., 671
GALTERUS AB INSULIS MAGALONENSIS EPISCOPUS, ET LIETBERTUS
ABBAS S. RUFI.
• .
Epistoia Galteri ad Robertum prsepositum Insulanum. 713-
Diploma ejusdem pro monasterio Gellonensi. 715.
Epistolae Lietberti. , 715.
WERNERUS ABBAS S. BLASII IN SILVA NIGRA.
Deflo.rationes- SS. Patrum 721
S. ROBERTUS ABBAS MOLISMENSIS, ORDINIS CISTERCIENSIS FUNDATOR.
, EpietolaB. , • 1293-
" C.OMITISSA.
MATHILDIS:
Vita et diptomata, . . 2293

Ex iypis MIGNE, au Petit-Montrouge.

 ANNO DOMIM MCYIS

ABBASVINDOCINENSIS, S. PRISCyE CARDINALIS

-NOTITIA HISTORICA

(Gallia Chrhtiana nova, tom. VIII, pag. 1568}

Gottridtts I, quem Henrioi domini dn Lion d\An- A ricii ad eligendtimepiscopumAndegavensemvoeatiis,

gers, quartogenili Robcrli Burgiindi, fiiiuiu aultimai Raiii3hium 4e Marliniaco improbavit, eo qttod invi-
Menagius[Blsi. de Sable, pag. 105), at cerle claro et tis elecloribtis nrreptusfuisset a vulgn,qniciiin posiea
nobiii apsid Andegavos genere nams , Rainaldiim in gratiam rediil. Pascba.lis II miiratn, dalinalicam,
Credoriis domimim et Mauricinm ejus filiiim consan- • sandalia, sdiaqtie dignitaiis cardiiialilhe insignia Guf-
guinens habuit, liutiiiorem vero Hamerium nrchidia-- frido concessil anno 1102. Componilanno 1lc4 ettm
conuni el Guillclmum magislrum. Prima.aslaie iuter Alexamiro abbale Talmundi promedielale oblatio-.
moiiaelios monasierii Vijidocinensis nomen dedit, num ecclesise S. flilarii de Caslello. Paselialem pa-
nec mtilio post noviiitis adhue et juvenis ac diaco- pam per 11 dies Vindoeini balmii anno 1107. Ciica
nus lantmn, sed moribus inaiurus, forma modesia, id lemptis socielalem iniil cnm Cluniarensibiis, quo-
eorpore firmus, liHerisque maxime instructns, et rum abbas Htigo concessit illi quanditt viveret, tit
cKieris bonis ornaitis, Bernone abdicanie, abbas re- .capilulo, niensse/toiiqtie Cluniaccnsi ortlini vice
nunliaius est xn Kalendas Seplenibris anno 10S3. iilius absenlis prseessel, mortuo vero fierel pro ipso
Tnni ab hone Carnolensi episcopo inauguralus is ul pro abbale. Societalem quoqtie iniit cttni monia-
Kalendas mcnsis cjusdcm",professionem ei exhibttit, libus FontisEbraldi anno II U." Concordiam inicr
.quai dissidioli inler illos poslea semiiiarium ftiit. Vindocinenscs et Sancii Albini inoiiaclios abUrbano
Primo ordinalionis suseanno Romam ad Urbanum II sancitam cohfirmavit Pasciialis II bulla Goffiidodaia
Guiberiinai (hctionis inelu lalitanlein profccliis, im- anno lllo. Huic anno 1117 coir.es Vindocinensis
morlali poniificem beneficio deviuxil, pecunia tinde satisfeeil nadis pedibus anle altare Doniiuicuisi.BuL
Lateraimm et lurrimGrescenliam , hodie castellum B Iam obiinnil pro dignilaie.cardinalis et ecclesiagSan-
Sancli Angeli diclam, redimeret qtiindecim diebus cue Priscse anno 1119, a Calixto II, ctii ex tnbs
anlc Pasclia anni 1094 affuitn collala. Quo noniine Piclavortim Ttironos venienli, nocluqtie a ftiribus
primns omnititn pedem Urbano in sede ponlificia nudaio, Goffridusgrisiani pelliceam, variasque pelles
cum Lalerano restilula osuiilatus esf, a quo presbyier oliiulit anuo eodetn. Atlfuit adlutc dedicalioni aliaris
sacrattis, eeclesiam eliam beaias Prisea:, unde vi a monasterii Roneerei faela?-ab codem papa annorjtie
Gnibertinis dejeeli fneraiii Vintiocinenses, ctim an- eodem. Fulco comes uxorque Aremburgis huic obiu-
nexa carilinalis diguitate poslHininiorecepil. Rever^ lerttnt aqnas et piscaliones flnvii Meduanac a hinro
sus iu Gallias, Saliiinriiiii ad Ligerim eodem ipso civilatis Andegavensis ad rnpem Canciancnsem anno
anno ab llugone legalo, ad Fuiconis Recbini comitis 1124. Eleclo circa id tempus Honorio grafilams esi,
cspiaiiouein accilus esi. Tum sequenti mox anuo ad - sed ad eum ire obsiitil corpoiis infirniiins cx nimio
celeberrimum apud Arvernos coneilium ab Urhano labore, multipliciqtie Rdniauo ilinere contracta:
voealtis inlerfttit, adfiiiurus etiam Lateranensi Pa- duodecies enim pro RomanaaEeclesiai utiliiale A!prs
sclialis U et Romano item Callixli II, a quibtis pari- transcemlerat, (erijiie ab ejtis adversariis fuerat-ca-
ier evocabattir, tiisi alterum iter brevitas lemporis, plus. Vocalus circa anntim 1126ab Htiinbaldo sedis
alterum hiemis asperiias exclusissel. Urbano quoad apostolicas legato ad coiiciiitim Aurelianense, adesse
vixit-unici filii instar cliarus fnii, quem etiam Vin- renuil, quotl privilegiis Iiomanorttni ponti/leuni in-
doeini ocio diernm spaiio hospitem habuit mense teruictum esset, nealodiarius beaii Pelri abbas Vin-
Febniario anni 1096 , a quo monaslerii privilegia docinensis ab episcopo vel.a quolibe.lsetlis apostolicoe
conlirmata, irrilael nulla declarata professio, quam Q legatoad concilium vocarelur. Placilo de Ecciesia
lvoni episcopo fecerat Goffridus, consecralumque Belismcnsi apttd Cenomanos adfuit anno 1127. Bnl-
altare ^anetie crucis IV Kalendas Martii. Anno eo- lam ab Honorio II obtinuit anno 1129. Coneilio Re-
dem ordinationis suoe lerlio Goffridus subseripsil inensi adfuit anno 1151, et subscripsit jndicio lato
-litteris Aquitaniae ducis Viiidocinensibtis Sancti ab episcopo Aletensi in graliam Majoris Monastcril
Georgii Oleronensis ecclesiam de mandalo papse re- adversus monachos Saneii Jacuti. Denique , d:;m
6iilueul:s iv ldus Decembris, quse quidem resiilulio causa monaslerii de Aquaria, qtiod pnulo atuexom-
confirmata fnit in concilio Sanctonensi anno 1097, bustum fuerai, reo?dificandi, fratribusquo, qtii inibi
cui interfuit Goffridtis.Quereiam habuit anno eodem inerant, neeessaria procurandi Andegavnni venisset,
cum Goffriflode Prnlliaco comite, quam sedavit Ivo corpus qttod suum eral lerrse commendavit, spiritus
Carnolensis episcopus. Bnllam accepit anno 1098 ab vcro, ul credimus, ad cffilestia transniigravit vn
Urbano II- ul abbalcs a quocimque benedipereutur Kalendas Aprilis aiino 1152, ut iegitnr in Chronico
episcopo, ul ecciesia Sancti Salvatoris apiid Ande- Vindocinensi. CaslernmGoflridus ingenio fuit aeri et
gavum cum ccclesia Sancli Etilropii foret unita, in vivido.quotl insacrispra^ciptielilieris cauonibusjiia
eademque conlinnat ecclesiam S^nclas Priscte, ubi - exercitauim_omiiia ejus opera leslantur. Huac c;il-
vidisse se ait fratres monasterii Vindocinensis reii- leeta habes a Sirniondo t&mo IV,- ptoetcr Comnseji- "
a
giose viventes. Anno 1101, canoiiicis.Sancli Mau- . larium in psalmos. - . .

giTftGL. CLYIL
 II ABBAS Gf.FFRIDUS VINDOCINENSI^. 1%

NOTITIA LITTERARIA.

{Hhtohe tihirttire de la France, lom. XI, pag: 180.)

1» Les lettres dc Geoffroi sont partagces en cinq A rclever- et qiVil ne fongisss point de se eorriger,
rlasses. La prcmiere classe eti coniient irente-une, emcndare non ernbestuf. Geoffroi reftite ensuite ee
qtii sont adresseos aux papes Urbain II, Pascal II, qn'on pouvait alb'gucr en faveur du pape, qui crai-
Calixte 11, Honore II, et aux legats de ces souve- gnait pour la vie des.piisonniers qne renipcreur
rains ponlifes; .la plns grande pmie a eie ecrite avait cnlre les mains, s'il lui refusail Ies investi-
par notre auleur pottr-iitiplorer la proteciion du tures"; et il soulient que la faule est inexcusable, el
sainl-siege conlre ceux qui aiiaquaienl les priviloges qifen vouIanl-Vexcusi.r^on ne faiiqtte J'augmenler:
de son abbaye et- en enlevaienl ou retcnaient "les ainsi ilfaut, dil-il, la reparer promplement en re-
biens; il appiiie sa demanrie"sur ce qtte les bieiis noncant a 1'erreur, afin que notre inere spirituelle,
de son nionaslere eiaienl par sa fondaiioh.un aleu qui semble etre suf le point de rendre ie dernier
du sainl-siege.Cesl effeclivement ce qtte porlent la soupir, ne metire pas (5). Notre atileur.prelend qtie
piuparl des liires de 1'abbaye de Vendome, comme Vinvesiitnre esl une heiesie , selon la iradition des
lc remarqiie le -P. Sinuond dans sa nole sur lu SS. Pefes; que celtii qui Vapproiive merile d^tra
deuxienie letlre. 11nipporie a ce snjet la charlc-par reiranche,- qifil cesse tfelre catholique et est liere-
l..qtielle Geoffroi Manel, fondaleurde cetle abbayc, lique. Apres plusieurs trails aussi vifs que ceux qne
en cedant a Foulques, fils de sa soettr, le contle tle hons ve.nonsrie rapporler conlre ceux qui recoivent
-Ventldmc, exceptc 1'abbaye, qtfil declare eire itn Vinvestiture de la. inain des lafques, il ajottie qu'il
aleu et le palrimoine de 1'Eglise Romaine (1); et ne parle de la sorie, parce qtte le prophete s'etant laisse
se reserve pour Itti et ses snccessetirs qtie la defeitse corronfpre par Saian, il est necessaire qtie I'ai:essa
el la protection de ce monasiere. On (roave dans o sur laqttelle il esl monie. lui reproche sa folie. Mx
celic cbarte 1'origine des comtes de Veniiome. puisque notts avons vti denos jours, dit-il encore,
Dans la iroisieme, Geoffroiseplaint au pape Pas- Lucifer tomber du ciel, nedissimiilons pas so.i im-
cjil de la couitesse dc Veiidoine, qu'il ne uoinme pieie,--a"fui tle. ue pas tomber.avec lui tlans 1'abtme
poinl; de leveqiic dti Mans, qtii reienait un de ses du desespnir. II (inii en disant qne, s'il n'tn a pas dit
religiettx; de celuid'Angers, qni avait attiorise V6- aulanlqifil devail, on doit Vattribtier a Vigiiorain.e;
lablissenienl d'une chapelle.dans une paroisse do et que si, au contraire, ilen a trop dit, on tlo.t lnipar-
soii diocesc apparjenanl a l'abbaye de Ventlome. dontier, pafce qu'il ne Va fait qtie par Ia baine tle
Ce qtii failvoir que les abbes preieiulaient qu'on ne Viniqtiiieel par Vamour de Vequitc. Nottsne croyons
pouvait sans leur consentement elever des cliapelles p;is que personne puisse reprocher a Geoffroi (Vetre
daus-1eslerres.de leur dopendance : cela eslcon- loinbe dans la premiere faute.
fiorme a la bulle du pape Lute 11en faveur de l'ab- . La litiitieiue lelire, adressee a Pascal II, regarde
liayc deClnni. un differend qtfil avail ayec Vabbd de Saini-Aubiii
La quatrieme leitre est adressee a Pas.cal II, au d'Angers. 11y parle de son atlaclieinenl pour le saint-
nom de loni^ la coniimmante et de 1'abbe, qtii s'y siegc, et des tnarqueselficaces o.ttil en avaii donnees
plaignenl des vex-alions qifils-eprottvent de la part a Urbain par les service.s qu'il lui avail rendtts. Dans
de i'eveque de Charires. Dans la seplieme, Geoffroi l;i neuvieme, adressee au uieme pape, il se jusiilie
«xborte Pascal 11a revoquer le traiic qti'-ilavaii fait stir quelqties accusaiions fonnecs coutre lui : on
avce ilenri V. Ce papc, ayaiil ei<$stirpris el arreie accusait cei abbe de conininniqner.avec ie persectt-
«lans Rome, l'an 1111, par 1'emperetir, lui accorda teur de TEglise cl avec "Guillaume, eomte de Poi-
lcs invesiiiures.pour sauver la^villeet 1'Ilaliede leur C < iiers,>qui avaii 6le excoinniunie plusieufs lois.- 11
ruine el les prisonniers de la niorl donl ilseTaient' prie le pape.de ne poiiil ajouter foi aux faux bruils
menaces. Quoique la necessiie el ies circonstances qiie ses euuemis faisaient courir contre IIH.Ce qui
oti s'etait trouvc Pascal seinblassenl devoirporter a le inet dans la necessite de dire des choses qu'il
sa demarche, elle fut neanmoiiis blamee vondrail (aire louchatit son monaslere", qui esl le
- excuser
liauiemenlcl cn parlicttlier par Vabbe de yendome, inieux regle qu'il y aii en France , et. les services
qui lui tkrivjt snr ce sujel aveciesbeaucoiipde. forcc. qn'il a rendns au saiin-si^ge.. II espere qu'a ceito
Apres lui avoirremis devant yeux lcs iravatix consiileraiion.Pascal vondra bien leretabliren pos-
dcs ap6ires saint Pierre el sainl Piiul, le zele avec session dc VeglUede Sainte-Prisque, qtie sesprede-
leqtieLils onl preche la lbi, le "couragcqtfils ont - cesseursAlexandre 11etGregoire VIIavaient accor-
inonirecri re^panriani leur sangpour.sa delense.Ia dee aux abbes de Vendome. Alexandrell avail donne
gloire donl ils jotiissent dans le ciel; ou-ils alten- e, 1062 a.Ordric, abbe dc Veiiddme, ponr lui et
dcnfLurs successetirs qni ne degeiiereront pas dc poitr ses suceesseurs a perpetuiic, Vcglise.deSaintc-
leur conrage,1l ajoiile que celtti quL.etaiii.-assis sttr Prisqne au niont Aveniin ; avec le lilre de cardinal.
ieiir siege., a renoiice'a la gloriense desiinee tlc ces Grtigoire VII-.avait confirnie ce privilege en 1079.
saitils, par une coiiduile opposee a la leur, doit-cas- L'abbe de Yendomcen ayanl ete depouilbSdu lemps
ser ce-qtfil.a fail ct reparer sa fatile cn plenrant du schisme. de Guiberl, Urbain 11Tavail retabi;
comire un aulrePierre (2). Si la Atiblessedela chair mais eomme la restiltttion que ce pape en fit a
Va fail lombcr, tiit-il, queja force de 1'espriLle fasse Geoffroin'eutpeul-etrepas lout son eflet, ccl abbd
D
• (i) Beato principi apO;lolorum Ptlroet Romana. qnod feeit.
ejns Ecclesia. in aioilitim obluli el patrimonium. So- (3) Et qnoniam bsecculpa inexcnsabilis nullaie-
luuimodo loci defensionetn milii et sticcesboribus nns,diibilaiur, et exciisantlo aitguri potest, non mi-
Andegavensis patria; piincipibus retinens. iiui; relicloerrore scienler commisso siue dilalioiie
in corum sederc-
(3) A qnorum sorle sebeata, qui faclum corrigattir; nc mater nostra spiritualis, qtiaequasi
sidens et aiiteragens privavit, suuin ipse iiovitsimtim spiritum trahil, omninoinoriatur.
dissolval, et veltil allef Peirtis lariytnando corrtga .
 fS NOTITIA LlTTLRARtA. 1*
ia poursuivll aupres de Pascai II, suecesseur d'Ur- A j la-dessus le sentiir.ent d'Yves, qui iui fit une re-
bain, etil Vobtiiiteufiii.de Cailixte II. Honorius It ponse par laquelle il conflriHa celui de 1'iibbede
coniirma,.eii.H29, ce qtfavail fait son predecesseur Vendonie, en s'appuyant^ur ce que discui saint
en iaveur de Goollroi. "Les sticcesseurs de cel abhe .Atiguslin elsam.i Ambroise de la peni.tence publi-
en fiirent encore -depouilleVdans la suite; Inno- qtte, qtii ne se reiterait pas. Raisoiiiienieul frivole,
cent 1Hia feiulii a Hanieiin avec quelqiie exeepiion. dit le P. Sirniond (Not. in ep. 19 l: n, in ep. 20, p.
Depuis ce lemps jttsqifati concile de C nsiance, les 6'9S)-et700j': H est mais vrai «jifon ne reiteraii pasla pe-
abnes de Ventloineriemetirereiit en possession du li- pitence puhliquc; ccla ne icgarde pas Vonciion
ire de cardinai qifils ont perdu '' depuis, aiusi que des malades, qiii ifa|)partient poinl a la penitence
Vegltse de Sainte-Prisqti . . , ptiblique, et qtii, ift-tantpoiiii.dn noinbre des s:icre-
Les-quatre leitres suivanles sonl adressees a Cal- ineiiis qui impritiieiii caraelere, peur se rcuerer
lisiell,-avet; lequel Geoffroi avait eie lie d'aniiiie -- noii-seiiteinerit en tlilferenles niiiiarijes, niais eiicore
avaut qifil ful eieve stir le siege rie sainl Pierre.-' dans la meme-, lorsqifapres qiielque intervalle Ja
La qtiaiofzieme et 1a qiiinzienie, -a Honoriiisl!: il se nialadie se renouvelle el le maiade retombe tlahs tin
plnint dans la derniere tie Veveqiie d'Angcrs,-qui eif iVotiveairdanger. LeP. Siritioiidatirailpti reinarquer
agissail mal a soii egarri; mais c'esl sans s'ecaricr de une autrechose qui ifest pas nioins singtiliere, c*est
la «liariie qui deleud de"menlir et ordonne de dire qtie ces ilenx auleurs iie paraissent pas avoir la
I» \erite, soit. qtfil s'agissed'tinami, soilfpfoiiparle ineine idee de Vextremeonciion quenous en i.omient
d'nn eiinemi. D.ins la scizienie, a Pierre, caniinal nos cateehisnies, qui nous eiiseigiienl que c'est im
tliacre, iegat", il hii teinoigne la parlqifil preud it sa i„ sacremeiU instittie par Jesiis-Clnist, ainsi qiie h-s
maiadie el-lui fail offre de ses services",le priant de autfes. Geoffroi, au contraire, semble ne 'pas re-
s'adresser a iui coinme a unami, potir loulcs les garder Vexireiiie-oiictioiieqmiiie un sacrement pro-
choses doiuil potinaii avbir-besoin; il lui dit que preuieiitdif, et croire qiVellea ete iusi.ii.ee par ie
Vamitie if-est verilable qtfaulant qu'on en donne saint-siege, : cum ab aposlolica sede sacrameiuuni
riesmartjiies par les services qu'on se rend recipro- voceiur, secundum dposiolica; sedis instifiium, cjenus
qtieineiil datts le hesoiti (4). esl sacramenli. Le leelettr peul voir la ieUie2SS,d!V-
-La riix-septieme esi adressee a Richard,cardmal,- ves di; Cliartres a Radulphe abbe, qiii ei.iit nialade,
eveqtie-tVAIbaue-,legat du sainl-siege; Geoffroi se dans laquelle il Vaverlitde " ne poini reiierer Vonc-
•
jusiilie des accusaiious que Radulphe ,"archeveque lion des inaiades.
-tie Tours, avaieniporieescoiitrc lui. Lndix-lniilieme Les douze letlres suivantes dusecond livre, adres-
esl adressee-a Conon, cardinal, eveijue de Preiieste, "sdesa Geoffroi, successeur (VYves sur le siege de
legat ue Pascal II. Dans la dix-neuvieuie, adressee a . - Cliartres, ont la plupart le meine objet qtie les "pre-
Grrafd, cveijue (fAugoiileine, legat du saint-siege, cedeules. Dansiesunes (Ep. .21, 2v2,-24, 2(j, 32j
il impiore sa proieciionconire. ies violences "qifon notre abbe a fecotirs au prelai contre les vcxaiions
excrsait cotitre son inonaslere.' Oans la vinglieine, de la cointesse de Venridiue; des rebgieiix dc Mar-
ati nieineGirard, il lciiioigne sa stirprise de ee qifun moutiers, elc. Dahs d'autres (Ep. -27,28, F>0)il de-
pielataussiprtidehiaavanceconireluideschosesqifil. .. fend ies privileges «l Vexetnpiioifde soirinonasiere
lfaurailpas ineine du penser, ne pouvant etre re- contre ie prelat liii-nieine :.« Nous ne sonimes point
gardees qtie conime des calomnies iiiventees par ses L . potir cela acepbales, dit Vabbe de Vendouie cn re-
eimeiiiis. Les stiivantes, jusqtfa. la vhigt-septiemc, ponriani daus une de ses Jettres (Ep. 27) aux repro-
soiit eucore adressees a Girard d'Aii"gouienfe;:Ia elies de 1'evequetle Charlres; notis avotis Jestis-Christ
vingt-miiiieme aHugues, archeveqtic, legatdti saini- pour cbef, elapres lui le ponlife roniain. Nolre mo-
siege, qui est, selon le P. Sirmond, 1arcbeveqiie' nasterea toiijotirs eti cccliel depuissa foudaiion, et
i:e Lyon de ce noni, qui fut legatilu" pape Urbain II. 1'anra, avee Icsecours -de Dieii; jiisqtfa la fin des
La vingi-neuvieme estecriie a Umbauld, archeveque -- siecles. i Quelqtie zele; aii„rps(e, que Ge.oiTroi.ait
de Lyoii, qui Vavail invite a un concile ; GeoffroiItti iail paiaitre ponr la defense iles p"i-'vilegesde son
repu.id qtfen vertu d'tin -privilege accorde par les nionastere, il a (otijoiirs temojgne 'nn nrofond res-
papes aux abbes de Yenddme, j{ ne peut ni ne doit. pect"potir les eveques conire iesqueis ii ies riefen-
assisier a un concile couvoqtiti par un evequeou tlait U proiesle qu'il n'a jamais rien voiilu cnlever
pnr iin legat dti saint-siege. Les dettx dernieres lel- h VEglisede Charires; qu'il veul senleineniconseTOr
ires du preuiier livre soiu adressees, Vune, a Ra- a 1'abbaye de Veiiddiue la possession de ce quilui
dtilphe, archeveque de Tours; Vauire, a Uenaud, fut accorde lors de sa ionriaiion, etqtfil rendra a
areiieveque.de Reims, ie meme qtii avait ete elu 1'evequede Ciiartres totit ceqifil " s,etaitfeserve' alors
eveqne d'Angers Van 1101, et-a Velection dutptel ^dans cetle abbaye. .
Geoifroi s'elail oppose'. - ." ; Le ifoisieme-Jivre des leitres de GeoOroi en con-
Lesecond livfe contienl trenle-detix lellres, dont • -lient quarante-trois ecrites a diiferenis »iveqiies,
dix-neuf soni adressees a Yves de Chartres, et ies particulieremenl aiix eveques d'Angers et du Man».'
autresaGeoffroi, siiccesseur-d'¥ves. Nolre auletir . La premiere est ecriie a GeoliVoi,eveque d'Angers,
y dfifend avec beatieoup de fermel6 et de respeet les D ' qui se retira a Cltini i'an 1J0I. Dans Ta seconde .
privileges de son abbaye contreVeveque de Cbartres, adressee a Renatnl de Mariignd.siiccesseur de Gfof-
tpii,en lni doniiaiil Ja benediction, avait exigd de froi, ,i} Vexhorle ii defendre J'Eglise conire le comle
lui line profession qui y etail 'coutraire et qui fiit tVAnjou.11iui dit que ceitii qui craiul.Texjl et l.i
cassee par les papes Urbain II et Pascal U. Les au- "mort,'et fait qtielque ciiose de conlraire a l'equii(S
ietirsde la nouvelleGnii/ec/ir4'i«"n«(t. VIII, p. 1568) par ia crainle de la morl ou de J'exil, ifest pas nn
diseni que cetle profession ftu tlans ia stiite cause veritable eveqtie.Les suivanles, jusqifa-Ja dixicme,
d'tui peiit differend entre Yves efGeolfroi, qum dis- - som adressees att meine Rehiiud (fAngers. Dniis ia
'iclidli inler illos poslea seminarhtm fuit. 11 parait liuitieme Vabbe rie.Vend^me parle" diin moine de
neanmoihs,.par les letiresile Geoffroi .el par celles Saint-JNieoIas -qni avait repondtt atix acctisaiions
ii'yvestte Charlres, "que ce ditferend ffit porte ?ssez formees ronire itii par son abbe, ense servanl, lion
- Siin;lesrecriminaiioiis deVeveque efdeVabbe en soni de la-langue-iaiine, parce (jtfil ctail laique -et qtfil
Ja pretive. Dans la dix-neuvieme, Geofffoi pretend- Tie 1'avaitpoitu apprise, mais de sa iangue natu-
qtfon ne.doit. poiiu reiterer Vonciioii,des malades; relle : ad cujus objecia monachus, qnia laictis est,
ii blaine nienie et taxe tVerreurcdnsiderable Vusage non Ldiina, quam non didicit, lingua, serf malerita
ile ceux-oui ia reitereut: il desire cependanl savoir' respondei. Cela fait voir que des le douzieme siecle
(i) Prcetcrea
' nuda, imo. nuila est amicitia" qtiam mutua et maxime in necessilate noh probanl obse
<»iia. ' _ ' '.
r
 ABBAS GOFFRIDUSYLNDCCLNEXSiS.- i'«
Te Jatin n'ei;!il plns la langifa vulgairc, el qiielcs lal- A e-"l!eoppnsition comnif ttn jiUcn:al eontrela Uiguic.
<juescn avaient une anlre qni sfappclaii-la langne d'H:ldebert, et une insulte faiie a VEglise.du Mah-5"
maternelle. Cela petit servir encore a cxpliquer de la part tle ces.ciercs qui, ati mepris de ioules Iss
pourqtioi riotis avons qtielqaes ssfinons - de saint resles^ se sonl eleves-au tjessus d'1111 ev^que, q i*u
. jJernard-a la fois en latin et en francais. - nc leur esl nicine pas permis de reprendre, sinon
I/eveque (VAr.gers.ayant orrionne a un moine de dansle cas oii il s,'ecarlerait deJa foi. L'iircJi.cveque
Painl-Nieolas, nomme Savaric, de relonrner dans de Tours, Jui-nieme, aj'ou(e notre abbti, qtio:qite
son monastere, Geoffroiltii.ecrivilace siyet fEp. 9); siiperietir de ces clercs, ifaurait aueiin droit de
jl loup la bonne inleniion rin prelat, mais H lui re- voiis-empecher de me faire.la grftce que je vons
presenie qifim mdine aceuse parson abbe ne doil stippJiais de m'aecorder; el s'il avait-vouln vous eii
pas etre iaisse sous sa conduite a discreiion, et que einpecher, vous ifauriez point dft lui obeir. On t'o't
cela est conlraire aux canons (H). a li veriie-obeir A son snp.erieurj hoti lotitefois dans
-Renautl s'e(aiil plainl a Iiamelin que Genffroi totHcsles choses qu'ilordonnc, inais seuleineiudans
svail traverse son electio:i. (ICp.11), nofre abbe lui celles qtie Dieu coiniiiande. Car" si ies supeiieurs
ecrivil ehcore surcela uiieletire dans laquelle il Itii. orrionnent qnelqtie chosede contraire are-iiiie Diett
dil sans detotir que ce qui est conlraire aux regles 011les Peres onl prescrit, ils perdenl VauiorJledo
et aitx consiitulioiis des SS. Peres lni avaii. -deplu, coin.maniler el on ne doil ppint leur obeir-j comme
-ct qifil neserait p.is le serviieur de Jesus-Christ, _ Jes apdlres notis VapprennetUpar .leur exeinple. lis
roais dn diable, s'il, lfavail pas ete alflige de voir avaietit assmemeiu appris les regles tie J'o.beissanco
fermer Vuniqueporte tie la sainle Eglise jiotir onvrir, JJ (Vtinbon maiire, qiii leitravait donne cette insirtic-
OiiTotianl attxpieris ladoc.trineriesapolreselle saint tioneiipailaiUdes,Scribes et des Pharisiens: Faitet
-Evangile, celleparlaqnellel^svoleurseilcslarronsen- - tout ce qiCils vous dironl. Cependanl lorsque dans
irent dans la bergerie. Geoffroi ajoule qttcJleiiaud a la snileces memes Scribcsel Pharisiens leur riefeii-
(ortdc itii faife un crinie persniiuel tle s'etre oppose dirent de precher au nom de Jesus-Clirist, ils evi;e-
a ce qu'il appelle son election, ptiisque jous s'y oppo- reul sagemenl de iomber dans le piege iVunefaifsso
«erent; et qitece fttt moins uiie elcction tjifune cons- obeissancc, en . repondaiU-qu'?7 fcitit obiirh Dieii
pirali.ondupcuple, dans laquelleon ifeut auctm egard j:tutot ntCituxjjomnies(7). Le Iecleur sent qu'il ne
aux saintes regles." 11 lui reproche encore d'avoir. faul pas prendre^a la leilre ce quedit notre auleur,
rpgii Vinvestiture desmains d'un laique, ella traile que les supdrieurs qui ordonnenl quelqite cliose de
' dTiercsie et de simonie. Notre abbe pretentl qtfil contraire a ce que Dieu el les IPefes onl prcsriil
ifest personne qui nedoives'eIever eonlre.une si de- jierdent 1'autoriie'de conunttnder.Ces paroles signi-
lesl.iblc impieie; et qne^i 01111'apas Vaulorite dc -fieni seulement que, tlans un lel c;ts, les superieurs
-prelal, on ledoil en qualile de chretien (6). Qtiantl ifont poiiit d'auioriie pour" coiniuander ce qtii est
menie on sefait eoupable de quelque crinie qui ren- contiaire a la lci de Dieu, puisqifils ne Venl rectto
<irail infame, ce tfest pas une raison de gafder le qtie potir ehseigner la veriie et faire observer la loi
-s.ienee, comme on le voit par Vexempledu bon lar-" dc Dieii; et qtfainsi, lorsqifils fontdes commande-
ron, parce qttc lout pecheur peut tiefendre la foi mcnlspar lesquels ils s'enccar(eni, 011ne doit point
-vomniunede VEglise, doniil faii proJessioii, conlre leiir oboir, in illare, quoique d'iiiileurs ils conser-
-ceux qui VaUaqiienl. Q vent Vautoriic qu'ils ont recue pottr Vediiicaiion, et
. Renaud, a qni ceite lcttre est adressce, ayant eld. iion poitf la dcstriicliou; autoriie a Jaqitclle 011csl
iransfere.stir le sicge de Reims, 011elul pour son. - oblige tle se soiimellre, lorsque ceuxqui cn sunt
siiccesseur/siir celtii (VAngers,Ulger, qui.renotivcla reveius en font le legilime usage pour lequel ils Voui
lediffercnil de ses jiTciiccesscursavec les abbes der recne.
Venriomeloticlianl ie "raclial des autcls, condamne Parmi Ies icllres qui suivenl, il y cn a sept atlres-
par Uibain II coinme un pacte simoniaque dans lo. sees a llanulphe, dveque do Sai,.ies, et a Pierre,
concilo de CJcrmonl, l'an li)95. Cesl ce qui fail le son sticccssetir. Le P. Sirti;onri conjcclure que la
snjel-.de la douziein.eTetirede'GeofiVoi, adressee A quaranie-deuxienie esl ecrite :i Gcoffroidc Chaiifes,
Dlger. Les dix-sept lettressuivanles sont eerites a et la. qiiarantc-iroisicme a Henauld d'Augers, qtii
llildebert, eveqiic dii Mans. D.ins"la treizieme ct la ne soiu riesignes 1'tm et Vatiire que par ia premiere
quiilorzioiuc ii esi queslion tle lelection irregiiliere • leitre de letirs noms.
oe Uenaud, eveqne d'Angers, a laqnelle llildebert Dans la irente-netivieme, adressee a Pierre,
s'elail oppo.e. Dansla qtiinzieme, Gioffroi se phiinl cveqiie dc Saintes, noire abbe. piie le prelal d'em-
des vcxations de la conitesse de Vendome. Lasei- - pecber un dttel cnlre un clerc et nn inoine; ce qu'il-
gieme roule suiTe nieme sujel, ainsi que qiielqucs (iit ifetre poinl permis par Ies.lois et avoir ete con-
autres. Los yingt-qitairieine, vingt-cinqnieme, vingl- dafmie par Jes sacres canons. L'editeur, dans tine
neuvieme ct jrenlienie sont eeriies ati sujel d'nn re- nole curicuse stir celte letlre, rapporte trois exem-,
ligieux fugitif de l'-jbhayede Vcndoims tjuc 1'eveque" jdes de eessorles decombals; Ie jiremier entre ilai-
dii Mans retenait, qtioiq'ti"ileiit promis de le ren- H meric, vieonile.de Tbouars, et Tbierry, abbe de
voyer aVabbe^qui ie rcdeniandait. Dans la.vingt- Saiiil-Aiibin, ausujet d'une redevance exigec par
sixiime cila viiigt-sepliemeilreprocbemodestemenl le vicomle et refusee par Vabbc, romme ifciaiit
a liilricberl de lui ayoir manqim de "paroleen if exe- . poini due. Le diuMifetil pas lieti, le vicointe s'ciant
culaiU pas.ia prom.esseqtf il Jiii-avait faiie,-parce relache-de sademande. Dans le second exemple, le
(jtie le clerge de Toiirs s'y opposaii. Geoffroi rcgarde combat seTivra en piesence dTiafnelin, eveque^e'
-
(o) IIoc dicimusinusiiatum, et in, loto"canonum" qtiaiDeiis prasripit. Nam si qtiitl contra conslituiio-
coipore" nbn invenitur, itl quilibet sttb illius manere
-
nem Dei vcl Pairunipraclali pra;eipitiii!, statitnaiic-
.(lcbeai polestate a qtto de criminc accusatur. loritalem praacipiendi amiltuiil, el in illa r-enullate-
(0) Ei nemo est qiii contradicere palam hon de- , uus est eis obcdiendum., exemplo vtdelicel aposto-.
beai et possit. Nam si prxlati 11011 babeal auiorita- lonini. Ipsicerlc.a l)ono M;ig:sir'oforinamacceperiinl
lem, habet lamcnClirisiiani vocem.... Quotl si iiie- obedienlise.-ih qtia eis de Sciibis et Pharisuis di-
rit viliosus, vel qitolibet aliocrimine irifamis factus, cliim esl : Qucrcunquedixerint vobis, servate et fc.cilc
iionldeo siieredebel; quoniam unictiique peccalori (Mal.hi xxui,-5). Sed cum illis praecipienlibusne in
communchi Ecclesia3fitlcm, quam suam esse creriit npmine JesuJoquerenltirjpostea.audieriiiU ; qtiotl sibi
el confiietur, defenderc et eonira
" " atlversarios sub npmine oberiieniia!
ejus fallaciler impcraiiim fuerai,
lihere pugnare liceS. sapienter vitaverniu dicenies : Oportei obedire. Deo
(7) Prarialo quidem obediendtim est, non tamen .magisquam Iwmimbiis(Acl. v, 19).
la oiiuiibtis "qtiseipse 'snggerit, sed in h:s lar.tum
 V, NQTItlA LITTERARIA. is^
Rennes, du eomte Conan, de Rolwrt de Vitie, alors A" les atitfes, en sorlc qti'il ifestpas posslble d'cn-meV--""
excommunid, etc. La qtierelle ne se decitla -jioint connaiire Vanleur. Qtfoppnse-t ou a des pretives si,
par lecoiiihal, niais elle ftu aecommorice. Enfin . convaincantes ? D"eIriyojes cohjeciures, quilesJais-
' dansTe troisieme exemple le duel s'execula enlre -sent subsisier dans loiite leufforce, sansTy dbimef
Etienne, le cliampionMif comie d'Aneo:deiiie, ct nti -s la moindre aiteintc. Aussi. le dernier ajiologiste^de
iioimne Giiiiliiuiiie, qni eiitiloehii (Viine femme ac- Roherl, qnia puhJie, Vaii 1701, a Ahvers, liue dis-
eusee.de maiefices. Elieune fnl viclorietix,.-et alla serlalion conire ce qtie Bayle a dii rie Itii dkns"s(ni
fe~:idre gra-es a Dieu ati tombeau' tle saini Epar- jDic/ioimdr^avone-l-II de bonne, foi" que ia .leltre
lcjiius, oii il avait jWssdTa ntiil- precedcnie. Giiil- «n question est veritablemenl.de Vabbe Geoffroi,.el
laume ful cmpoiTe dn (hampdebaiaille le cofps_ qu'clie seirouye dans lejnahuscril de_Veiid6iiie.,En
"toul brise ries cotsps-qtfil avait recus.- Ces "dticls, vain l'e P. de la Mainfenne (Clyp: T. 1. p; '7), les"
dbiit le P. Sirmond ue rappotie pas la d:ite,.pa- I.olIandis.l'e.s'(rtddiem: xxv Fe.b., p. 600), eiTe P.
raissenl iort" jiosicrienrs au. leinps de""Geoflroi. Dubois deVOraloire dansson Bisloirecle Paris (DBB.
Aiusi le zele que teinoigne-cet ahbe coniic u:f itsage ep. 11, c. 5. ii; 5), eic, voudiaiehl-ils la iaife;
si conlraire a la loi de Dien lfeul ' j)asrl'effel;qihl p.isscr ponr uiie [irHtlticiiohde iTicrctique Rosccltn.
-serait a sonhaiterqifil etll ett. Eh plu.t a Dieu qu'il "qtii.publia, seion, le iSmoigtiage (VAbayUr.d, titie
ieiit eiSielleViienl aboli qifil lfen fui-resie aticune Jeltre rcniplie de caloimiirs comre Rpber,t-iI'Afbr|s-:
,irace;dans. les siecles suivants, ou 'que du moins il ielles. Gescriiiipies tfonl point pris ie sens (VAbay-
!ifon restat ancune. dahs Ie ndire. -- -lard. Car Abaylard ne dil point.que RoscelineiiiccrU
j1 Le qtialrieine I.ivre eoniienl" cinquanie lelires B uneou detix leitres.sous le' noin d'a"iilruij-|)oiir de-
-
,cciiles"a des abbes oua des nioiiies. L:t plus reinar- crierlloberl tVArlirissell 's, mais-qifil avail fail nne •
quaiilc ,est la qiiarante-seplieiiie, adressce a Robcii lellie" contre lni el couiresaini" Anseliiie ( Doe, JBjf-»,.,
,'d'ArbrisseI!es, devenue celebre parles.efforls qfm s:cc. xii, p. n). Ce .qfii ifa' aucuii fappbn avcc la
.quelqties disc:p!.es <ltr'pieux insfhuleur (ie.Fdnte-, -lellce- de Geoffroi. Ifailleurs lecril de RosceJin
vratid ont faiis |K»ir pionver "qtfelle ifesl-poiiilde conire B.ob'efteiait im veritable libelle diCfamaioirc,:
-
"Vahbede Venridtne. Le succes ifapas efe hetireux ; 'Sdon V-idceqtie"nous eirdonhe le ibeologiende Parjs,'
mais s'ils ifoni point reiissi a pfjouver la siipposilion" (jtii rcfuta les erreiirs de cet heretitjiie (Cunc.T.X,;
de celie lettre, elle leur-a du moins ptociire 1'occa- --p. 187). Of c'est ce qiii ne cohvieni jwint.ala lelire-
sion de se faire connalire- dans la republique des de Vabbe rie Veiiriome. qai, qtioique pre.veiiu par les:
lelires. Le P. de 13 Mainfefine, plein de zele pour Taux brniis qn'on repandail dans le-public coniio
Vh'niietir de son saint palriarche-, a ptiblic un Ribert, neTaisse pas clans sa-leUre de lemoiguer'
ouvrage sous le lUrede Boiiclier de tordre itaissnnt beaucoup de rcspecl pour-sa pefsoniie, el se.rccon:-'
d_eFontevraud^ donl -le btit principal esl de jtislifier rnahde instammenl a scs sainles -p.rieres ":Et "nvs'*
Robert tles- reproches que.-iui fail Ceoffroi, cn ta.r tuafum sanctarum pfecum, Qttpplicitef precnmur,
cliaut de prouvev quc ceiie lelire n'esl poinl.de 'participes eftice. En iiniiiol,- la Jellfe deG.ebffioi do'
l'-ahbe de Vendome, mais de Vliercliqjie Hoscelin.- Venddme rie,peul et nedoilelreiegardee (|(:e conrnie;
H eiailaise an-P'. de la Mainfenoe cle jusiifier la- - - la lellre d'iui aniia uiijfmi- qui l';iyerlil iibfemejU'
meinoire du B. Roberl, "el"de"detruire tous.Ies fau* et ciiariiaijlemeiu-des hrftiis tlesavanlageuxijtii con- 1
hiuits.qui oiu donhe.occasion aux Icllfes de Geoffroi fj rent surson coiiiple, itfin"qifil'se corrige si.(e qtfi-ii
de Venridme ct deMafbo.iede Renncs. Si 1'apolo- dil de luj-cst vrai.(8].Tl ne paiiiil pas in6iue_qifi|-
"gisle de" Vinslitutcur de Vordre.de -Fonlevraud en- ajohle foia ces brui.is., car bieu Jo,'u d'en jiailer'
fut demeure la, il aurait ptt scflauer d*avoir toiii Je ittiirnfalivcmcnl, il ue lcfaii qtfen.ilouiaiii (ll).-Uhe-
succes qifjl desirait.. Mais voulant aller jilusToin, , Teile lettre peui-elle.elre prise~pour iiu libelle diiia--'
el entrepienant de prouver qiie ees leilres sonirsii[)-- maloire, iel qifeiail Veciil tle Rbscelin ? iNotis -iie'
posees, ils'est rioniieuiiepejiie iriulile; Totiies les iionseiend.roiis pas da.vantuge snr c,e jxfiiii tle rrl- '_
fonjeciiires qifil allegue soni irbp.faibles jiourpou- liqtie,..qtii-parait si-'e.viiiemiiieiu decide,-Jiifil"esi
voir faire setilemenl dotiter que cellelettre ait eie eiomiaiit qifon ptiisse Jorfuer la-dessus- qiichpics
ccrite parcelui doni elle porie le nom.Elle se irouve diffictihcs. S'ilcn resiait cepeiidaiiiciicoieqiieiqties-'
parmi. les -le.llres deGeoffroinon seulemeni d-ans"le unes, on les tfouvera enlidremenl leveespar duiix'
nianuscrit de la Cbinure du Maus, sur lequel. le" solides reflexions ipie D. Rivet a failes gur-ce -SIIJHL
P. Sirniond l'a ptiblice, inais encore daiis deux an- - dans Varlieic de Rpsceliii. Le "P".Pagi' {Ad an. '1117,'
ciens itiauuscrits, Vun de Ia hiblioiheqtie de Chri-, , p. 400, coL 2.) avanee qiie le I*. Sjrnioifd, edi;ehf'
siine, feihe "deStierie, I'autre <Ie la bibliothequc de des ouvfages deGeofffoi.a crh queceiie lellri; eiait' -
Sainie-Croixde-Fioreiice, quisonl du leihpsmeme de -. supposee. 'Cejjendanl.Ie^P. Si.rnionri l'a misepartiii -
Robeil d'AiJjfisselles. C'est le.jugenienl qifen porte les lettres de Vabbe, sans lctnoigiief auciin riohie'
-le P. Mahilloii (Mus.llal. l. \,_<p.54, p. 1(35), qui a ' qifel.le fut-de "lu"i"r. Lc P. dc la Maiufeniie Iui eira-
vu et e>amine ces irianuscfits.-doiU ilfaii meniion ineiiie liiil tin ciime. ll.es.t vrairque les Dollantlisies
dans larehuiqn de son voyage dTialie. Le P. Pagi rj (acl diem jcxv Febr.) ont "pfciendu depuis.-qtie le a.
•
(ad fiH.~Hl7; n. 22) lemoigiTe"atissi. nvoir lu ia P. Sirmond s'eiait repeniide Vavoirpubliee, ei qtfil
leure de Gcoffroi dans le m:innscrit de Sainte-Croix avait desseiii d'en renrirenn leuidigiiage jiubiic jriiiiis'
rfc Fior.'iicc^. qui est' uii monaslcre de son orilre." - une seco.iuleedil.ion. Mais Mehagej qiir ciiiil-tresj'Iie :
Enfin elle se ironve encore en partie dans le ma- avec le P. Sifmond ct avait eu avec ltti des entfe-
uuscrit de Vendome-parnii Tesletlres de Geoffroi. " liens parliculiers siir ceile.leftre, assufe dans'st";ii *
Celtii qui a ariitcbe le lettillei ou eiail le <;ommen- ," Iltstoire de-Sabte que jamais le P. Sirmond n'a "ctt
cenicnl dela leilie, a resjiecie le feuillei-siiivanl, et ce dessein ci-q*u'iV.ne "s'e"sl jninais repenti ' d'avo"ir t
aTaisse une stiiteqni trahil sa faiisse precatilion, et donne cetle leilre^ - . - '
*,
i:ons'aie- Vatilhenlicile de ia piece qtfil voiilait.faire Le cinqujeine livre des lettresde Geoffroi enlcoii-
disparaitre. Ce qtii cn-ieste demontre rqifelle y etait tient viiigi-Juiit. Diins la seizieme, hotrc aiueiir '
nuirefols et y faisaii, comine dans.Vimpniiie, la qua- "dohnedes.iecoiis sur la neccssite de la coufcssiou,
rSnte-septicn edu qtialrieme livre. Notis-ne jjarlons trGuillaume, qui avait eleson mailre. "CeGuillaumc •
pas du siyle dc la letlfe qui esl ie nieitie qne daiis pretendait "tjii'il n'y avait que qtiatre sprles de ;pe-
' '
(8) IIa?cidcirco, venerabilis frater, praposuimus-, sceribus coiiimoncmus. _, --.."'
quia te taiia egisse ei adhuc agere,- famadiscurreiUe ^9) Hoc.si modo-agiSj-vclaliqtiando egislj, noviisn..'
--
sinistra, auiiivimus; qtiaj si verasunl, ut -nulla ex- et iiiaudittim,. scd iiifructuogum genus lyariyrii.i i-
cnsaiione illa defendas., sed cum onuii feslinaiionc veiiisti, - - , ---*.'
eorrigas; iuam simplicilalein gennanse chariialis vi-.
 19 ABBAS GOFFRIDUS YJNDOCINENSIS. £8
rhes. qtieTpn eiaitohlige de confesser; et qite, pour, -A eveque qtie Vinvocalioit dit Saint-Esprit et feau le
lo is Tes .aiilrns, DieuTes remet sans conlession; il soiil pour Jaire un chrelien;de meme J'eleclion sans
sitpp.uyait nienfe d'un passage du Veiierable Berie. la consecralion, _ou la consecralion sans eieclion,~he
(lih. v Expos.) pottr pfouvef son seniinient. Mais • siiflli jiiis pour eire fait eveqite. Otiaiid-noiieauieur
le (iisciple, plus eclahe et |)lush:ibilequespn maltre, parle (Veleclion. ii veut qu-'on eiitende une eleciion
loi apprend quel est le veiitable sens ries jiaroles de canotriqtie,. qui iloii precedef et est- absolfimenl ne-
Beti.e, el lui soutieiit que Ja confession etlajieni- cessaire. Un eveqne dont 1'elcetion ifesi pas eano-
teuce sont neccssaires pour lous les crimes, et que nique eslun arbre sairs racine qui, qiioiqrie revetn-
rienn'e'stpliiscertain (10). W-- ... de feuilles, ne peut porter de fruits. C'esifaire
Oh voit dansia dix-huilieme un traif remar- injnrea VEglise et la couvrir d'opprobre que de lui
-
quable de la fermete- de Geoffroi et de. son zele , donner des minislfes donlJ'eleclioh ne soit pas ca^.
pour Ie bon ordre, qni ,le faisait passer par-dessus .. nonique, et de melire despersonnes "ianslumieres, -.
lout rcspect liumain. GuiHaume, dtjc ,-d'Aqtiitaine, sans piel^, "sans nioeurs, dans des places qui soiu
Ini ayant demande qifil. renvoyat un moine noinme dues au merile, k la scieiice et a.Ia verliu Relaiive-
Rainauri, daiis une ohedience aonril 1'avait relire," menl. a Vinvestiitire donnee jiar ia main.des laiqiies,*„
ct dans laquelle il ela.it utiie au duc et riecessaire a Geoffroi. fenvoie au premier article du concileienu-
la maison, Geoffroi lui lil-reponse que -ceUe de-- par Gregoire VlLponr savoir ce que VEglise caiho-
mande, eiaiii contfaire a Ia. reglede Saint-Benoit, il -lique enseigne ei ce qifeJle adecitie sur ce stijol. 11
iie.pouvait hii olfeir. ,Ai'egard 4es raisons qtfalle- - soutienl qtie VihvesLiltire(ou plutprVopinion qiie.ies
guaiL ie duc d'A'quilaine, Geoffroi lui marqua que*B laigties peuveul la dqnner) est tine heresie comme
1'ame de ce religie.ux, dout il rei»drait.eompLe..au la simonie, et nieme encore pire que la simonie,.
jour riu jiigemenl, devait Iui eire plus cliere que jwrce que celle-ci se faii qrdinairenieiiL dans le se-_
tous Ies Jnterets (enipflrels; il finit en le priant de cret,, au Jieu que Vinvesliture esl-loujonrs.pulilitpie;
ne point se riieler de ce qniregarde Ie salut des" qifelle a eie iuterdite aux Jalqties par Jesns-Clirist--
amesconfiees a ses- soins "(H). Le .nombfe des ei par les apolres. La raison pouriaquelle Vabbe de
letlres de iiolre auteur est;de cent qualre-vingt-. Vendome ifaite dTjetesie Vtipinion de^ cciix qtti peii- -
qmure, .aifxquelles il faut en ajohfer une, ,dont le saient que les Jaiques.peuvenl donner Vmvesliitire,
V. Sirmoiid n'a pas eti connoissance, qui esl adres-, c'est qh]il regardait Vinvesliture comihe un sacre-
seer-aux religieux de ClunL D. Mabillon Va jmbliee menl.er iTlui ep donne meme le iiom. pretendant
" dans ie.trqisieuie.lome deses A.nalecles(p. 481) , et qtfelle esl un siijue saere-par leqtiel 1'eveqiie cst.
on Va deptiistnseree dans la collection des ouvrages distingtie des auues hommes etesletabli sur Ie'
dtt P. Sirjnond, aiV troisienie tome, ou sont lesou- tfoijpeau de Jesus-Christprihf enavoirsoin ; qu'ainsi
-
vrages detabbe de Vendome (t. III, prsef.,.n. 3). il ne petU-recevoir Vinveslitttre que des mahrs rie
„ £• Les leltres de Geoffroi sont suivies deplusieurs celiii de qiii il recoit la coiisecraiion. De pltis 1'he---
opuscules; ohil traile, avec assez d'brdre. et de resie de Vinvesiiture est encore une simonie; car la-
lumiere, divers pohus de ddeirlne el de discipiine. puissance secttliere ne.serait pas-si jalouse de.ee
eccles:asiiqtie. • i , • , - . - droil si eUe n'y troiivait un inieiel temporel, soit
Dans le premier traitei qui est Du corps et du eh exlorquant "de Vargent; soil en s'assiijetlissaiilf-
sanq d.eJ,ism-Chtisl, Vaiiteur -eiablit de la maoiere. fj ce qui est encore pl.us grave, la personne de Vevc-
la pl.us clairejirpresence. reeile dans, ,1'EucIiarislie. que. Lesjaiques -doivent recev.oirles sacremeuls de.
< On met d'abo"j'd, rfit-il, du pain et du vin 'siir. . )a main des jjcclesiastiques,,. mais ils if-ont paslft,
1'aulel; mais, de meiiie, qtfavanl la. consecraiion il droit de Jes letir adinmistrer. L'aiineau et le baton.
ify a qrie.du, pain et dti.yin , ainsi, apres la conse-.. sont-des saciehienls de VEglise, comme le seli
cration, il ne reste rien du "pain et du vin que la Veati; les saintes Jmil.es,"Je chreme, lorsquTls sont.
savettr, 1'appareijce et Vodeur, et cela a cause. rte " dpnnes par ceux quL«n ont le pouvoir et.avec Ie&
JaTa.ibJesse-et de 1'infir.roiie de Vhomme; car-si Ia cereriiouies requises. Eii.consequeiice, Geoffroi pro-..
ehaif glorieuse de. Jesus-Chrict et son sang^aci€ ^ npnce hardimeiu que celui qiii regoi.t l'investilure
paraissaieiit dans, letir na.itire propre, les hoiiimes^-^"par une niain lalque lfest pnint niemhr.e du pastetir-.
ife.n pourraient pas soutenir Veciat el rfauraieiu qnia doime sa vie pour ses brehis; inais qu'ii esj, tiis.
jins.le raeiiie deTa foi... Croyons donc ferniement, voleuf, u,n ravisseur et un loup,. qjii ne vient quo.;
et sans aucundouie, que ceqiie leschreiiens recoi--., pour volef, piller el massacrer.
venla 1'auiel, apres !a. conseeralion, n'est auire . 4° Le trpisieme opuscule, adresse an pape Cal-
«Jiose.qucce que la Veriie elle-meme declareen .; lixte II, traite encoTe" de 1'iiivestiiure Jaique, qu'il
tlisant : Beceves,-ceci esl mon corps;.-.. c'est ceiie • allaque avec. les-memes arguincnls; jT exhorle le"
iiienie, uniqueet verilable -cluiir qui a ete confue souveraiif pontife a lacoihbaitre en. lonie OL-casion,.".
' par Voperalion dti Saint-Esprit-, qtii est nee rle la .5° Dans le quatrieme notfe. auieur eoniinae de
Vierge Marie, qufa ele atlachce a ia croix, qu'il a parierde.I-j meme matjere. 11comnience paf dire-
ressnscilee par la loule-puissance de sa di.vinile, D que les empereurs "eiles rois nb doiyenl p;ts irouvcr
eiantrD,ieu iui-meme.-- Les.Tncchanls le recoivenl;.. __ manvais ce qu'il avance^ ni sVuribti.eri eu.verlu de
inais comme ils le regoivent nial,, ils en deyieimenj, la emilumej ee que la Yerite elle-meme,.eri paiJaiit
jiltis.inechanls. Les bons qui le recoivent, ayanl l.a - -par la bouche de ses apoires, a declare u.eTeur poinl,
cliarite dans.Ie creur, en deviennetu meiJleiirs. » Cc apparlenir. Toulifois Geofiroi," en soutenanl que la
irait^, danssa lirievete, renferme loulceque 1Eglise ptiissance seculiefe ne petit donner VhivesLi.iurepai; -
eiiseignc aiix lideles louchanl Vflugusieniysiere de I'.iiiiieau ei le Jiatori pastoial, avoue que Ies prin.ces. -
nos atilels, et renverse tq.utes lesheresies dcs riova-: peuvenidbnner aux eveques ViiiVcstiiure des bieus
tenrs tles derniers siecJes qui orit ose Vauaqher. temporels quc VEglisepossede. « Aiure chose, dit-il.
.5" Le second iraileisur Voj-riiijation des eveques (12), est lliivestiture qrii faii Veveque, autre choso .
i>t I'investiiiire..des laiqiies,. esl adresse.a.Pierre de est celle qni le fait stihsisler. La" preniiere est rie-
Ldon, cardinal.Geoffroy y eiiseigiie.que Vejection el ,-droii diviri, 1a seconde esi de droii hiimain. OiezTe
Ia cqnsecraiion sont aussi esseiiticllcs pourTaireuh dfoil divin, vous ne faiiesplus if.eveqtie; btez le
(10) Ccrltim est, nihil hoc" certius, omnia peccata \ divino jure liabelur; ista ex jnfe humano. Subtrabe "
vel rrimiiia confessione indigere el poenilentia. - jus-diviniini, spiriiualiter episcoptts noii" creauir.
,{11) De"cura animarum nobis coinmissarum yos , Sublrahe jns Iiuiiianum, possessiones amiliil quibus
iniromiiiere-iioliie.,- -- - ". ... ipsecorpsraliter-substeiilaltir. JNononim possessiones -
(12) Alia. uiique esl inveslilnra. quos episcopum , Jiabcret Ecclesiaj'nisi. sibi a rcgilnis doiiarenlur, ctc.
fcrlicit; alia vero qns: ejfiscopitm pascil. Illa ex
 21 WTIT3A LlTfERAftlAv 22
droit huinitin, ilperd iesbiens lemjHirels qtii lefoni A j dans line ame ehrefienne ies efYefs.du bnpiejne, de
vivre : car VEglise n'aurait _poiul de pnssessions si !-.iconfirmaiion, de Vonciiondes, irialades.. Daiis le
elleneles avaitreciies dcs.rois. »Ce qifif-confirme . bapteme, on repoii-la reinission de ses peelfes par
par Vauloiite de saiiit-Auguslin (tf. yi inJoan.): la veriu du Saint-Espiit. Dans la confirinalioif, bn
pujs il ajotile : «Les rois peuvenl-donc, apfes 1'elec- invoque le Saint-Ksprii afin qu!i'I vienne Taire sa'
lioii canonique et la consecraiidii, donner a.VeVeijtie (iemeuie dans 1'Jiaiiilation qu'jl a.saifclifiee, qifiVla
ViBvesiiture-desbiens.ecclesiasliques "el-ltii«ccortler riefende etla pfolege. 'Ce ^acrement estconfer6"par
leurprotection. N'importe par qtiei signe ils le fas-.... J'eveqtie, poiirihafquerqifil donne la derniere per-^
-tenl: cela ne fait iort ni aux princes",jii aTeveque, , fpciiori; "oule.recoit surle front, parce qtie ce sont
ni a la foi catholique. Jesus Chrisl a" voulu que le les parfaits qui foiu.i.nie piofessjon,ouverie du^ioi»
glaive spirit.uel et le glaive lemporel frissent ein- ('e Jesus-Chrisl'. Los apbtres, avant que d'avoir"recu'-
pJoyesa la defense de VEglise. Que si Vun emoiisse. ceite onction,^avant que d'avoif ete-cbrifirnies par.,
1'anlre, clesl conlre sa vdlonie. Cesl la eequi ban- ' le-Saint-Espritj n'elaienl -poinl parfaits ,-i.ls "elaient-
nil ia.jttsiiee de VEtaiel la paix de-VEslise ; ce qni' limides, ils ne portaienl point sur le frontienomde.
ca.isedes scandaleset desschisihes, ei ia'perte" des Jesus-Cbrisl. Dafis-Vonction des malades, on riecoii
ames : cetle division de Vempire et "du sacerrioce lareriiis^ioii des peches parla vertu duSaini-Espril, .
met VimetVautre en danger. ^ Nolre.auleur averlit afin que-Ja misericorde' dtf Seigneiuv ne inanqite
Jci qu')I"faut, en uefeudant la liberle.de 1'Eglis'e,-se pbinl aux chfeiieris ni pendarit la ,vie ni a ia inprt.
coiiduire avec beaucoup de sagesse elde prutience, "Eiifin dans la; commtinion du.corps et du fvang-.de
afin de ne pas Jjriserle va.se-dbnl 011veut ofer la B I Jesus-Chii.sl, Vamo cb.relieniie-esfgueriede la riria-
rouille. 11-cilea cesujel le celebre passage' de saiiu ladie tle ses vicesel reTablie.riansTiii eiat de sajut
Angustin- (qu'il appelle:bonus et discrelus) dans sa clernel, el.fait un, meme cbrps avee Jesus-Cbrist.
_.• leilre a Parineiiieii, ou ee saint docteur dit qifil rie 10° DansJe netivieinti eciii"", Gepffroi lraite.deJa
faut point.excbmmuriier celui qoi.a "la iimiiilurie;; reiiefaiion "des sacremehts. 11repfie-.ee qu'il a deja
"potir lui; parce qffil vaut mieux epargner uri "seul dil.iiilleufi, comme'. nous Vavons^remarque, que
lioni.meqtie (Voccasionner?un "sehisme.qiii en ferail Tonctioh des mahules, etanl ttn sacfeinenij ne peui
perir plusieiirs. M;_Fleuri.clitqne celeerit-eslle pre- pas eife feileree.-11 y reconnail quece sacremeht,
inier ou 1'on obsefve Vallegorie desdeiix glaives, "aihsi qne lous Jes atilres, viennent de Ja .tradifion
pour marquer les deux puissances, la spiriiuelle 'el" aposioliqtie'; jiuis il ajoiile .qu'if,esl defeiidu rie
la lemporelle, rievenue si celebre daiis la siiite. reilerer "aucnnsacrenicnt; eequi esl (SvideiniiieiU
6"Te-qualrieme qpuscule esl adresse, comme.le fajix.'Geoffi'oi's'eniendaii-il,lni7iiieinb; lni qui savajt
"jiiccedeni,*au pape Gallixte IV, el a dti rappori .ivec ,.. fori bien qu'on reooit plusieurs fois lapeiiiteiice,
lii lnatiere-des investilures. Geoffroi y eiablit les Veucharistie et riiemele'nntriage? "-. . -
1'eg'es qu'ori doil suivfe -rians l'Eglise sur les tlis- 11° Le "dixiemedcrit esl-suf Jes promf-sses -que Jes
peuses : «"11faut, dil-il, accorder quelqttefois des abbes faisaient aux eveqiies, sous l'e npnvde profes-
ilispenses dans VEglise,noii par inlefel cl par faveur, sion, lorsqifils recevaienl" d-eux Ja beneriiciion.
mais par uife pieiisecondesceiidance,.en pernietlani Geoffroi traile celte profession de simonie.
pour un temps qiielque chose de-moins parfait-, • 12° Leonziemeeslun reglemeh.ide discipliue mij-
jiluldl que de metireJa foi en peiil, avec inlention ^{' iiastiqiie, qui prescrit aux religieux la maiiiererio!)t-'iiJ
de reiablir la regle dans nn temps -eonvenablel i • doivent s'ac"cuser ct se;.,rie!cn3ieNdans le chajiitfe.,-
."Cesi ainsi qtt'en ont agi les bienlietireuxapoires - ,13"- Daiis le douzieme il pai-le de irois vertus
-saintPierreei saint Paul, pbur neppihtscanrialiser necessaires aux pasleurs"de VEglise pdur travajiler
les7uifs; et qtfils ont quelquefois observe, cn dif- titHeinenl atf salnt des aines qui leur.sont" r.onliees,-
(erentes occasions, les ceremonies Tegales, qtioi- ei meine poiirsuhvenir aux bcspins dcs coips. Ces
qu'ils fussent jiersuades de ieuf. iuuliiile. "Letir. " veritis sqfu la jtistice,ia disereiibri ella prevoyance.'
eonduile en cela etail une pieuse condescendance, et - Si Vune ou Vaulre de cesveftus manqtie. aun
-uon ime dissimulaiion troinpetise..« i3n peut atissi, -' pssleiir,'il ne fera aucun bien.-S'il est eqiiitable
conlinue Geoffroi,clianger par dispcnse les coutumes dans ses jugemeuls et -indisoret dansses comman-
des Eglises^et"desmonasteres, mais potir eiablir un (lements, "son indiscr4iion detruira le bien quit
plis grahd bien a la place dTin^moindre...:.' Celui jidiirrait aiteririre de Veijuiie de ses jugemenis. '.
qei dsspense aulreineritdans" VEglise", coniTedil ia J4° 'Le^treiaieiiie est un enirelien eiilre Dieu',
raison et la.vtirii^; iion-seulenieiilil h'a poihl sa qni repfoche" aii pecheur ses crimes et son -ingraii-
lampe allumee, liiais il eteinlcelle des aiilres;'el il tndi), eile pecJieurqhi, recoiinaissant sa Tauie,-Jiii-
ifest poiiit un veritable vicairetle Jestis=Chr-isi,niais plore la-misei'icorde de celui-qu'i! a qffense.'
un aveugle qui conduil "d'aulres aveiigles."i io" T,e quatorzieme esl aussi, en forme .d'entre-
7° D.ins le sixicme ecfit", adresse encore a Caf- -„ tieh.-Dieuy cxiiorle le pcchetir a recbnifaitre ses
lixtell, GeoiTfoitraite delrois proprietes spcciale- - ciimes el aeri ftiife penilence; il lui remel ,devaiu
lneiil' atiacliees a VEglise. Elle' doit eire ea.Tiqiique.'rj, les yeux-les bietifaiis ddnl ilT'a-cohible;.la patience
lib.re el "chasie. Comme cailioliqiie, cllei rie petil u aveclaqitelleJl.a aitendu Lqu'ilreviiu a lui; la boine
eire ni vendue ni aclietee. Conime Tibre, elle ne -avec" laquelie il a arecherehe et fappele-lorsqtiMi;
i.loit jioint etre souniise.a la puissance seeuliere. s'eloignait^de"Iiii. Le pechehf'avoue ses crimes, eL
Comine chaste, clle iie doit pqini etfe cofronipnc.-" pfie le Seigiieu.rde" ne pas permeilfe qu'il |iefisse,
- parles presenls. Ges trois qiialii.es soni essehlielles''- -nfaisde irii faire.la grace de se.reconnailre verita-
a VEglisepouf etre Vepouse de Jesus Cbrisl. Ce.bon--" blemeiu peeheuf, ct de satisfaire a*a jusiice par de
pasteur cherche une epouse lidele, el ne veui point dignes fiuiiis de penitence avanl qu,e de moufir.TI le ,
dTme infidele; II s'unit".a celje qui "est libre-, ei . prie de lnl inspirer une tendre compassion pour ses
rpjefte l'esclave : il aime une epousechaste, ' "eia .freres, aiin qtfil les reprenne daiis lelirs fatites ayec'
iKH-ieurde celle qui est corrompue. - , dottccurel cliarite, etqif il les; corrige sans hairie ei.
= 8° Le sepiieme opuscule renferme des exjilica- sniis hatileur. --'*.-"-
lions all6goriques de l'arched'alliance et duiaber- TC? Le qtiinzieme.esl.une concession etun gemis-
nacle. II esl adresse a detix religieux nomines lla-^ seiiicnt du.pecheiir, qui deplore son elai en expo-.
nieliii et Andre,. pour lesqueisGeqffroi ayailuiie " sani totites sesiniseres,'sc representant lout ce qfiSv
affeciion particuliere. C'est pnur leur- eoiisolalion Diefi a fait pourTui"."Apres avoir confesse s-as cri-
quil Jeur adresse ce jietit ecrii," qtii couLienl des" mes.et reconnuVinipossibiliie- oti ilest- d'en sortir."
- instrtictions Lres-solides-sur les vertus clirejienties par luiineme, il se rassiire. par la vtte, de Ja loule- .
ei religieuses; * '"'---. - -", " puissanceetdeJainisencortJe^e Dieii, quiiie jier- ;
5° DiiJisle liuiliemc, Geoffroi exjiliqpe qucls Konl iiielleiit pas^-aitii j-cclicur pr-nitent de "desespeier de
 ABBAS GOFFRiDUS VINDOCINENSIS.
son salnt; il espere "qtfen cohfessant humhlement A, Benx corps, dont le pr.einier._a Jesns-Cbrisi pour
sa-misere etson impuissance, el s'ajipuyanl ferme^ cbef, el Vaulre le dlable, sonl, selon nolre coni-
nicnt sur la lonle-puissance de Dieu, 11 obtienrira le inenialeiir, la matiere du Psauiier. Ces deux corps
pardon que Madeleine
'"" penitente "obtinl _{>ar ses. JS<;foni iinc gtierre conti.nuelle. Celni qtii a Jesus-
-' - - ChrisLpotir cbef veulTe salul-des liommes,.l'amfe
' Li-mes. . ... '-,_-' -
170LTn"econrie pricre "aJesus-Clirist pour iniplo- iie clferche qifa Jes perdre. .
rer sa miserlcorrie., • "..-.• "- 2° LTnU-iiiiondeVatiieur des jisanfnes esl de de-
' 18* --livrer legeifre Iiiimain de irois genres de mori de-
Liie p' iere; aTa saiiile. Vier.ge en fonrie
dliymnVon tie piose:" - __ - sjgnes'dans l;Evangiie par la morl.ile la jeune fille
j'9°4 Trois-Iiymnes ou proses snr la peiiiiGn.eede" resstiscJ eedans lamaison, pareejle dti jeune bomme
Madeleihe; qui paraisseul iivoir eie riestinees a faire qifo» portait (iois la ville de Naim, ei par celle xle
pariie de VoflieedeceUe sainie, a "Vepres,, -
a Jila- -Lazare.-La niorl de _lajeune fille csluneimaqe de
lines""eta Laudes:- ".' - _ ,- . ._ "-" -- ..cetixqui peclieiu par pensees : la riidrl"du jeune
'
20° Lcs-oprscules de G^offroisonlsitivis de onze Tioinme ieprebeuieceux qui joignent l'aciiori niati-
sermons; savoir, quairc sur-ia naissanee _deJesus- . -vaise a la pensee; enlin Lazare esl -la (igure de ces
GhiTt, un-sur la Restir.rectioii, tin sur VAscensibn, peclieurs inveieres-qui ont"viei.liidansje crime. A
un snr la Ptirificaiifm, un pour loules les felesde la Voccasion de laj-esiirieclionde Lazare, uolre au-
sainie Vierge (rians lequel le predicalenr faiiiisage teur elarilitiJe la iuaniere la plns piecise la-necessite
de 17/?.tnfe de Theophile. Voy. 1'aiiiclti MAUBODE),,ric confesser ses pecbes au pretre. il-ifest pas nioiiis
unsur Marie-Jfcla-ik lciiie, que ijolre "anieiii cbnlonri, jrj;'exacl lorsqifil.par.le rie Veiicharisiie, dti.|)ecJie ori-.
eomme la pJtipari.des aulres ecrivains depuisS. Gre- ginel, del.a riilTerencedes deux alliahccs, tle Ia force
goire le-Giand.-avec la feuime jieclieiesse; un sur le ei deTn graluiie de la gracevde la borine " volonte que
lon larron,-un stir la feie de S. Benoit-.Cest moins Dieu dotfne par niiseiicorde, elc. ^- "_.
tin sermon que VabregeTIe!a vie de.ce saint. Mais 5° La fin-.de Vautetir -riu.Psautier-esl de iious
I'aiileur y.Taii lin-grarid eioge de -sa regle, et l;u faife arriver ii Jestis-Christ, pour demenv.er dm-
reiianie comme beautonp "pl.tisparfaile ~ que tout ce .nellenienl eii-lui."Geoffroi. est jiersnado que David
qfii a.vait preicrie en cegenre. ., a compose les"psainhes, -sans lenr donner aucuh
^ 21f Led.eruier ouvrage rie Geoffrbi cst un trake lilreii.ijiucun ordre, etque c'esi Esdras qui leur a
«uiresseati.cardinal Pieri.e.rie Le.on siirTorilinaiion dontie les lilres qifils poiieiil-aujoiirdTitii-el les a
des-eveques etViiivesiitnfe. Le P. Sirmond avait ;:raiiges dans Vordfeou nous les voyons (!5). '_[--
«Va!ord eu desseih ~de le supprimer, parce que cet _D. Mabi.lloii, daifs, son.Commeiiiaire stirVOrd-s
ecril.lui avail parti lfeire quiiue" repeiiiion deee Romain"\Mns: ilal., t. II. p. 9), parle (VtinDncien
qtii estdil %ur celte.riiatiere jdans les opuscules 2, .manuscrii . de Vabbaye de"Venti6iiie, qifil riit elre de •
5, i, 5 el 6 dii nieine aiiieuf. Mais ayanl iail refle-' Vabbe "Geoffroi el qiio cet abbe ap"p"o"rla"peul-etr«
xipn qne c'e traiie eiaii dans les deiix lnanusefits Jtii-meme deRome, dii;temps du-pape Uriiaiif II-
tfes onvrages ile Geoffroi, que (Vailleurs e'esl eeltii Ainsi on pciil regarder cet ancienniainiscril de
donl s'esl servi. Fraucois Turrian.et qifji contient 1'Ortlre Romain, qui, au- jugemeiit de D. Mabfllun,--
ries-nriditions considerables, il n,'a, pas crtt ilevoir seraii d'une grande titilite pour corriger Ies Impri-
reiranchef _un eciit donton ne peul douter-qtie~ r hies, coniine uii.monuineiii^tlu" -zcle !de Geoifrgi f.o.r
r;ibbe de Yendome ne soif auleur. _-- L.-les ceremonies de VEglise.
22° On conserve. daiis 1'abhayedeSaint-Gerihain - -L'abbe,Geoffroi a toiijonrs] ele regarde avec r,ii-
des Pres, iin gros niamfserilou se irouve un com- son coriime une desltimieres iesou siecle.Les ecrils
Kienlaire snr lesciiiquaiite preiifiers psamnes Tle - que nous ayons deTtii domienl une iriee ,lres-:rvan-
l.avid, sous le ubm dc Geoflioi, abbe de. Veiidome: --tageuse de, sa "eapacile. .Ou y.reconiiaii aisement
Goflfidilqbbalis, Vindqciiicnsis Expositio supef L --qtt'il elailverse dans-Io leciure 3e VEcriture et dcs
psnlnios-(Mms.,-Bibl.-bibl.,^. 1120".n. 19i).-,-Ge. Peres, el lie,5-habi!e d.ms- le droit fajion.I! -elau
inanuscril, qiii a.apparlemi antrefois a Vabbiiyede - dii.n cournge-fcrmc el iulrepide, sans respeclTnt- '
Vendbme, parail-eue de Vauieur; !e"caraclere,-de main, zeie jiour la foi, leT:on drdfe et ia discipline,
fornte carree, c_i. certainenieni dit comuienceriient loujotirs pret'a -_en prendre la tiefeuse comre qui-
•i(i xii 0 sierl_..Kiieqiiijfarant.ee conimentaire avec eonqtiey donnait iutcifuer Les-qiialites dti cteur
]es auirrs ecriis d.e Geoffroi, pn y, Irouye certaines Teponriaienlen. Jtii a celles de Vcsprit, "elia piete
exjfressibns qni-liii sonl pnrliculiei^s. Tomes ces egiilail_otis.iirpassait meme la science. 1!eiaii bien-
circpiistances reuuies enseiuljle senibleiit persuader faisanl,-liheral, vrai ami_, enrienii. dti vieej <ie la
qtie
- cVsrune-proriiiciion de la-piume de cet alibe. flaiierie el de Ja dissiniulation. U s'acquil par la-
L'ouvrage esl plutoiune glose assez, eleridue Vcslinfe des papes, des eartlinaiix, des priuces .ef
qifun comnientiiire cri" forme.' L';uileur.y doime des pritices?es,r des prelats cl dc tbusTes" granris"
(T.ffcrenles inLerprelalions.iiioralcsde ceuains mpls _,Jiommesde son siecle, avec lesqnels ilTuL en rela-
sans s':fsireindre ii une explicalion suivie.ries ver- D Xion, comlne o"nle voitlpar-ses letties. H y en a
scts". Celait le genie tlu siede. 11 cite qnelqtiefois qtieiques-iiiies de forl vives,^iueiue paru.i cclles qtti
les Peres, el plus souyeiit saiul Augusiin qtie Jes soiii adressee.s ades papeset- ades evcques. Telle
smires. II fiiil aussi usagc des auteurs .profanes;, esl laTetlrcquil ecfivii a Pascal II aprcs que celui-r-
mais Lres raremcnl. Teieiiee,. Horace,-Juvenal," ci eiU-accorrieJesTnvestiiures a 'Vempereitr IJenri
Lueain s'y-irouyeni ciles.^ "-_- ''.--• -_V. Telles sonl jflusieursaulres ltitres iijiressees a
-
J L'cxplication iiu preinier psaiime est preeeriee Renaud d'A,ugers- et a Gerard_d'Angou!etne. Mais
(Ptine prefacc ou il coujnieuce par doniier ia defini- " on doii regarrier cetle vivacite cbrnme rellet de son.
iion de la propheiie, c?i gen.eral.' Cesi, di(-il,;tuie zele et rieThorrcnrquTl avait dc .lonl ce qui lui .
icispiralion divineJ_.I,r8/)/ic/.iflest divina inspiratio;.. paraissaifconLraire a Vequile, ati lfoii orrire et atix.
U cn-dislingue trois espgces par.rappbri.au'preseiit, saijiies fegles.- 11y a phis rie grandeur ifaine ei de
a Vavenii el au -passeilfla divise ericore en ,pro- . ndblesse dansies "ecrils de GcofaToiqne, ti-relegance
pheiie, exprimee par- pafoles, par -vision, on en - -el depoliiessc. Toniefois si la diciiou ifon esl pa.c
songe ei par aclion. Le Psamier esi• une prophelie - purc; elle est- naliirelle, el Vatttetir s?exprime avcr
(ie Vavenir 'exprimeepar paibies. une facilite qui le faii " ' lire" avee plaisir, surioa!.
II. cbnsidere dans ce livre, selon la melhoile drs . dans ses leilres. ...
phUos6pb.es : 1° .La maliere, Vinlcnlion.et la.fin. "Cpsi aux soins de Jacqucs-Sirmond qu.e iiout-
(13) Scienrium^esi.qnod Prophela psalmos inordi-. propheta "ct sacerdbs ' eqs emendaviif-
' iniiiulrylt e<-
- ' -" ' -
Jiatos^ inlimlaios, : inemeiidatos diinisii;" Esdras' ordiriavit. . .
 25 NOTITIA LITTERARIA. , , 66
sommes redevables de Vedition des cpuvres ile Geof- A Saintes, atixqnels Pascal II ecrivit a ce sujct. Ulger,
froi de Yeiiddme, qtie ce Pere ptiblia.Van 1610 sur eveqtied'Angers, voului faire la meme cbose (lih.ni,
denx mantiscfils, liurdc Viibhaye de Ia Couiiire au ep. 12) etpreteniiit qne le'ooncjle de Clermont avait
Wiins, Vaiilie de celle de la Triuiie de Yeiiribme. ordoune que Jes ev-quo.s iireraienl des nioines un
Liiriiietir a joiut aux lenres tles npies ires-impoi> tribtu aiinuel pour le rachat ries aulels. Litbbe rie
tanles qui servent iion sculemenl a faire conuaiire Venilonje s'opposa-a>Elger el lui'c(:riyil'iine lenre
'- les personnes4uixqneileseV.es soiil<:ecriie.s,~"inaisqui danslaqiielle il di( qtfil sail ce qui s'cs.( passeriai-s
repamlciil -encore beancoup de Jiiniiere sur les cc co;ici!e, y ayanl assisle; que le"rachal ili-sfglisen.
Jetircs menits,-on dcn:iant des bid.iircissemeius snr qifon iipjielle ordiiiaireinenl aulels, y a <le coiitiaiiiiie
Jcs y soni-iraiices. Crlte edition patul cointne tme simonie par Vaulorite apostoliqtie. II
- Vanmafieresqui
iuTO, en un volume in-S°, aParis, chez ,Je:in ajotile que si le raclial des auiels, qui ni- se payaii.
JSiveile pour. Seb.istien Cramoisy ;'-elle a eteim^- que diins ireule ahs, thi.iis qiiaiante, cl quel(|iiefos
ree dans Ie recueil des ouyrage» dti P. Sirmoiid menie daii.s soixaute, a ete reganleel coiidamue par
iinprime.a Paris el a Yenisei On a mis da.ns Ia pre- le pape comme uiie vniie simoiiie, jl ifa pas jicrniis
face, qui est a-la iqle dii troisieme tome de ce re^ qiie les eveqtfes exigeassentun droilanniicl; qifitn-
- cueil, mie leltre de ValiheGeolfroi aiix rcligieux <le iremeiil il aurait -comiahine ime siinouie. qui ue se
.Cluiii__et-qutTqttesTaits roncernanl cel ablie, qui comniellail qifune fois daus Ja.vie, poti.ry cn stib-
avaieni ecliajipe ;ui P.^Sirmonil dans la premiere slittier fnie aulre.qtii se commelirail loiis Jes ans.
editiori, ou donl ilTfavaii. poinl eti connaissance. Daluzefp. i99), dans ses nolessurle deci eldeGra-
Les oetivres deGeoffroi se-iruiivciil cncore dans le n -tien.est le-"prem'ierq'iiailprisoccasion rie cetlelelire
second tbme rin siipj.leinenl d_ela Biblioiheque des. rieGeoffroi ponr.Vacctiser de iemiriti, prelenriiint
Peres, de Vedition de Paris, page 487; ci.dansle qifil a fetranclie ceite clause dti cauoti du concile rie
. vingtet iinieme tome de celle de Lyon. II ify a pas Clermonl i-salvo ulique episcoporum censn cinnuo,
cVaulres etiilibris des onvrages de Geoffroi, si. ce quem ex eisdem qliaribus -liabere Siditi snnl. 11'faut
ifest de quelques leitres ou 4crils" paiiiculiers, qni - iivoiier que la "qualificalioiide lem/riti ifaiiraii rien
ont eie impiimes" sejiaremeiil dans cVautres cbllec- de trnp dtir si Geolfroi elait 'veritalilemeiil- coiipnhle
ll ms. Cesi airisi queJHeldior Gohiasl a fail -impri- ducrime.doTil oii.Vaccttse. Mais rieir n.'eslplns aise
iner a Ila;iovre_,-1'an46'JJ, le traiie De fordination qtie rie prquver son innoreiice el (ieiletruife les faiblcs
- des.6viqu.esel cle rmeestilure "desIqiques; a la shite raisbns sttr lesqtielles JJaliizels'apptiie.HTatil tVabor.d
de VApoIogierie Veniperetif Henri IV.-Avant meme retnarquer qtie Balttze elail jetme lorsquil fu ses
. Veriiiiontlti P. Sirmond, Francpis Jurel avait inse- notes sur Gratien et ifavail pasalorsles lumieres
re daus scs ubles snr les leitres d'Vves "deChaiires qiii oni depuisrendu son nom si celebre dansja re-
xles fr._gmenis-cohsiderables"du traile DeTordina- jiublique des lellres. Ce critiqtte a donc suppose
~liGnct de ('inreslilurc. - - - "
qtfily.avail. deiix editionsidii coucile i!e Clermoiil,
Poiir nepaslai&serjmparfait 1'artieledeGeoffrbi, Time generale ..cohiniune ofi se trony.e .lii clanse".
nous uous ci-oybucoblige de le laver diin reproche _eii question, el Vatitre -pfopre.a Vabbiiye de Ven-
injusle.qiii lui a eie Tait par deux criiiqiies" moder- d6ine,oii elle a etc reirancliee. 11 eiabl.l sou
nes, :iu:sujel d'un canori riu coiicile de Clermont en. sysleme, 1° sur le caiinlaire' de Ventloine, ou, selon
Auvergne, quoique les auteurs du. Nouveau iraiie rL liii, le canpn sur le rachat des auiels fut en fnen.e
de diplomalique aieulsi solidement deiruil Vaccusa- lemps transerit et falsilie; 2° shr la, lellrede Pas-
tion calomnieuse formee cpnlrecel illusLre abbc, caPII, tronqtfee parrapporlii celle clanse essentielle.
. qifil-semble qne nous pourrions nons dispenser rie A IVgarddela pretendiie falsilicalion dticanon de
jirendre ceilc peine; mais c'est ici ie lieu.de le .. Clcrinont, daus le cartulaire deVendbine, JJaluze
fiiire.Xominenconsiiar metlre le leeleur au faitde .ii'av,ail.poinl vu ce cailulaire, il ne ciie ni temoin, ni
ce qtii donna oceasion au canon dtt concileTenu auteur.qtiidepose ensafayeur. Commenl dotie a-t-il
I';iu 1095 a Cleftiioni en "Ativergne,alin qtfil -saelie pu avancer qne le canori sur le rachat des rcnies
Veialdela question, qtie lesaccusaienrsdeGeoffroi aete en mwne lemps transcrit cl falsilie_?~D'ou Va-l-il
jiaiaisseiit tfavoir eniendue ni Vtin ni Vaiitre".;
(Vicle appris? Peul-eire a-t-il.-conclu que Geoffroi avait
SlitM.,nol. in.ep.12 qd Ulger.Jik. m; FLEOR.Bisl. falsifiece canon,"pafce qtfil en euvoya" copie ii-1'e-
erc/cs.i. Jiv- LXIV,n. 29,-p. 609.) On saitque veqne d'Angeis. Mais, .ponr parler avec les au.teiirs-
- loules.les _XfH,
eglises sonu par ie droit-.conimtm, sous la du Nmtvcdu traili- cie diplomatique, qtiantl Geouioi _
piiissanee "des eveqyes et .ii Jeuf- disposition. Lrirs ifaurail eu ni coiiscienee-ni hontieur, etail-il assez
. "rioncqifou offrait des eglises aux lnonasteres pour deponrvu de bon sens' pottr souteiiir-ses droits vis-
les posseder, iletait iiecessaire (favoir J'agrement a-vis diiii eveqtte, a la , faveur.de la falsificaiioit
desjirblaxs, qui, en les accordant aux iuoines, exi- - qu-.iiauraii faite an canon diin concilc donl 1a mc-
geaient qifiis letir payassenl un droii ou une cer- moireetail-i.outt!,recenie? Mille bouches se seraieiu
i.aine^ somme diirgeiit en "bes lenips niarques, elevees contre celte iniposlureinauifesle. II faurirail
c'esl-a-dire a- lotites les muialions de cetix' qiii done ati moins, qi.eBahize eui prodiiil tm cartulaire-
desservaicnt ces egiises^ Ce droil se noinmaii ra- D de Vendbme (VoiiJa _clau.se-favorable aux eveqnesJ
-ckai, aTimilalion dti raciial des fiefs-attx--mula- . fuiieirancbee, pouretayer tine preiculioii-si eirange.
tions de seigneurs, ei on les nominait, raclnit cfau- Mais c'esi ce qtiil ifa poiiil faii, cl ce qtie personne
. Uls,~rcdemptio cillarium,- parce qffbn riislinguait nefefa jamais. Nous (lonnons " Iiarriimenl siir cela !e
Veglise ct Vauiel; on appelail iglise, les riimes defi a lous les critiques. _ ;
"ei iiulres. reveiiits iixes; et uulels,- Ies. oblations Pour ce-qui.esi.de ia leilre de Paseal II, dans la-
-i;i_ le «asiiei, ,qiie- Jes -l.u.pies laissaieiu ordi- quelle Baluzc'a "preienduque la clatise avait eie
iiairement .a ceux qtii desservaient Veglise. Le coii- supprimee, "riotisavons en main de quoi cpnfondre
«!e deCler.-noiit condamna ce rachal (('atitel comme Vaccusaieur, en defruisanl sans ressourceie fqude;
ime simonie delestable, conseivaiU.ioiiiefois aux nio- menl.de liiccusatioh. D. Mariene,'eii ehercbani par
nasteres les auiels bu les dimes dont ils-ciaieni en louie Ja France des menfoires pour Ie~Gultia Cltri-
potsassion dejiuis 30 ans :sauf te cens annuel aux siiana, pour ses gfandes collections el po.ur Veriition
iveques, c'esi-a-dire, dit Fletiry, Titiieienne" rede- des leitresdes jiapes, a copie surle caiinlaire de
vanee nommee synojJiquCou calhedratiquei Apres Vendbme celle de Pascal II avec Vexaetiltide la plus
le concile de Clermoni (SIRM.Jbid=), il y eul des scrupuleuse; nous Vavonssous Iesyeux,cetl"e leiirer
evequesqiii.a la jriace du lachaiiles auieis, qui ne el nous y lisons expressemeni ces paroles, salvo
.sepayalml que dans iin imervaile de phiirieurs an • ulique episcopomin sxjnodaii censu. La voila done
nees, voulurenl exigefun ir.but ou dr.oii.annuel. daiis le cariulairedeVeiiribme.cetie fanicuse clause,
D« ee nombre litreiu Ives de Cliarlres cl Ranulfe de qtfonaccusc GeoBfoi dvavoir siijiprimeo, etce.quj-.
 5? GOFFRIDI.ABBATIS ViNDOClNENSIS.
mdriteune attenlion parliculiere, ellebteVequivoqtie A spmme pareille a celle que le canon Ieur avait fait
-d'flmi«o'cejisn,eh y substiiuaiUsj/Horfa/?. perdre, en la repariissant sur un cerlain nombre
Que deviennenl a present Vaccusaiioride Baliize d'annees. Mais si la somme exigee a cliaque mtiia-
et ladeclamaiion de Simon? Une acctisation de fattx -. lion de pretre elait sinioriiaqne, la repariiiionqtfon
conlre uu ablie de Vordreiie Saini-Benoi!, quelqite eii faisait sur plusieurs annees ne Veiait pas moins.
d singiierjffil ful par ses iumieres, sa droiture, son Tel esl 1'abtis conlre leqtiel s'e!eva Geoffroi dans sa
i itegriie, sa piete, ctail.irop "dit goril de Siinon, si letirea Ulger, eveque-tVAngers. Le pape Pascat II,
coiiifu par ses emporiemenls pour_ne pas Variopler successeur immetliai d'Lrbain II, s'ctait dejadeclare
s.ns examen. j.Peiit-6'h'rien rieplus hardi, s'ecrie-r- conlre le nieme abus dans une lettre a Yves de
i-il (Leit.crit. t~\ de Basle.-p. 134), que Vaction de Charlres el a Ranulphe de Saintes, ou il traite celie_
G -,(ffroi, abbe de Vendbme, qui;,pour exempler ses fatssse inlerpretalion tin canon du concile de Cler-
moines diiiie certaine somme d'argent quTIspayaient iiiont d'arlifice invenle pohr pallier la simonie, el
atix eveques, qu'on riommait le rachal des autels, letir ordonne d'exeeuter Ie"decrel du concile, les
falsifia le canon du concile de Clermbnl oii il eiait' faisanl ineme souvenir qif ils y ont assisle. 11est yi-.
faii. mention de ce rachat?.... Geoffrbi.availble du sible par la que Geoffi;o,i,bien loiii de s'ecarler de
canoii de ce concHe de Clermont ceite clause, sttlvo ce qui avail ete riecide et regle a Clermont, s^y con-
vtique, etc. Geoffroi est stiflisamnieni jusiifie par ee forniait au jtigemenlbti pape;"el qifauconlraire Ies
que nous avonsdil conlre une lelle accusation; i! bveqties qui exigeaient tin cens annuel des moines
reste seulemenl a savoirsi cet abbe a preiendu que niepris:iieiit el -violaieiii,la decision de ce concile,
ie troisieme carion du *oncile de Clermoni aitfait jj puisque Pascal l'oppose a Vexactiondes prelats. Est-
perdre aux eveques ieur cens anntiel -sur les cures , il quelqifun, apres cela, qui puissepenserque Geof-
des monasieres." -_- . froi ait falsifie le canon du coneile rie Clerinoul?"Si
Les eveques elaient depuis Ionglempseri posses- Baluze avait fail ces reflexions-,lamais ilifauiait
sion de lever sur ces cures un cens annuel appele forme,- contre.un abbii aussi respeelahle que Geoffroi
synorial ou catlieriralique (JVOMD. traiii de Dipt.,- de Vendome, une pareille aecusalion. Disons plus",
p. 209). Mais eri France cetie exaciion ful accoiri- sil-avail compris Vetat rie la question, qui aete si
pagnee d'une atitre," conriamnee Comme sinioniaqtie bien eclaircie par le P.-Sirmontl dans ses noies snr-
par un cajion du concile de Clermoiit. A chaqtie ,la leltre de Gtoffroi a Uiger, il ne seritit point lombe
inuiatioti des cures ou vicaires charges de desservir, dans cet exces : ei ii y a lieu d'eire surpris quityant
ies eglises. paroissiales, surtoul lorsque des tnaiiis - eu occasion de reconiiaitre el de desavouer une si
des seculiers elles pa»s:fienl dans celles des regnliers grande meprise, surtout Jorsqif il a publie Vouvrage'
. (SIRM.,no/. in eji. 12, lib\ iu), les eveques exigeaient de M. de Marca, De la concorde rfa sacerdoceet de
une^somme qtfon nommail le rachai des auiels.' 1'empire, il ifaitpas rendua Vabte Geoffroi ' la ju.s-
Apresla conriairiiiationjiienie decet abusVplusieurs tiee qu'il iui devail. -
s'aviserent d'augmenier leur ceils annuel d'une

'
-
,; ; GOFFRIDI-^ .; :
;•;"
. ABBATIS VINDOCINENSIS S. PRISC^ GARMNALIS -,

OPERA* -:.
'...!•

' SERMONES.-.'".'-
EPISTOLiE, OPUSCntA,
' - ' - -\ ,
-. ~" -. Jaeobus SIRMONDUS, . '

SesietaliiJesu Presbytei',"primum iti lucem eruit, ac nolis epistolas iUuslfavit, anno MDCX..

ILLUSTRISSIMO PRINCIPI

. DUGI VINDOCINENSI, BRITANNIiEARMORIC/E PROREGI. ; ,

Q«o tempore, princeps illuslrissime, Vindocineiisis principalus codicilloslregis optimi palris luVliberalitate
adepius es, non magis ille, ut equidem senlio, quain le esselindulgenlia, quam singularem erga Vindocine.nsei.
ipjos providentiam behignilatemquedeclaravU. Hoc agens nimimm, ut quibus glorjosum atque mtspiccilum
ipsius el majorum imperiwn (uerat, idem per le ac posteros luos cohlinuaretur: el novo qua&iexorlu- claris-
simum Borbonicedomus sidus, quo radidnie diulissime floruerani, iterum illis le duce ajfulgerel, Hubui sane
Vindocinum, ex quo ad Odonem Burgundum, ne allhts repel.am,dotati Adelcaconjugis, Fidconis Nerrce An-
d '{jatorum comitis fditUjdonaiiorietranslatum esl, egregiossemperac rebtts geslh hiciytos.pnncipcs,Fulconet,_
59 VITA. . , 50.
liurchardos_ Goffndos, Joannei, Hugones et aliqs ; sed nunquam nique nobiliores, neque armorum aul.pic-.
Uttis glnria illuslriores, quam Borbonios J. ut lanto" scilicet cceteris laudibus prm_celterent,__quanto,'regii
practn~
gativa sanguinis anteibnnt.Untfe non sine divino quodam consilid faclum videtuf, ut Vindoc.inensis lwnor~
regiw qudndam hcvreditatis poiiio, cum dominos antea swpe mulassel',' dcper siugula ferecomilum suorum
ca-.xilafamilias atternassel, in hctc tandeni ul sibi .honoripcael, forlunalcfregali slifpe conquieril : cum ctb
Joarine-Borbonio Marchim cohiile, qufabavi tuiabavus fuil, per quem comiimnVindocineusium familia in
Borboniam inseria est, dd Henricum usque IVi palrem luum, regum fortissimum el clemenlissimum,'Borbo-
niqnim Vindocini -pfincipum stemma recta el nusquam interruplaserie decurfat; qiios oinnesaut summi in
Gallia gesti magislraiu',administratq>que provinciw, aut triumpliaies deviclis hoslibus adorete, aul parta
denique fel exlernd vet.avila regna nobilitarunt. Ex quo quidem pratsdga jammerite serilitinl ~Vindoc}tienscs
tui,-quole majorum luorum decora vocent; qitid sibiexpalerno de le jiidicio spondere:debe'ant; quid-pbsieris
luis Vindociiii fuluris ducibits: quibus ut novamfamUiqm ducis, novum eliam, quod eximictlia'cindotes'tua
pqllicelur, ad iriimorlalem -nominis famam ilerosfendes. Goffridus,vero^noster, si asl vitam rediret, "quanfopere
sibi operibiisquesuislepolissimum' ducelucem. redditam gralularelur ? aut cujus:illa anspiiiisjn publicurii _
cxire tnallet, qtuimtnis,Jn cujtts -ipse 'tuiela-el patrocinio, si vivefet, versaretiir? Sedtibj prcelerea dvbe-~
bunliir. Nam si fundi domiriumfrticlus sequuniur, quis non inlelligat, quod in Vindocinensi otitn agro sdltim,
ttalumque sit_ libi unicleberii ad, quemjntegra Vindocini possessio pleno ac solido jtire transfusa est,? Hoc
ergo majorejnm fiducia, quo jiisliofe obseqnio, ,ad le cum proxeneta suonunc veriit ..rojjuntquepariler -;
ipse",ulAunc ejus ingeniifelum ipsiusvice fdveas, etquod jurqli olim comiies Viridocinenses.moncislerio.suo
prmsitlium spoponderunt, id ratum.ttcperpetunm esse veiis; ego, ut tenue hffc specimenpjficii, ad dediiisshni
qiiinii auctaranientum placidits ixcipias; fainiiiainque ordinis nostri itniversain, paterni Jtceres exempli,~qua
ipsuni vides, benignitale^cUmenliaqiieiueare.^ J s .-, -. ., ; _~ . -
- " .
Llluslrissimw~A;t._
" -'.•.-'-'*_''. " "
' .- - - —-' ' .-, Dediii_ssimiisr" -. '•• -
-_ *- -
_----.-. .. • .. Jacobus Sirmontius, Socieiatis Jesu. ,,

LECTORI.

Gofffidi abbaiis, quo.d jure niireris, neqtte apud A lur. Epistolasib opmsculis et sermoiiibus;sejiinxi-
illorum temporum Iiistofieos," neqtte apud eos qui mus. Permista enim et confttsa inntroque" erant
nosira vel avorum inemoria illristrium scriplorum : omnia. Sed iii epistolis, quiajn codice Vindocinensi
indices texnerunt, ulla usquam estjnenlio. Huic nos perpaucaj erant, Cenomaiinensem seciui" snmus ;
silentioiil.aliqua exparle medefenuir, vitsebrevia- ordirie eLiam intaclo,. nisi. quodepisiqlas aliqtiot,
rimn ex ejus ipsiusepistolis collegimiis : Uim aliquot .fliise «xtra.-iordinem, ulpole post-primam, "opinor,
deinceps ejusdem sevi de illo.leslimonia, indii6*jiam .collectioriem a Goffridoscripise, inter alios iracialus
Francisci Torrensis nostri elogio ; cujns Tdiligenliae ~ et sermones spafsae legebantur (quibus el^asteriscos .
Opera," qua? caitefos fugisse yi- in indiee, ul-tui quoque sinl judicii, pfseflximus)
-ro).\t<r-op_io.v.Goffiidi
-(lebaniur, minime iaiuerunl. lnediiione porro adof- stiis.quasque locis ad caiteras adjecimus : lotumqiie
"
nanda binis exemplafibus ariliqttoe et prqbse uiroqtie ulrarrimque eorptislevandi fastidi.i gratia in libros.
lioiae usi smniis. Nam prseler Cenomanniciim; qupd quinque parlill stimus": cuni, lectoribus. plerumque
e S. Petri de CtiU.ira coenoliio nacli jam eramus, idem quod iter facieiitibusevenire" soleat, quibus,
alieruni noliis e monastei-io-siiosuppeditavit prolixa - ut Numatianus ail:__--. ,-
et siiignlaris I). Michaelis Subleii abbatis Vindoci-
•
nensis iiimi.fiiitasi. Ciii"qiiidem. optiseula dno, xm R' J:ntervail'a
' vitvfessisprtestarevidelnr,
i.iempe, acxvm debenms, qmeln aliero desideraban- , Qui nqtat inscfiplus milliit multqlapis.

€QFFR1D! V-ITA.-

&offrido palria fuit.iii .Anriegavis : genns clanim-
in primis ac nobile, -quodindieal rjus ^pistqlal^l eL
alise, in qtiibus Jlairialdtim . Credonis .dominuin, el
Slauficiuin ejus filitim coiisan_guineos stios yocat.
Etluc^Uis 9. Guarnerio arcbidiacono A.ndegaveitsi,
niagislroflue.nsiis Guiljeluio, ad quem libro ,iv scri-
liil; prima ajlale.inler iuomiclios Viiulocinensis mo-
nasierii , qtiod Goffiidtfs Martellus coriies paucis
anle annis in Caniulum' iiiiibiis" fundarai, nomen
dedit. Necmulto posl, novitius adbuc cfjuveEis, «G
 M GGFFRIDI ABBATIS VINDOCINKNSIS
diaconus tantum, Bernone moftuo, qiiinius ejusdem A arbilros conlroversis, qme de majoralti et senescal-
.'eoenobii abbas reiiuntiatus esl. Tum ab ivone Carno- cia Franciae ab Andegavorum comitc mq.vebatur.
"lensi episcopo iuanguralus, Roriamque ad Urbanum Slonasterium summa cufa-ei vlgilaniia.rexit, ita v.l
II, Gnibeilime factioiiis metu laiiLantem, profeclus, ntillinn illo lola Gal in, quotl iibii-tinoloco prseriicat,
Jiiimoriali piiiitificcni bcnelicio devinxil, pecunia ea seiate ordinalitis babereiur. et qnanqiiain "noii-
"tiutlc Latcraimm, el lurrim Cresdmtiam feriimefel, rmllis.iisperior viilebniiii-,,ipso. tamen se ad inrifil
":ff.iiincollata. Qjio jiomlne priinns omifiiim- pericni genlinm naiiira proiiiorerii-fnisse scribil. Pj-oveiiiiis
Urbnn<>in se:!e ptfniiiicia "cuin Laterano restituia vero.atque opesexieruas sic ajj_plifi(.-avii,ut mona-
osciilatns esl, A quo et presbyler sucralus, Efccle- steriuni dupio quaiu accepefal; loinpletius «ipiosius-
"siam eiiam B. Prisras, uiidc vi aGtiifbefiinis dejeeti _..que reliqrierit. Sed niulJse illi", nl mos esl , 'tluiri.
.'fiierari! Viiiriocinenses, cnm aniKxa carriiiialis di_gni- ;.antiqti.iillitisjura elpossessiones lucrctur, cmfiviciiiis
.tatepostliminiOi recepit. Reversus in Gallias Salmu- episcopis, abbalibus el principibus viris.-subeunike
rum ari Ligerini uorieni ipso aiino; qiii ftiit Cbrisli molcstiaeei eoiitenJioiies -fuerufil. Jngenio liiil acri
.' 1094, ablliigouelegalo atl Fuiconis Recliini comitis el vivido; quod insflcris-prsecipiie lifieris canoni-
expialioriem aecittis esl. Tuin-seqnenii "mox aiuio biisqtieexercilalum oinnia passim operaciim.singula-
ad celeberrimtiin apiidAjvcrnos coilcilium nb Ur- B fi ejfis.pielaie leslanlur : liberlalem vel uifica a.d
iiuno vocaiiis inieffuil, adfuturus eliarii Laierancusi -Pasclialeiii de-jirrestituris ab eo concessis epislpla ;
Pascbaiis 11,el Romano ilein "Callisli II, a qnjbus flilem ac. sludium etga seriem nposlolieam, cujtis
pafiler evotabalifi', nisi altefum iier brevilas lem- speeialim filii sunl abbates Vindocineiises, ttim" im»
pors,"a!lerifin liietriis aspcritas exclusisset. Urbano ;pens*, qnasjpro ea maximas fecil, lum stisceptorum
Sanc, qiioad^viiiil, tinicftilii jnslar eliartts fniuqttem . ilinerumjab6res-:;iii qnibiis Alpes proEcclesia; Ro- -
"eiiam Viiiriociiii., ac postea Tascbalem niitlemire mariaruiiliiale dtiodecies iranscendit-,' ler eiiam ab
dieftim spatio bospilem liabuil. Callisio aulem veleri - ejus adversariis-caplus est. D'e"obilu niliilcompei-
nocessilutliiie eonjuticlus. et, qtfotltitriiisque rirajuse lum, ad extrema Ilonorii H .lempofa perveiiisse ,
epislqlse-osleiidtiiit, ititiimis.fiiil. Quo, prsclerea in •Honorii:"ipsjus adJSoffridum.litlflrse, anno 1129 scri-
tiiiinero aptid Ludovictim VI regem - Goffridi nom.en. -plseflJem.faciuiit. "~
fuerit/lioc declarai, quod a"fege delectus" esl inter

'
_" -,-". -: ; , , .. ; - TESTTMOiNIA- •; ,.-;-. _ ;. ;-.

Veteruu) aliquot.ejusdem {Btatisscri.ptonim, et neotericl.

" unius.de Goffrido. abb&te
. . - - VTndocihensi. ---..-

C igiinr liari suseejila IcgaJione,-n.t vigor apostolicse

oberiieniise majori a nobis iraeiaretiiV aucioritate,
Ihigotiis arihiepiscopi Lttgdunensis, .sedis lapostottcm -venerabilem fralrem.«oslrnm' Rilurjco.nsem -arehi-
• leqati, tiifercv.de Fulconis Bechini comitis dbsolu- '
- tione, cuiGojfrjdus inierfuil. - \ . episcopuiri eyseciitioiiis liiijus""arihiljuimiis^socinm :
"_. "et sic smnd posili fratretn comitis*,queni captum
• lliigo Lugtiiniensis arcbiepiscopiis. , aposloliese aiidiebamiiSf-eonsiillo ariivimtis, qaem iia riesipieri-
sedis legali.is. iiileclissiniis in Cbrislo fralribus ar-s 'leni,.iiiveninuis,_iufereb:i'lur a.b oinnibns. ulpror-
cliiepiseopis. episcopis,abbatilms, et omnibns sanclse sns.inutileel vannm .viderettir regendie ei jiatrire
Dei Eeclesiifi fideliliiis, snlulem: Commuiiioriliotloxo- comniiliere principalum,' quisibi et olnnibus sitil-
fum omniiim notiiia; iradere (ligniTinjudicaviinus, tilia stia facuisfiiissel imiijlii -: usqiie arieo.ui ncc
qnaliter ex prieeeplo. dotiiiiiinoslri'papae- Urbani per manus nosI/as_n caplipnevellet eripi. Vcnimus
pro eausa Fttlconis Anriegaveiisitiincoinitis usque ad iiaque ad coaiiobiiim.S. Florentii.ei in riie niuivi-
fincs Anriegavor-um venie.nrii obeilientiam' snsccpi- , lalis S. Joannis Baplista;, virorum. religi"sornii:
intis, ul eiini a" vinculo anajliematis qiio. diutino episcoporuiii el .niibaliim,- qiii- invitali -.adveueraiu,
tejiipore innoiiaius crat prb"-caplioue fralris sui Fnlconem comilcm parjilum satisfacereaut raiioneni
Gaufririi, quem in bello "publico ceperal, absolvere- reridere",iinanimi-omiiitnri volo cl lamlejabsnlvimus-:
n ms :' cuurtamen ipse'_;comesratioiiemreddere, aut . acceptis.ab eo secijril.uibus, uisi frater ejus melio-
saiisfacere, "aut judicitiin subire." non subterfugerel : rilalem sensus reciperel, e_sprsoceplo tiomiiii hoslji
imosemper paraius cssel :.ct ut virorum probabi- pap-oe,vcl noslro,- aul eoncordiam- facerel.cmri eo,
liuin clerif.ornm el laicorum rclatione cognoviinus, D'aut judiciuni_ sribire paralus-^esset : nec nxnreni-
prsefalns fratef ejus, le-.npore quo c.iplus (u\U, .1' "duceret, de quarurii numerosiinle culpabatuf, abs-
"S.iepbaiiocardinaleRoniaii.c seriis legato )iro miilli- que noslro consilio, cnjus rei gcstse seriem voLis
itiotla injuria, qiiam., irifereb.il Tiironensi Eccle'si;e, _ pandere jtiilicavimns. Religiosorum auterii, qiii ad-
*l,ab"balj S. Miiriiiii Majoris Monaslerii, excommu- - jucfunt. nomiiia" haec suiU.^AIdebcrlns veiierabilis'
iiicaXus eral, et Fulconi liuic principatus Andega- ."'Rilnricensium arebiepiscopus. -Ouveldus- Cenoma-
vensis comiiiUtis abipsoJegato ex pariesaricti Petri jiensis- episcopus.-"Giiillelnitis Jibbas S. Florentii..
doiiaius"eral, qiiein quidem.el ab "avtinciilo stio Berriardiis alibas Majoris Monaslerii. Bernartitis
Ganffrido cbncessurri fuisse, virori.mtprgbabiliuiri de -abbas SSi Sergii el Baccbi. Girardns abbas S.-Al-
«obilibus stiis veraci' cognovimus relalione. 1 ,Nos 'bini. NtialJtis abbas S: I\'icolai.'Baltlr;cus abliasBur-
 EPISTOLA:. .— LIB. I. 34
' '
jrnliensis. Gaufridus abbas - Vinriocinensis. Actum •A - IV. ,
csl anno al)iiicaTnatione'i)omiiiii09ifiputlabb;Uiam1 Callisti II papat epistola ad Goffridum abbatem
S. Florenlii, die feslo S. Joaniiis-Baplislae. Vindocinensem.
- " - II, ~^ Callistns episcopns, servus scrvorum Dei, dilectis-.
Iionis cpiscopiCarnotensis(epist. 40, ad Goffridum)... simo in Chrislofilio suo Gaiifrido Vindoeiiicnsi ab-:
bali, saliiieni.el aposiolicam beneriiclioiieiii.-El tusa
Ivo, bumilis EcclesiseCarnoiensisniinisief. Gaufri- in .Homiitinm Ecclesinm devolionis, etc'- Yide
do.Vindocineiisis monasleiji abbati, ciim dilectione\' Callixlo ' in
salmem. Iistn Epistola 57,92,; flo et 94. -," . II. . " . .
. V. -- "
III. ..... Francisci Torrensis\
' in dntapolegilico pro residenlia-
Hugoiiis
~~de de Cleeriis, mililis Andegav.in Commeniario\ - . pastorum. - . -_ - -.
majqrdlu et SeiiescalciaFrancice, queminiegrum1 Dicere ntitem plebem nliquando elegissecpiscopos,
posl nolas edidimus. .' nul posse iii6do,'acl ha;resiin-de investiturn cccle-
Rex Ludovicus requisivil Fulqonem comilem, ut; sinsiica a- Inicis-accepta "ppfliiiere potest, quam
de gfierra.isla enni juvaret.- .Comesvefo respondit; Romana synoilus .Gregorio Vilppiililice damnavit,"
quqtl niillomodoei servire debebat. Eum namquei el hiicnoiiiine "affecil, ut etiain Goffridus Vimloci-
ex mnjoralu e.t Senescalcia exlncrediiabat. Tunc nensis-abbas vetus auclor, et -vaUle in Scripitiris
rex Ludovicusper Amalricum de Moiile-Forli, avtin- . snnclis eruditus, in libro pe orriinntione episcop. et
ciiltimFtilconis coniitis, ei per Gaurridtim nbbnlem "« iuvestiltira laicorum ad Petrriin cqgnomenlo Leoncm
Viiidocinensem, et Radiilplmin der Balgeniiaco, EcclesiseRomanse cnrdinnlem sfripsii,-et in epi-
mandavii comiii, de omnibtfsisiis et majoribiis aliis siola 7, nd Pascalem pontificem de pao,:o iriilo cum
isiorum corisilio se vefsits coiriilem eniendaiiiruni. fege Tetiionico. -'.._.

GOEFMBI --;
ABBATIS_VINDOCINENSIS,S. PRISCE CARDINALIS,
"
^
---.
;;" EPISTOL^:.;

LIBER PRIMUS.

. EPISTOLATRIMA. C exstitil, aliqua qccasione g "alisqlvat,nisi prius no-r

Dominocharissimo ac venerabili papce Urbanb, Gof- bis.satisfccerit de invasione lerr.a; lioslrai, et de
fridiis suus, reverenliamcum
' purce dileclionis.obse- rcddiiibus, qiios per quatuorarinos .injuste lialmii.'
- . Prscscnlium lillerariim porlilorem virtim rcl-giosum,
guio.
-"__[Sanctiialem vesiram visilare cupiens Romam amslorem jusliliaj el verilatis, el, ul videlur, per
venire disposueram; sed quee adliuc valdc me crit- oirinin zelunvDci liabeniem, bonitns vesira nullate-
ciat febfis quarlana, deliriuil.invititm. El quia.velie .nus dubitet. Ilic esl cnim qui in partibtis nostris,
. adjacet mibi, si' qtiando Deus possedonaverit, ve- quasi primus el maximtis, ctitn Proplieia-clamare
nire usqtie ad vos non pigfitabor,- beaia visiohe non eessat: Quis consurcjel mihi.adversus matignanr
vestra satiari non mcdiocriterbptans. Inierim, Pater les, tiut qiiis slabil ntecum adversus operanlcs iniqui-
. (lulcissime,apud pietatem veslram obtineat servus ialem? (Psal. xcni, IG.)J?a!er benigne, nnper cario-
vesler litteris vcstr.is-benetlici pariler ei salulari."- nes relegens, quamriam seiitenliaiu invcni, qiiac
Santoneiisi episcopo (1),^ humiliier, qua.so, pfseci- Pascbali-papaj ^2) inscribiliir.-ubi neopliylum-.fn-
-
piatis, ne Ebloiie.m, qui vobis sempef iuobctliens clum episcopnm (5)-liarrelicum vocal; cl sicul Si-
(\) Sanlonensi episcopo. Rannulfo; ad •qiiem ' de D
; el novus adbtic. ut Gregorii Magni vorbis nlar, in
'
codem Eblone scribit lib. m, cpisl. 51. ." sancta conversatidne. Nam el Iios qtioque neopbyios
'_"(2) Paichali papje'. Id nominis primo. Exslal liic dici Gregorius voluit, ct ab episcopali grailu mia
canon apud Ivoncm Decreii p. u, cap. 84, cujus cufti Simoniacis annlbemate nrceri. Lib. IV,-epist.
ctiam meminerunl glossogfa.pbi editiouis Romame 5,,ad Vifgilium, el.lib. vu,- epist. U2, ad Syngritim
decretoftim Grntinni i, tj. 1, Quisquis, sed Pascbali et alios:. Et.si enim priinissseculispropier Eccli-si,e
II iribuunt., cunfprimi dicere debuerinl. Pnmier- - neeessilatem creali utriiisque generis episcopi fue-
eiiim ftiisse.vel liic Goffritli Iocus ostend-l, ctim ad ranl non pauci, et in quibusdam praiclare sriccesse-
Urbantmi 11scribal, qui Pasclialem 1.1antecessit. rnl, u.l in Philogonio Anlioclii.ae,.el Ncctario;'Coii-
- (5) Neophy.um faclum episcopum. l^eopbytiis Jioc sianlinopoli,".el Ambrosio Mediolani, et Sitlonio no-
loco nori novitius Cbfistiaiiiis, qtio sensii Apostolus slro aptid Arvernos, el in aliis; poslea lamen, sub-
iieopliyium fieri' velat episcopiim.Lad Timolli. itt, lala nccessitalc, inlerdici, ambiltimqne liomiiium
el synodus Nicaenacan. 2, sed uovititis clerictts, ex ad sncr.os bonorcs repente prosilieiuium.cocrceri
laicorum coetu in sacrtun ordinem recens ascrijUiis, placuit. Synodus sane ATVcrnensisit, noiiditiii edna,
 55 . GOFFRIDI ABBATIS VINDOCINES-iS 30
«loniacum, Ita et neophytum a sancta Ecclesia de- A inopinata neeessitas non defuit, quas mcaavoluntail
bere separari docet et prsecipil. H_ec aulem scn- penilus' g obsliiit. Suiit enim in parlibus noslris
tentia ulriim- inter canonicas recipi debeat, salis quidam satis nobiles (4) genere, sed iriiiltnm igno-
non video. Sed quod niimis iude percipio, paler- b'k-s aclione, milii qnidem carne propinqui, nt
nitale vesira edocente scire desidero." Valeai maje-.-_ liiorib.us el vita longiiiqni. lli de rebus mmiaslcrii,
slas vestra. - cujus, licet indigrius, curam gerere videor, perversas
EPISTOLA II. ."'"'- quastiam exactiones sive coiisueiuriines exlorqueie
Dileelissimo domino' ac venerabili papm Paschaii, laborarit, quas praeriecessofeseonun lon.gc anie per
Goffridits per omnia suus, cum dileclione debitam viqlenliam rebus ipsis impresseranl. Qnos_cuiii per
servitutem. - . . ecclesinstieanr censui-ama" sua' impietalc fevoc re
Ad vos veni.re, oplime Pnler, paraveram 4 quod minime potuissem, ccepi laborare, si qtio modo flecti
qtiiinlb desiderio evplerc ciipiebam, si etiam lingua pottiissenl per priiicipispolesinlem (5).- cujus vide-
mea sileret, tesiis est mibi. paralus ipse qtiem fece-- licet aniecessores nionasleriuin fuifdaverunl, et
ram. Sed duni |i"rompta volunlas.veiiiendi adfuit, bealo Petro ,'in patrinioniiim et alodium (6) pro-
(Edila deintle lom. 11 Cdnc. Gallicep.589)," Aure_-B ,sive e.xaclione quictas auctoriiale et assertione do-
lianensem v iifiiiata, pnulo aiite Gfegorii aeialem, j mini mei regis Francorum Ilenrici, Theodorici eiiam
unitis anui spnlium nooiibytis prxfixerat can.' 9, Carnotens.s cpiscopt consilio, Jiealo principi-apo-
liis verbis.. Ui nullus ex laicis dbsqiie anni "conver- sfqtorum Petro,' ei Rojuan,Tiejus Ecclesia; in aloriinm
satione prmmissa episcopus ordinetur, ita ut intm obiuli et palriirionium. Solunimodo ioci (lefeusioiiem
anui spatiitm a doclis et probajis viris disciplinis el mihi et meis successoribus Anriegavensis pairiae
regulis spirilualibus plenius inslruatur. Al Gregorii principibus reiiuens, ad aposlolica; sedis htinorem
senientiam ct verba secultis esl stio canone Pascha- • scilicet, et ad perpettiam an!iti:i;meaeet snccessorum /
"lis."Sed quotl in eo scrlpium csl -neophylos isios,- meoriiinsalulem..Cuin.vero nepoti meo"Ftilconi ho-
si episcopi liani, h.efetic.osaGregorio appellari, eiim- norem Viiidociiiensem, qiiem P.atri cjus Botloni cui-
dain Burgundioni pater meus Fulco cum-/ili.a sua
apud Gregorium niisquairi legatur, subdiiitjuui v,i- sorore" mea Adela sine mea concessione et assensu
detur. Qit;e causa fortasse cnr de cnnone illo ambi-'
gal Gollridus. Neopbyiorum Lanien lueresin eliam aifle eontiilerat,, donavissem; abbatiam ctnn oiniii-
bus qtiafiiiuc habebat et liabitura erat ipso nepole
Ivo nuncupai epist. 149.
(4) Quidiim saiis nobiles. Praeposiii Qlarionis Saii- -omnes meo-cqncedenie reiiiiui, et iu alibatiam ipsam et
tonuin iiisube, ubi bas consueiudiiies exigebant. res ejus, pro Dei amore, ei nosiro deiigeret
Lib.m,, episl.;38, et lib.v, episl. 20.' ." , et conservaret, nec aliquo inlempore a potestate-
- comilum subtraherel, diligenler ad-
(5) Principis po estalem. Gtiillelmi Aquitani;e du-' Andegavoruiii
eis Itb. v, episi 20 cl 21/ Vindocineuse coenobium lnonui. Qttod ille mullum stippliciter suscepit, et
fuiiriariiiu quitlem Golfridus Martellus comes Aurie- ( sponianea voltmtale hoc se. inibi obmlit juraiiirum.
gavensis, et Agnes ejusuxor: veriim Ag;nes aniea C Untle iiabilo cum Baronibus meis cousilio, me sus-
nupseiai Guillebno comili Aquitano, Giiilielmi Ca-." cepiuritm ad
sacranieitl.tim respondi. Venimns itaqtie
put-siuppa. fllio, ex eoquecoiijiigio prognnliis Guklo ecclesiam BealqeTrinilalis, ibique super lexiuiii
Guillelmi hiijiisc.e"prineipisavtis. Ejtis igiiur proavia Evangeliorum extrinseciis de auro fabricalum et
ftierai Agiies^ftiiitiairix. Monaslerii porro Vindoci-. " super ipsum altare milii ju.ravii, "quod abbaiiam et
nensis deiensoies ernni conies.Pictavensis una cum ctmiias rcs ejus ad bonorem Dei ei beati Pelri
Aiiilcgaveiisi ct Vindociiiensi. Drbantis II, in diplo- qiianlo meliiis possei conservarei; nec nbbaiem bci
innle anni 1098 : Pralerea slaluimus ul AndegaveiiT vel nionacbos se scienie quaiibei occa.jione moie- -
sis, 1'ictavensis,acVindocinensis, comiies omm lem-'m starct; rebus
nec'aliquain consiietudineiii vel vio'enli.1111
eoruni
pore sini defensores el adjutores ejusdem loci ad ho-\ cinensi abbiilia inferrel": nec Jiiii|tinm ab ipsa Yiudo-
. norein aposlolicmscdis. Andegavcnsis comiiis expellerel po-'
".(6) hi pairimomim et alodium. Hoc nutllis locis testiitenr, elia.msi pro aliquibus -rebus comes Ande-
repeiiltir a Golfririo/ Passim eliam. in diplomalis* gnvensis sjbi guerram' inoVeret. Concessit eli.iin rit _
pontificis, aliisque Vindocinensis monaslerii moni-~ quidqriid ab liomiiiiims suis in. loto comiiaiu stio
inenlis, ul in labulis fundalioiiis, cl iii iis quibus monasterium venditutii esset vei daitiin, quaienus
Golfridus comes fundaior (estatur se, cum Vindoci- illud monachi Yindocineiises nbsque. sua vel succes-
iienseiri comitaiuin Fulconi soforis suieiilio donaret,' sorum suortim coniradiclione seu consuetiidine pa-
de monaslerio excepisse, eavisseque rle a potestate ciflce possidercnt, el qtiidquid-inde pro utilitale
Andegavensiuni comiium subiraberetur : quas qui-. inonasterii ngere vellent, liberatri Jacultatein habe-
dem iniegras potius lioc loco subjiciain, iini'. qula*"J) rent. Aciuiri est apttd Castrum Vindociniimin Eccle-
' -breviorcs - sia sancue Triniiaiis, anno nb lncarnatione Christi
sttnt., -liiln quin originem iridicant paucis '
millesiirio qtiinquagesi.mo, indicl.m, regnante Hen-
vulgo liolam eoiiiiuim Yindociiiensium; sic.igitur rico Francorimi rege,"anrio impurii
habent. " sui nono decimo.
* sunt qui adfueruni^ _ .
Islj
Goffridi Martelli comiiis praceplum de lu:ela 'mona- 1-. , 1 Ego GoffridusAndegavormn.comes, Fulconepos
sterii Vihdocincnsis. _ meus, Eblo de Blasone, Rainnldus de Malolebrario,
.. < In.nomine Saivalorjs Dei, el Domini noslrl Jesu,j Nichardus de monle A"reo, Lanriricis de Bnlgen-
Cbrisli. Ego Golfridus riivina miseralione Anriegavo- j. tiaco, Uuberius de Munitioue,.FuIclierius de Turre,
ruin conies, noiuui facio omnibus sanclECEcciesia; fl- I. Roberius deMonte CanloriOjliobertus rie Burgodio",-
delibtis, quoil monasierium iif honorem sancloe.el in- ,"' Golfridus de, Pfuliaco, Adelnrdus de Caslib Gonterji,
dividua: Triiiitalis in quadaiii possessione mea, qtiae jg- Hardiiiniis de Rupibus, Salomori'deLavarzino, Ni-
jtire haerediiario apud Caslrum Vindociiiummihi coji- \__ velo de fracla valle, Irigelbaldus Brito, "Goihardus
liiigebai, pro.sal.111eaniinae i'iiea3'pareiitumqiie-meo- j.. Budellus,et alii mulli.. ," . _-_-
rmii sumpto.meo fundavi, et.juxta possibiliialem in < Signum.f Goffridi comiiis Andegavensis. \
meam rebusprojifiis exslruxij monaclioniinque coi:- < Signum_.t Ftilcoriis comilis Yindociiieiisis. >
gregationem suu regula et. abbale vivcntitiin diviiia ,'., Grollfido Martello sorores du& fuerurit: Hildegar-
operanie clementia constilui. Monasierium autetn ,-,', dis ex qua et Alberico Vastinensium comiie oni sunt
ii>sumei res illius universas ab omni consuetudine, e Groffridus et Fulco Reciiinus, posterique eorum co-
 57. - EPISTOLJE. -=LIB. I. _, 58
prittm, eum-rebus ah ipsum" perlinenlibus obttile- A In episcopatu Andega_yensiijuainclam ecelesiam in
fiint (7.). In his ilaque yalde suspensus de.iineor; una parochiarum (10) uoslr.irum, nobis conlradi-
scd mox ul veritas, pro qua-laboro,-per graliam ceniibus, scimus esse plantatam : iion ^juam Paler
stiatti ab liac suspensione" nie libera.uiri .babnerit," coelestisp.Iantavit, sed quam ibijaieus quidafri- te-
.sanciilatem'vestranr, proul dignunr esl, visilare .meraria.polenliaimpfessit. Cujtis actionis episco-
non pigrilabor. lnterim lamen, piissime Pater, apud pum sentiriius asserlorem, quem l-aiitseinjuri;e vin-
- paiernitalem veslram .obtineaf se.rvns veslerJili_era- , dicem habere debiiimus et "correctorem. Epjscopus
runa vestrarum.visione salularj, pariter etbelari:, vero Sanfoiiensis (11), quodmonaslerium nostrum
quarnm auctorilale iyf arinqriim .iiiiiumnnifnlem, per irigirita" et-eo amplitis annos absqtie-omni
J.nio besiialem sa;.vitiam reffenemus," quam vix aut reclamalionepqssederal, 5 oobis absentibtis , imo'
nunquam alilef refrenare poierimus. . riescieniibus.quibusdam semulis. noslris ut accipe-
-- '-. "'\ EPISTOLA HI. - L rent licentiam dedil^ ifos' deniqueyeslra.' sanct.-e"
~Bileciisnne ac venerabili j'-
cPdtri suo Paschali papm, patefnitatis_audienliam- appellanles- audivifl Sed
. Goffrtdus Vinclocinensiscwnobii minisler indignus,, -apud vos.Pater, pfosit, quod apud-illum peniius
debitam cum dilectione obedientiam..- \ \ obfttit. Quoniam vos cliu "est, amanlissime.domiiie,
" Alodium beaii
f Pelri, Vindociriense-videlicei nio-""d nqn visitavimus,-suppliciler, et obnixe.precamur-ne
nasleiium, .ciijus' gubcrnaudis.rebus hiimiiitas.no-" ob-boc seryissuis misencors vestra sublimilas in-
slra 4 praesse digiiosciliir.,,iii hoc iriundo, quasi in dignelur. Non;enim alia de causa disliilimus , nisi
riiaris medio, gravi riimis tempeslale perurgelur. quia eos_,'si jioh" oirines, ex- ipsis aliquos, quibl:s
Mon quidem jam, ul assofet, .ssecrilariviolcniia de- irijusie premimur, in veslro jtistb examine prafSen-
vaslaiur.;-sed Wsionibus pariier.el injuria ppjilifl- - les habere desideramus. Dnde veslfie sanctitaii.ioto
cum, qtii Ecclesiaedefensores esse delkieranl, .assi- - cbrde, tota ariima, toia"\irtute"su"ppIicamu=, quatc-
citte molesialur. Ipsi namque.nobis mala facitint, nus viscera -aposiolicae pieialis,-qtiiepppressis qm-
el qitse ab aliis illala fuerint satis libenler_conseii- nibiis siiccurrefe constievit,.juxla desirieritim no-
tiuni. In Ceiipmarieiisi itaqug «piscopatu Vindoci- strum senliaiiius, ul vel sic-s.seviredesinat teinpesias
nensis eomUissa (8), ob scelera siia-de comitalii cje- quam palimur, et, quod decel -riionachos, op^ala
eta, Ecciesiam"quamdam "nobisiauferl, et alia niulla. quiele perfruainur";
' -
; - . -__ " '-
Episcopiis videl, et inuliani rapinam pa'ilur: sa?pe '"'-=-.- EPISTOLA IV. . -."•-"
quaesita jusiiiiae jtirajnon ex-ercel. Ip-e eliam quenf- "Beaiissimo papce Pdschulij, charissimo domino sup
dam rndnachum (9_rnoslriim ftigitivum, eafmenla- et Palri, omnU congregalio Vindocinensis mo-
ritim qttjdem, non jLamen hnbentem-cliariialis cae-. , -Jtasterii, eorumque indigrius'Pater Goffridus , de-
- bilam.cum
nienium, quo vivo Iapidi Cbrislo jtingajyr, nobis re- filiali limore subjectioneiriel obedien-
"
. clarnaiilibus. ob uliiitalem sua; aftis'secumdetinet.' - _ iliam. -; ".\ '•, .,-. - _- - , -: '-
lbi ipso sciente, coritra ptqposituili monaciii, carnibus Injuriis -et persectilionibus, quas Carnoterisis
veseilur, elomriino regttlaj saric.la?.contrarius;lpernir episcopus (l2j nobis suscitavit, et suscil_ari.-_fecil,-
riem anima; suai ciim corporis turpiludirie operaiur. vaide faiigali, ad sinum matris nostrae sanclse Ro-
miles Aridegavenses-: quod prodil inter alios Orderj- ;epis'l. 15-. . - "--""'- -, "..
cus Viiaiis lib. iv Hislorias. ecclesiasl.; el.Adela, (Q) Quemdam;monaclium. Joannem, .cttjus r:rel)t'a
qoam -Fuleo Nerra paleiy ui.Jise labulse declaran 1, , mentio inepisloiisad llrieberiuiiit.episcopum, lib. m.
Bodoni, seu, quod verius-p.ulem, Otloni.uxorem de- "(10).Ecclesiam _in una-parochiuVum. Antiqui' nc
dii cum comiiaiu Vindocinensi," Ex.Odone pofro et perpeiui.jtiris fuit, novanr ecclesiam sine.episcopi,-
Adela-saliis Hugo, fons ,e'l capul familiae eomiiuTn ;ctijus in dioeeeai.solum crat,".pennissu ilon aidificari.-
yiiidociiiensium.r- ... - - SytiodiisChalcetloiucan.i^E^o^Ev uvjSlva.^uev ^SKUOO
(7) Et alodium qbtuleru_nl.lk\o<i\nm olim dicebaiit or/.oSofieiv (xvjSs cruvto-Tav fiovao-Triptovj-^Euxriipiov o.zov
fundumjiberum nuJlitisJurj obrioxium. Unde el-nos -" napu.yvau-tiyToy.ti)!'7ri).s&)fi!irto-xoifov...1Qiiod-jus ila
-pnedium liberi alodii nunc eliariidiciiiius.quotliiec .saiiclum apud reg.s-liostros-fuii, ut sua eiiain lega
fidein uec pensitalionem debel, in .qtio. riifferl a D etparendi -exeinplo finnariifl, capitul. lib.-v, cnp.
feudo, quod iiriem et rioiiiiiiiuiii debei: IvoCafnoi., - \Wi.'.;Placuit nobis ?ie' capellm in- liostrb palatip, vels
-epist.ltiS :Emil comes Botrqcus parteiri illius fundi alibi sine permissu episcopi, cujus estparochid, fiani.
'quie alodium erat,\A est quse liberiJuris erat: pais Quod "ergq"episcopojum bnc in re jus fttil, iriem .
enifn aliera fundi libera "non eral, iil pole Jiibene- suum esseabbates voluerunt in- parochiis, qu;c lu
liciuni.dala.- Dare. igitur iri alodium, est transferre - jpsorum_eranlj)oLcsial.e. Tale autem Cluiiiacensium
in"jusj)roprium. At darS in fetidtimnon ilerii, quia jns fuitex Lucii II pfivilegio-. P.roltibemus, juquii,
fundi feudalis propfietas, manet penes superioreiii ut infm parochias 'ad jus, Cluniacensis monasierii
.doininum; -iisusfructus laiitum vassnllo.coiicedituf.: perlinenlcs absqiie Cturiiacensis abbatis consensu nu'-
ctii proinde quod est" feudum, id-ipsurii.domino est Itisecclesiam velsapellam d>dificareprcesumal. Romae
__alodium. . ... ,; -z. _-"".., anno 1 Ki. '"" _ --'
Betirient bpdieque pfiscum alodii vocabulum' vici fll) Episcopus vero. S.anfoHensiVRahulfus"Idein,-
aliquot-in Gallia, quos quia libera3"conditioriIseraiil. .a ijno insuJam Flaici, de qua hicsermo.semel aiqite'
alodia «t alodos appellabant. Nam alodoseliamnum' iieruiri monaslcrio suo subtractam queriiur lib. iu,-'
"''"-
•vocant Andegavi, quos .Adela" eomilissa" S.Albitio ,epist. 57.- ..... - . ; ^ , ,
oedit, el Pictavi monasieriunl" S."Marioede Alodiis, . (1:2)Gdrnolensisepiscopth. IvOj.qiio "cum de vexa-
qitod in ejus nominis vico siiunrest. .'.-' lioiiTbusislis nitilla sajpeexposiulai.lib. n. Scripia
. (8) Vindocinensiscomiiissa. D&ea-rion liqricl,rscil qiiidem episiola totius mohasterii noniine, -sed a-
^ccJgsi-^ 4-juajninY&erali"'nonYcnSavjniacns-lib.' m_, Golffido diciuta," Romamque.ad Pascliulein allsta.'
 59. .., GOFFRIDI ABBATJ5 YiSDOClINENSiS - . _4<i
... '
mana; Ecdesiae, mamillnfii juslUiue sitieniesoofiftigi- A __ EPISTOLA V.
mus. pro- ctijtis amqr-e nc fidelitate muliimodas epi- Gloriosmac vcnerabilis vitte Palti \t domindPaschati
scopi infesiationes @ diu porlavimiis. Ad Roriianam sanclmet cinholicce Bomanw Ecclesim-poniiftti,
-
itaqitceonfiiginuis Ecclesianf": cujus sub aias nialef- frttter" Gqffridus peccalor _diclus -abbas Vindoci-
nitatis (Itim congregari et foyeri, proul jiistum esl,<> J- tiensis, quod patri filius et-domino servusi -
desideramus, nos, disgregare el Iribulationiini fu- Liiteras=-anciii;Uis vestrai cum-gaudio et reveren-"
nibus alligatos-inde atistraliere niolittir pradiclus lia qua .debuimtis"suscepimus, eisque deuitanv obo-.
episcopns; et - contempiis sanctoe eaiholicse etapo-. dieritiain,"prout dignum eral, exbiberevoluimus; _
stolicaj sellis- privilegiis ,. quos ab initio nosirae. et qtiiriqnid a ueatiLtiriine vestra^nobis ]n iilteris
creat.ioiiism.ater omnium ecclesiarum Romana Ec- praceptnm fueral,. cornplelum utique-fuisset," si
clesia proprios el speeiales filios liabtiil aique lacle inobedieiuia Afcliembaldi dieti abl.aiis (14) Saurii
stiaaciilectionis iiutrivil, quia sibi vindicare non va--. Albini et quornmdam" uionacliofum sibi faveniitmr"
Ict (13)|, exsecrandis vexaiionibus eoiialur- exsliii- non «bsiiijssei.-Sanctum quldem et jtisttim veslrum-
gnere.-Unde, op'iima= et .lioneslissimae- vil-sePaler,. mandalumfueral; s.ed qui jgjusiitiam ef saiictitar
veslram pielaiem huiniliter imploramus, qiiatenus feiu miniis diligunt, ex oainibfis.quae piajeepisiis ni-
educto de vagina beaii Petri gladio, episcopus eL 'H hil omnino fecerunt. Ilinc Tgitur vesira?- discreiioui..
. qui sibi in injiiriis nostris.obicmpcraveruni sic cor- incumbit. quod;inobedienLer aciumesl corrigere;
riganturjil cseteri limeant, eta nostra-perseeuiione , ut vel sic uriiversi cognoscant quairi grave. sit
reirahant manus, et sub. prajsidio- .iposlolicse virtii-, apostolica" proecepta contemiiere. Uiile est enim,
lis, qiue monaclios decel, quietem habere valeamus.. imo necessarium, ne- haee lania p.rajsumplio uwna-.'-
Memenlote, dileclissiine Paler, veiierabilitim-praide- clioruni inuita-remaneat, forte de monacbis siimpia
cessorum veslrorum qui vos-adicthereas m.insiones -occasione in gradu altiori peslis iriobedienliae captit
praBcesserunt: quorum sancta astutia, licet in mul- erigere priestiinnt. Hqc in ^anno, -dileciissime Pa-
lis divisa niitior essetin singulis, iu catisis tamen I6r, ad vos veriire dcsiderio desideravi; sed in-
monasterii noslri, pairimonii scilicet beati Pelri, se-- flrmitate el mulliplici moriasterii nosiri necessi-
tolam, proiil videbalrir, tolligebai. llli quidem,.sicut lale delentus venife non pdtui. Sed, Deo yolente,
eorum honorabiles epislolaj quas tanquam reliquias qnnm citius potero-ad vos"veniam. bealani faciem
reservamus, .veraciierteslifleanliir; bencfaeloribtis veslfam visufus; 'et-B.Priscae cccieuain.(IS),,vel,
. nostfis miiltiplices" graiias referebant., el eos qui de ecclesiajustiiiam,. si b.oniiaii"vestr;c jion displi--
iiosiiiipugnabant, severissima invectione arguebanl.'. _- cei.tquodminime displicere debet, recepturus.
lllis temporibus paccm 'f habuimus - ct quielerii ; EPISTOLA VL- ""."'."
et miliiare Deoj!_ciiit,jTon_implicari inundiaii nego.tio. - Beattssimo-papce'Pqscliali, charissimo dqmino et Pa\
Nain.si quis nos moleslarecbgitabat, ibi morieba- tri , fraler Goffridus, S. -Bomanm sedis humilis.
iur ubi orta".erat iniqua cogilaiio. Nunc aulem" tri-, sermis,debitam cumdileclione obedienliam,-
bulaiionibus atlerimiir , faiigamur injuriis-, -vexa-_" - _Domntim Paganum bcati Albini elccliim (iG),
liombus.el maxime Garnotensisepiscopi, laboramus." quem mihi niinimo servorum veslrorttm vestr»
At, de-veslra boiiitate, clemeniissinie Pater-, "et. -aucloriialis decrelo' commendastis, scitoie"veraciter
sequitalis -intcgriiale omnino conlirienles, ab bis multagraynmina passum. Priiis-qTiiderneicctio sua
omnibus liberafi nos credi.mus. Gravattiina» quiJbusa sine jttdicio et aud.ientia ci ablata cst. Posiea por
memoralo, episcopo preininmf, el, sub quanto illius- invidiam in locuiiij quem per electionerii fr.alrum
onere gemimus, propier niiuiain inorositalem tacui- suofum oblinueral, ArchemSialdus subrogaliis 0
mus, el jlomni obbalis lingiia n.elius "omnia loquo-. est. Qui,<me prleseiUe, in capitulosuq inler maims
tur, quairi iridicare possit epis.lola. .- - Andegavensis episcopi euriVre^ula S. Beneilicti (17)

(15) yindicare itori valet. Jdeo non poterat, qtiia D I degavensem preces profuernrit, quo-' niinus abbaliani
Theodericus episcoptis suo,el successorum nqmiiie, relinerel Arcliembaldus. ^
moiinsleiium. Vindocincnse ab.episcoporum Cnrno- " (17) Citm regnla S. Benedicli. Hoc est, "librnm
leusiiini poleslnle liberttm fecer.at privilegio,.q'uod porrigens rRegul;e, «bbaliam abdicarat. Duc.tum e
atl calrem operuiii Goffririi_"edidimus. . prisca illorum leinpbrum consueludine, qtta ad san-
(U) Archembaldi, dicti abbalis. Hoc -arguriierilum.
" " . ciendas iirmandasqtie cessiotiuitvet irivesliiurarum
trrctatttr in epislola sequenli. "-. . actioiies baciiluiii", culteiltim, aliudve quidpiain
'i (15) Bealm _Priscctlecclesiam. Et boc eiiam." peli -' ejiismodf adbibebant; inlerditmeiinm-Iibrum Re-
debet ex episto.la 9 litijus libii. __." -.' - - gulae S. Benedicti, apud monachos iiiniii uin. Ciijns.
(16) Domnum'Pagaitum' beati Atbini eleclrim. Ve-. rei inipsoS. Albini labujario--variaVsiippeliuit
lus.ei nobil.eS. Albini' coenobiiim Jtdibmagi "Antlev.. -exempla, ut indoiiaiioiie Adelartli de GaslroGoii-
gavornni,-in quo posi tlirardum 11-creatus.abbas. lerii", quam lib. y, "episl.. 25 profereintts. Hem :n
Arcbembaldus anno Gbristi 1100," ciimsiia "sponie. aliera cohcessibne Samsonis Passavaniii-miliiis, in"
abdicasset, suffectu"squein ejus loctini esset "Paga- ,-.qu;Vpost eoruni enumeralioheni, qtias.mqnasterib
JIUS,ni.iilala mox voltintatc abbatiam iierum nffecta»-- apud Cur.ttimcampum donarat anno 1158 sic con-
vit., obiinuitqlie t(t Pngnni electio inffiiigerelur. cludit: De hacigiluf eleemosuna ego ipseSamson cunt"
Pro Pagani) litleras ad GoiJJiihim-deditPaschalis, de Bequla S. Benedicti, cum quq ecctesiai benejicium ctb
qiiibns epistola pKccetlenli; sed ei nec liileran ponii- ubbale el frdtribus' menroratis acceperam; memorglos-_
tteix, nee adhiliiiEeaptid leg.iturn et episcopum An- ihvestipi abbatcm et 'conveiitmii; ei eamdcm Regidam
 - " . EPiSTO.LAE.- L13. A%
41,
abiiaiiam peniltis ante riimiserat; qtiin, sicui ipsi- A tur. Quod si violeiflia Teulonici regis (^u) aliquid
iiiel et oinnis congregaiio cum co piihlice eonfi.ie- sequilalis mimts a vobis extorsit, e.t limor moriis
-!i;Utir,pr;eanittKol corporis inJirmitale-ianliim onuss fllioruui vestroruin ad lioc carnem' vosiram, noif
lerre non poteratr Paganus vero cum se iiec aiirii- anifnnm, inclinavil;-quaiilo minus jusillioe in boc.
tum, nccTocaitun quasi damnatum conspiccrel-, ne3 aclu dignoscilur, lanlo 111causis aliis amplius per-
,per hanc. quam immerilo patiebnlur, repulsnih, in-. agatur. Pnter. in Christo cbarissime, non vos ulir.1'
famia postmorium.uotarelur, me atitliente, domimmi •modum afflcial, si qtia fuit sinistra ^operalio; non
episcopnm Andegaveriseni (18) ei dbmiium Engo- perlurbel.ociilum. meniis veslraT,regis exaclib : seri,
.lismensem Jegatonf (19) vesirurri convenit :jusii- - qnanio foriius poieslis, jura justitiae in rebtisidiis
iiam et audienliairi ab eis qu.-esivil scd;-siciil t lene.iiis nunc ex ricliberaiioue', ul^ quod regi fecit
wlraque qnajsita est, itlraqtte ab utroque negalal yestra luimanitas, fectsse credaiur pro vila Jiliorom
=fuil.Saloirion tiimen rex ,-«f-evangelictis , judexc palerna >comp"assione. ,
nec sic egerunl, nec sic ngere jndices Eeclts-
"II EPISTOLA VII (21).
siar docuergnt. Quorum. unus meretwces liliganles
•audire minime cotUempsif; seti eartimcausas diii- Beatissimo' papm- Pdschali-, cliarissimo domino et
Patri, jfciter Goffridus, aposlolicd! scdis servoriiin
genler discuticns prudenter lerminayiu Alter vero U
ui adulterio deprehensam el apud se accusaiani sa- mhiimits,eam,Cfua>.secunduiiiDeumett,ob'edienliam.
•pienier el miserieortliter Iibcravil. liis qua; supra^ OpliinC nostis, P&ler.opliine, navim Pelri Pclriim
diximus, et aliis gravaniinibus praiiJielus frateri- simur ei Judam habtiiss.e, ct sicut, beatus Ani-
TOl.emenleroppressus, sanciain-aposlolicam sedem,, '. brosius dicit (22) •: i Quandiu in ea Jmias fuit, sem-
qn;c mairis pielale oppressis omnibus subvenirc• 4)er passa-esi tempestatem; sed, ijlolilioperdiiionix
corisuevii, appellavit. ei ad eam, sicut, ad matremi foras expulso, tranquilliialem liabuil el quietem. »
Jiliris, consilium et auxiiium .peilluruseonfugit» Sed1 ijudansitiuidem perversitas exigebal ut ria'vi,qur.
•uec sua eleciio. nec sauclse sedis appellaiio , qure3 - iiirumqtie-, Petrum scilicet et ipsum vehebat, susei-
quonriam=prodesse solebat, adliuc sibi prodcsse po- laret lempestntem; sed. fities ei pietas B. Peffi appti
luil. Et quia malrisiiijiiriain silere non cbnvenit fllio,, Doiniriuin oiitinebai, nc coilisionem iifeurrercL vel
sanciajmaiiisRomana; Ecelesia; injuriarri, ciijus IHius ; subiiiersioiiem. El quin nosiris teniporibus alter Jn-
'«go 10 sum, licel indigniis, occultare nec posstim,, das, paTtiirienie diabolo, «onlra sanctam EccJcsiam
nee tl.cbeb.Archembaldus et monaclii quisustinetu i natus agiioscuur„,qui callmlicam iidem; "liberlaiem
•p.-iTiesejus, omnia quse de Pagano eis prscepif t • «t beatain ejti.seastitalemiiTodisrbmuibus detestanil.-t
Romana Ecclesia -ila contempserunl. quori ex omiii-- prasumpiione sibi auferre conaiur': valde riecessji
-bus oinniiio nihil fecertuit. lluic laiiien uniycrsalij est cU.iiuneiHiri.infides B. Peiri in sua speciali seric,
omiiium Chrislianorum matri obedire est uiile, et_. t\»x lianqunm crrnic constievii, lantum vigeai; qun-
honoriiicum, ct non obedire criminosnm. Iltcc obe-•' • teinis iu primis sua: sanctai Romame Ecclesin; et &
dienlibtis dilectionem servare semper sltidtiiL, ci ct.llisione prov'idfa'1,et eam a siibmersioiie defenda:,'
inobedienubus reddere uliionem. Unrie. -pra:co.'dia- ne forte_, ^uodabsit: Salana triumphante. erroris
lissime Pater, paternoepietatis Viscera qiialisciiiiquc: llttctibus iutqlcvabilitei; oppressa sn.ccunibal; et tic
lilius vesler humiliter preealnr; qnntenus.in imure: credeiuium oinniuiiimultiludo Scyllam ei Chai-ybdjiH
^ioslra Romana Eecjesia sicei jusiilia; siaitis, vigeat cuin illo palialur et pereal, et B; Pelrus sttb unc-is
el dileciiqnis affeeliis",ne paiiper.innocens opprima- Jaiere credatfir, qui.olim super iindas"J,2 ambiila-
liir.nee superbus. diyes qtialibel oceasione glorie- •bst. Firmitcr crelimus, nee err.imus, Dpmiiium

super allare B. Albini deluli pb-memoriam perpelum jCum eas ilenrico ejus patri ut 'conceilereni Gre-
firmiiatis. UiiiThis librtunRcgulde,sic iu.aliis rabulisi "goritis e.l-Urbamis liullis unquaiii miiiis,' neqtie
eiriieliuni, baculum, chiroiheeas iri.jnantim missasr-. blandimenlis, neque vcxalioiiibus inlleeli pbiuis- :
-aiiarique iniposiias leginms; quin exstant ITodiequeD I senl. Qnod factum Pnscbnlis etsi excusnre vidci.atur
jii eoriein S. Albini. ccenobio, et ,in aiiis plerisque uecessilas , quod alioqui,. ttl ipse in epislola nd
vcteris morismonumenfa : baeuli, inquatn, el ehiro- Gijidenem VieniiCBsei.iicatisalur, servilus.Ecclesia:.
tlieca; ct alia invesliliTrarum, traditionumque, quas .captivis interkus, exciduim urbi et Italia; imniineTe
signaranl, titulis inscripia."" - , . •viileretur, usqite adeo lamen omnibus lociis inpjo-
(IS)Episcopum-Andegavensem: Rainaldtim' , ad batum esi, iitaperium.scliismn lantum non excitn- s
-gnem scribillib. lu.' . . rii. Itaqne prudenies et cordali viri, 'qu-is viol-tt
{19) Ehqolismensem legahim. ,Girardum, cle qtio Ecelesia; juramale habebant, in qiiibus Gotfriilns
episiola li) hujus iibri. . hie nosler, e-l aiii, quoriun exslanlepislojn', Pascba-
(20) ViolenliaTe.uionicircgis. Henrici IV postinb- lem hortnri alqne urgere non desiiierunl ui. pnctnin,-
jdmiiiinperaioris; de ea re niox riicetur ad epist. quod inviltis fccerai, ei ipseinel ultro rianinabai,
•seqiientcui-. , . publicodecreto rescindcrei. Qtiod qiiidem pne.mitii
(ii) Epistola 7. Hujiis eplslolaj argunieiu.um in I«- anno sequeiiti in synodo Laleranensi, in'*qua= ic-r
<liceeoriicisGcnomanensis ila coiieipiebatur :_Ilatio- v.estiturns Jleiirico iieriini abrogavit.
nabilher oslendit paclum quod cum Te.ulonico regc - (22) Beaius-Ambrosius dicit {lfb. iv in Lucam caji.
feceral non ienendum. Pacium scilicet de investiiiiris & : Ilmcesl, iriquif;, iilanavis', qutv adtiuc secnii-
episcoporum etabbalum, quas HeuricTisa" Pasclmli dum Maltltmum flucluai, secuudnm Lucam repUiur
arinaia militiim niaiui ad tirbem circnmsesso,"capto- '" piscibus. Et pbst nli.i : Nan lurbqtitr isla qutt<,Petr:tiu,
qne pcr vim exiorseral. mMib. Aprilis-anno -1-111 ktibel, iiirbalurilla qittv ' Jridam hdbel.
"" ''
"
"_ . PATROL.CLVIl. .2 ,.
 45 GOFFRIDI ABBATIS VINDOCIJNENSIS U
nostrum duobus discipulis, Pelro videlicel etPaulo, A nec jtistiliDenec misericordioe fuisse eonsi.ium ve-
Eeclesiaj detlisse prineipatumV Pelrum fidei caibo- rhciter agnoscimr, sed Satana; incitamentuni, eos
licse prineipem' fecii'; Panlum doclrinse. Quoruin sublraxisse morti, qua; diu.deesse Iion potcst mor-
• lalibus, qui cum ulililate totius Ecclesise vifte slatim
unuinelegit adliuc.in lerra corporaliter manens;
aiium vero in cqelojam residens. In terra quidem sociari potuissent seternac;.X) quam ven.ernbilis, et
Pelrum elegit, tu Ecelesiarii suam ejus fidei.robore quam pretiosa esset in pbnspeclu Domini mqrs,
-
firmaret; Paulum-postea de coelo, quatenus ejus imo vita iilofum, quibus si paii pro fidejiatum liii'
sancta doclfina fide firmalam; Ecclesianf exornaret. set desnper, Tel in terra permissum , sancta Ecele-
Isii gloriosi iriumpliaiores opefibus yeritali fiderii sia hajretica pravitale superata, sntf sponso, qtii pro
servanles non sanguini ,'malucruiu aller bbedienter ea moriuus est et resurrexit, usque in finem sa;cnli
subire patibulum crucis", altcr ensem suscipere dili- fideles filios procreasset,'iiec frangi^ necHecti dein-
genter siibinissa cervice; unde amplius laclis exivit eepsfides eaiholica potuissel! Siobjicitur, quod-in-
quam sariguinis; quam Eeclesise sibi commissse.vir- vili forsilari paterenlur, et"idcirco corum passio
lutem fidei.et.liberlalem, quam bonus eorum-magi- crederetur infrticluosa, quod spqntanea mihime vi-
sler cl Dominus fuso sanguine srii sacralissimi cor- deretur; ,et iterum (Aub.ep. 61 ad Dutcitium) t
poriscomparayerat, paterenlur auferri. Isti sancloe Pama marlyrem ndn facit, sed causa-, eausa uliqtie
memoria; el venerabilis vilse marlyres suo eapiti _ idonea el multtim idonea erat, quia causa liriei, qurt
Chrislo fideliler inbtereiiies, quarii veraciler ejus melior non jiolerat inveniri. Pro hac eliam,sia!i-
membra fueruiU, mori poiius pro illo quam contra ter nqn possent,' contra suam voluritatem mori.tle-
illu.m viyefe eligenles, factis amplius qtiam, vefbis ibiiissent; quia nec sic marlyfii palma, fi-audaripo-
clamaverunf. Quonim viclorioso sanguine laureata luissenl. Innocenles etenim sancti, quinec voce nec
sancta, Romana Eccl.esia olim supefatis hostibus volunlale martyrium qusesiisse legunlur., quoniam
iriumphavii;'quse in suis docloribus el mori, pro pro Domino peflulerunt, corona- martyrii uon pri-
tlbTislo semper oplavil.et sibi vivere"recusavit. III - vantur. Hos sancta Ecclesia non solum martyres
saiicli viri in sethereis mansionibus cum suo Doniino esse, verum etiam.martyrumilores coiiflleiur. Unde
jarii exsultanl, ubi.pro mprle lemporali bealani im- firmiter credendum est et nuUalenus dnbitandum
mortalilaiem adepti, ^suos sed 11011degeneres suc- qtibd supplicium morlis pro fttle Cliristi liomini cof-
nessores' exspectant. Quod si alicui eorum 13vvi- v- latnm , eiiam si pro caniis lg infirinitate noluefit,
•etoria non adfuit passionis, 11011illlid iimor negavit; et tamen non negaverit, n.ariyrisvindieal uomen el
•hec lam passio defuit quam diesjCcrtairiinis.Tai.ibus p pra?mium. Si aii.lein adeo fuissent degeneres filii,
palronis lerra tetatur, coelum" exsultat :.ei, qtiia quod a pona paradisi,- cui non Teutonici regis im-
felix eorcim yita moriem meruitgloriosain, liinc pieiate, sed.qui bene malis uli consuevil,..Domini
sancta eorum-solemniapIebsCliristiana celebrando pietale jam propiriquavcrnrit, reiro pedem dare ne-
' gando voluissent : constnniia patris et ratio spirilui
frequenlal, etper supplicabiles ipsorum precesse
tota devolione suq Crealori commendat. lloruin ita- propiiiare poiius debueral quain carni, =eosque in
que solemiiia ceTebrare esl ulile etreiigiosum; se fide sancta exhorlaliorie firmare: si necessitaS-in-
piis eorumprecibus commcndare utilepariter et ne- cumberet, primus pro veriiale sucrumltere; et sieut
•eessariurii. Aquorum sorle beata qui in eorum sede B.Sixius beatum Laureiuium ad vitam praivenit
residens ei aliler agens se priyavil, faetum suum-- aUernam, itaet ipse eos pfa?venire, neilloniminw
ipse dissolval, et velul aller "Pelrus lacrymando perfeclione universalis Eeelesja cliartam -fitlei ca-
-
corrigat quod feeit.Si metu moriis iitubavit ail ho- stitatis ac libeftatis perderel, quam Salvalororesuo
ram carnis infirriiilas, in corrigendis carnis operi- dictatam et sigillalam In criice inanibus propriis
bus menlisMntegrilas.perseverel, cl emendare non'' Chris.lianis omnjbus tradidil in pignus *t tenorem
erubescaf, causans de carne, v.elit nolil, morilura, dilectionis. Ef, quoniam culpa -haee inexcusabilis
quod acquisila immbrlalitale viiare potuissel. Si D nullatentis dubitalur, el exctisando. augeripotesl,
vero timore morlis fllibrum suorum potius quam siian, nonminui;. reiiclo errorescierilef commisso sine
eaiecisse vel facienlibus assensum dedisse convin- dilalione. corrigatur, ne hialer riostra-spiritualis,
ciluf, qui» Christus per semetipsum correxit, etrB. quai quasi novissimum spirilum trahit, oriinino mo-
Petrus abominatus Osl, atque sacfi canones penitus riatur; fide, castitale ae libertale vivit, ac viget
exsecraniur, uullo velamine legi potest vuinus lam" Ecclesia : qu.nesi non habel, languet et separatuf a
manifeslum ; qiiia patersic filiis propiliare rionpo- vita. Nam fide fundatur, ornatur castitate, liber-
iuit, sed salulcm impedire filiorum. Moftem siqtii- Jaie tegiiur. Sed, cum laicam investituram, quse se-
dem, quae fruelum faeit meliorem differre subito cundum traditionessanctorum Patrrimhaifesis com-
iriorituris, et.in.Eeternum vicluris-vilam a Deoparn- p.robalur, non eontradicil, sed praeeipit; .cum eor-
tam Tiuferfe, imlla nos^dbcenfexcmpla sanciorum. rumpilur ipsa muneribus, ctim sseculari polestaii
Nam,,.siPaulus ad hofam viiavit mortem, in aliquo subjicitur, fides-, castitas etlibertas ei simul auter-
fidem.nonla;sil, =neq'ue desefuit \_% veritatem; et ttir; etquse vilam -noii liabet, nec immerito J@
se morti.magis reservasse crediiur, quam stibtra- mortun^reditur. Hujus morlis auctorem vel novissi-
xisse, ut fructum deinceps faeerei potiorem. Unde mum-Ecclesia; meiiibrum cretlere, eiiam s"i pastor
 45 EPISTOLJE. — LIB. I. -. - 4!>
viriealur, errarc esl._Huic errori qiiicunqiie inlise- :- A nterilo lupns non pastor ovium- c-rcditur, qui eas
seril, merebilnr ab ipsa vta rariice prsccirii.Stiper:i- lion pascit, sed de ipsis pascilur.-Haec a nobis iri-
bis aulem si quis aliter senseril, 11011 i- circo dicuniur, quin»dum a salana prophela c<rrup-
est calholi-
cus, manifestetur, etverttatis argumeiilo probnbiiur ir tusagnosciiur, qui non solum"verbo, sieut Balaam,
esse liarreiicus. Tolerahdus qniriem csi pasior (25), ), sed eiiam scriptoin Chrislianipopuli nefceni consi-
ntcanbnes dicunt,pro reprbbis riioribus; si=vefo 0 lium panier ctassensuin dedisse. convincilur; valtle
exorbiiavertl a firie, jam non eslpaslor, sed adver-. •_. necesse esl, ut cui residel, asina loquaiur et pw-
sarius., a tjtiolibel peecalore lanltfni calboiico deie-
i- plielse corripial insipienliam, qtii sacra divince legs
siandus. Licel-enim, secundum .sanciorurn decreiaa prsecepla iransgressus est, sacrilegi regis" secuti.s"
Romanorumponiificum, eiiammeretrici communem' n" IS insaniam. Ei, quoniam Luciferum nostris leinpr-
Ecclesiaj fidem, quam suam credit ei confiletur,•, ribus e ebeilo'lapsum indubilniitfcr agnoscimus', licu
defenrierc. Mtilto igilur.atnplius . alque perfeciitts is eiqttalibet occasione illius, impietaiem dissimulai -
religiosnin «alholicum decel hserelieam pravilaiemn tes inliserariius, ne in puicum desperationis cum eo,
impugtiSfe; nec Chrislianse lcgis vejilalem, qiii ii qtiod Dcus abntial, corruamtis. Si minus dixi quam
Clwisiianus est, in lali negolio riebet' oecullare.;. debrii,_"ignorantisedepulctur.; si amplins, quia ic
Snnl quidam epjscopi, quos nec clerus," nec populuss odioiniquitatis ei ocquitatis amore processit, igno-
' . ' - ' ' '
elegit, sed eos tanlum Iaica persona investivit, quiii- scalur. ,
cqutra calliolicortim staluln Palrrim, et maximee - EPlSTOLA VHL .' , -,. '.
'contrnveridicam B. Gregorii seplimi papae voeem , Diteclissimo Patri et domino Puschali papm venera-
qui pro defensionc liujus, fidei mortuus esl in exsirr bili,frater Goffridus, sdnclaiB.dmanq; .Ecclesite
lib (2i), investituram palliaiues,e:im negarent haj- i- servorum miniimts,debilam cum-dileclione obe-
resim esse (25) verbis atl seducciiuiihi composiiis,, '
dienliam.
si possent. Quoruni slaleris dolosis, vifis fidei nont\ Placuit sanclitali ycstrse-,Pater.-cliarissimc, aliba-
appciidilnr : hos enirii cttstoditDei spiritus, quo re- leiri.B. Albini(26) vocare-, el ut in Jirseseiilia vestra
guntur. Friftres islT^ utinam si fieri posset, fratresS usque .itl festivitalem omniuni Sanclorunvmihi ju-
catholiei, qni non a siio eoiisecralore, sed conlrax slitiam exsequeretur, decrelo-veslrse auctpfitatis.ad-
olavesEeclesise"alaicis investittiraiiisiisceperunt J^ 1 uionere. Quid ipse olim contra setlem iippsioiicaiu
vel siiscipiuiit, dum qtiemlibet auclorem fiiijus cri- feceril^beaiiitidq.vesirajmelius novit. Ntinc autem
.ninis moliiinturdefcndere, sublliius defensione se,, vobis inobediens esse.jion atidet; quoniam si.atl
seri quasi productis .verendis nalibusque nutiaiiss r. e islam vocaiionem vesiramnon venirei, comes An-
operiuiH. Ram, cum caslitalem sponsaeDei sepeliro.; - dcgavensis (27) possessioiiem, quam inonnchi R.
cl nimlum sordjda pollulioue sepullos suscilare fal- Albini per siibreplionem absluleruni, inpnasterio
lacilercoiianltir, se faciunl ampliiis"manifeslos.;seri, nostro- resliluerel. Ego vero ad prseriicltim termi-
fjuin Iiserelicus bicreiici leslimoriiO in eo bseresiss Tiuminevilabili monasterii noslij necessitate delen-
genere quo conveniuiil, miriime damnalur,-mirurri I ttis, siciit pradiclo abbali antedixi, venire- non
non est si iam nefanda loqurinlur. In eum auleriii potero.. Sed,- si.Deus vilam et prosperitaicnT niiiii\
quitniia credil et profitelnr,'-de, phareira" veritalis. coiicesserit, usque atl festiviiatem • sancli Clemeniis
David rexel prophein hoc modojaculaliir : Non esl. beaiam faciem'^vestram visitabo,de abbale, et
Deus in conspeclu ejus; inquinatai sunt vimillins ini 5,@ de monachis B. Albini jusiiliam accepiurtis; et -
oinni lempqre (PsaL ix); elillud : Verba orts ,ejus; tjuia venerabilis" niemorise dominrim papam Url-.a-
iniqnilas et dolus (Psal. xxxv) : holuil iritelligere utl nuni deceperuni, mtiltis auctorilaiibus sanetorum
quse stinl fidei sequeretiir. Qui ialis esl prseesse,, Romanorum pontifictim probattirns. Ipse posteado-
non prodesse,et qiice sua sunt tanlum qn.-erere,, • minus papa, visis priyilegiis" nostris, se fnisse de-
«ou qttceJesu Clirisli (Pliilipp. n) desiderat-, el per ceptum asseruit,,el auctoritaie privilegii sui, qucd
qnsalibet devia oves prxcip.lenlur liullalemiscurai. D E contra nos feeefnt -ila retraclavit,quod Eccle-
De qtiibns lacel lana sibirionsufficil-; sed illarum.de- siam de'qun qtiereja. manel, et quidquid prsede-
vornt carnes el ossa" corrodit. Se lamen sestimat.,. ccssores sui. monastefio noslro .firmayerant, sins
paslorein ovinm, cuin" sit poiius lupus eartim. Et; exceptione firniavit. Un.de, dilcciissime Paier, di-:
(25) Toterandus qiiidem esl paslor.Ex. Anaclcli - tloeinenses, Goffridus vero abbas facnis, cnusam
cpisi. 5, cilallvo tlecreii p. m, cnp. 5. suam sic egerai apud Urbaiium, ulis jtidicitinrsuunt
(24) Mortuus est in exsilio'. Salerni. Henrico imp. retractarel,- ecc.lesiamque S. Joannis Vindocinehsi
ceriefe coaclus, qui Rotnam expugnnrat. Gregorii poslea nionasterio iriter cseteras ejus pnssessioues
Vilverba, cum inlellialem morbum inciriisset, a assercret. .Quod qniriem non soluin nb Urbnno , ve-
Pelfo Bibliolliecariohsec memorantur : Dilexi jusli- rum eliain a PaschnlPejus successoreJaettim.vidi-
liam,
- et odi iniquilalem; proplcrea morior inexsilid.-- mti.sdiplomale anni 1105. "Ailamen, quoquo modn
'{25) Eam negarent hmresim esse.- Hae de ie ube- cqmposila res ftierit,'oblintiit taridem Urbani decre-
rius agil lib. m, epist.ll et in opusculis. tiim, poiiuiiturque haelenus illa ecclesia.monachi S.
(26) Abbateni:B. Albini. Archembaldtnn-, de quo Albini. , -, J - >
epist. 5. lsnunc Rbmam cutn Goffridb vocabatur , - (27) Comes Andegnvensis. Fulco .ejns nbminis V,
disceplaturi ambo de «cclesia S. Jonnnis super Li- idein qui Hierosolymoruni poslea-regnitm adcpltis
gerinifqunm Urhniii II judicio Albinianis, pro Cre- esl,de quo iterum episl. 21^ el lib. xi, epist. 7.
donensi quam repetebant, darc coacli fueranl Vin-
 %7 - GlOF-FRIDIASBATIS VliNDOCLNENSIS i$
serelampaleriiitatemvestrani.nonadopiiviis, sedpro-. A _. ler Nicodemus id dominum ])apam in domum prap-
prius et specialis filius vester (28) precatur bumili- dicli Joannis nocte veni : ubi enm pene oninibus
ter, neprosil illis quae dejuslilia diifidmil-, «i ari- lemporalibus bonls.nudalum, _et alieno sere nimis
venium prsevenerininbsirum. Monasterium S. Albini oppressum, inveni.'Ibi per Quadragesimam mansi
Uomanse Ecc.Iesice nunqtiam servivii vel serviel, cuni illq; el, si fas esl profileri verilatem, ejus
Uisi pTo1sua tanlum necessitate. Monasieriuni vero onera in quaiUum potui, cbariialis liuirierissiippor-
•riostrum ita B. Petri esl proprium, quod ad ipsis lavi. Qtiindeeim vero diebus ante Pascha, Ferru-
fundaloribus suis alodiumeijdaium exsiitil," el pa^ eliiiiSj qnem Laleranensis palaiii ctistoriemGtiiiber-
•irimonium. Ab ipso uostroe-congregaiionis iniiio prae- iiis feceral, per inlernuntibs lbcutus esl cum domino
decessores nostri sanclse 'Romanae Ecclesia^optime papa,.quserens ab eo pecuniam et ips.e reticlerel illi
•servierunl: et, si gloriari oporlet, inio quia gloriari lnrrim et domum illam. Unrie Dominus papa cum
,«porlel in Domino, nprrio illorum meiius qnani ego. episcbpis el cardinalibus, qui secum. erant, loculus,
Unde, salya verilate, profileor quod, postquam mo- ob gl ipsis pecuniam qusesivit; sed modieum quid
nasterium regendum suscepi, lr,edecim millia soli- apnd ipsos, quoniam'perseculiorie et paiipertale
•dortim (29)- uoslrse monelse in Romanse Ecclesiss simulpremebaiilur, invenire potuit. Quera ego, cum
serviiium expendi, sola videlicel dileclione, .non ^ non solurii trisiem, verum eliam prse nimia angtislia
mea qualibet necessitale"".Hsec auiem -dico, Deus lacrymantem conspexissem, coepi et ipse ilere, et
scit, non fallaciter exprobando;, sed dileciibnein flens accessi ad-eum dicens, ut secure eum Ferru-
noslram erga Romanam Eeclesiam veraciier appro- chib inirel pa.elum. Ibiaurtim et argenlum, num-
Iiando : ut, qui Romanani Ecclesiam diligiintjClgU mos, mulas et equos expendi; et sic Laleranetise
me diligant, et mecum conlra meos adversarios habuimus, el intravimus palalium. Ubi ego primtis"
clypeum defensionis opponanl. Inler cselera, quse osculalus sum domini papaj pedem, iii sede videli-
niea bumilitas Romanse Ecclcsjse in sua necessilate cet aposiolica,, in qua longe ante catholicus non se-
fecit serviLia, unum, qnia celeberrimum fuii, nee derat papn. ". "
. •.' "EPISTOLA IX. .' . •
pdssura, nec debeo silere : quo audilo, qui catholi- _^J _
cam fldem diligit, me nuiiquam polCrit non amare. Beatissimq pnpm Paschali, fraler Goffridus, quoci
Primo anno, quoJSO), Deo volente vel perniittente, charissimo patri humilis' filius, et bono domino-
.jiomen abbalis" suscepi; audivi pice recordalibnis fidelis serius. . .
dominum papani Urbanum in dpmo Joannis .Frica- .Litleras vesiras, ,dilectissime-P.iter, iriginta quin»
panem (51) huilare, et contra Guitbertisiam Iisefle-( qne diebus anle coneilium (55) vidi : in quibus au-
sim (32) virililer laborare. Licel locus nbslerpauper "diviqubd rioluisseni-, ei quod audire peccando non
essel, Romam tamen venif illius persecuiionum el merui. Pervenit enim ad au-res veslras neseio etijus
laborum volens parlieeps fieri, et suam pro posse -rclalione, ine persecuioribus Ecclesise, et iomiii
meo desiderans supplere inopiam : quod et Dei gra- ,- Pictaviensiiim (oi) parlicipare; quod Deus scit',
tia.feei.' Mala quse.in itinere et in civitale passus minqiiam"feci;' necpaterni tatem. vestram optasseni
sum, noslrofum per omnia, ne agnoscerer, faclus de-me rem hujusinodi credidisse. Ilsec namquese-
fainulus famulorum longum est enafrafe. Quasi al- minavit initnicus bomo, et fallacia; spiritus erai in
= (28) Specialh filhts- vester. Lib.- 111, epist. 54 D. 'meiuis III riomine, adversus Gregqriuni VII, crea-
Bernardus episl. 294 "ad Eugcuium papam.: Abbas ral Ilenricus-iinp.. anno 1083.. Quo ex-lempore et
Vindocinensis, qui specialiler vesler est, rogamus ut Gregorium quoail vixit, et Vicioi-em Orbantiinqtte
el ipse specialem.invenialgraiiam. , suecessores lum aliisdirismodisexercuii, Tum.Roma
(29) Tredechri ritillia solidorum. Dnodena taiUum exlorres pene semper babuil. Iia ut in apostolica
«lillia leguniuf episl. 9 et 15 ad Calixtum. Quare sede, quod extrema epislola scribii Goffiidus, calbo-
mendum'hc-r.
' loco videtur., , - - J licns papa longo intervallo non -sederit. Unriecim
(30) Priind anno qiio. Cbrisli-1094 ex, Bertlioldo planeanni fuerunl ab cxordioGuilberti ad fecepitim
Constanliensi, qui res Urbani accurate persecutus ab -Urhano Ferruehii derikioxseLxleranum.
est, constal initio liujus anni lu.rrim Crescentii in J) I , (o5) friginla quinque diebus uriie concithm. La-
Guiberlinorum poiesiale adhuc fuisse. Goffridus leranense, arini 1112, de quo ad epist. 7 dixinius.
paulo anle ferias Paschales opera sua iiirrim ciuri Eadem excusalioneusus eliam Ivo Carnol. episi. JSft
palatio Laieranensi receplam nolal: quod in enm- qti.e-minus ad concilium pioficisceretur : quod ,Pa-
dem prorsus annum ineiriisse compeiLum esi. Gof- scbalis papse litteras quibus vocabatur, septem lan-
frido aulem ut benefic'u.m Orbanus, iia nos egregii iniii hebriomadibus; hoe ex-49 diebus anle consiitu-
facinoris inemoriam debemiTs. JNamr nisi ipse pro- lum concilio-diem neceperil. -
derel, nesciremus. (54) ComiiiPietavi-rnsium.GHiilIelnib,,dequoepist.2,
(31) In domo Joannes Fricapanem. Vettisiissimse ejusnomiiiis et familiee poslremo, quem saepius ex-
ac iiobilissima; apud Romanos familise nomen nunc coirimunicaLumeonslat. Sed de ea nunc excoinmuiii-
paululuin iriflexum , Frangipanes enim. dicunlur. calione agilur, quam Girardus Engolismensis lega-
Qubd ergo generaiim scribit Berloldus, -Urbanum itis, ei Peirus episcqpus Piciaveosisobjlliciiaspnlsa
"Rrimseprope. S.~Mariam-Novam in quadatn Jifmis- legiiima tixofe nuplias inflixerant, ut narratlib. v
sima munilione moralum, ad ipsiun videiur "quod Hislorise Guillelmus Malmesbttriensis. Mtilta Vindo-
explieaiiiis dicitur a Gqffrido, illum in Joarinis liu-. einenses et opima in liujus principis ditiorie prajdia
jus domo latuisse. possidebanl, ut Oleronis et Surgeriarum ecclesias
-
(32) Cohha Guitberlislam.hceresim. Conlra.Gmi- in pngo Santonico, Olonensem,
' - " el alias in Picta-.
berium. ejusqueiaulores. Hicesi quem ex afchi- siensi. ".
«piscopo RaveiiiiafepseiitJopontiiicem indilo Cle-
 ' " '
49 EPISTOL.S. — LIB. I. - -, , SO.
eo. Monaslerium siqtiidem nbstrtim, quidquid melius A Afalsis detractioriibus compeiior palam proiiieri veri-
habei, ,el unde.pene peniius "vivinius, in terra co- latem", quam salis tacere yoluissem. -Niillus itaque
iuiiis Pictaviciisis noscituf habere. 2^Et ideo inu- veraciter dieel. senuilorum, quod in tota Francia
tare non possurii, quirialiquarido cum. eo loquar^. monaslerium sit ordiiialum meiius quam noslfortim.
sed testem in animam meam "iiivoco Spirittnn, saTi- Quod nostro lenipore per Dei gratiam amplius cro-
cittm: hoc necessitaie fit monasterii noslfi, -non mea vit^ quam pfius devblio fundaiorum ei cqntulerit:
volunlate. Occasione quondam accepia, quia prse- iicet.nunquam Ecclesiaih,' nunqiiam alterius Eccle-
decessor noster (35) nori poluit ,ad eum venire vel sise decimam, vel quamlibet pbssessionem ecclesia--
nohiil, quamdam nobis.abstulit obedienTiarii., quam stijtaiii eO modo acquisierim,"quq'faciunl.quidanu
me postea viginliquinque^millia solidorum redimere" Tempore-213 prajdecessorutn nostfbriun Romana
oportuii. In_ quib.us lauTeri.nie-ab exeommunicalo. Ecclesia -vel debiiunf censum , duodecim scilicet
debeo"absiinere;-si ei eomniuriicavi; yel quaodiu - solidos (36), pcTannumvix iridebabere poluit.Quod 1
fueril exeommtinicalus,, commuliicavero,"nuiiquam non propler jaclanliam,, sed.propter gratiarum
jnihi a Deo illius- peccali' fial femissib. Hsee el si aelionem dico, in seryitiq RomaiiseEcelesiae amplius
-qttselibetalia vobis de me dicta suh.t,.atiiara, credite quam dttoriecim' millia solidbrum nostra paupertas
Jirmiler ea fallaciler et invidiose fuisse- inveiUa. R I expendit. ln spalio triginiai quirique' dierum , reve-
Unde", si justum esl, compelens lerminusporialur.;. rendissime domine, meprseparare et ad vos venire
etqui me sagiiiant iri occulto .. noiiflcentur coulra noa potui,'corporis eljam pressus infirmifale. Iter
quos scilieel canonice riie prac-pararedebeam, el Tioslruni.qtiamcilius potero, prseparabo, el; si Deus
de quibiis-forsitan aliquid dicam, et.-sine misericor- niihi vilam et sariitateni donavefitpvosy sicut cba-
diajudicemur. Yeriialem, dulcissime Pater, atten-- rissimum. palrem, ad prsesens videbo, vobis dili-
"
dite, non yerbbrum felationem. JSmulaiUur enlm genter .serviturus,-efjR. Prisese misericorditer re-
me quidam, sc';licet diaboli asmulaiione.. QUOI-UHIL ceplurus ecclesiam (57), vel de.eeclesia, si' placei,
(55) Pfcedecessor nosier. Paulo post- : Prcedeces- mus_etiam omnibus hnjus loci qbbatibus-ecctesiam '
sorum noslrorum. Lib. .v, episl. 2L: ileclores mo- B.Priscm. cum diynitaie cardinali,- saricti Spiritus
nasterii jiostfi qui~fuerunt ante ine. Qtiaiuor omiiirio judicio decernenles, ut^nulla deinceps ecclesiaslica
aiite Goffridum Yindocini abbates fueruntRainalritis, smcularisve persor.a prmdiclam B. Priscm ecclesiqm
Odericbs, David efBefno, quenfhoc lo.cosignificat. seu ecclesimftignilatem eis auferre quatibet occasione
Beriioni obedienliam seu prioraiiiin S. Geofgii (de prmskmal. Qttodeiriem Oderico beneftcium confir-
lioc.eiiim agi puto) eripuerat "Giiillcliiiiis comes, mavit .Gfegorius VII, arinol029.: Verum grassanlc
qtiem Goffririo posiea resiituii. UrbanusIlGoffrido--. posthsec Ju urbe factiqne Guibertina, ecclesia hsee
Ecclesiam 5." Georgii Ah. Ole'ruriis__insuld,quam ab C - Vindocinensibus, • quod ^partes ullas- aversareniur,
omiii exuciionfs consueludine libe/am Guilleimus Pi- ' adempla, atque ad'a!ios translata est. Etquanquaiii
claviensis comesexcommuiiicalionenostracoqctusred- Goffridojiost.ro, ut est iri epist. 16» ejus Inveslitu-
didil, sicut ab Andegaveusi comite Goffrido et Agnele.-'. ram retldidit Urbanus II, ilerum tamen ejus posses-
comitissd ioco vestro tradila fiierat. Qtia de re ite- sione dejeclos Juisse ex eo Iiquet, qubd.ream nuiie
rum Jib.v, "epist. 19 ei 20. De obedienLjas aulem repetil ajPaschali, ct episl. 13, promissiirii sibi a
hac noiione vocabulo lib. iv, epist. 7. Callisto teslatur : a qtio landem in inlegrum-jesli---
(56) DuodecimscilicelaolidosAdem repetil epist; -13 tutus, "cardinalis B.Priscse titulum usurpare coepil.
ad Calixlum. Censum Imne abbati Vindpcineusi lan^ Sic.enim ad Callistum ipsum scribens.se nppella,-
quam seriis apostoliese alddiafio indixeraut fundato- qpuscul. 3, Cailisii diplomsL,quo yindicias GoffrTdo
res. Tabulsefundalionis : Abbas .vero; qui alodiarius iiistauravit, inlegriim^prbferei.uf-ad episl. 28",Jib.Ji.
B. Pelri esse dignoscilur, mairem-suam Romdnam -Ejus porro vesligia decimo post^anno seculus est-
Ecclesiam pef singulos annbs aut per se, aut pcr le- Ilonorius II; cujus eiiam exstat privilegium Romse i*
gatum suum visitarfi"siudeat;-et sihiajorem chariia- _ Kal. Apr. anno 1129,perscripluiri. JS6c tam,eu diu-.
tem noiifeeerit, censum saltem xn sqlidorum'~adcon- turna, salis aut illibata .Yindocinensibus fnit bsec
cinnanda luminaria ante venerabile cprpus bealissimi . possessip. Nam,' sive quod Ecclesjss illius sarta tecta
Petri ibi persolvere non negligai. Clemens II iif privi- negligerent, sive alia potius causa friit.,' iierum '
legio confirmatioriis : Censumvero ad meiriorimit , illis est adempta, e.t aliis cardinalibns, quos.B.
cognilioneniquesempiternani duodecitn solidos de mo- Priscae"litulo creabani, pef ponliiices allribula. Der-.
-neia palrice vesirceB. Pelro reddi per qnnos singulos D I nique Innoceritius Jll', intermissam possessjoneni
voliimus. Sic olim Cluniacenses luielsenomine x;so- Hamelino abbali, qui octavus fuit a Goffrido, post-
lidos qiiiiito quoque anno pendebant- In diplbtriate liminio -reslituit-, sedeum.Iiac. cx,eeplioiie,-ut ipse_
jAgapiiiR: Sanead recognoscendumquod prmdiclum quidem ejusque" successores abbates pristinam car-
cmndbiumS. aposlqlicm sedi rid tuetidum dlque fo- dinalis digiiTlalein, ejusque insignia cum B. Pfiscai
vendttm pertineat, dentur per quinquennium " libr.is solidi x, ecclesia perpetuo retinerent. Ca2tei;um,, si quando
Yizeliacenses sSinguIas' .qttotannis .,argenli.'• alii ejusce tilulicardiriaJes crearentury liistjarereni,
, Pascbalis II Ahardo abbati Vizeliac, •: Ad indicium quartamque provenluum parlem penderen.i ii,, qui
quocjv.ehujus.liberlalis, aposlolicm-sedi,- cujus,juris R.-Priscse^cclesiam prb Vindociriensibus'adininisira--
esseditjtiosciturlibram argenli ppr- ' singulos-
annos
" "perr rent. Irinocenliiverha, tametsi paulb Ibngiris excur-
solvai',_;
" sie alii alios census. - -- runt, non abs r"efuerit audire. Sic igilur babent:L
(57) Bealm Priscm ecclesiam. R. Priscse ecclesiam t LiGel autem anlecessores noslri ecclesiam S; Pri-
tituluin presbyieri eardinalis in liiorite Aventino.ab-. scsein monte Ayentino sitam.cuin oninibus peninen-
batibus Viudbcinensibus cunTdigiiitale.cardinali.pri-- liis suis, et cafdinali-eliam dignitate pfsadecessori-
mus illustri ei inusilati' exempli' praerogaiivaconr bus tuis duxerurit concedendam,; sicut in. ipsoruiu
cessitAiexander II, ita ut quicunquelegitinii ,Vin- privilegiis perspeximus contineri; quia tamen post-
docirii abbatesforent, iidem Rotuanse Ecclesiae hujus aliqua lempora per incuriam"'et neglecluui eorum'
tiiuli cardinales esseni.;A"lexandri hsec suiilyerba in ipsa eccle.sia,destructionem et desolalibnem incur-,
lideris ad Odericum abbaiem ahno 1062 : Concedi- rit;' quidam prajdecessbrum riosirorum eairi. di.yersis.
51 GOFFRIDI ABBATIS VINDGCINENSIS 52
jusLiliam. Dignum salis et jtislum esset, si riiscre- h,. nire paratus. IIa;c huiiiilisas mea suo prsecordialis-
lioni veslrse videreiur, ut cjuoti snnetorum prsetlc- simo doiiiino scripsit, elsi qti.id gg iiiinus scri-
cessurum vestrorum, Alexandri secundi videlicei et ['•ttm est, cum prxseus fueril, non lacebil. Valeat
Gregorii septimi auclorilate nobis donatum est, et henignissimus dominus noster semper, ct vigeal- el
sitb eorum anathemaie fi.rma.iuiu,eiposieapro fide- oninis ejus inimicus atit converlalur, aut pereat.-
litate Romanse Ecclesias a Gttiiberlo bajretico abla- EPISTOLA XI.
uim exsliiil, a Romana Ecelesia nobis redderelur, -Dulcissimopalri suo, et diarissimo demino ttniver-
quae mala pro bonis reddere non constievit. Hxc est sah papm Calixlo frater Goffridus,qttodpalri filius,
cnim retribuiio quajn.Deus non docuit, liec B. Po- '
qitod domino servus. ....
irus ag-novil. De Guitberto qtiidem m.e opiime vin- Loquar- ad.dominum nieum, qnamvis non sim om-
tlicavi; qitfa posl beatse momoriae papam Urbamim, niuo ulilis servus, sed lamen Jidelis. Loquaf a_dpa-
ci pt-fficipuumsanclse Romanae Ecclesiaefiliuin, Pe- irem meum. quem loto corde, lota aninia, lola vir-
irtini Leonis (3S), ei abslulil Laleranense palatium. tute dilexi; el probalio mesc dileclionis fuil quon-
Valeat doiriinus papa et yigeal-;' el qui euTiiodit, vel dam exhibitio operis. Kihil alind dicam, nisi quod
.(iecipit, couvincatur, ne pefeat. divina Scriplura Ioqtii me docuil. Apud Noe pium et
' - . I justuin. pairiarcbam, nec Jnpbet patris amator pcr-
B
24EPIST0LAX.
Dilecli&simodomino suo universali papm Calixlo, fra- dere, nec Chnni palris.derogaior percipcre palris
ler Gqffridus suus quidquid. esl, quidquid potesl-, Jienediclioiiem promeriiil: maxime Cham ille, qtti
quidquid sapil et habel. non solum pairis pudenda delcxil, verum eiiam quse
In pr.imis, duleissime Palcr, pfo universis bene-- in palre non eranl pudenda finxit, el publicavii.
ficiis vesiris multiplices grates el graiias agit licni- Unde nullaienus dubito, imoliducialiter credo, quod
gna; pniernitaiiveslia; humilis servus vesler. Mihi - nee censura juslitioe, necjura namrce, nec vincti-
qu.dein servo suo prsecepii veslra dileciio, ui infra ,l(im anliquoe dilectionis, nec veritasapostolicsejiigni-
vel circa abbatiam noslram exspectarem, donec vi- tatis amica, me diutius fraudari palienlur promissa
derem nuntium yeslrum, ad vos venire paralus, quja mihi palris benedictione. Scil enim pius Paier, quid
de charo chariorem, et de faniiliari familiariorewi milii, iicei iifdigno (ilio, promiserit; quid mihi post-
nie facere disponebal veslra sancla et sincera ihten* ea Iitteris 'aposlolicse vcritatis significaveriL Faciai
lio. C.hnri^si.medomine, ohedienlise vesirse servavi g@ igimr Pater bonus; u§ facies fiiii, qui Palretti
mandatum : cxspeclavi et adhuc. exspecio promis- semper dilexil, de non complela Palris prohiissione
stim.Quodsi oblivione vel.aliqua necessitate exstitir ertiliescal-neille qui iniqnb otlio seniper habebit
prolqngattim, et lanjen Iraudari qualibel occasione ^ uirumque, de.conlunielia Pairi irrflgaia se ejus gra^
iiOMpatero. Sunl eienim iria maxime, quse de gra- liam adeptum glorielur, el de Clii repulsa adgaudeat.
ttiiise bonilatis veslrse promissis me desperare nulla Ascontlalin mentem piissimi Palris el domini, e.t in
raiiqne p.ermillanl : nobililas seilicet -generis (59), memoria fixum leneal, quaritum illurii, aiuequam
verilas. aposlolicse digniialii amica; ei anliqiise vin- novissetn, dilexi; quam devolc ei, anlequam charam
culuni dileclionis. Jubeat igitur bonus doniinus meus ejusTaciem vidissem, servivi. Ego sum, ego sum
me venire ad se, quodsuo sefvo, licei indigno, pi-o- ille, qui Armannum mdnachum ".inissum ab eo ari
inisil, el seripsii faciurus.^Egb auiem, si ipsejus- dominum papam Urbanum honorilic.e pro ejjis amore
serit,ouando'el qiiomodo jusserit, sunrad eum ve- suscepi; et qui apuddominum papam,qui mequasi
temporibus diversis cardinalibus assignarunl, quos • facttim. est ul gemini deinceps fuerint B. Priscoe
ad liiulum ejusdem eeclesise promoyerunt. Nos vero - cardinales; alii ordinarii, quos pomifiees designa-
IUOvolenles honofi delerre, de consueta sedis apo- - banl; alii extra ordinem perpelui ac velut nati,, ab7
stolicsebenignjtntecoricedimus, ul dignitatem, quam bates Vindocinenses : illi munere et oliicio, hi li-
aiiiecesso.res.iui ex concessioue ipsius ecclesise sunl tulo lerius et jJignitale. Hodie vero nec B. Pi-iscne
adepti, lu et. successores lui niliilominus habealis. - ecclesiam reiinent nee dignilalem-: qtiain lameii
.Saiiu^liorum usum, liiuicse el dalmalicae, niilrae et ,p, Constanliensis concilii lempore adhuc retinebniil.
annuli, sicut eis. presbyieri cardinales ulunlur, vobis -Hse rerum vices. . ";saeculo Ro-
in perpeluum aueloritale apostolica cohflrmamus, '- (58) Peirum Leonis. Prsecipuum hoc
ipsamqueB.Priscseecclesiam Vindocinensi irionasle- nianse Ecclesise columen et decus Peifus Leonis,
rio de speciali gralia restituimus : boc adliibilb mo- -Ronianorum.oinnium opibus et pntciuia facilc prin-
<Ieraniine, ul si forte nosaut successores noslri -ceps'; necsolum sub Urbano. sed postea etiam sub
presbyteros cardinales ad -ejus lilulum duxcrimus Paschali; ctijtis pacis cum Heinico inierpres, ot
promovendbs, pro ea.niaxime causa ut-super allare" Dodechiniis el alii scribunl, aKpie auclor luitrquiu-
Ui Petri roiisuetumagant oflieium, sicui a sanctis etiam sub Callisto, utesllib. v, epist. 3. IsesL eujtis
Palribus p.rovida fuil deliberatione statutum, hi qui- restal sepulcrtun in.airio basilicse S. Patili via Os-
bus pro. lempore curam et adininisiralionein.ipsius liensi cum epitaphiq, cujus acrostichis Peiii Leonis
ecclesia; coiiuhiserTlis, eisdem cardinalibusdebilam uomen noiai. . _
impendanl obedieniiam humilero et devoiam. Qui (59) Nobilitas generis. Gtiidoiii.enimarcbiepiscopo
videlicet cardinales de provenlibus eeclesise ejusdem Viennensij qui in pqntificia digniiate CnllistttsII-ap-
pereipiant quartam pariem : vos aulem de ipsa -ec- pellatus esl, palerluit Guillelmus comes Sequano-
clesia geratis sollieiititiineti) diligentem, ne perve- Tiini genus, ut cum Sugerio, in Ludovici regis Vita
Stram incuriam in sollicitudinem ilerum Tedigaiur; ioqttar,. imperialis et". regise-celsiiiidinis derivaiivn
quia privilegium meretur amiitere, qui permissa consanguinitale claruiii.
ubittltur oo.estaie. i Hacieuus Innocemius. Ex eo
 ' " 54
53 EPiSTOLJE. — LIB. I.
iinicmn (ilium diligcbat, pro causis ipsius diligenler _t\ A esset a furibtis (45), non dimidiain vesiem, ul san-.
peroravi, et lolum ejus complevi negotium, testis ctus Marlinus, sed grisiam pelliciamatque varias
est milii conscienlia sicut melius polui.Valeal.Pa- pelles obtuli Palri meo, qneni nimia cbaritalesem-
ler meussemper el vigeat; et omnis eius inimicus per, dilexi el diligo. -Valeai 28 dominus et Palcr
aut converlatur, " aut pereat. meus,ei vigeal; et. omnis inirnictisaut convci;-
" ejus
. EPisTOLA XII. ;-; . falur, aut pereat. -;"''
'
DiteclissimoPatri et domino universati papm Galixto, ... EPISTOLA' XHL.
fraler Goffridus suus quidquid est, quidquid polest, DiilcissimoPqlri el domino .univefsalipapcti Calixio,
-quidquid sapit el habet. fraler Goffridhs, quod palri ftlius,' quod dominp-
Mihi, dulcissime Pater, prseeepil vestra diJeclio, . servus.'~ , '_''"
uladvosvenirem, quia de charo cbariorem (40) et Clericus, quem ,ad vos misi, chnrissime Paler,
de faniiliari familiariorem ftie lacere, personam sci- ocio diebus antePcntecosien ad me rediil:' qui' ex
licet nostram honorare, eTJScclesisenoslroe conferre pnrle bonitatis veslroeniiliijumliavit ut cnm coriiile
utiliiatem disponebnt vestfa sancla et sincera iiiten- yjndocincnsi (44), qui iturtis esl-Jerusnlem, veni-
tio. Ycniam cerie, Deo' auxiliante, ad dominuin rem Romam, B. Priscse Tecepturus ecclesiam (4S).
ineuro ei servire paralus, et "recepturus ab eo quod B j Unde dulcissima; palernilali vesfroe quanias pbssuni
27 'Verboet scripto mibi prdmisil,' nec ero ingra- refero graies- el grniias. Prsesenlium etenini bono^
tus. Interim humiliter rogo pium Patrem et domi- rum-cxbibitio esl qusedamcefliludo iuluroruni.- Ve-..
siuin, quatenus misso "ad Carriolensem episcopum riiam itnque, Deo auxilinnte, cum cbinite illo.sicut
(41) suoe auciorilaiis jJecreto, excommunicalionerii proecepistis, el anle, si potero; et quot et, quantos
conflrriiet, quam episcopus ipse lilteris aposloiicse se- labores el limores,'nostrarumque-rertim distfactibr.
dis coacius reddidil in Nivelonem ct ArcliemhalilunT, nes, riileciissimum Patrem "etdominum viderc desi-_
qtiiplurima dsTmnaet mulliplices injuhas mdhasleTio derans, anno praelerito passus sum in ejus proesen--
Vindocinensi,' alodio B. Petri el ejus palrimonio fe- lianon lacebo. Conlido, imo fiducialiler credo quod.
cerunt, et adbucfacere non desisluni. Prseflicio "humilisservus et fidelis fllins adhuc debono domiiio
eiiam episcopo aposlolica sineeritas penittis ifiterdi- valde lielabltur, de.cujus benignilate eiiam iniiriiei
cat, neqtiidquam audbis corilra RomanoeEcoIesioa ,quod desiderarit, assequuiUur. Kunc' uliqtie venis-
privilegia exigere prsesumat. Dicium esl. nlihi quod sem; sed spcietaieni invenirenon potiii .^ecuram,
Ilugb praeposilus Carnplensis Ecclesise ad vos veifil," -et mortiferos Ifalioecalores. limebam. Bajularequi-
qui, sicul dicitur, sacrilego el excommunicalo Nive- , dem cruceni Christus jubet; non~ quoerere sepultu-
Joni, coriTmunicat, et eum in rapina possessionurii'^ ram. ELquoniani B".Priscoe ecclesiam non bene pa-
nosiraruni mariuienere coitalur. Si unquam bene ratam saiis agnovi,:ad vos, dulcissime §9 Pater,
aliquid promeruil de celsiiudine vesira" bumilis ser- frairem hunc prsemiiiere^dignum duxi, qui ibiiiobis
vus vesier, piutn erga me senliat ille vesirae dile- prseparel, ubi aliquanlnlum. hopeste ppssimus.con-
"clionis affeclum', nec verborum ejus relationemsu- - versari. Veritatem, Pater oplime, nori verborum
scipiatis; sed noslram poiius exspeclare verilaiem, relalionem aitendile.-./Emulanlur nos mulli, sed non
'
quia me ad prseseris, prscvio Spiritu sanclo, prsoseh- Def aemulalibne,;"uullustamen veraciLerdiceiseniu-
teni babebilis. Si quid minus dixil humilitasnostra, lofum, quod a mari usque ad inare monasieriurii
pfsosenlium laioris Jingua supplebit. Hoc iiitersigno jnelius ordirialum.sil quam nostrum. Quod nostro,
praesentes liiteras meas esse Paler metts agnpscat, temporeper Deigratiam amplius crevit, qiiampfius
qubd Armanno monaclio (42) Romse.pro ejus amofe devotio fundaiorum ei' conlulerit-. Nunquam lamen
beneservivi ;el cum apud Turorium nocteiiudaius ecclesiam, "velqu.aTnliI)et~possessioneti)ecclesiasti-
(40) Quiddecharo.chariorem.Su])va epist. 10 verba dus cognoriientO.Grisatnnica, cujiis maternus ge-
sunl Callixli in litleris ad Goffridum, quas in fronfe nus Ivo eadem epist.-deseribit; peregrinalioni.sacrse
operis inler elogin proefiximus. -' superstes ad S. ^giriii qppidum postea dietn c!au-
. (li).Ad Carnotensem episcopiim.GaufridumTvonis D sit, relicto Joanne filib ' bssrede,'
' de•quoalibi -Gof- 5
successorem. Hincpatel datas a ponlifiee de excoiri- fridus. . .,
. municando Niveloiie Iilleras fuisseadGaufridum, , ' (45) B., Priscm "ecclesiatn.-De 'ea dietum est ad
similes earum quas de eadem re" ad Ivoneni a Pa- epist. 9, sed bmisimus monere Oderieum abbaiem,
sehali scriplas sfervant Vindocinenses.- quod ex alio Alexandri H diplomate didicimus, Pauli quia
(42) Armanno monacho. Quem.ad Ufbanurii papam B.Priscoe monasteriiimin monachortim Sancti
raiserat Callistus, Viennensis.
" tunc archiepiscopus/
- jure ac prilesl.ale trinc erat, illiid ab Hildebrando
epist. 11. . - . -, - arcJiidiaeojiocoenobii sancli Pauli' oecoriomoetre-
(43) Nocle nudatus esset ~a- furibus, Simili ,casu ctore inipeirasse hac lege/uf 11-,-aut saltem 8 in ea-
equos sibi Cabillone,nocturno furlosublalos-queri- monaclii ab abbaie-Vindocinensi. ex ea pensione,
tur Joannes VIII, epist. 97.. -_ .- ; qriam Hildebrandus approbante. Sancti Pauli eccle- con-
(44) Comite-Vi)it2ocihensi.Goffrido,nifallbr, Grisa- ventu assighabat, perpetuo alereiUUr. Jtaque
tunica, adjquem lvo episl. 129. Duo, Goffrido abbale, siam barie deinceps cpluerunl monacbi- Vindocinen-
comites Vindocini 'HierosolymiTanam expedilioneiii ses."Ufbanus II; Goffrido noslro : EcclesiamB. Pri-
iriiere: quorum uiique nomen Goffrido; sed prior scm in quq ffatres monaslerii titi religiose viventes
Goffridide Pruliaco filius inipsa expedilionead As- ipsi vidimus. Hoc ex niimero inter primos fuil B.
calonem coesus oceubuil- anno 1101,- ul narfant Arnulfus",qfiem Alexahder' ' H Vaoincensem pbslea, '
Guillelmus Tyrius lib. x,,cap. 20 elJMalmesbtirien- episcopum creavil. "'•--
sis lib. iv De gestis regum.Anglise. Alter hicGoffri-
m ' GOFFRM ARBATIS YINDOCLNENSIS oG
cam quolibel iligenio comparavi.vel de manu laici;A t\ iolus VindoJneiisis' conventus , quqd palri fiiit,
«ecepi : qtiod utinam noslro-exemplo viiarent alii. quod.domino sefvi.
fesnporc proedecessortimnoslromim Romana.Eccle- Salvaloris sequenles co:isiliuiiivad jantiain veslne
siii, veLdebilum ceqsum, duodeeim scilicet solidos, pietatis pulsamus e'LilKusevaiigelicosiimlieris exem-
per ainftim vix inde habere pojuil. Quod non propter plum imilantes, posi vos humiliter elamamus, de
jaclanliatii, sed propter g.ratlarum actionem dico,. injuriis el vexatioiiibus Andegavehsis episcopi (47)
iu serviliiim RomanseE.cclesioe,non quaiibet nostra coiiquerentes. Paier sancte,- ei quidem mandastis
iieeessltale, sed spla dileciione amplius, quam duo- iil pfo revercnt-ia B. Pelri el veslra monasterium
decim miJiia sojidorum anie vosel in temppreve- nosirum, quodad llomanam prsecipue etsinguiari-
siro, quod valuit centmii marcas argenti, nostra pau- lerspectal Eeclesiani, et res moiiasteriimaniileiierol,
pertas cgpendii. Hinc igitur mibi relribiii dcsidero et nullis irijuriis sive molestiis inquietari permitle-
ixrna pro.bonis,: quam relribulioiieni Christu.s bea- ' ret.. Ipse vero litleras vestras, qu:e ^arehiepiseopo
i.unidocuil Peirum; "ei B. Pelrus posi 'ipsum lu.nc Tufoncnsi el Cenonianensi episcopo, sicnL et ipst
ie len.daindocel el proecipii. ' missse fuerani, Jn prsesentin- legnli vestri Engoli-
39 EIM.STOLAXIV. = smeusis- episcppisuseepit; sed nec tiinc legere nec
Ditcclihstmo.dominouniversali papm Honoiio, ./raier"__ B nobis rieinceps32 redderedignatus est: et sic aliis
Goffndus, quodpalrifiiius, qnod domino servtts. quibus eas misistis poslea non potuimus ostenderc.
MulLo.riesiderio. desideravi. vehjre ad vos, Paler Prscierea aliornm injtirias non compescuil, sed ~ex
opiime, ei in Eoclesia Romana uon ad horam, sed sua ptfrte exaggeravit el exiiggerat, ei quos poiuii
;tri mornm inanere decreveram; sed inflrmiias cor-" raplores sseculiveibo el exemplo incitavii. Monasle-
porisaJFecltiin quidem -uon mulavit, sed negavii rium noslrtini,-alodiuin Romanoe EcclesiK, pro cu-
Bifectun;. Hanp ulique infirii.llalem ex nimjo hiboie jusamore ei timore ei horiofem el reverenliam OIT*
«i liiultiplici Romano itinere conlraxi : ei, quod
episcopi et arch-iepiscopi .defereljanl, dominus isle
uon propler jaclaiiliam dico, sed propter graliaruifi de his qtioeimilto tempofe leniiil, sine ittditi) el au-
yciipnem, propter utjlitalein Romana; Eeclesise, pio dieniia exspoliavit, el in proposito, exspol:ai:onis
qua ter caplus.sum, el ter qualef traiisalpiuavi. Pro . perseveral. Unde non conira Susannam lestes su-
cujus.p.ra;terea servitio clmaxima ejus necessitale,, mus; sed de domino episcopo germaua loqiiknttc'
toupqre Guilber.ii corpus nostrum,' et- pene quid- charitals, quseel de amieo et'de iuimico uos deds-
quid habrii, expendi. Ego sum, ego sum ilje, qtii Ro- cet loqui mentlacitun, e! dc ulroqueeriocel proiitcrl
moepa.uetribtilationis cibatus,, el-aqna pqtaltis an- __verilatem; Nosqttidem, quoniam no;:as.i am pjq-
£_tisiioe,cum honbrabilis memoria?. papa Urbario in ^ fessionem.retraclare Pbilippicam (48) in por.lificem
dahio Joannis-Fricapanem mullos labores et tinio- • minime decet, non dicimus' qnod .riieniis tempeslaig
ros diu passiis.siim : elquid ibi egerim pro Jidcli- nos persequalur, sive mole suse magniludinis pre-
Ulft Romanoe Eecicsia", ei, qtiomodo omuia nostra Tnal; sed lamen quo S3nclitalis gcnere hoc faciat.
-
nsque ari novissiiriam equilaluram pro acquisiiioue ignornmus,- quod in Veterj Tesiamenlo prjecepiuini
Laierniicnsis palaiii seminaverim, novil Deus et B. iion legimus, liec in Nbvo promissum el canonum
Pctrus,. et, iibv.erniit Romani illius iemporis..Eb -. regulis non dubilauir "esse contrarium. Iltimilitas
c iam LemporeRomoepresbyler ordiiiaius, iuvesli- uiiipie nostra prsediclo episcopoin sua necessitate
tiiram jie ecclesia' B. Pjisca; per manuin doinini diJigenler servivit, sed salva ejus reverentia dici-
j);ip;c -Urbani recepi, qunm. praadecessores nosiri mus, quod reiribuit nobis mala pro. .boiiis, rcliibn-
ioiige ante possederaiit t _§X sed, quia iioluerunl lioiiem quam Deus non- novil. Unde, clemeiitissime
obedire Guilberio, indefuerant ejecii. El,- qnamvis Paler et domine, vobistoto corde supplicamns ul-dc
selas el infir.milas,nostra qtiielem potius desidercnt quibus sinejudicio cxspoliali sumus ab eo. nos in-.
quam laborem,. animo trabenle ad vos, pie Paler, vesliri farialis. Ouod si deineeps coiUra nos, g$
quam cilius polero venire aggrediar, licet aifunus.- qui specialileryestri sumtis, causari,.volupril, iriter
ipse peregrinam non medioer.iter Limeatsepulluram.. Jpsuin et nos, quoniam ad vos venire uon possumus
Inierim.ad charissiuium Palrem millo latorem prae- judicem qui non- sit. nobis suspeclus,. consliiuile.
ssnlitini (46)aliqua noslraa. chaTilatis sigua ferenr jEinulanturenim rios quidam non bbna .imiufeticne:
lein : cujus lingua supplebit quori miuus dixit epis.to^ el propter hoc maxime, quia sub"lulela etdefen-
la., Valeal dominus papa seinper et vigeat; et ribs de sione apostolicas sedis posiii sumus."Dotnnus abbas
s;ia prosperilale
' ' el dilectione lselificeL. ' nosier ad vos yenire desiderans, usque Vizeliacum
"•
, EPISTQLA-XV. profeclus,.ibi per aliquol-dies rcmaiisil non-modica
Bono dominp cipio Palri. universali papm Honono, i.nfirmitale delenlus. Valeat pius Pater, et bonus

• igpist. 19. , • -
(46) Latoremprcvseniium.Pagaruim episl. 27.. Sic etiam loquitur
(47) AudegavensisepiscopL UJgerii ,'.quo cum de (4'8)Belruclare Philipptcam, iierii
jisdem vexationibus couqueritur lib. m, epist. 12.. lib. iv, epist. "12.-lldeberLuset epislola 35. In-
Archieplscopus Turbiiensis Ildebe.flus, iil conjicio; veclionemforldssis exspectas, Phitippicam relracta- '
• -. -----
cpiscopusCeiiomaiiiieiisisGuiao,- lldeberti in e'a ca- ripallidus sutpicaris.
fedra suceessor. Legalus auiem Gtrardus, de quo
 ' -'
5? EPISTOLiF.. — LIB. I. SS
„vlominus, et sibi placeal, el facial ul quam pra;de- A 1 sedislegalo (51)8frater Goffridus ejusdem sedis
cessorum suorum lemporibus lialuiimus quiclem, alodarius,et servus, dileclionem el.lolius dileclio-
suo temoorehabeamus. , ,- - nis servitutem.
EPISTOLA XVL - Yiiidocinense monasterium, albdium R. Pelri et
Pctro sanctm Romanm Ecclesia>cardindli diabono patrimonium, quid iiberlalls, g|§ vd immuriilnlis.
(49), tharissimo domino et pmcorcliali amico, fra- seu digniiatis nunc usque habuerH, Cl usque in fl-
ter Goffridus ejusdem Ecctesimservorum minimus, nem' soeculi, Deo palrociiiante,,' habebil; bealissi-
quod habel, el yotesi, et seipsum. morum aposlolorum Pelri el Pauli aucloritassanela
Iiiflrmiiatein vesiram audivimus quam et com- per venerabilcs eoruiii sueeessores eidem loco con-
passionis affeetu el lolius animae-noslrse visceribiis cessayos melius "etlocebit, et ybbis.ul credinius,
noslram repulamus. Rogamus ilaque, el.rogando majoremTdiJigendi nos occasionem proebebil. Nos
diserelam dileclionem veslram suppliciter adinonc- eniiiTnon poiesL non diligere', uisi qui eorum irre-
intis ul, si nobis vel .qtiibtislibet rebus no.stris in- iractabilem auctorilaiein non diligil. Qu.-eriamEccle-
digetis, significare liullaTenus erubescaiis. Amicus si:e noslra; privilegia vobis ideirco miLlimustran-'
cnim erga amic.umerubescere nondebet, nisi tan- scripta; quia quam «pecialijMmo-quam singitlari'
tnm.ciim illum"offendil-.,Quibus-iict't.sit aliquanrio diguiiate sancta catbolica Ilomana Ecclesia locTim
corporum dissimililudo,- una 'seiriper esse debei nosfrtim ab ipso su;e crealionis inilio sibi conjun-
imago aniriioruni.-PraBterea34"U(3a» imo nulla esi xeril, bonitatem, vestram niolumus ignorare. Nam,
amiciiia, quammutua, el .niaxime in necessiLate," quidquid illa siibliriiavil etri.lexil, vos omnino dili
non probanl obsequia.' Yaiele, e.l- quod placuerit, gefe credimus, el velle hcnbrare nullalenus tliibit;.-
lescribiie. . , • .• ' mus. Opliinse. iritemorisepapt Urbanus, et qui nune
-.
EPISTOLA XVII. est, dominus Paschalis papa in Ecclesia -nostra, ubi
Richardo bealm vilmepiscopo, apostolicm sedis veiie- susecbarilniis gratia per fmriecim "dies. manserunl,
rabili legato (50), Goffridus ejusdem sedis servorum ista ei-mulla aliii privilegia noslra viderunt, el pre
minimus, dileclionerii,et dilectionis servilulerii. proprio legeiunt, el snse aucLoriialis decrelo firina-
Fratre, quem;ad vos cum litteris domini papoe veruiii. SaiTcla ilaque ocio caibolicoruin Romano-
misimus, referenie didicimus, Raduiphum Tttro- rtim ponlificum (S2) auclorilate, ei conDrmatloue-
nensem dicltim archiepiscopum iri prsesenlia vesiri lrioiiasleriuni nosTrnni viguil, el quieium inansil, eL
rie riobisyerbis inhoneslisfuisse conqueslum. Quod imlli penilus personse. (53),, nisi soli papse putesla-
si ila est, veliemenler miramur., quia unde de nobis <- f- tem aliquam attt dominalionem iireo exercere vel
juste conqueri debeat igrioramus. Mirari ntitem nec ejus-rectores qualibcl ofcasione sollicilafe '•"iiciiil.
possumus nec debemus , si inlmnesleioquitur, qui Et quidem ,salis jusie ; quia ab ipso sui "principio-
jiene universo mundo clamante, sed -nullo- adhuc per venerabiles ei religiosos- fundntqres suus ab
vindicante,multa inlionesTa et perversa operatiif. aposlolica sede liaiic iiiviolabileni gQ digniLaiem
Veniat latnen, si placet'veslrse sahcliiali, vobiscuni oblinttii. -Haclanla a successoribus B. ,Petri proedc-
Vindoeinum in alodium B. Pelri, el burgenses quo- cessoribns nostris diguitaie concessa, nullus eorum
'
rani mercede conducituf secum adducal; el quari- alicui conciTio (5-1) Imquam atlftiit, quotl ab ipso
tum justilia diclaveril.exsequalur el accioiat. - summo Roinario poniifice iion exsiitit celebralum.
.EPISTOLA XYIII. lllis lamen temporibus, Hildebrandus arcbidiaeoims,
Cononivitm laudabilis eviscobo, sancld;, aposiolicm (SSJTtomanoe^Ecclcsioe, deinceps.papa ficlus.Giral-
(49) Petro diacoiio cardinalu SS. Cosmoe.et Da- rii-.Yindocinensispraerogaiiva litleras viriimus, pra1-.
miani: hunc enim esse arbilrof Pelfiim Leonis terquam Benedicti : sed hujus quoqtie coneessionis,
cardinaletn, ad qtiem de erdinaiione episcoporum nientio esl in lilteris fundalorum, quornm sciliect,
seribil opusc.. 2. Is a Paschali crealus, dinconus - 'iinlu el voluntale id honoris abbati Vindocineiisi a.
cafdinalis liluli quem d.ixi, Gelasium in Gallias.se- £fj sedeaposlolica IribUlumest. ul soli papa: sulisit-..-,
cnius esl: ubi cum oegrolaret, ad cum missa hoec (S5) Nulti peniius personm.Nec ej)iscopTs,-necIe~.
epistola videtur. •..._, gatis. Gregoritis VII ad Odericnm ajjb.iiem :; Hoo.
(5.0) Richardo. episcopo legaio, Cardinali scilicel eliam divinq fultr fiducfa, aposloiica auclorilaie pro-
Albano, riecujus in Gallia legatione, conveiUtiquc, hibemus,' ne in Vindocinensiccehnbio ulli unquam
Balgeriliaci,ac synodo TreciSrConyocal_aIvo Carno- pcsonm, nisisoli papm liceal poteslatem atiquam a.ut
tensis, tum in epistolis quas ad ipsum complures dominationem exercere, aut excommunicareseu in-.
scribil, Lum iii aliis ad--Paschalem, ctijus
- legaLus lerdicere. Irifrn li.b. n, epist. 10 e.l^.1.
erat, sub nuriiim1104. __ . (54) Nullus eorum aticiti coiisilio.Epist. 29.
(51) Coiioiiilegalo. Et hie episcopus ilem cardi- , (S5) Hiidebrandns circhidiaconus. ld iioinen, mu-
nalis, sed Praeueslinus, ;ejnsdein Paschalis Jegalns nusque Gregorio VII, .priusqunm ponlifex reriun,tia-
arino 1115, quo anuo iria in GaJlis, a Conone Jegalo- felur. Legationis, quam n Victore II, .missusobii.l
celebrala concilia docuii nos cum Rqberlo moriacho inGaliia, meminil ipse in colloqulb, qtiod eumR.e-
S_^Marinni, veius Chronicum Turonense. Primani. ginaldo Radulfi archiepiscopi 'iiileriiunlio habtiissc
-Remis, alterum Bellovaci: terliiim Catnlaunk Siuit illtim riarralvelus historia inTabtilano S. Marliiit,
et Ivonis aliquot ad Cononem Jegatum epistolse. Turonensis'-; Ego autem, inquil , irieniini aliquanda
,(S2)Octo poniiftcum. Benedicti IX, Clementis II, tempore Victoris papai "turoni moras fecisse in die-
YictoriisII, KicolaiII,AlexandriU, Gregorii VII,Urba; . bus Bartolommi ipsius tirbis archiepiscdpi ad discu-
ui II, PascJialis11.Quorum.oniniuni de hac monaste- ticridam causum fratris nostri.B, et me lioneslcqch*.
 59 GOFFRIDI ABBATIS YINDOCINENSIS. 60
dus Osliensis episcopus (56), Sleplianus (57), cl /__ A miiiius.' Magna qiiideni est hoec, sed „dc magiia
Raimbaldus (58) atque multi postea magnee aucto- vestra bonitale pra;sumptio. Noveritis itaque, dile-
rilalis'viri a lalere-B. Petri in Jegationem mjssi,ad ctissime Pater, Pelrum de Monte aureo (61) quod-
bas partes venerunt, ei monasterium nostrum, et dam ccemeterium nostrum violenler infregisse
Jibertatem ejus atque dignitatem dilexerunt, et.illi- duasquevillas nostras, rebus omnibus ahlatis, pene
batam omnino servaverunt.' Nos .siquidem ad vos penitus destruxisse. Mauricius iterum- RotuniarduS
venire, quem charissimum dominum et amicum cre- unam ecclesiam et terram ad ecclesiam noslram
ctimus, et vobis honoriflce servire desideravimus, pertinentemiujuste possidet, quam nqbis ahstulit.
et desideramus : et desiderium nostrum diligenier Qua de rea Cenomanensi episcopo-el ab Andega
compleretur, si necessitas corporis et quorumdam vensi (62) ssepe admonitus, semper ablala reddere
perversilas Iiomiiiumpaleretur. Sunt eteriim in iii- conlemnit. Unde de sinu matris nostroe sanctse Ro-
nere quidam Ecclesise iTostrseinimici quorum inju- maiise Ecclesise, mamillam justitise filiali dileclione
rias; quia res Bi Petri nohis cdmmissas eis relin- requirentes,-vestram bonilatem mullum suppliciter
quere nolumus, usque ad proprii corporis captio- prccamur, quatenus prsedictis episeopis, misso ad
nem jam sumus experti : qui. nunc etiam noMs eqs vestrse auctoritatis decreto proscipialis ut Vin-
captionem solummodo non minaniur, sedmorlem : docinense monasterium, B. Pelri patrimonium,
Yiziliaeensis abbatis(S9)lnobis ohitum exprobrantes, nullatenus a parochianis suis vcxari, vel rebus ex^
quem sine vindicta capite dicunt fuisse trune-atum. spoliari consentiant. Et quia venerabiles Rpmani
Unde discrelioni vestrse humiliter supplicamus, -pontifices suorum irretraclabili auctoritate privile-
quatenus aut conductum nobis quseratis, aul locum giorum gg omnes persecutores noslrbs excommur
signilicetis securum, ubi possimus vobis occurrere, nicalionis vinculis alligarunt, quandbquidem, quod
et qusedam ad utilitatem domini "jaose vestrse di- ah illis ligalum est, ipsi solvere non possunt, tandiu
lectioni revelare. - ... Petrum et Mauricium, qui coritra nos inique cge-
37 EPISTOLA XIX. r-int, cxcommunicatos le.ncani, doriec iila, quoeno.-
Charissimo domiho - el prmcordiali amico Girardo Jjisi.iijiiste abstulermu, canonicalcge resiituant.
IwnorctbUi Erigolismensi (60) episcopo- sanctm EPISTOLA XX. .
Romanm sedis vicario, Goffridus ejusdem sedis Girardo Norlhmanno Engolismensi episcopo, sanclm
alodiarius el 'servits,dilectionemeldileclionis ser- Romanm sedis legalo, fraier Goffriclhs ejitidcm
"
vilutem. - ,. secftscalliolicus-servus, discordias non scminare,
Pressuras, quas monasterium nostrtim, alodium neccilo credere mendacja proferenti.
B. Pelri et ejus palrimoTiiumpaliliir, vestrae sancti- Miror te, tanloediscretionis poniificem conlra me,
tali notiflcare curavimus,; et, ut eas veslras faciatis licet absentem, "_eapubiice prolulisse quaa in cor
compassionis affeclu , vos bumiliter rogare proesu- iuum, quodarmarium veritalisesse debueratetpii-
ticis sancli Martini ^esse susceptum, quoties votui, et Augustodunensi, ubi nobile (sic enim appellat Der-
eommunionibns illorum -freqkenter usum friisse. Diias uardus episl. 130), B. Magdalense monasieritim a
cnim ea in Tegalione synodos egil. Unam Lugriuni Gerndo comiie, Bertaque uxore, Caroli Calvi tem-
adversits Simoniacos ; alleram Turoni conlra Beren- poribus condiium. De eodem Pelrus Cluniacerisis
garium. - , abbas lib. iv, episl. QS.lnpartibusnoslris Vizeliqcus,
(56) Girardus Ostiensis episcopus. Legalns primum excepto Cluniaco, in nosiri ordinis sludiis iiullum
Alexiindri II, mox Gregorii VII, qui elTuronisillum patitur habere\pr_io'rem.Ordinis sui dixit, qiiia Yi/.c-
fuisse lesialur in colloquio quod dixi; ei synodum iiaceiise coenouium, etsi antiquius, sub Cluniacensi
ab eodem in Novempopulis coaclam commemofal, disciplina diu sletit, nunc-pro monacbis canonicos
Jib. i,.episl.l6. habetsaaculares. Paschalisll exs.ant liltera;, quarnm
(57) Stephanuk. Si tenipora spectes, proeponi de- pericopen epist. 9 vidinius, BeneveiUi anno 1105
Jitiit GiraltlQ.Prior enim legalione ftinclus esl Nico- seriptae AJlardoabbati Vizeliacensi, liuic Ipsi forlasse,
Jao II poiiliflee, Gregorius VII in colloquio : Prcejer- jjuem Jmpune coasumnarrat Goffridus.
ea Slepltanus indiebus Nicolai II, Romanm sedis, (60) Girardo Engolismensi. Duo htijus nominis
ponlificis dd easdem partes missus_est, vkes acturus D modico inlervallo episcopi Engblismenses fiieriiiit.
aposlolicas, vir maxiinmaucloritaiis. Qui neque pro- Prior rietlicalioni ecclesi-oeYindocinensis inierfuil
ccssionema cinonicis poslulavil : neque exspostulan- anno 1040. Yerum hic legaiionem, ctijus exstei me-
clcimesse censuil; qum scilket si adeq improbus essel, moria, nullain obiit. Alicr hic-ab illo quarttis g"e-
polnissel negari. Quippe qumnisi regibus Francim el nere Norlhmannus, pene continuas in Aquilania
tipostolicis ab ipsis canonias nunquatn fit. Quem sedis apostoliese vices egit, primum subPaschai, ct
eliam quandiu i i fuit honesle habuerunt, el sua aliis posl eum legitimis pontificibus; deinde sub
_ maxima cltarilalis exhibilione lafgili sunl. Pioelerea Anacleto anlipapa, ad quejn, Bernardo -teste, quia
Gregorius idem lib. vii, epist. 18, ulji legali utrius- legationem , ab Innocenlio extorquere non polerat,
que roeminit, Slephanum legatum prius nominal fceda prsevaricatione defecil. Anacleii binse epislolai
, quam Giralitini. Duravit porro Stephani legatio quibus legalionem illi decernil, in Annalibus ecde-
eiinmsub Alexandro II. Is enim est qui Goffridum siasticis leguiiluf: miserabilis vilse exiius descri-
Barbatum co rilem analhemale percussit sub ann. bitur in Vita sancli Bernardi.
106S. Qu.are illi, ut opinor,suceessit Giraldus. (61) Pelrurit de Monle-aureo. Lib. m, episl. 17.
(ft8) Raimbaldus. Suldiacomis Ecclesite Romanse, '-Hamelinus de Mouteiiureo eademex familia - Joannes
GiraJrii Osliensi in Jegatione"collega. Gregor. Yll.' tie Monte aureo comes Vindocinensis. .
lih. i, cpisl. 6. (62) A Cenomanensiepiscopoet Andegavensi. llde-
(olJ) Viziliucensis abbalis. Epist. 15. Vixeliacum berlo ei Rainaldo.
j rofectus, quod oppidum esi ^Eduorum in dioecesi
61 -' E-PISTOLiE. — LlBi. I. .' "62
riiaiis sigilluro, -iiunquain debuissenl vcnisse. Illa A pjicare amicos, inimicos mitignre, canrfactispolius
siqtiidem a te, ut arhiiror, non fuerunt. pritts dicta; • prauiicarc quam verbis, ue qualibetsinislra opera-
-sed undecuiique jirocessissenf, ea non dubito invi- -lione ejus aniici scandalizeninr, etei iniioici valeant
-diose.el malitiose fuisseinverila, eLsiculveriini est derogare. Quod si aliter agiiis-, vel egisiis ,^sublimi-
qtiod.falsam beatiludinem Norlliniannorum (65) se- tas vestra,quam venerabilisdomintfs hosler papa.(65)
-qiietui' vera miseria, ita-vertuu esi quod isla qnse . ,-stta lioniiale satis de exili loco creavit,"mala pro
coritra me dicla sti.ni fuerunt falsa. Non.suin ego bonisillii-eiribnll, reiribulionerifscilicet quam Deus
. adeo periurbali -cerebri, -nec sanclarum inscius ' riqn novit. Nos autem.quod audivimus; unde etiam,
ScripLurariim, quod in eurii, qiii soli coeio in.riocen- quod pejtis est, caiiliIenam,composuilvulgus,'qnoniam
liam debel, sirie causa^posuissem, os meum, in pa- 40 publicalum esi, vbbjS oceullare -ncc possunuis,
"tremTirielieei spirittialem,--queni-Ifracbiis iilialis nec" debemus.-Auriivimus ilaqtie, .el dolenuis, An-
(iilectionis amplecli debeo, et pura veritalevenerari, dream de Vilreio-(66) hiioe"sua; vobis conjugium yen-
."a cujus sancta-oberiieniia n"on polero vel moritius didisse., illud eliam a.vobis fiiiuni vieeeojniiis rie
_SfJ separari.- Si quis de. me--aliter senlit, desipii; Maloleone eomparasse. ,Quorum"-a!ter-Vfiiingentos
nec riominum papam (€i) honorare satagil, sed pu- solirios vobis prelium diidil ^conjtigii;- -alter vero
Iilicare, si quid miiius vel nimitirivegil. Nam qtiicun- 1"'ijuindeeim mafcas argenti.^IIoeepiscopus Piclavicn-
qtieconira puritaleni uiese meniis, paternse. dero- sis (67)_-.el-Gifillelmiisarciiidiacoiius cjtts, el qnidam
.gationis7sefecerii nssertofem, veiiial palam,-ei rae. iiiii qtii adfuerunf, si' verilalcm sepelire noluerini,
stalini -inveniel suoe falsitalis veritlicum corre- . non negabunt.Carrofensem abbatem. (68) non regii-
ctorem. •' - - '*':,-': larilefelectum, sed vioienter, ut dicitur, iiftrustim,
- "- '-" -' ' "
EPISTGLA XX!.- prd~mil!e solidis barbarinorutn (69), barbara-niniis
Girardo ylorioso "Engblismensi episcopo,- apostolic.ee atictorilate cimseerafi, imo, si veruni esi,-ex"secrari
sedis iegato, fraler Goffridus Vindvcinensistibbas. -fccislis,'no!ente-siio coiise.c"ratqrc_'Ciejusclerb, nio-
et ejusdem sedis fidelis filius^ _boni "operisfruclum, dis qitibus pblerat, recJamnnte, etqui viriit et par-
el purm dilectionis amplexrim. tem liabuil, abbas quidam vestervicinus testinionium
.. Quoniam saricia Romaria Ecclesia-noif quidcm perhihifu, et multi clieiint ejtis' lesiimonium veruiii
.vestrisnieriiis,-serigraLia sola_.humililaiem yesl.rau) esse. AbbiUOmproelerea nlium, quem prorevereniia
_adeo sublimayif quori minimus riigilus yestef dorso orriinis nominnre: ernbes'co,'in deiesiabili corporis
-Patris vestri grossior.videtur, sicul-sublimia verba, turpiiuiiiiie deprehensiim, el ab alibatis poieslate,
- quse saepius niullum gloriose proferlis, lesiificaiiltif,' ,-, ipso propriutn crimcn.confitcnte, cleposiium, niillo
tanio fidelius eidebetis obedire, dulci verbo multi- "proecedentejudicio, non mpdica suifraganle pecunia,

(65) Falsrim bectlitudinem Norlhmannornm., Non Theodulfi versus de Carrofeiisi ccenobio,.si quis forle
"
eo diclttm pulb, quasi Norihmaonis peculiare al.i- desirieral, bi sunl : -• - _ __, ,
yottod placittimfuerii de falsa bealiLudine;> sed quia ; Esl locus, lmnc_voci!antGarroph Jognomine Galli,
Girardtis Norlhmannus erai, ad Northmaimos itl •Quopatet eleclis aulica.porla poti.
apLavil, cjttpd "ssepe"universitn pronuntiafe solel. Ex Qito Salvatoris subnomirie prmhitet aula,
falsirheaiituriine veram iniseiiam sequi, episl. - - '30, - Quove'mbna"sterii ctdnslra clecbramanenl.
el lib n.episl. 3. lib.v, episi. 44/ .
Dominum Paschalem in .-' Eniiel hic fiiluldsanclorum pignore' fretu,
"(64) pqpam. 11,-qui privi- .,- VAvitet eximie liirba fidelis ibi, }
legio iuvesiiluraruin Ilenrico iiiniium indulsefat,
' . - Rotharius comes ingeris, inclylns herqs,
. - --,-. "-' \'J)cnigue
-epIsT._7.
- (65) Dominus noster papd. Pnschalis, qtii Jegatum Cqnjncje,£nmEuphrasia corididil islud opus.
" . lloc fulvb argenib, gCnimisqueexornaleiauro,
jlltim crearat. . . .. - et libris, vestibus alque sacris, elc.
Andfeamde Viireio. Noiuiii esloppidtim in Ar- Affluil
(66)" -
moricis, a.quo iiomen velustoe primaiioe quondaln ' Carrofum-
ac iiaque loci. noriien est, npn-vifi iil per-
fainilise, iri qua elRoberluni Viireienseni in Conani siiasnm videlurmonasteriuni non infimi,' quod mireris,_sevi's'cri-
-eomilis aula memofaul iilierse Hatneliiii episcopi -ptoribus,.q'ui Sancli "Carrofi appella-"
-" " - -
-Redonensis, ad librum Tn, euisl. 59.- . I>riu.u. ,• _ . - - -
(Qd)MHle .snlidis. fc/irt/jrinofinn.Ai-abicos, Sarra-
.(67) Episcopus Pictaviensis. "Petrus, cui successit " cenicos,- .bnrJiaris notis signalbs. Tbeodulfus idem
Guillelniiis,-is l'ortasse,.qiii arcbidiacontis hoc loco." - .-,'.-_
Guillelmum" arcbiilincoiiuni Pictaviensi.s Ecclesise- cpiscbpus in Paraencsi.
riocent labulic S.' Albhii',' anno 1100 Maironensibus 'Hic-et cryMallum, etgemmds"promillil, Eoas. ;
uionachis eoncessisse/ut allaiecoiideieril iii Fran- SVfaciam alterius jtt polialur agris.
' - " Isie gravi.numerq immmos ferl divilis auri, •', ,
«avill.a. - '-- '..--' .-''."'--.-, sermo sivecliaructer aral.
Carrofensem abbatem. in- dedicalioneVindo- •, QuosArabum
(68) - Aul quos argento. Latius stylus iihpriinil albo,
cinciisi nmiierniiir inter abbales qui ariTuerunt, Hngo
Si tamen acquirat prmdia, fura, tlomusi
jeSanctq Salvatore Cafrpli abbas. Hicenim litulus
monastcVio pagi Piclonici",^-Roiliario. cotuiie, ut "•Frequensjrijn Itim aureorum hujris notocntiminorum
aticlorestThebdiilfusAtireliaiiensis, eiEuphrasiaejtis ustis erat' in Gallin, Tefnm..polieu.ic aliera .regiim
uxorc cbndilo. LttdoTici Pii Aiigust;-leinporibus. ' iiostroTtnrifamilia, postslnbililumneiiipe SaiTaceno-
-CairpficiiiuinonasieriuiiidiciltiraFuIberto episl. 117, riirif Arabum iiiiperiitmin Jlispania;-tinrieexnd.nps, ut
quori iierum pqslea inslauraLum, dedicatumque cquidem censeo,"jll:uexlernLauri'copia commer-
osiendil Kaleiiclaritim Saiicli .Sergii Anriegnvensis, cio fiuebat: eflbdiunltrrqueetiam minc sotidi Arabici
his verbis.: xvi.-Kal.Juiti Cctrrqfense mbnasteiixrii . multis Gallise'locis,s iit docuit nos V-.C. Paultis"Peta-
Dei ei Domini nqslri Salvatdris riiundi cledicalumesl vitis Parisieusis curioe senator, ctijus indieio T-lico-' -
aiuio a nativilale ejusilem-ex Virgine glofwsaiOlf. dulli fjuoque lios versus dcbeo. r .
• 03 -GOFFRIDI AB3ATIS VIND0C1NE.NSI5
(•onirariicenlibiis itlitis congregalionis fralribtis, in A ila est ut a vobis publice proedicatum agnoscittir,
prisiinum graduni iia restituistis quod sola marca- quasi alierum papnm vos fecistis, el ad Romanam
-rimi congregalio fuit iIII culparum purgatio. "Hoc: Ecclesiam, quam nunc usque ih sua necessiiate li-
Bernerius abbas Bonevallensis (70) iestnlur, quilioc : bere qttisquam appellare poluit, vox appellationis ne-
facinus pene. ubiqtie. pfoedicansdetestaiur. Fulcoi -gaiur. Nos lamen credebamus medipcTilateriiveslram
Biennensis- abbas (71) lilleras ves.lras pro facienria, legalionem babere sedis aposiolicee, non apostolicam
4.1 slbi justilia quoesivit; quas illi prudenlia vestra! sedem esse et a domino papa parlem susceplsse'
taudiu negavil donecillasceritum solidis compara- sol!ieitudinis,.qunm soJummorio coeteri Jegati susci-
vit. Sed vir ille perdidil peetiniam, nec pef vospo- piunt, non plenitudiriem exercere potestatis. ',
loil habere justitiam. Hocipseinet profitcjur, quii '
43- EPISTOLA XXII. ,_ -"
siriiulutfumqiie perdidisse conqueritur. Illud itaque, Dulcissimo domrio, et prcvcordiali amico, domno Gi-
qnod- eonlra comilem Andegavensem (72) egistisj ritrdo liice laudabilis episcopo, sanclip Romance
eeset satis silentio supprimendum, seri ocruliari ini-- sedis legato, fraler Gdffridns ejiisdemsedis servo-
nime potuit quod multis populis exstiiii tlivtilgattnri. rum minimus, a Deo satutem wleniam, cjuodipse,
Asserunt quidam vbs,- quasi Balaam aiierum, regis , est, el a se quidquid sapit el polest. ' ~
Anglicipecunia fuissecorrupium, etidcirco injustani, R *_In primis vcstrse dileclioni, .qtisese cirea me iu-
in -prxdiclum comilein exeomniunicaiioiiisproltilisse . legram et inviolatam servavil, muliiplices refero
^sentenliam. Et licel excommunicaiio veslra viresj graliarunraciiones. Deinde. paterniiati vestrse noii-
eiiaui uniiis diei habere non poluerii, amicis latneri; ficare dignum dusi, quod aptid-dominum papam (76)
Romanoe Eeclesioepeperit verecundiain, et ejusini- ipso di.e, qtio legams tioster ad cum pervenil, s:i-.t
micis detrahendi dediLmaleriam.-Iloe solum reme- Lona gfalin, el meorum niaia gralia aimuJorum.
(liuni fuit,. quod dominus papa excommuniealionemi qtiidquidvoJtii, impelravi, Yisioife vesira perfrui;
~illam conlirniare sapienier vilavil, el sic ora clausitt ei eolloquium vestrum habere desidero^ el ubi, el
delralieiitiuiri, e! quod a vobis seniinatum ftierai, qtiando, quod vehementer oplo, oblinere valeam,
apostolicoe sedis. delevit opprobrium. Inler coelera, inibixiignemini aul verbis. auljitleris signiTicare.
debiiissem unum silcre, si amicolieerel aniicum noni Iloc enim Ecclesioe Dei esl jiecessarium, el vobis
' • ' ' - - ".
jirocmunire. Alibati Angeriaeensi (75), ut dieiiur, uiile.
-
proniisisiis, quod si Lrecentos solirios Piclaviensium | EPISTOLA-XXlil.
masculorum (74) vobis darel, Rainaldtim Chesiielli Domno Girardo liqnesiw vitm episropo, sanctm Ro-
'
(75! deponefeiis : unde •capittila, quibtis illum i- -manm Ecclesim venerabili legato, fraier Goffridns
accusarel,-ei transcripta misisiis. IIoc nbbas ipse vestrm reiigionis' servus, dileclionein, ei lotins di-
faietur,' ci lesiero in animam suam Deuni invocai, teclionis sefvitniem.
qtiod vortim loquitur. IlSecpauca rie inuitis, modica rie Audivimus, dilecTissinie dominc, cjtiod' ablias
wagnis vobis^gsig^iflcavimus, dileclionis videliceL Sancti Nieolai.(77) abbaliam suam in iiTanu vestra
cnusa, ui, si vera siinl qua; conlra veslram asluliam deserueril, eo siquideiri lenore ui nori eam dein-
ventilanlur, praolerilorum traiisgressio fiat vobis ceps, nisi in misericordia vestra _§__|_ reposceret, et"
ftiiurorum cautela. Nam, qtilcunqiie privilegio utiliir eo etiam pacto ut convcnliis ille B. Nicolai cum eo
Romanoe Ecclesioe, sanelair; ejus auetorilatem per- iirmnm pacem et coricordiam Jmbeyel. Pnctum uii-
versis operibus -non- debel imptignare. Et- cum que, qtiod monachi illi de paceel concordia anlevos
Chrislus Dominus solamB-. Pelro quoelignndaerjmi, et per vos fecerunt, vix oclo diebus, sicul ipse dicit
ligandi. et cjuoesolvenda. solvendi polestatein con-„ el-nos credimus ,-lenuefuiit. Unde -vobis, magn»
piierii (ilfaitIt. xvi, 19), vos amplius, vel aliud prb riiscrelionis Paler, iiiultuni supplicilerpro eo sup-.
Jegatione voiiis cbmmissa.iton debetis ustirpare. ' plicamus, ut in adipiscenda abbalia, quain vesmc
;
Qtiori me prasenie eliam coram Iaicis.praudieasLis; volunlatis consilio dere.iquil,-dulcedo vestroe pielaiis
rosvirielicelepiscopos deponendi habere polestalein, J) t) pro amore Dei, el nostrb smtragettif, et de monachis
iiovum gemis pnesTimptionis puiaviinus-, qttia nnlla illis, qui promissam sibi pacerii et concordiam nec
raliobe legalis apostolicos sedis concedilur quod ad , leniterunt nec lenent, riebilam justiiiam coiiseqim-
solins' Romani. ponliiicis ppriineldiqiiiiaiem.Sed-si , .lur„,Quod si feceritis, sciiole veraciier quod me iii-

(70) Bernerius• abbas Bonevallensis.

' Ad hunc ali- Ademari cpisco])i Engolismensis': Cum episcopus-a
qiiot-ppistolse lib.iv. '. - prmposilo mille-solidosPiclaviensium pro acaptanienlo
(7!) Fulco Biennensis abbas. Monasierium est in exiaerel, el ipse reddere non posset, Iterius episcopo
Santoniim dioeeesi, Sancti Siepbniii-de Beania vulgo nutie dedil. Masculi Piclavienses. peculiaris-nojn:
vornni. . - - iiummi, ui forles Lugdunenses, inieslamento Gni-
(ii) Comitem Andecjavensem.Fulconem. V, de qno clfardi de Bellojoco, qtierii Sibylia uxor Jitteris sui.s
cp. 8. Iliiicenim belliini iiiil cum Henrico Anglorum , arino 1200 professa est Ecclesise Cluniaeensi pru
rege, nc duCe Norllimniinorum,- anno 1118 ad Alen-: nnniversario suo legasse in singulosannosx, libras
«-ioneiii.castrum, etSagitmi,
' ubi collalis signis conics; fortiuni Liigdiincnsium. - - .'..-"
vicior nbiit; . ,. (75) Rainaldum Ob.esnetli.Lib. ni.episl. 59.'
. (75),A()6(U£ A' iigeriacensi. lleurico, -ad quem lib. v, Dominum Papum Callistuni lli.epislt J2 et 13.
enibii. - -",(76)
(77) "Abbas Nicotai. L.amberlus, dc quo lib.- i.i,
(]'t) Su/'<fo'sPictuviensiutikmasculoriuii. Iu gestis cpisi. 8 ct 0,
 Ca ,, . EPISTGL/E. — LIB. L \ , ,60
graliluoinis arguere nullalcniis polerilis. Ad januam mA .- bam, ut in coneilio, .quod mcdiante Qnailragestnin
auiem misericorriia; Anriegayensis (78)~u!ierjus iion iii celcbraturus est i,s, abbmi Baliacensj (81) deccc!c<ia
pulsabit, quia ibi riiisericordiam ricesse cxperimenio !o B. Marise (82), et ecclesia B. Nico!;ii, qtias. in 01--
jam diditit. Qnidqiiid tamen de IJiius prqmotiorie le rone pei septuagintaannos.absqtie,canonica recln-
acium est, non censura justiliaa, sed sola et immensa sa malionemonasterium liostruin possedisse noscilur/
misericordia fecil.. Ynleie, el misericordiam vcstfam m exsequerer jusliliam. Unde mando vobis, qnod prai-
nohis nolani facite. ..' ; , ,. diclo Jermino proedielp abbaii, quanlum sancla Ro- ,
\. - . - EPJSTOLA XXIY. . "•"."- mana aucloiilas docel el proocipit, Tesponriebo, nisi
Domino de vencrcibili<Engolismcnsiepiscopo Gifardo, j, , .canonico fucro impedimento delenliis. Inierim ctiam,
ianclm Bomanm sedis prmdicabiti legalo , frqter s?- si riomnus abbas ilJe volueril, omnem sibi 4J,@ju-
Goffridus, salulem a Deo, et a se puradileclionisis siiliam-.offero, .quocunqtie salVo coiidiiclu Jre.-po-
serviluteni. ' •-, luefo. Quod si neiitrum borum plaeuerit, domiui
'_'_'.
Noveril dileclio vestra, Pater chnrissime, quod ul papoe, cujus proprii juris el Yiiiriociiieifsemoijasie-
semei et secunrio de fratribus nostris Piciaviensi (79) _)) Jiuin, etres ari ipst.im peiijnentes esse noscunur,
episcopo misimus, deprecaiUes ul nos ad vos nsqtie ie opto .et offrtroilli judicinm. Cujus judicii soquilaiem
dignarelur contlucere: 45 Ouod ipsejjenigne, susei- i- B* qiii refugit audire, B. :PelruTn ne..seniinl ifatiim ,
. piens, in -assumpiione 13.Mariaj seipsuro-ad Fohiem m debet liiriere. Monasierium nostruni patrimonium
Ebfaldi. (80) spopondit venliirum.el quod petiera-- I^ B. Pelri, e"t ejus aloriium ,-(85) novcriiis ,, et loco
nuis riiligenler facturum. Nos autem, sicul mandaT i- nostro prsedictas-Eccleshis, perpettio jure, 'Romario-
yernt, ad proedictum Iocum venimus; ulii nec fpsum, i,' rum ponTificum irretracTnbili, ntictoriiaie, (irmat, s
uec-ejus inmliiim invenienles, faligair incassuin a esse, ntillalenus-dubitetis. QttodTibbns Batiaeensis
loco-.recessimusl- Roganius igitur, Iiumililale quaa riixii, me pro causa sua Iilteras veslras hnbuisse,,
possiimug, ne sit vobis_molosium,.fidelis servi et ;t sciloLe eum vcrbum "vcriiatis non prolnlisse, sed
yerncis amici stipplicntionem stiscipere, ei.quniiier- ir- qupd per lilterns riostras vqbis nianriavi de famiilt),
usque ad vos Lransjre valeamiis, apud pfaadiclum n qniveslras" nbbis aJferre-debuil, verum crediie.' '
episeopmn impelrare. Qtioeriariienjni vestra; sancti-i_ - EPJSTOLA XXVI. ,
. talis consilio facere riisposuinius, quse nee scfipto, •Girardo' laudabilis 'viim cpiscopo ,'•sanctm Bomanm
nec ore alieno volumiis rcvelare. . sedis_legato, domino suo el pracordiali amico v
" , EPISTOLA XXV. - . frater,GoffriduSy quidquid mandari potesl, et ha-
Doinno Girardo laudabilis vilm episcopq, sancltB Ro- r_ beri satubrius. - - .' . \ . -
, ....
inanm sedis legato /fmter Goffridns' ejusdem-sediss ApudbonilnienT vestram, lionoratylis Palcr, eum-
allodiarius ,' el servus , el a Dep bbrim.operdlioiiis s dolore corclis , el nimia menlis anxieiate conqueii-
fruclum, el a sepurm dileclionis obsequium- - mur de Pelro de Monie, Conlorio (84), qui infrn
Significaslis mihi per frnlrerii , .qncm yobis.obb terminbsvestroe legTtionis (S5) in episcopaiu scili-
aliam cau.saih miseram , quia isiain periitus ignora- cel Piclaviensi,. fralres nbstr.os ,,i monastcrio rc-
-
J78) Andegavensis-Rainaldi episcopi, de cnjiis ele-:- patfimoniale. Quare p^trimpriiimi dioilur, et IISSIH;-
ciione, quam " - tncite persirihgil, plura lib. m , diias, qiialcnus ab alio maiiat, propriiim jus, et
cpisi. 11. .. , proprieiasj. ut a Domi-110 poss-iileiiir. Hine i!ln ssojie
(79) Episcopus Pictavensis.
- Guillelhius Petri suc-i-,, connexa, ih proprio aloriio.de proprio alotle , ei
cessor. -" • -.'--_ alin id gentis. Urbantis II, Htigqni nbbati Cltiliiac. T,
-'(80) Aa -*Fonlem, Ebraldi. [Episl.' .-26 el lib.- iv,',,, Moriaslerium Sflnctiss. Trinilatis in Marcinidoo,-_quod
episi. »2. .; , in alodio proprio cedificasli. Nosterepist.ll. Inpa-
(81) Abbatt Baliacensi. In pago Sanlonico. Geslaa trimohium elcdiodium propfium. - . .
Grimoardiepiscopi Engolism.: Hujus femporequidam» "(84) Peirb de Monie fioniorio.' El lamen eariein o
de principibus Engolismensibtts Guddafdus de Lori-i- familia Roberlus Vindociiiense riioiiasteriuni suis
chis wdificavitin Scintonicopayo iiionasteriuni Balia- olirii beneficiis.ornafat. Gregorius VII. EcctesiaSan-
cense in lwnore<sancliSlephanfprotomarlyrjs, el ceii-- cti Petri\de Moriie,Soleli, 'el quidquid Roberius- de
suale fecil Romanm.Ecclesim. Bassaceuse-et de Bas-- u, Monte Contorib Vindoc{nensicmnobiodonavit, el ejtis.
saco fitiiic dictutl." . - .- - - filiits Beriranrius concessit: Moiis-CqiiloiinsPictoiiiim
(82) De£cclesia--B.Marim. Tres in Olerqne insula1 oppidum, memorabili-prselib " nosti-n oeiaie "nobilil;.-
juris Viifriociiiensiseranl ecclesise, qiias reeensei hiss tufn. -' ,
verbis Gregorius VII, Oderico abbati : Ecclesia "Saii- (85) hifraterminos-vestrm legationi_s.Girardns in-
cli Georgii in Olefonis insulu, cum magna parle^ejus- totaGallia legntus noii erat,'seri in Aquiiania riun-
dem insulm; ecclesia Bealm Marice de-Caslrq Olero- taxat qtfod docent-Acla synotl.iLaleran. anno 1112.
nis; -eeclesia Sancli Nicqlai de Olerone. Ex his se-- Verum Aquiianise legaiis proeler Aquitanieas pro-
ciuida Bealoe Mari;e .parochiaiis. eraij
' >ut -tesiaiury vincias.aitribui solebnt etiam lerlia" Lugdunen.s.i.. .
JNicoJausII.- " . - _< . r _i Qup ftt"nt cum.Giralrio Aquimnioe legaio multa tra^
(83) Palrimonium.B. Pelri -el alodium. Dtto islaa eieiitur, ,quoaad lertioe Liigriimensis' riiceeesis perii- '
Sirpeconjungit, -el rcipsa_.-coiijuuctastint. Nam quod- oJ- nebanliu episli 6-ct 25. cansji; abtiaturiT,'Sancii
allodimn esi,tfansitad lisredenT, el fu pairimoniuin,, Albini, et sancti Nicplai; apuri llrieberium episi. 28„
quod iri feudis/aliisve ienefieiis lociim non hnbeT. causa abbatis Ebronensis, quorurii hic inCenomni;-.-,
Elsi enim hodie plerisque locisieuda stmt pairimo- nensi episcopntu erat, illi in',Anricgnve"i si Iloc ipsum
iiialia, id tamen 11.011 habenlex feudi natura , quodJ liquet ex. litleris Amati episcopi Olorensis, qui Aqui-
10 personani vassalli constiluisdlebat, sed ex pecu- laiiisejtem legalus fuif pro Gr/;g. Vil, ui Grogorius
Tinr-ipaclo «t eqnvenlione. Alodiuin Yero seinper ettt ipseiestis est lib. u,-episi. dl.'"Js enim ad Rodulfuiii
 tT7 "GOFFR.D, ABBATiS VINDOCINENSIS 68
vcrlenles cepil, et equos, el quidqtiid habebatu A aposlolicoe sedis obedifel. Ipse non solum coutem-
cis, abslulil violenier. Partem quidem rerum per psit. iilrunique; verum eiinm de me.in synodo sua
coiriimm Andegavensem (86) babuimus; alteram presbyteris suis conqueslus esl, co quod apud digni-
vero adhuc ftfj crudeliter delinet ille sacrilegus. taLemveslrnm de illo cl.imorem feci. Decretum illtid,
Dc injuria vero personis monachorum illata am- - qnod itlem dominus pnpa Urbnnus in Arvernensi
plius crutiamur;'qiiam sica vestra discretione: concilio-slnluit contra Simoniam , qusb sub nomine
vinriicari humiiiler exposcimus, ul raptofes qtii au- vicariorum olim fieri soiebat ab episcopis, ammJlnre
diefint, timeaiit, et ab hujusmodiscclere retrahanl macliinatur. Redemplionem etenimcc.clesiartim, qt:se
marius. Ad vos' venire desirierio desideramus, sicut iu illo magno concilio hxTcticapraviLas vocnta est,
olim vobis mandavimus , sed propier mulliplices et nb apostoiica sede damnara , licet in pluribus
guerras, quse in episcopaiu Piclnviensi excrcveruut, annis iion uisi"semel pcr vicarios fieret, mmc stib
nec acl vos vCnire, nec loca, quse in pnrtibns illis nomine annui ccnsus a simplicilaic noslra extor-
habemus, visilare audenius. Preeterea sexum femi- quere conaluf. Et quia ego et fralres noslri hoc esse
lieum (87), qnem eliam nmicis novimus inimicum, sceltis pulamiis, e' ideo refutamus, divinum ecclesiis
ihimicari nobis, el in iiinere insidiari, vera rela- ( nostris inlerriixil ofOcium. IIujus sceleris suscilalor
tiotie riidiciinus. Unde veslroe.cbieclioni pra?eordinJi- R est prsncipueet auelor Ricliardus arcJiidinconus (91)
ter supplicamtis, quatenus per Pictaviensem episco- ejus. El,quoniam netiter eorum a perseculionibus
piim (88),'vel per quemlibel alium nos.ad vos conriuci cessat, nos a clamoribns cessare non possumus. Ad
facintis, quia ullra fonlem Ebfaldi progredi secure vos -ilaqtie clamamus : a vobis, qni apostolica; setiis
non possumtis. Yalentdomiiiiis legntus et.vigent, el vices JinboSis, el qui B. Pelri albdium maxime de-
ttl nd ipsum iransire, et etim ipso loqui valeamus , feridere deiieiis, consilium et auxilium"posltilamus.
sU:e gratia charitatis" eflicinl.- Et, si pro eo quod nmici sumus, facere non vnltis ,
EPISTOLA XXVII. saltem i§_@pro inipibbilate nostra faciie quod roga-
Bono domino, et prmcordiali amico, G. venernbt.ts mus. Quitl comes Anriegavensis tle juslilianobisia-
vitm episcopd,aposloticmsedis legalo, fraier Goffri- cienda bouitnii vestrse rogando seripserit, vos ig»o-
dus suns, quod polest; qitod sapil, et quod cst. rare non credimus. Ynlete, et rios vesirse sanclitatis
Veslroc dileclioni iioiuin facio quod fratrem Paga- bumiles servqs de constantia veslra ei jtistitise inie-'
iiiim Alerici ad doriiinum pnpam (89) millo, qnoednm grilale JocLificalc.
ei noslrse cbarifaiis signa ferentem. Si per illum EPISTOLA SXYIil.
qtiod oplo efflcere polnero, ad proesens Romam non Ilugoni vere religioso arcliiepiscopo(92) sanclm Ro-
ibo; alioquiri 4S Bomam ire paralus stini, el Ro- manm sedis vicario, domino suo churissimoel prrn-
manam ECclesiaiii per irieinelipsum visitare, in qua cordiali amieo, - Goffririus Vindbcinensis ctsnobii
a bonse memofioe papa Urbano presbyler orriinaius Abbns indignus, cum dileclione reverenliam. -
^iiiii: Yestra aulem discreiioni graies etgfniias mul- Litteras sanctitati vcslroe a domino papa riirecias
lipliccs refero, qui Andcgavensi episeopo (90) semei, "audivi, in qtiibus, ut niihi relaium est, dicilur quod
bis, el ler, imo qualer proecepislis, ul quoe mona- Andegavensem episcopnm apud eum accusavi. Quotl
sterio nostro abslulerat, resiitueret, et privilegiis si doniinus papa dicit, rcfellere nec possum , ncc
scribens archiepiscoptim Turonorum, ei ut ad syno- confirmatur ex iis qiiosBernnrrius Botioayallisabbns
dtim liurdigalenscm cum siiffraganeis. snis veniat de boe ipso Girnrdo scril.it lib. xi VitoeD. Bcrnardi
prnecipil his verbis. -Pneslal eiiim ejus liltcras au- cap. 6. Erubescebal, inqnit, ad.primam domum re-
tlire: . clire, cujus Poteniaiui ei Turonica, et Burdegalensis,
el Anxiensis provincimsubdilce fuerunl, el quidquid a
Amalus Ellqrensis • cpiscopus , sanctwque Romanm collibus lberorum nsqne ad Ligerim coinpleclilur et
Ecclesim, Dei gratia, legatus,'Radulfo venerabiA claudit Oceautts, parueral ejus imperio:
Turonorum archiepiscopo saiuiem, el omne bonum
in Domino Jesu Clirislo. (80°)Per comilem Andegavensem. Fulconem item
cpist. sequeiiii. - - ..
« Noverit veslra charitas, fraler dilectissime, nos, U (87) Prmlerea sexum feminenm. Ivo epist. 28. llle
auctoritnte Dei omnipoienlis, omnitimqne legationis scxus mihi est suspeclus el infestus, aui eliam amicis,
uoslroc cpiscoporum, abbalum, priiiciptuiiconseiisu aliquando non salis esl fidtis.
coiicilium Bttrdegalse in Oclava sancii Michaelis ce- {88) Piclaviensem ephcopum. Guillelmuiii.
lebraudtim constiluisse. Quapropter fralerna riile- (89) Ad ciominum papam. Honorium 11-,ul clocet
ciione vos-rogaririonrimoiiemiis, et nposiolica aucio- episi. H. -
ritate jubendo prseeipimus, qualenus recrastinatione (90) -Andegavensi episcopo. Ulgerib , episl. 15 et
posiposita, cuni omnibiis sufiragnneis vesiris, eccle- lib..cxi, epist. 12, ubi eLde Urbani decreio. -
sioeque vestroe privilegiis ad conciiium supradiciiim (91) itichardus archidinconus. Episl. 51.
venialis , nt consilio veslro solatioque causa Dei (92) Hugoni archiepiscopo. Ex episcopo Diensi fa-
'
conlirmctur, el Ectiesia* vesirse jusiifioe. pio qua c.ltisesl archiepiscopns Lugdtinensis, legaiionemqtie
haclentis magnoe, diversosque.conienliones exstite- in ulroque Jiuinere sub Gregorio VII, gessil in Gallh;
riini, Deo ammenie, resiilueltir. Nos nuieni, si Deus . 111111 posiea eliain, quori ex Ivonis episl.- 24, ei a'iis
permiserit, in reversione nosira de Britnnnia vobis- pyiet, sub Urbano II, quem boc loco intelligii Gof-
cum Ioquemur, ut qniriquid super his cseterisqiie friritis. Episcopnm vcro Andegavensem Gatifricimn
negotiis vestris conslitueiidiim sii, Deo omnipoieiite aM':duana, qui ari sedem illam evectus esl anuo
tribuenle salubrilcr ordinemus. i Ex bis ergo mn- lu97. Hugonis lcgnii lilieras, quibus Fulconem IV
nifeslttm esl Jegationem. Aquilanicam loiius ^eiiam coniiiem Andegav. Ecclesise commuuioiii rcstiuiit
lertioe Ltigtlunensis fines complexam esse , quod npud S.Tloreiuium, inier Goffridi elogia viriimus.
 m EPISTOL.-E. — LIB. I. 70
dsbeo; sed saiva ejus reverenlia dico, qiiod proedicii A iinpcpnileiilemaudimus absolutum Quod si itaabsolvi
episcopi me in nullo accusaloreni fuisse recognosco, pbtuisse credilur, qtiid peccatum noceat, et quid
nec ideo ut eum accusarem, Romam ivi. Quod alia poenitenlia prosit, non videlur. JNam si vera misc-
negolia plenius manifeslant, quoeibi perpetravi, do- . ria impoenitenlibus negatur' profecto eis qui de
mino siquidem papa adjuranle, el sua conslricius peccatis siiis poeniient, falsa beathuJo promittilnr'.
adjuraiione, qusedani de illo celare non potui. Quse Mullo, ul diximus, gravamine menioratus nequain
sicul in domini papoe proesenlia tacere nori Iictiil, -' - monasterinm nostrum vexare consuevit; unde illuiii,
nee in veslra,.si vobis placuerit, tempore compe-. ut quse inique conlra nos gesserat, corrigeret,_.ad-
lenii relieebo. moniiistis, et ipse propter vos proniisit se nobis
- - 5@ _EPISTOLAXXIX. . . . -' facturum pejora;. quodad injuriam vestram falsa
Dulcissihw domino et prmcordiali atriicodomno Vm. veritale coniplevil. tlbi enim seryavit veritaiem,
Jtbnorabilis vitm_archiepiseopo (93) et aposlolicm qtii nocuil proximo, fidem amisil. Hinc igilur, ve-
sedis legalo, fraler Goffridus ejiisdem sedis allo- nerabilis Paler, humiliier precamur, qtialenus_per-
diarius, et servus, quod habel,' quod sapil, et versi liominis iniquilas educto de jvagina .veslros
seipsum." aiqiiilalis gladio sic feriatur til quoe nbbis injusie
Quemriam monacJium, ut audivi, ad monasleriuiri B I abslulit, restituat, el in injuria veslra pupillam
tioslriim misislis, qai si nie irivenisset^ me. ad con-., etiam oculi'Salvaloris Lesisse, vel invilus agnoScere
cilium veslrum invilasset. Ad yos quidenf venire et cbgatur. Quori si sic egeritis, digiiam mercedem a
vobis-, et Ecclesioevestree, qtise uie multum honora- Deo,. et a nobis debitam retribtuionem accipietis,
yit, et raihi servivit, servire dcsidero, et vos Aure- gg Si vero iniinico EcelesioeDei limore vel anf Ciia
lianis ante concilium, vel post conciliurii, si inllr-, parcilis, mulare non possumus quin ad sedem.apo-
mitas corporis permiserit, eo die, qui vobis placue-' stolicam recufrahnK, ubinecessitate cogente ince:e
rit, diligenter videbo. Ad concilium aulem Iegato- non lieebil quas in episcopnlu vestro iribulalioncs
rum, quod salva vestra dico revercntia, vocattis cl augustias vobis coosentiente sustinemus.
venire nec possum, nec deb,eo.,Nam noveril dilectio " -
EI^STOLA XXXI.
vestra, privilegiis Romanorum ponlificum, Yictdris, Dulcissimo domino, el,prq;cordiali amico, domno' R..
Nicolai, Alexandri, Gregorii, Urbani, Pascbalis, ei honorabilis vitm Bemorum arcbiepiscopb (97),
Galixti (91) sub anathemate confirmatiim- esse et frater Goffridits,quod poiest, quotlsapit, el se'ijsum.
inlerdiclum ne allotliarius Beati Petri ablias Vindo- Pater bone, esurio, et sitio vos videre, et domi-
cmensis, ab episcopo, vel a quolibel aposlolicse num papam vobisciim visilare desidero. Dileciam
sedis legalo atl concilium voceiur, nee ullo modo Q mihi palernilalem vestrain iiumiliter precor, ut si
venire cbg-atur. Valeie. Romam tisqiie ad Pascha-ire debetis, servo vestra
51 EPISTOLA XXX." diem el locum notificare digiiemini, quo humiiitas
Radulfo laudabili Turonensium archiepiscopo (95), nostra coinitatui yestro valeat sociari. lnsuper,
Goffridus Vindocinensismonasterii huntilis servus, •' eiiain ego et mecum nostra;c(mgregatio siipplieilcr
diligere quod Deus diligit, et odioItabere quod odit. et diiigenter orarous, ut benigiiitas veslra episcopuiu
Saper Arduino de Malliaco (96) apud vos ssepe - Andegavensem, el R. arehidiaconum ejus aut mo-
conquesli sumus, elpfopler mulla gravamina,qnoe nerOj aul rogare dignelur, ne concessioiieni F.ccle-
monaslerio uostro injuste, el violenter fecerat, eum siarum, qttam 'monasterio iiosiro benigne fecistis,
a vobis Jusle et rationabjliter cognovimus excommu- perturbare conentur. Quod si sanciitalis veslroe
nicalum. Sed absque praecedenle satisfactione illum -" pfecem sive admoniiionem cpnlempserint, nobis
(95)lOmbaldo. archiepiscopo. Lugdunensis etiam episl. 255. De eodem et npsier lib. v, epist. 11.
archiepiscoptis fuit, Joannis posl Gaucerantim suc- (96)' Arduino de Malliaco. Haifd scio -an frater
cessor, quarl.us ab Hugone, legaius autem. ilono- Jaquelini de Mallinco, queth ctim fratribus quntuor
rii 11.Qubd (iocet epistola 22. S. Bernardi-, Honprio experiitioni Fulconis V, adversus Henrictim regem,
]iontifice scripta. Umbaldo Lugdunensi archicpiscopo -n cle qua superius dictum esi, interftiisse nnrraiu
et-Romanmsedts legato. Gesia comitum Andegnvensium. Malliaciis.oppidtnn
(94) Victoris, Nicolai, elc. llorum omnium pri- esi agri Turonici verjuis Audegavbs. ...
vilegia exliibel tabularitiin Vinriqcinense. Qttin et (97) Ri Remorum archiepiscopo. Rainalrib, prius
anie hos omiies Clemeiilis II de eadem re diploma, episcopo Anriegaveiisi,qua ex caiherira Ludovici VI,
ne abbas Vindociiti coactus ad concilium ulltim ve- regis ope stibnixtis ad Remensem. iranslatus est;
niat, quod .ab ipso Romano ponlifice non fiieiit Ulgerius in ejus locum subrogalu.s. Breve Ghroni-
celebratitm. Quare.iegalis illunf vocare nefas erai. cum Sancli Albini: Anno 1124. Exercitusde~Mo,ste-j
Alexander II Oderico : Abbas Vindocinensis,qui allo- riolo. Raihaldus Remensis archiepiscopus eligitnr.
diarius Beali Petri noscilur, ab episcopo, vel a.quo- Obiil Caltislus papa. Anno' 1125. Ulgerius-episcopus
libet noslrm sedis vicario ad conciiium nultaienus ordinatur. xn Kalend. Octobris^ Papa igilur in-liac
vocelur. Quod csetcri posiea ponlitices ileraiis san- epislola esi Honorius I!,_Callisli successor. Ande-
ciionilius approbnrunl. , . -; -' gavensis episcoptis, Illgerius archidiacontis ; ejus.,
(95) Radulfo Turonensium archiepiscbpo. Duo in ilichardus, ile quo -episf 27. Fuernt paucis-aiite
ea sede Radulfi alier alleri. successerunt. Prior annis alter huic cognominis Remorum.ex S. Mar-
- Fuleredi filius, ad quem multse exstanl.Grego.rii YII lini Lbesaurario Urcliiepiscopus Rainaldus, Griccite
epislolas: Poslerior Aurelianensis .palria, .qui. sub poslea comilissoi; lilius,..ad quem Ivo episl. 15, ei
Urbano II iniit, anno 1094. Ad hunc scribit non de quo Anselmus in prsefalione libii De Incarna- '
solum Goffridushoc Joco, sed Ivo etiani Cariiotensis lione. '' , . -
71 GOFFTUDIABBATIS YIXDOCIXEXSlS ?S
quidem lnborem generabuiit, scd suam sollicilabunl A eorum annullabit conalus. Valele, etquo.l placnerit,
quielem, et bealce Trinilatis yirius, elomnipoleniia, rescribite.

LIBER SECUNDUS. .
" ila sint, scire lamen vellem qnid lateal; qiiaj catisa
. 53 EPISTOLA PRIMA.
Dulcissimo Pulri suo Ivoni vitcevenerabilis episcopo exislal, cur bonilas vcstra nunc mihi qtiasi crudelis
(98), Goffridus Vindocinensis tamobii humilis appareal. Nam cum in majbrem ecclesiam noslram
' (99) manum mittere non poteslis, ucc audelis, in
abbas, quod palri filius, et dominosefvus.
•Beneficibrumveslrorum recordaii minime debeo, . coeteris, quse in episcopalu vcstro sunl, nosiris
sed illa poiius in corde fixa tenere, ne qualibel ob!i- -ecclesiis divinum officium non quidem salis juste
vione a memoria ,mea queanl 'recedere. Recordari abstulislis, el quia veslra auclorilate lroc injusle
uiiqiie, ul ipse melius nostis, eoftiin proprie dicilur-, nctum dignoscitur, auctoritate Romnnn, qua?,onini
quae interdum oblivioni trariiuitur. Et ideo benefi- perversse aiictorilati est contiaria, in ipsis ecclesiis
ciorum veslrorum, ul dixi, recordari non debeo, gg a fratribus nostris privaiim el publice cantabi
sed ca in meiile semper habere^ quia quot vel y lnr. Sancla ct irreirnclaliili Romanorum pontificum
licenlia nobis-conceditur, ut si inlerdictutn in ec-
qiiania erga me exsiiierinl, vix lingtia mea dicere
clesiis noslris (100) a quolibel episcopo injustc fa-
posset,- si singula conarelur referre. Et quidquid
ctum exstiterit, uullatenus a nobis observelur. Si
lingua dicat vcl laceat, unum cerlissime scio, quod
conscienlia vobis ulterius non poleril repugnare. El vero nimis audacter, vel prossiimpluose nos corilra
vos super boc agere dicitis, iiinc jndex invocetur,
Jingtia qttiriem ingrata valrie exislerel, ac justo ju-
dic.io 54 sempilerno silentio digna, si unqtiam el liat siiiceritas apostolicoe sedis-; cttjus sequilatis
conlra voluntalem vestram aliler foris loqueretnr judicium quic.oiilemiiit audire, B. Petrum ne sen-
li.il iralum deiiel non medioeriter formidare^
quam inlus elaraal conscienlia.'Valete, eL ubi vos
invenire poiero quarta dic posl fesiivilalem Omiiiuiu EPISTOLA Hf.
Jvoni honorando valde episcopo,^GoffridusVindoci-
Sanctorum, mibi noiifieare curetis, qnia-, si alitid
sanctiiati vesir;e obseqttrain prscstare, nou valco, nensis tnonaslerii qualiscttnque servus, debiluin
cnmsallem clesidero visitare. purm dileclionis obsequium-.--
Circa frairem (101), pro qiso rogastis, misericor-
EPISTOLA li. . .
diler qtiidem agere volunms;. sed quia inordinaiam
Suo cltarisstmo Patri el domino Ivoni viimlaudabilis _. remissionem pietatem esse aon credimus, ulilo
'{"
episcopo, Gofjridus Vindocinensis comobiihumilis sibi, imo neeessarium judicamus, ut ad monasterium
servus, cum dilectione reverenlianu suum veniens cornm fratribus ad poenitentiam com-
Pater sancte, cum me a vobis proegravarcsentio, pungatur, et sie de sua transgressione veniam eon-
nollem quidem, sed quod inIiriniLas carnis veltu sequi merealur;- et cui olim, suggerente riiabolo,
anxia sttsiinei, hoc nientis ratione levius porlo. nou displicuit negligenler agere, nunc landem rion
Dum enim sanclilatis vestra; beneficia exhibita displiceal regulariter obedire. Kos ilaqne prq riile -
mihi socpe nrenle perlTaclo, si inaliquo contra me ctione veslra ei qnidquid deliquil sine satisfaclione
facitis, fateor, murmurare nec posstim, necdebeo. remllleVemus, sed homini veram infelicilalcm el
Salis congruum, imo iandabile videiuiyui, qui de falsam bealiludinem nec atiriemus promittere, nec
manu vestra bbna suscipere consnevi, mala etiam riebemus. Veniat igiLur ad meliasleriuin, sictti jam
qtiandoque sine murmure debenm pati. Qtise cum diximus, el se errasse Iiuinililer confiteaitir, qtiate-
(98) lvoni episcopo."Carnoiensi. Nolior est quam etiam de excommunicatione et inlerriicto caverat,
«t de eo dici mulia debeant. De auspiciis episcopa- tit Clementis II aliorumqiie ponlificnm litter.-e do-
tus ejus, laninm monebo, cum diserepenisenlentise, claranl. Denique non solum id vctitnm episcopo
certum videri ea incitlisse in annuni 1092. Ac la- Carnotensi, seil nulli omnino licuif prseier loci ab-
-benle •quideni aniio consecratum ftiisse, indieani p bates ei ponlificem. Alexander II, Orierico nbbali :
cpislolae Urbani ivonisepislolispr.-eiixoe; namGapiue Hoc eliam ailjicimus, ul memoralus Vindocinensis
vni ftalend. Decembris dat=e ieguniur paulo posi locus nullatenns nisi ab abbale loci pro suis injuriis,
<'onsecraLionem.Amium auiem Chrisii illiim fuisse, vel a primm sedispontifice excommuniceturvel inle--
<piem tlixi iion sequentem, quori noniiullr-trsduiii, dicalur, eliamsi Carnotensein palriam excommtini-
arguniento est Jocus, unde scriploe suut. Urbanus cari conligeril.
eiiim aiino 1095, a. d. vm Kalcnd. Decembris Ta- (lOOi Inlerdictum in ecclesiis nostris. Subclilis
raili erai, non Gapuse. Prseierea si hoc anno inau- moriaslerio Vindocinensi. Gregorius VII Oderico.
guralum dixeris, non coosiabil anie obilifm Urbaui Neque eliam subdilas prmdiclo loco ecclesias, ubi-
seplem annorum riumerus, qnos a suscepio episco- cunque sini, excommunicare vel inierdicere cuiquiim
§oatuexaclos nuriierat episi. 67. llaque consecratus tkettt, nisi apertis pro culpis-, et quas Viudociuensis
ab Urbano episcopus fuii Ivo anno 1092. Ipse postca abbas et fralres canonice ab ipsis episcopisadinoniti
4io£ffiduin clectutn abbatem solemni benediciione emendare conte.mpserint.Aperlas culpas exeipit, ut
inipertiii. Quod nimirum intcr beiielieia, quoe ae- Gnfiiirius jostuin" interdiclum, quia in cellis Vimlo-
<eeplahoc loco fert Ivoni, proecipuumfuit. cinensium non proinde ac in monasterio veiititm
(99) ln majorem ecclesiam noslram. Monaslerii eral omne inierilieium.
Spsius Vindocinensis, quod Tlieodericus episcopus (101) Circa fratrem. Daniclem namine. "Sic enim
Carnolcnsis, ul lib. i episl. 4 observalum est, a sua , appelku Ivo-cpisl. 82 ad quam Goffridus hic rei.-pofi-
et, suceessorum potestale exemerat, nc nomiuaiim dvi.
 ' '
73 EPISTOL.=E,— LiB. il. - - 1k
nus per yeram humilitatem sui firroris veniam con-- A & nuuc saltem necessitas imp:fjfet. Non id o dico ut
sequatur, gg el quod deinceps de eo fieri vestraeJ vesiraniagt-itudo auxilioegeat n.er parvit-.uis^sed sic
sahctiiaii placuerlt sine difflcullaie Impetrare .po- me loqui compellil affeclus, queru er?a vos habeo,.
tueril.- ... - surgens de radice puroe dilectionis. Ecce veslrse dis-
. . EPISTOLA IV. - positioni me,-et mea pariter tota devoiione subnftt",
Ivoni reverendie-vitmpontifici, -Goffridus Vhidoci-. . el si Roniam pro vobis, ire" jusseritis, qtiod diu
nensis vwnasterii huriiilis abbas, quod bbno patri•t optavi, obedireiion recuse. Irivenieiis forsan, qui
devotus fiiiits. melius"; sedabsitiit inveniaiur, qui li!:ent:us veslfam
-jussiqneni exsequaturlCoram D.eo, cui nienliri riefns
.Qiioniamoirinia cumconsilio faciendacssecbgfio-
est, lesiis esi mihi eonscienlia mea^tptbd nec magis
vimus, bonum fuit saiiclilatem yeslram cbnsulere3
ritfbis sit in fiduin, nec magis voluntafiuniquain me in hoc vestro
quid agendurn ordiiils digriilate (102)' tiegolio invenire
circafra.tres quando reverluiilur.-De clericis quidem1 poteritis famulum. Ynlete, et quicl
stmer ' hoc "volueriti?,fnihi, si plaeet, "rescribile.
dicimus, qui^ei religionis habiium abjeeerunt, et in1 '-
. -S@ E_PISTOLA"VI. . '. -
ipsa aposlasia diu moraiilcs, illiciiis se contagionibus -DileclissimoPatri sub Ivorii verce
couimiscueruiit. Quid inde caribnes "dicunl, audi-' religidnis-episcopo,
vimus siniul at vidimus.; sed quia fegula iiostra de R : Goffridus Vindocinensismonasleriinunhter' indig--
talibus parum aiit nibil Joquilur, quid stiper hocz nus, cum dileclione reverentirim.
Cum scriptum inveniamusin decretis Romatiormii
rcgulariter simtis Scturi, ambigirrius.
' pontificum, familiares ac pfopinquos'(10i), vel de
EPISTOLA V. ;. doriio prodeunies, uon esse recipiendos in-testimo-
Domino ac venerabili Palri suolvom, verm teligwniss nium, ulrum in omnibus ecclesinsticis causs, qtiia
episcopo, Gbffridus Vindocinensis,monaslerii dictuss ibi nibil excipilnr, -seu in criminalibus' lanliim
;abbas, quod dilecto patri subjeclus-ftlius; et pio3 ' inielligi debeat, ad pleiium non-videmus. Ilitic igilnr
domiiio fidei'is_servus. ''_-"- vobis, quem divina graiia speciaJitef liimen scienliss
-Qtiam piir-e- et sine -membro alicujus maiitioe,, mundo proetttlil humililer supplicanuis, ui quod inrie
vesirae chariiaiis henedictio abbalem me, licet indi- nainus pereipimus, scriplcveslrasaucIorilaTis edocii
giium, effecerit, quam - diligentissime postea; •ett melius agnoscaiiius, Licet liosirse parviiali tuilo,
bmnino .veraciter in -neeessilalibus nicis" vestroe, 3 imo necessarium essel a magnitutline vesH'a mnl.a
pielatis gratia manum auxilii mllii ssepe porrexcrit,, quosrere, hoe iclcirco maxime quaDrimus, quon:ani
dum sedula f§_JF.meule conspicio, me. ingratum,, Andegaveusis est decanus cujusdanr ecGlesioe, qni
muitumque inutilem-servum judicassem, si aull C ( iii unum deconfratiibussuis veherineiUer-inveliitur,
vestra- voluntas, aul necessilas mutuee charitatis 3 dicens quod sibi ille prsebendara suam coiicesserit; et
obsequium exegisset, si jion obedissem. JMuncetiaml tesiimonium non habetj nisi eorum qiti surit sui
qtiia nec voiuntas exigit, nec necessilas cogit,*riie 3 familiares, el de domo sua pfodeuntes. Si quod vobis
ullro offero quodlibet-subire seryilium. Relatum qui-- promisimuSj-differtur, ne gravemini qnia riilatum non
riem mijii est quod iiuric doriiini papse (105) manda- " - "
iriinue.iur.. . . .7 ,
. tuni suscepislis, quatenus aut per vos, aut perr 59 EPISTOL.A.VIL
kgatuni vestrum -Rbmam -usque ad Nalivitatem. Ivoni Igudabilis vitm pontifici, domino suo, adhhc et
Domini yisitelis. Quod si verum_.£st, tiuia vobiss amico, Goffridus Vindocinensis .monasterii servus,
servire desidero, riiinime displicet. Vellem enim,, -' dilectionem el diteclionis servilulem._ ~ .
quod volunlas vestra Jorigo mihi tempore denegavit,, Litteras clericis et iaieis .Vinriociiiensibus, n vobi-s
- ' - '
(102)-7u ordinis dignitale. Primis.sseculis mbnachi!i testimonii, eic.
exira clerum.erani. Ideo in pqenis cauonicis nbnu (104; Familiares acjtropinqubs. Eo speetni- quoiU
deposilione, ul clerici, sed excommunicaiionecum ii est apud Ivonem Decreti p.-xvi, c." 361, ttl conira
iaicisplectebantiir. Synodus CJialceiJonensis canonee exiraneos parenlela aul propinquilas iestimbniitm mi-
Secundoi ?jzt BUTO? si pA-jx):npi.v.hs-z£n TOVoirXiov£z--, i nime^dicai. Hoc argumento ,-idetn Ivo episl. 10S
jrt—T£T<a j3«9j=io"u;-et Ss lalxo; £ fisv«f&_v,«vccSs_u.azi- -D * ardiiepiscopi Turonensis lestes Paschali suspecios
^io-e&i.Posiea - sacris ordinibus iniliari cceperunt. reddit, ul consauguineos ae de donlo-produclos.et
JJe moiiachis igilur clerieis, qui posi apostasiam-ad1 Aiexander Ili, c. in. lifteris de testibus, nobilis ileni.
inonasieria suaTedeunt, quserit quomodo TecipiehdiL ciijusdam Firnmni -testes- rejicit, quos in ' divortii
siiit, anila iiimirui»rutiii prisliiia ordihis sui-digui- causa de familia- sua producebal. Vel hoc igitur
taie,graduque maneantjan itapolius ut eOexcidant,," exemplo id palel.quod ambigit Goffridus, teste-i
et ad laicorum soriem fevocenlur.' Qua in re er si| domesiieos non solum'in capital.ii us, sed in-aliis
severa quondam -erga- omnium ordtnnm clericoss eiiam causis noiresse fecipiendos. At receplos ali-
ccclesiasiiese censurse.Jexluerit, mitius iamcn aelumij' quando conslal ex privilegiis. Nani cx" proeceplo"
est-iiUerdum, el pro crlmi.nis pu3iiitenlia?que morioa Phiiippi Pulchri regis didieiimis, cum ab abbate et
iiiduiiiim, ut viriere estin iisqnsecollegil Gratiamiss Cjoiiventu Sancti. Dionysii. adversus Laliiiiac'eusi<s
D.-L. Ivouis porro" episiola, qtta-de monachis a"d j quasdam feiiiiiias-de siatu eaftim mota lis cssei,
Goilridi coiisuliaiionem respondebat,- interiil. Jestesque contnuillas proriticti rejicereniur, quod ile
(103)J5omiH»papm. Paselialis 11,an Goffridi operaa eorpore essent Ecclesioe Beati Dionys<i,el monaclii
iisns sil Ivo, iioii liquet. Bernerium Bonoevallisablia- conira .oblenderent, se regium pmiiegimri a Lnrio-.
•
-
leifi ad- Paschaiem a se aliquando legatum docett yico VI in eam rem habere, curiam jmrlecto privilegio
opist. 147. Undemisi, inquit, vobis-vice mea domi- p.ronuniiasse, lesles in ea causa idoneos, eoruui
Bum Bcrnerium moiiasierii Bonmvaltis abbtilem, bonii icsliifioiijiiiii <.alidumvirieri. Aniici'!2S7, ii:e..s« Juni.o.
PATROL. CLVII. 3
7S GOFFRfDI ABBATIS VINDOCINENSIS "b
direclas-audivifJOS); quas veslras minime credidis- A A coiumbam seductam, cornon habenlem me dicens,
sem, riisi ibi sigillum veslrum appositum vidissem. ei vehemenier increpans, illud veraciier milii pro
Dicebantenimlitlersevobis afidelibusveslrisrelatum crimine impuiasset, si ignoranlise mese ac juveniuti
ftiisse me contra vps et eonlra clericos vestros turpia misericorditer non pepercisset. Quid vero super hoc
et •eonlumeliosa verba publice prolulisse. Ad hsec, eonlra vos proluleril, pro rcverenlia vestri ordinis
salva veritale, prorsus res^ondeo quqd de persona melius est inde silere quam loqui. igilur quod illi-
veslra iiihil unquanT inlionestalis vel conlumeiioe cite commiseram irrilum fecit, et ne deineeps abbas
dixi; sed quse poiiii bona ubiqne de.vobis usque in monasterii nostri @][ cuiqua.n episcopo profiteatur,
liodiernum prsedicavi. Clericis vero vestris, quoniam privilegii sui irretraclabili firmilaleprohibuit. Cujus
ipsi mihi male canlaverunl.bene saltare nec possum, auctoritatem secutus dominus Paschalis papa, qui
ncc potui. Jilud equiriem plane confitepr quod nulla nunc esl, illud iterum sua aposloliea aueloritate-
injuriosa verba illis irrogavi, nisi quia illorum judicio firmavit. In litleris prasterea vestris divulgalum est
proegravatum me .senliens, Romanam. Ecclesiam laicis quod, si ad vos satisfaelurus non venirem,
appellavi, cujns veneranda privilegia videbani ab aiixilium veslrum amplius non haberem. et quicuu-
ipsis despicabililer reiittari, licel sancta Romana que malefactores res monaslerii noslri diriperent,
Ecclesia talia reeipere ab eoium magnitiidine nbn R 1 vos adjutorem suiim polius quam. noslrum defen-
promeruerit, quia qnod illi male ligaveranl, illa -suna sorem ihvenirent. Hoc ex vestra parte litlerisiion
pielatis.inluilu relaxavil, et,.si ei mnla pro bonis arbitror fuisse insertum, quoniam a Christiana
mlriirieruni, hanc certe eos rciribiilionem Densnori religione omnino discrepat, et Salanoe noscitur
dociiit. Qui cum me hominem nmari sermonis incilamentum. Illud amici et inimici firmissmie
appellassenl, credidissem forsitan illis,si duieediuem credaiit, quod nulli dabo mercedem istam, ut pro
aposiolicsE©© yerilalis plenius agnoyissenl. Cujns suoauxilio monasterium nostrum,aHodiumR.Peiri,
bcneficjis quanJiti ingralos videbo, eiiamin verilate sibi inordinale subjiciatn. Dnde si necessilalibus
suspecios, liabebo. Me snbditum Ecclesioe vesirce meis auxilium vestrum defuerii, conDdo de bonilale
A.sseruislis, tmde ego nullalenus scandnlizor, qiiin, beali Peiri, quia milii ipse jion deefit;. cui dum
qiinmvisinierRomanumponiiliccmet me pcccatorcm fideiriservare desidero, niiiius ob hoc episcopus mihi
.tilf.la, cujuscunque dignitatis vel ordinis sil, persona auxilium denogare, nec quod illius est, quaiibet
jncdia (106) habeatur, si auctoriias Bomanornra oecasiqne sibi deberet usurpare.' Yindocinensetn
.psiuificum inviolata servalur, omiiibus.lamenEccle- Ecclcsiam sanetse Romanoe Ecclesise nec dedi, ncc
siis norisolum subdilum, verum eliam earuminutilem auferam. Quod si qualibet suggesiione teniarem,
servuni me esse conteslor. Professum vero vesirum ' peccarem in animam meam,ne'c etiam ciim peccato
mc vocaslis (11)7). Salis jnelius fuissel ut a vobis pefficere valercm. Romanse' ilaque Ecclesiae, cni
sacratum dixisselis. Quod et si pro c.onseeralionc loi.umroe debeo, onmi lempore fidem servabo; pro
professionem, el pro prqfcssione ab allqdiario B. cujns amore ae fidelitaie niultipicata graviimina
Peiri subjeclionem vobis vindicaslis,coiisecralio_nem virtuleconstantise, et animi iniegiitaLe suslineo, nec
uiique illatn gratis minime impendistis. Non enim multo majora, si. emerserint, pro illa susiinere
gralis impendilur, perquod bomb homini subjeclus recuso. illam in meis pressuris reciaraavi, gg et
«Uicinir. In professione siquidem ilJa consilio.vesi.ro adhue reclamare non desino. Nam si modo igriorat
niiniasimplicilaLe acquievi; uhi, si quid aliier aclum quanla pro illa patior, scio, cum agnoverii, petenti
est, vos scienler fecislis, ego aulem ignoranter auxilium non riegahit quse semper misericordia»
peccavi. Sed dominus nosler honorabilis memoria?. visceribus affluensoppressis omriibus, ei maxime
papa Urbanus (108) eum per nos transiret, audivit domeslieis suis,, subvenire consuevit. Domnus Er-
x fratribus- me vobis professionem fecisse. Unde naldus (109), quem decanum vestrum diciiis.si sibi

(JflS) LitUras vestras. '-Nunc exslanl Iiae.lillerse qcam a CisterciensiDiis eoi solitarii ooeel Honorius
.tvoiris. , -• D 111,c. Ne Dei Ecciesiam, cleSiinonia. Ego N'. abbas
(106) Nnlla-persona media. I_nprivilegio Yictoris Cisterciensis ordinis, subjectionem el reverenitaih, el
1!: Confirmamus icjilur, aique RB<.aposloldrum Pelri obedienliam a sanclis 1'alribus conslilnlam, secundum
el Puuliauclorilateipsum inonasierium ilaspecialiter Regulttmsancti Benedicti, libi,'domineepiscope;tuisqve
corroboramus, qualenus inter et
primm upostolicm sedis successoribus canonice inslituends, et sunclm' sedis
ponlijicem, el venerabilis toci Vindocinensis abbaiem apostoticm,salvo ordine meo, peneiuo me liabitnrtmi
nulla cujusque'dignitatis vel ordinis persona sit, promilto. Qui vero seriis aposlolicoe ).rrv!legiis
mediahabeaiur; quoe eadem fere verba leguntur in exempii fuerant ab episcoporimi poieslate, ul \in-
aliorum poniificum d.iplomaiis,atque-intabulis ipsius docinenses, ii iiimirnm professiqnem iilam non de-
1'iHiriiUionis. bebanl. Elicuit lamen Ivo episeopusa€oifridn_. quem
U07) 1'rofessum veslrum tne vocastis. Jure anliquo proplerea subdilum el prolessum suum appellnbal.
vbbaies omnes in episcoporum erani poleslaie. Sed Ivonis faciuin ul, mox dicet, improbavii Urb. w.s'
Coiicilium Aiireliauense primum ca.ti.it: Abbates pro professionemque a Goffrido exloriani antiquavii.
iiumit tate religiouis in episcoporum polestute consi- Qiiori iierum repet t epist. II.
siunt. Synotius Cbalcedonensis can. 4 : SSO^S-J ro-i? . (108) Sed papa Urbanus. Erbani hac de re privi
m.fi''iy.u.trcovjroliv.rjtt "yjapvyp.<i')!i(fivia.zx)ttQtt-a.y\lK<.. legium inserium esi epistoloe 27 hujus libri,.ad
i-w liTja-xojr&i.Quare episcopis anie consecraiiouem Goffridum episcopum Ivonis siiccessorern,
Miam sub;e'clionrs, obedienliseqticprofcssionem ede- (109) Domnus Ernaldus. Subscriljit is Jiileris
Jiaul, ari eam formutom, aul ejtis cerle consimilein, Ivonis, quaj'canonicorum Sancti loannis Yaliacensis
 77 ' \ EPISTOLiE. —Llll. II., 73
secundum JHSiitiam placuisset, lesle flocello de A EPISTOLA IX.
capilu (110) suo, potius in nosira, quam -in veslr.T Dommo suo ei amico.Ivoni honorabili Carnotensium
sorle. (111) manere debiiisset. Yaleie, et conlra episcopo, Goffridus V.indocinensis monaslerii -l,u-
sanctam Romanam Ecclesiam, eujus pietatis gratia . milis servus, cum dileciioiie satulem.- ... - ;
vos non minus creavil episcopum quamreligio vestra, Mamlaslis quia indneias. qua.s a vobisqnsesivi-
agere nolite. mus, nec dalis, nec dare debuisiis ; non enim rcr-
. EPISTOLA .VIII. , tum diem, ut dkilis, mandavimus yobis. Ad liatc
Charissimo Palri stto Ivonis laudabilis vitm episcopo, salva verilate respondemus@4 quouiam.cerlum dieia
Geffridus Vindocinensis monaslerii humilis servus, vohis mandare minime potuimus, quia quando
rWerentiam cum purrn diteclionis affecltt.
fuiem haberet,- cerli
De archipreshylero vestro Goffrido Danielis (112) . necessitas, qua delinebamur,
non eramus. Famulos noslros asseritis vos excom-
spud bonilatem vestram coriquerenles, misimus ad
vos duos defratribus nostris, qui ad aufes vestfas mnnieiisse; quod valdemiramur, eum iri lo.coriostro,
nisi soli summo Romano.pon-
ei clamorem nostrum, iit credimus, deluJeruiil, et milli.episeopo:('U5),
seu inierdicere .Jiccnl, ,vel
si quid aliser a famiiia nostra aclum exsliterat, vobis lifici, excommunicare,
vel Tlominalionem exercere.
rectitudinem oululerunl. TJnde jioLis mandastis ut ^ quamlibel poteslalem,
Omnium si "Nostamen quaecunque jusseritis, salvo.aposlolicos
qunrto die posl fesiiyilaiem Sanclorum,'
ad paries noslras inlerim non descenderetis, ad vos sedis privilegio, diligerlter.faciemus,. cqnlra cujus
auctoritatem nihil ,a nobis exigi dcbet, nec nos
veniremus, habituri et facluri quantum debemits. obedire debemus.
Dignilatis ulique excellenLiam,
Optimum quidem hoc vesirum mandafum fuit, el
idcirco non minus actionis quam devolionis bra- quam Chrislus domi.nus nostcr in B. Pelro Roniame
Ecclesiseconiulil nec possunms, nec debemus mi-
chiis ampleciendum. ©g Sed quibiisdam detenii
ad vos ntiere, necad hoc ul eam-mlnuanuis, debel-quis
impedimenlis, quoe, antequam misissemus,
Jaborare. De hominibus,- 'quorunv noniina uobis
archidiacono vestro (115) machinanle, ut dicilur,
ex ipsis nostros esse dicimus,
orla jam fuerant, illud observare. minime valemus, , scripsisiis,- qualuor
el quod ralio pariter ac voluntas agendum* mouet dequibus quarlo die post-Tlieophaniam,'qiianLum
€t prsecipit, agere necfessltas sola rion patitur. At debcbimus, libentcr facienius, quamvis de vobis
cnm Spiritus sancti gralia nos consolarite, a prsc- ,• mulium conqueri possemus, qtii non solum de ma-
iefaclorihus nostris,' quod iiemo alius episcopus
semi, qua delinemur, necessiiaie iiberati fuerimus,
*liequa mandaveritis, ad vos veniemus, ei consiiio unquam fecisse dignoscitur, ubbis justiliam dene-
vestro omnia Taciemus. Rogamus tamen, humililale „Llgaslis, verum eliam contra nos vestroe auctorilatis
decreio inciiastis. Hsec vero quiB mandarous si
qna possumus, quod si Vindoeinum venire debelis ,
nullis suasionibus Carnotum ire nos faiigelis. Super displicenlvobis, ct mole vestrse magnitudinis nos
Kivelone et.filio ejus TJrsione (lil), eorumque Iiomi- premere, et cujuslibet incitaliorie, vel propfia vo-
nrbus proclamanies, aur.es vesiroe piciatis soape luntale gravare vuJlis, ipsam pro cujus amore
et aribuc -non uisi multa gravamina veslra diu porlavimus?-Roriianani
pulsavimus, pulsare cessamus,
Ecclesiam appellamus, cum qua et adversitatein
non. pro amicilia, saltem pro iniprobilate nostra
susiinere opiamus, el *ine qua' prospeiiiaiem
jusiiliam valeamus obtinere quam pelimus. Yalete, Unde si necessilatibus Q5 J>o-
ei eorum incitatione, tjui me,si possent, conlra yos habere recusamus.
5tris auxiliurii veslrum, quod diti nobis sublraxislis,
saspius inc-iiassent, servitiuni et diieclionem nqsiram
diligenler obsecrq, perdere nolile. defuerit, confidimusdchonilaleB. Petri, qnia nobis

fundaiionem coniinenl, legtinturque inler epislolas ncnsi, cnjus ilerum meminit epist. 9, 12 et 21,
Ivonis 4ium. 29(5. .Signum Ernaldi decani. Videinr ubi easdem de illo querelas relexit.
iclem poslea cx clerico facltis monachns; deinde (115) Archidiacono vestro. Vindocinensi, quem
ilerum abjeclo monachi proposilo ad pristinnm tacito eiiam nomineperslriiigit, el gloriosum archi-
grarium regressus. -Moitacimm factuni. teslalur Ivo *. n levllaui vocat.cpisl. 17. Baimbaldiis, opirior, dice-
-
episl. 262*ad Pomium abbatem Cluniacensem : balur. Ivonis sanelitleris, quibus Mnjori Monasterio
Collecliones canonnm per dominum Ernaldutn modo Ecclcsiam Haucheiisem conc-essit, annoill* lestes
monachum veslrum, olim clericum nostrum transmhi primo loco ascripti Raimbaldus Vindocinensis archi-
vobis. Nonperseverasse, tacilo SCRSU inriical hoc loco diaconiis, et Ansgerus Bleseasis archidiaconus- Iu
Goffridus. Ecclesia.Carnolensi proeter Drbanum archidiaconum,
(110) Tesle fiocetlo de capile. Monastici cullus "' qui magnus appellatur, quinqiie suiu aicbidiaconi
parte, quam reiinebat. Flocns, ut tJoeel. Clcniens V, Pagenses, Caslroritinensis, Pisciacensis; Biesensis,
De siaiu monachornm, capile primo, ea esi monacho- Drocensis el Vinriocinensis. .
rum vesiis quss longas et aniplas habei manicas, -
rioculus el Socellus, minor floeus. Nostrales hodie, (114) Niveltone elfilio ejus Ursione. Deliis libfoi,
episl: li ei infra episl. 11, 15,'25, 50. Exsiant in
liiterula mutaia, magntitn e"l,parvum frocum vocant. seriniis Vindocinensibus Pnscbalis 11littTrn; adlvo-
Qui ex canonicis facii fuerant monachi, hi si ad. iri quibus utrumque ob injurins el damna Vin-
cucullam memoriam nem,
canonicos redibant, deincepsad doeinensi mbnaslerio iiiflicla, ' sacris arceri ju--
exUrbar.i II decreio deferebaiU. xix, q. 'm, mau-_. bet.
damits. - - . , ;
Nulii episcopo nisi Romano^,Libro i, cpist.
(iii) Putius in noslra, quam in vestrasorte. Mona- , 18(HS) et infra epist. 27.
cutis-poiiiis quam cierictis.
/112) Goffridb Dajmlis. Archioresbvtero Yiudpcji-
59 - GOFFRIDI ABBATiS VINDOCINENSIS 80
ipsenon deeril; cui attm fidem volumus servare, A ritudinem respergere dixisiis, seeundum nostram
nullus ob hoc episcopus nobis ecclesiaslicam jusii- inielligeritiam omni aiiiariludine earuerunt, quia
tiam denegare, mz in nos sajcularium. hominum charitatis dulceriine plenoe fuerunt. Quod ile-
sincilare sseviliam, nec, quod sanclseRomanse Ecclc- riim asseruislis Romanam Ecclesiam a Deo nul-
sise est proprium, sub bac occasione sibi deberel lam injustam accepisse potestalem, ilaest plane,
nsurpare ; a cujus fidelitate non fames, non gladius, el nos nec possiimus, nee debemusTion arinuere,
uon nudilas, non tribulatio, non angustia, non quqniam- infrucluosum est conlra adeo aperlam
perseculio aliqua nos vel defunctos -poterit sepa- @7 veritatem laborare. Quis enim insauus cre-
rare (Rom. viu, 35). Nam si modo ignorat quanla defe vel cogiiare audeat bonum Deum - aliquid
pro illa palimur, scimus, cum agnoveril, peieiiiiljus unquam injuste. dedisse, aut ejus sanctam Eccle-
-auxiiium non negabil, quss semper- niisericordisa siam quidquafn ab eo injuste accepisse? Sed si
-visceribus afDuens; oppressis omnibus et maxime quoe sunt sotvenda solvendi, el quse Jiganria
doroeslicis s.uis subvenire consuevit. Dearclii- Jigandi a Domino collaiam ei poiestalem credit s,
presbyiero vestro, el Nivelone ejusque filio Ursione, sicut nobis scfipsistis, riiirandum- non esl, si ilt
atque Bualmundo et eofuni hominibus, apud vos bene solvit quod vos male ligaslis. Professio, qiiam
sapius conquesti surous et conquerimur, nec jusli- . jj'a 1 me (117) adliuc juvcne el novitiq extorsistis,
tiam, nec justiliae scinlillam aliquam adhuc senlire reguiaris mininie fuit, eamque feeisse, peccaium
poluimus. Unde' a vobis juratam pacem minus exsiitit, etaccepisse irreligiosum. .Nam si pro-beiic-
«bservari conspicimus. diclione, quam onmino graiis dare debuistis, usur-
EPISTOLA-X. pastis professionem, el pro professione ab allodario
honi- honorando Carnolensum eptscbpo, Goffridus B. Pelri (118) exigitissubjeclionem, profana fuli illa
Vhuiocinensismonaslerii humilis servus, omicosin prolessio, el iclconon lenerida, quoniam subsequens
, Deiim, el inimicos propfer Deum diligerc. bencdiciio, quam exhibuistis, navicularia poiius
Licei iiijurioe elvexationes, et quibus monastc-? videlur, quafn gralis dala (119), quandoquidem
riuin noslruiru el nos non mediocrilei g@ oppres- pro illa lemporalem -mercedem cu.ni injuria firiei
«isiis, et opprinii fccistis, in auribus populorum Clirisiianse exigere non erubescitis. In professione
frequentissime resonenl, charilaiis lamen, quam siquidem illa,. consilio veslro nimis simpliciter
Deus praicipit, funlbus alljgali,. amare cogimur acquievi. Ubi tameii quidquid perpcram acium
eiiam non amanlem. Vos.aulem, qui graviores est, vos scienler fecistis,' ego aulem. ignoranler
moleslias irrogasiis, maxime.- tJiligere, ac vobis peccavi. Sed quem vestrse impuritatis.consilio rea-
diligenter servire volumus, si amariludinis pocula. C G lurii conlraxi, apostolica, sinceritas, Ignoraniioe
quse nobis saapius propinaslis, melle dileciionis, , meoe ac juvenluli compaliens, misericorditer indu!-
lemperare piacuerit. Genus vero dilecli.onis, quo et sit, et ne quis successorum nostrofum iri putetim
iiqs diligere, et a uobis serviri vullis et diligi, litie- similis .deceplionis deiriceps -corruat, virtule suse
ris ye.slris sjgnificale, quia pacem el dileclio.riem auctorilaiis proliibuit. Si vero contra hoec vobis
veslrain vebemenier optamus. Et si senserimus agere. placet, illam majorem audienliam, a qua
quodnosin verilate diligatis, nullum veslrum recu- omnis Chrislianilas dijudicalur, noii f_ugioBsed
samus serviiium, in quo doinini papxindignationem appello, cujus g§ scquiiaiis judip.ium qui conlem-
non mereamur, neeo-dinis nostri iiicurrainusperi- nii audire ; B. Petrum ne senliai iraium debet
culum. tituere.
EPISTOLAXI. - EPISTOLA Xil.
Ivoni magnm famce ponlifici, Goffndus Vindocinen- Charissimo domino suo et Palri, -Ivoni laudabiiis
sis monasterii humilis servus,yrudenler^lsimpli- viia; pontifici, Goffridus Vindocinensis monasterii
. tiler in omnibus agere. qualiscunque servus, verat humilitalis bbsequium,
Liuerce nosirse (116), quas in quibusdam mellis et purm dileclionis affectum'.
dtilcedin.em redolere, et in quibusdam iellis ama-J D Foriiiaias ei forinosas Jilieras veslras, quas p.ro

(116) Liilem nostrm. Ea esl-epistola 7 hujus Jibri. jure nou habel..

Ivonis auiem epislola, cui Gqffridus hie responriet,
im.mero 193, hoc habet oxordium : Accepi lilteras
luas palpanles.el pungenles, in quibusd.mn mellis
dulcedinem redblentes.
' in quibusdam feiiis amitritudi?
iiem respengenles. -,.
<ii7) Professio-quam ame. Dictum esL epist. 7 '
(lieelurque ilerum epist. 27.
(U8) Ab atlodiario B. Petii. Beneficario supra.
epist.-7. Ut feudalarius- Dommi dicitur. qui ejus
feudum leiiet; sie allodiarius, qui alloclium.Nee ta-
nrien{lerpeiuo hoec sibi respo.iident. Non abbas Vin-
dociiifensisallodiarius beali Petr-i recte diciLur, quia
monasierium ejus ullodium esl, sedis apostolicte ;
feudaiarimr dici nori poiest, quia monaslerium fotirii
(119) Naviculqriapoliits quam gratis data. Uliiur
eadem voce eadem jn re opusculo x, navicularia,
benedictio dicitur, ut-naviculariafunclio in codice
seu alio sensu..-iNaviculaiiam enim benedictioiiem
appelkil, non graluitain, sed mercenariam, ei pro
qua aliquid exigaiur, ul pro Lransvectioiie naulum
etroerces a naviculariis. Non absimili iranslalione
insiiloriam Jeclionem dixit epist.l. Ildebertus, cui
sordidus et illiberalis quoesius esl proposiius, ut
lucrum iiislilori, sic enim -scribil: Hiric eslquod
ambitiosam supelleclilem inexorabili cdio proseque-
ris : quod inslitoriam abdicas lectiohem, quod ma-
gnum quwstum judicas pietatem cum suffickn-
titt.
 Sl EPJSTOLiE. -LIB. II. fJ2-_
facienda nobis jusiilia archipresbylero veslro Gof-AA (121), sicul ipse melius nosiis, anlcquam *ffi quae
frido (120) misislis, vidimus, eisi non lanlas, quan- eis ablata stml, uuiversa. poteslali eoruiii restiluan-
tas debemus, saiiem quanlas possumus gratias" lur, ad judiciunr miuime debent convocari. Va-.
vestrse sanciilati referiirius. Ibi enim niliil aliud lele.
videri vel iuielligi pottiit, nisi erga nos" vestrce ma- EPISTOLA XIV.
grise cliarilalis affectus. Omnes quidem presbyleri DVeriissimo domino Ivoni- venerabili Cdrnolensium-
castelli Viridocinensis cum areliipresbytero veslro episcopo, et otiini sancltti Marim capilulo, Gnffridus.
litleras videruni, sed cum illo, imo per ilhim, Vindocinensis monaslerii humilis servus, a Deo
iiescimus quibusprivalis consiliis, lilteris obedire salutem, et a se purai dileclionis servilutem.
couLempsernnt. Unde, dileciissime Pater, pielalem Hanc esse virlutem cognovimus veroe justilise,..
vestram, quibns valemus precibus, exoramus, aiiiicum non debere juvare mendacio, nec fnimico irt-
" <roatenus circa veriiale deesse. De deposiLione domni Goffridi"oliiri
ea, quoe vohis in verilate scripsi-
nius, sic paterna dilectione silis soJlicilus, ul quam Blesensis abbaiis (122), et de promotione domnl
grave sitjtislis rion oblempefare mandalis, ngno- Mauricii, qui contra nos diu injuslas exereuit i|ii-_
scere valeai ille ecclesiasticse jusliliee interfecior, micilias {125), el parum frucluosas, sibi egil qtiere-^
etsanclse Ecclesiseinimicns. . ' I! las, sicul vidimus el audivimus verilatis testimo--
B
69 EPISTOLA XIII nium (124). perhihemus. Vidimiis itaque domnura
illonorabili dominosuo et cordiali aihico, voiu reli- Goffridum in proeseniia .domni Brunonis Romanocv
giosmvitmpontifici, Gojfridus Vindodneiisis.tnona- Ecclesise tunc legali (123) ahbaliam suam relinquere,.
sterii humilis servus,aDeo sanctis repromissam bea- el domnum Mauricium in abbatem propria voce eli--
litudinem, el q se purani el.integram dilectio- gere, eumque elecium, el suis manibus deductum ilz
ncm. locum; quem aiiie ipse lenueral, colloeare. IIoc vi-;
Litteras quidem veslrse sanctitaiis eum gaudio dlmus, el coram Deo cl hominibus teslificamur pa~
el honore suscepimus, sed die, quem hohis in ipsis lam ila factum fuisse. Sed si quid aliter aclum est
significaslis, advos venire nullo' modo polerimus, in occullo, coiifilemur nos prorsus ignorare. Fiefi,"
monaslerii nostri inevilabili necessilate detenii; enim potuit ut aliud lingua domrius-Gdffridus pro-^
quoe eliam in monaslerio tunc manere nulfa occa- nuntiaret, et aliud occullaret iri pectore. Sed quid--
sione nos patilur. Fratribtis aulem nostris, ut de quid Blesis nobis pfoesenlibus super hac causa faclum
possessionibus monasterii ahsque prsesenlia nostra exsiiiit, iri quanltiiri cognoscere potuimus, domno--
jttdicium subeant, suadere non =valemus, et quod 71 Mauricio, ut: credimus, non obesset,. si nibil«
eorum voJunlali conlraritim rationahililer cerniluf, G " aliud impedirel.
eis, neforte scandalizenlur, iinperarenonaudemiis.. EPISTOLA XV.
Sed cum necessitas, quoe inevitabililer nos detinet, Charissimo dominq et-amico Ivoni, Itonorabili Carno"..
finem habuerit, nnte bonitatis veslroe conspeclum, ' . tensium prmsuli, Goffridus Vindocinehsismonasle-,
loco et tempore competenti, diligenler nos proesenla- rii humilkservus, delinquentium subditorum culpa$\;_
Iiimtis ; de Nivelone, quem nec reverentia ordinis,, ita judicio sancti Spiritus condemndre, -ut inculpa-s
uec lionor sacerdolii, nec adventus Salvaloris a bilis ante corispeclum tremendi Judicis valeat ap-
genere novi sceler-isrelraxit, accepturi et eifacluri parere. -•
qunntum debemus. Rogamus inlerim,. dilectissime, Oplime nosiris.Paleroplime, clericos vesiros (126),,
Paier, bumilitale qua possumus, ut de his, quoe quos humilitas.B. Marioefecil superhos, nori jure-
Kivelo et- sui nobis violenter abstulerunt, el adhuc cceli,.nec judicio sseculi, sed solila meiuis tempe_
crudeliter delinent, veslra eos cogenle juslilia, • siate gradus domus nosiroc (127) desiruxisse: Unda'-
mereamur investiri, quia- rebus propriis exspoliali , paternitali vestrse humilitef supplicamus ut.quod a3
(120) Arcliipfesbyiero veslro Goffrido. Episl. 8. pania Ilalica episeop.ilegatio in annum Gbristi 1106^.
(121) Bebus propriis exspoliati..Infra episl. 29; ^ Hoc siquidem anno in Gallias venisse Buatmundum--
r,
"
(122) Goffridiolim.Blesensisabbalis. CoenobiiSan- duceni nolaTChronicum Sancii Albini. Buatmunduia,
cli Launomari, ad qttem honore jarii defunctum, al- autem Paschalisjussu comilatus.esl Bruno legatus.i,-
qtie ex !abbate anachoreiam- prislinse soliludini rcd- Auctores Pelrus Diaconus, ei.Sugerius ahbas, qui et-
dilum tres legunltir episloloeIvonis 104, 208, 240. synodi ab eodem apud Pictavos celebralse-memine-
M.25)"Exercuil inimicitias. Ob conlroversiam vi- r-unt. -
delicel inier IRlesenses monachos el Viudocinenses (12(3)-Clericos vestros. Canonicos. Sanct«3 -Mariaj.'
agiiaiam de ohlalioriibusparochine Ulchensis, de qua= Carriolensis.
Ivo episl. 162'. _ (127) Gradus domus nostrm. Ecclesias quirique a
(124). Verilntis teslimonium.Cur lesiimonium lioc Theoderico episcopo Vindociriensibus dalas osten^
exquisiefitTvo, inielligi potest ex tribus supra scri- dunt lilterse ponlificum. Clemens H,;Vjcl0r ilem, et.
ptis ejtts epislolis.tii qtiibus docet-poenitnisse postea . Nicolaus II,-in PrLvilegiis.confirmationis : Ecclesius*,
relictoe abbaiioeGoffriduni,. Mauricioque successori quinque, quas Theodericus Cdmotensis~episcopusma^-
propierea
' oblreclare el adversari solilum. nasierio Vindocinensi dedit ambre Dei et-_supplica-.
(125) Brunonis lunc legali. Ivo epist. 164 atl Gof- tioneGoffridi cqmiiis ,Ecclesiain scilicit Sdncli Beatif_
fridtim. Blesensem : Qui in mqnu Romanm Ecclesim ecclesiamSancii Joannis de.Casir6dunensi,.ecclc£Uims~
lcgali, nullo le cogenie, imo ipso legalo dissuadenle de Balneolis, ecclesiam de VUlarebla, ecclesiam',Ati-~
abbuliam dimisisli, ei in etectione ipsius Mauricii pri- cherici. Sed haruni' nulla Cafnulo proxiriia..Quay#t
*
mam vocemcledisii.h.icidil Brunonis Signioe in Canr- allbi quoerenda est,.' •. _
 85 GOFFRIDI ABBATIS VLNDOCINENSIS U
cleficis veslris perverse acium dignoscitur, corriga-t-A diens, nos ei noslra violenter "adhuc persequitur.
tis.-et gracltts doniiis noslroe, quos furiosi spiritusis Sed quia ad lioc mandaLum suscepimus ul nos af-
impeiu deslruxerunt.ab ipsis fieri faciaiis. El cum n feclemus ktudes hominum, nec eorum minas limea-
de re nosira a nobis diu ei jusie possessa, ei injuslc e- mus, divina nos protegenie clementia, et vestraaau-
ahliita, secundum sacros canones inveslili fuerimus,>, ctorilalis suffragante censura, in pressuris constan-
si postea de nobis conquefuntiir, quod justus judex,;, tiores inveniet. Unum tamen ulile nobis, imo valde
quoddivina lexfaeiendum judieaveril, non recusa- necessarium esset, pro quo vobis, lanquam palri
niiis. Verierabilis'viloe Paier, res monasterii iiostri,i, filii, liumiliter supplicamus, quatenus genus pielalis,
quoe iII episeopatu vestro esse noseunlur, el roona- qtio paslor Ecclesios, cum necessilas exigit, impius
steriuin ipsumB'. Petro a fundaloribus suis obla-- pro Domino fieri debel (genus enim pielalis esi, ut
lum, si vobis^ aboriosum non essel, el pro cura epi- B. Uieronymus dicit (150), impium fieri pro Do-
scopali et pro amore B. Pelri, in quanlum facullass mino); ita in comilem, et in omnem terram ipsius
suppeiit; custodire, ei ab oiniiibus adversariis de- zelus veslrse rectitudinis propagaret, totum videlicet
fendere deberetis, proeseftim rem illam monasterii,» ejus comilalum a divinis officiis segregans; et ipsum
72 qiiam pene juxla iiUroitum portarum veslrarum1 districlioris juslilise vinculis alligans", ul universa
esse conspicitis. " plebs, quse noslram injuriam et ejus
73 maKllam
EPISTOLA XYI. non ignoral, el cui illius iniquiias multtiro displicet,
Charissimo Pairi el domino Ivoni laudabiiis vitmpon- nee inajor justiiia displiceret, hinc bccasione ac-,
lifici, Goffridus Vindocinensis monasterii humiliss cepta procjamarel in eum, et sic quoniam Dei amore
servus, puram cordis diteclionem el purm dileclio- ab injusla actione sponlaneus non vult desistere, cla-
nis serviluicm. more simul et timore hominum desisieret vel invi-
Paternilati vestros, Pater oplime, gratias agimus,, lus. Nam sub quanlo ejus malilise onere gemimus,
quod comitem Vindocinensem (128) pro causa nostrat noslra humilitas non sileret, si referre singula mo-
ad ralioncm niilti fecisiis; et quia quod inique ges-" .- rosum non esset, et audire tsediosum, ei legati, no-
serat, corrigere neglexit, ejus caslello, et caslellii slri lirigua fortassis oninia melius dicel, quam no-
banleugaj (129) divinum officiuiu abslulisiis. Ipses sirn indicare possel epislola. Pauperum corpofa
vero nialis addere pcjora minalur; el vobis inobe- sepeliri concessislis (151); qtiod nos abnuere nec-
(128) Comilem Vindocinensem: Goffridum lib. i, letignm ulira leugse unius spatiuin porreciam fuisse.
«pisl. 12. Qtiori vero leuvam absolute pfo spalio et mensura,
(129) Caslelli banleugm. Gauffridns comes in ta- usnrpasse videanlur, declarat aliutl prsseeplunr Ca-
hulis fundaiionis ea enumerans qusfi lnonasierio.. C ( roli Magni, quo villas Faverolas ci Noroniem in
Vindocinensi obiulerat, In caslro, inquit, Vindocino pago Carnoieno eidem Sancli Dionysii nionasierio
terramud burgum.faciendum, cum raplo el fttrlo el cum silva Aquilina donal. Ejus auiem silvse ieugas,
incendio, viearia el banleuga, el consueludinibusuni- lioc est spatia, regionesque suis .finibus circumscri-
versis. Ludovicus VI, in prsecepto pro eoenobio S. hit liis verbis. Totum enim locum exscribam, etsi
Dionysii anno 1111 : Ilsm slatuimus, ut quicunque antiquariorum vilio parum casligalum.
sil inira bannileugam S. Dionysii, vel infra terminos lnsuper et cum foresle ad eas periinenie, qum voca-
anliquilus inslilulos, a nullo rapialur, neqne res ejtts lur Aquilina, cttm forestariis et cmleris fiuibus in ca
diripianlut ; sed-si aliquid foris fecerii, ab abbate tan- designqlis,videlicei conlra pagum Madriacensem per-
tum vel a monachis juslificelur. Banleuga seu banni- veuit leuwa usque ad Pelrum fictam. Deindead mon-
leuga dicilur is modus agri, cujus finibus loci ali- tem Presbyleri,leuwa deinde ad Condacum usqne acl Gucu-
cujusinniiunitasveljurisdiclio lerniinatur. JNolavox venil losa. Secunda conlra pagmn Pinciasensem per-
et sigriiftcaiio niuliis in locis Gallice; Banni apud ad Codonarias, deinde ad Vennas u.sque ad
majoresnoslro,nmlliplex.fuit ndlio. Nam et publi- Aureovallo, deinde Levieias. Teriia ieuwa conira pa-
cum eriicium bannum appellabant, el multain,' et gutn Parisiensem de Uifanciacas pervenil ad campum
proscripltonem boporum, et exsilium, el alia judi- Dominicum, deinde ad campum Mulgeverti,- deinde'
ciarioe.summoequepoleslaii connexa. Quos ergo ad ad Sarnecum usque ad cellam Sancli Germani, deinde
fines.ea poiestas porrigebalur, eum ambitum sive per illam stralam qum pergit _ad velus monasterium.
procinclahi, ul ioqiiebaiilur, bannileugam dicebani, Conlra pagum Siampensem pervenit leuwaad Rasba-
seu quia leugse spaiio plus iriinus [deliniebaiur, seu r. , cium, deinde ad Affrumenlerilas, deinde ad Waian-
forle quia Ieugsesj've IeuwseNnomeii pro quovis terrae ceras. Conlra pagum Camolensem pervenit leuwa ttd
spalio, tractuque usurpabant. In Caroli Calvi proe- Puliolos; inde ad Pulilillos, deinde ad Hitlinvilare ;
ceplo Sancli Dionysii banleuga in liunc modum de- inde ad Wadasliviliam, el illud pirarium, deinde ad
scribilur : Slaluimus ut prmdiclvs locus immuniiatem illam fronam qum fuit Slephanonm. Inde ad Calmon-
ktibeat.. Et posl alia : Cui quideni immunilafi ipsos tem; deinde ad ilictm stratamqum pergit ad llelmo- -
eosdemquelerminos imponi censemus,qui in privilegio. retum; inde ad Longum lucum el Senontv vallemsu-
domni Dagoberti serenissimi regis, quod,de [ugitivis per Nivigellam. Pro banleugaleugam simpliciter-po-
ad idem ctekobiumisdem gloriosissimusrex fecil, prm- suit Ivo, epist. 101 et 259, quod ab omnibus molen-
scripti sunl,.id~esi usque ad eum locum,qu'o ad.eam- dinis Belvacensisleuvmeommiltitur.
dem Ecclesiam tendenies Tricenam poniem ingrediun-, (150) Ul B. Hieronymus dicit : Epist. 25 ad Mar-
tur, nec non eliam usque qd tnonlem Marlyrum, ubi cellain de segrotalioiie Bloesiljse.
ipse prmcellentissimusDominilestis agonemsuum ftde- (131) Pauperum corpora sepeliri concessistis. Ec-
liter complevil,sintititerciueuscjuead viam publicam, clesiaslicam sepulluram prchibet iiUerdiclum. Exci-
qum ad Luperam ducil. Ilaque hanc l.otqmprocinctam pit lnnocenlius III clericos, qul lainen inlerdieio
Deo, Sancloque ejus Diongsiudonamus, cum omni paruerinf, c. Quod in te, De peenit. et remis. Quod
judiciaria poteslale. Hoc esl bannum, dmnemque in- pauperibus jllam concessil ' ' !vo, peculiare
• fuit privi-
fracturam, et si qum sunt ulim consueiudines legum. legium. .
iwlis ex hac descriptione ljquei Saiicti DionysiibaiK
Ka EPIST0L4£. — LIB. II. Stf
pdssumns, nec audemus. Sed salva veslra paee, el A iiiordinata remissio pielas vel misericordia esset,
reverentia dicimus, si insepulta remanerenl pro Ec- circa deiinquentes, sed iinpoeiiiteiiles, plurimum ex-
desiiB jtistilia, non ideo animse minus haberent de hiherel; quibus etiani non pulsantibus, ejus miseri-.
gloria. Et qnia a sanetilale vestra pauperihus sepul- cordise janua palet. Nam quis ex divitibus.coiitra.
ttira coneeriilur, sub nomine pauperum a sepullura Interdiclum vestrum vult sepeliri, et non sepelimr?"
jam nullus excluditur. Valcte. Pauperibus aulem, qui culpam non habenl, sepul-
EPISTOLA XVII. tura negatur. Polentibus 75 aperiuulur Ecclesiee;
Amantissimo dqmino et Palri Ivoni\, venerabilis vilm impolentes per quos quod male actura est, corrigi
ponlifici, frater Goffridus omnem ulcisci inobedien- non potest, ab ecclesiis excludutUur. Sancto Evait-
ciam, et sic vilam promereri mlernam. gelio leste cognovimus, el nullalenus dubilamus,
Noverit, charissime Paier, veslra dileclio, in ca- henignum Jesum Dominum nostrum B. Petro quie
siro Vindocini (132), dictos illos regulares beati liganda erant Iigandi, et quoe solvenda soivendi po-
Georgii canonicos(I55), in Ecclesia Beati Pelri aper- lestatem tradidisse (Mvtlh. xvi, 19). Sed aliter quaiu
tis januis contra interdictum vesirum solemnile.r Dominus dedit, vel B. Pelrus ab illo acceperit, in-
festiviiatem celebrasse, aliosque ejusdcin caslelli discrete gioriosus vesler archilevita, quasi propheta
clericos quemdim burgeusem defunctum, et cum B " docens mendacium, solvenda ligat, el-solvit liganda.
defuncto jusliliam 74 quasi delunctam sepelienles, Providele itaque, dileclissime.Pater, ne jusliliave-
puliiicis processfonibus sppulturoe Iradidisse. De qua slra, quoe ex parte jam perire coepit, omnino pereat,
ecclesiasticas jusiiti_e sepuliura, quoe contumacise el auod veraciter vobis mandairius, nobis non noceat.
studio aeta dignoscitur, ct de hujusmodi sepulturoe EPISTOLA XVIII.
vindicta, vestrse sublimilati nostra liiunilitas aliquid Honorabili domino, et prmcordiali amico, domno
scnpsissel, si monachus urius sufliceret de inobe- Ivoni Carnolensi episcopo, frater Goffridus Vindo-
dienlia clericorum accusare muliitudinem, et prae- cinensis monasterii servus, quidqitidpotesl haberi
sumpluosum non videretur lantee discrelionis docere salubrius
ponlificem. ltlud tamen perpendat vesira dileclio Deslaludomini papse (135) el Romanoe Ecclesiae.
quod, si tania juslitioe injuria paiienler ponalur, vobis veraeiter annuntio qnod dominus papa el Ro-.
verendum esl ne sancla Ecclesia bac occasione de raam et Romanam Ecclesiam cum magna pa>e-.
staiu suo plurimum perdat, et suse bonestatis et or- possidet et tranquillitate. Romse dominum papam-
dinis intolerabiiem jaclurani patialur. Unde veslrse inveni, cum quo inier alia de vobis loculus, bona
patermtaii liliali dileclione supplicamus, ijuatenus quoepoltii et debui depersona vcslra dicere, quiti-
ad nos misso veslroe auelorilalis deerelo, lam per- ^ quid aliimusitasseiU, illinon tacui.Inde cum redis-
mciosa proesumplio sine vindieta minime transeat, sem el 76 Lugduni a domno primate Lugdu-
el quam grave sit suo episcopo non obedire, vel sic nensi (436), eta tota Ecclesia ejus miiltum honor_,-;
luiusquisque Lransgressoragnoscal. De domno arc.hi- fice susceptus, et per quinque dies cum omni_
diacpno (154), cnjus virintes vel vilia prudenliam comilatu nostro diligenter procuratus fuissem,. au-.
vestram ignorare nOn credimus, vobis vera seribere divi a_b ipso arehiepiscopo quoe vestroe dilectioni
non audemus, ne nostra veritas ejus odium nobis occultare nec possum, nec debeo. Audivi itaque,
generaret, el qui male agil pejus.ageret. Cerle, si domnum Senonensem (137), cum illo fecisse pa-
•<(132) In castro Vindocini. Vindocinum, quod ca- ul apparet, 1112. .
slrttm Goffrido et castellum dicitur, non obscurae (136) Domno primate Lugdunensi, Joanne Hugonis.
notoeesl oppidum ari Ledi fluminis ripam, inCar- successore.quem mirum esl ab iis hacienus pneler-
nutum agro ac dicecesi. Quod unum argumerilum ilum fuisse, qui anlistiium Lugriiinensium caialogos
salis esi ad minuendam opinioriem, quse multorum texuerunt. Sed Joannis archiepiscopi Lugdtineiisis
hotlie animos pervasii.Vindocini a Piolomaeo geo- nomen, lempusque viridicant epislol^e apnd Iyoheiin.
qrapho menliohem fieri, Yiiidiniimque appellari. 236 el 237, quas scriplas qoqslat aryio IJl.I, sue-_
Vintlinum euini OuJvStvovPtolomseus nun in Carnu- cessil ergo.Jjpannes "" Hugqni, rexiique Ecclesiam ante.
tibus, sed in Aulerciis Cenomanis loeat, cl prima-. IXGauceranum.
1 . t
riam. eorum tirbem faeit., Quare haud duluiim est, (15J7)Domnum SeHonensem.Daimberltirii.archiept-.
alinni.non esse qtiani Cenomanum ipsum, totius Ge- scopum ; cui cnm archiepiscopis . Lugdunensibus
iioinannicoe provincise cnput; cujiis noufen Gallica non una fuit conlenlio. Prima cum Hugone legato,
consuetutiine suum fecil, "eliani apud Goifridum cum ejus ordinationem moraretur, ut docet Ivonis
lib. iii, epist. 16. Yinriocini vero cnstelli antiquis- epislola 60. Altera cum Joanne, cum ab eo ad con-
sima, qtise nunc- quiriem succurral, menlio est in cilium Ansanum extra provinciam.vocarelnr, ut est
paciione Gun.lranni:el Childeberii regum, quse iu- in Daimberti ipsius epistola. appd Iv.onem..Tertia,
serta esi Gregorii Turbneiisis hisiorise Jib. ix, c. 20. quamGoffridiis hoc !oop.indicai,'cum Joarineeodem,
^133) Regutares B. Georgii canonicos. Hi originem sed paiilo anle alteram nala ob velerem de priinaiu.
suam riebenl Agneti coinilissoe, illi ipsi quoe Yindo- conlroversiam.Frequens enim fuit, quod Ivo idemc
cinense monaslerium cum Gaufrido viro suo funda- epist. 51, scribit, bacde re praesulqrii SenopensiunC
vii, nec mttllo.sunt posleriores, cum labulse funda- ctim Ltigdunensibus aliercaiio., eiiam post rescri-
lionis annum praeferant
- 1048. Regulares hodie non ptum Gregorii VII, quo statuit ut archiepiscopo.,
suni. -
L.ugduriensi tanquam primati suo pareant qu^tuor-
(134) De domno' archidiaconoi Raimbaldo. Supra - Lugdunerisesprovincioe, id est Lugduneiisis, R.OIOK.
epist. 7. . magensis Turonica, et Senonia,JiK, \i., episl..34_t<t_
(135) De statu papm. Pascbalis II, ad quem pro- sequenti.
f«clum Goffridumvidimus lib. r,epist. 4 sub annum,
S7 . GOFF.RSDIABBATiS YINDOCINENSIS '
83
eem (158), et omnem obedienliam illi, innquam suo A uncnonem infirmorum (140),cnm a sancta catholica
primati.promisisse , nec vos illius pacis aliqua .ex el aposlolica sede saeramentum vocetur, et cum
parte fuisse participem. Litteras etiam, quas in per- nttllum sacramenlum ilerari debeat, ilerandum pu-
sona stia fecislis (159), sua volunlate .dixit non tanl. Unctionis utique sacramentum B. Innoccm-
fuisse faclas, nec domino papoe IransmissttS. Unde tius(lil) papa adeo magnum dicit, quod pcenitenti-
sub celerilatedomino.papae nuntiaret, quod lilleras bus, quibus csstera sacramenla neganlur, nulla ra-
illas suas fuisse nullatenus erederel. Hoec autem tione pulalur posse concedi. Quid iaraen super hoc
cum audissem, de vobis, sicut de charissimo do- miignitudo vestrse discrelionis sentiat, el quid te-
mino et amico sollicitus, cum.domno primale el cle- nenrium doceal, scire desideramus, quia quamvis
i icis suis, qui- voliis moclis -omnibus, quibus pole- ista et ratione, el auclorilale esse vera non dubite-
ranl, adversabanlur, locutus fui, el viise el perso- miis, ea lamen vestrse auclorilatis decrelo firmari
nse veslrse honeslaiem et magnitudinem ostendens, volumus, el rogamus.
inter vos el ipsos pacem studiosissime qusesivi. 78 EPISTOLA XX (142).
Unde' vobiscum quo et quando placuerit,. volo Ivo Carnolensis Ecclesim minister, Goffrido Vindoci-
habere cqlloquium, quia isia el qusedam alia ad ho- nensi abbali, salulem el dilectionem.
norem veslrum, et utiliialem, ut seslimo, soli por- B Unclionem infirmorum non aestimo repetendam,
soose veslree manifestare desidero. Conductum la- quia, sicut ipse asseruisti, secundum insliiulnm
meri, si vullis, ul ego veniam, mihi quseratis seen- aposlolicoesedis, genus est saeramenti, qui autem
funi, quia sacrilegos, qui me in adventu domini a sacramenta Ciirisli et Ecclesiae repetit, injuriiun
euria vcslra reyerlenlem ceperunt, adbuc elmerilo ipsis.sacramentis ingerit. Unclio enim infirmorum
habeo suspeclos. Valeie et volunlalemveslram super jjiiblicse poenilenliae esl sacramentum (143) quam
his mihi rescribiie. non esse repeieiidam, sieutnec Jjaplismum, tesla-
77 EPISTOLA XIX. tur Augustinus, teslatur Ambrosius. Augustinus in
Ivoni Carnolensium prmsuli, fraler Goffridus, sa- Epislola ad Macedonium : Caute salubrilerque pro~
lutem a Qpmino., et a se debitce dilectionis servi- visum.est, ut locus illius humillimm pmnilenlim semel
tulem.. ...,.- in Ecclesia concedatur, ne medicina vilis minus tttilis
SicuL consueludines monachorum B. Benedicli esset cegrolis; qum lanlo magis salubris esl, quanlo
2egulae concordantes laudamtis, siceas, quas sancius tninus contemplibilis fueril. Ambrosius in secundo.
Eeneriiclus nec docet, nec proecipil, el quas a ralione libro de Pcenilenlia : Sicul eslvnum baptisma, ita el
pcnilus discrepare videnlur, Iaudare non possumus. ,. una pmriitenlia; quas tamen publice agilur. Nam
Sunl enim qusedam apiid monacbos instiluLiones, quolidie nos debel pmnilere peccali; sed limc, delicto-
quas.raiio nullalenus admillit, nec sanctorum quili- rum leviorum illa graviorum.
bet Patriim invenit, sed insipienfmm consuetudo lio- • EPISTOLA XXI.
minumjnstiiiiil. Has inmonasleriis quidam raonachi Goffrido vitm laudabiliL episcopo (IM), dulcissima
sibi pro. lege vindicanl, et cum Christus dixerit: domino suo, el prmcordiali amico, fraler Goffridus
Ego sttm verilas (Joan. xiv, 6), nee dixerit : Ego suus quale el quanlum potest, el sapit, obsequium%
sum consuetudo, pro sua lamen consueludine Jegem el purm dileclionis affeclum.
^eriialis immulani. Et, ul caelera laceamus, in hoc^ Apud bonitatem vestram, venerabilis Pater, de
ut nobis videtur, non mediocriter erranl, quod Yindocinensi comitissa (145) ego conqueror, et me-

(hZS) Cumilto fecisse pacem. De bac pace, ni fal- ceal, non solum in diversis morbis, verum eliam in
lor, Joannes ipse ad Daimberlura scribens, Memi- uno eodem, quandocunque niorbus ex intervalto ita
nisse potes, inquit, quia ex quo amiciliam el -fami- recrudescit, ut vilae novuni fii discrimen.
liariialem Lugdunensis Ecdesim recuperasti, gratu- (141) B. Innocenlius. Epist. ad Decentium Engu-
tanier le vidit, exsullanter recepit, et qiianla poluit binum episcopum.
affeciione honoravit. Noli, frater, omni spiriiui cre- (142) Epistola 20. Ivonis esl epistola, quoe totidem
dere. Senshnus olim procellam istam, sed Dgo favenle-D verbis legjtur in epistola 255 ad Radulfum abbatem
aliquandiu resedit, el ipso facienle quievii. Sanoli Fiisciani.
(139) Lilleras quas in persona sua fecistis. Quas (143) Publicm pxnitenlim est sacramentum.FxUWQ
ejus nominc diciasii. Scripseral Ivo,ut pole omhium argumenlum. Qui enim dici potest .unctio infirmo-
lneiropolilaui sui conlroversiarum sociuseladjutor, rum ad publicam poenilenliam perlinere, cum pu-
lilleras Daimberii noinine ad Pasehalem, in quibus blice olim poenileniibus, ul Innocenlins' papa do-
Jdamiem primatem pefslringebaf.Eas lilieras Daim- euil, permitti non solerei? Quareverum sane est,
berius, cum pacern cum Xoanne, inscio Ivone, face- quod Aitguslinus el Ambrqsius affirmant, publieam
jel, suo milu scfiplas, missasque ad pbniificem ne- poenilenliani non ilerari, Sed hoc ad rem nihil
gabat. Ilic gerniantisliujiis loci sensus videlur, elsi fjieit.
alinm viro doclo pjacuisse senlioin Observalionibus (144) Goffrido episcopp Carnolensi. Successor fuil
ad Ivonenr, epist.C7. fvonis yir multis.vil.%, rerumque gestarum lauriihus
(140) Unclionem infirmorum. In ea videntur sen- insignis, in Aquitanica prseseriim legatione, quam
tentia fuisse Goffridus el Ivo epist. sequenti,- ut nul- adversus Girardum Engolisinensem, aliosque Ana-
Jum Ecc.lesise sacramentum ilerafi posse existima^ cleti fautores gessit pro Innocenlio secunrio. De
riiu, cum ex theologise placitis ea soliim reperi quo in Vita sancli Bernardi lib. n, Bernardus ipse
nequeantj quse charaeterem imprimunt, baptismus epistola 47 et 55; Petrus Cluniacensis epist. 40;
iiiriiirum, confirmalid el ordo, Quo fit ut exiremam Joannes Sarisber.Iib. v; Polycralicicap. 1S.
unciiojiem, quia ex eo numero non esi, iterafe li- (145) Vindocinensis comitissa. L\hi i.,-ep.ist..5s._
 £9 EPJSTOLiE. — LIB. II. C-0
cum onmis congregatio noslra. 7@ Ipsa enim, dum A nullatenus dubitaiuus. Ad voliintalom tamen vestram
pro necessilale monaslerii essem in pago Andega- ire et redire, ubi.vel qriando placueril, vestro con-
vensi, terram quam monasterium nostrum pacifice diiclu non recusamus. Honesta tam.cn discrelio
lanueral, noliis bis abstulil, corticem etiamarborum,- vestra, sic veslro lionori, et riostrae uiilitaii provi-
quam ad usus suos homines nostri coliegerant, sicut deat, ne vestrorum amicorum fidelissimus jusliiiae
diu consueverunt, cremari fecit. Prsder.ea monachi suae detrimentum paiialur, vel personse opprobrium
Majoris Monasterii (146), qflos B. Marlini Immilitas qunlibet occasione incurrat. Valele, elquod vobis
aliquanluJum suhlimes fecil, deeimam, de qiia, vo- piacueril, litleris significale.
bis prsesenle, eis obtulimus justiliam, nobis aufe- 81 EPISTOLA XXIII.
riint violenlia sseeulari. Robertus de Monte lautlato, Charissimo domino suo et dulcisshno amico, Goffridq
non laiidandus. prsedam nostram rapuii, de cujus venerabilis vilm Carnolensi episcopo, fraler Goffri-
reriemplione cetitnm accepil solirios, quos male ac- dus-a Deo salutem, et a se pur-m clileclionisserii-
ceptos, Vinrioci.nipejus expendit. Quis istorum erga tulem.
nos raelior Tuerit, nec ab homine, nec ah angelo. Audivil parvilas nostra de vesLra magnitudine,
sciri polest, ctim un.usqnisqtie eortun conlra nos -quod sine admiralione audire non poluil. Fraler
pessime egerit. Pro quibus omiiibns vestree dile- B I tinus ex noslris, sictit nohis relulit, olim ad vos ve-
ciioni mulltim Iitimiliter supplicanius, quaLenus ad. nit,querimoniam facturus de Ursione filio Nivelonis,
Vinriocinenses elericos missoJ.vestrse nuclorilalis cujus dimidiurii clamorem vix audire dignatus, quod
decreto, sie unusquisque supradiclorum malefactor. a fratribus nostris excornmunicati vestri susci-
corrigaiur, ut in his qtisa conlra nos niale commise- piebantur, ei opposuistis. IIoc nori a vobis, sed ab
rimi, millus eoruin gralulelur. Archipresbyiero alioinvenlum credimus qui, quasi Snsannam crimL
veslro (147) veslrae. honitalis gratia prsccspistis, nt natus, testimouium prolulit fnlsitalis. Absit cnim a
nobis, si nccessarium essel, ecclesiaslica juslilia sincerilale fratrum noslrorum-laula Chrisli iojiiria,
stibvenirel. Ipsequidem ad jussionem veslram omnia et ecclesiaslicaejustilioe lam deteslabilissepullura!
sefaclurum pollicelur, sed.ex omnibusnihil onmino Ipsi enim Dei jusiitiam sepelire non noverunl; sed
operatur. Cerie circa ea quaf sseculi sunl, pronum ubi mortuam agnoscunl, suis ornlionibus conaiuur
ciim novimus, et muJlum sollicitum, et alienam suscitare. De praetlielo Ursione, el de PaganoNivc-
aquam salis prudenler conducere novil ad sutiiti lonis fralre, honestoe vitoe Pater, conqtierimur,
moleudintim. In his autem, quaa ad EccJesioejusti- qnorum unus, Ursio scilicel, post multa alia mala,
tiani pertinent, eum quidem laudaremus, sedpro eo qua;jamnobis fecit, milleovesel quaiuordecim Jiqves.
incurrere mendaeium-nolumus. ^' nobis abstulil. Paganus vero molendina rioslra,
qtioe
EPISTOLA XXII. apud Pisostum (149) habebamus, igne cremavit. De
g®
monachisMajoris Monasterii apud bonitaiem vestram
Diieciisshno domino suo, domno Gcffrido calholicm! jnultolies proclamavimus, et ut clamor nosier
vilm episcopo, frater Goffridus, dimidium aniinm - nobis proficiaf, mulium suppliciler vos rogamus.
sum-, et, si non sufficil, totam animam et corpus. Valeie -
•
Multiplices gratiarum acliones, dulcissime Pater, 82 EPISTOLA XXIV.
domino et prmcordiali amico Goffrido honora-
pro mullis beneficiis vestfis,- vobis referimus, e([ Bono
roaxime pro visceribus veslrae charitalis, quoe circai bilis vitm episcopo,fraier Goffridus quidquid a Deo
nos firma, et inconcussa sentlmus. De monachis; animm fideli datur salubrius.
"Majoris, ut dicilur, Monaslerii, quos B. Marlinij Optimejioslis, Paler oplime, de comitissaVin.do-
.hiimiJitas (148) superbos, el ejus paupertas pecu- ciuensi me apud palernitatem veslram conquesluni
niosos fecit, soepius conquesti; adhuc conquerimur; I fuisse. Poslulans adhuc rogo, et rogans pos.tulo
et de ipsis in prsesenfia. veslra die festivilalisi ssspe quaesitam de domina illa jnsliliam. Mihi vesLra
B. jEgidii justitlam accipere desideramus.-Carnoluroi p.j bonitale mandastis, quod inier me et iilam aut
auieni venire" propier illum leprosum Guillelmii' -placitandi(i50), aul concqrriiam faciendi respectuin
filium,_el propter alios Ecclesise noslraj inimicos fisque ad fesiivitaiem (151) sancii beaii accepisiis.
non audemus; et pro imporluna cliam multiludinei Dei domini bonagraLia,cttm omni Chrisjiano pacem
Iaicorum, quam praediclos monacbos ibi habilurosi Christi et concordiam habeo. et satis desiderareui
(146) Monachi Majoris Monasierii. Infra epist.26. (150) Placitahdi. Disceptandi, litigandi. "Hono-
(147) Arcliipresbyiero"veslio. Goffrido. Daiiielis, riusll Goffrido abbali :'Prohibemus n"eultus te vel
supra epist. 8. aliquem successornm, ' de Jiis qum ille venerabilis
(148) Quos B. Martini humililas. Sic epjslola proe- locus sub tricennali possessione tenueril cogat
cedetui de iisrieminonacliis. episl. 15 de canonicis placilare. Item in placiio monachorum Saniti
B. MariseCarnblensis. - Albini, ei Sancii Sergii de conlroversia pro
. (149) Motendina qum apud Pisostum. Numeratur Campiniaco anno 1704. -Et cum voluis'senl monaclti
inier riiolendina, quae funtlaior monaslerio dedit, "Sancti Sergii de minoribus rebus prius placilare, el
apuri Pisosium unum. Id caslello nomen paulo supra postea de Campiniaco, visum fuil judicibus hoc esse
Vindoeinum in eadem Ledi ripa-positos, cujus.me- injuslum,'ul causa illa posterior disculerelur, pro
iniiiil ctiam Odo TiiscnJaiTus episcopus legatus iri qua abbales vocali fuerant, el in unum cbnvencranl.
lilleris ad abbatem Yiiidocinensem anno 1247. (151) Respectum usque\ad feslivitalcm. Frcquens
 91 GOFFRIDI ABBATIS YINDOCINENSIS «s-
habero concordiam cum domina illa, sed semper A * EPiSTOLA XXV.
est diseors cjus concordia. Ego lamen aut vobis Dilectissimo domino el Patri Goffrido caihoticat vila
meriiatore volo concordiain, aul vobis judicequseso pontifici, frater Goffridus pro Chrislo carcerem,
jusliliam. Verbo et scriplo, ne causam noslram . exsilium, vel merlem non timere, nec ea qucesunt
agerein sine judicio vestro, mibi interdixistis, et his conlraria, justitim et verilati qualibel occasione
merito. Omnino enim injustum;est, et sucris cano- prmponere.
nibus, siciit ipse melius nostis,, penitus obviare Adversilatem siquidem vestram audivimus, quam
virieiur, ut ecclesiasiica causa sseculari (152) et veraeiter.facimus nostram lotis visceribus, el quia
pcregrino judicio lerminelur, et quod vos et vestros sine vobis prosperitalem habere non gaudemus. et
faceve decel, aliis, etiam personis ecclesiaslieis, adversilatem 84 sustinere vobiscum oplamus, di-
cqncedaiur. Hoc si fieri posset, Ecclesia vestra ligenter et humililer supplicamus vobis, ut siiioslraj
damnum paterelur, et sui juris et honoris perderet humililatis servitio indigelis, nobis Hlleris signifi-
phiriniuiii. Ecclesiae elenim veslrse glorlam alteri eetis, quia ,,privaliui ei puhlice, et vol.untati et
dnre, nec sanctilatis geiius esl, nec religionis mem- necessilaii veslrse nos et noslra offerinius. Non sit
brum. Hoc eiiam bene nqsiis, dilectissime, quod vobis anxiosum, duleissime Paler, in vestra ne-
sseetilares 83 homines sua consttetudine sanctse g' cessiiate, nostrae parvitalis, imo magnitudinis ser-
Ecclesise auctoritalem conaniur annullare. Et cum - vitium suscipere, nec vestrum super hoc, seri sanct.
eis in modico occasio cujtislibet consueiudiniscontra Spirilus sensum habealis perSalomonem dicentis:
ecclesiastica jura conceditur, hoc deineeps omni Si possides amicum, in lenlalione possideeum (Ec-
tempore sibi vindicare nituniur. Sic qui boc facit cli. vi, 7). Ainicus enim in neeessilate probalur, t-i
contra suam Ecclesiam, mundialem suscilat rixam, medicus. Yalete, et si quid unquam de vobis bene
et eum aliquando aiiter fao.ere voltierit, sseeularis promeriiimus. nobis in veslra necessilale non
tempeslas non patitur. Dilectionem itaque veslram parcite.
ad locum noslrum, imo vestrum, venirc humilitas EPISTOLA XXVI.
nostra multum precatur, ad nos vesirae sanciiiaiis Goffriclo nonorabilis vilm Palri Carnotensi Ecciesice
servos praediclo termino accedere discreiio vestra a Deo dalo pastori, frater Goffridus ei perpeiuam
non pigritetur. Quod si vobis tunc non licel, vel salulem a Domino, et a se debitm dilectionis
displicet, alitss lerminus inter me et comiiissaiw, serviiulem.
loco mihi el sibi securo, a vobisponatur, ubi aut De mouacbis Majoris Monaslerii ssepius conquesli-
veslro consilio concordiam faciamus, aut vestro adhuc conquerimur, qui sagiltis rapinse el ssecuhiris
judicio Ecclesia noslra jusliliam consequatur. Va- G c vidlentise iri nobis assidue jaculanlur. Decimam,
lele. quam fralres noslri a primo abbale irionaslerii
sui (155) pacifice tenuerunt, et de qua eis, vobis.
illius sevi scripforibus vocabulum, quo lilis sive Fulco Nerra comes in commeiitario,. quo Gosnobii
negotii alterius inducins ac prorogaiionem signiliea- "Sancli Nicolai, quod fundarat, briginem exponU,
Iiant. Goslentis eoiscopus Carnoten. ad Stigerium Poslquam vero, iriquii, Baldrkus abbas monaslerium
abbnleiii Sancti Dionysi de praeposito Jlienvillse : dereliquit, eremumque furtimpeiiil, ac postremo ad
Respectum nobis posiulanlibns dare nolnil, limens Majus-Mo,naslerium repalriavii; apud Tabennesium
lucris suis uliquid deperire, s/ ciiusum noslram con- monasterium vilam finiit. Posl hunc doinnus Alberius
ligeritctd vos disculiendam venire, Proinde discre- abbas Baginaldum monachum loco ejus resliluil; qui
lionem veslram super hoc imploramus, ut hujus anle benediclionemad fitium meum Ganffridum fugit,
rei discussionem non anie alium quam in conspeclu alque regimen monaslerii Vindocinensis noviler cvn-
veslro pohalis, el donec a vobis' id ipsum examinari slructi absque licentia sui abbatis suscepiti Postqudm
vateal induciari jubeutis. Pittra- exempla collegit me vidi esse illusum a 'dttobus abbatibus, iratus
rioctissinms eL riiligeiiiissimus Franc. Jurelus ad vctlde jussi ut monachi alii ad monasterium suum
. Ivonis epist. 127. Manel hoiiieque vox vernacula. cilo remearehl. Deinde rogavi domnum Walterium.
Kam sine respeclu dicimus sine iutermissione, saris abbtttem SanctiAlbini,ut domnum Hildinum pribrem
repit. lnrie ef respeclandi verbtim formarunt. Ro- D illius Ecclesim concederel, qui ordinaius anno 1055
^
dulfus Viromantiuortiiii comes Sugerio eidem :Comes ab liicarnatione Domini, dieNativiiatisbeatm Marim,
Andegavensis respeeiavit colloquium. Idem eiderii : qui esl annus lerlius Henrici regis, monasteriunt-
Si ergo ptaceret vobis negolia Parisius faceie, vel regulariter rexil. Hucusque ascripsi, ul qtio auno
respectare, ]mulium vellem el bonum essel. Nescio monaslcrium Yiudocinense abbaiem habere cceperit
enim qutindo venire potero a cnria. . exploralum habeairius. Ab boe Raginaldo ad Michae-
(152) Smculari ei peregrino judicio. Alterum perli- lem Sublelum, qui monasterio Vindoeinensi nunc
net nd xCTptxcE Sir.ounipM,saecuiaria seiipublica iribu- prseest, abbates fueruni.57, quorum seriem indicat
nnlia : alterum ad extranea jtidicia, hoc esl, eecle- hic elenebus.
siastica.qiiiriem, sed alieni judicis' non sui, ul si, Elenchus abbatum monasierii sdnctm Trinilatis
exlrn provinciam, qtiorum ulruinqiie est sacris
Vindocinensis.
legibus iiiierriictum. Ivo epist. 125. Cum autem in
"provineia vestra peregrinum sit judicinm nostrum, I. Rainaldus. II. Odericus. III. David. IV. Berno,
ueregrinum lamen non putamus esse consilium no- V. Goffridus. YI. Fromundus. VII. liubertus. YHL
slruin. Roberlus. IX. Guillelmiis. X. Gerardus. XI. Lucas.
(153) A primo abbale monasterii sui. Is ftiit XII. HameKnus. Xlll. GoJTridusII. XIV. Hujgo.XV^
Ragiiialritts ex monacho Majoris Monasterii destina- Rainaldus II. XYI. Raginalrius. 111.XVI!. Ragiual-
lus abbas Saneli Nicolai Audegavensis, sed a Gauf- dustV.XVIII.Philippus. XlX.Joannes. XX. Guiltel-
ftido Mnrtello Yindociiiensi prseposilus. Rem prodit mus II. XXI. Joaunes. II. XXII Michael.XXIII. Simou,-
93 EPISTOL^E. — LIB. II. u
praseiUe, obtuliinus justitiam, contra iiUerdictum A g@ EPISTOLA XXVII.
vesirurii, cum gladiis el fuslibus, quasi eiiam Dotnno
Ilerodianis adtluetis secuni, nobis auferunt, et altc- Goffrido glorioso Carnotensis Ecclesim epi-
ram eliam; quam antea non auferebant, et sie nobis scopo, fraler Goffridus Vindocinensis monaslerii
qualiscunque servus , sum bonm - coiisueludinh
mala quse possuiu,-faciunl; el quse faciurit, licere
obsequium, el purm dilectionis affeclum. -
puianl. Vos eis verbo, et eorum 85 abbati (154)
scnp:o inlerdixislis, ne ullerius eaperent decimam Seniel et seenndo scripsit vobis dominus vesler ct
illam, eosque'admonuisiis, ut venirent incuriam noster papa Calixlus (156), prsecipiens, ul nobis de
vestram, inde habiluri omriem jusliiiam. Ipsi vero- his, qtii in episcopaiu vestfo noslra auferrent,-
verbi et seripli vestri pariter contemptores, magis juslitiam faceretis. Quoesivimus eam de Ilerveo de
ae magis nos infestare conanlur, et vestram aitcto- Scalis, el de duobus-presbyleris, et' adhuc habere
rilalem persequi, et vobis defogare videntur. Unde non posstimus. Rogamus Iterum ul secunduiR
paternitati vestrae humiliter supplicamus, qualeniis doiriini papae prseceptum de praedictis hominibus
ex adverso ascendalis, et niurum pro domo Israel nobis jusiitiam faciatis. Paraii enim sumus ante vos
inobedienlibus opponaiis; qnod nobis- necessarium, Ioco opporluno et tempore competenli venire, quod
et vobis honorificum esse niinime dubilatis. Mirari B jnstum ftterit aecepturi, et de fratribus nostris,
lameri nec possumus, nec debemus, si in nos et iri quibus crimen sacrilegii inlenditis, quantum juslilia
vos quasi in aiido hoe faciunt, qiii in viride Iigntim dictaverit, et apostolicae sedis permiitil auctori-
(Luc. xxni, 5J), in paslorem scilifcet' pfoprum l;»s, responsuri.' In hoc tamen 1 non nocles, se-
Turonensem archiepiscopum (155), sulfureo igne cundum consueludhies laicorum (157) sed se-
qitondam exarseruni, nec -ra.aleaccensuni sulpbtiris cunduin instilula 'caiionum, iriducias posLulamus.
ignem postea exstinxeruiit. Quos utinam superbi Nolite judicare personaliler. Dominiverbn snnl ha?c:
Saulis mors digna, et Maiiae sororis Aaron lepra, Nemo recle" in judicio personam aecipil alienam,
alque Judse perversi djscipuli poena deterrerent, et nisiprius accipiatsuam. Certe non plus in conces-
sic morlua in ipsis superbia. qtiae maler est et sione ornariieiitorum sacerdotalium (158) ab apo-
nulrix tolius Jniquitaiis, et inaxime cupidilalis, a stolica sede abbatibus iudulgelur quam illi-qiii sine
monasticae fraterniiaiisinfeslaiione desislerent, nec vilae meritis et brdinibus sacris (159) episcopus
ponlificalem, ul Judas Christum, persequerentur ehgilur. Si cuilibel retraclare 87 placel quod Ro-
digniiaiem, nec pbnlifici, sicut Maria "Moysi,deroi- manus pontifex facii| ct in eum qui soli coslo inno-
garent. Valeie. Juslilia veslra "nola sit :omnibus cenliam debet, os ponere proesumil, el illud reiraclara
liominibus, et amplius nobis, qui amplius indi- ^^placeal, quod illtini magis inluitu roisericordioe,
gemus. , .qtiain cerisura- justiiiaa respexit.. Acephali notf su-
de Plessiaco. XXIV. Guillelmus de Plessiaco III. cum dilaiio in judiciis pelebatur, laici noctes postti'
XXV. Joannes de Buffa III. XXVI. Petrus. XXVII. ' lahant, et clerici indiieias. Fclix- II, in epislola ad
Ivo de Fonle. XXYHl. Joannes de Yilleraya. XXIX. iEgyptios : Cum 'accusalus a'd judicium renerit, si
Aimeficus rie Cosduno. XXX. Ludovicus de Cre- voluerit et necesse fuerit, inducim.ei petenli a Palri-
vanto. XXXI. Aiuonitis de Crevanlo doclor Pari- ,bus constitulm absque impedimento concedanlur.
sietis. XXXII. Antonius Sanguinus cafd. II. XXXIII. . (158) Iri concessioneoruamenlorumsacerdotaliuni.'
Carobis de Borbonio cartl. XXXIV^ Marciis Sitieus Id esl episcopalittm. Sacerdos enim primi orilinis
ab Aliaemps card. XXXV. Ludovicusde Camera. II. ~ - est
episcopus; secundi presbyler, apud Sidoniiim,
XXXVI. Carolus de Borbonio card. II. XXXYJI. Mi- et alios. Episcopalia ergo insignin suni mitra, an-
chael Stibletus"II. - - . nulus, sandalia e.t ca:tera, quse nbbalibus nonnulliii
(154) Eorum abbati Odoni, ad quem- evstal a sede apostolica concerii male iiimirum babebal
episioia Htigonis Pontiniaci, et Bernardi Claraevallis episcopos. Neque episcopis Tnotlo, sed aliis sane
abbatinn, ei allera Goffridi noslri lib'. IV. . permullis paruin olimenres probala,. in quibus
(155) ln paslorem proprinm Turonensem archi- sanctus Beriiardus episl. 42 ad lienricum Senonei).
episcopum.Gravis etdiulurna fuilMajori Monaslerio sem, et Pelrus Blesensis episl. 90,atl Guillelmum
.cum ulroque Radulfojneiropolitanis suis coiitenlio. abbalem. El laincn incretlibile dieiu esl qunm laie
De qua fuse anonymus ejusdeni ccenobii nioiiachus, V, "rj tnndem hoc privilegiuin patueril. Vindocineusihus
cujus prolixam narrationem ex veleri codicedescribit quiriem, ulpole cardinalibus , milrae, aliorumque
Jtirctiis ad Ivonis epistolam .108. jus fuisse lnriocenlii 111Jitieroenos docuerunt ad
(156) Papa Calixltis. tnfra episl. 50. lib.J, epist. 9^ CaoierumctimoJfendereiittir episcopi
-
(157) Non noclessecundumconsuelndines laicorum. quod Iii conciliis el synodis abbntes, quibus mitrae
Lib. Li, eapilttlorum 45 de quadruplici legiiiiua vo- jus erat, ab episcopis non dislingnerentur, hoc di-
calioiie. Prima manriitio super noctes 2. Secunda scrimen insliluit" Clemens IV, ul in synodis excmpti
super noctes 14; terlia super nocles 1i;,quarla milris.auri phrygialis, sed sinegemmis, laminisque
super 42, fiat. Item addit, 4, 85. P.osiquam civesel aureis vel nrgenieis utanliir non exempli simplici-
pdgenses de qualicunque expedilione hoslili reversi bus albis et planis. In aliis vcro locis uj.risqnc.iis
fuerint, ex eo die sttper 40 noctessit batinus rescisus, "uti mitris liceat, quas sedis aposlolicoe indulla per-
quodlincjuaTheodiscascasttegi, id esl, armorum deposi- miserint. Yiterbii xix Eal., Septemb. aimo 2.
lio vocatur.Galliolim.utadpriorero Iocum exCaesare (159) Qudin.ilti qui sine ordinibus sacris. Qiioc'
observnt.vir doclissimus, spaiia lemporis non nu- Goffrido Carnotensi iacite ohjicit, idem de Haiiialdo
mero dierum, sed noctitinillniebant : quod ipsum Andegavensi anle sacros ordines .eleeto scribii lib.
de G.ermauis item scripsit Tnciius, manelque in iii, epist. 11, sed Goffridumpraelerea liumili loco
vernacula nosira prisci morisvesligiuni, cum proe- natiim, alque ex nibilo, ut loquilur, a papa creatuni
senieni diem inler.dum sic eiiunliamus, ul xionhodie, indicai epist. 30 hujus Jibri.et 42.lib.iu..
sed hac nocte dicere videamur. Goffridi erge oelale
 R5 GCFFRIDI ABBATIS YIXDOCLNENSIS S6
imis (IGO)quia Cliris um Salvalorem caput habe-AA hibemus. Si quis auiem in poslerum contra.hsec
mus.et posl ipsum, Bomanum pontificem. Hoc capui venire lentaveril, a. sanclae eccJesioe liminibus ar-
hnbuil monasleriunr nosirum in initio sui, el habe- cealur, et manealexcommunicalus, donecresipiscai,
Lii, Deo atixiiiante, usqne in finem soeculi. Profes- et Romanse Ecclesise salisfaciat. i .Dalum Roms
sionem, quam objicilis (161), a sanclss memoripa vm Kalend. Decembris. ®g Hoc ipsum dominus,
papa Urbano, praedecessoris vestri lempore, irrilam papa Paschalis (162) soa auclorilale firmavit. Qtiotl
p^niltts factam in hsec verba noverilis : « Urbanus snper quemlibet Vindocinensem monachum (16.5).
e.iiscopus, servus sefvorum Dei, venernhiii congre- nulli episcopo polestatem aliquam exercere iiceat,
galioni Vindoeinensis monaslerii, saJulem et apo- ab ipso eodem felicis roemoriae papa Urbano hoe
stoiicam benedictionera. Relalum nobis esi quod modo proJiibelur : c Urbanus episcopus, servtis ser-
Carnolensis cpiscopus a cliarissimo filio noslro vorum Dei,- oranibus sanctae el aposlolicae Ecclesise
Gnuffrido vestro abbaie, in consecraiione, quam filiis, salulem et aposiolicani benediciionem. lu
aecepii ab eo, profcssionem extorserit. Quam quia.- Arvernensi concilio residenliJms nobiscum Galliaruui
" cniilra Romanse Ecclesiaeauclorilatem faciam
agrio- episeopis, praiceplum, el Rqmae posiea praesenli de-
vjmns, abbati quiricm nos iniFericofditer hujusmodi ereto firmalum esi ui nullus episeoporum vel ar~
noxatn indulsisse noveritis, professionerii vero ipsam B_Echiepiscoporum super ^uemlibet moiiachum Vindo-
iia annuilamus, ut nullas" periilus vires obiineat. cinensis monaslerii poiesiatem aliquam exercere
liisnper ctiam, ne abbas monasterii veslri deinceps proesumat. Monasterium enim ipsum, ei fratres
cjiiscopo"prbfessionem facial, et noslrae aucioritatis ejusdem loci ila specialiler sub aposiolicae sedis
priuIeg'o firmaiuro esl, et prsesenlibus liiicris pro- defensione, ac Romana iiberlate posiii sunt ut nulli-

(i60) jicephati non sumusi Synodus Parisiensis aeciperet. Quorum, visis privilegiis, cum eis resi-
apuri Ivonem, p. vi, de clericis cjui nulli parenL epi- stere nec vellemus, nec possemus, sine profession»
scopo :' Tales dcephaios, id esl sine capile, prisca illum benediximus. Illo defunclo le quoque postea
F.cclesim consuetiido nominavit. Allerum id capnt benediximus, "nullam a le professionem exigentes..
veteiis episcoporum querinionloe adversus abbales, Accepia benediclione rogasli nos lmmiliier, ul tusa
ipsorum scilicel exemptio. oegre enim ferebant illos et anlecessoris lui benediciionis sic faclae noslrum
poiestnli stiae subduci. Ideo.scephalos appellahaiil. libi sigillum daremus, et ne aliquis successoruni
Qtfod nonieriui illis immeriio forsan exprobafi vi- nosliortim a tuis successoribus professionem quoe-
d. aiur, qui sedis aposlolicse privilegio niiunLur, ut reret, nostra auctoritaie prohiberemus. Perhibemus-
Goffridus, Jla jure in ilios conveniai, qui liberlatem- iiaque testimonium veritaii, qtiod venerabilis prae-
s.bi sine auclorilale vindicanl elusurpanl. De qui- decessor luus Fromundus et tu sic a nobis benedi-
b;is, opinor, el prava, quam oblendebant constieiu- ^Q ctioriem accepistis, quod nullam nobis vel noslrae-
dine, lnnoeenlitis II Henrico regi Angloruin : Ex- EcclesiiB professionem feeistis. InsuperDeieT noslra-
pedil ut in regno, sive ducalu divina dispositione libi aucloritaie prohibemus ne successores nostri a tuis
co^misso tuo lempore pravm consueludines ampu- suceessoribns professionem exigant, ne tui succes-
tenlur, et viiiomm radicibus resecalis, bona qumque mus sores nostris eam successoribus facianl. Goncedir
per litm nobililafis studium Dominocooperante plari- omuem eliam monasterio, cui "Deo atictore prassidesj
lenlur. Aliler eniin abbates el reliqui cterici nec .gra- dignitalem et libertatem, quam bonae rae-.
lum Domino famulatum impendere, nec animarum morise proedecessor nosier Theodericus ei concessit.
suarum salnti polerunt providere. Jmo acephali, id ei quidquid in episcopaiu nosiro lam in decimis.
est sine capite reputanlur, nisi episcdpis suis el prm- quam in ecclesiis vel in quibusiibei possessionibus
laiis debila fuerint humilitale subjecti. Alio sensu hodie possidet, ei confirmamus, el quidquid vel le-
lanqunm acepbalos Peirus Blesensis monachos dixit, gilima eroplione, vel 'fidelittm donatione acquirere-
qui segnem et in officio Janguidum praesidem ba- poterit. Eiquoniam idem monaslefiiim procul esta.
beift. nobis disjunelum, coricedimus tibi tuisque succes-
(161) Professioneiri quam objicilis. Episl. 7 hnjus. sorilms, ul ad -quosciinque voiueriiis episcopos
liUri. llis vero Urbani, Pnscbalisque decrelis aue- monachos veslros ordinandps miltatis eosdem epi-
xendos GolTridi ipsius Carnoiensis episcopi lillerse, scopos roganies, tu eos sine lisasiLaiioneordinent,
(piibus lesiaiur se propier- hujusniodi diplomatum nullam inde noslri sive successorum nostrornai
inlerdiclum Froiiuiudo el Htiberlo Gofffidi nostri verentes offensam. Gralia Dei et Doinini nostri Jesu
successoribus, cum alibales illos sacraret, profes- R Chrisii sit eum omnibus eiclem loco isla sefvanlibus.
^. Coniradictores autem, nisfresipueriiU, in aelernum
sionem remisisse. Eoeigitursic iiabent:
Coffiitlus' Dei gralia Carnolensis episcopus, sedis pereant, et in aeterna morle el dairiiiaiione perma-
-
apostoiicm legatus, Hubeiio eadem gratia Vindo- neant. i
cinensi abbati, salulem et graiiam. (162) Papa Paschalis. Exslat in armariis Vindo-
« Cum venerabilis praedeeessor luus Goffridus cincnsibus exemplum privilegii Romse scripti n Idus.
Deo, ul credimus, vocanie, prseseniis vitse cursum Mariii..
lermiriassei.,1communis assensu capituli Fromundus (l(io)'QuodsuperquemlibetVindocinensemmonachum.:
c.um vitac-hoiiesiate prudenlia deeoratus in abbatcm IIuicsimillimumaliudUrbanidecreluiriseivvaritYindo--
eleclus esi. Qui ciim ad benedicendu.m nobis pras- cinenses.dalumRomsevni Ralen. Decemb.Aliuditem-
•jeninlus fuisset, professionem ' ab eo sictit ab aliis ejusdem Ufbani rescriplum ad episeopos IvoriemC3f-
nostina dioecesis abbaiibus quoesivimtis. Ille vero nrft. et Rainilfum Sanioiiensem: in qtioposl alia biecle-
re^pondil professionem se nullo modq facLurum ; gunlur : Ipsi enim Arvernensiconcitioadfuislis,in qua-
qnoiiiam a venerabilibus sedis aposlolicoc;ponliiici- , residenlibus nobiscum Galliarum episcopisdictum est,
biisUrbano el Paschali sub analbemale inierdiclum et prmsenlhun litlerarum auctorilale firmamus, ut
erai, ne abbas Vindocinensis pro benedictione sua' episcopivelarchiepiscdpisuper quemlibelmonachorum
prolessionem facereti el ne ullus eam ab eo accipe-' Vindocinensismonasleriiloci potestatemaliquam exercere,
rel, et si Camotensis episcopus cumnolleLbenedi- sive de rebus ejusdem quidquum disirahere nou,
cere, a iftiOGuiique vellct episcopo-benediclioiieui prmsumctnt. Romse, n Kal. Marlii.
 «7 EPlSTOLJi. - i,iB. II. SP.
omriino hominum, nisi Romano ponlifici el eonim A roerito: teueam suspensum, qui -me immerito ha-
abbali, in ipsis poleslatenr aliquam aut dominatio- buisiis
] suspeclum. Animus quippe meus jusle fuer:it
nem liceat vindicare. Si quis autem ista lemerare - < perturbaius, quia mala pfo bonis, odiurii uiique p o
scienler pnesnmpserit, excommunicatus maneal, Tdilectione mea seiitiebam niihi relribui, j-ctribulio-
riisi resipuerit, et Romanoi; Ecclesiae saLisfecerii. nem
; videlicet, quam D.eus nec novil, nec docuit.
Datum Romse,n Kalendas Aprilis. J Privilegia sa.n- . iQuidquid senfinatores discordiarum subpungaut vel
ciaeRomanseEeclesise, quibus mohasterium nostrum -mussitent, pracsentes Iillerse non iabularum relatic-
munilur, vobis- videnda- soepe oblulimus. Sed quia nein,: sed pufam loquenluf veriialem, me videlicel
sublimitas vestra distulit* videre, vel noluit, quae- nihil unquam conira vos, v6l contraEccicsiam ve~
dam ex ipsis vesirse dileclioni transcripta mil.timus, stram a doniino- papa Calixto qucesiisse, vel ipstim
_ ne deinceps quasl ex ignorantia eonlra apostolicse feciss.e".Privilegium quidem apud "Slainpas mihi
g@ sedis benigiiitalem "brachia erigalis, quse vos et fieri dehuil, ei scriplum fuit. Sed quia in eq qiue- .
nos «reavit, non noslris merilis, sed sua gratia.. dam sunt posita, quse neque Ecclesioevestioe ulilin,
Yalete in Domino sempcr. -\- -
"neque monaslerio. ndstro necessaria videbaiilur, iu
EPISTOLA XXVIII. ioco, quo scriptum fuerat, remansit- non bulla-
BOJIOdomino el pio Patri Gcffrido, laudabilis vilm gf$ tuni (165). Poslea vero Parisius facluiri HQQ)est
episcopo, fraler Goffridus, quidquid Itaberi vel ]piiyilegium, in quo dignilas ei houor monasierii
_ . :
jiostri memoralur pariter el firmattir, nec in eo
" mandari-poleslsalubrius..
Diim apud Bonam Vallem (164) vos et nos simui Jionor Ecclesise 9© vestrse minuiiur,. setl nugetur.
cssenuis, prae amariludine aniirii .perlurbati, prse- 'Quod patcl omnibus, qui invidum octimm non ba-
sens dicere n.olui quodabsens vobis scribo, rie vos bent, nec obliquo sidere res bene gcstas considcrare

(164) Bonatn Vallem. Lib. iv," episl.14. - Priscae iri riionie Aveniino siiam, quam ctnnuni-.
(165) 'Non bullatum. Sine bulla ct sigillo. Raiho- . versis pertiiieniiissuis praeriicti domini noslri Alc-
dus arcbiepiscopus "Trevirensisin epistola sua for- xandri papse concessionepraedecessores tui. longo
mala, hanc epislotam G.rmcislitteris hinc inde mu- tempore possedisse noscuntur, libi tuisque succe"s-
nire decrevimus, et annulo Ecclesim nostrm- bultare s&ribus cum omni digniiaie, qtia; ad eaindem ecele-
ceusuhnus.-Bulhra eliamliileras dixil Pelrus Blesen- siam periinei, confiriiiamussancii Spiritus juriicio
sis_,obsignare. Quin ei Btillaruminde nomencliplo- dccernenles, ut nulla deiuceps ecclesiastiea saecu- ,
-roatis poriiificum et imperatorum, ut Formatarum larisve persona prseriictaiii^BeaiaePriscse ecclesiiini
ecelesiasiicis aniisiilum -epistolis , _a forma , seu :seu ecciesise dignitaTeiii libi luisve successoribus
sigillo quod addebalur, ut alibi (Ad,epist. 8, lib'. vi „ qualibel aslutia vel occasione auferre "pisfsuuiiit:
Apoll. Sidon.), si Deus vplet, ostendemus. .' ^1 (Juotl. si forie coritigerii Roinanae legaium Ecclesi-.f;
G
(i66) ,Parisius friclum esl. Privilegium hoc Cal- prasdiclum I Yindocincnse monasterium visilare ,
lisii, non solum ut confirmeniurquae de illo scribit 'chariiaiive ibi suscipiatiir, et ei juxla ioci possibili-,
Gofffidus, sed quia praeeipuas monasteiii Yiridoci-. .- 'tatern diligenler quse cofpori fuerinl necessaria
nensis prserogativas et immunitates conlinet, ita ut '
ininisireiiitir. Porro legiuus ipse in eodeni loco.
insiar multorum esse possil, integrum describemus. ]
nijiil per se disponere vel corrigere audeat, neq.ie
- 1
Hoc vero esl antigraphum-: .. _ occasione legaliohis rectorem Joci vel ifatres ino-
lestare prsesumal; sed si quid forle corrigendum
Cnllisli II privilegium Parisiis dalum pro monusterio icognoverit,
Vindocinensi. - papa; notificare licebil/Si quis aulein
_
ariversus locuni illum pro aliqulbus rebus causari-
Gallistus episcopus, servus servorum Dei, dileelo voluerit, nullateiius abbas vel fratres ei respou-
filio Gaufrido Yindociriensis' nionasieiii abbati , < deant, anteqnam Romantiift poniificem coiisuiant,
ejusqtie successoribus
" regtilariter subsliluendis
" - in |qtiia quod sine nostro vel successortim nostrorum
perpeluum. ". .. ,. -" . judicio
j distracuun vel diffinitum fueril, irritum erit.
c Cum uhiversis Ecclesiae sanciae filiis ex aposfo- 'Sane ad indjcium pereepiee Imjus a.Bomana Eccle-
licsesedis auclofilate ac.benevolenlia debitores exi- 'sia Jiberlatis Juodecim solirios monetac vcslrse pa- •
stamus,-illis tamen locisatque personis, quse spe- nise ] quoiannis Laleran. palalio persolvelis. Si (pia
cial.ius atque famiLiarius Romanae adhserent Eccle- iigitur.in futurum ecclesiasiica ssec.ularisvepersooa,
sias, propensiori-nos convenit chafitatis studio" lliaric nosivae constituiioiiis 'paginam sciens, eontra
imminere. Quamobrem, charissime in Christo fili D eam ( lemere venire leniaverit, secu.ndo tertiove
Gaufride abbas, tuis petitionlbus-non iminerito < co:iimonita,^i non salisfaciione congrua emendave-
annuendum censuiriius, tit Vindocincnse monaste-. irit, poteslaiis bonorisque sui dignitate careal, ream-
rium, cui Deo auciore prassides, qubd videlicef ab que < se divino judicio de perpelrata iniquitate .co-
ipsisfundaioribus GaufVido Andegavensi comite et gsioscat, { et a sacratissim'o_ corpore et sanguine Dci
Agneie Piclaviensi comitissa sedi aposlolicae ablatum et * Doinini Redemptoris noslri Jesu Chfisli alieon
esi, ad piiedecessoTum noslrorum sanelse memoriae fiai, - > atqtte in extremo examine ciislriciae tili.ioiii
Alexaiidrij Urbani, Paschalis Romanorum poniiii- (3 subjaceat..Cunciis auiem eiricm loco islaservantibiis
cmn exemplar aposiolicee sedis privilegio munire^ sit £ pax Domini nostri Jesu Ciiristi,- quatensis ei nic
mus. Sicui ergo iidem fundalores devoverunt, etin f
fiuctum boiiae aclionis percipinnt, el apftcjdistri-
eorum chirographo continelur, sub aposToIiccesedis ciuin c Judicem prsemia aeternoe pacis iiivenianf.
defensione ac Ilomana liberlale ab omni conditione Amen. J "
aliarum personaruni absolutum sempef el liberum ii Ego CalJistus catbolicae Ecclesiae episeopus SS.
itiem inouasierium permanere saucimus. Iia videli- .« DniumParisiis per nianum Chrysogoni sMiiclae
cet ut- inler Romanum ponlificem ei te, luosque - Romanae 1 Ecclesioe diacorii cardinulis^ac bibJiolheca-,
sue.cessores, iiulla cujuscunque dignitaiis. vel ordinis irii, vui Idus Oblobris, imiicl. xm, DominieaeIn-
persona sil, media habealur. Nee ipse Yindocineii- cariiaiionis c anno inilleslmo cenlesimo rieciino .
sis abbas ad concilium irc, ubi papoe persona non .. rnono, poniificattts autem Doiuini Callisti II
atieril, ullaleuus cogalur. - Porro ecclesiam Beatoe anno s » piqiaj
primo.
 "
S9 iGOFFRIDIABBATIS YINDOCINENSIS 10§
conanlur. Absit hoc a sinceritale animae mesD,ut. A i concilio (174) super boe difunitam, et ai) omnibiia
amico vel inimico aliud promplum in lingua exhi- qui aderant episcopis et abbatibus laudalam-ct&iisse
beam, et aliud .teneam- clansum in pectore. Ulud senteiuiam, ul quicunque sine vocalione et judicio
veraeiier credalis quod in privilegio ipso nulla con- exspoiinrenlur, eliara sine vocatione ei judicio. in-
tra Ecclesiam veslram, vej de Ecclesia vestra facta veslireniur. Yaieat dominus meus, et vigeat, ei sic
est nienlio. Quod si dominus papa aliquid de suo -' sanclaruiu Scripturarum verilate pascalur ne cibo
nobis coiilulit, necyobis quod veslrum est abslulit, inriigeat alieno, qui soepe famelicum facil, el nemi-
vos dominum noslrum et pmscordialem amicum inde nem saiiat.
Iselari desideramus. Sed si ininiici nostri inde lu- ©g EPISTOLA XXX.
gent et conlrislanlur, nos idcirco quod aposlolxa Goffrido venerabili episcopo,.fraler Goffriaus, sauem
auctoritale firmalum est, alque sub analliemaleliga- el benediclionem.
fcum,nec possumus solvere, nec debemus. Yalete, Leges Romanorum ponliiicuni exposuistis, quae
el si bene loculus sum, el bene operatus, teslimo- veslra expositio magis exspoliandi vestitos occasio-
nium perhibele. Non enim contfa memetipsum fa- nem praebere noscitur, quam investiendi exspojialos,
cere consuevi, nec noslram mordere linguam, cum diim exspoliaiores defendere nititur. Licet ipsa mihi
ioqui debui. I , R
' miniine placuissel, forsilan tacuissem, nisi aliier
EPISTOLA XXiX. exponi et leneri ab aposloliea sede vidissem etau.lis-
Bono domino el suo viscnrali amico, Goffrido laudabi-• sem. Bonse memoriae dominus nosier papa Urbanus,
lis vilceepiscopo, jrater Goffridus puram dilectio-• non in occulLo, sed in generhii concilio, adjtidicavit
nem, el purm ciileclionisservilutem. eos absque judicio et vocalione debere invesliri qut
Docenl nos dccrela sanclprum Romanorum pon- sine judicio el vocatione sunt exspoliaii, ne sub oc-
lificum, Leonis videlicei (167) magni, Symmachii casione voealionis et judicii interveniret" dilatio, et
(168), Felicis (169)-,Gregorii (170), Hormisda; (171),, per dilalionem aut diuturna, a*uT sempiierna maneiet
Sixli (1.72), Eusebii (175), nullum suis rebus exspo- exspolialio. Leges itaque istas exposuit sedes apo-
liainm, vel a propria sede pitlsum, in aliquo @I slolica, quoeillas dedil, et legum dalores jure debent
judicari.veladconcilium debere.vocari, donecomnia i esse legum exposiiores. Hoeulique el in Velere, ct
<juoesibi ablala fucrunl ex Integro reslituanlur; quse; in Novo Testamento reperitur. Nam leges dederurit,
Sanlo lempore pbssideal, quanto ca amisisse cogno- Christus el Moyses, et exposuerunt. Si qui veropost
scllur. Si quis dicil nou adjudicium causoe, sed adi ipsos legum expositores dicunlur, in "hoc lantum"
judicium invesLiliiraeexspolialum posse vel deberes sunt recipiendi, iibi nihil perversum, nihil eis sen-
Tocari, claves sanclse Ecelcsiac agilare et leges calbo-- scre contrarium. Eodem spiritu (17S), quo cliciaiite
licss et apostolicon sedis violare conatur; quibuss el lex priina per Moysen data esl et pef Christtim
proliibitum esl ne qiiilibcf exspolialus vocelur ad[ secunda, sancta aposlolica-sedes leges, quas canones
Judicium, sivc inaliquo judiceiur. Si igilur exspo- appellamus (176), dedit et ipso inspirante exposuit.
liaLus in aliquo judicari non debet, manifeslum est,, Si quis igilur apostolicaa sedi, @g quse Jeges cano-
nec stiper hoc ullalenus ralionabililer dubitari potesfc . num dedit, in canonum exposilione conlrarium sen-
quod non solum juriicium causae. et investiluroB.abi tit, non sapit, quieunque est jlle; sed desipit, et
exspoliato removelur, verum eliam nulla conlrat quia suo spirilu loquilur, non eulior, vel expositor
eum judicii vocalio fieri pefmitlilur, quoniam inane; divinaa legis, sed insidialor et oppfessor indubilan-
esset et vacuum eum ad judicium vocari cuijn nulloi ler agiioscilur. Olim Carnolensis Ecclesia boves et
fudicari.coneedilur. Praeterea novimus, qui praesen- oves, vel qusecunque Ecclesiaruni praedse si cape- "
tes eramus, dominum papam Urhanum, iii Arvernensii rentur, reddi aut recredi (177) faciebat, anl siaiim
" -
(167) Leonis videlicet. Huc facit quodestin 4-7 (\"to) Ebdem spiritu. Damasi est sentemia 23, q. 1:
ejus epistola ad syuoaum oecnmenicam, -
de resti- Viotatores canonum voluntarii graviter a sanclis Ptt-
lue.nriis episcopis serie sua pulsis. ]
JJ tribus judicantur, el a Spirilu sancto, cujtis inslinclu
' (168) Symmachi. In quiuia syiiodo Romaiia. ac dono diclati sunl.
(169) Feiicis 11, cujus esl cnnori ex epistola adI (176) Aposldlica sedes leges quas canones appella-
episcopos ..Egvpii 5, q. 2. Tandiu in sede. mns. K«vove? Iz^no-iKtj-TtzoJ,regnlse eccletiastica;,
' vm, epist. 24 Fortunatoi Athanasio
(170) Gregorii. Magni, lib. in episl. ad Orihodoxos.' Qnod proprie
episcopo Neapoliiano. suiU in repulilicn leges, hoc in Ecclesia cm.oiies.
(171) Bormisdm. Quem pro Ilelise, Thomaiis, etE Ideo soepecomparaiuur, utcum dicuntnr, co^tvvo-
Niseosirali episcoporum reslilulione 'aborasse do- pav ZKiyjiively.avoiiES, etToif y.axoaivoivipot KZO).OU6EJV.
cenl epistolie 56 eiim aliquoLseqttenlibus, el72. Nosteropiisc. IV: Quamvis riec iniegibus, nccin cu- .
(172) Sixii. Xysius II, in episi. ad episcopos Hispa- tionibus invenialnr. el lih. m, episl. 59: Smculi leges
norum. tiulla ralione fieri permillunl, el sacri canones omnino
{175) Eusebii. In epist. aii JEgypiios et Alexandri- ne fial inlerdicunt. lnde el Phollus palriaTcha nomo-
-'
nos. llortim pleraque, et alia ejusdem noise poritifi-' caiionum opus smim inscripsii, ex'iegibus sciiicel
cnm decrela videre esl in Coilectaneis Graiiani II,, eanonibusqiie coniposituni.
q. 2, et 5, q. I,~el2; el Decrelaiium lib.n, dejesti- - (177) Reddi aut recredi. Ivo episl. 27o. Reddel aut
inlione spoliaiorum. . recredet comiiem Nivemensem. Sy.nonyiimsuni.Nam
(174) in Arvernensi concilio." Episiola sequenti,',' ' recredere pragmaticis esl restiluere. Unde et recre-
sed nullii, qiiori sciain, btijus rei menlid in iisqiise; deuiiii, pro viudiciis seu possessionerestiiutit uoimu
CN-Jsjlitojji reliquiiSj
gtsptl!_sjiiit. Gallicanis foris vocabulum*
 •104 EP1STOL.E. — LIB. II. - ?Ui
In raplnarum auctores uJlionem ecclesiaslicam exer- A qui per charitatis vdritalem dilexit, nec sua tantiim
cehat. Nunc autem Ecclesia Dei quinquagenaria ei quem amicum cfedebal in sua necessilate exbi-
possessione sine ultioneprivatur, et vocatur ad ju- buil, sed etiam per semetipstim magna humilitat-j
dicium, qusesinejiidicio ct vocalione, seu qualibet servivit. Qui debila etiam inimico ecclesiaslicae sequi-
reclamatione exspoliala dignoscilur. Hoc sanclus talis auxilia memoravil, servilia sibi exhibita cum
Eusehius (178) non docuit, cujus senlenlia juinus m gnaedileclionis obsequio silere non debuil. Tutius
sapieniis, quam ipse fuit, exposilione non' indigel; esl enim aliqrum benehcia publicare quam sua, ne
qui exspolialum ad judieium vocari penitus inter- forle in prsesenii sseculo reeipiai mercedem quam
dixit; Et beatissimus doclor et marlyr Cyprianus recipere debuerat in fuluro. Qui bene vigilavit el vi-
dicit rem manifestam non dilatione consilii, vel di- gilat, ut melius vigilet, admoncri debct. Nam qui
sceptalione debere differri. Et Daroastis papa (179) bonus esl, admonendus est uTmelior fiat. Qui lamen.
exspolialis qnae anle possidebanl prius ex integro aliquando bene vigilavil, etiam quando voluil, oh-
reddi, elposlearesponderepraacepil.Qui exspoliaio, -dormivil, el qui vohinlarie subvcnil, ilerum quando
quoeanle possidebat primitus reddi, et eum pbstea voluit, subvenire distulit. Ducenlas elenim lihratns
rcspondere admonuit, praeposlerum ordinem in Ec- (181), proeler amissas possessiones et consueiuriines
rlesia fieri non^iermisit, ut videlicet prius ad judi- B rebus nostris-violcnier impressas, in veslro episeo-
cium vocarelur exspolialus, etpost jtidicium inve- palu, veslro in lempore, nobis apud vos conqueren-
siretur. Item ex Africano concilio : Si quis dbsens tibus, monaslerium noslrum perdidit : unde posiea
exspotialus est, quidquid £t a qualibel persona abta- qtiod vnlerct solidos sexaginta, recuperare non po-
lum fueritj sine omni dilalione reddatur. Qui omnem tuii. Nec vos idcirco piilsatum aliunde vel coactum
dih.tionem prohibtiit, exspolialum ad judicium vo- existimo, si dominuspapa (182) aptid revereiiiiain
cari non permisit, cum ipsa judicii voealio 94, sine vestram aposlolicae sedis injuriain deposuil, quam
dilalione fieri non possit. Ego siquidem absens ex- silere non debui, nec silebo, et quam ipse ptr se-
spoliatns fui; sed meprlvata causa non absentave- metipsum jusle vindiearepoiuisset; ct adhnc, si ne-
rat, sed doniini papaeobedienlia. De exspoliaiis, san- cessarium fuerit, Deo auxiliante , vindkabit. Ille,
-clorum Pnlrnm plures senlenlias prolulissem, nisi inquam, vebemenler est ingraius gratiae 9Q Boma-
limerem pnginam faeere longiorern. Unum lamen nae Ecclesiae, si-ei obediredissimulat; pro quo ipsa
propono, quod expono, ecclesiaslicum scilicet rigb- censuram jusliliae quasi iguorare -voliiit, et eum
rem immutari possemaligiiiiaieodiorum. Yalde dura respexit solo intuitu misericordine. Necbene servat
et perlinax esl indignalio, quse aul eulpabilem hu- Romanum pnntificem juraliim fidelitaiis sacrameii-
militer culpam agnoscere, aul inculpabilem se ratio- C iuro, qui suum ei auferre maclfinaiur" alodium. Si
nabiliter excusare iion pntitur. Hoc pefmaxime ab legatus apostolicacsedis (185), sictil scnpsistis, le
Illis (il qui aliorum humilitale superbiuni, et domi- nobis faceretis juslitiam, pra?cepil, contra conslilti-
naiione, non roiseraiione glorianiur. _ Charissime lionem Dei, el domini papo?"praeceplionem fecil, ct
Pater et domine, per primse regenerationis, et per in seipsum stiam ipsius sngillam relorsil, dtim pote-
monasticse religionis sacramenlum veierem exuisse slali, pro qua sibi obedilur, obetlire prohibuil. Nam
hominem, el induisse novum me profileor.sed postea cnin adverstis poteslaietn, qua sibi pnecipere conce-
veteris vestigia seculus, novum offendisse me non dilur, proeeepil, pra-cipiendi poiesialem amiSit. Pii-
diffiteor. Nam contra vilae merila ordinalus leviia vjlegi.um enim, quoquisque niiiur, merelur amitlcie
(180), deinceps vero, non quidem sapienliee cloclrina, (184), qui sibi concessa abiitiuir polestate. Ille vera-
abbas facltis, et Roma; presbyler consecralus, in ciler sibi eoncessa potestale nhtitiiur, qui occasione
sanclo et sacro ordine de mea minus quam debui, Iegalionis Roinani pontificis contra Romannm pon
el de aliorum saluie sollicilus fui. Me miserum, me lificem agere conaiur, sed, dum conira torreiTtcm
infelicemprorsus confiteor. In hoe laroen miseralio brncliia erigii, frustra fatigalur. Et aiigelo qliidem
divina me servavii, quod neque Ecclesiarum, neque male conligii, qui Deo aequari voluit; et.legalo, qui
ecclesiasticoruin honorum occullus fui yel publicus " ipso poniifice Romano major videri conctipiscit,
emplor. Nulla ratione ab illa arbore volo evelli, imo male conlinget; qui, dum plus fieri, appeiit quaiu
desiderio desidero ejus radicem colere, et illius apostolicus, aposlaticus fieL El quoniam, sicut riiei-
qtialiscunque ramulus fieri quam a Paire coelesti lur, in ipso proecessilqnxdara elaiio reiirimentla, itt
pianiatain cognovero. Si ille limendus.esi, ille ca- videlicel de domino papa, charissimo Palre nos:ro,
vendus, quod bene dixislis, qui pef pacis imaginem cum quoriam episcopo, qtiem Romnna Ecclesia crea-
95 decipit; ille valde diligendns esl el honorandus vit ex nihilo, perverse loqueretur, ab Ecclesia Dei
•
(178) S. Eusebius.li, q. 2, tn scriplurts. 182) Si dominus papa. Cnllisttis, opinor- Yirielib.
(179) Damasus papa. Episl.4, ad Siephanum ca- i, epist. 12 ubi lilterns pelii a Callisio ari episco-
piie 5. pum Carnoienseni adversus Nivclonem, el httjtis lib.
' cum (180) Ordinatus levita. Diaconus erat Goffridtis, epist.'27 ubi semel atque iterum scrinsisse signifi-
abbas creatus esf, exin sacralus abbas ab Ivone, cal.
tum Romsepresbyler ab Crbano. ;185) Si legatus aposlolicmsedis. Cono, ulvirielur. -
(!81) Ducentas eienimlibralas. Lih. ui, episl. 10 - (184) Pritilcgiitm nieretur amillere. Sihip!ie:us5
ei 13« epist. 6.
 «** finFrrrtmi ABBATIS YJNDOCINENSIS 104
respucndus essetel deteslandus, ut vclsic possett A dignoscitur, rion contradico, sed cnnredo et, qtiai-
agnoscere quam grave sit in eum qui soli ccelo in- diti vixero, velint nolint angeli discordiarum,' tllll—
nocenliam debet os ponere. @y Novit prseterea ve- .gei.ter observabo. lnjustum est eniin et inipium,
stradileeiio quid magislro debealis,- et quid disci- .qnorijusta el pia disposilioneboriorum praedecesso-
pulo. Nam secundum-Salvatoiis- lestimonium : Non^ rum yeslrorum et fundatoruni monasterii noslri QQ
est discipulus supra magislrurn-(Malth. x, '24), nequee fnctuni el per ip os-irre tractabili ap stoliese se.iis
aposlolus major eo qui misit illum. Si vero pro do- ajictorilate Drmatum novimus, violare. Ea" quae at»
mini papae obedientia mihi injtiria Teddilur, laclor antecessoribus vesiris nobis-sunt seripla, vohis. An-
non mediocriter et deleclor pro tanto domino inju- degavis monslrare volul, sed vos non habuisfs spa-
riari. pfo qtto non solum quamlibelinjuriam susti- tiiim.videndi._Ibi enitn prsecepta ei privilegia jam
nere, sed eliam 'pfo ipso crucemportare paraluss per Lres annos reservaniur, propter superfluilates
sum; a cujus sanc.ta obedieniia ei fidelitate nemo0 aquarunT, quoearmaria nosira, qiise sunl Vindocini,
nnqtiam vivuin vel mortuum me poleril separare., adeo inundaverunt et aquosa reliquerunl, quod ex
,Cum Nivelonehon causam agendam apud Carnotum,, parte libri noslri, qui ibi fuerant, perierunt. Et quo-
sed terminum audientio?.de investitura, vestro con-{_ niam ad preesens parlim corporis infirmitale, par-
silio induetus, non noslra duclus voJuntates.uscepit,, B I lim nionaslerii necessitale deientus, Viiuiociiiuin
qnod tolum oecasione vesira credidi ei credo proe- ,_ " fortassis venire non potero,i rogo suppliciter ut do-
teriisse. Nam dum adhuc apud Bonamvallem. essem mniiia Bernardum, et domnum Rainardnm, vet _eo-
vobiscum, dixisiis, quod Carnotum me minime cou- rumalierum adnosTiiiitatis,etego eum'a Vindoeii.o
ducere poteraiis, et ideo utile, imo necessarium erat usque Andegavim conduci faciam et ad vbs reduci
ui terminuramularetis ellocum, sieut fecisiis. Pei- -, qtii nostra videal scripla, et ad yos, si pJac'el,repor-
tet iranscripla. Vobisilertim, si quaesieriiis, quanrio
Ilugonem eienim decanum vestrum (lS5)roihipostea
mandaslis ne lermino intcr me et Nivelonem siatuto Vindociiium venerimus, ea Jibenler monslrabimus.
Cnrnotum vehirem, quia ihi adesse nori possetis. Ibi, Deo auxiliante, videbilis unde reprimi debeat
Proeterea per fratres hoslros Paganum et GaJierium importuna Joquacilas aemulorum, qui, suorum ven-
usque rndRogationes vos ad partes nostras veniu-,_ lositate verborum, tempestaiem suscitare coiiamuf
nim significasiis, ubi secureet certodie de investi- .. in Lranqiiilla menle honorum.
• ' " - -
tnra fractarenius, et inieiim Nivelonein, ninosinvc- ,1 10© EPISTOLA XXXII.
stiret, rogaretis. Exspeclavimus quidein lefminum, Dnlcissimo domino et amicorttm prmcipuo, Goffrido
sed neque vos nequealiquem ex partu veslra vidi- . venerabilis vilm episcopo, frater Goffridus diaus
Buis, el adbucexspoliati, el @_§muliip]icisdilrilion!s Q ( abbas, -el omnis congregatio Viridbcinensis ritona-
pondere praegravali, tii investiamur, et domini papa. slerii, quod possunl, quod sapittnl, et seipsos.
-praeceptum observetur, diligenter rogamus. Alio- 3_ Bene, imo optime, charissime Pater, de juslilia
quincum Naboth Israelita, et jjlebe Israelilica ad- j_ " nobis facienria praecepil vesira' dileciio; sed quod
vocalum de eoelo, ut nobis snbveniat, imploramus. bene praecepium esl, non est berie sef*,atum. Tlieo-
EPISTOLA XXXI. -' haldus enim.de Gravia homines excommunicatos,
Dileclissimo Patri el dcmino Goffrido, honorabilis is ^uos suos esse negabat, secuiii habel ad mensam et
r
vitm episcopo, fraler Goffridui pum dileclionis ctf- iu servilio suo ": quod noverunt multi, et fortas-
' - sis domnus decantis non ignorai. Prseler ista et mu.ia
fecium pariter el effecluu.
[is alia damna domnus Joannes filius comiiis Veiirin-
Nescio cujtts suggestione et consilio milii ssepius
e_ cinerisis (186) ei cum eo qtiidam vavassores (167)
dixislis"iu lioc aimo, quod Ecclesioeveslrnenon lolie-
rem quod habuiL, el habere debet in monasterio no- 0_ mililes de Casiro Vindocini, quamdam opliroam
siro. El ego vobis jam dixi, et scripto prsesenti ad-j_ obedieniiam noslram -adeo depraedaii sunl ei deva-
ec slaveruiu quod neccsse esi inonachos,qtii eam in-
liuc dico, quod Et-elesiseveslrae qiiidquam tollere nee
possum, nec volo; imo illam, et in icmpore vestro ro habilabaiit, et cultores ejus discedere, eamqueln so-
maxime, diligere el bonorare toto corde desiriero, 0 D Jitudinem redigl. Hoe novit domnus decaims vester.
si malignilasinvidormn permiscrit;si non amplius, ,. Locuius esl inde cum eomiie, nostra admonitione.
non lamen minus quam quilibet pradecessorum no- 0. Sed comes nihii penitus feeil quod nobis sii uiile.
strorum anle me fecerit. Ef quidquid Ecelesia ve- e_ Unde-dilecliqni vesiraB humiiiier siipplicamus, ut
sira in crealione monasterii nosiri sibi in ipso re- e_ qUodconlra nos acium est, et quoiidie pessime ngi-
seivavit, veldeinceps jusie et regulariler habuisse se tur, sic corrigatis , quaicnus malefacLores noslri,

(185)' Hugonem decanum veslrum. Ernaldi succes- JS-
sorem.
(186) Domnus Joannesfilius comilis Vindocinensis.
De quo diciiim esl ad episl. 13 lib. i. Comes fuii post )S[
Pairem, bellnmque gessii cum Sulpilio domino Am- „.
linsiae, cum quo ei Goffridus Joaimis parens anlea- el-
/ie!larat,u'tefqiie infelici exilti, uf narrat.vetus aucior
or
HisTorioaAinbasiensis.
(187) Vavassores. Vassali. Inter epistolas Sngerit:
Sugerio abbati domino suo G.,major,et vavassores, et
iola scmcli Richard commuma. Quod horiie dicimus,
nobiles atgue incolai oppidi alicujus. Yalvasores ap-
pellal Oherlus lib. n de feudis, lil. 10 eosque pro-
prie dici docel qui a japilaucis 1'eudtim.leiieuL; qiii
vcro a vavasbribus habeni,• valvasiuos nuiicijpari.
 ~ ' :
405. - EP.lSTOL.iE. -,L!B. III. _ 100
parochiani veslri, et ablata nobis re.lituarit, et qriie- A eos, quandiu placuil, lormenlaverunt. Rapuerunt
tos deincepsnos esse permiilant. Bone el pieiCll quae erant in.doino,- et monachorum clausira.carce-
domine, tot et tantas pressuras, tribulaiipnes et an- j-em fecerunt capiivorum.TIac itaqiie nimia el inau-.
giisiiasa Vindociuerisibus homihibus nobis illatas, ditanecessitate cogente, dominuspapa a nqbis .re-
rpiarum etiam partem praeseqtibus comite et hqmi- quirendus est. Cujusauctoritale et.consilio oporlebit
nibus ejus,-_vobis"diximus,, ultra susliriere ulla ra- TIOSaut-inutareiocum, aut in loco ;quse decet mo-
tidrie non pdssumus.iriier caetera, quae.contraiios nachos quielem liabere. Horum allerum necessa-
eorum inlolerabilis rabies egil.Jiomines B.Mariiiii, rium "iniminet, veJ nos ab. inyicem separari. el ad
et-Sancii Launomari capt.os elligatos.-'iiuper.in aiia riio.nasleria transmigrare. _". /"-, ..,-
unam de obedieiitiis (188) rioslris adduxerunl, eiibi
•- " "'"
/ ;. rv -: ,,--102 LIBER TMTl-US.',' \ .;::-,.";
• ^ - EPISTOLA PRIMA. rumqul carnaliler vivere' volunt, aurem -cordisin-
Goffrido Andegavensium episcopo:(i8§)\do)nino suo B 1 cliriare; nolite a-yia jnsliliae pea.eni -reiraliefe,. ne
( amko, Goffridus Vindocinensis moriasterii.indi- incidatis in Saianas mtiscipiilani; in qua capiaiur.
salulem'. "" - _ -_ anima vesira, ubi pereaL, el sine firie, quod Deus
gnus-ininisier,
- Lilieras vestras accepij.quibus nullo inodo eredi- abnual.l torquealuf. Proplerea.-verendumvohis est
tSissem, uisi eas sigillalas sigillo vesiro vidissem.lbi .nede incoepia juslitia iircorispectu hominum -vile-
enim dicilur vos elec.iioiii Petii Bellilocensis (I.90) scatis; quod ulique erit, si defeceritis. defeciione
-corisensisse, et ideo nunc' necesse.habeiis ut euniin veslra Ecclesia.Rei, quaecasla el.Jiiiefa vobis com-
abbaiem consecrelis. Quod si ila est, parvilalis no- missa digrioseiluf;'iTiereLrii efficieiur el ancilia. Si
.slrae consilio superifoe amplius noniridigeiis, quippe autem constanier egerilis, si iricoeptamjusie jusli-
quia-rem janr raciain habelis. Tamen si placel et liam-l,®^, opiimoiinetionsummaverilis, lotius for-
. lxinmn vobis vi.delur, uladhoc "nie exspeclare di- titiiriinis et sanciilalis exeropJuin-reliiiquelis veslris
gneinini, Lermino quo -mandayerilis ad vps veriiain, successoribus ; el gloria et pax vobis erit", et Eecle-
el quidquid inejiuseonsulere yobis 103 poieroini- siae Yesirae dilectiorii;com"missi»castilas mTiJiipIicn-
nime dissimulabo. Unuiri tamen vqhis celare nec pos- hitur et libertas. Siquis veroamore pecuniae suae,
*um. nec debeo/qiiod cum Guillelmo communionem vel cujuslibet rei oT;casione,vobis suggefit utdefl-
iiabuefit" et -Iialiel exconimunicatonoslfo. Quem, "' ciaiis, dieiiesibi: Si quis esiDomini, jungalur mllti
<piia:res Ecclesi» nosirae sublraxeral el fralri suo (Exod. xxxTi,;26);et quia. esurientes et, siiienles
coiiiulerat, in quanluin -fasesi et-ecclesiasiica cen- pecuniam minime justi suiit apud Deunf,- sedq«i
>ura exigit, "excommuiiicavi. Quod Peirus"idem nqn diligunt justiliara yl odiohabent iiiiqtiiLalem, isii
Ignoral. Yalele, eiquod secunduin Deum de ejus- -satiabuntur. Ego sumille, ceriissime credaiis, qui
pfoTuoiione facere poicstis, hoc faciie. anxielates el iribulationes vestras.meas facio affe-
: -EPISTOLAH. . - "clu compassionis, fet-adversariis-Ecclesiae Dei vobis-
Raihatdb' Andegavbrum episcopo({%V),doiriinostto et cumresisfere opto"; eiiam, si riecesse fuerit, usqoe
- prmcbrdidlfamico, Goffridus' Vindocinensis mona- "' adeffusionem sanguinis."- - , . •
- ^
- slerii humilisservus, salutem el in adversitqte EPISTOLAIII.
conslantiam. -'.-.' -. ~ Rainaldo excellenlissimo episcopo, Goffridus Vindo-
~
Si Scripiurae saerse firmiler .credimus,scimiis ve- cinensis monasterii humilis ' servus,
saluterii ,cuni
raciterepiscoptfmnon esse, quilimet}cxsi_Iium, do- , purce dilectionis affeclu.
iorem, vel morfem, aui qui ea,' quse sunt his contra- , Vir viiae veneraJiilis arcliidiaconus vesler Huber-
~
ria^ aeqiiilati "ariteponit.NoIile igilur ih defensione lus"(193), qui yosmullum diligit, nec me mullum,
sariciarEcclesiae (192) deficere; "nolite consiliiseo- D I ut arbitrof, odit.de veslfo honore, et nostfa utili-
- (188)"Un«mde obedienliis. Lib, iv, epist. 7. ., - cri-ullra-Augerem fluvium Bello-Lpco-construxi;,
. (189) Goffrido Andegavensiumepiscopo. Htigonis tibi ei sep.ujj.ur3elocum sibi delegit.. .
_deMediiana iilio, qui poslea xeliclo episcopalu fa- (191) Bainaldo _Andegavorum episcopo. Rainalrius
;lus esl moiiachus CJuniaeensis. Chrohicuin S. Al- liic seuReginaldus de Mariininco, Bricnlii filius,
liini: Anno 1093 ordinatus esl Gaufridus filius Hu- GoJfridi Meduanensis successof, ui modo diclum esi,
gonis de -Mednana vm. :Kal. Decembr. Wix septem ad quem Ivo eplstola 272: et Marhodus episcopus
\antiis in episcopalumansil. Accuscinlibus namque et Redonensis apiid Udeberlum epist.-80. Translatum
cpncjuereniibusplurimis apud.phpam, quod eojubenie inde ad mciropblim Remensem docuit nos epist.
-neophylus et peneitiiueraius fuissef ordintUus, monitu 51 Jib.-i Kalendarium Sancti Mauricii-Andegiveiis'.
ejusdem Vrbani papce sedem deserens monacltus Clu- xix Kalend. Februafii. Obiit Rainaldus Junior primo
niaco^faclus esl. Posl cujus abscessum ordinalus ~esl nosler episcopus,~posmo_duin archiepiscopus Rentehsis,
Andegavis episcopus Rainaldus' prid. " Id.Jan.,' anno in crijtis anniversariq singutis annis 13 pauperes -alere
iiOl".. - . '__ - _" debemus, el signa pulsare. JuniOrem vocal, ad dis-
. (190) Eleciioni Peiri Bellilocensis. JIujus nqniinis crimen alie.rius Rairialdi, a quo hic sextus.
roonasTeria mtilta siint in Gallia,-UL dubitarf possil (192) In defensionesanclmEcclesim. CoiUra comi»
cujusnain abbas iiic.fueril. Labor ut de Lucacensi tem.Andegftvens.emepist. 7.
' Huberlu.
in. pago Tufonico agi tfedam.quod.Fulco Aiirra (193) Archidiaconus vesler-
. coriies-Hiefosoiymis reverstis in hoiiorem S.Sepul- epislolae aliquot lib. v. "
PATROL. CLYIi. -4
 107 - ... GOFFRIDI ABBATIS VINDOCINENSIS 108
tate sollicitus, cum audil quae nos a mutua cha.ri- .A _ debere, multominus igitur Domini sacer Jo!em, riia-
iale debeani separare, statim aut per se, aut per lum pro malo reddere, vel qualibet occasione pro-
Tiuntios suos omnem culpamirianimammeam trans- „ prias injurias _i@7 vindiCare. Cum.itaque reddere
„ furidit.adeo me increpans, fiTiod verbefa verboruhi Tnalumpronialo, el suam vindicare injuriam sii pe-
"suoram vix suslihere valeo .palienter.- Novissime -riculosum, malum pro bono reddere, vel diligenti
aUtem dicbus istis ila gtadio oris sui viscera mea se proximo sinecausa injurias irrogare, minime
penetravil quod £©5 m eis nihil pene saniiatis re- dubilatur damnosura. Haec idcirco, vir venerabilis,
iiquil. Asserit sibi dictum ,nescio a vobis, vel a quo proposuimus, ul, si in altero horum, 1 yel, quod est
devestris, me in coricilio, non quiderii manifeste,- -gravius, in utrdque peccayimus, pec.caium nbn eru--
sed in abscondilo, conlra pacem et saluienrveslram beseamus corrigere, quod uliliter vilare dehuimus.
•fuisse loeulum. Si vos dicilis, yerba vesira refelleve Bivinagratia,.magis quamiiosiris merilis, Dei .Ec-
non audeo, quia episcopus eslis. Alter vero quicun- clesiae prailaLi sumus. Quod si jn tarila positi digiii-
'
<quesuper hoc se fecerit asserlorem," veniat palam, tale aiter aJterura odio habens delinquimus, iion so-
et suaefalsilalisme inveniel veridicum correctorem. lum nbstras Jampades non illuminainus, verum eliam
Contra magnitudinem veslram, sicut dixi,proferre aliorum "ardentes sinislroe operaiionis exemplo ex- •
.quidqu.am.nec possum-nec debeo. Sed, .unum lamen R slinguinius. Cumque trabemlporlamus in oculo no-
firmiter len"ed,-quod in Jegibus crihiinosum habetur," stro, festucam considerare non possumus in alieno.
"amicum causaii immerito, illum praesertim, qui eos' Si quando bona qtiaj novimus. Iiominibus loquimur,
-qui se.diJigunt colefe novit -valde -felicUef, et' cui . non sequuntur verba quae audiunt,_sed sola quaj.
-*semper verecundum exslilit-de aemulis suis ruid- conspiciunt exempla pravitatis iniitanlur.' Pronior '
quam suggerere laienter. Yalete. ; esl eriim ad imitalibneminali bumaiia fragilitas;
. . EPISTOLA IV. "".."" qiiai si nostris moribus, quod ahsil! _deslruiltir>-ejus
Rainaldo magno et .glorioso episcopo, Goffiidus sanguis nobis a Domino fequiretur. Qiiapropter non .
- Vindocinensis nwnasterii - servus, purm dilectionis odibililer nobis agendum esl, dileclissirac , quos
affectum. -"-„-•' - . t magisJprodess„equara praeesse decet,et4e reddenda "
-
Qniriam servus. Ecclesiae nostrae, quern, propler ,ralioneanimarum.nbslr3e fldei commissarum pluri-
sacrilegium quod fecexai, aserviiio nostro diu re- mum esse 1sollicilos. El quoniam sanctitatis riomen
moyeraiuus, quaeslionemquamdam sinislra adrnira- el drdinem accepimus, caecos illumihare, uon eos
liorie dignissimam nohis -proposuiL, posiquaro - a- qui vident, excaecare debemus; dum nos iiivicem,
vobis recessimus.' De duobus viris loquebatur, quo- , quod criminaliter peccare esl, odio etlinguEe gladip
rum unus nionachus, alter episeopus dicebaiur. ' .presequimur, pro luce tenebras mundo relinquenles,
Episcopus ad locum monachi veniens,' etirh; ipso ho- populunT,qui p"erseiiiniiurij|,0§,ut;T3iximus,:proniis
spilari voluii;quem monachus cum gaudio ei.honorc -esl ad-peccaium, cum perieulq animaiiimjiosifarum
suscepjt, nec suaiahtum;|(!J@,veiTimeliam scipsura _ad peccandum amplius incilamus. Certe.in minimis -
. in episcopi servitium tota dileciioiie exbibuit. Mona- Dominum gravius exacerbamus peccalisj quam po-
cbus episcopum ibi diuiius nianerovoluissei, si epi-. pulus faciaiinsumniis.iNam.pene lania disianiia est
scopus consensisset. llle recessit; recedenli mona- inier peccatuni paslofis el pe.ccatum populi, quanla
chus unum de fariiulis suis associavii, qui sibi, -dislaniia fuit inler peccalum, ahgeli et peccatum
quandiu voluit, servienlis expleviL oliicium. Episco- protoplasti. Unde veracilef dictum est quod ma-
-pus cum famulo Joculus, ccepit ab ipso innocentis - jbri j'eatu ab eodelinquilur.qui potiori honore per- .
liospitis viiamnbn approbando,proiit_dign"umfuerat, fruitur, el graviora facil vilia peccaloruni. subjimitas
.sed reprobando inquirere, et, quibus poleral verbis, digriitalum. Non ergq 'nos pigeat altefum alleri.hu-
ivas.charitate plenum conabaiur jricruslafe. Quibus miliari, quia.scripturn esl :_Quanlo magnus es,,hu-
audilis, respondimus hoe "esse novum sceleris ge- - milia ie in omnibus (Ecclu mrSO).. El qui «e.am-
nus, etin novi sceleris faclo, majorum riecesse erats U plius humiliaveril, illum Deus-promisii, qui nemi-
uti consilio. iDnde" yos praecipue inlerrogare ~volu- .. nem decipit, ainpJius exalLari. SiaJler de allefo
iiuis, et quid super hoc seiuiat vestra magnitudo, vicioriam habere desideral, illam. qriae"seciindmii
audire .deslderamusi Nosiras autem rparviliiti vide- diabolum esse dignoscilur, victoriam quaeret. Humi-
lur quod non eral oronino episcopus qui tanlae lilate, patienlia, Iienignitale virieere, vicibria Dei "
prayitaiis seciabaluropus.- Nec circaproximurii se esl; superbia, impaiier.lia, ac malignitate superare,
diligenter' liabebai, posi cujus cibos lam nequiier vicloria diaboli. Ex his diiob.us limeamus- quod -
«riictabat. - . : . daninat; el quod coronat totis viscerijiusamplecta-
• ' - - miir, el ad charitalein^quae-operit multitudinenypec—
. EPISTOLA. Y.'
Raindldo egregio Andegavorum episcopo , Goffridus calorum (I Pelr. iv, 8), quidquid ab illa -separat
-. , Vindocinensis monasterii qualisgungue servus, hu- conteinnenies, reverlamur, sine qua caeieras vittti-
- militatem, palienliahi ttc benignitatem diligere, el tes habere damnabile est, ef cuin qua ,naii habere
-
eaqum sunt Jiis conlfaria odio Itabere'.. • alias, veniiAle.
'
'.-"'.'.
: VI, "V '•
Magislra Scriplurarurif auclqrifale -didicimus', ,-MWEPISTOLA -„.
praesul in Chrislb charissime, nulltim Chrislianum Raihaldo, honbrabilisvitie'episcopo, Goffridus Vindq-
 "
109 EPISTOLiE. —LIB.IIL 110"
cinensis tnonasterii minister indignus, quqd dmanli A gregis pastorem, decet Chrisli legem et ju litir.m,
pdtri devoius filius, el bono domino fidelis "servus. - quse mortuos vivificanl, lanquairi nioituum sepelire; „
iNoveriti)oriitasvestra, Paier= oplime, servuni ser- „ sed lninc specialiier oportet, ul jusliliae veri atem
yorumvesirorum Andegavim super ejjiiam venisse : praedicans, Dei legem non sileat, et quidquid sanclae
nec dedignatus est Aridegayimvenire super equam, Ecclesiae.libeflalem impugnare conspexerit> judicio
qui- novil Salvalbrem jsuurii et-omiiium Hierjjsaleu) . --et veritaie. sancli Spiritus studeat expugnare. Plu-
venisse super asinam.Sibi qtiidem nqn magna fa- rima vobis scfipsissemus Tde prsesenti materia, si
- cullasveniendl incrat, yel volunlas"; sed traxii illum ,-ablialis. esset, ofriciurii.exacerJjarepfiucipem, et p' ae-
-epistolae.veslraeformosilas quem asperiias temporis sumpfuosum llimon viderelur pontificem edocere.
'.retinere non.jio.tuit, vel quaeiibet sua-iiecessilas. Exacerbatio lameiiculpabilisiion.prohatur, et est
Venitifaque, e'tmultumfaligatus venit.Quidmiruni? venialisli iliajiraesumptio, quse de odio iniquitatis et
qui indesinentes pluviarum inundaliones,acpalcidum ajquilalis amore generalur.- Yalete. -
-_ - , -EPISTOLA VIII. -"'- - •
jepefcussiones ssepius usquead oculos ipsos susli- ,.
nuit. Yalete, eltantus labpivquem', ut aeslimo, ve^ Bilectissimo domino el amico,domnp Rainaldo vene-
slrum facilis compassionis affectu, quanta sit requie . rabiti Aridegayorum episcopo, Gqffridus Vindoci-
. - S" nensis
dignus,
"' considerale._ . .' . nionasleriiservus;yeraciter-et simpliciter' in
- EPISTOLA.-YIL omnibus agere. '-"...- • _
;V
.Rainaldo,vilm laudabilisepisc.opo, domino charissimo Calumniam, quam abbas B. Nicolai (19S) in mo-
et cordiali amico, Goffridits Vindocimmsis mona- riachum suum abseniem quidem, sed quem-ipsti
slerii Itumilis servtts, etcadverso diligenler- ascen- absentaverat"; proluleril, audivimus; el quia erimen
"'
dere, -etpro domo Israet fideliter murum~opponere. sacrilegii,, seductionjs, el monaslerii sui dissipaiio-
-Pater dileciissime, faroa voeiferaniejsinislra audi- nem in.eunTiiuendefil.-qtioniani praesentes eramus',
vimus comilem .veslrum (194) sanctam H® Eccler ignorare noh possumus. Ad ctrjus objecla monachus^
siam pretiosb D.eiet-Domini nostri Jesu Chrisli san- quialaicus est, nonLalina; quam nOn didicit, Jin-"
. guine a diaboliservitute fedemptam, jugo-serviluiis gua, sed materna respondet,et dicit iri hoc.taniuirir
Iterum veile subjicere," ei .ho.norabilium principium . modo,seesse culp3bilem, qtiod abbati, ut' seabseri-
veneratione, quam et in veieri et iririovaiege circa laretj pracpipienti-obedivit. De-eaeierb aulBni', sicut
Domlni templum olim baberestuduefuiit, cbntempta, in hoc .solum se faleiur^esse culpabilem; iia se Li-
raatri,' quai spiiilualiier eumjenuit, lioyis el exse- imlpabilem non refugii in curia vestra ostenclere, et
crandis consueludinibus ehafiam libertalis, propriis _, seduetum potjus.quam- seduclorem foisse. Quod ;si
raanibus Saivaioris" scriptam pariter ei sJgiUalam, verum est.imo quia verumesse jam ex.parle cogno-
"conatur auferre. Unde, si ita esl, imo -quia ila esse yinnis, abbas^contra rios nec indigiiafi ralionabiliief,
ingemiscimus, oporlet vos Christianaj legis auctori- necjusle de nobis conqueri poliiiE, si veriialis cau-
tate nionitiim simuiet" munitum," ejus teirierarios sani stisliriemus. Cum.enirn €hrislus sil veriias, „si
conatris, quibus membfa Christi persequitur, annul- in Christo manere voluinus, necesse es_tut in veri- ,
lare, etquod in eq ad" injuriam universalis matris tale maneamusi, et _pro vefitate-etiam usque ad
fllius nimium' crevit ,-lima. canonicae discreiionis fnorlem, si opus fuerit, decertemus.jQuodpfaedJclus
"
timputare. Si vero, quocl absit! spohsam Domirii abbas janT dietuiii monaclium admonet \\%, ut se
Hbefam, quam ipse veslrae fidei/tariquam" HatreTn r,evertatur, et eum, quem sinecausa publice crimi-
suam-B: Joanni- custodieiidamcoiiimisit (Joan.xix, nalus esl, stib jloteslate sua-csse eonatur, hoccano-,
27) ancillam fieri viderilis, eliacuerilis, quam de- nica raliq prohibet, non pracipilj—nec nioiiasiica.
imisseiis moriuam suscilaTe, «3iviii3S iegis etjustiliae Teiigio cogit. Absilenim ut.religio monaslica cano-
"jura sepeliens, illani penilus exslinxislis.- NuIIum. nicae_;verifaiiinvenialur eoiUraria! In secreiis san-
uiiqqe Cbrisiianum gregem,- niulto minus igilur clissimi ' Felicis papae priorjs (196) "legitur; quott
' ~ ''.'''
Ti ^ • - • -
~(I9i) -Comiteny vestrum. Fulconerri - Y, lib. i, " slitui, alque,ad fralrum snsteMalionem, 'alque-_paupe-
epis!."5. . .. < -"-.-:. •_.rum, ex meis rebus propriis iiTsamditare curavi, eic.
- (193) AbbasS.-Nicnlai. Lamberlus;,q!ii Natali suc- . Monaslerium hoc post Fulconem fundatorem -muilis
cessii anno 1096. .Monachi vero nomen, Savaricus -. rebusauxerunl.GoffridusMarLelliis filius, el Goffri-
epislola sequenli, Coenobiuni S. JNicoIaiad Julioma- di successor Fulco IV,-cujtjs qiiidem ac jSatalis ab-
giim Andegavorum in suburbaiTo sittimest; ejus balis rogatu, ecclesiam Saneti Nicolai ab Urbano II,
_condilor, ul ohiier noiaitim esl, ad.episl. 26, Jjb..n. ilertim dedicalam, in Uibani ipsins J lleris legimus
-Fuico 111,comes; cujcfs etiam commentarii metiiini- apud Sabioiliim datisTvi Kal:-Mar.lii,-aiino 1096. -.
mus, in quo monaslerii origirieiri explical, narratio- „ (196) Felicis papm prioris. LegtinLuf haec "ma-
neirique .ordiiuriiis verbis :"J3isce iemporibus riori- gnam parlemin episiolaFelicisII, ad epjscopos syn-
liulti reges ac principeS ecclesias in Chrisli nomirie odi Alexaiidrinae m,q. S.De induciisrHorinulh eiiam
cedificareciiraverunl. Et-egoFutco cbmis.Andegavo- .alludefe virientur ad Felicisprimi epistolam ad Pa-
fum,'Jicel de ullimis.ei desidiosis hominibus -uiius,in -Jerrium.
.. Sedsi Felicem II intelligit GolTridus,*ciif
Dei nomine, alque sumriti prmsulis;_'ecclesiam in pviorem appeliat? siprimuni.; cur il!o anliquiorem"
-
urbis Andegavmmdificare decrevi; ac f020 facii synoduni Nicaenam?'Scripseral forlasse posie-
'"prospeclu
' dnno ab lncarnatidne Doinini a domirio'prmsnte Hu- rioris. Nicaeii33porrq synodi decretum cum in iis
bertb prcediclmurbis feci sacrqrc Poslcujussacra-. quae.hodie reslarit,, rion exslet, ubi^nalus, sil incer-
tionem nonniult>) post tempbre ex monachis S.Mariini. . tuni.esi. -, '.'-'-"
'""monasieriiMajoiis, nomine Baldricum ,-abbalem in-
 4M GOFFRIDI ABBATiS VLNDOCINENSIS 112
lamen in Nieaena synodo longe anle constitulum A tutum male asluto pastori obedire, quijam de exse-
•Tuissereperilur; quod si quislibei impeiiliircrimine, cutione injunciae discipulo obedilionis argiimenlrim
nulla delenlionis cuslodi.a leneatur, sed licealei in assumpsit contra discipulum criiiunosae aecusaLiq-"
'omnrbiisJiberam habere potestaiem, ad. repellenda nis. B.!_4-I)raec<3PR enim paslor ille crudeliter asiu-
videliccl iriipeiilorum machinaJneiUa, et prasparan- tus ovi simpJici iil se quasi iriter fruleia absconde-
das suas responsiones, aique' amieorum quserenda rel, qualenus nullo reclaniante earo lupina consue-
juvamina, donec aut conviiicalurreus,aulIibererelur tudine criminando devoraret.. Pastor ille bomis
innoxius. Quod si- aliter aquoquam praesumptum evangelicusiassam ovem vexisse legitur, non abje-
fuerit, secundum sanctorura instilula canohura riihil cisse (Luc. xv, 5), ei quam dairinatam invenif, Jibe-
•eril, el viribus oranino carebit. ravit, non JiberanT condemnavit. Valete, el valeat
EPIST.OLA IX. nobis apud vos, magnae discrelionis. Pater, sequi-
liomno Rainaldo laudabilis vilm episcop.o,charissimo latis censura . dccepti monachiinnoeeiuia; qua yos
domino et prmcordiali amico, Goffridus Vindoci- diligimus, cordis nostri sineeritas; "el, si unqtiam
nensjs monaslerii humilis servus, sqlulem, cumpurm hene aliquid de vobis promeruil, nostia Iiumililas. ""
dileclionis affeclu-. - - EPISTOLA X. -
"
Tilandaslis, dileclissime domine, per fralrem no- R-Raindldo Andegavensi episcopo.,quem.ht Deum dili-
strumRoberlum (197) Til domnus Savaricus ad ab- "gii, fraler-' Goffridus, purum ejusdem diteclionts
balem Lariiberium reverlalufJ Quod licet a vobis affectttm. • . .
hona iiiteiilione dicatur-, salva lamen veslrae palefrii- Priori noslro et Jomno Hamelinb (198) dixistis,
laiis reverentia, hqc dicimus inusitalum, etin ioto -quod adversarius adversariorum nqslrorum Roinam
-
corpbre canonum non invenilur,utquilihel sub illius ivistis. Praeterea JiaJjebaiis dispositum, qnori cenlura
manere debeal, potestale, a quo de crimine !_J_3 lihralas (199) Ecclesiae nostrae daretis, quia bene
aecusatur. JSTon vos, charissime Pater, docere prae- -vobis servieram, sedpostea -bonae inlenlionis aiii-
suniimiis, a qnb melitis dqceri erpbssumus, et opta- mum.commuiaslis, quia conlravos mulium pecca-
jiius. Et quouiam cognoviraus vqbis placere ut prae- veram. Serviiiumquidem scio, peceaium nescio.
-dirlus fraler faciat" quod manriastis, ipse vestrse Nec mirum, quoniam hnjusmodi peccaLuroin charta
-voltintati non refugit obedife. HOcaulem, quod diaboli non inyeniiuf; Deus illiiclnon odii, necpro
saiis justum et canonictim potesl videri nee sibi ulla eo damnatur aninia, nec poeniteiiliam agil. Hoc for-
eaiionica raiione debet negari, a diilcedine vestrae silan, quoci bene el saepe sefvivi, peccatunf niihi
pietatis deposcil, et -nos cunrillo deposcimus, qtia- ascribilur, et sie: maliim pro bono, et odium pro
tenus auctorilatis vestrae praecepto sicin monaslerio dileciionemea relribniliir. Haricuiique H5 retri-
suo maneat, ne quolibet genere damnalionis vel bulionem Deus non docet, sed prohibet, et "qui
delentionis opprimaiur, donec praesenleni Jiabeat illam sectatur, diabolum in iiiajilia superare cun.t-
accusatorem, locumque defendendi accipiat conve- lur. Justius enim judicare diabolus. yidetur quam
liientein, quo blaspheniiaro repellere valeat crirai- ille, cum diabolus sic agat quori lantiimmodo ni;ia
iiosam. Quod si jam diclus abbas se exspoliatum proinalis, ille vero mala pro nobis relriUual. Ego
dicit, ulique non menliluf, etulinam exspolialorem si quidem pro serviliis meis iiullnm a!ind pnenium,
£iium quanto gravius posset, impugharei, perse- nisi dilectionem vestram quaesivi, vel qu;ero; quam
.qneretur, modis omnibus iiffamaret,. quia sic in qu.idam indignecilo inveniuiit,el quidani s.ilisqui-
foveam, quam parayil proximo, primus inciclerel! . dem digne eani- pronierenliir, -sed aul nnnquam
• Ipseenim se expoliavil; nam ubi apud sublimiorem -consequunlnr, aitt subiio perd.unl. Hoc auicm-dico,
personam accusavit subjeclum, quod suum erat, Deus scit, rion amaro animo ; et_,si vqbis non displi-
-alterius potesiaiis fecit. Si iteruin ab eb, ad quem "eel quod miiiime displicere debet, -deiur mihi
jugtilanduni de vagina morlalis infamiae eduxil gla- audienlia; el qiiod diclum est vefa propositione
"dium, oliedientiam exigil, desipit domntis abbas jj JJ probabo. ,
-
-ille, aut insanil, el apostatae angeli perversiiate [ EPtSTOLA^XI. .:
nitiiur, qui homiriibus suggeril ut sibi qbediant, quos Rainaldo prudenii el niuliiplici genere pecuniarum
ad morlem ille persequitur. Paler optime, non est •sublimi, fraler Goffridus Vindpcinensis monaslerii
'
(197) Fralrem noslrum Robertttm.Ad qii.emlib. iv, VarroDe re rusiica libro primo, capiie 10 : Abhoc
epist. 28. principw niensores nonnnnqucim dicunl in subsicivum
(193)' Prtori noslro el domno Hamelino. Ulrique esse unciam agri, attl sextantem, aul quid aliud, cttm
scribii lib.iv. ad jugerumpervenerunt. Id hubct scruputa ^.SB;'quan-
(19!J) Centuin libratas. Lib. n, episf. 30, el hujus lum as. Qtiod ergo fiebat.in pariibus.id eiiam in IOIO
libri epist. 13, ducenias librtttas, lerrae niiniruhi.in a nonntillis faclum esl, ui inlegris agri liienstiris a
praeceplo saiictiLiidovici regis,auno 1230: Dilecioet libra vel sotido asse nomen darfnl. Libralam er_go
fideli nosiro Joanni de Valeriaco in aiigmerilum feudi lerrae dixeninl iniegruni jtigeruni iernc/arapen-
• quotl tenebtit, dedimus cenlum libralas terrm. Iri-Ar- neni, aui aliud simile. Dicla eliam ali eoriem prin-
veruis scilicel, aptid Escurolas et MaesinmScliolae. "cipio solidala terraj. ln liiteiis Segtiini cpiscopi
Aniiqiii iuensnres inlegras agri mehsuras ad similitu- Malisconensis aimo 1260:6iim Guilletmus_deQblatc
«iinemassis aui lihraein uncias, et uncias partes divi- ' miles ab ecctesia Clunianiensi LX solidcitas tetrte
debanl, ut videreesl apud Columellam lib. v, cap. I.- tenerel in feudum etc.
113 . EPiSTOLJB. — L!B. III. . 11*
humilis servus, Christianath legctn diligenler obser- A vimus, nec possumusnec debemus non loqui. In illa
vare; et nemineih pro asserlione-veritalis- odio siquidem actione, imo yulgi conspiratione,' quam pro
' hgbere. eleclione rep.utatis, lex velul inler arma siluit; vox ,
Doirino H. "(200)fralri nostro dixislis me vobis in divina locumnon habuit. Tolum ibi ievitas.vindi-
eieciione veslra (201) fuisseinfesttim. Sic magni- cavit el variilas, iibi mima quaedamel mulier publica.
ludiiii vestrae loqni placuil; meae lariieri parvitati quae vos garruliter accJaniabal, amplius potuit quam--.
satis displictiit, quod canonririi regulis et sanclornm. - piebis'iiiaturitas,.vel clericalis-honeslas potuefii.
consiiiuiionibus-Palrum ibi noyi esse conlrarium. Hinc Ildebeftus (205) vir feligiosus,- qui poslmelro—
N.miubi vidi unicum etsingulare sanctae Ecclesiae - polilanum in provincia primus eral.episcopus (204),
osiuimelaudi, et aliud aliunde, pef.quod qui intrant nonlacuit; qui a.vestra consecratione, licet a suo
f.ires.sunl et l.itrones (Joati. ,x, !)_,, ostium aperiri nietropolitaho vocatus" (20S),'seipsum flbsenlayit,;et
apostolicam violari doctrinam, salictuTn l!(§Evan- exsecrationbm esse polius quam consecraiioiiem
geliuni-penitus contemni, si mihi placuissel, Chrisli *- -"-aposiolica et evangelica^verilate praidicavil. Bonus
servus non esseih,. sed diaboli. Al mihi soli, sieut Maiirilius (206), quem veslrum praedecessorenf fuisse-
arbilror, pro •cririlineiion debet ascribi, quod Sle-. gloriaminj, Jjeaio 'eligente Martino"et-praesighanle-
phano decano vesiro (202), el personls.-qtiae affue- ^"ISpiritu sanclb, eleclus est el coriseciaius. Vos
runt, potesl polius impulari. Omnes.ulique conlra- aniem vulgo furenleet sprela canonica electiqne
dixeruhl illam-quam veslramfuisse dicilis eleclio- estis crealus. Frustra ulique.be bpnq praedecessbre
nem, el reprobaverunl. Kec immerito; riam illis gloriatur, qui sbrleni eleciionis el-bonitalis; H?
inviiis el non petentjbus, arreplus fuislis~a vulgo, • quara ille soflilus.esi, non sortilur. Nam et alie-
cf qtibt! ibi factum esl, hoc pracsumpluosa eiperni- fius bonilas ei qui in crimine raaneTnuIlalenus suf- .
ciosa fecit sediiio.TNosauleln quae vidinius et audi- fragalur, etepiscopus sine canonica eleclione (207),.

(200) DomnoH. Hameiino, ut epist. praecedenii. -tenebat, ac secundo ab ea loco in provineiae notitia^
\l(Si)'In_eItclione vestra.-be Rainaldi episcopi __. describebatur. Hoc enim praerogalivae argunienli»
eieciione, cui muliis riominibus adversalus esi Gof- uiilur Fulberius iri epistola ad Deorialuni episcopum ,
fi-idus, Jiget iterum Jib. iv,'ep,ist. 9 : eamdeiu iinpu- Stiessionensem : Secl ne civitati velEcclesim-Catalriu-
gna; iribus epistolis lldebertus-; 9, adarcliiepisco- norum suttm denegciis honqrern, meminisse vos decet,
1 tuti Ttironeiisem; 1<2et 15 , ad Rainaldum ipsulti quod in antiqua descriptioneprovincimBetgicm secun-
e!ect;mi, cui suadel ul promolionem non canonicam dumipsa civilas a Beriiensi tqcuin habeat. Ut igitttr
e„urei. De eadem' etiam Marbodus in "-epislola ad in Belgica nprovincia, proximaRemeiisi meffopoli
-•
Rainalilum. . ' esl civitas Catalaunorum, sic in teflia Lugdunensi,
. (202) Stephano decano vestro. Cui cum aliis inseri- G C
" prima post Turonorum '.metropolim; civitas Ceno';-
pUc-episiolae'£el S, lib.v. De eodein praelerea Mar- irianica. Quare episcopus Ceno.aianensis primus est
bodus episiola eadem, el Ildeberius episl. 9. Ulrius- episcopusilliusprovinciae.Eodemquemodo in prinia
que verba qnia loium hunc Ibcuin illtistrant, Aquitauia, primus episcopus Arvernorum ; inAqui-
stibjiciemns. Sic igitiir iirea epistola" Jldebertus: tania II, primris. cpiscopus Piclavorum, alque ita in
Peiiiidvesira, qud vqcamur adetecli veslrLcorisecra- „ caeteris. Alio modo primus Inler "comprovinciaJes.
_.tionetri; facilem apua nos invehirel assensum, si eam ' episcopos dicitur, qui hbiioris aevo anlecedit; mieni
ratio tuerelur. Sed lestantur qui adfuerunl, quod ad et primalem q,uoque dici solitum ex Hilarii papae -
-juvenem,infra sacros ordines ;et annos inveritum, nec littefis didicimus. Sicenimscribit ad episcopos pro--
a clero eteclum, sediliosus turbatm lurb_mctamor pon- . vinciae Viennensis, ef alios: Fi qui.nunc Eccksim
tificulemdetorserit.eleclionem. Asseril eliam decauus'-"' Narbonensi prmsidere permiililur, ordinandorum.
caniofem, arcJtidiaconos, el riiajorem capiiuli parlem, episcopdrum 6b ha>cqum prav.efacla sunt sustulimus-
qutmlum licuerit, obclumasse', simulque talibus ausis poleslatem. Quam ita ad fratrerifet coepiscopumno--
.assensumsubtraxisse pro ralione, seipsum prwsen- slrum Constanlium UcelicmEcclesim anlislilem, quia,
liam pro timore. llem episi. 42 : Quippe nbn elegil le wvo honoris primus esse dicitur, pertinere censuimus,._
clents,sed rhinmpopulares intriisere renilenii. Hacte- ut si supersliie Herme' episcopo defunctus fuerit,-
ntts- llcleberais, deinceps Marbodus : Nec tainen illum-hmc cura respiciat quem repeierit episcopaiis -_
elapsus desliti, ul lunc pulabam cpnstanler; ut nunc brdo primalem, id esl episcoporum provinciae anli-„
inlelligo perlinaciler -itrgere proposilum,. et conlra quissimuhi, qui quiriem anLealios sedere el subscfi-
bpiimos ctericorum, qui pluribus ex causis absque D I bere in concilio solet, ex synodo Cabilon. cap. 6.,.
suo assensu a vutgo fucltim improbabanl eleclionem, " Ai D.-Gregorius singiilari privilegio in Syagrii epi-
qkoniamelinfra annos\ei exira ordines, et per tnmul- scopi Jiduensis gratiani staiuit lib. vn, episl 112, ut„
tuiripoputi magis ficta esset'quam facia, promotionis episcopus ejus Ecclesiae primum locurn iu provincia
lum. causas -asserere. El de Siephano, posipauca : prima Lugcluriensi pqst nietropolitarium oblineai;.
Idem cum Stepliaiius cum quibusdam , quos omnes ., caeieri post illum suae quisque ordinationis lempus.
tibi poslmodumineam ut ferlur.pacius dejeclionem ex. et praerogativam sequantur.
infeslissimis amicos-fecisti, in ipsam esse clamuret, (205) A suo metropolitano vocalus^ A Radulplia,
egosiulie quidem el improvide, scd nimio tuo favore Turonum aTchiepiscopo. Unde apparei, qribd paulo^.
seductns, meipsum devovi, Iri me, inquiens, sil isla anic monuimus, epislolam 9 lldeberli, quaeiitulo'
iniquilas. _ ; - . . caret,.ad Radulphum hunc rescriplamesse, cum al>-
- (-205)lldebertus.: Eoc tempore Turonorum arebi- eoyocaremr ad Rainaldi consecraiionein. Quamqui-
episcopus; sed cum llaitialdus electiis esl, tum dem deprecatur, et epistolam claudil Iiis, verbis -L.
arihUc-Cenomannorumepiscopus, " " 'de quo episi. 13, Parcat milii- Pater, quia ego pafcam animce mamts
nka>;\
ei sequeniibus. „ . '. frustra, inquam, exspectabitis me, quia impo--
(204) Post-melropolitanum in provincia -primus netis sine riie.
erat episcopus.Ulpoie CeTiomannorumarilisles. Inler (206) Bohus Maurilius. Vitse B. Maurilii cap.-15..
episcopos ejusdem provincia; prinius inlerdum cen- (207) Episcopus sine canonica eleclione. Tolus h'ie„-
. scbatur is cujus civitas secundum. armelrbpoUlocum Jocus^de canonica electione el sequens de in.ves-iJ*
115 GOFFBIDI ABBATIS VJNDOCINENSIS 116
esl quasi arbor sirie radiee. Arbor autem qiiae radi- ,AA a quo et consecrationem habel. Iltum siquidem prius
cem non Iiabet, eliamsi folia habeai, fructum ferre pporlet consecrari, deinde vero tanquam duceni Ec-
nullatenus valel. Ad hujusmodi - arborem Christus clesiaesaeris insignibus decorari. Si quis auiem cui-
quidem accessit, et cumibi fruclum non inyenissei, libct soeculari pblestati ista licere piilat, errat. Quod.
eam maledixil (31arc. xi, 15,14). Tota uiiqrie ordi-. si defendere nilitur, aposlolorum doclrinain, etsan-
natio episcopi in sola eleclione consislil, et conse- cli Spiritus sensum annullare desideraf: unde hae-
cratiorie, si tamen illam electib recta praecesserit. retieus csse nuliatenus duliilatur. Haec prxierea
flaec autem prius per semelipsum fecit Christus, hajresis de invesliiura, si fecle.perspiciatur, eiiam
deiiule vero vicarii ejus. El in aposlolis quidenr a liseresis Simoniaca esse, viva el vera ralioneproba-
Chrisio faclasunt, quoniam ab. ipso eleeti el.conse-"- tur. Nam, quae saeculafis potestas sibi viridicare n_i-
crali fuerurit; in aliis vero omnibus, a nullis aliis titur invesliluram, nisi-ui pef hoc, aul pecuniam
lieri licet, nisi a vicariis Chrisli. Sunt autem vicarii extorqneat, aut, quod est gravius, sibi inordinate
Chrisii clerici in eleetione, episcopi- in consecra- subjectam eificiat ponlificis personam? Nullus est
lione, Caeleri omnes pelere quidem episcopum pos- uliqueJaicorum, etiamsi ei liceret, qui tanta inlen-
sunt; eligerevero vel consecrareiion possunt. Qiii- " lione annulum, vel virgam dare desiderei, nisi per
cunque igitur alio modo, quasi sub nomine ponti- " haee, quae sunt sacramenla Ecclesiae, teroporalihus
ficis, Ecclesiam vel potestatem ecclesiasticam sibi lucris inhiaret. Laicis quidem sacramenta ab Eccle-
vindicare praesumit, hicjam non per osliuin intrat, sia suscipere licet, non Ecclesiae quselibet sacramenta
sed aliunde aseendit, ut merilo non inter episcopos dare, annulus aulem et.virga, quando ab illis dan-
compulelur, sed inler furcs ei ialrones connume-- lur, a quibiis dari debenl, et quando, el ubi, et
relur (Joan. x, 1). Investituram, quara de manu quomodo debent. sacfamenla Ecclesiaesunl, sicut
Jaici -aecepislis per pasloralem virgarri, silere non sal, et aqtia, cl quaedam alia, sine quibus hominum"
debeo, nec loqui sine dblore, quod^ad majorem el Ecclesiarum-consecraiiories fiefi^ non-possunt.
injuriam sanclae EccJes.iaein occulto faelum non.. • Semper laicus de inveslilura, ut diximus,aul peeu-
fuil, sed publice. Qui aulem cognoscere vbluerit niam sibi viridieal;-aut quod esl amplius, episcopi
quid catholica et apostolica Ecclesia de investilura ve! abbalis personam. Hae uliqne"'non lam humana
senserit; quid docueril, qiiid judicaverit ]|J.g| et quam diabolica malignitaie' _\%Q Ecclesia catholi-
conslituerit,- legat ih pririio capiiulo illius eonciiii, ,cam iidem,. libertalem-el castitatem amitlil, sine
quod lempore Gregorii seplimi-papae faclum est. Et quibus ntiJla ratione subsistit. ILec etenim tria sem-
ibi omnes clericos, qtli de manu laiei invesliiuram P pJ per Ecclesia Iiabere debel, quorurn vet si unum de-
suscipiunt, hserelicos vocalos, el idco damnalos esse fuerii, velut paralytica jacel,,nec ligandi, nec sol-
ei excommunicalosinveiiiet..Licel enim alia haeresis vendi poleslalem habel, Hanc igitnr quicunque sub
de investilura dicatur, alia Simoniaca; ista tamen specie pasloris suscipere proesumii, fii pavalylicus,
quae de inveslilura dicilur, conlra sanclam "Ecele- el haerelica-lepra pollutus. Illum nonpasLorem fidti-
sinm fbrtius jaculatur. Ibi enim in primis omiiis cialiier dico, nec illius Pasloris qui auimam suani -
ecclesiaslicus ordo confunditur, qiiando lioc. quod posuil pro ovibus suis (Joan. x; 11), quodlibel mem-
uuictiique a suo con.secratore in Ecclesia cum ora- brum. Sed fur etlairo, el luptis esl; nam ad hoe
tionibus, quaribi coiiveniunl, dari debet, a saeculari venitut furetur, el rapiat, et mactet (ibid., 10). _
polesiate priua accipitur. Quod sancti apostolinon Hanc aulem deteslabilem impielatem non solum qui"
solum in.lerdixeruiit, verum eiiamomnes illos, qui faciunt, sed qui consentiunt ei, damnatisunl. llle
per saecula.rem poteslalem Ecclesiam oblinent, a yero consentil, qui eam lacel, qui eam noncorrigit,
Chrislo sibi tradi.la poteslale damnaverunt. Et mefito et qui ei palam non conlradicit. El nemo est qui
aposloli judicio SpiriLus saneti hanc haeresim in ipso eontradicere palam non debeat, ei possii.- Nam, si"
Ecclesiae principio damnare- decreverunt, quam praelali non-habet aucioritalem, habel LamenChr;.
lbngo-post lempore ex palre diabolo nasciluram esse I) E stiani vocem, ei Scriplura dicil, et neminem exci-
praeviderunt. Cum igilur laico el investitura, et. pit : Maledklus est, qui prohibel glddium a sanguine
omnis etiam disponeiidarum ecelesiasiicarurii rerum' (Jer. XLVIII,10), id esl, vocem suara ab iucrepatione
facultas a Spiriiu.sanelo,qui in apostoiis loquebatur, peccali. Illud eliara facium meminerit, quod asina
negatasil peniius ei interdicta; qui investituram a „- faiuum proplietam olim correxeril (-Num. xxn, 28).
laico suscepit, non esi jam eontra aposiolos lanium, _ Quod si fueril vitiosus, vel quolibet alio criraine
irao conlra Domiimiii.aposlolor'ura;.quodsanclum est infamis faclus, non ideo silere dehet, quoniam uni-
canibus exponit. Inveslilura enim, do qualoquimur, cuique peccatori conimunem Ecclesiae fidem, quam
sacramenium est, id est sacrum signuiri, quo prin- suam esse «redit et confiielur, defendere, el contra
ceps Eeclesiae, episcopus scilicet, acaolerishoriiinibus ejus adversario.s Jibere pugnare licet. Narii illi dtio„,
secernitur pariter atque dignoscitur : et quo supra qui in passione Domini crucifixi sunt cum eo, om-
JS9 Christianum gregem cu.ra pastoralisei tribui- nino infames erant, nara publici lalrones : quorunr
ttir. Hanc invesiiluram ah illo solo suscipere debei unu.s iion.lanluin quia credidit,|,21 «etl qu'a su®
tnra Jaicorumad.verbum teguntur opusculo-2 ad Pelrum P Leonis cardinalem, ubi arguinenlum ulruni-
<juctractal ex inslituto.
 117 EPJSTOL;£. — LIB, III, US;.
fidei veritatem contra allerum defendere co3pil,~bo--, A cramejiia qiii perverse suscipjiin!,,cumCbris,to esse,
ntim iiludel delectabile verhum a; Salvaiofe nostro vef prodesse noii possuut.CumCbristo etenimsimul
- audire meruil: Hodie scijicet mecum eris in. para- esse, et conira Christum facerc, nemo potest, cum ..
diso (Luc. XXIII,45). -Uride in latrone illo maxime . ipse dicat: Qui non est jnectim, contra me esl (Luc.
declaraium agnoscilur quod defensio fidei paradisunv xi, 23). Qui aulem cum Christb non est, necsibi-
pariter el cum Christo esse merelur. Haec pauca de - prodesse, necaliis potesl, cum ipse iterum asseral:.
lriullis," quas forsitan ohlivioni tradidislis, vestrae Qui nqn-cqlligit mecum, dispergit (ibid.). _Et alibi-
sttbliiTiiiaLidignum duxi.ad memoriam revocare, ut dicll': Sine ine nihil polestis facere (Joan.-xv, 5).
unde^iquomodo.sumpsislis episcopi nomen,vobis' HaecIdcirco.vestrae dile.clioniscripsi, quiu salvo or-.
ullerius non liceat ignorare, llla vero- sileo quae do- dine nostro, pacem yobiseura feci, et salvum noslrum
iiiinus.papa.fiovit el indulsit, quia meum-non est nonjecissem ofdinem, si Jianc vobis veritaTem ia-..,
"retraclare quod ipse feeit. Yilam enimvesiram ntillb cuissem. Valete, et nonquae-veslra sunt, sed quae--.
genere religionis approbatam .noveral, et vosinfra . Jesu ChrisTiqua;riteeldiligile(P/ii%).
' ii, 21). ~- "
aimos esse (208), ei nullumpenitus ordinemhabere ''"' EPISTOLAX!!. ''.,'- .^
(209) fqrlassis audierat, Prius' qiiidem ordines acci- Domno Ulgerio (210) .venerabili Andegavensi epi-,-'.
_pere conlempsisiis, ulvobis liceret ea Jiberius exer- ' scopo, frater Goffridus .dictus dbbas, salulem el-
eere, quae minime Iicent adanimse salulem. Omnes" .- dilectiohemin Chrislo.
-p.ostmodumordines, sed sine ordine, qiiia in octo Mihidiclum est quod in,.synodo vestra (211) de -
dieb.ns, et. non certis temporibiis accepislis propter mequerihioriiam feeislis. Sed mirbr, si ita est; iion ,
episeopalus ambilionem. Unde vera prbposilione enim bonitalem veslram offendi in aliquo. Si mo- .
probalur, quod eos amore glorise temporalis acce- naslerium rioslrum (212) alodium Jgg B. Pefri,.
pistis,.non Chrisli chafitate. Quicunque' tariien sa- d palrimonium, deiiis quae niulto lemporepacilice»
cramentis Ecclesisecaemeiuocliarilatis non jungitur, possederat,. et apostolica.auctoriiate sibi. Jirmata.-
injuriam quidem Ecclesiaofacit, secJ. quasi paries sunt, sine judicio -et audientia exspoliaslis, in Iioc-
Juieus dissipalur,, qui licel dealbari jiossii ad lem- me peccare vel peccasse non cuedo.. Si sancloruro .
pus, ejus suhila dissolulione qiiianteconsidebariliri Romanprum poniificum pfivilegia vohis ohlata ad,
eo premunluf. Hae igilur slmilitudine recle colli- _videndum,.videre noluistis,.merito culpari necpos-.
gilurquod qui ad injiiriam sariclae Ecclesise eccle- sum, nec debeo..Siiegatus RonTanae(215)^EccJes,iae.-
siasiicum ordinem \W%%et" maxirne ponlificalura vobis praecepit ut sedis aposlolicaepfivilegiis debi-
assequilur, suam deslructionem in primis, deinde /n lam reyerentiam exhiberetis, et redderelis qviodK
populi mortem- operatur. Etiuiic Ecc-Iesia injuriam . nobis absluieral veslra sublimitas, si neulrum oh-
pariler sustinet et vefecundiam, quando in eligerido „ servaslis, Jnde noxam minime coritraxil nostra liq-,
poiitifice„canonica perit eleclio, et quod ordinato soli nniitas. 'Anmmliaslis, ul dicilur, presbyteris.vestris,.
•debetur, datur inordinato, et quimon vocalus a-Deo et personis Ecclesiae vestrae, quod. dominus papa
praeponiluf, sed yiolentef iritrususa vulgo"..Gravius Urbanus (21|) in Arvernensi eoncilio praeceperat..
nihil esl apud Christum E.cclesiae im'uria;,cujussa- ui episcopi annuum censum habeant a monacliis pro.,

(208) Vos infra' annos esse. Ildebertus, episl. 9 : est epitaphium, quod Iricenis.versibuselegis ihcisum-
Infra sacros ordines "et dnnos iriventum.- ldem, estin tumuloMarbodi episcopi RedOnensis, Jtilio-
episf. 12 : Est ielas, quam rigor canonicus, quia con- - magi apud S/ Alhinum, ad Ulgerium veroscripta "
secrctiis meiuit, a consecfundis excludit. ELmox : In est S. Bernardi episl. 200. ; . ,.
snmmis -enim_sacerdolibusmlas ihtegra poslululur, (211) In synodo veslrd. Lib. i, epist. 27.
unde" nec periculum religio
" meliiai, nec reverenliam . (212) Si monasterium noslrum. Controversia haec,
digniias-amitlat. ." _ quae Vindocinensi-raoriasterio fuit cum episcopo
(209) Nullum penilus ordinem habere. Ildeberlus Anriegavensl de eeclesiis et aelatenon ofiialibuibus,-el ante^
idem, episl. 12 iOrdines libi desunt, qubs inpromo- Ulgenum nata est, et Goffridi desiit. Com-.
vendis-cognovhnusinquirendos'. El post alia : Prm- j[),posila- landem esl inler Ulgerium eumdem et...
lerea qttisquis in sacris non-fuil ordinibus- iriventus, Fromundum abbalem Goffridi successorem,-afbiirio-
ad summum sacerdolium,accedere canonicis' prohi- - et auclbrilate.Innocenlii,iI, cujus~ exstant de ea re^
belur-Ecclesiminstilutis. Leges ecclesiaslicar in"eii- liuerse- ad Frbmundum prid.- Idus. Januar. anno-
sed !:15<5
"dalae; • - •
gendis-episcopis non-solum ordines reqiiirunl,.
ordines sacros, acsaltem diaconalum.Syiiodiis Ar- (215)"Si .egaius Romciiimjicclesim. Girafdus epjr
vernensis, caj). 5 : Ut riullus iaicus,£lericus, vel ian- scopiis Engqlismensis, episl. 27.
-lum subdiaconus in episcopatum eligatur. Quin illtim (214) Quoddominus^idpu Urbanus: Epislv eadem.^.
demurii sumnio gradu dignum ceiisuerunl, qui per Ju.re .communi, Ecclesise omiies in episcoportini
singulos inferiores diu auie probalus fuisset. Quo suiil ordinaLione etpoiestaie. Synodi.Aufelian.-i,.
riomine Joannem Cabillonerisemcpiseopumdesigna- cap. 'i9;'Cabilbnensis"cap. 10, el passim.-Plerique
liTincoinmendat Sidouius nqster lib. IV,epist. 2S, aulem ecclesias vel a secbndiias, vel- juris sui, mo"--
quodin lectoris, diaconi, el secundi ordinis sacer- nasteriis olirii offerebant,^ut in, eorum- essent poie-
-dotis, hoc cst"pfesbyterigradu versatus, per singu- state. Quod' quia, siiie episcoporum consensu; fierl
los orciines stipenriia fecisset. " non poLeral,episcbpi noniiun.qnam-„ecclesias'f)Tona-„
(210) Ulgerio. Rainaldi "archiepiscopi Remensis chis hac legc permiuebanl, ut slalis annis,quoties--
in Andegavensi calhedra successori, ul dicium esl,. cunque' scilicet- illarum vicarii, seu personae, nt__
ad ebistolam ullimam, lib. lrsedem illam rexil so- vocabanl, mulareriiur; c-ertam .peeuniam episcopoi-
Jos.aTiiips25. Hpc est anno 1125 ad I148."-Ejus opus. pendereni, quae redemptio'allarium dicebatur. HaHg..,
119 GOFFRIDI ABBATIS VINDOCINENSIS 120
ne fiat
redemptione altarium. Bene novit prudentia veslra..A viiare, el episcopus maxime deieslari debet,
:ion esse bonum quod aposlolica sincerilale dispo- novissimus error "pejor priore. Semel, bis et ler,
nitur per contrarium praedicare. Bone domine, ybs inio.muliipliciier vos rogavi el monui, et adhtic liu-
illi non.adfuislis concilio ; et ego inlerfui, qui hujiis mililate, quadebeo et possum, diligenter rogoet mo-
rei cognosco verilatem. Redemplionem Ecclesiarum, neo, ut quse nobis abstulistis, non differat redtlere
quae vulgafi vocabulo aliaria nuncupanlur, beaius vestra magnitudo. Alioquin, quia vestra !25"€ra"
vir ille Slmoniacam pravilalem vocavit, et -aposto- vamina.fratfes nostri diu.iius poilare non possuiil,
lica aitctorilate damnavit. Illa tamen magica etSi- ipsi^et nos cum ipsis Romariam Ecclesiam appella-
moniaca pecunia, aliquando in triginla, aliquando mus, licet eam et legalos suos vos saepe c.bntem-
vcro in quadraginla," aliquando eiiarii in sexaginta psisse minime dubiiemus. Et ne ullerius de decfeio
arinis solvebaiur episeopis. Qui autem redemplionem yieariorum dubiletis, illtid vobis iranscripluiirmit-
altarium, quae in pluribus annis non nisi semel per .linius. Yale. - . .
vicarios fieri solebat, haeresim yocavil, et condem- EPISTOLA XIH . -'.-
navil, sub nomine annui census pro redemplione Ilde.berlo (2i5) venerabili Cenomannorum episcopo,
vicariorum, If__4 srve allarium annuam pecitniaro ' Goffridus Vindocinensismonasierii inuiilis servus,
exiorquere dedoeiiil, nori praecepil, imo omnia quae- neque ad dexteratn, neque ad shiistram declinare,
ctinque abbates et monachi in Ecclesiis sub redeni- sed reclamviam tenere. - "- .
piior-.evicariorum lenueranl, ut.quiele deinceps, et . Si eos qui sunt Domini, ul vobis junganltif, qnae-
sine cujuslibet exactione pecuniae ppssiderent, bea- rilis, ecce nos paralos babetis. Abrahae eliam filios
torum apostolorunr Petri .31Pauli auctoritaie firma- '- nos esse confilemur, el ejus.opera facere desidera- *
vit. Nam si in plufibus annis non nisi seme.l,ut di- rnus; tpii in die Doinini stare in praelio, el nosroet-
ctum est, per vicariospecunia pro altaribus dabatur ipsos murum opponere pro domo Israel rinllateiius
episcopis, et pecuniam ipsam apostolica auctoritate' formidamus, ubi lutus vel compelens fuerit locus..
probatum sit Simoniam esse, singulisannis.episco- Turonum vero" nec possunius., nec.debemiis, et vos
pis pro vicariis altafium peeuniam dare, quid.est illuc lendere peniius dislaudamus. Ibi enim congrega-
aliud, quam pro piurimorum annoruni Simonia, per buntur otnries faclores Rainaidi (216), furore ac se-
aTinossiiigulos, sub nomine census, annnam Simo- dilionepolius quam rafibne vobiscum agere pafaii.
uiam exevcere?- Non esl hoc doctrina Christiaiice" Pulat eliaro ille, qui-vos illuc vocavit (217), auijii-
fidei,"sed exaclio pessiriia quae,Sinioniam muliipli-_ sliliam veslfani lurbae imporluno clamore"faci.Iiusibi
cat, et sanctae Ecclesiae-violat caslilalem. Pecunia Q pervertere, aut vos, ut ejus demenliae conseniiatis,
iiaque pro JKcciesiis sub palliala cupidiiale exlorla, quod absitlprece vel pfetio flectere. Beue.quidem
quse redemptio "altarium dicitur, ab aposlolica serie ineospisiis, quoniam pro liberlalelgg sancla; Ec-
damnala, sive per- vicarios rariiis, sive pro vicariis clesiaacontra ejns adversarios virililer vos erexisiis.
frequenlius, sub qualicunque nomine vel occasione Unde Deo, el Dei amicis vos magis carum reddidi-
exiorquealur, Simoniaca pravilas esse nulla raiione slis, et famam nominis veslri per hoc non medio-
dubilaiur; illa t.Tiiien gravior, quae saepius agilur. criter" dilatasiis. Grande.per omnia vohis decus
Quapropler illam specialiter Chrisliarius catholicus exstiterit, si consfanlef egeriiis; sedgrande deTJe-
ut nefariam et Simoniacam interdixit Urbanus in caeteris quoque Galliarum episcopis erga suartim
synorio' Arycrnensi. Posl synotlum veromuliorum fuerunt dioecesim monasieiia , prKcipimus observaiirinm.
episcopi, qui pro redemptione illa, quae DiUum Romae iiidus Mafiii; > Ex hisiilieris Pa-
aniiorum imervallis fiehai, annui census.pensitaiio- schalis, etex TJoffridiverbis inlelligi licef cnjusinorii
nem exigerent. Qube nuincroUlgerius Andegavcnsis' ftieriisynoriicum Urbani decreium de vicariis, cujus
Jioc loco, el Ivo Carnolensis, ac Raiinulfns Sanlo-. exlrema epistola filmeniio. Hacieiius euiin in lueein
nensis qrios eo. iiominearguit Paschalis II, cujus non prodiil. - -
hai lilierae exslani in charlophylacio Vindocinensi. (215) Ildeberto. Cujus exslant epistol;e el.alia
i Paschalis episcopus, servus servorum Dei;"vene- opuseuja. Hoello in eathedra CeiTomannensisiiffecnis
rabilibus episcopis Ivqni Canoiensi el Rannulfo San- D fuerat anno 1097. Hac reli.cia Giileberlb poslea" in
ctonensi, salutem el aposlolicam benediciionem. Ttironensi successil.anno 1025,-vir in episcopalu
t Juxtasanclorum canonum.sanctiones nbn igno- eximius, ante jllum, viise solulioris, iu Indical Ivo-
tum vobisesse credimu_s,quid ultionis maneai ec- nis episl. 277, quam "quidem qtii. de Ildeberto, de
clcsiasiici ordinis viros apostolicse sedis decreta quo agimus, "scriptam pertinacius neget, is.opinor
Kpernenles. Ipsi enini Arvemensi concilio affuisiis, clausis oculis sibi credi velit. Ecqtiaeenim aliaivo-
in quo pfaesidenlepraedecessorenoslrobonaememo- nis lempore Genomannensis episcopi electio ]fuit,
fiae papa Urbano, consideniihus Galliarum episco- quam lldeberti ? quem praeterea seimtis ex archidia-
pis,.dccretum esl ut altaria, quae ab annis irigiiila cono, quod Ivb notal, ad episcopalem „calhedram
ei siibvicariorum reriemplione monasteria posseclisse" evcclum-,"nequelameii haeciia dissero, ut viri docti,
nosciiniuf, quieie deinceps et sine moleslia qualibet qui contra sensil, nomini oblreclem, sed quia im-
l.nonasleriis ipsis firma permaneanl. Yosautem htiic_ morlalis meriioriae ^ardinali Baronio debere me jn-
simplicilaii iiicbngruas "dupliciiales innectitis, ef dico, ul quaerecte'et vere ab eo dicia sunt, ea ul pro
personaruin redemplionem mulaiis nominlbus.exlor- veris habeanlur, enilar quoad possum. __ .
queroconamini. Vefum oporiet nos hujusmodi vcr- (216) Omnes factores Rainaldi. Electi. episcopi
sutiis sinceritate veritatis apostplicaeobviare. Prae-. Andegaverisis, epist. 11. "„ .--
cipimus ergo ui decrelum illud omnino teneatur- (217) Qiii vqs illuc
' vocavil.-'Radulfus Turon.eii.sis_,
"- " . -
-
i.niegre, nec super illud qTiiriquariiulterius. pro eis-- epist. ea_dem.. ="
«Jem allaribus'exigalis. Sane quod vobis clicirous,
 -EPISTOL^E. — LIB. III. - 122
j£i ,
cus, sidefeceritis. Valete; et quia corilra-Rainal- A i de his omnibussubiremus jiulicium. Qhod"ma'gi's
dum et e_us auclores vobiscuni erimus veraciler ab ipso inventum esse credidimus quam a vobis
credile. Usque ad Caslrum Ledae (218), vel iisque mandalnm, cum uec jnsiumnec caiioiiicum esss
ad Carcerem (219) seicla feria dignemiui accedere: "videatuTyut quisqtiam rebus exspoliatus, antequam
iibi de Ifoc el aliis.lnv.icem' loqui possimus et con- invesliatuf, 'jiiilicelur; Ncc, "in hoc.vos docere
ferre. - - -. . . - . ~ - praesumimus, a quo semper doceri desiderarims. In
EPISTOLA-XIV. - . , curiani eliam veslrani libenler venissemtis, si con-
Ildeberlo bcalm vilm episcopo cltarissimo dominosuo duciuth possemus habere, quetn a pfaeriictb (ietico
etamico, Goffridus Vindocinensis-monasterii qua- .vestro quassivimus. Plures eiiim sitstinenius iniiiii-
liscitnque servus; dileclionem el dileclionis seivi- i;os, lion" quia velimus qua; sua sunt auferre, sed
-
tulem. .„'•.„," quia nolumus eis coriferre qiiaepossidemus. Olficus
Qnnniam illicilse eleclioni (220) non consensislis, de |,2@ Sancto Karileffo (224) el milites sui inul-
bonitali veslrae gratias refero; quod, mecum nehio tum de noslro nobis absliileruiit; iinile vos eis divi-
facere recusai, qui Deum diligil corde perfectb. iium bfliciurii inlerdixisse audiviirius.. Sei! qhonio.do
Pro captione. Redoriensis episcopi (22!) fama noslra pbstea fiierinl "absoluii, ignoramus.qitia de liis qtue
minui hullaieiuis debet, nec in aliquo Ia;cli. Non perdidimus, nihil penilus recuperarepoltiinuis. Hbe
-enim per me hoc .aclum est;j neque- eliam scie- eiiarii, salva- veslra" reveresuia, veraciier riicihftis,
l>-)nfquod ab illis a qiiibiis captus estdeberet capi. qiibd pbslquarii, ulcretlinius, (lisponenle Deo epir
Inimici ffiei me inlioe habent suspeclum, quem suae scopus factus eslis, in episcopaiu'vestro plusquam
pravitati semper. sensere coirirariiirii. Et qriia faciis ducenlas libralas amisiriius,n"cc deinceps quoil yi-
roihi no^ere nequeunt, hoc yerbis mendacibus ia- ginli solidbs valeal per jusiiliain vesiram conseculi
cere inoliuiiltir el ctipiunt. Qtiorum venenosa.verba, sumus.JIoc iameri non aliier qtiam vobis serviendo,
Deuni-iestpr, nec iiineo, nec unquain liuiui; quibus, etvos diligendo peccavimus. Sed forsiian iia.ainicos
-nie Chrislo proiegente, velint nolint, quandiu vixero, yestros beare noslis. Quod si ila est, novuin gerius
ero timori. Ig-j Ego famen quod milii laudando beaiiiudinis.invenisiis.-Hac siqujdem beaiiuidiife
manda.stis.iibenleriacio, nec aliquando.a consilio nec vos, nec amicos iiosiros beare-didicinuis, nec
vesiro deviabo, deicujus dileclirine dubilare nec sic a vobis beari desiriefamus. Valeie; ei quoiiialii
possura, nee debeo. - - . riieliora sunl vulnera diligentisquam obedientis osculd
- * -
-„- ; EPISTOLAXV,. fraudulenld "(Prov.xxvn, 6),.ad riientem revocate., '
Ildeberlo Cenoriiannoruni episcopo, Gqffridus Vindo- C ',' EPISTOLA"XVI;; - ' :'<-
p
cinensis monasterii minisier indignus, diligere"jtt-,, itdeberlo Cenomannorum episcopo Goffridus, Vindo-
slillam-el odio habere iniquitatem. - ~, cinensis hionasterii servus, salulem.
Mullolies apud vos conqtiesli; adhuc conqueriniur Jusliliairi in curia"vesira oblulii ndbis, et adhuc
de comilissa Yindocinensi, quae riohis ecclesiani de offerl comilissa, sicut ipse manriastis. Qua de re
Saviniaco (222), el omnia qttae ibi babebamus, laia visiini estquod ejus injusiiliain niagna ex-parte de-
jnobilia quani imniobllia, nobis- injuste absiulit, et fenditiSj cumneiUrum verum sil, nisi quia vos Iioc
violenler seroper cieiinuil. Annonam noslram, quae verum esse perhibetis. Nonrium eriiiif vidiiiius vel
in-ipsa ecclesia "iriarcis habebaliif, arcis-ipsis ffa'i audivimtts aiiquem ex parte-comilissae Jllius nobis
-clis rapuit, el impiis, quos secumJiabebat, distri- S.2® justitiam offerenlem.- Hoc iaiiTum novinius
buit. Archipresbyter vester (225) quasi ex veslfa -quod archipresbyief vesier Peirus ex parte vestra
parie nobis dixit, ui in ciiriam vesiram iremus, et r.untiavit,- quod de illa nobis jusiiiiam faceretis,
.- (218) Casirum Ledm. Oppidum in finiluis Turbhiim. Reddictii ingeiiium-snpientem, linguadiserhim, \
elCenomaiinorum,-sed in Iiorum pago, ac dioecesi. _ Mpns memorem, vigtlem sollicitudo grcgis: -
Casiruni Lidi-appellal veius hisioria Yitae Ilileberli,. 'AZlasloriga senem,-jucundum tjrntia moris - - •'
quem eo se recepisse narrai_ post caplam iirbem ab T, -r, ". Ordo ponlificemreligioque sucrum : .-. ."-.
lienrico regeAngloruni. "Ledaui ergo iluvjum dicil, Sobrielas parcum sibi, munificentiu-largum —
qtti aliis Lidus, velLedus, ul-Sidonio iri pariegyrico - „ Pauperipus, reclum regula jusiijim. '-'
• Jlajoriani. "-- • " ,
/ Hic basis Ecclesiai pondus.portabat,-eliderii
- (lity-Usque adCarcerem. Qppidi nomen, de quo .'. Mansuetudine bos el feritate leo. ,' ,:-
- - -
epist. 16 ei27 liujus libri. ,
Illicitm etectioni. Rainaldi Andegavensis, de Quia nimirunijUt scripsil. TJlgerins in epitaphio :.'.
• qua(220)
diclum, episu 11. ... . - Leniserdl pjacidis, el_rigidus iumidis. - ,-.
- (221) Captione Redonensis episcopi. Marbodi; ca- (222) Ecblesiam ~deSaviniaco. Epist 21,'ecclesiam'
ptus esi a paiie adversa, dtuif Rainalrii eleclioni in- Saviniacensem. -'..-> .
consullo favei. Sicenim Rai-naldoscribit/qui pessi- (225) Archipresbyler vesler. Petrus, episl. seq.
iuam poslea gratiam Marborio reposuit: Ndtriel car- -
(224) Olricus de S.Karileffo. Nttnr. riomeu familiae,
cerem elcatenas, dum ad te in auspkiis tumillius ele- alias nioiiasterii Anisolensis, ul in lilleris Theorio-
ciionis vocaius festinp, lui causa passus sum,.machi- ricJ episcopi; Ebrardus abbas de S.Earitefo; alias
•namenioejus, quilibinunc placet\Stephani, quasi Castri, villa Cajani olim dicebalur iii linibus Ceno-
htncjaniprmsagienle, et prmmanenleforluna, ul abinr -mannorum et Carnutum, "ubiS.€arile-fus ad Aniso.-
fausto cmplo^desisierem. Hujus sancli praesulis.egre- lani fluvium, coenobium Cbildeberto rege condidil,.
gias yirlules, praeier Ulgeriuni, qui ejus scripsil epi- ef .monasLerio, Caslro7 Casfrique doriiinis " nomeu
laphiuni; his versibus coihplexus est Rivallonus ar- reliquil. S. Calesium liodie vocitarit. --'
cliitliacouus Redonensis :
 123 GOFFfilDI ABBATJS VINDOCINENSIS 124
sed ubi vel quando, aut ignoravildlcere aul noluil. A nqstram-salium ipse darelis, amaritudines quaslam
Quod conductum quaesivimus miiltum -mifaniini; -el sub irqnica loculione conscripLas, contra nos dire-
ccrle vehementer mirandum essel, si non ""polius xislis. Nunc vos erga nos veraciler agnovimus pi-
veslrae dehililali imputari possei quara nostroefor- gfum,:-conlra hos faclis el diclisvelocem et pro-
midirii. Quis elenim polest in episeopalu'yeslro num. Unde fraiernitafe qua cqrijungimur vos roga-
nbn' limere vobis' episcopanle? Vos vidimus paro- mus, et rogaridb mqneinus,'ut qriod minus jijsiiiiaj
chianos-vestros metu-devitare, et fugere velui.ho- el dileciionis riostro et vestro monasterlo exhibuislis,
stes; pudttilqtie videre. Si miramini,",hoc utique snb ceJeritate emendare curetis, Non esl nobis ne-
fnirari poleslis quod nusquairi securus .praestuhit cessarium, .nec vobis-ulile, -propter injustam jam
cuiquam securiialempromiUere. Non.tune persdnis diclae feminae causam, a chariiaie, 131 qua vos -
noslris; sed.equilaturis. timehamus et famuiis, de pnre selnper dileximus, ^eparari. De illa siquidem
quibus si aliquod damnumincurrissemus, non "plus jtisliiiam. aecipere in curia vestraparali fuimus,
justitiae per vos nos, habituros credidissemus quam ei sumus; et apud Moiuem-aureum (226), yel ^tpud
de nostfis" a'Iiis,re'busiiabuImtTs. Mandastis ut, si in** Carcerem (227)f.seu apud Seusain (228) bb hoe vo-
aliquo nobis defuistis. determinaie vobis scrihere- T, - bis obviam ibimus.Cenomannum
- -_.-- - vefo-iie necpbs--L
_-
mns, ,et supplerecparatuseratis. In-iioc prudenler sumus,-nec volumus, quia vos "gravare limemus et
eslisiocutus,_si dictd faclis'non evacualis. In qui- -olim-nobis mandastis,.ne ad vos cum lurba famulo-
bus aulem nobis defuistis, juxta rei vTerilatem me- rurii veniremus. Sed, credite, raibi noriiam mirum
lius iJelermiriare non p.ossumus, quam si fafeamur exstiiit, siibi, u])inemo tulus esse potest, quaesiyimus
in qmnjbus, de quibus vos huneusqueTOgavimus. Et conduetum, - quam mirandum-foret si lamjghga.
ideireo vos tanquam promissibnis el proposi!i,quo'd LerriBspalia Lfansissemus^ine corisortiofamulbrum.
semel. el iterum
'- in capilulo hoslro feeislis, oblitum Hilgolq el Vulgrino,' deqttibus.nbbis scripsislis, ju-
.- .-• ."--.,.'
miramur, et mirarido dolehius. Hoc etiam tam subito siiiiam exse.qui voltiiilius,'eLab ipsisidem accipers
a mempria vestra cecidisse non debuisset»'cum desideramus. Yalele,- Jqannem ciemenlarium (229),
quondam de Sigehraiino apuqTcbmitem clamorem monachum nostruni,_quem vojiiscum babeiis," pfo-"
faclurus Yindocinum, vcnissetis; ^Q quod comi- pter iniquila.lem suam a nobis excommunica.lum in-
tem elcomiLissain contra nospro yqbis adiram eqn- dubilanteraghosciLe.- - -_ -----
- "
citavimiis, eorufn inimicitias incurrere', pro amore EPISTOLA xyn." ...
vesiro^ hiinime'. recusariles. .Tunc propier yos.bffen- .lldeberlo bonm vhm episcbpo, Goffridus. Vindocinen--
" - sis monasterii servui, salutem. -
dimus''comitissam, de qua,jet-propler quam nunc, *_
sed-immerito, distulislisiiobis,-et adhuc differtis Harnelinum.de' Monte-aureo (230). propler-mala-.
jusliliam. In libro canonum de.Gralo episcopo(225) quae nobis feceral, a vobiset-alegalo (231) Romanae-
mentioiiem faciam_audivimus, sed quisiueril ipse, -Eccl„esi33 excommuniealum, nulla tamen-nobis JabLa
penitus ignoramus. Ingratus-vero episcopus-quis sit, saiisfactione absqlulum audivimus el scimus. Unde-
vcl unde sit, quid valeat, quaiiter yivai, jpsb.se- Jwnilali vcstrae diligenler supplicaihus, ut, aul ea quae
ipstim reyelante", occullafe.non possumus. Si vos ripbis absiulil subceleritate feslituat, aut. excommu-
quoquq roodo gravat quod diximus, non nbbis, sed ''.nicationi, quam evasisse illiciie J.^^.videtur, ite- ,
- vobisimputelis qui prius contfa nos indisciplinala-- ruin subjaceai, ne, quod in eiim a vpbis.et a yic.ario
verba profudislis, non quidehi" sequilalis censura, sedis
' aposlolica3 acluni digrioscitur,,irfilum" fiat,"
i
"
sed amore muli,e"r.is-pomiqe episcope, memiriisse, . ',. ..EPISTOLA XVIII. -"_
•debuissetis, quoniam mriitum-vos dileximus, mul: Ildebertovitm \audabilis epxsiopo,-suo hi Chrislo'di-
tum vbbis servivimusj mullum in futuro serviluri ; leclo;Palri, Goffridus Vindocinensis monaslerii
erimusr. Bene, in quantum potuimus, vohis canta- . servorum minimus, beale vivere semper, nec omni
- " " -; '
vimus, et, ut nobis.saltarelis, exspectabamiis. Sed spiriUii credere. . . . .
-dum exspectarenius, quaterius juxta canlilenam f) 1 Didicjslis, sicuf nohis niandbstis, quod prqpierea
• (22S) De Gratq episcopo. JMirumest ignorari pp-• Cdrceris ceperunt,~etToarciurii magnum et ridbilissi-
luisse a Golfrido GrjUum-episeopumTuisse Cartha- inum castetlum concremaverunt. Chartfahi hodie ap-
giniensem, cum docere id potueril non'modo Car- ' pellanl, "quod, vernacula: majorum lingua Carcerem
thaginiense eoneilium primum cui praefuil, verum sonal. Ilaque ulPatisu S. Dionysii de.Charlra^edem
eliam Sardicense, cui subscripsil,, sed nimirnm in vocant,"ubi cafcer illi fuil: sic IndigenaeChaftraro,
libro canomim, ubi Grati episcopi nonien praefixum aut S. Viricentium de Charlra"' caslellurii' id " dicunt.
viderat, civitafis nornen cui praaerainon legebalur. cfuo.dCarcer esfGoJrrido.." . - .
(226) Apud Montem-aureuni. Id oppiduminfra
' " . Vin- (228) ApudSeusam, Nomen haetenus Tetiiiel-cunr
doeinum silum est inaliera Lidi ripa. "lilulocomita.ttis in pago Ceriomanico ad Sarlam^flu-
; (227)Apttf/-Cfl!;cei'em.,InfraMonlem-aureuminlaevaL viuin, qtii et ipsam Cenoroannoruiii prihcipem uf- .
-- ' -" ' -
ejtisdem iluvii ripa, non.proeul a castro Lirii et Tu-: berti pracferfluit. .
roiiurii finibus, Carcer Ceifomanicaedioecesis casteJ^ (229)' Joannem Cmmenlarium, Epist. -23."
Iiim non ignobile, qudd a Fuleone VI,caplum narrat-t- (23(3) Hamelinum de~Mdnte-aureo.Jl\c-fam\[\3J
Chronicum S„.Aibirii anrio 1004 : Post non'iriultos: iiomen, iion patriae, uf et lib.i; episl. i9. Petfus.de-
igitur dies., ihquil, dum Futco comes quod votebatS Monle^turco,deHame"Iinoiterum
- epist..sequenti. "'.-"
itriplere ndn possel, pacem cum filio.suo Gaufndb> ' f231JIi;j alegato. Girafdo"En"golismensi. -„-... ' ".
Marlello fecil,' pariterque sequenti mino casteUwn,- i- '. ""'",.'." -_. .
 " -""-
12S . . EPISTOL./E. — LIB. III.' , 126
clerici veWiH. pfohibilam sibi commiinionem reddi- A narite.r atque veraciler voluntatem vestram nobis
' " --
derurit, quia fraires nostri jusiitiam de eo recipere; rescribite." •< ., ,.'- '-•
'
noluef uiit. Hoe fratres veridica voce se fecisse abhe- '-;' >",. EPISTOLA-XX^ '•-";•. -;
ganl, ei quod necjuslitia, nec jusliliae faciendae ser Ildeberlo'
vtlm laudabilis episcop.o,-Goffridus Vihdo-__
'cnfiias eis oblata „fueril,„ affirmaiit. Etideo salvat cinensis-mbtytsterii qualiscunque sexvus,-salulem
„yeslrapace diciriius, quod graval nos,/vostalia.di-' cumpurm dileclionis obseqiiio. - , . .
dicisse; coritrislainosvos lalia.mandasse;-conlur- Foririatae et forinosae Jillerce prudentiae- vestr_e.ad
. - hat riosiuridilus vos iri liisclericis veslris credidisse,', nosusque veneruril;:quEe.ef •raeiiterii. noslfam prb
quaeetnobis nostra-differendo auferuiit, et"canoni- causa quam nostis; non inediocriter perlurbalam'
:cis regulis contraria prorsus exisltmt. Habeiurenim, , . modttlalioiie suae-cilharae,"iniligaVer,unf, ei quibtis
uf ipse melius nostis, in decreiis Palruin (252),. o.eiilus noster penilus oblundebaiuf, /maiui suse le-
sancilum, qualenus judices-'-Ecclesia; sumriiopere: niLatis Jaerynias"deterserunt., Et- quia nqbis qptime
caveant, ne absenteeo, cujuscausaTyeniilaiiuysen- cantare nunc landem incbspislis^si perseveraveriijs
leniiam.proferant. Etsieut accusatum, eo.ahsente, usque in firiein nBgolii, nos non Jngralos saltaiores
'
nonslatirii sequiipr poenadamnationis,Ila exeommu-' babcbitis. - ' ''-'. ' ' '
' ''','"'' '
nicatusvel inlefdiclus eo reclanianfe (235), qui ejus B" ; , 135 EPISTOLA.XXI. '. „
injuriam -sustihuit,' consequi'. noir deliet rcmedium lldeberto .prudenti ac , simplici' Cenomannorum epi-
absoluiionis. Quae"cum ita. sint, -mifamur vehemen- "
scopo, Gdffridiis 'Vindoclnensis.moriasieriisenus,
ler,'qua~raliorie II. ^ibsolutus"J,g3„dicitur,;conira saluiem cum purce dilectionjs obsequio.
queni iiijuri33ri6slrae_adhuc'clamarit,"et .adhue qiie-- Comitissa' ViiicJoeinensis, Iicel modo aJiud dicat,,J
fun"tur.:Necilludminus est mirandura, :si quis illum ecclesiam Saviniacehseni (234), vet qiiidquid mo-
corialur absolvere, vej absqlutum jamiiahet7 quem. naslefio nosirtf abslulerat, nbbis reddidit in proesen,-
-Romana Ecclesia vincuiq exconimunicationis leiiel lia cardirialis-.-Qiiod^ bumiiifas • nostra comprobare
ligatum. Nec sub noniine jusiitke.-qjiam olitulisse niinime reeiisasset, si Romanae EcclesiaetestimoniTim
fertuf, absolvi jure tJebueral,- vel induciarK- Nam non praecessisset,.eujusiesiimonioaliquidaddefe te-
qui semel al) ecclesia-jussu episcopi. ejicilur, noii- merarium est, et contradieerc cfiminosum. Unde
jam.contentione, seu qualibetoccasione feconcjiiari-... cavendum. est vobis, venerande prsesulj.ne femina'•
permillilur,, sed salisfacisorie.-Ho.c in/foletano con-.. decipial veslram simplicitalerii,' et compellat vqs
cilio sic fuisse definilum, a' vobis, ul credimus, noii -' - agere^contra Romanam Ecclcsiam"vestfam^matrem.'
jgnoralur. Haee-ciericis„dicta sufQciant, qui si bene ".Usitatus
7 est>alde ad' decipiendum sexus iemineus.
Deum timuissent, ejus justitiam ulroque pede clau- Sexus eriim- lsle^sua suasione decepi.t. hominem pri-
dicare minime.fecissent. Yeslrae "auiem "religioiijj " mum, «uaqiie iritefrogatione circiimscripsit aposto-
optimepraesul, lola devoiione" supplieamus, ut que-' lumTJelrum. lUunfadpraevaricanduiri impiilit; liunc
rimoriiaenostrse finem Impoiiaiis, el juslitiayviliaiae - conipulit ad negandum. Hic .itaqiie sexus moiean- -
a.clerieis staium efigere diutius non^differatis. Va-^" " cillaeosliaribe .
gerehs' oJTicium,omnes' quos illicit,
Iele, ethobis servisTesLris, ne.sic omniajn dicecesi atit-excludit-a"vita,'sicut JP.etrum.a Chrisio; imt
yesira perdamus periclHanle jusiilia, jiro Dei amore' " . includii in, mortein, . sicul ,Adam in pafadisb.-,
succurrite. '.- •-..--' ." - - Hsecidcircq vestrae dileclioni scripsinius,^ qiialeiius '
-. , ' ^EhSTOL.A XIX, --.-'. T. , de ruinis aliofum caulete melioris _yobis sumatis -
JJoritinq suo el.amkb lideberto' venerabili .Cenb- exempluiri. Quod si magis ruina-placet quam cautelai
riiannensiuin episcopo, ~~Goffrxdus 'Viridodnensis- et retractar.e velitis quod feeit Roma.na Ecclesia,,
• ~ monasterii serius, turii dileclione reverentiam. ' Iicet iriviti el 1.3S 'mulluni cpacti faciainus, Ronia-
- Vifaevenerabilis "praesnl,cum Turbnis voset nos nam :audIeriTiain, -cujus roboramur .auctorilate,
- " -
essemus/dixistisquod de coraitissa Vindocinensl in -." appellamus. , '_' "' "
'-•'"• '' ''
tino dediebus YMI&Paschaliliebdomadaenbbisjiisti-1 }_) \- '•-. ,, EPISTOLA XXIL.:- . "';
liam facereiiSjipsumque.diem nobis ^ante signifieare.--.' Ildeberlo venerabiii Cenomannorumepiscdpo, Goffri-
promisisiis.-Et quia mit noluislis. facerej.aut for-,,,7- dtts- diclns \Vindocinensis M'as, \$airitem et di
lassis Tihlivioni iradidistis, adhuc veslrae.dileclioni - leciionem'. ' -„ -- - . ,- -
stipplicamusdiu desideratam jusuiiam", et promissiim - , ,'T.ermino .quemVsignificaslis, conspeclui yeslro
_juslitise-diemjdiligenler requifenles.'Valele; et festi--. praesentabimur,' si inlerimvilam el sanitaierii nbbis-

, (232) In decreiis Palrxun. infra episl. S3^ verba lisfaclipne reconcilidre hon 'vdleb', el ekcommurikatps.
stinlZepliyrinijjapaa-adepiscopos GaJliae,iiiei qu.I-" in hostem millere nondebeb. - - . "-.
demtribuunlur, in. q. 9 : Caveant judkes.Ecclesim, (254) jEcc/esiflni.SaDiHfacensem.^EccJesiam de Sa-
ne,absente eo,,.cujus causa -venlilqlur; sentenliam Viniac"0;«3isilepist.; 15, cujus arciijpresbyier Petrus
-prgferant_,.quiaxrrila_eritt ", . „ - "~ -ep"isi"."'i6, ei in -scriniis S.Albini, Duraridus iletn
--(255) Eo reclamanle.Eoc esv, nisi adyefsae parti- presbyter^de Sayiniaco, Heliac Cenomannoruin co-
saiisfecerit. Unde ef lib. i, epist. 50,-pafi-e.xposiu-- - mitis,idesi Gpifridi nosTriiempqr„ibus:_Abest.autein
lalione Tapud .Radulfum-Turonensem boriquestus'''' Saviniacus pagi Vindociiid;"-quaad-Genomannos itiirj .
esl, quod Harduinum de Malliaco absqiie pfaecedenie -. ^ leucasfere yu. ' . -
„ '. _" ...
satisJaclioneabsoIverit. Ivo. epist, 58: Quos sine sa
 127 , GOFFRIDI ABiJATIS VINDOCINENSIS . 128.
concessei-it Deus>TNostraetamen parvilali salis in- A egisse confilealureldestta imperfeclione nonpcenam,
- conveniens>sse videlur quod minus vicarioRomanae ; sed medicinam
consequaiur, et quidquid deinceps
Ecclesias credi debeal quam verbis-comilissae, et sahclitas vestra a nohis petieril, nbslra huiiillitas-
propier sexiim.femiiieum hominem "
laiUse auciorir prosequeuir. Non timeal -ille venire; non rircpidet,
tatisiiabere suspeclnm. - • ubi non est timor
138, timbre;7vulrieraiunTu_lique
- EPISTOLA XXIIL
curarenosdecet,nonvulneraaugmenlafe,qnia Pastor
Charissimo domino suo et vhcerali amico Ildeberto siimmus lassam ovem portasse legitur, non abjecisse._
, venerabilis vilm cpiscopo,Goffridus Vindociuensis Cujus inlifmilaii in taiiiiim coiiipassus esl ul Jqfir-
inonasterii servus, quidquid potesl 'obsequii et mus"ipse-fieri mallel quain ejus inlirmiLalem pielalis
amoris. - _ - ; remeriio nqn sariarei. Si vero nohis eum diligenier
. Quia nobis-quod" promisistis miiiime.facere po-' voeanlibus'non acquiescif, si'oblata sibi efsaepe
tuistis, yos apud nos, sictit rogasiis, exciisalum lia- exhihitapaiernae dileciionisTemedia refugil, siina-
hemus. Nec propierea apud Deuni yos. acctisare leriiaedulcediifisyiscera'coniemriit, eum sicul sacri-
posstmius, vel debemus/apud quem si eiiamin c&- legum exconiiJiiiiiicamtis, donec fegulariter satisfa-
leris rebtis illiini offeifdjslis,;si, non" qiianlis debe- cial, in '" quahlum
- * ipsadocetet praecipit.,; '
regula
'
miis,.sallem quibus possumus, .oralionibus exciisa- -B . --"
EPISTOLA. XXV. „'
Tiins. 7De . vesira cbariTaie el humjliiale adbuc
praesiimentes, iierum supplicanius yohis, ne nostranf Charissimodomino el amico Ildeberlo honorabiliVe-
-nomannorum .episcopd,- Goffridus Viridocinensis
13T peiiiionem, el-veslfani prbriiissionem. amplius
"qiialihel occasione implere differatis,. sed v.eniatis, monasleriidmicorumjserpus,salulemeidileclionem..
Lavarzinum (255), __qnod optamus," faclurus ^sicut . Joarinem ci3ementarium esse monachum Ecclesise
ante proposiiistis,et'in(236),qua hehdoriiadaJiiriii je- ' noslrae, et ab ipsa EecJesia saepiusper inobedientiam
; fecessisse,
junia sitis celebraturus,
' nobis liotificaie cureiis".
" firmissimei„scilis,-eiriullatenus dubilatis.-
. -.- EP1.STOLA XXIV.. "7 .""'""' ' Eitiiiiariien, conira sua3jirofessionisfideriiet nostfam
Bileclissimo Palri Ildebeno venerabili Ceribriiarinq- ybluntalem, diu relinuislis el adhiie reliiietis,!illius,
runi episcopo, Goffridus Vindacihehsismoriaslerii-„ lit videlur, salulis cbntemptor, et yestrae oblitus pro-
. Itumilisservui; qumdilectione satutein. ; riiissionis. Pfomisistis eriirii
quarido novissiriie -no-'
"Significastis nobis (237) Joaiiriem mbriachurii' biscumioculus furstis,--quod'illum' ad moriasierium
Hierusalem rediisse. Satis melius silri esset in mo- suum sub celerilale-feriiitler.elis. El qriia neca vobis
nasterio siio bene vixisse. Non omhes qui lerreslrem ,-. missus, nec a suainiquitate permissus, rioiiduin
Hiernsaleip viderunt, 1sed qni Iieiie egenint, Hieru- rvenire voluil, illrini ,-Jain adnionilum _ iterum
saleih (|uae in coelis est babere nierireriini. Quod ad admonemus, el morierido roganius, utquiaTiobis
yos rieclinavil, nobis minime displicuisset, si.ad-nos" recessit 139 iiiobedienler.ad nbs usque-ad proxi-
veiiisset prius, sicul debiiisset.; Qiiod ex" riostra Ji- maro Dbriiinicam "
veiiiat o"b'edilur'us<regulariter"et
centia eum requiritis ybbiscuriihahiiare, nbn est hoc suscipiendus miseficordilef.- Quod si qualibct
aiiimaesii3e'consiT!ere,.sednocere. Moriasleri.oeleriim" ' occasione
disluleril, eum, doriec resipiscat, itaex-
suo,"a qub per inobedientiam discessit,Jregulari sa- communicamus"ulhec comniunionempercipialvivus;
fisiaotione reconciliari prins debel, quam veslfa sit nec sepullurani defunclus; Vobis aulem charissimo
velejalicujns; caiholici dignus coinmiinione. Veniat domino noslro et amieo supplicando mandamus ut
iiaque atf monasteriiim suum, et "seniinus perfecte queiri veslraepelilioni ad"tempusxoncessirnus, cha-
•"' ,- -- ' . . " ' -,<f ,
(255) Lnvarzinum. Lavarzinense Gastrum in Vita anni 813 excerplnm Jegimus Iib: v; capitul. cl 56,
Itrieberti, cui patria fiiitLavarzinum, sive ui hodie el.in synodo Rothomagensi Joannis-arcbiepiscopi
loqnnnliir Lavarriinuni;
' Monti-aureo in adversa fipa anno 1072; iii ipsius lamen liehtlqniadis designaiione
fimiimum. ._ , - non ideni omnium sensus et mos fnit, cttm jalii a
(256) Qua IlebdomaddJxtnii. Ilinc apparet, jejunii D t fefia Tv rationem inirenl, quod praecipil synodus
seslivi ante illa lempora siatam ac riefiiiitam seriem -Salegtinstadiensis; alii a Sabbatq, qtiod facie.nritim
hon ftiisse. Qnot! sane veruiri est. Nam in cbncilio, docet Berno abbas Augieiisis. Fuefunt pTaeiefeaqui,
Arverncnsi oap. .27 eonim, quae collegil-LambeiTiis si quanilo evenerai ut sectindum Junii SabbaTunTin :
episeopus, Alrebaiensis.decreturii consiatMf semper vigiliiim Penlecostes inciderel, illa ipsa riihilominii.s
fial jejiimum veris in -prima hebdomada Qttadracje- hebdomada jejtinium qbservarent; iionnuHis lum
simm. Jejuniumvero ceslctlis,infra hebdomadam Pen- ' praeverlere, atque in aiilecederilem hebdoinatlam
teeostes. Et apuri Bertolium in.appendiee jid Herm;i7 jejunium revocare placuil; alii contra in seque.ntem
nnm Gpbebardus episcopus Iegiiliis setlis' aposlolicae: - (quani hodie sequimur) rejicere' maliierjinl. Nec rui-.
irietn sl-iiuit in.synodo, qtiain Conslantiae liabuit nor fere in verno, hibernoque jejunio diversilas.
anno 1094 exemplum ut reor-sectitus Greg: VH; IIoc i^itur" quaravis in re non magna"discidiuin ab
qiieni primum hujtis dec.reli auctorem facit Micro- "Eccles'ia lolli, et communem omnibus legem dari
logus. Quam vero incerla etanceps anlea res fuerit, - inlererat, quam sanciiam diximus iri synodo Arver-
Jestatur synorius Saleguiistadiensis, cum incertum nensi: Sed non ubique statini_obtinuit. Arieo riiificile
Isitinitim QuatuorTTenfporumvocal. Ei mira prorsus; esl plerisque anliquos mores, riiusque yei meliori-
per -genles et aelatesvarietas fuit. Kamiu de aeslivo lius mulafe. Propterea GoJTridus tanquain in -
re"
tantum Jrinii-mensis jejunio dieani, efsi receptumi adhue incertaildeberliim inlerrogat. -
-ftierat a-plerisque, ut secunda ejus mensis hebdo- - (257) Joannem mondchum. Cacmentarium, epist.
tnaria c:elebraretur; quod ex synodo Mogunlina , s"eq.'29 ct 50. ; -
 129 . EPISTOL/E. — LtB: III. 150
ritatis gratia,e"um nobis diutius non deneget veslraa A cere, quem in ntillo, etiam si aliler egisset (241),
' . -
prudenlia _ , .redarguere deliuissent, nisi dissenliret a catbolica
-_ - , EPISTOLA XXVI. fide. Archiepiscopus (242) l^j eorum hfagister si
"DHecloin Chrislo Patri el domino lldeberto Ceiio,- ,. adesset, niilla divina lege, quod a vobis jusie fieri
mannorum episcopo, Goffridus Vindocinensis mo- ,1 precabamur, - potuisiel prohibere; quod si prae-
. naslerii Itumilis servus, veritatem diligere,-el quid- r„ sumpsissel, veslrum non esset ei super lioc obedire.
quid esl verilati conlrarium odio.habere.. Praelaio quiiiem obedieiidtun est.iion -iaiiieuin om-
Sagiua,quaequasi aTurono (258) cbnli-anos missa ia nibus, quae-ipse-suggefilj-sed iri his-taiilum quae
esl, ex qua pharetra processit, saiis cbgnovimus; .. Deus praecipil. Nam si quid conlra con&titutionein
non eniin versutias hoininum -ignoramus. Nulla.si-i- Dei, velPatfum, praelaii,pra'cipitmt, slalim -auclo-
qtiitlem raticne verauclorilatevobispoluil prohiberirj rilatein "praecipietidi amiuuni,et in lila fe iftillaie- -
ul boitum, quod graiia tlileciionis pehe centies pro- ,1 nusest.eis obediendum, exeniplo videlicet apostolb»
miseraiis, nobisdebiiisseinegari. Defuil-plane aucto-,_. rurii. Ipsi cefte a bonoSUagistroTormam acceperunt
ritas;^ed, si unqtiam affnil vol)is,-est immiilaia vo- ). 'obedieiuiu;; in qua eis de Scribis.et Pharisails uiciiun
Junlas. Proniissionem taineri veslrarii •veritaiis affe- ._ est: QumcunqriedixerinVvobis,servuteei[aciie(Maiih.
ctus commendare debuisset, non qtiaelibei impe.dire •e B xxui, 5); Sed cuirifillis praecipienlibus, ne iniioniina
-dolosilas. Uiud.eliam veslrae bonilati liec deberiius, i( Jesu loquerenlur, posteaaudieruiiiquqdsibi sub no- .
ncc'pqssumus occuliare, quod . excellenliae poniifi- i- riiiiieobedleniiaefaliaciief iinperaiiiriffuerai, sapien-
"cii 140iiiiuime vitlelur expedife, amicuni scilicet ;t ier.vilaveriint dicenles: Oportei, obedire Deo-magis
iiicasstiin faiigare, el riecipere cretluluin, qtfi se sua-i- qutiinhqminibns(4ci.v,29) Hanclineamobeilienliicsi
jjue omuia coifuiiiseral firiei vesira;. Valete; et quod d teiiere.vobis plaetiissei,pi'oinissibneiiiuii(|ue veSiram
niiifus efga amictim, aiiiiuum dieoiioii qttenilibel,l, yeriiaiis-deriieassei c-ffeclus(245), el.qtiid COIUMvos
seri vob.is in oiniiibus liduiii, elconlfa illum am-:- arcbiepiscdptis propler iioe riuioiiabiliief diieret,
pIiiis-sinisiro_coiisilio fecislis, sicut vilare debuis-,- - non haberet. Si vero conira doclrinamapbslolornm,-
setis, iia' sludealiscqriigere. - - quibusipseiioiTesl melior, ifa, vel odio, seu qua-
'
. EPJSTOLA XXVII. „ . Jibet meniis lenipestaie simplibilaiein vesifam iri-
, Udeberlo Cenomannonim episcoj>d~'tibrim;abilis <> qiiieiare voluissel, .evangelreae aiictorilalis. ieslimo-
vilee.
viro, Gofftidus Vhidocinensis vionasterii huniiiiss riia vobis essenVi.nadjuloriuiri, etconfra illuiu jacu-
. . serrws, ubition csl liinor, non thnere, nec quulibel/ Tarenlur ad seriipiternuiii ej'"usopprobriiim.Litierae,
'7
- suastoiie.iniiiusDeo qiittm hdminibus obedire. qtias (244) yobis anteisias misimtis.-.iiiansiieludi-
Lilteras, qiias cierici Tiironeiises (259; vobis nli- neiri vestram aliqiiaiiluliim. lurbaveruni, sictil atidi-
seruni," nouisinisisiis, iu quibus" allimdiiiem ordi- vimus ruiirie eas-inis.sseebs. pojTiilei; fateifiiirque
nis vesiri, subjeeliouis viuculis alliganies, manda- erra.sse. Sediiiinio labore'fatigaliei ininibderaia
veruiii, ne iri casirq-Carceris apud ecclesiam S. spiriiiis"agiiaTi procella, .conira toi reliictaiUiiiui
- Kicolai.(240)-coeineleriimi lacereiii. Hoc lotmn ad1 fliicitium itnpeuisiiaveiii ndstra?: ralionis gubeniare
rlepressioneiii vestraedigtiitalis, elad injuriain CeiiO- 142 neqtiivinius, Valeie,"Ctbonuni quqd iiioidiuatb
maimerisisEeclesiae digiiosciuir prsesiiiiiptiim, quia( limore diiuisisi]s,'clia"riiale, quxforas miitit timbrem
^episeopum in aliquo subjeclum"clericis milla paii-. -(1 Jdatiiv, 18), " periicile. . ;-
tur regrila Scriptur.irum. Qtio igitur atlipe iiiiquila-. EPISTOLA XXVIII. ;
lis prasimipseruiii episcdpum sibi inordinale subji- Charissimo domino snb el -prmcordiali-amico Itde-
(258) Sugilta qutp quasi a-Turono. Linefae TJeri- nis: et quod atiier actum esl-no,IIecorrigere didbolicm
cortim-Turouensiuiii ad lldeberluin, de quibus cpist, 'piiesuinptibnis;-:'.eL-lib. v,"cpisL 22. Legeiui iiiiin-
seq. -. _, - ""-.'-. ruiu iiiS.Beiiedicli Regui.f, cap. 4 : Prmceplis-iibbii-
(259) Clerici Turonenses. " MeLropolilanaeEcclesiee iis in oninibus obedire, eAumsi ipse/t.iter, quod ubliti
S. GaLiani. . -,-,;" agai.Qwv earicm verba", sed cie episcopis sfrjptti^
(2it>) EcclesiamS: Nricolai. Inprivilegiislnnocen-I_D legiinturin episi. 1 CleiiTeniisad- -Jacqlium.
- Ruiiiio
* -'-•
iii III, ei Joaiiii. Casiri carceris Ec"clesi;e-ires inir iuierpieie. ; '.
meranltir, quas GoJlfitli de Meduana' illuslris viri -(242) Archiepiscopus. Jiaiiulius, ad "-qtieui lib. V,
coiiseusu coenobio. Vindocinensi ebiieessisse.dicilnf episl. 50. . . . ..,.-. : .7 .-. ...
IldebcrtiiS. Easdeurreceiisei Guirio episcopus llde- (%ia)~Promissibnemdedicassel effectus Episi. prce-
berli successor in 'hiieris~ qiiibus Fioiiiuinlq abbaii cedeniei promissionem-lameiivesirdm ve'riiaiis-_ effe-
Eeclesias omiies confirnial. qnas. in episeopalii-Ce- ,ctus .cqnimendare debuisset; id.esl-probareV-Tjine
iiotuaiiiiido pbssiriebal. Ecclesiw, inquil, de carcere,- enim approbaiuur promissa, ctiro'pr;csianiur. S;epe
capeila scdicet S. Mariai, capelia S. Vinceniii, el "'luciit in hoc yerbo Terliillianus; Ue Monogainiu ;
cupellaS. Nicolai sub.perpeluo aniuhemcileproliiben- At jtbi primum scehis hoinicidiumin fralricidio dedi-
Aes, ne htfra Batiteugam -ejusdem cdstri ecclesia vel - calum tsl ;.Du pciiiiiieiilia : Jant inde _in sejneiipso
cripelia consiruuiur t,iue licehlia Vindocinensis ca- pmnitentium dedicavil. Ei ih Apologeiico JNei.onem
pvuli. -" ..'•-.- d.aiiinalionisnoslrardedicaforuiii'vocat, boc' est - pri -
(241) -Etiamsi aliter etjissel. Aliler agere Lrila Gb- iTiumaucu>rein persecuiionis.Dedicare in liis.locis
frico-significaiione esi male el perverse agere, ttir- Tertulliaiii est auspicari, reiu novaiii exbibere." At
puer eiiiitiecorc. Sieeniin usurpavii, Jib. l, epist. 7, GoffTiUoj-csseqiiierperiicere. Qtfia niinirum e't nova'
iib. ii, episL.-7i;i 8; el Jioe Jibro, 41 : Rogamus ut dedicaniur, et cJeihcaii nisi peilecia non sblenl;
quod ali.er aclwn est ..corrigatis. lib.-. iv,- epist. 12. "(2-44)Lilleras qnas vobis. Epfsl. J26..- ",
ileiii 47 : Aliquid 'aliter agere esseJtumanm perfeciio-
 '
551 GOFFRIDI ABBATIS VINDOCINENSIS 132
-berto vilm laudabilis episcopo, fr. Gaffridus Vin-_A A clesiae unilalem vovit, Immililer rogamus el obfesla-
docinensismohasteriihumilis servus,dilectionem el mur ut ab-hujus excommunicaii consonio se absli-
lolius dileclibnis servitutem. - - neani,-ne ejus, quodabsil! foedaet nimium sordi-
Noslis, dileclissime Paler, quod monasleriunTno- da participatione maeulentur et pereant. Memoiato
strum palriinonium B. Petri-sii, elejus alodium, et atitem honorabili viro Cenonianensi, episcopo dili-
res ad ipsum perfmenies, ubicunque sinl, sub san- geriler supplicarous ut; ndn solum a communione "
claeRomanaeEcelesiae positae sint. defensione. Unde nequam illius, qttem-ei pro Ecclesiaesuaenecessitate
benignae paternitali veslrae Iiumiliter supplicainus, ad lioram coftuhendaYiinus, se abslineat, sed, quod
qualenus etproB. Petri- dileclioiie,-et pro nosira jamse faetufum promisil, hobis reddere sludeat
humilitaie 3e Pelro de CaorTiis (245),-ef de caslello commeridaium. . . - : - -
" '
in quo habilat, nobis jusliliani facialis; qui quem- EPISTOLA XXXI. "- 7-
dam monachum noslrum de equo suo prosiravil lur-- Ranulfo beatm vitm episcopq (247), Goffridus Vindo-
piier, et ei unumseryum noslrum.bt dqos asinos ; cinensis'mdnasierii-.inulilis servus, ~etiralressibi
et adliuc eos detinel violenter. - commissi,. curii dilectione reverenliam.
irijiiste abslulit, .
- . . .- - ' Saiis riolum vobis esse
"Valele. '- ' " scimus, quod consilio ve-
„. EPISTOLA XXIX. '-'-BB stro el admoniiione, cum Eblone (248) el ejus uxore
Bomno Ildeberto honorabilis vilm ponlifici, cliaris- pacem fecerimus. Hoc eiiani qualiler faclum. fueril,.
simo dojnino el Palri, fr. Goffridus Vindocinensis vos minime Jalerecognoscimus; quem nimirum hu-
monasterii humilis servus, quidquid poleslxnandari,_ jus facli roedialorem "parjter el laudatorem habui- -
el haberi salubrius. '._ mus, et per cujus manum hoc ipsum fieri "ef firmari
Noveril, optime Paler, veslra dileclio, .Joannem decrevimus, hac conditione. scilicet ei inlentione,
Caemenlarium monachumnostfum 14S> 1m noslra ui si quis in posterum quod in vestri' praesenlia "fa-
lieenlia usque hodie vobiscum niansit, a nobis mul- cium fuerai yiolare pracsunieret^-vestra auctorilate
tolies esse vocatum, ut ad nos yeniret, et se qui- a sancta Ecclesia alienus, donee resipisceret, habe-
dem niultoiiesproniisit-veriturun), necvenit, timens - retur; quodiotum ecclesiaslica "censura continere
forlassis ne fedi.rel. Nunc aulem a'-vestra iliscre- videtur. In sacris enhtf canonibus reperitur ut qui
tione noslra humilitas euin reposcit, quem pro, ve- ,. rem quamlibel,|[_|.g in praesetitia"episcopi sui juste
stra necessiialei'bbis adhbram nostra charitas.eom- disposiiam quassare tenlaverit, semel, secundove
mendavit. Quod si usque. ad quintani feriain,. nisi commonitus , si"einendare, cpiilenipserit, abipso
gravi corporis infifmiiate detentus, -ad rios non ye- episcopo excommuriieeiur , cujus praesenliam irr-i-
ncril? indubilaiiier agnoscatquia in eum -faciemus lam facere praesumpserit..ilinc iiaque facile ad-
quod iri illum fieri debet quiet proprii loci deseruit "yerterepqtesiis quid conlra Juelatn«lisemherium,
obedieiiliara et-. suae professionis" fidem ifritam et liomines„eorum agere debeatis. Eblo quidem et
fecit. - - - "--<',' ' -liunc dicta ejus uxorJuela, nobis per fidem pfomi-
. . - EFISTOLA. XXX. . , . .serunt, et vobis el nobis obsides super-hoc tradide-
Omnibus episcopis, abbatibus el universis sanclm Ec- runt quod Isemberlus eorum" lilius, qui aberat,
ciesiie filiis, prmcipue tamen domno lldeberto, . concederel paceni, quam.ipsi in manu yestra firma-
discreloet venerabili Cenqmannensi episcopo, frat. vcrujil. Qiiod quia.facere distulitet adhuc differt, ei
- Goffridus Vindocinensis'monaslerii humilis servus, et ejus matri,iquod dignum et justumfuit, divinum
diligere quod~D.eusdiligit, el ocliohabere quod ddil. qfficium abstulislis," et jittefis' vestris nobis, postea-
Joaimem Caeiueiuarium monaclium qnidem (246), mandastis, ut de jusliiia, quam Jncbeperatis, n.ihit
sed non UabeiiienT charilaiis caementum, quoniam. penitus dubilaremus-, quod ad laudem vestra;7digni-
proprii loci deseruil obedieniiain, ei suaeprofessio- latis in muJlis locis jam prscdicaverainus. Sed-"tjuia
ni_sfiderii irrilam fecit, elmultolies admoniius el nunc vos Juelam absolvisse, in qua mali summa
longo lenipore exspectamus, guod deliquerat emen- jj [ tola consislit, famareferenlesinislra, aucJiyimus; si
dare "neglexit et negligii, a-nobis noveriiis excom-.„ ilaesl, non.mediocriier adinirari et possumus et de-
liiuniciUum, et a- corpore sanctae-EccIesiac separa-., bemus, quippfe cum de vestra corislantia, ei justilise
tum, in quantum regula sancta docel et praecipit. integritate ampliusdubitare potuerit nullus. ValeTe;
Unrie omnes Christianos in Christum credenles, qiiii - el quod in causa nostra minus Juslitiae peregisiis,
g,i|__5.iiemineiri exira eailiolicae et aposiqlicae Ec-. supplere rogamus yos noridifferatis.„Non-enim in-

(245) Petrb de' Caorliis. Lib. ' v, "episl. 12. Hiigoi
Caorcinus. . .
.- (240) Joannem Cmmenlarium monachumquidem..
Fugitivtis -liic inonachus a Goffrido saepe frustra t
ievocatus, ob arlis stiae tiliJitalem ablldeJJerto j'e--
tinebaliir, ul quesius esl lib.i, episi. 3, ad Pascliar"-'.
lem. Verisimile esi posl excoirimunicaiionem reridi-
tum monasterio fuisse, el" deprecaloria qttapiami
•eplsu commendaium, qualis esi 25 inter episfoias;
Uciebcrtiquamiibeiuet' liuc transfcrrem, nisi moiia-
, clii nomen, pro quo intercedit^ aliud fuisse primi
apicis npla indicaret.j
(247) Ranulfo episcqpo.Sanctonensi,-Bosoiiis,su"c-
cessofi.-.Hujusauspicia episcopatos in veiere Chro-
nico Vineti .conjiciuntur in-annuni .1085. Synorio
Arvernicaeinterliiil, uttestanlur litterae Urbani et
Paschalis, quas produximus ad lib. n, epist. 26 et
12 hujus: sequenti anno Urbanuni Santonos venien--
tera excepil Iriibus Apfilis. '" -'' .
(248) Cnm Ebrone. Lib.;i, cpist: 4, ." - - .
 135 . EPISTOLiE. — LJB..I1I. .- 134
gratis amicis aajutorium vesCram, Deo suffraganie, Aj. eliani scripfuin sciiis, si obliviorii non ifadidistis,
"
praebebilis. . ' „ quia quidquid de rehus monasierii nostri sine judi-
I4SEP1ST0LA XXXIL cio et voluntate Romani ponlificis definilum, vel
- Ranulfo honorandm vitm episcopo charissimo-domhio dislraclifm (252).fuerii, irrilum manebitet vacuum,
' suo et
prmcordiati amico, Goffridus Vindocinen--- ei qui deffinire' lentaverif, 14S poleslalis, hono-
sis mor.asterii servus, saluierit el reverentidm. . - risque sui dignitateprivabiiur, spe recuperationis
Illud quod quasi pro concordia Goffridus Taiinia- - sublata. Nos lamen, quia veslri debitores ciiariiale
censis (249) se nobis obtuJissei asserii." nunquam sumus,, reverendo eonspectui vestro tempofe com-
mibi plaeuit, nec placet, necin "aelernum placehit. „ peienii diligeiUer praeseniabimur, ibi ,de pfaedictis
Caeterum quod consilio yestro se saiisfaclurum ho- adversariis iustiliam accepturi et exseeuturi, quan-
bis prbmiltit. satis laudamus ; sed vereudum vobis -tum debebimus. Tempus vero ef- diem per„fratres,
esl ne siib bac humllitatis speciesimplicilaicm ve- qui ad fesium sanclae Trinilalis verierini; accepto
stram decipial: quod el.rios non.medio.criter forroi- cum eis cbnsilio, vohis mandahimus. Quod s'f baec
damus.. Rogamus igilur sanclilalem-vesiram,eiro- displicent, quae mininie-displicere debent, domiii
'
gando riioiiehius. he-a vobis inducias liabeal, nisi papae audienliam appellamus, cujus gratia et aueto-
pfius -vos bene securum feeerit,- quod -secundum R.riiaie-firmilef
\ stantes, neminem limemus qiiem non
doiriini papae decretum nobis satisfaciendo. obedial.. ... diligimus. Valele in Domino, Paler sancfe.' •"-"-"
„-_- _ EPISTOLA XXXffl. ".'- ,_ 7 - .; '": - EPisfOLA XXXIV; .
Rahulfo venerabiTiepiscopo, GoffriclusB.Pelri allo- Ranulfo Sanlonensium venerabili episcopo, clomino
diarius, prudeiiter el simpliciter in omnibus agere. -suo etprmcordiali amico,-Gofjridus B.Pelri atlo-
Litteras a voljis direclas "suscepimus, quas ve- r -diarius, mquitalem diligere/el bdio habere.iniqui-
'' * ' -- ' - '
stras esse roinime credidissemus, iiisl eas sigillo tatem. . _
vesiro sigillalas yidissemus. _fl)iquidem coniinciur, Terminum quem riiandastisgratanter suscepimus,
•yos.de febus monasierii noslri, - allodii videlicel B. si lamen inlerim ex Inlegrq, sicut jus ecclesiasiicum
Pelri, difiinire ccepisse, el quibusdain insperaiis ad- exigit, investili fuerimus. ln decretis 'enim Roiria-
versariishoslris^nohis.abseiuibus, imo nescienlibus," nof um porilifieum legihfus quod riemo ad compro-
dituniiionis J.47 d<em dedisse. Quod, salva pace vincialem, sive ad generalem synodum (255) vocar .
veslra, dieimus nec"jusluin. fuisse,.nec- canonicum. debel, vel in aliquojudicariexspoIiatus.Et si contra
In decreiis uiique-JSoniaiiorum ponlificum praecipi- . haec, vobis conseniienle, nos deinveslire et exs.po-
- tur ne judices Ecclesjae senlentiaur proferaiil absente „iiare quisquam teiUaveril, advcrstis corisenlientem
eo (2S0) cujuscaiisa yenlilalur.Quod si.objicitis quia -.pafiier et Tenlalbris prEesunipiioriem,„doinini papae
per fratres noslros qui aderant nos monuisli»,-ad audietiliam appellamus, cujus speciales" filii sumus.
haec,-oplime.pracsul,iion magishumililer quam ve- Valeie; et netaliaficri periiiitlatis^proquibusiriiole-
raciterrespondenius. quoniam neeveslrum eral sic rabilis \lfeQ labor yobis nascatuf, quod non7opta-
nos f_er eos monere, necebrum', quod sapienler vi- nius, optiine praesul, providere debetis-. ;: -
iaveranl, hancvesirani monilionem suscipere: Mo- EPISTOLA -XXXV. „
iiilioiiamque (2S1) liiijusmodi, quod vos ignorare Ranulfo honestwviim' episcopo, Goffiidus ejuspros-
jion ,"cfedimiis, non per -eos, qui impeiuriliif, sed. .cordialis qmicus, considhler ih omnibus, operari.
- per eos qui impelunT, sive per alios judicis Iegalos Judicium, quod vOs,etiios vobiscum feciriius, ani-
debel fieri. Impeiiti autem si iegalionem conlra se •jnos aamuloriim liostrorurn yeliementer cbnunovit,
suseiperent, quasi cultrum, quo juguTarenlur, secum adeo, uii mibi relaium. est, quod ad eum, qui sinistra
porlarenl. Si. quis aliler seiuire voluerit,-ecclesia- .semper graditur yia, yox ebruin rauca pervenerit.
stica sibi deerit aucioritas, et-erit pro ratione vo- - Quorum latranLia ora verilale- sancloruni canonum
lunlas. De vobis , charissime Paier , .vebemenler elpotesiis Dei^gralia, ei debetis obslruere, ef in
hiiramur, qui privilegia Romanae Ecclesiae,-.quifijia- D.rebelles
j ilJos censtiram eccJesiasticaedisciplinae lotis
jbemus, el vidistis saepe ei legislis; „ei haec 01111118',virihus exercere, ut vel sic cognoscant qjiam grave
-pro quibus adversariiiibslii contra nbs claiuanl, '> sit episcopo suo juste judicanli 11011 obedire. Aticto-
nodo apostolicae viriuiis monasierio noslro inciisso- iitate riamque Tolelani concilii (254), illorumim-
lubiliter.esse firmata, legendo invenistis. In quibus- poriuiia lingua refrenalur, cum.dieilur. : Quia cieri-

(219) Goffridus Tauhiacensis. Tauniaeus duplex consulanl, quia quiclquid sine nostro vel successorum
iu Sariionis prailabeniium fluviorum nominibus dis- mostrorum judicio definiluth sive"disirdctuni
" fuerit,
xrritum erit. Item Urbani II,1099. - '.
tinguunliir ; iiara aliera
- _ -.
Garariloni dicitiir, altefa,
- „- .
Vuiibnnae. -. " ' - : (255) Nemo'ad synodum'..Eusebius-papa in epi-
(250) Absenie eo~. S upra epist. 2'8. . . slola ad Alexaudrinqs el.jEgypijos .de episcopis ex-
'(251) Monitia namaue. Judicii vocatio.j lib. 11, spoliaiis : Quos sciaiis;iviqml, nec ad stjnodum cotri-
-' Vrovincialem,nec ad genercdemposse vocari, necjn
episi.\29. '-"'..' "-,'-""'
(252) Dcfinilum vel dislraclum.- Privilegium Gre- aliquo judicari, ajritequcm cuncta,.qum eis sublaia
gorii Vll: Si a>ih verq cohlraillum B. Pelri tocum saii/, legibus -potesiati eqrum redinlegrehlw. Lib.-H^.
pro uliquibus rebus causari voiueril; non ei abbas.vet. episi. 29-; lib. iv, episl. 12.; " ' -
- (254)" Toletani concilii. IV, can. 48.
frcilres-respondeanl,-anlequam Roriianuni poniiftcem
 "
138 GOFERIDI ABBATIS VINDOGINENSIS l 136
ciiin sire mqnachtim aut paternd devoiio,aulspontanea k_?vos tamen.sicut mandastis, ad pr-aesensvenire non
_ffcofe'ssiofacil.' Quidquid-iiorum fueril,. alligatum potero, multo renum dolore detenlus, Jt ineyitabiii
tenebit. Michaelem vero, npn dico bbedienlem ar- monasterii nosiri-necessitate occnpalus, Sed cunr
cliarigclum,' sed illum inobedienlem clericurn, An- corporisinfirmiias, el monasierii nosiri necessiias,
.tiocbeniiin (255) his verhis damnal Conciiium : Si Deo dbnanle. Tfansierii, henigno "conspeclui vesiro
.quislibei de clero .episcopum"iproprium conlempserit, servus vesjrae sanctiLalis praesenlabiiur,' de pfaedjcio
.vetei obedire.nolueritjiic bmnitto damnelnr, riec ullra abbate lempofe cbnipelehti justitiam accepturus^ et
-.remedium consequatur. Quod si Ecctesiam-conlur- - quanium" debebit, "diligenier.-exseciiiurjis,- Si lia;c -
bare, vel sollicitare nililur, pir poteslales ^exleras ut refutatis,. quae^canoriice miriime refutare potestis, .
-'seditibsus oppririialur: Ileium conlra -archiepi.sco-,, - appeJJo Ronjam cujusfultus ' auctdritate, riulliiis ior- '
---
puni (256), qui in paro3cia veslra, yobis inconsullo", - midb ' iiijuriam. •.- r ' "" -
.iiralia^amegi.l^ei "atlhuc agefe.cbiiatur,..ex phafe- - . 151 EPISTQLA JXX-VIi: 7 -
.tra Julii papae(257.)sagiua |{|0 dirigiluf hdc modo :-- Ranulfb Sahlonensi episcopojGoffridus Vindocinensis
Si quis iiielropolila.nus.episcopus,.nisiquod ad\sitam . mbnasl_erii_servus,jionpmnivenlo agilari." '
solnrMhodoyrbpriam pertpieiparceciam,iine corisilio B 7 Fama referenle sinistra, ad nos usquepervenit,
et vptunttue omnium coniprovihcialium episcopbrum,. quod de insula Flaiei (260),-dequa olimnqs absentes
aliquid agere injtrovincia lentavcrii, -gradus sui pe- - _et Romanam aiidienliam appellautes exinvesiislis,
riculo subjacebit\el quod egerjt, irriturix hqbealur et~ el postea yestro.et clericorum vestrofum judicioa-e-
- vdcitum. . - - „- - ; „ - --veslisLis, nuric ilerum nos deinvesiitos iiabeLis. Si
-EPISTOLA XXXVI. vebemenLer miramur, unde tantampo-
7 . \; "^yefum esl,
Rrinulfo Sanionensi'episcqpq\el Pelro arciddiacono, testafe"m accepistis ,."quod fes Ecclesiae "Romauae""
ciominis suis chdrxssimis.el pmcbrdialibus.amkis, depulalas, de quibus nullus ponlificum, iiisi aiiatlie-
Gqffndus. ubbas, -licel iniignus, saluiem'eldile- ,fnate suscepto, "quidquam suhtrahere.v-el -difunire
clionem. •,- . -_.,-, coiiGedilur"iia levitcrnobis auferre,<"el quLbus vo-
Quodabbas sancl>3oaiiriis (258) cum -s_ociis7suis. ;- lueriiis, coiifeiTepossilis. Altiiiidinem itaquevestram
7 - monerido rogamus, et fogand_o~monemus~ut,'juxia
abbaiibusiesiifiealur, piaciliim (259) -videiicet,.q'tiod'
in praeseulia vestra.facluri erariius,hiea concessione: vprseceptmircardinatis, nos-adhuc amicos vestros in--
ae consiliq, donec Ilisjiaiiia rediret,- fuisse dilafum, .yesliatis, alioqtiin contra vos,;siciil boriira persecu-
- scilote .peiiilus a-yeritale esse alieiium. -Caeierum, - -toremTiosif uni, ei prlyiiegiorum Romanoruro violaio-
.qiiod vesiro. judicio "se-nqbis facfuriim juslitiam ,Q rem proclamabimus illud etiam, quod in ilaimerico
.pollicetur-, amicus vesier qiialiseuifqne' tqto, corde ,de Rancoiie^fil^-a vobisactum est;nbn lacentes.
amplcclilur, si ejus proniissio, actioiie.fifmetur. /.d liaimeficus siquidem propter mulia tnala, quce' nobis

(2S5) Anliochenum. Canone 5.: SiquispresSyler, . tnediante' Quadragesima"iniere Suessonis. Placllum

conlemhens se ab vendiiionis,. capiiul. Jib. iii,'7„5. Concilium Tribu-
' tmt\ diticbrius, episcoprimpropnttm
Ectiesiq sequeslfavii;el sebrsum coliigeiis-,altare cori- rierise3 c'ap.""97:.'Camepiscbpus episcopalum circum-
commdnenli episcbpo.non 'acquieverit, nec .euhdriplacilum canonice decrev_eril,~-popu!umque ilio
- itiiuil,el
comemire vet obed~ire-voluerii,.semel~eliierum con- . ini)t2ave>-((,-e( cbmeseadem ciie placilunt cum pqpulo
tocanti, hic damneiur omnhio, nec. ullra remedium; suum condixeril,M per bannum illuc venife" prcece—
oqnsequalur, quiasuarii recipeie.non poiest dignila-_•' \ peril, plqciium comilisomneT posiponaril, . et cbines
_-tem_._ Quod si Ecclesiam cbnturbare el sollicilare per-- ipse.4~demquepopulus post episcopum festine perga.nl",
sislrit; tunqudm seditiosus, per poieslaiesea-teras op- scktiies_se'non illic- sedilibsa conlentione decertare,
'}M-Juiaiur,'Hicinteger esf canoii adyersus.presbyteros ;" - sed profide calliolxcainvigilure ; xwn cumutum pe-
aciliaconos, quf ab _cpiscopis siiis- secesslonem fa- 'cuniarum, sed'tucrum.congregare ,aniinarum.
ciuni, ei.aliar.a sibi seofsum brigunT. Goffridus,-autt (260) De insuia Flaici. lustila est non TTfaris aut
S.iquis aiiie illum, ila. conifaxil ur-„clerieos"oiiines,, fiuminis, sed mediis oiim ex "paludibus cruia.. _Qu'i
qui episcopis suis quaqua -in fe non obediunt, con-- _nunc eiiam cjujs-situs cernlLurjion proeul Surgeriis,
"siringere yideatur. . -- 7 j)-quafum Ecclesiae inenibrum esi. in priyjIegio.Ur-
- bani.il.-Romae anno 1JJ98.: Ecclesid B: Marim de
(250) Contra-archiepiscopum.BuriJigalensem Aqui- —
lamae.n, meircmqliiaiiiim.. ls'eraTiioc tempoi;e, utt "Surgeriiscum insula Flaki, quam a se prorsus eru-
ppinor, Arualrius Ariiafi sijccessor. lani Hugo miles per mdnunt Ranulfi -Santbnensis ~epi-
(257) Julii papm. Episi.raU Orientales pro Atba--•--,,.scopi Vmdocinensi cmndbiodereliqiiit. ~<
nasip, c. 23". -"- - "...-- ' (261) Hqhhericq.de Rancone. Clara supefiofibus
- faihilia, ex qua huic cognomiriis alterHai-
' (258) Abbas.S. \Joannis. Qui Angeriacensis lib;; saeculis
iv, episl.--3. Abbi).s'de*S."-Joaune; lib.-v, episl.-19; ; mericus de"Rancone fuiidationis.Vindo.cinensis.ccE-
qu.i! ad hoc p„erLinel,ar-gjimeiuum. '7. - nobii litterisinler-prpcefes subscfipsil anno 1040.
(259) -Placitum. Lib. ni, capilul. 83 : Uiiusquisqug; - . ItemGauilTidus de' Raifcphe' Piciavensj regioiii.a.
cotmium pliicilum suutn halietit; et justilius faciat,. .Ludovico VII, rege, Aqiiil-ania;.duce'praepositus,
1'laciluili di.cebaiiLJudiciuui, ,aul coiiyentum judiciii cujiis exstanl ad' Sugeriuin :abbatem liuerse inter
. <calisa-Uifde et placiiafe lib,iii,.eplsL..2li Nec judi-; episioJasSugerii, HairiTericipiaueiea RaricOnensis
cii.iriorio ; sed cujusiibei negoiii ^causa conyeiuus, his oinnibus antiquioris; "cfueiitique ejus. inieriius
.agereni,,,_e'l- eoiiveiilioiies ipsas, tfansactionesque . ineiuinifvetus CTifouicumAdeihari Eiigoiismerisis :
icruni quarum.causa.conyeiTerant, placiia"vocabanl,, -Haimericxis, inquit, -princepsRancqneniis ; conlra
ui placiiura 'ficinense CaroliGaIvi7_inno-877.Princi-- Guitielmum Erigolismmcouatem irisurgens WGoffrido
piim, apuriIvoneiii/episl. 28. Flodoafdusincliroiiico, , '.comiiis filip ferro confdssus occiditur. - ._
auuo 853-. Placitum toricdrdimacpacis iex el~Ruyo' "' '-"-"' •"-'"-- '-
"-. --,-"
 iZ~ EPISTOL/t;. — LIB. III. - i3g
ieccrai, a domino papa et a vobis fuerat excommui - _4 A_sit vobis taeriiostim corrigere. Gtiillelmus Oleronis
nicaius, et in ipsa, excommunicatione jusLo Dei jti- i- - praepositus (261), et quidam aller, Astlio nomine,
dicio pefemplus est, el ideo merilo exstilil axceine- 5- sed nequani crudeliter novas quasdam,' et praede-
ierio alientis. Postea vero precibus uxoris illius, el-jl- cessoruin noslrorum Igg leinporibuspeniius inu-
pielio, ut quidam dicuiil,. c-orru.plus, excommuni- i- silalas.cxaeiiones terris.noslris violenter iiripresse-
ealo, excommuiiicatum illtim sine -saiisfaclione ab- i- runi, quas vobis melius riiceni iratres nosiri qui
. solvenclo, commitnicastis, et prsesenlibus Jratribusis eorum angarias porlaverunt. Nos auiem, ista licet
noslris, per quos 152 injuriae nostrae in auribus is vcra sint, idcirco non loqiiinuir, quia excusabilins
vestris resonabant,.quae adhtie resonare hon cessani,I, - est qlianf vera qusedani relicere quamqiialibel sug-
corpusejussaepulluraeipsemet traditlisiis.Auctoriiate e geslione lineam veritalis excetleie.' Vi.taj lautlabilis
tamen Snnctorum canoiuim (202) Jirmiier tenenius,., praesti), riialorum semina nulla occasio';ie dissiiuule-
el uullaienus dubiiamus; quia quibus vivis nonii iis; sed moxul oriri ccepcrinl, radicitus amputetis.
•conimunicamus,nec moriuis communicafedebemus-;.; Arbusta eienim, sistalim utplanlaia suju cdncti-
et qui aliter fecerii., si laicus-esi, debet el jpse.cx-;- tianliir, radicari nori pqssunl; si vefo diulitis lole-
«ommunicari; si clericus, cujiiscunque dignitatis vel ;] ranlur, altius radieem figuni, ci quaepriiis.poieraru
•ordinis sii, debet penilus degradari. Valete,-et quae ae B quasi. sola maim et absque difncuitate avelli, nun-
Jicla sum sapienter advertiie. . . quam sine seeuri, et vix criui securi, volenl deinceps
KPISTOLA XXXVHI. exslirpari, Ex hac igitur sinuliludine. iacile adver-
diarissimo domino el prmcordiali amico Pelro ho- liluf quod si in .primo impelu inimicis sanctae ec-
norabili Sanlonensiwn episcopo (205), Gqffridus !s «lesiae minime rcsislilur, eorum crjscit iniquitas,
- Yindocinensismohasterii humilis n el resisiendi 1'acuhas niinuilur. Valeal domiims
servus, ordiionum
instahliam curit piirm dileclionis ajfeclu. . nosler episcopus, de cujus constantia el jusiilia;
Absentes quidem corpor-e, sed praeseiites meiuiss Integrilale oinnino confidimus. "
-
de*'oiione, venerabilis Pater, pro beneficiis, quae „ . , EPISTOLA-XXXIX.
iiobis saepius exhibelis, vobis gfalias reddimus, -cu- i- Cltarissimo domino _etprmcordialissimo amico Pelro
|us eharitatis ignem tanlo er-ga nos ardenliorcm esse ,6 lionorabilis vilceepiscopo, Gqffridtis VinJociuens>*
cognovimus quanlo, contra"eos qui de nobis quaa- ,. . monasierii humilis servus, salulem. a Deo, et a ce
"
'. cunlur, vesler constantior existit animus. Et qnam- purw dileclionis obsequium. . -' _
•vis dignas- meritis yestris .grales non valeamus re-:- ; Audivinius, dilectissime Paler, Rainaliluiii Cbe-
pendere,- adhuc latnen de vestra bonitate non me-.. _ snellum (-260)clericiim vestium cum domno 154
«liocriier praesumenles, humiliier rogamus "ulquaee Guillelmo monacbo noslro due!Ium7cepisse (266),
J« episcopalu veslrb coiilra _nos injusie finnl, non11 nulluiii lamen -ex sua parle, vel ex parte monachi

(262) Auclariicde canonum. Leo Ruslico N.irbo- calidae ant frigidie, vel ferfi igniti jutlieio. Nam haec
«lensi : Nosautem quibusvivenlibus rion communica- :. -aiia eranl genera vulgaris purgationis. Qiii ritns
vimus, morlti^ commitnkare xton possumus. Itino- e priseo Francorjini, Gerinanicariiiiiqiie gentitini
cenlius III archiepiseopo Nidrqsiensi, cap. 12 dee rnore in Ecclesiam olim reccplus, reclamaiiiibiis
sepi.iiuris^ Sacrisxsl canonibusinstiiulum, ul quibxts s Jicet Ecclesiae recloribus, sic invaiult nt lnulloruin 1
tion communicavimusvivis,hon communicemus de- saiculorum conteniione impetrari vix potuerit ut
_ funclis, _ei ut careant eccjesiasticq sepullura, qtti. i. abrogareiur. Sed ut tje tluello seorsim dicamus,
prius erunl ab -ecclesiastica unilale prmcisi,-nec in,. fiebai lia?c pugna scuto et fusle, Jib. iv, capiluJ. 25.)
arliculo xnbrlis Ecclesim rccenciliuli fuerint. PoleslI -Qui cum sculis et fuslibus xn cainpo decerteni. Eti
tameii in cxcommutiicaiione moriiiis absolnlin im- 29 : Liceal ci cohtrattnxiniex ipsis cum sculo el fuste
pertiri, et posl absolulionem" sepullufa, C. A nobis, . in cainpo coniendere. At quanqiiaiu bis armis dinii-
desenteiiL
' excomnmnicxuionis. <oabani,"vix" tainen sine sanguijie, iiiterduin eliam
(265) Pelro Sanlonensiuni episcopo.. Riumlfi suc- i.ion sine coede puguabainr. Vel banc.igitur ob cau-
cessori. , . sani ecclesiasLicis pr;ccipiie veiii.a er;U_niononiacbia
(204) Guillelmus Okronis prmposilus. Iliijusatque.3 qtiod uiullis eliani locis riocet.,lvo, ut episl. 217.
Ilaimerici Trairis iiertim lil-nieiilio lib". v,,epist. 21., p Proplerea Jn diplomate Stepliiini regis diiclluni iif
Olero, sive, ul Joquiiuf Sidonius, Olario insnla estl curia regis indicitur; iu ec.clesi;istico"foro ai|u;u
tJceani Sanionici. De" qua dictum eiiam Hb. i,episl. vel. ignis-ptirgalib, qnia eeclesiaslicis tiou-solum,
23. "UliariusPlinib. . . ipsis duello conlendere noh licebal,. sed n.ee alios',
(265) Baihaldum Chesnellum.- Rainaidum Cbe- rommiilere. Saepius lamen ali illis teniporiiin vitio
snelli «Jixitlib. I, episl 21. ulramqtie in parlem peccatum est. fluod subjeclal
(266) Dnellum cepisse. Monomachiam, singularo3 «tiam duo exempla lestantur; qti;e quoiiiam vele-
certameif.quo ambiguas disceplaiiones dirimebani, 111111duellorum morein illiistrani, el ineiiiorabiliuni
•quae ordinario juriicio lerminari non polerant. "Ju! -jiTailo.rea rerum noiitiam contineut, 110:1iiidigna
diplomale Siephani regis Anglorum ad Hugoneni! -visa siinl quae in liiceni proferautuf. Alterum e
•archiepiscopuin Rotliomag. De liis qui trevimn Dei\ " Tabularib Sancti Albini Andegavensis specimeii
hifringunt, el in trevia Dei homines occidunt similj-. exliibet duelli oblali el accepti, setl JIOIIperacti, iu
&er slaiui, quetnadmodum Henricus avunculus mens; coniroversia . Theotlerici .abbatis cum .vicecomile^
leneri mandavil, -videlicel si bccisorem aliquis in Toareensi,-in haec verba.:
irevia Dci ditetto probare voltteiit, duellum illud in Haimerici vicecomitis Toarci cum Theodorico S.
curia eril.-El poslalia : Sivero defuerii, qui occiso- Albini abbate conlroversia.
rein iii trevia Dei~dudlo probare voluerit, lunc itte ; : ' - l
occisor per minisiros Ecclesim vocaius," aperta lege t Notuin fiat omniBtis Clirislianis, prassenfibus
judicii, aul ciquuvel igni se pnrgabn. Aqiiae nimirum ct futuris, quodvicecomes Toarcensimn, IIaii))'->'-
1'ATBOI.. CLVll..
 GOEFRIDI ABBATIS VLNDOCINENSiS MO
133
teslem habuisse. Quod quia jjseciili leges nuia ra- A. yersa consneliidine pra:valcal hominum iniquiLas
tione fieri permittunl el sacri canones omnino, nc canonica; aeqnitali, el sic, quod absil! subdatur
falsitati. S: vero Rainaldus vester claves
fiat, inlerdicunt, humilitcr rogamus ul quod in verilas
sanclaeEcclesiae agiiare ei Romauorum decrela pon-
episcopatu veslro ab ecclesiasticis viris contra ec-
clesiaslicas regulas praesumplum dignoscilur, vestra lificum, quoeinler ecclesiaslicos viros monoinacbiam
auclorilaie iriitum fial ef corrigalur, ne forte per- pcnitus inliibent, annulare conaiur,. conlra ejus
cus nomine, exigebai oQicialium suoftim persiia- suus cl Ilamelinus paler suus ab episcopo Mainone
sione ab abbate S. Albini, Theodorico noinine.qui emerani, et in.pace possoderaiil in vila sua. Posl
noviter onns susceperal abbalis", consuefudinem quorunr morlem ipse Ivo el .fratres ejtis cogente
quamdam inaudiiam, el omni religioni conlrariam, paupertate et solitudine sua, Iif aliamdemoranies
yidelicet prq ahbatis mulalione ei relevaiiotie.ab- parochiam, hsereditalem suam dereliquerunl in
balis, eqtiuin unum cenlum solidbrum,.aui solidos lnnnu episcopi solulam et quietam. Nutic auleni re-
ceriium. Dicebal enini, sicul illis fuerai "suggestum poscere se haereiliialem suam , -qtiain Mainguenoius
« lalium aucupibus lucrorum, quod qnicniiqiie no- inji!SLe~pos_siderelinlerim sibi tradilam a niinistris
yiter crearelur abbas in monasierio S. Albini, proe- episcopi, quam ntillus antecessorum anlea posse-
-tliclum pro sua ordinalione pracjudiciiim solveret disset., Ad" htmc clamorcm vocatus Mainguenoitis
vicecomiii. Quod cum praediclo cle parle vieeeomiiis g. die consiilulo eL loco, liujusmodi dcriit responsum :
iiunliatum fuissel ahbati, pervidenset. sibi et siic- Ego nec tttani,- ncc paliis lui, nec" pairis [/. avil
eessoribus suis nociitiram, si reddereiur, hanc con- Ltii libssideo Iusrediiatem, sed liaereditalem inca-m,
sueludinem negavil solvere quod inlelligebat exigi qtiam paler raeus, et avus, et proavus roeus in pace
:perverse. Wndefactum esi ui ob lnfnccatisaurpe- leiiueiTinl el posseriennu jempore Mainonis, et
ierel- Toaroiuin, vicecomitem adiret, paralus-aut Silveslri, et Marhodi", et lioialdi episcopdrtim, et
calidi ferri juriicio secundum .legem motiachorurii lninquam a 'juslitia dcfuerunl, neqtie iiiiqiutm a
per suum lioinincm probare, aiu sculo el baculo possessione ista dejecti sunt. sed neqne ego. At!
jiixla Jegcm saecularium defendere, ntinquam in luec Ivo : Ncc tn," Mciiigncnoi, terram istam sine
abbaiiam S. Albini fuisse islam, cL injusie exigi caluiiiiiia noslra possedisli, nec pater lutis, riec
oonsueludinem. Utruin fierel horum, vieecomilis csi . avus itfus, nec proavtis luus aliquando de ea fue-
judieio relicium. Cumque ille dtieHum potitisel ele- s'a-
runl investili. Superiiis senlentia dala'est,. scilicel
"gisset, oblulit. abbas hoiiiinein S. Albini; qtii _ut" Mainguenoius iia-rralionem suam jurcjtirando
.eramenlum facereL, ei sacrainenlo fidein brachio assereret. Huic jurameiito-resislere-se Ivo dixit. "
riaret. Inierea vicecomilis oplimales quanf imma- Ilaque jtidicalum est infer illos dtiellum. Accepium
ifuer liaec consuciudo oiiini Chrislianiiaiis prores- esl ab utraque parte, etiaudalum judicium. Cumque
sioni, ei pnccipue moiiastico ordini possil officere, - die constitulo ventum csset iir campum, el posl
.perpehdenles. simtilque viceconiili, 'quod conlra Tacta jufamenta- pugiles hine el incle fortiler ei
Dcum el sancios ejus ei animam facerei, proieslan- virililer dimicarenl in-prato episcopi ,.jiixta lluvium
*les, injtisium proclaniabanl "esse pro lam iniqua P Isblam, praesenlibiis nobis, et comiie Conano, ei
bellum fieri consueiudine. Ipse qu'oi[ue vicecomes,"-- Roberlo Vilreiensi lunc excommunicato, el Oiiverio
fil homo prudens ei nobilis, elbene morigeralus, de Dinanno, el Hamone de Giiircliia, ei aliis prb-
licel juvenis senliens in periculum anima? suaa pu- ceribus multis, ei fere omni clero et poptilo Rerio-"
.gnamislam, uter pugnanlium yinceretur, vergere, nensi, tractatum est de concordia, et convenit, et
hominem forlassis placuit, ul Mainguencius lerrain suam quietamie-
qu;c aut suumaul saiicli cogercl
ot^eidi; consilibiniibcum iidelibus suis, prq.anima ncret ei possideret, et Ivoni clarel quinqiiaginia so-
palris sui jam-pridem defuncTi, cujus ipsoclie an- lidos propter impensas, el iia Ivo calumniam pos-
niversaria volvebalur dies, nec jion el sua; quolidie sessionis iliiris prorsus dimiueret, el factum esl ita;
pericliiantis salule, el utdarel
abbas sibi, uxorique suae, deditqne Ivo fidein suam in manunr episcopi de
"et frairibifs socielalem benefieii congregalio- hujns pacis composiiione firmilef et fidelilcr oliser-
i-.is S. Albini, remisil pugnaih, remisii ci consue-- 'vanda. Simililer-et fratres Rainaldus; elJudicael,
ludinem, ei ul nullus posihac supe vel ditionis vel et Ruellonus-Bodinardus, et Radulphus socer Ivo-
-parenlelae banc valeal exigerc, riotiliam hujus vi- rei nis,,et Robertus'e_x paljafe. Daliisque- est loeus cl
scribi proecepil. Quam fralres sups, Gaufiiirium terminus, ut quiiiquaginta illi solidi Jvoni rcdtle-
-delicetetRodulfuin.necnon et mililes, qiffhanceon- renlur. Die consliltilo cum Mainguenoius praesio
suctudinem de iilo iu fevum|f., in aevuTif] reclamabanl, essel, el Ivo a- nobis invitalus seuieJ, el secundo,
-Guillelmumscilicet et Americum praepositum, auclo- et lerlio pecuniam nollel recipere, egoillaiii recepi,
.vamento graiuiLo iirmare persuasil. Daia igiiurab tlans Maingiienoio securitalem ei.luLelam promil- -
abbate beneficii socielate, el irrita facta a viceco- tens omni lempore.iheo, ei successorum meorum
niite saepedicta consueiudiiie, alj utraque parte X
0 cpiseoporum. Cbariulam qnoque pacliouis signavi
«jiscessum esl in pace. Facta. sunt haec apud Toar- sigillo episcopali, ui raia sit el firma, el incon-
uumin Curia vicecomitis Haimerici, » etc. ^ cnssa permaneat. i Sed quoriiaili huc usque provecti.
Allerum e codice S. Pelri ftedonerisis, Hamelini sumus, accedal el terlium duelli exemplun), in qno
episcopi lilleris coritineftir, quae d-.iellum commis- ptigilum aller vincilur, et s»o, quod monuimus,
stim, sed sine vieloria diremptum ~ ostenduntiSic eruore perfusus describiiur. lddepromplum esLex
igitur habet: '__ _ vetere Ilisloria-seu Gesiis comiium "ei antistiium.
Ilamelini Redonum episcopi lilterm de conlroversia EngolisTnensium, ubi. de GuiUeJmo Ai;naldi F. co-
et inter eos com- mite agiiiir, in queui malefiea mulier noxias arles
Mainguerioii Ivonis,
• duelloque exeicuisse ferebalur.
misso-. . -
« Ego Hamelinus,- Dei gi-alia, Redbrierisis episco- - Slephani pro^comite Engotismensi, et Guitlclmi pro
pus, memorlaj commendo, et posierorum meorum malefica duellum.
iiario noiiliae finem conlroversia;, quaj fttit in proe- t Dum malefica, inquii, muiier non cqnfiiereiur,
scnLia nostra inter Mainguenoium filium Eveni dc judicio Dei .comniissum esl ui qiiotl verum laiebal,
Croteniaco, et lvonem quonriam JiJium Iiamelini, per duellum duorum virornm inter se pttgnanfium
nepotGni Galterii Groisnardi. Iste Ivo aimo quarto dala victoria-probareiur. Factis ergo;sacramenlis
episcopatus mei clamorem mihiiccit super iiseie- feria secunda priiiiie hebdomadae Passionis, <!ecer-
di.atc, ut asserehiU, sua, qtiam Gallerius patruus tavcrunt diti niulitimquc exlra civi:alem in insula
 Ui- EPISTOL/E. — LIB. III. 142
infiatos conatus lmmilitalem ,Romana: Ecclesiae, A quat. Pro revercnlia veslrse religibnis hoc iiijiisium
quse inflaia crepare el snperba premere novil,' ap- noii dicimus, sed justum esse penitus ignoramus.
,pe!la_mus. . .- - . Nam lex.Moysi non praecepii, prophetae non prse-
'
." EPISTOLA XL. • - dixerunt, sanctum Evangelium iiide siluil, auctores
Charissiuiis dontinis et prmcorclialibus amicis, domno ' canonum aiit noluerunl dicere, aut oblivioiiitracli-
Peiro Sanloiieitsiumvenerabiti episcopo , et domno derunt. Valete. , . ,
' Goscelinb Itonorabili -
ejus arcliidiaconb, Goffridus -.. . i5@ EPISTOLA XLJ.,
gonim humilis ~elfidelis amkus, salulem, serviiium I\ Iwnorab.li episcopo(268), fraler Goffridus abbas
ei diieclionein. . -"7 .. Vindocinensis, allodiarius aposlblicai sedis.et ser-
Pervenil ad nos, quod oblationes confessionum vits, non fucere aliis quod-non vull fteri sibi.
In*ecclesiaSurgeriaruni (267) nobis abslulisiis. Quod Domini papoe Calixti accepislis decreium,^in qua
si ila nos absenles, de hoe quod per triginla annos vohis el quibusdam episcopis aliis fuerat prasceplum
ntillo episcopo vel archidiacono reclamanie leiiuimus, ut rerum Viiidoeinensi monasterii, sicul £af urii qt;oe
aique Romanortim pontificum licenlia nohis con- apostolicae sedis sunl propriae, defensores esselis ot
cessum 255 est, exinvestistis, et presbytero no- adj'ut,ores. Et alii qiiidem omnes no.n vcrho nec
slro., quod nostriim erat, nobis nolenlibus,' conlu- B * lingua taiitum, sed opere.et veritale, doinini papoe
lislis. nec dileclionem'circa nos exhibuislis,-nec servaverunt mandatum. Vos atitem quae in episcor
(iileciibnis speciem. Vel^i iia" aniicos vestros beare •patu veslro nobis ablala sunl, cl quot, et qtiantas
p.oslis, novum genus beatiliidinis el dileclionis in- fratres nostri, qui ibi babilant, porlaverunt injurias.,
veiiistis. JJoc tamen si ah aliis hominibus contra salis audistis, sed aut noiuistis corrigere, autii.i-
IIOSagereiur, non dileclionis, sed odii opus videre- nime poluislis. Insuper etiam decimas salinaruiii
iiir. Si atiquid niali vobis fecisse-videremur, de- . vestrarum, quas moiiasteriiim noslfum, "palrimo-
huissemus prius.; admoneri, "ut-sic aut culpam, si niiim scilicel B. Pelri et ejus allodium, per sexaginla
adesset, nobis licerct hiimiiifer agnoscere, 1 aul annos pacifice noscilur possedisse, nobis auferlis.
si ^non essel, - raiionabililer excusare. Si vero - Unde dileclioncm vestram i<ogamus, ut quod aliler
aiiquid honi vobis facere potuimus, ei fecimus actum est corrigatis, ue qtti aposlolica proeceptione-
relribulioneni. quam ' Deus non novit, recipere nobis defensor consliliilus fiierat, videalur perse-
non opiamus. Unde vos, sicut dilectissiinos dom- ciitor,;et sic lupus Jiat, quod Deus•abnuat! qui
nos el amicos supplicilerrogamus, ne a vo- esse debuerat pastor. Nobis ilicluni est quia dicitis
bis-, de quibus semper sperayimus bona, quae- . quod Ecelesia nori debel decitnam darc (269).--Hoc
libel mala sentiamus , quia - vestra gravamina , . verum.esl, ubi Ecclesia nibil hahel in parochia al-
qiioniam amiei nostri praecordiale.s esiis palien-- lerius" Ecclesia 1, ubi vero Ectiesia in alterius Ec-
ter porlare non possurims. Si dicilis quod iile cJesiaeparochia possessioneni. aliquam 157 habet,
oblaiionem confessionis-habere debel cui pcenilens .vej qtiidpiam quod decimari debea.t; ibi Ecclesia'
confiielur, simiJi modo tlicere potestis ut obhuionem Ecclesiaedecimam Teddere dehet, si. illud juste pos-
allaris babeal a quo inissa canlalur, el oblalionera sidere desideral. lioc tenet Italia; hoc tenel Gallia.
morlni, a quo mortuus sepelitur, et sic ininister tbi enim novimus Ecclesias Ecclesiis decimas red-
noster loitiin accipial ul -iiibil oblalionum in eccle- dere, el niajores minoribus, el minores riiajoribus,
siis, quibus die- ac nocte servimus, nbbis- relin- ubi altera eariim possessionem oblinel.in jure alte-
Caranloiil fitiiniuis, scilicet missus comilis Stepba- versia. cum episcopo Andegavensi, uli observatiim
nus, ei defeusorinaleficae Gui.IJelmus,cum haculis est ad epist. 12 de qua inler Ulgerium episcupiuh
el scutis . defensor enim ihaieficae erali-ipso die el Ffomundum abbaiem corani Innoceniio II, ita
maleficatus a qtfibusriam incanlalbribus, ei qtiibus- convenlum est, rit abbas oblationes haplisierioruin
dam poiionibusherbarum iniliatus. Sed Slephanus, in ecciesiis episcopi Andegavensis remiilerel, epi-
de solitis Domiiii vero judicio confidens, vicior sine scopus abbali oblaiiones purilicalionum vel iiuplia-
. sui corporis dai-.mo fuil. Aller loto corpore con- ID i-um, ei alias, sicul aniea obfintieral, in posteruin
quassaio, suo uimium sangtiine cooperius, viclus (oncederetrSurgeriaruni Castellum nomen retinet
sietil in periibtis ab liora tertia - usqtie atl horam-- in episcopatu Sanioiiensi; de cujus ecolesia Urba-
nonam; Cum se movere jain non posset,- clypeo et nus Gaufrido abbati. Ecclesia parochialis. S. Marice
baculo evomitit quaeriain maieflca quae gustaveral, de Snrgeriis, elonines ecclesim,qitminfra lerminos
semivivus aliorum maniiius dcpoflatiir ,et longe ejusdem parochice conlhientur. ' y
lcmpbre languens deeubuil; incanlalores vero ejus (268) P: honorabili episcopo. Pelro eiiiem Sanlo-
de Ibnge stanies, qui el quaedam.praecanlamiria.di- nensi. llabuil et deeimas salinarum coenobium Vin-
cebant, niox lerriii fugerunl. Siepbanus vero laeius clocinensium, ut ex labulis .fiiiidationis liquel, in
el exsiliens eadem Jiora-cucurril Deo gralias refeiTe pago Pictaviensi ad Olonam. Quare dtibilari possei
ad lumulum sancli Eparchii, ubi piaedicla nocte an scripta sil.epistola ad Petriim episcopum Picta-
- pervigil excubaveral. Deinde reversus est equilans viensem, njsi compertum.esset Calixti lempore non
in civilaie ul sereficerel. Malefica vero muliis lor- Petrum Piciavis sedisse, sedGuilletmuiu Petri suc-
meniis ignorante coiriiie -mox excruciaia nec sic cessoreni. -• -
coiifessaesl, sed a Lribus mulieribus, quae cum ea ^269) Ecclesia non debel decimam dare. Non nc-
iuierfuerant maleficiis, cbnvicta est testimoniis. gabai episcopus decimas a riionacliisjure possideri,
Comes lamen ei pepercit el viiam concessil. ».- sed conteiiaebat ah ecclesiasticis non deberi. Quod,
(267) Obiationes confessionuni in ecciesia Surge- scile refeilil Golfridus. - - • .'
riaruni. Non dissimilis fuil Yindocinensium contro-
 us GOFFRIDI ABBATIS VINDOCINENSIS Ul
rius. Hoc facimus nos' Ecclesiis, et hoc Ecclesiaefa- A
/ siaslicarum reruin omnis facultas negatur. Clencus
ciunt nobis. Hoc eliam bonaevitaeet bonaememoriae aulem,,qui per laicam personam ecclesiam, sive
veslri praedecessores, qui vos praecesserunl ad si- -' possessionem ecciesiaslicam nililtir oblinere^secun-
dereas mansiones, fecerunl, decimas scilicel qiias dum Gregorium sepiimum (273), eEUrbanum (274),
sine judicio et sine audienlia nohis auferlis reddi- el Paschalem-\27S)"secundtim, excommunicalus esi,
derunt. Sed illi beali- ;viri forsitan idioioe fuisse ci ab ipsis etiam hosrelieus-judicalus. Vale; ei de
puianlur, quoniam charilaiem habuerunt, et vita- gradu in gradum Deusvos promolum habeat-ad ulili-
verunt rapacilatem,. cl neminem mole siise magni- latem Ecclesioesuoe.In vobis coinpleliim est, ut cre-
ludinis premere voluerunt. Non convenit malri Ec- dilnr, quod legiluf in Evangelio : Qni se huinilial,
clesioealiarum Ecclesiafum jura vel decimas ;sibi exallabitur (Malth. xxm, 12). Humilem menlem
usurpare. Parenlum est enim , Paulo leslificanle veslram nunc usque credidimus ; audiyimus humi-
Apostoloi thesaunzare filiis (}II Gor: xii, ik), lem loquelam; satis eliam humilem vcstem con-
non jquae sunt filiorum auferre-. Si tamen aliquid speximus: Isla utique omnia oportebifvos augere,
quod justum sitin pradiclis decimis vos habere - non Tiiinuere, ne yobis contingat_,'|j.||9 qiiod Deus
confiditis, Romarii ponti.ficis judieium vobis offeri- abnuat! Qui se exaltdt, humiliabitur (iii(/.).Quodliic
jiius,;cui soli de rebus moiiasierii nosiri judicare B ' novissime loculus sum , esl quideni proesumptuo-
licet el definire. El utista quoe dicimus vera cre- sutn; sed praesumptura aniica praesumptione.-Vos
daiis, nec deinceps per ignoraniiam adversum nos . viscera mea nostis, el ego vestra similiter.-Neci'o-
«ontraliatls offensam venerabilium Rbmanorum pon- bis, nee milii.muiua familiarilas contempium pariet;
tificum, Urbani ei Calixti privilegia (270) vobis f ed in divina jusiitia' assensionem nutriet. el- riiagis
transcripla mittimus. JNovitenim prudentia veslra, in Deo devolarii dilectionem.-
quod sine.periculo non dissolvilur sive conlemnilur, EPISTOLA __XLIIL! _ .
quod apostolica aucloritate firmalum esse nosciiur, Dxdcissimo domino el prmcotdiali amico, domno R.
vel, praeceplum. Valele, el,_dum J,'f§§, precamur, laudabitisvitm episcopo(276), fraler Gdffridus di-
noslram audite precem, si vestrara non vullis sol- lectionemet dilectionis servituteih.
licitari quietem. ' Concilium, ul nuuc dicitur, Romae (277)"celebra---
EPISTOLA. XLII. bilur, non, sicttl audieramus, Cremqnoe. Unde ani-
Domino suo el prmcordiali amico , I. honorabilis mtis meus vehementer periurbalur , quoniam illuc
viim episcopo (271), frater Goffridus abbalum. ire voJuntas domini papae cogit,sed asperitas lempo-
mhtimus ,- dileciionem-el diteclionis servilutein. ris el longioris vioe tribulatio dissuadet. Et lw.c
Iri craslino capiiis jejuniorutn ad vos venife non ^ qtiidem pro laiui - domini el magislri voliintate
possum, necessilate corporis occupatus.-.Cuin vero postponenda fuissenl,' si corporis infirmitas quod
a necessilale, qua deiineor, fuefo iiberatus, ad vbs jubetur fieri uJla ratione permitteret. Seipsum ex-
veniam tempore compeienli, de Pagano, et desuis' ponere morti,- nisi certa spe retfibutionis aeternae,.
jusliliam receplufus. Paganus ille, sicul dicilur, a nullus sensatus unquam fecil. Siquis-veroin secon=
vobis exposcil quod olim a- saiiclis apostolis inter- cilavit morlem, quam yitare debuisset, requiem in-
diclum est, el decrelis apostolicae sedis iiune inler- vcnisse non legitur, sed aefumnam. Cbrislus uliqpe
diciiur. Laicis enim, eliam religiosis (272), ut ipse" bajulare crucem jubet (Luc. xiv, 24}., non quoerere
jneljus noslis, clispoiienriarum ecclesiarum vel eccle- sepulluram. Vale., -. .

(270) Urbani el Calixti privilegia. Urbani Jiac de -nee enirii occurril, eui polius- ascribi que.al. Hoc
re decreium cilatum ad episi. 53 Calixli integrum pacto adjungi caeleris debel,A ad iHum supra
ailulimus ad lib. ii, epist. 28. , .; quae
-
scriptae stuU.
(271) I. episcopo. Goffrido suspicor CarnoLensi,
ad quem scrihens.epist. 50. Pagani eliam monacbi (277) ConciliumRomm.ACalixloII, anno 1125^Ap--
pendix Sigeberii, Concilium Romcecelebraiur, _pux
nieminil.Joffridumpro Goffridoinlerdum scribebani: inler regnuin ei sacerdolium-reformalur,- et jus hi-
atque ila vetus codex abbatem noslrum repraesental rD vestiturarum episcopaliumab imperalore exfcslucalur,
epist. ad Honorium : Locus ergo htiic epistolaede- labdicatur.. lloc idem est conciliura , opinor, ari
Jiebalur in calce Jih. u. - •• '. - uuod evocalus Ildeberlus, graves iir iiinefe difficul-
(272) Laicis eiiam religiosis'. Ex Symmacbi papoe lates nieditatur in epist. 76 : Maxime auiem hacin,
synodo m, lib. vi, capiUil.-2&4;Ivo p. xvi, cap.36, . iempeslale oralionibus tuis egemusfaiigandi Romam,
ei Gratiaiuis xvi, q. 7 laicis. ,
. (273) Gregorium septimujn.' In syriodo quo papa cardinalibus citramonlanis episcppis el ab-
* Romana,. balibus convocatis generale concilium in tt.rbeesl ce-
11
6>pist. el opusc. 2. lebralttrus; nbbis illuc profecluris lempus hieme 'su-
(274) Urbanum. ln synoclo Arveniensi, • speclum, nivibtts Alpes, iricremenlis aqum ,vinculis.
(,27S)Pascltalem. In sy.norioLateranensi. - imperalor, sedilionibus-civilas, exuctione palaiium.
(276) Episcopo. Rainaido -foriasse"Andegavensi, .
 ' -
m . . EPISTOLiE. — LIB. IV. . UQ
' "' 1@®
. - LIBER-OUARTUS. -•'--.
.; .-
EPISTOLA PRIMA. . - -- "A 7 iare. Hinc occasione accepta, omnia niacliinamenta,
bilcctissimo domino ac bealissimo Patri stto (278) -
)) quibus.polest ndtere in, inc exercel, cuisi non pfe
Hugoniomnium abbalum excellentissimo, Goffridus ts " fraternitate, saltem prb vesira paternitaleparcefe
filiorum suorum minimus,qitodpatri iilius, el do-i- debuissel. Velut alter Saul,- meJjuasi David fugien-
- - mino servus.. - '. ---''- tcm persequitur; nulla erga me fraterhilatis cqm-
Quid salutis, quidve honoris,~nullis rqeis praecc- >- passidnemovelur. Ego <e>V resisiere nec possum, nee
dcTuibus vel subsequentibus.mefilis,"piira dilectio 0 debeo, quoniam marisueludinenf vestrain offeridere
vestra mihi contuJerit, .'dum' sacpe menle considero.».- metuo: Et quia . me erigere conlra eiim nullalenus
qiioe pfq tanlis beneficiis digne, rependere valeamn . praesumo, veslra pia severilas, Iiumiiiler quseso, se
invenire non possum.. Quod tainen charius' liaheo,i, contra eum erigat, et sibiiiiandafe dignetur; neme
olfero meipsum, quippe cujus lolura bonitaie veslraa vesiroamore polius qnani; riioJe sriae magnitudiriis'
_ liansislisanimum. Sed quem bbnilas veslra sapieh-. !- premal. Si autem de me quefiiur, qfierimoniie suoe
ter hausii, imcm diligenlef sibi subdidit,- domnuss priesehtia vesira judex exislal. Vos seinper appella-
<27i))IIeiiricifsabba's ihipugnare Igl.-nonilesinil.. ;., vi, et arihuc appello., Sapientioe vestrae, jiidiciiTm
Antcquam habefel abhatiam, etposlea, boha quoa c subircidesiderd.Ambo filii veslri-siimus; ille<]uidem
- potuicleillo
dieere, dixi; ad lionorem monasteriiJ ii JI ofis professione, seri l^g ego,.Detis"scit qui c/irda
Cluniacensis nomeii ejuspraedicavi.-Illoruin etiamn ' -novil,"cordis devoiione. Non deberiius igiluriiivicem
liiimicitias, quibus procest, incurrefe pro, eo noii n . dissentire', sed honqrem et utilitaiem Cluniacensis
metui. Jpse vero milii confralri suo roala pro boniss iMonaslerii-quaerere concordiler, :vobis mulliplicarc
reiributt (280), relribufione videlicet quam Deifs s ahiicos, inimicos miligare; si neccssilas exigilfeis
non novii. Nescio qua mehlis- lerapestate agitatur,, paritefobviare,;Magii!B dtscreTibnisPaief,"ne aliler
etlh me servum yeslroe sanelitaiis sine causa inve-.- agat, compescite doninum iilum abbalcni, quem di-
-liitur. Terram, quaTn monasteriuin noslrum temporee cmit Iiomiiies ,ex longd lempore fuissc discdrriioe
venerabilium antecessorum , stiorum ,per lrigintaa amatorem, seniiiialor.erii.jurgiorum, pacisperlurba-
aniios-eteqamplius pacifiee et aposiolica auclori-- -- torem. Non aufeiat frafribtis nostris vestram cliari-
tate sihi firmatam noscituf possedisse, terris suiss fatem. ndri eos sihe uiililaie proyocet ad iram ; noit
quia vicind est, sibi-salis immoderate nilltur copu-:-' tribiiat eis contraiocum 'Ciuiiiaceusem, qiiera (28!)
(278) Hugoiii-abbaluml excellenlissimo. Singularee ' duni.Fuerunt el aliae pdstea complurcs, in quibus
prorsus.. saeculi hujus ornamenium, ordinisque suiii praiter consensuro abbalis Cluniacensis abbas.non
decus Hugo Chmiacensiuni ablias v. Ordericus Vi-1 eligebalur. Itaque tionvanalaus est, quam Clunia-
-lalis de Roberio, abbale postea Ulieensi: Cluniacumit C ( censium ordinl tribuii PascJialis ad ilugdnem scfi-
perrexerat, ubi liinc monasiicm phatangi llugo abbass ' bens.: Retigioni, jiiqiiil,, veslrm.per-omnipoteniisDei
temporibus nostris ipecicle monachorum decus prme-' -- graiiam sedis aposlolicce bejtighilas •gratulalur, qtto-
ral. Hujus tanto illuslriof laus fuil, quanlopraefeclti-- , riiarii pierisqui in locis, largiehte Domino per vestrm
ra diiiluinior. Annos enim praefuil45. Qiianli aulenr- \-i solliciludinis studiitm, ubi riulla fueral,inslil'uia,ubi
«nm feceril Urbanus II, qui monasticoe vitaeiiiilialiiss .dejecerat, per. Galliarum pa.ries est resliiuta religiq.
-ah eo fuerat,- declaranl quse ad illurn in ipsisponlifi- Ki Caiixtus II ad.Poniium abbafeiriy religionis mo-
caius sui exordiis inler alia seripsit Itis vcrbis.:: naslicae stiis temporiJiusspeculum, iii Gallia" docu-
Tibi ergq, sanclisshne, reverenlissime ac dileclissime e mentum Cluriiacense monasteriuin. ftiisse scribit-."
'-fr.aler,lam ex anliqua sedis aposlolicm famitiarilalee . -dus(.280) Retribulione quqm Deus non riovif. Marho-
qumn ex nobilissima ium, luique ccenobii religioniss Redonensis ad llainaid.um AhdegavoVum epi-
revereitlitij sirigularis a nobis debelur prmrogativd dh. scopum : Hcccest" relribulio impiorum, quam Domi-
lectionis. Esl prmlerea'qhod hos Jibi -non minus,- (. nusnescil, qua mdla vetribuuniur pro bonis.Nosltr
>
inoque monaslerio debilores faciat, cjuoniant per le. lib. i,-pplsl." -15; ' lib". n ,- epist. "17el'28 ;'lib. m.'
tnonasticmreligionis rudimenta suscepi, intuo cceno- ." episl. 10 ellO..; - - .
,7-'
bid per secnndamsancti Spirilus graiiatw.renatus. (%&i);Secundumparadisum. Sic-Fulberlus'episi,
(279) Henricus abbas. -Angeriacensis . ad quenrr 7i,adGuilIelmum abbalem DivionensenT; sua culpa
cpisl.3. Angeriacense monasierium in iis.hoc.tem- de veslri. ccenobiiparadisp se conquerebalur expulsum
ppre censebatur, quaea-Cluiiiacensi abbale regeban- Quod aulem lii de unb atque altero coenobio, idem"
itir. Taiila enim fuit primissaaculis fama.Ciuniacem-. Q £ alii.deomnibus recte institulis cffinobiis proedicare
"sium ut principes'alque-antistites antiqua juris stiii non dubilaiunt. Petrus Bleseiisiscpist. 13 : Jnxia
. cfieiiobiain eorum corpns et familiam copplare cerla-- senlenliatn cordis mei, _siparadisus in hac vila prm-.
tim expeterent.Quo in riuniero.Ooffridi ajlate. abba---- senli esl, vel iri clauslro esl, vel in schotis.'Sed ad-
lias diiodeviginti GeJ;s;i et Honorii II,- ad-Petrtim i nionet hic locus veleris-in hoc genere poemalii,
-vencrabilem littefis expressas vidimus': S.-'Maiijab's;. auctoris quidemadhue incerli, sed ut iempora fere-
Lemovicensis; in'Pago Arvernensi, S. Austrenioniii bamiiiinimeinsulsi : quod qnidem huiclqco inseri, •
Alauziarcnsis, Tiernensem «I Menaiensem"; in Picta- iit ex codice S.Jlelanii Redonensis a nobis exscri-
vico, Novi Hlonaslerii, Si Pcl,irMaileacensis, ctI . piunresr, fereht, ulsperOi. quos .ejus vitae laudes
S. Cypriani Pirtaviensis;,in.Cariurcino Figiacensein, , capiuni, non inviti". -" ' .
e.t S. Petri Moysiacensis. S.Germani Allisiodorensfs; ' -
in jEduensi, S. Mariae Viziiiacensis;. in Rolboina- , . Laris vilmjnondsticce. .
gensi, apud Po t<seram;' in Tarvariensi, S. Be.riini, Felix grex.hominum, quf Cbrisluriogma sequenlcs
et S. Ulinari; in Camera-e;.si. Hunoldi ctiriis; in Conteiriplis opibus nil proprittm reiinent.
Santonico, S. Joajjhis. Ahgeiiacensis; in Nemau- - Unius arbilrio quosReguIa saiicia coeicet,"
6ensi,'S. ^.gjdii; in llalia S. Benedicti super Pa- Qtiorum quisque suonil agil cx libilo.
 - GOFFRIDI AB8AT1S VINDOCINENSIS
la US
secundum paradisum vocare audeo , proclaniandi A mam.sui monachatus fidcm irritam fecissc videatur,
occaslonem. Et quae-olimampuiaia -stuit vestrae di- el vinculiim charitaiis, quo venerabilis prasdecessor
leclionis dulceriine, pullulare non facial sua airiari- vester, vir pise recordaiionis, domnus liugo sibi ei
ludine. Non separela Cluniaco, beatitudinis vide- monasferio Cluniacensi nos diligenier alligavil, syb
licetioco inonasteriuni.noslfum ; non inter .vds el hacoccasione,- quodabsii! rtimpatur. lllud vobis ve-
fraires nostros suscitel scanilalum. De me, quia raeiter dicimus, ulsi quid^iroadietus fraier contra
scahdalizari debeani, minime. Jpquor; riain et si nos egit, si lainen ad nos. vencrii,-pro" amore vestro,
omnes scandulizalifuerint, ego nnnquam -scandaliza- et pro atiima gloriosi viri dorinii IIugonis,-qui nos,
borJ^Mctiih.xxvi, 55). VaJeal duleissimus dominus cum nec servi ejus fieri riigni fuissetims, suos clia-
ineiis elPaief meus. rilaie filios fecil, illi toliimel foio cofdedinuilitntis.
. EPISTOLA II. 7. Siivero ad nos mininie vcniens oberiire^conienipse-
-Dilettiksiino-Palri domno Pdntio, honorabilis vilce rii; el priuia professlone, quam aptidjios fecii, vio-
~
abbali (282), frater Goffridus Vindocinensis mo- laia, alio in loco proflteri praesunipseril iiec priiiia.
naslerii humilis servusisanctm Bomanm sedis allo- ejus professio Deo grala erii, nec seounda quia nee.
diarius, ~purdm, _diiectionem, cl. purm dileclionis pti.i.a promissae slkbililalis exspeclaviifrueiuin, ei
servitutem. v .. B
" seeuuda, 1Q4 quae primam sui monachatiis-obia-
Quemdam monachtim iiostrum, Petrum Goscelini tionem ecclesiaenoslrse absiulii, habebii sacrilegium.-
(283) nomlne, ad vos venisse audivimus, J.@3 sed Quod si alicujus privilegii auctorilate inouaclium de
qua inlentione veiierit, igndramus. Quod si vos, noio.et regulari monasierio sine lieentia sui abbatis
vei loeiun vesirum .visiiandi gralia feci.t, Iicet cum vobis rctinere concediiiir, hujiis auctorilas privjlugii
licenlia noslra ficri debuissel, pro rcverenlia veslfa, coutra sancii Benedicli Regulani niliiur el aliud
vit iperare non audemus. Sed si e3 intentione acltini qtiam pfivilegium, quod Christus Dominus B. Pclro
esl ul l.jcum in quo secundae fegeneraiionis habitum ddnavii, coiiiinere virieluf. IIoc eninf privilegium
suscepil, relinquat, laudare non possumus, cum lioc fttii a Deo Peiro coilalum, ul quoe eranl solvencia
S.Benedicli Regula- omnino coiuradicat, et sanclo- solvefel, cl.quee liganda ligaret, non uliiominilius
rum Romanorum ponliliciim aueloriias,'qua palri- fideiE menliendi, vel se perjurandi occasionem pra;-
inoiiinm B. Pclri, mqnasleriuni viJelicel- iiostruin, beret. El quoniain quem S. Benediclus damnalionis
iiiiiniliir, sub analhemate interdicat.- Untle- sicut viuculis alligat, nec B. Pelrus solvii, hos solvere
charlssimuiri doniinum cl.pairem.huniiliier vos ro- non debemus, licei mulium inviii ei-eoaeii facia-
gamus, quateiiiis-ad.nos- secundumhiiinilem peti- r mus, in virlute sanctae Regulae,el auclorilate san-
lionem noslram fratcr ille nosler remittalur, ne pri- cloruni caiionuin, ilkunita, donecresipiseal, excom-

Cor quibus est unum, quibus indiscreia volunlas.
- Par cunclis habiius et cibus est similis.
Siciamen ul capiat quo quisque videlur cgere,
-^Eiasul-fragilis debilitasve iubel.
Luxiis aliest oronis, "peccandi rara facultas,
- Cunci cuiicioruni cum limeanloeulos.
Lex cqmmunis habet visas mox prodere culpas,
ULnascens vitium poena seqtiens resecei.
Desidiam fugiunl, labor uLilisoceupit omnes.
Noxia lorpentes ne suheant animos.
Conftisiimnihiresi, uhi fiuiit ordine cuncla, - ._
Curalur lolum, negligiluique nihil.
Necsolumviiae, sed consiat ei ordoloquendi.
Dispensantoeque maxima"cum minimis,
Kon nisi praescriplo quisqtiainioquifurve silelve,- .
Stal, seiet, inceriii, ortline qnisqtie suo.
Ecelesiae limen-noctesquc diesque frequciilani,
Ei sanciis precibiis-seqtie-StiosqiiejitvaiU.
Qiiid inoror, el vei-bisevolvere singula tenlo ?
esl aul animse.
Quidquid asunl opus corporis
Qtiid? qno I s';c habitant ui sit saccr ipse doniormn
- Elsiitisei mimcTus; siiffleiensque sibi. ,
11striiclura-doiiieslica pr;efert.
- Alria bis specie
QuadraTam
binis inrlyta porlicibus.
- -
eorporis ttsus
QiiiCiribiiSi-inrlusoc doinibus_,quas
Poslulalet quaria quaedomus esl Domini. -----
Dhcursam monachis, vilamdanl, etslationem. .
Qua vc-Iutincaulis coiitincanturoves. •
Qa Tiun prima donms seivat polumque eibiimqife,
- Ejusriemargiiineiili esl epistola prima S. Bernardi
Exquibus bos lefuii jtincla secunda clonuis.
Terlia membra fovet vexata labore diurno, " Cluuiacenses convolaral. Quo loco, et in libroDe
Quarla Dsi lauries assidue resonal..
PJurima praetcreo simiji condigna relatu
SeJ brevilerdxam; nilsuperesi, velabest.
His igitur procercs, hunc digmim lauje senalum.
- Exiguuih specie, moribuseximium,
Comparq formicis, quarum sludiosajaborum -
Turmula conveclal corpore niajus onus.
Qua?ne non possinl communem ducere vilam,
-Isdem sub laribus horrea parva locaiil.
Comparo divinis apjbus, quaecorpore paf vo
. Ingentes animas egicgiasque gerunl.
Uexagonis cellis quaemelle.Iiquenlia condunt,
Ulile miriftcum quae fabricanlur opns. . .
Quaediscipliuam, ,qu;ejura domesiica servant.
Quasquesimul reficii ingeniosa donnis.
Comparo sideribtis, quibtis au!a superna refulgel, -
Aeraqua? furvuni noclibusirradiani.
Quee semel imposiiamscrvant per socettlalegcm.
Quae soliios ctirsns el nnmeros peiagunl.
'
" Comparo gyranti sollemniter oTimiaCCBJO;
Iiisuper angelicis comparo spiriiibus, '
Qiii-semper Saiictusiriplicala.voce r.esnltant, '".
in lerris mouaehi quod modulantur iricm.
Sic cberubin ccelo, monachi tellure niahenles, -
Bnnmciaiii uni servilium Domirio. -. --,
(282) Poniio abbati. Cluniacensi, Hngonis. sue-
cessofi, sed Jonge dissiinili, ui oslendiiut qiue de
illo narranl Peirus Yenerahilis, ei Pelrus aller Picia-
viensis. , ... . -, -
(283) Pelrum Goscei.ni. Transieral Iiic a Vinrio-
cinensibiis ad Cluniacenses, illum repelit Gofiiidus,
ae sine suo eonsensu reiineri Tion_posse doc.et.
ad Robertum nepolem qui a Cislerciensibiis nd
pr.eceploei dispensaiione, ubi hoceiiam aigtimrn-
ium traetat, multa sunt cumverhls Goffriai C?H-
-
sentauea. ,
 "~
m '- EPlSTOLiE. — LtB. IV- - ISO
iiiitnicamus, ul nec communionem sacram vivusi A et concordiae ,sicut a nobisei-a vobis conslat esse
percipiat, nec mortuus sepulturam. Unum preelerear slatutum^ niliil 1@@ penifus hassiiaiiles.j Nori eiiint
"vobis mandamus, quod simplicitatem vestfamigno- . lales stinius qui aliud promplum in lingua, et aliud
rare non cfcdimus, quia unuiiiquemque- paslorem clausuin inpeclore babeanius.
— ," - , - , .
•decet oyes -p.ropria.s.cdnservare, hon Taperealierias, . -EPISTOLA-JV. .
QuoxlSialienasraptieritj-Juprconsueiudinem habei, Domno llmhrko veneraSiti- Angeriacensi abbati,
nou paslorisi Si qtiis iterumauctorilaieprivilegii sai - doinino el amico, fraler Goffridus a Deopurm veri-
talia posse confilelur, eadem-auclorilalc, quod non tatis cffectum, el a se vermclilectionisaffectum..
senTinavitcoIIigere, aliorum vlJas, c.slella, el eivi- Loculionem, quamde. causa Dei-habuiiiius ad-in-
laies obiinere, paTribus snissnblrahere filios, suasr vicem, labialeiiT-ex vesira parte fuisse arbitror,
hominibus tixores. auferre. Qnid 'pluia? jomhem -hon praecoi-dialem. .Unrie vqs minus -vigilanti verbo
alienam subslanliam -suam facerese posse confiJea- -usIim."doleo,-el glariiatorium spjrilum (28S) habere
tur. PriviJegiiim uiique ""pfavilalis I@g pltirimiim intelJigo. Ego lainen, Dco vojente, quod dixi, inci--
liabet,-et niltil penitus riiyiifaeJegis; cujus auclqfi- - piain, ct qiiodincceptum fimrit,ipso-largieiile per- _
las suosinprimis observatores-reosiacii, et proxi- ficiam. Valel.e; t!l si; qua sunf-in vobis„ catiiolica;
iuos oppriniitinnoceiiles. -Et qu:c.ui!(jue privilegio, ^ pietatisviscera, roihi et iii verilalc rescribite. .-
" . EPISTOLA
'conira privilegiurii quod Cufislus-conlulii Peiro, fa» ''-; --' V._; -' ;'T
fere conaiur, quasi _prophefa ^Joceiis^niendacinm Diteblissimo Palri et ."dominoHainrico hongrabilis
-jcomprpbatur. Ctijtis vocem, falsam bealitudinem viios abbati, frxtter Goffriditscum dileclione salu-<
-el veram miseriam proleslaritein, duTii animai^c-" icnu - - .: 7 . "7 -
quunlur Ghrislianae, pcriclitanlur. r," ;" . - Fcretluorum m'eTisiuni:jamproeleriit spalium, ex,
-."__-- EPISTOLAilt. quovobis usqiie Piciavim_riostfuiri transmisi'(286.)[
- sigillum, siculioeulus fueram vobiscum. Et ,quia ibi.
DHectissimodomino suo Hdihrico (284), vilce-venera- • inveniri niihime potuistis quod iitnc libenlcr fecisr
. . bilis.virOj-Goffridus Vindocihensis monaslerii 'cfita- sem,- usque atJ Quadragesimam facefe hqn possiifu.
- liscunque servus,~eamdemquam sibi opial saluletri. FacuJtas
utiqiic faciendi.quod vobiscum face.redispq
Quae mutuae charilatis.affeclu nuper_a.nobis suut suerani, niihi sublracla cst, ndn immulala 1@7-
= constitutn, multis modis postea iinpedire voluit ini- voluntas. Peeuhia etenim mihi-nori suppelitT gueffae
.micus. Ab ipso quippe, utaestimOj fralribus nosfris ' imminent-et-asperitas tehiporis inleriiicit. .Valete; et _
stiggesluuTest ut conlra.ea recalcitrare debcrent, c quod fratres] noslri qtteruntiir, _-quod apud abbar _,
necpacisdileelionisque a nobis conslitulse viriculo ; liam veslram.minus regularis hmiiianitas cis impeiir;
paterenlurasiringi.Atbenignus Deus, qui maJignum ditiir, aghoscile; et qiioilaliteffactumcst, si placet,
eiiam in superioribus. jEgypti Jigalum tenet, ita Jo- corrigite. Desusceplionelfospilumvobisscripsissem "
'
rissuae poienliae iUum~colligavit,urquidquid discrir- sdd doccre Mineryam riovi snperlluuni. 7
iiise acdjssensionis fralribusprius suggcsseral, Jia- -"'-.- -;' EPIST.OLA-VI.
bere vires non potuit. Unde . preeseiitibus liileris Joannivitm venerabilis abbali (287) Gqffridus' abba-
dilecTionehiyestramadmoneo, ul usquead proximam ium omnhtm minhnus, in omnibus misericordiler
' '•
festivilalem B. Mariae.quacunqne die volrierilis jn agere, .- -"'"- - '
"t:apitulurii nosirum veniaiis, de. confirmniioiie pacis - Huic fralri,
rjui necessitaLesimul ac volmUatcad
" - "
. . (281) Hciinrico. -Abbali .Angeriacensi, ad que.m rem jurgiorum, pacispcrlnrbojorem.
eliamlvoepisl. 253.AngeriaciimSaiiionuiiia.ri
•
Vulio- (286) Piciuvim transmisi, Flodoardus Ghronic.
camflnviiim oppidum olim dixertinl deinrie lilterulos aifno 95S. hi.Aquitaiiiam-profeclus, urbem Piclavim
nmtalione A.ngeliacum, eLS.-Joannemde Aiigeliaco, peliit. Lib. ii, 21.,Andetjavhn cqnduci faciam. Petru.s
-
"posiquanreo delatum esl capulpraccursoris-Domini, -Blescnsis.Episl. 15. tolafere in lacrymas Auretia-
iifoiiasieriuriiquea Pippino Aqiiilaiiise Tegc conrii- his e^Jneret.-Aureliamm, Blcsim, Piclavirii.ejus soc-
- ttiin, ut babei veuis narralio ati calceni >oper_tiniS. rv euli elJ proximoium =scriplor_essingulaii nuriiero
Cypriai!i.vAriemarusS..MartiaIis monaehns : Pippi'- lisuTpabaiU.Eiiairieriubi aliquid In his locis esse^
nus rex -Aquiltinim,Ludbvici iniperalorisfiHiis; jussu N iujliicri sigiiificabiiiit."Aureliahis, BJ.esis,'Amlegavis
Patris montislerium 'S. -Joanriis Angeriaco. mdilicciri piurium ntimero "dicebant. F.tilbbrliis, titquirieni lo-
fecit. Priscam igiiuf "appeltaiioriem cum novii re;i- genritis esl , in epistola 115 ad Rober.tum rcgem ;
jniil, quod in-paiieis iil gf.nus facluin esl; nam in sed audilo quod Anieliunisln civitale videlicet inceii-
aljis prioraTioiiiina plane "sileril. Utmoiis IiidiciaTus dio vasiala cqnsilium habiiurus sis, mir-or et paveo.
in S. Floro apud, Arvernos,,CeiUula ih S.' Ricbaiio No'stcf,'epist. i.i::"Anclegavisncgoliu~ma_cturf sumus.
aputl Ainbianos,-Segesirum in S. Sequanoapiid Lin- Eodemqtie mddq Tiironum, et;a'-Turoiio dicere solei,
jrones,Cessato in S. TiberibapuriSeptimanos. Calu-" el Turonis esse, ae Turonis lcqui. .-'
liacus etJSovigentum in S. Diqnysioet S.-CIotioalrio (287) Joanni abbati._ DoIensi_,iil doctiit hos elen-
apud Parisios,- et aliis iiintimeris.Moriasierium pofi'0 clius Coriicis.Cenoiii.aiiensis. Esi aujem_Doleiise.sen.
- Angeriacense instauratum ppslea ei_redriilibus au- Burgi Doiensis illuslre- monasterium-in-Biturigilms
- clum est ab
Agnele fundalrice Vindociiiensi-,ct iiova ab Ebbone-Toparcha, Carolo-non Calvo, ui quihus-
..bas'ilicfl,-aniio1058'Golifido abbale , AfiialtJi, qui dam yisuiriest ,.sed-simpliceregnante, iisdeiii fere
-Vindocinensi dedicationi tidfueraL,succcssore - " -conse- quibus Cltiiiiacense-ieinporibus conditum. Fuit et
crala. . _ ..." Dolej.sc 'alind cosnobhini iri Armoiicis in episcbpa- '
_ (285) Gtadialorium spirilum. EpisL.l. cieeorieui ; lem, postea catbedraui conversum; quoe DoleiifJs
Pominuin illum abbdlem; quem dicunt homims ex EcclCsia'lyoni cpisl.'.170. . ,. , -
Jontjo tcmp'o'rejuhse discorilim crinatorcm, seniincuo-
 fol GOFFRIDI ABBATIS YINDOCINENSIS 15-2
vos, sicut ad sp.riltialem palrem suuin reverlilur,. Aexbibens; vocibtis quas in eo defoniiis formabat
necesse est ut niagria" misericordia suffragetur. tenacilasfnos subsannandodominos vocans, daemo-
Mullum quidem peccayit; quod ejuslingua satis coh- • niacus J@@. monachus ille clamabat; Quoinlralis?
venienler loquitur.Unde .si vesirae pietati placel, ' Prior abest; nibil facieinus vobis; non habsmus
magis dignusvenia, qiiam cum eo el ipsi-postula- etiam spaiium, in qtio duodecim equi vestri (290j
iniis esse videtiir. Valeat igitur apud boriitalem ve- valeant collocari. El locus slabulorum suliicienler
slrain hujus poehiienlis hutnilis el vera,ul.credimus, capere poteral, el "adbuc.polesl equos viginli. Qui
confcssio. Valeal eiiam" noslra pro eo devola ei cum hoccel alia mulLaexpiilsoria verba ab.eo ditt
eliariiaiiva supplicatio. Super omnia.aulerii hoec, simiJiludine tanlum paiimihe siipporiassemus,iicei
consideretur.a vobis pii palris revertenlis- filii pia in corde rioslro aliud versarelur, impaiientioe lamen
suscepiio, qui inJonginqiia regione parlem subslaitlioe, flammam ratlone supprimente, diximtis sihi : Fra-
qiia;nacc"eperai,riissipavil luxuriosevivendo(L«cxv).- -- ter, noli eontrislari; viries quia pluvia nos urgcl;.
I6SEPISTOLA Vlt. jaiu sol oeciriil; nccessilas admonei, hospilari; panenv
Vileclo in Chrislo Palri- Guillelmo hdnorabitis viim el vinum,. piscem et caseum nobi.-cum poriamus;,
abbali (288), Gbffridus Vindocinensis monusterii ememus lihenlcr caetera quae non habemus. Sic lan-
humitis servus, Itospiiatilatem, pcr quam muiti B dem coepit alroeilalem vullus pautaiim deponere;
" aJiquaniulujn lcyare supercilia, el "quosprius quasi
placnerunt, nullalcnus oblivisci.. ...
Qitoiiiam ulilitati proximi lanquam nostrce provi- clausos leimerat' ocuJos,.iiioiislrare-, deinde nobis.
dere, ipsa evangelica proeceplione' monemur, quod .dignalus eslloqui; nobiscum eiiam, sed mullum ro-
lionori et bonae opinioni, monaslerii noslri conlra- galusvoltiil refici. Panem et viiiuin, quae nos habere
riuni esse cognoscimus, vobis celare nec possumus sciebal, cl quoe longius ferre equos gravabat," nobis.
JICCdebenius. Cum-nuper Saiilonicuni ireuius, sicut oblulil; ffiiium el. aimonam, quibus ahiindabat, et
priiis vobis nos- illuc iiuros dixeramus, meltienda nos prorsus. indigebamus,.peniLus-denegavit. Valete
repenle tonitrui el coruscalionis lempeslas exoriiur; el-discipulum Satanaa. qui cliaritate "conditunT or-
dincro sua amariludine insapidum reridit, ne am-
qua vehemeiUer.lerrili, el fevcrbcratiqnibus gran-
loris monaslicos severitalis'alligale.7 -
tdinis, el pluviaeiiiundalionibus non mc-diocfiler fa- plius noceai,
tigati, ad obedieiUiamvestrarade Pimf (289)_,quaur 17© EPiSTOLAVIili'
obviam-lmbuinuis,. hospilandi gralia- diyeriere. di- V'enerabilibusdominisel frdtribus Guiiietnio S. Flo--
_gnum duximus. Ubi valrie indignum obedieniia re- reniii abbati (291), el Bernardo abbati S. Sergi?,^-
periinus rooiiaclfum Garinum cellariiini-domus, in- P ( Goffridus.Vindocinensismonasleriiservorum seruns,
' Jiitmantim "videlieei.bominein el avarjliaj servurii. Deum et quffi Dei sunt, perfeclo corde diligere, et
Qci qtiando primum priroam domus porlam intra- qum c.ontrailluin fiunt in mundoperfecto odiohabere.
vimus, grtmriire coepit, et nos torvovultu, et obli- Si veraecliarilatis vinculo in invicein alligati su-
qtio oculdrum lumine inspicere; postea -vero.indi- mus,clsi fervore Spirilus sancli accensi coutra
sciplinata verba proferre non dislnlil, Detim non tortuosum et subdolum ilJtmi (292), qtiem noslis, ne
iiieiueiis, nuliam nobis,. nuilara orriini revereniiara, , animae-noslrifi cum popttlo Dei pereant, pugnare-
abbali. rioe de Pinu ofdinis Cisterciensis. : ' "
(288) Gitilletmo Salmurensi, hoc eslS. Flo-
reniii ad Ligerim; yiro, ut ejus coenobii moniinenta (290) Duodecim equi "vestri. Numeroso equiiaiu
iraduni, genere ac feligiosis moribus insigni. Fr.iter ' slipaimii iler facere solitum Goffiidum indicani -es,
cnim fuit Dolensis Topsrchae;*qui in ejtis graliam quae scribil.Jib. i, epis'..."8,adPaschnlem, el lib. m,
laulam S.. Fldrenlio ef provenfibus opimam apuri episl. 16 ad Ilrieberlum. Nimirum is Ecclesiaesplen-
Dolum obedieiUiain dicitur obtulisse, pr_efuil aunis. dor ct opes tunc erani; neqne lamen imniodicum
48,' usqne ad-excessum fet;e Paschalis II.' (lixeris in Qoffrido,' qualem in alio quodam abbale
(289) Obcdieutiam de Pintt. Id esl prioralum paulo merito pefsTringilS. Bernarrius in Apologia ad Guil-:
inferiiis Quo itilraiis? Prior abcsi. Ecclesias, cellas, le'ninm al.Kaiein : Quod enim, inqiiit, ut cmlerata-
allaria, qua? monasletio, vel majori cuipiam Ecele- 'D ceiim, specimen humitilalis esl, cum tauta pompa el
siae parenl, quia ejtis.iiulti etimperio reguiilcir, ejus equitaiu incedere, taniis hominum crinr.orumsiipari
ioci olicilientiiis.yocabaiil. Sic lib. i, epist. 9,lib. u, obsequiis, Tjualenus duobus episcopii nnhis abbalis
epist. 52 et lib. v, epist. 38. Fulberlus epislll : Alii mttltilndo sufftcial? Meniior, si non'vidi abbalem 40
cino. Vkianus scilicel et Durandus, ambo prmposili equos, cl eo amplins in suo dttcere comitalu. Trjginla
siinulantes acl obedicnlias suasse vetleexire. In epi- equos mii episcopo concerierel; qiioipauci hodie
slolis poiiiilictim passim m Urbarii II : Urbanus epi- alere possirii episcopi. - .-.-'
scopus arcliiepiscopis, episcopis, in quorum parcchiis (£9.1)Bernardoabbati S.,Sergii. IiTsuburbio Ande-
prioralus el obedientimEcciesimCtuniacensisexisluril. gav;e civilalis. Numcralurin litteris Hngoriis lc-gali
lilgerius cpiscopus Andegavensis ad Sugerium de inler abbales, qui Fulconis comilis absoluiioni ad
eleciione Roberti ahbalis BurgttJiensis :'Sane vene- fueruiii, Befnarrius abbasSS. Sergii et Baccbi, sic
rubilis ac religiosus ejusdeni loci convenlus, qui ad enim boc monasieriiini iiiterdum appellant; iiiterr
fesluniloci illhis eiiam de remolissimis obedknliis rium SS. Sergii eLMedardi, ut in diploniaie.Cbilde-
convenefant, fesiindverunt eligere sibi inPalrem et herii III regis", ad cujus av.iim ClodovaeumII origi-
pastorem unmn de visceribus monasterii sxti, Rober- nem snam j-eferuntmonachi S. Sergii.
inm virum magnum. Hinc el. obedientiarii obedien- •- (292) Cqnlra tortuosum et subdolum illtim. Rainal-
liarum praepositi, ul in lilteris' Innoceniii II : Prio- dmn elecium Andegavensem, cujiisbic noiiien prce
res el obedienliarii Cluniacensium fralrum. Cselerum indignalione- supprimil, setl nominat epistola se-
in pago Pictaviensi, proeler bunc prioralum S. Fld- qoenii. De liiijus cleclione " dicluin est episi 21,
Teutii,a Piuticlram nomen geril monasleriuinS. Ma- Jib. III. .'-
 ibd EPISTOLJE. — LIB. IY. 154
. cJecreviiiiiis, ejusdem Spiritus sancti Igne, magis ac; A K referre non possumussed illud firmiler eredamus,
- niegis igniri de die in d.iem debemus.-Schrius
qni- el cfcderido asscramus, quia quidquidfecifelperlu-
de.n quoniam non omnibus bene inchoanlibusaeier- li(, lolum nGslraesalulis mysierium fuil.Faclus esi
iis beatiluiliuis prsemium i-eprqmitlilur ;.sed-illis_sb- homo de Virgineinalre, cum DeusesseL; opprobr.ia,
lunmotlp, qui perseveravetint^ haberq concediliir. irrisiones, convicia, tribulaliones, ilagella, percus-
Parum enim vel nibil penifus esse monslralur; bene . siones,. infidelium - spula sustinuil: cruci clavis
aliqiiid inchdasse; quod imperfeclum diniitftur. Hoc affigi, spinis coronafi, felle cibari, aceto .potari, -
eTiani apud sasculares magna irrisione,;dignumvide- laiicea yulnerari voluiL; et gtisfans morlem "ad ho-
lur, ctim aliqtiis eorum-quidquam incospiL,qriod ad! -ram.oeiernae'moriis .vincula solvii.'Quid, fratres,' '
finem niinime perducit. Siitaest, imo" quia ila est.,. aliud Jiaec agendo -nos docuit, Jiisi ambulare vias;
-in negotio sseculij-Jiquet profeclo quales esse debea- quas pribr-ipse ambulaviL? A.mbulemus igiiur vias
. inus iu nfgotio Dei. Naiii siilii, qui muhdum etiea ejus, el se-quaimir eum, siciit frequendum sedoeuil;
quae.niuiidi suiit, diligunt, de-opere suo' si imper- qiienr qui modq sequi,iiolueril,,i_!lum pfoeul dubio
. fecluin relinqjatur, sic erusbescunl :,:qnanlo inagis : sequelur," cujus poena-fine cafebif. Sed quomodo
:iios, qui Deum, et nuoe Dei sunl, aiite-oinnia-el-sii- Deumiae.Ddniirium nosirum -sequimur;' quoinodo
. per onroia. diligere debemus/erubescere possumus, B D ejus vias ambulamus, videnles abominatiohem stan-
_ si ejus optts, quod iiiccepinius, iniperfecTum rejin- tem in Ioco sancfo, sl tacemus? In loco sanclo abo--
quamus?|7|. Dileelissiini, si nunc ih Dei opere : minatio siare.videttir,' cum in sancla Ecclesia abo-
tepidi, vel negJigehtes exislimus, -et quasi sub-spe- minabilis quisque, nemine conlfadicerite, 173 aI''s
-cie simpliciialis adversariis Ecclesioe-suae resislere ; dominatur. Qui boc yidel el Lacet, maledictus a Do-
(jissifnulamus, yerendum nobis est -nein die magnf; mino esse perhibeiur, dicente propbela •'Maledictus .
; el formidandi valdejndiciiillum conlraritim sentia- qui prohibet gladiumsuum a sanguine (Jer. Lvin, 10),
rous, etillo incfepanle cognoscamus nos slullai id est.vocem suam a'-peceali increpalione. Si illi-qui
simplicilatefuissedeceptos.-.Tunc fofsitan-in conlu-s' quodlibei maliira ndn increpanl, maledici a Domino
-nieliam rioslram, .qtiod absit, -vulneriim suorumi iriej-entur, quanto graviprcm'maleiliclionem incur-
cieatiices denudabit, dicens: 0 falsasiriipliciiate i Tunt, qui abominalionem lacendo augmenlant, per
decepii,:baecpro vobis ipse.pertj.ili; et quanr vicem quaih sine dubio plures foerianlur ? Abominalioncm
. inilfi rependislis; qui semper. bdmines Jaudari ac' quippe salis augmeiilatVqui, iri quaiilum praevalel,
venerari oceultandoverualem proesiimpsisiis? Haec'' eam non ampuLal- Orium qsl certe moderno terii*
omnia, ne coutra nos in-judicio suo Dd.minus pro- pqre.-nofum genus-abdminalionis; jamincipitre-
Terat, non mediocriter formidaredebemus, qnoejam *-" *
gnare filiusperditionis;ct quodolim quasi in occulfo
ex_parteper ejtis minisiros annuniiala esse.cogno- faciebal, nunc- palam operalur myslefiuin iriiquita-
-vimus. Ex leslimonio enim Scriplurae.divinoe didi- lis. Qucra coritra qui Jegiiiine cerlaverit, vere coro-
citaus quocl s'i propter personain hominis verifalemi nabiliir : et yelut, altef- Ilenoch vel Elias effeclus,
- reiicemusjipsmii, qui eslveriias,Christum negaritus. licel inariyrium "obhoc non consequaluf, marlyrum.
Qtiod eiiam proeuiniia simplicllale.qttidam damnarii lamen iinmorlalilale g!ofilicaI)iturr El uf advcrsus
merentur, in _Prophela siperie monslralur, ubi sic-; praediclum rieqnam fortiofes aniihds-Jiabeamus,
-nl oves in inferno posili meraorarilur (P-saL, XLVIH, , quid Moyses, cuin qtiosdam, de "populo Israel pro-
15). Ovesibi, non propler veram innoceniiani, . clives ad pecc.indum coiisirierat, clicataudiamus :
sed propier inhonestam simplicilalem; quaihalis > Si quisesl Domini,juhgalur mihi^occiddt vir fralrent
iesislere noJunl, vel nesciunl.homines appellat;', el ciinkum et proximum sttum (Exod. xxxn, 26, 27),
quos sine fine perituros.' esse denuntial. Et ideo) Frairem quippe,.el ainiciiin, et prqximurii suum Inr
Tejecto simpliciialis -ve.lamine,.palam Joqualurvcri- terficil, qui, cum punienda ihvenit. neque eis quos,
-iaiem, cum Prophela dicenles.: Quis^consurgel no-- per «ognatidnenrdiligil, parciL Siergo ille Dei dici-
l)is adversus' maligridnles,-aut.quis slabit nobisCum ) ^. lur, qui eoritra delinquenteszelo"divini amorisexci^ ,
adversns operantes iiiiquitaterii? '(Psat. xcni,"'i-6.)) laiui<,profectose Dei esse denegat, qui eorum pra-.
liiiid Aposloli su!)jungenIes:.SJ Deus pro nobis, quiss vas aclioiiesincrepare recusat. Hinc itaque facile-
conlra nos?(Rom. vni, 51.)Nos %\j% (ales siinius, imo) advertilur quid ambilioso illi a-Cbrisli "fidelibusde-
iales esse debemus",qui laudes hotninum non afle- beatur, cujus ndmeiuprae Ylh indignationo sup-
ciemus, neque eoriim viluperaiiones expavescamus,, pressimus. Nam quo proprio nominedignus hahea-
quoniam qui Ir.qusmodi.sunt, jnxta aposlolum, ser- lur prorsus neseimus. Illumullque.ultra modum
yi Cbrisli esse non passnnl. Unrie el Propheta : Quii "maliiiosuin esse, a puero fama rcferente didicimus,."
hominibus placent, -cdnfttsLsunt (Psdt: an, 6).Si i -et exparle."per nos cdgnovifrius. Et -quja-hiiiicact
fqiTc qiiaeiirifus, quid pro Deo agere",vel pro.ejus5 atigmentum ihiquitatum' suaTum conlfa sanclara
iio-.iiine pali dcbeamuSj quid ipse egerit, qttidve pro) Ecclesiam afle Simonis Magi niti audivimus, lililo
. iipbis pertulerit consirieiemus, el sic qtiitl pro illo3 valde est,inio. necessarium, quatenus aiiclbrilalo'
siimus acluri. pJenius agnosearous. Omnia qtiidem,, Simonis Pelfi cj in faciem resislamus, Cui si pro
qtice prq nobis Dorojnus in.muiulo egit,".efpertulil t cfficii loco v.ehemenier non resuterimus~; curo ipsa
 -155 GOFFRIDI ABBATIS VINDOCINENSIS 136
Simone Mago, qui hoc igenus iniquilatis primus in- A Non enim diabolus tanla polerll auferre qu.anta vo-
venil, nos habiluros porlioncni, quod Detis abnuat, bis poleiis esl Deus.restaurare. Nihil tamen pro liac
nullatenus duliicmus.Nam quid prqdest nobisorare? causa amiileiis, el de manu Dei merceriem 170
quid prodesi aliquando jejunare ? quid etiampau- - recipieiis, sLpro ejus " fide el nomine consiaiuer
pefes recreare ? vel qtiaelibel alia-bouilalis oper$ egeritis. ". _ "
exefcere, si'Simoniacam hieresim a-finibus nosiris "
: . EPJSTOLA X
dissimulamus repellere ? Quoe,ui B. Gregorius dicit, Goffridus Vindocinensis monasterii Jiumilis servus,
anle omnesalias iir snncla Ecclesia subdola fraurie dilecto in Chrislo Pctlri Archembaldo T295) S.
irrepsit, el quasi prima ei maxima Eeclcsioa casli- Albini abbati, fralres sibi commissos ditigerc, et
tatem foeda nimiumpdllulione coniariiinarepraesum- eorum.vitia odio Itabere. _ - .
psit. Igitur in.Deum, et propter Deum rogamusvos , Ex lesiinionio divinoe auclorilatis didicimus quo-
el obtestamur, si liabere paiiem in Cbrislo vultis, iiiam deprofcctu proximi,"siciit de nostro, debemus
iina nobiscum summoperelaborelis,- ut lam s;eva gralulari, ei de ejus del'eciu,,iaiiqnani de proprio,
pesiis, quaeperseepediclumhaereticee prayilalis roi- tribulari.IJnde de qupdara fratre vestro, Joscelino
in pariibus nostris diabolica' suggeslione nomine, veliemenler iribulamur-;-in quo nonsolum
" nislrum
emersil, non quidein gladio feirri, sed glariioJSpiritus.^
." loesam esse charitaiem cognovimus, sed defunclam.
siincti peifitus computelur, ne nobis lacentibus in In diebus.is.tis, cum monaslerii-noslri necessiiate
Spirilum sancluin- peccelur, quod neque hic, neque; cogenie, juxta Maironem (29G), ubi obediens sibi,
in luluro saeculo. remilielur (Matlh.-xu, 52). 175 ^elnon Deo ille commoralur, iransiium fecissemus,
Valele in Doiiiinosemper; -iter-uni!dico : Valete.Et misimus ad eum, ui indoraum B. Albini eivcsiram
cohiumax ille, de quo agiiur, sential nos_Dei vir- nos -bospiles susciperet, deprecan:cs. Verba, qu;u
tnie plus posse qtiajn possil ipsc "Simonis Magi im- his, qui a nohis missi fueraiU, Tespnnderit,, inala
pia arte. quidem el omnino indisciplinata fuefunl; sed facta
TX1STOLA 1X.~ salis pejora.- Omnia quae ille eonversus avefsus in
Guhlelmo s.ancti Florenlii dlfbali, et -Guillelmo arclii- nos prolulerit, vobis scribere.noluimus, quia. Ion-
diacono (295) fideli suo, Goffridus V-indocinensis ; .gum esset, et" in nulld veritatem loedere volumus,
mpnasierii.indignus servus,- prospera niundi despi- quae vix in longiloquio illaesa.servatur. lllud Tirmis-
- sime leneniur
cere, el nulla ejus adversa fonnidare. quia dixit quod nullatenus nos susci-
Rogamus vos, et perveritaiein, qtiae Ciiristus.est, perel; et poslea noii b.ene devotus coinplevii. Ihec
obleslamur, ne in causa Dei,quam contra Rainal- P r veslrae dileetioni- de^ervo avariiioe conscribenles,
dum inspiranle Spirilu sanclo assumpsistis, aliqiio, - noii noslram, 177 sed ^charilalis injuriam vindi-
modo delicialis. Quod siieceriiis, Cbrisium, qui esti cari deposcinius. - -
""
veiiias, pl-ane abnegaslis, et Ecclesiain siiairi, quee. ". EPISTOLA XI,--
onininocasta debet esseeiiibera, sseciiIariLaiisCOIF r Goffridus Vindocinensis monasierii humilis servtts,
cubinam et ancillara cum-periculo animaruin ve- dileclo in Chrislo.confralri Arcliembuldo S.Albini
strarum consliluislis. Praeterea eliam omnibus ami- abbati, peccata delinquenlium rion dissimulare; sed
cis veslris, quod evenire i;p:i creclimus, menriacesi ' mox ul oriri cmperint radkilus ampulare.
facii eslis, «l eoruin inimicllias mefito incurristis. De vestro Joscelino (297)cgnquerenLes vobis scri-
Non est vobis timentlum,- quia multos posi Deiimi .psimus, ei.ut de illo inanifestam juslitiam Deo.el
bonos adjutores babeiis. lnter quos me el ahba- ordini veslro facereiis., diu auscullavimus, et adbtic
teni (294) S. Sergii veraciier repulare poieslis, qiiii auscultairius; et nihil a vohis actum .super hoc au-
inalleinus vivi excoriari, quam buic tanloe.coii- dire potuimus. Uifde inanifeslum est quia aut
sentireiiius abominalioni. Valete; el subslaniiami auresnoslroe surdae sunt, et audire non possunt, aut.
temporalem nullaienus ob hoe limeaiis amittere. . . raanus veslrae conlractae, el ad exercenda jura jus-
- (295) Guillelmo archidiacono. "Anriegavensis Ec-. r^ abbas, vm Idus Febfuar.
"[
clesim, qui-ctimSlephaiio riecanoRaiiialdi eleetioiiii (296) Juxta Maironem. V-eluslissima monasterii
praecipue refragab.ilur : ulerque poslea eidem amicii S. Albini possessio curtis Maironis in pago Pjcta-
ex infeslissiniisfacli, quo noniine t-.ixanlur, in epi~ viensi, cum ejus partem a primisAnriegavqriiiii co-
slota Marbodi : mul.iplex esl Anciegavensis malitia, railibus usurpalam, a Goffrido grisa tunica, Widone
'mulios Sieplianos liubel, mullosWitielmos. fralre ejusdem ccenobii abbale, resli.luianf anLiqiiai
(291) Et-abbatem S. Sergii. Bernardum, de hac tabulae testentur, Andegavis daloe anno Domini 966.
abbalmii coutra Rainaldum cnnspiralione, Ildeber-, Lotbarii regis xv. Maironis ctiam caslelli liL mentio
' tus cpisL. Jl.ail Rainaldum ipsiim : Proeo relighr ih cbronico S.-Albinj, ubi de-bello agit inier Lurio-
sos abbales, el integri nominis personas audivi slare. vicum VII,- regem et comitem Goffririum an.1151.
aclversumle cum quibus tanto periculosius est con-'. Monasteriolum deslruilur. Maironus pristinm"Uberiati
g''edi, quanto eorum fttma siricerior, causa juslior, di- resliiuitur. -Rex
' •et comes•pacificanlur.
- - Goffrid'u's_co-
g.Mas mtijor. lnier hos erat el Berierius Bonaevallis' f iiies obiit.
abbas cpist. i6. (297) De veslro Joscelino.- Epislola. praecedenli
(295) Archembald.oS. Albini abbdli. De quo lib.i,- - Josceiiniim et Goscelinum promiscue scribebaut,
epist. (j Cbroniciim S. Albini : Auho 1106 obiil Gi-.! ut JoffricUtm' el Golfridum,' ctuod- anle monui- "" ' -
rardus abbas S. Albini, v IdusJanuar. quifuil abbiis; IllllS. . -'-__
aunis 9. Endcm anno ordinatns •est ArcltembaUtts-
 IV? EPISTOLiE. - LIB. IV. _ . 158
titiae nullaienus eas polesiis aperire. Sed nos-Dei"A efverilalis sigillum. 111.;utique de locoiiosiro, in
graiia aures non habemus surdas. Cavele igilur, ne quo monachus r.osler facius fueral, auiugii, et
mamis habealis contraclas. Qnod. si forte contracloe siola secundae regenerationisj-ojccla occulte fugiens,
vel aridae niinc usqiie fuerunl, non jam olivae, sed claustruin B. Cleiueiuis (50!)-infregit. Onde nou
o!.eojuslilioe unganlur, tit saneritur, et ari reprir solum fugitivus agnoscilnr, vertim eiiaro vera pro-
r.feiidiim Joscelinum pesiifera . inflalum suoeiiiia posiiione sacrilegus esse probalur. Si de illd nobis
eilius aperianlur. El qiioniam" cor ejus" repleluiu- . offeriis jusliliam, quod-juslum esl facitc, nos de illo
novimus iniquilaie, cl vestruni eredimus pjeiuim - pritts'invesiiie. Katn vos ignorare non crediinus-
ciiariate, ioto dilectionis afleclti vos rogamus, ut quod nec ad coniprovineialem, nec ad generalem
aiico vigeat conlra illum vestra xquiias, ncamplius synddiini, ro.ullo minus igitui ari quanilibet causam
sar.eto -ordini illiiis dominari -possil iiiiquitas. Si vocafi debet exspolialus." Praeterea noveritis, nec
vero bonttati veslroe suggesserii, quia catisajii con- genns veroe religionis.esse, nec signum ptirae dile-
tra vbs, (298) iiabemus, holite sibi 178 parceTe clionis, pro Pagani familiariiale Philippicam reira-
propter hoc, sed quania sint viscera cliaritatis con- ciare in amicuni, nec pro illo, si veslrae maghiludini-
sicleraie. Cliaritas enim, sicut bene nostis, soltiin- placuissei, cqnleiiiio , qiiae inier 'monasleriuiii
modo iimiciim non diligil, verum eliam esiirienti nosirum ei veslfum esse solebal, el quae pene vel
et sitienii inimico cihum et potum parilef-cnm hi- peniius pro dilecliorie veslra fueralexslincia, redi-
laritate tribuit. Nos tamen inimici vesiri non sufnus, viva Jieri debuisset. Kos vero quod contra Paganum
.sed omnia quie in vribis Deus diligil, el nos diligi- fecimus, adhuc facimus; nec exlracttim de vagina"
mus, "et vobis et vesl-ris, si-placei, germana cbari- canonicae jusiiTiae |,@Q gladium, nisi praecedenTe
tale servire volumus. Nani qtiidqnhf de querelis - salisfactione, ab illo reirahemus.. Quod si prius
iioslris, quaeconcipiunt Jaborehi et dolorein parlu-- aliier aclurii inieliigil, nos lamen juste ei faiiona-
ritinl, -faciamus, chafiialein/quod esl vinculum- biliter facuinf esse, sariclorum"cauonuui aucloritate
"- "
.perfeclioiiis, erga vos. semper' iiuegram, Deo do- nionsLrabimus.^ _
v
nauie, servabinius. Ilaec esi-; inquam, iila-;bona, - , / EPISTOLA. XIII. .
inio opilma virlus, sine qua babere casleras yirluies Goffridus Vindocinensis monastcrii humilis servus,
est dainhabile, el cum qua iioii habere eas, venjale. doirinoGuallerio vitm laudabilis abbali (502), salu- '"
"
Valete, et quid de liis, quae vobis scripsimus, factu- lem cum dileciionis bbsequio.
' rus sitis, nobis rescribite. . . ' Iu Regula B. Benedicli,-secuniium-quam profess;
- _ -, EPISTOLA XII.. '-
{ sunuis, prohibilum dignoscitur el qiiod esl aniplius,
C
Fraler Goffrithis Hariteliuo abbaii (299) S.Albini, auelorilate saiicli Evangelii, r.e alier alieri faciai,
diiigeie-qv.od Detts _diligil,.^el odio Jtabere. quod quod sibi fieri non opiatfXHc vi, 5t). Ende loia'
odit. nientis'inlenlione cayendum.csl, ttt quod nobis fieri
Et formicam fdausLrum Lrahere dedecel, el docto- hdn opiamus/nulla occasionealiis facianius, nc fidei
rem Ecclesiaemanu lenerc mendacium , sed oportei ' noslrae professionis scissuram f.icientes, evangelicie
illum verilatem semper altendere,' nori relaiioriem eiiam tradiLioiiis coiiiemplores a Dco judicemur.
verborum. Si Albericus se nobis condonalum diffiie- llaec idcirco, venerabilis Pater, proposuimus, qno-
tur, eisi Paganus filius ejus (300) in Ecclesia nostr.i- niaiii lfomineni qtieinriam, Garinuni' scilicet Ga-
sub tiltilo monaslerii-vesiri . se factum roonachtim landi (505), qui sub confessionis ttclione et suoe
profilelur , negat ulerque veritatein, "diim , falso fidei promissione se-suaque'omnia.i!obis devoverai,
loquilur. |^@ Quod Paganus vobis suggerii, eiiam subifa pressuni-iiifiriniiaie.moiiacbasiis, el ressuas, .
•siverum esset, sicut veraciter falsum digiioscilur, imo noslias, quia-Ecclesioe nosLroe.prius-fideliler
disculi taraen "prius debuisset,'. antequam- illum, oblatas accepislis.'Quotl quani sil rcligioni Ch i_-
reclamantibus inonacbis noslris, prudeniia_ vestra slianae conlrarium, si scienier aclum -est, quod
suscepissel. Iiijuslum esl enim, et canonuni regnlis ^1 absit," nos mininie laiei,elvos cerlum "babeiis.
prorsus coiitrarium, sinejudicioexspoliare vcsliluni. Requirinins igilur a dilecionc veslfa bunc bomi-
<}uod illum non esse fugitivum dixislis, milii' non neni, et universas res hujus hominis cum liomiiie
-mediocriter displicet hoc abiue vestro fuisse pto- I@l ipso hobis reddere non diffefalis, ne -forte
latum,quod sobrielatis arniarium oliro crc-Jideram, aelid dilationis vobis ascfihalur argumenlum cupi-
(298) Quia criusam contra vos. Lib i.-episl-. 8. num papam mitto, cognoinen videlicel facium ex
(299) Hamelino abbati S.Albini. Postea episcopo nomine pareniis, qtti rectiiis bic Albericus vocalur._
Redonensi.Successil Hamelinus in monasierii prce- - Quare siictiam legenduni-arbiirur libro primo.
feclijra .Archembaldo anno. 1119 ari cpiscopaltim - (501) Clauslrum B. Clemew.is.Prioraius Credor
Redonensem evectus csl anno 1127 Chrbniciirii S. nensis, de quo epist. &'&.
Albini, eo anno : Hamelinus' episcopus Redonensis . (502) Gualtefib abbali. S. Sergii,- Bernardi, ad
efficiinrItlibus Maii. Idem ejtis obilnm annotat amio qnam epist. 8 siiccessori.-Bernaidipbilum S. Seigii
114i. Obiil Hdmelinus episcopusv/ Nbn. Febrnarias. tabulae conjiciunt in annum 1102, vin Idus Aprilis;
Is esi cujus liueras de dnelli probaiione
" libro-supe- VValterii,iu aununi 1115, v-ldtts Jantiarias.
riore proiulimus.ad epist. 59..' - (505) Garinum scilicet Galandi.. Ea forina dictum,
(500). Vaganus fitius ejr.s. Idem videlur qui in quii Petrus Gobcelini, PagamisAJberici^eTc.
epist, 27, lib.i : Fratrem Pagamtm Alerici ad dotni-
ioQ GOFFRIDIABBATISVINDOCLNENSIS JS)
«li^aiis,et sic per vos fralerna cliaritas vulneretur, Aa A multis dicitur quod. Simonem Magum lioslris
fivod est vinculum ptrfectionis (Col. m,- 14). Va- lemporibus in Ecclesia suscitatum fruslra exstin-
Lte. . -
. guere verbis conaris, quia in bominibusqui corrigat
- EPiSTOLA XIV. _"" . non inveniluf. Tu vero desiderio replelus prophe-
Sefnerio Jtonorabilis"vitm abbati (504), Goffridus, lico,"libi suaderi nullalenus polest, quin semper
ablialum omnium minimus, a Deo salutem, el a se inqtiiras.qui tecum assurgal contra regnantem in
germanmdileclioriisdevolionem. . sancta Ecclesia abominaiionem, cum ipsoProphela
Serviiio vestrae bonilatis, quod mihi licel imme- fideliter clamare-non cessans:.Q"'s consurget mild
rilo, saspe obtulisiis, nunc opns habeo, el quem adversus malignanles, aul quis stabil mecuhtadversus
charilas debitofem fecit proniiliendo, non pigeat'• operanlesiniquitatem? (Psal. xcni, C.) Claina ilaque
debiium soivere promissa reddendo. Andegavis1 lu organura Dei, luba_ Spirilus sancli. Nesileas,-
*>i quidein ecclesiasticura negotium in. craslino1 egregie proecoverilalis, nec vocem retralias a cor-
Ascensionis-actiiri sumus,. ad.quod prudentiae ve- rectione. haereiicae praviiaiis; el si eos qui sanclas
slrae consilium et auxiliuiridiligenler invilamus, et[ Ecclesiae caslitatem foeda nimium polluiioue com-
Jie in proesenii necessilaie nobis desil, humiliter' maculanl, de lemplo ejicere, sieuiSalvator fecit, non
deprecamur. Quod si deprecalioneni nostram quali- B vales verberibus, saltem verbis nulia desinas oeca-
bet Occasione exaudir.e dissimulalis, amicus ulique! sione. Noli, vir sancLe, noli credere illis, qui le
dici pbiesiis, sed qui non permanel iu lempore' loqui asserunt sine utiliiale, quoniam eos, jjontra '
necessitatis." < . , "
" " ' quos loqueris, revocare non poies a scelere. Qui
1@2 EPISTOLA XV. lalia dicunl, le.cumpariler Joannem sanctum domini
Goffridus Vindocinensis monasterii' Itumilis servuss prsceursorem redarguuiii. llle enim quamvis Ilero-
charissimo doritinoel prmcordialissimoamko,Ber- dem ab incestu revocare non posset, verilatem
- nerib Bonmvaltisabbati, viro vere religioso, beatam1 tameniioii
siluit, dicens qtiod 184 e'' uxorem fra-
Trinitaiem puro sempercorde diligere, et ejus proxi- iris sui hahcre nulla ratione iicerel (Maiih. xiv,
tnm feslivitali nulla occasionedeesse. • Undesi vir sauctus decollari roef
4). uit, el coronari,
Ad celehrandam riobiscum, quam diximus, san- Herodes impius, cum eis qui, sibi consenseruiit,
cice et individuae Trinitatis fesliviialem (505), etI -promeruil, asiernaliler cruciari. Satis esl igilur roe-
tanue solemnilalis deyo.lio vos venire compellit, etl- Jius cuin Joanne redarguere quam reticendo veriia-
iil seposilis curis omnibus nullaienus differatis ve- lem conseiuire Herodi. Nulli cerle Chrisliaho Cliri-
nirei quem erga yos babemus puroe dileciionis affe- " Deiel Domiiii sui legem silefe licel,-nec propter
Q-sii
«lus suppliciier exposcil. Debiium quippe religioniss personaiii verilaiem occultare. Nam qui -propisr
est, el germanae charitalis augnfenium, festa san-l" personam veritatera occulial, -Clirisluin, qui est
ctorumDei, et maxime suain ipsius festivilalemn .verilas, videtur abnegare.. Vale, el agnoscani impii
devolione celebrare, ei diligenlis se proxihii-justum II " Simoniaei, te veritatis virtuie plus pdsse quam pos-
desiderium totis viscefibus adimplere. Valele, et-in 11 sinl ipsiMagi Simonisperver.sitiUe.
liis quse humililer rogamus,-~nonsit vobisioediosuin "
EPISTOLA XVII.
jieo et nobis obedire.
EPISTOLA XVI. . Goffridus Vindocinensismonaslerii httmitis servus,
Vindocinensis monasterii inulilis vinerabili abbaii Bernerio ; viro -vere religioso,
Goffridus servus,,
viro wterna memoria digno, Bernerioabbaii Bonm- ,. dimidium' animm sttm, el si non sufficitanimam
vallis, in valle spirilualis frumenti •abundare, eti( - lolam.' '. -
hymnum Deo dicere sempiternum. Paier iii Chrislo cliarissime, csse veslrunf deside-
Sancti Spirifus, ul arpitror, ignesuccensus elabb rio scire-desiderans,"quoniara praesens corpore non
Sncrcpalione Simoniacae impietalis J@3 spirilum , possmn,-praeseiUibiis Iiileris dileclam Deq el cha-
q-,o agiiaris, reprimere non valens, mulios in lee D.yam ] hominibus- dileciionem veslraim inlerrogare
adversarios incilasli, inler alios maxinie unum (506) 3) praesumpsi, qriaiiler congfegalio veslra se erga vos
cnjus nomen dicere superfiuum puto, quia nec vulgo ;o liabeal;. vos enim ergaillam opliine habere non
maneL incognilum. Etsi illud, rialura neganie, surdi Ji dubiio. De viribus corporisilerum qusero; nam-de
U »i audiuiil, nec muli loquunlur, eis lamen ab aliis is viftulibus anirase veslroe.queerere superfiuum aesli-
jiuiibus el signis esl indicatum. Tibi, religioseabba,', mavi, quia iUam-de die in diem proficere credo

(504) .Bernerio abbati. Bonaevallis, est aiUeriiid id -' Breve Cbronicum _S. Albini : Pridie Ealend. Junii
inor.asleriiim ejiisdetii ae Vindocinense dicecesis, s, apud Vindocinum.Caslruminonaslerinm S. Trinilatis
lioc esl Carnolensis, sed in a_gro Caslroriunensi. ,i. dedkalum - est anno ttb Incarnat.DominHOiO.-Got-
i- fridus ipse lib. v, episl. uliima.
-Eernerii facta esl meiuio Jib., i, epist. 21, alibi reli-
giosiim el boni testimonii viniin voeal.. (50G) Unum cujus nomen. Rainaldum "eleclum
(505) Trinilatis-fesiiviialem. Titulus hic monaste- _- AniJegavensem. Huic videre esf, quod epist. 9
rii Vintlocinensis, ulGoffridi fundatoris, cl Theodo- i- mpnuimus, Bernerium e numero abbalum fuissc,
j-ici episcopi lilterae decJaianl. Urbanus II: Dilectisis qui Rainaldi electioncm conjunclis sludiis oppugna-
>t- | baiil. -
in Chrislo filiis Girardo abbali.S. Albini Andegaven- '
t,is, ct B?riwni-abbat's S.Trinilalis Vindocinensis.s. .. '- .
 161 EPISTOL.E. — LIB. IV. - 1G2
certa fide, cum divina J_@g cooperante gralia,, A miitere curavimus, ut eum J§7 ad salutem animai
vesirae honitaiis longaava cbnSueiudo in hac credu- suoein congregalione vestrarecipiaiis, si lamen re-
Iilale sensus meos omnino Jirmet el nnfniat. De essee cipere vullis. Diu enim, ut ipse bene noslis, nobis-
vesiro quaerens, mirandum non est si valde sollici- euniiuil, sed mores suosjuxta desideritim nosirum
tor, nam in prosperilate veslra loetOrvelienienter ctt corrigere noluit. Unde nieriio aul ejus maliliosa
deiector, in vesira adversitaie non mediocrilef afli- viia blaspheiifari poiesl-, aul igi:orantia,<-veIincuria
cior el coiilrislor, Iicel in adversilale,'qna' justumi nosira, quod Deus abnuat, accusari.
hominem probat, esselpolius laetandum, si vis amo- EPtSTOLA XXI.
jis, qtto vds semper amavi_,virtuiem raiionis admit- Venerabili fralri el coabbdli^ Odoni (308) suo prm-
leiet. Hoec autem ralio, quamvis ad oslium irieae- 3- cordiali amico , -fraler Goffridus, salulem el di-
nienlis saepiiisptilsel, ei pulsanlinon ajieritur; hainl leclionem.
iunibus vestraedileclionis aliigala, inirare non sini- Fama discurrente siriislra ad noslrum usque per-
-lur. Vesiram igiiur prosperitalem diligerepossum, , venit audilum, qtiod Hierusalem redeundi haheiis
veslram adversitaiem desiderare utla ratiorie rionl animtfm. llierusalem semel vidisse vobis sufficere
possum, sed illam raeam faciens compassionis affe- debet,quam si nimquam vidissetis, neqtie propier
ciu, vobiscum usque ad raoriem humeris' " cliarilatis.5." boc coiura vos prta esset "calumnia diaboli-, neque
pcriare paraius sum. Valete. . vobis necessaria indulgentia Dei. Fides ulique roo-
-. -'. EPISTOLA XVIII.- ' ' nasiicae professionis eundo Hierusalem observari
Hcnorabili Pairi el suo prmcordiali amico Bernerio,, minime polesl; sed violari.Hierusalem elenim ire.
viro sapientim docirina, et vitm merilis decdrato,, sictil indicium est Jaicis, sic interdiclum esl niona- -
Gofftidus Vinclocinensismonaslerii humitis servus,( chis ab aposlolica sede. Qtiod riovi ego ipse , sicut
se toturiicum posse suo. -" -ille, cujus aures eraht atl os domini Urhani papac,
Qtiodvobis, venerande Pater, dixi simpliciler, cttm el eundo llierusaiem peregrinari preeciperet
ssiciu audivi, monaehi veslri intellexcr.uni. fiequiier.-,- laicis, el ipsam peregrinationem raonachis prohibe-
Et-ego- roando vobis, quia Illud libeiuer corrigam,, ret. Ubi sancius Bencriicius de.psregrinis monacliis
nec unde veslri insidiaiores, qubs.filios cfedebam, m.eiilionem facil, de, illis loquilur qui eo terapofe
vos valeant molestare, ullerius dicam. Simplicibusi inuridd quidem renuniiabanl, sese in Domini servi-
ei bonae 1S6 voluntalls hominibiis meloqui puta- lutcm profilentes, nullam Jgg tamen sua profcs-
liam, sed praesenlibus illis religiosoe simpIicitaLis. i, sione alicubi firmanles slabilitalem. Eos vero , qui
inimicis ponam ori meo.eustodiam. Quorum iinpu-. Q ( certo in loco profiteniur, ubi professisuni, el ba-
ritas, velil nolit, quandiu vixero, cenis indiciisj julare crucem Domini ,-el Dominum sequi necesse
poterit approbare quam pura charilate vos diligo.. esl, non peregrinam qtioerere;sepulturam..Non igi-
Ctim quo, si necessitas exigif, et adversitaieni -siisti-; tiir-suh occasione Ilierosolymilaniitineris deviemus
aere Jaeloivet sine quo prospeiiiateiii liabere noni ab itinere nostrae profcssionis, ne, dum falsarn
deleelor. - beatiludinem quaerimus, veram et corporis.et anima:
" '
EPISTOLA XIX. - - _ inveniamus misefiam. Carnalis amore fratfis vestri,
Bernerio vitm Jaudabilis abbati, fraler Goffridus , qui in Hierusalem est, aul forlasse jam mortuus est,
salulem el dileclionem,- aul quousque illue peryenialis mori poiest,/niens
Noveritis, quod lainen vobisin aure-dico, Deoi -veslra-ad illicita miiiime Irahatur el spifitualium fi-
voiente, me ad -praeseiis Romam iltifum : sed nec: liofurii, el fratrum, quos sub pollicilalione -fidei,ve-
mulam habeo, nec mulum; et quia vos habere eredoi stroe regendos suscepislis, et de quibus etiam Do-
quod ego non habeo; liumililer supplico ,ul aiiimali niino reddilurus cslis ralionem,cura^leseratuf. Non-
uirumque niilii pra3Sleiis, aul uimm, vel, si placet,, esl enim opifs fidelis el bonse mulieris, proprios
neutrum.: Ndn lamen ideo de amicitia minus, rpiiai parlus porcis exponere, el quos semel vigilans pe-•,
vos prdpter vestra non diligo,-sed proptervosmet- Dperit, dormiendo.-'opprimere. Ilac arte Salana;
' -, , - iiiiilii, qui. in regeneraiione prima diabolo, el iir
ipsuiii.
EPJSTOLA XX. secuffda diabolo siniul cl soeeulo.renunliavcninl, ter-
Aiiiicosuo charissimo, Bernardo abbati~(aO~)-S. Lun- ramque promissionispraavio Spirilu sanctojam in-
corde in ,et -
noniari, Goffridus Vindocinensismonaslerii humilis ; gressi fuerant, jEgyplum sunt reyersi,
" - - .- manna fastidientes, ollas carnium, et caeiera; quay
abbas, satiuem.
Fratremiiuhc, quem vobis liotum , el ex parle':' divinoe Iegi eranf cpntraria,^elierunl. HabneruiiE'-
familiarem agnovimus-, cum lilleris nostris ad vosi iiaqueescas; sedin escis iilis retia ,-quibus captif
(507) Bemardo abbali. S. Launoinari. Idesl.-BIe- sorem faciunl &uillelmi ,-diemque obitus.npiant xnr,-
sensi, ut scripsil lib. u, epist. .14. ivo episl. ,172 :; Kalentl. Julias, el tumuli.Bemardum locum in dexifa porticis
Maurkius Blesensis"cmnobii S. Launomari flbbas. ecclesiae, jusia abbatem Guillelmi pi»-
Manricii, ul puio successor Bernardus'. decessorem. Hic rursiis est Orio, abbas-Majoris.Mo1-
(508) Coabbati Odoiti. Majoris Moiiaslerii.-Sic eninii naslerii, ad querii exslat Hugonis et Bernardi abba'^
noslra esl conjeclura. Odoiiem virum religiosissi - lum-epistolaposllvonis epistolas edi!a. QuareOtTon!
mtim, post i-estiliilos Majori Monasterio monachosi hatid dubie inscribenda csi.
ab-balem .nonum, cjusdem cosnobii labuhe succe..-
 ns - • GOFFBIDi ABSATiS VLNDOTJINEXSIS 164
et Jiamutii,- quo siini strangulali, inveneruiil. Hii A- persolverunl.- ,Nec illi soli, sed cl caeteri dueenii
ad audaciamiue-
eomparabiles siinl cbrvo irifideli iiiintio, qtii cupidi-.., • qiiinquaginta-, qui.eorum comiles
lale cadaveris Noe sancti '.palriarchae conlcmpsit , ' runl, prortimpenfe a Doimno igue cdnsumpli stmt
Iniperium. Prius qttiriem , ut colnmba, icceperunt , (Num. xvi,l).Unde'vera prbposi ianc probalur, quod
ranmm olivse. 3Lg9cum_Tjuoari arcam redirenl, el iioii solimvqui contra pr-a:posifos Ecelesios-supeu-
jn arcainanerent, sed de fenesiiis arete , ad qifas; bitinl, seti cliain qni consehliuiil c;s , a Deo-dam-
fide bapiismaiis et- moifasiica prpfessione.jam vo- naiitur. In Jibro qtioque r.egnorum, cum Sainuersa-
Javerani, non rediwri evolaveru.nl/-pe qiiofum nri- cerridsa populo conieninereiur , exclaniavit Domi-
liiero quemlibel honiinem , rnullo miiius igiluf Do- iui.s_,.el dixil : Non le sprcverujit, sed .me.(I Reg.
- mi.nici gregis paslorem el cusiodem osse non opto El ulhoe olciscerelhr, e-xcitavil Satilein re-
' , vni,'7)J
ne fdrle eoiuingai, ijiiod -Deus abnuat, illum ex gem, qui sttpcrbnm popiilum calcarel el-prenieret,
paslofe Iupcim fieri, eiex cusiode lalronein. Va-. et -per .diversa posiiaftun genera aflligerel, ul con-
lete, el.qtioeboiib.animo scripsimus, vobis placeat leniptus" sacerdos ult_ione'divina'vindicarcl'ur. Da\id
.feiinere. \ . '- "".;..' '" sanetus, cum oram chlamidis Saulis regis pessitr.i,
.'- "-.- . EPISTOLAXXH .(.509).' "1"S1 el jam-in Dei dispositione deposiii, bcctilte
B
Fraler'Goffridus, dilecto.confr-utri AxnblarcloLemo- abscidisset, quod factum parvisshiiam-coiiira do-
vicensi abbali (509 *); sic frdlres iibi cominissos clprem musitationem signifi.cal; inagna cordis con-
trilione se arrexil ,.q"uia iri peccatore praeposito Dei
diligere , ne a le eorum diliganlur errores.
Peiieclisiiiteris tuis, quibus ,de monacbo ifio potestatem, quam veneriri debuissel, et auclori-
la'iem 'agnovil, quae necniajor juslis-pastqribus a
eonquestus es', agiiovimus qucul immemof ecclesia-
Deo coiiceditur, nec minqr injtistis".'Sed et Salomcn
st.ici vigorjs/-ei hojioris, el ijfficii-ac niinislerii siii
«'.-iims, linguae. aculefs le exacerbare proesumpse- ' in Spiritu sanclo consLilulus doceL-qr.aesit sacerdo-
rii/Lingua quidem sccundum J.acobum, inquiettim taJis auctoriLas el polestas, dicens : Ex tola anima
inaluin modicumque me.ubrum, sed magnam tuatimeDeum, el sacerdotes_ejus sanclifica (Eccli^
' est,_
silvamiricendit, qtiia aiiiriiafel cofporis subsiantiam vn, 52)'. Efiterum : H-onora Deum luwn exloia'
jierdil. Linguaighis est, el in ea universitas iiiiqui- anima tua, el honorifica sacerdole_s'ejus(ibid. 55).
latis eoiisislil (Jac. xi, S-8). Lingua glariius esT,--- -Quoruni pneeeplorum mcmor,J5. Pauius, cum sa-
qito Coridildr cl RecJeiriptor nosler a -Judoeisinier- cerdoli, nescicns eum sacefdoiem esse , maiedice-
ieclus rioscilur_,-'ncc illis tanlum qui Chrislum glji- jrel,.elei dh\erelur : Slc insilis in sqcerdotem xna-^
.tiio ferri, quanlum illis qui eum gladio verbi pere- (' ledicendo? (Ac-l.-xxm, 4.)-staliin--cuIphm agnoyit :
liieruni, rnors Christi . depu.laiur. Chrisltis ipse in el quia noxam ex ignoraniia coniraxeril, asseruit,.
cruce jiiin posiitis pro illis polius oravil; qui eum dicens : Nesciebam, fralres, quia pontifex essei.
glariio ferii ptipiigcnint, J,QQ non- pro. illis, qui Scriplumest enim : Principem"populi lui uonmalcdi.
ces (ibici., S). El alibi dicit: Non est polesias xtisi a
eiinigladidverbi'occirieruni;- Si igilur Iinguae per-
versilas noii. resifingittir, non jntilltini proriesl, si. Deo. Ei qui resisiii pdiestdli', divinm oulintuipnire-
• eoelera mala -corrigantur. Ilalies cirea hujusmodi sjstil; et qui resislunt, ipsi sibi damnatiouem acqui-
riml (Rom. XIII, 1, 2). Dominus etiam nosterIp;e
delinquentes, ei in Yeteri cl in Novo Tes!amen:o,
dhina consilia cl, proec.epla,'cum Dominus Deus in -.- Jesus .Cbrislus-, rex et; judexcf uiagisier riosler,
Deuleronomio dical : El homo . quicunque feceril in usqtie ad_piissionis diein servavit honoreni sacercio-
superbia ut non exaudiat sacerdotem dul judicem , libus, quainvisilli nec timorem Dei, nec agnilioneni
Chrisli servasseri!;- namcum Icprosuni-.mundasset,
quictinque fueril Itoiiioillejnorieiur, el omnis populus
cum attdierii, limibii ;el non.dget impie, Jte moria- dixit illi: Vade ei oslende tesacerdoti (Mcittli. vm,
ul - k\ Luc. xvn,-li). Ea' liumililate qtia nos quoqtie
txtr'(Deul. x-vii, 12,' 15); Ei sciamns liaiic Dei
vocem' cum-vcfa el summa «majeslaits ejus pro- liumiles esse docttit, sacerdoterii "appeilabat qiiem
cessisse, ad-honjarandos eivindieandos sacerclotesi jy I sciebat esse_sacril(.<gum.Item sub iclu passionis cum
qui in ejus loco slant, attt de ejns loco cadunt CIJID alapam accepissei, et' ei diccrelur; sic respondes
adversus Aaron sacerdotem Lres de miiiistris Core, pontifici? 'Nihil coritumeliose IQ5 locutus-est-"in
Datliari el Abiron ausi stiiit superbiig', bialu lerrae pei-sonamponliTiciSisedinagis innocentiam suain ser-
dicens : Si mdle locutus sum, exprobra de
absorpti ac devoralipoanas slatim sacriiegae aiiriacioe vavit,

(509) Epistola hasc maximam partem exscripia est
ex Cypriani 68 ad_Rogaiianum. - „
(509*) AmblardoLqihovicensi abbali. In diplomale
-PJiilippi I ragis.delraifslaiione Matiziacensis .cce-
nobii ad-ordineni Cluniacensem subscribil Ademr.rus
abbas Lemovicensis, hoc esl S. Slariialis, ui in rie-..
"ciicaiionc monasieriiViririocinensis Odolriciis abbtis
de S. Martiale monasteiium Lemovicense (qiiod pro~
monachis canonicos sascuiares jiunc hubet) el mo-
iiasterium S. Manialis untini alque idem es_Liu Flo-
riaccnse, el S. Bencdicii;- Miciacense et S, Maxi-.
minirSeaeslrum el S. Sequanf; Uticense et S.
-Ebrulsi; Ricomagenseel S. Amabilis". AJtertun.eniin
lituJi homen est;-alierum Ioci, in quo condita fne-
funt. AlqnO in iis' sane iocis, qriae unicuni habent
mqnaslerium, i"d sialim injelligiiuT. Jn amplif.rftrs-
vero civilaiibi!s,-el-jju;e mullis roenobiis nuhc"-flo-
renl, de veiuslissimo el stti lempoiis-iinico accipi
debel, ut iu synodo Remensi Xeoiiis -IX. Ovlarrius
abbas Gatalaunensis ;- deifbbats.S. Memiiiii"; apnd
-Ivoncm epist. 2iG, abhas Cariioleiisis, id est- S."
Pelri.
 ' -
l.ig EPIST0LJ7 — LIB. IV. [ 160
mato; si ttutein bene, ijuid me cadis? (Joun. xvm , A l viia, etiam si jure reprehenditur oporlet tamen ut
25.) Qtioe oinnia ab eo ideo faeta stinl humiliierai- a siibdilis sufieranlur pariter el limeantur. i Sub-
que p.uienier ul nos suae humilitatis ac paiienlioe lilis ergo via lenendaesi a subdiiis reclitudinis, et-
haberemus el sequeremur exeiiipluin. Docei doelo- humiliiaiis, ut Teprehenslhilia magislronim facta
res Ecclcsioe legiiime ei plene hbnorari, eliamsi ali- nec. placeant, nec tanfen, eorura menles a ser-
ter ogant quam debeanl., "dnnTcirca falsos doctores vanda.|,@4"maSis,'''Ql'um revereniia recedant. Quod
Deus ipse -laJisexislil. -Proeleiea sanetos aposloios bene Noedebriato exprimitur, cujiis nudaia vere-
Sc-ribarmn el Pliarisa&orum, perversorum a.tqtie sa- cundiora boni filii aversi venienrio lexeftinl (Gen.
crilegorum doctorum, 'poleslali substiiuiL, qualenus ix,, 23). Qiiid esl quod lilii vercctmriiam palris su-
ap03to_oruiii el probarelnr humililas, ei-nierilum - peijecto dorsis pallio aversi venieiil.es "dperiunl,
angerelur, ei per hoc plebs Chrislianadisceret p.or- nisi quorl bqnis subdilis sicpracposiloriim suo-
tare jngitin veri. saeerdolis, eliam sub falso sacer^':' rum-niala displicenl ut lamen hoecrab aliis occul,-
doie. Meminisse "monachiciebeiu, quoniam abbales lenl? SI vero subdiLi a reciorum. suofum i<e-
Deus insiitCiil; abbates atilem inonachos conslilue- prebensione lemperare se liegligunt, usqup ad
r.iinl- Quorisi rios ajiquid aiulere conlra Deurn pos- reprehensionem ipsius condiloris exceduiu ,.
sunras, .qui abbates iacit; possunl el conlra nos"J ctijus supcrna disposilioue praelali "sunt. Nam
ande.re monadfi, a quibus JiunT.Qtialescunqne sunt. -si opera . honiinum injiista videnlur,' polestas,
EceJesiScdoclores, de ipsis tameh Dominus dieit: quos a Deo est , nunquani cril nisi- jusla;
Qui vos auclil, me audit, etqui vos spernil, me sper- quam irijusti hpmines-niulloties propleri siibje-'
-nil (Luc;x-, 16) ; el: Qui tangit vos,.tangil pupil- ctorum merila.habere permiuuniur. Non«si tole-
lam oculimei (Zac/i. ii,"8). Tangere lioc iti Ipco rand.a a praiposilis supei-haioquacilas vel praesuni-
non verberum quamlibei aciioneui signifieal, sed plid subjectorum. llnee sunt enim sicut veiicrabilis
.quae-fil in jfroelalos a subdilis, praelqqueiuepraelaLoi (515) cfoclOTet niaflyr Cyprianus, scribit, hasreii-
vel cordis delraclioiieni.^-MariaL coriuh oiiiis, atqtte conatus.schismalicorum niale
' eis diabolo,. lingiiae
ulique soror Aaron prophelissa, duni Moysi de- •. cogitaniium, iit sic superbi superbis -placeaht ut
tiaxil,quamyis ipse aliquanloaiilcr fecerit, illicoi pfaeposituin .superbd Tumore cojilemnant.- Sic de'
stigmale leproe perfusa est, ei de caslris DoRiinii Ecclesia rccedittir, sic altare profanum cxtra EcT
foras projecla (Nttm.- xn.). .Ozas eliam Leviies, , clesiam collocatur, sic conlra pacem Chrisli et orriina- -
cum arcani, Domini TeeaJcilraniibus 19§ bobiis" i" lionein, aique uriitatein Dei rcbellniur.... Oportet
cernerct ineiinalam., eam volcns erigere-j slaliiri abi Q . ergo moiia'cIiu.m,;t!e qiio mihi scripsisii, ne.ct.ipse
sngclo Doiuini percussus intcriit (// Reg. vi, tr, 7). --daunonium. fiaj, agere audaciae suae pciiiiiteniiani,
1'er arcam praeposilus Ecclesiae- signalnr, quent re- et boiiorein Dei in sacerdote ciiam aliter ogqnte
prebendere" rninore ordini niilia ratione peruiillilur; agnoscere, et lota cordis _el corporis snppiicatioiie
. Utile esi ei hecessarium,ul iL.Eusehius (510) dicit, suo proeposilo satisfacere. Quod si snperbus exsii-
"ul reciores^a subdilis li)iieanlui\/e't.ab jpsis .eorri- terit, cxerceiri eum honori.stui ppieslaleni.Tit lan-
-gar.Lurut Jiuinana formiriine peccare meluant, qtiii quain: IiOmicida, l@g ab omni .ordine deposiius,
dirina j"udicianon fofmidant. Deieriores qtiippe sun.l,i vcisic agnoscal.ccclesiasLieaecensiineiigorem; nam
ui iriein ipse asseril, qni dctraciionibus., doclorum vi,--. ,si Deus.superbis angelisnon pepercii, superbis 1I(K
lam morcsque, quaihvis videantiir rcprehensibiles , minibus parcendum dedocuil. IJomicidaruin vero
i.iisequiiiilur, bis qui siibsta.iiiias aliornm proedja- iria genera esse Clcmehs sanci.us (514), discipulus
qae diripiunt. El ideo juste infames sunt, et qbi B. PelrTel successor ejifs, in consiljo residens asse-
E-iclesia exiorres iiuiil. Nam sic odil Deus eos quii rtiit, eipoenam eorum parileni fore hosdocuiL.SicuL
linguarum glariiis, seu uiiolibet alio modo adversus> eiiiminierfecloresfralrum,iia el deiraclores eoruiu,'
Palres arinantjir, ut P.atrum invasores, ct.in omhii - epsque Odienles, homicidas appellavif, qiiia el qui
niiiiido nolaniur iiifamia. Qtios eniiri Deus suo re-• 1Doccidil.el qiii- odilfralrcm suunf;, et qui detrahii,
servavil judicio, lnimano examhic-conriemnari nec" • homicida est,. quoniain detraclio, eliam sicum vc-
debent, necpqssiint. El B. Gelasius papa (511): <Qvesi rilaleiiiiscealuiyex odio surgil. Optare lamen debes "-
quipastori suo comniissae sunt, eum repfehendere, inagis-injtirias.odienlium pielaie ei paiieiuia vinoere
nisi a catholica ficfe-exurbHayerit, riec debenl, quarii cqneessatibi licentia et auctoriiate vindicme.-
nec ullalenus accusare possunt, qiiia facta paslq-.- Vale, et quae tilii scripsiriuis, si boiia su:it, tene.
"
rimToriseonim ^ladlo Jeiienria jioh sunt, quamvis ixiii.'
\ EPISTOLA
recte leprehendejida videanlur. El B7 Gregorius •- 7 -- .- . -- i
in Mora!ihii.s.(5!2)\scfibit, dicens.: « Magisiroruiri Gbffridus Vindocinensis monaste.rii qbbas G. rene-
'-(510) Eusebius. Papa, cui Iribuiliif eliain- ab-Iyone. 14"el 15 ei. apud Adelberlnm diaconum lib.- u , ca'p.
decreti'part. v, cap.7S52., 155. Speculi, quod ex Gregorii MoialiHus excerpsil.
"(511) B, Geliishis papci. Q.uoe- liic GeJasii dicilnr (51.5).Doctor el marlyr Cyprianus. Epist. 65 i-;l
senieiilia, eani Caio-p.ijioe iribuit Ivo.part. v, csp. Rogatiaiium tie diacono cdniumelioso. _ .x.
"255. Lcgiiur in Eiisebii.cpisiola ad iEgyplios; unde (5J4) Clemens sanctns.
'-" Episl. 1 ad Jacobtuii
' " fralrera
-Cla Gra\iauo cilalur u. q. 7. Oiies qum._ Dou.iiii. , --,'-- .
.(512) B. .Grcgoriusin Moralibus. Lib.. xxv,- cap.
 GOFFRIDl ABBATIS VHSDONICENSIS - ISS
|S7
rabilipriori de Charilate (515), cum dilectionesa- A h adversarios nostros superare.vaieliimus, si illius
-- ' " - - membra 1fuerimus.Charissinii, mirari nolite quotl ati
lulem. .
Praesentium lalorem veslfoe bonjlaii transmil- vos venire differo, quia sexum illum milii suspeeltim
timiiB, quaienus eum in congregalioiie vestra ad . (518) inveriio, .quem nec aihicis bene fisum agnosco,
salulemaniiiiae-suae, si vultis, reeipialis: Hoc tamen Sextis isle nostrum primum venenavit parei)tc-:p,
vobis laudafc nec audemus, nec viitiperare volunius, suum quoqtte marilum et.palrem,_jug.iiIavil"Joaiinom
Diu etenim nobiseum-fuit, et pravos mores suos Baplislam, inimicis suis foriissimum tradidii Sam-
eliam roodo interfeeit Salvaloreni,
semper emenriare conleiripsil. Setl bontim, quod sonein, quodam
apud nos^diulius facere !9@ disiulil, apud vos for- quia-nisi.ejtis culpa exigefef, Salvator nosler pro
siian facere eurabit. nobis mori necessarium non liaberet. Heu quantos
'/'"" - EPISTOLAXXIV.' jam perdidil! qfios adhuc.potesl perdere non desi-
._ , .
Goffridus, Vindociriensis monasierii humiiis abbas, slil! Ul breviler dicam, omnibus qui perierunt, qui
dileclis inChrislo ftliis Rametirio (516) el-cceteris pereunt, seu qui usque in finera saewili perituri-
omnibus, prospera muiidi.despicere, et nulla ejtts suni, sexus isle duplicem- conlulil moriem; Kisi
adversa foriniiare. • enim peccasset, ei peccandopriinum horiiinem pec-
' Gaudeo - • . P
plane propter -constaiiliam veslram, quam B-care fecisset, homo non morerelur in.corpore, nec
Deb acceplam esse non dubild, ei coram bonis ho- - cjiis. anima in aiternum periret. Vae sexui, cui noc
ininibus cognovi approbalam. Si moieslumifabelis, tiioor ine.st, nee_verecundia,'!fj|§nec honitas, nec
quod in ecclesia voces (517) canlando non exallalis, amicilla, qui magis limeri poiest cum amalur, xjuam
dico vbbis qnia ^oris vocem.Deus non altentiil, sed cu<aiodio liabelur. In his verbis epistolanostra con-
cordis. Quare non'esl_opus- sdnantibus.verbis cum cluditiir. DomiriusJesus-Christus sil abbas el Paler
wamiis; sed ubi sacrifieamtis, ibi et orare debemus. vesler; bona, ej"usjgeniirix Maria, veslra maler. Ipsi
Ubi vero s.acrificandum sil, Psalmisia nianifesial - Deo el Domino-ifoslro.. qui prd peccaiis noslris in
dum dicit -. Sacrificium Deo spiritus conlribulalus; "~cruce posilus, B. Joarini suam sanclissimam com-
cor contrilum et humititalum Deus non spernil (Psat. mendavit matrem, vesiraih/commendo fraternila-
J/,.19). Si quis forle liuic senlentisc/obviare lenta-7 lein, utsua pieiale vobis donhre dignelur veram
verit, asserens in ecclesia super altnre esse saciifi- charilatenij veram .obedientiam. -puram cdrdis et
candum, siculi fit, verum est.Tulique qtiod dieit... .. cofporis caslilatem, el iriter prospera liumiles, et
Sed scire riebel,quia in Ecclesia" aliare ibi nihil iiiler adversa seeuros vos faciai,- " -et ad- gaudia sine
' .
aliud significal, quaro cor in houiine. Qum ergo, p_ fine manstira perducat.'
•TEPISTOLASXV. •
fralres, dicilis in cordibus veslris, _in cubiiibtis ve-
siris compnngimini. Sacrificdle sacrificium,j\l riixi- .- Goffridus Vindocinensis'cmnobiiservorttm servus, rii-
rous , sperantesin Doinhio (Psal. rv, 5, .6) cujtis lectis in Chrislo fmltibus, celernam benediclioneniv--
misericorriia arijiili visibilejn el invisibilcm supera- Quod vos diu est non visilavi, scitole-hoe jion mese
bitis inimicurii. Cerle, fratres, 1vos iion pugnatis eo volunlatis fuisse, sed peniLus iiecessUaiis._Infirtnitas'
quod alicuisua auferre vel.subiipere ve!itis,~sed ne enim,. quae dum apud.vos essem riie cepil, uta vobis
sponsa Dei Ecclesia, quoe 197 casta- omniiio jlebet recessi, qualuorlaiitum diebus"roedimisii;-sedposl-
esse el libe.ra, s;eculafilaiis'conciihiha"'fial/ el an-. ea gfaviler inyasil. Unde ab -amicis iioslris acce-
cilla. Hocsi fieri posset, qudd absit, nqii lam donius -plo consilio poLionemsumpsi, quadum cbfpuspnr-
Dei quam spelnnca laironum, et sentina vitiorum gare debui, pene mfe corporis vita purgavi. Sed Dci
riicl deberet. Esl etiama.lia caiisa vesirae raagnae - gralia~de infirmitale illa convalui, el ad vps quam
securitalis, qnod iioii feriendo,.sed,paliendo fesi- . •citiuspotero, reverlar, quos pras euriclis lioniinibus
slilis; el nonjam prp vobis quam prq-sucoessorHjus semper.diligo et di!exi;r " -
yestris hocfacilis.Unde paiet quod ipsius Domiui- 'EJ^ISTOLA XXVL-- .' •
nostri Jesu Clirist exempliim tenetis,qiii el pro aliis.pp Dileclis in Chrislo discipulis , Jngetbaido (519), el
periulii [/. mortem], et patiendo hosleni superavit: omnibus aiiis, Gojfridus eorum Indignus Pater,
Et sicut Dominum Jesum, caput nosirum, vicisse salutem a_Deo et benediciionem. - - .
dJabolum veraciter credimus, ita et nos omnes - Calumniae, qtiae in partibus patrias Andegavensis.
(5ii5) G. priorid/Gharilate. Jiiler-priinarios qnin- ' Jessos onmi lempore Itdbendum, lenendum et possi-
tftie priorattis ordinis-Cluiiiacensisprineipem locum <dendum. -"-'.
le-nel is, qui Chariiati agri Nivernensis oppido ad (516) HameJinq. Lib. m, episl. 10 et 11, mona-
Ivgerim nomen fecit. Quibns acceplmn lmne deheanl rhis Vindocinensibus scripia est'"' haec epislola cum
Cluniaeenses, Ludovici VJ regis diploma Aurelianis aliquo^.sequentibus. _." . , • -"
ediluin decet liis verbis": Prioratus &. Marice de (517) Quod in ecctesiavoces. Iiilerriictun), opinor,
ijharitaie sxtper Ligerim, queiw Gaitfiidus Anlissio- -~ designat quod Vindocinensibus " suis indixerat
' adver-
dorensis episcopits el Gniltelmus coiries Nivernensis, sus comilissam.
el Bernardus cie Ghaillant, et ulii fideles regni nestri, (318)' Sexum " - iltuni. mihi 'siispeclum. Lib. t.
tatS_qitos Ipcus ilk db charilale citm villa et perihieniits .episL 26.
snis omnibus, in splriluatibus el lemporatibits tdtatiter .. (519) Ingelbaldo. Moiiacho Vindocinensi. Oslia-
perlinebai, Hugoni abbali el monaslerib Cluniacensi fius jam _er,al-anie Goffridum abbaiem, quando ad
ei eorum ,successdribns dedertinl, el" concesseruhl, Urbanum papam, uiia cuni Frolmundo priofemissus
absque ulla ^eientione per se et monachos suos pro- cst ob litenf Credohensem cuui monacbis S,;-Albirri.-
 1(9 . EPISTOL.fi. — LlB. IV. - i%
olim conlfa nos orloe riieruift, divina opitulaniegra- A _. atiimae noslrae Deum die ac nocte precatur. Pravo-
tia, ad horiorem nostrum et iftiliiatem sunl sedalae. rum atitem honiinum etiam malediciio.vehemeiilef
Novitium quemdam lioiiesioevita., et optimelitiera- ojitanda est.-el eorum benedictio Jion medioerllcr
tum suscepi; quem saeculi pannisexiitum reguiari _ formidandak Nam malediciio illqrum creatbealitu-
-vesle liabeo veslitum. D,6mnus_.prior noster (520) <iinem,:el eorum benedictio acqulril damnationem.
infifmus terietur, sed debeata illa aninia quid dice- Unde"si mibi non crcdilur; Chrislo saJtem credatur,
rem, quae si, vocanle tiomiiio. a sxculo migraret, quinifn mentilur,-qtii discipulis suis loquilur, di-
jiunquam., ui aesiimo, gehennam senlirei? Sed me. cens: Vm cuni-benedixerint vobis.homihes (MattJu
infelicem! ine niiserum! quem nulla pcccatorum v, .li);el : Cum -vos'maledixerinl Heaii estis (Lue.
nieorum recordalio momordif, dum carnis saniias vi, 26). Kbn horariam, ^ed assiduani.fidelibiis, non
.-blaiidiretur, nunc saltenf inopinalainfirmitas, quoe" infirielibus, Chrislus iri liocmundoprpmisilpressu-
rae subito. pressit, circa mea niala.reridere deberet . rain. Uiide.vera ratione el.Chrisii aticiofilalepro-
«oJIicilum..Cum sanguinis imnioderanliam nicluens batur quod quicunquepressuram odit quam Cluisius
-_p7ai;um nie minui fecissem, _jninulionis die Tertia,- "promis.it, nonfidelis filii sorlilur, haereditatem, sed
jdiscors Jiumorum fiuxus ordinem nalurae"transgre- infidelis servi carcefeni promeretur.- Nec promitten-
diens per diem et noclem de corporc meo emanavit. B I iem diligil Chrislurii, qui Christi prqmitienlis odit
^Queniduiii bdna Dei pietasreslrin.xissei, febris milii proiuissum. Nos - amem, ffalres, et-.promiilenleni
cogniia prideni-me vaeurim pariier et fatigalum sia- Cliristum el ejus pfomissum toto corde, tota aiiinia,
tjm arripuit. Hinc igitur non jam ut subdilos, non" tota virlule-diligamus, el pressurae, quamsuispro-
jam uidiscipulos,.sed sicut dominos et amicos cha- iiiisit-, si sui.esse volumus, ndsultro pfferamus, qiiia
/rissimos,-ex inlinio cordis affeclu vos dejirecor, parnm esl, vel nihil penitus" quamJibet pressuran.
quaterius quidquid in vos deliqui, -%QQ prdpter ;protaiilo- domiiio sustinere, cum/ipsum Dominum
"
charilalem. quae Christus cst, corde, ore mihi di- pressttroa'"praemiuinaghoscamus. Omnis.itaque pres-
-triitlatis, et ihfirmilaii.aniinae tneae succuf rere, quia sura, tribulaiio, et .angustia desiderio desiderar.da
Talde necesse est, non-ajireralis. Caroquideni, unde esTj ulii Ghrislus est in causa. Christus utique sem-
jjioiiari opdrtet, affligiiur; aniniaevero siiccurrendum •, per esf in causa Ecclcsioe suas, in qua. milli deesS
esl orando; de qua lugendum veheinenler, si peri- horiii„i sivejuslo, siye jieccaiori. in hac causaju-
- "
"ciilalur. - _ slum quidem g<($2 probai; ut adhuc jnslifieelur •;
EPIST-OLA XXVII. - hac examinat
jieccatorem, ut j'us!us efticiaiur. Pro
-Frater Goffridits Vindocinensis monasterii quatis- Iiaecausa
dileclis el C ipscmeL etiamcarTiem suscepit, et decer-
cunqne minisler et intmilis serats, filiis - lavitusque_ad mdrlem; ricc ferieiido, sed
." fratribus, Hugoni prio.ri, el cmtetis omnibus, per- . palicndo
- petuam Jienedictioiietna Doinino et a se-puramet superavir. Nos igiiur amplius nori affectemus laudes
- inlegram dileciioncm. ' l)ominumkut qiiasiibel edrum pressuras linieamuSi,
.: .." sedClirislum in sua causaesseiiobiscumfirroissimo-
Qtioniara oculus aniinse noslras vobis vjgijat dili-
tJileclionis credamus, el pro" ipso,. qui nos redemit sanguine
genlcr, ut. milft yicem riiiiUue reddalis,
proprio, etiamsi opus fuerit, usque ad sanguineni
<juaiso luimiliicr. Vigilale itaqtie oranles.pro me, decertemus.- Nam pene auf genilus irremissibile no-
licel iudigno, vestro tanien jiastore, qui -vos intra = bis ab
et dc ma- ipso peccatum imputabitur, si sanguiriem
sinuimnemoriaeiiqslree.seroper contineo, nostrtim pretiosioreni habeamus quam-suum, Valete;
inilla proprii pecloris lac palernos dulcedinis; absei.s
et in causa Dei cum ipso constantes esioie.
<juidem corpore, sed .proesetis .tlileclione, yoliis trir
EPISTOLA-XXVIH.
iuo, poluiri simu.i animarum vestraram et-escaui. monasterii abbas, charissimo
Tali polu et esca fitlelium discipiildrum. menies sa- Goffridus Vindocinensis
Uanlur, dulcedine scilicef sui pasloris et amore. Ego fratri Roberlo, salulem.
certc veslrse anxietaii, quam -pro noslra absenlia. Abstinentia, quam facis, scilieet quod-lribusdie-
vos haherenon.dubito, valde compatiens,-panc tri bus lantummodd in hebdomada relicis, sa.tis Iauda-
bulalionis mens noslra frequentefcibatur, et.potalur bilis esset,.si quo tnodo viderelur regularis.' Regula
aqua angustiae. Esl mihi Uimenconsolatio maxima, naraque, quam te observaturum coram Deo et "^an-
cbara videticei dilectio ves"tra,jet..maJomm iiomi- . clis ejus promisisti, proecipit quod, si quis fralrum
"
num palienlef -§_©1 porlala pefseculio. Vere vera aliquid.Deo offerre voluerit, illud prius abbati suo
dileelio veslra mecoifsolalur, "quoepro ptifificaiionei dstendat, ul ej'us vpluntafe et consilio.fial; si autem

(520) Domnus priofnosler. Legendum ex veteri
-- codice domnus, iiemlib.-v, epist. ;2 CBdrimoRa-•
. dulfo. Domniet domini perpeluiim hoc discrimeni
sermo esl,
apud Goffridum, quando de ubininibus
qttod domni.vocem' praeponil nominibusutpfopriis,
aul iis, quas prupriorum- vicem geruiil; domnusi
Itdeberius, domnus P.aganus, domnits Frnaldus,"\•
domnus Hamelinus, el clomnus episcopus, domnus
®bbas, doinnus prior, clomhus-arcliidiaconus. In" cae-
PATROL.CLVlI,
teris dominum dicitcum. adjecli iocum habet, ut in
cpislo!attiminseriptioriibifspassim,-fiomi?!0 et Patrl
Domino ei amko. Hac lamen excepiiotie. quodcuiii
de papa "loqiiiliir, proecipui hoiforis causa dominum
pro domno usiirpat__uldominus papct,-dmhinus papa ei
Urb.anus; curif alii fere scriptores doinnttm papam
.domnum-apostolkum dicere soleanl, domiai nomeft
uni Deo tribuentes. _ - .
 _ G0FFP.1DI ABBATI5 VINDOCINENSIS . 1TS
3871
deputabitur, el non A 1©S EPISTOLA XXX. -.
.iliiferfeccrit, praesiiinpiioiii
jnerccdL Tu vero sine volunlale noslra hanc ahsfi- Fruitr Goffridus, fratribus el ftliis, R. priori et aliis
•neiitiam arripuisli. Dnde limeo nevaniiati poiius et
omni.bus, omnia gum corpori sunt necessdria,
depulelur quani saluli. g©g Te igitur, frater, ad- utilia anintfe, a Deo Palre et Domino Jesu Christo,
moneo , ul quod volunlaie propria proesumpsisii, el Spiriiu vobis muliiplicenlur, ut bona voluntate
vo-lmuale noslra el consilio'deseras, ei cuni Domino Domino servialis ,-et gaudeaiis in ipso.
ami-
dic-as : Noq veni facere volunlatem xneam (Joan. vi, Cum.tranquilliiate,- et mulia pace, et omni
suiil
58). llerumsi te jejunare deleclat, laudo, ul jeju- . cilia desiderio desirierd venire ad vos;sed quie uiide
jiando coniedas (521),"el comedendo absliueas» Jlle n.ecessitaiis vesjree ef utiliiatis ihe iihpediunl:
•enim jejuifaniio eqtneriit, el cpinedendo absiinet-, qui Deo auxiliante expediar, el quam ciiius polero vos
-sic quotidie comedit, quod venfrl nullaienus salisfa- vitlebo. A qtiibus licet absens corjiore videar, me
ciai.Uno siquidem die omriiho absiinere; et altero vobis firma litle ciedalis corde seinper et dileclione
ad plenum refieere, non salis videtur prubabile. Die praesentem; vds enim estissensus mei, mea"cogita-
enim qmrhonjo hihjVcibi .accipii mukoiies murmu- tio; vos viscera mea, vobis utrnmque dedi, coi-pns
-iat; aliero"vefo ium mulium deslrierattun cibun) -uiirpie inetim, el aiiiinam meam; pr-o vobis utfum-
. JTabiierit, vix-morium in comedendo servat',, el cum que, ul fideJius possuiii, expenclo cjuotiriie. Per vcs
jam -repleius fueril-^ ineptam" laetitiam gcrit. Et ulrumque comriiendo Domino Deo vi.vens," et etiam
; .idcirco utile valde, imo necessarium aninioa elcor- inoriens coinmenclabo. J>e ceetero, fratres, quoe-bona
' poffesse cognoscimus", ut el caro quolidie cibis siiiil elssmcta, qiioeionoe famae, quae sanae doctrinas
isusleiuelur, et lainen a viliis relreneiur. Nam qui etdisciplinae cogitale elfaciie, qucniam vohis a Defj
sic vivit; duobus iriorils sibi proficit, quandoquitlem oplime rclribiielur, el a me prq viribus meis, qual<>
el ah elalione alienus exislit, .et cosieTabona operari .cunque vestro paslore. VaJele , el quoe" vobis"in
•non reniiit. Ad conquireiiriam itaque salntem oeter,- membranis scripsi, in eordibus vesiris traiiscribiie,
nam abslinenlia corporalis sdla-non sufficii, nisi el ne roe pcei)iieal,,iiigraiis, quod absil S lani bona
" ' -
animas quqqiie jcjiinium per absiinciuiam viiiorum scriosisse; " .,-,-''• - _
Juerit sociaium. Ei ideo , dileciis'sime_, ita- corptfs 2Q6 EPiSTOLA XXXI.'
cxerce jejiiniis, ul purges.menlcm a vitiis. lloc esl R. priori, et cmie-
-auLemspiiilualejejuniiim, peru,udd sine -dubio so- FraterGoffridus fratribtts elftliis,
- cielRs acqniriltir civium superiiorum, el ille latida- 7 ris omnibus ; Deum limere-', observaye mandala.
- ' .- " -
biliter lioc jejuniiim servai, quem ^clelracijcj liulla ejus.
et
(exasperat, quem nec furor uec immoclerata ira cxa- C Mandavi el mando quod pro veslra necessiiaie
gitai, queni snperbia graiia Dei 2_©4 non spoliat, utilitaie feciniorain; sedad proesensrpra3vioSpiriiu
quein nialediclis lingua non inacula! , quem rancor' sanclo veniam ad "vos, qtiospuroe dileclionisafiectu
,seu mui;mur ndn crucial". ValeJ.el supef hoc-obedire- dilexi,. et diligaiii.Siiales invener.Ojquales vosin-
- -- venire desidero, lalem ihe inyenefiiis, qualem inve-
.mon negligas.
- ' "EPISTOLA XXIX, - , nire desideraTis. Servate innocenliam, humiliiatem
Hoffridus 'Vindacinensismonuslerii"scrvus, suo mui- iiabcTole, diligitc jalieniiam. Isla sunt erihn quie
. lum ditec.lo frdtri el ftitq' Rainaldo, Deum itmere el discipulorum obedieniiani Jaiulabilem faciunt, et
,niffi thnore]dilicjere. - iraiiquillam ineiilehi magistrorumr llsec" abseus
Infirmilas veslra, 'quam nostram faeimus cbni- scribo, ut riiilii.de.lis occasionera vobis qiiod-nielius
passionis affeclu , non m.agis sibi subveniri exigil poferd faciendi cum pfoesens fuero. Si fralres , qui
qiiam noslra oplatililectio. At quia «nimo" cupienli "aliler :quam debuisserit feceruiu, sedigna emenria-"
nil satis feslinalur, fdrsan venii vobis in mentem lione correxerunl, mihi miiltum placel, ci omnipo-
quod salus yeslra-aui non curelur-a nobis,aui bbli- lenti Deoinuliiplices graies et gratias ago. Kaltiw
Vioni iradalur. Sedii_on/ita est, quia omnia, quae,' noslra "ctiani ad culparuhi viridictam inviLa trahituf,
jnaridastis vobis esse neeessaria, quaesivimus; qu-je- eivelox csl ad indulgeniiam.' Consilium quidem sia-7'
>sita jarn quxdam invehimus; quaedam adliuc inve- bile linicuiqTfe.reclqri animoa inesse dehet,- seci in
'iijrcnequivimus..Medicus vero, iii quo spessospiiaiis eq qiii peccav.it el poenilet, non sit. diiBcilis -mutare
«vestrse lota suspenditur,ad nos veiiil, Turonum redi- sentenliam.-Utiiiaih qui peccavil, tam.cito.posniteh-
turus", ibi "confecturus medicinani bmnino vobis lia duceretur quain cito mufaretur in ipsonostra
Ijrofuturam, ut asserit, et sic ad yos nobiscum yen- senlenlia. Jn aedificalionem nie missiim " Jntelligo,
turus.r Inlerim mittit vobis elecluarium ulile valde non in destruclionem. Neminem veslrum" vexare
.vesiraf iiifirmitali,- iiriq' necessarium,-iquod qiiotidiD quacro-g^^f > sed vobis omriiij.usopth "quietem.;Sed
jejunus aecipiatis, et post coenam ahtequam clor- il.le; inquaro, insanus est,, .et maiigriunYspifilum
"" ' .
mialis. r_ .'"'.''" habel qui eum ad iram provocaresatagii,a quo pesi
(521) Lqudo tit jejunandolcomedas. Idem esl con- sitlurilate jejttnium, £i -episl.r10 ad Furiam.: Parctts
•silitim S.Jlieroiiymi episi. 22 ad Etisiochium ': Sini cibus el venle.rsethper esuriens, triduanis praferlur
libi quolicliana jejunia,el refeclio salietalem fugieni. Jejuniis ,'et mnlid ritelhis .esi' quotidie pammquam
Nihil prodest biduo, liiduoqttefransmisso vacuuni raro sqtis snmere.- ~, '-'_."
portare ventrem, sj pariter ibrualur, si compensetur
 ra EPISTOLM. — Lffi. IV- - m
Dominum oninia sperare licel, et sine quo nihil eii A fare sospitaiem. Ego quidcm quam cifus potere
possU-esse quod prosit. Valeie. '< ad vos veniain» quos desiderio videre. desiciero, et
- . . EPISTOLA XXX». iriqtiibus posl Deum totius animoeroeaoposui iiiteri-
Goffridusabbqs non suis meriiis, sed Dei gralia , di- lionem» -
'" -Vajete. ' .
leciis fdiis R. priori, el omnibus aliis salutem ett 7 EPISTOLA XXXIV. ; '
dilectionem.. Gqffridus Vindocinensis inonasterii servbrurit servus,
Qtipd vobiscum in Pascha nonfui, nosiri corporis-, dilectii inChrislo ftliis,(5'25), Goffridode Surgeriis, '-
- inlirmitas causaexstilil, Gibbus cnim mihi crevit ini
' JordanodePodiorebetli,RainaldoCarlaldo,Her-
dorsoy uude me secari oporluil. El quamvis inler• veo de Olohct, sttlulem.
manus el laerymosas voces dileelarum Deo (522)) Mandamus vobis, el maiidando pi<aecipimus,qua-
sariclimouialium de Fonle Ebraldi, rasorjd scribenie! ienus in proxima sanclae Trinilatis feslivitate ad nps'
in nostra carne suas lideras, corpus noslrum iufir- venire, el nionasieTium yesirum, proul dignum est,
milale pariler el vulnere 11011 mediocriter faLigalum t., visitare' nou differalis 2_C_.f_},-'quod eiiam non invitati
tenereltir, nec inlirmiias,.nec «eeanlis cnulciilas, racere debereiis. IIoc auiem si quis veslrum con-
. nec slalim imposiii salis asperilas ; ul vos -vel adI , tcinpseril, nisi gravi cqfporis infirmilate delenlus,
- momenium obliviscerer, facere poiuit, sec! spirilus ; B J donec dc inobedienlia salisfaciat, asanciae ecclesjou
purae dilecliouis, quo vos semper dilevi. ei cliJigo, Jiihinibus ajienus.existat. "
et diiigam, inansii vobiscum. Dei iaiidem adjuvaiilei "•- "'
EPISTOfcA'XXXV."
clemeiitiaaliquaiUiiliim de. infirmitaie convaltii, et Goffridus Vindocinensis monasierii huridlis servus,
parlim-aqtia, parlimque eqiio pofialus Andegavim diieclis in Chrislosfiliis, Jorduno, Rainaldo Car- ,
veni.Valeie in Domino onini lempore, ipsum Deum, '
ialdo, saluiem el benediclionein. .7
el Domimimnostruni roganies, Tu me, el in infirmi- Si j"ussionibus nostris aliquandO vos gravamus,
lale palienteni, etin prosperilaie §>©@humilem J'a- noii ideo comra nos murinurare
debetis, vel, quod
-oiat, ei-me, el vos in sui diJeciioue custodiat. , absit! nos odio liabere, qtioniam vobis mu!la iriipe-
EPISTGLA XXXIll. . ramus, necessilale inotiasterii poiius quatif volun-
Goffridus abbns xion suis meriiis, sed Dei grqtia, di-
Jai_e. ObeclieiUia lamen haric sibi specialiter po-
lecds filiis-R. priori, et omnibus aliis illam a Deo - lestateni
vindicat, iit non tam ejus ctii proBCipitur
quam dedil suis sauciis discipulis benedictionem. qnam ejus qui proacipil volunlas fial. Unde Doniinus
Pro vestris piis precibus et lacrymis, quas pro in Evangelio" obedientioe formam tribueris, dicit:
ine,-licet iniJigno paslore vestro , filiali devolione ',-, Non veni facere volUntatem meani, sed ejus qui me
Domiiio Deo obtulistis, muliiplices graiiarum refero tnisit (Joan. vi, 58). Expedil ilaque vobis, secun-
acliones. Pius el-paiieiis Dominus, cujus palicutia dtim Domini seiiienliam,;alle"ritis obedire volunlati,
me diu peccantem susiinuii, piet-jle sua, veslris in- non veslfam sequi. Sed quae, vei quanta vobis ob
tercedentibus meriiis.' meoeinfirniilalis et vulneris" hoc in fuliiro merces repromitlilur, si bene consi-
specialis inetlicus fuit. Unde riullatenus valeo despe- deratis, suave leveque vobis erit qiiidquid in prae-
(6'22.)-SaiiclimoniaUumde F_onleEbfaldi." Fonlis- becillilalem debiliumconfovendo susiinere, quid uni-
Ebraldi liiidiiiii uomen viriinius Iib. i, episi. 24 et2G. cuique expedial proviclere, fragililati sexus conde-
iiic saiicliinoniales noininat, quibus eelebefrinmin ' scendalis, el qii3) veslra aiiclorilaie innitunlur; eas
eo ioci monasierium Petri episcopi Piclavieirsis, in siib veslra prolectione reiineatis, nec alleii subjici
cujus dioecesi hattd proctil aTuroiium Anriegavo- veliiis , el ab hac defaiigatione in pacc eas esse
.runiqtie linibtis esl locus, ntii.u ei auclofitaie insti- facialis. Kovil enim vestra.discrotio.qiiod. animabiis
luit lloberitts rie Arbrissello is- ad quem scripia est earum non experiit cjauslra monasierii suj exire,
epistola 47 liujus libri. Condiium anno Cbristi 1100 nechac occasione,.vel alia soeculosejungere. Nosljs
tioiai Cbroiiiciim Ttironense his verbis~: Anrio Do- eniin, si vcsira? placel paternitaii, -quocl proefatiis_
mini 1100 Henrici jmper. XLIV, Phitippi regis XL, episcopus-suhjecios suos consuevil inquielare. Pla-
concitiiitn Piclavis celebralur, nec mullo posl abbalia ceal igilur excellenli;e vesine ab iis.niolesiiis eas,
Fonlis Ebraldi in Piclgviensi dimcesi fabricalur. Mi- efipere, et ul in [iace Deo deserviarit, eis in lnuliiiu-
fuiri est qtiod de ingenli sanclimonialiiini ejus Ioci "£ dine misericofdiaevestrae pfovidefe, suh proleciione
nuiuerp-prodil Sugerius abbas, cuni scriberet_ hoc Dei ceeli, el veslra apostolica auclorilate confovere,
cst aniiis nondum ab ortu coeiiqbii-qiiinquaginla, ad etprolegere, ulpole lanlum laniae religionis locum,
qualiiorfere.aut.qtiinque millia^excrevisse;,sed digna qiiem cum in parlibusilli in scholis essemus, noviler
est Sugeiii episiola,quae propief argumehlum iif- inceptuin esse vidimus, el prd Dei volunlate fere
tegra iegatur. ~Sic ergo scribit ad Eugeniurii III pa- usque ad quatuor aut quinque millia sancLiraonia-
_pam:. ...,,- liuiii jam excrevisse audivimiis, el g;uidemus.->
JSttgeriiobbalis epistolaad Eugehium lll-pro sdncli- in (525) Goffrido de Surgeriis. Elenclius.epistolarum
monialibus Fonlis Ebraldi. cotlice Ceiiomanensi, fratribusde Santonia^scri-
- i Charissimo domino el Pairi. Deigralia sunimo ptam monei; quotl majori ex"parle verum esl. Ia
etoniversali ponlilici Eiigeino Sugerius, JiealiDio- pago enim Sanlonicq est, ecclesia Surgeriarum, de"
Pro qua dietum lib. ui, episi. 40; ileinque ecclesia ele
nysii abbas, obeiiieulias ei serviiii pleniluriiiiem. Podio rebelli qnam Vindpcinensi ccfiiiobio, ajipro-
soroiibus apud Fonlem.Eiiraldum sancta ei Deo ac- bauie filio Guillelmo comiie Pictaviensi, dedit Agnes
ceptabilijeligione degenlihus; quas episcopusPicla- eoinitissa. Ai Olona iii liiiore Piciavico, tabulaa fuiw
vieiisis, subjeclionem ab eis renuirens .
, earumque dationis": Inpago Pklavieimmedieiatemecclesiurum
«bbatissam-beuedicere nolens 4eialigat, saricti apo- de Olona cum decimis, et vinedrum ei on>..
stolaius vestri celsitudinem ,,qua possumus-prece - ti.ttm inde exeuhlium.: salinarpm, .-. "-.'•' '. , :
puJsamus, ul sicut veslrae incumbil discreiioui, iiii-
 -5^3 GOFFJUDI ABBATIS VINDOCINENSIS 170
BSaii proDomino snstinueriiis. Rcpromiililur si- A EPISTOLA XXXVIH.
quidem vobis vila sine senio, salietas conlinu.T GoffridusVindocinensismonasteriiservus,dilectofrqlii
sine faslidio, societas angelorunf, et quod super Andrem (525), salutis monita oblivioninon tradere.
omne bonum est, facie ad faciem assidne videre De le nobis relatum scias quod generalem refeclo-
Deum. El quia de obediehtia ehariiali vestroe loqni rii panem el vinum respuisti,- el ut 212 ali«m.
coepimus, sub ipsius obMLenlioenomine JO,0, el in panem, vinumqite aliud tibi qusurerei, eellarario
remissionem omnium peccalorum vestrorum man- praecepisti. Si per Invidiam et non ex veriiate dictuw
-danras vobis, quafenus pisces nostros ,-eibnria vide- i esl, riieenlem non dubiles pcenam aeqtiisisse sibi. Si
-licel fralrum vestrorum, usque Andegavim adduca- vero a te actum esi, sapienler corfige quod fecisti.
tis."Valele, si obedientes Tueriiis. Opoftelenim le, fraler, sic.in omnib;;s lemperari,
EPISTOLA XXXVI. ne quasi lihera utens potestate quidquam facias,
Dei est id est, dileciis in unde merito fralribus, quos luee dileclioni commisi-
Goffridus, qui gratia qtiod
scandalum valeal vel murmur generari. 7
Chrislo _fralribus, Hamelino priori (524), Briccio nius,
EPISTOLA XXXIX.'
-, cellarario, salutcm.
Goffridtts Vindocinensis monaslerii humilis. servus ,
Yolo vosnon ignorare.sed firmiter creriere, me r
B dilecio in Cliristo filio Andrcce, prudenler elsim-
cum magno comilalu pro cansa, quam scitis, An-
si deleiiltis pliciter in omnibus minislrare.
degavim venlurum vigilia Ascensionis, Circa fratres, quos luoe fidei commisirrius, sic le
non fuero, quod Deus abnual! corporis infirmilate.
fa- decel esse sollicitum, uldum animas eorum salvare
Ilocvobis euraviipraedicere, quos ad expensas
desidero invenire. Si vero desideras, curam corporum exliibcre non negligas^
«iendas paralos desiderio JNonenim bene in honiine animani diligil, qui cor-
verbis aut clamore cordis objicilis paupenalem ve^- poriin sua nccessitate
nulla ne- reftigil subvenire. Utrunique
stram ad haec minime pdsse sufiicere, hic
Deus conriitlit, et ut ufrumque repararet, utrtimqtie
cessitas cogit rae vespondere, sed imperat veritas
sic nec sic di- suscepil; carne "jpiidcm moriutis" est, et animaV
vos non debere loqui, cogitare, qui
et vilani, qtiam pecealo suo perdideral, ilerum de-
vite Chrislo non dcbetis pauperiem formiriare,
dil. Non ex carnis corrttptione, sicul quidam -pu-
quibus quod habeinus, nullaientis polesl deficere.
tant(o26), animoemors processil; nec diabolusprius
Mallemus quide.n quidqtiid Crerionis jiossidcre cer- caniem noslram iufecil
quam ariimain. Unde qni
mimur honorabililcr expondere quam rebus ecclesiae rccte credit,
ac coiisueiudines homo incoin- iiUelligit qiiod cdrrupiibilis carq non
Dei injuslas pravas
etfaluus reclamalione violenler animampeccatrieeni,.sc(I anima peccalrix carnem
..posilus absque pos- , ^ corrupiibilem fecit. In quibus fralerniiali I1103non
y
set imprimerc. Valele, e't cui-servitis, de sancli".'
clemeiilia de victoria dicimtis, ut ea facias, vel consentias 213 Q.U3C
Clemenlis magna confitlile,
- inordinale concupiscit voluplas, sed qtiaej"uste fieri
iiihil penilus hoesiianles.
cogii necessilas. Vale.
2-11- EPISTOLA XXXVIL EPISTOLA XL.
Goffridus Vinddcinensis monaslerii humitis servus,' Goffridus Vindocinensis monasteiii httmilis servus,
dilecto fralri.Hamelino, sic obedire, >ulbbedientim ' venerabiii 'frairi sno Andrem. c JVouveni facere
fruclum possil recipere. volunlalem meam , sed ejtts qui-misit me (Joan.,
-Infirmitali luoe, qua, ut mandasli, ingravesccnles vi, 58), » memoriter reimere.
ad nos venire non poluisli, sed doiiium redire po- Adte, dileclissimc, dileclum fiiium nosfrtim IIc,
luisli, qtianlo possuinns, el debemus cordis aliecini bertum niisimus, qnem in rebus s-.cculi providum
rompalimur. lllam lamen infifniitalem vcbemenlerr esse cognoscimns, et iit ea qtiaa foris ageiidasunt,
iniramur, quae tibi impedimenlo fuit, ne ad nos ve-- -- sapienlcrel ttio consilio agal, proecipimus, hoc sibi
nires, et iinpediweuio esse non poluij, ne redires." specialiler injungontes, qualeiHis te loto corde dili-
Cerle si non potuisses venire, sicul poluisii fe.riirc,, ,' gat, et libl tanquain priori sflo diligeiiierohediat. Tti
miiiere debuisses perquem consiitutioncm Dei et. vero le lalcm circa ipsum el coeleros luoe dileelioni
nostram complesses. Firmissime crede, el miH.itentis i eommissos fraLres cura pastorali exhibe, ne quid
dubites, fili inChristo charissime, quod riionaelius. i_ minus perfeclionis in eis Paslor,;ctermis valeat inve-
qufverbis obedienliam sapil, el obedientiaeopus nont nire. Qtiod si circa animas luoefidei creditas, juxia
facit, verbis quidem monachus vidctur, setl opere mo- admonitionem noslram, te sollicilum exhibueris r
nachus esse negatur. Unde ejus verba verbcra poiiuss firmissime cfede, el iiiil.'a;cntis dubiies, quoriiam de
"quam gratiam promereiiLiir:-Vale, el formosa verbai ininori subslaiilia merito causari non poteris. Deus
obedientioeprosequere obedientioeformoso opcrc. enim per me indignum famulum suum tuam supple-
324) Hamelino priqri. Credonensi. Urbamis II; i cujiis loci prior.fueril non significat.
Gqffrido : -Ecclesia paracltialis _S. Clemeniis de Cre- (526) Nxm ex carnis corruplione sicut qnidam pu--
el
done, unher_smecclesim, quceinfra terminos ejus- " lant. Ex Augusiino, lib. xiv/De Civilale Dei, cap. 5:
deiit parochice continentur, Sed de Credonis casiroi Corrupiio corporis qum aggrcivai anhnam., non pec-
.et quae in eo est ecclesia S. Cleriienlis, episl. 44, e'tt - cati primi esi causa, sed pmna; nec caro corruptibilw
lib. v, episi. 27." animampeccatricem, sed anima peccalrix feml es&e
"
(52-5)Andrem. Priori, ut palel ex ejfistola-40, seo" ! ^orruplibilem carnem. - _ . .
 i-7 EPJSTOLJE. ~ L!B. IV. 478
- >Lit u:opiam, et pro grege bene servalo mercedem A _ gula noii esl _pra.ceptum. monachis inflrniis, sed
ab Jpso rcipies sempiternam. . -. perniissum... Sed quia pau«orum velnullOrum islam
- - "
-. 214 EPiSTOLA XLL. viriulein esse coa;n.osciihus,.ul videlicei a carne_qm-
_ Goffridus Vindocineiisis'monaslerji humilis servus,- .nirio- abslineant; cura alicui.carnem comedend.am
Guiilelnxo, et aliis.fralribus apud Casiellum (527) .tribuimus, raiionabilis est considcranTJariecessius,
- manenlibus salutem. - - . ' v
, -jion cafne carnis niilfienda cupiriitas.' .. ,
Ffater Guilleline.,- dixiriius iibi urad nos.quam "- . ... EPISTOLA.XLIH." / ..
riliusposses.venircs, ei Bernardumiecum adduce- Goffridus Vinducinensis'_monasterii hmnilis servus,
res. Tu autenf qiiarir.il.-dixiimis noiifecisLi, sed lit- dileclotn Clirislo fiiio Guiltetmo, elfralribus- cu,w
leras,- quales libi -placuit, nobis misisii. iu.quibus eo qpucLCastelium_manentjbus,- obedire Dco magis
Bernardum, noii posse.vciiire^igiiificasti. -AtTbaec quam hbminibus'. \~ ,
tibirfispondemus qnia, si vcnire ndn polest/ deferfi KufiliaLum est nobis-quia laiilam samilarjum hxx-
.polest, Priecipinius igilnr tibi aiieloriiale saiicte; njijium , cl quod .periculosius" esl, JnuJierum fre-
. ilegulae, ulinfra quatuordies, visis bis litteris, atL-- queniiam vobiscum esse -palimiiu-qudcJvix aulnunr
"nos venias, el Bernardtup, si_eqtii'tafenoii potest, quani quae D.ei sunl loqui poleslis vel-mediLari, Et
.affefrifacias. Si yero-aliier fecefis,.et tc perpeluae B l ;fbi inordinate saecularis esi assitluitas , diu deesse-
infaroi_e no.ta damnamus, el Bernardu.m ita cxcom- non creditur grandisiniquitas, niaxime in Joeo.,, iil.
- niuhicanuis ut nec cominunior.em
percipiai 'vivus^ quo sexus femineus habiLare periniliilur, per.quem
necsepulturam defuncius. ..eiiam religiosoe personae suspectoe habenlur. .Sexus
EPISTOLA XLII. .-"."' laraen llle, ubi bonus,_n,u!Iu"s nielior?;sed ulii-raalus",
"Goffridus Vindqchiensis mdnaslerii. servus, Guillelmq nullus estpejor. Bonitatem vestram,' 23,6'dileciisr
priori de Ccislelloet fralribus qui cuni eo sunt, ob- simi fratres, prse.seiUibus liileris.adinorieniusK et_.
sefvare regulam, et gutw irriiamenla decliuare. - "admpnchdo rogamus, ul,si quid riiinus cauienune-
.Pervenifad aures nostras <le -vobis irreligiosa el -usque egisiis, litillbmodOiCorrigeredifferalis, n.efqfte.
"InoriJiiiala prdrsiis opihio. Dicium. est ;enirii quod o.rdini veslrp, quodabsil! acquiralisiiifaroiam, -e|
, conira Regulaiii, quanicoramDeo et sanclis cjus vos sic, jusiiiia dicTaiile, nos contra vos provocelis"acl-
oliservaturos promisislis, «arnes-solerariiier-et ge- iracundiam. Valeie, el quae. mandamus-diligenter
- neraliier 215 -nianducat.s.~Uiide siita est,/imo - -' - " --
observale- ,
- . . EPISTOLA XLIV.
qiidniam ila.esse credimus., veslrae Jnlemperanliae
vehemeiiLer coinlolemus,- elneulierius fiat, Regulae "Goffridus Vindocinensismonaslerii-triinisterAndigniis,
__yobisaucloritaie-prohibemus. Gari)i's-comesti_o,sic- C V dileclo in- Christo fralri- Rerncrio-.priori Credo-
- ut _TnonacJiis nerisi (528); Deum diligere el cum dilectione ti-
prq corporis infirniitaie concedilur,. '- tnere. .,-,.'
- ila eis in carnis vplupfaie negalur,. inlirmi .eliara '- --,.-.-
. si a carne peniius absiinerenf," non propter hoc Suse professionjs fideniTion Jiene custodit, qut
. Regulam violareril.^Carnibus 'naiiiqiie.vesei in Re-. B. -Benedieti.ReguIce, qtiam se [f. a se] coram Deo
(527) Guillehno et aiiis apucL Cgslellum-. Piiori et _ nosiilterae docentad Ordericum abbatem:Apud Ca-
liTonacliis.Honorii II el alibrnm Iillerav,.p'iurali iiu- slrum, inquit; Credonerise-parqchialis ecclesiaS.Cle-.
inero enuniiaiu, Ecclesiam B. Marim de.CasteUis, jnentis, degua inler Vinddcinensesel B: Albini moi
qtio madoTtunc.eiiam vulgo vocitanl Andegavorunr nachos iri -prwseniia nbsira querimonid orla- fuil, et
•viciim iriexlrema eoruhi dioerdsi Turohum Jinibus aposlolicje sedis judicid.V-indocinetisi moitasierio ad-
coiiierminum.. Quiigiiur Goffricio prior de Caslello jttdicata. Iferum apud Urbanum II qui rem ita com-
-diciluri aliis prioj-B.Mariae de Castellis dicereiur/ - posuit ut Vifidocinensibus maneret uriam. qnidem ecclesia
(528) Bernerio priori Credbriensu Kotissiinurii est jS.-CI.emeniis,sedila ul ejiis loco de.lribus
"Creddnis, siveiil Gallicus nfos inflexil Craonis ca- designatis, qtiaro ipsi malleiil,S..Albini monasterio
filrmii in inferipie Ahdegavorum pago Armoricis cederent. Delecta estei S. Albino fraiiscripta eccle-
finilimurii. lluie proximani.EccIesiam S,._Clemenlis sia S.Joannis super Xigcfim. De qua rursuin. a
riomine ihsigneni Buhardus Credonis olim dominus- Goffrido nosifd el~VintIocinensibus,: qui -ee- Urbani
S.Albinimonasterioslaiis Jegibiis cum donasset, £D senlcnlia-loesosjudicabaiii, nova exci.ta.ia est.coniro-
ad lib. i epist. 8,/dictum
posl jnorium Guarinus Suhardi filius,; quod pacla . versia. Scd/vicil iameh,;Ui
jion explesseni,_hi jus suuiii revo.c.avit, ei clericoa_ csl, Urhani.auctorilas, felicla S. _Albini nioriaehis,
nroroonacliis in eaconsiituit.- Deinde yero Goffridus qiiorum in poieslate botliequeiiianel; S. Joannis. e^e-
Martellus cdiiies Credonensi dominio iri jrianum sia,.Gofl'ri(jo,.iii-reoradhnc siip,ersiii'o,-._'cuiiiab In-
suam ac Tiscum rccepio^ -S. Clemenlis.-ecclesiam noceiitio II iii iitteiis ad-Frotiiiundtiin Gdifridi suc-
Vindd.cinerisi coenobio, quod recens funriaral,_ad- cessorenl , inler eas-jain" iioh numereiur , quas.
dixif, - priusquam Cr.edoiiense .dominium Roberto V.indocinense-coenobiuin. in Jiisius dioecesi. Andegaveiisi
hoc loco expo-
Burgundioiii concederel, quod ipseniet in Tabg-; possidebat.ul Quoa:omniapaulo
lis fundaiionis Vindocinensis. teslalur liis verhis :- sita"suni, conlrdversiae, cuju.s aliqiiot locis weini 1
In episcopain Andeg~qvensiecclesigih' S.~ Clemett?\. uit.Goffridus, quaeiiam"causai fueriiU inielligaiur.
lis apud casirum _Credorienseciim omnibus ad ip~sdm Nuiic Urbani de eare.decrelum, quoniarii aliis etiam
perlinenlibus, guam quidem exceptam, sicul prhts iii rebus usu.i.esse potestj'ex-S. Albini 'aniiarib pro-
JJ. Petrv donqlanr, relinuimns, cunl hoxiqrem Crer, ponemus. Uoc igitur esiexemplum : ..
tlonensem Roberlo-Burgundioni .fideti noslro .do- -
- itavhnus. Inde oria. moiiachof.um S. Atbini curii' JUrbrini
' II deereturit de. conlroversia Ciedpnensi iutef-
Tiiidgcinensibus cie ecclesia Credonensi diu - ac -' monach_qs'S. Albirii el Vindocinenses., .• '.
- !>fepe" agifala coiiieniio. Pr.raunuapud «NicolaumII,.
qu.i eani- -Vi_ndociiieusi_busadjudicayii , uT ejns Urbanus egiscopus, servus se-rvoritm Dei,'dilcclja.
 ' '
. GOFFRiDI ABBATIS- VINDOCINENSIS 188
37g!
et sanctis, ejiis j"urej'urandoleneiiJam promisit, r.on A_ . sceribus. Et quia le consilio, T3tauxiiio pariter indi-
fratremet
c-bedit. Sancta elenim Regula nos edocente didici- gere non ignoramus, dileetu.rniioslrum te eu-
sua aliena quibus inlicilur, ab- filium Gilbertum libi iransmilljmus, qui pro
jnnsquod peeealaet
liaffsuo non occtillare, sed revelare deheal riiona- ram lolins domus B. Clementis adimpleal,-et-luis
sic -fua riio-
chus. Tu vero peccatum praeposili lui (329), cjuoti piaecepfis in nulio conlradical. Tu vero
fsmore
consentiendo tuiim fecisli, non occultum, sed pu- dei<are prfeeepta ul- quod ipse feceiil, -cum
- -
Wicum-, quia cum publicis mulieribus publice fa- Dei faeiat el amore. Vale.
ctum, nobis occultasti. TJnde evidentissime patet " EPISTOLA XLVI.
servus diteclis fm-
quod tepeccarido etnos coiuemuendo laesisti. Prae- Goffridus Vindocinensis monasterii
senlibns igitur lilleris libi proecipimus ut cameru-'-C Jribus,!. piiori et cteleris omnibhs, benedicJioYiem
Jam illam in qua sordidator il!e et sordidus pravam a Domhto Deo, et a se dileciionem.
" Mandastis nobis, qt;oJ diclnm. voliis fiierat, qnotl
exerciiit-actidnem omnino et fesliiianter destruas.
ct exlraneum a claustro, et a curte B. Clemeir- Herberltis presbyler de Saviniaco qtiamdam marita--
tis (550) faei.is eum; Qtiod quandiu ciistiileris fa- tain.iciiebat, Cujus marittim itocts graviier vulncra-
cere, ______^ landiu te ab jnlroitu "sanctesecelesieeesse vil, eo quod proprioe uxori a-lulierini amoris halienas
^ non iaxabal. Si vera sunt liasc, qtise de presbylero
Yolumus aiieiiuhi. Vale.
EPISTOLA7XLY. \ fama sparsil, vaMeTicquam csi preshylcr qui talia
Frater Goffridus, Bernerio priori, benediclionem d fecil. Nos lameii non deeet, ct sectmritim eanone-s
' _ et a se dileclionem: (551) nulii licet, in incerta rc cerlam seutenliaiifE
Deo;
' dare. Licet cnim vcra sinl, non sunlinnicn credeuria,
Infirmitatemtuanf, fraler in Chrislo charissime,
audivimus, quam fecimus noslraih compassionis vi- nisi prius"canonico ordiue 21,g liierjiit coiviprobals>s

In Christo filiis Gofiiido abbali S. Albini Aw!'<ga- niaro e.xcansaiiac in manns r.ostras et Vindocinen-
vensis, etBernoni abbati S.TriniiatisVinriocincnsis, sium ffalrum Tcfiitarnnl; Viiiiioeijienses vcro imam
saltilem et aposiolicam Jjenediciionem. Anno Domi- supratliclarum ecclcsiitrum in manns nostras rethli;-
jiicae IncariiiUionis"1093, pontificatiisnoslri v, indicf. derunl, cl pcr nos eosdem monachos investienmt.
3", cum essem in proviriciaCalahriic apud monastc- Pronsenli igitiir auclorilate fratcrnilatem veslrara"ad-
rinm S. Mariaeqit;e dtciltir rieffiatina, monachi S. mouemiis el pra>.cipinu!S,"uthoc pactum a nobis in-
Albiift, Girardiis, prior, Miio, Siephanus,- adversns tcntionepacis el quiciis.disposilumcisialuiism onim
jiidnachos S. Trinilaiis de Vinriocino, -JTfoimundum temporc rieineeps ratum et incouciisstim leneaiis et
priorem, Ingelbaldttm ostiarium, qui praesemes ad- observetis. QtiaecunqiH!auiem pars Iiane nosiroe -de-
erant," cdnquesii siint, quod Vindocinehses' fralres r^' cMouis -senleiiliam imn susceperil, ye! iransgretli
ccclesiam S. ClemfentisCrerionensis, quae a mona- proesumpserit, tam canonnni severitali sulijaeeaii
chis S. Albini juste seenndum iUortim lemporuin quam legiiimae composiiionis jfoer.aiii, id esl anri
consueludhiem acquisila,-et,per 50'aiinos quieie, et cenlnm librarum sustineat, et a causa pemius cadat.
jsine inlerruplione pdssessa, viotenier ablalam injusle Data Tarenii vni E;tl. Decemb.
detinerent. Qii.icum suis1 inslRimenlis el ralioiiibus (529) PiYcposiliiMi.Pr.Tposiliismonastcriidicebniiif
eausamsuain defendere nilerentur, primo die pro- Is, cujus sccundum abb_alem cura erai doinus et do-
clamalionjs, res diu et multum veniilala nullo potiiit roeslicoediseiplinoe. Priorem 'claustralem hodie vo-
fine lenriiunri/Secundo vero die "similifer multum cani. Atiud ergo abbas seu Paier monasierit, aliiitl
discussa, gd ntiliiim.tatnenest ftneiri dedticta. Die pneposiltts, ulFundani monaslerii, deqtto B. Grego-
9ULemlefiio, Tyi scilicet Kalenrias Decembris, resi- rius I. Dialog. l.Abbas erat Konoralus, praeposittis
denlibus n.dbis in Anglone civiiaie. Apulioe, prossi- Libertiniis'Soraciensis, de quo -cap. 3 pr&pnsiins
deiTtihtis rel.igiosis el venerabilibus tam episcopis JNoiinosus: abl>as alius",-quem-asperrimum ftiisje
quanr 83001.08" Uomaiioe Ecclesite cardinatibus sive scribit. Eotlem modo dislhigtmnt Graeci jrj-fifK v.xi
diaconibifs, asianlibus eiianVJ.iohilibusRomanis, el vtyavp.tvb-j -zn.c(xevijf.Ex hoe veroioeo palel non so-
comiiibus Aptiliaegloriosisshnis, Boamiinle el Guil- iuni Siib abbaiibns, veriinT cliam snb prioribus fnisse
lelmo; re ilernm diti et multuin inqfiisila tandem praepusitos, in iis iiimirum prioraiibus qiii coiiven-
^tispiranle Deo lueidius eluxit, in qttam polius par- luales essent, ul appellani : cnjusmpdi est Credo-
tem jusliiia rieclinarel. Cum enim ulrhque pars suis nensis. , - -.
-
iiohis ailegalionibus obviaret, et hinc pactionem ab- (550) A clanstro ei a citrle B. Glemehiis. Id est a
baium.confirmationenfponiilicuni^BomanaeEcclesiae D fflonasierio el-villa. Ciiries.olim villas vocabanl, sed
legatorum, illinc vero legiiimum .inlroiitim, el ca- allodes ei liberi juris; In donatione Adelse comiiissie,
Jponicam30 annorum possessioiiem nobis opponerent, quairi S. Albini monasiefio insliltiil, anno 9'ti : Dovo
Jios qui qmniiuii fidelium causus oequa lance pensare igituf ilh curlem, dono' riiihi a parenlibns traclilam,
deberotis.iuriusque uliliiali -providenies, ipsam liierri silam inpago'Belvacensi, qua'-~voetitur'-Unddnis Vilke,
coricorriioeconvenieniis oequitale decidere nialuimtis. cum duabus ecctesiis, unain honore.sanclm Dei geni-'
Qmnes igilur qui nobjsciini aderanl hanc sen.eniiaip tricis Marim constructa, allera in honore S. Aniani-.
collaucluiiles, eonsentienlibiis; proeriiclis- ulriusque Siecuriisei ecclcsia Canipiniaci, curiis Maironis,
-coenobiifralribus, elin iriaritis hdsiras fidem poIlU curiis Cliiriaci, et alioein ejusilem ccenobii tabtilario.
pendo firinaniibus, concordia et pax ihier eos hoe -iiaerel,hodie curlis.nomen in exiremis plurimortiin
modo posila esl, ut scilieei VindoeinenMS monaciii Gallioslocorum vocabulis, ut Bovonis curlis in pags>
de his Lrjbiisecelesiis,- aut ecclesiaiif Manitilium, vel Bemensi, Hunolrii curiis in Carijeracensi, etaliis.
§. Saiurnini, siye S. Joannis snprni Ligerim, miam (551) Secundum canones. Gregorius- Magims liSi.
quam corigregaiio lota S. Triiiitalis-elegerit, cum VIH,epist. .50, Conslanlio episcopo Mediolanensi.
omiiibusquosadeamdemecclesiam, lam mobiJibus Grave sdlis est el jndecens ittiiire' clubia ceria" detnr-
quam imriiqbilibiis.interiiis exleriiisque ad prsesens • sententia. Quse sequunlur, minc ex Victoris ! epi-
perlinenl, iiilfa dies-30 postquam domtira reriierint, siola ad AlexandrinGs;nunc ex Sixii Jlepist. 2 ciiat
jnonasterio S. Alhini iu perpetuum iradant. Fralres Jvopari. v, cap/^44 et Vtl: Gralianus XI, q. b..
itaque S. Albini omnem litem, omriemque ealuin- Quamris veru, cs Auguslino De paenitenlia cap. 5«
 -- - EPIST0L.-5..-_
m LIB. IV. m.
n-e rebussubpresbyierexspoliari, vel ab Ecclesia A quoe si vera suni, ut niilla exesTsaiione"ilia defendas,
projici debet, donec aut convincalur reus, aut libere- sed cuin omiii fcstiriatione , corrigas, tuam -simplici-
tur innoxius. Nec ista a nobis, sed ab episcopo suo taiefn germanae charitatis visceribus commonemus.
stiiit examinanda. Scripsislis nobis quod presbylef Audivimus enim quoniam circa sexiim femineiim,
pro veritale, quam populus de eo dicit, .populum quem regcnduiii coepisli/duobiis riioilis ajtcro alieri
oJit. Ei ego scribo vobis ulrumque veruin c-sse, quia prorsusconlrario leila sollicilum redriis, quod mdrio
el veritas ssepeodium, et.odium saepe riieiidaciuin iii utroquc modum discreiio.iis z-peullus excedis.'
p.iril. Poiuit ilaque et presbyler pro veriiaie odisse Teminarum qtiasdam, ul dicilur, nimis familiafiler
popuium, ei populus pro odio adversus presbyteruni JeeiimiiabiLare^crmillis, quibus jirivala vcrba soc-
incurrisse mendacium. Dticendtis est,"fratres, popu- pius loqueris, el cum ipsis eliam, el inter ipsas uo-
lus, non sequcndus, nec rccipiendus in accusaiione ctu frequeiiter cubare nori erubescis. Ilifie libi vide-
clericorum. Etvernm est provefbium illud iPfmce- ris, ul-asseris.-Doraini Salvaforis digne bajulare crii-
tiere debel qui ducit asellum. Populus est asellus, eem, cum exslinguere conaris male accensuriicafnis' _
quem vos pfaecetlere et duceredebeiis, nou -sequi -ardorein. IIoc si modo agis, vel aliquantjo egisli, no-
ftiin. -'"/- vum el inaudiium, sed iiifrucluosum genus inariyrii
-'V EPJSTOLA XLVH-. -'_"-" E
^'ijivenisti. Cefie nec iitile fieri, potesl, nec aliquo -
Giiffridus Viudociriensis manasterii humitis servus , modo frucluosum, quod crinira falionem noseilur
suo in Ghrislo mullum dilecto fratri Boberlo (552), _ esse praestimptuni. Tu autem coiilra ratidnem non
servafe modum discrelionis, el terminis quosPa- metliocriterpraesnmpsisti, si qualibet occasione cu-
tres posuerunlesseconlehium.-- ' - .' basli curo niulieribus, quas.munrio- ftiralus lucr.iri
Novit, charissime, el Ijeiie novil iua diieelio," ali- Domino debueras. PraDseriim cum pfohibiium sil a .
cfiiid aliler -agere esse humanos impeffeclionis , et -Salomone, in ipso, el per ipsum Spjrilu sanclo" hir
<jiiod aliter actnm esinollc corrigere diabolica; prae- tcnanLe : Cumriiuliere, iiiquil, ncm accumbas, nec "sis
'
Eumpiionis, In nullo agere, pfaelerid quod esl agen- assidutts cum eci, nec ^^Qillam conspicias', ne fqrie
dum.est angelica perfectio,. quam Iiabere-minime scandaiizeris in pulchriludine illiusjet pereas (Eccti:
ifoiest, qnaiidiu hic sumus, noslra -cdnditio gl®. ix, 5-5). Ei itcnf : Mulier preliosasanimas capil; cu'r
D;im igilurnon ITabemusperfectionem angeli, nulla- jus colldquium velul ignis cor liominis qccendil (ibidr,
ienushabeamuspraesuniplipiiem diaboli. Haccidcirco, 11, 12). NuiTquam,frater, de lua feligione lantum
^cnerabilis fraler. pfoposuimus^-quia le taiia egisse^ "confidas/ulcredas lenon pdsse fabi, si cauie-nou
ei adhuc «gere fama discurrenlesinislra.audiyimus, rp ambulas. Labilis esl mundus, ' - plenus"iimd, diu in eo
W • -^ -_; -• - i
(532) F.raiii Roberlo. Elenclms codicis Cenoman- miiiimus , quoe aiii collegerunt,; ejusdem Robertl
siici : Ad Roberiitm de. Arbrnssello procuraloremsau- _ clogia. Cerle.qiiotquol ea eelate exsiifertint virlttte
climonialium de Fonte Ebraldi, in. qita horldlus esl " velriocirina insigniores viri, lum Roberjum ip"sum
eum ul magis dtscrele se haberel circa sexuiri -femi- - magnis pnecoriiis exliilere, tumimpense Jatiriaverunt
iiettm. Piocuraioreni vocaf, quem alii fundalorerii. instiluiam' ab ipso religiosam familiani; qttam qifi/
Clironiciim S. Albini. Annq iii6., obiit Robertui de dcm in ipsis exofdiis, viyenie adliuc auclore et pa-.
Arbrisseltis v Ilal.Marlii-. Isle__friilfundalor monasle- rente, sacrarum virginum -quinrjne millia iunnera-
rii Fonlis Ebraldi. —»Ilanc epistolam subdititiam visse, lesiis est sane locuples Sugerius abbas in
e.-se atqtie haud dnbie a Roscelino hoeieilcoaiil alio epistola ad Eugeniiiriipa.pam, liujus nbministerlium. '
(juopiam homine improbo conficlam/exisiimayerunl ac sanc.iimbnialesillas ipse Goffrfdus lanquariYDeo
Boliandus et -Ilensehemtts~(ad diem xxiv Februarii^ dilectasin qnadani epistola (episi. 52) practlicat." ,
pag.-G06), TbeopJiilus Raynaudus (In Triade feriinm , Qnisigittir non seritiatneuiiquam insiniulari aut ,
Dwid, pag. 40), Joaunes Bona cardinalis, aliiquo, reprehendi a Goffriilo Roberlum, sed de iis qtiaf.
a lco iocredibile visurii esi.id. quod in ea epistolade hominesmaledici spargehant, libefe ac sincere,.ut
. PioberLoArbrussellensi narralur. lllam lamen, quam- fii iiiter amicos, ariinoneri. Atcjne idvel ipsa-epistolae
vs praesianlium crilicoriim censuram,"haud saiis vefba salis demonstranf :' Ut dicilur ': sicul fama
fitTiU hilTfalioimm momentis alii plures censenf;. spargii : diceris hmc fdcere : te taiia, egissefama dis-
liou qtio vera essepnient quae de ;vird-sajiclissimo 0r, currente sinislra audivhnns. Tu ~quidem'in mundo ,
jac.tata fiiisseperhiiienl eaeliitefoe, sed noviim. vide- qnasi montem excelsum asceridisli, ac per hoc ih_ ie
licet sanctlmoriialitmi.insti lutum, cujiis ille condilor lingudset oculos hominum converlisli; Et, qiiori mi-'
fuit, alque aried colloquiajjiti necesse fuit, cum fe- riiine proetcrmiliendtim, incpistoiaj- clausula, Vrile,-
mihis illis crebra improbis ac malevolis- hominibus inquil, et nos luarum scinclafum precum,, suppiicitef
calumniandi .ansani -p.rxliuisse; Td- quod summis precamur, pctrticipes effice. Quae pm.nia saiis oslen-
etiam ac sanctissimis vifis, HierpnyTno aliisque ac- duiit quam Jionorifice de'Roberlo seniiretGoffridiis,-
cidisse nemq riescil, dnmii peculiarerii feminis ad et quam pafura sinislris illis Tuinor.ibus tribueret,
pielatem insiiluendisoperam impendererif. vel timc cum epislolam illftni scrihebal."
Omnino Roberlum de Arbrussello qtiacnnqtie ne-- Ac plurimis ejtismodi JticulenTisque- teslimoniis,
qiiiofis facli siispicidne satis liberanl innumera cl aliisque argumenlis gravissimis^ sauclitalem Jloberli
iiltislria plane tesliriioiii.i qu;e ipsitfs virinii, pieiaii, ArbrusseliiTni comprobavisse, satiscssepoterat viro
sapieniiae, pfieclare gesiis, plurimi- aniisliiessacri, doclo, quiTibhincaliquol-annos grandicommerilario-
viri principes, siiinmi etiam ponf fices ..tribuerunl. eausam hanc egil sanejiistissiinam; eiijus scriptoris
Illum PascIiaJis U.maqnai reHgionis'virum'-nom\aayil, consiliuni certe sludiuinque laudabile. Sed profeclo.
. Robertus de Monte. mrum aplum ad lucfandas ani- Kqtium non fuit, neque advananT criniirialionem.
tnas; B. Pelrus episcopus' Picl-avorum,i>trMmaposio- diluendam necessarium,,ulGoffrjdi Operum edil,o-;
licuni, verbo divinm prmdicaiionis sagaciief. invigi- rem, virum omnibus .probatissimifm,..vocarei in in-7
I-.ntem, el lonitrito sanclm exhoriationis plures iam - -vidiam, ac niuil unquarii lale promeriluni ,acerber.
riros quam mulkves a sosculariluxu revocanlem.Alia carperet. EDITORV£NETUS Opp. Shmondi.
183 GOFFRIDl AHBATJSYINDOCINENSIS . i8i
siare firmiis Iiomo non potuil;subito lapsus est; vix A delieaius sexus femineus, et idcirco necesse estue
aui nunquam surrexit. Tu quidem in mundo quasi jjietaiis dulcedine potius quam nimia severitate rc-
iiiontem cxcelsum ascendisii, acper hoc in le lin-_ gatur, ne forle abundantiori trisiitia absorbeaiur (11
gtias el oeulos hominum convcrlisli. Ergo slans in ,Cor. ii,'?), el qui eum regere debet, sic a, Salana
nionte, vide ne corruas, nec per mariyrium mariyri- circumvenialur. A Satana rector eircumvenilur, a
bus saiiclispeiiilusjgnoluni, religiosaevilos principio pcr niniiara trisliliam regenduin perife eonlingal,
TiolaminfamioedeFelinquas. Nulla eiiam tua aclione qui poluit Jiberari per indulgentiam. Cum de pictaic
inimdo, qui pene tolus te sequitur, suscites seaiiria- luam hic hoiiaraur bbnilalem, tibi auferre nolumus
liim. Nam Jierel tibi damnalio gravior ruina pluri- jiisliliae aciioncm, te justum esse-pariler desidera-
inorum. Mtilierum quibusdam, sicut fama sparsil, et; nius el pium. Siligitur libi pielas respuens inordi-
iios anle diximus, soejieprivalim loqueris, el earum iiatani reniissionem; sit ibi justilia piam semper Jm-
accubiln novo quoriam marlyrii ^enere eruciafis. liens- compassionero. Yale,vet nos tnanim_sanclaruia
lliis siquidem le semper sermone jucundum osien- preeum, suppliciier precanuiT, parlicipes effice.
idis, el alacrem aciione, omneque genus humanitaiis ; - 222 EPISTOLA XLVIII.
exhibes, nulla servaia parcilaie. Aliis vero, si quan- Goffridus Vindeciriensis momsterii humilis servus,
do cum ipsis loqueris, semper loculione nimis durus>' servo el ancillm Dei, Herveo el Evm inclusis (555),
appafes, nimis disiriclus correclione, illas; eliarii! bona inilia fine meliori terminare.
fame elsiti, ac nudilale erucias, omni rclicla pie- Admonendo nos docent, et docendo admonent,
tale. Quodsiitaest, in ulroque vehemenier offen- quibus feliciier obedire jirop.osuistis, sacra eloquia,
dis, et modum totius discretionis Lransgrerieris. uiid usque in finem opefemur, unSe sihe flne gau-
Kam el erga illas nimitim remissibHiter, el conlrai clere mereamur. UJlra enim omnera infelicitatem
islas nimium poenaJiter agis. Duram valde provin- csl, pro temporali vita doloribus ac Iaboribus plena,
ciam regere.cospisti, etqtiaa suimi rectorem saepis- quaeutique brevis est, et ejus.brevitas incerla, vitaift
_$ime_|2I .trasit ad mortein: A,mulieremim inilium' _perdei<e,quae nee oculo cerni, nec tacita mentis co»-
faclum est peccati, et per illain moriuntur honiinesi gitatione potest comprehendi; quam revera consequs
nniversi (Eccli. xxv, 55). Unde tibi ita prudenter aci est facilius quam enarrari.ibi namque yivitur sine
simpliciter agendum est ut te et matrein pielatis> lermino, sine dolore et senio, absque timore et pe-
graiia, et patrem eirca mulieres exhibeal discipli.ua,, ri.culo, ubi refcctio sine fasiidio, quoe nullo cibi vcl
fit quee minus non habebunl perfectionis, minus noni polus indiget adjulorio. Iu illa siquidem bealiludire
liabeant tnoe dileclionis. INon una a te plus diligii p, refici, nihil est aliud qtiam contemplatione divlnoe
debet quam alia, nisi quoa melior fuerii irivenUu Kiajeslatis saliari. Hanc sancti angeli jconsideranl,
Juxla riiodummerili ve! culpoe,extende modura cor- et cotasideranles eam seroper considerare deside-
xcciionis vel graiioe. Illud lainen praecipue in nienle> rant. Huic beatae visioni perfeeti quique non
lua fixum tenealur, quodin Evangelio Dominus di- deerunt, qui iii mundo pro Christi nomine se et sua
cil : Beali misericordes, quoniam ipsi misericordiami pariler coniempsermii. Adillam igilur, charissimi,
conseguenlur-(Malth. v, 7). Fragilis est multum ett dum lempus habemus, sanciis operibus acceJere
(555) Herveo et Evm inclusis. Inclusi monacliorum.I- Qvroig «votywvu."/yz),OTrpzTr7i6e«v,
genus, sed horum duplex classis. J}uidam enim! hv~ivol.ap.ttzX TOuf6o5vT«?Iv0sta_-.
inoiiaslicam disciplinam' nunquam experli hanc; Aiyiiv p.h OUSEV rav «^OVJO-TWV st_ryilai, - -
professionem stalim arripiunt, ac suburbaiiis ferei A).Vomip lo"Ttv&<ft)UGQXI T6VSSVOV
Jocisin cellulas inclusi solitudinem aemulaniur, mo- KK!TKUTK «psuywv ei; y.opov.
p.w;/.popp-t.u.ihi
nachorum polius umbrae quani monachi. Eremitas > - *Avox>". 5-Jvvitvpo; TKUT«,coitrTr/M;'i-/j.i;.
el reclusosvulgus nuncupal, quoriun frequens "inI Ei p.-h~t)E' ei; Biov'Cavroivv.p.a,
WE-oyoic
Gallia jam olim numerus, eoque ex iiitmero hi vi- - Ev w 5?).£tdvo)_.-
ToOjv.yava,;li/.u.T:pvvri;-,
dentur, ad quos scribit Goffridus. Alii veii erant' - -
JH inclusum. ..
jnonachi qui, ccenobiis reliotis, in quibus aliqu.au-
diu cum aliis vixefant, subliraioris profectus sMidio.,] y'""n ' Inclusus ille esl, qui pfocul ab affeciibus
insolitarias cellas seabdebanl; iyxlsia-ov;,inclusos, Toloreclusii iji J>eumse pectore.
eliara GraJci vocabanl. Hujus gencris illi, adquos !' Freno coercens menlis errores vagos,
Bon semel scribil Theodorus' Siudita. Cujus eiiam -Aniiimmqtie curis erigens coeleslibus,
exstant non iuelegautes ianibi da-zivl-.hn-a-)quoss- Precibus inhoerens, quaeperurunl dsemonea,
subjieiam : Et, quo reirusae res paleiit,silenlio. -
Spe (b), gaudioque nescius fatiscere.
EIS ErKAEISTON.- Labore corpus et fame exercens gravi.
Ey>-.)>£
iq-TO? l(mv,.o_; TTKSWV I'HMp-zyoyj. ijymnos.gemenle spiriiujuges canens.
0).vjvy:aSup^eKpb;_.6E6V TVJVv.cf.oSit/.v. H.icangeli rilu, ore conspicuo nileris,
jD.stwvloyia-pov; TOO? Dia inluehtuin corda (c) colluslrat faee. .
yvpEVxa;zf,; TT).«[V2£. Kil unquanTinane suelus ad risuin loqui :
Nouv«VTi7re^7rtav (a) laXqavoiOzoipLxi;,
"Ey^oiv y.KUOTixviv TWV0Ktu6vt»v, Sed quoj'uvari sentianl se, qui aiidiunt;
ixpoo-£v%yiv ' - Nec sic profusae vela dans loqueniiae.-
Qipoiv uiuitriv pvaTayoiyovtrciv / 3«6».
- Yl>5_Y_V «0)>17TTOVSV/C«,OK. TOVS/.7Ti§MV, Heecassequl sf polis es-, in luto esl salus.
- Sjn ; ad gregalero prolinus vilam redi,
EpyMTSyjEipoiV, v.od.V.OTIOV
Xtuov TOVW..
Ubi porro agonas excolas asceticos.
QSvjvv.7tavaioy;tvvzvpja0-vvtExpip.u.ivov.
tftj L,oa.lieg. Kouv«UTOU - gaudio.
txep.-noiv.
(k) Sclit&csSirmpridj,,fioa spe ialisceiis, non inerii (c) S_ched.perslringit.
 183 EPISTOL.E. — LIB. iv. Igg
feslinemus ; qtiam -qui semel videril, nullo inimico _oAdesierii, periliirum non dubilo.Ii) quantum eiiim
insidiahte ultra amiuere poterit. El certe feslinare re , mibi videlur, el ipsa exigit riuio,' lanto graviora
debemus dum gg3 vocal, cerli de ianla mcrcerie, e, apud Deum sunt noslra delicta qiianto 225 majora
qui incerti suinus de die. Yigilantes nos Inveniat at erga nos se ostendunl ejus heneficia. Verendum
.exlrema necessilas, quos socpeprofivenildorniieules. s. est eiiam ne vocem illam gloriosoe resurrectionis
1
Titrde eienim nosniale egisse poeniiebil, el cum die ie pfetiosa crucis vestigia protest.intem, injudicio suo
ullimo siipervenienle seunusquisque separari a suo io ad vasainiquilaiis prolajurus sit alque dicturus :
-corpore yiderii, cum sibi in iine oculos claurieiiti ili lnfer digitum tuum huc, et.vide manus vieas; ct affer
nigrescere el liorrescere .nox perpelu.i cceperil. l. mqnum tuain;ei milie in lalusmeitm (Joan. xx, 27),
-Ttine, verum esl,:malitia noslra cessabil, niiiiirii rii ci agnosce (piaapro le el a te, impicias huinana, per-
vanilas velut umbra detlciel, carnalis deleclatio io tulerim. IIoc conlra illos dictiim.sit, qiii sibi niniis
qtiasi funius evanescet, pro quibus ojjprobria sola ct blii.ndiuiitur de promissionibns misericordiae, et
-criniina remanebunt, et lormenla sine flne maiisura. a. contemiiuiilvires jusiiiioc. NonesT Deus talis qtii in
0 quani iiifelix e.rit aniina illa, cui mox egressa deJe urio veruni dicat, et in alio jiicniiaturr-Sed sicut
corpore insultare et insistere ccepefint infernalium m . certura esl quod promidil, iia ceriiim'est et quod
diraj facies minislroruni! cuni rebus humanis vale le 'J* ipse mi.iialur. Et ideo^dileclissinii, Deuni ac Domi-
uliiuium dicens, mortem ante se habens, elvitamnl num noslrum Jestim Clirisluin pium et jtislum pari-
is ler credendo conliientes, et conJitendo -credentes,
jid.Use relinqiienSjin illtitl liorrenduro, et vix oculis
iiitingenduin perirahelur profundum. Ileu! qtiauiuni m ciim Psalmisla dicamus : Universmvim Domini, mi-
perdidir gaudium lanlum exceptura supplicium. 1. sericordia etyerilas (Psal. "xxiv, 20). Uiiiversoeviaj
Quid luncanimi habebif, cum corpus suum recipiet U , Domini sunl ctuo adyenlus- Filii ej'us. Qui in primo
ad aelernaedamnafionis augmenlum?I!lo diejjroesen- i_ pi-;eiogavilmisericordiarii; in secundoi'er.o proero-
lahilur anle Regem soeculorum, eorum qu;e gessit it gaturus est jusliliam. Et ne tunc justilia diciante
in corpore raiionem reddiltira. Sed quia nulla add pereamus, liunc cunfugiamus ad ipsum, quimagis
"comparalioiiem maloruni hona-oslenlare poterit,- abb praeslo est dare vcniam quam peccalor eonverli ad
ipsa sanclaa Ecclesiae radicepraecidelur.elnunqiiamn pajnitentiam; satis proniptior ad igiioscendufnquam
cffugiendis gebennae ignibtts iradetuf perpeluocjru-i. quilibel homo ad peccandiim. Hacc ideodixi ul qui
cianda. 0 tjtiam trisle, quain Iugubre crit a, dttlci ;i conveni voluerint, spem habcant, el spein habentcs
"inluilu sanctorum separarV et quam.lerribile irii- i. penitus resipiscant." Quod ejus pielas proestare di-
muiidorum spirituum agmiriibus sociarl! qttibus qui ]i .p gnelttr, qtii ila' dispensavit ulraiuque vitam ut iu
sociabilur, 2^4 bealum se diceret, si, ul quodlibet >t pratisenli sacculolabores ac dolo.res cilo finem.habe-
-liruluni aiiimal, in anima et iri corpore niori valc- ;. rent; in futuro vcro Iionorumel praeiniorum gaudia
- rel. Sed quia niors illa iincm non habel, sic ibi )i sine fiue manerent. -.
semper moritur lionio, ulsemper resurgai, sed ad<I 226 EPISTOLA XLIX.
iioc resurgii ul pereal, nec lamen pereundo oriinino
_ esse desinal; sed semper moriens mortis exijum Go/friilus Vindocinensis monasterii indignus sercus,
Herveo-incluso
-' amko suo, saucli proposili perseve-
nuiiquam inveniat. Iniioc aulem damnali homiuiss . . - . i-
Tniseria prorsus augehilur, quod Deum videbit, nec ranltam. . .
c -•'-.--
l)abehit, et ante^ui Redemptoris conspeclum per- II. secrelarius B. Jfariae (554), si monachus vult
ibil. Vaeillis, qui haecjii posterum toieranda tiroere' (iefi, sicut nobis mandastis, non est fespuendus.
jiunc recusant'; quae si riiodo limerentj nunquam Yigilate itaque ut citius convertalur, et munduni
talia Tolerarenl. Timere dico non limore quolibel,' dcserat,cui forsitan illicile.fanmlatur.AIterum vero,
sed illo, quem vera liries adducit, qui cx charitale qtti noverit presbyler. faetus esl, de quo iterum si-
non Lici.aprocedil. Charitas.enim timorem paril, et gniiicaslis, s.ivobis bonoe vitae esse videlur, nobis
tiinorem repellit. Paril limoreiii.Til Scriptura dicit:. J mittere curelis;et quoscunque lionestoc vitocclericos
Reatushomo qui semperesi paviclus(Prov. xxvm,14-j. invencritis, nobis transniillereiion differalis. Plus
Tiinorem repellit, ut ail aposiolus : Qui perfectus itaque in liominibiis diligimus honeslam pauperta-
esi in charitate, non tiynet (1 Joan.iv, 18) : Qtiorum lem, quam.superbas-eorum divilias, quas si lia-
-"unusfilialis esse dignosciiur, altcr serviiis. Iste fi- btierint, respneifdae rion surii^ liabent enim et illte.
-lialis videlicel cunf dilectione ei- desiderio, sed ille locum suum, nihil lamen pro faciendis monachis
.ciini fastidio exltibetur el odio. Inlef haec forsiian qiioerimus,-sedsi quid oblalum fueril, quia illud Re- -
- aliqujs dicit-: Cufiiomini tot etlanla minarisde gula suscipi juhel, stiscipimus. Ordo siquidem noslcr
- cxigil ul lales simus,- qui non luerisienipv/ralibus
Deo? Nunquam perdet ipse.quem sua gralia creavit,
.queni creatum el.propria culpa perditurn ineffabili'. sedlucrandis aiiiiuabus ojieraro domus. -.
dilecliorie, dato se pretio, a diabolo liberavit. IluncE 227 EPISTOLA L.
quasi non desperantem prospicio, sed ultra qtiami -Goffridus .Vindocinensis mqnaslerii ihulilis servus,
dgi?«£speraulem, nisi ant£ finem vitoe sic speraree dilecto suo Ilerveo inclusp, inler parieles lapidum
(554) Sccreiorius Ji.J/ariiB.EcctesiaeCariiolensis. Libron, epislola 14; Sanctw Marim Capilttlum ct
cpist. lo. , . -'. ...
£87 COFFRIDI ABBATiS VINDOCINENSIS 188
Btc includi, ne lapideis detrahenlium verbis aliqua A sal, sed rios politis criminalur. Ntiltum eni.i; per
ex parte possil viotari. violentiam nohis sociasii, quia libenler suscepimus
Nobis, fili in Chrislo charisslme, siguificasti, quos munclo auferre poluisli. In qua noslra et lua
quoniam unus de fralribus nostris dixeril, quod de aciionc, si aliqnid alilcr aclum csl, nos qttidem
Brilonibus; quos monaslerio noslro monaclianclos atnplitis el lu minus peccasli. H;cc atileni peccala sia
niisisti, congregalionem noslram dedecorasli, setl impoenilenti corde simnl poriemus, ul Deo donanlo
noraen frairis isla dicenlis qita iiescimus occasione ntilla alia habeamus. 228 £' S1 Q11'"!luet nos fc-
tacuisli. Kos conlra garrulosa verba illius infidelis cerimus charilale, roirari nontiebes,si i!li dis|ilicet,
fratris veraciler protestanittr, quod congregalio ciijus cor pleiumi esl' iniquilalc. Semper ctenitu
nostra per te et per eos, quos nobis misisti, non disseiilieni a filiis Ilierusalem (ilii Babylbnioe. Illud
deriecoralur, sed convenienter ornaiur. Illuni lamen, eliam religio tua indubiiatiier agnoscal, quod nemo
qui quod boniiin esl,esse mriliimasseril, manifesium Abel jiisiiiiam valet oblinere, qtiem C.fm malitia
vellemns babero, 111verilas ejus falsil.-.lemnianifesle non imptignat. Yale, ei quee, dicta sunt, soepius ad
posset arguere. Cert?, oplime fraler, qtii atlco ne- liienlem re.voca.
qu.iter loquitur, solummodo- le imraerito non accu-

22© LIBER
. - QUINTUS.
EPISTOLA PUIiMA. B nuper Ttironis in clomo vestra loqueremiir, el nos
GaffridasVindocinensis monaslerii humilis servus, ibi tntiiuae diieetionis vinculis sub lestibus alliga-
_ Gtialteriovitm laudabilis thesaurario (553), Goffrida remus, inler alia qtiaa sumus loculi, ul cnin domiuo
4e Alocjia (556), suis prmcordialibus amicis, cum Radulfo archiepiscopo 1,557)concordiain fac-eremme
dHeclionesalutem. arinionuisiis, qitoniain uiilis eral, el niulLtuiineces-
• liifirmita.teni siquiriero.veslram audivi; quam, sicul sarius_ in causa quani scilis. Quod iieriun alqtse
animtis roetis veraciler" novil, meam feci compas- iterum cousiderans, invenio esse salubre coiisilium,
sionis afTeclu. Dileclum mibi valtle -misi vobis lit pravis hominibiis semper uiamur in honum,
inedicuiu; salis lib.enliiis, si necessariiis essem, cxemplo videlicet Sahaipris, qui Judam aposlalam
niisissem meipsum. Hnnc si adlmc habere pbuei, habuil nostrae salnlis inslriimentum. Ars eiiam
quod.vobis placcre eogiiosco, mibi non displicel. Si oplima, ei alius est sensus, si per unum nequam
iierum remiltere vuliis, honum esl mihi, el necessa- - neqnam aller fueril condemnalns. Iiinc igilur, volo
riiim liabeo, si sine dainno corporis veslri rcmilLere ul cuin eo prudenlia vestra sapienler loquatur, et
jiolesiis. In Domino seroper 23D valealis, et qtiiain qititl superboc aclum exsliieril, mihi celeriier noli-
(|u.inium humilitas mea sufficil vos diligo, nuiialcntis lieare
" non pigrilelur.
dubiletis. . - C _ EPISTOLA III.
EPISTOLA II. Cuuiterio Turonorum archiepiscopo designalo (558),
Go/fridus Vindocinensismonasterii servus, Guallerio frater Goffridus se et suum posse.
honorabilis vitm, thesaurctrio, se el omnia sua. Menlis quiriem desitlerio desidero vobis obedire;
Cum de subversione adversariorum Ecclesiae Dei sed quod meniis firmitas vehcmenler opiat, carnis

(555) Gualterio iltesaurarlo. Eccleske B. Marlini munil, mililes et famulos ibidem posutl, quidquid
Turonenis, de quo mox pluribns cpist. 5. circa Blesim invenil vastandodelevii. Liirchaiacum, ei
(556) Goffrido de Atogia. VJlae Alogiaf, tinde Gof- Vernonnm-vicos archiepiscopales cremuvit. Econlra
frido liuic nomen, nieminil Fnlbertus episi. 25. Gilleberius mililes el clienles multos Bresis posuit,
(557) Ctoii dcmino Raduljo archiepiscopo. Turo- qui Gampaniam fere totam usque ad Carum fiuvium
neiisi, de eo riicTunilib. i, episl. 50. Taxalur ilem exceplo Bliriaco vasiaverunl. Quadam die Archem-
«pisl. 17, et ab Ivone multis locis,, seri -praecipue baldus Bresis el sui, Caro flumine evadalo, terram
epistola 06 et 108. Hngonis iniraverunl. Quod Ilugo comperiens-eadem
(558) Turonorum archiepiscopo designato. Desi- nocle copiissuis congregalis, summo mane illos terrcm
gnaltis liiei-atposliiioriem itarinlfi arcbiepiscopi anno sitain deprmdantes reperil, quos invadcns fusos fuga-
H'l9,setl non inUt,cotlcrc coaclus Gilleberio kadtilli tosque Carum irctnsire coegil; multisque capis reliqnos
jiepoii/ qiiem cleri pars allera jJivisis suffiagiis n^. ustjue ad Andresium fittvium fttgavil. Archembaldus
elegeral. IIujns rei notitiam debemus velcri Hisioris?. vero usque Lochas fugicns cvasit. Non longo lempore
I'.<rnm Aiiibasiciisiuin, qtuc toliim hoc discidium de posi Riigo Bresim ilerum exceplodomiciliototnm suc-
«.'aibediaTuroneiisi, clariest|tie locorum inrie conse-. ceudit el cremavil. Giileberlus habens' secumAlvere-
euias, favenlc Guallerii panibns Hngone domino chim circhidiaconmn, virutn prudenlia inler clericqs
Ajnbasiae, Gilleberii aulem Arcbembal.lo.de Bresis, iliitis nrbis pene singitlarem, persona insignem, boni-
qui ejus duxerat sororera ; tlenique cxitiim conlro- liiie morttm per omuia polientem, hiimilitate pnrdi-
versi.i! explical liis vefbis : c Post obitum Radulfi, ai.ii, palienlia perluslralum, divina el humcina
pars clericnriiinGitleberlum fralremGillm in pctstorem sapieiv.ia divinilns solerlcm, indulgenlia domni
ei procuralvrem TiironensisEcclesim elecjil; alia pttrs Ludovici regis, delibercinieet lctveitle oinni populo,
Gdterium B. Marihu ihestturarinm; virum genere suffrdganeis cpiscopis jussu domini papm mamim
nobiletn. bonis moribus apprimc imtiutuni, sanctm ' prmbenlibus,' qinnipolentis Dei auxilio caihedrain
malri Ecclesim Turonensi apiscopum dcslhmvil. Gal- ppiscopalcmin pace possedil. Gillcbertustunc Hugoni
lcrioepiscopojotiusdimcesisprocer.esTuronoriimomnes . cs inhnico amicissimtls cffeclus esi, et- citm Arcliem-
excepto Archembaldo de Bresis favebaut. Ihigo iuhc- buido Bresis firmiler coiicordcf.usesl. s
Archembttldo ex ctmko factus inimicus Bltriacum
 i§9 - - EPISTOLiE. — LIB. Y. 1SO
' infi ;. i as velienienle-
_§S1 f;>rmidaturbcm Rom.im,i), A prius dilexeranl,,obedire recnsaiil. Et ideo sicut in
ta adversiiate, bonitale ejus suffrngante, fracli noii
fe.ferenilbus peregrinis inde npviier vcniehlibus, ita
audiviperlurbaiam qtioil(lominnspapn (559) ibinoii m , fuimus, in piosperitate ntillateiufs'exlollamiir, ne
esi, et Suiriiim Petro Leonis ablatum esl. Domi- i- nos qiios atlveriiias nocere non pofuit terrendo,
ifus siquidem papa apuriBeneveiitait.im urbem mora- a- -gravius hoceal prosperitas seriuctoris blanilientlo.
tur; sed revertendi Romamiion habel facullalem.Si 5i In Domino semper "valeaiis,_el de adjutorio noslro
'
-v.eropersona quaelibet ad eum transiens inveriiliir, r, niinimediffirialis.
'
non ei aiifeNur (540) cappa, sed de vila slalim et ?.t * 233 EPISTOLA VI.
mcmbris agilur. Umle oporlel me con&iliumvestrum :n GqffriclusVindocinensismonaslerii minister indgnus,
'
adliuc audire, ei si pro cerlo viioepericulo vos expo-3- venerabiH pra-ceniori Huberlo (542) diligere qnod
nere vullis anlequam legati veslri reverianltir, qtiotl
iri Deus diligil, cl odio lutbere cjttodotiii.
laudare non possum nee debeo, mihi liofificale. Ego ;o -_ Amicus vester stiia ego, non qualiscuuque, sedrpii
aulem sine vobis movere non andeo, vobiscum rn animum stiiini a dilcctione, quavos diligere coepit,
tamen, sed pro vestra ulilitate, si _samis fuero, ), ntillo lempore poteril revocare.-Vos lanicn, ul mi.lii
paraius sum el in carcerem et in moiTemire. Valc, j, vitlettir, nie liiinus solilo diligilis, el quod vosdiligo,
cl quod in aure vobis dico, iiulli proedicale. }Dparum vel nibil penitits curatis. Si ulrumque atit
EPISTOLA IV. . unum horuni vcrinn est,"vellem quidem neiUriim,
Goffridus Vindocinensis monasterii tntmilis servus, i, non ideo vos pigrius diligam, qui per germaiiani
sitis in Christo dileciis, Slephano decano (511), ), , charilatem amare compelloreliam non amantem.Si
Huberto caniori, Guarnerio afchidiacono, purm v causam habuisseiis,-qua me minus di!igere_juste
-dilectionis obsequium. pos-selis,ciilpani certe minime excusassem; sedDci
Quia meindignum et peccatorem-voeaslis add gralia quod ex me'ac'tumforel-.perperam, non inve-
episeopi veslri electionem, n.ultas -yobis rcfero0 nistis. Hoc lanlum objicilis, quoti inter me ci riom-
gralias. Ego quidem vestrse'vocalioni satis libenter!• nitm Retlonensein cpiscopuni (545) pacem refornia-
aequievissem, nisi sub Jiac occasione, qtiod diceree tara videlis. Ex hoe nulli, qui" Deum diligil, scan-
nolo, subire timuissem. Etqtioniam, ut posttilasiis, claluni nascilur, el vohis gauriendum essei, si cor
, nie proesenlemntiiic haliere mininie potestis, absenss veslrum quoquomodo pateieiur. Nam si oriitim
232 laiido quod secnndum Denm feceritis. declinare culpa iiierito.minciipatur, dinboltis, qui
EPISTOLA V. . - , seclatur illud assidue, immerito rieputalus ad poenam
QofjfidusVindocinensis monasleriiministerindignus, praedicalur. Sed noii ita est, opiime canlor, iiullum
^
Stephano decano, Huberlo canlori,- Guarneridg Chrisiianum decel, mnllo mimis igiliirsacerdolem,
archidiacono,.salutem. fralernum oriium exercere, nec proprias vindicafc
Subdohim il!mn,-qnem mulla falsitas facit eiiami injtirias, sed -tolo animo condonaVe.Goiidonandae
in veriiatesu.specluiP.jjTmicveraciter a desiderio suo5 qnippe injiirias non essenl, si remillenda" nobis
frttslraiuni cognosciinus. Unde omnipotenti Deo, pecrata deesseni; sedqtiia lales sumus, 234 quibus
(QIIJ'IISmisericordix <Ionohoc aclum esse dignosciitii', debeltir, el qtii debemus necesse valtlc esl uidimit-
gralias referre unanimiier debemus. Elquia ejusiicm^ lamus hominibiis quae debent nobis, si ea, qiiaja
Dei eiDomini noslri JestiChrislioperanie cleniehliaj nobis debeniur, dimilii desideramus. Nunc forsitan
causani noslram onmino in prospero stalu consistere3 diciiis vobis non displiccre, qnpd-nbs prius discor-
cernimus, summopere-cavendum esl ne prosperiia-- dii.tes, leconciliatos tandem conspicitis; al quia
tcm, quam ipse nobis iiiisericordiler tribtiit, ini sine veslro consilio hocegerim, mibi quasi pro
- «rroreiti.verlamus.
Soepeenim qtiidam in adversiute 3 crimine impulatis. (Juoerendum siqui.Jem est consi-
positi Deo servire ct eum quaercre riesideranl, sed1 . liiim, et maxiine in dubiis rebus; in re aiiiem lam
Ciimjam prosperiiatem adeplifueriiit, ei qhem qtiasii muiifesla opus fuisse consilio non videmus. 0 viue
(559) Dominus papa. Callixtus II quo Romam ex: D E (je Rainaldi episcopi eleclione ageretur, de qua bic
Galbis adveiilanteaimo 1120. "Biirdimis_ai:lipapai - eiiam ^ermo, ei in cpisiolis sequeiiiibns:
urbe relicla Stitrium propinqijuiii Elrurioe oppidnm,, - (512) Prmcentori Huberlo. Ntinc «aniorcm vocal,
. jmlso, tii hinc npparel, PeiroLeonis, ibi se lulattiriis; liiine praecentoreni, ul in dedicaLione Vihdocinensi.
-jnvasit. Al Callixius, ul copias ad cxpiignanriumi A Carholo Arnulfus archidiaconus el prwcenior,
Siitrium compararet., in urbe-Iiaud diii moraius,, Proximus Iluberio grariu, ac leihpore fnil Slepliauus
Bcnevenlum ad GuiUelroumApiili;e dticem profecttis; ciiuiorjteni ei arcliiriiaconus Andegavensis, rie qtto
, esi. Seqiienli anno Siiirium recepit,-Biirdinumqiie: i;i lioecverba •KalenriariiimS. Mauricii: xv Kalend.
ari Cavense.iiiQnnsiej.iunirelegavil, qtioe singtila ai Novembris obiit Stcphanus canlor el archidiaconus
• Pandulpho, aliisqiieiliorum temporum scriptoribusi propter seiviiinm hujiis Ecclesimctb hostibus inler-
coniineiiiorantur. -"- . ,. emplus, p.nnqDontini 1116.
(540) Xon ei auferiur caripa. Kon spolialur, sedI (545) Redoucnsemcpis7.opum.'Marbqdum,qm pro
cecainr. Kegoliatortun cappas Iegimus aptfd Luptuni Rainalrii electioiie priimim slelit, pio qna et cnpltis
Fef.rar, abhatem epist. 125, sed analogia GoJfridii esi, ul dielum lib. m, epist. 14. postea ciriem, ui '
leetionem confirmai. Sie enim dicla videtur cappa, ingralo advcrsari, co?pit, ul declaral ipsin^sMarborii
. DLcappispoculi gemis, e( capulum, seu maiiubrium, epislola inli-r Jlrieberi.inas SO.Quarefacilis illfium
seu fereimm, a capienrio, unrieel capulia.' - fuil cum Golfririo,qui Rainaldi clectionem" prai coeTeris
(541) Slephano clecano. Ecclesi;e S. Mauricii improbabal, reconciliatio.. -
• Andegavensis, ut dicltim esi Jib. nf, epist. M, cum
 '
191 GOFFRIDI ABBATIS VINDOCIXENSIS *9S
venerabilis canlor! si qtianlum te diiigo vernciier A ___absens corporeloquor, hunc lamen pfajsentem reti-
scires, crederes uiiqiie noslro consilio, ei qucmriam -neo mente, et fixtim habeo in corde.
tibi valde coiilrarium humorem accepta poiionepur- EPISTOLA .VIII.
gares, sicque ftituram vitarcs passionem. Si nondura Goffridus Vindocinensis monaslerii "ainicoruinserrtts,
nosli istum humorem, nec istiiishumoris passionem; dileclisshnosuo Iluberto, nondttm dissohi, et sem-
varie, consuIeiuedicos,eiquis sitisleliiijiToragnoveris, per esse cum Christo.
jiec de ejiis passione amplius poieris dubilare. . Ffalres nostri, beneficia qttoeeis fecislis et quo--
Jtfedicos dico. nori qui repnrant salulem' corporis ad lidiefacilis cognoscenles, nobis IiumiliLer supplica-
Jioram,-sed qui, sibene iiUelligantur, vi_tamconferunt runt, ul quod ipsi verbis neqtieiint, sallem liileris ex
sempiiernam-. Mediei isli suni libri divinj, quibus si - eorum parte veslr;r cbarilali grates non pigriiare-
firmiter credilur, conlrarius iiumor slatim agno- inur referre.Sed si millies niille niembra haberemus,
scitur; jam passio ipsa tinieliir., medicamenlum el omnitim junctuhe membrorum in singulas verte--
;eliam, quo hunior sanari, ac passio vilari valeal, rewlur linguas, -beneficia quae nobis imperidiiis non
invenilur. Licet in homine quasi contrarius buihor possemus loqui, nec aliquo modo condignam graiia-
peceatido nascalur, certum esi, niliil iioc certius, nsm aciionein rependcre veslroe dileciioni. Quod
"quod nimis abtindanter i!!i dominatur; qui Simonem "r tamen per nos miiiiiue valemus ,"Deum , qui omnia
"Magum a B. Petro olim exsihfeturn conlra saiutam polesl.ul sua ineffabili 237 pieta.e volfis reeom-
Ecclesiam ilerum suscilal (544) vei suscitatum ex- pensare dignetur, cordis affectibus imploranius..
' '
stinguere qualibet occasionc tlissiniulal.- Hic ex con- EPISTOLA IX.
trario liumore suljilo seniiei 235 passionem, qtiia Gofjfridus Vindocinensis monasterii Itumilis.servus,
nisi anle fmem vilae poeniteiido resipueril, pro liuberlo honestm vilm archidiacono, amko stto
perpelrata iniquitate 'sine fine- palielur .dolorcm. prmcordialissimo, inimkos propter Deum diligere,
Yale; et quid dixerim sapienler adverle. el hutias eorum insidias formidare. *
EPISTOLA VII. Abeljuslitiam, dileclissjihe, si vullis oblinere, noh
Goffridus Vindocinensis monasterii Jtumilisservus, -_sit vottis contrariuin Cain maliliam suslinefe.-Alier
charissimo suo .Huberlo vitrn"iandabilis archidia- Josejih iicri non polestis.nisi perseculiones a falsis
cono (545), a Deo mternm benedictionis effectum, fralribus vobis illatas "experlus fuerilis." Quori in
ei a se germanmaffeclum dileciionis. praesenlia domni episc-opi (516) causam, quam milii
Felix amicilia veslra circa me diu utiliter egil, nec significaslis, sineconsilio- noslro ccepislis tfactare,
defectum habuit, nec est passa fastidiumr llla me laudare non valeo; el qnia vobis parco, hblo vilu- .
quaesivit, imo acquisivit, quaesiltiin invenil, invenlo, perare. Solent lamen infirmocet vilialoe eausae, ami-
licel imii:erilo,se conlulit. Semelccepit, nunquam corum juvamine clconsiiio i-elevarij el eis, quas
desiit; quidquid ulilitalis vel honoris valuit el valet sanes et iirroae videnluf,- ne oemulorum dolosilaie
- milii
conferre, nec diJTertnecdislulit. Si quis Iiaec infirmari, vel qualibet extparle vitiar-i possent, pro-
inea verba adulatorie, sive ironice dicla intelligif, videri. Yos autcm de ajiiludine sensus vestri, et
noii ei sopbistica garrulitale resisiitur, sed pura suflragiis eorum, qui roe aelale-ct scientia proecel-
veritale" pravum intellectum habere convincitur. luiu, adeo praesumpsislis, quod in tanlo negotio,
Quid .enim amplius "amicus facere poluil,* qui so consilio hostrae parvilaiis, qtiae specialiler vesira
suaque omnia et. mihi oblulit sotpe, et saejiiusdedil? esl,opus non habuistis. Saepe lamen conlingil mino-
Coram Deo, cui mentiri nihil est aliud quam dam- res majoribus succurrere; et quod a sapienLi.buset
nari, lirmiter assero, si lalem se omnibus exhibel, piTidenlibus Doroinjis ahscondil, consuevil paryulis
- coelo dignus est
polius quam muniio; in" mundo revelare (Lttc. x, 21). Advocale me p.arviilum ve-
tamen inultiim necessarius Iiabetur,- quia mullis - slrtim in omni vestra necessitate, cujus sincefitatis
vivendi forma proponilur. Ilic loquens silenlium oculi providebunt, ne quis veslfoe 23S simplici-.
tejiel, lioneslo siJenlio etlam l.oquiiur. 236 Verba nT lali slalera fraudulenia appendere valeai; elqui se
oris ejiis sequitale plena sunt, «l tranquilliiaie.-Ho» JNcptunus et jElhiops, de quo. mihi scripsisiis, vel
nesto silenlio loquitur,,quia videJicet dum raiiona- in suam foveam mersus, nonpoteriLoccuiiare.Yalele
biliiersilel, qualilercoelerise habere deheani serena semper in Domino, el veslri negolii diem non impero.
silemii voce aperle monslratur. Prudemer ea quae . qui.dem nolificari mihi, sed oplo;
sunt mundi possidere novil, el simpliciler quae Dei . , EPISTOLAS.
sunt quaerere non desislit. Quqiies liominum mores Goffridhs Vindocinensis monasterii humilis servus,.
- vult sermone componere, de se profmus invenire amico suo prmcordiali Iluberlo honorabili arclii-
poiesl quid dicat, et unde melius inslruere vaieat. diacono , mundum prmcipilem ndn sequi-, nec ejus
Hiqus namque vitam docfrinam merilo dicere possu- amdra dulcedihe velle replcri. - ,
mus et disciplinam. Yivat dilectus meus, cui etsi Proecipilem litinc, dilecfissiiiiC,qui sequilur, non

(514) Jferunt suscital. In.Raiiialdo. Cenomanensis eumriem facit cunijluberlo canlore,

(345) Huberlo archidiacono. Andegavensi, lib. m, ul iriem fueril arcliitliaconus el eanlor, quod veri-
episl. 3, ad Rainaldum episcopum; Vir vitm venera- -simile videlur. -
bilis drchidiaconus vester Hubertus. Elenchus codicis . (546), Domhi cpiscopi. Rainaldi AndegaveiisJs.
 -
I9S EPISTOLJE. — LIB. V. _ "- . igi
piilcstTion prrecipitari, el qui ejns replelur dulce- A _ invenli stint; ai-nemo unquam se pro Deo patipcrcm
dine, non poiest non amaricari. Verc graviler et fccil, ct Deum habere nequivil. .Unde Salvalor in
niultum graviler praecipitalur, qui muiidum per Evangelio, cum Pelrus se-et alios discipulos omnia
devia sequens, illius amore deeeplus, vioe,quam per reliquisse, et illuni secutos esse dixisset, non ad .
semeiipsam veritas docuit, caemento-cbarilatis non hoc quia oninia reliqueranf, sed ad lioc quia eiim
jitngilur. Hleeiiam vehenienter ania.ricalur, cui -dum secuii fuerant, rcspondil-, el, inde iliis -praemitim
prajsens soeculumprosperilaiis dulcedine blandilur, aiiernaa-relribuiionis promi.sil.Quod ulique Dominus
in aiiiariiudinem verlilur vilis alienoa, el quia verae: non fecissel; si homo pro sola rerum dimissione
vili Chrisio inseri noluit, ut palmes fieret, abipso, Deuni hahere poluisset.ille lanien pro se relinquere
ul sarmentum fial, proecidiiur. Yiairi, quam specia- omnia non reprobayit; sed illtid, ubi ceriam hoini-
liler ac singulariter lehendam viia docuil aelerna, nis salutem sciehat; approbavii. Etnos itaque pro
utinam sicut ignorare non possumus, ita non acci- -Deorelinquere omnia, et pauperes .recreare, 241.
pere non posserous, et.ienefc vellemus! Via utique quia bonum cst, non reprobamus; sed quod melius
illa haec esl, nqn soluin quoe-sua sunl Clirisli pau- esl, -Ycritate docente, approbanms el omnes et inaxi-
peribus erogare, sed pro Clirislo eliam" seipsunf -me amicos rfostros, ut viain indubitalac salulis
abnegare. Paupei'ibiis__23@ quod suum est dare, B ! teneant, germana cliarilale rogam.us, et'rogando
virtus esi perfeciionis. Licet enim- oninia noslra inoiiemus. Hsecaulem deprecaiio.nostra vel exhor-
pauperlbus conferamus, nobis prodesse non poierii, ialiosi conleroniiur, ineriio culpari non possumus,
si nos Deoauferimus, cujus sumus. Quando Deus cx sed eos plangere, ef de ipsis non meiliocriter dolere
limo lerrae horoiiiem fecil, ad hoc factus esl, ul divi- debemus, qui de lanto contemplu exisiunt eulpabi-
lias sine fiue mansufas cum illo possiderel in eoelo, Ies, et minus capaces ralionis esse videntur, quam
non ul divilias subilo perituras pauperibus.donaret pecudes. Pecudes enim pascua meliora libenter
,.in .sacculo. Posto.a vero cum falsam .bealiiudiiieni appelunt.el ad illajp.islorein suiimdiligenler sequun-
appetens,et veram miseriam invcniens, de altiludine lur, ei si aclalia minus boiia forle ducaniur, quibus
veraebealiliiilinisliomoconfraclus cecidit, Deus qui valenl molibus eonlradicuni, Cum igilurhomo,
ejin creavei'at,ejiis miserioeconipassus, collegii.frac- quem formaus Dominusnon solum ralionalem feeii,
.luras, et igne charilalisconflavii, etquodomnin:)con- viruro eliam ei sigillum suaeiinaginiset simililudinis
fracitim fuerpl, integrum fecit.In qua suasinacslinia- impressil, videat animalia, quae creator oranium
bilis diieclionis operalione jfius Dominus, non quod creaturaruin irralionabilia creavit, propriae saltiti
liomo habebal, sed quod bomo eral, non quideni stia . providere, el melioris ulililatis eausa, pastori suo
necessllale, sed liominis uiilitate, quSKTlt.-Seipsum C "--corde et corpore obedire, viiare minus-bona, ul
pro hominededilDeus, pro hominefaclus homo, et nieliora valeanl invenife : si Dei el Domini sui con-
"cura deplagalateris, Imo potius de vena suaedulcisr siiio, vel pneeeplo duci noii palitur, saltem pecudis
sifiioscharilatis pro hominein crucefunderet sangui- exeinplo ad meliora provocetur :_relinquat transi-
nem proprium, lali commercio honiinein comparavii, loria, cum quibus pro certo el ipse Lransierit, qua-
noiiliomiiiis censum. Tteddat igituriioino , nec red- tenus aelerna inveiiire mereaiur. Salis iamen est
dere diHerat Deo seipsum, credal se ej'us preiioso melius homihem ralionalem raiioiialis sapieniiaeDei
saiiguiuc emplum misericordiler el.redcmpium, nec duci consilio, quani insensati et irralionalis ani-
seilli prccferal qui eum redemil;scd idpolius iribtiat malis provocari exemplo. Ducattir itaque consilio
qtiod iile maxiine quaerit. Jnjiisium est enim ut Dei, seipsum pro ejus amore pauperem facicns ; qui
homo sc Deo auferat, jjuem lanlo pretio .acqtiisivii; non-idcirco reconciliationisopibus iios242 cbiavii,
240 se'l Crealoris siii et -Redemploris diligenlcj< quia pauperes pavil, quamvis bonum «ssei; sed
leneiis consilium, sua omnia jiro ejus amqre relin- quia seprojiobis pauperem-fecit. Si enim Dominus
quat, el seipsum, quia Jicel onihia reliquerit, ad iiT.mundodives fieri voluisset, militia utique sua ne
conquirendam salutem ociernam sihi non-prodcfit, Judaeis traderelur, sictit ipse in Evangelio dicit, pr^
nisi mundo-renuniians Cliiistuni sequalur, sicul ^illo decerlasset, nec pro nobis-cruciligi potuissci,
fequendiim se doeuil. Cliristum seqtii simul el lmin- nec mori. Et quia huniana miseria aliunri<3non
dtim esl impossibile. Enrie si nbbis non creriitiir, - invenissefsufifagium,-miserorum caruisset fine
ilii saliem credatur, qui 11011 meiitilur, qui in Evan» stipplicium. Si ita esl, imo quiaveraciler ila esse
gclio dicil; Quia hemo potest duobus domhtis servire credilur, post suspensiohem Salvatoris, post_pocu-
(MaiiJi.vf, 24)f Deovidclicelet mundo. Liberalilates lum fellis, post plagam -laicris, post.perceplam gra-
cleemosynarumpauperibtis faclas absil ut viiupere- tiam baplismalis,- quia Creaiore suo-discordasse
nuisJ sed divitibus liujus sosciili-lioc daremus con- peccando se mcminii, ulile esi aique riecessarium,
silium, si iiobisacqiiiescere vellent, ul venlres pan- ut peccator- libmo vbluistaria pauperlale Dohihto .
pertini liorrea facer.ent, ne pauperes fame; nee ipvi reconcilielur, quia juslus.Doininus peccatorem lio-
- tenacilate perirenl. Ceiie paupcrcs pascere.proba- minem sibi reconciliasse agnoscilur, undeei paupeft
bile esl; jed viilde probabilitisse pro Deo_pattpefem par.adisi janua patet, etab illa dives-cxcludilur.
facere. Mulli enim el panperes paverunt, reliqtie- EPISTOLA XI.
'
runt omma, sed quia sc scrvavcruul, sibj clonmati Gofjiidtis intlignus Vindodnensis monaslerii scrvus
 isK 60FFRID1 ABBATIS VINDOCIXENSI5 19G
Guarnerio archidiacono (517), quod vetus amicns A J •11-5 obedire desidero, si conslatapostolica discreiione
amico. sanciium. Decrelum cienim sive concilium inillum
Si pro rebus lioslris adversns Adelardum de raium (5S0) lcgilur, quod non ftierit aposiolica
Gaslro Gunlerii (,548) censura justilia: vos erexistis, auclorilale firmaluui; mtiito nfunis igiiur, qtiod ejus-
graies vobis referre ei possum el debeo. Sed quia dem aucloriiatis privilegiis videtiir esse coniraiium.
vos aliler fecisse, fama referenteajidieram, mirabar Monaslerium siquidem noslriim , palriinoiiiiun
dolendo, el niirando dolcham. Niinc aiitein, sicul B. Pelri el ejiis allodium.stib proteclione sedis apo-
mandasiis, in tyrannum illum pro rebus nostris, slolicaa specialiler permanere, el omnia quae oliin
quas injusieJ243 lnia> e.1 «d'">c violenler detlnet, babuisse dignosriiiir, quateinis absque distraclione,-
plenam jtisiiliam exercetis, nec unqtiani exerccre vel qualibel dimimilione possideat, apostolicaD-sin-
dislulislis. Uude".si ita esl, el vos mihimagis cha- ceriLaiis privilegia 245 mansuro in perpeluuni
rum, et me vobis magis obnoxiiini reddiriistis. Qtiod decrelo corroboranl, et euin qui inde quidquam
si persevej-anter hoc egerilis, sciloie qtiia non ingralo sublraxerit, perpeluo anailieinaie (lainnaril. (
amico servitiura veslrum exhibnisse senlietis. EPISTOLA XIV.
EPISTOLA XII. Goffridus Vinciocinenns monaslerii httmilis servus,
Goffridus Vindocinensis monasterii quaiiscunqne ser- °I charissimo nulriiori suo Guarnerio archidiacono,
fiis, Guarnerio suo charissimo nutrilori el prmcor mundo deceptori non credere, nec ei labenti diulius
, diali ainicu, salulem el dilectionem. inhmrere.
1'ervenil ad aures nostras quod Hngo Chaorci- Religiose vivere Iioaorificum esi; peccata ei cri-
nus (549), apud Credonem -monacbi habiium sttsc.-- mina, quoe diabolt stinl opera, fugere el exsecraii,
peril: unrie gralulari oporici qtiia qui jamritulum in tilile, imo necessarium esi; Deum lolo corde dili-
anima morluus fueral, Deo susciiauic revixil. Sed gere, gloiiosum. Religiose itaqite vivil qui pecc.ita
quia quod in eo actumesl blasplieinaiis.rog.imus vos, el criniina sua perfecio o.lio habei, el Deinn tolo
qiiaienus abiitijusmorii blaspbeiuia bonilas vesira, corde diligcre valet, qtii muiuiiim et ca qitoe suut
quoe me riiligeiiler ntiirivii, pro amore nostro peni- iinindi dcspiciens, extrenii Juriieii diem ante suoa
tus desisial, ne qtii loiigoiempore perversus exslilif, mentis octtlos revocal, assidue orans et dicens cunt
sub bae occasione pejor fial. Sic enim necesse est, Propbeta : Ne perclas cum impiis, Deus, animam
vuluerat-js aniniae metlicameiiiura lenipereliir, ne meum, et cum virissanguinum viltun meam (Psal. xxv,
iiimia nieriicanieiili auslerilale amplius vulnereiur. 9). Jil illucl: Eslo mihi in Deum protectorem, el in
244 EPISTOLA XIII. doinum refugii, ul satvum me facias (Psai. xxxi 5).
^
Goffridus Vindocinensis monasierii servus servorum, Prius qniriem rieserehdus esl munrius, ei sic uran*
Gttariierio archidiucono, salulem. dus Deus, ne nuiiulialis inh-abitaliovocem ofanlis
Cum in litleris, qnas archipresbylero luo misisti, iinpedial. Nani qui Deiun ore precalur, et cor ejus
rnplorein me significares ,_si le poiius raplorem qu;e ii.undi suiil cogilal, hiijus oralioneni non ap-
aiiiiiiarum,el alienoepectinioeiinportiinum exaciorem probal Detis, seri improbai, sicul ipse de quibusdam,
assereres, el sic le, queni pasloreni faieris, liipiiin qni qnasi bene loqucbniuur, et coide terr.un sapir-
crederes, oplime fecisses. Decuerat eniin le, fraler bant, asserii, diceiis: Populus istelctbiis mehonomt;
iion oplime , prius ejicere irahem de oculo luo, cor aulem eorum longe esl a me (Isai. xxix, 15).
ut posses fesiucam in nieo agnoscere, ei exculere Cerle bi 24<S quorum corria implicaniur soeculuri
pulvereni quo gravalur ;tb eq, ttt pttre co/isiderares negoiio, Ionge fiunl a Deo, el pereunl; unde Psal.n:-.
niaculanijn nieitibro alieno. Ctim luteas riiantis ha- sla : Qui elonganl se a le, peribunt, perdidisti omnem
beas, cur niieris sordes lergere alienas? Raplorem qui fornkalur abs le (Psal. LXXII, 27). A Deo prociil
me yocasli, quod ulique'beue fuissem, si le nvaritia dubio forniealur, qui ab illo recedens, munduni
oneralum, et cupiditale foeriaium,delacu tantoemise- fugieniem sequiiur, quem tanien nunquain conse-
ria?,eide luto faecisrapere poluisseni^JW. xxxix,5). U j, quilur. Sed qtii, ul diximus, exlremum illud et
Dixisli me ngerc conira synodale decreium, ctii pror- formidandum vnlde judiciumiinteaiiimoesuae facie.u
(547) Guarnerio archidiacono. Andegavensi, - ad qum vocatur Rasilicas, quam ipse anle plnriinos annos
quem ciiiii aliis cpisl. 4. pro quadtim cuiie, quw nuncupatur Uiidanisvilla in
(548) Adelardum de Castro Gunlerii. De Adelardo ptigo Relvacensi siln, Rainildo abbali,' et monachis
diceiiius episl. 25 qtueitd cum scripia esl. Caslrum S. Albini LOtnntulaverat,eisque soHdam el qttietwn
Gunlerii Slednanaeiltivio imposilum in pago Andega- cum omnibus ad ipsam penineniibus in perfetuum
-vensi ad veterem vicum liasilicarum, nobiiem soui- possidendam, Iradiderql. Firmato itciqtte casielto,
liim csl coiiiliiorem Fulconem III, comitem, sed eoque ut poleral munilo, ex nomiue cujusdam villici
nomen ignobile' a villico Fulconis Giuilerio. Rem sui illud Castium Gvtiterii appeltuvii.
narrant auliquae labula! monaslerii S. Albuii de (549) Hugo Chuorcinns. A Caorliis Cenomanensis
Caslro firmnto in Curle basilicartiin, quibtis Fulco pngi castcllo; ciijns et Pelii de Caorliis inemio facta
ipse stibscripsit anno 1057. Eariim hoc iiiiiiuui : lib. iii, opist. 28, ad lldelicriuni.
Anno ab Incurnalione Domini 1007, indictiom v, (550) Conciliumnuilnm ratum. Julii papoe conLra
Goffridus Mariellus natus est. Et paler ejus Fulco Orienlales, pro Athanasio. Nec ullum riilum esi aut
itobilissimuscomesAndegttvorumfilins Goffritti,fortis- unquam erit concilium, quod nori futtum fuerit.ejtts
.simi comilis qui cognominatus esl Grisia Gonella, auctoriiate, id est Romanoe Eectesiae,bpud Gratia-
firmavit caslellum su;er Meduanam fluvium, in curte num. 517, 10. 2.
197 EPISTOL.E. — LIB. V. 19S
ponil, qnirique ibi sil fulurtiin oeulo purae iuienlio-- A venamur adilluin, qui nos ad imaginem et ad si-
11isconsider.il, nil sibi alitid resiat faciendum, nisi;i niiiiludineni-suam diiigenlor cieavil; a quosaroi.is t
utdeposiia omni alia solliciludine, at pqndus lanli1 peecanJo riiscessimas, et tamen adbnc iiiisericordi-
examinis incilatus, lotis visceribus contrcmiscat, cll -ler vocat, ul nos mullo puTvere pcccatoruih, el cri-
utjustum, ae veiiemenler distrieium judicem in iila* uiinum iuudnipsmiiudeielpulehiosf.iciai.Redeamus,
hora- propiiiutn sibi yaleal inveiiire, quidqttid hicc dileciissime, atl misciieordissimutn Crealorem no-
temporaliter delectare polesi, pro ejus amore con- siiuin, (Jtim lenipushabeinus, ct illiini animoenoslrae
leninaL. Quis, inqiiam, cle die illo perfeclc cogitaree bracbiis semper ampleclenles , iliius dileciionem
poterii, et pnesenlein mundttmdiligere, cujns iiincc niundo, el fallacibns ejus divitiis Jiiieponanuis, nulla
.amalores in horreiidiiin gehennseputeum inlolerabilii occasione corvum illum inobedieniem iniiiantes, qui
fetore ei igne inexsfmguibili, vermeque immortalii aviditate fetenlis cadaveris, Noe sancli paliiarcboe
(Marc u,'42, 45),-el coeteris indir.ibilibus lormenliss contempsii intperiuin. Acquiescamus'ilaque Domini
plenum praecipiiali, sine remedio, ac spe remediii ac Salvaloris nosiri coiisilib. el ui ipse proecpii, qui
crueiabimlur? H;ec. qui aiitc non credil, quam vi- neminem decipil, muhdo renunlienius, ctijtis falsam
dea.t cum jam videre cceperil, quoe ulililer crederee bealiludinem sequilur vera miseria, ciijus voJupfas
elvitare potuissel, aelernalkerpalielur. Reminisca-- B brevis esi, el voluptalis pcena perpelua. Eligamus
mur, dilecLissime,cluin licel, exLremos el iremenrioe e potius. pauperem viiam ciim Lazafobumili et de-
horoe illius, el in memorioe noslrae oculis ponamuss speclo qtiam diyilias cum glorioso diviieei sttperbo.
illiim diem, in quo quiclem pceuiiciHia futura csl, seriI Panperein Lazarum sinus Abraha; stiscepil- glorill- -
sera, perpeiui gemilcts erunl, seri infruciuosi; in- raiiriuin cum sanclis; superb.im divi;em iiriarus
deflcieiiies Iacrjx.ae, sed steriles; planclus el Jleius5 - liorrens absorbuil erucianduni cum irnpiis. Hic pau-
assidtms, sed inanis; nec jam lunc a 24^ peecato-- periaie beaiaiii soi-iem nieruii; llle divitijs perpe-
ribus dalur hoslia quoclibelpio peccaiis. Recogitemuss liiam inorieni. Hunc sua pauperlas fccil exce.lsumj
eiiam quanla erit tunc relribuiio illorum, qui pro-- illiini sua: riiviiiaefecere dejecliifn. 249 Divesfacttis
jiinquorum dulces affectus, et chai.is parcnlum ia-- omnino intligens sr-puliusest in iiifenio (Luc. xvi, 22J,
cies, quasi oriisseiil,Jiigienles, pioesenssoecultmicumi etsiiie!iiiedamiialiis;Lazai'iis,in5iiiuAbralia?colltica-
euis deleclalioiiibus-reliqiieruiii. el ul Deutn pure el- lus (ibid), el paradisi. divilias obiinens curii Deo keia-
sine iinpediinenlo diligerent, clivilias aui omiiiuo> ttir. Yae diviiiis, quaa non sohim pereunt, sed suuiu
iiulucruul habere, aut ha.biias coiiieinpserunt. IIIo,i -cliam- perire faciuni ainaiorem! Felix et secura
iiiquam, die receptis corporibtis, de beaia Immorta- ^ pauperlas, quoa diiai el subleval se paiienler poriari-
liiale cliueuarrahiii gluria jam sccuri, an.e Juriiecmi lem. Nonjam nobis spes diviliaruin incerta qualibct
saeculoruiii, o quam feliciier apparcbunl, scricsqiici occasione blaudiatur; seri voluntariam seclemur pau-
duoriecim oblineiilcs, iieul sanclo livangelio lesies peiiein, quaienus diviiianmi suaruin.nos faciat.Cs.se^X
didiciinus.ctim illojuclicabimi! (Muiih. xix,28.) QuidI pnrlicipcs, qui i.deo pauper liefi voluit hif teVriiiu^''''." "
adiniralionis, quidve exallaiionis tuiic esse poiuiil, nos sua pauperiale ditaret ih coelo Jc-st|s;Chi:istus
cum imusqiiisque eorum-donum divliiaagraiia: Siibse- Dominus nosier, ctii est ctniTPaLre ei Spiiriijilsancio -"
quenlibiis merilis, in angelofum slaiuni promovebi- honor el gloria in saicttia saecuJoiuic. Amehi^C.TJ,, -7
1 . ^^^>#
tur, et cum lerreno quoudam corpore stiper excelsa EPISTOLA XV.
legni coelesiis elevalus, lauquam dilecius lil.us, Goffridus Vindocinensis monasierii dispensulor im-
proc-claraDei hoereriilale dilabiiur? Iniie loqui multa mciilus, G. venerabili, decano (551), suo ulili
mihi inesset volunlas, sed lanlseglori», laniajloeiiiia., amico et veraci, feliciier vivereel esse beaium.' -
laiiiaiquoebcaliludinis uegal inimeiisilas, qtioeetiam Quam jmre, quam firniiier nos "dilexerilis ipso
sanciorum dociorum linguas super.it ei sensum. Non tolies eJTeclusprouavit quolies voluhlas, aul ncces-
esl hunianoe facuilalis ad plenum disserere qtianluin ,'siias noslra vos in sua causa adyocavil. Mens mea
sil praeiiiiuroquod praeparavil Deushis qui diligunt jy confiielur quod lingua loquilur, ei netitra ingrata
"
eum in yerilate. Diligamus euui, cliarissime, non euicilur. Mens igilur mea grala esi confessione,
verbolanium,iieclingua, sed, opere ctveritale; se- lingiia loeuiione; Deus abnual ul JngrTuus cfiiciar
quaimirque, sicul se docel sequendum, qui nec fallit aciione? El quia, sicul jiroeloculi sumus, dileclio
iiecfalliiur, proejiis amore munduni lelinquenies,, veslra nobis servire parata nttiic usquc exsiitit, in
qui magis decijrit duin blautliLiir. 24S Cbiisuetudi- noslra multa _anxietaie suam oplimam consuetudi-
nem illam pervcrsam atque . daninabileni, quam neiii non amiltat; qtiam vcsler amicus fidelis non
iif conversatione jnerito secl •
impugiianle diaholo soeculi quasi quidem, gg© gralia optando reposcit.
moiistruosum parluni concepitmis,vel quadam nobis Ilabemtis enim negoiimn conlra consanguineum nc»
iUaiavioleiilia,ut mortem uiiimoe fugiamus, elre- strum Maurilium de Credone (552) in craslino Ra-

.(521) G. decano. GoilTido, ut docet Eienchus
eodiois Cenomanici. bed cujus Ecclcsirc decantis
ftieril non i-atiical; snspicor Geiiomanenseinii.luiti
ipsum, ad quem exsial-episiola 52 ivonis.
(552) Mimritiiim de Credom: Filiiuu e! successo-
rem.Rainaldj dynastai Credonensis , quem consan-
guineum eiiam siium vocai epistola 27. Sed Mauriui
Credoiiensis pecuiiaris meulio inter proceres, qni
Fulconis V, comilis, caiira KoiThmamiicobello. se-
cati suuladversus Ileuricum regem. Gesla comiLiusi
199 GOFFRIDI ARBATIS VINDOCINENSIS 200
mispalmarum, eui ut assitis, muJtipliciterrogamus. A j saecrdol', sieut in caeleris agilur, secl universa: Ec-'
Si qualibet occasione defueritis, vehemenler dole- clesiae confiteanlur; etsic adejus unitaterii redeant
mus, quippe quoniam amicum talem perdidimus ciijus fidem antea iropugnabant. Jnslum est enim ut
quem in noslra chariiate nulli secuudum possideba- qui alios riiabolica praesumptione infidelilatem do-
mus.Si primum possedimus in diaritate, primum cent, cds eiiani publica salisfaclione in fide confir-
possidere eum debuiinusin tenlatibne, sicut scriptum meril, el quibus anle fuerunt oceasio et exemplum
est :Si possides amicum, ht ienlalione posside eum publicoe perdiiionis, forma et exempium fiant pu-
(Eccli. vi, 7). Yale. •' blicae reeonciliaiionis. CaHera vero vitia, sicut dieiSj
- EPISTOLA XVI. per scmctipsum Dominus sanat et corrigit. Licet
enim omnia qufficunque.sanantur, Dominus sanet et
Goffridus Vhidochtehsis monaslerii servus, Guillel? corrigat, quoadam tamen per semetipsum sanare al-
mo (555) olim suo magistro, i Non plus sapere, que corrigere perhibetur, ea videlicel, quae sibi pri-
qitatn oportet sapere, sed sqpere ad. sobrielatem vnta in confessione revelanlur, u"t saneniur. Sibi
:
(Rom. xii, 5). clico, quia illi qui in ejus loco (535) esse dignosci-
Oinnes qui in fnle non ficla vivere cerniniur, ut iur. Certum esl, nihil hoc certius omnia peccain
fidei nostrae veriias instrualur, non ul destrualur, ^1 vel crimina confessione indigere et poeniterilia; et
in omnibus locis unaniniiler laborare debemus. lgi- quanivis qu;<edamex ipsis pef jiuhlicam piEiiilenUam
tur de proposita. iiobis quoestione, quoe roagiia ta ptiniri yideanlur, nulla tamen' alia publica confes-
parle, imo prprsus, secundum suam intelligenliam sione opus liabent, nisi ea quaacommunem EcclesiiO
fidei catbolicae-obviare viclclur, plenam seelanria; fidem violare conantur. _
fidei redrtimus ralioncm, iia queniariniodum olini 252 EPISTOLA XYIL -'
intellexisli aut adhuc forsilaii inlell.igis, inlel- Clarissimo duci Norlhntahnorum, el prcecellentissimo
ligi non delier.e.__Credensenim , nisi fallimur , regi (556) Anglorum Hainrico, charissimo domino
proposuisti, quod sohjnimodo quatuor peceala con* el prmcordiati amico, ftaler Gdffridus Vindocinen-
fessione indigebant, caatera auteiii a Domino sine sis abbci, in prmsenti prospere semper et feliciter
confessione sanabantur. Quod le invenisse assc- vivere, el in futttro manere cuni rege Anglorum.
ris in exposilione Redae de Evangelio,(554), ubi Yestroe magniludini, dulcissime Paler ct dominc,
dec.eii leprosi sanali a Domino luemorantur. significavi iler nosirum; et quia vohis sensi essc
Sed hoc ita inleHigendtim minime 2_$1 censemus, conlrarium, ilineris slalim mulavi propositum. Ye-
et j'uxla lidem Gbrisliananfsic inlelligere nec pos*~ ~P sler itaque servus, leslis est roihi Deus, investra
sumus, nec debemus. Dclerniimtnda est enim ista firielilate reiiianeo, in qua-, quandiu vixero, indesi-
-sentciuia sapienler, ut inlelligi possitutililer, el - nenlerpermaneho. Quod quanclo et qiiomodo excel-
litlei nosirae integritas conservetur. Illa uiique qua- lentiaevestfae placuerit, secuiidum meum posse ope-
tuor.peccata, error videlicet geiHi-Iis,scbisma fra- ribus cpmprobabo. Yaieat dominus meus rex.et
ternum, haeretica pravitas, et Judaica perfidia, in vigeat: quem omnipolens Deus ah onini adversiiaie
quantum.praevalenl, universalis Ecclesioecaslitalem defendai, et tribuat ei quod bene desideral.
commaculanl. Unde necesse est ut quicunque isiis EPISTOLA XVIII.
peccatis ve! uno ex ipsis polluuntur, non jam soli Guillehno Aquilanorum duci (557) cldrisshno, Goffri-
Andeg. Eranl autem cttm eo Ilugo de Malafelqne, el sic esse-apud Judicem mundi. Namque ut is qui pro-
Theobaldus filius ejus, Fulco de Candeio, Mauricius pria vobis non lacuerit flagitia damnatur, ita nobis^
de Credone, Petrus Camilliaceitsis, Jaqueiinus ' ~ de cum qui eadem Deo fuerit confessns, absolvilur.
Malliaco cuin quatuor fratribus suis, elc. (556) Ilahirko-duci Norlhmannoruin et regi.Guil-
(555) Guillelmo. Elciiclius Cenomanensis : Ad Jelmi Magni regis filio, nalu omnium poslreiho, se.i
Guiilelmtim qniante magisler ejns fueral, in qua cttm unico in regia pairis purpura progeniio. POSLGuii-
redarguil non bene senlire de confessionepeccaiortim, Jelmi Rufi frairis interitum auno 1100 regnuni oc-
(554) Bedm d'e Evangelio. Bedae verha ad quae .."' cupavit, atsente in Hierosolymilana experiitione Ro-
impe.gii Guillelmiis, exstanl lib..v Exposilionis in berto duce altero fralre, cui oeialis prasrogaliva
Liieam, cap._ 69; quae (juideni, ut a Gbffrido expo- debebatur. Clironicum Turonense : Eodem anno
niiniiir, piaiiam habent etceiiam senientiam. Guilletmus Rnftis, rcx Anglia, in silva venaturus pro- -
^555) Sibi dko, quia illi qui in ejus toco. Deo ni- grediens a Guallero Tiretlo miliie pro cerva sagitta
mii-um praccipue fii confessio qu« Jil^acerdnii. Lco. peicussus inleriit, et ad Wintoniam esl sepullus, cui
Magims epistola ad episcopos Gampaiiioe: Sufficiat successit Ilenricus fraler ejus niinor. Novo regni pa'-
itia confesiio, qum frimum Deo offerlur, tum eiiam lernum' solium adepio gratulaius est Iyoepiscopus,
sttcerdoli. Sidonius ilein lib; iv,-epist. 14. Sed Si- episi'. 106. Is esl qtio cuin- Fulconem Ycomitein
doiii insignis esi locus_de sacra eonfessione, digntts- hellasse jam diximus. Postea vero dtiplici cum. eo
que qui ab oelalis nostroe Giiilleluiis altenlius. expen- matrimonii foedei-esociatus est. JNamet Matbilrieni,
daiur. Scribil jam episcopus ad Polemium PP. Gal- Fulconis filiani Guillelmo fiiio suo coptilavit, el Jlliaiii
liarum, discrimenque oslendil fori sui, hoc *st ilem suam MalhilrienT.r.lieram, -Iienrici imperat. vi-
eeelesiaslici, el-soecularis, seu praetoriani. At si, in- duam, Golfrido Ftilconis lilio uxorem - dedil, ex qua
quilj videlur hnmililas nostra professionis habenda piognalus est Henricus II. _ -
conlemptui, quia Cltristores humanas vitdsque medi- - (557) Guilielmo Aquitanorum duci. Qui coraes Pi-
caluro putrium conscienliarum cullro sgualens utctts ctaviensis lih. i, epist. 9 etin suis ipsius liiieris*
aperhnus, quod in noslri ordinis vifis, cl-si adhuc ali- quas ad episi. 22 proferemus, Aquilanioe dux,"-et
qtiid de negligeniia felel, mhil jam tamende superbia Vasconiie comes. Aclcoinilalum Piciaviehsem.-qul
iumct, novens volo, tion ut est apucl prcesulcmfori. comiiuro Pictaviensium (quorum faiifiliam cla.usit
 £61 EPISTOL.*:- — LIB. Y. ' - «M
dus Vindocinensis'monasterii Itumitis servus; dile-.A slra,quam violenler invasefat, ull.ts indticias con-
ctionem Dei el de inhnicis vicloriam. cessisse. Unde ad episcopum Santonensem, cujus
Sicut quidqald esl secundum Dei limorem et B. jiitlicio se illam cepisse asserebat, perreximus, et ili
Benedicli Regtilam vos decel a nobis quaerere, et per qs 'ejusdem episcopi nullum inde factum fuiss'3
iios super hoc libenlcr ohedire: sic quidquid est Deo judicium veraciter cognovimus. El ideo qtiod ab ilh
£i snnciae Regulae conirarium nec dignitatem ve- injuste" proesumplum fuerat, canonico cpiscopi et
siram exigere decet, etnos super hoc vobis obedire clericorum ejtis judicio irritum factuhi est et va-
flon ojiortel. 253 Pariun enim el vos, et alii bene- ciium. Yos autem, dux vitte laudabilis, quem corpo-
-faciores nostri, ih servitio, quori Deo"qiiolidi'e,iieet ris'pulchritiidine super alios Deus honoravil in.
isdigni, in niissis, et drationibus et paiiperunr re- niunrio,- ui ipse, specio.susforma prcefiliis hominum
ireaiionibus exbibemus, confidere potestis, post- (Psal. XLIV,5), pulclirum el roagiium A-OS facial in
jnam a nobis Regulam, secunilum quam professi coelo, moiiasterium noslrum, qiiod-in jure suo,
snmtis,- videritis violari, a quihus omniuo debet sumplu suo parentes vestri honorificexjonstruxerunl,
jbservari. Rognstis itaque ul Rainaldum Qtiartal- ,exhonorari "vei rebus stiis niinui nuHatenus permit-
Jum (558) in obodieniiam de qua eum amovimus tatis. IIoc si fecerliis, verendum vobis esl ne asan-
.emiiterenius, cjuia el vobis uliliS eral einobis valde °' ctis angelis parentibus vesirissil nunliatiim; el eo-
. :iecessarius. Quod -vohisulilis erat, quiadicilis, eie- Tum animas trisles reddatis, qui eos pofiiis Iesiificare
jimus; sed qiiia nobisjiecessarius esset, si vellt.T, debtiislis. 255 Si olim in aliqtio (560) nos laesistis,
juialenus dubiiamus. Elquanto magis se vobis esse DoniintimDeum quibus valemus preelbus exoramtis,
jtilem el riobis esse necessarium agnoscebal, ianlo ulilliid vobis perdonet dono sii;e pietatis, el de om-
sccnriiis turpiliitlincm corporis sui el aniinoe suoe .nibiis, quoe illicite commisisiis, cor pdaniieris vobis
-pcrditionem exercebal; el ideo.prbfeclusiemporales tribuat.-et erga omnes, el erga nds maxime puroe
[ifeiiosiores quam animani fralris nostri faccre non eh.iritaiis. viscera vos Jiabere concedat. Ad vos ve-
Jciiuimus, de qua sine dubio iii dic judicii ralionem iiire, vir venerande per orbem, 'volunlas 'nos.lra nft-
reridiltiii surnus. Nunc aulem pro quibus culpis eum nime dislulissel, si renum infirmilas ctim doJore
id saltiiem animoeel corporis. siii nobiscum habea- laterisiion olislilisset1.Et qnia me necessitas deii-
siius, nec vestrnm est inqiiirere, nec noslrum vobis uel, iiori volunlas, hnmilis amici, imo servi vestri,
implius aperire. Scd cum ad proeseiis ad partes ve- excusationem diligenlerrecipere.digneiur veslrasub-
iiras venerimtis, quitlquid seeundtim Deum et ordi- liiuilas. Yale.-' '' •
nem iinslrum a nobis petierilis, libenler faciemns. G' - • EPiSTGLA-"XX. -
Yalete, et de -cura animaruin nobis cqnimissarnm Gloriosq ac venerttbili Aquitanorum duci Guillelmo',
vos inlromittere nolite. Mallemus etiim quidquid esl -
Goffridus Vindocinensis monasteriihumilis servus,
tempoi-ale. amiliere quam ctijuslibel fratris nosiri D^itm limere, el cum timore ditigere.
aniniam consenlirenms perire.- De horiore el uliiitate.vestra plttrimum sollicitus,
254 EPiSTOLA XIX. .opime princeps, mando vobis ut, si Roniain mitlere
Guillelnw omnium mililum magistro, ei nobilisshno debeiis.sicui olim mecuni esiis locutus, nuilo niodo
dttci Aquitanorum, Gojfridus Vindocinensis mona- differaiis ulterius. Paratus snm enini de hoc vobis
sleiii servus, in prmsenli deinhnicis vicloriam, et consilium et auxilium, quodnielius potero, dare, el.
in fuluro gloriam sempiternam. . - pro regni vrstii angmentalione,ciimuno.vel duobus
Meminisse debel, opiime piinceps, yestra pru--. rie clerieis vestris tantum laborem stibire. Quori fa-
tlentin, nos doinino ahbali de san.clo Joanne (559), bere nec possuni riec debeo, nec vos exigcre debetis
de qnerelis, qnns adversus illnm habehamus, pro .^sinedigria remunerafione., Hanc ad proesehs remti-
amore vestro lerminum dedisse, Tion de terra no- nerationem quasi<o,ul consuetudines, scu exactioncs,
bic Guillelnius, ut diclura est lib. i) antiquissima liic sermo. Posteriorem hancilln fuisse coustat, quia
fuit possessio; aecesseruiii postea coiijugum bene- "episcoputn interea conveneral,. et .tamen renum atl-
ficio primum Aquilaniae ducalus; deinde Vasconke, Jiuc dolorem caiisaluivquo retentus fuerat, 'quo mir
hoc.esl veieris Juljanae cis Garuniham Aquilanioe cd- nus t'im ad episcopum irei." - . .
niiialiis. 7 - - (560) Si olhriin aliquo nos Imsislis. Cum Olero-
(558) Rahialdiim Quariaidum: Sic atlam nominal . Jiensem- ecclesiam Benioni abbnli eripuit Golfririi
episl. 2i pro eo quori, Iib. iv, scriplum esl Carlallo decessori. Quade re dicliim lil). i, episl. 9; verum
Drbani litteras, qnibus obseqiicns GiilHehnus eccle-
ei.Carialdo. Prioraius sen bberiienliae, qiinin rexeiat
hic Ra.inaldtis, nomen supprimit. Quo motlo el Ivo, siam resliluit, ob alia eiiain quaede illo ejtisque paire
episl. 165, Goffridi noslri consultalioni de ajlera rio narrat, operaeestaudire. Sicigiturbabeiiiin tabula-
•
qtiariam obedieniia respohdens, propriahi ejus ap- Vindoeinensi:
.pellalionem reiicnil. De rnonaclw, inqtiil, ilto quem Urbani II ~adGuillelmumAquilanim dttcetv:
illam adminislraret - i Urbanus episcopu.s, servus servoriiin Dei, di-
juramento-c.oHslrinxislirie ullrasibi
obetlienliam quam /iliquandiu usurpaverat' per lecio filio Giiillelmo Pielaviensitnn comili, salnlem
inobediehliam, consilium meum est ut ilherius eam ei aposlolicam beneriiclionem. SiBpe-luam indolcm
non liabeat, quod, et iiii essel criminosum et cmteris commonuiraus, til egregii principis- palris tui devo-
fratribtts. ruinosum. tionem alque prudeiuiam iuiileiis. Ipse priiicipnlus
(559) Domino abbali de S. Joanne. Angeriacensi - sui ecclesias deyotissime coluit, pltiies rehus suis
Ilenrico. Huc faciiTnt,quce scripsilJib.. m, epist. 56, dilavil, novas etiam a fiindnmenlis exsirux-ii. De le
ad RannufJhincpiscopum Sanloncsisem, de quo etiam vero miramur, qui cum aliis bonis sludiis, quanliiiQ
PATnr.-L.CLVII. 7
 2C3 GOFFRIDI ARBATIS YINDOCINENSIS 204
(luas lerris noslris proeposifi vestri (561) violenter
er A . vobiscum locutus fuissem, si gratiam et dilectionem
impressei unt, quas lamen lerrns religiosi. principes :s apud vos poluissem invenire quam apud prajdeees-
pfaedeeessores vestri, 258 el monasterii noslri ri sores vestros nostri veraciter dicuntuf invenisse.
fundalores, absque consueludine vel qualibet ex- i- Sed forlassis hoc apud Deurn peccando mereri po-
actione, donaveruiil. Deo etioco noslro rclinqualis,s, tui; sed, D.eus scit, nuhquain apud vos nisi ser-
et, ne deincepsrcpelatilur, me bene securum facia-' \-~ viendo et diligenrio promerui. Desiderio tamen
lis. Si vdbis "hocplacel, quori omnino jilacere debet,t, vohiscum loqui desidero, apud vos querimonia.m
in proediclo negolio non recuso obedire, licet fieri ri facturus de proepositis veslris,- Guillelmo videlicet
non possit sine rerum noslrarum magnis expensis, s, el ilaimerico fratre ejus, qui res, quas pretium
el, qiiori est amplius, absque corporis nostri laboree redemptionis aniriiarurii suarum vencrabiles anle-
maximo el anxietale. Yalete, et quldquid super lioc )c cessores veslri, loci nostri fundalores, eidem ioco
vobisplacuerit per litteras vcslras mullum familia- I- conlulerunt, pene penilus desiruxerunl. Res ipsas
-liter niihi nolificate. opulenlas ei diviies de larga manu prxdecessorcm
EPISTOLA XXI. vestrorum, qni vos,iil credimus, ad oslliereasman-
Ciarissimo Aquilanorum duci el incomparabiti milili li siones proedecessei'unl, reclores monaslerii nosiri,,
Guillelmo charissimo dominoet prwcordiali amico, >, »' qui fuerunt anle- me, susccperuni, el tola vita sua
- Goifridus Vindocinensis monasteriihumilis servus, s," sine labore lenuerttnl. Egq atiiem qui mullum pro
diligere quod Deus diligit, el odio habere quod oclit,
t, rebus istis el laboravi et expendi, eas invenrpau-''
Dnx vitoe laiidiibilis,' ut ad vos venirem niihili peres, ct praedictorum roala gratia pnepositorum
manriaslis; sed cliem el locum, quo vos inveniree dedieindiem invenio pauperiores. Unrie, optime
pomissem, non significaslis. Quapropler misi stalimn princeps, si mihi non creriilur, saltem rertim disira-
ad partes vestras quemriam monaeluim qui me add clioni el locorum pauperlali, quee nec mentiri nec
vos, quo ipse jiibetis, diceret venturum. Qui perr occultari potesl, credaiur. Yale, dux mulium dign;;s
duodecim dies ibi vos exspeclans, cum invenire nonn laudehumana, el uiinam amplius divina.!.
possct, inde ad ine reversus, hiihi nunliavil-vos add 2SS EPISTOLA XXII, -
Clarummoiitcm profeclum (562). Milto ilerum vobiss Goffridus Vindocinensismonaslerii humilis abbas,
isi-.ini frairem, per quem mihi mandeiis si magni- charissimmdominmsum Malhildi Pklaviensi comi-
turiini vestne meae paryiiati ad prasens loqui pla- lissm (565), Deum timere, et cum limore -dili-
fCiieril,etubi, et qu.indoplacebil. Ad vos, charissimee gere.
domine, ssepius vcnissem 257 et deutililate veslraa ^- _ Quod poslquam dominus comes, riiarilus vester,
ad mililem, pGlleas, in -hoc a palris tui probilale de- c&pisset. Arvernorum eomes lioc lemporefeudata--
•generare perhiberis quod ecclesiarum jufa perlur- rius fuii ducis Aquitania?: multoe proincle Guillelmo
bes, et quas ille fundavil exspolies. Pervenit ad noss suberant ' causoe, curad Arvernos proficiscere-
quod inonasterio VindocinensiecclesiamBeati Geor- tur. .
gii, in Oleronis insula silam, cum quadam oplimai (565) Malhitdi Pictavknsi comilissm. Gtiillelmi
terra. absluleris. Te ilaque, charissime illi, praesenti- comiiis, ad qneni episiolae superiores, conjugi. Diu
J)iis lilleris adnionemiis, ul, sicul sanclorum apbsLo nobis in Malhildis hnjus investigalione hoerenrium
loruiii elnoslram graliam diligis, Ecclesiam illam ett fueral, nisf opporlune succurrisset velus diploma
caetern, quse Yindocinensibiis monachjs abslulisli,, Guillelmi mariti, cui ipsa subseripsit, de aliari S.
eorum poxestatem omnino resliluas. Resenim eorumi Marioede Solaco, quod paleiTiuni exemplum secu-
•parciiLimi Luorum eleemosynac:suni et aposlolicoa i tus Biirdigalensi S. Crucis monasterio, unde id
scdis allodium. .Quotlsi infra dies triginla. visis hiss "exscripium est, concessii anno ' 1U96.(d ad verbum
.iitteris, qiiod mandarous ariimplereconlempseris, ett sic habel: . .
indignaiionem l.dslrain ineurrisli, el aposlolicae se- Gttillelmidttcis Aquilanim privilegium pro monasle-
dis aiiathemate le peiGtissumiiidubitaiiier agnoscas. rio S. Crucis Burdigal.
.Moiiaslerium Yinilocineiiseet-res ad ipsum perli- 7 « Ego Willelnnis, divina ordinanle providentia,
nentes -ila nposiolica aticloritale corroboralae no- Aquilaniaeet Vasconiaedux et conies. ISoliimonmi-
scunlur ul, M.quid inde ablalum vel riistracluin at bus firieli.busper hoc priviiegium nostroeauctoritatis
quoi|uaTnluorii, a jjroedecessoribus noslris excom-- D fieri volumus quod vir venerabilis Fulco, S. Cru-
liiiinicalum noii riubites.Ei quein beati illi viri ex- cis abbas, .poslulavit a nobis ut sicut clarissimus
communicaveruni, non possumussolvere, nec debe- genitor nosier , venerandas menioriae Willelmtis,
mus; seri quod fecerunt, nos eadem aucioriiafe fir- qui et Goffridus vocaitfs est, nltare S. Marioe de
Dauim Ronioen Kalendas Aprilis. » Solaeo, cum omnibus stiis appenriiciis, jnriicio
-mamus.
(561) Prmposili vestri. Guillelmus.Oleronis prae- legalorum saneloe llomanae Ecciesia?, Amalo vide-
posilus, fiaimerictis. Asio, el alii de quibus lib. i,, licet Florensium episeopo, el Ilugone Diensiitm
epist. 2; lib. m, epis.l. 58, et hoc ipso, epist. se- pontifiee, jn concilio Burdegalensi praesidentibiis,
quenti.- Goscelino Burdegalensi archiprasule assisienie,
•
(562) Vbs ad Clarummohtem profeclum.. Arver- ctiin muliis aliis archiepiscopis, et episcqpis, et
norum urbem priniariaiii, qiise nomina subinde niu- abbalibiiSj Arnputlo abbati S.' Crueis jiire pereuni
tavii.-AiUiquissimum fuil.quod apud Sliabonem et ejus" suecessoribus concessil, ila et nos conee-
•Jegitur v£f(.M(7i7oj JNeuiossus, etsi niale.ad Ligerim • deremtis_; ei Jocum S. Crucis etim Joco S, Macarii
iocai.-Ex inllexa et conllata voce, Augusionemetum, siibttitelaeidefensioii.enosirastisciperemus. Cuipeti-
post tetnpora Angnsli, tum propria et recepta jn tioui Jibentissinie nostrun) praebuimus assensuiu, et
singulis Gallieeciviiatibus coiisuelucline.,.communi Peiro decano el arctiidiacono Ecclesioe Burriigalen-
.lotins genlis vocabulo, Arvemi et urbs Arverna. sis, ut iotum iioc scriberel aut scrihi jjraecjperet,
iJeniqheClcinis mons, tle jfriscaearcis appellalione, sub lestimonio, etc, proecipiiiitis, et- sigilli nostii
ciim iiiijji posi Pippiiiianum incentlium iiia?dilica'ri iinpressione. sigjiari. Ego Mathildis uxor •tihmijii
 205 EPISTOL.E. — LIB. Y. " . 209
Hierbsalem perrexil (564), vds, non vidihius, ne A _. corpus et animam snscepit; et ne perpetua morte.
niirernini liumiliterroganius, quoniara hoc poiius damiiaremiir, inoeslimabili cbarilaie in mortem se
necessitale quam volunlale dimisimus. Ad preesens tradidit.-Ejus, inqtiam, beneficia, si diligenter con-
igitur, Ded vplente, ad vos -veniemus, el debonis siderare voluisses, o.crealura, pro qua auclor vilae
Eeclesioenosiraeveslrae ndbilitali lihenler serviemus. nioriuus est, adulantium lingtiae non tea Creatore
Unuin lamen vobis-celare nec possumus nec debe- tuo separassent, nec unde.semel recesscras, iie-
•mus, quod el animae veslrae periculosum esse, ei rum sociassent mundo, in quo niliil jfraeicr id q,uod
charissimo domino ei amico nosiro, marilo yeslro, est funestum reperies. Proesenfem-namqtie.munriiim
ronlrarium,-si per vos, quod absil ! faclum esl, sicvera miseria, et falsa heaiiludo comitalnr ut
iioii niediocriler formiriamus. Esl ilaque in-parli- vix aut nuhquam Deum habere valeat, quictinque
bus vestris quidam",Rainaldus videlicel Quartaldus illunr amplcctitur. Vaie, et quaedicla sunt, sapieii •
-{565),qtii lonsura el habilu.esse videlur monachus, terconsidera.. -
sed ab operibus et vita monachi valde estalienus. •r 2@0 EPISTOLA XXIV. -
-Isteeuim, penilus contempta professione sua el B. Goffridus Vindocinensis monasierii humilis serv.us,
Benedieti Regula, in vobis, ul idem ipse asserii, dilectm in Christo filim Ermengardi vitw laudabilis
confisiis, sanciaj- obedieniiae et monaslerii sui refu- BI - comilissm, sic-in hoc swculo misericordiler ugere
gitpraecepla, el pro lege regulari nliliir voluiitate ul in fuluro misericordem Dominum videre valeai
propria, animee suae nullalenus curans delrimenia. ei habere. -
Unde vos sicul charissiniam sanctae Ecclesiae filiam Pervenit ad me de le, regia proles, quod niibi
obiestauiur, el pro limore Dei et amore mariti vestri, non displicet, et nemini debet displicere, quia Deo
iit ipse Deus eum ad vos sanum el incolumem cum placel. In lerreno rcgimine, ul audivi, excrcemi
onmi vicloria reveiii laciat, Sggfsuppliciler rogn- jura jtisiiliae, el palriae iaciens paceai, muliis pro-
mus, ne, per vesiram fiduciam, aniiiiamsuamperriai ficis, pauperes pascis esurienies, sitieniibus jiorri-
ille, qui jam propria iniquilale a Deo cognosciiur gis polr.m, nudos yeslis, et nobilitaiem -^encris
sepafalus. Ilunc siquidern cum oinnibus sibi con- liiortim nobiliiate superans; Deo potius .mililare
sentientibus a domino papa et a nobis excommiini- quam seacularibiis negoiiis implicari Viieris7 Haec
caium veslra excellenlia Indubiianler agnoverilj -sancta juslitiea et pietaiis opera inte cum gaudic
si tinquam ulierius nobis et moiiasterio suo inobe- laudare el possum el debeo. Sed est aliud, quo^
dicns essepraesuinpseril. sicul pro lua reverentia non praestimd reprohare ,
EPISTOLA XXIII. '
approbarc. uon audeo. Nanndum cliaritale tua le-
Goffridus Vindocineniis monasterii humilis-serviis,^C nieniejieneomnis nioaslus ad ieveniens laciymaib
dilectm in Clirhto ftlim Ermengardi Brilannorum tergat, el vix aliquem a lua praeseutia recedere
comitissm (566), nec mundum sequi, nec ejtts Jiceal tristem, irisuper etiam mnllarum ecele&inruiB'
flore, quia cito marcescil, velledelectari, januas sacpissime aperiat luee devolionis oblatio.
Esl ulique quem sequi, cujiis pulchriluriine dehe- mirum valde ,'nee esL piaadmiralione niirandum,
nuis poiius deleclari, Jesus Chrisius videlicelDoini-' cur ecclesiam, iivqtia tutis venerabilis paler (567).
nus noster, qui adeo nos dilexil quod pro nobis sibi elegit sepulturam, et quaepro illo a le nmpii .*
Guillelmi dttcis Aquitaniae et com.ilis Guasconiae J565) Rainaldus videlicet Quurtaldus. Epist. 18.
affui et assensum praebui. Ego Pelrus decaims (566)-Ermengardi Britannorum comitissm. Filia?
sanctaa niatris Ecelesiae Burdegalensis et archidia- Fulcoiiis 1Y, cdmilis Antlegavensis, Fulconis V,
coniis subscripsi ; conlirma hoc, Deus. Eblo arcbi- regis sorori. Nupsit enim Alano Fergenlo comiii
diaconus, Arnalclus Siraonis. canldr, Andro, et Britaiiiiorum, Conanumquelll procreavit, qtii Cona-
mulli alii canonici S. Andreae inlerfuerunt. Hugo lins Ermengardis a malre cognominalus esi. Kalen-
frater comitis Guillelmi, Arnaldus de Blancaiori, darium S. Mauricii Andegavensis : Kal. Junii obiit
Willelmus praepositus, Guinbaldiis Ausirini, ei Ermengardis cdmilissa Briumnim, maler Conani du-
niulli alii mililes sitniJiier. Acluni est el.concessmn cis, et sorqr Fulconis regis Bierosolymiiani. Deeadem
anno 1096. Incarnaiionis.Dominicae-vm fel. Apri., D j conditor Gestorum coroilunf Ancie.?uvensium:'Fulco
«pacla. xxm, concurrenle n, indict.- IV, domino plures duxit uxores, filitim Lanceloli de Bcdgentiaco,-
papa Ufbanoll, et-D. Aniato Burdegalensi archi- ex qua edita est comilissa Briiannim-,illa qum post
.episcojio. Data per manum D. Guillelmi comili.sante ' obilum viri sui Bierusalem in ecclcsia SiAniiw vi-
altare S. Andreae. Fulconi coabbati vm Ealentl. lam mouialem exercuii. 'Moifalem ergo post viri
April.-prima concessio in turri Aaslellarixi Kal. moriem professa esl, sed consiiio eximie mutal»
Aprilis. i _ ari saeciilum- resiliit. Quo tenipore Jioec atl illum
Marilus vester Hierusalemperrexit. Secmidae scrip.it Goffridus, suadens ul prislinuin insiilu-
- in (564)
Paleesiinam expedilionis; quae priorempaiicis tum repetiit. Quori landein feeisse videtur. Mtiliis"
post annis secula est anno 110.1princeps et cory- siquidem posf annis Ermeiigardi laiquam Deode-
pbaeus fuiiGuillelmus comes Piciavien<iiiro, el cuin "votae, et humili Chrisli -
ai;c;lio3
- scripsit" Bernarduf
eo comiles alii, Slepbanus Burgundiae, Htigo ' Viro- -episl. 116, 117. .
mandensis, Stephanus' ilera "Biesensis el Carno- (567) Ecclesianf in quh luus venerabilis pater
. lensis,- Goffridus Yindocinensis, cuin Hugone fra- 'Ennengardis pairem, epislola superiore, tiietiim esl
tre Raimundi comitis Tolosani. Militum "millia fuisse Fulcpneni"1Y coniitem, qui Recliinns appel
60 mulio plura peditum fuisse, auclor est WiUelmtts lalus est. Ejus obitns diemannumque iioianl Cbro
Malmesburiensis, lib.' fv.. De gestisxegum Anglo- nicum uirumque S.Albani, Italendarium S. Sergii
.rtmi. De iisdem Guil.lelmus-Tyrius lib. x Hislorhe eL Ralendariunf S. Matiricii his verbls i xvfn Kafen
- -
oeIli:sacri;c, 12ell9. - ._ . das'Maii obiit Fulco dulclsshnus comes Andegaoeu
"£ol "GOFFRIIJIABSATIS VlNDOCiNltXSIS _)()_.
debuit honorari, ftliaJi dilectlbnc honorare non sin- A licel indigni, servi siiniiis, a« iracundiain non medio-
tecjus fuisse ggTj; crilerprovocasti. Nosautemdiuiesalispaiienlerpor-
cleas-,el-naturoB-j«-ra-eonser\'.Tns;
filiam, sicul veraciler ftiisti, debilis benefieiis non lavimns, qtiem delanlis maiis aclurum quandoque
ostendas. Olim, et in veieri lege cl iu nova, reli- poenitenliam sperahamus. Sed quia praelerilis malis
giosi et oinni laude et memoria digni principes novaquaedampejoraprioribus addere non limuisli,
exstiterunl quiloca, ubi palruin suortnn corpora rogamus te, sicnt charissimum nostrum, utquod con-
t-ra nos illicile commisisli, emendare feslines, elprae-
sepulla sciebant, semper charius diligenlcs,4il ea
vario ornanientoriim genere decorarent et mulli- dam quietam dimitlas-(569)quamcepisti. Qttodsicon-
modis possessionibus dilalarcnl, tpla inlenlidne silio nostro acquiescere noiueris, verendum libi est
sludebanl. Nos, quos ille vir j)i;ie recordalionis ne loia terra lua lali inierdiclo feriaiur quod solvi
nec carne genuii, nec magnas divitias, nec aliquam deinceps non possil. sine aposlolicae seriis Jicemia,
nobis possessionem reliquit, ecclesiam, in qua se- . ciijus nllodium Vindocinensecceiiohiumesse dignosci-
lur. Insuper eiiam in eodem nionasierio, el Jn
pullus esl, pro illo diligimus magis et honoramus,
ei numerum lnonachorum qtii in ea sacrificia pre- omnibiis ecclesiis qua? ad praediciiiin lociim perti-
libsa, pretia scilieel animoe suos, Deo quoiiriie offe- R nent, per singulos riies anie sacraiissimum corpus
ranl, augmenia.-iles, de rebus abbaliae nostroemaxi-. et sanguinenr Domini noslri Jesu Chrisii de 1«
mam pariem, unde ibi vivere valeant, eis conluli- clamorem faciemus, qttalenus ipse qul omnia polest,
mus. Has propaire tuo, qui defunclus esl SORCIIIO,violentiam tuam, quam vi htimana refrenaie net
nlinam Deo vival! libi specialiter litteras scripsi- possumus, nec debemus, suae dexteroe virlute. cor-
el refrenare in praesenti riigneltir, ns anima
nms, quia nisi tu sola patris luianimoe haeres exsii- rigere
teris, qui ejus hoeres e.xislal alitim de sua carne Uiainftiluro, propter hoc, oeternum incendium -
palia-
-
genilum ad praesens inveiiire non poteril. Cum.vero tur. Vale.
menfor.palernae salutis nliis luae charilalis expande- g@3 EPISTOLA XXVI.
rissinum, eonlra locum, in quo luus paler egre- Goffridus Vindocinensis monaslerii abbas, Goffrido
de Meduana (570), salulem.
gius princeps corpore jacet, nulla occasione dein-
eejfs conlineas clausum. Yale : el parce mihi, si In praescnti vila snpiens ul mala ageres diu fuisti;
male locutus sum ; si bene, acquiesce. bene autem agere vix potuisti, quia noluisli. Quoedam
262 EPISTOLAXXV. tamen bona feeisli, sed ad coiiiparaiioneni malornm
Goffridus Vindocinensis monaslerii humilis ctbbas, luorum panca suni aul penitus niilla. Unrie le quas:
Adeiardo cle Caslrogunlerii (568), limorem Domini jahi in ukima. hora posilum atlmonendo consulo, ec
amorem. ' ^ consukndo
pariter el admoneo, ut mala opefa qtioelongo lem-
Mulia mala nobis fecisli, et Deum in.nobis, cujus, pore perpelrasli, saltein in fine emendare fes:ines,„

i-sis, neposGoffridi vrioris Marlelli. Sepullurae loctim in manus noslras in libro Reguhe misil, el per
-iion tradunl. .' nos siipraclicluni abbatem et monacbos SnncEi Al-
Sepuliiim fuisse in ecclesia prioralus Andega- hini reve.siivii, ipsuniqiie libitim Regtiloe,qiiem iu
"vehsis S. Trinii.uis, ex illius. Ecclesiee nccrologio mainis.meas
nolavil Y. C. jEgidius Menagius in sua Hisloria delulif. Elquiatniseral, superaltare ejusriein s-ancti
itlem Arielardus hanc tleeiiiosynain -
Sahloliensi. ' benigne faciebal,- riedil ei prajdiQius abbas stib
(568) Adelardo tle Casirogunlerii. Ex Fulconis noinine ciiariiatis xxvi libi-as denar.urum ei decem
Nerrae lillcris, quaruni inliiiinireciiavimtisepist. 11, soliiios, ac liI:o ejus quinque. I.i icsiimoniuin
conslal illum easlrum Gunterii, quoci mimiveral, concessionis riecreviimis auL lmjus
Itainalclo ciiidam Ivonis. donasse, qiiem opiimuin el iiiviolabilem isliiis rei firmiia'e:ii,~ prdpier aucioiiLaiein
tu uosiro si-
miliiem voeal. ilnjus Rainaldi posf alios iiaeres, gillo, et Adi-Iardi
caslrique dominus fuil Adelarritis', ad quem scripia pra^ens sigill.iTibbiilis,alqiie"s!gillo;'jude;ii
lirnarctiir. Piajscnlibus Petii-S
. haec episiola. Hiijus prtelerea Jnsigiie inoniiisienium abbas S. pa^ina Daniel abhas S. Marne El.rom n-
-exslai in antiquis tabulis monasierii S. Albini, qui- sis, Raiiulliis Georgii,
abhas S. Maiiii, el piures nlii. »
.htis decimani porlus suiS. Albino concedil. Eae Atielai-di lixoreni fuisse rioceiil Matfi I-
porrosuni hujusmodi : . D
Ij.liae'labiilae
dein, Uiiuin 1 Arielnrriuiii. illiim foiiass-, ctijns eL
.Adelardi de Caslro Gunierii concessio decimarum, TMeJissendisconjiigis meniio in Kaleiiiiario S. Mau-
quas oblulil S. Aibino. ricii: Nonis Augusnobiii Adeluraui doiitittitsCaslr:-
t Rainaldus Andegavorttm episcopus donum quod cjtinterii,pro quo facere debemus, qitanlum pro iiua
Arielardus Castrigunierii dominiis per manuni no- obiit episcoporttm nos-.rorum. xwu Ktilend. Serlembris,
stramS. Albino de decima.portus -caslelli sui feeil, lerii. Mutissendis uxor Adeicndi domini Castrigun-
Jiiteris mandare curavi.;,quod faclumesl hoc modo:
Anno Incarnaiionis Doiuini 1125, indictione i, Ka- /569) Prmdam quetamdimillns. Episl 11.
lendis Martii, feria v, ipsascilicet die qua ceieber- (570) Goffrido de Metiitana. Medtiana Cenonianici
.rima B. Albini solemniias.bgiiur, veni ad .ecclesiam .pagi oppiiuiin, ad fluvium coguoiniiiem, ducaiiis
hodie
.ejusricm sancli, el rogaiu D. Hamelini abbaiisel - aetas, liiiiliiin gerii. Facii aulein Goffiitiide.Medu.ina
nionachorum ejus, ctiin mullis. illuslribus clerico- fui=se quam noEler aflectaui aiqiie^nnis graveuT
Tiim et laicorum personis ingressus sum eorum significai, ul illum ipsum esse conjiciam, qui
eapilultim. Ubi venieus Adelardus Casirigunlerii pro Ceiiomauorum libertale adversus Norllimannos,
-doininus, decimam porlus casielli sui de vioo de eorumque principeni Guillelmum diu pugnavil, ut
narral iuter c-a?terosOrdericus Yilalis, qui Goffri-
,<juapaucis anie diebus Hanielinura abbaiein apud duiri Mediianensem lortissimum Cenomauoiuin
casiihim suum, concedenie hoc Mailuide uxoi-e
-jsua,oillio suo Adelardo .revesieral; luuc .etiain .• appellal, lib. IV Hisioriie ecclesiaslica?.
 209 - EPISTOL^E.. — LIB. V. 210
ne cum- morfe corpons eliam in anima raoriaris. A j quanla iribulalio, quanta miseria,"quantus super
Residu.im viiae liiae,quod modicum esl, ceriissime omnes dolores dolor eril bomini, qui Deum videhit,
scias, conserva vivendo Deo, Crealori el ttedeniplori nec habebit, et anle. Redemploris sui conspeclum
lno, quia quidquid huc usque vixisti, loium auipene peribit. Hoc autem nemo unquam ad plenum cogiiare
V iiiin vixisti saeculo.Pra-veni igitur peccata lua, ne pbniit, qui magis .seectiloquam Deo mililare decre-.
ipsa te praeveniant. A quibus si sorte siiiistra, quod yit. Nunc forsitan cogilaiiq yeslra vobis dicil, aut
nlisit !-|ir;cveiitiis fi;eris, crerio veraciler quoniam qui vobis adtilanlur dicimt : Si dominus ggg
posna tiia flne earebit. Peccaia qtiippe stia quisque nosier eflicerelur monachus.velniorereiur, j\im to.ta
j r.evenil,.(|iiaiirioiiiaIa qua? fecil, et adhtic facere terra siia dissiparettir. Scitole quia anima?vesliae
potesl, ptt-nilen !o deserit. Sed tune a peccalis niinime cqnsulunt, qui sic loqtiunlur. Terram enim,
- pr.eveniiur, cum jam mala agere urgente inortis et-quidquid lemporaliler possidelis, oportet vos ad
necessitate rion sinitur. Vale, et consilio noslro jiraesens, velitis nolilis, relinquere. Sed animae
acquiesce. vestrae valde erit coiitrarium, si hoc necessitaie
2@4 EPISTOLA XXVII, fecerilis, non volunlate. Certe, dileclissinie, Detts,
Goffridus Vindecinensismonaslerii amkorum servus, qui permisit voshonorem Credonensehi (572) habere,
Rtiin:ldo dulcissimo consanguineo (371) suo el ]} j ipse, si voluisset, horiorem illum conferre poluisset
amico prwcordiali, sic possidere iemporalia ut non 'priiandi monoculoe, quaih; dumpuer essem, in
- amillai mterna. ciiiia vesira recolo me vidisse. El quanlo plura
Pieiaiis riivinoe pia fiagella, quae hoc in anno vohis dedisse Detini agnoscitis, tanto magis ei
cuper vos veneruiit, meniemvestram valde lerrere obnoxius eslis. Yalde miser esi, nec veraciter credit
delmissent, et ab his quoe conlra-Deum egislis velo- in Deum, quem muntlus ante deseril quam ipse
cius revocare. Ad hoe enim, ul credimus, vobis a deseral rriunrium. Mundum enim, antequam ipse nos
Deo misericorriiter collata fuerunl, ul qui in inco- deserat, deserimus, cumilli sponie renunliaules,
lumiiate corporis volunLaie Deum queerere diffe- quidquid ex eo sordis vel criminis conlraximus, ob
rebalis, necessiiale saliem limore ac de illicilis vilaeperennis amorem odimus. Sed tttnc quasi prior
operibits vesiris salisfacere fesllnarelis.-Hoe eliarii mundus nos deseril, curri in sordibus uostris pro-
nobis proinisisiis, quando novissime locuti vobiscum -stralos exlfema dies invenit. Et lunc miseranda
.fuimus, qtiod vila? veslrae emendationem Dei et hominis conditio gemit, quod Deo servire noluit,
nostro consilid sumereiis. Opera, quae deinceps quando jam reparare non potest quod nequiter
'
.fecislis vel facilis, ignoramus; sed si piissimo vixit. -
RedempTori noslro conlraria exisluni, non pnrvum '-G . 26@ EPISTOLA XXVIII.
dolorem ob boc suslinemus. Diinam, charissinie, Goffridus Vindocinensis.monaslerii .servus, dilectis-
assidtte cogilaveris, quanta in die judicii Irislilia, simo domino suo el prmcordiali amico T575)Ra-

(571) Bainatdo consanguineo. Doniino Crerionis, porum et principum convenlibtis celebre. Nobileia
ul seqtieiitia declaraut, et Elenchus Cenomanensis; ibi ecclesiam horiie quoque possidenl Vindocihenses,
idem qui Roloe in pago Anriegnvensi inonaslerium de_qua Urbanus Goffriridhis verbis : Ecciesiam S.
fuuriaviL anno 109.6. Hiijus (ili.us Matiricius' de Sepulcri de Ratgentiaco, quam ipsius caslri domin.o.
Crcrione, quem simm eliam consaiiguiiieum dixit, Lancelino pelente Raunarius b. m. Aureiianensis
epist. 15 Credonensiiun , domiiiorum familia? illo episcopusprwdecessori tuo Oderico perpeluo possi-
Sicculo riuaefiiertini. Prior, quam clausefunt Suliar- dendam concessit. Lancelinus de Balgenliaco socer
dus rie Crcrione ei Guariuu^ ejus filius, qui Fulcdnis fuft Fulconis Rechini conuiis, avus 'Ermengardis ,
Tferraacomiiis leniporibus Credone poiiti sunt.Poste- de qua dictum est, filia?Fulconls. Lnncelini ejus-
rioris capnl Roberlus Burgundio, cui GoffridtisMar- dem filiiis, opinor, Rarinlfus. Qttare quoe de Ra-
lellus Nerroe F., ca-.lrum Creriohis, quod lunc in dulfJ patre in hac epislola dictintur, de Lance-
n anu sua iiiriominicalum liabebal, iieralocoiicessit. lino - aceipienda siint. Radulfuin vero Guillelinus
Rolierti Imjtis filiiis et haeres fuit Rainalritis de Cre- Tyrius inter praecipuos Hierosolymilanae miliiia: du-
done , Mauriciiis vero , Rainaldi; Goffridus abbas, ces numeral, lib. i, cap. 17. Eumdem cum Amalrico
utritisfjue consanguhieus. ._
n de Monlefdrii el Goffridd abbaie nostro legatum a
v
(572) Ilonorem Credonensem.' Id est dominium. Ludovico VI rege missum legimus ad Fulconem co-
"Honor pro riiiione ac dotninio- passim in ejus aevi mitem Recliini F. ad componenriam conLroversiam
iiioniineniis. Viriimus in pericope Fundationis Yin- de maj'oralu seu senescalcia Francioe, quam Fulco
docinensis ad Jib. iv, eptsi. U. Iriem Martellus in proavo suo, posterisque ejus lnerediiario et perpe-
Fiiiidaiione Crerionensi: Cumvero honorem Credonis luo jure coneessam a Roberto rege pelebal. Rem
in manu dominicaluin habui, sancim Trinilali illam memoria? prodidil Hugb de Cleriis, miles Andega-
ecclesiam dedi, anlequam hohorem Roherlo. Burgun- vensis, Fulconis ei ipse ad Liidovictim regem eadem
diohi fideii meo donavhsem. Siciionor Yiuriocineiisis de capsa iegatus, cujus proinde iniegrum commen-
jiro c-omiiaiuin lilieris ejusdem Marlelli, quas ati tnriuro coronidis loco his. riotis apponam, ul ninc
epist %, lib. i, prodtiximus. Honor Anriegavensis liicem accipianl, qua? de ea.re ambigere s'e lesinlus
iniitleris Fulconis junioris anno 1096: Pro aniina- esl vir clarissinuts, el rertim noslrarum periiissi
bus patennim meorum, Fulconisscilicet avuncuiimei, mus Joannes Tiliusin eolleclaneis suis, cap. de ma-
GoffridiMarleili palrui mei, qui me nutrivit, per quem gno Fraiicioe magislro. Ejus ergo commentarii,
post Deum lutnchonorem leneo. quein a Fulconis comitis yerbis exordiiur, in anii
(575) Radulfo. EleiicbusCenomannensis. Ad Ra- quis S. Albini codicibiis hoc exstat exemphm. (Vicle
dulftim de Balgenliaco,' cui etiam scribit Ivo episl. infra in Ilugone BE CLERIIS,ad± annum 1120. —
248. Est auiem Balgenliacum Aurelianensis agri ad EDIT. PATROL.)
Ligerim ojipidum, crebris qui raeo,acii sunl episco-
 211 GOFFRIDI ABBATIS YINDOCTNENSIS". . 21-2
'
dulfo, sic transire per bona' temporalia ut conse- A
} religionis sine offensioneet nota infamia? mulari nou
'
qualur mlerna. polest. Si quisobjicit, quod episcopi ei abbaLes Ro-
Scimus quoniam monaslerium nostrum, quod in mamsaepeieruhlvesteinutata,scire2gydebelyquia
lionore et nomine sancla? Triniiatis conslitulura esl illud cogebai quae Domino papa? debeiur obediemia.
pariter ei sacrainm, loto' corde diligitis. El. nqs Pro temporis necessitafe novum dedit-Doniinuspapa
ipsambeatamTrinilalem, PafremeiFiliumel Spiri- obedienliae praeceplum; in liac .vesira poslulalione
lum sanctum,prociijusamore hocfacilis, fotomentis novum,- ullta dixerim, audio cupiditatis peccatum.
affectu imploramus, qualenus corpus et animam Iterum si dicitiseum nondura fecisseprofessionem,
vestram in praasenli ah omni impediraenio cusio- nondiim monachi habuisse benediclionem, firiniter
tiiat, et in futuro vitam vobis conferal sempiiernam, credile et -veraciler agnosciie, nec professione, nec
atque aniriiam patris veslri,- de quo plurimum vos benedictione perfectum monachum siveChristianum
sollicilum esse. cognoscimus, sua.ineffabili pietate, posse lieri sine cordis devolione. El ubi esl cordis
et gloriosa B. Mariae semper Yirginis intercessione, devotio, ibi sancta benediclio deesse non potest, et
ab omni vinculo peccalorum et cfiminum suoruin vera professio. Igltur si «msuetudinaria professio,
absolvat, et ipsum suum et omnium Deum ac Donii- quee filvisibiliter, et. benedietioillum, sieul dicilis,
Jiuro videre el iiabere valeat, *qui est reniissio pec- B
'. non lenel ligalum, proposita devolio religionis, in
e"alorum,ei suoruin mefces et retribulio servorum. qua adhucjierseveral, mundo aniplius non palititr
Rpgastis fratrem, qui noviter venit' ad ordiiieni, - esse solulum, praeserlim cum illam.professionem
•yesle .religionis mulala remiili parentibus. suis, ul sua voltinlate jam fecissei, et suscepisset bene-
vel sic damnum posseni recuperare lerrenum. P.ro dictionem, si per nos eisdilalumnon exstitisset.
amore veslro remitti quidem potesl; vestis autem
MONITUM IN EPISTOLAM SEQUENTEM.
Goffridum confralernitatem et suffragiorum societalem iniisse ctim Cluniacensibus, lestatur epistola
ipsius Gdffridi a Joanne Mahillonio viro clarissimo totn. III Analectorum edila, quam hoc loco apponimus,
ne illud Goffridi scriptum desideret nova ha?c ipsius Operum editio. -
' , ' -" GOFFRIDI EPISTOLA AD CLTJHIAGENSES..
. Adjineundam sufffagiorum societalem.
*' Ego frater Goffridus, Yindocinencis monasterii C crevit generali proecepto ut', quandiu vixero, si in
- qualiscunque aJibas, yehiens ante procsenliam do- - ejus absentia-venero Cluniacijm, capilulo el mensae, _
lnni Hugonis, venerandi Cluniacensis abbalis, petii totique ordini vice illius praesim: et.oiim Iiac luce
ab illo dari roihi socielatem el loei confraternita- migraveroj.ita per omnia in ipso ioco pro vequie
tem sui loiiusque gregisa Deosibi commissi: ui, qui de anima? meee agaturin oralionibus et eleemosynis,
propria perfeclione minus praesumebaro, eoruni suf- sieul pro uno abbate illorum professo vei monaclio,
fragiis oeternam valerem acquirerevitam. Quod ille cum arijectione tficenarii missarum- breviiim quo-
elemeiUer suscipiens,-et libentissime cornplens, de- quemissione acreguiasadnotatione. - ..

. GO.FFRI.JDI ._'.-"
ABBATIS VINDOCINENSISB.' PRISC^l CARDINALIS , .
" '
-'. ." - -
\ --. OPOSCULA.

L - - ] pahis et vinum super altare ponunfur; sed sicut

D
§§«$§-2.69 TRACTiTCSDE COKPORE ET SANGUIHEante, consecralionem nihil aliud praeler pi<opriam
BOHIWJESUCHRISTI. ~. . g<J@ panis et vini naturam habent, ita post conse=
Frctter Goffridus peccalor, in prwsentiiractatu ctitlio- cralionem nutlam nalura-m, nuJIam materiam panis
licus scriptof, omnibus Christianis de corpore et ' veJ vini retinent, nisi quantum" ad saporem, speciem
sanguine Domini fideliler credere, et ipsum, cujtts el odorem; hoc tamen proplerinilrmltalem hominum
eorpus "etsanguinem percipiunt,Chrislum Dominum et "imbecillitalem. Nam siilla
videre paritef el habere. gloriosissima caro, et
Dc corpore et sanguine Deiet Donuhi noslri Jesu sacratissimus illesanguis non in speciepanis ef vini,
Chrjsti, dum a fidelihus pie quaetitur quod veraeiier sed' in sua propria natura Jiominibus ajiparerent,
dicendum est et flrmiter credendum, 'ipso Christo pra? sui magnitudine, horoines illa ferrenon possent.
D.oel Domino nostro donante dicalur, ul inillorum Quod sl iieri possel, fldei raerilum lion haberent.
cordibtis dubitatio nulla rclinqualur. Pfiu.s quidem Scd si sancli apostoli i?elrus, Jacobus. et Joannes
 ' " .
215 OPUSCULA.—II. 2U
Doroinuin iu terra adliuc mortalem et corruplibilem A polenlia seipsiuii a morie suseitavil, panis ei viui
carnemporlantem transfiguratum non potuerunlaspi- iiiaterianiin sui coi-poris naturam in consecialioncs
' •'-"-"
'"cere, jam incorruptibilis et glorificali corporis illius> convertil.
lahiam clarilalem alii homines qiiomodo-possenlt . . II.
sustinere?illissiquidem sanclis discipulis non naturaI t)E ORDIXATIONE EPISCOPORUH, ET DE INVESTITUR»
divinitalis, ulquidam exislimant-, Dominus ostendit, LAICOEUM
sed speciem postea gloriflcanda? carnis exbibuit. Goffridus Vindocinensis'monaslerii humilis servus.
Finniler ilaque credamus, el nullalenus dubilemus charissimo Domino el prmcordiali amico Petro
Leonis, sanclw Romanm Ecclesiw cardinali, ca-
in
quia quod allari posl consecraiionem a Christiana1 lliolkam fuiem loio cordediligere, el eos qui et
'
religionesumilur, nihil aliudest, nihil aliud habeli coniradicunt lolis viribus impiignare.
proeler quod ipsa Verilas jier se prolilelur :' Accipiie, Veslra? pelitionis et niese promissionis non 'ini-
inquii, hoc esl corpus meum (Maith,-xxvi, 26); et; raemor, si non ut debui, sallem ul poiui, gfg ler-
de quo suo corpore dieeretur, per seraetipsum ex- tavi solvere el quod a vobis quoesilum est, et a nie
posuil dicens : Qttod.pro vobis tradetur (I'Cor-1 xi, , - promissum, de ordinalione videlicel episcopi, el de
24). Simililer ei de caliee : Hic esi sanguis meus, JjivesLilura laicorum. Jn primis firmiler credere nos
qui pro vobis effundelur in remission.em,peccalorum B oportet, et nullatenus dubitare, ut quemadi'iodt;m
(Malth. xxvi, 2S). Si qtiis aulem aliam carnem pra?- liaplismus" Clirislianum facit, ita electio ei conse-
ler isiam_liabuisse Domintim.Jesum credit.desipit, cralio facit episcopum,-et sicul impossibile eslsine
non est calholictis, sed haereticus. 271 Hae carne baplismale Cbrisllanum fieri, lita est impossibilc-
redemit hominem Christus; hac jn carne Christum episcopum sine electione el consecratione creari.
liomo jieremit. Aniraa lamen el caro hominis sunt In ordinatione episcopi electio el coriseeraiio sic esi
redempta;sed ba?c caro hominis fuit.prelium re- ulraque necessaria, quod eonsecratio sine electione,
demplionis. Baec esl illa una eademque vere vera "el sine consecraiione eleclio episcopum facere sola
caro, noif alia, qua?,cooperanle Spirilii saneto, con- non sufficll. Nam sicut in baptismale aqua et
cepia, nala est de Mari.ayirgine et. passa in cruce, -• invocatio Spiritus sancti sunt necessaria.quoe fa-
.quara ipse Deus omnipolenlia divinitatis suscitavit ciunl Chrislianum,"ita in ordinando episcopo eleclie
& morluis-leriia die. Quapropler nemo formidethane et consecralio sunt necessilaie conjtmcla , quae
carnem Christi Dei, Dei Patris unigeniti Filii,na- creani episcopum. Et sicul aquasola, aul sola in-;
luralem et propriam, ineorruptibilem et immorta- vocatione sancti Spiritus, nec baplismus iieri "po-
lem jam faclam dicere, et dicendo cfedere , et cre- lcst, nec homo esse Chrisiianus, ita sola electione,
dendo accipere, non lantum in sacramento, quodel aut sola consecralione- nemo- ordinari vel ficri
mulii mali faciunl, sed-usque ad spirilus participa- valel episcopus. Magnum quidem el bapiismaiis
tionem. In isto sancto mysierio, quod el sacfamen- et eleclionis el consecralioiiis episcopi esl sacra-
tuin. id est sacrum signum, diciLur, quia-aliud est, menlum; sed illud praecepil el per aiios facil Cliri-
id est Clirisli sancla caro, et alind, id est panis slus, elhoc egit per semetipsum. In illo spirilualiier
species, videiur, ijisam bealissimam et vivificalri- creatur homo, et a Clirislo Christianus dicilur; in
,cem carnem multi homines perversi aceipiunt, sed islo vero dominus el imperalor crealur Cliristiano
quia mali male accedunl, pejores quam prius fue- rum, qui non solum vocaiur Cliristiahus a Cbristo
.rant exislunt. Quidam vero su.munl usque ad spi- sed eliam Ciiristi vices agcre credilur. Stiendum
ritiis participationem, quia qui cum cbaritate, id ^veroesiquod hic vel ubicunque de electione epi-
est.cum Dei et proximidileclione, percipiunt, cum scopi agitur, canonicam necesse est elcctionem, et
Chrislo parlicipanlur usquead animaevivificalionem. 274 evangelicam intelligi, utqui bene eleclusest,
Et sicui nemo sine charilale Christi sacrosanclum et jusie consecrelur. Alioquin JJtquasdam prava si-
cqrpus et sanguinem accipere polest ,quin pejor exi- mulalio in Ecclesia, el ecclesiaslica? dignitatis il- ,
stat, sic: nemo cu.mcharitate illud aecipere polest, , Jusio non parva. Nam quicunque canonice. non ele- ,
. quin inde meliorfial. 272 Unde si quis quaerit clus quasi sacrandus accedit, exsecralus recedil,
. quomodopanis caro Cbristi, et vinum sanguis ejus et falso nominalur episcopus, qui aiinullare-conalur .
fieri possit, cerle si ea qua? sunt, Dominus non eleclionis et coiisecralionJs ordinem, quem Chrislus
. creassetj. creata forsitan mulare non posset..Sed per semetipsum priinus insiiluii. Ipse enim primus
minoris miraculi non fuit ex nihilo-omnia creare et etegil aposiolos, ei consecravil';, quos nisi prius
quam in melius ex omnibus quaedam convertere. eleclos cousecrare non voluit. Hoc sanclum sacra-
Qui talia queeris, noli errare. Si Deum omnipoten- menlum, eleclionem videlicel et consecrafionem
lem esse credis, nullatenus super hocjioleris dubi- apostolorum, Chrislus primus primum fecit, per
lare; quoniam si omnia posse confiteris eum, el quod caelera fierenl sacramenla: Nullus aulem apo-
_.isiud posse negare non poteris, ~cum sil ex omnibus stolorumaposlolatum audacter appetiit, nulliis coruni
_unum.. llle namque qui carnem in Yirgine nialre, se impudenler obtulit eligendum. Tota ilaqiie ordi-
. -omnino servala virginilale, ineffaljiliier et veraciler naiio episeopi non in sua, sed in aliorum electione
; assumere potuit, qui etiam cum. sit immortalis, consistil et consecratione, si lamcn jltam eleciio
pro nobis ifioruius. cst, el die lertia imoefii sui recia prajcesserii. Hajcauicm prius per semetijfsumf
 *rS GOEFRIDI ABBATIS YINDOCINENSIS - «ts
,ut dicium est, .Cliristus fecit; deinde vero vicarii A gairda solvendi, vel qua? erant solvenda ligancli con-
ejus. El in apostolis quidem a Chrislo facla sunl, cessa faeuItas.Peirusetiain si aliquando aliler egit,
quoniam ah ipso el elecli el consecrali fuerunt. Iu Paulus licet in convursaiione noviiius eiin faciem
aliis vero omnibus a nullis-aliis fleri licet, nisi-a resislere minime timuii (Gal. u, ii). Pelrus vero
vicariis Cbrisii. Sunl auleni vicarii Chfisti clerlci sui iunioris increpationeni libenier. suscipiens,
in elcclione, episcopi in consecratione. Costcri om- quotl jflusjusto feeerai, diligenler eorfexii.Pra:lerea'
nes pelere quidem episcopum possunt; eligere vero nulla raiione fieri licet quod Chrislus suo exem.
vel eonsecrare 11011 possunl: Qiiicuiiqtie igitur alio plo dedocuit. Jpse eaim Iegein sdlvere non venil,
modo, quasi sub nomine poniificis, Ecclesiam vel sedadimplere (Matth. v, 17). 277 Roniana itaqtio
ecclesiasiicani sjbi vindicare praosumiL,' Ecciesia divinarum Scripturarum legem solvere non
' -poleslaiem
liic j'am non. per pstium 275 inlral, sed aiiunde debel, sed conservare ; et tradita sibi a Chrislo |)0-
ascendit, utmerilo hon inier episcopos coropuiettir, lestale, non ad suam voiuiualeiii uti, sed secundtim
scd inier furesct latrones.-connuraerettir (Joari. x, Cbristi tradiiionem.Si etiaro a suo jtiniore Romano
I).lsle.aliis benediclidnem non pqrrigil, sed peslem, pojnilici.suggerilur, ui si aliqtiando plus jusio fece-
el vulnus polius inferre videlur quam saluiem, qui rit, jtiste corrigal, tanquam Relr.us Pauli admonitio-
tanta praesuinptione Dei .malediciionem meretur. B nem suscepit, et ipse suscipiel, si Pelrum. iniiiari
Nam episcopus sine canonica eleciione est quasi desitleral. De- ihvesliinra autem laicorum si quis
arbor.sine radice. Arbor autem qo_e radicem ifo"n cognoscere volueriL qtiid calholica el aposlolica
liabet, etiam si folia habeat, Tructum ferre nullale- Ecclesia senserit, quid doctierit, qtiid judicaverit,
iius valel. Ad hujusmodi arborem CbrisLus quidem quid constilueril, legalin prinio capinilo illius concilii
accessii, et cum ibi friiclura non invenissei, eam quod LemporeGregorii septimi papa? factum esl, et
maledixit (Marc. xi, 15, U). Ille maxime a'Deo ihi omnes clericos, qui de manu laiei inyesiiluram
maledicitur, qui sacraineiiiis Ecclesia? quasi sociari snscipiunt, Jiaereiicos vdcalos, el ideo.. damnaios
eua eupidiiale desideral, non Christi charilale.Et esse ei excommunicalos inveneril. Licet alia Iuf-resis
oinnis qui sacfameniis Ecclesia? easmeiiio chari- de inveslilura dicatur, alia Simoniaca, isia quoe
talis non jungilur, injuriam quidem Ecclesiae fa- de invesliiura 'diciLur, conira sanctam Ecclesiam
cil. sed quasi paries luieus dissipalur, qui licet foriius jaculalur. Simoniaca eienim praviias mul-
dealhari possit ad lenipns, ejus subita dissoluLione, loliesfll latcnter; haeresis >?erode invesiilura, seni-'
qui anie confidebani in eOjjpremunlur. Hac igilur per publice agitiir. Ibi etiam in primis omnis ec-
similimdine recte colligilur quod qui ad injuriam clesiaslicus ordo confundiiur, - quando hoc quod
sancia? Ecclesiaeecclesiaslicum ordinem, et maxime ^ unicuique a solo suo cousecralore in EccJesia, cum
pontificatuni assequitur, suam deslruciionem in oralionibus qureibi coriveniuni, dari debet.a soecu-
. primis, deinde populi mortem operatur. EL lunc lafi polesiaie prius accipilur. Quod sancii apostoli
Ecelesia injuriani pariler susliuel et verecundiam, nonsolum inLerdixerunt, verum eiiam omnes illos,
quando in eligendopontifice canohica perit eleclio, qui persaeculareinpolesialem Ecclesiam ohlinenl, a
et qtiod vilee meriiis, el sapientia? doctrinoe, alque Chrisio sibi tradila poieslale damnaverunl. 27S.
sacris ordinibus debelur, illis quasi imponiiur quibus Etmerilo-aposloli j'udicio Spirilus sancli hanc ha.>re-
nec bona?vilae merita, nec sapientia? doctrina, 27S sim ipso Ecclesia? jirineipio damnare decreverunt,
nec sacri ordines suffraganlur. Isii terrenum, imo quam longo post lempore ex paire diabolo nasei-
paludqsuni habenl fundamenlum, et ideo corruunt Luram esse proeviderunt. Cum "igiufr laico ei i;i-
qui lali.fundanieiilo acdiiicanlur. De lalibus enim veslitura, el omnis etiam disponendarum Ecclesia-
dicitur in Psalmo : Projecisti eos, dum allevarenlur rtirn, vel ecclesiaslicarum rerum facufias a SpiriLu
(Psat. LXXII,18). Gravius nibil et apud Christum sancto, qiii in apdslolis loquehaiur, negaia sii pe-
Ecclesia? injtiria, cifjus sacramenta qui perverse nitus el interdicta, qui invesliluram a laico" stisci-
suscipiunl, cum Christo esse, vel prodesse non pos- pit, non j'am contra aposlolos tanium, imo. contra
sunl. Cuin Cbristo eienim simul esse, et conlra domiifum aposlolorum, quod sancium esi canibus
Cbrislum facere nemo potesl, cum ipse dicat: Qui exponit. Inveslilura enim, de qua loquimur, sacra-
non esl mecum, conlra me esi (Luc. xi, 23). Qui au- mentum esl; id est saerum signum, quo priiiceps
lem cum Clnisio non esl, nec sibi prodesse, nec Ecclesioe,- episcopus sciJicet, a^ caeieris hominibus
aliis polest; cum ipse iterum asserat : Qui-non secerhiLur parileralque dignoscilur, el quo super
colligit mecum, dispergit (ibid.), el alibi dicit : Sine Chrisliaiium gregem cura pasloralis ei tribuitur.
me nikil poleslis facere (Joan. xv, S). Sunt quidam Hanc iuvesiiluram ab illo solo suscipere debet, a
qui RomanaeEcclesiee omnia licere putant, et quasi quo et consecralionem habet. Illum siquidera prius
quadam dispehsatione aliler quam divina Seriplura oportel consecrari, deinde vero laiiquam regem
eam facere posse. Quicunque iiaque sic Eeclesia? sacris insignibus decorari. Si- quis auiem
" proecipit
sapit, desipil; nam Romahae Ecclesiae posl Petrum cuilibeTsaeculari potesiali isla licere pulal,-errat.
minime licel,~quod P.elro non licuil. Petro quae li- Quod si defendere niiitur, aposiolorum docirinam,
ganda eranl Iigandi, et quoe solvenda solvendi est a el sancli Spirilus sensum.adnuJlaredesJderai; unde
Christo data-poleslas (Matth-.xvi, 19); non qua? Ii- Iiaereticus esse nullalenus dubilaiur. InvestiLura
 SI7 OPUSCULA. —•!!!. 2JS.
ilaque laicortim, qua? fit per virgam, ct aniiuliuii, A-illud,
. et deleclabile 2S1 verbum a Salvatore nc-
merito haeresis appell.alur. Nam sici.il a Simone Si- stro audire mernil : Hodie scilicet mecum cris i/i
rooniaca ba?resis dicilur, ita ab eo qui investit, et paradiso (Luc. xxin, 45). Unde in lalronc illo ma-
ab illo qui iuvesiiiur, quoniam iiterque in illa sua xime deelaralum agnoscilur, quod vir calholicus
279 aclione, el agilare claves Ecclesia?, el ejus licet infamia? maculis aspersus, fidei defensione pa
uuicum ac singulare osLiumviolare conalur, recto radisum pariler, elcum Clifisto esse mereiur.
nomiite haeresis de invesiilura voeatur. Ilsec-proeler- III:
ea liasresis de invesiilura, si recte perspiciatiir, DE SIMONIA ET INVESTITiRA LMCORUM; QUARE UTR».-
ciiain lueresis Simoniaca-esse, viva el vera ratione QUERICATUR H.«RES1S.
prolialiir. Nam qnoe.soecularis polestas sibi vindi- Vniversali papmCalixlo, bohodominb sito el prmcor-
diali amico,- Goffridns abbas Vindncinensis, beatm
care niiitur iuvesiiiuram, nisi ul per boc aul pecu- Priscce curdinaiis,' quod palri filius et domino.
niam extorqueat, aut, quod est gfavius, sihi inordi- . servus.
naie subjectam efficiat pontificis jiersonam? Nulltis Cum Simonia et laicorum inyeslilura hairesis di-
esl itoqiie laicorum, etiam si ei dicerel, qui tanta calur, quafe ulraqtie sil hac.resis, et merilo haeresis
inteniioiie anntilum, vel virgam dare desideret, nisi appellari debeaf, proasenli lirevique salis epistola
per lijRCquse stint sacramenia Ecclesioe, lempora- B ^ monstrabilur, ne super hoc deinceps duhiielur. Fir- 1
lihus lucris inhiarel. Laicis quidehi sacramenta ab missime crede, Paler charissime, qudd nihil alitid
Ecclesia suscipere licel, non Ecclesite qiueJibet sa- proprie haeresis dicitur, nisi quod a Patris unitate
cramenta dare. Annulus autem et virga, quando.ab Filium sive Spiriium sanetum conatur separare, vel
illis dainur, a quibus dari debeni, et quajjtjo,' et ubi, personarum alteram altera minoreni vel majorem
ct qtiomo.Iodehent, Sacramehla Ecclesia? sunl, sic- asserere. Igitur Simon Magus non ianliim haereli-
ui sal el aqua, pleum et chrisma, el qtioedain alia, cus, sed'tiaefeiicorum primiis el pessimus exslilil;
sine qttibiis liominiim el Eeclesiar.um oonsecraiiones qui non solum a Patris aeqiialitale separari posse
fieri uon po.ssunl. Semperlaicus.de inveslilura, ut Spirilum sanclum exisiimavil, sed etiam ipso Spi-
dixinms, aut pecuniam sibi viiidical, aut, quod est ritu saricio major esse pracsumpluose lenlando con-
amplins, episcopi vel abbatis" personam. Hac non eupivil. 2S2 Nam ciim se posse pecunia possidere
lam Iiumana-quam diabolica nialignilateEcclesia ca- Spiriluni sanclum pnlavit, quid appeiiil aliud, nisi
tholicam fidem, liberlalem cl easlitalem amiltil, ul Spirilu sanclo majoripse liahereiur, cum m.ajor
sine quibusnulla raiione subsislit._ Haecelenim tria sil quipossiiiet quam quod possiilelur? Ctim ilacjtie
semperEcciesia haheredebel; quorum velsi unum r. Patris el Filii et Spirilus sancli personas inaequales
defuerjt, velut para.lylica j'acet, nec ligandi, nec sol- qnilibel nililuf astruere, ralione pariter et aiictori-
veridi poiesialeni habel. 2S® "Hanc igiltir, quam - lale liaareticushabeatur,'muJlo miigis Simon Magus,
1
supra diximus, inyesiiluram quicunque sub specie qiii Spiritum sancluin DeoPatri'et Filio' aequalem
pasloris suscipere pnesumii, Jit paralylicus el ha?re- per onmia sibi pecuiiia subjiceretentavii,-ha?reiictis,
lica leprapollulus. Uliim non paslorem fiducialiler eLSimonia,qu33ab ipso invenla esl, el ab eo diciiur.
dieo, nec illius pastoris, qui animam siiairi posuil lioeresis comprobatur.' Laicus autem, ciim investiLu-
pro ovibussuis (Joan. 10, 11), quodlibet membrum, ram Ecclesiarum tfibuil per virgani et anniilutn,
sed fur eirapior ei lupus esl. Nam ad hoc-veriil, ut qua? sunl Ecclesioe sacramenta, sicnt sal el aqua,
furetur et Tapial et niactel (ibid., 10). Hanc autem oleum et chrisma, el qnaedam alia, sine quilms tio-
deleslabilem inipielatem, _non solum qui faciunt, roinum el ecclesiarum consecrationes fleri non posr
sed qtfi conseiiiiuni ei, tlamnaii sunl. Ille vero con- sunl, sibi jus Chrisii usurpai el poteslalem ;et quo-
senlil, qui eam tacet, qui.eam non corrigil,et qui dammodo seDei Filio praedicat alliorem. Nani dum
ei palam non eonlradicil. El nemo esl qui eoiiTradi- illa Ecclesioe sanctoe sacramehla ibi danlur, ul)i da-
cerepalam non debeat, el possii; nam si praelati ri debenl,-el-qiiibus, el quando debenl, a Dei Filio.
hon habet auciorilalem, hahel lamen Christiani vo- D I danlur, per cOnsecralorem .videlicet illius aciiohis-
cem, et Scriplura dicii, el neminem excipil: Male- ministrum, sicul in temissionem peccaioruii! Spiri-
diclus est, qui prohibel gladium suum a.sanguine tus sanclus dabatur pcr Pelrum. Unde Deiis Palei
(Jer. XLVIII,10), id esl vocem suam ab increpailone ad JoannemToquitu.r, dicens:- Super qiiem viderh
peccali. Illud etiani facium memineril, quod asina Spirilum descendentem, ille est qui bapliaat (Joan. i,
faiuum prophelam olim correxerit (Num, xxn,28). 33). Quando dixit, illeestquihaplizat, apartelotum
Quod sifuerit viliosus, vel quolibet alio crimine in- sigiiificavil. Nam Dej Filius universa Ecclesia? confi-
famis_faclus, non ideo silere debet, quoniam unicui- cit et tribuit sacramenla. Laicus aulem, quando
que peceatori communem Ecelesia? fidem, quam conlraDeiFtliunisic pra?sumit, si noh amplitis, non
suam esse credit et confitetur, defendere et contra minus lamen qfiam Simon Ma_gusinltimuit,. el ipse
ejus adversarios libere ptignare licet. iVamilli dtio, -inlumescil, 283 1u' 'n collaiione sacramentorum
qui in passione Domini cruciflxi suift cum eo, om- se Dei Filio anteponil. El quia Heo Dei _F.ilionon so-
uino infames erant, nam publici lalrones; quoT<um Jum sui Patris-aequalilatem demere nililur, sed se-
anus non tanlum quia credidit, -sed quia sua? tldei ijtsum Dei Filio superiorem sua impia actione signi-
veriiatein contra alterum defendere coeperit. bonum ficare videlur, reclo nomine cl ipse baerelicus, et
219 . COFFRIDI ABBATIS VINDOCINENSIS - 2£ff
ejus investilura hoeresis appellalur. Yate, et Simo- A est iste servus, aut Mea est Isia donius ? Quo -jm-e
niam et laicorum inyestiluram bmni oceasibne, vel defendis villas? divino, an humano? Diviniimjus iii
qualibet dispeusaiioneseposila impiignare saiagile. Scripturis liabemus, humanuro jus in legibus reguro^
-' - Unde quisque possidet,- quod possidel, nonne- hire
IV.
DEFOSSESSIONUMECCLESIASTICARUM 1NVESTITURA, QUOD ltiimano?nam jure divino : Domini est terta ci pie-
REGIBUS CONCEDATUR." . nitudo ejus (Psah xsiu, 1). Pauperes et rliviles Deus
Non sil imperaloribus et regibus moleslum qiiocl de uno Juto fectl, et diviles «t pauperes una terra
dicimus, nec consuetndine sibi-\indicare nitantur, supporlal. Jure lameo humano dicis : Ha?c roea villa
qnod eis.veritale negatur. Cum laicis, eiiam religio- est, hoecdomus mea, hic.servus meus e.sl. Jure ergo
sis, dispqnendarum Ecclesiarum "vet ecclesiasiica- humano, jure imperatoruhf, quare?quia ipsa jtira
rum reriim omnis facullas ab aposlolis prohibealur, hum.ana per imperalores el Teges saaculi_Deus dis-
inanifeslum est quod eis inveslilura negalur ab ipsa tribuit Ecclesia? sua?. » Possunl ilaque siue offen-
Yeriiaie, aChrislo videlicet, qui jn apostolis Joque- ' sione Jeges, posl eleclionem canonicam cl consecra-
l)al:ir. Quod atitem Christus in apostolis locutus sit, lionem, per invesliiuram regalcm in. ecclesiaslicis
PJUIUSapostoliis asserit dicens:" An experimentum possessionibus concessioiiem, auxilium el defensio-
ejtts qumritis, qui in me loquitur _Chris!tis? (II Cor. ** » nem episcopo dare, quod quolibel signo factum exsli-
xin, 3.) Cumigitur Christus veritas sit, sicut ipse "terit, regi vel ponlifici, seu calhbJica? fidei hon no-
dixii: Ego sumveritas \Joan. xiv, 5), nec unquam, cebit. Yoluit borius Dominus et -magisler nosier
-
Ego sum consuetudo, dixeril; qui Ghrisfianus est Cbristus spiritualem gladium et malerialem esse in
Chri.Huni, et qui rex est, Regem regum, ipsam sci-~ defensione Ecclesia?. Quod si.aller ab altero retun-
licel veriLalem, sequalur, non consueludinem. ln ._ ditur, IiocTii contra illius volunialem. Hac oeca-
ecclesiasiicis pqssessionibiis, quamvis iiee in legibus, sione de regno justilia tollitur, et pax de Ecclesia,
nec in canonibus invcnialur, lamen propler scanda- scandala suscilantur et scblsmata, el fit animarum
lum elscliisma vilanduni, talis 2S4 regibtis inve- perditio simul el corporum. Eldumregnum ei 2g@
sliiura concediiur, ui nec ipsi propier.hoc pereant, sacerdoiium, unum ab allero, impugnatur,- pericli-
nee sancla Ecclesia detrimentum paliaiur. luvesti- tatur ulrumque. Nam rex el Romanus poniifex, cum
turani per virgaih et arinulum accipere, nisi a suo unus contra alium, aller proregni eonsueludirie,
eonsecratore, manifestum esl esse damnosum, quia aller pro Ecclesia? liberlate erigilur, regnum illam
nulli laico licet illa Ecclesia? S5.ci'amenla dare, sicut consueiudinem ohtincre nec polest, nee poterit, et
ei noii licet episcopum conseerare.- Res eliam qua? rP Ecclesia sua?.libertalis amiliit piurimum. Rex proe-
semel Ecclesfaedatoestint, i<egesiteruin eas dare, vel terea sacrosancta commiinionepariter et-regia digni»
de ipsis investire, nec deberf nec cbiivenienter " tale privatur; a Roraano vero poniiflce roultis qtti
possttnl. Nam alicui dare quod habel, el de hoc in- sibi servire debuerant, necessilaie cogente servilur :
yiiitire alifjuem tjuod ille jam tenet, superiluum est et .qui apontifice docendus erat,, el ducendhs a
el vanuiii; non lamen videlur criminosum. Alia rege, rex el pdnlifex populum sequitur. Ilabet au-
ulique est invcstilufa, qua?epiSOOPlimperficit, alia. tetn Ecclesia pacem, et regnurn jusliliam : babeat
vero qua? episcopum pascil. Illa ex divino -jure lia- rex consueiudinem, sed bonam, non quaiii male re-
betur, isia exjurehumano. Subirahe jus divinuni, poscil, sed quam supra diximus inveslitiirain. Ha-
spirilualiler episcopus non crcalur.-Sublrahejus liu- beai Ecclesia suam lihertiitem, sed summopere ca-
inanum, possessiones amillil, quihus ipse -cprpora- veal, nedum nimis emunxerit, eJieiai sanguinem, et
iiter sustenialiir. Non enim ppssessiones haberel dum rubiginem de vase conalur eradere, vas Ipsum
Ecc!esia,nisi sibi a regibus donarentuf, et ah ipsis frangaluf. Hocesl praecipuum discreiionismembrum,
non qtiiJem divinis sacfamenlis; sed possessionibus nequis qualibel aclione Ecclesia? a. Salana circum-
terrenis invesTirenltir, Ex jur.e divino regibiis qui- veuialur. Tunc enim a Saiana ijuis circumveniiur,
dem et imperaioribus dominamur-; ipsis lamen ex D j; qtiando sub speeie juslitim illum per niraiam trisli-
eodenijure, quia Chrisli-Domini sunt, honofem de- liam perire contingit, qui potuit liberariper indul-
bemus. et reverenliam, sicut dicil Apostolus : P.er genLiam. Proeterea bonus et.discretus Augustinus in
ex-
gem reveremini (I Pelr, u, 17 ). Ex jure aulem epislola ad Parmeniannm dicit vixaul nunquam
liuinano laniuhi illis debemus, quanlum possessio- communicandum eum esse qui in malo opere obsli-
nes diligimus.quibus ab ipsis, vel a pareniibus suis palam mulliludinem habel secum.. Nam lolerahilius
Eccles:a dilala el invesiila dignoscilur. L!pde li. videtur uni-parcere, ne in Ecclesia schisma semine-
doctor et martyr
Augustimis super Joannem sie loquilur : t Noli dU tur plurimorum. El liealissimus
ccre, Quid mihi elregi? Quid tibi. et possessioni? Cyprianus asserit, dicens : 287 -Schi.sma non est
Nam per jura regum 2iB5 possessiones habenlur. raciendum etiamsi ineadem fide, ei iri eadem fradi-
Si-vero dixeris, Quid mihi el regi? noli jam dicere lione non j)ermaneat qui reeedil. Ei Salomon in Ec-
in eis,' si ex-
possessIones.Luas, quia ad ipsa jtira, quibus posses- clesiasle: Scindens Ugna periclitabitur
siones possidenlur, reniihliasti.. Nanisecundum jus cideiu ferrum (Eccle. x, 9). Ilem in Exodo: hi domo
lerrena. Tolle imperatorum una comedetur; non "ejicietis de domo carnem /oras
imperatorum possides
audel dicere, Mea esi illa villa, aut Mcus_ (Exod, xn, iQ). Ex quibus verbis colligilur eum
jura, qeis
 221 '" ' '
OPUSCULA; — VII. 222
iion excoiiimunieanJum esse qui mulfitudineni. ha- A miiii, nisi in oa lantunf necessitate, ubi limelur ne
jfaelseetmi, ne cluiii unum corrigere uitimur, per- pericliletur (ides, el illud posi.modum corrigatur.
dilio flat multorum. Hoc eiiarii Hieronymus ad Nain qui mala faciunt ulveninnl bona.borum juslam
Augustinum scribit, dicens quod, secuiidum bea- esse damuationem Paulus aposlolus prolestatur. Si
loriiiii a:oHoloruni Petri et Pauii pfudenliam,-dis- quis vero aliler in Ecclesia dispensationesfaci.t, ra-
-pensationenique honesfam, aliqhando fieri necesse lioni simul et.veritaii conlradicit, nec soliini lu-
esl quod j'ure reprehenditur, ne Cliiistiana? plebi cernam ardenlem non habet, veriim etiam aliorum
scaudalurii orialur. Nam propter melum Judieo- • ardenles exslinguit. Et ideonon recte diciiur.Cbrisli
rum, ne ipsi seandalizareniurs ei Paulus, jiosi con-"-- viciirius, sed dux esl coecornm.ipse coeeus.
versionem, Timolhcuin.circumcisum fecit, el ca?-• ' -- - -
/YI.
?einonias eliam exercuit Juda?orum;-et Petrus coegit QUaiTRU ECCLESIA SPEClALlTEn HABERE DEBET,
quosdam Judaizare geniiTium, uterque sanctus A» EUMDEM P APAM.
apostolus simulans se veteris legis praecepla ser- - -Ecclesia semper catliolica , lihera, et costa esse.
yare, ne qui fldelesex Judoeisfacti fuerant susceptam debei., Calholica, quia nec vendi debel, nec emi;
veritalis notitiam scandalizaii negarenl. Fecerunl Iibera,- quia soeculari poteslali hon debel subjici;
"
noc saneii apostoli misericordi el pia compassidne, R cas.la, quia nullalenus debel muneribus corruropi.
non simulalione"fallaci, quamvis Iegein post Evan- Quando enim Ecclesia vendilur vel emilur, eyacualur
gelium r.oii csse servandara minime dubilarent. Ubi fides, qnia qnod incomparabile faclum est a Deo,
Jealissinia? vila? viri -'intelligunlur. non quidem ab homiiiccomparari-posse a?siimalur.Pr:elereaqul
commulasse' consilium, sed ad Iioram pro aliorum . vendil Ecclesiam, cupidum Judam imilalur; qui
sahne sua? doclrina? seiiieritiam."Si de praesenii iria- aulem 230 em'1 illam, Judaicam avariiiam secla-
teria rmnusvel alitcr" dixi, quam debui, igiioranlia? lur. Judas ulique cupidilaie yendidii Christum qiii
depuletiir, et indulgeatur "niisericorditer; si autem est eaput Ecclesia?, el Judaei avariii.a emerunt illura.
fcene, benigne suscipialur, ef observetur diligenter. Quando vero Ecclesia saeculari potestali subjiciiur, ,
- qua? ante domina erat, anciila efficitur; et quam
288 V.
ADtULIXTUHPAPAM, IS ECCLESUM Christus Dominus dictavit iif cruce, et quasi jiro-
QUAI.JTER
piSPENSATIONES FIERIDEBENT. , priis nianibus de-sanguine suo scripsil,. chariani
Dispensaliories aliquando -in _Ecclesia facienda? liberlalis amittil. Hane enim libertatis chartans
sunt, non quidem amore pecunia?, vel quolib.<t Iiu-' Chrislus vindicavit in cruce, et sua?sponsa? Ecclesiae
mano favore, s.edpia et misericoi;di inleniione. Tunc ~ per semetipsum dedil, -uthomines alios per pecca-
enim a paslore Ecclesia? disperisaiio pia el miseri- tum facios diaboli servos, ipsa libera Jiberos et Hei
cordiler Ceri credilur," cum aliquid minus perfecle iilios faceret.et suos, qui sibi diligenter servirent, et
ad lempus flt ah illo vel fieri permittilur, non vo- lanquam bona? malri devoti.lilii humiliter oliedirent.
lunfale. sua, sed aliorum necessitaic, ne in ipsis ' Tunc eliam Ecclesia? coslilas oninino periciilatur,
videlicet fides Cbrisliana periclitetur. Sic igilur cum corrumpitur ipsa.murieribus ei excasia eLvir-
facienda est dispensatio ab Ecelesia, ut semper gine sporisa Domini, quasi mulier publica veraciler
fidei riostra?-veritas inslruatur, et si quid aliler ad facla dignoscitur. Hoc eniiri est proprium meretri-
Iioram faclum fueril vel permissum, opporluno cis, ut semper sub pretioredigalur. Haectria quoe
lempore corrigalur.-Hac discreta et sancta dispen- diximus, proprie propria Ecclesia-babere debet;
salione usi stint beati aposloli Pelrus el Paulus quoruiri unum si defuerit, falso nomine dicitur
propter melum Jndocorum, ne ipsi scandalizarentur. sponsa Cbristi; qua? velut pai-alytica jacel, necli-
Nam Paulus posl conversionem Timoiheum circum- gandi, necsolvendi potestatem habel.Nam Christus
cisum fecit et caereraoniaseliam exercuilJudaeorum; pastor b'onus;sponsam fidelem quaerit, respuit infide-
el Petrus coegitquosdam Judaizaregenlilium. Uler- Jem, liberam sibi sociat, abj'icit ancillam, castam
- diligit, odit corruplam. ,
ijue sanclus apostolus simulans se veleris Jegis
praecepta servare, ne qui fldeles ex Judoeis facli ""VII.
fuerant, susceptam veritatis noliliam scandalizaii 291 DEARCAFOEDERJS:
negarenl. Feceriint hoc sancli apostoli misericordi Goffridus Vindocinensis'monasterii humilis servus,
et pia compassione, non simulalionefallaci;-quamvis dileciis iri Chrislo disciputis Hamelino et Andreie,
legem post Evangelium non esse servandam minime bona principia sorle meliori term.nare.
dubilarent. Ubi bealissima? vitee viri iniclligunuir Miillis ac diversis aclibus saeculi deditus, fratri-
non quidem comrhulasse 289 consilium, sed ad bus, quos mea? imperfectioni divina palientia re-
horam pro aliorum salule sua? doctrinoo senteiuiam. gendoscommisif, Joqui vel scribere qua? debeo ndn
Kam super hoc quod ipsi et alii aliter fecerant, et possum.. Justum tamen est velle roagis prodesse
se el alios poslea correxerunl. Possunt eliam et de- quam praeesse; nec pastorem Ecclesia? decei-miniis
-benl fieri dispensationes, quibus Ecclesiarum - et tJe salule aniroarum quam dererum adminisiratione
moiiasteriorum consueludiiies ii.nmiiteriiur, sed . esse sollicitum. Unde",licet animus meus pro sua
-ubi postponitur minus bonum, ut qiTod est melius . <consueludinecirca a!ia versarelur, vohis, quosspe-
instiiuanir. Innuiloauienimalum fieri debeivclpcr- cialiler diligo, qtia?dam a"dconsolalionein vestram
 t-23 GOFFRIDI AUUATIS VINDOCINENSIS 224
religiosura creoidi non lacere. El quoniam de con- A morliiicatio:iein indicant viliorum ; per aurum, R-
solatione vestra proposui, vos sahibrius consolari, des, per argentum, confessio; in a?re forlitudo
vel aediflcarenon valeo, qtiam si pauca de pluribiis, exprimiLur, in lapitlibus preliosis preiiosa vilae
qnoe in veleri lege facla meinoraniur, veslrae btinii- oaLernoe.designaniur eloquia. In eandelabro bona?
lilati siudeant revelare. Do his auleni quoe palam iiilcnlionis manifesla operalio inlelligitur. Perarcam
sunt, el vahle oniniliiis Lrita, disserere 'snperfiuiim mcmoria. per ligna seiiin mundiiia,per legem jpan-
OQsiiiiiavi.qiiiaet faslidium audiioribus generant, ei dala Dei sigiianlur. Manna vero pielalis diilcedinera
eos cu!pabi'es exhibeni de contenipiu. Illa tamen dicimus : sed virgam,.tliscip!in;e severilaleni. Pra?-
proferri necesse esi-qua? el a vobis possini inielligi, cipit. benigiius Deus in lege sua, pro noslra ulili-
et. vitae vestra? conveoienter apiari. Igitur post He> tale, non pro sua -necessiiate, ut labermiculuin, id
bra?orimi de jEgyplo profeclionero", pbst maris esi sanciifieaiionis liabiiaiionem, ei-faciamus. Ubi
Rubri Iransitum, posi JGgvptiorum exslinciioneni, vero babilaiio isla facienda sit vel conslruetida,
qui;l Dominus ad Moysen ad suorum uliliialem Scriptura insinuat, cum dicit: Prmparate corda
proeceperil, diligenter audienduni esl, 2@2 alque vestra Domino (I Reg. vn, 5)".Corda uliqtie nosira
memoriler letinendtiro. Dicifiiaque Moyses ad tini- doinino praeparamus, si sibi ea receplacula munda,
versum populum, ul uniisqiiisque prd viribtis confe--B 294 qtia?ciigne inhahitare possil, exhibemus. Ha?c
rens faceret lahernaculum. Cdllalio quidem illa non etiam receplactila non vull sibi exbiberi ctim aliqua
debift Jieri qualibet coactione, sed sponlanea volun- difficultate, sed_ctim omnidevolionishilarilale.MuI-
tale. Ail namque Detisatl Moysen,ut unusqitisque, si- ttim discreius omnipolens Dominus, non yeltit im-
culvisu'iifiiei'itcordisi!o,eaofferalqtia?adconslrueij- portunus exactor, a nubis exigil qua? non habemus,
diKiitaberhai-uluni sunt necessaria (Exod. xxv, 2). nec ejus jussio nos sibi eogit otTerrequod debeatesse
In primis quiJem de Hebroeortim ex jEgyj.lo pro- conlrariumcordi nostro. Pellibus siquidem et__eiliciis
ieeiione, de maris iransilu, de JSgypliorum ex- tabernaculum extrinsecus benetegimus, cum exlerius
s inctione mentionem feci, elquoniam ista quibusdam elinferiusnoslrum, carnem scilicei noslrani, itacuni
clausi stint, ea reserare ulile, imo necessarium duxi. viliisetconcupiscenliis moi<tificamus,ul cor nostrum,
Quamvis enim realijer.fuerini-bafic omnia, lalent la- quod tabernacultim Dei diciiur, ejus illecebris mi-
men in ipsis mysteriorum pretiosa monilia. Per nime cofrumpatur. Ornamus tahernaculum auro, si
jEgyplum namqiie, in qua, velul Dominus; -Pharao pura et integra fldes est in corde noslro. Fides au-
princpahalur, proescns soeculunr,euj'us princeps est lem ptira e.t inlegra liosc esl, ul Patrem el Filium
Satanas, designalur. IIujus principis infelicissimum rQ el Spirilum sanetum unum Deum el Dominiini esse,
doniinalum Hebra?us,.per qtiem signatur fidelis po- sine aliqna hoesiiatione, sed cum omnf dilectione
pulus, proficiscendo, id esi proficiendo, Moyse duce credanms. LiceLenim Trinilas sit in personis, una
sapienicr devilat. Qui jEgypio, proesenii scilicet sola natura, una sola subslantia est deilatis. Et
soeculo reiiiintiat, el sunm legislalorem Cbristum, quanifis alius sit Paier, alius Filius, alitis Spjriius.
ejus inhaerendo mandatis, dilectione amplecliiur, sanefus, non tamen aliud Pater, aliud Filius, aiiud
;ieque amplius andit vocem alienorum malignorum Spiriius sanctus, sed Pater et Filius ei Spirilus
videlieel spirituum, sed suam, qua dicil: Qui milii sanelus Lres quidem sunl personoe, ul diximus, et
rainisirat, me sequalur (Joan. xn, 26). Mare quidem ista?ires persona?, unus est Deus,. unius solius na-
Rubruni, quod Hebraeisfuit praesidium, et JEgyptiis lura?, unius solius subslanliae alque essenliae. El ne
dedii iiilerilum, aqua baptisinaiis, vel lacrymabilis in creatrice omnium crealurarum Trinitate, cuinihil
-poBiiitenliainielligitur. Qnod idcircorubrum dicilur, est impossibile, aliquid huic fitlei contrarinm sen-
quia el in-baplismale Chrisli sanguine consecralur, tiamus, inliumaniseiiara creaturis eorum, qua?dicta
et in lacrymaliili pcenilenlia aliquando usque adsan- suiit, similitudinem habemiis. In ipsis etenim crea-
guinein ociilorum, nonnunquam autem 203 usque turis qtia?dam inveniuntur, qua? licellria sint, ggg
ail carnis macerationern pervenitur. In hoc itaque D et unumquodque eorum propriam in se habeat per-
mari adversarii nostri jEgyplii snffocaiUiir,quia et sonam unam, eamdemque naturam hahenl, el unam,
per baptismum, el per poenileniiam lacrymarum eamdemque substanliam. Veniamus itaque ad.fon-
peccala ei erimina noslra, qua? inler nos et Deum tem, el fontis rivum consideremus: aquam eliam ab
separanl, morlificanlur. Tabernaculum, unde loqui utroquejirocedentem, quod videlicel slagnum voca-
maxime ccepi, pellibus elciliciis -exlrinsecus, fuisse tur, niliiloininus videamus. Ecce fonlem, rivum, et
cooperium, iiiliinsecus -verq auro et argento, a?re stagiiuiii, tres personas invenimus : et licet sint ires
a;que lapidibus preliosis, mullisquealiis, de quibus personoe, uha tamen est aqua, el aqua? una eade.ii-
dicendmn per singula necessariuin modo non arbi- qtte natura alque subslantia. Argenlum ad decorem
tror, legimus adornaium.. Iu labernaculo eiiam erat lahernaculi offerirnus, cum per veram et sanctam
candelabrum, et arca de lignis selitn fabricala; et confessionem animas noslras ab onini eoniagione
. inlra arcam, ut legitur, lex, et manna, et yirga_ •peccali et criminis roundamus. Sed ubi, el cui, el
Aaron continebanlur (Ilebr. ix, 4). TaberriacuJum ' quando confessio ipsa fiat, scire debemus. Uhi ? non
significatEcclesiam, congregationem videlicet justo- -apud haereiicqs, sicuisaepe solet,fierisedin Ecclesia
*um; pellcs el cilicia, quibus extrinsecus legebatur, catholica unumquemque Chrislianum necesse esl
 £3* _ «PUSCULA. — IX '- 226
.-conGtcri.Ctii? suo paslori proecipue, si tamen lalis A 'csl quia iiTirrjstra, vel indignaiio, ultionis exseculio
esl ille, qui sua el aliena yulnera curare sciat.ge.r- esse non debet, sed magis absolulionis operalio. Ad ,
iuana charilate, 11011 per siiperbiam, detegere et pu- hoc namque irascf, indignari debemus, ut eos qui
biicare. Quando? dum salus corporis mancl, dtini dejinquunl ad satisfaclioncm, nonad desperalionem
sua quisque uiittif polesiale. Non debent homi- _. provocemus. Non eniin in deslruclionem, sicut ait
iies, ut «oiifiteantur, exspectare sua? vila? exlre- Aposiolus, sed in aidiflcaiioneni missisumus(7/ Cor.
lmim diem, quoniam qui usque in ttnem confessio- . x, 8). Cuncla er^q, fralres,, qua?agiii)iis,.jusLapielate
nem differunt, vix aul nunquam perveuiunl ad salu- el pia severilate parilcr facianms, ul cl caeLera qua?
lem. De lalibus enim dicitur in psalmo : Gunt Deus; de labernaculo dicla sunt, nihiloniiiius leiinenies,
-occidereteos, lunc qumrebant eum (Psal. .LXXVII, 54). sanciumei immaculaLumlabernaculum efficim rea-
JESetiam in tabernaculo. cum auro et argeiiio soli- mur, praesianie.Domino noslro Jcsn Clirislo, qui im-
damus, siin fide ei confessione Cbrisli fortes usques mensaepielalis et sunima?j'tistiu'a?-2@§ vivit et re-
ad fiiiem Iiujus vila? perseveraraus. Mullo quippe; gnat.Deus cuiiiPalre etSpiriiu sancto pcr aeterna
preiiosior esifides 206 alque confessio.sicum ipsis5 saeculasaeculorura. Amen.'
coiitra adyersa onniia fuerit ojj.eris forliludo, InI VIII.
mdilicio labeinaculi lapides pretiosos ponimus et1 B QUIDBAPTISMUS , QUIDCONFIRMATIO, QUIDINFIRMORIM
coinponimus, cuni verba sancia? exhortationis ad:I UNGTIO, QUIDCORFOHIS ET SANI UINISCURISTIr-ER-
iuvicem proponimus atque exponimus. Dehel enim^ CEPTlO1KANIMA CHRISTIANA OPERENTUR.
. alier alieri exponendo proponere tibi fuit, ubi est,, In baptismale, per Spirilum sancium dalnr remis-
ubi non est, cl ubi eril. Ubi fuit, vjdelicel in para-- .siq peccatorum. In conlirmalione ,, Sjiiriius sahcius
diso, in beatiludinis lbco, jibi omni-inundilia abun-- invitalur ulvenial, ei tlomuiu ipsam , quam sancli-
. dabat ac saifciilate, el perpetua, nisi primus lioiuo o _Jic.avii, inhabiiet, muniat et defendat. lpsr eLi.Tm
. peccasset, fruebatur immorialiiate; ubi esl utique,:, apostoli posibaplisiiiuinacceperuiitSpiritum santlum
in lioc muiido,sub jugo aspera? condilionis, ubiii quemin ipsobapiismojam acceperaiilinremissioncm-
quolidie in lacu niiseria? versalur, el in lulo feciss peccalorum. Aceeperunt- iierurii Spirilum el in
nbi r.oii esl,-in ea scilicel meniis devoiione,, die Pentecosles, ad tolitis virtutis el scientia? per-
qua beati apostoli, marlyres el confessores sancta?- ;- -fectionem.Haecigiiur uliima confirinatio fleri jube-
que virgines Deum ac Dominum noslrum mulluin n lur abepisc«pis,ad tolius perfeciidnis simililiidincm.
beniginim Jesum dilexerunl, ei pro ejus amoreinun- Qua?idci.rcofierijubelur in fronle, quia "perfecto-
_-duuicum suo ilore peiiiluscoiilempseruiU; ubi erit,[, p rum esl, non inocculio, sed in manifesio Chrisii
in illo; inquain, valde iremendo die judicii, ubi ver- .- nonien seinper babere. Apostoli tilique,- an.eqiiam
hisad loquendunicomposilisnemo allerumprotegere,;, hac unclioue ungereiilur el sancto Sjiirilti confirma-
vel quasi tueri praesumpseril, ubi iniquilas verbo- i- renlur, nonduni perfecli eraui, adlutc limebant, et
rum composilioiiecolorari non poleril, ubl nulli se le nonduni Cbristijnomeii in fronte ^erehant. In un-
excusure vel quidquam occullare liccbil, ubi de ipsa a cliohe auiem iniirinorum datur iieruin per Spiriium
conscieniia accusalor proeedel el.lesiis. Ibi cerle ,e sa-nclumremissio peccaiorum, uLneque in vita, ne-
seniel accusari nibil erit aliud quam aeternaliier- ir- , que in morle clesil Clirislianis Chrisii misericortli.i.
condeniilaij. Candelabrum ad iionoiem iabernaculili In perceplione vero corporis et sanguinis Doniini
fabricainus, cum bona?-inlenlionis .uianifestis ope- :- anima Chrisiiana sanaiur 299 a vulnere viiioruin,
is et r.eformalur in siatum salutis acternor),et tinuin
r.busal.isboiiitatisexeinplaiiioiistrainus. Collocaniiis
ctiam iu tabernaculo arcam, quamio ad ea , qua? a? cum Christo corpus efficitur.
' Dei
sunt, nostram appiicainus inemoriam. 297 U- 1- IX.
i- - .
circo arca de lignis seiinj, qua?impulribilia stinl, di- QUIDSIT SACRAMENTI ITERATIO.
citur fabricala, quia nieiiioria nosira corruplioiiis,s, Ibi feiteraiur sacramentmii, ubi itlipsiim iterum
vel cujaslihei lurpiliidiiiis locus esse non debet, scd
;d DI daiur, qnasi qnod prius datuni esl, postea posse tlari
lolius inandili-je armariuin, et, castitalis sigillum.l. credatur. Yerbi graiia, si aliqtiis hapiizaius, ilerum
Arca quoque intra se legein perhibetur continere,a, in iiquis baplismatis mefgeretur ea iiiieiiiione ut ab
quia noslra inens et lnemoria divina mandala assi- i- origiriali et aliis peccaiis solveretur. Aliier enim uon
duc debetobservare.Maiina proeierea in arca cbuli- i- ,i'ebapiizatur, eiiam siniiilloiies aliquisaqiiis bapti-
nelur et virga; naiu memoria?nostrx etpietaslnesse=e smaiis submergaiur. Uhi veropropier aliud elaliud
debel, qua huniiles ei mansueios, ul iri inelius pio-3- daiur, non ileraliirsacrameiHum, seJ iribuilur a'd
Jieiaiu, convenii ohseerari, el diseiplinae.severiias,
s, virlulis augmenlum. Quamvis eniin prius ih verlice,
qua superbos el iinmilescoirigi necesse.esl el incre-e- et postea in fronle hoino clirismate tingalur, iioh t.i-
parl. Correclio quidem nosira vel increpalio non m nien iteralur chrismaiis sacrainenlum, quia; ul su-
cum ira el indignaiione fieri debct, sed cuin- Tr^n- a- periusdiximus, propter aliud el aliud fil; sicul et
tjiiillilaie. Licei enim extrinsecus disciplina saeviat,
t, ; .baptismus minime iteralur, eliam si inultotics post
cor semper plenum sit ciiaritaie. Sciendum tamen :n bapiisniuin aquis bapiisniaiis aspergamur. lnunctio
esl, quia delinqueiiiibusaliquando ifasci possumus :is infirmorum magnuni sacramentum esl, etideo ntilla
et indignaii. Sed ilerum non oblivimii iradendum m esl ralicne ilcrandum. Sicut enim coolcra-sacra-
 '
__27 GOFFRIDI ABBATIS VINDOCINENSJS '228
menta pef aposlblos Chrisliana religio suscejnsse A } tur. Non enim faceret illam, sl repulsam ndn paie-
creditur, iia el islud suscepisse ab apostoliea Lradi- -.rettir. lilud etiam quod bdnum est fit jierniciosum,
lione minime dubilatur. Omne aulem sacrameiHnm a cum promillilur- non bene,vel ma!e suscipilur. Nam
Spirilu sanclo per dociores sanclos,-in -quibus ipse pecunia quam Simon Mngus obttiJit g@g Peiro,
lqquilur, iterari pro'Iiibetur,idcirco videlicel ne-me- bona quidem erat, sed quia male oblulil ilJam, dam-
. dicina sancla vileseeret, el minusiililisesset, 30® • nalus a Pelropfaedicaliir^ El ideo iiec evangeiica,
qua?tanlomagis saluhris esl; quitiitominus conteih- neccanohica, sed navicularia esl illa qua? diciiur
'
ptibiiis invenitur. -. , J)enediclio, qnam, qua? falso noniine vdcalur, profes-
X. sio praecedii, sive siibsequitur. Ibi vendiiur simul
1 DE PROMissidkiuus 1 QUASPRO "CONSECRATTONE
' ,- SUfi el emiiur primum' Ecclesioe sacramentura. Christiis
- KOMINE PROFESSJONIS , ABBATES FACIUNTEPISCOPIS. eienim primus hoc sacramenLum per senielipsum
Deus el Doir.hiusnosler Jesus ChrisLus in Evange- Tecil, consecralionem scilicei aposloIorum.Pratterea
. lio moneL el| dieil.: Gratis accepislis; gratis date sciendtfm est, necobiivjoni Lradendum , quod qui-
(Malilt. xvi, 8)': et quod-monel verbo, faelo com- cunque emii Ecclesiam, Judocorum perfidiam, el qui
plevit. Ipse enim gralis nos creavit, et redemit " -\-endit eam, iraditorem JudamimiLalur. Judaei ei-
roisericordia. Suis ilaque sermonibus monel, el'do- E -enimChrisltim emisse noscuntur, qui est caput Eccle-
cel operihus, munera stta, sancta? videlicel Ecclesiae she, el eum vendidisse Judas minime dubitattir. Qtii
sacramenia, elgtalis accijii debere et gralis dari, -vero pro divino myslerio mmius exigit, Giezi sequi-
. quia licel haberi possint, non possunttamen compa- "lur discipulttm Elizaai, el Naaman Syri lepram.con-
rari donaSpiritus sancli; eLhaerelicus esse raiione sequilur. Caveanl igiiur episcopi el abbaies, Qtii
el auctoritaie convinciiur, qui quod Incomparahjle • ideo dicunlur Christi vicarii, quoniam Christi cre-
faclum esi a Deo, credit vel aciione praedicat posse -duntur agere vices, ne contra Cbrisli auctoritatem,
. comparari ab hontinc. Ideo Simon Magus haereticus qrii gratjs tribuil ei. ejtis voeem, _quigratis-dari mo-
, faclus est, quia donum Dei se- posse assiimavii pe- nel et pwecipil, cupiditaiem sive consueludinem se—
cunia possjdere. Non csl-ulique venundanduin vel •quanlur, qua fides Ecclesiae, Jibertas, et castiLas si-
emendum Ecclesia? quodlibet sacranientunf, quod - rouJ corrumpitur. Non mediocriter utiqite delinqult
est.donum sancii Spirims, ex quo, el in qno, el per episcopus, nisi gralis dederil; elabbas, nisi gralis
quem diyina mysteria~jiire"ee!ehrantur, et peecatd- aeceperiL, similiter peccat, quia facienlem el obse-
rum datur reiijjssip,- et sine quo nulla sanctificatur .qucnleih par poena eonsLringii; el_facinus tjuos in-
ohlatio. Igitu.r Ecelesiarum-et homiiium cbnsecra-./-„ quinal, oequat (LUGAN, lib. v, 290). _ .
- tiones, sivebenediclioiies,-omnino gralis fieridebent, •
303 ."XI.
nec quolibel ingeniopro hujusmodi faclo quidpiam ;DE ILLISQUIIN CAPITULO INORDIKATE-CLAMANT ;- ET
exigalur, ne dtim falsa quaoritur bealiludo',, vera DE HIS QUIIBI INORDINATB RESPONDENT.
miseria inveniatur. Sunt- quidam ejiiscopi qcii pro Saepe inter monachos agituf, ut per eos, qui de
3@1 bcnedictionibus abbatum,.sub, iiomine profes- aliis iu capiiulo clamores faciunt, et periilos, de
sionis, ab eis exigunt, qnod esl Chrisliana? professioni qtiibus clamores fiunl,. animorum pei turhaiiones,
valde conlrarium. Nam ctira professio alia in divina verbaamara, eonlenliones nascanlur,- propter lioe
lautle sit, al.ia pro peccaloru.in deposiiione, isla maxime, quod bi qui aceusanlur, modunr respon-
laudem Dei non facil, seti minuil, nec deponil jiec- sionis, el hi qui aceusani, niodum accusalionis igno-
cala, sed apponil. Mec sacra? iidei professio recto ranL. Nam cum ex odio.peccali et ex dileciiohe
nomine dicelur, sed' "exsecranda promissio, qua? cla- fratris culpam lantum notificare debeanf qui ac-
ves Ecclesia? agilare, et unicum ac singulare ejus cusant, noii ita faciunt, sed minanlur et increpanL
ostium violare conalur. Isla neque-verilale, rieque.. llli atilem qui increpantur, cum jmiientiam.Chrisli,
aucloritate inventa, sed consuetudine el IioiniiHim ^quiaChrisiiani sunl el monachi..Jmilafi deberent,
ciipidilaie.i;eperta, triplici genere Simonia? conlra D l qui coram tontlente non aperuitos suuhi,-.iiec iu
saiiclam Ecclesiam_jaculattir, quoniam Simonia a sua passione conlrasuos accusalores impios el men" '
lingua, Simonia. a manti, Simonia _ah nbsequio ibi ^daces verba conlumeliosa prolulisse, sed judici, se
couuniitUur. Est a Jingua, cum ptiblice recitaiur illa liceiinjusle judicanli, palienter respondisse legitur,
promissio; fila roanu, quando charla,qua conlijie- -quod Cliris.ttis fecilfacere eruhescunt,- el Christum
lur, scripta ponitur super altare.; fl.l ab obsequio, et ejus exemplnm nomenque Christianum, suum
cum ipsum male proniissura suhj"ectionisobsequium -eiiamnionachalurn; summa?videlieel humililatis si-
servalur. Qui sic agiL forsiian dicil : Pro benedi- gnum, ohliviseunlur et verba snpefha et litigiosa
• clione non quaero pecuniam : Jmo saiis aniplius exi- coutra eos proeparant, qui de ipsis loquuntur alque
gil, quia Iiominis, personam. Sicnt anima.plus est .malis jmoriiius pejora jtirigenles,.suos similes arlju-
-
' quam cofpus, ita corpus siraul elanima, lota vide- tores invocant, quasi injuriarum ultores. linde,T)eo
licet hominis persona mulio plus esl quam ejus- .auclore, quomodo vel cui, filii- et fratres lioslri
pecunia. Divina lege el manifesta rationeprobatur 304 'n capitulqacciisatirespondere, el qui^ accu-
quia benedictio miiiime datur gratis quani praecedit sant quomodo accusaredebeanl, nrdinare-volumus.
ahiutiis illa proscriplio , ul ijuod desiderat asseqtia- Grdinamus itaque., ei prdinando suh nomiiie sanct»
 2__9 OPUSCULA..— XIV 230
obedieniiae praecipiroiis ut alter alterius culpam sic A sitione proposuisti, circa me multa sunt; et contra
in capituto notilicet quatenus eum minari non pra?-' le multa mea mala; etquodesfculpoe gravioris, non
sumal, nec increpet. Is vero qui accusatus fuerit; me reum aliquando pure confessus sum, necraeiim
adversus suum aceusalorem verbis qiiibuslibct non .beheagnqvi reatuin.tNullispraecedentibus vel sub-
.coiilendal, sed unde accusatur soli abbali, vel ej\.s setjueiilibus mcrilis te custodem Ecclesia? meoo (ieri
priorihumililer.alque veraciler respondeat. Liceat, pennisj, el pastorem. f _ El ista quidem, Miseraior
unicuique qui accusaiur aut huniililer _culpam et-MJsericors, vcritate ainpleetor; sed tua? miseri-
agnoscere, vel si culpabilis minime fuerit, se non cordiae, et miseralioni utrumque confileor, el ante
audactef, sed patienier excusare. Ordinaiionem fuisse, et postea esse me miserum peccalorem; et
islam, a Deo polius quam a nobispro paceel quiete: qui vehementer tiinere debeo, ne ex paslore Iupum
aniinarum el corporum fratrum noslrorum factam, roe. feccrim, et ex cuslode lairoiiem.- Meani ilaque
siquis scienter violaverit, praeler praeseniium pla- mis»riam noii occultq, et luam quaro misericcr-
gas virgarum," seplem coiuinuatis diebus-absqne i diam, omnipoienlia? ei graliee iinmensae. Tua igiiur
iiidulgenlia cibus ei detur sdlummodo pariis ei aqua. . Deus, gratiaqua faclus sum, et qua sum fedemptus
- XII. - miseWcoidia, mei miseri ct _pecea:oris misercre,
QVMTRIAPASTORIBUS INESSE-DEBEANT.- "^ ef beatituilinis illius latronis me pariicipcm faciio,
Pasioribiis Ecclesia? triaspecilialer inesse debent, cui pendeiis in cruce dixisii : Hodie meeum eris in
jusiitia videlicct, discrelio et. prpvideritia. Uiium- paradiso ' (Luc. xxiu,.|5).
quemqueigimr dispensalorem Ecclesia? in judicio _ -. mi xiv,
'jnsluin esse decet, discretum in praeceplo, in con- ALIAINVECTIO CONTRA PECCATOREM , ET POENITENTIS
silio providum. Trihus istis praEcipue paslor Eccle- PECCATORIS C.ONSOLATIO.
sia? et animarum .saluti, et-cofporum; iieeessit.ati Peccalor, agnosce, et'poeniieniiam_age, qua proe-
prodesse potest. Quod si unum istorum defuerif, siimptione contra CreatoreTn tuum el Recle.iiploreiii
£a?iera duq aut minus, aut nihi! penitus prosunt. egisii, qiiara lepide et negligehier iu sancto ac sacro
305 ^am s' Juste judicet pastor, et indiscretei' -ordiuelongolenipore vixisli. Serve inulilis, recole
praecipiat, ipsa indisereta praeceplio etiani jtisti j'udi-7 beneficia Dei, et dillge. Appende peccata tua in
- -cii erit desiruclio. Quod si discretc preeceperit, el quaiitum appendi possunt, et expavesce. Miser Ec-
injtislfijudicaverit, injusta et iniqna adjtidiealio fiet clesia? sancta? minisler, tracta apud te quid bonus
discretaepraeceplioniscorruptio. Si vero el j'uste j'udi- Domirius (eceril libi, et lu quid fccisli: mulla boaa
. caveritet discrete-pra?cej)erit, inconsilio autem ani- ( conlulit libi, et lu.mulla mala comniisisii. Hanc
niartim prdvidus minimeXiierit/improvida- consilii retribuiionem ipse.te non docuii, nectu ab alio sic
debuisti. Debiior Dei el tui -
praecipitatio erit et jusli judicii el discrela? proe- doceri deceptor, me-
ceptionis dissohiTio.-Ea propter unumquemque pa- . mento. promissionum, quas sumino Domino saepius
«lorem EcciesiaeIiabere oportet et irijudicio verila- fecisti, el hon bene tenuisli. Ipsemulluiii palienier
tem,ei diieciionem in preeceplo, el in consilio sblli te diu exspectavit, et tu contempsisti; ipseie voca-
- - -
«iludinera. vil, eivocat, et (uadipsum redire noltiisti ;ipse te
- - . XIII. fugientem sequilur, non propler peccala lua pcrse-
JSVECTIODEI CONTRAPECCAT0RE5I, ET MCCATORIS quilur, et, ui ad cuiii revertaris, paterno aiiectu
GONFESSIO PRECANTIS HISERICORDIAM. blanditur, dicens': Nolo morlem peccatdris, sed tan-
Miser Lbmo, ego le feci de liito, et usque ad ima- • lum pmniieat, cl vilam consequalur (Ezeclt. xxxm,
-.ginein et similitudinem meani sublimavi, f Ita esl, H). Iteralor peccaminum, rccordare exlremi juciicii,
Boiie; sota tua jrratia ex fragili salis maleria im- - et quanla ibi futura sit gloria saiictorum, el miseria
- niortalem et.a?ternum",si non peccassem, me factum impiorum, ubi nec mala anima aliqua ex parte
cognosco. j Tanta? gratiee ingratus, factus es coi> boiium inveniel, nec bqna malum. Vas p.eniius pec-
-
temptor obedjenliee. j Sic est, Sancte, utasseris; nr catis cdnfrac:um, ingemisce, dtim licei, @©@ et
- locum dedi inventdri mea? miseriae. f Deus et Do- dum induciaris, iacrymabiliter p'ange quidquid
hiinus pro le servo peccali faclus sum caro, el ex a- contra benignum Deum, ac -Dominum, corrupitis a
nima ralionali et carne perfectus homo. -f Quod - Salana, perpelrasli; eiiuam magnam miseriam con-
profiteris, Condiior pie, el ipse profiieor; el hoc fiiens, ejus raagnam misericordiara Jiumiliterquoere.
-faclum est ne perirem, ego peccalor. .f.Super ba?c Non plusbomo peccalor desperes de Lua iinpcrfe-
omiiia, naius de femina, caplus, ligaLus, verherains, ciione, quaro poenitendo pi<oesuinasdepietate illiiis
rhuiias et multiplices passus injurias, occisiis etiani, qui te rederail inoeslimabili charilate. Miserum ie
te facerem, qiii diaboli eras qnaefit, nori abjicit plenus 'misericordia, iiifirrimm'
" ul Dei 3©Sfilium
mancipium. -j- Credo veraciter, Benigiie, quod lo- non resptiit omnipotens medicina. Opiat misericors
queris, sed suslinere vix valeo, confusus meama- misericordiier misero, subvenire, ne -juslum juste
gna et longa iniquitafe."--}-Muila el lnulia circaie contiiigal miserum condemnare. Paslor ille bonus
mea hona : multa et-mulla contra me sunt lua mala. lassarn el sauciatam ovem non abjecisse, sed vexisse
f Ulla ralipne, Altissime, negare non jpossum fua legilur; necvexisse solum, -verum eliam mori ma-
verbayera esse, qtiia ettiia bona, sicul vera pio;;o- Iuit7 quain illa morerelur. Iloec Dei misericordiain
"231 GOFFRIDI ABBATIS VIJNDOCiNENSlS 252
sapiuni el pielatem, et peecaldn decasionemaufe- A ras quis esl qui le fecit; ei qttid pro te feeit.et quid
rurit drsperandi. VuJt enim Dominus vitam pectalo- ' tu fecisii, el qualem tu tfr fecisli, qualenhs aut
ris, noii',liiortem; perire peccalum, non hominem. amore Creatpris liii,fiut funore inferni peccare de-
Unde unicuique peccalori demagna Doinirii misera- sisteres, et quod a te impie aclum esl, poenileudo
tione "indulgeniiaiii sperarc lieet, si se cognovefil defleres, ul si 311 non rcquie dignaj"esses sallem
peccatorem, el suis proximis compaiieris d.epeCcaio aiiena a pceria.-Benignus Dcus el Dominus ipse esl,
pccuitere v61tiefit.lEn ego sum ille, Jesti pie, qtiem, qui sola gralia le fecit cum hoh esses, sanctam sci-
non meis meritis, se.d tua graiia sola, Ecclesia? iua? "licel el iminortalem, si non poslea pfopria voluutate
qualemcunque paslorem aul voluisli Jieri, aul per- jjeccasses. Nam ibi mdrltia fuisti, ubi ab eo pec-
misisii; el quehi, licetIndignnm, ad pasloris yocasti cantlo recessisii,- ipse tamen nl niaj'oris cbarilatis
olJic.ium, perife non sinas : sed inler crelera -tuae vinciilis te sibi colligarei, qna? recesseras ab eo, et
gratia? dona Tribue ui me veraciier peecatorem capla eras a diabolo, te redemit, nec qualecunque
agiioscens, aniequam de prossenti vita tollar, de ' pfeliuni pro tua reiJemptione,, secl prcprium Filh.m
peccatis raeis libi digne saiisfaciam : el qudliescun- dedit_; tibi quidem naiura etverilate carniset ani-
que 309 cnjttslibei frairis mei peecaiuni audiero, mae similem, sed vinule et omnipotenlia deilalis
nonsuperbo increpcm, sed compaliar, et qiiamvis "I ldnge dissiniilem. Et quia ulrumqne te quidem pri-
odio haheam peccaliun, ipsuni lanien diiigam pecca- -. mutn et sociarir carnera corrupisse Dei Filius agno-
torem. Sit niihi semper non modica de peccalore vil, ut-ulfumgue redimerel,- utrumque. suscepit.
compassio, ei conlra peccaltirii moderala correclio. Ecce pro te facius esl homo/Dens. Faclns esl ser-
Absil ul o;lio ctilpoe perire faciam jura naLura?! _,vus Do.roinuspro ancilla. Pro (e facios esi crealura
JSalnra enim lminana sibi imlulgeri quoaril, non Crealor, pretitim ttiee fedeinpiionis ipse Redeinplor.
liltra modiiin affligi; «t.quia salis citopei' se lahi- 0 infelix anima. mea, indigna rcquie, ct digna per-
ttir, eam erigi uecesse esl, non conculcari.- Qtiod ditione, agnosce, cretle, cl pie coniileie qua? pfo le
esl diaboli in liomine Dciis perire facial", et quud niisera, iirio-hiiserrima Deus siistinuil in came, as-
suutii est, servet ne pereai. A diaholo culpa esl, «timpia! Conceplus siquidem jTi Vir.gine matre,
creatura a Deo. Divina ilaque moderalio in me comiie ei cooperanieSpiriiu sancio, eodemque dute
suam eiiam jubliiiam iemperel, ne, dum. quasi virgineo egressus de ulero speciosus forma pra?
amore justilia? culpam persequi videdr, perire con - filiis homiiiu:ii, novus homo venit in mundum, ihi
tingat crealuram; el si- qiiera disciplina? vinculis -.pro le-mullas modico teinpore passiis injurias. 0
me ligarc conligeiii, udn mea atictoritnle eum pre- „ impiaet crudelis, quando superpe ei soixlide cogila-
roam, sed dignum faciam absolutione. Nullum sub bas, libi erat memoria.Doiniriica?passi nis etcrucis?
manu hieaper. nimiani irisfuiam perire.conlingai, ubi spinea corona capili lui tjreaioris Infixa? ubi
sed omncs:poiius per-indulgenliam valeanl liberari. ejuschara facies sanguiue prolluente i312 dc?ca-
Quod ipse proeslare digneris, Jesu pie et hone, qui -pile crueiUalo snffusa ? ubi iigalurse, -quibiis:prd te
cum Patre ef Spiritu sando .rcgnas et dominaris •nimiscrudeliler ligatus eslpius cl huinilis Salvalor?
per saecula, sinefine" mansura.- Amcii. ubi alapae palmarum? ubi plaga?vifgarum, et pu-
-- 31® XV.- gndruni ictus, et impiqruin spiila-Judoeonim, qua?
LAMENTATIO CUJUSDAM PECCATORIS ACCUSANTIS SE ET pro lesuslinuil m,ansuetus Retlemplor-?ubidtix ei
JUDiCANTIS. imjiosila ad opprobrium ejus, in qua et ipse cruci-
Koir lanltim me Lerrei niisera vita mea, quan- flxus esl? ubi lbca clavorum? ubi poculum fellis?
tuin lerreie dehereL:nam anima mea, propler sor- ul)i laius. lancea"pefforalum.?.Haec omnia credis et
didas cogitaliones suas a fideli amico dejecla, cl -discredis; eonfueris et.diiOleris. Credis corde, con-
crtideli, subjecia inimico, dum pium Pasiorem dese- fiieris ore; sed discredis et diffiteris operaiioiie.
ruii, facta esi praedaJupo, et qna?ante fueral sponsa Hahes itaque fidem, sed morluaiu. Nam fides mor-
Clnisli, se in servituteni redegil Anlichristi. Pepe- D"£ lua est.sine.Dei, dileclione. Si cretlis-et non diligis,
ril iiaque adultera trisliliam et verecundiam Deo, diaholum imitaris. Credit eninf diabolus, ei Domi-
gaudiiimque diabolo atque vicloriaip. 0 'iiiulluni - num confueiur, el quoniam illum non diligit, nec
j)eccaLrix el. mullum infelix animamea! curpessi- vel -unitts momenli 1remediumhnhel, el fine caret
mas cogilaliones concepisii, quibtis ignem libidinis, .^ ejus supplicinm. 0 inverecunda, sordTda, nequam!
-inimui)diii;e, el avaiilia? jirudenter el scienler ac- veraciler sic egisli. Credidisli qtiidem; el adhuc for-
cendisti, quibus eiiam jugiier, el, non mediocriier siian credis; sed Deum minime dilexisli. Qnem si
exarsisti, ei le gelieniia? ignibus perpeluo cremen- dilexisses, odisses ulique diabolum, et aceeplam
dam Lradidisii ? Nonne logeras, et legendo attdieras, noiiLiam verilalis diligeiiier, observans, nec priinam
imo legeras-et- intellexeras Aposlolum dicent.em : lidem irritamfecisses, nec secundam. Ahrenunlia-
Quiaomqis fomicalorj aul iinmundus, aul avarus in veras siquidem diaboloinliapiismaie;-in monast;ca
regno Chrisli el Dei non habel Itmreditatem? (Ephes. autem proSessione, diaboio simul el saecnlo. Sed
v, 5) Habebas uliquc unde,..si voluisses, uliliter jam nec prinia professio lua .Deo grala eril, nec-
cogilare poluisses, scilicel heneficia Dei, et quod lu secunda, quia perjurium pariler conimisisti ,et sacri-
coutra egisti. Memiuisse elehiin Ct cqgilare debue- legium- Perjurium, dum quod Deo juraveras non
235 OPUSCULA. — XVII. 234
enuisli: sacrilegium, dum "ei, cui te devoveras, ,A j non audires eos, quiasurdaes. Qtiid facies?quod tibi
abstulisti. 313 Qlla5 ,10n le solam, verum eiiam remedium invenies? Multa el mulia sunl jecc.ita et
carnem sociam ila volunlati el cupiditati turpis- crimina ttia. His tamen ompibus major esi Dei mise-
simi et foedissimi corruploris exposuisii, quotl ricordia. Omnipotens estDeus, pius esl, cujusomni-
tinivcrsa lui corporis meinbra vasa viliofum fecisii. poleniia et pielas inimensa neminem patitur dcspc-
O stiperba et iiiflaia, cuj'us bona opera nou sprevi- rare -pcBiiilenlem. , Agnosce igitur infirmitatem
sti? Tua vero, quee.vix aliquid, vcl pene itiltil boni- luam; confilere le propria iniquitale daniualahi et si
talis liabebanl, seraper admiraucto. laudasli. Cum ad piscinam salutaris aqtia', in quam angelus Do-
millies el millies aitt cogilatione sola, aul cogilatione mini descendebat, propriis pedibus non potes venire,
simtil el aclione fuisses corrupla, le quasi coloribus saltem bona?voluntalis gressibus aecede, et si voci-
caslilalis pingebits, ct ciini iiniiiundissima -esses, ferari vel loqui non polcs, respirare el suspirare
pudica dici gaudelias. Quod si aliquando te reaiii . adlitic potes. Respira tandeni, et ex iniimo corde
confiteiis accusasli, audilori polius, non Deo auctori sttspira, el forlassis inveniet te Chrislus suspiran-
placere desiderabas, Filia diaboli, violalrix tenipli lcrii, qui homineiri triginla oc!o annos, in infirmitale
Spiritus sancli, quid de te dicam, imo quid digne habenlem invenit, ei lua? iiifiriniiati compaiiens,
conira le juoferani, qua?pene te toiam, vel penilus Bproul-pius
| et benignus .constievil, dicel lihi : Vis
toiam abslulisti Deo, elcoiiiulisti diabqlo? Memento, sana fieri? (Joan.v, 6.) Quod si miseriam et impo-
capliva, quo pretio fuisliredeinpla.cujussponsifiie- lenliam luani liumililer confessa fueris, et omnipo-
ris sponsa, qtiam pulchra, quain sancla cum eo tenliam firiniler credens .agnoveris suaro , quod'ilIi
'
semjier mansisses, si ei fidem servare voluisses. cxliibuil, et libi cxhibebil, et quod Mariie Magdalenai
Memenio eliam unde, el quo ceeidisti. Voeatioae posiiitenli, cl lacryroispeccala confilenli miiiiiiie ne-
uiique et eleciione Dei usque adccelunrascenderas, gavil, nec tibi negabit. El, qui Ieprosinn rinindavit
et in infernum eorruisii. 0 quam pessimam sorlem humilem,<)mnem Icpram peccalorum ct criiniiium
soriita es, qua? crudelissimuni daninaTorem tuum tuorum mundabil;.el tequasi qiiairiduanuui mor-
secnta, lotius bonilatis auctorem reliquisii! Deus luum, eliam jam felentem, de sepulcro iniseriie, e
tuus, Ooniiiius tuus, Conditor el Redeniplor luus, de lulo faecis suscilabil, el solvi-praecipiet Jesus
aniplius quam seipsum tibi conferre ndfi potttii', vcl Cliristus Dominiis nosler, qui immensee pietatis ei
inelius. Priiuum quidem quaiido te.feeil, tibi ded-it onmipdtentia? Deus, vivit.el regnat ciim Palre et
seipsum. Postea cuin peccato perdila csses, se tua? S-pirilu sancio ,• per oninia seecula sa?culorum.
redemptionis 314 coiilulit preliiim. Tu certe pee- Amen.
casii,el ipse ttii posnilenliani fecil peccaii. 0 mul- €1 316 xvi.
lum ingraia! abuegasli benigiiuni Redemplorem, ORATlOADJESUM.
qui pro le, ne perires, moriuus est, el lerribiiem Jesii hone el pie, Fili Dei vivi et David, le addro,
iiiimicuni luum, qui per linguas Judaeqrum, el ma- te laudo, le glorifico. Tibi omnipotenli Deo, Creatori
nus mililuin eum inierfccil, libi Doiniiniin clegisli. ineo piissimo, suinmo et vero Sacerdoli, eLlua?bea-
Sancio fonle olim exstinxeras, et susccjili ordinis lissimae malri Jlaria? semper virgiui, et omnibtis
sanclitale exsliiicluni cqnlriveras, quem ad luam sanctis luis, confilcorme rotilttim niiseruin et pecca-
peipeiuam posnam peccando susciiasti. Quaiidiu loreni, ef qualem tu jiosli. Sictit meis nieriiis ju-
cum hono Deo el 'pio Domino fuisti, eras contra stificari nec possum,„nec potui,- sic tua magna mise-
diahoiuin- forlis, et debilis contra te efal diabolus ; ricordia ine posse salvari proliieor, de cujus magni-
lu sana, ille infirmus; iu domilia, ille servus. At; ttidine praesumens in te speravi.. Possem quidem
poslquam ab eo recessisli, quile-sua bonilale crea- desperare, quia aliter "vixi qtiain dehui: sed- illa tua
\it, _et inoestimabilis charilalis dileciioiie redemii, magna miseratio me desperare' non patilur, qtia?te
contra te, spirilus fornicalionis efexil caput, et» de coelis deposuitad lerras, ne perirem. Salvum fac,
ititra viscera lua se tolum immersil. Ibi pessimus; quaeso,henigne Jesu , servum tuum, quoniam spe-
fornicaior fo?da nimium pollulione le maculans, et ravi in te ; el omnes qui speralis in ipsum orate pro
ad te ctim mulliludiiie dacmonum saepius inlrans, me, uf, si non ad propsensrequie dignus, sallem ab
fetida in le vesiigia dereliqnit. Ilaque veneno lbbi- oeterna pcwia, ipso miserante, alienus inveniar.
'
dinis impra?gnala concepisli dolorem, el iuiquitalem XVII.-
1 ORATIO
peperisli. Talium conjugum esl partus monsTruosus, ADMATREM DOillW.
. 0 Maria gloriosa,.- "-
liorribiiis, lurpis, immundus. Va? libi misera, qua?
tui vilissimi servi ancilla facla cs", et fornicaloris Jcsse proles generosa, .
pessirai-concubina! 0 vilis facla nimis; ubi speras? Perquam fuit mors damiiata,
quid exspectas? j'acere in sordibus esl damnabile; Atque vita reparata!
"
-surgere de sordibus est libi inipossibile. Dic mihi, Virgo semper pretiosa'317,
'
si nosli, a quo libi consiliutnv pef, qtiem auxilium, Super omnes speciosa;
ad quem refugium? Non vales accedere ad san- SlcIIa maris.- coeli pqrla, -
clos, quia ligata £s,- nec invOcare eos, :qu'ia mula Ex qua rriundoltix-esl orta.
es. Quod si eliam libi loqui dignareritur.; 315 Temjilum sacrumSalvatoris,. .
Pvrnoi.. CLVII. 8
¥5-3
' Formula lapsis, spes venia?,
Ilcfugium peccatoris,
• . Mundi saius, mors peccati.
Summi facta parens nati.
Qua? 61111111'
habes regem,
Qui divinam dedit legem :
Tu mater, tu sponsa Dei,
Mei miserere rei.
De convalle lacrymarum,
Pressus mole peccalorum, ,
Ad le clamo; Virgo pia ,
Sis mihi dux_,alque via.
Quem lu benedicla regis,
Observat proecepia Iegis,;
Deum ainal, Deum credit,
Nunquam ah illo recediL.
Rege, queeso, me nfiserum ,
Saiielissima niulierum,
Ui divinee memor legis
Sini ad velle magni regis.
Qui per suam chariiaiem,
Praestet mihi caslitalcm :
Et mundus ab omni sorde,
Uunc diligam puro corde".
Hic cujus esl semper esse,
Scii quid mihi sit necesse :
Meam scit infirmilaiem,
Quam sanel per pietatein.
Esl ha?c mea infirmitas,
Peccalum e.thiiqnitas :
313 Cicatrix mei vulneris,
Ohduralio sceleris.
Morbo peccali langueo,
Qui me curel non habeo :
Sola niisereri mei
Potesl medicina Dei.
Peccans corde, peccans ore
Recessi a Crealore:
Sed succurre mibi reo, •"
Mater ejus, sancta Virgo.
Fac'niihJpropiLiuni,
. Quem genuisii Filium:
Pro nie apud ipsura ora,
' El succurre sine moi-a.
Qui assuropsil. ex le carnem
Exaudial tuaro precem;
Nihil libi denegabil,
Quem niamilla luapavii..
El ctii inter cunabula
Chara dedisti oscula,
Quidquid illum petieris,.
Impelrare poteris..
Deus puer ex te naltis,
Et Filius nobis daius,
Mundel sua pielale.-
Me ab omui iriiqtiiiate: Amen.
xviu. :
HTMNUS DES; MAR1A MAGDALENA.
> Ad vesperas,-
Maria poeuiieniiae'
CO-TIUDl ABBATIS VllSDOCINENSlS -23G
A
319 Ut nos auclor bonilalis
Jaiu sepulios in peccatis
'
Resiisciiet, obiine. -
Ora pro peccalis noslris,
Justificaia peccalrix,
Eo mentis sludio
, Quo aelerno, vivo, vero
SupplicastiDomino.
Irrigavil te, Maria,
1
Chiisti pielatis unda.
Qui le iavit et riiundavit,
Nos alhual a peccaiis -
,
Charitalis gratia.
llaac infirma ad medicum
B Venit, quacrens remedium;
Prosternilur, non loquitur
Sed laerymis confiletur:
Sic agit negolium.
• Plenus misericordia
Dat medicus remedia.
J'-- Nulla respuitvulnera
Omnijiotens medicina :
At vult cordis irilima.
Olfert haec pceuiteiitiam,
Hic conferlindulgeniiam:
Fugal septem daemonia
Septiformis clemenlia,
A conversa femina.
Poanilentis devoiio
V Peccatorum remissio
Fial nobis, summo Deo,
Qui eslnoslia redemplio,
Laus, honor el gldria. Amen.
•; 320 Ad NoclurtiGS.
Maria quajdam nomine
Magdalena cognoniiiie,
' -Arte seducta dasmonuiiii
Peccatrix fuii niinium.
Qua?specie iiituinuil,
El turpiler succubuit,
Superboemeiiiis viiio
Venil carnis corruptio
•Crimen quidem esl gravius
. Mentis, sed carnis turpitis;
Dtmf lurpius erubuil,
-
Quodcsi gravius-timuit.
Quicril ancilla Ddniinum,
Oplat infirma niedicum;
Oblulil heec obsequium,
Ilic coiilulit remedium,
Mirifiea potenlia,
El pietatis gratia,
Qua? in isia peccairice
VuJnus sanavit vulnere.
- Gloria sit Palri sunmio,
Laus cjus Unigenito, - - '
nonor-Spiritui sancio, -
•'
Trinilati, Uci DeD-.Amen.
=237
In malulinis Landibus.
El miseras et miseros
VocalDeus misericors,
Omnes ad pceniieiiiiam.
321 El pollicelur.veniam.
Coniemplor poeniienijie
Solus est expers veniie :
-• - Faclor roisericordia?
Christe, hostri misererc.
tmmensa lua bonilas
Maria?dedil lacrymas:
Per lacrymarum fluvium'
- "
FJuxum reslrinxit crimiuum.
Ha?esubdila da?mo:iiis,
Alquededila viliis,
SEUM0NE5. 258
A ' A
teprius obtinuil,
Quidquid libi exhibuil.
_ ~ A lecordis compunclio',
.Et capillorum lersio,
- El pedum osculalio, .
,
Efunguenli effusio. . ,
Totum tua? pieiatis,
Quod fecit ha?cpro peccalis,
'. Quod jfro iiosiiisfaciamiis, - c
Da, pie, ne pereanms. -
DeoPatri, etFilio,
Spiritui paraclito, -
Honor, virlus, et gloria
In seinpiterna sa?cula.Amcn.

-GOFFftl.DI
322 323 ABBATIS VINUOCINENSISB. PRIS&E CARD17NALIS

:
SERMONES.

SERMO PRIMDS. . B tiens misero, ne miser in miseria remaneret, mise»

IN KATIVITATE DOBIINI l7' .ricordiam fecif, et qui pritis peccantem angelum
Hodie, dileciissimi, venerabilis e.l univefsalis re- j'uste damnaverat, ab eo seduclum hqminera mise-
gina angelorum el Iiominiim virgo Maria, quein ricordiler respexit. Peccavit angelus, et a Deo in
Verbo concepil angelico, clauso utero nalum mutido aelcnium damuatur: peccavit homo, et Deus in lan-
edidit Salvatorem. 0 cum gaudio et lide admiraiida lum illi compalilur, ut non solum pro illo incarnari
nalivilas! Ecce mulier sineeoilu coiicipit, gravida e( nasei dignaretur, sed mori. 0 niii-aei inenarra-
sine gravitale elTicilur,paril sine dolore, virgo san- biliscircahominemDomini pielasl Ovaldedislricla.
cia aule parlum, in parlu virgo sanctior, sanclis- sed omnino j'usla eonlra angelum Dei severilas!
simavirgo post partum, Iieecsola loetiiiam malris Justtis ilaque el pius 325 Dominus ei contra ange-
simul oblinere meruit, el gloriam virginitatis : de Juin egil severitate, el erga hominem.pielalis amore.
cujus castis visceribus, Deus homo faclus ad nos Uterque peccando corrueral, sed angelum ad pcenam
venil, in sinu Virginis malris heala ubera quibus Deus depulavit aelernam censura jusliiia?, et liomi-
pie nulriebatur 324 fi' 13'1diledione appelere non nem revocavil ad gloriam jnluilu niisericordia?.
tiedignans. El nos, fratres, Dei et bominis naiiviia- Provida namque et rationabili Dei dispensaiione
tem devoiione celebranles exsuliemus, quia hoecUei Q ( actum est ut cujus gradus fuerat allior, ejuscasus
-et Domini noslri nalivilas perdilhm vitae remedium fierel gravior; el qui, nullo alio, nisi seipso, sua-
liominibus "eddidil; novum inlulil coelo gaudium. tlente vel decipiente, nec carnem portabal huina-
Iteparaiio generis humani facla est mors peccali, ham, de qua forsitan, !icelJiij'uste,'maleriani.peeean-
diaboli confusio, exspoliatio inferni. Heec, inquam, di possel conlrahere, sed, sola iniquiiale stiperbia?,
ineffabilis, chara angelis, hominihus necessaria Dei ;sua? perdilionis factor fuil el alierius> culp;e, dum
nativiias homineai, primum servum diaboli per in illo superhia cepit iniiiiini, ejus carerel fine sup_-
inobedieiitia? peccaium, liberum fecil;. eumqne, plieium. ncc u!la deineeps raiione ei liceret hahere
trode ceciderat, Teduxit ad -paradisum, non minus - spem venia?, qu.i inventor exstilit ,et manet auclor
gloria? oblinentem; quam'antequam [jeccasset, ha- tanla? nequilioe. Ilomo verq inexcusabilis, quia
Jjuerat. Ad dejiciendum Jiominem polens-fuit ino- -peccavit per inobedienliam, ei iuterrogalus culpam
bedientiae culpa, sed ad illura erigendum Dominica? •confileri distulit, dejectionem meruit et j-uinam.
-nalivilafis potenlior exstitil gratia. Valuilequidem Et qui ante in paradiso solam beatiludinem noveiat,
inficere anliqui serpenlis venenosa asiutia, sed in- cumse-perpeccalum diabolo inancipatum rerneret,
feclum curavil nali. SalvaLorispraepoiens medicina. ,ct diversas in mundo experiretur miserias, nimia
Inimicus Dei el hominis diabolus miseria? invenlor ID infelicitaie compulsusamissam-felicitaTeiiiplangere
--exslillt, sed Deus factor misericordia?.- Ille sua coepil coiiversus ad lacrymas. Gemebat bomo. reus
fraude'4iominem miserum reddidit; Deus cqmpa- sub onere reaius, nec suis lacrymis apeccalo va!e-
 239 GOFFRIDIABBATIS YINDOCLNENSIS 240
wai ablui, quia lacrymas iilius miseri superahat A nuniiemus. Perfecto pdio peccatis renunliarc cst, se
magniludo peccali. Sed Detis reum salvare volens qualem illtim Deus fecit 32S deligere, et qtialem
et damnare realiim, nuniiante angelo, etsuper- seipse peccando fecit; odisse. Ponamus anle fatiem
venienle Spirilii sanclo, in uteruni Virginis descen- anima? tioslra?, et in memoria fixuin leneainus qt'am
dil; et ih qua pro hoinine paleretur, carnem as- . admirabiii gratia, anleqiiam essemus, Deus nos
sumpsil. 0 slupenda, et 32S fidei ac dilectionis contlidil.; de quanta miseria, cl quauta ejtis miseri-
brachiis amplectenda asstimpiio, pcr quam faclura cordia liberali poslea suiuus ; et illum, qui botlie de
Faciori, naiura creala utihur'Crealori, Deus, pro sua sanclissima virgine matre gloriosa Maria niiltis
uomine liomo, misericors efficilur pro miserojuslus est nobis, totis visceribus tliliganiiis. Qtii nos, licet
pro pecealorc damnamr, pius pro impio! 0 in- reos, et diligil, el noslrosodii realus. Quosipse sua?
aislimabilisdivinaepielalis miseralio, per quamiialus pielalis gralia niundare dignetur Jesus Cliristus,
Dei Filitis niunilo apparuil; cl cuin esset Dominus Deus et Doroinus nosler, cui esl cuin Palre ei Spi-
omniuin, ul a morle servum redimerei, immorlalis riiu sancio omnis honor ei gloria, pe.r oninia sa?cula
mortem suscepil; sed, quia beata?viia; mors domi- steculorum. Amen.
nari neqnivii, clie lerlia Dominus resurrexit. Morte SERMO II.
stia SaJvator noster Iiqmineiii suseitavit peccalo H R INKATIVITATE DOMIKI II.-
morluum, resurgens a mortuis non soluin illi para- Ilbdie, dilectissinii, Retlemploris noslri facta est
disum reddidil, sed contulit co?lum.vIncamalioila- queedam specialis, et singularis ojieralio, qtiia ipse
<juoReclemploris nosiri, nalivilas, mors, et resur- nalus esi de malre sine palre iu sxculo, qtti ante
reclio, noslree salulis operatio fuit, el tliabolica? -soeeulasine malrede Palrenalus esl, ad nosve-
arlis deslruciio. Sua praeterea iucarnatione beni- niensde coelo.Nalus esl itaque de femina virgiuc,
gnus Jesus nobis humililaiis exemplum proposttit. omnipolcniia diviniialis ordiuem nalune tr.insgre-
JNalttsapparens mundo et ioquens hominibus, sa- diens, et honorem sua? honesiissima? mairis, pudi-
picntia? suae-doclrina nos instruxit, morle sua nos citiie et virginitalis sigillo custodiens. Non est j'am
doctiil patientiani; resurreclione, invitavit ad glo- amplius miseris desperandiim de venia, si laulum
riam. Igif.ttr, dileeiissimi fratres, qua? sursum suiiT admissorum pcenileanl, qttibus hodie in luiuiana
diligamus, noii qiia? super lerram; el sanctis ope- carne nascilur de Virgine iuisericordia. Hodie me-
•ribus Redemptorem nosirum sequamurad gaudia dicina de coelo datur muiTdo, per quam inlirma?ct
a?ieriia?feliciiatis, quo uos ij>sein carne.nosira prai- peccatrices 329 aiiinia? sananlur, el damnala al-
cessit, ei vocal setlens ad dexieram Pairis. lpsiim que facta delormis peccato humana? condilionis
eiiam pro nobis apnd Pairem iniercedere tolo corde naitirai in stalum prisliuum reformaiur. Hodie 4e
credamus,'quia, nisi ejus sanclissiina inierccssione splendida slella raditis salis splejuli-.liorad tenebras
et viriute niunianiur, diabolo non valemus resislere, pfocessit, qui inibi residentes homines magno et
qui vires suas mutavit 327 quidem, non amisit admirabili fulgore irradians, lionorans creaiuram,
dejectus. Vere orat pro nobis Domitius in carne elcoiistimens cttlpam, ad jialria? cceleslis claritalem
•qtiam assumpsii pro nobis. Necmirancluro, si Pairi provexit. Ilaec, dileclissinii fratres, de nostri Salva-
suo preces propiiialionis pro salule homiiiisexliibet, torisomnipolentia ei pietale diligenter considerantes,
qui homo fieri voluit, ne hoino perirei. ISondedi- non despereiimsmagis uenoslrisexcessibus quamde
-gnalur pius Dominus in ccelum assumplus, hoininem illius bonilaie poeniienles praesumamus.Frucluosa
juvare in lerris, queni et a peccalo niundare vtili, csl valde, sed tle Domini pjetaie prxsutnplio, cuin
et secum regnare in co?lis, illumque lanio amore priuspccniteiido accusiilur aniniaelsanaiur,prodittir
-ampiectilur, tit si euin adhuc pro illo mori j'tistilia? peccatumet delelur, elquianiepeccaiorexsiiierai, ex
•jura exigcrenl, pielatis sibi viscera non.deessenl. peccaiorejustuselTicitur. Talis namque praestiiiiptio
Non debel hoino tlesperare de proprio lapsu, cui Judicem mitigat, non provoeai cnjusest iaiemi.) ab-
-Deus conipaliiurtanla? diieciionis affeciti, neciieium pp accusalore diabolo acctisatum hominem li erare, ne
sine linioresperare, ne sumal occasionero peccandi pereal. Et si aliquando pius doniinus nobis peccalo-
de magiiiludine misericordia?. Culpabilis esl valde ribus indignans irasciiur, ad hocfacil ut sna?ind-
hoino ille, ille, inqiiam, oitmino culpabilis, qui de gnaiionis lerrore nos convertat el ejtts ira ve! ind.-
pieiale Saivaioris-se facit impium, et ejus beiieficiiini gnalio, non exsecuiio ullionis, sedmagis peccalo'inn
dileciionis verLilin iniquilaiisanginentum. Chrisiia- noslrorum absolutio fiat. Vere bonus ei ben giius est
- na? fltlei qbviat,-elderogai pietali, qui praesuniensde ••per omnia Doniinus, cujus.
iudignalio artem exliiLet
inisericordia Dei secur.us peccal, vel spe agendespo?- pia? el compalienlis j'usliiiaeel ejus ira «st opeia.io
nifeniiaepeccata cuinulat. Divina enini miserieordia, -juste
; consulenlis misericordia?. Hujiis piissimiRe-
- ct poenilenlia, qua? ab illa nobis lanquam infiniiis deraploris nostri estincomparabilisamicitia, incoin-
porrigilur medicina, remedia sunt peccandi,- noji prehensibilispaiienlia; qui hominem, pro quo pas-
incitamenla peccali. Cujn timore panler et amore, sus est mortem, quotidie peecaiilem patitur, diu
-fi*airescharissimi,admiremus et admirando intelli-- 330 exspeclat, et, ut reverlatur ad ipsum, nonso-
gamus coilata nobis divitiaedileclionis el gralia?mu- ium veniam, sed mercedem pollicetur. Homini itn-
'
uera prefiosa, el peecalis riostr-isperfecio odio re- 'qnc peccanli, sedpaeuiienli, n.onquia peccavii, se.I
 ;2^t - . SERMONES. 242
quia poeniluit, Dominus iudnlget, qui si non peccas- A sua quisque utitur potestate. Ad agendam preni-'
set, nunqiiam poeuilere de peccato poiuissei el qnid lentiam non dehemus exspeclare vila? noslra?exlre- '
cr.eatura?Crcalor tlimillerei, non haberet. Esl igitur inum diem quoniam, qui usque in extremum diem
lionuui hoiniiiein pcccare qui ppeuilei? Non,inquam, pcenilenliam differunt, vix aut nunqtiatu perveniunt
sed lioiuim esl e.tim poenitere qui peccavil, etnon ad saluiem. Fit plerinuque. in miseris hominibus,
ppceet. Nec iierum peccahimus, ut "Deusignoscat : quoil eorum viia per -voluptatemcarnis expenditur
absil. Sed peccala qua? iacimus, utdeleat, coiifes- sed cuni repenfe voiuptas ipsa subtrabilur, cum caro
sione proilauiiis, el l.egamus pcenilenlia, ne Ipse infirmilale atleritur, cum jam egredi anima urgelnr,
agiioscat. Aliquando lamen bonus el pius Dominus,- tunc. quasi ad bene.vivendum salus amissa a!) iliis
adosleiisionein SIUBbona? voiunlalis, qtia semper requiritur, quibiis pro voluptaie brevi perpelua pte-
circa peccalores, quasi quotlam pii Patris affectu na debelur. De talibus enim. dicilur in Psalmo :
hoerei, ne ad pajnamiradat erranles, cum nos, qui. . CH»H Deus occideret eos, quwrebqnt eum (Psal. LXXVII,
nee bouis bene iitiinur, de medicina noslra faciinus 8i).' Certe niniis tarde anle Judicem, qui facil om-
jilaganv, ipse de vulnereliosiro nobis adhibel medi- nia jtisle, suam qnisque causam expqnere coeperit,
ciuam. De medicina elenim noslra miseri ,et insi- cuih in se proiatam trislem el immutabilem stue
pienles Vnlneramiir, cum de abstineniia, vel qtiali- " damnalionis sentenliain ab illo susceperit. Igitur-
helvirtule iioslra.qua? mediciiia esse debiiii anima?, dum licet, el agendte pcenileiitia? tempns concedi-
superbiinus. Sed miserieors et oninipotens Deus de tur, nos otiari non'decel, nec nimium esse securos;
Yiilncre nostro medieinani operalur, cum in hixu- -, quibus pro nieriiis siiigulorum, posl viiamj-qiiM
riam coiruenles, non quia sit. luxuria sitperbla gra- brevis est, et "ejus brevitas incerla, aul sempilerna
vjtir, sed quia lurpior esse videlur, nqs huinilial; et lelicilas resefvalur, autmiseria sine fine maiisiira.
sic in nqbis vulhiis !de -vulnere sanat. tste veraciter Eamentis inlehlione pffiiiitenliam agamus, ul iinle
verus et plenus pielatis'viseeribus roediciis, 'noslree non affectemus laudes hominuro, sed sofi, 333 Pea
infirinilati oinnino compatiens, pro.exhiben.da noliis de bonopoeniienlia? placeamus, cui displicere vera-
infirmis sanilale milliiniexigil prefnim; sed, 33 j. si eiier non possunt poeniLenles, et Sine poenileniia
tanttim ab illo sanari dcsiileramns , mercedem.pro- placere ulla ratione peccanles. Ita proelerila pcccafa
iiiillil,seipsnmvidclicef eltribuil. Venitdecoeliscoelo-, -nostra plangamus, ut niilla deihceps jilangenda,^
r.uni Coiidilor liodierna die, ut supra diximus, de Vir- auxiliantepielate divina, faciamus. Pietas enim di-
gine maire natus.qui contra supe)'bienies el iropceni- vinaauxiliaridesiderai, sihomo noh differat poeni-
lenies angelos sentenliaiii proiulil damnalioniselpoe- rptensconfiteri, occasionem queerit vas confractum
iiileiitibusalltilil absoluiionisremediiim.Lieel.fratres reparandi, non conterendi quassatum, etulpecca-
charissimi, liuuc sacralissimnnidiem inlatidempomi- tor ad Deum convcrlaiur, patienler exspeclal, ulse
nica? na:ivitalis toltim deheamus cclebrare feslivum, Detis adpeccalorem eohvertat. Nostros gemitus
. et in bac lam jucunda solenmiiale-lristitia lemp.orali, optal, sed temporales* nt remitlat perpeluos. Ab,
seu moerore carnali afiici nori oporteat, pro quq oculis nostrisbrevis liujus leinpqris lacrymas exigit,
bodie nalus esl Christus, Cbrisiianum; tamen si ut sancti Spirilus unctionem stiper hos effumlat;
placet, quod salis plaecre debet, aliquidyel parum tjua? el a nobis in preesenti omnem inaciilani, et ab
loqiiaiiiur de poeniieniia , sine qua peccaloribus oculis noslris in fultiro omnem lacryiiTani tergat.
iiulla jirosunl sacramcnla, nulia ab eis tligne fesla 3Sonest, fratres, de Domino tanta? pieialisdesperan-
cetebrantur. Dicanms prius quid est poenilenlia, dnm nec ab illo, sed ad illum fugiendum, qui magis
qno agenda sit fruelu, quo lempore, el qtia mentis voluiilaritis credilur ad ignoscendum quam dialiolus
inieinioiie. Pccnilenlia esl,pra?lerilorum. humilis sa- ad suggerendnm fuerit, vel homo ad peccanduin.
tisfactio peccalormn, el cavendorum provida solli-'- Quod hic.a nobis diclum est de pa?nitenlia, non erat
cimdo fuiurorum, finis el odium mali.-quoddamiiii- prajtereundum; quoe sola medicina pecicali homini-
lium el amor boni. Fruelus pcenitentioe esl niagnus, Dbus
I relinquitur post baptismum. De naliviiaie Dei
uiilis pariler et necessarius. Nam pcenitentia , pra?- et Salvatoris nostri Jesu Chrisli, iinde tractare pro-
cetienie bonilaie divina, ui juslus fiai, veriii pecca- posuimus,- quamvis vita nostra non mereatui;, et
lorem; liominem a diabolo viclum, -diaboli facil facinidia ad loquendum non suppetat et parum vel
viciorem.Delieia lascivae juveniulis Deum meini- penilus. nihil scientia nostra suffragetur, tameii de
liisse non.sinit, nec ignorantias pneriliic; senes dulcissinia Domini charilate, el pia _ejus_palientia
ciiam longa peccandi consueludine deceptos reparal, ' ainplius preesumenles, qtiam de noslra desperantes
sed virlule polius menlis, quam corporis noyitale. imperfecijone prout ipse quo indignis 334ssePe lri"
332 Poeiiiienlia siquidem rnore, fidelis psliaria? buit, digna loqui donaveril, prosequeniur. Solem-
gerens ollicium, qsiium paradisi peccanlibus clau- nitas lioecqua? hodie a Cliristiana religione annua
suro, quando vull, aperit; el quos poenilenles agno- celebraiur, jucundilalem mentis magis quam carnis
scil, recipiT intra; inipoenitenies vero nec prece, ' anlictionein requiritquia Iiodierna die valdejucun-
nee pretio intrare permillit sed, quia morlera dile- dari et laelari oporlet, qua,homo perdilus inventus
xerunt, eos periitus excludit ,a yita. Eo agenda.est est, et qui moriuus fuerat, revixil.TNalus est hodie
poeniienfia lempore quo salus corporis manet, quo Deus faclus homo, pronobis modico tempore mullas.
 24-4 %
<_!-, GOFFRIDI ABBATIS VINDOCINENSJS
passus injurias. Qui cum in cruce positiis essei a.b A } pro mttndi salute nasei dignalus est, siia dulcissima
iliispro quibus venerat, de sacralissimo ejus lotsre charitaie, misericordia ac bonilate nobis donare
lancea vulnerato, unda poiiiis! pielalis exivitquam dignelur, qui cum Patre et Spirilu sanclo yivit et
sanguinis.: 0 humana impietas, nisi a Deo_permissa, regnat per omnia saecula sa?cnlorum. Amen.
omniiio impotens,, audi et intellige quoe pro te et a - ,. SERMO III.
te perlnlil Deus omnipotens. Tois exsecrandis raa- 1NNAT1V1TATE DOMIKI III.
liibiis, quas faciens ille sacraveraf, non esi alligalus ' Christus Dei Filius, fraires charissimu qui in Evan-
cruci, sed clavis affixus, ut majori dolofe eum con- gelio, ut eum hodierna die corporaliier naium cre- "
slringeres, qui venerat ut. le ab aelernis dolorlhus danms, docelct pra?cipil, ipse eliam quod conci-
liberaret, el graviorem in eum exerceres vindiclam, piendus essel ih virgine,' el quod tle virgine nascere-
<jui nullam commiserat culpaml Tu quidem contra tur per propbetarn dixerat anle, quod sic fuisse
eum impie seeviens, sed in hoc etiam ipse libi pie "pr;edictum agrioscilur : Ecce virgo concipiel et panei
c6mpa(iens, idcirco sustinuit graviora tua? crudeli- fiiium (Isai.yn, J4).-Quod oiim a prophela de in-
lalis lormenta, ul tibi, qui eum oderas sin_ecansa, carnalione et nativiiale Dei el Domihi nostri Jesu
majorem dileclionem osienderet ,ei per memoriam Cliristi fulurnni preedicebatur, jam factum agnovi-
taro injtiriosa? passibnis, qnasi quibusdam niiseri- B ! nnis. Nam secundum valicinium sanclissimi prophe-
cordioeclayis animam iransfigerel peccatrieem, tit lae illius, virgo quaedam erai eoncepnira, etparitura
vel sic revocaretcrranlehi, ne periret. Pius ae be- fiiium; etheec virgo fuil'@37 Dona M"aria. IJoec
nignus Deus, curo in cruce se sitire perhiberet, et enim concejiit et peperit, non quemlibef, vel cu-
ab illoinfideli populo accepisset-amaritudinem fel- juslibel filiiim , -sed Oeum et Filium Dei. Deus etun
lis, proillis orans dulcedineiii exbihuit charilatis. Paire, Filius dePaire, Dens Unns eum Paire-qnia
Nec lunc mulium liumilis 335 dispensalor noslra? iiniiis subslantiae, unius essenli33, unius diviiiitatiSj
salutis, lam vitis vel aquos calicem, quam populi se iinius potentiae et naiuree. De Patre Filius quia In
lnlerficienlis siljebal salulem. 0 inaesiimabilis Dei et Patre, et de Palre eslsapienlia ejus. Merito sapien-
Ddmini nosiri Jesu Chrisli circa peccalores benigni- tiani Palris ejus Filium dicimus quia, sicul rex qui-
las ! o ineffabilis misericorclia ! o miserieordia in- libel temjjoralis per sajjientem filiuni suum fegna
Bharrabilis ! o admirabilis palienlia! QUOP enim major terrarum regil elordinat, ita Paier coeleslis persa-
henignilas, sive roisericordia', bumililas vel palienlia pienliam suam omnia-creavit, dispomlel gtibernat.
peccaioribus exhiberi poiuit quam ut ipse Deus sei Hunc cbarissimum Filium suum consubslanlialem
contemnentis fieret pretium hominis ila lil contra sibi, alque coaeternum incarnari, idest ab illo ho--
Deum peccaret Iiomo, el Deus pceniientiam faceret minern assumi, et ipsum honiinem misericorditer
'
pro peccato, homo eliam contra Deum saeviret, sa?- mori disposuil, ul hominis morie seciindi, primiim
vienli etiam Deus propitiarel, formam servi cosli et suscilarel a morle peccali. Sic cceleslis el novus
tefra? Dominus assumeret, in qua ipsejjanis veriisi Adarii, Adam lorreslrem el velerem, ande recessc».
esuriret, fons vivtfs sitirel, vtrlus firmissima infir- rat, reparavit ad vilam. Haec sancta miseralio, id
inareiur.immortalis vila pro sno interfeclore rnore- est, ineiiarrabilis divina? pietalis circa peccatores
felur? Quidquid boni iii lerra exhibuilDeus, pro1 exhibitio, a7DeoPalre per Filium , cooperante Spi-
liomine feeil; el quidquid mali susiinuil, ab liomine1 ritu sanelo, de virgine, et in virgine, et per virginein
et pfo homine ftiit. Quid.ad heec, fratres, cogilabi- facta est, nuntianle archangelo. Pater quidem ut
mus?quid dicemus ? quid facienfus, cum Deus talis1 Filius incarnarelur, proecepit charitate; Filius vo-.
sii circa nos, quod melior esse'non possitjeinos 1 liiniale carhem suscepit; carnem Jpsam, quam stisce-,
tales contra eum simus, quodperie pejores esse non pit Filius, sanctificavit in Maria Sjiiritus sanclus. Et
p s-mnius? quo'ibimus? quo fugiemus? autqnem sicutsunl duo praeeepla cbafitaiis, ita duobiis prin-
consilialorem aut auxilialorem conlra jusiiim judi-. cipalilermodis Spirilus-sanclus operalus esl In san-
cem Deum nos inj'usli habere' poterimus? Nullum j) , etificaiione Virginis. Prima iii Yirgiriesaneii Spiritus
peniius, -nisi ipstim. Ab illo ergo consilium etauxi- operatiq exslilit; in ea omnium peccalorum morli-
lium dilectione, humililale,- palienlia et castiiale ficatio.
33^-Secunda, beala? ejus virginilatis san-_
iinploremus, cujus bonitatis et misericordia? non est cta custodia. Kt lioe esl quod Maria?ab angelo dici-
humerus. Utinam enim tam cito unusquisque no- tur,
priusquam in ea Dei Filius conciperetuf: Spi-
siruni se pceniiendo agnosceret reum, quam cito ritus sanctus superveniel in te, et • virtus Aitissimi
33S Deus ignosceret realum. Utinam tam cilo' obunibrabjt libi (Luc. j,- 55). Supervenil in eam
converteremur ad posiiiteniiam quam' cito pius1
Spiritus sanctus quia corpus ejus elanimaro ab om-
Conditor nosler etiam praefiiiitam de hobis pra?sto1 ni
peccato mundificavil. Aliissimi virtus ei obum,-
esset routare seiitenliara, Mutatur senlentia incom- bravil quia bealam ejus virginitatem iJlibaiam ser-.
mutabilis Conditoris pro conversione, ethonacon- vavit. Et qua? anle parltim erat virgo sancta; in
versalione peccatoris et cui peccanti ante pro sua: _ -
-parLufacla est virgo sanclior, el posl parlum virgo
lniquilate Tninabantur morlem, eidemtonverso vi- sanciissima; Spirilus sanctus el Aliissimi virlusnon
tam promillit et' tribuit sempileriiam,, quam ipse1 sunt duo, sed uhum, sicut in Evangelio discijmlis
fteus elDominus noslec. Jesus,, Christus, qui hodie! suisGhrislus dicit: Ego miliam premissum Patxh
 $*•> - SERMONES. S'45
. .
hi vnk".Spirilum videlicel sancltim : Vos autetn sede- A fragilitali niiiiitim compalieiis, jmeros qnaerebat non
te in civilate, quoadustjue inditamini virlute e.xallo a?late,sed maligniiaie parvos, nec tamen apquales
iLuc. xxiv, 49); id est, Tepleamini Spirilu sanclo. sibii sed similes. Hnic enim puero oeqttarinemopo-
Archangelus Gahriel' missus a Deo venit ad Mariam test ;-sed, sicut ei nemo poiesleeqtiari, ita nemo est
-virgiiiem, aimimiiaris ei diviham'simulet humanam -qui eiim iri aliquo, qno salvari valeat, eo adjuvanle,
exea fiiluram nativitatem.-Cliristtis Ilaque de Vir- non possit imilari. Nalus estnobis, nostrosVidelicet
gine carnem in Virgine, non quidein de Adam causa salulis.-Ad hoc 'enim naliis est, ut sacerdos'
-
percaiore, sed unde. -Adam juslus animam su- -_ esset, nec sacerdos lanliim, sec sacerdoset sacrifi-
-scepil, et per virginem carnem egrediens D us homo ciuni. Kon estsacerdos secundum id quod-naius est
luunilo apparuit. A Deo data esrAdoeaiiima, sicul in de Patre; sed propler earnemassumptam deVirgine
Genesi legitur : Inspiravit in fqciem -.ejus' spira-. hialre.^Propter viciimarh utique qua-m accejiit a no-
culum viiw (Gen.u, -7). Et qui. earriem Adee bis, el pro nobis bblulit ipse. Ad boc etiam. riobis
animavit factam de limo, animavil et Chrisli car- apparuit, ul suoenos innoceniiae, humi!:latis,-et pa-
jiem Jn malfis uiero '- Spiritus _sanclus. Igiiur tientia? prius exeniplo"docerei, quam prq nobis mor-
tintle Adarii longe ante susceperal ariiroam, et. , tem suhiret. Vitam suam novam nos docuit,-qnam
qti.alem susceperai, et Cbrislus suscepil. jion lalerc B I teiieatnus; dedocuit velerem noslram, et. inlerdixit,-
rjiialem Adam eani peccando postea fecit.C_eie.risi- nt? eam seqiiamuiVquia vitam malain 341 iriors
-
qnitlem homines, qui sunl homines.lanlum, nascun- Iinna non sequilur. Chrislus pner parvulus natus de
lur lege 339 'hominum, jn peccato. scilicet, chm liialre, Filius excelsus Dei Palris esl,'a?qualis ei per
dolore et corruplione matrum. Filins aulem Dei qui omniain"divinitate.- Hic pius, humilis, dulcis, beni-
"
Deus eral et homo, iege qtiidem"hominis -nalus est, gntis dqtusest nobis,nostra? uiique preliitm' redem-
sed ampliuslege Dei. In qtiaiHiim-natiis esldeferiii- piionis.Debitores eramus diaboli," et qtiia nemb
jia, naius esl lege hoiniiiis, sed aniplius Tege Dei hostrum solvere poleraf quod ei debebaiur per primi
natus est,quiasine peccalo ei sine dolore el corru- homiriis peccatum, iin ejtis carcere tenebamur
p ioiie malris. In eo quod de feraina natiis esl.se ve- -caplivi, dnris-et diris legibus-peccatonim astricli.
riim hominem oslendil; in eo vero quod natus est Nosautem a peccalo liberare nemb valebai, nisi qui
sine peccato ei de virgiiieiiialre,Demh bmnijioieu- 'solus.erat sine peccato, Filitis Dei.lste' sapienlis
tem. Nec cfedeiiduro esi impossibile fuisse ei qtti more medici, qui languebat diligens horoinem , et
omnia poiesi, et seipsuin iii matre, ei de maire odio habehsjiominis languorem, carnem assumpsit,
creasse hominem, eijnatris sua?-servasse virginila- r. et de carne sna noslrj fecit medicinam peccaii".Yere
iem. Potuit iiaque et yoluit -Deus et homo lieri, e"t 'assunipsilcarnem, inoeslimahilis scilicei misericor-
de yirgitie hasci, utper hoe quod facius esi Jiomo,, dia?arfeni inv.enisse veraciler creditur,ut beala vita,
veriiateiii-oslenderef carhis; per hqe aulerii quotl qtiocniorinon poierat, pro.vita hojninis moreretur^
invlolalo virginiiaiis sigillo prodiil de m.alris uiero, TJn.deIsaiaspropheta sicjoquitur : Et vocabilttr no-
omnipoieiHiam divinitalis -nionslraret. Pra?lerc'a meit ejns Emmanuel, quod est riobiscum Detts (Isai:
aliornm hominum prius formanlur corjiora in uteris ' vii, n). Quid est, Nobiscum Deiis,- nisi Deus de
malrum, el formalis corporibus inspifantur postea ncibis, et pro nohis liomo futurus ? Qnod ftittirum
laniriia?.quibus' corpora- ipsa vivllicantur. Filii vero propliela prosdixit, hoc evangelista Jqarinesjam
Dei vera carg.nonpriusquam ipse venisset in virgi- esse facliiro asseril, dieens :Verbum cgro \actum est,
uem, in utero virginis concepta esl, "nec postquam et lidbilaril in nobis (Joan. i, 14)._Verhum. faclum
. c-arifemsuscepil, carni ipsi anima' corijiiiicla; sed caro, nihit esi.alitid quam Dei Filius faclushqmo.
nov ut ipse venil in virginem, lolitin siniiil suscepil ; Habiiavil in nobis, jd est in carne hostra ; noslrani
honiinem, animam scilieet et carriem. Unde Augusti- dico, secundum carnis jiroprieiaiein, nonsecundum
lius -.Gum Verbum Dei permistum est animw habenti peccati or.iginein. Ipse enim sanctam In sancta,
cnrpus,iimul el animam suscepit ef corpus. Et Leo ]).immaculaLam
J inimroaculaTa- matre animam susce-
M.igiius: Dei Filiusaccepil simut in Virgine ahimam pii,'et carnem, tolum, 342 ut diclum est.inVirgine
et corpus. El B. Gregorius, 34® JOomini, 'inqiiit.,. hominem. Christus, Tratres, Deus ei Dominus ange-
caro non, pfius in utero Virghtis concepta esl, et Jorum, utVdiaboli servitule homitfem libcraret,
poslmodum-divinitas venil in carnem; sed' mox ul non soluin Jiomo factusest, sed servus hohiinuni.
Veibunt venil inuterum, fttclum estc'aro,el perfecths Stiscepii^ inqtiam; formam servi Ftlins Dei, in qua
ijomo, idest, in verilatc carnis et animee. Ilocadmi- servivit hominibus usque ad mortem, ei usque ad
., rabiliinodo,. dileclissimi," puer •nalus esl. nobis, et ipsam-, quampeccandoperdideranl, vil.Te.co?Ieslis're-
filius ciatus.est nobis, (lsdi.-ix, 6). Pueri nalurie esi, parationem.. Primus etenim homo. peccaverat, et
1
uulli uocere, humiliter obedire, suam ci.ti)condonare confractus est, elapsus.deparadiso, setl Deus TOise-
injuiiam. Puer Christas hulij nocuil,omnibus pro- j-icors coinjiatiens misero.collegit fracturas,et eon-
ftiii, Palri usqtie ad mortem obediens fuit, moflis flavil. igne chariiatis in crnce, el quod confracium
snae tiontlonaviTihjuriam; ,pro illis eiiaiu qui eatn TueraL, inlegrum; fecjl., Sic peceatorem hoiniriem
' Deus
occicleriint.diligenler orayil.Puer iste, fralres, verjis- horao, et. sueadivina?"nbbilitatis- vbluit esse
'
i.imoceus,-verus humilis, verus palieiiSj ,et nostia? consortem",et;a?iern!_eheafitudinis sutlimavif baere-
 247 GOFFRIDl ABBATIS VJNDOCINENSIS S4S
-dem. Scire aulem et firniiter-crederedebemusjguod A j omnibus purgel, virtutibusTNusiret, quatenus hane
Cbristi nativilas, ,et inorsejus, illis soluinmodo sua? sanctissima? Nalivitalis festivilatem cligne cele-
proficif, qui dilectione sequuntur eum, sieul sequen- bremus, et eum, qui pro nobis nasci et mori dignat.:s
dumse.docuit. IIos autem non sua membra lantum, est, el die tertia resurrexll, videre et habere me-
sed sua viscera faeit, firmat eos in bono, et a nialo reamur, qui cum Patre et Spiritu sancto vivit
cnstodit. Unde per prophetam dicitur : Butyrum et et regnat Deus~, per omnia saecula saeculorum.
'
tpel comedet, ut /sciat reprobare malum el eligere , Amen.
Oonuni (Isai. vn, 15). Butyrum suave' est, el mel SERMO IV
" 1NKATIVITATE
Jiilce, etnihil dulcius, vcl suavius est chariiaie, in DOMINI IV.
qua lola lex pendet et prephela? (Malih. xxii, 40). . Mirum est quod Ifodie factuni esi, sed fide el de-
Cliristus hujus.modi bulyrum,et mel comedet; suaves voliqne mirandam: Ilodie pro salute nosi.ra Iialus
ei dujces, suam videlicet charitalemjiabeiiles, in-- esl Dens de femina, de filia 345 pater, Dominns
corpus suuni irsjiciet, idcsl.sua memhra.ut dictum. de ancilla, de creatura Creator, sol de slella. Hodie
est, et viscera faciet. El merilo qui charitalem ha- naliis esl in saeculo ante soecula nalus, qui soectila
bent, membra et viscera Christi dicuntur, quoniam fecil, el omnia creavii ex nihilo, Christtis, per-qitem
Christus medilatur in 343 'PS1SJel Per ips<>s°pe-; Deus Paler cuncia creavit, quod liomo esl esse vo-
ratur. Ut sciat, id est, ulscire boc modo eos faciat, luit, ul quod Chrisltis est fjeri posset Iiomo. Tunc
reprobare malum,,a malo sciljcet declinare,e« eligere lionio facttis esl quod Chrisius est, cum Chrisliis
bonum, in electione boni.usque in finem perseverare, factus est Iiomo. Hoc atilem secu.ndumnaiuram
gicut ipse in Evangelio dicii : Qui perseveraverit us- assumpla? liumaifiiaiis dico, non secuniium dehaiis
quein finem, hic salvus erii (Malih. x, 22)1 Tali subsianliam. In hoc utique est homo quod Chrisliis
btuyro et melle suam beaiissimam maiTem maxime esl, quod Chrisius assnmpsil delioiifine. Non in eo
.Clirislus cibavit. Hac sua et proximi dilectione ejtts eslhomo quod Chrislus esi, quod Chrislus faclor
sacrayit viscera, de quibus sibi humana membra esi, setLin eo quod Christus faclura est. Ex trihus
apfavit. Nimquam.enim in ea carnem suiripsisset, enim subsianliis Chrislusin una persona subsisiil,
jiisi prius ab eo cbaritale cibata fuisset. Sed isla divinilale scilicet, carne,~"ei anima.Sieui Paier et-
ciiarjtatis gratia Maria Tepleta, Deo prima. deyoyit Filius, et Spirilus sanclus sunt ij.es persona?, et
virgiiiitalera, unde filium habere meruitj suum, el irinm personarum est una subslantia', sic Verbnm,
pninium Patrem. Hoee esl illa :cei<tebona mulier, caro el anima sunllres subslanlia?,ei Irium suhstao-
Jmo bcaiissima Dei mater, cujtis mentiopem pomi- r. liarumest una persona, DeusetliOino.Nala esfila-
nns faciebat, quaiulo in paradiso cfiabolp eommiiia- que hodie in ui)apersoi)a,t>lhominc vera divinilas,
iiiitur, qui in specieserpenlis lalebat. Ponam .inquil, etin_Deovera anima et vera caro. Hac naiiviiaie
inimieiliqs.inlQr le et mulierem, el inler semen tuum diabolus, quanr meiidacio ceperal, praecla privaiiis
etsemen illius : ipsqconl.erel tibi caput (Gen. III,1S). est verilatis compassioue, erexit Ciealor creatum
Vere heaia Maria diaholi capul.cbnirivii, qua? in se qui lapsus, fueral,7 el pefditlii perdilor perditum".
prineijialem ejus suggestionem penitus exslinxil. Hodie nata esl inier Deum ei hominem major con-
.Suggeslio diaboli prineipalis, esl concupiscenlia cordia quam fueral ante casum, et inter .hoininem
menlis et corporisJ Per concupiscenliam mentis,-, etdiabolitm discordia gravior; qui se non solum
quamlibel peryersam cogilalionem intelliginius, et victum erubescit, sed quemvieerat hominem, etiam
pef coricupiscenliam carnis, qinnem pravara opera- angelis esse preelalum indubiianter agnoscit ille
.Lionem.Bona vero Domini male.r virgo Maria borum .pessimusoemulalor.Hodie horius conclusus 346ex
neulrum habuil, qna?, Spirilu'sancto Vepleta, menle illa porla processit, el In illam ct per illam fons
et.corporepariier sancla fuil. Semen heaia? Mariae, manavit signalus, de qua pi<opheladicil: Esl portd,
Chrisius, et quas in Clirisfo peperit vifiutes animee. _ quw non aperielur in domo JDomihi, clausa (Ezech.
.Semen diaholi, 344 viiiasunl universa. Qua? vero D XLIV,1). Hacc po.ria lempli, el lemplum Domini est
injnijcilia inter virtules el vitia posila? sint, satis est Maria bcalissima et incomparahilis virgo, de cuj'us
iiianifesmm, quia nulliim corum quidquam deside- utero ad nos venit Dei-Palris imago. Et quomodo
ral, quod aJleri non sit conlrarium. Verum est, fra- venerit, el quare venerit, oslendilur, cum ad, Ma-
tres, nihil esl verius, qupd Maria semel de virgine riam el ad Josepli ah angelo eis revelante divinoe
carne peperit Christum,.et quod Christus in ba- dispensalionis consilium dieilur;adMariam qtiidera:
plis.male spirilualiler parif - quolidie Cbristianum. 'Spirtfus sanclus in le veniel, Maria, et concipies
: VJnde
nos. qui Chrisliapi a Cbrislo yoeamur el su- Filium Dei (Luc. i,51); ad Joseph vero :Noli timere
nfus, Christum verum.Deuiji et verum Iiominem accipere Mariam conjugem luam; quod in ea natutn
bodierna die de malreVirgine nalu.m folp cordei est, de Spiritu sancto esl,'Pariel filium, el vocabis
xredamus et .confneamur, et contlignis rioslra? fideii nomen ejus Jesum,qui salvum faciet populum suum
laudibus, ipsuni et heatissimam ejus:malreinM.ariami a peccalis eorum (Malth.J, 20, 21). Oftus noslri
, virgitiem liuiniliier aique spppliciter Imploremus, Salvaioris, licet angelis sahctis" et per eos homrni-
«t sna dtilcissima pietale, et suae du.lcissimaematris i bus bona? yoluntatis manifeslus exslileril, occukus
. .ic'ercessione, animas et corpora nosira a peceaiis; tamen fuit diabolo et idolis ejtis. Idola iJiaboli strnt
 .2i9 SERMONES. - . 2S0
pra?cipue mniieles, et retrogradi homines, ijuibus ,A et anima?crearent et crearentur, non tamen sine car-
--propter"cor impce.nilens eorum, ighotum est con- nis apenione. Nam sideesset carnis aperlio, virgi-
ceptionis Dominica?el nativitalis mysferiuih. Quae nitas servaretur, et ita iinusquisqiie nascereltir de
idola diaboli recfe vocantur, quiain ipsis,,et per virgine. Sed fieri miniine ipoluit ut nascereiur de
ipsos" loquiiur pariler el operatur. Salva.torem virgiue bomo, nisi Ille solus,' qui _esl Deus ei liomo;
nostrum Scriplura sacra merito.fontem appellayit, Qtiicunque igilur snper hoc aliter sapiunt, desi-
quia ipse unda aqiiee elsar.giiinis, siio profltientis ex pjunt, et quoil est prorsus alienTTma yeriiaie nar-
laltere, genus huiiiaiium lavil a sordihus peccalorum, rant, .secl-err.int, et.niliil prodest eis malrem Saiva-
et creavit Eci iesiarn sine ruga el maciila (Ephes. v,- toris, et anie parluni, el post partum confileiiyirgi-
27), id esl sine deformitale et immundilia, ef sibi nein, qui eam in suo parln ftiisse virgiiiem n»?gant.
spousam elegit ei templuni; Fons. isle esse- signatiis Virgo eLeniin sancta fnil aiiie pariuin, et in pariu
-'-iioii incougrue, perliibetur (Cant. iv, 12), quia in virgo sanctior, et sanctissima virgo posl parlum,
347 onini verijate ei sanctilale est aPalfe sancti- qiiia quahto majora egit in ea tlivina operalio, fanio
ficaius. Fons isle irianens, el indeficiens suo rore, major349, in ipsa sanclilas crevit atque religio.
saneti Spiritus scilicet iiifusione, rigav.it viscera ii Hoe docemur fide calliolica", - ' et Chnistiana doclrina
gloriosa? Maria?,qtiain pleniludodiviniialis corpora- coiilrarium exsecraiur. Niinquam itaque^aperla,
liter jnliabitans'(Co/. n, 9), dedil illi suain benignita- sed clnusa seniper el sigillaia fuit uteri inalris no-
lerri ^Psal. ixxxiv,. 15), iiovamelsolam sine exem- slri- Salvatoris jamia, per qitain exivit ipse Deus
jilo concepiionem.IJla auleni sanciissima lerra dedit homo, lanqnam sponsus procedens.de thalamo (Psul.
fruclum siit.im(Psal. LXVI,7). virgo videlicelMaria, xyiii, 6). Tjterus hohae el beala? virginis Ma.riic'iha=
queni angelo imiitianie Tide et- dilectione concepit, lamusdicitur, quia in eo sociata- sunl,el divjriilas
_ clausa ejus uleri poria peperii filium,inDeo quidem carni, et caro nostra diviniiatl. Vttlva mulieris,
honiinem et- in homine Deuni. Hoc ineffabili et porla venlfis ejiis recte dicitur, quia per illani exit
Inexcogilabili modo, Verhum factuin est _cafo (Joan. Jioino, el venil in hiiric mimdtini cum ipse nascilur.
i, 14), Deus scilicet Dei Pairis Filius, facius est Qua? in aliis quidem mulieribus, prole exeunte, ape-
filitis femina?vii_g,iiiis,iiatifraliler simul ei potcniiali- riiur, in sola aiitem matre Domiiii,' et eo iiasceiile;
ter iiatus.-JSaUiraliier iiiique, quia ex ea jiarte crir- etaitte, el pnstea.clausaTuisse Iegilur veraeiler,
poris Maria?virginis, qua liomo quisque de sua ma- 'etfirmiter credilur, Ezechiele pfopliela altestaule,
tre nasciiur, natus esl Clirislus; sed poieniialiier, qiiidicil; Est porlahf donio Domhti claustt; qum non
quia, sicut dicttim est, porta venlris ejusdem virgi- P aperielur (Ezcch. xnv, 2). Honorabilis el prosdica-
nis clausa,servans igilurin uno naturam humani- bi.iisTemina., digna Deo virgo Maria domiis Domitii
tatis, in altero vero humanam naturam superans a|)pellaliir,.-in qua.porla orieiitalis clatisa semper
"emiiipoTenlia divinilatis. Si quis super boc aiiter esse pcrliiheliir. Recto nomine Maiia, domus,-id
senlit/vel aliter loquilur, vilandus est, non sequew- est lemplum Domini dicitur, quia Deuslpse iiahila-
dus, quoniam ipse devia, sequitur^ Dedocel eniin - vit ,in ea, et per sanclificaiioriem Spiritus, el per
veriiatem,.el"doeel'erroremvEt cum aliena7ab liiinian.im .concepliotiem. Servata. ilaque divina?
bis ijua.'Spiritus sancius per os- sanctorum suoruH! proprielaleiialiira?,in niero virginis lTiclusesl caro,
"
locuius esl,, dicere nililur , qiuisi novam 'sJiii eL perfecfus homo ip veritate. carnis el anima?, et
gloriam pingit,-ei dum falsam sequilur feliciiate-M, pcr porlam tenipli qua? respicil ad, Orientem, qua?
veram infelicitalem conseqtiituf. Hoc idcirco di- hec per se palpil, nec ab alio aperla.-fuii, jjrocessit
xerim, qtiia quibusdam personis aseribitur quod de yirgine riialre. E-idem qiiijqie possibilitale vnlva
matreni Domihi el anle parttim ei "jiosl .jiarliim sua? matris clausa processit, ac s! fnissel. aperta.
.343 praidicant quidem virginem, sed poitam Ulruinque miraiitiiim esl : et. factum Deum homi-
ventris ejus apertam iu sub. partu, et posl nem, el;Deum hoininem 35® de yirgine nalum.
partum statim clausam fuisse fatentur, quasi ad D 1 Si- quis Denm hoininem factum aTtendat, quare de
Jioramfuerit yirgo,, et ad Iioram perdiderit virgini- partii yirginis dubiiat? Non enim ininoris niiraculi
Talem. Insanum est hoc dicere, et cre.dere profa- fnit DeuiiTfieriJiqminem qiiam parere feiniham yir-
num. Qui hoc tlicii,vel credit, Spiriiui sanclo con- ginem. Breviter dicam, ne fasiidiiim faciain audienti.
tradicii. Nam difflLeiurverilalerii quaih Spirilus sah- Qnoero unde, e.l aquo fncta sunt omnia?. A qtio si-
clusper Ezechielem pi<ophelamconfiieiur diceulem: quidem facta sunl, scilur; sed unde facta sifnl ne-
Esi porlq in domo Domini clausa, et nbn aperieiur - sciltir. Dens ufique omnia-fecil, sed riull.a ni.ateria
(Ezech. XLIV,2). Ego aulem in Spirilu sancio firniiter ;fueral anie, de qua faceret ea.Soluinmodd voluiila-
'
credo, et indiihilaiiier pi-ofiteor, et ad horam,"et ad lem babuil faciendi: Dixil et facla sunl, mandavit
moram, et anlepartum, et in p.ariu, ei ppsl pa.rlum, et creala sunl (Psal. xxxn, 9). Ecce Deus sine dilfi-
eam fuisse virginem,"et peperisse in una persona cullate,' et -sirie roatefia creavit tiniversa. Nonne
penm et hoinihern, et sine camis aperlione, el.siue quaedam ex his quae fecit, in alios iisiis coiiveriefe,
corporis et anima? cofruptione. In paradiso fuisset et qtiibus voluit,, ,et sicut.voltiii, uli poluii? Potuit
quidem isla condiiio, nisi primi parenles peccassent, plane. Omnipolens esl Filius Dei, in quo et a qu«»
guod sinecorrup.tione, id est sine Ia?sionecorpqris sunt omnia. Ipse quod voluif, el ihodo quo voluit
 2SI GOFFIUDI ABBATiS YINDOCLNENSIS - 232
'
facere poluil pro sua voluntate. Et sicul ad disei-• A murdilectione, cui est omnis lionor et gloria cmii
rulosjanuis clansis inlrayil (Joan. xx, 26), licet'-. Deo Patre suo et Spiritu sancto, per oninia sxctila
et propter melum Juda;o~ sieculorum. Amen.
' per ipsas januas clausas, '
rum etiam obseratas inlraveril, ita per illam beati- SERMO Y. .
'
tudinis, el uleri virginalis portam clausain pariler' DE RESURRECTIONE D0M1K1.
el oliseratam exivit, e'l mundo apparuit, una eadem- Hixlic, dilectissimi, quia DominicaeResurrectionis
que divinilatis omnipolenlia, el ad discipulos clausis; solemnia celcbramus, de tanla soleinnilafe loqui
"januis ingrediens in sua resurreclione, el clausai religiosum est, et silere irreligiosum piilamus.
suae malris ulcri pbfta in sua nativilale egrediens. Proponamus itaque, etexponamus.prout ipse dona-
Voluil Deus el honio. concipi in femina, el liomo des veril qui omnia novit, cur nec prima die, qua mor-
fcmina.nasci, ut per hoc quod factus esl homo ve- lims est pro noslra salule, nec secunda, sed <lie
rilalem oslenderet carnis, et in eo quud In virgines tertia ggg Dominus resurrexit. Quaefendum est
liomo coiicepius est, el homo de.virgine naiiis, ses eiiant, quare post resurreclibnem suam solis bonis
Deum monslrarel omnipotenlem; qui omhia 351 etpaucis, el modico lempore apparuil, cum ante
creavit ex nihilo. Adhuc forlassis aiiquis quserit, resurrcclionem multis, et bonis et malis, et ali-
qiiomodo fieri pbluii, Deum videlicet hoininem fa- B quanlo tempbre apparueril.. Quod' lertia .die vita.
ctum de femina nasci, servata feminos virginitale. Leata Deus seipsum suscitavila morte, resurreclio--
Qtii hoc inqoiris, non duhiles, sed firmilcr crede,, iiem ulique nostram die lerlia fuliiram sigiiificavit.:
quia si Denm omnipotenlem veraciler credis,, nnlla- quod Ionge anie dixerat per prophelam. Loculurus
tenus super hoc poleris dubitare, quoniam si oinniai Osee prophela de resurreclione nosira ante inorlein
posse confiteris eum, et islud posse negaro nonL el noslram resurrectionem, nos, ne. juslus Judex
poteris, cum sil ex omnihus unum. Non enim Deusi imparatos invenial, pia el fideli exhortatione solli-
omnipoiens esset, nisi posset facere qusecunquei cilat, diccns : Venile, el reveriaviur ad Dominum,
. -vellet. Perfeclus itaque Deus a Deo Patre Clirisius; quia ipse ccepil, el sanabil nos, pexculiel el euralu
perfectiis homo, anima3 et carnis assnniptione. nos (Ose. vi, 2j. Dicit, ven\te,.\A esl, viant lenele,
Et licet aliud sit Deus, et aiiud bomo; non est neque ad dexleram declincmus,. neque ad sini-
tamen alius Filius Dei, Deus, et alius ftlius virginis, stram, sed unusquisque nostrum fide, confessione.
liomo. Sed Filius Dei et filius virginis unus est, noni el poeniienlia reverlatur ad Doniinnin. ILibeamus
nnuni; Deus et liomo revera, ul dictum est supi-a,, fidem, quse per dilectionem omne hoiiiun et pra;ci-
ex tribus- subslantiis constans, verbo videliceti ]iue peccali odium bperalur. Nam fides sine opere
carne, et anima. HicUnigenitus Dei Patris, et pri- iiono, et maxime sine peccati odio, moriua credi-
mogenilus virginis malris in mundum venit plenus; lur. "Veniamns ad confessiouem, qua veneiium anli-
misericordiaj el veritatis. Yenil misericorditer, ve- qui, serpenlis evomitur, solvilur a.peccalis pecca-
nilvcraciler, qui nos a polestale Satana; liberavil, tor, Deo victoria, diabolo verecundia generalur,.
el sicut se venturnm per prophelas suos dixeratt Agamus poenilenliamj qua divina pietas sic nohis
ante, jam venisse novimus eum, non parvas parvo» ignoscit quod nos diabolus peccalores ignoral, nec
'
tempore in hoc mundo pro nobis passum injiirias. Deiis agnoscit. Hoc esl post peccalum reverti ad
Ab illo enim die quo Patris charitas et sua volunlasj Dominnm; ad queni quicunque revertiiur, viam
Cbristum deposuit ad terras et apparuit mundo,, teuei, non devia sequitur. Ccepit nos sanare bonus
Iioiiio, pro cujus salute venerat, ut eum occiderel,, Domimis, quando ab infirmitale mortis jeiern» sua
fallaeiler ei tetendit insidias. El ut brevi narrationes magna miseratione liberavit. 354 N°s qnidem in
comprehendam, multiplices ab hominibus, et pro) primo homine diabolus per peccaluin infirmos pa-
hoihiuibus perseculiones 352 suslinuit, el contu- riier et miseros feeit. Deus vero pius et omnipoiens
tnelias. Ipse vero pius Deus et misericors Dominus,, medicus, nostrse miseria; et infirmitati compaliens,
hon ultionem in hominibus desiderans, sed eorumi JJ quod anle non fuerat, et nohis miseris nomine et
absolulionem, non solum suas condonavit injurias,, actione conveniret anlidolum , quo nos sanarct, •
veruin etiam pro injuriosis crucem passiis est ett invenit. Iloc aulem suse charitatis maximum opus
morlem.Ita lux vera et heata vita Deus Filius Deii Laplizavit per semetipsum, nomen imponens ei mi-
nos miseros, qui de jure et luc.ro peccali in tenebris3 sericordiam, quam miseriae et infirmiiati nostra?
eramus et in morte sepulti, sua pictate' et rolseri- opposuil medicinam. Hac igilur salubri et salulari
cordia suscitavit; et quaj nobis ab ipso data prius3 medicina animas nostras "sanavit et corpora. Per
fiierant, sed a nobis non bene servata, gaudia lucis3 hoc incomparabilis sua; dileclionis opus pra^cipunm
el vitse remedia iterum dedil.Unde licerejus gratise3 nobis cohdonavit, et donavit plurimum. Condonavit
et misericordice nos indignos fuisse eresse non du- culpam, el donavit gratiam. Mortem nostram nsor-
Liieniiis, hoslro tanien -Condilori ef Redemplorii tificavit, et reddidit viiani. Hac arle pieiatis dia-
grates et gralias referamus, eo auxilianle, sine quoj Lolum vicit, ei confregil infernum, nohis" aperuit
jiihil boni facere possumus. Ipsum qiioque hodiernai portas coeli, et dedit seipsum. Diximus quod "rnise-
<!ie pro nosira salute Deum el liominem de Marial ricordia sua omnipolens Daus baec sua tanta hene-
virgine nalum pura iide credamus, el vera confitea- ficia nobis donaveril, quomodo eliam ipsam mise-
 -
.255 ; ' - - SERMQXES. -'254
ricordiam feterit, eo adjuvanle, dicemus. Operante.JA nationis sacramenl-a processerunt, a qua oiiine bo-
itaque tola Trinitate Dei Filius conceplus est homo num procedit. Hac eliamTOtionejusti pohendi sunt
in "Yirginis ulefo, et" de Virgine matre iiatus iu -in dextris in die judicii, quoniam inChrislo elin-
raundo. TSealaTrinilas Pale.r et_Filius' et Spirilus . lellexerunt divinam majestalemi et ejus ,cum dile-
sanctus unus esl Deus, una est lolius.Trinilalis ope- xtione crediderunt incarnationem, et si aliqiii ek
ratio.-Hanc admiraLilem, sed dileclione etfide miran- . ipsis nonriuni credentes, Chrislum in carne occide-
.<lam op.eralionemPater dispbsuit eharilale; Spiriius " runl,,poslea. contederunl carnem-Chrisli credenles,
sanctus, quam ante sanctificare coeperat, loifge etejus, quem effuderunt,- sanguinem biberunt.
aniplius Yiiginem sanelificayit, quia totam sanclis- - lnjnsli autemin siiiistris ermil, qiiia nec gnstave-
siinam et anima el corpore fecit: FiJius vero iji illa runt dhinae majestalis dulcedi.nem, quee in Cbrislo
sanclissima Yirgine lolum hominem,id esl, animam est, nec ejus venerati siint 1 incarnationcm , sed
eiearnem suscepit., Nbn.eniin aliqua^x 'parte non semper sapuerunl jiropriam carnem, el-ideo sirii-
sanctissima esse poterat 3g§,-in qua "pleniludo -stra, id est-injusla "opera, dilexerunl, pro quibus
divinitalis corporaliler habitavit. Deus itaqiie Dei peipeluiihi oriium sui Crealpris hahebunt. De latere
Filius in suscepta carne multas. noii niulto lei.ipore Chrisii sanguis gg7 quidem exivit, et "aqua, sed
passus injurias, ut pro, nohis moreretur crucem B J exisse siniuruirumquenon dicit evangelista. Qubd
ascehdii, et licet ab homine judicatus esset injusie; si aqua simul cuni sangnine exisset, aqua in
ibi etiam judicem liominis-novimus eum, et factum sanguine dignosci ab" homine minime poluisset.
pro ribniine -sacerdotem, et sacrilieium; Yere-posi- .Sangiiis ilaque prius exivil quam aqua; ei merito,
tus in cruce Dominiis judieab.it-; jara agnos ab quia-sanguinis effusionein,.Id "est, fidem Dominic;»
haedis regia poteslale separabat, ibi latronem alte- passiohis, baptismus-seQuiliir, et peccalorum remis-
rum, in dexlris posilum, in quo fidei et cdnfessionis sio, Hacfide patriarchae el prophete, el mulii alii
sacranientum prsecesserat, vocavitad gloriam pia ,in utroque sexu Chrislum venlurum Redemplo-
coinpassione; allerum, -.positum in sinislris, in .rem speraverunt, el quod nos faclum crediiiius,,
ptftiia dimisjt censura justitioe. Et eaiioradiei, qua ipsi exspectandofuiurum crediderunl, et quia jam
primus homo faclus latro, lalrpiieni diabolum se- concepeianl fldein Chrisli, Christiani.erani,- et 1fue-
cisius, ejectus est "de paradiso et viiam perdidit, ea runi redempti. Omnescliam quicunque, viso Salva-
hora, nona -Videlicet, Chrislus passus est mortem, tore, apud iufeios de illo speraverunt'salule.mi de-
et Jalroni paradisi janitas reseravii. Illesiquidem poenis inferni liberati sunt. JS'osautem,' et illi heaii
in Evangelib dicil: Majorefn charilatem nemo.liabcl, r nbstri„piaedecessores, qui nos praicesserunt ad si-
p
jjuam ut animam suam ponal quis spro dmicis suis dereas maiisiones, quoniam ex primis parenlibus
{Joan. xv, 15). Dixit, nemo, sed ipse qui Deus esi traxihms offensam, per gratiam Redemploris, quasi
liomo, ntulto majorem chariiatem'ex:hibuil, qui non^ quibusdam unguentis de ejus sahguine factis, sanat_
solum pro aiuicis, verum etiam pro jnimieis posuit sunms, ul qni aliorum infidelitateVt praevaricalione
aniinam, et pro inimicisapud Patrem.oravil. Ppn- cecidimus in moftem, alierius, id est nostri Condi-
lilicalum vel regnum, qiiod aliquando hominerh fa- toris compassione et miseralioiie resurgereinus ad
cit siiperbum, Christus liahere noluil, sed a Patre vitam. Dicif propbela : Percuiiel nos Dominus, et
rex et sacerdos ordinatus,-i.n eruce, in ara>-cnicis, percutiendo sanribit {Deul.'xx\n, S9). Quibus verbis
quam praesentia. sui corporis sanclifieavil, semel- manifesie osiendit quia leve non est iterare cri-
ipsum obtulit pro noslra redemplione sacrificium, miha, ,quse. sunt semel Clirisli? passione redempla.
et ila pius rex et jusius judex ad regna ccefeslia Reus eril, inquam., reiis erit noh niodieae rei, sed
rexil. In ilia sancta cruce de ejus lalere dextro passionis sanguinis Chfisli,' quiilerum occidit ahi-
exivii sanguis el aqua (Jban. xix, 54); sangnis, quo inam,-Chrisli passione et.sanguine a morte re-
nos a diaboli poiestate r.edi.merel; aqua, qu.i 3g@" dempiam,. Priiis, iitdiximiis, Redemptor noster;et
jjos a pecealis mundarel. Quare de latere exivit D £ DoiniiH)s,per-358-saiigiiinem-proprium a irahsgfes-
sanguis el aqua ? Ut videlieet iinde culpa -processe- sione parenluui nos sanavil, sed illis vulnerfbus
ral, jnde processisset el gratia.- De latereAdae fe- nosiris quasi;iinguenlum .adhibuit, efqui aliun/Je
niina faeia- est,. quse nos peccaii .ciho cibavit.. De, peceati plagam habuimus, aliunde- hahuinius el
latere Chrisli manavit gralia, quse et,peccatum ab- -peccati raedelaui. INunc vero quia 1propria volun-
stulit, et contulit vilaj remediiinu>De Jatere Cliristf 'lale, et in perfec.ta selate peccavimus, percussione
dexlro sanguis el aqua polius exisse dicitur, uon bpus est, id est coidis conliiliorie, el si curari volu--
de sinislro. Nam quod per sinistram illi.us ni.anum, ~ liuis, jam.noH quaeiamus iljvaeoleum', vel quodlibet
hoc ipsum per latus ejus "sinistrum ^iccipimus, hu- -a1iud=unguentum, quouiaui igniium• gravis posni-
reana3 videlicet carnis siisceplibnem, per dextrum tentiae ferr.um necessariiiinest, quo noslroriim ura-
vsro latus ejfis, quod per.iilius dexteram inteTligi- lur fubigo lieccalorinn. Nemo unquam post perpe-
caus, diviuam scilicefmajestaieirf, Quaih quiaaliier-' ' tratum vel; semel criniinale peccalum, illam uti-"
fcsprimere-nemopotuitj.hujiismodi. id esl dex-tera?,• lem . sibi cohfessionein , seu.poenitentianv credal,
romen accepit.. Ab illa.ergo el incarjiatio Glmsti, quam spirilus contributalus, cor conlritum, el liumi-
€t jile sanguis ct aqua,-et universa ojus-Jem incar-: liatum (JP&al.i, ilt)~non pfxcedit, qiiia ubi «on est:
 255 GOFFRIDI ABRATIS YINDOCINENSIS S^
vera cordis conversio, non sequilur plena remissio. A 1 pro nomine Chrisli erucifixus est, nec quia credidit
Dcbet igitur quisque nosirum, secundutn Salvatoris passus creditur, sed credidit, dtim pateretur. Ali-
-exemplum, infremere spiritu conlra capilale com- • quem etiam qtiasi pro nomine Chrisli marlyrem
missum, el qtiadam sollicitudine turbare seipsum, fieri vanum est, nisi praecesseril in illo fii!-esba-
qua>emis super ex-iini:iani animam dare valeal ge- ptismi. Qnanlum itaque valeai, eliain sine baplismi
milus prae onliales el lacrymabiles planctus, ut vel sacranieulo visibili,, quod ail apnslolus Paiilns:
sie.Dei tuiseralioiie reviviscal. Christus enim quaudo Corde credilur ad justiliam, ore aulem confessiofil
venit ad suscitandiim Lazarum qui significat honii- ad salutem (Rom. x, 10), el in illo lalrone, el in
- iiem in ciiininali-peccaio sepultum, lacrymatns-esl,
mariynbus sanciis declarainr. Sed lunc impletur
infremuit spiriln, lurbavil seipsum (Joan. xi, 55-55), invisibililer, ciim visibilia baptismi mysieria arlicu-
et dixit: Lazare, veni foras (ibid., 45). Et sic illum lus necessitatis minime fieri permiliil, non reli-
a Doinino legimus stiscilalum. Ihi verha non praeve- gionis conleinptus. Nam poslquam semel Yeritas
neruiH lacrymas, sed lacrymae verba Redemptoris praedicluin bapiismi feciiedielnm, clamans ei di-
praeresserunt. Neque piius Lazarum vocavji de mo- cens : Nisi quis renalus fueril ex aqua el Spirilu san-
ntimenlo, neque Lazartts priusresttrrexil, donec clo, non imrabit in regnum cmlorum, si Iatro, cui in
Chri^lus iiifieinuit spirilu, el seipsuni lurhavit. Quo * cruce ab ipsa Verilale dicium est :'Uodie mecum
faclo, pius Kedeniplor el bonus doclor 359 docuit erisin paradiso (Luc. xxni, 45), vel quilibet mar-
.peeeilomn, quo sludio, quo meiilis affeclu, qiio tyrum, visibiliter bnplisnnnv!poliiissenl habere, et
corporis aclu, qua inliiiiorum concnssione viscerum, coiitenipsissenl, incassmn et latro Dominum rogas-
-pffiiiileuliam agere debet, si suscilari desiderat de sel, ctijus sprevisset mahdalum, et inariyr susti-
-sepulcro peccalornm. Ulilis esl, imo necessaria pae- liuissel sine ulilitaie 381 mariyiium. Hoc, ut di-
nilenlia pnsl peccaium, cum Clirislnm moruiosqui- ctum est, Iiabenlboni et mali, quod eos scquilur
dem suscilasse, liulliim aulem in peccalis morluiim patemi poena peccati. Poeua peccaii esl esurire,
adsolvisse legainus. Mirandum vero non est, si pro silire, labores eldolores perpeli, informari el mori
peccaiis propriis el scienler commissis fortiler est in corpore, alque diversas in mundo miserias expe-
agendum, cum alieni peccati pcena nossequalur, nec riri. Haee omnia ex primi parenlis peccalo prove-
nossoliim, sed sanctos apostolos secula sit, eiiam niuni, qnae tanieii sine peccalb haberi possuul. Sed
posl bapiismiini. Licet ignoremtis quis, a.quo, et mirum videlur; cum a Deo nobis peccatuni dimis-
ubi, etquando baplizali fuerint, ipsos lamen hapti- sum fuerit, quod adhuc peecali illius jam dimissi-
zams fussenon dtibiiainus, cuin ipsum Salvalorem {_ ( poena nos sequiiur. Nonne Dens ila nobis imlulgere
credamus fuisse baptizatum. Piius quidem Salvalor peccatum potuil, quod uqs p!'ccaii poena niinime
nosier bapiiznri voluii, acposlea dixit: Nisi quis re- sequerelnr? Potuii plane; sed iioItiil.Poltiissei.eiiam
nalus fueril ex aqua el Spiritu sancto, noii inirabh in paradiso, quod i:ec riiaboltis insiigarel honiinem
in regmim ccehrum (Jonn. iti, 5). Isiam formam ad peccanrium, nec homo peecarel. Sed si poiesta-
baplismi verbo et exemplo dlscipnlos docuil suos, tem sui non dedisset honiini, etideonon peccaret,
qiiam cnn praedicarent aliis, hanc prins bbservas- quia peccare non possel, nec unrie laudarelnr a
sent in semeiipsis. Neque conveniens essel, et minus Deo, nec unde remunerareuir, haheret. Laudem sui
prodesseuf, si docerenl alios baptizandos, et ipsi Crealoris, et magnam ejus remuneraiionem primus
liapiizaii iion essent. Et ideo et eos bapiizalos fnisse homo semper habere poinisset, si non superhia lu-
crediinus, el qitod alter ab altero cxstiiil baplizalus, inidus, et proprioe uxoris nimio amofe corrnptus se
cum ipsi solittmc accepissenl a Domino poleslalem conlra Crealoremerexissel. Non , ut pehe omnes
baplizanrii. Nulla ratioiie immulari potuit quod Ye- loqiiuntur, primum Adse peceauun fuit, quod come-
rilas dixil: ATisjquis renaius fuerit ex aqua et Spi- dil vetiluin. Jam cnim de niagnitndine praesetitis et
ritu sancio, rcgnum ccehrum non habebit: In nullo fulurae bealitudinis praecesserat in ipso quaedamela-
roajorem auctoritaiem vel meliorem aiiciorem ha- D _ tio reprimcnda : unrie jusio Dei jndicio perniissus
bere possnmus quain ipsam Yeritalem. Unde verae est a diabolo tenlari.et succumbere lenlatori. Ex-
fidei propositione, imo ipsius veritalis voce proba- tolleriti.ulique seanimae, et iiimitim de propria vir-
mus quod nemo salvus fieri poterit, .vel.@Q0 potest, lule praesumenli, cxperimenlo poena?fuerat demon-
qui non fuerit baplizalus. Sed alii, ubi visibilker strandiim, quam non benese babeal -facta natura,
baplismi mysleria eeleiirantnr, bapiismum accipiunt. si a bonofactore recesserit. 36S Eodem glariio quo
AI:i vero, sicut evangelicus latro el.mariyres sancli, angelus neqiiam seipsum peremii iri ,coelo, eodeni
licel visibililermysreria baplismi circa eos non fue- glariio honiincm in paradiso occiriit. Non enini cx eo
rint celebraia, baptismum lamcn -firie ct voluiilaie lantura angelus.ille-inluinuit, quod jam a Deosusce-
perceperunl. Narn, sicut veraciler legimus : Quicun- perat, qttanliim ex eoquod ab illo acciperet, si ei
que Spiriium Dei liabent, accipiunt et gratiam ejus lnimiliter subdi voluisset. Si igilur in illis Ibcis bea-
{Rom. vni, I4).Accepisscl uiiquelalro ille visibi- litudinis , imo-iri ipsis creaturis, in quibtis praeces-
Iiter haptisnuim, si poluissel, quia passione sua , serat dignilas praelationis, reperta est pravitas ela-
vel quolibet bonb opere, quod anle fecissct, salvalus lionis, quid de nobis futurum eiset, vel quid nobis
lion est, sed fideChristi el confessione; non enim restaret agendum, si in hoc soeculoproximp inferis,
 " 'SERMONES.' - 2?8-
257
et vicino peccatis, nunquam senes, sed sempersani, i A omnibtis, aliquanto temporis spatio viderelur, quo
sempef juvenes essemtis, el imihorlales effecti?Certe! , in illum crerierepossenl:' et salvareniur; qui vefo
nullam aliam quaereremiisbeatitudinein, nec ipsuini credere nollenl, de peccaio suo niillam excusatio-
eliam agnosceremus Creatorem, sed elali semper ell nem haberetjl et damunreniiir. Alnlta Salvalor
superbi, et Creaioris graliae, et Redemptoris miseri- nosler in hoc inundo operalus esl, und.; omnes in
cordiae essemus ingrali. JSamlicet poeiiapeccali noss eum poliiissenl cfe.lere si volnissenl; sed triaspe-
sequattir, iia inflali sumus et superbi, qtiod-siiper--. cialiter et principalilef egit, quae neinoalius faciet,"
bia nostra mortem animaenoslrae qttoiidie, imo as- vel fecit. Untiin videlicet, quod d,e virgine natns esl;
sidue operaiur. Diviua lamen miseralio idcirco nosi alierum vero, quod a . niorte suscitavil seipsum ;
pcenapeccali flagellari vojuitet casligari; ul vel sic; alittd, quod carne suscepla de virgine ascenriit in
agiioscamus quales per nos, el quales a Deo factii coelum, Rex ct Dominits eiiam in Immuiio coipore
sumus, el habeamus odio, quales nos fecimiis, ett facliis angelorum. Supra riiximus, quod posiquam
ipsunraiileomnia cl super omnia diligamus, et nosi Clirislns Dci Filius animain noslram suscepilj-aiJeo
qiialesfecil, ct ei gratiasagamus, qiii peccali poe- dilexil eamquod se ab, illa dein.cepsminiiue "separa-
nam/peccaioruni nobis-exliibet medicinam. Quod| vii. Sicul enim carnem nosirani, iiact auiniam iio-
die tertia resurgamus, asserit proplieia Deidicens : B strain in heata et gloriosa virgine .Maria .suscepii;
Vivificabil nos Dominus posl duos dies, el hi die ler- sed lalem qiialein hahiiil Adam ante peccaliim, non
' lia fuscitabit nos
(Ose. vi, 5). Haec dies pfima fttit; qualem Adam peccando-fecil.Quo nos docuil exem-
ab Adam usqiie-ad Noe. A Noe esldies secunda us- plo, ue aiiiinaiii noslram, quani adeo dilexit, ul mo-
que ad finem saeculi.Tertia SQB <'ies erii secuh-. reretur pio ea, nec in moriis g@5 angusiia se se-
dus-adveniiisChrisli. In illa lertia die omnipotentiat paravil ab illa,, infideli servb, bt crudeii iniiniio'
diviuilalis suae corpora TioslraChrislus suscilabit, noslro qualibei occiisione tradamus, qui eam nililtir'
qui morlis suaede lerlia seipsum' suscilavii. Quod[ adulteram facere, et aneillain. Mors nainque Fi.ii
dicil propheta : Vivipcabit nos post dups dies, scili- Dei,'et ejus passio carncm qiiiriein a'b aniina sepa-
cel die terlia, el ipsa eademdie nos siisciiabil, or- ' ravit; auitiiain vero a Yerbo id esl", a Dei Filio, ,
diiiem noslrae resurreclionis oslendii. Eo utique or-. separarenon poluil. Ad coiniiieiidandaniiiaqueerga
dine-resiirgeinns quo Christus restiiTCxil, exccplo hoiiiinem pnecipuaeriileciionissuaegratiain, ut homo
quod non suscitabinius nos, ut ipse seipsum siisci- possil esse qupri Chrisiiis esl,-quod homo esl Chri-
tavit. Sed sicul anima Ghrisli, semcl ab eo suscepta, sius esse voluil. lllum , fralres, qui- i:os lanla cha-
nec deinceps separata ab ipsb, die lerlia rediil ad ritate sibi conjunxii, loiis aniinaehosliWvisceribus'
sepulcrum, eiibi corpussuum "vivificavil,et ila de diligamtfs; eunique Immiliter atpie stippliciler.es-
sepuicro Christus suscitavit seipsum, ita et animaa .oreiiius, ul qtti se parlicipem fccil natune nostrae,
nostra; die lerlia, Deo praecipiente, corporibus suis panicipes nos faciat gloriaesuac; et qui jam semel
sociahuiilur in sepulcris; el ita vivificala, siaiim de defonle baplismatis per ejus griiUam efmisericor-
supulcris ^uscilai/unlur. Prius eniin a Deo vivificata, diam sinepeccato surrfxiiniis, eadem graiia et mi-
id esl, aiiimata erimt corpora, quam siiscilcnlur. sericordia sua, in illa resurreclione secunda ab-ique
Quod, inqiiaih, triduano inorluo a Domino suscitato omni' coiitagione peccati resurgamns, ipsuiiique vi-
aperle nionslraiur, qui anlc morluus erat, qiiam derepariler el Iiabere niereaiuiir. Jesum Clirisliim ,
iliuc Dominus veniret el illtitn vocaret de nionu- Crealorem ei Redemptorein "nosiruin, qjii iiuus
nieulo,sed niox ul ilium vocavii, qui morluus fue- Deus cum Palre el Spiritti sancio vivil et regnat per
ral, de sepulcro vivus exivii. Noii enim ei dixit Do- oinnia saeculasaeculorum.Amen..
miuus :JUortue, sed : Lazare, veni foras (Joan. xi, SEUMOVI.
45). Unde manifesluin esl, quod in monuinenlojam . - - bE ASGENSIONE DOMISI.'
"aiiiinaveral vivenlem vocabat. Una vox Do« Hodierna|die,, dilectissiini, homo in Deo cordos
' mini ibi duoquem miracttla siinul egit, quia et morluo D ; asceudiiei Deusin bomine. Christus Dei elYirginis
vilam reddidit iu sepuicro, etligatum hominem ex- Filitts, matrem, in qua cepil aiiiniain,et carneiii cor-
tra sepulcrum proriuxil. Post resurreciioiiem suam poraliler in lerra 3S6- reliqiiil, el ascendens in
Chrisluin Deuin el Dominum nos.lruin soli boni et cosluin peliil Palrein : qni licet in alio-aliud essot,
pauci, ennodico leinpore.viderunt. Sbli etenimboni in altero exstitil idem. Aliud quidein in natiira di-
3S4 fuluiie fesurrectionis gloriam habebuiil,^et vinilaiis, noii aliud lamen inpersona assumptie hu-
Creatorem siuiin ae Redemptorem, cujus pnesen- manilalis. Forma utique Dei forma homins iiuluta
liam corporis posl resurrectioneni' modico teihpore est, quod saliibiilercfedilur, et qui eratc.un Pa r»,
. hahuerunt, sine fine videbunl. El pauci ertinl ad Palrem petiii in liomine. Seri aller ab allero eleva-
"«oniparaiionemmalorum. Nam, sicul-ipse in Evan- tur, ej suscepliisa-nube in Palris dexleri»coliociitiir.
gelio dicit : Multi vocali, et puuci electi sunl (Matth. Hanc venerabilem ascensionem suamprius qiiideiii
xx, 16). Ante restirreclionem suam mulliet boni et per semeiipsum, et poslea Magdaleua nuniiante
raali, et aliquanlo tempore Salvalorem nostrum vi- Maria, Chrislus praedixit apostolis : qui euin ascen-
. derunt, et babuerunt in carne praBsenlem, ut qui dentein in coelnmvidenles pariter et admirantes,
pfb muiiis, imo pro cunciis salvandis vencrat,; ab .loqueriiibus atf cos angclis, in -fide et spe primse et
8--;o nnirirmni AMUTIS ViNDOfHNEXSIS ?fiu
seiuudae resuireclioiiis confirmanliir. Prinia qui- A divinilas humanitati, el humanitas divinitati; qtiod
dem resurreclio in capile nosiro jam praeccssit, licel non sint untim, una lamen est persona utrius.
quae vera fide creditur; secunda vero sequetur in quc, unum opus, iinum velle, una polestas, una ve-
tnembris, quae certa spe exspectatur.Hiijus mirae ritas, una misericordia, una ccnsura justiiise : Pa-
gaudio el dilectione mirandae divinae el humanoe tris, el Filii, el Spiriitis sancii cst ubique unaet
ascensionis inagna sunl sacramenla ,.de quorum ma- coniinunis operalio, et iotius Trinilaiis dispositione .
giiiludine nechomo, nec angelus de coelo tanlum ad foimam Iiominis , <]uam solus Filius suscepit,
dicere posset, quod ad comparalionem niagnitudinis specialiler judicium perlinei. Quori ipse in Evange-
eorum modicum non videreluf, el esset. IIoc inter lio asseril, dicens : Paler non judical quemqtiam,
caetera esl magna devolione mirandum ,' quod bomo sed judiciuni omne declil Filio (Joan. v,,22). Quod'
prius diabolo subditus per peccaium, non solum alibi dicilur : Ego non judico quemquam(Joan. vin,
liberfaclus esl Vpeccalo, sed quodcunque Iigal, 15), ad hoc respicil quod dixerat Judaeis : Vos se-
ligatumesl, el qiiodcunque solvil, noseitur absolti-'-• cundum carnemjudicaiis (ibid.), id est carnaliler :
lum. Homo minor angelo anle facttts fueral, sed Ego autcm, carnaliter, scilicel injuste, quemquam
gloria et bonore poslea coronalus, coiisiilulns est non judico, sicul vos facilis. Sive, noniudico quein-
"
s>
super omnia qtia; Deus feecral. Homo siquidem an- quam, secundum carnem lantum, sicul vos jiidicalis:
gelos, archangelos, llironos, dominatiohes, 3S7' sed eiiam secundum cordis intenlionem. Yel, Ego
piincipalus, poiestales, virlules eoelorum, cherubim •nonjudico quemquam, non dixil, non judicabo; sed
et seraphim sua magniiudine superal, et eis iinpcr.it, 3Q9 illa iiora, qua isla dicebat, neminem jndica-
el ei obediunl voluntale. Homopraelerea, in Dei Filio bat. Yeraciter judicandus, et jtidicalurus in. hiinc
collocalus in coelo, 5n sede majestatis divinse vcn--- . niuiidumvenil, et sacra teslificante Scriptura, ite-
lurus est "ad judicium, nbn iu ea humililate qua rum judex venlurus asseritttr. Ubi eum iletum ven-
injuste juriicaius est, sed in ea poleslale.qua juste turum judicem sacra Seriptura teslalur, eum exsli-
judicaturus esl. Quoddam prsceipuum videlttr fuisse lisse jam judicemmanifestemonslraiur. Quod utique
divinae dispensalionis myslerium, quod in eo quod . iterum faciendum eslj.hoc altera vice fuisse factum
minor est Palre Filius, aequalis Filio esset hbmo; et minime dubitaiur. Nos quidem miseros bontts factor
ah iniliolioc speciale privilegium homini servareiur, el pius Redemptor respexitiniuitu misericorriiae, tetl
'
ut non soluin hominum judex fieret, sed ciiam conlra diabolurn egil censura jiistiliss. Nain ubi pro
angelorum. In qua poleslate judicii cum "bomojuriex nobis admortem judicabaiur injusle, quid aliud fa-
futurus singulariter dicilur, membra a capile mi- P Q ciebat, quam nos vero judicio ab aeicrna morte libe-
nime separaiilur. Deus Filius boniiiiis, bomo, esi rabal? Ubi ve.ro ligabatur, quod aliud agebat opus,
caput Ecclesiae,el htijus capilis membra aposiol 1 quam juslo juriicio vincula peccatorum noslrormii
proecipue dicuntur, qui cum illo judicabuni, quod - solvebal? Judicat etiam in liocsajculo suos Chrisius,
Christus in Evangelio proteslatur (Maiih. xix, 28). '-. euhi eos aut manyrio, aut exsilio", sive falsorum
Nec aposloli soli judicabunt cum eo, sed qui aposto- persccutione fralrum examinat. Unde apostoius
los vita et morihus iiiiitanliir. Haec poiestas a Deo Paulus dicit: Cumjiidicamur, a Domino corripimuf,
Palredala estFilio, el a Filio dala esl Petro, et in ut non cum lioc mundo damnemur .(I Cor. xi, 52).
Petro dala Ecclesiae.' Hanc Filius accepit in forma Christiis ipse quod judex venerat leslificabatur,
bominis, qua Patre niinor est, non in forina Patris, qttando dicebat.: Ego sicul audio judico, ei judiciuni
qua Palri aequalis csl. Forma Patris, in qua Filius menm verum esl (Joan. v, 50). "Et iierum : Iii ju-
est Palri aequalis, slcul nec minor esse polest, nec dicium ego in hunc mundum veni (Jcan. ix, T59).
major, sic nec minus poiest babere qtiam iiabet, nec El alibi: Princeps Itujus mundi judicatus est (Joan.
amplius. In ea iiliqne forina hihil filio datur, in qua xvi, ll).Ego sicul audio, scilicet ajatre meb ih
ipse oninia continet' et habet. Polestalem auleni, assumpta carnc, sicjudico, et judicium meum vennn
de qua loquimur, accepil humanilas a divinitale, D est. Ac si 'diceret : non potesl verum non essej»-
sicut in Evangelio, dicitur : Data est 3©S Chr'*10 dieium meumiquia Paler, qni mihi judieandi tribn-t
poleslas judicium facere, .quia Filius homiuis est poieslalem, vcrax est, et ego qui judico, veritas suni.
(Joan. v, 27). Poteslatem quam Christus non lia- In judicium in bunc mundum sevenisse testatur, ut
buitex eo quod est Filius bominis, alinnde accopil. , judicaret, iion solum ^JQ ul judicareltir. Unrie
Unde? desuper ulique, a Palre, a Filio, a Spiritu subditur : Ut qui non viijent, videanl, el qui videut,
sanclp. Inde Cbrislo potesias dala est, unde ejus cwci fiant (Joan. ix, 59). Qui Christo venienle non
anima et caro beata facta esl. A Christo Deo videbant; qui" se non videre, scilicet non justos
Chrislus homo beatus faclus est, et ei ab illc po- esse sestimabant, sed peccaiores confitebanlur, Jilu-
testasdata est. Aliud quidem esi Cbrislus Deus, et minali sunt, quia Uiinen vilae perceperu.nl. El qui
aliud Ghristus homo-, non tamen duo Cbrisli, sed videbant, videlicel Scribae el PAarisa3j;.qui se solos
unus esl Chrislus, Deus et homo. Poiesiate autem videre, id-est, justos. esse credebant, et caeteros
in humanitate suscepta, Chfisltis homo in Chrislo lanquam caecos aspernahanlur, cseci facli.snni,
Deo, et Christus Deus in homine Christo ligat, sol- qnia lumenveritatis, quam habuerunt prsesentein,
vit et jmlicat. Adeo enim sunt unila in DeTFilio, et perdiderunt.Hoc itaque Christi judicio aciuni est",
 '
2CI .. SERMONES. , , 2(5-2.
et etiam quolidie agittir, quod illuminantur humnes 3SA. naoni ordinatione conslat esse disposiium, ni Dcus
_ieccalores, el jusii superbi excaecanlur. Istam di- i- in ea forma,- in qua judicalus est a mundo, judicei
scretionem,.quam interbona el mala opera homi- i- mundum. Quam quia mundus vidil humilem, et su-
iiuin lenuil Chrislus eflenel, juaicium_appellavit.t. perbus conlempsil, videbit sublimem cl limebit, et
Alibi diclum esl :.Non misil Deus Filium suum inn quae fuil in cruce exaltata ad poenam, et in asceu-
mtindum ut judicet mundum, sed ut salvetur mundus is sione exallala-ad gloriam, etin judicio exallabiiur. -
per ipsum (Joan. m, 17). Hoc ulique voruin n et humiliaburilur superbK Et iunc.maxime comple-
omnino crediluf;" non enim polest verum non esse ;e bilur qnod dicilur : Qui se exallal humiliabilur, et.
quod Yeritas loquiiur. Yere Filius Dei .non est in n qui se hmnihal exqhabilnr (Luc. -xvin, 1-4). Noslri
mundum missus aPalreut mtindtnn jttdicaret, qul if Salvatoris advenlusquia Deiest et hominis, vebe-
ad hoc in mundum yenit, nt mundiis per ipsum sal-[- . menler diligendus est et quia judieati, et judicaluri
varelur," si mundus vojuisset. Sed quod voluil il esl, non mediocriter roetuendusi et nos-itaque,Dei et
Chrislus, noluit mundus. Si voluisset mundus qubdd - hominis advenium cum dileclione limeahms et cuin
voluil Chnstus, in Evangelio ipse non dicerel: Hie- liniore diligamus,- quatenus ipsum quisecum Jiodie
-" naluram nostram elevavit in coelum,laulijudicem vi-
rusalem, quqties volui'congregare-ftlios luos, qtieni--
admodum gallina congregatpullos suos sub alas,, B ' Jere et hahere valeamus Dominum iiosirutn Jcsuiii
el noluisti? (M<iith.xxni, 57.) Si quod voluil Chri> i>.,," Christum, qui una eademque.glpria ei majestaie,
stus mundus voluissel, credere ulique el saivariri cum Patre, et Spiritu sancto, vivit et regnat Deus,
poluisset.Non euim crederepotuit, quia noluii jjuodd per omnia saeculasseculorum. Amen.
C.hristus voluit. Et quia.sua sponle, non Christili - '
373 SERMO Yil.
371 voluntale infidelis Taeltis est," eunr judicatiimU - DE RURIFICATIOKE SAXCTJ3 MAR1.32.
nbndubilamus, cum Chrislus d.ical :'Quinon cre- Soieniniias haec, .quae ad hoiiorem Dei et ejtis
dit, jam judicatus esl (Joan. m, 18). Hoc in !oco 0 sanclissimae niatris bodie cclebratur, majoribus fe-,
mundi nomine populus Jiiriaeorumintelligitur, qui." _- -tiviiatibus anni jurecreditur non minor esse; <_uod
iitis ipse specialiler-Ioculus esi, ad quos praecipue" 3- ratione et veritate nionsirabitur: Donabit Deus
missus est. Munriiis itaque ct princ.pp-;niundi hujuss liomo cl inater virgo, ul quod ad huidem et gloriam
(Joan. xvi, II), Christo (esiimonium perhibeiite _, ulriiisquc. proinissttm est,'1ilriusque reddatur atixi-
judicaius est.-Ubi principem liujus mundidiabolum-i_ lio. Eadem quippe devolioue qtia- dies" Nalivilatis,
judicalum asserit, se profeclo judicasse diabolumi Domini et Epiphaniae a Christiahareligione noscitur
osiendit cunu nullo nisi ab ipsb, el .per-ipsuni/- i _ celebrala, dchet et ista celebrari. Naru sicut illa esl
possit "diabolus judicari. A Cbristb igilur dkiholuss stia prajcipue, el malris ipsius; sic el isia est sua
judicalus est, cum cos quos infidelitaiis vinculis a!!i-. specialilcr el niatrls illias: Est- quidem: illius diei ,
gaverai, Christi praedicatione eonv.ersbs amilterei,"," solemniias magna, qua Ghristus de Yirginetuaire
el seipsum plangeret ejectum foras de cbrdibus3 natus esl, cl qua. est a Joanne bapiizalus ; et ista
bominum, et nullum" posset tenere, qni crederet. aequalitermagna, qtia ab ipsa cadem Yirgine, et a
Etiam in' cruce positus circa duos illos "latrones s jitsto Simeone est DcoT^atriiu tcmplo ohlatus. Deus
crucifixos, inler quos cl ipse crucifixu.s fueral,jura i Pater^nle lempora. ex se gcniiurii Fijiiini', ut liono
justiliee exercebal, ubi illorum alleruni judieavil ail1 fiefet in ea, conlulil virgini matri; mater virgo
gloriam, alierum , vero .dcpulavil ad pcenam. Suai eumaem ipsuni ex se' in temporc nalum, hodierna
voluriiate slans fixus in cruce vcrus jmperator ille• die lioihiucui oblulit Deo Patri. Alanet itaque el Deo
de hoste superho -iriumpliabal. Jam divina poierr Patri et virgini matri mirandus filius. Valde nam-
staie juslus Jude;s judicabal;. jam agnoS' ab haedis s que mirandum est, quod excepla hominum comintini
separabat, et quidin alio judicio -sil facturussiglii-... crealioiie,-Deus'babei Filiuui hominem , et femina
ficabat, Ralionepariler et auctoriiate docctiir, "qtiodi filiuin peum. iloc utique ih Christo faclum constai,
judex jam veneril, el judex venlur.us exspeclatur., j) E quiesl.Deus et.homo, e't uterque unus, 374 el
Majestalem divinam, quain unam eamdeinque aequa-. iilins utriusque." Hic unicus filius unico Pntri ab
liter bahet cum"Palre et Spiritu sancto, Filiusjiu- uiiica malre oblalus est, unus.urii; imo in uno
miliavil, uT)iformam servi suscepit; in qua Domi- ouihes fideles-sunt oblati. Hanc diem verierabilem,
luisomnium faclus est homihum servus, el servivitt diem esse purgationis Mariaesecundum legem Evan-
boicinihus usque ad morlem. 372.Hanc quidenlI gelium lestatur. Merito maler legem servavii, cujus
suscitavit, quam secundo assumpsjt, ,in ea novissi-. Filitis et legem dederat, et venerat ui in, se legem
-niuni illud el foraiidahdum valde judiclum facturtis, adimplere.l, quam aliisdederat ante. Il!a Uiuicn pu-
ad qubd omnia eleinenta, el etiairi' virtules coplo- - ilica puella, nec in aliquo; ncc de aliqtio liabuit,
rum commovebuntur (Malth. xxiv, 29). Forma di- unde lunc purgaretur.Sancta eienim virgo fuit et v
vinitalis, quae una esl Patris et Filii el Spiriluss in conceptione, et in nativitale prolis, etidcirco
saucti, nec mundo apparuit, nec apparebit in jud'- puer..natus ex ea vulvam ejus non aperuit,. licet
r.io; sed forma liominis cum claritale multa, el ma-; per.illam illius uteri porlam nascefelur. Porta yeiir
gna poiesiate videhitur; quse iri Dei Filio," el Dei-' i-' tris ejusvirginis exslilil vulva ejus <iequa EzechieJ
Filius in ca jtuiicabil. Et hbc quidem jitsta et -xaliq- pfopheia sic loquiiur: Est poria in domo Domim
 263 , GOFFRIDI ABRATIS VINDOCINENSIS 264-
clausa, el "noti aperietur (Eiech. XLIV,2). Dbmus A j lanta hona, quae in pra;senti Evangelio memoranlur,
Domiui estbbna.Maria, quiaipse fundayii eam, et setii Simeoni collata fuerunl; si quis desirieraret
liomo factusest' in ea (Psai. LXXXVI,5). Porla nosse, ex ejus nomiiiis InlerprelatioHC discal". Si-
lnijus domus, ttl dieluin esl utfperius, ftiii vulva in nicon cnim audivil irislitiam inlerprelaluf,- el tri-
virginis ulero, per quam clausam quidem egressiis siitia significal poeniientiam. Simeon, in quo bmnes.
esl iu lina persona Detis et homo."Giijus beatissima poenileniesfigurantuf, perjirjeniientiani desiit esse
mater, licet "non ignorarel quis esset quem genuis- peccator, erfacius-esj, justus ex peccalore. Qufnon
set; cui videlicet lion erat lex posita, sed subjecta soluiri^de se, sed eliam de proxjmis ,suis sol.icilys,
in lemplo lamen filiuih obtulit, juxta legis manria- orahat pro illis assidue. Orabal pro illis et prb illis
tuin. Exspeciavilqirjriem diein ptirgaliojiis, et occul- limebat. Siehat enim quod ita pro.proximis sicul
tavit filii deitaiem. NamsiClirisli incarnalio ftfissel'-- pro seipso erat agendum; et.qtiod sibi et proximis
nota riiabolo, nec Christus, pro nobis moreretur, •> fneral prx'mi,um exspeclanrium. Timoralus igiurex
liec fierel nostra redeinptio. Nata prble agtium, ;par , pfaeieiitorum memoria peccalonim, et cxiegis.
tiirtiirum, au! duospiillos colunibariim offerri pro ebserva"lione, el' 377- ex i»dei operalione, atque-
ea fueratlegis praeccpluiii (Lev.' xu,-6),,Q(iod si pia compassibne proxiinorum juslus, jusle pefhi-
forie 375 alicu' agnus deesset, alterum lioruni B ' belur in eo-esse, Spirilus sanctus. Et responsum
vel uifmiique, par videlicel lurlurum,> -atii duos acceperai aSpirilu Sahcto non visurum se morlem, ~
piillos coluiiiLariini,'. Doiiiiuo infilii ohlationem nisi prius videret Lhrhium Domini (i6»"of.r'26).SicuE
oflerrel (ibid.,&). Inuli'oqiieTest"amenlo,ei in lege, el nesciiiuis.ubi;el quando acceperil, ila quod accepe- •
in Evangelio inentis el.corporis parilitalem Doiniims rjt, el a quo el quomodb acceperit cerlisiimus. Nam
^
exigit. P.iriiiias illa haecesi, quae a Doniino exigilur, fide el dileclione, nmliiplici prece, assidua oralione,
ul.boiunii quod a iiobis foris osiendiiuf, prius coh- et Jiono.riimasseriiqne operum boc responsuai nie-
cipialur/in nieiile. - Non enim cum difiiculiate. ruita Spirilu saiicto,e,l obtinuit jiromissuin. JIoc-
bonuni" opus fieri debel, sed cttm hiJaritaie; nec ipsum spiritualiter una.quaequefidelis auiinaa Spi- .
iride- yfleeiare ucbemus laudeni homiiuim, sed ritu saiiclo percipil, sed videlicet nori visiirum i»or-
exspectare a Doiuiiio reiribulionem. Hoc modo fit . letii, nisi, priiis -videat_SaIvaloreni. Yidil Siineon
liostia griita Deo, gr&tiimqiK!sibi .Deinn facit, qui cprporali inlujtu Cbrislum in carne, et corpbralitef
sic paiiperi porrigit riianuhi.-Tuflur avis casta est," habuil praesenlein; El nos oblulibus memis eifidei
qiue Tuiinerosa cnnjugia respuens, blanditias npn illum ln suis sacramenlis videinus manentem in
cura! aliorum, tirio solo conjuge cbiilenia.k Pcr hanc ,„ nobis, et operaniem. Nam, nisi quisqueante mprtem-
Ecclesia catlioJica signaiui, quae uni viro, sponso ' corporisspirituali gratia cerneret et haberet Deum,
Chrislo soltiminodo'',despon.sala-, nec muneribus morle damnarelur seterna. YiditSimeon oculiscor-
cbrrtiiiipiluf, el quasi, numerosa conjugia respuens, poris Chrislum hominem, et eorde el cbrpore Dei
litereiicoruin vital consortia.Duo pulli columbaium, in liomine adoravil majesiatem. Et nos quiriemjn
jtixia lcgis deereuuii, iii' holocaustiim offertihiur. • baplismale oculis carnis aquam videmus, et in aqua
Quod iluo suni, coinmendat cliariiaicm; qtiodpiilli," Glirisluin ipsum oculis animae praeseiileni ceriiiiniis,
iiiuoceniiam signat; qiiod colnmbarum dicunliiry etjn ipso lolam Ttiiiilatem. Sicul enim tola Trini-
iudicat iiniiatcih. Alerito duobus .charilas comiiieii-- las adfuit in baptismate Christi, sictoia Jriniias fir--
datiir, qtioniam in ea' duo continentiir prspeepla,"' miter adesse creditiiret iii. baplismate Chrisliani,,
quibus Deus et pfoximtis diligiluf. In piillis, id esl in quo non solum cernimus Christum,-sed ipsuiu".
in parvnlis, reclesignalur iiinocenlia, a qtiibtis nbn , induimus. Ei venit in Spirilu inJemplum (ibid., 27}.
propria vindicatur, seri cohdonaluf injuria. In co- -Si quaeritur, - in quo spiriiu Siirieon jiislus in _tem-
luiiibaTioniucoiigriieEcclesiiB uniias figuraiur,37S plmn veneril, ulique in Spirilu sancto, qui secun-
sicm Doiriiriusdicil vUnaeslcoluinbkmea (C'aitU\i,8).~ dum evangelicam vcritatem 07S i'i, eo erat. Yere
Columlia >praelerea coliabitaiiiinm secum unitatem D 1 Spiriius sanclus, quo duclus.est Jesns in deserttim,
iiondeseril, sed fideliter servat; el-si causa expo-' inSimeone eral; et Simeon in ejiisvirlute veuit iu
siulet, foriiter dimicat. Tunc fidelis qnisque columba' templtim. El cum inducereht puerum Jesum parentes
eril, si pia Ibngatfimilaie.-usque iii finein in Ecclesiie ejus, ut facerenl secundum cdnsuetitdinemtegis pro
catholicae manserit uiiilate, et si legiliinepro fulei eb, et ipse accepit eum in ulnas suas (ibid., 27, 28).
derehsione certaveril,- Et ecce Iwmo erat ih Rierusa- " Et lioc. siquidein justa Domini' dispositione factuiri
lem, noihine Siineoh; el homoistejuslus el tinioratus, contigit ulciijus divinilati (ongo tempbre jusliis isle,'
exspeclans consolalionem Israel (Luc. ii, 25). Ecce, , cordis devolione .servierat, nunc landem quasi in .
desirieranlis signat affeclum, quia Simeonis animo ultiriio positus, et ejus corpori corporis deservifet,
Christum videre cupierili nil" Salisi feslinabat. El bfficio, e! sic ^piani vitam digha morle finiret. Et
eral Itomo, nomine Sinieon, ititiierusalem, i<!esl in benedixit Deum (ibid., 28). Benedixil Denin, ei sci-,
pacis visione. Ih qiia visibne pacis, sicut' omnis.in iicet gratias agens, benedici. ab -eomeruit. Benedi-
qno manel bpifitus sanctus, indubitahlef esse cre- cere Deum, esthplare a DeoJienedici,," et ei gralias
ditur, ita omnis qiii Spirilum sancium "rion liabel, agere. Sciebat heaius senex pef Spiriluiri sancluni,"
longe fieri ab illa minime dnbitalur. Unde lot-et -quoerat ipse'"repleUis,.p.er-Crrristi incarhationeni,
*(55 SERMONES. 26!>
st originale peccaium esse sibi dimissum, et quem A / Esl itaque mater Chrisli, maler Chrislianorum. Si.
per se conlraxerat realum.Unde exsuliabat interius, mater Cbrisli, Cliristianorutn mater esl, patet pro-
el exterltis gaudehal, dicens : Nunc dimitiis servum fecto, quiii fralres sunt Christus et Christiani. Nec
luum, Domitie, secundum verbum luum in pace solum Christus Chiistianorum frater est, sed paler
(Luc. ii, 29). Se servum dicit el Christum Doiniuum omnium honiinum et pra'.cipue Christianoruni. Et
vocat, servura uiique iliitts, et dimissum,.securidum nos quidem Christiani sumus : et volunlale, malilia
quod ei ille promiseral. Prophela sanctus' missus el multiplici .malignitate a tanta fraternitate facii
creditur el dimissus. Quo missus? nnde dimissus"? degeneres, lanti Palris nos indignos fecimus liaere-
dimissus a tribulatione saeculi, a prima transgres- dilaie. Unde ad matrem ipsius, et per ipsam ad
sione, a propria offensione, el in pacem missus. ipsum recurramus, qui pia el misericordi dispensa-
Nemo enim pacem, quam Siineon-habuil, habere lione matrem suam noslram esse voluit, ut nobis in
potesi, nisi ab hoc saeculoalienus fiat, et a peccato- nostra necessitate ferret auxilium. Et quoniam
rum pbndere fuerit ahsolutus. Quia viderunt oculi Redemptorem nosirum' paraiissimum ad ignoscen-
tnei Salulare tuum (ibid., 50). Quem corporis oculis dum novimus, et ejiis gloriosam matrem habemus,
viriebal .hoininem, corde credebat et S'oce confile- si volumus, in adjulbriurn, non est nobis jacendum
batur mundi'37@ Salvatorem. Hujusitaque.vene- B I in peccalis, sed citius resufgendum. Et qtiia nostris
rabilis senis cordis inlentio ad suam ipsitts jusli- raeritiSi.381 hpc minus, imo, nihil penitus agere
liam peninebal, el ejus oris corifessio ad proximo- ppssumus,.aliunde quaeramus consilium. Solummodo
rum salutem. Quod parasii ame faciem omnium et misericofdia Redemptoris, el ejus matris auxilio,
populoruin (ibid., 51). Hoc salutare Dei paralum, nobis restat agendum. El ideo, fralres, nos miseros
id est, ad salutern oninibus proposilum,' omnes el infelices humiiiler confiteamur, el cmn timore
populi, neccorporeis, nec spirilualibus oculis vide-. pariieret dilectione.oremus bonam Domini mairem
rursl. Sed ideo anle faciem omniunt populorum Mariam piam virginem, ut nobis peccatoribus non
paratum dicitur, quia ex omnibus populis credide- indignelur, quam^nunquam, ut dignum cst, bono-
funt in.Christum, et credentes eum oculis conspexe- ravimus, sed mullis injuriis provocavimus ad iram.
runl. Lumenad revelaiwnem gentium (ibid. 52). Hoc Non sit memor injuriarum, sed quo nos genuit
enim Iuniine.gentes quae "deoscolenles alienos se a amore vincatur, et malris pietate circa nos haereat,
facie Creatoris absconderant, revelatse sunt; hoc quasi jainpro peccalis depulalos ad poenam. Susci-
lumine quaeperdilae fuerant, sunl invehtae. Hoc etiam piat causam noslram piissima mater, et negolium
lumine illuminalse sunl, qtiia hoc ltnnine, lumen . nostrum agat, nobisque auxilietmyut nos a niorte >
fidei perceperunt. Chrislus Jumen est; qui non peccatorum ejus auxilio suscitatos ihducat cum
sbltiin gentes ilJuminat, sed lumen omnium qui liimine fidei etsapientiaein lemplum gloriae eoelestis,
iliuminantur, sive in anima inlerius, sive exterius et offerat filio suo; ad pedes ejus nos ponal, et in
in corpofe. De hoc lumiue dicit Propbela : Accedite Hierusalem, quae pacis est visio, cum justo Simeone
ad eum, el illuminamini, el facies vestrcejion confun- suls piis preeibus faciat permanere; quod-ipse
denlur (Psal. xxxm, 6). Quae ehim fiunt in tene- Filius Dei, et filius Virginis Jesus Christiis Dominus
bris, mala sunt, el digna confusione. Unde Dominus nester nobis dbnare dignetur, qui unus Deus, una
jn EvangeJio dicit: Omnis qui male agit, odit lucem, et aequali gloria et majestate cum Palre suo et- Spi-
el non venil ad lucem, ne ejus mala opera manifes- ritu sancto vivit et regnat per omnia saeculasaeculo-
tenlur (Joaii. m,20). Lumen paratum ad revelationem rnm. Amen.
geniium, paratum estei ad glpriam plebis Judajorum 382 SERMO. VIII.
(Luc. ii, 52). Plebs ista valde illuminala est, ot tK 05INIFESTIVITATE B. MARIJiMATRIS, DOHINI.
specialitersua csi.quia praj caeteris nanonibus elecla Diem_istum, fratres, merito celebranius festivum,
esl, De plebe ista patriarchas, et prophetas, aposto- quem a'd lionorem gloriosae^matris Domini beatis-
Ios sanclos elegit, et de iJlis qui in plebe ista eraht,
[ simaeet incomparabilis.Virginis Mariaenovimus con-
D
cuslodes pecorum, rectores populorum, et dominos secratum. Haec est enim quae ,sola virgo conce-
330 fecit. Legem, profnissiones, multum per om- pit, virgo peperit, et posl partum virgo mente et
hem modum, quod aposlolus Paulus testatur, huic corpore inviolala permansit. Sicut radius cx stella
popnlo dedit. Prasler caetera et super omnia quae procedit, sic Dei Filiusprocessil ex Maria. Necstelli
eis dedevat, de ipsis elegil matrem, et de eorum radio prodeunte
corrumpilur, nec beata maier filio,
carne carnem assumpsit. Carb siquidem omnium nascente viblalur. Sane
hujus virginis partus deifir
hominum una esi, et de uho limo facta. Sed magis cusei quidem feeunditatem atlulit, et salvam fecit
ih plebe Israelitiea Christus carnem accipere voluit.
ejus virginitatem. Etsicut voluit utveraciter-in ea
adfhajorem eorum gloriam, quam in alia gente. In freret una persona ipse Deus et homo, ila voluit ut
hac igilur carne ejus honbrabilis Mater Virgoieum ipsa fleret una persbna inaler et virgo. Huncitaque
concepii, et peperit, el causa salutis, eUiumtlitatis parttim bealum dicamus, imo bealissimum ceria fide
exemplo obtulit in templo hostiam vivam et vivifi- credamus,quenisingularisethonorabi!isReginacfleIo- •.
ficanteiii in odorem suavilatis. Yere bbna Maria rum
Virgo Mariamundo protulit, non mundi meritis,'
pepefit Christum, el in Christo peperit Chrisiianos. sed Dei gfatia. Yerum Dei Filium, verum hominoni'
PATROL.CLVII-
 287 GOFFFRIDl ABBATIS YINDOCINENSIS JCS
linec-virgoineffabilis incflabiliter concepil et pepe- A Deus omnipoieiis non essel, si aliquid vellel facere
rit, in sua conceptione el pariu salis amplhis san- quod miiiime posset. Qua autem raiione hoc Deus
clitalis et incorrnplioiiis percipiens, qnam anle fecerit, non esl opus dispulatione, sed fidestfdhihea-
snsceperit. Unde Dei Filio baec sancta virgo tanlum lur et sufiicit. Fide eienim haecopera Dei noscuntur,
placuerit,siquaeralur; dilectionevidelicet et humi - nori sophistica conteniione. Hancsuam veraciter cat-
litate, qua primaDomino virginilatem devcvit. Ipsa nem ipse suscilavit a mortuis tcriia die omnipolenlia
ehini Dci sapienlia dicit-: Ego diligentes me diliyo divinitatis , islam videntibus aposiolis elevavit in
(Prov. vm, 17). Vere dilexit Dei sapientia 383 cffilum, in hac ad judicium veniet cum poleslate
Mariam, el Maria dilexit, et multiim dilexit Dei magna et majesiate, Deum inhac carne videbtmt
'
sapientiam, Dcnm scilicet Dei Patris Filium. Dilexit impii, non ih ea humililate ggg qua pro ipsis ct
quidem alter allernm, sed Deus amplius dilexil, qui abipsis injusle judicalus esi, sed in ea suhliinilate
anvpliusdiligere et novit et poltiil. Dilexit tnique qua pro snis eos sceleribus jusle juclicaturus esl.
eam super beatam societalem aposloloriim, angelos Videbunl, inquam, illum quos ipsedilexil, elqueln
ci archahgelos, ei super omries virlutes el potcslates ipsi oderunt, suum videlicet Redemptorein,et anio
rceloruno. Ad banc bealissimam virginem Deus sui Redemploris conspectum peribunt. Jusli aulem,
Patercx se genilumFilium misit,'ut ipse Dei Filius, B siiper id quod dici ve! cogilari potesl, ab aiidilioiie
virginis eliam filius fierel et sponsus. 'IIoc Pater liona laetabuiitur, elexsultabunl. Audientenim ipsum
disposuit charitate, Filius volunlate eornplevil, Spi- Dei Filium vocantem eos, et dicenlem : Venite,
lilus sarictu.sparavit thalamum et ornavit, idesl ah benedicli Palris mei, percipile rcgnum,quod vobis
omni corruptione peccati mundavit virginis.uierum, paralum est ab origine mundi '(Malth; xxv, 54). IIlo
et multiplici sanctilate replevit. Ibi tanquam in aula utique die homines qui in hoc s-.eculobtimiles sunt
:
regia Deus qif. omnia anle creaveral, scipsum crea- el obedienles, palriam illam coeleslemet supernam,
vit in Maria. Nemo mirelur quodsponsum Mariae duce suo eaplie Christo, ciim honore magno et ex-
ejus filium diximus.;Nam-Paler et sponsus hujtis sultalione inlrabunt; unde supcrbi el ihobedienles
'"vir-ginis, est filius ejus. Pater.plane, quia ah ipso arigeli cum verecundia magna el conftisione cecide-
creala esl; fil.ius,quia nalus ex ea; sponsus, jquiaei runl. Ibi videbuut fiomines Deum facie ad faciem ,
ctiarilaie conjuncla.Mirum conjugium, sed fide et sicuti esl, et donabitur eis vila, salus et gloria sem-
.pielale mirandum; ubi virgo mater exslitii, virgi- piterna., qtue Deus esl. Beala autem Maria -mafer
•nitas uxor, maritus Spirittts sancltts, ,per aurem virgo, et sponsa inlacta, ibi piissima apud piissimum
eonceptio, conceptionis inlerpres angelus, semen filium suum oblinebit ut nemo illorum pereat, pro
Chrislus, proles virginis Filius Dei. In hac utique quibus vel semel oraverit. Nec niirum, qnia uhiver-
sacrosancta conjuhclione -11011caro carnem carna- sum suis preribus mundtim salvare poiest, si ipsa
liter teiigit,-sedDeusP-aler sapienliam suam vi.-:ce- voliieril. Et ipsa quidem pro universo miuido para-
rihus virginis infudit; quae el in Virgine Matre lissima esset ad precandum , loiusque munrius sal-
carnem assumpsit, el siiam beatissimam malrem varelur, si precibus ejus se faceret dignum. H:ec
incorruptam servavit, et per virgineum -corpus veracissime apnd qmnipolenlemFiliuih, ul diximus,
egredions Yerbum, quod Maria verbo coucepit orando polest quidquid desideral, sed pro illis, qui
angelico, verus Deus in vero homine apparuit. seRiper peccare desideranl, nullalenus oral. Nam
Assumpsit vere in vera virgine vertis Dei 38& (_uilnijusmodi sunl, Deo piacere ulla-ratione non
Filius Cliristus Domirius totum homincm, animain 1possunl. 3@S-Pro talibus nullus sanclorum suppli-
scilicet etcarnem. In hac carne nalus esl homo - care pra?sumit,iiec eis eleemosynaeao"cnifquimi-
pro homine. Hac in carne hominem in cruce rede- dam vilam aeternam, nec sacrificia prosunt. Unde
mit. Ilac in carne Chrislum homo jieremil. Homo princeps Cbristianaedoclrinae,Paulus aposlolus dicit:
qsidem et in -anima -et in corpore redemplus est, Ppsl aeceplam noliliamverilatis volunlarie peccanlibus
sed hacccaro Domini fuit pretium suae redemptib- T) p nobis jam hon relinquilur Jioslia pro peccaiis (Ilebr.
nis. Carnemistam in specie panis.discipulissuis in x, 10); ac si diceret : NuIIus baptizauis posl pecca-
coena, quam anle.passionem suam cum eis novissi- lum Deiim sibi reconciliare poiueril, quanriiu in
mam fecit, manducandam donavit. Unde illis asse- peccati voJuntate.permanseril. Caeleri siquidem san-
rnit dicens-: flocesitorpus meuni (Luc. xxn, 19). cti Dominum Deum orant, et orando impeirant, =ed
Et qtiia de suo proprie proprio corpore diceret, lioiiorabilis Yirgo Maria si illum ex co quod fieus el
subjunxit, Qui pro vqbis tmdeiur (ibid.). Nemo lias- Dominus esl, exorare nierilo creditur, ea eo lainen
siiet super hoc, quod Clirislus carne sua discipulos quod homo esl, elnatus ex ea, quasi quodam inatris
cibaverit suos, cum cibus isteaiiimaruin sil polins irnperio apud ipsum impetrare quidquid voluerit pia
iptelligendus quam corporum. Nam si caro Christi fide Jion dubilatur. Nam si quilibet sancius apud
animarum tanipra cibus 11011 esset, post cibos cor- juslum judicem Deum oblinel quidquid sihi jurede-
porum Chrisius eam diseipulis nequaquam dedisset. beiur , haecqtiaeesfinaler judicis elomhium sancto-
llorte suoecarnis redemil suos;suorum etiam animas rum doinina, jurenialris nunquam fraudabitur. Hoc
eadem carne spirilualiter pavil. Fecil enim Dcus est enim materni juris apud filios dignitate sublimes,
•£_uod-volnit,et quod voluit facere.poluit. Alioqnin ut si eos malres eorum saepiusrogenl, quia domini
 ""
sao , SERMONES. »70
Mint, eis etiam aliquando quasi imperent, quia filii A arnare lacrymans confitetur," pectus verberibus ur-
sunt. Bonum utique naturae, quod Deus hominibus get, gemitibus supplicat continuis, eani deprecatur
dedit, nunqtiam sibi, qui est siimmum bonum, et a . assidue, sed cordis potius inlenlione quam verbis.
quo. bona cuncia procedunl, negabit. El.quod haec Maler autem pietatis diligenter audiamus quid fece-
bealissifna Virgo Mater Domini fecisse Iegilur in Til. Consolalur utique peccalorem, et quasi suum
lerris, immeriib facere dubitarelur cl in coelis. Nam quodam compassionis affeclu.faciens peccatum, cau-
vino deficiente nuptiarum in Cana Galileae, dixit sam peccatoris suscipit, pro eo peroraiura ad jiir
Maler Jesu ad JesunV, Virgo.videlicet Maria ad fi- dicem. Perofat misericors mater pro-misero ad
lium : ViiiKiitnoh habeul,ac si ei ipsa praeciperet, misericordem Jilium, hiisericordia a.miseria Iiberat
ut ipse faceret quod qui non habebaiH viniiiii, habe- niiserum. Lacrymalur peccator islc, g§9 ul dixi-
fenl.-3S7 H°c l"0.namater pjetate quidem praecepit, mus, sed amare. Maler prb peccalore filio " supplicans
quod bonus filius pia obedienlia complevit. I\ihil ih accedit; filius respicit peccatorem; a peccalore
hujus yirginis laudihus haesilemus; lionoral siquidem peccatumdiscedil; ut decepti hominis charlam red-
filium qui laudat matrem , sine cujus laude Deo . dat;, diabolo deceptori Virgo polenter iniperat;
placereimpossibile est, et cum Iaude ejusei displi- invitus et confusus criniinalor obedit;Tiomo per
cere nemo polest. Hanc igilur sanclissimam el admi- " riianum Virginis charlam recipit absolulus,el uher-
rabilem virginem laudemus, quia virginis" filio pla- lim lacrymas fundens,prae gaudio, Deo el ejns liea-
cere siue "malris yirginis laude non posiumus.Dili- "tissiihae malri laudes non modicas el mulliplices
gamuseam siculcharissimam Domini Matrem, qiiam gratiarumacliones rependit. Haecesl latidabilis, et
ipse diligit ut propriam carnem. Cujus eliam lauda- universalis imperatrix angelorum el liominum Virgo
bilem virginilalem adeo appfobare el honorare sanctissima, quaeliceta Creatoreomnium crealasii, in
disposuit ui quosdam magis de suo orlu quam do ipsa Creatqripsefaclusest creatura.FiliaquidemDei,
ej«s virginitatis integritale dubilare voluerit..Haec sed Dei.simul et hominis Mater incorrupta.' Haecpost
est dulcissima riiaier Virgo Mafia, quae morlis pepe- filium suum est praecipuum refugium peccatoribus,
rit mortem , vitam hominis , diaboli'confusionem , quo post lapsum fugianl, consilium, u.tpceniteaMi,,
absolutionem peccatorum, omnium juslorum beali- auxilium , ul converlaniur ne pereant. Nulla tam
tudinera. Res mira, sed cum gaudio et fide ihiranda! gravis est peccali vel criminis piaga,.ctijus non sii,
Homo qtii est ex hac virgine nalus, non.solum ho- si ipsa voluerit, medicina. Confessionem et preui-
. jninuni-Rex esl, sed angelorum el omnium coelestium tentiam in hominibus desidcat peccatdrum, ut pfo
virluium Creaior el Dominus. Hacc est cui angeli illis bccasioriem habeal jeprecandi. Huic igitur ex-
serviunr; arcbangeli famulantur; omnis eliam niili- cellentissima; ac piissimae Mairi Domini semper
tia coelestis exercitus hanc virgihem laudat elTrene» Virgini Mafiie humiliier supplicantes, quod male
ralur. Haec«ola post Deuiri super omnes crealuras fecinius confiieri nulla occasione difTeramiis, et per
bbtinei principalum. 0 quani veuerabilis,, quam supplicah.iles ipsius preces , nos et omnes actus
sublimis.haec bealissiniaJn)ater,-cujus filius, quamvis nostros Domino commendemus, ut ad ipsum qui et
omnipotens Deus sit, ej tamen nihil unquam negare peecantjbus juste irascitur, efpoenitentibus miseri-
potuerit! Hsec virgo lam sancta, tain gloriosa, lam corditer indulget, pervenire mereamur, praislanle
bonorala, a Deo larii sublimala, itacsl humilis.ita eoqiiipro nobis ex ea factus esl hdmo Christus
compatiens, ila misericors et pia, quod propter_ani- Doihihus, rioster, qui cum' QQQ Palre et Spirilii
mam peccatricem , el jain' pceuis deputatani SS8 sancto vivit el regnat Deus per omnia saecula saecu-
ailerhis, severitali dislricli judicis se opposueriu lorura. ' Amen.
Christianus eleivinf quidam ,' Thebphilus nominc , ', SERMO IX.
sicut veraciter Iegitur, suis infortuniis adeo -despe- 1 IN.FESTIVITATE ,B. MARI^E HAGDAtEN^.'
-
, ratus fuerat, et seduclus a qiiodam Judseo, qiiod Audivimus, fratres, cum Evangelium legeretur,
"Christtnfi Domihum et ejus sanctissimam Matrem j) I quia quidarh Pbarisaeus rogavil Dominum ut man-
negaverat, Christianae-fidei renuntians, quam susce- ducaret cum illo (Luc. vii\ 36). JCujussuperbiara
peral iuTiapiIsmo, ei.ipsumdiabolum addrans, liujus licet non ignofaret Dqminus qui omnia novil, Pha-
. delesiabiiis operalionis ei fecerat chartam proprio risaei lanien dqmum ingressus est, et sic discubuit.
annulo sigiHalam. Poslea vero divinoe pietatis mise- Unde prudenler considerandum est quantum Deus
ralione compunclus, ad niisericordissimam Domini chafilalem diligat, qtii nec speciem charilalis fefu-
Mnlrem .Marianfpiissiniam Virgiriem. consilium ct tat. Pharisaeiis namque valde superbus eral', et
auxiliurii petiiurus se convertit, secum meriio repu- idcifco charitatem hahere non poleral! Dum igitur
lans quod ntillus' sanclorum , nec arigclus, nec Dominum, ut secum manducaret, rogayit, non vif-
quaelibel coilica virtus lantum polerat apud Deum ^tulem quam non habebat, sed speciem charilaiis
quantiinimater ejus. Hoc ciiam jnenle periraclans , exhihuit. Inier hac.cmulier qum' erat incivilate pee-
quori filius matris. injuriam gravius ulciscittir quam catrix, ul cognovil quod benignus Jesus accubuit in
suam, etnulla ralione inultam diriiitteret, nisi prius domo PharisxiP allulit alabaslrum unguenti, slansque
ipsa. pro sub injuriatore rogaret.' Gloriosae ilaque relro secus pedes Domini, caipit humililer lacrymh
"
Virgini Matri misericordiae amaritudinem peccati rigare "pedesejus , et capiliis eapith mi <erge.seet
 271 GOFFJtJDl ABBATIS YINDOCINENSIS "272
osculari. Ac deinde unguento quod atlulerat, w?r-,A ral, lacryniis confilendo dclere. Certe Deus ipse fons
gere non cessabal. Islarn peccatrieem feminam misericordiarum peccatrici feminaefontem contuleral
milli dubium est Mariam fuisse Magdalenanv, quae Jacryraarum, et fons per se deficiens rion delicieliat,
prius quidem exslitil famosa peccalrix-, sed postea quia fons naturaliter indeficiens illum abundanter
lacla est gloriosa praidicalrix. Haec ul cognovil Sal- inigabat. Capillis suis tersil peries, quos lacrymis
valorem esse cum Phafisseo, Iiumilem virielicet cum lavit. In qao nobis fortitudinis exemplum monsiravit.
stiperbo, elegii magis de pietale Salvatoris confidere, Dum enim hiimililerflendo peccata el crimina noslra
quam auslcritalcin Pharisaci formidare. Formidabat abluiinus, multurn necesse est ut menfis raiione,
scxus fragilis Phafisaeuri),liomincmsinemisericordia 3@3 <I,10(1 esl noslra fortitudo, non solum crimina,
elnimis asperum, qui mtilierem^Slaspernabatur, verum eliam peccata deinceps_vitemus. Lacrymaa
et alienam a salute credebat, et ab ea langi penilus ilaque non verbo, sed opere peccatbrum "praedicant
dedignabatur. Sed fons bonitalis el pielatis origo ' exstinctionem, el lersio capillorum, quia postmodum
Deus bumilis, qui humiles peccatores quoerehat, non peccata vitare deberiius, fortitudinis indicat actio-
nt damnaret, seri ul jnsiificaret, mulierem peccalri- .iiera.-Capilli Jicet superfluere capiti videantur; in
cem non despexit, riec ei suossubtraxil pedes, sed ipsis lameh aliquando liomiiiis forliludo figuralur.
tradidil, elejus ohscquium mullum gralanter susce-' " Quod in Samsone illo fortissimo aperle monstiaiur,
pit. llla vero quanrio primtim accessil ad Dominum, cujus maxima fortiiudo in capillis fuisse referlur.
attenlius audiamus quid feeeril. Relro secus pedes Unde Salvator eli^m discipulis suis Ioquitur, dicens:
sletit, et flebat, quia, quamvis de misericordia Do- Capilli capitis veslri omnes numerali sunt (Mallh. x,
mini pltirimum praesumefel, accusatrix pcccalorum 50). Non illos ulique capillos esse numeralos, qui
conscientia eam veliementer urgebat. Haec itaque vel ferro attonderi el projici solenl, vel lemporis
peccalrix dtiin dileclio dat ei "spein,ct memoria pec- salate defluere ac perire, dicil; sed virlutes ahimaj,
catorum suorum incutil timorem, dubitavit pene et uculiiiudinein sensuum, qui de principafi mentis,
quid iaceret,.quoiiiam et ad Christum accederepro- quasi "de capile aposlolonim producebantur, capif-
pius rccovdalio criminum el llinor eam retarriabanl, . los capilis appellavit. Isti profecio capilli in Naza-.
-et ab illo abstinere diutius spes et dilectio prohihe- rceis eranl, istis, ul ita dicam, funibus alienigenas
banl. Timore tandem bonae spei concorditef sociato, alfigabani. Pedes quos lacrymis lavefal, el capillis,
-ambo duces peccalricis mulieris fiunt, et eam pariier ut diximus, lerseral, osculatur. Osculum familia-
tisque adlenendos ipsbs pedes mullum benigni Salr rissimum pacis" esl alque concordiae signum. Ecce
valoris adducunl, ubi illam devolione prosle«entes qtianiiis esl fortitudinis fructus et laerymaruin. Pa-
Jelicitcr ccminendarunt. Beali lales duces, qsi sem- ccm et concordiani firmat inter multum ream an-
•per dacuu ad Christum ! ef beata peccatrix, quac cillam et justissimuni judicem Deiiin. Yeremultun;
' lalem nieruil habere ducalitm !
Spem atque limorein, ream, sed multum gloriosam hanc feminam dicam.
dileclissinii, iia allerum alteri necessarium esse co- Non quiderii inde glofiosa est, unde-jrea, quia mul-
gnoscamus, quod unum sine allero-nunquam nobis tum rca, ctini peccando Domiiium coniempsil; seri
prodesse credamus.Timor tiiique sine spe, est de- Kiultuni gloriosa, cum illum dilexit. Haec mulier,
speratio; et spes sine limore, slulta praesumptio. dum Domini pedes iihgiiento quod secum detulerai,
Ecce mulier pecealrix pedes lenet, quos leriere diu 3S4 unxil, orioriferb" medicamento suaj bbiiie
desideravit; super ipsos lacrymas fundil. 392 Non aciionis, qiiam per universum mundum Jonge lale-
ibi eam loculaintuis.se legimus, sed lacrymatam ; que dispersil, iion sua tanium, veruni eliam mul-
et tamen optiine locutam credimus , sed laerymis torum vulnera peccatorum mitigando sanavit, ct
potius quam verhis. Valde namque frucluosa est quotidie sanare non desinit. Qtiis enim peccata
apud bonum Deum loculio Iacrymarum. Dum mulier Mariae audiens poterit amplius veniam non sperare,
ore teriet sileinium, Iacryma agit negotium, et dtim si perfecle pcenitere voluerit? linpitnn- est credere
lingua silebal,' Iacryma melius "confitebalur, et de-'jD ul ad pcenam depuletur seternam qui, vel postca
centius perorabat. Merito sancla peccalrix ,dnm fle- quam peecavit, poenitel et Domiui mandala cuslb-
vil, tacuil, ne fofle minus dicerel quo>;nequiler egil. dil. Haec, iriquam, peccatrix a septem daemoniis
Satis sunt utique meliores lacrymarum preces, quam possessa legiuir, id est universitale vitiorum plena
verborum. Nam qui verbis precalur interdum pffeu- fuisse perhibetur. Sed cuin ad" misericordissimuni
dii; lacryma aufein offendere minime novit, Verba Dominum compuncla corde revertitur, imoabipso
aliquando non proferunt lotum negotium; Jacryma ad ipsiim misericordiier trabitur, statiin peccalornm "
semper toluni iiienlis ostendil afieelum. El ideo mu- et criminum sordibus purgalur, eijjuae prius fuerat
lier jam nonutitur verbis, per qttaemultos deceperat, possessio. daemonum, gratia Spiritus sancii tota
ac decipiendo inullum peccaverat, ne per vefba repletur. Ac.sic ex miseranda peccatrice felix disci-
minus illi credatur ad confrtendum, qtiibus uti con- pula facta, in omnrvila sua deinceps Doinino dili-
suevcrat ad peccanrium. Multa cnim hominis falsilris genter obsequltur. Inler onsequia,' qu»; sancta. I'e-
eum reddit etiam in verilate suspectum. Unde ma- niina illi exhibuil, licet universo sit mundo nolissi-
Init causam suam anlejudicem, quem nec cbrdis mum, irreligiosum credidi silenlio praelerire. Cum'
srcana laier.i, fletibus agere, et quod voce delique- ipse Biuiinus et Salvator.nosler Jesus Christus cum
 275 SEUMONES. 274'
discipulis suis iu dorao Simonis-ccenaUirus recum-l- A J dens exsilittm ! Est itaque de propriis egressa fini-
iieret,-liaec ad illum mulier accessil, alqiie, prnutH bus, Dominum Jesum Clirislum Deum verum assidiie
bene constteverat-, unguentum delulil, et, quod ipsisi praedicans et ejus resurrectioriis festificans verita-
apostoli minime pnesumpsissent, -super-caput ipsius IS lem. Mansit usque ari exilum vilse, in hacveritatis
illud ciim magna devotione effiidit. .0 quam beata La asserlione perseveransv Ilaec sancta. mulier corri-
nmlier, qure humilis peecatrix anlea cum limore e gendis 397 hominibus praehuitcorreblionis docu-
. Domini pedes unxil, postmodum non minus quam n inentum ,' el correclis virlulis exemplurii. Hujus
ipse Pelrus, 3S5 s"' Creatoris ardens dijeclione,- 3- oraiibest medicina peccali, ejus liiigua pia osli.iria
caput ejus ungere meruii! Illum siquirieni Pelrusis -facla coeli. Omni perfecle poenitenti januani aperi',
negat quem mulier praedicat, ef quia.Deus est tini- i- riullus ab ea peccator excluditur, nisi qui" impceni-
yersorum mystica unctione designat. Ilaec est, in- i- tensintrare noluerit.'H,uicvigitur gloriosae-feniintr,
<_nam,illa bona femina, quac prima' cnra- purae.di- i-. fratres uiei, animas et cbrpqra" nostra tbta inlen-
leclionis studio ad nionumentum Tenit; baec est st tione ac virtute coinmendemus, qualenus ejus suiTra?
illa veraciier, qrice ibi beatas lacrymas flevit. Hujcc giis et "intercessioiiibus inlra illam Jieatitudinis-.
Christus surgens a morluis primuin appaiuit; et ;t * januam recipi valeamus,, cl ad ipsuin, ad quem jam
baecillunf surrexisse apostolis prima nuntiavit. Haec c S jpsa feliciler-pervcnit, et nos pervenire, eumque -
est peccatorihtis forma poenitenii:», spes veniae; '
i; videre et, habere, mereamur Dominum nostrum
quae peccatdrem eliam mullis criniinibus reum n Jesiiin Christum, qui .ciirn Patre et Spirilu saneto
desperare nou palitur, si lanluin admissorum pffi- >- .- vivit el regnat Deus per omnia-sasculasaaculorum.
"
riiteat, et corde ad Dominuni coiivertatur. llaec ic Amen. - : ,
praeterea__nonjgnorat Ifumanaui fragilitaleriV pro0 ""' 1 SERMO X. . '. ; •
qua divinam" pietatem incessanter exorat. HancC ' DE LATRONE SALVATO IN CKUCE.
specialiler, post Dominum etejus sanclissiraam ma- In passione.noslri Salvatoris lalro ille, qui ia.
trern, mirabilem et incomparabilem'Virgineni, la- i- sinistris positus fueral,-et adulabaiur Judaeis, et
crymis potius imploremus quam verbis, ut qira», ;, conviciabalur Chrisio, malam-vitam pejori morte
Doinino propilianle, suorum veniam lacrymis obti- finivit, et recepit sicui.meruerat. Et ideo-diu loqui
nuit deliclorum, sancta intercessione suura prbpP-^ de eo inanis labor est, et mora inulilis. Loquimur-
tiatorem nobis peccatoribus jiropilium reddat, el, igilur de alio, de quo Ioqui et maleria fidelis esl, et
peccalorum remissibne percepta, hos intra.januamn causa salubris. Hic vero ih dextris positus, non
recipiatparadisi, illitisqne divino conspeetui sancios",,
s „ quia crediderat Chrislo, paliebattir, sed credidil^
el immaculalos exhibeat. Haec speGialiter, nt dixi-. dtim pateretur. Christum- hominem cfucifixum
mus, a nobis est invocanda; hoec, ut nobis patroci-- clavisin cruce,.to.lo corpore tensuin-vidit aspectu
netur, humiliier et frequenter deprecanda. Namn corporeo, et in ipso spinarum vulnera, 39S san_
quid sit magis necessarium peccaloribus experi- guinem de membris radianl.em, ei sola signa alili-
menlo didicit, quombdo per se ruit humana fragi- ctionis et mortis, sicut in bomine mox morituro.
lifas, .quomodo 396 exdiyiiio auxilfo resnrgit, Concepta autem et nata in eo fide, operante Spiriiu
quidquid est. inlus, et quidquid extra- cognovit.;, saiicto,- angelicis Oculis immortalerii et divinam iu
Hsec divini adbuc ignara mysterii, prius "quidem n Christo coniemplatur majestatem, admiralur, ad-
peccando cbrruerat, sed desiio casu se efexit for-•- orat, laudai et conOlelur. De cruce pro fide pugnat,
tiorerri quam si peccando'minime cecidisset. Qiiae e socium increpat blaspliemantem, et in eo Judaeo--
enim vincuta peccatorum non relaxaret fusa superr rum, qui aderant, infidelitatem afguit, hecbland.i-
pedes Salvatoris sanclarum inundatiq lacrymarum?? tur eis, nec, eos veretur.-Mirabili» divina potenlia >
Cujus plagam criminis non sanafel. illa cum laritaa Crux quaeantead supplicium gerebalur, jam suf-
devolione celebrala capitis unctio Redemptoris ?Q) . fragatur ad praemium, et reus qrii ,pi'0."suo scelere
quam pura, quam provida exstitit hujuspcenileiilis s Q £ damnabatiir.iri. cruce, de.realu suo antidoturn, quo
intentio, cui licet pius Dominus quidquid deliquerat,,, sanatur, conficit, et de eruce operalur mysterium.
dimisissei, quasi odisset, propriarii deinceps per- " Realus inpoeniteiHiam, mbrtisinteritus in aelefnam
secutaeslcarnem, continuis castigans eam jejuniis,;, vilam conimutatur. Isla quidemfelix cbmmulatio,
et louga orationum et vigiliafum assiduilale Taliga- nec est inferior Jlla quae sequitur. Latro conlessor
lam legi menlis^ac rationis diligenler. siibjiciens. ex lalrone efflcitur, et martyrex cbnfessore; et
Non quia sarieta .caro spirilui repugnaret, sed sicc torinenta. quae prius in Iafrone coeperan.t, nova
agebat, ut de sua carne non quolidianam dico, sed1 '- gralia coronam. et praemium mariyris sqrtiuntur.
assiduain hostiam Iaudis suo propitiatori bfferret. liuic bealb et mirando Tiro nulluni salulare defuit
0 quam venefabilis discipula vefitatis, quae postt sacramentum. Nam quod per vicarios Christus vi
perceptam a Domino Jesu, Christo-ahsolutionein l .sibiliter agit^ in aliis .Chrislianis, hoe invisibililer
omnium peccatorum,. post ejus fesurreciibnem ett egil in illo per. semetipsura. Per Chrislum ilaque
ascensionem inccelos, et Sancti spirilus advenlum,,
baptismu^n in cruce perfcepit, et caetera fidei sacra-
declinans invidiam Judaeorum, el palriae uitimuml menta. Nisi enira a Christo baptizatus, esset, ct
vale dicens, pro -sui Cbnditorisamore-suscepit gau-- factus'-omnino perfeclus Chrisliauus,, ei Chrisius
.%5 GOFFRIDI ABBATIS VINDOCINENSIS . 276
ininime diceret: Bodie mecum eris in par,adiso(Luc. A aliquid et breviler quod dici potest, et Ae Peiro"
xxui, 45). Jam enim dixerat: Non intrabit inregnum et de iatrone vcraciter. Pelrus a Christo vocatus
cmlorum, nisi qui renalus fuerit ex aqua et Spiritu est, et electus esl; lalro eleclus est, non vocalus.
sancio (Joan. m, 5). Vir iste, 399 beatus qtiam Petrus.apostblus et mariyr, Iatro confessor et mar-
perfeclus a Deo facttis est, videamus. Eo temporc tyr faclus 40S esl- I'1operibus bonis, in virlutibus,
venit ad fidem quo Pelrus fidem deseruil; et quam in miraculis, in laboribns, in ligandi et solvendi
aposlolus perdideral, lianc dic seqiienti Jatro inve- poteslale, Pelrus latrone loiige excelsior; Latro si
nit. Ad vocem anciilae primus pastor Ecclesias illum non major Pelro in fide, non tamen exslitit minor.
se nosse negat, qtiem voce publica latro praodicat; Uterque bonus valde : sed latro est in bis, quae dixi-
et quem princeps apostolicae electionis se eliam mus, Pelro inferior. Quicuiique islorumminuspoiest
hominem nosse diffitettir, huhc Deum esse lalro apud Deum, ab illo oblinetquod rbgat, quod petit,
manifeste et pie confitetur. Tota illa bealorum et quod desideral. Nos auteih et beatum Petrum
aposlolorum eleclio reliclo Domino perlurbatur et praecipuum aposlolorum et principem, et illuni
fugil; latro itiler saevientesJudaeos manel intrepi- gloriosum confessorem et marlyrem, Diinam no-
dus, Christum asserit innocenlem, et se reum pu- mine, diligenter oremus, quaienus suis precibus et
-blice dicere non erubescit, nec suum confiteri B ° meritis apud bonum Creatorem noslrum, et piiira
reatum. A Christo itaque veniam postulal,j)recaiur Redeniptorem nobis obtineant, ut ipse in exitu vitae
misericordiam, dicens : Memeniomei, Domine, cum nostree, animas nostras a diaboli potestaie custo-
veneris in regnum luum (Luc. xxirr, i2). Cliristus diat, el cum ih suum regiium venerit, ,in illam sci-
veniam postulanli compatitur, miserelur miseri- licet regiam et admirabilem clafitatem qua vivoset
cordiam deprecantis, et Deus crucifixtis in liomine morluos judicaturus est, noslri meminisse dignelur,
crucifixo lalroni sic loquitur : Ilodie mecum eris in el unicuique nbstrum dicere1: Hodie mecum crisjh
paradiso. Confirmaiionem ulique, quani in die paradiso, qui vivit et regnat unus Deus cum Patre
Pcntecbsies apostoli pe Spiritum sanclum suscepe- et Spirilu sanclo per omnia sa;cula saeculorara.
Amen. -
rimrrJatco-isiepasi-fus-irrcracc primus susceperat,
qui nec Judaicam perfidiam formrdabat, et nomea 4©2SERM0SI.
Christi perfectus Chrislianus, pius , corifessor, et IN FESTIVITATE BEATIBENEDrCTI.
inarlyr gloriosus,,non in occulto, sed palam porla- Licet, dileclissimi fralres, aliorum sanclorinn
bat. Aposloli quidem a Christo vocali fuerant et festivitales celebrare pio debeamus araore, beatis-
. electi,, et saepe' priva^im et publice ab eo vitre np sitni Patris noslri Benedicti haic sancta ^olemnitas
seternseverba audierant, illttm caecosilluminantera, a nobis, quasi ex debito, praecipuuni bonorem exigis
leprosos mundanlem, ejicienlem dsemonia videranl, et devolionem. Gloriosus elenim iste sanclus noslrae
et mortuos suscitaiiiem. Mulla praelerea, quae nemo secundae regenerationis invenlor pariter exsliiil et
alius facere 40© poleral, nisi solus Deus, in illo scriplor. Monastica, inquam, religio, quam ipse
cognoverant. llli eliam in ejus nomine quae ipse instiluit, secunJa regeneralio jure nominatur et
faciebat, et ipsi faciebanl. In passione ,vero illitis eliam ponlificali confinnaiioni non immerilo com-
qtiani eis anle praedixerat, ita cbnturbaniur quod paratur. Hujus namque vilaeobservalioneet praeter-.
et ilbini ignorant, el seipsos, quales in ejus virlute ita peccala, sicul in baplismate.deleniiir, el contra
fuerant, obliviscunlur. Latro sanclus nec fidem fulura, velul in confirinatione, Christiaims muniltir.
anle noveral, nec dilexerat sanclilatem, quippe qui Hac beata vita, qui prius in saeculari conversaiibne
inilium bonae vilas nunquam perceperal; in morte peccando morlui fueranl, wiviBcanlur; elhac poslea,
autem Chrisli fidei cognoyii verilalem, quani Petrtis duiu correclione districia peccandi licenlia moritur,
praesenie eorporea divinilaie et ipsum edocenle oplirne munilur anima-Chrisliana, cui solummodo
diriicerat; Mira res! ubi fidemdeposuit apostolus, facultas bene operandi relinquilur. Hujus igitur
latro recepil, Isle si Christmn anlea cognq.visset,D E sanctissimi el bonorahilis viri diem fesium debita
eredidisset uiiqne, el in illo felici aposloloronaCOIH veneralione et speciali devolione celebrantes,
ventu non essel n.o.vissimns, qui in regno exslilit gaudeamus, de cujus beaia el amica socictaie an-
primus, et nulli in fide secundus. Tjtraque autem, gelos et archangelos el omries cosJorurii orriines
et priini elecii ihChristi passione negatib, et vene- gaudere, et Dei Filium collaudare miiiime dtiliita-
rabilis latronis in cruce confessio, ex medicinae mus. Ex gratia supernae bcuedictionis Benedic-
coeleslisvenit coiisilio.Pormissus esi cadere electiis, lus benedictum nomen accepit, scd vir san-
ut unusqiiisque discal nulla perfeciione de se prae-. cius graliae ingratus non exslitit. Nam cum 403
suinere." Erectus est lalro qui lapsus fuerat, ut abhuc puer essel, op,u's quodlibet puerile con-
liullusiie stia impeiTectibne, si laniuin posniteat, et tempsil; sed solumniorioiri pio peclone humi itatem,
digne confiteatur, valeat desperare.' Htinc- Deus patienliam et iniioceniiam relinens,- niundi relicta
viiga jusiiliai castigat, et illuin sustenial baculo conversalione, se totuih Doihino comminriavii. De-
misericordise. In isio justis, ne incidant in elatio- speclisilaque litlerarum studiis, quibusapareiu-i-
nem, limorem incutil, et in ilio spem triliuSl,pec- bus tradilus fuejat, ne amor-parentum, sive divifiae
€a!oribus, »ie v^niant in desperationem. Dicamui corum vilae inelioris proposilum immutareut-, eo?s
 " -
272 . . _ '.,'- SERMONES. • . 27-8
ianqnam odisset.fugiens, dumChrisii divitias pau- A J yidus sanetitaiis-alleriiis derogator, sed ptus conci-
pcre vita lucrari desiderat, vanuiri et quasi impium liator siniul el adjutor exstilit, ct ei, cujus virlutein
repulat, quod iniiliis aliis charuin et pium videlur. Jahi meiile conceperal, religionis-hahiluin tradjdil.
Sic Dei famulus inspiratione divina.replelur;- ejus Cultor auleni.Dei,'et sui couleniptor Benedictus, ad
adhuc lenera el delicala caromenlis" conslautia el Idcu.m.-.qui Sublacusvocaiur, pervenieris, inter pe-
vjgore spirilus roborafur,'- ct-si viblehlia ,opus fuit, tranim scissuras, in quemdain afclissimum specum
eam^ibi.inferie non distulit, ut crucifixuscrucifi- se.coritulit.ubi desideria cafnis mentis falione mor-
xiim Dominum sequeretur. Htinc Doniini 'servunr lilicans,lribus annis hulli lioniinuni nolus, excepio
sola nutrix sua, quaeeum leriere nutriefal, et qnam Romano jmonacho, mansit.'Romanus vefo abbatis
ipse saiis pie diligebat, secula est, non quideni san- sui,Adeodali'iiomine, aspectibus,'Jioris,qi!ibus'potie-.
clitatis ariiofe flagrans, sed ei.etiam noleriti' carria- ,rat,~se pie ahsentiibal, etquem ,siio corpori subtra-
lis affeclionis studio ministrare desiderans. Sed vir bebal panem Benedicto portabat. M piaedictum an-
beatusDeopoliusmiiiislrare volebat,jion sihi mi- irum. quodDei famulus propatria possidebal,, qjiia,
nislrari'ab homine. Eral lamen Jn utriusque po- niniis gfavis erat ascensus, Rohianus veiiire' IIOIK
ctbfe pielas; at diversa valde inteiiiio, licet arriica" valebat; bedin rupe, quse dbsuper einineb'at,Jorigis-..
yjderetur,"dum illa carni, ille' spiritui servlre inerii- "^ simum.copulaverat funem, in quo panem ligabat,
tatur. Ibanl ambo simul, tariquam maler el. filius, ubi etiam parvum, inseruit.-iin.tji.babuhim,,ad ciijus
donec veritum est ad locum.qni Elfide diciliir. Quo videlicel tintiririabuli soiium vir,sancius posset agno-.
in loco a quodarn paupere viro, pro Clirisli amore, scefe, ad se.Ronianum cum pane 've.n.isse,Sed iui-.
pauper Chrisli.cum sua ntilrice hospes sttscipilur. micus.anficcfuin
"• ; Dei
' diabolus,
'<' ' ^ quatcnusjel
*- in.llo-.
TSulrix.veroillius cuiu a vicinjs mulieribus capisle- inano lgnem char.ilatis exsiingueret.' et a boua inieiii
fium aecepisset,-quo modicum.tritici, quod eis pro tibne Benedicfianimuin vel fame cogerile revocarel,;
Dei amore collalum fueral, purgare debuissef, vas _ Japidem,40@ jaclavij; el qtiod funi fuerat inSerium-
ipsum super mensam. non bene 4©^ coliocatiini lin.linnabuitlni fregit. Bonus lanien Roniamis qpus
cecidit, el ita confraeturij est lil in buas.partes in- chafitatis, qiiod co?perat,y)on reliquit. Omnipolciis
veniretur divisum. Quae cum praesfitiim sibicapi- ' vero De.us et- Dojiiiiius.Jionus feiiniiieralor. ct-.piiis^
sterium fractum eonspieeret, et gentera regionis indullor, cum bealoviro Benediclo,- iu- cujus cordej
illius tenacem, ef importune quod suuni.est repe- el corporeinuhrius.et flos ejus.patrioe.crelostis airiore»
tentem agnosceret, nec" omnino liaberet iinrie dam- prorstis-afuefat, in-lioc saeculo cenltiplum reririere
jium reparare possefalienum ,,flere-coepit, et do-y, decrevissel, ut prima promissione completa, secun-
nmm iri qua bospilali fuefant, lacrymdsis'. vocibus dam, vitam videlicel aelernam,perfecttis miindaiue..
replere. Puer. auiera pius et saiictus, cifih nutricem- imperfeciioiiis contemptor se recepturum induBiian-
suain cianianiem el flentem aiidiietpaiiter et vide-, ter. agnqseerei,1 quidam religiosbpi-esbytero, qui-sibi'
ret, illius auxielatem .suam faciens compassionis in-die Paschae cibos parabat,-Domiiius~per visiiin
affectu,;duas. fracti capislerii paries aecepit, et cuin appafere.dignatur: eumque diligenler sollicilafdi-
lacrymis dralionis saerificium lota meiitis devolibne cens : Tu libi cibos "deticdlos parasli-^ ,'el servus,
Domino^oblulil. Quod compleia oralione. ita sarium- meus Benediclus fame- crucialur. ,Qui, licet el loCum,
et inlegriim inveiituni esl",ac si ihinime fraclum fuis- et illuin Doniini servum ignoraret, slalim-sufrexii,,
set. Quod religlosa anima oiimipoteiiti Deo graiias et' quidquid ad mandticandum sibi paraverat, Dei
refereris accepit, el nulricem suam sanctis et htimi- .- hominein cibaturus secuin assiinipsil. Et quoniam
libus verhis consojaius, ei -eapisteriuiii reddidit. . .adinonitioni divinse, obcdire minime distulit, sancto
Quae iicet. slupefaela miraculo fuissel, illam tamen .Spiritii sui itineris duce carere' rion potuii. Quo prie^
capisterium sanum vehementer laetificai, quod nbn- yib pervehit ad lbcuni, in quo vir' sanctus se occul-
meriiocriter moesiificiiveral fraetum., Reih itaque tans latitabat. Qui soli Deo placere ctipiens, nori so-
gestam cmn ejusdem loci incolae, non quidern siiie j_ 0 ltim noiitioe hominum, sed etiam. eorum,'quae iu
magna admira.iioiie, '.agnovissent.supe.r fores Ec-' mundo fiebantadeqexpers^eratquod.quando Pascba,
clesiae, quaeibi- in hbnore B., Pelri aeuificaJafuerai, , vel quaelibet sbiemniiasageretur, penitus.ignorabai.
vas ipsum suspenderunl, qiialenus onines agnosce- Facla itaqifeoraliohe pbst dulcia.vittc perennis col-
rent, prsesenles scilicel el fuiuri, fidelis servus Do- loquia, presbyler.quiad eum veneraf, sic sanetum
tnini Benediclus a quanla .perfeclidhe ei -eoeperjf, , alloquitur : Surge, el ambo pariler. sumamus cU
faniulari. Templum, aufem Spiriius sancti gratia bum, quia hodie - paschalis' spleinhilas celebratur.^
repletum, laudeslibniiriuin^et viluperationes eoritm 4@7 Cj'i vir Dei protiniis respohdit: Novi qvia-,
eodem.animo suscipiens,-4<0§ nutricem-suam oc-, Pasclta est, quoniam humiliias-mea videre,iemertat^.
culte deseruil, deserti Joci secessunfpelens amicum Honorahilis vitae presbyler itera asserui.t : Vera- .
religibni.-Quo dum tenderei, cuidarii monacho, Ro-. ._ civerhodiediesesire~surreclionis.Dorn.imca!; abstinere ..
Bianonomine, obviavit; a quo diligenier. inqtiisilus, libi non (icet'in tam. gloriosa.festwiiate. Proplerea a .
Dbefpiunlatis secretum ei tandem sub nbmihe coii- Dominp-misstis sutn, ut quem mihi.cibumpdrave/am:,
fesBionis aperuit.Cujus devqlam Chrislo animain libi debeani- niinistrare. Benedicenles itaque Do-
'
<.uraRomanusmonacj)us cogriovisset, nbn sicut in-" miimm.el p_ariter.cibum sumentes, post exptetais^.
 279 GOFFRIBI ABBATIS VINDOCINENSIS 280
refcciioneni et sanctam colloculionem, quem .Deus^A nediclus plenius agnovit, quam ante illum qtiilibrt
hominibus exemplum bene vivendi voluit demon- abbaium aut noluit revelare, aut minus intellexit.
strafe presbyter, adEcdesiam qtiam regebat vehiens, Romanus igitur in illo suo facto merito laudatur,
nec potuit occultare nec voluit. Fama igitur discur- quia ista et qusedam , aiia monacbis lunc licebant,
renle sanclae conversalionis illius, Benedicti nomen quai nunc p.rohibenlur. Sunl etenim quaedam boria,
non mediocriter mundo innotuit, quia posila super quaeprius quidem licere possunt, sed iilicita postea
candelabrum lueerna lalere non potuit, quae in ho-> fiunt. Nam monaehis illius temporis illa humanitatis
minibus peccatorum lenebras fugans et eorum men- opera licebant, quia 1 se nori ab illis operibus absii-
tes splehdore bonae actionis irradiafis, in atiiorem nerepromiserant. Modernis vero sicilla licere mi-
sui Crealoris convertit.Vir iste laudabilis vilae, mifa nime possunl, qui nec illa,-nec aliabona facere sine
sunt, sed fidei admiratione' miranda quae in hoc spiritualis patris voliintate deyovernrit, et fide stios
mundo, Domino -coopjsrante, peregit. Nam prceter professionis fifmaverunt, qtiam videlicel suae pro-
Regulani menachbfum.ubi invenitur omnis perfeciio fessionis fidem, secundum RegulanTS. Benedicli,
hominum, quam diclante Spiritu sancto seripsit, nec tenendam corara Deo, et sanctis ejus promisertuit.
ipse quideinminus perfecte vixit quam docuit. Licet etiam mulieri, si voluefit; nubere, quia ei bene
Omnes sanclos ac venerabiles Patres, quotquot ab "^ conceditur. Sed si virginitatein voverit, etposlea nu-
inilio saeculi- fuerunt, imifalus: veraciler ngnosci- pserit, rea leneuitur. Bonum est tamen conjugium;
tur, qui aul aequale, aut bpus simile, quodiilli fece- sedTconjugio410 virginitas melior. Sic sanctorum
runl, fecisse niinime dubitalur. Unde merilo non priecedeniium Patrum omnis instilulio est quidem
oriinium juslorum spiritu,m 408 babuisse lantum, bona, sed venerabilis Benedicli longe pTaestantior.
'
sed omnium justorum spirilu plentts fuisse in secundo Quae anle illum Patres sancli constiluerunt, "velui
lihro Dialogoruiri sancti Gregorii laudabilis vilae do- lex Moysi, dura.et'aspera fuerunt. Sapientis "verc
ctoris, qui verierabilem vitam illius scripsit-, praedi- Benedicti instilulio sancta, suavis etlevis est, e'
catur. Ntilla ratione silendum est, sed veritate di- maire virlutura discrelioneTidelicelpleria. Antiquo
cendum quomodo Romano monacho.timc ijcebal, rum sanciio. Patrum, quasi. veteris legis cullorcs
. siue sui abbatis licentia quodlibet opus bonum pa- habuit. Pius aulem el discrelus Pater Benediclttf
trare, cum monachis riiorio non liceat. Hoc utique iiiorum staluta lanquam ^durs legis auctoritaleiv
satis agnbscilur, si tempus, et temporis ordo dili-- temperaiis,'-iios novse gralise £rios procreavit. UJa
genter pensalur. Fuerunt namque ante sanclum quasi vetera pene velpenilus omnia transierunt, et
Benediclum abbates et abbatum inslilutiones,, sicut ecce a S: Benediclo facia^ttnt rioya. IJIa eliam tari-
anle Chrislum legislator -exstilil Moyses. Bonam quam umbra el figura futuroe monaslicae vilaj fuisse
quideni et sanctam Jiidaico populo Moyses attulit videhtur, sed per laudabilem Palreni Benedicliim,
legern, sed Christus Cbristianopopulb ebntulii melio- cooperante Spiritu sancto, est verilas fevelala-.-Ipse
rem. Ita sancti viri illius lemporis secundum datam taiisen pro magna sua humilitale S. BasIIii et prae-
sibi a" Deb graliam monadiorum Ieges statuerunt, cedenthim"vitam et opera Patruni, vel sua lacens,
sed Pater ac legifer noster Benedietus, sicut a Dbo vel quasi modica dicens,-'laudal et mirafur. Borius
majorem gratiain percepit, ita.meliorem Iegem in- - optimum-discipulus Magislrum imitatus,,qui laceri
stiluif. Nam quiriqufd illi minus vel amplius -fa^ien- praecipiebat, cum ea, quesine ipso nemoaliusfacere
dsm praeriixerunt, vel fieri permiserunt, ipse post' poterat operabamr. Et quidem illi nostri sancti prae-
illos correxit. Unde.monachis, ul ^opera Jxma sine decessores,- qui nos praecesserunt ad sidereas man-
spiritualis Patris licenlia minime faciant, ideirco siones,-et religiose vixerunt, et religiose scripserunt.
nune jirohibeliir, ne qulsquahi eorunr propriain Sedsicut postbeatos tres evarigelislas, Matthceum
voluntaleni sub specie pielalis, vel cujuslihet bonae scilicet, Lucam et Marcum, eorum quartus Joannes
operationis',.sequalur.~Et per hoc maxime qualis apbslolus scripsit, et nielius, sie vir iste beatus post
et-quaiila sit virtiis obedientiae bstenditur,' qtia ndh" ry
_)alios Palres, monachorum Regulam scripsit, qua
solum mala vitare, sed eliam a quihusdam bonis lanquam dulcioris cbarilalis caemenlo, vivo lapidi
operibus subdilis abstinere praecipitur. Cum igitur Christo homine diligeritius 411/17 j"ng'^ ^e <IU0
alligati 409 funibus obedienliae subditi ea non fa- veracilerdicere possumus, el firmiter crederedebe-
«itini quaesibi bona videnluf, necesseest, uliii.qui mus quod a Deo nobis sit tanquam apostolus et an-
eis praesuni, ex sua parle bona demonstreiit,' quoe; gelps desiinatus.-Nam illum idcirco nbhis specialiler
opere.ntur. Hanc obedienliae forroani Dominus in pa- roisit Deus-ut ipsae format.ae ei formbsae vitae suae
radiso parentibus primis primtis insliluit; qui cum. exemplo nos proprie et singularjter informaret, at-
omnes alias paradisi arbores eis concessissel, unam quesusedoclrina-sapientiae nobis quse sunt bona
inlerdixit,quatenus videliceiipsi.agnoscerent quod fariiiliariter nunliaret.IIlu.m etiampost sepraecipuurn .
Dominura et magislrum super se habebant, cujus Palrem, paslorem,' medicuni et ihagislruni decrevit .
volunfati obedire debebant. Qui non ideo peceave- esse monacbofum. Huncigilur beaisissiinum viram,
runt, quod majum esset pomum quod comederunt, praecordiaJes aniici et fratres, corde et ore supplici-
gedquia quod bonum erat contra interdiclum Do-- ter exoremus, quatenus Paier, paslor, medicus et
mini, tetigerunt. Hujus obedienliae virtutem S. Be- inagister sic noster esse dignelur, uf, pia jialerni- :
 281 TRACT. DE ORMNAT. EPJSC. ET DE INVESTIT. LAIC.. 28'i
late nos nutrial, animas nosiras pascal panevirtu- A-nmr, quiesl daior cl remttneralor lionoriiin opeijuiir,"
tum, vulneribus peeeatorum- et criminuin nosl-rorum" Deus etDominus nosler Jesus, qni cum Palre el
medealur, el suo magisieriodiligenler edocti,quae Spirllu sanclo vivit et reguat per oinnia saecula soe-
bona sunt bperemur, et ttd ipsuni pervenire mefea- cuiorum. Ainen. "

' '^
"-/:-• . '.. .'LE€tOBL,.-'- ''-. ;- ';-'; ."'".

. Pene, ut vides, consiiium fnetat. Iiunc^ libeltum omiltere, quod aliud nihil videreltir qnqm dliquot
opusculantm, hoc esl 2, 5, 4, 5, 6 untim iri corpus congestd repelilio. Postea lamen cum animo snbiret, non
solum in ulroque codice nostro exslare,.'v'erum in ilio eliam fuisse, quo ustis. est Fr. Turriiinus :' ac pratteria-
sidri islo repeti quie in iHis opusculis diclasunt, ul nonnulta inlerdum.adjecla, deirqcla, interpoliita conslel,
dubilari ul nequeat, quih hujus
~ etiam libMli-attctor sit Gojfridus :pjceleriri omnino nefas rali~ vel hoc.saltem
loco edendum curavimus. - -

C&OFFItllM -=
[BOWSSI
' "
"TRACTATTJS :- -
. ; -". ,.' ': ."., . . -;; ;'\.
' ' "
-DE OUDINATIONEEPISCOPORUM, ET DE INVESTITURA LAICORUMl" ,'

Goffridus Viniocinensismonasicriiliwnilis.servus, suo B I consecretur. Alipquin fit. quoedam prava simulatio

prmcordiuli amico Pelro Leoni S. domanas Eccle- ih Ecclesia.^el" ecclesiaslicae, digniiatis illtisio n.on
sim cardinali, calkolicam fidem tolo corde diligere, parva. Qiiicuiiqiie"igilur canoriice nou electus qua.si
et eos qiii cbnlradicunl totis vir-ibusimpugnare. < - sacrandus accedit.velqui nonesl libere consecratus,
Tuae petitionis et meae prpmissionis non imme- etiam si .canonica praecesseritelectio, exsecra,tus •
mor, si- non ut debui, sallem ut poiui, lentavi Tecedit.Nam sicut ubi non est vera coVdis cqnversio,
solvere, et quod a le-quaesHum 418 esl.et a me hori"sequitur plena jemissip, .iia^ubi.iion s.equitur'
prdmissum : 4e ordinalione videlicetepiscopi et de liberaeonsecratio,etiamsi canonica,eiectio praecedal,
investitura Jaicorum. In pfiniis. iirmiier credere ribs minime prodesi; cum neulra sola episcopum creare
oportet. et nullatenus" dubitare ut. quemadmodum' sufliciat.Necesl^illa liberaconsecratioquampraecedit
baptismus Christianiim facit, ita-eleclio el conse- faclum sine judicib el.juslilia juramentum, cum R.
,cratio facit episcopum. Et sicut impossi.bile "eslsine Hieronymus super Jereri)'iani_, uical juranieiiluin
baplismate Christianum fieri, ita" esl impossibile non esse faciendum, ul)i nonesC justitia simul,
episcopura sine electione et cbnsecratibne creari. In verilas et judiciuii). Quod sialitcr fuerit praesuni-
ordinatione episcopi eleclio et consecratio sic est ptum, juramentiim iion erit, sed perjurium. -'
ntraque necessaria quod consecralio "sine, electione, Q (_ Praelerea tria proprie'propria .Ec.clesia Iiabere
et sine consecrailone electip episcqpum-faeere sola debet, quortim unum si defuerit, yelui paralyiica
noii sufficit. Nam sicut jn baplismale aquaf et iiivo- jacet, nec" Iigandi nec solvendi potestatem babet.
catio Spiritus sancli sunl necessaria, quae faeifiiit, Debet' itaqiie7EccIesia calliolica.esse, casia et libera :
Chrisliafium, ita in ordinando episcopq eleclio et 1 caitbolica,'quia.hec'vendi debetnec eini; casta, quia
consecratio sitnt necessitate conjuncia,. quas creant nullatenus debet "muiieribus corrtihipi; libera, qiiia
episcopum.Et sicut aqua sola, aut sola ihvocatione saeculari poteslati non debel subjici nec;'ab'ejus
sahcti Spiritus -uec baptismtis fieri potest, hec homo /Sponso "qualibet o.ccasibne a, saecularj poteslate'
esse Christianus, ita sola electione, aiil sola conse-' sacramenttim extorqueri, cumoninino lege diviha
craiioiie nemo ordinari vel iierivvalef episcopus. prohibeatur nec ab^episcopo nisiprp' sola fide
Magnum quideui el. bapiisihatis, et electionis et cdn- calholica "sacramenturri' exigatur. Christus Vulique
secralionis episcopi sacramenium; sed illudpraecepit, paslor bonus sponsafn 420 quaerit -fidelein,itifide-
et per "alios facilChristus; .el boc egit p.er-semei- lem.respuit, .castani diligit, odit corrtiptam, liberani
ipsum.In.illo spiritualiler crealu"r'homq,et a Christo sibi sociat, ancillarri abjicit. Falso iiaquenominalur
Cnrisiianusdiciliir; mislovero domlnus.etimperalbr episcopus, quiadnullare conaiur electionisht cori-
crealur Chrislianorum, qiii hon solum - vocatuf Dsecfalionis
D ordinem, quem.Chrisiuspersemetipsuin
.Christianus a Chrislo, sed.eliain Cbristi vicesagere primusinstituit. Ipse enim primus et elegil apo-
erediiur. Scieiidum vero quod hic velubicunque'de slolos, et-consecraviL Tola ilaque ordinatiq episcopi
electiqne et consecratione episeopragitur, cahonicani in eleclione el consecratione consistil. H;ec prlus^
necesse est eleclionem,419 et liberam consecra- pef semetipsum, ut diclum esl,'Clifislus .fccil;
tiohem intelligi, ul qui canonice eligitur, et libere deindevero vicarii ejus. Et in apbstolis qujdem a
 '
283 . GOFFRIDl ABBATIS YINDOCINENSIS 581
Christo facla sunt, quoiiiarn ab, ipso et elecli et A (Joan. xv, 5). Sunl quidam, qui Romana Ecclesiae
coiisecrnti fiiermit. ln aliis vero omnibus, a nullis omnialicere pulant, el quasi.quadam dispensatione
aiiis fieri licet, nisi a vicaiiis Chrisli. Sunt aulem al.ler quam divina Scriplura praecipil, eam facere
vicarii Clnisli clerici in eleclione, episcopi in conse- posse. Quicunque ergo sic - sapit, deeipit.' Nam
cralione. Caeteri omnes petere quideni cpiscopum RomaiiiBEcclesiae post Petrttm niininie licel, quod
prssuni, eligere vero vel consecrare non" possunt. Petro non licuit. Pelro quaeliganda eranl ligandi et
llae saricaim sacramentum, eleciionem videlicel et quae solvenda solvendi est a, Cbristo dala potesias,
consecia ioncm apostoloruin, Chrislus primum fecit, non quae liganda solvendi.vel quae erant, solvenda
per quod , eaeleia fierent sacramcnta. Si verosacra- ligandi concessa facultas. Petrus eliamsi aliquaado
menliini, quo.l primum, ut dicliun eei,- Chrisiiis aliier cgit, Padlus licet in conversione adhucnoviiius
frcit per seineiipsum, aliter factum fuerit quam ei in faciem resisiefe minirne timuil (Gal. n, II).
doeuiij, Sacramenla caetera quae- sequunlur, quas Petrus vero sui junioris.increpalionein libenler sus-
•vires habere yaleanl, necralio docet, el (ides ignorat cipiens, quori plus juslo fecerat, diligenler correxit.
Chrisliana. Quicunqueergo sine canbnica eleciione Praeterea nulla ralione fieri licet quod Chrislus suo
et libera consecraiione sub nomine ponlificis eccle-- e^emplo non riocuit; ipse enim legem solvere non
siam vel poteslaiem ecclesiaslicam sibi" vindicare 15 ': venit, sed adimplere (Matth. v, 1.8). Romana- ilaqnp
praesiimit, hic jam .noii per oslium inlrat, seri Ecclesia divinarum Scripturarum legem solvere nou
aliunde ascendit ut merito non inler episcopos com^ debel, sed coriservafe et tradila sibi a ^CIiristo
pulelur., scd ihter fureset latrones conntimeretur poiesiate non ad.suain voliinlaieii) uli, sed secundmn
(Joan. x, I). 421 lsie aliis benedietioiiem non 423 Chrisli disposilionem. Si eliam a suo juuiore
]iorrigii, sed pesiein, etvulniis potiusinferre videiur Roiiiano ponlifici stiggeritur, ul si aiiquaudo plus
quam salutem, qui tanla praesumpliblie Dei maledi- justo fecerit, jttste corrigal, lanquain Petrus Pauli
ciionem-meretur. Nam episcopus qui canonicam adiiionitionem suscepii, el ipse suscipiet,- si Petrtim
""
electionern, et liberainconsecraiioiieii) hon Iiahel,"- iiiiitari desiderat. ,,
est quasi arbor non habens radicenv Arbor auteiH Ariversus. eos qui cbntra Christi dispositionem
quae fadiceni' non habet, etiam si folia habeai, anhantur, bonus, doctor el mariyr Cyprlanusloqiii-
fraclum ferre nullalenus yalct. <Ad ".linjuscemoiM tur, dicens : Adullefum esl, impiuin el sacrilegum,
'
arboreni-Clirislusquidem accessii, el cum ilii frnc- , quodcunque Jtumano faclo insiiluilur, ut dispensalio
tum^non invenisset, eam nialedixil.il/an:. xi, 2!j. llle, Chrisliviolelur.Qni&icagjl, lenebrasprbluce.noclem
maximea Deo maledicilur, qui sacrameniis Ecclesiae! rf pro die, .pro cibo faniem, pro potu sitim.venenuni
quasi sociari sua cupiriilate -desiderat, non Chiisti pro femedio tribuil, pro vita niortem. 3Son fuit
eharilale. Et omnis qui. sacranientis Ecclesias illorum aetasvenerabilis necestatictorilas imilauda,
capmenlo charitatis non jungilur, injuriain quide»i qui Susannam pudicam corrumpere voluenii!; quo-
Ecclesiae facit, sed quasi paries lul.eus dissipaiur, rum velerem nequiliam imitanltir, qui Christi veri-
qui licet dealbari possit ad tempus, ejus subila tatem, et ejus sponsae virginitatem violare maclii-
dissolulione, qui anle cohfidebanl iri eo, premuniur. nanttir. Bi sunl ulique qnr Dei disposiiiones
IIac igilur.simililudine-recte cplligitjrr quori qui ad iHHiiulant, et tradillones suas slaluere coiiantur. A
iBJuriam sanclae Ecclesise ecclesiaslicum ordiuem; . qiiibus fecedente doctrina Dominica, rece.riit et
et maxime. pontificalurn assequitur,' suam deslru- Domini gralia, quorumsectis aciaquandoque sumraus'
ctioneni in priinis, deijide populi morlem operalur. Pastor vindicabit el ultoris yigore, et judicis pote-
El tuiicEcelesia injuriam pariter sustinet et vere- slate. Dispensaliones quiriem in Ecclesia faciendaa
cunriiam, quandp in eligendo poiitifice,' canonica .siini, .non amore pecuniae, vel quolibel humano
eiectio el Jibera consecratio perit et' -quod viiae! /favore, sed pia et jnisericorrii hitenlionc. Tiincenim
-meritis, -el sapientiae doclrinae alqne sacris prdinibus! a pastore Ecclesiae dispensatio pie et rnisericordiier
debe.tur, illis quasi imponilur quibus nee bonae viire-I :-D fieri creditur, cum aliquiri niiiiiis peiTeclend iempus
meriia, nec sapieniiae doclritia.neo sacri ordincs, fit ab illo, vel.fieri permillilur, non voluntaie sua„
suffiaganlur. isti terrenum, imo paludosum habentt sed aliorum neeessitate he in ipsis virielicel fides
fuiidanientuin.el ideo corruunt 422 Q,ul lali fun-. "€liristiana periclitelin'. Sic igilur facienda el dispen.-.
damenlo ocriificanlur. De lalibus enim dicilur ini salio 424 ab, Ecclesia, ul fidei nosirae veriias
Psahno: Prnjecisii eos, dum allevareniur (Psal. LXXII, , - inslriialur et si quid aliter ad horam faclum fuerit
'
.18)-. Gravius nihil est apud Christum Ecclesicei vel permissum, opportiiiio lempore corrigafur. Hac
-
injuria, cujus sacramcnta qui perveise suscipiunt,, indiscrela et sanc.la dispensatlone usi- sunt- beaii
cam Chrislo.-esse vel prodesse uon possunl.Cum i apostoli Pelrus et Paulus piopler inelum Judreorum,
Christoetenim.simiil esse et contra Chrisiuni facere> ne ipsi scaridalizarentur. Nam Pauliis post conver-
' nemo poiesl, cum ipse dicat: Qui non esl mecum, sionein Tiniotlieuin circumcisum fecitj el caeremonias
contra me esl (Luc. xr, 23). Qui auterii cum Chrisio) eliam exereuit jlukeorum et Pelrus coegit quosdam
non esl, nec sibi prodessej' nc.caliis potest, cuni ipsei judaizare genlilium. Uierque sanctus aposiolus
, ilerum asserat: Qui non colligit mecum, disperghi simulans se vetemlegis praacepla servare; ne qui
veritaii*.
(ibid.)i, Et alibi dicit : Sine me nihil potestis facere; fidelesex Judaeis "facji fuerant, susceptam
 SS5 TRACT. DE ORDINAT. EPISC. ET DE INVESTIT. LAIC. 2S3
nbtiliam scandalizali negarent. FeceruulJ hoc sahcti' A consecralionem babet. Illum siquiriem pritts oportet
apostoli misericordi et piacompassione, non simu- consecrari, deinde vero tanquam regem Ecclesiie
latione fallaci : quamvis Iegem post Evangelium non sacris insignibtis decorari. Si qnis-auiem cuilibet
esse servanriam miniuie dubilarent. Ubi bealissimae saeculari poteslati ista licere putal, errat; quori si
vite viri inielliguniuf non commutasse cbnsilium,, defendere nililuf, aposlolorttm doctrinam ct sancli
sed ad horarn pro aliorum salute suae doctrinae Spiritus sensuni adnullare desiderat. Unde hxreliciis
sententiam. Nam super boc quod ipsiet alii aliter esse ntillatenus du.bitalur. Investilura ilaque laico-
fecerant, et se el jdios poslea correxerunl. Possunt rum',-quaefitper virgam el annulum, meriio liaeresis
etiam et -debent fieri dispensationes, quibus Eccle- appellalur. ,Nam sicul a Simone Siinoniaca haeresis
-siarum, efmonasleridrum consuetudines immulentur; dicitur, ita ab eo qui inveslit, et abiillo qtti investi-
sed ubi poslponitur minus bonum, ut qtiod est tur, qtioniam ulerque in illasua actione, et agilare
.irielius instiiuatur. In nttllo autein malum' fieridebet clavcs Ecclesiae, ct ejiis unicum ac singulare oslium
vel'permitli, nisi ,in ea tantum necessitale ubi viblare conatur, reclo nomine haeresis de inveslitura
limetur ne pericliteiur fides, et illud poslmoduin -vocatur. [Haec prceterea haeresisde inveslitura , si
corrigatur. Nara qui niala fai:iunt, ut venianl Jjona, recte' perspiciatu.r, etiam haeresis Simouiaca esse,
liorum juslam esse damnationem Paulus apostolus viva el vera ratione probatur. Namquae steciilaris
protestatur. Si quis vero aliierin Ecclesia dispen- polestas silh vindicare nitilur invcslituram, nisi ut
saliones iacil, ralioni simul et verilali 425 conira- . per hoc pecuniani extorqueal,, aul, quod '427 ,;st
dicii, nec soluni lucernam ardentem nori liabeiverum gravius, sibi inordinate subjectam efflciat pOiilificis
etiam aliorum ardenles exslingiiit.' Et ideo ncn recle personam? Nulltisesl iitiquelaicorurii, etiamsi -ci
dicilur Christi viearius, sed dux est ccecorum ipse licerel, qui tanta inieniioiie.anmiliiin vel virgam
cae.cus. -. • ' - . dafe desideret, nisi per haec quae sunl. sacrameiila
De investitura aulem laicorurh, si quis cogno- Ecclesiae,--temporalibus lucris-inhiaret; Laicis qui-
scere volueril qifid calholica cl aposlolica Ecclesia dem sacramenla ab Ecciesia suscipere licel, non
'
senserif, quid docuerit, quid judicaverit et corisli-- Ecclesiae quaelibel sacramenta dare. Semper laicus
tuerit, legat in primo capiiulp illius concilii (574), •de inveslilura, ut diximus, aut pecuniam sibi vindi-
quod tempore Gregorii seplimi papae facltim est cat; aut, quod est amplius, episcopi vcl abbalis per-
et ibi omnes clerieos, qui de manu laici invesli- -sonam. Hacnoh lam humana quain diabolica niaJi-
luram suseipiuni, haereticos vocatos,_'et ideo gnilate, Ecclesia catholicain fidem, libertalem, et
damnatos esse et excommunicatbs inverierit; -Licet.r caslilalem amillit, sine quibus nulla ratione sub-
alia haeresis de inveslitura dicalur,-alia-Simo- sislit. Hanc igitur, quam snpra dixiihus, invesli-
yiaca; ista quae de inveslilura dicilur, contra san- luram quieurique sub specie pastoris stiscipere
ciam Ecclesiam forlius jaculalur. Siinoniacaetenim praesumit, fil paralylicus, ei haeretica lepra pollulus.
.pravitas multolies. (it Iatehter; Jiaeresis vero de lllum non pastorem-fiducialiler riicp, nec illiiis Pa-
investitura semperpublice.agiluf. Ibi eliam inprimis storis qui ariimam suam posuil pro ovibus suis,
'
omnis ecclesiaslicus ordo cpnfundilur, quando hoc quodlibet meiribrum, sed-fur, et raptorel lupus est.
quod uniciiiqtie asolo stio consecralore in Ecclesia Nam ad hoc venit ut furelur, et. rapiat et mactet
cuiii orationibus, quse ibi conveniunl, dari debet, a (Joan. x, 10)." Hanc auiem deteslabilem impieialem
sceculari potestale prius accipilur. Qriod sancli non splum qui faciuni, sed qtii-consenliunl ei, dam-
-aposlolinonsoluminlerdixcrunl, verum etiam omnes •nati sunt. Ille veroconsentilqui eam tacel, qui eaih
illos, qtii per.saecularein polestalem Ecclesiamobli- non corrigit, et qui ei.palam non conlradicit, et
-nenl, a Christo sibi tradila potestaledamnaveruiit. nemb esl qiii conlradicere, palam non debeal, et
Et nierito aposloli judicio Spiriihs, saricii hanc possit. Nanrsi pradali non habet auctoritatem, lia-
liaeresimTn ipsp Ecelesiae principiojiamnaredecre- bet" tamen Christiani vocem. Et Scriptura dicit,
verunt, quam longo post lcmpore ex patre diabblojD etneminem excipit: Malediclus qui pvohibet gladium
nasciiuram esse prsevidertint. Cum igiltir laico et suum a sanguine,(Jer. XLVIII,I0), id est.vocem sttam
invesiilura,et oinnis eliam disponendaruiri Ecclesia- ab incrcpatioiie peccati.IIIud eliain. lactuni mcini-
Tiiiii vel. 4f<26'ecclesiasticbruin rerum^facullas a nerit. quodasina fattium prppheiam oliiii correxefit
Spiritu isaucio, qui in aposlolis loquebatur, negata (Num. xxii,, 28).. Qiiod si fuerit viiiosus," vel quo-
sil penitus"et interriicia, qui invesliluram a laico libetalio criinirie infamis faclus, non irieo silere de-
suscipit, non jam coiitfa" aposlolos lanttim, imo bet, qiipniam unicirique 42@ peccatoiixommunem
contra Domiuunr"apbsloiorura, qubd sanctum est Ecclesiae fidem,"quam suam esse credil, et eonfiie-
canibtis exponit. Irivestitura enim, de/qua.I.oquiinur, -lur, defendere, et contra ejus-adversarios libere
sacrameiilum est, id est sacrum signum, qup prin- "pugiiare Iicel. Nam.illi duo, qui inpassione Doinini
:ceps Ecclesiae,episcopus scilicel, a csetefis hoiriinibus . crucifixi sunt cum eo, bmnino-infames erant; nam
secernitufpariler atque dignosGiluf, etTjiib stiper publici lalrones, quorum unus non tantuui quia
'.Christianuni gregem cura paslofalis ei tfibuitur. credidit, sed-quia suab fidelvefitatem conlra.alte-
Ilanc iiivestilufam abillosolo suscipere.debet.a quoel runi defendere ccepit,' bonum illud "et delectabiio
-^374)Ve quo et supra_.episl. ii, Jib.ni,
 217 GOFFRIDI ABBATiS YINDOCINENSIS TRACT. DE ORDJNAT. EPISC, ETC, 2SS
vefbiim a Salvatore nostro auriire meritit : Hodie A nililur, sed seipsum Dei Filio stipeiiorem sna jinpia
scilicet mecum eris in paradiso (Luc. xxm, 43). -Unde aclione significare videtur, reclo nomine et ipse
in latrone illo niaxime declaralum agnoscitur, quod, . liaereticus, et ejus investltura haeresis appellatur.
yir catholicus, licet prius infamiae maculis aspersus, \Non sil imperaloribus el regibus raolestum quod
fidei defensione paradisum pariler et, cum. Chrisio dicimus, nec consueludine sibi vindicare nitantur,
esse meretnr. Et quoniam de Simonia mention:1!)! quod eis yerilale negatur. Cum laicis etiam religio-
lecimus, cur ipsa et laicortim investitura sit haeresis, sis riisponendarum Ecclesiarum yel eeclesiaslicariim
et merito hteresis appellafi debeat, amplius Deo ari- rerum omnis facullas ab aposlplis proliibealur, ina1-
juvaiite dicetur, ne super hoc deinceps dubitelur. nifestum est quod eis invesiilura uegatur abTpsa
Hoc etiam silendum non *ril, quod sicut quaedam verilate. a Christo videlicet qui inaposiolisJoque-
investitura laicorum conira fidem, ila quaedam in- batnr. .Quod autem ChristusJii aposioiis sit Joeulus,
veslitttra eorum salva fide fieri -potest. Credenriuin Paulus aposto.Iusasserildicens: An experimenlumejus
est, fralercharissime, el firmiter tenendum illud - qttmrilis, quiin me loquilur Chrislus? (II Cor. xili,,3.)
praiciptie haeresim esse quod aPatris unitaleFilium, Citni igilur Christus veriias sit, sicut ipse dixit: E_/o
sive Spirilumsancluni conattir separare, vel perso- sum verilas (Joan. xiv, 6), nec unquam, Ego siun
nariim alteram allera niinorem vel majorem asse- "" consuetudo, dixerit, qui Christiantis est, Christum;
refe. Sunt quidem errores et divisiones, jruse bserescs el qui rex est Regem regum,. ipsam scilicet veriia-
appeilanlur, quibus de perspna Patris vel FiJii, sive lein, sequalur, non consuetudinem. In eecleslasiieis
Sjiirims saneti, vel de siinul lota Trinilatc perverse possessibnibiis, quamvis nee iri Iegibus, nec in.ca-
sentilur. Sedscieridum est quod ille maxime et ma- nonibus inveniatur, lamen propler scandalum et
gis proprie haereticus nominatur, qui fidemChrisli schisma vitandum, lalis regibus investitura corice-
quam accepit>, obstinato 429 animo impiigiiare datur, ut nec ipsi propter 431 hbcvpereanl, nec
videiur.jlgitur Simbn Magusa S. Phiiippo baptiza- sancta Ecclesia detrimenluri) patiatur. Investituraiai
lus non lantura haerelicus, sed haereticorum pri- per virgam et annulum aecipere, nis'ratsuo conse-
, nnis et pessimusexslitit; qui non. solum a jPatris cratore, 'manifeslum est esse damnosiim, quia nulli
seqtialiiate sepafari posse Spiritum sanctuin existi- "Iaico'li.cet illa Ecelesire sacrameiila dare, sicul ei
mavit, sed etiarn ipso Spifiiu sanclo major esse noh licet episcopuni conscerare. Res eliam, qtiae se- -
praesiinipluose tentando! concnpivit. Narii cum se niel Ecclesiaedataesunt, reges.eas iternm dare, vel de
posse pectiriia -possidere Spifituni sancium ptiiavit, ..ipsis invesiire nec debenl, nec convenieiitef possunt.
quid appeliit aliud, nisi ul Spirilu sanclo mnjor ipse _,f, Nam alicui illud dare quod habet, et de boc investire
haberelur,eum majorsil qui possidet quam quod pos- alique.m quod ille jam lenet, superfluum esl el va-
siJeiur(4ef.viii)?CumiiaqtiePalris-etFiliieiSpiiitus iiuirt, non lamen vidclur criminosuin. Alia utique
sancti pefsonas-imequales quilibet nititur astfuere, est inveslittira, quae episcopura perficit; alia vero,
ralione pariter et auctoritale/ baereticus liabeatnr, (Tuseepiscopum pascil. Illaex divlno jure habeiur,
multp magis Simon Magus, qui Spiritum sanctum isla ex jure humano., Subtrahe jus. divinum, spiri-
Deo Palri et Filio aequalein per omnia sibi pecunia tualiter episcopus non creatur; sublrahe jus-Inima-
subjicere lentavil, haereticus, et Simonia., quae ab num, possessiones amitlit, quibus ipse corporaliter
ipso inyenla est, el ab eo diciiur, haeresis comprb- suslentatur. Non enim possessiones haberet Eccle-
liatur. Laicris autem cum inveslituram Ecclesiarura sia, nisi silii a regibus donarenlur, el ab ipsis, non
tribuit -pervifgam et annulum, quae sunl Ecclesiae quidem divinis sacramenlis, sed possessionibus ter-
sacramenta, sicut sal etaqua, oleura et cbrisma, et renis investiretur. Ex jure divino regibus quidem et
quaedam alia, sine qiiibus hominum et ecclesianim imperatorihus dominarnur; ipsis tamen ex eodem
consecrationes 'fieri non possunt, sibi jus .Cliristi jrire, quia Christi dbmini sunt, honorem debemus
usufpat et potestatem, et quodammodo se Dei Filio et reverenliani, sicut riicit Aposlolus : Regem.revc-
praedicat alliorem. Nam dum illa- Ecclesise sacra-. D rcmihi (I Petr. n,.17).-Ex -jure, auleni humano lan-
menta ibi .drintur, ,ubi dari debenl, et quibus, et _ lum illis debemus, quantura possessiones diligiirms,
qnando, et quomodo debent, pef consecralionis mi- -quibus ab ipsis vel a parentibus suisEcclesia ditataet
nislrurn, a Dei Filio danlur, a quo universa fiunt - inveslita dignoscilur. UndeR. Augustinus super Joan-
saefamenla, et a quo tnbuunlur.. Unde Deus Paler nem sic loquitur (iracl. <5):Nolidicere: Quidmihiel
- ad Joannem loquitur dicens : Super quem videris regil Quid tibi-ergo et possessioni? Nam
per jura rc-
Spirilum descendenlem, 430 ^¥ est -qui'baptizal gumpossessiones habentur.Si vero ^S^^i^eris, Quid
(Jban.i, S3). Quando dixit, Ule-est qui baptizul, a niilii et regi? Noli jara dicere possessioiies tuas, quia
parte toturn significavil. Nam ,Dei Filius universa ad ipsajura, quibuspossessipnespossirienlur, renun-
sanctae Ecclesiae conficit ettribuitsacramenia. Lai- tiasti. Nam secundum jus imperatortim possides
cus aiitem, quando conlra Dei Filium] sic praesumit, , terrena. Tolle imperatorum jura, quis audet dicere :
si {non ainplius, non minus lameh.quam iSimon Ma- Siea esl illavilla, aut meus est iste servus, aut mea •
gus intumuit, elipse inlumescil, qui in collatione est isla domus? Quo jtire defendis vlllas? diyino, an
sacrainenlorum se DeiTilio anteponit.' Et quia Deoi - Iiumano? divinum jus in Scripturis habemus; hu-
Dei Filio non solum suiTatris aiqualitatem demerei :' "manurn jus in.legibus reguni.-liude quisque possWei
 289' , - APPEND. — PR1V.1L.TIIEODERICICARNOJV 9«ft
quod possidet? Nonne jure humanb? Nani jure di- A J\ xeril, eliciat. sanguinem, el dum rubiginem de vase
vino, Domini esl terraet pleniludo ejus (Psaf.xxm, 1). - conalur eradere, vas ipsum frangatur. Hoc est prae-
Pauperes.et divites Deus de uno luto fecit, el.divites cipuum tliscreiionis membrum, ne quilibet rcctor
et pauperes una.terra supportat. Jufe tanien humano Ecclesiae,- sua, qualibel aclione a Satana circum-
dicis : Haecvllla mea est, haec domus mea est, Iiic venialur.Tiinc-enim-reclor a Salana circiimveni-
servus metts esl. Jure ergo humano.Jiire.imperal.o- • lur, quandosub specie justiliae per niiniam trislitiam
rum quare? Quiaipsa jufa lmmanaper imperalores regendum perire. coniingil, qui poluil liberari per
et reges.saaeuli Deus distribuil Ecclesise suae. Pos-«t indulgentiam. Praelerea bontis cl, discrenis Augiisli-
sunt itaque sine offensione rcges-posl electioriem nus'inepislola ad Parmenarium dicit, vixaul nun-
canonicam et liberam eonsecralionem per inveslilu- qiiam exepmmunicandum eum esse qui iii riialo
ram regalem in ecclesiasticis possessionibus, con- opere olfslinalam-mulliludinem habel seeuin.Nani .
cessionem, auxilium; et defensidriem-episcopo dare; lolerabilius yidetur uiw pafcere, rie iri Ecclesia
quod quolibet signo faclum exslileril, regi, yel pon- _. schisma- seminetur 434 pluririiorum. Et bealissi-
tifici, seu cathplicae fidei non nocebit. Voluil bo.nus, mus docior ethiariy.r Cyprianus-asserit dicens :
Dominus. et magisler noster. Clirislus spirituaiem Schisma non est faciendum, eliamsi in eadem ftde, et
gladium et malerialem esse in defensione Ecclesiae. B I in eadem tradilione iion permaneat qui recedil. Et '
Quod si alter ab aliero retundilur., Hoc fit contra Salomon.in Ecclesiasie : Scindens Aigna pericliiabi-
illius voluntatem. Hae oecasione de regno; jnstitia . tur iWeis, si excideril ferruiii (Eccle. x, 9). Ilemin
tollilur, elpax-de Ecclesia, scandala suscitantur-et •. Exodo :-In donio und cbmedelur,nonejicietis-de
sckismala, et fit animarumperdilio simul el-corpo- domo camemforas (Exod. xn, 46);'Ex quibus verbis
fiim, et dum 433 regmim et sacerdolium unum ab eolligitur quod.sil .lolerandus ab Ecclesia qui multitu-
alleroimpugnatiir, pefielilalur utrumque. Nara rex - dinem habel secum, ne duin unuin corrigere/niii-
ei Rotnanuspontifex cum unus conlra alium, alter miir, perdilio fial multorum. Hoc eliani Hiefonymus
pro regni consuetudine,- alter pro Ecclesiae liberlaie ad Augiislinurn scribit, dicens quod, secundum bea-
erigitur, regtium illarh consuetudineni obtiiiere non loruni apostolorum Petri el Pauli prudeniiam dispen-
potesi, he.c polerit, et Ecclesia suaeliberialjs amitlit salionemque hones!am,-aliquando fieri neeesse est
plurimum.-Rex praeterea sacrosancia eommunione- quod -jiire.reprehenditur, ne Chrisliana-plebi scan-
pariter et regia dignilate privalur, a, Romano vero ilalum oriatur.jSi veroimperatpris elregis personae,
pontifiee mtiltis, qui sibi deservire debuerant, ne-' non laraen illius lerraj.aliquandoii) summa justitia
cessitate cogente, servitiir. Etqui.a ponlifiee docen- .- . parcendum est, ne summa crescat inde malitia. Mi-.
dus erat, et duceridus a rege, rcx et pontifex popu- ^ nistrisEcclesiaepenitusriiiterdicatur,'ncquodjusturv;/
lurn sequimr. Ilabeat aulem Ecclesfa. pacem,- el est Jnjtiste consequantiir. De praesenti -materia, si
regnum jusiiliam; habeal rex consuetudinem, sed iuinus-Velaliler dixi quamdebiii, igriorantiaedep.nte-
libnam, et noii quam.male reposcit.-scd quam supra lur, el iiidulgeatur misericorditer. Si autem berre,
diximus, inveslituram. Habeal Ecclesia suam liber- benigne suscipiaiiir, •'! bbservelur-.diligenier.
tatem; sed summopere caveat ne djum nimisemtin-

;. - . APPENDIX, '-; .- .r.

'.-..••':

;
: PRTYILEGIUM THEODERICI
j
- ' "' • ' ' ' ' -
CARNOTENSIS EPISCQPI
PromonqsterioViiidocinensij.ipsodedicalionisejusdiescriplumfilS). . .

In nomine Dei.oinnipolenlisPalris el Filii etSpi- D I cilins precibus B. Petri adepluros, el praesenlehi

rjtus sancii. Ego Theodericus -Deigraiia Carno- - fclicius exacluros non varia spe coiifidentes. Quod
lensis episcojkis, universis sanclae Ecclesiaifideli- • cum rerum suarunf ampliludine liberali 'muiiifi-
-bus «oiunf (acio, qupd Gaufridus inclytiis comes, et' ceritia locupletasseni, et ornamentdrutn vario' ac,
rixor ejus venerabilis Agnes comilissa.moriasieriuin i Aiulliplici-genere decorasserit, ad'illius venerabilis
-sanctae et individuae Triiiitali dicalum in caslello• loci dedicationem nos, el multos alios episcopo.s et
suo, quod Vindocinum dicilur; ex noslro corisilioi abbates vocaverunl, el ht frfltres inibi 'Deo ex
pfopriis^suniplibus "construxerunt.noslroque et cle- S. Benedicti nornia.nijlitaluri tranquillius et absque
ricorum noslrorura assensu "et concessione B. Petroi ulla ihquietudine permanerent,pelierunt a hobis,
et ejvisRomanse Ecclesiae in.palrimonium el alodium ut quidqtiid rcdhibitionis sive debitae subjectibnis
•obtulerunt, exinde fulurae yitae~beaiiiudinem se fa- noslrse episcopali .-sedi aliae persolvunl Ecclesi*,
•
(37S) De quo innotis ad Goffridi episf.i lib. l.
 OQi APPEND. AD GOFFRIDUM.. 292
htiic noviteT aedificatse,pro stimmas Trinitatis ,ho- A A monasterio S. Marlini.
nore ct amore, el eorum supplicatione, in praesenlia Gbffredus decanus.
persoiiarum.quae ad dedieationem conveneranl, re- Walteriuscanlor.
niitteremus, el ne quis ecelesiam vel possessionem
ecclesiasticam in Vindocineiisicomi.taiu,inqiianlura Frogerius subdecanus.
Albertus cellararius. ,
ad.noslrum pertineba.t episcopatum, alteri abbatioe
Odo subcantor.
nisi Yindocinensi donaret, vel concederel, noslra
" -
aticloritate prohiberemus. Nos vero quod ab inilip, A civhate Piclava.
ipsius moiiaslerii et ipsi peiieratit; et nos feceramus Arnulfus decanus.
laiidantibus,clei'icis nostris, in tanlo convenlu coiir Willelmus canlor. '
_,-
iirmarejusluni .ptitavimus. Concessimus itaque et Raino canlor S. Hilarii.
concedimus, ut praedictum monaslerium omnino
liberumex noslra parte, et ab omni subjectione - ' -' A Cenomanno.
absolu.lum perpelualiter exislat, nuliam" nobis vel , Gerardus cantor. .
successoribus noslris potestalem, nullam -domiiia- _: Isbertus. - .
lngbisus. , ,'
tionem in eo Ioco,^sive in habitatoribus loci reti- I Ermenulfus scholasticus.
iientes,, sed eis fralernoB charilatis consilium ap- Mansclinus.
nuenles, et in sua necessitate nostrae auctoritatis Rainardus capellanus.
auxilium. Concedimus eliam eidem monasterio Willelmus. . , .-
quidquid in episcopatu nostro -hodie possidet, et
quiriquid in futuro jusle acquirere .poferil, .el ne A civitate Andegava.
ipiis Ecclesiam, seu quamlibet Eoclesioe possessip- Gauslenus decanus.
. nein in cbmilatu Vindocineiisi ad noslram dioecesim archidiaconus. ' "
Beringerius
perlineniem alleri monaslerio nisi Vindociirensi - Duchardus thesaurarius.
tribuat vel, concedat, prohibemus. Qupd quidem Rainaldus archidiaeonus.
concessiouis el libertalis firmamenium ut veracius1 Fulcoius - .
capellanus. .
per lenipbra successura credatur, firmiusquc con- Joannes scholasticus. * -
servetur, praesenleni-cliarlam. conscribi jussimus, Gauslenus puer. - -
et in auditu popularis frequenliae recilari.etomnes ' " -
(Jaufridns puer.-,
taiu eeclesiasticoe qtiam ssecularis- militiae huic' , Pelfus subdiaconus.
noslrae aclioni obviantes, nisi dignos p03iiileiiti33g
super hoc feceriril fructus, publica excommunica- Ab Ingolismo.
tioue damnavimus. Charlam etiam islam propriis> Guillelmus archidiaconus.
manibus posuimus super altare, Vindocinensis mo- Vivianus capellanus.
nasterii, iu signum et leslimonium perpetuae liber-
tatis. Htijtis autem rei assertores et tesles nobiscumi - - A Sanlonis •eivitate.
fuerunt honorabiles personae episcoporum, abbatumi Ranul.fus archidiaconus.
ct clericomm. '"
Acbaldus afchidiaconus. .
Arntilfus Turonorum.arcbiepiscoptis .
Nomina abbalum
isemberlus Piclavorum episcopns.
Gervasius Cenomanensis praesu!. Hugo de S. Salvatore Karofi abba.
llubertus pontifex Andegavensis. Fredericus-de S. Florentio,
Geraldus Ingolismensis pra:sul. Wallerinsde S. Albino.
Amelinus Albiensium episcopus., Ebrardus.de S. Karilefo.. - i
' -•• . rj Landricus.de S. Pelro Carnot._
\A civilale Cornaio; Durandus de S. Gildasio, .
Arnuirus archidiac. el praecentor. Salomon de Bpnavalle.
'
Georgius archifliacoims. . Hugo Longiledii abbas.
Sigo magisler scliolarum. - ''-.,_'. Fnlco de S. Joanrie. - ."',"_
Aginerius capellanus. -
Ansi'gisus pecc^ "
, _ Peirusrie Nanloilo. "' .
Hildegarius.subdecanus. / (
llilduinusjuvenis. . . /Alger.ius.de S. Amando.' '.-
YYalteriusarchidiacontis. ' Arnaldus de Angeliacb. * '
Odo de S.-Sabinp. '
A eivilate Tvrono.
Azo ~deS. Michaele eremi.
Bovo decantis. . , , - •, Archembaldiisde S. Maxenlio.
Wenilo-archidiac. el thesaurarius. Joanncs jleLuzione.
Robertus cellarariusj. ' . . Tlieobaldiis de.Quinciaco. ' - -
Gaulerius aedituus. Ansbertus de Ponleleveo.
SOT. TillOFRlDUS ABBAS EFTERNACENSIS — NOTITIA LITTERARIA. , 29i
Tbeudo de Burgulio. ^ Francortim rege annonono.In Dei nominefeliciter.
'
Odolricus de S. Maniale. _ _ Ex Calehdario S. Sergii, el Chronico S. Albani.
Ermenleits abbas de Tuleio. / Pridie Calenri. Junii. Apnd VindocinutnCaslriim -
"
Theolialdtis de S. "Benedicto., , , Monasterium S. Trinitalis "dedicatum est anno" al>
-Aclum Vindocinensi in Castro, nnrioab incarna- Incarnal. Domini M. XL. -',-'' •'••',
ione Domini MXL.Indicl. vni regnante Henrico

' '
_ , 4NNO.DOMINIMCVIII.

•" "•
AB-BAS/EFTER-NApE,NSl.S.. ".-';'.

'' '
, ".-MNO.TI-TIA-HI.STORIG-A.-' , '/''/;•
Biblioih. med. et inf. lat., t. VI, p. 255.) , -,---
(FABRIC.

Thiofridus, abbas Efiernacehsis], ord. S. Renedi- R ] Thiofridi cnjusdam abbaiissermones cTiioDe san-
cti, obiil A. 1110. Scripsit Vilam S. Wil/ebrordi, ctorum reliquiis, et De veneraiione sanclornm, pri-
Jmiria,toriscoeiiobii sui, el Ullrajeclensis archiepis., -nniin eriili ctim Berengoso,-Colon. 1SS5, 8, posfin
a Surio edilam d. 7 Dec. Flores epilaphii-sanclorum iiibliolliecis Palrunv, erudilis controversiain niove-
lib. IV, qui Luxemburgi eriili siinl cum VilaS. YVil'-- riiui. PJerique cum Caveo ipsurii saec. \i abbaiem
lebrorrii.et cuiri noiis Joan. "Rolierli, S. J.,- 1619, i. •
lifieriiacensem Tiiissra conicndunl, rie quo stipra.
Vid. Val. AndreaeBib'1.Belgicam,-pag.85i;-Sweer- Auctores autem ,llisioriae lilier.aria? Gallicae, loin.
tii Allienas -Belgiras, j). 692. Librqs de consumma- IV, p'. 60,' eos sermones ascribiinl Thiofrido, qtii
tione smctdi, ac de novissimo die, cx Eisengreinio .steculb vii fuit abbas primiim Menatensis~'in Alver-
-ipsi tribuit Possevinus loinb II Apparalus p. .469. neiisi dicecesV posl Gaiiieriensis in territorio'Ve-
JAVillebrordiYfia a Surio.ediia aliaphine est ab ea - liinnensi. Thiofridi abbatis- sermones niss. sunl-in
qiiam Tliiofririiis scripsil; vulgavit eniiu Suriiiseaui Bibl. Vaiicaiia. Ber.n.- de Moiillaiiron-Bihl. bibl.
(juain Alcuiuus prosa-oratione deriit. Tbioliidi opus mss.,-p. 154. [Qiianquam Kernmi.cs illi riuo Biblio-
-liiuiquain proriiil, uli iiiojient Uisloriie lilierariae . tbecario liic noii ab aucioribus Historue Gallieae
Galliiescriptores .lom. IX, pag. 503. Aliatn parilcr Tliiolfirio ,-liuic alriiati-in I. IV operis, ascripti fue-
Titani irieni abbas coinposuit, nempe S. lrminae riiut,, invdlumiiie lamcn JX-, ad Vitaih Tliiofridi
alibaiissie Heresiensis jn diiBcesi Tfevirensi, qiias abbalis Efiernacensis eidem Efiernaeensi monacho,
taineu jumquam coinparuil. Opusculmii De fine revocala. pviori opuione, ascribuut. Yide ibi quibus
mundi aPossevlno" Tliiofririo. huic, tributum , est peiinoveiiliir, coiijeciuris. Porro ThiolVidns ".iste
Theofridi abbatis Carjnerieiisis," nec aliud.profocio.rrU abbaiem agebat Carnteriensein Velaunensi
" ,- dioecesi.
est quam liberMicroIogi de lapsu inundi senario-ab MANSI._|
eodem Thiolrido scriptus, ui ex iisdem aucloribus
tliscinius. MANSI.]---_.".

'
""" '
. N,pTITIA'-LITTEBARIA. rV;" --.
- ' •. . , r -
. (Ilislbire lilteraire:de la France, t..IX,'lp. S05.)

l°Le prihcipal et penl-^lre Je premier ecrit de> Domini, sanctm- Trevericm sedis archiprmsuti Brn-
Theofroi, parla raison qu'il le qtialifie lespreuiices noni, oleaster aridus Efternacensis cmnobii hegtime-
di; son travail, esl "un reciieil.iniitule les Fleurs de nus Tliiofndus.lQn voit par Ia peiiullieiue expres-
sion; qiii est giecque", el signilie le clief, ou. premier
ripitaphe des sainis, qii'jl eiitreprit aiix sollicitalions' en
de 1'ablie Begeuibert, son predccesseuriiinmediat dignhe,'que rauieur se plaisajt aux JicJienisnies.
(MAB.An. I. LXXI,n. 25). On sait que cel abbe avait "' Cest de qnoi se ressenl tbul J'ouvrage, etce qui en
une veiieration "singiiliere pour. les saints : ce qui ' rend le style' duf et peii-coulaiii. Oq y decotivre au
le por.la en 1059 a etablir, "duconseiilenieiit.de Sa resle uiie grande efudilion pour ce tenips-la, et une
coniinunatile, une feleiiu dix-neuvieme de deccniT eininente pieie avec beaucoiip de modestie.
bre pour lionorerceux dont les reliques eiaienl con- , Le dessein de Theofrnidans cel ecril est do rcle-
servees a Epiernac. Cest peut-etre.a celle' epoqtie , ver-Ies niefyeilles que Dieu avait opiirees ct qperait
-qifil raut rapporicr ]'origine de celouvrage. L'au- encore par Ia venu des- reliques de sessainis, la
teur le deriia phts lard a Brunonj' archeveqtie de veriu de leurs cendrcs, de leurs vetemeiiis,, ou aii-
Treves (BROVV. An. Trev. I, xn, ri. 9J. Rien rieplus tres depoiiilles niorteiles.el.ineiiie 'dcs instriniienis
iriagiifflque ni de plus bonorable pour le Mecene, de leurs supplices. Theofroi eiitr.eprenaril d'y c.en-
rien aussi de plus modesie el deplus huiuble de la surer le Iuxe en usage de son.lemps, et colore d'mi
parl de l'auleur,-que rinscription (ie celle dedicace, prctexie' de. devoiion apparente,' s'expi'inie ,de la
qui nierite de trouver iei place p.otir sa singularite. sbrte : « II ne faiil pas' sMriiaginerj dit-il, que les
illivai uberi, puichm, speciosa,frucliferd;in'doino sainlsrecherchent 1'or el 1'argent; ils ne reeher-
293 TlilOFlUDI ACBATISEFTERNACENSIS 2?6
chenl-qifa se rendre prnpices a cenx qui en font A occtipent dans ce mannscrii, entre les opiiscttles de
iin saint usage. Ils nc desirent point qu'on leur J'abbe Isaie el cetix ric S. Maxime, eiant la meme .
eleve de magnifiques eglises ou l'on voiecet inge- que tiennent dans les bibliotheques des Peres les
nieux ordre rie colonnades toules Jirillantes ri'or, ni deux hbmelics donl noiis veuons de rendre compie,
de ricbes lambris, ni d'aulels.enriehis de pierreries. c'en est assez pour ne pas riouter que ces sermons
Ils ne.demandent point qu'oji emploie le velin rie manuscrils sont les memes que les homelies inipri-
prix, comme Je pourpre, pour copier les Iivres, ni mees.
S'or monlu pour einlicllir les lettres, ni les pierres 5" II y a de Theofroi une Vie de S. Wiliibroae,
precieuses pour en deeorer la couverture : landis patron, fondateuret titulairederaljbayed'Eplernach.
qu'on n'a presque aucuii egard pour les minjslfes de Le celebre Alcuin 1'avait deja ecrite en prose et en
raulel; el"qu'on laisse inourir a saporte lesmeni- . vers avanlla fin rin vm* siecle, comrae il a ele riit
bres de Jesiis-Clirist rians Jeur nuriile. > envsonIieu. Cet ouvrage, qui semblait devoir sufflre,
Cel ouvrageest riivise en quatre livres. II fut surloul ayant ele fait par -un aussi habile ecrivain,
imprime en 1619, a Luxenibourg, chez Hubevi Beu- ei presque du ineme temps que le saint, n'empecha
landl, en un volume in-i°, par les soins du P. Jean- pas que 1'abbe Theofroi, soil par un motif de vene-
Robert, jesuile, qui l'a enrichi rie notes. ration, ou aiilremenl, n'entreprit un nonveau ira-
2" Des 1553 on imprima a Cologne, sous le nom vail sur le meme sujei. De" sorie qu'a rimiiation
d'un Theofroi qiialifie simpleiiienl abbe, deiix ser- d'Alcuin il Jil a son tnur nne Vie de S. Willibrorie
mons ou bomelies, qui onl passe'depuis dans les . aussi en prose el en vers (MAB.Act. t. 111,p. 1)30,
divers rccueils qui porlenlle lilre rie Biblioiheque des B rj n. 5): 1'une divisee en trente-siv chapilres, rautve
Pcres. Le rang que leur ont assigne les ediieurs du en quatre livres. M. Cave (p. 559) riil que 1'ouvrage
dernier de cesrecueils, imprime a Lyon, en les pla- esl imprime avcc le Flores epilaphii sanclorum, et
§'.)iit entre les ecriis de 1'abbe Isaie et ceux rie S. donne a enlendre qu'on le trouve aussi dans Surius
Maxime le Confesseur (Bib. PP. I. XII, p. 417- au septieme de novembre, ou neaninoins il n'y en a
419), nous (il naitre la pensee, lorsque rious tra- poiiHd'autre sur S. Will.ibrode que celui ri'AIeuin
vaillions a notre hiiitieme Siecle (His. lii. de la Fr., cr.rii en prose. Oudin (Scri. t. II, p. 949), qui fait
t. IV, p. 60, 61), que ces homeTiespotivaientappar- lin proces a Cave d'avoir passe sous silence 1'abbe
tenir a S. Theofroi. mort eu 752 abbe de Carmeri, Theofroi, ce qui n'esl pas, coinme on le voit, epouse
pltis conmi dans le vulgaire soiis le noin de S. ceivJidanl son opinion sur les eriitions prelenriues
Cliaffre, -aii diocese du Puy cn Yelay. Nous nous. en de 1'ouvrage rie notre savant abbe. Maisjusqu'ici il
cxpliquaincs alors conforiiiement a cclte idee. Mais n'y en a rien d'imprime que ce qne dom Mabillon en
nous apeicevant que le siyle relenait Ie genie du a pubiie a la sniie de celui d'Alcuin, en maniere
xie siecle pliitdl que celui *du vin«, nous eumes la d'appendice ou de supplement (MAB.ib. p. 629,
piecaution d'averlir qu'il pourrait y avoir plus de 650).
raisons pour faire honneur de ces deux pieces a Si cette Vie par 1'abbe Theofroi avait ele impri-
Theofroi, abbe d'Epiernacli. Cesl de quoi nonsi mee parleP. Boberl, ediienr riu Flores epitapliti,
sommes mainlenant persuades, apres un nouvel comme il en a fait Ja promesse rians sa preface, le
cxamen. II n"y a qu'a rapprocber de 1'ouvrage pre- P. Brower, son confrere, qui y a beaucoup puise
cerienl ces deux homelieb pour ne pasdouler qu'el!esi Q ( pour ses Anliquiies et Annales de Treves, se serail
sont du meme auieur. servi rie celte eriiiion qui, dans la supposilion dont
L'uue de ces homclies roule snr le respect qties . il s'agit, aurait eie connue longiemps avant qu'il
incriieiil les reliques des saints, par plusieurs mo- ecrivi;. Cepeiidani il ne la cile jamais que manti-
tifs que Tliejfroi deduit dans ungraiid deiail, etL scrite. L'auteur y a fail entrer dans un assez grand
principaleiuenl par la verln des miraeles qne Dieu y detail ce qui se passa a Anvers el-a Walchre lors du
a atiachee. On a vu que c'est la uri des principaux: voyage qn il y lii pour feiablir la paixparmi les peu-
objeis de-1'ecrit precedenl. L'autre liomelie trailei ples de cette ile. Si les trois vers que le P. Hrower
de la veneration qii'on doit aux sainls memes, ett copie dans la relation rie cet. evenement sont pris
louche enrore le point du respect que meruenl leurs; de 1'auire Yie en vers de S. Willibrode, el qtie tous
.reliques. Theofroi les prononca de vive voi.i, comme; les aulres se souiiennenl egalemenl, ils feraient
il parait par divers endroits du te^le, et dit que lei honneur au siecle qui les a proriuiis.
lieu oii il parlail etait riche en ces saintes depouilles:: 4° Theofroi laissa aussi une Vie en prose de S.
ce qui convient parfaitemeiil a 1'aJjbaye(i'Eplernach,, Liutviu, ou Luriwiti, eveque rie Treves au coinmen-
ou fon avail le corps de S. Willihrorie, premier eve- cement "du vnc siecle. H 1'avait dediee a Odon,
quc d'Ulrecht, des reliques de S. Liiiiwin, eveque; archeveque de la meme Eglise depuis 1067 jusqu'en
de Treves, de l'abbesse sainte lrmine, ct encorei 1078. Ainsi l'auieur 1'avait ecrite avant qu'il fut
d'auires saints. On y riecouvre beaucoup d'eruditioni eleve a la dignite d'abbe, et il parait par la qifelle
et uiie-saine doclrine sur louSles points de religioni fut une des premieres proriuciions de sa plume. Mais
rju'y loucbe 1'auteur. 11 ne cite. noin;\)einent que; JJ , on ignore atijourd'liui ce qu'esl devenu celonvrage.
S. Gregoire le Grand; mais on voit iiien qu'il eiailL Le docte P. Henschenius, suivi en ce point de M.
verse dans Ia leclure de S. Arnbroise, de S. Augus- Baillet (BOLL.4. Mar., p. 514, n. 5; 519, n. 19;
liu el ries autres Peres (ie 1'Eglise. La seeonde ho- BAIL.4. Mar., lab. cr ,,n. 5), en a voulu iransponer
melie esl une allusion presque perpeluelle a quanthei rhonneur h lNizon. que ri'auires nom.menl Mizon,
(i'ei)droits de rEcrituie saintc. Le slyle de J'une etl abbe de Mithlac, riohi il y a ttne Vie rie S. Basih,
de 1'autre esl plus coupe que celui du recueil desi av.tre eveque de Treves avant S. Liulwin, dont il
Fleurs de iepilaphe des Sainis. Mais il est remplii eiait oncle maierne!. Ponr l'elablir, le premier de
de consonances, ce qui monlre bien le xic siecle, oui ces cvitiques apporte en preuve nn-endroit de 1'ecril
ecrivail Tahbe Theofroi. Le cardinai Bona (Not. de Kizon, mais qui, cor.sidere de plus pres, prouve
aucl. p.. 45) y a trouve assez de beautes pour le; tont le contraire.
qualifief"un siyle clair. et poli, niiidi eloquii. L'onl L';i:sioire de S. Ludytin etant nalurellemenlliee
n'y aperpoit point an moins le genie rie Paiiteurr- avec celle de S. Sasin, dont il etaille neveu, l'e-
tourne aux hellenismes. Barthius, ne faisant aiten- leve et le successeur, JNjzonqui Liv liii-meine celte
tion qu'aux rieux principaux caracteres ries ecrils de3 remarque, avertit qu'ii ne peui enireprendre de faire
Tbeofroi, qui soni reriiriiiion el la pieie, le qtialifle3 la Yie de l'un sans diie iruelque cnose de rautre
seriplor eruditus et pitssimns (BAIVTH. Adv. 1. XLII). (BOLL.ib., p. 519, n. 19). *Acet effet il a recours a
Le tiire d'un nianuscrit de la bibliotheqtie du Ya-- celle de S. Ludwii), qui existaii des lors; et apres
lican annonce des sernions sous le nom de Tbeofroii cn avoir emprunte quelqhes traivs, en copiant
(MONTPAUC. Bibl. bibl., p. 154), Mais la place qu'ilss ineme les termes derauteuroriginai, il renvoiepour
 ' '
~-i97~ -
., PROLOQUIA. _ 293
le res.te a l'ouvfagejentler. Bien loiii que Nizon dise A J puisqu'o'n la failvivre aucommeneement du vm =
iei unseiil moiqui insinue le molns du monde.que sieole.'Mais personne.rie nous apprend ce qif.est de-
1'ecritqu'il avarVsous lesyeuxsoil de safacon, la. yeiiue cette Vie, non plus qne ce.lle'de-S. Ludwin.
maniere dont il:'s'expfjine fait juger rout le'coiitraire. - ,'- Posseyin (App. 1.111, p. 287), confonuant, d'apres
..JTailleiirs les hellenismus qu-on. decouvre dans ce" - Eisihgreniiis," Theofroi, abbe d'Ep_ternac, qtfil ne
qu'il en a extrait annoneenl clairement la maniere place,qn'eri 1145, _ry.ec S. Tlieoffoi, ou"'Chafjfe,
d'ecrife de Tabbe d'Epleriiac, a qui d'autres hionu- - ablVede.,Carjneri dcs Jes premieres annees dtiviii 0
-jnents altribuerit cetie YieUIe^S. Ludwin. An reste, ' sfecle, liii^iiribueuijjraile-touchanlTa iiri du monde
-Jorsque. les Iaborieux.conlinuateurs.de BolJandus .. elle deiiiief jour, avec pltisieurs-autres ecrits en
'Tauront-fait reparaitre,.comme il y"a jieu de l*espe- ' - proseet.cn yers. -Mais. ce -traiie annonce^ous un
-rer, on y 'poiirfa trouver d'autres -pi.euvesencore tel titre-ifest aulreqiie 1'opu's'culesurle eours dii
plus fories-pburjjppuyei' ce que noifs.^eiioiisM'eta- sixieme Age <Iu'mohde, inliliile Micrologus, eic.,
Jjlir. - -
-J- ,. ..'----'.-"_-' Cdonl il;a ele paile a .J'arli,cJe-de S.TJieofroi (Hisi.
:,5° Theotroi ecrlvit aussi urie.Vie de^aintelfmiiie, lit. d'e la Fr.;.ib. p.-431),a quiil appar.(icnt,'suivant
-vierge* abbesse/d'Oeferi^ouTIorren, dansja ville de . "le 'teinoignagcTde'1'auteur de "sa Yie,.qui ecrivait au
;-Treves (MAB.,-Act. ib.,'p.. 532,-^1.2; CAiiiET,-Hisi. -.' xe'siecle,-eta.insi'au-moiiis cent aiis_-.avan"lTlieo-
-de Lor._t..iY, par. i,"-p.T25), que 1'on supppse avoir.---Jfoj'd'Ej)teriiac. 7 ''". --' -'_.'•
r_".-
.ete-filledu roi.Dagoberi, c'est-a dire.-J3agobert II,"

"
O. .- "• '." '.'.-;" -." ,ABBATIS""ET .DOMIiST EF-TERjSACENSIS-.'_ •.:'.:- - '

•
>
';EPlTAffHtf"^SlMTIIRIIM/.
~"
:
t" -;"- \V:f ^'-EIBM'- ®ATU0fr:f;'^ .-;•'..•.." *;:
' -' " -"' - "" '- ' "'- - '
.'-'. '-• --': " "l HACTENOS EDIH
NONQUAM - ---.""- ,"', .
"' ":
-OpusmuUapieteteffirudilione multiseba et vere florida refertum.r ; .-.
'
-., -.••'-- :"' ' •
::r'';':;..;'':^":-^-;jdANRES^lOBEIlTI"^^ \
-' =" _.-.^"QCIETAmJESU-PRESBYTER, '
SANCT.iE THEGLOGi^; DOCTOR, :
-. Extluobus mss. ' biblioth. Eflernacehsis 5. CietnentisWillibrordi,
' descnpiit,
" receiisuil,
' distnml.etnoth
:. . -"- ".' ,.' .'- ---',-..•y: ' _. "•- illuslmvil. r -'- - • - '.'"-•" -. .
-*_ .
"
-; - - •'.,'.'-'- '-. '-\ (Luxenfbufgi 161'9,-Jn-i5.) , .• .-,^. . .; ' .. • ' -

-
;-- V-^-' PROteQffltlM MDIGATbKIHM."-c-'',-;'".

'.Admodumrevereiulom Christo Patrl,"notiili atque amplisstpto prmsuli. D. Petfp RICHARDOTO, SS.~lheo-

logiazliceniia'lp,JmpeHalis moMsterii JS. ClemenlisWiil.ibrordi in Efiernaco abbafijic domiiio:'." ". .
-' '-Sapiens ilie Jerosolymita,prmsul amplissime,"Jesus (iliusSirach, (yuirenbvavit .sapieiiliam -;de corde suo"
{Eccli.L, 19), cum, in codice''ecclesidsjicYscY\pi\sset doclrinam omnigena; sapieniise," et disciplinae'parum
tnmen se-fecisseexlsiimavii, hish p6sf bmnid laudafetviros gloriosos (cnp.-sLiv, \); .et parientes suos in
generalione .sua. _ Neinpeoslendii se. e.sse:sqpientcm, quem ante :(cap.:'f%sxm-,1 seqq.)' descripsemt.' cum
' dicerei\
Sapieriliam omnuun aniiquofurri ,esqiiifet sapiens. Salionem hujus sludii juslam _ omiiino, et .
'gravem reddii (cap~, -zuv.fij/^uia^fiierunl qhtiqui ilji; lioriiiifes.divHesiri virtule; p.tilcliritudinis"sludiiim .
iiabentes, pacificaiitesin doniibiis suis;: Sedgruvior estyijttdin subdil K13'): Filn eoram propter illos usque
in ajteniuin maneiit;--QMid etiim jusliusuiuamjorum- le cum~gr,alaet Jiohoriftcd. fecprdalionememinisse_ .
'misinon.Jnisse)it'qui.fueriinl,Mu!ipe.non'_esses-,qur
'"' dicqm le imitalorem esse hnjus
-'
' . :'" PATOOL.CLYII;: ""• ; '"- .-'--:.'-- ."' i 0;
 299 • THIOFRIDISSABBAS EFTERNACENSIS. 500
"
Jesu sicul el ipse Jesu Christi, nihil utiqite libi tribuam, nisi qttod ab omuibus Chrisliani nominis liominibttf
Aposlolus serio, et scepius (I Cor. -iv, 16; xi, 1 ; Phitipp. iu, 17) exigit. Ilaqtteltoc malo dicere quod ad
meam rem proprie facit, quqm eos imilari, qui ubi prcefatibnem aitt dedicaliohem scribunt, otnnia- undique,
vliam exlcrna.eonsectan.lur, qucequoquo modo ad illius commendalionemspectnre videantur, quem alloquun-
tttr. Si id agerem, benigua mihi suppeleret copia. Suggererei mild familialua, ul de vivissileatn, iuorum fra-
trum magnanimum par, Franciscum et Anlonium, pedilum equitumquepnefecios, quos propalrict, principibus*
rcge, fide, Deo, sangttine suo purpuralos,, ailerum Neoporlttnif 'alierum Reinberga, gioriosa-morle-occnnibentes-
vidit.JJllro occurreret atitts frater, Johannes, de cujtts episcopi sui rebtts gesiis el vila.in illustrissimo loco
pbsila,Alrebalum; arcltiepiscopi,Camertacitm; .senatoris sui,,Sanclius conciiittm; tegali de gravissimis rebns
adse missi, summwn Ecclesiw caput ponlifexmax.., qttid non sancte, el quasi pro leslimonio, referrenl? Ingere-
rel seinierea atler Atrebaleiisium episcopus,.Franciscus, palruus luiis mtijdr, nepolum ittique jttslis laudibus
pie deleclalus,sed sttis itd illhstris itl eum Burgttndid, Belgiitin, gmvissimum orbis lerrceilteairum, conciliuin •
' Tridentinum, ac ipse deniqite orbis ierrtv-,"tol nobilissimis editis libris, non modo vila,_clarisshnnm hov't.
Jam de pafenle luo prwside Ricliardolo (liac enim nuncupationc, elsi alhid -ciddcisnihil. toia JSuropa esl no-
lissimus) quando milti uni decsse posset qttod dicerem, cum pluribiis scriploribits argtnnenlum stiggesseril, qui
negant se cdlamo adumbrure posse quod ille vila expressiil Hincfeperla scribendi, laudandique ingeniosh
illa el majeslatis plena compendia. Burgttndiw Phamix, aller Parnienio, Leonidas, Zopyrus, Nesloj, Arislides.
Si mihi de ejus rebusgeslis dicendum essel itlerer et ipse compendio, el lanluin verbo indicarem, ejus pdlissi-
mum sapieniia, iiiduslriaque tria giavissima,~perniciosissimaqnebella exslincla fuisse': duo atm duobtts poteii-
-tissitnisregibus; terlium, cum civibus dicam, an hoslibus .acerrimis? Jam genus~luum malernum, ilhtstris
familia de Baillencourt, cjucedecora thilii suggererel? qucs facinorct, vel domi, veLmilitiai prwsttntissima?
Ulriusque generis Ibngo ordine hwres Clattdius de Baillencouri, triremium ioliitsqite thilitice Meliensis prce-
fecius, illtislrissiino-principi D. Alopldo deWignacourt, Magno Metitensittm Magistro,affini lug;-simtilque.ioii
Chrisiiance reip. -operametiamnum prceslat,seque el majoribus sttis dignam. Seciislisomissis, malo,uii dixi,
eamemorare fjuceproprie ad le perlinent,,lubens enith audio bonumpoelam :
" ' -"
. Narii genus, et proavos, el qiias non fecimus ipsi, . -;
" " - ' . -
, Vix ea noslra voco. '.
Neqtte tamen omnia.lua dicenda (quod paneggrki po:ius sil, cmnmbrevis epistolw) sed ununi aunlaxal,
quod;.ut, dicere inslilueraht, cutn eo, quod in manibus mihi esl, ild esl conjunclnm, ut omiili a me non possii.
Atqtie hoc ipsuth sic dicam, ul non tam tibi idUribuam (vetat hoc pieigs tua, el religiosus pudor) qititm Dev Opt.
Max. A qtto est omne datum oplimum, et onine.donuni perfecliuii (Jac. i, 17). Ac sic faciam, quod de se
profiielur divinus Bernardus,qui quiddam de fratribtts suis prtedicaiurus,"haiidani Doiniiri loqiieturos nieuni,
inqttil, non veslram. Httjits igilui Domihi laudem et ego therilo loquor, qtti ut Mauritm puentrit, sibi sanclo-
que Benediclo, a parenle.Euthgchio, tradi .volueral : sic le peneadltttc infanlcm, sibi consecrari voluil,pa-
Irocinitniibus'el educamibus eodem ' S. Benediclo el V.eduslo,in quorum nobili ascelerio ad virilem usque
wtalem, ut te, iliisque dignum erat, edttctus eiinformalus : ui hac quoque in re -Mauruin virum vir imilare"
ris,eui pueropuer assimilatits ercts; uiroqhe itlo divo volcnle, S; Willibrordo commodalus es, cujus fatnilice
Ejlernaci prceesses.Id quomodo prwsies, hon dicatn, nealandibus Domitii ad iuas deflexisse videar. Sed
vum~ipsum Dbmihum merilo mecum laudes, qui eam tibi meniem, graiiamque conlttlerit,ui non-modo luis
filiis omiii ope consuleres, verum eliam palres iuos velttl a moriuis" excitares, u't ex his quoque redivivis iiii
haurirent vitcebeatccprascepla,qlque adhortaitones, le singulis illoritm occinenle salulare ilhtd carmen :
Disce, puer, virtulem ex his, verumqiielatiorem,
aul potius- illud divinioris valis : Inlerroga palrem luum, el niinuntiabil libi: majores tuos, et dicent libi
'
(Dsttt. xxxii, '7). - - , '•,-''"'
Dubilabit forlassis hnperilus quispiam quid milii isia morluorum exciiaiioite velim. An non qttodammodoa
mortuis excilut, qui eos qui lam qllum tot swculct silenlium-^encbanl, loquenles,Amoclamanles ingpindlb. fa-
cil? Allttm lacebat Thiofridus', delitescentibus in imius biblioiheca;angtisiiis ejus monunienlis,-'iminoria!ilate
dignissimh ; itlque qnnos jam quingenlos prope et quinquaginla,, Thiojritlus, CUJUSTLOR&S, sanclgrum lumulis
aspersi, ipsitttmttlo, ul sicdixerim.oblivionis inchtsi, el ihdignce'ighoralionis,ktieba'nl : ciim diguissimi essen1
qtti omnium'piorum naribits applicarcnlur, qnippe qui sinl Cbristi bonus odor Deo, et odor vitae invitam
lis quisalvi fuml (II Cor. xi, 15, lC}).~Quodsi qui immundi scarabcei lioc lam, suavi odore offendenlur,nihil
mirum:natheliam illebonus Christiodbr iis quipereunt', odor esl moriis in liioflem (versu decimo sexto).IIiinc
tgilur odorem, hos FLOKES prodttcis, Prwsttl amplissimej nbn' contenlus iis recreari, nisi, qudil sine ficlione
(lidicisli, sine invidia"omnibus comm,unices (S«p.'vii, 15). Magnas tibi debebit e'onbmine orbis Clirstiantis. .
gidlias; sed tu majores Dco : qui posl tol atinos, le polissimum elegerit (cuin lol ~alii,Thiofridi anle Ie;hwre-
des, dc eo, wque alqtie ipse, siliterini) qiti lianc lucernam sub modio ialentem, sisper candelabrunr^ponercs
 m PROLGQUIA. 50g
(Mallh. v, 15) el oslenderes, iibi cordi esse illud Sapientis : Sapienliaabscondila, elThesaurus invisus, qme
. uliJitas in uli'isque?(Ecc/i. xx;~~Z)..QucelicecSqpienlia? qtiis Ihesdurus? Epigraphe toquil.ur. FLORESEPI-
TAPHHSAISCTORUM. Non suttl Iti FloreS decidenles, quibus horrenilum'~Vxintotial proplieta (Isa. xxvm, 1).
Sttnl polius r/m quasi rosa planlala siiper rivos aquarum fructificent : quasi Libanus,- odorem siiaviiatis
liabeant; quasi l.iliumdent odorem, el frondeanl in gratiam (Eccli. xxxix, 47,18, 19)."
- Hic videliceiodor sqgaceslibi _nares_replevit,et effecil ttt ciirreres in odofem Flofhm islorunu Pariim hoa
libi fuit. Ne pnrum ulilis (etsi yerquam gralus) videreiur odor fosae, Libani, lilii f effloruil tibi Thiofridi
liber, tanquam praicox riva, el Iselalurii esl cor tuum in ea (Eccli. LI,-T9).-Longius ie provexiihcec Iwlitia.
Consiliatus es, ut enarrares quid /«'ELOBES odoris fundereni; el enarrandi siudio, ut furorc replelus" es.
' - " - - "- "
(Eccli. xxxix, iG). - _.--"-
Nilitl do auribus tuis. Adegje vidi ferri in horumFlortim vutgationem,-ui revera ferri potius, qttam tua
sponlevgere videreris: Mihi quidem-visaesl liwc praecoxWa odore suo le inebriasse. Acsic factus quasi vir
-ebrius, et quasi homo madidus a vino a facie verborumsanelorum (Jerem. xxm, 9) quce pjer Thiofridi os
Dominus fttndit j sensisti in cordetuo, quasi igjiem exajstuanlem, et defecisli-ferfe n6n sustinens (Jerem. xx>
•9). Ilaque tolis porlis apcrlis, Imhc odorem,'
Iws Ftores emillis, eipublici juris facis' hitnc Thesaurun: hac-
lenns abscondiiumi - .
- Hicthesaurtis, ul inttio fiindo invenius, ad le jureredii, etsi lualiberalitale, omnium fuiurus. Hi Flores
ixluo horto leeli, iibipoiissimum offerunlur non.suaviusfragranles, sed nilenles-aliquanlo jucimdius; Opcllam,
ijuam, te volenie; impendi non pelo ul bdni consulas. Persuadel hoc iua tibi humanitas, cui, injurius sim , si
adiose fiagiiem quod sponte mihi porrigil. Faciet eadeht, ul eo alacrius recenseam Vilam magni sancti Willi-
brordi, ab eodem fiorilegbTliiofrido .conscripiam, et luis item auspiciis propediem lypis divulgem. Egdcm
opera apparebit magisac magisDominttm, qui libi dedit iit poflares jttgutn ab adolescenlia, iino a puerilia, ut
aiile dixi, tua (Thren. m', 27) etiam dedisse, ut Jevares' super le. Quod ego hoc toco nbn videor pciperam acce-'
plurus,si fir/)OBaffl,superse levare etitn, qui animum, cogilaliones, curas erigit adjnqjoru.n suorutnvilam,
xirlutes operaefscripla cognoscenda, ac^aliis quoque palefacienda'; ut lu ad Thiofridtim (e-levas, qui pltis
•
guinis smculis supra le esl; ad Willibrordum; cjtti fere novennis. .
Sic pergito, ei Ecclesiam catltolicamtibi deme.reri ne cessa ; ctijus fiiii tnecttm orabdnl ul ad eortim con-
spectttin aliqttando Ieveris in cmlitm; quorutn opera,el fesgestps, nolas esse-voiuisti inierris. Jla facial ille
' ' ~ -
^eieriius. . .- ''_.
Luxembnrgi,%\ Martii-ipsisS. Benedicli, magni monachorum Palris, feriis, anno ' Chrisliano 1619..
-Admodum R. i -
' - _ _
Alque Amplissima; P. T.
- '
"-',."- - -" Servus -in Cb.rislo' ''- '
- . . ' ' • "
JoIiaiiiies.RoBEflTi.

"
LEGT-ORI. ."" >
,:. '..;-_ \

i Vix video, quid tibi dicani, leclor amice, quod A 5. Notas, quo magis in promplu "essenl, malui
vel ex proloquio-ad amjjlissimum anlistitem, vel ex singuliscapitibus sulyungere quam adoperis (inem
Thioffidi Yila, vel ex notis meis, liaurife ipse non rejicere. Spero libi probatum iri.
- - - H32Cienes.vale, et reliqua Thiofridi a-me ex-
possis,
' Tameii.liceepaucaTiabe^
1. Correctiora dare iion potui quoe tlo, meliorum specla..Q_uin ef, si potes, juva, ut alia ejus opera,
librorum deslilulus auxilio. Spero lamen nihil esse aut epistolajtilicunde ad me deferantur. Curabont
monienti alicuj'us quod commodeinlelligi nonpossit. recipias cum feriore et cum gratia.
lh obscurioribus, noloejuvabunt.: . . Sed-heus tu. Etiam hoc verbum. Si Zelandus es,
- 2. Capituin singuloriim epigraphas, lui commodi aut Hollandus, Imnclibrum tibi commendo,.vel ob
"causa," capitis.cujusqiie- initio , auctofis' verbis uobilemdiistofiam,' quam reperiesin Vita Thiofridi,
ascripsi : cum ipse ad,.Iibri initium dunlaxaf .po- .§4.-' - ^ :- -
suisset. . ." • - - :.
' ' '
' "- -
- .-"-.'- ITERUM; LECTORT. .
- Ut siinl.tempora, mihi-Tliiofridi Vilam vulgare fortesit, qui maximi faciat Vilas Romanorum Grae,.
paranti,suggei'it animus rion <Jefuturos qui dicant, -. corumque a Plutareho scriplas. Nec ego eas con-
non tantum illum esse, ut magni referat scire temuo. Quid?-Philosophorum apud ilaerlium Vilm,
quis fiiefil, quid fecerit, Al, qui sic sential,. ex. iis , quid videntur? Sit el his suus honos: Quid poelarum-
aajg TIIIOFRIDUS ABBAS EFTERNACENSIS. 50/*
•a Crinito vulgatse? Polerant certe qusedam igno- A gislra, vitam fere omnem consumpsissel,mores parum
rari sine magno detrimenlo. Qttid Icones et "Vitce Christianos ne in extrema cjuidem wtale emendasse.
Calvini, et simUhun pesiiun), quas epideniica ipse Is fuil clemens Marotus. En, a quoveras religionis
peslis, Beza, inficiendo Chrisliano orbi, sparsit? instauralionem pelas! Pctat- Beza, illi similis. Sie
"
flunc vero dignum judico, qui,-cuni profilerelur se qttidem certe rivalem non habebil. _
celebrare iiivos docirina sinml el pielale illuslres, TJiiofridtim nostrum cum" ejusmodi monstris ne
quorum prwcipue iiiinislerio, verafetigioinslaurata-sil: componi quidem fero. Quin el fidcnter.dieo, et Plu-._
de iiiio tameii horum taiii illiistrium lieroum, j'uslo larchi Calonibus,'ei Laertii Biantibus, ei Criniti
Dei jusii judicio exeiecauis, diserlis verbis scripse- Properliis, longe praderendum. Ita senlio : Tu, Le-
rit. Cum in attla, pessima pieiatis el Jwneslalis ma- clor, voveoul mecimi. .:."

''
: • .--
'.. . D-;-TH-IOIMB'I/ -\ .

. - ABBATIS ET DOSIINIEFTERNACEKSIS .

: -." ,'V" •-'; ;. VITA. -' \:-

.-'-* ['
Ex ejus cjpcribus siudidse collecta, a P. Jo. HOBERTI, societ. Jesupreshjlero.

Tiamrio ijjse meum inslitulum, erudite Lectof, qui 8 niiiil oinnino ttabeo quod dicam, adolescehtem ad
iseribere aggrediar.Yitam quam prdfiteri cogor me modiim, acjiene puerum id-Vitaj iifsiituiiim arri-
jjene lolam ignorafe. Itaquerectius mulem epigra- puisse, colligo ex setate, de qua infra, § 9. Post
phen, etfescribam : Viws FRAGMENTA. Atque hsec anrios religiosaj professionis, ul niiiiimum 59, abbas
ipsa sunt.opjtido pauca ; sed, quod magui facias, ex faclus. Vide.ibid.-Abbas vixii aniios28. Hocme do-
5psp Thiofrido collecla; qui unus optime novit quid cet Annoialio religiosi ciijuspiam Eftefnacensis, anti-
de se scrjberet. Si qnis aliunde jjnvare polerit (ha- qua manu ad finpm liiiri iv. Floriun ascripia, ex qua
ctenus frustra opem imploravi) ainicefecerit si sug- ei alia de Thiofriilo discimtisilaqiie eam hic verbo-
gerel; eterit. cum lieebifaddere. Sed ad tam bre- teniis-reprajseiito. Est ejusmodi : Tkiofridus abbas
vem scriplionein,-sat probfalum: hnjns monasterii, doctor egregius, diclatorhujus libri,
§ ,1. Nomen. anno Incarnalionis Domini M. LXXVIll, X/i/ Ea-
INonpr&bo, qui uomen ei miilant, el vocant Theo- teiid. Septemb. abbaiiam Ilomce sttsce,.il, eatnque pcr
: XXVIII annos itrenuissinte rexil ivirsubliUs ingcnii,
fridum,.cum ipse ' ubique.se scribat Thiofridum aul,
Lalino line in vernac.uluin miitanie, Thifrid , aul m.onimeti.aplurima, hi.prosis, el metris, et cliversis
- historiarum cantibtts, in quibtis mirifice claruit,~dere-
Thiefrid. Lib. m Carm. DeYila S. YVilliljrordi:
Venit in einporium mandrita Tlifrid niemoralum.- G liquii. Hactenus ibi, aiqueliaec de vilae decursu ge-
Minus etiam capio,- aut probo, quod eum qiiidain, ueraliin. Jain qiiajdaiu.pariicularia vrdeamus.
nescio unde, vocabal Theodefriditm. -; § 1Y. Besgeslw.
"Auel Vernalus diclus ccnseal quis exillo ejus versu, Prajlei' illa qticeproxima Aiinotatio'su^iril, ' ista
quo Vitam S. WiLLiBRORci a se-scriptam, ijjsi sancto - observavi. - ^ .-
dedicat: ~--. - i. Successit Regimberto abbaii, GUUIiiic annds
_-
Tltiefrid Vernalus, Wilbrord hoc dedico munns 50 praefuissei. Ita ms. Efteriiacensis, nomineLiBER
Pauperis ingenii _ ADREUS, pag. 115".- - '--
Ajiage. Les.cndu'm sine dubio Verna luus. Sancli 2. IInjus Regimberli adhuc viventisTuit coadjulor,
'"WJLLIBRORDI se verham vocal, qui eliain se v.;marum sive designalus successor. Sed posl .ej'us mortem,
Dbmini vocal vermitam, "Yiiaj.ejusdVm saricii ca'D; c.uni quidam compciilor Ccesaremadverstis Thiofri-
36, quod infra in iiac Vila'1eges. (lum interpellaret, jjdn-fi/fccinipse vicissim adiit, qui
§ II. Putria. _ . ea lempestaie eral Gregvr. VII; guo.-reqiiissijiio j'u-
Women milii videliatur Angliciim quiil, aul Frisi- . dice jus siuini oblinuil, ac sic quod ait Amtoiatio',
cum sonare. Sed hoiniiia faeile liiigranl.Nequealiud abbatiam-Romw sv.scepii. Yide Berteiiiim in-Historia
liabeo quod addam, nisi ingeiiuam mese ignorantiaj D Luxemb. e"lCalalogum ms. abbatiim Efiernac." '
~ - -
eonfessionem." . ~ -- "3. Jura et" liberlales Efiernacensis inouasterii jicr
§ III. Vitw decursns - Csesarem-Henricum -quaftuin confirmari curavit.
Hiciterum parum mihi liquei. Pauca quse Jegi,vel Liber auretts cum Csesafeum diploma" posuissei, sic
epllegi, accipe. Utde Yita ejus ante ingressum in re- conchidil pag. 101-in fine : Hwc acla.siu;. anno Do-
ligionemj ct Efierna'ccnsein coeluii), sileam,' de" qua minicw'Incarnationis M. XCV, Indiciione' III; auno
 S05 PROLOQUIA. — VITA THIOFRIDI. S06"
vero doinini inip. Augusli Henrici regni X'L, imperii Ajiosleritati,
__ inirriorlaiibus scripiis tradiderit. Unde-
Xfl, gnmfenlevenerabiiis domini abbatis Regimberti piaculum censeam, vel me :verbum in ejus verbis-
successore Thiofiido. Addil: Tesles hujus concessio-- mutafe; vcl a quoquam illi fldem aljrogaii. Igiiur iti-
nis, et confmnniionisjdonei, -el riobilissimi surilJslh Yila-WiTlibrordi, quam LriginLasex capiiibus distin-.
Uenricus Paiaiintis,-elc. Videlieet lariti -erat luirf ctam acctirale scfjpsitThiofridus (habebitdiaiic. Vi-
Dei ecclesias bencfieiis prosequl, ut. el"Ca?sares id tam, publico bactenus non".visam, noiulis. aliquot
tmiee sliidereni;-;et maximi .quiqUe pfincipes, vel meis illustratam ,- antiquie.pietaiis ainans Lector,
lesTiunj viceadesse, sjbi honorificum in primis rdu-.. faVerile ccelesii Numine) 'ciihi "capile 55 exposuissel
eerenl. Jain,~quomodo in eo.genere "res-habeanf", ' accurate, queriiadmodum Walichrensesljelld- gr.avj-
videnuis. Sed oiniltehdum noibesl, ab ipso Thiofrido ter yexati-a Riiper!o]uniore,'Balduini filio, Flandrise
scripta viiigreilla verJja jjroxime ex Atireo tibro de--- comife ope divl >Villibrbrdi," nobilem,' alque; adeo»
scripta. Quis enim aiius defunctuiu quidem Regitn- niiraculosarij vriclori.im.obtinuiisent : de bello dein-
terlum,~venerabilemHominum.abbaiem Jicefet; Thlo-. cepsjntestiho, interipsos exorto, capnt 56 lexit :-
fiiduiii-vero, lum ad .sacra^ gubernatidifis clav.urii,-" quod ecce bahes cum sua epigraphe. - J_-
'
sederitein, ne uno quiderii hoiioTis '
vocabulo digna-: CAPCTXXXVJ."— Ue -odvenlu Ygumeni - Tltiofridi bi,
retur? . - . - - 'lB --Walichretisem insulam el pace ibi reformata et
-.
-; i. Gichitingin allodittm apudBorn, "etAislorff com-~ ~'confirmala~pe)\jucundamix~acula/ '
.' .
pafavil; eaque fralrum usilins, detegavit. Vefba sunt «Post, ubi pericula virtute et Domiiii gratia prd-
Galalogiabbalum Eflefnaceiisiutn. ', - _ - pu\ii,-(nemiie~i.nsuid_W'alklirensis) ab externis 'bell.is,.
5. Magnuni virum fuisseThipfridum, et in ses_i- velul in viscefa sua, aviiia co.nvertit, el exeriiplo.Tu-.-.
patione niaxima, ex'eo ajjparet quod Brano Tjevi- rerilium, manus;ac membra sua; ipsa cajsura," alr
rensis archiepiscoptis, eum uon modo jiitimuni.ami- hosiili, in ciyilom saiiguinem ferriim exacuit. In
cum liabuerit, sed et dnimam illi suamvominendarit,, peniiciem exars.il muluam,' el coesisiipbilioribus-
,ut ieges iriejiistola hujus operis Florum dedicatoria. insiilae priinailbus, in larilam proriipit discordiam,..
- HocaecipiOjlaiifjtiam ei fa6riiSL-sacri'scdnfcssion'ibiis, , ut neque iibereingredi, neque egrediulli esset- co-
ei-sacris conscienliceconsiliis. Perseveravit Jiie Bru--- pia., Deuno populo duo Compugnaiiiia effecta sunt
lioiiisiij Thiofridinn^anior,-et affec.tus ad- liujus us- corpora,.et eorumdCmcastfdrum homines in dttas ,
que morleni, inio" septabrum. Docel hoe Calalogusi hostiles divlsi sunt acies\ Jn partibus exilia.lis odir
abbalum: In seneciu-e -bcna, inquii, ebdonnivitin i ' adeo-corifl.igravii incendium „ ul Sbsque ajmaralu.
'Domino, sepjillitsque esl in convenlu; d Brunone Tre- A afmorum, et coalu conlribulium, et. salellilum, ne
iirensi archiepiscopo.Fuit porro hieBruno ex illuslrii ipsa quidem Parasceve, qua summus veri taberna-
Comitum Brethermiorum, eiLauffensium familfapa- culi pontifex ac paslor essentialiter bonus prb' ovi-
• tre Arnoldo, matfe.
Adelheida/ut, refert Ghrislopho- bus suisanim.amsuamponens, domino -Patri obtuiit
rj)s Browefus "noster in Annalibus T-revirensibus,» sacrificium, sanguinem suum, inaeslimabile mundi
liaclenus nou edilis, ad annum Chrisli 1102, .quf et1 preiiiim; auderenl accedere ad.deosculandum li-
ibi, et deinceps"limi.-alia .nieiuorat de Brunouis vir-- gmim doriiiuicuriJ. Fessis demuhi, et fractis, post
tiitibus, atque in primis de insigiil ejus munifieenlia:: niulia, suorum fiuiera, variosque labores, in .tanto
tumillud deejus aiictoritaie, et suiiiriia .dignilaie, , SJSIUpericulorumViutissimus-porlus consilior.uuJ vi^
. vieedominatiim pro Henrico Cajsare, rerumque sum- sus est, commuui Legatione Eflefnacensem y.gume*.
niam obtinuisscj et in niaximis reip. niotibus, gu- nurii Thiofridum philochristum- ad- se accersere,._
Lemacula scite, sapienierque tractasse. Necrhihi. i. tii ex auctoriiate praecluispalroni -Wiflibrbrdi, cujus..
diibium esl quin eliam ad luec; Jioslri Thiofridii vice fungebalur, mersis -rebus suis consulere: et-
- optimis ' •
saluberrimisque donsiliis ulerelur. disturbata? pacis -fcedera-operam daret, reconcilia-
6'. Ihler ista reruiii-Thiofridifralgmeiila, religionii tionis'gruiia , reformafe_-el. componefe. In portu
rriihi ducam, prselefniisisse singulare ejus-faciuus, , j) Anlwerpensi eum adyentanlem biduo exspeelaverunt
." in.xjuo, si alibi usqilam, apparet ejus"lumprudeniia, , -•cum sedecim longis uavibiis ;-sed ednecessitate iti-
tuni aucloritas, tum sancliias. AeceJit,- quod gem- tieris,-moras.iniiectente, generalis placiti sui, quod-
mula qusedam est historiaj, quam non-lemere aiibii teriio immiiicbal" die rcdire-.coacti exaclionibus,.
-reperias, cuiusit mcmoria dignissimar G-fatias,mihii .ejus 'adventus et suscepiionis" honorem -neccssariis
pro publicatione agent (certe debebuni) tum quiyiss suis, el dilectoribus Commendaverunt;jpsiiis emporii
-alii antiquilalis sludiosi, tuin maxime Belgii ocellus,, -magistratibus. Arueranl aulein omnia. sata eorum,
Aiiluerpia, el Waliehrcnsjs insula, alque in ea ,Mit- aeris intemperie, ncc irrigabaniur ullo humdre voris
telbufgensis urbs. (Heu ! ubi Iriijus jam,-aiiliq'ua illaa el j)liivia\ seJ niinitabanlur sterilem" annum mesSH
cathoiica pjetas?) Sed niulio majores gralias debe- btis iiignicre._ Cumque classem velis cedenliiius veiw
buhl adinoJuffl reverendo^.aiqiie.aniplrssimo viro, D. tus incumbens propelleretr mediiim'que"rales profun-
PelroRiebardoto Efternacensj abbali,- ac doniino,, diim teiuiisscnl, ljjenie.l.icet-iugubri/ingenti tanien
qui ejus narrationis'copiani exdiyi CJeriientis Willi-- accensi ardoreJidei, exclani.averunl deyotioneliilarl:-
brordi-biblioiheca, feceril: Ipnge.autem amjjlissijnass" o Doiiiine, o sancteYViilibrorde,"-"siventurus es ad
talia ct e luiini • tui is
-jfjsi Thiofrido, qui 'sic.palravetit, et BiC-piue nos, peculiarem populuui,. ajiostolatus
 Ul THIOFRIDUS ABBAS EFTERNACEiNSIS, '508-
domino signaculum, evidens da indicium, et ante.f A crucialu crudelins, quid amarius ? Tania divinae ul.
quamporlu cohdamur allo,fac descendere acinfluere lionis animadversione clientes illius,"cf contribules
imbrem frugiferum. Nec mora subito inlonuil lcuvum, esterrili, multa supplicalione defatigatun) cdmpule-.
el.turbiila iestantur conceplum.cequora venlum. Jam- runt illo ire >veredarium I)omini, ul caplivum de
que polo pressai nubes densahlur in imbres ,spissalcp- lanli eriperent amaritudine-J-UjjpIicii.Venil, scrinio-
que fluiini.,et caumalis ac siccilatis dispendia. exclu-' lum suum, in quoportiuncula eost.eclemeiuis.simi'
dunt. Pluvidm volunlariam Dominus hwredilaii suw P.alris Willibrordi recondila est, yeniri arreplicii
segregavit, quo evidenlissimo clemenlise suae signo superposuil, el e vestigio Zabulus, quialaritsesaneti-
dileeli suiin-spiritu -adventum declaravit. Nauticus tatis pondus ferre non jjotuii, vas quod ob vindi-
illico clamor ferit sethera, el adductis lacenis.spu- eaijdaminobedientiam arripuiiadgloi-ificandamsum-
njant, ac.dehiscinil, eorivulsa rerriis, rostrisque stri- - nii opificispolcntiam deseruit. Tripudiumingens exor-
denlibuscequora, et onines ecclesiasticum, nonnau- lum esl, quia salus doinui ilii facla est, quia filius'
ticurn, concinentes celeuma, in,sua liilares prosiliunl . Abralioa a tilio _eterna_mqrlis Jiberalus, et absoluius
liltora. Yix vero illis propria-siibeunlibus mosnia, est. Interea in concione xtslantis et exspeetanlis po-.
vicarius egregii.antislitis Willibrordi, ab-univ"ersis puli, nobiliiatum est aliudsigiium, de causa quidem
Antwerperisibus, longe a civitate, cuni sanctoiHim "Isimili, sed pcena dissimili.-Prociditquidamin.faciein
suorum pixidibus, auri.et argenti -opero_.o~-ai'lif_ci(> ante vultieraXum jampriderira se divilem, ac sttni-
5iicusis,,l-r,rocedenli.bus obviam,. sicut..angelus Do- mls precibus-laboravlt "eiim sibi efficere pfoTpilium
iniui, sicut Christtts Jesus,.cum ingenti susceplus est el placabilem. Accessil una ad negitantem et relti-
gloria; ibique. dissldeniibus reduclis hi srraliam, et ciautem inlerpres douiini ygomcni Ekehardus coeno-
confoederalis pace firmissima,.eorum honora.bili eve- bHacgregiiis, ante conversionem. inter princ.ipes
ciione ;.transvectus est, in Mitthilburgensis porlus ejusdeni insulae nominalissjmus , accessil iriquam et
navalia.Tn crepusculo.diei, ejus,comperlo adveritu, .jjluribus ac lmmillimis sujjj-licavit supplicalionibus,-
omnes utiiusqiie sexus et' diversoBcetaiis insulaui el genuum inflexionibusj ut veniain; petenti, ejus
iwio compiercthi iiitoracmtu, et eum, ac_si ipse com- jure geniiuni ayersus, pie propler.dominunj, et Cle—
munis eorum pairoiius, cl Dominus in carne vehissels R.eiiluiij Wilibrordum-reconciliareliif- aninius. Sed
intimse dcvotionis affectii ac honoris ihagriificen.ia,. ille improbus. juvenili-faslu exaudire coutempsit,
exceperunl, el hymnilogica vociferalionclnoratiohis exilivit, discessit,.et paululurii secessit, cuin- ecce
pros_ucham deduxerunt., Postera cum primo stellcis ultio in euiu divina incessit. Nam sicul interiores "
oriente fugarei clara dies, per.laeta frequentes cos- P Interiofi, sie exleiiores ocuii ejus exleriori privati
venere- limina, et coram-legato Domin.i, ad firwan- lumirie suliita oblenebrati surilc.ecitaiisscaligine; et
dum ierum praeseiitiumstatum.conlfa.morem bar- cujus imquilas pr.odiilqttasi ex adipe, ct qui iion flagel-
l)aricum,-sumina astitere disciplina, ac reverentia. latus intumuit flatu superbice, eliiori timuit ds suum
- Sed./.e iegens diclis ctnimos- in coilum ponere, quid esset sentire xoaclus esl sub
eipeclora mulcens pri-
inum aggredi, ac traclare mediocria, in' crasliiiuni verbere. Impingebalet impingebatur huc et illuc'
decrevit differre majoraet magisaspera. Cumquehis palpanSj.vacillans vertebatur, el confttsione suasicut
intenlus, eorum,-et aliorum quos idoneos .ducebat, dipioide indulus occursum et corispeclum hominum
haberet consilium , vidit cominus q.uemdam de grege verebalur. Occurrl.t iandem illi offensis, nulanti.pe-
inopum, prosterni, et amplecli pedes cujusdani ex dibus genltor ejus totus imbfe lacrymarum peilusus,
prosapia, el ordine divitum, cui uliquando iiie6n_i- et increpans. duriiiem cordis ejus,- porrecta manu
_ derata insoJentia inflixitvuliiiis pene inrcmediabile; - reduxit eum in locuinunde bile commotus lemerario
et lseti.eriim. Exsurgit, aecurrit, cum proslfato pro- ausu est egressus." Yciiiam. ibi'supplici suo dedit,
sfralus genua ejus exosculatur,- et deposito in terram -visus claritatem recepit, illuminatoi-iomniumquantas-
ante abiuieniem et cbslinatius renitentem egregii cunque -potuit grates - rependif. Pulchrum specta-
anlislilis liaculo,. gratiam delicli pceuiteniifacere i D culum illo die divina pielaspiis^mentibus exliibuit, et
depreeatur , monel,- ac obleslatur... Adamanti- elatis forn)idinem,-et maximu.m incutiendo^errorem,
num vero illius cor et conlemptor aninius, nullis; futurse pacis, et reconcilialionis fundamentumposuit.
san-e-;docli_na_ fomentis. emollescit, ac conelainan- in angusti temporis articulo, in duobus virisquatuor
-
libus, et lantam duritiem. detestanti.bus,universis ,, celebraia sunt-miraeula, alter quippeprocontemptus
circuins.antibus, non .erubescit, non adquiescit. sui realu," desipuit- aineriiia, et pro multorum-pro-
Impos animi discessit, ernpit, domum rediit, et- ibi fecluresipuit,ac saniori convaluilinielligeiiiia : aller
e vestigio contemptus, ei -inobedieniia. suce pcenas in oculofratris feslucamvidens, insitolrabeninonvi-
luit; eiiergumenus enim factus omnes aslanles per.- dens, esecitalisineurfit offendicula: sed ductus pteui^
cnssionis suce spectacuio perterruit, et omni vicinia., tenlia, "clariorilumine illuslratus esl in corpore acani--
et famili_esua. summum mcerorem el Juctum intulit.' me. Proxima v.ero cum.prihialitslrarellainpadeierras
Anhelum ejus peclus, et protensus- aqualieulus cre- orta dies, uno animo, eadcmtiuc sententia- lolius
Jjris et gravissimis exagitari jju.lsibus, ;et sonus au- . insui-Bj qhasi apum examina, conveiierunt^agmina,
diri> quasicoslarum craIem,.etslomachum iiilerius . ut coram yicario-pontificis egregii,,et ejus reliquiis,
tdiqua visdurispropulsaret veclibus. Et quid tanlo examinarei"itur,_ei lerminarcutur" omnium cau.sseji.c
'309 PROLOQCIA. - VITA THIOFRIDI. 3iO
jnrgia, et sopireiitursiinultalum veleres offeiisseet..A to igni, pcr tiiduum non potuiiconflari; et secatmn.
exitialia odfa: Steiertint. ui siellm in statione stta et in'-0.quas partes in seniinaiium dissidil tfium nomi.
or-.!H-,etsublilissimaiiidagiiieinvesligaverunllucem, nura, viris nnllomodo visuin est exseqnari;' palliura
el consilia prudenii;e, qula onines vise ejus pulelir-C, vero altaris non foiiice, non cullello, postremo non'
et omnes ejus semilse pacificse."N. c iuora," ooteina gl.adio.aculissimo valuil"scindi : praeierilo, iuquam,
sapientia. qusese cec.nil per os Salomonis ldida., signo lam mirabili, fmeni longo dperi imponamus,
-Erttdhis, inquiens,- iiilersum -cpgkalion btts, meuin ul in fine, qtii est sine (ine, perinaneamus; in Chri=-
esi consilium, et ccquilas,mea~esi pritdeiilia el forti- slo Jesu , unico Domino-noslro ; mullimodas pro
indo ; per me legttnicondilores justa decernunl: oc- modulo noslro,-grates ei solventes, super omnibus.
cuhoe inspirnlionissuse gr.iiia,-iii unius ejrisdemqtie quse reddidit jiobis , el super multitudinem bono-
consilii summam, omnium illexil peclora, u"tde=sin- riim,-.qua_pei' inclyla dileclissimisui CIcmenl's Wi!-- •
gnlis in ulraque par.ie peremplonim familiis, sepleha librorii, patrricinia, Iargitus est nobis secundum
sanguine proxima eligereulur capita; el-eorum ac indulgenliam suam, el secundum mullitudinem mi-
prsesideritis Dominici archimandril_e, et" comitttni sericordiarum; suarum, citi Iaus,- honor inexcogiia-.
cjiis, decreio, ac inves^igaiione^diligetitissim..,com- bilis, acineffabilis gloria, et jmperium per iiiliniia,
poiiereiilurfirmissiina. pacis^fcedera. Igitur juxla * sseeula. Amenr.
commune illorum-consilium, acdccretun), rei san- Claudit Viiam S. Clemenlis Willibrordi Tliiofri--
guiiiis deposilis.pr ius, more gentis, trigenis , tripla dusnosler hoc nobili capite, in quo, si quid esse-
composilione libris, vellent, nollent, nequa dissensio videbitur aliquanto obscurius, ejus explicationem
nascereturex ariteaclis, iri scternam discordiarum carididusLector repcriet loco proprio; id est in ipsa
obl.iviojieni, effecti sunt milites ultorum sanguinis. S. Willibrordi-Yita, quam, Deo ,etsanelo ejus beno
Nullo bnmano sed divino terrore, viri ea formce juvaiitibus, non ila multo posl emiitemus.
- Cseterum
pnlcliriludine, et corpqrnm proceritate, et viriumac (quod reciius forte anieboc'caput po-
"sfipieniisemagnitudine prsedili", uT qui eosignorarel, suissem) lacefe plane nori debeoi".quod Thiofridus-
non ex una gente, sed ex ioto terrarum brbe, eleclos meus noii lacuilextrerijo capite^5. Posl illam, quam.
judicarel; viri inquam, genefe,- farna', et opibus dixi de Riiperto cpmiie relatam niiraculosaih victo-
excellenlissimi .coacli suiil, ' longe se-inferioribus riam, Viclrix phalanx, "inquit Thiofridns,' posl tanii
pupillis siibmitii', et obsequi -: quod -quasi dedectis' trhiinphi gloriam, debiicelautlis Triumphalori omnitim-
improperiL,nisi coelesii viriuteessenl cperciti-, mal- solvil viclimam ': el volum suitmCquo se altle obliga-
"lent.inor.e Iiicrari. quam pefpeli. N&fandumpro-/ r verat, renovans, el confirmans, duo devicli principis:
fecto, el jiro snmma admiralione in posleros est veiilla-ad Eftertiacensem transmhil Ecclesiam, ibi.
transmillendum, quod genslam aspera, audax, bel- . coitservanda in wtemam collalw sibi fcr magnifici.
licosa,qua_ nunquam ferro edomari potuit, simpli- ponlificis Ctementh Wiltebrordi meritg gloriosw viclo-
cium verbornm loris se ligaii, et conslringi periulit; rice memoricim. Ilsec^videte, el majofes veslros co.
eiui de ipsius veredarii domini ediclis taceamus gilate W[aliclirenses Zelandi, el vicini Hollandi,
" '-= §_Y-.Viriuies et sanclilas.
-qtiidqiiid pr_-faiL_sinlerpres' ejus , ex auctoritate
ejus.et sancii Patris-WIIlibroidi jtissit, ac siexip- Non is fuit Thiofridus. qui virtutes suas ebucci-
sius orejubereliir, nemo omnium temefare, ac trans- naret, saiiciitatem oslentaVel. Sed -tamen, nl aro»
gfedi pr-csumpsil, nemo parere dislulif; lantus in nfatum, quaniuriivis occulte gestes, sludiose celes,,
omnes -domini terror irriiit.-JP.i_G exinde bbnce-volun- odor erumpit tamen; sic virlus 'emieat, eisi premas.
laiis i.m privalaquanT per mlri-ica anlislilis egre- Eveni.l hoc auclori noslro, cuj'us, .ut alias virlutes.
- -
gii Clemeniis Willibfordi merita, lanquam ipso cor- taceam, Humilitas passira splendel,
pordi assidenle consessu, ac ordinanle, reparala, et . . vetut inter ignes
'-'
Jurisjurandi sacramenlo coufinnata est, non modo Luna minores.
iu Walicbrensi, sed in oinni ailjacente insula, et,-D Haec talem tanlumque virum .aciloleaslrum aridum,.
aurea fruges pieno cornu defudil copia; et per duo- et miliius mbineriti Efterhacensis ccenobii ygume-
r.uiii nieiislum cmrlcula, quibus-.jbi moras procom- num (Pic.ni. Florunt, initio). Hsec eumdemfacit
m-iiii utilit te innexuit ygilmenus vernarum-dominT" l_i'ram,etind.gnmji scahello pedum Domini (ibid)*_
vernula; ntilla ibiopera, nulla exercebanlur-sludia, Ha?cmultisrriiaximisqiiea Deo, coelo "terraque pro-
nisi gaudium', honor,"et Iripudia, mira exsuUalio,, bantibus, et plaudenlibus, gloripsiim miraculis, et
fesii dies, epulay el convivia. Iii.summi.uim demum! in eorum.ut sic dicani, medio natanlcm; efticit ta-_
iionoris liiagii.ificeiilia-rediiti'n pairiam, elcum in- men t vernarnm Domihi verntilani i~(V'ttceS. Wil-
genli toiiu-civitatis jsuce iiroccursiim ejtis effusse. librordi cap.-oQ.) Eadem denique, t cujus iii-quam-"
susceptus lselitia, seinpiternieTrinitati laudis debila.: vis procelloso mari, regendse navi aptum guberhaio-
immolavii bosiijm:-Ac nos guia immeiisum spaliis; rem, negat.lamen velscapham in htcu regere jjosse. _
confecimus-osqttor, et jam temptis esl equum spu- (Iholog. in Viiam S. Liuiwini.) Jam Religio,-el Dei,
tnahlia suliere colla, prsclerilo'quodam inusilato mi- sai]ctorum,:Sacrarum reliquiarum cultus, ex totis
raculo, videlicet quod in basilica sanguine lantiJPa-- hi.s, aliisque ejusltbris, -.iiotior est, quam ut ullis
tris doiata, furto ablatum de cruce argenlum, admo- meis verbis explicari deb.eal.
 51 _ THIOFRIDUS ABBAS EFTERNACENSIS. 5i__
Cbarilatem, et publici boni studium '
in eodem le- A . § YII. Erudilio, slglus.
ges, cumhcec ejus verba leges : Nimia "cbarilas, Eruditione fuit Thiofridus, ut illis temporibus
quse omnia potest, omnia sperat, omnia sustinet, maxima, et quod magismirerisin ccenobiia,inaxlme
iios impellil, tumida malo vela suspendere, ruden- yaria. Scfipturam fere perpetuam loquilur, ut j?ost
tes explicare, clavum fegere, et S. Spiritu cursum illum S. Bernardus. Scnsus mystieos a S. Gregorio
pros.equenle, considere. . (Prolog.in Vitam S. Liui- Magnopolissinium muluatur , elsi ssepe adliibet suse "
'
wini.) . ." • inveutionis, eosque acutissimos. Patres reliquos,
Reliquas hujus S. viri- virtules, tuleipsein scri-:: Augustinum maxime, ssepe allegat.-Historias sacras,
plis ej'us deprehendes, miraberis, et, quod voveo,,. prpfanasque diligenler legerat; et illas ssepe .ac pe-
iiiijtabrris. ... - rile admodum adhibel. Oratoriam, et Poeiicen, et
Huic paragrapho praeseripsi etiam sanctitatem,.,. ulriusque yim, inirari licet in eo, qui nullo magislro,
quam scio equidem in JDei gratia, virtuiibusque : (ut boiiis.argumeniis conjicio) nulla disciplina, suo
consistere. Itaque duin devirlulibus dixi, salis de: sludio omnia asseculus erat. Nolabis etiam-philoso-
sanclitate dixisse videri possnm. Sed ego illuslria i phianj. matliematicasque.disciplinas'suis locis, do-
qusedam sanctitalis signa praelerea addere velim,, - cle, graviterquej in mediiim adductas.-Quid quod
quse qui videat, slalim sanctitalis opinionem conci-- - theologiam scholasticam, ut alibi nolo,usurpavit,
piat. Ejusinodi sunt,,:quse paulo ante ex ipso Thiq--.- antequamvel ejus magislri, vel nomen, intererii-
frido posuimus, in Walichrensi- insula patrata. dilos, audireiur? Linguas, •Gra.eam, et Hebraeamnon
Ejusmodi quod idem, divinun) quemdam -odoremi ignoravil, elsi, quod usus deessei, "" non videttif _eas
percipil e sanctorum reliquiis, ut disces ex lib/ ii perfecte asseculus. Jam ._.
Flor. cap. 6. Ejusmpdi alia,"qua. ipse notabis. -• - Stylus qui sit, vides. Copia in eo verbdrum, ac-
§ VI-.Familiares el conlemporanei. sententiarum, ingens , peiiodi rotund-_, c't velut cir-
Pertinet ad- illuslrandara Thiofridi Vitam, scire; cino in orbcm acte : sed esedeniul plurimnm nimis
cuiu quibus familiaritcr versatus sit. De Brunone. longse, ac sie, impeditse,- et dorriiiianiem lectorem
archiepiscopo, ante audisti, suani Thiofrido commen- fallentes. Remedio eru.nt,-ni fallor, notulse nostrae,
dnsseunhnam. R.gimberlus, abbas, vir sanctus de. quibus totam ejus sententiain breviier, ac dilucide '
Tiiiofridi tum sanetitate, tuni eruditione et stylo,, comprehendimtis. Frequens est in ailegoriis, antithe-
eam opinionem habuit, ut digimm censuerii, cuii sibus, allusioiiibus ad Scripturas, iiisibrias , poelas.
scribenda cbn\uiilieret, qu_ea Spiritu S. ipseacce- - Affectalio Grsecariicarum vocum delicatiores aures"
peral (lib. iv Flor. c. 7j.. . - Q offendit. Vides me non agere TSiiofridiencomiaslon,
Yixil eum abbate Humberto, homiiie summx re- qui vitia quoque ejus aperiam : "etsica lubeiis tribuo
ligionis, ut ail ipse Thioliidus., et sanctitalis ul nar- sseculo, el magislri inopis.. - ' ~
ralio indicat Iib. 1 Flor. c. 6. - - § VIII. Scripta~
Addamus, hoc ipso tempore vixisse ih orbe Cbri- Qusehactenus videre pqlui, sunt: Vita S. Liu-
sliano viros multos, sanctitatis eleruditionis laside e Iwini, Flores Epilapb. Sanct. Vita S. Willibrordi
clarissimos, cum quibus (certe aliquibus) fas estt prosa, atque eadem carmine heroicor Item Sefmo
credere, nostrum Thiofiidum , vel colloquii, vel lit- in ejusdem saucli natalenj, et alter Sermo in.nala- -
- terarum, liabuisse commercium. TalesGregorius VII,, lem S. W.lgisli, qui pater fuit S. Willibrordi. Rlura
pont. max._ Lanfrancus Canlilui\- archiep. Httgo ar-- fuisse teslalur Annotatio -supraa me laudata, § 4,
chiep. Gratianopol. -£. Brttno Carlltusiensis insiilulili el aliquot Fragmenta' apud Jotlocum Coccium in
auctor, Ivo episc. Cttrnolensis, S. Anselmus Canluar. Thesauro Cafholico
archiepisc. Robertus.Citteriiensiitm fitnclaior; et alii ii • . - § IX. jElas. - .' -
- - .' - Cenlenarium obiisse puto, aut centenario proxi-
jribres.
Sed sine coivjeclura , el controversia, consial, i'a- i- mum.Hoc ul ostendam, atlende;
lijiliarem fuisse, maximis illis Mediolacensis-ccenobii ii DC Abbas faclus anrio 1078, duravit annos 28, jJesiit
viris, de quibus ita referl in Yila S. Liutwini, cap. 5 : ergo 1106. .
Moslra quoquememoria, tam clar.a.mundi-tuminariai .,- Aiqul vivebatanno 1031 ut consiat ex Iib: i,
tam magnifica ibi (Mediolaci)..irofum claruerttnl no- 3- Florum cap. 0, liller. 0
mina, at qtti' minimtts inler eos censereluf ordine, e, . Habes annos 75. .
dignissimus haberelur summi honoris culmine : el et Jam, luisse tum -nori niullo mitiorcm 2& annis,
quwcunque Ecclesia ex eis nacla essel reeiorem; ul u res illo capitenarrata, satis indicat.
viundus solis jttbare,. sic ejus .doclrinw, acvirluinhv, i; Adde, quodscfibunt Bertelius, et Mirseus, obiisse.
' • - . TIiiofridum-anno-DomiiiiTllO.
illuslrarelur lumine.'
Cifiterjim lol aliorum praclaroruni virorum con- i- Quod si est, abbaliain quadriennio ante mortenif
~' .''
dilione, efforluna usus Thiofridus, js
adversarios tradiditsuccessbri.Gerardo.
etiam, Momosquehabuit. LegeProlog. Flor.ei Vilie re Ac sic, elsi 3,\ annorum tantum fuit in illo cap. 6,
S. LiuUvini.. . ' obiiliainen CENTENAIUUS. "-
 513 PROLOQDIA. — YITA THIOFRIDI.. 514
-- - "
THIOFRIDI VERSUS DE SUIS FLGRIBUS. ,
Exlruo jjyraniides, ciboria, colligo FLOBES, - . - ""*'
" Spargo super tumulos sanctorum carne sacratos. •' .
-' - - ' , . .
. Vincla, cruees, craies (1) serrr.s noto, .saxa.cataslas. .
-- Mundi vita, salus tot eorum sunt cruciatus. ... _.
(!) Senas demeo. addidi. fulciendaTcarrninjs Iabenlis ruinse, ueulro exemjjlari juvanie

'
- INCIPIT "PROEEMIUM (2)' JN LJBRUM (3) FLORUM (4)".EPITAPHtt SANCTQRUM. •

Olivw {5) ttberi, pulchrw, speciosce, frucliferw A __menti~(8yygumcnus,.Thiofndus (9) psyches.et soma-.
(Jerem. j,- 16), in dbmo Domini, S. Trevericse tis incorriiptionem, el- iulernam.siimirii lioni con-
•se.dis" archipra-snli Brunqni (6); oleasier afidus templationom." . - - _- ..
\Rpm. II, 17), (7) Eflernacensis-coenoTjii n.ullius mo"- "Aiitequam, dominemi, praesulum geinma, e"t glo-.

(%).P.r.ohemium.-~Monetme hsec prirria yox, nl ipso inilio, ef in carniine, imaginij ad ipsum-libri

semel dicani,-ThioftidtimT nostrum, suos quosdam.." limen, inscripio,-nbi sic canit: "_
modos hahere oribqgrapliise".qnos morosiis quispiam*
Kakog"raphiam poiius vocel. Sed usui deferendum in. ' .Flpres , -- .
. histalibus, dequo_,-uiFIaecus eleganier, .- Spargo super iumulos sancloruni came sacratos.
Olivw uberi. Gaudei nostef scriptor allegoriis,
Quem penes arbilrium esl,'el jus,el norma loquendi: .•^-elt(5) Scriplurse sensibus et accommodatiliis,
sic eodem. jure dixerim, sci.6«_.di..Sed-et si. quis jjuibus periteadmoclummyslicis; ulilur, ui legcns dejjfehen-
molesiius acclamet,ofiginem manifesle reclamare; des. Huic-allociitioni gemina, etgerinana e?l illa
sciat, non fuisse meuro, iu aiieno sciiplo aiiciofita- Vilse D. WMIibrbrdi : Planiaiis r~ -ih' duiho Domiid
tem mihi vindicarcj ei scaIpello,~ac spohgia pro cedris Libani, elc. ' - ', - . .
,arbiii'io,=uti.-Appareat eliam- iri his Thibfridi ssecu- (6) Oieasiefuridus. Ileruni prooemioYilae S. Wil-
lum. Cauenim, alise voces occurrunl, quse, etsi a librordi : Oleasler inserlue .dlivie in miseitcordia-
'
vulgaiq scribendi mofe"abhoTrere'A'identur,-bonos R I uberi, etc. ; . '..'-.
tameri auctores liahent, atq.fe adeornagnos •.;si non (7) Efie.rhacensis cwnobiL Scio. scribi ct Eptcrna-
alios, at poetas. Ejusmodi suiitauiroifaii, opiinere, cum, et Echternmum.-Sed,~Mar\ar\l\\ias auctofibus,
abicere, disicere,' adprime, amminiculuni, inlecebrw, - cur alinm sequar quam qui in manibus csl^
inlecltts, flagraiilid pro fragraniia
• ' , .ortus, '' .pro (8) Ygumenus: Iterum sicse vo.aj Vitaj S. Willi-
hortus. - - , ijrofoi soluta oral.ione scriptse, ca.-,56, quod est uhi-
"(5) Fioriiin. Meritd sicvocat. Florida- iii _hoc muin; etin carni. lib.iu. Arbitrbr esse Gr__canieuia-
opusculo. omnia, alque adeo Tneri .Flores. Ut de -jyouf-e.ovquod dv.cein,-duclorem, prtefeclum signi-
diciione nihil dicam (quanreo-sxculo, non flDridam licat. Gr_-Cisvoculis', lextui suo miscendis deleclari
lanlnin dicas, sed et geinmecim)' reiri vide. Nngari - - hiinc fmctorem , tolis ejus operibus claret. Eas
Jateberis Grsecuhim, qui midique,- eliam e' fssce', maxime- adhibet, quibus- divina. iitlerse utunmf.
liausia epigrainmatariorum ," avSoloyiav.-vocavjl : Porro apudMatlh.legis (cap. n,<3)._h.<rov'yap___^_v,-
affanias, Apuleji Flpridprum libros-: flpinas Stobsei _-.o-ETat iyov-KBvo;, ex leexiel Dux; et apiidLucam(xx!i,
e-Philosophis comporlaias in conjinunes locos'^ sen->" 26)-6 r,yoip.'vos.us oSiaxpiuv,Qui prwcessor.esl,sicut-
lentise, quas Suidiss avSoloyiov dixi!.-Longe-hos, - miuislrator. Efapud Stephanunr fAcl. vn, 10.)
el.hsec prsecednnt hi tlores, liic florilegus. Deniaue KRf£crTi3<7-V KUTOV«yoO^tEvovsjr' «i^.Trrov.Conslilltit ettm
qnoil de se meniilus est C-irns, idjure,"el
" vere glo- .- prwpositttm sttper JEgypium: Eodem. lib." (xiv,ll).
, rietur Tbiofridus.Deo cliarissimus'. -. ~- . - vjyouftEvos- TOUhiyov, Bux verbi. Denique cap. xv,
Floiifeiis itt apes in saliibus ommalibdnt, 22, avdpas KyoufiEvouf -ivTO.J-aSeWjJf,viros primos in
'Omnianos.ilidem ' depasciinur aureadicla.(A.dde' et C /(•fl-J.-'..s."Sigi)if!cai'Jiiaque Tbioliidus se abbatem
. .- • -'
facla). -" - esse, ac reliquis prsepositum. Unde iri Carm. loco
Aurea perteluii semper dignissimji viia.'~ allegato, non ila -mullo post, tanuuam se explieaiis
Lege, "et mirum, ni Fldrum isiomm suavitatis de se ait : .-.'"'
odore illectiis.optes le, totifm esse Tiasum.
(-_) Epitaphii Sanctor-um. Videlicet sepulchra, Venitin emporium Mandrila Thifrid memoratum. ,
monurnenta, reliquias sanctorum ," ornauda sibi " Neque. alibiusqtiam, quodseiam, ulli eam nuncu-
sumpserat.. S[)ectall_t veierum Christianorum mo- pailonem .tribtiii; qui cuiii inipbrio aliquo non sit;
fem, qui iiodieque "perseyerat, *anctorum monu- - Sic eliahJ Thiofridum iiitellexitCbristophorus Bro-
menta floiibus sp"argendi: 'Calyinistoe.idolglatriani werus, noster,• inter .cnjus, TOOp.K-/.c.pizov, schedas,
inclamani, sed noseoriiiij -blasphemiam ei impiela- lio.c adnotamentiim se repeiisse 1e_taluf. Jbamies
i(.iii..Uiri rectius? judicet Auguslijius; imo juiiicet Dulmenius; Societalis noslrie sacerdos, aliquanto
Deus, et ej'us tliaiimaturga.manus. Rarrel ipse suis - post datasad me super ea re.aliisqne, litieras.Iiniua-
Verb:s antistes Hippojiensis :' Ad aquqs Tibiliianas, tufa niorleexstincliis, e.lc.uiJJeo, ihnlla eruditio.et
episcopo afferente -Projeclo-, religuias mariyris glo- iijagii_e"spes. Ilis scripiis,"iiicido in octavam syno-
riosissimi-Slephani, ad ejusmemoriam veniebal ma- diim, etiii ea, in epislolam IgiialirCoiistaiilinojioii-
.gnw mitlliuidinisc'ohiunus,et occursits. Ibicw.ca tani patriarchse ad "Nicolniim 'papam, in qua isla
mulier; ut ad episcopuin pdrlaiilem pignora"sacrq ;'' verba : -tiyo-j~p.svav TEYMnpeo-Swciptoy, YM'iiipav p.o-
djicereitir/oravil: flores,-guos. ferebul, dedii, rece- vayjhv _r)..,6o?umipov, $lc, ubi. nyovp.iv6iinanifeste
pit, oculis adniovil, protinus videt.. Slupenlibtis, qui j.Tj snnt monachorum prsesides.sive coenobiarchse.Nani.
aderanl, prwibal exsultans, -viani carpens, et vice alioqui-non recle.diceret, -£T_/.Mv,_a)va_)_Mv.
ducem -ullerius-non requirens; (D~e .civildie' Dei, ." (9) Psyches ei somalis;Tlis Grsecis yoculis, prae
lib. xxii, cap. 8.). Hanc lrjenteni fuisse uostro aliis, frequenlisslme paginas suas aspeigiu ' -tyvyjG?
T_i_ofrido,ip_imetcredo, id affirjiianii Jib. iv^cap. 7, Y.Mtrt-f.KTos',animw_elcoipbfis.
 3i§ _ TIHOFRIDI ABBATIS EFTERNACENSIS 516
ria, (10) archiantislica ascendissetis fastigia, ut A' senli vita,quasi sexla feria, in seplima sabbathizant,
David Jonaihse, sic sanclse vestroe animae mea (11) el requiescunt intra sepulcri penita; iu die-Domi-
exasperatrix conglutinata est anima(//^g:xviii,T), nica,« quatuor ventis venicnle spirilu (Ezech. xvn, 9),
cum pro honesiissima morurn comitaie el modestia, resurrectura in ; .corruplionis gloria. Non tamcn
tiim ex (12) cou-angiiineorum vestrorum, sumnise roeipsum.lalei, romm boe opuscii-um non usqne.
gcnerositalis et dignitatis heroum, iriine.dignatione, quaque ad dignse -subiilitstls unguem esse expoli-
ac benevolentia. Ex quo aulem per divinse provi- lum, multaquc nimis in eo reprehensioni palere,
denlise mulliformem graliam inllironizatus, mihi tam in ipsa verborum compositione, quam (16) in
vilissimse favillse familiarius vestram, quasi alicujus rerum verilale; quod niihi-profeclo conslat acei-
apud Doininum essem momenti, couimendaslis ani- disse : prlmo ex bfflcii cura : tiim providentia fami-
main : in meditaiioneinea intimse diicctionis veslrse liaris rei, etsi exiguse : deinde crebracorpusculi
<~ardenlius exafsil flamma (Psal. xxxvm, i), et in mei iii-equalilale; poslremp ex interioris hominis
vos, omnes el totas cordis mei "effudi medullas ct quam pliiribus, imo absque numerbmoIesliiSjCon-
viscera. El Jesum leslor, et sanctos ejus, et regnum ceplis, (17) de novis, el. irisolilis rebus, jquas re-
ejus, in amicitia roea nihil.fictum, nihil simulalum pente noslris diebiis ad dissipaiionem oninium ho-
est :^edquidqiiid est, idtotum verum, tolum.volun- B nestarum arlium emergere : Jiemotam ferreis prse-
"tarium est: neque" ut munificeniiam vestram ad im- cordiis, qui non j.ossit prsegravari gravissimo tri-
pendenda mihi ac meis quselibet heneficia aslu alli- stitiseac doioris pondere. Nec clam me est, qui li-
ciani, sed. "ob diviilgata. ac nolce-virtulis veslrse .- bros Sapienlise, et ipsosTacerant s_nclos, mihi non
excellenliam. Nihil eiiim csi, ul oralormn rex pro- parsuros; sed ciim ingcnii raucore animi indigna-
lesialurTulIius, viriule aihabilius, nibilquod magis luros, qua animattis (emeriiate.ad larii difficillimam
allicial ad diligendum ; quippe cum propler-virltilem materiem non exllinuerim prqiumpefe; quai'"esacris
etprobitatem elianieos quodammododilig.imus, Iiltcris reverenliam ,non servaverim; iie indigne
" quos
nuhquam vidimus. Igilur, . tractarem, el culpa ingenii delererem (HORAT.).
Taciius autem mecum reputo, quodrarus autpoiiiis
(15) 0 el prwsidium el dttlce decus meiim, jmlliis scripior sua aucioriiale ita unquam fretus
et corona lolitis per orbein cleri, nnliiiis utiqnam fuerit, ut principiim et sapientum defensiqne non
immemor honesiatis; ob_taniuiii in dilectioiiem indigiieiit. FlaccusTIoratius.Mecsenalis gaudel prse-
Vestram accensum amoris uiei ignem , tahquam sidio; (18) Maronem,Virgilium amat PoIIio, uirique
excelso Numini, laboris mcj primitias, libellum, cujtis r„ favel Angusii. impefialis defensio. Comicoriini lepi-
est (li) Inscriptio titnli : FJores Epiiaphii Saiiclo- dissimus Teieiilius, concitanle semulorum invidia,'
rnm.. ves.ro eonsecro nomini : quem per (15)- qtia- odiiim incurrissel pro gralia, nisi (19),Cailiojiii cal-
1erna ea ratione dislinxi voIumina,etsingiilis seplem lidis argumentis accusatoribtfsobstiiissel prudentia.
prcefixi capitula ; quia ex qualuor "eleineiitis com- Anicius Manlius Torquatus Boetius, vir cunctaruia
pacta soinala,,exacta in doloribus etangustiis prac- artiuin perfectione ct consulari diguilale prsecipuus,
(!0) Archinntistica. Yox a Thiofrido, ut arbitror, Chrisl., c. 18, atqiie aliasssepius. Alii ilem -alibi. De
noraia-, pro eo, quod est, afchiepiscopalia " sepieiKuio vero idem Philo, i Allegor, et De miiiidi
(il) Exhsperairix.. Frcquens apud Ez.chielem[ opif; Ambros. De Noe, Gregor. in l Reg., et xxxv
prophelain, dointts exasperans, de popiilo Israel.Tle- Moral., cap. 7, elpassim cseieri.
Lellem signi'ical, e( prasfractum contra Ntimen. Ta- (i6) lu rerum veriiaie. lisec inflrmitaiis -bumana_
, lem ?e, huniillialis stm.io, profiletuf noslcr. couscius dicil-ineluens, non sciens. Cieterumsanaiii
(12) Consanguineorum vesirontnu- l)e Brunone,, ubique doclrinam sedulus ieclor deprebendet.
ejusqne familia, qu.intuin salis sit, in Thiofiidi Vila. (17) Denovis et insolitis rebus. Iniit abbatiam Thio-
Sieiuque de familiaiitate cum Thiofrido,-el cominen- fridiis anno 1078, lenuil ad usque annum 1106,
d..ta ei ctnima. - Magnsetoio eo leinpore inEcclesia furbse. Schismala
(13) 0 ei prwsidium. In Ijreves no.as ad talemi aliquot. lllud fcedissinium.-quo Benno cardinalis a-
scriptorem, rjtiiidumsii, el puerile, quidvis, egram- ^p jsanctissinio poniif. Gregor. VII dissidens, ut _alter
maiico etam c.nsu, compbrlare. fiaqne omiiio hic.i, Lncifer, duodecimo alios cardiiiales,laiiqnamsleHas,
iiionere hunc versiculum muluo sumpitim ab Hora- sccum iraxii. AccessilBerengarii liaeresiarchicsacra-
tao, i. so ejns primo adiiu. Hoc moneo, quod in Vita meiiiarii fcedissiinus lapsus, post.reca.ilalionem s~z-
leiigi, Tii:ofridum,'qui nullo erudilionis genere ca- pius iieralus. BasJafbitror dici res nnvaset insolitas,
ruit, noii pauca eiiain a poetis hausisse, ut legensi maxime, -Henrico imperat. id temporis et imperiiun
• et ecclesiam iurbanie; et incautis, vel ambitiosis
ipse deprelieiules.
(ii~) Inscriplio'-liltili. Epigraphe.psalmi xv esl : fepiscopisturpiterei adh-ereiitibus. Vide Baronium.-,
Tiluli inscriptio ipsi Dnvid. Yersatissimo iii divinis; _ (18) Maronem Virgilium.amat ' Pollio. Sunipsil ab
lilieris Xhiofrido, veiba inde in os, inqne calainmn, jjiso Yirgilio :
nec opinanli veuiunt. Quod in D. Bernardo ilidem
ob;erves. • Poilio atnal nosiram, quamvis silruslica, musatn.
_
'(13) Qttaterna votumitta-septem cdpittiia. E hume- (19) Calliopii callidis-argumenlis.Plerainqiieexem-
ris mysleiia exscripere "gaudet hic scripior. Batisit pinria Terentii, ad singulafum Conicediariiin iiiiem
boc a Patribus, quos videas lolos ssepe se iis iiiimer- addunl:. GaViopius recensui. Hic actor poetam a
gei'e."Etiam iiiagnirn illuni-AugtisthiYim.Id .anolo, malevolis graviler.accusa.liim, raiionibus tucri solet.
ue sciolo alici.i Tiilofridus levicula videalur esseI "YideProloguniA-i-fri-B-Sanac/K', Heautoniim. Aclelph.
consectatus. Pofio dc quaternario ntimero, miilla[ ei reliquarnm. (luod atitem Thiofiidiis ejus argu-
, Pbilo, Dc ojiific.niundi, el-Vita Moysis, elqussdamI menla vocatcallida.maxinie fecisse-jJtilo, utallude- '
Origcn. in Ei-ecbiel, liom. 1; Aug. lib. n Doct. rel ad nonien Calliopji. •;
 317 FLORES EPITAPHII SANCTORUM.— LIE. I. 518
cura (20) in La-tmos thesauros in signis (21) qua- A _ in (22) pnma triparlilse Gallise melrojJoli, primo et
drivii tianstulisset theoremata, sPythagora omniumt -nobililate, ac rcligione luler defensore : nullo modo
veleris- philosophise ducurii judicio probata et; vereor obla.ranlis invidi-elsedimorsu.ctrepr.ehen-
excpcla, frequenti lamen et hnn;ilj orat precumi sione v quia. ulji radins splehdidse .aiieiorilaiis
instanlia, ut Tabor iiie Symmachi -pairicii palernai vestrae, vclut ipsius solis,- infulserit; necessarium.
provehaiur graiia. Atque cum tanti" nominis viri,-,- erit ignoranli__ mese tcnebras non apparere. Exlre-
praeclarissimo Iabori suq 'absque favore primalum i mam ergo meo operi manum jinponi:e,e,t pro vestra
1
siiit diffisi, mullo magis egq, quem neque forluua,-,- in me benevoleniia, supervacua. resecate, hianiia
Jieque scieniia commendat, sine. vestri oblenlut supplete, errata corrigtle, el consullus exemplo
-prsesidii, nihil habeo "spei et consilii.-Si vestrp so-- -- proedeeessoris,-ac nutiiloris, et sangiiine.propinqui
Jius, qui cwlum.-se'desDomini (Isa. rixvi, .1), qui.i. vestri, Udoiiis archipra.su!is, aaternse memoTia.; qui
signacuiam esiis simililudinis Bom\m(Act. \n, A9),, vilam .suiiimse.sarictitatiset pqjjularis Iseiilise (23)
qiii p«r/j.c(.(.diviiii deeoris eminentia-, et plentts 'sa-- Lv.tlv.ini, a me ijualicunque slyio (24) cafaxatam
pjentia (Ezech. XXVJJI,\1),in'medio igriiiorum lapi-• (-/KpKTTco siii leslimonii corr„aboravit,
f. -/.a.piS.rii)
dum incediiis (ibid., 14); "si .vestro, inquam, egoi exaniine: comn.ode dicta animi alacritale suscipite,
-lerra, mtWgms^cabellopedum Domini [Isa. LXVI,1),J ,^'et id nostr_e liberale pignus .amicitire, in posteros,
qui deflens rriiserabiH dolore sefumnas exsilii mei, vestfi- aucloritate nominis transmittens,- arehivis
in mea~ei.ehimoexsiasi: Projecius stim a facie oetilo- _ saricla?„Ecclesi__consecrate acinserite. Yaiete.
rum Dotnini (Prsal. xsx, _25,VIseter ammiiiicukv et-

/ (20) Lt LatinosTltesauros. Boetiiis"-Pr_ef:) : celleiuipr animusM nobiscum procrealis sensibusi ad

tio.ne ii*.
ATitlihietieani ail Symmachum patricium : Ex_ Grw- iiiletligentice c.erliora perducjlur.^
cariim opiilenlia lilteraium in Bdmanw ~ orationisThe- /'(22) PnniaTnpurtiiwGalliw ni_tropo.i-.T__esarBell.
" • ' - "
saurtini snmpla conveximus. . Gall. Jibr. i, sic ofditur :\Gallia f.si omnis divisa iri
(21) QitadrxviiTlieoremala -Ruisnm Boetius eodem parles ires : quarum unam incblunl Belgw, aliam
opere cap.M. Prudentice.nobililas qttodam quasi qua- Aqititani, tertiaiii, cfai.ipsorumlingua Cetlw., noslra
dricio vesligaittr. Obsciiram senlentiam clarhii fa-. . Galti appeltantur. Sic 61Plin. libri., "cap.T.7.Agrio-
cilBoetius mox e_odem-loco : ' Mulliludiiiein, quw per.< scit itaque Tliiofridus,- Treviros Gallisc Belgicse nbbi-
"
se est; ariikmelica speculatur inlegritas. Illam vero, "' lem metfopolim. _ . - „ -
quai ad-.aliqttid,, mttsici modulaminis lemperanienia; (23) Lwttwini. Dc bujus Vita,viii, Thiofrid: Vija,'
pernosntnt. Immobilis. vero maghiludihis, geonielria -ubi de seriplis.
notitjam pollicelur. Mobilis scientiam, asirpnoniicai- (25) Gaiaxaiam. E Graeia vocem'hanc4ranstulil,
disciplinas peritiavindicavil. Pauloinfra :. Uoc igilur.'- ' elLatio liabiiu donayit.. X«,°«TTCO esl sculpo^ scriho;
illud quadrivium esi^quo iis viandum sit, quibus- ex- futuf _/(/./).«.-.Occurrit ileruui infra.
~ ." ' - ' •> '
_/ Explicil Prohemittm.

' '
- - . -' INCIPIUNT. CAPItTU.LA."i -• . ... - , "> „^.
-.'
l.Deeoquod Dominus Deus nostef, magnus in.mdgnis,gloriosiusoperetur in minimis. -"'. .,-
II. D'e~spirilitsel caruis postditellum concordia; et feticilqtis ulriusqtte pjwrogaliva. -.
-. III. Qitod nulla cariiis subsiantiacarne saiictoritth. sil nobiiipr., et inipsa corruvlione gtoriosior.. -.
IV. De reliquiis Babylw marlyris,'et inapostalam angeluinpotesictte Itoininis. „ -._,__ - .
Y. De Sancloriitn so.matum.suctvissimi odoris fragrantia;.~el letitvli Dei, el arcw, e~laltarjscoaptalione
~ ' ~
"" - .' - ' • -'" . • -
.ntystica.-' --•'.'-" -
.VI. De dole sanclce animw, ei de odoris in corpus exanimatiim tmnsfusione. "'_ -~ ,- .
VII. De distaniia-inler defuncla et noviAdw filioruni sotnata. • . :
' veleris Adce
. Expliciunl capitula. -- " . _ ._ .

1
.JFLORES EPlTAPeil/SMCf ORUM; ;;. ;

''-"" " '"'

. ; ~;~_ .""•". "ilBEPt-PRlMUS. '";-"" :_-

" TJAPITULUHPRIMTJM- - '

. . .. . u.niversa creatura ad laudandum Conditoris sui ho-
De eo quod Dominus Deus npsier inagnus in .niagnis, inen et-niagnificeiJiiain, nalurali ihlciitiqiie ducitur,
glofiosius opereliirln minimis. et sblum post niortem carnis, sanclor-um exerciliiim
- Cum Dominus" Deus noster sit magnus, ei lauda- et jubilum, interna divinse glorise .coniemplalio, ac
hilis nimis, el'.'maghitudinis ejusnohsil linis (PsaU selerna-collajiiiatio. 'esse- credittir^uos aJiqua, ljcet
cxti.v, 5). oninino diflicile, iino impossibile est,-Ut infima, portio creatur-e ejus, et" opus manuum. ejus
1
pro magnitudme del gloriam da~u3i-ejtis (Pscit. LXV, ,(Job xxxiv, T9), laiidareet gloiiflcaro essentialiter
%.) lionjo lerra el cinis IF.ccli.-'x,-9). Sed quia lamcu'_ etsumnse lautiabilem, el gloriosum in swcuiaXDanieL
 "
319 TIJJOFRIDf ABBATIS EFTERNACENSIS 320-
III, 56), proniodulo"infifmitatis noslrae, couemur, A 1 nihil est. (28) Nihil, et transitivumapud nos,- quo-
et ad cujus laudem per naturam trahimur, propria rum esse ex uihilo, et in transilu esl, in conspectu
voluntale, ae_ardeiitissimo menlis desiderio, cottfi- ejus qni solus esl, intransilive ac vere est; el. quod
teamur nomini sanclo ejus, ~elgloriemurin iaude ejus iiosU''_emorlalilali mortuum, ejus iinmorlalilali est
(Psal. cv, 47), Corde et ore dicamus Domino -Deo vivnm, el quod ndbis esse,, illi conslal non esse.
snlulari nostro : Quam lerribilia, qttani magnificaia Alque ul invisibilia ipsius, ac sempilerna yirlus ejus,
suitt opsra lua, Domine, nimis profundm factce.siint-- el divinilasJjltius inleltecla conspicianiur(Bpm. i,20),
cogilatntiones lum (Pso/.-xci, 6), qula quam terribilis operosioi-e ip his, qus: orla ex nihilo, redisse viden-
esi in consiliis-super fitios _hominum~(Psal. LXV,5); tur in nihilum, polenlia operatur. El cum„(29) san-
ei, licet niaguus in magnis,' (2S) glojiosius tamen cli, divina et coelesiia;animalia, posl fitimina Baby-
miiabilia opefatur in minimis. Nam quid minus ais- lonis, sttper quce sederunt el fleverunl dum recorda-
sohito cinere? quid brevius. esl transitivo nomine, renittr Sion (Psal cxxxvi, 1); (50) poslgravem gur-
(26) ciijus esse transeundo est esse? i5ed divina. - gitem Chobar (Ezech. ju, 15), habitaverinlin Hieru-
i-iajeslalis virtus incomprehensibilis, ineffabilis sic- s;ilem Civilale Domini virlulum (Pstti. XLvii, 9),
ui terram informein formavit in animam vivcnlem et hajredilale acquisierint eam : lerresirem illoruni
(Gen. ii, 7); sic terram corpori humanilatis sua; domiim\hctbilalionisliujus dissolulam (II Cor.y, 1),
conformem in lerram et pulverem feversam. (Gen. cum omnibus appendiliin suis tam intimis quam ex-
ui,19), in pulverem dal mii-abilius vivereper Spi- timis, lanta exornal gloria; ut lum demum jure
rilum vivificaniem(I Cbf. xv. 45); et qui ex nihilo credantur esse, quando mortaliiatis condilione, iu
rerum condidit nniversitatem; intransiiivi, acaiter- originem stiam redisse, ac nihil assl.imantur esse ;
ni nominis sui virlutem declarare dignatur in pulve- tiim-denium exaltetur lignum humile, et exarido
ris nomine, (27) cnjus nulla substantialiter est- na- fial viride, quando senuerU in terra radix ejui, et in
lura essenlioequod antequam dicalur, :nihil est;in pulvere mortuits ftteril irurxus ejits (Job xix, 8, '9).
dicendo nihil; postquam dicitur, remota omni so- Ad odorem enim aquw, ad glorifieationem glorificali
phisticae. augmeiitalionis stropha, quantuinadse, Spiritus, finita fine inflnito iiomina; et arescenlia
(25)Glqriosns in minimis, Yerbasunt epigrapbes, (27) Cujus nulta subslanlialilcr esl nalura essenfm.
ei toiius capilisbreyiarium.Peipetuuin hoceslThio- Yel hyperbole esl, cttmiiihil essepossilslneesscuiia';
frido, discrle senieiitiaiii aliqtiani cujusque capilis vcl comparat pulveris-essentiam cum diviqa; vel,
initio ponere, quoatoltim paucis verbis argiinicnium quod magis censeam,- indical, pulverem nihil cen-
contineat. Qni alleiulit, facile aiJim.idverlii, hiicpri- seri, cuin-non sitexiis qiiorum aliqna habealur ralio;
fiiuni capul, non lanlum esse totiusOperis Pisslaiio- C < iion, inquam, homo, non;aninial aliud, noh arbol1,
„nein, sed item coniinere paiieis, quod pluribus tra- hipis, eic.
tiiaiiir tolis quatuor Iibris. Eoenim omnia redennl, (28-)Nihil, el iransilivum ttpud nos, etc. "Senstis
nl oslenilaSiir Deiim mirabilem esse, non lanium est, Deiiin sua benevoleniia et poientia id cIDcere,
ki sanc.is suis, sed e"l in sanctorum quihusvis re- ul aliquid censealiir, alque adeo inagnuii), quod
bus, eiiam minimis. Quod ad^rem atlinet, \\\'natu- alioqni pro nihilo pntabauir. Sic geniium Doclor
ralibus quoque veriim videlur, ut plus admirabili- iiocal ea quw non sunl, lanquam ea quw sunt (Ro-
lalis sit in -parvis rebus qtiam magnis. Non lucnii «in)!. IV, 17).Et Magistervfhe (Luc. xx, 58) Ointus
lioc Scriptura. Qnatuor suhl miiinna ierrce (inifuii.. jiuj.-ii ei. Ex hoc Thiofridi loco, aliisqiie colligimus
Prov.rb. xxx, 24) elipsa sunlstipientiora sapienlibtis. tlieologia seholaslica , qu^m vocamus , iiiihiilum
Tnm npminal formicas, lepuscnlos, locustas, slellio- fuisse (non modo pliilosopbia) idqne non maglslro-
r,es._Nec fugit sseculi sapienles, et soleries natufie -• riirij sermone, aut libris (qui.niliil diun.es>wiaie vul-
scrtuaiores, ul Patres a Deo inspiratos sileam. Pli-' gaverunl) sed ingenii prajstanlia,.-jel.studii assidui-
nius quidem (lib: uudecimo, cap. 1.) el~acuium se lale.Tlaque nthil verear, ipsum inter eos referre,
horiim speclalorem oslendit, et exhibet. disertiim-- qui eam disciplinatn vel .repcrcrinl, v.el illuslra-
descriplorcm. Reslanl, inquit, immensw sublililalis rint.
animatia. De parvis loquilur. Ilermri de. iis.Iem : (29) Smicti, divina; et ccelestia unimatiu. Gur sic
Nusquam atibi speclatiore nalurw renim Artificio. ebs boc loro vocel, non assequor, nisi ul oslendat,
Cap. seq. In magnis corporibtts, aitl cerie iniijoribus, non redisse in nihilnm, ui videri dicebat : sed .re-
facilis officina,sequaci maleria fuil. In ttis Jampar- jr, diisse in cwluni, unde, ,ut mox subjungil, originem
vis, algne lam nutlis, quw ralio qtianla vis, quam itaxerani. Tamen propter hanc ccelestem originem,
inexiricabilis perfeciio ? Dbi lol sensus collocavil in forte alluditad quaiuoraniinalia.quseEzcchieli juxla
culice ? el .suitl alia diciu minora, Sed iibi visum in fluviumChobar apparueriiiii. De quo fiuvio-jnox.
eoprwiendil? ubi giisiatum applicavii? ubi odoratum (50) Posl gravem gurgilem Chobat. Ad huncfluvitim
inseruil? ttbi vero Iruculentttm iilam, et porlione mira osiensa siiniEzechieii,Ipso leste eap. i-,el alibi.
maxiinam vocem ingeneravil ? qtta snbtililaie pennas Esseipsum Euphraiem, bona et bonoruin aucioriiin
annexuii? Yide plui-a ibi, et deiuceps de aliis ani- seuientia esl. Gravenv vocal Thiofridus, quod ad
malculis, maxiinede apibtt_sfonnicisque.-Cpncluda- - illum habitareni caplivi Isracliise, Ezech. i, I, et
mus ejusdem verbis, cum jusla aliqua indignalione'. clarius, cap. in, 15; sed cur Imnc fluvium nominat
Sed iurrigeros eleplianloruin mirainur humeros ; lun- inler. lot flumina Babylonis, ubi sedcruni et lleve-
rortimque colla, el truces insiiblime jactus, ligriuni runl? An, quod hujus nomen noium esl, aliorum non
rapinas, leonum jubas, \cum reritm nahira nitsquam est? an ob elymologiam nominis, quam solens con-
magis, quctni in minimis, •lolaltit. seclamr? Nani Cliobar, ni alios significalus taceam-,
- (26) _Ctijus esse transeundo est esse. Transimus . in Ecclesiaste cap. i, iO.Talet JAM, rjuatenususur-
enim cum tempore in quo sumus, ela quo , veli- palur in rebus prajteritis. JAMprwcessii; inquit, iu
iim.s, nolimus, rapimur, ul, unnquam iidem simus; sceculis, guw fuerunl cmlenos. -Sic cerisebiitir rapi-
et lollimur, ui ne sicquidem,~diu simus. De tempore dissimo suo cursu nos secum i*apere, quod Thio-
e.jusque fluxp, niulla di .initus iib. n. Cohless. plu- fridos a§seiil,"diim ail, hos perpetuo transire. Lu-
ribus capu. D, Aug. beiis andiam aliorum iudicia.
. 3-M FLORES EPlTAPffll SANCTGRUM. — LIB. I. 322
olivwindoino Domini fruciiferce germinaht (51) ra-A'\ imo perflcitur : non dcficit, sed inaugmentuni D.ei
:in"alia (Ji.rem.xt, 16), exstinctse profeclo carnisi.52) proficil.(54) Caroiiiquidem subjugata splritus impe-'
lemmata, eVfaciiini comam, quasi eum prhnuiii-sunt "-rib, quasiunumcumeqefficitur, ciijusnaturam sequi-
plantala(Job xiv, 9) et compacta, viriditaiemque ; tuf, fitquej.spiritualis, sicut ecohtrario spiritus si'
^idmirandi operis,. quam -degenerat, si condilionis et dignitalis su« pra_ro-
" suam ostendumin affectu
a condiilone mundi¥abuei'uni-in.prsescieri tia corfdi- -galivam non considefal, si acarne vincilur, et in
toris. Denique secundum imniulabile divirioedecre- servilnlem rcdigitur, lit .carnalis :.et sicui liaic mo-
•tum pFovideiitia.,. qti-2 electorunreum ahimas, turii Ticnlem, sic iWetermem [raisciinon morientem (Isa^
tajn -cqrpora, qnam omnia ad somamm haluram, et; LXVI,24; Mar. ix, 45,43, i7). Spirilus item carnem
- quamctinqne nc-cessiludincm attineutia, inexeogita-.. suaraquam afflixil, et concnpiscenliis-suis mortifi--
-blli, ei Hncbmparabil.i. modo decrevit glorifieare, .ciivil, gfofilicatiis glorifical; jet pcr cujus njortiff-
mira, el Teliememcr siupenda, per virtulem ac riie- caliqiicm, inorlemevasil', elljeai_e=vit;"enjeruilseler-
jitum -sanelificali Spiiiliis "suij-operanfur, ejusques nilaien) : post finem_jnon finiri; p.ost cor_ruptiohem,
iri-ESlihiabilcmin coiilemplaiioneiiilerna sumini ett ,dai, (.35)Jiicorruplionisrgloria .supervesliri. Omnia
" bmnia spiritus gatidia adipiseitiir caro, si
ineimimscripii-Spirilus Dei-lionorem et hiagniflceii- B prssmia,
„iam feslahtur, elcum "arescantetnihil-sint per-se; . spiriful cbnseiititr omnia supplicia omiies carnis.
-vlrescunt, et sunt per eum, qui'-(55) rcgnaviiin se, . -enimnaspatiturSpirilus, si secarni substernit (30),
- 'ijui.coiifirmato ingenitae"rationisexamiiie,'erraiicbs, --si ejus spui'citiasimnjaculato callo non. transit, si
-ac irratibnabiles moius, ratiohe cqrrexit, et corri-; - .clibanjun ignis ejus,,ci (37) ollam accensam, cujtts
a nbn ex-
.pressil sub se. Possnht, qusecunque dives,. et nihill faciesest facie Aquilonis (Jeretn.n;' 15)
-h-esitani mereuir fides/possoui profeclo-pcr habi-- __-_siihguit. Carb d'e lerra sumpta,-sed lerrenis, vblu-
tatoremquoiidam et professofem suunj, quise in. ^ platibus niorlua .ascendit- cum spirilu sursum ;.„spi-
hac vita, a vinculis corporis, inorle, quam -virlutess , ritus de ccelo suinptus, „sed coelestibus, desideriis
- praestant, dissdlvii, qui corporeas illecebras cpn- non -tccensus, imo totus.carni deditus descendit
tempsil, qui cupidiiatum dulces insidias, reliqtiasque_ Lcum carnedeorsum-; et sicuilisccinfelieitervictfix,
-omnes exuius passiones,-claustra carnis, transcen- in reprobis iiec inler suppliciadeficil, sed scmper -.
. d;t, et ad possessionem suam,-co_li--paIaliunt, fere- e. -deficiendo,subsislii,-el mqriendo. non moritur; sic
liber ascendit" fere liber, • int;uam, ulpple edomitaa ille infelicius viclus, semper 'essentialiler viveiido,
-cariie viclor et Doihinus; el in nullo ei, nisi solo0 non vivit, sed- non mofiendo morilur; non defi-
anlmaiidi el vegetandi officiq obiibxius.- -•- _/-„ ciehdo, non subs.islendo, Ucficil, subslsiit, finilur
:"" "": CAPITCLUMIL ' v ". semper,i_il sine 7ine est. 0 qiiamihfelix spir-itus iio-
-__'' ." - minis, si"a carne, quaj cormmpiiur ef aggraval ani-
"• el
Despitilus;
~ ca'rtiis,-post dueilum, .-.concordicT, el
. "„ _ felicitalis ulriusque prmmgaliva.' - - -Kiam(Sap. ix, 15); deprimiiur elobruitiir! quan»
' Et "
nimirum_-cum liomo composilus-sit ex cafnee -felix cafo', quaj non re'tiititur",bed spiritui subdilur!
; ac spiritu, qtise invicem sibi adversaniur (Spiritnss quam fclix lioino, qui cor suuniad Dominum, -diri-
enim concupiscit adversuscarnem, el caro adversiis- s. ;git, cujus spirilum Dominus ad se .trahit, iitad
- 'spiritum [Galqt. v, rj cbriverfialionemsui desidefii, et iijtefibra, et ex-
17]),"poslquam in virluU Domini
;_ teripra "ejiiscommutet, ut nilillxanimeiiti exlerius
,pax fuefit data (Psai. cxxi),- et facta carnis niofiifi-
_ iala (Rom. vin,-5), quanta^nlediscbrd_a,laniapost it "libeat niliil caro interius, vel siDppetil,adipisci stu-
'
duelium,-inler utiTimqjie coalescit concordia,. et inn deai;-sedomne,"quod homo est, a'd euni, - a quo
"
inoriequBe.estsolinio aniiii!3_racorpore, noii finilur,*, est, eliiiteriusdesidefaiidofefveat, ei "exlerius se

'" (31) Ramalia.- Vox Ovidiq-e"t Persio usurpala;-• .-_-_vestirisunjpsit exEpist.TI, ad Cbr. cap. v, vers. _..
quorumbic: _ "'. --- _"">'„-- Quod nOn adnotasiserh,nisi ut simul indicarem, fami-
„ _-'. ~ liare-esse Tliiofrido, cum e Scriplura. aliguid affert,
\'¥eieris~fdinaliafagi.- _~- "Jn e pluribus.locis simiil.haurire. Hoc "argiimentq est,
"
-_" - (32) Lemmqia:Groecumest.
- ' ' Reliquiwj A.dp.yu/.Ta,
~ a ~;„uhdique eum plenum, Mindique redundave; utde
'7£ma,B.eIinquoJ- _ -'_,-' eodici- possit-: lloc ruciat quod bibit,-
CSt>)-Regnaviiinse.Spirilum,-siveanimam hominis is _-- (56) Si carnis. spurcitias immacnlato. callenon
. intellige, quaj earnem bepressit, ut aliolleiet. Morii- i- - transii. Traiislatunj-
- ' ex oilicio Ecclesioe de sancta
ficatio haec dieituiy dequa Apostolus in banc „eam- -Agnefel / -"^ - ,- ."-' , ;r
"- dem senlentiam : Si spirilufactacarimjnoriificgve- s- (57) Dllam accensani. "AUegoriasel serisus mysli-
riiis,vivelis(Rqm.ym,ioy CuiApqstoiiloco,hicThio-
- j- „cos liequeiis miscqt. Qhid; hoc ioco olla.? Diciit D.
-Trldi bonusesf .cojhmeniariiis. , -,'_ - . Gregqrius Maghifs, querii nostcr.. diligenter lecliU-
Non ijiiitala uatura , sed :d '- -Vil;-acjion semel allegal. 'Oila' tiiccensa (iiiquil,
(34)-Cai'ofii~_spirilualis.
„ ' obedienlia, et "spiriius imitatione,' cui "se ad "nu-l- - lib; xviii- Mbr. cap. 11) est eor humanum, saacula-
- lum.ai.temperal. Sic equum quasi rationis" partici- I- litim Ciiraruui ardoribus, desiderioruinque anxieta-
- pem "dicimus,-ciim-e'o--ala.cer,-et-acef lendil,', qno IO -tibus fervens". "Quaua.facie Aqiiiloiiis" succendjtur,
- domini insidentis miniinus' riutus indicat." Hac ic iii est," diaboli suggestioiiiijus- inflammalur. lpse
' inenleDavid : Cor meum, et citfo mei_ ' -exsutiaverunl<tt enim vocari uomine Aijuilonis sblet, qui dixil s
-jn Deutnvivtim (PsaliLyLxxu\,Z). .. , Bedebo in monte testameiiti,- in kleribus. Aquilo-
'-"- (35) 'Incorruplionis gloria, supervesiiri. Respicit. it. -Jiis' (Jsa. xiv, 15). "Yide.piura.ibl, et-ejusdeinope- -
- illud Aposloli (/ Cor.-^xv, .55). Oportet .corrupiibUe le ris lib. xxxm, c. '41. -..-_.._•.
r- - "
hoc induere iricorruptionem. Porro vefbum Super- _- t"
 525 TIIIOERIDI ABBATIS EFTERNACENSIS . _ 524
edomando conslringal! felix profecto caro, qu„_si- A cujus infirtnitalem spiritusadjttval (Rom. vm, 26),
mul omnis in hac vlta delicil, qucejam uullis suis cujus abscondiltts.cordis esl homo in incorniptibiii-
molibus" servil, sed pfajsidens spiriluscuncta ejus tate quieii et modesli Spiriltis, qtti in cgnspecluDei
fluxa restringil, et quodam districlionis susegladio locuples esi (IPe.t. m, 4),. pergit ubi vila jesi, et-
' sicul ih
omnequodinilla male vjvebal inierficiL. Felixprb- profundisshniun infernum descendiinl omnia
cul "duhioomnisTiomo, qui vivens, in cinercm re-. reprobi inleccbris cornis abslracii' el itlecti (Job xvn,
vcrtilur, qui mortalitalis suae non obliviscilnf, qui 16 ; Jac. i, ii), ut nec hoc ei a lormenio sit
-ante carnis mortem, carui morilnr, cujus -interna Tiberum, qubd hic rclinquit -mortuiim.; sic omnia
(•38)vermis (Psal.; xxi, 7) de sola et-pufa terra, in- cjns, qui inTiiundo exlra mundum esl, ad eorlnm
temerata videlieel Yirgine, procreatus depascilur. coslorum ascenduni, ul nec id quod cx se jnsensi-
Felix, inquam, qui jam nqn est in canie, sed in bile in (cira deseril, ab inlerna- remiinerationis
spirilu cnjus ccirptis-moiluum £st propter pecca- •gralia. immune sil; sed caro, quae in omnibns, co-
lum, spirilus vero_vivitproplevjtislificationem el cor- mes cl parliceps. fuit- labbris et morlificaiionis, sil
poris sui exspeclat redemptiotiem(Rbiri. vni, 10, 25). eiiam consors liohoris el glorificaijonis. Igilursi
Cuoique in uno homine dtto sinl homincs, interior carnem damnati peccatoris specles, quid Tiomine
et exlerior, etduo unu.m sint, felix uiiqueille cst, "*' abjectius, quid putidius ? si sphilum, quid.niisefa-
in quo flt illud, quod scriplumesl- Si duo consense- bilius, quid damnabilius? Si item speclatae sancti-
rinl de omni re quatncunqiie pelierinl fiel eis a Patre .talishomiiiis carnem- corisideres, "quid-illa in terra
meo, ubi enim dttq congregali fueriiit in nomine meo, nobilius,-:quid mirabilius ?"si spirilum,-'quid excel-"'
" - .'
ibisum iniiiedio eoruin (Mqiih,_ __VIII,.19). Sumiiia . lenlius, quid gloripsius ? ,"
quippe etiiiterna Telicitas-est hominis in corpore-!" CAPITULUMIII.
peregrinantis,'si in medio duorum unum habentium1 Qnbd nulla carnis subsfanlia cartie Manctofumsil
consensiim , medialor Dciel hominum, hoiho Christus; - nbbilibr, ~elin ipsa corrttplione gloriosior. .
Jesus est (/ 2'ini.n, 5), qui pax noslrti, fecil utraquei Kiniirum, exeepla carne Chrisli, quue pfeliuni
ttntim, el medium parielem maceria; solvilinimicilias; esl mundi, nulla earnis siilistantia carne sanclorum
in carne sud, ul duos conderet ih uno htimine, faciens; esl nobilior, quic quanlo.spiritui subjectior, lanto
pacem,el reconciliaiel ulrosque in uno -coipore Deoi est libeijor, et in ipsa corruptionis resolutiorie gln-
per crncein, interficiens ininiiciiias in semelipso, ul ini riosior. ln nativiiate ad laboreni et miseriam ; in
uiroque acccssumhabeamus in unospiritu .cidPalma i morle nascitttr ad reqtiiem el gloriam.Ad gloriam,
(Ephes. II, li318). Et revera exceptis angclis Iucis,, _ inquam,iiasdlur, qnamvis quod ex verme conceplum
nihil ih creaturis felieius esl Jiomine, qui a carne' et progenimm est, a vermibus comedatur, el pulvis
" iion
superalur, sed desidefiis ejtts quce mililanl ad- in pulvereni rcvcrlalur : quia quce in plerisque san-
versus anhnam (I Pet. n,) dominatur. Nihil item,, clorum nibil dislare visa est a carne peccatorum,
exceplis spiriiibus, aposlatis, infelicius esl homiue,, et suppliciis deputaia, et conleujptui est hablta, in
qui quolidiede vila periclitalur, et cujus animse li- morte, ut Iux a tenebris, grandi discernilur disian-
liertas captlvatur. Wclorjudicabit angelos(1 Cor.,vi,, lia ; et evidenlissinie agnoscitur, aliud essc ex ha-
S); Victus cum angelis peccanlibus, el rudeittibuss tura, aliud ex meritiset gralia. Ex natura est ptitri-
inferni detraclis, detrahelur in Tarlarum (II Pel. it,, '.bilis ; ex meritis el gralia Ibngissimb 'lempore,
&), ubi ignis eoritm non exslingttelttr, sed erunt usque» eliam contra naturam dural iinputribilis, acab ea
ad salielalein visionis omni carni (Isa. LXVI,24).ille ; esuriens repellitur yermis. Cumque vermes sint
sanctis sequalis crit angelis, isle inferior et infeliciori* cives hominis, illum civem suum-non laeile, non
besliis; quippe cum bse, utquidam seternaj sapien- subito cognoscunlj qui (iQ) Del et angelorum civis
l\x symmysta asserit, non sperent judicium, ne- esl ;_el qui vermes, infeslas videlicet cogilationes,
seianl criicialum.nec salniem posl morlein repro--- -a se: repulit, (11) dulcedo vermis non est, non
inissamsibijhujus veroinhac vjla^autfium, licet In-- iD avide discerpitur, non quasi famelicam ingluviem
numeris adversiscasibusimplicilum, tameh shinslarr salians, avidius absumilur. Caro sanclificata, per
puncti, el velulvisio nocturna (Job xx, 5, 8) Jianseat;; -.aluram .indttta pulredine, el sordibtts pulveris, dor-
et quia bic ex anima simul et carrie peccal, illic inj mit inpulvere (Jpb TII, S, 21); per graliam elnieri-
igne, (39) qui non succenditur (Job xx,. 26), iiii tum, vigilal in mirilico opefe, et eum cujus dtttcedo
anima el carne pariler cruciatus susllneat. Hic,, esl vcrmis .(Job xxi.v, 20),-resuscitat de pulvere, et
(58) Vermis de sold, el pura~ tefra. Christum -in- Dei. Magnttm esl esse Dei civetn, sed pltis esse,-
dical, qui seipsum in psalmo vermem vocavit.-Hicc dbmeslicttmuliiiam, quolies gloriamur, hinc inDo-
intima noslra ' depascituf,
' cum ejus " amore uri- mino gloriemnr. _
: •
murr: (4_j Dulcedo vermis non esi. 3ob fle .impio lo-
(59) Jgnis, qtti noh succendilur. Deinfernali lo- quens{cap. xxtv,"20). Dtilcedo, iiiquii, iltius vermes.
quiiur. Nonisiiccendi dicit,-iienipe studio humano,i, ThiOfridus.verbis illis ulirb seoffereiiiibu_ in alitim
et aggesiislignis. Est eiiim absque bis, Dei voluii- seiismi) utitur, sejisn quem (licunt accomodaiiihim.
ta,le, atiternus. N Fuit h;ec ratio Sciipturis .uteiidi, pobt Tliiolridum
(40) Dei e.t angelorum civis. Arrogans xisserlio o nostruhi, sancto Bernardo usitati.sinia, "ul etiam
videalur, nisi Apostblus (Ephes. ii, 19) audaciuss ' quandoquepie jocari videalur. , _ .. "-,
eiiam dixisset : Eslis cives sanciorum, et domestici i '
_. -, -
 325 FLORES EPITAPIIH SANCTORUM. — LIB. I. - 523
reddit graii.fi. El omiiino mirum esl: vermes pascil, A j divinitatis donum cum (42) per ustim, lum (43) ex.
et bomines sanat; putredo.est, et putredinem" lol- auctoritate Scripluraruni sit peropicuum ; ad Ievir
lit"; jacel, et jacentes erigil"; in nibilum resolvitur, gandum tamen lecloris fastidium, quod ujiifoime
el_a principibiis elpoteslatibusaeris liujus timetur,. ,solel. generare eloquium, evidens ;.!e jnipartita
-et qui sigiiaculuin similitudinis, plenv.s sapienlia, bi.stqria noslro slylo proferamus .lesiimbnitim.
ct perfectus decore, in deliciis paradisi' D_ei.fuit - - . .' -CAPITULUMIV. ,^„ .__
(Ezeclt. .xxviii, 12),_<.<qtti.faclus esi,'.ulnullum li- De reliquiis Bdbytw marlyris. el in apostatam Ange- '•
meret (Job LXI,24); dissoluluiu cinerem reveretur : . _' _- -. Imn; poleslate hqmiiiis. _ - . -
el rex stipef univefsds fiiios superbics, qui,- omne , Julianus,. aposlalarum- Idea.de Parlbici belli
subiime. videt (ibicl., 25),„a favilla toiqueiur';-iiitcr"" quqd admihistrabai, solliciius "vieloria :;cum Dopii-
aslra maluliiia s.AJaudanclttni (J ob ~xxxyiii, 1) con- nus Deus seciindum -pfophclam requirendus si: pro -
ditus Conditoris .magnificentiam ; ,i'ugit ad pulve- . vivis ac tnorliiis-(Is'a. viu, 19), OclioziBelsracIifici
ris menioriam, el concentunj angelicum vcrlit iu iilolblatraj, quiiufsif ad consrilendum Beelzebub
sbnum bruloriim -aiiimalium.;; Senlil pu.Iverem deuni Accaron (IV Reg. i, 2), scctitus vesijgia, (44)"
regnare super se,- qui noluil Deum regndre super se -Dafnei- Pyibir cpiisiiitiil -oracula. .Sed cum voce
(Luc. -xix, 14), qiil voluil Deo-adoeqiiare se. Plagas-: "-- j)cgaia/(45) Cirrhese vates. .luinpli; (46) frucrenlur
-suasih eiierguiiiems confileiur^ parere- "cineri cogi- jiii-lieio . et- ante-in (-47)- ".__.- '
tnr, rujus-iiefaria seductione homo posl veriiieiiV, . Limine terrifico metuens- cohsistere Phwbtis, lune
in pulveiem resolviiuivCirjhs cssc^tanlum de coelo in ipffo falidico penoir^Ii, affllaret pectore,"qi)ieiq',
esl, crneiatiir ab eo, cujus esse eiiam de terra esl. necPhebeio urgereiur verbere ac slimulo ; tandem
Mutire apud favillam non audet, qui principhttn via- tam alti D_.Iiuss-eausani rcquisitusr silenljfj respnu-
rum -Dbiiiini esl (Job LX,1% qui Domihuin- Defim suni dedit;(48) ijt verbp Doininij in vicino" esse tu-
siium leutare ausus esl. EtTjcel hoe iiisigne Eelernse muliiuj Babyloe manyris egregi',. seque tantoe san-
"
(12) Per «sKm.Usu el; exemplis conMare aii-, rum omiiiuinauctoriiiiJ fidem, alque etiamD. Cliry-
.d.Tmones..ad reliquias sacras Jiorrere, el, ulipse. . . sostqmum.lib. .Conlra genUIes, prodigiose irientiiiii-
loifiiitni',-.KMtire,apud favillam,' nori attdefe. Oniili-- - -turren_Mf.oHes Magdebiirgenses.(ceul. iv, cap. 13)
s/pciilo id obtinuit,' ex quo Dei Filius nosl.ra' mbr- diabolum de.induslria siniulasse se impediri a ma>-
talilate yestitus esl. Non -est brevium nolarunr, tyre, ulTnanslalionem et •veneralioncm- reliquiarum
Iongas complecti historias.-Alioquidiilieile uon sil pronioverel. / •- • - .-'•-'
imilta de hoc genefe producere. Suffieiat uiiuni, al- . (-45) Cirrhecevdtes lempli. Cirrlia, Phocidis oppi-
tefiiiuve. Siiiicius .AmbrosiuS, sermqne de;sanciis ' duiii,ApoIlinis oraciilo clarum. Jliiic. "-ipse Apollo
Kazario- et Cel.o : Gui non_ honorent"corpus iilnd G Cirrbeus dictus. Juvcnalis: -. -_, ' -
ftdeies', quod reverenlnrel .dwihones 7-quodei<iffiixe- - Et Martisffameam; el Cirrhei spicula-vatts. . - ;
rrinl in suppiicio, sed glorificanj in_sepulcliro ! San- .
cins Hieronynms contra Yigilanlium scribens, et Inde et Phoebades"Ciriiiew dictaa nbstro ' Tniormoo,-
.iiujignans;, afVimpiiro illo haeresiarcha,-sancloritiii utante Senecse, TIEiipo :"_. ,
reIiqiiias,-.w'Hsi?J)umi _pttlveremappellalas,' diabolum Faiidica valis ora Cirrhece"movens.
ailbqiiens, ail. swpitts Itbc-vHissiino tbrltts cs.pul- Ex quo loco Iiunc translalum credideriin. . _
vere. Idem :ul Ma.-cellam .(epist. 17, capi'." S) :
thmi deClirisli sepulcro : Si nobis non credimtts, cationem ,(M) Frueretiturjustitio.-NoUuh esl, jusliijum va-
sive cessationcni a jure dicundo po-
cietlamns sallenidiubolo, et angelis ejus,~qui~fjitcties: . lissimiim. esse, Auciof eleganjer transfcft ,ad ignaVum
cunqtie anle illud de obsessis-corporibus expelluniuf, ofaculorum siientiuih ; quodpost Chrisli adyerilum,
quasi in conspectu Iribiihdlis- Chrisli, slantes con-
el tplo orbe consecutum, hiifajimr cum plausu Chri-
treniiscnnt,.rugiuhl, sero. doient,_ crucifixisse', stiani "Patres ; iiidignantuf,' el deflent poeiaj. Audia-
qiiein cloleanl. Iloc iion- magiioperc-mirabiuif, itd Tur prooiiinibjis Prudenlius iii Apbihcosi.^.
"C-sri.li sepulcrtim coiiligisse,-qui cjumdein liiero-
_ ", . . --Uomims Dettsinduit arius
iiymiim; el saiieliss.itn.-iii feminam Paulain.,, non -'
iniiiofa audierit-' teslantes de sepulcro tanto infe- _ Delphica damnatis laciterunl sofxibusantra
- -
.-
Nonlripodes cortina tegil. ,''--
riqre ; Elisei, inquam, Abdfie, el Jqannis Baptisuc.
De illo igilurita in 'epilapIiio"-Paula>adEustocliiuiii : (47) Limine ierrifico- meluens -cbnsistere- Pltcebdi.
virglhein iiliam : Ubi tnullis intieinult conslernuta iD Phoohades sftcerdoles femiiiesc (li.cebantar, ThoeboV
inirabilibus. Nanujiie cernebal, variis dwniones el fiirofe plena;. Maro descfibit/ut-spcctare ' videaris.
rttgire crucialibus,el anle seputcra, sanclorum, ttlti-, . " . - -
„ _' ;
lare homines inoreitiporiim; vocibus lalrctre canitm, __Eneitl.-yi.
sibilare Al Pltwbi nohdum pctliens immanis iii anlro -
ffemerejeonum,
' " seiputltim,.
" " .'- mugire-iaurq- ._ ' Bucchatur vates;inagnum si peclofe"possit
rum. . ., '„.-'- ' ' Excussisse deum : lanto
(45) Exaucioiiiaie.Sciiplumrttm. JNarrel'Lucas, magis-ille fatigdt
et (fitiniphel Paulus, ejusque rcliquia*.: Virtui.es Os rabidum,fera corda domans,fihcjiiquepremendo.
. non qiiashbel faciebal Deus jper mahum Paulij ila . Daphneai.nigiturvafem, eos ftirqres solitam metuefe,
tit eliani-saper langttsdos deferrenlur a cofpbre .ejits ,,jiim quietissimam fuisse, noh sine sanna THib.FRiDuis
sudaria, el seiniciiictia, el recedebant ab eisjanguo- "refeiT/cessanlc viijelicet qraculo. Eo fiii*yre,agilai'i,.
res, T« T- iTV;Ufi«-« xx Tzovzipa.l^ip_^;qBz.i.K_r' «ur5v, moK-dicit,-ess\, ttrgeri Phwbeio.verbere ac sihnulo.-
ei spjritus nequam egrediebhnlur (Act. ' .xix,'_12).'
' . Eleganier., elprb ingenjo acusii':
"' ham.pbeticos idio-
"Enibeseant n.iseri Calvinisls:: . . -' lismos in sermoiie.amat. „
(44) Daphnei Pyihii. -Ap611iherii_i),flf«<;Hm'vocat, (48) In verbb Dpmini.JQao:fio6o Apollo,ld est
quod in Dapline coieretur. Locusefat.prope Antio- • cacod_»mon,-re-p"on-iiindai in perboDpmini? M esi,
cliiam;. Hisioriam lotain, qu'aih"suo"slyIo sCnarrare 'Domin.o hnperante,' iil ilhid : In ver.boiuo laxdbo-reis
TnroFRiDDsprofiletur-,vidc apud Sozbm..lib_.V Hisi:, . (Lttc. v„ B). Adhhcjiodie exorcismi - Ecclesise doemo-
-capi 18,19; Rufiinum, Uh. i,cap.p6;;Soci'al. lib. III, nes veritateiu iat.eri cbgunt, , • -.
. c.ia. ).S; Thcotioroluni, lib.ui, cap-. \<i. Conira ho-
 _rt>. •IIHOFIUDI ABBATIS EFTEii-SACENSIS , 32S
ctitatis ejus poiidere opprimi; et lam rcsoliili soina- j- A prs-sit ei cujus natura est coelcslis et angelica; et
tis vereri viciniam , quain spiritus cum Deo deorum m poenas quascunque vicior devictaj;polnil inferre,
regnantis priscseniiam.Cumque impera.tor fanli prog- e- redemplse viclricc ac dominalrice Dominica carne,
rogalivh coiifusiis' pneconii," a Galikcis,' "(quo no- 3- e"tvictrix vicluni cogat persolvere. Et quis invesli-
-mine noslros odio noiuinis Chrisliani solebal appel- 1- gabiles iHvhiaj dispensationis investiget -divitias,
lare) quasi grati.i-.pvobri, reliquias raarlyris jussis- s- quis excogitel, qttis ex;pli_cet,qiianta senstis Bomini
sel auferri : coiiyenil Ecclesia Dei nigra, sed for- f- sit profiiiiilitas? Vermem facit aiigcium; inffa ver-
mosa, - obscura, sicut tabernaculd Ccrfar;'pulchra,i, jiiem, et omriia-irifiuia -redigit angelum : "de terfa
sicut pelles Sal,omonis~(Gant.\,~i), conciirril omnis is ccelum; de summo ccelo, iuferiorem coiidilabyssuni:
aitas ecclesiaslici ordinis omnis sexus et eonditio1;; quaj supra infra, quaj infra ponit supra : et iriexlri-
et deducebanl arcam serviDoinini injubilol.il Reg. ?• cabileni sua sapienlia conlexit' Iabyriullium; nt
vi,-15).In loetitia cordis, pef sex ".ijillia passuum,). j)rorsus'non sitmiruni emihentissiinum vas"eleciio-
psallebant voce _aIlisona : Confundanlur omnes .qui ui -nls Paulum, qui raptus est ad terliurh coelum, etin
adorant sculpiilia (Psal. xcvi, 7). -Cum ambularent, if, paradisum, altitudinein divinse memis admiratuin,
qiiasi soutis- erat- multiiudinis, tU<sonus caslrorum m - exdamasse per Spiritum "sanctum:D alliludp divi-
(Ezech. i, 24) ,-erresonabat -terra iii vqces illorum., n, tiarutn sapienliw el scienliw Dei, qiuttn incdmprelten-
et dese interprelabantur illud propheilcuiri: hi iw- s- sibilia sunl jtidicia ejiis,'efinvesligabiles mw ejusl.
'
titia egredieminifei in pace deducemini (Isa. LV, 12).' !)•' (Rom. xi, 33.) Noii subslantiam, non foiinam as-
Dlssolulos egregii martyriscineres prosequebantur, ir, sumpsll angeli, sed v.enil in sitnilitudine carnis pec-
ut exercitus ducem : Caritas, qua_ foras miliil thno- o- cati (Rom. vm, 3), assumpsit luium nostruni et
rem (IJoan. iv, 18), ab eis otnnem-lerreni princi- ~\- cognovitfigmentum noslrttm; ac recordaius, quoniam
fiaius exclusit terrorem : nihil in eqrum mentibus us pulvis sumus, homo sicul fenum (l}sat. cu, 14, 15).
profani valuit-principis ssevitiar S.iliebant dulcibra ra factus esl, ipse femim, he hostra ih perpeluum caro
super mel ei favum (Psa/.-xvin, II) pro Christi no- o- permaneret feiium, cl fenuin noslrum "verlit in fru
mine supplicia.Charibra el gloriosiora cis habeban- u- lijentum, el sc nobis dedit panem vivttm (Joah.yi, Sl
lur ossa morlua, quam ftilgcnti curru invecta totius us . 52), ut irajiceretur"iu eorpus noslrum, el noseffice-
mundi gloria. Sed cum ftlii Dei jubilarenl (Job xxxvin,ii,- _ .-reiJJur corpus suiim, el.os e.v essibus ejus~,eicarc
7) prao cordis exsultatione, idololatrte operti suiil, <it, de carne-ejus_(Gen.nt 25).Tii"paupertale cafnis suse
sicul.diploide, confitsione(Psal.~cviu, 29), ettabesce-.
ce-_ oinnes thesauros snpienliw el scientice i'ecorididii
bant mcerore prw spiritusconiriiione (Isa. L\V, li);.j t); n (Colos. ii",5); el. cura nos sua niembra fecil, divilias -
confiisnmprolecto esl gaudium a filiis Itomjnum (Joel oel quas sceum altulit in exstiiiclam quoqiie eleclorum
i, 12),"ct (49) in.ultionem pfoditi alhlet.e Dei, com- it- carnem "acossa mirifice translulil: el sicut ipse na-
moli sunl cardines cceli(Isa.-\i, i), el leinplum -an- iii- lura eslFilius Dei, sic, qui Spirilu Dei aguniar, tti
liquitatis coiisumplum est igne coelesti; et deaura- '&- -adoptioiie sunl filii Dei (Rom. vm, 14); et sicul carq
tum siuiulachruuj Pylhii coiilrilum, et (50)_iiia_eria-ia- ejus non vidit corruptioneni (Act. n, ^7, 31), sic caro
-.liter-assimi/atum esl favillw el cineri (Job xxx-, 19). 9). illqrumnaturaliter corrtiplibilis, nou " amillilBei sui
Prodilor.sepulcri mariyris, auclor proprii factus dat esl super se sanclificationem. -; , - "
"' '
tledccdris, et -uride gloriosissimi Tcslis Dei gloria,
ia> -" CAPITULUM V.- -" .
inde^osmoniacce falsitalis aucta esl ignominia, et r, " ~
De sanclorwn somatnm -...,.„-- odoris
suavtssnm
.. " -el fragrantia,
proditionis preliuin in proditoris versuni csl snppli- 1 el
lempli Dei, "' arccv, e(-' altaris, coaptalione my-
cium. Est nimirum mira-Dei dispensalione ilisposi- isi- . siica. _ .' '-'___'
tum, ut homo etiam extilus homineni, jus habeat et Non (o!) habct in se, non egerit ex se cofruptio-
exeieeal in angeluin, cujus super hominem impe- pe- nis fetorem, sed fiilurieincorntptiouis odoiem ;"nqn
- .rium, in morte -medicttotisDei eiliominuni, hoininis nis qlel, sedi-edolet; non aerem inficil, sed paradisiaci
\ - .
ChiisliJesu (I Tiin. n, 5), esl dirutuin;' el qui primaj
naj D odoris suavjtaie iiares et; pectora fidelium afficil:
•condilionis prarrogativa faclus est super omnia con- Jii- nulli oflicit, imosahiii "oninium proficit; Jelentes
diia,.prima3 .quoque trahsgressionis irremediabili bili artus facit non fetere : ihfirniitalem"-expellilinfirnii-
ruina redactus sit' infra omnia; el quem ad culpam am tate : saniem cbrjjoris ac animaj "peccaii confeclaj
nulla traxil ii)firm_e carhis sttbstantia; illi caro,ro, vulnere, tam suso .corrupiiouis sanie,-qiiam spiri.tus
.cujus infirmilas ruiiiDesuae ae-pi'3esidenlis el vivi- vi- sui curat medicamine. (Juajpleiumque iu sanclis vel
ficanlis se aniiiiaa exstitil causa, domiiieuir eliamam podagrici, vel cbiragrici, "aut hydropici, aut alfus
moriua; el versa vice, ei imperei proeposita, cui alicujus inordinati humorisexuberantia (52), etiain
servivil subdila; eicujus esse est iex iutea maieria,ia, -familiarissiiiioriiai a se summovit-frequeniiaiii, et
• (49)-Iu ttltionemproditi aihlelw 0«. Senlcntia esl.isl. . .verum er <t. ' . - - *
'
quod diabqlus prodidisset, el ejici curassct Babylaiu,
iin, (51) AToiihabbiiti se. Decarne sanctorum' Joqiiituf,
ipsihs lemplum staiiin fulmiiieiacluiri conllagravit.rit.
•- de qua in _ineeap:4_. - .-
Yide "auclores arile jiominalos. _ - "(52) Eliam fiimiliarissiinorum a_.se summovil fre-
(50) Maierialiler. Valet, meo judicio, reipsa : ne queniiam. ld non infimis ranlum et lerrae filiis ac-„
qnis exislimaret sola Clirislianorum" sestimalione, ie, cidil, sed-el regibus. Teslis hnpius Hle Antiochus,
pro favilla el cinere habitum; quod.ulique jam ante nte aijus odore ci fetore exercitus qravabaluf, et queni
 s?9 FLORES EPITAPHH SANCTORUM. — LIB. I. 530
sedulitatem -iitcundissimam; posl animae dijugium, A Veteris el Novi Teslamenli; ciijus sanguis clavisest
omnes cujuscunque condilionis et nationis, adglori- paradisi; qui sapientia Patris factus est propiiiatio
flcandum Auctoris internaesuavilatismunificenliam, pro peccatis noslris (I Joan. u, 2); cui non compara-
persuavissimi odoris de pulrediriespiranlis, allicit tur auritm obrizutii(Job xxym, 15);,qui vincenti dat
fragranliani. Odoris quippesuavilas anima. dignila- manna absconditum (Apoc.n,il) dulcisslmuiu et
tem el imindiiiam; feloris.obseenitas oslendil carnis emineiulssimum , immortalitalis elcoelestis panis,
vilitatem et immundiiiam : In olenti carne, carnis dohum; qui leges suas non alramento, sed spiriiu Dei
olent spurclllaa ;ac vilia; iubdorifera-anima, red.o- vivj; nonih labntislapideis,sedintabulis cordis cqma-
lent virtutes ac merila. Caro olida, spirilus im- libus(ll Cor. m, 3) siiperscribii; cujiis carnis lertia dje
mundi curia, quam ille, assumpiis seplem spiritibus i'esurreciionem virga Aaron prajliguravit (Num. xvn,
nequioribus se, ingressus esl vac'anlem,et scopis mun- 8): quae inler duodecim vifgas, nosirae usqUe in lem-
daiam (Maith. xn,„4.5); resoluta, ostendit quam in ""jibfa restilutionis, omnium"ari"ditai.is lypos, sola in
se turpissimi hospites exercuerunt immundiliam : mysteriurii cqrporis Domini, veri Sacerdotis nostri,
Caro aulem sancta,"spirltus sancti aula, et reciinato- posi morlis aridiialem ,' Tn resufrectionis. fiorem
rittm aureum (Cant. III,'10), in quo cum Palre.ccena- erumpenlis, (55) in tribu Levisui florem rediit et
vil Filius (Apoc.m, 20),bui per uscensum purpureum, B Jronxluit;"el quod nalura nqn habuit, fruclum pro-
dejignis Libani estJerculum(Cant.m, 10, 9),, evi- tulil.-Atque lijec myslica el «alularis arca, ititer duos
denlissime dcclaral per oiioremiTiii.rificum, ejus. in aureos ei iifoducliles clterubin (Exod.- xxv, 18) est
se cum suninia reverenlia,- cum summa honestale ae conslitula; inler cberubin, inquam.j.perquossanctiB
modeslia recubiluiri; cujus guttur est suavissimum.el ahimae, et carnisin pleniludineilivinaj scientise et
genw sicutareolw afomatum (Gant; y,. i6,13)7 Sed charitalis, sanclimonia inlelligitur, et niundilia;
si quis dente Theonino rodere nos yoluerit, quod quia per redemplionis IiumanaBmyslerium sanciili-
carneiu sahctorumdomum Dei prcesumimus asiruere, canlur corpus et apinia," et de auro. fulgentpuris-
noveril, esse labernaculum exterius el tabernaculum simo, de divina profecto sapienlia; atque-cuduntw
interius (Eebr.ni, 2, 5) : noveritv Aposiolum dix-isse, et producuntur per laboriosissimae hiijus vilae exer-
eodem spiritu sed longe alio intellectu, Scio quod noh cilaniina,ul ulrique in die Domini nost.riJesu Chrisli
inhabilal in carhe mea bonum (Rom. vn, 18); et iiein: servenSursine quereta (I Thess. y, 23).'Cumqt5e bmnia
Nescilis guia corpora vestra templum esl Spirilus-san- quse tropologice de electorum dicunlur.capite,.ipsif
eii? (1 Cor. vi, 19.) Teniplorii pfofecto Dei sunl larii' quoque membris.congruant mystice; animifi eliam
'
cbrpora quam spiritus electorum Dei,el benedicta sanctorum "et somauTsunt teslameriti arca, inlus et
gioria Domini de loco-stto (Ezeclt.m-, 12), ubi in foris auro tecta : quia intus fulgent diyina scienlia,
spiiilu humiliiatis, et animo conlrito_(Daniel. m, 39), el for-is oplima morum corigruenlia :et in-cis positd
holocausia plnguia el ri)edullata, opera videlicef Deo- est teslificalio (Exod.xxv, 16), id est omnis sanctaj
aceeplabilia, et lola oralionum lacrymis irifusa, Deo doclrinse abundantia; et ex utrpque laiere assistunt
qfferunt iiiii Dei, el ascendit. futrius htceusorum de chefubin (ibid. 18), angelorum videlicet custodia ;
manu angeli, superallare aureutn, quod est in con- ut inlerius exleriusque munianturab exiefminatoris
spectu Domini (Apoc.ym, 4, 3). In lanti sanctuario jEgypli saevitia (Exod. xiij 29). Et iii lam niirifico
tempii posiia esl area leslamenii (III Reg. vi, 19) ex Dei templo esl mysticum aItafe'("JEa;9c/.."xx.v e.
Imputribilibus el ad igtiem durescentibus non afden- seqq.); corpurgatissimum etspiriluale; in quo sa-
tibus (53) lignis seiim (Exod. xxxvn.T); caro yide- cerdos (Lev. vi, 12 -seqq.) homo quisque sanclus,
licel Redemploris noslri,viridis ligni(;Luc. xxiii,,51), .anima et corpore,iudeficientem nulritigiiem chari-
sola Ireineiida el adoranda cherubin et seraphin; tatis geminae; ac ne unquam exstingiiatur, mane
sola extraconditionem nalurse,in selernum impulfi- per singulos,dies, in ortu solis jusliliae, illuslrata'
bilis, et (54) exiguse passionis^ duralijlis et incor- mentis caligine;-ligna,-tam exempla Patrum, quam
rupiibilis, quiasola in fine temporum cone'epta,et 0] praecepla Dominica congerit, et sese holocaustum
pfogenita_ est conlra. naluram-carnalis conditionis desuper iniponit, dum oinne vilium in se exurit; et
acpropaginis, Esl; inquam, inlra Sancld sanciorum , de interna impingualione, quasi de hostiae pacifico-
arcqrteslantenti, circuinlecla ex omni parle auro muh- rum adipe, pacem inler se' et Dominiiiu faciens,
dissimo (Bebr. ix, i), el myslico- operla propitialo- odbrem_de se suavissinium reddit: et tanti ardoris
-rio, corpus videlicet Chrisli Domini ,qui est auctor- flamiha inexslinguibilis nunquam deficit, nuriquani
netno poleral propfer inloleranliam feioris, porlare neiii non niodo ex-Jnda, iribu" videlicet regia; sed
(II Macli.K, 9,10). et ex "Sacei;doiaIi,-csse suinptam;S. Hilarjus (ciin.
_(53) Lignis se(im..Alba? spinre gerius, sed quod i.AnMalih.) de-SS. evangeli"stis..Matlha;oetLuca
lirjusiam arborismolem excrescit. Vide Hieron. sermoneni .faciens i.Snis ulerque partibus, hiquil,
in Isa. c. XLI. Quidam existiinanl esse ipsain , ce- Domiho' nosiro' Jesu Chrislo, qui esi wternus et Rex,
drum.. -. - - eiSacerdos,eliam hrcarnali oriu, u.riusque generis
j[54) Exiguce passighis. Non vult Chrislum modi- gloriam probaverunli u Simjli probandiratiqne il*»us
cum qcid passuni, absil: sed non diu passum ,, S.'Augustinus (lih. De consen., evangelist., cap...
'
juaximesixum ajternitate conferas. i) concludit : Firmissime tenendum est, carnem
(55) In iribu Levi. Hoc non oliose addit Thio- Chfisli ex utroque generejiropagatam; el regum sciti-
fridns, sed ni indicaret se aguoscere Christi car- cet et sacerdbtum. .
PATROL. CLVII. "11
 S1I TIIIOFRIDI ABBATIS EFTERNACENSIS ?32
decrescit; sed eliam (56) post hujus vitoe unguem, A CAPITULUM -VI.
fcrventius el auiplius ex inierna contemplatione De dole sanclm animw, et de odoris in corpus exant-
- accrescil.In lanli templi Dei praeconium dicitur per matum Iransfnsione..
Ezechieleni, Spirilus sanctios, et organurii, cui lo- Dos profeclo piae animse (58), secundnm Am-
tius spiritualis ajdificii, el pbrtse in domo Domini brosium, sunt mystici et suavissimi odores myrrhae,
clausee, mystico aenigmate i*evelaiuiriest mysle- crociet aloes , et ipsa habens in se odorem agri
rium : Oslendedomui Israel templum, nl confundan- pleni, cui benedixil Dominus (Gen. xxvn, 27) (39),
tur ab iniquitalibus suis, el meliantur fabricam, ul optaf spirare auslrum, non aquilonem (Cant. iv, 16)-;
erubescant ex omnibus quce fecerunt (Ezeclr.xim, ulhortisui vernent; non deculiantur flores. Invitat
10). Teniplum quippe Dei ad confuslonem peccali sponsum in horlum suum, ut comeddl fruclutn po-
ostenditur, dun) eleelorum Dei corporis el animoe morum suorum (Cant.y, 1), vl fliiant ei.aromala
sanclitas, in exemplum yirlulis stiblililcr pensanda, ittitis (Canl. iv, 16), ut delectetuf varielate, frii-
et uliliier imilanda proponilur; dum quantosublilius etuum et odorum ipsius. Yenit sponsus, sponsaelibat
pensando disculilur, lanlo amplius peccalrix anima: oscula,, inter ejus commoratur ubera, etaudit
ex oinnibus quoefeeil erubescil, el confunditur : et inler epilhalamii (60) crusmala, puichriora vino stait
tanlo dislrictiiis iu se culpas judical, quanto altius " tna ubera, et odor unguentorum luorum super omnia-
quod admirelur,considerat. (57) Erubescil prbfecto aroinata (Cqnt.-IV, 10).,Et cutn rex esl in accribitii
de se, dum recognoscit non posse ullo modb salyari suo, et regina (Canl. i, 11), perfecta profecto anii-ia,
se, nisi pulvis esjguus, per merilum sanctificati ussislil a dexlris ejus in veslilu deauralo; circumdaia
Spiritus salvet se;'dum se in vita iion vivere , et varieiate (Psal; XLIV,10) virtulum^iarrfas sua dcit
exslincios cineres videt post mortem efficacius vi- odorem suum (Cant. i, II), et summae suavHsiis
vere : imonoi) tam viverequam regnare, clmiraeu- fragrantia, loium inlerius ef exterius vaporat ac-
loiiiiii gloria coruscare: Igitur nihil mirum si tem- implet sponsi el sponsae cubiculum : et ut odorali-
plum Dei resolutum, si arca testamenti, caro scili- cnjus odoriferi pomi, vel preliosi unguenti-, aut
•cet clectorum Dei, odofis fragrantia omnia longe" pigiiientijlransfuiiditur in altreclanlis mamina,aul in
excedil aromata, cum ex ea per itihabilaniem Spi- obvolventis involucrum; sic de.aureo veriSalomo-
'*ritum,viftii.um opera ascenderint sicut virguta fumi, nis reclinalorio (Cani: ni, 10), summoe seilicetsanr
dx aroirialibus myniiw ac lliurh (Canl. m, 6), coiiti- ctilatis spiritu, propensius transil in-compaginanim.
nenlioe scilicetac saluliferae orationis; et universi el affixum (61) raiis proporiionibus , somatis la-
.pulveris pigtnentarii, qui praeparat ef discernit pi- bernaculum : etdumhabitator recesserit, el doinus
gmerita bonioperis; qui descenditin horlum suum carnis vacua renianseril, et caro in putredinem verti-
ad areolatn aromalis, ut pascalur in hortis, et colli- tur, et pulredo in pulverem redigiiur,-et pulvis in
tjal in regnum suae dileciionis, lilia eximii et per- elemenlum solvitur,"ul nequaquam ab humanis ocu-
petui candoris (ibid/, 1)- Jis videatur; nihilominus tamen (62) illa odora vi
(56) Post hujus vitm unguem. Ita in ntroque ms. cum D. Gregorio (lib. ix Mor. c. 9.) Fervorem Spiri-
Dnde niulare IIOIIlubuit. Sed cum ntillus inde sanus lits sancli cujus'adventu aritiquus hoslis, velul Aquilo,
*ensusexculpi possii-, dubium htili! noncsl, quin sit expellilur. -
legendum, ignetn. Nam cerle de- indeiieieiite igue (601 Crusmata. Kpovu Gvaecisest, praeler caetera,,
agehat : quem, cum charilalein interpietelur, nitisica iitsirunieiita putso'. Ilinc /povau, ipse pulsits.
reclissime convenit cum illo Apostoli : Charitas Thiofridus vel legil, vel formavit xpovo-p.x,quod e_
nunqttatn excidit (1 Corinlh; xm, 8). plattsum significai. Sic accepissc arbilror, ipsa epi-
(57) Erubescil profeclp de se, dutn recognoscit, ^raphe pnefalionis in Yiiain S. Willilsrordi
non posse ullo moclo.salvari se, nisi pulvis -exiguus, • Prologus in vitam Wilbrordi crttsmale
,-per nierilum sanclificali Spirilus, salvet se. Caule digiiam.
male ita hic
•legendum, el sane iiiielligendiim. Polest nlique ali- .Neque quoque capias.
ler quis salvari : sed Deus bonus, qui varie mtri- (61) Ralis proportionibiis. Proportiones, id est
ftcat sancios suos, decretum suum, de quibusdam magnitudinum, longitudinis, latiludinis. Altiiiidinis
salvandis, non nisi per sancloruin reliquias exse- i0 ralioiies inTabernaculo Mosaico,'habes acciirate de-
quilur. Quis enim, nisi Calvinista, aut alioqui hae- scriptas in Exodo, cap. xxvi. Myslice aiitem expli-
reticus, nbget salutem mullorum promolam, specta- calas a variis, el varie. Breviter accipe ex S. Gre-
lis-*ad martyruni, aliorumque SS. sepulcra , mira- gorio, quod ad nientem hujus Ioci sil : Mensuratur
ctilis? Similis. loquendi inodus esl sancli Pauli alrium tam in longiludine, quam in taliludhte, qiiia
(Act. xxvn, 51)..*_y_si hi in navi manserini, vos scdvi cttm ad fidem peccaibr ducilur, necesse est rit ejtis.
fieri non poieslis. doclor considerel qttanhim in longitudine spei. et
(58) Secundttm Ambrosium. Locus esl ad cap. xxiv quanium in laiitudine cltarilatis, ex-ejus adinonitione
S. Lucae, v, 1, ubi SS. liiulieres portant qiitu paia- proficial (Bom. 19 in Ezech.). Nec ie moveat qnod
yeranl aromala. senno sit de labernaculo somcilis, id est corporis;
] (1)9) Oplat spirare Auslrum, non Aqiiilonem. Vox nam de coiyore' agitur, animw ~ sancice, ul sic
' dicam,
sponsie esl (Ca)i(. iv, 16). Surye, Aquiio, el veni, Au- comniensuialo. '- J
'
ster. Ubi to surge ugautis est el pellenlis; quasi di- (62) llla odora vi olfaclits dulcoratttr. Cum Tbio-
cat, cedej,abi. Qiiid ila? Breviter hic explicat Thio- fridus ipse, hoc ipso capite, hujus odoris excmpU
fritlus, Mit,iiiquil, horli sui-verhenl, nqn decttlianlur afferat, mihi silere Hcel. -Alioqui benigna suppelit
fiores. Ergo ulriiisque venti ille est effeclus. Sed du- copia. Suberat multorum vicem S. Huberlus, Ar-
bio prqcrl myslice hoc loco.isla accipienda. Eigo duennoeaposlolus, qui decimo seplimo post excessum
cuin D. Hieronyriio (in Isa. cap. xiv). Aqiiilonem siium auno, non iuteger modo reperius est, sed et
censeaiuus exsiinclionem 'charilatis': Auslrum vero,' cale-rti odore nares assistentium animosque imple-
 533 - FLORES EPITAPHII SANCTORUM.— LIB. I. 554
olfaclus dulcoratur, et ibi homb summa quasi thy- A } posseiji, quae qdoris fragranlia, in. inveiitione pre-
miamalis dulcedine-saiialur; ubi quid sil, quid-fuc- - tiosissimi corporis lerque quaierque beati Stephani
rit ab homine ignoratur. Annon redolent aroma- j)rotomarlyris.-(64) post CCCLXXXII annorum curri-
tum cellaeacinvolucra, etiam cum ablata fuerint cula a passione Dominica,-qmnium aslanlium adeo
aromata? Sed lorige.alia odoris aura splrat ex sari- perfuderitnar.es et,-peciora,.ut,se (65) noninCha-
clorum ..exanimatis artubus quam ex aromalibus", phargamala, sed i.nter paradisi aeslimarent deam-
^juia longe aliud suavitatis genus.est, "quod creatu- bulare rosas et lilia. Memorare item possem, omisso
rani ralioualem vivificans .et-.illuslrans,- subtlliler inierim insigni niiracnlo,-quod profeclo sub gratia
ac (63) substantialiter suavis diffund.il Spirilns-: longe praeslanlius esl aeslimandum, quam quod sub
aliud quod per-accidens, licet inseparabile, insiium lege, tam iraio, quam placato Doinino, nubes ap-
est rebus insensibilibus, crealis in odorameiilum -paruit superfoederis labefna.eulum (Num. xiv,,10";
et deleciamenlum rationalibus , mentis-rationej in Exod. XXXIII , -9,10); videlicet quod posl lucidis-
sanctilaie. et juslitia, in se sui conditoris, -totius ' simi (66) totius riiundi solis, Willibfordi prinii
dulcedinis auctoris^:imagiiiem pj;aeferenlibus. Odbr sanctae-Trajectensis'' Ecclesiae, archipraesulis, car-
_afomalicus] corpus afficit.non .janiniam reficit,. in ,nis occasum, ingens globus, quasi funii,aromatum
delictum vertitur, si-quis eo in delicias abutitur. "' _in modum densissimae nubis tolunr ssepissime re-
Al suavitas Spirilus in sanclos transfusa' aftus , plevil et copperuil veslibulum, (67) ubi.lucis vitaj
psychen et soma-, sui affec.tione -inungit,, et.sancti (l)tijus passus deliquiuin, transivit ih ccetum et cla-
.Splritus unctlone In amoreni spirilualis vilae com- ritatem ccelestiumiuminum jomisso,-inquam, ianii
pungii. Jlle fastidium siii geneiat : haec, quo am- praeconio Hiiraculi, iiiemorare possem quod (68)
plius satiat, eo profusius dulcedihis suae sitim multi- . anno ccxcn ab ejusdem gloriosissimi antistitis de
plical; quae in typuni sitis, qnae satiatur in angelisde spiriluali Sqdoma,el Mgypio exitu; anno.veropro-
fonte vilw el lorrenie.voIuplalis'(Psal. xxxv, 10, 9), geniti -Verbi millesimo xxxi cum ejus sacratissimi
11011habel in se taediuih salielatis; quia et.sitienles somalis xiv Kalend. Novembr. (69) dispbneretur
slne omni faslidiosatial; et saliatos -ibsque omni iranslalio, tanlae snayitatisde tnmba ejus "exubera-
anxlelate sitire facit,,ut reficiat-. Jlle fempbris iri- , vit bbieclalio,.ut infusis- el magniiice>efeclis omni-
tervallo deficil; isla.proficit: hic adjumento exte- biiSj.divhio munere dignis, summae religionis (70)
rlus indiget, ut non deficial", hsec in ipsa putre- ygumenus,,nomineIIuml)ertus, qui aperto paululum
dine, cujus nalura esl ut feleat, habel unde cqntra sarcophago .nianuiu,.non praesumptubsalemeritate,
naluram, ^OEinibus diebus saeculi, redolendo profi- „, sed ardentissimo aninii injecit desiderib, ut aliquan-
,cial. El yere ampla inihi esl- copia, ex. sacris scri- " tuhim de. eininentissimo saciarum reliquiarum au-
piis, lam suavis etdiutina; fragrantias eligere lesli-~ Terret thesauro : interrogatus qttid. visu ,'quidve
nioriia;sed animo pefcurrenti singula, semper prae- odoratu perceperil; imitalus plenumdaiiioris silen-
clara et egregia in cqniparaliojiesiiperexcellentiunj, lium Pauli, in se reyersi de tertio ccelo, el ex amoe-
videnturparvaelminus illustfia. Memorare equidem nitate paradisi, uh\-audivit secrelaverbd, qum non

vit. Piura noster Daurouliius in Calechismo histor. .inlerprelqtur VILLAGASIAI.IELIS, viginti millia habeas
t
'cap. 111, -57. ii. De sanclo Huberlo Baronius anno a civitale,aic. Yide loiam historiam leclu diguissi-
771.. —'. ,'' inamapud Baronitim, ajino 415.: Quodad iiohiinis
(63) Substanliatiler suavis diffundit spirilus. Ex jtilerpreialionem allinel, constal, COPHER,sive CA.-
dissiiViili,quod de accidente inseparabili subjungii, fuAti. esse -Villam. Exemplum " habes Iib.,1 Res.,
hoevellevideturThiofridus, hon esse exisiimanduin, vi, 18. . -
alicunde, ex accideuti, ejusmodi suaveolenliam . (66) Tolius mitndi solis. Sanctum "WillibTordum
SS. reliquiis contingere; sed flivinitus ipsam sub- alibl quoque sotem.vocai. Vitam ejus, numeris li-
stantiam suo id.nierito adeptam. Fateor lociim esse gatam, sicorditur:
obscurum, et cum gratia lumen aliunde hauriam.
(64) Posf CCCLXXXU annorum curricula a passione ' Quadrifidi cosmi solempeperere Brilanni, '.,.
Dominica: Rectissime. Nam .siannos qtiibus Chri-I D Sotem Wilbrordum, qui. comil lumihe muiiduni,
stus niorlalem hanc vitanv vixit, adjicias, nempe : (67) Vbi Lucis vitw hujus passus detiquium,: Iil
xxxni, confeceris, auniim ab ejus liaiivjiate, ccccxv Tfajecli, uhi sedes erat ejus episcopalus, contigisse,
quo ahno, magni prolomartyris inveuit. reliquias, indicaute praeier alios lestatur S. Bonifacius, epiistoh.ad Sle-
GamaIiele,Lucianus presbytef Vide Baro- phaniiqi papam. " Habes eam apud Barqnium, anno
'' "Chrisli7S5.- 1 ~
uium. . . _. .
•(65) Non in Chaphargamala. Villoe nqmen * in qua . (68) Aimo ccxcn, ab exitii : et piogenili Verbi
DD. Siephani et aliorum corpora reperta. Ipse Lu- . MXXXI. Obierat "morlem S. Wil.Iibrordus anno Chri-
cianus .presbyler, mvenior, Lfbelliitn snper ea re sti DCCXXXIX, adde ccxcnj plane accuralum invenies
scripium sic iuclioal-: Lttcianus misericordia Deiin- calculum Thiofridi, de aiino Christi iixxxi."
digens, et omtiiumliomhiuin mii.imus presbyler Eccle- (69) Dispdnereiur translaiio. DeJiac S.Willibrordi
siw Dei, qtiw esl in vilia Caphargautaltt, hi lerrilorio' translalione, vide " Yiiam, cap. 54, el. lib. iv Cai-
Hierosoltjinorum, sancijv Ecclesiw, el omnibus san- jninuni. .
clis, etc. Siqiueras quid et uiidehoc liqmlnis? re- (70) '¥<quthenusi nomihe Httmbertus.F.tUi hicabbas
spondet tibi Gamaliel, eo libello se sociosque Lii-* * Eliernacensis «nnos 24; successitRegimbcrius, qiii
ciano prodens. JNamde corpore sancti Stephani lo- bbiinuil annos 50. Huric' excepit noster 'iiiiofridus.
quens,'i7<)!7ni«ssum eqs, jnquii (Chrisliaiiqs), <?(pci- Sic ms. ejusdem- inonasterii, qui Liber Aureus dici-
sitttsi iltisire occulte,ui portarenlcorptts ejtts meovehi- tur, pag. 115.
culo, in villam meam, hoc est'Capliargamiiia,.qnod
-"353 ' THIOFRIDI ABBATIS EFTERNACENSIS - 336
icel homini hqui (II Cor. xn, i) : uon quse aequa- IA.quanto eminenliori distantia differt novus a ve-
lia, sed quam.grandia, quam stupenda persenserit, teri; a terrenocoslestisAdam.Qttod a-"veleri acce-
proderet; non fei visae ordine, sed lestimonii ma- perunl, descendil ih corruptionem (Coioss. m, 9);
-gnitudine; insinuaretque per ea quaepotuit dicere, quod a novo muluali sunt, solam novit incorruptio-
T-ic-ile (71) nos pbsse conjicere, maxima esse: quae hem : et quia exuerttnt veleremjiomhiein cutn actibus
"
vel non potuit,- vel tihiuit verbis exprimefe. Ineffa-" suis, el ihduerunt novum, qui secundum Deum crea-,
bile mihi est, Inquil, quod me fari depbsciiis ; non lus est (Ephes. iv, 24); ex gratia novi, in eadem
^tiane scio quse inescire eiedilisjnon cor ad cxco- carnis corruptione, quam.ducunl ex.veleri, inlornae
gilaiiduni, noiiTingua sufficil ad enarrandum. Haec suavitatis habeniet exhibeht incorrupliouem. Adse
consullb prajtereo; non dico quae summae auctorita- quippe -'veteris nalorum , et minus perfeclorum
lis virorum comperla et njembriaeiradita sunt re- cadavera feterit super omnia olida; el liccl defuncti
lalione ac testimonio : taceo quae (72) ipse\ Beo diviles, purpur_.fi, (74) ceralis brandeis involvan-
mihi lesle et. cbnscio, oIfactu"persensi,', de rioslraj lur; Iicet ferinis tergoribus irisuaiilur; lamen, nisi
Ecclesiae peribblo, ubi plerumque, licel delietorum obfirniatis diligenlissime (75) libitinis includanlur,
olidus nidore pulido; tarhen inundalus et i'efeclus a putore eorum viva somata aul- moiiuntur, aut
•sum odofe' salvifico , spirante de orto aiomalieo, *".gravi aegriludiiie afficiuntur. Jn Adani autein iioi'o
•queni desuper irrigavit- foris aquarum viveniium, renatorum, et in novilale vitce ambulantium, et non
spiritualiurii scilicet cliarismatum, quce fiuunt cum- devianlium perfeclorum corpora, quw configurala
impelu de Libano (Gant, iv, 15). • eorpori divincc clariialis (Pliilip. m, 21), in resur-
CAPITULUM VII. . rectionis gloria, erunt spirilualia; tum de*aum in-
De dislanlia inler defuncla veleris Adw, et tiovi star pigmenlorum; quae non iam integra quam
Adce filiorum sothafa. comminuta : ins.lar aromatuni, quse suavis redolent
• SedTidenier dico, cum electi Dei sint aelernaeSa- - trita et diffusa; emirientioris ac evidentioris_divini
fpienlise.(73) archislerium, cujus habiialiqhem vapo° iniraculi gratia, fragranliore odoris aura, human.a
rat odor, sicut cynnamomum et.balsamum (Eccli. perflaut peclora; eum, pretioslssimo (76)' fraclo
ixiv, 21); et curii habeant fialas aureas,,ptenas odo- wiargafiio, (77) ad originem et antiquam possessio-
rumerilorum (Apbc. v, 8) iargaf praadicationis, et nem suam aromalibus virtiitum conditarevolaverit
latae chariiatismyslerijim -:' cequissima nimirum di- anlma. Nam cum natura animae de eoulo ducal bri-
vinae sequitalis agitur ralione; ul, qui in carne cor- ginem, ac ejus sil pariiceps.iiaturae; carnis autem
rupiibili, altendentes iliud ^poslolidam'.: Corruptio ,P""subslantia de terra soitiatuf maieriem, ac ejusdem
incorruptelam, non possidebil (I Cdf, xv, 50), spiri- originis suae servet qualilatem ac similitudineni:
tus elegerinl incorruplionem; cbntra carniseondi- essel qilidem, sed non adeo mirabile, si in mulua,
tionem,- suavissimi odoris fragraniiara, qua incoiri- eiraia complexioneutriusquev id quod de coelesii-
parabiliter animaeillorum perfruuntur, in conditor' •bus'bsl, et cujus Inter homines conversaiio in cwlis
ris sui conlemplatione, sensibus quoque mortalium 'est:,{Philip. ni, 20), ubi perpeluae suavitalis odor-
•
ingerant," dum morlali conditione descenderinl in naturaliler est : vim eondilionis suoe excrerel in
eorruptionem [Job XXXIII,24). Corruptionis siquidem terra, libi alterutruni ex implicalione iiupcdimentunt
infirmitatem trahunt ex veteri Adam; sed tauto ex- naturae esl; in lerra, inquam, qiiam serpens comedit
ceilenlibrem super, filios Adam adepti sunl glofiam, (Gen. ni, S4); quae in protoplasto, maledictione

(71) Nos posse conjkere. Clare indicare videtiir ilarc.xiv, 3, fracto alabastro, effudit, etc. Itaque"
se adfuisse huic translatjoni. Qua"de re in Vita. eiiam lioc loco accipiendum margaritum pro vascuto
(li)Ipse olfactupersensi. Et dehoc in Thibfridi inde eonfecto. Tropica lamen loeutio corpus, slve
Yiia leges. . - eafhem nos jubei inielligere.
(73) Archislerium. Yox ab anctqre nosirqficta et (77) Ad origineni el antiquam possessionem.ErroT
saepius usurpala ad normam illarum, y.ovoto-xapiov i . fuit Origenis, animas ante corpora fuisse, et nescio
ppovr--T«/>tov..Sumilaulein pro principe alicujus'ba- • D • qiiibus in reeeptaeulis latitasse, donec a Deo, alia
bilalibiie, sine paialio, in quo r_Wkpyj.v, id eslprin- alias, in corpus milterenlur. Y'idelih. f Peiiarchofr,
eipatum,' el imperium, polissiminri os endil. Ut cap. 7. Plalonici jaii) longe anle hoc delirium deli-
pluririium aulem magnis Dei amiciseorum ailribuit eairii i.irant. Vide, si placet, Ilodigihum, lib. x, cap. 16.
appellalionem, el ad singularem laudemi Absit ul rioster Tbiofridus id sential, aul lioc -loco
iititur. Quandoque lamen alia, omnia signifieal, ul1 velil. Noii ignorabal homo studiosissiiiius, non ne-
cuui infra, aposlalam Juliaiiiim sic- iiisnllabiindnsi gligebat vir religiosissimus, Leonis primi papae sen-'
* "
appellat. ' , • tetiliam, qua eum errorem damnavit, contra Prisci-
(74) Ceralis Bfandeis involvantur. Genus Lineain vestis,, "lianistas-scribensV. epist. 95; ltaque Thiofridus
qua cadavera ad sepulturam iiivolvebanlur. i ianlum anima; ofiginem docet esse a'Deo, cujus
fuisse, aut gossipinam suspicari licel, qtiando qui- majeslalis thfonus inccelo : non autemex traduce,
-lem cera densabalur. Nqn. niemini hanc voceini queni TertullianLerrorem hierelicl quidam, nostro
alibi legere, excepto Jbanne Diacono, Vilae B. Gre- hoc saeculo, innovanirit. TNecni'ofus loquendi riinl-
gorii M-ignilib. n, c. 42, inhistbria quain indes ium/jbhoiTet ab illo Sapienlis, (Eccie. xu, 7) : Sphi-
noster Thiofridus desefibit, infra, iib. iii, c. 4, eti' ius redeat ad Deum, qui dedit Ulum.\Nam illud
Gregorio ipso, lib nTiegistri, epist. 30. , fedeat, quasi indicare videtur.ibi anie. fuisse, quani.
-. (75) Lifr-fii.is.FerelruniLibi-iiia solet significare.... corpori darettir. Sed solam origineiii significai, et
llic pro sarcophaga poni facile apparel. auctoris
' ' " elfeclioneiii. ' """
(76) Fracio margarilp. Alludit, opinor, ad illudI .
 557 FLORES EPITAPHHSANCTORUM. — LIB. II. S33
dajiinala, spinas et tribuios , punclioties profecto, A carne, ex"ti'acarnem est; sic caro supra cafnem, in
et incenliva viliorum, germinafe permissa est (ibid., lerra, supra, imo exira terram est; et non lara
17); qua; ut intoleraridi fetores pef natufam eo-_ sequiturnaturam ejus unde sumpla'esl,'q'ua.nr,ejus,-
iriileniur omnino necesse est. Sed Iioc incompara- unde viviJicata, el vegelatajjst. Jncoeleslem terrer
bili esldigriunf admiralione, quod in utriusque se- slris (79) mutatur natura, mors in sanclofum came-
paratiorie, cum-uiruriique ad prineipaliiatem suac sua ^uperfecle non obtinet.jura': sed caro incarne-
-redierit naturae; id quod deinimuhdo lerrae conce- Cbristi, iriorle destructa, efficacius viyit defiincta.
plum est semine (Job xiv, 4), ac felore, quasi de Matricis'suae uescit fetprem, serj fragranlissimi spi-
summa coeli, non de terrena, oriundum sit, habila- ritus suiserval in..se odqrem; el, ,quia :ex- se feiet
lione; -secundum nalufam .caelesleih,- non suam in conceptione, in - prbcfeatione; iri educalioiie ,*,
terrestrem', inaeslimabililer suavem de se exhalat postremo In lolius vitae praesenlis adminislralione;
odorem. : et pon,(78) effectivae materiei. suae; sed landeni ex praecedenti uirihsqueeohnejuone, lotius,
yiviflcatricis animae i_nse reprassentat dignilatem, suavitalis-fragranliam'sp]ral dese inre.solutione,
et condiliohem*: et sicut supra animas, aniina" in quam non habet ex condilione.
(78) Effeclwce maleriei. Cataehresis Videlur. Ef- B "(79) J/H/a(tt"r«alitra.Non sectindum-«frs(««(i_irn^.
fectivqm vocat, quod ex ea corpus "compacturii, et sed accidens. ,'•".' - •"' '
effectuur esset._ - .-..„•
Explicit iiber primhs-. .. ' .. ,- , -• - ,

' '
INCIPIUNTCAPITULA SECUNDI LIBRI. - - J
- 1. De mausoleis sanclorum, et quare oriinis lapis pretiosus et aurum sit eorutn operimentum.
' 41. cineri' nori cqmparelur maleriale aurtipi; nec, opine inrebus voliienlibus est pre
-Qubd lanio' ' - qitpd '
liosnm. -' - • ;" , ,i - -'- .'' - '' -_ '
-. 111.-Qttodjus sanclceanimw,' sanciilalis suce affluenliam-transfunddt in ~' omnia pulverissuiornamenia et;
brj-criiiienla. '_' - . -'. , . ..,-, ",,'..- ',,.... -'" ,
'
TY., Qhod civescivitalis
" " uranicce
' - floccipendanl- quidem inohslrq
' avaritice,, sed.mdgnfpehdant devoiipriem-fidei'
Chrisliatiw, , ; '•'!--.',
' V.- Q-tod.- mundi -
per concupiscibilia comparenlur etiam cceleslia: , '..'.'
- VI. Qnod prwclara sii_sanclofum paupertas, quw postxurnis mortem cteii e( terrw' pierctur divilias, et,
hnbearit ciboria etpyramidas. '. •-.. _,' ." . . '- ..
qnaie
"
VII. Quid seniiehdum sit deillis ' electorum Dei pigneribus qum consumuriiuf ' a besliis et avibus, vei inimer--
- - - - . ' , . ,
guutur fluminibits:
'" * . . '
'• . Expliciuni capiiula secundi libri. . , - [''• ',', ..' ,

' • -
,_ . /iNCIPIT IIBER' SEGUNDXJS.. -. ;

"
CAPITULUM PRIMU.MV ( fetidum, nihil.est sordidnm; sed;omnia sunt tani
C
- J)g Mausoleis sanclorum, et
quqre omnis lapis suavia, omnialam bonesta, ,et tanta' divi.ua viriuie-
pretiosus, et aururiisit eorum operintenlum. .'. praedita, ut qmnis I)eo dedita in voce_exsultationis e't•
^Nonsordenl profecto (80) sanetorum mausqlea, dignae admiralibriis. jure exclairiet tinima :- Quain--
\\t.sepulcrqJ>harisaica,fo'ris dealbala (Mallh. xxiii,- pulchra labernaculahua,)'acob, et lentbria'~ua,Jsrael!i:
- 27), sed eum ipsa quoque mofs, quae primaetfaris-- ui valles nemorosw, ul horii' juxld fluvios irrigui/
"
gressionis summa et irreparabilis est poena, iri eis ut taberhacula quwfixit Dominus (Num. xxiv, 56);-
sit pretiosd (Psal. cxv; lh), vilalis et • glbriosa ; et "et cum ipsa qriae in.quadrum posita eslJApoc..-x~xi,,
qnae.iri minus perfectis, ojjjtus; in terrae animantibii- i$),>cwlestis regis civitas (Apoc.xxi, 16), ad quam',..
est inleritus; in illis sit transitus : et quae in, aliis sanciorum altinet uriiversitas; cum ipsa, inquam,.
vilae.finis, in ipsis celebretur' (81) nalalis : nihil, dufum mundum'(ibid., T8)" ex- auro<"el^ lapidibus.
omnino jn eorum carnis corruptione, menlis oculis, pretiosis stratas habeat plateas,.in quibus aeterna

(80) Sdnclorum mausolea. Majorum'nostrorum' cius nati. Magria erat pompa, et riiulla "vairitas-.
jjhaiito major ftiit f ietas et religio, tanto in ornari- antiquornm, natalitiis suis "diebus..Maftialis :-•
das et exqnisilis Iioboribus honestandas SS. reli- Nalales mihi Martiw Kalendw, ' '
tpiias, profusior fuit- iibefalilas., Hinc illa mausolea, I
D Lux formosior omnibusKalendis.- '._",
qiiae hodleque pliirima yisuntur, sancibrum corpo- Gur ita?Quia eo die nafus horiiulus e!lulo-etargilla»
rum feceptacula. Plurinia-solo aequarunt, aique fictus. Quanlo formosior lux. illa aslerna, qua pre-
adeo inira solo eruerunt hagiomaciii CalvinisUE,' tiosa est in conspeclu Domini, non- magis mots^'
nori niagis sanctorum odiq, quain "iurr argentique qiiam vita saitciorum ejus ?,Quamformosa,'. inquam,
amore. '''.-'_ lux illius civitatis, quam clarilas Dei iiinmihat,-et;
r (81) iV*rt(_7/is,_^Sic diem obitus sanelofum vocant Jucerna ejus est Agniis! (Apoc. xxi, 25.) Iiaqnii-
anliqua Ecclesiae Marlyrologia, eo haud dubie, quod ejusmodi -Nalalis; quod 'hic ait ' Thiofridits
" " nwritfe
nobis denati, Deo et beatorumcoelul multo,sinl'feIi- celebratur* - •
539 - TIHOFRIDl ABBATIS EFTER-.ACENS1S 313
deambulal, et 'oblectalur divinitas; digne profecio A nes (Exod. xxxix, &, 10), et nominum etcolorum
«;gnora electorum Dei, qui super •fnndamenlum suorum varieiate, tropologice disiincias, et deside-<
Chrisli mdificant aurum, lapides preliosos, non tigna rabiles virluluni omnium iri se praetundunt spe-
neque siipulam (I Cor. m, 12); quorum-sapientia, cies. Stint quoque regale sqcerdotium (IPelr.u, 8),
<?tsincera corp,oris'ac.anin___Vin auro riielallorum et cum ad-numeruin oclo beatitttdinum (Matth. y,
preliosissimo, inlelligilurpurilas; de auro.e.t gem- .3-10), (87) octo siut in lege inaestimabilis preiii et
mis exstructas et redimitas sortiuntur pyxides et decoris ,ex lypico lino, purpura, epcco, Tysso,
capsulas, (82) eiboria/et pyramidas. Nam, ut hitel-:i hyacinlho, et aufo, et gemmis preliosissimis-(E-corf.
lectumpraetereamus allegoricum,- quai-e, secundum-• xxxix) : noritam vesiimenta quam ornqmenla ponli-
lilteram, omnis lapis preliosus et aurum uon ,sit ficum, ciim tolius, mundi fabricae tum-omniuiii
eorum operhnenhtm(Ezech.xxvin, 1S), qui in abttn- sacrameniqrum, quae in Ecclesia, per sacerdotals'
•dajilia-virlutumingrediunluf sepulcrum (Job v, 26), oportet adininistrari officium • lriirabile, ac yix hu-
qni, (85) reges et consules terrm, wdificarit sibi soli- manis vefbisexplicabile mysterium; et tanli orna- .
iudines (Job iu, 14) per tranquillse nieiJtisstudium, tus majestate vesliatur caro.inflrmitate circumdala,.
et possidenl sapienliae aurum et divini eloquii af-_ .dum adhuc peregrinatur a Domino (11 Cor.- v, 6)
genlum igne examinalum! (Psal. xi, 7.) Nimir_im B " auinia; nonne cum illa post exhausla iot laborum
eleeti Dei sunt tiasa auri excelsa el eminenlia, quw tempora, immorlalilalis vesliia slola, et glorhe co--
non compulantur proceterna Dei sapientia(Job xxvni^ rona,"in coelesti gloriqsa regnayerit curia; quidquid
_8), ipsi topazion ex JEthibpia (Psal. fcxviii, 127), est.lerreslris domus ejits.liabilalionis (ibid.fi), Jmjus
ipsi aurtim mundum unde condita esl ipsa, de qua ,., opei'Osasarteque elaboratas vesles, (88) minervale
praelibavimus, (84) civitas uranica (Apoe.xxi, 18) : pretium, et fusiiis metalli admirandisfiguris opus
in cujus structurae, acinaestimabilis ornatus prxeco- incusum, ac multiplicia varii coloris gemiiiaruni.
nia, per Spirilum sanctum, mystice promiitilur voce genera, pro devqlione fideliiim,-jure mereatur ha-
pidpbetica : Ecce ego sternam per ordinetn iapides bere in "operimenli sui (S9) redimieula? Et 1cur
tubs, et funddbo le in sapphiiis, et ponam jaspideni eorum infi.iua non summo induantur et oljvolvantur
propugnacula }ua, el pbrlas tuas in -lapides sculplos elecore, ac gloria, cum sinl uranicse civilalis, non
el, omnes lerminos luos in~ lapides 'desiderabiles tam primates quam feges; ciim-de eis'non ut de
(Isai. iiv, 11, 12j ; et quod (85) involuli oenigmatis •suis Babylouius rex, sed vere ac meriio summus
sit solutio, universos filios tuos doctos a.Domino regtim "priticeps Deus glorielur, inquieris, nunqnid
(ibid., 13). Sunt quippe filii' Sion iticlyti, et amicli P
,. principes mci .simul sunl' reges? (Isa. s., 9.) Reges
auro primo (Tltren. iv, 2);- sunt mirae iiiagnitudinis profecto; el senatorise dignitalis sunt, el regein.,
et su-nmi, .prelii lapides, qui in summi ponlificis saaculorum, qui hdbet in veslimenlo, et infeinore
rationali, (86) mystice per quatuor ihlexii ordi-~. ~. scripium ; rex reguth el Dominus dominanlium (Apoc.

(S2),Ciboriq el pyramidds. ScioHoratio scriptumi sunt lapiaes, quod diserte subdit.

Oblivisiolevid Massico -(86) Mysliceper quutuor inlexti ordhtes. Myslicum
Ciboria exple et lypicum; ilemquejm/saee et iypice fieri dicit Thio-
quo loco ciboria icapacis poculigenusesse constat. fridris, tum^quidq.uid in Veleri Tesiamenlo inysie-
Scio in sacra Cbrisliauaruiu Ecclesiarurii supelle- rium -aliqtiod AToi'i,sive rem sacram et spiriiualein.
clili, ciborium esse vas quo saerqsanclum Cliristii significabal : tum ipsum inysleriumi'' aul rem eo
Domifli corpus conditur et asservatur. Sed, hic alioi inodosignilicaiairi. Hoc si observes, mulla hujus
significalu, et minus usitato, p.oni arbitror, \pro > auctoris loca-facile intelliges. Sic lioc loco, lapides
conditorio sacrorum corporum. Non dico proToculo, inraiionali ponlificis, vult fuisse iypum insignis,' et
aut sarcbphago sed arnpliore vel casa," vel sacello,, sacrai yarietatis,- earurii viriutuin " quae in sanctis
velfornice, quoplures sarcophagi reponipossent.. .'. futuraeerarit. -.' - - ...
Sic maiiifesie.accipit ^Egidius Aurea.-Yallis mona- (87) -Ocio ornamenla poniificum. Haecoclo descri-
chiis, additiduilmsad Ansetinum canonicum, in FIo- bunturExodi xxxixet Dei jussu ctfncinnantur a Bese-
riberlo. eapit.TH). Quod fereirum, inqull, in ctborio,i ;y.leel; n&mpesupefhumeraierralionaie, lunica sup~efhu-
juxla- cor.pus beati. Lamberli, usque in hodiernum• u* merqlis,lunica• byssinw, milr.w, feminalia, cingulunt,
diem,.-coll6cgtum esi, cum,aliis~sanctorutri pighpfi- lamina sacra verierationis. In numero oclpnario~nul-_
bus. Ibidern-infra, de corpbre S. Madelberiae : Ini lam vim aiit myslerium'bic pouere videwr 3116101','
prwfaio ciborio esl coitocatum : iti quo eialia multdi sed tantum varielalem ornatus significare.Porro <le.
sanciqrum corpor.a requiescuiii. Hihc versibus hujus5 singulis bis.dicefe, infiriituin sil, et nihiime nfcces-
operis initio.posilis,- non modo pyramtdas, sed ett sarium ; modo lioc leiieaiuus,"ea varietate ornamen-
ciboria exstrki ait : quo indical,„genus fuisse wdifi- .iqrum, varias indicari sauclaruin inentium doies.
cationis. Qua vero forma ea ciborii slructtira essei,,, Yide, si placet, eos qui scripserunt super Exoduni,
eleganter, ab auctbre riostro , descfiptum videbis5 ut Orig. hoinil.- 9 c.t 13; I>upernim Tib. iv, c. 25.
infra,lib. hoc secundo,'c. 6. Jiem Clementem Alexandr. lib. v Stiomai.,; Hjeron." -
(85) Reges et cbrisuies ierras. Yerba sqnl" Job. De vesle sacerd.-
Qtioniodo npster saiictos vocet rcges, dicil ipse in-- , .-(88) Minervale preihtriv. Pretium arbilror pqsitum
i.a, hpc i]jsqcapite. pro re pretiosa. El quoniam de vestibus arle elabo-
(84) Civilas uranica.' li est coeleslis. Magis usur-, ratis agit, poetici coiuuienti memor, ilinervale vo„-
pant Graeci ot-j-K.tos'. „ , • cat. Nam Minerva texlrinae praserat.
(85j Jnvotuti.wnigmalis solulio. Qriod lanto appa.r (89), Redhnicula. Ampliter _hoc "verbum ponit,
ratu et varietale delapidibus dicitur, sed obscure ett jiro eo omni quoquis redimitur, sicul " amictus, quo.
«piasi .(.iiignialice, explicalur, inquil, dtim sub;hi)i.i- aiiiicitur..
- - - "_ ,1 , . . -
tur ;uiiiverfOs filios tuos, etc,, id esl, Hi ipsi, fili(•
 541 - FLORES EPITAPIIII .SANCTORUM. — LIB. II.. 3»,
xixj 16), in decore suo vicinius in domo sua c,oa. A -J dienles(94) fraires, ovqs Doniinicae, offenderenteujn.
lesiieonteniplauiur beati oculi eorum., el" aeterme. lorqneri, cum conscientia vindice,- lum (95) diviiio-
feslivitatis frequenlant tripudium, nullum unquam • examhie; et cum. dubium esset,.utr,uni venissel.of-
taiiiae celebritatis, etlaetitiae.visuri lerminum.. Cum- ferre an auferre,:certi.tandem reddiii reatus confes-'
que. qullibel rex terrae," in -.suriimis .festivitatibus• sione acevidehtissima divinaeahimadversiqnisqsten-.
summis, non quasi homo, sed ul alter deus, .mundi... sione, summavix. obtinefent supplicatione: ul.qui-.
ornalibus deeoretur, et qui in domibus regum sunt, res eorurnyenerat iusidiis'-excipere,sallem vaciius-
mollibus et exquisitissimis veslianlur (J_fa((/j.i.xj,/8); elliber posseHabscedere. Profeclo cum sit scripfum,'.,
qiiafe sanclorum, ossa et cineres,- quibus ipsi pur- aelefra constaril omnia (Eccle.-m,:-20j; specie' IIOIH
purati reges, et principes genu fleettirit, et inclinan- genere: colqre (96) non veritale nalurae- differunt,^
uir, hoii in operosis et maximo-sumptu-_elabpr,a.is lantus sanclorum cinis,- ,el"aurum, -ac btnne quod in~_-
inausoleis et capsulis et iiiYoIueris_recondanlur?_ niundo concupiscenlia ~estoculoriim -(I Jorin. ii,-16).-
"
;_/ ".__''. CAPITULUM II. . . - , Sed non lanlum ex hoc avariliae moiistro.effemhiaiv
. Quod lanlo cinefi non Poniparelur malerihle aurum,-- tur virile cqrpus et animus,'quanlurii ex-illoexcel-v
•necomhe, quad in rebus volbenlibus est prelipsum: ' . ienlissimi. merili Ihesauro in omnes supe.reminentis-
"-Nimiruih sicut aelernae Sapieniim non _admquaiur' ® gratiaeDei.divitiascorroboraturetlocupIetaturhomo;
iurutii obryzuni mysticam (Job xxvin, 15),-sie ' ciyus divinus.ihcircumscripto spifitui adhaeret spiri-"
ianto cineri nqn comparalur materiale -auFum.,.nec' • liis.iJ>r,eliosior est; pulvis lexiguus : auro" niundo
nmne quod=in rebus "temporalibus esl preliosurii.- oliryzo, licel utrique terrae riiaiiix sit^origo.: pre-'
JEJuidenimestaurum et pmrie quod ex terra esl.pre- : tiosiqr, inquam, quia illud fallil,".el infelici avariliae
tiosum nisi mu.taio colore liilum?.,Sed inter cineris ; blanditufde.ceplorio colore : Tiic absque omni de--
ualtram et (90) auri auram-magna dislahlia ,e"st, ceptionis fuco, curii jngenti et.digna oinnium adml-.- .
quia cinis naturaliter squalet, aiurum. claret, hic ralione, in salulem mundi proficlt ex spirilus sui
'
spiriiualiter, hoc oMectat carnalilp.ri.-Hoc non -per- saiiciificaiione.-Aurum,- et quidquid in rebus niale-
iniitit secufum ire inter latrones, hic invisibili eoifl- rialibuis, dculos cafnis "Tulgore- srio- perslringit;
pe„Ie 'igat sacrilegos a'c fufes, et cum. piaeda sua quanto magis dividendo, cuni summo dividentis dis-
-lacit s.arelmmobiies^ „'": -,,,•"'"," .. - '".., . peiidi6,minuitur; ,tantq miriorispreiiiducitur; (97),
' " '
, . _. _ul slal Marphesia cattles, ",'•• _ -, tantiautem pulveris eleclruni, "quaritolalius (98) in
IJoc qiippe. vigilautissimi papae theologi (91) Gre- patrocihia• Ecclesiar.uni ~Dei,,sine ullo .distribueniis.
gorii labet Dialqgus", quod~cprairi,(9.2) cujusdam'1,, iiitertj-im.e.rilo,,„disiribnIlur,tantopTofusiiis illi .reye-.
laagnificae .sanciitalis viri sacratissimis cineribus, reritiae ac honoris.pfetium et aegris mortalibus sa-
fir noetis furvum pfaecipue appetens,- cum-vervece, lutis remedium impenditur. Ek:veiiis lerrae aurum-
qiem "de "vicinis,ejusdem electi .Dei tumulb caulis: summo cum labore erjjitur,-summo cum sudore sco-
1
OMuni,"(93) cleplim jiivolavit, invisibilibus cariis ria ejus'ad purum excoquilur (Isa.i, ,25), el in for-.
vbus, a leone mortuojEccl. ix, _-),-iriio dorinienfe, nace tum demum ad.-naturaesuae claritatehi proficit,'
sfclerit ligalus nexibus ; nec usquaim nili et.se"pro- dum- sordes •"amitlitel abjicit.' Sic et, tanli" pretii
rijere, neque.praedam,quamin vultussui confusio- thesaurus de ierra quidem oritur, sed de terra tol-r
nen," permissus "est subripere-,, ullo nisu potuerit lilur, duni in sanctis adhuc, in aciepugnantiiius, a._
aniliere; donec post matulinalem syhaiin, egre- tefrena actioiie cu~m "spiritu",qui in ipso est divinai.-
'-.-. ' .i 'f
'
i)0) Auri auram. Yersalo ih ipoelis tliiofrido ul- lentissiniam "pauperlateni, et "Origenes de Marii_u
-trdpoeiariim sermo occurrit. Yirgil. yi _En. —-- llagdalena, aj.Cliris.io",tanquam_ab horiulano, qu*-
Discolor ttnde attri per ramos aufa refulsit. rente; num se suslulisset? ail, eam docte ignorare,_
Auam inlellige splendorein.'.. , '" -.,-.'" et_ sapienter <;errare: Elecirurn aurn ipso .pretiosios..
' _log;c.(il) Gregofii- habet "- " Vide lib. ni
Dialogus.
- " Dia--" .nielallum- Orlgenes censuil." Plihius, :,misnim', ex*;
-22..} : -__ - . auro, argentoque hujus"'quinla parle duhtaxat ail-
(2) Cujusdam magnific.w.sarictitalis/viri. D. _Gre- " dita. Quidquid ,eju"s sit, spIe_ndorem ceiie haber-
.^goris nihilo magis nominat.cTantum-aif fuissei eximium, qno et aururii haud dubie superai, Ilaque-
presylerilhi provinciw Vdlefice. . locum fecit Proverbiq : p.ixrpo\i Staipeyyio-iepov Ele-
(S) Clepiini. Notnm estGrsecitrfi, flsjroi, ex quo> ctrb pellucidius. UndeEzecbiel propheta alias com--
Plauus, clepo. TJlrunique esi., furgr. Jam sicul^ex: . parat cum. igiii,.(cap.-i,27), opinor, quia similiier'
- hocdicitur furtim, ita ex illo noster, liberali qua-; vibrat,- alias (c. viii, 2) clarc qtfasi aSpeclus spl.ens
dam.nec-iiisolita lieeniia, .fecifc/.piim, eodemsi-' doris, ui.visio. eleclri. •' _
gnifintn. „ , • In palrocinia Ecclesiarum. Erubescanl Ca vi-.
"- (91 Frgtres, oves Dominicw.:&mat- Tliiofridns-in (98)
nislaj,-qui dum Jiujus pulveris^leclrumponcwlcimil
pratine eas connexirines, quas appositionem gram- succenturiatos se ostendujit illi,usserpcntis qtii lerrxe,-
liiatit dicunt. 'Cceterum ereiliderimowum hiq hie- pulverein, maledictione lirgenle," com_edii._ Js.ille est'
niiiiise, quod de vervecesubdiicio sermo.esset'. ; qui JuliariumVDei etreligionis perduellem, stimula-;
(95 Dicino examine. Exainen intellige, adhibitis vit, ul nobilenj illum Babyice mqriyris-pulverem.
lormaiis;'Tit illud . Igne me examhtasli. (Psql. Dapbnitico delubro procul.amovefet. Idem apostaiae,-
'xvi/S. ",. - - - '•"._' -- illius hepotesGalviriicrepos longe ullra provexii,.
~- ~(9§_Nonverilatejialurw. Inlelligequoad. tnate^ , ut.s"anelissimas.sanctissimrirumreiiquia,s exiuefent.
Hniu, it addiia ratio ihdicaL , - - Porro solita per-' Ecclesias .dislrihui .sanclorun^
(97)Tan(i pulveris electrum. Eleganter duo dis- lipsana,7disces. infra lib. 111,c. 4, et Jib. IV, c,5*;_
iuiiclisima conjiingit, tti cuih sancii _voc:».iiropu
 543 THIOFRIDI ABBATIS EFTERNACENSIS 544
iniserationis respectu, secernitur, et quasi liurum A et cum morluus mundo, non ditigat mundum, nec ea
quod perignem transii, exuslione tribulalionisproba- qum sutti mundi (I Joan. u, 15); sublili tamen
lur, et exuriiur; etabomni vilionimsorde purgatissi- aislimat judicio aiiimi, de mundo non esse, quod
nius, (99) ex coronaMelchom,in diadematis ornamen- includit, vel obvolvit, idquod evidenli rationecon-
imn (II Reg. xn, 30; I Paral. xx, 2), (100) vere mariu slat; super mundum esse. An non super mundum
fir.lis David, procuditur. Pulveris lanti sanclificalio au- sanclificaii pulveris prelium est, in quo perglorifi-
rum,gemmas,el omnia,quae secundum.Ezechielis va- cali spirilus nieritum, (104) salus mundi est? In
ticinium negotialores Aran etEden, et vendilores Saba mundo extra mundum non de mundo "esl, sed (se-
et Assur, (101) in iiundinis typicae Tyrl, mullifariam cundum hoc, quod Chrislus in se mundutn reconci-
in involucris hyacinlhi,, el polymilorum, gazarum- lians (II Cor, v, 1) Deo Patri, qpostolis suis, guos
que preiiosarum, habent obvotula, et peccatofum fu- per Spiritum sanclnm elegit, locutus "esl (Act. i, 2);
nibtts nstricla (Ezech. xxvii, 25), de mammona ini- de mundo non eslissed ego elegi vos de. mundo (Joan.
quitalis (Luc. xvi, 9) liberat gazophylacio; ac san- xv, 19), quod in inundq, demundo procreatum est,
ctilalis suae commercio dat esse sanctificala. Do- «t inde jam non sit; nonsui meriti prajrogaliva,
mino; ul reposita iii thesauris ejusJJo&ue yi, 1.9), nen suapte natura, sed 1 gratuiia Dei gralia, de
ad ornandum locunrquielissuae, ct in cultuia riiys- " mundo electum est. Ih auro, el omnibus (105) spo-
tici tabernaculi et lempli sui^ non tam proprio quam liis Damasci, quae mundi est lypus, est pracsumptiq
longe praestanliore eonditi inse thesauri effulgeant el gloriamundi : sed dum eliguntur, et secernnniur,
-prelio. Auri anra, et similia rmindi deleciabilia, et in operimentum et ornatum dissoluti tanti pulveris
visu- pulchra, ex commisiione et conspersione non elecforum Dei; est quoque in eis evidenlissima vir-
sanctificati pulveris,' obducia specie sui decoris et lus et gloria Dei. Nam quemadmbdum de sphiiu
piilcbriludinis, obscuranUir; sed per pulverem saii- legislalofis Moysi (Num. xi, 25), absque omni im-
cliiicatum clarificala, non tam ornant quac- exsr- minutionis delrimenio, infusi et repleli sunt sepua-
«anlur; et propensiore claritudine illuslrantur. giiUaviri (Jerem. xxix, 40), minorum in Ecdesia
Unde matenialiler ofiuscaii inde spiritualiter solenl sacerdolum lypi; sic per sepiuaginia annorum fian.
illustrari, fulgore suo, carnales ; nierilis et gratia ix, 2) (106) mysticuni septem decadarum numerum,
ejns, quod in se recondiiur; oculos in se alliciunt per omne profecto tempus labentis saeeuli, dt san-
spiiituales. Ex.se avaritiani carnis exitialem ; (1*2) ctitate Spirilus glorific.ali; graliarumomniumpleni-
per inclusum deposilum suum, cum (105) Augusti- tudine infundunturet impleniur dileclorum Dei, non
nus Dominum quoque'vocet avarum, avaritiam ani- „" tam artus examinali; quam onine, quo vel inlerius,.
mae incilant viviiicam et salutarem, Quanlo eHim vel exterius cooperiunlur eorum cineres, in nalurs
quisque estsanclior, tanloettanli thesauri avidior ; snaeorigineni,naturaIi resolulionerevoluti, acrelali.

(99) Ex corona Melchom. Erat liic rex Ammoni- tur hurnana (quae in mundo quasi venalia expoii
lartim, e cujus preliosissimo diademate David sibi videnlur , el in thesaurum , sive gazophylaciuu
diadema concinnavil: ac si qttodammodo e prolano quodammodo iniquilatis reponi) animae sancia,.,
sacrum fecit. Sic ait Thiofridus, sanctorum cineres opera, ab i!!a ignomiiiia, liberata ; iri sacrum Di-
cl rcliquias, si origiiiem spectes, profanas esse, sed mini thesuurum comportari aii. Jlis nundinis (qtae
spiritns saiiciitate ita consecrari, ut Chrislus, verus nihil sunt, prseter •emptionem et venditionem) nin
David, eas non dedignelur : quin imo sint ianquam dissimile esl, quod ail Seripiura de Achab, venvi-
corona tilorice in manu Domini et diadema regni in dalum fuisse, facerel maittm in' conspeciuDom. (II
uianu Dei sui (Isa. JLXII,5). Quod dixi Melchoin . -Reg. xxi, .25). . - '*-
fnlsse regem Ariimonitaruni, non me lalct esse qui (102) Per inclusum deposilum suum. Yenusti ,a-
Detim polius, el idolum fuisse yelinl, ejusqne fuisse1 cras reliquias vocal deposilum auri argenlive, quims
Iianc coronam.. Sed mihi non persuadenl. Yim mihi' taiiquam ciislodieiida_, includuiilur.
facere videnlur claris. Seriplurae verbis : Tuiit dia- (105) Augustihus Dominum quoque vocal avarm,
dema regis ebrum de capite ejus (II Reg. xn,20). Auguslini locus est in Psal. xc\!X.Yerba : Avaru esi
Auslm prope dicere, vim quqque fieri pieiati Davi- T j) Deus salutis nostrw. Sancta isla avaritia est siis,
dis, qui ulique contaminari se magis quam ornari, dierectum Doniinum
' lorquebat cum diccet,"
co gcslamine censeret. Argnmentum de poridere\ quae Silioi , - -
talenii, librarum 'Romanarum cxxv.minime tefret'• (104) _Salus mundi. Ringetur ad haec Calvinsla.
eos, qui lalentum nec duodecimam bnjus ponderis' Sed catholicus prudens facile capiel bonum senum.
pariem habuisse, bonis rationibus sibi persuase- Qui juvari velil, videal supra< notaia lib, i, c. 5.
ruiit; quibus asserilior. Yitle Ludovicum ab Alcasar,' (105) -Spoliis. Datnasci. Alludil ad locuniJsa.
De ponderibus, sacris, propositione '22, § 3," Iit. G. vm, 5, i.~ -
Denique quid atlinet dubiiare, nedicam, negare,> (106) Myslicum sepiem decadarum nnmerum&e-
Davidem id diadema gestare poluisse, cnm dicat1 pluaginta annis captivitatis, bujus miseraeviiae
Scriplura tam disertis-verbis : EtJmposilum est( temp.us ind.icari, plures docuerunt. Et cononat
super caput David. Quod certe -
omnes argutias ex- ScripluM (Psal. LXXXIX,10). Dies annoruni hstro-
cludit. . - rurn in ipsis septuaginla anni. Absolutam porr<san-
{100) Vere manu forlis David.. Alludiiad 1
elymon ctilalem (cujns in boc numero mysterium Tbityidtis
nombrs Pavid, quod aliqui interprelantur manu1 ponit), per Decalogi observaiionem , septormi
Jbr/is. Spiritus sancli gralia obiineri, nemo catblicus
(101) In nundinis lypicm Tyri. Tyrns mundum,' dubilat. -
«ive, impiorum congregalionem notat. Corpora igi-
 -43 FLORES EPITAPHII SANCTORCM. — LIB. II. 346
CAPITULUMIII. - A voluit se vermem in carne naturn- sine semine, et
Quod jns sanclm animw sanctilalis suw afjluetitiam 1 tton hominem, imo in homine ulira hominem, op-
iransfundtl. in omnia pulveris sui_ ornamenta, et probriutii hominum et abjeclionem (Psal. x-xi,
7)
""operimenla:
Sieut^nim sermoDei vivus, el_efficax, ,el penelra- -esse, propter pulverem.ul.-pulvis' nalura et-specie .
biiioT omni gladio ancipili, usque ad divisionemdni-;. f_eilissimus' graiia et sanctificalione sui 'glorlficati
inw ac spiritus, cbmpagum quoque ei meduilarutn spiriius, reputarelur pulchefrimus : et sicut secun-
(Hebr. iv, 12), mysiice perlingit; sie sanelaevis. rdiini egisegium"(108) .ypefaspisten'Ecclesiae,Hiero-
animae, cum Deo jam regnantis, ab inlimis a"dex- iiymum,perpetua virgo Maria, de qua natus esl ipse
Tuna ad se, ciim in carnis carcere clausam.tum int Deus et homo, plus esi meritis,-non nalura; quam.
cceleslis IJierusalem municipalumtransiaiani, per- virgq et homo; sic ndn per naiuram," sed per gra-
iiam lioc pulveri darelur -„"privilegium,utplus quo-
iirienlia, se mirifice diffundit : el qUidqnid sanctis',.
praevenientibus , ac Intercedenlibusirieritis , per que esset quam pulvis et vermis edulium,.per inae-
carnem etossa," uiirabile gerit; idem mirabjlius de, stimabilq.,profectq^,qiiod in prucis slalera appensum,
dissolulo pulvefe, in omnia lam-exteriora, quamt est, mundi talentum, niundi admirabile pretium.'
interiora, cujuscunquenialeriae, vel pretii, tanlae, " Pulveri vicem fependil incomparabilem, et sicut
faylllae ornamenla, et operimerita transfundit. Alque, ejus sumnia et essentialis claritas' et pulchritudq,
iit "ipsti aninia in -corpofe non <videlur, eliameh t lam ialuit, quam claruil inpulvere; sic inconipre-•
inira per corpus operatur, sic preliosi pulveris the- hensibili rerum vicissitudine, et dissimili pr_eordina-
saurus, licet non videatur, licet nontangatur; san- <vit simililudine, iil pulveris 'subslantialis putredo et
ctitalis lamen .affluenliam (qua- de [onle qui manat, foedilas,-ex sariie, in auri,*el cnjuscunque pfeliosis-
de domo Dbmini, el (107) irrigql torrenlem spinarum, shni melalli, gemm.ae, ac 'Operosaeveslis, lam lale-
(Joel. in,"18), per praeclara sanetilicati siii-.pirilits. ret, quam claresceret pulchriludine : ,ac rion.tam
nierita, irriga.itr) transmittit in omnia, in quibus. acciperet decorem quam redderet; et non; pulvis
intra et extra occullatur. Si constahtissiiiiaeUianu propter-auri speciem,-quaefascinat oculos avaritiao;
>
fidei, exterior ejus atlrectetuf elausula, auri ac ar-, sed aurum magni penderelur propler, pulverem.
geuti braetea, seu cujuscunque pfetii gemmula, sive . Onineni mundi gloriam et qr/iatum substrayit pul-
qnaelibet textilis vel produclilis, aut fusilis aut n.ar- ' veris ornatui et gloriae : quia ipse cum- sit pulveris
morea vel lignea maleria; ac si hoc langalur, quod conditor; exinanita majestatis suae specie,' concipi,-
interius occultatur. Sic divinaj majesiatis poteiitia qondi, et nasei dignatus esl ex pulvere : ipse, quod
saiuietri in medio lerrm operalur (Psal. LXXIII,12). p< fidenter -dico, securidum essentiamcqrporeae sub--
In •pulveris glofificalione , fecordatur misericordim slantiae,-facius, esi,- unde coiiceplus el edilus est.
suw (Luc. 1,54)'; declaral'super nosviscera con-~•_ pulvis de pulvere : Deus homo faetus est ex pulvere-
'
descensionis sua?: nec vtilt ignorare homihem, post propler hominem ; el homines, ad quos sermo Dei
vermem fulurum pulverem, qiiod illa sua incompre- factus est, Deos_fecit depulvere : Et cuihpulvcri
hensibilis, illa inexcogilabilis, illa irieffabilis subli- nominis et divinilalis -sttae concesserit parlicipium,
niitas sublimilatum, ideo Iiumiliala "el delracla est quare quidquam ex lerra pretiosum iri cjus nou
tisque ad pulverem (Isa. xxvi, 5), ideb inlernae pul- . expendatur ornatus impeniiium; cujus se participeM
chritudiiiis suae speciem per assumpti pulveris ob- ac socium, cujus sanguhierii suiinrvoluil esse pre-
duxit caliginem. Ideo postr.emo dormivit in.pulvere tium? Carnis suae gloriam pulveri sanclificaio quo-
(Job vn,21); ut pulvis sanclificatusin ipso_corru- dammodo dedil esse communeni', quiaqui se aviliis
ptionis suae somno, et pulredine ; el si non qualitate -carnis reddit iinmiinem, adhmrendo Dotnino, unus
corruptibilis substariliaj, merili lamen prasrogaliva, cum eo spiriiusesl (I Cor. vi,'17), el una ciiiiicarrie:
el graluito.dono coelesiis graliae, omnium in terram ejus caro est. Carnem igilur suam homo Christus
rHssolubllium excelleret pulcbriludinem. Speciostts Jesus in liomine non quolibet, sed quiin carne esl,
forma prm filiis hominum (Psal. XLIV,5), noluit ba- D £ refovet "ac diligenletn ,se diligit (Prov. vni; 17), et
bere decorem. el speciem (Isa. LIII, 2,); sed vul- cum ad amicissimum co,iifabulatorem suum legisla-
lum quasi abscondilum, et despicabilem (ibid., 5):- torem (109) loeutus sit Moysen : gui honqriricat me,

- (107) _frri£atforreft_e-i}-sp(-iai'um.Fontegraii:_edivi- ' (108) Yperaspisten. Septuagiuta Inlerpreies, in

naehuuc loirentem irrigari ait. Lucenihuic Ioco;non Psalmisffequenler Deum vocant vKzpao-nio-zr.v. -Laii-
nimis alioqui chiro, affert S. Hieroinyii; Apolog. a.d nns vertil defensorem, aut proieciorem; quasi qui'
Paminachiuin pro lib. contra Joviniaiiunr, circa clypenni nobis tiieiidispra?tendal. Nam ocnis est cly-
finem : Foiu signalus, inquit," de quq fonte ille flu-. peus. Thiofridus-, neglecla aspiraiidi iiolula, hoc
vius tiianat, juxla Joel, qiti irrigat torrenlein, vel verbq uti videuir pro quovis viro priiriario ;iut pala-
funiutn, .vel sphiarmn : funium, peccalurum, quibus tino. Sic Prologo in Yiiam saneti Willibrordi Carrn.
ariteilligabamur:spinurum;quw suffocanl semenlem Alctiinuin vocat Caroli Magni yperaspisten.,',_
Patris familias. In graiiam Calvinistarunv obiier .(109) Cutn tocuius sil ad Moysen.:IliiniHriumali-
notemus, Hieronymi meiite, hoc loco, fluvium qni- quid liic" passus Tliiofridus, vacilhiuie memoria, -
dein esse Dei gi.iliae pereiuie profluviiiin : at fon- Moysi' diclum refert, quod Jongo post lempore
tem, esse beatissimam Dei maifem,-Virginem Ma- sacerdoti Tleli, prophela, -Dei jussu, exprobrans
riain; per qtiam omnis ad " animas nostras gralia remlit. Verba quidem in Regum iiisloria clara sunt:
-derivalur." - - ad Moysennusquain ejusmodi qhidpiam diclum repe-
 R.7 TlIIOFRlDi ABBATIS EFTERNACENSIS 3.S
honorificabo eum (I Reg. n, 50); (110) lionorem A J_ Inlo-etpaleis civilates exslruiinus (Exod. i, -11-14];
pene eunidem, quem divinilali ac liumanilati suoe nou idcirco aurunl, et quidquid -jn metallis, vel
persolvi, immutabili providenliae suae decrelo cen- vestibus, aul gemmis est pretiosum tanlis. praeco-
suil,,spiriiui quoque et carni, ac fesoluto saiicio- con:is extollimus, quod vel (111) nos proselyli, Tel
rum cineri; impendi, ejusdem aelerni decreli lege yeri Israelilae qui in manu valida egressi (Exod.
disposuit. Non.auro corruplibili redemit pulverem xiv, 8), spolia '-Egypli consecrant in Tnystiei cultum
de vana conversaiione, sed preliosissimo suo sanguine tabernaciili_Dei,'Tnepie affirmemus," his deleclari
(I Petr. i,T8), qui, secundum, assumpiae yerilatem animas electorumDei, cum pro" cohtemplii talium,
naturae, venarum . suariim principia habuit pulve- ipsi aurum probatissimum, iransponi ineruerinl in
rem. Ideoque praevidens, viventem jn carne liomi- coelestis imperatoris gazopliylaeium. Cives siqui-
nem, non posse sine riaiisea, et acri bile, .videre ac dem civitalis uranicaj floccipendunt ea monslra"
attreclare pulrescenlis liumani cqrporis iSaniern; avaritiaj, quae coaequalur idololalriaj; sed niagni
sicul sacrosanclum corpus suum, et sanguinem, ne pendunt devotionem fidei Chrislianae, el in exem-
percipienles cruda et eruenta exhprrereiij,' velavit plum-Dei Israel, qui typlca Israelitici populi"sacri-
consueto et usilalo hdminibiis, jjanis et vini vela- ficla silii, quam idolis, maluit immolari, malunt se
mine; sicpersuasit mentibus. filiorum Ecclesiae, ut B I eminentissimos- omnium de pretiosissimis, cum ht
auro, et quibusque rerum utensilium pretioslssimis, probationero, tum in usus, concessis; hominumj ab
obvblv.ereul, el includerent pignera carnis beatae, homiiiibus hqnorari; et sua quae de lerra in lerra
quia InDomino morlua. :ne dum humanis.aspecli- deserunl; quantum ad illorum immortalitaiis subli-
bus/sub nalurae suae specie-ingerereniuf, ,et offen-- milalem, vilissima*; quanlum ad noslfae mortalilalis
derent,_non tahilionorarenlur quam-vilescerent: necessitaiem, excellemissima pignora; his circum-
cum nemo in eis superemineiiles .multiformis gra- tegi ac exornari, quam mammonae"iniquitalIs apo-
liaeDei.divitias, sed.Jiumanae conditionis vilitattem tliecas cons.tipari; "el (112) peccalum , quod .super,
atlenderel. Non ehim. tam conspicienda sunl oculisi plttmbi talentum sedet, augnientari,'el in lerram
carnalibus, quam spirilualibus;~ul, dum considera- ' Sehnaai, latissimam diri feloris vallem, a duabtts
lur, quam pretiosae materiaj includanjur vel invol- . alalis 'muliertbus (Zach. v, 7 seqq.), principaiibus.
vaniur, non qnid pernaturam sint, sed-quam excel- videlicet vitiis, superbia et inarii gloiia, propheti-
lentis iherili apud Deuin, cum qnri-regnant Spiritus_i cam ampkoramiinter cmlumet lerram elevatam irans-
el animasjiislornm, ajslimentur,'suljlilissime perise- p.ortari'(ib.d.), et in Babylqnis, siimmae confusionis'-
uir; et e"x-eo quod per aurum, ae eieeiruin, et-si- ex aedificata domo, collocari.-Non quidem appetunt
milia, virtuluin fulgore translucet lulum; absquei ^ aurum, sed p.rqpitiari religiose di.spensantibus au-
scrupulo credatur -esse ralum et verum ; ftilgebunl. ! rum;, non appelunt in altumexslructa oratoriorum
jnsti sicui sot ih regrib Palris eorum Qlatlli. xio, ( aedificia, non ex auro fabrefacta columnarum epi-
„ 45). ,"_-;' ' -._ " '*• • stilia , non splendentia diviiiisiaqueariat non crebco
;CAPITULUM IV(110'). maculis distincta smaragdo al.laria; non ut mem-
branae purpureo colore inficiantur, non ut (115)
Quod cives civiidlis uranicw fioccipendant qttidem
-" monslra avariltm; sed'magnipendant deiolionem- ',. aururi) liquescat inlilteras,, non utjjemmis codices
fidei Christiaitw. . vestianiur; el minislrorum Christi aut minima, aut
- Sed hos, qui molle lutnm siimus, qui JEgyplias <les nulla diligenlia habealur;etnudus-iale fores eoi-um
)'io. Graecilioc~vocanl Kp.ap^nu.a/xvupovwoy,
' membrim' esseinlerra Senuaar, quae vox, ex oiigine sua, est
peccalunt, vel lapsum. , • . - dorpiienlis susciiatio. Qui enim minus quiete dqr-
(110) Jlonorem peiie .eumdem.^ IIoc dicto nemo, miunl, frequeniius misere"excitantur" quam quos in
offendeinr, qui memineril, ab ipso hujus honoris; ,dilioneiiJS"uam,redactos,iiiiqiiissimus Mainiiion
agOiioiheta, diserte dicium : Quicredii inme,_opera, Imperio premit, ac vhictis ~etcarcere frenai? ~-
quce ego facio, et ipse faciet, .MVIAJOIU liorum faciet
_(U5) Aurumjiquescai in Hiieras. Dubium nulluni
(Joan. xiv, 12)., Et notant sancli, piscaloris,illrus_| D ] niihi esl, de iis codicibns Thiofrldtiin insinuare,'
PeliTum/ifa») morbos ciirasse -(Acl. v, 15,) quod de1
Chrisll umbra nusquam legas. '_ • quos illius, et superiores aetates mero auro exaialos
viderunt : ciijusmodi aliquot etiam iniiie in illu-
(110") Hoc caput, ut cpigraphe praeseferi, stiil- slribus ecclesiis et monasteriis pia posterorum ser_vat
lam liajreiicoriim sapiemlam subsannai, dum eorum: diligenlia. Bambergae quidenf ununi niihi vjciere
sloli.iae, objeclioni docie ae solide respondet. conligil a raroillo, et, ut sic dicam, paradoxo prin-
, conjugum pari, Henrico et Kunigunde, fun-
(H-i) Nos pros_.#ri."Humililalis studio potins cipum
prbselyiis; quam Israelilis se annumerat., Respicil'\ daioribus**iIiiusecciesiie, ' donalum, :-• cum liac inscri-
proselylos, sive vulgus'illud promiscttum innumera- ptione:
iiile., qui cum filiis Israel ex -Egypto egressi
' " (Exod. II einrich et Kttnigund, Deus, hwc libi miinera promunt.
xu, fo8). , i NeqiieEfiernaci-ejusinodi supellex deesl. Asservatur
- 1 {%)'•Peccatum, quod- super piumbi talenlum: Jiodieque qualupr Evangeliorumvoluuien pf-.grande,;
seclet. Erudile iliam" Zacbariae visionem de avariiia liquido auro tonscripluin, cum mulla imaglnum et
inlcrpretaliir. Nain belle 'quadral el pliunbi lerreum lilulorum pompa. Gujus asseres qui exiriiiseciis pro.
poudus;el amphora, condendisflayi mcta<li laminjs; iiniiiinienlo stinl, aureis lamellis tegunliif, elegsnii
compaiaia. Certe de eo'dem vitio hune locuui expo- quidem elantiquo opere eliigiatis. Prteter aliqnoi
iiunl Origenes et D..Gregorius Magnus. Recie.autem, sanctorum imagines,- visunlur etiam duae Augttstali
peculiariter nolal Thiofridus, av^ritkc habiialionem i Iiabilu. Dexleriori subscrlpiuin, OTTOUEX; iflteri,,
 M9 ; FLORES-EPIT-APOirSANCTORUM. — LIB. II. . ,55©
Ciiristus moriatur. Nam, nt securidum Isaiae vati- A i rum pornirius, et omnes coelites, exteriora'oriho-
ciniurii, Medi argentum- non quwrunt, -nec aurum doxorum xenia noff suscipeTent, falso sacra Scri-
vplwtt (Isa. XIII, I7);;et isicut, Solino plsysiologo pluradiceret: Redemplio animm viri, propriw divi-
leste, universi rcorlales qui surit' (114) in oppido tiw (Prov./am, 8); Sed cuin.is qui suslentaiidis
Carbilae sive_Barbit_e, quod'a Susis, opinatissima viilgi pauperibus invigilat inler quofuni panrios et
civilate Persidiscccxxxy, millibus passuum distat,,• ilhlviem crirporis, flagrans libidodominatur : et,/p)L
qdio auri,-coemunl hoc genus metalli,et ahjiciunr ' ribn possunt babere jeterna tabernaGula,-cum-nec
iji lerravum prqfuhda, nepolluti .usu ejus, corrumr prasentia pbssideant,'nec'futura; cuiu-Is, inquam,'
paiit aequilatem per avaritiam / sic-mulli saiictorum, , ailimam *suam propriis divlliis. redimat; •qiianto
iie quasi commendare elconciliare avidis homlnum "- magis iile heqtustfui super egehum et pauperem spi-
jiieniibus videantur pbilargyriam; ianquam exeel- rilu itUelligitJPsai. XL,2),et tam sanctorum neces-,
lentissihiae sancliiaiis suae impedimenta pretioSa sitatibiis quam dignis'_el debitis ornatibus comriiu-' -
-respuuntjelabhorrent ornamenta,: eliitvilae tuia iiicat? " "-• - '_.'7 ""- -,.-•"
"facullas, pauperis anguslique laris,.et munera non--''"; '." _ '. CAPITULUMY. ~- ' '" \. ,-
dum irilelleclfflDei, per ea quw conspiciuritur (Rom. ".
i_, 20), "^sint, et irilelligalur' manifesta-non Eois B I Quodpermundi concupiscibilia, comparentur'etian
cwlesiia.' /.-..
splenderitia gemmis- sacraria, non ullis yiolataper-
_evum-divitits babere dignantur' riiausolea. Aurea Nimirum beali pauper.es spiritu (Mailli.y, 5)-siint
•redimicula; quae*filiis saeculi sunt lucra^ arbiirati electi et domeslici Dei,, tam cceliquos, quasi mican-
sunt ut slercora (Pliil..m, 8); non in suggiilalio-: libus,:et (115)'mysticis stellis,,pleiadu.m-,'et,Arciuri,"
nem _et prayudicium devotipnis Christiai.se, 1 qtiae virtuium fulgorib'us6rnavitSpirilus'Dei;.quamorna-
sancto sanctorum Deo, etsanctis omnibus est.gra_- nicnta sedis Dei elidcirco oninisofthodoxus,qui,se--
lissima; sed ut-liquido constet, riiciilibus carria- cundum dicluniArati, comprobatum lestimqnio >ma-
'
liuin, quani. deleslabilis sit avariiia. Nori captit a gislri gentiumjPauli (Ac(.xvn, 28)r(l 16) est geiiusDei,
, - membris, non membra dissident a capite; -sed qiiem-- lerque qualerque. beatus,: (117) cubum meretur oeto
admodum Deus, qui solus, secundum, ordinatis^ beaiitudinum; siomriequodaestimarepoiefitpfetio-
simam dispensationem "suae providentiae, congruet.--.- so.ni.inaijrolatii argenio,• aul margarilarum, ei'5'aiia
temliumanae infirmitali medicihamnovil impeiidere;'-•- yestium.sericarhm suppelleclile",summa deyotioiie; ac
nniic, ut anlidolo parcihionise, morbum saheVava- . avidiialeaniiiii,expende!;itiiiexpehsasd6riiu,sDomini;
ritiae, rejicir materiam piiilargyriae : nunc eam, . el ornatumglor(iae filiorum'Dei. Nam nisi per muudi
*-
admillit.in sacrificiuiri justilise; ,ut placere sjbi pro- , conc.upiscibilia,,et delectabilia comp.arenlurcoeiestla,
bet devotionem,-et oblationem cujusque fid.elis ani- non tanta animi yigilantia, (118) et Veieris, et Novi
niae :'sic ejus corpus, elecli,.alii quidem" omnem Testamenii-P-itres,suas, expendereril*-expensas, in
mundi ornatutn, salutaris exempli gratia-, ut alios: domus De'i,-el" sanclorum.aedificia, et ih multiplicia,
7
lucrifaciani, sibi exisiimarit deliimenlum; alii se.. iiivini -cullus fedlmicula. Sed ciim""apud nientes
lali dignanlur honore, in sanclae charilalis-et ortho- sunimae divinitalis luce illustralas, eonslaret, quod
~ Uoxaedevolionis
augmeiitum. Si.enlin aeqiie et ecelo*-. exiniquomammona.jWierria quoque acquirantur la-
THEOFPHAKIC IMP.Huneopofletesse Oilioijem secun_- Pleiadum et Arcluri. Mtiltus
(115) Mtjsiicis~'~slelli's.
dnm : uxorem enim babiiit Theophaniam, Nicepbori ftiit Tbiofridus in Jeciione D. Gregorii Magni, quem
Bjzanliiii-imp. filiam, cujus" fraier, fuil B. Gregri-. lucidissimum tlieologum solitus'esl ,'noniihare. ls iri
rius abbas Porzelanus. Yide Molani Natales SS. Belg. Job scribens, Arcitifum vult 'significare.jEcc/es/rtm,
• ;4'N,oveinb. Niliil Itaque d.iibji est qjiin Iioruin prin.-, ' in_ qnai sit septiforhtis' graliw Sphitus claritas;
- clpum. niiinus sil hic-codex : quem proinde vidit Pteiades. vero, "sancios'; omnesj qniinlef prwseniis-
Thiofridus noster; quippe ciim eum iilTpraecesse- vilwlenebras, ejusdcm gralice tios lumineillusiranti
fjnl loiis 100 annis. Noiabisqbiter Christianissimo-- _ eic. Vide Job ix, 9, etxxxviii, 51. Ipsum autem
rtim prineipum,' iri hoc quoque genefeVpietalem et S.-Gi-egof.xxix Mof.-c. 28,.29." . """, ."'
mtiniliceiitiam, elsanciorum'ciillum lot argumeniis D t (1.16)Est genus Dei. HemislichiuniArati a Sariclo
-tcstatunr.- Sancli quorum imagines speclari dixi, Paulo, ih Actib. allegaliim, es.l: TOV " yvp r.«i yivos
sunt primq Ioco "Willibrordus (cujus iionori polissi-" £0-f-_V.' - '',' ' ' _ ,' ,
munj hoc muneris datum), lum sanctus Benediclus,:- (Ti7) Cubum meretufdcfb'- beqliludinum." Scilum
e regione vero sanctus '£onifacius,'ei. sanctus Lud-^ est in magnitudinibus cubiim figuramesse ex.omiii
genis.' Noiv didicerant haec in schola Calvinisla- _ parte-qiiadratam, ut tessefas videmiis. Atin nu-
rraii, qui hajc talia, sicubi repe*riunt,--docenl ever-, uieris,.'proporlione dicitur. Uta.iqs cubicosnunjeros
renda _crim pulvisculo. Ac insttper ipsos sancios - siieam, (ut sunl"'27,'64) de- octoriario .sic-br-eviic/,
-l)Iaspbemarit,eorum SS,.fCliquias exuruhi.el cirieres - etaperte Bpetius (lib.ii D,e aftihm., c.ip. ,^5)_.-Si
in venluin spargunt.TIoe yere est, esse reformatos bis binos bis facies ,~6clonaria quanlitas crescil, el
el reformatores. _/''-' ~ - ~esl primus hic cubus. Hierograpbis efat cubus nota
- (lii)'In oppido Carbylw, sive~Barbilw. Vitium-- supremi nnminis. Tbiofridus, pro suprema beati-
Thletur irfepsisse ih Scripturam. Sqlini verba sunt ludine ponit "quae in illius Numinis''aspectu. siia
.-<-*
cap. 5(5: Babytace,"oppidurivPersidis: In eo mbrlales est." ,
wikersi, odio auri, coeinunt genus hoc meialli, el in_' , (11,8) Et Veleris ;et Novi Testamenii .Patres. In
- terrarum profutida abjiciuiit; ne polluti usu'ejus, ava-' Veteri, noti' <sunt' Diivid "et'. Salomon : "in No.o,'
ritia corfuinpanl mp^taleni.Plinius lib. vi 'c. 27. In Constanlinus el Carqlus Magni. Nec.pluraexempla
septenirionalis Tigf.z alved ojipidhmesvBabytace,
" etc. corigefo, quibus Christiana hislcria scatet.
Subilit eadein qute Sblinus.
 "
551 THIOFRIDI ABBATIS EFTERNACENSIS 552
bemacula (Luc. xvi, 9); egregii mortales, viri cum A Reg. vi, et II Pural. in seq.), quod constructuni
nnilieribus, sub lege ac sub gratia, temporalium re- in patria, el civitate regia sacramentum est regalis,
rum optiina, quae sibi ex divina provenere munifi- el permanentis, ac super inviolabileTundameniuni,
centia ipsi-mystica, sccundum Ezeehielis. visionem quod est Ghrislus Jesus, posili coelestis aedilicii. '
, tropologicam (Exech. XLV,5, et XLVI; 19), uranicae Ante diem ciauso componcret vesper Otynipo.
civitalis gazophylacia ; quidquid in cullum lam ma- jjuam in annales et fastos, meniis retorquens lu-
terialis. quam spiritualislabernaculi, et templi Dei, mina, ulla exprimerem eloqueritia quanla industria
el electorum ejus oratqria, et ad vestessanclas, ne- (quod secundum Hieron. 5n oculis homiriumvisum
cessarium erni,obtttlemnl menle promptissitna (Exbd. est difficile,lmo impossihile, sed in oculis Domini fa-
xxxv, 21),armillas,et inaures, annulos, et dexlfalia, cillimum et omnino possiblle) (122) poleslas, sacer-
hyacinlhum, purpuram, coectim bis lincltim, bys- dotalis el regia, quae persecutionis lernpore fidelium
sum et.pilos, caprarum, et pelles rubricatas, dona deslruxit conciliabula, cnjus invidia (125) divinos
typica; el eoruni distributione ordiiiatissima omne- libros edax consnmpsit ftamma, cujus infando edi-
vas aurettm separalum, et consecralum est in Domini cto confessorum et marlyrum calenalis gregibus im-
donaria, (ibid-. 22). Possem equidem, si vellem, di- plelae surit insulae et ergastula, quae quasi ex sena-
gresSione uti; possem, inquam , qualicunque stylo tus consulto Christinomen summa conala est ex-
prosequi, quanta devolione legislaloris Moysi, et to- slinguere perlinacia ; versa vice expensisreipublicaj
tius Isfaelitici populi in ilinere exbrnatum et ere- Ecclesiarum basilicas ' exstruxerit, et eminentia
ctuin sit labernaculum teslimonii (Exod. xxxvi, exaltaveril fasligia; et non-solum (124) laqueiria et
seqq.), lypus Ecclesiae, tentienlis in terram repro- lecla aureo decore fulgenlla, sed ipsos quoque pa-
missionis, per deserlum hujus saeeuli; possem item rietes diversi marmoris vestierit crustis, et (125)
eloqui, quam ingenti solliciiudine animi, David de- composilione lilhostroli multimoda, et saeros codi-
cacbordum Spirilus sancti. (119) rnilium quartae ces deaufatos, et purpuratos, et gemmarum varie-
aetalis mundi el (120) caput seeuridae-tessaresl_aede- tate dislinctos, in S. Ecclesiaeconsecraveril libraria.
cados, geneaiogise incarnati Verbi, prajparaverit, et Ante quidem desererel me tempus quam disserendi
Salomoni (ilio suo descripserit jmpensas domus Do- copia," de ijuanlae riiajestaiis fasligio, secundum sae-
mini (IParal. xii et xxvm): quantave cura et di„- culi fastus-, descenderit; sed secundum Deum ascen-
vini sublilitale ingenii,ipse (121) Ididia amabilis Dei, derit Consianlini Augusti imperialis magnificentia,
reysiicis dimensionibus, myslicis cherubin, leonibus, cum (126)' super collum regium "xn arena; cophi-
aique bobus, mirifice anaglyfis insignitum aedificavc1 nQ nos, (427) in mysteriurn perfectionis dtiodenarii,_
r\i, et eonsecraverit templuni riominl Domini (III princeps, ad principitm apostolorum ordinis Pelri et

(119) Initium qnarue wlatis mundi; Prima aetas codices traderenl, eoque nomine dicli traditores;.de
Thiofrido, ui aliis multis aucloribus, censetur ab quibus mulla Baron. lllo anno et seq. Quanlo melius
Adam ad diluvium; altera, ad Abraham; lerlia, ad gloriosi jlli corifessores, quorum estillud aelernum
David, qui 'hac numerandi ralioue, quarlam in- elogitun in Marlyrolog. Roin. 2. Januar. Romw,
choat. „ commemoralioplurimorum sanclorum_marlyruin,qui,
(120) Caput secundm tessareshwdecados. S. Mat- spreto Diocletiani imperaioris ediclo, qub tradi sacri
Ihaeus, cum Chrisli generationem, initio ab Abraham. co.dicesjubebantur, polms corpora_carniftcibus, qttatn,
faclo; descripsissel^concludit (cap'. i, y. 17): Otnnes sancta
~ dare canibusmaluerunt.
ilaque generaliones ab Abraham usqtte ad David , /12i) Laquearia et tecta aureo. decore fugeniia.-
generationes, quatttordecim, et. a Davtd usqtte acl Uiius Consiaii-inus (anla hi eo genere praestiiit.ui
trqnsmigiationem Babylonis, generntiones qualuor- scriptoribus diflicile ftierii exarare; nobis longttm.
decim, elc. Gr. ysvttd Dev.a^io-aapes'. ' quod, mulalo legere. Vide mira apud Ettseb. lib. ni Vitae , Con-
compqsilioiiis brdine, etiam- dicitur :eo-o-apevBv/.a, stanlini, c. 59 et mullis seqq.
et, addita cottjunclionis notula, ^eo-o-apEs-y.ui-Se-Aa.. (125) Compositione lithoslroli. ASoo-zpWTOV , si
Unde formala illa Thiofridi -vox, quae Iongiludine composilionem consideres, nibil sonal, nisi lapide-
sua, el sono horridiore, imperitos lerrerepossil, *et siralum, ul sic quaevis platea dici possil. Sed usus
inaxime liriguae Graecae"ignaros; quibus haecscri-1D vocis, ornatuin praeterea et eximium quid irisinuat.
psimus. Sic ille Jerosolymis locus, Joannis xix, vers. 15.
(121) Jdidia amabilis Dei. Ex historia Regum, Sic hoc loco Thiofridus. Describilaniiquus vales,
(lib. II, c. XH, v. 231 hoc sunipsit, ubi de Salomone carmine, .quod cuiu ipso opere cerlat ?
infaule receris naio, ita legimus: Dominus dilexit
e.um. Misttqne in manu Nalhan prdphelw, el vo- Compostwul tesserulw omnes
-Cavit nomen ejus AMABILIS. DOMINO. Heb. una voce Endo pavimenlo, alque embleinale vermicuiaio.
IDIDU. quod noster : Compositione mttliimoda: •
(12-2)Potestassacerdotaliselregia. Horum maxime (126)- Super coliuin regium duodecim arenw co-
vel auctoritale, vel calui.nniis, tum apud Judaeos, pbinos. Faciuiu id cum a bapiismo adbuc in albis
itim tol gentiliiim popttlos, in innoceiiles martyrts esset, die oclavo. Yide rei gesiae seriem memoratu
S-evituni est. Nihil frequenlius in ecclesiasticis scri- dignissimam, iu Aclis Liberii poniificis, apud Baro-
. • ' nium, anno 524.
ptoribus. , _
(125) Divinos libros edax consmhpsit flamina. Ar _ (127) In mysierium perfectionis duodenarii. Multa
nobius conlraGenl. (lib. iv) flebiliterid deploral: de duodenario numero Palres, Origen.. Ambros.,
Nostra quidem scripta cur ignibus meruerunt dari ? Hieron. Unns Augustini locus sufficiat. Is in.Joan.
etc. Ea barbaries decima, perseculione maxime scribens (tracl. 27) liunc mimerum in apostelis.
exercita, quae fuit Diocletiani el Maximiniani. Ini- myslerium habuisse vull, quod per universuin
lium faclum auno Christi 502. Inventi, qui sacros mundum,'id est, peii qtialuor mttndi cardines, Jririi-
 335 FLORES EP.TAPHII SANCTORUM. — LIB. II. 554
Pauli geslaret limina. In promptu quoque essetit A gine (150) Yediiis apparuil, et teterrima unguihiis
revolvere qui S. Romanae sedis summi "ponlifices, :, orafoedans el pectora pugnis cum ingenli cjulatu
qui diversarum diguitalum fascibus praediti; el cum. n. rei gestae eventum ipse quidem (151) voluntate non
ad safeculum,_umiri Deuni divites, summa cuiri dili- rihtura extra orilinem hocordhie aperuit. Ebeu !
gehtia privalis ac publicis impendiis exsiruxeriht,";,' quid super nosira conquerar sorte ac Injuria, qui
renovaverint, exornaverinf sanclorum oraloria. Sedd ubique aniillimus nobis debila, ,el per censurain
ne a propositi serie Iongo prolrahar sirniale, prae- imniutabilis decreii jam iradita I Nobis, quoruin
tSeo.quae praeclara nobilium scfiplorum Jugeniaa natura mutabllitati esl obnoxia," noslrum semper
indiderunt annalibus el memoriae. (128) De vicino0 urgenlibhs propositum . cuinsumma semel (Ix_e, ac
petain exemphim, quantum prosit cujusque ofllio-,i nunquam ininiulalae, perversaeTolunlalis pervicacia :
doxi animaeeduclae"de carnis carcere si quid de suiss immuiabilis in suis, -mutaiur ubique, in noslris Dei
copii-S,in carne sanctorum patrociniis impenderit, sententia; el dum Deus, qui mttndum r/iiione griber-
lionoris ac reverentiae. Cumdivse memoriae Henricus" s" nal pcrpelua,- siabilisque ritanens dal movcri omnia
"rex, ejusdemnomiiiis regum secu.ndus, et imperato-',_* (151*), deleclalurquasi aclulaioiia invocari oratione
rim (129) imperator primus, naturae solverel- debi-_ Davidicai: Suscepior meus, Deus jneus, misericordia
tum, el hi ipsa hqra qua tam clari splis mundo0 B rnea (Psal. CXLIH,2),superexahal judiciutn miserkor-
immiuebat deliquium; quidam theoreticae vilaeprae- .. didJJacob. li, 15), et-nescioquo incoiuprelicnsibiJi'
fogaliva hisignis, in oratione conlribulali spirilus; s- _ divinae ralionis modo, sic sibi invicem bbviantperiias.
sui, tt cordis conlrili el hifmiliaii (Dan. m, 40), Deo0 el misericordia, sic se osculantur -pax el -justiiia
offerret sacrificiurn; innumerabilem, quasi ad am- (Psctl. LXXXIV, 11), ut sine lnutatione, nnilabilis, ct
plissiriia et certa spolia cqngregalum imniundofumn pra'sia&i7/__'sitsuper irialitiam (Joel. n, J5) et sem-
spirituum, cellam suani stimma cum alacrilate.prae-., perlaudari de juslitia, riunquani redargui prssit de
lerire conspexit exercilum. Nec in tanto agminee iiijustitia. , . -
'
casiraDei (Gen. xxxn, 2), sedprincipaliiseipoteslales's' Sedquid nie ', y
aeris hiijiis (Col. n, 15; Ephts. n, 2) re.cognoscens, ,_ - Irifandum.... jubes renovare doloreih.:
'
insolita visione, ut homo ex hominibus,primo expa- qui.quod ',
vit; sed dein, ulextra homines lioino, drmatura Dei ,-t Atiimus meminissehorret, luciuque refugil,
armaius (Ephes. vi, 11, 15), extremum commean- relexere ? quid me super vultius copcidis vulnere ?
tiorn imperiosa auctoritate accilum, causani laritae' e- (Job xvi,_15) Tqrturei nos fralres, horrendum conci-
properantiae diligenti inquisilione inlerrogavit; el, Q litim (VIBGIL.),tantae majeslatis viii arispicati ob-
ubi ver.unf ab auctore omnis mendacii exsculpsil, utt ilum, imperiali edicto monarchi noslfi, reterna si-
'
abirel, ac eodem itinere ad se, sive effeclo, seii in-.- lentis regni silentia ^nimpenlis, el terrifica. voce
fecto, qtio properabatur, negolio, redirelfsub ler- intonarilis; Congregamini et properale ad devoran-
ri.biii divirii noininis oblestatione imperavit. Necc dum illum (Jerem: xu, 9); qiiasi sumine necessa-
nibfa, ille paruil, et . rium inivimus consiliuin, quo paclo eum contereis-
- musdelerra vivenlium. Et conglobaii in rinuin fere
Par levibusventis,celerique simillimus'sbtnno [Euro],, 1 omnes unibrarum doinini ei prinieipes, et
(152) Co-
disparuit; et in brevi reversus, non alius' in ha-'j cytii coetus phalanges, quot peccatorum sunt geiiera
bitu, in incessu, in putido Stygii,fetoris halitu, quamu el speci.es; tanquam ad opima, et noslris rion inde-_
vere ac sine ulla cunclalione picea obteclus cali- bita regnis spolia properavlmuSj et, ubi ad dcsli-
tatem erant annunliaturi. Ideo placuil Christo esse3 Dei, nec dubitanduni quin. Deus, qui omnia fecit.
lerguaternos. ' . in ttuntero.pohdere, et mensura (Sap. xi, 21), etiam
(128) Deyicino pelam exemplum. Nempe ipso} ofdine feceriu Quod vero snbdit, voluutalp- esse
Thiofrido in huiuanis agente, coniigil. Adi Baron.' " _.
" exir.a ordinem, quid magis contra omiiein ordineni,
an.no 1056. '- •; - " quanr recalcilrasse'auctori suo, et sacrilega volun-
(129) Henricus imperator prhnus. Baronius secun-. Diateilli parem esse.vpluisse ? llaque eo merito de-
dum facil. Sed dtim de re consiet.parvi refert, quo( ttirbatis, ubi huilus ordo, sed, sempiternus horror .
ordine censeatur. Cajlerum nobilis haec historia in', inliabital. (Jbb x, 22).
Ghronico Cassinensi item descfibitur. Thiofridus sic/,, -(151*) Boetius De consolalione Philosophiae, lib.
denarrat ut videalur specimen praepere voluisse suaej iii, metroTx, edit. Migne,',p. 758 :, . ,-
facundiae.- 0 qui perpetua mundum salione gtibernas
(150) Vedius apparuit. Scimus, Vejovem dici|".- Teirarum cceique salbr, qtti lempus ab wvo
niimen, vel potius. cacodaenionem, ad uocendum, lre ' jubes, slabVisqtte 'manens das cuhcla vtoveri.
inorlahbus, intentiini. Iluncaiitiijm eliam Vedium i - _- ' . .. • /' '' • |EBI,T].
dicebanl. ' ' - '. (152) TolCocytii cmltis phalanges, quol peccaiorutn
(151) Volunlale, nonnatura cxlra ordinem. Amiciim , sunl genera el species. Elsi diibiuin nullum esiquin
Thiofiido ludere in commissione, el quasi collisione» o.nnes-inferiiales.spiritus a.l onjnia. scelera omnes ,-
vocum.Ergo, hic dicturus, quo ordine cacodse-~i impellani quos possunt, taineii.ei aliunde ex eormii-
liion remgestaiu nafrasset, ea' occasione, ait, illuint demmet confessione per exorcismos exiorla, con-
-' esseexlra ordinem; ac si dicat: Quanlumvis siat esse, qui prae caeteris,- ad ailiquodvitium, e.v
extra,
aul eliam contra omnem ofdinem esl, in narfando_[ piofesso ,el quasi peculiafi sibfdalo negoiio, „ur-'.
lamen bohuin ordinem teiiuit. -Quod- ait _, eumj' geant: et Scripttira non siluit, ab hnpuro potissi-
natura non esse extra prdinem, faclle illi persuadel, niuui daemonio Asmodaw), septem impuros viros,
qui credit, daninatos illos spiritus, creaiuras essej . Sarae maiitos, interfeclqs fuisse, Tob. m, 8.
«,: - TIIIOFRIDI ABCATIS EFTERNACENSIS 006
natum examinandae peccalricis animae locum, in & de Mersiburgensis extulit ecclesia :-et cum ingenio
tempore convenlmus, labulas aeterni decreti protu- omniumiiosirumadmiralione.et cpnti-adictione, po-
Iimus,ac duasaequatoexamine lancos suspendimus; suit in iruiinain, cujus 0 quam horrendo, 0 quam
,et tam omnia quae ab ipsis irifantiae crepundiis, enormi, 0 quam infauslo pondere nostrae poflionis
usque in ipsius,.ultimae necessiiatis horam, honesla lanx est snbruta, et lanlus boius subilo ereptus esl -
ei Deo placila; quam uniyersa quacvel publice sine nobis de faucibus, opima profecto Orci viciima ,
poeniteniia, quasi alter Deus lerrae, regio egeral lanti Romahae reipiiblic_e inonarchi anima. Et ne
fastu, etliceniia, vel quai nie caput omnis mendacii, luae qifoque existimes
,. . furlo tmtalus inani sancliiaiiper cajtera nientiri, per veredarios luos
Disiulil in seram cotntr.issapiacuta morlem, . lioc idem toiius stygii exercitus, judicio maJedictiim,
•summaeac subtilissimoe discussionis libramine li- sed divino mysterio benedictum pondus fac inquifi,
bravimus., El quia pondus bonorum- actuum ejns, et ubi cerla mei invenerissigna iiidicii. noveris riie
appensuui in slaiera invenlum esl-minus (Dan. v,26), obstriclum a te juramenio Domini, (135) lion fungi
judiciali senleniia nobis traditum in damnalionisi vice aretalogi.-Nam cum suspensa noslrae partis
nostrae barathrum, ul consorlem noslrum prolra-: lancequasi oinnino vacua, iniquo pondere praegra-
henrium, juri nostro mancipa.imus. Sed cum exsul- B II varelur, el inclinaretur pars altera, decidil illa ex-
larenius, sicttt exsutlanl viclores capta prwda, qutindo1 cussa damnosa moles "aurea, et sul) ingenti rulna,
dividunt spotia (Isa. ix, 5), et jam via scrupea pro- ansarum ejus operosissima fesolula siinl relinacula,
-scriptam aiiiniaiu', per iarlarei descensus pegmata1 et ul 111-eternum.noslra testenlur litigia, nulla un-
in mortis traheremus diversoria; ecce, ille niartyr quam arte humana nulla poterunt resolidari. ma-
aduslus, ille triuiriphator egregius, illede gloriosa,, leria. Hac ubi veritalis extorta professione, au-
el coniinua in nos laurea, ominoso nohis dictuss clor. mendae zabnlus tandem absolulus", evauuit
noinine Laurenlius, egressus in salulem temporalis; ut fiiniUs; ereniila archisleriuin sancli Spiritus,
Ghristi vestri, eum senipilerno Chrislo suo accurritt pro erepiione tantae ac lam generosae ariimae ex-
ut ttirbo ad.dispergendtim nos,; et.perculere volenss hilaralus , in admiralionerii inexcogilahilis , in-
caput de domo impii, maledixit -tioii modo sceplriss comprehensibilis divinae niiserationis in mciitis ju-
ejus, sed eiiam capili beltaiorttni ejus', el ne exsultalio1 bilo psallebal Domino, quoniatn boiuis, quoniam in
noslra esset sicut ejusqui'devor_at,puuperem~inabs- swculum miseficordia ejns.( Psal. cxxxv, 1 seqq.)
condito (Habac. rn, 15, -ii), lerrifico clamore cla- Nec mofa, missa Mersiburg legatione, donum re-
niavit post lergum triumplianlium, et instar allo- gia dignissimum munificenlia calicem vidclicel,
phylorum in typici Sainsonis,captiviiate,exsullantiutM u ^ auro el requisitissimis gerimiis (I5i) subtilissimo-
(Judic. xvi, 25 seqq.), redite praevaricatores jusliliaee queartificio praecluem, et pretiosissimum, in dona-
ad judicium (Isa, XLVI,8). Quid igitur impoles pos- fia vicloriosisslmi martyris Laurenlii, religiosa „
semus agere, quo conatu quo ausu ei, a qtio totiess jam dicti principis devotione cpnsecratum,,irrepa-
vicli loties ab obsessiscorporibus sumus ejecti, au- rabili coniperit ruina, ansis resblulis, minoratum,
deremus resistere ? Intolerabilis quidem nobis ress et tum demum revelalum sibi compendiosa sym-
visa est, quod nqn licuerit principibusiaeris hujuss mystis narralione pandit arcanuni; (155) uiillimum
(Ephes. 11, 2) semel juste definita uii seritenlia, profecto in omne seqtiens aevum, omnibus cujuseun-
quod novae legis rogationem, quam nec saecularia a que dignilalis et condilionis divitibus, saluliferte,
quidem admiltunt judicia , Tarlarea cogerentur su-,_. ac Deo placitae liberalitafis exemplum. Si ehim
scipere conciliabula. Quis enim de una eademquee (156) subauricolqre, lulum datur,, et pretiosissima
re semel sublilLexamine discussa, et judicum ar- margarila, de co3lesiibu's.__oriundaanima, de ipso
bilrio , et communi omnium (onsensu, terriiinata,1 lacu novissimo miserim, el de luto fmcis liberalur
duo non absque injuria cogitur subire judicia ? Sedd (Psal. xxxix, 5); quis fallacibus et fugacibus divj-
nos, nollemus, vellenius, conlra fas el jus, emerisum a 1j. liis sic misereabuialur, ul non prodige in cultum
. renielienles iter, ubi sederunl sedes in judicio (Psal.1, el ornalum Deiac sanctorum ejus, eas expendendo,
cxxi, 5) convenimus, et cum sequissiniam, nostrac. 32 -ipseoriianieiilum, etcorona.gtorim in manu Dpmini
partis causam, per omnes afgutissimas propositio- i_ (Isa. LXH,-5),ipse-preliosissimus fieri, pervilissima
num strophas, per omnia rhelorum emhymemata;,.' enilatur "
' per oninia „ '<- CAPITULUM VI.
argumenta sophistica.summis niteremur Quod prwclarq sit sahciorum pauperias, qumpost
asserere conatibus; ille imperiosae auclorilaiismar- carnis moriem, cwli el lerrm meretttr divitias, el
tyr, vas quoddam aureum admirandjs figuris opus [s quare liabeanl ciboria_el pyraniidas.
inciisum, etmiri pretii et artificii,ansis decusalum,t_ Sedo.quam felices, quorum deliciae siecularibus
(155) Non fungi vice aretalogi. Sic vocanlur cir- (155) Vtilliiniim. Non abhorret ab ingenio Thio-
cumforanei illi nugalores, qui' personas comicas,i fridi. hoc posuisse pro utilissimum,- sicul dicilur,
et ad libitum conficlas, populo in ptiblicis theatrisg fttcitlimum. •
exbibeni. • (136) Sub auri colore lulum dalur. Nemo,
inquit,
(154) Subtitisshtioqtie prwcluem. Vocabu- magntim aiiqttid se dare* existimet, eum aurum
lum paruin usurpaiuin ariificio
posuit pro eo quod eit, dai; iiam-auitim est, niutaio colore, luium.
nobilem, prwclarum.
 537 FLORES EPITAPHII SANCTORUM.— LIB. II. , '5KS
deliciis omnifariam contrariae, - inedia profeclo , A j. (Gen. vi, 16), quando erit Deusin omnibus omnia
"vigiliae,nuditas ac lacrymae el exesa jejuniis mem- (/ Cor. xv, 28}, suprema occupasse ac possedisse
bra in nuda humo collidere; et corporis inimicari, coenacula. Sed et boc quoque perfectorum mystice.
otio, ac lascivi.fi; tanta recompensaiitur "talione congruit meritis, quod inaritbmelicis, sicul .trian-
divinae.graliae, ut in eorum exigui pulveris operi- . gulus primus est numerus in planis, sic in solidis
menlum ac ornalum preiiosissimae lolius muridi figuris principiumprofundilatis est pyramis, el pro-
expendanlurdiviliae; ut quorum spirilibus in carnis gressionis inilio sumplo a trigonis aljomnibus in
ergasiulo mortali conditioiie exsulantibus, maxime altumprogrediturepipedis, et solis per-latera conti-
vilueraritj eorum cineribus post exitum Israel. de Dontur triangulis.Tn sempiternae-quippe Trinitatis
Mgyplo (Psai. cxin, ._),. de forndce ferrea' (Deul. fide insolubili, el prima basi, clecti Dei funclali, "et
iv, 20), oJDcioslssimeservianf.-Oquarita voluntaiise supefaedificali, ex-virtutibus multimodis, politicis et
.-abreiiuiilialionis mundi recompensatio '! o quanta purgatoriis, acpurgali jani ct defaecali animi, quas.
ferum vieissiiudo ! o qtiali et quanlo humana divinis,' ex lot formis multiangulis, secunduin tlieorema per-
i.errena coeles-ibus, vilissinia preliosissimis commu- fectae ac in allioris summce spalia provectae pyrami-
tantur commercio ! 0. quam pfaeclara paupertas, dis, excrescunt et consolidantur ad apicem ihdivisae,
quae post carnis morlem, cceli et lerrae riierelur B et incommuiabilis unitatfs : ef Ecclesiae Dei, ipsi
divitias! b quam egregia nudilas, quae slola immor- anguli, arigulari coriiiexi et' compaginati, lapidi in
talitaiis vestita,.imperiales excellit trabeas! o quam Ialeribus aquilonafi frigori opposilis, unicis fidei,-
pretiosissimtim cqnsertuai tegimen spinis, velustis- spei et cba.riialis alque Patris et Filii et.Spiritus Pa^-
siniae servorum DeLfiS?) xerampeliae, -quibus ne facleti compaginaniur -isopleuiis. In ciboTii-yero
compafari quidem regum pqssunt purpur_e;: quarum forma conoide,-quae cohimnarum suslentalur colu-
lenuissima fimbfia in deaurala et gemmata recon- mine, insiimaiur tropdlogice, quod sarictiDei my-
ditur pyxide; et horiorata, operatur salutem lairi stice; ferculide lignis Libani (Cant.-.m, 9), a vero
in exleribre quam in interiofe honiine. Qui in car- Salonione exstructi sint, columnw argeniew (ibid:
ne aut omnino nuiluni, - aut vllissimum yestimen- 10), el~ de tribulaiione exaudiii in latitudhte (Psal.
tum. habuerunt; exuti carhe, serico et au.ro obvo- c\"i\i^),viammandalorumDei currere (Psal. cxvin
luli, in Domino quiescunl,, et' sublimium' impe- 52) ; et loli tereles lolique rolundi.
ralorum et dueum purpuras"et paludanienta pe- Exlefni ne quid posset per leve morari:
dibus suis substernunt. Et o quam digne, quam
animas in ajlernum meruerunt sanclilalisqrhem
congrue, regum reges,. profeclo pauperes spiritu, El revera oriines georiietricaeforniae, siye
habitalionem cutn habitanlibus Q colligere.
post (158) Cedar^ sive lelragoiiae, seu circuiares, quae,ob cir-
ex auro a"c trigonaej
(Ps. cxix, 5), operosissjma et"argenio cutnductioiiein unius lineae,sunt divinilati aplis.imae,
lapidibus preliosissimis (159) ciboria, et regias ha-
- ac omhium excelleniissima.," quibus decussaniur
benl-pyramides, quaeIquadam simililudine arcae sanctorum'
- Noe a lalitudine excrescentes angustantur ih altitu- feliquiae,' lestimonii.uii perhibenl eoruni
sanciimoniae ac magniliceritix; el ad virtulum or-
dine (Gen. vi, 1,5), quia ignea vlrlus eos exlra bo-
. nanienta et deleclaliones, <alliciunt 'pulchriludinem
inhies,"_igne sancli Spiritus ardentes, et dilatalos in - •' '
cujiisquefidelis anima'.. •_".".'
viseeribus Christi Jesu, per mandatorum-Dei lati-
• ' • CAPITULUMVII.' -
tudinem,.per viam vilw anguslam (Mallh. vh, 14) , ,,
et aseensu difficilem,ad inlerminabilis gloriae evexit Quid ienliendum sit de illis eleclorum Dei pigiicri-
allitudinem. In forma quippe pyramoide, virtris bus~quw consumutilur a besliis, el dvibus,ivel
ignea; in ciboriis, quibus a cubis nomina sunt in- . imrherguntur fluntinibus.
dita, pen.saluranimje perfectio cubica. Nam pyrai- Sed quid sentieridum de.illis electbrum pigneribus,
mis a basi telragona erigens se in altitudinis fasti- qiiorum sepiilcra. sunt vel avium etbestiarum aqua-
gia, designat eleclorum Dei spirilus el somala, per. n liculi, vel profundissimae ffuminum et maris.abyssi,
quaternarum virlutum gencra , ad individuae ac in- ,, vel cloacarum cumiculi ? An non apud Deum ejus-
circumscriptae monadissimplicitateiii, et cceli coe-? demsunt merili; cujus et illi, quorurii tumuli snnt
lorum se erexisse culniina , et arcae quae in carnali-. aurei aut argentei, in quornmoriiamenta desudant,'
bus.laia, in spifitualibus quadam constringitur an- et defatiganlur latomi et co3ment3riii sapienies ar-
gustia, el inyslici citbiti cohsummabilur inensura cliilecti, aurifices et (140) pliimarii.et opifices geni-
(157) Xerampeliw Oraliouis conlextus manifesie thmelicis et infclieclum' geometricis hoc loco Thiofridus n.l-
proilii geims esse vestis, quaiidoquidem cum regum spirilualem transfert. 'Supra aliquid
-".-- -
ptirpui-rs componit. "Graecum nomeii ab arida vite diximus. _- , ,*
Exodus,
,
ductumsonat, ac si dicas sicci iiiew. Lux ex Suida (140) Plumafii, polymilarii: qjian.doque,
affulgei, cui li_pau.itilivo_-yjxwv, sicct-vilea vestis di- Iiaecduo promiscue usurpai, pi:o eo qui vario el ver-
ciiur, cui color esl vitisarefactae, quam consenta- ' , sicolore opere vestes pretiosas clistinguit. Alias eate-
iieiini est esse vilissimanu Confirmal hoc quoti pro- nus videlur (lislingucrc,jil plumarius sil is_qui acu
xlme sequilur de ejusniodi xerampeliarum fimbria. pingit, eteapiclui-a, sublili anificio, lanquaniiiaria-
(158)' Cedar. Nigredinem el trisliliatn hoc" verbuin ram avium cotores efligiat :, polyniiiarius vero qui
soiiai: quoii ihliunc locum recte quadrat. cadeni fere praestat, sed in ipsa vestis, lextttra., Vide
(iZ%).Cgboriqel pnrumides. Multa de his-.ex afi- noslrum Corneliuiri a Lapide in Exod;" . - --
 559 THIOFRIDI ABBATIS EFTERNACENSIS 560
juarii ae polymitarii? Sed hos (141) secundum Hie-- A „_*bominis prctiosius inambitlel; et quasi miindo qtiid-
ronymi, de protomartyris el prinii archidiaconi Ste- quam possit esse omatius, teeta magis velit aspi-
phani, el (142) Tiniolhei toparchia , diclum , ul eoss cere, quam coelum : non pluris, inquam, sir.il,
sulijicere non audemus, ita nec anteponere; quiaa qiiam quae cum typo Domini Jona, (Jottm n, 1),
qtiomoio in exercitu suul duces, sunt tribuni, sunll praeda sunl avidis faucibus piscium, ac juxta alle-
centuriones, sunl (145) ferenlarii ac levis armaturaee goriain, (li6) periiiiunt, qui hfmari esl, celum (Isa.
et grcgarius miles, ac .manipuli; commissaque pu- XXVII,1), et cum Uieremia ante sanclificaio qitam
gna, vacanl noniina dignitatum, el sola fortitudoO'' nalo descendunl imo projiciuniur in-cwnum (Jerem i,
qii;criliir;,ila el in Dominico bello, quocoulraiii- ,. 5,el XXXMII,6).Nonioci qualiscunquefacies aul au-
vjsibiles dimicaiur acies, nbn quaerunlur dignilatess get aul liiinuit sanclilatis merita, sicul nec sacro
et gloriolae, sed gloriosior ille sub vero imperatoree lqco sauctitatem ulla qiianiacuiique adimit igtiomi-
Chrislo est, non qui nobilior aul opulenlior, sed qui; nia. Non eniin idcirco locus Dominicae rasurrcciio-
fortior et victoriosior esl. Nihil omnino derogaturr nis factus esl. inglorius, quod ab Helii Adriuni
sanctoriim gloriae, qnomodocunque vel ubicunque inii monarchi- temporibus, usque ad imperium Cou-
suam rediganlur originem. Nam neque-si terreniss __slantiniAugusii, (547) per annos circiter CLXXX Jovis
Iionorenlur ornatibus, apud Deum sunl Iionoraiio-. l
" simulacro et imm.olaiitiicruoris squalebat sordibus.
res, neque si eiia.m in sierquilinium_abjieianlur, Nec salutiferae crucis ob id- despecsior est locus,
sunl abjectiqres. Non enini tanluni quaerHDeusor- quod in eo marmorea colebatur Venus; nec (148)
namenla malerialia, quanlum spirilualia. Et cumu Beihlehem noslra , ccelestis paiiis domus, augustissi-
inuiidi fabricam idcirco condideril sphacricam, (144)\ inus lotius mundi locus, ubi verilas de tirra oria est
Hl omiiibus, quae volvuntur coercilis inlra nihilj[ (Ps. LXXXIV, 12), ideo ahjectior est, quod Adonidis
accedal, nihil recedat exlfa, et ccelo tegatur, quil eain inumbrabat lucus;el in specu, uhi quondam
nonhabet urriam : non pluris eorum apud eum suntt Chrislus Dominus vagiit parvultis, ubi obstetrictim
pignera, quae recondunlur ubi sunt lat33 porlicus , vice niililia. ccelestis circuinstabat exercinis, (149)
xibi aurata laquearia, ubi (145) domus miserorumn Yeneris lurpissimus Talumoz plangebatnr amasius.
poenis, et dainnatorum labore vesliue; ubi instarr Et profecto nil corpore Christi Domini pretiostisi,
paiaiii exslrucice sunt basiiieae,"ut vile corpusculuma null.uni supplicii genus patibulo crucis est vilius, sed

(141) Secundum Hieronymi diciutn. Est ea Hiero- explorato habeo,- Thiofiidiim, cum haec scriberel, si
nymi seiilentia.lib. i Contra. Jovinianum , post me- non ob oculos, certe iu inenle habuisse iiieinoratain
dium. ' - • C divi Paulini epislolam. Gonfer, si placet, bnnc locum,
(142) Timolhei loparchia. Ephesinam Ecclesiam j cum illo qiii, ut magis in prompiu sit, ejus parlem
inlelligil, cujus Timoiheus episcopus fuil. > non gravabor ascribere. Pitis et eru ituslecior, sat
(145) Ferenlarii. Salluslio iidem fere snnl, qui;" scio, honeslissinia voltipiaie inulcebiiiir. Ergo sic
levis armalurae, ut qui lapidibus el fpndis uteban- Paulintis : ln Belhlehem, ubi agnoverat bos possesso-
tur. rem sutttn, et ashius prwseue Domini.sui, ibi prhictpes
(144) Ut omnibus qua; volvuniur, coerciiis. Volvi; hominum, irificiati Salvalorem Deum,.infames hoini-
dicil Thiofridus qu*cunque creata , qnae simul cumj num aniores, morlesque coluerunl. Prodita novo si-
ipsa nituidi machiiia ,. et decurreiilium saecnlorum j dere Begis wterni ttbi cuncibulu, supplices cum suis
serie feriinlur. ilaec intra mundi fabricam coerceri; opibus, qdoraverunt, Chalclwi : ibi barbaras libidiiies
ait; ac sic aequaliler ipso coelo tegi. Proinde parum, sticraverunl Romani. Ubi ncttumSalvatorem cum exe>-
referre si aliud operinionluih accedal, aliis nobilius, cilu attgelorviii conciiieiiles ccelesli gaudio, sctittiave-
vilius aliis.. runl, itluslrala noclepastores, ibi Veneris amdsittm
(1<45)Domtts niiserorum pcenis et damnatorum la- mislw semiviris planxere merelrices. Ubi nali Stilva-
bore vesiilw. Nolum est, poenaegenusTnisse, dam- loris infantia vagierai, illic Veneris lamenla fingeii-
nari ad latomias et lapides effodiendos. Marlyriun, tiiim , lascivis luclibus infamis mlus ululabai: el ubi
loii greges id supplicium , iniperaloribus tyraniiis , Virgo pepereral,' adulleri colebanlur. Ilacteiiusanti-
subire. Unus S. Clemeus Roman. poniifexin exsilium\ stes N'olauus.
a Trajano projecius, ad duo millia in illis aerunuiis3 . (149) Veneris lurpissimtts Tahlmoz plangebalur
reperit : quibus ipse bonus pastor innocentibus ovi-. Jj n amashts. Multas. abomiuaiiones describil Ezerhicl
bus adjuiictus est. propheia, luni alibi, tum eapil. vni in quo, ut alins
(146) Perimunl, qui in mdri esl cetum. De diaboloj sileam, esljtaec, vers. 14. Et ecce, ibi mulieres sede-
sermo esl, qitem abtias noster, non modo in terra ,' banl plangenles Adbnidem. Hebraice, yel polius Chal-
sed et in medio mari, a piis superari asseverat. daice, plangenies Thammuz. Ex hoc ab impeiito
(147) Per annos circiter CLXXX. Anno enini impeilii scriptore faciiiiu videtur Talttmoz; qtiod tainen in
sui xvin (qui fuit Christi 157) Adrianus imperaior,. coniexlu reliqtti ipiod utrnmque exeiuplar id exhi-
(inqiiit sancius Paulimis, episiola uudecima) existi- berel. Caeierurii iiiammuz, tesie S. Hieronyjno ,
ritatts se fitlem Chiislianam loci injuria peremplurum, Chaldieis el Syris est Adoitis,-iinpurus ille Yeneris
in loco Passionis simulacrum Jovis consecravil. Si liis5 amasius , ab apro 3n venaiione iiilerfectus. Yu.e
Chrisii uniiis addas 180, nqs Thiofridus"memorai, Ovid. lib. x Metamor. Macrob., lib. iu Saturn. et
exsurgii aunus 517, circaquemdedecusillud amoltiiu1• Lucian. lib. De dea Syria, ubi luclum istum gva-
a locis oniiii honore diguissimis. Paulinus ibidem phice, suo more, describil. C'.cieruin„existimantiion-
Mansil hoc sceculi prioris nefas, in lempofa nostriss niilli Adonidi hoc nomeh dalum a meiise Junio, qui
proxima Conslaniini : qui pnnceps esse principibuss illis populis itern dicilur Thammuz. Sed nmlto pro-
Chrislianis, non magis sua, quam malris lielenw fide3 babilius. esl meusi ab isto impuro coneubino noiiieii
meruii, etc. Vide et Severum Paulini coaevum, ett impositum, ut a principibiis Romanis duo Romaiii
velul fralren. unaiiiinaiiiem, lih. n Historiae eccles. iuenses," Qtiinlilis
' et Sexlilis, Julius et Auguuus
•
•- '
(148) Beihleliem-Adonidis imtmbrtibal iucus. Pro> dicii.
 '
561 FLORES EPITAPIHI SANCTORDM.- LIB II. 562
curri illa summa illa seihpiterria majestas, crucis A cst aeterna _Sapientia ab ocuiis omnium viveniium
non abJiorruit scandalum", et post gloriosissimum (Job xxvill, 21) posuit tenebras latibulum sutim
-
morlis Iriumpnum, in loco ubi' mundi appensunr (Psal. xvn,'___), el secundum niysticum sponsae iu
est preiium, et bumanae capliviiatis solulum est epilhalamio cxodium , Sponsus assimilalus caprece
vinculum-, per tot annorum cursum ,- ipsapassiqnis : lihmuloqiie cervorum (Cant. n, 9); fugit super alti-
ignominia,,' et omni iledecore dolentius*inaeslimabili- tudinem nuhitim, respicentiumque hominum frustra-,
palientia perltilerilbpprobfium, spurcissimum videli-* lur iiitui.tum. Sicutincompreheiisibili aeterni decreti
cetidololaifiaecultum,elnoii commoveritterranipariler constitulione hunc Itumilidl; el Imncexallat (Psal.
et cceluni [Agg. n, 22), el per lerrae hialum, ul Dd-„ LXXIV,, 8)!; ,et .Iiis prompluaria tislplenn, ex hqcin
lltan et Abiron (Num. xvi, 51), idololalfas-inimicos'.' illud eritctanlia (Psal. CXLIII,15), cuni illisipsa
siiosnoii demerserit in abyssrim; conslai nimirmn, eiiam -vitaedeneget necessaiia : sic ajque inscruta-
sanctos Dei, quortim fqctus esl inpace locus, et ha- bili providentise sttaeconsilio, sanclorum quoque. di-
bitaiio in Sion (Psal. LXXV,5); quo non in auro spensat pigriera; ut hacc qriidem _inomnibus matc-
positi,nec thuresepulti perveniunt-, videresuorum rialium rerum opiiinis cum summa recondanlur glo-
Iudibria et abjectiones pigiferum ,- et flbcciperidere, ria; illa communi etiam sepultura ,elqmiii liumano
nnde vel ubi absumatur; quod per primae prsevari-. B * cafeant obscqulo el cura; cutn tamen in .ccelestis
caiionis irrc.parabile dispendium, conccssum el de- regni ctiria, spiriltis eorum vel pari vel eminenliori
putatum est veniriculis vermium. Et -verum proculj . dignitaiis el internaefamiliafitatis prajmineant cxciel-
dubio esl, quod humanain naturarii dignitas Ibnge" ;' lentia.In-erinsepuItos,qu6sQuvius,.au.so]'n_mbique,'
praecellat angelica., elnecvel cqmparari angelicae , ,- diesqtie longiorj resdlutos terrae miscuit: qtiorum
st-biililali, et sapientiaehiimana possit ars,- et quaii- caro in pisces, in feras et aves abiit; habelTamiliaris-
lacunque in rebus exccllenlissimis exeellens scieniia. siisios tanlo in tolq ccelo conspeciiores.el honoratio-
-Sed angelicis, uf ,-rcligiose credilur, -mauibus, in! fes., qtianto.hj terra- habiii sunldespeciiores. Damna
lerris divina dispensalione construcla acdifieia, nul- sepulturaeinexcogitaliili et ineifabiU rependit recom-
lis munili- ornalibiis, nulla architectorica, jiullat pensatione^loriae; et quidquid hpnoris temporaliter
' arle mecanica sunt
conspicua; sed quantum ad"vi- deficit. carni morluae, incompafabili numero et
sum horiiinum, humanis-constructionibus Ionge in- modo, ffiternaliterproficii sanclae, cumSanclo san-
feriora, "acdivinae virtutis opefatione cxacdificai.si ctorum viyenti, ei giqriqsius rcgrianli animajiAique
auro el argento basilicis, oninimodo sunt excelleri-. -idcirco.sacrosanctae siinctorum carnis exuvioe, tam
tiora. Nam longe "viliqris est scliematis' (150) inf ( li-equa; sunt sine nomine ac iiqnore venerationis
.nonte Garganq Micliaelis archangeli ecclcsla; et iiir. debila., quam illae quariim-ornatibus>omnes prelio-.
"ter fluctiyagas'riiaris undas, egregii (151) Clemen-; sissimae.inundi serviunt divitiae, summa reverenlia
tis papae iel martyris templum, inaudito a sajcnlis. sunt hon6rand___-acglorificandae; et ut vasa Domi-
miraculo, tmgeiico faclum mysierio,. (152) ex. su- nica,,in quibus reeondita sunt septiformis gratia_
Epensacolloejus mole saxea^quarri Salomonissapien-. dona, amplectendae ac admirandae, et oculis cl ore,
tissimi hominuin exstructa auri ei argenti maleria, si liceat, contingendae ac osculand_e.<Igilnr ut oscti-
et. lapidibus preliqsissimis, et lignis cedrinis et; /CH(«I-nos oscuto oris.sui (Canl. i,. 1), oscuio interni
tlmnis domus lypica. Sed licel illam implerel um- amoris sui, omnes ex pnlvere condili, sed ultra com-
braticM legis ivptis, hebiila (// Paral. v, 15); in_ niunem pulveris coridilionem sanelilatis gloria' et
his taroen quanto legali unibra praeclariorest evan- honore subiimali electi Dei; eorum sacrosancta pi-_
-
gelicae Iiicis verilas et gratia; lanlo excellcnlioribus; gnora et nomiria scripla in libro rilm el Agni (Apoc.
iniraculis prebrior, el cvidentior senipilernae diviiii- XIII,8), non pracsiimptuosa lemcritate, sed ut Maria
latis, elangelicaevisitalionis cxulierat magnificen- olim impia peccfiirix nunc peccalorunipia interven-
lia. lgitur quremens tantani diviiue dispensa.ioiiisi trix sians retro oscutis fovil, lacrymis lavit, .crinibus
abyssum penelrel, quis_pensel qtiam ordinatissimax,,j) tersii pedes.,Dotnini(Lttc. vn, 57, 58) :'Sic deoscu-
provisione oirinia dispenset a"c ordinel? AJiscoitdiia Iomnr,_-el profluo flettiuni fonle rigenius; ct (155)
'. v
. (150) himonle GargctnoMichaelisarch. ecciesia.Iri- pj?'snoslcr, quod monel Sapiens, sensatis essoiiono-
venta aunoChrisii 495. Sigebert.et Baronius. Unde ris exhibendum (Eccl. vi', 5&), sed caput noslrum ,
adhuc in Dei Ecclesia, "'celeber-dies Apparitioriis 8' profundn humilitale ad solum iisque inclinatum. Ne-
Maii. - qtie nimium aiiobispostiilaluFcum id praescribitur,
.(151) Clemetiiis papm el marlyris templum. Yide cum eliam reges et- reginm vtiiiu in terram demisso
Baron. anno Chrisii 102. ."--."" adorenl Ecclesiam , "et pulvefem pedutn ejus lingant
(ipl)'Ex suspensa collo ejus mole.sdxea. Unde.hoc (Isa. XLIX,25). Jam autem quae nobiliora. Ecclesiae
posler Thiofridiis hauserit, equidem rie_cio. Oe an- membra, quam de qnorum pretiosis pulveribns hic
chora id ex Aclis constal. . .noster agit? Capilli porfo seiisu allegorieo, si sanclO"-
(155) Capiliis liislorico el allegorico sensu lerga- Gfegorio (Iibro quiftto Moralium, capitulo vicesimo
mus. Ultrovis modo, ihquil, accipiantur capitti, sjve, lertio) aliisque Palribus credimus, sunt bona lem-
inquam, sensuproprio, et hislorico,_.sive myslico, poralia, utaurum, argeritum, qjiaeThiofri-
iis ulamur ad lergenduni SS. .piguora-el reliquias. dusln sanctarum reliquinrum gemmae,
ornamentuin et ho-io»-
Et quidem capillis ipsis, proprie sic diclis, lergere rem conferenda doect.
videmur, cum eornm gradus' ostiorum exterii, non ,
PATEOL.GLVII. jg.
 303 THIOFRIDIABBATiS EFTERNACENSIS - 564
capillis hislonco, el allegorico sensu lergamus lola. 'ta-A *( sceplrum exacioris ejus, de divinK aequilalisjuiii-
intentione et applicatione animi (154) :quia vesliti iti cio, sub vero et invicto duce Gedeone, virorum for-
vellere Agni immaculali Chrisli, sine macula.sunt nt lissimo, qui fortis et- potens in praelio, divinitate'
ante sedem-Deief Agni"(/l/)oc. xiv, 5). Consortesdi- \i- cuncla circumpleciendo, el liumanitalem intra ule-
vhiai naturm.(II Pelr. i, i) sunl in Dominolux (Epltes: s: rurii perpetuae. virginis assumendo, mysiice (i57)
v, 8) : etincedunt per-viam, per quam spargilur lux tx intefpretatur, circuiens in utero. Insigniti tliari
(Job xxxvin,"24), et dum„mutantur de temporali ili (Esech. ix, 4) -crucis eharaclefe mystico, el (258)
clarilate iii _eterriani clariialem tanquam a Domini ni ejusdem elemenli, nota praetitulato recensili, nu-
' mero '
Spiriiu (II Cor. hi, 1B), inlerni splendoris sui radiis
is (159), quo designatur ihdividuae Tfinilalis
dlleclum quoque einerem suurii, hominem illuslrant ijt perfecta cognitio; Jiaurieutes fluentB uranicae do--
exierioreni : qiieni juxta luciclissimum theologum m ctrina; poplite reclb (Judic. vn , 6) j ne ulla in eig
Gregorium exterius gestaverunt inlernae-inteiiiionis is esset operum dissolutio ;. animas suas pro donio
suaeac bonae operationis adjutorem (155). Lctmpades es Israel, inusitaio et inaudito a sseculis pugnae appi-
npud cpgilationes divilum exteriora. carnaliter judi-i- ralu , optulerunt discrimirii in bello Madianitico.
canlium, cotitemplw,'sed in lempus stalutum parulw,, . j Sleliw mahentes ht orditie ei cttrsu suo, dhnicaverunt
fulgofem suum exerunl, et quanta clarilate fulgeaiu, l, B
. (Judic. v, 20) contra Madian, el (!G0) melu judicii-
osteiiduni, dum lucem gloriae, quam in carnis car- r-. aelernarumque poenarum, lurbaim sunt pelles terrm
cere clausi non habuerunt, riiirabilius, dum desuper •r Madian (Hqbac. m, 7). Dominus in forlibus dimica-
fulgent, in dissoliitos-cineres suos.et putredinem n vii (Judic. y, 45), et nova betia elegii (ibid.,&). An
transfunduht. Diem de die, Deum, qui hdbilat iucem- n- non esl novum, el omnino insolitum, cum.iubis, cum
inaccessibilem , internae conlemplaiionis perspica- t- lampadibus, cum iqgenis (Jttdic. vn, 16)venirein
cissiino conleniplanUir luiuiiie ; et Agntis, qui in» praelium. Principes Israel, ul populus Domini obli-
medio throni esl, omiii eos majestalis sua? illustratit nerel principatum s sub duce sno lubis evangelicae
jubare. Lucidissimae.sunt lucernse, a ««ro luce, qum B praedicationis cecinerunt : lagenas confregeruhl,
illuminal omnem liontinem, accensae , et pro diversi- i- dum corpora sua qninium adversikilum gladiis, et
talemeritorum, et doclrinae, ae sapienliae,, fulgent i( jaculis resolyenda opposuerunt: et lampadibus re-
quasi splendof firthainenli ,• et quasi slellw in perpe- !- splendueruiii,- dum post l-esolutionem corpornm, mi-
,iuas mierniiates, per incomparabiieni et inseslimabi- raculis coruscaverunl.' Hymnitm.de canlicis Sion, in
lem splendofem Solis justitiaj, qui "solus mysticaa lerra aiiena decantaverunt (Psal. cxxxvi, 5, ~i), in
ralione micanles' (156,) Pleiadas, sanclos omnes,, lubis duclilibus (Psal. xcvii, 0), diversis tunsi pas-
divisos quidem lempore, sed uon praedicalione, ett sionibus, et durissimi riiallei conlinuis et incessanti-
dis.similibus*virtulibus praedilos , fulgore unius ejus--. „ bus , nec unquam parceniilius , percussi et afflicti
'
demque intenlioiiis, unire et conjungere ac gyrumi ictibus. Mallel inquam illius difis attfiti percussio-
Arciuri, labores sanclae Ecelesiae, poiesl-a.isjungere, , iiibus, de quo proleslatur proplieta vefidicus^: Cbn-
ct in requiem permuiare, et transponere. Iri die Ma- trilus est imiversm terrw malletis. Dominaior Domi-
dian, cujus est inlerpretatio, de-judicio ,--ad •supe- nus ,secundum (161) nobiiis , et ufbanae eleganiiaj
randum jugum oneris ejus, etvirgam humeri ejtts,, Isaiae valicinium : Confregit iagitnculam in lerrore:
(154) Quia vestili vellere Agni immaculali. Lavan- nnmerum litlerula illa shi alphabeli postremiss ma
dos profluo fletuum fonte a nobiS, in suis reliquiiss Hebraei expriniunt. Historia sacra est in Judicum
vult sanctbs, sicut oves agnique, certis anni tenipo- Gestis. Nobilissiina allcgoria a plurihus sanctorum
ribus, lavari solent. Palrum describitur. Yide, siTubel, sauc.um Augu-
(155) Lampades-apud cogilaliones. De his multai stinum sermone centesimo oclavode tempore, Gre-
S.Gregoriuslib. x. Moral'., c. 28 seqq. gorium libro tricesimo Moralium, capiie tricesimo
(150) Pleiadas. De his el' Arcturo,
• et ilerum sur secundo, Rupertum iii Jiulic. Tibro primo, capite
pra hoc lib; c. 5. undecinio. Numerum porrq istum cnr yoaxlprmiitu-
/157) Inlerprelatuf, CIRCCIENS IS UTERO.De no— laiutn ?"est id, fateor, obscurum. Mihi videtur; cum
mine Gedeon sermo esl. Eamdem originem indicatI D E dixlssel. insignilos fuisse Gedeonicos-mi.lites thauj
Uuperlus-Tuitiensis, in Numer. libroprifno, capiie; crucis characlere' mystico ;• iilulum Tocare ipsum
secundo, et Judie. libro primo, capite undecimo. characierem, lau, quo litulat aut praiiiiulaii fueririt;.
Non est cogitandum, Thiofridum a Ruperlo mulua- .(159) Quo 'designalur individ. Trini:alis perfecla
tum, nani elsi contemporanei Tuerunl, fuit tameni cogniiio. Genlenarium nuinerum perleclioiiem de-
Rupertus ali.quanto junior. NecTameh buric ab illoi signare, nolius est, quam ut intlicandum sit. Is
sumpsissedico.Sedutefque a sancto Gregorio Magno) triplicalus SS. Triniiati honorem babel.
•accepit, apud quem boc invenies libro tricesimoi (160) Metu judicii uirbatw sum pelles lerrm Ma-
'"Moralium,-'capite iricesimo secuntlo. Decet omnirioi diiin. ,Paulo ante dixit Madian signiftcare, de judi-
his talibus viris, Integram esse-suam.auctoritatem i cio. Ilic in e.a-elymologiasuaviter-hideiis, iniiuil in
et reverentiam, quam nos pusilli iliis debeinus. SedI ipso Miidianitaruin nomine,, ' omen esse liinoris
' et
ego me fateor eam origineni ex Hebfaea radicei trepidalioiiis. ' - _ .
exsculpere non posse. Agnosco cum omnibus pliilhc- (161) Nobiiis ct urbanw eleganiim Isaiw. Hausit
brajis gadagh valere contereri, confringere : ex quoi liajc Thiofridtis a sancto Hieroiiymo.-Praefaiione in
Gedeon sit conterens, aul coitfringens. Sed neques lsaiam : De lsaia sciendum, inquit ille doctor, quod
' civcuiiuni, neqtte ulerum usquani video. Exspecloi in sermone_suq diserlus sil; qttippevir hobilis, ei ur-
quemvis qui doceat, cui hanc gratiam debere cupio. bance eloqueniim, nec habens quidquam. in eloquio
(158) Ejusclem elemenli pfwlitulato recensiii ttu- ruslicilalis adtnisltim. Crediderim in Thiofrido pro
mero. Numenis clemenli ihuu, est Irccenli. Naiu eumi elcganiim,reponcnduiii eloqueniicv.
 565 FLORES EPITAPHII SANCTORUM.— LIB. III. „ 5G0-
dum sicut corplis suum confractum in passionis A non habenies lamen perfectae actionis suaj velamen,
dolore, gloriflcavit per- resufreclionis gloriam , iu- lapides amplexaniut__, cum de nulla sui operis virlute
lotius' humani generis lerrore; sic electorum Dei < eonfidenies, ad sariclorum inlerventioiiem currunt,
somata, cohfracta in carnis et anima. dijugio, et atque ad sacra eorum corpora, fletibus insistenies ,
resolulione, lerrori, el admiralioni dedit essebmriir '- pavimenta, capsulaSj et mausolea, summa cuin de-
bus in miraculorum efficacia , et gloriiicatione.' Et yolione et cofdis contritione deosculanlur; ef pro-
doxa in allissimis Deo, secundum Job dictum , qui mereri se veniam, piis illorum inlercessionibus ,
in Domini Dei, noslris doloribus condolenlis, 'proe- obnixiusetprofusius depreeanlur, nec cleprecalibnis
cessit typum, omnes qui imbribus moniium irriganiur, et inteniionis suae, spe ac effectu fruslrantui
qui sanctorum Pairum docirinae fluentis satiantur,
Explicit liber secundus.

-i . . . INCIPIUNT CAPITULA TERTII LIBRI. .

- Ti De sanclontm nominurii _• •
gralidet-polenlia:.
II. De nmbris, - -. > , . - ' .
III. De.virgis et baculis, . ... . .< ,r
TY. De cujuscunqttelexluraz dc geheris vesiibus _; , -.
Y. De liqiioiibus aqum, el vini', etMlei, el tumba Nicolai.
„ .VI. De SymmyslmJopnnis polyandro. .', ',
„ ~~IU.Devascutis elleclulis.' . _
• Expliciunt capituia libri lerlii. -

* *"
.''. .INGI^l-T-LI.BERTERTICS.. -

... CAPITULUMPRIMUM. ] tiva, pariicipalioneTamep et communione immuta-

j}
De sancloruinnominum gralia et pbienlia.. bilis et iritransitiyae naturae, in ipsa riaturali transi-
Sed hmc.ex - parte dicla Jviaruni D'omini'(Jobw\t, , liorie sua, sunt intransiliva', el rioii manendo per-
4i), de-gloriosissimis sanclorum.soihatibus, glo-- ' nianeiiiia. Non enim manenl per afticulatae vocis
Viosius et miraciiiis longe praestaiilioribus appfo- ifrevoeabilem fugam; sed perimmutabile, ac aeter-
bari possunt In omnibus eofum.appendiciis exterio- lialiler perhianens nomeii Doniini, quod de longinquo
ribus : primum videlicet in. sacrosa"nclis-(162) in- venii (Isa. xxx, '27), ct servos stios homine alio vocd-
iransitive transitivis nominibus; in salvilieis corpo- vh (lsa. Lxv,'15)ad ratam Oiriniumcredentium sa-
rumumbris, in virgis; inbaculis, iricilicinis, vell lutem, ac sbspitalein; permanent, nc vigent in ini-
cujuscriiique. texturae vestibusj in vasisutensiiibus, , mutabilitatis censura. Immulabili sempiternaeprovi-
iu diversis aquaa",vini, et olei liquoribus, .'eorum- ,. deii.lia- decreto, dum per ora in fide invocantium
-
contactis el consecralis manibus.; postremo iri om-. lranseuht, in cffectum sanilalis, ei iiberationis,
nibtis ad supplicia-illoriim.-non tam humana, quam1 absque sui mulabiliiafe et transitione proficiunt,
-daemoniacacrudelitaieexcogitalis, et inventis tor- . et transeundo nqn transeunt. Per inimutabiles ac
nienlorum generibus, catenls, clppis, fustibus, ca- perinanerites multiformis graliae Dei divitiasj per
tastis, et crucibus,, et lapidum iciibus, quibus in: C ( certae curationis, ct, "salvalionis efflcaciam , non
fornace ferrea, tanquam aurum probali (Sap. m, 6)5 iranseuni., imo permanenl; et longe diversam in.
-postquam de corpbre inortis liujus soluli' (Roni. vn, ' voce mutabilitatis, in operatione immuiabiliialis-,
24)-, nexibus liberi evolaverunt; quasi, de TaYtareii naturairi -exbibent. Ore Domini riomihata nomina,
carceris crucialibus, uranicae curiae inaestimabilibus1 nova, flxa, et sine traiisitu apud Deum, qui sponsae
inserti et inlexii sunl' qrnatibus. Nomiria quippe eo-. suai Eccleshc promisit : Et vocabiiurtibi nomen no-
rum vivunt in saecula, et per Verbum in principio, Vitm,quod os Domini nominavit (Isa.ixu, 2); "fixa,
Deum apud Deum (Joan. i, i), qui tiiba intonat evan- inquam, el sine mutalionedurabilia, ad aeternita-
gelica : Cosluiuet terra transibunl, verba uutem mea tem, sunt, et lenentur; quia sine mutabililate ma-
tton transient (_C.uc._xxi,55); per Verbum, inquam nentes, omnium sanitatum,- et graliariim senteniiae,
aeterni Palris sapientiam,-cujus sermo, qui non per ipsa decernuntur ac obtinenlur.. Quid eniiii pcr-
"
transeundo transit,~ sine mulabilitaie permanenles agere non prsevaleant, ciihi Rege fegum reguan-
, exprimit senlentias, Jicet suapte natura sint transi- tium nomina, qum adhuc peregrinautiuin aDeover-

(162) Intransilive tratisidvh nominibus. Transeunt in benediclioneest, et manet. Nam nomen eofum.vivit
videiiceljiomina cum ipso sono, cuiiisonus utique Q £- in generuiionem el generdlionem (Eccli. XLIV,M).
sint. Nec tatnen transeunt qtio ad membriam, quw Manens el insuis eflectis, quod niyx ipse explicat.
 -361 THIOFRIDI ABBATIS EFTEltNACENSIS SOS
•Jjii. simplicibus, coelestis regni claudatur et reclu- Anum,J adsunt preiiosissimorum merltaet pr;esentia
datur janua (Joan. xx, 22),, ligelur peccatrix, et spirituum; et. sicut summus et incircumscripius
absolvatur veniae oplatrix anima (165)? )?er verba Spirilus promitiit per-prophelam, ossuum et orga-
illorum absenlium, iioii voce prolata, sed in sccdttlis num : lnvocabis et Dominus exaudiet, clainabiset dicef:
digesta, ut veridica testanlur scripta, diversanim Ecce adsunt (Isa. LVIII,9); sic sancti Dei nomina
segriludinuni curanlur incommoda; et quasi litteras sua Invocantibus, et perfecta fide iiiclanianiibus;
jntelligantelemeifta, prima rerum scmina; sic ad - largitione subitae ac iuspirala. salulis, conclamant:
sacroseorumapices in semissos (16i), cataclismum Ecce adjulores in opportunilaiibus, in tribulaiione
•niinanlia,- ljcel tanquamad inlransmeabilem obicem. adsumus(Psa/. ix, 10). Etsicut Dominici corpors et
•indignanlia, verbis taraen poleritibus obedieniia; ift sanguinis myslerium, quod in specie panis el vini
.alveos suos resiliunt et residunt flumina. Cuni in- • quotidic per-, sacerdotuni cbnficitur ministeriuni ^
transitivum quodammodo sil, quod pereorum ora vere ac absqtie ulla dubilatione ridelium (167)^ fe-
transit, rnulto magis nomen, quod stibslanlias eo- _ praesental iilud corpus Christi Domiril, quod cruci-
rum nolione includit et circuuiscribil-. Vox quae de fixum, quod lanceamililis peffossurii esl et mortuum;
illorum arleriis exit, antiqui serpentis vifus exclu- _ et illum cruorem ,,qui de perfosso Crucifixi somate^
dit: benedictionem et malediciionem adducit. Et ut " cum aqua profusus esl,.redemplioni3 Imiiianae pre-
eorum semel emissa volant irrevocabilia verba, et lium : sie; invocatio sanctificatorum nominum, "
nunquarii mulanlur; sic et nomina nullo (ine tcr- absque omni ambiguiiale, promercntibus insihual
iriinantur. Scripta profecto sunt digito Dei in libro omnem iniefnoe virtulis verilatem, et poieriliam, ac
vilce et Agni (Apoc. xm, 8); et sicul salvus erit qiii- prfpsenliam regnantium cuiiiincircuniscripio Spirllu
curique invocaverit nomen Domini (Act. _ n, 21), spifituum. Dum enim"eonim in fidei dcvolione no-
sic(165) in quantacunque corpofis et animae an- minantur, nomina.lpsi In Dei conspectu, ct in illo
gustia, et tribulatione aliquis deprehensus et anxius, uranici scnaius convcnlu, invocaniiiim causas-"-pero-,
si memor, nomiiiis Dei revolverit secumillud emi-' ranl, ul per eorum merita, judkiuin superexaltet
stichion carminis Davidiei : Et honorabile nomen misericordia (Jacob. n, 15); el cum semper divino
eorum coram illo (Psa/..I.XXI„ 14; et 0. coniligrie ho- vullui assislant. ct niinquam recedani, inexcogita-
nnraverit, et nominaverit inlima devolione animi, bili; el iueltabili dlvinae dispensaiionis modo.spe-
salvus et incolumls evadit ajrumna, et anxietates ranlibus iri sq, cl. clamanlibus, suam in omnibus
totius imuiinenlis-damni, adversilatis et periculi. angusliis el pressuris" exhibenl pTaeseiitiams pcf
Inffilernltate, scripta, et (166) a noiaminevel no- p exoplalam, el summe necessariam boemalum (/3ovj-
tione nomina per etymologiam dicta, eleciorum Dei ^KTMVclamorum), in summa rcruni dirficuliatc, cf-
in conspeclu divinse majestatis gloriam, et virtulum ficaciam. Et sicut pef sigriaculum salutifcrae crucis,
effieaciani, nobis in bac mortaliiatis corruptione : fronti cujusque fidelis indiium, fugatur omnis infe-
'
jgnolam,-e), sui invocatione, et salutaris auxilii, per slalio invisiriilium hoslium., et coiisecr..lur {168) -
. divinampropitiaiionem,exsecutioneefficiuntnotatn. chrisma sacerdoialc ac regium, et (169) consecra-
Ad salvificam enim invocationem sarictorum nomi- tionis oleum et baplismalis mysterium ,-postremo"
(165) Per verba illorum absenlium....' ihschedutis Non omnes promerentur, ac [sic nec omnes impe-^
digesla, elc. Fragmenlis duntaxat Epislolarum, -a trant. Claritis iterumeodem capite : Affalhn prosunl;
SS. viris-scriptarum, grandia patrala niiracula, quandocuhque, _( ubicunque secundum fidetn prome- -
practer anliquiora, quaeThiofridus rriemoroi, recen- reniiitm necesse csl. Jam nec caluinniaipsa quod ca-
tiorafidem faciunt, in scriptis BB. Ignatii el Xaverii lumnietur habet. - _
nostvorum, quorum Yite sunt in roariihus. (166) Anotaminevel notionenotninaper eltjmologiam
(164) CaJac/ismuni mindnlia fltimina. Aliisaut
quoque • dicia. solens in verbo Itidil. Nihil, iuquil, niiruin si
modis aqua sanciiseorumque oratiqnibus reli- nomina sanclorum.virlulem, alioquin ignolam no-
quiisiionorem habuit. Exemplo Sit Maria /Egyptiaca,. . lam efficiant, cum ipsa vox nonien"a notamihe~vcl
-quae aquam ut solidum corpus calcavit, quod ali- notalipne dicatur. . .
quando fecerat Christus, aquae Dominus, et, eo ju- D (167) Reprwsenlat illud corpus Chrisli. Gave im-
benle, Pelrus : Bessarion, qui el idcm fecit, et quo pietatem Calvinisllcam, a qua longissime abest
orante maris amaror in duicedhiem vertil; Grego- Thiofridus, rit verba, et loquendi modus satis osien-
riius ille Thaumalurgus, qtii defosso in littoreslipite, dunf. TOreprmsetilat uon nolat imaginem tarilum el "
Lyctim fluvium , furehler accqlis minantem, ullrai figuram ,se"d significatu Latinis et bouis auctoribns
proeedere-veluitf quod nostri aucloris in exemplo, dei frequenler usurpato, reprmsentare esl rem reapse
calaclismo, esl similius. Priora vide. Vitis Pa- praesentem exhibere aut sistere, utin illo Columel-
trum a Rosweydo noslro restiiiitis : lioc ultimuni• in' lae :' Villicus isla non wgre consequetur, si setnper se
Yita, apud Suiium dccimqscplimo-Novenibr. _• . reprwsenlaverit.
(165) ln quanlacunquecorporis, elanimm anguslia. (168) Chrisma sacerdotaie ac regiunu Nolum est in
EicomparaiioiiividiQsayideripoiesl,quanoniina san- Dei Ecclesia jam.inde ab aniiquissimis teinporibiis
ctorumnomini Domini-aeqiiarevidetur; et propositioi ungisolitos non modo sacerdotes, sed et reges. Eli-
ipsa audax, ut quidvis quivi.s impelrei.qui, eorumL zabelha, quae in Angiia utramque dignitatem sibi
memor, ea honoravit. ltaque Calvinista, si in haec: altribtiebat, urictionem, lempore sic exigente, ad-
Iricidal, statim haereseos suae -venenum sparget. Sedl misit. Sed ab altari ad gyneceum • suum reversa, ir-
:
est in pfomptu anlidoton." Hoc ipso capite Invo- risit. Qtiam pie, jam novit.
calio sanctificalorum nominum , absque omni ambi- {169) Consecralionis otettm. Quo-vel caiechumeni, -
guitale, promerenlibus insinual omnem ituernw virlu--' vel moribmtdi ' ad luctam couiia daemones, perli-
t}s verilatem et poteniidm.AudisjiciUudpromeren/i&us? nunlur.
f-m FLORES EPITAPHII SANCTORUM.— LIB. III S70<
quidquid in Ecclesia consecrandum estin.profeclum ^A eunl; haecin corda et pra dmnium non parliculatim,
et salutem credenlium . sic et per invocationem sed tota abeunt; lolum auditum, totum implenl ani-
sanclorem nominum, Anle. npminanihr nomina, el - liiurii, nec ad videndum se exteriorem, sedinterio-
dehinc sanctis spirilibus, quorum sunt significaiiva, rem admiltl dignanlur. qculuni; ubique sunt fidei
cooperanlibus, divina et ecclesiastica, pef salyifice praesentia, ,cum corpqra, "longe sint abs.enlia. IJJihil
crucis niyslerium, peraguntur minisleria. Et hescio bmnino est quod per" ea fides non iuipetrelj.nihii
yuo inenarrabili divinae providenliae modo, sic sibi quqd divina virlus -perfieieridq non- explicet. Cum
corifcederentur crux preliosissima, etsanclorum.no- preliosa iu pa.ce-requiescunl soiriata,iuaeter,iiae"quiqT
"
mina, nisi qriia tnlerunt crucem suam,~et, secuti sunt lis suae sinu quas.inquietahturet devocanlur, san-.
Crucifixum (Matth. xvi ,-""___)glorianles in Domino cum ctorum ariiniae, per,invocata,cum cordis cotitrilione,
1
eminentissimo electionis vase Paulo, Mihi mundtts nomina. Uhde (170) cuidam eximiie sanclitaiis ie-
erucifixus est, et ego mundo (Galat. vi,, il)..Cnix. rarcbae, in oratione pernoclanii cura peryigili, pro
Dominica dum nominatur, Domiriiis in medio lerrm liberatiorie sibi crediti gregis Dominici, dictuiri tan-
isucesalutem oper'alur(Psal. LXXIH,12); intransitiva deni est apostolica voce ariiicabili : « Quid nos iri-
itidem sanctorum nomina <Jum nominanluf, pmnis quietas,- sanctissimeyir? Requiescunt profecto electi "
Christianae religionis corisecralio confifmatur, ,im- B-Dei, 13 dum eorumresblvuntur corpofa :. qiiasi inquie-
mineris undeeunque; peficulum deyitatur, inimica tari videntur, dum ih auxilium opporlurie importune-
phalanx e^pugoatur, temporum intemperies- tem- invocanttir per nomiria.. Jnquietantur,dico, non quod
-
-peralur, proeellosum mare tranquillatur, vivis et . quietis suae ulla damna paliaiitur,, s.ed quod, sicut
defunciis somalibus salus rediritegratuf. Et reyera sancti (171) angeli, cum semper assislant, milti ta7
si, ea quaf assero exemplisvelleni pfobare et enu- aien asseruutur; sic illi," cumaiterna requie et di- r
mefare, quoru.m sanclorum in periculis fiuminurn, vini vultus _con(empIatio'n'eperfruantur-, ad cbnfe-
periculis lalfonum (//'Cor." n, 26), peric.ulis in car- renda exterius auxilia, nomirium suorum invoca-.
cere, in- caplivitate, iri cateiiis, Ih desesperatippe tipiie eliciuntuf.'' Et nori solqm cum Jn ccelesti
salutis- ae viliae,invoeata" nomina, "piaesehiiam san- regnant etjubilant palaliOj sed etiam „cumih hac
Ctorum spirituum exaudilione repraesentaveriiit su- Kiortalilaleperegrjirianlura Domino(II Cor. y, 6), prae-
bila; non mihi cenlum littgum, _nbncenluin suffiee- senliora qiiani corpofa, sancta siinl iiomina in omni
fent ora} non vox ferrea. Al,.quod fidenter dicium tenlatiorie ac periculo. Sanclus sanctorum Deiis
sit, salya omnium sarictorum gratia; imilto glorio- aslerna sua providentia, anle niundi constitulionem,,
siora surit eorum nq_ni_ia'quam somala. Nain cum ac ornafuni, immulabilipraeordinavit et disposuit
_i_eenalurali resplulione deficiunl, illa fidelium con- G ^ sententia, ut, quanto majora
praeelectorum et prse-
-tinua irivocaiione quasl propciuni"; cum hascin uriius destinatqrum reliquiae ,per spirilus-suos pqssent
ex-iguaeiibithinaeangustia arctissime occultarituriilia eflicere. mi.rucula,"'ta!jlo.praeclariqra perpetrarent et,
per universum mundum, lerra marique, corde ac nomina, eipermaiierent nori,perjnaneiil{a, et absentia
bre dmnium officiosissime ceiebraniur. Cum enim ubique essent praesenlia.' J . ,
innumera hqminum mlflia, sanctorum summa cum - TIAPITULUMTI. . -
deyolioheinvocent et glorificent.-nomina,nes.ciurit • '•* '
De_umbris. 1
iibi gentium recondita sint sacr-alissima eorum pi- Cum autem diviiiaevirtutisexcellentia sine' trans- _
gnora : etcum ab ill.a refugium longa terrarum. iri- itione transeuniia nornlria, tanla. ubique accumulet
tercludant inlerstitia, pef horuiu irivocaiionem in , _et comitelur gloria,- nimirum 5n umbras
quoque
oinni pressu.ra, quibuscunqiie auxiliis indiget, et - corpdrum, sed in.uberilTansfundit
mlsericordia, et
pTomeretur onmis.s. fide nihil hmsiians,(Jacob. ,i, 6), iiigentj siupqfe attoniia percellil niortaliuiii pectofa.
consequituf anima. Unum su.nt cu.mYerbo incar- In. plateis quippe olini ponebantur infirmi, nt 've-
nato, ct nomineDoriiiniinfinito,ideoque sicut illud nienie apostolofum principe, ac quolibet 6anctita'tis
ubique tolum' esl,' et sumnie pfodest, sic illa tota j) -Qejus compafe, sgltemumbrd illius obumbraretquem-
adsunt et affatim pi-osunt, qiiandpcu„iique et ubicun- guam illorum,et liberarentur ab infirmitalibus' suis
que, seeundum fidem pronierenliuni, necesse est." (Aci. T, 45), n( gloriosiqr el mirabilio,r praepicetur
ISoh uliique circumferi praeclare possunl et dignan- Deus. in sanctis suis (Psal. LXVH,56). Et quid tam
lur reliquiae; sed nomina in omni ubiquenecessitu- "gloriosuni,-, quid- tam mirabile, quarii quod um-
dine, ultro ingeruulur eontritae" ac affliclae animae. bra, qhse non.-.est subsianiialiter. de-coi-pbre.fugat
Illae de_loco ad Iocum",nisi mmutaiim, nqn trans- '"' bmnem adversam valetudinem" de , cqrpore
(172) 1
(170) Ctiidcimierarclim in oratiqne pernocianli.Fiul sed sic riiitti, negal, ut non assislant. Hoc assistere est
hic saiicius Seryatius,-Tungrensislepiscoptis, ",quir qnod dicirangelorinuDoniiiuis, semper videre faciem
Romae ad sepuicrmn aposlojorum pernociansv ab Vatris (Matth. xvm, 10)^ ...
ipso •apdstolofum .priucipe hoc resp.onsum accepit, (172) De monte umbroso. In nobili.illocatltico
quod h.ic i-efert Tliiofridus. Vide Hjiigerum, abba-' (Rabac.'-m, 5) scriptnm est; Deus ab Austro veniet,
tem-Lobiensen), in S. Servatii Vita, apmi Chapea- el sanctus de trionie PhafanLxx. Graecireddideriiul:,
villum.tpm. T, et Greg. Tuioiiensem,' lib. n' Histoi;. -'O ayios _? ojoourxKTaaxtcvfOKCEO?,-, id est, Sanctus
Franc, c. 5. - <, - ,de monte umbrosb, condenso. -Sic etiam S. Gregor.
(171) Angelicum.letnper assisiant, milliiathen asse- - xxxm. Mor. L l.Jd' significat Pharan, siv;ededucas
j;«jH!(r..VeiGii)itluiitur1;ucque-id negatThioliidus• a radi.ce PJiara sive a Pharuli. quoriiiii uirumquc
571 TffiQFRIDI ABRATIS EFTERNACENSIS 572
De.monte umbroso venil (175) mons forlitudinis A i ejus fervor, et splendor sudanlibus et lippienlibus
(Deut. sxxii, 2; Uabac. ui, 5), cujus malri Spiritus declinelur el lemperetur; et dissimili similitudlue,
sanctus obumbravil in virlule (Luc. i, 55); sub si certe-et indubilabilis fidei spiritualis matefia
cujus 'proleelionis.umbra omnis sancta requiescit interponitur, per gratiam (179) de summa noy (NoO,
anima, el cui in Canlicis canticorum canit inater et meitiis) in sanctam aiiimam, de. psychae in somata,
sponsa Ecclesia (174) ; In umbra ejus, qttemdeside- decorporibus mauantem in umbram; lot.iusTnfir-
raveram sedi (Canl.-n, 5). Pos! priniaj quippe prjevaT mitalis inlemperies, non, tam leniperalur, quam
ricationis culpam (175), sub fici nmbram, prajvarh" oniniuoeffugataexcluditur. Umbralucem i*epraesentat
cator, heu! fugil Adam, sed ibi non lantproleclus, et verilatem, dum obuinbralio-sospitatem per san-.
quam deleclus, omnem posteritatem suam (176) in ctificati ' somatis-reddit sanclitaiem. '
mortis transposuit umbram. At propiliator et "
. GAPJTULUMIII.
propitialorum mysiici titbernacull secundus Adam, De virgis ct baculis..
qui transgressorem reparavitAdam,idcirco habitan- Et eum per uinbras .'corporum, oninia, quae
tibus in regione utnbrm morlis (Isa. ix, 2; Mallh. iv, secundum volunlalem praesidenlis summi, el incir-
16), infulsit splendor lueis- aeternae; ut urnbram -_ cumscripti- Spiriius volunl, sariclorum. operentur..
excluderet seriipi.lernaj veritalis claritas, et nontam "B merita, spiriluum; conslat nimirum, quod' non
corpora,,quam umbras corpprum, cprpori clarilaiis inferiora; imo excellentiora divina virtus operetur
suwcoiifigiiran~doritn_i(Phit. IH,2I) per clarificatorum per ea, quaeillorum corisecralasunt usu et conlaclu
spiriluuiii meriia,omniscomilaretur sanitas; etcum nianuum. Virgm amigdalinw typice anle legem
secundum quemdam p.racticaj professorenf disciplinae decorlicatm, et posilmin cdnalibus (Gen.xxx, 57, 58,)
accidentalis diffinitio.sit umbrae*;umbra est supra yarios. foetus typicis dederunt gregibus; quod licet
spoliatus lumine aer; per cojitrarium umbrae soma- physiologi.iebus naturalibus;*Ecclesiastae pbilosophi,
tum veri solis illuslralorum iubare (177), persuas inysticis sacrae Scripturae aseribant intellectibus ;
caelibes et lucidissimas animas, spoliarent omni nos lamen idcirco id potissimuni gestum esse credi-
ditione sua polestates aerias, el illuslrarent et amb- mus, .quodlot et lanlis patfiarchae sui compassus.
vcrent humanae calamitalis lenebras. Inumbfaet laboribus, sic geri praeordinavit -totius naturae
caligine sponsus habitat, ibi dum iriclinantur umbrm Conditor, elDominus. Deusenini, quijuxla Zachariae
(Cant. iv, 6), sponsam ad se evocat. Merito ergo vaiicinium (180) assumpsil sibi duas virgas, et unum
uiiibram filiorum sponsae suae .glorifical, elquantani vocavit decorem (Zachar. xi, 7) sub Noe profeclo
sanctse manus suaecontaclui, tantam imogldriosorem , restaurato muniio decoram totius humanae propa-
curalionum gratiam imaginariae umbraaaccommodat. ginis universilatem; _( alleram appetlavii. (181)
Et sicut lajtatus etdelectatus esl lypusDomihi Jonas, 'funicultitn (ibid.),. Israelilicum videlicet populum,
sttper bbumbraiioitem.(n&) hmderm(Jonm iv, 6) quao peculiarem suam haeredilatem, et crealbr et pastor,
Judaeam signilieat typiee; Sicaninia, qtue secundum cujus oves propriw agnoscunt vocetn (Joan. x, i'i), in
Jeremiani irislis est sttper magniludine, et incedit virga ferfea (Psal.u, 9) inyiricibili impcriq pavll
cur.a.el hifima (Baruch.. ii, 18), -laelificalur umbrae grcgem;- virgm regni, et direclionis sttm (Psal. XLIV,
sanclificali somatis protecla -defensaniine, ct curat 7) virtulem, in' sanctificatas trarisfudil virgas, ob.
uiedicamine. In obumbraliohis oblentum, aliquod sajictorum suorum hqnorem, ac fidelium •salulem.
materialeinslrumeiitum solis fadiis opponilur; ul Notum est lere miiiiibus utriusqueTesiaiiienti slu-
' ' - -
valel fruclificare, crescere: unde e! condensw arbores, gium. " __ - '-• ,
aut arbusia el TO-v.isfiv. Hune umbrosum moiitem, "(178) 'lleaerce, quw Judwam significai typice. Ita
D. Yirginem nialrem interpfetatur Tbioffidus, cum S. Augusti. epist. 49, q. 6.
Euihymio et Theophylacto. - (179) De summa noy. Imperila manus.aliquid
(175) Mons fqxtiiudipis. Sic vocat Christum Doini- corrupisse videtur, quori sine melioris libri ope non"
num, quem hiulti Palres' tnonlem vocanl. Et cerle tento corrigere. Sententia est, gratiani, qua infir-
uegari non polest quiii Christus sit lapis ille, qui O ^ mitales excluduiilur, a summamente (quaeDeus est)
abscisus est de monle sine mcthibus, et factus estmons manare in animam, ab auima in corpns, a eorpore
magnus, et implevit univer.samlervpm (Daniel, n, 5&, .denique in umbram. Si liceat, scripserim. De sitinmo'
55). IIunc non imuierito -Thiofridus vocat moniem Ki5, loculio dura est.
fortiiudinis : riam quomodo illi desit fortitudo
: qui est (180) Assttmpsit sibi duas virgas. -Has virgas sic
mons lapideus, imo mons lapis? ~. . , , explicat S. Hieronyin: Isai. L-IVet Zarchar. xi.
(174) In umbra ejus, qtiam desideraverani, sedi. • (181) Funiculum peculirirem sitamhwredilaleni.
PeraccommodalionemdeB.Virginehocexponil. Naqi Hoc ex u.su Scriplurae dicii, quae hs-reditalem, aut
et Laline est, quem, et, Gr. el Heb. pronoiiiina et ' possessionein fttniculum aul /.«lemvoeai. Vocationis
afiixa, inasculina'„suiil. De hoe sensu accommoda- Tittio ex rilu iudaeorum est, qui agros, si.-quando.
tilio dixi aliquid obiter in notis ad prooemium. .dividerenlur,- funiculis metiebantur. Unde illud :
(175) Sub fici tunbram. Consuerunt eiiini ' folia Fitnes ceciderunl mihi in prwclaris, psalino decimq
ficus, et fecerunl sibi perizomala (Gen. m, 7). '. quinto, versu sexto. Mox explicaus quid velil,
,' (170) In mortis iransposuil um/irani.Respiciiilliid : addit : Etenim hmrediias inca prccclara est mihi.
llluminare his'qui in lenebris, el in utnbra morlis Unde alibi ipse funictdus dicituf disiribuiionis. Sed,
sedeitt (Luc. i, 79). . < "quod ad hunc locum magis facil, ctiam perlicis, aut
(177) Per suas ccelibesanimas. lta eleganter vocat, Jjaculis aut virgis fiebaul illae dimensiones, et divi,-
quaj ]am non sunl cum corpore copulat*, et quasi - siones; Rcdemhii vtr^am hwreditutis tuce, ai_ ideni,
cqnjngalae, Sic sypra di.vil corporis, efaiiimse diju- valcs, psalmo sfpluagesimo teiiio, vei-s..2.
 375 FLORES EPITAPHH SANCTORUM.— LIB. III. 5.7T
_ALegitur baeillus cujusdam eremil_c fronduisse, et
diosis leeioribtts, quomodo in JE§yplo,'virga~sit con-._
versa in celubrum (Exod. vn, 10); quomodq i?! sctii- fruclum protulisse ariditate deposila. Et revera ob
gninem converlerilNili fiuvium(ibid., 20); quomqdo in id in passione aruil lignum viride, nt lignum aridum
exitu Israel de-.-Egjpto diviserit mareRubrum(Exod. (Luc. XXIJI,51) pef glorificaTiSpirilus virorum revi-
xiv, 21), sacri baptismatis lypum; quomodo in rescei.e;aclranscursa naluraesua- insliluta repeterc,.
deserto, ex petra lypica elicuerit dulcifluae aquw el jura pefagere, et arefacta in. rhorle somata vilae
'
riwlutn (Num. xx, 11), et sitienlis populi compe-, restituere, ac omniuhi aegritiidinum 'iiicoiiinioda
sciierit iriufmurium. Non esteruditis mentibusinco- ' posset excludere.
gnitum, quod laiitae^ virgae' elogium, Dqhiinicaj -CAPITULUMIV.
passionis praesignavit prieconium,undepe(faC/iW«(u_, De ctijuscuricjue lexlufm, ac generis veslibus.
f/ Cor:x, i) Jesus bis percussus,. primo acclama- .Iloc idem, remolaonini ambiguitale credfendun.,
liqne Judaica; delnde iuiliiari saevitia, de lalere suo et ratumiiabendum, de cujuscunque textufae acge-
~(Joatt.xix, 54); largi*simum, et vivificum lolius neris vesiibus sacris , sanctorum aptatis ariubus,
Ecclesiaj produxit„ mysierium, ineffabile ejusdem divitum purpnras auro intextas.Toiige praecellenii-
sponsae mie ornamentum, et dotalitium. Et cum bus. Nimirum sub lege per vestem, quae, translato
Spirilus sancti organum David canat, virga iua et B * in curru igneo prophelm,'currui, et auricjmIsrael, de}
baculus tuus ipsa me consolala sunl (Psal, xxn, i), cidii, Jordanis cursus suijura^perdidit (IV Reg. ii,
et virga Dei, disciplina prqfecto Dei, et baculus 12), et duplicis Spiritus haeredem in citeriorem ri-
Dei, substentatiovidelicel Dei in oinni iribiilatione pani per-siccum transposuit.,NihiI autem sub gralia
carnis. et spiritus, ipsa.consolata. sint omnes electos unquam, nihiLprofecto usquam terrarum comper-
Dei;etita sibi coiifcederentur.virga,et baculus, ut tuiri ac reperlum est, sanctitalis dunlaxal excel-
-neque absque baculi.substentaiione, virgae correctio"; lentia, pretiosiuset emiiientius Dominicis veslibiis.;
_ neque sine virgae correcljone, baculi omnifariam ex quorum fimbrim laclu, mmmorrousmrestrictus est
prodessepossit substenialio : Jure ac aeque praecel- 'sanguhmfiuxns (Matlh. ix, 20); et quotquot tange-
lenii praeeoiiio,eadem, quae in sapctificatas virgas,. bdnt (Mallh. xiv,56), redintegrata sospitale, aboli-
iii baculorum qiioque substenlamina diyinae virtulis ius et annihilalus interiitinteritus ; de qriorum par-
transfusa glorificatur'.operatio. Virgalegalls inse-_ titione ei sortitu, subtiliter distinguendoDavid psal-.
quenles bostes riiari.obrulos morli tradidit-(__.a.6d, tesegregius vaticinatus est in psalmo cujus pro~ su-
•xiv,27, 28), et populum per quadraginta' annorum sceptiotte matutina vel pro cervo njatutino,, mysticus
curricula iiideserto probandum, et erudiendum, per f_-estTitulus : Diviserunt, inqiiit, sibi vestimerild nieu,
inviam maris viam-transposuit; ininiiio gratiae et super reslem meariimiserunt sortetn (Psal.yxi, 19)-
(182), baculus principis apostolici ordinis (185), per fci quadfipartitae profecto typuni Ecclesiae,'per.qua-
quadfagenos dies sepnltum (181), pcr tolidem annos r.luor mundi climata, aequaliler, etconcorditer distri-
domus Dei dispetisatorem" fulurum pristiriK vitae bulae, quadrip.arlita facta est distributio veslisDo-
reddidil. Sub lege, ut praelibavimus, arida virga - minicae; et ad.praesigiiandain partium unitatem, quae
'
revirescens, contra naliiram' fructum edidil; in continetur viriculo' perfeclionis, charitaiis gemmae;
testa nucleum (Ntini. xvn; 8); praefigurans dulcissi- quaesupereminentiorem habens viam, supereminet
mum in carne Dei Filium : srib gratia pro testiflcanda .scientim (Ephes. m, 19); (186) sors, qua significa-
et commendanda in posteros -casliriionia '(185). "tur Dei gralia,-iiiJssa esi super lunicam inconsuiilem,

(182) Bactilus -principis aposiolici ordinii. -Hoc veritalis lestis in omnibus, nisi quod pro XLdiebus
tesiimonium lolreliquis obi er addanius pro priniatu ponit xxxin. Non "drititiani ascribere testimonium
S. Petri, ab liomine et dociissirno, etpietatq coni- famoepublicaj, et vigentis adhuc Jn Tnedia haeiesi,
memorabili, et qui ante annos 550 floruit. traditionis. B. Rhenanus, vir erudiiiis, sed pravis
(185) Pef quadragenos dies sepultum. His fuit S. ppinionibus cqrruptiis, dum de S. Malerni morie et
Maternus, a B. Peiro aposiolo, cum _SS. .Eucario et - anasiasi loquilur (Hist. rerum Gernt.) Neque inanem
Valerio, Treviriin missus.Ts in ipso.itinerJj,a febre.^" ejus rei famanf pulo, ait. Apud Ilellum vicum tribus
valida inlerceplus (iriquit Harigerus abbas Lobiensis) milliaribus a Selesladio distaniem (Est -Selestadium
humanis stibito rebiis esl exemttts. Vide in Malerno, nobile in Alsatia oppidum, ipsius Rbenarii riatale
cap. e.-Ibidcmadjungil soeiosad S.Pelrumregressos, solum), adhuc. conditorium osienditur, in quo jacuerit
et ab eo, ejus accepto baculo, die quadragesimo, moxtnus .aliquahdiu : sed mox vilm resiitulus, ut
ad deftmeli Materni corpus, ubj, cujus umbra sana- .adhuc Treviros, Agrippinensesqtteerudiret. Addit, et
verat omne genus morborum, ejus' bacttlus bealutn si de tempore dubitei, ie.re ipsase saiis cerium esse.
revocavita morle Maternum.. Hgecante me exRhenaiio ciiavit jEgidius Bucherius
',"•(184) Per lolidem annosdomus Dei dispensalorem noster in Disputal. Hisl. eap. 2.
fiiiuruni. Fuit enini D. Maternus annos XLepiscopus. . . (185) Zegilur bacHlus cujusdam eremilw. fr.on-
-Jarigerus (cap. 15) riisertim •: Sicttt- quadraginla -duisse.' Legilur. hoc, lacilo eremilm' nomine, apud
diebus pfius jacuerat in sepulcro iia eliolideni anr.is. Buffinum in Ilist. SS. Patrum, lib. m, § 2,4 in edi-
postea mansit in sacerdotali ministefio. In tota h.ie - lione Rosweydinoslri.
lam illuslri hisioria mirari licei Baronii lamallum
sileniium. Non viderat ille, opinor, .Harigerum, (18.) Sors, qua sigitificalttr Dei gratia. Doctrina
est in psal. xxx, qui eam rationein ad-
non ^EgiditimAurea. Vallis; non "Laliria et Gallica dit, Augustini,
quod rieque sors, neque gralia in eleciione hu-
J-eoi.ieiisinn Chrohca, qua; Chapeavillus lrgit ct mana.siiil : sed in diyiiia voluutate. Uride et iser__.es.
•aliegai, Harigero coqsonantia : sed inproinptii er»it. jaslQimridicuniur esse in manibits Dei.
Otto Fjisingeiisis (Cltron. !ib. in, c. 15) ejusdem
 575 ' TRIOFRIDI ABBATIS EFTERNACESSIS . S76
et desuper conlextam per tolum {Joan. xix, 24) m.y- jAgentem suam tantq thesapro privari ac destitui.
'Stice, a quo loto Ecclesia calholica Graecqappellatur Sed, Jesuhone ae benigne, qupd cof excogilet, quae
nomine. Et lunica inconsutilis,neunquain dissuatur, lingua .explicet, quanla tpnc de tanli Inventione the.
ad uiium sorle divinaegratiae pervenit, quia charitas sauri, uranicae patriae ciyibus jubilaiio, quanla obor^
Dei, quaeper Spiritum sanctum diffusa eslincordi- ta sit filiis Eeelesias exs'ultatio?Omnia a passione
bhs.npslris' (Roiri. v,-5), in.-unum omnes coI3eg.it. Dqminica, transacta lempora.-quasi-infelicia, sua
-.ed, o quam impium, quam.grande et iriimane pia- pra?dicabant nimium felicia, jri quibus tanlum thc-
ctilum, quod sarictissimam vestem, quam seindere. sauruin, tandiu bbsconditum, .landem revelaredi-
reveriti suntmilites prassidis,-assidue seindit inipia viiia dignata. est muhificenlia." Concurrebant viri
,'hoeresiS; dissuit, el dlsicit-immanitas-exitialis odii summis lionoribus_,' sumniis prajditi virlutibus ,
et schismalis. Nullum revera cor ad excogilandum, Gregorius palriarcha Antiochenus,' Thomas Hierq-
Bulla sufficit lingua ad. enarrandum, qiiantae sancli- solymitanus , Joannes Conslantinopolilanus, cum
tatis exuberanlia prajdila sit illa ineqiisulilis liinica, multis 'aliis egregiis praesulibus,,e't .diversae a.tatis
per quam proafiguratur individ.ua unitas, et, quae ac sexus etdignitatis hominibus,rsuper inenqrfdbili
Deus est,charilas, etqua, carne velala se cqnlexit dono Dei(II Cor.is, 15),-lripudianlil)us : et ne te-
inexcogitaJjilis, irieffabilis Majestas-. et Deitas; sub B1 merila.tis nolarentur elogio;„ne fidei obsequimh .nqn
quabmnem aeris, el lemporum inlempeiiem sibi tarii "viderelur devotib, quam -praesumptio ; ne,_ut in
temperavil, declinavit illa sublimissima, illa thronis Bethsamitas(I Regi\i, .19), et Ozam Leviten(II Reg.
et dominalionibus tremenda et adqranda.sublimiias. vi, 7).,-divina desaeviretultio : triduanq prius expia-i;
Nam, sicut deinpofruplibili cafne-Dominlca, in qm- li etsanclificali jejunio, elevaveruiit.arcaj»- Douiini.
•nemsanclorum carnem incqrruplionis, et saiictifi- in jubilq (II Reg. yi, !5),.nullo niodo gravem nalti-
cationis transfusa est gralia, sic. de- yestitura ejus rali pondere marmoreo r*sed divinitus, levissimam,
dispensatoria et mystica, in_oronia~ sanctificalortim lanquam ex lignis seiim,. ut qrca teslamenti,- com-
, -Bomaium , qualiacunque legmina ,, inenarrahiljs pacta(Exod. xxv, 4P) essel opere ac labore 'arehi-
translata" est virtutum" affluentia. 0 quam pretlosa teclofio : et proseculi quasi salutari sua lunicaia-
«taminis et subteminis fila, quibus coritexta est sa- duto, et priCeuiiiiGlhristo Domino;-posuerunt eam
iutaris tunica, qua. ex carne calefacta est Dominica,: in opinatissima civitate Helia, in loco Dominlcoa
qnae artus Dqminicqs calefecit relaliqne vicaria : sub Anaslasis, polentia et glbria celeberrimo;-ubi omrii-
-
cujus lexturainconsutili et mystica,- ea .quasintrin- bus et slngulis horarum momentis, et alomis, .prajr
- secusjlalent, -abscpndit Dei sapientia, quae ab oculis seillissimaad salutem omnium credentium. divina
- omniurn-vivenlium esiqbscondita (Job xxvm, 21).' "J *• adesl dignalio et-propilialio. Haec salutaris et incon-
- Haectanti prajcqnii lunlca, inj cujus typnm Joseph sulilis tunica royslice "riuditaiem bmnium cooperit,
«sus est talari (Gen. xxxvn, 3); et polymita, quanta quos priniae transgressionis reatus stola inimortali-
debeat amplecti ethonorari fidq.ac reverentiaL Ju4 talis'"-iiudayil, lunicis pelliceis (Gen. -iu, 21J, obrult.
d;ticaeperlidiae vigilaritissima nos edocuit diligentia. Si mihi essetanitoi.eyolvere,-quae, et quorum.ele-
Denique tam pretiosi tliesauri, custodia,~per sucees- ctorum Dei abditcrum -.carnis carcere indumeata,
- siones legitimas devoluta, tandem jure hajredilario .
stupendae sanctilati.s effulserint clarltudine, prblixo
Simoni cuidam filio Jaeob est credita. Hic,cer vicis_., etitaediosp operam insumerem syrmale. Idcirco (188)
durissimae J.udaeus, (187) lempore Matiriui inipera- proetermilto egregios adelfos, syriimyslas Dei iri-
toris, ingenita sibi duritia, per <luas septimanas ira- slgnes, ore Vefbi iricafnali npnjinatos. Bqanerges
-
mania pro silentio perpessussupplicia, tandem pro- (Marc.m, -47);-quorum allerius sudarium vincti
didit eam in civitale Zaphat; haud procul ab Hie- PJiileti .solvit vincula ; alterius tunica dubbus pro-
rosolyma, r.econdiiam esse in arca marmorea. Por-- scriptis, et baustu veneni exslinctis vitae ac salutis
pendat oco, quicunque se recognoscit vas esse ficti- prislinae* cbntulil Jieneficia. Reticendum arbitror,
•e, acfragile, quain.ingenlis pretii visa sit humanae ,j, (jubdAugustinusaltisono disserif ore,ex?niniatoruia
Bienli, pro qua propriae rion pepefcit earrii, prq qua quorumdum indumeula delala, (189) ad terque-qua-
oirmium lormeniOrum generanlaluit-pefpeli, quam ler.que beati proioihariyris Stephani^ memoriani,
(187) Temppre-Mauricii impemlbris. Nempe anno jmagiaefiilmiiiibus pai*ant obru.ere. Itaque Philetum,
imperii ejus octavo.'"qui fuil Chrisli 593..Itaex SiT. ut discipulum, Hermogenes mitlit, jtihetqiie el di-
• - . - „
geberto Bafonius. sputalioric viclum,multitudini despi.cabilem reddere,
(188) Pxmiermilloegregios.adelfos. Imilatur Te- et Tartareis spiritibus tradere cruciaridum. At longe
rentiuin; qui lioc liooieii Graecum retinnit. Indicat aliter cessit., Nam Ph_iletus,qui infelicller vincere
autem duosTrafre- Zehedaei filios, qiioriim Jacobi appetebal, feliciter viclu_s,-Jacobi lum divinis ratio-
sudarium; Joannis iunica, quoj'um Thiqfridus hic nibus, tuiu stupendis corani patratis miraculis,-ultro
ineminil. Utramqiie hisloriam viile apud'Rib3denei- manus dedil,l sacrjsquq pedJDtisadvolutus, sibiigno-
"ram in iitriusque Vita...Sed quia non oriiriibus omnes sci pdstiilavil. Eafeiurabiem actus" Hermogenes,
suctores adi manunr sunl, pn.ulopltuibus>ccipe de jiialeficis arlibus,PJ)iIetumila conslririgit, ulprorsiis
sudario, quod vhtcii PMleii sbiviivincula. Cum uaulo se-loco movere nequirel. Atapostolus, niinime ler-
- anie exlremsm vila? -aclum, In praedicandi olficium riliis,_ niisso ^dunlaxat sudariqlo, mox cliaboliciini'
' '• -- -
Jaeobus. iit cum hiaxime, incumberel, in illum, cum so.lvit vinculuni.,. '.
poptilo Jerosolymitano, coorti duq magi-,-Hermoge- (189) Ad B. prptomartyris, Sieplmrii memoriam.
nes', et Philetus, magrium (oniirui -fflium, brutiB< ,J.fe))!ori«m'pro septtlcro aut condiiorio poni .omnibK§,
 577 FLORES EPITAPHII SANCTfJRUM. — LIB. III. S7S
tantae salvationis accepisse gratia, utrelata, et su- A i inolevit el in indissolubileni consuettidiriem devenit,
per exanimalos artus posila exstinctls^ ac-si ipsis utpro reliquiis sancioriirii, (19,6) conscerali brandei
essens propria, amissam rediritegraverint vitam, et rogantibus fidelibus trarismiiiereiitur, • et condigno
sospitatem inlegraih. Praetereb (190) Pauli priini honore rccoiuliti honofarer.tur. Cumque.hocnTore
.eremit_E tunlcam , .quam in sppftarum lhodum de quibusdam Occidentalium legatis,_ler "quaterque
palmarum foliis ipse. contexuit; qua diebus soleni- L,eaius.Gregorius,"'in"singulis,"pixidibus sub nomini-
nibus Pascliae ac. Pentecostes,, Antonius virtulum . bus, pelitoruiri martyrum .brandeurii Tncludens, et
ejus hiEfes, pro.prelio.sissimo ef celebefrimoofnatu apostolico sigilln praemuuiens tradidissel, et abeundi
se induif, cujiis divinae Scf pjurae interprelum coro- lic'entiani>dcdissel; illi posl eriiensa aliquot itineris
na Hierqnymus sic rheminit-: Si Dbmihus mihi ndo- sp.atia,'obscura-nsi diligenlia, pro.certo scire cu-
ptignem daret, multo magiseiigefem.lunicitmPauli pientes, quae ac qualia sanclorum transferrenl pi-
cum ejus meriiis; qtiani -regurii purpuras cum fegnis gnora; pontificale sigillum ausu lemerarioTemovc-
suis. Nori dico, imo taceo ; quariiprajclaris.-quam runt; el pro reiiquiis',traditas brandei, paftictrlas
preliosisegregii ponlifices (191) -Serapioji ,et AtbaJ- : invenientes quasi delusos se esse indoruerunt."Nec
„ nasius glofiali sirifse ditatos.muneribus-, cuiri alteri mora, niinia cuiri . indignatione aiiimi, in urbem re-
melolem-et pallium trilum cui "superjacuit, alleri B 1 versi, cum-in lacrjrmas, luni in convicia- taiili pori-
alterum melqtemdeforriace ferfea migfans, inme- tificis proruperuril, et cum.gravi exprqbratione per
moriam sui ideni distribuit Anlonius, specialis et .apqstolicae sedis archidiaconuni,, domno apostolico,
principalis ciiria sancti-Spiritus. Pr.Telermisspaiilem missaruhi solemriia celebranli, riiandaverunl, Dpmi^
egregiae. vlrginisel marlyris (192) Agathae galutri- nos: suos preliosissimis et pulcherrimis aliundare
mate (xa),vv.p.avelitm), quod quoties, •palliis,-ac Romanorum vilissiniis noh egere bran-
- . ..HorrificisjiixtatonatJElharuinis - ;' ' deis.,Lucidissinius vero-Tlieo1o_gus" brandeum reci-
Auollitque globos flantmarum, et-sideralawbit, ' ' piens, spper allafe-posuit; se in"oraiionein -cuin
Interdumscopritosavulsaque.viscerqmontis ,\ qninibus astantibus dedit; -cxaiidilus, surrexit; in-
'- „ • - .--
expansum et opppsitum . credmlos legatos propiusstare jussilj.cultello pan-
Erigit eruclans fundoque exwstuat imo, num pupugit; ei-mirumdictu,per'singttlas punctio-
in tanto lufbine ab incendii et Jreinoris dis,crimii.e lies ubertim sanguis' elflu_vii,'et:irigenli stupore uni-
liberat (195) populum Trinacriae. Ad profectuniet versorum astanliuminentes conciissit..Attoniliaulem
gloriam regum et impefatqrum, libet-compendio omnes,, cum-apostolico proslrati in .teiTam, landiu
perstringere, quid el quantum -{194). Gunderamni intentissimae ofalionisimmolaverunl hosliam; donec
t
G *
potenlissimi regis merilum ipso ignorarile, apud HMnctae b randei peViusurae, per divinoe majeslalis
divinam niajestatem qblinueri. gratias ct glorise;\- redinlegrarentur- polentiam. In .fimbfiis prbfecto
Gum cujusdam inuliercute filius qiiartano lypo in aureis (Psai. XLIV, 14),- sancti.Deiin Ecclesia non
_tanium vexafetur, ut de ejus vila desperaretiir; . habenle machlanv ncque- rugam(Ephes. v, ,27); pro-
maier orbitaiis"metu anxia.sed praefatae'evangelicae cesseruiit, iri saricta" saiictornm, cum iinlinnabulis
jsmmorfousss fide . pnedita, gloriosissimi fegis ad (Eccli. -XLV,J0), circum amicli varielalibus ,(Psal.
ecclesiain procedentis prbsecutaeslvesiigia; -et inler xi.iy, 14), diversarum videlicet virtutum vocalibus
confert:s=imas siipalorum calervas, clanculum tergo rediiriiculis." Ideoque, rquidquid eorum vestium est,
ejus acclinis, pio et fideli* furlp regalis indumenli ciijuscunque slariiiuis ei subteminis; jure ex insitae
abrupit fimbriam; el voli compos reversadomum, , sibi divince vjrtutis-calore, pro ,excellentibus nieri-
medicinale filum in aquamposuit, filioque"pfaemb.r- tis, exsudat salulem, et srispitalem anim_e el corpo-
tuo poiandum pbtulit, et anhelantem febrem saluta- ris; e_"jn siccitatis,- et inundationis intemperie,
-ris liquor exsiinxit,' ac expulit: *Quisyero 'excogitet, - elevalum ex suis sacrariis, et cxportalum cum
"guis digne explicet, quam sit niirabile, el memora- summae fidei ac-devolionis Jitauiis, ipsis imperat
- bie, quod tempqre lucidi.ssimiTheplogi Gregorii riiolibus'aeris,ret nunc sudam serehiialem,- nunc^
^
contigit ad laudem et gloriam divinae magiiificenliae? pluviam, congrueiitemsiipplicibus inipertit Christi--
(195) In sancta Roniana Eeclesia, auiliquitas mos colis; et cvideniissimis declafatur indiciis, quam in
'-
constat, qui sacros, aiictoresvel a limirie salutarunt. - sic diciiuf Sicilia,-'"Pachyno,Lilybaeo, Pcloro: dicitur
De indumeiitis eo delalis, et ad exanimatos ielalis, (iQi)Gunderamni. Sanctiis hic Galiiae rex
"eosdemque redariiinarilibus,-vide,apud S. Augusiiri. " el Gitnlheramnus, el Gttniramnus: HistoriamTianc, et
lib. xxiiDecivit., cap. 8..' _•- • •. .plurajlc-.eodeih vide .apud Gregqr. Turon-. Hisi.'
. (190)"Pauti pfimi eremitw lunicdm. Haecdistincte Franc. lib. ix, cap. 21. '. , •
S. Hierbnymiis in Vita.hnjus Patili. (195) J-i sancta Roniana Ecclesia ahiiquitus mos
•
(191) Serapiofi et Aljignasius.-Honrm Anlonii liiit- iiiotevit. De hoc morey ut vestes,'quae SS. .rcijquias
"rierum hondrifice njeminit ipse Athanasius ' in illius, ;ittigisseiit,'pro reliquiis haberenluripraeter lioc ho-
quam scripsit, iiistoria. - ,. _ biie exempluju Tam illuslri inlraculo a Deo appro-
.' (192) Agaihw galunimdle. Tego, veto, Grascis.est,_ batum; videBaron. anno 519 et560.
aoeWjrraunde v.6_}.vp.[iK, velutn. At velThioIridiis co- -. (196) Coitsecrali Brandei. Quid esset' Brandeus,
gnalarii lilteram_pro gerniana sumpsit, velscriploris dixi supra, lib.i, ciip. 7. Porjq, quae hic Thiolridus
-lapsji irrepsil. Non eSl tantum piaculum, ' ul mutan- . •narrat de S. Gregqrio Magno; mvcnies in ejusVila,
"dum tnerit. Malui i.tjdicafe. . a Joan. Diacono scripla, lib. n, cap. _2.".
J"
(195) Populum frinacria. A tribus pronfontoiiis
 §79 - THIOFRIDI ABBATiS EFTERNACENSIS • SSO -
•sanciis suis Deus sit dapsilis, misericors, praestabi- A lis (ypum;. quod Palris Verbutn caro factum (Joan.
Jis, et mirabilis. JNecniirum est, sanetorum inllma, i, !•_•),signorum suorum.voluit esse inilium, cum in
et exliiha tapta gloriftcari virlutum magnifieenlia, Cana Galilmwillud converlerit.in vinum (Joan. n, 9);
cum de eis' ihcarnataPatris proteslelur Sapientia :-- quod in redeniptionem, et ablutionetn humanaa pro-
Omnia mea ttta '-suntj- el tua mea (Joan. xvu, 10);; paginis, de lalere suo cuin sdnguine profndii'Joan.
nec secundum-aquilae altius vblantis Atigusiiiii seri-. xix,' 34) in Ecciesiae suae sponsalia, et pignus haere-
tentiam, fas sit,-ut sancti cujusquamsint, nisi ejus dilarium :.quid, inqu.ain, mirandum, si pcrhbcglo-.
a quo. creali, et sanctificati sunt; ac per hoc, et rific-ivit sariclum suum summie perfectionis virum;
omnia, quae ipsorum sunf necesse sit ut ejus "
sint cum (200) subiibslri qtioquc tempofis faece, lutulenta
cujus et ipsi sint. ._"','" , ,-• etiam aqua, quaj Jotis servorum Dei manibus cum
- "' ' - '"- '"'
jpsis pi*ojiciendaest-sqrdibus,clanculum expetita, ct-
-'"'•; CAPITULUM V. -"",.
concessa a cubiculariis, diversa eliminet genera, iri-
De liquaribus^aqum, el vini, et olei, el iutkba.Nicolai. firmijatum, et.iniperliat gratiam sanitatiiin.?; Sancli
Ne vefo faslidiiim' generet Inculiior ct prolixior sane Dei, de qvorum veiiireprofluxerunl flumhta dguce-
oralio, silentii-clausula supprinio, quam-sttipeiida et pivw (Joan. vn, 58), spifiluales profectogratiae, efc-
jucunda- miracula, per diversos, aquae virii et olei B I fluenta ccelesiis doctrinae, non biberunlin via Mgy-_
liquores illorum consecralos benedictiorie, divina p(i,"(201) aquain Geon lurbidatn (Jer. Ji;, 18), sed>
operala sit dignatio. Sed.ne locum calumniandi deiri aquam divinie Scripturae limpidissimam, etrion iur-
samhlo/improperaiiii, ea qoae.prbferoj mb nulkr bctverunt.pedibus- stiis reliqiiani (Ezech. -xxxiy, 18),
autbenlico posse pfobare'tesliriiqnio; de aquae ele- quapolarenl oves Doininieas. Ideo-aqua usibus „eo-_
mbnto liquido, unuiii-tam evidens lesliinouiuin ih rurii qiiomodocunque adhibita,' tantani divinae ope-
medium affero, ut de omnibus aliisoniriis removea- ratiohis "coiisecutaesl-qilcacianj. Etquis modic^
lur dubitatio; cum. cohslet liqiiido,. quid in seriis iidei requirat, quid valeat sanctificati olei uhctio;
rebus singulorum valeat nieriti ostensio, cum etiam quid vinum, quod in sanguinem Dominicum sacei-
in nugis liujusTiquoris ianlum profuerit sarieiifica- dotalis in verbo Domini vertil benedictio ? Per co.a_.
tio. In Gazehsisemporii oppido, ,cum quidam (197) secratum quippe misericordixolenm, feparatur sa--
ad Circenses ludosequosnulrireljac suspectum sibi lus animarum ,et corporum; per vinum, qtiod tai»
nialeiicum quemdam limeret, ne'daemoriiacis cpii- juxta hunianae consuetudinis .risum , quam inlelle--
busdani imprecaiioniljusi eos. Impediret; ac sancti ctum mysticum, Imiificaf cbr liomihum (Psal. cin,
Spiritus archisierio Hilarione nimium reluctanie, 15), sospilantur meriibra langueriiiuiij et exhilaran-
ulpote cui ineptum visuiri est-in Iiujuseemodi nugis C lur menies iuoereniiiiin. Et ut de olei liquore eoni-
©rjtionem pef.dere; (198) scypliuin lictilein, in qub pendiosa utar traditione," quid inloia Lycia tam
bibere consuevit impletum aquaaccepft ,et stabu- inirabile, quam quod olepm eniauat de lerque qua-.. _
'
Jum, eqtios, el aurigas siios; car.cerunique repagula'' "terque.beati Nicolai, Myrensium'Jerarbae, pretioso
in fide nihil hmsitans (JaC_i, 6) aspersit. Nec mora, tumbae inarmpre, ac unctibne sua delibutbs, liberat
.staiutadie dato signo, hi avolant, adyersarii ejus de omni adversa valitudine? - • <, - Mirum' -
c . . est
-_- prbfeeto .
praepediUnlur ': subiiprum curru rotae- fervenl, illi aestimalione hominum, unde illesit'liquor,. quem
praetervolantium terga vix vident; isti cum in--- non sua exsudat et distillat arbor." Nulla ibi maie-
genli omnium favore, gloriosa vlctoria poiiuntur,, illi rialis oliya ex radice pullulat, nbri-rauios expaifdii,
segnes el inglorii abjicluntur. Aqua quippe,. nielle non gefminat, noufructificat, et lamen contra jara
meritoriimsancli viri -conditartqlius* fascin!!.et m'a- nalurae oreumquasl in praeld expressum exuberal.
gic_e.arlis- virus exinanivit, et «6 uberiaie dotmis Unde ergo ibi oleum inundat in salulem credentiuin ?-
Dei, de forren.le voluplaiis (Psal. xxxv; 9), internae -' An esl aliqua IIIiusTerrae vena, eo Jiquore riatui'ali- -
emanans,-et lapides excdvaiis' (Job. xiv, 19) in glo- terdives .efprollua^-an pbtius profluit ex; praeclari,
riam Dei (199) lapidea ellinicorum corda eroollivit. anlistitis caine niorlua? Al exlinct-e c.arnis habet.
El quid mirunv, si divina clcmenlia per elemeiiliun, *Diiatura, ut polius felidain tabemex.se generel,: et
"*
super cjuodSpiritus (Geh. i, 2)-'sarictus hn.te. muinli putredinis puiorem, quam ullum suavitatis liqiiorem.
-
ornatum, numen suum expandit in fulurl baptisma.-' IJum.us auiem civitatis ejusdem null_aita divite yeua

'_ - -
(197) Ad circeiises ludbs. Lepidam liaiic h"slorib-: quatur, me laiet: ,
lam muliialus est noster abbas ex S. Ilierqnyniq, (201) Aqnam Geon lurbidam,. Qriod Jeremias
qui B. Hilarioiiis Vilam consciipsit.. (u, 18), dixitaquam Schiclioi, nosler interpres vef-.
(198) Scyphum fictilem.'-S\c reppsui ox ipso S., lit, turbidam; Vatablus et Pagriinus,. Nili; Septu-
Hieronymo, etsi utrumque exeuiplaivineple siiggere-
" agiiita senes, Yjjwv.Noluniest, veleres Patres, Sajpe,
bat feriilem. . , ".,,-. ', omisso lexiu Hebraeo, adbaercre Gr«cis. thiolridus,'
(192)'Lapidea ethmcorum cbrda emollivit, Mnltii nosier idem aliqtioties fccitrjloc lamcri loco, et La-
enim eo conspeclo miraculo, ad Chrislianum iiomeni tinam versibnem ii^iegre.repraeseniavii, et ex Graeea,'
accesseruni, damnata deorum suoruin imbeciliilale. ejplicationis-causa, addidil Geon. Caeierum. nihii
(200) Sub nosiri quoque letnporis fwce, -Saspiusin-- - pugiiai, et Hebraeiiin' scltichor- esse fluvium -NilumT
dfcai nosier Tliiofridus, sanctos suotempore viros;- qiiem Graeci- Geoh vocent, e't ejtis aquam esse
vixisse,"alque"etia))i quosdam, quos familiar.ter no- turbidam , qiiod liiaxiinc
' 'Latiiius . cC-isuil' expri-
verit. Yide Vilain. De quibus autern hic"pr ipric lo-_ _ munduui. - • .•-."" *-•
 *5S1 FLORES EPITAPHH SANCTORUM.— LIB. III. 5tf&
liaturaliier esl prcedita, ul coujici datur ralione A __.de purissimi cordis sui firmaniento, trianna minuium,
veritati congrua: • et quasipilo tunsum (Exod. xvi, i), doctrinamjjfo-
Nam cum quidam egregius srccessortim aniisiilis fecto evangelicam, ab"omiii errorissegregatam im-
'
egregii, civili expulsus esset discordia, tandiu (202)' munditia, per irilefnam Dei sapienliam. In' Apoca-
cessavit profiuere olei exuberantia,,doriec priesul lypsi sua vincenii spondet manna abscondilum
ejectus cum injuria, Ecclesiac suae, cum ingeriti fe- (Apoc: ii, 17). Ideo in evidenlissimum yictofise ejus
slitueretur Itonore ac gloria. Si enim per naturam et candidae ac perpetuoe castiiatls leslinionium cor-
proflueret, fluxtis sui cursum non amiitere!., Sed pns ejusvirgineum manna est-coopertuhi et.recon-
quia eximice sanct.talis Nicolaus '«( palma -flbruit dilum. Qriodautem cor ad excogitandum esse pole-
(Psal. xci, 15), el sicul-qliva fiuclifera friietificavit -. fit idoneum, quantum erga eleclorum eliam minima,
domo Domini .(Psal., LI, 10) :-inaudiio a saeculis el abjectissima, divinae dignalionis et graliae sit im-
' in
miraculo, inaudita munifieenlia , et benevoienlia, 'pendium?Nalura cui illud pfaescriplum est eiogium,
Poniini Dei, qui creavit orrinia ex nihilo, exgleba; Putvis es ct in putverein reverlerisJGen.in, 19), nqn
tantarum virtutum viri, in cujus legiliir praeconium; riio.do in coelum ascendil, sed in ipsa quoquesuae
Erdl ehim valde compaliens, el pidsuper affliclosge- . corrupiionis resolulione, non lam putredinis tabo-
sians viscera.piefdliset misericordim; stillat oleimi, "^ sordescit, quam divina-glorificatione splcndescit..
nonin nalurae rei materialis' praejudieiuin, sed in Nimirum, non mjral)ilius: esl aeslimandum; quod
evidentissiinum largifluae ac supereminelilis in san- ihanna_ ciijus guslus sapuit-f/iiasi similmcummelle
clos suosdivinae ' clementiaeindicium", _. ' (Exod.'x\'j,-oi), per quadragenorurii revolutiones
*"
CAPITULUMVI, - < - aiinorum, Isfaelilicum pavit populum (Dei((.viii,5);
(205) De SymiiiijstmJoannis poiyanaro. quam quod .pro effusione sordium, ac ebullilione
Sed' licet per tropum (204) yslei*ologiam„prae- vermium, ex pulrescerite carne- naturaliter pro-
postero sitmihi ulcndum ordiue, marisoleum lanien flueniium, per fnysieriarchae Joannis, usque in hb--
Joannis apostoli et evangelislae, in reverherala raqn _ diernum diem, ebullil tumulum. - "
' - -
tis acie, in ipsqs selerni Solis radios evolantis aqui- "; CAPITULUMYII.
la;, hon praesumo praetermittere.Praerbgalivae virgi- .. - De vasculis et lectulis.'
' -
ualis ejus casiimqniaecongruit, quqd ex ejusyturiibg Si profusiore, quam „ .
' Paiiem .... Romctni auctbr ~
pro vermibus, manna scaturiens proDuit. „ n\aximus '
'
angelorum '; Verbum in pfincipio', Deum _apud Tullius eloqitii.... '"_
Deum (Joan. i, 1), enucleatius oinnibus Dei «n cujus plerumqtie ' .' ' -
Symmystis, orbi lerrarum cbmederidum appqsuit : Addidit invaitdw roburjacunclia causm,
•dcirco contra condiliorJs humanae naluram, _ra. redundarerii eloquentia, non digri.e exprimerem,
dijugio p^yches et somaiis Ironorari meruit. Solus qu"amslupendasigiia, et prodigia , per vascula ope-
njortalium, egesta et ejecta ej;ira basilicae valvas," . rati sini saricli,:vasa Domiriica".Quaemihi suppcteret
. humo (205), vivus poliandrum introivit, et' iride' - fandi copia, si con.irer slylo.prosequi lecylhum-.blei,
coKcionatusadsuosoblala oralionisvictima tanquam el. faritta! hydriam, qriibus apud .Sareptanam viduam,
suavissime repausa.ns in Dqniino obdqrmivit. Maiina Elias praeco venturl Judicis'suslentaiu_>'.eslusque in
- Mariam
virginem"perpeluam,sublilem, suavissiiham, diehi, qua Dominus Deus rsupef aridam triennio,
de qua prodit Terinis, qni psallit.in psalmo, Ego et mensibus sex terr.ae faciem declit pluviam?
sum vennis eitton hbtno (Psal. xxi,7), (206)Mariam, (III Reg. xvii, 16.) ^ '
iiiquam, conspefsam oleo similam , in Dbniinicae _ Nulla mihi tanta ingenii salit vena , qua expro-
passiqnis hora, sibi „ab ipso. Pane_ coelesti, habenie mere, queam,quamniagnifica successoris ejus, et
onine delectamentum, el omnem saporem suavilatis duplicis spiritus haefedis Elisei; apud Deum obti-
(Sap. xvi, 101,-commendatam, in suam virgo susce- nuerinl merila; ut pattperis viduw, quse in typum
pii (Joan. xix, 27),- custodia : pluil, quasi de coelo, D pracessit Ecclesiae, ex minuiissimo oleo omnia sua,

(202) Cessavit profluere. Tradit hoc Joannes origo indicat, locum esse.-niullis sepiilcris refcriuni,
Diaconusin Vita S. Nicolai,. quam ex patriarcha
' Methodio cujusmodi.est cwmelerium.
coll.ectam, luci dedil. Recte hiiic conclu- -" (204) Per tfopumysterologiani. HoCvull, seposte-
ditur, divihilns hoc oleum fluxisse, nulkt n^lurae rius dicere, qtiodprius dictiim oporiuit. IIoc enim
adnilniculo. Ilaque ex Breviario-Ecclesiae-Tqletanae,
* Hysterologia est. Sed cur id dicit? ideo opinor,
de B. Nicolaomerlto canamus :. , qiiia, cum de pluribus aliis egerit, quaenon ita prope
- Cujus tumba fertoleum, sariclorum corpora atliiigunt, jam de sepulcro agit,
quoci illis est iritimupj, autpotius cui corpora ulane
Matres olivaenesciuut: inlima sunt. -' ,
; '
Quodiialura non prolulit,"' ' (205), V.ivus polyandrum inlroivit. De- paradoxa
Marmor sudando parlurit. morte dilecti hujus discipuli vide Barqn, annq Do-
- (205)Epigraphe hujus eapilis est : De Symmyslw minilOl.
Joannis polyandro. Symmystam "vocat aposioluifi-, • (206) il/ariam cottspersatn oieo similam. Ljusmotli
quod plures essent ejusdem- collegii mysim. Porro , conspersio signifieat alinndantiam '_misericqrdiae ,
golyandrttm (seu potius polyandrium) vocat per' auctore B.- Grcgorio Magno (Rom. .auctbrem 12, in Ezech.)
catachresiu, S. Joanuis sepulcrum. Nam polydn- quem -noster Thiofridus lubens &e-
drium, ei «•uditoi^uin usus habet; el vocis ipsius qtiitur.'
 - THIOFRIDI ABBATIS EFTERNACENSIS
S85 584
et ex vicints prmstita, usque ad summum infundc-r A h gnando, sed moriendo vicerunt. Iti camino tribula-.
renttir doliola, et nvidissimi creditoris demergereiur lionis excocti suni ad pttrum, mira patienlia, el ideo.
avarilia (IV Reg. iy, 5).-Silere melius pulo, quam 3n taiilisniiraculis, tanta eos et omnia ad eorum
parum dicere, qui electi Dei, Dominici allaris aro- usus attinentia, lanta isia proseqiiilur potentia. Ad.
in„ luni fialae, ex itineris sui vasculis conlextis vi- nullius tamen monalitim, ui Augustinus in xxn libro.
mine, et capacitalismodicae(207') maximam ,satiave- De civitate Dgi proteslatur, polest pe.rvenire nqti-
rint mullitiidinem,- et principes adversus reipublicte liaru, ntrum Deus' ipse per seipsuiri, an per mini-
hbsles profectos, tandiu exhilafaverint parvo sed slros suos tantaoperelur mirabilia, sive eadem ipsa,
inexhausto ac jugi abundantia, exuberaple Lysei quae explical per •minislcria, quaedamfacial eliam
latice, donec politi essenlpalma victbriae. Quid elo- persanelorum spiritiis, iri rhajeslalis suae jubilantes.
quar deleclulis, sunimae sanctitatis gloria praedilis, praesentia ; sicutper homines extra homines adhuc.
qui, per quot phcenix vivil saeciilaomni carent ca- "in caniis aeriininosa constrictos c-uslodia, sive per
rie; quorum qmelibel slramiria", et aslulae, ab-aeer- angelos, quihus invisibiliter, incorpbraliler, immu-.
bissimo deniium dqlore, et laelifera febrium liberant tabiliter, imperat, peragal omnia talia, ut quaeper-
amariludine? Atque de aliis^omiiibus eorum ulensi- sanctos fiefi dicnntur, cis oranlibus lanlum, etiiar
libus,duni corijpendiosaebrevitafi sludeo, quid ca- B petranlibus, non etiain operantibus fianl, ralione.
raxare possum de singuiis specialius? Cum una soli sempiternae divihitali cognila. Sed quibuscun-
eademque diviriae virtutis operatio, aeque per pmnia jjue modis incompreherisibilibus efficianlur, Dei
dispenselur in< omiiibus? Mtindum inimicissiinum gloriam elelectoruihejus merita atlesianlur-
et crudelissimum peftulerunt, eumque iion repu-
(207) Maximam saiiaverint mtiltitudinem. SUIHT Reg. iv, IZ.. Alia reperiesin Yitis PP.aliisquesacris.
7
ciaut duo exempla Domini, Mar. vi, <"_!,et Joah/vi, historiis.
11, et Mar. vm, 6, elunum servi,Elisei, inquam.1V
'
Explicit liber terlius.
. _ —MM——M—q———- ....,:'....-. — '_
INCIPIUNT CAPITULA LIBRI QUARTI..
' - '
I. De tignoprwvaricalionis. -, .
1.. De ligrioreparationis. ' . ^ ' ,.
III. De clavis Dqthinicis, el lancea mililis. ,, . -
IV. Quod ex salutari crucis palibulo, in omnesanctorum supplicium iransfusa sil sanciificdtio.
V. Qttod nihii in mundo pretiosuriicomparetur crucibus Pelri et Andrew, ac Pauli calenw.
,,yi. De lapidibus protomarlyris Stephani el cralicula Latirentii. ~
VII. Qua illectus cupidine scriptor iibelli liujus difficillimccmaterieiprwsumpserit ingenioli tui manuri.
inserere. _ ,. -
r £a;p/ic!ttnf capilula libri quarti.

' '
- '' tlBER -'-
IWGIP-IT QUABTUS.

CAPITULUM PRIMUM. IG graphum, jura etleges; et repletael" inebriala est

De ligno prwvaricaiiottis. r absyiitliiooinnis-posthuma proles. Et qiiia -pra?va-„
Nunc neccssitate, compellor, quasi inler saxa el rica.lionis lignum, - pnichrum, et deleclabile visu.
scopulos, immine.nie naufragio, dictatus mei navim (Gen. III, 6), et gustu suave per gnllur protoplasli
fleclere, et nc subito impingal, allendere. Ex.diffici- demissum, ad viscera tolius\postei;italis transivii,
libus enim transeo ad difficillima; ex his profecto ut aculisslmus gladius, et insanabile inflixit vulnus;
quaehominum ulilitali, etrecreationi sunlaptissima, in summis atnariludinibus noster, prq dolor! mora-
,ei dulcia; ad ea, quae imbecillifati humanae sunt titr octtlus' (Job xvii,'2).-"Lignum prajvariCationis
omnino contrafia, et amarissima : ad diversa tor- primaria, ipsaque' efficiens causa esi, cum aeternae
mentorUm genera. SeA sancti Spiritus aspiret aura, damnalionis, lum pmnis supplicii et doloris; et exor-
i et vela intendat, etme Inler spi.ritualesepibatas.uiW dium et fomes lotius ihoeroris el tribulationis. Unde
nam vel ullimum, in iranquilliportussinumtraiispo- hominis prima oborta est perditio; inde innumera-
iiat. Inprotoparentisigilurhoslri irremediabilipraeva- liiles pcfinarum, species, liumanae crudelitaiis com-
ricatione,scrip(a;sunt«H5He adamanthio (Jer.. xvu, 1), nienta est adinventio. (208) Excogitatae sunt inde
contra nos amaritudines (Job XIII,26), morlis chiro- cruces, scqpse cutini exaranlqs, nbdosi fustes, cippi
D . .
(208) Excogitalce sunt cruces, scopw. De his aliis- r ditaexslai Antojiii Ga!I.oiiiijcongregalionis Oratorii
qae pcenarum inslrumenlis, clegans tractalio et cru- presbyteiT
 '
5S3 FLGiiES EPITAMl SANCTORUM. - LIB. IV - 5S@
et clavae exanimantes. Et quia lignum exedunt ter- A yisibilem, pnmse ruinae repararetur damnum irrcpa-'
mlnes, el consumit caries, in omnium tormentorunv rabile; ethomo.Leviathanhohio cdpitts(Job xi,, 20),r
species procusa est ferri metallorum durissimi "ina- nonabsolvefetui%nisi persimilem forma, non peccato;
terics; et procudilur dies ac noctes, ul posnarum homiuem ; sic divina quoquei praeordinaluin est
formae sint durabiles-, ut-crudelilasabsumat ossa dispensalione, ut pmnes Iigni transgressioriis ama-
et earnes, ntnulla mollities, nulla obsisterepossit riiudinfes salularis ligni dulcedo eliminaret; ac vi-
durilies. Injioxialis enim ligni pomo,^praesumpta et tiaiuin in radiee, lermitem,, (209) sanciilicatus
appelita dulcedine, ac per viscera protoparentis,,in pondere suo termes expiaret, ac sanclificarel. Ni-
omneni posteritatem transfusa aniaritudine, amari- niifum quod primae transgressionis reatris, sumniuiii
catus esi venter (Apoc. x, 10), omnium.el nescio quo et;turpissimum'mprtisdedit esse supplicium, unds
daemoniaco commenlo, exinde faslidilur gaudium, illud universale legis prodiit elogiinu,- Maledictits'
diligitur plusquam patiiaj trisie exiliuin, elprovitae omiiisquipendel in ligno (Deut. xxi, 25; Gal. in, 15):
deliciis,propinatur et exhauritur fnortis pociilum. hoc idem repanatrix gratia humanae reslauralionis
Deleclatioiii estamariiudo, in fastidio esl dulcedo. proposuit myslerium; ut unde homo primum infari-
Inler tormenta homovas ficlile, et fragillimum; risu dos meruit cruciatus, inde primum mirifice sit're--
exsullat; et obslupenda mirandaquelaetitiatortorum'"]]B; pafalus, et ab, aeternis cruciatibus liberalus ef unde
crudelilali insultat. Bellum arderitius quani _pax sublegis censura.horrendaemaledietionispf.oniulgala
appelilur; si extraneus deest, domi-lioslisquaerilur. est generalis senlenlia, -inde-.in initib gratiae, per
Dulce cfudelilati est,' effusa.videre viscera et sari- eum qui pronobis faclus estmalediclum (Gal. iii; 15),-
guine decolorari, et ad inundaiionem propelli, flu-- tolius benediclionis eraanaret ac exuberaret copia.
roina. Suave est, audife stridorem denlium el ge- Iiidignissimum, et miserrimum olim mqrtis srippli-
milum in morte procuiribentium. Eihomo homiiti cium, per mutalioneni dexlerw Excelsi (Psdl. "Lxxvi,
servdns iram (Eccli. xxvm, :5), rion se circumdatum 11), nunc est sunima salus summa suaviias, et
infirmiiate (Rebr. y, 2), non se attendit esse^vas summiim vitaeremedium. Nam, quia in eo dulcissima
te5taceum; sed eliain si ipse cqmprehensus effuge- vilae pependit dulcedo, non modo ad taclum minu-
ret crudeles, manus iqrqueniimn, -multo crudelius lissimae aslulie ejus, sed eliam ad invocationem
e.Yesligioexcogitat suppliciurii. Quasi escis delica- nominis ejus, et signum figurae ejus, digilis fidei
tiset exquisitissimisdapibus; -sicbiris el asperrimis . expressum, solvitur el excluditur congesta ex an-
incubat et deleclalur pcenarum noyis invenliouibus.' liqui serpentis versutia, -in genus huriiarium ama-
Summa pascitur et .exhilarescit amaritudine, qui rissima m.aledictio; et in bmnem crealuram transfiin-
coridilus est ad inexcogitabilis et Ineffabilis suavi- C dilur dulciflua- benediclio el consecratio. Qiiod in
tatis dulcetiinem; ut riullam omnhio senliret, vel pfaevaricatione"primi Adae intulit moriem; in con-
sciret doloris, el moestiliaeTimaritudinem; utiiihil fessione verae fideisecundi Adaedamnat, excludit, et
aliud cogitaret, nihii videret, nihil audiret, nisi mortifical niortem • 1,210).- Quid eniin sine ejus
sempiternae laetitiaejubilurii et "beatiiudinem. Tantae mysterib baptismalis mystica ablutio? Quldsumma
calamitalfset roiseriaeimmanissimo pondere, captivae clirismalis cbrisecratio? Qiiid .sanctificaii olei pro-
-
lotius humanae propaginls cervicem praegravavit li- "destunctio? Si ligni vivifici mysterium ad spirilualem
gnum concupiscentia?, et concupiscerida non. cupere, pelram non accesserit; aqua aeternK refectionis et
et non conciipiscenda concupiscefe;-ac fnalhm pro saiieiaiis nori pr.ofiuit(Nutn. xx, 11); et egressis de "
bono, pro.dulci amarum consuelecit.appetere. jEgj'plo, et ad Rubri niaris gurgites venieiitibus, ct
CAPITULUM II. Pharaonem cum suo pxercitu pereuntem videnlibus
Deiigno reparaiionis,] etcum Maria prsecinenle, (211) ip tympanis corpo-
Sed.siculdispensaiorieincommutabiliimpermuta- rum resbnantibus carmiiia iriuniphantium,, fous in
bilis divinae dispositum est- decrelo Provideritiae, ut" ' Maralh, abundans quidem aqua (Exod. xiv, 15), sed
non peraliam quamlibet creaturam, visibilem aut in- dulcedine nulla, . aniaritudinis ' suae naturam non
D -. •-'-.
(209) Sanctificalus pondcre suo Termes. Crux est illud quoque esse, qno flagellis corpus alleritur, ac
ille termes. Ctijtis pqndus, (|uod aliud esl nisi quo lympani instar, pulsaliir. Talis tympanista S. Pau-
crux onusta fuit? Nemo Cliristiainis jgnorat,.eum lus, qui castigal, sive
* u"Tco7ri«|'et,lividum feddit cor-
esse Chrislum. Nobilis __cclesiaebytnnus ; pus suttinjl Cor. tx, 27). lloc vult: nisi moriifice-
mur cnm Christo, fore rit non yiyamus<cum illo, _
- Dulce pondus suslinel. nequeejris dulcedine friiamur: Maximc cum ex ipso
(210) Qttid; enim sine ejus mysterioj bapiismalis Chrislo (qiiem cuin Aposlolo, spiritualein Petrnm
mysiica ablulio. De cruce loqtiitur, de qtia, eadem vocal), aqua aileniae refeclionis profiuore non polnr-
niente illustrissimus marlyr Cypri.-(De bapiisnio rit, nisi crucis mysterium accedefet. Cnlholira
Christi) crucisvirlus omnia peragit sacramenla, sine ohinino doctrina esl, etsi ciiipiamjniia videri queal.
quo signo nihil esl sancium, neque-aliqua coiisecralio''' Poterat utique Deus, eliam sine Filii sui '.passione,
mereiur effeclum. nos reficere. Sed sic decrevefat, ut non nisi per -^
(211) liuympanis corporum. Origeni (ftoin. 6 stiper passionem fierei. ltaque ex divino decrelo aliter
Exod.) Ujtnparium expelle morluorum animalium, fieri non poterat. Ut tolam hanc elegantlssimain
carnis mortificalionemsignilicai. Et Catboiicis notiim allegoriam inlelligas, omnino nbn pigeatatlente
esl, inter alia crucis, sive. morlificationis genera fcgere*Exodi loca quae in parenthesibus iricludunlur.
(hic mente hoc Toco Thiofridus crucem nominal)
 S87 -' TfflOFRIDI ABBATISEFTERNACENSIS 588
amittit, neque ullum rcficit, si dux populi Dei Sa- A Hoc lii Rapliidiin,-per exlensionemmamium legisla-
cerdos confessionem crucis et passiqnis Dqminicae loris Mogsi conlra Amatec (Exdd. xvn, 11). Hoc in
sacramenta non.immiserit. Yivificum ergo saluti- torrente botri, pr.fesigriatum,est per veclem, qubduo
.ferae crucis lignum, primae praevaricalionis expiavit viri duorum populorum lypi, nvam deluterunt cum
.et cxinanivil lignum : 'Etquia in eo Patiis Y-ictima• .pqlmite (Num- .xni, 24) in, typiim divinitatisei.hu-
saliHaris de amarissimo.bibit torrenie (P.sal. cix, J),' ,- mapitalis: DominicaevHoc in Salmona (Nuiri xxxm,
humanae mortalitatis, conscripiam : adversus nosi 41), mansiorie. filiorhm Israel, xxxi, quae (214) in-
jajternae damnaliqriis,, et perditionis amaritudinem . Jefprelatur imaguncula, praerogatuin esl per.Iignum,
(Job xiu, 26), iii sempiternaa salvationis verlit dul-- in quo duxpopuli Dei, in mortisD_onii'nicae,mJfsie-
cedinem. Nisi salvifieaecrucis intercessissetmyste- - rium exaltavil serpenletn. wheum,'et alisorpli, ac
rium; lotius . liumani'generis universitas tartareiim i sanati surit laetliales .morsus igniloruin serpeniium
nullo modo'jeyasisset supplfcium. Ad (suppliciumi .(Num. xxi-,D). Hoc iteiri in duo.bus'lignis SarepAnce
prxdestinaii antequain. nati, lo.nge.praestantiori re-. . viduw (III Reg. xvn, 12), figuraj matris.Ecelesiaj :
*
paralricis graliae praedestinaiione, a suppiicio _per hoc praeinonstratum est per lignum, quo feyrrim,.
supplicium sunius, liberati. Per supplicium", iride- , qiipd elapsum de manubiiq,,cccid« filio proplieiw
"bitam, supplicium evasimus debilum ; et, quod ad[B -B (JV Reg.yi, 6). .Pfophela-Elisbus, duplic.s-baeTes
/perpeiuum meruimus exilium, in pefpetuae vitae_ ' spIritusElisa,' elevavit de gurglte. Iri tam Salutaris
translalum est inexcqgitabile, remedium. In cruce_ 'Tigni, et'pastoralis ojfflcii,et( condesctiiisloiiis typura,
. inors Filii;Dei, facta est ,merx"riiorlium omnium.ini idem vates os ori; mahus ifiiposuit mahibus exami-
jerra filiofum Dei; in cruce grahde factum estt nali filii Sunamilis vidiim(IV Reg. iv, 54); ac euni
cpmmercium, duni medialoris -. Dei el Iwminumi festiluit vilae et sanitati pristinai. In lam isalutaris
(I Tim. II1, S), -lalusjanceg milili.s perchssuint . lign.i praeconium, Spiritussariclusper'Ezechielein,
(Joan. xix; 54). Solvit redemptionis humanae saccri- qui inlerpretatur fortitudo Dei,-lorige ante iricarna-
lum, el emanavi.t inde lotius mundi prelium,(2I2)'. tioins mysterium, tale contexuil vaticinium : Trand
Ibi enim, licel abscbnditci sit forittudo ejusWn la- per mediariichitalem in inedio Jerusalcni, ei sigkatliau
men ariiefaciem ejus ivii(Habac* m, 4) el v~viclo- super fronles virorum _getnentiuinel doleniium super
riam absorpta est mors (I Cor. xv, 54). lbi emplii cunclis abominationibus qum fiuhl ih- medig, ejus
surit omiies fideles, empli suntpmnes mariyres-no-- . (Ezech. i'x, 4). Ei,,o quanrbeatus eslj qui;bonae ope-
nsine, et prodigo sanguinesuo, Dominici sanguinis,, fationis,. et Ialissimae eharitalis peffeciioneni, iri
prelii coniinuuis totius humani generis, egregii ell „ salvificaocrucls Taliliidinem; perseveraritiam usque
invictissinai lestes; et liebellalse ac expugnatae. el_.• in finem in lohgiUidine;- supefnum linerii, quocuhcia
contrilae suritaefiae acies. Hbe lignum viue, in lypicoj operabetie acperseverantef peracia referufflur, ia
clysmate, per arcahi~Noe,,trecenios cubilos haben-... aliittidine; boria omnia de prqfundo divinae gfatiaej
"tem inlongitudine (Geji. vi, 15); qui numerus (215.) ) quae Cbmpreheridi a"cdijudicari non pbtest, proce-
signalur thau characiere)Tioc mystice praefiguraiunii dentia, pensat, et imitalur in profunditatis margine:
est in cancellatis njanibus Jacob patriarchm, dexlerai Sed, ul de ipsa vivifica taceam. cruce, quse (215) iii
videlicqt super caput Ephrctim filii junioris; sinislrai corpore Christi dedicala; et' ex menibris ejus tan-
in Mahassen (Gen.~XLVIH,14) seniorem translata ihi' quani margariiis esf ornata; quae (216) secuiidum-
.crucis similitudinem. -Cujus sacramento, majof Augusiiriurii fuit tribunal, in quo, constituio Judicej
populus, ; ,qui -_oblilus est Domipi Crealoris ,'suii ih medio iri similitudinepj Vehturi judicii alter la-
(Deut. xxxfi,| 18),'seni'( ihihori (Gen, xxv, 25); quii tro, qui credidit liberatus; alter qui insultavit, est
iu misericordia uberi (Psal. xci, 11), feeundatus est.t. damnatus : et qui judicabatur,-jani iudicium mina-
per mundi laliludii)eni;Hocm J/ai'a(/i,in dulcedinemi balur. Ut d'e ipso,Tnquam, vitaliTaceam ligno, in
spirilualem, versaTegis amdfiludine (Exod. xv., 25) | cujuspr-ecqnium, (217) Sibyllae, rion Theropliilae
(212) Ibi, licel abscondita sit forlitudo ejus. TSam iD ^ dreae apostoli, ad cfucein anlielanlis, ul scripserunt
".
in cruce; infirnillas carhis potius l et diacoui Achaiae. - -
' apparuit, _quam pfesbyteri
iortitudo Diviiiitatis. . . .•'./_. (216) Secundum Augiisiinum fuib iribunal. Seri-
(213) Signalut; tau chdruclere;, De hoc eodeiri cha- psit liofcAugustinus tract. xxxi in Joan. Ipsd crux,
ractere ct mystico numero supra egit, ubi rie militi-J - inquit, si-aUendas.lribunaifuit. -
Gedebnicis. Yide lib. n, cap. 7.- „ -(217) Sibyllw. De sibyllis.TiJulli- auctores'multa,-
'•bus
(214) liilerprptulur imgguncuta. Tta S. Hierohy- et varii-varia. Ex aritiquis Varro, ex quo plures alii
mus, epi.sl.i ad Fabiolam,' de quadraghtla_duabuss hausere. Vide Glementem Alexand. libro i Strom.
mansionibv.s. Reddit quoque ejus significationis3 Laclantium, lib.i diyln., Inst.,-cap 6,'el. De ira
rationem illis verbis : Unde.eihnaguhctila, vermex- Dei, cap. 22; Sanct. Augusiin. libr. xviii Civif.,
pressmque imttginis Filii Dei passionem ejus intuens,, cap. 25; Suidams in Lexicq, etalios. E rccentiqri-
conservatur. „Et clare ipse Chrislus perserpentem- i- bus yero diligentius hqc argtimehtum tractasse
•designatus, iddeserpeiiledocet (Joati.m, 14). SedI videritur Onuphrius. propriq Jibello , etLudovic.
quod- Salmonam mansionem xxxi Thiofridusdicit, , Vivesin Tocum Auguslini'citaluni. Omillo multa
iiisi errqr, est exscriptoris-in numero, lapsus nie- quaj nibil ad rem. De numefb, plurium opiuio est
moriie est ipsius auctorisL Est enim mansio -xxxv7 decem Tuisse. Thiofridhs suo' loqtieriti ntodb saiis
- tjiiod.si Hieronymusnbnscripsisset,
* • „ " iiobis prom-
" - aperte insiuuat se' 'Martianum Gapellam sequi au-
'
jjbHt-m fult nuuierare. , cibrein, qui duas tanlum poilil, atque eas, quas
(215)- Iiicorpore Christl tfec/ic«(a.-Ycfba Si An- noster iiic nominal-; nisi xjuod librarii„errore factum
 im - FLORES EPITAPHII SANCTORUM. — LIB'. IV. ,59?_
Trojana; Mafmensi, sed Erythriae Symmachiiiad-Hip- A in animo; Chrisius Dominus, ut eum faceret Chrl*'
pbtensis filiae,quae inleipretatur quasi syosVulae,-id stum suum,- resolulo in soninunv apparuit, cum
.est eonsilium Dei, vel Dei seiiterilia , veridicum eodem signq cielitus in-die* oslenso, jussitque ut
esl valicihiumi (218)" 0 ief bcaluni sumniK.devotioiiis.sludio, ejus producereturfigura-
' prbmulgatum
Hgnum, in quo Deus extensus -'es(,' ad figuram ejus tio, quaj in otnni congressionepfaeliorum,invictaexer-
vel ih qualibet .maleria depiclam,, "seulplam, infu- citus Dei forel liberalio, et.iriexpugnabilis hosliuin
sam,. incusam, vel in fronle et peclore digitis ex- expugnatio. Nec mora, divae memofiaeAugusjus,
pressam; omnes poteslates.aefiae,- et jn coslestibus exortosolisjubare, cbri-vocalosad se virosTirtutum,
spiritualia uequitice exlabescunt, et instar fumi. egregios stempjate., et, poniificafus fphclosordine,
- evaiieScurit. Ih aere contra se duobuS digituFs in- consiiluil de Christianaa religionis dbgmate : edo-
gesluni; aerii principes-magis.perhorrescunt crucis clusque ab eis, demorislratuni divinitus signum, tro-
signaculurii, quani; inexliiiguibile ex .flammivbma plreuni essctolius salularis vjctqrjce; (221) sigMjim
inferni Tornace ebulliens Incendiiini. -Et licet hqc bellicum, TOeabulo lubarum, gubd inter aliapfetio-
noclu et hiterdiu ipsa sii-experienlia nbtissimum, sius, et excellenlius ante imperalorpm gesiari ot
ad horiorificeniius'tamen glorificanduiri.mirificae - adorari mqris.eratRomamb miliiiae,, per.erudilissi-
crucis labarum, singulare,. ex supplicio translatum B mos "aurificess e.x auro purissimo, et pretiosissimis
liumanajsalutis-pretium et femedium, el lutissiaium - genimis, procudi el transformari jussit in vexilluai
contra sseva inimicofunjijacula obstaculiim : colle- crucis yivificsei'' Depulatis dein 'id oflieii iridixit
- ctis
quasi odoriferis floribus, de paradiso "sacrae -vexillariisj lit ante, universos ordines hoe vicisam
•Scripturaelestimoniis, fastidieniislectofisrecreenius veherent iri humeris, et adesseni phalarigibus, ma-
ahimum. Ac primum exbrdiamur faclli comperidio, 'xiine- iabbrintibus .ih praeliis. Ciiihque id, quidami
non miles dicendus, utpote - sine -peclo.e corpus
quanta •virlutum- efficacia/ tariti signi iifqiialibet
materia praedita sit iigufatio." Cum Gonstaiiliiius feren_,-,hoslium'impetu exlerrilus alleri veheiidiuii
monarchus, post 'PJiilippurn pripjum dmniurii Rb- tradidisset, ac quasi .vilae suae consultum r^ius,
nianorum imperaibfum. ad hoetaritum divina pfae- pugnffi se siibtfaxisset, ac jacula "declinarevoluisset;
deslinatione, sacri liaptismalis unda regeneralum, dumVitwtrophaeum a se in.-alterumTranspo&uit,
u't sub Christiano imperalore,mundus (219) mille- (25^)'illum irivitaihj se-in mortem deposhit.-Nam
simum a cqnditiohe, appejlalione, et rerum gloria, eyesligio.dum fugieus morterii, fugit in ino*rtem9
et dignitate, excelsae el - admirabilis Romae, "quasl transfossus.oppeliit; vivificTverq yexilli/tjajulus,
natalem celebraret annum. Coristantinus, iaquam, innumeris.ih.se jaculis contortis, sed divina vitlule
in Christiana religione secundus, in Catalogo Augu- .retprtis, illaesus, ul yjclor citm sigii'o'Ticloria_'.do-
-
"slor"um,,iib Augusto XXSIV (220) primo du.centis- j»««n rfediit/Neque uiiquam postea iillus^ in bello
simae"prim_e olympiadis, secundum iriparliiam Hi- aut viilnefe Interiit, aul caplivilalis calaniitalem
sioriam-,-ariiio, ordinatus imperalor, belluhj pararel - peftuiit, qui bjusdem salyificEe cfucis lubarum ge-
adversus Maxentium Herculi Maximiaiii filium ; et ; sl.ire riieruit.- iri palatio ejusdein-divae nieirioriae
in diversa Augtisti Constanlirii (225), primas quidam,.Probia-
" Irituriiescens,-et inundans ciirarhm pelagus
fluctuantbm. ejus, raplaret.-.animurir, ut. Cornelius nns riomirie, vir sumriiie prqbitatis.etindustriae, in-,
centurio' anle' Jjaplisma^ vas electionis eminenlissi- sitnabili pqdagrae elanguii vulnere,-ac-nullo liumariae-
mum, hora nona. manifesta visione lucis^"anjfe/«»i' aftis poluit curari medicamine ,. quia ex pagaiiq
- (Act. x, 5): sic necdum.diyinisihilialus mysteriis, factusClirisiJanus, primariani totiussalutis causani,
circa meridiem, declinalo jam sole", ex lumine fa. _ sahiliferse crucis virlulem , nqluifagnbscere; etei,
ctum in coelovictoriosissimae crucis vldit signacu-. per quam innomine Jesu'otnne genu fleclitur (Philip. ,
lum. Dumque laniaj visionis attbnilus prodigio*, ii,10), respuit, duram cefvicem acgenua fleclere.
. quid esset, quidporie.nderet, per nocteni revolveret Cumque diuiiuS-divhip attrilus yerbere, quasi jam

yidetur, ut Theropltilw seriplum sit pro .Erophilm, genlilibus,-.tesle Eutroplb, ' una-cum TiIIo,ih.divos
- Vel Marniensi prp Mdrmesi. **".- sit relaliis'., . - • ./
BerophiIm;ei ;
- (218) 0 ler bedtitm lignutn. Alii versunTGraecurii, (220) Primo ducentesinim pfimw otympiadis.ahno.
' . .'•' . " Immanis parachfonismus, id est errhf iri tciripbre,
bocLatiiio versiculo exprimunt:
-' \ 0 ligtmm _felix, in quo Deus ipse pependjt. queni malimtribuere sc.fiplo.r-iquam atietori. Desunt
enim lol-B-sepluaginta olynipiades,. id _esianhi du-
(219) Millesitnum Ronim anniim. -Quod hunc an- ."cenli bctogiilta. Vide-Baronium aiinbClirisii 506^et
imm ait celebralum. sub Ghfisliano imperatore, de ex illo ejusque aueiqiibus hic resciibe, ' olympiadis
Phllippo intelligl, rion de <Goiislaniino. Nam ille ducetllesimw/fepluagesimwprima!..
Christiamis facius 3nno Chrisli 249. Adde liis ab (221) Sigiium beliicuin.vocabuio labarum. De la-
N-. C. usqiie ad. Clir:sluiir:751, exsurgcre videbis baro .ejusqiie efligie res estomiiibusfere scriploribns
". rqlundum millenafium. Sed illud miruih_ videlur - tractaia, ^coque ' ' notissima. Yidb eumileiii Barqnium,
< "" '.
quod ait Philippttin ideo lanlum Chrisiianuni faclum, anno 512.
-
"•'-•",.;
«.(.mundus millesimutn condiiw Urbis, sub.Chrisliano (222) Illum in vilam, se in morlem deposuit. Id''
imperalore celebraret. natalem. ArMfror ideq lioc contigitannoCliristi.Sn. Idem Baron." •,
assercre, quod Philippus, quadrienno,' quo Cliri- ' (225); Prima qiiidam, * Probiatitts nomine. Anno'
siiahus iinperavil, nihiLquidquam contra genliles Cliristi 550. -_;-"' . --. - -
corumque^uperstitionenniioverit. Adeout ab ipsi?
 '
•gSl THIOFRIDI ABBATIS EFTERNACENSIS 592
* el «in hoc_
imminenlis sibi morlis necessitatem diffidefet se A suaetropaeum dehon.eslare conanluf
posse evadere, effecit se.deferfi super Gargani Zabuli afchisterium Julianum Apostatam imilactur.
monils supercilium, in venerandum angclis i*lh"o- Is enim infestissimus crueis Ghrisli adversarius;
m'nibus oraiorium, quod acrebefrima visitatione cum-imperii ambitione accensus a qubdam riiagicae
ac prajsehtissima ope Michaelis afchangeli, nuncii- arlis peritissimo (229) in fatidicum intromissus esset
patur Michaelium. <_bi,'-post effusuni' largissiinnm adytumj ut consuleret „,braculuiu_;seductoribus sibl
lacrymarum iihbrem, post, longa suspiria, xgfo in" appafentibus spiritibus, juxta morem solituhi, ter-
.soporem resoluio, divina vi.rtus apparuif, et sbspl- roris riiagnitudine ac iiecessitudine conipulsiis in
lalemrcddidil, ac incredulitatem et duritiarii Cordis frbrile sua invisum, et illis-et sibLTictoriosissimiim
ejus -increpans-, signum vivificae crucis, in altari slayros expressit' signaculum. Doriiinici vero tro-
ejusdem mirificae ecclesiae posilum, ante menlis ejus phaei figuram ininiica phalarix respitiens, suae me-
oculos-posuil, et apertissima veritatis asserlione mor dcviclibnis,' evahuit-, et.fulminandtis ApOsiala
exposuit quod ex.quosalus-mundi Chrisius (-224).in -taritjs visionis borrore obstupefactus expalluit,- et
ara sliryros,, s,e Deo Palfi hostiain.vivam, hostiam. incoiisultus-e.t conftisus exiil, etin omnes tlmu chai
sanclam el imiriaculatam pro tolius mundi peccatis raclere in fronle signatos (Ezech. \±, i), «ingulare-
B
* exitia.lis odii vexillum extulit; nec "eos impugnare
oblulit; quidquld ad ulililateni et saluteni humani
genefis, quolibet iuodo, velab' angelis lucls, vel ho- ante.destitit, donec-.inPersariim fegno, -iiiigultii-is
mlnibus sanclila.is"excelleniia eximiis faclum sii, ferus (PsaL LXXIX,i4),'Dominkaj vineac devastator,
praeter virtuleni thronis el dpininaiionibus adofandse diutins vastalionis suae pcerias exsolveris,„(250) In-
crueis fieri niillo modq poUicriu Et uliiiairi divihae jecto divinitus vulnere, ailefiiac mbrii succubuil.
-virlulis aspiratio , *_(225) Rerengarianffi haereseqs Et, ne nieiritJ inTiviiicoe criicis praeconia propensif.s
-eomplices non -nio.rbo exulceret podagrico, sedTn- stu.dium generet fastidium, praiereo, quod Laiii'enT
terni consili stii aiilitodo, a~simili blasphemiae libe- tius nominis sui laurea laurealns, per irisigne crucis
ret pesle aeperieulo; qui.dtlm plu.squainoporlet sa- sigimm, caecis reddidit Visum.-Non adnotoi quod
pere, sapittnt.(ftom.WHs5) ad nimium-calbrem trans- moderaiissinnis mohacbieae "conyersationis".uisposTof
eunt ab aquis niviuiri(Jobxxrt,l$)', elsicut"(226) pa- Bencdictus,.eodem vilali signo digitis in aere ediOj
,nem el calicem iii altari, huroarias -reconciliationis, lethalis veneni cohfregil-et excussit poculum, taceo
et fideiiiiysterium rion crediinlj yefum esse corpus. , quod.quidam Symmysta sancli Spifilus (251) nor
el sanguinemDominicum, sic lam inconsulta, quam inine Martyrius, cum njanu-sigiJaret panein subci-
prophana temeriiate, onini sophlst.ica argutia, &yllo- «erium, prunis.qi cineribussuppositum, panisidem,
gismorumj.ac eiitliymeiiiatuni, persuadere conantur ^'imniensuiri inslar crepiiantis in jgnibus oilae, dedit
rnentibns dogmata sua adiijirantium, (227) ne in crcpitum, excocliis-,-.ejus characleris in „se bsten-
fiexioneigenuum; et effusione ileiuum, cuilibel sal- dit liluluni, queih uoii tactiis; sed-fidei Thscripsit-
vificae cruci, fonnalae ail illius simililiidinem., in ineritum. Tanta enim, et tol suht mlfificae crucis
qua- pependil salus angelorum ei,f'omiuum, reve- laudum irisignia, ul Jiumano cofde non concipi,
reritiam et, iionorejn iinpendanl' riebituni. Nimirtim non -comprehenili, lirigua nnllo mbdo possint ex-
dicenles se esse sapietiles, siulit faciisuntJRom. i, 22), primi; et ideo pro suriimaedevolionis meae-in eani
quia (228)r-quilnoplurnis" lencbris, et iusomniis cl „ affeelu, surnrijae.lenjerilalis denolari. elogio, et' non
phanlasiis perlefriti, secrucis charactere dighis iri iujuria , vereor vehemenlissinie fedargni', qubd
fronte vel in aere^edito, cqntra, pericula m.ininiil, .- tanta" reparatricis et salutis el vitaj -omnium repa-
invictae virluli eJusTn qualib.et-matcria, persudsi- - ratbrum' praecqniaj detero culpa insulsi et slerilis
bilibushuinanw_sapienliw.verbis(IGor. n, i) derogKi'^. - ingenii. Nam quid' tanti signaculi praerogativa evi-
noii nietuuhi." Yicloriajjsigno defensaiilur, elsaliitis deutins _ qtiid poletilia prseslaiuius. Esl cfux Domi-
'
(22J). Inara stayros.. CfuxGrneciso-TKup-f dicilur. .habeiiflum, nequiter docerent;
Quani voepin ' hic-noster aliquolies-nsurpal in se-' D (229) Jn faiidicum adytum.Memora.h\\eho~c everi-
' '
cundo casu.'' . ',•', I '-,.,,',"'. . ium bperae prelium esl legere apud Theodoret. in
(225) Berengaricinm hmreseos compiices. Yix.it Histo.r. lib. iii cap. 5, et apud Razian. orat. iii
Thiofridus cuin illo lolies/relapsbiiieresiarcha, Cal- liuiic apostatjim. .
. --:•: . ,- . . • >'- (250) Injeclo divinilus vulnere. Yarianlibus de
yinisiartimpfoioiypo'.
'• (226). Paiietn' eicalicem in allari iioh creduhi,,ve- niiserabili Juliani niorte senlenliis ,. illa maxime
rtiiriesse corptts,.et..stinguincm Dominicum.Hon ceri- placel, a Mercurio martyre, Dei jussu interepiplum.
set irianere* panem , nt Ltulieraui haerelici; sed Narral Daniascen. qrat. 1; De imag. El, ul major
panem vocal; 1 qui panis fuerai. Item •, panis' esi, sit geminata' aucloritas, riarrat ribn ex se, sed ex
sed spirilalis, elqidde ccelo descendit., HelladioJ Yideat, qui- "plura deslderat, apud Baro-
(227) Ne' flexione._geuuupi,~ei ejfusione fieluum, . nitim, anno Christi 565. . _ '" - „
Hauc Bcreiigarii ilueteshu-ex Thiofrido discamus, , (251) Nomiiie Marlyrius.. Lege elcgantem hanc
"quamapud aliiiinliHin meniini mc iegerc.; In ea ite- narratiuricttlahi, aliquanio fusius et clarius expres-
rum spiiitum •Calvfnisticum, jam luin spir.aiitem et sam apud D. Gregor. Maghum, lib. i Dialog., cap.-
inspifanlgm-agnoscimus.' ' , ", Jl,.ubi,ail, reiiquos panes,-jiro niore, cruce signa-
(228)"QM)'indclurnis lenebris. C.redcnduriiest, as- tos fttisse.; hunc soium iieglectum,quenivir saiicms;
serente nostfb auciore, Berengariaubs, vel "consiie- ,eo "signo in aere duhiaxat- ediio, sub ciiieribus i_a--
ttidine suadente, vel cogente iiecessilate,-saliuiferq - teiilem, crhce iusjgnem fecit. - -
illo; signo q.uaitdoque iisos, eui alias honpris .niiul
 595 FLORES EPITAPHII SANCTORUM. — LIB. IV. 504
liica, vttta coceinea (Cant. iv, 5) cui in (252) Sirasi- A , CAPITULUM III.
rim sponsw assimilantur labia (ibid.); quia oinnis De clavis Dominicisel lancea mtlilis.
doctrina evangeliea et aulhenlica DominiciBpassio- Sed quid eensendiim esl de preliosissimis clavis,
nis aucloritate, quasi cruore profluo, esl illitaet- • per manus.el pedes Dominicqs, in crticem sanctam
praedila : et dum uoxii cogilatus exdmniissione ad- transfixisj quid de salvifica niilitis lancea? quse
versaria volvunlur menle tacila, si divinae-misera- Dominici sanguinis, et sacri Baptismalis, de laiere
tionis respectu flucluanii peclori (255) liiedicinalis Crucifixi Domini elicuit et produxit mysteria? 0
per digilos iinprimiiur fascia, quidquid illicitiim quam prasclara Dominicbrum clavorum, etjsalutaris.
et nefarium iractatur, ul lelhale virus exlrahilur, lanceae specialis materies, quae auri et argenti ae
et abjicitur vitalis signi vicloria, et (254) compressa omiiium metallorum longe excellit specics, qua non
fluxa et inordinala cogilalioiium, quasi criniuni, per discordiam in perniciem mutuam armati, sed
exiiberaiitia, menti aiiimae , capili, naluralis ct. interna concordia, per pacem bonae voluntalis an-
diviriitus insili decoris, jcparalurcomposilio dercns gclis coiifoederati sunl homines ! 0 quam sancia,
cl congrua. Ouini creaturae dominaiur, omnis refiun qtiam preliosa,quam dulcis, quam amabiliset dele-
riatura jurc e.i famulanlur. ln quatuor elementis ciahilis feni materia, un.de clavi in carne confixi
et omriibus quae consianl ex eis virtulis suae ma- B ^ Dominica, unde salutaris procusa est lancea, per
gnificenliam exerit, diim digitis in aere expressum, quam flaiumea paradisi remola, est romphea (Gen.
venlbrum collisiones et fulgurum coruscationes dis- in, 24), el hiiihici defecerunl framem in finem (Psal.
jicit et adimit; ighi ingestuin, saifctificatum", et jx, 7), diversorum profecto errprum et. opinionum
(255) paschalibus gaudiis dignum efficit; incendium spicula,- quibns tanquam lioslilibus gladiis infelix
aut exslinguit, aulabigil; in aquam editum, rege- perimilur-anima; ad quae convincenda, et ad finem
nerationis graiiam el (256) nalurae Jransmutalionem defectus perducenda, et ad civitales prhicipaluum
perlicil, et (257) inundanliam fluminum, et eleva- - aeris hujus desiruenda (ibid.), bis acula, primo ad-
-tionesjet montes fliicluum compescil, ac in alveos venlu in vagina liuinililatis abscondita, in secundo
dejicil, acquasi insolubili objeclo obice, inlra. ripas adveniens, in manifeslo claritalis suae splendore ae
et littora concludil et imminuit .*lerraj inasqualilaiii lerroris coruscaiione.vibrabiturframea, iu secundo,
oppositum, stefiiitalem agrorum fecundat, et uberi inqiiam, adventn, cum secundum veridica egregio-
copia reficit. Poslremo omnem intemperiem ad rum vatum Amoset Sophoniae vaticinia, ingtadio
temperiem redigit, -et (258) arboream vel "saxeam morienlur omttes peccalores (Amos ix, 10) terrae, et
iriolem ruituram , aut immobililer in ipso casu tetri coloris Mthiopes (Sophon. n, 12) inierticieniui'
suspendit, ligal et comprimil; aul sine oimti peri-.'<Cdistricta e.t amarissima et irrevocabili ullimie dis-
cnlo suriima cum admiratione spectarilium dejicit. • cussionis ac examinis sentenlia. In tam salutarium
Et quld amplius mihi iinmorandum, quid profusius clavorum, el Dominicae lanceae praeconium, longa
eloquendum ? Omriia coeleslium, terresirium et anie vaticinalus esi Spiritus sanctus per Zachariam
infernorum regna , crucis vivificae subjeela sunl prophetam, organum suum: Aspicient admequem
Dominio, per eum, cujus carnali reparata sunt confixerunt (Zachar. xn, 10; Joan. xix, 57); et paulo
commercio : qui mortuos praevaricationis ligno inferius : Framea suscilare super paslorem meiim
(Gen._ii, 17), vivificavit, el resuscitavit redemplio- (Zachar. xm, 7). El quae preiiosiofomiiium.metal-
nisligno; qui inortem exortam et ingressam per lorum materia, qnam illa, cui Palcr per-Spirilum
iuobedientiaearborem, per veraeobedienliae exstinxit saiictum imperavit suscitari super pastorem suum,
et exclusit arborem; qui momentaneum earnis; ei' perculere pastorem (ibid.), omriium principem
assumplae* siipplieiuni , aelernorum suppliciorumi unigenitum suum? Haec lanli pretii framea, anno
singularem dedit esse medicinam, refrigerium ac: progeniti Yerbi (259) millesimononagesimo octavo,
exlermhiium. divina revelatione Antiocliicereperta in arca mar-

(252) Shasirim.- Camiciim canticorum Hebraei: ^ ttira filii irw (Ephes. n, 5), per baplismum facli su-
dicunt Sir hasirim. Unarn vocem nosler, aut ejusi mus filii Dei.
amaiiiiensis, fecit. .', (257) lnitndaniiam fluminum. Illustrissimum
(255) Medicinalis per digitos imprimilur fqscia. Iinjus miraculi -exemplurri est in Yita S. Gregorii,"
Crucem peclori impressam fasciam vocal, quai cognomento Thaumaturgi, cujus baculus ad Lyci
ejus fluctnatio sistaltir. - fltivii ripam defixus, et ejus rabiem compescuil, et
(254) Compressafluxa, etinordhtala, cogilationumi momenlo in vireniem arborem excrevit.
quasi .criniiitn, exuberaniia. Respicil., qnod pauloi (258) .Arboream tnolem ruiluram. Vide Severum
anie dixit, cruceni Doininicam essewHam coccineam. Sulpiciuin in Vita S. Martini: qui id cum multorurij
Nam capilii vitta coercentur. stupore prinium, lum etiam salute, exanimalis metis
(255) Pitschalibus gaudtjs dignttm efficit. Manife- suis, intrepidus ipse exhibuit, cui soli exiremum
sle spectat Ecclesiae aiiliquum •liiiim, quo, Sabbalo> discrimen imminere videbalur. De saxea mole, cru-
sancto, recens excussus e siliee ignis benedjcittir,, ' cis virtule suspensa, D. Gregor. Magnus, lib. j
eoijue Pasclialis cereus accendilur. Erubescanthae,-• Dialog., cau. 1.
relici,
' vix nudiuslerlius nati. (259) Millesimo nonagesimo oclavo. Baronius,
(256) Nalurw transmulalioneni perficit. Cum hic: encyclicam de hac invenlione epistolam ponit
de baptismo loquatur, noii alia Iransmutaliq intel- anno lnillesimo cenlesimb. Sed par est credere
•
iigi potest quam spiritualis. Cum enim esseinus na- _ scriplam biennio post inveniioncm. Nara Thiofrida
PATUGL.CLYH. 13
 S93 THIOFRIDl ABBATIS EFTEP.NACENSIS 358
niorea, et ve\illo„pra_fixa , iiinuinera etbnicorunin A dinem traiisftidit inomnia acerbissima San<lonin
ad inlernecionem proslravit milHa, elCli_isli_.no- eiijuscuuiqne supplicii genera, et carnis pcr illuslra-
snm phalangas, ante omni obsidionis ct famis adver- lionem spiritus sanciificalas, quantacumque at*
silate afflictas, laeta et incruenta glorilicavit victo->- qiialiactiniqne supplicia.in corporum et animariini
ria. El quid Crucifixi Domini clavis sanctius, quidd siiavissima el saluberriina Iranslulit obleclamcnta
eminenlius ? Nimirum sicut plasmalor rerum om- i- et J'einedia ; ul quasi immutato et converso na-
iiiiim (24t)) ' de profoplasti dolens riiina, quandoo luraa ordine, oinnes cruciatniim'maleriae ekclo-
pomi noxialis •mu);su in morlis corruit officinam, i, rum corporibus adhibilae ardentius appetanlui
TCtlemplioiiiS|lignum, qno (lainna ligni pra;varica-, -, quani exqnisilissimae epulae, qiiam opulehlissima?
tionis sblverel,praciiotavit ; sic niaieriem clavorum,i, totius mundi delicite ; et in eartim acquisilioiieir'
quibus manus redemptoris hominis, pro manibiiss ac vener.ttionem, (242) prodigeilispenseiitur acqui-
'
praevaricaloris hbniiriis, inroiHinenter exlcnsis,i, sitae summo cum labore ac perieulo perituraein
quibus pedes jiro pedibus, ad -vetitbs concupiscen- monienio divitiae.
tia; ramos, callidi serpemis asltiiissima persuasion.e,:, CAPI-TCLUMV.
(241) inrevocabililer progressis, in arhore slay-- Qiiod nihil in tntindo preliosutn coinparetur crucibus
ros coiifigereiiltir, ordinaiissima provideniine snre e R Pelri, et Andrem, ac Pauli calenw.
-jQuis eiiiin tbesaurus, quis lapis preliosus, quae
•disposilione, inter ipsa mundi exordia praeordinavit.
CAPITULUM IV. operosae texturae veslis, compareiur sanctae cruc^,
et vinctilis principis apostoliei ordinis Petri, inver-
•Quodex salulari crttcis pniibitlo, in omne sanclorum
suppUcitimtfansfusa sil sanctificalio. sis liuiiiiliiale incomparabili pedibus crucifixi ? qtiae
"Sed ul,de allissima salularis ligni altitudine, in„ ilem nitindi transeuntis diviliae conferaniur pati-
, mujus mysleriuiiv sponsus canit mystice in amoriss bulo crucis germani ejtis uomine el graiia viiilis
«armine: Dixi: Ascendatn in palmant, apprehendam u Aiidres; ? quod eximii melalli genns sequiparetur
•fruclus ejus (Canl. vn, 8), et itcni : Sub arboree docioris et^inagistri geuiiiiin Pauli e.iiomc, cnjus-
viali sttsciiavi te(Caut. viu, 5) : ut, inqtiam, de lama pr;ecoiiium,Gregorius, Incidissiinus el vigilantis-
preliosi ligni aliiludiue pedetentim descendam, in,t siiniis exposilor, et conlemplalor iheoria?, descripsit
hortmn iiucittn, utvideam "mystica poma convalliumt religiosae, ac ejusdetn (245) spennologi amatrici
iCant. vi, 10), in quorum per amicam amico decam- ardenlissimae (244) inipcratrici Consianliae : l)e
lalur lypum, dabo tibi pocultim ex vino condiio, el[ catenis, inqiiil, qttds ipsti scinctus Paultts in collo e't
mitsium nicdorumPiiniconiin (Cant. VIII,2) : prole: manibtts gestavil, ex quibtts mtilla .miracuia ht popnlo
stari salva fide prcesumo, fidueia accepta per Spi-. C demonstraiilui; parlem vobis aliquatif Iransmillere
rilum sanctum, quod ex vivifico -el salutari cru- feslinabo,si,lameii hanc lollere HmatvJo.valnero,qtita
cis patibulo, quo pritnae pncvaricationis vindica- dnm freqnenler ex calenis ejusdem mnlli benedictio-
4nm et expialum est peccalum et mortis soluttinii nem petunl ; ul pqrtinv qtiid ex limalitra percipiant,
chirographuni, salvalio et sanclifieatio tfansfusa estf, ttssislit sacerdos cum litna, el aliquibiis pelenlilnisila
in bmne supplicium, quo sancti et.electi Dei, cru- concile aliquid inde excutitur, ul mora nttlla sil :
cifijenies carnem stiam cum vitiis el concupiscenliis ; qttibusdam tiero roganlibus, diu per catenas ipsas
Jfial. v, 24), accepiabile et meditllalum Jesu Chri- lima ducitnr, el lamen ul aliquid iiide exeat tion obli
6to crucilhd meruerunt iii odorem suavjiaiis,,csse. neiur. ,0 quani praeclarum, quam excellens per
sacrificiuui. Unigenitus enim Patris qui secundumi egregium-iposlolicnm, speciale paracleli orgaiium,
vas eleclionts Pauluin, est'cn/;ii( corporis Ecclesim, aposlolici supplicii.praecouiuin, qno excellentissi-
acprhiciphtm, prhhogenilus ex morluis, pacificans; Jiium el magnilici spiritus et corporis cjus declara-
per satiguinem crttcis ejus,' sive qhm itt terris, sive. lur meritum ! Est profecto summa veneratione ct
guw in ccelissunl (Goi. ,i„ 18-20) ; unigenilus, in- admiralione digiium, quod lima ferrum ad exculien-
<|uain, Patris, qui donans nobis omnia delicta, et, , dum el limanduni subtili artebuniaiia excogiiatum
fdelensquod adversitm nos erat chirographum decreii; et transformatum, aslanle sumnia cum supplica-
'
nobis omnino conlrarii, ipsum iulit demedio, affli- lione.et digna elimato ad ungtiem el einineniissimo
gens.illud cruci (Cal. n, 14), de amariliidhie sua[ electibnis vase reverentia Dei sacerdoie ctim eccle-
amarissima (ha. xxxviu, 17), dulcissimam dulce- siaslico ordine nihil potest exculere, nlsi quando, el
' siia fides hac.in re constare debet,
qui eo lempore: lapsus non polerat, nisi eum Christi cruxetpas-
florebnl. sio erigeret.
(240) De protoplasli dolens ruina. Hunc locum 'Vrl) Prodige dispensanlur. Plenas snnl omnes
. descripsil ex nobili Ecclesi;e liyinno, cujus ini- iiisiorii» hoc cullu, hoc SS. reliquiarum siudio.
liuiu : Exempjum cajie, el ex capite quinlo, quod jam
sequiim*.
l^ange, lingua, gloriosi (215) Spermologi.H. Pauluni apostolum Athenissic
Prwlititn cerlamiitis, vocabant philosophi : qtiod veius interpres vertii,
seininiverbius Acl. xvn, 18.
cujus auclor Venantius Forlunatus, qui in iiumaiil.s (244) Imperalrici Conslanlina;. Corrigenduni,'
.•ageliatanno Chrisli 570. Cqnstariiiw, ex ipso loco D. Gregorii. lib. u Regi-
_.4241) Lrrevocdbiliier.Nam revocare gradum homo -&!!_,episl. 50.
 •597 . FLORES EPITAPHH SANCTORUM.— LIB. IV 59g
quanlum, acquibus concesserit iiidulgenlia el proflua A ,\ borum quasi iinbiem iapiduin, collisa duriiies, et
pietasdignAlioiiisapoiloIic.e.Oquainlongeaiiroobrizo complula est arida lerra cordium : el (246) Saulus
pretiobior est catena aposiolica; per quam alligala, lupiua rable mane^ iuvo'a~ns, et "comedens praedam
el ad Domini Dei Sabbaotii notitiam ailracla, et in (Gen. XLIX, 27) ; proslratus mutavit nonien et
fide cailioiica solidaia est ferrea gentiuin duritia. meriium ; 'et-ereclus Paulus vas eleclionis, vespere ,
J .dividit spoliu evangelicie prxilicaiioiiis in univer-
CAPITULUMVI'. .\
De lapidibus prolomartyris Ste_phritit,ct~craticula sitalem geiilium : cl ler virgis cwsus, semel lapidatus
Laurenlii. -' (II Cor. xi, 25), ac omnibus Jiumanae aifliclioiiis
Al qtiid coiijiciciidiini de .lorrcntis lapitlibiis, <periculis terra marique pericl.itatus ; et amaris-
quibus prolomanyr Slephanus pro noniiiiis sui sime senex iueiis, quod adolescens temere observa-
corona est obrutus ? Quid censendiim de craticula vilsarcinulas vestium, etomnes exerios reililendo,
ferrea, super quam aduslus esl ex gloripsissiiha (217) saxa injecil pef omiiimh manus" lapidan-
laurea sorlilus nomen Laureniius ? Utriusque sup- .liiiin, iniiuineros lapides. vivos(I Petr. u, 4), spi-
plicitim in lotius mundi versum est reniedium et riluales, prelipsos, in fuudamemo, quod esl Chri-
solalium, el de supplicio liberal corpora el auimas, sius Jesus, fundalos, in.uranieae euria* compor-
intimo corde et firma fide siipplicanliuni. Par utrius- . B tat el tfansporiitaedificluin. Nimiruni summa devo-
que meritum pari divinae dispensaiionis gralja- lione veneranda el appetenda est taiiloruni Iapidum
dislribuium esl in dispar iiiriiisqtie stipplicium, el jnaieria, qme ipsum protomarlyrem, lapidi suirimo
(lissimil.ispoenaeiiislrunieiiium fuctuin eslinundi si- .ahtjulari (I Pelriji, 6) fainiliadtis compagiiiaium.
ittile ac per enfoiuiiieniuin, el ingens angejis ct homi- Christo Jesu, et per ejus 'praeclara exempla el rne-
nibus iripiidium. In utroque suniiuae pulchriludinis ; rila, iiiiuinieraliilia maflyrum millja, l.ipides dolatos
et'sanctitaiis meinbro suo, caput eluctorum Ghrislusi insiriiciura nitiri cceleslis Jehsalem qum mdificatur
Domiuus estpassus; inaliero, saxea moleproslratus; ui civilas (Psal. cxxi, 5), ubi nqn audilur securis el
in altero, primis siipcrposilus, (245) piscis paschalis; mallens (111 l\eg. vi, 7j radvcrsitaiibus et disciplina
assatus; ei ideosicul salvifieaecrucis suajpatibulum, vcrilalis exerciiaios, et ad lingitem perfectionisex •
sic uiriusque de sacratissiino passionis suaecalice, de, pblilos, dispqsitioue ordiriaiissima transposuit per
vino ccndilo ei musto malorum granalorum (Cant. locaineritis singuloriim cpugriia.- El quid piscis assi
vm, 2) inebriaii-siippliciiim,, modo dispensalorio pro- ctitn favomellis (Luc. xxiv, 42), exqtiisitissimi cibi
vidil, procuravit, ei consecravil insalulem omriiumi paschalis Agni.Chrisli, cralicula Laurenlii,, quid, in-
proinerenliiini.Eiqiiis non longe exr.elleritiorisaesli- C qtiam, per iiicrilum inariyris egregii, in se Iiabct
met prelii 'qiialecunque fri.gmen ex rigidis lapidi-. pretii? Quid, inquani, nuvteriale quisquam ei potest
bus lactis, et iniectis, itno consecralis sanguine, .comparare? Nam ipsum, de qub magnificttm illud
proioniaiiyris Slepliani ; qiiam juxia seiisumhisto- prolalum est pnecoiiium : Quam abscondi potest
ricum, operimenliiin, el oriiaiiientum principis Ttjri_ Roma, lam abscondi polesl Lqurentii corona, ipsum,
(Ezecli. XXVIII,15), duodenorum videlicet IapidumL iiiquam, tanquam" auriiiii igue excoctunij probatum,
sub lege per cuaSiior ordines, in rationali sutnmiI purgalttm sepluplum (Psal. xi, 7), el in liumeriim
poniificts, liiysiica raiione dispositorum nilorein ejus inaesiiiiiabiliexeniplo pfovocatum, et flaminis
perslringeuiem ct excsecanleni oculos concupisceii-. % \ arrienlioris fidei el cliaiitatis acceiisum ulriusque
lis aiiimi ? (Exod.- xxxix, 8 seqq.) Sunt profectoi sexus popiiium, thes:iuriiiii incomparabilem ac pre-
illi lapides pretiosi, inslriimeiiia et incilamciilai liosissimum in Regis regum oinnium et Domini do-
hetiferss avaritiae : siint. isti revera de lo.rreiiie. liiinautiiini transmisit gazophylacium. Unum profe-
accepli, inuuimenta el proptignacula coulra spiri- cto lanta. cratis ferre;e segma minulissiiuuin, longe,
lualia nequitiae, et victricia jacula Davidicae victo- imo incomparabilitcr praecellit omna, quod in oble-
. .jiaj (/ Reg. xvn, 40). Illorum fulgor meniis aciem, ctr.tione rerum niaterialium e.-;t avidissiifue nientls
obtenebrat, in mntuam csedem fraterna et aiiji-. n£ humanae pncsiigium. Et unde haec largiflua super-
cissima corda concilal ; islorum ligor uno iclu, abundat gratia, undetanta exiiherat gloiia ; uisj de
niystico Goliam hoslem iiiirnaneni, robustum, ar- inexcogitabili el ineflabili, (248)--comlitoris yles et
mis terribilibus' inuuilum exsuperat, lolaque AIIo- aplanes inunilicenlia? Nam qui operatur oiniiia in
phyloruin contrariae videlicet - fortiiudinis castra, . omnibus (I Cor. xn, 6), qui slatmii conditionis Iui-
conlurhat, ftigai, proculcat et exlermiiialfjMd., 49-. . manae; per os doleniis, et ingemisceniis Job ro^-slice
55) : ac iiiimica corda oiiini pfopulsa discordia,, ac tropologice,- comparat navibtis poma portantibus
arclissimis amiciliae ac charilatis vinculis alligal,, (Job ix, 26), in oninium eleclorum suorum, (qui,
eldanli pacein super paceni Deo" ' reconciiiat. Perr dum ad ingenita nalurai bona, per gloriosissiinaa
(245) Piscis paschalis. Alludit ad piscem prnnis5 -allcgoriam ne le pigraldegere, serm. 14, de sanctis.
siiperposiliim, Joan. xxi, 19. Per^uin vull Tbiofri--' (247) Saxa injecil per omitiiimmaitus. Aiiguslinus
du.s Chrisltim designatum, secutiis plures'aniiquos J0'"1- • -.,,,..-
Palres,ulAugusliiium,Tracial.exxiiiin Joan.;' Creg. (248) Condiloris ytes el aplanes. GraeciS hyle, vAnt
, Iiom., 24; ilem Hieron. ;T)rigeii., Tertull: _ , cst matetia; aplanes vero, unlmri;, ccelum,slelUfz-
-
(246) Satiius iupina rabie mttne involans. Ex Au- rum. Macrob. libr. i De somii. Scip., capit. 6 ei %
gustiuohaec sumpsil :' -apud quem clegantem hanc
539 THI0FR5DI ABBATIS EFTERNACENSIS 400
crucis reslringimlur mysterium, quasi poma portanl A {, finem imponere inihi est animus. Ante tanien quam
ma-- - exspectato poiitus liMore celeuma laetbdecantem pe-
perlignum) inelectorum, inquam, qualecunque
teriale supplicium, ut paulo *superius praelibayimiis, ctore, el tympanum tenens cum Maria (Exod. xv,
ex ejus^Icm preliosissimi iigni slayros radice, quasi 20), Israeliiicum popnlum piKcedente, cbricinam
per fruclifcrum siipilem, in ramos succum el fru- caniicum victori;e; ante, inqunm, mea interesl,
cium sic transfudil salutis lnimanceprelium; ui, sic- quam verissime paucis absolverc, quareac unde
«l tanio ejns palibnlo nihil aequiparari, polest in laiila-sim aUraclus el jlleclus cupidine, ut- difficil-
nalura remin omniom; sic niliil «quiparari possit limaeac Ioiigeemincntioiilius iiigeniis in id lemporis
suppliciis eorum qtii sligmata Jesu in. corpore suo inientalae materiae, tenuissimi iirgeuioli mei ausus
porlanles (Gal. vi, 17), iu ara passionis merueruut sirii manum inserere; el confisus in aspirationem
esse Domino Dco acceplabile sacrificium, el holo- omnium spiriiunm Conditoris, ct Doinini Spirilus
•caustum pingueac suavissimum. Estipse illisfactus sancii paracleli, praestimpsefiin vela suspendere, et
via; ambulavit super mare (Malili. xiv,2o), ul osien- ejns henigna cbaritate acdignalione, elavum (250)
<deretesse in mari vidni(Sap'. xiv, 5), sed nulli per-' regerite, Maleae perseculficibus' undis nieniis mcic
viarri, nisi qui vehitur navi, portalur ligno, cruce navim credere. Igilur ejusdein incirciiinscripii spiri-
videlicet Dominica. Sicul per niorlem unigenili Fjlii "' lus arcliysleiinii) , sanctae Efternacensis Ecclesiae
•Dei, pfetiosa csl mors omiiium eleclontm Dei (Psal: (251) ygumeiius, Reginberlus nomine, secundnm
cxv, 15), sic perejusdem salutare stippljciuiii, salu- eiymologiam nomiiiis stti, excellenlissinie in sanctae
tifera el consecrata sunt omnia eorum supplicia pro religionis proposiio et - regihiine giibernalus: cum
Jionore ac gloria Dei. allo adtnodum volalu contemplaiioiiis swpeniimero
isicul per intinctionem sacrosancli corporis ejns stispendereiur, ac pncpeii mentis aimisii ad ailhera
•in Jordane (Malth. ni,"i6),in omnes aquas, ubicuii- libraretur more aquilae, iepeiiiecoDdilioiiishuniana;
qiie ad baptismum praedestinalas, tfansmisil sancti- aggravatus compede,Tf siiblimibus deorsum evolans,
ficationem, slc per e|usdem somaiis sui in crucis eanidem inlerni optulus aciem, quaro soliltts. est
patibulo affixionem,-iii omnia malefialia sanctorum radiis aclerni solisinligere, inclinavit et defixit ad
supplicia, iransposuit animaruni et corporum salva- respecluin carnis quidem mbrtuse, sed glorificatae
tionem ac redemplioneni. Alque hoc briini cuncta- per meriia vivificalricis animae; et escam quaesivit
tione loriga remola certum lenet fides in petra, quae: in sanctificato cadavere (Job xxxix, 50).'Quasi post
Chrislus esijl Cor. x, 4), fuhdala; quod ha.e omnia voIatum,„spii'itualis aquila pro sumendis carnilius
quse de paucorum coeli ac terrae excelleritissimorum lerram peliil, dum quasi de summis ad Ima veniens,
procerum suppliciis, styli officio caraxavimus prse- qtiam preiiosa sit mors sanclorum (Psal. cxv,' 15),
«inia.incippos (249), irifusles.inscopas, inplumba- qua se refici alque reformari ad vitam expeliit:
tas, ineaiastas;poslremoiiiomniaotiiniumelectoriim ilem quanla in examinalis et iriof igineni suam reso-
Dei diversa, jure ac digue depromi possunt tormen- lutis arlubus,- et in oinnibuseorum appendiciis, lam
torum genera; quae per illorum merila, quos hostlasi substantialibus quam.accidenialibiis, divinae viriutls
pacificas, el holbcausla medullata, el pinguia, traris- el operalioiiis- divitiae ac deliciae superabnndent,
tulerunt in coeleslis labernaculi et templi sanctua- suminie devoliohis ayidilale et acutissimi ingeiiii
ria,, nieruerunl humanaj cujuscunque infirmitatisi sui perspicacitale pensare ac perscruiaii sluduii :
saliitifera esse remedia. . _ ' neque esum myslicarum viclimarum vcrus Israelita
- CAPITULUM VIL fastidiit; scd mystice sublracla pelle liostiw, arfus in
Qudillecius cu.pidinescriplor libetli htijus difficillimm, frtista concidens (Levil. i, 6), inler heatos beatior
. materiei prmsiimserit iiigenioii sui manum inserere. labor.eshiantium suarum manducavit (Psal. cxxvu,
Sed quia pro colligenctis odoriferis floribus qui- 2); acintimae refectionis affatim refectus dapibus,
'
bus serla consererem, efeleclorum Dei epitapliiat verbum bonum per incarnati Verbi graliani erucla-
-deflorarem;evagalus snm diulius,dislicIfonMan!iiaiiii vii (Psal. XLIV,2). Nam oninia qtias in bujus quasl-
-vatis. libelli paginulis sunt insetla, (252) per iiispirallo-
Qui legilis flores, el hnmi nascentia fraga, nem Spiritus. paracliti excbgitavit, et mihi suoruni
Frigldus, opueri, fttgite Itinc/idiet 'dncjuis in herba,, ultimo, ac. peJum ejus pulvere indignissinio, qnasi
-j'evolvo mecum secretius; et ne nudis incedens pe- qusedam semina, inmenlis area veniilanda, et post
•dlbus, utOrpbeia Eurydicae, physioa ratio et designa-- •sublilissimse discussionis"veinilabrum, serenda-co.ni-
tio musicae,aiiguiiiispericlilerriiorsibus, loiigo laltqrii niendavit. Per infusaiii vero profusius a Doiriiuo

(2.9) Cippos, fusies. De his cfucianienloruni in-- (251) Ygumenus,Regimbertus. Hic abbas proxinie
strumenlis, vide Anton. Gallonium proprio el ele- nosirum Thiofriduin praecessit, quod jam ' notavi ad
ganii libello. cap. 6,-lib. i.
(250) Mhlew perseculricibus uttdis. Malea pi*omon- (252) Per inspirationem spirilus S. Hinc~videquanli
toriiim est in'Laconia,- longissime in mare procnr- hoc opus faciendum. Neque est cur fignientum pu-
rens, crebiis naufragiis iniame, adeo ut" proyerbioJ lemus hoc optimi viri de optimo viro teslimonitmj*,
Tocum dederit. Virg. v __55neid. praesertim qriem scimus cximium fu;sse" humiii-
...... Jlalemque sequacibus undis. -lalisculiofein.-
Ounc locum haud^lubifej-espicit luc Thiofridus.
401 FLORES EPITAPHH.SANCTORUM. — LIB.' IV. 402
Deo animi ejus sanctuario sapieniiam, pensavii, per- A quidqiiid in ornamenlis ecclesiasticis et saticlorum
pendit, quod apprdpiiiquante miindi feriuino , el patrociniis comphtcerel, summa cuin alacritale
aecrescente peccato, Leviaihan (Job xxi, 55), hu- animi concederei); sancti Spirilus, inquam, promui-
inanae propaginisadversarius, qui-post se omnemho- gavit dccretum, ut eo die, per omne subsequens
minem carnaliter viventem tfahet, el anie se, anle aevum, vespertiniiin et matutintim sacrificiuni riiu
ingressum snum in aeternaj perditiouis hominem : - solemrii el magnifico in omnium eoruin celeberrime
inntttnerabiles, non tamen bmnes carnales' (aliis per oITeralur commenioralionem, ac familiarius obse-
brevis, qnibusdam perlongaa poenitenlife labores, de qiiium ; qttoruni lunc et postmodum, sacralissimoe
maxiila ejus divinae misericordiae' armilla perforata illi Ecclesiae tanlum c_elitusprov.is<im et fransmis-
evadenliims [Job XL,21]) tiahit exitiali odio; pen- sum est solatium, elinajsliniabile ac incomparabile
savii.inquam, quod pernicies, el aelerna perditio incolumilalis pretiurii.
tanto acriori invidia nosiro imiiiineat-el incubet, ' Nonyeroaggressus est lanlam rem; lanlnm salti-
exitio, quanto celerins novit appropinquare lempus, tem, suapte quasi pnesiimpluosa devoiione; sed
quo eductus de abyssi puteo (Apoc. xx, 5, 7), «mne paraclili Pneumalis, ulpraelibavimus, illustraiione
serpenliniim virus evomel hialu .vaslissimo, putido ac divina revelaliorie.
Jic lethifeio, ui in congerig morluorum vigilans, et B Nairi dnm' lirdcinii stii lempore crediia sibi, ut-
in.circuiluiuo sepulcra sua conspiciens(_E2cc/!.xxxii, pote viro suminae. caslilatis ac muudiiiic , esset
22), de damnaiorum, et per se secum pcrdiiorum, custodia Ecclesiae; post longas '•.vigiliarum excu-
exsultet ac trinmphet innumerabili numefo. Pensa- -bias, post oblutos iii ara cordis labiorum viiulos_.
vit et allendit quantis contra aerias potestales et fragilitate nalurae humanaej-esolutus in soporem,
phalangas, quse incessabili el indeprecabili bello - sicutlegisIatorMoyses, qui in lypuniintegrilatis(2b7)
dimicant, adversus aiiiriiam, opus sil auxiliaiionim tlieolicos Marioe, rosae pulcherrimae de spinis plebis
armis elpatrociniis : revolvilquam justa et iiiexcu- Israeliticae exorilurae, el lilium convallium parittinc;
sabilis ultioa Deo ultionttm (Psal.xi:m,A), uostris rubum adhiiralus est, quasi ardere, et iiicoiribuslum-
debeatur ncgligentiis, quod nullaspecialisgraliaruni permanere (Exod. xxxm) : sie aeque lypica significa-
aclio, nullus honor condignus et debitus, tanlis.eo- lione, mirabilem videre mefuil visionem. Per Spi-
rum specialiterrependaturbeneficiis, qtiornm sin- ritus sancli cnimgraiiam elevattts et assumptus, vi-
gulaeuniversalis Ecclesiae iiliae, (de quibus (255) hi dit in visione Dbmini, de conclavi sacri scrinii, iu
Cantico pro dileclo canlatur riiystice : Adducentur qno familiarius et copiosius sacralissimarum reli-
Regi virgines post eam [Psal. XLIV,lE]"),pro suis quiafnni reconditus esljhesaurus inaeslimabilis pre-
pignoribus in eis recondilis, licet nomlnibus ineo- tii, sensim cxcrescere (lammam (2,58) ignis, tactti
gnltis, familiarius regunlur el sustenlantur meritis innoxii, et mysiici; et per laqueaf et lectum sancii
et suffragiis. Perpendens ergo, el pensando perhor- lieriboli," evolare ac periingere ad afcem cojleslis
rescens divinaeaequilatis judicium, ac iit-penaium, pnlalii : ubi cuiJj.Rege senipiternae gloriae gloriosis-
et ante ac relro animal oculatum (Apoc. rv, 6),' longe sime regnant slolisalbis htdulm (Apoc. vn, 9) omnes
pfovidere acprocurare cupiens, sinnmejiecessarium eleclorum aniniae. Vidil boc vir perspicacissimi in-
humanae necessilali, inter lot inlolerabilesaeruinnas, genii, vidit iiileriius atiditbr sermonum 'Dei, el intui-
eleclorum Dei suffragium (254),annoincarnaii Yerbi tus visionem Omnipolenlis(Num. xxiv, 4), cuin Da-
1059 indiclione xn, anno verb regni domini no- niele,-vir desideriorum languii, et wgrotavil per dins
stri Henrici IV regis, tertii imperatoris quarlo, suae (Daii. vin, 27), non langnore corporis, sed sancii de-
antem sanclaeordinalionls ix, cum prioribus (255) siderii"; c( slitpens ad visuhi, posuil faciem suam ad
conciolaecurae suaecreditae, viris surnmse religionis Dominttm Deum cwli, rogare ac deprecati (Dan.
*
et prudentiae, consilii sui liabuit mtjslerium (Judith. ix, 5) in asperilate cilicii, et parcimonia saluiaris ec„
n, 2); et communi eorum omnium, et.loliiis sancti medicinalis jejuii.ij. Alque .Doininus Dpus, deside*
con.venlus laelo consensu et applausn, posuit et con- nrium collium miernorttm (Gen. XLIX,_26),desideritinv
firmavilS. Spiriiusdecretum, ut XIII Kalend. De- animm ejus itli iribuit, el volunlate iabiorutn ejus
cemb. (qua noclc revelalione angelica (256) papa emiinon fraudavit (Ps. xx, 5); sed ettm in yradu
insignis merili Sergius est admonilus ,'ul egregiae suo, el supef pedes suos per ingressum in se Spiri-
sunctiialis viro "WiHibrordo,quario dieRomam ven- tum sancltun slaittensJDan. vin, 18)',, confortayil;
luro, et ad summumaiiiislilii honorem sublimaiido, conforlato pasior essentialiier bonus, qui posuil ani

(255) 7« canlico pro dilecio. Sic iuscribiltir psal- f.lem pontifex diyinitus intellexit moriem ,S. Lain-
iiuts XLIV,quem hic citat.,Dilecittm auiem intellige berli maiiyris, _elsiibrogatioiiem S. Huberti, utin
Chrislum. hujus Hisloria doceo.
(254) Anno incarnali Verbi 4059. Conyenit recte (257) Theolicos. Yox corrupta, pro ®eoTor.av_ id
anrius Christicum indicalaindiclione, etanuo impe- esl Deipane-
raloris. Baronius tamen imperiuiii Occid. liinc va- (258)7j(H!slaclu innoxii. Cum hoc f hiofridus scri-
<*are per plures annbs ponit, et Henricum regem
' berel, in mente habebal hos Maronis versiis," lib. u
laiitum agnoscil. . yEneid.
(255) Conciolm.Novb flexti dixlt pro coriciunculm. Ecce levis summo de verlice visttsIttli
Ipsam congregalionem significal. Fundere lumen apex, lacluque hindxia molles
(256) Papa insignis tneiili Sergitts esl admoniltts. Latnbere flamma comtis, et chcum lempora pascu.
 ' . 40i
m THIOFRIDI ABBATIS EFTER_.ACE_.SIS
wiflin suam pro ovibus snis (Joan. x, 15), gregem ., prserogavit, et constiluit tttomiies qui per tolius aimi
isuuin in monlibus Isrttel, inpascuis uberrimis (Ezech. orbilam in coiidigna et debita specialiuni sanclorum
xxxiv, 14), bono, ex acciderilali dono suo,' pastori palroiiorum suoriim ohsequia, obliviosa: negligen-
pascendinn coimuenduvit. Ex egrogio ergo custode tiaefunibns aslricii praegravareniur, rcditnentes lem-
rerum elornameiilorum niaierialisEccle.-,i;i:,eleetus, ptis (Ephes. v, 115),niiilliplicatis fomiliarissimorum
raptus.Translatus ad cuslodiam et regiineii spiritga- intefcessornni patrociniis, ,el interventioiiibus, a
Jis Ecclesiae; et unus spiritus faetus ci-in spirituum malilia diei liberarenlur (Mall. vi, 54), etuna unius
oinnittm euslode, de quo prophetico ingeiJiiiiatur ore: celcberrimae fesUvitatis salutari vicliiiia expiarenlur,
Cnstos, quid de nocle.? cttstes, quid de nocte? (Isa. ct in cajtum senatus uranicae curi£e(nbi iniermina-
xxi,11.) anle menlis stias pculos jllius Samarilani bilis feslivilas inexcogilabili et ineffabili jubilo cele-
cxemplar posuit (Lttc. x, 5,0 seqq.), qui iiiimauo ge- bratur) transcribi et iransferri mererenttir. Igitur
neri ab Ilierusalepi ccelesii^isionepacis, descendeni, nos pensanles sumiui patriarchae Ahrahae sumiiue
(259) in Jericho;, defeelum inlcrnie lucis,.et a talro- liumilitalis exemplum, oinriibus qui in semine ejus,
nibus vutneralo;' misericordia moins coiidoluit,' cl in Christb Domino nostro berietlicli sunl, haeredita-
a; propians per incanialibms siuc iiiysierium, vulnera riiiiri : Abrahw, inquam, qui exsullavit ttt videret
ejtts sumiDsepieiatis et iniernoe coiiipassioiiis niuiiu r>
, diein. Domini sui, seniiuis sui, el vidit etgavisus
alligavit, na peccata ejusper{erens,.ctltteiis ht cor- , esi (Jouri. VIII, 56) : et tamen post ihlernam indi-
pore suo super liqnum (J Pet. n, 24), illum i)i ju- visse unitalis et individuae Trinitaiis revelationem ac
mentum siimn posttil, el ducens in slabulum duos de- speculationem, loculus est ore hiimili",voce supplici:
itarios solerni regis charactere iiiseriplos, duo sci- Loquar ad Dominutn meum; cum sim pulviset chtis
licet" -lcgis el Evangelii Teslamenla, sive geniina: (Geti. xvin, 27).; redeanius ad nos, ponamns nos
charitatis praecepla, stabutatio, prdiiii vhlelieelapo- anterios, intueaniur el respiciamus opprobrium no-
stolieo per Spiritus paracleti graliam, et illustratio- slrum. Luium nos molle ac vilissimum esse recogno-
nem coslestis nieilicina; apprime scientia prsedito, scamus, immundi cineres vivificis sanctornm cine-
,pro srimma sanandis sauciali vulneribns diligenlia libiis, et omnibusomniiio rebus ad eos sive subslari-
iiKpendenda, contradidit. Exemplar, inquani, taiiise lialiter, seu accidenlaliter perlinentibus, debitmn
miserationis et conipassionis,„egregius animarum Iionorem ac servitium impendanius. "Et quia ex illis
custos Sainaiiianus npsler, spiritus oris nosiri, ,ctti summa oritur exsullalio, et exillis peiidetTiumanae
diximus : Sub umbra tua vivemus iu genlibus (Thren. propaginis salvatio omnes ettotas cordis medullas
(v, 20), imilandum sibi, et in posteros suo exemplo in illorum gloriam ac laudem effundamus, ul post
transmitlendum proposuit, et quod excelientissinium r£ veniieni, redacli in pulvefeni, per. eorum omniutn
eoeleslis luedicinaeremediuih1excogitare pottiil, jne- continuam, et devolissimam inlervenlioncni merea-
dendis Do.iunici gregis vulneribus providit et cbntu- .nmr transire de.mortalitale ad immortalilalem,. de
Jit; el tot sanetos vigiles ac custodes sttper cuslo- corrupjioiie ad Incorrupiionenj; propitio et pra?.-
diani su;t familians Ecclesiae proctiravil ct dispo- starilo propitiaibre nostro, cujus caro prp redem-
stiit, qtiol electorum Doi pignoribtts ibhieni recondi- piione acfeparatione animac accarnis noslra*.ab in-
t's, specialem honorem ac revereiniam iinpendi cen- corrupla illibutte thebiicos carne assumpta,no« vidit
suit. Deniqtie imitatus (260) quartuina vigilantissiino corruplionein (Acl. .n, 51); qui inierficiens inimici-
Gregorio in seile apostoiicaBonifaeiiim (qui posl iias itt carne sua (Ephes. n, 14. 16; Ephes. ,ni, 7), et
consecraluma se Panlheon, celeberrimani Oinnium delens veteris piaeuli cauiioneiri, carnem nostram iu
Sanctorum solem.nilalem indixit), "feslivuin,'sicut se, secunduin potentiae virittlis sum operctlionem,con-
prfenofavimusspecialis comiJieiiioralionis diein,.spe- sli:uil ad dext.eram Palris ht ccelestibus, supr-a' om-
eialius.summa devotione et alacritatc colcbraudiim, nem principalum, e't polesialem, et virtulem, et domi-
in omjicii) sanctae congregaiioiiis ejus successionem riationem (Ephes.. i, 20, 21).

\iS9).In Jericlio defectum inlerncs liicis. Respicil D j B.oiiifaciiis. quarlus, qui Panibeon, a Phoca imp.
jiornen, Jericfio, qtiod Hebneis1 lunain- significat, qtiain iiiipelratum, iri honorein Yirginis Matriset SS. mar-
' '
jDutuiim luiiien saepe delicit. lyrum eonsecravii, annbChristi 607. Ita Biironius
(260) Quariuin a viailantissi Gregorio. Fuit hic ex Anastasio.

LAUS DEO VIRGINIQUE MATRI

 408 - SERMONES. '.'-'- 4rifi

. - ' '
- SEMONES --DUQ. ','-. ,
"(Exstant-iu Bibliollteca Patrttm Luydun., tom. XII, pag. 41.7, interTiioiiuincnla sreculi vm. Vide Notiiiam
*
. _' - ,' lilterariam in Tbiofridum; supra.) •,

, SER-MOPRIMUS.. ATocantnr, id est rioii in aliquo- irideceniivel-ignplo

. .- DE SASCTtmUM RELIQUHS. locosine honore loeanlur; Oeetill.-ri nusquam per-
- Laudemus
Doiiiiiinih, iuirabilem in sanctis suis, , -miuuiiliir, sed supra candelabrum, quoii eslGhri-
sed mirabiliorcm in eorumdeiij reliquiis; quiaTicet slus" .et Ecclesia,- propalulo pouuritur, ut fidei et
sit ni-.igiiiis in magnis,- gloriosus lamen "mirabiiia divinte agnilioiiis-lumei) videaiit, qui ingrediunlur.
opcraiur iti uiinimis. Nomsalis-esl illi quod sancto- Ot lumen, inqiium, videant, dum -sanctorum reli-
ruin anhnas in leternfe felicilatis gior-ificat fcgioiie,. quias iniraculis coruscare conshieian}, quamniira-
uisi et eorum feliqiiiasglorifieet in hac peregrina- bilis et quaiiUBsil pielaiis Deus- intelligant. Si vero
tione. Neque sufiicit quod immorlali.alis illis donat sanctoruin reliqiiiae-occuliarenlur, et virtultim si-
\jel.icias, nisi .ei totius inundi eoriferat" diviiias. giiis notiilluslrareiHur,'quid-dunnn et-lapideum coi*
Oppiila.eniiii otcaskila, vicos el urbes , quae omnia hbminis, ad desideranda coelesiia excilaret.. quhl
"-pusi.niagni- temiere principes. cxigiiussanctornm a vitiisad virtutes renovpfel-? QiiVeTibiuo speraret
• pulvis possidet, Ibcuples reruin copia illorum rel:- praeuiia, si eos, qubs in "vitasufljtistissitnos essa
iiuiis subjacel. Aniinae in ccelesli jubilant palatin, novlt, non videretesse in niemoria: el qni vix ad'
. reliquise eorum.exallanluf i.n. subdilo sibi sseculQ. .cultiim el amorem Dei iuinc proficii, vix torporem-
- "NonpoleruiHnnqii.iin tam profundein ie.rroerecondi B i a se infidelitails nuric cxculit, dum ciectorum Dei
cvisceribus, quin super terram- per miraruloruin rcliquias miraculorum gratia il!uslraiTaspicil?Sacrai
.-cfiKciuseffulgeaniipso sole luciilius. Ha. singujis profeclo. fidei cohstfuciio, per miracula crevilj et
-proviiiciarum et civitaium populisjdedit iir solaiium, cisdem deficleniibus in quibusdam geiilibus decre-
_ jit dtiinimporiunis tirgeniur iucursibiis" bostium vit. Nisi-enim sancli praeriicalores miraculis coru-
• risibilimri el iiivisibilium,. per liai.utn. defeiiscpiiir srarenl, frusira verbutu viiae(pr3sdicar.ent.El licet
Bieriiti!)). Rex enim qnilihet urhis alicujus defen- sigiia »oii sint- fidelibxts, secl infidelibus (1 Cor. xiv),
:Sii)'iismoenia",quaulo aiidaciofa ei ,plura hostium fides tamen fidelium per. signa solida^ur, quae apt a
comperit esse agmina, tanto fofllora clniiuidrosiora sariclis audiprunl facta Patrilfus aul per eorum reli-
iu iiiiiiiiiioiiibus miliiiim bpponit peciora. -Sic el quiasiri stiis videnl-fieri oblutibus. Yere umndl-
Deus nostri videns hosiium.miiltitndinem per.iotiun lucer'n3esanctorura reliqpiae tia.ritatis suae splendo.-
- vcliiare aerem,"et pugnam adverstis ndoptionis-suSa rem
loiigius spargunl, easque, ut prit-fati sumusP
fili.is siruere uiulliplicem, Jiumanoe miseriseiiriseri- illorum merita, quoniin sunt,,'nusquam negligenlcp
••cordiler .on.uiit; et lnultiplicaiis super_ arcuain laiere sinunt. 0 inii;a diviu», picialis miscratio! 0.
patrpciniis, .ivitatem suam, id est Ecclesiam, cu- ineffabilis circ.a sanctorom reliquias diguaiio! Detis
stodit et proicgil. Unieuique locorum, sicul e.l huic ^- - sanclus sanctorum est., et sanclorum congregai.io
noslro,- abunde magnas sancloriim. reliquias accom- ' Dei'habitaiio'csl. Non parvi sed maximi apuil-cum.
-niodal; quatenus dum ab indigenis digne. ac fanii- pretii .siint reliquiaj iiloruin, quas exaliat supcr
Tiarius hdnoraniwyiidem indigenae earum perpelua - omneni nmndi omaluIn.:Nainqiie earum.dxcellentias
defensione firmehtuiv Ubictiiique vero tcrrainiii - omnis'lapis pretiosus non cotriparalur,- sed ,qjiid_-''
aliquid est earuni, morlem habent- lucernaruin, quid in.fehtis volventibus pretiosum est, in earuiu
lucernaj ubicunqtie iocorum sinl, abscondi non .comparatione vilis-imum. jndicatur. Tcrrarum suht
possunt,~se*dluminis sui splendorem longe- lateque munihieiiiaet aelernaerelribulionis, divinaeque ma-
spargunl. Nemo nanique accendit lucernam, etiu gi)iiiidinis dpcumenta. Narn evideutibus patet judi-
' abscondiio
ponil, neque sub modio : sed supra cande- ciis, qiiaiita sit Dei riiagiiificeii,iia', cum sancloriini
labrttm, utcumingrediuntur Itttnehvideanl [Luc. >.i). - reliquioe tanlapolleant gloria. Si enim humana divi-
Accenscelucernse sancioruin sunt reliquiae; licetet nis, siparva licet coniparare magnis; quicunque-
lucernam ipsum Sanctuin sanctoriiui 110:1a creden- alicujns lemporalis- Doinini servos cernit, in eis
tibus absconsum , nec sub niotlio,- id est -sub legis quantai ilignilatis sil, idem Domirius, perpendit. Si
inensura inclusum, inlrii unius Jirdicse srentis "ler- T polentes et divites sunt servi, ditior et multo amplio-
minos coliibitum, saricti doclores doceant intclli- -ris poientite ,esse, credituf, cnjus subjacenl ditioni.
gei*«_.llce, inquam , lucernai ab illa sidutisaelernae Sic pei;pendilur quanta sil divina magDitudo. e&
uicerna "accensienoirin abscohd.lo, neque sub motlio majeslas, cum ct ejtts graiuho. donQ^sanctornsi-
407 "THIOFRIDIABBATIS EFTERNACENSIS 408
reliquiis tanlc: concessa ccruitur esse claritas el A cultum olirti in Pairibus decoravil, nunc senescente
poieslas. Atl arida enirii corum ossa.ut Patris lucu- mundo et accreseente peccato, in liliis decessii, et
lentissimi dictis utamur Gregorii, aegri veniunt et irilanlum In singulis dilabilur, nt vix in paucis ejus
sanantur; perjuri vcniunl, el a daemonio vcxantur; vesligiiim" recognoscalur. Ilnjus . eteiiim pcriculi
dsemoniaci veniunl, et liberantur,- leprosi veniunt, el discrimina clemenlissimi Redemptoris nosiri praevi-
mundantur; deferuntur mortui, et suscitaiilur. Nam deris gratia sanclae Scriplnra». ihesauros oslendit,
tit ex uno quid omnibiis sil advcrtendum perpen- sanciorum exempla proposiiil, ut et pielas-jn opera-
damus, per Elisaei prophetae ossa revixit mortuus, tione semper fulgeat, et doctritue remediuin ntin-
benedictus Dcus in omnibus. Ossa Eiissei vitam qtiam inlingua torpescat. Quia ergo, fralres, habe-
dederunt mortuo, mortuum de tnortis solvebant mus exempla sanclorum, qtiasi certis.innecurationis
periculo. Post mortem ergo carnis saiicii Dei meJius antidolum, sanciae charilatis virtus in nobis redin-
vivunt qnorutn.liic ossa in lot miraculis vjvnnt. De tegrelui\j ut in sanclis suis Deus per nos digrie lau-
his mirificis sanetorum ossibus dicit propheta veri- delur. Igilur in.sanciis suis laudemus Dominum, qui
dicus: El ossa veslra ul lierba gefminabunt (/sai.LXvi). esl gloria et virtus sanctoruti) (Psal. ci,), ulper ejus
Ossa sanctoruin licet Jnorlali conditione arescanl, misericordiam, ad eoruin pervenire valeauius con-
virtuium (amen viritiitaleut herba germinant, qnan- '' sorlium. In memoria justorum jusliliae auctorem; in
quam idem in generali resnrreclione perfeclins iuerilis sanciorum sanciitDtis jnagnificemuslargito-
implendum 1 essedivinae Scriplura: aslruont; in rem': digna enim membria justorrim erit cum lati-
dispositissima sane Dei lanta qnasipalriTamilias (iibus (Proi'. x), in quibus delecleuir Deus illorum
dbmo vasa in honore (Rom. ix) esse ac fuisse et Dominus, ul per eorum iniercessioiiem nostris
electi cfedtintur, ideo et eorum reliquiae in vasis i-iiserealur e.xcessibus. Exemplo fidelis Moysi sunt
aureis atque argenteis el gemmalis, ac in omnibus infer nos el Deum mediatores posili, ut qui per
qti_epi^eliosa sunl, recouduntur. Et, sicitl saneium per jioslra despicimur nierita cunj' Pharisaeo^Jper
altare non sanctificaiiir ab aurosed sanctiiicat, sic illorum jusliiicaiionem jusiilicemur cum Publicauo
el quodlibet vas, quod sanclarum reliqniaruin iri se (Lnc. xvin). Credinms eos _tpud Denm mulia posse,
contihel thesauruin, non dat sed accipil gratiam cnjus dilectioni jiiliil in hoc mtihdo praepbsuere.
saniialum; ettaclum, quasi etiam illud, quod inte- Non stiaml sed ccelestis volunlalem Patris In omni-
lius latei, tsngalur, fugat multa genera infirmita- hus adimplentes, Jesu merito" et dici et esse nieriie-
lum. Inimica ihvisibilium pbalanx anle eas slare riint fratres el.sorores (Mallh. xn),cujus propinqni-
iion poterit, confiisam el devictam se ingemil, et Pr taiis lineam nulla-degeneravil superbia, sed hi.geue-
qui-sedem suam injijonie lestamenli in Iateribus rationes et geiieraliones nobililavithiimilitas saucta.
Aquilonis se posilurum, seque- Ahissimo similem Jn conspeciu Dei, fratres, semper sancti lalein exlii-
ftitiiriim gloriabalni* (Isai. xiv), a dissolulo sanct-.- bebant cordis metliialionem, ril transeuniem filiuja
rum pulvere superatur, igneisque eatenis religaiur. David figerenl adspiritualemincntis illuminatiouem.
Pulvis iste licet dissolutns sil et exiguus, lnijus Non defeeit eis virtutiim saiiciilus, quorum in ore
tamen aeris doniinatur potesialibiis.Tionoratur di- non est (iiminula vcritas; quoriim labia coelesiis
gne a cunciis morlalibus pusillis et innjoribus, quia purgavit calculus (Isa. vi), qiioriijn eloquia sui ar-
nt calor inseparabilitef insitus cst in natura ignis, dpris flamma sarictus animavit Spiritns. In opeiibtis
Sic sauctilas esl sila in illis. Si enini sanclilatis uianuuni suaruin non coiuprcliensi sunt ul pecca-
amillerenl donum , amilierenl pariler etiaiu san- tores (Psat. ix) qui miiiimis 'Doniiiiioiiineraexhibue-
ctorum. Ex aecedenti dono habenl sanclitalem, sed runt huirianitaleiJJ, ut fideles. Cum heato Job oculus
lion amitlunt eamdem, quia cx immortalitate -non caeco et pes claudo (Job xx), in mortuortini septil-
lit transilus ad mortalitatein. 0 quam magnificata .lura noii inferiorcs in.venti sunt Tobia (Tob. xn).
sitnl opera Domini, nhnis profundm factm sunt cogi- Oraiio eorum ifuhes penetravir{Efcc/i. -xxxv), qu;e
tationes Dei noslri (P^sal. ix). Reliquix sanclorum Q j per jejuiiium et eleemosynam in ccelum volavit, et
sunt, ul pretiosa aromata, et poma odorifera, quae 'impleviiphialas viginii quatuor senioruin (Apoc. v),
si quls manti traciaverit, niaiius ejus ab eisdem ul sil suavilalis odoramentum" ante majestatis Dei
odoreni suscipit, ul lilia, inquam, et pretiosa ai-omata throiuim. Carnis cbrruplionem labor vitae gravavit,
redolent, nares moftalium miri odoris suavitate liberlatem animae actionum puritas expiavil. ^txe-
complent. Dislanlia quippe gvandVdivisitDeuslucem runl pietatis amiei per pieiaiis opera spectaeulurii
a lenebris (Gen. i),Tdeslpios ab impiis, et miuus facti Deo et heminibus (I Cor. iv). Haecoperalionis
perfectorurii ossa a sanctorum reliquiis. grana in activae vitae sparserunl area ,- ul Jiorreum
SERMO II.. implerent conlemplativae in sujiernae pacis visione;
•NDEVESEBATIONE JSANCTOEUM. Ibesaurum fidei, quem habuerunt in vasisfictilibus,
fchristiana religio vocabulum propterea trahil a non effuderunl negotiis saecularibus, sed-ubi nullum
Ghristo, uf Christianus semper babeat in menioria[ latet detrimentum,-in eoelestis posuerutit regis ga-
qnomodo tanlae dignitatis custodialur gloria ,-IJC: zopliylacium; quia dttm spirilus tegmina cariiis
tlissonutn videalur in opere, quod lingua sonat inL exuit, liberet expedilus-ad ccelos volavit. Ecclesia,
iionitne. Sed virlus sanctse charitatis, -quae fideii qttae in transeursu duWicefiiiUir orbis , -filios enu-
 409 SERMO-NEb. - 4!0
trivit probatos, inoperibiisbouis, qtiosmanens super A 1 vinelum solvil PhiIclum.,Has yirlules curaiioiium
astra suscepil sponsa coelcsiis. Exeunles de jEgypto, operabanlur corporum species, ul intelligal fides
id est de peecatorum lehebris, per columnam nubis credeiiliUin quale sanctortini sit merilum, et qttid
venerunl.in terram promissionis, quae est patria, poluil eorum praesenlia ubi in lania viriute refnlsit
ad quam suspirabanl quotidie, cuin adbuc essent in absentia. Non soluin htec de apostolis credinius, ve-
hujiis peregrationis capli.ilale. Ihi ,est habilatio, riuh eliam de sanciis omiiibus plurima suppeterent
KjtiamTnleliumdesideral inieiriio, qui Deumportant exempla, sifasiidium non generarel oraiio prolixa.
ici mente, quandiu teneiiiur in carnis carcere. 0 Quid iniriim, si lanli fiierunl meriti spiritales san-"
qiiam felix civitas, ubi nnlla regnat caplivilas, ad - ct_e matris Ecclesiae filii, cuiii etiatn carnalis Syn-
, quam qui virtuliim passibus eonfugeril, jam ullra* ag<*g;Bsobolespersimilespollcreivirii!ies?Iii_Egypto
captiviis esse desiil! Hujiis sirticlura sunt lapides Itloysl virga signa fecil et prodigia, et subbapiisnii
vivi, quos paxel concordia compaginavii reprobato specie Rubruin divisil mare (Exod. XLV). Elii: pal-
lapide, qtii faclus est in cctpttt atiguli (Psal. cxvn). liiun EIi&eoduplicavit spiiiluin, et cursiim Jordanis
Quamnullius adversitatis procella polesl concutere, divisil eailem veslis (JfV Reg. n). Ihec sub icge et
ctijus fundameiiiiim (Apoc. xxi) impos;limiesl. sia- grai.ia fecil Deus p.cr sancios in carne niiracula ul
bili petnie : liunine non eget hiecfnae, enjus cl.uitas "* iiilelligamus ct fideliler lencaiiitisqiiid apud ipsuui
esl ille lapis angularis, qui petra funilamenti Agnus eorum possil spiritus. Qujdqnid, fraii'e..,"dei'Liiquiis
qui lollil peccala mundi (Joan. i). Ipse esl eiiaiu sanctorum possidemus, sive in vesie, sive In pulvere,
sponsus, qui regn _t in hoc labernaculo Deus ctim vel in-ossibus diligenter et caute cuslodiamus, et
liominibus, ante cujus sedem personant caniicum quod valeii)iis„poiissimum servitttte illorum exlii-
spirilus et aniimc jiislorum. Laus eoftim elexsulta- beamus vcneratioiii. Digni sunt apud hoiiiines ho-
lio ipse esl, qui coronal ens iti gaudio, per quein nore, qui quotidie intefpellantpro bomiinim salule.
bene curieutes in hujus mundi sladio, digno In coelis Memorhumanae fragililatis, boc grati.-e nobis cle-
remunerantur bravio. Nbn est ultra quod conctipi- menlia Salvatbris cbnttilil, ut qupd peccatoresi per
scent, ubi Deum facie ad.faciem coiisideran.t, qui eos nostra non posstimus inefila, per saiictornm iinpe-
-perduxil ad palmam vicioriae, qno praecessitipse rex Iremus palrociuia. J:im «ecuri rie sua solliciii sunt
gloriae,dignilasfelicitatis eorumhuinani sensus excc- pro nostra salule; elr unde ncc eoriiin perficielur
riilmodum,qui reveraincorhominisnpnascendit,qitm gaudium, quandiu nosifae peregriuatioiiis cernmii
Deus illis prwparavit (Isai. LXIV; I Cor. n). Decer- evsilium; nec erit illis perfecla beaiiiudo, donec to-
nat Igilur pielas fidel.uhi, quid veneralionis poiissi- lius Ecclesiae iiitfaverit plcuiiudo. Ad illorum, rha-"
jnurn eorporibus debeatuf sanclorum, quorum spi- ' rissinii, consbrliuii), quia nos.habilare in iiniim,
rilus inaesiimabili gloria.Iioiiofanliir apud D.eum. pulchfum erit atque jucundiim (Psal. cxxix), quantp
Tanlo ilaque devoius eorum laudem celebremus illoruihnobis prodesse creilinnis oraiionem, lanio
in lerris, qtianto majoris merili eos credimtis esse devoliiis illoruni merilis exhibeanms veneralioiieni.
in coelis.Quid aputl Deum eortnn possint animae.ar- OfferamusHiius sacrilicium, iit pro nobis fumiis in-
tus exaniiiialorum corporum oslendunt quolidie. Si censorum ascendat de.oratione saiicloruin, qui per
quid forteuatura negat, vel impro\isus casus in.hu- . nianum angeli divino pr_eseiil._turconspectui (Apoc.
manis debililal, ad eorum. sepulcra clemeiHiadivina vm); vestlgia sequanmr eornni, quihus ipsi seculi
restaurat. Caecilatemilluiiiiiianl,"gressusconsolidanl, suiil Dominum. Gradiamur jier semiiam jusliliae ut
linguas reparanl, aures reseraul, daenioiiibus impe- perveniamus ad mansionem coelesiis palrice. Jnspi-
rant, carceres aperinnl, vincula fesolvunt, elisos ciamus perfectaih eoruin vitam, et qttaj niinus est
erigiiui, injuslos corriguut, juslos diligunt. H;cc coniposila , emendemus nostrani ut noslri sinl adju-
operantur per corpora spiritus, quijam <!i\inis assi- loresiiiprecibusquorum stinius imiialorcs inaciibus.
siiiiit oblutibtis. Qtiid niiriim, si possuntlalia in im- Relinquaiutiscuniapostolis omnia.jjilibcreseqtiannir
mortalitatis gloria coiistiiuti, qui similia potuertinl «t) Doniini vesligia. Martvfibus associenmr in pass:onc,
sub rnortalilaiis velatriine' posili. Legimus et credi- ut eisdem participemur In consolalione. Ne fur do-
mus, fratres, innlla, tpiae mirabilis iu -83110118 pcr nium noslrain perfodiiit (Luc. xn), coufessorum vigi-
sanclos operatus est Deus (Psal. LXVII)in hacvita. liasmens nosira custodiat. Ornemiis lampades noslras
Taeeamus carnem el ossa, dicamus niinora, qu.e ciimvirgiiiilius,ulin!remusadnupiias, quandovenerit
stintcarne inferiora. Exemplum-dan.us de paucis, sponsus,"et ubi nos perlerrcai illud tliirissimum: JVe1-
ut fides dubilanlium solidetur in niullis. Umbra scio vos (Malth.xxv), quod eritimpioium confusio;
curabal Petri quoiquol fn plateis ponebaiituraegroii sed laetificet cor nostruin justorum benediciio, per
(Act. v.) Pauli seniicinclia expuleruni ab obsessis eum, qui esf vita el resurrectio, Deus deorum et Do-
corporibus dcemonia (Act. xix); Jacobi sud.irium niinus doniinoriim, per saeculasaeculorum. Ainen.
 411 THIOFRIDI ABB. EFTERNAC FRAGMENTA TIT_£ SrWILLlBRORW. 412

"FRiGMENTA VimDUPLIGIS S, WILLIBRORDI

'
, A THIOFRIPO ABBATE EFTERNACENSl SC1UPT_£

(MASILL.Acta sanctorum ord. S. Benedicli, SaeculumJll, pan.i, pag. 629.)

• ' '• A Htiberlo praeposito in secretions loei ariyiutn <le-

De primprdiis tnonaslertt S. Willibrordi. ducliis, hibniiusque'palerne ut purae confessionis se
Dux exeellenlissiiine generosilaiis Pippinus eiiiu gemitibns expurgaret, sicujus crimiiiis sibi coji_cius
'Blitrude, conthoraii sua, aequegeiierosis oria nalali- essel. Ille vero h.esitans cum nihil.ab se novi admis-
hus, leriio ldus Maii, anno diiodecimo .Childebeni stim invenissel, jiissns est ad. lavatoiium diverlere,
gloriosissimi regis, dedit beato Willibfordo Efterna- etsarabara (id est vestimenla) sua. diligemer inspr-
censis fisci niedielaleni inlegram, a Theodardo egre- cere. Quod cum fccisse'1, et polluta vestimenla deprc-
gii riucis Theotharii filio sibi iradiiam. Irmina yero, heudissel, siibeimie animuni poeiiitcuiia sacro labori
Dago.ierti i*cgis (nimiriim secitndi; «( phtant) Jilia, se reddidil. Egesta aiuem liumo el effraclis duabus-
lueredilario 'jure posscssaiu cuin omiiibiis appendi. cryptis in teriia sacraiissimum repereriint sarcopha-
ciisel adjaceiiliis suis cmn, villa inontis silam iu guin et sericnm desupcr pallium quod (iniruin dictu!)
pago Tulbiacensi (de Ztttpich dioec. Colbniensis) in per tot saccula non modo incorruptum ,.verum eiiain
Kalendis Decembiis addidil parteiii alieram. Idem pulcliruiri et iniegerriiuuui usque in iu tcmporis ad
nutnificus ]irinceps sub cliirograplii couscfipiione basilicac Dei stispeuditiir ornatum, incoffuplae vitia
anno iv rcgis Dagoberii,- vi Nbnas Mariii, iradidit ac meritorum tami pontificis eyidens teslinioriium.
illi villan) in pago Mosariorum silam, el a praefer- !" Accessil inde Ilnmbertus abbas.prorelimiiis distri-
iliieiitis fluvii nomiiie Suesirani niiiiciipalaiii, "et bueiHiis(f.delegendis): et elevato paulisper operculo
ogregise Bliij-udis sagaci induslria ab ingenuis viris -videfe ineruit dilec.lissimuin domiiuiui stium jacen-
pecutfaj" iinpendiis comp-iratam. Et quia tilriusque tem illiesa cuculla et cilicio, el pene toio corpore
locisittis lanf sapienti architecto.visus est amcenus, integro, lanlisqtie fragranle odoribus, ac si delibu-
<l rceuobialis vitte studiis apprime aptus et dignus, lum essel tingueiilisromnibtis, et afomata de canie
in ulfoque jactis'futidamcniis exaedificavit cosno- mortua ebullirent pro vermibiis. Idem insefuii.ma-
ljiam, et in monlibus Israel, in pascuis uberrhrils imrii, nec sine summa formidine ua-un quoque da
pasccndum aggfegavlt gregem Doiiiinicum. costis sancti viri exlra_-.il. Cumque omni diligeniia
,11. obserato el elevalo sarcophago sacroe celebrarentur
De translatione- S. WUUlbbordi, et-de Frilheloite ,ex excubiae, quidam ex coenobitisFiilhelo nomine, qui
cotnile monacho. nobili ortus prosapia, deposito cingulo lerrenae nii-
Anno progeniti Verbi 1051, a iransilu ejusdem litiae, oblatis anle se duobus fiiiis indolis egregire,
gloriosi Pairis'292, oralorii eadtici, fabrica instau- siiavi se jugb subdidit servitutis Dominicae,superve-
lala, Himberto abbali lotique cougregationi sedil' ult tola debilitaliis membrortiuf compagine, utpote
.senteniia, ut xiv Kalendas Novembris, invitalo prae- L inteslinis ejus prolapsis ct dependenlibus in secessus
claro Poppone sanclae Treveficae sedis archipraesule, confinioel margine; inliniaeofalionis proslralus oblu-
el defensore Henrico glorioso duee Bajoariae, inter lil hosii..in, eiexsurgens nescius impegitin tumbara :
de.licationis solemnia ejus bssa traiisferrenlur in lo- et absqueulla mora ex collisione salutifera visceri-
cum ubi hodie cum reverentia et honore debilo re- bus in sedem revocatis prislinam sanilatem adeptus
condita visuniur. Delecti suiifad lam preiiosum iri- est. • < ' -
qiiirendum et ef-bdiendum tbesaurum coendbilae IJl.
celebres et in sanclae couversationis propositd nobi- De eodem Frithelone,,., ex lib. iv- Viim metricw,
Iss qui duin obsefaiis ecclesiae'januis pavimehlum S. Wiltibrordi.
conarenlnr iiifringere, unus ex eis, Thielmarus no- Clarus militia dum mililis induit arma
niine, oblittts nocturno se delusuin plranlasinale, Sed vexilla' ferens cum sternerel acrius hostes,
1/ipenneui iibiaturus, brachia qttasi divinitus colli- Lapsus equb jacuit, prolapsaque viscera luxil (261).
gala | sensil.'Quare aiionitus et unxius animo, al)

(2G1) Ad liwc tcmpora, inquit Brovrerns, ex cujus ^"
lilirojii Lsla decerpsi, revocanda sunf quae de allero
Fiiihelone, Efternacensis monaslerii advocalo, Thio-
fridus -scripsit. Is Bedensi pago Jate rerum polilus,
cuin S. jWillibrordi forlunas pcrse suosque foede
divexasset, ausus denique esl Namurcensem comi-
lem Adelbertum bello lacessere. Sed prima con-
gressione ftisus, ftiga se proripuit' stioriMii nia-
ximo detrimenio. Inde Bedensis pagus direpius,
Fri-belo a gregario riiiliie eonfossus. Berlrainus
genei* ejus, et ipse in saiiclum injuriiis, tniseram
vitam exegii.
4*3 PIBO EPISCOPUS TULLENSIS..—NQTITIA-HISTORICA. 114,

RHYTHMUS DE S. WILLIBRORDO'
". (Dom GERI.ERT,Script. demusica, II, 121.) - .

Laudes Cbristo die nunc islo X Illum snbsccravit Dpmino. . ,

_ Celebrent omiies ubique fideles
Magno Iripudio,
Ob veneraiionem patris exirnii
Sancti Willihrordi.
Ilunc ecelitns delapsa enilens nolavit luna,
'
G_u;eejus matri visa pei*-.celesleoroma.
Hinc veiiiii sidus clarissimiiin
Sui jubaris radinm
Per miindj spaiserat circulum •
Dum letras peccaii lenebras
• Cord; hominum insiias
Ycrbi splendore fiigaveral. „
- lloc
gens Briloiium alqtie Hibernia
Cuin omni Fresia,
. Hoc lesianiur Franci el Germani '
Gallortim populi.
Nec inclila ignoravit bunc urbs Ronnila
Elsi polens imindidomina. - . Menle pia, o cSemens, clcmeuter
Angelicoquandp prxsul doctus oraculd''
Dehine fidei fefvore siiccensus,
Aras daetiioiittirifregil providus.
Gladii iclus attigit
Jpsius caput, aliquid sed non iiocmt.
Nam lynipha suae preci tradita
. Jani rntilioruiri agmina potavit in arida. _
Tuui.vini auxit saiis pocuhf: .<
Iiilirmis perphirima cbniulil subsidia
rllic hodie vertis Israelila
, _Egypti lcnebras evasii
Vicini aucius spoliis.
Et venienscum lucro lldeliler,
Audire nieruil grataiiterj
Euge intra feliciter.
B Eia nunc devoll quein iogitemus
Cuncti ore, cofde psallentes Itc dicentes :
Nos tui qui festa colimus
Adjuva semjier. : T

_ ANNODCMINI MCVII

'
NOTITIA HISTORICA '-":
^
'- (Y.xGallia cltristiana ijovse ediiitenis, lom. XIII, pag. 991) •-, •'

Natione Soxonicus Pibo vel Poppo, parentes ge- C < assislentibiis Melensi ci Virdunensi praesulibus, qui
nere claros habuit, patrem scilicel Theolmaruiri et jiovurii episcopnm usque Tulliim comitali, pontifi-
iiialrem Dugtiercain al. Udicanw Sttb Annone magi- cali sedi imposuerunl. Linguse Tullensiuiii insciiis
-Stro, qui postea Colbnieusis factus fuit arcbiepisco- Pibo, valde ingemuit qiiod populum sihi creditutn
ptis, sex integros annos lilleris sluduit. Primum fuil pntria lingua erudire non posset-: verum etsi jam
canonicus in ecclesia AIb'erstadiciisi,.tum in Mogiin- sexagenarius, tantam Fr3ncicas linguae exhibuit
linensi. Dehinc ab imperatore-IIenricblV eleemosy- operam, ut uno minus" anno plebem suam capax fue-
nafii et cancellarii rounere lioneslalus,,cum eodeni ritedocere. Adalberoni abbati S. Benigiii Divioncn-
piincipe anno 1070 Tulitim accessit, ipso tempore sis facias a decessoribns suis doiiattones hoc ipso
qiio de praesulis eleciione agebatiir. Pibbnis germa- anno'1090 conlirmavil. Epislolam circa anniim 1072
iius Bernardus comes nihilnon movitapud Caesarem ab Alexandro 11papa accepil, qtta pontifex qucritur
"ut ad opiscopalem dignitatem fraler suuspromovc- „ qtiod ille ecclesiam Sancti Maurieii,- sitam in loco
retur. Equidem cauonici, principis cogniia volun- quidicitur Villa, super Blesam, eadem libeftale vel-
late, unanimi volo Pibonem in episcopum elegerunt. Jet destruere qua doinnus' Leo papa Dervensibus
Probavil eleclionem Trevirensis aixhieplscopus, ro- concesserat, ul jriibi babilanles mbnachi absque ulla
^atusque ab imperalore Mctis eleclum consocravil; empiiorie allare S. Mauricii perpetuo possiderent,
415 PIBO EPISCOPUS TULLENSIS. • US
exceplo quod capellamis, cui cnra villae contigissei, ^A jnstiliain. cDeinde, inquil ponlifcx, convocalis
ccnsiim persolvcret. Phirimas res eodem anno mo- Tullensibus clericis
per veraiu eos obedienliaui, lmo
nasterio sancti Apri Pibo indulsil, vidclicel allare sitb criuiiuaiioiic analheniatis coiislringile, ut quid-
de Bladenaco super Mosellam, el altare de Fanis
quid de iniroiiu cl viia episcopi scitinl, el vos un-
lillra Mosam juxta Barrum caslrum; confirmavit dique cxplorata veritale, quid tiobis inde credeiidum
etiam omnia quae eidcm Ioco ab anteeessoribus suis sii, in synoilo vel anie
synodum, quam in prima
aliisve donaloribus tradita fueranl. Veinil insuper hehdomada Qiiailragesitna; celebraluri sumtis, per
iu syuotlo ue ulius toparcha vassallosmoiia_jlerii ad litteras vcsiras noiilicare iiullateniis
praeteriJiiiiite.
capieiida arma cogerot absque cousensu abbalis, Quod si ppisrnpus, nt- opiamus, innocens de tot ac
quem solum, vel inonaclium ab eo designalum, laniis criniinibus upparuerii, qtiod clericns lemere
jienes jus esset illos ad mililiam deducendi. Inler p. ccavit, "quoniatii ail i:osir:im venil andienlian;,
Widonem cjiisdem ccenobii Sancti Apri abbatem et qttaliler jiiste
conigaiur, Deo aspirante procurabi-
Odelriciim iniliiein exoriam de porlione praedii Bai- nius, Si vero cpiscopus ea,
qn;« sibi inienduntur,
nivillae coiilroversiain compescuil vld. Oclob. 1074. veraciter removere non poterit, nullo modo feren-
Ad ipsitts Widonis abhalis preces anno 1079 el in- „ dum est nobis vel v^>bis,ut locum pasloris lupus
sequeiiti res onines lani a Bruchardo quam a ohtiueat. »Interea Pibo schismqiicoruin parlessus-
Gauzlino et Brunoue Saneto Apro traditas laudavit. cepil, ac pattlo post comitiis ab Henrico IV impe-
Una cuin Herimanno cpiseopo Metensi, cujtis inau- ralore Vonnaliae habiiis prajsens, cum miiltis aliis
gtirationi ads.titit anno 1073, leslis etarbiler tuit iu prausulibiis sub fulsorum criminuin specie Hilde-
Kal. Maii hiijusce anni facue couiposilionis inler brandum summum pontiiicem non esse judicare
Walonem abbatem S. Arnulfi Melensis. et Biixe- ausus esl. Plures ex episcopisqui adfuerunt conven-
riensem abbatissam, ctii licilum fuit construere lui, quosinler Udo Trevirensis, Theodoricus Virdu-
ponlem super. fluvium Mur.ilt, ea conditione ut an- nensis et Heriinaiiiuis Melensis in adeo gravem cul-
nuaiini ipsa abbati censum duodecim denariorttm pam cecidisse ingemueriinl. Quod-ubi Gregorip papae
persolveret. Dedil quidem Pibo lilteras in graliam nottim fuil, litteris eos admonuit, ut quod schisma-
ecclesiae Sancti Deodati. Designatiis es_tanno 1074 licorum peryasione deliquerant, competenti eriienda-
cum Udone Trevirensi archiepiscopo et Hermanno lione corrigerent, « ut sicut, inquil pontifex, mater
Melensi praesule a Gregorio VII pontilice, ul Theo- vestra de cxccssu veslro condoluit, ila desatisfa-
dorlcum Virduheiisem, qui nionachos Sancti Mi- ctjonc laUetur.» Dedilpt eisdem praesulibus manda-
chaelis analheniatepercusseral, ex eo quod generali C tum Pibonem admonendi, ut ea quae illi injuncla
adesse detrectassent supplieaiioni, ad solvendam sunl, deiuceps facerenonomittat : « Dectieratenim,
excommunicaiionein incitarel. Privilegium mona- addit bic pontifex, ut de objectis sibi debuissetre-
sterio S. Michaelis ad Mosam indulsit an. 1076, sponderemagis, qtiam contra acloritatem principls
quo gravissima ei Inlcnla est -tclio : clericus enirn apostolorum ad defensionem iniqnitalum suarum
qnidam,, Tullcnsis ecclesiae cnstos, querelam ad pa- arma conipere, atque regem sollicitare, jd contra
pam detulil, ,quod episcop.us non ei tantiim eccle- nos praesumei'e, quod nuiiquam licuii, neque Deo
siam ab ofiicio custodis dependentem denegasset, anriuente licebit in aliqneni clericiim fieri. Qui si
sed et ipsum a ftinctionibus suspendissel. Prajter - verba exhorlalioiiis nostrae contempserit, auctoritate
hnec aiebal se episcopo respondisse tuillam ei de- beali Petri eum a communione corporis et sangui-
beri obedientiam, ex eo quod Simoniae reus esset: nis Domini nostri Jesu Chrisli separatum esse.sibi
illiim siquidein *ustos iusimulabat archidiaconalus, notificelis. > Porro schisma ejuravit Pibo circa an-
ecclesiarum consecraliones, ipsasque ecclesias ven- , iuim 1078, et in aratiam cum papa rediit. Insequenli
didisse; publice cum concubina, 'quam laicofiim asiilit cum comproyincialibus episcopis electioni
more sibi copulaverat sacrariienlo, et ex qua filium Egilberli Trevirensis, cui baud canonica via, sed
^ regia auctoritate eleclo manus imponere recusavit.
susceperat, degere; quin et episcopalum prelio
comparasse. Ad haec addebat clericus se aliosque Ad id tempus imposita sibi" a clerico Virdunensi
canonicos audivisse Pibonem crimina haec falentem crimina diluere constituit. Qua de re exslat epistola
ac dicentem velle poenitentiam agere. Ira fervidus Gregorii VII ad Herimannum Meiensem, in qua ait
Piho, graviter clerico succeiisuil et urhe discessit. ponlifex quod cum Pibo propler imperii turbas sex
Quo ahsenle, milites in clauslriim inlroeuntes, nii- episcopos, qni innoeeniiam ejus teslificarenlur, co-
nas intendere clerico, qui vitae suaeet lionori ve- gere non poluissel, ei munia episcopalia obire per-
riius-, clam urbe cgressus est. Antisies, accepta cu-. niillat, prius tamen probala coram quatuor episco-
htodis fuga, omnes ejus facullales exhausit ac diri-. pis innocentia. Si eum, pergit ille, inculpabilem in-
puil, eumque ad exlremam adegil egestalem. Iluic; dubitanter esse cognoveris. fralernani manum
itaque visuni cst summum ponlilicem -appellare,, auxilii praebere non differas.
quiea de re ad Udonem Trevirensem ejusquesuf- Verumlamen, qua nescio inconslantia, ad sclti-
-
fraganeos Tkeodoricum Virdunensem et Heriman-. smaticofum partes Pibo reversus, ad coactum im-
num Melensem duas direxit epistolas episcopumL peraloris jussu Ultrajeetinum conciliabulum, ubi
ergo commoneiidi, ul debilam clerico exliiber.ett Grcgorium VII statulum fuil analhemaie plectere,
 417 ' NOTITIA IIISTORICA.
n -$
accessil anno 1080, et quidem lpse ab imperaiore re A eju.sqtiecoinprovinciales episeopi, significariint anno
id exsequendi ctiram accepii. Ille vero liniore per- r- 1095 se amplius ci non obtemperaturbs. Ad eam
terfitus, nocte ctim Tlieodorico Virdttnensi clam se selatem reereiidum'videtur responsuni Urbani II
proripuit, ne lam scelerali facinoris essel paniceps.s. papae ari pluriinas aPibone propositas quaestiones.
Post hoc conveniiculum, Rornam pontificem adiisse se Dedit litteras anno 1094- de fuiidatioiie |irioralus
diciiur, a quo sibi non absoluiionem morio., sed et S. Theolialdi de Amerevilla. Richerum Virdunen-
potestaiem schismalicbs ahsolvendi praesttles, qui ad id sem nuper ab Hugone Lugdunensi ordinatum in epi-
eeelesiaereverierentur gremium, assecutus est. Iin- 11- scopalein civitatem redeuntein boiiorifice nccepit
peratoris in offensam prolapsus auno 1084, ex eo ;o anno 1095. Ciaromonlano concilio, in quo Saracenis
quod Mogunliam noh convenisset ad consecratibnciii, ni, a'dterrae sancttc recuperatioiiein in^iciuni est bel-
'
Egilberti Trevirensis, ad temptts irae cedendum m lum, interfuit hoc ipso anno; quin ei ipse cruceni
duxil. Cunsilium itaque cepit Jerosolymam religio- )- sumpsisset, hisi aetaie infinriiiaiibtisque fuisset prae-
nis causa adeundi. Priusquam vero proficiscerelur, r_ pedilus. QuanipliirimarunV ecclesiarum in dicecesi
Sophia coniitissa cceptam a Theodorico duce Lotba- ,. sua fecit consecraliones, pluriumque.abbaiiarum et
ringiae avo suo, et a se absolutam capellarn subu prioraluum fundaliones probavil. Largiius est an.
- Asihaniiaconsecraridesideravil. Intercessitllodierna,a B 1096'altare-situni in Commarceio liealae MariajMo-
' lismensi
S. Glodeseridisin urbe Metensi abbalissa, hac indu- ,. cum condifione sex denarios census sol-
cta ratione quod hsec capella in territorio Domni ,i veudi. Ursus quidam orlu Beneventaniis, post va-
JMarlini de jure capiluli sul.coiistrucia esset.sed t| rias pereginaliones in Loiharingiam accessu, sub-
tandem eo pacto asserisit, ut certum censtirii comi- i_ slilitque prope Novum Casium. in monte Siouna,
lissa S. Glodesendipersolveret. Tum capellam hanc,;j ubi oratorium constfuxit in honorem sancti Jacobi
ih honorem S. Mariaea Pibone dedicatam, Sophia a aposloli, cujus reliquias, quas secuni attulerat, ibi-
sancio Micbaeli ad Mosam in manu Sigifridi ahbaliss dem reposuil. td oratorium a Pibone consecratum
tradidit. Libertatemejus capellaeconcessit Pibo epi-. fuit; dein cella oratorio adjuncla est, quam Pibo
scoptis,qui ait liocpactuin firmatuin fuisse iiloanno,_ ad Ursi preces S. Mansueii moiiaslerio conlulil, *ti
qno Jerusaleni ipse ilurus eral, scilicet anno ab lri-. jn ea collocaientur inonachi, quibus allare S. Ger-
carnalione Doiniiii 1085, indiciione vin. Peregrina-. uiaiii de Sionna concessit, litierisque clalis 1097,
tionem Jerosolyinilanam.aggressus estcum Conradoj iy£al. Martii sialuit ut omnes iiionlem illum inha-
Luciliburgeiisi, el in ilinefe voto; se. obligavit, siin i bitaluri, ad cellajn illam conveiiirciii.-pro baplisnio
pairiain salvus el incoluniis rediret, monaslicam, gQ et-sepullura, caeterisque animae et corporis subsi-
viiam se professurum. Qtiodreipsa redux praesiititt diis. Consecravit aiino H0I v Id. Octob. ecclesian.
in Divionensi Sancti Beriigni ccenoMo, cui prinio, <Ie Portu. Roganie Theomaro abbate S. Mansueli,
sui ponlificatus anno altaria duo ab Udone concessa, ratum habuit donum Drogonisfapiferiel Evas nxo-
litieris suis corifirmaverat. Facla vero professione,( ris ejus, in ecclesia _Sancii Mansueli sepullorum,
a diajcesanis suisdesideralus, jtissu pontificis Viclo-. . anno 1102, indicl. x. Ad ejusdem abhalis prcc.es
ris III Ecclesiae.suae curam resuniere coactus est, firniavil oninesS. Mansueli possessiones an. 1105,
cui verae crucis portionem, a Conslantinopolitano indiet, xi. Siibscripsil anno J10S Iitteris de funda
dono acceptam, auro gemmisque, ornatam dedil. tione celloeapud casiruin „VaIlis-coloris,iii fnndo a
Cellulam nionaehorum apud Barrum u Sophia co- Josfrido nobilissimo principe Molismeiisi coenobio•
milissa cohdilam elsubjeclam monaslerio S. Michae- aitfibutOrRicbardum Albanensem episcopum etapo-
lis dioecesisVirdunensis probavil anno 1088. Suum stolicae sedis-legatum bonbrilice accepit aiino 1107,
„ praebuit assensum anno „1091 ut Lululftts decanus -ip-iimque prec.altts esl ul consecraretrecens inslau-
inonasleriuin in honoremS. Leonis aedillcarei: lau- ratam Sancli Mansueii ecclesiam, ilemque absolu-
davilqiieouiiieseidem loco factas donaiiones. Eodem famaSehero abbate Calmosiacensem, eujus in.gra-
- annoturrim jussit aedificari in calhedrali eeclesia,!),j) liam ijuam-plurima jam ab ipso aciaTuisse lestatur
in qua duas suspendit campanas, triaque erexit al- Calmosiacense chronicoii. Eodem anno decesslt
laria. Magnamquidem hanc coronam, cliorurii inter hiense Novembri cx jiecrologio Sanrti. Mansueti xi
et altare suspeusam, in cujus circuilu accendmitur Kalendas Decembris, ex nccrologio S. Vitoui et S,
cerei, eeclesiae suaedbno dedil. Ad hsec adde qua- Benigni Divionensis ix Kalendas, et ex necrologio
draginta-modios vini uec non ecclesiam qnamdam, catbedralis-viiJJialendas, cuiii Tullcnsi„eecle<iae prae-
quae largilus est ea lege, ut qtiotannis fiefet ejus fuisseianuis 58. Scpiillus<iif ccclesia Tiillensi.iu
aniiiversarium.EcelesiamS.Cbloaulfiapud Laium de- sacello S. Mafiae Magdalenae: unde_ pluribus-posl
dicavit annb 1092, ac.paulo posl Beairicein, quon- annis erttta ejusossa, ciini ossibtis Reginaldi de Syl-
dam uxorem Bertiioldi ducis," defunctam vn Kal. vanecto episeopi hiimaia siinl pr.ope miuorcm por-
Novembris Iiujus anni, in urbe Tullensi sepel.ivit. la:n, qua ex:calhcdrali in claustrum desceniliiur.
Egilberto metropolitano schismate inquinaio. ille,
 _!9 PIBONIS EPISCOPI TULLENSIS *_-U

'
DIPLOMATA PIBONIS. .. '..

'_.." i., J remedio aiiimae, nostrorumque anfecessorum alque

A
Pfhilegittm pro monaslerio S. Apri. suecessonim, onuiis .eorum posteritas in fralriiui
- '
(Anho 1072.) ._ piaedieli loci servitio pefmaneat.
[Do:n CiLMET.-flisi. de Lorraiiie, i. IV, Preuves, , Confirmamus quoque eidem loco cunda quae i:i
p. 4.72.] privilegiis noslrorum antecessonim, videlieet fiauz.-
In iioinine sanclae et individuae Trinitatis, om-- lini, Gerardi ac beatae memoriae Bruiionis in ejus.iem
iiiiim qui-e subsistunl ielernaliier creatricis atque3 loci arinario conlinehlur, et quae arihuc _Deigriuia
inoderalricis, PIBO sanclae Tplleiisis Ecclesiae hu- solide retinere vldcjiiur.neciioii eiiam confirmamus
milis praesul divinae dispositionis gfatia. -- ea quae lemporibus pracdicli veiierabilis Brunouis
Agitur qiioliescunque animus uniuscujusque, ad1 idem coenobium-acquisivii, id est cellam de Dan-
boiittm vclle iiispiraiiir; nia"xiine ille qui plus caele- guiliaco, 911111 ;omnibus suis appendiliis, sicut in
risin lioc inundo aliquid habere cernitur, ctim invi- cbirographo felicis nienioi-iaeWaheri comllis, qui
gilat ui ex rebus lerreiue dominalio.-iis Dei clemeniiai"~ ejusdem cellaedomtini Sancto Ap.ro obsuaj remedium
sibi propilielur. Noliis lameh pastoribus Ecdesioe auimse conlulii. ' -
pia solliciludb indicilur, ul grex Dominicus in ea Quin eliam confirinarhus ea quae lemporibus
cunslilulus, nostra piovideniia pascatur, et.gemhia I nostri anle.cessoris Udoiiis
-vitae subslanlia sub leniporali adminislralioiib ful- Holdierde el lilio apud Baini-Villam ab
ejus Odelrico, -sicul In eorura
cialur. Idcirco universis Ecclesiae nostrae , cui Deo}
continetur, praedic-um ccpnobiusn. ac-
auctore praesidomus, lam praesenlihus fidelibus quani1 chirograpbo
eliam post longe sequeutibus, certa ratione niaiii- quisivil.
festum esse volumus quod, ad loeum Sancli ApriI Haec ergo omnia praesenii cartha noslra pontifi-.
«levenientes et-vielualem -iiionaciiorum adminislra- cali ancioritaie pnelibato monasiefio perpelualiier
lionem pieconsideranies, nobis infuluri districlione__ possidenda corroboramus , qiiatenus ex hac pie-
laie fraires prsfisenlialiier in memoriam reducaut
judicii non niodice profuiurum esse credimus, sij '
ea qu;e 'ad alimenla fratrum illie Deo servienliuin quanium pro bona vbluntale omnipotenti Deo pra
menioriale nobis instanter supplicare debeant.
pefliiienl, atigeremus, ut periioc et no-
sirum in eo loco cerlius consisteret, et' servorum. Petimus deniqiie el obsecraiiles deprecamur sur-
Dei pro adeplioiiesulutis nostfae perpuliialiter oratio cessorum noslrorum jiaternam benevolentiam, ut
non cessaret. haec noslrae largitatls oblaiio firnia"habeal el ratri,
sicuti et ipsi quoqne sua decreta consiituluri stinl,
llujus ilaque rei gralia ducti nostrorumque prae-
decessorum provocaii exemplo, qui de rebus ad s'e Q C servari perenniter illibata; scieutes proeuldubio se iia
ljona voluulaie remuiierandcs, siciil pro' temeri-
pertineiHibus qu-edam eidem loco pro suarum reme- pro
ilio kniinaruhi contuleruiil, corisilip nostroruin fide- late ea quae- pro .aniniaruin remcdib inslituta siin,i
"abauclore mundi gra.vius puniendos. Ut autem h;ec
Iiuiii,eisdonatioiie"firuia concessimus duo allaria pro.
noslrce remedio animae, iioslroriimqne antecessorumt noslrae tradiiionis concessio in fuluris temporihu.
el successorum liujus sedis poniifictim, scilicet ai- firmior habeatur, et perpelualiiei; illaesaconser vettir,
lare de Bladenaco stiper Mosellam ex integro, cujus, manu omiiium fidelium -nostrorum ca corroborari
medielatem hacleiiiis ab anliqiio.reiinebanl, siculL f.cimiis, ct aucloritalis Jiostne gratia durare per
etiam adhuc niedietalem retinent ecclesiae ejusdem succedentia lempora decreviiiius.-.
\ili__e,el altare ecclesiaede Fain ultra Mosellam juxta i Ego Pibu gratia Dei Leucoruin episcopus signayi.
Barnm castrum, ea videlicet lege qua caetera allariai Sign. Hugouis priniieerii.
lotius abbalia; anliqnilus tenueranl, id est ut dece- Sign. Milonis Virdiinensis primieerii, et Ijujus
dentibus vicaiiis qnibus laiiliiimnodo curam anima- sedis archid.
rum per eoruri. cleclionem committimus, ipsi eadern1 , Sign. Lamberti majoris arcbid. ' •
altaria redimere nequaquam compellantui, sed so- Sign. Rudolphi archid.
lummodo, ut dictum esi, succiduos vicarios exhl- jj. . , Sigu. Ilugonis majoris arcliid. "*
\
beanl,, qui-rie manu nostra curam animarum susci- "
Sign. Lamberti junioris arcbid.
piant. Nostro etiam pontificali dono tradimus loco Sign. Albrici archid.
et fralribus Sancli*Apri,.cum, laiidenostrorum fide- -Sign. Luitiilfi afchid.
litim, qiiamdam nmlierem, nominePeilam.cuin duo- . Sign. Hugonlsjunioris archid,
luis (iliis ad nosirani poiestatem dudum pertinentem Sign. Tlieodorici archid.
Gavalonem, ac de nosiro jure ad eorumjus peipe- ; Sign. Friderici liujus unbis comitis.
tualiter rctiuendas transfunJimus , ul pro noslraj Sign. Uaimonis comitis, el filii ejus Odcinci.
421 BIPLOMATA. • _ *_.__
Sign. Everardi comilis, et-fiiiorum ejus Giiberti ett A j bibilis -pcrpelualiter maneat, staiuimus lioc cjii-
llenrici. rographum conscribi, quaieiius utraquc abhalia
Sign. Miloniset fralris ejus Walleri. isiius. chirograpbi partem habeat, .ad couliniiau-
Sign. Iliigonis et fratris ejus Wariieri. dum Jiiijus hoslrae diffmiiloiiis perpeltiale testimo-
Sign. Heniici advocali. • iiium. "',-•''*•' ' "
Sign. Domini AVidbhis abbatis cteiiobii S. Apri. < Ego-PiBO,Tullensis Ecclesiar prae&ul,signavi."
Sign. Doihlni Vinbaldi abbatis eoeiiobii S. Man- , Sign. primicerii Ilugonis.
' -
sueti. . i. Sigii. Lamberli archidiaconi.
• Dala iv Idus Octobris in plenaria syhodo-, ahno ab)-- - Sign. Jlugonis archhl." "
Incarnat.oiie Doinini 1072; indiclione decima, re- Sign. Odelrici arcbiii. • •-
•' -llem ' . '
giiante Heurico JV Romanoruni rege, 'anno regni.i sign. Odelrici archid
ejusdem xvn„, duce Theodorico. Sigri. Friderici comiiis. * i -
Ego W.Itenis" caheellarius' decanus, ",et archid. -_igi).-Ode!riciadvoeali de Nancesb.
recognovi et subscripsi, alquesigna \i. - Sigii. Alberli.
Henrici advocali. < '
' ' .'-< Sign. , ,
'-•• B Sign. Ilugonis.villici." "', •
"ConlroversiariiValonem inler abbaiem S. Arniilfi et
abbaiissam Buxerieiisetn.de pohle quodath exorlam Sign. Berengeri advocaii.
cumpescit.
"- , Ego.gratia Dei Herimaniius Melensis Ecclesiae
'
(Anrio 1075.) _ episcopus, coiisilio.iiostrbiiini fidelhiiu laudavi.' '
ibid. p. l~i, e_ authenlicbBuxeriensi.j j. - -'
f-3. CALMET, Sign. Alberonispriniicer.. ,'
In nouiine sanciae et inriividuae Tiinitaiis, Patris,. '
Sign. Riclieridecani et archidiaconi.
el Fiiii, et Spiritussaiicti, PIBOgratia Dei Leucortiini Sign. Walonis abbalis.Sancti Ariiuifi.* '-
pr.tesul. Sign. Gefvaldi.archidjacorii. '
• --
Qiioniain divina gratia dignala est nos, non nostriss " Sign. Jphaniiis serarii.
nieriiis, ad.pastorale officium promovere,, .oporleiri .Sign. Fohnari coinitis, ,, -, >'
nt res nostrae ecclesiae. solerter sludeamus lam inx Slgn. Menzonisajvocali,. ,
Hiinimis quam etiam in -maximis providere. Qua- Sign. Cliiinoiiis de Tincberei.
'
propter noverit bmniiim posteritas, tam praeseniiuiw i! Sign. liaiinonis., -
"• "
quaui fuliirorum, quod fuerit exorla eoiHeiitioiiiterr -' ' Sign. E.verardi <le Asinamia. •
d:ias abl)aiias,scilicei Buxerienseni nostne ecclesiae, , 'Sign. Alberici. ' -• • -" -
et- Sancli Arnulphi Melensis eeelesise, de quadama -- -
Sigh. Oltonis..;
' - k -'
ponte. qitem noviter, construxefat, abbalissa Buxe- Sign. Laiuberti.
riensis snj.er siium propriuin Tunduii), sed tamen Ini Sign. Dodonis. . -
banno el cursu aquae,"nomine Miirth, perlinenie3 ' •
Sign.Gerardi.'
ad abbatiam Sancci Arnulfi; pip qua coiitenlionee Actum Tulli pubiice anno Dominicaeliicarnaiionis
amicabililcr diffinieiida convenimus ego et confra-_i 1075, indictione xi, iii Kalend. Maii, regnanle Ilen-
ier nosicr MelensisEec-lesiaevenerabilis praesul Ile- rico,;uvene Romanorum rege, " ducamen regni Theo-
" '
j-imanims,-cuiii duce Theffdbrico, atque venerandp3 (lerico-cltice regcnle. -, .
itbbale Walone coenobii Sancli Arnulfi, i.bi dispo- D.ita per •manus canccllarii et archidiaconi Wal-
suimus, fralenia charitaie medianle , qualenus prae- . leri, asiipulaniibus idoneis^"snprascrijitis iestibus.
dictus abbas concetleret ibi fieri "pontem, e® le-.'-.'. *' IIF-
liore ul amiuaiiiii sili pfersolvcrelur censtts xn de- Coujirmtitio' privilegiorum pribfutus de Asiiiurilia.
jiarioriim publjce, fesio sancti Rcmigii.et ad huiice , -
(AnnoT07(i.j
censum recipiendiiin esset praesens eo dje supra, < '
[Doni CALJ;ET,ibid.]
poritein legatus abbatis "Sancti Arnulfi, ab horai |) J In iiQuiincPairis, el Fjlii; elSpiritus sancii. Uiile .
prinia, usqiie ad sextau>„; qua transacfa legnlus re- siuuniopere el necessarium esi rectoribus eeclesia-
C-derel.. funi gestarum fetum disposiiioncs ad noiiiiam po-
Si vero usque ad vesperam legalus a!.haliss_e j slcrorum liiterarum memdrioe firmissime comii.en-
Buxeriensis perj-olveret praediciiiin censum apud eel- dare. Tnnolcscat igilur universis-sane^ae niatris Ec-
laui Laiiim, susciperelur sine justilia. Si. atitenii clesi;e fiiiis et' fratribus quoniam ego Pibo grati.i-,
ullra nocleui negligeret persolvere, in crastino red- Dei Tullensis episcopus, pTccibus et giaiia cbini-
derel cuin justiiia. Qnod si pons per incuTiain, atttl tissaeSophiae dilectie lillw nostra;_.,qtiamriam ecele-
imniiiieiHe impetu aqnaj, fuerit destructus , el no- siam in, honore bcalac Mariai, qiiam ipsa a funda-
Juerint restituere,, abbas Sancli Arnulfi redeat adI uieiito, construxcral, consecravi. Sed quia paro-
(irisiinam banni„ sui coiisiieludinein , el abbaiissai cliiaui Asmanliae priscis teinppribtis sttbjecti "ad
ad suarum uaviuin irausineaiitiiim ariiiqiiiiaieni; ; Doiiiiiinn-MaiTiinmi fuerant., "sicut*et aliarum cir-
oi efadicet siatuas ipsius pontis, ne sinf impe.ii-- "ciiiiijaccniiiim villarimi, sciliccl de Layc, de (JEinunl
m?nto piscatur:., vel iiavibiisabbaiisSaiicii-ArnuIfi. . [alias, de JBiinionl], de Bhmzfyo, e.l i.'e Scciiainp. ct
Ut vero h__cnostra ccni.runis diffinllio rata ei sta- nuncei illi deAsuienliaet de prjediclis viilis^onires
£*- PIBONIS EPISCOPIT13LLENS1S 424
certis ex causis a tali stibjeclione. remoti erant, A gnoscimus et laudamus, et impressione sigilli nostri
consilio nobilium suorum rogavit nos praedicta co- in perpeluum conservandam "anathemate conllnna-
niitissa Sophia ut quid juris, qui ecclesiae Beatae mns.
Mariae descrvirenl, habuissenl,'vel habituri "essent, Signum Pibonis episcopi.
vel quibus ex c.ausis parochiani de Asmantla a stib- Sign. Alberici abb. Sancli Mansueli.
Doirini Martini remoli essenl, ne - Sign. Ricbardi abb., Sancti Apri. . <
jeclione aliqna
conlentio vel conlroversia in posterum orirelur, Sign. Uugonis primicerii.
'
scfipto niandaremus. ,.,"-" Sigii.Riquini archidiacbni.
Noverit igitur omnis ecclesianTbealse Mariae cum- Sign.-Stephani archidiaconi.
sua eapella de castro ilaliberam a doininis el prin- Sigu. Dodonis deeani.
cipibus castri laliter constilutam fuisse, quod nec Sign. Theoderici archidiaconi et ^cancellarii.- ,
censum, nec-respeclum a.liquem Ecclesiae Tulleusi Sign. lbini scabinii.
<3ebeatJIta ut tamen qubd clericus a comitissa vel Sign. Theoderici eomitis.
successoribus ejus de pricbenda bealae Mariae in- Sign. Rainardi comitis.
vestitus TuIIum veniet, et a sede noslra criram ani- Sign. W.irioi de Belrain.
jiiarum suscipiet, et pro Chrislianiiale conservanda B I Sigii: Wirici de Danubre.
fidelilaiem faciet. Quibus|enim ex caiisis parocbiani Sign. Wallerii et Arnulfi ft-alrum.
de Asnianiia asubjecliorie J)omni-Marlini remoti sint, Acia sunt haec Tulli in niajori ecclesia, anno ab
sieut ab ipsacomilissa vel lidelibus ejus didicimus, Incarnaiione 1076 indic. xiv, ordinationisvero no-
fideliter scribiinus. Theodericns dttx, comitissae: slraj x, imi.eranle Henrico III, regiiante per saecula
avus, qui jiire haeredilario comilj F"olmaro in As-., Dpmino Jesn Ghristo feiiciler. Amen.
liaantia successit," mediam partem. decimaruin ee- IV.
clesiae Domni-Martini hoc paclo dedit ci concessil, Cltarla prb ecclesiaSancli Deodatt "
- «H presbyter „de Domno-Marlino in Sabbato sanclae i . (Anno 1076.)" _ •
' -
Paschae oleum et chrisma capellano Bealae Mariae [Gtill. Chrisl. XIII, Pr. 472. j
d.irel, et in omnibus synodis et conciliis per :bmnia, ' lnnbuJine sanctae :et individuaeTriiiilaiis,-Patris,
et pro ipsa decima ipsum, capellanum excusatumi _,et Filii, el Spiritus sancli,,Pmb, Dei gratia, sanctae
liaberel. Praedecessor.eienim meus bor.ae snemoriae! Tullensis eccleslse episcopus, uuiversis in Christo
IJeriholdus' episcopus, ad; memoriam prislinae sub- Tenatis Clnisli pacem el regnum. - __ - -
jeciioiils duas oblaliones, ad D.omnum-Martiuumi Amor fulurae patriae, qiiijn filiorum Dei cdrdibus
'
«juoquo anuo ferendaS insiituit, et quia illi des C plurimuiri exaestuat de praesentis .Ecclesiae cura et
Asnianiia duri et fercces semper exstilerant,- iiai adminislraiione vjgilanter deliberal, tantoque poten-
nt arcbidiaconus vel tlecaiius aliquis oppidum eo- lius eam fovet et amplectitur, quo agnoscit quia
runi lam causa ininimc auderet iutrare, hoc simi- eo quod suspirat, non alio nioilo feliciiispervenitur:
liler idem episcojjus constituil, ut ad Domnum-Mar-- el nos ergo pro ralione nostri ollicii in iis" qu_ead
linum, ad synodum vocarenlur et irent. Praelereai nos perlineiH satagenies, ccclesiae quoqne Sancti
muneribus el precibus ipsius Theoderici ducis in-- -.Deodati, quaein luitioue noslra.similein curam im-
terpellalus, Iaude el assensu Berengarii illius castrii pendimus, ecclesiamque "de S..Remigii moiiie,-quani
.archidiaconi, et concessione sui, capituli, in plenax dux Theodoricus diu per invasiones oblinuerat, tem-
synodo constituil,' el inposlcrum leiiendum censuitl pore Reiinbaldi "praefataeecclesiaepraeposili, synodali
*il nttllam subjeclionem, vel redibilionem , vel ex- judieio-et canonicali auctoritale, ipsius quoqtie prae-
jiciioiiem aliquam ecclesia Domini-Martini ab ec-:- posirj legali comprobatione reciiperatam piajbeiul_)e
«lesia Bealae-Mari33,vel.a parochianis tjus cxqui- fralruin iri perpeluum co.ricessimus: quia vero ejus-
reret vel haberel amplius. lgilur comilissa Sophia:j dem ecclesiae frater episcopus sui allare acqnisilae
<ecclesiam Beatae Mariae, a nobis , ut praediximus,:, _ eeclesisein memoriam mei obitusper siiigitlosaniios
dedicatam, quam ipsa novam de veleri l-eddiderat, eodem_jure, eademque inlegriuile qua tenuimiis
salis plenarie diligens, duos niansos inibi a priscoo fratribusibi servienlibus perpeum lciiendinii tradi-
leinpore datos pro eleemosjna ul ecclesia possidc- niiis : verum quia "charilaii invideut chariiatis ini-
ret, libentef concessit, el i'n augmeiito eleeinosynae e mi.ci, bonisque instilulis pars adversa reluctaitir,
item alios d.uos niansos, cum duabus anciilis, et:t decernimus, ut quisquis hoc decrelum lurbaveril,
• -nno servo,-eo= tenore ii .nostro anathemate percussus, iram jusli judicii
quo ipsa, lenebat laude lilii
sui cpniitis' Tbeoderici, dedii ad„ altare BeaiarMa- sentiat._Pr8esentemilaque descriptionem.noslra au-
riae; dedit_et oiuiies decimas grossas ei.minntas de. e, ctoritate confirmainus,. teslinionio eiiam fidelium
gastro et oppido, scilicet dppmnibus dominicaturis,i, nostrorum robor.ari.censuimus. Signum Pibonis epi-
de ceusalibus, de arigalihus, de ,slyrpalibus. Nos is seopi, S. Rlcuini primicerii, S. Reimbaldi archi-
itaqrie pro hotwe 'Dei Geuilricis Mafiae tale do- diaconi, et S. Deodati prajpositi, S. Stephani archi-
ntim laudamus et corifirmainus, libertatem et eccle-i- diaconi, S. Hugonis archldiaconi, S. Gotberti ean-
siae inlprseseniia nostra lestimonio mullorum nobl- i- loris, S. Alberonis cantoris, S. Thromari abbatis,
litmi et igiiobilium recognitam et laudatam' reco- )- S. Mansueli, S. Widrici abbatis, S. Apri,S. Bertrici
 s
425 DIPLOMATA. -&6
abbatis Mediani monasterii, S. Rainaldi comitis, A rogahte et iuslanle sttpradicto duce caeterisque qui
S. Varini advocali, S. Lelfridi, S. llenrici de S. niulli ad eum rogandu-ii super hoc conveneraril,
Yeduslo, S. Gilberti villici. eorum petllioni assensum praebuil, et quae sui juris
V. r-ranl in oblattonibus trium feslivitatum ad coope-
Lilterm de "cclesia de Munt. r.endum ecclesiee tectum in auxilium concessit,
(Anno 1079.) cxceplispanibus oblationum earumdemfeslivitatum.
[Buxz. Caphiil., l. II, p. 1555,e\ arcbivo S. Mansueti Et ne lam nostra quam praedicti abbatis inslilul'o
TuHensis.j aliqua posteiorum calumma vel oblatrantium impro-
In nomine sanctae et IndividuaeTiinitatis Palris cf bitate valeat quandoque ullo modo iransumtari,
Filii et Spirilus Sancti. Pino, Dci gr.Hia, Lciichorum hanc charlam conscribi jusbimus in signum moni-
episcopus, omnibus sanclae Ectlesiae liliis, salulem menli, quam etiam sub interminatione analhemaiis
in perpeluum. iiiipressione propriae imaginis , signis quoque et
Quoniam tcmpora, quae sernper dcfluunl cl nun- tesiimomis iloslfoium censuimus lidcliuin robu-
quam in eotlem stalu pcrmanent, cx Iongittidine rari.
dierum obli.ionem pariunt, et per oblnionem con- S. Pilionis episcopi.
tentiones saepe oriunlur, eapiopier ad cauielam B S. Theomari abbatis.
acliones leniporum scriplurae commendaiilur, et S. Theodorici ducis.
per scripluram posteris mandanlur. Facile enim S. Widrici abbalis.
retinelur quod scripluree commendatur. Notuin sit S. Apri.
igitur pracsentibus et fniuri temporis hominibus S. Riguini primieerii.
ecclesiam de Munz antiquitus capellam de Blano S. Brunonis arcKidiaconi el pracpositi.
CKSlilisse, horainesque apud camdcm villam de H. Gengulli.
Munz commorantes tcr in anno, vidclicet in Pascli3, S. Alberonis cancellafir.
Peniecosten, ct Natale Domini, ex consucliidine S. Ogeri sacerdolis ejusdem capellae de Muiiz.
rpud malrem snam ecclesiam de Blano convenireet S. Albrici villici ejusdem villae.
debitas oblaiiones presbylero de Blano ibidem per- S. Bencelini militis subadvocati de caslro Ca-
solvere. Verum quoniam buic anliqttae consuetudini slanair.
homines ejusdem \illac de Munz tempore nostro S. Humberti militis ejusdem caslri.
obviare conati suot, per duos annos noslra pasto- S. Milonis-de Gundricort.
rali justiiia et judicio sanctae Tullensis Ecclesiaeprae- p Acta sunt hoocanno ab Incarnatlone Domni 1079',
diclis hominibus divina sunt interdicta, donec pfae- anno ordinationis nostr_e xi, imperanle Henrico 111,
sumpiionem suam condigna satisfaclione cmenda- dnce Lotharingorum Theoderico, comite Tullensi
rent. Hac necessilate hoinines de Muuz comptilsi, Raynardo, regnante per s_eculaDomino JesuChrislo
dominum suum ducem Theodericum, in cujus iiianti feliciter. Amen.
prjedicta villa lunc erat, convenerunl, obnixe pre- VI.
canies ut per eum ab hujusmodi sententia absolve- Lillerm de cella Asmantim.
reniur. Mediante igitur domino [duce Theoderico, (Anno 1085.)
praediclis homiiiibus dc Munz ibideni baplislerium [BALUZ.,Miscell. III, 58, edit. Mansi.]
el liberam sepulturam concessiinus, el ut deinceps Quoniam de incerlis' certa requirenda sunt, utile
in tribus jam dlctis solcmnitalibus ad Blano ire non et necessarium est posteris ea litleris commendare.
cogcrentur statuiuius. Cttjiis rei compositio cum ad figo igitur Pibti Tulleiisis episcopus notum fauo
aures domni Theomari, qui tunc lemporis pracerat meis successofibus quoniam inter Sophiam comitis-
Eeclesiae beaiissimi Mausueli, pervenisset, consilio sam et Hodiernam Sanclae Clodesindis abbatissain
sapiehtum, quos consiliis suis asciverat, huic facto controversia diu fucrat ne capella sub Asmantia
rationabilibus modis contradixit pro eo ne si forte JJ D sacraretur, ideo quod' in tcrrilorio Doiniii-Mariini
praefala capella licentia diaconi et archidiaconi conslructa eral. Sophia autem multolies nos adiit,
mater Ecclesia fieret, baptisieriuih et liberam se- ul consilium noslrum in lidc poneremus. Denique
pulturam haheret, homines de paiochia successores convocalo Hermaiino Metensi episcopo, consilio et
ipsius aliquando ac tectuni ecclesiae cooperiendum auxihoejus apud abbatissain obiinuimus nt sicen-
provocarent et inquietarent. Eapropter dominus suales redditus quoshabehat comilissa Sophia apucl
dux, praeviso in poslefum danfno Eccle__iaeSancti Eayez ei tribueret, et Aremfridum, Badinum, ct
Mansueti, et jjramotata rusticoruni quaefieri poterat Lampizonem cum quartariis el foresta de Eingiviler
inquielalione, commuhi assensii et rbgatu Albrici et benigne concederet laude sua' et capiluli Sanclae'
villici et aliorum hominum de ilunz, pfaesenle ve- Glodesindis capella sacraretur. Huic consilio inter-
ncfabili abbate Theomaro et laudante, staiuit ut fuit abbas Sancli Mansueti Albricus, Evrardus
homines de Munzicctum praefafaeecclesiac, si quando Sancli Apri, Hugo noster primicerius. Post liaec,
destruerelur, cum caeteris ulensilibus inlerioribus, praesente Ilermanno Melensi episcopo et abbalissa
vidclicet induinenlis, calice, missali, scarsali repa- Hodierna dontiiri cellae, donum capelte castri in
rarent. Sic igltur membratus abbas Theomarus, nianu abbatis Sancti Michaelis, Sophia comilissapo-
PATBOL. CLV"II. 14
m. PJBONIS EPISCOPI TULLENSIS m
suiteum decimis arengaliuin elslirpaliumel indfmi- A' omnia possibilia crcdenti, inc_eptum mcim conducit
liicatiiuriieTtiecimasoninium decimas qttacacquirere ei perducit ad bonam cfflGienliam. Si quideni (go
posset ex pfopfio aere. Chartam ftaqiie fiefi Sibi ex- positus intcr spem et curas, Ilugoni comiti filio co-
peliitdelibertate cellae, cjuam liberam fecerarh laude mitis Uenrici, sicut eram ei notissimus, hanc volun-
capituli nostriabomni exactione, vicaiium Iiberuin latem meam ct sollicitudinem exposui. Vir aulem
qui utrique deserviret et cellae et.capellae castrij qui Dornini fidelis, Spiritu Dei intrinsecus corde taclus,
eliam vicarius fidelilatem faceret abbati Sancti Mi- in haec mihi verba respondit, scse curarum mea-
chaelis de his quae essent sui juris, fidelilatem rum futurum socium, et suscepii Iaboris indefessum
eiiarii abbaiissae de his quae ad eam perlinerenl, cooperatorcm, imo principcm, si in honorem beati
coiiductum vicaril abbali Sancti Michaelis benigne Leonis papae, Tullensis episcopi, inibi coenobium
annuens, et in perpeluum scripto asiipulans. CrijiiS dedicarem, et circa illud xenodochia pauperum acdi-
petiijoni Jlbeiiter annuimus, imposito sigillo noslro ficarem, ut, quoad vi.erent ipse et uxor sua, pro
et banno. Ut autem certius tenealur et seialuf, incoliimiiate et prosperitate eorum fieret ibi quoti-
pfaesens chirographum conscribi rogavimus clim diana oratio;cum appositi essent ad patres suos,
signis illorum qui iiiterfuerunt. Hocque pactuni fir- tunc quoque impensius deberettir animabus suis et
maium esl illo aiino qtio Jerosolymam iturus eram, " patrtim suorum ccclesiastica memoria, el prodesset
aiino ab Iticarnatione Domini 1805, fndictibne vin, pauperum benignc subminislrata refcclio. Quod qui-
epacta xxll, COncurrenle n, papanle Gfegorio VII, dem cgo Luclulfu. gralanter assensi.
regnante Henrico III. Igilur ipse comcs et sua comilissa, ct cgo com-
Signiirii Pibonis Tulfensis episcopi. municato consilio atlivimus episcopum Tullcnsem,
S. Hermanni Meleiisisepiseopi. virum pise memoriae venerabilem Piboncm, ecelc-
S. Albrici abbatis S. Mansueii. siarum Dei amatorem, omni bono incceplo congra-
. S. Evrardi abbalis S. Apri. tulanlem et cooperanlem. Sanctus ilaquc sacerdos',
S. Hugonis primicerii. audito consilio pie admiraius saccularis viri devolio-
III autcrn sunt testes de familia, MaimJjoldus; nem, sacerdolali admonilione cxcitat, ct confirni.it
Bovonius, Einyco, Enzelinus, per quorum manus; bene compunclam inenlem, et ipse eidem operi nml-
xxx JibriB Metehsis riibnetae Hodiernae abbaiiss-e,!, lum se promisit auxilialurum, quamvis liinc lem-
traditae sunt. < poris sibi csset in manibus opus grande, quia aedi-
Pra-lerea anlecessores pfaedictaeeomltissse Sophiae. ficabal lurrim anle Prolomarlyris principem orato-
iiiansum infra suburbiiim civilaiis juixta porfam i „ rium. Ilabebat aulcm idem piissimus comes IInc<o
quae dicitur Eckeardi Sancto Stepliario protomartyri i magnum et anliquum benelicium deeodem vencr.r-
dcderant in Raiiribaldi arigulo, sed per Ibnga tem-• bili episcopo; ex boc bencficio quamdain villam,
pbra Ohlivioni tradilumfuerat. Renovatum-est engo» quam dicunt Marlini-montem avttlsam, uleique co-
doriuni'per mariuni riostrani, etpraesenti scriplocbn- ines el comilissa de -niann sn._ ein:s't, et.e__clisa
firmatum, ul memoria anlecessorum ejus ,in riostrai haereditaria postulatione omiiium succcssoruin, in
charta firmius habeatur, maxime pro liberiate cellae 3 manum dominicam episcopi rcposuit. ltem Ger; r ius
Asmanliae.quam liberam feccram ab omniexactione. de Brescio filius Walfiidi, capita honiiiium usrius-
VII. - '
que sexus, quotquol in eadem villa habuit coninia-
Fundatio ritonasterii S. Leonis Tulleiisis. nentes, quos de episcopo in beneficio lcneLal, in
'
(AnnoT091.) V dominicam manum episcopi reposuit. Ipse simililer
[Dom CALMET, Hisloife de Lorfaine,Vf, Pr. .489.] ] egregius ponlifex quos homines in e.tdcm \illa com-
Iri riomine sanctae et individuae'Trihitalisi De; manentes ad mensam suam pertinentes hahebat,
Scripluris evahgelicis et apbslolicis prajnioiiiti,pii i ad inlegritateni doni de vr tu suo eihisii. Qu.e
reges.feligipsi ponlifices, caeterique Christiahiprin- - villa cum redintegrala membris suis et indoniinica
cipes, quorum cor dilatatum est in cliaritatis latitii-- jyfuissel, venerabilis episcopus Pibo, consilto et as-
dine, et rerum suarum multimoda possessiotte.ipsi i sensu eoriimdem comitum, super allare sancii Stc-
quidem solent ecclesias aedificare, congfegationes3 phani quicta el solida tradiiione eam imposuil ,
Sancfprum adunafe, stipendia necessaria suppedi-- divinum el hiimanum conteslalus auxilium, ul >ea-
tare omnique sufficiehtia locupletare. dem villa, id est Martinl-mons, cum ecclesia el suis
Ego autem ILuctulfus humilis clericus, TUllehsis 5 • appenditiis, altari sancti Stepliani appenderel, et cum
ecclesiaeclaustri decanus, quamvis nulla rerutn pos-- _edificalum esset coenobium , et aliquot coenobiiae
"•
sessioriesubnixus.animatussum lamenjerriulafitami adunati, usibus eorum deserviret.
grahcle propositum, qtiadam magnanimilate bbnae » Addidit eliam mansos in civitate, qui appeude-
sperquolidie ihterpellante adversUs pusillanimitateihl banl ad beneficium ejusdenrrvillae, censos duobus
irieamj et ihcessantef sugillainte'.liihldum auimum1 solidis. Acquisivi praeterea ego Luclulfus ecclesiam
riieuiri. Qua in reprudens hujiis mundi taxans sum-- de Wandelini-villa, cum omni integritale dotis ejus-
ptiisoperis et rationis, nequaquam commirelur vel1 dem ecclesiae, de conuiissa Recheza, quae eliam
contemnat pusillanimitatem nieaiii', quia Dei muni-- dedil unum hominem, cum duabus quarlis unius
jacenlia semper ffdiiscomes bonae voluiilaiis, in;qup) mansi, eo pacio ul cen^um suae terrse quem debc-
 _29 DIPLOMATA. .50
bat ad bannnm, solveret ad allare noslri ecenobii, et A tatem in qua vivat noslra congregatio secundum
sic maneret quiete in banno villae. regulam sancli Auguslini, lireviter describere, vide-
- His itaque dispositis, deeral adhuc mansus in quo licet ut noslri canonici sicnt sunt suae et ab' aliis
ecclesia et xenodochia, et illis appenditia recepia- dissimilis regulae, ila licealillisabsque censura alio-
cula possent construi, quem piissiniusanlisles ipse, rum, yel cauonicorum vel nionachorum; sub epi-
sua charitate admonitus, statim conlulit, quod Jon- scopali obedienlia suo privalo jure vivefe. Priorem
gnm el lalum non solum ad aedificia, sed eiiam suum ipsi sibi eligant, ipsi sibi praeficianl; curam
ad altera largissime suppedilanda sufficit. Ecclesia animarum ab episcopo suo priori expostulent et ac-
igitur aidificata congruisque receplaculis, ego Lu- cipianl, delicta illorum, quaedivina virius prohibeai,
clulfus visitalionem Dei et auxilium ejus eldem loco nullus primicerius, nullus dccahus,- nullus abbas
-praesidereindubitanter percepi, ideoque fidueialiler judicare praesunial, nisi prior. ipsorum vel episco-
prajsumens de bcnevolenlia Omnipotentis, quosdam pus, seu inobedientia vel nccessitas illura invi-
sanctos qui vendiiis patrimoniis, et in pauperes tat. In festivilatibus majoris ecclesia_, sive aliarum
erogalis, in monte Rumberch religiose degebant-; ecclesiarum, adslaiiones vel ad sepulluras magno-
riiultis precibnsTimblios sqllicilavi, et episcopali au- rum extra alrium suum ijulluseos appelletvel cogai,
cloritate invitatos demum -ad me traxi, ul apostoli- B sed vila eorum, sicut est _singularis, secreta tran-
cam viiam, scilicet primilias Chrislianae religionis-, quillitate se conliheat.
sicut prius in monte, ila quoque in nostro coenobio ISgo Pibo Tullensis Eccleslae anlistes, in plena
ducerenl, sub regula et conscriplione sancli Augu- synodo residens, quaesivi in synodali coronasi im-
stini; salutare namque et congruum symbolum vi- munitaleni canonicorumsancti Augustini, quae su-
debalur, ut una eivitas tria perfectiora membra perius descripta est, qui canonici degunt in ccenobio
Christianaj religiouis conlinefet, videlicet canonicos quod aidificavil fraler Luctulfus extra muros civi-
suas proprias possessiones oblinenles, et monachos lalis, si illam laudarel et firmari poslularel,aut si
Eub regula sancli Benedicli euneis nigrantes, et aliquid donorum quispiam infringeret, proclamarel.
candidos Nazaraeos aposlolicam vilam diicentes, ut Quaestiperius promulgala, cum omnes favorabiliier
quisquis converli vellet ad Dominum, in hac una excejsissent el firmari postularent, ego qu.oque spon-
civitale apppsitum haberet*quidquid arclloris reli- lanea commonitus voluntale, addidi ex meo dono
gionis eum deleetaret. Igitur Iii sancli viri perfecte perpelualiter illos habere lioc juris, quod habet epi-
viventesin tranquilla sinceritate sui propositi, de- scopus super altare de Wandelini-villa, et super
Jeciabili odore sanclae conversationis suae multos r altare deMarlini-nionte, excepto quod censum de-
saeciilariuni:ulriusqne sexus converti ad sequendum: beant persolvere. hem donavi eis licentiarn et au-
paiiperem Christum all&xerunt, et illectos quosdami ctorilatem, ut in suo alrio possent sepulturam con-
ad contubernium suuin attraxerunt. stiluere, in qua sive pfebeios sive nobiles, quicunque
De quibus Pelrus fllius Dodoni seipsnm et vineami postulabunt, sepeliri, ab eis concessionem meain
suam coululit, item Walte.rus fiiius Bereri juvenis> habeant eos suscipefe, et in suscipiendis nullus
clericus, sicut el Petrus seipsum cum vineis ell abba_,nullus presbyter prp conlerminio suo audeat
manso uno contulii. Ilcm Varnuldis virgo Christi se- eos conturbare vel contristare. Hsec omnia superiui!,
ipsam eorum praebendaeet disciplinaeconlradidit, ett descripla et donala et fidelium devotione in poste-
aiiquotjugera arvi el vineam-apud Scrupulas co.i-- rum donanda, ego Pibo Tullensis episcopus et yolo,
lulit, quam ego vel emehdo vel cum fralre suo com-- el j"ubeomanere rala, el incouvulsa, et episcopali
mutando posiea augmentavi; item vineam in Barro- auctorilale suh analhemale synodali judicio confirmo
monle de clerico Trelino emi; item allodium apudI observanda. Hccc faciat Dominus el hwc addat (II
Focaucart a quadam matrona, nomine Aia, sicutt Reg. m, 9), respondil universa corona.
habebat ha_redilario jure ab antecessoribus suis perp Signum Pibonis episcopi.
inlegritatem, mea pecunia comparavi. Officiapuella,, Q rj Sign. Hugonis primicerii.
spror Hugbnls, vineas el duo jugera terrae conlulit; ; Sign. Requini archidiacpni.' ' .
quidam etiam linienles Dominum, gratuila benevo- Sign. Alberonisarchidiaconi.
lentia aliquanta jugera passim conlulerunt, quae perr Sign. Stephani afchidiacpni.
singulos donatores, et per singula loca enumerare,. Sign. Hugonis cantoris et Stephani Rufi.
ne fali^arem synodales aures, odiosum putavi. . Sign. Theoderici.
- Posl haec ego Luctulfus videns mulliplicata ett Sign. Angelieri. ;
mulliplicanda bona sanclorum, ct repulans quoniam1 Sign: Deodati.
apud improbos mores non est satis lula per so pro- Anno ab Incarnatione Domini millesimo non age-
pter innocentiam suam prbbitas justorum sine pa- simo primo, indiclione xv, vi Idus Octob., confir-
trocinio magnorum, boni consului donala superius5 mata est et signata hujus privilegii charta a dbmino
conscripta, et 3n posterum dpnanda, ne quis teme- Pibone venerabili episcopo praesidente in syiiodo
ratoraudeat aliquid, eorum avellere, synodali au- plcnaria. ' "
etorilate sub anatliemate confirmare, et imniuni-
£.! - riBONIS EPISCOPI TDLLENSIS 432
VKI. j ecc"esiaeBeati Leonis habendum. Prxterea matri-
A
Privilegittm pro abbttiia S. Leonis Tullettsis. moniorn,m el .dcsponsalionum usus el consucludo
(Anno.1091.) lalis ibidem habetur, ut, siquis Maseriarum aliquara
[Dom CAI.METubi supra.\ de fcminis MaiTuiimontis dueere volueril, sine con-
"1nnomiiie Palris, ct Filii, elSpirilus sancti.PiBO . tradictione liceat; hoc etiam Marlinimontis hoini-
Dei gratia Leucoruni humilis ep.scopus, fidclibus nes, in curia Maseriarum jtis obtinenl.
Cbristi universis lam prsesenlibus quam posteris, Si vero desponsata ex sulcis Marlininionlls fuc.rit
graliam Spiritus sancti. dotala. vel die desponsalionis ejus in ipsa villa pri-
Officii nostri est-fidelibusChrisli maxime nobis miim fuerit pernoclaia, ubicnnque posiea moretur
comiiTissis, non- solum spiritualia, sed eiiam lem- praeler Maserias, ad Marlinumnioniein censnalis
poralia bona providere; et filiis pacis, ul "tranquil- cril, et cum omni progenie sua, ibi placita proseque-
lani vilam aganl, quae ad jjacenr sunt procurare. liir. Hoc ideni fict de feminis Marlinimonlis in
Igilur devotioni et studio filii noslri Lucltilfi Ecc"e- banno Maseriarum duclis. Cqncessimus igilur, ct
sise uoslnc decani, quo in aedificandaniemoria beaii piaesenli privilegio confirmavimus, ut in villis el cit-
Leonis noni papoe desudat congaudentes, et ipsius riis nostri juris, ecclesia Beati Leonis et collata
manui manum nostram in adjuvando conjungere vo-1B pace possideat, et conferenda devolione fidelium
lenles, studuimus diligenter exararequaliier ipse et libere accipial. In quibus oninibus pro saluie animaj
ccclesia quam aedifical, villam Martinimoiiiis ac- noslrae omnia jura nostfa ipsi ecclesiae remiltere,
•quisiei.il, Dei munificenlia adminiculanlc. Siquidem voluimus, et ut nulhis arivocaltis, nec aliquis mini-
strenuus comesUugo de Dasbore, venerabilis Heii- slrorum nostrorum, snper boc ei niolesliam inferat,
rici iilius, intrinsecus J)ei taettis inspiralione, ct no- vel calumiiiam cupidine moveat, auctorilate Dei et
bilis prosa|)iae beali Leonls, de qua descenderat, nosira praecipiendo sub anathemate inierdicimus;
-luctus dulcedinc, praedictam viliam, asserisu conjti- nihilenimjurisnisi a nobis, nihil potesiatis nisi per
$is suae'ci haeredum-suorum, a quodam magno be- JIOS,in his omnibus habeat aliquis eorum. Quod si
heficio, quod a nobis lcnebal, avulsam, de. manu cupiditaie ducius, inde molestiaiu ccclesisainiulerii,
sua emisit, et exclusa cmni haeredilaria poslulalione, anathemalis nostri vinculo ligaius, divinae justniae
IIJ-noslram dominieam manum reposuit, nihilque reus erit. Deinde cum eadem eeclesia Dei dono cre-
('lonaiionisvel advocatiae, nihil omnino juris alicujus visset, et abbatem adepia fuisset, ipsc abbas, Sche-
in maim sua retinuit. Gerardusquoque de Brieeio, rus nomine, vila cl moribus honesius, et consilio
filius Valfridi, capita hominum utriusque sexiis, providus, considerans mahiiam in cies subcrcscere
quolquolfn eadem villa coriimanentes, quod a rio- hominum, et prxcavens in posieriun, et aitendens
bis in beneficio tenebat, in dominicam manum no- sine providentia alicujus principis eamdem- viliam
stram reposuii. ab infestalionibus malefaciormnsecuramnullo modo
Iloruni igiiur'devotioni congratulantes, rios etiam per se exislere, noslro el religiosorumvirorum bono
quotquol honiines in eadem villa commanenles ad usus consilio, cum pro quodam negolio ego et dux
Koslram mcnsamperlinentes- habebamus, ad<iule- Theodericus, el Simonpuer ejus filius, et fraler.dn-
gritatem dominicam de viclu nostro emisimus. Hanc cis Gerardus comes, et Eenardus comes Tullensis,
ergo villam, cum redintegrala membris suis et in- el^alii quamplurimi nobilium, lam clericorum qtiaui
Jominicala fuisset, consilio et assensu snpradiclo- laicorum, adChantenoi in uituni coiiveiiisi&mus,in
rum virorum, super altare beali Leonis libere re- manu- ipsius ducis et custodiam praedicla. villae, et
posuimus, et-ad "praebendam fratrum inibi Domino non advocatiam, nobisomnibus videnlibus el audien-
servientium ipsi ecclesiae in perpetuo possidendam libus, abbas reposuit, el pro cuslodia singulis annis
sub anathemate eonfirmaviiiius. Reposuimus etiam septem modios vini ^t dimidium in ipsa villa duci
super ipsum altare beati Leonis, in b&nnoe"t pole- recipere concessit; quod si vini niinus fuerit, aut
slale Maseriarum, croadam quamdamdesuperipsam jy j omnino defuerit, pro"modio sexdeeim denarios rccl-
villam inter vineas et prata jacentem, onini decima- pere lerminavit.
lione et censu liberam, et pratum- inter publicam Dux vero, sicut erat pius et benignus in salute '
stralam et praium nostrum jacenlem, pro quo cu- aniir.tc su_c, cuslodiam villae recepit. Consideraiione
stodibus banni- solvnnlur quatuor nuinmi. Denique autem paupertaiis villae, conslilulum- inibi fuil ut
prassentibus el futuris volumus notum fieri.. Mase- quemcunque dux pro ipso dirigere vellet, illic, cum
riarum et Martinimonlis fines , pascuas, silvas, tribus aut qualuor sociis, in eadem villa duo ser-
omnino ila esse communes ut iiijuria elinjuslitia vitia- per annum haberet, nec amplius aliquid exi-
sit, si alii alios ab bis omnibus excludere praesum- geret, in placilo non resideret, nec ad'placitum
pseript;, ipsis enim et animalibus.suis, sine.damno aliquem cogeret, nisi- forte abbas vcl praepositus
his communiler uti lic.ebit. Quod' si forle damnum ejus, ad reprimendum aliquem sibr rcbellem, idab
fierrcontigeril, per.fidelitatem hominum r.estituatur, eo .fieri postulasseti Qiiam utique conslitutionem
et pro juslilia banni noslri remittantur duo nummi, dux clemenler, annuens, in, frdelita._e-sua„o_)lestatus
el non amplius persolvantur. Quodjus in omhibus est, et custbdiam villae se diligeii_er„procuraturum,
villiget curiis nostris concessimus et confirmavimus ct conslitulionem praescriptam lideliter servalurum.
 4o~~ DIPLOMATA.- - „ -154'
Quod si forle ex eadem" villa aliquis inopia vel Acorpore A disjunclam, Jjealo Mansueto et iialribus in
eliqua necessitate recesseril, et ad aliam transierit, ejtisdem coenobio commoraiuibus communitef lr&-
quocunqiie decliriet, nullus, nisi abbas^in co aliquid diderunl. .Nam quidquid esl inter viam .mercato- -
liabel. . - . - _ . '• : riam, .el viaiu veterem, quae est desiiper vallem,
. Ne vero super his bmnibus in poslerum ~~Ai aiiquo usque ad rijjam Huaiinis, el usquead sylv.ulnmde
ecclesia BeaiiXeonis aliquam mbleslianrsusluieat, Flaviniacoi eorum.-devblio, haeredibus suis assen-
yef aliqua conlroversia. emergat, prsesenli scripio tientibus, praediclo ccenobip-coiHulil. Et ut ibidcni
his omnibus lesiimoniuni perhibemus, <juod sigillo eella .consiructa moiiacbi slatuerentur,- qui jiro"
- nominis nostri
-signari voluimus, et, auctoritate ,eorum et j-eliqudrurii excessibus Domino jugiier
ppnlificali cbnfirmavimus. Quod si aliquis -superbia su[j,plicafent:__tbabbate qui tunc erati obliuuit.
"vel cupiditate duetus, Iiis cbntrarius exstiterit.et Ad quorum sumptus necessarios junior fraler
.amplius quam quod constitulum est exigere prae- Haynio gravi languore decubalis, quidqliid' in«adem
sumpserit, eumcxconimunicatum-divina auctbritaie Amerelii-VIIla.babebal, et "apud Asmaneium, et in_
el noslna esse censemiis,-el a.jiathematis vinculo villa quae dieitur Saphez, etalodium ide Sendruvi-
subjicimus. Subscribi etiam volulmus in teslimO- ler, cti.m co.nduelu eeclesiae in mancipiis, Jn cultis
niuni horum. nomina viforum legitimoruin, qui his."^ el injncullis supradiclo cohfessori- concessil, et in
inlerfuerunt. codem. coauobio abjurato saeculomonachi habiluni
'
Sigiium Pibonis episcopi.- -' '-" • ",suseepil. Postmodum.vero ffater-senior Hiigo par-
." Sign. Theoderici ducisr • „ • • "tem suam inpr_ediciis villis omniiio siculi posside-
Sign. Gerardi eomitis, < .bat,.eidem cellulae dedil^ necnon consiIio.el instinctU'.
Sigii. Reinardi co.miiis Tullensis. - < ,suae-uxoris,- a.Iia.qtiae.dam.addidil in eadem AmerellL
Sign. Hiigonis primiceiii. yilla, dtios quartaiios, cl manenies., el .uxor.es co-
Sign. Luetul-I decani,"-'"-. i-uiij, et fil.ios, crim.dimidjobpiiui vjllae, et iJjstriclo,
Sigu. Riquiui arcbidiaebni;- ct eum pmni debito. Totam lerrara ae.Mizpii;cultam
Sign. Widerici militis de caslro de Novilcr. ct incultam, et.iji. a.qua.,pi.scaloreni^unum, redeci?-
' " niationem portae et p.is.eipm..,Apu.d;jiioiia.slcfiojum-
Sign. Kaiiouis deFonteniaco.
Sign. -Hodival mililis Deprees, eialioruih-plurk duosquarta.rios, cujn.niancntibus, et ebi/um .uxiiri-
" -
miirttm. bus, el filiis, i:i omni usp de dpminico labore ao.lam.
_ Annoab Incam.alione Domini mlllesimo nonage- decimationeni; panls- et_;viiii. dociriialionenj ;..dimi-
simo prinio, indictione xv,- vi fdus Ociobris,.co'n- rj „ dium de.Crusillis, ^imili.ter apud Tlelegiani duos
jirmata est etsignatahujus privilegii-charta-ailbmno- .quaftarios, et iiabit«lores,cum pinni ju.re <te_iilo_-.
.fibone vetierabili episcopo.-; . "'• ' -- '--'" ~ Totum. alodium de Senungis, in sylvis, in agriSj in
" -" """-
IX. ." ._.=" "' pratis; in cunctis.usuariis. _ .
Huic dotio-interfueruiil' liberi homines, et ad te-
Futidalio prioraius S. Theobaldi.,
* siificandum-idonei,. Drogo junior de Bosaniyilla-, .
. . -, (Auno 1094.) . ''-,, -"Widricusde Slraena. Panlinus; Oieliicus de Ferre-
. [Dom CALMET, Hisi.de LorrainelV, Pr:., 498.J ris. Hugo de Buxeris'. Hugo deClaro.monle. .
PIEO Dei gratia" Ecclesiae TuHensis :indignus Et ne temporalium stipendioruminopiafratres in„
episcopns, universls tam futufis quam praesenlibus hac cellula cohversantesdivino servitio minus in-
temporalem saluteni et ajtefhis ditafi- muiiei*i- tentos faceret, vel & proposilo" penitus revocaret,
- bus. '
, .. supradicti-ccenobii abbas, fidelium etfralruin suo-
Quia non oriinium honiinuin adpatriam redeundt runf consilio, nonnulla subscripta „liac„ cpnditione
eadem est possibiiiiasvel voluntas, sed sicut dicit adjunxit: ut si aliqtio diviiiae -djspositionis nulu
Aposlolus, unusquisque proprium donum habet a desiructioni subjacuerit,, omnia ibidem depulata
Deo, alius sic, aliusautem sic;; aiii, Deiinisericor-„j)j) bealo M.uisueio capitaliter les.iituautur. Apud Ha-
- dia operante, lerrenoriijh' possessione v.el eliain leium vim-quaftarios. Apud-Av,ios;ii..quartarios.. _
appetitu nudati, cum .advei*sario vias bomlnum . Apud Chalmoiilem -n qu.arlarios.- Apud Novum--
-"obsideute, audaces luetaiuei uneuril. NonniiHi eorum viliare ii' quartarios cum manenlib_u$.Aptid Eelrae--
~
qua; perdere timent-sarchia praegravati, quamvis ;villain li quartarios. Apml Iluideni Moniem I qtiar-
• limidi, ad certamen veniunt, et quod ex proprije larium et dimidium. .ApiidHulcioIivillam -i_ quar-
iihbecillitaiis coiiscieiHiadesperaiH^ eooimqiii jam larium et dimidium. Apud IJoninumbasolum-quid-
=cum Deo regnant, .oralioiiibus, el eofuro qiii hic quid Drogo de Estraines -dedit sancto Mansuelo in
_ spiriiualiter-vivuiit fulcimento, ne"sitccun-ba.it,, vel eadem villa, pro anima sua-et anlecessorum suo-
sl eeciderint ne collidantur, -expciuiii. Justissitna runi,-el proproabehda. filii Jiui: .domum videliceii""
. reeompensaiione ex his quae vel landcm relinquere lapideam, contigiiam parieti.-e.cclesiae.et bomines,
-Tiabent necessarium, eorum usibus Jargienies, fplici ad ipsuin alodium perlinenies. Albertuin et quidquid-
-eo-iimeiclo pro perituris..eterita commutant": inler .possidebat in.terjis, pratis, isylvis,-molendinis, et in„
quos liugo el frater ejusIHaymb iu sylva de Ame- cunclis usuariis. Heriinannus -de S." ChristopliorO-.
r„lllvi!la, qtiamJam parlem certis'confiujis. a tblo- dedit B. Mansueto. iipud Noramcastruin qpar.larhini;.
4SS PIBO.NISEPISCOPI TDLLENSIS 456
i in mansis, niansionilibus, in lerris cnltis pt A cesis fidelibus, tam posteris quam praesenlibus, quod
incullis, servis et.ancillis. ego Pibo Dei graiia Tullensis sedis praesul, dedi ec-
Quiaivero gradus allior a niina non defcndit, _.ed clesiae Sanctaellariac, que est in Molehme (1'abbaye
inlcrdum graviuspraecipitat, nos qui nulla merito- de Molesine) altare, quod situm esl in Commarceio
lum praerogaiiva suffragante, sancti Mansueli vices ad utilitatem monachorum inibi Dep famulantium.
indigne lenemus; ut eodem porrigente manuni de Quia vero coenobium illud ad nostram aut ecclesiae
lacu miseriaj et de Iulo faecis possimus resurgere, noslrae noji atlinet subjeclionem, stalulmus ut supra
et eo protegenle quaeque periculose imminenlia censum debilum, nostrae soJvanl sedi assidue cum
ilevitare, visum est nbbis non iiicoiigruum, cleri ipso censu, sex. denarios. Ne quis Jiuiem amodo
nostri consilio et hortamine, de nostro jure huic lioc donum aut statutym vel non ita faclum csse
cellulae profulurum aliquid. recidere. Denique ad intendat, aiil id violare praesumat, curavini.us illud.
doinni abbatis Temari petilionem, lotumilluin locum corroborare, et ,praesenlis privilegii conscriptione, -
«ertis limitibus lermiiialuin, cum cella.annuente et nostri sigilli impressione, et eorum qui subscripsi
archidiacono et decano, assentienlibus eliam oano- sunl,tam clerlcorum quam laiccwumidonea allesla-
nicls sancti Gengulfi, cuni praeposito, in quorum tione. . •
parochiali est lerrilorio, ab omni subjectione illius B Testes doni prioris. Sis. Riquini .arehidiaconj.
matris ecclesiae lib.erum reddimus. Ojrinem decima- Gerardi coniilis.
" Sign. '
tionem^cujuscunque rei inlra "descriptris ierminos Sign.Reinardi comitis. , . '
cellaeconcedimus. Oiiines advenas, nisisint de ipsa Sign. Odelrici coriiitis deBrisseio.
parochia, qui in jam dicto loco mansionem accepe- „ Sign, Godberti de Aspero-moule.
rint; a jugo antiquioris ecclesiae absolulos esse om- Testes doni renovaii. Item sigii.-Riquini archid.
iiino decernimus. Et ut conlra hsec statuta nulla Sign. Tasselini archid.
aliquandoexsurgere audeat violenta improbilas, Sign. Slephani archid.
omnes qui de his donatis aliquid substraxerint, Sign. Ramboldi cancellarii.
viriculo, anaihemalis innodamus; M" decursione, Sign. -.dannis decani.
tempofum ab humana memoria nihif horum possit. Sign. Bernardi sacerdoli.s..
excidere vel au_geri, hac scriptura firmamus. Ut Sign. Edelrici de Rinnel.
confundatiir et obmulescat omnis invida et repens, Sigii: Ilenrici advocati TuIIens.
judicialis calumnia, tam nostrae imaginis notissima Sign.- Sigififridiet Hugonis vill.iciet Godberli came-
_ ." •
•assignalione, quara' talium virorum, quibus non r rarii. , ,
credere nefas esl, subnexa lestifica.tiqne robora- Doiium renovalum actum est anno ab Incarna-
mus, - lione Domini 1096, ihdictione IV, epacla xxiv,
Signnm Pjbonis episcopi. occurrenle ii,-Urbano papa, Pibone episcopo, re-
Sign. Themari abbatis sancti MansuetK „ gnante Henrico IV, irriperatore , duce TheoJorico,
• Sign. Seheri abbalis sancti Leonis. comite Beinardo, ubique fegnanie Domino nostro.
Sign. Hugonis primicerii. J.esu Cbristo, cui sit hoiior, laus et gloria per omnia-
- saecula steculorrim. Amen."
Sign. Luctulfi decani.
Sign. Riquini archidiaconi. XI.
Sign. Brunonis archidiaconi et prtepositK . Fundalio prioralus S. Jacobi in Caslello Npvo pvo
Sign. Adelberonis archidiacorii. abbalia S. Mansueii.Tutlensis.
Sign. Stephaniarchidiaconi. (Anno 1097.)
- Sign. Hugonis archidiaconi. [Dom CALMET ubi supra, p.~S09.]
Sign. Tecelini archidiaconi. Dniversis Chrisliariae religionis eultoribus, PIBO
Sign. Adelberonis cancellarii Tullensis Ecclesioe Dei gralia dispensator, salutcm,
Isla quidem peracta sunt in Tullensi. scde, inn n et simplicis veritatis inlegram dilectionem.
ecclesia majore vin Kalendas Slartii, iu eapitee Pietalis et bonae aclionis offlcia "tanlo magis appe-
jejuniorurri, aiidierite clero, et innuniera pleliiss tere -el amplecli- debet omnium fidelium devoki
niultitudine, anrio ab Incarnalicme Domini 1093, affectio, quanlo magis non aspernabilem honesle
ordinationis vero- nostrae anno' xxiv, indictiorie n,[ opinionis odorem Iqjige et late diffundunt, et deside-
feria iv, concurrente v, lunae JII, epacia i. rahilem animarum vivificationcni, el posimoduiii
X- corporum reparationem efficaciter operaritur. IJnde
Privilc-ftum pro ecclesia S. Mariiv. nos quos summus ille"pater. familias., ntinam non
(Anrio 1096.) , ad judicium, in domo sua speculalores posuii, eo
jDorii CALMET, ibid., p. 502.] propeiisius in hujus stadii cufsu legitUne certando
In rioniiiic Doniini sumroi et veri Del. Quoniam, j convenit rcliquos anteire, quo non solum de nobis,
ul quidam sapicns ait, pulchrum est bene facere *e verum etiam de,omnibus quos regendos et corrigen-
miindanai reipublicae, constal summe pulchrum et st dos suscepimus, si desidiosi apparperimus, landem
i- ille qui commlsit, iratus exlget ralionem.
salubre esse id fieri spirituali et divinse curiae. Qua-
proplcr volunius nolum esse omnibus "noslraedice- j- Audito ilaque el acceplo aposiolica; praedicalionis
 43*"* DJPLOMATA. 433
Ijiraeconio, quod non. esl. apud":Deum pe.rsoii-iruin A { dimidium mansum, et pralum dijiiidium,.quod-por_-
acceplio, cujusdam pauperis ei exsulis preces cum tat iv cafralas feni, et.quidqufd allodii liabebani.in
alacrilate suscepimus, et ad ejus peiitionem , inler- monte. Hugo qubndanj, , , Canjei*arius
-veniente Grimbaldo abbale, in cujus lulela se et sua dedit in eadem vilja vn curtos mansos, el mancijiia,
omnino commendaverat, ecclesiam quam ipse in Erundum., B.enhelinum, Bernardum , cum uxori-
monle Sion iedificaverat, cleri noslri consilio dedi- bps el fiUis,e.l rcliquis utriusque sexus, el rnan-
cavimus. Hic etenim pauper Ursus , natione Bene- sum in quo est molendinum, et tefras, el prala-in-
venlanus, muliorum locorum opportunitatibus tegre buic niaiiso appendenlia, coosenlieniibus
cxploratis, praediclum nionlem prpposilo suo con- uepotibus suis, duobtis fralibus, Albefico, niilite, et
-
gruum remoiaeconversalioni suae praeelegil,reliquiats II.ugone.sacerdote,..accqplo a Tbiemaro abbale cen-
sancti Jacobi aposloli quas secum liabere cre.lebai, lum solidorum pretio, el a jam dicto Hugone recepto
ibidem iieposuil, ab illis, qui euni temporaliter quasi servo et ancilla, cum Infaniibus, .et duobus curtis
.benefjciuni possidebant, iicenliam incolendi obtinuil; -mansis hac condilione retenlis. Presbyter.lota vita,.
sed cum pro reliquiar.um reverenlia, et novitale singulis. annis dcnariuin inde- persolvel, quod eo-
loci, innumei:abilis._populor_um turbailluc coi.Uueret,. (lefuncto reliquo allodio rediiilegrabil.similiter et
diviuo munere idem paupe.r sublevatur,- el frequen- B ^ de milite, si. sine haerede legitimo morielur.
.'s_ima circummanenlium visilalione . el impulsu Widricus.et Albricus de Palerniaco, annuente
confortalur, ecclesiam, qualem poluil, jilic coustru- eodem IJtigone, dederunt fundilus in villa eadem
xit, locumillum, sieutolini;iiihabiialum esseputatur, quid(»;uidpossjdejjanl, el in Paterniacp servum Har--
et adliucaggerelapidum quasi muro claudilur, apud denuu). Rodulfus de Sorceio et uxor ejus dederunt-
iilos iu quorum poleslate erat, ul ecclesiae el in ea xn jugera. Drogo, Rainefus, Ilenricus fraires in
Domiiio servieutibus dedicationis lempore, noslro villa Syonna dederunlunumquarlarium.ApudMunli
assensu tradereiur effecil, quani beato Mansuetosic- in Estraes ad praesens lotius. fundi sui hoc pacio
uiin eamonaclii stabilirenlur perpetuo possidendam inedietalem , nl si absque Iegilimis filiis de hac viia
- per nianum nostram tradidil. '
. . < decesserint, pars reliqua priorem.sequatur.- In eadem
Cum vero fratres ei Joci incote praeejus ariditate villa Ileniicus presbyter. vineajn unani el Malbertus
infra proprios lerniinos aquam.necessariam non ha- quidquid in liac villa hahebal., Addita.fuiletiam ::d
berent, adiluni ad fohiein qriiin descensu moiitis, usus fralrum dispensante" domino abbale Ti.emaro,
.illoruin vesania in quorum alodio eral, humanitate ecclesia de Bu, quam dedii Walfridus. AUodium dc
posiposita per violentiam inlerclusil. Qui pro ea in- pr Buris, qnod dedit Angilberlus. AUodiunvde Lizei-•
spiratione divina correcti, Aidricus scilicet de villa, quod dedit Sancto Mansuelo Morundus de
- Syonna, cum uxore et filiis, Odelricus et Ahelintts Aquaso, et RoJulphus de Germineio. AHodium do
terrain in qua fons est, et in qua vineaposieafacla Allinivilla , cum „ mancipiis ulriusque sexus, quo.d
est, el quidquid babebant in monle, eidem celluhe dedil Widricus de Deusluwart. Allodium de Lifoti,
concesseruiit. qtiod.iiedit Baldowiuus.-Allodiumde Sulz. qupd dedit
Dedit eliam huic ecclesiae Albricus de Haynol- Wallerus. Allodium de Serollmunt, quod dedit Ro-
villa pro animabus patris sui Framberti, et malris berttis, et uxor ejus pro se et animabus fratrum
suae Dadae, et fratris sui Tbeoderici, qui ibidem suorum. Apud-Marceiumquarta pars allodiiWidrici,
sepulli suut, medictalem-lolius fundi quem.paler qnani dedil ipse in omni usu;.addidit insuper ser-
ejus habuit In villa Rossoil, cum-iv mansis, man- vum el anciilam, cum filiis.et fundo. Allodiura quod
sionilibus, el dimidium molendinum, cum duobus dedit Od_eIricusde Munh et uxor ejus, apud Bunne-
. hominibus Ilerberlo, Seyardo,- el femina Wigerda, court.
et fere duas partes silvae quae esl in auslrali parte Nos vero de lemporali Jiujiis ecclesiae cremento,
- ejusdem inontis..Walierusde Monh dedil quarta- et maxime de spiriluali mulioriim provectu gralulan-
lium.terrae, et quinque curlos niansos, in quibus JJ £ tes, libertali- fratrum et quieti in poslerum prospi-
sunl u fontes usui villae'valde necessarii. Et Tebal- cienles, ul omnem scllicitudineni, eispenitus absci-
dum crim uxore el filiis, cum fundd proprio,. usque de.remus,,altare sancti Germarii.de Sy.onna, consen-
ad LX jugera. Frater ejus Hayino addidil_ huic lienle. et laudanle Riquino archidiacono, et Hugone
dono i quaf larium, el Richardum cum allodio. presbylero, qui lunc allare habebal, hac conditione
Praetereacontulitliuic loco donnmsAlbcicus.abbas concessimus.ut, quandiupresbytervivefet, vi. dena-
quidquid comes Il.iymo Beato Mansuelo ineadein rios inde.persolverel; posl ejus morlem per manuni
viila dederai, videlicet medielatem decimaruin el ab.balis disponendum sipe cpntr.oversia.ecclesiani-,
Drogonem cum. fundo ,-uxorem aulein ejtis e,t possiJerel.
ftlios. Conjtigem Bernard.i filji ejus.dedit.comes;Hum- Dedimus.etiam Warinum et nxorem ejiss receplam
.berliis de Claromonte. a.Joffrido, de cujus eral beneficiis. TJt aulem hsec
Gerardus deCorcelles dedit beato Jacobo in villa nulla veiuslate abolila, in praesentiam revocala, SL
Syonna curtum mansum, in quo est molendinum opus fuerit, liumana possil invocari memoria k
qpod vocatur Alalenum, el quidquid allodii habebat scripto mandayimus.ut omniumoblatrantium nostra
iy eadem villa; in qua Hallo el' uxor ejus dedertmt auclorilate temerariaobluudatur improbitas propri®-
 459 PIBONIS EPISCOPl TCLLENSIS 440
imaginis inipressione signamus. Si quis de his quae: A eceles.iam ccepit. el bonesle sicul decuit, coeptum
jam acquisivit, vel jquaeadhuc ecclesia isla jusle ac,- opus usque ad flnem perduxit; quam aedificatain, et
quisierit, imminuere lenlaverit, ab omni congrega- optliuis tbesauris decoratam, eta nobis iu honore
lione Cliristiana remolum esse praecipimus; usque ad1 Dei Genilricis, sanctique Sigismundi gloriosi mar-
dignam satisfactionem, anai.hemalis vinculolnnexumi tyfis Christi, iiecnon beali Nicolai confessorls con-
esse eo quo possumus et debemus rigore deceriiimus;; secratam et dedicalam, D.ep,et S. Apro ej'usque
noslro et probabilium virorum qui 3lfuci'unt, lesti-- servienlibus tradidit, et ad praisensfralresiiiibi ad
monio subseriplo roboramus. Deo scrviendum, constiluta eis annona, qha sine
Signum Pibonis episcopi. scrupulo alerenlur, conslituit. Cujus ego bona in-
Sign. Riquinj arcbjdiacoiii. lc.n_ionepermolus, ejusque precibus eviclus, et quia
'
Sig. Alberonis cancellarii. . - ., iilium ej'us de sacro fonte suscepi, consilio clerico-
Sign. Berberli decani. jurii meortim, qui sanioris vi.dentur esse consiiii,
Sign. Hugonjs presbyteri. a' otoritate el praeceptomagistrunei dominiPaschalis
Sign. Bosonis presbyleii. papae, cl noslra Dominique nostfi Jesri Cbrisli.priu-
Sign. Desini presbyteri,qui etiam hujc ecclesiae-H i cipio ecclesiam illam, cum omnibus suis appendiliis,
prala contulil. M esse in perpeluum Iibei*am, siiie. censu, sine omni.
Sign. Milonis, de cujus beneficio erat mons su--. consuetudine, neque arehidiacono, neque decano,
pradiclus esse subjeelam, ad iiullam omnino i'espiciei)teni,
Sign. Odelrici de Briseio. nisi ad Sancli Apri, cujus libera est, ecclesiam.Prae-
Sign. Waltcri el IIaymonis.-_lral_.uin,. terea j"ubeo auctorilate qua debeo, et ratione qua
Sign. Cuononis. valeo, monachos qui_ibi Deo.servieririt, pro qualibet
Sign. Albrici. "vjolenliainfra eo.rum alrium, sive in ipsa ecelesia a.
Sign. Ilugonis. qublibet facta, nunquam ab officio divino cessare,
Sign. Drogonis. nisi sola obedientia abbatis sui. Quare approbatissi-
Sign. domni Tiemari. abbatis Saneli Mansueli, morum npslrorum consilio usus, ligamine indisso-
Sign. Wid.rici abbatis Saticfi. Apri. lubili perpetuo anathemaie obligamus quicunque
Sign. Hugonis primicerii. jnenie exccssus, demereliberlatem praefalaeecclesiae
Sign. Liutulplii decani. volueril, cujuscuuque sitordinis aul dignilalis. Ad
Sign. Alberonis.. confirinandam etiam hiijus rei noliliam, testes ido-
S.gn. Slepliani. „ neos adhibemus, quprum nqmina subter inscribere.
Sigu. Hugoiiis. dignum duximus :.
Sign. Thiebaldi monachi. Ricuinus primicerius.
Anno ab lncarnatiope Doniini 4097, indicjioiie y,, Siephanus archidiaconus.
cpacla IV, concurrente m, hina xi., iv Idus Aprilis^, Ilugo calvus.
peracla sunt hsec in Tullensi sede, in eeclesia m:_- Thiemarus abbas Sancti Mansuelh-
jore, audiente et videnle Clero cum universa niulli- Berengerius dec.anus.
"ludine plebis, feliciler. Amen. - Walfridus de Roseriis.
XII., Walterus fraler suus.
Fundalio prioratus de Landecourt, Paganus de, Sancto Germano.
(Circa annuni 1100.)- Sicchardus de Paureio.
[Doni CALMET, ibid., coL 513.] Theodericiis de Jorcei.
Ego PIBOgratia Dei, Tullensis Ecclesiae minister.;. Richardus de Episcopi villare.
indjgnus, oninibus sanctae matris Ecclesjae filiis ta.in XIII.
praesenlibus quam fuluris, salulem in Christp per,- Charta Pibonig episcopi Tullensis de consecralione, ~~
petuam. Q ecclesimde PortOe
Omnibus in donio pei paslorale olficium admi,- (AnnollOl.) '. ,
iiistrantibus, in consiruendis basilicis el earum am- [Gall. Clfrisl. XIII,;481.]
pliandis el conservandis rebus praocipua iuesse. l.jj-noinine sancta»,et individua; Trinitatis, Palris
debet sedulitas, et si quis laicorum eodem exarserit., el Fjiii, cl Spir,ilus sancti, omnibus Chrisiianae fidei
desiderio, eorum debet ubique fulciri aiixiJip.Notum cultoribus, PIBO gratia-Dei Tullensis Ecclesiae epi-
ilaque veslra in Chrislo Tralernitati facimus, el. scopns, in vinculo pacis ujiiri,.Ht pos_sintChrislo inr
om.nium vestrum memoriae mandamus, quod domi- corporari. Supernoruni civium societas, quot"qni,-
nus Bencelinus nosler charissimus amicus Jeroso- busque commodilalibus. exuberei huniani ingenii fa-
lyma rediens, a domino Paschali papa liberlatem cu-; culias evolvere gesliens succumbit, cuni scriptum.
jusdam ecclesiae suis precibus impelraverit, qiiam fit: In cor Itominis non ascendit quce.prwparavk
illo die nondum conslruxerat, sed in animo jamdu- Deus diligenlibus se, atl quam variarum gradibus
dum •cdificare deliberaverat. Reversus autem ad[ virtutum devolioni fidelium facilispatet jirogi-jssus,
propria, et prosperis.ulens successibus, desiderium: veritalc atteslante qua. ait *:Jugum enim mcitmsuavt.
quo calcbatinius, exterius apcruit, -redificarescilicet; - est cl onus meitm leve; scd charitalis virlus,cujiis.
 lil _ DIPLOMATA. m
opnsin proximi-dileclione perpenditur, velut quodam A _ S. Albrici capellani..
piiviiegio specialem introducendi obthiet digtiilalcm. S. Vidfici abbaiis. " "
Spe igiturillius desiderabilis societatis et fraternae S. Apri. . -
"dilectionis amore, lfomines de Porlo toties raplo- S. Teinarlabbalis.
Tum saevi.tiaet fere omnibns casibus exposilos, !ioi_i_ S. Mansueti. ' -'
"sine grandi dolofe recolentes intervallo quippe"e.l S. Seheri abbatis. . /
-" "
Trequeiiti inlercurreniis"fluvii magniuyiine a mona-. S. Leonis." :
sierio divisi, nec prout er.it dignum sacris pbsci _S. Odelrici abl)-,tis. -
inysleriis, nec necessitatis tempbre-in airip pote- S. Michaelis. -
rant habefe refjigiuin, ecclesiam quam pise memo- "S.Hublni decani. __ -
fiae abbas Henricus eis aediflcare ccoiicess"erai,in S. Theoderici ducis. -
_eadetnIfberlate "quam antiquilus et noslri lempbris S. Gerardi fratris cjus. " '; ' -
oblinel niater eeclesia Wareiigensi villae, scilicera S. comitis Reinardi.
censu et omni exaeiione immunem cleri nostri COIIT . S. Odelrici de Brissei. " "
silio cohsecravimus hoinines ejusdem villae; prse- ' ' •
S. "Pelfi fiiii ejus.' ;
positus lali dispeiisaiione jurariienlo astrinxit' ne B' S. Mprundi de Altifei.
propter yicinani" ecclesiam a serviiio fratrumlibe- S. Theoderici deHahcei. -
riofessecreJeieni, ne deciirias vel caeleros reddilus Aila Tulli in majorT ecclesia, "in plena synodb, v
iuiiiuereht, sed Iicet ih alrio Jiabitareni, quidquid Idus Octobiis, anno ab Iiicarnatione bomini 1101,
a.niiqiia consu.etudi.rie solili eranl, absque refraga- indlclione IX, aiin.b ordiriaiionisTiostrae xxxn, inler-
-lione persolvcfent; si aJicujusnecessitatis causa veniente domnp Adelone ejusdem loci praeposilo.-
ihidem missam audire vellenl/vieariurii monasterii
- XIV.
familiaritas vel obsequi.uminlerpellarel. Sjn-autem
ad mdnasterium "sicul pjius ponv.enirent, et praepor piivileghtm
1 pro ecclesia SiGenguifi:
situs qualiter ibi divinum ;ob,sequiuni agorelur ordn s(Aimo1105.)-'"
iiaref; si quidejn a"d locum ijlpm depastorali cttra ]Dom C-iLMET,Eist. de-Lorrahte,T~J, Pr. p. SIS.]
nihil attinel, sed'veiut quodliliet altare monasterii In nomine sauclae et int!_iyidu:"e Trinilatis, Palris,
hoe frairum disposiiibni conces.simhs.-Praeposiius ei Filii, et Spirilus sancti, omnibus sanctae-matris
ibidem custodem depulabii, qui.si.quid fidelLumde „ Ecclesiaj filiis, praesentibus scilicet ac fuluris, PIBO
voilo Deo sanctoque Nicplao prasen tayefii, in usus _ Dei gratia .Leuchorum cpiscopus.
frairum fideliler servet, nisi quod vicario mbnasterii Dniversprum fidelium, et maxime ponlificura, ea
oblatiouis qnae quidemin _niissa.ad manum offeretur-• debel esse sollicitudo prsecipiia, ui ecclesiae quarum
niediani partem" tribuet. Videlyr-eliam ' idoneiin. pairocinium episcbpi susceperunt, temporibus suis
veslrae insinuare dileclioiii, quoil praefata ecciesia i.ncommulatae vigeanl, et, si fieri possil, sic debent
WarengiSVillaeaiiliquitus possidet mediam partem easin diebus suis stabilire, u.t' nulla subsequentis
decimarum de noveni quartariis Dellierinioniis qui-. teriipofis "adversitas possit easa' slalu suae iniegrita-
cuhque eos colat. Possidet eliarn in paroehiis. cir- tis avellefe, quia enlm Veritas ait z Vbi sum ego,
cumjacentibus. de omnibus coryadis suis omnem et iniriister meus eril (Malih. xu, 26), qui in regendis
-
decimaiionem, de Ancin_gisuiediajii parlem: apud ecclesiis ministros Dei se esse recognoscunt, recle
villam autem ct„_apud Mannonis curiem, et apud debent super hoc vigilare, atque" inspeelhni beatae
Bellois de Crbvadis et Ancingis suis onineih decima- promissionis minislerium sibi creditum.fideliter mi-
. lionem, et d.e "aliislerris ad eamdem "ecclesiampef- nistrare. Ego igiiur Tullensis Ecelesiae provisor n)a--
thienlibus mediam parieni': haec ne velustalis.situ gnus, nie minislrum Chrisli rccognoscens, el ]am -
aboleret oblivio scriplo memoriae cbiiimendare cu- iieaiae spei parlicepa esse desidefans, coinmissae
ravimus; quod aulem niisericordia quideni coope- r. P niihi Ecclesiae, quod potui el quantUih polui invigi-
rante charitaiis affeelu.impendimus.ne quis succes- lavi, et de ipcolumilate nieae sedis, "et eafum quae ei
sorum.lmmulare praesuniat, ponlillcali aucloritate •subjectae sunt Ecclesiarum, sollicile per.rac.avi.
sub anatbematis vinculo "cum sigilli nostri- iropres-. Ecclesiam 'ilaque Sancti Gengulphi, infra" mcenia
'
sione confirniare decrevimus, addito etiam probabi; nostrae urbis consiitufam , quam praedecessores niei,
lium virorum testimonlo, quofum iipmina subnoK S.Gerardua, etpiae niemoriae Ddoepiscopi funda-
• '- - ~ "
tanlur. - - . "' yernnl, quam pbssessioriibus donisque qriamplurimis.
Signumdonini Pibonls episcopi. lpcupletayeru.nt,qua_n per. congrCgationem fratrum,
Sigiiuiti Riquini primlcerii., • - ...ajlerfioRegi inilji militanlium celebremreddiderunl,
Signuui Bruh.onis cardinalis archidiacbiii., hanc ego "quoquepaterno amplexus suiii animo.lianc.
Signuin Siephani ejusdem archidiacohL- seihper in eo qtio potui tutalus _sum palrocinib, ei
S.Raimbaldi archidiaconi. quon.iam eidem ccclesiae meis quoqueTemporiDus
J5. Hugonls archldiaconi, inulla, ei a me ipso aliqua accesseruiit, vcnefabi-
S. Tiiizelini areliidiacohi '
. - liuni cousilio "virorum decrcvi,. possessioiies" ejus.
S, Alberonis cancellarii. alque privilcgia in" prasenli charta adnoiavi, cl ea.
 4J5 - PIBONIS EPISCOPl TLLLENSIS DIPLOMATA. . 4_i
oiiuiia mea auctorilale, et assensu totius cleriel po- A tiperet, lali namque tenore juaeposituiii Qlderieum
puli in evidenlia generalis synodi coufirmavi. el secundum Brunonem in eadem basilica fuisse co-
Nolum igitur sil omnibus, lam praesenlibus quam gnovimus, el Richuinum tertium eis siiceedere de-
fuiuri saeculi fidelibus, eeelesiam Sancti Gengulphi crevimus, non quidem jure haereditario, utadejus
certo jure et absque ulla contradiclione haec. quae priiiiicerialum lege beneficii seu aliqua alia ralione
scripta sunt possidere : Omnem lerram quae esl in respiceret seu respiciat, aut ut aliquis aliusprimi-
villa Bosonis montis, cum appendiliis, el cum cccle- cerius super hoc successionem aliquam requirat, sed
sia integra Sancti Georgii; ecclesiam-Travillonis, pro eo tantum quia fratres cjusdem ecclesiaj eum
ecclesiam Marbagii, ecclesiam Senoensem, cum ca- elegerunt, ulpote in eujus sapienlia satis consilii, in
pella de Cheulaio; ecclesiam Menovilli villae, LXVI cujus bonestale miiliuiii praesid.iisibi adessc cogno-
mansos et diniidium, excepta lerra indominicaia, verunt. Cons.ituit eliam praefaius anlecessor meus
apud Pomponium viueas duas;apud Medium vicum, Udo episcopus , ul congregatio ejusdem ccsnobii
quatuor sessos, et laiitum terrae indoihinicala. quae diebus infra nomlnalls ad divinum officium-cele-
sulllcit aralioni irium aratorum, cum septem quarta- brandum prajparatam sedem noslram adeal, seilicet
riis, et bauno in praio indominicato, cum reliquis in feslo sancii Stepbani posl Nativilalem Domini,
B
pralis el aliis appendiliis; apud Fagiim, in Lcrsi- ad pubiicam missam, in die Inventionis ejus, ad
yalle vineas quatuor, ct viginli jornales lerrae, et vesperas, el in diebus quibus pra*.sul sedis hiijus
duos mansos mansionales; apud Waiidini-villam, pleiiarium ordinem habuerit, videlicel in Cojna Do-
qualuor mansos, excepta terra indoniinicala ; apud niini, in Pascha, in Pentecosle, de eadem congrcga-
Hernioleseini, vineas quas dedit B. ejusdem loci tione assumenturad ordinem diaconi, subdiacoui,
jii.rpo-iiiis' et frater ejus comes Alberlus; apud prout opportunitas conlulerit.
Aineralli-villam, seplem mansos et diniidium, cum Hanc ergo sacratissimam tantorum mstllulionem
ecclesia el omni iutegritale sua; apud Banniolura, ego Pibb benigna menle suscepi, et praediclas pos-
septem mansos, el tres quartarios, exceplis indoini- sessiones, elea omnia quae in praediclo sunt privi-
nicalis, et parlem quam ibidem habebant fratres. de legio Iegilima auctoritale confirmavi, omnes illos
Calmesiaco, data eniin per comuiulati.oneui ecclesia analhemalis malediclione feriens, quicunque in prae-
de Doiiiiio-Mariino, et dalo eo quod apud Hundini- dictis atiu.d perverlere aul" derogare praesumerent.
villam habere videbanlur; Praedium de Cruceliis, Dt auiem" haec omnia Drmiora el peipetuo incon-
cum ecclesia, et qu.aluor molendinis, et praedium vttlsa permaneant, cousilio Totius cleri, sigilli mei
qtiod dicilur Sancti Aniani, juxla porlam hujus urbis f,„ impressione firmavi, et idoneoruin lestiuin subscri-
siuin, cum ecclesia e! mol.ndino, el eu.ncla ad utra- plione roboravi.
que praedia pcrlineiitia, cum inl('gro"bani)0,et_nian- Ego Pibo gratla Dei Leuchorum episcopus sub-
cipiis utriusque sexus, s.ilvis, pralis, vineis, lerris scriplus faveo, et annulo noslrae Eccles.he signo.
cttliis ot incultis, aquarumque decursibus, exi.tihus Signum Riquini primieerii, et ejusdem ecclesiaa
cl redilibus; el inlrabujus civilatisni-eijiainaiisuin, praeposili, sancti Step.bani archidiaconi.
in quo sedet domus el cellarium quaededit Ascelinus Sign. Thierce.Iini archidiaconi.
jiro remedio animaesuae, cum omni Iiaerediiate stia, Sign. Ilugonis archidi
scilicelin Varneri planliditio duos ordincs, el dimi- Sign. Elberici archid.
(-iuin vineae, et oninein haereditalem quatn Duorar- Sign. Rambaldi archid.
(itis pro filio suo dedil. Mansum vineae j'uxta Sancium Sign. Hugonis junioris archid.
Ainanlium, ct in.Barro vineam unam, qitam tletlit Sign. Goberli archid. el exiude canonici.
Ilomanus pro filio suo; supra Mosellam jtixla Calde- Sigu. domni Widrici abbalis Sancti Apri.
niacuni, niolendinum unum cum sesso et vinea, Sign. domni Tbiemari abbatis Sancti Maiisucli.
gtiam dcdil Renaldus illic canouicus; furniim cum Sign. domni Seheri abbaiis Sancli Leonis.
nianso, apud fontem Sancti Mansueii, ctur. una vinea D Sign. Humbaldi ejusdem loci decani , el aliorum
in Alardeau; iu Barro inonie, vineas duas; in Car- caiionicorum Theodorici, Gilherti.
iavalle,qualuor ordines vin„earuni;in Haitonis vaile, Sign. comiiis Renardi, et Warini filii ejus. -
sex ordines; in suniiuo Barro, vineam unain ; in Sign. Valteri de Cominaiu.
Calvomonle,ordines octo; iu prato Amanlii, ordines Sign. Sigifridi advocali.
undecim;in intervallis vinearum, unum; in Gula, Sign. Henrici de Sancto Vedaslo, ct Tbcodorici
vineam unam ; iri Calcatbriis, vineam unam, quiu- Illii cj"us.
que ordines.vigiuti et unuin emplos a Maria,etalios -- ~ Sign. Renaldi dapiferi..
'dllOS. Sign. Vileri.
His igitur possessionibus praedecessores mei prae- Sign. Wolfandi.
dictain loGupIelanles ecclesiam, eidem tradiderunt, Sigu. Bereli.
ut scilicel soli episcopo subjecla esset, ut nulli un- Sign. Promidi,- ctc.
quam in beneficium cederet, et prseposilum qiiem Data el recitata in majori ecclesia, in plena sy-
communiseleclio, et cerle sanioris partis cxposceret, „nodo, octavo Idus Juuii, anno ab Incarnalione Do-
illum suscipcret, el ul ipse proeposiius In benolicium niini liOSjindict.xiv, ordinationis vero nostrseanuo
ipsius praposilurs: cardinaleni aicliidiaconaium ob- sxxv.
 Us APPEND. AD PIBONEM. — GESTA EPISC. TDLLENS. 440

EPISTOLA PIBO-NIS AD PASCHALEM PAPAM.

(Vide in Paschali, irifrq.)
* ,. '"-'-^——__i -.JJ^.IJ
.i- —i i - ,--..-. i ,.-.,.. ... ,„,,-.,,j_, „, . .,;.j-;..__.,...,
. ., ... .!,

APPENDIX.
* -
"
- GESTA' EPISCOPORUM- TULLENSIUM
EDENTE GEORGIO "WAITZPROF. PDLB. K.ILOMENSI..

(PERTZMonum. genii., Scrijil. !, VIII, p. 651.)

Tullensium episcoporum brevis Hisloria usque ad a. 1107, quo Pibo episcopus obiit, producta quin uni
eidenique debealur scriplori non video cur dubiienius (I). Eadem namque narianiii raiio, ideih dicendi
g:-nus ubique occurril, el codices quos uovimiis orones, si unum inanciim excipias, liunc atlingiinl anniim.
Qui vero Adsoni, Wiilrico aliisque scriptorilms Tullensibus lihri parlein •— triliuermil, hisloiiam e\ illorum
scriplis, ul post videbimus, hiteipolatam anle oculos habuerunt (2). Gesloruro auclor, qni sfec. xii
incipi nte vhise videlur, procul dubio TuIIensis sive monachus sive elerieus, quse antca de rebus Tullen-
sibus scrpta eranl, una brevi serie comprehendil et quaninm potuit supplevit. Adsonis librum De vila et
niiiaettlis sancli Mansueli (3), Yilas sancii Apn (&), sancti Gerardi, auctore Widrico{5), sancti Bruiionis,
auclore Wiberto 16) parlim exscripsii, partim lectores ad eas remisil; lorlasse etiam Vitam Dtlonis ante
oculos h btiil (7)" quam pro parte Gestis liisinseru.t. Pi'-elerea uhique polissimum diplomata et charlas
adhibuil, donaliones et fundationes enoiavit. Quibus ubi destitulus erat fonlibiis,- tradiiiouem quamiiain
seculus esse videtur. Quo factum esl ul pripruni episcoporiim Historia salis sit incerla el errorihus gra-
vibusfoedala (8), praserlim vero temporum ratio ita turbala, tit certum slabilire ordinem sil diificilli-
inum (9). Ideo ne calalogos qtiidem antiquiores auclor habitisse videlur. Adso quidem jam Gesta prwceT
.-denlhim Leitcoriim urbis aniisliiutn affert (10), quaj lamen, sive ftterint deperdiia, sive iisdem erroribus
repleta, noslrum uihil feredocuerunt; ccrte de primis episcopis nonnisi Adsonis lihrum fide indiguum
exscripsit (II). Postea quoque libi res bene compertas babere poluit, brevitate sludens nmllas easque
graviores lesprajierinisil, ita ut etiam Pibouis acla noiiiiisi breviler perslringat el quas cuin Hcinrico IV
imprratore habuit conteulioiies vix verbo langat.
Sincera h;ec episcoporum Tullcnsiuni Acla' ex codice Camberonensi ' edidil Marlene Thes. III, p. 991.
Eunidfm, ut videtur. „ •
"1)
0 Hagae coniitum Nro. 274». invenil„Betlimanniis noster atque cum ediiis contulit. Librum membr. in
it sceculoxiii nilide el salis accurale scriptum (12) huic ediliohi fundamenlo ppsui.'
2) Coiiicem olim S. Mansueti Ttillensis, quem Martene vidil, Calmet (I. Probb. |). 83—166) exprimi
fecil, Nanceii in bibliolbeca viri TT Noel nolarii pub!ici asservatuni in usus nosttos convcrli. Codes
membr. in \'~ s. xn scriptus, jiini foliis 13i constat ct te.-tnm multis locis auctum et iiiieipolalum, prsclcrea
integras S. Mansueti, Apri, Gerardi, Brunonis "Viias haLet i.nserlas. Quo faclum cst ul magis roruni
Tullensium scripiorunj coll.eciionem quam gesla exhiberc
" videalur. Liber jain Mailenii leiniiore-In line
' " "
i.nnlilus in Biunonis "Vita,l% 12 delicil. . ".'-'. sancii
3) Parisiisin bibliotheca regia iuicr Baluzii colleclanea Armoire V, paq. S, Nr.-2 anerius codicis
Maiisueii apbgraplium asservatur, qnod ciini 2 in muliis convenit, interdum vero soltim vcram lectioticm
-servaviiiieque Yilas illas iniegras inseruit. Qnorum loco alia pailim ex ii;.dem viiis pariim aliiiiule hatisia
addita sunl. Neque lamcn liunc textum uberiorem , sed breviorem codicis Hagensis geiuiihum aueioris
esse opus persuasum habeo. Nain eodem niodo ejusmodi bisiorias. anclas csse sicpe vidimus; cur vero
librarius hajc omisissel, intellegi nequil. Accetlit quod pleiumque fouies satis nolos in his addilanienlis
adhibitos videmus, Vilas sancii Gerardi, Bruiionhs, quas Geslontm auctor se exscribere nollediserte
. dicii. Ita forlasse eiiani quse in Ddonis bisloria adduntur ex ipsins vila, Riquini jussu scripta, sunl inscrta.
His subsidiis fulta editio nostra lexium exhibet puriorem, quein.adiioiationibus necessariis illustrare
• eonatus- sum. - . " " ' G.- WAITZ.
"
. NOT_3_. „
(\) Cf. Martene ThesIII, p. 990, Ilist. liiter. IX, s_httjits sedis primicerio nos sollicilante ttl qttwdatn
'~ p. 590. Verba c. 59 : Quoniaiii gesla priscoritm acl.a Udbnis exaremus. Qiife verba in Gestis non
ponlificuni hujits sedis, prout conligit, scripta co- cxslaiH , et cuni Riquinus Pibone vivo priuiicerius
gnoviinus, videlur nobis incongruum, ut acta vene- esset, ' ante illa scripla sint oportet.
rabilis Uilonis — sub sitentii sera occttlleinus.ad Vi-_ (8) Cf. Bcuoit pag. 207; Acta SS., Sept. I, pag.
iam Brunouis aliorumque respiciunl. 63.0.
(2) Calmet 1. Probb., p. 83. (9) Calmel, qua solel-leviiale, hasres traciavit,
(3)c. 2, 3. iiihilonilutis auclor vol. XIlIGfllliaj Ghrisiianse illum
(&)c. 8, 51. - ubique sequitnr et ad verbum fere exscribit.
(o) c. 51, 54. (1Q) Aeia SS., Sepi.l, p, 6«.
(6) c. 58. - (11) Nequ.e, ul I Limpenus puiavit (Acia SS.,
(7) c. 59 sqq. Benoil enim cum Ddonis afferat Sepl. I, p. 619, 620) baec Vila Adsone cst antiquior. _
: Vitam, cujus initium ciim Geslis ad verbum con- (12) Coiitiiiel etiam Calixli papse libruni tle irans-
vcnit, addit, canonicum Tullenscm eam scripsisse lalione S. Jacobi, x Turpinum,' Vitam Ainclii cS
et his usum fuisseVerbis : Domhw itaque Riquino Amici.
 " -
417 APPEND. AD PIBONEM. 448
"
JNCIPIT **CATALOGUS PONTIFICDM TULLENSIUM A-BEATO MANSUETO ET DEiXCEPS.

Licet sanelorum omiiium virtules et exempla A _ lempltim in lionore -perpetu_e Virginis genitricis
mcrilo semper sint recolenda et-memorise•" cpmmen- ejus ls sanetique protomartyris Stephani, aliasque
danda'juxla scriplurse vocem :. Sapienliam sancio- circumquaque 19ecclesias, ordinaiis presbyteris et-
rr.m narranl omnes populi, ~ellaudem eorum mtnliat diaeonibus., ubi glorific;u'clur admirabilis Deus iu
ecclesia (Eccli. xuv, 15): illorum tameh crebrius sanclis suisusque in proesentem diem. Imposslbile
nobis sunt gesia revolvenda, quorum^ reliquias pos- vero !-°esl euncta scribendo perslringere, quoi tait-
sUiemus.Igiturquiade aciis^poniifieum Leucorum 8, lus ac lalis vir iu corpore positus gcssit, vel quanta
prout Dominus dedei.il, scribere ad niemoriam po- docuit., quantamque credenlium niultitudinem per
sleiorum decernimus, ab ipso primo ejusdem civi- evahgelium in Chrislo -gonuit, .leenon qualiter in
latispatre ac pr_esule 6 exordium sumamus. custotliendo grege dominico etsi sibi credito digne
2. Fuit' (13) idem venerandus. pater, sieut re- docehdo ac sancle vivecdo vigilavil. Sedlioc"''' lan-
latu majorum didicimus, nobili Scotorum 8 genere tum brcvilalis compendio ponimus , ne lalis lucerna
Boriundus; sed divina pi'ovidenle clementia, quaj per iadebilum sileitliuin nosiriiin velnt sub modio
cuncta mirabiliier prawdinal atque disponit, a posita laleret, sed luceret omnibus qui in dcjno JM
suis finibus exul factus est, qtiaiinusln regioui. su- sunt. Peracto. enim -s3 ammirandae vilee cursu, et
perna coloiius fieretj et illos" qui a patiia regui B I ecelesia in Ghrislo confirmaia,-reliqtiil ipse gloriosus
caeleslis erant exnles, supernoruin civium el-iceiel Domini si saccrdos prajseniis seculi iiaufragium ,
•coheredes. Nec niirum ergo, si doiniuus et Salva- petens perpeiiia; quietis portuin, corouatus a Christo
Jor omnium, qui oinnes vult salvos fieri et' ad '" in perpeluuin. Sauclissiinum namque corpus illius.
agniiionem verilatisvenlre, lantum doctorem de re- sepullum non louge a prsedicta civitate, lenetm*iu
inotis terrae partibus vocatum., ad seminanda verbi ccdesia, quaj ab ipso.fundala diciiur et nomine beati
divjni semina et illtislranda ca_ca barbarorum corda apostoli Petri dedicata, quamque el prsesenija sua-
'destinavit; qui et ll pcr semelipsum de 1E su- rum reliquiarum decoral el innumerabilibus virtu-
pernis descendens sedibus,genus huiuanuniorigiiiali libus Ulluslral ss. Ubi quisque-"'6 aliquid cum fide
el actuali deliclo astrictum visitare dignalus est. peliliirus _iccedil, procul dubio se impetrassegralu-
Tempore namque, quo beati Petri apostolorum pfin- latjir. Cujtis humili supplicatione flagitemus auxi-
cipis prsedicaiione et aposlolatu Romana fulgebat lium, el suo patroeinio ac pastorali defensione nos
Etclcsia, duce Christo illuc perductus esl. beatus in prsesenti .lueaiur ab advefsitatibus universis, et
MansuetusIS,Jseque doctrinte aposlolicse subdidit. - peraclo istius vila. certamine, ad remunerationis
A quo docnmentis fidei calholicas imbutus, atque bravium faciat feliciter pervenire, miserante gratia
scieniia divinorum eloquiorum pleniler institutus,- u Redemptoris nosiri, qui talemsuis ovibus2"' pra_po»
"""
ad-praefaiam urbem .poniificali benediclione conse- suit pastorem, quijjpe *um coseieriio Palreet Spi-
cralus, velutlampas fulgida ad repellendas u erroris rilu sancto sequalis-Deitatis obtinet Trinitatem per
-tei.ebras -directtts esl. Dbi quautum vilae sanctitate inlinita sseculorum 29ssecula. Amen so.
et pi*a.dicationis refnlseril ihslahtia , non sulficit 5. Posl exc.essum igittir praedicii sanclissimi pon-
sterilis ,5 enarrare lingua. Non solurn enimadsu- tificis el egregii doctoris qtiis ei in sede cpiscopali
perandaiirgen.iliuin.ferociiaiem copiosa-ewangelica. successerit, memoremus. Primus post eum donmiis
fidei claruit doctrina, sed etiapi tanta virluluin me- " Amon (c. 400?) cathedraj pontificalis adepttis est
ruit illuslrari gralia, ul filium principis civitalis digniratem (14); .jui cum eodem videlieet suo prse-
'cjustiem suispreeibus suscitaturo a morte restiluerel dceessore bealo Mansueto requiescit in ec.elesia
iiicoliimem vitsa. Quo miraculo lerriluspater, devotat prajfata sanclissimi apostolorum principis PetriS 1.
fulei Christi collum summisit, omnique errore dia- •' Qiioriim merilis, id est.sancti Mansueti atque pracli-
•lioli1Cexcluso , cum filio el oinni paganonim mulii- bali beati Amonis, plurimicecitatis, lepr-e ac S2fe-
ludine a sanclo Matisuelo baptismatis.mcruit purifi- bris" ceteiorumque languorum egriludine-delenli,
cari lavacio. Emundala igituromni idolorum super- n, redduiitursanitati.Ad quorum pairocinia mulii reges
stitiosa ac vana sjMir.cilia", edificavil ibi Dotliino ei priiicipes vcnire coiisueveranl, atque eoruni locum
- - VARI^E LECTIOISES. " . -.
1 iia 2. deesl i. E nierito 3. 3 q patrociniis Donniio donanle regimur vel qhorum r. 2. S. . * actu I.
1 leuclioruni ~ ut udd. 2. 5. ' fuil enim 2. 5. " scotlorniii
~ 2.- ~~ videlicel sanclo
"' Maiisuelo <ligniim est '* rejiel-
2. deest 2. in 2. 5. etiam 2. 12de s: descen avulsa 2. 13 b. m. desuni 2. 3.
'*" " 18 ls 2. ' s<>
biidasl. 15s(eriTiI? diabolico 2. 5. purilie.ila 1. dei 2. 3- circumquasque
" 22 M eieiiim % 3. "•"4 s. d.' 3. "~s irra dial 3. s6 qms-
cst veroS. d. el desuril 2. 3. b.x*c1?
m
![iiis3.' " omnibus 3. -~~ajterno31T. 3- S9 deesl.lS. 3S-lloc Joco 2. vilam S. Mansueii ab Adsone scripiam
(Mon. SS. IV, p.481)inseruil.- pr. a.pelri-2, 3/ et 2.
-".". NOT^i. :.-_-,--" "

4 (13) Seqnitur. auctor Vitam S. Munsueti ab Adsono TTi) ILecquoriuc cx'AdsonisYila S. Maiisueti -
lib.X
fabulo_e conscriplam. ad liiieiii hausui suul. .
 " -
.m GESTA EPISC TULLENS. - 43-3.
•ex proprio ditabanl. Eral" enim illicconflucns tnrha' A A ej*tisquesacratjssimi corporis dcposilio 17 Kal. Octo-'
advenienlium et innumera multiludo paiiperuni„qiii- biis C-elebnilur.in ejiisdcm civitaiis sub irb"o,..iti<
hus unde vivereut eral a fidelibus consiitiiium-, unde' occlesia quam ipse cepil eonslrueie a fundunonto..
usque hodie dieilur: Ad matricuiam-
domni Maristteli Quique, ul in libris auctoralibus reperitur, tenipori-
et domrii Amonis,- _ - - bus Adriaiii crtidelissimi iniperatorisTtiisse Cognosci-
-~ 4. Post qtiem adejjlus est ponlificatiis. lionoremi - „ut*'.(16). Qni omnes lotiusorbis sub se"
judices stiO'
vir egregius nomine Alcha aa. Qui proprii vqcabuli nomine vocari censuit. Cujus. quarto anno beatus
nsus privilegio, supra sibi commissum 34gregenr, , Aper episcopus, ordinalus", undeGimo Iiominem
' '
sollicitovigllavitsludio. Alehbs eniiii.EoIicealbus 38' exuit***. . . - , • .- „•
dicilur Laliali *"6 notamine ""*,quia"as ipse virtulum*. .9. Omitlenles er,go ea quaj de eo jam ab alils-
omnigenum decore dealbatus, verbis etexemplis oves seripfa_novimus, suecessorum ejus etgesla inqtian-"
sibi creditas duxit ad-tmoenum, . . Uim novimus et nomina inseramtis. Successit' vero
Pastor ovile bouus, qua vellere pr__vius'-alhb, illi domnus Albinus 5° (17)'episeopus vir egregitiS'
. VirginisagnusovisgrexijueomiiiscandidusiiJtral 59. omnique bonltale conspicuus. Is desiderabile votum
- 5. Eo ergo de lerrea 40 calamilate *-''-exemi>lo„ sni pra_cessoris:ad3n)plevil, et
" ecclesiam.quam cde-
-Celsinus factus-est episcopus. Qui' suiiima cclsi- B. E perat,sanctus Aper,*sa£acistiidib
peredificavit. Alque-
tudine divinarum graliarum exallalus, lerris emicuit. inibi fidcles.viros, sub aposlolorum victuros
exemjdo,"
ccelestium virlutum-operibus,_et. quiaTidelr 43mebie aggregans, aposlolicum prajceptum 51 de eode-m-ce-
conplexus esl Domlnum- excelsuni _iuper ohmes nobionactus est a. sumniis -pontificibus atque mar-
gentes, idcirco^b ipso exallatus esl.in cornu- p.opuli tyribus-Steijbarioet Fabiano (18),"ul_in anliquissimis
sui. -. - - - ';" fepperitur thomocarlis. • ' ' '
, .- -
6.- Quo vilas Imjns excessu faelo, cum Deo (c. 470), 10. Post quem Trisoricus cathedra S1"ejiiscopali
Auspicius 44in pr_edicia sede extilii-.ordiiiatiis(.lS); esl sublimatus. lpse quoque non inferior supcriofl-
sir honitale praclafus, eirca stios _>"olIieita„ circum- bus,_pro posse in divina; religionls fervore sibi-cre-
speciione dum vixit perspicax; Quociroa sempiter- ditas.oves sagaciter pavit divinieloquii pabul.O', ct
iram a Gtirislo remuneratiohem meruit, et cousor-- ad supefna -duxit -atria imilabilium "''"virlutiihr
tium supernoruni civium cum.electis pastoribus est exemplq. .".-..
"
adepttis. . : .- --'.'--
*
11. Deinde.Diilcitius communi voiunlale par.ique"
7. Inde sequens esl Ursus, qui in tanlum suornm plebis clerique^consilio- 58episcopiis est ordina-
secialus est vesligia , quo credathr curii illis sempi- tUSM. - '-
terna. perfrui gloria_".. ..." u
" 12, Post hunc exlitit Pramon "'._ Hic divini jnva-
8. His>siia transactis, largifluaomnlpolenlis Dei-' \minis auxilib prscmunitus, conlra spiritttales noqui-
roiserationedisponenle ac loctini ipsum misericordi-- tias, viriliter cerlando bellavit,, atque .subditorum"
ter respiriente, sanclissiriius vir et amihirandse vitse mentes eviricere Chfisli hostes sliidiose pra_monttit..
confessor domnus Aper ad eulnien ejusdem ponli- Qui scilicel prscfati palresqua rellgiorie" qualive*
IScii (c. 500), sjcut in libro vitae ejus legilur, rapius" modo 5n hac.sede vixerunt atquc in Dei messe lubo-
fui.sse dinc.r.ciliir potius quam electus. Qui jirimi ravefunt, plurimum restat a nobis prsetermissntn,"
prascessoris w siii domni Mansueti imilatus exempla, quod priderii ab antiquioribus habctiif neglectum. .
snorisolum-doclrinaa'copia, sed et mirabiliuiri viriu- 15...Abslraclo ..uiemab. hac lucc prsoscripto Prse-
tum effulsit elficatia. Quod si quis nosse, desiderat, mone, Autmiiiidus ordinatus .est episcopus. Ctijus-
librunj- vitse. ejus *? perlegat; etillic plehiter inve- affabili boniiateniulli-suo tempofe diligentes ac ro-
hiel. Hic seplem annis ponlificali sede fumTus est, „. quirentes DeU;m,ovliocceperuni liabere' s_eculum.
'" "'"
"."." _..;. VARI-E LECTIOT.ES. '_ . . . "*:
-33"alcnao.*si commissi 1. ss d. a.-5. S6laliari 5. 3Tnomine L- 38ct 2. 5. =9 inlfaW.' w terra 1..%'
41 deesii. ^.deestS. 43 fulei 5 44 aspicius_5. corr. auspicius 2; ' 46 Sni
namqiie uomlnis fcrociarii
conlra vitia i.mitatus, mansueludinem virluumi laudabiliiei* est seqiitilns add. 2. 3. 46.5.«nte His add.
quw inffa:4SQui oniites totius orbis"— homiiiem exivit, e corr. lamen stio locqrestiiuia. *' 'corr. pieileces-
soris 2. qni apud locum. sepulcri illius habelur "'add. 2. 3. 49 Egc"~locoH- viiam et.mir/tcula S., Apri;
inserttit. s' albauldus-iorr. rec. manu albinus 2-ec ptlviIegium-2. cbalhedra 2. swpius: " iniila-
bili 5. ** cleri ac pleiiis 3. - s5 cousensu %; Nec imnierilo, quia cum nomihis dnlcedine melliia
afllnebat morum lioneslale, el velut apes prudeniissima [prudeiiiissimas corr. prudenlissima 2.] in subje-
ctorum cordibus piai religionis favos aggregabal add. 2.5. s' episcopus add. 2. 3. -
' ' " '" "- .. HGTM.. "',...''.
(15) Exslal epislola"e]us metriea ad Arbogastem J) ] (1~) Si Albanldiis legimiis ,.i(lem forlasse est qui
coniitem, Dncheshel, pag. 814. in conciiio Aurciiaceiisi anni 549- Alodius nomiua-
(IGITII Vila Apri apud Martenium Thess.HI, ' tur, Conc. ed. Tlarduin. 11,144!). Certe hic episco-.
p. 1050. Acta SS., Sepl. V, pag, 87 legilur sanclum porum ordo non magnani riiereturfidem.'
Aprum.ad Adrianuin, qui per idiemporis in prwfdia (I8)"Toto hicau.ctor aberral ccelo innomiriesnm- .
urbejudicis officitvmexhibebdl, accessjsse, quod huic morumStepiiani el Fabiani, :quilonge ante Albiiium
vivebant. MART'. ._•:•
opinioniTalsissImffiansam' dedisse, Martene putavit.
453 APPEND. AD PIBONEM, 452
Inter qiioisfuerunt miros sanclitalis viri Pihenlius ""*".
}. nus Teufridus
A 6S(c. 650). Qui inler
~~ plurima pletatis
et Agenlius necnon el~~ sancla Columba et reliqui opera apud gloriosissimum regem Dagoberlum,
quam plurimi, qui cuni pnfidiclo domno Aulmundo interventu venerandse genilricis ipsius (24) Chime-
obsecundanles Deo, in pace facli suut. lsmemoriam cbildis reginse, adquisivit ad locuni, cui veneran- .
Chrisli confessoris Apri sollicila devotioneexcoluii; dus pontifex prajerat, villam nuncupatam Bladenau
cujuset coenohium in divina religione augmenlavit, (25) cum suis adjacenlibus villis, videlicelj Colani-
et in ejus veneratione nonnulla scripta nc responso- curtem ex inlegro, Montis (26) et Monleiionis,
ria ad posterorum recordationem exaravit. Gaiacum (27), Fredoni mansum. Adquisivit etiam
14. Deinde pontificatus culmen adipisci meruit prselibalus prsesul alias villas ad supradictam sedem,
Eululanus 60 (c. 000); cujus diebus Iocum quem scilicet BladenaU "", aspicientes super fluvium Aru-
tenebal lerraruin possessionibus ccepit magriilicare fiam sitas, Vennam scilicet cum ecclesia, Medulfi
Dominus; inler quas Luciacus cl (19) ibi est ad- mansum, Gebeni villare et multa alia, sicut in cartis
quisilus. Quo episcopali cathedfa residentev quscdam ejus repperitur ".
Dei famula, atque in augmenlandis ecclesiis Det 16* Quem in ordine pontificalis dignitatis eslsul-
e* devota, nomine Pra.loria, iledil ad pra.scriptam sequutus Leudimis
episcopus (28) (c. 660). Qui vere
sedem sanclas Marise Dei genilricis sempcrque vir- *> I lucerna Domini posita super candelabrum circum-
ginis et sancti prothomarljTis Stejihani, ecclesiam circa resplenduit, finilimus ac longinquis per sanclse
sancli Maximini villamque Videliacum (20) el aliam religionis exemplum ' 2.
villam eodem noniine nuncupatam, Buchuliacum 17. Post quem Eborinus extilit episcopus (29)
quoque necnon el 63abbatiam sancli Pientii el alium (c. 665). Qui juxla Hieremia. valicinium [non.add. 3]
locum, qui dicitur Ardinio (21) sive Titiliacum, et rubiciindior„ebore anliquo, quamvis in pace posilus
Brueriacum (22), sicut in ejus carta c4 contine- mariyrii rubore caruerit per cruoris effusionem,
iur (25). lameri volo et desiderio martyrii adeptus cst sortem
'"
15. Post domhum Eululanum adeptus est cul- per sanclce fidei confessionem (50).
men ponlificalis honoris vir egregius el admirandie 18. Gui successit Ermenleus episcopus. Qui vere
66sanctilatis, et nnn mqdicam curam dominici 6? 73 bouus animarum pastor,
nequahi mereeiinafii ca-
gregisgerens, jnnnibusqueaniabilis, regibus scilicel C ( rens limore, armenlum coelesiis regls pascens su-
ac ducibus, quod postea rei probavil eventus et pernipabuli dulcedine, pro viribus eruil ab inferna-
augmentatio suoe sedis demonslrat attenlitis, dom- Iium Iuporum incursione (56).
VARI___LECTIOlNES.
88 pientius 2. 5. ** decsl 2. 60ciidtilaS. 6I lucianus corr. lucicus 2. '" Dei — Mariie desunt 1.2. 6*
dccst 5. ,l cartis 5. 65eudulam 5. corf. eutttlanum"' 2. 6Camm. 3. '*"gerens d. g. 1. 6S leulertous 3.
c~deest 1. 2. '*l blandenau 1. blandeuau 2. et—repperilur desunl 2. 5. ubi hmc adduntur : el quicquid
ad supradicla peninere vidclur loca. Siuditil etiam idein venerahilis anlisles apud enndem regem adquirere
alias villas super fluvium Mosic,.Ti'averoiiein, Palerniacum (51), Campaniacum (52), Biliniacum, Alonum,
Hitnc;iiiiimonlein,el quicquid inSaviniacn elLamnari [lannaricurleS.*] curteelRegniacofreginacoS.] perti-
nens ad fiscum regalc esse videiur. Dedil eiiam prsememoralus [premoratus 2.J rex, interveniente eotlem
veiicrando antislite, fiscum ad prsefatam Leiichorttm sedem norainaliim Novianlem (55), inpago Bedinse
super Ilqviolum Vidum cum palalio regio et ecclesiis ibidem construciis et onini apparalu ecclesiaslico.
Suggercute ulique aciiispiranle Omnipotenlis clemenlia, idem rex rcligiosus el largifluae pielalis ad au-
gmeiiium hujus episcopatus pro dcvotione ejusdem anlislilis, concessit et liscum nuncupatum Yiskerium
(oi) cum regio palatio el ecclesiis ct omnibus ad ipsum fiscum adjacenilbus. Adeptuscst etiam idem vc-
uerabilis pontifex apud Sigiberliim regem, filium scilicet prsefati religiosissimi regis Dagoberli, *illas
nuncupalas Longum campum, Vicricino [vicrilino 5.], etlerram quanlumcumque-in Framariaca [frama-
rataS.] habere videtur, Rufiaco (55) (et Ribojacam [et ribojacam recenii inanu adcl. 2.]) villam cum omni
integritaie, et adjacentia eorum. lloec omnia sepe nominatus praesul apud piissimum regeni Dagobertum
cum omni integritale elabsqueulla diminuUone Deiomnipotenlissima miseralione favenle meruit adqui-
rere. 7! Pennis eliam gemina. carilalis ad ccoli convexa sublimatus, mundi contempsit Iqdicra, ditalus
divitiis coeleslibus add. 2. 3. '3 vero 1.
, -, NOT.E.
(!9)Lucey, ut Benoit dicil, quem in his nomini-ED (29) Chartam Nttmeriani archiepiscopi Treviren-
bus explicanilis secuttis sum. sis, in qua Ebroinus (Eboricus) ejiiscopus nomiua-
(20) Villey (Villers)-Saiiii-Etieune, Villey-Le-Sec, lur, falsam hahel Brequigny p. CCLS.VII, muliis
Biqneley. tamen leviorihus argunienlisnisiis.
(21) Andilli. (50) Anno 680 Adeodatusepiscojius Tullensis con-
(22) Bruleg. cilio Romano subscripsit. Conc. ed. Ilarduin. III,
(25) Diploma Theodeberli regis, quo htec con- p. 1151.
firmasse dicitur (Benoitp.250), baud exslare vide- (31) Pargney.
i:ur. (52) Sampigny aul Champugney. CALM.
(24) D.tgoberli II fuit mater. (55) connu aujourdltui sous le nom de Void. =BE-
(25) Blenotl. KOIT.
(26) Mont. et Monlenoy. (54) Yicherei.
(27) Galiaud aut G.nyaux? (35) Erufe.
(28) Leuduinus qui elBodo episcopus Tullensis, (56) Ermenleum ab"Adeodato presbyterum ordi-
irater Salabergaj, in \irginis hujus Vita occuriit natum esseetarege Theoderieo villam Ociacavll-
Cap. 17, lam, quam Hiidramuus comes usurpaverat, Tece-
453 • GESTA EPISC. TULLENS. 454
19. Et huic exlitit succiduus Magnardus !v epi- A i sui prsedii nomine Casteiluni; cujus sepulcrum
scopus (37).-Hic magnus apud Deum viriutum me- usque hodie denionstralur ibidem.. ,
ritis, magnus etiam in populis bonorum actuum 22. Quo vita decedente, extiiil domnus Bodo (41)
exemp.Iis, ab Omnipolente esi in lerris magnificalus episcopus S3, cujus vila Iautlabilis per omnia me-
"^
ponlificali muhere, et in coelis coronalus gloria et; moria posteroriim permanet digna ~". Qui inior
honore. Cujus venerabile corpus luinuialum est "* ini cetera bonilatis sludia qua? inccssanter jgcrebat,
cimilerio sancti Apri; jacet transposilum in si- edificavit monasterium in boiiore 8Chenlis_-ima>Dei
nislro latere juxta altare sancti marlyris Christo-. genilricis Mariseel beatis' Petri aposlolorum prin-
fori. cipis, eonsti.luens inibi Deo sacralas feminas 8Sad
Posl hunc Dodo faclus est eplscopus (58) (c. 700). serviendum illi; qiiibus prseposuil filiam suam no-
Qui (ideiindutuslorica, etsancloe spci tecltis galea, mine Teulbergam 89,quod a.i honorem nominis sui
caritalis etiam Tiupliali veste amictas, Virililer de- hsqiie hodie Bodonis monasterium yocatur (42).
ceflavit in hujtis mundi laboriosa '6 pugna; ideoque Ipsunique loeum ctiin omnibus, qiiseibi adquirere
vicloriosus " repedavil ad supernum regem in cce- poluit, ccclesiaj cui prseerat in possessionem jure
lcsli receptus aula. dereliquit; etexinde 90 aposlolicum privilegium a
20. Deinde Garibaldus filius Yolfaudi '8,(59) est], B niagno doctore Gregorio ejusque prajcessore Aga-„
a cunclis electus idoneus'9pontificii (c. 710;. lpse: piio "(43) snscipere mcruit. Dedit etiam in pago
dedit ecclesise cui prseerat, de sua hereditate quic- Odernensi eidem ecclesise villas, quse vocanlur
91
quid hahebat. Acquisivit etiam multa alia, sicut in Nasitis et Nasitus 92(44), de stia. proprietalis 83le-
94coiilulil sancto
ejus carlis halielur *°. Hujtis etiam sl temporibus: bus. Idemque Sieph.mo locum
Deodalus vir sumniaj sanctitalis, olim Nevernensisi Slivajum"98 (45 sibi a suis parentibus deielictnm,
episcopus, renunlians8S sseculo, in saltu Vosagoi ubi monaslerium in honore beati Petri aposloli cou-
locum conversandi a prsefato"prsesule qptinuil (40). slruxit super iluvium Mnrt (50), el duodecim cano-
21. Huncque, subseculus est Godo episcopus nicos 9Cibidem aggregavil. Eodem modo monaste-
(c. 750?) vir venerandus, cujus temporibus, populo- rium Offonisvillse 97 (51) in honore sancti Leodega-
rum ufgente scelere, urbs Leuclia esl igne con- rii jtire perpetuo98sibi ad servltium Dei concessum
eremata; sed is prsesul et emuni.alem.su_e clvilatis suse jam diclse sedi tradidit. Post sanciorum ergo
et recuperationem cartarum quas ignis consumpse- pperum exercilia, consummato praesentis sseculi la-
rat suaeecciesise apud Pipinum adquisivit regem. Is bore, sepullus est in cimilerio beati 99 Mansueti
vita obiens,jnssil se tunuilari in ecclesia -Cujusdam pontilicis. Unde poslea translalus ad Ludunum loe
TARI.E LECTIONES.
" ** 4 magnaidusS. ndeest1. T6labriosa 2. " vicloriosius 2? '8 volfaldi 3. ,9adonus3. so Acqui-
Sivit—hahelur desunt 2. 5. ubi hmc addunlur : in Tranculfi villain et in Arusiam [arusgam 3.], necnon
et in Rihodi villam. Adquisivit etiam ad eandem . quam regebat ecclesiam apud gloriosum regem
Chihlebertum, inlervenieme Efmenechilde regina ejus uxore, abbaliunculam unam in tionore sancli
Peiri dicatam, quae est [deesl 3.] silain sallu nomine Dervo (46), et villas quic cogiiomiiianiurMagiiiaca
rilla {47) et Boneriacus, cum Copedonia (48) super iluvium Saltum. 8" deesl 2. 3.? 8!-rciuincint-5.
83Bodo. Qui relinquens amoreiii seeuli ad Chrislum conversus, religiosissimae vilse seclalor et ecclesiarum
84 deesl 3. ss Ex jiago enim Odernensi
atque monasteriorum fuit fundalor 2. 3. (49) ortus, piitre
Bertoldo [berlauklo 3.] et matre Bertilde editus, moribus et conversaiioncprobalus, Tullensis ~~ mcruit
fieri episcopus add. 2.5. so h. bealissiiua! dei 1. bealissimse Virginis niarise 5. 8-Tsancti 2. 4eest 2.
*".teubergam 1. zeutbergam 2". lenibergam 5. 90 inde 5. 91 S8 *"*•
="*• 9S 9T nasyus 5. nasylus3. proprieia-
lihus 2. Idem quoque 5. slivanum 1. 96.c3nones 5. viila "5. 9Spaterno 2. 99 in 2 qttadam
vocabulaavulsa sunl. l0~higdunuin 3. ,
. NOT^;.
pisse, Benoil, p. 271 ex nescio quo Vii.e rragmeulo C i quod Salahergse ^ermanus existcbat. MART.Hoc
affert. lamen, rii.siejnscoporum ordineni valdeperturbaluni
- (37) Benoit, p. 272 ex-catalogo episcoporum bsec Slatuamus, esse nequit.
afferl : Magnatdus ad malriculam sancli Slephani (12) Bonmoutier.
addidit Gereonis curlem in pago Stingeniensi, iiem- (_3) Falliiur hic auctor in nomine ponlificum
que dedil rcs quasdam in pago Vabrincciisi, villam Romanorum Agapeti et Gregorii Magni, qui lmige
scilicel Corniacanf. ante Bodonem defuncti eranl. MART.
(38) Ecclesiam -domni Marlhii' consecrasse el jjlti- (44) Le grand et pelil Nancois. BENOIT.Nas et
rima bona acquisisse dicilur, Benoit 1. 1. Naiigoy. CALM.
(59) Qui S. Michaelis monasterium fundavit. Cf. (45) Estival.
Chron. S. Michaelis SS. IV, p. 79 et Wolfoldi dipl. ' (46) Montier-en-Der.
ap. Calmet I, p. 264. (47).Mogneville.
-
" (-50)Qnod aperle falsum est. (48) Couvonge.'
(41) Mabillonius hunc Bodonem eumdem esse - (49) Ornoisin Lolharingia.
exis.imat cum Baudino (lege, Leuduiuo) S. Sala- (50) La Meurlhe.
bergse Laudunensis abbaiissse fralre, alio nomine (51) Odonville-sur-la-PIaine poslea destructum
Boiione appellalo : cujus senlehliam confirmare "prope Badonviller silum fuisse videiur,, forlasse ubi,
videturhujus operis aticlor, dum eum a S, Mansueii villa Fonviller erat; v.,Cahnet, p. 455. S. Leode-'
ccemeterio Laudunuin translalum tratiit : ncque gario a. 678 mortuo frater SalabergK monaslcriura
enim alia hujus translationis causa videlur, nisi . dedicare vix poterat.
455 APPEiND.A'C PIBONEM. 455
urbem, iulra ibi fidelium vencralur devotione. Cu- JA nulfus ponlifex (847), ortns ex pago Aureliensiin,
ius vitie dies ultima 5 iduum Septembris fuit. palre Alnaldo ''~, matre vero Flammola, vif sanctsa
~~~
25. Jacob 101vero epischpiis, qui post doumum el magnse feligionis atque in dbctrina verbi Dei
Bodonem in calhedra resedit episcopali (32) (c. 756), studiosissimus, et quasi columna immobilis funtla-
adquisivit abbaiiam snncti Deodali apud Pipinum menla sanctse forliter tenens immo fastigium susten--
piissimum los regem (55)-. Cupis tempore f54) san- lans ecclesise, inter adversa Iluctuaniis 1!4' seculi
clus Ilildulfus'' 03 achiepiscopus Trevirorum sseculi discrimina nec prosperilatibus valuit exlolli nec ad-
lionore relicto ,04, in ssiltu Vosago cenobium con- versilalibus a rectiludinis tramite deviare. Nam-
.slruxit Hcdianuin, proef.itiprsesulis sufffagahte con- que 121ilempore qtio is veneraiiiliis presul Tulleiisem
sensu el solalio. Idem vcro Jacob Christi pontifex regebat ecclesiam, fuil rex Lotharius, qui dicebalur
inortem subiens *0"*,requiescit in cripla ,06 "sancti junior, qui permulla strenue gessil, quippe qtii "!6
Benigni martyris ecclesise Divioneusis (55), ha^ evat rcgio satus genere; sed antiqui hostis depra-
beiis lc" ad capud allare in honore sanctl Mansueti vatus astutia, uon recto calce finivit hene cepta. Ac-
confessoris. cipiens namque uxorem nomine Zeutbergam -" cla-
24. Poslqiiem domrius Borno l'uitepiscopus(c.779), rissimis, uli decebal, orlam nalalibus, concubinain
vir venerabilis atque adco religiosus, ut ab omnibus "' quandam nomine Waldradam ceco dilexit amofe ,
vir vocaretur aposlolicus. Quo prajsulantesedi Leu- adeo ut, quod nefas erat, ab eo conjunx legiilma
cse m, oadem urbs demum 109 igne conilagravil, videretur derelicla.- Quod mulli qui timc ponlificali
peccatis exigentibus; sed ipse impetravil a Karolo ])'r_cditl12, 5 videbantur honore audientes, proh nefas'.
rege restauralionem cartarum igne cremalarum 110, parlim timore, parlim injusto amore, silenlio cepe-
atqtie ab eodem rege adquisivit abbaliam de Offonis runt tegere. Quodnbi comperit jam pradieius ""9
villa. Obiit aulem in pace 11 Kal. Aprilis. athleta fortis et ponlifex 130domnus Afnulfus, ma-
25. Hiijus lu successor exiitit Wanincus "" epi- lnil pro Chrisli nomine lemporalibus atque caducis
scopus (c. 800), erga ecclesiam Dci vir sludiosissi- deslitui bonis, et ad ultimum, si necesse fofet, dis-
mu... Hic lum in adornandis subjectorum moribus, crimen pali vitoe prsesentis, quam ut ab eo deliceret
luni in ornamehtis eccleshe conslrueiidis, cura-iJi c.ongrua rectiludo pastoris. Tdeoque praedictttm re-
semper liabuit indefessam ,e_t bealo fiiie transiehs, gem' super boc scelere persepe arguens, cum revo-
excessit a sseculo "3 Kal. Januarii. Scpultusque cM care nequiret, paslorali religavit sentenlia, donec
in ciiniterio sancli Apri '*". resiplsceret. Quapropler ab ipso rege suisque m
26. Iltiic 11B'Frolarius ,16 vir sanclissimus, pri- maluin fautoribus lsl venerabilis prajsul suaque cc-
mum abbas cenobii "' sancii ponlificis Apri, post' G clesia abbatiis prorsus ad lempus spoliata remansit.
i-donens"8 episcopatus successil (56) (815). Quique " Sed Dei favente clcmentia, posl excessum viiae regis
pr_efalum ccenobium et divinse religionis augmeiHo insani, tam per ipsum quamque per venerabileiii
sublimavit^ etrerum exleriorum supplemento iu*n Arnalilum 132 successoTem ipsius atque, nepolenij
modice adornavit (57). Is adquisivit a Ludovico "~ abbaiiis quibus 133fuefat spoliata 134prnefata eccle-.
el Lothario imperaloribus immunilatem comilaius et sia, alioque liohore parlim est reeuperata (58).lltijus
thelonei et restilutionem carlarum coiicremataruufl lempore.subdideriinl s'e eeelesue sancti Slephani.
et foreslem cum banno quam Ermundies dicunt. ingenui homines quam pluriroi ex Ingolini. curte et
Rexit autem ecclesiam eamdem annis 55, ordinalus Mauri villa. Sedit autem idem vir venerandus in
esl 11 Kal. Aprilis, niundo esl exemplus 11 Knl. sede' proesulaius anuis 25, recessil quoque ab hac
Jun. Cotpus vero illius in cimilcrio sancti Apvi re- valle 13Blacrimarum 15 Kal. Decembris, septillus-
'"""juxta corpus sancli Apri in cripla sancli.
tinetur, infra clauslrum, in inlroitu monasierii '~~. que est
27. Deinde adeplus esl prsesulalum domnus A'r- Aniaiii, 3' sanclorumquemarlyrum Cornelii et Cy-
'
. VARI^: LECTIOSES.
101ac.oe corr.rec.manus2. los gloriosissimum 2. 103hidulfusl? lov poslhabilo 2. 3. 105morieobiens
2. obiil5. 106scriptal. 107habet 51 10S.Ieucli3e2. 5. 109denito 3. 110concreinaiarum 5. "'Ctijtts 5:
•m wanicus corr. vvaninctis2. v.annicus3. """ Vll 5. ll 4A co.iiessoris 2. 5. 115Hinc 2. '" frbtliarius 2. frc-
-l'uafius-5."u' deest 1. lis ad onus 3. 113leudouvino corr. rec. manu ludovico 2. '"•*'sed posiea translaium
subtus allare s. crucis add. i. Nunc vero quiescit iransijosilum retro altare sanche crucis 3. lsl au-
relianensi-5'. 1!2 arnaldo 5. 12Ssanctilale liiagme r. D. conspicuus 2. 5. ,24flucttians 1. m Nec 2.
136quia 2. 5. 1!7 zeubergam 1. teiilbergam 5. '~~ 129prielibalus 2. 5. - ls? domini add. 2. 5.
.cleesti.
131facloribus 1. ,ss arnauldum 2. . 133quibus—subdiderunt se in loco raso 2. "* privata 2. 5? 135coa-
valle 2. iMdeest 1. 13' amani 5. •
NOT__E.

(52) Subscripsit cortcilio Compendiensi s. 765, D (55) Cf. Cbron. S. Benigni Divion. ap. Dache-
Conc. ed. llardtiin. 111, p. 2008, et Attiniaeensi rium, ed. 2, II, p. 570.
a. 765, -Mon.Lcg. I; p. 30. . ^ •(56) Cf. Flodoard; Hist. Rem. II, 18.
' (53) V. diploma Ollonis Il.apud Benoit, p. XXIII. - (57) Cf. Erothaiii diplom. ap. Calmel, I, 301 ;
(54) Iterum atictor valde tempofaiurbavii. Ea- Gall. Chr. XIII, 447.
aem vero jaffl in aiHiqtiiori Vita S. Hildufi ap. Bel- . (58) Cf. dijdomata Lutlpvici Balbi Bouq. IX, p. 598.
liomme Histor. Mediani monasl. p; 36 icgiininr. Ariiulfi regis Bouq. IX, o66sq'q.
 ' ""
457 - GESTA EPISC. TULLENS. -4S&
i ctim ecclesia, oelo '*' quOque mansos In Bella
priani; nunc aulem est transpdsilus secus altare A
sanctl Pelri aposloloTum principis. ": villa (62) et in Rauseiias et in Melaridoet in Mer-
28. Post quem domnus Afnaldtis .episeopus, Beb bachia iVScum ecclesia. Nacltis eslquoque a rege „
fayente, suscipiensecclesiam"(a9)(872),seeulus ayun- Arnulfo ecclesiam de GunduIIi.-villa SS6,-el-inpago
cttli sui pfsedicli pohtificis vesligia;rexil eam pio mb""- -Liuvensi 20„mansos.in villisquaBtlicuiilur.Waiidra,
'
deramine-anhis 25. -Qui,138"quamvis in eura gfegis Savia iB"; Retines, *e"lcapeilam de Arvia 158; etja
alque profeclu ecclesiaj sibi conimissse non parvo -"regeZeiidebaldo impetravit silvam ecclesise-sancti
sludio elaboraret, praecipue lamen brationi inlenliis, "Stephani, sitam in Gunduiri villa 15",< liberam esse ab
„ elcuf-e egenorum extitit larga- maMu '-39beneficus. omni lianno, el homines sancti Stephani esse libe-
~Bic adquisivft. ecclesiam et -i mansos Srabodi 1>'j "ros a cuslodiaforestis ejusdem'villse. Cujtis-sancli-
curle, elarege Karolo 7 niansds in 141Oscado, et tatem etopera felicia, si per. oninia seriberemus,
6 mansosT-m Waldini "villa-et in Gretehau et iri niagnum libri textum efflceremusT5*'.Hic itaque de-
. -Ru"sbUs.-Sepulius igilur liabetur'in"prsedicta eripta •eem ^annis pontilicali regimine, potitus, nndecimo
ad Sancium Ajirum, decedehs ab liujus sseculi "3 gravi brachii "dolore est percussus". Quq Ingrave-
erumnis Nonas"decembris" (894, Dec. 5), nunc.vero scente et penetrante vitalia, prsesentem vitani-mur
jacet transposiius jhxla. ailare sancti primi aposlo- B I tavitalia, seque iri civitale sepeliri mandavit, mul-
lorutri Petri. - tis mirantibus, cum hullus hoc anle feceiil; qui
- 29. Cujus post obilum ifruperunt 144 ecelesiam jam. pridem sepulturam "suam apud monasierium
-rapaces lupi,"sicuf in ovile a paslore reliclo, quo- sa'ncti Apri in""suburbio delegera"t!61.-Hujusbeatse
rum niorsibus non iiiinima afflicia _jst laceratione, memoria3 transitus, quo a mundo-excessit, 5 Idus
el cum adhuc. vita sperari posset, peccatis impe- "Septembris fuii, sepultusque esl intra suaj sedis
dientibus, lota civilas coiicrematione incendii fun- eccl'esiam_anle/altare sancli Martini:- - -
"ditus visa eil desolari; sed Domini immensa pietas, 30.-Post cujus excessum(906) hujus sedis cathe-
""-quidelinquentes perire nonvulr, si-ad e.um totq. dram, noleritibus "6Sregni- 163primatibus," domnus
„ eorde redierint, "condo.lens eccIesi_e_su_e-dispeiniio,- Drogoiiobilissimis orttis natalibus, ,tum vi^ tum in-
etconsiderans gregis 14Ssui delrimenia, ne 146veliit -genio, tum conseiisu, civium occupavit;- sed post
efrabundus relinqnefelui* in-deserlo, .domnum' Lu- communi omnium voto _nobiliter rexit. Ut enim
-gdelmum 14I_riiagi.sesagacitatis virum, eidem urbi in superbia sanguinis, itasubtilitate singularis ingenii
• trlstilia sedenli illinc rebus publicis, hinc spiritualibus -negoliis iri-
reponere.14s dignalus est-pasto-
rsm (895). Qui quauta fbrtiter iilic adversus lam sndabat. Quare 164omnibus itasehabilem jjraebuerat,
-flebilem et lacrimosam vastallonein egerit, ipsa C * ut cunctoiuin-amorem veneralionemque difflcile los
ejasdem lempli atque.urbis-resiaufalio patefecit. solubilem sibi ascisceret.Hic de 166suoijroprio con-
I\on tantuni enim ad pristinum decus secundum tulit huic sedi villam Domni Martini cum ecclesia.
suum ppsse ecclesiam resiiluit, sed eliam ampl.iori eaihque ad canonicorum stipem.-delegavit, et i?*
etalliori fasligio eam sublimare ho.iioiilice sluduit, reimpetravit (63) a Karol.o rege .Bodonis monasterii
;iiecnon et decore clericorum nobiliiimque laicornm a"bbaliam, diu_suis anlecessoribus ablalam. Atque
atque patrimoniis terrenarum -rerum; quantum va- ex prcecepio Ludowici regis abbaciam Pauliniaceu-
Iuit, ditavit. Adqulsivit etiam abbatiolam sancti. -sem 16EI teiiuit. Adquisiyit etiam a Sigiberto quodnhi
Pientii,quam 149Pretoria Bei fidelissima dederat, milile inrBertricicurtemansum unum ctim eeclesia4
.et villam quaj Videliacus dicittir, quam ad niensam et'medietatem ecclesise Domnl Apri (64), et terciam
-eanonieoriim tradidil (U0),ed tenoreutdiaiim m"ssa partem ecclesise "sancti .Hylarji *," in Yermense, et
'omnluiri fidelium defiinclorum-ad-ejus memoriam farihajium unum cum piscatione, et quicquid in
celebraretur 1S0. Monelam etiam civilalis et lelo^ eavilla poluit halsere; el a*Kai*olo regeiinpelravit
-neum ctimimmuniiate comitatus a-rege Ludovino' 1" forestem .regiam quse dicilur Ermundies "°. Ejus
' '
i-ripelraris,Tiecnon et mercalum civitaiis ecclesise tempore seva „Danoruni peslis, Hungrorum -rabiei
suse subdidil"'1"' 2. Iusuper "^adquisivit ab Ev_ereImo* juncfa, carceribus suae nalivsehabiialionis egressa,
regalimedico-in Iseiaco (61) mansos 4e't dimidium muliarum regionum^ finibus devastalis, posl cederii
* "
----.- - ~-_ -'
/_..- VARIJ5 LECTIO"NES. .'"- -
- l_~~-Et%.5. 139-manusberieficiiS 1. ll° fralbodi 5. 141moscado 3. 142
I44 rusp. 3. -us post add. %.-Vit.e
3.- 46
in eandem.arfrf. 2. 5. .14Ss; g. _2.-3, I deesl 3.* "'-ludelmnm 5. *4Simponere 5. 149olimadd.
5." 1Mcelebrelur2; .,cl ludbuiiino2. -1SSIradidil 1. subdidit suse 3. ,6Slu 1." 1B4octo—Nabiiis in loco
mso 2. _ 155mebafcbia 1. 2..- /K cumdulfi villam in 1. 157cavia '5. 15Sharvia 2. - "~
guadulfivilla -3.
^0 efficerem-S; -163 - 164
"'-delegaveral ?". ,62"voIeiitibjiscorr. nolentibus
165diflicilem 1. l.M--Isde'm 16S
3.. Hiijus regni-3- Talem 1»
' " corr. Is de 2. Is.de 5.* 16'Qui2. " pauliniascenseml;
' 159liilatii
- 3. ''o her*
.muridies 3, : .. -„.-„.- _ .
"' " ~
-'_ - . RQTM/, , -
-_*.'-" , .'*"*'."_'
." (S9) Cf.Flod., Hist.Rem; III, 21. . (62) Rausieres en Haye,.BfilleviHe,-Meillery, Mal's
(60) Cf. cjus chartam apud Benoit, p. LX. ])aclie._ _ . .*._,,- ' -/ '-•
"
(61) Issev", cf. diploma-Zwentiboldi-ap. Bou- (65j V. diploma Boiiqiiet.TXyp.iSlS. '
IfOel JS^ p.378; Cairoli Simpliels, ibid.",TX,p. 555. (64) DomevreV _-_.":: .T.-
'
?«aoi,. GLVII. - ... J~ ": ¥:. ~:" ^
 «S» APPEND. AD PIBONEM. 460
GermaniseGalliam Belgicam incendit. Quorum nun- A sibi contigissedemiratur; cquo desiliens, frutectum
tio perlerrili cenobilse sancii prsesulis Apri, vene- ingreditur, altarc dirutum cum circumvicinis edifi-
randa ejus pignora inurbem deferunt, demumquene eiis conlemplatur. Ergo rem veneralus divinam,
a prccfalo pontifice vi relinerctur furiim referunl, feramque sinens abire securam, ad propria celer
atqne per longa annorum curricula abscondunl. Ilic repedat, fratri suo pontifici acta etinvenla nuntiat.
18e nuntios dirigens,
.ergo divimc reiigiom insistens, 7 annis sacerdolio Domnusaulem prsessil certos
jnfulatus 5 Kal. Februarii rebus estluimanis exutus, ela majoris a:lalis senibus, quomodo se rcsliabue-
alque. anle altarebealiPelri apostoli infra civitalem rat exquirens, didicit ab anliquo ccclesiam sanctae
cst lumulalns. Dei.genitricisTnibi constructam, sed yetustate con-
51. Cui paslor"(65)et amor gregis domnus Gauz- sumeiite 1E3 et incuria neglegenie desolaiaro.Aslrue-
Jinus successit (922), vif.summe caiholicus '" atque bant etiam, noctu iniblquam scpedivina luminaria
monasticoe religionis cultor devolissimus. Qui Fran- splendere, etloca proxima sua clarilate perfuridere.
.coruni nobili saiiguinc orlus, in palatio inter regni Quod- pernoscens prsesul venerabilis; permaxin.e
-pracercs est altiis, bique mox fiiturus poniifex, su- letatur 184.Et quia mons prselibatus ad Mctehse
1'2
per roultos sui generis coctaneos eniiuit- geminse pertinebat episcopiunv, petiit,8B a Tepdorico prx-
-scientioe dono. Qmniunrergo. volis ponlificali infula B sule (67) qui et Sixtus vocabaliu*, illum sibi dari
siiblimatus, 16 -Kal. Aprilis est, Chrislo faveiiie, per concambium 186,conrerens illi sancli PetriltJ
ordinatus, dulcedinemque suse prosapiselienivolentia apostoliJi.aculuni venerabile 18S,quern beatus Man-
elementissimicordis serenitaieque adeo jocundi vul- _ siietus sectim delulerata Roniana-urbe. Ailcpto ila-
.tus et Ienitaie sermonis sedule superabal l,a, lolus que monte, ecclesiam reslruxit,8S, ac super-stipi-
in vigiliis, in elemosinis inlenlus. Qui ad cumulum lem 19°prsefalse arboris allare in honore beatse Ma-
bonorum suorum, i% ordinaiionis suse. anno, nulu rise slabiliyil. Quoniam J?1 ejusdem Dei genitricis
Dei rcgttlam sancti Benedicti hujtis regni habilato- precibusinibi sanabanlur irifirmidiversis detehtilan-
."ribtts omnibiis igriotam, diu quesitam , proculque guoribus, et vota vulgaris populi ibidem confiuebant
invcnlam, sancti Apri ihstituit loco. Cenobium san- sepius, divina inspiranle clementia dignum duxit,
clie Dei ,74geniiricis MarioeBuxeriis a fundnmentis ne diutius 19!careret culiibus.Cepit vero cogitare,
construxit, chortim ancillarum Dei inihi consliluil, qu.ttinus iii eodem ofatorio, sj Dep dqnante invcniri
rebus el prsediis ac ornamentis decoravil. 01) cujus possent, saiiclimonialium virginum societasTieret,.
facti nieritum suosuccessoiiprsesuli Gerardo csl a Deo quse sub regula sancti Benedicti oljsequiis perpe-
prsemoiistraliiiueum mariyri Apollinari in , celes.li tuse Virginis descrviret. Quod sane.factum per divi-
G
gloria socialuhi (66). CujusgloriosiTacti occasionem nain clementiam meruit provectum. Nam Deoproeor-
operoe precium reor posteris traderc ad rememora- diii-inie ihvenit quasdam sanclimoniales, velutoves
lionem " 5. crrantes, sed lamen ajternse vitso pascua 1S3queren-
• 52. Denique Hardradus "6 proefali pontificis '" les, inBei.dilectione ferventes, etad serviendura
Gauzlini.frater germanus, in militari studio vir illi locum remolum desideranles; qnarum misera •
qtiam niaxime strenuus, iribonilale morum cunclis tione pernioius, consultu domni abbalis Archem-
percarus, quadam vice super Murt fluvium venatio- „ boldi, qui praeral ccenobio m sancli Apri, cetero-
•jiisexeercilalioni insislebal 1T8. Contigil itaque, ut rumque" 5 fidelium, jam dictam cellulam eis ad
i.caucscjus aprum ferocero insequerentur, quorum liabitandum delcgavil, prseficiens ,96 eis Bolhlldim
coaclus lalratibus, morlem coniiguam idem aper abbalissam, quce earuni regeret yiiam. Aique ut
efiugere iiitcbatur.Qui diuper quseque avia discucur- Ibidem liberius possent rebus vacare "spiritualibus,
ril17S, tandcmque in montem supra Buxeriis- villam providitillis, unde viverent de cpiscopii possessio-
situmfugilandopervenil. Quo peningens, sub qua- nihus, ecclesiam videlicet in eadem villa Buxeria
dam spiisosa arboie fixit gres.sum, moxque subse- eum decimiset omnibus„adeam peftinenlibus, nec
qiiens latrando grex canum, divina virlute celerem noncapellam Porchcrai curliscum omni deeiijiatione.
xontinuit gradum. Fera -subarborc slabat inlrepida, Tale ergo 19' fenur habuisse exordium Buxeriense
vis latraniium 180a Iongesubsislcbaljnuiaelslupida, , ccnobium, quod Dco i9Siuvanle ift dies sumit incre-
v.ezullatenus audebat proximare ad spineti vicina 181. menium.
Praediclus miles equiiando insequitur, rem iiisolilain 55. Venerandi aulem hujus ponlificis ^?9 tempo-
"
- VARlJi; LECTIOKES. , -
- "?summe chat. 2. t,1!cmicuit 5. "'sperabat 5. ''"-deesi2. "^reniorationemS. 1,6Varderadus, N su-
per V scripto 3. m "' deesl 2 ubi gatilini. "a exsislebat 1? J-s discurrit 3. 15° lalrandum corr. Ialranliuin
2. lalranluin 5. vicinia 5. ,S2 illuc add.%. 3. 183consumptam 5. ,8Vel ccclesiam reslruere consi-
litim tractando medilatiii*add. 2. 5. ''" pctil 5. is~ concabinni'. 2.. - m a. p. 2. 5. ,ES-venerabilem3.
189rexlrucxit 1. is' SLipeni3. m aulem aild. 5. 1SJ!__iivii)is add. ,93 m
tM cetererorumque 2. l'~ proficiens rec. manu corr. pref. 2. '~~ 2. deest 1. 2. s. a.- e. 2. 3.
.deesl 3. - do e corr. 2 19' autem
ls8
•ffachlini 5. .•"--, - . - -
'. - NOTJE. .. .-
X55) H.-ecex S. Apri miraculis descripla/sunt. _ (67J'Tunc lemporis Adelbero sedil.
(iiti) Ex Vila Gcrardi; c. 17i
 Ml GESfA EPISC. fULLENS., '*§S-
-Tibus adeo anliqua prodigia renovantur", dum trice- A gelraniio' 220.duos mar.sos in villa qtisedicitur Por-.
~simo {68)~cjns prsesulalils' 200"anno, cruces appa- tus, et ab IIanonC'2!1.-eccIesiamde viIIa,BIadini. Hic
ruernnt invesllbns, qhas Omnipoic'ns,'ut in historia tempore Otlonis imperatoris-probavil cum-12 inge-
*ecclesiastica
Icgimns (69), 'ad infidelium confutan- iiuis homimbuscoiitra abbatissam de Andelach,
-dam" incfcdiilitalcih sinit apparcrb mohalibus. Is "Bodonis monasterium esse subjcclum.ccclcsise.saii-
Sdquisivil sedi.~~~ cui 'poiiiificitbamrV' alodium 20,~in cti. Stepliani, et ab -eodcm imperalore nactus est
-Boiaeo (70) ab Angclbeflo 20S,ei, a Ftiifflaro sil- medielatcm telonei "de monte sancti Eliphii |78).
"yam In Brieri valle: Quiqne a rcgo Ottone adeptus Idem impclravit ab Ileinrico regc per adjutoriuia
~'~
'est abbniiam Medii -jhonasteTii, ea lege tit .Frede- Ebahardi comitis, qnicqtiidipse rcx possidebat
rieus dtix; driiii adviverel, advocatiamretinerer, ac ih Guiidulfi villa (79). Qui (80) felix-vir jnsemelar-
*
pontifex prrulicsidamloci ordinaret, poslque fir.em repto proposito boni operis j\sgi(_eromnibus mirabi-
„ducisjoinnlib-Uia ad episcopunfperveniret. Telo- "Ieriiextendens animositatem, post in Christi militia
neum quoque civitalis et comilaium per prsecepturii multiplices Iabores, quadrieniii languore"223-," ul alter
regis lleinrici 204opiinuit (71) abbaliamque Pauli- Job a Domino-prpbatus, &&sni ejiiscopalus anrio,
Tiiacensein et Derversem 205atquc de vOffonis villa , 7ddBs Septembris (962) cselicas.i-cccssjt.-ad sedes.
-soljde possedit. Isdein 206per -concamliium S07dedit •^ Delalas ergo a ciero et p.opulo in Buxeriensi, 224coe-
Arcliado^208cpiscopo Lingtionensi abbatiani de Va- "" nobio, digtiissimam,. sicut vivens jnssenH, acccpit
rennis 2.09, et econlra Archadus 21° dedit Tnllerisi sepulturam,- inter cboros virginum, quas illic plures
episcopo s" qtiiequid iri Bosonisnionte (72),'et Ur- tiumero vitas dislriclioris aggregaveral, longis ' sccu-
sac.ii villa et Sejonz vitlebaturTiabere. Adcptus est lisjn Deilaudibusexcolcndam ~~s. . -_.
.-eliani a Rqtgero sl! comitcAmb.oIdi '2,a ^villam (73) 54. Intcrea (81) donino Gauzlino Tullcnsis sedis
in pago Ordonensi 214 (74),_ct ab Eva- comitissa pontifice rebus Immanis cxemto , qui.morum illu-
Angeriacnm 2!B(75)villam cum capella, etMolisia- slris sanclimonio, angelorum, ut crcdimus, "incaelis
cam, c( villarii quse dicitur Giriiivieiniis (76), clNdr- cstaecitus cohsortio,.pIebs Leucha graviler merebat
dalli vadum^10,.etpartem iiTBuclmliaco 2", e.t Ra- tanli' orbala" pastoris.solalio. Erat lunc temporis
-daldi Villaiu (77), et Sioniii villam, et ecclcsiam verierandus Bruno Aggripinse ccclesite summus pon-
• qiuc dicitiff 218in-villa
Blascitis,'ct parlem eccleslos tirex, "qiiiin tofa Germania.sibiquefiniiimis panibus
jn Rameii 219villa, qnoe solvil 5 solidos-; et ab" An- iroijeriales.-aaebal vices, ulpote- M.agni Oltonis „au-
": ' . -
"
--_.-'
_--- TARIJE LECTIOKES. ;
soocpiscopaiiis ,3." -20i •aiodum 3. !02 deest i.20''%.' E03 angebcrlo "1? 204licnrici •'
1. et iiifra.
4*5*«leverscm 1,. corr. derversem 2.-.-20-sTde'm2. 3. concabiuni- 2. ," E0S achardo '5. 209uerennis 1.
810arcliarJus 2. achardns 5.- 2,J ecclesisc 5. 2I2 l. -2,3ambodi £l4 ordernensi 3.- 215 an-
~l~ 2._ rogero o._
corr. imbum ,2. 217buculiaco~'~ 2,s in vilia quse diciiur 5. sl9 ramei 2. ramey 5.
- gwiacam o: 1. ualmn 221hanione.3. ' S22 ebardi 3.
5.-
4 bnxiensi.1. , ''''.Hoctoco
2?°_nng(_lanii'o
' 2. langore 1. scmper. 22_
-vitttm-5; Gerardi _a Widrwo scripiam Iiiseriiit, in 3. vero ItaC' exipso excerpta'leguntur.- Oiunipo-
lens anlcin Deiis, qui gregein liereditatis filji sui, ne insidiis ei prsedse diripieulis ininiici pateat, paslo-
i-jim-benediciioiie consolaiur, ecclesianj," rectoris solalio deslitulam inler flucius secnli jactari sirie remige
"noleiiSj visitavit; eique ut doinnus pTsesulGcrardus pracesset, insliliiil. Qui anlequam sciretvpcarc pairem
e'Liiiatrem, qtiodam prsesagio designaitis episcopus, scolis lfnditus,' liinc clericatus honorc in ecclesia sancll
Peiri apostoloitim principis apud ColonTamdonatus, utnobilissimus nobililer.est cducatus. Necmnllo post
-a.iignsiiOtlonis auctoriiate, iigenie qiioque germano ejus domno Brtmone Coloniensi archiprxsuic iiiia cun-
ctormn acclamatione eleclus, k. Kal.Aprilis Leucborum urbis sacralus eslantisles. De cujus ammirandis
operibus plnra elfari. supersedemus, quia ejtts-memorandarum viiiutum liber penes' nos relinetur. IIIc
adeplus est praceptum abbatiam usurpavil. c. .ZlWidrici. Trsrlibalo autem Dei proesiilisummum fuit
studium ih constructione Dei ecclesiarum , quse et decorayit exoplabili niunere, jjlurimorum scilicet san-
ctorum plgnoribus. Basilicam suse sedis a fimdameritis repai*avit, ciim.reiiquis sibi anhexis ecclesiis: San-
ctse quoqtie Dei gpnitricis ecclesiam. juxla ponlificalem caracram officinasque sui palatii~decenti lionore
conslntxit. Abbatiam sancti JUansucti primi biijus sedis pontifieis jiene admillatani in decentem stalnni
- -resiiluil, ejus a fundamenlis coenobium fesiruxit. Sancli quoque Gengulfi abbaliam adineridiaiium inlroi-
tum civiiatis primtis exlftixit, ibidemque sanciimonialium coeiujp sob nbrmali vigofeDeo servire-conslituit.
Corpus heatissiiniconfessoris Chf;h;trAprj diu absconsum ejus meritis Doiniiius revelavit,_ip'siusque sororis
- beatissiinae-virginis-Apronia! corpus hon "niodico precio "a Trecassiuensibus einit. His et ahissanclorum
lahorum exerciiiis adornat"tis,-plurimis-etiani niiraculoium signis in populis declaratus,-51 anno proesulatus
-regimen seivavii, et 8. Kal.Maii gloi-ioso fine spiritum caslis reddidit. Cujus venerabile corpusin medio
"sn.e sedis clioro honeste lumulatum piuTimarum fulget pfodigiis viftutum, si id exigat vera fidespoten-
lium. Iluic cxiitit successor d. Slephanus saq'. - ."- .
''
. _ __'.__' KOTiE.
~ _(08) Ann. Hersrehl, a. 958-; Ann. Corb.. a. 959. D (77) Fortasse Rainvillepfope SouIossc-sur-ie-Vair.
- -
(U9) Hist. eccl. Tripart, Jih. v, iin. ed. Paris. 15il,- CALM.
p. 412. (78) Cf; diploma OUonis II, a. 971.-ap. Benoit,
(70j Bosc=sive Bouc- - - - - XIX.Est Mont S. ElopliepropeSoulosse.- - -
V. d.iploiiiaap. Benoil, p. XVIII. _- p.
' (71) Bauzemont. - "- "" -• (78) Vid. dipl: ap. Benoit. p. XVIII.
- <75) (75) _ (80) Quse sequunlur ex Mirac. " S.. Apri snmpta
"" Ambleville. " sunt. , . ... _
(74) Ornois.- . ;. Integrum capuiex Widfici VilaGerardi'c5
(81) -
<7-5jAingerey/ . ".""." descrjptum. "__.,
t ,76] Girovdisin. -''.'-
 '463 APPEND. AD PIBONEM 451
^usli germantis fraler. Ipsoaulcm prspnominalus A j! prselationis prsegravari pondere. Tamen plurimum
princeps tuniTorle abcral, quia fines llalicos causa reclamans, plurlmum repugnans, coram jam diclo
•urgente adierat. Mceslus ergo Leuehorum populus, -archiprsesule deducitur, et srib jussione obedieniia;
scoiisilioviduatus pasloris, ad raemoraluni archi- ponlificalem apicem suscipere compellitur. .Buni
-prsesulem Brunonem legatosdiiigit, desolalionem crgo annus incawi. d&m. 965 curreret, Leucliam
"su.iiiumili suggesiione intimat, ulque sibi succurra- urbem adducilur, obviisqiie populorum lurmis cum
•fejrsuppliciter exposiulal, ne velut grex errabundus, hymnisonis laudibus oxcij.iiur,' ac, .sicut mos exige-
-pastore perdito, dispeieat. Is vero clemeniis com- bal, prassulari sede inlronizatur. Itaqne fit mira
passione animi eorum el lamenlationi condolens'; exultatio ineommixto. jiopulo, omnes tripudiant pro
-Ipsamque iirbem, Francise regno-.confinem,Romano pastore adeplo, cunclorum lergun.tur lacrimseliujus
•fluperrime adjunctam impeiio perpeudens-, snmma :ingressu liovo. Onines sibi divino nutu dalum adse-
imelilis aiigebatur sollicitudine, cogilans, quem ei- verant, atque in ejus ordinationis assensu plansibi-
'<Jemeeclesise idoneum juxla canonum scila potuis- liter insonarit. 0 si quem gesta ejus deleclat audire,
rsel poiilificem eligere, sccundum divinse religionis librum vitse el acluum ejus, qui apud sepulcrum
rulium curii honiiate lnorum sa|)ienlise sale condi- ejus relinetur, perlegat, et-illic pleniler inveniet.
tum et ih seientiaj-secularis siudio excercitatum. B I 55. Huic- 230 ergo viam universse carnis ingres-
Sed Deus,qui in bonis 226 semper disposiliou-bus so (994), domntts Slephanus successorejus exiiiit,
piorum assistit elfeciibus, ejus non permisit animum nobiliParisiensiumslirpeedinis, deLineri villa (82)
dhHiiiis ngilnri curarum fluclibus, suoque hispira- untiqua propngine orlus. -Qui in Melelahc s31(85)
vii S2' consilio , venerabilem Gerai'dum huie prsefi- cenobio 8 Kal. Julii ponlificali unguine eonsecra-
Mjiendum officio asciscere, -quem constabat utiletn tus, modico leinporis spatio, anno 232 scilicel et
-superni dono conditdris in cunctis existere. Ea tem- semis, regimine poiilus , 4-Idus Martii (996) viia
peslale idem Dei famulus cellarii obedieniia impedi- excessit apud Bodonis monaslerium, cl juxla beati
-tus , pro quodam non niaximo excessu in levioris aposlolorum principis Petri -aliare est_,lumulalus
culpse nexu rnfra "claustralia eralsepla consiitulus, -apud Medianense ccenobium (84).' "*".
Tbique Iacrymarum ac oralionum holocausto sese 56. Sed hsec eadem Leucortim civitns suo rec-
'immolabal.aileiilius; quem ideo caeleslisdlspensatio tore desiituta , neqtiaquam diulius-esl, Deo dispo--
Tiac parva permisil' teinptari afflielione,- ul cunciis nente, pessumdari permissa. Nam yotis ulriusque
palam innotescerel hic vir eximius, cujus foret me- fidelium ordinis; aspiranle" clementia divinse,maje-
!riti ante ccttlos divinse coniemplationis. Relisiosus stalis-, tnuinphatoris invicti , donini 233videlicet
l
crgo ponlifex Bruno ad sese primos cleri convocat, O.llonis lercii augttsti, decrelo" slatuente, domnus
~eis "c6episcbj)isui donini Gaiizlini*228transitiuiiTle- Bertoldus (85) nobilissimis Alemannorum nalalibus
bilem notificat, queinque illi sticcessorem dignuni ortus, in sancta religione conspicuus,per Dei pro-
subrogeljfamiliariter consuIlat.Mox deeanusdivinic videnliam electus, iu hac-sede est 5 Idus Oclobris
-amaior rcligiouis, sani prudens' consilii, cjus con- pdntifex ordinatus. Qui prsedecessoris sui domni
sultibus bsccreddidit : Si, domine prmsul, tneo di- Gerardi mores el institula pro posse imilatus, non
yuiris tniitilto credere dicto, fralreni ~~~
Gerardumkuic valet exjdicari ,-quanlaj' bonHalis et munlficenli^
• tjradui prce celeris idonetim vertdico assero lesli- operibus "ad piopriam decoranriam sedem fuerit
ritunio, quem vera humililcilesttbjecliim, promta obe- coinprobaius. Nam diligenler clerum inslituens,
dienliaclarum, longanimi palienliaxerlissime atleslor - viros prudenles familiari 234dileclione' prse ceteris
probrdum. Insuper ejus diutinam in poeniientia per- .aniplectens, eorumque consilio iri omnibus nitens,
severanliam inlimal, Deique nulu ad sibi creden-r urhem rebus auxit, sapieniia' decoravit, proviria
. dum meniem pfsesulis non tarde inclinat. Tunc de- dispensatione munivil. Quis autem queal ullo raiio-
eanus prselibalus bealuiu Geraidum a elanstii nisaffalu pandere, qnani prudens el caulusTuerit
poenUentia rapil, ad ddinum -propriam insperaio Q \n onini stia re disponenda , qua; et.quanta suaj ec-
adducif, balnealum veslibus nitidls ex suoinduit, clesiaj acquisierilornainenla .giiibus aedificiis clau-
mirantique, quid novi portenderet, eumfpre episco- sirum sui .-cleri adomaverit- 235,quibus emoluiiienlls
pmi) prsedicit. Sed vir Domini in liumililatis funda- suam sedem amplificaverit? Yerum pauca perslrin-
roenloTirmiter slabilitus, huic ordinationi cunctls gamus de plurilius, cum singulapefcurrere sufficial
«bnitebalur viribus-, magisque elegit pristinuin po3- jmllus. Hic adquisivit a Theodorico duce Askeim 23a
uiientiss-oliura repetere, qiiam liujtts Jabotiosaj villam (86) et Alraldi*2" curtem et Monohii vili:iro,
"
.' ...VARI/E LECTIONES. __ _
226deest 1..- ~~~ ~~~
gauzclini 1? . ^229juridfeo-I?
inspiranle 1_? 2S0 Iliiic cxiitll snccessor domnns
~~~familiori 2. faniilia-
Slephanusnobili
~~~ Piitriensium 2. 5. 2?'meiebiclio 2. 5. '32:i!inisl. -''deesli.
riori 5." ornaveiit 5; V~ askim i.'ascliei 5. 23' adraldi 5. ""
" - "
' NOT^E. -"
' '
(82)"Linerille. . . - opiscopum fuisse electum monet p-. 541 , diplomate
.(83) Indioecesi Trevirensi. ailato, quod cuni nondum edituhi inveneiira, reia
(Sij-Cf. Chron. Mediani mon/SS. IV, p. 9j..\- jnceriam relinquo.
'ggi BcnoSianleBertholdum Itoberluin qiiemciara (S6) Acreigncs, fiaraconr, Manonviile.
 463 GESTA EPISC. TCLLENS. - - - iU
d.ans in concambium !3?Vamplenam viliam et reli- A _, annis ponlificali honore polilus, non est facile nar-
quas quas domnus 23sGeraldus pra_.su!a duce Bea- ralu, quid niilitaiis ejus desiderabilis vila ceniulciit
trice-pro Barromonle acceperai. Adeptus esleccle- 564, quid detrimenli ejus praesenli seculo lugenda
siam de Sorciaco 24°ab Htigone clerico, et prsedium -mors effeceril, quia ad ipsius enai*randosactus om-
Dominica via ^41 dicluni-, et ecelesiam qnse dicitur nis lingua succumbit, majusque dispendiiim prsebuit
.Castellum, et alo.dium -Baddonviler 2-42diclum,, et _ejus obitus inconsolabiliter Ilebilis; quam, si fas esl
eceleshvmet castellarede Pauniaco 243_{87),etprae- „ dici •,profnisset illius vila orani mundo -exoptabili^:
;- dinm de Pauniaca villa ,-et lerciam pariem silvse.de Itaque 8Hal. Sepienibrislieatofinehominemexiens,
ll-iseio s44 prsedium de Marceio , et paiiem OdeL- ita suo casu projiriam sedeni' pessunidcdit, ut de eo
r.ei in villis de Wasleio et -de Longorl el de Laio et ab omnib.us possil veridice proleslari : "«Bertoldus
de Oi*cad_s.Idetn impetravi.t (8s) ab imperaiore eunclis succiduis sibi ~~sincomparabilis. » -Sepniius
Ileinrico et 2SSbannum .vcnatjonis super Mosam autem est in medio suoepontificalis ecclesise, incon-
fiuviuni (1011), a Segint_ensi246comiiatu (89) tisque solabilemrclinquens Iletum omni uosffaj patrise. -
-Sorciaciim s47.Ipse reiuipetrav.il24s ab eodem impe- - 37. Qiiem-snbseculus.est doninus Herimamius no-
ratore S4Sreddi eeclesise suse 260villara in Halsa- bili Agrippinensium 266geiiere procrealus,'Jiileraruni
cio 261siiam (90) qtisevoeaturBcrcliem 2Ca,e,ttlie- "' studiis, ul-decet nobiles, adprime erndilus. Qui 15
loneum cl dislrictum niinse. Adqnisivit eliam ab Kal.,Jamiarii |)ontificali„sacratus unclione, in sibi
„„EniKiacomitissaprsedium quoddicilui'Fonliniacuni, 267a Deo injuncto munere scplennali vixit tempore.
et a preefalo imperalore quicquid in Catilei 2bsvilla Ijise corpus beati- Amonis a cbsnobio gloriosi. !-6S-
videbatur habere. Cenobium quoque in lionore" 264 Mansuetiiranslulit el 209,inecclesla episcopalis sedis,
sancti Salvatorls in sallu Vosago conslruxit, quod ubi.nune honorifice veneratur, collocavil. [Is ?7C'
diversis ecclesiasticis ornamentis decentissime locu- quamquam nichil prsedionr.n suoeeeclesi-S adquisie-
pletavit, et sljpem ex his quse adquisierat ad vi- ril, prsevenfusbrevilale lemporis, tamen eaiu diversis
ginti monacliorum coetuin inibi .delegavit. Eccle- pro posse suo.2V1 decoravit ^ornanieiiiis. Nam sedi
siam beali.bapiislse Johannis, quse dicilur.ad Fon- domus sancti Stephani conlulil non mihimam auri
les, neciioii basiiicam venerandi-pontificis-Vedasli quantitateni, de quo disposuerat -fieri mjri decoris
intra suani sedem edilicavit, cum ceclesia sanctoa calio.em. Singulis eiiaiu abbatiis stue diceceseos in
Genovefse26!ivirghiis (1018). lii saitu 2SB- Vosago re- argenteas atitribuit coronas, ampljans e;is pallioiusir
struxit Bodoiiis-monasleriuiii, necnon sanciiDeoda i diversilafe numerosa. Ipse pcrfccit caslrum Rodorlei
cenobium. Valvas suss sedis iniro polivit dccore, 273(9i)a„suo prsedecessoie inchoatunij Domnique
altare- siinimum.incomparabililer exornavit auri ac Martini castellum a fiindamcnlis conslruxit firmum,
genimaruin fulgore, inniimerabilia vasorum 2E' ad- cuslodise circunivicinorum prsediorum utillimum.
_quisivit genera pulcriiudinc et multiludine iiulio Qnique 2I4 ecclesiam sibi a Deo commissam ita sa-
precio taxnnda 25s. Quique ut apes prudentissima pieuti gubemamine rexit, nl inlegram pacema
undecumque perquirens, quoinotlo eoclesise suse se- cunctis ciraimvicinis liujus sedis adversariis liabue-
dis possel prodesse, pernoscensque 26D,qualiter ne- rlt; ncc quisqsiam ejus prsecessoruin "~ ac.-succes-
s' 6
quam- et cletestabiles -homines suo praedecessori sormn in .tanta tranquillitate hunc episcopatum
('oinno-260Gerardo fuissenl injur-iati, eos usquequa- . gnbernavir]. In qtia 2" etsi nichil proprio sudora
que ob viniiiciam sanclse ecclesise esl perseculus £C1, - adquisivif, "lamen_suppeditante 27S„Deigralia niclnl
ac ipsorum foveas, ubi velut crudeles fefaj. abscon- - detrimenti dejiis quse pos"sidebat perltilil. Ab hac
debantur, fundittis evertit"; castrum scilicet de ergo lerrea inole exemptus Kal.,ApriliS opud san-
Rcuvait 262et de Pauniaco, omnem quoque 2C3 illo.- clum Gereonem est hoiiorabilifer Colonia)tninulatus,
rum odiosam progeniem ila adnullavit, ul ne_i.iiii,r „in cujus cenobio fueral a pjuero sapientise divinoset
ex ipsis_diutius puliulare possibile sil.JIic.ergo 22 Q ] humanaj lacte sapienler 2'9 educalus 2S0: - -
VARL® LECTIONES. - - -„ - ^
238concanbiuin 2. 23?beams 5. 240sortiaco.2. - 241p. de NiiHauia '5. 2W'de baddonwiller- d.- euni
ecclesia 5. s43_panniaco.-I. el -infra panniaca. - 244saseio 1. ^"-deestZ. 246seguilensi 5. 24'- sortia-
cum l.~2. . S4Siihpetravit 3. - 219iiupetore 2." ~"~dee_st~~. 2" halsatio 2. P' [belchem 1.] ci hier-
caium et bannuni in eadem villa Berkem add. 3. 2S3 "laulei3. 284deesi 1. 2. 235genofevse2. 2B6 au-
lein add. 2: 5. " 26Tinihl add. 2: 3. "^'rii. texanda 1.- ~"~pren. 2? ~'° deesl i. S61'pros.i. corr.
2. °~~... feuualt 2. 3. Mirovall eiiam Benoil p. 546. dixil. £63 5.
264nobisc. 5. 265sibi succidiusMirowal
jiers.
5. 266agripinensTum5. 26' visibili 1. 20Sprajsulis add. 2. 3-
omnemque
2GS deest
1. - 27° desunl 5, —~~ 1
2. alio atramento pergit. 'I suo p. 2.' 2'2 diocesis 1? 273 ro-
Is—guhernavit
s' 4 2'6 2'6 lianc eeclesiam -2. 2"
dotei 1. vocabutum eiasum/l. prajcessor ac successof 1. q, sede 5.
s-'! d. s. 3. ^ 75sagaciter 2: 5. 2(,-°Sequilttr in 2. vita Brunonis anctore Wiberto , in 5. tero hwc : Cui suc-
cessit lux orbis venerabilis Bruno, postmodum Bomanse sedis papa eiecttis a Doinino. De cujus aclibushic-
ijiultuHKlicere supersedemus, quoniam ea alibi ad_plenuni deseripla esse novimus. Iloc lanlum hicThsereie
'
- , KOT^E. - . _-*
(87-Pagny. . . „-- (90) Cf. CIiron.-Meiliainnionasierii bb. i Y, p. aa..
(88) V. diploma ap. Benoit, p. XXIV. - - "(9IJ Ilortey.
(89) Saiiitois. . .'
 '
161 „ APPEND. AD PIBONEM. m
58. Viani igitur tmivcrsse carnis ingresso pontl- A j tionis decani, doctrina; bona;'~~~erudilus, ad iuOi-
lice lleiiihaniio (1026), successil venefabilis Bruno, , cienliam iuslrucltss, omissis puerilibus, iinnio juve-
qui postea in Romana urbe apostolaiusfuncius ho« nilibus nugis; sollicile vacabatpsalmis etoraiionibus.
iiore Leo nonus nomen accepit. Quapropter si ali- De sumptibus sibi a parenlibus 293quamvis admo-
quem fidelem audire deleetat quse et quanla in dum salis ad mensurani decrelis 294parce vivebat,
episcopatu Leucborum gesserit, el quomodo in Ro- et si qua sibi exinde resederani, indigentibus ero-
maiia urbe poutifex factus se habueril, librum de gabal, ac cum columbinu siniplicilaie prudenlise
vita et virlutibus,qui in ecclesia beati Apri habelur, serpentis insisiebat 2S6. Gloriosus "ergo pontifex
"perlegat, etillic pleniter invenieta 81. Bruno cernens eum in uiiliiate sanctse ecclesioeita
39. Quoniam gesta priscorumssa ponlificum hujus ad alla 29°cresccre, intimo-lsetabatiir corde, aique
sedis, prout contigit, scripta cognovimus , videtur cogiiabat eum qualitercumque quolibet honore exal-
nobis iiicoiigruuiu; ui aclavencrabilis Udonis 263,qui tare. Nam Gebizone primicerlo humanis lehus exem-
fuit in hac sede successof 2S4, sanctissimiiemcmorise plo 297,istuni jiromovit ad honofem ejusdem piirni-
papse noni2E3 Leonis sub sileinii sera occultemus cerialus, quamvis lunc piimum adhuc imberbis
'*88; sedlad eogni.ionem sequeniium recordationi iiilrarel adoleseeinise gradtis29S.
tfadamus servanda 2a': Fuit hic ex nobilissima pa-1B + 40. Yirgiriitatem suam regi cadorum VGverat,pro
renium *sa stirpe orlus ,ex ulraque parte regali qua relinenda ejus majesiatem indefessis precibus
slemmate clarus. Paier ejus dietus est comes 28'J exorabat 299.Huic Deo placiise e.t saiichi) voluntati
Aiquinus, ex Jleubanonim regioue ortus; mater nequam «on defuit lemptalor, qui eum nociu et diu
vcro- ejus, Mathildis noinine, ex Alemannia duxit 300iusistendo. a sancto nilehaiur aveilere proposito.
genus. Ambo ab aviiis parcnlibus prsediorum redi- Iiaque secundum htimanaui fragiliialem suuiii ani-
libus et divitiarum amjiliiudine prsediii, divinse reli- inum ad ejus pravam 301suggestiouem obseqiiendsm
gionis calore fervidi, non multuin flectcntes aiiimos inclinaveral; et nisi Dominus ai.juvisset/ 02, paulo
ad disponendos lionores hujus seculi. Ilunc it.aqiie iiiinus ejus auima in inferno habilavcrat. Nam divina.
puerulum fere decenncm Beodicatum glorioso Leu- "prsevenlusgiatia, ih diuiiiiumiiiciditlangiiorem, nec
chsc sedis prsesuli Brunoiii tradiderunl divinis litte- Loslis autiqtius ineum inalignam jirsevaluil adimplere
xis imbueiiilum ,i ac venerandse congregalioui 2S0 suggestionem 303.S*edulDeusomnipotens ostenderet,
domus sancti Siephani canoiiice 201 adncctendum. banc se ci iiifiiiiiitatem causa con-eclionis iransmi-
i]ui stib domni Walteri, posiea prsedictse congrega- G ( sisse , iii somnis per sanctum Joliannem evange-
" " "
YARLE LECTIONES. . - _'
„placuit,.qiiod abbaiias Mediam monasterii el saiicli Deodait dono Cbonradi gloriosi imperaioris rccepenl»
ac solide in propria veslitura sanelse Lcucliorum sedi reliquil. Sseiian.i inter nuilta, qiiaesusc contulil eccle-
SIEC,prseberidam fralrum canonicorum sancli Stephaiii" admoduin ainpliavii, reddendo eis Miimiii valleiri
Ciim ecclesia ei cunctis "appendiciis, et Ranculii qnoque "vilhnnet oninia cjus appeudicia, neciion ecclesiam
de Luciaco pro memoria sute ordinatioiiis, ut per.niaiius decani claustri stise.'sedis (ieret exinde iratribus
ca die congiua refeclio et cer.lum pauperihus eiemosyiiaslargitio. Qui eliam ad apostolicam setlcm prove-
cli:s, non iniinenidr su_cprimitivas -sedis, Tullensis videlicel ecclesise, Romse in e"asynotlo, in qua sanctum
Gerardtun cojislHuit-noininarfiii «anctoruin nuincro, feci.l cbrisecralioneiu don.ni abbniis Bervcnsis camobii
sancti martyris Be.rtharii. Siquideiii prteiata abbatia Deivensis ab aniiqtio, scilicet a Garibaldo Leucboruui
(HioVolfadi, cujus lemporibus fuit consiructa eadem abbatia , fuerai huic sedi subjecta .dono ct
eticdiciione; sed conies Odo violenicr eam tenuerat et qucndam ejusdem loci fratrem Milouem
Eroesule, 1 noiuine ,
acceptd nou modico precio, eiilem coenobio praifeccrat, cl-ad snHocaiidani 'subjeciioneiii ecclesipe Leucho-
rum eum a Ilogerio Cathalaunensi prsesule ordinari coegerat. Bum ergo beatissimus juipa Reinis synodum
agerei, idem Milo pocniuidine molus, quod injusie oidinationeiii suscepissei, publice coinin domuo aposto-
lico satisfecii, donum abbaliae reddidii, Cliiniacuin abiens in Lona coiiversaiiime \iiam"duxii. Toiius ;tulei«
congregationis corisensu doninus "VYatidclgernsejus locqstibrogatus (92), ad stibrueurium pniueui occasionem
petiit a Cathalaunensi prsesule Rpgerio benedictioiienij.qui inventis o.ccasionihusdistniii illius oniiiiationcin.
Jam diclus. vcro Wandelgerus lionise domnum apostolicuni,, qui adliuc Tulleusem gcreluit plebcni, adiit,
cunclam rem ordine jiandil, coiisilium ejtts et solanien exotavii. Douinus crgo papa archiepiscupuruni con-
Biiio Helinardi Liigdmieiisis, Hugonis Besontieiisis, Mainardi Seiionensis ci aliorum poniilicum, qui synodo
jiilerfueranlj-piifidictiim abbalem ordiuavit, el ob memoriale facti eum „suo jiristiuo nonline Bruuoneni
scilicet vocari instituii, ac quxdara privilegia de rebus ejiisdem-abbaii;c„ sua aueiorliaie roboravit Quo-
-~' -S2 5. 283 udonis 5. 2S4 dccsi 3. 2S5 noni j)a-
niam, etc. 2. in viia Biunonts media deficii. priorum
p;e 3. 2S3 occultamus 3. s8' s. I; 5. 2SSprogcnie p. siiipe cdilus 5." 2SSdcesl 5. „290c.ongrcgalioni.si?
~""1deesl 5. s92doclriua fmpense 5. 293appareiHibus 5.. 294directis 5. 29atrauscttrsis ergo puerihbus amiis
ac in bivio PythagoricB y iilene adolescenlise gradibus asccn=is dexlrum callcin siudiosc recuvrehat-aique
per arctam viam.de virluie in viiiutcm ascendentlo diiiiiiis proliciebat acld. 5. 2B6 aliare 5. 297e. r. 5.
sn hujusinodi ergo promotus hondre viiiutuni slmliis sludebat alios prxcellere ,'casfualem sttper omnia
ajnare, subjectos adillam solf.cite servaudam 2S£ siuiiiose coihmouere, hec laineu qiiosvidebat in hacre fra-
giles volebat uilo jnodo yjlipendere add. 5. iiiterpliirimas samiorum iiiemorias dilectissimi donilnl
saucii Joannia evangelisise nonien iuvocabat, uf ipso, qui erat virginis nialris lihus adopiivns, sibi au ejus
gratiain promerendam csset tulor ac defensor propicius add. 5. 30°inlerdiii 5. 301deest 5. 302atljuvas-.
get. 3. 303ilaque conlimia et pene annuali infirmitaie detentus a cunctis sibi familiaribus jam ad mortem
usque desperabatur de.. lis funebiibus exequiis acunclis pra3sentibus iraclabauir ' - ~-
udd. 5.
KOTM.
(32) Cf. miracula S. Bercharii, c. 12; Mabili., Aci. 11,p. 8S0 : Mic vir — schedulis arinotata.
 M9 . . GE5TA EPISC. TULLENS. „ 470
lislam m'gnalur admonere, qualirius a.perversa resi- A J evangeliorum libro, Irium prssilietariim. prsedictio--
304: Scias te, frater, num S1B,quas.in somnis vldeial, exempl.iria veri-;
pisceret volunlale. Cui el dixil
ideo lalia pati, quia volum quod Deo vovcrasinfrin- dico "recogiiovil oraculo. Siquidem primo loco a le,-'
geredisposuisti; sed si An proniisso fidelitcr pefseve- '.geiite est recilatum divini eloquii exemplum : Num-
rare volueris, et desideraia saniiate citius donaberis, quam le.gisiis in sciipluris : Lapidem quein reproba-
et divina/graiia in cunciis luis aclibus foveberis. _verunt mdificanles, hic faclus est in caput 'anguli? A
Quod 305cum s06-in somnis hsee sor se observaturum -Domino factuin cst.islud, eiest mirabile in joculis
Beo ar.nuente promisissct, era t ei simile qttod nostris (Matihi xxi, 42). Deindc seuindum exeni-
quasi30S tres subscripllones praesagas .ftjturoruhi .'i';i plum est_dictum de proiogo evangelii Litcae evange-
traderel, et in os ad comedendum imponeret, qua- lislae : Serviens Doniinn sine crimi.ie.'Terlium auteni
j-um memoriani semper in animo refinuit, nec ulli fuit ineodein evangelisla de Zacliaiij tt lElis.iljeih t
suorum familiarium, nisl in ultimo vitse line, rioli- Incedenles in omnibiis mandalis u~ Domini sine que-
ficare volult. Tamen earum seriettrpost dicemus, refd (Luc,.i, 6). Horum crgo verbirim exemjjlaria
eum loeus oporiunus evenerit. Affirmabat aulem hu- sibi aDomino s" reminiscens dudiim pjisenionstraia,
jusmodi visionem ea 309nocie sibi apparuisse, qua veluti "apes pruden;i:-s'm*a dapes fioriim-indelesse
suo venerabili patri domnoprsesuli.Bruhoiii in sorn- B ] animq revolvebat. Quamlibel enim a quibusdam
Pis visura-est, beatum Pelrum aposlolum 31<rciim quasi pro nimia' simplxiiale reprobafetur, tamea.
prolhoniarlyre Stepliand se lnfulatuin ad principale . incessauter satagebat,, ut in divino servillo sine.
aitare apud WOrmaciam-dedticere honorifice, el ei crimine ac sine querela seciindum.humanam jiossi-.
qttinque calices aureos" ad praesagium-rerum sequen- bilitalem anle Dei oculosinycmi-itur31S. /'
' 45. Studebat etiam mores stii prsedecessoris 3i9'
tium tradere (95). „ ._ .
.. -41.Non multo post idem gloriosus Bruho apud pne- ddmni Bertoldi s?° in. mulliplicandis reditibus etor-
diclanrurbcmYPormaciani ad appslolicam sedemest iiani.entis ecclesiae suse sedis pro posseimit.ri,' at'jue
prqmolus (1049), el istum de quo loquimur venera- hostes palriae non limebal pro defcnsibne pauperum
. bilem Odbnem Romam duxit, cum quibusdam suis-- et ecelesiaruni S21inimicos fierh .Adqulsivit quoque
familiaribus, quique in omnibus 311pwe celeris scr- ab Haimone comile eccles'am quandam '-- ad ser--
".\ilid adhaesil, Idcirco jllum in niajori famiJiarilalis vitiuni fralrum congregalipnis tanttj .Siepliani, "quam
amickia connexitSls. Biejinio autem feie exactb 3IS eis pro annuali die sua ordinalionis perpelualiter
41050), domnus aposlolicus anliquani-patriani pri- rcmemorando contradidi,!. In destriiendo castell».
rnamque sedem revisere voluil, etiuterventu, ejus- • Vallicolor 323(95), in quo' ai:njil1and.o_suus auteces-
dem Udonis congregalioni fratrum sancli Siephani (Q sor venerabilis Brmio sir.e fine laboravjerat. ila mul-
- ecclesiam de Tranculfi villa elprsedium de Mundri- timodo precatu ~el prelio per cr.cumviciiros coinpa-
- .valle restituit, et eisdem canonicis
privllegium libcr- triolas .effecil *"*,quod bis cuni 325armis be;!kis a
-
_latisaposiGlica.excomhiunicatioiie sulmixum corro- fundamenlis dejecil. Monasleriiirii sancli Geriguifl
Jjoravit (94). Demum domnus apostolicus cernens jara diu pene dirultini, eleliam igne conil.ustum, ln
-.eurri in sancld religioue devirtute in vlriulem pro- congruum repaiavit staium, atque- ofhamentis cc-
ftcere,- disposuit eum, prsecedenle cleri plebisqiie clesiaslicis el nccessariis subsidiis ac sediGciisam-
[electio.he, in hujus sedis prsesulatus oilcio sibi sub- pliatum, fecit divino servitio et sanctse rcl-gioni
Togare (10.51), ac legatione ad Henricum leriium locum aptuin (96), ubilaudabiliter viget canonicaii
-Romanj imperii rcclo.reni direcia, ilhiuisibi sticces- more superua servitus, et Ghristo annuenle yigebjt
sorem substituere. - . * in perpetuuitij.ut speramus. Prajdium sane.ii Aniani
42. Adepto "ergo hojiore pojiliiicalus, ita coepit cuni suis appenditiis in suburbio suse civitat;s sUum
esse iiiiMiii.ctisagendis rebus„strenuiis, veluli fuisselv ab hidensi abbatc regali auctbrilaie glor.iqsi Ilenriri
a prinisevo 314in Ijis di.spopehdissagaeiter inslitutus. terlii Romanorum imperatoris-per commulationem
YeiHumerat Treverim 1S Kaleiulas Septcmbiis ad T „ aecepitj(87). Pro quo etiam quasdam res hereduario
sacra; ordinationis benediclionein, ubi Deus eicle- jure sibi a" pareniibus-concessas legitime delega-
uienter ostendit suae pielatis disposilionem. Nam, ut vit (98), ubi disposuerat Kdificia mon"acIibruin„lisul
inoris est, poslto super hu.meros ejus sanctoriim -_ apla divina suppeditante gralia conslruere, ac fr,v
YARLE LEGTIONES. - 1 - '.
-".'._
_ 304v. Siquldem in apostplico habitu eidem sanclus Toannes evFangelista apparuil, cnjns for.maru quasi
soliio sibi visarii recognovit. Qui eum quare lafndiu_in languore jaoeret requisivii. Ipsoqub respondente se
riescire, Tid.ebalnr sibi^sat aniicabirner.respondisse 5. - 30° El 5. S06 deest 1. i30' se b. 3. ,30s deesl S.
aos eadem 5. 3I0 a. p. -5. ^11 qniqiie ei p.'c. iiiomni servicio sollicitios-adli. „5;: 313Connexuit '5.
518exauclo 1." S14 primicerio 1.'- 31Csuperscripiiontira 3. ,,sl6 m. etjuslificalionibus eum sine 5. 8?T'cleo
5. 31»inveniret 3. 31Sp. sui 3. 3S0 beltodiT. '32J sibi add. 5, m de 5. 32Svaliicolorum'5.
/K cfllcitS. 3S5 eum•'!.'-" , _, „- /
-•' - - . „ - 'NOTJE. .' t \ ,'..'
(95) V. Wiperti Vitaro Brunonis, II, 1. Heinrici IV regis, a. 106S, ib., p. XXVIIII.-
(9J)_Cf. diploma ap. Benoit, pVCXXYI. (97) V^ diDloma ap. Benoit, p. XXVIH.
(95) Vaucouleur. (98) V. cliaitam Udonis'!. 1. p. LXXIX.-
(96) V. dipi.Udonis ap. Beuoit, p. LXXIV el
 A?I - _ APPEND. AD PIBO^EM. 472.
tres sanctis religionis amore ferventes ad 24 ibidein A adeo probabilius disponeret, ut exinde sublatus in
congregare, et de propriis rediiibus suse hereditatis, regali palatio primum capelianus, postmodum faclus
quibus plurlmuin abundabat 326,ei congrue neces- sit cancellarius. Ibi etiam quantus fueril prineioibus
sarios sumplus ordinare. Cujtismodi auleni fueiit regni salis apparuit.
rerurii ibidem ab eo destinatarum dispositio, comi- IQ. Qui Omnipoienlls oeculta dispositione 341eon»
net apostolicum privilegium Alexandri papoe, quoJ .„ ccditur antislesel ordiriatur Tullensiecclesise (1070).
Tn. sancli prothomartyris Slephani retinetur archa- Cujus.sedificiuni nou solum imperfectum, sed e.iaiu
rismo MI.-|Sed.morte proevcntus jffequivil ad unguein ruinosuin reperiens, non miniijium-condoluit-34?,
siuim perducere desideriuni, quod cuicumque suo - immo "repedare cogilavit; quia, quod mentem ejus
successori, cui "Deusvelle et posse dederii, reliquit dirius S43 angebal, sine intermissioiie ingemiseens,
perdueere ad effeclum. 3e cohsol-itione 34<lanimarum sibi cominissarum de--
M. Itaq.ue urbs ieueha suo tempore milliis ad- sperabat, qtioniam qua populum doceret lingua 3!S
versitatibus S2|!-a eircumviciuis 329 compairiotis et pi'OJ'sus Igiiorabat. Sed divina virlus.-circa ipsam
extraneis aggravata, noh tanluin doluit de laboribus, dignabalur gloriosum ostesuiere iniraculu.m, cum
quos eo vivente est perpessa, quantum flevit, quod jam sexagenarius pafvo quidem lempore loque-
luijusmodi sagaeitalis el fervoris erga uiiliialeiu.sua; °">lariisvs inauditam (99) -didicerit, qna plebem Christir"
ecclesiaa virum non fuit diu possidere digna. Kani, satis inteiligibiiiter et a nialisdesislere et. quseque
ul jam diximus, castellum Valiicolor 33°, quod pene bona peiiicere edocens, pei-vigili cura gubernare -
iO annis s~' Letichorum ccclesiam vehemeiher affli- satagerel. .Porro quam infaligab.leniTii. Dei. fanra-.
xerat, se vivente destructum S32 dimisit, quamvis latu se exhibucril, in divini officii noclurnis Jio-
eodem quo praesentem yilam transiil fraude quo-. . -ris 34' quam assidtius fuerit,^in celebritate sacro-
rundam reslrueium fueril; omnes inimicos stioasedis sancti niysterii, iuterius cqfde mactato, exterius
aut viclos aul pacatos in suo fine habuif; quicquid qiiam sollenniis extiierit, in sacris ordinationibus
ad pouiiftcalem prsebendam pertinebat, sicut.ante- poiHiflcii quani angelicus appayuerit, «icut liee de
cessor suus Bertoldus prsesul tenuerat, suo succesr issemoria qui vjderunt labi, lia nec futuiis mortali-
sori solide habendum" reliquiU Ergo sicul superna buslacile poleri! imrotesci. Hic nimirnni in elemo-
fuit volunLas pridie Idus..Julii (10!i9), 18 snx ordi- "sinis fueral misericordissimus, In peregrinosum vel
naiioiiis anno, ab hac luce subtractus esi s=3, elTn liaspitum susceplionciiilarissiniiis, vinclis el.ajoro is
suse sedis ecclesia anle altare saucti Blasii est hono- visilator piissiiiius, in viduarum vel-piipilloruiu du-
rifice tumulaltis." „ fensione juslissimtis, posti-eiiio iii„dibctione„De" ct
,-.
45. Domno Udone 334- de medio facto, venerabilis proximi perseverabat fervenlissimus 34s. SiequeD.i
Pibo ad eandem sedenr mox successil 33Sofdinan- gratia perfusus.-, quoscumqiie g"eneie vel.fa u tae
dus. Qui parentibus non infimis, scilicet palre Thiet-- --lenuiores in clero consiJevabal, uoirtam verbls ps-
maro 3SG,malre vero Dudicha.progenitus, de lerra tern;B_cohsoiationis, 'quam'eliam fehus sustenta-
Saxoiiumoriundus extitit. Qiii ab selaie piimseva • bat 349. -" '. -.
lilterarum disciplinse traditus, sub rnagistro'Annone il. Civitatem eum suburhio ceierisnue suis appen-
postea fuluro Agrippinensiuni 33' prasule, scolarum diiiis, quoe a diebus.stii praidccessoris 36? quasi de-
excerciciurq transigens 3SS,divinse institulioiiis alque serta fuerant, quemadmo.ium locupletaverit, ajrlificia
iijundaii3e peritia adprime emicuil. Dein vero "jam_ -suo tempore construcla deinoiistranl.Qiioiieiis enim
adolescenlulu.s in Balvejieiensi.ecclesia effieiiur 33B episcbpio SB 1 bellum imminebal,
qiiam pluribus 3S!.
canonicus, ubi omnemcalleni prudentiae cum mo- mensse suoevicltialibus disiractis, ecclesiaj pacem a
desta forliludinis operalione inter cosequosvqs ila tyrannis irruenlibus circumquaque coniparahal3CS,
prseeucurrit E40, ut cuncta offieia ipsitis ecclesia; Primo igilur aditu prsediclse sancii Stejjbani basiiicaj
patilalim susciperet-, latidabiliter perageret, quin - ttirrjm cum gemellis campanaribtis (100), sub qua
etiam lionores ecclesiae euriclos prseter poiHificium D-prsesulD ideiiijuxta'aram sancta; Mariae llagdalenaj
" - '
. . VARI^ LECTIONES. -"
326 iiabitabat-3. •- S2' archarissimo J.„ 328_adversaniibus.", 1.' S29 o. et c. 5. ."_.-. aso vallicoloris 5..
'
831 annos 3." "S3adeslruendiiiii 5. a3Es. m. 3..
esl 1. s. 3/
336thiemaro3. - 33' agrippinesium -1,3?3_33S transieus I.S34_leuchorum
9
33„ deest 1.
pontifice add. 5..
3i0 proeeurrit 5. S41 dispeu-
s42 '34S '
satione 5., cordoluill? duriusS. -,s44 condolatione- i._ ~'s lingam 1. 346 prius add. 5.
S<"atqiie diurnis adtL 5. 348 Qui nec
propiciis exaltalus iiec adversis dejectus, sed illatas sibi coiitume-
lias pro Cbristo patienler feieris, non solinri notis ct amicis verum eiiam ininiicis apparebat amabilis add. 5.
349ingenuos antem egregie hulriensopibus ecclesise seu dignltatibus dilabat add. 2: S50 p.sui 3. 361epi-'
scopo 3. [ s^.pluriinum 3. 3S3 Sttper his aiiieiu quse memorando reiexuimussi qnispiam incredulus
lucsitaveril, ad templiini prothqmarlyris revoivat " oculos meiitis.iiosque. mendacii minime redarguet " yel
.idulalionis. add. 3 - -''-*"-
'"„",'"- - " - WTJE. ~ :-
(99) Scllicet Callicani. P. stinb translationis S. Gerardi celebrabarilur horma
(100) Ilenofi, p. 598,ioc in a. 1091 coliocavit et toto convenluin dicla lurre a primis vesperis usque ad
cx quodam codice (flesldruin?) hsec refert : Funda- secnndas. Sciendum esi, qttod ab anliquo juvenesde
vit Pibo et conslritxit ittrrim hitjus leinpli cum duabus ecclesia; etiahi canonici, iila die conveniebaht, el in
j(?!B|)«!!!«el 4edicuvil_-4inde quolibet aitno _in cra- dicta lurre simul bibebanl et comedebaiil, el quiiibct
 175 GESTA EPISC. TDLLELXS. . 474
honoriljce sepultus requiescit, a lundamcnlis cou- A politana igiiur urbe regrediens (1087), a gloriosis-
struxit, sed nec minus celsitudine ejttsdem media simo Grajcortim imperalore, qui valde ipsuni diiige-
tria allaria, inediiim quidem gloriosoe Dei genihicis bat, noii parvam dominicse crncis porlionem impe-
Marise, dexlrum vero apostolis oiiinibus, ieiiium a travil, quam curn sacris reliqniartim pign6ribus dor-
sinistris marlyribus sanctis, sed et pigneribus mullis salibusque jjreciosissiniis multisque 369allerins uiodi-
reliqiiiarum imposiiis, devolus eonseeravil. Iiem donariis ecclesise siioa 3T0 dcvotus" contullt. Jussit
laquearla ejusdem monasierii niystico opere ful- ergo crucem raagnam ex-auro purissimogemiriisqtie
genlia, picluram qttqque dominicse majestaiis immi- radianiibiis arlificiose fabricari, in qua vitalis ligni -
nentem allari prsecipuo arte vel scemale decoravit niargaritum cunciis ojribus preciosius condigne
preciosissimo. Coronam similiter argenleani aurea iinponereiur ad compoiiandum, ulque superpositi.
varieiale niicantem , quse speeiosa- amplitudine .lamen s" clarltate Iapidis oculis inluenlium e.viden-.
ine.dio sinu dependet basilicoe fabricare 354 jussit. ter appareat, el fidelium cordibus compunciioneni
Sacrorum eiiam vasorum litimero calicem ex atiro afferat paritcr s'2 et saluiein. Qtiid plura? Deinde
purissiino preciosissimis oniatuni laptdibus-adauxit. niundi relictis oinnibus, jam coiisccralur.monuchus;
Itern campanar exsiruensTigneum, siimma tecli3CS quod lanienfiebat clanculo in Diviqnensi coenohio..
crepidihe prominens, plumbeis cperuil laminis; B -49. Poslquam autem plebs Tullensis tanlo so
cancellum quoque simili curavit tegere melallo. Quis orbalam palrono persensil, incomparabiliter Itigens
'
iiiiKjuam 30Gtanii ponlificis gesla possil rcnienio- qttod sanius poluit consilium cselitus sumpsit, suni-
rare 35rper singula? Qni profecto quod legeral": muinqiic Roraanse sedis paslorem periegatos adiens,
Ociosiias inimica est anim«, seinper ineiile ~'"~n-ii-. - desolalionis suse seriem et quod desiderabat pate-
nens, aut in augmentandis ecclesios ornanieuiis fecii," el eo usque supplicalionibus lacrimosis anle
restruendisque sacris se.diliciis insudando scs, aui ipsum incubuil, donec pise pelilioni ipsoruni jiapa
pttblicis ordinatioiiibus universic parrochiaj 360suos saneiissimus ignoscens, propriurn pastorem.quem
soMicifandonumquamiiivenlus estociosus. repetebant,„vel sicut erat monachum reddi juberel,
48. Sed quoniam.nec minis nec blandiciis regise qiiin immo aposlolica aiictorltale coinpellerel. Hac
poiestatis a lide el dbedienlia sanctoe llomanse sedis ergo gratia diviuse niiserationis suscepla, Omnipo-
venerabilis Pibo fiecii nequibal, inler jiuiumera teuti aposlolorumque principibus laudes non inde-
tanlse perseculiouis damna, quoe sedulo perferebal, biias persolventes, Divipnense monasierium loeli
ctiiiem Tullensis 36' "eeciesiscjuri debiiam Bercheim adgrediuiilur, reverenlissiinum Pibonem quasi rcdi-
352noininc, bouore jquondam et friigalilale opinatis- . vivuni cuui gratiaruin actione recipiuut, el majore
simam, .qiiain per fideles^ regis -diebus amiseral C admodum quam priroa exultatione Leiicborum sedi
iiiiillis,"ante vitse suse icraiinum ecclesise reslituit soleniniier reinilironizalo, a 3'3 inaxiino usque ad
per quinqiiennium. Deuique videns prscdiclus paslor miiiimum fideli obedieulia, quoad vixir, clerus cuni
imjieiialem persecutioiiein minime S63 niinui, sed populo .pariteT obsequuiilur 374,et sicui vera reli-
jioniiullos episcoporum per oriine 364Tlieutonicorum gione inoiiacbiis, ila sollicita dispensalione porman-
aT0 episcopus venerabilis Pibo dilectus 3's et Deo
„Tegmimadhajrenles regi de inobedienlia Romanoe sii
sedis condeiiinari, jion lamen 3EBde sui conslantia et honiinibus.
ambigebai, iinmo inslinctii divino propier peccaio- 50. JNecilkid-siknlio jjroelereuiidtims" censiiinms,.
rum siiortim poenitentiam 366 locum dominicse pas- quod ssepe dicliis*paler, quamdiu superstes forei,
sionis adire cupiens, cnm comile Conrardo (10!) pro coiisecrationis suse die, sed nec niiliusposi viise
lmiliisque regni principibus, ducente Deo, Hieroso- piseseniis inetani, pro deposiiionis animali Iuce
Ivmam pervenil (1085), ubi - qna-qtie sanciissinia celebriter inemoraiida 3'8 ecclesiara deBue fratribus
clominicse36vconversationis loca non miiius corpore siiis conlulerit. Tribns similiier allaribns in liirie
quam corde contrito pei-lustrans,-ante Doniiui monu- 374,coiisecratisidem beiiigiiissinms paierde projn-iis
nieniiim jiro realtium suorum venia lacriinaium reddiiibus, videlicetde lheloneo';30solidos eo lenoro
uberrimis imbribus proTusis, oralionibus di.ulissinaisD concessil, quod s80siiignlisannis pro dedicaiionis ce-
jncumbendo, pro animabus eiiam sibi. comniissis lebfilale ex his'10 solidi fralribus deservirenl, alios- "
Dominurii exorabai. Inibi supplex episcopus sociis auieui 20 solidos quilibei frater haberel, qui inibi
audientibus devovit, si quando-Beus repairiare 30S sedulo serviens, nociiirnum luroen cuni lineis vela-
sibi concederel, ilico monacus. fierel. Conslanliiio- meiiiis altaribus senipeT"subi_niriislrei; el ad supra-
VARLE LECTIONES. • , .
ECifabrieari 5. S5Btempli 5. 36cinqiiam 3. 36' rememorari 1 ? '"'deesii. S89-desudarido%
~~~' barrochise 1. 3" lellensis i._ 362 lierlhe.imS. S63 3. 364 omneniS." ?6etanlum |_?.
nequaquam
a"6 poeiiitudinem 5. 36' douiiiiicae— sibi coininissis desunt 5. aJ". repatriari 1? a69 m. quoque 5.
S70 deesl 1. ST1 lahlum-5. a'2 p. a. 5. s'3 ad A. S74ol.secuiielur 1, "• [lermanxit "5. *'376d. episco-
379 tare 1. 8S0 quo 5.
puseil?erf. et deest 5. a" prseteriendum 3. 3'8.rcmcmoranJa 5.
*
KOToE.
porlisnem apporlabai ob reverenliam dicti festi et (101) Lucemburgensi.
causa fraleinUatis, et legebal umts in mcnsa.
^75 SUAVH ABBATIS S. SEVEBI 476
dietum canoiiicorum seryilium medietatem vini,. A sufliciens donavit,82- Qui-landeni ovesAibi3e? com-
quod dicebiitur de taberna episcopi, cujus summa missas, quas jam diuiurna pace foverat, snmnio
•40 modiis constal [non miifus contradidit!81]. Alo- paslori s8* commeiidans, amio ordinatioiiis sita; 58,
diuin etiam in Geminoldi villa comparavit, quod ab incarnalione Domini 1107, 8 Kal. Decembris
sanctoe MarioeMagdalenaj, penes cujus altare exire- yenerabilis Pibo maiurus SS5 seuio beato fine requie-
iiiaj resurrectionis diem prsestolaiur, ad luminaria vit In Christo.
VARliE LECTIQNES.*" ",
m desunt 1. sss His atque siinilibus exercitiis desudando vir felicis meraorise ornavil tempora nmlta "
bono odore usque ad consuhimaliouem vilse. add. 5. 38Solim sibi 5. S84p. Christo recommendans 3,
3SBmaturo fessus 5. -

"
ANNO DQJIINI MCYII. „

•
" .
suAvius r

ABBAS S. SEVERI 1N CAPITE VASCONL^, '"

."'.•'.

-' , ,. NOTITIA. HISTORIGA. -

(Histoire liildraire de la France, t. IX, 528.)" -

Su.ive n'esl coiiim dans riiistoire que depuis qu'il fut parvenu a la uignite d'abbe de Saint-Scver au ,C»p
do Gascogne, dioceSc (PAire, Cest.ce qni aniva-eu 1092, y ayanl succede a Arnaud -Desiios.II paralt avoii
eieiort zele pour lebien de son monasiere, et ne lefni pas uioins pour le lieu ou il esl silue.. JTabord co
ifeiait qn'tui hotirg ou village; mais Ic geuerenx abbe eutassez decnurage poureiitrepreudrede rdrigeren
litre de ville, et assez de eiedii pour y renssir. Ayant ohiemi de Gtiillauine Sanche, dnc de Gascogne, ct
d'Urraque, son epouse, la permissiou de 1'eiitourer de iniire, il irouva le moyen d'en faire la depense. Le
desseiu execuie, i' asscmblu Ics babiiants el. cohvint avec eux des couiunics el. usages qni y seraient
iiiviolablemenl ohscrves dausla suite potir y maiiiienir lebon ordre el unepolice uiiifoiine. Qiielque aiten-
' tifau resle que fut 1'abbc Suave a reveiidiquer les biens de son nioiiasierc, il n'avaiipoiiH le genie lourne
?ux proces. U eu donna des preuves par Ie soin qu'il prit diiccominoder ceux que sa inaison clPabbaye de
la SauveMajour avaient entre elles. El pour resserrer phis ctroifenieni les liens de la paix, il etablil enlre
Tune el 1'autre unesoeiele muluelle de prieres. Suavccoiiliiuiaagoitverner son moriasiere suree metne pieJ
jusqu'au treizieme de fevrier U07,-qu'il finitses jours. II fut heureiix en successeurs, dont le premier et
le iroisieme devinreul-successivcment eveques d'Agen avanl le viilieu du xn« siecle.
II y a de cet abbe deux inonuineiiis de liiterature. Le premier est Ie reeueil des usages et coulumes dont
on vieiit de parler, ct que doiu Mariene cl doin Diirand onl tires de I'obscuriie. ils sont conipris eii-
dix neuf articies, el-forment le code des lois siiivanl lesquelles la ville de Saint-Sever se devait gonverner
a 1'avenir. On y esieiitre dans un grand deiail, el l'on y~a pris dejustes mesures pqur bien distinguer les
firoiis respeciils de r-abbaye d'unepart et ceux des cttoyens deTautre.
L'autre monament de 1'abbe Siiave estune lettre aussi foiieque rt-spectueuse au pape Pascal II, pour
lui demahder jusiice conire une sentence poiiee par ses legals au prejudice de son monaslere.il s'agissait
de 1'eglise de Notre-Dame oe Sola.c, qtie l*abbaye de Saint-Sever etcellede Sainte-Croix de Bordcaux se
disputaienl, et que leslegats Amat'd'01ero"net "lliigues de Die* avaient adjueec a ce dernier nioiiasiere,
quoiqu'il y eut des rescrits^Les papes Alexandre 11ei Gregpire VII qui en confirmaienl la -posscssioii a l'ab-
baye de Saint- Sever. Suave, ayant recouvre ces pieces q*u'onn'avail pu produire, demaiula une revlsioii du
proces; et c'est le sujet de )a leltre au pape Pascal. Quoiqu'il eul interel de se coiicilier lcs bonnes gra-
cesdcce pontife, il ne cherche point a lui faire sa cour, en lui donnani des titres pompeiix, coiiime ea
usaienl lani d'autreseii semblables occasions."L'auleur se borne dans 1'inscripiionde sa letirea le quali-
Tier simplemeni ivequede Rome par la grdce de Dieu; et c'est un des points qui la rendeiit plui reiuar-
quable.
 i~'l - . STATUTA. 478

-'.'.-; SUAYII .ABBATIS..STATDTA . .

'
- * • -
PRO S. SEYERIVILLA.
" ' '
- *
(Circa an. 1100.)
filARTENE,Thesqur. Anecd. I, 277, ex charlario abbatise S. Severi.] -.

: Quoniam dies bominis breves-sunt, ellafiilis estJA vero vulnus' Iegitimum fueril in profuudiiaie, vel in
memoria eorum, ideo quas utilia surit, et esse pote- longitudiiie, xvm solidos vulnerato persolvat; si
-runl, lilleris duximus esse commilienda.. non legitimum fuerit, faciat Iseso.quod fueril judi-
Nbtum sit igitur jjrsesenlibus et successoribus catunn Statutum fuit, qtiod si alter alterum verbe-
quodSuayius.Sahcti Severi abbas, salvitalem quam raverit, sex solidos abbaii persolvat, et sex verbe-
- SS. dux Vasconkie, et Urraca uxor sua, iu honorem" rato, nisi ipse eum repercusscril,; tunc uterque ab-
Sancli Petri SancliqueSeveri consiituerani, ad-in- bati sex solidos persolvat. Slaltitum etiam fuit, qtiod
. .stantiam et preces hominuni ejusdem loci permisit el si nliquis domuiu vicini sui invaserit, sex solidos
sustinuit "circuinquaque vallari cl muniri, ut ab in- abbati-persolvai, et domino domns similiter. Si quis
cursu et malignitate hominum ibidem tutiusposseiit hoiniiiem, Sine licenlia, vel praceplo abbalis, ln-
permanere. Verumtanieii anlequam suum assensuih tra villam ceperit, nisi furando, vel cum furlo ipsuui
de clausura villse eis cdncederel, de inoribus, con- -. invenerit, CLsolidos pro invasione villse abbati per-
. sueludinibus, lesdis, cl pedagiis ibidem percipiendis solvaf, etcaptum abbati reddat. Item, si quis ban-
inter se convenerunt, et lactis sacrosanclis rcli- num,_vel sigillum abbalis, a quocumque faclum vel
qniis, jam dicli horoincs pro se suisque" successori- .R inici-posilum infregerit, sex solidos abbati persolvai.
-bus jurejurando fimiaverunt, ut quod corisliluere- Similiicr, quotiescunque prseco, vel imnlius abbaiis,
tur, inyiolabililer observarelur. Simili modo praefa- aliquid prseccperil, vel -iulerdixerit, ab ouiBibus
tus abbas eadem observanda _in 'jerpetuum affir- observetur; qui non observaverit, quinqtie solidos
"inavil. abbati persolvat. . -
i. Primum igiluT,sialutum fuit, quod abbas sem- i. Et hoc statuium fuil, quod si abbas iuiser-it'
-per porias villseclauderet et muniret, et in eisdem, pro aliquode^suis burgensibus, ,ut a*dcum veniat,
ralione dominii et portarum clausurse.ab intraiilibus sine mora ad
eiiinveiiial; si vero aliquld incoeperit
et exeuntibus pedagia perciperel. Burgenses vero
anlequam ad eum venial, sex solidos persolvat
reliquam clausuram villaj, arbitrio abbatis, scmper abbati, nisi jnm mcnsa ad comedendum sit ei posita,
claudcrent el munirenl, Similiter abbas dhas plateas' vel nisi suiim jam incoeperit abluere, vel nisi
caput
-circa monaslerium, caiisa spaiiandi ct donios aedi-
pannos proprios inciderit, vel-nisi aliqua iiilirinilato
ficandi, sibi et suis, libere et.absque ullaservitute, sit gfavalus, ita quod ad eutn veuire.iiou possit,
reiinuil; unam ab arenario usque ad vallatuin, di-
yel nisi aliquis nioi-luus ftierit in „ doiho sua. Ilis
recte ah inde usque adCalam, alteram a refectorio- ad eum slaliin venire non differal. Tteui
peraclis,
usque ad viam quse vadit ad Ponlillum; quajdam k£ statuluni fuit quod si abbas, vcl sui.injuriampassi
«tiam- alia spatia, ut ibi domos aedilicareht, jani fuerint ab aliquo, el injuriator judicio stare noluerit,
concesserat, et lune concessit libere episcopo Adu- Jet abbas propter injuriam sibi illalam (aballicare
Tensi, et quibusilam aliisniilitibus. eiini voluerit, vel contra etiin exerciium mo-
super
2. Insuper institutum fuit, quod si quis viciimni
vere, burgeiises de prsecepto abbatis, super inju-
suum interliceret, inierfecior, et suae res in pote- riantes ipsuhi sequahtur; et si quissine licentia
-slate abbatis cssent. Similiter si exlraneum "quis abbatis, a cavallicalione abfuerit,"sex solidos abbati
infra ambilum Tillse occideret, simili pcena damna- si de exercitu lcmanserit, sex solidos
persolval;
-relar, nisi constaret eum aliquem de villa interfe- " abbati persolvat,.et danirium quod propler absen-
-cisse, vel ad redeiupiionem coegisse. E furibus liam ejus babuerit, abbati reslituat." -
eliam, el eis consentientibus, eadem poena ul de
bomicidio seivetur. Si quisvero ex supeibia, vel 5. Prseterea cum magna deliberatione, etpluries
ex indignatione molus, contra aliquem exira do- requisilo consilio, niercaiuin. quod dicitur Labcre,
mum suam arma extraxerit sex solidos abbati per- slaluerunt, quod quisquis ad illud mercaluin vehe-
solvat. rit, secure, et absque" ullo impedimento veniret,
. 3. Si vero aliqucm vulneraverit, pro vulnere si-^D nisi debilor esset, vel fidejussor, vel homieida.
militer sex solidos persolvat abbati; et pro qualibet Stalulum etiam fuit, quod si quis extra tenninos
ter-
specie armorum, sex solidos persoivat abbati. Si mercali aliquid emeril, vd vcndiderit, et extra
479 gLAVil ABBATIS S. SEYLRl STATDTA. %m
minos ejus retineri possit.rem emptam vcl venditam A j vendendi, in aninialibus, vel in plaustris aliquid
cuslos mercali sibi retineal. abstraxerinl, in exitu porlarum lcninam persolvant.
6. Prseter.ea, si aller alter-i-in mer.calo injuriam I !em dicimus de corarjis, auod Ieninam debeant
feceril, abbati vel nunlio suo viginli denarios. peiv dare. _.
solval, el injinialo legilime salisfacial. Mercalum 15. De, burgensibtis vjllse statuitim est quod in-
et ejus. securitas dural a.dielovis posl, roer.i.liem exitu noii debeant dare leinnam, nisi de ferro, sale,
usque ad Domihicani, donee. prima celebrctur. Sta- et piseibiis. Yerumlamen quamliu nundiffse dura-
lulum eliam fuit quod, si quis exlra villam pergerel,. verinl, jam dicti burgenses, siculiiseteri bomines,
et in via aliquam mercaturam venientem ad vlllani lemnam persolvant.
emerel, a vendilore lesdam rcciperel, et abbati „ ii. Siaiulum etiam fuil, quod si quis falsam
persolveret, vel de suo daret. mensurariv de quacunque re., ad emendum, vel
7. Similiter stalutum fuit quod, si quis ad domos vendenduin, habuerit, sine misericordia persolvat
ruslicorum exlra-vjllam perrexerit, et ab eis vinum ahbati sex solidoi; si vero de mensura falsa vicinl
vel pomacium emerii, et per se, vel per alium in co.nquesti fuerinl, pro unoquoque conquer.enle ab-
periculo suo illa ad villam atiuleril, quocunque bas sex solidos habeat, el conquerentibtis falsarius
lempore iila. vendat,- liber, erii a lesda,- Eamdein '"-damnum restilual.
liberiaiem habel, sl boves, vaccas, oves, caprss, 15. Ad uliimum videns abbas raritatem bomi-
poreos, vendiderit, nisi tanlum ea in macello vel nuiii, el quod de facili non posset.villa populaTi, nt
rsercato statuto. vendideril. Si vero annonam, vel ciiius pojiularetur, dixit el cohcessit, quod si de
aliud emerit, el intra meiisem et diem aliquid de homiiiibus Sancti Severi vellent ibi sed.ificiafacere,
illa mercalura vendiderit, lesdara pro loto dabit. quotl liceret" eis intra vicennium;- vicennio vero
Extranei vero, si "aliquidvenale ad villam attulerint, Iransacto, "siin illa vellent inorar4,„el per aniuim
sive in prsesehli, sive in futuro, vendiderint in ct diem secum essenl, et de suo proprio pane co-
iretroitti porlaruni, lesdanr persolvaiit, vel securita- mederent, et sine querimonia abbalis, deinde iiiore
tem non vendendi lemnario faciant. burgensiiim se haberent, nisi forte casalli eorum
8.- Slatutum etiam fuit quod, si mercator.viator, manerent poslea desolati, tunc per iilios suos, vel
ul pfedagium posstt evadere, a strata deviaverit, per seipsos, quamvis in villa ajdilicarent, casallns
vel per villam transiens, pedagium non persolverit; cooperiant, teneanl, el serviant, et-in eisdeni ma-:
si.consequi poteril, mercaiurani amitlat; vel eaai neant, Si vero servienles, vel conductilii burgensium
cum abbaie componal.. -exsliteriiil, qnantumcunqne abbatiplacuerlt, de eis
9. Statutum eiiam fuil quod qui pan.noslaneos in C * tanquam de aliis hominibus vol.untatem-suam facial,
villa venales habuerit, oelo solidos annuatim abbati et eos ubicunque volueiit collocel.
persolvat. 16. Slatutum etiam fuit et bene firmalum quodi
10. De nundihis similiter slatutum fuil quod in- si, portis clausis viilse, aliquis in eam aliunde.in-
cipiiint feria quinta post Penlecoslen, et durant traveril, vel exierit, nisi -causa evadendse niorlis,
per undecim dies, ut omnis qui ad eas veiieril, lamqii3m invasor villseju.dicelur et condemnelur.
securus sit, -nisi fuerit homicida, vel aliquem d_e 17. Stalutum etiarn fuit qiiod, si quis de villa
villa ad redemplionem coegejil. Et quandiu dtirant, -altero de suis membris. majoribus se privaverii,
omnes banniti el pignorali sint absoluti. bi fjtis in ci__solidos abbatl persolval, et cum eo deturpalo
ipsis alicuiinjuriam fecerit, vlginli denarios pro inembro couveuiat, et de lurpatioiie aliorum mem.-»
piEna dabit abbati, et qttod. juslum fueril faciat brorum in arbitrio sil judicaulium.
conquerenti, nisi homicidium in eis perpetruverit. 18.-Statulum etiam fuil, quod si quissine hserede
11. Prseierea.jam dictus abbas concessil habita- decedat, abbas in omnibus rebus-suis ei succedal;
toribus villse,,noiJ ad vendendum, sed ad coiisiruen- -et sf qttis lestamenium facere-noluerit de-Tebus
das domos,,faciendos focos, et ad cseteros usus, duo "suis, monasterio, pro ahima sua, medietatein tri-
neiiiora.unum quod dicilur Padoence, et alterum, buat. . . -
-' 19. Procedente lempore statutuui_eslqtiod,siab"bas„
quod dicilur Martini... Cictera, Tidelicet- culia cl
juculta sibi.relinuil, sicut a fundaloribus monaslerii apud se meusuram lcgilimam emendi et vendendi
donala et eoncessa fuerimt beaiissimo mariyri annonam semper habeat, pro mensura -e vendiiore
Severo, necnon Salvsitori abbali. ejusdem Toci sicut -nianus plenas aniionaj percipiat. Jn fine -staiutum
in membranis el privilegiis noslr.is scriptum esl. est qiiod, si de novo aliquid statuendum evenerit,
12. Stalulum etiam fuit quod, si exlranci, causa stamatur et conservelur. Arocn.
 (AKNODOMINIMCVII -
'
'- :•
.'_. FOtCA-KDUS .'- ;._;'.
l
. . -ABBAS LOBIENSIS ;.

'
-'
7 NOTITIA" HISTORICA: Iff FOXCAROTM \' _-'"
"
, . - „ - (Hist. lilt. ~dela France, IX, 348) . -

Folcard, abbe de Lobes, au diocese de Cambrai, avait succede a Arrioul des I09i. 11,y avait alors nix-
huil ans qtte ce monastere, anlrefois si illnstre, gemissait sotis 1'oppressinn de ce dernier el du faux prieur
.Oibalde, qui 1'avaient reduila un elal deplorable. La discipline monastique se ressenlil, comnie ~~ c'cslpres-
' *
que loiijoursTordiiiaire, de la diseiledeschoses lemporellcs.
- L'hospita]iie elles
aumduesy etaiehl presque •aholies, par Ia raison qVon avaitdissij.e lesfohds destip.es
-acet effet. Ce-fut une grande occaswn-d'excrcice pour la sagacite et le;zele de Folcard.dl flftelleiiient
usage de l'un et de 1'autre, que, dans 1'espace de treize ans qu'ii gotiverna ce monaslere en qualile. d'a'bl)e,
II reiissit a lui rendre quelque chose de son ancien luslre, et mourul avec la repulalion d'un serviieur de
Dieu exact elzele pourla bonne discipline, siirtoutpoiir Polnce divin. _.
II y a de lui unuiemoire sur 1'eial ou -se -trouvait alors son monastere. II le.presenta a l'empereur
Ilenri IV,.et ce prince y lit droit jiar un diploine qifdn JI impriiiie a sa suite, comme il se trouve dans la
Chroniqiie de Lobes (Spicil.\~l, tfOl 4). Le memoire deFolcard est inleressant pour 1'histoirede cette ab-
baye, principalement en ce qui regarde la coiiduite des anciens"avoues.;Oi) sait qu'i!s devaientetre defen-
-setirs etprplecteurs des monasteres, comme. Ieursperes lemporels el les coiisorva(eui'.sde'Ieu"rs:privileges;
_et l'qn voit parcetecrlt qu'ils.en.etaipntdevenus Ies plusgrands pillards. Le dehiil/pri preeede Ifideiail-des
ihiseres deLobes, et la fin sont'd'u'i)boii gout." CauteuVy leinoigue la coiiliance' de irouver au .iribiinal ilu
piihce la jusiice qu'ii ii'esperait.pas de la part de ses niiuisires.Tl y a Iaisse desiliarquts
~~ "de.sa
" inodestie
" 'et
:deson humilite, en s'y;qualiiianPabbe seulemenl denom, iiomine-, non merilo.

''
- - ;
'''.'"EPlSTdLA" KTV-" -. /

FCLGAPBI ABBATIS HENRICO IMEERATORI.

- - " " -
(Sp/«7..VI,_631.}

IIESRICO,gratia Dei excellentissimo -Rpma.iorum A J dominsejiostrse.saRclseLobiensis Eccleslaj, oran;',:s

imperalori Auguslo, FcLC_utr>us, abbas noniine, non patienter nos audias pro fua clemeiitia, _el exaudias
merito, et pusillus grox coenobii"Lobiensis, aiigtnen- _in lua justilia.
tum ccelilus victorise elpacis , al salulein «ilriusque Ecclesia noslra, in aiignlo regni" tui penuliimo
bomiriis. - - - . fundata, sub t'tulo Apostoloi-umB. Petri e.t Pauli de-
~
Salomon TCX quondam pacificus primordia regni dicala, jam quingenlis annis opsinia Iiberiaie polita
sui juslilise^udicio sub conlenXione mulierum dedi-"'- esipriorum regum,_:elTegno"el auciorilate firmiter
cans, super eo sehlentianVposteris memorise dignam concessa; ne_c_iion"amplissini"a pradiorum ac posses-
commendat,'dicens : Facere misericordiatn el judi- sionum nninificentia , pro quilsjs omnibus pene sibi
citim magis placel Domhio quam viaiinm. IIujus prse- sublrac;is clamat ad te, irpote vidua, quoniam nou
scripli fiducia.et spe, misericordia et judiciopotiundi, alias, si non corani te, o Cscs.ir, obviantsibi verllas
ego Fuleardus ciim "delafo "corpore patroni iibslri; . 'et'liiiserieofdia., "ncrjiie iillifienui "justliia ct pai
videlicet et S. Ursmari pontificis, et familia prajseuli, ruiiut in oscula.' Tales igitur in abbalia Lobiensi
usqiie ad thronum regium cum temcrario ausu pro- fuerunt leges majorum, quse inlcgrsc perduraverunt
rumpens (elenim snbsellis' imperialibus iiusqu&nHlri-,; ,". usque ad Tlieoduluuin cpiscbpum. 'Caslellanus Tu-
cum obtinet justiiia, omiiesquippe reifibutionem se- IP diniensis, quod nobis adjacel, castri totam jirxfectu-
quuntur et muuera), siiper mullimoda affliclioiTe"5l "Tam abbalise debet lenere in manu sua-, nec aliquos
egestale noslra.et. miserahijidii-eplioneprxdioriim,- _debet suslinere defensores vel advocatos, nisi qui
et possessiohum el fa'ciilialum,„acpristiii«'lilier;a:is ba2tcdi!a:ii sunl h.Treditaie_ aiitece"s_soria; modo
 m ADELGORII MAGDEBURG.ARCHIEP. . 484
liabentur in villis Sancti Pelri multi advocati, imo A j sionis villas qualibet occasione invadant, omnemque
raptores, iiialiquibusquinque, ih aliqu-ibus qualuor, annonam cum redditibus exinde nobis provenien-
in aliquibus ires , i;i aliquibtis (V.iamseptcm; qui libus attt pro se accipiant, aut tandiu vioienter
prseler tres principales generales placitos. quarido-. deiineanl, donec inajora quam priuspelierunt ab
cnnquc-volnnt ibi sigillatim placitant : precaluras, inyitis cxigant. Crebrescenlibusbis apud nosmalis -
imo rapinas, quas nullas omniiio haliere debent de jam Iriginla annis, In hoc blennium pervenii^Iadius
avena, de mullacibus, de denariis, de nmiiibus pene iisque ad animam; et dttm "ab seslu tribttlationis
inobilibus conlra voluniatern paiiperum, non pre- quserimus nondum invchtam requiei umbram,-in-
cando, sed tollemlo faciunl ssepius, ubi sigillalim curriimis siiecisionis falcem el lanceam, quam in-
nocturno div.erliculojacendo panpcres. mansionarios tulisse nobis planginms, Montensiscomiiissre mili-
omniinodis aflligiinl. In placilis prscter bincinam ct 11.1111, quse in suecensionem ignis el deprscdalionem ,
testeiahi non debethabere advocatus nisl tresdeua- et caplivitatem et mortero rcdegit tol-ainjuris noslri
rios, el alicubi tluos , modo si nliquis non placito -vieiniam. In his omnibus" non-est aversus ftiror
ccahiiioruiii-baiitio ftierit deviclus sine polestale ejtis, sed adhuc manus ejus extfensa : quanquam
advocati, advoealus vtilt babere tertinm denariuin ; . prohibeat gladium a ;simguine, cxcessil-terris ju-
- - "* - ,
quod imllo modo debet fieri,' nisi omiiino res.slens B J siilia.
dcvictus fneril censura advocati. In loris, in san- Snb his diebus Eiheiius , nobilis adolescens, bel-
guinis fusura, iii'niiiminiissiiii.s, in licenlia m.iri-.. lito iclu vila decedcns, in ngonia posilusS.Pelrum
tandi, in morlua mami,,ni!iil iiebet habere advoca- sanciumque Ursmarum devovit sibi li.urcdem",qni-
tns, nisi nilnisler abbali dccl.iniaveril apud emii, bus omnia juiis sui-possessiva reliquit ad fcuire-
el ipso advoeaius ei redemerit : modo aliqoando quicm.Postiriennium obitus ej'us perlalo "corpore
lertiatiipiirtem ct aliquando
' totas trcspaftcs diri- liujus B. patroni nostri Ursmaii, omnia legilime
piciido sibi vindicant. , - - pcrvadimus, seu in noslram possessionem couverti-
. Legiiinius adyocatiis^totaijifamiliam.altaris-Sancti mus, legilimojure; sed prancipuuin illud allodium
Pelri debet tenere inmanii sua : nunc Jiiselillis Asgup nominalum, non est-veriiiis saneio noblsque
per pa.rtes in benefielum dislracfa. deprsedalur, et conlradicere consobrinus illius Iicet injusle Henri-
annihilatur non unius, sed multortim. violeiitia. cus Marbasise, pro qiio veslrse- dignitatis excellcn-
Dbicunque ih vadiis advocatus ierliuml denaiiiun tiamseu clementiam imploramus",_quatenus -cjus
debet haberc, commiiniter mmister abbatis, et mi- - excellentiam, quse adhuc nobis resisli_l,cx Iioc
nister advocati vadium debcnt oppretiare : modo coerceri impelremus. De cseiero, ne nosifa exse-
advocali hinc se separant, el- secundum arbitrium IG cremini mulliloquia, fiat querimoniaj noslrse claiir
suum leges siias ex iritegro accipiunt. Prseler hsec sula. Fiafpax in viriute iua , et sieerit in lurribus
•vero quae diximus, ila iiobjs quidarn horuin snnt nostris abundanlia, quibus singulis annis deficiunt.
infesli, ut nisi tyaoiaiinis quidpianimuheris ad libi- etiam victualia.
tnm stiuni a nobis acceperint, etiam ipsas smc tieferr-

-" - - |- - INTBA AUNUMMG-JICS: „ '

ADELGOMUS sivE. ADELGOTUS"

- ARCHIEPISCOPUS MAGDEBURGENSIS .;"'";!.'

. 4DELGOBP'EV'JBLLIORUIIE'
' '
'';'"'. \ *- -"'- -'-.
';" . 3SPISTQXA-, , „'
AD EPISCOPOS SAXONIiG, FRANCI% LOTIIARINGI^, ET OMNES CHRISTl FIDELES,.
. Auxilium pelunt hdversus paganos, qui Chrislianos crudelissime cmdebant.. ... . , '„

(Edidit Dom AIAKTENE

Ampl. Collect. 1.1, col. 626, ex ms. codice Graffchatensi.)

ADELGOBIUS,Dei gratia Magadaburgfasis arcni- Nuenljurgensls, HEBEWIGDSMisnensis, IIECILHabel-

cpiscopus, AUUINUSMerseburgensis, "WALEIU.NKUS bergensis, IIARTBBATHBrandeburgensis, OTTOCO».
 4.8.5 EPIST. AD OMNES FJDELES. . - *SS
mes; LUDOWICCS etuniversi orientalis Saxonise ma- A I cat, Qnia fortis siim ego, quoniain Dominus. forti-
jores et jninores, REGINHAUDO venerabili episeopo tudo plebis suae, et proteclor salyationum Christi
Halberslelensi ," ERKAMBERTO Corbeiensi abbali, suicst. Erumpiteet venitcomnes, amaloresChristi
HEINRI.CO Paderbrunnensi, N. Mindensi, FnrDEKico etecclesioe, eisicutGalli ad Iiberalionem Jcrusalein
archiepiscopo Coloniehsi, W. Aquensi,„0 Leodiensi, vos prseparatc. J.ej-'u._alem_nostra,ab initio libera,
G.„ Lutaringorum duci, RIIOTBERTOgloriosissimo' gentilium crudelitate facla "est nncilla. Hnjus nniri
""Flaiidringensium comiti, LAUBEHTO archiiliacono ,, propler peccata noslra corrueruni. Sed ruina hsec.
BDRICIIOLDO circumspectissimo prseposilo, et TAN- sub manii vestra, quatenus Japides prcliosi oinnes
CURADO insigni philosopho, et omnibus Chrisli lide- muri ejus et lurres Jerusalem gemmis cedificentur.
libtis, episcopis, abbatibus, monachis ,'e'remiiis, re- - Plalese ejus.slernantiif auroiuundo, et prse horrendo
clusisrprajposiiis, canonicis , clericis, principibus, , sonilu genliliuin*in conspeciu Pripegiilse cantetur in
niiliiibus, minislerialihus, clieiitibus,. omnibtisques ea.canliciim laetitise, et pro immolaiione'-de-Cliri-„
majoribus ct mhioribus, dilectionem, oraiionem, ett stiani saiiguiips.efliisioiie .^carnerii et sanguineihj
"
in idipsum salutem. ; eclant panperes et salufentiir, ut laudelis Domiiium
__Multimodis paganorumcppressionibuset calami-.-. qiii requiritis-eum, -vivanique, in saiculum stcculi
tatibus diuiisslme oppressi; ad vestram suspiramus; "' corda vestra, ut nou deliciaf de pre veslro alleluia,
.hiiserieordjam , .quaienus, Ecclesiar nialris. vesjrse" ' alleluia". - " • -
nobiscbm siibievelis ruinam. IristiiTexerubt-in rios,' "
Adiiocljellum devotas oflert nianus ciim poptilo
et prsevaluerunl crudelisslmi genliles, viri absque
et de siioe '.' " suo.rex Dacorum et alii piiiieipcs per cicuiium. Ipse
misericordia," jiihumauilaiis . gloriantes'. eliiim rex hqsler, lnijus belli aucior, cum omnibus
malitia,.ecclesias Christi idoloiniria profanavcruul, ' ' addiiceie promptissimjis crit adjutor.
allaria demoliti snnt, el qtiod humana mens refugit qtips poleril.
Sabbalo in hebdomada Rogaiionum erit coiiveiiins
"audire,Tipsi non abhorrcnt in nos perpelrare. In rioster Mersburch; "el ubicimqiie in orienlali Saxonia
,nostram~iegionem s.epissime -efferanltir-, nullique
et 3 opportuna habenius -;
loca.,
parcenies, r.ipiimt, cscdunt, fundunl, exqtiisiiis .
loriiienlis aflligunl, quosilani decollarii, "et capila dse-. '-. Sanclissimi Palres, monachi, eremitse"alqiio re-
nioniis sttis iniinolanl. De quibusdam viscerihus.ex- cltjsi, optiinam paiiem cum Miiria elegistis; sed
traclis maims abscissas et pedes alligani; Ubi esl,. qnia nune lempus iia exigit, de cortlemplalionis
' -
Iiiqulunt, Deus eoritm? Qiiosdam in.patibuio subl.iT quieie ciira Maitha surgendum est-vobis , "quoniain
los penhi.i:j!uliiu majores cruciatus omni morte mi- . iliaiiibus vcslris plurimum turbatis^ cuni Marlha
- serabibqrem vitam pei trahci-e, cuni yi_\iaspiciant se,NCadhioduin necessaria est Maria./Vbhis Ioquihiur,'imo
per abseissionem siiigulo.rum .mejiibroruin mortnl- - in nobis Chrislus Ioquitur vobis.-Surgej-propera
cari, et ad uliimum- cseso .vcntre miserabiliterevi- . amica, columba mea, et veni. Floi-es bonje opera-
-tioriis app.aruerh.iit iri terra principum nostrorum>
scerari.-QiiampIures vivos excoriant, ,et cute capitis,
-abstracta,liocniodo larvati in ChiiSlianor.um lines - lempus putalioiiis.-advoult idololalrise, yqx tuf.turis
.erumpunt, el se Chrisiianos meniientcs, pfsedas Im- audila est, qiioniamcastamaterEcclesiaingemiscit
pune abigunt. Fanalici autemillorum qiiqtiescomes- . .' 4e,idololatrise spurcitiis. Kemo accendillucernam e*t
sallonibus vacarelibet, Ferus ihxdictis ,capiia, in- pohit sub modio, sed super candelabruni, ut qui
*
quiunt,.vull hoster Pripegala. Ilujusmodr fieriopor- , iiigrediuiitur-iunien videaril. Luceat lux veslra co-
let sacrificia. Pripegala,-_ut aiuiit,'_Priapus est ett ram liominibus, ut vidcant opera vestra bona. Surge*
.. itaque,spbnsa Clirisli, et veni. Sonefvox luain au-
Beelphegor impudiciis. Tunc decollatis ante profana-
tionis suse aras Christianis,; et horreridis vocibus. Vibus Chiisli- fidelium, qualenus omnes ad Chrisli
utiilaiiiesjAgamus, ihquiunt^dieslaetitise, victus est', festihent bellum , Chrisii militibus" ve"nianf-in adju-
Clnistus, vlcil Pripegala -vicloriosissinius. lofiunf.Geiiiiles i„stipessinii sunt, sed terra eorum
Hujusmodi aldiclioncs.sine intefihissione vel to-]. j. optima, cafne.inelle,- farina,.... ayibus , etsi- exco-
Jeramusyel foTmidamus,jurbniam eos semper pfo- latur, orijninm d'e lerra ubertatepr.oventuum, ita
-..gredi etin omriibus ingemiscimus bonc pr.osperari. ut nulla ei possit' eoihparari. ISic"aiunl illi quibus
Ilaque, fratres charissimi, lotius Siixohise, Fraricise, .nolacst. Quaprppter, oSaxones,Franci,Loiharingi, .
Lutaringise,~FIandrise eplseopi, clerici et monachi, Flandrigense famosissimi et domitores rijundi, liic
de bonis"sumile«xempluni, e«. Gallofum imilatoress poteritis.et animas-vestras salvifaeere, et si ita pla-
in hoceliam estole : clamale hoc in eeclesiis": San- cet, optimam terram ad inhabi.tandumacquirere..
ciiflcaie jejunium, voeate ccetum, congregate po-- "Qui Gallos-ab exlremo Occidenteprogressosinbra--
pulum,, annunciate hoc, e.t auditrim facite in omni- chio'vir,tutis susecontra Inimicbs-suosin remotissi-
bus tefminispralationisTeslra;. Sanclificaie.belJiim,, rho triumplravitOriente, ipse tribuat vobis volunta-
suscitale robustos. Surgile pnhcipes cqnlra inimi- temet potentiam, hqs affines et inhumanissimos
.eos Chrisli, arripile clypeo.s, accinginiiiii ,'filiip6_-- /retitiles subjugare, el in omnibus bene prospe-
rari. " -
-tentes,„etveiiiieomnes viri bellatores. lnlirriius di- 1
 CIRCAANRUMJHCYI.l
"
' '"
'THEQDORlCi; ::- ;:
:'-;\ //
'
ABBATIS SV HUBERTI; ANDAGINENStS..' --
' '
'
- . -EMSTOLAvAB LEOBIEN-SES,- • -. -. -
. „, {¥ide Chronicon S; Iluberli Andaginensis, Palrologise t.CLIY, col.-.J428.)

"
AKKO-DOMHfl_MCVI" r . .." :-

, ICGBDNENSIS AfiCHIEPISCOPBS-

"
'
.', ;NOTITIA:'HISTOMGA: .., /
1 *'
-' .- (GalUChrisl. nox., IY/S7)- --. ." '

Hugo vif fuitlprimse nobilitaiis, ut pote qhi «A A patuin favore. regis obtinuit Ursio, "sed cum ih eo
Burgundise ducum_slirpeprodierat; prior S. Marcelli aliquid-reprelieiisione dignum esse-Gregorio relatum
. Cabilonensis, imo , utvidetur, monachus, neque" fuissel, datis liiteris ad llugoneiii Diensem episcdpiiin
enim, ut observal noSter Mabillon, verisimile est et luiicGalliariim lcgatnm ul de ejns yita iiiquireret,
lunc temporissseculares mouac.horum piiofes exsti- hic coiiciliumindixit Mehlis, cui cumse'sislere re-
. tisse. -Eum Liigdunensem cahierarium vocat H. P. nuisset TJrsio^l), deposilus est, et iti "prsesuleinclec-
Pagl,-iqiio fundamenlo' nescio.-.Fuil, deinde Diensis lus Arnulphtis, ac post electionem venit ad Hugb-
episeopus,- sedis' aposlolicaj lcgatus , •Lugdiinerisis nenx Diensem, a quo Diseut videlur, consecratiis est
archiepiscopuset cardinalis. Jam oslendimus eum Dominica ahte Natalein Donthii qum accidit xiv Ita-
-tfd scdeiirLugdunensem «veclum ante annunilOSG, lendas Januar. Sic in colleciione conciliorum Lab-
at quodefiiiileamio peduin illttd susceperil rdictu - beana, Hugo Diensis episeopusS. R. E. legatus con-
dilTicile esl. Anhum 1080 assignant Baronius, et cilium Avenionense celebravil anno 1080. Sic in
D. le Lahoureur,'In Iiisulse-Barbarae Ruderibus, cap. chavla "eleetionis Walteiiiin Cabilohensem episeo?
17, ociogesiiiiuiii sccuudiim supra niillesimum, Sam- pum, factae dnno incarnati iinigcnili Verbi 1080, inter
marlhani fralres el Mabillonius noster, sequenlem f.mtores illius electionis recenselur domnus Gibtti-
D. <3e Lamures. Prima sentcniia inde confuiatur, B nus archiprmsul exhnius sacrosahclm calhedrce Lug-
iquddiibique arinis 1080, 1081, jmo e't 1082, Diensis dttnensis. Vivebat ergo luhc" el Ltigduni prseerat;
. episcopus constanler appellelur. Sic Gregorius VII, Diensisergo praosul eral Hugo".noster. Sic in Cbro-
•lib. vn, epist. 1%,quse daia est in Nouas Janttar., nico S. Pelri Vivi Senonensis aiictore Claiioinoiia-
indici. ni, idesl.anno 1080, seribens" Manassi Re- cho, t. ir, Spicil., pag. 747 : i Annb.lt)82, xiv, ka-
mensi archiepiscopo, ait: f Voluntus-le coram vi- lendas Novemb^ obiitWaitefiusMehlensis episco-
cario nostro, Diensi videlicel episcopo, in concilio pus.et"iii seqnenii septimaha Hugo Diensis episcopus,"
Ltigdunensi sisli; >,ct in vigesima data xv kaiend. Romanse Ecclesise.legalus, congregavit conciliuriiIn
Maii indicl.m :-t Sciat fralernitas lua quoddepo- eadem urbe,-et ordinavitepiscoptimih eadeni iuiie
silionis seiiieniiam -a legatoiioslro Diensi episcopo Roberlum abbatem Ecclesise Resbacensis."» Mabil-
„in Lugdunensi-concilio prolalam-,~nos in Romana lonii senteiitiam tradil yir cosetaueus, et legaio no-
•synodo apostolica auctoritate firniavimus. < E-adem stro fariiiliuris Hugo Flaviniac.. in Chronico Virdh'
liabet, lib. vni,-epistolis 17, 18, 19.-.Sic eiiam in iiensi, his veibis : « Deftmcto per idteniporis Lug-
Hisloria S. Ainulphi. Theobaklus de Pelra-fouie "duiiensi tirchiepiscopo Gehuino, cuin vaiia quo-
Suessionensis episcopus,-obiil anno 1080. Episco- ruindam essel eieclio, doniinus Ilugo Diensis episco»
(1) Acta SS. ord. Bened. ssec. vi, part. n, pag. 1351et„5SS..*<-'"
 *oo NfVTITlAHISTORICA. «*0
pus, elQciione.clcri el p.ipuli, auctur.taie ei proecepto A nicatum fore,-nisi Attonem cardinalem, Mediolanen-
Romani pouliliiis, in arcliiepiseopum Lugduneiisein i>sem eleclum, quamvis a Gregorio papa, i|)so sub-
promolus est anno Jesu . Domini 1082 J Si tamen scribente, publice cxcommunicamm el sine poeni-
verum est, quod fert ve:us eeclesise jnslrumenlum a lenlia delunctum, bealum esse pronuntiarei; seque
.Severtio relalum, scdem eum -lenuisse annis xxin, noh inaliai nisi in qua ijise est, gloiia fnluriim ora-
iiiensibtis viii, diebus vn , cumconslet eum viia re. Addilse hornm omiiinm testes aivocare II... et
funcliim fnisse nonis Octobrisanno HOfi, iiiisseanno B... qui vcl ipsi dc ejus ore aiidieruul, vel bonis viris
108J ciim deMura dicendum est. Adeumscripia \\- qiiibus indubilaiiter credunt rcfcrentibns, se andi-
deiiir Giegorii epistolalS libri IX, qttse caret lilulo, visse dixermit. Denique eumdem abbatem decreta
et in qtia sic Ioquitur : « Summopere procurandum doinini sui pip:e Gregorii, alioninique sancloriun
libi est ut in magna sede Lugdunensi non diu diffc- rairum palam iniprobarc ac deslruerc. Sicpissinie
raiur ordinari episcopus... O.uodsi cilo rion potesl eleclionem suam non secuhdum Deiim, sed lumul-
reperiri, ex apostolica tibi prajcipimus aucioritate tuarie factam -asseruisse. Quse orouiacum ipsuni
ul rogatus a fratribus luis, et eleclus ab ejusdem ponlificatu indignum probarenl, sibi aliisque vi-
Eedesise llliis, indiibilanter praisuniens de adjutorio sum fuisse ut eleciione , tolies ab eo refulata, Eccle-
coeesti ad regimen prsc.licia; Lugdunensis accedas B " sise reddita , sub prseiextti designandi episcopi, Ca-
Ecele.sise,, imitando... B. Pctruni, qui, de . miiiori „puam adeundum, ibique Roriianum poiililicem eli-
Ecclesia Anliocheiia translalus est in Romaiiam. i> gendum;' seque revera' cum abbale Massiliensi,
Scribit ad eum Greeoiius VII :-c Dilecio, inquil, Aquensi arehiepiseopo, aliisque Salerno illuc ve-
JValri et coepiscopo H... Lugdun. archiepiscopo sal. nisse, Casinensem vcro abbatem snos asseclas per-
Abbas prsesenlium Jalor retulit nobis olliciiim sibii pulisse, ut se ad sumendum ponlificatum quasi co-
cccIesiiEquesuseafraternitateluafuisseinterdictum,} "gercnl; al se cum . cpiscopo Qsliensi et Witmundo
. quod.loco staluto ad diiimendam cjus cum abbaie. monacbo, ac aliis ejus institulioni obstitisse, nisi de
Casse Dei lilero se sisiere coniempsissei, jubetque utl quibuodam qusa contra ejtis famam vulgabauiur se
ei ofliciiuh"reslilual el-lilem componat. purgaret: eum „vero negasse se id faclurum, ite-
Ansel.nus, Lucensis anlistes, -ad fniem.epistola3. ruraque eleclionem suam refutasse, sicque converi-
Pontio Fraxineiiabhali dalse ante aiinuni 1086, quo, lum solutuin fuisse. Desiderium inlerea' consecra-
- decessit.^uo noinine saluiari jubet domnum lione Alfani in Salernitanum cpiscopum, dncem sibi
Lugdu-
nenseni archiepiscopum, t si lamen rationabilis ne- conciliasse, ejusque favore fullum, et pluviali sibi
cessitasa tnliiis orbis necesbitaie excusal. Si; enimi _ imposilo, Romam iler, insliluisse, Ostiensi, »eque
aut tirnore, aut negligeniia, aut quielis noxise amore; ac siiisjnconsullis el prorsus ignoranlibus. Verum
inatrem suam Roinanam Ecclesiam.viiitare el libe- Iiiiuc, qui ei hactenus restiierat, verilum ne, si ab
raie demanu morlisdistuleiii, reus eritjudicio, nisii alio consecrarelur, sua dignitale privaretur, pro-
sine liiora venire et in omiiibiis anxiiiaji sluduerit. i positi el faclse, sponsioiiis immemorchi abbali re-
T.iiila ttinc lemporis cratejus fama, tantaque deeo) conciliatum, reverentium" ei per omnia, tui papa;
coiicepta a Gregorio exisiimatio, ut insianle «bitu! exhibuisse. Addii Hugo Flaviniacensis. taniiiin cii-
rogatus pontifexut in-taula rerum pertiirbatione» . men 11011 diuinulturo rnansisse, consecratiim Victo-
siicccssorem designarel, irium dedcrit oplibnem, rem cum missas apud S. Pelfum dicerel, infra actio-
qiiornm unus llugo Lugdunensis arcbiepiscopns. nem judicio Dei percussum fnisse, et quamvis tarde,
Sed _quse posiea gessit de ejus.fama pluriniumde- . "cogno=cenlem se errasse, se ipsnm deposuisse, et
Iraxere; et eleclo Desiderio.abbate Casinensi, ali- accitis fratrtbus de Monle Casiuo , quisecum ad-
- quid humani passus esl, imo. aninium invidiai erant, prsecepisse se illo deferri, et in
capitulo
exulceratum el odio tabescenlem oslendilin epislolai non ut papain, sedut.abbalein sepeliri.
ad Mathildem comitissam, apud flugonem-Flavinia- Hsec quo .horribiliora, eo minus fide digna sunt,.
• censem iu Chron. Virdun. Scribil enim Casineiiserai n certe relatis a scriploribus cosetaneis
[ contraria, et
. abbaiem, anieqtiam ipse Roniarn .advenisset, electumi eliam a verisimilitudine omnino aliena videntiir,
fuisse iu pontificem, seque ul et coeleros fralres, ho- unde ul.falsa, ut mendacia saltein in plerisque reji-
mihtim magis quam peirespeclu, pjus eleclioni as- cienda : fuere tamen semina scliisniatis;illius, quod
sensiim praebuisse. Ast ubi Casini eum convenissett Htigo unactim Rlchardo Massiliensi abbate excila-
lam nefanda ex ejus ore _seaudivjsse, ul slatim de- vit; ob idambobus inBenevenlano convenlu a com-
prehendefit quam intolerabiliter Deum., in. ipsiuss muniorie rempti.s anno 1087. Schismalis lamen in-
dectione offendissent. Eum quippe dixisse quod,, famiam a se repellere nititur in epislola ad eamderri
nisi ex ipsius ore audiisset, nequaquam crederet see Maibildemscripta an. 1088, post Urbani pontificis
Ilenrico diclo regi fidem dedisse.quodad obfinen.lamn eleclionem, in qua sic loquitur : < Et nos quidem
Roniani imperii.coronam fideliter eum , adjuvarei; ; licet de fecnperalione eleclionis D. abbalis Moniis
eumdemque suo ipsius consilio et persuasione addu- Casini a quibusdam S. R.JGcclcsia; episcopis et car-
ctum fuisse ad B. Pelri terras invaclendas. Ad hsec c dinalibus presby.teris dissenserimus;iinde aliquibus
in-sui suorumqiie audientia addidisse, Romaiiumi illorum cur nobis aliler videretur, eliam apud Ca-
eleriuni-, Vjiiisquistandem fulurus esset, cxcommu- puam palarn raliones redilidimus. iamen scirc vf _>
PiTRO!.. CL\il *»
 m . , HUGO Li:CDOSENSIS AUaiiEPiSCOPUS. 492
. voluiiius ab.iinilatc eorum, in corporc sanclasEccle-- A iu itinere ab Ilugone «lueerna ardenie et lucente in
sise ad serviemlum 13.Petro divina dignalione cotn- douio Doniini. laudabiliter honorabili, et houoi-a-
pacti sumtis, nec disccssisse,.nec in perpeluum Deoj bililer Iaudabili, Lugdunerisi primaie, et aposiolicre
miscrantc discessuros, iiiw habere propositum apo-- sedis-legaloexceplus est, el apud -Lugiiunumper ses
Kiolicsesedis profeclibus modis omiiibus deservire.si dies pro iiimlaaquafiim inundantia et liieriiis aspe-
Tum in eademde Ilugone iibbale el monaehis Cltt- ritale detentus, i el omnibus' au iler necessariis
niaceiisibus conqueriittr-sibi tantas ab eis injurias5 iiistructus; cni el ex iiinere reverso dedit epislolam
inforri, ut eas pati non possit, nempe se ab illisiitt ad Rbberium 'Flnhdrhe comitein commeridalitiain.
schismaticum et schismaiis aiiclorem et uti.excom- Aniio 1094 habilum est concilium Augusloduuense,
nuinicalurh vitari, allegalis quibusdaii) Uibaiii.papoe i qiioil Bei-tlioldtisex viilgari vocabulo Autun Osiio-
litteris, quas suspcclas .reddere conaliir, clc. Si ini iiehseiiuiicupal, preefuit Ilugo noster, adftiere 52
ili-.imcommolus est -Urbanus, stalim sedalus est,, ep.iscopi,abbatesque quamplurimi. In eo iuter alia
1.slalim „ei
abipso sedis Jtposlolicailegali dignitas> reuoyaitir excoinmunlealio Ilcnrici imperaloris ,
reslilula : hoc eodemquippe anno .absolutionem inL Giiiberti' arilipnpae, et Philippi' Francise regis qni,
-exlremis.TheodericO'Virduhensi episcopo, qui Ilen--. "rejecta Berfha conj"uge,Bertradainindiixerai. Exsiai.
rico impcralori. prselracle adhteseral a duobus iiio- B Hughriis"epistolaqua Lambcrlum Atrfibatensem ejji-
nachis concessam approbavil syhodus t ciii prsesi- ' soOpiiniad haiic synodtim invitati Prseluiletalieii
dcbat legatus apostolicie sedis Ilugo, qnondam prcp- 'jEdiienSi hoceodeiii anno, ut et Brivalerisi, et Dolensi
sul Diensis, lnnc Lugriimensis episcopus, s inqiiil. ','colloqiiio. Eolicin anno cledit Cltiniaeensibus mona-
Hist. episc. Yirdun. a Laurcnlio iic Leodio cdiiscri- " cliis ecclesiam S". BesideriiinBressia ; ct in fesio
pta.Jdom le.siaiur.PelrusTciieiabilis , lib. i, Mifa- S. Joannis Bapiisttc, jiibenle- Urbano Ii, Fulconem
cul., cap. 2.2, his veibis': f ,Erat tiinc forte in loco Andegavi' cdiiiitem-in'monasterio S. Florentii ab-
Lng.iiineiisis .ILcclesioe arcliiepiscopus veneialiilis :solvil ab! excommimicalione qua innodattis eral.
, ISugqunilla mortim'probitalc et.rcligiosa "conversa- Liuerasabisoliitidnis-exhibenl Siriuoiiilns in elogio
' (ii)iie, a D. papa Urbaiiocuiiclaniin fcniieGailia- GofridiYiiidoCitiensis,et tom.I Gall. Glirist., pag.o.
rum cohslilutus jegatus.' jidem prdbal quoil aniio Circa:id leiiipiisprodigiuiii illud accidif quod riescri-
' bit PetrusVeiierabilis De
,1000., cuui Salniurii esset, lis de
qujedam Campiiiia- miraculis, lib. -i, cap. 22.
co jam - diu agitaia inier mouachos S.Sergii et "IrigeritVflanima Marciacensis pariheuonisomiiia '
de-
'
S... Albirii Aiidegavenses delala est ad ipsum viftnu ' vastarilei t eratlimc- forte in Joco Lugdiiriensis -
, , spectandmvirlaliset tolius Gallimprimatcm, inquiunl, Ecclesisearchiepiscopus... cursim monialiiim clau-
qui eam episcopis proyihcisedefiniendaiii comniisii. stfuiii ingreditur, dmues sunima inslaiitia,ul peri-
Anno 1092,Poppp Treyirerisis clericus electus esi culo cedant, iibrlatur; cumque illse .omnino re-
in Meiensem cpiseopuni, et qiiiaeum a Trevifensi • nuererii, etpiitis-se pbsse mori qiiam propositum
anlislile schismaticoruni conimunione contaniinalo infriiigere' coiistantei'' affirmarent, ait; Ex auclpri-
ordinari limcbai Jarenlo abbas Divionensis , Hiigo- taleB. Petri et D.-papae, atqtie abbalis vestri obe-
lieni Lugdun. aVchiepiscbpumctim dtiobussuis sttf- dienlia vobis prip.cipiout a"dprsesens hinc exealis...."
- .fragarieis 'Maiisconensi, el Liiigdncnsi pncsulibus, ' Ail' htecipi.nsdam magnsenbbiiiiatis : Noli, inquit,
. < per bella et gladios, ciim omnia.iiioiiemiriientai-e -hocriobis.injuiigei-e,' quod nobis agere non licet;
Metim > a • " sed siciitiios
yiijcrentur', usque deduxit, quo Poppo Igriem pfsec:pis:fugei'e",.itamagis igni,
-
Vou'secratus'esi e prima hc'b'don.iada'QuadragesiiiiK. ut'n itobis fugiat, virtute Clirisii armaius injnnge.
-
',. Seqiieriii ainio lliclieriiis pro coiisecraiione sua Ad quam- mulieris fideriislupefactus archiepseopus,
"Liigdiiriumvehiciis; ctnn sacraiiieiito se de siiuonia ''''•ac'siibiiO etipseMide repletus,-«it: In nomine.Do-
purgassel,'in die saricto Paschse' eonsecrattis csl'. » niini, el pefYirlulem 'fidei' liujus'qtue nunc Iocuta
liiiHugo Flaviniensis. Aliter 'Laiifentiiis de Leo.lio esr,!-recede,iignispesijfer,al) yncillarum Dei habita-
'iiilr.stofia episcoponim Yirdiincnsium, qui deRiche- fFJ culis.V.Ois a poiililice verbis prolatis, repenle im-
rioVic loquiiur': t Auno Incarual. 1088' Richeriiis '• ; -ihensilas' flamriiarum, invisibili virjule .repressa...
' riectus est- Virdtmi 1 Itoni.iiise--
' episcopus; sbdqttia itltra:procetlere non pofuil, et.absque ullo Iuim.iio~
"Ecclesise ofieiisaui iiicurreral, septeni' annis siiie- 'Siihsidio;; absque'aliqua pluvise gulla, incredibili
cpiscopali 'benediciioue permaiisit : donec a Rodul--'' celeritale.-scmetipsam -exslhixif: niEodem deuiqne
"!1.. S: Vitoni abbate, anno:quo Urbanus papa apnd-- anno.indici.' -ii,'dedil HiigoiiiCluniacensi nllare de
"Clarummonlcm synodum celebravit, 'Lugdumim^ ' Reortorio. cum ecclesia S. Pahli infra ejusdem casti i
'iiiciusest ubi eum Ilugri' arehiprajsul posl abjura-.' niiiiiitioiiem^-sii.bannualicensu v' solidorum . cnjus '
J.ioriemilenriciauai paitis in -S. Paschali Sabbalo in inedia pars soivenda forel in.feslo sancli.Martiiii,
presbytferum, in die auleiu feslo in antislilem con- inedia in Purificatione B. „M. ex charlario-.secuudo
' "secravit. lleversus, a coepiscopis-suis Poppone Me-. eiuniac, foI.212,':charta559. „'-(., ':
' terisi etPibone Tullensi, et a lota urlje decenlissime-- Anno-1095adPlaeenthinm , in
Longobardia syuo-
'
siisccptusest. f Anno 1095 ciini-Lanibeiius-eleciits' dum vocalus,' cum non- venisset, nec legatum cuui
Viirebjtensis amistes ameiropolilauo siio pro coV.se-' caiionica excusalioue;pro-se direxisset,- ab ollicio
cfaiionc sua dehiderefur, Romaia profectus e»t. ct-.. S!ispe:!su.&-esi.inqtiit Bcrlholdns Ca:istauiie:)si£;
 495 . NGTITIA IflSTOIUCA. , m-
haud din tameu-sieiit pontificis indignatio, plena sa- A Turonensi pariter et Nemaiisensiconcilio , et siinili
lisfactione accepla, Eodcm anno n Nonas Apriiis, modo definila, ut patet ex aliera Urbani bulla ad
iter arripttit-ad S. JacQbtim, honesto clericoruin et Lugdunensem archiepiscopum. Nihil his commolus
laicorum comilaiu deeoralus.-et apudAnicium tribus Rieherius maluit inlerdictus obire , qiiam Ecclesias
diebus remoraius-cum maxima .difficultale ab els suse dignilali tamisper derogare. Non melatetquid
aviiistisesl. Venit ad S. Jacobum imiiiinenievigilia , reponant Lugdunensis primatus adversarii, falsani
Pentecostes, elin riie sancto missarum solemnia aiL. esse ct supposililiam Urbani bullam. Verum si id
allare.sancli publice celebravii, astante episcopo et admittilur, ruunt omnia anliquitatis monuinenla,
.clero populoque infinilo. In crastinum. reversus. esi, vix enim ullum est quod majoribus nixum sit tesli-
et Liigduimm iniravit riie .terlia.anie nalivilalem , jnoniis.IIIani edidit D. de Marca ex vetiislo codice
S. JoannisBapl. Eodein.anno, sed dieineerio, sub- , Lugdtineiisi.. Deinde, ejus , ut aiuni, Vidimtts, Ln -
scripsit prceceplo Philijipi I Francorum regls de gduiiensis hi rebus ecclesiasticis judex publice ac in
stibjeclione Mausiaci ccetiobioClttniacensi. Uibanuin soiemni foro,exaravit aiuio 1409, et a quatuor no-
papam in Gallias i.ngressum romitatus est, el cnm tariiS-Subscrlbi curavit, quo nihil in hisce rebns so-
oo Cluniacum ,venit; et aliare.in-nova- basilica-con- lemnius haberi polesl. Tertio Martinus V in diplo-
secravit. Adfnit concilio Aivcriiensi cui prsesi.debat- -" niate dato Genevse 1
Augiisti, primo sui poniilica-
sunimus poutifex. In eo cum Biturlcensi archiepi- lusaiino, Christi 1118,'uli-amque Urbani bullam re-
scopo electus arbiter Iitis Hugdnem Ciunfaei abba- ferl. Quario in ms. Cenfii camerarii canone vn,
leiii inler et Pontium Casaj-Dei archimandrilam, de,,. sic legiiur : «•Lugdunensis Eeelesise primatus resti-
cella Boonensi inolam, eam definiit, el ccllam Citt- tiiius-est siiper Lugduiienseni, Senonensem et R"o-
niacensibus assevuit Kalendis Decembris. Vidimus ihomagensem provincias :"i quse eadem verba se in
' -
supra conlirrnatum Lugduiiensibus archiepiscopis in pervclusio codiee Ananiensis abbatise yidisse asse-
quatuor Ltigdunenses provincias primatum a Grcgo- ., rilBalussius in uolis ad.Iib. De concordia sacerdotii
rio.Vil. Curn illarum. archiepiscopis in hac synodo . et imperii, "tom. II, pag. 286^Denique ea.omnia quie
expostulavit Hugo, quod illum qua dala occasione . in bulla cqnlinenlur, ab Ivone, Carnoiensi prsestile
niinuere, inio et non agnoscere conarentur. Hinc, qtiiCiaromontensiconcilio adfuerat, i;efenmtur, utex
Urbanojubente, lecla sunioninia ad illum petiiuen- jain dictis et ex infra dicendis palam est. Ut vero
tia iiiomnneiilii.. Deinde, in jus vocalus Ricberius qitsead banc controversiara perlinent, simul et se-
Senoneiisis aiilistes,cumjudiciuin variisdilalionibus ttiel exponam, Richerio Senonehsi archiepiseopo e
el iuilticiiseludere lentarel, laiidem « ex loiius syn- „ vivis subiato, in ejus locum electus est Daimbenus :
odi favore et judiciq sauciluin esl Senoiiensehi ar- occasionem nactus Lugdunensis antistes veluil ue
cliiepiscopum Lugdunensi tanquam primati snbje- ei prius maniisimponerelur, quam debilam Lugdu-
ctionem obedieniiamque debere. Cui profeeto sen- . ueusi Eeclesise obedientiara professus fuissel; ul do-
lentise se humililer obediluros, ».ut, dala fide pro- cet Ivonis ad ipsum epi.slolasexagesiiha. Inea primo
iuiseraiii, t Senonensis Ecclesiie sttffraganei pro- signifieat se suosque comprovjnciales episcopos
jiria quisque voceprofessus esl. LI ipsum insuper de . f ,manus a consecralione Senohensis elecli conli-
RolhomagensijEeclesia confiniiatuin„_est..DeTuro- nuisse, „>ex ejus imperio. Mirari se.tamen . asserit
neusi enim, qitia jam a relroaclis tempojibus sine eum prsecepisse tit« Senonensis eleclus ante conse-
refragatione -obedierat, jiuila jam quseslio moveba- cralionem siiani sibi prseseritarelur, et jure primatus
tur. 5 Nec sic acrpilcscenle Ricbeiio, Urbauus «loto' sui subjeciioriem et obedieutiam profiterelur, qsiod
coiiseiiliente conciiio, . ei pallii usum et suffraga- hactenus nec iri Senonensi provincia nec in allis an-
lieorum oberiieiitiam, donec ipse oberiiretinlerdixit. liijuilas insiiluit, nec constielutloservavit. s Unde
Repelita fuil el iierum confrrmala sententia in Tu- obiestaiur ul si niliil' in eo,- quod sacris canonibus
ronensi. et Nemnusensi synodis : sed nec sic vinci obviet, repertum fuerit, secundumariiiquum morem
potuit Richerii pefvicacia. De hisomnibus senleiuiis !) : consecrari permiitat.,«(Juod.si huic petilibni nostrse
conquestus esl apud lyoneni, a quo eoiisilium reiu- acqnieverilis; inqtiit, consecralo ouini sliidio per-
lil sapienlia plenum, sciljcel ut rei judicalse inierim . suadebimtis ut piimatuin Lugduii. Ecclesise vobis'
parerel, donee auiheiilicis inslrumeiilis, si quando sicut priinati suo dcferat, et omnem debitam reve-
reperiri possent, Ecclesiaj ,suse libertalem ppsset reiitiam secunduiiilr.aditidnesPatrum exhibeat. Qtii
demonstrare. Consiliiimxesptiil Senonensis antistes, si acquiescere nolueiii persuasionibus, nos tanieii
sicque Ivoneni- coegil a reverentia Seiionejisis Ec-, ' ab ,his qusepraecepefil aposlolica sedes non recede-
clesisesibi papse decrelo- interdicta, recedere : unde., iiuis. n.Reseripsit Xug;d. antistesepistolam quaiu
cuin pro. Saiicioniselecli.Aureliarum ejriscopi ordi- videre esl in Misc. Baluz. t. VI, p. 426. Scripsit et
natione evocatusfnissel a Riclierio ,ad caslrumNan- ad Ufbanumepisiolam sexagesiniiiin quintani ideiu
, Ivo • « De Senonensi elecio, cujus consecrajjo a le-
tonense.mandatoparere recusayit, 'propier primatttni
Lugdunensis Ecclesim,quem irralionabiliter refutabat. gato yesifo Liigiiunensi' archiepiscopo ob hoc impe-
Et ipse „cum • aliis. provinc.ise suffraganeis manum diiur,quia ci jure prinialtis sui, - ante consecraiio-
imposuitSancioni. Quid.quod pb ejus iiiobedieniiam,. iieni suam, obetlientiam non profitetur, quid nobis
esdem causa agente liugone nostro.repeiita es! in agendum sil rescribal vcslra paierisilas. lu iVsnem
 m . HUGO LUGDCNENSISARCHIEPISCOPUS. 400
coinir.otus fuil Urbamis, el ut ipse puiabal, agente A profeclurus nunliuro prsemisisselad areliiepiscopiini,
Ilugone legato, de qtto sic in epistol.i 67 ad cum liic magno se illius vidcndi desiderio leneri jier di-
pontificem, quia in ea epistola nonnulhi « verba gniores ex suis faroiliaribus significavit, ct ut quan-
s )Ci:s quaiu vellel soiiueranl, roaxiine de primalu tocius ad se veniret exoravit : uhi vero Lugiuntim
Liigdunensi... secundiiin quod affeclns fuil, parti- atiigit vir sanclus, incredibile dictu eslquaiua ctim
c.ipemvos, hiquil ,. suse aniariludiiiis iieri voluit. > veneralioneexceplus fuerit. Anno 1099 Roma Lu-
'.. Demum cum nihil proficeret Daimberius, Roinain gilttnum reversus, ibi iion sicut hoppes antpere-
profeclus' esl.et a ponlifice condilione apposita giinus, sed vere sicut indigena et loci dominiisha-
consecr.ituslPostea lameii Romain ilerum "profe- bilus est, episcopalia munia, non secns ac inpropria
cius tmn, pro caiisie -pfimatus aclione, tum « pro ecclesia exercens, saeramenla conferens, omnique
•conimuni synodiea vocalione, > prsesentibus Ilugo- jure vel invitus gaudens. Tarita in eum Hngonis
nis legalis Israione Diensi episcopo, Girino decano, revcrenlia, ul missas celebranii suflfaganci loco
cic, sedts apostolicse-cogeniejudicio , omhi denium servirel, ubicunque' sermonem" facienii ad jiedcs
. - lergiversatione posita; in nianibiis Urbani professtis sedercl, Cnde iiv epistola ad Hugonem Cantuarien-
esl se ctLugdunensis Eccletjiaiprimalum -agnoscere, sem archidiaconum, quse nona estin Spicil. lom.IX,
ct Ilugoni ejusque Siiccessoiibus l.inquam primati-. B in qua referl quam benigne-tibique ab episcopis ex-
btis obsecniurum , proleslalus insujier, slatuto a ceplus fuerit, hsechabet : « Iuter qnos venerabilis
'
poiitIficeiempore,'se-Liigdtiniim veiiturum ,• el ln arcliiepiscopus'Lugdunensis gaudel ad pnesens s
conspectu' Lugdtinensis Ecclesise id ipsiun ore pro- suam inihi niunificeniiam copiose et Iionorificeex
jiiio.piofcssururo:; Proniissis vero sleiisse indeiiia-' hibere eldesideralmesemper secuiii, quamliuexsM
liilesium esi, quod ipsi rcscriberisllugoiiis successor etoab ecclesia nostra, manere. » Anno 1105, cnn
hsec habeat: i Metiiinisse potes quia, ex quo ami- iiernm ex Anglia egredi cogerelur sanctus ponlifex
riiiain et faifiiiiaiiiaiem EcclesiseLugdunensis recu- Roma Liigdunum repetiit,ubiab arcbiepiscopo, pn
perasti, graiulanter te vidil, exsultanter recejrii, ct moresolilo, summo honore exceptus, ;iptid eum ann
quaiua' poluil alii.clione-bonoravit; »'Id ipsuni testa- iutegroet mensibus quniuor hospiiaius esi. Exsia
tur GbffridusYindocinelisis abbas epislol. 18 lib. ir : interAnselmi litteras, Ilugonis ad ipsum epistoh
« Roma cum rediissem, inquil, el Lugduriia dohiino qua sigriifrcat se incolumem Jerosolymis rediisse
jiriiuaie houof ificesuscepius fuissem, audivi ab cumque "invitat ut, si a fege Angloruih div.ieiu-
- ipso archiepiscopo.... rioinnum Senonerisem cum ad se declinare non dedigrietur, i et ad doiiiuiii ve
illo fecisse pacein; ct oinneni obedieniiam illi, tan- slram, inquit, quse veslr.i fuil, el qtta:modo vcstr
r
qiiain suo primali, promisisse. i esl, et de die in diem semper melius ves;raeiit.
Anno 1090 Ilibanum" Turonos comitatus est, ibi- Sed jam-ad Hugonis annales.
que adfuil concilio a porililice celebralo, subscripsit Anno 1097 Bersirdum Lugdunensem archidiac
et coinpositioni litis inter Cormeriacenses monachos nuni consecraYil in episcopum Malisconensem; II
el. ccclesiaiiiS. MartiriiTuroiiensis; definitionipap.c gonem nionacbuin San-Benignianum concessil Fl-
quaS. Crucis et sanctiWicoIaide Lausduno ecclesiaj viniacensibusin abbaXem,eumque ad se profecliii)
jnonasleiio Trenorchiensi adjiidicaUesttnt adversus ad Haganonem Eduensem remisif consecrandun
abhafem S. Florentii ; ac landem ecclesise Majoris scripfis ad episeojmm Hlleris quas ipse Hugo rele
Monasleiii consecrationi. Hoc codein anno Guillel- in cbronico. Liteni quoquequam babebant monac
nius Forensis comes ecclesiam S. Juliani de Mon- Trenorchienses cum Cluniacensibus ad sedem R
donio , qtiam;comites.Forenses per mulla tetnpora in lnanam perlalam, remisil Urbanus ad ponliflce
fevo ab ecclesia S. Stephani Lugdunensis leiiueianl, nostriim, qui eam siaiiin composu^l.
in manus Hugonis archiepiscopi resliluit : Hugo Anno 1099 rem fecit aeterna memoria dignai
veio: dedit eam in manu Poniii abbatis Casoe-Dei, Cisterciensismonasteriiet ordinis primtfrdia foven
hoc.que dojium confirinavil Lugduni in conventu ca- D ] Cum eniin S. Robertus MoTisinensisabbas cum no
nonicorum. nullis mohachis regulam S. Benedicli absqtie ul
Mirum quanla bcnignitale, qua reverenlia, quali niiligalione servare decrevisset, limcns Ltiigonen
- iiiunificentia Anselmum exsulem apud.se receperit, episcopiaucioritatem, qua jam a Vivico. revocat
ct quanla- niuluo devincli sint amicitia. Inila jam fueral, Molismo cum sex- sociis profeclus, Lugd
fuerat priusquarii Anselmus Cantuaricnses infulas num petit, alque Hugoni archiepiscopo suum si
'
induisset, ut patel ex i[)sius epistolisil et 17, libri rumque propositum "exponit, prsesidium et Javoi
secundi. Hinc cum aimo J095 turbata onnTiaforent postulat: ille non slalimacquicscil-, jubel ut Dei
. iu Anglia, - quia Urbanum pro legitimo ponlifice, consulant, ac sibi rescribanl :-morenj.geruiii, co
. adversus regis proposilum, se habere professus slaniem in proposito voluntatem signilicant : qitil
foeral, scripsit Hugoui nosiro consulens iium inier in huuc modum respondet (2): « Hngo Lugdunen
loiiurbas salius nou esset opiscopalum abdicare episcopus, et A. S. Iegatus, Roberto Molisme
qunm sine fruclu relineie (lib. m, episl. 54). Anno abbati et fralribus cum eo secundum i-egul
sequemi cum iu Galliain venissct, ae Liigdunum S. Cenedicti Deo servire cupienlibus. Noium
"
(2)'ExJm-d.mag. Cislcrc. cap. 12. .
407 . . NOTITIA HISTORICA. „ 498
Liiiiiiibiisde S. matris Ecelesise profeclu gaudenti-i- A _\ mammisil qui papam ca de reconsulercnl: anitueiite
~
Ims eic. Vide infrainlet epislolas Httgonis. Nec id- d- Paschali, legalionemquc aposloHcaj .seriis in Asiu
sohim, sed et solitaridruni Cisterciensium saneti-i- offerenle, ifer aggressus Romaro-peliii-aiiiioilOS',
inoiiiam commendavit Odoni Burgiindiae duci, a quoIO ubi aiictorilale qua pluriiiium .valebal in cuiia Ror
plurima acceperunl. lnlei-ea .R.oinamprofecli Mo- )- mana",Norgaudum absolvi curavit (3).: '
lismenses, abbalem suum in coricilio Molismo re-~- Antea, anno iscllicet liiOO.-novamCisIercii.piaft- •-
sliltii maximo. deposcunt ardore; Eofum queslibus- JS- talionem semper fovens, Joanni et Ildebodo Romani
c.oiiiinoius Urbauiis scribit Hugonl,-. his. verbis : ab Alberico missis,- coiiiiiiendaliiias-ad Paschaleni
* Coacii, riiieetioni tuse per prajsenlia scripla niaii-ii- papajirlitteras dedil, in quibus :,t Scialis,;inquit,
damus, signilicantes gralum nobis existere, ut, si. eos esse de quodarii loco qtti Novum .Monasieiiiiiii
ficii possit, abbas ille ab eremoad' mpnaslerium. m. vocatur'(sic tuiicCislcrciuiiiappellabanl), ad quem _
reducalur. Quod si implere nequiveris, curse tibi sit iit. de Molismensi ecclesia cuin abbate suo exeunles >
utelqui eremumincolunl coiiquieseant, et qui iu in "el"c,Vide htfra inier episl,Nec effectu cariiitarchiepi- .
ccanoliio.-suiit regularibus disciplinis. inservianl. > scopi postuliitio, cum piivilegio Rom. jionlificis ail
Acceptis- his litleris coneiliuni coegil Hugo^ cujus [isi, snos reveisi siinl novse refornialionis'alunini. .
"
suasu jussit, licet invitus, Molismum regredi Rober- r- l Milo cardinaliset Prsenesiinus episcopusi.iriiGal-.
lumr.i desynoili decreio -Lingonenseni antislileni: iii: liain a Pascliali niisstts, convenlum h-.ibuilapud Mas-
moiiuil ut -illudexseculioni demandari curaret. siliam in quo jura et' immunilas Cluniacensiuni,
Aiinoeodem 1099coiici!ium provinciale. indixit ,it ' coiifirmatasiinl. Acta suiilhsec apud Massilias aiino.
iipii 1Petiam Incisam., et Daimbeiium Seiionensem ni 1105, prajseiileBerardoMatisconensi episcopo,«. quj ,.
ad iI!ud-invitavit;-quod cum Iyoni videfelur contra- ra- tunc,ciini.episcopaiu suo Lugdunensis archiepiscopi
jiiSiinordares ad illuin-seripsit epislolas, iri quarum m domni Ilugpnis vices agebat.i Circa idemtemptis.
una non id duiitaxat arguit-, sed et eum carpere vi- ,-i- Bego abbas Corichense apud Rnthenos inonastcriuin ;
deiur, quoil facilior esset iii.excommunicalionibus,is, regebat, cul Hrigo nosler; ecclesias.S. Fidei deCa-
interdiciisqiie (leceriiendlsrnnllo' sni, multo aulem m siellelo, el S: Victoris' adiluvium. Ligerispositas .
aliornni periculo." Circa hoc tempus Paschalis TJr- ir- sub annuo censuconcessii.Chariamexhibet de.Miirn,.
bano suffecliis, morem iJecessoruni^suoriim dese- le- pag. 298.. Guntramnus rex idedeial coenobio.Si. Mar-.
rens, vicesSuas in Galliis, non.Hugoni, aliivc Gallo lo - celli Cabilonensis' Flpriacum villaih iripago Djvio-.
conimisil, ulilii feceranl; sedlegalos misit ex llalia, a, nensi, iibi postea cellavmonachoriim erecla est,; il- *
quorurii irijinoderaiione fatigati nostrates , ipsos os liub servos eonira ,jus Oilo.Burgundise diix usnrpa-,
irgre lulerunt. Hinc Ivo Carnolensis, suo collega-. a-. rai, el retinebal Hugo ipsius. filius, donec prioris
riiriique iiomine.papairirogavil ut alicui.Cisalpiuono S.Marcellr dignilasdevenil^ ad domnum .Hugonem
legaiionein injungeret; - * cui -"solllcluidini,.". it,. veneraiidiim Lhgdunensem arcliiepiscopum.Hiigoiiis
inquit,.
nullum cognovimusniagis idoneum quam D. Lugdun. n. liepotem..» Qui aliquando ,in ea villa diicemjiospi-
archiepiscopum qui el iu eodem officio jam diu mi- li- tio excepii, ei rogavit ul eam a lali servilule libera-
nistravit, ei ul experimenlo cognovimus lam Roma-„ a-. ret. Concessil Hugo.dux, ctea de re cliartamposlea
nae EcclesisequamTransalpinis mirabiliterprofutt. > » conscfipsit « in camera Divionensis abbalis nomine
Slelil nihilomiiius in proposilo Paschalis, misiique ue Jareiiloiiis,el posuit in niaiiu.venerabilis Hugonis ar-
legatos Joannem et Benedictuni, qui concilium in- n- cbiepiscopi Lugdunensis supra noininali.... anno ah
dixere Augiistoduni et habuere Valeiitise anno 1100, i0, lncai-nalioiie Domini 1104,, indict. xn.-> Eodem
li fial. Octolrr. Ad Hltrd inyilarunt.Hugonem-, qui la- a- anno scripsit Daimberlo Senonensi de rnullis euni
men rion accessit, qtiia iiilirmaba.ur,inquil Chronic. ic arguens, ct cilans ail coricilium Tieeense. Anno se-
Vsrdun., sed.misil legaiossuos, quin nee"adfuere re quentii idem afchiepiscopus, Norgaudus J5du'ensis
ejus suffraganeiLingonensis el Cabilloneiisis.episco- o- „ elWalterius Cabillonensis episcopi, domrio Ilugoni
-]>i,« prohibiti "uldicebalur rib eoiiem Lugdiinensi, »»'j0 C.luniacens. abbaii moiiasteiium S>.Magdalcnoede
hiqiiii ideincliron. Iino et qriod adversus Norgaudum im Quadrella (le .Charolats), confiniianinl ejnsdemqiie
Jiduensem episcopum in lioc et pos'ea i i Pictaviensi lsi pagi-ecclcsias "de quibus liieinluovebarit Leotbahlus
coricilio sanxerant legali palam imprpbavil, el iia iia Digiiniensis et lilius ejus cognominis. Denique an. ,
littnlem egTt ul infringeretur; seilicoi. ingens el ex- x- U06 cum quererenlur calhedralis ecclesiie cahouici.
celsus animtis suetus imperjo , inferius nunc grav.i- ii- quod eetiesiam Artenseni, quse ad B. Slephahum ah.
tate et- dignilaie sua arbiiralmtur subjici clparerere ' antiqttis lemporibus pertinebat, Hugoni Cluniacensi
iniiioribus, alque ut virieluf ea "oninia vilandi causa sa donasselj eani illis reslitnil, etproea Cluniacodedit.
Hierosolymitanum iteranimo concepii, legatos Rp- P- -. aliam de S. Gerpiano-nunctipataiii. Ciim, lis, ofla '
(5) Temjms hnjtisce peregiinalionis pfnitiir ex", d-jmada Quadfagesimse. Iii quo. conyenln fecil hoc,
charla donalionis eecleshc B.' Mafiie de Foro facue lae dniium ecclesiiie de Foro conveniiii nosiro, » ete.
nionasterio S;ivigni:icensi (DE MURApag. 592); «Eo Uo Si enim ui: Idus seu 13 Mariii, eral feria iv- hehdo-
aniio quo Httgo afchiepisc. Lirgdiuu Jerosolymam iiri maclseprimse .in Quadragesima, dies Cinerum luit
peliil. ..... fecit coiivantttrd ecclesise suse . .-. . dies sexta einsdeiii-nieiisis : aique adeo Pascha iuci •.
traelnliirusde uiiliiatc Ecclesise"stise.el de stio iii-,
li-, dit in diem 21 AprilK quod "' - anno HOl convenit.
' - -.
l -
nere, ct !ioc ui Idus Marfri, riie quarlse forise heb- b- -_-''
 499 , ' HUGO.LUGDBNENSiS ARCIIIEPISCOPUS. . 300'
iiiisset inter San-Benignianos monachos el clericos A.' i Posl Lugdunensis prmsul, prius Httgo Diensii, , .
Bisunlinenses pro.ecclesiis Salinensibus, eam.amioe',', . Magnus Romanm filius Ecclesim.
composuil'«Ilugo Dei gratia Lugdunensis archiepi-- Qtiem sibi legalum Romamts papa.rogavit, _
scopus, S. apost. sedis legatus.... Aclum Lugduni Ad synodum xeniens, proh clolor! occubuit.
publice, anno Incarnai. Domiiiicse1106, piidie Kal.' Virlulum cellam, Divini pecioris aulam,
Apriiis, Sabbalo in Albis (4). » Paulo ante obiluni.' -.Hac tumulavit humo Segusiensis homo.
ccclesiain-S. Treverii Aimerico Casoe-Dei abbati LmlatusJiislus, liospes bonusi hospite latilo,
<oticessit: Pascbalis; enim II id lesiatur in diplo- , - Qiietn Dens exitnius misil ei sociuin.
maie quo monasleria. et ceilaseidem ccenobio sub- '
LugdunumJitge, solemnia concitiornm '
jeclas, ,et inter alias Treveiianam, quaiu, inquii, Occubitu palris occubuere l.ibi. ,
« Venerabilis nieniorise J llugo Lugriun. arcbiepi- Ex' antiquo monumento hseereferl Severt. «flugo
"
scopus recens contulit.' . bonse el fidelis memorise archiepiscopus eidein Eccle-
Dierii clausil exlfeiiium hoe ipso an..liOG,"el qui- sise uliliter providit. Rel.iquil cappas Jx, cum auri-
dem Nonis Octobr., si fides adliibenda necrolog. frisio, casulasiv, dabnaticas.vi, t etc, hoeesl omnia
San-Benigniimo, Segusii (Snae),.a'd AIpium'radiees, ,et singula ornanieiila quibus opus csl jmntiiici sacri-
dum ad concilium Guastaliense ex mandato poniificis B j frcanfi,a'ut ordines conferenti. « Insuper parietem.
proficisceretur, ac in.eadem urbe .sepnlius esl in , • ecclesise el quinque vitreas adornavit, majus altarc
abhalia S. Jusii, ut docel Hugo Cluniacensis abbas consituxit, caraeras episcopales cum parte turrium
in epistolaad Anseimum Caniuariensem sic loquens:: . cl afriis aedificavil, capellam. episcopnlem.picluris
« Quoniamnoveraiiius quanlaintervoset D. Hugq- , el pavimenlo, decorayit, eeiiaria domus plena reli-
nem Lugdun. archiepiscoptim,' Deo volente, exsii--,; ;i quit. » Deditel. plurimoslibros. « Rexil autem hanc
terit familiaritas, digrum duximus vobis significare . ' Ecclesiam Lugdun. annis xxin, mensibus VIH, die-
ejusdem obilttm nobis ei omnibus viiis bonis gra- '. btis, vii.Apud, S. Irenseum canonicosregulariler yi-
vem et irrecujierabiliter dolendum /quatenus el per ventes inslituil, quibus terras quse quondam juris
vos et pef. vestfos, -verairi quam vivens >exhibuit ejusdem sancti fuerant, niulto pretio. aiaicis redeni-
dileciiouen), nunc ei defuncto repensare studealis. jilas in communes usus traduxit, i etc. Iu primo in-
Obiit enim in.pace Nonis Oetobris apud Segusiam, slrumento, quo.d inter probalionesllisroriie Lugdtin..
riuiri iret ad apostoliese vocalionis conciliuini sepul- i'efert Meneslnef, S. Slephano seu calhedrali eccle-
tusque esl ibidem' salis honesleiii abbatia Sancfl . siaj dicitur dedisse ecclesiam de Sandrens cuni ap- .
Justi,» etc penditiis, ecclesiam S. Marise de Cherers, etS. Sle-
lloc ejus epitajjbium scripsit Baldricus
' ( phani de Coisia, et de. Castello S. SyriCiiaiiam, c"t
Burgulien- C
'. , "'
sis abbas(5): S.Martini de Pomey, el.S..Marlirii de-Noaillis.
(4) Coileel. ad hislor. Burgund. pag. 209, 210. (5) Tom. lVHi.sl. Fraric. Duchesne, jiag. 258.

'
- -
. /, ",; NOT-ITIA •LITTERARIA.' /
'
(Hisioirelitteraire de la Fiance, t."IX/page 515.) _ -

Toul ce qui iiOtis resledcs jiroduclions de la plume <V)rarcheveqiieHugiies-fsereduit jiresque a de

simples leltres, m.iis qtiisonla priser, tanipotir leur grand nomhre quejiourles sujeis dont.elles Iraitent.
Eneore ne soni-elles quiine pariie Je celles qu'il eut occasion (1'ecrire et qu'il ecrivii effeclivement. Cest ce
<iuefail juger celtc ivuiltiiude,ri'affaires ecclesiastiques doni il fut eharge pciitiani pltts de vingl ans, qu'ii
exerrja les fonctions de legat en.France et en Bonrgogne. II n'y a pas a contesier qtie touies les letties (fun
prelat qtri etit une lelle part au.gouyerriemeiitdeTEglise nefussent iriteressantes, ct ne iiieiiinssent d'etre
oonsefvees a-la.posierite. M.aUil esi encore arrive que. celles.qui ont echappe.du naufrage des aiufes sont
esiremeinenl dispersees dnns lesrecueils etrangers, ou ellesse.trouvent souveni comme rioyees.' Si quel- '
qifun s'avisait iin jouf de lesTeunir eusenible, afin qu'ou leseut de snite, pour semellre mietix ati fail de
ce qui se jiassa alors dans 1'Eglise.gallicanei nous serions cliannes (1'abreger son travail par le soin que
nons allons.prendrede Ies faire connaiire, et d'en marquer la Chronologie autanl qu'il sera possihle.„
Le r.ecueil ou il s'en tronveie plus spni-les/JI/isceWajiea' de Baluze-, qui eri a publie trois dans ie cin-
quieine voluiiierel neuf o.i dix autres daus lc suivanl (BAL.:~!isc. t. V, p. 275, 274); Les irols jireiuieres •
sont enchassees dans les actes du l-eiablisseineni de rancien siege episcopal d'Arras.ll u'y a cependant que
ia premiere qui' ait direetement rapport a ce sujet; mais on y a fait entrer Jes autres, par la raison qu'elles
sont adressees ii Laiubcrt, le premier eveque qui reniplit alors pe siege. Cette premiere letire est ecriie a
Hoberl, comie.de Flandres, poitr lui enjoin.rire de reconnailrc Je nouvel eveqne, qui venait de Rome, ou il
avaii ete sacre, etdelui accorder su prole'ction,principalenieiiipour revendiquer" ies bieus alieriesouen-Ie-
ves de son eyecbe. La Jeitrefuf eciite.par cor.sequenl en 5094, api-es que ;le meiropoliiain ei les eveques
snffraganis.de la province eureiil reconnu eux-nieriies Laiubei-t pour le.ur confrere, ce qui se fit dans mi
coneilc tenti h Reimsle dix-sept sepiemhre de la menie annee. Dora d'Acheri (Spic. l. V, p. 532) avait deja
publie ceiie leiire au ciriquieme volitine de son Spiciiege."
Dans la seeoride des irois, Hugues rioniie avis ati mcirie prclat de la moii d'une rdig-euoe," qsii avait patsc;
 CiH -" .NGTiTLV-LiTTERARrA. . 50?:
.1'Arrasa Lyon.ou elleavait fini ses joursle virigt-qnaire janvicr, apparemmcnl de 1'annee suiva»!/; -SQO.",
paroul'on peul«>iijeclurer la daie de-Ja lellre. Elle.esl eerite"avec" "'-' de "grarids'"senlimehis de oielc el d« '
foi aux prieres pour Ies mbris. . , : -.. , , •.
La tfbisieme esi en faveiir de celni qui s'etait eliarge de la-rendre a'1'evcqiSe Lamberl'.-Celle personm»
ayant un differend avec l'.eveqiie- d'Amiens, 'qui e'ait alors Geivin, ei-avec Foulques, archidiacre de
la meme eglise, avait prie le legat Jlugiies" d*engager Teveque d'A'rras a Ini i'aireroiidf.e jnsiice. Hugues, en,,
Je eliargeanl decette comniission,'lui'ei>joijit^ au'eas.qu'ilVefiise de s^eu acquiile>,'de prier desa pariBfl-
nand. arelieveque de Ileimsj de faire droit aux plaintes du porteuf"de la leitre. Celle-ci seinljle avoir ele
ecrile la nieme annee que la precederiie.Dans Turieel 1'aulreT'auleur prentl,',par une humblemodestie, la
qunliflcatimi de^er.vileiir de l'Eglise (!eLyon,ce qu'ij fajt eiicoredans plusieurs anires. >. > .-',>' '
Enlre celles que conlieiu le VIc voluriie^du r-ecueii' ddril il 'esiquestioji,' il y en a buatre qui-furent
errilesdes que Ilugues n'eiail eucore que siniple eveqiie deDie.Xa piemiere est adressee allaoul, arehe- :
veqiie de Tours, pourl'hivJier a uneconfergiitie, oiYilse devait agir d'affa'n:es'qui fcraieni voii: si ee pr,elat, ,
etait aulant aitache au pape qu'i1ie/voulaii paraiire. iiugues n'y prend d'aiiire litre que relui d'a.pbcrisiairc'
de la sainte Eglise .romaliie. L'ediieur.e-:i marqne la daie en i07S : par.oii l'oh voit quolliigties-coinmenga
des Joi-s, c'est-a-dire"" Fannce d';ipres
' ,qu'il ful ordonne eveque ' ,deDie,-a exercer ' les -lbiiciions.de legai. ejj
France. -' '-' ', '• ' ' "">•"'. :-.,.-'.' ,• .
Les trois stiivarites soht eeriles au memearclie»eque,:pour l'ihvkef ii aui-ant de concilcs; auxqtielsii
^iailprie d'amener avec lui les siiffraganls de sa provinee. Eiles; soiit «ouries, mais elies discnl beanr.oup :
de clioses en peude' mois.-La pr.emiere stirtout eontieiit urie vive riescription dii trisle eial a"~uque!_.rE«lis(;.
se irouvail alois Teduite, eiqui.iievaii piquer-le zele des i>on"sJi3veqiies.-EUe fut ecrite aussiiot apresqiw le •
legat eut lerriiineTepreiiiicr coiieile qutlnint a- Anse,. et indiqjie a.'Ra"on!celui qu'il devau teiiir a Dijoii
le-2 janyierde 1'auriee suivaute 1077. Pai- la spcbiidc-des trois, ihlni indiqiie un,a«!re cdncile asCinrmoni.-
e"nAnvergiie-, pqurie 9 aoul ife.la mMie annee; et par-la derriiere,' celui qui devait.s'as>embler aAuiuji
le 1.0 septeiiibresuiyaiit, et auquel lelegal souhaiiait que se trouyassentaiissi les ahbes el les plus hab.iies -
ciercs de ia provincede T&ursayec ioiis les eveques. Cesletires.aureste, sont"les seuls nionunienls" . < >• qui
iious la*lenue-de lotisces coticiles.- '' "... - . .•. .
• '^Suilfoui'riisseiil.repoque'precise.de ..
une aulre piece denoire iegat sousle titre delettres,' raais qui n'est propremenl qu'unc donatiou
deseglises de Sainte-Fbi du Chateiel et de'Saiiil-Yiclor;.faiie a i':ibbaye desCpiiques, eu rtoiiergue, par
llugues meiue, alors archeveqiie de Lyoii, du bdnsenteifiem de -ses clianbiiies, elii• cerlaines conditioiis,
pprtees parraciepasse'dans hi «laison tireliiepiscopale sans dai-e. . -' .-• , •,;
Oeux aulres lettres de" iidire'aVciieveqiie legai : rmiea nugiies,'noiivellement ordojme arcbeveque de
Bcsaiigon, ce qui inoriir"e,qu'il s'agit deHngiies de Bourgogne;Taulre a Lami>eri,',eveque. d'A:fras (Miii.-, .
An. i. V,.app. p.' 67S, 2). L'objet deja premiere, qui a'etc,reiiiiprimee par dom'Mabillon,'esl d'engager
le premier de ces prelatsa restituer a rabbayede.Sainl-Beuigne* de' Dijon 1'eglise de Nolrer0ame de SaiiiiO;
cbiiformement a ce qni avait, ele regleau cbneife de-Meaux, auquel Farcbeveque de Besancon, s;on prede-
cesseur,' avait rcfusede se irduyer, quoiqu'il y eul ete appele.-L'aiit'eur ajouie quele pape avait coiirirme
cc reglemeni,-el apporle en preuve"iin extrait ile sa lettre.-Cetail sans doute Dibain 11, car llugues no -f«t
- owionne arclieveque de Besancon quedans le.cdurs de l'aiinee 1088.. OJI 'n',a-point d'aulre indice pour •-
•lefdircrir la date"decetleleilre du legat. Par- lajsiiivante ilinviie •-1'ev^qne-d'Arras au conciie 'd;Auitiu, ,
<\u'jl devaii assemblcrle -15seplembre, et qui s'y lint-effeciivemenl en'109i. 1'durlever la difficulte qtr.il
.v-anraitpn avoirtle la part de sonmetropolitain J'arclieveque:de Reims, qui _en vcriii desprivileges de.,
sori egliseiie secroyail-pns "oblige d'obeii"aiixordres deslegats^du ' saiiil-siege, l.anleur-lui.copie.la deei-
sion dupape a-ce sujet. -, , , ." ,,-"- .,-;'',''„'•..'.•>
Autre letire de nolre archeveque,'qui eut des-suiles facheuses, et Ijrouilla potir urilempsson auieur"
avec Ives, eveque de Chafircs.-a quielle esl ecrite.. C-eslla reponse-a la soixaniieine leltre dTves, ,dans
laijnelje, apres lui avoir demande, eii -qualiie. de premier, suffragaut de l;r nielr.opolc,.ie Sens, Ja pennis-
sion d'ordomier an coinmeiicemeni dti carenie Dainibert",;qui en avait ele elu arebeveqiwa la place de
Richer, mort sur ja fn.de deceuibre 109G, il insiste sur le refus queje legat lui eu avait faii'. Ue sorle ,
que la letlre d'Ives et la.renbiise.de Ilugues sbni du comniencemeiil de.fannee suivanle.-La raison du
i^efus-de Uug.ies esi-qtfil voulaii jqu"*"au .prealable Baimbcrt recoiiniii le droil de primalie .accordc a
FEglise deLyon.Tves entreprit d"eJui moiilrer par plusieurs autoriies qne ce qu'il. exigeaif du iiouvet
aicliereque elu, navaii janiais ete observe ui dans la province de Sens, ui dans.auciine auire, et.lui repio7
otiaii d'avoir rcconciiiea son insu. les seigneurs du Puiset, excoinmiuiies ,p,ar les eve.qucs de h ,meiiie-.
province, ponr les pillages qu'ils avaient faiis sur les terres dcFEglise de Oiartres. L"a letire dTves esi
ibrie en raisons, inais-tin peit vive el pas assez.niesnree dans les lermes. • ,
le
,. A.ussi legal en (ul.pique, el y fit i'epouse en persislaiii daiis sou refus-; el lachaut de monlrer qu'il
etait fonde^surja ddsobeissance du clefge-de Sens, d'ou leiiouvel archeveqtie avait eie 'lire^ Cest, ainsl
qu'il qiiiiiifie l'opposi(ion de ceite.Egiise a reconiiaiire la primatie de celle de Lyon.
Quanl a"Ia feconciliation des seigneurs" du Ptiis-et, .'rioiil(Teveque de Char,tres lui faisailune espece de ''
crimc, ie legat icpoisd que c'esi une .pnre 'calomnie; -efcn administre la pfeuve. 11.finil, s.a feponse c'n
prianl Dieud'adoucir Sui-meme I'emoiion quMvesavait fait panijire «onire liii, sans 1'avoir meriiee'. Celte
lettre d'ivcs en suppose visiblenient une autre de la parl du fegat-en- rcponse.a la cinquaiite-pcuvienie du ,
meme eyeque. Hugties dans cetleJetlre, qui ne^parall''i!iiiJe;parl, usarquail nellement son reiiss, a lajier- ,
iiiission poiir le sacrede^Daimb'er{, ce qui- Je^suspendil, -et.Ty acciisail ,d'avoir rCcu d.e la.iiiain du roi
tinvesiittire de rarcheveclie. Ce n'esl pas, au Teste,;la seiile letlre.de notre arcbeveque'a Ives qtti soii,
"perdue. Nous en avons Iwii que cei eveipie ltii adressej .et il ne nous eii reste queuieux. de celles que,
i'autic ltii eefivit. - ' - ',"'-;'' ","'.,"
, ?ient eiisuite dans le recueil de Baluze, qui nous sert ici de guide, nne ajilre ietlre de Ilugties a Daimben
nieme,fllors ordonneetfaisant les fonciions d'arcbevequc de Sens. Dom Martene,ne la croyaiii pas encore
iuiprimee csi la irbnvani dans uirmanuscrit 'de "Saint-Victof de Paris,'. Fadonnee de nouveau- au piiblic.
L'autcur, apres avoir temoigne a Daimbert son luste elonneinent de n'avoir encore recu aucune icpoiise
de sa part a pltisieurs autres de ses lettres, iouclianilesaccusanons inientecs contre iui par lcs abbes de
son bioeese, .liiieiijoiiit avcc beauconp de poliiesse; cirjui.fait.ant neaninoins .s,eniir rautorite dpni il et,ait
feveiu, de-se irouTcr au concile qu'iiayaii indique a Ti^iyes .apres 1'ociave'de la l-eulecdtc'. Les ediieuis •
-ie la iellre sont pariages esare eux au sujei du.iemps de hi coiicilc. L'»a . pistend qu'ii 1'tillemi eu 'i 10-i,
n "aulre sotUieiH.quece^e f«i que-rannec-suivanle. S'i!-y- en tu! effcctivei::cisi queUj^un a Tr<is:"-,CKs.
 ;,)3 , 11UG0 LUGDUNENSIS AP.CiliEPlSCOPUS. BOi
rieiix annees-laj il csl ccrtain quil ne s'agil ici ni de liri iririe 1'autre. La raison est sans replique: Hugues
eiait encore legai du saint-siege lorsquil convoqua ce concile, comme il esl visible, etpar le'pouvbir quil
avait de .1'assembler horsde sa province, el par le liire quil en prend dans 1'insciipiion desa lellre. Or,
il ccssa d'cn exercer Jes fonciions des h mois ri'aout 109d, qitePascal II ftii cleve ati sonveraiu pontificai;
eonime mi l'a vu dans son hisloire. On ne peut point non plus enienrire par ce concile celui. dont fait men-
lion Manasse i, archeveque de Reims, dans son apologie a noire legat, puisquil n'elail poinl encoie par-
VCIHIa J'aiclievci:be tie Lyon, ni Daiinberi a celui de Sens. Resie tlone a riiieque c'esl un concile lenu',
011au inoins indiquea Troyes la penultieme ou derniere annee du oonlificat d'Uibain II, el qui litms esi
iiicoiiiiu (liiillcuis. ...-. •- .-.-..,
Baluze.a piiLIIe"dans.le m;eme rcciicil dcux acfcs de donalion :Jiin de 1'annee 109-i, el 1'anl're de 1106,
par lesquels notreafclieveque cedc a 1'abbaye de Cluny denx ou trois egiises qtii y iionl npminees. Ces
acies, ati resie, nesonlpas auliemenl iiiterossanls; sinon pourfaire coniiaiire la pieiedu bieiifaiteur. Elle
eclate princip.ilemenl dans le premier, doni ttne des conditions estque les inoines de celie abbaye pricronl
pour la remissioii ries -peches rie rarclieveque. pour le bien de 1'Eglise rie Lyon* et poiir le saiilt de lous
ses chanoines el' de leurs parenls. Nous apprciious dii meine acte deux traiis qui ne som pas a binelirc :
le premier, que llugties avait alors tin neveu de inenie IIQIIIqueiui enire les cbaiioines tle son eglisc;
raiilrc, que ce 1'utnn inoine de Saint-Benigne deDijon, aussi nomnie Ilugues, qui ecrivit 1'acle en rabsence
du chancelier, qirirqiie cela se passal a Lyon.
Reveiions a Ja suiie ries Ieiires tle notre archeveque legal. On eri a tjnatre dime jiistc etendiie, et fort
importanles, dans la Colleclion gcnerale des coiieiIes"(t. _X,p. 564,-'505). La prejniele, dans laquellc Pau-
leur se qualifie ties-iniiiile.servitetir et pretre de 1'eglise rie Die, est adressee au pape Gregoire Yll, a qni
il y rcnd coinpte de loutceqtii s'etait passe au concile d'Aulun, tenii en septembre 1077. Elle ne fut<:e-
ji^daulecriie qttitii comibencement-de janvier de I'annee stiivante : ce qui est visibleen ce-que Hugues
y ftisanl mentiori dn concile tle Clermonl, qui preceda environ diin mois celui d'Auuin, en parle counue
avanl eie ctiiebre 1'annee prcceilente. Hugues differa de faire ce deiail au pape, sur ce quilavait chafge
>uiclerc de Phris, affide a ce pontife, de l'en instriiire <levive voix, lorsquil serait aupres de lu.i, oti il se '
devait rendre bienidl' a la sditicdii concile, auquel il avail assiste. Mais ce clerc etait de reibur, et Iliignes
iie recevant ni tle ses uoiivcJIes ni de celles du pape, prit le parli de lui ecrire la letlre doiil il est qiiesiion.
L'oii y voii le caractere disgracieux <le pltisienrs cveqiies de France accuses ou ineme convaincus de dil-
fcrenls vices a ce eoncile d'Aulun. Cesl dans la meme letlre que le legat Hugues rerid a Jilariasse Ii, de-
puisarcheveque de Keims, et a saini Bruno ces glorieux lemoignages que nous avons recueillis daris leur
bisloire. A la (in, Pauleur aiiuonce au pape le concile quil devait lenir a Poiliers Je IS ""•anvicr.Autre
preuve de la date que nous assignqns a cette Iettre. -' - . '_
Le concile se tinlaii lemps marqiie, el c'est ce qui s'y passa qui fail Folijet de la secoisde letlre du"
recueil. qtii contienl les quatre que nous enlreprendns" de discuier. Iltigues, abbe de Flavigny, qni a cu
soin deiious inijtruire de ce quil savait de 1'bistoire de nolre legat, a cru dcvoir faire enirer cette ineiiie
lciire dans sa chroiiique.ElIe y figure a nierveiile, etanl tbul Tiislorique. Ony a un triste, detail des con-
iiiirii.ciioiiSquc le Jesal et ceux qui lui etaient atlachcs eurent a souffrir dans ce concile. qtii fut pleiu de
iroiibleet de viplence, et ou qiielques-uns coururenl ltisque de la vie. L'archeveque de Totirs et Peveque
dc Reniies.qni len furenicause enpartie, y sont repiesentes diine inaniere qui iie leur csi pas honorabJe.
Iltigties lenuine sa ljiu-e par dcs plaiules de ce que les coupables quil coridamniiii en France couraient a
B.onie,ou, aii lieu.ri'eire ir-aiies plus rigoureusementj couiine ils 1'atiraienl merile^on leur faisaii grace,
cl ils en devenaienlpliis insolenls.
La tioisieme leitfe de notre*arcbeveque ltigat, entre Ies quatre dont ilesl ici quesiion, se irouve aussi
enchassee dans la. chronique de Hugues de Flavigiiy. Elle est adressee a MaibiJde, cbmtesse de Tosc;me,
la plus zelee proieclrice-des papes cn ce lemps-Ja, el ful ecrite en 1087, lorsque Didier, abbe du Mont-
Cassin, elti pape des 1085, accepta enlin cetie souveraine dignite, apres une resislance rie pies rie deux
aus. Jusque-la rarchev6qiie Httgiies avaitespere de s'y voir elev.ejiii-meme. Mais pique de voir alors ses
preienlions avniiees, il ecrivit cetle lettre pour s'opposer aPofdinaiion de Didier, et iletluife les prelcn-
dues roisons quil eroyail avoir de s'y oppbser, qtioitpie de son propre aveu il eut consenti a son eleclion.
Raisons, au restp, qui sont presque louies aitlant t!e caloniuies donl il charge le iioiiveau pape, ei riont
qiielques-unes reiombcui sur le carriinal Odon, qui fttt lui-meme pape pen apres sous le npni d'Uibain 1!.
Pnur s'en coiivaincre, il siillii de savoir qne ptesqiie lout ce qiieJiitiieiir avance ici se irouve contredii par
Thisloiie publiqne de ce leiups-la. De soite qtiil cut ete a soiiiiaiier, ponr lTioniieui'de liucbeveque liigai,
que sa letire eut ete ensevehe dans un eleinel oubii. Mais il n'esl poinl de sigrand liomme qui n'ait soa
faihle." 'i... ,
Enfin la qiiatrieme leitre du rerueil, qui avait eic dejirpubliee par dom,d'Acheri, est encore adressee a
la conitcssc Matbilde, ct liit ccriie' en 1088, attssiloi apres J'eIection^rUibaiu II. Cauieur la comnience
par iin liirt beleltige de ccile princesse, et y "parle du papc Gregoire VII ei-ri'AnseImc, eveque de Litques.
inort detix ans aup.iiavanl, comme de dctix sainls qui jouissaieulde la gloiie eiernelle. Mais.Ie principal,
biil de liugues est de s'y jusiifier du liruit qtii s'etait repandu qttil avail faii scliisiuc avec 1'Eglise roir.aiiie.
II y protesie donc que jainais il nc s'elait separe de sa comiiiunioii, et qu'il elail bien eloigne de le faire
riSuisla suite. II se plaint un peu ainerementile sainl Hugues, abbe d'e Cltiny, el des freies du monastere,
de ce quils etaicnt du nombre de cetix qui le regardaieni comme schismaiique, el lui insullaient cn con-
scqiience. La piqiie quil eiieut le poria a laireau sainl abbe, aupres de la conilesse, une espece decrime
diivoir recite a l;officedtiVendrcdi-Saint 1'oraison pour Pempcreur Ilenri IV, qtioiqiiecxcominunie pliisieurs
fois. Le porleur dc.ceiic leiire etait charge tle plusietirs auircs que rarcheveqiie ecrivaii a Rome, et quil
recommande ' a Mailiilde. Cetle leitre paiaii avoir ete lc prelude de la paix de son auieur avec le saint-
.siege.
. • Otitre lotites ces lctlres du legat Ilugues, il y en a encore deux aulres qui lui apparlientient enlrc cclics
rie' saint Aiisclme (le Canlorbeiy. Ce soul la soixanle-qiialrienie et la cenl viiigt-qiialiiciiie dii lroisicn.c
livre, oii 1'ordre qu'elles lieiinenl est renverse'. La seconrie a eie effcciivciiieni ecriie avant celle qtii esi la
picmiere, el n'cst pointa sa place par une auire raison. On Iui a rionne le rang tju'elle lieiu, sur ce qifou
a'suppose qiicc'esi la reponse a la c.cnl soixaiite-lroisieino, ^ui la precede iiiiinediaieiiieiit, au lieu qtie
c'est la reponse a la vingi-qualrienie du memc livre, dans laquelle salnl Aiiselme cousulte 1'arclieveque
son aini, touclianl la perplexiie qui Pagitait; savoir : si, en conseqiicncciles raisons quil lui cxr>rse, iS
 M3 NOTITJA LITTERARIA. , JIOS
devau ab.liqner 1'episcopat oii il eiailentre depuis peu, ou y deinettrer. Il'n'y a quii lirc ccs dcnx Jciiies
dc saint Anselme pour se convaincre de ce que nous eiablissons ici.
llngues.rielermiiie son ami a 1'allirmalive, tfesl-a-dire a retenir son arclieveehe, el lui en apporie ttes
-nioiils pressants. Mais en lui doniiaiil' cel avis il ajoule quil va conlre sa propre inclination,' par' la
r;ii.-,ontptil seia prive par la rie yoir celui qui apies Dieu failsa pltis chere eonsolalion. Ce iriiit semble
s ppdser que les ileux aicbeveqncs «'eiaient deja vus, et (juils se connaissaietii autremenl que par ieilres.
Ceics qiiJs sesoiu ecriies 1'un a 1'auire respirenl une.pieuse eiiendre unioii. II*'..s'y donnent niuiuelle-
iue.nl leiitre de sainiele, qui n'eiail pas encore,' conime on voit, reserve ati scul souveiain poiilife.
i/aulre Icllre de llttgiies a sainl Anselmeest pour lui apprendre son'reiour rie Palesline; puil eiail alle
visiler lessaints licux, ainsi quil a ete dii plus haut: De sorte'qu'elle n'a eie eciite tjue dans le cotirs de
raiinee 1105, avani le plus liing sejour que saint Anselme vinl faire a Lyon a la fin de Itf meuie annee,
lorsqiiil y passa pltis diin an entier. Cest dans cetle ietlre que liotre aVcbeveque le presse avec une.
affeclion merveilleuse d'y revenjr liabfier la inaison archiepiscopale, qui eiait entierenieiii a lui. Ceite'
Jeilre n'est point non plus a sa place. Saint Anselme y. repond par la dix-huitieine de soii quairieme
livre, oii elle devait eire placee immediaienierii avani " Ja reponse, el fairc ainsi la dix-seplieme duaiicme
-
livre. -
II ne nous resie, que l'on sache, de loitles les lettrcs dc noire archeveque legal a saint Anselme, que les
rieux dunt on vienl de ronrire compie. INousen avons'cependanl cinq de celni-ci a J'aulre, sans compler
les aulres qui se- seront perdues, comme celles de Hugiics. donl il est visible que irbis au nioius out subi
ce sorl. - '
- Les Originesde Vordrede Cileaux, imprimees par lc Pere Labbe en 1657, nous fournissent irois aulres
leures de Tarcheveque.de Lyon, qui, simeressaiit ponr.le premier 'eiablissemenlde ce grand ordre,' lcs
ecrivil en. (avetir de ceux (|tii reiitreprirent. Du recueil de cet edilcur ces lettres onl passe a la tete rie
" 11 bililioibequede Ci.eaiix, oii 1'ona reiiiipriuie en 1060, sbus le litre d'Exorde de l'abbayede Citcatix, les
Origines publiees des 1657. La premieie des trois ieilres se trouve encore repeiee dans ce ijuiui iiomme iu
grandExon.'e de Tordre rie Citeattx, impriiiie a Ja suite du precedenl, et dans le nouveau Gallia Chrisliana,
avec une lacnne Atcilea remplir. Celle-ci estpropiemeiil uno permission accorriee a saint Roberi, abbe rie
Molcsnie, ei a six de ses nioines.qtii y sont iiomnics, desoitir de ce monasiere, ou ils ne pouvaient, pour
plusicuis causes qiiils alleguaieirl, praiiquer exacienieiil ia fegle de.saint Benoil, quils avaient embras-
see, et quils espeiaicnl suiyie aillcurs avec jilus dti peilcciion. Hs allerent expres a Lyon demander eette
permissinn au legai, qui la, leiir aceoiila volontiers, liml a eux qu'a tous ccux qtti seraient inspires. de lcs
iiiiiier.Cest ce qtte porie expiessement 1'ecril quil letir, accoida; etsur- leqtiel ils se-retirererilau riombre
de vingMiii dans le.deserl de Ciieaux, Je 21 mars J098, cc qui inontie que leslellresdu legal precedereiil
de peu cetieriaie. . . , -
La seconde letire tlii recueil esl adressce a Robcrl, eveque de Langi;cs, dansle diocese duquel est siltice
Fabbaye rie Molesnie, el ftil ecrilcilans le tours despremiers niois de J'ann6e suivante. L'auleur y detaille
ce qui avait ete regle.a rassemblee tjtfil vcnail de lenir a Pierre-Encise avec plusieurs eveques ef abbes,
luiiciiaiiile renvoi de 1'abbe Itobert a Molesme, oir lc pape, ceriant aux iuiporluniles des moiries du lieu,
souhaitail qtiil retournat. La letlie est inlcrcssante potii' ce poinldiiisioire, qu'on ne irOuvepoint si bien
circonstancieailleurs. On y voil de plus que les.mesures avec lesquclles it fiitarrete que Robert quitierait
Citeaux.pour renirer a Molesniefuient si sagcs, qne toutes lcs pariies inleressees n'y pouvaieni rien
l'*i'dre deleiirs droits."II y est paile"d'uirbreviaire, donl i'usage comnienQa-aldis.aiiisi que nous 1'avons
Gbserve auire pan. . . ^
La troisienie leilre qtii suil dans les recueils indiques eslecrite ati pape PascalTI, ir qui ellc ful rendue
" avec Cflles des Iegals jean el I3enoii,.c,tdeGaiuicr, cveque rie Clialons-sur-Sadne, dans le dibcesCriiiquel1
Cileaiix eiai! 4ilors siltie, par Jean et llbolde, inoines ilc eeinonasicrenaissaiil. Le bul de loiuesceslellies
ciaii dVngageice poniile a accorrier *a proteciion a re meine iiioiiastei'e,doniAlbericvenail d'elr,eelu abbe.
II avait (.TIIapies son election devoir faire ccite demaiclie aupies dn saint-siege, et avait cliargcscs tlc-
puies de passcr par L}'on, et de prenrirc la rcconiin.iiiriaiioii de 1'arciieveque. Sur.sa letire ei Jes ilcux
auircs, Pascal accoiMaime bttlle en.faveur riu nouveau nionastere, rianslaqtielle "en paiiam de uolre ar-
clieveque, il douiic a cuiendre qttil ifelail plus son legai, coniine il a ete tlit dans son bistoire.-Htigties
ecilvi; eetie" lettre pcu de temps avanrquil allat bii-meme a Rome, par oii il passa pour se renrire en
1'alesiine. Ce quil y dit dc la jalobsie (|u'nva'ienl dejitcdiicued'auires mbinesvoisiiis de Ciieaux,'eii*voyant
la vie pauvre etpeuilente deses preiuicrs habilaiits, Jail voir que"ce mal; qui -eut depuis de faeheiises
suiles, avaii commeiice deslors. • • , -
,
Au meme volume tlu PereLabbe, ou ont ete impriniees pour la premiere fbis les trois lettres precedentes,
il y cn a encofe une auiie du ineine atiteur,' enehassee dans la chronique dTIngues, abbe de Flavigny.
Eile Ait ecriie en 1097, et adressee a Hagauon, eveque d'Aulun, en favetir de cet abbe, a la niemoiie de
qui elle esl forl lionorable. Noire archeveque ayant "conlirmcson eleclion eii qualite de legat, le renvoya
avec celle lettre a Haganon, eveque biocesain, potii' recevoir la beneriiciion abbaiiale.
L'auleurde ITiistoire de 1'abbaye de Saini-Htiberl eii Ardennes, qui a eteaitenlif a faire emrer dans
son ouvrage.plusieufs pieces oiiginales des lemps doni il a occasion de parler, nous y a donne une autre
letlre de nolfe arcbeveque Iegal. Elle est interessanle, el adressee JUI pape Urbain II, pdrir liiisiruire de
ce qiii s'eiaii piisse a Pinstituiion et desiitulioii tle Robeil, abbe de" Saint-Reini de Reims, tin des hislo-'
rieus de la preiiiiere croisade. Le rieiail yest forl bien circonstancid, el l'on n'a rien de pltts propre a notis
nieilreau faitile cet eveneinenl; qui fitalors quelque bruit. L'auleur dc laJellre, qui s'y,quali(ie serviieur
de 1'eglisede Lyon, coinme il fait dans presque loutes les aulfes (jttil ecrivil dcpuis sa-transiatioii a ce
siege primatial, dii iivoir reluse de coiisenlir a ce qu'on.eIut un aulie abl.-e ii la place de Roberi, par la
seule raison que celtii-ci avail appele au saint-siege. Que jieannioins rarcheveqne" Manasse 11lavait prie
par ses leilres d'y consenlir, el quTIilgode, eveque de Soissons, Ponce, chanoine de la calhedrale de
Aleitns, cl Raonl, qui cn eiait prevdi, eiaicnl venus lui demander la nieme grace. Cetle leitre ful ecriie en
1097, comnie il paiaitpar un rescril du pape Urbain, refeie cn pariie dans les arclmes rie raiibtye dc
tainl-Remi. ....
Autre Jetlre qui apparlienl encore a 1'archeveque Ilugues, el.que Jean-Bapiiste Soucliet a jiris soin de
pulilicr daris ses observalions-sur" les lettrcs 'dTves de Chartres, apres 1'avoirtiree des inanusciils.
Hiigiies1'adressea cel eieque, tjtii gouvernait alois le dioccsc dc Sens a'Jamorl de Richer son archeveqiie,
liour lui ciijoindre dc 1'aireobservcf iintcrdit prononce coniie Uvsion, inaitrcdiioiel "dti roi, el ses toiu-
507 IIUGONISLUGDUNENSISAHCHIEPISCOPI 5..S
plices,en consequence de ce qu'Ursionavaitpris et emprisonne tm homme du diocese d'Evreux qui allait
en pelerinage a Sainie-Marie-Madeleine de Vezelai, et a Sainl-Gilles en Lariguedoc. La leltrc est de l'an-
inie 1096, conmie lcuionlrc le lenips de la mort de Tarcheveque Ricber; et des lors aii inoins on eiail per-
snade dans Jc public, que Jes reliques rie saiiitcMadeleineetaieiit ii Fabbaye de Vezelai, ceauine fuvorise
pas la preiention des Provencaux. , , r
Encoreune atitrc Jeitrc.de iiotrearclievcqtic.imprimee dans divers'recueils -indiques a la inarge. Celle-ci
esi circuiaire, etant adressee a tbus lesarchevSques, eveques, nbbes et atitres fideles, pour Jeur nolifier' la
seiitehee diibsoliuioii que 1'archcvequc Iegai, assiste d'Aldebert de Bourges, diioei du' Ma.us el de
plusieurs iibbes, avait ;prbnoncce a litbbaye de Sahu-Florenl de Saumur, le jour de Ja "fete de Saint-Jean-'
Baptiste, 1094,'eii.J'avcur de Fotilijues Rec)iih,ebriue
' ' -depuis Jongtemps pourTes rai-
' d'Anjou,excbmiauni(.
"
soiis.ileiaillees dansja letire. -,

'""

:;;-:":'" HUGONIS: . : / •''•'./

- - • -'
,•.'.'.'''-". .'. •.. -. LUGDUi\ESSIS-AIICHIEPISCOPI- ,
"
-•' , ET:'.PilITILEGIlv'- , ;.'
:.. '., EPIST0L2E -/

'
.' . •','',',' 'l- _.' .:'" ; A semper augcrciur dignilas omni iutenliona Ja-
-~A
Epislb.nllitqoiiis Diensisepiscopiad Rodulfum arclii- boravit, nobis invigilandum summopcre est ne
' Turonensem de icgalione tva. '.
episcopum nostra dcpereat negligenlia quod illorum crevit
! "•'
,,.' / , ,(Annol07S.) 'V ;' ., riiligenlia. "Vcslrse.ilaque fraternitati nos iu Lug-
: .[BALuz.J/isccJ/.edit. Mansi, III, S3".] dunensi .lioseesi-apud Ansam concilium habuisse
• IUDULFO,. venerabili Turonetisium archiepiscopo, . ,et qiiibusdaiu eccIesiasticis-necessilalibus,.Deo au-
HDGO, sapciseRomanaaEcclesiocappcrisiarius, ajlernse xiliante, coiisuluisse iiotiricamus ; in quo nonnul-
viue beatiludinem.. . . . . ' lis eniergeniibus causis ad reparandum sanctse Ec-
, Qnanli matrem veslram sanclamRomanam Eccle- clesias slaluin non minimum jiecessariis consilio
siam liberalilasvestra habeat,':ari ex cofde domino consedentium fratruin aliudiv Non. Jaiiuarii apud
apostolico adhaireat, qiianloiimore eum amplecla-,. , Divionem castnim Burgundiie celebraiidum vc-~
tur, nunc oslenrietis ; ex cnjtis parle halieo vobis -posuimtts ; atl quod^ros vetiire et suffraganeos ve-
qunedamdare etdicere, pro quibus necessariuni est strosex oarte noslra iiivilare praecipiinus. Ya-*
yos ad me venire. Licel enim siiorum 'fidelium mi-" Jele. '' "
- v' " _.
"
nimo, iamen suoelsancae Bomanaj Ecclesiie fiiio,,>, 111. - .
in tradendis ecclesiasticis negoliis viccs suas mihi uI Alia.ad eum invitat ad concilium £r-
" • • ' eumdem, qua vernense.
comniisit ; pro quiliiis, prtitlentiam vcstram clalio-
rare vigilanter. et scientiolam nbstram, Deo auxi- (Anno 1077.)
liante,.prius quam a vobis recedam diligentissime ' [Ibid.J
oportehltinsiidare. Undc, admoneo, precor, a:i-' '• IIUGO,dignalione Dei Diensis episcopus, Romanre
clprilate etiam mihi commissa.et suggero iu mc- Ecclesiielcgalus, RoDULFoTiironensiarcliiepiscopo,
"
ciim loqui quam citius poierili.s iioh differelis. ,, salutem. _ •''.,'.
Valelc, . ' Iilessis quidem nmlia, operarii. vero pauci. Dnrie
' '' . ' ' '
. "-"' U. nobis magis lamentaiiriuni, qui in area Dpniiniiri-
A'ia.ad eumdem,;qua emn imiiial ad comilium Divio- iurare videmur. Quapropter, quia Ecclesiam Domini
'
, , usnsc. ; undiqiie tlistrahi vidcmus, apud Arvernieani tirbem
- ' -
I,AIUIO.1J07G.)
' vu idus Augusli synodal.econciliumindixinuis. Com-.
"'
; W>iZ.] provinciales tuos el aliaruiri regionum religiosos
IIUGO,graiia Dei Dicnsis cpiscbpus, sancise scdis," ;. ,quos potuimus invitavimus. Te (jnotitic"sicm lidc-
aposlolicse legalus, Turonensi archiepiscopo, salu- lissiinum socium in via Dei et adjutorcm ejus cha-
lero. _ **
^ liiaiive vocamus et auctoritate nobis conccssa' pra;-
, Dileciionem yesirain, cliarissime, ialere imiiime cipimusMit venias, omnesque tuos suiTraganeqsve-
crcdimus qtianta Dotninicaiiim oviiim pericula, nire invites omnircmola excusalione. Vale. ' -
aliuuriarite iniquilaie el charitate IV.. "
rcTrigesecnfce
iiiiiliornm, sancla patiatur Ecclcsia , dum~ sau- Alia a'd eumdem, ' ' quaeum invilal dd cdnciliiunAu-
CIIBiidei adversaiitiiim quotidie mulliplicatur. nn- ' guslodunense.
•
incrtis, ct pastoralis ordo atl susceplam curaiu - ' "• (Anno 1077.)
i!.'intis debilo inveniatur sollieitns.Sed si sancio- - • [Ibid.]
nini Palrum ancloiilas ul .Cfiris'l'iaiiroreligionis '' HUGO,gvatia'Dci Dicnsis cpiscopus ci sanclffl
 g<39 EPlSTOLvE ET PUIVILEGIA. 510
EcclcEiaeRomanac.legaitis,RUDULFO Turouensi archi-- A Deinde comiii, iuin ctiam cpiscopis sui jtiris litteras'
episcopo, salulem. niisi.t, adjurans eos omni aileslalione, et suac.ma-
. Gratias habeo iiiimmeras quia semper obediens; jestaiis ac litlelitalis ieos esse' insiilueris. Scilicel
exstilisli el-sancise Ecclesiaein necessilale subyenire; comilem, si paierelur rios uspiam ubi possei, con-
pro posse elsciretuo nou refugisli. Te igilur valde» veriiieula el quasi concilia, sic ea voeitns, celebraVe.
nobis necessarium pro tua ipsius etiam necessi.laie> Episcopbs verp si iiUercssenl vel nostris faverent
apostolica auctoritaie vocamus, et , per te tuos5 decrelis, in quibus' nitebamiir splendorem coroiue
suffraganeos episcopos, luos etiam utiliores clericos. ejtis obfuscare, etprincipuin regni ejtis. E'x hac efgo
et ahbaies, ad synodum in Augustodunensi civi- ailversilaieinimici veriialis aiidaciain nacli nobis
tate iv Idus Sepiembris"celebrandam. venire prceci- iiisuliandi, eos pene tfaierunT in siuistram, quos
pimus. . - V considerabam atl tiexierain, et yidebam^ etiiori erat'
.' ^- - qui ebgnoscerei me. Ecceenim pesiis et dedecus
Litterm HugonisarchiepiscopiLugdunensisde.Ecclesial, sanctic. Ecclesiai archiepiscopus Turoiieiisis, el cum
" de Caslellelo,
Sancla}Jfidis
" cliensi. ~ tlaih monasterioCon- eo
' -. • episcopus Redonensis, supefbissime perversi lo-
^ " . •
• (Ibid.): ' , .... ^lnrn pene occupaverunl concilium. Rcdonensis nam-
'
In nomine sanclse et individuscTrinilalis. Notum1 B qiie comprobatus esl reus,quia, non prius ordinatus
sit omnibus sanctoe Dei-Ecclesiae filiis pra>s,entibus. i. inxlericum, ordinatus est inepiscbpum, promissa
et fuiuris quod-ego.-HuGO Dei gralia Lugdunensis5 priiis ac poslmoduin data pallii cappaab episcopo
arcliiepiscopus "donoDeb et saricise-FidideCoiiclijs3 Andegavensi, Redonensi tainen illud nesciente; sed
el Begoni abbali et successoribus ejus et fralribus,3 aliud anle ordinationem confitente, scilicet cum
monasterii ipsius ecclesiam Sanclse-EidisdeCaslel-,-, eques esset equilem inimiciini ab equp dejecit, et
lelo el ecclesiam- Sancti Vietoris cum appendiliis';• hujus Redonensis socius eqties dejecium illtini vtil-
suis, quam prasfaiam ecclesiani di.viditLiger fluvius,; , nere confodil, qui.pro ea dejectione et yiihiere in
stib annuali ceusu octo solidoruni, quortim medie- nionem occubuit. Nos igitttr multorum precibus
tas solveiur in festivitate sancli Martini, medietas3 incliuaii, nomlujn d.eposiliim sed Jiiierim suspen-
vero in Purifieaiione sanctas Marise; relentis synodp» jsurn, quia suaj utilis eral Ecclesise, vesiise miseri-
et paratis secundum .morem.aliaruin ecclesiarum.,, , cofdice pra?sentandum et, judicaiidiim, reliqtiitnus.,
etobedienlia exliibenda lam nobis ei-successorib.us; Turonensis vero comprobaiiis esl ante episcopalum
uostris quam et archipresbyleris- noslris, Facta estt decaniam emisse, ,quam ex consiieludine ejus Ec-
donalio, haee Lugduni in domo nostra episcop.ali. i. clesiagnisi quiJam.sacerdos.fuisset, vel jam fulurus
consilio caiionicorum nostrbrum, Bladini decani,, ^, sacerdos esset, habere non posset. Hic igitur Turo-
Arbeti archidiaconi, Verini capellani noslri. Et utl nensis nullomodo canonice.electus non poluit obti-
liaDCdonatio firma"psrmaneat, sigillo proprio sub-. nere a rege donum episcopai.us, usque dum nepos
ler signavinnis, el testibus corroborandam tradidi- liujus ipsitis per riummos praefalam de,caniamfuerit
- liuis. S. Bladini. S.. Arberli. S. Verini Calvi.. S. atleplus. De simonia ciiani aliter accusatus est, quia
Verini capcllani nosiri. S. Rosiagni-Ferlot. S. Ful- cuiilaiu niiliti silvain promiscrll, si pro episcopaiu
cher.i. S. Veraldi.S. Poncii.Ego Htigo ad vicem can- euiii jnvissel.Qtiod cum pbstea miles ipsi improtias-
cellarii scripsi et subscripsi. sel [f. improperasset], Aiidegavensis.episcbpus ad-
VI. ftiii, qui nobisex eodem.clara voce testimonium
Ad Gregorium Vll.pontificem Romanum. — De perhiliuit. Longiim esl, Paler, enumerare turbas et
Auguslodunensi concilio. conllicius, qttos et quanlos, quomodo et uhi hic
(Annp 1077.) '. . Turonensis.nobis iniulerit, aliquando pro Redqcensi
• [MANSI,ConciL, l. XX,]' niinquaifi ralibcinando sed semper.^garrjendo, ali-,
Vide 1« Gregorio VII, Palrolog. t. CXLVJII. qtiando pro se inclamitando, eiim omiii suorum gar-
., VII. , ";'', ,ijTiiliiate
vJ et impudenti audaciaclericoruin. Katii duni
Ad eumdem. — De concilioJPictaviensi;' . ' etiam archiepiscopum. Lugduneiisem peiie. inileete-
. . /Annp 1078.) .-'..,., - rent ad tuilio,ne;n suam-, ita ut.pro eis. oraret, vel
- [MANSI,ConciL, t. XX.] . .. .. obloquereliir,, .foribus.-.ecclesia;,,effracljs 'seryienies
Domino ac meritis beato papae GREGORIO,JIUCOeoruin.securibiis armata manu introeuiites, ila con-
Iiiimilis presby ler.Diensium,in Domino Deo sahitem. c.ilium-magiio,iumullu,.exuir|javei;unlj,, quo fralrein
In concilio, quqd Pictavis per gratiam ;Dei cuni,-' ,-' T. iii,.mortem dedissenl, /jiisi Dominus ,ut. scuto
aliquo fructit. eelebravimus, multa nobis pericula honai vohiiuatis susecoronassel eiim. Ha nobis cuni
prius in jlinere, mulia nohis adversain ipsa civilale. jnuiciiate ac.dedecore reliclis, Turpneiisis. el suffra-
iuin in concilio, lum extra exs.titere. Ecceeni.m.rex, , ganei.ejus.ciim superbo luimiliu inordinate et 11011
Francorum contraiius sibi ipsi, quiacpntrarius erai canoiiice recbsserutit. Altera die in ecc.lesiaB. Jli-
Regi cosli,_misit lilteras primnni mihi,, in quibus larii.initoconcilionulla nobis promissa vel pra^niissa
cbnfiiebatur Domino, iiesiderio <Iesideransse vocari, saijsfaciione.de injuria, itcrimi draco illc iiisurgens
filium,meum, cl cuirroinni gloiia ct honore auctori- tanquam-Jeo'mgiens non poltiit autliri diuiius; sed
taiem nostroe lcgniionis coniincndabilem efijejcns. "excrcrilcs gladium spiritus, qtiod csl verimin I>ei,»
 " ' «12
511 nUGOMS LUGDUNENSIS ARCIIIEPISCOPI
pcrcussinius cjus superbiam, et decrelo htijus nego- Avidclicet
A nefandissiinos acms suosin aiiribus episco-
"iii prolalo suspendimus eum eliam & sacerdotali porum et cardinaiium jactaiikcr recilare non erube-.
olficio. El quia sedcm apqslolicam appellavil ubi se scefet, copioslus iiecessario d¥preheiidinius,-quani :
purgalitruni fuisse de simonia asseruit^ad aposloli- intoIerabiliierDebm in ipsius ble^lione offenderiinus. •
catn sedem eum remisimus, et vesiro judicio depo- Quis enim, nisi ex ipsitis ore audissel, unquam
jiendum rclinquimus. -Abbas Bergensis ecclesiae de crederet llenrieo diclo regi fident eumdedisse, ut
Flandria ftiisse siinonia.cus coinprobatus esl eide- de ubtinbnda Romani impprii "coroitfl fideliler-eum
virum
posiius. Bisonliniis archiepiscopus nec iEdueusi nec adjuvarel? Aut ctijusaccusatio conlraitalem
Pielavensi concilio se praesenlavit, nec caiionicam reciperelur, nisi ipse, quasi s j cumultim sjloriae suae •
misit excusationem. Belvacensem pulsatum de. si- ascribendo, npbis narrasset, praediclum rcjem ad,
monia, ct qiii post decrelum praeJjendas vendiderit itivaderidas - lerfas- beati Pelri iiunqtiam, nisi sno .
judicandum vobis remisimiis. , Novioinenseiii prolI consilio el pe.rsuasj.ohe animarelur, Romani, traus-
causa sua similiter. Iiem Ambianensem pervasorem isse? nunquid" non delirans videreluiysi qtiis "Ro-
'
cum ordirialorimis suis, videlicel Landunense, Sues- nianum electum post absolutioneni a beatissimo papa
•
sonense, Silvanecteuse. JMalaquaedauT-noslra eiiam Gregorio suscepiani excommunicatiim gaTrifet, nisi
inleslini relicemus.quia personas a quibns, sunl B * ipse Attonem-cardinalem Mediolanensem electum -
illala, Dcojuvaiite,,-quam citius<ventufi commodius" a praedicio papa-eodem "abbale subscribente publice
vobis in aufe dicemus. Causas Andegavensis comitis'• excomniunicaium, et sine peenilenlia .defunciuin;
sicut praecepistis ab ipsius ore audienles, rationa- noii soliini beatum in communi .nbstr'a..audientia
bileVpene esse credidimus; sed de absolutiorie .ejus praedicare praasumeret, vcruineliam seipsum noli in-
iion praesumentes diffiniiibnem liujus rei prudenliie alia, nisi in qua ipse^est^gloria Tulurumorarei.'iii
sanctiiaiis yestrae.commiilinius. Si qnid yero lriiims quibus omnibns dileclissimos -fratres iiosiiostU, et
scfipsimus sanciiiati vestraer Teuzo' filius vesier Bi cardinales, qttos v.oliiscum..esse putainus, testes
fidelissimus cooperator noster in domino, de Tafva- advocamus, qtti vei ijisi de .ejtis ore audierunt, vcl
lieiisi episcopocumPiciaviensi quid statuerimus" ple-''-- bbnis. viris 1, quibus indubiianiercredutit, referen-
nius intiniabil. Provideal ilaque sanetitas vestra,ne iibus, se audisse dixcrunt. Quolies decreta domini
diulius tam opprobribse-nohis; imprpperelur,quod sui papse Gregorii, aliorumque sanclorum Patrum
simoiiiaci "vel.qiiieimque criminosi a riobissuspensi noii'sbluni vefbo aperle improbavefitj verum eliam.
vel depbsili aut etiatn damnati libentejr currunt Ro- "manifestis opefibus poslea deslruxerit, Iii quol, et
mam, et ubi deberent ."senlire ampJiore.m risorem r quibuslocis eleclioneiii suam hqn secundum Deuin, -
. .• . , - , : i. C
jusliliae, mde reportant quasi nuserlcordiam pro , sed lumuliuariefaclam asseverans, publice refuta-
volunlate. Et qiii antea-nec in Jevibus praesumpse- verii, el nunquam sc acquievisse, vel in. perpeiuiim-
runt peccare, poslmodifm.exercentapiissiiiiam ne-' acquielurum sub terribili alleslalione affirmaverit :
golialionem cufn tyrannide jncomniissis' sibi eccle-' qnasve peisonas 'electioneiii rcdiiendo ecclesiae, ido-
siis." Ora, sanclissinie papa, pro mer .inuiilfservo neas cligiiii Romanum poniiftcem dixerit, inter
' J
sanclitaiis vestrae'.' , quas quamriam vobis ex iioiriine, Meiensem. scilicet
yin. ^ , Her., qiiorundam coiisiiib scripsit, quoniain vobis
et epistolarein-mo-
Ad Mnthildem comiiissmn. — De dcctions, promo- luagna ex parie maitilesla siinl,
tione el consecriilioneDesiderii, abbalis Casinensis, dum exeedereni,cx'ordinescribere omiliimus.ISiinC'
vi pontiftcem Romanum sub' nomine Viclofis III. vero cuni jam lanriem posi tanluin laborem inaniier
_ (Ann'0 1087.)'. \> •'" •
, insuiDplnmiespirare virieamur, el elecliouem lolies
[MANSI,'COHCJ'/., lom. XX.j - > refiitalam, cl EcclesiaV reddilain, divina gralia, et
HUGO,sariclse Lugiluiiensis Ecclesia; servus, dile- vestro fulli consilio efauxilio in proximo libere
clissiiiiae In: Clirisld sorori ~&'.\divinse coiisoialionis f.iccre sperabaniiis, sub occasibne eligendi R. poiili-
" '
uberrimam gratiam. E fieem,: conciliuinin Ciipiia, sicut -illartim -partiuin
JJ
Qiiol et quanlis sanctae Romanaa Eeclesiae litleris' apostolicus vic.arius, congrcgavit. Ac quod ego, et
el reverentissiina! memoriae bealiAiiselmi, eWcslris abhas Massiliensis,- alque arehiepisCopus Aquensis
tain Iegalionibus, quam el lilleriscoactus Romanr apud Salernum comniorantes, ab episcopo Ostiensi,
venerim ,' quanloque lem]>ore ih partibus ifaliav et principe Salerniiano, el Conciano R. ex parte
conlra ofTiciimei propositum moratus sim, prudeii- viearii-et R. Ecclesia; iiivilaii, ui communi consilio
tia vestra doceri non indiget,: electionein vero Casi- R. poiitificem eligeremus, venientlo obeilivinius.Diix
' nensis abbatis eliam quibusdam cireumveiuirinibiis a Jordano p.rin-
aniequam ego Romam"venerimfactam
svifliciehler autlislis; cui lam ego quam el cseieri cipc juveniliter illectus, illuc, venit. Cum ersfp de
fralres mei sancte RomanaeEcclesiae filii, diligentes. proposilo negotio iractare disponeremus , abbas
magis gloriam Jioniinum quam Dei. pro temporis quibusdam inollibus et gesluosis repulsionibiis.'-faii-
infirmitale assensum .praebuimus. Postquam aulem tores suos episcopos et principem ad compellendum
ad nionlem Casinum, ijiio ipsCijam praecesserat, se provocare<;o3pit. Comperla autem verstilia sua,"
Jiomai aliquandiu mprati ipsius ducatu pervenimus, cum praedicti ad restitutionem sui quasi-Inviiiini eiim
•iv cjusdem fainiliaribus nobiscum colloquiis, dum compellerent, nos prsenominali cum Ostiensi cui- -
 "
5.5 EPISTOLJE ET PRIVILEGIA. FH
scopo et Wilinundo nionaclio, el quibusdam aliis A ralu fieri vidcrtint, vel aliis referentibiis didiceiunt,
consilium liabuimus, qualiler astulise illius conlra- plenius vobis leferre poterunt. Hic igitur conse-
- iremus. Posiquam ergo ipse-jam paraius erat insi- cralus ab Osliensi episcopo, cum missasapud S.
. resnmere fctelectibnem eliam in' Petrtim diceret, infra aclioneni jiidicio Dei per-
" gnia ponlificalus
ipso conventu mtiltoiics Tcfulatam. ilerum Jn se ctissus est. Et quainvis larde, cognoscens se errassc,
relorquere, praediclorumcoiisilio.nos.ianlam homi- scipse dcpbsiiii , el acciiisfiairibus.de Monie
. nis leviiateni el proposili sui mulahililatem impio- Casino, <jui secuni aderani, pwcepil se illo de-
- hanles, in audienlia ouiniuni nos neqtiaquam assen- fcrri, el iii capittilo noirui pajiani, stib ul abbalcm
sum piaebiunos diximus; nisi de quibusdam contra - scjii liri ... ' '' '
famaiii suam, el lanii ordinis dignitaleni quaj-jiost IX.
eleciionem suam nobis de eo" iiuiotuerant, priimini '\ Ad enmdcm. —'Dejisdcm.
caiioiiiceexairiiiiaiieficrel. Qtiodipse indigne fcrens, (Anno 1088 )
- neque ad examinationem venluruni,
neque clcclio- [MAKSI,ubi supra.]
neni unquam .suscepturum se publice aiTirinavii. MATHILDI dileclissimajJn Chrislo sorori ac unic.e
'
Sicque data nobis iteruin licenlia ab eo quem vel- filiaebeati Peiri, IIUGOsanctie Lugdiincnsis Ecclesiae
Jeniiis eligere, exculiens brachia sna, coepit a nobis"B servus, salulem in eharitale non licla.
recedere, cura "Wilmundtis ex consilio Ostiensis • Qtiamvis sciamus, vcnerahilis domina, hoc solum
"epi.scopipublice exclamavit, infam.empersonam non te sapere, hoc solum inliianler. ic quaerere, q.md
" dcber^ in Romanum
ponlificein eligi, Vel ordiuari, ad honorem Dei. cf aposiblicie sedis pertiueai,
cum constarel euni iiitlubitaiUerinfamiani incnr- tampn dissimulare non possumus quin ex abiinJaiiii
risse, quoniam quidem excommunicalioneni donnii pieiaicm tuain siiper hoc adirionearniis, tit sanclis
'
paps; Gregorii per.annum integrum et coniiiiuiim, riesirieriis luis parvitaiis nostrae slutlia adjiingamus.
- el eo
plus' sine canonica poenitenlia snsliiiuisset. Sciinus quidem qualiler, snpra femiiieuni moriiii.nin
Taliler ilaque dissolulo convciilu, et qtiia nox imtni- virili pectore fervenlcm cliariialis fliinimam conci-
ncbat, nobis recedenlibus, remansit dux cum eo, piens, in exemplum facla sis oinniiim principiim, ul .
" retenlo secum Ostiensi cufn caeterisR.- cum te,, quae lemporali potcniia et opibus alfluebas,
episcopiset
cardiiialibus. Uhi cum diu rogando dux institisscl, cuncla prq nomine -Domini expendisse, el inundi
ut qiiemdani Alfanum in Salernitanum episcopuni furorem poiestaleinque' lenebrarum, fidei ariiialura
cosiSKCiarel,sed Osliensi conlradicente ahbas vohin- evicisse cognoverinl, siniililer se cl non leeisse eru-
talem ducis implere non auderei, qtioniam de bescanl, et facere pronipta devolione non dubitenl.
manifesiissinia ambilione Alfanusconvictus fucfat, Sed inter haec, diieclissijna domina, ad meniem libi
dux graviter iiidignatus recessil al>cis. Abbasigitur saepereducendumest ul in omnibus modis ( ontundas
gratia destitulus, quoiiiain sine eo ad Rom: ponlifi- usqtie iri fiuem perseverare, et gloriosa principia
caluin aspirare desperabal;' pfofutida jam nocte - feliciori eonsuminaiione perficere, qttia sicut pru-
cunctis dormienlibus legationem'ad. ducem jnisit, denliam luam per Spiritum edoclam cognoscimus,
sicque duce ad ahbatem redeunle, et abbas graliam tunc saliiiis etpraeniiorum certa fidticia esl, cuiii
in finem sancli propositi perseveranlia dilata-
" apud dacem ut papa fieret, et dux' qpod qmerebai usque
oblinuil apud abbatem, _ut Alfanus consccrareinr liir. Ilahetis siquidem in hac refidissimos atljulores.
•
seqneiili die, videlicet Dominica in Palmis, cx et benigiios tlevotionis vestfaapud Dominum com-
pracceploabbaiisid se cunclis facere respondenli- meiidaiofes, piissimum scilicet Palrem nosirum sau-
lms. Eadem iiaque tlie ciim post praiidium abhas, . ctae inemoriae papam^ et heaittm A Liicensein
dnx el prineeps, ulcrqiic a sonino nieridiano sur- episcopiim, qui sicut, cum adhuc viverenl, in omiii
rcxissent, sole decliiianie ad inferiora, sed vino pieialeel juslilia vos iiislruxerunt, ita nunc-ab illo
oblinente siijieriora, heii, proh dolor! abbas pro , ajiernoequietis «imi, in quo eos receptos esse confi-
mercede uefiindissiinaeconsecralionis,' ftilius aucio- y. dimus, nieiilis suis et precibus, Cjiaritatis vestrae
ritate ducis, pluvialein sibi ipse imposiiil, Ostiensi ' opera commeiidabunt, ac amorem perptiine viiae
et nobis inconsuliiset prorsus ignorantibus. Hisiia qiio ineffabiliter satianiur, deyotionis vesirae visee-
geslis cum Ostiensis episcopus nobiscum bene pcr ribtis inspirabuhl. , Eorum ilaque palrociniis ari-
omnia cucurrissei, ut viriit quori.abbas perpolenliam jiiia in consulendo Romanae Ecclesi;eiolis viribus
principis Jordani ad consccrandiiin se Roinam ire iiccingimini , siimmopere providenies, ul lalem
inleiidebai, limens ibrte ne sui dignitate privarelur, . ibi personam eligi conseiitialis, in qua possit esse
si ab alio prima inaiius consecratio ei imponeretur, cl laniofiim laborum finis j ,ei animarum saltis,
conversus est in die beili; el- immemor facltis inimicorum confusio, et aposlolicaj reparatio digni-
proposili et faclae nbbis spousionis, qubd dicere latis. .' -^
[iitMel,ciim alibaie pacem faciens, revereniiairi ei Et nos quidem.licet dc rccuperatione electionis
per oniiija sicsst papte persolvil.-Qualiler aulein vel domni abhatis montis Casini a quibusdain sauctae
tjiiomodoRoniani irc dis|ioua(, quoniani prsescjiliniil , EcclcsiaeRom. episcopis et ,cardinalihtis preslryleris
lamr, ei peregrini, quiJqiiiii poslquairi a nobis reces- riisseiiserimus, unde aliqnibus illorum cur nobis
" seitinl
pcr Capiiani irausetintcs dc Iiiijusinodi,appa- ai:tcr vidercitir, ctiam apuri Capuam palam rationes
 e4s IJUGOKIS LTJGDDKEN51S "AF.CHIEPiSCOPI . 516
reddi Jimus : tamenscire vos volumns ab unilale A EcclesiaeRomanaefdiis, el cardinalibus presbyteris,
dilectumfratrem
,eoruui, qua iu' corpore sancise Ecclesiae ad ser- celeriler iiirigi faciaiis. De coslero
viendum bealo Pelro divina dighatione.compacli noslftim donitium Rotgerum sanclaj-Ecclesiaeaposlo-
in
sumns, hec discessisse,iiec in perpeiuum, Deb mi- licas sedis cardinalem stibdiaconum, qui' proximo
seranie, discessuros, iniohabere prbposilum aposto- " Romam per vos ad utilitalem sanclse JScelesiasven-
licae seriis profectibus, modis omnibus dcservire. ," turum se dicil, nobiJitali leslnc sicul necessaiium
Pr;eterea noiifica*mus.uiianimilativeslree a monachis commendamus, rogantes ut in cohduciu, «i iu cae-'
Cluniacensibus nobis tantas supergressiones et in- teris, in quibusbenignkaiis vestrajcoiis.ilioindigue-
inferri, utnullo modo eas aequanimiter susti- rit, pro gratia beati^Petri et nostia subvenialis : quo -
jurias
nere valeamns. El quidem aiino prailerilo, anlcqtiain reierente de his quoa' circa iios suut plenius cogiio- .
-
Romam lenderemus, compertum nbbis fuerat, ab- scelis. .
,- . x.,
, ....;:.
batem in sancla Psrasceve oralionem quam" pro
facere niinc ex- Littera' Dugoms'archispiscopi Lugdunensis ad Hu-
imperaiore consueverat,' quae piae arcliiepiscopum. Bisnnlinum pio monackis
gouem
comiiiuiiicatione d depositione Ilenrici a domiuo iS."BenigniJJivionensis. •
celc- '" ' ;"
papa Gregorio facla/inlerposiia.est, publice "(Circa an. 108'8.)
B
"- "
Jjrasse, de quo cum eumdem ad ralionein ppsuisse- [BiLuz.-Jliiscci/. ed.Liic."ni,^>.]
mus, conseientia debililalus respondit dralionem HCGO,Dei gratia Lugduriensis Ecclesiia servus,
. illam pro impcralore quolibet se'dixisse. Cumque ex dilecto iri Chfisto fralri HCGOXI venerabili Bisunti-
circumslaiuia ipsius oralionis ad Romanum eam spe- noriim archiepiscopo, saluiem.
cialiter pertinere imperium prosequeremuf, quia ex Significanius dilectioui veslrae doiuiiiuni' papar.t
apostolicoesedis judicid riunc yacarel,' verilate op- nuper nobis Jitteras direxisse ir. quibus posi alia .
pressus conticuit, neque tamen debita pcenilemia qiuedani nobis praeceptum est ui voscoiiveniremus
'errorem cogtiilum emendavil. Post rediliim vero no- el.auctoriiale sua commoneremus quatenus abbali
stfum, crimeiTrenalaeiiivasioriiirioriachofuriisuorum Diyionensiecclesiam Sanctaa Mariaede Salina reri-
resisterc conaremur, .objecit nobis quasdam litteras, deretis. Super qua querimonia; prout reminiseimur,
quas dicebat a papa tlrbanq sibi directas, in quibtis anlecessor vester saepea nobisad justitiam exseijuen-
cbiitinebaitir ut,'tam ipsequam sahcli fratfes sui a dam cum praedictoabbale vocatns fuit, el ad ullimtim
eoriimunione"nostra,et Ricardi Massiliensisaljslinere1 ad Irieldense conciliuni invilalus.; a quo cum nu'ia
curareiil, ul sub'praueifiiorie litleiarum hoslras Yn- existenle canonica excusalione se absentassel, ab
iurias relinerel. Quae lillerae conlia aposlolicuni., eodemconcilio judicalum est abbalem inde investien-
moileramen el gravilatem condilasiiiaiiifesla nien-'Q dumaatecclesiam divinoolficiousque ad plenaiujusti-
dacia coniincbant." A temporeenim electiouis qu;e1 liain esse privandam. Proindepraescriptapraeceplione
de alibale Casinensi facla est, nsque ad conventtim cosslricii dileclionemveslram apostolica auctoritate
Captia: Jiabitum, irilegfi anni spatiurii prolestaniur - commonemus til, secunduni quod rationabiliter pr;e-
exacium , ctiin verum sit in eo spatio .niillatenus' dieti concilii judicio provisum csi, abbatem de pra:-
annum iuiegnim evoltiiuin..inter alia aiitem ununi1 dicta eeeleskfinveslialis. Qtto.dquanluni prudciiti;?
impudeiiiissime meiiliuntur, quia a coiiiniuiiione' yeslra; «alagendum sii. ex senleiuia doinini pap;e,
Romaiise Ecclesiae rios spoiite "lioslra sejunximus;' qnam per cariem verba hic subjccimus, poieriiis co-
ctiniiesiis uobis sit conscienlia riostra, et charitas,> gnoscere, qiiibns jta nobis scribil.
qiia in Domino copulainur, nos non sbltim 'coiuniu- Pracierea prsecipimus strcnuitati luaj ul ex noslra
gionem ebiiim iion eviiasse',"sed omnibus Jioeper- Bisuntinum anlislilem convenias et Divionensi
paite
suadentibus reslitisse. Adhibilo efgo nobis confra-" tibbati ecclesiam Sanctae Mariae de Salina reddete
trum et coepiscoporinn liosifbrtiinconsilip, et perl'. auctoritale iiGslra commoneas,
' eorum maiiuin insuperet fructum
inler uos et-abbatem Coiloquib con- reieiilionis tempore usurparunt.
: praediorumquem
stiluto, cum intelligeret nos alitcr cum.illo cbncor- D
diam non habiluios, nisi cnlpa cognita prsefal-.im '-.,.,',' \' \L ^ ...
oraiionein interponerel, judicium nobiscum siibire8 •Litterm.ejusdem Hugonis adLambertum episcopuai
Airebalensem,quibus eum inyitalad concilium Au-
piKiensis.niulLisoccasioni!jus.recusavil',episcoporurii ii guslbdunense. ' •'.•--
iamen qui aderaht studiis' discordia iiostra aliquan- V ' l.Al>"°1094.) '.'.'" -
iulum mojificala est, eiperindiicias iisqbe-.idpias- [BALUX.,ibid.)-
finilum terminum mitigata. ' '' ' '
HuGoLugdunensisarcliiepjscopiis. aposlolicaesedis
Haecde his quae circa nos snnt charilali yestrae. e.' legiilus, venerabili in Clirislo fratri 'LAMBISRTO Atre-
'
communicavimu.?.'invicem pbstulariles ut si quid d batensi episcopo, salutem.
vobis de servitio huniiliiatis noslrae placuerit, sinee Novit'fraleraitalis veslra; dilectio quaiii frequen-
Siajsitationcnobis lioc suirinibpereeiipienlibus assi- libus domni papas Uibani litieris de -convocaiida
"
gnetis: Sj' vero praeseniiuiri poriitoribus. Romam n in Gallia synodo sim commonilus et oliedieniia
eundi'occasio auifacultas defuerit, de behigniuuee adstrictus, el qiiod diulius oniis illud siiscipere
veslra pjurinmiii 'confideiues, rogamus ul Jillerass recusavcrim. Quia vero nllerius repugnare nec
qtias illis peifcrcndas eommisimus, cpiscopis'sanc!ac e vohii ncc debui, tandeni" consilio dotnni abbatis
 5i7 ' '
EPJSTOL.E ET PRIVILECJA. 5'IS
Ciuniaccnsis ct religiosorum virorum cpiscopo- A _ dignum jtidicavimus, quaiiter ex proeeepto doniini
ruin aique abbalum aptid-AuguslodunumTdus Oclo- "nostri papae TJrbaiii-'pro causa' Fiilconis Aiulegaven-
Jjris conciliiim habendum designavimus; ad qiibd siiinicbmitisusqiie^ad Jiiies Andegavortim veniendi
(Hlectioiienivestraiii apostolica auetoriiale invixamus. - obedieiuiam suscepimus, iit euni a vinculo -anatbe-
Et yuamvis eredamus vos rioii ignorare qiiid de eha- inatis, quo diuiino lempore innodalus erat pro
rissimo fralre nostro' Remensi, arcliiepiscopolvel i!e caplione fratris sui Gaufridi, qiiem in bello pnblico
'
priyilcgio ouod ab.aposiolica sede accepit domntis cepei'at,'"absolveremus : cum tamen ipse-.comes'ra-
papa nobis mandaveril, ijisa lahien ejus seripla vobis . iibneinreddere.atit salisfacere, atil jtidicitiuisubire
il-ireximus, quibus iios. rie Itis post aliqua inJi.ec .' hon sublerfugercl : iino semper paralus esset:ut
" commonuit verba : « El nos Remensi Ecclesiaedelii- virorum prohabiliuhi clericorum el laicorum rela-
tam re.vcienlialii coiiscrvantes in piivilegio.quod "tione cognoviriitis,' pr.vfaltis frater' ejtis., tempore
«onfrairi noslto Raiualrio arc_hiepiscopoderiimus et qiibcaptiis'fuit,-a Stephano eaidinale Roinanic sedis
slaluismis rie ejuscauste alterius nisl Romani pon- legalo pro multimoda injiiria,- qttani iuferehat Turo-
tificis arbitrio decidantur, quod et de casterorum -' - nciisi Ecclesia) 'et abbali S.:Mar!ihi Majoris nioba-
episcoporum majbribus causis canoiium sciia consn- ' sierii,- excommunicatuserai, et Fnlconi - huic nrin-
H
*
"
tuerunl. Qttod videlicet ila sentiendum est.ul n.ulltis cipatus-Andegavensis comitaltis"ab ipso iegato ex
primas quasi pro peculiari Ecclesise "suae reverentia pafle" S.'. Petri, donalus-eraU Queni quideaiel lib
id praesitmal exigete. Cuni vero legato Ilomani pon- aviinculd suo' Gaufrido coricessum fuisse , virorum
lificis suiijiciiur, ipsi soli subjicittir cujus' perlcga- probabilium dc nobilibus suis veraci cognoriniiis-
iuiii vices*aguntur. El ipsum_ergo Remensem et c;e- relaiione. Nos'igiiu"rii;ee suscepja legatione, nl vi-
leros qui legalioni tuae solent esse subjecti ad conci- gbr apostolicaa obedienlix; majori aiibbistraetare-
Jiuni tu;Esollicitudiriis studirim convoeet el Ecc!esi;e liirauctofitate, veiierabilem fratrem nostrum Uiiuri-
~
sanctss utilitalibtis omtii dissiriiiilalione sepositafer-, , censeni archiepiscopumexsecutionis liujus adhibui-
'
venler insudct. J Juxla bacc ergo doriini papie verba niiis socium-; el sic si.nuil-po.siti Jralrem .comitis,
_ad denominaium coitcilium fraternitaiem, vestr.iin qtiem caplum audiebamus, cbiisulto adivJmus. Qtieisi
cum abbaiibus veslris apostolicaauctoritate inviia- . ita.desipienteui 1111/6111111115, utferebaturab OUIIIKJUS;
mus, quia de amicitia vestra confiriimus",ef in" re uf prorsus-iimlilc eivanum videretur regendae ei
-tanta iitile amici.consiliuni el pernecessaviiini riobis patria? coirimitlere principaium, qui sibrei onnii-
•' busstullilia sua Jaclus fuisset inulilis :•usqueadco,
«sse-scimus.Nosquoqiie consiliis luis' " .
acquiescefe, *"
Deo volente,.paralisumus. , /• ut iiec per maniis nostras a.caiuionevellel 'eiipi. -
Venimiis ilaque ad_ coeiiobium'S. Florenlii, et in
- die iialiviiaiis S. Joaniiis Baplistae, virorum religio-
Bvgonis;Litgdiinensis arcliiepiscttn JRobcrto.comiti
Flahdriai.— Vice SSJ Pont."""ul Lamberlittk
" exci- soruni, episcopoium, et abhatuni, qui invitati adve-
' "
pittt, luealurque rogiit. . '. • ' neraiil, Fulconenl coniiicm paraiuui salisfacere atil
(Anno 1094',) rationein-ieddere ,unaiiii'ni omnium yoto el latide
"~_[S)ncil. V, § 2.] ._.' \ ,-"' -..absolvimus; acceptisab eo secui'iia,tibus,u.l,,"siIValer
• IICGOLugdnnensis arcbiep., aposlolicae sedis lega- ejusriielioritaiem sensus reciperel,.ex praeccjilo rib-
- uis, ROBERTO Flandrensium comiti, saluiem. miui nostri papae, vel nostro, aut concprdiain faco-
Venerabilem in Cbristo Jfatrem nostrum Atreba- ret ciim eo,-.'atit. judiciumsuliire parattis esset ,
ietisem cpiscopum excellentiaevestroecominendanius, 1j ncc nxorerii -dnccrei, de quaruin-numerosilate ci:l-
ot.euin ianquaiii cardinalem episcopum, laiiqinun pabaiur," absqiic iiostro corisilio, .cujiis rei gesfa;
bcati, Peiri manibus consecralum , • opc ves.lra [ el seriem .vobis pandeie. jtidicavimus. Rcligiosorinii
auxilio lueamini rogamus, et vice domini pap;e se- "" autem, ,<jui adfuerunt, nomina bajc surii:Aldeber-
cundiini pracceplum ipsius in reniissioueiii peccalo- tus Bituricensiiim archicpiscoptis, Ouvellus^Ceiipma-
rttm veslrorum praeeipiinus. Ad resliluenda quoqtie Diiensis I episcopus , "Guillelirius abbas S., Florentii,
Lona Ecclesiai ipsius brachiimi adjutbrii' veslri ei licmardUs abbas SS. Sergii et BacchivGirardtis ab-
pcrrigite, .coguoscentes vos pro obedientia hac babi- " bas S. Albini, Kitaldus abbas Si Nicoiai,-Baldiieiis
ttiros gratiam aposlolTcam, et.a Deo-reiribuiionem. abbas Burguliensis, Gaiifriritis abbas Vindocincnsi.s.
- '. , -Ac'tum est rimio ;ab'li!carnaiione'-Domini- {094,
,xiis..'••. , .-••
Charla Ilugonis, Lugduhensis archiepiscopi el, apo- •- apud abbaliam S. Florentii,-die fesio S. Joannis
siolicw sedis legaii, de absolutione Fiilconis Aude- Baptislae. ","",, ', :
' - " "
tyivensiscomiiis. •XIV. ,.'",•'-•' ;
'
(Arinb 1094). _ ;. Ihtgo Lugdanensis archiepucopus ecclesiam Sancli
JxalL.Christ. nov. iristr'. l. IV, p'. 10]. _Desiderii in Brixia Cluniacensibus donal.
•
HUGOLugdunensis archiejiiscopus. apostoiicaa se- (Amio mi.)
dis legalus, dileciissimis jn Chrisio frutiibns archi- [BALUZ.Misceli.,ed. Luc. 111,S9.-]
episcopis.episcopis,~ abliatibus sanctie ."Dei Ee_cle'si;e' fn noinine saricl.aeelindividuas.Triiiitatis, Pairis,
fidelibiissaltitem". ei Filii, ci Spirilus' sancti. Koverint em-nes saiic.i:«
Cotmniini oriho.-.oxorum omirium iiotiliic tradcrc Dei"EccIcsiffifilii, prajsenles^sciliceJ ct fcuri-, nuoil
 519 IIUGOra LUGDUNENSIS ARCIIIEPISCOPI 520
cgo fliigo, De. graiia Liigdunensis archiepiseoptis, A i fecit de fr3lre nostro Ambianensi episcopo el Ful-
donc Deo ot sancto Pelro el reverenlissimo iii Cliri- cone archidiacono aniico el familiari nostro, rogans
sto f atri nostro domno Hugoni Cluniacensis eccle- quatenus causam suam fraternilati veslrae commit-
siac abbali et successoribus ejiis fralribttsqne teremus. -Injungimus itaque charitati vesirae iit
sub eorum diiealu miliianiibus ecclesiam Sancli Amliianensem episcopum el prseriictum Fulconem
Desiderii, sitam in Brixia, sub annuali ccnsulriuni' archidiaconnm conveniatis, el iit praedicto fratri de
soliriorum, relenlis paralis et synode secundiim qiiibus conquerilur justiliam in audientia vesfra
, antiquum, morem aliarum' ecclesiarum episeopaius facianl admoneaiis. Quod si facere noluerint, ex
• nostri, etcapcllam de Reorierio, ' ciim- ecclesia parle nostra amicum noslrum Remensem archiepi-
Sancii Pauli infra-casiri ipsiusmunitionem sila, cum scopum rbgateuteos quod j'uslum'fuerit j"amdicto
appenditiis ej"us, sub annuali censu quinque solido- fratri exsequi faciat.
rtim ; cuj'us niedielas solvetur in feslivilaie sancli XVII.
Marlini, medielas vero Jn Pnrificalione sanctae Ma- Ad Ivonem Carnolensem cpiscopum.
riae. Haec iiaque salva sul>jeclione sanclae Lugdu- . (Anno 1096.) '
nensis Ecclesiae. do EcclesiaeCluniacensi per •manum [Opp. Ivonis, nol. ad episl. 155, p. 235.J •
dilectissimi inChrislo fratris noslri "Seguini, ipsitis 2, H.. Ltigduiiensis episcopus, aposlolicaa scriis lega-
dotnni abbatis camerarii, jure perpetuo possidenda lus, reverendo frairi 1, Carnolensi episcopo, saliUem.
pro rem.edioanimac meaa,et nt.fralres Ecclesiae Clu- Noverit ffalernitas veslra clamorem fralrisnosiri
macensis Deum deprecentur pro excessibus meis et Gis. Ebroicensisepiscopi nuper ad aures nostras
pro statu EcclftsiaeLugdunensis necnon et pro saltile pcrvcnisse de Ursonedapiferoregis, qui in sanctaa
oninium .canonicoruin et consangtiincorum noslro- Quadragesimae diebus cepil quemdani parochianum
runi.Facia estauleni donaiio haeeLiigduni in j>ra>- - ejiiis nomine Rolgerum, jCausa oraiionis tendeniem
sentia Gerini capell.ini noslri, et-Ilugonis nepolis ad Sanclam Mariam . MagdaJenam dfe Vizeliaco, el
nostri, et Godonis archipresbyieri canonicorum, et ad sanctum jEgidium. -Scias aulem non solum qua-
Girardi arcliipresbyleri.Ui autem haccdonalio firnia dragesimali, verumetiam omnitempore, oratores,
permaneal. sigillo proprib suluerfirmavi. et pro Deo peregrinanles, ah omnium hoslitim in-
Aclttm Lugduni, anno -ab lncarnatione Domini cuisu sccuros esse debcre : el perturbatoreseorum,
nostri. Jesii Christi millcsimo honagesimo quarto, utpote Dei limorem prae oculis non liaben!cs,riel>ere
inriictiorie n, coiicurrente vi. ' puiiiri severilate ecclesiasticae disciplinae. Interd:xi-
Ego Htigo, Divionensis -Ecelesiae-riionachus, vice -• mus ilaque omne divinum officium lam ipsi Ursoni,
-cancellarii
' scripsi el subscripsi. quam lolifamiliae domus ejus, omnibusque in tanlo
' - XV. sacrilegio.ipsius coadjuloribus, vobis (cujus paro-
,-
Ad Lamberlum Alrebalensem episcbpum. chianus esse dicitur, quique vices defuncli archie-
(Anno 1095.) piscopi Senonensis gefitis) aposlolica aiiclorilaie
. [BALUZ.,MiscelL cd. Lnc. II, 159.] praecipienles, ui .idem inierdictum faeialis, et ex
HUGO,sanclae Lugdunensis Ecclesiae servtts, reve- parie nostra, atque.vestra clericis Aurclianensibus
renti.ssimo fratri LAMBERTO Alrebalensi eplscopb, scribendo injungatis, qualenus ipsi Yitoni el familiae
salttlem. domus ejus, alqne coadj"uloribus ipsius divinnm
Curanms innotcscere vcstrae dilectioni soforem similiter officiuni inierdicant, doncc prcedietum Rol-
noslram in Clirislo Emmam, qnae apttd nos reclusa gerum absque redemptione aliqua de capiione sua
an.ore nominis Christi fuii inultis diebus, nono Kal. liberum abire permiital, el ablata eiresliluat. Inter-
Februarii.de sacculo praesenti ad co3leslia~ ut credi-: dicimus" eliam eadem aiicloritate aposlolica -riivi-
inus, migrasse. Sed quia. soli Deo nota est salus num officium fieriubicunquecaptus tenebiiur, dum
vel perdilio.mortalium, nullusque merito suojusli- ibi.fuerit.
ficari apud illumvalet, nisi miseratione divinae pnr- jr; D XVIII.
geitir pielalis, pracmouendo obsecrainiis charilaleni . Ad eumdcm. — Respondet epislolm G0Ivonis.
vesiiain quatenus in oraiionibus vestris et bcne- (Anno 1097.)
f.iciis animae ipsius succurratis, ut et vos quoque [BALUZ.,Miscell. cd. Ltic III," 57.]
i leiu praemium.ab eodem creatore et redeinplore IIUGO,primac sedis Lugdunensis episcopus, reve-
jioslro Jo.suChristoconseqtii mereamini.Filia quippe. rendo fratrilvoNi Carnotensi episcopo, salutem.
vesine Ecclesiae, -sictit ipsa s;cpissime lesiahalur, Inler cietera capitula qriorurii congeslione irino-
erat vestrae fraiernitatis. Yaleie. • centiam noslram
quasi ex oliliquo langendo inficere
XVI. nisuseslis, quibussuo lempore respondebimus, se-
Ad eumdem. cnndum peiiiionem vesiram de duobus uliimis ad
iAnno 1095.) ', profsens respondere decrevimus. Quod tam vo*is
[Ibid.], quarn suffraganeis veslris ne Scnonensi eleclo maiius
Veiicrabili fratri LAMBERTO Atrebatensi episcojio, iniponereiis interdiximus, donec obedient-iam et de-
HUGOLugdunensis Ecclesiaescrviis/salutem. biiam stilycctioiiem nobis piomitterel, piimattim
Frater iste gerulus lioriiiii queriinoniam' nbbis LugiltinensisEcclesiai; seciindum domni noslri papao
 §21 EPlSTOLiE ST TRIYILEGIA. 522
Urbani el praedccessorum ejus apostolicas sanctiones A £ quam admisisse dicitis, vel decreto ipsius de inve-
recognoscerel, non irrationabiliter vel contra anli-, stilura episcopaluum vel aliarum dignitatum cccle-
qiiaspatrum regulas faclum esse putavimus. Non siaslicarum, quam reges olim mutaliories usurparunt-
enim jiolitiam veslram sublerfugisse credimus quam et ailhuc usurpare contehdunt, ^conlraire vultis vel
conlumaci pertinacia, et pertinaci conlumacia Se- contraeuiidiim esse decernitis, vbs viderilis. Quod
nonenses clerici, de quorum grege electus ille esse videjicet cum nonsolum modo verum eliarii teiripore
dinoscitur, apostolicis deprimaluLugdunensiinstilu- beaiaememoriae Gregorii papK.iam firmiter pronnil-
lis ac privilegiis obvianles etinobedientes.exslilerint ' gatum videritis-vel audieritis, si qnid addenduin vel
.el archiepiscopum suum modo defunelum usque ad' demendum vel ad tempusinlermillendum, he spiri-
fnorlem in sua inobedienlia. perseverare fecerilit. lualiavel temporalia commoda inipcdirenlur, cogno-
Propierquanividelicelinobedieniiam domnus noster visiis, non quasi insidiando vel redarguendi occa-
papa Urbanus ab episcopali eum bfficio suspendit, sionem haberetis reticere, sed magis ipsis velat" pis-
et voset alios suJTiaganeosvestros obed.ieniiam et- tribtis bonus acprudens filius reverentiam suggercro_
subjectionem nobis ut prlmati vestrb promillere et intimare deberetis. Nos vero ipsam consiituiionem
fecit. Testante aulem Gregorio in ultimo Moraliuin canonicam et secundiim anliquas legales saiictorum
libro inobedienlia hariolandi peccatum diciiur, et ^" pairttm consueiudines faciam videntes et servare
quasi scelus idololalriae nolle acquiescere. Obedien- volumus et servandum omriibtissuper qtiibus Jega-
tia vero fidei meritum possidet : qua sine quisque tionis- officio fungimiir praocipimus. Dixislss nos
infidelis convincitur, eliamsi fidelis esse videatur. Puteacenses a vobis et coepiscopis vestris proptcr
Hac iiaquebeali Gregorii ralioneet arieloritate tam praadam jn vos et in Carnotensem Ecclesiam com-
praedictus quam alii clerici Senonenses cum prima- miinione -privatos vobis nescientibiis comfnuriioni
tuin Lugdunensis' Ecc"lesi_erespuendo, apostolicas reddidisse. Quod cum nec yideritis nec audieritis,
aucloritaliiam arroganler tafnque pertinaciter obe- ncque nos fecerimus lalia, nequaqtiam objicere
dire recusaverint, et episcopum suum, quemadmo- debereiis. Nos lamcn boiuim pro malo redrienles,
dum diximus, usque ad vilae exittim, noh solum ei hanc coiiltimeliam sive criminationem dissimu-
persuadendo, verum eliam violenier instigaiido, in lanles, Ptileacensihus capellanis et clericis lilteras
siia inobedienlia - perdurare. compulerint, -quamyis. _direxiniiis, etdivinum officium, excepto p^irvulorum
fuieles videanlur, infideles tamen clquasi idololatfae •baptismate et infirmorum visitalione, ibideni fieri
esse conviiicunlur. Perpendat igitur.vestra discretio prohibuimus. Qiioniam nostram redargulionem de
ulruminfidelis aul idololatra, donec ab infidelilate r„ consecratione Sanctionis gravius justb tuIistis,prout
vel idololaifia resipiscat, in episcopum canonice "- exilus divina virtute probabil, oninipolenlis Dei
possit aut debeat eligi vel consecrari.Perpendat-eiiani clemeniiam obsecra.mus ut animi veslii motus iii
utrumsi hoc fieri prohibemur privaljslegibus et nos iinnierilos temperare dignetur." ' "
uovis tradilibnibus, quemadmodumdicitis, veieres " .
• - , . .. .x\xV';
traditicncs el consuetudines de nietropolilaiii conse- Ad
archiepiscopum Senonensem, pro abbate Sancli
cratione removere contendamus, vel in-lioc, facto ' Petri Vivi.'
"
imjiroperastis culicem eolantes camelum^gluiianuis. .-(Ante an. 1099.)
Legationis auiem nostrae privilegio nec ipsum de [BALUZ.,ibid.]
quo agimiis vel quemlibet' alium elsetum nobis HUGOLugdtineiisis Ecclesia?. servus, apbslolicie
praesentari eontendimus, sed secundcm apostolicam sedis legatus, venerabili fratri el coepiscopo DAIM-
iradilionem electionein et nomen electi ad noiitiain BERTO Senonensi metropolilano, salutcm et servire
noslram referri volumus, ut-eam cognilam approbe- Dtiminoiri timore. " ' ' "
imis. Si vcro jure primaius Lugdunensis Ecclesiae Pro quorumdam adversum yos querimoniis abba-
priviiegiis et aucloritate do.mninoslri papie Urbani tum vestrorum sacpiusnos vobis scripsisse memihi-
ac praedecessorum ejus firmali a -Senonensi electo 0-mus;
u scd qubd in ntillo apud vos profccerimtis, nec
obedieuiiam el subjeclionem primaii debitain anio vestros dignaiionis responsa aliqtia habuerimus, noit
consecraiiouemexigimus, per hocsanclorumpatriim miiiima admiralione slupemus. Sane si vos Romanac
iraditionesiiosrescinderevelilli, si professus fue- Ecclesiae legaltis essetis, sictit nostrum salubriter
rit, officere,quasi -hac professioue consecralionem esset vobis obedire,ila vesira niagnificenlia ex au-
comparasse videaluiyhequaquam cognoscimus, cum ctorilale noslrae.super vos legatioriis parvitati no-
episcopalis'dignilas bonis inerilis etfructibus ex strae.debereiobaudire. Ecce itidem venerabilis noslri
obedieulia prodeunlibus acquiri debeat, et inexa- fralris abbalis Sancli Pelri Vivi-querimonias vobis
nunatione.coiisecrandi elecii, ulrum Romanae Ec- recensemtis. Querilur enim -sub , occasiorie debilis
clesiae obediens esse velit anle consecralionem re- cujusdam pre.sbytcri et jusliliam reclamanlis quam-
quiratur. His ilaque freti ralionibus , quod de eo dam suam a divino officioper vos cessare ecclesiam,
vobis.vel comprovincialibus vestris praacepimus cuidam etiam presbytbro deluncto nulla culpa riuin
iiiimulare iiolumus. Si aulem domnum papam de adhuc viveret notato, hene et sapienler testato , se-
iradiiibiie probalissimorum Palruin praecedentinm pulluram negatam, ipsis quoque qtii eumdeni pie ot
aliquid diminuisse vel immulasse aut novilaiem ali- ' officiose
" sepelieruiit communioiiem
" ecclesiae iiiier<=
PiraoL. CLTII. . ,17
 523 HUGONIS LUGDUNENSISARCHIEPISCOPI. 52"4
dictam. Mandamus igitiir et sicut fratrcm attcntius A _ fratri ROBERTO Lingonerisium episcopo, salutem.
commonemus ut intermissa veslra, si qu.a esi, jusii- Qtiid de negoiio Molismeiisis Ecclesiaein colloquio
tia, abbali et ecclesiis suis pacem conservelis, laliter apud portum Ansillic nuper habito definierimus fra-
exconununicalos salu.bfiiis absolvatis, et in concilio teniilali veslrac nolificare iiecessarium duximus.-Ve-
quod secunda post octavas Penlecostes feria ariju- ' nerunt anie nos iliuc cum litteris vestris Molismen-
vante Domino Trecis celtJbraluri stimus de vestris ses monachi loci sui desolationem alque deslruciio-
pariter ac ejusdem abbatis querimoniis justiliani et" neni quam per remolionem Roberti abbalis incurre-"
accipiaiis et exhibeatis. Verehduin profeclo vobis rant ostendenles, ipsumque sibi reddi in patrem
est, si aliter egeiitis, ne et sacris obvietis canonibus magnbpereposuilantes. Nuliomodo enim aliier spe-
et dpmni papae iiidignalionem aliquatenus iricurra- rabanl pacem et quietem MolismensiEcclesiae posse
tis, a cujus liberalilale privilegium idem abbas nu- restitui vel monastici ordinis vigorem inprislinum sta-
perrime acceperat, et hac quoque vice nostra vi- lum illic revocari.Adfuil-eliam ibi in proasenliaiioslra
ueamini coptempsisse mandala. frater Gaufridus, quem eidem Ecclesias In abbatem
" XI ," ordinavisiis, dicens se libenter ipsi Roberto velul Patri
A-dHagahonem AHduensein episcopum, pro Itucjoiie " siio locuin daturum, si nobis placerel, uteuni Molis-
' Flaminiacensi. '
' _ B ] mensi Ecclesite remitleremtis. Audila igiiur vesira et
(Anno 1097.)" ipsornm Molismensiumpe(iiione,releciisetiam'domini
Vide Palroiogim lom. CLX, col. 555, in Hugone- p.njKeiiiieris super hociiegoiio nobis direbtis, toltim
Flaviniacensi.
xxi- ' ' disposilioni et arbitrio liostfo commitlentis, landem
! . "uiultornm virorum religiosorurn, tam episcbporum
Ad Urbanum papain. — ~"Delioberlo nbbaie St Re-
migii Remensis. qiiam .iliorum qtti uobiscum arierant concilio preci-
.(Aiino.1197.) bnsvesiris el eoriun acquiesceiuesMolismensi EccSe-
Vide Patrologice toni. XLC, col. 1452, tiz Chronico si;e ipsum restituere deerevimtis, ila videlicct nt
S. Huberti Andagineiisis. - - piiusquam illuc redeal Cabilonem veniens in manu
XXII. frairis nostri Cabilonensis episeopi cui sccuudiim
Epislola Hugonis legali, ad Robertnm abbatem Moli- consuetiidineni caeterorum abbatum professioncut
smensem,' ordinis
' CisterciensisJnsliiuiorem.
• feeit, virgam el curam abbaliae reddat, aique mona-
(Intra an. 1097-98.) chos Novi monasterii, qui ei sicut suo abbati pro-
LABBEBibliolh. nov. inss. u, 640, in Ofiginibits
' fessioncm feceranl, et-obedienliam promiseraiit, a]>
'Cislerc.]
et oberiieniia liberos et absblutos
HUGO,Lugdttnensis arcbiepiscopus et aposlolicae ( ipsa professione
sedis legatus,'ROBERTOMojismensi abbati, ct fratri- dimillal, acsic ab ipso episeopp.professionis, quam
bus cum eo secunduin Regulam sancli Benedicti Deo ei et Cabilonensi Ecclesiae fecil,; absoluiionem acci-
servire cupienlibus. piai. Dcdimus eiiam licentiam cum eo redeundi Mo-
' Nolum sit omnibus dc sanctae malris Ecclesiaepro- lismum omnibus illis de fratribus Novi monasterii
fectu gaudentibus, vos et quosdam filios veslros Mo- qui euni secuti fueiint quando a-Novo monaslerio
lismensis ctenobii fratres Lugduni in nostra praesen- recesseril, lali eonditione ul decreto neuter neulros
lia astitisse, ac Regulas beafi Benedicti, quam illuc sollicitare vel reciperc pracsumant, nisi secundum
ac iu eodem monasterio quod beaius Benedictus monacbos Novi monaslerii
usque lepide negligenler
fe-
lenueratis, arctius deinceps atque porfectius inliae- praccipit recipiendos. Costquam lixc-supradicta
rere velle professos fuisse\ Quodquia in loco praedicto ceriiremiiiimus eum dileciioni vestrae, ulMolismensi
Ecclesiai illuni in abbalem restituatis, ita lamcn ut
pluribus impedientibus causis constat adimplere non
si deinceps eamdem Ecclesiam solita levitate dese-
posse, nosiilriusque partis saluii videlicelinde rece-
dentium atque illic remarienliiim providentes, in !o- rueril, nullus ei subslittialur Vivcnte Gaufrido al>-
veslro et nostro, ejusdemquo Gaufridi
camalium, quem vobis divina largilas designaverit, bate, absque
vos declinare, ibique salubrius atque quieiius Do- pv I assensu. Quae omiiia apostolica aucloritate rata esse
niino famulari uiile duximus fore. Vobis ergo lunc praccipimns. De capella aulem praedicii abbalis Ro-
berti ct de ca'teris rebus qtias a MolismensiEcclesia
praeseniibus. Roberto abbali, fratribiisque Alberico,
recedens secnm et cum eis Cabilonensi episcopo
Odoni, Joanni, Stephano, Letaldo cl Pelro, sed om-
nibus quos regulariter et coirimuiii consilio vobis atque Novo monasterio se reddidil, id statuimus ut
sociare decreverilis, hoc sanctum propbsitum ser- omnia fratribus Novi monaslerii salva permaneani,
ad festivi-
vare, et lunc consuluimus el ul in eo perseveretis prseier Breviariiuu.quoridani quod usqtieul transcri-
laiem saneti Joannis Baplistaa retineanl
praccipimus, et aiictoriiale apostolica per sigilli bant assensu Mulismeusium. Huic autein definilioni
nosiri inipressionem in perpetuum'confiimamus. ,
XXIII. interfueriiiu episcppi JMortgaudusaeducnsis,Gallerius
Belicen-
•Decrelum Ilugonis Jegati de toto negolio.Molismen- Cabilonensis, Berauilus Maticensis.Pontius Divio-
sium atque Cisterciensium. sis, et abbaies Telrus Trenorciensis, Jacenlo
(Inlra an. 1097-98.) nensis, Gaucerannus Athanacensis. Pelrus quoque,
[LABBE ubi supra.] domini papae camerarius, multique alii viri honesti
IIECO, Lugdtuiensis Ecclesiie servus chaiissimo. elboni lestiiiionii.
 555 EPISTOL^E ET PRIVILEGIA. 42G
XXIV. 1 doniino P. pro Artensis Ecclesiae comnuuaiione nos
A
Epistola Hugohis Lugdunensis ad Paschdlem papam. daturos vobis ecclesiam "de Sasicto Germano, qusa
—Nuniios Alberici, abbalis Cislerciensis primi com- sita est inter ecclesiam de Capella et ecclesiam de
inendal. - Marlico. Quam jlromissionem nunc perficientes con-
(Inlra an. 1097-98.) xeriimus vobiset ecclesiae Cluniensi supr.idiclam
[LABBE, ibid. p.i>45.] Sancti Germani jure perpeiuo possiden-
Ileveremissimo Patri cl.domi.no sno PiseiiALi ecclesiam
Ecclesiae om- dam, retinentes in ea synodales cerisus et censum
papae, HLGO, Lugdunensis servus,-per alium qtiem bealae memoriae domnus Gibuinus ar-
nia seipsuni. . ' - "
inilla imposuil, obedientiam quoquc
Fratres isli prjeseniitiin geruli ad palernitatis ve- chiepiscopus
Blraccelsittidinem leiidentes per nos Iransilum fece- et reverehliam episcopalem sicut in caeteris ecclesiis
runt. El quia infra provinciam noslram, videlicet quas bealo Pelro concessinms. Signutn Girini tie-
S.
in episcopalu Cabilonensi, permansionem baberit, cani. S. Teolafdi camerarii. S. Giiini capellani.
Iiumililalis nostrae Iitteris apiidcelsiludiriem vestram Gauseerani canloris. S. Arnaldi magistri. S. Godo-
se commendari pelierunl: sciatis auiem tunc eos nis canonici el arcliipresbyteri.
Aciiun Lugdutii anno IncarnationisDominicaellOG,
de quodam loco qui TS!ovummonaslerium vocalur, " '
indictione xm. . :
_ ad quem rie Molismensi Ecclesia cum abbale suo v
«xeuntes propter arcliorem et secreliorem vitam - . ,' xxvm. , _.
seciindttm ReguiamsaneiiBenedicti quam propbsue- Hugo Lugdnnensis arcliiepiscopus coram episcopis
Gralianopolitano, Diehsi-Bt' Lingonensi, camponil
ranl lenendam haljitandum venerunt, depositisquo- discordiam hiler. monachos Sancti Benigni Divio-
rumdam monasleriorum consuetudinibus, imbecilli- nensis et clericos Bisunlinos vro ecclesiis Salinen-
latem suam ad tantum pondus suslinendum. impa- sibus. ' . -
- . . ,
rem jiidicantes. Unde Molismensis Eeclesisa fratres, (Amio 110«.)
1
el quidam alii arijacentes monachi eos infestare et [PF.RARD, Burgundiie charta>,\>.209.]
HUGOLtigilunensis arcliiepiscopus, sanctse aposlo-
inqtiietare non desinuiu, ajslimantes se vilio^es et
Jicac.sedis lcgalris. .
despecliores liaberi apud SKCulnm, si isli quasi sin-
gtllares et novi monacbi inter eos Iiabilare videan- Omnibus fidelibus nouim esse volumus qiiod lem-
tur; quapropier desiderantissimam nobis paterni- pore domni PaschaJis II papac et praeceplo ipsius,
latem vestram humililer el curii fidticia_deprecamuf, Bisunlinos clericos, et abbatem Divionense.mJaren-
ul fraires istos totam spem suam in vobis, post tonem ad definiendam controversiam qtiae inter eos
Deum pbneiues, et ideirco ad apostolatus veslri bu- j^eVat de ecclesia Sanctae "MariaaSaliherisi, Lugdiinum
cloiiiaiem confugienles, benigne pro more veslro convenire fecimus : quoriim actibnibus et responsis
respiciatis, et eos ac lociim ipsorum ab hac infesta- auditis, visum esl nobis, et qui nobiscum eranl venc-
lione et inquietudine liberando , aiicloritaiis vcstras rabilibns episcopis, Hugoni scilicel Gratianopolitano,
et Roberto Lingonensi, ul amieabili
privilegio munialis, ufpole pauperes Clirisli nullam Irniioni Diensi,
conira suos scmulos.divitiis vel polentia. riefensio- pacto potius qtiam jiidiciali.senlenlia, eorttm lilem
nem paranies, sed in sola Dei noslri clementia spcm ilniremus. Convenit igilur inter eos ut monathi
habentes..' Divionenses omnes quefelas qu.is adversusclericos
'
XXV—XXVI. __ , . , Bisuntinos aut scriplo, aut sine scriplo, in Salinen-
Ihigonis Jad S. Anselmum Canluaricnsem archi- sib!isecclesiishaberevidebanlur,permanumiioslrain
episcopum. illis clericis omnino"^virpirenl et dimiiterent, et Et-
(Vitie inlcr epistolas S. Anselmi, epp. 6£"et 124, elesiae quidem Bisuniiriae clerici, bmnes ecclesias
libri III, Pairologim lom. CLIX.) - Salinenses sine omni Divionensjs Ecclesiae quereia
XXVII., • jure perpeluo possiderent; elerici vero Divionensi-
Donatio Hugonis archiepiscopi Lugdunensis de ec- lius monachis concedcrent, quatenus in- lerra Divio-
clesia Sancli Germani. D nensis Eeclesia?, in aliquo conveniepli loco, capellam
(Annol'106.) - septem staluarum in Jongiludine, excepta obsidia,
[BALUz.,J/t'sce//. III, 62.] ' ad uiiuni tantiim allare: compelente, el qualuor in
keverenlissimo Pairi domino HUGOKI Cltiiiieiisium lalitudine in Salinis .aedificare liceat. Ciinilerium
abbati et tbti congregationi Cluniensi iili commissa?,- aiuem ex omni parte circa ipsam capellam septcm
HUGOLugdunensis Ecclesiae servus, salulem.- statuarum similiter, ad sepeliendum-tantum mona-
Scimus nos rogatu domiii P. domini-papse came- clios, alias verq personas ibi non sepelianl. Parocliia-
rarii ecclesiam Anensem vobis et Ecclesiae veslra- nos autem Salinenses, nec vivos, nec mortuos susci-
oiim dedisse. Qua de cansa filii nostri canonici Lug- piani." Quod-si aiiquis parochianorum Salinensium,
dunensis Ecclesiae lurbali cceperunt instanler pre- in aigritudinjs leclo. pqsitus, nionaclius pro metu
cafi clemenliam noslram ne pracfalam ecclesiam-- moriis ellici voluerit, non, nisi preshylero cujus
' Artenseni
pateremur aliqua occasione alienari ct parocliianus esl, annuenie, eum suscipianl. Conces-
separari ab ecclesia Sancti Stephani Lugdupensis, serurjt etiam clerici ipsis monachis, decimam unius
juris cujus ab anliquis temporibus fuerat. Quorum . lanturii vineoeejus, qiiam ex his qtios eo lempore in
clamoribus ac precibus flexi promisimus j'am dicto ,-dominicatu lenebal, usque ad proximum Peritcco-
 "527 PETRUS ALPHONSI EX JUD.-EO CHRISTIANUS 528
sten potissimum elegerint, elclericis notumfecerini. A nere : reliquam partem Artaldus senex qui jure hsa-
•Promisit aulem abbas et nionachi sui, per manum reditario suam esse dicebat, dedil similiter in capi-
•noslrani, quod tam in his quani in aliis quae ad Bi- tulo Saviniensi coram abbate el fratribus. Wilelmus
suntinam dioecesim pertihent, Ecclesiae Bisuntinac, deMalboson etiain quodin ipsa ecclesia quaerebat
salvo ordine suo, obedianl, ct canonieos bannos, sine ullo retenlu dedit atque wirpivit. Amblardus et
alque excommunicationes archiejriscopi et minislro- Jheotyrinus Portaii et Bosi quod illic visi erant
rum ejus diligenter observent. Staluimus igitur, et habere, ex toto dedere. Qui liaec dona infregerit..
apostolica auctorilate firmamus, ul definilio ista sive calumnialus "ftierit, aiiaihema '
sit.
' Amen.
utriiique inconcussa servetur. Si qtiis vero hujus • - ' "XXX. -
•noslrae.definitionisscienler temeralor exstiteril, nisi tlharta dohationh ab archiepiscbpoHugqtie Lugduhensi
infraquadraginladiespostcommonilionemresipueril, abbatiai Saviniinsi de- capella S. Pelri de Camo-
'et ei cui inj"uriam intulerit amicabili composilione pselo.
•aulj'udicio compeienli satisfecerit, laesae aposlolicse (DE LAMbitE,ibid.,ex chaftulario 1 " ejusdem
-
abbaiia;-,
majestalis reus babealur. fol.121.) ;
Actum Lugduni publice., anno Incarnationis Do- Domnus Hugo Lugdunensis archiepiscopus eccle-
-nicae 1196, pridie Kal. Aprilis, Sabbato in Albis. B siam Sancti Laurenlii, et capellam Sancti Pelri Ca-
Hujus vero definilionis lcstes sunt isti: S. Hugoriis mopseli cum decimis et eorumappendiciis dedit
Gratianopolitani episcopi; S. Irmionis Diensis epi- alque laudavit Sancto Maiiino Saviniensi,.el abbaii
scopi; S. Lingonensisepiscopi; S. Rostanni Lugdu- Iterio secundo, nionacliisque inibi Deo faniulanti- "
hensis archidiaconi, S. Theolardi -Lugdunensis ca- bus. , -
tnerarii, S. Joceranni Lugdunensis cantoris, S. Go- Sighum Wigonis abbatis fralris ejus, Arberti ar-
donis canonici el archipresbyieri, S. Mainerii decani cliidiaconi, Girini Calvi, Girini capellani, Bostanni, -
Bisuntini, S. Hugoriis, S. Stephanl, S. Willelmi ar- Arberli archipresbyteri.
chiriiaconi, S. Stephani cantoris, S. Hugonis arehid. XXXL'
S. Jarentonis abbatis, S. Joffredi prioris, S. Hugonis Gharla donationis ecclesiee de Bessennaco qbbaiids
•monachi, S. alierius Ilugonis de Berth monachi, Saviniacensi ab Hugone Ecclesice Lttgdunensis
S. Odonis monachi, S. Eurardi monachi. arcliiepiscopo.
XXIX. (DE LAMUREibid., ex chartulario aluialiae Savinia-
•ceifsis.) -
Charta donalionis ecclesia; Sancti Joannis de Bruillo-
lis ab Ilugone archiepiscopo Lugdunensis
' Ecclesiw, i Lugdunensium arcbiepiscopus Iiugo, Deo inspi-
abbatia; S'avinie~nsi. ' . « rante, ecclesiam de Bessennaco dedit Sancto Mar-.
"(DELAMURE,Itist:ecclts. de Lyon,p. 590, ex ehar- lino Saviniacensi et abbati llcrio' secundo, mona-
Urlario Saviniac, fol. 120.) chisqtie ibidem degenlibus. Huie ecclesiae domiim-
Archiepiscopus Hugo Lugdunensis Sancto Martino ., banturWigo Longus, Amblartius el Willelmus.fraires
Saviniensi ei domno-Ilerio abbali secundo et mona- illius, qui pro sua suorumque parenlum redemptione
cliis ibi Deo servientibus ecclesiam Sancti Joannis absque ullo muriere S. Marlino Saviniacensi ex in-
de Bruillolis donavit atque laudavit sub teslibushis: tegro dederunt aiqtie laudaverunt, teste Barnuino
Girino Galvo, Girino capellano, Berardo Ursel, Ca- archipresbylero et Hugone de Lasney; Stephaniis
lardo, Boslanno, Ferlo. Willelmus d'AIgeroHsquoque -Nigellus pariem quam ab uxore acceperat dedit iu
et frater ej'us Pontius prp se suisque parentibus " obitu suo Sancto Mariino; lestibtis filiis ejiis.Wi-
partem quam in liac ecclesia possidebant dederunt lelmo et Stephano, necnon Slephario Willenco, et
Sancto Maiiino, et memoratoabbati sine aliquo mu- fralre ejus Ilugone. -

ANNODOMINIMCVI

-
PETRUS ALPHONSI

EX JUDJEO'-CHRISTIAINUS'-

INOTITIA HISTORICA ETLITTERARIA'

(Bibliotheca htspana velu» , auctore D. Antonio, IIL, 16)

' eo
Moyses, Heoraeus natione sectaque, ab eaad quod in feslo SS. apostolortim Pelri el Pauli sa-
Cbristiaiiismum conversus anno 1106, in urbe Osca cro linclus lavacro Alphonsum Aragoniae simul et.
regni Aragonise, ac PETRUSALrnoksi nuncupaluSj Caslellse atque Legionis Tegem, cujus medicus fuit,
 '
529 NOTITIA. 55GV
sponsorem aut sjisceptorem, sive ut vocal ipse spi- A _ doctorum amicissimo sedulo conquisitum, el in bi-
riiualem pairem, babere meiiiit. Id quod expressis- bliotlieca tandem Corbeiensi repertum opusl Quod
sime idem narrat in prologo ejus dialogi, de quo Moyses Judaeus el Pelrus Christianus, nempe is qui.
paulo post dicemus. Hunc esse queni innuimus AI- olimftieratjCum eo quijamesse coeperat, accura-
phonsum de quo Ioquitur, lum ralio teniporis, lum. tissime pertextinl. In eo (auclor ait) omnium alia-
Hispanise imperatoris tituliis, quo eum vocat, conlra rttm genlinm credulilatis desirvclionem prmposui :
ebs evincunt, qui Alphousum hujus iiominis II Ara- posl liaic Chrislianam legem omnibus praislaniiorem
goniae inlelligtint, qui non ante annum sexagesimum esse cbnclusi : ad ullimum eliam omnes cujuslibet
lertium ejiisdem saeculiregniim sunm inchoavit. Nec Chrislianm legis adversarii objeclionesposui, positas-
minus virga censoiia digntis esl Petrus Amhoesius, que pro meo sapere cum ralione elt auctorilate de-
qui in praefaiione Apologiaepro Pctro Abailardo"., siruxi. Prodiitqtioque in edilionis BibliotheemVete- -
Alphonstim hunc regem optimum el nialhemalictim rum PP. ibmo XII, el in novissima Lugdunensi
doclissimum appellat, confundens eum ctim AI- lomo XXI. Landai bominem opusque seqnentis sae-
phonso X, Caslellae rege, Ferdinandi Sancti ftlio," enli scriptorRaymundus Martini, Dominieamis, in
Sapienle cognominato. Pugione fidei adversus Maitros et Judmos (4-1,fuisse
. Baptismatis item locum Oscensem urbem ejusre- eum, priusquam Chrisiianus fieret, magnum apud
gni rjobilissimam Serlorii academia, ef lbnge plus Judseos rabbiniim asserens. Vincenlius, uti diximus,
sanctissimortim_ marlyrum Laurentii Vincentiique Bellovacensis (5), ,et Anloninus Florentinus, et Mal-
natalibus celeberrimam (1), unde domo idem forte thacus Palmerius (6), Alphonsus item Spiba Fgrta-
Pelrus nosler Alphonsus fuit (2)-,,corrupie Ostam jg j litii /Jdei-auclor (7), qui sapientissihmm et eruriitis-
vocat auctov Magni Chronici Belijiciinter Scripiores sinmm, _ct Alphonsi'imperaloris medicntri, el vene-
rerum Germaniearum a Pistorio editi, dum armi rabilem vocal : Yalerius historiarnm noster (8),_
1101 gesla refert; atque eo corruple niagis Vincen^ Alphonsiis Venerus (9), Jacobus Philippus Bergo-._
lius Bellovacensis,et S_.Antoninus Florenlinus, apud mensis (10), Paulus Langius (11), "prauer uoviores
quos Hoslia legitur. Slale itidem Matlhaeiis Palme- Bibliotbecarum edilores, Possevirium, Sclioium',,
rius in Chroiiico ad aiinuiri 106Snbslri meminil (5), Miraaiim ei Hisp.inos hisloricos. Tribuilur quoque
qui ante scx taulum fuerat natus; anno eniin ilOB, eidem a nonnemine (12)
(juo in gremio Ecclesiaefuit susceplus, quarlum et • De scientia et philosophia lib. i. Qui forsan idem
quadragesimum, ui ipse ait, in aetale habebat. Quo esl cum libro Disciplinm, i_n abeo appellaii (15)':
atitem nomine appellandus erit eortim crassissimtis Ciijusexempltim veieris valde seripturae codex Vaii-
in paucis error, qui uno et ultra sajculb anlequam canus nis. 4161 conservat; cujus inilium, : Dixit:
Dbniinicus^ Pfaedicatorum sanetissimus parens, or- Pelrus Alphonsusservus Jesu Christi, composlor liu-
dinem suum iustiluissei, Bominicano Praedicalorum jus libri: Gi'atias ago Domino, etc. Et mox : Prolo-
ordini Petrum ascribunl? Quem errorem Andreas.. ~guslibri Petri Alphonsi. Deus in hoc opusculo mihi.
Schotus.in Bibliolheca Hispana, el Valerius Andreas sil ih auxilium, qui me libruni liunc cbmponere et in
Taxander in Catalogo suo Hispanorum scriptorum lalinum converlerecompitlit. Cum enim apud.me sa?-
inadvertenter admisere.. Scripsil, itotneii suum a piiis, elc. Et paulo inferius : Proplcrea ego libelluni:
genlilium suoru.m, qui.ejus ad caslra Chrisliano- conipegi,parlim.exipwverbiis philosophorum, el sttis.
rum transilum maligne inierprelabaiiiur, caJuinniis /j castigatibnibm Arabicisi el fabulis, et iisibus; partim.
yindicatimis dociissime atque erudi.tissiuie;_ ex animalium et volucrum simililudinibus, eic. Prin-
Diahgos (siye dialogum in xu parl,essive litulos cipium libri : Hoc philosophus gui. lingua Arabica,
distribuium) in quibus impim jndmontm opiniones cognominatur.Edrich, dixil frfib.suo, elc. Et in fine
evidenlissimis, cum naluralis, tum coelestis philoso- esl : Expiicil liber- Pelri Alphomi, qui inlilulalur
phim nrgiimenlis,confutantur, qumdamque prophela- Disciplina, prout habelnr Jnprowmio. Characler est
rum abstrusiora loca explicanlur. Quomodo nujicu- leclu difficilis ob frequenles abbrevialnras,- et ajqtia-
pali Coloniaepriinum ex.Gyiiinici ofiicina annq 1556, lis, aut fere- sasculo htiic quo auctor-vixit. Dialogo-
in-8», prodiere, ab Hermaiino comite Nuenafio Ec- rum ms. .codicem, Labbeus laudat in- Novm Bibiio-
clesiae Argentinensis "pra:posilo, viro doelissimo ac thecm mss. librorum parle secunda, pag. 26 (14).
(I) Qnaehactenus hbc nujncro iraduntur panegy- Liber de scienlia et pmwsophia e quo, num ldem sit
riiv miiij potius quam. hisloriam yidentuf sapere : cum opere .at»ipsb Peiro Alfonso Disciplina, ab Ou-
cerle obrusam. desideranf. El mirandum sane quod dino, Fabricio el aliis De clericali disciplim inscrk
Nostro, Catouiani alias supercilii crilico, lam.facile pto, Noster ambigit. Mjhi ulrumque idemivirietijr
exciderinl. opus; nam in Escurialensi bibliolheca Lit. q, plut. 1,
(2VI.la credit Lanuza Hist. deAragon. sub n. 1.4, nolatum reperi :_Peiri A(4e'funsi,sive Al-
(5). Et cum eo Paulus Langius in Chronico,Cilixenf fpnsi-Oscensisopus Prover.biorumseu clericaiisDisci-
el adhunc anri. plina;: qub loGO-Jnejus biblioiheea?codicum recen-.
(4) lii par., dist. 3, cap.' 4, pag.- 540,editionis.Pa- sione (lom. III Latinor., pag. 10, init.) haec addidi:
Tisinaeanni
" 1651, . . . Tribus libris :Latino quidem sermone, sed Hebraici
(5) Iji Spec. hislor., par. n. _ aut Arabici saporis. Jtire igitur Disciplina; lilulo,
TJ
J
(6) In Chron. ad aimum 1068. Proverbiorum tilulus praeponitur;' nam ex fjro.ver-.
(7) Lib. i, fol. 59,• 65, etlib. ni, col. 12?,-,"128, biis philosophorumcompaclumopus ab ejus auclore
154,157. / dicitur. Exstat in regia Taurinensi lom._.II, cod._
(8) ."Lib.vm, lit. 6, cap. 9, , DCCXXXVII,pag^ 256^,ac eodem alque-apud No-
(9) In Enchiridio. slrum inilio : Dixil Pelrus Adelfonsus, etc. ilemque
(10) Supplem. lib. 12, fpl. 210. in Oxoniensi et Gantabrigi.ensi apud Oudinum t. U,
(II) lu Chron. Cilizensi ad annum 1068. pag. 993, col. 1, qui el Logicam a Petro Alfonso,
. (12) Bergomensi ubi supra, Venero in Enchiridio.^ conscriptam fuisse tradil, exstareque in hibliotheca
(,13) Vide infranoiitiamiibro.Disciplinaj.clericalis. i r.egis Galliarum cod. 6279, eo lanieh numero, alque
prseniissam. EDIT.PATBOLOGI.2E. in IV,ejus Bibliothecae tomi indieibus frustra quae-.
(14) PelriAIfonsi Biaiogorum opus adversus Ju- sivi; etputo Petri potius Hispani cogpominali quam,.
dceosnon raro.occurril in celebrioribus mss. biblio-. Petri.Alfonsi Logica esse. Sanderus apud Kabriciitm.
thecis, varieque inscribitur. In Coitoniana, in Galba,. Bibioth. med. et inf. t. V, pag. 259, eidem tribuit :
cod. XV, pag. 68, col, 1 :- Judaismus, lnAInensi, -De abundanlia in sermonibu,sad omnem maler'.amK
Classi IV, Decur. 6, pag. 247, a Bpsquiero : De-vera, . In bibliotheca regis Galliarum t. IV, pag. 212, col. 1,.
'amicitia. lu Galliarum regis, l. III, pag. 252, cod. cod. 6184, haec legi-quasi in eo codice conlenta.:
2213: Dcproplieliis. Veteris Testamenii. Npn.Jl.em 7» Frcigmentum ex libro Petri. Alphonsi conira_Jji^..
S31 IPETKUS ALPIIONSI EX JUDEO| CHRISTIANUS. 532

' '
•'NOTITIA ALTERA, .'
^
(Praemitlilur Pelri Alphonsi Disciplinmclericali, anno 1824. Parisiis curante D. Labouderie, Avenionensis
Ecclesiae vicario generali, primum in lucem editay>.

Pierre Alphonse ou d'Alphonse, auparavant A ou bizarres. Nous pensonsque Je .ecleur ne sera pas
Rabbi Moise Sephardi, naquit en 1002, a Huescas fache d'en connaitre)l'anal3'se. , -
dans le royaume d'Aragoti, fut elevri"dans la reli- TITREi. — Les Jtiifs se font une fausse idee de la
grion jiidaique, qui eiait celle de ses peies; et se Divinite ; ils defigurent ses atlrihuts. Pierre Al-.
dJslingua" par ses connaissarices dans plris d'un phonse raconte des faits ciirieux a Pappui de ses
geme.A 1'age de quaranle-quatre ans, il embrassa raisorinemenls. '
lc christianisme, ei fut bapiise dans sa ville natale, , TITRE n. — La cause de la dispersion des Juifs
par Elienne, qui cn eiail eveque, le jqiir de la feie ' n'est autre que la condamnaiion <!eJesus, quils ont
de saintPierre, 1106 (1144 dePere d'Espagne), d'oii accable d*opprobres, el fail passer pour adullerin..
il pritle iiomdePierre, auquel.il ajotuacelui tTAIphon- Dieu ne les conserve au milieu des. nations, que
se, en liionneur d'AIphonse VI, roi de CastilJ.e et de pour eterniserle souvenir ' de< 1'horrible deicide quils
Leon, ijualilie d'empereur, qui voulut bien etre son ont commis.
purrain, et quiluidoimala charge de,medecin dans son TiTREiii."— Reveries des Juifs sur Ja resurrec-
palais. Ses coreligionnaires calomnierent sa deinar-- lion des mortsa i'avenement du Messie, ei sur sou
cbe, etla represenlerent sousJe jburleplusdefavora- regne intermediaire, adopte par quelques Pefes dcs
ble: lesuiisl'accuserentd'avoircliangeile religionpar *"premiers siecles et par quelqties modernes. 11y a
meprispour. Dieu et ppur sa parolef d'aulres, par bien de Ia mauvaisepliysique; on y remarqne aussi
ignorance de la Ioi el des propheles; d'aulfes enfin, une Jegere iendance a aiTalblirle dogme de la re-
par vaine gloire, par interet, el parce qu'il voyait surrection generale lel que le professenl les chre-
sa nation plongee- dans l'opprobre et 1'ignominie.,, liens. ' - ' _ -
Pour refuler toutes ces imputations, et poiir faire TITREiv.'— Les Juifs n'observent que la moindre
connaitre Jes veritables motifs de sa conduitc, il' partie de la loi de Moise, et consequemmenl ils ne
composa un dialogue en douze liires, ou pluidt peuvenl etre agreables a Dieu. --
douze dialogues enlfe un.juif etun chretien, dans TITREv.—Pierre Aljihonse developpe les molifs
lesquels le juif Moise, nom quil portait .ayanlson qui l'ont porle a embrasser la loi des chreiiens de
Jiapteme, propose les difficulles, et le- chreiien preference a celle des Arabes, parmi lesquels il
Pierre d'A!phonse, nom qu'il reijtit au hapleme, avait vecu des son -enfance, .et dont II. connaissait
vcpond a lout-d'une maniere victorieiise. Ges dia- parfailemeni la langue.
logues 'fureu.l imprimes a -Cologne,- 1556, inr8°, - TITREvi. — Apres avoir. reiute Ie judaisme et
sous ce titre : Dialogi leclu'dignissimi, in qaibtts Cr 1'islamisme, Pierre Alphonse passe a l'exposition des
impiai Judaorum opiniones... confulanlur, qumdam- mystefes de la religion chrelienne.il traiiediibord
que prophclarum dbslrusiora loca explicunlur. IIs de la Sainte Trinite, dont il decouvre les traces.dans.
orit ete inseies dans Ia grande bibliolheque des 1'Ancien Testament , dans le nom ineflable de
Peies, tome XXI, page 172-22J,.editipn de Lyon.. Dieu (15), et dans la manieredonl les prelres, dcs-
Mariana, Historia general de Espana; Ferreras, cendants d'Aaron, benissaieni le peuple (16).
-
Synopsis hislorica chronologica de Espana; Nicolas TITREVII.— La Vierge Marie concui par 1'ope-
Aulonio, Bibliolh. Hisp. vet.; Viiiccnt de Beauvais, . ralion du Saini-Espiii, sans avoir connti diiomuie,
Speculum historiale,' Iib. xxv, cap 118; Baiiolocci, conTormenienl a la proplieiie disaie, chap. vn.
Tbomas Hyde, Casimir Houdin, Raymond Martin,
Paui Hermann TITREvin. — Le Verhe s'esl"fait cliair. Jesns-
AlphonseSpina, deBurgos, Possevin,
lout ensemble. Iiiiilfilude de
Hardt, Noel Alexandre, et d'autres ecrivains, en Cbrist, Dieu etjiomme
faveur de ces dogmes divins.
parlent avec-de grands eloges : eneiTel, ces dialp- passages en
gues sont tres-solides ct tres-savanis, quoique l'on -TITREix. — Le Messie est venu dans le temps
puisse y reprendre quelques raisonnemeris faibles deiermine; tout ce que les propheles oiilannonee

dceos; porro illud frdgmenlumdesinit in hmc. vcrba :_ Et slatim subjicitur carmen <te pavone figurali, id
« Sed inter jam dicla el^direnda, libel hic metricam esl.:... unde cotligas carminis hitjus auctorem esse
iltam interserere fabulam quam alids anle triennium Pelruni Atphonsum. Hactenus."
r-cripsi; cujus pgurm el simililudinesplene et perfecle (I5)Col.-608. -
intelleclm, proprietales gentiumel ordinupi, el cattsas '161 Col. 612.
yt>riurbationutn iiifiversalis Eccleske declarabunt. *
 ' -/
§35 , NOTJTIA. . . _ -m
de sa personne s'esl accompli a la lellre.- ~On' y'A J la Bibliotheque des-Peres. i Histoire generale d'Esr
trouve des clioses tres-solides. pagne, tfaduite de 1'espagnol de Jean de Ferreras,
TIIRE x. —Le Messie s'est sohmisa Ja mort.-de s par d'i?erwi//i/, lome III, page 299.
sa pleine volonle; il a permis arix Juifs de 1'attacher U est-yraisemblable'que Iesdialogues de.Pierre
a-la croix. Pierre-Alphonse iraitedans.ce. dialoguei AJphorise ont fail soupconrier a quelques biogra,-
plusieurs questions incidenles : Qtfest-ce queJe i plies, quilavait solliciie du souverain porilife I'au-
diablel Commenl riiomme estJl tombe en-sa puis- torisatjori d'ehtrer en conference avec-"dfeiix.rab»-
sancel Pourquoi Dieu l'eria-l-il,delivrel..f'etc..,' biiis,riommes SamuelAbrabalia et SalomonLeyila,
—
., TITREXI. Le Messie est ressuscited'entre les> pour defendreconlre eux les inttSrets dela religion
morls; il est.jiionle au ciel, "d'ou'il viendra'juger * chrelienne,- et l_eur demahder raison de(divers pas-
Jes yivariis"et les morts; Plus snbtil que solide." - - sages du Talmud.' J\'ous avouons.cepend.arit qne-nous
TITREXII.—La loi chretienne n'est poiiit oppb- n'-avons Ja-dessus aucuiie certilude, et que nous
see a'4a Ioi- mosalque; liine est 1'accomplissementt sommes conduils a celte fconjecture par qiielques
-del'anlre. II offre des rapprochemeritsassez inge- expressions de "\Volf..BiW/o(/i.hebr., art. 1824.
isieux entre les riles de 1'AncieiTTestament et les5
" " R. Nous iiirvons.pas pu acquerjr plus de" ceriitude-
evenements"dQ Nouveari (17)., . ' V I
qun c'est ebnlre l'ouvrage de Pierre Alpbunse qiie
Ce que nous avons dit jusquicide PierreAlpliorise s Rabbi
Jacob-lien.Ruben a ecri.tle sien, iniitule Mil-
-wt puise dans ses propies eerils; les. hisioriens5 'cliambth
Jeiiqvah (18) (Guerres du Seigneur), et qbe
^espagnols ne s'expriment pas eri JouJ commelui; ! Rabbi Seem Tov benjsaac lieri Sprotde Tudele a
oii en j'ugera par ies deux quenous allbns ciler. .
dirige son Even Bochen (19)'(Pierre'de touche), dans
- i Demas.-desto, dit
Mariana, cierio judib, ilania- Jeqiiel.il irilioduit deux interlocutjeurs,-donl un jnif,
4o Moyses, de miiciia eruritcion, y, que sabia nrachasi sous le rionrdMmmc/ac/ted (20) (unilaire), elJimlre-
lengtias, en -Jopoirero del relnadq, de don Alonsb,, chfelien, sous le nofn d'.4mhiescalesc (21)(triiiifaire),
abjurada.Ia supersticion de sus p.adres, se hizo> qul trailenl- a-peu pfes les memes sujets qiie Pierre
clirisiiano. EI rei riusmofiie.su padrino en el hap-: Alphonse avait-traiies, etqui fjnisseiil par ceder la
tismo, que fue ocasii>ii de llarhalle Pedrri Alonso.. "vicioire k la loi-de Molse ;car si Wolf el Hardt sonl
Impugno per escrito las seclas de Ios Judios, y de) :pour l'aflirmaliv"e, le ceiebre abbe de Rbssi se pro-
los Motos : y muchos de la una y.de la otra naci.on,. nonce ponr l,a negatiyc. Voy. Mss., cod. hebr., ari.
por su diligencia, se reduxerbn a Ja-vefdad. Fa-- 760; Bibliolh. Jud. anlichrisl., ar't. 146,';elc." \
inosa devio de. ser, y notahle la cbnversion desle3 G~ ( - Le second ouvfage de Pierre Alphbnse e.st celui
. juriio, pues ios bistoriadores de Aragon Ja alrij>uyen_ )_ que nous donnons ab public, sotts leiitrede Disci-
a _J-jnAlonso, rey.de Aragon :. dizeii que en Huescai - plina Clericalis, Disciplrne de Clergie, parcc qiiil
a veirite y riueve de jutiio se bapiiso eJ ano de -niilI rend le clerc.bien dnclrihe; ou autrement le Chastoie-
y cienloy seis : jque dqu Estevari Obispo de aquelJai menl. L'auteur l'a compile en partie des pfoverbesdes
eitidad Jiizo. Ia.ceremonia,. y el patlrino" ftie el rey' philosophes'grabiques et de leurs chastoiemehts, et des
riiismo de Aragon. En esie debaie, iio quereinos,, fables, et des vers; en partie de semblance de belesel
ni.aun pcdriamos dar sentencia por ninguna de Ias>-- d'oiseaux.,_.
paries, cada qnai por si nrisino siga Ipqtie Je pare- Le texte iatin, encofe inedil a,eie' coilaiionne par
ciere mas provable^ i Maiiana," Histor. gen. cle. '-. M.-Mebii,sufsept manuscrits dc la Biljliotheqtie du
'
PEsp., loine I, page 471. , -," ' ^loi, et sur quelques aulresqui appaiiiennent a" des
€ Don Aipbrinse, roi.d'Aragon et^Je "Navarre, diti puissancesetran'geres,iiiaisqu'on possedailenFrance
Ferreras", se irouyanta Huesca dans Ie mois dejiiin, , ii y a qiielques annees. Rodriguez de Caslro -i)'ci)
nn liebreu appeje Moise, homme d'un'e erudiiiqni , cbnnoissait qu'un dans la hiblioiheque de 1'Escurial,
prdfonde, lequej elait etabli dans celle villersede- Eficritores Rabinos expanoles, page 20; Nicolas An-
lermina a. embrasser Ia religion chretierine, apres; J- Dibnio rie parie que de J.exe.mplaire dri V.aiican., et
s'elre pleinenienl convaincu de;son -errcur par less -encoren'ei.1,parJe-t-ilpas exaetemenl. __'
saintes Ecritures. Sa resolulion parvinl bieiitotaJa i J-,a version enpfose francaise eiait egalemciiiine-
connaissance du nionarque, qui,'pourlemoigner-s'a"f dile. EJle dale evidemment du qiiinzienie' siecle. M.
joie, voulut'lui, faire 1'hoiineuf de le tenir sur-les! Meon, dpnl 1'opinion esl d'-iinsi grand poi.ds, perise
'
fonts; ainsl 1eJuif recut dan.s'la caihedraJe de"celte,! / qu'elle est ,de JeanrMiellol..
yille le liapteme, qiiilui ful admiriislre par l'eyeque; Quanl ala-vefsion en vers francais,. sous le titre
de la meiiie Eglise, le jour de Papolre saint Pierre : de Chastoiemenl_oaCasloiement (1'usipere a son fils~, .
il quiita sori nom pour pfendre celuiyde Eierre Al- ilen avaiideja paru une en 1,760, dansjes Fabliaux
phonse.-en 1'honneur du^saint et du roi son parrainl i - de Barbazan. M. Meon, a qui nous devons'd'excellen-
IJ.aecril depnls contreles juifsplusieiirs Iivres tres- tes ediiioris des pbeies des onzipme, douzieme,. trci--
savanls, intiiiiles'Z)i«7ogMes,quLsoni imprimes daris> " Xieme, qualorzieme et. q.uinzieme siecles, 1,'a.yaitpu-.
"
(17) Col.,000. -,.-'---"-"- '"','"
" ;(20)^nn- . '-- ' ". - •'
,
- (18) nw -rndnba - '<' '<; '
•r (21) 'uheran. "".-', . .
(19) TffiBp>5
 535 PETftl ALPHOMSI EX JCD^O CHRISTIAM 536
bliee ae nouveau en 1808, avec des additibns consi- A-mais
jj il est bien evident que maflre Pierre, Espagnol,
derables. Celle que nous publions dans nos Melanges auteurdecedernier ouvrage,etqui mourul en 1277,
est entierementdifferente; c'est un autre ouvrage.' suivant Lambeeius, n'est pas Pierre Alphonse, qui
Les Orientaiix possedent plusieurs compilations florissait -au commencement du siecle precedenl.
qui onl de la ressemblance avec ceile de Pierre Al- 2° De abundanlia in sermonibus ad omnem mate-
phonse, fquoique tres-iriferieures" a celle-ci; enlre riam. Voyez Fabrieius, Biblioth. mediw ei iufimm
autres : Pirke Aboth (8) (Chapitres des Peres) , re- latinitalis, lib. xv, tom. III, pag. 239, qui cite San-
cueillis par Rabbi Naihan.de Babylone, quiflorissait derus, pag. 20S, et qui rerivoie mal a propos a Tri-
en 121, et traduits daus toules les langues; Mivchar llieme, De scriploribus ecclesiaslicis,-png. 149, edit.
Happeninim (9) (Choix de pierres precieuses), com- Colonim, 1S46, in-4°.
pile en arabeparRabbi Jedaia Bedraschi, versl288, 5« De scienlia et philosophia. Wolf eroitJjuece
conteiiant beoucoup de senterices des anciens philo- (raite eslle rm5mequeia Disciplina clericalis; Biblioili,
sophes grecset arabes, traduit en hebreu par Juda Hebr. tojn.I, pag. 971. D. JosepiiRodriguezdeCaslro,
Aben Tibbon (Soncino, 1484), cten latin par Erbcrt Escritores Rabinos espanoles, pag. 203 adople aussi
(Francfort, 1653); Proverbiorum arabicorum Cenlu- celte opinion, que JNicoIasAntonio rend cerlaine en
rim dum, par Abi Ubeid, traduit en latin par Scaliger B cilant quelques passages dii Jivre de la Science et
et Thomas Erpen (Leyde, 1614, in-4°); Apophlhe- de la Philosophie, qui se trouvcnt dans la Disciplins
gmata Ebrmorum ac Arabnm ex aboth R. Nathan , de Clergie; Biblioth. Hisp., vet., lom. II, ' pag. 7-8,
Arislea, libro seieclarum margaritarum, et aliis au~ edit. Romm, 1696, in fol. -
cioribus selecla , latineque reddila , cum brevibus 4° De Pavone figurali. Ce pelit poeme, dirige
scholiis, par J. Drusius (Francfort,lG12, in-4°)'. contre Jes vices de la cour de Rome, et conlre les
Kous avons trouve quelques-unes des fables du religieuxmendiants.nepeutetre dePierre Alphonse:
Casloiemenl dans les Mille et une Nuiis; nous pen- il esl posterieur au premier <;onciIede Lyon, ' lenu
sons quil esl inutile de les indiquer. en 1243. _ • , •
On attribue a Pierre Alphonse, 1°. une Logique II serait ridicule de prolonger 1'enumeration des
qu'on dii avoir ete d*abord traduite en langue he- ouvrages qui sont altribues a Pierre Alplionse, et
liraique, et que l'on prelend aussi 1'avoir eteen grec qu'une critique eclairee luL fefuse justement. Oii
longtemps apres par Georges Scholaire, connu ignore 1'epoque el le lieu de sa morl; cependant
sous le nom d,e Gennade. Lambecius en rapporte un Gasimir Oudin insiiiue que ce savant mourut en
extrait (Biblioth; Cms. Vindobon., lom. VIII, pag. -. 1110.
j
28S); Aicdsy.nr.-iEGTITixyiQisyjaavj y.ai emtj-
'KKTTyp.v
TDUWV, etc, Dialeclica est ars arlium, sciemia scien- J. LABODDERIE,
tiarum, ad omnium habiluum principia viam liabens; Vicaire g&nerald'Avignon, etc.

FETRI ALPBONSI
' ' FA JIID^O CHRISTIAKt

DIALOGI

In quibus impiffi Judaeorum opiniones evidentissitnis cum naturalis, tura coelestis pliiloso-
phiffi argumentis confutantur, <ju83damque prophetarum abstrusibra Joca explicantur.

(Bibliolk. Pali;. Lugdun., XXI, 172.) - ,

PETRI ALFHGNSI PR^EFATIO.

; -

Uni et jeterno prim.o, qiii caret principioet qui I) effugeret, honor et gloria, sitque mirabile nomen
caret termino,Omnipolenti, rerum omniumCreaiori, ej'us bencdicium in saecula sa;ctiloiun>. Amen.-
omnia scienti, omnia qua? vult facienti, qni homi- Dixit sequentis operis compositor: Omnipotens
nera ratione et sapientia pra^ditum, omni prajposuit stio nos Spiritu inspiravit, et ad VI.T.rectae semitam
animali, quibus duabus virtulibus et quse justa sunt direxit, tenuem prius oculorum albuginem , et pest
1
inlelligens appelerel, et quai saluli conlraria sunt grave corrupli animi velamentum removens*
557 " DIALOGI. S38
Tuuc nobis prophetiarum clauslra patuerunt, et A sloloruni Petri et Pauli. Unde mihi ob venerationem
earura arcana revelata sunt, e! admovimus animum et memoriam ej'usdem apostoli, nomen quod est Pe-
ad percipiendum veruni earum intellectum, morati- trus, imposui. "Fuil auiem pater meus spirilualis
quesumus super ipsum explanandum. Unde perpen- ALFCNSUS, gloriosus Hispaniseimperator, qui me de
dimus, et quod in eis inielligendum, et quod inde sacro fonte suscepil, quarenomen ejus prasfaio
estcredendum , videlicet quod.unus sit Deus, in nomini meo apponens, Pclrus Alfunsi mihi nomeii
personarum Trinitale, quse nec ulla se prsecedunt imposui. Cumque hotuiri esset Judaiis qui me antea
tempore, nec aliqua a se segregantur divisione,- noyerant, el probaverant perifum iniibris proplie-
quas Chrisliani Patrem, et Filiuiri, et Spiritum san- taruin el dictis doctorum, paftem etiam, non ma-
ctum nominant, et quod beala- Maria de Spiritu gnam habere oniniumJiberaJiani artium, quod legeni
sanctp concipiens, sine virili commisiione Chrislum et fidem accepissem Christianqrum, et_ unus essem
peperil, corpus generans ariimatum",quod incompre- eorum, quidani'eorum.arhitraii sunt me hoc nou.
hensibilis deitatis esset Iiabilaculum. Urius ilaque fecisse, nisi quia adeo omnem abjeceram verecun
Chrislus tribus perfecius subslaniiis, corpore scilicet diam,, quod et.Deumel legeni contempseram. Alii
anima et deitate, idem et Deus et homo est, et vero propterea me fecisse dicebanl, quod non ut
"quod eum Judaei crucifixerunt, sua disposilione et B decueral prophetarum el legis veiba intellexissem
vblunlate, rit sicut erat creator , lierel et redemptor Alii autem vanae glorias imputabant, et me, lioc fe'
totius sanctae Ecclesiie, ildelium scilicet-prseceden- cisse calumniabantur ob honorem. sabculi,eo quod
lium et sequenlium, mortuusque corpore et-sepullus, - Christianorum gentem cieieris -oinnibus superessf
et terlia die.resurrexil a moriuis, asceridit eiiamin conspicerem. Hunc tgitur libellum composui, ut om- '
foelum, elibi simul est cuin Palre, venturus in die nes et riieam cognoscant inieinioiiem, et, audiani
judicii, j"udicare vivos e_tmortuos, sicut proplietse rationem, in quo omriium aliarum gentium creduli-
Joculi snnt, et futurum pradixerunt. Cum ilaque talis deslruciioiiem prajposui, post IIMCGliristianam-
divinai miseratipnis inslinctu ad tam excelsiim hujus Iegem omnibus • prseslautioreih esse conclusi. Ad
fidei gradum peryenissem, exui pallium falsitatis, ultimum' eliam onmes ctijuslibel Chrisliante legis
et nudatus sum tunica iniquitatis, et haplizaius in adversarii objeciiones posui, positasque pro meo sa-
sede Oscensis civitatis, in nomine Palris; et Filii, el pere cum rafibrie et auctoritate deslruxi. Libium
Spirilus sancti, purificatus manibus Stephani glo- autem lolum distinxi.per dialogum, ut Iecloris ani-
riosi et legilimi ejusdeln civitatis episcopi. Hbra musproinptior flat ad inlelligendum.In tulandis eiiam
etiam baptisinalis, prajler ea quas praBmissa sunl, ._ Christianoruni rationibus, nomeh quodinodoChristia-
credidi bealos apostolos, et sanctam Ecclesiani ca- *.nus habeo,posui.:in raiionibus vero adversaiii confti-.
tholicam. Hoc aulem factum est anno analivitaie tandis, nomen quodanlebaptismum habuerani,idest
Domini millesimo cenlesimo sexto, setaiis mea; anno Moyseri. Librum eliam in titulos duodecim divisi, ut
quadrageslmo quarlo, merise Julio, die naialis apo^ quodlector quisque desiderat, cilitis in-illis iiiveniai.

INGIPIT DIALOGUS PETRI

COGNQMENTO ALPHONSI, EX JUD^EO CHMSTIANI

' ' "' ET ' ' '
, • ""_-
• -
- MOYSI JUDiEL

pETnos. A tenera igitur pueriliaj setate quidairi D rari solliciius fui, sed mcus affectus caruit effectu
mihi perfeclissimus adhseserat amicus, nomine usque modo, cum te laeto Dei gratia video yiiilu.
Moyses, qui a^pfimasvaaetate meus consocius fuerat Nun.c tuam milii, quseso, patefacias intenlionem, et
et condiscipulus.. Ad hunc cum perveriisset sermo perquam vel antiquam deserueris, vel novam Iegem
quod ego paterna lege relicta Christianam delegis- delegeris pandas rationem. Novi enim bene olim lo
sem fldem, reliclo suse slalionis loco, ad me festinus valere in scfiplis prophelarum, et verbis nostforum
pervenit, in ipso adventu quemdam vultum ferens "doctorumapuerilia quoque super omnes coceqiinsvos<
hominis indignantis, el increpans salulavit me more tuos legis relatorem fuisse, etsi quis-advefsarius
non amici, sed quasi alieni,et sic exorsus est: "Vah", esset, te illi "defensionis clypfeumopposuisse; Juda^is
Petre Alfunsi! Mullunr pertransivit tempofis, ex in synagogis ne.a sua unquairi fide reccdcrent pp»-
quo ad te venire, te videre, tecum loqui et commo- dicasse, conscios docuisse, dpclos in majus oro-
SS!) PKTRi ALPHONSI EX JUDJEO CIIRISTIANI Sitt
vexisse. Ecce aulem nescio quo pacto video commu- A plietas pro ejtis lege confirmanda venisse; non in
tatum, el a semita recliludinis alienalum, qubd ul aliquo redarguenda?
meo videlur auimo, errore existimo factum. Ctii PETRUS.Et hoc etiam concedo.
ego : Plebeiorum el imperilorum mos cst hominum, MOYSES. Nec negas Jegem, quam in praesenli Jn-
ut si quem quidquam contra .sttam agere, viderint dsei teneni. el a Moysescriptam asseverant, eamdem
eonsuetudinem, licet id recium et juslissimum per- per omnia, sicut Jioyses eam scripsit,' permanere
maiieal," illonim lamen ocsiimalione aiqtic judicio, PiiTiius. Quomodo, quseso, negare potero,"prseci-
jiijiistilise cl nomen el cttlpam stibeat. Tu verp iu pue cum eadem lex eisdem Moysi yerbis, a noslris
•
philosophise cunis enutriius, pliiJosophiaeTuberibus' olim.ji quibus fidem adliibemus, doctoribus frans-
Jaciatus, qua"fionle me potes ineulpare, donec ea lala, et apud nos scripla habealur, proeter in qui-
qunafecerim, juslaan injtisia yaleas probare? Jjiisdam locis, tibi licet lnuleiHur vsrba, eadem esl
MOYSES. tamen senlenlia? - - _
Quontam duo eonlraria meo occurrunt
animo: unum, quia ccslimo te prudentem virum non. MOVSES.. Qnbniodo ig.iiur te video eam esse trans-
potuisse recedere ab ca qtiain teriebas lege,-nisi gressum, et ab ipsius seniitis devium?
Iianc qitam suscepisli veraciier- cognovisses melio-' PETRUS.Non esl ita, sed liiinc complelam ejus,
rem; alteriim, quia legem quam lerieo ego, el ttt B E prout debeo, fidem conservo, ei per rectissimas-
reliquisti, pro meliori habeo, ideo et quod lu fecisti •- ejus" setnitas rectp, gressu procedo.
efrorem aeslimo, el • cni polius parli acqniescam . MOYSES. Ex vefbis tuis dalur inielligi, ex legis et
ignoro. Qtiamobfem pelo a le ut hujus dubilationis prophetarum verbis le reclum sensum concipere,
scrupulum ab animo meo dcpcllas, et uterque in Judaeos autem , ejiisdcm legis cullorcs, ab ejus recla
alternse rationis campo discurramus, donec ad liujus inlentione alienos exisiere; u.ndect luo judicio male
rei indagineni perveniam,..el an justum sil factum videnuir inielligcre.
tutim , an injtistum cognoscere valeam. PETRPS.J3ene veiborum rocorum sensum pene-
,- trasti. _ ' -
PETRCS.Nalura liabet lioc humana, _ut animo"
qtioquo pacto •conlurbaio, in vero falsoque discer- MOYSES. Fac igifur me cognoscere in quo libi
nendo discretibniscareal ocnlo. .Niinc itivqiie nisi videtur Jud;cos errasse iri legis explanatione, le
omneni a peclore tuo perlurhaiioneip dimoveris,- ul Vero melitisinteliigere. '.'
wore sapienlum et qtisejtisla sunl collaudemus, et PETRUS.Qnomodo video eos solam Iegis super-^
qiisa injusla sine conteniione rejiciamus, nostro fieieni altendere, ct liiicrain non spirituaiiier, sed
operi linem nullatenus imposiluri, in vacuuni verba .,_carnaliler exppnere, unde maximo decepli simt
jactabinius. errore.
MOYSES. Paclionem istam libens suscipio, et ul tu . MOYSES. Quid his verbis significes non salis per-
eamdem in le suscipias rogo. , ' " pendo, unde ul aperlius loquaris exoro.
PETRUS.- Ego certe Isettis consentio. _PETRUS.Non reminisceris docloriim veslrorum ,
MOYSES. Hoc eliam si placet implorol Qtiod sii qui veslram doclrinam, cui lex vestra lota, secun-
aliquam de Scripluris auctorilaletn aitttleris, sectin- dum vos, amiitiuii', scripsernnl, quomodo asseve-
dum verilaiem Hebfaicam hoc facere velis. Quod sii rant Denm corpus el formam Iiabere, et cjus ineffa-
aliier facias, me non recepitirum ,csse agnoscas. Sed[ bili ri>aj'estatitalia applicant quce nec ulla conslant
et si ego aliquam, jiixla qned aptid nos esi, tibiad- . -ratione? Quin el de eo lales prolulere senientias,
dticam, et ul eam volo recipias, et quod verum agno-. quse non aliud nisi verba videntur jocaniium in
veris, nullatcnus contradicas. scliolis puerorum, velhcnliumiripl.leis mulierum.
PETRUS.Et hoc ego certe non abnego, tuo namquc Jtem, secundum vesiri intelleclus capacilatem legem
" ~ 'A:
ipsius gladio occidere le niulium cupio. ":, explanantes, vos captivilatem speratis evasuros eo
modo quo fieri nequit.' Item in captivilalis evasione
MOYSES. Prselerea si quid interciderit aliquando,' n
speraiis vos" adeo inusilalum fieri miraculum, ut
quod a legimi alienum videatur proposito, non le vesiros suscilet.moriiios, qui terras denuo ut
prius
pigeal qtiscso,sed,de cajteris aiiibus ctirn opporlunus incipiant inhabitare. Item vos in captivitaie existen-
cxigeril locus, interroganti respondere sludeio, con- les, de omnibus legis praeceplis, etiam secundum
cedasque volo ul mulua ratione mihi aliquando vestram explanalionem, nihil nisi-niinimum
quid
jnterrogare, aliquando liceat respondcre, aliquando conlueor agere. Idipsum autem
eiiam adversari, proul sermo dederit mihi. quod agitis Deo pla-
cere, et accepiabile credilis, de.eo quod praelermil-.
PETRUS.Concedo. Jam inlerrogare tibi liceal, de; titis, eum nequaquam vos ciilpaluruin confidiiis,
quacunque re vis sapere, et quavis inlcntione. omniaque complesse vobis videmini, quod evidenter-
MOYSES. Concedis lu Moysen filium Amram verum1 obtinet maximum loctini erroris. Sunl enim alii.
proplielam.lsraelilici populi, cl vere a, Deo missuml perplures errores, in quos vos conjecerurit non,
fttisse (Exod: in), et quidquid ex Dei iiomine pro- sanse legis explanatibnes. • - . .
phelaverit fideliler enuntiasse ol dixisse^ RIOYSES. Nimis proruude -in noslram inveheris..
PETIIUS.Concedo uliqtie, infamiam, el vis opprimere gentem Judaicam: EjL
MOYSES, Conccdis quoquc.omiicspobt Mtiyscnpro- verba quideift sunt pauca et lcvia, scd esl in eis.
 - DIALOGI. '
Ul 542
luulla et gravis sentenlia. Et si stib uno totam ve- A.ila _ postea factum , licet ScripUira tacente, non du-
limus concludere raiionem judicio, multaque snb bilemus, nusquam lamen lex memittit qttod Moyses .
uno comprehendere litulo, cum singula elucidare in ejus posteiioribus aliquid viderit. Qualiter igitur
debeamus, omnibus indiscrete commislis, obscuri- eiim'corrigisenodum.-quod sine risu vix dicipbtest
laiem inferimus. Unde si Jjonum tibi% videlur, singu- ' vidissedicilis? Iiem, eiuii per posleriora non solum
lis ralionis senlentiis singulos ' ascribamus litulos, cervix, scd eliam quselihelcorporis pars convenien-
'
ul.Tinoquoque alterna sermonis raiione discusso,ad tiusinielligi possit, boc quod vbs ceivicem euni vi-
alium ordinaiim accedamus, ut sic operi. noslro disse asseritis, non raiione vel Icgis auctoiilate, setl
' sola '; l
congrut m terminurii iinponamtis. probalis volunlatei
PETRUS.Quoda te beiie diclnui csl^perficialtii', et MorsES.Nostri doclores pef posleriora cervicem .
' '
quod digneconsulis compleatur. Singttlis ilaque scn- debere intelligi dicujit., ,
lentiis titulis suis apposiiis, de quo prius volueris PETRUS.Sectindiuii vestraa siullae explanstionis •
qusefe, quoniam paralus sum respondere. serieui, qua3etScripiurse etraiionis juvatnine carcl,
TITCLUS PIUMUS, progredi libet. Nam utJDeum cervicem, quod sa-„
Ostendil quod Judan verba"prophelarum carnaliter *f picnti nefas et videlur.cl esl, hahere concedam,.
inieUigunt,'elea falso cxponuut. • poiuit tamen fieri ut Moyses niliil in eo prselei' cer-
MOYSES. Piimum sic insiituamus litulum, qui v-iceirividerit. Aul si.quid alitid vidisse fingamti.s,
continealTationes, quibus in nns et in nosiros in.ve- poluit videre pileum sive corrigiai nodnm, illius
heris doclores, quod Deo scilicet corpus et formam , scilicel coronse qtiam vos dicitis angelum, nomine
ascfibimus, et ejus naiurse talia. adnotamus, quse Mitralon, singulis diebus capiti Dei imnonere.' -
rationis veritas abhorret. llanoigitiir rem diligenler Itlbysks. Doctores ulique nostri,' illud quod vidit
disculiainus, donec ad ejiis indaginem ratione e't corrigise nodutn contendunt 1'uisse: ideoque Dcum
argttmento perveniamus. M.oysicervicem astruunt ostendisse, ut illum videret
PETRUS.Dictum collaudo. nodum cprrigise.
' MOYSES. In primis iiaquemihi volo oslendas,,iibi' PETRUS.Jta esse ut asseris ad lui deslructionem
dociores nostri Deiim corpus et,formam hahere coii.cedamus.Narii ut Moyseii illum coroiiffinodtim
dixerunt, et quomodosuper liae re loculi fuertinl." yidisse meriliamur, cum ejus faciem ntillaleiius vide-
PETRUS.Si nosse cupis ubi scriptum sit, in prima rit, unde Deum pixidem in anteriori capitis paiie
parte vestrse doctrinae, cujus vbcabulum estbene- gestare prob.avil?
. dictiones. Si igilur vis scire quomodo dixertinl Dcuin s. C MoysEsrQuomodoMoyses nodalam corrigiam vi-
babere capul et brachia, et in csesarie pixidem ge- dit, pixidem quneilla ligarelur, in capiie Dei fuisse
slare Iigatam corrigia, ipsiusque corrigiae nbdum-a dbctores intellexerunt.
poslera capiiis paite sub cerebro fiimatum, intra PETRUS.Non omnino sanus.eslhic intellcctus, ut
pixidem vero qtiattior esse cartulas, JudaBorumlau-'
des coniinentes, in -suinino autem sinislri bracbii Deum aliqttid gestare dicamus; potuit tamen illa
ligari cymbaliim, aul tintinnabulum aliquod, - .
geslare aliam pixidein, simili modp-corrigia iigaiani, corrigia
ibi Csse coniineiiiem onines Iaudes aul gemma qusevispreliosa, aut ali.quid.liojusmodi.
charlamque quse Verumlamen ul omnia' libi faluilatis lollam
in prsedictisqualuor scripisc diciintur. Coricedishaae responsa,
concedam. Sed Jioc conccsso,
omnia in eo quem dixi locohoc niodo scripta ha- .' lioc ut vis el dicis esse
Iieri? - ' unde, quseso, Moyses iulelligere cltarlas pptuit iiilus
MOVSES. esl contineri, nedum scisse eum dicas.quid in eis.scri-
Negare quod evidensiiequeo.
PETRUS.Quam super hac re, quseso, babent au- pliim haljerelur? Sedel qt.iodsupcr lisec ofnijia ad-,
" miratione dignissimum esl, quod in illa charia, ut
ctorilatem? , . ,
nlhil aliud- scripttim esl, nisi verstts quos
MOYSES. De pixide. quam gestal in csesarie, et de credilis,
nodo corrigise, auclorilaiem sibi allrahuni, ah eo D p. Moyses Jonge posl moriens Israeliiicum populum,
laudans edidit, el pbst
loco ubi Doidnus ait ad Moysen: Videbis posteriora docendo, ex semeiipsp eum
enim mea noh videbitur mulla. annorum curricula, Sal.onioii Deum a.doians
mea, facies (Exod. xxxnf). ratio quare
Tunc enirii Moyses nodum corrigias vidit. Nodum " composuit de eorum laude; nulla est
debeat credi.
aulem ipsum alicujus pixtdis esse necessarium est.' in Dei capite scriplum ,esse
De ea autem quani gestat in brachio auclorilalcm, MOYSES'. Quod oculis carneis Moysesnon vidit, ex
pfoferlur ah Isaia dicente ; Juravit Dominns in saneti Spiritus reyelalione coguovit. De clfarlaruin
dextra sua; el in brachio fortitudinis sum (Isa. LXII). auiem scfipluris nuIla,fateor, esl mihi raiio. , .
Per brachium enim forlitudinis vult inielligi sinl- - PETRUS.GloriaDeo. Jam paulisperstultilise cares
slram , in qua illa pixidis viiius conlinelur. responso. Item si concedamus Moysen horum quse-
PETRUS.Ad memoriam me reduxisti. Heminiscof dam vidisse, qusedain sanclo revelantc Spiri.lu COT
enim me j"amhunc periegisse Jocum, sedauctoritas • gnovisse,"cum nec ipse Moyses usqtiam. scriptum
hsec nullum libi confert palrocinium..Cum enim Iex reliquerit, riec uljus posl eum prophela prodidit,
perbibeat Deum Moysi dixisse : Posieriora mea vide- unde vestris docloribus lam.secretse rci arcaimm
bis, eluuoniain Deum mentiri non posse conslal, patuitj j
545 PETRI ALP-HONSIEX JUDiEO CHRISTIANI 544
MOYSES. Per veterum suecessores, ad noslroruin A locum illum, ubi prius stella appareJ, nec oeeiden-
tandem doclorum pervcnit nolitiam. lem, nisi ubi noslro. subtrahilur aspeetui.
PETRUS.Cumad tam irralionabil.is conclusionis MOYSES. Nunc obsecro ut orientis et occidemis
diffugium veslrum deviet argumenlum, per anli- mihi certum Iocum o.slendas, et hujus, rei noliliaia
quorum sticcessiones onine libi licebil firmare men- subtiliter disculias.
dacitim. Est tamen , valde in,digne ferendum, quia PETRUS.Quemadmodum rem istam tibi subtililer
vestris doetoribus apponitis quod Jpsi forsilan no- monstrari rogasti.le quocmeillud suhlili decel oculo
Itini, cum ipsi hoc se.rioua veterum relaiione per, intueri. Quod hoc modo considera. In quocunqrie vis
Moysen habuisse tesleii.tur, sed ipsi i.nversuum ex- loco consiste, et ab eodem Iineam reclam ad oiien-
planatione lalia comnientenlur. lis dirige parleni. Qnas cum pervenerit ad locum ul-
MOYSES. "
Respondi non ratione recli, sed occasione ira.quem visum lendere n.equis. loctim ipsum libi
diiTtigii. , - - oiieniem essecognosce. Eodem modo si ab eb in quo.
PETRUS.Veritatem ilaque tenentes vanitatem vi- consisiis loco lineam rectam in occideiilem direxe^-
temus, quoniam in rationis exordio sic uterque sta- ris, cuni ad talem pervenerit locum, qui visui luo.
tuimus. . terniinum p.onai,,tibi ipsuiu occidentis .conslitue
MOYSES. . B loctim.
Dignumj'udico
PETRUS^Dic, quoeso, nos.Hquarita isia nanaiio • MOYSES.. Nunc liaram recli orlus, et liora.m recti,
verificelur ralione, praater hoc eiiam quod jam du-r occasus mihi morislrari desidero.
dnm nulla constat auclorilale? PETB-US. Nascenle slella prsedictam Jineain. usque.
ad ipsiim-slellse lociim protende, et in cenlro ipsius.
MOYSES. Videp qu.idem in ulroque auctoritaiis
destructionem. JNjuncauiem a te exigo ut id os.len- stcllse lineam fige, itatil media super- terram appa-
das per naturae ralionem. '" reat, et media adjiuc lateat ipsamque horam ipsius
, ,
slellse orlum dices. Cum ergo sol tali modo oriri cce-_-
PETRUS.Vos_D.eum caput, brachia ct totam cor-
si perit super lerfam, illa hora apud aslrologos est
poris formam hab.ere contendilis. Quod lio.c est,. verus orius diei. Eodem riiodo si occidente stella
igitur Deum longitudinis et altitudinis dimensioni- prasfatam lineam usque ad eam occidentis.parlem-
bus consiare necesse est faleaminL Si vero his tri-
dirigenssumniilai.em lineaein.stellaefixcris cemro,ila
l>us dimensionibus. clauditur, sex" nempe corporis ul rnedia super terram, elmedia suh terra consislai,
partjbus lerminatur, quod es.t inconvehiens, ut suo iJI.amlioram esse occasum dices. Cumque sol lali
ostendeturin Ioco. De corrigia aulem quam eum in, * modo occiderit, illa liora
/_. apud a&lrolbgosverus esl
capite habere dicitis, duo" tiJbi pfopono. Tua enim o.ccasus diei, et initium nociis.
coirigia, aut est dc ipso,.aul aliunde. Si de ipso est, MOYSES. EX raiione tua talis jiroccdit concltisio,
j"am Deus a sc divisus est; si vefo alittnde est,- aut qiibd cum pars orienlalis orbis eadem sit omnibus,
Crealor, aut crealura esl. Si ergoCrealor est, crgo locus lamen ori.entis non idem est "omnibus.Itidem
duo sunt crealores; si crea.lura est, jam qusedam cum occidentalis non ideni est omnibus.
qiioque,
creatura major esl qtiadam parte Crealoris, quod nec eadem hora orlus, quai est nobis et- caeteris
snconveniens est. Item, qusoro: Hoc quod in capite gen.tibus, nec eadem hora occasus.est nobis et cajte-.
vel bracliio geslat, ulrum necessitate aliqua, an sine ris
gentibus, sed secundum varietaiem Jocorum
necessilale illud gesiei?Si necessitate gestat, j'am terrsb in
longitudine, varialur Jocus orienlis el oc-
Creator "indigel creatura, quod alihd est inconve- cidenlis, et bora orlus et oecasus.
niens. Nunc itaque apefte notes cognoscere quod • "PETRUS. Lsetor te rei capere veritatem. _-
libi ostendi ea qua postulabas raiione, sciljcet quod. MOYSES. Adhuc, quseso, ^pertius loquere, et pef-
de corrigia creditis, quam sit vile. aliquam^iniililudinem rem tam sublilem qslende.
MOYSES. Teneo. -, PETitus.-Constituamus ergo soleniin primb arie-
PETRUS.Ilerum vestri do.ctores iivdoctrinarum Ji- D E tis gradu et i.n primo puncto gradus, el dicamus quia.
hvo asserunt quod Deu.s iri occidenie est tantuiii, coopil modo. oriri civitati Aren, quai sita esl in.
aticloritate Esdrse illud confirmanles, dicentis : jirimo septem climatum lerrae, habens" nbnaginta
Exercitus cceli supplicattibi (II Esdrgs ix). Exponen- gradus ad orientem, et iolideni, ad occideniem, lia-
les hoc quod, cum omnes siella- in occideniem deci- beris etiam nonaginta gradus ad polum aquiJonalem,
dunt, lunc exercitus cceli supplicat Deo, et quoniam lotidemque adaustralem. Cum huic, inquarii, civi-
hsec slellarunr. snpplicatio lit in" occidente, ideo lati sol cosperit oriri, quaenam hora eritilli civitati
Deum in occidente asserunt esse. Hsec quam dico quce sexaginta gradibus distal ab occidente civilatis.
est eorum sentenlia. Qui quanquam a Dei sunl co-,> A''.en? ,"
gnomine alieni, si •munrii saltem tflguram agnosce-;i MOTSES. Secundum quod in astrologorum libris
rent,,non de Deo lam indigna scnlirent. r,eperi scripium, duaj a,dh.uc I.ioriedepiaicedenii re-
MOYSES. Volo mihi oslendi, si placet, quomodo ex; manenlupcle..
lioc verbo possit perpendi, quod ipsi figuram mundii PETRUS.Cum igi.iur civitati Aren. sol occubuerit,
rion agnoverint. quse liora prxdictae erit civitati?
PETRUS.Quoniatn nos orientem non dicimus, nisii \ MOVSES, DusesLmiliter remanent JiorK de die.
545 jDIALOGI. 846
PETRUS.Cum autem sbl illi oriri ccepent urbi,, A civitatibus, proul una oistalj ab alia in longitu-
quolaj'am hora esl Areri civilaii? dine.
MOYSES. Duabus iransactis, terlia inchoat hora. ( MOTSES.Curicia patenlcr inlelligo."
PETRUS.Cumque illi urbi sol occubueril,,quola PETRUS.Nec illa cceli parlicula, quse hodie in
liora erit Aren civiiatl? , y _ ortu solis. cjuovis terrarumjoco iri oriente appafet,
MOTSES.Duse jam de nocte coiripletse sunt horar. esteadem quss cras eadem Iiora eodem terrseloco
RETRUS.Si igitur fiium recium ab Aren perirahas ineodem apparebit.
civitate, etperducas summitaterii unani adorientem, _ MOYSES. Et hoc lucide patei.
et aliam ad occideiilem, et simiii niodo in alia fa^ , PETRUS.Haee graduum in ccelo variatio conlingit
cisis civilate, pfoferens ab ca rectani lineam, cujus quolidie sicut ipse sol per eosdem gfadus variatur
una summilas ad oriefiiem, et alia periingal ad oc- assidue.
cidenlem; num. quaeso, ulriusque Iinea. "lermini ab MOYSES. Quod ratio oslenditnegare non valeo,.
utravis parte insimul poieruiit convenire? PETRUS.,Quandoquidem <ita esse, ut diximus ne-
MOTSES. Mhijriie, sed quanto ab invicem ipsse di- cessariacohslat fatione,et in lotius terrse spatio'
slanteivilales, lanto linearum inutraqueparte disla- non surit Joca orieniis et, occidenlis_ sequalia,. nec,
biinlsummitales, triginta scilicetgradus'.- - . B horai ortus et occasus esedem. Unde necessario se-
PETRUS.Nune apertissime libi palel quoniam qiiitur slellas quse quibusdanv occidunt, aliis eadem
locaorientis et occidenlis, et horse ortus et occasus hora ofiri, nec in totacoeli sphsera cerlus est orieii-
non eadem sunl omnibus, sed varianlur pro variis iis et occidenlis Jocus, scd, qbolidie variatur per
" <
lerrse longiludinibus. '\ varios gradus, multbminus credi debet oiienlis et
MOYSES. Bene tandem inlelligo. . occidentisinutationem coeleslibusaccidfereereaturis,
pETRUS.Itemcum sol Aren oritur civitali-,siceatlem quibus nulja unquaniinleivenil obscurilas, sed sem-
Jiora apiid alleram qtiam diximus civitaieiii ab pilerna indeficientls luminis irradial claritas^ sicut
ejiisdem civitatis oriente in ej'usdem occidenlcm li-. David propbeta dieit: Quia lenebrmnon obscurabun-
neam prolendas, quse cceli puncla ulriusque.ejus tur a le, el nox sicul dies illuminabilur : sicut lene-
siimmilalis cacumen coniingei ? brm ejus iia et lumen ejus (Psal: xxxv.iii);,el DanieJV
etabscondila, eir.ovit 1
. MOYSES. Illa quidem stimmiias qua: vergit ad prien- Ipse, inquit, revelatprofunda
inlenebfis constituta_,et lux curiiep semper erit (Dan.
tem, primum puncttnn primi gradus Piscium ribli-.
Cuirfefiam nulla in ccelo ascensns, vel descensus
nebil, illa vero quse direcla- est ad occidentem, n).
possit esse Iocalismutatio, apertissime igitur cuivis
priinum puncmm primi gradusVirginis perculiet. _
- PETRUS.Rnrsus si sole Areri civitali occumbente, ^1 paiet. quod in pbelo nec oriens sil, nec occidens.
apud alteram eivitatem Iineani eo quo diximiis modo QuoJocus probato, latuitas evidens est dicenliuni, quod
ad ccelum usque uirinque lendanius, utraque sum- Dei oecidciis esl ubi siellae supplicant Deo.
MOYSES. Licel mariifeslis refragari nequeam ra-
miias' ejus quas cosli parles coiilinget? ^ . '
liohibus, volo tamen mihi, si placet, ostendi guo- •
MOYSES. Qtisead orientem lendilur, primo punclo modo probari possinl, vel cognosci longitudines
primi gradus Virginis; quse vero ad occidentem pri- distantium abinvicem civitatum, ulmelius cognosca-
1110ptinctoprimi"gradus Piscium occufrit. •
mus. "diversitales horafuni eodem tenipbre super
PETRUs.Iterumautem sisole urbi illLorienle lineas easdem apparentium. v ' ,
iiptidAren civitatcm ad ejusdem orientem, et occi- , PETRUS.Consliiuamus ergo solem in pritno Arietis
denleni lendeiiies usque ad ipsum ccelum ducamiis,, . puncto.el' ihcipiat fieri eclipsissolis-apud Aren ci-
utraque summiias quam cceli parteni continget? vitatem, primbpuncfp seplimsediei horse'erit uiiqtie
MOYSES.Quse orientem confinget, primam pafti- eadem liora primus Cancri giadus in ipsius" Aren
culam primi"'gradus Tauri percutiet; qule verb occi- oriente. Qnbd siiunc nosse desidcras Iquotaliora
denlem primo pimclo primi- gradus Scorpionis n fiefi incipiat eadem eclipsis, apud aliam quauT prq.-
' ' diximus
occurret. _ . "civilalem, si diligenler inspicias,"prinio
PETRUS.-SIaulem jole urbi illi occumbente prse- quini_eliora? puncto invenies eam ibicleiri fieri inci-
diciamiineani-Airen civilalis prsediclo modo ad coeli pere, eodemque momento apparebit" primum Gemi-
cardiiies ducamus, quas ejusdem cosli partes sum- norum punctum in illiuscivitalis oriente, unde in- .
milas quaeque coritingel? - , < dubilanler patel triginta' longitudinis gradus inler
MOTSES.Orientis summiia.s initium primi gradus . rilraroque esse civilatem. Ellioc quidem modo ab
Scorpionis,occidenlis vero "iniUumprimi
" gradus astrologis invenilur quanla inter '
duas-civilales ha-
Tauri conlinget. - . beatur longitudb. > • .
PETRUS.Nunc cognoscere poles, quiagradus signi . MOTSES. Jtlagnsecsecitatis velamen de peclore meo
qui est in oriente sole Aren civilaii apparenle , non educens, vefilalis Jucernam clarissime infudisti,.
est idem cum eo qui eadem hora alii civiiaii appa- quare digna a Deo compensetur retributib tibi. Sed
ret. Similiter gradus qui esl in occidente sole in quoniam superius dixisse te memini Aren civjtalem
Aren occumbente, non esl idemimm eo qui' eadem in medio cceli Iiemisphserio silam, ila ut ajqualiter
hora alii apparet civiiati. Sicque omnibus coiitingit aboriinibiispartibusdislet, et inprimo sijpicmeli-'
 •S47 ' PETMI ALPHONSI EX-JUD.EO CIIRISTIANI Sjg
, nialnm esseposiiam, voJo ui linjtis situs desciiptio- _
nem lundissime os."endens,ita me facias intelligcre,
ul videar milii in eadem urjje consislere. Ciim enim •
.dieas Ai;en in nredio lerraa positam",significare vi-
,deris ipsius terrse siiperficiem esse planara, exra-
'.iione yefo orientis ct occidenlis prscinissa"signifi-
caveras lerram rolunditalem habere spbseficain.
Omne autem roiundum principio caret ac fiue, sed
uhicunque principium quseiis vel lerniinum, ibidem
•proctil dubio inveniesct mediuin.
PETRCS.Consitleraigitur Aren in lalilocp sphsara.
terreslris esse, ut et ab aquilonali et ab" aust.ali
a-qualiter polo dislet ulroqne, et per medium ejiis
quolidie. transeant duo priiria puiicta -Arielis et
, Libra./IIabcbitigilur-ad .llrumqticpoluni.noiiagJnla iB
gradus, eiilqueiia Aren in pfima parte.primi clima-
lis, quanluni ad longiltidiiiem. . .
MOVSES. Ex verbis luiscblligitur-quod tnla pars '
lerrse liahiiabilisin una iariium parfe conslsiai. Volt? Exttemitas "septentrionalisi nhabitalis frigore.
-
ilaqtte nosse qnsenam sit illa. _ - osleudens, meo satisfecisti desiderio.-Rogo .ilaqne
PETRUS.A niedio lerrse ad partcm seplenlrionis. mihi oslendas, qnire _vel_iJla pars lerra. qua. cst
MOYSES.Geomelriea figura hoc milii monsirari ultra Arenad meridiem iion incblaiur, prout ista
visibiliter cupio quoniam de hac re diversas -genics quseest citra ad septentiionem; ulista Aren sit in
ex" librorum scripiis diversa- sensisse non dubilo. mediohabitabilis regionis, vel quare pars illa qu;e
Quinque eliam zonarum partiliorie dividunt terram, estultra, non esl habitahilis, el illa quseicilra est
qitarum niediam solis calore perustam, et,ideo inha- versus aquilonem inhabitabilis. - '
bilabilem dieiini, duas qubque exiremas a sole re- _ PETRUS.Qiioiiiani.cenlrum circuJi sons est extra
niolissimas-prse frigoris iiiimensitate similiterinha- centium circtili lerrael a_septentrionis parie, -unrie
bilabiles probanl, dtiasaulem.medias iiliuscalore et , cum gol
C ,ad sex meridianse plagse" signa, quse
illarum frigore leinperatas,' solas piabilabiles perhi- sunt a Lilira adArieicm descenderil, quia lunc leria.
benl esse.
projiior est, vicinitate "caloris lerram exurens, om-
PETRUS.Opinio ista visusobslat effectui." Vistt nitim reium infecundam et omninoslerilem reddif,
eriim probanius Aren in medio leirse sitam, ei ini- ideoque inhabilabilis exislii. A primo igUur climale
tium Arielis el Librse super eam recta progredi usque ad seplenliioiiem habitabile remansil spaliian
iinca, aercmque ibi teinperatissimum esse,?adeo ilt ciiniatibus seplem.-djsiinclu.m. Quidquid aulem a
veiis, aesialis, antumni, ct hiemis, semper ibi fere septinib climate, cum sol inde ad sex mefidiaiiis
"
teiupus sit sequale, ibi aromaticse species pulchri partis signa declinat, totius -ealoris expers lemanet
eoloiis et melliflui nascunlur saporis. Corpora quo- abundaique imbrium, iuibium et frigoiis superflui-
qnc, hominum noii niacilenia ibi sunt nimis aut pin- tale, unde et omnis animalis caret "habilaiioue.
guia, sed mediocris succi discretione decora. Tem- Quomodo autem centrtim Circuli solis exlra ceiiiriun
poris quoque temperies hominum corpora sibi circuli lerrse sit, a parte sepleiilribnis, oculis su-
consona>edditcel pecora, quia ineffabili pollenl sa^ lyecta apeiie demorisiraldescripiio:
pienlia et tiatufali juslilia. Quomodo igitur quis- f. ^- r-^_.
quam dicereprsesumal locum super quem solrecla
prseterit iinea inhabiiabilem esse? Poiins lotum
terrse habilabile spatium existil continuum a prse-
dicto loco usque ad septentrionalem globum, quod
anliqui in" septem divisernnt partes, quas septem
climala vocaverunl, secuiidum numerum septcm
planetarum. Piimuni ex illis est iri media linea,
•ubi Aren civiias est coridiia, seplimum autem ,se
ptentrionalis orbis jenct' exlremum, reliqua vero
me{_ium conlinenl spacium. Nullns esi inhabilabilis
locus, nisi nbi vel multarum arenarum siccitas cnm
aqua modica, vel mdnlium-asperilas aralri non pa-
titur onera. Ha_eomnia autem oculis sub<ecla (igura
demonstral: . .
 MS DIALOGI; - -550
MOTSES. Rem hactenus ignoratam brevi, sed lu- A J autem nulli convenil rei, nisi qnse ex qualuor com-
culentamihi', graliasago, demonstrasii ratione,salis- ponitur elcmeiiiis. Deus autem lalihus iionsubjacet
'
qiieillisresponsum esse video, qtiialitcr aliqtialeimsi lineamentis. .
de terrse senliiint divisione.
" MOTSES.Veriiati contradicere iiequeo.
PETRUSE.xpleto Dei nulu prsesenli sermone,ad PETRWS.Non miiius hoc etiain illud ajjhorrendum
proposilum liliel redire. - ,' estquod dicmiteum de lali re irasci, de qua se non
- MOYSES. Dignum ,censeo. . - possilulcisci. Quod si posset, ira profeclo ejus quic-
PETRUS.Vestri dnctores in doctrinse libro lerlio, sceret. Aiunt prccterea quod ipsius Jiora; qua irasci-
Deum jn loco-esseasserunt sex partibus lerminato/ J ttir punetuni nemo noyefit unquam, nisi Balaam
affirniantcs testimonio hoc. Danieljs qui ait i Citm filius Beor. In hoc autCiri verbo vobis ipsis conlrarii
sgrederer ecceprinceps Grmcorum ingressuscsl (Dan. eslis, cum ex una parte Moyses etim vocet ariolttm
x). Concipiunt enim ex hoc qttia in Joco lali est; {Num: xxn), yos etiam vocciis iniqiium, cx aliera
Dcus, ubi inlroilus sitel exitus.Quod si ita. est, vero "parleeuriiprudeniioreni Moyseessesignificeiis,
palel ergo quia in Joco cojisistat sex parlibfs qtiia puncluiti liorse noverit qiiod; Moysrin Iattiii.
•ierminato..Si vero terminalo "cjrcumscribiltir loco, Licetque lioc magna dictum sil adiniraiione, vilcsc.il
-liinc aliquis locus vacuus est a Deo. Quod si esl, B ' lanien majoris fatuiiatis coinparatione, qua_diciiis
Tjtumiodo scil qnid fit in alio loco ubi ipse non est, gallum irrationale animal ipsius horse puiicluiu
aut quomodo operaliir in eo? quotidie scire. Concedisne hsec "oinnia eos iia
MOYSES. Poiesl qnippe sapieiiliam ialem et volun- dixisse? < -,
talerii habere, nl qubtl alibi est et per sapienliami- MOTSES. Etsi velim negare nequeo. ,
norit, el-per volunialem operetur.. • ,PETRUS.Nec hoc sufiicit eis de Deo dicere, sed
VETRDS.Vold igilur Tiiilii respondeas, iitrum illa eum etiam quptidie semel in die plorare, et ah ejus
vbluntas sint in eo et cum ipso sem- oculis dttas prodeunies laciymas in magnum mare
' sjpientia atque
per, an exlra illuin, et sic quoque.siue ipso. Si dicunt concidefe, .et has fulgorem esse affirmant
ehim dicas quod in eo sinl, el non extra illum,Jdem illum qiii tempore noclurno de stellis videtur cadere.
de eis proveniet quod de ipso, quia non iri omni erit llsec autem ratio, Deuinex quatuor elementis oslen-
loco. Quomodoergo scire poiesl quid alibi sit.aut ; dit compositurii essei Neqtie enim fiuut" lacrymse
operari? Sivero-dicas exira illum esse el omnem, nisi ex humidiiaiis abtindaniia, descendcniis de
locum itnpJere, liinc ab illo, sunt diversos. Sciiint; capite. Si vero ita esf, ergo eieiiienla sttrit Dei ma-
enim aliquid quod nescitipse. et operaniur per se . leria. Omnis auierii materia piior esf ei simplicior
^
quod non operatur ipse. Igilurl ipsse creatrices, et; forma._ Ergo eiha.c'prioi'a et siniplicioria Deo suiii,
"iion indiget muridus Deo. . , quod nefas est credere: llaqtie si Deus talis esl ujt
MOYSES. Possiint qtiidem in eo esse, -et in onynem; diciiis esse, cum nec cibo 1'r.ialur nec ppiu, ct
Jocum sciendo el operando emicare, ut sol eum in! quotidie duas ex se emittai lacryuias, necesse esl
uho consisial loco, radios lamen usquequaque cale- eum decrescere, nisi forie de .aquis qusesuper ccclo
faciendo diffundii, et illuminando. . - . snnt jugiter bibal. lExverbis quoque eoi*um colli-
•- PETRUS.Si iia est. sequilur ergoquod illa sapienlia gitur qula ignorcnlquid ille sit fulgor. -
- MOYSES.
alque' yolunlas non _equaliler ubique consistanl. Quid tu de illo.sentias fulgore desidero
Quidquid enim ita diffundilnri non eamders vim in, nbsse.
ullimo quam iii suo habet principio, quod minime,' PET;RUS. Friinosus quidam vapor de lerra consur-
convenil Deo." Quoniam quidem autem ierminumi git i.i.nium siccus, nride et Iocum nubium iransit,
Deo imponere audetis, ulinam vel simplum crede- pervenlens ad locum ubi non multus est caipr, quo-
rctis et noit eorporea ei accidentia ascribereiis! niam remolus cst a motii-firniamenti. Qtio cumper-
MOTSES. Qtiomodo nos boccredere dicis? ' veneiil, et jam mtiltus-in Ioco imo coierit, ipsius
PETRUS-Dicitis siquidem eum singulis diebus; ]r) loci calore licel exigtio paulatim cremalur, et cre-
semel in die. irasci, afferentes in.niediiim testimo- matus evaneseit, ~ et id- est quod per aerem discursi-
nium David; dieenlis : Fortis irascitur quolidie (Psal. iare videinu.s- - x
vn). Prima eliam hora diei eum irasci asseritis, MOYSCS.Quoniamper le non intermisse doctior
causam hujus irse esse dicenles, qupd in illa horaL fio, non immejilo sine intermjssione graiias ago.
reges iniqtiiiatis exsurgentes, diademala sibi impo- PETRUS.Fletus quoque ipsius quem Dep indigne
nunt, et solein adorant. Videsne qiiam absurdits sitt ascribunt, Judaeorum captivitatem _causam esse di-
sermo iste elquoniain faluisintqui hcecpioiiileriint, ( cunl; qiiin ctiam propter doiorerii eum ler in die
cum ir_e discreiionem prorsus iguorent, qiiamsl i ulleonem rtigirc asserunt, et propier id ccelum pul-
nossent, non hoc dc Deo sentirent. . sare pedibus more- calcantium in lorculari, niore
- MOYSES. ' - etiam coluinbse quemdam susunisonilum dare, et
QuidJgilur irani censcsesse?
PETRUS.lra est quando audito aliqtto quod displi- quaque vice capiu movere, ei dolenlis dicere voce:
ceat verbo colera rubea, id esi, fel fervel, ei sttper Heuinilii,.beu mihi! ut quid domum meani in de-
hepatem diffunditur, et sanguini commisceltir. Jnde: sertum redegi, et.templum meuni cremavi, et filios
siqnidem Jiomo calescit, et in facie pallescil. Ifoc; mebs in genles Iraitstuli? Heu palri qui iransiulit
 551 PETRI ALPHONSI EX JUD.EO CHRISTIANI 552
filios suos! et heu filiis qui translali sunt de A alia qua. emlmerare longum est miracula fecit. Non
tnensa patris sui! Diciinl eliam quod quidam do- efgo dicere poleslis quod antiquis diebus polens non
ctorum vestroriim hanc audierit vocem in quodam fuerit. Si autem eum poientem quidem fuisse, ut
loco rumoso. Prseierea quod lanquam partuiienlis sequum est, concedatis, sed aliorum inierventu acci-
invicem collidal pedes, et more dolentis mariibus dentium, "eum iinpolentem faclum dicatis, post
plaudat, et quia quotidie orat, ul miseiicordia ejus quorum abscessum eum posse suum recuperaiurum
sit super-iram ej'us, et ut eat in populo suo in •mi- credatis, allerum horum necesse est fateamini; illa
sericordia. Dic, o Moyses, cum Deus oret, quem, aceidentia aut ex eo et in eo fuisse, ul infirmitas
quseso, adoral? Se ipsuman alium? Si alitim, is. aecidens homini, donec convalescat, ab effeclu co-
quem adorat polenlior est eo. Si seipsum adorat aut hibel volunlalis; aut ei-ab alio esse iilaia, ul capti-
polens est ejus propter quod orat, aut impotens. Si vitas cuilibet a rege illata suse voluntatis eum- po-
impotens esl, frustra se adoral, si vero polens, au> leslate prival, donec liberlate succedenle recedat.
viilt id pro quo oral, aut non vult. Si non vult, Quod si ex eo et in eo fuisse dicatis, Deum ergo
pro niliil orat. Siaulem vult, non est necesse orare. corpus liabere dicitis, quod conlrariorum suscepti-
Vides igitur, o Mbyses, quam omnino sit gens hsec liile sit, quod de Deo sentire non convenit. Si vcro
aliena a cognitione divina" Si vero verum est Deum Q B ei ab alio illala dicitis, illum qui intulit Deo polen-
pro vobis plorare, utleonem rugirie, coelum pedibtis tiorem esse osteriditis, quod non minus est incon-
jiulsare, more columbse gemere, caput movere, et veniens. Si autem vos ipsos vcslrse essecaptivitaiis
prse nimio dolore heu mihi clamare, ipsum prseter- causam dicalis, quasi melius, modo in captivitaie
ea prse dolore pedes collidere, manibus plaudere, quam olim in liberlale vos habeatis cuivis palet
et quotidie ul vesiri misereatur orare, quid ergo" esseniendacium, quia nunquam captivilas Jiberlali
vestram ne libefemini impedit caplivitatem? An a est cotnparabilis. Si vero non hac inlenlione vestram"
vobis, an ab ipso procedif lisec mora? Sic enim ab libertatem remoramini, sed eo volentevosliberare,
ipso eum ad complendam voluntalem suam minus vcs per pertinaciam ejus volunlaii obsistiiis, scilicct
esse polentem ostendilis cuni aliquid volentem com- ul qtiia ille vos ineaplivilalem conjecil, vos econira-
plere nec valenleni, puerili moreeum plorare astrui- rio plus qriam ipse velit in ipsa caplivitate perdure-
tis. Si igitur nunc impolens est, dicite utrum in tis, deberet ulique veslrse satisfacere voluntati, et
ftituro potesiaiem habiliirus sit an non? Si unquam non seipsum assidue tanto mosrore deprimere, aut
habiiurus esl, igilur et vester el illius dolor fino ca- vos ci parcere deceret riec tanium lacere coniri-
rebit, vestraque oratio esl vacua, et spes nulla. Si stari. Sed hoc stare nullateniis polest_ cum eum quo-
vero posse habiturus est, aut illud nondtim habuit, G C tidie ut vos de capiivitate eripiat orelis. Oro itaque
sed in prsefixo et cerlo habilurus esl lempore quod, te, Moyses, ut tantce circuilionis ambagcs a pectore
cum habebil, vos de captivitate liberabii, aul jam Eieo excludas.
habuit, sed quorumdam inlerveiilti, accidentium MOYSES. Nihil horum quse lu enumerasli noslram
amisit, quibus iterum quaiidoque remolis, et illud impedil captivitalem, sed Deum semper et omnipo-•
recttperatus est, et de captivilate vos educel. Si teniem fuisse et esse fatemur, nec nos caplivitaiem
vero haJiiiurus est lemporecetio, reslal vobis dicere -evadere velle negamus, sed Deum caplivilati nostrse
quid sit quod modo eum probibel habere, scilicet certum terminum prsefixisse, el donec illud quod
utnim hoc paucilali impulelis aiinorum ejus, an de- constituit, juravit et firmavit .tempus adveniat, nos
bilitati meiiibroruin, an obslaculo cnjiislibet rei, a nullbmodo liberariposse dicimus.
qua nequeat defendi. Hoc atitem credere de JDeo PETRUS.In hoc verbo inscitiam Deo aseribitis^
nefas esl. Legimus enim in Scripturis sacris, quibus cum ettm tale slatuisse dicalis atque jurasse, quod
vos nobiscumfidem adhibetis, Deum anliquis lem- postea eum jurasse et firmasse poeiiiteat, cujiis rei
poribus majora iniracttla fecisse quam sivos de signnm est quod lot roodis jngiter pro vobis affiigi-
capiivitate liberarel, veluli cntn decem plagis JEgy- tur, quod si praescisset, non aritea statuisset. Insi-
ptum percussit (Exod. vn, vm), et inde vos in nianu piens ergo secundum vosfuil. Quod cum apud vos
valida eduxit, et Riibrum mare divisit, in qriod constet, indulgere ulique ei debetis,nec precibus
Pharaonem cum exercitu suo demersit (Exoil. xiv)> eum inquietare assiduis, quanto enim frequenlius
maiina quoque et colurnicibiis de ccelo in deserlo oratis, tanto magis ejus dolorem innovatis, et quo
pavit (Psal LXXVH; Exod. xvi; A7.tm.xi),aquaseliam magis ab orationecessaiido eum non inqiiietaveritis,
Jordanis in loco ulio monlis inslar consliluit (Josue lanlo magis eum, consblari permillelis. Sed dicpre-.
m), solem el litnam Josuepiecibus fixit (Josue x), de cor, o Moyses,, dic, inquam, dehel quisquam bujus-
exercilu Sennacherib centtim ocloginla quinque modi credere doctoribus, et fidem eorum accommo-
millia nocte una occidi fecil (IV Reg. xix; Eccli. dare traclalibus?
XIAIII). In" diebus Ezechia. solem gradibus quinde- MOYSES. Cuni ipsi dicta sua prophelarum con-
cim reverli prsccepit (IV Reg. xx). Danielem de ftrment auctoritate, qttare tam graviter in eos in-
lacu Ieonuni liberavit (Dan. xvi). Ananiam, Misae- veheris, et in pniphelas nihil dicis? An nescis
Jem et Azariam de igne (Dan. 111),et.-vos de Baby- prophelas dixisse Deuiri caput, oculos, nares, ma-
lonis captivitate" liberavil (/ Esdrm vn), et mulla nus, brachia el universa corporis lineamenla habere?
 ggs DIALOGf. f54
Ipsi etiam dixerunt singulis diebus irasci, et utt Alsrael _. -.Cusloditesoilicite ammas vestras. Non vidhtis.
leonem rugire, et mulia alia ^juse illorum probanlurr similitudinem aliquam in die qua locutus est vobis
feuclorilate. Dominus ih Horebde -medio ignis, ne forte decepih
sunt nec faciatis vobis sculplam similiiudinem aut imaginem
.-_ PETRUS. Obscura prophetarum dicla,
'omiiibus satis aperla. Ob Iioc etiam cum in pro-_; viri vel feminm, simililudinem oninium jumeritorum
sunl super ter,ram,vel avium sub tcalo volantium,
phetis lalia invenimus quse secundum lilteram acci- quie moventur in terra, sivepiscium qui
a "rationis tramile exorbiiemus, ea autreplilium
allegorice subler moranlur.in qum
pienles
ut ad reeliiudinis semitamreduca- -__ aquis (Deut.-iv). Cumque eis pro-
interpretamur,
- mris. Necessitas enim cogit-nos sic ngere, eo quodi liibuissel ne Deum compositis corporibus assimila-
veritus etiam ne forie eum simplicibus corpo-
aliter non potest littera. ralio siare. Veslrl aulem renl,
ribus conformarent, - adjunxil,: Ne forle elevalis
doctores non cognoverunt,- ut oportuit, Deum, ideo-
oculis ad pmlum, videas solem ac lunam, el omnia
"dicla projdielarum supeiiieie lenus exp.onentes< in<
asfrn cazii, el errore deeeptus adofcs ea, el colas qum
«um erraverunt. Ergo ego propief hoc et prbpler.
creavit Dominus Dem cunclis gentibus qum sub cmlo
rnulta lnijus sirnilia dixi me superius dlcta prouhe-
sunt (ibid.), Nec reputes Moysenliccc popuio prseci-
tarum, prbut sanus exigit sensus, inlelligere:, ,
B pientem ineluisse quod prsedictorum corporutn
MOTSES. Nunc inibi yolo locum bstendiquem ne- vcl imagines adorare.it, cum crealuras esse
cesse sit nbsallegorice intelligere, eo qriod ad lit- liguras
,-". non dubitaiH.nt, sed hoc, poiius limuit, ne Deum
leraiii exposittis non possit siare,- ut quod dicis<
- imaginem alicujus horum habere credcrenl, etidco
verum pateat esse.-
pro eo liujusmodi factas simililudines adorarent.
.y PETRDS.Quod quseris ostendam. Moyses enim add MOTSES. Subtilis admodum est ista sententia, nec
Pharaonem : Locmta, inquil, operiel oculum omhis ls sensu cujusliljeipervia, undeadhuc aliqua patentior
terrm (Exod. x). Nunquid eiiim terra oculum bahet? estmihi.necessi.ria. ' •
Iiem, idem de filiis-Core : Aperiens, inquit, feria os ,s , PETRUS.Isaias
prophelairil: Ctti assimilaslis me,
suum, devoravit illos (Num,- xvi). Nunquid autemn el aqiiastis, dicil Sanclus ? (Isa. XL.) Et rursus iCut >
terra os -habel? Item, in libro Judicum ail Gaal ad" H - similem fecisiis Deum, aut quam imaginemponelis ei?
Zebul ,: Ecee.-populus de umbilico lerrm descendit '_ (Ibid.) Ei.ileriim :'Cui assimitaslis et adcequaslis el
(Judic. ix). Sed riunquid<ierra-umbilicum haliet.'_ comparastis me, et fecistis similem? (Ibid.) David
Iterum Isaias dicit: De ala lerrai laudes audivimus (s qiioque verba Deumnon esse localeni comprobant,
(Isa. xxiv). Ntinquid tcrra alam habet? David quo- '" ut per hbc consequenter eumdeni corprireum non
que ait: Exsultabuiil camplet omnia qum in eis sunt' ,{ J esse innuant. Ait enim : Quo ibp a spiritu luo, et
(PsaL xcv). ilem idem : Ftumina plaudent manibus, s> quo a facie tua fugiam ? Si ascendero in cmtum-lu
r.ionles exsullaburit (Psal. xcvn). Nuuquid" autem, m- illic es, si descendero ih infernum, ades. Si sumpsero
campi gaudere, flumina manus haI)ere,.veI;montes ;s pennas meas diluculo, el habiiavero in exlremis ma-,
possunt exsuItaie?_S_aIonionquoque ait: Aves cm!i :'J ris, elenimillue manus lua deducel me, el tenebit me
.portabunt verbum luuni; et qui habet pennas anmtn- l~ dexlera luu (Psal. cxxxvm). Salomori quoque idem
tiabit senlentiam (Eccle. x). Nunquidvel avis ver- p~ seniieiis dicili Ergone pulandum.est quod vere Deus
bum.dicere, vel habens pennas aliquid' polest.nun-1_ hdbiiel super lerram ? St ehim cmluni,el cxli cmlo-
liare? Habacucquoque propheta aft; Lapis de pariete, le~ rum te capere non possunt, quaktQ minits domiti hcec,
clamauit, et lignum quod intet junctums mdificiorum 111 _quam mdificavi?(n Par. n.) Et alibi: In omniloco
esl respondebit (llabuc. iiJ.-Num vel lapis clamare, e' ocuti Domini conicmplanlur bbnos ei,mdlos'(lI Par„
vel lignuni potest respondefe? xvi). El Jeremias : Si occultabilur vir.in fibsconditis,
MOYSES. Verum quidem quod dicis fateor esse, in in et ego non videbo.eum, dicil Dominus? Nunquid non
plerisque'locis sensum allegoricuni necessarium. m, cwlum el.terram ego impleo, dicil Dominus?. (Jer.,
esse, lamen, quod de cofpor.eis Del lineamentis is jjT-xni.jNuncliquIdoadvertere potes quoniam si Deum
dixerunt p_ropheise,sisecundum litleram exponalur,' r,' corpus el omnia corporis niembra habere dicentes,
nescio quare absurdum dixeris esse. . , Scripturas quarum hoc auctoritale' volumus pro~,
PETRUS;Govporea accidenlia quse Deb ascribilis, s, bare, superficie tenus exponamus, omnibus supra-
rion nisi corporese substanlise el reijmaginarise con- n- diciisiestimoniis conlraimus,- t
gruuut. Deum autem hujusmodi esse, indecens cst st . >MOY^ES. Quia sensus"meus quantum Scripturis sifc
credere. Non igilur convenit quse de Deo lanquam m ^ontrarius video, quantum et a ratiorie deviet,--se-
corporeo dicia sunt ad litieram solam exponere. Si cunduin proraissum audire desidero.
enim quis hoc senliat, et Scripturse. pariterei ra- a- PETRUS.In magnse rationis pal&tio accubiturl
iioni conirarius exslat. ipsius palatii solum quibusdam- sentenliarum flori-
MOYSES. Volo ostendas quare quis ita accipiens sit ,it bus sternamus, ,ut pbst delectabilius in eb., ratibci-
Scripttiia. contrarius.- _ naturi sedeamus. Illseque sententise erunt nobis qui-
"
PETEUS.Quoniam Deum Imaginem aut simililudi- li- dani gradus ad comprobandum quod Deus sit, et ad
Kem ullam liabere dicamns, mullis pipphelarum ;m cognosceridum quid sit. Prius enim debemus pro-
ztuclorilatibus contraimus." Moyses "eniin' dicit filiis iis - J>areDeiiui esse,"et po_i oslendere tiilul illisimile
PATROL. CLVII: . 18
 S5S PETRI ALPHONSIEX JUD.EO CIIRISTIANI 536
csse. Qiisedam cnini pars lionunum et Deum essee A tum cum omnibus quse in eo sunt esse composilum.
negant, et nmndum ab a_lcrno ac sine_ Creaioree In plerisque autem locis reperi ..criptum quidquid
fuisse confirnianl. Qusc nos ' neccssitas cogil utit Jufra circuluni lunse est esse compositum, quidquid
pr us Deum esse qiiimundiim creavit monstremus... autem supra simplum.
MOTSES.Qriare hoc in pra_diclis dc Scriptuiis lo- i- , PETRUS.Firroanienlum quidem cuni omnibus-qu_e
quens niiiiime fecisli,' ut prius D.eum esse oslen-i- cpniinel in rei veritate esl comprisitum, sed respeclu
deres? . - • eorum quse circulo subjacenl lunse dicitur simpliim.
PETRUS. v!»i Scripturis fidem accommodanf,f, Sic enim est in omnibus rehus, ut aliquidrcspectu
Deum esse npn negant, ideoque non necesse fuitit ejus de quo faclum esl dicalur coiriposituin, respectu
probare IIOGSciiplurse credenlibus, sed lanluin.i- verb ejus quod de eo fit, iimplum. Eoriem modo
modoiiulli scriplb credentibus.' .quidqtiid siipra Itmam esl. ad ealqusesub luna sunt
MOVSES.Ctini Deum esse per Scripturas noliss simplum est, quod de eo facta suni. Ad inaleriaiii
probare, ipseque nullo sensu corporeo sit compre-,. vero conipositum, quoniam de ea esl factum."-
Iiensibilis, mnltuiri autlire riie juval qua ratione phi-;. . MOTSES. Aperlius intelligere.volo quomodp fir-
losophica comprobari valeat. - mamenium, cum una sii subslanlia, dicatur compo- '
PETRUS.Si mundum cum omnihus quse in eo suntt B silum. . . -
creatiim esse riionslravero, lunc Dcum qui inter-. , PETRUS.Omne corpus esl composilum , omne
pretalur Crealor necessario esse concludam. aulem composiliim aulest subslaniiale aul parii-
MOTSES.Et quomodo hoeprobare poleris? liale : substantiale, veluti cum una substantia alii
' PETRUS.
Sapere iiibus modis dicitur. Aliudenimfl jungitur ; partiliale, cum uiiius- subslantise partes
esl quod aliquod corporeo sens.ii jiercipitur", aliudj conjiinguntur. Substantia vero jtingilur, ui caput ex
quod necessaiia ralione taiilum cognosciiur, aliudrj ossibus, carne el.venisinsimul junctis eomponitiir,
quod per aliarum rerum similitudiiicm invenitur. velul janua ex Jigno et ferro composiia. Sic omne
Ulud qtiod aliquo serisu percipitur, ntillo alio argu- quod "dlversarum subslantiarum conjunctione perfici-
mcnto comproljari potesl, ut aliquis a nativitateg tur, subslantiale compositum dicitur. Panitialis
'
csecus nuilo alio modo nisi soJo auditii colorum va- auiem compositi subtilior est compqsilio. Quod pa- ,
rietates disti.nguere polesl, auditusque non ex toto3 tet per hoc qnia omiiecoipus, qiiod longituilinem,
satisfacit animo ejus; eVsic de cseieiis-sensibus cor- latiiudinem et altitudinem babens, diverso non j'un-
poreis. Quod vero necessaria cognoscititr ratione, , gititr coippri, solius suce suJjslaiilise componitur
tale esl veiut.-cuni dicimus aliquod corpus eodemi .„ partibus, ul si argenti partes mullse jungunlur, do»
momenlo moveri, el siare non posse; aut est ett nec aliquid ponderosum ac soliduin reddanl.. Hoc'
rion esl de nulla re veraciler prsedicare posse. UludI autem eompositum superiori, simplicius est.'Illud
autem quod per similitbdiiiem- percipiiur, lale estt vero ex. lotodicitnr simplum, quod lnijiis ulriusque
ut sicubi voceiri audieiis, ibi aliquid vocale esse in- composilionis esi expers. Et qupniam iirniameh.un. .
telligis, .quamvis minime videas, vel cum ubilibett est corpus, tiibiis constans diinensionibus, vere
feiSium conspexeris, illic ignem ei si non videas esse» quidem esl compositum. '
cognoscis. ltidem si vas aiiquod facium conspici- MOTSES. Rationem nosst. desidero, quomodo.omne
mus, factorera ejus aliquemiuissepro cerlo scimus; corpus lcngitudine, Iatitudine el' altitudine constans
IRoin. i), clsi nori videmus. liaquemundum prius-i- ' conipositum sit..1' • '.
creatuni esse debemus probare, ut ita constel ali- '
PETRUS.Orane eorpus cujus- natura in aliquam
qiiem ejus Creatorem fuisse. Gnmque mundi Crea- parterii est mbbilis, non movetur in eamdcm par-
torein piobaverimus, consequenter quod ipse Crea- te.m nisi per iiaturam.suam. Notumest atiiem "qtiod
tor -nullanr babeat siinilitudinem ratione osten--- pais illaad aliquam movetur per naluram, i!la est
demus. - • .- ^ ejus "natriralis locus. Cumque ita sii, inipossibile
MOTSES.Digntim est me sermonibus tuis bene-j' D est ut ullain diniensionem habeat ad aliam partem,
dicere, a quibus tantum me credo fructum susci- quse ^it conlraria naiufali ej'us loco." Quod si in-
pere. Promiesum igitur 'comple,' j'amque palatium vcnlum fuerit a'd aliara paclem aliquam habere di-
quibiis dixisti.iloribus steine. - mensioneni, aliquid borum duorum est causa qnare
PETRUS". iniioc vero pbilosbphi omnes consen- id faciat, scilicet vel <juia extrinsecus esi eomposi-
,. tiunt quod prihcipium rerum est perfecta sapieniia, tum, ul paries.ex- superposilione lapidum juncins,
lumen pr_eelarum,subslanlia- subslantiarum, atgu- vel inirinsecus, ul-arboris -paries" ab iiuimo prod-
tiienlum rerum uriiversarum; pos.t hoc est niuiuius; euntes. sese hac illacque diffunduiit, ei alitjuain
animss universalis, <post illum vero materia. Hsec dimensionem recipiunt. _His. datur inlelligi quod
autem duo,universalis scilicel animaaique niateria," quidquid aliquam habet diniensioiiein, ad aliain •
simplicia sunt, "et omnium creaturarum prima, to- pariem, qu;e natuiali sui molus parli contrafia esi,
-
tiusqite rei cotnposilss origo et causa, de quibus compoMlum. esse.- Ergo. et firmamcntum,quamyis
gradatim facluin est firmamentum, cum oiintibus tina subslanli-a sit, compositum est.
quas possidel formis et imaginibus. MOY-ES.Ratio iam Jlrmamenuim, cum.bmnibus
MOYSES. Ex vcrJris iuis datur inielligi, (irmamen-. quse possidet, perdocuit esse conipositum.-Quomodo
 5Sf DlM-OGf. £_.&
-autcni iri eo ariima riniversalis ei materia invehiri A _. sunf in eo coniposuit et nullus alius reruni^ompo-
possit, quomodo ipsa sint simpla nescio. sitof aut creator est. - - _
PETRUS. Quomodo firniamenium -prohatum c. . PETRUS.Quod dicis, stare non pe",est. Quoniam
esse composimm, necessario' concludiiur aliquam enim videmus. formas quibus' materia informata.-
esse materiam de -qua compositum'sit, ul leclus, esl, varias et ad varios usus habiles esse, naturairi
cujus esl mafetia- ligbum; vel cullellus,' cujus est ipsam ," cujtis adniistione''et,, poienlia fnclse sant
maleria ferrumrilaucittilem mateiiam lirniamento forniie., constat. non omnirio laxum sed resiricturii -
simplioremesse necesse est, "qtiemadmodum lignum quodammodb" posse Jiabere. Sed,han"c restrlctani
lecto, et feTriim..cultello "simplius est. Efquoniam -naiufam. resiriciofem aliqueni, qui tamen a nullo
- omnis inaleria ipso qifod de ea"faclum est slmplior . reslringaiur babere necesse est., - - ,' ;
•est, nec hahel iri seformam vel imaglnem sui com- MOYSES. Restriclorem islum animam , ipsam essa
posili,-patet firmamenli materiam iuillarii eorpo- respondeb, "" qua. viiri suam, prout Jibuit, sibi re-
ream iii se formamhabere, et ideo omnino simplam --', slrinxif. -",'_''',
esse. Quod sidieamus inea aliquid composiium - PETRUS. Opera lalia esse, anima. non. possunt,
essef aliam-esse maieriam de qua composiia sit esse sed talis factoris, qui per se perfectus sit sapienlia.
_necesse est, quse etsimplior sii. Sed el illam dicen- B I Animaautem perfcclam rion Laliet sapientiam.
tes compositam, uliairi falebimuf simplibrem ba- MOTSES.Qiia raiione pbtes nionsirafe quodariima
bere materiam, cl sic in infinitum. Quod ut.vite- perfeciam non habet sapicntiain ? ," -
-miis, necesse est ut materiam illani -simplam essc ^PETRTJS. Qriia ex qucaninia cbmmisla cst mate-'
fateamtir. Ecce probatum satis esf in firmamento - rise,- el mareria esl ariiirite incorporata, nuriquam
materiam, etipsam simplam -esse. Aiiimam auiera postea dolorum .vicissiiudine et ¥oluptalum caruit
ineodem taliier inveniemus, quia scilicel form-e anima.<,Nulla_ qiiippe volisptas orilur,v nisi dolor
iilse quibus ipsa materia .'est informata, non propler "pr-ccesserii, ut nemo" unquam deleciVtur bibendo.
. i-oltim corporis'' comp.lementum faclse sunt. Eormaa iiisi prius doluerit sitiendo, i>emo delectatuf conte-
enim duobus modis dicunluf: Aliseenim solura cor- stione, nisi prsecesserit dolor in fairie, aut- etiam m J
, poris osiendunt tefminum.ut iriarigulalio vel ro- requic, nisi anle doluerit ex laborer Sed et'sic in
tunditas, vel quselibel alia figura; iniapide adnihil cunctis aflectibus.' Ratio aiiierii corporea seconia-
aliud yalent, nJjii quodjpsius cbrporis' figufam effi- gione denudans, et" se -ipsam puram" considerajis,
_ ciunt. Alia. verb et corpus iriformant el ad quam- perpendit illud quod niliil senlit melius el.dignius
damiitiJitaiem riatura cogente habiles. r_acl_e'videii- _,-esseeo"quod tot diyersafum passionum accideniibus
tur, ut auiis forma ad "audiendum, oculi ad viden- v non snbjacet. Corislal igilur animam non perfeciam
dum, etsingula. alioruiri roembrbrum formse aptse liabere sapientiam". Alia-item-de eadem-repotcst
sunt adsuuni offieium. Itemforma cultelli ad inci- dari.ratio, qnod scilicet anima, cuni rationem exuil,
dendtun, serrse ad serrandum, raslri quoque iiabilis .statim luxiiriam, furta, hbmicidia. et crelera dlligit
est ad fo.dienduni. Et "quoniam materia varias ih se vitia, qnse perfeclse, ralioriis exsecraiur sapieriiia ;
qtias nunqtiam- habuerat noviter fprmas "suscepit, unde iterum evidens est" imperfeclam.esse animae
- constat qnia eas nori ex se, sed altefius rei adjuii- sapiehliam. Probaluiri igitur satis est illis
' quiScri-.
clioneqtise et potior et simplior sit babuit, quse in- ptmis non credunt, alium essefactorem, cujusper
se diversas el formas ,et imagines fecit', maxime • se perfecta sit sapienlia , sicul patet per rationem
cum nulla necessilas essel, ui, tales-in ea fierent nobisab, eo atlributarii-opera aniinss sine ipsa ra-
formse vel imagifies. "Sed hoc magis ex desiderib tione esse viliosaet quodammddo iurpia. Consequi-
""
faclum est animse : quse voluit commisceri lali rei tbr-ergo illurii per querri rationem accepimus , .nori
cui riunquani fuefat comraista simuj et "congluti- '.animam, ^ed aliuiri esse., qtibniam fieri riequjt tu is
naia, ex nova commlslionenovis-est inateria formis qui fem aliquamaliborfet, vel exsecratur, estm fa-"
informata. Quoniam-igitur firmamenluni cum omni-'r_ p" cere velit. Sequilur qudque «x-lioc animam imper-
bus qusepossidei cotirposilum secundum philosophos -lecise, daloremVero rationis peffeelse esse sapientise.
non duliiiatiir, necesse est ut principium liabefe Cumque ralio operetur irianiiria, necessario dator -
credattir. Omne enim composilum aliqnod-habet ratidriisfactor est anima;. Quod cumsit, etanima,
- principiuni. Hoc igitur modopalet mundum esse ut superitis probatum esi, in maierla omnia
compo-
-' creatuni. • Omne autem composilum necesse,-est sila formavefit; concJudi iridubitanter-potest quod
compositorem habere. Neque enim aJiquid se ipsum qui rationem dedit._et omriia fecil, et omniurii causa
• potest
componere, eodemqiie niodq omne cfeaium • existitv Et hsec ouidem de ariima sententia , utique
- creaiorem habere necesse est. Nihil enim seipsum est
pldlosopliica. Dicunt enim pliilosophi quod ra-
yotest "creare. Creatorem igituf nvuridiqui Deus di- -.liorialis anima, procedii de uriiversalt; iudsei aritem,
cilur esse necesse est.- iit nosti, omnes animas Jn niundi principio simul
MOTSES.Adversarius igilur-insister.e poteril, di- •,,:asser_urilesse creatiis, et in loco uno repositas,"et
cens-compositorem islum viui^universalis animsa. quousque i.ricorporenluf omnes ron esse diem ven-
esse, qtise scilicet vis nalura-vocaluf.Quse, inquam, turuin judicii, et ex qub incorporabunlur (stalim
anhiia niaterise"junctaj iirmamentum ef omhia_qu_e . pjovenire fiiicm mundi. "Cliristiani vero astruuiit
 .<.<. PETRl ALPHONSIEX JOD^EO CHRISTIAM 5G0
novas quotidieanimas procreari, formaiisque novis A niens sit, neininem laiei. .Iterttm euin materia qtiaj
in venlre corporibus infundi. Quidquid aulem de creata estnullam in se habeat fnruiam vel imaginem,
- anima credere eligas, procul dubio, ui diclum esl, niullo minus Deusipsius nalurse, Crealor,
qui sim- •
qui r.ationem dedil, omnia fecit et omnium causa plioris et suhtiliqris esl natura. ullam piilandiis est
exisiit. Oportel auiem liunc Creatorem, qui perfeciam iiabere similitudinem. Promissum ergo complentes,
liabet sapientiam, .elernum.exisleie, et nec creaium Deum riullam habere similitudinem, lucide, ut opi-
nec novum esse, quoniam, si hic aut creatus credatur nor, per fationem probavimus.
aut novus, al.ium utique creatorem necesse est ha- MOYSES.Graiias Deo el iibi, quoniam omnium
beat aul novatorem. Nihil enim se rinquam creare Crealorem nulli creaturnesimilem-esse, nulium prin-'
aut novare polerit, e't sic creatorum aut iiovaiornm cipium aul finem habere,, sine ullo dubitationis
jnimerus fine earebit. Factoribus auleni' fine carcn- cognovi obsiacu'o._Patnil eliam ex verbis tuis Deum
tibus, factura quoque nunquani ad certuin lerminum Creatorem omnium rerum radicem et fundamenlum
pervcniet. Credendum ergo esl primum faclorem, prineipaliter esse; secttndario vero, aniniam el ina-
nec crealum esse nec novatum, sed necessario teier- leriam et quod Deus feceritanimam, et quod aniu:a
num. Prseterea non compositum, sed siriiplicem cre- a Deo facta operetur in maieria. Scrupulum auteiii
dere convenit eum. Qmnis enim compositio motus; B I unum qui adhuc mentem remordel, lua sagacitate
est, e't aclus simplicis.rei. Item, quod prius est, prin- exposluJo enodari. Legi siquidem in libris pbiloso-
cipium habere non polest. Compositio autem omnis: phorura plerisque, quinque anle rimndi constiluiio-
aliquod Iiabet principium. Creator ergo primtis noni nem fuisse, Deum scilicet qui omnium rerum origi-
est compositus, sed neque est corporeus. Omne enimi nem tenet, post eum vero animam el materiam,
-corporeum, ui supra lalius disseruimus, est eompo- lempus el locum. Cum ergo de iribus prsecedenlibus
- situm. Item, neque mobilis est. Omne enim quod[ disserucris, valde roiror quare de ul.iinis duobiis
iiiovetur, pai'l4bus-corislat. Sed quidquid partibusi nullam '
feceris mentionem.
conslat, comppsiium esl. Quod autem primum estt, PETRUS.Quia nihil ad prsesentem perliuenl ira-
oranium nori est compositum. Igilur nec mobile est. ctatum, de eis loqui indicavi superfltiuiri. ••
Rursusomnis molio in corporefit, sivesit recla nio- .tioTSES.Et si "atractatu videlur alienum, tamen
tio, veluli cum;quis untim deserens locum occupatL quid lu de Iiis sentias audire desidero, quia sapienles
alium, seu sit molio in gyrtim, cbm aliquid scilicelt catbolici ad quorum fidem-tu conversus es, longe
in eodem exislens loco ut firmanieiUumversatur ini . aliier de his senserunt quam aniiquorum philoso-
orhein, sive sit motio partium alicujus rei ad inviceini jihorum Jibti loquaniur. Wam caiholici bsec plinci-
facla, vel ab extremis ad medium , vel a medio adi pium habuisse,- philosophi autem veleres aaierna
extreriia, veluli fil in partibus aeris, seu sil nio- lestantur esse.
lio rei in eodem quiderii loco exislentis, sed peri- PETRUS.Illis procul dubio fidem adhibeo qui ea
qua-dam quasi incrementa liac illacque spaiianlis,, non cum mundo, sed ab anliquiiaie fuisse dixerunl.
quemadmodum in ramis arborum paulatim ad om- MOYSES. Qualiterhoc possit constare, per rationent
nes parles cfescentibus fit. Hse autemomnes mo- desidero nosse.
liones non nisi in corpore fieii possuni. Sed quodi - PETRUS.Locus duobus modis dicitur.
Aliquando-
prihium qmnium est, corporeum non esse proba- enim causa alterius rei, aliquando per se. Alteritts
tuni est. Igilur nec varialur, nec corrumpitur. Ite--. causa dicitur-, dum alicui. loco res aliqua inseritur,
rum, neccrescit per se, nec aiigctur aliunde. Omne e ei ipse dicilur esse locus illius rei, duni res illa in eo-
enimquod vel incrementum recipit, vel augmontum,;, consislil, el^ocus dicitur panialis. Quod si res iila
piocul dubio est et composilum. Sed_quod primutiin a loco ipso discesserit, locus unum qtiod prius ha-
est oriinium, supra oslendimus non esse composi- i- l.ebal, scilicei relationem,'amiltit,'quia "
j.im illitis
lum. Igilur nec crescit nec augmenlalur. Item, nonn Jocus esse non dieitur. Locus autetn perse qui nni-
ileerescit. Quod enini decrescil corrumpiiur. SedJ j) versalis diciiur, vacuitas qusevis vocatur, de qiio
quod omnium primum est non corrumpi probatumn non debemus exisiimare quod causa ejus rei qus
est : igilur nec decrescit. Rursus nuJlius crcatursc e est in eo existat, quoniam locus semper rem piwce-
in aliqiio simililudinem habet. Similitudo enim qua-t- dere debei quse in eo fulura est. De quo videlicet- -
Jiias est. Sed quod primum omniuiu est,.nulli sub-,- loco talis est Platonis syllbgismus : Omne, ait, qnod
- jacet qualitati : ergo 1nec simililudini. Item, pona- totum consistit [>craliud totum, si corrumpatur pars'
liius quod alicujus creaturse simililiidinem habeal.t. qutElibetejus, quod esf causa consistendi, corruni-
Sed evidens est quod similitudo aliqubrum duorumn . pitur utique et pars ejus, quod illius causa consisiit.
i- Si vero ejus quod per aliud consistit pars corrum-
alium parificat alii, velut si dicantur iri albedine si-
miles, albedo alterius par esse debet albediiii alte- ',- patur, non tamen necesse" est ejus quod causa est
lins; similiter de nigredine, ei de omni re quse inter',
:r>, consislendi partem ullam corrumpi. Cum.ergo locus
aliquos similitudinem facit. Quare si hoc esset, quodd sil causa exisiendi ei rei quse iu eo est, necessario
primum est omnium, primjim simul esset alque no- >- concluditur non.ideo partem aliquam loci corrumpi,
vissimum; et qubd novissiriium, novissimum simul tl quia quseyis rei in eo consislentis pars corriimpaiur, .
alque primum. Quod utrumque qaantum inconve- ;- Qtio concesso, consequitur et hoc quod locus uoniii-.
 - '
5Gi BIALQGL. 562
terius causa_cott-tis.il. Ad huj*us rationis «videnfiam A . curicla gum fecerat eterant valde boria (Gen. 1), liori
talem intlucamus similitiidine"m:Si monlenV-aliquem est inquirendum cur hsec non fecerit antea.
_ de qualibet mundi parteablatumdicaniuSj non idea MOTSES.. Juste -libi a Deo oplo msgnum prsemium
locus ille iii quo eousislebat, est Imrnintitus. Nomen dafi, eo quod qiisestionem"nori cfedentium mundi
iiaque pristinum.perdidit,, quia jam illius monlis constitulionem contra credentes tam subtiliter per-
locus.voeari non'poterit>-.sed universalis Joci ibidem solvisii. Nunc' quod supradixisli volp patefacias ,
et riomen et nalura remansit. Rursns cuj'uslibel Iio- quomodo omnia ex conjurictione anima. curii riiateria
ininis servum mortuum-dixeris. Nunquid qiiia servus gradatim sunt.faeta.'. _' . .
est iiiorttius, ideo_ dominus suiis" esse _jam desiil? PEffius.Diciiiitpliilosopbi quia.cum conjuiicla et
Non, sed domini tanium iiomen qtiod ejus-respeclu cbnglutiriata' niateriei est anima primiim 'omiiium
Iiabebat amisil. J^atel ergo quod-dimoia re quse in formatum est, et composituin.firmariientum majus,'
loco qnolibel est, paflialis utique locinomen mu- in qiio nulla sunt sidera,, ei quod circulos'omiies
.. .tatur, sed loci substantia miiiime tolliibr. Detem- rfacit mpvefi. Post illtid auieni formatus est signifer
p.ore etiam.ait quia est subslantia per se exislens,, -circulus in quo dttodecim emicantsigna. Tertio Joco
etnon accidens, quod alleriuscausa subsistat,- verbi factus esi.ciyculus siderumjijiise semper siiumsiium
_ gfatia,- si ponamus yas' cum aqua ad cqgnoseendum B ; servanlia, in suis Jocis perdurant fixa. Qtiarloloco,
tempus singularum horarunr, non xsliriiandum est -Saturni'Jocalus est Circulus.Quiiilo aiitem Jovis Cst .
yasillud causa existeiidi;,' sed taniuni discernendi- orbis locatus. Sextum porro locum, Maiiis sibiviii-
signum teiriporis esse. Neque enitn aliler lempus-. dicat-ensis. Sepiimb 'auleiri Solis cireulus'lucei.
eveniret e"tsi vas illud non^essct. Ad hunc.quoque Octavum, Veneris possidet globus/Nbniim , Mercu-
liiodum debemus" intelligere firjnamenluiu ncqua- • rius soiiiius esl, dat luhse paries deciinns locusin-
qu_.m causam, sedirieiisuram :el signumtantum- feriores. Eis yero circulis, compleiis* omnibus et
iiiodo tempbris esse, sed lempus sci-icet.sinipluin, cunctis quse in. eis siint;,' luiic ccepit iuolus islero-
slne sigiio et mensura, ict uJla discretione esset, tundtis, qui dicitur simplex elperfecius, et gefiuit
sicui ei-iempus hbrarum diei indiscretum-maneret, ille motus in maiefia calorenr, qui effusus esl.per
si vas ciim aqua. signai.unnion essel. Nuiiciia.brer eahi ijisaque eum receperit,iet iridefacta sunt qua-'
yiief omnia ioiicludamusi Probatum estDeum.orii- - tuor elementa : igniSj aer, aqua et terra. Consiat
liiuin rerunfesse factorem, quem suanobis indicant autem quia oninisniotus qui de aliquo niovente
'
opera, quia de perfeelaprodeuiii sapieniia; aniinam niocedit,et omnis viflus cujuslibet virtuosi, quanto
aulem et factanresse, et facliicem, quia facit aliquid proxiriiiora siint hi* de qtiibus prodeuiit, lanto ma--
in materia, nec lamen corpoream , lempuseliam el' C jorem vim et foiiiiudincm"oblineiit, quantoque re-
loetim per se-exis.enlia'non corporea, sed laiisen motioraabeisfuerint, tantoTn.ollioraalqiie debiliora
subsiantialia esse, materiam vero laclaro .quidenv redduntur. Quod qiioriiam ita est, patei quia calor
sed factr.icem non esse. - - . illequi-de iholu firmameiiliprocessit,.in locis vici-
; MOYSES. Apertse raiioni cJaritas- de peclofe meo nioribtis mullovpluV incali(it,iet concfemans fuit,
-tbiius dubliaiionis- expiilit tenebras. Cognovi siqiii- Jaciusqtte Jgnis est videlicet siccse naiursb.etcalidse.""
. oem imiudum c-umomnibus"-qua-.in eosunt factum Q.uiavcro-paulisper-calor-ille longius a firniamcnto'
esse, rioii se.iernum. Sed-hpc tibi reslat ad tui pperis. reces.sit, vini stiam jam modicum amittensaliquan-
perfectionern, contra eos videlicel qui mundun. ab luluni tppuit, et deliilior Ttiit, sed et se hac illacque
"
ieternp. dicunt, fuisse, aliquam quse deslruat dare- comniovit, uridefacta csl naiura aeris calida et hu- ,
rationeniv Dicunl ehini iia ; Quid visum esl.Creatori riiida. Oiiiniseniiri 'ealor quandiu foiiissimus esl,
summo,.in tam suhiia.et novella rerura creatione, desiecai et comburit. Ex quo vero lepescit,.molle-
«um eas jamdudum non crcasset? Nefas enim est, scerei-em acliqiiefieri facit. 1Quoniodoautem adhiic
""
inquiunt,.credere de Deo quod.aliquid vel recof- longius a fiririamerito recessit, radice quasi prociil
datus ftieril, velsubilo vide'ril,,quod olimaut oblitus ji existente vigorein amislf, etideo natura frigida per-
essel "autnon vidisset. Conlra Jiaric eorum quaestio-/ s.tiiit,' et facla esl liquida.et ponderosa. Etquoniam
'
nem, nullam anlehacjnveni soluiionem. longiusadliucquam erat a firmariienlo recessil, ipsa
PETRUS.Nosse debes.omnium actionum tres esse. frigiditalis natura propter nimiam remoiionem red-
, radiees. "Actio.enim alia, est qusedebet esse, alia dita estifortior, spissior,"congelatior, et durior,
qnse non, alia simpliciler hona. IHa qtise debel esse factaque sicca et frigida, ei ipsa est terra. Completa
lalis est, quam si facias, grates habebis;-si-\ero'noii iiaque hoc mpdo elementorum nauira-raoylt.ea na-
fticias, .'culpal)e'r;is.rQuse vero _non debet esse, si fa- tura, «t yis firmamenti., adJaciendam voluniatem
- cias gratus efis; _sivero:rion facias_,,non tamencul- et jussionem Dei. Cumque vis firmamen.i sic-ea ad
-
paberis. -H-ec ultima et riiensura caret et tempore,- invicem cuncla moyissef,, cpmmista pariter et con-.
- velut 51 -: juncia inter sesunt, et ex ipsa eorum coinmistione
quis hbdie eleemosynam facial, non est m-::.
quirendus quarenon fecerit heri.Similiier.siunum gcniia sunt.alia minora corpora, ihanimata, animata-
dederit nummurn ,' non esi investigandus quarsnon et animalia. Jnanimata quidem, ut lapides et iiie".'.
dederitduos. Etquoniam lotius mundi creatura "est , tallai, aliaque qua.. intra ierram cqnlinentur nce
lioiia, teste. eliam Scrijitura qiise- ait:. Vidit Deus crescunt, ut vivum argenttim, sulphuri et csetera-;
 jS63 PETRI ALPHONSI ES JUD__EOCHRISTIANI 564'
Janimata vero, ttl afbores ei herbse;'.a'_iimalia aulem A J seris lotam, nunquid bmnia uno eodemquetemporis
el irralionalia, ut brtita, et ratiouale, id est honio ictu Iiqtiefienl?Non ulique, sed pridS cera.postea
. qtii faclus. esl post omnia." Omnis igiluf, .crealnra pix, deliinc siannum, dcinceps plumbum, posl ses, ad
exordium ccepil ab universali anima, et terminatur., uliimum ferrum liqitefiet. Impuiasjgtiur hoc; ignis
in homitie gradaiim ah uno in-aliud migrans. Stint virtuli, qund alia aliis citius Jiquefiant j an eorum
igitur anima atque mateiia siinpl_e,-el'oiriijiunasub- varise.asciibis debililati?
. 5eclorum incffabili sumnii Creaioris disponeule pro- MOTSES. Virtutein ignis eamdem esse erga omnia
videntia faclrices. Quidquid auiem ab his inferius nemo dubitat, sed eorum qua. moj.liora sunt eilius,
' •• •
esl, superni recloris yoluniati obtemperans, facli quae vero duriora tardius liquelitint.
•paiileri.1 facieniis-lenet officiuni. Singulum eriim PETRUS.Eodem modo in creaiuris mundi non alia
eorum el fil a suo superiori, etfacit smim inferins de catisa tot dicium transivit mora, nisi qula quse-
ita. Unde et <ieeisdem David propheta ita prsecinit dam earutn lardiores fuere in suscipiepda forma. _ .
diceris': Benedicite Ddmino, .omnia" opera ejus, in; MOTSES. Diibitaiioniserrore sublato jam veritatis
onwi loco dothinalionis ejus- (PsoL cn). 1Ea-,eliam. . iumen aspicio." • _ "-"".•
oninia licel diversa, ila tamen ilivina reslringil po- PETRUS.Aperla satis et iirma cuilibet est hsee
tenlia., ul.iii nullo penitus sibi prignanlia videantur oratio, quam et argiimeiiloruinel nuionis undiqne
aut drssona. Quod item Dav.d alio loco sic lestifi- fulcit proballo.Sed.vesiri doctdres, dum in quibus-
catiirdjcens: Laudent nomenDomini, quia ips$ dixit dam periinaciter nobis obsistereconahtur, ipsietiam
et facla srini, ipse mdndavit el creata sunl. Slatuit ea sibi conirarii inveniunliir. - - -.
in smcuium, et in smculum smculi, prmceplumposuii el _ MOTSES. Milii vclim, si placet, ostendi quisnam
non prmteribit (Psdl.-CXLVIH).Sed unumquodque in- error iste sit-
feiiorum superioris respeclu simj>Ium,-inferioris ,' PETRUS.Dicunt ehim quod Deus, cum firmamen-
verd dicitur composituin. Corpus aulem liumanum tum eonsiiiuii, perficere peiriius nolens cujusdani
quqd omnibus inferius est eo quod sub eo niliil est roagni foraminis spatium in seplenliionali parte.im-
ad quod simplum dicaiur, ex tolo composilum1 non perfeciuni reliquit. Quod ob hoc videlicet etim'feciss_r
immerito dicilur, factusque est homo de simplici asseverant, ut si quis aliquando exsurgens et ei.;
omnino creatura, idern' aniroa et corpore oinnirio scqtialem se faciens Deum esse se.diceref, ip.s.eDeus
eomposiio. Perfudil iiaque eum et illustravit Deus illius spatii .perfeclionem ei-opponeret dicens : e Sr
suse celsitudinis sapieniia, per quam cogntiseerel et .._ Detis es ul,ego, Jocum illumclaude i>i poles., quem-
• discerneret omnia: Facta esligitur species
hominisf r- aperlum reliqui ego. s Hoc autem quani patens men-
inter omnes species aiiinialium melior, et elegariiior, daciimisil, nulliusoculi aciem latel. Septenlrionalis
et in oinnibus prsosianlior, Unde haud injusle iniiior etenini poli axer.i altissimumsempersuper nos,nec -
mundus vocatur. . - '' - , • unquam occultari conspicimiis, ipsiimque iblurii in-
MOTSES. Rem difficilem et muliis obscuramalque tegrum perfeclumque videmus. Perpendis .igitur
ignotain, luculentoet safis aperto sermone demon- quam manifeslus sit etror isie? .
slrasti,Jamque de luis~verbis istis, quid Mpyses po- MOYSES. Perpendoquidem, elhuncsermonemomni
luerit sjgnificare in principio libri .Geneseos secun- raiibnis vigore deslitutum cbgnosco. • >'
dum philosopliiara ,-aperie intelligo. Ait eiiirn : In PETRUS.Nonne -adhuc meiidacium qnod" de Core
principio creavit Deus cmtum et terram (Gen. i), idem clavihus conlinxeruni, roullo iuhonestius el absur-
animam uiiiversaleni atque. materiai.i.>Gia.dalimque - diusest? _• " • ' "-- i -
' omnes enumeravit
cieaturas, donec jicrvenit ,ad Iio- MOTSES. Quo pacto.tibi riientiri videntur?
ininem, qui per dierum successionem sexto landem PETRUS.Dixeiont ulipsemei nosii, quoniam Cbre",
die estj.rcalus. Sed in hoeidia quihusdam Deum -dtim ereraiim-cum Moyse el filiis Israel pr_eieri,ret,.
inundi Creaforem esse minime credenlibus, quseslio trecentos habebatcairfelosonusios, nihil aliud feren-
oiilur,'qu_elalis esi: Si omiiia, inquiuni, mundaria Dics E uisi solas claves thesauri ejusdem, quse clavesde
non -per se sunt /cfeaia, sed alius"esi Crcaior qui - vaccarumconigiis facise erant omnes, ul leviusferri
cuncta creaverit, cum ipse ut dicitis ornnipoieiis sil, possenl. Computemus ergo si-placet,- o Moyses, et'
cur h«c omnia non iriuiio, sed in tot dieriiin spatio ulrumlioc slai-e possil videamus. Demus ad minus.
paulisper operando complevit? Adlisec quid respon-" libras sex claves, et qubd quisque camelus ad niinus
deri debeat, conjicere nescip. , sexcentas luleril libras, eruntqueclayes qnas -unus
PETRUS.NOTIpalifur ratio ut,quoniam una crea-' riamelus ferebat, tria mJliia sexcentse. Fient iiaque
tura tardius esiereataquamaiia, ideo summus" ea- claves ccc camelorutn, SILXXX millia. Sed cum quse-
rum Creaior minus poiens credatur. Neque enim in que clavis ad-minus unitis.sil arcse, quot sunt cla-
hocejus fuit impoteniia,sed quia ipsarum crealurarum ves, toiidem procul dubio erur-l ei area.. Dentur-
aIteramollior,alleraduriorfuitinsuscipiendasiiacrea-. itaque cuique camelo ad minus-duse arcse, et_erunl
tione elforma, veluii siaccipiasmassam unaminqua • cameliarcas ferenles quliigehtaetquadraginta.millia. |
ferrum, sesj etplumhum, stanmim, pix, el cera si- .. Sed et secundum consuetudinemdivilum quibus ^
riiul siiil posila.et hanc >'massam; ex omnibusistis maj"or.cura de custodiendis divitiis est, oportuit ad
commistam, tao eodemque" momentc in igneni mi- niinus duos, camelos .unum haberc custodem , qui
 505 - DIALOGI. -5CG
thesauros cum summa servans diligentia. vix etiam A _ esset Moyses, virgse tamen summitas qua eum per-
dormiiaret, invenienlurque camelorum cnstodes du_- ciilere inlcndebai, nequaquam ullerius altingera '
" cenla et
quadfaginta millia. Libro auiem attestante .potuit, quam ad eum nodum quo sura jungitur pedi,
didicimus . qttomodo exercitus Core-per.domos et qiise vulgo cavilla vocatu.r. In quo quidem cum "eum
cognaiiones et familias suas, non eranl.nisi oclo percussisset," conlinuo cadens exspirayit.. In hoc
inillia sexcenii. Huic simile non minus rldiculosum cognoscerequilibel potest quod a planla pedis "quam
eslilludqtioddicunijiliis,scilicelJacob, patremstium in lerra fixani tenebat usque ad nodtmi-invquo per-
ad sepulcrnm poitantiI)tis,-filiosEsau suum simililer cussusest, triginta cubitos habebat. AJ) eo igitur
palrem ad sepulcrum deferenlescnmmagno.comitalu loco nsqueadsummum,non minus quam, oelingenli
.eisoecurrisse: cumqiieutriiiquemagnus esset exerci- ctibiii erant", soliimque capul deceni cuhilis facile
luseisingulsepartes sepulerumsibi vindicare vellent, constare pqlerat. Unde sequitur quod avis illa mo-
filium Dan liionlem ascendisse dicunt, "et tani_e ma- Jem ipsam decem oubilis perforavit. In quo facio quot
gnitudinispr-ecidisseiapidem, quatifamult.iiudo esse sunlTm"ifanda,qiiidye potius mifer, cum considero ,
poteral toiius exercilus Esau,",ipsamque nioJem ca- stupeo. Ubi enim vel laritum lapidem irivenire,.vel
piti impositani aitulisse, utsuper lioslium euneum, qualiter tantumponduspotuitportare? Aul quombdo
•euni projiciens,omnes uno proslernefelietu.Ciimque"' "'Btani parvula-avis tantum, tam durum,'tamque spis-
adveniens j'a"m-ambos cuneos concordes invenissct, sum saxi corpus tajn cilo valuit penelrare , quove
molem-quam alluierat inhiare projicit, eujus ina- paplo denlesei lam cito cfescere? Aut qua ralione
"gnitridineaqua maris lerminos suos excedens, ,duas tani immerisie "elinauditse magniitidinis eredendus
ciyitates sui effusione subverlit, et ipsse sunt quas _est fuisse, prsesertim cum lexdicat Jectum ;ejus tey-
lbrigo tempore posl Pharao rex ^Egypli Blios Israel reum.rion nisinovem cubitos habuisse (Deul. m) ,
Eedificareprcecepit. Nonne,' quseso, hsec' adinvenlib quove paclo lanlus homo iarii facili vulnere ceci-
tibi jusle summo risu digiiayidelur ? Cum enim - disse? Libet "adhuc aliud innotescendo ridiculum
. Jacob filii duodecim adlmcianluriimodo essent, viri majorem edrum fatuitaiem ostendere.. Aiunl enim
Esau^detribu siia jam quadiiiigenliexisiebant. Nunc qtiqd Moysespro lege- suscipienda in ccelum asceri-
igitur humero filiorum Jacob aucio , quanto major dit, et ibi cum angelis taliter altercatus sit. Dicebant
exislimari polesi filiorum Esau numerus fuisse? Tan-;. eriim,inqtiiiint, angeli:«Legem^hanc te minime ferre
tam.igitur oportuit eorum esse.muliiludinem, ul et.'- sinemns, quarii nbiiis plus quam liliis Israel riecessa-
filiis Jacob, et loli--Egypliorurii genli qtia__cumJo- riam scimus. J Ad hsec Moyses insolita visione per-
seph venerai, obsislere potuissel. NunG igifurindica ierritus, nihil respondere prcesumpsil, sed Domino
qiiid horum admiratione sit dignius, scilicel, vel -ubi se corilbrtante ui secure responderet, cipr,_ecipiente,
-tantum invenerit monleai, vel quo mbrite tain mirse ait angelis.: « Cum !e"xh_ec^regeiidor-um corporum
iiiagniludinis molem , vel quomodo.in capite lanti'." prsecepta conlineat, iion salis considero quid vobis
"porideris gestare poluisset Japidem, ui lani magnam qtii splriiualis tanium creatura eslis sit necessaiia. J
prosiernere posset cobortem. Non fninus slupendum Angeli quid ad lisec dicerent" non habentes , victi
est Siid monslruro,-qttod Og rex Basan videns in- conticiicrunil De Moysi igiiur vicloria Deum risisse,
gentem exerciium Israei, sexcenta scilicet millia et; et valde lseiatum essedicilis,etita Moysen posttrium-
"quattior iniilia, ei.quingentos viros a viginti annis et• phum cum Jege alacrem descendisse".ijuot, quseso,
- siipra, exceptis mulietibus et paryulis qili siippularii ,
1'aluilaljs diversiiates.Jniiac cdntinenlu"..lascivia ?
. iion poterant, molem inaudiise inagniludinis capitli Quomodo enim Moyses corporis mole depressus ,
suo imposuit, et cum ea expeditionem tbtamproster- ' allitudiriem cceli conscendere poluil, aut qubmodp
nere voluit, sed upupa avis miniroa mpli ipsi subse- Deo dare Jegem volerite , angeli proliibere' Quid
dit, et lam diu rostro suo eam contttdit doiiec fora- ilerum.stolidius eslquamdicere Deum angelis victis
iiiine magnb juxla quanlitatem capitis-ejusdem fegisi < exsultare, et puerili "riioreTidere ? Iterii si angeli, ut
peractb, moles caput tfansiliens, in ejusdem humefisi n diciiis, tam avidi illius legis fetiriendae'. eranl, cur
subsedil. Capite autem sano et tolo corpore iricolu- eam non prius a Deo qti_esie'raiil? vel quid conlen-
"
mi, forlassisadhuc a collosublevassel.nisi adaucto- tionibus proderat eis descevire ? Poterant enim
rum subiio dentium quaniitas impbdisset. Mox enimt Jegem ipsametiam simulcum Jjiidseisobservare, ncc
"iii-lapis in collum descendit, denles sibi repente ilai ratib cur eam Moysi debereni inhibere. JSIonrninus
stinl adaticii qtiod, cum voluit jain' sublevare, mi- liis orimibus cuilibet prsesial ridiculufn, aliud-quod
nime potuit. Qttod. Moyses inluens , "eujiis-corj)uss ipsi "memoraiil factum. Dicunt enim angelum mortis
deeem cubitos-liahuisse "asseritis,et totidem -ejus> cuidam virtf apparuisse, nomine Josue, filio Levi
-virgulseascribitis,se super terratn in modumsalien- - doclori, eique dixisse .•« Ad hocvenisse nie scias ,
lis decem> cubilos efexil,"ut eum in aliquo corporis> ui animam tuam suscipiain, ef moriaris. — Nequa-
_ loco cum vlrga percuieret. Si efgo cpmputes decemi quam, inquiiille. quodcbmmones faciam, nislprius
cubilos quibus a lefra elevatus est, et decem _ejiisi mihi paradisumoslenderis. > Susceptum igilur an-
eorpbris cnbilos, et decem alios quos virgain altumi gelus in alfe suis, duxit ad locum unde videret para-
porrecta habebal, a terra ad sunimitatfem virgse tri-• disum. CaJlidus autem ille de alis ej'us delapsus, in
ginta invenies cubitos.Sed cum in lanlum erectus> paradisurii cadefe se permisit. Angelui»"deceptumse
 j.iw PETRl ALP110NS1 EX JUDJ.0 CIIRISTIANI 553
esse dolens,iralonimis vultu:iEgredere, ait, utmo-i- A . sed alio, an etiam riullo (quod aJbsit) modo eyatlere ,
riaris.—Nequaquam, ait ille, egrediar.» Cumquee coiicedas.-
secundo ae tertio angelus idipsum cum magno cla- PETRUS.Eo quidem modo quo ipsl seslimalis non
more ,repeteret,:et ille ejus verba negligeret, com- credp, sed. alio modo vqs evasuros^ csse non ab-_
riiotus-iiimiuni angelus, ad Deum pergens hujus reiri nego. ...
qnerimoniarii fecit. Deus autem eum redire rogavit,;, MOTSES. Qtiare eo quo dicimus liberari nequaquam
«t hom.iiemilluhi ex Deinomiiie de paradiso egredi[j . possimus modo, et quisnam sit libefationis jriodus
pr_ecipere't. Yeniens ilaque angelus ad paradisum > , audire - • desidero. t
ail : i Deus ul egrediaris prsecipit. . Jtiravit ille, ett PETRUS. Cupi (Jhristpm Filiuin Dei esse, aut in
ait: « Per Deum nbn egrediar : J Rediit angelus ad_j iiiundum pro >humani generis redemjitiorie negave-
")eiim et„dixit : « Jurejurando se nunquam indee ritis yenisse, et ejus pr_eeepia-npluerilis servare,
egressurum firraavil. > Dans itaque judicium Deuss liberari nequibilis a caplivitate. Si verb eum et
responditVt Omnia volumina vitse et actuum ej'uss Dei Filium esse, et j'am venisse credideriiis,«tman-
revolve, et diligeriier relege. Si quando euni jiirassee data cujus custodierilis, slatim de captivitate ex-
et perjurasse ihyerieris, modo quoque nihil' silii •ju-- jbifis. , . .
rasse valebit. Si autem riiinquam perjurum esse pro-'_B * KIOYSES. Quam auctoriialem poteris afferre super
baveris, non in haevice timebis.» Yolumina itaque linjusmodi sermone?
bmnia angelus studiose disculiens, nunquam-perju- , PETRUS.Prius quae vesirse caplivitaiis fi.eritcausa -
rassejnvenit. Dimisit ergo eum vielus,. quj, ul dici- videre debemus, ut sic etiam evadendi inodum ine-
in prsesenlem ,diem incoluriiis permanet lius agnoscamus, niore sapienlis utenles, medici,
iis, usque
' infirmilatein insjjieit, ul qua opus sil me-
atque vivtis. Cons.idera, qurcso, qtiam.iisu dignissi- qui prius - "
. jna. in hoc possunt notari sermuneulo. Quid enimi dicina -scire possil. " "
MOTSES. Bene dictrim collauilo. - -
plus' miremuf? an fatuitaiem angeli qui callidam
Lominisarlem noiipriusagnovit,anh'ominem, audito PETRUS.Prius causani Babylpnica. captivitatis, quss
per angelum.Dei praecepto, contra ipsumprseceptum non nisi per septuaginta annos duravit, dicas VOIG,
ausum ftiisse jurare, an dieamusDei impoientiam quia ipsam cum audierinius, adjuverii nbs adcogno-
sceiidam causam hujtis tanise captivitaiis.
fuisse, quod non nisi per niinlium_,euin de paradiso
MOYSES. PJurima peceata, quse longum es.enume-
poluisset expellere, an ascribamus Dei ignorantise ;.
qiiod nori aliter scire potuitutrum pefj'urus fulsset,' rare; prioris captivitatis causa fuere.- <-
iiisi ejus vitse libros revolyi juberet ? Nonne hsec' PETRUS.Ita^quideni concedo esse., sed tanien ex
«rriiija fatuissima sunt? Quod si.omnia qua. dociores C iUis aliqtia volo a teego audire. . •
vestri simiiia his conscripseruiit poneremus, multos MOYSES. Pauca ex illis in medium detlucam-qua.
sieut et ipsi librbs nugarum fabulis impleremus. propbelica auciorilate prohaniur, scilicet tisuram .
Pauea autem Jnduximus, tit eorum vel saplentia ',- velmunus prp iniquitate accipere, jtirameiitum fal-
vel faluitas.cunclispatescerei. Hoc ilaque est quod stim jurare,"in vendendo et emendo pecuniam falsam
tibi superius dixi, verba doeiorum vestrorum nonl dare, falsa testimonia dicere," allerulrimi , detrafiere,
aliudvidefi quam .erba jocanliumin scliolis puero- parentes, et locasarictiricalionls etdies Sabbatorum
rum, velnenlium in plateismulierum. Seddic, precor,' inhonorare; malris, sororis, iilia., socrus, vel cujusli.
bel illicitae femin.3 turpitudineni:revelare, homicid.a
.oMoyses, talium hominum vei legem suscipiendam,*
vel aucioritateui "judicas comprobandam ? Eruat peipetrare, idola adorare, stellis sacrificare, Beum
te divihst miseratio de eorum exsecrabiiibus prae- negare,-Deique prophetas, tanquam Uriam,Zacha-
riam, et alia mulla, quse^utsupe-
ueplis atque consiliis, quemadmodum et me , licet, • rius Isaiamqne necare,
dixi, longuni est enumerare, qiise in tanlum
_anbnmeis efipuit meritis, et te mecum pariter salu- crever.mit, ril Deus ad Jeremiam diceret,
lifefis suhdat imperiis,, quaienus utrumque pariler prophefani:
• diletsuisineffabilibus praemiis. . - , Circutle vias Hierusalem, et hspicite et considerate ,
,Dj qumrite in plateis' ejus an invehiatis virum
fdcientem,
TITULUS II. et
judicium quwrenlem fidem, propitius ero ei (Jer.
v). Item Ezecliiel ait : Qumsivi de his virum qui in-
Be cognoscendaprmsentiS'Judieorumcaptivrtatis causa1 lerponeret sepein,et starel
tractat,,et quam diu durare debeat. __ oppositus,conlrame,'pro-
- pterea ne dissiparem eam, et non inveni (Ezech. xxn).
MOYSES.. "Quoniamquoecunqrie noslri doctores di-- -' PETRUS.Gaudeo et gralias ago, quia j'am le, ali-
sinse uiajestali Indigne applicant, tu omnia incxpu- quam yerilalis scintillam videre
cognosco. DIc ergo, "
jmabilium Iuce ralionum, nee Scriplurse. aucloritale,,,, si nosti, qu_enam eausa hujus tatn longae lamque
iiec cujusjibet rationis vigore eonsislere posse mori-- dirsefuerit capiivilatis,
qua_j"am mille qiiadraginta
strasli, nunc ad secundain-proposilorum oartem inl duravit annis. , -
qtia'devnostra es captivitaie locutus veniamus, sii MOTSES.Ha_ceadem peccata et his similia.-
5Jacet. Dixisti eniril(nisi menti excidit) nos tali tnodo> ' PETRUS.Hanc raiionem nulla poleris auctorilate
jperare captivitatem evasuros esse, quo "scilicett firmare quia a' trecentis annisaiiie subveisam:Hie-
i.sodo nequaquam possumus evadere. Nunc iiaquei rusaJem nullus in IsraeIvprop5ieta exstitit,
qui hdc
piopter hoe'rqua.ro utrum nbs illo quo credimus , prsedixeril vel scfipserit, maxime cum docloreS
 SGt - DIALOGI. 570
vesiri dicant hoe tantum Tuisse causam subversibriis A J tiliura. Ad hune principem accedens Nieodeimts
Hierosolymorum, quod aller alteri sine re inimica- ait : «Cislernarn tuam mihiiidtotitis populi opus, si
retur et invideret. Insuper etiarn ad luse rallonis placet, concede, el lisque iii diem illnrfi- cisternam,
desiruclioneinadjiciunl, quod, sedificato templo, Deus cum aqua, yel seqtie valeus preiium reddam. » Quid
5n-mahus eorum peccali priucipem tradiderit cni. miilla? Qtiod postulavit inipetravit, et "populi sitim
ligatismanibns el pedibusunum evulseruiit ocultim, compescttit. Sed cuni statuto die credilor illcpreiium
etab ea die non Jiabet polestaiemdecipere posse in qu-esilurus adesset, . et prse nimia' siccilate nihil
liomicidio el idololatria, el consanguineanun tttrpi. ' cisienia
"aquso haberel, Nicodemus, oralione> -ad
ludine -revelanda. Non ergo omnia ea quse fuerant Deum"fttsa, pluviani de ccelo Impetravit sitper totam
prioris, .seciindeequoque causa fuerunt capiivitatis. terram, el cisternain', siciit acceperat, plenam do-
Bicunt eliam quod, templo existenie, multi erarit minosuo resiituit. Sed qtiia in hora qua eadem pluvia
Iiomines bonse vitse, qui prophelse debuerant esse , - descendii, jam dies inclipata erat advesperum , ait
si tempus fuisset propheii-c. Multieiiani prseleriisnm princeps ad-Nicodenium':"« Aquam quidemora-
"
faeiebant nova mifacuJa, veluli dicunt Joannem fi- , tione tua recipio, sed tamenqiioiiiam coiislitutre diet
lium Zacliai tahise sanctitatis ftiisse qnod , cum in tota transiilliora, prelium ex debito mihi' solvere de-
calhedra sua ad leger.dum librbs suos sederet, Deus-'-"bes.»llle igiinr facia ileruni oraiione, solis cursnm
ad ostendendsm meriiorum ejiis virtuiem, omnes1 delinuit, eiloto mundo ejus liimine illustfato debiti
avessuper eum volitanles, "concremari ct in.terram 1 qiisesllbnem evasit. De Achiba etiam scriplum
ruere fecit. De alio.quoque, Hunni videlicel, iale; habetis quod quodctinque postulasset a Deo im-
aliud miraculum.aslruunt. Temporibus qttiderii ejris; petrabat. De' cnjiis sanctilaiis niagnitudine hoc
terram dicunt siccitalerii pertulisse. Qui'-circulo de legitur.Qnod cum Moysesiri moritem prosuseipienda
Japidibus fabricalo ingressus est ipse in eum,, el ail . Jegn subisset, et oinnia post eum ftitura lempora. et
ad Deum : t Jurb per nomeu tuum, Deus, qubd noui onines sceculorum generaiiones Spiriiu sancio di-
hinc egrediar, nisi pluvla in ierram descendat.» Cce- claniepra.novisliet, et inler horiiines Achiba hmna-
pil ergO minulim pluere, sed ipso majorem pluviami nam excedere vitam, ct magnis meriiis ppllenterii
postulanle, lanlus imber desceridil ut pene ierras i vidissfel, ait ad Deum ":"«,'Ciim lain probabilis vitce
onines vastaverit. Sed eodem mediocriier petente ,, futurus sit hofno, quare, Domine, jier me ei non
pluvia teniperata descehdit, et terra bonis omnibusi -niagis- pereuni- legeni tuam pbpulis placet niini-
redundavit. AiuDtetiaro de Annania f-iio DGsa qiiodI strare ? » Ad bsec Deus": « Qubniam, inquit,Jex in
vox quolidie de.monle Iloreb sanclitali ejus lale'i _ prcesenti est ltiuudo -necessaiia.Achiba Jiuicni post
pfierehat teslimonium.-dicens : « Propter bonilatem1 Jonga fulurus est" tempora..» In his 'datur inlelligi
Annanise filii Dpsa toium mundum guberno ,' cni qtioti Moyses -illtini. "de quolalia dicebal, longe se
lamen parumquid satis de ipso sriiTicitmuudo. >.J)e• iiieliorerii prsevidcbal. Hi et alii similes his erant
qub et aliud taie miraciiluni astruunl. Ctim eiiirai vobls majores cl judices, ijui mhioribus boiia agere
ipseet uxor ejus nmbo pro Beo vitam pauperrimam i .imperabant, el quoruin monllis C3?li.rilibenler ,bb-.
duceient, omnidie "Venerisclibanum calelieri jube.- teniperabaiit.lQiioi'uni si vel unus sjniilis inptioris
Lat, u"t proximi el vicini ejns etim cibis affluere, et,t- captivitalis iempore fnisset, iiequaquam, ut supra.
l>enecrederent "vivere. Quadamigitur die ctiin soliio• Deum dixisse per-Jeremiam osteiidimns (Jer. v),,ca-
inore-clibanuni suceeridi pTsecepisset, el,qii_edami -piiviiiss fiicta "fuisset..Et qtiodinagis mirandtim estB
vieinarum qttare Iioc fieret aniniadvertisset, ad cli- Iiis-diebus qttibus meliores hortim pollebaiii, iidem
jbanuin_.ubiio~vei.it, ut eorum facta revelans laini dcslriiclp lempjo capiivali sunl Jiidsei. Dic ergo', ?s
virb quam mulieii verecrjndiam infefrel. Ul igilur Mbyses,quoeiiam litijus capliviiatis fueril causa, quisi
ad. clilfanum .u.it et /inlrbspexil, plenum,panibus i quam dixeras snpra;- nulla raiione siatliima.
v.dil, quod velociter currens pra.fa._e mulieri nun- . MOTSES. Qoid allud "dicam non liabeo, nisi qubd
tiavit. Qua, eam hoc iion veritatis, sed impropcri' 1D Iongo tempore subsisienle templo peccaia iimlia ptiu-
causa dicere sesiimans,cr"dei'e iioIuit,.donec ipsametL latim succreveruiil, cuni illo, qttod riostridoctores,
probavit. Ivii igiiur, aspexit, sieut vicina dixerali dixerunl, sedmuliiplicalo delicto.
«sse invenil, et ad viruni laelabtmda regressa, quo-; PETRUS.Qtiod dicis lemplum substilisse lempore
modo iuiqua.-mulieris voluiitatem Deus" commuta- , iongo, decem*profecto tantum anndrtim ciimeuja
- verlt in Jionorem, ei ex ordine reltilit. llle indignumi - subsiitit, snpra qttod ajtenim scilicet Salomonis ante
judicans ut quod Densad miraculiim feeerat inpro- - subsisterat. Quod^aiilem dicis quia peccaia sunt cu-
piiurn suiim sumeret usnm, hiliil ex eo se gustatu-- mulata peccatis, raiib non jecipit. In prima enim
rum esseTespondil.sed totum dari pauperibus fecit.. --eapiivilale ide.o-peccala surit addila-peccalis,, qiiic
Aiuiil pra.'ierea eisdem lemporibus 'Nicdccmumi .reges iniqui exemplum mali prsestabant aliis, scili-
{".ttirionis filiuta valde Jatidabilis vitce"ftiisse virum. cet Deum poslponebant, idola ador.abatil, et popt,-
Cnjiis diehnsslccitastanla terram pressil, ut eunless "luin idem facerc cogebant, velut. fecit; Ociiozias,
ad templum orationis causa, nihil quod biberent ini Achas, Manasses, ^Amon, Sedecias (lV_Reg. i,
via -habere poiuissent." Erat aiitem in itinere illie; xvi, ixi et xxiv).'- Principes ,aulem seciuid.i leu!^
eunlibus cisterna qua&dam cujusdam principis gen-- - poris oniniiip contrarii crant, qu.ia lioitara aggr,-
 S7. PF.TIU ALPHONSIEX JUD.EQ CIIR1STI--NT 5"J2.
tcs vila'm eliam pppulum exemplo sni bene vivere A ducerei,- ut cum ea dormilaret, et sic de.nu.ui _ad
cogebani. Qna ergo .raliono ostendi polest tbt pee- Judseitm rediens nuberet. Qtta dere adeo con.-iti
C3ia succrcvisse, pt propterea sit, captiviias facta ? estis, ut nemo virginem desponsare vellel. Sieper
Quori. antein dicis propter malevolen.iam quam ad omnium sticcessione.s temporumdivei-sa vobis indi-
iuvicem liabebaut capiiviiaiem il.am factam fttisse, cebaniur mandata nialoriun, ut ipsis vestrdruin le-
rectse rationis . non inniiitur anclfora. Jloc cnim siknoniis probatnr librorum. . -- • .
peceaium pars una fnlt eorum qtioein primafecerant MOYSES. Omnia procul-dubio malorum gerieraccn-
captiviiaie, nec propler illud tamen capfivari debe- cedo, sed jam dudum inhianter laiiia. tribulationls
reni, nisi ciiin eo et alia majora eo snccrevissenl. causam autlire desidero. ' - , " , ",
1
Majorntii, enim et minorum ciiminum qu3iititalem PETRUS.Quia malormri causam ignoras, .idcirco
nos nescinius discernere, nisi sectindiim-riiodum qnare lam Ionga sit, nescis. Ecce .enim jam in ea
ullionis a Deo indicl_e. Hiijiis aniem vindicta, non mille quadraginta annos expletis, et adhtic quanio
est nisi qnadraginla flagella. Alia snnt crimina, durare debeat tempore,_nullo_scripto ceiiuni habe-;
qiiorum est majiir vindicia, scilicel ctim quis prce-, tis; forensis aiitein jusiitia exigit "ul, punitls aut-
eipjitir vel capite plecii, vel laqtiei suspensione ne- mortttis hisqui facintts aliquod cbmmisere, sequaces
cari, veilapitlibus obrtii,^ vei eiiiun igne cremaii. B a capthi.ate Iiheri xlebeant esse, queinadmoduni ha-
QiiOJiddo ergo verum esse poiest nialevolenlia. cri-- . bclur, sciiptum' in Jege, quod exploratofes qui ud
incn majoiibiis ;et|iiaii debere? Rursiim ralio refti- considerandam repromissionis terram missi erant,
- gil- cfeticre erinieii hoc cuni Dei voluntati rebelles voluissent cxistere, ne
lemporibus illis in lantum
regnasse, eum Aggaeipropiieiae verba. leslentur con- peccatuin eorum inuliurii existeret.-quadraginta an-
sirucloieiiiplo Deum dixisse: Maguaeril gldria do- nis morali sunt iri-solitudine,.et in eorurii dieruni
mus istius novishima;phts quamsprima;,dicit Dominus s"pati.o,omnes illi prsovaricatores obiere (Num. xni
exerritunm, el in loco islo dabo pacem (Agg. n). et xiy). Quibus lali morte puniiis, filii qui a" pairum
MbYSEs.--Qii<>iiiam-oiiii]es meariirn ratioiiuin sunt; " eranl insonles crimine,-lerram pairibus prDinissairi
aditiis bbslrusi, iu lnilii, quceso, hujus qusestionisi ' uitroiere. in traiismigratione quoque Babylonis se-
tuse soliiiionis clavejaiiiiaiirsolve. ptuaginia anni stint demorali.donec defunctis oiiini-
PETRUS.Cnm eapiivitalis origiricm'et causanii bus-qtiorum peccalis caplivitas fuerat facla, (iJii qui
igno.res, qtiare eadem tam dura ftter.it, lam enidelisi nihil commeiiterunt de jtigo suni liberali. In hac
el inH)l,e!,:J)ilis,.i'e?poiidereiion potes. In prima el-: vcre captivitate qtise a Tiio facta esl,. innumerabiles
eiiiui captivitale cnm aliorum moie capijvorum ini r„ jam Iraiisierunt generationes, nec adbuc finem lia-
Babyloiieni dticii ftti..seni, millain praeter seivitulemi bet. Iloc autem facium est contrariuin ei sermoni'
po-iiani siistinueruiil. Colebant eiiim agros, planta-- .quemait Domintis ad Moysen: N.onoccidentur palres
bant vineas, sediiicalftni domos, ctuii uxoribus ett pro filiis, nec filii prb patribus, sed upusquisqtie pro
liliis secure vivebani. In sectinda auiemioi eltania \ peccalo suo morietur (Deut. xxiv).'Ezechie! quoq.ie
eis opprobr,ia, et. lam iiiaudita iiitnlerunt, qtijbns si- ait: Vivo ego, dicil Dominvs Deixs, si erit ullra pa-
milia vcl icqualia uon sunt visa-imquani nee autiii-T. rabota hcec in proverbiiim iit terra Juda. Ecce omnes
Occisi quidem suni, sunl el creinaii, ei caplivoruini anfmasmem,itl anima palris, ila et anima filii mea est.
mbre vcudiii, 'adebjiie crevit illa vemliiio, doiieca Anhna qum peccaveril,- ipsa moiietttr (Ezech. xvui).
pro iino argeiileo liiginta darenlnr caplivi, nec la- HoYSESi-Etsi Iiis exemplis contraria est longsevi-
rnei) iiivciiiebatur qui emerei, sicui promisil Moyses s tas noslrce caplivitalis, sedlaiiien aliis Jcgis con-
dicens : .Vender.is inimic.is luis in servos el ancWtts,, cordat Scripiuris. In Exodo.enim dicit Dominus:
el non erit qui enml (Deul. xxviu). Naves eiiam ipsiss Ego sum Dominus.Deus luus, forlis', zeloles, visittins
iniplela., siue ullo reniige ycl gubernaculo vagari per. r iniquiuitem patrum in fiiiis iri leriiain el quariam gene-
- pelagns sunt dimissse, ad ipsoriim.dedecns et yilita- rxitionem, in his
qui oderunt me-{Exod. xx). Jereniiae
- tein. Prseierea postquam in hac li J) quoqiie verha suiit.Iiaec: Patres nojlri peccavcrunt
capiivitate dejeciij
esiis, iiitolerahijiavobis dabaiiiur mandaia.ne Icgem n . ei non sunl, el nos iniquitaies eorum portavlmus
videlicei legereiis, nec, vesiros eam filios docer-etis. ;. (Thren. v). - " ' .'-
Qnod si qnis legens eam aut docens filios inventusis - PETRus.iAliter res se liabet quam dicis. Si fenim"
fnisset,aiit crei.iabatur, aulpectinibiisferreis acutis-;- iia essenl verba" prophetse. sibimel coniraria esseni.
simis pectebaitir. Prseierea nec Sabbaltim nec Paschaa .Sic auiem ntruiiique dissojvittir. Quod enim diciiur,
cclebrare permissi esiis. Sivero quis hoc facieiis iri- i-' qtiia.filii iion poriabunl iniquitateiiipatruni (Ezech.
.venius fuisset, acerrime puniebaiiir. Prohibiti super ,r xvii), ila intelligilur si fiiii non fecerinliiiiqiiitatem
hoc eslis, vestros prisiino lnorefilioscircumcidere , patrum. Quod aulem dicitur, quia-iilii poriant ini-
inuliuinqiie iransiit. temp.oris, quo "nemonisi inoc-E- qtiitatem pairmn (Exod. .xx), hoc modo dicuuiur "
cuiio suiim ausus esi (ilium circumcidere. Circum- l- 'porlare, si scelera feceiinl patrum. _
ridens autem inventtis quiyis, poenis afficiebalur gra- i- MovsES.Qiiod loqueris sapicntibus raljonabilem
vitjsitnis. Edictum prceterea durissimum vobis pro- 3- et justam parit iiitelligenliain. Hoc auiem ex tuis
. rnu.gaUim esl, utsi quis vestrum pitcllam virginem m verbis intelligi datur quod omnes-sequacium geiie--
tjxorem duceret, prius cam ad proyincia; priiicipem m ralioncs idcirco jn palrum captivitate peniianeiii,
 573 - ' DIALOGI. 574
quod palrum .suorum, in quantuni possunt, operai A . Chrisli captivilalis vobis causa exslilit. Non autein
exsequuntur. Quod si palrum opera dimillerenf, ett eam, sed malevolentiam hominum C invidiam cau-
de captivitate exirent. sam_ scilicet causce, capiiviialis causam esse dixe-
. PETRUS.Ita uiique sentio. ruut, scd veram causam lacueniiil. lnvidia q.uippe
MOYSES. Jain si placet lanti reatus magniludineml Juda-orum et maliiia causa mortis Clirisii fuit, inors
aperi. - autem Chrisli, causa capiivitaiis.
PETRUS.Quia Christum Dei Filitim occidislis, di- MOTSES. Si illiim homineni lalem.ut dicis, fuisse
cenieseum magum, el de scorio naium, et quodI constaret, el ejus niofiem nostnc tribulalionis cari-
loiaul genlem in.errorem induxitr Majores _vesirii sani fuisse, nullus ex nobis digiius es.et vivere. Tale
liaec el his similia proiestali stinl, donec tolam ple- enim peccatuni rnajiis esl quatn Deum ncgare. Qui
'
liein suse pravse voluniatis efficienles consortem,, enimJJeum negai, fidern taiitum qtiani acceperal a
virum jtisium injuste in inj'uslum valde judicium ad- se alienat; qtti vero Dei Filium necai, preeler lioc
riuxeriint, erucifixerunt el occiderunt. Tanti igilurr quod deilaiein qua. est invisibilis denegat, etiam
realus magnitudo lam Jonginquce captivitatis" causal illud supcradditpcccaltim, quod rt.ni visibilem quam
existil. Dumqiie vos in palerna maiiseritis tam TO- corporeis conspicil octtlis, eani eiiam ab aninii iitle
Iuntate quani fide, in eadem procul dubio existelis; B ' seqitestrat, cuin id quod videtur majorein riebeat
damnaiionis (ribtilaiione. nienti creduliiateni affcrre quam quod non videlur.
MOYSES. Uiruin illeiiomo Filius Dei fuerit, latins; Prseterea autem euiri nostri patres spulis illilum,
pbslea dispntare oportebit, quia lauta. qtisestionis; colaphis csesnm, muliis cl variis injuriis afTectuin,
aucior validissimi argiimenii vehiculo indiget; Nunc" •" moiiiqiieiniibcenteraddiclum eruci afiixefnnt. Unde
ir.terim hoe modo osieinli volo qnonam modo autI non immerito hoc scelus majus fnil eo quod coinnii-
aiictorilate coneris asserere quod is de quo Joqueris; serunt in eremo, ciim viiiihtm scilicel aiireiiiii ailo-
Lomo hostne tribiilalionis causa exstilerit. rarenl pro Deo. Turic vero legimus Detim voltiisse
PETRUS.Qtiam, quceso, a me sttpef hoc exTgisau- Israel omnino deJere, nisi Moyses pro eis inierve-
cloritalem, cuni jam superius milii concesseris larai niens mullo flelti et jejunio, el oralioiie, Doinini
inaudilffl afflicliqnis inaudilum omnino peccatunii iram averlissct, quadraginla diebus et qn&draginla
causam fuisse? Cumque illud lu nullo prorsus modoi noclibus assidtii jejunii mhceratione se pro eodem
ostendere valeas, a ine judicii sequitas-jiibet iit-iu- peeealo affligens (Exod. xxxu) , sicut lex perhibet
dias, nec uride coinprobem quscrere debes, sedde- diceiis iProcidi anleDominum sicul prius, quadra-
slruere quoquo pacio si potes, atit coucedere qttodI r ginla diebus panem non comedens el aquum non
denegare non vales. Verum licet non me jiidiciicen- "bibens, propter omnid, p'eccata vesira qum gessislis
sura conslringai, hon unani, sed multas super hac; contra Dominum,limui enim iram et inilignatiouem
re aitctoritatcs inducam. . voluit
' illius, qita adversitm vos concitalus, delere ro..
MOVSES. Id esl qtiod toto desidero animo. - (Deut. ix). Nisi igilur Moysi oralio intervenissei,
PETRUS.Nosse deJjes qiiia, qtiadraginta arinis; de toio populb imllus superessei. Ciini aulem hoe -
post Christi. morlem .e.xplelis, Hierosolymprum a aliud facintis qtiod criminum quaniiiatein excetiii, Dei
Tito civilas fuit deslructa; liem qu-dragiiua annisi scilicei Filium occidere prfesiimpsissenl, nec nlliis
aniequam destrueretur, porlenia el signa in eadem essetqui pro eis- inlervenirel,- nullus iluque debtiit
siiiil visa, iiqtiido indicanlia quod hcec tcuipli e! ur- vivere. Vides aulem quia iia noit est, se\l Deus nos
bis deslructio esset futura, qtiemadiiioiitim vestrsei et vivcre,permitlil,ei quoiidie qiianluni amat oslen-
doctriiiaelibri lestanlur. Aitint eniin qtiotl quadra- dil, cuni nobis in conspeciu iiiimicorum nosiroriini
ginta annis anteqtiam j.ubveriereluV, rnbra lana qtice graiiam prceslal, el opibus lociipletai, el hoiioiibus
lisedi cornibtis anueciebatur, neqtiaqtiam more so-- extiltal, siculiibliis per os Moysi propheice pollicilus
-liio albescebat, candela quoque candelabfi quee adI est diceus : Cum essenl in terrd hbstili non penhus
o.ccidentemrcspiciebat, aiiie-consiteiiim tempus ex- j) j abjeci eos, neque sic, despexi nl cov.sumerenlur, tt
S-inguebatur. Valvtc pfoelefealempli, nullo langente, irritum facerem pactum meum cum eis.' Ego enim
cum magno slrepitu sponle sua reserebanlur. Quas sum Dominus Deus eorum (Lee. xxvi).
cum quidam doclorum vestroruiri, nnniiite Joan- . PETRUS'. Non-rectam de hac re infelligenliam con-
nes, filins Zachai, sic aperiri ssepevidissel, val.de ..cipis.-Neqne eiiiiri Deus ideo. reliquias de veslro
commoltistandeni.clamavJi: «Quiesciie;» et adjc- vivere patitur populo, quod de eoruiu aliquid c.o-
cit:« Teinplum, lemplum, pro(ecio cognovi qtiod uo- giiet commodo, sed ideo laiitum ul univeisis gen-
vissiina tua concrenialio pbssidebii, sictil et pro- libus servinlis, ei in omniuai octtlis impropetitim et
piela :\\\:Aperi, Libxtne,portastuas,el contedat ignis fabula et maletliclio silis, sicut vobis promisil lator
ccdros tnas (Zach. xi).- » Cum igitur isla pipdigia , legis, dicens: Eris perditus in proverliiiun ac fabulam
quadraginia .innis anie deslruclioiiein fiierinl visa, omnibus populis, ad quos le inirqduxerit Dominus
el quadragebiino a Chrisli moiie anno civilas fuerit (Deut. XVIII),et ut silis toti pojjulo in parabolam',
dcstructa a Tiio, liquidoconcluditur quod hsec signa et proverbimn qusereniibus oninibus ad invicem.
, B f.empore.mortisGhristi siiit facta. Sed et hoc cum Quid putas causce esi projiterquod Dctis geti:eni
al.is doctoribus vestris Jriannes intellexit, quod mors Iianc ubique ierrarum dispersani peipclu_e servituti
 .•.75 PETRI ALP1I0..SI EX JUD.EO CHRISTIANI 576
subjecit,- el tot malorum niultatione damnavit? Re- A vesiri Inij"usjusli pro quo illi iia puniti sunt nomen
• spondemique alter: 01) tale peccatum, quod Dei iiiulaiiles, in hocfacto de Cbrislo prorsus conlicuc-
Filium invidise lantuin causa occiderunt, ideo in runi. Dixerunt ehim quia princeps" ille jusium
ltcecmala deveiieruni. Quod si in ipso tempore quo nomine, Joseph filium Jacob, quern in .Egyptum
, peccntuma vohis est commissurn, lolam Judaicam "vendideraiil fratres (Gpt. xxxvn)', intelligebat,
jij-ogeniem fundiiusdelevisset, multis tempprtim cir-' ejusqtie sangtiinem ab eisrixigens, jiropter .cum lali-
culis tfansactis. culpa oblivione delela,'a nullo mor- bus illos 3ffecilsuppIiciis.Absurd.ini atitem rationi
taliuni scire.ur, sjeque et infamia. opprobririra, el .vitleiur.iit id ab eis exigeret quod ad niinus jante
v" imlle
rii-riorum evitarelis pericultim, slciit-et de multis qmugenloruni erat faclum aiiriorum currieula,
contigit geniibus et regibus, qiiorum gesla tempo- niaxime cum lemporibus quibus Joseph venundalus
rnm siinl vetustaie delela. Esl et alia causa,.pro- fuil, iHilla lex essct qua princeps Jlle eos morlis"
reos convlricere jiossel. • . - -
pler qiiam Deus Judaicam noluit pefdere geniem.
Yidebat eniinquosdamde scmine veslro qnandoque MOTSES.Rationes tuce non niilii sufficiunt, quo-r
in se credituros, alqtie salvandos, el ideo propler jiiam noii aliqua eas auctorilale -conlirmas, sed
cos noluit qinuino veslram disperdere , slirpem, . proprio fingis arbiirio, nee inesl eis ulla necessilas
sicut dicit Isaias : Quomodo si inveniatnr grauum.in i°>qua me ad credendum tibi cogere debeas. Yolo
botro, et dicutur ; Ne dissipes illttd, quoniam benedi-. atitem,ul, si vales, aliquain de propheiisauctorilaJein
ciio esl; sic faciam prdpler servos meos,; ut. ,non in medium deferas, qtia caplivitateni.istam.propier
disperdam totum (Isa. LXV)."Teslimoniuin aiilem liominem Jllum, et cum Chrisium esse necessario
divihce-eirca vos pietatis quod MojTsipromissum de nibiistres, nec nobis in hac liibulatJone possecer-
. legis Jibro prottilistis, non ad prcesenlem,-sed ad tuni lerminum esse. • -
prseteriiam respicil Babylonis capiivitatem, quoniam PETRUS.^lsaias -proplieta ait: A finibus lerrm
de ea quandoqtie"vos eraf educturus. landes audivimus, gloriam jusli (Isa. xxiv). If__c
RIOYSES.Qiia comprobas auctorilale proriilssum "verba, jusli lnijus laudes ubique terrarum' fuisse
ilhid adsblam Babylonieecapiivitaleiri perlinere? osletidunl. Nullius autem hominis jusii laudes lan-
PETRUS.Quoniam in Ioco ubi promisstim hoc fecit tas fuisse unqiiam andivimus, ul. usque ad fines terrse
Deus ad Jloysen, si paulisper allendas superiora, pervenirent., Cui justo quia tiibulaiiories quas sine
eimidemMoysen pra.misisse inveiiies": Tuncplacebunt caitsa passurus eraiprcevidebat, his compatitur ver-
lcrrm sabbula sua, cnnclis diebus soliludinis sum, l>i"s,tiicens : Vm mihi: prmvaricanles prmvaricalisurit,
quitndo erilis in lerra hoslili, sabbalizabit, el requie- _-,prmvaricalione trdnsgressorum prmvaricali sunl (Isa.
scel ... SabbaiisJLev. xxvi). Hoc aulem eis in Ba- (xxiv); Prsevidens enim prophela quas proplielis Dci
byioncm duclis compleium esse.Ezras in libro Tem- adveiiiunipreenuntianlibus tribulationes Illaturi es-
porum comprobat, dicens inter cselera : Duclus cst sent, ait: Prmvaricantes prmvaricati-sunt, iniuitus au-
Israetiti Babylonem, et servivil regi et filiis ejus, -' lein.quia-neememhris contenti, ipsum etiam <;aput
4bnec celebraret terraSiibbala sua; Cunclis enim invidia pleni quibuscunque-possent modis essent
_diebus desolaiiunis egil Sabbatum (II Par. x-xxvi). oppressuri, et secundum cofporis passibilifatem
in his verbis liquido apparet quia de prima c.jili- oc.cisuri, pr-evaricatioiiis riomeu ingeminavit, ita
«ilale ioqualur. subjicieris, prmvaricalionetransgressorumprmvarieali
MOTSES.Auctoritas ista mese non suuicil dubita- sunt. Sed quia pro hoc peccato j>oen"aplecleridi es-
.lioni, qnia non roonsirat nospropler hoininem iilum sent, diclanie spiiilu prcesciens, ilIico-s!ibj"ungens
jn bancdecidisse captivilalem. • > ' ait : Forliludo el fovea, el laqiieus .super le qui habi-
PETRUS.Qtib.devideniiiis leslimonium quseras vos lalor es terrm (ibid.). Inler ccetera qtioque de eadem
propler Christi niortem lianc subisse caplivilalem, gente ail : Gravabit eniminiquilas sua, ellcorruei,
quam id quod scriptum apttd vos Jegiiis,- quia el non adjiciel ul resurgat (iHd.~)+ubi videlicei cer-
scilicet in ipso adluic capttvitalis exbrdio, quidani pI tuni vobis lerniinum evadendi caplivilatem fundiius
- tciTse vesirte
princeps decem de mejioiibtis tolius.. depressit. His consona Dominus per eumdem pro-
.fsiaeli.iicipopVili.AnaiiiamscilicelTerr..dionis_i)ium, pbelam in alio loco posuit-.dicens : Nunc ingressus
Simeoneni Gamaiielis filium, Ismael Elisei filium, et scribe super buxmri; el in tibro diiigenter exara itlud,
Achiba_caiierosqtie captos in carcerem misil, scisci- M erit in die novissimoin leslimdnium usque hiccter-
lans ut quid jtisium .vcndidissent."Lex enim, inquit, . 'iium,': Populus enini ad iracundiatn-. provocr.ns est;
diseernii ul quicunqne Jiiriaeum vendiderii; morlis , <el fitii mendaces, filii nolentes audire.lcgem Dei, qtii
limlieiur sententia. Et.vos igilur securidumjudicium dicunt videnlibns : Nolite videre, et aspicienlibjts:
legis niori debeiis>'« Dicto decrclb, vario dat corpora Nolite aspicere nobis ea quce recla sunt. Aufene a
leto. » Nori enim pmnes.una coercuil poana, sed >,meviam, declinalea me semilam, cesset a facieiio-
singtils sii.igtiJ-3tinl geuera "morlis proposita. Alium slra sanctus Israel (Isa. xxx). Buxus lignuin duruni
videlicel iguis cremavit, alter ferrrifpeclinis ungui- esf,' eiin.puirihile. Ideo.auiem in buxo scrilii, etin
iiiis Jaceralus exspirayit, alium vero mors qusevis libro diligenler prsecepil exar.ari, utiiijfeiennim dti-
- -riiversa consumpsit, quemadmodum mortes' illas"- rarci, et usquein novissimum diem in tesiimonium
yssirafc docirins. Jiber exposuil. Doclores autem increduliwtis suce,et opprobrium permaneret: Per
«77 . DlALOGf. STS
lioc etiam qupd ait, eril in novissimo die, etc, iiiniiit A
j\ de fovea hauricndam valeat, aperle datur intelligi,
quia usque in novissimnm diem perseveraret error quia vestra capiivitas in lanlam venil, dejeciionem,
Judseorum. Quid auteiri el qtiare seribi debeat, qnod nuiiquani in prisiinam retiibitliberlaiem. Quod
iiiruinqtie"in uno versu irisinual cunrdicil : Popv.lus auiem pro]iler quosdam qui quandoque in Chiisliiin
enim ad iracundiam provocans est, el filii mendaces_, crediiuri suut, ideoqtte,salvandi, Deus vestrum ser-
fitiinolenles audire iegem Dei. De qua lcge Dei di- vare v.oluil semen, ideo prophela >sub descriptione ,
xit ? Si enim delegeD.ei qiiam per Moyscn. dederat- gratiani benedicli siibiiiliilit-dicens : Quomodo si in-
"
dicere vellei prophela, nolentes audire legem Dei, - venialw\granum in botro, el dicatur.: Ne dissipes
cufn jam illam frequenler-audissent,- uiiqiie-noii di-.- iltttd quoniam bencdiciio-est (Isa. IAVJ,-eotlem inodo -
ceref hoc, sed nolentes implere. De lege ergo quam se minime. vos dispersiiruni promisit cuni-dicit : ~*
daiuius eralChrisius "iiilelligebai, de qua quod eam _Sic faciam propler servos meos, ul tton disperdam
audire nolienl, prophela j'am prresciebai. Qtiod att-. totum (ibid.): Quare aitlem hoc proniiserlt illco ape-
lem inlulit', qui dicunl videntibits : Noiite videre,et rit dicens : Educum, inquil, de Jucab. semen, et de
asyJclenlibus :- Notite- aspicere riobis ea qum recta ' Jndapossidentem monlesmeos, el hmreditulemmeam,
sunl.Auferle a me viam, declinate a me semitam, hoc electi mei elservi mei littbilabunl ibi (ibid.), monles
quidem addidit propler Joamiem-. fllium Zachai._e B I videlicet appslolos ap|>ellaiis,»qtii ul iiiontes excelsi
Chrisii prsecuisorem (Joan; i), ei cceteros qui Chri- ioii munJo suiil conspecli, lit_cL_ in seqtieuiibus inon-"
sirim non soltim venturum prsdixerunt, sed eiiam lein sanctum singiilaii' liumero prolatum iijfelligat
digito oslendcnint, quihtis Judseos lion esse pr_e- Clirisium. electosauiem et servos,sancios quoslibet
-lOScebal crediluios, sed hnjiismodi verba dictii- alios voeans, propter quorum fuiifrain salvaiioiietn
rds.. Qttod autem in sequentibtts dicunt prcelereun- vosestis reservati. De his aiiiem qtii non suiit cre-
dum non esl. Dicunt enim : Cesset a facie- nostra diiuri, quani suhjiciat sententi.ini audi : Vos, ait,
sancius Israet. Quisnam esl .isle-sancius Israel? qui dereiiquislis~~Dominum, qui obl;li_eslis. mon<em
Nunquid Deus visibilis est, ul de. eo "dicerenl, sanctum meum,- qui ponili.s forluhm -mensam, el ti-
cessel a facie nostra. ant;de re invisibili dici potesl, batissuper eam, nnmerabo' vos in gladio,et omnes
quod ab humana facie cesset,. cum ab ea -videri ' in cmde corfuetis, pro eo quodvocaviel.iion respon-
nqn possit? Si ergo quceras Deum qui possil-vide- distis, loculus sum et non audislis (Isa.. LXV).> Incre-
fi, noii invenies nisi Chrislum. lpse enim et iuuis pata vero eorum iniquilale hoc modo cbndeinnat eo&
cum Patre est Deus (Joan',%,), et lamen per etaliter scilicel laudando suos fideles, et inciepando
liumanitatein apparuit mundo visibilis [Til. m). Cum infideles his verbis : Propter hoc hmcdicii Dominus
aulein lol eorum pr_evaricationes pr_emisissel, vin- ^ Deus :Ecce ser.vimei comedeht, el.vos; esurietis;- ecce
dictam ipsius peccali subinlulil dicens : Prd eoquod •servi mei bibent, et vos silielis]; ecce servi mei lmla~
reprobaslis' veibum hoc, el spcrasiis in catumniam et buniur, et vos confundemini; ecce servi mei lan-
tumuliuin, et innisi estis super eo, prpplereaeril vobis ' dabunl'prm exsullatione cordis,et vos clamabilis pr.as
iniquilas hmc sicul inlerruplio cadens, et requisila in dolore cbrdis,cl prm conlritione spiritus .uiulabilis,
muro excelso, quonidmsubilo dum non speralur veniet ei dimiitelis nomen vestrum in jitrumenlum electis
'
conlriiio ejits, el eomminuelur sicul~conlerilur lagena meis(ibid.). Et quia omnibus his malis transaciis
figuli conlritione prmvalida el- npn inveniebam de aliqua adhucspes evadendi capiivitatern lion pos-
fraginenlis ejtts iestam, in qua. porlelur ignicuitts de sel esse residua, arijicit aliud quodeis lolum fidiici;-*
incendio, aut huuriatur purum aquai de fovea (Jsti. tollat' solaiiunri Dicit. enim : Inlerficiel te Dominus
xxx). Verbum.Dei "Chrisius csl (Joan.'i). Qni ergo Seus luus (ibid.). Quiinierficiturnequaquam rilierius.
reprobat Ghvisiiiin, utique reprobal et Verbuni e quod ftterat reparatur. Qiii igiturin infideliiate per-
converso. Puniii iiaque, quia Dei-reprobaverunl maifelmnl,' reparari non polerunt. Ilocde iiifidelibus,
Yerbuin, pumii concludiiniur quod" reprobaveriinl dicto, de credituris -subjicit, ita : Et vocabii. servos-
Cihristum, et eonfisi sunl in verbis doctorum .siio- _p j, suos nomine alio (ibid.). Cuni, enim "servi ftterint
ruin. Coiilritioautem pro isto els eveniura peccalo, -" Cbrisli, a- Clirislo dicentjir CliristianJ- (Acl. xi)
quam sil-dura cbnsidera. Eveniet enini, inquii, eis Quod aulem sequilur," el dimiiietis nomen veslrum
interrupiio.subita, "ideoque,magis nociva, el de mnro in jurqmenium eleclis meis, tale est ,aC/si dice-
excelso, quia quodlibei taiiio magis conleriittr in ret_: Jurabtini electi _mei in nomen .vesirum. sicnt
imo, quanib de celsipri ceciderit loco. Comparaiur hodie usque a Chrisiianis jurando dicilur, ctim ali-
eliam lagencefiguli comminulse contritioista, lan- quid qnod riolunt facere roganmr : « Judanis sim •
taque ut dicitur erit, qtiod "deejits confraciione nec egb, si faciam. .» Idem ipsum Amos propheia aperte
testa remanebit. Oimiis qtiippe vasis fiaciura, soii- comprobat dicens : Audile verbum hlud quoa ego
dari, et in aliquotl opus.uiile pntest retlig', teslulse levo super vos plancinm, dontus .Israel. C_eadil, non
aulein vas'-si confiingalur,'coiilriiione valitla parles adjiciet ut rest.rgal virgdIsrael. Projecla esl in lerram ,
ejusiul iiihii ut.Jes esse possiint: ei qtio magis testa" suatn, non esl qui snscitet eam. (Aiiiot, v); liem ipse
quassata durat, iantq semper augetur fraciura. Cuin aiibi : Venil finis super populttm mettm Isutet,' nosi
ilaqiie-tali leslse eorum contritio comparetur," quse adjiciam uttrd ut pertranscam eum (Amos, vni).,QuO(I
riec ad ignem de <liicendiolollendum."nec ad aquam utruiiiquevobis speiii'-evadendfcapii¥jtaieiufundilu_i -
 579 PETRIALPIIONSI EX JUD.-EO CHRISTIANI BS»
tollit. Ipse eiiam boc malum-vobis propter Chrislum A , PETRUS. Jufe igilur pars totiiis deriet suscipere
evenisse confirmal, dicens : Hmc dicit Dominus nomen. Esl e.t alianoninferior causa quia videlicet
Deus : Sttper tribus sceleribus Israel. el superquatuor Israel jiopulus licet tunc morli non corpore prsesens
non ionverlam eum, pro eo quod vendideril juslum, atlfuisset, audilo tamen quod eorum fecerant socii,
et pauperem, pro calceamenlis (Amos, 11).Hoc in loco consories culpce, laudalbres efconsenlanei, et par-
qnatnor pro quarlo poStiil, idemque fuil dixisse_sitp_r licipes omnino facti sunt yolunialis. Volunlas ilaque
qualuor', quain si dixisset sttper qnarlo. \Huic simile ,eis pro faclo esl reputanda.. < _
S-riomon perhibct. Ait enim, secundum quod_He- MOTSES.Et sicut dicis ila esse concedain, tamen
brseormn libri lestantur: Triasunt difficilia mihi, et quod liber ail quod <j>rojrislo vendito hoe.eis tcci-
Si ' derii, ad Israei
.quaiuor, quw penitus ignoro (Prov. xxx). tria.hic posseper.iinere non video. Ipsi enim
per se, et quatuor per-se intelligere velis,.sepiem Cbristum quem dicis, non vendidisse, sed tanlum
fienl. Ipseaiitein non nisi quatuor numerat, "quse se a Juda Iscariole legunlur emisse (Maiih. xxvi. ' Luc_
'-
•ignorasse insinual. .Ergo oportet ut quatuor pro xxn; Marc. iv). : -
quarto acci[>iainus.Sic et iir hoc propliela est acci- PETRUS.Objectio tua nuua ralionis innilitnr
piendiis.Hoc autem quarlum scelus-est, ut illico < anchora, qtiia qtii ut Christtis venderetur c-on-
. subdil, qttia vendiderunt argenlo justum (Amos, n). B sensum-auxiliunique adlnbuerurit, non minus quam
-QuemsciJicei jusium, Christiim inteliigi convenit. si ipsi vendidissent scelus incurrerunt (Rom. i). Ne-
.MOVSES. Idoneael-dignalaudeliuc usque dixeras qne "enimeiSalomon idoia fabricavit, sed quir. uxo-
bmnia, nisi lianc lntroduxisses aucloriiatem, qusa ribus et cor.cul.inis fabricantihus assensum prfebuit,
nulla consislil raiione, pneciptie cum mulia conlra eum fabrieasse litlera dicil (III Reg. xi). . ' - -
lioc objici possinl adversa.PIures enim ante te vete- , MOTSES. Licetin supradiclis .verum fatear-te di-
res hiinc eumdem versiculum contra Jud__os jn te- . xisse, hulla lamen necessilas me cogit concedere
slimonium prolulere frequenler, sed "nullalulari pb- littnc j'usl',uri Christumintelligiojioriere, cum Joseph
tuerunl ratione. Sed le prudenlem virum maxime- sano inlellectu debeat accipi, queni fratfes sui iri-
miror iara vilem introduxisse rationem, qu.senullius ginla argentcis vendidere-(Gen. xxxvu).
firmilalis Jundameiilo insidat, praeseriim cum omnia PET.RUS.Si Joseph voltiisset intelligi proplieta,
"
quse contra hoc dici valeant, ipse oplime scias. per jusmm, iion qiiarium, seilpoliusprimum dixis-
PETRUS.Considerans omnes qui arile me hanc in set peecalum. Jlltid enim prius cbinmisere deiicluni,
Judceos recie quidem iriduxisse, aucioritaiem, sed propler quod postea Pharaonis sunl passi durissi-
Juuaicas objeciioiies ,non sufficieriter nec nprirte de- rrium jiigum (Exod. xn). Sed cum pceniteniia peracla,
siruxissedicuntur, exindustriain prsesenii loco eam- IC jam slnt liberaii a pcena, quare "deindullo rursus
"
aem.iiiduxi. ul oniiies quse"fieri possuiit obj'ectiones criminenttir peccato ? ' . -
ul mclius poteiis facias, et earum, deslructioriem MOTSES. Et, si defendere nequeo de Joseph hoc-
niutaia vice suscipias. - - - dictum fuisse, aUamen de alio qtioiibel j'usto diclum
MOTSES. Iloc primuro-verhis recte objici polest, essepossum asserere.
quia dicens,prophela, super iribus sceleribus, stalim PETRUS.Indignum nec rationabile esse videltir,iit
subjunxil, bslendens quod Israel iria illa peccata eum lanlum ciimen sit quod iudiilgeniia nujlase-
.. comniiserit. Clifisluni autem quera vos inlelligere qtiatur.prbpler quod divina senleniiain tolumlsrae-
vtiltis, non Israel,-sed Juda occidil. Jis de.sseviat, populum, illius celeiur ac ignorelur
PETUUS.Nulliim" lua.objeciio ingerit impedimen- persona in qnem illud fuit admissuro, insnper cum
tum mihi,'cum omnia frequentissime lestentur vo- reaius iste in Ilebrcco sermone lali describatur
lumina pro Juda IsraeJ poni. - vocabulb, quale Imponilur illi qui negaverit Deum.
MOTSES. -Utasseris" iia essenon amhigo. Sed cum Vcnditioanlem Judsei non sequatur negalioni Dei.
-peccaium-Juda supra reijilerit,, et, conseqnenter Sed ipsi lalem ac.tantuin vendiderunt homJnem
Israelis peccatum stihiiinxeril, salis innolescit quod Christum videlicel .Filium Dei-, quod in culpa sunt
a aliud sit. j, - "
peccuitim lsrael peccato Jtida pares Deum riegaines. -
PETRUs.Nec hoc inece obstat rationi. Peccaium MOTSES.'Quatuor volo ostendas peccala, -quse
cnini quod tantuminodo Juda fecerat,,peccatum Juda «mnia paleant ad Deum negare esse aequalia.
appeliat, quod auiem Juda " simul^fecit ei Israel, PETRUS.Quod liperiacuil ego nescio aperire, sed
peccaliini vocalur-lsrael. ""•-->. forsitan primum fuil peccaiunv euni in eremo vitu-
-MovsES.-Cum Israelis populus totus per omnes lum conflatilem pro.Deo adorarunl .(Exod. xxxn),
terras divisus, tlierusalem terram liequaqiianHrico- :in quofacio satis verum -Deum negaverunt, elquia
lerei illi_ lemporibus, quonarn modo morlis: Chrisli Jioc peccatum ab onmibus est perpetralum, irieo
•liaberi potuit reus? commune fuit orimium. Secundum-est in quo et
PETRUS.Nunquidnam negas cum Jnda magnam Deum simililer negaverunt, el omnes" cbmmuniier
fiIioriimBenja_llin til Levi partem lunc Hierosolymis: peccaverunl, quando videlicet Jeroboam vilulos si-
fuisse? miles fabricavit, ^t ab omuibus adorari coiisfilnit
MOTSES. Quod cerium omuibus est, negare quis: (III Reg-.xn). Tertium autem cum DeJ propheias
audeat? - univefsi eademvoiunlaieocciderunt," el-eorum di_cla
5SC - DIALOGI. 58_i
contempserunl (II Par. xxxvi). Qtiartum vero, qtiodI A . Cum ergo Detis se occisurum promitlal, et vivifica-
niajus omnibus est et gravius, qitod nec veniale di- lurum, qtiare tibi fides noslra super hac re videtur
cilur esse. qiiando Chiisitiiii Dei Filium ei hominemi abjicienda
sb omni "peccaii .conlag.one aliemtm (Isa. LIH; PI.TRUS.Auclorilas isla a raiionis exorbiiat se-
I Petr. ii),iiiiqiieveiiiiiderutil, et injiisla cohdcmna- mita. IIoc enim verbum a"dosieiidendam stiam oni-
verunt nece.Ecce ih hac auctoritale quam adversmni nipoieriliam.dicit, non quod ipse vesiros iuuriuos
te induxi, cuncia qua. objicere potueris "nullo stare• suscilitlurtis sit..
vigore proiiavi, el Christo rationabiliter convenirei MOTSES. A Die qua Deus hoc se facturtim promi-
.concliisi. Hac igiitir et oninibus supradictis atic-tori-... sit, usque in prfrseiiiem diem, coitccdisetini aiiquau-
latibus in inconvulsa firmiiaie ftuidalis, prohatiimi do lisec fecisse miracula ?
iiidtibiianier arbiiror esse iam longsevamJiaiic capii- -PETRUS. Omnia utique fecit. Ipse "eiiim Mariani
vitaiein ob Cbrisii mortein et malevoleiitiam eve- sororem Moysi prophelse, ,Job, Ezecbiam. JMaauian,
nisse. Concluso aulem quod propter Chrisluni sit el alios qiiamplures cum volttil jiercussil, cum vo-
caplivitas facta, conscquitur quod el vos de ea non luil sanavit (AT«jj!.sii; Job.- xn ; IV Reg. in; xx).
exibitis, donec palrum veslrorifm in vbbis pecca- liem ipssein rina uocie omnia pfiii.pgeniia _Eg'y-
tum emendabiiis, idem qtiod non crediderunt crede-. B 1 pli inlerfecit (Exod. xn), et-sub unitts noclis spaiio
tis. Mimdata vero mente ciijttsqtiam a culpa, con- in castris' Seiinachcrib centum oclogiiitu qui.uque
feslim eum consequeiur pielas divina. Qnod etiam millia-occidit (IV Rcg. xix). Sed ibein e contiaiio
quidam doctorum vestrortim sublilius jel occuliis. in nianu Elicefiiium vidna. (111 Reg. xvn), in ma-.u
voluit' eXpiimi verhis, si veslrse illud peneirasset autem Eiistei Sunamilis (ilitim suscitavit(i VReg. iv).
duriiia menlis. Iiilerrogaliis enim qtiando filiiis MOVSES. Quandotjuidem etttn jam fecisse ha.c cre-
David essei veniurus, « hodie, ail, si vefbis credide- dis miracula, quid tecredere prohibet. cum adhnc
fiiis ejits. * His eriim verbis intelligi dedit qitod qui- quandoquefaciiirum eailefti ipsa 1
ctinque quavis bora jiiandalis Christi obediens et PEIRUS. Oiiinipoienlem niortuos suscitare posse
credultis'fuerii, illieo Dei Filitis ad etim accedil- non nego (1 Cor. xv), quin omnes bomii.es in die
Mariifesle eliam et liquido tibi credo patere quse- jndicii ab eo resuscitaiidos (Jonn. v; Maith. xxiy), et
ctinque ego vcstrorum librorum probavi lestiinotiio. confileor et cretlo, sed quod.adjieiiis, quia scilicet
deniio terrasinliabilaiuiisint,'non credo.
Mecumigllur, fraier, ejiisdeni Chrisli niisericonliam
Nec hoc libi conira fidem essc dehel vi-
implora, utiolius falsitaiis errore sublato lucenien- ., MoysES.
lis octilis versefidei ct loiitis bo.sitatis splendorem ,^ deri, cuin ab Elia vel Elisceo resusciiatus, posiea
pariierelamorem infundat, elreclam fidem in fuliiro: loiiganfsVilain duxerit, uxorein Jiabueiit, lilios ge-
digna mercede compenset, "ul per eam de captivilate , juierit, el pristina - .
huinaii_e vitse cuncta oflicia im-
-
exeas. Amen. ' • pieveiil. .
PETRUS.Veruiri est et henepottiit esse, vel permi-
"Tlf ULUS III.
raculum yelper precem sancli viri, quia corpus non-
De~ slnlla J.iidmorum confulandd creclulitate super dumerat dissoliiluin,quamvis'eliam
. moriuoriim suorum resnrreclione, qiios.credttnt et iiequaquam.cre-
resurrecluros esse, et ilertun lerranfincoiere. derenius.iiisi icstiinoniuin super hocproplieticuni ha-
MOTSES. Quod adprscsenlem perlinui! J.iltihiin,qua_ beremus. Verum ea quce coiiirausumcoiiiingere so-
scilicet- nostrcetam longse caplivsialis fnerit causa, lent, fides hominum -suscipere facile non solet, nisi
quove modoeam valeamuseffugere, ciincla qusedeea taliumconfirmenluf auetorilale prophciarum, quihus
oportuil duci; inexpugnabilibus el evidentissimis pro- omnitim favorapplaudalaudilorum,etutea ipsaaper-
liasti rationibus,necquid de ea ulterius aut dubiian- .tissiinc loquantur prophetse. Hoc autem nullus aperte
dum,aulqii-eiendumsit video,unde ut ad alia trans- proiiuntiavit propheta.Sedcumvestri hocdixerintdo-
eamus, proul superius sunt in ordine digeslaexojito. .ctores, nemo iamen ex his qui ante Chrislum fuerunt
Quodigiturin librinoscxordio erraredixisii.eoquod p, ] istud jjrcedixit. Sequaces autem errbrem hunc inve-
post capiivitalis evasionem, inusilatum nobis mira- nere ut Judseorum gens in sua persisteret infide-
culum, scilicet morluos qui denuo lerras inhabita- liiate.. ..-"<
rent resusciiari a Deo crederemiis.quare in hac fide, . MOTSES.- Et si doctores nostros seducendi causa
errare tibi videamur, precor, aperias. finxisse ha.c astruis, quid.dc prophetis itlem facien--
PETRUS." Hoc .miraculum vosmet asseritis esse libus respondebis ? Ait enim-Isaias : Vivenl moitui
prseler usum. Quidquid aulem prscter consueltidinemi titi rinterfecii mei resurgenl. Expergiscimini et lau-
evenil, sine aucloritate aut ratione, aniequani eve- 'date,qui'habitatisin puivere (Isa. xxvi).- ... .
nial nondebet credi. Errorem igitur judico credere, PETRUS.Verba hcec nequaquam osiendunt mor- -
quod nulla potes aticioriiate probare. , , tuos vestros; ad inhabiiantlani terram resiiscitari,
MOTSES.Hoc, sane muliis auciorilatibus probare; qiioniam si diiigenler quod dicitur ailendamus nec
valemus. Moysi enim hoc piobatur lestimouio di-• -inortuorum lesurrectionem ihi patenter pia.sigiiatam -
centis ad populum Israel : Videiequqd ego sim solus,, inveiiiemus. Alioquin sibimet propheia contrarins
el-non sil alius Deus prmler me. Ego occidam et egoi essevidebilur,ciim in superioiibiis dixeril:Morienies
vijerefaciam, perculiam et ego sanabo (Deui. xxxn). 7K>jiviveiu, gigantes non resurcjent(ibid.'. Quodigilur
 tS3 PETiU ALPHOMSIEX JUD/EO CIIRJSTIANI J-St
el a naiurse itsu dissenlit, et ipsi proplietce contra- _. animam contendis, cum idem propliela ex Dei pra=-
i- A
rieialem ingerii, nequaquam sccunduni libitum m cepto ad spiriluni vaiicinelur talibtis verbis ? hmc
unitisctijusque ad senstim naturce contrarium debet et dicil Dominus : A qualuor venlis veni^ spiritus, el in-
exponi, cuiii aliier sauo sensu possit intelligi, nisi si sitffta super inlerfeclos islos et reviviscanl. El prophc-
necessaria ratio ita coegerit accipi/ tavi sicut prmceperal Domintts, et ingressus est in ea
MOTSES. Audire delectal quonam alio modo versus is spirilus, ei vixerunl, slelerunlque super pedes siws
Iiujus senteniice juste queal iniclligi. exercitus. grandis nitnis vatde (ibid.).
PETRUS.Duobus modis verbum hoc inlelligi po- j- PETRUS.Spiriius liicqui a quafuor venire venlis
tesl, videlicel iitvel de extremi judicii susciialione ie jubelur, lieqtiaquam rationalis est anima, seJ quse
dictum credairir, vel resuscitationis nomiiie captiyi- i- ex qualuor elemeiitoruni fil conjunclione.
latis evasionem significaverit. Hic aulem sensus ma- a- MOTSES. Ex verbis luis intelligilur aliud esse spi-
gis ad Jiteram peninere videlur, cum paiilo superitis is rilum corporalein, aliud animain raiionalein : quod
propheta snce geniis captivilaieni ct affliclionem de- 3- si ita est, lunc et eorum opera suni diversa.
fleverit, staiimqtte divina. proinissionis et pietatis is PETRUS.Ita esse uemo sapiens dubiiat.
solaiium inluli.l dicens": Vivenl mortui; et reliqua. a. MOVSES._ Utriusque differeniiam audire desidero.
Nec hanc evasionem qtiolihel incerlo lempore, sed .(j B
» PETRUS.Spiriius corporalis corpus qiiidem levis-
post modiciiin lenipus eventuram iusinuat dicens : simum esl el sublilissimum, quod in lioininis corpo-
Vade, populus meus, inlra cubicula lua, claude oslia }a re ex quaiuor elementorum lii conjunciione, et ex.eo
lua super le, abscondere modicum ad momentum, n_ loco in omnes spargitur venas, ipsique corpori tri-
donec perlranseal indignalio (ibid.). Hcec ad caplivi- j- buit vilam, et halilum, et arleiiis assiduum pulsuni,
lateni congruenler referuntuf. elnaluralem hominis niotuiii, hoc cum corporeqnod
MOTSES.Niinqiiidnam aliquid lale in verhis Da- a- vivificat simul corrumpitiir. Esl autem rationalis
nielis objicere poteris? Ail enim : Mulii de hisquiul anima subslantia per se suhsislens incorporea vo-
dormiunl in lerrm pulvere vigilabunl, aiii in vitam m lunlario molu nioverifaciens corpus, ipsa tamen Im-
mtemam , alii in opprobrium ut videant semper er mobjlis permanens, corpore quoque cui inheeret
• . • \ '
(Dan. xii}. corruplo, incorruptibilis exislens, gencri,eiiam ad-
. PETRUS.Tanto longius auctoritas hsec a lua dis- s- juncta speciem hominis ipsa perficiens.
crepat inleniione, quanto evidenlius de uliimo judi- Ii- MOTSES. Memini multos ante nos dixisse aniniam
cio inlelligitur dicia fuisse. In illa cnim resurrectio-o- rationabifem ex qualuor elemeulorum conjunctioiie
ne, ibunt ve) in viiam a.ternam vel in ceteiTiumop- p_ ** creari. Quceconjunciio, cum subtiliter fit, niliil den-
piobriuin (Joan. v; Matih. xxv), < sitatis habeiis in se, dixerunt aiiimamsubiilem esse;
MOTSES.Iiiveniesne aliquid quod"conlra Ezechie- e- si yero obscuritatis aliquid habeat et spissiiudinis,
Jem propheiani dicere possis? Qui cum plttres mor- r. dixerunt anlmam segnem .esse el oblusam iali illud
tups divina suscilasset virtute, de fuluris quoque his ,is argumenio probanies. Exadjunciione,inquiunt,qua-
vaticinatus esl yerbis :""Hmc dicil Dominus Deus: s,- rumdani rerum laliagigni scepe videmus, colores
Ecce ego aperiam tumulos vestros, et educam vos__ in scilicel, virlules et opera qucede nulla illarum si dis-
"lerram lsrdel (Ezech. xxxvn). Et posl pauca : Et re- •_- jiinctse [sigillatim accipiantur proveniunt. Simili-
quiescere vos faciain super humum veslram (ibid.).1, ter quoque igne et aere, aqua, terra pariter junctis,
Ecce et-moi'iuossiistilandos,et terras suas inhabiia- a- ralionalis producitur anima, quse tamen si quseratur
luros apertissime riroohela atque iiidubiianter oslen- n_ in singtilis, non invenitur manifesta.
dit. PETRUS.Si ex corpore quaiuor elementorurii con-
PETRUS.HOCprius debemus discuiere, ul scilicct et ' junctione peifecto ralionalis nascittir anima.dehet
quali eos siisciiaverit modo vaJeamus agnoscere, vi- ,i- ergo deficiente corporis robore animse virtus defi-'
delicel uirum post suscilalionem omnia humani cor- r- eere. Si autem virlus animee, cum corporis "deficit
poris oflicia exjileveriul, necne. Nam el boc pleris- s- j)
] robore, sequitur ergo ul inchoante corporei vigoris
-
que in diibium -venil. dissolulione, pariler dissolvatur et virtus, animse.
r MOTSES.Ui nosiri leslanlur doclores, non per er Quod si concedatur corrupto corpore, anima etiam
'
soiiiiiiiiin sed vigil.uis eos exsurgere fecil. El ul hoc'
oc' corrtimpi-concludilur. . - .
magis veriiin esse innotescat, ipsos omnes mortuos QS MOTSES.Rectus ordo consequentise sic evenire de-
'
susrilavit de irihu nt monstrai. '" - •' . ,
qtios ipse Ephraim perhibent
fuisse, quos in egressione populi de iEgyplo dicitur ur PETRUS.Sed argumenticonclusio oculorum.fidem
obiisse in Philisiliiiioruni regione. Hs-Ca.ulem susci-;i- impugnat. Ssepe eriim conliiigit, quanto inagis cor-
tatio signum fuit fuiurse, ul quemadmodum i)li om- n- pus dehilitaiur et morti appropiat, ui tanlo nfagis
nes sunt pef eum suscitali, sic et reliqui universi si convalescat anima, veluli aliquoties multisiiifiiinis
qiiandoque credaniur suscitandi. solel accidere, ut quanto morii proximiofest, tanio
- PETRUS.Quomodo illis veramet peiTeclam con- n- perspicaciori menlis^cumine pltissolitorecordeiur,
tulit resurrectioncuij, cum animam. nequaquam illis lis et cuncla piovideat.-el in ipso qcomelius anima vi-
redtiidefii raiionalem? geat, momenio homo intereat. Curn autem tanta uf
> MOTSES.Qualitereos nou rationalem recepisse se dixi perspicacia vigeat anima, tuiie 'oniiiia laugueii*
585 DIALOGI. . SSG
t!s cbrporis plus decrcscunt officia.Inveuimus prsc-:_Afixum aliquid ac cerinm firmare, memoriam liaberc,
terea scnes plerosqtie cum ad talem perveneriiit se- et velle rerum_causas discuiere, ei discussis ad rei
rieclulem, ul iiulla sit in eis fortitudo corporea, -'veriiaicm pervcnire. Ra_c in nulla ' aiiimaJis specie,.
tunc pollere consilio aiiiniam ct omni sapi.eulia. _ nisi in solo permanethomine. •
I.itic. ilaque evidens coiligilur ralio, quod nequa- MOTSES. Quali modo'istsetres animsein uiio con-
qtiain de elemciilorum copula rationalis prodeat venerint liomine : duaGvero in irfationalibus auima-"
anima, sed sicui superius diximus, sil per se subsi- libus."Teiiia autem sola in omnibus de lerra.na-
steiis siibsianiia. Quldquid enim ununi muiiero exi- scentibus, ei ignoro, el velienienter admiror.
siens et in sui mutira iinmutabile permanens, con- PETRUS.Iii quorumdam phiJosophortim lihris
lraiiorum est stiscepiibile, subslantia esi uiique per legi, quod cum rerum placuit creatori animanlium
se subsistens. -Quoniamigitur aiiima una esl mimero. oriinium atque "virenlium procreare"corpora, qua-
veluli Platonis, Sbcralis, sive cujiislibet unius hb- tuor in uiittm coniiniscuit elemeiila, -ex eo.rum
iriiuis anima, nec in sui nalura ullaienus permuta- qualiiates aliain sua temperavlt contraria, et ex
tur, sed horii malique esl suseeplibilis, reslal neces- illa coramixlione procreata sunl coipura sujira-
sario titsitper se subsisieris substantia. Ilocautem. . dicta. Exqualitalum vero lemperanlia quatuor pro-
modo probaiiir qtiod non sir eorpofea. Omiiis cor- B venerunl nalur_e, quas prcediximus viiiules, appe-
'
poris qualitas humanis subjaeet sensibus. Cnjuscun- tiliva scilicet, retentiva, digestiva el. -expulsiva.
que auiem-rei qualitates htiUi corporeo suhjiicent Corpoiibus aulem ,litij'usmodi procrealis oniiiibiis
seitsui, iiec corporea "esl ipsa dicenda. Qualiiales quidem -vegclaljiiis ad!i_esil ariima el sua in eis
aulem aiiiina-lionum suntet maluin, qucenullo cor- . cxercuil ofiicia, crescendo sci.licet, nutriendo et
porco percipiumur sensu. Aniina igitur noii-esl cor- generarido. Sublilioribus aulem Jjeslialis juncia est
porea. Jlein ideni alio sic probaiur argunienio. ariima," ul sua in eis exhibere possel oflicia, prce-
Oiniie corpus aliquo corporeo jjcrcipiiur sensu. Ani- slando scilicet seiisum et niotuhi de loco ad locum.
roa.auteiri nulli -subjacel corporis sensui. Non est Quod aulem ex eis omnium subtilissimum, Jevissi-
ergo corporea. Haecetiam aiiima corrupto corpore inum fuit el lemperalissimum, el ad suscipiendam
non corrumpitur. Corporis namque coiTiipiioiribus ralionem aptissiniuin illi se raiionalis anima soci-
modis.fit,- vel cuni quid marcessil el arcscit,nl in avitelilla sua quse prcediximus oflicia ibi exhibuit.
arJjoribus videnius ei herbis, vcl cum detiimenluni Hoe ilaque modo juxla volunlatem Dei ac-disposi-
suipatitur, ut sal vel ferium cum de loco ad locum tionem, ires illae animse omnes conveneruni in ho
movelur, vel cum dissolvitur, ut dbmus cum _de- raiue, in aninialibus irraiionalibus.soliimmodo duse.
slruitur, vel aliquod' vas cum frangitur. Nulla au- " Tertia auieni sola in arboribus et herbis quse nas-
tem Iiarum fii nisi vel in t-orpore, vel. in re quse cuntur de tellure.
cofpori accidit. Sed anima riec corpus est, nec ftm- MovsESiBene lui gratia quod ignorabam osteq-
datur in corpore. Nuilo ilaque lioriim modo_cor- disli, sei.unum restatquod niihi poslulo apcriri.
rumpitur. Prxterea hsecipsa rationalis anima homi- "Cum cnim corpora" omnia__dequatuor sint clemeii-
nis speciem complei, quoniam ipsa ratiorialem efflcit tis coniposiia, veheriienlt.r admiror quare.alia aliis
liorhinem. existani leviora. --
MOTSES. Quid Spirilus cbrporalis a ralioiiaii PETRUS.HOCconlingit sive ex diversilale quan-.
differat anima palenler agnovi. Sed quoniarri phi- lilatum elementorum, in corporum crealione inas-
losophi dicunl in homines tres, esse animas, postulo qualiler adjunciorum,el exdiversilate lemperanli_e
ul qucenamhse sint aperias. qualitatum eorum. Qtiod si largius nosse desideras,
- PETRCS.Tres illse quas dicunl animse, sunlariima in libris invenies;philo"sopliorum, quia ad pr_esens
vegetabilis,
' aninia hestialis, anima ralionalis. de hujiismodi re cxplananda, nec tcmpus habe-
MOTSES. Hartim singularum opcra ct officia ul . mus, nec locuni, ad veslruiri pblius esl nos redire
dicas expostulo. D proposilum.
PETRUS.Ab imis ad superiora gradatim ascen- -- MOTSES.Huc usque satis pJiilosophice tractasli,
dere libel. Vegetabilis animse duo. sunl-pfficia. qu_e distanlia sil inler spiritnm corporalem el ani-
Fscit eiiim-reriim incremenium, et corporibus mam rfitioiialem. Sed quoniam minus doclorum
ipsis prfestal niilrimentum. floc autem utrumque , simj.liees inentes subliliuin ralionum profunda-jiqn
non facit nisi per quaiuof naturce virlules, appeii- penetrant, eamdem differentiam legis^aut prophela-
tivam scilicet, retenlivani, digestivam el expul- rum queeso, si vales, leslimonio"proba,.ut quorum
iivam. El lisecanima in omnibus invenitur virgultls,, profuiidarum ralionum gravitasHon'-. illuslravit
de lerra nascentibus, et universis animalium spe- mehicm, eissaltem auctorilas faciatfidem;
ciebus. Officia autem bestialis animse, vere sunt. PETRUS.In exordib libri Geneseos Moyses ait
corporis sensus, molus etiam de loco ad locum. prophela : Fprmavit Deus hominem de liino lerra?,
Baec^autemin ariimalibus tantum.reperilur, el hcec et inspiravit in faciem ejus spiraculum vilos, et factus
anima cum spirilu. corporali quasi quibusdam est homo in animam viventem (Gen. ii), per spiracu-
nexibus connitur. Raiionalis aulem animse hsecsunt lum sciliget vitce spirilum corporalem, per aiiimam
offieia, - meditari, niediiata recordari, discernere, vero viventem, ralionalem inlelligens animam.
Pi/rnoi. CLYIl. 19
£87 PETRl ALPHONSl EX JUDJSO CHRJSTIANI - 5SS
MI.TSES.Per spiraeulum vitse rationalem animam A _ quod anima redibii ad corpus, el jtidicabitur utrtim-
nos iutelligefepossumus. . que (1 Cor. xni; II Cor. in; I Thess. IV).Hic autem
PETRUS.Quod dicis siare non poiest. In eodem sensus in illius prophelise explanatione sano iniellectu
cnim lib. in sequenlibus scriptum esl: Consumpld concipi potest, ita ut nec Seiiplura aliqua vel ratio -
cst omnis caro qum movebatursuper.ierram.xolucrum, ulla eis videatur .contraria. Quidquid aulcm in tcne-_
animanlium, besliarum alque repliliitm qum reptaril brosis dictis prophelarum, multis accipi potest mo-
sttper teiram, uni.versiItomines, el "cunctain qnibus dis, ila ut quis eam ex.ponens, nec a Scriptura. testi-
spiraculum vitm esi, in lerra morlua sunt (Gen. vn). monio, nec a rationis exorbitet semiia, nihii est
Ecceenumcratis voluciibus, animanlibus besliarnni inconveiiiens si quis eain diverso, sed justo expo-
alquereplilibus.sivehoniinibus, subilointulii, cuncia suerit sensu. Si cujus autem talis sit exppsitio, quce
in quibus est spiraculum viliBmorlua suni. Si.igiiur vel a Scriptura vel"_a ratione aui siiiiui videalur
per spiraculum vitse aniiriam inlelligi voluisset ratio- extranea, ea justo judlcio carere viribus est sesti-
nalem, jam cuncla ralionalem aiiimam habent. Sed manda. Quoniam ergo tua explanaiio tam Scriplura.
ctim nulla creatura prseter homincm rationalem ha- , quam rationi inyenituf coniraria, cequilatis judicio
lieal animam, constal quia per spiraculum viise ne- est repellenda.' " .
quaquamrationalemsigiiificaveritanimam. Salomon B 1 MOTSES.Quonam modo senlenlia mea sii .Scri-
"
idem sentiens ait: Quis novil andife deleetat. - - .
quoqrie sapienlissimus plurce contraria,
si spirilus filiorum Adam ascendat sursum, et si spiri- PETRUS.David prophela de moriuis laliler iifquit :
lus jumentorum descendal deorsum? (Ecclc. m.) Ecce Sepulcra eorum domus illorum in mternuni;"taberna-
spiritum hominis quoniam post corpus incorruptibi- cula eorum in progenie (Psai. XLVIII)'.Ilem de eadem -
•Jispermanet, sursum ascendere, spirilum vero ju- re': Inlroibil usque in progenies patrum suorum, el
menioriim qui cum corpore simufcorrumpiiur et usque in mlernum non videbil tumen (ibid.). Item
interil, deorsum descendere perhihet., alibi :'•Sicut vulnerati dormienles in sepulcris,
MOTSES.Aliud rationalem ariimafn, alyid spiritum quorum non es memor amplius, el ipsi de manu lita
corporalem esse ex omnibus partibus maniiVsie c"o- reputsi sunt (Psat. LXXXVH). Job eliam idem senliens
gnovi, ipsumque" spiritum corporalem de quaiuor - dicit: Memento qttia ventus estvila mea, et non re-~-
•elementoriim conjunclione fieri. Spirilum ergo qucm vertelur ocutus meus ul videul bona, nec aspiciel me -
Ezechiel prophela a quatuor mundi-pariibus ex Dei visiis homihis. .Oculi lui in me, el norisubsislam.-.Sicut
jussu venire prcecepil (Ezech. xxxvn), spiritum cor- consumilur nubes et perlransii, sic qui descehdit ad
poralem intelligi debcre cognosco, el de mormis C • inferos non ascendet, nec rcverteiur ttllra in domum
>.
^
quos suscilavit quod ralionalem animam receperunt,' suam,nec cognosceteumamplius loctis.ejus (Job vn).
licetsic a multis credalur, nullam, cohfiteor, auctori- Idem alibi: Vadam et non reveriar ad lerram lene-
iiiem reperio. Ipsain tamen quoquo niodo facia brosam (Job x). Item idem:: Homo cum dormierit
ftierit resurfeclionem, signum futurse fesufreetio- non resurget (Job xiv). Salomon etiam his corisona -
nis, el dico «t credo fuisse, quodDeus scilicet no- seniit dieens : Viventes sciunl se esse morituros.
slfos quandbque qui denuo terras iiihabiteiilresusci- mbrlui vero nihil norunl ariipliits, nec Itabent ultra
tsilurus sil mortuos', quemadiriodum idem propheta mercedem, quia oblivioni-tradilacsl memoria eorunt.
superius ostendildicens : Et scielis qnia ego Dominus Amor quoque et odium el invidia Mm.i peribunt,
cum aperuero sepulcra veslra, et eduxero vos de tn- nec habenl partem in hoc smculo et i» opere quod sub
mulis vesiris populus trieus, el dedero spirilum meum sole geritur(Eccle.ix).Ecce Salomon sapienti.ssimus,
in vobis, et vixeriiis, et requtescere vos faciam snper . cseterorum auctoriiaiibus cohcors exisiil, quod mor-
- ' tui scilicel ad hoc ul terras iniiabite.nl, resusciiandi
Itumitmvesirani (ibid.)'.
PETRUS.Hoc sane poluif dici de moiiuortira re- non sint, et tamen quod quandnque resurgenl per-
suscitalione Ih die judicii. liibel diceris, quod non habeiit partem in his qbce _
-
MOTSES.Si de illo iuielligi volebat judicio, non rj ] sub sole gerunlur, id est in terrenis, per hoc vide-
debuerat in sentenliee fine dicere requiescere vos fa- licet innuens, quod in his partem sint Iiabiluri, quce
c.iamsuper humum veslram: Tunc enim nemini super supra solemfiiint, id est in cceleslibus.
terram suam requiescere liciium erit. MOTSES. Iiilrodiiciartim rationum aui aucloritalum
PETRUS.Requies istaiioc modo -accipi potesl, ut medieias sapientj cuilibel satis sufiiceret. Verutn-
animam-significet requiescere iri corpore, quod non . tamen quoniara expositioueiifnostram lam Sciipiur_e
immerilo lerrse nomine de qua sumplum est expri- quam ralioni contrariam esse dixisi_i,.restat osten-
in a ratione dissentiat. " - ;
roiiur,iesteinsupei Scriplura, qii_e'fre"qtienter illud da.s quo.
nomine terrce appellat. Ait enim Moyses : Formdvit PETROS.Nonne creditis quia, cum vestfi resur-
Deus hqminem de limo terrm (Gen. n). Ecce homo rexinl mortui adveniente uncto, Adam qubque et
cumquatuor^elcmenlorumiit conjonctione perfectus, Seili, Mathtisaleiri, Abraliam, Isaac et Jacob, Moyses
de terra tantum quce esturium elementum dicitur et Aaron, cseterique patriarch_e et proplietse, et
factus,.spd non.inconvenienter, quia terrse noinine omnes jnsti qui anje adventum ejusobierunt, pari-
significat corpus. Inlelligere possumus ergo quod ler cum eis sint rescirrecturi, el oinnia humanieor- .
dicit. faciel" eos. requiescere super lmmum soam, porisrof-icia agenies et patientes, prislinosque ritus
 " '
SSO- DIALOGI. - =•-' .890.
recolenies, antiqub more tcrras dcnuo-sint inhabita-_. - & ciatur, velut Abraham et David, et Jdsue, qtiofum;
<turi,"el Aaron ac filii.ejus sacrificium ut olinfobla^ quisque fuit rex atque prophela, Moyses etiam qui-
turi,-eta Moysesaeerdotalibusvestimeniis induendii ret rex, el propheta el legislaior toiirisexslilit po-,
sinl? - ; •
puli, cui legis Jiberlale leslimoniurn perliibet di-
MOTSES. lia noslros dociores cuncta dixisse negarei cens : Non surrexit propheta ultratinlsrdel, sicut,
' - "
rion valeo. , Moyses, quem nossei Dominui facie ad faciem, in
PETRUS.Quisnam rogo InriG maximus "eril pon-• - omnibus signis atque porieniis"qttm misit super eum,
tifex? - - '- ,„-- • "- "
-_: >_ .(Deut.;__xxry,). Nonne cura isli tarili "lalesque viri
•MbvsES.Qtijs Aaron major esse poterii? resuscilati illius uiicli fuerinl juri subj"ecli', noriiie,-
- PETRUS.QuidJgituf de Eleazaro multisque aliis5 .quceso, meliusfuissei.eis. neresuscitarentur?
Prsef
iunc fiet., qiii.oliin bmries-summifuere pontifices?' lerea duo inde incoriy-enienlia proveiiiunt. Si enim
Erunlne" simul-uno lempjre maximi, an illius ordi- minor eo est Moyses, Scriplura .ergo mentilur;-si
nis dignitatepfivabuntur? Si dixefis viyenle.Aaron.i. autem inajor, lanloplus vilifieaUir..
«os suninio sacerdotio -fungi non posse, quid ergo> -:MoTSES.-I|>s_um ergo-Mqyseii rcgem esse propona-,
eis proderil resurrectio_? PIus -enim ad dedeeiis et; - mus.- •".-'. •" " -' ;
incommodum, quani-ad decus et ulililatein-eriieis >B f: PETRUS.Quid.ergo unctus ille faclurus esi? Quid
resurgere,meliiisque eis fuissel in mortepermanere, . etiarii Abraham,-Isaac et-Jacob sunt factufi,:quos-
quam serumnosam ducere vitaiii, licet et Moysi lex,--7 Moysesipse dum viyerelinianlo pretio liabcbiitr
iii lioc faclo destrualur, qua pr_ecepluin liabetur, ne' <
(Exod. xxxn); quod cum aliquid a Deb imjjlofabai,
qais majori sublimatus, ordine" ulierius. ad mjnorem1 pro eorum amore se adeplurum esse orabat? In niagno"
reducatur. Si aiiteni <>mhes.in summl sacerdbiii si ultendas-discrimihe eslis. SediVolo ul
,dicas,, si
brdine-eqriales futuros esse coneesseris , honorem1 noslJ,Tiiinquidnam illiqui lunc suscitaridi sunt mbr-
-suumAaron adimis-, quia nullus inler coinpJures1 tuj, naturam et poteslatem babebiinl filios
" gene-
_equa.es, exceJleniem habere polest hoiiorem. Pr_e- .<"randii ' „ . -;.'.. v - -
terea multis pontificibus mulla necessaria siint" . MOTSES. -
Utquid responsurus sis audiam.JIIos ger
templa. Ex hoc eigo_ .aliud inconveniens itemqtie.- neraturos negabo. - •_ .; - '; - --, •
legis destruclio sequitur, pra_cipieniis, nec plus •PETRUS. Volo prius respondeas, si generationis:
"
quam unum sacerdoiem, '
nec pius quarri unuin oflicium in eis
nalura.negabit.aul Jqgisjussurii pro--
existere lempliim. ''"';'"' -~'• :r
hibebii. • - ." . ; „'
MOTSES. Argumenluhi quod trise obslet faiiohinph MOTSES.Legis prcecepto eos consiringeiidbs re- -
Iiaheo. Video enin. aut novarh nos legem habituros P
" ' . '
spondeo. - - ~ -.,''-
. -^oncedere : autMoysi legeni nequaquam totairi con- PBTRUS.Cumigitur MoysiJcx filios procreariprse-.
sistefe ppsse. _' --• - _ --.
^ cipiat, hovam vos Jegemhabituros denionstras', quod
•PETRUS. Gaudeo quia verilalislumen ex parle jam est contra fidem veslram. . - •'-
animo tuo illabitur. Dicergo, nunquid pluresr-feges
MOTSES. Nalura.eis non lege genefalionem" inlii--
babiluriTeslIs, an ufiijni? > : . , -
- bilarh-esse-mutata yice probabo. "'
-MOTSES.Uiium~uliqueliaberedebe"mus,sicut pro-.
PETRUS.Slare quod dicis non potest. Audilus
plieta Ezeehlel perliibel dicens. : Unum- pastoreni-
omnesJtabebunt (Ezech. xxxvii). Si<-ehim fuerint enim" abhorretj et riiens .credere refugit, .aliquofS.
animal modb esse ciii sit naturaie- generare non
plures, eunv concbrdes -esse"non poteruni, "regni
-"" '; posse, nisi aliquo intervenienle, vim generandi amil-
pacerri deslituent. . ,-"-'."
- PETRUS.Sapienler responderc inciioasti. Sed.quis- • iat. Quod si hatiiramipsamesse dixerisnbvamrnou
nain illerex eritpotes edicere?. - debes dicere eos.resuscitaiidosj, sed riovam crealii--"
^"MQTSES.Unctus, lni.ujiis adventucapiivilalcm, ram futiiramsimilem primcein forma lantuiri, nou
in iiaiura toiai comedent quippe et biberit.sed-noir
sumus evasuri, mortuique nostri sunt suscitandi; D j. generabunt. - • ,
-nostrique-jnerito rooderaiiien habere debet imp'erii':>
VPETRUS. Bene quod dicis esse" possel, si uiiclus*. ; MOTSES.Quidquid liactenus mutafa altercatione
ille homo et Deus esset-.'Si vero ui-creditis. honio. loctiti sumus, non lam ex verliatis defeiisione-quanf
lanium fuiurus. sit, quid tunc.Abfaliam, Isaac et. ex syllogismorum ambagibus diximus. Fides" eriiiii
Jacob sunl facturi, Moyses etiam c_elerique<prophe--- nostraest, quia quemadmodum csetera liumanitatis,
~<
, v officia, sic et generandi naluram habebunt, adeb ut ~
tse?-Nuriquidejus subjicientur ditibni?- ..."
' :MoTSESi Non iuirum videridebet, si ejiis" subjectr inulierem quoiidie concepturiain-, qublidie-parituram.
- ' - -
fuerinlp.olestatii Sic e.nim.el.Samuel.subjeclus es.t "credamus.
Sauli, etEIias.AeliaJj regi, el Elisseus Jorani et alii PETRUS.Quod- dicis vix humanse aures pbssunt
nmlli prop.hetasregibus suis. .". , audire. Ut enim quse dicis vera fatear esse.-scilket
.PETRUS.Reruhi pra.sentium similitudo rion con--- utinunctum.etcredituri suntomneset resuscitandi;
venit. Nam, etsi prbphela3, qui minirae reges fuerunt,.. . al curii quotidie filios procrearent, profeclo, nec
*
regibiis subditi fuerint,- non ideq convenit aut est terra eos caperet eliam si dupliciter. major essel.,
uecesse utrex prophela cuiquarh terreno"regi subji- aut poalus etiam lerra fieret et adeo.lqci coaf<<la.
501 PETRI ALPIIONSi EX JUD.EO CHRISTIANl S92.
rentur augustia, quod non haberent quse cqiere pos- A _ meris denuo cruciatihus agiicnlur? Quln insuper
sent arva, imo inde semper essel inier eos pro secuiitium tuam seiitenliam secnncl-emotiis limorem
terrse angustia certamen cl rixa. Cum item susci- et po_nam sustinchuni. Jlis oninibus satis cuilJbet
tcntur omnes, redibit quisque vir ad uxorem-suam palet, resurreciionein illam magis illis ad dcdecus
qiiamhabiiit, aul aliara liovara hahehit? quam lionorem ci gloriam fieri.
MOTSES.. Quisque sane rehabebit" suam. Iloecnam- MOTSES. El si nimc in qtiiete el delicjis -perma-
' lieiit," do quibus ad corpoium sint redituri angu-
qne eril Jselilicecorisifhimalio..
PETRUS.Illa igilur mulier quse post tres aut plures stias, sed lamen lanta cis erit exsuliatio unct prse-
liabitos maritos est mortua, in resurrectione quem scntiam cerncre, el ejus regno exsuliare, liitroso-
cx liis esl habilura? (Maltlt. xxn; Luc. xx ; Marc. lymis ut olim hahitare, in templo velerum rilu
xu.) Nam , si primum Jiabituram responderis, iex- sacrificare, ut et corporum pxna sit- eis nulla, et.
Mfeysideslruelur diceniis, quod posl sccunduni non quam modo habenl, ' requies habealurposiea -gTo
debeal ad pfimum redire maritum ; si vero aliuin niiiiima. -
quam primiim babiluram responderis, in eo eliam PETRUS.Quod dicis a veritatis exorbital semita.
est destructio legis, eadem namque jubenle, primb Nulltiseiiim pr-csenlis-niuiidi honor et sloria seiernse-
viro vivenie, nec eam repudianle, cuiquam non po- "^ vilsedeliciisel quieti coniparalione convenil aliqua
terit nubere (Lev. xx).Sed ccce cum tot suscitali, quiii.iiec uno momenlo quisquam lnijus mundi pote-
totqtie posl cos fuerint nali, quiiibet iiorum erunl rit sine labore el pcena uti deliciis. Iliins auiem
-
quaiidoqtie moriluri? bcalce vitce gloria, nulla intercedente molesiia.per-
MoT.^Es.immorlalesexindeperraaneljunt. inanet perpes et continua", prsccipue etim vestri
PETRUS.Ralio siai'cnoii posse quod dicis demoii- lestenliir doclores, omiieiii hujus mundi honorem
slral. Cum enim honio coinederil, biberil,generandi et glpriani idem esse ad illius vitse delieias, ^uod
usuiii habueiil, necesse,est quod ex quatuor elemen- est uimm ad sexaginta. Patel insuper cuilibel,- nisi
lis compositus sit. Quidquid aulem taliter compo- quis . totius' rationis sit expers, iiicomparabililer
situm est.id etiam corruiupi necesscest. Ergoet eos majtis esse gaudium cernere Deum, quam lalem,
moriis cbrruptioni cum taliter corapositi sinl, sub- qiialem vosdiciiis. .
jacere necessilas concliidil.Rursus, si immorlalcs fue- MOVSES. Qucecunquehacienus loculi sunms, ratio-
rintjjam nequaquam speciali, quee -nunc esl homi- , cinandi et argumeniandi causa diximus. H;ec enim
nis, subjiciuntur di-finiiioni. Diifiniiio enim honiinis est nostrse fidei cerlitudo, qnia resuscitandi sinl,
est aiiimal rationale, morlale. Sed de immorialibus et bibendi, sive genefandi et naiuram
liomiiiibus dilTuiiiloisla prcedicari nou polest. Quare (_ comedendi,
el usum sinl habiialuri, et post mille annorum
nec specialis homo. Uude perhocmedium coJIigittir
transacia curricula, in perpeluse heatiludiuis et
recte, ut quos lioinines vocas, homines rion sint, immortalilaiis
est- inconvcniens. llerum sicut regnum. sine aliqua morle transfe-
quod superius rendi. - .
dixlmus, niulliludini eorum spatium totius, lerree
non sufiicere posset, si ipsatn maximam multiiu- PETRUS.Si immortales concedis, ad prisiinum
dinem immortalemasseramus, cum supra sine in- inconveniens redis. Inlra mille elenim annos, in
termissione eos generaluros esse dixeriirius, et si ,- taiiluin multitudo propagahilur eorum^ ul -nullo
ad -Japidum modum sihimet superponerentur, nulla- modo intra terra. concludi "valeanl ambilum. Mulio
lenus in duplicalo lerrce spalio concludereiitur. minus igilur ad incolendos agros ullum supererit
MOTSES. Cuin immoriales cos esse defendere ne- spatium. Insuper eliam illud qtiod supra diximus
tfiieam, sallem morlales concedam. est in queslione, quia palriarchse, propheise et
PETRUS.Ciim moriiuros eos esse concedas, volo omnesjusli, qui jam fulgebanl in gloria, novisiienuo.
dicas,-illa resurreclio utrum erit eis ad pcenam an poenis siibduntur reducti ad corpora. Iietn aliud :
"
ad coronam. i Onineenim quod comedit, bibit et. gignit, delecia-
T
MOTSES. Ad gloriam et honorem illa erit resur- luf etiam ac tristalur, procul dubio ex qriatuor ele-
leclio, ut uncti gloriam el regnum ,conspiciant,"et meniis riompositum nori dubiiatur. Quomodo autem
perfectam corporis et cbrdis Iiabeanl Isetiiiam. quod ex eis eomporiilur. et passionibus prsediclis
PETRUS.De slatu interim bonorum donec resur- afficilur.cum eistiem affeciibus sine niutatione irf
gant, audire volo quid sentias, scilicet utrum in regnum illud transferetur? Sed iit omnia conce-
poenis an in quiele usque ad resurrectionis tempus damus, quidnam de his qui advenienle unclo et post
nascituri sunt es, diclurus? Morilurosne esse asse-
pefmaneant. "
MOTSES. Quietis eos beatitudine cum Deo perfi ui Tis-hecne_?" .
«ertissifiium est: MOTSES. Morientur sane in Chrisli regni fine.'
PETRUS. Quandbquidem ut asseris ita est, fesur- P£TRus."Quid igitur-facienl parenieseorum ia
rectio illa ad poenani poliusquam adcoronam fu- morie ipsorum? Melius namque illis foret noirresur-
tura esl. Cum-enim iiunc-_elerneeivit_emunere glo- gere, quam taritum dolorem rix eoruni morte su-
" "
risnlur, curilerum.ih corporumergaslulis retru-' slinere.."-
dentur, wbi fame, isiii, vigiliis, et.variis alque innu- MOTSES. ;Dic:imiisergo eos non <essemorituroa
 r,t,T, DIALOGI. '5M'
PETRUS.Tunc mentitur Scriplura quse dicit, DavidI A depoiiabani. Levilce eliam decimam decimcGquain
seilicel in psalmo : iQuis est homo qui vivel et noni accipiebanl eisdem sacerdolibus persolvebant. Se--
videbit tnorlem? (Psal. LXXXVIII.J Undique igitur, sit piiinus autem aniuis Sabbalumeral lerrse, quinqua-
perppiidaSjSiinl tibi-seniilse raiionis et diffugii clau-• gesimus vero jubilseus (Lev. xxvj. Lex eliam- omnis
soe, quod nulialeiius eo.quo dicis mqdo fieri possitt leptce et leprsepercussura. vesiigium (Lev. xm), elt
moftuorum resurrectio, propter "quodidemsujierius ; domorum cicalricis, et erumpeiilium papnlarum Iu-
destruxeramus Iegis iesiimonio, Quombdo er6o, fra- cenles maculse, et in varias species col.orum mnia-
ter, anima lua liujusmodi fabulis auscultans potest; . torura, ut -posset sciri quo lempore muhdum quid
indulgere?-Mecum-if_tqueDomini misericor.diam pre- vel immundum csseisacerdotuhi erat jiulicio subdila..
care, utsicut nfe, si,c te quoqueab~ huj"us iiifidelita- Lex quoque ejus qiii lluxum seminispatiebaluretmu-
lis absolvat errore. Amen. • ' , lieris quse mensiruis temporibus separabatur (Lev.
xv), sacrificiaque purificaiionis eorurri, sacerdotum
TITULUS IV."
consiilucbaniurafbilrio. Si qtiis hominismorluiien-
Ad 'ostendcndumJudmosde tota legeMoysi, nisi parum tbrium ihtroiret, aut cadaver occisi leligisset, sive
- observare, et itlud parum Deo non placere.
os illius aui sepulcrum lam ipse qtiam universa vasa
MOTSES. Cordiiim Illuminatori non immeriio gra- B tenlorii, immunda erant, donec cohihusla. vitulse
tias ago, qui lanise .csecilaiis lencbras, etsi sero,'a cineribus aspersa raundarentur (Deut. xiv). Prseler-
iriosiro.depulitanimo. Tibi quoque non injustemaxi- ea alia quamplurimainlege prsecepta sunt (Lev. iv),-
mas graies rependo, qui ei apertissimarum eiinex- quce.a vobis j'am duduin omninb-prsetermissa srint^
pugiiabiliuin Iuce rationum, liujusa me infidelit.tis ; ..MoTSES.Delegispraecepiisquceminimeobservamus
errorem tulisti. Nuncsi placel eceptiim ex ordine nequaquam redarguendi sumus, cumet piitiia nostra
proseqttens, sequenlem proposilorum nostrorum exules simus", temploque -et legilimis careariius.
aperi partem. Dixisti enim nos de prceceplis Jegis PETRUS.Excrisalionis causam invalidam proiulisli.
miniinuin quid agere, et id ipsum Deo non placere. Nam si Deo ves.rasacrii.cia accepla essent, non yos
Quod quare vel qua inteniione dixeris, inhianter ila de terra ejecisset, ul hsee quse jusseral minime
audire desidero. "_-;.• possetis implere. ,
PETRUS.Quod dixi vos de legis roa.id-.tis "mini- MOTSES.Absit lit nos ideo desolo paterno expi I-
murii quid observaie, nec auclorilatis,-n_,c.rationis, Ksset, ne ejiis prseceplis qbsecundari valeremus
cuin liquido pateat, indigei probalionev ul \a ipsis qboniani-hon esset opus s_tpientis.et jiisli aliq,uid
sacrificiis probari poles.l.quee nequaquam celebralis. jubere, quod idem postmodum fieri prohiberet. Et
Nam liec.agaiviclimam prout oJim matuiino el ve- ^ ilerum cur ea non feceiimus, "ratibuera habeal a
speriinb iminolalis tempore", nec iieomeniarum, nebis exigere, sed quia deliquimus in conspectuejus,
Sahhalorum, ca.reiiioniarumque holocausta celebra- iratus adversus nos, ej'ecit' de terra uhi ejus non
lis, necpanis, vinietolei quse similiier posiposuistis possumus Implere prsecepta. Nostra itaque imnossi-
lUjainina{Num.xxvm; PsaL LXXX),autquolidianum bilitas non erit incuIpanda,_donec leriipus adveniat,
eliam ajiparatum riieiisse, in qua. seplimo semper dia quo ad terram hahitationis noslrse reverlamur, et
panes propositionis ministrare veslri paires consue- tunc ea qu_ejussit nobis Dbminus opere complebi-
veranl (Exod. xxv). Luminaria quoque matulino mus, eique saciificium nbslrum acceplabile.erit,
lempore, prseparata^ vesperlino accendebant, eis- queinadmodum propheta lestalur Malachias dicens :
demque iemporibus ihymiama Ihuiibiilis impositum . El placebitDeo iacrificiiim Juda el Hierusaletnticul
in, lemplo creinari faeiebant, ordiiiatioiieseiiani Jdies smculi, et sicul anniqntiqui, (Malac in).
atque uncliones sacerdolum, variasque vestimen- • PETRUS.Hujus proplietise teslimonium, nihi 1ad
lorum mutalibnes (I.a;oa'..xxx), nec.mullimodas in nostrum attinet proposilum.Nam, si.prsecedenfem et
sumendis cibis varielales, miiiisteriorum quoque per sequentem discusseris hisloriam, de sacrificiis tem-
siiigulas hebdomadas vicissitudines, sectindum legis.-n P1' quod Esdrse temporibus sedificatum est,.dictum
prsecepla servaban! (Lev. vm), Levitas eliamsccun- esse invenies (III Esdr. vm). De exilib auiem ve-
dumlegem eleclps ordinabanl (Deul.,xiv), etmusicis slro quod dixi idem confirmo, scilicet quodideo vos
insirumeniis prout Moysesjnsiiiuerai psallere faeie- de terra, ejecit, ne sacrilicia faceretis, neomenias,
bant (Levii. m ;. Psgl. LXXX).Piimogeiiituin autem vel quasiibei festivitatescoleretis pfislino more, cec
homhiis atque immundoium animalium pretio redi- templi limina tereretis. Cum eniin Deus perMoysen
mehaiit-.^JVitiii.x),primilivosque arbofum ffrictus,-: sacrifici.a fieri prcecepit, ideo utique fecit, ut in eum.
in esum-Domini oiferebant altario "(E_.od. Xin), "qui recle credentes, et tota eutri meuie diligenles, legis-
in esum sacerdotibus cre.debanl (Lev. xxm). Trium . su.seprsecepta cum quanta decebat "sollieitudine et
aniioriim ffuclus in arboribus permanens, nihil cbn- niundiliacustodireiU, non quod fuf ta, '.ioinicidia,
ferebanl ulililalis.Quarlo annd omnis fructus earum rapinas, et csejera exercendq vitia, nec non idolis
sanciilicahatur laudabili Dpmino. Pririiilias quoque sacfificandb, Dei legem indigne tractarerit, et mullis
fructuum sacerdotibusofferebanl^iVwm. xvni;_?a;oi-. .polluti contagiis, Deb vefb sacrificatufii sanctiim
xxxvi), ei ex iiuabus decimis unam dabant Levitis, ejus templum indigni ingrederenlur, .quemadmodum
aiicram Hierus;ilem in loco sancto comedendatri propheta Hieremias tesiaiur dicens : Ecci vos con-
 '
595 PETRI ALPHONSI EX JUM.0 CHRISTIAN. S3§
fiditis vobU .n verbis menduiii qum nori proderunl 1A MOTSES.Iri hoc verJjo iibi ipsi'.cqhlrarius~o_.ten-
ybbisl.ftirari, occidefe, aditlterari,\jurare mendaciter, •deris, cum superius dixeris liomiries illius temporis
tibareBaalim, el ire post deos alicrios quos ignoraslis, feiigiosos et justosfuisse, ei legis prrrcepta fideliier
et venistis et stetisiis cgram.mein domo liac, inqua custodisse, nuncautem eorum opera• Deodisplicuisse
irivocalitmestnomen meum, et dixisiis: Liberati sumus, corifirmas. ' . . .
eo quod fecimus omnes abominationes istas (Jer.vn). PETRUS.Secundum quod.IegislatofMoyses a Deo
Aborainalus est itaqueDeus opera vesira.etviciimas; -legeni acceperat, el eisprqposuerai, eos digne -ser-
cum .caiili.cis, exptilitque vos de tcmplo suo, elterra yasse non denego. Sed posiquani Christus advehii,
sicul Isaias proplieta "apertissime talibus verbis insi- quiprophetaTum arcana revelavit, et legis sublato
liual :Qtto milti miiltitudineiriviclimarum vestrarum, velamiiie, spiritualem> qui lalebal sensum aperiiit
dicit Doniinusl Plenus sum, \ltolocausta arielum _.',', (Luc. xxiy),ex tunc non secuiiduin liiteram beciiien-
adipem pinguium, etsgnguinemvitulorum,et agnorum, tem, sed secundum spirituni -yiyificantem (II COJV
el hircorum. noltii. Cum venireiis ante conspectum m) legalia debuernntlnstituta^ervare, quoniam qui
tneum, quis qumsivi,l hmc1de manibus~veslris, ut am*. legehi. dederal, melius eam qiiam prophelce qui ati-
imiafelisin dlriis meisl Necofferaiisultrasacrificium diiores fuerant inielligebal. Qiiod qiiia facere negle-
fruslra. Incensupi aboininalio est tnilti. Neoriienimn, B I xerurit, ideo eorum aniiquas observationes-Deus
Sabbatuni etfeslivitates dlias non feram. Ihiquisunl suscipere .i-enu.it,- quemadmodurii et veteres ritus
cmltis vestrir Kdlendas vestras et solemnildics vestras quosanie susceplam pef manumMoysilegemexeoo
odivil anitna meq,facla suni mihi molesia. Laboravi lebarii (Lev. xvm), post eamdeni- sifscepiam "prohi-
suslinens. Quod et Hieremias coniirmai diceris :'Ut buit exercere,- duas-videlicef sbrbres simui- dueere
quid milti thus de Saba afferlisj et cdlatnum suave uxbres, vel ainitainuxorem acciperej omiiibus ahi-
olenlem dei lerra longinqua ? Holocauslomaia vesird malibus vesci (Deul. xiv). Hcccel similia anteJegem
nonsunt dccepla et-victimm veslrm non placuerunt ageriles, rei non habebantur, sed postea nenio siiie
mihi; (Jer. yi). Item alibi,: Cuni jejunaverihtyibn faeere " * ' "" '
peccato potoit." ..
exaudiam preces eorum, el si 'ob.tulcrinlhotocausio- "MOTSES.Legerii nostram prout Mqyses-dedit, «t
mata, et viclimas, non suscipiam ea (Jer. xiv). De (snsnispatram nostrorum generalio antiquliiis coluit,
Iioc eliam Airios prophelaait,_: Odi~'elprojeci festi- ,ei sic etiama nobis per ornriia servandam el credo
vitqtes veslras', etnon capiam^odorem cceiuum vestro;- et ceiiseo: '.'"."_ ;
rutn. Quod- si ailuleritis milii holocaustomata, _el PETRUS.Si veteres Jegis observaiiones Doinirib
muriera veslrd noh suscipiqm, ~dtvota pinguium vestro: • accepiabiies'.fuissent, dum eas opere coiiipleretiSj
rum non respiciam. Aiiferam, tumulium carmhtuni^'" nequaquam vos de lemplo et patria ejecisset. Sedut
luorum, et ednlica lyrm lum riori audiahi (Amos \). tuis acquiescam sermonibtis, tub le xedafguendum"
De Jioc ilerum HalacJiiasail: Non estmihi voluntas csse bslendam judicio, cum, sicuidixi.niliil riisi pauca
in vbbis,_ dicit Ddmintts exerciluum, et-muntis non cle legis observetis preecepiis, et nec ipsa pfoul lek
suscipiam demanu veslra (Malac. 1). Ei Psalmista-: prcecipit ex tolo custodiatis, quandoquidem hec in
Sacrificium cl oblationem noluisti, aures dulem per- Salibatis, nec In solemnilcilibus, aut jejuniis vfeslris-,'
fecisti mihi (Psal. xxxix). Pcr.Oseequoque Propbe- autvictiriias aut alia quce necessaria"suiii et prse-
fani sic ait : Cessare faciam omne gaudium ejus, cepta habeatis. Oi'ationes eiiani-quas loco sacrifi-
solenviilatem- ejus, rieoinehiam ejus,Sabbalum ejus, cioruih Domino fundilis, non ufexaudiantur ad ejris
•el othnia fesla"temporumJjus (Ose.Ji); et multa alia; aures asceiidunt.Nec-lioc maleyolenlise mece potes
quse enumerare longurii est. Bcsc sunt prcecipua et aut -andes ascribere-,"- ciim ipsiriiet veslri dociores
niajbra legis veslrce pra-eepla. qnce, sicuipropheiiea testenlur Beiim ab illb tenipofe jireces vesiras noh
aiietoriias et pf_eseniium temporum iiidieal"'_etas, suscepisse, quo ienii>lumdesiriictum est. Quod etiairi
Deus neqtiaquam vult de irianu suscijiere vesira. Hieremice pfophetce fifinanl aiictoriiate dieeritis :
MOTSES. Omnia, quse induxisll prophetarum verba, -^ r, Cum clamaverd et rogavero, exchtsit vrationetri medm
de Babylopice captiviiate et dicinriis el credimus (-Threh. m). Et ilerum : O/fiJosKis/inubem libi^ne
fuisse prcedicta, et in eatJem completa".-Nam pbst transeat orritio (Thren~.ni).Et'Isaias : Eicum eiien-
ijisam et diyinitas ' nos respexit,
'
et sacrifieia nostra deritis tnanus veslras, averlam vcutos riieos_a vobis,
suscepit." • , , . et cumtriulliplicaveritis orationem, non-'exaudiam
P.ETRus^ExpIanaiioni tuse riieus optime inlellectus (Isa. i). Prceierea omnes vos secundum Moysi-legem
concordat. Cumenim Deus yos de captivilate educios inimiiiidi estis. Nullusenim iti vobis est, qui nior-
ad lemplum patriamqnereduxii, patet qttia pfophe- luorrini attactu ppllulus non sit.-{JVam. xix). Quse
lartim minas cpmplevit, cl culpis. indultis viciimas scilicet macula,iiisi coiispersione cineris.vaccce rufe
veslrasaecepiabiles.haiiuit. Sed cum poslea in pfi- lidn deleiur (Lev. xv), qriam chrii ad prsesens habere
stina scelera redisselis, pristinis denuo pcenis mul- non possilis, ab. immundilia liberari hequilis. Mii-
tati estis, et quaiitbsecunda caplivitas "majof gra-_, Jieres etiani yestrce oirines fluxii pollutce creduiiluf,-
viofque fuit,-quam pfima, lanlo inajqrem ,in hac -crim prislini desint sacerdotes,- quorum eral reli-
quairi in il!a
"" Dei super vos, -ljquet- indignalioiiein ctumjudicio Inter menslruam et sanguinis "fluxus
fiiJss*. -
pollutanf discerncre, et filii' de polluiione. Qn.iies
im" - - DIALGGI. &m
quoque cibi vestri legis judiuio polltiti pVobantur. A mirius Implcvit; ptjslea emendet quando licuerit.
Cum igitur, o Moyses, lola gens vestra. "probetur Semel auteni per singulos annos [propter solam re-
pollnla, mulieres omnespollut-e,d ideo oninej. Dlii cogniiionem prcecipiuutiir omnes ire ad Dei domum,
de poliutione sint naii, cibique vestri universi im- quce estin Mecba videndam, et ibi adorare eamque-.
mundi, et eorum oraliones nequaquam adaures inconsutilibus tegtiraenlis induti circuire, etlapides.
perveniarit Dei, nec opera placeant ei. Quomodo, prout lex prsecipit, per media scilicel femora jacere-
quceso, uJlam possunt securitalem habere, quod yel retro pro Japidando diabolo. Hanc aiitem domum
malorumiineni sint Iiabituri, vel apud Deum sint dicunl Adam cum de paradiso exstilasset, Domino
ullitis prelii?~_psaquia me de.eoruin Jiheravit errore. exstruxisse, el omnibus filiis ejus donec ad Abraliam
debiias ago gratias, et ut le -etiam liberel devotus advenit locum bralionis fuisse. Abraham autem fi--
exoro. Ameh. - ' delis Dei_servus, eam roboravit,; et instauravit et iri
TITULUSV.. , ' ea Dominq vota vovii, _et sacrificia "oblulit, filjoque
De Sarracenqntm tege destritenda., et senlenliarum suo nomine Isniaeli post moTtem reliquit, eique et
suarum siultilia confutanda. omnibus filiis ejus per multa annqrum curricula,
. MOTSES.Haclenus" "Judaica. genlis" fides quam''• donec Mahometh natusest, orandi domus perman-
ihanis et inconsiahs ih oinnibuscsset, eorumquei B * sit; quq naiq, eamdera Deus sibi, cunclisque suis.
obsequium quam irrationahile Deo atque ingratum i generationibus, Iia_redilariam ut ipsi perhibei.t,
existerei; vei cur ab ejusdem fide recesseris, et evl-. __ prbmisit. Adversarios prseterea Dei et ebrum pro-'
deniissiiiiis.-edidisli probastique raiionibus, e't mihii phetse prcedari, captivare,- interficere, et omnibus ,
in quanto permanserim hacteniis monstrastl errore. mbdi.spersequi alque delerejubentur, nisi resipisce--
Sed cum paternam reliqueris.Jidem, fniror cur re et ad eorum fidem converti voluerint, aut servi-
"
Chrisiianorum et nbn polius Sarracenofum ciinij lutis ihdictum censum persolveiinl. Absoluta etiam
quibus semper conversatus alque nutritus es dele- eis est omnis caro, prceter porci carnem et saifgui-
geris fidem. Lihet enim niilii, quemadmodum_ini nem nec.non morticirium ad vescendum. Respuunt
liebraica ita ethac secla qusecunque poiero inferre> etiam, quidquid in alicuj'us rei nisi Dei fueril 110-
olisiacula, ut siciit de nosira.sic e.t de -hac ratio- mine consecratum.Licet prceler hoceis eodem tem-
neni prcetendas, qua desirui valeal. Semperenim i pore quatuor legilimas habere uxores, et qualiHs'.
ut dixi ciim eis conversaius etenutritus es, Jibtosj ' repudiata aliam semper accipere, ita tamen,.ut nrin--
legisii, iinguam inieliigis, ut' eiiim in me eorumi quam quaternarium transeai iium.erum. In repudio.
personani suscipiam, hanc. uiique prce cseteris de- quoque lioc ohservatur, ul usque ieiiio ei quamli-.
buisses eligere, quam constat reiiquis honcslioremi bel repudiare et eamdem rursus recipere liceat..
el-hahiliorem exislere. Lex est si quidem Jarga, de. Empiitias vero alqne caplivas quotcunque voluefit
pra.sentis vitse deiiciis mulia. servaiis riiandata, in'. i'. liabere Jicilum erit, sed eteasdem venderidi denuo-
qub oslendiitir divina circa eos fiiisse dilectio maxi- queeriiendi liberam poteslalem habebit, sic tameri,
nna,-pariterque suis cultoribus gaudia fepromittitt ' "ut, postquam semelgravidamfecerit, nequaquara se
-ine-fabjlia.Gtqus videlicel legis radieem si queeras, alterius servilutis jugoastringere possit. Concedi-
invenies super inconvulsse fundainentuhi ralioids3 tur insuper eis de propria-cognatione ha1>ere,«ixores"
fundalam. Ciqus rei videlicet quod Deuseos dilexit,-. ul sanguinis proles accrescal, et forlius inter eos
el-uiullis prceceptis eos onerari noluit, sed pepercil, amicitics vinculuni vigeat. De possessionibus repe-
siguum esl quod quinquies tanluni in die"oi;are eos5 lendisjudicia talia sunt aprid eos, qualia esseapud
-prcecepit, quin etiam semper anlequam orenl, utl HebraeosJpse optime nosti, ul petiior- lestibus com-
-perfeelam mundiliam habeanl, eulum, vereirum, probel, ethegalor juramerilb semet expurget. Testes,'
nianus, hrachia, faciem. os, nares ,-atires, qctilos, autem nullos nisi valde idoneos probaiasque per-
capillos, deceiitissime, et ad ultimum pedes lavant. sonas suscipiunt el quibus sine jufamenlo credere
iloc facto,' publica voce pr-ecoriantur , unum eonfi-. ri ]' possint. In quibusdam "eiiara aliis Mosaicse legis
lentes Deum, qui nullum vel similem habeat vel;1 moreiri cuslodiunt, ut qui Iioniinis sanguiriem fuderil,
sequalem, ejusque -Mahomelh esse proplietani. Inii eadem pcena plectalur (Gen. ix), et quisquis in adul-;
anno quoqtie iniegrum iriensem j'ejiinanl. Jcjunaiiless terio deprehensus -fusrit," cum aduliera pariter la-.
- aiiiem noclufnocomeduntiempore, diurnoabsthient, pidetur (Lev. xx). Qui aulem cum qualibet. alia
ila ut ab ea.diei bora qua nigrum ab albo dislingueiee fornicatus lueril, LXXXflagciiis subjacebil. Furti
per visum poteruni filum, usque ad solis occasum, ialis indicta est poena, ut prima el secunda vice
nemo comedere, hibere, aut uxoris commislione see octoginta flagella. sustineat, lerlia manura, quaria
preesumatfoedare.Postsolis aulemoccasum, donecadd pedem. amitlal, et qui cuilibet homini meinbrum
sequentis diei crepusculiim, seniper eis cibo et potu,i. . abstuleril, digno prelio redimel. Hsecuniversa pra_-
, propriisque uxoribus proulcuique libet, liceat uti. Siii cepta idcirco sunt a' Deo proppsila," ne si nimis.
laiiieiiauiinfirmitatefueritprsegravatusautiiiviaerit, :, lafga qucelibet-faciendi essel Jicentia, lolius genlis
quandin aut Janguoris aut itineris duraverit lempus,;, lieret cito riiina. A vino semper abslinere jubentur,
ei quibuscunque voluerit et vesci simul et uli, sicc quoniam fomes est et seminarium omnis peccati.
tamen ul quod vel cegritiidinis vel Yise necessitalee Ilcecsunt prcecipua legis mandala, quoniamiGnguia.
 Kcn PF.TRI ALPHONSI EX JUD.EO CIIRISTIAM C00
essct raorari in singulis. Promisit ilaque Deus sibi A A.suos limerel contribuJes, quia eum pro rege non te-
et Mahomeiii suo fideli propheia. credenlibus, le- nerent, cum sibi el seqnales fuissent el majores.
gisqne ejus mandala complentibus, paradisum , id Viam lamen excogitans qna rex effici poluisset, vo-
est, Iiorluni deliciarum, prseterlluenlibus aqttis irri- Juit se prophetam eonfingere, ea -videlicet fretus
guum, in qtio sedes habebunt perpeluas. Proteget faceiia eloquentice, quam apud diversas naliones,
eos arborum umbra, nec frigore affligentur, neque dttm negolialioni deshdaret, ingenii susceperal Ie-~
calofe. Gfflnium frtictuum, omnium ciborum ve- yilale, el.Iioc eliam quod lunc lemporis majo.rpars
scenlur generibris. Quidquid appetitus cuique sug- milites .eraiit.atque agricolce, el ipsi fere omnes
geret, coram seconfestim inveniet. Sericis induen- idololatrce , prceter quosdara qui Moysi legem secun?
lur vesiibus omnicojoribus. Accubabunt in deliciis, dum Samaritanos tenebant hserelice et alios Cbri-
el angeli pincernafum minisierio" inler eoscum va-: slianos qui Nesloiiaiii eraht el 'Jacobilce.Jacobilce
sis aureis el argenteis deambulabunt, in aureis lac, "autem sunl hx-relici,aquodam_ Jacobo dicli, circtim-
in argenteis vinum offerenles, et dicentes:Comedite cisionem prsedicantes, Christumqiienon Detim, sed
etbibite in omni lcciitia, et quodvohis Deus promi- hominera lanlum j'uslum de Spirilu sanclo "conce-
sit ecce completurii est. Jungehlur virginibus, quas plum, ac de virgine nalura, non criicifixiim tamen
°
nec Jmmanus, nec dccmoniacus violavit contactus, " neque lnorluum credentes.' Fnit eliam eo lehipore-,
lijacinlhi coraliique splendoreformaprseslanlipribus. in regione Anliocliitc, archidiaconiis_qiiidariiainicus
Hcec l)ona dabunuir credentibus,' non credeniibus -Mahomelh, et-hic Jacobiia.-unde ad>conciliuhi vo-
vero peo.etpropJiet_e ejus Mahometho, erit infer- catus est, et damnains. "Cujus damnationis pudore
nalis poana sine fine. Quanliscunque aufem peccalis conirisiaius, de regione aufugit, et nd Mahometh
quisque obligalusfusrit et-in die morlis suse.Deo et devenil.-Htijus igilitr nisus est consijio Mahoineth,
Mahomelhq.crediderit, in die judicii Maometho in- quod cogitabat et per se tamen adimplere -non po-
tervenientesalvuseril. IloeceiaJiaquampIiirima, quce terat, ad effeeltim perdux"n..Fuerunl quoque duo
enumerare longumesl, cum lu nihihrainus apuero Judceiex illiusArabice qitos diximus hcereticis, kb-
rioverisscripta, et-ab omni Sarraceiiorum genle dias el Cahljalahabar dicli, ,et hi quidem Mahome-
iriaxima celebraiione habita,, cur polius Christianam • tho se adhihiierunl, el ad eomplendam stuliiliam
quam Musulmiticam sec.lalus cs religioiiem, et prce- ejus auxilium prcebuerrint. El hi tres legem Maho-
sentis vitcc melius et futurce pariter felicitale frui- Bieibi quisqiie secundum heeresirnsuan. cqniempe-
turus? - raverunt-, el lalia eum ex paiie Pei dieere moiislra-
PETRUS.Quamvisorationis luar conlextus, pluri» r verunl, quse et liseretici Judsei el hseretici Ciirisliani
mum decoris et duJcedinis habehs, apud eos qui de-. qrii erant in Arahia vera esse crediderunt, qui vero
licias corporis suramum bonum putani, non mino- sponte eredere nolueruntvi tamen el gladii limore
rem^quara si ipse Mahometh adessct, caplare be- crediderunt. Kt ejus quidem nec aliam propheiiam
-levolentiamvaleat, demetamen id sperarete mirumi nec miracula ulla scimus sicui de Moyse, Josue,
est, ut ad hoc persuadendum insiiteris, in quo me. Saiuuele. Ilelia el Elyseo audivimus, quos mujia
. liullatenus falli posse credideris. -Certus enim csj fecisse miracula Iegimus. _ - _
mihi non incofnpeiium esse quis Mahomelh fuerii,, .MOTSES; Plerosqtie_prophetarum credimus, quo-
quomodo callida sinmlalione proplietam se confiiixe- rum nulla miracula legimus, ut liieremiam, Abdiaaij -
rit, et ad hoc machinandum quis ejus consiliarius> Ainos, Osee, et alios.
exstilerit. Unum, reor, tibi incertum manet, ipsami PET-RUS. III illis ideo quserenda miracula non sunt,
Mahomethi quam dicunt doctrinam quam inanemi quomodo neque novitalein aliquam legis induxe-
'judicem. Dum igituf vitam moresque cjus niea nar- rurit, neque Mosaicce doclririce ullateiius conlra-'
ratione digesta-audieris, tune me scire de eo quod'. dixcrunt, et quce prtedixeruntcx parte eoinplela
vertim cst aut nescire",facile inlernoseerepoteris. " - -
cognoscimus.
MOTSES. Ulud inliianter exs-pecloaudire abs te. .]D MOTSES. Noc et Abraham Patriarclise nova divi-~
PETRUS.Mahomelh igiltir utroqne parenleorba- nitiisdedisse mandala dubium non esl,.sicul sacri-
lus , sub avunculi sui Panephi patrocinio, pueritia.J ficiorum, comedendarum carnium, circumcisionis,
annos "agebal, idblorura tunc temporis cultui cumi el aliorum riiuum. Curergo eis absque lniraculorum
tiniversa genteArabum inservieus, quemadmodumi luce fides pxhibilaa posieris est?
ipse in Alcorano suo testaiur, dicens Deum sibi1 I'ETRUS.Ideo eis veraciler creditur ,_quoni3m is
dixisse : Orpliatius 1'uisli, et tc suseepi, in errore,, eispropbeta altesialur , de cujus testimonio a nc-
cl le direxi, "pauper,et locuplelavi. Post aliquanluraa mine duhiialur, Mbj^ses-videlicet. Mahomethus igi-
veroannorum spatiutn, mercenarius apud nobilissi- tur qualiter inter prophetas recipiendus sit, qui
mam quamdam viduam nomine Chadigiam, brevii nulli prophelaruin aiiqua pfobabililale compafabilis
" ""
ila domincesu-a aninium obtinuit , ut jure conjiigii ii esi? -
rebns omnibus et reruin pariier dominatrice poti-i- MOTSES. Quare nulla probabilitale demonstralum
relur. Cujus opibus de"pauperrimo ditissimus effe- i- projihetam dixeris, quem salis miraculis denolatum
- ctus, in lantam prorupit menlis superbiam, quod d frequenler audieris?Nonne prophetam eum bruluin
Fegnum irctbum" .-ibi sperandum polliceretur, riisi >i animal bos~ videlicet Doregeleiiuncupavit?"Nonne
 601 - DIALOGI. fffig
per utramqtie manicam ingressa luna de sinu re- A MOTSES. Ilsec pro certp ralio, quam quiperspicae
dintegrata progrediens, prophetam eum mirificum inspexeril vera videiur.
designavit? Nunquid ad hoc irmoieseendum illius PETRUS.Quod siiperius melibroslegisse, lingtiam
manu demnlsa ouirii populo aflluentein majiiilla ovis scire, nutritum. fore semper inter Sarracenos di-
Iiausitim laclis prcebuit ? Mirtim eliam fuit, quod xisli,, non idcirco convenit ut illorum' assequar
€iim ficum arborem ut ad se veniret yocavit, venit legero. ' -
'_
quideni ail>or ad etim, et ipse de fructu ejtis come- MOTSES.Quoniam credebam eam honani. esse",
-dit, et brachitim ovis quod invenenaiura sibi "erai in ideo le eam defiere recipere dixi. - ."
scutella appositum cura"eo Joculuin est el dixil. Ne PETRUS.Dixisii etiam legis Jflorum radicem in
coriierias, quia sum invenenalum. - _ inconvulsse rationis fniidaineiilo conslruclam, tin.de
-PETRUS.Frivola" stinl quse prosequeris, ncque iri alteinse dispulalionis campuin, verba verbis,
omniiim veslrorum judicio fide digna probantur, mandata, mandaiis, discurrainus, si eam hene iun-
maxime cum ipse Mahonietli in Alcorano suo nihil datam invenire poierimus.
lale reiulit, sed poiius quidqnid in Alcorano de co MOTSES. Placet. . ".
scriplum non fuerat, omnino vefum credi prohi- PETRUS.Qnod qiiinqiiies.Maliumetum in die oran-
lmerit. De -oronibus, inquit, riinlti mullji inenlili " diim prsecipere dicis, ideo uliqtte fecit, quia consilio
-Siint, quod ne milii contingat, illud solum de me _docloruiri suorum medialrtceni -Juda.qruni et Cliri-
yeriim leneatur, quod Alcorani fulttiin aucforilate st.ianorum legem elfici voltiit suairi, non probilate
probalur. Quieur miraculum 11011 facerel oslendere sui, neque adjulorio. Dei. Judcei .eriim secundum
vblens, loquentem ad^oDoroinumJntroducil dicens.: Jegem ler in die orant, Christiani vero sepiies, sed
Dixil Ddniimis ad me : Ideo te facere miracnla non iste nec ter nec seplies,- sed quinquies orando ter-'
permillo, quia , ne tibi sicut aliis propheiis in niira- minuni inierHilramqiiepqsuit. Qnod anleqtiamorent
culis. coiitradieatur timeo. Suo ergo teslimonio illos nianus el brachia el csetera corporis membra
hulliim fecisse virlutis sigiium monstratur; qtiibus abluere laudas, non ad oralionem -pertinet. Ad ora-
aliis indiciis verus propheta probalur? lndicia nairi- tioncm quidem per.iinel mundari, intrinsecns non
que veri-propheise sunl prohitas-vitse, miraculorum extriiisecus. Mundilia aulem de ablutioiie memliro-
exhibitio,- dictqrum oninium firma-veritas. Bonilas rum peiiinebat cultoribus stellse Yerieris, qui volen-
vitse iiiMahomelhovioIeniiaeral, qua se propheiam ies eam,orare, ad modum femincese aptabant. Quia
J)ei prsedicari vi faciebat, furio et rapacitate gau- vero puncto slellce Veneris' rex effectus esl, ideo
dens,"eiigne libidinis" in tantum fervens, ut et alie- r Jisecpracejril. Tempore oraliohis publica voce, eos
nuiii, iliorum fcedare adulierio tanqtiam, Domino pr_econafi faieris, quod non conyenil orationi, nisi
prcecipiente non erubescerel, sicut de Zanab liiia quia aliud noyum nequil imponere signnm. Jejunare
_las uxore Zet legiiur. Dominus, inqriil,' tibi Zet per meiisem iniegrum eos, ut ais,- quod restriugant
uxorem dimiliere tuarii _pra-<:ipil.Quani dimissam vitia carnis prsecepil, quod cst initium pceniteuiiae.
ipse sibi continuo coptilavii. Cnjns evidentius pro- Scd dic, quseso , inilii, quid prodest diem jejunare,
plietiam quam nu]la sit lalTsceuxoris ejus turpiludo et nocte ter vel qualer comedere, e.tboms caruibus
patefecit, "quaiido in adulierio deprebcnsam^ eain optimisque cibis fruij el mulieiibus uli? Ilseciion
muliorura le^limonio non deprehensam, eo quqd debilitanl, sed potius corrorioranl carnem. Quod se-
liollet.eam dimiltere, falso Gabrielis iiuntio confirr mel in aiino dicis eds> ad domurii Dei, quie est in
riiavil. De ctij'usvilii pbtentia, libidinis scilicel laii- Mecha, ire propier recognilionem, ei ibi orare quam
dasse Deunilegilur, eo quod in eo quadragies suprii dictinl fuisse Adse el Abrahse, nbn ex aucloritaie
huiiiaiium moilum abundaret, congratulans sibi, eo habenl , scd quasi "coiiimeiilum aJiquod firigunt.
qriod suavis odor et speciosiias niuiieruni danie Deo Anlequam enim legem prcedicassel, domus hcccidclis
pJtiriniuni euin ohleciaret: De miracuiis jam dictum -. plena.erai. Sed si lu, o Moyses, scivesqualis esset
est. De Iiellis Ruiem quse Domino prseciplente ei l•Qdomtis.illa, et quod secrelttm ibi inesset, .e.l crir
vicioriam promitlente se' iniisse fatebalur, dentes. illucMaliouiethus iret, et quce iri iege Jnveniuntur
ejris conlriti in bello, faciesque collisa-, mnlla etiam jussit facere, valtle mirareris iiide..
csetlesel luga suortim, veriiatem-leslanttir; quse si MOTSES. Islud rogo mihi quod dicis Insirnies. Li-
arfgelus Dominiutdicis eum cuslodiret, minime sibi cet enim hanc legeni libi prsedicem, quare iterillud
acciderenl, sictildeElia et Eliseo legimits (/// Reg. el csetera quoe lex prcecipit ib'r facere jussii, nescio.
xix), quos ab inimicis suis" seniper cripuit Deus, PETRUS.Breviter quidem volebani libi noiificare,
quemeliamsi talis essel ut" dicil, semper victnria sed riiodo rbgatus monstrabo'ajierte. Buo filif Lot
sequeretur, ul Moyseu, Josue ef Jiayid, quos divino Anion et Moab, ha.nc domum lionorabani, el duo
jussu prcelia committentes, scmper victoria comi- idola ab eisdchi ibi colebaritur, alieriim ^xalbo, al-
labatur (IV R.eg. vi; Exod. xvu; Josue. 1).'Si vero terum ex nigro Japide paratum. Noinen quidem illius
etiam propheia"vertis, ul ais, essel, prcelia comniis- quod ex nigro' eral lapide .Mercuiius, linmen vero
surus ulrum sibimale everiirelsciref. Quomodo ®rgo allciius Cliamos. AHeruin qiiod ex nigro lapide-eslj
inea Jege'dimissa illins me legem dicis poiius quam iri honoreSaUinii, alterum quotl ex albo in honore
Xhrisiianam insequi debere? . . •. Marlis a-dificatum esi. Bisin anno culiores eqrum atS,
 603- PETRI ALPHONSI EX JUD.4SOCIIRISTIAM &M
ipsa "asCendebant' adbranda_,i ad Martera quidem A A"cogere_'aliqnem' crederc, sed ipse lioe cupiditaie
quandosol in.primum gradum- arietis intrat, quia prcecepii-pecuiiice, el "ul inimicos suos destrueret.
aries honor est Rfartis. In cujus discessione, protit Hoc- autem ul nosti-non debet fiefi, imo si quis
mos erat, lapides j'aciebajitur. Ad Saltirnum vero, aliquem converiefe velit, non per violenliam, sed
quando sol in primuin gradum librce irflrat, quia li- diligeiitei et duiciler "hoc facere debet, sicnt ipse
I>ra honor est Saturni. Qnpri lliufificabant nudi ton- Mahometliin suo ieslatur-Alcorano, sub persona
sisque capiiibus,"usque inliodiernura dierri iri Iiidia, Domlni iia" idipsum dicentis-. Si vellet Dominus
nt dixi, celebratur. Arabes! vero cum Amon et Deus tuns, totius sceculi genles crederent. Cur ergo
Moab idola adorabant. Malibnielbus, autem post ut credant' cogis? quja ntiljus 1 nisi voluniate Dei
Jotignm tempus veniens, pristinam constteludinem credit. Et in aljo loco, vobis, inquit, gentibusyeritas
nequivit auferre, sed quasi quodammodo raofe mu- Dei j'am venit. Qui crediderit,.pro senietipso feceiif,
talo inconsutilihus tegumenlis cooperlos domuni cir- qui vero er-raveril, pro semeiipso fecerit, et ego non
euirepermisit.-Sed nevideretiiridolisprseeiperesacrir sum super vos bajulus. Seqtierevero,_Deus, inquit,
ficare, simulacrum Saiurni conslruxit in pariete, in "quod revelaiur tibi, et exspecta" donecDeus judicef,
-angulo domus,ne facies appareret, dorsum vefo tan- ,: qni super bmnes judex est. Item iri eodeiri, Doroi-
ium exierius esiposilrim.AIteriiniMarlisscilicetidp- B " mis, inqiiii, B.eus luus sub una lege curiclos si vellet
Iiimquia sculptum undiqjie, eraf subtus teffam etla- sine discordiaponeret. Fingil item iirajio Joco tan-
pidem siipraposiihm misif.hominibus vero quiadado- "quaro.sibi Deus loqtiatur. Non,iriquii, violenlia in
Faii(Iiiniil)iconveniunl,lnpidesislososculariprfecepit, Jege debet esse, jam veritas et ju.stiti_t«pparel, qui
et Iiuniiliaiisionsisqiie capitibus inter cfura lapides voluerit sponte sua credat.Jierii iri.Alcbrano, vos
reiro jactare, qtii hiiniiliantes se dorsa denudant, inereduli non quod oraiis oro, nec queiri orooratis,
- etqueni adoratis nbn
quod est signum legis-prisiince. Dic ergo, Moyses, adoro, niihi lex, et vohis Jek
qua inlenlion.e ista prsecepit, nisi ea qua dico? "discors. El in alio loco aii':Non aliercetls ctiin
- MOTSES.Dixi libi intenlionem me
nescire, quia alterius legis.geiitibus, nisimoiJibus vefbis.Quare
misquain reperi scriptum, unum tameh de lapidibtis efgo prcedari, captiyare, "elgehtes vi cogere ad
jaciendis scip, quia ad effugandum doemones ista se credendum jussit, ef hcec omnia se.milas Dei esse
Sictinl facefe. In libris illorum scfiplurii vidi qttia falettir? Dic .niihi, Moyses, legcm quse secum dissi-
Bomar quidam _e_xdeeem sociis Mahomethi moro det, -quare ei-go credere jubes.
solito lapides deoscularis sic exorsus esi. Vobis, in. -MOTSES. Llber Alcorani talis est, quod el posleriof
deslruit ordinem.
qiiit, lapidibus~dicp, qtibd nec adjuvare iiec:iiocere ,-, pu primum - . . " - '
•potestis scio, sed, quia Maliomethus fecit, <-il!iris PETRUS.Alcoranus non manu Mahbmeth scriptus
.mnretn exsequor, ' '' est, sienira hoc facereiordinatus essef. Post mor-
" PJSTRUS. , '; ,'
Qriod dixisti lapidihus jaciendisdcehioncs tem vero ipsiiis, socii ejus qui securn moratifue-
effugare, non consequens raijq videlur esse, quia ranl, quistjue, -ul ila dicara, lectionem suain re-
quod non ali.qubpercipitur sensu eorporeo, efftigare imnlians, Alcoranum composuerunl, unde nescihius
leviter nequaqtiam polest. Nomine vero divino effu- quis prior quis posjerior fuit ordo. Ideo - auiem
.ganlur d_ejnones/ . <-• — .- • Mahonieth prcedari, captivare, et gentes interficera
MOTSES.Quoniam quosdam audivi dicentes dse- jussit, quod Araries qui Deuns ignoranlcs in deserto
raonia vidisse' et _ea audisse, ac collocutos fuisse, manebaiit, in prcedaiionibus deleciarentur, et ut "
maxime i111c rederenl. • '
jniror le dicere sensu non corporali percipere.
. PETRUS.Licet angelus corporeo sensu non percipi MOTSES. .Esiiino verumesse-quod dicis. .
' PETRUS..
possil, illis lamen qui secinidura mandala Dei ince- Qtibd dicis iliis absoliilam esse oroncai
dtint, visibilesiiunt. Simililer diabolus amicis "suis carncm, prceter poroi .carnem et sanguiuem , ei
visibilis apparet. - , morticinum ad veseendiim, nobis qiioque absoJuta^
MOTSES. Isfud qtiidemvellem scire,quo magisterio, f) D est omnis caro. In' hoc taniura scdicet inporci
qitave arte illos videre, vel coJIoqtil possem. carne- diseordainus. lloc aiitem fecitMahoriieihiis,
. PETRCS.Quarq quod.ad le roiiiime pertinet scire ut in eo a lege srianos Christiani diffen'emiis...Qtiod
ctysideras?. de rixoribus dixisti licere quatuor accipere et qtia- .
MOTSES. Non ut opera exercefem, sed scienliam libet" repudiata aliam "accipere, hoc iitilla qtiidem
tjnluni vellem; . . i; >_ prsecjpitur ratione, neque enim nisi causa fiiios"pro-
PETRUS.Quomodo quod error-em tuum augeat vis creandi, pr.Tcejjium esl uxorem accipere(-_£_.XVHI).
addiscere? . -Quod autem "empiitias et captivas qiioilibet possuni
. MOTSES. Bene me Deb.graiias correxisli, in verhis liabere, hoc quidem quantum ad nqs adulieriuni est,-
fuis sensmii didici. quia multoiies" pater emit aliquam stupraiam.a filio,
PETRUS.Jam satis dicium est, a"d incepmm re-• et coiitra fiSiusvel frater a patre cofrupiam.
"
deanms". Quia Dei adversarios-Maliometluis pjsedari, MOTSES.In yefbis luis verumcredilur. Ut yero
eaplivar.e et interficere j'ussit, donee vel credere, lahs dissensio'inter hsee prsecepta erai, qnare.Ma-
"vel censum persolvere voluissent," nou est hoc ex; liomcthus quitam sapiens videlur fierijussii."
Pei operibus, neque proplietarum cuiJibet jussit; - PETRUS.Mahoniethus valde fcmiiiasdiligeBat, et
 - - - - ' _ -
.605 DJALOGI. 60S
pernimium luxuriosus erat, ef sicuti ipsemet _pro-- A , gentis islos in consueiudine inseciiti sunt; Omhibtis
fessus esf, vis luxuri.e_quadra_ginla hominum in eoi ergo modis, o Moyses, .possiihius"agnoscere eum
: manehat. Jit maxime quia Arabes valde luxuriosii neque veiiinirproplieiam essc,.neque dicta illiusvcra
erant, voluntati eorum iircrederenl.-satisfecil. QuodI fore. Licet niuha. quse de eo dicere possumus prse-
' de
~ propria. cogiialibrie habere oxores dixeris, inos> lermiliamus, uiuim tamen quo.d nos ct vos ciedinms
erat omnibus iuiic tefnporis, ut inter eos amicitiees iiitromillamus,.Chr.istum' scilicet -queni.^seqiialiter
vinciilum vigerct. Dejudicifs unde supra dixisti,_ini "credimus roortuum et crucifixum, jpse denegat. Ail
"quibusdara sane Moysi. conseiitiunt Jegi, in.quibus- enim ipse : Cluislum ,nori occiderunl neque cruci-
<la_n verO-dissenliunt, quod Malionielh.fecit ul ,ali- fixeriinl, sed visum est illis. Nonsoluni autem in
qiianiulum diversa esset lex- sua a iege JVIoysi.AL hoc mcndaeem eiini inveriies, sed omnes Jibros' et
viiio ideoseniper 'absliiierejiibeniur, ne forle sociii pfophetarum ".dicia relege, ct in.cunctisquEe.de
"
inebiiati paiefacererii.ruinam pojmli. Qi;ce de para- ipsis dixit, mentiuinrrejieries. Qubmodo-ergo illam
diso prsedicas.i prceiermilienda sunl, quia ralibne s ineiidacem mc credere horlaris;.'ciini in omnibas
iion posstiril comjifohari. Separala quippe liiima ai faliitcem. inveneris? Dei.omnipoientis deprecor pie-
corpore et qiiaiuorclemeiilis a se iiivicem separatis, , iatem, ut me ab, illius errorqJiberet et quam ccepi
-' "
iion utetur iiomqliisrebtis S-ecularibus,,eo rootloi~B '. legfemiiriplei'e"perficiatrAni,en:
' :-_ - "
que prius, quOdsujjra dahinavimus in litulo lerlio, . .. ,. . ,- TITULCS Vll-•" . .
iibi loculi sunius de.resuireciione nibrtuorura. Sa- ..,'.- , D'e Trinilale,. - " - < - - ' "
"pieris l.iinime luijusmodi paradisiim creriil, nec taji-• , MOTSES.Satis liucusque contra seclafn nostram e_
bus ilecipiinr verbis. Horiiine. aulein lempmis sbctam Sarracenoruni dispulaluni esl. Ulramqiie
Maliomeihi, siue Jege, sirie scfiptura, tojius boiiii eriiin, tiiro ex ratione, lum ex auctoritale,conf_i-
inscii, prccter miliiiahi.et aralrunf, appeieriles Jjixu- tasti.-Nunc/auteni qualis sii tua fides .expoue, et
rTam, riediiique gulse, facije.seeundum voluniaienii iiiodum luce credulilatis siib capilulis distingiie. ,'-.
eoruindem prsedicari pbterant. Sfenim aiiier facerei, PiTRUs. in niei priifcipio libri,- mea. jaro moduui
1.011ad legem suam. eos impelleret.- - . ' creduliiatis sub tiiulis tibi
preedixj. Nunc iiulem
MOTSES. Absque i)ei adjutbrio talis iiamque magnai "qti_eresub quolibet lilulo in'eodemdisptitaridb,etii-
gens non in eum crederet. __' . ceat.tibi si potueris qucea me dicla fuerint destruere.
PETRUS.Si-cuniD.ei adjutorio cuncla peregisset, -MOTSES. Hoc desidero, si potero. - Nunc' itaque
noji multoiies-deviclus fuisset, nec ut supradixir iricipiam.quserere de prima tuce credulit.atis parte,' -
nius, derites Hlius iri liello crepuissenl, qui ul cceteil seilicelquqmodo Deus ?sl uiros, et tres personse, ila
reges vincebatur, et vincebat ^liqiiaiido;. Sed post'.^ul nulla liarum anterior.naluraliier alia' lempore
iiiofiehfipsius omnes ah ej'_ts Jege discedere volue- sii, nec alia-iubslautialiter sepafetin' ab alia.qtias
ruril. Ipse enim dixeral terljodie corpus suuni de- yidelieel Chrisliani Pairem et Filiuni, et Spiritum
ferendum esse ad eoelurii. Ul vero illurri mendacem sanctiim diciini. Deinde de aliis^tuce pariibiis cre-
cognoverunt, eteadaver foetefe viderunl, inhunialo diiiiiaiis dispulabinius, donec orohes coinpleanius.
cbfpofe maxima pars discessif. Alius' auieiri Abi- Expk.na ergo qriid sinllice tres "j>efson_e, et lioc
thaiii filitiSj^juidam ex de.cem Mahbmelhi cqnsociis, primum faiibnaJ-ililer. - . . . _
posimortem ipsius regnnm adejjlus est. Qui hlande PETRUS.Volo ires persqnas, subslantiain, sapien-
prcedicayit, el callide admonuit ad eredeiitium gen- tiam, el vohiiitateni dicere. Ideo aulem personam (
fes, cl dixit illos non. hene ihtelligereMaliometJii primam subsfaiitiam appello, quia in ipsa et de ipsa
sermonem. Maliomelhus, inquit, non dixil, quod sunt.sapleiitia el volunlas, ei ipsa de' nuJlo, quain-
~ ante sepulturam vel."videnlibus 'lipriiinibus suble- vis"ire"s persoiice onines sint .iina subsiantia. -_
varetur ad cceluni. Dixit quippe quod _posl sepullu-•.• MOTSES. Pqsstinlne ratione inveniri hsec tria?
ram corporis, angeli eum jiesciemibus cuiiclis PETRUS.Possun.l. Nam in prlma parte mei Jibri
delaluri essentad ccelum, unde, quia siatim 11011 j de siibst.antla quidem salis firmiterque, _quia sit
j.
eiim sepelierunt, Idcirco fcetere ineepii, ui slatiih tractavimus, hec ulira de ea qu_erere indigemus,
sep.elirelur._Hac ergb causa geritem in errore pri- Sed nirum sapieniia et volunlas ipsi insini suljstan-
siino parumper _ deliniiil.Duo "
fralres scriplores liee, restal explaiiandtim.' ._ ., \ ,
'
Maliomethi, nominfe Baza.ri. et Iluzain, jejuniis _et MOTSES.lloc inierrogo-ego. _
vigiliis forliter corpora raaceranles, pene" ad mor- PETRUS. Cum igitur-constet vere subslantiam
teiri devenerunt,_Paier veroeorum ssepe filios ad- esse.ct ipsahi creatriccm oninimn rerrim, et initium
-^iionebal, ne per (ara longarii macefaiibnem siia iniLialariiiii, ei faciricem- faciuraruh., necesse ost
faligarent corpora.ipse aulem videns ilios siulios . ui babeat sapieniiam et voluriiatem, ut scificet sciat.
csse, ,et ad mortis; bsiitrm prse hiniio-Iaboie jam qtiid facere velil, anlequam facere velit quia fa-
devenis"se,.de .Mahbmelho -uii erat rerii paiefecit. clal/ei utetiam antequam opus in demonsiratiorie .
Cognila auiem nequiiia illius aipaire, cceperuiit eo- prodeai, prius in animo imaginaiido ibfmatur, et
medere, et vintiiiiliibere, et sicut in sua Icge fqr- hcec imaginatio csl" sapientia. Cum autem sic sapil,
tiier anlea perstabant, iia denique legem quamvis aut facii, aut non facil. Nqn autem facit, si non.
nbii ex tqto dimiiiere "cceperuiii. Sed qusedam pars vclil. Si verb facif, et vull, et"h_ec est volunlas.
 607 PETRI ALPHONSI EX JUD.EO CH1.JSTIANI COS
Ergo apparet^ in nostro sermone, opus prseiri sa- A tempore, neque substantia anterior ipsis, polcsme
pienlia et_ volunlate. Mundi ergo Crealor, creare aliquod liorum irium anterius esse aliquo locutionis
aliquid nequivit, antequam in eo sapere esset et ordine.
yelle. PETRUS.Poiesl equidem, et est ordine nominu.ii,
MOTSES. Vcruni est. iion natura. Iii-substaniia onim sunl sapientia et vo-
PETRUS.Ergo Deris est substantia, sapienlia, et luntas,-et ideo est priina. Sapienlia verq ideo prior
voluiiias. - - est volunlate, quia, priusquaui crealor aliquid velit,
MOTSES.Verum est. Sed adhuc probare haoes, oporteteum sapere quid velil.Hac itaque noniinura
quia hsec sapieniia et voluntas, ceternaliler in Deo ordinata ratione, substantia, sapientia el voluniale
stitil, et ab eo sint Jnseparabiles, nec per lempus anlerior esl, ei sapienlia anterior volunlate. Siroili
jpsis anterior est ulcredis. eliam roodo in his nomiiiibus, Pater scilicei", Filius
PETRUS.Verilicabo. Curii eniin conslet, quia Deus et Spiriius sancltts. Ideo autem-de hujusmodi re
sapicniiam habeat et voluntalem scire debemus, si tecum egimris ita crasse, ut lu, qui sublilibra non
hcec sapientia ~el volunias iu eo exislerites, el non ' percipis, islo saltem niodo quidqnam iude posses
. separeniur ah eo, aut extra eum, an aliquando cum percipere. Quod si, cura. aliquo inde loqtiereraur
"" " " "B
B Chrisliano, hiiillo inde suhlilius cum eo disputare
eosirit, aliquando non.
MOYSES. "
A'erum-est quiain eo snnt, et no:_sepa- possemus. .
rantiir ab eo, quia hisi sic essel, lunc Deus esset MOTSES.Cum-igiiur ratione oslenderis Deum ,sa-
rion sapiens, postqtiam esset sapiens. et esset sine pientiam "elvolunialem liabere, poiesine in alicujus
voluniate, posiquam hahuisscl voluntatem, qtiia aullienticiJibri reperiri serie, Crealorem -ipsiim in
fieri non polest, ui poslquam in eo sint separeotur -" Kiundi ereatione^ sapientia el voluritate usnm fiiisse.
ab eo, nisi per accidens, et accidens non inveiiilur PETRUS.Eliam. De sapieniia enim Saloniori in
in eo. -' Proverbiis ait :" Dominus fundavit sapienliq lerram,
PETRUS.Benedical te Deiis, qnia liene intellexisti slabitivil cmlos prudcnlia (Prov. m). De vohiiitale
veritatem et concessisli, et bonam fidem te hahere vero David in Psalmo :Omnia qumcuttqne voluit
monslrasti. Sed adhnc debes inquirere, ulrumhcec '"
fecil (Psal. cm).
sapientia et voluntas sint Relernce,vel inilium iia- - MOTSES. El quid est quod tu secundam Trinitatis
buerint. -, , . - vestrce personam nomine isto, qnod est- sapientia
MOTSES. Poiialtir modo quia inilium Irabueriiil. iiunciiparis, cum verbum appellelur ab aliis.
PETRUS.Tunc verha ttia sibi'suul repugnanlia. „ PETRUS.In Jioc sane coiiirariclas est nulla. Ver-
-Dixisli enim, qiiia Deiis noii poiest esse non sapiens, C bum namque Dei_perfecta ejus '-.-"•esl
sapieniia : quod
poslqnain essel. sajiiens, nec sine voliinlale, post- et Psalmisla ostendit cum dicit : V.erboDontinicoili
qtiani liahuisset voltuiialem. Deinde, quia posuisii. firmati stint (Psal. xxxii)."Palet igitur quia sapienlia
easdcm halmisse principium, tunc .aliquando in eo Dei el verbum ejus.Jdem est. _.
suni, aliquaudo noii. - MOTSES. -Hacienus de explanalione Trinitatis satis
MOTSES. iloc-asser.iioni mea. minime est contrar philbsophice tractasti-f sed vellem una" salieni Scri-
riuiii. Dixi enim siiperius. Deum nonposse sapientia piurarum auctoritate.approhari in Deo plures esse
"
et voltiniate carere, poslqtiani habiieiit. Quia vero pcrsonas. ..
easdein piincipiinn liahere concessi, nequaquam PETRIIS.Non una probabo sed plurihus, nec ob--
coniratlixi ettm posse habere, qtiod non hahiierit. lectis, sed apertis inielligeniibus.
• PETRUS.Sane, si exordium MOTSES. Pande ei'go.
habuerunf, aut Deus
eas ereavit, :rot ipsse se. PETRUS.Quse est res apcrtior, et ad Iioc conipro-
MOTSES.Procuf dtibio Deus eas creavit, quia bandtim. valentior, quam nomiimm Dei explauatio,
nulla res seipsam creal. ~~ulEtoliim el Adonai? Elohim enim pltiialiiaicm de-
PETRUS.Ergo, si Deus eas creavil, cum initium In monslrat, cujns singuiare est Elolta. Ciim autein
liahuerini. indiguit ipse Crealor alia sapientia, ,et dico Elohai,-lale" est acsi dicerbni Dci mei, plura-
vbluntale, qiiibns eascrearei, ei, nl dicttun esl, ne- litatem debrum, et unam laniuni diceniis_personam,
cesse est operatori sapientiam habere el volttnia- cum vero Elohemi dico, quasi dicerem Dii nosiri,
tem, anteqiiam qnitl qjierelur, el- sic in infmilum. . jiiuralitatem ulrorumque signando, et deo.rum et
Necesse ergo est ul sapieniia et voluntas _e,ternaliler ipsortiin uiceniium. Quod .elsi E.oliLdieatur, i.ale
in Deo siiil, et ab eo inseparabiles, nec anterior esl-ac si diceretur, Deus raeus. Sed hoc in niilia
illis siiiempore. Eiiioc esl quod cupimus expla- Hebraica invenilrir scripmra, quod aliquis hojno
nare. , - Deum unquam Elohi appellaret, quamvis, secundum
BIOTSES.Verum esi, rectum enim esl et ulilcj ipsius Hebraicse iingu_eregulas, dici possil.
' "
veritali nos aniiuere. - . . - MOTSES. Nam.in veslro inyenitur Evangelio Cliri™
PETRUS.- Sed resial-dicchdtim, qtiariiaruiii, sciiicet siiim ih cruce Elohi appellasse (Marc. xv; Matth.
' r
et
sapientise vohiritatis. dlcaiur Filius, ,et quse Spl- xxvn).
ritus sanetus. PETRUS.Hoc.quidcm mihi nulluni essenovi con-
MOVSES.Cum ergo iiulla earum anterior aliasit : tiaiium.Clirisius enim Deum Patrem.invocabal una
 603 DIALOGI. 610
scilicet lanlum de fribus personis, unam lantum A _ tantummodo Deum esse, ad jilures deos illtid referre v
alia. Simili modo in nomine quod esl Adon , id esl non possumus. Atl uiitim ergo Detim, et plures per-
Doniiiius. Niiin cuin. dicimus Adon, siiigularitatem sbnas ijlud referri necesse esl. -'
denionstrai, ciim_Adonai,-quasi dicam Doniini mei, MOTSES. Si boc quidein bsfeuderis, jam optime"
pluralilaiem siguando domiiiorum, ei diceiites uni- quotl proposiiisfi prob.itum eril.
iaiem : cum autem dic.bAdonenii, quasi dicam Do- PETRUS.Quod si Deo opiiulanle hoc libi osien-
raini nosifi, el plures Dominos, el piures sigiiando dero, cfedes unnm el plures personas?
dicenies.:cum.vero dico Aririni.quasi dicaiitDomiutis MOTSE..Nullum sane tecum SIIJJITliac re feriara"
meus , ei Doininum uiiuni, ct dicenlehi nolaiido • pacium, sed lanltim atlenle vellem audire.
uiiiim. Hoc vero nomin.e hoino ianinm ab homine, PETRUS.TS'ovicerte cordis lui duriliam, sed ta-
sed Deus niisqiiaiii sic appellari inveniiiir. Cum iia- men jam illud tibi ostendani, per hoc enini forsitan
quein Sciipiuris sacris-reperialur Deus appellari- boni aJicujus memor eris. Jn Jib. ilaque Sanmelis
Eloha, "eiAdoif, qubd siiigulafiier Deus vel Doininus scriptiim esl, quia cum Plijlisllfiin arcam Domini
inierpreialiir, ergo esriinus. El alias cum itertim coiiti-a se venire videreiii.dixeruni. Eleltem Elohitn
reperialur appellari Elobim, el Adonai, qtiod plura- (IT Reg. iv), id esl, hi sunl dii qui perritsserunt'
litaiom signilicat, plures deinoiislraiitur- dii. Qnod III /Egtjptttm omni plaga in deserlo. Hic-enim eUio-
videlur conirariuin. Aut enira umts crii Detis, atit liien Dei ct acius pluraliler profcrtur.
plures. In Deo auteni non esl hoc contrarium. Qubd MOTSES. Ego sane per boc quod proposueras. te .
enim se singttlari itomine appellavit, ad unam prb- prbbasse rion concedo. llsec eiiiin dicebai gens
feclo respicit sulisianiiani, quod vero plttrali, ad nqn uniim", sed plures deos cretlens, et opinabalrir
plures personas. .Esl eniiri unus""Deus in pluribus quia plures essent dii Israel, queiiiadmoduinet sui
- - erant. -
personis. _ /
MOTSES. Quod hcec iiomina.Dei.Elohim scilicelret PETRUS.Qiiantloquidem boc nqn concedis , jani -
Adonai jjjuralilaiem significant, seeiindurii regulas libi consiinilem iri prophetartim libris osiendam
arlis liiieraloria. coiiiiiigit: Quod vero Detis.se ila' sermonein.Esl enim sciiptum in Genesi : Locuius
appellavii, liullis coaclus regulis, std juxta placiltuw esl"Dominitsad Jacob : Surge, ~etahcende Belhei, el
suum fecil, ei placiluni -quidem suum uullis debet habila ibi, facque allare Deo, qui apparuil libi quando-
' '
regulis subjacere. _ --3 fttgiebas fralrem luum (Gen. xxxv). Hic quippe el
PETRUS.VeVum quippe est nomitia illanullis de- nonien Dei el actus, singulariier profertur. Deinde
bere regulis supponi, sed hoc, si propria sint, non scripiiini esl in eodem libro prsecepium Domini
*-
.appellaliva. Sunt autem hccc appellativa, et> ideo - Jacob implesse. Sequilur enira : jEdiftcavitqtte ibi
regulis recie debent supponi, sicut superius expla- aliare, el appellavil nornen loci dotnus Dei. Ibi
navimus. ltaque, ulii singulariler proferuniur, sin- enim apparuil.ei Deus, cutn fugeret liatreinsmim.
gularilatem, ubi verb pluraliler, pluralilalem signi- Hic aulem ei Deus et apparuit; in Hebralco plura-
ficant, quemadmodum invenimus in Genesi, Lot liier profertrir. Habelur quippe ibiEloliim et Niglu,
angeltis aprjellasse Adoriai (Gcn, xix), hoc esl Bb- quod pluralitcr apparuerunt sigiiifieat.-Si enim sin-
niini mei, quia ^ngeii duo profeclo eiant. Et alias gtilariier apparuil dicere vellet', Nigla jiostiissei.
jn eodem libro Lahan increpatis Jacob, ait ": Giir lem etiam in libro Samuelis Daviu laudans Deum,
furalus es Elohai (Gen. xxxi), hoc esl, deos meps? ait : Qum est aulem, ul popuitts tuus Israel, gens in
Et in Psalniis inveniiur sciiplum :. Ego. dixi Elohi- lerra, propler qnam ivit Deus, ul -redimeiel eam sibi
maiem (Psal. LXXXI),id esl, diiestis. Et atl Israeli- inpopulum? (ifilc_;.vii.)Hic. eiiam simililer el Deus,
iiCi.m populuni Doininus per Moyseu loquens, ai! : etivit, in Hebraico pltirale est. Ilic" eniin similiter
NonhitbebisElohim MerriiiJExod. xxj.hoc est, deos liabelur Elohim, et Halcti, quod est iverunl, cujus
alienos. Similibus quoque'testimoniis libfi pfophe- singnlarc est Halac. Hedimefct aiitein,'et sibi, sin-
-laruin satis abundabtiiit. jj) gulare. lieiri in Hieremia Jegitur : Dottituus auiem
MOTSES.Licet osiensum sit Eloliim et Adonai Deusesl verus, Deus vivens,"elrex sempilernus (Jer.
pluialiialem significare, eum lamen de Deo dicun- x). Hic iterum et Deus, elvivens, inilebraico plu-
lur, significaiil _.ingnlaiilatem, quod per aclum cni. raliier dicilur. Ciim igitur. in Scripiriris Dei.nonien
adjungunlur notaiur, cum singulari voce dicalur. et.acius, quandoque singularitcr, quandoque eliam
Dicit enim de Deo, -fecit, dixit (Gen. i), vel aliud pluraliter proferaiur, ulrumque paiel, quia el Deus
aliquid lale/et non dicilur, fecerunt, jsive dixe- unus est, et plures persona..
runt. "MOTSES. Cum ex noniinihus Dei ostensum sit,-
PETRUS. H.3Cest mea aucloritas, quod riomen Dei unum esse Deum in pluribus personis, reslal quce-
pluraliler dicitur, et aclus siiigulariter, ac per hoc rendum cur frcs tanfum sint personse sicut cre»
patet, quia Deus unus est in pluiihtis personis. Et dis, et non-duce, vel quatuor vel plrires,
tamen ul omnes.luas objeclioi)es.prcecidam,possiim PETRUS.lllud sane jam.superius osiendimus, tres
qriidem demonslrare, el;iiomen Dei el ipsum etiain scilicet esse" personas, cuni d"e hoc per rationem -
-actum. pluraliler proferri. Qtiod licet iia sil, cum agerernus, _quod si tu dissentias cum jam ex nomi-
jam superius multis oslensum sit rationibus unum. nibus Dei plures esse persqnas concesseris, dic ergo-
fi!. : PS-TRf ALPIIOSSI EX JUDJEO ClIRiSTJANI (.12
quoi personas numcro credere volueris , etego sii A . aliquo, nisi lantura mentis intellectu perspicuo, et
possum raliones tuas debilitabo. niiro possit perpendi ingenio. Polestetiam in raullis.
aliisTrinitasdcnotari.sicut in fimbriis quas Domintis
MOTSES.Ego cerle neque duas neque trcs, nec filios (sfael in veslimentis suis per Moysen,habere
tillum credo numerum personarum, hoc veroance-
uttuis raiionibus conirairem. prcecepil dicens -: Loquere fitiis Israel;.et dices ad
sivi, cos, ,ul facianl sibi fimbrics in angulis paliioruip,
PETRUS.Trinitas quidem subtile quid est et inef- ponentes in eis vitlas hyacinlhinas, quas cum vide-
fabile, et ad explanandum difficile, de qua proplieice"-
<; rint, recordemur omnium manddtorum Domini (Num.
non nisi occulle loctitisunt ei snb velamiiie,qtioad- xix). Fimbrise quippe illae quatuor efaul lilbrum ,
usque" venit Christus, qui de iribtis una personis, sed_ dttplicatorumj in superiori quideni soi partc
fidelium illam nicntibtts pro eorum revelavit capaci- tres nodos liabentes, iu inferiori vero duos.Sedpcr
tate. Si tamen allendas subtilins, et illiid DeJ no- fila qualuor, quatuor atini lempora designauiur,-per
men, quod in secretis secretorutn explanatum in- filorum vero duplicitateni dies ei noctes,. videlicet
venitnr, inspieias, n.n\ nomen inquam tritim litle- ut qualuor anni lemporibiis, iidcm loto anno, nocte
rartim, qnamvis qnaiuor figuris, una-riamqu'e'de il- quoque etdie, Dei mandalorunf memores esseni.
Jis geminaia bis scribilur, si inquani.illnd inspicias, "" Nam per tres nodos superiores , Triuilas persona-
videbis quia idem nomen et uimin sit el tria. Sedj •" riim, per duos auleiii"iiifeiiores, duo" insiiHiauttir
qnod unuiii est; ad unitalem subslaniice, quod vero) Testamenta; Jex scilicei Mbysis, el Evangelittm. No-
tria, ad Trinitatem "respicil personarum. Constall laiur quoque Trinii.is in: trihus benediclioniJjus, •
aulem nbmen-iltud his qualuor liguris', 1 et n et . cll qtiibus Aaroh et filii ejus benedicebant filiis Israel
'
n: quarum si jjfimam "taniutn conjtinxeris et secun.j ex prsecepto Domini dicenlis ad Moysen: Loquere
dam, i scilicel et n, erit sane nomen nniim.Jiem si; ' Aaron el fiiiis ejtts : Sic benetiiceiis ftliis lsrael, el
secundain el lertiam,_ri scilicet et ., jain habebisal- dicetis eis : Benedkal tibi Dotninus, et custodiat le,
tertini. Simililer. si lertiain tanfum copulayeiis5 oslendal Dominus faciem suam tibi, el misereatitr
alque quaftam, scilieet 1 et n/invenics et terlium. lui, convertal Dominusvulium suum ad le-, ei dettibi
Jtursus si omiies simui in ordinc connexneris, non- ,. pacem (Niim: yi). His quippe henediciionibus sacer-
eril nisi noroen unum, sicui in isla palef geome- dosalicui benedicens, proiensas;ante'vuliiimsuum
trali Jigura. palmas ulrasque lenebat. Cum vero dicebal Donii-
nus quem Hebraice illo quod supra diximus- tfino
"
_, et uno noinihe exprimebal, tres digitos priores,"
pollicem videlicet,"indicem,, alque medium manus .
. ulriusque rectos altius erigebat, el dicto ilaDo- :.
mino, digilos ut pvius remiiiebat. Sed dic mihi, o" _
, Moyses, qriid tritirii digilorum elalionemelius qriara •
- Trinilaiis excelleniia poteril allegofizari? Quod si
quid aliud super liis nolare tu noriset valeas,
" rnihi,
quseso edisseVas. ', > -
MOTSES.Sane neque illud quod dixislis, neque
qhidquamaliud super hsecunquam noiavimus. "Sed
nec doctores nostri quidpiam nolandum esse dixe-
- "
Perpende ilaque o Moyses quam secrelum sit et1 runt. ..
sublile nomen Jsiud et ineffabiie, et quod non nisi"
PETRUS.Quid etiam nisi trinilas pefsonarumin
perspicaci. menlis intuitu, et profunda valeat agno-
" eo quod dicit Isaias prophela rtoiari polesl, irina .
sci indagatione, testanle Moyse qui ait in Deulerq- yidelicet
D angelorum vocelaiidanliuniDeura et dicen-
nomio : Scito- hodie et cogita tu in corde luo, qttod- - tium : Sanctus, sanctus, sanclits, Dominus Deus Sa-
Dominus ipse est Deus, in cmlo. sursum, et in terrai baotlt? (/_<..vi:) Cur eniin tcr laniijm'sanctus_-di-
deorsum, el non sii alius (Deut. iv). Ubi enim in La- cunt magis quam semel, vel Jjis, vel decies, vel cen-
tino ponilur Dominus,in Hebrceo quidem pradicluraa lies, vel alio numero aiiquo?Cur si breviter lau-
nomen invenies, ubi vero Deus in Lalino, in He- dare vellerit semel sanctus non dicerent? Si-vero"
hrceo scribilur Eloltim, quodpluralilalem signilicaf.; multum, cur non cenienam vel millenam, vel innu- .-.,
Ul autem patesceret eumdem esse Deum qui bt siii- meram laudem exhiberenl? _• • "
gulari proprio et plurali.appellativo nuncupatur vo- Movses.Nos quldem in angelorum laride causam
cabulo, sed e"t ne plures deos fore putarent, ad- nrillam vocis iJIius irinse, hisl "placitum scimus
junxit, et non sit alius. Quod vero dixit Moyses , ipsorum. _ .' -.
scilo el, cogita tu in corde luo (Exod. xx),," reveraa . PETRUS.S_iad singula quee
prqposuero nescimus
-
insinuat quia -nominis hujiis arcana sul>tilitas,iie- -responderis, quid aliud qriam te viclum et conlraire •
que visu, neqne auditu,neque de corporeis sensibus- s- nescienlem faieris? Testatur saue et David perso-
,fiI3 DTALGGI. • 61-*,.
nanim tiinitatem" cum dicit :-.Qumrite Dominum A vobisest molestosesse hominibus, quia moleslieslis et
\el cohfirmamim, etc.] el virluiem ejus, el qumrile .'. Deo tneo? Propter hoc dabit Dominus ipse vobis si--
faciem ejus semper (Psal. civ). Quid est eni-n, quod gnum: Ecce vhgo concipiil, el pariet filium, el voca-
dixil :.qttwrile Dotnhiumel virlulem ejus, ei qumrite _>_.' nomen ejus Emmanuel ~(Luc.i; Mallh. i). El hsce.
facient ejtts, nisiqticerite Patrera," et Filium, et Spi- qtiidam proplielin propier Christum dicta esl, et ad
j.lum? Qtiinanique per virtutein.Domini nisi Filius bealam per angelum Mariam repeiila.
ejus, qui verd per faciem., iiisi Spiritus"sanctus MOTSES. El quomodo hoc stare polerit, quod hsec
iiilelllgilur"? Quod si tu aliud jntelligas, edisscre. quce ad Acliaz nuritiavit (saias, propter Cliristum ut
Iliec itatjue sariclaruiVitestimoiiia Seripluraruin de asseris dicla sinlctMariam , ,ctim ab Achaz usque
triiiiiale personartun, jsatis inteiligenlibiis sufficere ad Mariam mulla, ui ipse nosli, anriorum cenlena.
poterunl. Si enim cuncta quce possem .super hsec transierint?
inducercm tesiimonia/liber ea magnus non caperct. PETRUS.Si propler Christum el Mariam dicta
De his igilur hacienus. -Si quid aiiiem aliud habes _ esse-non fcredis; pfopterquem ergo prolata fuisse
ai'bitraris? •- - -
inierrogare, ne moreris. ~ ' * .
TITULCS VII. - MOTSES.Prqfecto jirojiter uxorem AcJiaz, et-
" filium ejiis Ezechiam qui de ea naius est.
B
QubmodoVirgo Maria, de Spiritu sanclo cqncipiens
sine "vhi cdmmixlione peperit, _"PETRUS.Falsum estquod dicis, et hoc per inipe-
MOTSES. Jara <ie Maria volq edisseras," qualiler .riliam astmiiis, vel qtiia Deo Jiec revcrenliam
eam sine viri copula. peperisse (Litc. i; Maith. i) nec lionorem exhibelis, qnin de eo menfiri el male
credas, et ego si potero contraibp. scniire pisesumaiis. Eo.namqiie tempbre quod hsec
PETRUS.Credimus sane Spiritu sancto in eaim ad Achaz dicla suht, j'am eral fex ipse, sed et
supefveniente, viiiufe Altissimi ipsam obunibranie, -filius ejus Ezechias novem jam annos transierat.
de ipsius hiembris, iil Deo placuil,'vires in unum Die efenim pfima- regni Achaz erat ipse. viginti
corivenisse_-el iia eam sine viri copula cqnccpisse. amiorum, cl regnavit annis. sexdecim.. Ezeihi.s
MOTSES., Mira quidem res et ad inlelligendum auiem filius suus, qui ei proximus iu regno sticces-
difficilis,- qiiemadmodum de malrefiliiis sifie patre Sit viginti quinqiie annos habebat, qiiandb regnare
carnali gigni potueril. Videmus enim in isia.homi- coepif. Novem itaque annos: Jiabebat.JEzecIiiaSj
num consueia generatione, quianisi duabus naturis quando pater suiis rex effeclus est. Hsec igiiur de
convenientibus, viri quidem ac feroinse, homo gene- qua agimtis prophelia, - neque piopter uxorem
rari nonjiossit. Achaz, neque propier Jiliuin suuni Ezecliiam dicia-
PETRUS.Cur ista generatio mira lilji videlur,'et ^- est._
ineffabilis, cinn jam consimilem audicri.s. quam" MOTSES.Volo igitur mihi ostcndas et explanes
crettimus £l nos et vos, Evahi_videlicet_siiie _ma- qualiter propter Mariain, et ejris filium -dicta sit
tredepatre, hoc est de carrie Adam .procrcari ? ista projjhelia.
: " "
(Gen. ii.) "'-_.:' ) PETRUS.Multa cerle in ipsis prophelia. verbis
MovsES.-Poiuit sane generaiio illa sictit et-ista inveniam ," quibus perfacillime convincam ipsaiii
per niiraculumfieri, sed de ista quidem quod ftie- non prbpter Achaz vel-Jiliuni eju.s, iino propter
ril auctoritaiem liabemus, Moysi vidclicet (Gen. n), Mariam et filium ejus Cluistum ftiisse proiaiam.
cui nullus contradicit legilimus, de iila veronullam Licei enim ad Achaz loqueretur propheia, non
"
puto auctoritalem invenies, sitamen de libris pro- , solunr tainen ad eum, vel de suo lempore "dicla
phelarum aliquam audieris profef. est prophctia. Propter hoc enim dictum est (Isa.-
. rETRbSrNori tmam quidem super hujusmodi re vu) : Addite, dotnus David,"non, Audi, tu, Achaz.
dicam auclorifatein, sed niultas., cum de fuiitra Ilem quod propheta: Dabil Dominus, inquit, ipse
Chrisli naliviiate, ronltis 111locis prcelocuti sinl pro- vobis signitm, quia addidil, ipse, ac_si dicerei non
-
pheise . TJ alius, ex hoc polest Intelligi ipsum Domiiiura
_.
. MOTSES. Si qiiod dicis effeceris, luam procul dubio signum esse fulurum. Qtiod eliam piuraliter ait,
fidem lutaberis. '- , vobis,el non libi, innuitiir non projiler Achaz,_velad
PETRUS. - In primis
igilrir" recordare qiiid per ipsumsolum hociuisse dicltim.SeJet quodsequitur:
- Isaiam ad Acbaz dict.um est, regem Juda : supefve- Ecce virgo cuncipiel et pariel ftlium, el vocabit no-
nientibiis enim super eum liostibus suis, rege vide- meiiejus Emmanuel, patenier insinuat non deuxore
"
licerArmeniee, et rege Israel. sic ad eusm i
Iocutus Achaz, vel Jilio" ejus dixisse prophetam. Nam
"esljsaias •.Netimeas, inquit, o Achaz:, quia iioni neque mulierem "maritalam virgineni vocasset, nec
destruetur-Hierusalem, et ne dubites. Pete tibi si- miraculum aliquod esset sive signum , mulierem"
gnum a domino Deoluo.in profondutn inferni, sive- > virum habentem conceptriram, vel filiiim forie '
in excelsumsupra;-el dixit Achaz-:JVonpeiatn et noni pariturarii. Quin et in-ljoc qnod ibidera legilur,
tenlabo'Dominum (Isg. vn). Cumaulem cognovisseti vocabitf duo sunt notanda", scilicet quod et Deus
Isaias, quia uon bona fide dixissetAchaz, imo quiai sic appellari Filium volebal, el quoU sine carna-
Deum nqn.iimeret, aut amaret, respondebs : Au- li patre virgb foret puermn geniiura. Propter Jioc
diie, inqui'., ergo dbmtts David : nttnquid parum" i" enim ait-, vocabit, ac si diceret, ipsa tainen voci-
 ' PETPJ ALPHONSI EX JUDJEO CHRISTIANI 616
OiS
bit, et non pater. Novimus etiam quod neque ^A vcrba eomiii, et sicut verba Iiominum febri acuia
aliqtiid Achaz filius neque qttisquara alius lionio laborantiitni, vel alio morbo deliraniium, nullo or-
lemporis Jllius, lioc nomine quod est Emmanuel dine suni conuexa/ sic et prophelarum verba
sitvocatiis. nnlla suni contiiiuaiione prolata, nec quid prius
MOYSES. Mirorsane' super le, viro Jingusenosirsa dicant respiciujii, sive posierius, nisi sicuieis san- -
tain perito, quod iia verha confundis,-el Scripluras cfus revelat Spirilus. Qnaresic sunt yerba hcec
perverlis.Neque eniin, ttl ipse nosli, posuit propliela connccteiida: Butyrum et tne.lcbmedel, ut scial rc-_ -
iiomenin Hebraico, quod virginem rcridat in Latino. probare malum, el eiigere bonum, quia ante subau-
Quod si facere" vellet, utique bethula- posttissel. diiur qtiam coinedal,-sciel rejjfobare nialum et
Posuit autein Iialma, qyod puellam, iaiiluiu sigui- eligcre honum. Hscc eiiim esl hebraica veriias, el
ficat. - liic demuin fiiiitur il.laqu_e propier inciedttliialem
PETRUS.'Injuste profecto, o Moyses, conlradicis, Achaz,ad doiiium David dictaest prophelia. Nara;
nec lingu-s usiun llebraica!, vel naiuram- ajjno- quotl siatim sequiiur, terra derelinquctur, ei ccelera
scere. videris. .Mulier namque sive juvenis sive propler aliutl diciiur., sicul-et alibi invenimus.
annosa; quaiidiii aiiteni jovenis est, virgo, si Legiturenim in Exoiio: DixiiMoyses adDominum :
aiiiem cortiipta, polest iiuncupari nahra. Halina B Quis ego sum ul vadatn-ad Pharaonem, el educam
veio vocatur nulla, nisi sil et juvenis et intacta. , filios Israel. cle JEgijplo? Qui dixit ei:Ego,ero
Quod autein addidit pipphela de puero dicens : lecum, el Itoc habebis signum quod miserim ie. Cum
Bvlyrttm el tnei comedei, ul scial reprobare tnulum eduxeris populum menm de-JEgypio immolabisDeo
el eligere bonum, dic, qo_e_o, o Moyses, quid per super monlemislunt. Cttm eduxeris populum meum
niel illttd intelligi vo;uit et buiynini"? voluit ibi (Exod. m), elc; signum esse videiur iilius quod
aliquam imiiiere allegoriam, vel mel sinipliciter ait quo;l tniserim te, sed noii-esl. Educlo eniiu po-
proiulil et butyruro ? piilo de -Egyplo et Moyse super monlera illum im-
MOTSES.Nos quippe illud neqtiaquam, nisi ninlaiile, jam cognoscelianl omnesMoysen, et-pro-
siiiipliciier.inlelligimus, scilicel quia sapiens eril, phelain, et a, Domino missuni esse. Aliud igitur
bonique et mali discrelioiieni babebil, ideo, iuquii, more propl.eise. ccepit ibi Moyses dicere quam
mel comedel el butyrum, quod d.ulce est atque qttod prius dixissei. Quod si conlfadicas, ei quod.
bonum. signtim illtid "fueiil -quceras, scias esse" sigitum illud
TETRUS.Non ideo sanei.apiens esl rcputaudus, quod ail: Ego ero lecum (Isq. VIII).
ouotl inel comedet el butyrtim. Licet enim sint et: ~ MOTSES. Si ila esl, quid est quod in sequenlibus
dulcia, cuin salubria non s_.nl,nec sunt bona, el qtiii ^*- legilur , autequam sciat puer vocar_epalrem suum-
illud quod nec salubre nec bonuni est eomedil,-quo- et viatrem suam, auferetur fortiludd Datnasci, et
modo-sapiens erii? Quod si alio modo-iit possibilei spolia Sttmarim coram rege Assyiiorum? Nonne
est, veibum illud inielligas, scilicet, quod mell enini de eodem puero dicla sunt bsec omiiia, illo
cometiel et butyrum, propler hoc ut scial reprobare- scilicel qui" el anle deslruclionem nalus fuit?
rnalura et eligere bonum, Iil, est/ul per mellis3 PETRUS.Non omnia _sane de Chrislo intelligimus
comeslioiieui el buiyri, bpni habeaicogtiilionem ell dicta esse. Poiuerunl ista iiaque di.ci nondeeo,
mali, id esl, sapiens sii, si iia inquani inleiligis,, sed de puero illo qui eo lempore rialus fuit, de quo
sapiens mihi non videris, ubi eiiim in rerum innuiturr Dominus ad propheiam : Voca inquil, nomen ejus,
r,aluris, quod sapientiani conferat hutyri conicsliol accelera spolia delrahere, feslina prwdari (Isa. vm),
sive niellis? Sane nusquam. Reslat igilur ul illud al- vel de alio aliquo. , - .
legorice inielligamus. MOTSES.illuin certe puerum qui Emmahuel est.
MOTSES.' Et quam ibi poles intelligere allego- vbcal, os.lcndani ego libi, quia illo sit lempore
riam ? iiatiis. Cum enim loqBcretur projiheta de adventu
PETRUS.Potest quippe per licec duo verba lext ] regis Assur super lerram Juda, ait de eo: Et erit
iilraque intelligi, evangeliuni et lex Moysi."Mulliss extensioalaruin ejus, implens tatitudinem lerrm lum,
siquidem in locis iiiveiiiuius in prophetis "verba a o Etnmanuel (Isa. vm). Hic natnque*osiendil, lem-~
Domini melli comparaii etlacti (PsaL. xvm, cxvni; porcadvenlus ejtisjam esse Emmanuel.
_. ~ . PETRUS_. Non sane per hoc convinces, Emmanuel
Ezech.m).
MOTSES.Quid esl igilur qusd sequitur, anlequam n lunc lemporis naiuin Jorer JSeque enim fuil Iiqc
,_ ejus nomen secundum corpus, sed secundum deila-
scial puer reprqbare malumel eligere bonum, d.erelin-
quelur terra, quam tu detestaris a facie duorum. re-,_. tem, secundtim quameiiii eo tempore, etameet
. post constal Emrnanuel esse. - • --'
gum suorum (Isa. vn). Quid inquani per hujus-
raodi verba vqluil inielligi proplieta ? Innuunt lt MOTSES.Jaui ex _his tuis verbis inlelligo lale
enim verba ista puerum de quo est proplietia a quid, quod antea non dixisii, videris "enirninnuere',
tempore illo fuisse natum. puerum dequq loqueris Deum et hominehi fore.
PETRUS.Vis quseso, o Moyses, proplfelarum ver- PETRUS.Ita.procul dubib credo ego, quod et in_
ba ordine locuiionis humauee consueto accipere ? mece Jidei explanatione notavi el tibi ostendam, si
Neqnaqunm poiest Jiocesse".Sunt enim ul somnium ;n quando Olud qti.3sieris.
 ' ' - "
6.7 - _ 'DIALOGL . 6.S
MO_SES.De hoc nori quxfo ad prsesens ego, imo Aspirifuale, in rebustamen corporeJs.siiiiile.pqssu-
prius volo respondeas,-si quam adhuc auclorilalem mus invenire, per qiiod et illud poles agnoscere,
habeas rieprqpheia, qnod puerille, filius Mariee, de sicut in igne qui est substaiitia, semper inest-clafi-
maire sil nalus sine carhaii patre. tas cum. calore. Neque enini ignis substanliam
PETRUS.Ilabeo utique. Ait enini: Rorate, cm"x, absque claritaie et calore, nec sine ignis suhstan-
desuper, et nitbes'pluarit ju$tum;.ap~eriatur.terra ct lia claiitatem simu! invenies cura calore. Vehii
~germinet'Salvaiorem, et justitia oriatur simut; el : auiem ad nos" aliquandq calor sine clari.ate. '"ali-
'•
Ego Domintts creavi-eum (JsaV.XLv).Per hoc nam- quando eliam clarifassine calore.
que quod ait: Rorale, cceli, desuper^ et nubes pluant MOTSES.Veruni esfceiHe quod aliquando venit
jusiurii, nolavit Spiritum sanctum iie-cceJo fore ad nos claritas sine calore. Ham hoc possumus ex
descensurbm;peilioe auterii quodsequilur : aperia- candela "percipere, ctijus videmus clarilalem, etnou
tur terre. et germinel Salvaiorem , corpus 'Virginis sentimus calofem. Sed non video de calore qualiter
et '' '
sccipimus, qucc, superveiiienle Spiritu sancto, ad nbsveniat sine (claiitate.
concepiura ei. Salvatorem fuerat paritura. Sed el PETRUS.'HocfacilJime pbssum oslendere. Sienim
p.er hoc quod esi: Ego Dbniinus creavi eum, inniii- de melafiis aliquod accepcris, et illud sic calefece-
iur, quoji absqne patris carnalis .auxilib, Domi-' B ris, ut iude.aliud corpus calefticcre possis, ,si eidem
nus eum progenuit (Psal. cix). Dnde et contra illos te adhibueiis," calorem qtiidem seniies, el clarilatem
• . -
qui hoc non credunt iniulit.in" sequenti: Vm qui iioii videbis. ,,
contradicii ficlori suo, testa de Sqmiis terrm,' etriun- -MOTSES.' Jam ex verbis tuis videris cr.edere, quod
quid dicel lutiim figuto suo : Quid facis,-et"optts sicut quandoque claritas ahsque calore, et calor
Uuum absquemanibtts est.?et: Vmqtti dicit patri: Quid "provenit. absque claritaic, et tamen non separantur
generas; el matri: Quid pqrturis ? (Isa. XLV.JSIConim ab igne, ita et Filius absque Patre et Spiritusan-
invehiiur iii illos, qul de hoc-dubitani, el qttcerunt -cto carnem. suscepit, necpropter lioc lamen ah eis
.recessit. ' - -
qiiomodo Deus eum -genuerit,-el heatam caiisantur
Mariam, quod absque.viri commislibne peperit.' Ite- - PETRUS.Uiiquesic credo ego, ct tu bene inellexi-
rumcoi!iraincredulosioquensprophela,ait -.Nunqxtid sti, "sicrederes. Dixil enim Veritas ipsa : Ego sum in
ego,"qui alios parere facio, ipse nowpariam, dicil Do.- Paire, et PaterJn me esl (Joan. xiv); ef iterum: Ego,
minus? Si ego, qui geneialionem aliis tribtto, slerilis et.Pater unum sumus [Joan. x, xyn). •
era, ail Dominus Deus tuus? (Jsaxxvi.) "Sic nai.i- MOTSES.Concedo salis qiiodpotiiil' hqmini TJeitas
qtie osiendilur quod Deus eum siiie carnali paire p j»e unire - -'; verumtamen,
- _ ' c'um"«ic - >fieri
• necesse non
'-
genuerii. Ilaic sane inieiligentibus credo 'siiflJccre, fuerii,* cur credere deliemus faclum esse?
qupd dematre sine ' earnali patre' natus ftiefit-ptier PETRUS.Nos sane qui prophelas-.menlilos esse
iJie- - '-' , non credimus, cum ijjsi Chrisfum Deum et homihein
"".',",' -
TITULUS YIH. -. , futurum fore prsedixerinl,' veraciter eos et hqc di-
xisse credere 'debemns.
Quomodo in corpore Christi incarnalutn est Verbutn
Dei, elfuilChrislus liomo,-'simut el-Deus. .MOTSES.Vellem modo niihi ostenderes quo loco
MOTSES-. Saiis iiucusqiie per aiicloriiaiem egisti lioc prophela; perhJbeant •de illo. Nam egb certa
de piteri generatione, ei saiis patilur ratio sic fieri super qrania illud abs te audire desidero.
potnisse, sed omnibus .esl-mirabilius. qualiier.hu-,, v' PETRUs/Legimus sane in GenesiDominum dixis-
mano cbrpori. qriod est composilum, deilas quse se : Faciamus hominem ad Jtnaginem et similitudi-
- nem
simpla est-adjiingi polueril et uniri. Precor efgo. riostiam, etalibi: Creavit Deu_s hoininem ad .
ul.promisisti, edisserequa id-fieri poluil ralione. imaginem el similiiudinem suam (Gen. i)/Dic nuhc
PETRUS.Nulla cerle fieri debuil necessaria ra- mihi, quseso,^juce est Dei imago isla vel similitudo?
fione, quod so!6 Dei nulu faclum fuit afque bonitate In quo enim consiniiles "
sunt imago Dei et iraago
• (Til. m).~Nisieniniipsevoluissel, hiimah_a se naturce jn hominis?- < - '_.,'-
non unirel. Verumfamen nulla ratibne_perhibelur 'MOTSES. Bonum est certe veritatemagnoscere, et
fleri debuisse. Sicut enim anima, qiias simpia est, ego veraciief dico in nulio illas consimiles esse.
adjungitur corpori composito, et-fiunt duo illa unus- Nam etsuperius tum ratione, tum auciorilate bsten-
Iionioj etjioc absque rationis conlradiclq, ita nulla sum est et nos concessimiis Deuni rei similitudi-
quoque "obslanie ratione, potuit Deus hbrrihii ,s'e nem habere nullius: •, ...
unire. PETRUS.,Mentiiur ergo Scriptura quse dicit, quod
. et '
MoTSE.s.AIiudqtioque abs le,-si placet, volo audi- ad imaginem. similitudinem suam Deue, homihem
"' - " '
re. Gttm enimPatrem etFilirim etSpifitum sauctum creavit. _ .,. . '
- .MOTSES.
dixeris et -credas esse uuum,' dicas veiimquonam Nequaquam. . -.
mbdoFilium solum credasJncanialum. el nonPalrem PETRUS.Cui- igitur duofnm.iUonjm- cred.endum
'
"vel Spiriium sanclumV est.propbelarum., an^illj.,qui_3ixil Deum rei hullitis
PETRUS: Tibi, puto, certemirumest etimpossibile, . habere sirailitudinem/ariiilliqui.ait: Creavit Deus
5 ebfuii.' veraciter est locu-
quod nos mirum non credimus esse. Licet enimos- •Jwniinem?- elc. " )UIer.
tcndi nequeat hoc in Deiiale, quia soblile quidemet - tus! . '_', '~'A'-'_- \
-"' - m
PATROI..CLVII.
6f3 PETRl ALPIIONSl EX JUD.EO CHRISTIANl 620
MOTSES. Nculrum sane eorum dicendum est esse A el corroborel in judicio el justitia, a modo cl usqtic
menlilum. in sempilernum (lsa. ix;; hoc,inquam,tolum oslendit
'
"PETRUS.El duo contraria quomodo possunt in puerum illum Deum el hominem debuisse esse fulu-
eodem esse, Deum scilicet -et habere imaginem, et rum. Quidquid enim liominis est, finem esl habilu-
non habere ? ruiii, Deus auiem etquod" hujus est, manet in ceter-
num (Psal. xvi). Prceter hsec eliam omnia injuste
MoTSEsiHoc ccrte volb egomihi edisserasrjuonam
mihi contradicis de nominibus supradiclis, vestri
modo eaipse inlelligas.
namqiic doctores, cl Christum septem nomina lia-
PETRCS.Ethoc profeclo vcrum esl, Dcura scilicet "- Jjiiurum esse dixerunl, et hsec eadeni posuerunt.
ul prcediximus rei similitudinem habere nuJlius, •IIoc autem in disputalionis cxordio pacluni non
et Moysen.veraciter dixisse novimus, quod ad ima- firmaras, ul injusle aliquid contradicas.
ginemet similhudinem suam creaverit liominesDeus. ' MOTSES. Recordor el verum est, ita noslros dixisse
Veridicus enim fuit ipse in oinnibus. Sed per \loctores.
imaginem Dei de qua Moyses est locutus, ima-
PETRCS.Adhucet aliam dabo, si vis, aucloritatem,
ginem illam, id est, formam humanam necesse est
illum Deum esse fulurum et hominein. Ait
jjitelligamus, quam assumpsil Dei Filius incarna- g pueruni
tns. enim de eo idero profhela':'Egredietur virga de ra-
.dice Jesse, et flosde radice ejus ascendct, et requie-
El
MOTSES. quoinodo hoc starc "polerit, cum eo
scel super eum Spirilus Doniini, Spirilus sapienlim ct
Wmpore, qup faclus est Adara,-lioiidtim imaginem inlellcctus,
assura- Spirilus consilii et forliludinis, Spirilus
illain. quam Deum crcdilis assuinpsisse, Jpse scienlim et pielalis, et replebit etim Spirilu limoris
psciit ? Doinini. Non secundum visionem oculorumjudicabit,
PETRUS.El siimago illa nondum eral in opere, nec secundttm audilum aurium arguel, sedjudicabit
in ejus tamen providentia jam fueral atque volun- in jttstilia pauperes el arguet in mquilate pro mansue-
tale. Cum aulem volunlas ejus non mutetur, quan- - tis lerrm et percutiel terram virga oris sui, el spirilu
"l.uiii adipsum nil obslat, quin imago sua seinper " tabiorum suoruin inlerficiet impium -(Isa. xi). Quod
"fuisse credalur. Et hoc quijipe alibi inyenimus in enira ait, «oii secundum visionemocutorum judicabil,
proplietis (Num. n, m; Mal. m) quod de futura re et csetera quse sequimliir, pfocul dubio nulli conve-
quasi prceterita sint locuti, sicul Isaias sub persona niunt, nisi soii Deo. iiomo enim tiisi quod viderit,
':Domini, ail: Dies ullionis in corde meo, annus re- vel Rudierit, juste aliquid judicare non poteril.
'iribuiionis mem~venit(Isa. LXIV).Dies profeclo vel .
C .MOTSES. Pars sane hujiis, quam libi in auxiliiini
aniiiis non venerat, quse tameri quia in corde suo adduxisti
venisse dicebal. auclorilatis, adrioc obslat ostendend'i'm
-jam eral, jam quod lu probare conlendis. Legitur namque ibi .
MOTSES. Habes adhuc aliquam aliam aucloritatem, El requiescel supereum Spiritus Domini,Spiriius sa-
per quam apeftius possis ostendere puerum illum pientim el intelleclus, Spiritus consilii el fortiludinis,
esse Deum debuisse et hominem? Spiritus scientimet pielalis, el replebit eutn Spirilu ti-
PETRUS.llabeo uiique multas. Ait enim de. eo . motis Dpntini. Si enim Deus esset fulurus, dalurus
Isaias: Parvulus enim nalus est .nobis, et filius da- utique essel hsec et non accepturus.
_ lus est nobis, et vocabitur nomen ejus Admirabilis, PETRUS.Nihit est quod opponis. Dixi namque tibi
Consitiarius, Deus forih, Paler futuri smculi, Prin- '
in primls in mece explanatione credulilalis, tres ip-
ceps pacis (lsa. ix). Hsec enim noniina" omnia non-
sum esse substanlias Chrisium, corpus scilicet, ani-
-nisi Deitati conveniuiil.
mam, efDeum. Et secundum Deitalem septein illa
MOTSES.Tu male Sc-ripturam inlelligis. Neqtie sihi sunt atltibuta vocabiila, seeundum. animam
cnim ila legendum est, quotl dicafur puer ille Ad- vero sepleni munera potuit suscipere supradicta.
mirabilisvel Cbnsiliarius.elc, imo ita:Illequiesi.ad-. ' D H;ec quippe anima prseler quod erat Deitati adjun-
miratiilis, qui esl consiliarius, qui est Deus forlis, cta,-per sequoque omnium fuit aiiimarum dignis-
•qui est pater fuluri sceculi; iile, inqiiam, vocabil eimi' sima.
principem pacis. Sin autem, de quo igitur diclumi
est vocabit ? . -MOTSES. Cum iiaque secundum Deitatem sepiem
et secundum anlmam septem illa susce-
PETRUS.Hoc mihi sane nullum afferl incommo- vocabula,
Et perilmunera, velim mihi certe apeiias quid secun-
dum, quia _>eussic .appellavit seipsum. Iioc lin- dtmi corpus ei attribuas.
igua bene patitur Hebraica, sicul in Jibro Numefi in-
venilur : Isla est lex consecralionis : Cum diesquoss PETRUS.Licet ridiculose hoc proferas, tamen, si
ex voto decreveral complelnihliir-,'.adducct eutn ad( vis, dicam quid.secundum cai;iierriei altribuam. Di-
' ostium tab'erri'aculi< De eodem1r.. cit quippe idem Isaias : Dabo in soliltidine cedrumP
fmd'e~i-fs'$Nu'mi_;Xj). - e! selhim, el
;'-liamqoe :dictum!':cst,"'e{ihSducet',"el eum.,Sedet t myrthum, ellignum olivm, et ponam itz
, qitod iirebdem Iocoait propheta: Multipliccrbiturejus s. dcserlo abielem, pinum el buxum simul (Isa. XLI).Pe?
imperium, el pacis non erii finis : »upersolium-David,, - has sane arbores septem,_corpus Chrisli designaitir.
el super regnum ejus sedebil, et, ul confirmet ilind,, -De aliquq.n.amque hoc desertocur dicerei, cum
 • ";" "
. G2i.;"'~ "-- DIALOGI. . 622
>erapcf m deser.oiiujusmodi arbores commofenturf jAJoquitur Deum esse et hoinineni ostendil. Aiens •
Per deserlum ergoinlelligilur mundus, qui,iempore - enira : Sedes lua, Deus, in smculum smculi, virgddi-
Chrisli advenlus, omni bono vacuus eratet deserltis. ,/eclionis virga regni lui, nunquid npn.eum manifeste
MOVSES. Guni igitur corpusejus per;a_rbqr,e,sj-desi- appellat Deum? Deinde cum dicit: Dilexisli justttiath.
giiavil.cur arboressquceso_.-_rucrifei,asetpretiosiores ei odisti iiiiquitalem^ proplerea unxil le Deus, Deus
in cj"usdesignatione non ppsuit ? . tttus, oleo tmtitim prm consortibus tuis, ad hominem
-" PETRUS.Magnosalis iniuitu et ratione boc fecit. eum loqui percipimus. Neque enim vel Deum, vel -
: Sicui namque semper virent arbores illce, necali- consortes habet Deus. ltem David.alibi iri Psalmo :
quando sua yiduantur fronde, sic et corpus Christi Deus, judicium tuumregida, et jusliliam luam filio
semper vivum, semper toturn raanet et irilegrum. regis (Psal. LXXI), et qiisecunque alia sunt in psal-
.Jlabeo autem et aliud aiictoritalis argiimeriiiirii, ad nio , dic nunc quis esl.isle regis filius? SaJpmon
comprobandum uniri potuisse hominera et Deum. ^n Christus, qui de ipso David erat-veiiturus, el fi-
Dicit nariique Isaias: El. dicent in die illa : Ecce Do- lius ejus nuncupandus-?^
tninus noster iste. Exspeclavimus euni, el salvabil nos . MOTSES. Nolo.sane le super liqc.faljgare. DeChri-
(l'sa. xxv). Huiic certe versumaliter non curamus sto enim dictum est, ut dbctores nostri docuere.
explanare-, quam doclores vesiri illura duduni expo- B 1 P.ETRUS: Cum igitur de Ghrisio psaJmum esse con»
suere. Per eum naroque yenluruni docuerunt fofre cesseris, yideamus ulriim isia quse in eodera legun-
-tempus, quo et Deum mundus.essef-vjsurus/,et di- iur : Et permanebit\cum'sole_el anle lunam ingehera-
gitosibi ad invicem populus oslerisurus. Iloc vero lione eVgeneratione; el : Sit homen ejus benediclum in
fieri posset nullalenus, riisi corpus fieret quis el smculg, anle so_lempermanel nomen ejus.; et illud: Et
-Deus. Hoc eliam quod ail propheta : Vox specuiato- adorabunt eum omnes regcs,-omnes gentes servient ei
:rum tuorum ; levaverunt vdcem, simul laudabunt, (Psal. LXXI); videamus, inquam, si de puro Iiomine
. quia oculo ad oculum videbunt cum converterit Domi- dicla srint hscc bmnia, sed:nequaquam, imq de Deo.
'.nusSivn (J.a.Liv). Hunc, inquam, versum doctores ... Sequilur.ergo,- ut Chri'slum et honiineni dicamus ,
- vesiri eodem motio quo~diximus, exposuerunt, pro- ...esse el Deum. Quod eliam, quia David Spiritu sanc.lo
pter illud : Oculo ad>oculum videbunl. Sed etaliud i , revelante-cognovit, et miracula quce facturus efat
jposuit propheta/per quqd rion -minus comprobari i prccvidit, ideo lnriusmodi finem psalmo Jccit :_Bene-
"
possurit supradicia.Ait onini : Et revelabitur gloria diclus.Dominus Deus Israel, qui facit inirabilia.solus,
-Domini, el videbil omnis caro pariter; quod os Domini el benediclum nmnen-majeslatjs ejusin mternum el
-
locuiumest(ha.,'Mi). Polesl quippe'rei vox-spiri-" ** replebilur majestaie ejus orimis lerra. ltera in libro
_-iualis au.diri, sicut filii Israel vocem" Dbmini audie- Dabrejamin, id est Verbadierum, legilur [Paralipq-
funtinrrionte Sinai (Exod. xx). Loquentem veronon menon], quiacogitante David dqmuni Domino sedi-
'
videbis, riisi fuerlires carnalis. llem aliud quod ait. , ficare, ait ad cum Nallian pfopheta sub persona Do-
• Zacharias _:ln die illa prolegel Dotninus hqbitatofes mini in heecverba": Cum compteveris dies luos ut va-
Eierusdlem, elerit qui offenderil in dieiila qugsi Da- das ad -patrcs luos, suscilabo semenluum post iet
'
~vid,el dotnus David qitasi Dei, et angelus Dei in con-. ,quod etii de filiis tuis, et staluam regntim.ejus. Ipse
speclueorum(ZacJi;xii). Pef hoe namque qupd ait, mdificabit mihi'domum, el firmabo,.solium ejus,in
et domusDavid quasi.Dei, voluifulique intelligi quod wlernum. Ego pro illi in pairetn, et ipse erit mihi.in
"
de domo David essei nascllurus, qui ab omnibus . filium; el misericordiam mearn non auferam ab eo,
"
liarieretur Deus. Quod eliam ait, quasi pei, et non' sicut abstuli ab eo qui anleie.fuit, et statuam etim iti
posuit siiripliciierDeus,insinualquodis qui de domo domo tnea, el regno meo:usque in sempiternum, et
JDavid eraioriiurus, in aliquorriinor esset, qiiam Deiis; „ .thronus ejus fir.missimusinperpetuum (IParal. xvin).
(Joari. xjv). Quod et David_in"PsaImo testalur.cum Dic, inquam, o.Moyses, isla dequo dicta eslprop.hetia ?
"
- dicit: Minuisli eum pauld.minus a Deo-,\ab angelis'\ JMOTSES. De Salomone.
(PsaL,'VIII).Item_Micli_eas: Et tu, inquif, Belliiehem £\ PETRUS.Nequaquam potest hoe, esse. Quod eriim
Ephrata, parvulus es in miltibus Jvda:Ex te-mihi ait, cum compleverisdies tuos, ul vadas ad patres luos,
egredieltlr qui sit Dominalor in lsrael, el egressus ejus quod.est. cuni mortuus fueris, suscitabo semen luum
ab initio-a-diebus mlernilaiis (Mich: v)._Hoc quippe, - post Z_/patet quod diciu.m non est de Salomone : rex
. ex te mihi egredielur qui sil Dominalor in-lsrael, - namqUe jam erat Salomon vivenle adhuc patre suo.
secundum corpus dictum est, secundum quod prin- Quod si de Salomone.veJletdicere, utique. uon di-
ceps ille adventurus" eraf in lempore/Qiibd iiuieni xisset, qugd.etitde filiis tuis, sed, quod erii de te.
sequilur, et egresstts ejusab initio a diebus-mteinita-:>.-..Quod.etiam sequitur, et slaiuam eum in domo mea,
lis, perpeluitalem insinuat Deitatis.- Hoc ehimDei- etiriregnoriieo.usquein mternitni, et thronus ejus
.faliattribuit.quod homini_,puto, non conyenit.-Item firmissimus in perpetuum,,palenter agrioscilur noii
". David in Psalmo cum dicit: Sedes lua;Deus, in sm- . de Salomone esse dicium., Salomon namque riec m
culum smculi; virga direclionis virga regni tui'; el di- domo Dei sive.regno est stamtus, nec fuit in perjie-
-
lexistijusliliam el odisli iniquitatem, .propterea unxit iuum Jirmissimus ihronus ejus. Et cum hoc conve-
te Deus; Deits tuus, oleo Imtifim prm consorlibus luis .iiial Deo srili,<lunc- ille de qno .hib.agilur,-homo fo-
'• "
{PzaL/XL-V); e umiioc, inquam, dicit, eum ad quem turus atque Deus fueral. . • .. -
 C23 PETitl ALPHONSI EX JDD.SO CIliUSTIANl C2-_
MOTSES. Cum hsec omma, Petre, dicla esse inlel- A . deinde intulit, sed et hoc parum victtmeit in conspcciu
ligas propler Christum, qui esl quori ait: Ipse mdifi- tuo, nisi loqttereris de domo servi lui etiam in longin-
cabit miltidomum? Qusenamfuerat illa domus, quami quuni, hoc rcveradixit propter Christum, qtiem de
_edificaturuserat Chiisius?' domo sua videbat esse venturuni. Sed el per hoc
PETRUS.Sanciain sane Ecclesiam.iniclliginms per quod ait: El vidisli me in tege hontinisexallati Do-
donium illam, quara scdificavii Chrisius supra fir- mini Dei, ciim id quoqne rie Christo dixerit,. pro-
mam petram. fccio innuit qnod et exalialus ct Iiomo csse debeat
MOTSES.Quid igitur respondit Naihan ad David, et Deus.
de domo quam cedificare se Domir.o velle dixit?
PETRUS.Sanc hoc quod Salomonem filium siititn_ TJTULUS IX.
Jorjiiens refert ipse David : Faclus est, inquil, sermo Qttod in eo tempore Christus venil, quo ettm venlu-
Domiriiad "medicens : Mullum sanguinem ejftitiisti,et rtttu fore a prophelis pradicium fuit, ei qumcun-
plurima bella bellasti; non poleris mdificare domuni qttc deeo prmdicaverunt, in ipso el ejus operibus
tiomini tneo, tanlo effaso sanguine coram tnc. Ecce paltteruht.
natus esl tibifilius, vir quietissimus, faciam enhn enm MoTSES.Ciimigitnrmuliisaucloiilatibusostenderis
requiscere ab omnibus inimicis sttis per circuilum, ^ illum quem diciiis Chrisltini rore.hominem, poluisse
quia Salomon vocttbitur, el pacem et olium dabo in' et Deuin, qua, qmeso, attcioriiate poteris ostendeie
Israet cunciis diebtts ejtts. Ipse mdificabit dottiumno- euin, ut creditis, jam venisse? Fortasseenimnondiu
mini meo, et ipse erit ntihi in filium, et ego ero iili ini veiiil, sed venluro veniel in lempore.
valrem, firtnaboque solium regni ejussuper lsrael in' PETRUS.Plura sunXprofecto, o Moyses, quse eum
'
icternum (I Par. xxn). Et hoc quidem de Salomone venisse palenter oslendunl. Nam el tempus in qr.o
conccdo ego dicltinVcsse propler iilud-: Ecce natus: " etim prsedixerunt venlurum esse propheia. quod et
«sljibi fithts, et poslea, Salomon vocabiiur. Quod1 transactum est, el in eo ipsum novimus advenissnj
•cliam tcstatur David loquens ad filios Israel de eo- el pra_lcr id alia multa, quceJn ipso et verbis ejtts
dem in facec verba. De filiis meis, filius enim riiut- ' agnovimus, alaue operibus, ul prcedictum esl a pro-
los dedit mitii Domintts,' elegil -Salomone.m fiiium'• pheiis. . -
mettm (I Par. xxvm). Et hic quidem sermo David adI MOTSES. In primis qtiteso ostendas de lempore,
Salomonem omnino diversus esl ah iilb, qucm dixil ubi videlicet el qnaliier inde locuti sinl propheice,
Nalhanad David de Christo. Hic namqite lcgitur, el quomodo illud lerminavere.
natus est tibi filius, et Sulomon vocabilur: ibi autcm, PETRUS.Legirous sane quia Jarob,. filiis suis lo-
quia susciiabo semen tuum post le, qttod eril de fiiiis< quens, et "singulis ad se vocalis, henedicens ait:
tuis; et nulJum ci nomen allribuil. Jbi eiiam ail, el Non Ttuferetur.sceplrttm de Juda, et dtix de femore
slaluam etltn iii domo mea, et regno tiico usqtte in ejus, dgnec veniat qni miltendus est, el ad eum con-
sempilernum,elthronus ejus firmissimusinperpeluttm. gregubuntir gentes (Gen. XLIX).Hanc autem prophe-
Hic verosoluromodo,/inna&d soliumejus superlsrael tiam alitcr non exponam, quam exposuerinl vestri
in mternum. Per quod ostemlitur.quia, quandiu reg- doctores antiqui. Dixefunt namque et ipsi: Non att-
iium Jsrael permaneret, de Salomonis progenie rex ferelur seeptrum, id oslvirga, de reguo Juda, el dux di
non dcficeret, reguum veroChrisli seriiper fine femore, id esl, de filiis (iliorum ejus in scecula, donec
careret (Isa. ix; Lnc. i). Sed et Cliristiregnum venial qui tnitlenthts est, id esl Chrisliis, cnjus est
sinecondiiione, Salonionisauiempromissum est-sub regnum, et ad ipsum congregabunittr genles. El nos
conditione. De eo quippein libroRegumlegilur, ubi quidem novimus, quia, posfquam venil Chrislus, ne-
David ad filium suum Salomonerosicloquilur : Con- que rex neque dux deJuda fuit ullerius.Credere
firmet, inqtiit, Dominus sermones sttos, quos loculus- itaque debemus quod hic lempus Christi adventus
est ad me dicens: Si cuslodierinl fttii tui legemmeam, delerminaium fuii, et quod is qui iemp&reillo venii,
el _atnbulaverintcoram tne in verilate, iriomni corde jn sine dubitalinnis scrnpulo Cliiisfus exstitit. Ifem in
suo, el in omni anima sua, non auferelurlibi vir de lihro Danielis de lempore Chrisli adventus sic est
' solio Israel
(111 Reg. n), Testaltir quoque ipse David angelus ctim Danicle loculus : Sepluagiuta hebdo-
illam quam prcediximus propheiiam, scilicel cum mades conslilulmsunl super populum.tuum, et super
compleveris dies tuos, etc.; teslatur dico ilbun pro- urbem sanctuarii lui, ul consummeiurjjrmvaricalio,
pter Clirislum fuisse prolatam. Audiens nanique el finem accipial peccalum, et delealur. iniquilas. _-.'
illain, et sicut explanavimus inleJligens, sed ei.inde adducatur jusliiia smcniorum, el impleatur visio, tt
Deo gralias agens ail: Quis ego sum, Domine Deus, prophelim,-el ungaiiir S/inclussanctorum. Scilo ergo
et qum esl domus med, quia adduxisti me hucusque? et animadverle. Ab eiilu sermonis, ttl iterum mdifice-
Sed el hoc parum visttm esl in conspeciu tuo, Deus, tur Hierttsalem, usque ad-Christutn ditcem, hebdoma-
nisi loquereris de domo servi tui etiam in longinquurn, des septem. El hebjotnddes sexaginla dttm erutit, el
ei vidislime in tege hominis exallali Domini Dei (II rursum mdificabilurplatea el muri inanguslia lem-
Reg. VII). Hoc quippe quod ail, quis egosum, Domine porum. El posl hebdomadessexaginta duas occide:ur
- Deus, et qumesl domus mea, qttia adduxisti me huc- Christus, civilalem et sanctuarium dissipabit populus
usqtte, de se dixilet lilio suo Salomone; quod auiera cum duce venluro, et finis. ejus_vasiitasrct posi fitiem
- - •-
{._.3 DIAL6GI. 023
belli slaluta dcsolatio. Confitmabil autem pacium A MOTSES. Poslquam de lempbre adventiis Chrisiiex
mullis hebdomada.una, el in dhuiiiio he.bdomadisdefi- pfopheiarum tesiimbniis asseruisti, dequo saiis.ess.c
ciet Itoslia cl sacrificium, et in'<en:p'.oeril abominstio jiatuit ut dixisti,-volo utalia illa exsequaris ,quse.in
desolalioriis, et vsque ad consummaiionemei finem ipso cl operibiis ejtts pafueruni, alque verbis,qtia. et
perseverabil desolai.o,(Dan. \\). Propheiia saneista, de ijjso ul asseris preeriicta sttnl a proplietjs.
o Idoyses, clausa est, el ad inteJligen.dum difficilis,. . PETRUS.Leginms iii.Deuterbiiomio, quia Moyses
el sunt ibi terroini inulli. designati, sed tanien om- moiic sibi jam imminciiie sic ad populum Israei.est
nes ad osiendendum Clnisli adventum surit posili. ln, Ioculus : Propheiain, inquil, de gen',e lua, el tte frd-
- primis'igitur seiendum est, quia hebdomaties istaa tribus iuis sicttl me suscilabii tibi Dominus Deuslvats,
annorum siint liebfiomades. Cum igitur ait: Septua- ipsttin uudies, ttlpelisli aDomino Deo tuo in Oreb,
ginla hebdomades consiituim sttnt sttper- populum quuiulo concio congregala es.taipjte dixisli : Ultranon
iuum, ei supcr urbetn sdnclttarii lui, ui consummetur autliatn voc.emDomin: Dei inei, el ignein hunc tnaxi-
- pr.mvaricalio,elfineniaccipialpeccatiitn,eldelealuri.ni- vtitm umpLus non videbo, nemoriar. Et"ail Domimts
- quilas, et odducalnrjusihia~smculormn, el itnplealur tnihi: Bene omnia sunl locuti. Prophelam suscilabv
visio, et prophclia!,eiungatur Sanclus stinclorum; citm> eis de medio.fralrum. suorum sjmjlem ttti, 'el ponam
iJiud,iiiquam,ait,adnotari voluil.qtiia sepliesseptua- B verba mea in ore ejus, loqueiurqiie ad eos oinnia qtuc
"ginta,.idest,quadfaginta ct noiiagintaafinierani con- ,_ praiccperoJlli. Qui aulem verba ejus qnie loquelur in.
siiluii abejusdem annopropheiia_usqiiead cJfi-truciio- nomine meo audire nolueril, ego uilor" exisiam (Deui.
ijein HierysuJemet tempii, qucea Tifo Ronianc-.-umiin- xym). Quis est au!em,.o Moyses,_quisest ille quem
peraiore fuit facla, cujtis leriipqre destructioiiis j'am dicii Doniinus similem Moysi suscilandu.m, el ipsum
Clnistus -veiierat.qui etjustiliasseculorum elsanclo- esse prcccipil audieiidum? , • '
i.um Sanelus erat, pe&quemeiiam peccaturoomne et MOTSES. Uiiqtie de Josue filio_Nundici poluit.qui
liiiquiIasest.deIeta,eipropheiia oinnis.implefa. Cctue- post Moyseu et in ipsius loco surrexil.
i.aauleni qucesequuiituromniaadhorumquadiiiigei)- PETRUS.Profeclo de Josue tiiullatentispoteslesse.
lorum et. iionaginta annorum. divisionem et-deter- peeo quippe paienier-Scriptura loqititur. «icut iit
iiiinaiionem suni posita. Per Iioc ergo quod esi ab lib".Numcri legilur : RespondilMoyses ad Domiiium :
exhu sermonis, ul ileruin mdificelur Hierusalem, us- Prbvideat Dominus Deus spiriluum omnis carnis ho-
que ad Cltiistum ducem Itebdomades scplem, iimui- ininem] qui sil super mullilitdittem haitc, et possil
lur quod ab liiijns die propheti_e usque ad Cynim exire et inlrareanle eos, el cducere illos vel inlrodu-
d.icem Persarnni qui ab ipso Deo jjerlsaiam Clirislus cere, ne sil populus Dotnini sicttt ovcs absqtte ptulore.
esi appellafiis (Isa.XLV), fuerunl sep.lem aniioruni Dixilque Dominus ad eum : Totle Jesue filium Nun,
hebdomades.idesl quinquagiiUa.el novem aimi, eujiis virum in quo esl Spiritus Dei~etpone manttm tuam
Cyri pra-ceplo co_pi.iHierusalem rea.dii.cari. In cujus supereunt.Qui stabii coram Eleazaro sacerdote, et
recedificalione et poslquam cbnsiimniatum.esfopus, otnni multiludine, etdabis ei prmcepia cunctis videnli-
nsquead adveiilum Titi super HierusaJem quadrin- bus, el pirtetn gloria-tua:, cl audiat .eum omnis syu-
genti triginlaet qualuor anni fueiuiil, el Iioc est, (t(joga..filiorum.lsrael (Num. xxvn). Ctira vero tam
quod dicit-: Hebdomadessexaginladum,.id cst, tjna-r. apcriede Josue hicagatur, curilla alia quce adeo
drjiigenti triginta et qualuor anai erunt,- et rufsum clatisa esl prophelia, illa scili.cei prophelia, susci-
mdificabilurplalea el muri in anguslia .temporum., et ttibit tibi. Dominus Deus luus -, el ccelera; cur in-
post habdomades septem occidetur Chrislus,, qtio.i _,_t quain, illa.de ipso dicta inielligRtiir? Sed et per
post liebdomades septuaginla, et posiquarii occidetur hoc quod legilur :_-dabis ei partem glorite -lum,
"Gjirisius.Civilalemel sancluarium dissipabit vopulus ac si diceret tion oninem gloriam. liiam , per quod
scilicel Roriianus, cnmduceveniuro, id_esl cum Tito, ostendilur quia similis. Moy.si 11011.fuefil, et "in
- el fmis
ejusvastitas, et post finem belti slalula de$o- line Deuieron".:N.on sttrrexit. prophela ullra in Israel
laiio. Quod autem seitiimr, confirr.iabiipactutn nud- in sicui Motjses(D.cut.xxxiv); per bccc, inquam, innui-
tis hebdpmada una,, illa profeclo hebdomada una lur qtiia de Josttc dicfuin uon sit": Suscitabit iibi
sepiem sunt anni obsidionis.- Septeui eniiii amiis Daminus Deus luits, etc, cum sequiturin eodem, si-
obsessa est civitas-ab exercilu Roiiianortim, el ihfia tnilenilui. Sed et aliler differuni, prophetia illa qusa
IJJosseplem annos, adeo coacti fiierunt intus etaffli- esi iSuscitabit tibi Domintts,'elc, eteaqucc-tlc Josue"
cli, quod hon haberent unde sacriftcium facere pns- stiiu dicta. In illa namque Jiabetuf , quiverba ejus
"sent, et hoc est. quod ait :In dimidio hebddmadis, aitdire noluerit, ego ullor exislam, de Jpsue vero legi-
id est infra hebdomaciem, deficiet hoslia el sacrift- lur,-qui contradixerit.ori ttto, cl non obedierit cunclis
cium, el in lemploerit abomiriatio desolaiionisi.Quod se.rmonibtisquosprmceperisei, morle inorintur. Patet
etiam additur. us.que ad coiismnmalionem ei finem igitur oninibus modis, quia prophetia illa de Josue
perseverabildesotalio, insinuat quod eaptivitas, et non esl prolata.
desolalioilla fine foret carilura. Septem ergo heb- MOTSES. De quo ergo?
dbmades usque ad Cyruin, et sexaginta duce hebdo- PETRUS.DevCbrisio, qui Moysi similis fuil, quia
raades a Cyro tisque ad Tituiri, et hebdomada obsi- • siciit Moyses et ipse legem dedit-.
dionis-una, profecio sepiuaginia sunl Jiebdomadcs. "MOTSES. Nunc ilaque -singulas prophelise pat-ies.
•.5.7 PETRl ALPHONSI EX i\~QJEO CHRISTIANI (123
ostende, quomodo universas ad ipsum possis appli- krel. j. Ciiristus quippe lcgem quseclausa eratetoperia,
care.- et inter Judseos taiitum, proiulit, id esl enucleavii,
PETRUS.Projihetia quidcm Ista petilioni filiorum palefecit, etmedullam elicuit; ad hocutgeniesillam
Israel respondet. Petieranl eiiin., sicut Ecrjplum est possenlaccipere. Sequilur, >H»K clamabit, nec exalla-
(Exod. xx), in monteOreb, ne ultra vocem Doniini bitur, dul audietur fotis vox ejus. Et nos scimusquia
visibiliter audirenl, aut tantum ignem ne morercn- . Christus non clamosus, non arrogans, non inanis
tur aspicerent.' Contra quod dicil Doinitius ad Moy- glorise appetitor fuit (Joan. xm; Matlh. n), imo su-
sen (Deul.' xvm) : 1'ropnelam suscilabo eis de medio per omnia humilitatem dilexit. Calamum quassalum
frairum suorum similem tui, quasi d.ccret : Jlle nan conterei, et licknum fumigans non exslinguet.
quem suscilabo, de ipsorum erit progenieJudseorum; "Videmussanequod calamus-quassalus leviter polest
sedet lui similis erit, hocest, sicui IU legem deJisti, pcriiingi : iichnum autem fumigans, id est lintim
iia et ipse dabit, quod etiam per Jioc notaiur, tptotl combustum, sed lamen adhtic relinens furiii, id est
prophetam siiigulariler et per excellenliam posuil. ignis , perfacillinie poiest exstingui. Sed quid per
Nisi enim ei ipse legem dalurus essel, propbetas sane," calamum quassatuin, vel lichnum pene exstinctum,
lion prophelam suscitabo, dixisset. Prophetas quippe melius quam peccatoris fragilitas,- qui cohquassaius
plures suscitavii Deus, quiannuntiavcrunivcrhaejus, I^eipenein peccato est exstinclus, potesl intelligi ?
sed nulius eorumlegem dedilau siniilmidineni.Movsi, Calamum autem quassaium Christus nonconlrivit,-
nisi Chrislus. Ei ponam verba inea in ore ejus, qHod . el lichnura fumigans nqn exsiinxit; quia peccatores
est, quia vocis mese iinpetum riequeunt iolerare,per pene moiiuos inpeccaiis, occidi non prcecepii, sed
ipsum loquar eis sub caruis velamine. Loquelur ad niisericorditer toleravit (Matth. 111),et ad pceniten-
eus omriu qum prmcepero illi. Ac si aperie diceret : tiam fevocavil(JlInl./(.xi), quodelin consequerilibus
Prseier id quod volam et prseeipiani, niiiil ornhino designavit propheta cuni addidit: In verilate educet
dicet: Qui autem verha ejus qum loquetttr in no- iudicium. Yeritas quippe ei juslitia, idem est. In
mine tneo audire noluerit, ego ullor existam, id lege vero Moysi jiidicium erat et prceceptum, pec-
est, qui pr_ecepiis ejus parere renuerit, uon occi- caiorem oceidi.' Chrislus. aulem ad veritalem et
delur, nee alio modo carnaliter punielur, sed ego .jusliliainjudichimaddiix.it,' quando peccalores non
ipse juxia placitum menm misericordiler vindicabo occidi, sed quod jusliusest, donec pceriiterenl susli-
in ipsuni, Cum igiiur Cbiistus et de Judceorum natus neri pr_ccepit, cuni dixil: Nolo inorlem peccaloris,
progenie, el lanquam Moyses legislator exstileril et sedmagisui convertalur el vivat (Ezech.xww). Non
Verbum Dei sub ejus carnis velamine latiierit, nihil- p deficiet aul effugiel, donec ponal in lerra judiciutn.
'
que aliud quarii prsecepit Deus Pater, ipse docuerit, Moriem sane Chrisii voluit propheta notari per defe-
ipso altestaiite in Evangelio et dicente : Sermonem clum, per effugium vero ascensttm ejtis in coalum.
quem audislis, non est meus, sed ejus qui tnisit me Ac si diceret : Non morietur aut de teira recedet,
Palris (Joan. xn), cum ipse nullum occidi vel cor- id estiiiccelumascendet/doiiecniiltallcgemiii lerra,
poraliter puniri volueril, sed misericordiam per om- Ei Chrislus quidem antequam secnndum cafnem
nia prcedicaverit, profecto nihil obslat quiu tota de obirel, autad Pairem in ccelum ascenderet, judiciui»
ipso
' prophetia dicta fuerit. . in lerra posuit, quandq legeni,. id est Evangelium.
MOTSES.Adliuc reslal unum , de quoinibi volo nobis dedit. Idco auiem iiequaquam non' morietur,
fespondeas. Cufrienim Christus, utcredis, Deus si- sed nou deficiet dixit, quia mors Ghristi non revera
mul et horao fuerit, quomodo eum proplielam appel- mors, sed quasi iransitus quidam eldefectus fuit.
lavit?, Qui enim, morilur homo amplius j'ain non vivit.Chri-
PETRUS,iEslimare videris quod prophela solum- slus. autem die teriia resurrexit etjam in ceternum
modo liomi.nis nomen sit, sed uequaquam, imo pro- (Joan. xui) vivit, el legem ejus insulm exspeclabunt.
pheia appel.Iatiirquisquis, ea quse porrbsunt venlura Per insulas. genies aceipimus. Legem auiem Chri-
eJTatiii'.In Isaia quoquesiclegitur:Ec~ceservusineus, r, sli "gentes exspectaruiitj quia non ab" ipso, sed a
sttscepi eum, eleclus meus, complacuit sibi in illo ani- discipulis ejus, id est ab apbstolis eam accepe-
mamea. Dedi spiriium meum s.uper' eum, judicium runl. Neqne enim ipse, iroq aposloli* gentibus prce-
yeniibtts proferet. N.on clamabit, nec exaltabilur, aut dicarunt. Item in Isaia : Ego Dominus vocavi te iri
uudielur foris vox ejus. Calatnum qua.ssalum non con- jusfitia, et apprehendi manuni luatn, et servavi te, et
teret, et liclmum fumigaus no.n exslinguel, in verhale dedi le in fwdus populi,in lucem.genlium, ut aperires
, judicium educet, notjideficiet aut efftigiet,-donecponat bculos cmcorum, et educeres de conclusione vinctum,
inlerra judicium,et legem ejus insulm exspeclabunt de domq.carceris sedentes in tetiebris. Ego Dominus';
metim : gloriam meamalieri nonddbo,
(Isa. XLII). Sed et li.anc. o Moyses, projiheliam ad hoc est nomen
Et lioc quo-
quem melius quam ad Chfistuui applicare possu- ei laudem tneam sculptilibus (Isa. XL.II).
iims?Ipse namque etDei servus, et clectus fuitejus) que de Chrislo protulit fsaias. "Voeavilnamque eum
in quo coinjdacuit sihiDeus. Ei hoc quidera de eo Doiriinus de utero "Virginisin justiiia,. hoc est, sine
dicluin est secundum corpus. Qttod autem sequilur, peccalo ci carnis concupisceniia; de sancia? ei jtisite
dcdi ispiritum meuhi super euni, secuiidum aiiimam Viiginis nalus esl Christus carne munda ~(Luc.i;
estiirolatum./tirficin»*, i-iesl legcm, genlibus profe- (ha. vn). Maimiii ejus appvelien.dit. quod signum
ft-Mf- . nf.-U.fsf.L. ' ' 630"
est proteciionis el jjalrocinii, et servavit eum, sicut: A illis .laiuumiii.odo.difebus-propecsl Deiis et invenilur,
de mauu Herodis adhuc vagientem eripuit, in Mgy- tun.c, sialio temjiore peccator converti voleiisDeum
ptum duxitaereduxit (Matth.u), demanibus Juda_o- qusesierit, el eum.quia longe existenleni nori inve-
rnni eum lapidare et interfieere volentium scepius nerit,.Jam Dei el nou peccaloris culpa crit, quod
Iiberavit{Lttc.iy;JooH.viij), el lii aliisadversitalibus converti.ad Deum non poierit.
- suis multis, ejus custos el prbteclor exstitil. Dedit' MOXSES. Dicunt efiani aliud dqctores. nostri, Deuiu
eum Dominus in fcedus populi Israelitici, scilicet, id scilicei prope fuisse et potuisseiuveniri, quandiu
estad Iioc dedit eum, ut populo Israel legis verita- stetit lejiifilum.Domiiii, destructo, autem leinplo se
ieiu ostenderet. El in lucem genliuni (Joan. xvm) elbngavit, el jam ultra se inveniri non voluit.
dediieum Doininus, quia genies reliclo errore, et PETRus.-Etin Jioc "quoque,slulti fuerunt ipsi. Nam
expulsis lenebiis incredulitatis suce, lucelbgis Chri- et eonlra hoc dicit Moyses ad filios Israel, qtiod si
sii sunt respersce-.Ef adhuc misit eum, ut aperiret quando De-um ad iracundiam.provocarenl, ul eos
oculos ccecorum, et educerei de conclusione vin- inter genles captlvos dispergeret, silamenriovissimo
etuin, et de domo carceris sedentes in lenebris. etiam reverientes-eum quserereht,' procuLdubiq in-
Et Christus oculos csecorum aperuil, cum infide- venirent (Exod. xxxiv; Deut. XXXII).
liuni corda palefecit, et depulsa.umbra Jegis lunieii B MOVSES. Quandoquidem el hoc eiillud contradicis,
oslehdit. Deconciusiouevincturn eduxit, quia in se lu ergoquando et qualiter in.veniri Deum vel prope
credenlesde capiivitaie ohini usque bodie liberal et esse asseris? ^ -
emlltit. Eduxit eliam de donio carceris sedenles iri PETRUS.Inventus est sane Dominus et prope, cum
tcnebiis, quia eos quiin tenebroso earcereieneban- de sancta VJrgine carnem assumpsil, el inler nos
tur. inferni, descenderis' ad inferos ipse extraxit. prsesentialiter lialfilavit, et tiinc quidem piophelti
Gioriam et Jaudem snairi alteri quam Christo Domi-- qua.!'i_e"um,eiiiiyocari pr_ecepil,-cum dixil, qucetiie
nus non dedil; quia deitatera suam uulli alii homini -Do~minum;~e.lc. Nam ct hocSpiritu sancio i$veIan!,Q
unquam connivii, aul iaudem iautam atlribiiit. Item futurum esseprcevidii, und,eet in seq.ueniibus addi.
Isaias: QumriteDominum dum inveniri- polesl, invo- dit.: Derelinquat impius viani sttdm, et xir iniguus
cate eum clttm;prope est. Derelinqual impius viani cogilationes sttas, el reverlaiur qd Dominum, videli»
. suam,el vir iniquus cogilaliones suas, el reverialur dd eet ne.de. co inique cogitarenl,. aul De.um.esse
Dominumel miserebiiur ejus, el ad Detun nostrtim,.. etiin propter assumptam carnem dubitareiit, imo
quoniam mulius esl"ad ignoscenduin'. Non enim cogi- fideliter credereni, iiam et fides in sola cogitatione
taiiones tnem cogitationes vestrm, neque cim mem vim est (Jofijj/xvii). El cogitaiio liomiuis diversa qui-
veslrm,dicil Dominnsiquia sicutexaltqnturcmli a lerra, dem est a cogiiaiione Dei. Unde el sequilur : Non
sic exaitatm sunt vim mem a viis vestris, et cogilalio- eritm cogiiationes tnem cogitatioitesveslrm , neque vias
nesmemacogitaiionibusvesiris. Et quomodo descetidit mew vim vesirm, dicil Domintts, ac.si diccrel: l~cco-
imber et nix de cmlo, el iltuc ullra non revertilur,'sed gitetis quia- quod videiis.el audiiis, Fiiiiuri scilicet
inebrial terram, et iiifuinlileatri.,el gerthiriareeum facit,. sine Patre carnaii, contra usiim "esse seiatis, aliler
ef dal seinen serenli, el pdnehi coniedenli:. sic erit namquc egq, et vos aliter cogilalis. Vos eriim non
verbummeum quod egredietur de ore meo,. Non re- nisi corpqraliter, ego vero spirilualiter. Alileretiam
serlelur ad me vacuum,. sed faciet qumcunque volui iiicedo ego, et vos'aliter Iiicedilis. Vos miin.queviam
(Isa. LV). Et dlc, o Moyses,verhum isiud tplum qua- nisi quce iii usuest non novislis, ego vero qtioque
liter exponisTQuando iuvenitur Dominus, et quaiido- illam novi quee est contra risum",ei qu_ecnnque vo!o
iion inveniiur? quando estprope,ei quando Jonge? efficerc possuro. Et hoc esl: Sic-nt exaltanliir caiii a
MOISES.Deum quideiti inveniri et jiropeesse, idem terra, etc. Quod aulem sequitnr : Quo.ntodo descen-
esi. Prope autem esi ei invenitur ab iJlis qui ei.Jide-" ' dit imber ei nix de cmlo , et illuc nltra non rererti-
liier famuiantuf. tur, sedihebriallerram, elinfundit eatn, et gcrminare,
- PETRUS.Propius sane v.ult esseDominus, et magis D eam facit, et dal semen serenli, et pahein- comedenti:
offertsepeccatoribus eteisqjii longeesse videntur, sic erit verbum qttod egredietur. de, ore meo, tton
quam justis et fidelibus ac prope, ut dicis, existenti-. revertelur ad me vacuum, sed.fqciet qumcunquc volui,
bus. Quod et alibi pfogheta leslatur, ubi dicit: Pa- hoculique addidit, ul per v.isibiliuiri-similitudinein
c.etn, pacem ei qui longe esl,'el qtti prope esi , dixii rerum osienderei, quod ii. deitails subtiliiate tam
DominusJj~sa. LVii)."Quid namque per longe Deo plane videri "non posset, et.dixlt: Sicut pluv.ia c.uni
existenleni iiisi peccatorein,- et per eum -qui pfopp" de ccelo descendit 1non reveriiiiir-rursus in ccelum,
esl, liisijustum inlelligimus?.-El propheta prius qiii priusquam ierraw molliat, fecundare el germinare
-
Joiige est, ei postea qui prope est dixit, el sic pecca.-r faciat, sic el verbuhi. iiiemn.,quod cgredieiur .deore
lori quam jiisto Deum propius esse, monstravit.. meo, id es.t Filius riieiis,.que6i in: mundum ut car-
IIOYSES.Possunms eiiam dicere prope Deum esse ncm accijjiat suia miss.urus,,ad ,me vacuus non re-
decem diebus illis, qui sunt.a pfima. die niensls se- dibit,quin, priusquam redeat,'qucecunque volain
, jjtimi usque ad diem exjjiationis, sic namque dictu.in efTJciat, hoc est, sicut dispostii, earnem assuiiiat,
"esta docloiibus nostris. • _ " ilagellelur, morialur, de iiifernos suos eripiat. -ac
PETRUS.Et lioc qttoquc mallioi esf Si cnini dcccm resurgni, et lcgcm qtiffi clausa'est miinisintelligen-.
631 -PETRl ALPHONSI EX JUD'_JEOCIIRJSTJANI G33
libus aperiat. Qnod si de verbo suo, id est, de ser- A __maififesle el sine allegoria proplieire loquebnuun'
ir.one suo, Deus se dixisse intelligi voluit, quod ail, vobis, quare mirum non esl, si libi surda videnttir
vtnbum mettm quod egrediatur de ore meo, non ulique mecsverba explanalionis.Yeruniiamen ut omnes oc-
addidisset, non reverteiur ad me, etc. Neque eiiim easiones ei objectioncs tuas prceeitJam, jam de ipso
verbum, id esl sermo, poslquam semel de ore egrer isaia auctori.atein unam pateiiiissimam iibi dicam.
dilur, ad os ultra fevertiiur, Per Iiqc igitur aperfe Dicit enira ipse Isaias : Ecce intelliget servus meus,
oslendit, quod de Filii persmi_>verbum meum dixii. exaltabilur el elevabilur, etsublimis-eiilvalde. Sicttt
MOYSES. Jam ex verbis tuis innuitur quod nix et obslupuerunt super le tuulti, sic inglorius erit inter vi-.
imber poslquaiu de ccelo emitlitur, in ccelum rursus ros aspecius ejus, etfonna' ejus inler fiiios hominum.
leverlitur. Iste aspergel genies tnultas. Sttper eum conlinebunt re-
,..-.PETRUS.Yerum est. , gesossuum, quiaquod non esl narralum eis viderunt,
J/i.Mov-ES."Velleramodo niihi ostendi, qua id possit el qiwd nori audiertint contempluli sunl. Quiscredidii
ratione coraprobari. attdilui nosltb (Rom. \),'el brachiwn Domini.ctti re-
PETRUS.Scrutari sane prius debes unde nubes velatumest? Etasceridet simt_virgullum corani eo, ct
provenianl atque imbres, et.sie facilius quod modo sicut radix ide,lerra silienti.Non eslspecies ei neque
" "* decor, et vidimtts euni et twn eral aspectus ejus,
quseris invenies. .
_ MOVSES. lllud precormihi tnanifestes. et desideravimus eum/ despeclum, . ei. novissintum
PETRUS.Yideudum itaque tibi esl, o.Moyses, qnia virorum, virum doiorum.et cogttitum infirmilale, et
sole super mare el super terram recta linea exi- quasi ubsconditus vullus ejtts el- despeclns, unde el
siente, ile mari quidem vapor hiiinidus, de terra nec repuiavimus cttm. Yere iangttores twstrosipse lit-
vero cotisiiigit siccus, sed el sursuin conscendil per iil, el dolores noslros ipse porlavil. El nos pulavi-
r.aloreii> sojis, sicut et fjimus aquce per fervqrem mus ettm qnasi plagaium , et percussum a Deo,
ignis, qtti vapores duo cuin sursum veniunt, altero, el humilialum. Ipse dutetn ittlneratus est propler ini-
alieri misto, ex se iiubes densas conflciunt. Nubes qitilates noslras, allriltts esl propler scel&ra nostra.
aulem^ cum circiter milliaria' sexdecim in altum Disciplina pacis hostrm super eum, el linore eji.s sa-
erepserini, aerem ibi frigidum 'reperiunt, ur.de jam nati sumns. Omnes nos quasi oves erravimus, -aiilis.-
aliius transife iiequeuni, et sic rursus in-terram quisque in viam suam declinavil, >el Dominus posmt
decidiml, cl ex illis imbres proveiiiunt. Fecit autem iti eo iniquitaiem omrintm noslrum. Copclus est cl
Deus monlium concavitates, ut ibi quasi thesaurus afflicttts,Jion apentil os sutttn. Sicul agtms ad occi-
quidam reccplarentur imbres. Fccit et in ipsis mon- „, sioriem ducelur, el qnasi ovis coram londenle se ol~
tium extremilatibus imis foramina qucedam parva,"' mulescei, el non aperiet os suum. De angusliu el dc
per qiiiu paulalim derivaiur aqua, quce sicut in ihe- judicio sublatus est. Generalionemejus quis enarrabil i-
sauro tenebatur abs.condila, et 1hi sunt fonles, ex (Jer. xi; Act.wu) Qttia divisus est de terra viveniium.
quibus universa proveniiiniflumina. Qtiibus flumini- Propler scelus populi mei plagalus fuit, el dedit cuni
rjus universi nutriuntur pisces, prala ei vinece irri- impiis scpulluram sua;n,el cum divilibusmortemsuam,
ganlur, et segetes hominum et animalium adaquan- licet iniquilalem non fecerit; neque dolus fuit in ore
lur greges, villulee"prceterlluuntur et magn_e urbes. ejtts (1 Pet. n), et Dominus voluil conterere eum, et
Hmus autem argumeritum rei est, quod deficiente infirmari. Siposuerit pro peccalo anitnam sitam, vi-
pluvia, fonfes siccantur et flumina~ sicut in libro debil semen, et elongabilur letnpus, el volttntas Do-
Regum tertio inveriimus, dicenle Elia : Post dies mhti in manu ejus dirigeiur. Ex labore anhnm siim
autem aliqttgnlos siccatus esttorrens, non enimplue-. .videbit el saturabitur. ln scienlia sud jusiificabit ju-
rat super terrun\ (III Reg. xvn). Fiumina vero post- stum mullis, el iniquitates eorum ipse porlabil. Ideo-
ijiiam super terram tiiutius cucurreriiil, ad pelagus; etttn parlicipare faciam in plurimis, et cum fortibus
laudera deveniuni ac marinis flueiibus se compo- dividet spolia, pro eo quod tradidil in moriem arit-
liunt, et sic vapor inaris suisiiiii ut stipra diximus; Q marn suatn, et cttm sceleralis compuiutus est, el ipse
reascendit, et ex se iteruni nubes conlicil, et 'lnijiis; peccalum multorum lutit, el pro transgressoribus ro-
ascensus vel descensus finis non est iiee unquami gabit (Isa. LII; nn). Mullum sane in isla, o Moyses,
fuit, ex quo mundum Deus composuii, sed nec eiii,, super oranes alias laboravipropbelia, utjuxla quod
quaridiu rerum Creatori jilacuerit, fesle Salomone,, apud vos est, illam iiiducerem, in quo eiiam beaii
qui dicil in Ecclesiaste : Omrita flumina inlranl mare,, Hieronymi licei veram deserui Iranslationem. liqe
et mare non redundat: Ad locum utide excv.ntfluminat autem feci, ut occasiones' tuas omnes auferrem.
revertunlur, ut ilerum fluttht (Eccle. i). Quam quia Chrislo applicamus, ei tu forsitan non
MOVSES. Auctorilates quidein ex libris prophela- concedis, velim dicas de quq illam dictam esse in-
rtini niulias adduxisli, et eas secundum volunialemi telligis.
tuam explanasti, sed vellem unam sallem mihi pa- SIOYSES.Doclorum profecto quidam' nostrortim -
lentem ostendi, per quam quod inlendis manifeste; eam de Jeremia dictam esse asserunt, quia flagella-
' - ' -
possit approbari. lus, verberalus, et incarceratus fuit (Jer. xij, et
PETRUS.Non cst profecto nova cordis tui et luii miilla alia quceenumerare longum est mala perlulii.
fimilium duritia. Neque enimeliam credebatis, cumi Sccundum alios vcro de Josia reg-eintclligimus^
 te- ~
DIALOGI. 0o4.
qtii/cuin vir sanclus esselel juslus,pro peccatis lion A . Christus sustinuil. Sequilur : Qtinsi abscoudilusvul-
suis, sed populi est inierfecius (IV Reg. xxm). tus ejus el despecltis, uitde nec repuliiviiuus eum.
PETRUS.De neulro certe" islorum poiest esse. Quasi absconditus Chrisli vulius fuit, quia, et sub
Neutri namqiie prophetiam totam poieris applieare. ejus carne deitatis splemibr deJhuii-, ei impeieiilibus
Nam si deJereroia intelligis, Jeremias quiilem fia- se resislere cum possei noluii., quare despecius, ei
gclla, carcerem, et muliam afflictioiiem susiiniiit, no.i repulatus, id est 11011 apprecialus fuit. El vere
sed nec occisus ftiit, nec flagellafus coiiiicuii, nec languores noslros ipse tutil; _. dolores nostros
ipse
{eccaia nqslia tulil, nec ccetera ipsi applicabis, de portavil, cum dolores alqUe supplicia qnce nosiris
JosU vero uihil quod in propheiia babeatur pqliiisse debebantur scejerihus, ipse sustinuit. Et nos puimi-
dici invenies prseter id quod et sanctus, et pro po- mus eutri quasi plagalum el percussum a Deoel hu-
jmii scelerc fuil iiilsrfectus. mitiatum, quod est,-pnlavimus quod plaga.-id'esl
MOVSES. De qtto ergo prophetiam dictam inlelligis, flagellum illtid et percussio, et fdepressio illa sibi
cui parles cjus omnes appiicarepossis? coniingeret ob seipsum, sed neqnaquarii. Et hoc cst
• PETRCS. _De Chrisjo. Qtiod eiiii» dixit, ecce in- qtiod ait : Ipse aulem vitlneraltts est propler iniqui-
teiliget scrvusmeus, exallabiturM elcvabilur, el snbli- tates nostras-, atlrittts est' propler scelera nostra.
inis erilvalde, nos (luidemiiovimus quia Cliiislus^t B f El discipljna pacis nosirm sttper eum, itl est, di-
Dei servus et magni fuit inteliectiis, el super omnes sciplinam et correciionem qttam rit pacem habe-
>i'ivos Dei sublimis el exaliafus. -Cujus ei opera lemtts passtiri cramus, pro nobis ipse suslinuil,
mira fuerunl ac stupenda, et niinquam glorisefuil ut misericors et benignus. Unde seqiiitur, quia
sibi cura. Et lioc est, sicul'obstupuerunt super te livore ejus sa~r,uiisninus, livore scilicc. Jlagelloruin
titulli, sic ingloriosus eril inter. viros aspeclus ejus, el et viiliieriim, qute pro nobis esl perpessus: Iiem se-
forma ejusitiler filips liominum-,Sequiiur:f_;e asper- .(iiiiuii' : Omnes nos quasi,oves erravimus, cl untis-
gct genles mullas. T"l, Dominus quideni 'Chrislus quhque in viam snam declinayit. Oves qttippe simpli-
.sraeliiic-e genti quasi pluviamMnagnam.pluii, cmri cia et sloliriissima sunt auimalia et vaga. El nos
iuier eos tanquam in pwpria venit (Joan. i), el eis siiilti quasi oveserravimus, quia ipsiim qtiis vel qua-
opera et magnalia sua osiendit. AUas autein gcntes lis csset iion uqviimis, unusqnisque aulem in viatn
luulias aspersit, quia eas nbn signorura pra.sen.iia,- suam declinttvil, hoc esl, doclriuce illius' vix- ullus
- £ed eorum audiiu el fama quasi rore quodam de credidit, scd snam vetcrem quisque reliniiit. Et Do-
ionge irrigavil, et omnes siupidos ac.prce ariihira- minus posuit in eo iniqiiitatem omnium nostrum, id
lione laciturnos reddidit. Uud.e est : Super ipsum. est, originale peccatum, quo irreiimur orimes, pcr
conlinebunlreges os suum, quia quod non esl tiarra- C *- eum, id estperliapiism.umqiiem ipse detlit Domitius,
ittm eis viderunl, el qttod non. audierunl conlemplaii colidonat-el abluit. Coactus est el affliclus, el tton
sitiit, sicut Judceis narratum fuii de eo/et att- aperuil os shum, el sicitl agntts ad occisionemduce-
(iierunt. Quod et ipse prophela atlmiraiis, ait : tttr, et quasi ovis coram tondenle'se obmutescel, el
Quis credidit audituvnqslro, et brachium Domini cui 11011aperiet os suuin. IIoc lotuin explanalione nou
revelantm est? Ac si dicerel : Adeo'sunt miranda indiget, inioomnibus esl manifestum. Cbristiis nam-
quce preedico esse venlura, qtiod vix erit qui j'udicet , que ante Pilatiim addiictus, falsoqueaccusaliis, vcr-
esse credenda, scilicet quod brachittm Donniti de- beralus, eiiam ef colaphis ccestts, coniicuit, et ipsi
I>ealrevelari, id est Filitis ejus dcbeat incarnari, et Pilato pluribus euih inierroganli, verbiim vix ali-
sic per assiimptam.earnem mundo visibililer ostendi. qiiod.respoinlil."Sed qiiod seqnitur : De angttstia et
-
F.l.ascendel,iuquit, sicut virgullum coratn eo, el sicut jttdicio sublatus esl, per eiidiadim dicilttr. De aii-
radix de lerra silienli. Yidemus quidem quod de gusliq eiiiiu inqiiil cl judicio, pro de aiigiisio-judi-
lcrra siiieuti, id. est de ilerra arida, neque vir- cio. Et nos quidciri aiigusium jtidicium, jiidicium
"ga%. neque radix sinc humore possit procreari. vocamus iujtisluiii. Clirislus vero de angusto judicio
Humor.enim quasi mas "estipsius soli. Chrislus au- j- sublatus esl, id est per angtistum el iiijusliira judi-
tem quasi radix aut virgullum de sicca lerra co- cium, cuni nihil deliquisset caplus est. Geiierationem
ram Domino ascendii, cum de carne Virginis sine cjus quis endrrabii? IIoc utiquc de'divina.geiiu-
. inaris copula Deus Paler eum progenuit. Quod autem .-ratioiie quce inenarrfJiiiis cst ei ineifabiiis, pro-
addidil, nonesl species ei neque decor, elyidimus eum iulit," et per hoc euin ftimruni fore Deum oste.odii.
el non erat aspeclus, el desideravimuseum despecliiui, •' Unde el scquilur : Divisits estde ierra liventiutH.
et novissimumvirorum, ad ostendeiidaniJiurniiitatem Pro_pler'sceluspopuli mei plagalus fuii, idcm cst quod
stiam -addidit,- eL ponipse mundanse "coiilemptum. stiperius dixil, ipse vulhcralus esl propler iniquilales
Eum, iriquit, virum dolorum. Yir sane "doloruillfttit noslras, allrilus cst prdpler scelera noslra. ,Ei- dedil
ipse, quia ncc in iufanlia, vel puerilia, nec in ju- citm impiis sepullurum,tuam, et citm divitibus mor-
ventuie, malevolorum. insidiis"caruit, ac Jajjore, lem suam. Cuin impiis ct diviiibus idem est. Divites
-uude et m_aj'orisfamcefuit, et liiajoris notiticc, quqd quippe hujus mundi, pene oinnes impii sunl (Maith.
, cst cogritluniinfirmilale. liic nanique pei infirinila- ' xix; iuc. xvm; 1 Tim. vi). Apud Judceos auiero erat
fem islam nil alind propheta inlelligi voluii, quam consuetudo, imj>ioset pro aliquo scelere suo inier-
iuiseiias cl laborcs, quos secuiiduin carnem in mundo fccios",extra cominuiiioneti: liouiinum scpcliri caue-'
 635 PETRI ALPHONSI EX JUD.-EO CIIRISTIAM "
fiSG
rorum. Et Christus cum inipiis, id esl ctim lalro- A conscripta, in isto quem diciiis venisse homine, uon
nibus est crucilixus, el moiiuus, et extra conimu- sunt compleia?
nem sepulluram sepultus, licel-iniquitalem non fece- PETRUS.Quce?
rit, nec dolus fmril in ore ejus, sed ita voluit MOVSES. Dieit quippe de Clnislo idem Isaias : Ei
Dominus, sicut scriptum est in sequenlibus : Et judicabil getues, el argttei populos multos, et confla-
Dotninus voluil eum conlercre et infirmari, id est bunl gladios suos in vomeres, el lanceas suas in falces:
pali. Si postierit pro peccalo animam suatn, videbit non levabit gens conlra gentem giadium, nec exerce-
<-emen,elc. Scimus prbfecto quod anliquilus. Scri- buntur ullra ad prmlium (Isct. u). El hcec quidem
piura sacrificium quod pro peccaio fiebat, peccati nondum complela sunt,.qu_e post Christi advenlum
iiomine appellabat. Unde et hic propheta dicil : Si procul dubio complebuntur. Usquehodie enim.gen-
posueris, Domine, aniinam tuatti, id est, nnimam tes ad invicem prxlianlur,
Chrisii, pro peccato, id est, pro peccati sacrificio, PETRUS.TU quod dicisquomodo diclum sit non
ii.oc est, si pro peccato nostro sacrificabitur, se- respicis. Neque enini; iHud quod est, .conflabunt gla-
meh videbit, id est, semen inagn.um, et hseredes dios suos in vomeres, el lanceas suas in falces, el non
mulfos habebit (II Cor. v). Et Chiislus per sacri- levubit gens contra genlem gladium, nec exercebunlur
ficium coiporis sui, et moriem sttam, semen inagnum l~ ^ itllra ad prmlium, non, inquam, illud dixit piophela,
vidit, et lrcoredes permultos, et elongatum est tcni- quid faclune.suiit gentes enarrando, sed quid prsece-
pns, el voluntas Domini in co complela fnit : Ex' pturiis sil Christus osl3ndcndo, "quemadmodum et -
labore animm sum videbil, et salurabitur. Ac si dice- alibi Zacharias dicit de ipso : Et loqttelur, -inquit,
rel: Adeo Iaborabit anima sua, quod cum videbit pacem genlibus (Zach. ix): Sicut enim hic de eo
Jabnrem illura quia lantus" fuil, salurabiliirfid esl, quod paeem sit prcecepturus (Jban. xiv)',.dictum
iiimiiis sibi videbilur, sicul hodie-etiain dicitur, tan- csse inielligimus. ila el ihi: quam cum et ipse pra_-
tum perluli mali el anguslise, quod satus.eiTeci.ts ceperit, si cqmplclum non est, culpa ejus nullsi fuit.
sum inde. El Chrislus anguslias et labores nimios MOVSES. Dicit eniui Hicreinias^:-/» diebus iilis, id
suslinuit. In scienlia sua jitstijicabit jusium tnultis, estChrisli, salvabilur Juda et Israel habilabil confi-
lioc cst per scienliam suam eum qni esl justus osten- . denler (ilier. xxm). Sgd et hoc quoque nondum est
dei muliis justum esse Dominus. Christus autem et completum, quod post hominis illius quem Chri-
jtisius fuit, et eum jusium esse Dominus niultis sium dicilis, compleri. debuit, si Cbristus esset, ad-
oslendil. Sed et quod sequitur, el iniquitates eorum veiitum. Juda namqiie et Israel, adhuc in miseiia
ipse portabil, idem est quod superius dixit, vere , _et capiiviiale est. -
languores noslros ipse lulil, e.i dolores nostros ipse PETRUS.Promissio sane isla, o Moyses, eis dunla-
portavil. Ideo, inquil Dominus, parltcipare eum fa- xat est facta, qui de Israel crciiituri erant atque
ciam in plv.rimis, el cum fortibus dividel spolia. Et Juda.undeeiinineredulisiioii esi cor-ipIela,quemad<?
Ciiristus in plurimis parlicipavil, quia de plurimis modum popujb Israel de ^gyplb educto, ijuidam
gcnlibus erediderrint iii eum mulli. Et cum foiiibus quia peccaverunicl a prxcepiis Domini "recesse-
spolia divisit. quia cum principibus inferni qui niun- iunt lerram promissionis non inlrayerunt (Psal.
dum istiiin spoliaverant, quasi prsedam parlitus, xciv; Num. xiv) , quam promisit pominus Moysi
. partem suam aspoiiavit, quando eos qui ipsum venr dicens: Dcscendim liberarem eum de manibus Mgy-
turuui csse credideranl, indeeripuit. Sequilur : Pro pliorum, et educerem de terra illa in lerrain bondm
co quod tradidit in morlem animam suiiin. Causam el speciosam (Exod. 111),imo omnesin desciio mr-
sane repeiit, quare in plurimis parlicipavit, vide- lui sunl.
licei quia ex nimia pictate sua pro niundi re- MOYSES. Ilein aliud , quod noiidum complelum,
deiiiplione mori suslinuil. Item sequitur. Et cum quod in adventu Chiisti. prophelavit Isaiasesse fu-
sceleralis compuialus esl. Et Chiislus, sicut prce- lurum. Ail eriiin : Eabitabil lupusctim agno, et par-
diximus, cum sceleralis csl computatus, quia cum D _ dus cum Itmdo accubabil; vilulus, el leo, et dvjs ,
latronibus est suspensus. Et ipse peccalum tnul- simut tnorabuiitur, eUpuer' purvulus minabit eos;
torum, non omuium lulit, quia non omnes, sed mul- vitutus el ttrsus -pascenlur, simul requiescenl caluli
los salvificavit. Ilem sequitur : Etpro transgtessori- eorutn, et leo quasi bos comedet paleas (Isa, xi;
btts rogabit. C.hristus autem pro iransgressoribus ' LXV).
rogavit, quandopro crucifigentibus seoravit dicens-:; PETRUS.Sfultissirac oranium , o Moyses, intei-
Paler, dimilte eis,non,enim sciunl quid faciunl (Luc. ligis tu islain sinipliciler, ut posita esl, prpohc-
xxm). Quia igitur, oMoyses, el leinpus et alia omnia1 tiain?
quce de Clnisto prophelse prsedicarunl, in eo quem MOVSES. Eliam
psuiii fuisse credimus, sed etin verbis ejus operi-
jusque patuerunl, paiet revera eum j"am veuisse,( PETRUS.In eo neinpe cordis tui palct inscifia. Si
nee debes jam inde ullerius dubilare. eiiim, ut dicis, lupus pacem non Iiabeat nisi cum
MOVSES. Saiis iiilelligo quod dixisti.Sed si ila est,, agno, necpardtis nisi cum hcedo, nec leo nisi cuin
eur ctetcra omnia quce de Chrislo in prophetis suntt ove et vitulo, quid proderit talis confcederalio? In-
 •e-)7 : .' DIALOGJ. 058
- quielabil namque el lupus licedum, et leo agnum, A 1 tua nonminuelur: si hoc, inqnam , ila simpliciier
ei pardus ovem ac vitulum. intelligeretur, scilicet ut soiis splendor vel lunce
MOYSES. Quomodo ergo iliam inlelligis? Joret coniinuus, non esset janf dies vel nox, mensis
PETRUS.Nos sane perbeslias iil.as qiice rapina et .vel annus, quse orania ex solis ac. lurise proveniunl
cjrne vivunl, impios Iioiiiinesintelliginius, et ra- vicissitudinibus. Ergo non immerito de luce et glo-
pibres; per reliquas vero pecudes / mansuetos ac ria fidei nostrse quoe neque minuelur_iiec qccidet, -
&implices,et de illis dixit prophela quod Chrislus spirilualiicr dictum inlelligimus.
«os simul habilare ac paceni"-h.abere prceciperet. - MOYSES. Quid est etiam quod adhuc dicit Isaias :
Quqd autem hoc de liomiiiihiis inlelligi voluerit, in Tunc videbis et "afflues,elmirabiluret dilalabiiur cor
sequentibus insiuuat pfopheta, cum suhjiingit, quia tutim, quando conversa fuerit ad te-multitudo tnaris,
repleta est lerra scientia Domini (Isa.' xi). Neque'' fortiludo genlium venerit libi, inundalio cameiorutn
enim hoc propter pecudes dixit quce ciira nec ani- opariet le, Dromedarii Madian, el Effa, et omnes de
roani halieant-rationalem, nec Domini scieutiam Saba venient, aurnm el ihus deferenles, et laudein
babere possunt, id estr Domini -cogiiilionem. Sed Dotninoannuntiatiies ? (Isa. L.-.-)I-Cceeiiiiiielianinoii-
ad liujus-vestrsesuper prophetam islam intelligen- dtim sunt cojisuhiinaia. ,.
tice destructionem, dixeruiit doclores vesiri nullam B 1 PETRUS.Constinimata sane" fuerunl tempore tem-
inter lempus modernum ct lempus Chrisli futuram pli secundi, quod fabricavit Ezra ex prcecepto Cyri,
esse distanliam , nisi "quod ejus lempore caplivita- lesteAggseo propheta, qui ail: Rcec dicit>-Dominus
tem omnem exihitis alque miseriam. ' Deus exerciluum.: Adhuc modicum est, et ego com-
MOYSES. Ecce ilem aliud Isaise quod nondum sci- inovebocoelutnet lerrain, tnare et aridam. Et movebo
mus «miplelum "esse; dicit siquidem. ei ipse : Et omnes gentes , ~el,venient desiderala cunclarum gen-
erit lux lunm sicut-lux solis etlitx solis erit septem- lium, et implebodomum istam glbria, dicit Dominus
pliciter sicut lux septemdierum, in die qua alligaverit exerciiuuin. Magna erit glqria dotnus isiiusnovissimm
Dominus vulnus populi sui\Isa. xxx). - ' plus quam primte, dicit Dominus exerciluum. Et in
PETRUS.Nbn estgens in - lolo mundb slolidior loco isio'\dabo pacem., dicii Dominus exercilutttn
vobis, qui putalis quod corpus velJuraen luiia. Deusi (Aggr xi). Et quippe quse-ibi dixerat Isaias fore.
augeat sive solis : sol eriihi si quantus minc est ma- vciilura, Aggceusquidem in lemplo quod jam lem-
jor tanlum esset duplicifejy lolum prbfeclo mundum pore suo' recedificari ~ cceperat, irinuit esse com-
combuferet, <necum si seplempliciier; quod si et.;. plenda. , , '_ ,
ltimeri ejus septemplicile.r majus esset, oculos uli- p, MOYSES. Potesl equidem esse ut dicis.
'. que nosiros nimio si>lendoreobluifderet. Lurise eliam PETRUS.Sed dic, o Moyses, quid est quod ait Ag-
liinien si splendore solis-par fierel, nerifo jara ulira gseus, magna-erit gloria dotnitsisiius novissimm plus
qniescerel, semper eienini dies esset. Per lunaris qitam prhnm ? In quo enim dorous novissima. major
igiltir lucis.sive solaris aiigmenlum, voluil proplieta,i, fnil qtiain prima) gloria , cum in iiovissima non fue-
infelligi fidem et glmiam in Clirislum credilurorura. rint. illa pretiosa insignia quce fuefunt in prima?
-Ac si dicerel: Fides iliorum el gloria muliipliciter J!"amnequearca Doriiini fuit in secunda, nec ratio-
niajor erit et perlucidior quain modernorum.- El nali usi sunl in ea, nec venil ibi ignis de coelo qtti
quod non de Juna velsole istovisibili-, sed de Chri- combureret fiplocausla, necfuit tunc temporis uii-
-stianorum crednlitalis gloriael splendore propheia cius aui prophela , et alia i.tem quanipliirima.
Ioquaiur, in sequenlibus teslalur c.um siibjungit: MOYSES. De hoc uliqrie nescimus, iiisi quod a do-
Non erit tibi amplius sol ad lucendum per diem", neei ctoribus.nostris audivimus, sed et ipsi hihil aliud
splendor lunmilluminabit tibi, sed erit libi Dominusi dixerunt, nisi quod domus secunda dccem aiinis
in titcemsempilernam. el Deus tuus in gloriam luam ,i permansit diulius quam prima. - -
- ct non cccidet ullra sol luus, et luna lua ndn mimte- PETRUS.Hsec profeclpnulla estgloria.
'
tur, quia Dominus erit in lucem se.mpitertiam (Isa. . j) ] MOYSES. Ergo' Aggseus procul dubio est men-
- • " ""
LX). Nam si de soJe vel luna proprie diceret, hoc~ •; lilus.
qtiidem qiiod dicit, non eril libi amplius sol ad lur- . PETRUS.Absit. Sed iri hocfuil magna domus no-
cendutn per dicm, nec splendor tunmillumindbil le,,' vissiriiccgloria quara prima., quod venll Chrislus
. illi quod supra dixeraicontrarium esset, erit scilicett adbuc ea stanle, cujus advenlus major fuit "gloria
lux sicutiuxsolis, el erii sepleiriplicitei: Patet igilurr quam illa supradieia bmnia habuere. Sed el hoc,
quia despleiidore et gloria fidei sancise Ecclesice: si placet, subtilius mulio possumus inlelligere, scili-
prophela hic loquilur,- quod et ex consequeniibus5 -cei quod de eadem .donio dictumsil, novissimm
designaltir, cum subdiliir,.sei"Jeril tibi Dominus ini atque primm , de ejus videlicet principio et. finc.
- lucem sempiternam, el Deus tuus in gloriam luam.. Nam cumcirca finem ejusjClirislus adveneiil (Coloss.
Ac si diceret: Nequaquam ullerius Iuce crudelita- n), per quem el in ipsa domq deitas habitavJt, gloria
lis vestrce'hujus, qu;e similis est solis istius irans- uliqiie ejus novissimo plusquanrprimo magna 1'uit.
itorii, vel lunse indigebitis fulgoribus-, gloria quippe_ • Cujus Christiadvenlu omnia quai et Jsaias dicit ct
Jucis suse vos .eternaliter illuminabit -Dominus..SedI Aggasusteslatur, siint coinplela. Ipso qiijope ad-
-ct qirod sequitur, non occidet uttra sol titus, ei Ittna. venienle, maris muJtitudoct lencc ad ciim cst con-.
«-Q PETUI ALPHONSI EX JUD/EO CIUUSTIAJSl "0-9
versa, c_elum, tellus, ei maria, stint com-. A luiim. Uli auicni maligni spirilus, diaboli ab fcomiu-
moia. Commola, inquam, sunt, id est coeli ci terraei btts appellarifur.
et habilalores cxsultarunl, et uiidecunqiie Hierusa- MOYSES. Verum hi forsan diaholi, iiunquani boni
lciii oblaliones varias ad laudein ipsius Clnisii altu- urdicis angeli", sed sbmper spirilus fuerunl
lcruiil. impii. "-
MOVSES 1. Quarejam amplius libi objicerein ali'. PETRUS.Non est iilique hoc vciviuiiiNeque enim
quiti, euni tu aticioritatcs meas omncs ad itiam Deus quidquam fecit nisi bonum, cum in verissima
-cxplaues voluntalem? . Jegalur-Scriptura, Vidil Dcus cuncta qum fecerai , et
1'ETRUS.Habct ver.las robnslas, quibus iniiiiatur, erttnt valde bona (Gen. i)/ Sed quia maliim elege-
"• " "
•coltimnas. r-iuil, ideo maligni effecti sunt. - - :
TITULUS X. IifovsES.Cum et argumento experimenlaJi, el do-
Quotl votuntate sponlanea a Jitdmts cruciHxus est, -cioiiim approbaiionibus diabohtm esse iioveiimus,
Christits 'el occisus. iam inde ulieriusqtiin sinl, dubilare non debemus,
MOYSES. Ad rem, Petre, volo nos redirefel de nec ultra super liujusmodi quceslionelongo sei mone
aliisiu-Bcreduiiiaiispaiiibiis mihi, quceso,l.espondc. indigemus. De hocigilur diniiitamus, et cur.in cjus
Cnin iiaque Cliristiim el liomiiicin credas fuisse et B .lrbitrium homo deveiieritJnqtiiramiis.
Deum, cur se cruciiigi passus est, nec se de ma- PETHUS.Quoniam-ci-gnDe.us Atlam ad -imagineui
iiihus eripuit Judccorum ?-Quoniodo enim omnipor siiam coaditum el siiiiilitudinem (ibid.), ideoque
lemiic iraiuiiiuiiim esl imperitiui ? inlor creaturas cxcdleniem, coiiiposiium creavil et
PETRUS.Bene qtiidem se lueri elservare si vcllet sintpJiceni: coniposiltim quidem, ut iiiundum isiura-
jxUuit, sed hoc sponlc sua ob suofum salutem per-. baliitarel, ac supci" eiim - poieslatem inip.eritiinqiie.
liilit, licet carni quce de mnndo erat non 'piacuil. haberet. dissol.u-iomsqtie etiam sitscepdliilis esse.
Yeibum enini Dei cariiem ob aliud Tiequaqiiam ca- possel; simplicem vcro, tii quan/lo Creatori place-
perel, nisi ul eos qui in se crediderant et crudituros; rei, ad criJeslenr angel.inim p.trinm sine carnis
de diaboli cnptivilaie liberarel (Joari. i). mbiie lra,.isii,el:,quoiiiam,..inqiiam, eiim lalem Deus.
MOYSES. EX hoc sane tuo sermone qua-Stiones_ creavit, cuni hoc yidisset diabolus ,.qui in hoc aere
oriunlur niiilice: priroa, quid sil diaboJtis; secunda , •infeiiori prope terraro liabitabal, Jnvidil, et cjus
quarehomo deveneril in potestatem iliius; terlia , damnalibnem proril poluit perquisivit, qttin el ut
cur de nianu ej"us homines liberaverit Deus, quan- Dei prceceplum trausirei, el de fruciu veiilo come-
doquidem ipsos in eai;>.decitleie sil passtis/ quarla, c- derei, cordi cittsinspiravii, proplei; hocut rie digni-
ctircuni eos redimi voluit sua hoc polestate noii fate sua concideret, qiieiiiadmodtim et ipse con-
fccit, imo incarnariac pati maluit.- eiriii.
PETRUS.Qnoniam plura simtil dixisti, el de plu- -MOYSES. Priusquam alittd dicas, mihi volo. Pelre.,
ribus sitiinl plene non potest responderi, qua;ras si respondeas , quid-sit qaod Adam faciuui simplicem
dixeris at.que composinim , videitir nariique esse
placet de singttlis volo. elqubd inde senlio respon-
debo. contiaritiin, el lu eiiam cum de resurreclione dispu-
labamns mortuoriim, corpus aliquod negasii posse
MOYSES. ln primis igitur de diaboio quid sit, au- fore
siinplcx aique composilum. Sed et aliud est
dire desidcro. conliarium , quod ei mcriis eum suScej.iibilem
PETRUS.Diaboliis,o Jioyses, sublilisquidem elspi- dixisli esse creaium, et lalem," iii sine morie, ad
riitiiiJiseslres, et fuil oiimiiiHisdebonoriiiiiortliiiibiis< pniriam irnnsire posset angelorum. Per alferum
'
aiigelorum, Cujus ordinis duorie principibus-Iluzael naiiTMiemortalis, per alierum vero ,esse ostendilur
Ilazazel in Ilebraica , JJr-roUi vero ei Maroih ini iinmo.ialis. .
lingua appeJlanlur Arabica. Ethic diabolus peccaio> PETRUS.Scias qula animalia omuia de qtiatuor
cl iniquitaie sua aggravatus, et quasi aliquanttiltimi n.elcmeniissunt comppsila. Qtice eliara se varjaruni
jiondcrosior effecius, ei sic de stiromo.cceloriim dc- pro ipsorum vaiieiate elemenlortim , in eorum.
lapsus, paulo descendil inferius , et est liic- infrai cowposiiione sectujdum qualiia.ies el qtianliiates"
fjrmamenlum habilatio cjns. sttas inipariter adjuncloriim, inde eienim diversarum
MOYSES.'Scriplum profecto apud nos est essei proveniidissimiliiudospecieriim. Qtioniam veroipso-
diabolos, el de principibus eoruni Huza. el Oazazel1 rum quibus coiiiponunuirelementoruro, calor frigtiri,-
esse appellatos, sed hoc vellem ego libenler audires liumidiias siccilnli, inanitas soliditaii,. pqnderosiias
qua philosopliica raiionc eos esse, vel quid sint, , levilali, etsublilitas obtnsitaii repugnai, omnesqiie
possis oslenderc. i_ ' ".
reliquce quce in eis sunl qualilalcs sibi ad Jnviceni
PETRUS.In primis igilur debes scire, arlis illius5 conlrarise sunt, idco ex Jpsis quoqiie composita
qtue necroraaniica appellatur, noveni particiilas5 semper muianiur, crescuht vidclicel alquemiiniiin-
esse, quaruin buaiuoi' prima. 1 dc quaiuor fraetant t tur, calescunt et infrigidantur, «eierisque acciden-
eleinenlis, qualiler in cis operari possimus physiee,, tibus, vicissiin, aflieiunlur.-IJis autem qualilalibns
qtiinque vero reiiqti-S qiieroadmodum non nisi pcri- i;a altera ad alferius expulsionem tendentibus, si
-iuvocationeni nialignorum operari quis possit spiri- alia jiaulo supcrcrcscnt, alia paulum deficial, pior
 " - • '
Gil _ DIALOGL -' , G.2
. .
veul .egriittdo. Si vero una ullrainodum abundante Aque egisif, qualiler Adam propler peccaltim sntiin,'
alia"ita deficiai ul ei conlra slare nec parum yaleai, el iia omiii.. bomo iu arhilrium vencrit dialioli.
connexa dissolvunlur, adjuncla scparanlur, compo- Sed el hoc niihi,-.si nosti vellem aperiri, quale et
siia desiruuniur, el dissolutio illa mors appellalur. - quomodo sectuidiim, pliysicam -propler -prcecepli
Ciim vero -AdaraDeus crcavil, placuil sibi creare iransgressioncm, earo, quatn in "sui coropositione
eum lalei.t,qiii etmorielnon mori valerel. Fecil Adam habuerat, amiseiit,a.qualitatem.
- PETRUS.Scias ergoquod Adam tiini cequalilcr iJe
ergO" euni de elementis'-subl'ili'oribus,_ cl ornninb
sequaliter de omnibus, et hoc, ul el ipsorum quali- eiemcntis-omnibus faclus essel, ceqtialem eliam ,
'
laies vim aliqtiam se ad invicem superaridi, aliqiia- -affectimm temperiem habere debuisset,,ut ira_, ct
leims non habereiil. Taliier atiiem faciiis esl, ut .-iiicestiii_e,.conifedendi atque, hibendi, ac cceterarrim
non moriipse potuissel, ei ego eum' ideo simpli- "qtiarum liulla in homine_;iiperabit'nil:ii,atit tlecrescit,
cem appellavi, el immorlalem. Hoc modo quippe < niii ex elenienloriUTisiiperabtintlantiaveldimintiiioiie
'
fuerat. immoiialis_,--.quemadmodtim et cselera qualiialuni. -Ciftnvero ei diabolus Doiniui sui picece- •
simplicia immoiialia sunt om.nia. Cujus rei roani-- piumiransgrediconstiluii, ipseautem inde cogitavii/
-fesltlin quccdam animalia iributiiil- argumenliim , iia qtiod el facere eli.gii.jiec hniiiia ui ji.ossel prd-.
q'ja? quia/cequalitis cseieris elementis -cdndila sttiil K iiibtiili jam extunc.peccare ei.'cequalifateiri.ssuani
pioctildubio.diutius vivunt. Quia vero'de qualuor • exire inccepil, quia temperiem illam aiiiisit, et quo
factus esi-Ariam elemeiif.s, "el quidquid.ex eis fit non indigehal. imo sibi, vetitiiin fueralj comedere,
susceplibile esl dissolulionis, ideodixi eunf. mprta- exoplavit, clsic gradaliin usqnead opusdeveifit et.
lem alque composilum. .-"-_-_ - eomedii,- ei itinc omnino a.qitalitaiem suam pcniitlit.
Quod si iu pritiiis iia super.eo cogitajTl, ut, bonumne
MOYSES. Placel qtiod dicis. Sed"cniri tii/nsseriset at>mahim .es.set, quodaudiebal tanl.iuii inspiceret,.
moii ct norimoii polueril, quare o.oslaliiasiiriiiioi'-
non-eliain eligeriH, procul riubio nec peccaret nec,
laiilatemsuppiavii, Ita qribd usqtie hodicomms
Jiomo moiialis sil?" . •' < _eqtinlilaiemainii,iej.et, yerbi graiia , qiiemadiiioduni
'._.'-' ciun qtiis nec nimiutn, lseltis esi, ncc niinium trislis,
PETRUS.Hocesl quod explanare.disjiosrii, rfh.cc sed in ulroqtioa_qiiaIis, si rmnbrem luiicialem au-
est causa cur fn polesiaieui diajjoii Adam deveiiefil. diat, qrio ,ei irasci et nori.,,si velit, valeat, ipseveio
-
"Ciim ergo Creatoris obedientiam ifansire cordi" ' super illo sic cogilaveril, ut" eliam ;egre ferat hoc
ejus immisit, super eo cogiiavil; postquam vero quod audierlt, cholera qiiidcm ruliea de qffaprocedit
cogiiavil, elegit, postquam elegil, optavil/poslquam _, ira, ex Imjiisceiriodi-cogitalioricJn-eocommbvetur,'
oplavii, el ferii, cum auieiiifeeii, peccavit; posi- "*et sic iile calescii aiqtie irascilur, ct qio masris^
qttam vero peccavil, qiialitatem quarii habehat etsie caicseif, magis ei cholera movetur, doncc oim.inci
imiiiorialiiatern ainisit, et' omiiino ui cdrriposiiofuin irascalur, et sift mediocriias et teriiperies illa mcesii-
natiira esl moiialiiaieni suscepil/ila qiiod ullerjus*ab .- fise afqiie lastiti_equam -prius habebat desltiiitur.
eo separari non potuit, uiiric et hujusinodi diffmi- Si veio.de roinbre illo ita_ qnod euni nou pigcat
libiiem recepif, qubd Tationalisel nioriaJis diclus"ftiii, mctliietuf,'' nec cJiolefa: niovcitir/nec ipse -hon»o
quin et omnis qui de ejiis semine processit, natn- calescit aut irascitttr, nec "ab. eo teniperics iila
ram eamdem, et ipse habuii. Esl quippe jusiurii , nl separalur. •- " - ' .'
si quid de alib pfodeal,' iiaiurse ejfissimiliiudinerii MOYSES. Ilocsane "credimus nbs, quodel cqnsilio
-
fecipiat. Anima vero Adarii cum subiilioris esset serpeiuis Adam pcccaverii (Gen. in), et ex ejiis
naitirse quam corpus.alque foiiioris , quia peccaio peccalo omnis Jiomo nioiii atldtctns sil. Dotiores
iliiassensum jncebuii, et cutn possef iioiir.reslilit/ naiiiqiienoslrfriiiiltos fuisse ,vifos, atiestantiir, qfii
omnisanima qucecorpori ex corrupiibne illaproge- "nisi serpcnlis consilio "el Adsa peccalo iiuJlaleiius
hito se uiiscuii, ol) culpara. illam cum de-eorpore morerentur, de siinclorum aiiten animabus quod ad
exirel, ~co_li summiiaiem quod susc eral iiaturse rj iiifeiTiu.riipnsl.mortcm descenderini noh credimus.
iranscendere jara nequivii," imo in Jnferiori aere Quare _si inde al.iquani-aucloritatem' habcas, nuhi
hic prope (erram remansJl..Quem in ipcum quia " prccor iilam oslcnda... v, - ., "
k,
ipsa qriasi advena devenii, civls aniem erat .iiaboli, - ;PETRUS. Breviier qiiidem_ tibi illud -aperiam,
propier hoc diaboius super eani -polestatem hahnit sed laiiicn.iionnullas inde-aiictqrifates -manifestas
et desiileriuni surim quod ipse desideraverat ,- com- - inducam. In Genesi namque de Jacob.Iegilur, quod •
jiletum fuii. Quia vero.etiam Adae. peccatum duplex et filiabussiiisad coiisolandum eum super filiq suo
fuit, spirituale scilicei et cprporale :' spiriluaJe qui- Joseph congregatis, nohiit consolari dicens :: Hniq.
dem, quia diaholo politts quatii Deo credere.quod. descendam ad (ilium meum liigens ' ad., inferos
ad sjjiritum peiiinet, et dbedire elegit, corporale . (Gen. x-xivii). . _
aulem , quia se in vetiii fructus dtilcedine ,_ quod MOYSES. Hoc sane Jaco!) secundum corpusdixil.
sui est corporis delectavil, ideo sane raorlem carnis -Per inferos enirfi leiram.in qua sepeliunlur qmros,
et moiiem anmice/ poanam scilicefduhlicem ipse inielligi voluil. Ac si diceret,: Qtiousque mori.tr? el
subtiiittit. " " ' - . • .r in terra "cuin lilio meo " sepeliar, " qiiin el interiU
MOTSES; Salis compqsitc uvmihi videturordina.i,e- - ipso semper lugebo. , - ' _
 643 PETRI ALPHONSI EX JUD/EO CIJRISTIANI . 641-
1PETRUS.Non cst verum quod dicis. Sciebat cnim A _ MOYSES. Ego sane nihil desidero nisi venlatem. >
(piod filius suusin lerra non erat sepullus, imo pu- , PETRUS.In primis ilaquc qucero a te qtto in loco
tabat quod ab aliqua besiia esset devoralus. Hoc ergo fuerint sanetorum animce, cum eas in inrerno cre.Ias
dixit secundum animam : Quia ad- ftlium meum hon fuisse. - ..
lugens ,ad inferos descendam, Ac si" dicerel: Quia MOSSES.In coelo ulique fuere. . -
mortuus est filius meus, moriar, et adinferos Pj.TRus. De hbc etiam, quceso, Tespojide, si un_-
ubi tmima, ejnsest, ei omnesaiiima. mortuoruni, quam vel legeris vel audieris',. quousquc .altius po^ .
ltigens deveniam.Quin et hoc lestatur David In tesias eoruni, qui in necromaniica arte operarilur/'
Psalmo cum dicil: Quid est homo qtti vivet et nori possit asereridere.> • . . ',_--_;•
'
videbit tnortem, el eruetanimam suam de manwinf. ad firmamentum lantummodo.
MoY-SEs";!:'tl!'sque
Per hoc namque quo ait: Qute'- " *
feril (Psal. LXXXVIII.) PETRUs.vEtjtpOtfest-illudialiquaieriiisiraiisire?
esl homo qui vivel et non videbil fitor.eni.-innuU-.- -" '< MovsESiSMiiSiiTf.est^iquod quceris, cum non soluni
iniliunr esse qui non. moriatur hominem, per lio_o-. S sapiCntiisus;,'4ed et a vetulis in proverbio diclum
aulem quod est, et eruet animam suam' demanu 'essa audieiis, lantum habes in lioc, quantum habtt
inferi, insinuat uullam tempore suo animarii deiii- diabolus in coelis;
femi mariu potuisse sefvari. Ezeehias qtioqne ut in B I '. PETRUS.Nunc igitui volo dicas quemadmodum
Isaia legimus licet bonus homo el iSaiictus fuerit, credas faclum quod in JibroJegiiur primo Ileguni
sieut in oratione sua leslatur ipse cum dicit: Obse- , (cap. xxvm), Sarnuelem scilicet per mulierem qua.
cro, Domine, memenlo, qumso, quqmodo ambulaverim pyihonem habebal -susciialum, verumiie enim fnit
coram te ih veritale,_et in corde perfecio , et quod sivefanlasticuni?
bonum est in oculh luis fecerim (IV Reg. xx), licet, MOYSES.-Multis modis prqfecto verum ostendilur,
inqttam,' sancius fuerit, ad infeiiiuni tamcn se de- uno quidem quod inde rjalenter loquitur-, qualiter
scensurum esse ostendil, cum in sequenlibus dieit •: scijicet de terra ascenderil, qualis forma ejus, seias,
Ego dixi, in dhnidio dierum incorum vadam ad porias veslimenttimque fuerit, el quomodo ex parte;bei"
inferi (Isa: xxxvm). omnia quce Saul qusesivit, yeraciter ipse respondejil,
MOYSES. Siita est ut asseris, lunc et patriarcharuin et quidquid dixil, faJsum inde quid.quainjioii "friit,-
alio vero, qnod Saul Jn potesfate niiilieris "esse/.scir'
aiiiiiiceciprophe.aruiii.cseterorumquesanclorumojri-
jiium ,ame riiotiem illius, quem Chrislum dicilis, ret, quod Samuelem suscitare possei,. uii_qiIisjJ|eiirir
defunctorum, una cum animabus impiorum in loco suscitari noif rogareu", ieiiio auieni-,..quWdjcJbciore_"
uno demorafse sunl. . • " _. . _
_ mostri Deum Sauli peccatum suuni iii iribrie sria
asserunt cbndohasse, exipsius Samuelis ad Saulem
PETRCS.Yerum profeclo est, qubd in oljscuriiaie
sermone".Ex-hoc enim quod dicit: Cras autem tu el
omnes ac lenebfis,sed non erant oinnes in locis
nam merita sua filii tui mecutn eriiis (ibid.), cqmpfobant Saulem cum
pcenajibus, sive.suppliciis, juxla Samuele in locum devenisse quielis..
relribuebal.ur si-ngulis,verumlaineii omries in iiifer-
no et suh jure erant diaboli.Nrillus eniin mortuus _PETRUS.Veramne an falsum fnerit, "diutius dispn-
ah Adamusque ad imortem Christi claustra devi- tare iionp.acet. Sed si ita est, ut asseris, qualis
tavit iuferni, ci hoc percipimus ex verhis Moysi, per arlerii neeromaiuicam potuit suscilari, si in cceJo
qui cuin filios Israel admoneret facere prcecepfa essel? Qubd si in J:O_IOnon erat, procul dubiq sul>
Domini, el eis prsedicerel quce inde prsemia essent diaboli jure, el in inferno quiescebat.
habituri, nihil uiiquam de beaiiiudine pollicilus est MOYSES.Bene mihi insidiatus es, el bene me vi-
paradisi. Nbtuin enim jain extunc fuerat- omhi- cisti, saiisque huc usque ostensum est, quahter"
tms noniiiiem illuc esse inlralurum ante niorleni' devenerit homq in manum diaboli. Sequilur ergo
,Chri_ti. , ut explanes, curinde erim Deus^eduxerit. cum de-
MOYSES. Non ob hoc opinor qhod dixisii de para- _ cidere perpessus sit. - -
'
D - -
diso loqui Moyses distulit, sed agnovit quia magis PJ-TRUS.Bamnato igitur"genere humauo-ex ser-
'vel his visihilibusbonis qucesunimopcreexopiabani, penlis consilio, et primi parenlis- Adce. peccato,
ad obedienduni Dei prceceplis admonere, vel prsesen- damnato, inquam, ac duplici, ut diximus,' morte
tibus malis laboribusqbe quos limebant, ab iniqui- mullaio, quoniam fuerunl mulii sanc.ti vlri, qui nullo
lalibus suis posset abslerrere; quani si de fuluris commisso suo in laqueum, deciderant.diaboli^-iiisi
suppliciis praediceret, aut coelesli quam nesciebant illo veleri peccato ac quasi jam naturalij, inluilus
beaiiiudine. . -.,--", hoc generis Condilor humani, pietate molus ac mi-
PETRUS.Prava est ista tua opinio. Narii si et de sericordia, eos inde vbluit liberari. -
MOYSES. Et cum, utasseris, super eos ftierit pie-
duplici prseniio, el deduplici cumeisageret suppli-
cio, lanlo riiagis el ad malum fugiendum , et ad fate commotus, quafe eos ibidem landiu detineri
bonum admoneret- ainpleciendum. Prseterea autem est passus, yidelicet ad illius.quem Cliristum aoel-
si vis ostendam libi secundum luani ipsius creduli- Iatis tempus.- -. :
tatem, sanclorura aniinas ln inferno fuisse, "et subi PETRUS.Non. hoc sane justitia aliqua, sed soia
diaboli jure, ante Cluisli mortem fecit 'p_ietate-sua,.ac simplici-brinilate, et simplex
 OiS - DIALOGI. 646
quidem Jionilas, ut in nosirce colloculionis exordio A quod totius contagionis et peccati expers scrvaret,
diximus, nec mensuram nec terminum debet ha- quatenus ipsum ita mundum.et ab omni vitio pu-
bere. rum,illud generale deliclum redimere jiosset, et
MOYSES.Etquare, ut supra dixi, cum eos redi- ipstim ab eo.qui rerum est principium assumplum,
mi voluil sub hoc poieslate non fecil, irao Verbum primum omnium peccaium deleret, quiri el ut sine
•suura incarnaii ac pati maluit.- . carnali palre progenilum, cominissnm ejus qui sine
PETRUS..Quod Iioc modo eos eripuit. sapientia patre factus est auferrel. Prcelerea ul Deus eos qui
profecio perfectissima fttit, sicul in aliis suis inve- cuni morte filii sui a diaboli Jaqueo liberali esseiu,
-nilur operibus priscis. Cum enim quondam, ut ipse propria deinceps iniquitate in ipsum recidissenl, in
nosii,- popultim sutim Israel de jEgyptiaca captiyi- die judicii ralionabiliter damnaret. •
laie pararel" educere, i-Egypiioriimque primogenila MOYSES.Cum illuin queni Christuni dicitis pro
maligho spiiiiu vellet occidere, suos incolumes ser- .redeinptioiieliumana volunlate spbnlanea occubuisse
vare, agnum vel hsedum ipsos per domos singulas asseratis, cur ejus.interfeclores condemnatis, elcuin
prsecepit immolare, qstia domorum inficere (Exod. lanium voluntatem ejus -complessciit, peccati reos
xn),'ut veniens miilighus spirifus domurn illo trans- aslruitis? - '-,.'" ,-<-,<
iret infecfam sanguine. Sed cum vellet cos ila cu- ",' PETRUS.Si ea ulique-inlenlione fecissent, seilicet,
elodire, nonne poterat absque hoc opere? ul volunialeraejiis.pbmplereiil, et ipsius morte, de .
MOYSES. Polerat utique. '._ , diaholi polesiafe exituros fore se crederent, nulliirii
PETRUS.-Quid ergo indigiiil hujusriiodi libera- proculduhio peccatum incurrerent. Quia vero eum
- -
tione? negaverunt, et ex invidia occideruni, ideo et lanti
MOYSES. Sapientia sane ejus est, causam aliquam . hujiis scelerisrei siint-,"el'nec in prcesenti sccculo,
rebus singulis attribuere, per quam eas ad effeclum ncc iii futuro, niiseiiam ac IrihuLiiioncfn exibunt,
veiil producere, sicut per agni. vel hcedi saeriliciuin quandiu in hac sua nequilia ,perniaiiebunl. Quod
. -ab"illa morte voluit eos redimere, causas aulem autem et rc.i et merito sint condemnaii, per simile
rerum illas uon possumus ori_n.espercipere. ostendam tibi, et tu etiam ipse rectuni "esse judi-
PETRUS.Arcana namque Dei adec profunda sunt cabis.
ei inscnilariilia,. quod ea nullus potest penelrare. MOYSES. Ego sanecum si rectum est,
' audierb, "
.Quare ergo quserendo miraris cur Yerbum suitiii recuiin judicabo. ,
inc.irnari Dominus ac mori proredemptione miserii PETRUS.Uahebal igiltir liolno quidani navim
hominis? , '- .•'.., unarii, el erat volunlas ejus combiircre-.illam , ut eS
MOYSES. Et cur eos non redemil ab illo Adsepec- ' clavos seorsum haberet; ct sibi de lignis riarbonem
cato animalis cqjuslibet immolalione, sicui in lege facefet. Hoc aiilem eo cogitante, quidarn inimicus
prceceplum est (Levit. iv; Num. v),'propeccato sa- cjus.noctu ad navem venit, et nescius voluntatis
crificari de aliqua pecude ? liujus, odio-eam combussit. Mane autero faci;>,
, PETRUS.Stullissime omnium, uJ>i tot pecudcs hbrao prsedictus ut volebat clavos quidera navis surs
possel invenire? Quot enira fuerunt bomines, ab in parte una, in alia vero caiboneininvenil. Ileui
"
ipsius mundi ofigine, et, el futuri efantiisque in aliud': Erat domus qusedam lapidea viro cuidani,
, ipsius consummalione, lotulique pecudes immolari quam cum destruere vellet, ut de lapidibus aliui
faissel necesse. Prseter lioc cliam peccatum illml quoddaiii cedificium faceret, fofte quidam hostis
quod elcorpus occuparat et animam, faiionabiliicr cjtts ita die quadam dejecit, quod nec supcr lapideii»
deleri riori poieral/nisi per sacrificiuiuquod ct-cor- lapis remansit, et hoc non pro illiris quam nesciebat
pus haberet et animarii. volunlale complenda.sed per odium fecil. Yir au-
.MOYSES. Cum igiiur illud persacrificitini tale re- tem prcedictus, cum ad, domum suam die altera
dimi voluit, qtiare illud sacrificium de propheta venissel, quod facere "cogitabal et volebaf, effectum
"
aliquo vel quolibel alio viro sancto fieri non poiuit, ]Q reperit., Cumvero nec ille qui navim combussit,"
quin potius Verbum suum carnem suscipere ac riec illequidomumdejccit pro volunlate hnsiissui
niortem subire jiromisit? . complenda,- sed ex' odio, inyidiaque leceilt,, qnid
" '^-
-PETRUS.Quia homiiierii illum qui pro lanto ac-tali de_eis judicabis? ,
peccalo redimendo occumberel, ab omni esse MOYSES. Ego sane et eos reosresse judico", et pu-
delicto immunem necesse fuissc.t. Si enim noii ^pec- niendos. ,' - '• '".'. . ''
cata propria mortesua redimere indigeret, Iioc vero PETRus;Eadem crgoralione rei sunt atque judi-
in aliquo qui lanliim essel homo reperiri non posset. candi, qui Christum non pro ejus voluntate com-
Nalura eiiini corporis a peccalo sibi cavcre" non plenda,, sed odii occiderunt iiiyidiscqueveneno.
suslinet, leslanle Deo in Geriesi, et dicente, quia - 5IOYSES. Proeul dubio rei cssenl, si hoc modo quo
insidet mens hominis.diligenter ad nequiiias a ju- dicis fecissent. Neqiiaquam vero sic" fecerunt, imo
'
. ventute' (Gen. vm).-Dicit qubque et Salomon in usto eum judicio.qcciderunt.'-" ,
Ecclesiaste: _-V_i?iest homo interraqui faciatbonum, PETRUSIEt,-quain ei culpam" iinpulaiunt, qda
/tl npn peccet(Eccle. vfi). Ratio igitur et Dei sapien- eum morli addixerunt."
tia fuit, utVerbum suum corpus humanum acciperct, MOYSES. Quia et magus fuit, c, per arlem niagl-
 G'._7 • - PE-TRI ALPKONSI EX JUD.-EO CHRISTIANl 64S'
"cmn filios IsraeJ .in errovem misit, et prceter boc A _-.leropus eamdem ygriluJiifem reeepit, et licel exie-
J.ilitu.i Dei se vocavil. rius cutem suam, ut alii, nmndara aspiceret, nun-
PETIIUS.Non est mirum, sihcecet aliaiJe eb dixe- quani tamen, ut ipse dixii, infirmiialem interius
ninl mendacia, licet ad retlitiieridum'cos ipse ad- non sensit. Prceierea auiem riusquam In toia iiecro-
venerit. Iloc riamqtie' deeis Osee proplieiavit.: T_e mantica legilur qubd per eam vefaciler lepro.sus
eis quoniam recesserunt a me. Vastabuntur, quia. unquam curetur. De ccccis autem/de eis qui cceci
prmvaricali sunl- inine. El ego redemi eos, el ipsi nascuntur, conlradicit physica quod eosilluminare
iocuii sunt contrame niendacia (Ose. vn).Tr_eterea valeat medicina. Assilha -verb magus lestalur quod,
tamen ubi lantum arlis" niagicce addiscefe poluit, "J per a-Hem necroriiariticam, eis veraciterlumen non
* - '"
ut per camin vinrim"aijuain coriverlerii (Joan> n) : reddatur. , "-
de quinque panibus, hoiriinum millia quinque' refe-' -• MOYSES. Esso pol&st. Sed de morttiis quid dices,
cerit" (Joari. vi), leprosbs (Luc. xvm), hydropicos- •cum idem Assitha' perriibeat quod eos suscitafe ci
que sanayerit (Luc. xiv), claudis gressurii, siirdis . cum eis Ioqui liomo posj.il/ et iri libro suo qno fieri.
auditum, muiis verbum (Mdilh. ix), crccis quoqiie • valeat .moduni oslendit, ef jax" alia paiie in libro
visum. reddiderit, et, quod majus onmi.bus esl, mbr- Regiim Jegatur, ut diximus", qualiier pcf mnlierem -
tuos .siiscilaveril (Marc. vn; Joan. xi; Luc. vn), B I pyilionissam Samuersuscitatus sit ? (I Reg. xxviu.)
aliaqiie 1qtice bmriia enumerare ' longum est, niira- , PETRUS.Vefum profeclo est. quia,. sicut dic'-"s..
ctilii fecerit? - " Assiiha lesiaiur. Sed inier Dei opiis el"illud quod
.
MOYSES.Dicunl sane doclores nostri' quod. in ppf ariem magicam (il, in resuscitaiioue fnoriuo-
- " ' " iuni,-'dislaiitia
_£t>yptoeamacidididt. .. ingens. habetuf. Moiiiii enim pcr
PETRUS.EX verbis- igitur tuis' in iEgypto turic magiim aliqnem suscilati/ultra quara longa est
leuiporis Jitisse comprobantur, qur opera cadem et umbra sua ambulare nbn possunt, sed cuin-ad ejns
ipsi operarentur. _ :. finem venerinl,.iii leiram mortui feciduril, qui au-
MOYSES. Polest ess.. tem per Dei.suscilantur viftulem,, biiuinl ac"come-
PETRUS.Quare ergo bpera Corum divulgata et diint, quolibet cl quantiimlibet inceduiit, et, quari-
audita non: sunl ,-queinadii.ndum et eju.s fuefnnf? diu Dei pJacitura est, ui cseieri liomines vivuni,
Quare etiam sapientes .Egypii doclrinam ejus ac„„ sjcutJlli quos et Eliseiis ,el Elias suscifavit el Clifi-
lcgera suscioerent. si eum ' magum esse sgnqsce- SIIIS(HlReg. xvn ; IV Reg. iv; Litc. vn)."
reiit? '''_',' ' ', , MOYSES. Curn huc usque satis osferisiisn sit qnbd"
'-_. :
MOYSES. De hoc libiceiie nescio ego respondere. nibil-por "artem niagicam. imo pef Deivirtulem/
*-
^
Neque enim de eis audivi, quod in erim unquani iit propbeice alii, homo ille cuncta palraveril, dicas,
'
crediderint, nec,quomodo,.aui quando fecerint?. volq, ur sc, rion prophetanr, sed" Dei Fiiiurri vocaie'
PETRUS.De his modo dimiltamtis ,-el qpera ejus prsesumpserit.'. , ' /" "
.
singula" inquiramus, ut-an vel per artem magicam , PETHUS.Ideo sane feeil. quia veracilef Filius Dei -
vcl per aliam physicam aliquam, an potius per vir-, fiiit.Quod cum s!iperiiis.aucloritalihus roultisosten-
' - •
tiitem Dei facia fiierint inquJramus. derimus, cuin de ipso quod Deris et homo fuerit
MOYSES. Bene dicis. J5l ego eliam de minoribns ageremus (Joan. 1), jam.id ulterius probafe noa
inquireudis inulium non curo. "Si.enini.de roajorf- iiidigemusj Quod sl •e.liam velis, i'n angtislam inde
hus bstendetis, quod per virtutem Dei faeta sunl, disputationem "veniariiils,-et ego libi perralioneiu
dc minorihusiion dubitabo. ostendam quod, cum se Dei Filitim vocavii (Joan.
PETRUS.Sapienter Joijueris. JJt ego, ut dicis, ita rit xi), yerilal-sm locutus fuit.\
" ' '
concedo, quare de quolibei prjm.um inquirilo. MOYSES. Placet. ,
MOYSES.Primum omnium mihi, de leprosis qua- PETRUS.Qui itaqtie p.er virtnlem operatnr Dei,
liler mundali sunt{Matth. vin; Luc. __vn). et de polestne quidq.uarii absque ipsiusDei voluntateope-
ccecis qualiter illuininali (Luc. xvni), .responderi »D rari ?' . •' ' ""
yolo. Movses. Necesse est, mihi videtur, qnod qui pcr
PETRUS.Scias, quia Jepra ullaterius aliter quam virtulem Dei facit aliquiri, nullaienus nisi voluniaie
ve! per med.icinam , vel per Dei virtulem curari non • ejustlepi -Dei illud operetur. . ~ "
potesi. Quod sl per iriedicinam, vel per poliones PETRUS.Et qui per virtutem Dei, et ejus opera-
iiiierius, per unctiones purgatur .exterius. Ciirti iur volunlalem, nunquid non seqiiiliir,-quod Dei ;
aulem medicinam aliquarii bperari ab eo liomo non amicb.s, et Ddelis ejus sit servus 1 ,
viderit, sed eos verbo tanlum et in momenlo cura- MOYSES.Utique sequilur. Nam hoc legerido in-
verit, profeeto quod per viiiutem Dei' factum sit. vcnimiis, quod sancli prophetae, qui miracula quon-
MOYSES. Nonne de Fiririino mago, legimus quod damfeccruni, Deo dilecti eique fideles' fueTurii, sic-
leprosum untfm mundaveril? >-. / ut. Mbyses; Elias, et Eliseus/ multique aJii, qui in
PETRUS.Falsum sane est quod eura curaverit; viia- sua miracula plura patrarrint (Eaod. n, inj
'
ipse vi»ro per magicain artem suam oeiiios homi- 111 Bej/xvii et xvm;~Eccle. XLVIII;IVReg. n', iv,
itum decepit, et quod Jn re nou eratvideri efiecit. v' yi)': '-'..-'- " '"
-'"-'-
Ctijus rei argumentum est.quod" segerpost aliquod PETRUS.Ei qui amicus Dei e'i fidells ejus est, de _
m DIALOGI. - §50
Deo vel ex parle Dei falso quidquam eum non "dicere_. A ejus, dum in cnice penderet, dicentis : Paler, di-
irecesse est. mille eis, non enim sciunt quid faciunl (Luc. xxih).
MOYSES.Verum est. - • - ' •- Per
quod ostenditur ipse eos admodum dilexisse,
"PiTRUS, Cum igitur Chrislus, ut supra probatum JJcet conira. eum operarentur inique, ut propheta
esi, et pef Dei vlrtutem volunlatenique miracula testatur Zacharias : Et dicelur, inquit, ei :-Quid sttnt
fecerit,, et ex lioc sequatur quod amicus ejus ser- plagm islm, in medio mdnuum tuarum?^~Etdicet: His
~
vusque fidelis exstiterif, procul dubio concluditur" piagalus sum in domo eorum quos diiigebarii (Zach.
quod de Deo vel ex parle ejus falso riihil uuquam xni). Sed, o Moyses, si Deo placet, adhuo lempiis
Jocutus sit. Quod ctim ita sit", veraeiier ergo Filium vehiet qiio et nepotes patrum suorum nequitiam
Dei se vocavit (Joan. x). - -
/ recognoscent, el ebrum peccata eondpleiidb plan-
MOTSES.Ralio est quod dixisti. Sediioceum slu- geiit ei dolebunl, et ad Dominum" converleniur et
pore admirorego vehementi quod cum tempbre iilo redibunt, sicui dicit Zacharias propliela : Et effun-
complures fuerint viri, intellectu magnoac sapien- darri sitper domnm David, et stiper habiiaiores Hie-
tia pra-dili, nequaquam eum taleriffuisse pcrcepe- rusaietn spiriinm gratim et precttm,, et aspicient ad
"' me
rint. Quod si agnoverunt, quare fidem ejus dudri- queih • confixeiunl, el ptangent eum planclu
iiamque respuerunt, el erim cfucifigendo, stiartim 8 quasi utiigenilum, et dolevunt super eum, ut doleri _
damnationem ariiniarum scienier incurreruni? solet in morte primogeniti (Zach. xn). Et det libi/
PETRUS.Sane, sicut. pfcediximus, ex" invidia hoc quseso, omnipotens Deus, ui tu de illis qui conver-
feceriinl, qnia videlicet per eum dighitaiem siiam tentur, sis unus. Amen. - >
ac famam amittere limueruiit (Joan. xi).. Ethuic TITOLUS XI.-
siniile inveiiimus Jempore Jeroboam regis" Israel > De resurreclione et ascensu Chrisliin ccelurii
factum esse. Moffuo quippe Salombne, >in duo di- MOYSES.Hucusque satis oslensrim est de homine
vlsiim esl regnnjri ejus, Scriptura atieslante, obli- iilo quod volnniate sponlanea pro genere. bumaiio
nuiique partem unam filius. ejtis Rohbam, parteiii rooiiera susceperil redimendo. JMuncauiem de eo
vero alieram sefvus ejus Jerbboam. Acceplo autem tecum loqui volo, quod, sicut in tuse fidei exposi-
Jeroboam "cum opljmatibus. siiis consilib, dhos au- tione dixisti, die resurrexit tertio." Et bene quidein
reos fecit vitulos qrios populus adoraret,_ne,_si Hie- esse potuit, cuni deilalis pleniludo, ut.dicis, in ipso
rusalemad orandum el sacrificandiini, ut mosjerat, babitaverit (Col. n), cseierosque moiiuos vitse-red-
scepius asccndefet, lorsan aliquarido ibidetri rema- diderit, ut seipsum resuscitaverit. Sed hbc modo
nerel, parlique Roboam adheereret, et iia digniia- *-, qua.ro a le si, posiqusm resurrexit, Deus el homo
tem suam Jeroboam amitieret, sicrit eadeni Scri- ut prius-fuerii, necne?
jilufa docet,dicens_: Dixilque Jeroboamin cordesuo: PETRUS.Credo procul dubio quia sic fuil. Cuni
Nunc reverietur regnum ~addomum David, si asceii- enim ejus anima a ,corpore dissoluta ad inferos
derit populus iste ul facial sairificia in dorho Domi- ni inde bonqs eriperet desceiidif, nunqnam ab ea
ni-in Hierusalem, et converlelur cor populi liujus divinitas ipsa recessit. Unde.et cumad corpus re-
ad Dominum suum Roboain regem"Juda,Jnlerficient- meavit, semper cum" ea permansit, quare et tunc
que tne el revertenlur ad eum. El cogilald consitio, el iiuiic et usque in .eiernum ,et homo et Deus. erii.
fecit duos vilulos aurebs, el dixit eis: Noliie itltra MOYSES. . Satis reor quia sic credas, sed resiat
atcendere Hierusalem. Ecce dii lui, -Israel, qui edu- adhuc uaum de quo jnihi volo respondeas. Ctim
xerunt le -de lerra-JSgypti (III Reg. xn)." Ciim au- eniiri non ob aliarn. causam quam ut filios Adam de,
lem_ el ipse Jeroboam, et proceres sui, sapienlia diaboli jugo eriperet carnem susceperit, postquam,
niulta essent prcediti, lum per Salomonerii qui pree- ut dicis-, illud xompIevii,,,ut voluit, qnare ileratif.
cesserat, qiiiomniiimetpr_ecedeniium>ei sequentium corporis se gravitate impedivil?
se, tesle Scriptura, sapieniissimus fuerat-(//I Reg. .PETRUS.Cqrpus quidem Christisublile fuit, et ab
iy),- lum p_erpacem ipsiustempore Salomonis roa- j\ j omni peccato mundissimum (Isai. LIII; 1 Pelr. n).
gna exstiierat, quce ad diseendurii «apientiam, op-' JNeqiie enim vel primi parentis Adse, vel ex .seipso
portunitalem magiia prsestat/patet profecio, quia,,, aliquod conlraxit peccalurii, el cum lale fuerit,
sicut diximus, per invidiam el-timoreni fegni _sui riunquid mori debuit, cuni et Adain, nonnisi prbpter'
adinitieudi hoc-feceiini. Mirari-igitur-hon debes, peccatum obieril, el prseierea cum-in eo deilas ha-
~
sl legis doctores et Scribce invidice veneno Christum bitaveril?' , , ,
occiderint, cum per eura gloriam et -dignitatein MOYSES. Nbn.
suam" amissuros se esse limueruni. * PETRUS.Cum ergo nullam ol> culpara, quam ad-
MOYSES.VerisimiJe esfquod dicis. Verumlamen - misisset/iibopro salvandis suis soluirimodo nioftem
adhuc etiain miror vehementer, licet de eodem suscepit/nunquid noiinieritb resu_Civari deliuit?
alibi qucesierini,miror, inquam, cum ^i Deo.secun- MovsEsi Ordo sane ralionis sic exigit. Sed cur
dum quod dicis poiens exsliierit, cur se sialini non adeoXsuscitari festinavil, et nonquousque boniqtii
" "
vindicaverit.- ":'hioflui suftt, alii suscilenlur in fine mrindi (/ Cor.
PETRUS.Hoc nempe sua magna bonitsiie fecit.et xv; Matth. xxv), exspectavit?
misericordia. El lioc percepimus "nos ex verljis" _. PETRUS.Alii nanique mortui peccata. iri riiurido
PATROL. CX/V-II. 21
*5r PETRI ALPIIOASI EX JUD.EO'CIIRISTIANI C52
islo plura commiseriinl, quin et pro Adcc deliclo A.Inluiri grossius libi respondebo, et quia per hoc
niorietu, poenaiij scilicel peccaii, susceperuiil, ideo- boni aliquid cre.diturum le csse desidero.
qtte quousque Deo placuerit susciiari non poleruui, MOYSES. Ut sic facias exposlulo.
iHe- auiem nec Adse, nec aliud, ul diximus, peccalum PETBUS-Nosti iiaque quod anser et gallina, passar
liabuil, imo sponle sua, et prb noslra redemptione, el alauda de quatuor elemeniis omnes facti sunt, ?t
die quidcm una occubriil, alia vero. ad infernum, alas hahenl? . '
ut inde bonos educcret, ipse descendil. Cum ergo MOYSES.. Utiqtie novi.
omnia propter quce venerat janv complesset, nec_ PETRUS.,Dic ergo passer el alauda cur adeo.sur-
foret ullerius, ul ita dieam, quod facturus esset, sum volando ascendunt, anser aulem el gallina si-
uierilo die tertia resurrexit. Prccterea eliam Enoch roiliter-facere non possunl?
el Elias, quia sancii viri ac digni fuerunt, sicut MOYSES. Quia et illi sunl parvi corporis, et idco
credimus ctnos.el vos, adliuc vivunt (Gen. \;- IV leviores, et isli majores, et propter hoc pondero-
(ine mundi slalim ta- , siores.1 , '
Reg. n), et licct in moriluri, .
men propter sanctiiatem suam resurrecturi sunt. . PETRUS. Si ex quanlilale levilas provenil, quare
Quod cura ita sit, corpus Chrisli, quod, sanciissi- vullur vel aquila cum oninibus liis major sit, suldi-
mum omniura et a peccato mundissimum fuit, sta-' R mius bmnibus volando conscendil ?
lim ul voluit suscitari rion debuit? ldeo eliam eum- MOYSES. Quia de elementis subtilius compositura
siiscitari necesse fuit, ut sicuiper mortem-suam est corpus.
descendens ad inferos de jure diaboli mortuos libe- PETRUS.Et licelleve sit el sublile, quid esl quod
ravil, ila el per resurreclionem suam dc ejusdem corpus illud sursura facil condescendere ?
diaboli manu, venluros liberarel, quia cum eum MOYSES.rrocul dubio spirilus, sine quo non
resurrexisse audiuni, credunl, et dejiigo ipsius iia solum non volare, sed nec moverl possei ullaienns.
exeuril. PETRUS:Cum igitur Chiisii corpus posl resurre-
MOYSES. Ralio esl quod dicis. Sed posses lu ali- clionem Ievissimum et sublilissimum fuerit, quijipe
cum in morle omnem ponderosilaiem ei spissiiudi-
qua prophetarum aucloritale quod suscitari deberet nem
ostendere ? . ,' - amiseril, cujus rei argumentum est quod ulie-
rius nec cibo nec-pbtu indiguil; cum. inquam, tale
PETRCS.Possum uiique. Dicil namque David in.
:' Dies dies annos fuerit, el spirilum, id est animam -secum habueril,
psalmo super regis adjicies, ejus
in diem el etprseterea deiialem,quse omnibus carnis spiriii-
vsque generationis generationis (Psdl. hx). bns Moyse attestante dominatur et
De quo etiain rege isla nisi de Chrisio dici potuit " pr_ecellil, uiiii-
Per dies definitum quid non in cc-lum, cum placuit, ascendere jioluit"?
prophetia? quippe regis, tempus llem de Elia , cujus corpus nullam per morlem
quo anie passionem Chiislus iu miindo vixil, nolari siiblililateni ettamen corara - discipulo
suscepit,
Prophela voluit; per dies auicm quos super dies suo Eliseo in aliuui
ascendit, quomodo credis.raiio-
regis adjicicndos esse dixil, quqset sine determi- nabiliier et sccundum
naiione posuit, tempus. posl ejus resurrectionem' physicani facium fuil ?
MOYSES. Elias sarie niuliiim jejunavil, et paruiii
intellexit, quod et finecarilurum esse signavit, cum
annos in diem comedit, unde el corpus suum levitatem et suhlili-
addidil, ejus usque el
generationis ge- tatem lanlam
neralionis. In Isaia quoqtie legitur: Nunc consur- accepil, quod usque in aerem .con-'
scendere poiuil, uhi eliam el angeli eum accepc-
$am, tlicil Dominus,nunc exaltabor, niinc subtevabor et quo Deo placuit deportaverunt (IV-Reg.
(Isa. xxxiu). Et hic tria Dominus intelligi voluit. riinl,
Quod eiiam ait : Nunc consurgam, de resurreclione n, iv). .
sui corporis, de morte dixit, quod aulem sequilur: PETRUS.Cum efgo corpusChrisii et per moiiem
Nunc exaltabor, de ascensu suo in coeluin inlulit, <, subiilefaclnm sil, etperhoc quod post resurreciio-
teiiium verb, qtiod esl: Nunc sublevabor, de exalla- iiein neccssiiale aliqua nec nianducavit uec bibil,
tionc et gloria in se credenlium addidit. j) qtiin et deiiatis pleniludincni, quce stiper aiigelos,
cst in se habueril, cur, sicut diximus, conscendere
_MOYSES. Quandoquidem de asceiisiont menlionem in cceluin nequivit? Sed et ralio est quod ascende-
fecisli, et ego j'amdudura de hoc quserere disposui, ril. Si enim locuni, in quo Moyses;siabal cum sibi
jiiinc de eo, si placei, qualiler factura credas milii iii fubo
apparuit Dominus propter vicinitateni suam
poslulo resporideri. Prolribel namque ratio pontle- horce unius sancium Doiniiiiis appellal et propier
rosam ,rem super levem vel ascendere vel susti- ejus sanclilalein M.oysiimperal; ul sua calceanienia
neri.
solvat, dicens": Solve calceamenlum de pedibus tri.s;
PETRUS.Fides profeclo mea est quod in ccelura locus enini in quo stas lerra sancia est (Exod. m),
ascenderit, credo etiam qriia susevirius oniiiipoten- cqrpus Chrisli ,in,;quo divinitatis pleniludo non
tise lanta sit rnod quocunque modo faclum fiierit, momenianeq, sed perenniler hahilayil, nunquid in
possibile fuit esse ul placuit. Quod si inde cum fi- sordihus inundi hujus post resurreetionem remanere
deli aliquo agereni, aliud sarie non/responderera. dehuit? Imo justa, ut dixiinus, ratibne, eum dese-
Quia vero lu incredulus es, et nil nisi grossum quid, ruit, sursumque in ccelura conscendit.
et quod quasi palpari possil inlelligis, Ideo aliquan- MOYSES. Apeiia quidem ralioiie hoc probaslis et,
6S5 DIALOGI. . 6!_i
liona siinl.ia jnduxisli. Sed polerit aiiqua de ascensu A semper credtiliis fiieril, cur sicut in aliis super hoc
ejus iu propbetis auciorilas inveniri ? lacuit, simililer non tacuit el hie? ' . j"' .
MOYSES. Nescio, sed sic dicit. .:••.•.
ETRUS.Poieril uliqife. Iri Genesi namqne legi-
mus Dominum super hoe Joculum fuisse ad Abra- PETRUS/Nunquid nori supra (iiximus, riuod*ver-;
bum teinere non ' •''' - ">
hani, licel occulie. Scriptum eiiim est: El produxit ' aliquod Scriplura posuit?
illum foras, et dixil illi: Aspice in cwlttm et numera MOYSES. Dic ei'go tu, quare hoc dixerit.-*'; ''-""-•
sleltas, si poterisdinumerare illas. El dixil :'Sic erit ' PETRUS.Pfofecto quia conlra usum eraifct i'n- ,
semen luum,- Et credidil Abraham Deo, el mslithalum credibiiis ilIarpromissio, de ascensii sehiinis *>sui
est illi qd jusfitiam (Gen. xv). Sed dic, o Moyses, in coeliim, ideo additur ad oslende.ndam'ej'us san-
quid esl quod ail, produxit illum foras ? Quare entm ctitatem : Credidit Abraham .Deo,- Quia ,vero,,cttm
lioc fecil? Nunqiiid inlus ut.foris AJjfaliain non nbn foret miftim si dubilaret, / noniaiiieniJubilavit.'
-
sciehat, quod slellas nuinerare -non poleral ? VeJ sed credidil, ideo sequitur,,,ct mslimalum kst-illi ad
nunquld Deus si vellet inlus ei rit foris quod dixit jusiitiam. Sed et David in psalrifo deChristiascensu
dicere rion valeret ? Ilem, cum, ait, sic erit semen loquilur, cum fefert quod de seininesub a Doinino
tuutn, quare noii dixil, faciani, senieii ttium sicul " promillitur : Semeh, inquil, ejus in mternummane-
stellas coeli,, si polestquis dinuineraresieUas cceli, bit, etihronus ejus sicut sot in conspectu meo, et
et seraen luum dinumerabiiur,- quemadmodum ;et sicut lunaperfepta in ceternuni, el-tesiis in emldfidelh,
alibi dicit: Faciath setnen tuum lanquam arenam semper (PsaL.txxxvui). Hiec-autem promissio fuitne/
maris,,.si polest qnis dinumerare arenatn mgris, ei facla propj.er aliqufeni de seniine JJavid jirseier Chri-'
" - -
semen lumn tiinumerabitur 1. - - stum,^_n?|b^iri|lp^lrim?.
'
-MOYSES.In hoc cerie.aliud nescio, nisi quia sic ." llcj^E^^i^^R^^nulhim surgat prolicuum ex
dicere plaeuit Deo. . .: .. • Chrisium factam
co.(0Mi0p]i$0^^$'r'WoP^T
._-^0J^^m(^n^^Wht'e{i\tti argiimenttim est qubd
-PETRUS.Sermonem quippe volo totum intelligci¥/ a Dotniiio facia est,
el quod verbum aliqubd temere Scriplura non po"S Sfe|.T^jp1^iBTiejffyffqixiV*Qu_e.D'avid
qrianr de Christq"coiiiitaiur sem-
suit seias. Quod ilaque scriptum _est, pioduxit illum,'*'.ij^l|_^iriine^Uq".a1i6
per coriuilio/sicuf iti libfo Regifm inveriimus leriio,
forqs, duabus de caiisisa Doniino factum est.Una David, cum jam appropiiiquarenldies morlis.
quod
quidem, ul ei cceli locurii osfenderel, quod per hoc suse, casligans Salomonero filium, inquit adeum :
desigriatur, quod "est aspice ccelum (Gen. v). Altersi Coriforthre et esio vir, elc, slalimque causam cur
verout stellaruiii.miiiiiiudinem, et hoc est quod di-
eum.casiigaret, adjunxii, dicens :Si custbdierint fiiii
cit, numera stelias,'si poteris dinumerare illas. Quod lui viam nieani;ei ambulaverint cnram tiie in veti-
aulem sequiiur: sic eril semen fuiim/in.Hebraico • iale in tolo cordesuo, el in omni animd
$ua, non au-
quidem ponilur lale yerbum quodinXalinb et huc
feretur iibi virde solio lsraet (III Reg. n). Promissio
reddile. sic, eo scilicet quod etlocum et similiiu- auteni illa,"qu_e sibi de Christo ,est" facta, elsi filii
dinem significat. Si enim tale ponere vellet/quod tui peccafent uiique punirentur;<sed lamen promit.
locuni tanluhimodo significarelj.nM, henha, uli- liirif esse complenda, ,sicui in eodem legifur psalmo:
que dieeret: si"vero lale quod sbluin sic .redderei, Si aulem dereliquerinl filh ejus legem ineam, el in
n;-3, cacha, posjilsset. Per hoc igitur quod ibi TO,co judiciis meis ndn aritbulaveririt, sijustitias meas pro-
jiosuil, nolari voluit el locuiri,' in quo liiturum eral fandverint, einiandaia med non cuslodierint, visitabo
Abrahce semen, Clirislus yidelicel posl suam' ascen-' in virga intquiiales eorutn, et in verberibus peccata
j/ionem, et ipsius semiriis hiiiliiludinem. eortim; misericordfam auiem meam non dispergam ab
- MoYSES.illudscio '
ego.quod co Hebraice, Laiine >eo,et qumprocedunidelabiis meisfnon 'faciam irrita
sic reddat, sed nusquaiu puto locutn significaL - . s
(Psal. ixxxvm).
PETRUS_. Faclt utique: In Exodo nainque legitur PETRUS.Bene dixisli, et bene Scripturas intelli-""
de Moyse quod vidit virum Mgypiium perculientem _Qgere le demonslrasii, et.contrariura nullum posuisti.
quemdam de Eebrmis fratribus suis. Cutnque circttm- . Sed Christusquomodo in mlernummanebil, nisiDeus
spexissel huc atque iltuc, nullumgue adesse vidissei, erit, et thronus ejus sicul sol vel luna in conspectu
percussum JEgypliuin abscondil sabulo (Exod. n). . Domirii erit, et ipselestis iri co3lo~fidelissemper;m&\ .
Ubi _enimItuc alque iltuc ponitur, in Hebraico qui- in-cb-lo sh? Christum ifuque Psalinistain coeluni
dem invenies co el co. Sed adliujus sentenlice con- fore ascensurum designavil. tloc auteni^ facere
firiiialioiieiii-jjequilur in eodera : Credidii Abraham quisqiiam ut credJmus riori ^iosset, nisi et Deus et
--
Deg,et mstimalum es! illi ad juslitiam (Gen.w). liomo essel. <,"
' MOYSES. Sermonis profecto mihi videtur sic Cxigit
Quare enim in hac promissiorie credidil Abraham ' -
!)eo jslus quam in aliis pronilsslonibus - quce sibi _,o_$qi|:.,;%|'_s,," . '- • .>.
-'- ' '
factce sunl a Deo? .%'f^pETRus'i/ltem David alibi in psalmo de eoiiein :
. MOYSES. In.omnibiis profecto credidit, qui iiicrejj &;E%j$ilrtfi-y.gloriamea, exsurge, psallerium et ciihara,
- '•
dulu.s nunqnam fuit. "fff|£?'exsurgdm diluculo.> Exallare sttper'co3los;~Deus;et
PETRUS.EI quare in singulis.promissioiiibus nori'''] •'superomriem le.iram gloria lua (PsaL LVI).Hicquippe
"
dicit Scriplura quia credidii Dco, siculliic; vcl cum David et Clirisli resurrectionem iiisinuat, et asccn-
655 PETRI ALPHONSI EX JUDyEO CHRISTIANI 6S6
sinnem, et quoedam alia. Quod enim ait: Exsurge, 4 servilutem ipsi promillit, palet profecto, quia-judi-
gloria tnea, Christi resuri'ectionem designat. Ac si cinm omnium in mundi eonsummalioiie sibi con-
diceret: Exsurget de morle Christus qui est gloria "cessuni sit. Per hoc eliam quod est, pdtestqs ejm
mea. Illud aulem quod esl: Exsurge, psalietium et mlerna qum non auferetur, et regnum ejus-quod non
cithara, propter gaudium inlulil, et lcetiiiam qtise ex corrumpelur, quod tantum ad regnum divinum per-
Chrisli resurreclione fuerant provenlura, qucebene linet, et per illud quod prcecedit, quasiFilius kbminis
per psallerium designantur, et cilharam, cunf tem- veniebat, procul dubio innuilur, quod ille cui judi-
pore prosperilalis et lsetilice,hujusmodi exerceantur, cium ac regnum tale dabatur, ChrisUis est, qui et
iustrumenta. Ac si diceret: Christb resurgenle, omne Deus, ul diximus, et honio fuiurus eral. Coricedat
cum eo gaudium exsurget alque Isetilia. Per tertium autem tibi, amice,.Dominus, ut tu in jtidicio illo eo-
vero quod_est : Exsurgam diluculo, ubi supplendum rum qui in parte dextera collocandi sunt (ibid.), sit
est in diluculo , notalur quia ipse David de lenebris unus. Amen.
inferni eripienduserat resurgente Clrrislo. Sic nam- TITULUS XII,
que hic per diluculum inielligimus lucem, sicut. Quod lex Chrislianorum legi Moysi non est con-
multis in Iocis per nomen quod est vesper, tenebras traria.
intelligere solemus el noctem. Ac si aperte diceret: B 1 MOYSES. Ilactenus de singulis lucecrudeJitatis par-
Chrislo resurgenle, exsurgam et ego de lenebris tibns sulBcienler dispulatum est, sed in dispulationis
cum eo in glojia et magna luce. Quaiium aritem quod exordio unum adhuc dixisli, vidfclicet quod hora
dixit: Exallare sttper cmios, Deus, el super omnem liaptisniatis lui aposlolos credidisti de qua creduli-
lerratn gloria ttta, de exallalione et ascensu Chrisii tale quid sil mihi postulo responderi, ulrum seilicet
in ccelum addidit, de quo ascensu per tottim sibi eos bonos, et sanctos credas tantummodo viros
munduin proveuire debebat gloria. Quasi diceret : exstitisse,, vel quod prcedicarunt verum fuisse, ct
Exallaberis stiper ccelos el ascendes, el inde tibi quod ipsi crediderunt le eiiam credere.
per totam ierram accumulabilur gloria. Quod vero - PETRUS;
Ulrumque profeclo credo ego, eteos saa-
dixil, Deus, riecessario de Chrislo intelligimus, qui clos fuisse, et verum per omnia.prsedicasse, elquod
ct homo fuit et Deus. Prirus enim Deiis cum nec de precdicarunl, operor pro meo posse.
Joco ad locum moveatur, pfocul dubio nec descendit, MOYSES. Jam in laqueum decidisti, de qub non
nec ascendit aul exaliaiur.
poleris expediri.- Cum cnim in principio de Jege
MOYSES. SuJficil, faleor quod ue ascensu dixisli. qusesissem Moysi, si eamul abipso dala est ohserva-
Scd in luse fidei exposiiibne adhuc unum tetigisti, ' res, quam transgressus esse videbaris rnihi, lu qui-
videlicet quod vivos judicare el mortuos venturus Q dem eam te
complere , veraciler observare, €l per
si.l in die judicii. Cujus rei nec argumentum nec ra- reclissinias ejus semitas recto gressu. incedere re-
tionem ex:postulo. Si enim ,iit crediiis, ct Deus est
spondisti.Ille eliani quem Christum dicilis, eam per
et homo, saiis eum judicern etiam mundi esse con- omnia
j.onservavit, sicut leslaiur ipse cum dicit:
cedo. Sed habes lualiquam deScilpfuraaiictorilaiera Qltia legem non splvere, sed adimplere veni (Maltli,
snper eo? v). Apostoli autem, quos te asseris credidisse, eam
PETRUS.Utique habeo. Sic namque legimus in
dissolverunl, et prseceptis ejus alia conlraria pree-
Danielis libro : Aspiciebam donec tltroni posili sunt,
et Anliquus dierum sedit (Dan. vn). Et poslea in ceperunl (Gal. IV). Quare, cum eorum illuddicis,
unum quid etejus contrarium credere videris.
eodem -.Judicium sedil,.et libri aperti sttnt. Deinde
PETRUS.Apostoli sane veri discipuli Christi fue-
eliam in eadem visione: Aspiciebam ergo , inquit, ct quidquid prsedicarunt per Cbrislum uiique
cum nubibus cmli Filius runt,
in visione noctis, el ecce quasi ei legem Moysi non solverunl, sed adiair
hominis veniebal, et usque ad Anliquttm dierum pcr- feccrunl,
venit, in conspeciu ejtts obtulerunt ettm, et dedit ei plertmt
MOYSES. Et quomodo scire polerimus quod per
potestatem, et honorem, et regnutu, et oinnes populi, _"
tribus et linguce.servient ei. Polestas ejus polestas Christum illam prsedicarunt, cum nolum sit quod
mlerna qum non quferelur; el regnum ejtts non cor- nullamiiisi posl rnoiiem.ejiisprscdicalionein feceniiii?
rumpetur (ibid.). Anliquus quippe dierum qui sedit, PETRUS;Quoniqdo'.autem indepossenms dubitare,
Deus Pater esl. Per hoc vero quod dixit : Judicium cttin"sciamus eds niliil aliud quam Chrisittm elpne-
sedit, et libri aperti sunt, judicium designatur, quod cepta ejus prcedlcasse? Qtiod enim el eurii-ei ejus
iii fine, mandi est futurum, in quo quasi in libris pfcqcepta prcedicarunl, argumerituni e_t quod ipsi
scripla discutienlur merita singulorum (Matth. xxv). ., uj ejiisfidem dilatareut.diversasetjJongibqiias terra,
Qui autem cum nubibus coeli venieliai, Cbrisius est, iiudipedes petieruut,sitim,-famem","5.ti4ilalem, frigus
qui recte non FHius liorainis absolute, sed quasi Fi-' /simul et calorem, angusiiam et Jabdrero, flagra et
lius hoininis dicilur, quia nondejpjatre carnali/et,- -r-occisionem ob ejus confessionem-Jfefeomnes periu-
inatre, imo de virgine et Deo Patfe natus est, _?efo/Jgrunt. JNam quqmodo hcec pro eopoiuissent susii-
iioc vero quod paraio judicio, et aperiis libris,jAiir"-?~riere, et prceceptis ejus conlrarii vel inobedientes
Uquus dierutn ei polestatem, el honorem, et regnuni. existere? _ •.
dedit, et omnium popul.iruni. fribuum ac linguariiiii- Mqvsss. Si, ut dicis, nec a Chrislo disseuseruui
657 , DJALOGI. . . , 658
aposloli, nec Chrislus in aliquo a lege Moysi, cur A J nalionem, ille., qui decima sepiimi niensis die non
ergo Moysi conlrarii ftterunt aposloli ? jcjunaveril, licet circumcisus sil, nuliaih tamen ha-
PETRUS.El in quo invejiientur conlrarii? bebil salvalionem. Sic enim scriplum est in Levi-
MOYSES. In cunctis. tico : Omnis anima "qum afflicla non fuertt-die hoc,
. PETRUS.Niraium dixisti. Ipsi enim j'ejunium, elee- peribit de populis suis (Lev. xxm). Qnod, si propter,
mosynam ac misericordiam prcedicarunt, Deum su- Iiocperibil, circumcisio procul dubio non valebii
per omnia et proximum ut se diligi. praiceperunt, MOYSES. Hoc cerie videlur raiio.
ffomicidia, fornicationes, furla,, testimoiiia falsa, • PETRUS.Quid ergo dicis de Adam, Selh, Enoch,
invidiaiii, et alia vilia quee ratio abhofret, el Moyses Malhusale, Koe et filio ejus Sem, et aliis multis
prohihet, ipsi cliam prqhibneriiiil (Ephes. v; Rom. quos nequaquanicircanicisos, et lamen fuisse credi-
vij. Quomodo ergo dicis quia Moysi i;i cuiictis con- mus salvaios?
trarii fuerunt? '
MOYSES.Siquidem ,. anieqifam circumcisio prce-
MOYSES. Si m supradictis Moysi consenserunl, ciperetuf, fueruut, et ideo sine ea salvari polue-
qriare in quibusdam aliis ab eodem discorda- runt."
runt? PETRUS.Et quid dices de Job et sociis ejiis, qui
PETRUS.In quibus? _ I post circumcisionis' pr_eceptum exstitertint, et licet
B
MOYSES. Primum est quod circumcisionem, quam . incjrcuracisi tarnen salvi fuerunl ?
e_tAbrahceel Moysi Deus_pra.cepit, et Christus etiam MOYSES. Quippe de gente illa non fuerunt ,•cui
quem dicilis circumcisus fuit, apostoli poslposiie- dalum erat circumcisionis prceceplum.
runt, quin et fieri'prohibuerunt (Gal. v). PETRUS.Quiditaqueprcedictosomncs fecit salvos?
PETRUS.Prius de liaccireumcisione.quare-et.ad MOYSES. Nescio revera, sed pulo quia bona fides
quam uiilitaiem prsecepta sit infueri debemus, et sua, el quibus utebaniur sacrificia.
tunc jusfum an injuslum sit quod apostoli fecerurit, PETRUS.Quid igitur dicis de Ismael, cui preecepta
melius agnoscemus. esl circumcisio, Iex non, et cujus progeniesusque
MOYSES. Placei. hodie circumciditur? Nunquid enira per circumci-
PBTRUS.Dic tu ergo, cireumcisio illa quairi utili- sionem illam salvanlur? Sed dices quia sic, timc
talem credis polerat afferre, vel quare fiefi prcccepla sola circumcisio confert saluiem, absque legisMoysi
esl oclava die? (Gen. xvn; Levil. xn.) complemenlo. Si' vcro dices non, tibiipsi Tcontrarius
MOYSES. Be octava profectri die catisam -nullam eris, cum superius dixeris, circumcisionein causani
nisiplaciium Dei scio. Ulililatem aulem afferebat; , esse salvationis.
quia salvationis erat occasio_ - MOYSES. Ratio est quod dicis. <
-PETRUS. Ex vefbis igitur tuis perpendilur quod PETRUS/Quid ileni judicalris de muliefihus Judai-
quilibet quavis die circnriicisus sil-salvabitur, ei iia cis quce nequeunt circumcidi, et tamen creduntitr
ineassum et ahsque pfoficuo die octava fierijubefur. salvari ? •
Sed et aliud quserere piacet. Circumcisio iJla ulrum MOYSES. Ideo.quiderh salvantur, quod de homini-
alie re ad salvationem indiget, vel ipsa sola salva- bus circumcisis riascuntur.
lione conferre vaJet? PETRUS.-Quid ergo de Sara el Tiebecca, Rachel et
MOYSES. Alia utique indiget, qriia ad salvaiionem Lia, el uxoreMoysi Sephora, quseMadianilidis fuit,
perfectam, prceier circumcisioneriv, legera Moysi el Rulh, quce et omnes, ut credimus, salvse sunl, ct
compleri oportel, et modura quo fial ppies audire, tamende Judseis riatse non fuerunt? Si enim salvse
si placet. Si enjm quis et circumcisus fuerit, et futurse non essent, ulique viri sui, qui et sancti et
legem totam fideliter custodierit, procul dubio salvus prophetce erant, eas pro uxoribus non haberenl, aut
erit. Siverocircumeisus erit, eilegem in quibusdam jn eis filios generarenl. / *
non observare prcesumpserit, supplicia quidem pro MOYSES. De hoc sarie libi dare nescio ego respon-
transgressioue sustinebit, sed inde lamen ad salva- D j surri, quod mihi ntmquam fuit osiensum. Tu autem
lionem transibit. Quod si totam legem -servaverit, mihi, sinosii; circUmcisionis pandeproficuum.
circumcisus autem non fueril, pernulla, quse palia- PETRUS.Circumcisio profecio propier hoc data
lur supplicia s.Ivari ullatenus polerit. < fuil, ut gens Domini ab aliis gentibus discerni pos -
PETRUS.Cnde vobis hujusmodi-credulilas venit,- sel et agnosci. Ad cujus eliam genlis majorem di-
cum nec Abrahse nec Moysi.Deus illud unquam- scretionem, prseceplum estetaliud, videliceinequis
promiserit, nec propheta" ullus hoc unquam dixe- de alia-lribu dueerei rixorem (Num. xxxvi). Ef hoc
'
rit? , quidem totumpr_ecenlum est, quiade se.mineAbralise'
MOYSES. Nbs illud quippe intelligimus ex verbis ^et lege Moysi, et tribuJuda, Chfistus yenlurus erai,
quse ad Abraham dicit Dominus":Atasculus, inquit, ul videlicet, cum -veniret, posset agnosci, quia ipse
qui non circumcidelur cqrne prmputii sui, disperiel esset, et ne de alia naiione quis surgeret, qui-Chri-
anima ilta de genere suo (Gen. xvn). Per lioc enim stuni esse se. diceret, et sic in errorem fnundum
imuiilur quod qui-circuincisus fuerit non peribii, dimitleret. Et quodadgenlis discrelionem,.mandala
iiuo salvabiiur; fuerii circuriicisio,non,ut dixislv,ad salvatioricmduo
PETRUS.Secundum hujus aucioritalis lu_e expla- ' saiieJiaberaus argnmenta. Uiuimquidem quod prsece-
(m , , PETRI ALPHONSI EX JUD.EQ CIIRJSTIANS 660
* - •'
plura esset, fierloctava die,-,et nonanteapropter hoc A MOYSES. A Moyse.
quodnec anie octavam diem puer a matre separatur, PETRUS.Falsum est. Et inde duo habemus argu-
nec formido ulla habelur , quod aliis cominJsceatur, menta, unum, quqd cum Dominus Moysi de exlra-
die autem octava qua de illa polliitione mundari neis pr_3ceptum iJaret, dicens : Si quis peregrinorutn
mulier ac lavari prsecipilur. priusquani hoe faciat, in vestrapi votuerit transire coloniam, et facere Phase
puer circurhciditur, ne remola matre camhiatur, seu Domini, ciicumcideiur prius omne masculimtm-ejus,. \
alius commisceatur (Leu.-Oiii). Aliud vero quod et lunc rile celebrabil, erilque sicul indigena terrm ""
quadraginta annis, quibus in deserto filii Israel mo- (Exod. xn). Utique, si baptismus luncnecessarius
raii sunt; -omnes qui ibidem jnalt sunt circumcisi esset, ipsum sicut et circumcisionem prseciperet,
non fuerunt, ex quo autem ad terram habitabilera et cum nec hic uhi prsecipue, si verum esset quod
venerunt, ne aliis gentibus miscerentur, slalim per dicis, deberel, nec usquaih aiibi inde nienlionem
_osue a Domino circumcidi jussi sunt, sicut inve- fecerit Moyses, vos illum ab eo addidicisse nulla-
jiiunt qui ipsius Josue librum legunt (Jos. v).'Qubd ""leuns approbare potes. Atiud ve.ro argumentumesU
autem circumcisiqnem , salvalionis causam esse quod doctqres vestri, illi quideni qui ante Cbristum
dixisti, ntique circumcisio iantum causa non ftiit fuerunt nunquam de baplismo illo quidquarii loeuii
ejus rei, imo etiaiii fides bona,sacrificiaalque opofa * sunt, per quod illrini a Moyse vos non accepisse
recta, et post dalara circtimcisionem, etanlea, sicut - ostenduni. Qui vero post Chrisli adYeulumfuerurif,
palet in Adam, Selh,' Enoch/Mathusale, Noe et hapiismum ab ipso didicerunt et iia eum circtim-
Sem, Job et sociis ejus atqrie Judaicis mulieribus, cisioni commisceiiles, iri errorem popuJum dimise-
qui omnes sine eircuincisione, fide rccta salvati runl.
suht, ac bonis operibus. Quin ctiam nullura picedi- MOYSES. De circumcisiorie qudd plaCet respondisir.
ctorum salvalionis generuni saluletriconferebat, nisi Sed
quid dices modo de die Sabbali, quem et rouf-
eis tantum qui diserelionemliabentes, Cbristi crede7 lisin loeis Dominus per Jiloysen prsecepit observari,
liaiii.adventum, et se •salvafi posse non credebant, el per seipsum Joquens .ad filios Israel de morite
hisi, per eum. Cum vero Chfisius <salvalor scilicet Sinai, el cujus observatiouis prseceptum in tabulis
quem cxspectabant advenif, ut Moysi Jegem comple- lapideis fuit scriptum ila : Memerilo, inquit Deus,
ret, circumcidi se voIuit,ef uteliam per hoc pate- - tttdiem Sabbati sanctifices? (E-xod.x'x; Deut.v,)tx
sceret quod de semine Abrahse, et -Jege.Moysi, et" causam subdit jn sequentibus, dicens: Sex enim
tribu Juda/sieut prcediximus, venire deberet. Com- diebus Deus cmlum el terram et mdre, et otnnia
fecit
pletis ergo omnibus propter quce cireumcisio data G qumr in eis sutit, et requievit in die seplimo. Idcirco
fuit, jam nemo ulterius circumcisione, quia nec ge- benedixit Dominus diem Sabbati, ef, siinctificavil euiu
nerisaliqua dtscreiione indigu.il (Col. m). Quisquis pfseterea Tapldare pr_ecej.it,. qui nqn
(ibid.),'et
enim ad legeni Chrisli se conferens, cujuscunque observaverit illum
(Num xv). Aposioli autem eum
generis ae lingucesit, fidelis lantum esse velit, csete- respuerunt, et diem alium ohservari prcecepe-
ris Chrislianis par existit. Prceierea, postqtiam ha-
runt. ... /
plismus venit, cum ipse generalis salvatio virorum
PETRUS. S ane-quod diem illum Dominus observari
ae mulierum sit, jam ullra circunieisiq ad salvalio-
nem neeessaria'non fuit. Quoniam igilur riiodis" ,- pi'cecepif, in exordii mundi roemoriam, sicul dixisii,.
: et rei cujusdam allerius quce ventura eral signuni
qmnibus ostensum est circumcisionem post Christi "
>adventum neeessariam non esse, ideo paj:enter agno-'. fe.cit. ...
scere potes, cur eam apostoli nequaquam, fieri proe- MOYSES. Et quK erat res illa yeniura.
' ' "_'-' PETRUS.Adveritus CJiristi, ,qui oninia opera sua
cepere. . id est die
MOYSES. Et si eam non prseceperunt, quare eliami quce in mutido vivens palravit, sextq die,
fieri prohibuerunt ? . , , " Veneris complevit, "quandoprq nobis mortem susce-
PETRus.ldeo iitique fecere, nereputarent komi-. n pit. Dieaulem seplimo, id esldie Sabhati reqriievit,
nes utbaptismum ila etcifciimcisionemsalvalionem i quin et omnes qui ante morleni suam in- se creden-
. conferre, vel circumcisionem, salvalioriem una cunii les obierant, secum ab inferni doloribus requie-
et ita in eyrorem deciderent, sicut t scere fecit. Completo autem illo cujus_ observatio.
ipso baplismate,
Nestoriani et Jacobitce, qui nullura hominem salvarii Sabhali signnm fuit, jam illud ullra observari ne- -
nisi et sicut f cesse non fuit. -, ' • • .', ,
posse putant, per ulrumque, vosipsf
MOYSES. Secundum verba lua, siobsevyatio Sabbati,
quisquis hodie de exter.na progenie ad. legera ve-
slram voluerit converfi, sivir sit prirrium circum- ejus quam dicis rei signum fuil, coniplefa illa, mullo
tum ob-memoriam mundi
cidi, et posiea prsecipilis haptizari, si vero femina,_ magis-observari" debuit,
taiitum baptizari. exordii, lum ob sanctorum requiem a doloribus in-/'-
- , ?
- MOYSES.Ex islis tuis innuitur sermonibus quodI ferni.
nos non . nisi post Christi. adventum >baptismum.i, - PETRUS.'Nonest, uiique res ut tu reiis.Parenles
fecerimus,.quasi:ab ipspillum Christo addidicisse-- enim vestri, qui ante adveiifum fuerunt Chrisii,
- - "" diem observafunt Sabbati, et ob "memoriam, tit
mus. .
PETRUS.Si ab ipso noii, a quoergo addidicistis?1 diclum est, mundi exordii, et quia eadem difc psr
 ' •
661 DIALOGI. 60".
Christura se reqtiiescere debere crcdebant, a do.Io-A _. debemus nos celebrare, prcpter resurreclioneni
riiius inferni. Post resurreclionem vero Christi, Christi, quae, sicut diximus, et credulilalis fuit
quce causa fuit Christianse credulitalis, el creduli-" causa, salvationis prsecipuse,quia quiciinque"'ai)ie
ias causa" salvatibnis, \quamvis ex morte Cliiisti' morlem Chfisli in ipsum credeiile„ obiere, utique
provenerit salvalio omnis, sed absque credttlilate ipso morienle salvali'sunt, sed inferni tenebras
iiihil-conlulit ulilifatis';' post resurreetioneih, in- prius subiere. Qui vero posl resurrectionem credi-
quam , Christi j'am oiririibus in eum credeiilibns derunt,' et per raorieiri-ejus salvanlur. et tanict
Sabbalum observare "necessarium non fttit, imo larlara nescierunl. Ilsec igiiiir causa est, quare eai i
diem Dominicam, diem scilicet resufrecfionis, qux . ' apostoli>summopere.observari prseceperuril, et Sal-
sucesalvationis causa exstilit., ' batum non, licet Dominus nbster Chrislus -ipsuin
.MOYSES. Et quafenon observaverunt uirnmque- observaveriu sedJiocnequaqiiam nisi (tt Iegem Moysi
Sabbatum, videlicetob menioriani mundi oiiginis/ • complerel, etquia noriduni yenerat diesresurrectio-
diem vero aiteram ob iriemoriam suce salvatio--; nis quam seryare.l. ~ ;
- " '
nis? . . : MOYSES. Et qiiid de Pbase dices festivitate", quam
- PETRUS.
Quod ob memoriarii ofiginis mniidi prcecepit Doniintis observare, "etiii ea agiitim immb-
Sabbatum diximus observari, profeclo. observaluu. B * lare, ipsumque crira pane-azymo et amaris heibis
est; propler rerum crealionem.i quse trinc cbmpieia coniedere (Exod. xri), quodiotum apqsioli dimisere,
fui.t, sicut scriptum est : ComplevitqueDetis die se- el aliud feslum prceceperunt, et alio ortline cnm*
'
-ptimo opusstiumquod fecerat,el requievit ab. omni' Chri.lris (quem dicitis), qnoad' vixit , nunquam .
opere quod patraral (Gen. i). Quia vero eadem. dies iUud, quoad apostoli prxceperunl, voluerit cele-
daninalionis animaruni prinia exslitit, efhbc quidem" brare? , . . •
per Adam, qtii- in prcecedentis 'diei vespere Iiora/ PETRUS.In primis sane, b Moyscs, diligcnler dc-
. Vkielicet riubdecima, peccavit/quare de glqria in bemus inspjcere rilus, et causas i'.iliiiin!,.qttibus iu
damnationem decidit, postquam per Cbrisli resur- jEgyplo fieri praeceptum est Pbase, et-quareposlea
rectionem salvatio aniniarum venit, 'jam ampliusj vice aliera prcecepium.esl-insoliiudine (Lev. xxni; -
damnalionis dies"celeiirari iion debuii/imo illa, quce - AT«ni." xvm). Qiiod cum fecerimus, prqfeclo videbi—
salvaiionis exordium Juit. Et hoc per exemplum" r miis utrum post mortein Cfifisii fesiiviialenv Phase-
tibi si placet oslendefe possum. Rex enini quidami celebrare; vel non debeariius..
civilatem quamdanf fecit, in qua oedificia-preliosai - Placeti '
MOYSES.
fundavit, virgulla et vineas circumquaqueplaritavit, , PETRUS.Ili riempe ritus et religlones illius sunt-
etper mediam illain hac illacque aquariim rivos> Decima die mensis esl prseceptus agnus vel hsedus
deduxit, quin et omriium deliciaruni fertilem redun-'-' tolli, et usque in- quartam decimam diem servari.
danlemque patrayit, adversus quam -rex geniis cur Qiiem eiiammasculuni esse prseeepuim est ac jiive •
jiisdam coepil beUigerari, unde quoliescunque ali.'-. ncm, et absque'infirmitate omni, et illum ahbinl.-i.
quis de-ea exibal paratus eraihosiisille/efinsidians > muliiliidine'fiiioriim Israelquarla decima die inlcr
euni capiebat, et in tenebrosurn carcerem. detrude-'-' dtio vespera immolari, ac de ejus sanguine- super-
bat. Rex aulem-ille qui civiialem condideTat, ejus> utrumque posterii et super liminaria doinorum poii;,.
incolis venlurum esse teriipus proniitlebal, quo eos> - el lioc in domibus. iantum illis, in quibus deriebat
de Iioste illo liberare decreyerat. Nullum "aulemt manducari, quin el carnes ej'us rion crutlas vel aqua
- aliuiri al>,eis censum vel ""remuneralionemexigebaf,; coetas, sedignitsintum assas coniedi, inleger etiairi
r/isi rii diem illum eeleberrimum cblereni, qub ~civi- el iotus cum capile et pedibus etintestiiiisjiissiis est
tas perfecta fuerat, el ob hoc etiam qpod eadem die,, igni coqui, nocluque el festinantcr -comedi, et os
de hosie pfcedicto eos Iiberaturus erat, qui eain diui illius non coiifringi, et sic eum azymo paneel ama-
celebrarunt, sicui rex eis.prceceperat. Transaclo'>' lislierbis-raanducari (Exod. xn),
aiuem nonniillo temporisspalio, super eos miseri-;-;Q - filoYSES. Profeclo iia esf ut dixisti.•-'
cdrdiam atquepietatem.habiiit, et eosdeilla capli- PETRUS.Dicergo quibus de causis prseeepUsunt
vaiione pr_esentialiler liberare disposuil, filiuriii._ riiusisli.' - ' -' •
igitur suum misit. Qui,deviclo Hbste, de ejusiiianu.i. . MOYSES. Nescio, sed. sic yoluit .Dominus fiefi. De
captivos emisil. Liberalis itaque de jueo ininiici rexc sanguine ariterri scio, qubd supef ufruhiqiie 'domo-
prsediclus laliter urbem ordinavit, qijod riequaquami ruro postem, etsuper liminaria ideb poni prcecepius-
aniplius' illius captivationem inimici forriiidaie- 5-' esi,'ul venieris maligrius angelus, domum illo iufe-
oporluit. Sed dic, oMoyses, utra dies poiius debuit't' ctairi sanguine jiertransiret.
celebrari/vel illa qua civiias pefacta est, sed plcbsi PETRUS.Nonnelihi scepius supradixi, qtiod ver--
In nianum decidit inimici/vel illa quaialiterordi- Ijiim aliquod: temere nunquain" exierit al> qre 'Do--
' ' '
nata est, quod ainplius ab_ illo liosle nonlimuit t mini.
"
caplivari ? ""',,' MoYSES.Dictu ergo. Quarejobservari j'ussi"sunt
' •'
MOYSES. Dies jirdeul dubio illa, qiia: brdiiiaia estt riliisilli?, " . ' _ ,
ejiismodi. PETRUS.Agnus nempe llle .Egypii, alque riltis
"PnrRus. Eaderii -sane ralione, dicrit Dominicami sui figiira et simililudo fucnnif Agnj- Pei, qiii iiti--'
 663 PETRI ALPHONSI EX'JUD_£0 CIIRISTIAN! W-l
molaiidiis erai, id est Clirisli. Sicut enim per-agnum A crucem etfusus estntilhun salval.nisi in quo Agmis
illum de manu angeli qui corpora oceidebat.servali Dei comeditur, illtim videlicet qui .ejusdem corpus
siinl fideles Domini, ita et per Christum credentes comedit Christi. Prceterea quemadraodum agnus
in se, de diabolo, qui animas damriabat eraht re- nocte jiissus est manducari, sic estCJirisius noclurno-
diniendi, et.fuit Agnus ille quasi aniiuntians illum tempore captus fuii, ne s..populo-liberari possetaut
qui venturus-erat post, se. - - • defendi. Quemadmodum eiiam nec crudus nee aqua
MOYSES. De agno.quidem quod placet respondisti, coctus, 5ed. assus igni, ila et Cliristns nec sine jii-
sed prsedictqs ritus agni quomodri poleris appli- dicio, nee famen justo pidicio, sed iiijnslocondem-,
care ad Clirisium, quem.vocas Agnurii Dei?- hatus fuif, sicutrion omnino cruda, nec bene cobia
PETRUS.Nam, sicut agnus ille die mensis dricima est caro^assa igni. Sed el qb eamdem.causam fcsii-
lolli prseceptiis esi, ei usque in" _quartam deeimam . nanleret cum jiane azymo pra_ceptus.esi niandueari.
eoiiservari (Exod. xu), sic et die mensis decima, Sieiit enim panis azymus hequaquam donec fermen-
•riie scilicet lunse, dc observando Chrislo consiliuni, lciur pasia exspeclaiur lieri, -imo fesiinariler sii,
ecceperunt doctores veslri (Joan. xi)..Die siquidem ita "et in Cbrisio ntillam"rectiludinem exspeciafunt
Domiiiica prcecedenti Ilieiusalein, ul ibi Phase cele- judicii, imo festinanter condemnatus fuit. Per ama-
bfaret, Clirislus veiiit, queni cum lceiiiia et pompa B I ras vero herbas cum quibus. prseceptus esl agnus
magna et lionore plebs lota suscepit, unde doctbrum ille coinedi, designatur quod. ex illa damnalione
in\idia ac malevolentia majbr erevit, etde" ipso "irijusla, ealamitas el amariludo venil.Qaod aiilem
observando atque occidendo die craslina alier cum et toius cuin, capile el pedibus et iritestinis manda-
allero consilium ccepil (Mqith. xxi. Jpan. xiif Marc. tus est coqui, et post comestionem os, illius non "
si; Luc. xix). lllud autem consilium usque. in confringi, insinuat qriod riec in occisione membrum
quartam decimarii diein tecitira el celatum fuit. Et Cliiisli aliquod eeesiim esl, imo suspensus cum
siculagnus ille masculus esse, acjuvenis esse pra;- oiiinibus nienibris fuit, riec posl oecisionem os ali-.
cepius est, ac sine infirmitate omni, ila, Christus quod ejus compulrivit, aut quanjlibet aliara' dissq-,
et inasculus/et jiivenis, et omni infifmitale, id est lutionemsusliiiuit, imo lotus et integer resurrexil.
peccato carens fuit (I Pelr. u). Quod au.em hqstia Vides igitur quia sicut prcedictifm e&t agnus ille
flla de bve.vej capra accipi prsecepta est, el non iJe ,j£gypli, aique ritiis sui, figura et siniilitudo agni
vacca, licel de animalibus. illis vacca sii de quibus Dei fuerunl, id esl Cliristi.. Quod ,si ritum aliquem
fieri sacrjficium in Jege prseceptum fuit, propter pnelermisimus non explanalum, si allente invesft-
Iioc faclum est quod ovis vel-capra cum,.capitur _, ges/similiter poteris applicare ad Chrisium.
nj>n repugnat sicut yacca facil. Et signum eliam MOYSES. Quoniam, Petre, Phase -Egypli, ulpla-"
fuil, quqd Christus cum caplus est non restitit, uee cui(,.explariasli, volo dicas, si placet, quare vice
se ut possef defendit. Quod yero ab omnl niuliitu- altera Phase in deserto prseceplum est fieri (Lev.
dine filiorum, Israel jussus esti.mmoIarijCum singur xxiu; Num. xxvni). . -. . _
Jariter deuho prsecepturn sil, licel noriomnesiinuin, PETRUS.Nulia sane de causa, aui uyilitate factum.
sed unusquisque per doraos et familias suum immo- est, nisi ob memoriam Phase .Egyptiaci, et ad nun-
larit, designavit quod "omnis Judseorum roultitudo tiandum illud, quo immolaiidus erat Chrisfus Agnus-
Cliristum "occidit; Licet enim non omnis ,adfuit, Dei. Sed et illud Phase semper,- quoad vixit, Chri-
omnis laroen asserisum prsebuit. Quia vero die sius celeriravit, tum iit legem compleret Moysi
quarta decima, et inler duo vespera, videnduni est {Mallh. v), tum quia hondum coro.pleli essenl ritus-
qucesinl diibdiei vespera. Et unum quidem.esi; cum illi. Poslquam yero per "morfem suairi totnm com--
sol a medio cceli puncto descendere incipil, alteriim "plelum esl, jarii illud Pliase fieri necesse ulterlus
vero, cum anle nbctem ex toto occidit. Et Chrislus non esi, imo Pasclia illijdquod abaposiolis nostris
el die quaria. decima el inter duo-diei ejusdem ordinatum nobis. est. Reclum est enim iit diem
vespera id est, hora nona ut vosipsi ereditis expira- j)j saJvalioriis animarumqu_e_eoli dignior.est commute-
vit, Possunt autem et per duo vespent, duse vestrca mus.jjro dis salvalionis corporum. Nam etveniente
captivitales intelligi, Babyloriis videlicet atque Tili. majore Isetitia, niinor recedit, et orlente sole, stel-
Et Chrislusinler duo vespera obiit, quia et post krum cla.ritas aufugit. Sed et memoriam priofis
Babylonicarii, .et anle captiyitatem.Tili. Nam et debeinusdimiltere pro meriioria seguqnlis, sicutet
quod sanguis agni supef utrumque pqstem etsuper, per Jeretniam proplietam Doriiinus promisit: Ecce
Jiminaria dbmorum in signum, scilicet crucis poni' _ dies venient, inquit, dicil- Dominus, el. non dicclur
prsecepliis est, saiiguinem designaiit Chrisfr qui amplius': VJvit, Dominus, gui eduxit filiopjsmel ds
super cru.cem effusus esl. Et sicut sanguis illius. terra Mgypti, sed: Vivit Dominus qui eduxit el
agni, ut diximus, de morte corporis cuslodivit fide- adduxit filios Israel de terra cquUonis (Jer. xvi)..
les Domihi/Ifa et fideles suos de' interilu animse, MOYSES. Promissio sane isia t Christo adveniente
" -
sariguis .redemlt JesuXltristi (Apac. i). Sicut etiam complebitur.
sanguis.ille domum nullam/nisi illas in quibus come-, PETRUS.Yerum esl quod adveniente Chrislo com-
deb.alur conservavit", unde et in illisiantum -pleri deliuil. Sed cum jam venisse Christum pro-
prseceplus est poni, ita et sariguis Chfisti qui super riatum sify tunc~et cbmpleta.est prophelia quand»
 6G5 V -D.ALQCI. . COG"
venit. Quce sic in(elIigendaT.st, quia amplius rccor- A MOYSES. Ille procql dubio, qiiipcpniientiam fecerit.
dari non debemus, quod filios Israel de_.j&gyplo PETRUS. Ergo possiiums affirmare, vim expiationis
.eduxit pominus, imo deterra aquilonis, id est de- illius in poeniienlia non in jejunio constare, lesianle
inferno, cum "per aqiiilonem iiiielligalnr .tliabolus, Jsaia, el dicenlc : Nititqnid hoc cst magis jejunium
, ctijtis terra et liabilalio esl infe.rnus, sicul dicit Joel qupd eiegi. Dissolve colligtiliones impietalis., solve
propheta^ El qui-ab aquilone est procul fdciam.a (asciculosdeprimentes(Isa'. LVUI). '
vobis, et expelldm eutn in terratn inviarii el desertam, MOYSES. Quid igiiur valet jejuiiium?
faciem ejus conlra mare orientale, et exiremum ejus PETRUS./TOIJUS esl sane boni inilium, quod et ad
ad mare novissimum,et dscendel felor ejus, et ascen- corpus hunianuinprsecipitur debililandiim eta viliis
det pulredo ejtts, quia superbe egil (Joel. 11).El ego. coiiipesceiiduni. - ' -
_ quidemnon curo explanare qualiler per aqtiiloiiem MOYSES. Secundtim verba lua quicunque quolibet
diabolum possimus in.elligere, uarii hoc vestri do- die jejiinaveril simul et poeiiitueril, peccalorum
ctores satis exposuere.Prcelerea auteraquombdovos " rcmissionem habehil.
Phase celebrare dicilis, cura nec sacrificium faciatis PETRUS.Verum est-.
necaltare,nec sacerdotem, qui ill.ridfaciat haheati»? MovsES.-Quareigilur Deus-diem illius jej'unii no-
Puialis enim quod propler herbas tanlum et azymos, B miiiaiim jiraacepil? (Lev. xxin)
quos manducatisPhasecompIerepossitis? Quin etiam PETRUS. Ui in die determinaio omnes convenirenl,
ipsiim diem Paschce, quandoque-commuiatis; el us- el-jejutianiespbenitenliam.agerent.
que in sequenlem differlis,.quia illud nec die Lunse, MOYSESI' Et quare apostoli veslti lioc tolum dirk.i-
riee Mercurii, nec die Yeneris unquam celebralis. seruiii? '
,
Quod mihi volp edisseras quare facias. ' PETRUS.
Qnia Christus yenit, et lotam legem-com-
- MOYSES. Nescio aliud, nisi quod noslri dociores plevit, el quadraginla dies iejun~avil<(__f<i(t/i. iv; Luc.
sic ordinaverunl illud, et GamalieJ prae.omnibus. ,iv; Marc.i), ideo apostoli discipuliscilicet sui qua-
'PF.TRUS.Et nosii quare Gamaliel fecitislud?, draginta,dies in locri unius pra.cepemiit, qiiia,magis
MOYSES. Non. valet jejunium quadraginta dierum:quam miius, et
"PETRUS.Gamaliel quippe vir sanctus et fidelis poenitenlia quadraginla dieruniniagis:proficii quam
fuil Christianus (Act. v). El quia hovit quod die qui- unius., . - , .
' deui. Lunse consiiinm inierunt
Judsei, quo Chrisius , MOYSES. Dejejunio, sictil placuit, fespondisti. SeJ
posset coridemnari, die aiitem Mercurii dainm ftiit quid dices, desacriliciis quce de hoye,. capra el ove
argumenlum pro tradilibne' Chrisli., die autem Ye- „ Dominus prcecepit fieri, quod aposioliveslri.prseter-
neris afflxusest cruci, quia, inqiiam, hoc novit, et "" J
miserunt-, ac-de pane;lanlum el viiio- sacrificium
diebus illis.gaudium aliquod. exerceri nori. voluit, fieri prceceperunt.
ideb in illis celebrari Phase prohihuil-(£a;o('..xii), PETRUS.Omnia sacrificia quse in lege Mqysi fipri
et in sequentem diem differre prsecepit. Iloc autem . . proecepla etordinafa siinl, hihiliiisi figura et signir .
secretum omnibus revelafe non voluil. ficaiio sacrificii:pr*cipiiiquod. venlurum >cf al. fue-
MOYSES. Poslquam-Phase festivitaiem damnasii, runt, et ut.genies sacrificiis se- assuefacerent.el-per
qucecselerasomnes prseceditac prcecellil, et de qua illaagnoscerelur quod, sicul ipsa consuelndinaiia
praecipilur, quod qui eam nonfecerit pcribit, ;de isia abluunt peccaia_ila pef maximuirr.sacrificiiira
aliis minoribus ffuslra jam disputaremus, cum eas niaximumposseldeleri peccaimri.Ul.auleinChrislus, .
possesmulio coridemnare levins., De jejunio-ariterii Sanctus scilicel sanclorum.(Dan, ix,),et pracipuuiUi
decimi diei mensis septimi (Leti.xxm)mihi postulo ..sacrilicium venil, ac pro nostra redemplioue hinrior
responderi, quodadnostrorum expiationem pecca- lalus fuil, jaro illa anliqua fieri-sacrificianecessariuroi
lorum intanlura Domlnus prsecepit ohservari, qubd non fuit. Poslquam itaque ipse Christus: venil, jant -
eum qui rion observaret de,generalione. sua disper- illo utimur sacrificio, jiane scilicet.et vino,. quod
ire dixit, et vestriillud postposuerunlapostoli. D nobis ordinarunt apostoli, imo.Chfistusipse dedit
PETRUS.Priusvolo ut de lllo jejunio inihi dicas, (Matilu xxvi; Marc. xiv; Luc. xxii;./ Gor. xi). Et
_ ulrum Ipsuni sqlum alicui adpeccalorum deslruclio-. hoc sacrificium simileesl sacrificio JIli;quod in lcge
nem sufficiat, vel cum illo etiam poenitentia quis Moyses prsecipiens, sacrificiurii lodx,, id. esl laudis
' -
indigeat. ... appellavit (Exod. xxv;- Lev. n, vn, xxiv,; ^Nwn.
MOYSES. Sane absque poenitentia non polest ex- xxvni), el quodde.paneiantum et v.ino-in hujiis
- - " -
piatio esse ulla.. nostri (iguram prajcepit. Quod el David venluriini
PETRUS.lletn qnsero-a te vim illius expialionis esse prsenbseens, el"prse.iIlo csetera omnia.cont.em-
ia quo eam,coiistare, yel in diejejunii, velinpoeni- nens, inqiiil' in. psalmo ;.'Nunquid mqnducabo carnez
'tentiaasseris? "."•-"' taurorum., aul sanguinem.hircorum.polabo, Inunola
- '
MOYSES. In utroque. '. , Deo sacrificium laudis (Psdl. ,XLIX).Per hoc enim
PETRUsfllem responde: si quisprsetermisso jeju- insinuavit caelera sacrificiaomniaessepostponend:!
nio poenituerit et itaobiefit, alius vero jejunando ei illiidsacrificium quod laudis vocabaturfore facieu-
sed non pcenitendo morluus siriiililer fuerit, uler drim. Et lioc.quidem sacrificium 'nbstfiim.laudis esi.
eorum.poiiussaJvari debebil? lllud enim faciendo. Deum laudajiuis de Jjeheficio
 667 PETUI ALPJ50NSI EX JUD.EO CIHUSTIANI fiflS
qnod nobis fecit, per filiitm suiiin Jesum nos sal-1- A PETRUS,Iteciicnipc duovitia immunditia, scili-
vando. cel alque duritia, olim corporibus et carnibus aeci-
MOYSES. Et quid de carnibus iilis, dices, quas etet debanl, quando ipsa adhuc generali peccato irreliti
in Jege Moyses manducari prohibuit (Lev. x"i), et et erant.el Spiritus sancti plenitudinein non habebant.
Chfistus etiam vesler non manducavit, ,aposiolili Ut aulem Christus venil, et per baptismum creden-
auiem non soluiti eas inanduca.fi noti prohibueruht,t, lium corpora muiidificavil, el Spirilus sancii pleni-
imo eliam ipsi comedcrunt. tudiiiem Iiifundit, jam carne aliqua nec sordidari
PETRUS.Cum omnia qtiaj Deus fecit bona sint,, coipus homiiiis, nee hebelaripoluit. El hoc tesianuir
~
testanie Scriptura etdicenle: Quia vidii Detts cunctaa .doclqres vesiri, qui dixertini posl advenlura Christi de
qttm.feceral, et erant valde bona (Gen. i)..Et Noe ac" iC incqmestibili in comestibilem debebat converli. Ilrec
filiis ejJis dicat Deus : Omne quod tnovelur el vivit, t, auteniraiiodeomnibusimnninditlispolesldari.Sedet.
erit vobis in cibutn, quasi olera virenlia tradidi vobis<s carnium absolutionem proteslatur Moyses essefutti-
emnia,(Gcn. IX), ctini el Abraham el Isaacet rcliquiii ram post adventunt Chrisli, Joqueiis.adpopuliimlsracl-.
pairiarehcc, omuia quce volebant comederint usqueo verba huj'usmodi: Quando dilataverit Domittus Deus
ad Moysen, el Moyses .etiani antequam suscepisselil lerminostuos,sicutlocuiusesliibi,elvoluerisvescicarni-
legem, cur ergo in Jege prohibila. sunt carnes iuan-,- B - bus quas desideral anima tua, locus autem quemelege-
ducari ? rit DominusDetts Itius, ut sil nomen ejtts ibi, procttl.
MOYSES. Quoniam inmuiidiexordioquasisilveslres s - fuerit, occides de arinenlis ct operibus^,qum habueris.
erant adhuc hqmines et besliales, nullatenus lamn sicut prmcepit libi, et comedes in oppidis luisuttibi
. cito possenl admoneri ab obedicnduiii prajceptiss placet. Sicut caprea comeditur el.cermiSiitavesceris
Dei. Quod Dei .comperiens sapientia, neqiiaquamn eis, et mundus el immundus in commune vescenlur
siiiiul oiiroia eis voluit dareprcecepta, iriio paulatimn (Deut. xn), Ante adventum quippe jCbrisli lermiiii
uiiiim dedil Ada_jvidelicet ne de-fruclu qtiein pro-- Jsrael fuerunt angusli, quia nec lolam etiani ierrain
li htierat prsesumerel comedere (Gcn. n), aliud veroo liahuerunt, quam eis per Moysen Dominus promisi.N
Noe, scilieelcarnem cum sanguine non inanducare, ett Dilaiavitaulem Dominus lerniinos Israel posl adven-
Iioniicidiumnonperpetrare(Gfin.ix), sacrificia auiemi tumGliristi,quaiidoIegemperlolummundiimpra.dica-
et circumcisionem prsecepit Abrahce(Gen. xvii).Cuma verunl apostoli. Sed etlbcus quem Dominus elcgerat
autem Moyses venit, et Detts filios Israel secum ad- utesset nomen ejus ibi, jam procuJ est, quiade-
jungefe, etabaliisgenlibusdiscernere voluit, prsece- sirucium est antiquum illud templum Domini. Carne
pta eis sua prcecepit, ut placuit, et carnes immundass igitur qnjni, munda sit vel immunda, jam quilibet,
ne inquinarentiir in illis eis prohibuil, qriin et eis. prout sibi placet, sineulla transgressione potest
inter mundas et imniundas, signum discrelionis deditt vesci."Quod a.utem, o Moyses, huc usque dixi, utique.
(Lev. xi). feci uttuse satisfacerem voluntati. Si.vero aliter me
PETRUS.Et hsec immunditia quam de carnibus. v«IIem defendere, profecto" novara legem dicerem-
dixisti, est ipsa corpus,vel res quce accidat corpori?. nos habere, el legi Mbysi contrariam nullaieiius.
MOYSES. Neulrum.imo estres qusedamspirilualis,p esse. De praeceptis enim Domini contrarium non
quain corpus descendit, nec ei tamen incremenium, p est allerum alieri, sed quando tempus prcecepii,,
vcl delrimenlum attribuit, sed tale quid prohibet, r unius esl complelum, aliud, ut sibi placet,. dat prcc-.
quod ei nunquam antea prohibitum fuit, et hoc. ceplum, quemadmodum de praecepto videmiis, quod.
modis qtiatuor corpori se arijungil, unq quidem, de carnibus comedendis Dominus Noe dedil (Gen.
quando corpori adhserel, ab ipsius creatione, nec. ix), quia, postquani Moyses venil, et illud prcecepti
ab eo in ceternum secedil, veluti cum de palre et: tempus complelum fuit, Moysi ipsi jara aliud prce-
maire h-eredilarie provenit, ut in porco videmus et ceplum de carnibus, videlicet prohibendis, donavit
aliis carnibus prohibilis. Sceundo, cum ei cum quo (Lev. xi). Cujus iierum lempus,-posfquam Chrisio
non fuerat adjungitur, sed poslea non separatur.ut JJ adveniente complelum fuit, Jam ecce ilerum illud
in morluis ac leprosis videtur.; Tertio, cum aliqua antiquum quod Noe datum. fueral prceceplum, d<;
de causa superveriiente corpori adhibelur, et postea carnium videlicet absolulione, rediil. Ei Doiniims
alia operis causa sejungitnr, sicut illi qui morluuni quidemproplielamessesuscitandumianquaniMoyseii,
langunt immundi' sunt, donec cineris conspersione id esCChristum, qui novam legem videlicet darei,
mundi fiant (Num. xix). Qtiarto auiem,,cum aliqua sicut'Moyses,quemadmodum stipra dixirous, per
de causa corpori.se adjuiigit, ac sine ojiere ullo re- Moysen ipsunipromisil(Dei.(._ xvm). Rursusde UOVR
cedit, ut.illi qui morlicinium aliquod-conlreclaiint quam venturarii esse prcevidebat, legehupc in modum
lota die sordidi, sole vero occidente absque purga- Isaias prcecinuit: Eril, inquit, in novissimis diebus
tione aliquvmundi siinl (Lev. xi), quiaauiem carnes prwparatus mons domus Domini, in verlice montium,
illa? 'imniiindse ftierunt,. ideo et a Moyse prqhibitce _« etevabitur 'super coltes, ei fluent ad .eum emnes
sunf, videlicet ne immuridos facereiii, qui ea gentes, el ibunt populi mtilli et dicent: Venite, ascen- -,
comederenl. Sed et ideo ut doctores veslri asse- datnus ad monlem Dornini, et ad domutnDei Jacob,
rtint, probibilie fuerunt ne duriliain cordibus in- et docebit nos vias suas, et ambulabitnus in semitis
ferrenl, aut hebeludincra, nc iiilelligercnt. ejus, quitt de Sion exibit tex, cl verbum Dommi de
 669 DJALOGI. 070
Hierusalem (tsa: xi). Quis est enlm', o Moyscs, A _ ' MOYSES. Satis diuque de Iege noslra et veslra et
ihons isle Domini? Sienim.de monte Sioh dicere allerna alieriiatione dispiitavimus, ei olijeciiones,
volueris, in qiio domus Dominl lempltim videlicet nieas omnes, prout placuit, persolvisti, et niliil
fuit, ralio ulique conlradicil, quia necin verlice" ctmlra te explicare potui. Sed unura qnod adhuc
moniium silus-est, cum eliam circa eum sinl alii quasiinlhesauro libi feservavi, quod cuin ouposuero
collesipso celsiores. neriquod super eblles aliquando leabsque defensione confido"posse supcrafi, quia
elevetur^ esse polest.-Quid esl eliam quod dicit : non inveiiies quod contra valeat fesponderi.
Ibunt populi multi el dicenl: Venile,ascendamus, elc. PETRUS.Et quce est res hcec tanlae valentice et
et docebit nos'vias •suas et ambulabimus in semitis vigoris, dequailbi laiitum preesumis,-el mihi usque
ejus,.q~uia de Sion exibit lex, etc., Quse enim sunt adep minitaris? ,
viseillce Domini, et semiice ejusvel Jex, quce de Sion< MOYSES. Tale quid profecto esl qubd vos contra
erat egressura.etyerbum qubd deUierusalem?-Natn Deum et omnes prophelas faciiis, videlicel quod in
neque de lege Moysi, quce omnibus npta est, diceret, nemore arbbrem quairidam conciditis, et postea ar-
hoc docebit jiqs vias su_as,nec Iex illa vetus deSiori, - lificem lignarium, qtii illarii secel, sciijpal, ei in ho-
imo de monte^Horeb exivit, nec de Hierusalem, sed minis speeiem formet, poliat et depingat exquirilis,
de Sina" verbum Doraini "quod Moyses annuiitiavil"! "Bet imaginein iljam in :veslris Ecclesiis in celsiori
(Exod. xx; Dettt. v). Sic igitur intelligehda est pro- videlicel loco cbnslruilis, et adoralis. Unde eliam.
phetia. Sancta quidem Ecclesia procul duhio doniiis -Isaias ad increpalioiiem et opprobrium vcslrum dicil
est Domini, morilibiis vero reges et eollibns pfo- his verbis: Artifex lignarius exlenditnormam, formavil
phetse solent comparafi. Mons autem, id, esl, Rex illud in runcina, fecil imaginem viri quasi speciosum>
sanclce Ecclesire, Christus-videlieet, super quem hominetn habiianteni in domo. Et postea in eadem :
.-fabricala esl Ecclesia ipsa, et in vertice moniitim Non recogiiantjti menle stta neque cognoscunt,neque
prseparatus et super colles est elevatus, quia et super. senliunt ttt dicaut : Medietalem ejus combttssiigni, el-
-onmes regesel super omnes -prophetas subliraatus coxi super carbones ejtts panes, coxi carttes et comecli
est et honoratus. Et mcrilo d.e sancta Ecclesia et . el de reliquo ejus idotuni faciam? Anle Iruncum ligni
Christo dicil propliela : Flttent dd eum, id est ad procidam ? Pars ejus cinis esi. <Cor Jnsipiens adorot
Chrisitim, omn.s gentes, quia^de omnibus-gentibus - il(ud et non liberabiianimain suam, neque dicet. Forle
crediderunlin eum complures, dicentes : .Veniie, i..- mendacium est in dexteramea (Isa. xLiv).
ccndamusad montem Domini,- id esl ad Clirisltim, "PETRUS.Non esl saiieres ui puiatis. Neque enim
quem.Dominus omnium regem cqnstiluit, el dd' do--/- idola fabricannis, nec adoramus,' imo crucem . faci-
mum DeiJacob, id est ad sanclain Ecclesiara, el do- y mus et ei imaginem honiinis superponimus, et per
cebit-nos vias' suqs; id esl doctrinam-legis suce, et criicem- quidem allarc, per imaginem sacrificiuiu
ambulabhnusin seinilis ejus , id esl.in observatio- quod.super altare esf designanms. "Sicut -tamen"
nibus legis ejiis, quce nova est, sicut novas- vias snper allare animalia sacrillcabaiii, ita et super
semitas appellamus. Ojiod aulem sequitur: Quia de crueem imniolalus fuit Dei Agnus; et sicut de Iapi-
Sion exibil lex, et verbum Domini de Hierusalem, dum reliquiis quibus allare conslruebant, cura nulla
insinnat qiiod lex Christi de Sion, el verbum ejus de eral quidJicrel, ila et de reliquiis crucis velsupra
Hienisaleiri egressuruin. fuit. Namin Sibn siqier imposiiseiinaginis quid fialnon curamus."Sicutretiam
apostolos Spiriius saiiclus venit, cujus. advenlus, Salomon et alii anieaJtare jjrocidentes, nequaquam
JegiSfundamentuni exstitit, alque alj ipso dala, ae illud , imo Deum soltim adofabant. Iia el nos anle
per ipsum prsedicala. fuit, et in Hierusalem prius- crucem genua fleclentes, neqti.iquam crucem illam
quam alibi, et apostoli.et Christus.ipse preedicavit, aut imaginem superpositam, imo Deum Patrera et
;et inde per tolum mundum pra.dicatio exivit. Palet Filiura siium Jesum Chrislum adofaraus.
iiaque quia de nova hsec.IegeIsaias prophelavit. Item MOYSES. rjiafio utiqueesset quod dicis,si cfuceiu
denova lege.sicloquilur Jeremias: Ecce dies venienl, n illairi super quam immolatus esl Dei Agnus hahere-
dicil Dominus, el feriam dorituilsrael eldomuiJuda lis. Sed nunc adoralis crueem. aliam, superqitara
fmdus novttm,]ion secundum pactum quod,pepigi cum nunquam fuil Agnus ille immolatus..
pairibus eorum, indie qua apprehendi manum eoruni, PETRUS.Profectp crucein illsimuhiqne hahere non
-uteduceremeosde lerra Mgypii (Jer. xxxi). Ubi enim pbssuinus, quare nec miruni nec maliinrest, si cru-
in"Laiino habctur fcedttsnovum, in Hebraico inve- cesalias ad ejus siniilitudiiiem.faciamus, ntqui illam
nies n!i"Tnn,-)3, beriih, hadasa;quotl, inierpfeiafur Ciirisii cfucem-non.viderunt, alias saltem-qua. ad
lex nova,-Moyse altestanle, qui.mnllis in locis pree- illius simiiitudinem- factee sunt yideant, et sacrifi-
cepta legis snsejien./i, ajjpellaf. Ipse eniin Jeremias ciura quod in ,illa facitim est :ecordentur atque iri-
quod de nova lege fcedusnorimdixeril, irinuil cum telligant quemadmodum etiam filii. Sed el filii Rti-
aii : Non secundum paclum quod pepigi cuni patribus hen altare construxerant trans Jordanem ad simili-
eorum in.diequo apprehendi mantttn eorutn, ul-cdit- liidinem aliaris illius Iliericho, ut filii sui et nxores,
cerem eos.de terra Mgtjpti; llic namqne apertc lo- qui ascendere -non pottterunl itlud. aspicefent, ia
quiiur de paclo, id est de lege illa "quamdedit Do- lestimonium tantiim alterius et cognitioncm , sicut
iiiiuus Moysi in deserlo pbstegressum iEgypti. in libro Josue scripium poiciis invcnire, (Jos. XXJI).
 »71 PETRI ALPIIONSI KX iX)nMCi r,Ht.lSTUNI n.9
MOYSES. Multum certe lihi dedit Deus sapientice, A &itu quod crcdimus, ipse etiam credere.s, el bapti-
ct te plurima illusiravit ralione, quodin le Scri- zari te faceres, eamdem "Spiritus sancii illuminalio-
5>.mr_eintelligentia tanta sii, ut le superare nequeam, nem liaberes, ut el quse vera sunt agnosceres, et
jino quod-contradicam non habeam. quse falsa respueres. Nunc aiilem, qitoniam super le
PETRUS.HOCprocul dubio domin. sancti 1Spirilns pietatem habeo, Dei niisericordiam implofo, ut Spi-
bantismi gralia contulil, quse corda noslra ita illu- riius sui pienitudine le illuslret, el finem meliorem
minat, ne falsi aliquid crericre pi-esumainus. Quod qiiam principiuni lihi prsestel. Amen.

. , DISCIPLIM CLERICALIS

AUCTORE PETRO AXPBONSO

(Juxta editionem principem Parisiis anno 1824 curanle D. LABOUDERIE, Avenionensis Ecclesice vicario"
generali, datam, typis Rignoux, in-l__. — Torois dutibus seu partibiis conslat, quorum primus sub uno
conspectu exhibet textum primigenium et versionem Gallioam, sceculi, ut yidetur, decimi quinti ineiiritis,
cui lilulus :La Discipline de Clergie. Incipit: Pierre Alphonse, serf de Jhesus-Crist,qui fist cestuilivre, etc.
Besinit: Cj/ fine Pierre Alphonse. Pars secuhda, qucoinululalur. Lechasloiemenl,
' versionem veferam GaJli- -
cam ejusdein libri, metrice exaratam, exhibel. Incipit: •-
Qui veul hottor en siectettveir :
, Premereimenl deit saveir, elc. N
Prodiit postmodom Pelri Alphonsi Disciplina clericalis-curis Fr. W. Val. Schmilt, Berolini 18"-7, apud
Theod. Chr. Fr.. Ensliu. — JSqs, utraque versione omissa, lextuni Latinura reprscsentamus.)

Dixit Pelrus Anfurisus, servus Chrisli Jhesu ,, neat.quodammodo necessario mbljienda et dulcifi-
composilor hujus libri : Gralias ago Deo qui pri- candaest, quia et.obliviosa est, muliis indigel quse
miis est sine principio", a quo oranium bonorum cstl , oblitorum faciant recordari. Propterea libellum cqm-
principium, finis sine fine, totius boni coiriplemen- pegi, fpartim ex proverbiis philosophorum, el suis
tum, sapiens qui sapienliam prsebet liomini el ralio-- casiigalionibus Arabicis, et faliulis, el versibus,
uem, qui iios.sua aspjravil sapientia, et suseralionis;;: parlim ex animalium el volucruni similiiudinibus.
ammirabili illustravii claritaie, el nmlfiformi sanclii Modum aulem consideravi ne "si plura necessarlis
Spirifus.sui dilavii gralia, quia igitur-me licel pec- scripserim, scripta oneri potius sint lecfori quam
«alorem Deus mulliinoda veslire dignatus esf sapien-. subsidio et legenlibus et audientibus desiderium et
iia, ne lucerna michi credita sub modio lecta lateal.," occasio ediscendi. Scientes veroper ea queehic con-
EodemSpirilu insligante, ad mullorum ulilital.m ' linentur, oblitorum reminlscantur. Hriic Jibellono-
-iune librum componere animonitus sum , ipsum men injungens, et esl ex re, id est CLERICHLIS DISCI-
obsecr-aiis ul hnic libelli mei principio bonum finem PLINA.Reddit enim clericum disciplinatum. Vitan-
adjungiil-, nieque cusiodial, ne quid in eo dicalur C (jum taraen decrevi pro possibilitaie seiisus mei ,Lne
quod suse displiceat voluntati; amen. Deus igitur in , quid in nostro tractatu invenialur quod nostrce cfe-
hoc opusculo milii sit in auxilium , qui me libnim dulitati sit conlrarium, vel anoslra fide diversum.
hunc componere, el inLatiriiim transrerre compulit. Ad quod adjuvet me omnipolens Deus ciii'snper ni-
€um enim apud me ssepius relraclando humanse lor. Amen. • "
tausas creationis ornnimo.do scire laborarem", liu- Si quis tamen hoc opusculuni humano et exteriofi
manum quidem ingenium inveni ex prajceplis Con- oculo percurrerit, et quid in eo qtiod Iiumana parrim
diloris adliocesse depulalum, ut quamdiuestinhbc cavil nalura , videril, suhtiliori ocrilo iterum el ite-
sseculo, in sanclse sludeat exercitalibne piiilosoplii-C rum relegere morieo. el demum ei. ipsi, el omiiihus
per quam de crealore sub meliorem et majorem ha- catholicse Jide.iperfcclis corrigendum appouo : nihil
beat notiliam, el moderata studeat vivere continen- eriira in huraanis aclionibus perfectuni ptilat phik-
lia . el ab imminenlibus sciat sibi pra.cavere adver- sophus.
sitatibus, eoque tramite gradialur in sseculo, qui Enoch plfilosophus. qui lingua AraJricacognomi-
eum dticat ad regnum coelorum. Quod si in prsefaia. naturEdric, dixit filio suo : Timof Domini sii nego-_
sanctse disciplinoenolilia vixeril, hocquidem pro quo D tiatio tuai et veniet libi lucrum sine labore. Dixit
erealus.est, complevit, debelque perfectus appellari. quidam philosophus : Qui limei Deum, omnia li-
rr.>fiilem_etiam hominis complexiohem esse consi- ment eum; qui vero non liraet Deum, ipse limet
deravi, quce, ne tsedium incurrat, paucis instruenda oinnia. Dixii alius philosophus: Qui timet Demn, di-
esu (Juntie quoque ejus recordatus ut facilius reli- ligit euni: quitimel Deum, obedit Deo. Dixil Arabs
 " "
675 DISCIPLINA CLERICALIS. . - C74
In vcrsu suo : Inohediens es Deo si s.mulas le Deum A j Josbphiis : Multi sunt dum numerantur athicl, sed iir
amare, et mcredibiie -esl; si vere eum amares, obe- necessitate pauci. Vade ad dimidium amicum queiri
dires ei; riamquiamat, obedit. Dixit Socrales di- habeo,' et vide quid dicat llbi. Venit, et sicut aliis
scipulis suis : Videle ne sitis Deo obedienles et in- dixerat huic dixit, qui ait;:.t Inlra doinum , "non est
gbedienlesineodem. Dicuntel : Enuelea nbbis quid hoc secretura quod yicrnis derieat propaJari.»Eniissa
dicis. {Jui ail: Dirnillite hypocrisim ; esl eriimliy- ergo-^uxore cum omni familia sua^ sopuliuram.fodit,
pocrisiscoram homihibussinlulare se obedire Deo, Curii aulerii ille omnia videret paraia, rem prout
in occulto vero inobedierileni esse. Dicil ei uilus ex efat disseruit-gralias agens. Demum refulit patii
discipulis suis : EsUne aliud genus hypocrisis uride quae fecerat. Pafer vero dixit: « Pro lali amico phi-
Komini cavendum sii? dicit Socrates : Esthbhio qui losqphus ail: Hic est vere amicus qui te adj'uvat
in aperld et non. in befculio oberiire se Deo cumiibi sa.culura7deficil. t Dixit liliris ad-patrem :
oslendil, ut sanclus ari omnibus Jiaheatur, et ( Vidisii libminem qui iniegrum sibi amiciim lu-
ab eis ideo.plus lionofeiuf. Est alius isto subtilibr cfatusfue_rii?-j Tuncpaler :,.t Non vidi quidem, sed
qui, Iiaric relihquit hypociisim ul maj'ori desefvial. audivi. > Tunc filius : i Reiiuncia mihide eo",si forto
Cum enihijejunat, vel eleemosynani faeil, el_ab falem mihi acquisiero.»At paier
eoqucefjtur si fecerii, respondet: Deus scit,v_el] B ,'' . FABULA II.
"non, ut in maj'on reyereniia habealur. et dicaiur -•"" Relalum est mihi de duobus negolialorihus quo-
quqd bypocrita nori eslquiJiominibus faciuni srium rum ur.us erat in ."Egyplo, alter Baldach, seque solo
nolil propalari. Credo eiiara paucos esse qui aliquo auditu cognbvefant el per internuncios prb sibi ife-
Iiujus liypocrisis genere noriq.ariicipent. Videte igi- cessariis ;milte:bant. Coriligil autem ut.quieiai Bal-
luf ne hac seducii,Jaborisveslri prsemio privemioi, ' dachin negotiaiionem iret in j-Egypturiu.-Egyptiacus,
quod ne conlingat omnia facite inunda inteiilibrie, anditO' ejus adventu, bccurrit ei ei suscepit eum
rieinde gioriam iiabcre qusefatis. Dixif aliusphilo- gaudens iri domum suam. In omnibus.ei servivi.
sojjlius: Si~ Deo firniiter immilefis, omnia erunf sicut mos esl aniicorum per octo dies, el xisteiidi.
prospera qiioeuifque ieris. Balaam-, qui lingua Ara- ei omnes maneriascanlus quas Jiabebat in domo
bica vocatur Lucaman (18), dixitfilip^suO : Fili ,_ne sua. Finilis octo diebus infirmaiusesl, quod valde
sil formica sapienliorte,' qiice congregaf iri aesta*.e graviter dominus deamico suoferens, acciyil omnes
iiiide vivat iii hienie, Fili, ne sif gallus yigilantiof le, medicos .fJgyptiacos iit amicuin videreiit. Medicivero,
qui in matutinis vigilat, et lu dorinis. Fili-, rie sit ' palpato pulsu ilerum el iterum respecta urina, iiu.'
gallus fortior le, qui juslificaf decem uxores suas, lu lam in eo "cognoverunt infirriiitaiem, et quia per
solam castigare nori poles. Fili', ne sit canis corde hanVoorporalera cognoverunt' infirmitaiem , amoris
nobilior te, qui benefactofura "suorum non obliyi- sciurit esse passionem. Hoc agnilo. dominusvenit ad
sciiur: tu. autera benefablorum luorum oblivisceris. eum et qusesivil si qua essql mulier in domo sua
Fili, nevldeaiur libi parumunum lialiere iriimicuiii, quam diligefet. Ad lioc cege. : Osieride niihi oniries
vel nimiuni mille habere amicos; dico iibi. domus tuce muliefes; ef si' forle inier eas hanc v. -
FABULA PRIMA. dero, libi ostendam.- Quo audilo," oslendit eican-
Arahs mbriiitrtts, vocalo filio.suo, dixit: t Dic,iili, lairiees et pediscquas quarqrfi nulla ei jilacuif. Posl
qnol tibi, dum vixisti, acquisieris amieos? fRespon- hoc., ostendit omnes filias, has quOque"sicut et -
dens filius dixii -."«.Cehium, ut arbilror, acquisivi cceleras omnino repulit alque negglexil. Hahebaf
"amicos. J Dixit paler, «_quia jihilosophus dixit tKe auieiri dominus quandam nobilem puellain in douiq
,iaudes araicum donec probaveris eum.Ego quiden. sua quam jamdiu educaveral ut eam acciperet in
prior natus suin, el uriius dimidieliilem vixmiliiac- uxorera, quam et osiendit-ei. ^Eger vero, asjiecia'
quisivi; lu ergo. centum quomodo libi acquisisii ? hac, aitfEx hac est mihi mori, et in hac mea vita.
Yade igilur probare omnes, ut "cogrioscas si quis Quri audi.lo,-dedil ,'jiuellam in uxorera cegro ciim
Iiominuin tibi perfeelus erit-aniiciis. i Dicit filius : j[) oroiiibus quce eral cunf ea accepiurus, et pra.tere_t
«'Qiioroodoeonsiilis? J Dicil paler : t Viluluni inter- dedilei quse erat' dalufus puellse si eam acciperet
fectum et ffuslalim commihufum in sacco repone, in uxorera. His epmpjeiis, accepia ux.ore et Tiis quce
iia ut saccus forinsecus s:inguine infectus sit, et.cum cum uxore acceperat; 'ef negotiatione facia, rediit
ad amicum yeneris,"dic ei: Tlominem , charenii, - in patriam. Cbiitigit autem posf hoc -Egyptiacits
forte inlerfeci," fogo le ut eum secrelo sepelias, bnmia sua muliis modisiamiueret, el pauper effe-
neirio "enimle srispectum lialiebil, sicque me salvare cluscogitavii apud se quod irel.Baldach ad amiciiiu
poieris. i.Filius fecit sictit patcr imperavit. Primus suum quem ibi hahebat ut sui misererelur. Iter .
amicus ad quem veiiit, dixii :'< Fer lecurii riiorluura , ergo nuduset famellus arripuil, atqueBaldach
super collura luurn; sicril feefsti malum, patere sa- 1 iiitempesterioctis.silehtiopervenil, <pudor auteiirei'
tisfactionem, in domum meam 11011 introibis._ i Cum obsiahat~ne doriium amici adiret, ue forte ihcogni-
auleiu" per singiilos sic fecissel, ebdem fespqnso tus tali tempprc cxpellerelur, templtim vero quod*
omnes respbnderunt. Ad patrem rediens, renuntiavit dam intravit~ul,ibfdem periiociarel. Sed, cuni iJii
&m
tyise fecerat. Dixit paler : Contigit tPJ ui dixil phi- anxius niulta diu secum YolTeret;occui'rimt R'bi
(18) Loekman.
 675 , PKTIU A.,PH0.<S1 EX JDD-SO CIIRISTIANI 670
virj prope temjiliim in civitate,, quorum unus alium A est ut siiji cojisulas,- Jicet rcctum ut incoiisulitis
inlerfecit, clamqtie aufugit. Mulii igilur cives pro litum non sequatur consiliuiri. Alius : JSoliconsiliuiu
slrepilu decurrentes, inlerfcclum repperiunl et luum omnJ homini revelare ; qtii cnim- consiliitm
qii-erentes quisnam hoiijicidium perpeirasset, in- tiium in-cordi. stio retiiiei, sui jnris est_ melius
iraverunl lemplum sperantes honiicidara repeiire. eligcre. Alius : Cohsilium absconditum quasi in car-
/Egyplium vero fcppereriinl ibi, et sciscitanles ab' eere luo est' reirusuni ; revelalnm vero te in car-
eo quisnam virum inierfccisset,'atiili.eruiit abipso cere suo leriet ligaliim. Alius: f' Ne te associaveris
quia ego inlerfeci eum, pauperlatem. enim suain inimicisluis,cum alios jiossis repperiresocios: qnsa
nioiie saltcm finire cnpiebat: Caplus itaque incar- enim niale egeris nolabuiil, qtice vero bona fuerint
ceralus est. Maue autem faclo pioducitur anle jiidi- devilabunl. Dixit. quidam -versificalor : Est una de
ces, el morle eondempnalus ducitur _ad crucem. adversitafijjus Iiujus sseculigravioribus libero lioniini
Mulii ergo de more occurrunl, quorurii nnus fuil qifod necessitate cbgilur ut sibi subvcnial requirere
.aniicus ejus cujus causa adieral Baldach. Hicacu- inimicum. Qusesivii quidam a quodam Arabe quse
tius eum intueiis deprehendil esse amicum querii in • major advefsilas contigil libi in hoc sxculo?Arabs:
.Egypio reliqueral. .remihiscens itaque bonorum Necessilas cpinpulii me convenire iriimicum utqiiaa
quse sibi in jEgypio fccerat, cogitans quia post mor- B volebam jnihi concederel. Alius :"Ne le associes Iec-,
tcm retribuere illi nou polerai, morlem pro, illo catori, cnjns consortium est tibi dedecus. AHus : Ne
se subire decrevit, voce e'r,gomagna clamavit. Quid glorieris in Jaude leccatoris, cujus laus est libi, vi-
iiinocentem coridciripnasfis, quove euin riiicilis? rion tuperium, et viluperiuni Jaus. Quidam jihilosophtis
iiiorlem iiiernii, ego t-irum inierfeci. At illi injece- transiens per viam.alium pliilosophum repperil cum
sunt nsanus in eiini, aiqiie ligatum seciim ad cru- , quodam leccalofe jocanteni, et ait,: Sibi simile
ccm traxeruni, alinmque. a pcena mortis absolve- altrahere adamanlis esl. At ille inquit: Numquam
runl. Homicida vero in eodem rigniine hoc intuens iiie sibi atijnnxi. Ad hoc transiens: Cur ergo ei
gradiebatur atque.secuni dicebat : Htinc jnterfeci i appiaudebas? Al ille iriquit: Non, -sed>niagna iie-
et iste dampnatur. ilic inuocens stipplicio depulalur, cessiiate cogitur eliam lioneslus homo lalrinam
ego vero nocens libertale fruoi;. Qusenam causa est" adire. Alius philosophus: Fili, grave est arduas u.tii-
Iiujiis-. injusiitise? Ncscio, nisi sola Dei palieniia tiones- ascendere et ab cisdem descendere facile.
sit. Verum.Deus judex jusltis impuniium nullutB Aliiis phiiosoplius :.Mclior esl'inimicilia sapienlis
sceius dimitlil. Ne igitur poslerius, in me durius quani amicjlia insipientis. Alins pliilosophus : Ne
vindicet, hujus me proJani crimiiiis esse reum, sic- Iiabeas pfo magno ariiicitiam slulti,..quia non est
que eos_solvendo a morte, quod commisrlaam pec- permanens. Alius pliiiosophus: Dnlcior esl sapieuli
catum. Olyecitqne se in periculo dicens': Me, me aspera vila inlcr sapicntes, quam dulcis vita inter
qui feci, istuiri dimillite innoxiuin. Jtidices aulem insipienies. Aliris philosophtis : Sapieuiiic duce sunt
non-paruin ammiranies, liunc, alio a morte ahso- specics,' una naiuraJis, ahera aiiilicialis, quarum
iulo, ligaverunt, jamque dejudicio dubilaiiles, hunc una noi) polesl manere sine alia. Alius : Nc cbmiiiil-
cum 'reliquis prius liberatis ante regera adduxerimt tas sluliis sapientiaro, qtiia eis esset injuriosum,
eique omnia ex ordine referenles ipsum eiiam hesj- iieqiie.-sapieniibiis eam deneges, quia suum est e:s
iare cqiripulerunt. Commiini ilaque cbnsiiio rfcxeis conferre. Alius : Hujusmodi dona diversa suni, quir
omne crimen quod sibi inipbsiiefant condonavit, eo bttsdanieniii) datur rerum possessio, quibnsdam sa-
iamen pacto ut criminis sibi iropositi causas pate- pienlia. Qtiidam enim loquens filio ail: Quid malles
facereht, al illifei veritatem ei exposuerunl; coro- . libi dari, censuman sapienliam? Cui fiiius : Hormii
muni autero consensu oninibus ahsolutjs, iridigena qtiodlihel alio indigel. Fuit; qiiidam-sapiens versi-
qui pro amico mori decreverat, ipsum in domuiii fualor egregius, sed egenus et niendieus, semper de
stiam inlrodtixit, eiqtie pmni honore prq fitu faclq pauperlaie sua amicis conqiierens, de qua eliam
inquit : Si mecum manere acquiescis, ornnia nobis, D versus composnil, "talem sensum ex|>iimenies: Tu
prouldecel, crunl communia ; si vero repatriaie' vo- - qui partiris, monslra cur pars.mea niihi desii. Cul-
lueris, qusesuiit mea anjua lanee partiamuf. At ille pandus non es, sed dic mihi queni culpabo, nani
nalalis soli dulcedine irrelitus, partem iolius snb- si eonstellalio mea esl mihi dura, a te qtioque id
slanlise quain ei"obiiileralrec-pii, sicque repalriayil. . faclum esse indubilabile est. Sed inter me et ipsam
ilisitaqtierelatis, inquii filiusad pairem.: Vixpq- tu ofaibr et judexes. Tu dedisti mihi sapientiam
lerit repperiri amicus. sine subslaniia, dic ergo milii quid faciet sapieniia -
Dixit alius philosopbus : Propier amicos non pro- siiie substantia. Accipe partpro sapientice ei dajnihi
balos provide libi semel de inimicis ei millies de paiiem pecuiiice. Ne paliaris riie illo indigere,-
amicis, quia forsan quaridoque amicus fiet inimicus, dampnuiii cujuseril roihi jiudori. Dixil alius phi-
el sic levius poieris requirere dampnum tuum.lleiu losopbus : Tribus-modis unus indiget" alio. Cuicun-.
alius philosophus : Cave libi.a consilio illius a quo que benefeceris, in eo raajor eo eris, quo non in-
petis consilium, nisi sit libi fidelis conij>robaius. digueris, par ipsiuserisjqiio veroindigueris, minor. .
Jtem alins : ConsuJe amioo luoin "bonum quantum , Alius : Sapienlia moiiua corpora vivificat claritate
jsoieris, elsi libi credere uoluerit ; jtisium enim sua, velut terra' arida humiditate pluvice"virescil.
 C77 DISCJPLINA CLERiCALfS, 678
Alius :-Clarilas aiiimse est sapieiitia/censiis vero> A' i viiljies iri pascuis invcnil, atque admirans ail: Tti
esl clarilas corporis. Discipiilus magislro : Quomodo> quis es? Mulus dicil se Dei esse crealuram. Cui
mchahendo inter sapiciites discipulos compuiabor?? vulpes : Habesne patrem aut mairem? Mulus-ait:
Magisler : Serva silerilium donec. sil tibi loqui iie- Avunculusmcusesteqiiusgenerosus. Sicul ergo mu-
eessarium. Maledicam linguam indiclum-cmendat L -lus non recognbscil asiniim patrem suum, eo quod
.sileniium; ait enini plillosophus : Silentiuin estt pigrtim et deforme, ariimal est, sic isie patrem suuui
siguum"s.apienii_e, et loquaclias sighuiii slullithe.. - confiieri erubescebat, pfo inertia' jsua ihcogiiilum.
"Ne fesiines respoiidere'donec fiierit finis interro-"-." Rex; tameri convejteiisse ad. verslficalorem ait:
gationis," nec quceslionem in eoiiyeiUufactam solvere. Volo^ut indices roilii' palrem.luum.'At ille sibi indi-
ie_roples,-cum_,apienliorem.leibi esse perspexeris",_ cavil. Cognoviligilur rex- qiiia paler ejus vjlis et
nec qucestioni alii cuiquam , facice respoudeas. nec. jndisciplinaltis erai, -et ait-servis sujs : Demus Jniic
Jaudem ajipelas prore libi liieogniia"'.Philbsojihus; de rebus nosiris, qifia nqn degeneiat. - -*' '. '
enim dicit : Quide re sibi ignoia Iaudem appetit, - Arahs-ait palri suo : Miror melegisse in lempori-
illum mendacem proJjatio reddif.- Alius, :"Acqiiiesce» bus prcclefilis nobiles facelos sapientes'honorari,
veritaii sivea le prolaice, sive tibi objecise. Ne glo-. ~modb vero soli' honorantur Jeccatores. -Ad'quod pa-
aieris in sapienlibusr Jverbis luis. qitia prout piii-. B ' ter : Ne niireris.-fili, quia cSerici clericos, generosi
- losophus testalur, qiii in suis verbis sapieritibiis. gerierosos, faceli facetbs honoranf, leccatorcs /a -
-glorialur, slullus esse comprobalur. Alius: Qui pru- Jeccatoribus venerarilur. JTiliiis : Vidi elalind, quod.
denterinquirere.voluerit solulionem, prudefiler in- clerici pro sapientia sua non suiil lionorati, unde
telligef.-Alius: Qui brevi lempore pro pudore disei- facti sunl leccatores,reiadmag!ium venere honorem."
plinani non palitur, omiri lempore- ih pudore insi-, Tuncpalerait illi : Iioc quidem hac, ineriia tempo-
pientice pennanebit. Alius,: Non omnis qui sapieiis'j- ris contigit. Ad quod lilius : Edissere mibi, pater
dicitur sapiens esf; sed qui discit etjelinet sapien- «arissime, veram riobilitatis diffinilibnem. Ai paJer :
liain. Alius : Qui iri doctriria defeeerit, parum ge- Ut, inquit-Arislbieles in epistola siia quam Alexandro
nerosiias stiaei prodeiit. Dogmate-iiidigetnoJjilitaSj regicomposuit,, meminit;-"qui crim ab ,eo qii__'rcre.
" ", " •_ /quem sibl exJioriiiriibiis eonsiliarium face.ret,"laliter
sapienlia vero experienlia.
FABDLA III ; per .epistolam respondit. Accipe, ait, ialom qui se-
ARABS-: -Qtiidaro versificalor jifudens.et facetus,t ptem libeialibus aiiibus sil inslructus,' indusiriis
sed ignobilis",cuidam fegi versus suos opiulil. Cujusj sepieni erudilus, septern eiiam probilaiibus edoclus,
noiaia prudenlia, rex eura libiiorifice suscepit; huic., • et ego seslimoliaiic perfeclara noliililalem:"Al (ilitis:
igitur invidebaiit alii ver">ificaioressua superbi ge-- ileecnobiiifas'iniempore meonon coniigjt, iino auii
iieiositafe regfconvenieiites , ita inqiiiunt: Doiiiii:es -' et argenli tota estquanf videonbbililas, ul ail qui-
rcx, cur hunc tam vili orium prosapia adeo magni- dem versificator c Giorificanl gazie privatos iiohili-
fieas? Ad Ifoc-rex : Quem vituperare putaslis, magis;' 'tate;-paupertasqoe dbmmirpremii altera nbhilluie.
laudasiis. Jpse vero qui viluperabatur Iiaec adjuiixii: : - Versificaior quidahi de adversitatibus siecuii, qu_e
Rosa ex spinis orfa nequaquam blasjiliemalur.-Rex superveniunt riobiles inquit: Dic illis .q.uipro ad-
aulem maxiinis honoraliim muneribli_ieuni diinisit. versitatibus.quse nobis accidunt, iios contenip.iiunt,
Conligit ul quidam versificaior nobili orfus pfosa- qitod sa3cuJu_mriullisfecit coriirarium nisi nobilibu»
"pia_ parum disciplinalus, i-egi cuidam versus-subs , tantiim". Nonne vldes quod mare deyebit slercora et
dfferrel. Quos accepios rex niale quidem compositos paleas, et pretiosilapidesjii fundtim. vadflnt? Noiine
sprevit, nihilque sibidedit. Inqttit igitur versificafor vides quodin.ccelo sunl sleilse quibus nescinius. nu-
regi : Si 11011 prq versibus, sallem pro-gcnefosilaie' :' meruni? Atiiisiipef nulJa. (jiiidem patitur rcjipsim,
aliqiiid mihi liibuas. Rexergo aTt fQuisest.pater •praiter solem et lrinam. At-pater : Ex feriipoiis
tiuis? At ille sibi indicavit: Ait- rcx : Jaemen in fe inertia accidil quod homines in diviliis sqlum jii-
degeneravit. Al ille : Rex, scepe ih frumciflo orilur • D I dicant gloriandum. Dnus ex discipuJisinferrogavit
siiigo. Ad boe rex : Te minoris geiierosilrilis qriam, roagistrum -suuni, dicens i Cuni septeni sint ar-;
pairem luum probasli, iiiumqiie imiutiiicm sicldi- les el seplein prubilales ,'ct sepicin iiidusirJ_e,
inisii, - .""•-."".". - '• '' " vcllem -utiias -mihi, sicut se liabentj .eiiuniera-_
Aliiis vefsificatprjteiii .venil ad fegem, patre ; res, ISagister : Enumerabo. Hse ^sunt artes : dia-
ignobili, .sed raalre generosa; incomposiltis' equitlem leciica, ariliimctica, geomelria , physica , musica,
inconipositos opfulit versus.-Cujris maier Jiabe)>'at a.slrononiia. De sepiima vero diversce sunt pluriino-
fratrem litteratum et facetia splendiduiii.""I''exauiem rnin senieniise qucenam sit; philospplii qui-proplieias
eumiiequaquanijionorifice suscepit', qii3_sivii lamerii ,iion seclanlur,'aiujil nigroinaiiliam ,es"scsepiimam.
ab eo cujus filius eral, ai iile prsetendil efavuncu- Aliqui ex illis qui propheliis et j>hiIosophisecredunt,
lum suum, unde_ rex in flimium risumse conver-i noluiit esse scientiabi qu;e res naiurales vel elementa
iit. Aiurit ei sui famiiiares : •Undeiste lauliis risus . muiidana prajcejlit. Quidam qui philosophice non
procedil? Ait-rex : Fabulam quandain in libro quo'-- Sluderit, grammalieam esse affirmaiii. Probilates
dam legeram qtiam-liic oeulis, Gonspiciq. Al illi : verohse suni: equiiare, naiare, sagiliarc, ceslibus
Qusenam esl illa'?.Aii rex :. MuUim'noviieriiaium certare,'riucnpare, scachis ludere, veisificari. Indu-
 679 PETRl ALPHONSl EX J.DD/EO GIIRISTIANI '68G
<stri_esnnt ne sit vorax, potalor, luxuriosus, vinolen- A _. facfo exposeeret. Qui donum tale expostu.at ut se
lus, roendax, avarus el de maia conversaiione. j"anilorem sucecivilalis per mensem faceret, et ab
Discipulus : Hoc tempore puto neminem hiijusmodi omni -gibboso denarium, de scabioso denarium , de
esse. Correxit quidam pbilosoplius filium suum :Cave monoclero denarium, et de impetigiiioso denariiun, ,
mendacium, quia dulcius esl carne voluchrum, cuin eide herhiosodenarium haberet, qnod rex. cottces-
aliis leve sit mendacium proferre, quare videtur- sit et sigillo- roboravit. Qui, niinisierio suscepio ,
- grave veritatem dicere. Alius philosophus: Si dicere portse assedit et ministerium suum egil. Quadam die
meliias tinde pceniieas, melius est numquam dicere gibbosus bene capatus cum baculo portam inlravii; cui.
sic verecundianegandi, cave nc inferal tibi necessi- versificaior obvius deriarium posluJat,qui dare dene-
talem rnenliendi, quia hdriestius esl rem negare quairi gat. Versificalore vJmlnfCTente, dum caputium levat
Ipngos terminos dare.Alius,: si mendacio' quiliiet de capite, -gibbosum deprehendil-monoclerum esse,
salvaltir, niulio magis verilaie servaiur.- dubs ergo denarios postulat a quopriusununi expeiiit.
Accusalus quidani ductus est ante regem judicem, Noluit dare, relentus esl. Non habens auxilium, fn-
negansque crimen impositum tandem conyJncitur. gere voluil, sed per capufium reiraclus; capite nu-
Cui rex :Di!pIiciterlpunieris,semeTpro crimine com--.- dato. apparuit scabiosus, liilerrogal prolinus tres
mibso, secundo pro erimine-negato. Aliu.s cuni. B I denarics. Vidensgibbosus.nequefuga, neque auxilib
similiter accusalus quod comrniserat nonnegavit", se posse defendi, ccepit viresislere, deiendensque
dixerunt regi qui astiierant, de crimine confesso se nudatis brachiis apparuii liabens "impeiigirieni;
judicium snmet. Non ita, rex inquil, quia philoso- quartum vero denarium.posiulat. Cui defendenti
phus dicit: Confiienli peccatum r-aiio cst relaxare . cappani abstulit, et cadenle illo iri terram, heinio-
judicium.-sicque liberfactus aregediscessil. Socra- sum comperit, quintum ergo denariumexiorsil. Sic
tes : Sicut iiomo mendax in principiis comitalu noni contigit utqui unnm darenoluit, quinque irivitus
dedit. -/ . - ' ,
-convenit, sic a j'egno coelorum excludendus erit:
Cuiidam philosophus dixit (iliosuo:Sicut'ignis ignem! Dixit philosophus filio suo : Fili, vide ne transeas
jion punil, sic inaltiiii-malo non cedit; ul ignem! per scdem genlis iniquse,.transilus. naniquecausa
-iqua extinguit, sic bono nialdm quilihel destruit. , "fit stalus, "siaius occasio sessionis, ' sessio causa
Ne rcddas iiialum pro rnalo. he sis siinilis. malb, sed[ operis. . . •
redde bonum, ut melior sis riialo.Alius philosophus: : . - _ _ FABDLA VI.
Ne confidas in raalo si periciilum evaseris ul aliudI Dictum est duos cleficos de'civitale exisse vespere
ineas, quia illud non facies ut simile perlranseas. , » ut expatriarenlur. Venerunt ergo ih locum ubi pota-
Dixit Arabicus filio suo.: Si videris quemlibet malis tores convenerant. Dixit alter socio suo":_D.vertii-
operibns prcegravari, ne le iniromiitas," quia quii , musaliayia.quiapliilosophusdicitiiontrauseundum
• per sedeni, genlis iniquce. Respondil socius : Trans-
pendulum solverit, super. eum eiit.
. . FABULA IV. itus non nocebit, si aliud non fuerit; et transeunles
Transiens qtiidam per sylvam, invenil sefpeniem audiernnt ih domo caniilenam. Sustitil alter relentus
a pasiorihus extenlum etstipitibus alligaium, quem dulcedine cantus. Monuit soeius ire, qui noluit. &&-.
mox solulum calefacefe curav.it. "Galefactus^erpens cedente socio remansit solus, illectusque cantu do-
circa foveiitem serpere coepit, et taiidehi ligatum mum inlravit. "Undique vocalus sedil, sedehs. cum
aliis bofavit. El e,cce prseco. exploralorem civitalis
graviier slririxlt.- 'fuiib lioriio : Quid,- ihqriit, facis ?}
• Cur inaluni pro bouo feddis?-Ad-Ua_c serpens : Na- fugientem sequens,"post illuin domum potanlium in-
luram hieam facio. Boniira.ailille; libi feci,et illud. travit. Invenlo exploraiore in illa domo, ipse et omnes
roalo milii feolvis? lllis sic cbnlendehtibiis , vocata capli sunt : Hic,jnquit, hbspilium lmj'us expJorato-
est inler eos ad judiciuin vulpes, cui totum ut evenit ris fuit, hinc exiit.-hucrediit, omnes conscii ei socii
ex ordine riionstratum est. Tunc vrilpes : De hac fuistis hujus. Ducti sunt [omnes a'd patibjiluni, et
clericus inler illos magna voce prcedicabat omnibus:
causaper audittim judicafe ignoro, nisi qtialiier inter D
vosprimum fuerit ad oculum video.Religatur iterum Quisquis iniquse gentis coiisortio fruitur, prbcul du-
ut bio mortis immerifa., poenas lucratur; -
'"'pserpens prius. Mbdo, iuquit vujpes, oserperis, si
Fertur de .duobus discipulis qubd exeunies.de
|" uotes eyadere, discede; et, homo, de solvendo ser- civilale venerunl in locum ubi vox cujusdam
pente noii Jaborare.Nonnelegisti quia qui peiidulum quadam feminse .valde sonora audiebalur, verbaque caritus
solvil, super illum eril.
Dixit Arabs filio suo_: Si gravatus fueris aliquo bene composita eranl, el cantus ipse musice eon-
modo et facile possis Jiberari, non cxpectes, quia,' slriiclus. vajde delectabiJis ef amalorius iusonuit.
dum expeclabislibefari facilius, gravaberis araplius, Susiilit alier caniilena retenius; eui socius :Divef-
ei ne libi conlingat quod coiiligit gibboso de vefsi- lainus, et diverlerunt liinc, quialnierdum volucris
licatore. Et' quoiuodo, inquii filius ? decipitur canlu quo ad moriein producitur, et iterum
' unus : Ista vqx dulcior cst illa quani ego el magister
7 FABULA V.
meus-jampridem audieramus. Et qualis eral, inquit
-Quidam versificatorversus facienspreesentavitregi,i, alter, et quomodo illam audistis ? Evenit, dixil so-
et laudavit rex ingenium, jussitque ut' donuni proo cius, quod_ a civitate exierahius, el sic vox una
 " "
68i - D.SCIPLIXA CLERICALIS. L *-A -__. -\], €SS '
aspemma audieb:!tur,".el canltis incomj>osiius,ver-AA rissime domine, ut .octiliriii>saiiiim't.m(_dicinall ana
baque inordina'e sonabanl, quique caiuabat ssepius . confirniem-et carmine, neli-r^vxmal-ue sano ut mihi
per idera repetebat, et suo licet aspero.caiiiu quasl evenii jam de percussb, quia dampnum tuum coin- -
deleclahili detinebatur. Tunc mihi magisler. Si ve:. mune est nobis.-Apponeiisos suum ad oculum sainini
rum est quod homines dicunt vocera bnbonis hominis,,-' tain diu fbvil ququsquc a locbubi eral abscondiius
mortem portendere, lunc isla sine dui-io vox hubonis amicus, viro nesciente, discessil. Tdndemque se
honiini moriem annuntial. Cui ego :-Miror,curiicanlus erigens : Modo, inouit, karissime vir, sis.seeurus
sif lam liorridus, curiste tantum in illo delectatnr. Et ne siniililer de hoc oculo .evenfal qualiler de allero ~
ille niihhNon recordaris illius philosophi qiii dicil."• evenitr Jam si placet, poles ad lecUim descendere.
In tribus delectatur homo, et si bona nonsuiit, in Tunc discipuliis ait magislro: Bene me instruxisli,;" .
sua voce, suo carmine,'suo filio. Ui islud de se el de _- etquoddeillarumaiiibusreiulisti desidcranti animo
- cbmriiendatur,, nec
nragislronarraveral, digressi. suiit-inde anibo. quod inde scio pro diviliis Ara- .
-Dixit
quidarripliilosophus fiJio suo : Sequere scor- bum comnmtare volo, ef si^piacel',' progredere.et
pipnem, lebnem,- draconem," sed malam.feminam quod,lfans_erre Jn altum-publicce amminislralionis
non sequeris.- Alius philosophus(z Ora Deum ut tc.. fulurorum valeariius edissere. Faciam, inquil.
liberet ab ingenio nequam feminariim, et tuipse ne *B. "-• - - FABULA VIII.
decipiaris fibl provitle.-Dictum rianique est de phi- Dictiim esl de quodam- qui peregre pfoliciscens
losojiho quod translens in talem locuiri quo aucepsi cominisit uxorem suam sifa.-i3ocriij.Dxor aulem sua
rete retenderal avibus decipiendis, vidil muliefculami alium quemdam adamavit, et inalri liqc indicavit,
cum eo lascivienlem; cui dixii :-_Quiaves- decipere> quse commota pro filia favil amori, et convocans
conaris, vide ne avicula faclus iiujus visco fenearis, eiimdem ccepit-cumillo etfiliaepulari. Epulanlibus
Dixit quidam discipulus magislrosuo : Legi in Jibris> illis supervenit marifus et ostium pulsavit. Et con-
philosopliorum qu.bus-prcecipiiint ut ab ingenio.fe-• surgens mulier procum aliscondit ei oslium posiea
mince perversse.ciistodial se homo, et Salomon ini domino aperuit. qui, poslquam intravii, ut lectus
Proyerbiislioc.idemadrabnet (1-9).Sed tu si super 111— sibi pararelur prcecepit, iianrquiescere volelialet
genio ejus sive de fabulis, sive de provefbiis aliquidI lassus eral. Turbata riiulier dubitavil quid faceret.
memoriter
_> tenes, >vellem enarrando.me
. instrueres. Quod Videns mater-: Ne feslirics, iriquil, filia, lccium
Fac.am, inquit, lui causa liberiler, sed vereorne sii parare donecinohslremuslintlieunl marilo luo quod -
. qui no3lra_simplici animo legentes carminaquce dei feeimus: Et exirahens linthenm veiula, quantum
mulierum artibus ad earuro correclionem et tiiamI „: potuil iiniim- cornu illius sustulil, et alierum filico
elaliorum Instruciionem scribiriius, viderint-vide---' sublevandum dedit, sicque linllieoexlenso delusus .
licel quoraodo earum, nescienlibus viris, suos advo- esl marilus' quousqtie qui latuerat.egrederelur ami-
cenl amasioSj.et. coinplecfentes "deosculentur advo-- -- cus. Tuncait lilice suce: Extende linthetim superle-
calos, et quse illarum expetit Jascivia in ipsis ex-- ctum niarili tiii, quia manibus tuis-et meis eslcom-
pleant earum nequitiam in nos redundare credanf. posilum et conlextum. Cui maritus : Et tu, domiiia,
Disciptdus : Ne timeashoc,'magisier, quia Salomonu scis iale linibeum pfccpafaiV? Et illa : 0 fili, mullri
in Iibro Proverbiorum (20), et niulii sapienles pravoss hujusraodi prccparavi.
earum corrigehdo mores talia scripserunt, nec cul--_ Adhsec discipulus: Mirabile quid audivJ, sed ve!--
pam sed laudem.inde promeruerunt. -Tusimiliter dee . lcm amplius me instrueres, qtiia quanto plus inge-
illis scribens, rogaia sine cunclalione -demonslra.t. nium illafum allendo.ianlo magis a"dniei cuslodiam"
Tuncinagister :_ > - exacuor. Respondit magister : Adhuc libi dicam, et
FABULti VII-. sic libi ad instriictioiieiii exempla nostra sufficient.
Perrexit quidam vendemiare vineam rqbod uxorr Discipulus: Ul placef.
illius videns, intellexil illum circa yineam diuliuss IfABULA IX. .
moralurum,.et misso.nuncibconvbcatamicum, con-: t--'D Relaium esl, inquit ilerum,' quod quidam;profi-
viviumque.paral. Accldit aulem ul dominus ramo0 - cisceiis "cbmmisitconjjigem suam sqcrui sure servaij-
viuese in oculo percussus dqmum cito redirel, nihil il dain. Uxorauteni inlroduxil amatum juvenem. Qui-
de oculo percusso videns, veniensque.ad-poiiain n ' bus-.epitlanlibus dominus veniens januam pulsavit.
domus suse osliumpulsavit. Qubd rixor inlelligens is Surrexit ilaque uxorei dimisil maritum iiilrare ; sed
nimium perturbata convocatum ariiicum -abscondit it, nialer cum"amasio uiice rcmaiicns,- qtiia locus ubi-
seofsUm, domino suo posiea aperire curril, qui in-1- absconderetur non erai, qiiid faeeret-prius duhliavii.
traris el graviter pro oculo tristis ei dolens jussit it Sed dum filia suo aperirel ostium marilo, arripuit
cameram parari et lectum slerni, uhi ibi possct Jt velula nudum gladinm el.cqinmisit amasio, jussilqtio'
quiescere. Timuil uxoriie intrans"caineramamicumII ul arile osiitim in introitu niariti filibesuse slricto
latilanlem viderel, dixilei : Quid laiitum properasts gladio slaret, el si aliquid ei mariiurus loquerefur.,
ad lectum ?Dic milii quid tihi sil prius. Narravit-I- nihil respondcrei. Fecil ut jusseral, el aperto osf.o,
- qtie ei tolum ul acciderat. Permitte, inquit illa, ka- 1- til illum maritus sic slare vidit substitit. Quis, in~
(19) Capl"v, vers. 8. "nr."2nr£' bs s*fn bx (20) ,Y. 2,5, i, 5, 6, et alibi passim.
PiTHOL CLYH. , 22
685 '- PETRI ALPHONSI EX JUDJEO CHRISTIAM Cte -
quit, tu e_? Quo Jion r«spqnden_te cum prirrsum A . qt qui sui.corporis dolere gravalur. Neque regem
ohsiupiiisset, tunc magis extimuit. Respondit inlus adeo.dilexit fabnlator sicril et lu nfe dilJgis. Voluit
1
veliila : Care genef, tace,iie aliquis le audiat. Ad euin.i fabulissuis eiimaliqua^tum sedueere, sedprce-
h_ec ille.rriagis roirans : Quid hoc est, inquil, cara Jibala miilierum ingeriia pande. Magisler,-
domina? Tujic mulier?Boiie fili, verierant liue tres , ". . FABULAXI. ~- <- .
p .rsequenles istum, et rios aperto ostio hunc cum Dicluin eslquod quidarii nobilis progenie haberet
suo gladio intrare permisinius donec discederent uxojem casjam nimium et forniosarii. Conligit forte
qui illiim inier-ficere vojebant, qui ttinc limens le quriii orationls sludio Romam-veilet adire, sed alium
aliquem ex illis esse, slupefactus nibil libi respondii. ciislodem uxoris suse nisi semelipsarii noluit depu-
El-ait: Bene liabeas, dqmina,-q.U-eJioc modo hunc tare, illiiis castis moribus satis cqiifisusetprobitatis
liberasti amoiie; et iiitroiens advocayit amasium honore. Uxor vcro caste viyendq et in omnibus'pru-
uxoris suee et sesum sfedere fecity sicque. dulcibiis deiiter agens remansit. Accidil tandem quqdneces- "
alloquiis deiinilum circa nociem exire dimisit. silate compulsa-a donio sua propria suam conven-
Discipulus : Miranda dixisli, sedjiunc magisilla-. tura vieinam egrederelur, quceperaelo negolio ad_
riimjJrasuraptriosam miror audaciahi. ,Volo_tainen propria remeavif.iQuam- juveni!._ aspeclam-ardenii
iit adhiicniihi de earum ingeriiis, si,11011 fuerit grav.e, JJ; amore diligere coepit, el a.d eam plurimos direxit
dicas.Quantum eniro magis dixevis, lanium majora -iiuncios, eupiens _al>illa-quantum airiabat.amari.
mereberis.Ad quodmagister : JNloiroplibi sufiiciuiit,, Qiiibus contemptis enm penjtus sprevit. -Juvenis
ista ? Tria tiJiiriarravi, eiiii nondririi desiiiis insti- cumsesic conteaiptum sentirel, doleiis/adeo.effl-
gaie ? "Biscipulus : Tria dicendo nimiuni augesreci- citnr ul riimio infirmilatis onere "gra.varelur,- SK-
tando nuinerum. si pauca sonueruniv.erba. Dic_ergo pius tamen illuc i_bat.quo doniinain .egressam yi-.
tiiium quodionga vterbositale .nieas'repleat- riilres, derat, desiderans eam conyenire, sed-bequaquai-t.;
cl sicniihi sufliciel. Magisierr: Cave ne contingat valuil efficere.--Cuiprce iiolore laciimanti fil obvia
iifter nos quod-intei' regeiii el suuni, accidil fabula- anus religionis habiiu dccorata qucerens qucenani..
torcm. Discipulus : Quid, care magister, _quid tan- esset causa-qu_e eum .dolore rcompellerel ;s"ed ju-, ,
riem accidil? - J -.-"'- --.-. veiiis qui-d m sua ycrsabatur coiiscienlia, lriinime- -
- "-. " -
;FARULA"X ,.".---. detegerexolebal. Ad quem antis : .Qtianio.quisln-
'Rex quidanfsuum hahuil fabulaiorem qui singulis firmitalera suam medico- revelare distulcril, "tanfo
nociibiis quinque sibl narrare fabuias consueyerat. . graviori morbo attritus fueril., Quo audito narra--
Conligii tandem quod rex-curis-quibusdam sollicitus vil ex :ordine quse acciderant _el suuni-propalavit
miniine posset dornrire, pluresque soliioqucesivil 'G secrclum.. Gui. anus: De. Iiis qiise jara dixisli Dei
audire fabulas. IJIe atitenitres super hoc narfavit auxiJio reniediuiii inveniam, ef ep relicto-adpropria-
'
fabulas,-sed parvas. Qucesivit rex plures. IJIe"vero renieayii. Quce eaiiictilani" quam apud se habebat,".
iiullalenus volull,-dixerai.enimr sicui visu.ra fuerat duobus di.ebus jej'unare coegit. Die leriia panem
sibi," ninlias.' Ad.hcec rox_. Pliiriinas jam narrasli, synajii cohfecfum jej'unaiili iargila _cs.l,-quse dum
sed-brevissimas : veilem le aliquam reni narrare quse - gustaret/pro amaritudine oculi ejus lacriraari cce-,
rouliis producaitir verbis, et sic ic dormire perniil- perunt. Deinceps anus, illa ad pudicee jJoimim fce-_-
tam. Concessilfabulaloret sic incipit : mince perfexil quam jiivenis pr_edictus adamavj_t,
Erat qtiidam fusticus qui mille solidos habuil. Hic quse lioiiorifice pro iiiagiise religionis-specie K!>_ ea -
aulem proficisrens- comparavil bis .mille oves, sin- suscepta est. Ilancautem sua-sequcbatur carjiw.la.-_,
gttlas sex denariis. AcciiiiteoTedeu.nte quod magna _ Cumriue vidlsset mulier illa caiiiculam Iacrimanlem,
inundatio, aquarumsiiccreseerel, quijcum neque pcr qusesivit quod haberet- etqtiarelaciimaretur. Anus
pomem, ncquo pervadium transireposset, a.biit sol- ad hoc : Cafa amica, ne qticcfas quid sit,-quia adeq "
licitus qiiccrens "qitoeum ovibus suis Iransvehi pos- magnusdoJor cst.quo.J ncqtieo dicere. Jlulier ma-
ut diceret, cui anus :IIsec quam.cosi- :
set. Irivenit
.', " -tandem
,- " exiauam 1 ci -necessi-
. . - "navicularii, '.. • gis instabal
f.
taie coactus duas oves imponens aquani traiisnl. spicis caniculam mea erat-liliacasla nimis efdecora,
Ilis diclis fajjulatar obdormivit. Rex siqttidera illura, quam juvenis adamavit quldam ; sed adeo casia
exeitaris ul fabulain qiiamj.nceperatfiniret, comino- 'eratj.ut .eum omniim - spernerel, el ejus.amo.rem
nuit. Fabulator adhoc : Fhiclus ille-'magutis esi,_ respuerei. Unde dolens adeo_.efficiiuf. ul magna"
navicu.la aulem minima, el grex ovium iiiniimera- segriludine striiigereitir, pro qua culpa miserabililer
bilis, perniitte. ergo .supradictura iiislipum. stias hcecsupra dictafilia liica-in eaificttlam mutala esl.
fransfexre oves, et quam incepi fabulam ad fiiicin-' -" His diclis pra_ nimio dolore ertipiiin laefimas.anus
penliicam. _.-"'-. ."--_, ... illa. Ad hcec.temina : Quidycara dqmina, similis.
Fabulalor. eieriim Jioc fnodo regem loiigasaudire peccali conscia, quid, inquam, faclura- sum ? Me..
-
fabuiasgcsiientem pacificayii. Quod si amplius rae elenim dilexjl.juvcnis, sed. .ainore" caslilalis eunf
prsedictis eliam alia subtexere compuleris, jatii dicti contemjisi, et siriiili modo ei contigit, Cui anus^_
rirccsidioexempli me deliberare conabor. Dis^cipuius: "Laudo libi, cara amica, ui quam cititis poteris.Iiujus
Dictuin est in antiquis proverbiis quod .11011 eadcm.. miserearis "et qnod qu-eril -facias, ne et tu siiuili
compunciione dolet qni pro miiiieribus lacfiiiialur, iriodo in canem nniieris. Si enim scirem inler jnve-
 683 DISCIPLINA CLERICALTS. .- - 686
nem pra_dictum elfiliam meam rimorem, numquam A . cbnsurgens, venitad ostium et apertura clausi(,.fir-
in canem -mufarelur filia. Cui ait mulier casla : mavit, fenesiram asceudit, sieiilque ibi douec 1n
Obsecro ut consilium hujus rei.uiiledicas.neproT cariiisiaiixorem suam revertentem vidit, quse do^-
pria fofma" privata efficiar canicula. Aiuis : Liben- mum. rediens osliuin pulsavit. ,Vir mtilierem suam
ler pro Dei amore el remedio animse «iea_, et quia-..", aiidiensi.1' videns, ac si riesciret interrogavit qriis
misefeor "tui, liiinc.supradiclum .jiivenemqticeram, - esset. Alipsa culj>ceveniam petens el numqnain am-
etsl quoinvenire polero, ad te feducaiir. Cui gra- plius se hoc faclurum promillerisnihilprorecit, sed
tias-egit riiuli_er,''etsie anus artificiosa dictis fidem viriratus3il quod eani non iiitrafeperriiilteret, ,sed,
preebuil. ^uem promisit reduxit juvenen.,_cl sic eos "esse siiurasuispafentibus oslenderef. Afipsa magis
" " " - "~
adsociavit."- ' _ ; - el magistlamansdixitquod riisi ostium recluderei,.
Discipulos mifgislrq : Numquanfaudivi tam mira- inputeuni quijnsfa domumerat salireleiila.vit.am
bile quod el pulo fieri arte dyaboli. -Magister : Ne finiret, sicque de rooiiesuaamitisi_tpropinquis Ta-
dubiles. Discipulus"-:Speroquod si qriis tani sapiens iionem redderel.Sprelis minis dorhiiius.siia. hmlie-
eiit ut semper iimeal seposse" decipi artejmilieris, ris, iniraiie non peniiisit. Mulief:vero plena arte el
forsilan ab illius ingenio se.custoiire vajebit. Ma-- callidilate sumpsil lajridemqucmproj'ecit iii puleum,
gisler :-Audiv5de quodam honiirie qui mullum, Jabo- B - hac inlenlione ul vir suus audiiq sonitu lapidis In
raviliil suamoiistodirelj^ed tiijiil proliiil. Disoijju- puleum ruentisptitarefsese Jn-puteUm cecidisse, et
Jusfnagislro : Dicmilii quid fccit, ul nielitis sciam, hoc peraclo mulier posl piiteum- se abscondif.Vir
siquam duxerq, illai-i custodire. Magister : • > ' simplex -atque irisipiens. .audito sonilu lapidis in
> FABULAXII. puteum ruantis, mox de doirio egrediens, celeri
Qiiidam juvenis fuil quitotam Ihtenlibiieni suam cursu ad "puteum-venit, piilans verum esse quod
el totum -serisum el adhuc toltiin tempus,-suum mulierem-audi.ssel ceeidisse. Mulier. vero videris
iiiisit ad hoc ut scirel bmnimodam" artem jnujie- osiiiim domus apeiiuniy ei npn oblita esl suce ariisj
ris, el boc faclo voluil ducere uxorem. Sed pri- intravit domuni, firmaloque osfio ascendit fene--
iriilus perrexit quserere' ccnsilium- et _sapienlio- stram. Ille aulem.videns se esse decepitim,'inquil :
rem illius regiQiiis adiil Iiomiuem. -Quaiiter, custo-' 0 miiJierfallax, plena afte' dyaboli, penniiie me -iir
dire- jiosset- quam dticere volebat qucesivit uxo- trare, el quidquid mihi foris fecisti ine condonalu-
j-ein.Sapiens vero IHTCaudiens-sibi dedil consilium rum tibi crede. Atilla eumincrepansintroituriique
qubd "construerel domiim altis parietibus lapideis,- doiiuis omni.no et sacramenlo denegans ait: O-se-
poifereique Infusmuiierem, darelqiie sibi s.atis-ad „. d.uclor, tuum esse alque -luum. facinus parentibus
cmnedehdum el non superflua indumeiiia, faceretque, luis osiendam,.quiauriaquaque nocte es, sollicilus
iiaddmum quod non esset in ea "nisi-soluni bstium iia fuiiim a me exire et merelrices adire; -ef itaegit.
solaque fenestra perquam vi'derel,~el tali aliitiuiiiie" Parentes verohcec audientes .alque -vefum existi-
-per-quam nemo intrare jjossef.vel exire.Juvenis irianies inerepayeninleum, et iiairiiiHerillaliberaw
vefo, aiidiiq consilio sapientis, sicuti.ei jusserat- artesua flagilium quori meruerai iii virum detrasil»
egi.t.-Manevero curii^uvenis exibat de dprao, oslium " cuinihiJprofuit-immo-oJlfuil mulierem cuslodisse.
firmahal et_similiter quando iiifrabal. Qtiandb' auiem Namiste etiam acciditcumulus niiseri-equoclexis-
dGrriiiebai,-sub capite suoclavem abscondebal.. Iloc- liinaiione pjurimoruin qubd-paliebalur meruisse
aulem longo tempore egit._Quadam yerb die ..dum - ciederetur, unde quidem bonis quampluribiis pulsiiSj
juvenis iret adforum, mulier, ut- eral soliia facere, digiiitatibus exufus, exislimalione fqedalusob uxoris
ascendit fenestram et euntes et redeuntes -inienie raaliloquium, incestus lulit, supplicium. '-,
aspexii. Hac una die fcum"ad fenestraiirsiarot, vidit Discipulus • Neirio est qui ab irigenio mulieris
- quemdam juvenem formosurii- corjfore-.atque faeie, cusiodire se possil, nisi quem Deus cuslodierit, et
quoviso slaiim illius aihore succcnsa fuit,-etut siipra-- hcectalis riarratio ne ducam uxorem magna, est
diclum-es_t,^uslodita ccepil cogiiarequomodo etqua D ] dehorlatib. Magister,: Non dcbes omnes mulieres
arie possetioquleum adamato jrivene. Aupsa plena crederetales esse,' quoniam magna bonitas alque
ingenio ac.dolosilaiis arte cogitavit quod.claves" do- , caslitas In .mulijs repperituf mulieribus, etscias.in
"niinisui-furaret;sr diim dormirel,- et ila egil. llcec bona muliere bqnam sociefaiem repperiri posse.-
vero assueta erat doniinuin suuin unaquaque- nocle Rona mulier fidelis custos esl el-bona domus. Salo-
inebriare viuo ufseeuiius-ad aiiiicum suum posset. mon in'fine-Iibri~Proverbiorum suoruin viginti duos
cxire el suain vbluiiiatem -explere. Domirius vero vefsus de_Jaude aique bonitate mulieris-bonse eom-
illius pbilosophicis. jam- edoelus.monilis siner dolo posuii (21). Discipulus ad lieec:,Bene meconforlasti,
nullos e'sse li-iiliebres aclus". coepii cogiiare quid sua sed audisli lameii aliquam mulierem quce sui serisus
coujux siruerei frequenti et-.coiidiana- potaiione, Ingeniura niterelrir inijonuni. mitfere? Magister r
qliod iitsuh bcculio ponerei se finxii ebjium esse. Audivi. Discipulus" : Refer mihi de illa,-quia videlur-
Cujus rei mulier inscla. de-leclo nocle consurgens, milii res" nova. Magister:
perrexit.ad oslium domiis, el apef lo exivit.iid ariii_ . . FABULA XIIL .
cuiiir Vir aulem-suus in sileiilio nociis. suaviler Dicfum-fuit milii qubd quidarii Ilispaiius perrexit
t2i)Cjp.xxxi;-io-5i. , ^,. KiQ' '"3b'n-n"_!K
m' PETRI ALPJIONSI EX JUDJ.0 CHHISTIANF ~6PS
Mecli, el dtim ibai pcrvenit in ."Egypliim,qui .'e.s_iiai A _ prinuim scriiiium sicut ci prsecepium fueral venii.
terrse inlrare volenS Cl fransire, co&iiavitqtiod pe- Ille vero qui pecuniam celaverat, plenus nequilise et
cuiiiam suam Sn ."Egypto dimilleret, et anlequami malse artis, ut vidit hominem venientem cui pecri-
'dimillere voluissel inlerrogayilsi aliquis fidelishoraoi niam celaverai, limeris ne si pecuniam requireret,
esset in illa regione cui posset cqmmittere pecuniami aliusqui suam pecuniam adducebat non comniiltercl,
suam.cf osienderunl ei antiquum hominem nomi- contra eum ita dicendo perrexil: 0 amice, ul>i
natur.i prohilate fidelitatis, cui de suo inilleialeriia-i- fuisti et uhi diuiinasti? Veui et accipe pecuniam.fidei
«Unmisit, demura perrexit, factoque itinere ad ilhini- i- niese jamdiu c.omniendalam, quia inveni el amodo
Tediit ciiipecuniam commisil, et quod commiseral1 icedel me cuslodire. At iile _Icelusvelgaudens recepit
abeo qusesivit. At ille plenus nequilise illum num-- pecuniara gralias agens. Velula", ul vjdit liojiiinem
•quam antea se vidissedicebat. lllevero sicdeceplus ; ' pecunianisuam habere, surrexiret inquil: Ibimus
-
perrexil ad probos horiiines fegionis illitis, el quo- ego et socitts meus cohlra scrinios noslros et fesli-
modo tractasset eum homo ille cui pefcuniam com- nare prcecipiemus; lu vero expecta donec rcdeamus
rniseral cis relulit. Vicini vefo illius de "eoialia au- et bene serva quod jam adduximus.-Ille_auiem l.eius
dienlcs cretiere nolnerunl, sed niliil hoe esse dixe- animo qiiod" acceperat servavii, adveritumqiie eo-
Tunt. Qui vero pecuniam perdideral, unaqiiaque die2 jg rum, quod tidhiic potest,- expectavil, el ita hono
ad domum illius qui retinebal injuste pecuniam ibai,, ingenio yetulse redditaTuit viro summa peciinia..
blandisque pfecibus eum deprecabalur ul pecuniaroi DJscipulus : Islud mirum fuit ingenium atque _
redderet, quod deeeplor audiens, increpavit euinl ulile , nec pulo quod aliquis philosojihus-subtilitts-
dicens ne amplius lalequid de eo diceret vel ad CUIH i cogitaret per qtiod levius vir suara pecuniam recu-
venirel, quod si facerei. poenas ex merilo subiret." ." peraret. Magister : Bene.posset pbilosophus suo
Audilis minis illius qui eurii deceperat.lristis coepit% facerenaturali ingenio. Discipulus: Hocbenecredo;"
rcdire, elin redeurido obviavitcuidam velula.panniss sed si aliquem philosopliorum huj'us modi reposuisti
heremiialibus indula.. Ha.caulem baculo suo fragiless in cordis afmariolb, Jarg;re miIiidiscipuJo,e.f ego fi-
arius suslenlabal, et per.viam Jaudando Denm lapi- deli.memorise commendabo,ulquandoque discipuls"
des ne transeunlium pedeslcederenlur loeabst. Quse e lacfe pliilosophise educatis delieatissimum largiri
' - - "
videns liominem fientem, cognovil "eum esse extra- possim alimenium. Magister.
neum. Commota pielate in angiporlum vocavit ett • ;_ FABULAXIV.
- '
qiiid ci accidissei inlerrogavil. Al ille ordinaie r.ir- Cqntigit quod quidam homoiiaijuit filium cui post
ravit. Fo3mina auditis verbis ejus inquit : Amice, sii mojiemsuam iiihil prseler domum dimisit. Isle.ciim
\era sunt-quce retulisli, feram libi inde auxilium."( ; C magno .labore ccrpori suo vix etiam qusa naiura
Et ille : Quomodopoles lipe facere, ancilla Dei? Aff • exiglt suppediiabai, et tamen dqmum suam ,_licet
illa inquil: Addric mihi Iiominein de ierra lua cujus- s- roagna coactus inedia , vendere nolebal. Habebat
factis el dictis fidem hsbe?e possis. At illcadduxit."." auiem jiuer isle quemdani vicinum valde "divilem
Demum decepti socio pfcecepit dccem cofros exler.r qui domum emerecupiebat u"t suam Jargiorem face-
«is preliosis depiclos colorihus, aique ferro deargen-- . ret. Pueraulera nec p.rece, nec pretio vendere vole-
laio ligalos ciim bohis scrts cmere el ad dorniinisuii bat. Quod postquarii iste dives comperit quibus
hospitis afferre, lapidibusque coinminutis implere. ingeniis-efquibusaiiibus puero sublraherei dohium
Atipse ita egil.-JIulier vero ul viditomnia illa quce e cogitabal; at juvenis securidum posse suum fami-
prceceperal esee parala, ait: Nunc decem hominess liaritalem ej'us devilavil.Deniqne confrislalus dives
perquire qui- eunies ad domum illius qui te decepitt ille catisa domus el quod non posset puerum deci-
riiecum ct cum socio luodeferanl scrinios unus postit pere , quadarii die venit adpuerum el mquit ei": 0
aliura venientes ordine longb, el quam cilo priinuss ptier, accommoda mihi paiiem parvam luse ourice
venerit ad domuni hominis qui te decepit el re-:- prelio",iiuoniam in ea sub terra decein loifellos cum
quiescet ibi, veni et inlerroga pecuniam, et ego lamn ^. oleo custodire vclo, et nihil tibi nocebunl, sed haher.
corifidoin Dteum quodreddita tibi tua pecunia ftie- :- bis inde aliquod suslentamenium vitce. Puerautem
rit. Atipse siculi velulajnsseratfecit, qusehon olililaa coaetusneccssitale concessit eldedit ei claves domus.
ihcepli qubd prsecepefat, iter incepit el venit cumn Juvenis vero ilerum more solilo liberis liberalifer
socio decepii ad domum decepioris et inquil.: Qui- i- serviens victum perquisivit. Ai dives homo acceplis
dam homo de Hyspania hospitalus aiecum fuit et:t clavibuscuriam juveuis suffod-iens. qtiinqueionellos
viill Mccli adire; qucerilatie anlea pecuniairi sriam n jilenos oleo ibi recondidit el quinque dimidios, el hoc
quce est in decem scrinlis servandam alicui lioniinili facfo j'uvenem advoeavitclavesque domus illi iribuens
donec reverlaiur commendare : precor iiaque utt inquit: 0 juvenis, oleum meum libi coinmittq et in .
mei causa^imcedelua cuslodias, et qnia audivi et scio0 tua cuslodia' trado. Juvenis simplex-putans omnes
le bomim hominem. et fidelem esse, nolo aliqucmn lonellos e.sse plenos, iri cuslodia recepil. At post
alium pr_8ter'te solum lmj'uspecunia? commendaio-- longum lempus coniigit quodin ierra iHa-.oleum
rem adesse. El -dum ita loquerefur venit primuss eariim ftiit. Dives hcec audiens. priero inqmi : O
defercns scrinium, aliis a longe apparemibtis. Inie- aaiice, veni ei juva me oleum efiodeiequod-iuce jam-
rihi deceptus prsccepiorum velulce non obliius, posf1 duriiim mandavi cusiodice,etlaboris jwemium accK
 689 -" DISCIPLINA CLERJCALIS. md
pies et tutelce. Juven.s audita prece cum pretio di-• A _ noniine Auxilium miseioruro.Ilerum disclpulus : Etsi
vili coitcessil ul secundum posse suum eum juvarel.-- jam audita menle sedeanl, ad audiendum plura inci-
-Divesnon obiitus sua. fraudis nequissimce, adduxit taiit. Magistcr inquit : Libeiiler tibi dicam , et sic
homines ul oleura enierent. Quibus adduciis, terram-- inquit :
nperiierunl et quinque plenos lonellos et quinque'• ". . ' FABULA"XY. -, • _, _'/_' "
dimidios invenerunf. Perceplis lalibus vocavit pue- Diclum fttit de qtiodam divite in civiialem etmle
rum itadicerido : Amice, causa (.ueecustodisa airiisi quod- sacculum cum mille-talentis deferret sceum ,
oleum ; insuper quotJlibi commisi fraudulenter abs- et insuper aureum serpentem oculqs habcntem j'a-
-lulisti, quapropter volo ut miiii mea- restiluas. ilis cinclinos in sacculo eodem,, quod foium simufaroi-
diciis eum eepit et vellel nollef ad juslitiam deduxit. sit. Quidam vero pauper iler faciens inveriit, dedii-
Jusiilia euiiividensacchsavit.sedjuvenis quid conlra que uxori sua., et quomodo invenissel retulit. Mulier
diceret nes.civil, attamen inducias unitis diei- quoa- hoc aiidiens ait: Quod Deusdeditcuslqdiamus. Alia-
sivit, quod juslitia, qiiia jusluiu" erai, coiicessit. In die per viarn r>ra_coita ciamando perrexil r.Qui-
-elvilate autem illa inorabalur quidam philosophus talem ceiisum invenil reddat, el absque aliquo pec-
qtii cognominabatur.Auxilium-egenlium, "bonus ho- cato centum talenla inde habeat. Ucec audiens iii-
inb el religiosus. Juveriis audito bonitatis illiiisprse- . B
' ventorcensus, dixii uxori: Reddamusi "ccnsuni et
cnnio perrexit ad eum, qucesivitque ab eo consiiium absquepeccato cehti.ui lalenla inde liaheamus. Inde •
dicens : Si vera sunt qure de lemilii feferenlibus riiulier ait : Si Deus illum voluisset hunc censuni
iriultis dicla sunt niore-domeslico, fer mihi auxilium, hahere, non ainisissel; quod Deus donavit custodia-
ctenim injiiste accusor. Philosophus audita prece _nius.~Invenlor census ut.redderetur elaboravit, at>
juveiiis"iiiterrbgavit;si jusle vel inj'usle accusareut ipsaomnino denegabat, et, tamen vellel nollet iiui—
eurti. Juvenis vefo qubd inj'usle accusareiur firmavit lier, domiimsreddidit et quod prceco"promiserat ex--
" sacfamento.-Audi.ia reiveritate philosophiispietate petiit. Diyes auiero plenus iiequiiiceail: Adhucalium
commotus ait: Ausiliante.Deq fer.am libi auxiliunif serpeniem niihi deesse scialis. Hocprava inienlione-
sed sicut a "juslilia respeclum-usque in ciaslinam"- dicebat ul pauperi honiini lalenfa non -redderet pro-
diem accepisti, noli diriiitlere quineas adplacitum, missa-; patijier vero se nihiJ amplius-irivenisse dice-
ero libi pafatus succurrere luc-everitati atqiie eorusri bai. Al "lomines civilalis illius diviti favcniespau-
nocere falsilati. Juvenis autemquodpliilosoplius eum peri deroganles inexorabile coiitra foiiunain paiiperis-
jiisserai egit. Mane aiitem faclo, venit pliJJosophus odium gerenles, illuni ad jusiitiam provocaveruni..
ad jusliliam, quem i>ostqiiamvidil jusiitia ut sapien- -Pauper aulem, ul supra dicluincsi, senihil araplius-
teni ct pliilosophum vocavit, vocaiumqueJuxla se ^ invenisse-dicebat. Sed dum, sermo hujttsceniodi
sedereiecit.Inde justitia vocavita-ccusanies et accu- pauperum divitumque per ora disctirrerei niinislris-
satuni, prsecepitque. quod suprum recordarenlur referentibus landem percussit ora i-egis. Quod simul.
jjlacitorum et ila fecerunt. IJIis vero aslanlibus , asidivit divitem et pauperem et pecuniara sibi prse-
justitia ait philosojiho qiiod causas audiret et inde sentari pnecepit. Ad.duclisomnibus, philosophum,
judicium faceret. Inde pliilosoplius : "Preecipi_,justi- scilicet Auxilium raisei-orum cum aliis sapienlibus-
lia_, clarum oleum ,de quinque tonellis plenis men- ad sevocavit, eisque accusaloris vocem et accusaii
surari, et scias qiiaritum sit libi clari olei, et siini- audire et enodare prceeepit.Philosophushsec audiens,
liter de qriinque dimidiis, et scias quantum ibi clari commotus pietale pauperis ail :-Auxilianie Deb le-
olei fuerit. Deinde spissiim oleum de quinque plenis Jiherare conabor. Ad hocpaiiper : Scit Deus quia.
toriellis sil mensuralumet sciasquantum spissi oiei reddidi.quantuiri inveni.- Inde pliilosopiius.ad re-
In eis sil, et similiter de quinque dimidiis facias gein.: Si reclum judicium iridevobis audire placueril,.
inensurari, et scias quantum spissi olei Tuerit ibi ; dicam. Rex hsec audiens ut judicaret fogavit. Tunc
et si tanturaspissi oJeiinvencrisin dimidiis tonellis philosophus regi : Iste Jiomo dives honus est rouls
•quanlumiii plenis, sciasoleum fuisse furatum. Et si £K tum, et non est credibile eum aliquid inlerrogarc
in aimidiis tonellis inyeneris lalem pariem spissitu- quod non amisisset; ex aJia parle credibile mihi
dinis quaiem oleum ciarum ibi existens exigil quod videtur quod iste pauper lioino nihilamplius invenit.
-quidemet in plenis toiiellis inveiiire" polcris, scias. quam reddidit, quia malu= homo si.esset, 11011 quod'
oleum noii tuisse furatum.Justitia ha:c audiens con- reddidjt .redderet-, imo lotum celarel. Inde rex :
firmavit judicium, factumque-est ifa, ei hoc niodo Quid autem Jnde judicas, pJiiIosophe?.Philosophus :
juvenis evasil sensu pJiilosbphl. Fiiiitis placitis jii- Rex,-sume censtim, et da ex ,eo pauperi cenium.
venis philosopho gralesreddidit. Tunc jiliilosophus lalenta, et quod reraanserit serva donee veniat qui-
ait illi: Numquainne ilfud philosophi audisti ? Non censum qunerat, quia iibn est hic cujus Jsle census
emasilomum antequam cognoscas vicinum. Ad hoc sil, etiste dives Iiomo.eat ad prsecbnem et faciat
juvenis : Primuni Iiahuimus doiiium aiitequarii jiixla' . iiiierrogaresacelluin cum duobus serpentibus. Regi,
nbs hospilarelur. CuiphiJbsophus :"Primum vcndas auiem piacdit hoc judicium, alque omnibtts ibi cir-
'
qiiam rnaneas jiixla maluin vicitium . . cmiislanlibus. Dives vero>qui sacellum perdideral ,-
Discipulus : Tale judicium apparet, esse jriiiloso- liocaudiens iV.quit: Bone rex, dico tibi in verilaie-
plii, clhoc est gfatia Dei., Merito vocalus esl lioc ... ccnsum islum fuisse mcii.tii,.sed quia volebam panpeti
 691 ; PETJU ALPUQNSI EX JL'D_"E0CIIRJSTIANI ^92
homini quod pfceco prpmiserat xuiferre, dixi niihi A . Ad licec senex : JSfunc magis tardaii estis, et-Jllis
alium serpenlem adlnie deesse; sed modo, rex, mei reliclis Jseli subintravimus-portas uiiiis. Tale-est
niiserere. et quod preeco- promisit reddam pau- - proverbium quod audivi : Magis valel.longa via qua;
peri. Inde rex censum feddidit divili, dives paii- ad paradisuni, quam-brevis ad infernrim.
. Arabs casiigavit filiiim.-Fili, si fueris in via cura
peri. Ita philosophus sensu- el ingenio paupererri
• liberavit. -, .aliquo socio, dilige eum sicut le ipsum, ef ne_medi-
. Discipulus : Apparet hoc esse ingenium pliiloso- "ens aliqtiem decipere ne el lu decipiaris veluti
phise : hoc exeniplo ndn esl mirum quod -de duabus duobiis contigil btirgensibiis et ruslico. Filius :.Re-.
mujieribus Salomon judicavil (2..),- >. . fsr mihi ut aliquid ulilitajis iude accipiaut posteri.
Philosophus ait: Ne aggrediaris viam cum aliquo -\: FABULAXVII. .
nisi prius eum cognoveris. Si quisquam ignotus tibi - Diclurii ruit d_e burgensibus , dubbus"et rusiico
invia associaverit iierque tuum invesligaverit, dic -eausa orationis JVIech adeuntibus quod essent socii
te velle longius ire quam'disposueris,'el sidetulerit viclusdonec vbiiirentMech, et lunc defecil iJIis cibus
'lanceam, yade ad dexferam ; siensem, ad sinislrara. ila quod jion;i'emajisll eis quiequam, nisi lantum
Arabs castigavit filiuiri suuni dicens :Sequere calles farince qua soluiivpanem eiparyum facerenl. Bur-
quamvis sint semitisJbrigiores.Ilem accipe puellam B geiisesyerohoc-videiitesdixeruiit ad invicem :-Pa-
in uxbrem quamvis sit vetula, et itertim fer nierces rum panis liabemus- el iiosler- mullum comedit so-
luas ad iriagnas civilales-quamvis vilius ibi vendere ciris, quapropteroporlel pos liabere "rionsllium quo-
pules. Ad-hcec filius : - ,- _ - - modo.sibi partem panis auferre possimus, el quod
; FABILAXVI. _ liobiscum debei spli comedamus. Deinde aeceperunt
- Verum est quod dixisli de magnisviis, h.im qua- . Jiujuseemodi quod facerent panem et coquerent, et
dam die dum ego e_t socii mel peirexerimus ad' ur- dum coqueretuf dbrmiientfelquisquis eorum nii-
"bemsolead oceasum propinquaiite ei-adhuciqiige .rabiliora somniando "yideref, solus panem cbmede-
essemus a eivilaie,- vidimus semilam qiice secundum ret. licec arlificiose dicehant quia. sinipjicem rusti-
"visumiluris ad civilaieni promittebat compendium. cum ad hiijusmodi Jiclilia depulabaiif. El Jeceruni
Invenimus-senem a-quo fequisivimus de ilinereillius panem quem coxerunl, demum j.acuerjiiil uldofmi-
jseniitse: at senexait: Propius semiia du-cilad-ci- rent. Ai rusiicus, percepta"j.orum aslulia/dbrriiien.^
vilatem qaam raagna via," et iamen cifius per ma- tiljus sociis, traxit panem-semicoctunij coir.edit et
gjiam viafti ad civUalem venietis quam per semitam. ileruni-jacuil.. Unus de burgensibus sicut- somnb
Hcec au-Jientes illtlm pro slulto liabuimus, et ma- perieriiius csset evigilavit" sociunique vocavit,rc«i
"' aller de
gnam viam pra_ferniittenles semitse declinavimusi buigehsibus ait : Quid habes"?At iJle iiiqtiii:
-quam iiisislentesad dexttraipelad sinislram qnanla Mirabile somnium vidi, nam niilii-visum fuilqupd
fuil nox deerFavimus, nee ad eiyi.aiem pervenimifs.' dtio_angeli aperiebanl portas coeli et _me sumentes
At si per callem tendisseirius.proeul dubio inedia ducebarit anle Deum. Cui socius : Mirahile est lioc
' -
liocte civilateni sifbinlrassemus. ._ somnium quod.vidistj; at ego somniavi quodaduo--
Pater ad _i_ec::'Hoc nobis alia vice evenit cum lius Siigelis me ducenlibus et terram fmdentibus iii
pergerenms per magnam viam ad civitaiem. Prce. inferniim ducerer. IJtisticns lioc loium audiehai ti
- eraf noliis fliivius -quem quocuiriqiie modo iransiluri se dofmire fingobal; sbd Jiiirgenses decepli"decipere
eramus aniequam civitalem inlraremus, sicqueno- volenies-ui evigilarenirusiicum-vocaverunt. Rusii-
Jjis iler agentilms in duas. paiies secla esl via, qna- cus vero callide et ut lerritus essel respondil.: Qui
rum.uua ad civitateiri per vadurii, allefa.perpontem sunt qui -nie vocanl? At"iJli: Socii-Iui su_iiius.JEt
ducebaf. Demum qtfeindain senehi vidimus quem rusticus : Redistis jarii_? At ip"siconlra : 'Quo-jifir-
de duahus viis quce prius ducerel ad «ivitalem m- reximusunde fedire debeariius ? Ad hoc, rusiicus.:
, lerrogavimns. Senex aii: Brevior esl vfa j>er vadura i Nuiic visum erat niihi quod ,duo, angeli uiium ex
ad civiiatem duobus ri_ili'ariisquain via per pontein, n vobis accipiebant et aperiehant portas coali, dtice-
sed tamen citius poleslis ire per poniem. Et quidarn banlque illiini ante Deum ; deinde alium accipiebant
ex iioslris illum seriem sieui vos veslriroi anfea-de- dub alii angeli, ^.t aperta terra ducebanl in inrer-
riserunt ef per vadumjter aggressi sunt; sed eorum niim, el his visis pulavi rieminem jaiii-iiriiplius fedi-
"
aiii sociossubmersos dimiserunt, alii.equos et sar- liirum,.et surrexi etpanerii coniedi. - -
ciuas perdiderunt, qriidam vero per aninem made- 0 fiJilsicevenit eis qui socium decipefe yolueruni,
-faclosalios qninino amissos defleyerunl. sed nos' et-- quia suo ingenio decepti _uei'uiit. Tunc filiusjlia eve-
senex nosler qui per pontem itansivimus sine impe- -iiileis sicuiinpfoverbio dicium.esirQtii.touimvoliiit,
dimenlo.et absque onini incommodo proGessimus et tolum jjerdidit.Hsec esl aiitein nalufacanis -cuifave-
cos sup.er ripam iluminis adhuc jacturain dellenles runl illi quorum iirius alii eibum auferre cupit, se.l
reppeririius. Quibus flcnlibus et cum raslrisersa- si naturam cameli' sequerentur, mitiorenr naturaui
gena Jma Jluvii perscrutanfibus senex ait : Si nobis- imiiarentur : liam talis estnaiuia canieit, quarid»
ctim per jjontem perrexisselis, non ila coniigisset. insimul datur prcebenda mnllis,' iiullus ebrum co-
Aiunl: ,Hoc fecimus quia viam tardare riolebamtis. medct donecomnes edanl insimul; eisi uiius i.ulfr-.
- - - "
." (.!2) iiiRcg.,c.ip.iii,27 ..._.K>rrrmon >.S-nan. ^nn-tiVan-. rh "-sn-rzm -f>v~i."-T>% ~,
 693 . - DISCIPLJNACLERJCALIS. _ - 094
iriatur qubd neqneal coniedere,donec removeaiur A qucesiviiab eunuchb quid foris fecissei. Eunuehusad
-alii jejunabbnt. Isii hurgenses poslquam yojebaiii Jioc : Dixif mihi Nediu discipiilus luus qiiod qtiando-
animalera -naturam sibi sumere, iiiitis..imi auimalis que iiisanires et non nisi vinclis el verberibus cor-
iiaturam sibi debuissent vendicare, el merilo cibum replus cessares, el ideo teligavi. Hoc audiio inci-
"aroiserunt. Quin eiiam hoc eis evenisse voluissem sbr Nediu discipulum -suum, yocavit et aii: Ami.ee,
quod magistro meo narranle jam.dudum audivi eve- quando me novisti insanum? Ad lioc discipulus :
"tiisse incisori regis~ pro-,discij>ulo suo pioprium Quando novisii rae meliion cbmedere? Erinuchus ei
~ nomen
Nediu",utfustibus ceeder.entur.Pater ad Iisec: alii hsec audientes riserunt, e't "utrunique merifo
"Dicriiihi, fili, quid audisli- quo.modocohligit disci- poenas suscepisse jtidicaverunt. - ,
-pulo, quonlam lalis narratio animi erit recreatib. • Ad libc patcr-: Meriioiioc illi accidil, quia si
' - ' '
-.Filius. _ .. cuslodirei quod Moysesprcecepit ut diligeret fratrem
-" _ FABULA XVIII.. suum sicul seipsum (23), non hbc ei evenisset.
5 Narravit liiihi magisler roeus- quemdam- regem - -
Casligavit filium si.itim.dicens : Videne imponas
diabuisse ineisorem qui diversos diversis lemporibus .aliquod crihien socio' luo servo sive libero, iie ifa"
rjjplos ei incidebal pannos. Al ille discipulos sutores libi coiUingat sic.ul diiobus 'joculatoribus conligii
'liabebat quorum quisque artificiose suebat qubd B anle regeni; -Ad hoc filius: Nurra mihi, pater, obse-
, magisfer incisor regis incidebat. Inler quos urius._ crb. Palcr : Fial. , ., - -
- - " FARULA XIX, ."
-erat discipulus noniine Nediu qui-socios arle sulo- --,
-ria superabat. Sed die festo venieiile rex suorpni Venit qtiidaiii joculalbrad fegem, quem vocaiutn
-incisoreni pannorum vocavit et pre.liosas vestes sibi - rex cum alib joculatore fecii sedero atqtte co.me-
~el familiaribus parari prsecepit. Quod ut citius et dere; sed qtii juius^erat joculator coepit irividere
_sine inipedimeii.o-fieret,.unum de camerariis suis "supervenienti quem rex sihi prccferebat ei"t>mne_,
."eunuchumcrijus illuderat oflicium sutoribus custo- aulici. Qubd ne duraret diu pudorem-illi facere ttt
dem~addidit,-etut eoruni curvos ungues observarel, sic salieni arifugerel cogiiavit. Ifaque ncscieniibus
-et eis ad suflicientiam necessaria. niinisfraret roga- aliis ossa latenter prinms j'oculator coordinavit et
vil. Sed. in.una dierum minisiri ealiduni- panem et anle sociura posuit;Jinitoque prandio iiioppfobrium
mel cum aliis ferculisincisori elconsociis-comeden- sociuin. conjectans siruem ossiiim regi osiendit et
-duni dederunt, 'et qui aderanl comedere ccejj.eruiil. roordacile.r inquit : Domine,' sbciu.s meus omniiim
Quibus epulanlibus eunuchus.: Quare absenie Nediu ossium islorum vcsiituram comedit. Rex verp loi-
_comedilis nec illum expectaiis ?_."Magisier inquit: vis oculis respexil. Acctisalus atitein regi ait: Do-
. Quia mel non ^omederet elianisi adessci; el coirie- " mine feci quod naiura bumana.requiiebal, carnes
.derunt. Deinde venit Nediu el ail :Quare me ab- conicdi el ossa dimisi; socius aulom-metis fecil quod
sente cqmedislij nec parfem ine3m reseryaslis ? Eu- siiaiiatura.scilicet canina inquiiebai, quiacoiiiedit
.iuichiis ad licec: Magisief tuus dixil quod mel non carnes.el o_ssa_.
comederes eiiamsi adesses/At ilie lacuit etquomodo Dixit ohilqsoplitis : Honora minorem le el da sib.
magistro suo illud recoinpensare pbsset cogilavit. de ttto sicui vis qttod major te honoret et de siio libi
Et hoc facto, magistro absente, JNediusecrelo dixit iribital. Alius : Turpe quidem" esl "multuin" diviti
,eiinuc'lio,: Doroiiie,-raagisief nieus quandoque frene- esse avannn, mediocri pulclifum esse largttm. Di-
"sirapatiens seiisum perdit -et indiscrele circumsian- scipulus ait : Dimnitionem largi el avari et prodigi
les verberal e"t interimit. Cui euniielius : Si scirem mihi subsciibe. Paler : Qtii dal quibus dandum est,
Iioram quando ei contingit, ne quid inconsulte age- et retiriet quibus reiinendui.n esl, Jargns est; qui
Tefligarem etloris corrigere constringerem. At Ne- prohihet quibris proliibeiidum non, est, avarus esl-:
diu ait: Gum videris euui huc; ei illuc.asjiicienteni et qui. diil quibiis daridum est et quibus n.on esl dan-
leiTammanibusvefljeraritem el asua sede surgentem dum, prodigus: Alius : Noli associari rei deficicnli
*l scamnurn superquod sedef manu rapientem, tunc jp. el ne proponas te rei crescenli. Alius: Magls valet
scias eum esseinsanum, et nisi libi et tuisprpvideris,- parva beatiludo quani plena domns aiiro et argenlo.
' . AJius : Utilia
caput fuste dolabit.-Talibus dicfis.Nediu.seqiienli die' perquire. roagno. sensu, noii-niagna
niagislrisui forficessecrelo abscondil, at incisor quse- yelocilaie. Alius : Ne respicias diliorem le-ne-iu
rciis-forfices et non iiivenieiis..ccepit manibus terrain euni "pecces, sed respice paiiperiorem leet iude
jierculereelhucelillucasjiicereeta suasedesurgere graies Deo .redde. Alius *- Non deneges Deum pro
ct scamnum super quod sedebal riianu dimovere. paupeiiate, pro diyitiis no!i superhire. Alius": Qiiis-
Hsecvidens- c-anuchus statim suqs vocaviiclienies qttis niiilla cripit, majorum fame labescil. 'Aliys :
. prsecepitque incisoremligafi et ne aliqiios veilieraret Si vis in hocsceculo tanlum habere quaiitum sjifle-
graviter verberari. Sedincisor clamabatila dicendo: cerit naliircej nonmultate decebil congrcgare; et
.Quid foris feci,.ut quid talibusme aflligilis verberi- sicupido salisfacere voluerisanimo, licel-coiigte^-
bus? At illi acrius verberando lacebanl. Quando gatis qua:eunque in iolo mundoanibitu corilinenlur
aiilemlassi fuerunl verberando .exosum viisesolve- diviliis, silis lameri ardebit habendi. Aiius":" Qtti
runt, qui respiians sed longo tempoiis inleryalLo parce sua dispcnditj diifduraut ei possessa.Alius
-'" (25) Lcvilic.
xix^-lS.^^.^S-n^n.N;
695 PETRI ALPHONSI EX JUDJEO CHRISTIANI 696
Quivult reliriquere sseculum, videat ne aliquid reii- A , recto traroite nollcnt incedere, quibus dixll: Ltipi
neat quod sil illius parlium , quoniam lanlumdem" vos comedant! Quod lupus audiens acquievit, Cum
valent ac si paleis ignem exlingtierel. Alius : Qui dies declinarel el jam ruslicus de aralro boves sol-
pecuniam congregai raultura laborai, vigiiiis labe- vissel, venil ad eum lupus dicens : Da mihi boves
scit nepefdat, ad ultimuni dolet quando perdif qtiod" quos promisisti. Ad hsec aralor.: Si verbum dixi,
oblinuerat. Djscipulus magislro : Laudas congregari non sacramenlo firmavi. Et Iupjus conlra : Habere-
peeuaiam? Magister : lia, acquire jiiste ei in bono debeo quia jconcessisii. Dixerunt taiidem quod ireht
expende",nec in ihesauro reconde. Alius: Ne desi- adjudicium. Quod duni farerent vulpi obviaverunt,-
deres res alterius ct ne doleas de amissis rehus, Quibus adeuntibus ait_ vulpes :.-Qtio lehdilis? Illi
quoniam dolore nihil erit recuperalrile; unde dicilur: qiiodfactura fuerat narraverunl vulpi. Quibus dixil:
FABULA XX. Pro nihilo alium auseritisjudicem, quoniam, recium
Quidam liabuitvirgultuin in qup rivnlis fluenlibus vobis faciam judicium; sed prius permitlite loqui
lierba viridis erat, et pro habililate loci eonvenie- consilio uni ex vobis el deinde alii, et si polerovos
banf ibi volucres modulaniine. vocum canlus diver- coacbrdare sine judicio, seiilcntia cclabiiur; sin au-
sos. exercenles. Quadam die dum iri suo faligatus tcm, in commune deiur. Al ijisi concesseruni. Vulpis
quiescerel pomerio, qiicedamavicula super arliorem .B primum locula cum aratore ail: Da milii unam
cantando deleciabililer sedit. Quam ui viriii et ejus gallinam el uxori. mea. alleram, et habebis boves.
canlum audivit, deceplam laqueo sumpsit. Ad quem Arator concessil, et hoc facto cum Itipo loquilur di-
-avis ; Cur tanlum Jaborasfi me capere, vel qubd cens : Aniice, audi: Meritis tuis procedemibus prri
profieuum in mea caplione sperasli hab.ere. Ad hcec te debel, si qua" est facundia, Iaborare. Tanlum Jo-
lomo: Sblos cantus tuos audire cupio. Cui avis: Pro cula sum cum rustico quod si hoves illius diraiseris-
nihilo, quia nec prece nec prelio cantabo. At ille : omninb quietos, dabit fibi caseuni ad magniludinera .
Nisicanlaveris,ite comedam. El avis": Quomodoco- clypel factum. Hoc lupus concessil. Cui vulpes ait _ ,
medes?"Si comederis coctam arma, quid valebil avfs Coneede"aralorem boves suos ducere, et ego ducam
lam parva? El eliam caro eritliispida_. Si assata ero, te-adlocum ubi parantur illins casei," ul quemvo-_
multo minor fuero; sed si me hahere dimiseris raa- lueris de multis eligere possis. Sed lupus TtstuJ--»-
gnamutilitalem consequeris. At ille conlra: Qnam?-- vulpis deceplus veibis qiiiettim abire permisil ritsti-
Avis : Oslendam libi tres sapientes manerias quas ctim.-Vulpes vero vagando Iiuc et illuc quantumpo-
jniajbris pretii facies quamlriuin yifiilorum carnes. liiit liipiim deviavit, quem veniente obscura nbcle
Al.illesecurus promissi avem permisit abire. Cui _, ad alium puleum dedttxir, cui super-puteum stanii
avis ait: Uiuirii esl de proroissis, -ne credas omni- formani 1unce_semipJenae in ima pulei. radianlis
Jjus diclis; secundum, quod luunreril semper^habe; ostendit el inquii: Hie est caseus quem tibi proriiisi,
tertium,-ne doleas de-amissis. Hoc dicfo, avicula dcscende si placet, el comede. Ad hsec lupus : De-
arborem conscendit et dulci canore dicere cc_pi'.: scende priniitus, el si so!:t deferre non jjoteris, utie-.
Benedictus Dominus qui luorum acicm oculoruni juvemfaciam quod hortaris. El hoc diclo. viderunt
clausit efsapientiam abstulit, quoniam sl inlesiino- cordani peiidentem in putueo i.ri cujiis caput crat
rum plicas meorum perquisisses, unius ponderis .urceola ligata-el in alio capilecordce alleraiirceola,
tincice jacincluni invenisses. Hcecaudiens ille coapit el penrieljaiil.tali ingenio quod una surgcnle allera
llereet palmis peclus percutere, qiioniam fidein di- descendebat. Qttod vulpcs simul ac vidit quasi ob-
ctis prccbuerat aviculse. Al avis ali illi : Cito obliuisi sequens precibus lupi urceolam inlravit et ad fun-
es sensus quem libi dixi. Nonne dixi tibi.: Ne crcdasi dum venii. Lupus aiitemiiide gavisus ait: Cur noh
quicquid libi dicetur?^Quomodp credis qnodin me; .affers mibi caseum? Vulpesait: Nequeo prsemagni-
sil jacinctiis qui sii ponderis uniris uncise, curo cgo- h iudine; sed intva aliam urceolam el veni sicul mihi .
lola non sum lanti ponderis? El uon dixi libi : -Ne. spnpondisti. Lnpo inlranle al;am urceolam, ponderis-
doleas de rebus amissis? Quare-pro jaciiicto qui in D inagnitudine ducla cito fundum.petiii, allera sur-
me est doIes?.Talibus dictis rusiico deriso avis in gentecuro vulpe quse erai Ievior. Vulpecula taclo
.nemoris avia devolavit. ore putei foras exiliit et in puteo lupurii dimisil, et
Philosophus suum.casiigavii discipulum dicens : iia quia pro fufuro. proesens dimisit, Jupus merilo.
Quicquid invenies legas, sed noif credas quicquid le-• hoves et caseum,perdil't.
.geris. Ad lisec discipulus : Credo non esse verunff Arabs casligavil filiuin simm : Ne credas onnii
quicquid esl in libris, nam simile huic Iegi in libris: .consilio quod audies donec fuerit prohatum in ali-
-cl prbverbiis philosophorinri : Mulise.suni arbores,, quo an sit utile, ne contingaliibi sicui Jalroni eon-
sed no omnes faciunl frucium; multi surit fruclus, ligil qui consilio domini cujusdam domus credidit.
sed nqn. omnes comestibiies. - CastigavitArahs » Ad hsec filius: Quomodo, paler,- evenil ei? Pater:
lilium suum dicens : Fili, ne dimiilas pro futuris! FABULA XXII.
prcesenlia, ne forsitan perdas utrumque, sicut evenitt Diclum esl mihi quod quidam-latro ad.domum,
-
lupo de hobus promissis a rustico. cttjusdam divitis perrexil Inientione furandi. Ascen-
FABULA XXI. dcns teclum ad feiiesiram per quam fumus exibat
Diclum namauefuit.de araiore quod boves illius; cl si aliquis intus vigilafet auscullayit. Qitbd ul do-^
 691 '- DISCJPLINA-CLERICALIS. 698
iniiius domus comperil,:suaviler sua. uxori ail: : A jiersona si maliis essel gentiJjiis etxrudelis. Alius .
Inierroga aita voce ttnde vciiil-niilii iste lam magiins;-. Tene reclam justitiam inler liomihes ril. diligein te,
census quem habeo; qupil ul rein scias iiiiihumela- nec properes ulli reddere miiiuuiii boni vel mali,
Lrira. Tunc ipsa alia voce ait: Poinine, uiide iam i quia diutiiisexpeclabil te amictis, el, diif.ius limebit
liiagnuin censum liabuisii cum numqtiam nicrcaior l"einimicus. __ _ . ', -- - ,
fueris? At ille : Quod Deus donavit sei ya el fac inde: ; FABULA XXIII.
vbiunlalem luam ei non inqtiiras uritle niihi tanla
Plato reluhl in libro de .Prophetiis" qiiod quidam
pecunia veneril. Al _ipsn sicul iivjuhctimi fuerai, '
rex eral-in Gfcecia'senex geritihus cnidelis. Iluic'
magis ef magis ul rem scirel instigabal. Deiriuui cfevit maximuni-e-iiuiliis
eoaclus suse dominus :_ pafiihiis helliim";ciijtfs ut'
quasi precibitsiixoris inquit iolius sure regibnis et vicinicc inan.
Vide ne cuiqriam secreia noslra deiegas; Iatro fui. «ciret-eveiitum,
Al ipsa ait: Mirum mihi videtur qiionioJo larii riia-, dayii philosophos,' qtiibus cqn;,'regatis, ail : Videte
censum latrocinlo quoniam magiium mihi H vobis ihgniat beliuiii,
gnura acquirere poluisif, qiipd .
audivimus clairiorem sive calum- quod p.ropter menm credo vobis everiire peccatum;
numqilam aliquani sed si esl in nie qiiod sil reprehendenduiti,"
jiiam inde.Aiipse aii.Quidam magisler meus me dicite aliqnid
-g et yeslro .'iidieio corrigere feslinabo. Phi.Io.so•
carmen edoeuit quod-diceba;n quaiido. ascendeljam
lecluni el veniens adfeneslram plius : De criniinalibus in corpore vestro niilhim
-super' accipiebam scimiis, necquid i:obis ct vofis veniuium sit rogno-
j-adiumiUricemanuet cafmeii meumseptiesdjcebain,
ila sciniiis; scd hic prope via trium dierum moraiur
scijicel. saulem, et descendebam "sine peficfilb. quidani sapiens honio noinine
- Qtiidquid preliosum Inveiiiebam iri domo cbrrodens Mailaiius, qui per
: Spirilum sauclum loqiiitur. Ad eura.ergo' de philq--
Eumebam: Hoc facto iieruni ad radium lurisevenie- -
ipse vohisinioia yita-
bam, eteodem "carminesepties diclo, cuin "omnibus,' sophisnostrisaliquoslegate,
veslra quid v.eiiltirum sit per_e"osdeclaraJiit.^His ita
in dqmo sumptis ascendebam, et quod' sustuleram "
ad hospilium deferebam. Tali ingenio Jiunc qttem peraclisubis_epiem pliilosophos ad euui niisit, qui posl-
quani habitaveral inlraverunl, urbem-deserlam
possideo censum nuilier~ait : Bene fecisli
liabeo.-A^i illius maximam inveiiere.paiiem ; sedillis qusereri- "
ijuod mihi talia dixisti,- nanv si quandoque iilium libus hospilium "Mariani, diciumfuit quod ipse et-
ne
lialiuer.o, pauperdegal, hoc "carmen-dbcebo. At
innlii de concivibus petissenl hereinurii. Istls auditis.
dominus inqiiit :" Periuitte me dormire quofiiani ". ad eum.-. Quos ut vidil sapieris,"dixit:
somno aggravatus volo quiescere, et ul magis deci- perrexerunf
"Veniie, venite, legaii regis inobedienlis. Deuseiiinf '
peret, quasi dorraiens sterlere- coepil." Pereeplis in cuslodJa ei divefsas . naiibnes subdidii, quaruiji'-*
lalibus- verbis , fur inde et dicto Q
deriique gavisus non feclus guhernator sed imroitis.exliiil. Deus-qui.
iepiies cariiiine, el sumplo ruanuTadio lunse, laxa-
' tis maiiibus et pedibus per fenesiriim iiidbmum, -illum et iHiussubdiios- de eadetri materia creayii
facieus cccidit et fracl"o:cfu"re el ejus iramoderalam diu passus neqiiiiiam muliimodis"
inaghu.ni sonum, sed lamdem -
Jjracliio congemuit.-Ad doniiiius.domus quasirie- oqrrectionibus ui-conveiieretarimioimit,
ad maluin ejus.in illius rieceiri inmiscricordes bar-
sciens inqtiil: Tu quis es qui ila cecidisli? Ad hcec" baras
suscitavit gentes.- el hocdicto tacuil.sapieiis
latro" :Ego suin illc fur infelix qul tuis credidi fal- homo.
' Qtiod audieiiles -philosophi niirabaritur ei qiii
lacibifs vrtfl)is. " _ - -
aderaul universi. Die v.eroterila philosbpiiis quce-
Ad hoc filius : Pater, lu Jjenedicafis. qrioniiim reniibus iiciltiro
dolosa edocuisti me viiare consilhi. Philbsoplms : repalriandi, revefendus.ille philo- "
sbphico spirilu dixili Revertimiiii qnoniam nioriuus
Cave consiliuin azimum donec slf ferriieiilafum. - est ddminiis
vesler, et Deus jani novurn regeni ibi
Aiius : "Ne credas consiliuiri monentis quod deneges
quf siirectus-gubemalqr el milis geiilibiis
alieiius benefactura ;."quidenegat coram ociilis cef- posuii subdilis.-Auditis, .lalibus pliiloso,phi*;qi"iiyeiieianl, -
neiilis oiuniase-accusat. Alius : Si fuefis.in aliquo iiibus cum
prcedicto .sapienleremaiienlibus, quatu.or
bono n~epecces inde, quonlara scepissime inaxiiiuim D j repatriaveruni' qui omniaul eis dictum- fuerat vcra
coinminuitur bonum vel ainitlituri. Discipulus ad el consliiula . . ' '
jnvenerunt. ." -.
roaglsirum : Pfohibuit" philosopbus henefaciiim ne-~ Arabs dixit filio suo :Ne,more"ris in civitale regis
gare. Ad hoc :
magisler Qtii denegal- benefactum,
dispensa cujus crit-major quarii reddiiiis.
denegal Deiini, et ille qui iion iihedil regi viciori,
est inobediens Deo. Discipulus :"Oslentle mihi fa- FABULA XXIV. . "f ,. -.
tionem quomodo hocessepossii. Magisler-. NuIIum Dictum hanique cst quod qiftdam " rex stioruirt "
Jjshefacirim jjrocedil de crealura ad creaiuram riisi eomniuni assensti proccruin citidairi sno familiari
6"_Deo procedat, el illi qui denegant beriefactbres, .quemanlea cognoverat in seciilaribus esse pruden- ,
fetita deneganf Deuin. AJius": Cuslodi le a rege illo lcm lolius fcgni coriimisit habeiias, qi.il provinci»
quiferus esi ut leo, cui esf levis animusTul puer. reddilus snscipere.l etcausas tfaciaret. Cujusfrateiv
Alius : Quimalum dicil de rege,:ante tempus suum alterius regiii dives mefcator, reniotam. incolebai ,:
riiorielur. Alitis : Diutius durare palilur Deus re- , civitatem, qui pcrcepto de fratris subliriialioiie pa-
giniin regisin stia persona jjeccaniis si bonus" sil raio coriiilaiu prout dectiit-Uifralrem viseret iior
gcnlibus ct inilis, (jtiain facerel-pisto. rcgi in stia incepii, prcemisso tandem mincip ne subitus aut im—
«.... PETRI ALPHONSl EX JUD.EO C.IIRISTIANI 700
provisus venirel. qui de advenlu suo frairi referrel. A plms : Qui servit regi sine forluna, hoc sceculum
.Civiiaii in qua.fraler aderal appropinquavii. Audiio perdit et aliud.- Filius: 0 Pater, quare oblili.is.e.s
fralris adv.entu, frater occurritet liylari vultu satisi dicere quomodo dehel homo comederecoram fege?
eura accurate suscepit. Transactis aliquot diebusi Paler : Non oblitus fui dicere, quia nulla est diffe-
proviso lempore elJoco regis eliain fratrem suum rentiacomcdere corani i-ege et alibi. Filius.-: Dic
advenisse inler-coelera qtue sciebal placere retulit. ergo quomodo uhique debeain comedere. Paier: Cunt
Cui rex : Si frater tuus lecum in meo regno rema- ablueiis manusul comedas; nihil langas nisipran-
nere acquieverit, oinnia leetim ,i!!i etiam refum dium donec comedas. Ne comed_ispanem priusquaui
mearum cuslbdiam comiiiuneni esse conccrio; quod veniat aliiid-fercultim supermcnsam.ne dicaris ira-
si lalforem renueiit, in hac civiiate Jargas ci posses- patiens; nec lanium lioJum lnitlas in ore luo ul-micce
siones donabo et eoiisii.eludineset quce dehcrel mlhi defluant hinc- el intie. ne dicaris -gltuo. Ne. glulins
facere condbriabq.""Si verb deriium lacfire aniore liolum priusquam fueril iene commasticaiumin luo
nalalissoli repatriare voltierii, plura vesiinicnloium ore, ne slranguleris; nec pqcula sumas donec silos
mulaloria, et qu_ecuiiique ei fueiiiit necessaria lar- vacuum, ne dicaris vinosus; nec loquaris dum ali-
gire cum habundaiitia. Audilis sermonibus iegis quid in ore lcnueris, nealiquid intret de gullure in
fralef" fralrem convenit, et quanta dominus pro- I) intimam arieriam ne sii libi causa morlis. Si videris
miseral driline felractavit. Cui fraler : Si vis ut - boJum qui placeal tibi in parapside coram sqdali,
lecuni morer, ostende mihi qiianli siint redditus nonsumas, ne dicaiurlibi prava "fuslicitas. Post
regis. Ipsevero bnines oslehdil. Deinde inlerrogavit prandium manus abluequia pliysicum est et cura-
quasexpensas rex faceret; "quudipse indicavih Tunc bile; ob Iioc enim multorum oculL deierioiiinlur
ipse cqmputavit cum"fratfe quia.quarituserat fed- quando posf prandia manibus rion abluiis lerguntur.
ditusianlaeral efexpensa, ct dixit fralri: Amice, Filjus : Si quis invilaverit me ad praiiiliiini., quo-
videoianlam esse regis expcnsam quanius est fed- modo respondebo? Cpncedam statim an non ? Pater:
diius . et si coiisurrexerit bellum rcgi veslro, vel Fac sicul auclorilas Judseoruin'pra.cipit (24.. Dicit
aliquid lale, unde procurabi ipsemililes suos, vel enim : SL qiiis Invilaveril le ad prandium, videas
uiide inveiiiel eis iiiimnios? Fraier : Aliquo consilio personam invitajilis. Si enim magna persona-fuerii,
acrtiiireiiitis. Cui iraler- Timeo ne census meus sit slatim conceie; sin autem, secundum quod erit,
pars lmjiis co.n_.ilii.et ideo vale, quia" nolo aroplius secuncla vei tertia vice.Hoc etiam referlurdeAhra-
uiorafi. c | . "
li.am.Quadam enim die dum coram sua stareijaiuia.
Philosophus : Rex esl siinilis igni.cui si liirois iranseuntes suli liumana specie" vidit-tresangelbs
admolus fueris; cremaberis; si ex lolo remotus, fri- " quos ipse suam. domiim inlrare Jioneslo vullu.roga-
geriis. -Filius ad patrem : Si crediderb'verljis-philo- , yii, pedes Javare, cyriorum refecUonem suinere,
soplii, numquam familiaris ero rcgi. Cui Pafer: lassos artus, somno, recfeare. Jpsi vcro, quoniain
Fili, placere regi suinnia pruderilia est. Filius : magnapersona erat, acquieverunt ejus petitiorii (25).
Pater, crudi me quomodo, si opoiiuerit me regi Juyeiii3 ad senem : Cum. invitatus fueroad pran-
servire, ul prudens et bene doctus valeam placere. dium, parum vel nimis cbmedain ? Cui senex:"Nirais,
Paier : Ad hujusmodi iiistriiclionem multa essenl qtioniam sl amicus lutis fjierilqui le i_hvitavit,-gaiir
necessaria qiice "roodoad memoiiam non revocamus", debit multum; si-aulem inimicus, dolebit. Hocau-
ct foflasse s"fpr_esciibei'eiit'ir libi pusillo, in leedium dito risit puer, nd. quem senex: Recordalus sum
vertereniur, sed de muliis "paucael quse si obscrva- verbi quod audivi de Mairiiundonigfo. Quidam enim
veris erunt uiilia referenms. Ad quem filins : El si senex quccsivit ab eo quanlum possei comedere.
ereclis auribus nftilta cujiiq promissainihi audiondi "Cui ipse : De cujus prandio, de meo vcl allerius?
avidus vchementer efflagi:b. Pater : Qui vuli regi At ille : De luo; Mainnindus \_Quanlum magis pos-
esse famiiiaris, debel videfe omni visu meulis quod sum. Senex: Tu jnodo recordaris yerbortim cujtis-
eiim vetierit ad regem slarediu possit, nec unquam _Qdam gulosi, jrigri, siulii,. garruli et nugigeruli, et
sedeal doiiec rex prsecipiat, nec loquatur nisi cum quicquid de illodicilur amplitts in eo invenilur." Ju-
oous_Iiieiit, nec moretuf cuni rege hisi rex prsece- . venis : Mulium placel mihi dc eb audire, quia quic-
perit morari, et fideliler consilium "taceat. Semper quid de eo est derisorimn est, et si quid de ejtis
sit ifiienius~audire quod rex dicet/ ne oporteal dicjis vel faclis rnenle relines, eloquere, elhabebo
• "-
regefti bis pra.cepium repetere. Qubdctniique prse- pro munere. Senex.
ccpit rcxfacial. Caveat ne menliaiur regi et _sic FARULAXXV. -
e.rit ei obediens; ne umquam adsociei se homini Dominus servo prxcepil quadam nocle ut clau-
quem rex odib liabebii. Cum hsec omui.a el nmlta deret januam; ipse vero desidia pressus surgere non
alia feceril, forsiian de rcge nou magnuni habeliit poluil, el idco dixil quia-claiisa,erat. M.aneauleiii
proficuum. Filius: Nihil pcius coniingit honiini qtiam faclo Dominus dixit servo : Maimiinde, aperi j"ariuam.
ditt regi servire et nihil boiii acquirere. Pater: Hoc Cui servus : Domine, sciebam quod volebas eatn
iiiultis jam eveuil-; <i idcopra_cepit jiliilosoplius ne liodie esse apcrtain, et idco nolui sero eam claudere.
qtiispiam nimis liiorcuir iri servilio rcgis. PJiJoso- Titiic primuni comperil dominus quod propler pi-
- _ -
(€') Talniud. . (2o) Gciies._xviii,
 701 DISCIPLINA CLERICALIS. -702
A
griiiam dimiserat, et dixit: Surge, fac opus luuni., geriltibi aliquid-iilversi.iibliiiimisdcsolaririecnirais
quia dies esl et sol j'nm allus est. Cui servus : Si solI "inde tristari, quoniain hoc esl genus Deum riegandi.
Jam csl allus, da mihi comedere. Gui dominus : Deum debes semper laudafe lam de adversliale quam
Serve male, vis nocle coinedere. Servjus.: Si nox: de prosperilate. Mtilla enim.mala conlingunt libmi-
e.sf, pe.rniitle me dorraire. Ilerum dqmirius in nocle : nibus quae eveniuril eis ut niajora mala effugiant, et
Maimunde; surge.el videas utrum plual nec ne. Ipse3 mullaiiotitiiigunl quse in bonq finiunlur, et idcodehes
yero advocavit canem qui jacebat exlrajanuam ,.etl Iaudare Deum iii oninitms el in eo confidere sicut
cujn venisset canis, palpavit pedes cjus, quibus in- dixil versificafor : ci.im-fueris in trislilia nibil inde
ventis siccis, domino. inquil:-Domine, hon pluit.. . sollicitfis'cris,-.sed lioraniin dispositione permitle et
Tteruni dominus ad eum noetu an ignis essei ini remincia semper bonuin.fulurum , ei ila erisoblilus
domo. ipse vero vocato muriiego, lempiavit si ca- inalojiim, qtila mulici raala eveniunt quse,-inliono
lidus esset-an non; ctim invenissel eum frigidumi fiiiinrilur. Philosophus : Hujus sceculibona cominixia
ail: Non. Juvenis : Pigritiapi audivi, modo.garruli- " siuii : non enlm comedes mel sine veneno. Alius" :
lalein ejiis audire ciipio. Senex :.J)iclu"ni est quod| Qiiceciiinqnein sceculo suiil,,commutabiiia suni, et
dominussuus venjebat deforolselns pro lucro.-quiai quse exeis lilii sunt hbna ventura , licel sis debilis,
-inullum lucralus fueral, et exivll seivus:Maimundus: lamei»-liabebis et raala viribus devilare nbri pbleris.
«oulra dbmimimsuum, quem cum-viderel doininus, AJiiis : Quod pigro assequi tlesiderala doriat;, idem
timiit ne aliquos rumores, ul,mos suus eratfdi- consequi cupiia velociter negat.Alius : Se per ve-
cerel, el dixit: Cave ne-dieas.milii "rumofes malos; niisiaiera scecriluiii dedecbrai.et per oplantem se
Servus : Canis .riosira parva pijiella nioiiua est. Cul . terra deglulit- et vorai.. Alius : Quasi in ictu pculi
-
dominus-: Qttomodo moi.iua est?' Servus : Mulus; fmii.gloria niundi, el curafragilis' nfaneal non exo-
nosler exterrilus fuit et rtipii chanuim suuro, el dunf plaritem se vi.el.
" *
fugerei, sub pedibus sitis canetu. suffocavit. Donii- -" FABULA XXVI. \
iius :-Qiiid aclum. esl de niulo"? Servus : In pulcum _ Proyerbialiier dicunl Socralemseculares tumultus
cecidit ci mortuus est. Quoinbdo exlefriius fuit devitanteni et agrestein vilam ciipieniem nemiis iii-
iinJus? Servns : Filius vesler "de solariocecidil iia coluisseet tugurii loco dimidium inliabitassedbliiim,-
qtiod mprluus est, ct inde exlerriliis fui.l niulus. cujiis funduni venio (pponebat. et imhri,- ct.qito;!
Dominus : Quid agit geriitrix ejus ? Serytis : Pree efat apeiium-jocundo'soli, qtiein venaiores regis
nimio dolore naii uiortua est.iDominus: Quis custo- inventum diun intuerenlur et illuderent pediculos
dU domuin? Seryus : Nulhis,-quoniam Jn cinerera C suffocaiitem cqeperunt averlere solis radioriim ame-
versa.esi el quiequid in ea erat.^Doniiiius : Qnoiiiorio, nitiitem. Quibus ille placido vullu : Quod mihi non
conibusla _fuil?Servus : Eatlein nocte.qiia doniina datis, auferre non proesiimaiis. Talibus iraii de lare
moiiua fuit, petlissequaqtiee-vigilabat prodomina, quodegebai expellere volueruiil- el inde via abdu-
oblila fuiicandelain m ihalamo el ila conihiisla fuit cere, neprcetereuntis oculi doiuini tam vilis persona
dojnus tota."Doiiiiiiiis iPedissequa ubiesl? Servus : offenderel, qtiod non valentes, raiiiaii sunl ci diecn-
Ipsa volebal ignem exlinguere e.tcecidiisuper caput ies ; Yide ne-quid mali ex proiervilaiis studioiilii
ei morlua esl. Dominus : 'f u quoinodo evasisli cum .conlingat, quja rex.el doiiiinus nosier cum familia-.
tain piger" sis? Servus : Ctim vidcrem pedissequani ribus suis eipriraatibus 'est hac parfe transittifus.
defunctam, effugi. Tunc Dominus valdecoiilrislatus lllos aulem in_.selalranies ji.hilosophus i.iiliiens:.Non
ad vicinqs suos venit oranseos ut reciperelur in est, inquit, vester doininus doiiii.riushieus, sed p'o-
ulicujus dpmo el liospiiarcttir. Inlerea_obviavit cui- liusest inei«ervi servus. Quod audienteset riover-
<1amamico suo qui cum videret eum iristem inler- cali vtillti euiii respicienles.quidam detruncare pro-
rogavit quare ita liisiareiur. Ipse vero relulil oninia posucrtiiil. Minus improbi donec regis- scntenliam
'
qise dixerat-sibi servus. Aniicus.auiera-desolaio re- audirent, jjlacere decreveruiil.-Dum .vero_in hunc
uilil versus amico ut consolarelur. eum , ilicens : D niodura deiricarenl, rex adveniens et quce causa
A.mice, noli desolari quia muliociens coiilingunt ho-, liligii. forel perquirens, quse gesta fuerant yel tlicta
inini lam gravcs adyersilatum iiiuudationes,-quod famulis refcrenlihus cognovit. Volens ilaque, rex
dcsidcret eas eiiarainhonesla inorte finife, et slaiim an licla fuissenl cognoscere, ad philosophum prope-.
eyeniiml ei lanta commoda quod prorsus duJce sii ravit iiiquirens quid de se diceret. Sicul prius famu-
ei pralcrilarum reminisci.adversilalum.; sed hcec _lis, ita eiun sibi sui servi-servum esse asseruit,
huinanarum rerum tam iramensa fluctualio variaiile quorum senientiam- verborum rex.henigno affatu
liieritoruui or.Jne siinimi Recloris disiinguiiur ais diligenler enodaii sibi poslulavil.Ad quem pliiloso-C
Jjilrio: Iieec ei propheia. Job corrohorantiir exemplo, piius, scrvala vulnis dignilale,- leniter inquil : Vo-,
cujus animrim nbn "pessunideditairiissiorerum^fi). lunlas qtiidem suhjecla esl et sefvil mihi, non ego
ISiimquideliam audisliquod dixitphilosophus : Qttis sibi. Tu e converso subjecius es-voluntaii et sibi
potesl in Jsocsceculo, cum mutabile sit, aliquid sla- servis, noii ipsli libf, ilaqticservus es ejus;qui mibi
tiileh:ibere?Arabii.'iJsfilio_suo: Fdi", cum forteconli- seivil. Tmic rex, dcfixo paiilulum visu,sic incepiti
' " ~
{20} "o!!".1,2-2; __3^bKbrten'roKVl31>:^^ -
 703 PETRl ALPIIONSI EX JUD-EO CHRISTIAM" 7CI
Ut palet in verbis nihilum esse polentiam confiieris. A tlicsauro vitam fame vel siti laborantiiim quousque
Ctii pliilosopbus in angustain sucn menlis sedem re- poiuit sustinere non distulit nec suffeeit.-Hic idem
<eplus ail: Scis ipse nimium libi ambilionem mor- de veslibus et preiiosis lapidibus egit, et sic transiit
talium rerum dominatam fuisse et maleriam rehus circnJtis anni in qno non paucosjam.morfis nexibus -
gerendis leoptavisse quod ne virtus fiia,.ut ipse fa- irretiios liberavit. Eral autem in eadem regione qui-
leris, consuescerfet laciia; scd ob cupidiiicm glorice,.._ "dam regis. prsescripti notarius qui livoris macula
sicul rei sincerilas est, fecisii adipiscendse, qucc taclus puero invidebat, elgraves inimicilias Ialenter
quam sit sxilis et lotius vacua pondeiis sit considera. exerceb.it, et regera erga puerum in iram exasjie-
Tjjse pfceterila glorise poientia utpote q.uce jam rabal in his verbis ^-Domine,-lenitas vestrse mora-
nulla esl, meluenda non esi, sed neque fuiura, cu- lilalis in veslri filium coiisiliarii cui pater infinitam
jus evenius dubitabilis est et incerlus. De prcesenli reliqujt pecuniam, ne dicam stulle, jiimiura molls
conslal quia ita parva esl,-iia, momentanea et quse: fuit; modo namque nec vos nec ille pecuif am liabeiis
in iclu oculi adnulianda : _ob hoe enirii iuilla sui quam inconsultiis siiperflue dilapidavit. llex vero"
parle esl formidanda. Perceptis denique philosophi ialibus in iram coramotus pro jiuero legavit cui talia '
verbis, "rex ail_-comj>Jicibus5uis: Servus Dei esl, dixit: Insiplens fili sapienlis; iners arliliciosiprodige
videte Iie qui.ilniolcstum ei faciaiis aul iiihoncslum. B largi, ul.quid divitias sapienter congregalas et tibi
- Discipulus magistro : Cuiri ccleria isia sunlexilia, ad servandum commissas.deilisii peruiciel? Ad lisec
cur prseparamus tanla quasi durabilia? Magister : puer visu in terram defixo, principis enim vulliiosi-
Quoniani vitse lerminusesi inceiius. Piiilosbphus : tatcm utpote iorvis iiiflammaram luminibtis "vereba-
Operare pro fuiuro sseculo quasi imnc sisiiiorituiiis, tur^ Domine, si pace vcslra licet dicere non ul qui-
et pro prsesenti sicut semper viciurus; melius enim busdam videtur slultus patre sapienfe voljis sum re-
esl q.uod posl triam morlem a le qrisesiia habeant liclus, paicr ctenim meus thesaurum congregavit,
inimici, quam in vita egeas quod libi subveniant congregalum undefufes rapere possinl collocavit et_
jnimici. Ob hccc iiaque cum honeslale libi omnia miliicui possetis auferre vel ignis comJjurere, sive"
provide, quialjrcvis est cursus yitse.Alius: Sseculum aliquis casus eripere reliquit.. Ego vero eumdeih ibi
csl quasi fons instabilis cujus introilus esl mairis eollocavi ubi fidelifer sibi.servabilur el mihi. Res.
•ulerus, el ejusdetn mors cril exitus. Versificator : aulera quid inde fecisset rogavit..Puer vero quid et
_ -Mors est porta palens terrenis pervia cttnclis, qualiler. feceral retaxavil.Coinperta denique peritia
Sed qumro post hanc qum sil habenda domus. juvenis remuneraluni prius eurii circuiislaiitibus lau-
Est domus delitiarum Deo famulanlium, est et di- davit-, patris servilium recompensavil. Qui ex_inde
versa pcenas proinerenlium. Arabs ad Patrem : Pa- •C.lucrando no-vasel majores prioribus divilias acqui-
tef, quomodo domura deliliarura et gloriam ejiis sivit.-IIoc modo quod pretiosus habuil filius consi-
lucran poleio? Pater . Quicquid riielius et prcliosius liarii regis, in domo delitiarunf lliesaurisavii.Au-^
liabes repone in ea cusiodiendum et -invenies, cura ditis sermonibus patris-filius inquit :-Juvenis iste.
illuc veneris, libi paralum. Filius : Qitomodopossuni sapienlef egit et magnse speciem bonilatis in se fu-
in cara domum peciiniam prtcmiltefe cujus osiium furiim indicavit, ct fecit sicut piiilosojjhusfilio prser
non novi adire? Paier : Audi quod fecil filius con- ccpit dicens : Fili, veiidc noc s_eciilumpro fuluro et,
siJiarii- regis post obiiuriv pairis. Filius: Paier, fare, ulrumquelucraberis, quod ita conlingii. Alius filium
nec sublerfugiam monilis obedire. Paler corrigens dixit : Fili, pro fuluro-sa_>culo operare, an-
FABULA XXVIL 'teqttam mors le segreget ab opere corporali. Alius:.
Rex quidam-habuil sapienlem consiliaiiuni el ia- Vide ne dicipianl te saeculares_delilhc, et irretilus
miliarem qui tandem nalura_ legibus favens parvum fallaciis scecularibus mortis venturce obliviscaris, ne -
reliquit hseredem benc disciplinalum el curialera, libi coniiiigat sicul latrorii domura"divilis ineunli.
otii lolam/qtia. magna erai, possessloriem el divilia- Cui filius: Ede.pater, quidaccidit. Palcr:
fum acervos subscfipsil el moiii cessit. Quo 1'acto D FABULA XXVIII. -
rex ad se puerum vocavii, et de patris occasu ne Domum divilis fur inlravit, et diversis eam gazis
pliis jusio dolereiammonuit, et qusecuiriqucpaler illi plenam invenit. Ilinc slupefactus de diversis di-
regeiida dederat tesilmbnio firinavil, elinsuper quodI- versa, de preliosis jjreliosiora eligere studendo cu-
cetate ej'us exigenle in patfis locum cuni susciperel ravil, cl quia vilia "relinquens in eljgendo lempus
illi promisit. Inde vale diclb Isetus juvenis ad prripria consumpsii donec dies veniens quid facere vcllet
-remeavil,- quem fex oblivibni tradidil, nec ipse ad detexit. Experrecii de improviso vigi!es domus'-in
-fegcm remeare properaviC Longo lejnporis iiiler- eligendo furem repperiunl, capiunt,_ inde Ioris ct
faJlo in eadem regione in qua puer eral cceperunl fu tibus ccesum in yma careeris delrudunl. Ad
^gere adeo quod cyborum . inedia peiicliiareniur ullinmm dala siculjam dcconfessosenleniia amar.is
'ame. Quod videns puer-bon_e indolis aninio condo- audieiis hyslbrias capilal.iti seiilciiliam subiit, qui
Ittil, condolens horrea deplevit et pauperibtis dislri- si iairi prop.j diem vcnluram priccogitassel, ne loris-
i.uii, el de penu viniim cxlraxilel carnes quas egen- et fnslibus caidereluf, vel quod gravius.exlililj ne
i-ibuserogavil. Cresccnic pcnuria, tlecrescens pecu- cajiite privaretur prsecavissct.
•iiiaiudigenlibus noii suffecli. Poslca dalb pro aniioiia Alius philosopbus dixil illtijussxculi diviiise sunt
 •7fiH - DISCIPLJNA CLERICALIS - 706
transiiorice Siciil homliiis somnia dormierois, qiii A devllare. AIjus : Tleri dncebat exercittis, hodie du-
evigilans qucecunque liabtierat in apefiendo ociilos cTiur ab illis et dalur sepuliuraj. Alius : Heri terrani-.
irrecuperabiliier perdil, sicul vttlgb dicilur." premebal, hodie eadem piemilur.ipse". Alius : Heri
- -. - JFABULA.XXIX. ' - ^ eurii gente"s"time!>anl, liodie cnm vilem depulant.
Opilio quidam ih somnis mille oves habnil, quas ; Alius : ileri habuit amicos el iniinicos.-hodie habet
riiagno quidam cupiens-eihere ut earius veridCret,- omnes ajquales. Sed de viginli dubljus philosophis
sicut somnianli visum fuerat, pro unaquaque dups _circumstantibus quid quisqiie de potenlis.siino rege
solidos dare volebat."Sed qui vendehat cum dupbus -dixerit memorice longum est reducerer .
solidisdenarium de uriaquaque plus poscebai. IJIis Ilerum heremila philosoplius hoc modosuam cor-
de preiio coniendentibiis, hoc modo sonmus "evaT Texitanimam : Anima mea, scias el cognoscas, duiu
nuil; sed venditor, dum esse somnium^cqinperil, poienliaestiifmanu liia,quid operarisantequam de
nori apertis oculis- clamare ccepJt~:Pro.uhaqjiaque" _. luo mbvearis loeo ad domurii in qua.tmanet jiisiitia" -
-mihi viginli quinque denaribs iiihue, ~et quotquot etad portam judicii ubi leges ih rbtulo quiequidiua
siinl lecum abduc. ~ " "
_ pianiisegii in hbc sceculo", uJjiangeli a dextris et a
Hnnc vero infiioriunf transeuniia - - mundi gaudia" sinisiris-discooperient el reiiuntiabunt consijium et
sectantes et diversis ut retineanf inliiantes de im- U". quicquid fiierit a te excogitatum. Anle D;eumveniet
proviso veniens dies el ftnis vitce iniefcipit, et quce- tuum judicinm; una lance qulcquid boni et alia quic-
ijtic eupiia".velint iiolinf, adimii. Iiem iilius : Moiiis qiiid fnali egeiis unoet eodem deelarabiiurexamine.
riiexus aliquombdo fugere poterimus? Pater: Mi- Omneis luifratres et amici nonJnveraent tuam re-
iiiine, qubniam illius "est_inciir_fbilis morsus, riec, . derapiionem et le deserunl ac dunittiint : hodle ila-
medicis-artibus ejus aiuaras fugieniiis-niarius. Filins: que redemptionem accipe eiboniiriiTac assidue et -
Quomodo ergo, nenitnislsedat.Siislinebimtis? Paier: antequaih veniat dies submoiniorum ad Deiim re-
Fac siciit dicil versificalor :" - - : -vertcre, elrion dicas, cras reyertar-el non inorabor,
Qttod vilare neqttis cbnslanli snscipe mcnte; quia sic crastinarilem le impediet concupiscenlia vel"
Sic qum dura fuil mors libi tnitis erir. - _ fofsan delinebit diesexlrema : itaquedierum sseculi
FABULAXXX. ..'-.". reminisceregenerationum annorum aritiquorum qui
Dictum esl de qtiodampliilosopho qtiodper anli- omnes trahsieriint. Inde-accipe serisum : ubi siint
quuni transieiis ciniiieriuni Iaminam vidit niafmor reges, ubi pfincipes, ubi tiivites qui ihesaiiros ibe-_.
-reamcujusdam moiiui cineribus superpositam, "_red saurisaveiiint el Inde supeiiji iiieruht? Modb sunt
in ea versus iriseiipli verba sepuJli prajlereunlibus sicut qui non fuerunt; modo suiil finiti sicut qiii ijon
- loqueiitis - _ ^*" vixerunt;'modo sunt sicutfolium quod arboredecl-
exprimebanl hoc niodo :. ,
-. . Tu prope qui transis, hecdicisjivelo, resisle; " dii quo ulleriiis non redil. Npii limeas, ariimamea,
Auribusincordis Itmctneqverba lerie. non limcas; niinis de sseculi ailversitatibus rion oria..
- Sum/jtiod eris, qttod es ipse '
fui, derisor amarm- tiir tiiuor fuiis. Tinie lui diem jiidicii,~pa,yeas luo-
Morlis dutrilicuit;pace juvante frui;^
Sed-venientenece pdstquatn sum 'rctptus ariiicis runi muliiiudiiieni peccalorum; meraento tui Cfea-
.Atque tneisfaniuiis,~or~ba-parente dotnits ioris qui ttitis est jiidex el lesiis. -
. Me contexit hutno deploravjtqiie jacenttm,
. htque tneos.cineresJtllima dohg dcdit, . •Aliusrieremita per vicos clatnabat : Ne tradaiis ""_
Indetneipultus corrodit lerra ttitorem, pblivirini durabilia jjrojiabituris fitiem. Alius': Dili-
- - - Qttmquefuil formm dloria iriagna cadit,- "" gite animas vestras
" -
" quantum et cofpora, et perfi-
Meque fuisse
- Ad visum virum nequeas^agnoscere,'si jam - cietis.AIius : Nolite oblivisci
fuero fqrte retectushumo. . quod, non obliviscitur
.' ' Ergo Detttn pro me eum puramenie precare_, nostri el seivite gribernafori. -Aliiis : Timete-Donii-
- . - Qualinus mlema del tnihi ' : num,.quia iimbr Doiuirii est clavis ad omi.ie bonum
pace frui,
-Et qiticitnqiterogat pro rrie comporiel id ututin _ et ad percipiendaiii gloriam conduclum. DeqiioS.i-'
Utmecummaneatinregionepoti. '-. lonion :J)eum lime(27)._ Ad ciiiicla-quee finnt addti-
Releclis ileruni el ilefum versibus istis, -ssecuiari-- '_ -cel Dens jiHiicium pro omni erralo, sive bonum sive"
'
btispostposiiis.-faclus est ereinila p.hilosopluis. - . "I malubisit. Ob
" Ilerufn de Alexandfo IiocJgiiur immensain DeiojiJriipolen-
dietum-.est quod scpulitira"1 tiain exoramus qtiatiniis vestris operibtts
- supplices
ejus foret aurea et in pervio omnihus alriq posita ad'" bohis prsecedenlibiis districli dieih judicii .a
posl
quem plurimi eoriveiierunl philosojthi de quibus'' , dextrisFilii ejus collbcari et ceterria
liims ail-: Alexander de auro fecit lliesaurum, nunc; requie cum.suis
fidelibus'mereamur perfrui. ih aula ccelesii, prai-'
e converso aurum. "de eo facit ihesaurum. Alius : stanle Doniino
nostro Jesri Ghristo eui est bonofet
-lleri lotus ei non sulIiciebaTmundiis, hodie qtiatuor cuni Patrc el saneioSpirilti per infiniia s_e-
sulse stifficiuntei ulnce; heri poptilo imperavit, hodie' gloria
, culdruni saTetila.Anien.
pbpttltis imperal illi. Alius : Hefi mulios populos._ : '
"Explicit -Clericalis* Discipliria Iraiislala <a Peirb
- poiuila-inorteJiberare, hodie riec ejusjacula potuit'
-Alftiiisode Arabico in Laiinum.

27) Et mandala cjus bbserya : -hoc est ebiin.omnisjiorao. Et,etc.-,Eccl.xii,,,4"3, 1C XI' D>m".n~".«
 "" - -' AXNOD0SIIXIMCX._ *""-
.

' GALTERUS AB MSULIS

' " - " ' - -
'*_". MAGALONENSISEPISCOPUS _.

- '",', . -- " '.' ' - . ET •'•-"- _- "..--.-_---

-IiIETBERTlJS ABBJLS _ 8JUVCTI mUFFI.-.-

NOTITIA HISTOMCri IN aALTERIJM.

" -"
(Gall. Chrisl. I.
nov., "VI,p. 745.)

Gotlioffedum pfoxime excepit Gallerus, ex Insulis A-deeim solidisMelgoriensibus assertis ex arcli.-Gei^

oppido Flandrise briuiidus , vir in divinis sludiis lonensi. Eo cireiter tempore Guillelmus dominus
lorigo studio. exercilatus; el ssecularium lilterarufli Montispessulani fidei sacramentum dixit Gallerot
non ignarus, jngenio prasfans," et clarus eloquio, cui anno 1111 Eleazarus de* Caslris "ecclesiam
- S. Maftini de- CreticT,qriartarii partem decimarum
qui suo tcmpore jjropter doetrinam et eruditibnem
magno fuit in prelio. Hicille hamque est Galieius, S. Michaelis de Agusanicis, et qiiaeprius Golhofredo
quem a Waltero episcopo MagaJonensi, de quoTrilhe- dimiserat, concessif. Concilio Yiennensi adfuit Qal-
mius. j>erperam secernit Gariellus : non cnimMa- ~-terus anno 1112. Guillelmus de Fahricis lafgitus est
"
golensem, sbd Magalonensem- apud Tritheraium Je-- anno codem mediante Galtero ecclesise Sancti Bau-
geiidum-probat epistola ipsiusmet Galteri ad Rober- r dilii podium in quo sita eccjesia, el quidquid Jiabe-
tum pr-ep6silum-Insulanum edita a Mahillonio, cum bat in valle Carreria. Ato de Cornone medietatem
Maagalse in Pakestina,-vel Magalis iri Hispariia nul- dccimse S. Michaelis.de Grimiano Gellouerisibussol-
lum asciibatpontijicaaihi ejiiscqpatuum nolitia: Ex vit in manibus-Galteri v Idus Maii, anno 1115; GuiU
Jiac aulem et altera a Brunone Signiensi eptscopo ad lelmus Monspelii dominus coritra pagarios ad expu-
Galterurii data, quam habes tom. XII Spicileg", gnandam' irisulara Majoricara pergens, testanfentum
p. 79, apparet Galterum Scripluris sacris plufimum condidit annd Hli, de consilio ejusdem episcopi,
sluduissetum cum apud Insulas moraretur. Sub,, cui et. Ecclesi_e Magalonensi totain villam Montis-
Goihofrcdi poslea disciplina meruisse, antequarii' " pessulani, quse erat anliquilus allodinm sanctiPc-
lieret episcbpus, dbcent Verdalse carmina.-Defuncto tri Magalonensis ecclcsia.,-et totura feudum quod.
autem magislro successit discipuius an. 1105, aut habebat ali. episcopo in parochia S' Firmiui et
saltem 1104, ut liquet ex vetcri charta data vn Id. S. Dibnysii de Moritepelyrelo, et alia doininalega-
Maii, anno 1125, quem vicesiinum secuudum prsesu- vit. Teslamenlo subscripsit Galterus; cui' exemjilar
latus sui aniuimerabal Galterus, ut dixiraus. Factus custodiendum comniisitGuillelmus. A Petro Ber-
episcopus aniraum adjecit ut sedes sacras reslaura- nardi Ilelenensi episcopo ascitus fuit anno eodem nt
ret, ncmpe Magaloiiensera basilicam ex parte deje- linem sjmul imponerentdiuturnse controversise, quse
ctam suiTulsit, turrim Saiicti.Sepuicri, triclinium, inter monasteria Cuxanense et Arulcnse inerat pro-
dorniitorium, conclave a fuiidamentis excilavil; saT pter ecclesiaiii S. Petri de Tufriliis. Circa idem
cefdofalem eeclesire supelleetilem auxil, aufeam, tempus Pontius Raimundi Gailerofestituil quldquid
argeriteam, scricamque tradidit, ecclesias Sancti in eccjesia' Sancii Slepliani de .Piniano Iiabebat. A-
Briccii el de Lauieto caiionicis i largilus est. A Pa- Q ( demarus de Montearnaldo eideiri reliquij ecclesiam
scbalill una curii allis decenj arbitris electus est, qui de.Senteiranicis, Petfus de Salsas eeclesiam de Gasa
ortam Casadensem inler et Anianensenj ahbaies su- veteri et feudum-in .-Gigeano pro jjuatuor Jlbiis-
pef.monasterio de Gordanicis querelam referrent, . Melgoriensibus eidem oppigneravit. Reeepit horiiinia
quam Valenlise compescuit summus poniifex anno Guillelmi Hibaute, Dalmatii filii et-Raimundi de Ca-
1107. Datarii Gellonensibus a B. memoria. Gotho- strispfo castro de Gigeano. Beriiardus comes uxor-
fredo Sancti Martini de Lundris ecclesiam confir- que Guillelma coameterium et siare ei reddiderunt
inavit anno JI10, indict. m, quarta decimarum juxta ecclesiam S^ Romanf de Melgorio. Eleazarus
parte servala sibi el oljlalionum, canonicisque duo- - de Monterolundo commuriise- sedis Magaloiiensis
709- - - - GALTERUS ETUETfiERTUS. — NOTITIA -- - -- -710
ecclcsiam S: Egidii de Fiscq pro i solid. Melgor. in A Jegalionis curis prsepedifu.spfsestare tfomiufn-potue--'-
manibus Galleri dereriqu"it..Recenselui inter prsesu- fal, promissos landem duobus in libris, non quidcm ~.
les qui anno 1115 ecclesiam Cassianenseni conse- scripsit, ut. apud-Trilliemium, sel vulgavlt Flores
crariiiil,cujus altare SS. apostolis Pelro et Paulo, psalmorum a Letlierto canonico S; Petri apud Insu .
Andrese, Jaeobo et S. Fldei ab~.ipso.solemhi vitu di- las et postea abbateSanc.ii Rufl collectos, et misit
catum. Ls Y_iva"rien.sis,elA".Avenionensis episcopo- ad Rbberlum ejtts consanguineum pra_ppsitum insu-
rum rogatu Stephano Casse Dei abbaii concessarii lanum, c_eterosque cjusdeiri ecclesisecanonicos. lpsf
jam a decessore ecclesiam Sancti Yinceiitii de Jun-, quoqrie non inelegantes ad diversos epistolas.ascri--
quariis, confifmavit an. 1116, adjunxilqiie ecclesias bitTritliemius,aIiaqtienonnulla.Deiiique curif abbas-
Saricli Petri dePortianoet deCaucone.Ajjprohavit Aiiianeiisis-sjnodis Magaloiierinibus adesse recusa-
ituio 1118 sedificationemecclesia. Murlerisis. Conci- ret, re perepiscojium ad Honbfium II tunc iir cathe-.
'folosanb adfuit, ubi- judiciq a Ca.ixlo II pro- Ania- dra-S.Pelri s"edentem;:delata,archidiaconum etprse-
nensibusialq Idibus JuJIianno 1119 subscripsit. Ad centorem Agathensis Ecclesise commisit sumihus~
eumdem revocat annum Gariellus Templariis a poiitifex hulla data"L~ateraiiiu Kalendas Junii, pon-
Guillcino MonspeJii ad Sonarise-suburbium erectarii' tilicatus anriov, Christi I129„qua per legatos signi-
sedem, dicatamque a Galtero ecclesiam B. Mariaa de 1" ficata, Petrus. Anianensis, .ahbas Galtero episcqpo
Lezes,'nunc_ver_oSancfi Joannis -Magni, qusepostea- - ante altare Sancti Briccii obedien.tiam secunduin.
in praeeepiorialem domum cbmmutala esf: at non Deum-pfomisit', nonnullisque cessit ecclesiis, ac vi-
animadvertit vir doclus Templarios in Occidentem cissim episcopus cum assensu canonicorum Ania-
nonpsnetrasscante anrium 1128. Cum. plufimis " nensi monasterio ecclesiam sahctse Marise deRovelo
episcopis subscripsit Gallerus bulJse_,a .Calixto .II fradidit, aliasque cuni aJ)bate-pr--edicto'permutavi[,
datse uld. Julii.1120 pro monaslerib.ElectensI. Me- . quemadmoduin habetur ih instiiimento veteri.apud...
nioralur-in-Cliaiia Raimundi de Cornone etRicarda. Gariellum. Ilaric aulem initam noniiiullo post coh-,,
uioris pro moriasterio Gellonensi vni Id. Decem. , cordiam e vivis excessisse Galterum riecessurii est: f
an.'112I. Eodem arino Guillelmus Monfispessulani'. Raimundus ehirii ejus suecessor j'a_niprseeratmense •,
dominus ecclesise MagaJoriensi iestamenlo legavit. Augusto, ut mox videbimus.-Defunclus autemsepe-
moriens vasa sua oirinia argentea.Anno _M22 Gal- -lilur eodem quo decessor Gothofredusposiius fuerat
lerus aslilit eonventui hahito apud Callarura in dice-~ Ioco,xut constat ex carminibus infra subjicieridis :
cesi Leutevensi, ubi ipsius "judicio finita fuit, quie unde: concluiiil Gariellussub" finem vitse decessbrum
monachos Juncellenses inter "et Conchenses Inerat (- prsesiilum pietatis -emulum Palsestinarn petiisse Gal-
conlro versia-super ecclesia de Casulis. Discordan-, lefum, ibique- dienf tilliirium.q.biisse., et in moriir. ;
tes^GuiileJmum Monspeliensem elcqmitem Melgorjl. Peregrinq ebdem quo decessor lumuio condiium :,.
cum magna eloquentia suavitateque prseditus com- - at cum piiusnon constet, el a quibusdam in duljium.
poriere non posset Galterus, ad Galixluiri -II pontili- revocelur, ut jam diximus, "poslerius inceitum mt-
cem "scribii, qui anno 1124.J?elrum'archiepiscopum nct, et fidem .omiiem superat - propter exiguum ct
Yiennensem, IlUgonem .Gratianppoiitanuni, Hilde-f hreve temporis spatium. In veteri iiecrologio.Maga-
gaiium Tarraconensem, et-Artaldum Carpentora- . lonensis ecclesi_e_legitur : Primadie Lunmposl sy-,
ctcnsem" induxit, ut cum Galtero -Jias cbnsojrirent. nodum Paschm tenelur-capitulum facere missam pro
inimicitias.-Arbitri ilaque electi iri ecclesia Sancti anima D. Galleri Magalonensis episcopi. Ejus obilus,.
' '
Maitini de Cretiodie ."Sabbati 9 Maii anno 1125, assignatur ad-Nonas Decembris in Necrqlogio Sancti
Galleri pontillcatus an. xxn, convenerunt, ubi quse- Egidii- asservatb in bibllolheca Fr. Pra.dicatoi'iim ,
cunque comitem inter et toparcbam controverte- . Chamberiacensi-, "ulJI dicitur - monachus Molismen-
bafilur deliniere,-et- Guilleimo. auctbres fuere., ut sis, quod nullibi adhuc reperi. De Galtero vetus
' -- ,
Beroardo-fidci sacramentum diceret. Hanc. defini- quoquerriusaapudYerdalam cecinit.
tionem "mandat Galtcrus "Robeiio pfoeposilo Insula- I IIlfGaltefus succedit filius ejus, -'-_"> " - ' •'
rum epislola, in qua", se ipsum S, R. E. legatuin . Filiis ol>sequib,Jilius ofiicio,J . _ -
nrincupat, quo forie tiiuloa summo ponlificefiierat Doclus, ct astutus, per versus (lj clarus, acutus, -
cohonestatus, utjudicio inter cbmile.m,et toparehairi : - ' - '
et
Magnus eonsilio',"raagnus elo.julo,-
ferendo prseesset. Hoc aiJIiuc nomine Casadenses et religione severus,
Cbrpore~siiicerus,
exconimumcavit., qui lileia adversus.Anianenses fe- ,!--- - iriipalicus s.celeris, conipaliens miseris,'
peiierant circa ecclesiain" de Gqrdanicis. IisJem Nbfma. cultores; et iioslros auxil hbnorcs, - > .
eiiam sir-tdenlibus arbil:is_ Guillelmus fidei sacra- Crevif iiiesaurus, fabrica, faraa; doraus.
raeiitum quod abnuehat GaJtero^exhibuil, ut liquet r
Inde sequens~ tristi-vcsligia "sorte iriagistri'
cx actis consulum a Gariello cilalis. antc suus. ---
Iirieriit, positus quo paler
Eocirciter tempore quoil muneris pastoralis. et

(U J"fic fursaii deceplus Joco confundit doclissi-_ lione celel>ri-poeta, qui sseculo xni florel.at.Alii au-
mus Pagi.Gallerum noslrum.cum GaJteriode Castel- lem legunl percorius. , - -
711 GALTERI 712

'
HISTORICAJN .LIETBEBiTUM."
NOT;ITIA
._ -~ (FABMCBiblioth. med. etinf-. lat., IV, 271).

Lethbertus, Lietbertus, Augustiriianus, canonicus Insulensis, postmodurri S. Rufiabbas prope Valentiam.

iri Gallia Narbonensi. Scripsit explandtiones sive Flores" psalmorum, quos.ah ipso collectos. ad Robertum
prsepositum Insularum deinde misit Galterus Magalonensis episcopus. Mss. memorat prseler Oudinum
tom. II, pag. 1081,'Sanderus pag. "I5-". Galterus episcopatum Magaloiiensem gessii ab a. 1108 ad 1129..
Itaque fallitur Pitseus, qui, secutus Baleum xin, 52, hunc Libertum.pag. 275 refeii ad a. 1210. {Virum
liUnc doctum nori'superasse.aiiiiurii'401, vel saltem lll<i, tradunt ac demonslrant auctores Hislorise Jit-
terarise Gallicanse tom. IX. Yide de aliis ejus scriptis eosdem, pag. 577. MANSI.]
_—iinimwn —m< i ! iiiMii""i - \ ir - Mn i i i nin.niiim
''
'-_- [ -CNQTITIA-LITTEfURfA, -"-',"
(Histoire lilt&raire de la France, lom. JX,_pag. 575.)

-Les Scrits du pieux et savani abbe Lielbeit parliciperent -a la celebrite dont jouissait leur auleur. On en
irouve ungrand nbmbre dlexemplaires painti les mqnuscrits des bibliotheques de France el d'Angleterre. Totts
les^bibliographes neanmoins, jusqria Tritlteme inclusivement, Vont oublie dans leurs catalogues. Jean Bulee
est le premier qui 1'ait iteve a la dignite d'ec-rivain eiclesiaslique,-el" cel hotineurlui
"" itaitdua" jusle litre-si-
non pour le nombre^ au inoins pour le merite. - .
1° II ya de lui un Commentaire sur les Psaumes, intitidehes Fleurs des, Psaumes, -ou encore mietix Les
Fleiirs srir le Psautier (l). Lietbeit y-lravailla lorsqiiil rietaii encore que sitnple chanoine de Lille, etr
semblc ne Vavoir fini qriapres qtiil ful abbe. II lui donna le litre qtiil-porte par la raison-qtfil ravait lire des
Peres de l'Eglise qui avaienf enlrepris, avant.lui, Wexpliquer les Psautnes, nommemenl-sainl Augnstin et
Cassiodore. L'ouvrage est presque tout moral, 1'auteur s]etanl propose,.pmtr principal but d'y recueillir ce qui
liii parut deplus convenablepour corriger les vices qui defiguraient alors la face de 1'Eglise. Vabondance de
la matiere 1'obtigea de ie diviser en deux parties , qtioiqriil s'en trouve quelques "exeiriplaires divises-
en trois. < -- - '
,.""". ,
-Lietbert en sortant de Lille emporta avec lui son ouvrage, qui vrdisemblqblemcnt ri&lait pas encore fini~.Aprcs
sa mort, oumetne de sonvivanl, Gaulier, ev&quede Maguelqne, qui cqnnaissait personnellenleni faiiteur-, ct
avail pour lui uhe estime singuliere, trouvamoyen d'en avoir une copie. Auboul dequelque lemps les fonctions
desalegalion-1'agant conduit d Lxlte, oii il ftt quelque sijour, Hescetin, chatioine du licu; qui uvait eniendu
parler du Commeniaire de Lietberl, pria instammcitl l'-eveque-legalde lui en donner communicalion, en tqut ou
partie. Les,grandes occupalions deGaulier nelui pernieltant pas d'acquiescer de suite au desir d'Hescelin, ".
- ce(ui-ci rfilira ses instahces jusqtid ce qriil eitl-obtenu ce qu'il postulail. . , - -
Veveque Gaulier adressa l'ouvrage, avecune leitre en son nonr, dMobert, prdvot deLille, sonproclie parent,
tifin que loute sa rompagnie; el notninitneul Hescelin, tomes les fois-qu'il voudrail,-en prissentieclure. "Depuis
cetemps-ld les copies de ce comtneniaire se mulliplierent beaucoup,_-" , _
On enlrouvedes exemplaires,'lanlbi cn dettx voiumes.comme t'auieur 1'avait divisi lui-trieme, tdnlbt en
trois, dans tes biblioiheques d'Angleterre., dans celles des Pays-Bas, el, encore en plus^grattd notnbre, dans
celtes de France (%).'Mais ia lettrede 1'eveque Gautier, qui.esl ordinairemenl en tele, et qui marque bien
clairementque le Commentaire appariient a Lietberl,~en a fait quelquejois allribuer 1'ltonneurd Vivegue~deMa-
guelonei 11 se trouve effeciivement dicore de soii nom a, la. bibliotlieque du' Roi, ' et d, "celles des abbayes Ae
Clairvaux et de Ponliijny. . _ _ - -- - '-
Ce Commenlaire commencepar ces tnols : Prophetia est irispiratio divina. Esliene Petringon, savant Ihio-
togien et habile pridicaleur de 1'ordre dc saini FraitcoiS, jjui itail eveque de Sahit-David.au commencemenl'
d'u xv° siecle, en fit beaucoup dhtsage' en sontemps. Qn pettl consuller la dissertaiion que M. de Villebrun,
ctiri de Meutpellier, a publiee sur l'auleur de ce Comtnenlaire;et qui se trouve dans Je-Mercure francaisdiiinois
de Novernbre 1759. , ,-._-'
2" iVons avons, d'e Lietbert, deux lettres qtiil ecrivit loKqriil etait d&jaabbi, l'une assez prolixe efl'aulrer
fort courle. La premiere (5) esl adressee d Otgier, privbl ou sup&rieur d'une maison nommee Ferran, qtCon
ne connail point d'ailleurs, el a loute sa communaut&.MaisJJntenlionde tauleur elait qrieile ful aussicircu-
laire, comme le sujet qtiil y iiaite le demundail; et c'esi pourquoi it-comprend dans 1'inscriplion lous ceuw,
qui^avaienl embrdss&Uordre des chanoines r&guliers; Lietbert s'y propose de monlrer que phis-excellent cst
cet ordre, plus il exige de perfeciion el de saintele de la part.de ceux qui le professent: Pour en faire voif
1'excellence, il 1'nttil au sacerdoce,qui en &laitordinairemehl itiseparubte, et dit d'abord que cel ordre a eli
figurepar"le sacerdoce de 1'ancienne loi, et que iout ce qui est dil des habits et du minislere cles prelres et
des livilesde ce temps id, estune figurede ce que doivenl pratiquer les chanoihes reguliers:-
' '
(1) Mab. Analecl. i, I, p. 289-290; SaniJ. Bib. Belg. ms. p. l, p. 97.
-(2) Pits. Script. Angl. p. 275; Sand. ib. p. 97, \M, 2J8; Andr. Bib. Relg., p. 626; Outl. Scrint.,-l. II,
p. 1081; Monts. Rib. bib. 1182; Le Long Bib. sac. t. II, p. 287. — L'exemplaireen trois volr.mes qui se
«nnserve a l'al>baye de Braine, de 1'ordre de- Premonlre, "au dioeese de Soissons, esl de la.main de Jean
d'Al)beville, moine de Ja-maison. puis cardinal vers 12iO.("IuGOAnnal " Prmmonstr. t. 1 o. i, yp. -AIl).
'
(3)' Maft. Anecd, 1.1, p. 529 -352. - .
 '
713 GALTERl EPIST. AD.ROBERTDM INSULANUM. 714
De la il passe ata nouvelleloi, ei ajottte que J&sus-Cltrisl a prescrit, luiiriteine, lcur genre de Vtequi a ili
mis en pralique par ses apblres etles fideles de VEglise primitive. Que lesJtubits biuncs avec lesquels J&stis-
Christ avait.paru clans la Transfiguration, el le velementde lin- clont nsail saint Jacques, frere du Seigneur,
annoncaienl cettx des chanoines r&guliers.Qite saiul Pierrc avail porl&le premier, en m&moircile la passion
deJesus-Christ, la mente fortne de.eouronne qriils portaienl eux-memes. i}tte la ckarite venanl a se refroidir,
etles pers&culionsa s'accrotire, cet ordre, qui avait &leflorissanl.au tempsdes apotres et desprcmiersfideles,
elaillombe en dccadence.' Mais.que le papesainl Vrbain, mdrlgr, Vavail fait, remvre- pur 'ses d&crels. Que
saintAugustin 1'ayanl r&lablipar sa regle, sa.int Jirdme et les aitlres preires de VEtjlise-enavaient releve le mi->
riledans leurs ecrils. On voit ici gueile
" itail Vopiriwn
' des premiers chanoines reguliers louchant. 1'origine de
- >. "
lettr-ordre._ . : . "-• .' ,
Vuutre lettre de nolre dbb~eest icrile d hn clerc sdculierjjui 1'avait pri&de ~luiprescrire, en pcu de mots, wte
conduife de vie. Lieibert se borrieattii persudder d'eviier la frequentalion^des ' personnes ~def-auire sexe quiue
semietii pas de sesplu&pr-ochesparentes. Tonte la lettre roule sur ce point. -- - -"
°Z° Outre le-Commenlaire sur les P-saumes, Pitseus en ailribue eneorea Lietberl-.un autre sur VEcrilure
sainte en g&neral:Mais, ne copiarit point-les premiers' nwts de cetui-ci,' coninieil en use a 1'igard' du premier,,
il donnea erilcndre qriilne 1'avail pas vu._ • - ' - _''" •
-Le mamtscrit ISiB de la bibliolheque du Vaiican, enlre ceux de la reirie de Sitede,Jious" presenle une cis-
plicalionde la premiere Epilre desaint Paut aux .Corinthiens-jtisqu' au xic chctpilre, sous lenom tVnriLiei-
bert (<_).Mais cet. interpreteest qualifie de Poitiers, Pjctaviensis. ce qui nous empiche de le- donher poiirztt
tneme que Lietbert abbe, de Saim-Ruf. '
', "--"..'
(&) LeLong, Biblioth. p.82l. - '". - -"<-__.

- -
. - .-
GAI_TERI:- . .-".
'.;/;;;. ;

.': C0P-1:MA6 A.-L.0.NEISI-S

.EPIS :
"' '
;,--' :--" - EPISTOLA "Ap.ROBERTU.M,. .,- "; ';
• . . _ PRiEP-OSITUM INSDLANUM,,' /• - -
'
1 - '. . De Floribus-Pisalmorum a Lietberto, collectis. '
"
-_-_- , Analect: nov.-edit-., pag.' 161.)"
,(M..BJLI~0-. _"^

-GALTEMis_Magalonensisepiscopijs, etsaiicta? Rp-_.Aquendo, quas pqsset. animas acquireref", quod siu-

rranse Ecclesise-legatus, dilectissimo coiisaiiguiiiebi diosus lector in/eisdem-FloiJbus animadvertere po-
stio ROBERTO Irisulano praeposiio,'et.junive"'sis ej"us- test. Audito itaque" beatissimi viri studio, audiia
dem Eeclesiae' carionicis, in Domino salutein. ~"
eliam -utiiitate- illius Jectionis, ccepit 'velieiriente!'
Gurii vol.i|cuni dudum apud Insulan" moraremur, , idem ".concanonieus vester preeibus-instafeut si
eoncanonicus vestef "Hescelinus, inter alia. verbat ." ; quemJocum familiaritaiis, si quam gratiam.apud-
-'
qise nobiscumr.faniiIiariter.liaijuit, coepit-diligenter "~nos obtiriebalj aut lotuin '.aiit partem illius operis
higuireie de Fldribus Psalmorum, quos a sanctaeme- per nos babere inererelur ex pronilssione nostra,-
iaori_e Lietberto, olim canonico vestro", postmoduni.i-- illud •psalmi frequentei' replicaiis.: Memerilo.terbi
Sancti Rufi abbate, audierat erceplos et Jri unumi lui servo luo,in.qv,o tnilti spem dedisli.-.-
eollecios. Cui nos, in quanluni ex ipsa scriptura t Veriiiii nos occasione cur_3"pastoi'aliset nobis in-
percepimus, qui et religionem et intenlioriem iliius> junctserlegationis in multis et diversis" negotiis ex-
liealiviri ngvimusVresporidimus animum suumin i tunc-occupali, desiderium ei promissionehi.uostram
hooiopere fuisse, vi qiiod moribus corrigeiidis ma-• implere bactenusminime poiuimus. Cseterunicha-
cris essel EcelesLe;Dei-necessarium,
- - Jioctarilum, dei lJtas illa qua vos in Deb etpropter Deum diligimus, :
diversis espositurus tralieret,.et in duobus corpo-'-.«l liujus debiii nos nequaquain sinit esse immemores.
rjbus ponei-et. Magnam quijjjje eldiJTusainiexposi-- In.diiobus igituf coijioribus, sicut ab illo sanclo
tionem super Psalmos a beato Augustino. edifam no** viroiidein Flores excepli sunt et divisi, non singu-
verat, el Cassiodord, :et reliquisEccIesise 7 Dei do-- JaiJler alicui.personse, sedlofiEcclesise vestrse.niit-
ctoriljus. Sed qui totus igne divini amoils inflam'-' -' timus, fraiernifateni- vestfam jirsesentibus litteris
maius ccelestibus inMabat^ et in animarum luerb;", ', adhortanlcs quatenus semper memofeS-vitse illius,
temporaJibus curis omnino postposilis tautum in- •" duduiii alumnPvestri el-stu'dii,'eamdem" scripturam
lcnic-bat, totum sludium et ingeiuum suuni "ad Jioc; et frequeater legatis'et memorisa commeiidetisr.anti,
vertitut omnipoter.ti Deo; sive scribendo,"sive Io- yiri eouversalionem ante bculos habentes.et iiai.au-
*PiTi.si„ cjmi. • - -
'_&
irn- LIETBERTIABBATIS S. RUFl 716
tes. Nec attendatis quid quanlumve a nobis vobis A i dum eosdem libros postulavent, pro sua petitione
offertur, sed ex quanto vobis offeratur. Tesfis est etnostra promissione semper habere mereatur.
enim mihi Deus quomodo omnes cupiam vos in XSiatia Dei prsecedente per importunum laborem
visceribus Jesu Chrisli; el hoc oro ut ommpotens et instantiam riostram pax iuler principes hostros
Deus per condignum pcenitentise fructum vos ad reformata est, :unde tota patria nostra lajtatur. Va-
pascua vitse seternse perdueere dignetur. 1 Neque . lcte, et aniiei - vestri * memoriam
"
semper liabe-
enim vestri oblivisci aliquando possumus. Yolumiis lole (S).
et rogamusut quoties domnus HesceJinus ad Jegen-
Bel- Prajterea, ex.hac epistola constat, Galterum MagaJo-
,(B)Ex hac epislola seu prajfatione, quam ex con-
gica Dunensis mouasterii biljJJotheea eruimus, Cbri- nensem episcopum legati apostolici dignitale fun-
ctum esse : quod riiillus eoruni- nofavit. Ad hscc,
lirmatur sententia Roberti in breviori Gallia.
sliana, censeiitis. Galterum Magalonensem episco- consanguineus fuit Roberti Insulani prseposili, uti
pum eumdemesse cum GaJtero, qul Fiores Psalmo- ipse diserleagnoseit. SeditGalterius abannollOS,
ad annum 1129, tempore sancli Bernardi Clarseval-
rum vulgavJt. Immefito proinde hoc in loco Rober-
-
tum erroris poslulant San-Marlhani infusiori Gallia lis aljbatis, qui in epislola 98 Jaudat fratrem Hesce-
Christiana, ac Petrus Gabriel in serie praesulum linum, ri.on.aliuin, -iitopulo. quam qui liica Galtero,
Magalonehsium, qui Galteros duos distinctos voluni. memoratur canonicuslnsulamis.

•
GALTERI EPISGOPI DIPLOMA
PRO MONASTERIO GELLONENSI.
, , (Gallia Clirisliana.nov. edit., lom. yi, instrum., col,, 27S.)

Notilra doiiationis quam fecit Gotafridus Magalo- B

] et successoribus suis in jam dicta ecclesia S. Maf-
herisis episcopus Gelloriensi monasterlo. Dedit ita- tini reverenliam ejjiscopalem, el debitam obedien-
que bon-38ijeniori_e Gotafredus episcopus Gello- liam, et synodos, videlicet inter ambas synodos
nensi monasterio ecclesiam S. Maitiiii de Lundras, quinque solidos, et decem denarios, et albergos sibl
ante quam donationem idem episcopus retiriuiJ siJri et suecessofiJjus suis. Hanc. definitionem feceruni:
quartam partem in decimis, etoblationibus,- ca?le~ episcopus Galterius et aJjbas Petrus inter eanoniccs"
risque ejusdem ecclesi_ereddilibus, sicut sacrj cano- Magalonenres et monachos Gellonenses in Monle-
nes insliluunl: quam^quarlam partem dedil prse- pessulano in prsesentia canonicorum Magalonensium
fatus episcopus in manibus Augerii archldiaconi et Petri archidiaconi, et Deodati mancipii, et Nieetii,
Roslagni de Cavaierago in usum fralrum regulariter etPetri de Frizoniels, et Guillelmi dc Dise, et cum
viventium profuturam. Postea vero mortuo Gota- abbale fuerunt ilji Ralmundus de Pradinas vocatus
frldo episcopo, et in loco ej"us. Galterio episcopo, prior, el Raimundus de Baladuc, et Seguinus Clerl-
substitulo, feceruut Magalonenses canonici defini- cus, el Gnillelmus Belinus. Et ego Galterius Maga-,
tionem cum abbate Petro talem videlicet, quod sin- •lonerisisepiscopus propter reverentiam sancti- loci
gulis annis persolvant eis GeJlonenses monacbi vac- 'C «t amorem sancti Guillelmi confessoris laudo eccle-
cam unamvalentem xn solldos : et si vaccani dare siam j'am dictam Petro abbati et successoribus ejus
noluerint, donent xu solidos Melgoriensis monetae. secundum definitioiierii, quse superius continetur,
Hoc tamen in monachoruui erit arbitrlo,utrum vac- cum decimis el pririiitiis, et allodlis, et oblalionibus,
cam persolvant velxu solidos,deljitum auleni istud, et ccemeteiio, et cum omnibus justitiis ad eamdem
vaccam videlicet aut ^n. solidos, reddant monachi ecclesiam pertinentibus.
MagaJonensibus canonicis prima vel secunda hebdo- ' Aclura anno Dominica. Incarnalionis 1110,
mada Adventus Domini.Episcopus vero retinet sibi indict. III.

. ABBATIS
'IIETBERTI 8,-RUFI-
''
* -
.' -EPISTOLTE.
-
Anecdol., t. I, p. 529-352, es ms. Stamedii.)
(MARTENE,
" " "-
I. D posito, sanctoque ejus conveutui, et omnibus in ea-
Ad Ogeriutnprmpositum congregationis Ferranicm.— nonico ordine secundum Deum viventibus LASIBER-
- Commendai ei ordiriem canonicum.
TUS (6) humilis ccclesise Sancti RuJi (7) servus, sa-
' OTGEMO
Ferranicse congregationis venerabili pise- lutem et gratiam in Christo Jesu atque ccepli sacii
(6) In indicibus abbalum sancti Ruli non Lamber- (7) Sancti Ruii insigne monasteriuni Canonico-
tus, sed Lietberitts vuIgo.appellaU.tr. fum Regularium, ordinis sancti Augustini, caput
 - > -
IH _ • .EPISIOLJ". 7-18
ordinis nitidam pef severanter 'obseivare purita- A _• Jitleram scriplurse resefvet, quos verd indignos" ju-
tem. dicat sine scrijituva gladiis sex virorum exponere
Sanclo Spirilui gratias agimus, cujus inslinclu noii formidef,. Cujus potestalis sulilimitas terrse illis
oirca canonicum ordinem ,vos fratres fefvorem el "attribuitur, qni caslitatem corporis munditi,. cordis
studium Iiabere cognoscimus. Decet enim ul quanto ex discretione associantes, gladio divini verbi circa
sanctior tirdo, tanto militaiitibus in bae .gratia sit feniur polentissime accincli, leetulum veri Salomo-
major devotio et solliciiudo.DIgnitas qriippe hujus nis observanles, puro oculo ipsum regem iu decore
ofdinis, videlicet canoriici et sacerdotalis, ver.eribus indesinenter contempJantrir. Deinderpaucis et pluri-
el novis mullipllciler denionstratur figuris . atque bus' memoratis, ad Novum Testamentiim veniamiis.'
exemplis. -Hane"commendat Spiritus sanclus in Ipsum Dei et liominis Filium constat omnes gradus
psalmo dicens: Moyses et Aaron hi saeerdgtibus ejus clericalis .ordinis • in seipso consecrasse, regulam
invocatiant Dominurii et ipse exdudiebat eos (Psal. quoqtie qua vivimtas suis aposlolis tra dfdisse.Tfic.
xcviir, 6). Et ilerum deduxit. . .' \.,. .. . discipulos congregat, vitam communem inslituit
..... ..-._-;. ... . .'. sive regula discipliuse, dicens : Qui non renuntiat omnibus qum possidet,nori
percutit J5gyptum, liberat Israel, dividitrnare Ru- polest meus esse discipulus '(Luc. xiv, 55).Hancapo-
brum, aquas verlit in dulc.edinem, llumina producit'. B stoli' primitiyse tradunt Ecclesiae sicut in Actibus
de pelra. Per sacerdotem datDeus Jegem, instriiit eorum scrJpthm est: Erat cor umtm et anima una iu
tabernaculum, ai-cam, vasa, vestimenta, ritus sacri- Deo, et non dicepant aliquid "prbprium, nam erarst
fleiorirni, et csetera quse perlinent ad cultum JJei, illis omriia communia (Act. iv,'52)."Et iinpletum
Hanc sacerdoialem dignifatem-comjiiendal claiitas est quod longe ante de' hoc noslro ordine scripttnn
'
vultus Moysis, gloriaque vestimentorum Aaron et est: Ecce quam bonum et qv.atn jucundum habitare
filiorum ejus, et quod dictum est Moysi: Omnia fac fralr.es in unuin,(Psal.,(xs.xxu, 1). Primi audierunt :
Jnxla.exemplar quodtibi monstratum est- in monte Ecce quam bontim, nec soli audierunt; non enitii
(Exod. x, <"). Ex quihus verbis colligitur quoriiam usque ad illos taulum ista dilectio et unitasfratrum
earionica et sacerdolalis regula ex ipsis*coelestibus venit, descendit namquead posterqs usque eliam
cxemplaribusinformalur,plusque est dicenda divina ad niodemos, ut jam dieanius : Ecce.quam bonum
iiuam humana. In ligura nostri ordinis prseceptum .ct Cjndmjucundum habiiare fralres in unum. tSedcui
est sacerdolibus etlevilis, u'l non habeant hseredi- rci similes'sumiis dicatpsalmus, siculitnguenium in
tatem inter fratres. Ego, .inquit .Dominus, ero hmre- . capile, quod descendil itxbarbam, barbatriAaron {ibid.,
ditas eorum. Isti vasa sacra cusiodiuni, circa taber- n). Noster Aaron, sacerdos noster, est- Chrisfus.
nacula cxcubant, placanl irariu Dei, poriant peccala Ipse seipsum oblulit pro nobis in sacrificium, rcsuv-
pbpitH, atque interDeum et populum medialores suht rexit, ascendit in coglum, venit Spiritus sanctus a
constiluli. 0_uibus verbis patetquia hi qui sunt hu- cajrite _in bai*bam, a Chrisfo ad discipuJos. Barba
jus ordinis, etsi sunt homines, dehent esse super maturifatem ligurat el peffeciionem : quod descen-
Iiomines. Hi tribus exeilant pojiulum', hi in virga ciit in -oram vestimenti ejus, Jioc est ad posteros
Aaron ferrea fiorent, fructificanl, cseterisque ordi- Ecc.lesias derivavit. Secuta est enim Ecclesia, quss
nibus prseeminent. Hiarcam portant, -Jordanem di- vestis Domini est, et peperit monasteria. Implen-
vidunt, promissionis terram occupant, Jericho de- , tur, ut dixi, Spiritu sancto,. jubentur prsedicare
slruunt, barbaras genles opprimunt. Onniia ha_e in omni creaturse, d-enioncs*fugant, infirmos sanant,
noslro ordiiie spiritualiter Uguranlur. No ,ter quo- mortuos suscitant, sacramenta conficiunt, peccats
que habitus pluribus modis cst ibi figur alus et con- solvunt, eceluni aperiunt. Demum ad nitorem vt-
secratusin vestimeiitis Aaron. Plurimum nitet _bys- slium et babitum .commendandum fedeamus". Au-
- sus relorta, filii ej'us in Dei ministerio lirieis re- distis, Domiuo in monte transfigurato, quod vesli-
splendent Jridumenlis, posteri eorum epliod -ulun- menta ejus claruerunt sicut nix, angelos etiam in
turlineo. Cum ergo a femoralibus usque ad tia- j) albis 'vestibus apparuisse legimus. Jacobus frater
ram lineo candofe cum cseteris speciebusfulgeanl Domiui episcopus~episcoporum Jiueis vesfimentis
sacerdoles, quid figuratur nisi ordinis nostri iuvio- - semper usus sst. Pelrus hanc tousui-se nosli'"seet
labilem auctoritatem el resplendeuleni castitatis el coronse formam in memoriam jjassionis Christi
honestse vitse puritatem ? Quid tuhica Samuelis re- primus - geslavit. Tlic ordo Jioster, ut dixi-, in
- Christo, in aposlolis, in primitiva Ecclesia primo
ges consfiluentis designal, nisi" lunicam jiostram
lineam et talarem^ quia iiunt a sui nominis etymolo- exfloruit; sed. frigescente charitate, et instanle
Urhanus
gja mundo. corde? Observavjmus genus regium- et jjerseculione, postmoduni emarcuit, quem
sacerdotale," «jram summo fege astabimus. '"'Yeniat . papa-jiiariyr deinde suis decrelis ccepit suscitare,
in mente nostra vir ille qui apud EzechieJem in- beatus quoque Augustinus suis regulis brdifiarc,
dutus lineis el atramentarium, scrjplorii ad_renes . sanclus Hieronymus suis epistoliscommendare, cse-
habere dicitur,.cui tanla potestas ascribitur, ut a terlque sancti viri, 'quos longum est memorare-
sancluario incipiens, quos dignos perpendit per Tau; Unde excitali servi Dei, jam ad schoiarem pristiimm
ipsius ordinis a Benedicto episcopo Avenionensii inde prope.yalencjaiii 'fanslatum, ac deirium in ipsa
fundatum aiiiio 1058, hatid procu! ab Avenione, civitatc Valentina restauratuin. ',' *-"",.,
vta - WERNERI ABBATIS S. BLASII • 720
multi reaeunt per multas terras lnijus nostri ordi-1.A quolidie graviter Iacerabunt, si," contra dispositum
nis Salvatoris ; jam regiones albse suot ad messem. fidei, cum feminis habitare contendis ; el quia, ut
Unde, fratres dulcissimi, vos borlamur qui tam arbitror, concupiscis irreprehensibilis inveniri, tc-
prajclarum ordinem suscepistis, quatenus summo- slimonio bono muni te. Nunquid in choro aposto-
pere vigiletis ut qui ordine et liabitu fuJget in cor- lorum feminse adfuerunt ? Prohibe virgines tecum
pore, resplendeat eliani in vobis in mentis puritate commorari, qusede geiiere luo non sunt, ne,dum
et decore vitse, quatenus vita concbrdel cum nomi- secretaliter ac solus ingredeiis, macules testimo-
ne, professio sentiatur in ogere. Decet enim ut de nium tuum. Aliter namque coivjugati, aliter conti-
vobis veraciter dicatur : Vos estis lux niundi, vos nentes edocentitrecclesiasticum subireminislerium.
-estis sal terr_e. Luceat ergo lux vestra coram ho- ' Feminarum cum clericis nullo paeto convicta prse-
minibus,ut videant opera vestra bona, el gloi-ificeul' cipitur conversatio ; Janiia diaboli, via iniquitatis,
Patrenj veslrum qui in coelis est. Tria his ver- scorpionis percussio, nocivumque genus femina.
bis maxime commendantur, id est ordo, vila et ha- .- Cum propinquat stipula, incendit ignem, flammi-
bitus gero igne perculit femina conscienliam pariter ha-
H._ bitanlis, exurilque fundamenta montium. Ego judi-
Ad amicum. — Dehoriatur clericos a frequenti ad B * co, si cum viris feminse lialrifant, vicarium non
feminas accessu. deerit diaboll. Ex eis occupatus est liomo
Deprecatus es ut tibi breviter exponerem qualiler ferreas nientes Jibido domal. Si alhgat quis ignem
•clerici victitare debeant. Hinc me jilerique niale- in sinum suum, Teslimenta non comburentur? aut
dicli .emuli pr_esloIaiitur, quia non sileo veritalem. si quis per medios carbones ignis ambulel, pedes
Prima igitur tenlamenla sunt elericorum femina- suos non comburel? Mihi erede,- non potest toto
rum frequenter accessus. Iste sexus reprehensibi- cbrde habilare cum Domino, qui femiuarum acces-
les exhibet clericos. Quid tibi revera cum feminis, sibus copulatur. Sed dicis : Qui ambulat. simplici-
qui ad altare cum Domino famularis ? Te cuneti in ter, ambulat confidenter. Bene el argute; sed opor-
pubIico_ te in agro rustici aratores ac vinitores tet leslimonium habere bonum.

AKNO
DOMINI
SICIMICXXVl

' '

ABBAS Se BLASII IN SILYA NXGRA' -

__ NOTITIA

Historia Nigrm Silvm. 1795, 4°, tom. I)

(Dom GERBERT,

Wernerus, abbas S. Blasii-Silvm Nigrm, eruditione non minus quam eximia vitm inlegritate claruil, sm-
culumque hoc illustrdvil. Testantur de eo monnmenta domestica, illum- prmclare admoclum scripsisse de
SS. Trinitalis mysterio, de quo autem ejus opere tiihil ad tios-pervenil (1). De eodetn sic loquitur Felix
Faber in Hisloria Suevorum : « Vir' sanctus et admodum religiosiis, de Ellerbach nobilis gehere, et multo
nobilior religione. Ilic abbas, quia devoiissimos,nulriebat monachos, rogatus fuit a multis Deo devolis virgi-
nibus, ul et coriventuthvel claustrum pro eisjuxta suum mdificarel monasterium. Inclinatus autem precibus
earutn ad latus convenlus reclusorium fecit, in quo mullo lempore virginum Deo devolarum fuit congre-
gaiio, juxta capellani B. Marim virginis, qum hodie stat in cmmeterio in quo sepultnra fuit prmdictarum
sororum, inter auas multa; sancim creduntur '
'itisse Obiit Wemenis anno Domini 1126 el abbatim sum an.
24 feliciter. i _

(1) Librum Deflorationum qrieni sub ejus nomirie ex'edilione Basileensi recudimus, Fabrieius et aa
ctores Benedictini Gallise litterarit», quitamen volumen rion videranl, "Warnero cuidatn Anglo vindicant.
 m DELFLORATIONES SS. PATRUM. 722

LIBM-DEFLOB-ATIONUM-

.•; ; '-"SIVE EXCERPTIONUM

jEi "mellifl.ua diversorutn Patrum, signanter Augustini, Hieronymi, Amljrosii, Gregorii,'

Hilarii, Chrysostomi," Maximi, '.Origenis, JElemigii, Cassiodori, Bedae, Alcuini
aliorumque doctorum ortiiodoxorum doctriria,

" * ~
..." STJPER. _

•
E-yANGELIA DE TEMPORE PER ANN-I CIRGULUM,

Pei" reverendum Patrem •

- ABBATEMMONASTERIIS. BLASIIMARTYRISET PONTIFICISlN NIGRA SILYA,.ORDINIS-

~
S. BENEDICTI,CGNSTAKTIENSIS
DIOECESIS
, ,'

CONSCRIPTARUM

In sermones postillares siibsequenles~syntagmatizati sive compositi.

(Titulum -supra recusum' ex editione Basileensi anni 1-49-1,typis Gothicis duabus columnis impressa
ad verbum exscripsimns. Litteras initiales minio .effigiatas exhibet; desunt paginarum numerales notsr.
Yolumen estin fotio minbri; duabus partibus conslat in unam compactis, quae tamen seorsim lucem-vi
derant. Werneri sefmones claudit notula typographi, suppresso tamen ipsius noniine: i Explicit libe,
Deflorationum Patrum, Basilea. impressus anno Doinini.l-49i. J Pars prior sermonum colleclionem com
plectilur, cujus initium tale est: . Incipiunt sermones notabiles valde, ct muJtum formales, fralris Soect.
ordinis Cisterciensis, de sanctis, sic nuncupati cum de succo, id est de medulla sacraepagiria. stylo subele
. ganti ex_quisitissimesint collecti. _ Legitur ad calcem : t Sermones ~desanctis flosculis melliflui doctori
saneti Bernardi praj cteleiis utcunque exornali, a sagaci viro Johanni (sic) de Griiiiinge.n in inclyla Ai^
gentinensi civitate diJigenler elaborati, anno a Cliristi iiativilate li84, Jdus-mensis Aprilis. expliciunt feli
citer. >) - - _. - "
 72'
WERNERI ABBATIS S. BLASII
 DEFLORATIONES.SS. PATRUM.

j "INCIPLT PROLOGUS
DOMNIWERNERI ABBATIS MONASTERH B. BLASII EPISCOPI,
ORDINIS S. BENEDICTIIN NIGRA SILVA,
CONSTANTIENSIS DIOECESIS,
IN LIBROS DEFLORATIONUMSS. PATRUM SUPER EVANGELIADE TEMPORE
PER ANNI CIRCULUM,
-- CUM SERMONTBUSUTILISSIMIS.

Quoniam dies muli sunt cl lempus inslal in quo hotnincs sanam doclrinam, id Apostolus ail (Ephes. v),
fastidiunt, et sepolius ad fabulas converlunt quam ad ea qum sum salttli congruunl, ptacuit isla dcsctibere
ui.quidoclrinm verbi Dei inserviunl inprotriptu habeaiU-quiclsuisaudiloribus .prmferanl. Verum quia ex assi-
duitate audiendi verbumDei melliftua doclrina Palrum mnllum faslidit in auribus modernorum; ac per Itoc
reclitm iter quo ad regnum cmlestepervenilur, jdm a pluribtts nescilur, synlagma in composilione sermonum
ascripsimus diversorum Patrum ex quibus refocillentur.animm salvandorum. Gonsueiudinarium esl enim in-
lermorlales ut cibi freqiientius oppositi faslidio fianl Itis quibus apponunlur. Quod ne provcrJat in sermonibus
repelilis smpiuscopiam eorutn conscripsimus,. ul cum isia pro sua.frequenii pronuntiatione refttlanlur, sal-
iem ex altero pro sui raritale Dei populus.per doclorem animeliir. Prmlerea sciendum 'qttod hic tiber, Dcflo-
ralio, id est excerplio Patrum prmnolalur, quia ex aulhenlica doclrina Palrum, Gregorii, llilarii,Auguslini,
Isidori, Hieroriymi; Bedm-,Remigii, dliorumque, qui modernis lemporibus calholici alque ortliocloxi magistri
- - . . ' '
fnere syntagmalixalur. .
Explicit proloaus.-

Incipiunt capitula libri prinii Beflorationum a]j Adve.nlu Domini

primam ppst octavam Pentecostes-
CiP. 1. De Doiniritca quarta ante Nalivitatem Do-
ntini. Expos&iosuper evangelium : . Ecce tniito
angelum tneum, etc. i>Sermo de Adventu Domhti,
et clemtatibus liujus satculi, ac comptttaiione anncr-
Tiim hujus smcuti, divisus in tres parles.
CAP.II. De Dominica lertia. Exposilio super evange-
litttn : s ErutWsigna in sole et iuna; i Ilenvsermo
- de tempore Anlichristi novissimo, et de ultima -tri-
buiatione. Item narralio de Anlichristo, de orlu
ejus, el de gesiis ipsius, de persecutione'ac de fihe
illius, divisa in tres partes.
CAP. III. De Dominica secunda. Exposilio super
evangelium : c Cum audisset Joannesinvincuiis.t
Item sertno de dvcntu Domini, Adivisus in duas
parles.
Item alius de die Judicii, et ~deAdventu Domi-
tti,divisits in duasparies.
CAP. IV. De Dominica prima ante Nativitatem Do-
mini. Exposilio sitper evangelium : « Miserunt
Judmi ab Hierosolyniis. » Ilem ~~deeo quando ho-
mines obligari cmperunt prmceplo percipiendi ba-
plismum, et de initio bapiismi. Itctn sermo de ad-
sjentit et de quatilale personm judicis in judicio,
rfiiisus in duuspartes.
C.Ar.V. InvigiliaNalivilalis. Expositio duplex su-
per evangeliuni :.t Cutn essel desponsata. » Item
- de desponsalionesanclm Marim sermo. Ilem sermo
de eo quomodo intelligendum sit quod scriptum
est : « Conr_7Jfi<s est de Spiritu sanct o. i
CAP. VI. In Nalivitaie Domini. Exposilio super
ttiraque evangelia : (Exiil edictttm; et: « Pastores
hquebanlur. i Item de eo quod solus Filius car-
tiem suscepit. Item sermo de assumpla came in
Chftstum, hoc esl deeb quotnodo filius- Virghiis
. assumi potnit sine peccato de humani generis
~ usque ad Dominieam
massapeccaio fermentata. Item sermo de Nativi-
late Dotnhti, el alius in cluas partes divisus.
CAP.VU. Dominica primctposl Nalivitatem Domini.
Expositio sttper evangetittm : « Erant, paler Jesu et
tnaler. J Item sermo de tribv.s silentiis, Item de eo
Verbitm camem sumpsit cum pmna sine
- quocl
cittpa, cum mortalitale sine iniquitale.
CAP..VIII. In octava Nativitalis Domini. Exposilio
' super evangelium : « Postquam consummali sunt
dies-qcto.' i llem sermo de Octava Domini, divisits
in duas partes.
-CAr.IS. In Epiptiania Dotnini. Expositio super evan-
gelittm: « Cum naltis esseiJesus. t Item sermo de
Theopltania, divisus in duas partes. Item de evan-
gelio_: « Cum nutus esset Jesus. »
- CAP.X. Dotninicu prima post Epiphaniam. Exposi*
lio super evangelium : « Cum factus esset Jesus
attnorum ducdecim. i Ilem sermo de eo quod Ver-
bttm cum carne ralionalem animam sumpsit; et
qualis fuil anitna illa in sapieniia et viriute, el
justilia el bonilale. Iletn expositio de eodem
. evangelio : « Cnm fctctus essel Jesus annorum
xn. »
CAP.XI. Dominica secttnda post Epiphaniam. Expo-
siiio super evangeliutn : rNuplim 'factmsunt.t
Ilem de scx Itydriis alia expositio.
{JAP.XII. Dominica icrlia. Exposiiio sttper cvange-.
liiim : c Cum descendissetJesus de monte. i>lletn
qumstio deeo si pares sint polesias Dei el votunlas
Dei. liem expositio de eodem evangelio : t Ctiw
descendisset. r ... '
CAP. XIII. Dominica quarta. Expositio super cvan-
gelium : «. Ascendente Jesu in naviculam. i Itetn
sermo de mensura diligendi Deum. el prbximum,
divisus in dttas partes.
 YERNERI ABBATIS S. BLASII 728
CAP. XIV. Bominica qninta. Expositio super evange- getium : i-Maria Magdalena, t Item sermo in die
liuin : « Confiteor'tibi,*Paler Domine cceii. » Item Pascltm de resurreclione Christi, el de duobus in-
sermo de eo : t Venile ad tne, omnes_qai labora- fernis, ac novem pmnis inferni, de attimabus qudtn-
tis, » et de septem criminalibus viliis, et eorum plura et de immorlalilate. earum, aique _resurre-
operibus; de septem quoque virtutibus el earum clione corporurn, divisusin tres partes.
operibus, divisus induas partes. , CAP.XXVI. Exposilio super evangelium. Feria se-
CAP.XV. In Septuagesima. Expositio .stiper evange- cunda Raschm. -
lium :. i Sitnile est regnum cmlorum homini patri- CAP.XXVII. Expositio stiper cvangelium. Feria ler-
familias. > lletn sermo de Sepluagesima, et de lia Paschm.
Sexagesimu, et de Quinquagesima, quoque quare CAP. XXVIII. In octava ^Paschm. Exposiiio super
- evangelium : « Cnm- essei -sero- die illd. > lietn
hm.Bomhiicm sinlita appellaicc, divisus in duas
parles.__ i _ . serino in oclava Paschm.
CAP.XVI. In Sexagesima. Expositio super evange- CAP.XXIX. Dominica prima posl octavam Paschm.
lium :~«Exiil qui seminal seminare. s Iiem-ser- Exposilio super. evangelium : t Ego sttm paslor
mo de septuagenario,et de sexagendrio, et de qttin- bonits. i.Item sermo de pasioribtts et subjeclis.
qnagenarip quoqtte, et de "quadragenqrio jtumero, CAP.XXX. Dominica scc.ttnda.Exposilio super evan-
divisus in duas partes. -• t Modicum et jam non videbilis me. i
gciium.:
CAP.XVII. JU Quinquagesima. Esposilio super evan- r Item.sermo de visioneDei.
geliwn : « Assumpsil Jesus duodecim discipulos CAP.XXXL Dotninica ieriia.» Exposiiio super evan-
suos. J Item sermo de xv gradibus charilaiis. getiutn : t Vado ad ev.in. Ilem sermo de Iribus
lletn de titnore et amore, et de quatuor timori- diebus Passionis, Resurrectionts, et Ascensio-
bus. nis. - _ -
CAP.XVIII. ln Quadragesima. Expositio super evan- CAP.XXXII. Dotninica quarta. Exposilio super cvan-
gelhim : «. Ductns est Jesus in dcserlum. > Item gelium : « Amen ariten dico vobis : Si quis pelie-
sermo de tentaiione diabolic.a, et de quatuor ten- "ritis. » Item sermo de ordine resurgendi, quait-
tationibns. Itemsermo de Quadragesima. ,ler,, aut qualia resurganl corpora, divisus in duas
CAP..XIX_. Dominica secunda in Quadragesitna. Ex- partes.. '
: «
positto super evdngelium Egressus Jesus seces- CAP. XXXIII. ln Rogationibus. Expositio snper
sil in partes. s -Item sermo de trib.us osculis pe- evangelium : -«-Quis veslrum Jtabet amicutn. »
duth, manuum,-oris, et de labicsuperiori et infe- Iiem in Rogationibus sermo divisus in quaiuor
- riori: - • . -
parles.
CAP.XX. Dominica' lertia. Exposiiio super evarige- CAP.XXXIV. In Ascensione. Exposilio sitper evan-
lium,: iErat Jesus ejiciens'dmmonium. J Item ser- gelinm : « Recumbenlibus. » Ilem, sermo de
mo de peccato, et confessione peccali, divisus in Ascensione, divisus in duas partes.
duas partes. CAP.XXXV. Dominica post Ascensionem. Exposiiip
CAP.XXI-.Dominica iu media Quadragesimm. Ex- super evangelium : « Cum venerit Paraclitus. >
posilio super~evahgelium : « Abiit Jesus trans ~ Item sermo de x descensionilmsChristi ad Itomines.
mare 'Galilmm. >llem -sermo de piscibus, de slaro, Et de vm ascensionibus animm ad Deutn. lletn,
de cmco, de murena, de vipera, de polypo, de can- quomodo lerrena corpora in cmlomahednt.
cro, de echino ierrestri, etde ecltino marino. CAP.XXXVI. ln 'di'e~Pentecosles. Expositio super'
CAP..XXII. Dominica in P.assione. Exposiiio super evangelium : « Si qttis diligit me. 3. Ilem sermo in
evangelium : i Quis ex vobis arguel "tne de pec- die Pentecostes, divisns inquatuor partes.
calo. i lietn sermo de carne quatn Verbum as- GAP. XXXVII. Feria secunda Pentecosles'. Exposi-
. - sutnpsit, qualis fuii seciindum pdssibilitatem et • lio super evangelium : -«' Sic enim dilexit Deus
affectus. mundum. i
CAP. XXIII. Dominica in Palmis. Exposilio super CAP.XXXVIH. Feria tetiia. Expositio sriper evan-
evangeliutn : « Cv.tn appropinquassent. » Item geliuni: « liiieri, amen dico. vobis ' : Qui non in-
serhio dicendus in die Patmarum. trat. > - _
CAP.XXIV. In Cmna Domini. Exposiiio snper evan- CAP. XXXIX. Iti octava-Penlccosles. Exposiiio SB- <
geliuin : « Antediem festum Paschm. > Ilem duo pet evangelium : t Erat homd cx Pharismis. »
sermones in CcenqDbmhii. Ilem sermo de eo quid sit baplismus, et de inslitu-
CAP.XXV. In die Parasceves. Exposiiio super evun- lione baplismi.
Exnliciunt expositiones seu capitula -vrimi tibri.

CONFESSIO FIDEI CATHGLKLE DOMNI W-ERNERI -ABBATIS

. Sumpta e"s ierlio libro Ambrosii de Trinitate

Assertio nostrre fidei, hoc est, ut unums.Deiim . notninilius ununi nomen est, ulji est una divinitas,
1
•.e-ssodicamus, non duos aut tres. Tres deos esse uria substanlia, una majesfas. Hoe nomen est iii
dicit.gui divinitatem separat Trinilalis.. Nos autem quo oportet omnes salvos ficri (Act. iv). Item *.
Patrem, et Filium ei Spiritum sanctum. unum Beuni « Ego et Pater uniim sumtis (Joan. x). > Unum
esse. conlitemur, ita ut in tnnitate perfecla etple- diiit, ne fiat diserelio potestatis. Sunrus addidit,
nitudo sit divinitatis. et unitas potestatis. Deus utpersonas eognoscamus. Non euimPater ipsequi
enim unus est. Deus nomen cst magniilcentia., no- Filius, sed ex Patre genitus Filius, ex Deo Deus, cx
men poteslatis. Si ergo unus Deus, unum- nomen, pleno pienus. Non sutit ergo -hsec nuda noiiiina,
una pbtestas, uua est trinitas. Denique dicit: « Ite sed virtutis indicia, plenitudo divinitatis in Patre,
baptizantes in .nomine Patris et Filii et Spiritus pler.itudo in Filio, sed non discrepans, nec confu-
sancti (Muilli. xxvuij. > In noniine itaquc, non in sum ouod uuum esi, nec multiplex qtiod indiffercns.
729 DEFLORATIONES SS. PATRUM. -~ LIB. I. 750
Cniomodo FiJius a Palre genitus sit, impossibile est A Deum verum naium.de DeoPatre, et vsrum homi-
scire : mens deficit -, lingua silet, 11011hominum -nem natum de homine matre : nec ejus humanita-
tantum, sed et angeloram, supra angelos, supra- tem minorem Patre minuere aiiquid ejus divinitati.
cherubim, supra seraphim, supra omnem sensum qua; .equalis est Patri. Hocergo utrumqueunus est
est. Gredere jubemur, non discutere permittimur. Ghristus qui secundum Deum dixit : c;Ego etPater
Aufer-argumenta ubi fides-qua_ritur. Credimusunum unum sumus (Joan. lx). > Et secundum hominem :
Deum,'Patrem etFiliumet Spiriium sanclum : Pa- « Patei' major me est (Joan. xiv), » ex quo homo
treni eo quod habeal Filium, Filiuni eo quod Pa- ccepit esse, non aliud cospit esse quam Dei Filiu.s.
trem, Spiritum eo quodfitex Palre et Filio. Paler ethoc unigenitus,' el propterDeum verbum, quo,
ergo principium deitatis, quisiciit nunquam fuit non IIlo susceplo, caro factum est (Joan. i), ut quemad-
Dcus, ita nunquam non fuit non Pater. A Patre modum est una persona quilibet homo, anima scili-
Filius natus, ab eo vero et aFilio procedit Spirilus." cet rationalis et caro, ita sit Christus uria persona,
Pater seternus eo quod liabeat Filium .eternum, cu- Verbum et homo. Clnistus Jesus DejTfiiius est, et
Jus reternus sit Pater. Filius seternus eo qubd sit Deus et homo : Deus, quia Dei Verbum, homo,
Patri et Spiritul sanclo coselernus. Spiritus sanclus quia in unitate personse accessit. Dei Verbo, aninia-
ssternus dicitur,- eo quod Patri et Filio sit coajter- rationalis.et caro._Et qui unicus Dei Filius cst,
iius, non confusa, ut Sabeilius dicit, Trinitas in per- etiam et filius hominis, id estipse .utrumque es
sona, neque separafa aut divisa in natura divinila-. utroque unus Chrislus, unus Dei Filius, idemque
tis, ut Arius blasphemat, sed alter in.persona Pa-. hominis filius, non duo filii, Deus et homo, sed
ter, alter Filius, aJter Spiritus sanctus, unus in unus Filius. ItemDeus hominem assumpsit, homo
natura, in trinitate Deus', Pater et Filius, et Spi- ia.Deumtransivif, fion natur_e versibilitate, sed Dei
ritus sanctus. Ilein : Non Pater carriem assumpsit, dignatlone, ut nec Deus mutaretur in humanam
hec Spiritus sanctus, sed Filius tanlum, ut, qui erat substantiam assumendo hominem, nec homo in
in-diviriitate Patris Dei Filius, ipse fieret in homine diviuam gloriflcatusin Deum. Quia mutatio vel ver-
liominis filius, neque Filii nomen ad alterum trans- sihilitas-natur_e vel diminutionem vel abolitionem
Iret, qui non esset nativitate Filius. Dei ergo nati- facit, creditur a iiobissirie. confusione conjuncta
vitate iilius hominis factus est Filius: natus secun- Trinitas, sine separatione distincla. Item. Niliilcrea-
dum veritatem natura., exDeo Dei filius; secundum tum, aut serviens in Trinilate credendiim est, nihil
veritatem nalurse, ex homine hominis filius, ut insequale, nlhil gratiaj sequale, nihil anterius, nihil
verilas geniti, non adoptione, nec appellatione, sed r. posterius, aut minus, niliil extraneum aut ofiiciale
in ritraque uafivitate fllli nomen nascendo habe- alteri, hihil sibi invisibile, nihil creaturis visibile,
ret, et esset verus Deus, verus homo , unus fi- nihil morlbus vel voluntate diyersum, nihil de Tri-
lius. ; - - - nitatisessentia arl creaturarum naturam deductum.
Item non ergo duos christos, neque duos filios, nihil bfiJcio singulare, nec alleri communicabile,
sed Deum et hominem unum Fiiium. (Juem.propte- nihircorifusum, sed totum perfectum : quia lotum
rea Unigenitum dicimus, m.aisenlem in duabussub- ex uno, et unum, rion tamen solitarium. Item :
stanliis, sicut ei verltas naturae contulit, non confu- Homousion erg:o in divinitate Patri Filius. homou-
sis naturis, neque immistis.Tta enim Filius assum- sion Patri et Filio Spiritus sanctus: Ifomousion
psit hominein, ut qui suscepit, et quod suseepit, Deo et homini, unus Filius manens Deus in Iiomine
una esset in Irinita.epersoiia.-Neque enim homine suo. In gloria Patris desiderabilis videri ab ange-
assumptoquaternitas facta est. Sed trinitas mansit, ' lis : sicPater et Filius, et Spirilus saiictus adoratur
assumptioneiila ineflabiliter facienle personae unius ab angelis et omni creatura, non homo.propter
in Deo et homine verilateni,quoniam nbnDeum tan- Deum, vel Christus eum Deo, sed Iiomo m Deo, et
tum, nec hbminem tantum dicimus Chrisfum, sed in homiue Deus.

- ^
• . . INCIPIT , .
;

~; LIBER PRIMUS-DEFLbRATIONUM.

DOM*INICA.QUA:-RTA
ANTE NATIVITATEM"DOMINI.. . - - .
,
« Initium Evangelii Jesu Chrisli, filii David. Sicut D riieuin anfe faeiem tuam, qui praparavit viam tuam
" La-
scriptu-i est in Isaia propheta : Ecce mitto angeltim ante teL etc. (Marc. i) s Evangcliu.ro Grajce,
 751 WERNERI ABBATIS S. BLASJT . _ 752
•line bona annnnliaiio dicitur, quod proprie ad re- A noii ~ex operibus, ne quis glorietur (Ephes. n). >
— « Et prsedicans baptismuni poenileiilia?.in remis->
gnum Dei et ad remissionem peccatorum perlinet.
Inde dicilur : « Pcemtemiiii et credile Evangelio et sionem peccatorum. > Quod consummatur per Spon-
appropinquabit vobis regmim ccelorum (Marc. i). i sum annuiitiatur per paranymphum. Unde catechu-
— « Jesu Christi » id ,est Salvatorisuncti. In He- meni, hoc cst instructi incipiunt per sacerdolem,
br_eo Jesus, in Grseco Sother [O-_JTI./>], in Latino et chrismantur per episcopum. Nunc autem per ami-
Salvator; Ciiristus unctus, id est rex et saccrdos cum Sponsi inducitur Sponsa, acper Isaac puerum
dicitur, dum de gonere David regis nascitur, et vo- Rebecca pallio.velala albo condueitur.
cihus vatum generis Levitici prophetatur. Sequi- « Et egrediebantur ad illum omnis Judsea regio,
tur : et- Hierosolymitaeuniversi, et baptizabanlur in Jor-
i Ecce.mitlo angelum meum ante faciem luam datie Ilunilne "ab illo, conillentes peccata sua. J>
qui prajparabit viam tuam ante te. > (REMIGUTS.) - Baplizabat Joannes, non ut suum baptismum re-
Utique plusquam propheta Joannes, quia , quod missionem peccatorum daret, sed ut baplismura
angelus dicilur, hoc non nalura, sed offieiidigni- Chrisji remissorum peceala procurreret. Inler bap-
tate dicilur. De quo Paler ad Filium, sicut ait in tisma Joannis et baplismum Christi JiDecdistanlia
Malachia : « Anle faciem tuam > idcsl manifesfa- " est, quod in baplismo Joannis per intiiictioiiem
tibnem luam « prseparabil viam, > hoc est pfasvia aqua.. solum sacrameutum dabatur. In bapiis-ri.ate
reddet libi corda auditorum, poanilenliam prsedi- vero Ghrisli cum sacramento res~etiam sacramenti
cando et baplizando. Omnes eliam qui sacerdotii percipitur : Joannes autem peccatores aqua linxit,
nomine censenfur, angeli vocantur, propheta al- et peccala coiifilentibus pcenitentiaminjunxit. Chri-
lestanle, qui ait: <t Labia saccrdotis custodiunt stus baptizabat, et peccata dimittit. Ule baptizans
sclentiam, ct legem requirunl ex ore ejus, quia venturum, etbaptizaturum se Spirituprsedicavit;liic
'
angelus Domini exercituum est (Matach. n). J Nec Jjaptizaus ad remissionem peccatorum Spiritum in-
non unusquisque fidelis si a pravitate proximum ; fundil. Rlic homines baptizahantur in noniine ven-
revocat ct ad bonuni exliortafur, si seterni regnum, ttiri; hic homines baptizanlur in nomiiie Patris, efc
vel supplicium erranli denuntiat, profecto angeltis, Filii et Spiritus sancti. Sacramentum ergo utrobi-
id est nuntius Doinini existit, cum htec facit. que, quantum ad furmam exteriorem, idem firil;
Deinde sequitur : sed, quaiitum ad effectum, idem non fuil, quia
« Hic estenim qui dictus est per Isaiam prophe- illic sacramenfum solum fuil, sed remissio peccato-
tam dicentem : vox clamanlls in deserto : Parale Q /__rum non fuit; liic autem etsacramenti forma prae-
viam Domini, rcctas facite scmitas ejus. » (BEDA, ponitur,_et virtus sacramcnti. Parifer in-fcmissioneni
sttper MAUCUM.) Sic iiim.irum Joanncs prajdicabat: peccatorum condonalur. Baptizabantur homines a
6Hic est enim, dicente Isaia proplieta : vox elanian- Joanne in Jordane, qui descensio inferpretalur, de
tis,» elc. Sicutpriussonalvox,el postea intelleclus superbia veteris Iiomiiiisad humilitatem confessionis
<eoncipilur,sicJoaiinispraedicalioaiiieiJjat,adventum et emendationis descendentes.
Chiisti nuntiando. Ideoque "oannes vocalur vox « Et erat Joannes veslitus pilis cameli, cl zona
ChrJsli, id est « Verbi quod erat in principio apud pellicea circa lumbos ejus. Esca autem ejus erat Jo-
Deum (Joan. i), > quod in Joanne clamat ad Judceosi cusloeet mel silvestre. > Joanni solitudo locus esl et
surdos, per peccata Jonge positos, indignationis• meditari operatio. Poenitentiam pronuntiat per quam
clamore dignos. Ad Judseosohdurantes auresVit ; rcditus et ab errore, recursus a crinr.ne, el posl vi-
vox et clamor in deserloquia sine Spiritti Dei tiorurii pudorem professio desinendi: Pilis, rion lana
sunt, sine propheta, sine rege et saccrdole. (Juid eral veslitus, quod est indumentum auslerilatis non
elamat Christus per Joaiinem? « Parate viam Do- liixuria;. Zona autem pellicea, suut pauperes mundo
immi. >Via Dbmini per quam Detts ad nos desceo- morlui, qua eliam accinctus fuit Elias. Cingulum est
,dit, et nos ad illum ascendimus est fidesin pueni- D I depellibus siccis animalium. Unde Joannes cinge-
itentia, dileclio. Semitae, id est inlentiones, recfa.: baltir c.irca Jumbos ad luxuriam niorlificandam.
.sunt, si pure elevantur ad Deum. Curvanlur au- Locustas ct mel silvestre edcbat, quia solitudinis
tem, si pro terienis facimus quoeproptcr Deum fa- haljitatorem congruum est non sequi divitias, sed
jcienda sunt. Phyiis Gra.ce, Latine Dei visio. Indei necessitatcm. Aiunt Peripatelici noslri quod lier-
•Dei prophela, id est procul videns. Deinde sub- ba, iiomine mel silvestre, circa" oram Jordanis
jungil: alnindat, cujus camioe decorticatae mellls sapore
c Fuit Joannes in deserto baplizans, et pneuicansi medullas dant. Locusla autem est herba procul du-
baptismmn pcenileiitia:iu remissionem peccalorum. i bio, et ipsa eximiisaporis. Cujus natura est a loco
— « Fuit Joannes in deserlo, > et
reliqua." Joanncs: in Jocum nemiue ferenle annotinum transponere
gralia Dei interpretatur. A gratia narratio incipit. fructum. Uude el a Latinis id nomen accepit, cum qui-
Unde sequitur: « Baptizans. i Per baplisnium enimi dem ambonomen heiJjse liaJjeantejusdem notaminis
gratia datur qua peccata' gralis dimittuntur. Undes vel significationis quod est locusta. JIujus nominis
dicilur pcr Apostolum : « Gralia salvali cslis per Joannem edere dicuiit aniinalia, quidam lierbas.
"fideni;et lioc non ex voliis; Dei enim donum est: : Judajisautem Jocuslaj anjmaiia sunl licitae in eeum.
 '53 DEFLORATIONES SS. PATRUM, - LIB. I. . ~,zf.
Mel autcm silveslre herbam constat esse, sicut et_A prius quasi quibusdam corporum saltibus effereban-
locustas, et amborum copia in eremo est. Ilsec de tur, voluntate vagi, operibus inuliles, verbis que-
Jocusta et melle silveslri. Yilis et aspera quoque ruli, sede peregrini. Nunc auterii sumus sanctorum
vestisde pilis camelorum, veide quibuslibet exuviis alimonia etsatietas prophetarum, electi simul cum
animalium, cor contritum et humiliatum poenltenlis nielle silvestri, quia dulcissimum eibum prsebituri
'
designat. Zonaj autem pra_ci_ricliomonst, ut ad omne' sumus, non ex alveariis, legis, sed ex noliis velriti
minislerJum voluntatis Christi simus accincti. Lo- ex truncis silvestrium arborum genlilitatis.
custae fugaces, in esum electse,- figuraut nos qui

SERMO DE ADVENTU DOMINh

«."
Beati sunt servi illi quos cum venerit, Dominus B singulis vigiliis annotanlur, quia tres menses uni-
invenefit vigilaiites (Lnc. xii)- > Si quis vestrum, cuique tempori assignantur. Qualuor etiam vigiliai
eharissimi, domiiiuui suum ad se noctu venlurum quatuor setates intelliguntur, in quibus-bene vigi-
speraret, (ofa vigilantia adventum ejus exspectaret, lantes, ccelesti prarinio remuiierabuntur.
venienlemque suminopere excipere festinarel, quo fe De his vigiliis dicit Dominus : « Si in seeuiida. vi-
se magnis gralia. ipsius commendaret. Ecce yerus gilia, et si in lerlia vigilia venerit, beali sunt quos
Dominus nosler ad nos indignos servulos suos se vigilantes invenerit. » Prima vlgilia est pueritia. In
venturos denuntiat; suum adventum pervigiles hac bene vigilant qui innocentiam eonservajit.. Hi
prsestolantes sibi venienli oceursantes beaios pro- Domino pulsanti coufestim aperiunt, dum njorlem
nunliat. Idcirco cum nesciamus diem neque lioram securi suscipiunt, quia mox se cum Christo regna-
quando veniat," oporlet ut uhusquisque nostrum turos sciunl. Secunda vigilia est adolescenlia. Iu
in bona actione vigilare studeat, ne sero vel me- hac pervigiles cxcubant qui se carnis illeccbris nou
dia noete, aut galli cantu seu mane adveniens coinquiiiant. Hi quoqueDomino venienti Jaetiostium
(Marc. xm) nos iniparalos inveniat. Sero Dominus reserant, quia per niortem se gaudia percepluros
venit, cum aliquem in senectute de hac vita exire sperant. Terlia vigilia est juveiitus. lnhac pervi-
prajeipit. Mediaautem nocte advenit, cum aliquem giles Dominum prsestolantur, qui niundi desideriis
in iuvcntute ii.opiiiata morte vocaverit; Galli canlu , non superantur, scilicet divinis praeceptis exerci-
advental, cum quenilibet in adolescentia abire im- lantur. Hi etiam alacres Domino occunuiit, quia
perat. Mane supervenit, cum quempiam in puerilia mox in gaudio metufit quse in lacrymis semina-
subtraxeril. Beali ergo sunt quos in fide ct opera- , verunt. Quarta vigilia esl seneclus. In hac vigilando
tioue invenerit vigilantes, quia erunt cum eo in Dominum exspectant qui in bona actione usque iii
feterno convivio epulantes. Nimium vero infeliccs flnem perseve.ant. Hi diu desideratum Dominum
sunt quos somno desidise dedilos inveniet.. (Juia .ab ovantes suscipiunt, quiastatim ab eo denarium vitse
eleclis suis edifos dividet, et partem illorum cum pro Jabore percipiunt. Sic enim celebralurl sumus.
Iiypoeritis, id esl cuni dsemoniljusponet. Et notan- Coeleslis rex venit in hujus niiindi Babyloniam ac-
,dum quod Doniinus non in die, sed in nocte venlu- cipere sibi conjugem Ecclesiam, quam servis cu-
rus _dicitur (Mallh. xxiv), quia quando veniat a stpdiendam tradidit : Ipse corivivium -insiruclurus
nullo prsescitur. Si- enim paterfamilias' preesciret in ccelum abiit. Servis prsecepit. Vigililate ut quacun-
qua hora fur adveniret, ulique vigilaret, ct domuin que hora advenerit, parali sint cum lampadi-
suam perfodi, ac res suas tolli minime sineret. Do- j) bus obviare (Matth. xxv). Promisit autem se cum
____
mus est nostrum corpus, paterfamiiias est animus, magno apparatu adventurum,- et sponsam suani in
fur est mors. Hsec In nocte venit, dum hominemi prseparalam civitatem inducturum. 0 nlmium beat';
Inopinatepremit,dominum invenitdormientem.dum i qui ei occurrere tunc suntparati.Nam in gaudium
- animuni reperit in bonis torpenlem. Domum perfo-- Domini suicum eoad nuptias intrabunt, el super
dit, quia mox corpus occidit. Occiso autem do-. omnia bona ipsius constituli-, in seternura exsul-
jnino bona ejus loIJit, quia miseram animam a bo- tabunl. Heu I quam nimium miseri, qui tunc in pecr
nis seternajvilse evellitet ad tartara crucianda per-- calis sopili inveniuntur, quia clausa jam janua ab
traliit. Nox duodecim boras habere- cognosci.lur,, seternis epulis excluduntur. Igitur, cliarissimi,
morlL.
quaa in quatuor vigilias dividitur et unaqua-que vi-- cum horam CJiristi adventus, scilicet dlem
gilia tribus horJs ascilbitur. Humana quippe vitai noslrse ignoiemus, omnes, simul juvenes et virgines,'
nocli comparatur, quia leuebris jgnoranlise obscu-- senes cum junioribus, in bonis operibus vigilemus
ratur. HaecJn duodeciin horas dimeusuratur, quiai faciem Dbmiui in confessione pra;venianius, ut in
prajscns vita driodecim niensibus cireumrotatur. InI Nativitate ejus sacfamentum corporis ejus digne
cum
quatuor vigilias parlitur quia annus quatuor lempori- percipiamus, qualenus, ouiu sccundo venerit,
B ipso iu gloria appareamus.
btiSjVere,ajstate, aulumno, liieme melilur. Tres liorae
 73_. WERNERI ABBATIS S. BLASII 736
Hic Jlat divisio serrnonis, si plaeuerit, et hoc idein serveh"r in 'aliis ubi divisio" facta
fuerit.
Totum tempus Iiujus saeculi nocli comparatur : A . constituit luminaria in ccelo, id est David in splen-
cui sereuus dies venturi sseculi superveniens, sole dore regni tauquam solis excellentiam, el in spein
jus.itise illustratur. Sicut elenim tempus noctis luci " lunse pbumbraiitem tanquam Svnagogam, et stellas
diei collalum, tetra caligine offuscatur ita- lux principes ejus. Hujus setatis fuit vgspera.tenipus :
'
omriium dierum hujus sseeuliluci venturi diei com- quando populus Dei iu Babylonem ductus esl ca-
parata, prbrsus dcrisa obscuritas reputatur. De plivus: Quiiifo saaculo,id estin transmigratione Ba-
tempore autern vel die hujus sseculidicitur quod in bylonis, facla sunt quasi animalia in aquis ct vola-
principio ipsius Deus creavit xxn opera.Primo ita- tilia cceli, quia tunc inter gcnles tanquam iu mari
que die fecit septem opera (Gen.i), id est mate- Judseivivere cceperunt,nec habebant stabilem locum
riani informem, angelos, luceni, ccelos superiores, tanquam volantes aves. Hujus diei quasi vespera
terram, aquam alque aerem; secundo die flrma- est muliplicatio peccatorum In populo Judseoruiri
mentum solum; tertio die quatuor, id est maria, quando sie excaecati sunt, ut etiam Dominum Jesum
semina, sationes atque planlaria; quarto die tria, non possent agnoseere. Jam sextum sseculum fuit
id est solem et lunam et stellas; quinto die tria id "inadventu Domini nostri Jesu Christi. Nam sicut
est pisces, reptilia aquarum et.volalilia; sexto die in illa sexta die primus Adam de limo terrse ad ima -
quatuor, id est beslias, pecudes et reptilia"lerrse, et B ginem Dei factus est, sic in ista sexta diei setate
hominem, et facfa sunt omnia xxn in diebus vi. Et secundus Adam, id est Christus", in carne deAlr-
xxn generationes sunl ab Adam usque ad Jacob, ex gine Maria natus est: ille in anima vivente, hic' in
cujus semine nascilur gens Israel. Et xxn libri Ve- spiritu vivificante. Et sicut in illa die fit anima vi-
teris Testamenti usque ad Estlier, et xxiilitlerarum va, sic in isto sseculo desideranles vilam asternam.
"sunt elementa, quibus constat divinse legis do- Et sicutinilla die sextaserperilium et ferarum ge-
ctrina. Igitur consummatis xxn operibus vi diebus nera producit terra, ila et in hac sexta aalale sae-
requievit ab eis seplimo Deus (Gen. n) : quia sex culi gentes vitam appetentes selernam Ecclesiam
setatibus consummabituristemuiidus. Quarumseta- generavif. Et quemadmodum in illa "die creatur
tum prima est ab Adam usque ad Noe, quod flunt masculus et femina, sic Jn ista sseculi setate niani-
secundum Isidorum anni - n, MCCUI; secunda, festatur Chrlstus et Ecdesia. Et sieut homo prse-
a diluvio'<•
.usque ad Abraham, quod flunt anni m, ponitur in die illa pecoriJjus, serpentibus, volatili-
SICLXXXVII. Tertia, ab Abraham usque ad David: bus ccelijJta Christus inhacsetate gentibus, popu-
quod flunt anni iv, MCXXXIV; quafta, a David us- lis et nationibus, ut ab eo reganlur vel carnali con-
que ad transmigrationem Babylonis, quod fiunt P cupiscentia dediti sicuti pecora, ve.l terfena obscu-
anni v, MDCIX ; quinla, a transmigratione 'Babylo- rali curiositate quasi serpentes, vel superbia
nis usqiie ad Christum, quod fiunt anni v, MCLIV. quasi aves. Et sicut in illo die pascuntur bomo et
A nativitate auterii Christi usque ad idquojsidorus animalia, quse cum ipso sunt, herbis seminalibus
hsec scripsit, cerlus numerus non habetur nisi.fiat ligriis fructiferis et herbis viridibus, sicista setale
illorum annorumconiputalio qusefueruntad tempofa ipse populus spiritualiter pascitur sanctarum Scri-
Heraclii religiosiprincipis. Hujus quarto et quinto Si- pturarum alimentis, e"tlege divina ad accipiendam
sipoliprincipis anno, Judsei in.Spania baptizabanlur, fecundilatem rationum alque sermonuin tanquam
ettuncfueruntanni a nativitateDomini v, TOCCCXXXVI berbis seminalibus partim ad utilitatem morum
cum superioribus annis setatum computatis. Et conversationis hunianse, partim ad vigorem fidei,
haecest sexta setas quse nunc agitur usque ad diem spei', et cbarifatis in vilam BBternam tanquam
judieii. Seplima vero sanclorum erit requies, quaj herbis viridibus, quae nullo sestu tribulationum
non habet vesperam, quia eam nrillus terminus arescunt. Carnalis autem, id est parvulus in Chri-
claudit. - sto tanquam pecus Dei, ut in illum credat, quem
Primo enim saeculo factus est homo in paradiso intelligere nondum potest et tariien eosdeni cibos
quasi lux (Gen. i) [AUGUSTINUS, de Genesi contra D1 omneDhabent.
Manichmos]; in qua setate fllios in lucis nomine di- Post istam vesperam fiet mane, cum ipse Dominus
visit Deus a filiis hominum, quasi a tenebris, Jit- in claritate venturus est. Tunc requiescent cura
que hujus diei vespera diluvium. Secundo sseculo Christo ab onmibus operibus suis. Post lalia enim
factum esl quasi iirmamentum inter aqusim el "opera sperauda esl requies in die septiriio qui ve-
aquam, arca utique illa quse natavit, inter pluvias speram non habel. 0 qualis gloria Jucis illius septimi
et maria eral; Hac vespera fil confusio linguarum. diei, iu qua Chrislus in sua claritate praedicalur, qu_3
Tertio sseculo factum est quod separavit' populum ahipso sole angeloruniilluminatur, cujuspulchrifu-
suum a gentibusperAbraham discernenseum quasi- dinem hic sol etlunamirantur ! 0 qualis gratia illius
arldam ab aquis ut proferret germen Tierbarum at- diei quam omnes angeli omnesque sancti illumina-
que lignorum, id est sanctos et fructurii Sciipturse bunt: qui singuli septuplurii plus hoc sole radla-
sanclse. Hac vespera fuit peccatum regls SauJ. bunt. Et si liic mundus lam amcenus judicafur,
Quartrim 5-ecuIum ccopit a David, quando Deus qui uno eole iamen illustraln.r, quid sastimandum
 757> DEFLORATiONES SS. PATRUM. — LIB. I.. 758
est de illa vita qua. lot solibus illuslratur? Sed A advenlum ejus celebrare soiet per quaterna officia.
forte diceret aliquis : Hic sol magnum lunien exhi- In hujus autem temporis caliginosa nocte, qusedam
bet, quia niagno corpore fulget, animsevero, quam- stellae diversis temporibus cum jucunditate Iuxe-
vis serenissimae,"quid luminis prsebere poterunl qua. runt, lumen queni suum super nos fuderunt. Et
omnino parva-s sunl? Certe hic sol oculis noslris quamvis horrorem nobis effugare non potuerit tunc
circumscribitur, radius ejus quolibet corpore op- cum gradieriliJius ad verum Solem prsesignaverunt.
posito penetrari non sinitur, nubibus obtegilur, no- Jn prinia quippe vigilia Abel velut stella claruit:
ctibus a nobis prorsus oeeulitur. Angelici autem qui nospro justitia mori docuit, dum ipse innocens
spiritus vel animse sanctorum nullo corporali loco occubuit.- Post Jiunc alii ut astra in nocte micue-
comprehenduntur, sbli Deo incomprehensibili atque rantj.dum per pietalem Enos Deum iuvocare; Enoch
incircumscriplo circumscripti creduntur, cuncta-ob- per mundiljam cum Deo ambulare; Laniech per
. stantia lucem suse claritatis penetrafe noscuntur. piam operalionem futuram requiem nbs sperare
Hi singuli ab aterno sole illustrati, immensum docuerunt. In secunda vigilia alii ut sidera cceli re-
fulgorem suum cum illa die participantur, ipsique splenduerunt, dum Noe recfitudinem, Sem. vere-
invicem alterutra claritate deliciantur. cundiam, Heber stabilitatem, Melchis"cdechdevo-
DlVISIOSERMONIS. B tioiiem, Abrahamfldem, Loth hospitalitalem, Isaae'
De liujus diei incomparabili gloria cecinerunt obedientiam, Jacob toleranliam, Joseph castitatem
omnium proplietarum prseconia, quia hsec dies me- nobis praemonstraverunt. In tertia vigilia varii stel-
lior est vita super annorum niillia. Nox_itaquc hujus larum globi noctem radiisdepinxerunt, dum Moyses
lemporis quasi in quatuor vigilias dividitur' (Luc mansueludinem, Phinees zeluni, Josue constantiam,
xn), qiiia hic mundus qualuor inlerstitiis distingul- Job palientiam, Gedeon fidenliam, Samuel tempe-
lur : Prima vigilia ab Adam usque ad Noe fuerat rantiam, David huriiilifa.em, Salomon prudentiain,
in qua pauci, in bono pervigilcs, periculum evase- Ezechias obsecrationes, Josias religioncs, Elias absti-
rant; .sonino vefomalitise oppressos diluvium di- nentiam, Eliseushonorificenliam, Isaias sanclitatem
merserat. Secunda vigilia a Noe_usque ad JJIoysen Jeremias sinceritatem nos informaverunt. Duo.Iecim
exsiiteral : in qua- bene vigilariles colloquio, l)ei quoque prophetse ut pleiades micuerunt,'dum nos
frui meruerant, sopore vero negligentiaa gravatos concordiam docuerunt, et -Ezechiel beuignitatem,
partiihsiilphur et ignis consumpserat, partim mare Daniel iidelilatem, tres pueri Iaudatiorierii, Tobias
Rubrum absorbuerat.Tertiavigilia a Moyse usque eleemosinas^Eslher honestalem, Judith modestiam,
ad Christum fuerat: in qua galli quasi media no- P Machabei sufferentiam exemplis oslenderunt. In*
cte cantus edebanl, dum Moyses Iege, prophetse , quarta vigilia, slella maris, virgo Maria, splendida
scriptis dormientes ad Jaudem Dei excitabant. Vi- flamnia1rutilavit, dum iter adaBternuni solem humi-
gilantes in prseceptis Domini- terram lacte et melle., litate atque eastitale demonstravit. In hac quoque
ruanantem capiebant, lorpore desidise dediti, capti- Joannes Baptista velut planetaria stella resplenduit
vitate et Jbellis disperierarit. Quarta vigilia ab ad- qui peccaules.peenitentiam primus docuit. In hac
ventu Christi Hsque ad flnem mundi se teten- etiam verus lucifer decus aslrorum Christus, Iux"an-
dit: in qua verus lucifer Chrislus apparuit; per geloruni fulsit, qui fulgorem seteriiidiei astruxit, dum
quem exortus seterni diei adesse patuit. In liac no- nos charitatem instruxit. ln bac nihiloniiiius ruti-
biles, galli alis "et vocibus sorimo desides, excita- lantia sidera fiammivonium jubar per orhem sparse-
bant, duni apostoli et eorum sequaces factis et" runf, dum "apostolidilectionem, niaflyres fortitudi-
dictis omnes gentgs*ad lumenveri Deievigilarein-, nem, confessores sobrietatem, eremilse mortilicatio-
citabant. Iri hac "vigfles sponsi isetiflcabuntur-; er- nem, virgines pudicitiam,viduse continentiamnosin-
roris vero somno involuti, torrente ignis devora- struxerurtt. Hi omnes utastrainbacnocteclaruerunt,
bantur. His autem singulis vigillis. terrise horse et iter nbbis ad _?ternum diem prsebuerunt. Trans-
ascribuntur, quia in his singulis teniporibus justi; D acta aulem ista nocte, verussol in unilale sua
fidem sanctse Trlnitatis babuisse noscuntur. Ha- splendebit. Cum Filius Dei, splendor Patris, in
rum igitur quatuor vigiliarum custodes advigilan- TCajestate sua ad judicium fulgebit, lunc lunam,
dum nos informaverunt. duni rios quatuor princi- .scilicet Ecclesiam, de tenebris exemplani, ajterna
'
pales viriutes verbis et exemplis docuei^unt. Priinse claiilale Illuminabit, omnesque stellas in solis glo-
namque vigiliae observatores ijrudeniiam. Secundaj riam eommutaljit. _Tune liarum vigiliarum exculii-
excubitores, fortitudinem. Tertiaj vigiliaj custodes tores. remunerabit, quando a judicio transiens in
justitiam. Quartae vigilise"debellatores nos Jusfru- nuptiis Agni eis seterna dulcedine ministrabil. Igi-
xerunt lemperantiam. Et.quia in his quatuor vigi- tur, charissimi, in hoc adventu Doiniiil sohrie et
Jiis adveiilum ChrJsti prsestblabantur, ideo quatuor j'uste et pie vivamus, quatenus in secundo advenlu
Dommicsede advenlu Domini inofficiantur. Et quia Ja.ti eum suscipere et_in seternuni cumeo regnare-
quatuor mundi climaia per secundum ejus adven- valeamus, ul)i oculus non videt, nec auris aucli
tum crant purganda, ideo quadripartila Ecclesia vil.
 WERNERI ABBATIS S. BLASII WO
m
'
DOMINICA TERTIA ANTE NATIVITAT-EM DOMINI.

t Et errint signa in soleetluna el slellis, et inlerris A igitur reslat ut slmut nos oninia feviaut, quse sinnil
prae confusionesonilus maris ct omnia vitiis noslris male subacta seivlcbant, ul quot
pressura gentium
fiucluum. Aresceutihus Jiominibus prae limore el ex- prlus in niundo iucolumes habuimus gaudia, tot de
> elc. ipso postmddum cogamur senfire tormcnta.
spectatipne quae supervenient universo orlii, Et nisi breviati fuissenl.dies illi non lieret salva
xxi.) Paulo superius Dominus prsemisit dicens-:
(Luc. ' onniis caro sed
Exsurgct gens contra gcntcm, et regnum adversus' propter eleulos bicviabunlur dies
et illi. Seiisus est. Nisi Deus qui dat viitulem patiendi
regnum, et erunt terra. molus niagni per loca, sua breviassel poteiitiam persequendi,
pesiilenliae, et fames (ibid.) : et quibusdam interpo- disposilione
sitis, hoc evangelium adjunxit: Et erunl signa in _ rarus vel nullus fieret salvus. Non ergo hoc dicit ut
sble, el luna,ctstellis. (GREGORius.)Exquibusprofecto teniporamulentursecundumdeliranienlaquorumdani
omnibus,alia jam facla cernimus, e proximo ventura. _- non altendentium quod scriptum est: « Ordinalione
formidamus. Nam genieni super, gentem exsurgere, tua persevei at dies (Psal. cxvm) : » sed ne malitiae
earumquepressuras terris iiisistere, plus tani in 110- mora Jides credenlium concutialur.Quanto enim tem-
stris tribulationibus videmus quam in codicibus pore tribulatio AntieluJsiigravior est futura ca.tefis,
tanto moderalior est fulura brevitale temporis.
Jegimus. Quod terrse molus urbes innumeras sub- B
ruat ex aliis mundi partibus pene quotidie audi- Tribus annis et dimidio impugnabiiur Ecclesia per
mus. Signa vero in sole/et Iuna et stellis- adhuc; Anlichfistum.
aperte minime vidimus. Sed quia et hsec non longe: t Statim aulem post tribulatiohes dierum illorum
sint, ex ipsa jam aeiJs immutalione colligiinus, sol obscuraJjitur, et luna non daJjjt Iumen suum,
quamvis prius 'quam IlaJia gentili gladlo ferienda1-_ et stellse cadenl-de ccelo, et virtutes coelorum move-
traderetur, igneas in cteloiacies vidimus,.et. ipsum1 buntiir, et tUnc parebit signum Filii homiriis in
qui postea humani generisfusus estsanguincm co- coelo.t Signuni intellige crucem aut vexillum victoriaj.
ruscantem. Confusio autem niaris et fluctuum'. Non diminutione Juminis, sed comparatione verae
necduni nova exoila est;-sed duni niulla jam pra> -'. Jucis omnia erunt tenebiosa in die judicii, de
quo
nunliata completa' sunt, dubium non est quin se-" - prophetavit Isaias dicens: <tEriihescet Juna et con-
quantur el pauca .quse restant, quia sequentium.1 fundelur sol, cuin regnaverit Dominus exerciiuuni
rerum cortitudo est prseteritarum exhibilio. Haec 5 in monte Sion el in Hierusalem et iu
conspcctu
idcirco diximus, ut ad caulelae sludiuni vestrae men- seuum suoruin fuefil gloriflcatus
(Isa. xxiv). »
tes evigilent, ue securilale torpeant, ne ignorantia1 Caslerum, peracto die judicii et clarescente
gloria
laiiguescant, sed seniper eas et timor in bono opere! G Q futurse vJtaj, tunc incipiet eoelum novum esse et lerra
sollicitet, el sollicitudo confirmet. (BEDA.). Quod au- nova; tunc fiet quod idem propheta allbi dicit:
tem prae confusione, hoc est ante confusionem, ut' t Tunc erit lux lunse sicut lux solls, et Jux solis erit
anlea signa sintj et pressura gentium. Deinde sequa- septempliciter sicutlux
et fluctuum. Sol con- septem dierum (Isa. xxx). i
tur confuoio sonitus maris
(GREGORIUS.) Quid' Dominus virlutes coelorum nisi
vertetur in tenebras, ait Joel propheta, et luna 1
in
angelos, archangelos, throiios, dominaiiones, priu -
sanguinem aritequam veniet dies Domini magnus et cipatus et polestatesappellal qtise in adventu sui
inanifeslus (Joel. u). Merilo incumbenle judicio,-' oculis nostris visibiliter
apparent,ut dislricle tunc a
sonitu maris et- Jlucluum confunditur orbis terra-[~ nobis
invicem erigant hoc quod nos modo invisibilis condi-"
rum, premenlibus se colonis, iuficitur,' lor sequaniniiler portat? ( BEDA.) Quid niminiin
maxima cceli luminaria turbantur, quia quomodo tremere homines eum
aspeclu judicii tremant ange-
impulsse ad casum arbores fragoris niotusque sui. lieaepotestates. Unde Job: < Cblumnajrioeli
contrenh-
praemillere solenl indicia, sic termino muridi appro- scunt et
nutant elementa. Nec mi- pavent ad nutum ejus (Job xxvi). > Qnid
pinquante quasi paventia faciurit tabulae quando tremunt columnse. Quid
rum hoinines arescere prse timore, inquibus illud _ ergo
virgula deserli patitur cum cedrus paradisi concuti-
implebitur: i Pugnabit pro eo orliis lerrarum con- J tur. t Ettunc
Ira-inserisatos (Sctp. v).» (GREGORIUS.) Omnia narii- miltet-angelos sups cum luba et voce
magna, et congregabunt electos ejus a quatuor vcn-
que qusc ad usum accepimusvitse, ad usum conver-
limus culpse. Sed cuncta quse ad nsum infleximus lis a summis coeloruin usque ad terinlnos eorum. »
Tuba et potestas suscitandi mortuos, vox magna, ut
pravitalis, ad usum nobis vertunlur ultionis. Tran - -
nullus remaneat non suscilatus, et ut omnes sint in
quillitatem namque hrimansepacis ad usuni vertimus*
vanae seeurilatis : peregrinationem lerraj pro habita- judicio. (BEDAsnper Maicum.) Aqualuor ventis, id
lione dileximus palrise. Salutem corporum rcdegimus ,„ est a quatuor climatibus mundi, oriente, oecidentc,
in usum vitiorum. Uliertatis abundanfiam 11011 a. aquilone et austro. Et ne quis' pulhret non eliam a
ad ne-
cessiialein carnis, sed ad perversilatem inlorsirons1S Mediterraneis regioniijus congregandos, suhjunxit
voluptatis. Ipsa sereiia blandimenta aeris ad amorem m Marcus : . A summo terrse usque ad summum cceli
nobis servire coegimus lerreiise delectationis. Jure re (Mtirc. xni), J id esl ab extrcniis terroe fiiiibns per
 ' ' '
III DEFLOP.ATIONES SS. PATRIJM. — LIB. I. m
. ad ultimos terminos ejus ubi long*eA quain per iidem qusesistis. In Scriptura sacra saepe"
' directum. nsque
exspecluntlbus clrculus cbeliet lerrse videtur insidere. caput pro HKSle ponitur, quia sicull capite regunlur
Omnes ergo occurrent ad judicium et elecli et menibra, ila cogitationes menie disppnuntur.
Capita
reprobi. Mattliseusdicit: c A summis ccelorum usque itaque levare est mentes nosiras ad gaudia patrise
ad tertninos eorum (Malth. xxiv), > qriod significat coelestis erigere. Qul ergo.Deum diligunt ex mundi
«mnsos qui sunl sub curvitate eceliquasi perhorizonT 'fiiie gaudere atque exliilarescere jubentur, quia eum
tera. Aliter: Statim post trlbulallonem-dleruiri illo- quem amant mox inveuiunt, durii transit Is queni
nim incceptam, non adIiucfinitain,soljusiiliseobscu- non amaverunl. Absit eniin ut fidelis quisque, qui
rabilur ad gelida corda. (AMDROSIUS.) Sicuteiper Deum videre desiderat, de mundi percussioiiibus
- caplum videutis rauius mundaui soiis. aut pallidior Jugeat quem finiri eisdem suis
percussionibus
videtur, aui clarior, ita per devotibnem credenlis non ignorat. Scriptuni namque est: « Qui voluerit
unicuique spirituale lumen infundilur. Luna rion dat amicus esse saeculi hujus inimicus Dei constitu.itur
lunien, si objeclu terrseradii solis excludantur, sic (Jac. JV). J Qui ergo appropinquante mundi-fine non
rit Ecelesia non dabit, cum vitia carnis obsisterit, gaudet, amicum se iliius esse testatur, atque pcr
ne fulgorem divini luminis deradiispossit mutuari. hocinimicus Dei convincitui-. Sed aJjsit hoc a fide-
Namque in perseculionibus lucem Dei solus pleruiri-' B Jium cordibus-I ahsit ab liis qui et esse aliam vitam
queamor vitaehujus excludit. Slellse cadent de ccelo, _ per fldem creduni, et eamper operatioriem diligunt.
idem de Ecclesia,' quoniani pene' deerit semen- Ex mundi euim destr.uctione Jugere eorum est qtti
_ Abrahse cui assimulatae sunt"sleIlse."(REHiGius.)Vir- radices cordis iii ejus amore plantaverunt, >qui
- tutes coclorummovebunlur, quia qtiidamJidelesfortis-
sequentem vitam non quserunt, qui vel illam neque
simi turbabuntur, irnpiis ultra modum ssevientibus'. - aliam esse suspicantur. Nbs autem qui coelesli palriae
Vel angeli movebuntur ad iram vindictae, qui cum gaudia selerna cognovimus, festinare ad eam quan-
luba mitlendi suut a FiJJo Jiominis. In tuba ciiim tocius debemus: Optandum nobis estcilius pergeie,
dicuntiir descendere, hoc esl nomine Dei belliMii atque ad illam vla breviori pervenire.
ingerere, quiaper novis^imam lubam intelligitur ulti- ~Delempore Antichristi novissimo, etde ullima tribw '
mum behum mahgnorum spiriluum qui ssepe vicli lalione.' ' ' . ~ .
sunt ab arigelis, ut ail Joannes apostolus: c Vidi Mi- (AUGUSTISUS ,. ad Hesycliium in cpistola De fine
chael et angeIo_sincoslo pugnantes adversus draco- smculi.) -De'Salvatoris" adventu qui exspeclaturin
riem (Apoc.xn). >Extremum bellum lunc erit, quia fi'iie, temporadiiiumerai-enori audemus,~nec aliquem
in gelienuani mitteulur. Tempore tribulalionis An- f, prophetam dehac re numerum annorum existimarims
tichristi apparebil signum Filii hominis, in coelo' pisefliiisse, sed illud polius prsevalere, quoJ ipse
subaudis, JAnon in terra. Eiiieacia enJm crucis lunc Doniinusait:«JSJemo potestcognosceretempofa quce
latitabit iu leriis,sed in niUIibus sanctorum manife- Pater posuit' in sua' potestate _(Acl. i). s Tempora
stissima-esl in coelis. t Turic plangent omnes tribus ergo- computare hoc est chronologis, ut sciamus
terrse, J id est digna planctu facienti et quse planctus quarido sit finis bujus saeculi vel adventus Doniini.
necessario sequetur. NuIIum enim_malum erit im- Nihil aliud milii videtur quam scire velle quod ipse
punitum. Et tandem e videbuht Filium hominis ve- ait: t Scire heminem posse (Matth: xxiv).» Oppor-
nientem in nubibus cceli, J id est in sanctis, sicut tunitas yero illius temporis profecto non er.t, aiite-
et nunc venire nbn cessat seeundum id quod ail: quam prsedlcelur Evangelium universo orbi in testi-
(Amodo videbitisFilium hbminis sedenlem a dexlris naonio omnibus gentibus. Apertissima enim de hac
virtutis Dei, et venientem in nubibus coeIi.*> Sed re legitur senteulia Salvaloris dicentis : « Et prsedi-
ideo tunc cum potestate magna et majeslate veniet,- cabiiur hoc Evangelium regni in universo orbe iu
qriia major polestas et majestas illius apparebit san-" testimonioomn"ibusgentibus;tuiicveiiietfiiiis(iii(/.).j
ctis,quibusihagnamvirtutemdabit, netantapersecu- Tunc veniet "finis, quid est nisi anie ncn veniet.
tibnevincantur.tEtmittet angelos suos, >idestpraedi- D j Quando ergo post veniel, incertum esl iiobis,*anle
catores;«in tuba,»id est manifestatioue. In lege enim tamen non esse venturum duJjifaie ulique iion dc-
-
praeclpiuntur fierl tubaj ductiles ex auro et sere ct ar- bemus^ Si ergolalet quando Ecclesia fructificante
gento, ut suljlimia doctrinarum resonent sacramenta. atque.crescente univeisus a mari usque ad mare
c Et congregabunt electos ejus de iv inundi par- oibis implebilur, procul dubio latct qriando finis
tibus, » id esl de toto orbe terrarum. Haud dubie erit.Ante quippe non efit. t Tunc .revelabitur ille
magna erit sanctorum constantia cum auditum fuerit iniquus,j idestAnticlirlslus, «quem Dominus Jesus
quod Antichristus spirilu oris Doinlni interfectus. intefficiet spiritu oris sui (II Tltess. u). > De ultima
sit, efonmis Israel conversus ad fidem. autem tribulalione dicitideni Augustinusinlibro De
-i His antem fieri incipientibus respicite et levate civitate Del. Tunc solvetur" Satanas de cusiodia
capita vestra quoniam appropinquat redemptio ve- sua,; et exiliit ad seducendas nationes, quae sunt
stra.» (GREGORIUS.) Cum plagae mundi crebrescunt, inquatuor angulis terrse, Gog et Magog (Apoc. xx),
et terror judlcii commotis virtutibus ostenditur-, quorum interpretatioiiem noriiinum csse comperi-
levale capita, id"est exhilarate corda, quia dum flni- mus:-Gog leclum, Magpg de leclo, tamquam domus
tur mundus cuiamici nouestis, prope Jit redcmptio et ipse qui procedit de domo. Gcntes ergo smu, ty
 VS - vYERNERfABBATIS S. BLASII , 744
'
quibus diabolum, velut in abysso superius intellige- A.praefatum est, venturus est Anlichristus, qui in
bamus inclusum, et ipse de illis quodammodo sese magna Babylonia de meretrice generis Dan nasce-
efferens et procedens, ut illse sint tectum, ipse de -tur. Sedvoleus de e.o scire, primo jiotabit quare.sic
lecto. Videndum est aufem quare diabolus modo . vocaltis slt. Ideo lit, qula Christo in cunctis con-
Jigetur. Alllgalio diaboli est non permitti exercere traria faciet. Ciuistus venit humilis humiles erige-
totam tenlationem quam potesl, vel vi, vel dolo ad re, peccatores juslilicare : ille econtra venluius est
seduceridoshoniijiesin parteiri suam cogendo violen- superbus, dejlcletliuriiiles, peccatores magnificabil,
ter, fraudulenter, vel fallendo. Quod si perniiltere- implos exaltahit, et vitia quse sunt contrajia virtuti
tur, in tam longo tempore et tanta inlirniitale mul - docebit. Legem evangelicam dissipabit, dsemonum
torum pluiimos tales quales deos, id .perpeti non culluram in mundum revocabit, gloriam vanarii quse-
vult, et fideles dejiceret, et ne credcrent impediret. rel: et onmipotenlem deuiri se-nominabit. Hic ita-
Quod ne faeeret alligatus est. Tunc enim solvetur, que Antichristus niultos habebit susa inalignitatis
quando et breve - tenipus erit. -Nam tribus annis cl ministros, ex quibus jam in mundo prsecesserunt
sex mensibus legitur _suis tbtis suorumque viribus quidam,-qualis fuit Antiochus, Nero, Domifianus.
sseviturus, et tales er.unt cum quibus ei belligeran- Nuric quoque noslro tempore Anlicluistos _niulloj;
dum est, ut vinci tanlo ejus impelu insidiisque non ^ novimus esse (I Joan. n). Quicunque enini laicus
possint. Solvelur aulem Satanas in fine sacculi ul sive clerieus, seu etiam nionachus contra jusliliam
quam fortem adversavium "Dei civitas superavit., vivit, et ordinis sui regulam impugnabit, et quod
cum ingenti gloria sui redemptoris, adjutoris, JiJje- bonum est blasphemat, Anticliristi sunt et riiinislri
ratoris aspiciat. Quare vero in novissimo solvatur Satanse. Scd jam exordium Anticln isti videamus.
videatur : Exibil, ut dictum est, Satanas in aperlam Non enim quod de eo dico ex proprio sensu excogl-
persecutionem, de Jatebris erumpet odiorum. Hsec to sed in libiis diligenter- lelegendo omnia scripfa
enim erit novissima persecutio. Novissimo immi- invenio. Sicut ergo auctores nostri dicunt, Anti-
nenle judicio quando sancta Eeclesia toto orbe ter- christus ex populo Judoeorum nascctur de ttibu
rarum patietur, uriiversa fidelis civitas Chrisli ab Dan, sccundum prophetairi qui dicit: c Fial Dan
universa civitate diaboli quamtacunque erit utra- coluber in vla, cerastes in semila (Gen. XLIX).J
que super terram. Undc Apostolus: « Refrigescet Sicut cnim scrpens Jn via sedebit; etin semila erit,
charitas multorum , et abundabit iniquitas (Malth, ut eos qui per semitam juslitise ambulant feriat, e~t
xxiv). > Unde Daniel: c Et erit lcmpus, > inquit, veneno suse malitiffi occidal. Nascetur autem ex
i tribulationis, qualis non fuitex quo nataest gcns copulatione maiis et fcmina., ut alii homines, neji
super terram usque ad tempus illud '.(Dan. xn). J ' ut alii dicunt, de sola virgine, sed tanlum tolus in
Hsee persecutio novissima fulura ab Antichristo tri- peccatogcnerabitur. In ipso conceptionis suse ini^
bus annis et sex mensibus erit. Non enini veniet lio diabolus simuj inlrolbit in ulerum riiatiis ejus,
ad vivos et mortuos judicandos Cluistus, nisi prius et ex virtute diaboli confoveljitur, et tutabitur in
venerit ad seducendos in anima mortuos adversa- ventrematiis, <ei ipse diaboliis semper cum illo
rius ejus-Antichristus, jjuem Dominus Jesus inter- erlt. Etsicut in matrem Domininoslri Spiiilus san-
ficiet spirilu oris sui. Veniet tunc quoque Elias ctus venit, et eam virtuie sua oJiumbravit, et di-
Tliesbites, antequam,veniat dies Domini magnuset vinilate replevit, ut dc Spiritu conciperef, et quod
illustris, qui convertet cor patris ad Jilium, et cor n.asceretur divinum et sanctum ^sset, ita quoque
bominis ad proximum suum, ne forte veniens per- diabolus in malrem Anlieluisli descendet, et totam
' cutiam lerram
penitus (Malach. iv). >' Per hunc . eam replebit, ut quod natuni fuerit, tolum sit ini-
Eliam magnum mirabileniqne prophetam exposila quum, malum, perdifum. Unde et ille liomo filiiis
sibi lege novissimo tempore ante judicium Judseos perditioiiis appellatur (II Tltess. n), quia in quan-
in Christum-vcrum,.Id est in Ghristum nostrum esse tuni poluerit, gcnus bumanum perdet,- el ipse iu
credituros celeberrimurii est in seriiiunibus coudi- j) ] novissimo perdetur. Ecce audislis qualiter nascelur,
busquefidelium. Ipse quippe ante adventum judicis audite et locum ubi nasci deJjeat. Nam sicut Domir
Salvatoris non imnieiilo speratur esse venturus, qui nus BetliJehem sibi prsevidit, ut ibi pro npbis hu-
etiam nunc vlvere non immerito creditur. Curru manitaleni assumerei, et nasceretur,- sic diabolus
namque igneo raptus est de rebus humanis : quod _illi homini perdito qui Anliclnistus dicitur, Jocum
evidentissime Scriptura sacra teslalur(iy'""":«/. II).>* novit aptum, unde fadix omnium malorum oriri
Cum venerit ergo exponendo legem spiritualiter," -debeat, scilicet Babylonem. In Jiac eniin civitale quae
quam riunc Judsei carnaliter sapiunt. Convertel cor quondam inclyta et gloriosa urbs gentilium fuil _et.
patris ad filium,id est corpatrum adfiiios. Sic enim caput i-egniPersarum, Anticlnistus nascetur, el in
cor patrum ad filios convertetur,. cum intelligentia ' ciAitatibus Belhsaida et Corozain couversari dici-
patrum perducetur ad irilelligentiam flliorum, et tur.
cor filiorum ad patres eorum, dum in id quqd sen- Quibus civitalibus Dominus in Evangelio imprope-
serunt illi consenliunt et isli. ratdicen.s: «Vse tibi,Betbsaida,vaJ tiiii, Corozain-U
Item narralio de Antichristo. (Luc. x.) Habebit autem Antichrisius magos, niale-
Ante lerrTriiem adventum noslii Redempforis, nt ficos, divinos etiiicanfarqres: qui eum, inspirante
 71$'" DEFL0RAT10NE5 SS<PATRUM: — LIB. f. _ , fjg
dlabolo, nutrient et docebunt in omni iniquitale, A i_ et quLsupra tectum,"non desceridet in doniuni ut
falsitate-, et-nefaria arte, ef maligni spiritus erunt, . lollar aliquid de ea; (Mdrc. xin).-1. Tunc omnis fi-
duces ejus "elsoeii, etcomites indivisi.- Deinde Je- delis Christianus qui Jnvehlus fuerit, arit Deum nc-
rusalem venieris .omnes Cliristianos, quos ad se ._ gabit, autper ferrum, aulper ignem fornacis", sbe"
corivertere-non potuerit, per varia torhienta jugu- per serpcntes, seu per bestias, sive per alirid quod-
labit, et sriani sedem- in templo sancto parahit. liJjet genus tormenti inleiibit, si in.lide perman-
Templum etJam destruclum jjuod Saloriion eediii-'---serit. Haecaulem lerribilis .triljuJatio tribus aunis.
cavit; in statu suo restaurabit, et circumcidet-se,, _ et dimidiojJurabit in totomundo. i Tunc brevia-.
-et filium Orimipolentis se menlielur. Tbtum genus buntur diespropter eleclos.Nisi enim Dominusab-
bominum.sibi qualuor modissuJijugahit, fjuia urii- .breviasset dies non fuisset salva^omnis caro (ibid).i -
versb.orbi imperabit. Uno inodo nobiles .sibi diviliis Tempus siquidem quando Antichristus veniat, vel
asciscit, quae sibi maxime afHueiit, quia.omnis ab- quando ,dies_ judieii apparere incipiat, Paulus apo {
«condita pecuniaerit ei manifesla." Reges et prin- stolus in Epistola ad Thessalouicenses dicit: . Ro-
cipes primum ad se convertet, deinde.per illos, gamus vos pe.r adventum Domini nostri Jesu Cliri-
alios. Secundo modo -vulgus. sibi terrbre subdit, sti.> Manifestat eo loco ulji dicit: « Quoniam,- nisi
quiamaxima saevitia in.Dei.cullores. furil. Tertib "* veiieritdiscessio.primum, et revelalus fuerit homo
modo sapienlia et "incredibili eloquentia clcrum peccalor et filius perdilionis (II^TJtess.fi).-t Sci-
oJitinebit, quia omnes artes et _omnes Scripturas- - mus jenim- quoniam post. regnum Grsccorum, sive
memoriter scit. Quarto modo mundi cohteniptores, ' etiarii_postregnum Persarum, ex quibusuriumquod- "
ut sunt monachi, signis et prodigils-Tallit. Loca-vero que 'suo Jempore riiagna^gloriaviguit, et riiaxima po-
'
per quae Clirlstus Dominus deambulavit et illustravjt tenlia floruit, ad ultimum-quoque "postcaelefa,_reg-
destruet. Deiude per universum orbem mittet nun- . na, regnuni Romanoruni cpepit : quod fortissimum
tios etprsedicatores. Pradieatio auteni ejus et po- omnium superiprum regnorum fuit, et omnia regna
. testas amari usque ad_mare,-aboriente a_d,.occi- traxitac sub dominatione sua habuit, omnesque natio-
dentem, ab aquilorie ad septenlrjoneiii erit. Faciet nesRomanis servierunt subtributo. Indeergo dicit.
quqqiie signa multa, magna cl miral.ilia'el inaudilai apostolus Paulus Aniichiistuiu non~ih mundum au- -
deccelo teiribiliter descendere, arbo--- tem esse venturiim, nisi veneiitdiscessitfprimum (//
' Facietignes
res subilb ilorere et areseerc, mare.turbari subiio Thess. Ji); lioeost, nisi"disccsse*int*"oriiriia-regna'a
et tranquiliari. Naturas indiversis flguris" mutari, • Romanp impefio,-quo priussubdifa erant. Hoc au-
ajquariimcursus et ordiiiemConverti, agitari aera./p tenitempus -nbjidum venit, quia, licet"videamus-
ventis,". etmultimodis comiribtionibus, et cuncta Romaniwn imperjum ex maxima parte destructum,'-_
-innurat.rabilia et -stupenda , mortuos.in conspectu-- tameri feges Francofum quamdiu duraverint, qui
Iiqminuiri suscitari, ul in error.es.ducantur, sifieri Romanum imperium tenere debent, iRoinani "regni
potest, etiam electj. Faciet quoque ut Jgnis qui' qua- ..• dignitas ex toto non peribif, quia" in regiJius suis
si jussu suo de ccelo desceiiderit adversarios suos: stabit. Quidam vero doctores nbstri diciint quod
. cdram se- consumere, et mortuos qui surrexerint : unus exregibus Francorum Romanum iniperiumex
sibi testimoriium dare. Suscitabit autem mbrtuos i int_e"gr_o tenebit, ,qui iirnovissimo tempore erit ma^ ~
•
vere?Nequaquam ; seddiabolus ejusmaleficio alicu--. .., ximuset ultimus oriinium regum. Qui postquam re-
jus damriati corpus intrat, et "illud apporlat, per• . gnum suumfeliciler gubernaverit", ad ultimum Je--'
illud Ioquiiur quasi vivum videatur. Hic antiquam : _ rosolyniam veriiet e"lin Jnonte Oliveli sceptrum et
Jerusalem reaedificabit, in qua se ut Deum coli ju- . coronarii suani deponet.Hfc erit finis-et consumma-
bebit. Quando lalia.et tanta sii.na -vident etiam _illii tio Romanorum, imperiique Cliristianorum. Statim-
qui perfecti "et elecli .suiil Dei; dubitaljunt utrtim• que secunduiri.prEedictarii-sententiam apostoli Pauli
ipse Christussil qui in fine mundi ventifrus est ani Aiiiicliiisluin dicunt adfulurum; et tunc revelabi-
_non. Hsec. aufem qmriia riiiracula, -ul diclum esl,-J ,P tur quidam.homo {II Tltess. n); Antichristus vide-
modis omnibus falsa erunt per incaiitationes~dJabo-.> :., JicetVqui Jicethonio sit,fons^enimer.it omriiumpec-
Iicas,sedp_eecaloribus-£t iricredulis videbuntur vera,, catorum; filiusperditionis, hoc esl filius diaboli, non
." "- Divisiovnarr'ationis. _ '- -
:per naturam,sed pef imitationem ,,"quia per omua
ExcitabitAnlichrisfusperseciitiories srib omni eoelo» adimplebit yoluntatem diaboli,-quia plenitudo dh-
in Chrislianos et in omnes electos. Eriget seitaiqub. - bolicse poteslajis et[totius malringenii cofpora-"
tribus ntodis contra fideles, scilicet terrore, miraeu- litei--hahitabit- in illoV in quo erunt omnes the-
lis, muneribus. Dabit^enimin se credentibus abun- sauri maliti_e..et nequitise et -iniquitalis.. - -
dantiam "aufi et argenti. Qrios vero non- pbtueriti - Qui adversatur, -id- est-contrarius est Christo et"
decipere iriuneribus tentabit lerrore. Quosnori ter- omnibus membris ejus, et-extollitur, id<esl in su--
rore, signisetmiraculis tentabit. Qiios necsigtiisillu- - . perbiairi erigitur supra omne quod dicitur Deus, itl
dere pbiuerit, in cqnspectu omnium miserabili mor-- 'estsupra electos vel.deos gentium-, Jovem,'-Apolli,
tenecabit. «-Tunc erlt talis tribulatio, qualis^ nbni nem, Mercurium., quos pagani ,deos".exisllmant.
fuit %x quo gentes esse coeperunf usque ad illridI Supraomnesistos exloiliturAniiciiristus, quia majo^.
ttjmpus. Tunc qul iriagro sunt.fugient; ad- montes;-' ; rem et jbrliorem se faciet illis omnibus. Ef non srt-..
. PATROL. CLVIl. - - - a*
 ' " "WERNERI *~"
m .ABBATIS S. BLASIi - 7iS
lum' supra illoSj .sed eiiam stipra omne -quod coli- A d.octores quod in monle Oiiveti, sicut jam prsemisi-
lur, Jd esf sanctam Trinitatem, quoe solummodo. . niiis, Anticiiristus occidetur in papilione, et in solio
cplenda cl adoranda est ab omiii crealura. Ita se su.o in illo loco quo Deus ascendit in ccelum' Debe-
exlollel, ut in templo. Dei sedeat, ostendens se tanr mus autem scire .quod, postquam fuerit occisus,
quam silBcns. Nam ,sicut supr.a diximus, in civitate- hon stalim.veniet. diesjudicii (Joan.iu), sed sicut
Babyloniae natus, Jerusalem veniens, circumcidet. . Iibro' Danielis legimus, quadragiuta ies concedet
se dicens Judoeis : Ego sum Christus vobis repfomis- Dominus electis ut aganl.pocnitentiam, qui-ali-
sus, qui ad salutem vestrum.veni, ut yos .qui &\-,, quanlulum seducli erant ab Anticliristo. . ,
spersi estis congregemetdefendairi. Tuuc conflueiit Postguam vero pcenitenliani egeiirit,. quantum
ad eum oiniies Judaji, sestimanles se;Chiistu_m_su- temporis fiat quousque Dominus veniat, nullus esjt
sclpere,cuin suscipiant diabolum. Sed-ne.subitoet qui scial, sed in dispositiorie Dei manet, qui ea ho-
-ImproviseAntichiistus veniat, et tqtum-simul h_u-_ . ra sscculum judicabit, qui ante.siBcuIum judicandum
nianum genus decipiat, et -suo errore peidat, aule esse prseiixit.- Eiit autem judicium in valle Josa-
exorlum ejus duo.inagui proplielae .mittentur Enoeli 'plial, ut dicitiir. Vallis Josaphat dHcitm vallis judi-
ct-Elias in riiundum, qui contra'impetum Anti- cii. Vallis est semper juxla montem. Vallis est hic
c.hrisli fldeles Dci divinisarmis permunient, et in- B I mundus, mons est ccelum. In valle igifur .fit judi-
struent,~etconfortabiint,eJectos.ad bellum, et.prae- cium, id esljn isto inuiido, "scilicel in aere, uJji
tiicaburit iribhs annis ct dimidium. Quali selate ve- . justi ad dexteram Cluisti, ut oves statuenlrir; im-
niunt illl duo? In ea qua assumpti, sunt. Filios .pii autem, ul haedi ad sinistram ponentur. Quomodo
autem Jsrael quicunque \o temporeJueiint inven- ., ad dextram vel sinistram?Addextram, scilicet sur-"
ti, hos prophctae et doctoi-es ad fidei -gratiam con- . jsum in gloria ; ad sinislram, dcorsum iu terra.
vertent. et .pressuram -tanti t jturbhiis in_ parte Justi geminis alis charilatis ad. alta sui)levantur,-ut
ciectprum superabilein reddent. Turic impleJjJtur dicitur, sancti sument-pennas ut aquilse, impii jjec-
quod Sciiptur.a dicit : f Si fueiit numerus filiorum calis, ut plumbum-ad terrena quibus.toto cordo
Isracl sicut arena maris, reliquse salvae JJeiit.(Bom. inhseseraiit, deorsum- depiiiiiiintur. ^De celeritate
vm). > Postquam ergo per tres annos et dimldium vero hujus judicii-Augustinus aitad Consenlium 1.
prsedicatipnem suam compleverint,'" mox- incipiet In-alomo, inquit-Apostolus, Iiocest in punclo tem-~
excandescere .Antichristi pcrsccutio, et -contra eos poiis, quod dividi non potest, in ictu oeuli hoc est
Antiehristus primum arma sua arripiet, eosque in-, , insumma celeritate^ novissimatuba, hoc est in 110-
teificiet,- sicut in Apocalypsi legitur : -. Et cum vissimo. signo quod daJ)itur,ut ista compleantur.
. finieiint,, inquit, - lestimoniium ,suum," -bestia- quse * Canet enim, inqulf, tuba, et riioftui resurgent mcorr
ascentlil de abysso adversus eos faciet bellum, et- rupti,et nosjmmutabimur,el istam coniiriutaiioiiem
vincet-eos", el interficiet (Apoc. xi). ,>.Postquani i_sti_
_ in nielius sjne dubitatioiieoportet intelligi, quia om-~"
duo interfecti fuerint, inde cseleros-fideles p__erse-' nes,et jusli et injusli, resurreeluri sunt. Sed:sicut_
quens,;aut martyres gloriosos faciet,_aut aposlatas. . Dominus in Evangelio Joquitur : t Quod bonumfe-.
reddet. Et quicunque in eum crediderinl,.sij_num cerit, in resurrectionem vitae-^uod male" egeiit, iri
curacteris ejus~in fronte accipient. Sed de principio resurreclioriem judicii (Joan. .v), >-]'udicium_appel--.
ejus jam satis diximus : nunc" quem iinem habeat lanspcenam sempiternam; sicul aiio loco :,t Qui
dicamus. _ - - • 11011credit,_inquit, jam judicatus est (Joan.-m);-j
,Divisioharrationis.- Proinde i!li qui ,"adjudiciuniresun-ectuiisunt, non
Hic Anticlnistus, diaboli filius et:fotius malitiss. comniutabiintur _in, illain incorruptelam, quse riec-
artifex, in tribus partibus mundi, Asia, Afiica, et doloris corfuptionem pati.potest. Illa namquefide-
Europa, Iribus linguis appeilatur. In Hebraea, Amoi - Jium est atque sanctorum. Istivero perpetua damna-
me,'idest nego; in Graeca,Antiiriosi, id est contrarius; lione crcmabunlur, quia ignis.eorum jion exslingue-"
in.Lati.naj Titan^id est ,sol vel gigas. Qui per-tres j) j lur, et vermis eorum "non"morielur. Ac per hbc in-
annos et dimidium, sicrit supra dictum est, -magna corrupti quldem resurgent integiitate.membroruni,-
pe.rsecutione totum munduni vexabit, et omnem sed tamen corrumpendi dolore poenafum, cum ari-.
populum Dei variis poeniS-Circumdabil. Poslquam dieiint : « Ite in ijgneiri seternum quiprseparatusest
-Enoch et Eliam inlerfieiet, et cseleros in fide per- diabolo et angelis ejus"(JI/flH/i.-;xxv),>-a~quo auditu
- '
manentes martyrio coronaveiit, ad.siltimum "venie.t nialo justus nbn timebil.."
ira De.isuper illum. Nam terilorium suum ad expu- ...Deeodem. Ut radius oculknostri non citiusper-
gnandos justosin nionte Oiiveti extendet, iif quoin-. _ venit ad propinquiora, nec tardius ad loriginquiora,'
veuitur subita morte mortuus. Et sieut beatus Pau- sed-utraque intervallarpaiili celeiitate contingit, ita
Jus scribit dicens : « Quoniam Dominus-Jesus inter- cum in lctri qculi, sicut Apostolus dicit, -sil resur-
ficiet spiritu oris sui (// Tliess. w)-, % sive Domlnus rectio mortuorum;" omnipotentise Dei et ineifabili
Jesusjnlerficiet illum pofentia' visioriis suse, sive nutui tam facile est jjuseque recentia quam .diuturno
archangelus Michael .interficiet illum -per virtutcm tempore dilapsacadavera suscitarei Item deeodeni.
Dominihostri Jesu-Christi; non pervirtutem cujus-:: Erit |udicium ipso inopinato-Domini adventu eeler-
Jibetangelivelarcliangelioccidetur.Tradunt quoque. . -rinium : quod tardissimum-pritabatuf, quia-ipsag-
 "
749" . DEFLORATIONES SS*.PATRUM. — LIB. I. ... - 7S0
conscientias, si non sermonis prolixilate, conviri- _Aconscieritiam. Qualiaulem forma apparebit ibi Do-
- eet.' In cogitationibus] enim, sicut scriptum est, - minus ? Electis in ea formaijua in inoiite
appar-uit.;'
t Impii iriterrogatio erit (Sap, i), > JSt Apostolus : reprobis yeio in. ea -forma qua in cruce~ pependit.
«Cogitalionibus, > inquit, c accusantibus velex- Erilibi-crux,scilicet lighuniin quo passusestDomi-
cusantibus in die quajudicabit Deus "occulla honil- nus^NequaquamVsedlux inmodum crucis.splendidior
num seeundum Evarigelium meum per Jesum Chri- sole. Qua hora.fiet judicium? Media nocte qua hora
> Etiain Dorriinus sic futurusest angelus 'jEgyplum devastayit, et Dominus. infer--
~$tiim,(Rom._~ii).
testis iiitelligendus velox, cuiri sine;mdra fev.oca-, nurii despoliavil, ea-hofa electossuos de hoc mund-s
- *
turus estin memoriam, unde convincal punialque liberabit. *'. '.""..

'
:;B0MMI€A SEGilNDA,_ANTE,.NATryi_tATEM-'DOMINI.
' * Cumaudisset Joannes invinculis J lus :« Nosauterii prseaicamus"Chriskm erucifixum,'
bpera Christi, B
mlllens duos de discipulis suis ait illii'Tu es qui Judseisquidemscandaluni', gentibiisautem stullilktm.
veiiturus es.an alium exspectamus? >, (Matlh. xi.) (I Cor. i). > Mira faciebat Dominus,sed tunc mori
"Jesus es -:"Manda niilil utrum ie debeani arinuiiiia- • non dedignatus est. Et vcro quia "mullis videtur'
re iiiferis quo descensurus sum, ari non conveniat Joanneni.salteiii per scripturas prophetarum scivisse
tegusfafemorlem, cum Dei sis Filius ?_(GHEGOUIUS, ." hbvissime" Christum irioiiturum, legamus etjfa.
sjtper £ief/i"!(;/em.)".Spiiituspropheti__-prophetantis_ Quomodo.Dominus Lazaro-: i Ubi est positiis, >
- animam tarigit aliquaiido cx1prsesenti etnon ex fu- dixit, sic Joannes inlerrogat Cliristum, nullo modo
turo, ut Joannes ait : "«Ecce agrius Dei (Joan. i). i _sibj,sed discipulis. Interrogatio quoque sieintelligi
Moriturus autem fequisivit per •discipulos suos.di- potest: Tu-es quemlex venturum prsedixit, anaiius
cens : t Tu es qui venturuses, an allum*exspecta- Cluislus exspectabitur ? Respondet autem Bominus
-mus? i In quo'osteridit quia [veiiisseRedemptorem factis potiusquam dictis. Utique.visa miraculaple-,
"noverat, sed an perseipsum iri infer.num descende- jiurii testimonium dant quod sil Eilius l)ei. il_ee
fet duliiiabal. Tali quippe lapsu pietatis et amoris, cnim anle Evangelium vel rara vel Jiulla fuerunt;
non infidelilatis, nec" sancti credidefimt Christum Unus Tobias oculbs recepit, el hsec fuitarigeli, non
inoriturum. Unde princeps-fideTPetrus ait: «Absit G * boriiinis' mediciria.'
Elias;.mortuum-"Suscitavil,ipsa*
-
ate, Doiriine, nori erit tibi hoc (Matth. xvi). t- lauien rogavit et fievit. Hic jussil. Eliseus lepro-
-Blillit quoque Joannes discipulos ad Chiistum, eo- sum mundari~fecit,.rion tamen ihi valuit pfsecepti
ruriijguorainliae consult;ndo,"~ulvidentes signa cfe- auctorilas. sed niinisterii-figura. Addit post supra-
dant. Scaridalum enim patiebantur, quia aiidierant clicia de cruceet obitu et sepultiira, quod est pleni-
^Jesuni preeponi. magisiro suo. Hoc autem innorait, tudo fider.Nullum enim "majus^est testimoniunt
ubi-dixerunt: « Rabbi, cui lu teslimohiunvpeiiii- Jjuam toto se uriumobtulisse pro niundo. TIbc'~solo
jbuisti, ecce hic baptizat, et omnes veniunt adBiim pleiie Domihus declaratur. Sic eliam a Joanrie de-
- , - ",_ 7 < _ claratus est-: « Ecce agnus Dei, ecce qui tollit
.(Joan.m). > .'-.
...n ipsa autem hora curavit m.ultos a languoribus peceata,mundi (Joan. <i). > . ..
_et plagis et spirilibus malis, et csecis multis donavi-. «Illisaiitem abeuntibuscoepitdicere de Jqanne_i(l
visum. Et respondens dixit iliis:«Euntes renuntiate ' turbas: Quidexislisin desertumvidere? ifMatlli. xi.)
Joanni quae vidisfisetaudisiis; quiat caeci vident, Arundinem vento moveri. -Quia, tui*ba circuriistans
claudi ambulant, Jeprosj mundantur, surdi audiunt, ihteiTbgatipnis mysteriinnnesciebat, elputabat Jban"-
mortui xesuigunt, -'pauperes evaiigelizantur (Luc-. T j. riem dubitarede Chfisto, ut inteUigeret Joannem non
VII).>Ad scandalum nunlioruhi referuntur haec,nori sibi, sed discipulis suisinterrogasse.inquit istiid ad
adintefrogata.Pauperes dicIt-velspiritu'"velopeiibus, laudem Jbanjiis."Per afundiriem designat animum
ut in prsedicatpre nulla distantia sit inter noJiiles et cogifatione Dei vacuum, et ad immundofurirspifl-
ijgnobiles, inter divites et egenos. Pauperes evange- , tuum flattim vagaritem, quem rion habebat Jbanhes,
bzantur, id est" Evangelio trahuntur, et ad iidem - quia iiec prosperis erigebatur ' '
nec adversis inclinari
eoiiv_erieritur-« Et beatus est qui ndn_:fuerit scan- rioverat. Sequilur":
dalizatus in me. >-Hic fespondct Doriiirius de hu- iSedquidexistis yidere?hominem"mollibusvesti-
militate niorlis suae.-Beati _fidelessuiit quorum iidei mentis.indutuin? Ecce qui iri veste pretiosa sunt "et
nih.il tentainenti aiferet crux, .riiors^ sepultura. deliciis in.domibus reguni sunt. > (ibid.) (HIEKOST-
Nuntios Joannis, qui-eum.esseClnistum non ci^ede- "iu~s.)-Uride vana gldiia ductu^lucraquaerit^ pro dapt-
bant, a perfidiae scandalo castigat, eteidem Joanni bus veJvestibus qui locustis vivit, etpilis camelqfum
qood quserebatexponit, quiaDeus estsalvos faciendi, induiluivHicnolandumquod-Tigida vita et prsedica-
et-Domini Doniirii exitus mortis (Psal, Lxyn). "Visis tib declinare deberitnibllium palatia "quse freqiien-
tot-signis, non scantializaii,-sedadmirariquisquam tant ihollibus iriduti, adulaiites^ qui ponurit piilvina-
-potuit.r-Mehs-tameiiinIidelium graviter tulit cum * ria.siib cubitu,quiyitam p~eccantiumpalpanf, nonpttn-
Duriiirium'post tot miraeula mofi vid.it: Unde Pau- .grint,iitvelsicaliqu"i~dte'riereritur. 'GREGOBIUSi«h&tii^
 751 . WERNERI ABBATIS S; BLASII 782
lia.) i Nemo existimet in studio preliosarumveslium A quiait: « Labia sacerdolum custodieht seienfiara
peccatum non deesse.> Unde Petrus apostolus in epi- el legem requirent ex ore ejus, quia angelusDomiui
stola sua adfeminas: «Non in vestepretiosa (/ Peir. i). >- exerciluum est (Malach. n). > Sed hujus altitu-
< Sed quid exislis videre? Prophelam? Utiquedico vo- dinem nominis etiani vps si vultis polestis,riiereri.;
bis et plus quam prophetam.j (Matlh. xi.) In hoc est Nam unusquisque vestrum inquantum suflicit, in-
Joannes plus quam prophela, quoddigito monstravit quantum gratiam superna; aspiralionis accepit, si a
quern .caeteriveriturum predixerant. (HILARIUS.) llla praviiate proximum revocat, si exhortari ad bene
duo, sed, sed, leguntur pro el. Mysliee. Lex peccatis operandum curat, si aalernum regnum vel supplicium
populi juncla et pecloribus peccatorum quasl erranti denuntiat, cuni veroa sanclse -exhortalio-
carceribus luce vacuitatis inclusa lencbalur, ne . nis impendit, profeclo angelus existit. Et nemo di-
per eam Christus intelligi possel. (AMBRQSIUS.) Mit- cat: Admonere non sufficio, exhortari idoneus
tit ergo discipulos ad. Evangelium eontuendum, ut nonsum. Quantum potes exhibe, ne male servando
supplenientum consequantur, quia plenitudo Iegis est quod acceperis ih tormentls exigaris. Scimus enim
Christus. Cumque plerumque nutarct veritas sine qiiod in labernaculo non solum phialam, sed prse-
jfactis,»fldes plenissima geslorum^tesliflcationibus cipiente Domino eliam cyathifacli sunt(lia;od. xxv)..
•jexhibelur. (GREGORIUS.) Joannes non fuil molli- B Perphialss quippedoctriria exuberans. Per cyathos
bus, veslitus, quia .yitam peccantium non blandi- vero parva alque angusUTscientia designatur. Alius
snentis fovit, sed':a'spere increpavit. Unde Salo- doctrina veritalisplenus audientium mentes inebriat.
>mon: «Verba sapientum quasi stimuli et siculclavi Per hoc ergo qupd dicit^ profecto phialam porrigit.
• . Alius exponere quod sentit valet. Sed
in alium defixi (Eccle. xn). > quia utrum-.
, « Hic est enim de.quo scriptum esi : Ecce mitlo . que denuntiat profecto per cilatum praebet-.In Dei
angelum meum ante faciemtuam quif rseparabilviam crgo tabefnaculo, id est in sancta Ecclesla, posili,
tuamantete (Matth. xi).> (GREGnRfcs.)Quod enim si per doclrinae sapieritiam ministrare phialas mi-
Graece angelus, hoe Laline nurilius dicitur. Recte nime polestis, in quantum pro divina largitate suf-
ergo quinuntiare supernum judicemmilliturangelus flcilis, proximis veslris boni verbi cyalhos date, ut
vocatur, ut dignitatem servet in nomlne quam explet quantum vos profecisse pensatis, etiam alios tra^
jn operalione. altum quippe riomen esl, sed si vita here vobiscum salagite. In via Dei habere socios de-
. inferior non est. Omnes itaque qui- sacerdotii no- siderate. ~ - .
.
wr.inecensentur angeli vocantur, propheta allesianto

SERMO DE ADVENTU DOMIM,

« Dicile pusillanimis: Confortamini. Ecce Deus C ( rum, >etc. Cseci erant, quia Deum ignorabant. Surdi
rioster ^eniet, el salvabit.nos. Tunc aperientur erant, quia verba Dei negligebant; "claudi, quia
pculi csecorum et aures surdorum patebunt et non recte per bonaoperaincedebant; rbuti quiapec-
. saliet sicut cervus claudus, et aperta erlt lingua cata sua tacebant. Ha.c surdilas et csecitas, et alia
mutorum (ha. xxxv).» Ante adventuni Domini, fra- - quse sequuntur a primo homineinitium sumpsere.
trescharissimi, in lanta caligine totum genus hu^ Adam eniin in primo prEeceploa~Deo sibi, injuncto
manum involvebatur, quod nequeDeum cognosce- surdus effeclusest. Cum enim dictum estei (Gen. m):'
bant, neque verba ejusaudire volebant, neque bene « In quacumque die de ligno scienlisa bouietmali
operabantur, neque peccata sua confltebanlur. Cum- • comederis,: morte moriefis, > rion audisse visus
que roullis animae inflrmitatibus detinerenlur, pla- - esl~<mortemorieris. > Sed cumnon Tuit observator
cuit summo medicoeos visitare, et suis medicinis mandati, ca;cus fuit cum verba diaboli non iniellexit
eos relevare; sed rotat eos Isaias propheta iri qiia- dicentis:» Eritissicutdii^ifcid.).» Cumputafelur,vide-
tuor languoribus specialiter laborare : caeci eninf licet sefieriDeum, excsecatumjariigerebalariimum,
crant., et surdi, etclaudi, et muti. Cumque segritu- qiiod deinceps sibi improperavit Domirius dicens:
dines eorurii sanare.vellet, ne miseri desperarcht, « Ecce A.damquasi uriusex nobis factus est (ibtd.),i
voluit eis suum adventum prajriuritiare, voluitque D ^ quasi dicens deridendo : Ecce Adam qui puta-
eos confortationibus suis consolare. vitse futurum Deum, modo invenit se miserum";
Vultis scire qui sint legati ? Isaias et alii prophe- factus quasi-unus ex nobis, id est similis Patri et
•
tae.Audite ergo quam consolaliouem. injunxit Iega-_ Filio et Spiritui sancto lactus est Deus, sub iro-
lis: V.osministri mei, dicite miserispopulis qm ja- nia dictum est, quasi aliter se inyenit quam pufa-
cent in doloribus, qui desperant in infirriiitatibus: vit. Claudicavit etiam Adarii, quia «um coepit ince-
« OpusillanimeSj confortamini, quia ecce Deus nos- defe, pravo incesslt gressu, vulneratus aculeo ve-
ter veriiet. Ecce 'medjcina nostra, ecce salus nos- . nenosi serpentis, et sic male operando claudicavit.
ira veniet, et salvabit nos. Eas inflrmitates quibus Primum quoque quod legitur fecisse peccatum, Koc
subjaeetis sanabit, quiatuncaperientur oculi caeco- est claudicarc. Duos pedes debet habere homo &i*„
 ?§5 BEFLORATIONES SS. PATRUM. ^- LIB. I. . 7M
leelionem Dei et proximi. Qui altera illarum caret, A eo velut organo, movensque cjug naturam eo modo
claudus est. Adam ergo claudicavit: quia nimium quomovet illeserperis, et moveri illa potuit- ad
usorem dilexit, cumab amoreJM se ilexit. Deum exprimendos "verborum sonos, et signa corporatia.
-non dilexit, cujus mandata neglexit. Uxoris amo- per quaj mulier suadentis intelligeret voluritatem. >-•
Tem Dei aniori pratulit, dum libenlius uxoris quam Non itaque serpens verborum sonos intelligebat,
Dei obedivit voluntati (AUGUSTINUS.) Nam postea- quse.ex illo flebant ad mulierem, quandoquidem
quam de ligno prohibito seducta muliere manducavit, necipsi homines quorum rationalis. natura est,
'eique dedit ut simulederent, noluiteam coutristari, 'CumdaMnonin eis loquitureapassione cui exorcisla
quam credebat posse sine suo solatio contabescere, requiritur, sciunt quidioquantur. Adam itaque, ut
si ab ejus alienaretur animo, et omnino illa inle- 'praslibavimus, quia libentjus uxoris persuasioniobe-
rire discordia, non quidtm carnis viclus concu- "divit quam Dei voluntati, ideo claudicavit. Nutus
piscentia, quse nondum senseral, sed amicabili qua- quoque fuit in confessione peccati, quia rion solum
'dam -benevolentia, qua plerumque 'flt ut offen- non. confessus est peccatum, sed etiam excusare
datur Deus, ne homo ex amico flat inimicus. coepitnialefacium dicens :«Mulier^uam dedisti milii
S. Ergo alio modo quodam, etiam ipse deceptus est, sociam de ligno dedit ,mihi, et comedi (Gen. m). ».
sed dolo illo serpenlino quo mulier. seducta est, Cum ergo ait« mulier, quani dedisti mihi sociam;.»;
-nullo modo illumarbitrorpoluisse seducl (AUGUSTI- in mulierem convertit culpam, et Deum etiam in-
•KUSlib. super Gen. ad litteram c. 27)"-« Seduela famare voluit in hoc verbOj « quam dedisli mi-
:enim erat illa primo per serpentem deinde. vir per hi. > .
Temiuam.,Diabolus autem-locutus in serpente, utehs
"
- Hic divldatur serrno, si placet.
. - Audistis, fralres, quoriiodo Adam surdus, mutus, .num, cum cofda eoruni ad viam coeleslis patriae dl-
.csecus, et claudus effectus est. Ih hsec eadem vitia rexit.Corda diriguntur, cum neqiie ad dexteram rie--
genus humanum involutuin erat,- autequam Christus que'ad sinislram diverluntur. Dexfera est miseri--
in mundum venisset. Adeo enim excascati erant, . cordia Dei, sinistra vero despef alio. Unde ait Isaias..
quia idola coluerunt. Unde Appstolus : < Evauue- « Hsecyia, ambulale iri ea, rieque addextefajm.nequS
funt in cogitatioriibus suis,et obscuratum -est cor ad sinistram declinantes (ha'. xxx). > Judas etdia-
eorum insipiens. Et quia nori probaverunt Deum . bolus qui desgerayeruntj ad sinistram declinave-
habere in nolitia, tradidit illos Deus in reprobum runt. Origenes. qiioque qui nimiuni confidendo in
sensuni (Rom. i). > Surdi erant juxta hoc quod. f..misericordia.Dei prsedicavit diabolum salvandum et
Isaias ait: «Incrassatum est cor populi hujus, et solvendum post mille annos, el nimis ad dexleram
auribus gf&viter audierunt. Cor et oculos suos elau- declinavit. Itaque medius callis sequendus est, ut
serunt ne quando ^culis videant," et auribus audiaht neque desperent homines, neque confldenles in mr-
'
(ha. vi). -» Claudicaverunt male operando, juxla sericordia licenterpeccenl. Hujusfeiflguraest.quod
'
illud omnes declinavefunt, elc. Et ilefum: « Filii "arca fcederis cum reduceretur de regno Philisthino-
alieni mentiti suut mihi, Vetc. (Psra/.xvn). -Muli Tum in Iocum suum, vaccse duse ducebant inplaustro
«unt facii iacendo peceala, juxla hoe quod David.. pef directam viam quse non declinabant- neque ad
de se ait_: Quoniam laciii et inveteraverunt ^ossa dexteram neque ad sinistram. (I Reg. vi). Arca est.
. mea (Psal. xxxi). *~Haecomnia, fratres charissimi, Eccclesia. Duae vaccse prsedicatores gentilium efe.
sanavitmedicus coelestis. Coscos illurniuavit, .cuni Judsedrum, quo alios lacte suo pascunt et alios adk
aperuit sensus hominum, ut ifitelligerent Scriptu- Ecclesiam ducurit. Ideo David ait: « Bene placitum^
gras, et patrem suum ahnuntiavit mundo, juxla hoc est Domino super timentes eum, et in eis quo spe--
quod ait ipse: < Pater, manifestavi nomen tuum rant super misericordia"ejus(Psfl<. CXLVI). j-Utrufn--
tjominibus (Joan: -xvn). >''Et 'quia prius' erat que posuit et spem el limorem. Spes sine timora
In mundo, et mundus eum non cognovit. D prsesumptio "est. Timor sinespe.desperatio est. Ti-
Hsec est -illuminatio qiiani postulat David di- "mor.aufeft in misericordia securitatem, ne.nimis
cens :« Hlumina oculos. meos, ne - uhquam obdor- adhsereat dextrse. Dellacrectavia ait Joannes:« Pa-
miam in m.orte, > elc."(Isa. xn.) Aures aperuit.cum rate viam Dojnino >etc. (Maith.iv). Sed.inhacrectgf
clamavit: -Qui habet aures audiendi audiat (Malth. "via saliendum est. Unde dicitur : « Et saliet sicui
xi). > Et-gerililis populus habuit aures apertas, cum cervus.claudus. > Sunt duo genera pervofurii, unum
prsedicalionem ejus libenter suscepit, juxla quod quod dum invenerit serpentem in caverna-ubi Iati-
ipse per Dayid ait: « Populus quem non cogriovi tat, cum segravalos inftrmitate praesenserunt, spir
servivit mihi, > eic, (Psal. xvi). Haacsuiit illa duo ritu nariuni eos extrahunt de cavernis, et egredien--
qusepropheta promisit cum ait: « Tuuc" aperientur tes percutiiirit collum hinc inde jactando-occidunt..
oculi CK'corum:.et aures surdorum jiatebunl (Isa. Deinde pfopter lumoreiu ex pernicie veneni currens ,
xxxv). i Sequitur : ' ad "aquaspufissimas expotu illarum venenum evo-
« Et saliet sicut cervifs claudus (ibid.). > Claudi mit, ac sic pilos amitlit, et corriua"abjicit. Iste cer-
-erant, ut.diximus, quia recte hon incedebant, ope- viis flguram pbanitentium tenet. Qui dum constrin»
vhm boriis nonvacantes.' Sed direxit gressus homi- guntur intrinsecus conscientiapeccatorumeaduntai
 -
- /753 - WERNERI ABBATIS S. BLASII _ • 756
fontes, id est ad doctrinam Scriplurarum. Hi quo-- A est ut et de secundp ejus-adventu" ' aliqua profera--
• -
que foris projiciunt quia segregantur per pceniten-- riius".- . ,. ^
tiam a corpore et sanguine Chrisii usque dum re-- . . DIVISIOSERHOKIS,-. - -
.cipiuntur perreo.onciliationem sacerdotis. Aliud ge-- . Omnis Eeclesia Dei tenet in -confessiorie.et in
nus cervorum,si invenerit serpentem, occideleum, ett professione Christum deccelo esse venturum "advir
post vicloriam pelit monles ubi inveniai pabulum... yos-et mo.rtuos. judicandos,ut.ait beatusAugusli-
Sic _et- unusquisque dum" senserit diabolum in se,i, nus. Hiinc divini-judicii ullimum diem dicimuSj,
velin-alios venena m.ale persuasionis infusa,.cum[i id est novissimum tempus. Nani"per quot dies futu-
yirtate Dbmini eum.inierficei e, id est a se projiceree rum judicium testatur , ineerlum est.- Christus Dei
_siudeat,vcniatque ad mo,ntem,id,est Chrjstum pa- Eilius finito mundi terriiirio, in ea cpfpprls forma
Lulum-quaerat.ne omnino deftciat. -7 qua ascendit coelos, ad judiciumeum sanctis. omni-
- (AUGUSTINUS.) Ceryi. quoque, quando in agminee busveniet.lllo enim de co?lis ad judiciurii yenien-
suo ambulant, yel quando nataudo -alias terra-- te, yirlutes coelorum niovebuntur, el tuuc parebit
rum jaartes pelunt, onera capitum suoruni superr signum Filii hominis in ccelo..Et tunc plangent om-
inyiccmv ponere solcnt, ita ut unus prsacedat,, vnes tribus terrae et videbunt Filium hominis ve-
et sequantur qui super eum capila. ponunt ett g nientem iri nubibua ccelicum virfute niulta, el miitct
supra illos alii- consequentes, et deinde alii doueeE angelos suos cum iuba.et voce magna etcoiigrega-
agmen finiat. .Ille autem unus qui pondus capitis3 bunt electos a qualuorvenfis a summis co?lorum
in primatu -portabat", faligalus feclit ad poste-^ - usque ad terminos eorum (Malth. xxiv). lgnis ante "
riora ut alter ei succedal qul porlct quod por-- eum prsecederis ardebit et in, cifcuiiu eju.s temp.e-
tabat, atqu6'ille fafigationem suam recreat,. po,-' stas valid? (Psal. xtrx); quia idem qui aliquamlo
giio capite,- siciit et cseteri ponebant. Ita vicissiml venit ut judicaretur occultus, tunc venjet utomnes
portando quod grave est, etviam peragunt et invi- judicet manifestus. Congregatis ergo omnDJusSan-
- cem non deserunt. Itaque sphitales magistri cervii -clis suis de ccelo est descensunis," et tremendus
vel eervse yocati sun t, -sicut per Jeremiam de do- valde, a!que pavendus adveniet in-die" exahihiis sui,
cloribus genitos fllios incaute "deserentibus dicitur. quando. cum angelis et archangelis, -ihroniset -do-
< Cerva in agfo pep.erit, eM-eliquit (Jerem. xiv); >i minationibus cseterisque^yifiuiibus, ccelis-quoque"
Apostoli-magislri dum labentia hujus temporalitatis 5 ac terris ardentibus cunctis in sui obsequii^ tefrore
momenta, quasi qusedamflumina transeunt, compa-5 commolis visus fuerit in-gratia majesi.atis.",Sed vi-""
tientes charilate', onera sua sibi invicerii superpo- dendum est quomodo "Christus cuhi cruce sua ve-
nunt, quia caiita "observatione xustodiunt id quodI C < niat secundiim hoc quod djcium est: Et tunc pare-
r jBcriptum est: « Invicem onera portate,el sic adini- bit signum Filii hominis in ecelo. > 'oanues Chry- -
« plebitis legefn Clmsli (GaC.yi).> Ceryus, cumye- sostomus de ha_cqusestioife sie diffiriit dicens-; « Si
_ nit ad ioca spinosa et lulosa, saliendo transilit. St- dixerinl; Ecce in promptuariis -est Chrislus, ecce
militer, o peecator, "si occurrerit tibi, amor divltia- in solitudine, nolite credere (Matth. xxiv). > .De
rum, qui pungit sollieitudirie ; s.i lutuin luxurise vel1 securida prsesentia gloriss Chrisii. Hoc dicitur pro-
alicujus, voluptatis felidse, .trarisililo mente. Cervus's' pter pseudoclui.stos et ialsos prbphelas, et propter-
«Jeserit valles "et ascendit in montes, ita tu desere> Ahtichristum, nealiquis errore pr^eventusinfalsum
lerrena.etpeteccelestia. Inde ait DominusperDSr incidat Chiislum,quando Christi salvatorisadveiituhx
vid : « Qui perfecilpedesriieos tanquamcervprum,» i prseveniet Anlichristus. Ideo prsecavendum est sol-
«tc. • (Psql. -xvif.) Cervus, seneseens devorat ser— - Hcile ne quis,pastorem, id est Chrrslum quajrens,
penlemet tuncprse nimio ardore eurrit-ad fonteni; ltipum,id' est anticliristum, inveiuat.-Ob hocprse--
.Postcujuspptumdeppnitveterem pellem, et cornuai ' dicitur ibi. Dnde dignoscas veri pastoris adven.tum;
et revrviscit.. Sic, et^ tu peccator,- occide serpentes j lioc dedit signum. Hpe enim fuit yoluntas ejus, ut
et curre ad-fontem, id est Christum, et depone ve-• , primus advenlus ejus latenter fiefet et qusereret
^.
ieremJiominem,idest superbiam,utdieas cum Da- quod perierau Secundus vero adventus nonita, sed "
vid: i Quemadmodunr cervus desiderat ad fpntesi simpliciter ajt:.« Quemadm"odurii,'>inquit, «"fulgur
aquafum > etc. (Ps.o/. XLI.) Sequilur : « Etaperla L exiens ab orienle apparet in occidente, ita erit ad-
. eritlingua mutorum. Cum enim elamayit Christus":• yentus Filii liominis (ibid.). > Subito enim omni-
Agite pcemtentiam, >etc. (Matih. iv.) quj priusleru- bus apparebitj riejeIndigens quisque inierrogare sive
bescebant. conflteri peccata sua lunc penituerunt S hic siyeillie est Chfistus. Quemadmodum enim eum
et confessione.peccala sua detex'efiint..Clamavitve- fulgur emicuerit, non.egemus inquirere si facla sit
jjiam Maria, quse prius riiuta efat. Clamavitiatr.p i "eofuscatio, ita cum revelatio.prsesentise ejus effal-
veniamjn cruce qui prius'- lacebat pgcc.ala. Eeeei serit,- non indigeinus . interrogare an "venerit
niuta locula est; et ecce mutus.locutus est. Osten- Chrislus. Sed quort quseritur sV cum cfuce-ve-
«liinus quid utilitatis primus adventus.summi me: rierit ? De hbc subsequentia videanlur.
dici mundo contulit. Complela est prophetia .--venit; . « Tunc, ihquit,- quando venturus er.it Chrislus sol
jnedicus.; ajgrotos curavil. Yerum -quia de primo,i. obscurabituf,-,etlun"a lion dabillumeu suuni (ibid.).
gdventu Chvisti. qusedam protulimus, congruurii Tanta enim erit eriiineiitia-splendoris-in] Ghrislo,~ui
 7S7 - DEFLORATIQNES SS. PATRUM. — LIB. I. 733
eliam clarissima luminaria eoeli prce fulgore diviiri: A1 signuni illud ac triumphale vexilliim sublimibu3
luminis abscondantur. Tunc vero stcllse cadent, humeris prseferentes, ,'divini regis coelestis ingres-
quando apparuerit signum" Filii homiriis in ccelo. sum trementibus nunliabunt. > Item idem dbctor":
Considerasii quanta sit virlus signi, hocesl crucis. «„Sed quare crux apparebit tunc, et quarn ol)
Sol obscurabitur et luna non dabit lumen suum : causam in' ejus prselalu Dominus adveniet ? Ratio
crux vero fulgebit, et obscuratis luriiinibus cceli,, perspicua est, ul agnoscant consiiium iniquilatis
dilapsisque sideribus, sola radiabit, ul dicas quo- suse quiDoiriinum majestatis crucifixerunt. Per lioc
iiianicrux lunsa et sbli prseclarior est.-Quorum i enim signum imprudens Judseorum "redafguitur
splendorem divino illustrala fulgore superabii , et> impietas, quoniam propter hoc ipsum.habentes-cru-
queiriadinoduni fngrediente rege in civitatem exer- cem, veniet, juxta Evangelium, quia tunc planggnt
cilus arilecedil.prseferens sigiia alquevexilla regaliai omnes tribus 1terrae, el videnles aecusatorem suum
et habitum prseparationis armisonse annuntiat re- ipsam scilieet crucem et ipsam arguentem cognb-
gis inlroitum, ita Domino descendenie de eoslis prse-.-. scunt peccatum suum. sero ; et.Trustra falebuntur
cedit exercilus angelbrum el archangelorum qui impiam "esecitatejn.

J)QMINICA PROXIMA ANTE NATIY-lTATEM DOMINL-

<Miserunt Judoei ab Hierosolymis sacerdotes et B ] nem flguram baptismigessisse, eumqueEliam etEli-
leyitas a.l eum, rit introgarent euni. Tuquises? seum-in figura baplismi siccis pedibus transisse, pur
Et coiifessus est"-et non negavlt. Et confessus cst, tabant et nunc.eos surrexisse ad baptizanduml -Quig.
quia non sum egb Christus, elc. (Joan. i). > Con- ergo Joannes nullum de his dicit. se esse, inter-
Tessus est se non_esse Christum ;etlam non negavit rogant.qua audacia baptizet
quod erat, scilicet se esse prseoursorem, ut sequen- « Respondit eis Joannes dicens :Ego quidem bar
tia determinant. Hic humilhas 3oanniscommenda- "pLizovos aqua in poenitentiam. Qui autem post m$
lur.-Qui diirii mfirmilatemsuam humiliter studuit venturus est, fortiof me est; cujus non sum dignus
agnoscere, Dei celsitudinem meruit! bblinere. Mirs calceamerita portare. Medius autem 'veslrunf stetit
caescilasJudseorum! Qui cum Joannem crederent quem vos nescitis. Ipse vos baptizabil in Spiritu san-
esse Clnislum credere nolebant ipsi Jbanni atte- ' "cloetigni (ibidty.t (AUGUSTINUS, GREGORius.)Ac"si di-
stanti Clnistum esse Salvatorem, tot signis acvir-- - cat: Non impuletur audacisa quod ago. Baptizoin
tutibus approbaium: ' -
aqua in posnitentiam, "id est in sigimm" pcenitenfiae
«.Et inlerrogaverunt eum. Quid "ergo ? Elias es ^ purgantis animas; lavo corpora, et usum baptizandi
tu?E"t dixit:Nbn sum. Prophetaestu?Etrespbndil.: instituo, parans viam fortiori me, eujus calcea-
Kon(iWd.).» (GREGORIUS.) Dominusdixeraldiscipulis ^*' menla portare non- sum dignus. Tanla est ejus
suis : « Joannes ipse esf Elias (Mattli. xi),» quia excellentia, tpise supra" mearri est parvitatem. Tnr
Joannes iri spiritu" erat Elias- nonT in persona.; ter vos autem medius est quempraedieo,, sed ne-
enimquod dicit hic senon esse Eliam. Ideo Joannes . scitis eiim, quia ejusliumilitate non abutimini.
•
negavil se esse prbphetam, quia pius erat quam - Ipse baptizabit in Spirilu sancto et -igni, hoe est et
prbpheia, quod alii pronuniiaverant bstendens. Vel "purgatibne sanctiftcationis et probatione tribulatio-
quia nuntii quserere inlendebanl an esset Elias ct " nis ; vel in Spiritu sancto, id estin igne, quem ve-
Eliseus, in quihus .flgura baptismi praecessit, vel nil mittere super lerram.^ (BEDA.)Spiritus sanelim
alius ex anliquis prbpheiis. per ignem intelligitur, quse et corda incendit pef
« Dixeruntergo ei: Quis es ut respbnsum demus-- amorem et illuminat per-sapientiam. Sunt qui ita
his qui miserunl nos : Ait. Ego vox clamanlis iu - - exponuht. In Spiiitu sancto in pfaesenti; in igne,
deserto : Parateviam Domini, sicut dixit Isaias pro- in futuro. Sicut enim nunc renascimur ex aqua et
pheta (Joan. i). V.Joan.nes est vox in quo verbum Spirilu sancto in remissionem peccatorum, ita tunc
sonat, ostensip, et prophetia, et lucernaverbi Dei de levibus peccalis cum quibiis-morimur per ignem
prasentis in Joanne, per quem clamat, prseseritis ih r> , purgatorium, quasi per baptisinum, mundabimur.
carne assumpta cui Johannes tesfimonium perhibet, Unde Apostolus uniuseujusque opus quale sit ignis
juxta illud. « Paravi liieernam Christo rneo (Psal. -probabit-{I Cor. ni).>Evangeli'slaJoanncs scripsit.:
cxxxi). J Yiam Domini dirigit, qui veritatis sermb- < Cujus non suin digiius ut solvam ejus corrigiara
nem.humiliieraTidil. ViamDorniriidirigit qui adprss- calceamenti (Joau. i),» quod ad mysierium speclat.
cejita ejus vilam pfseparat. Unde illud : « Si quis Mos apud veteres fuit ut si quis eam quse sibi eom-
diligit me sefmoneiri meurii servabit (Joan. xiv)/> , peteret accipere uxorem nollel, ille ei calceamentuia
.« El qui inissi fuerarit erant ex Pliarisaais. Et in- • solveret-qui jure propinquiiatis eam sibi desponsa-
ierrogaverunt eum.El dixeiuint ei: Quid ergo bapti- ret. Chfistus autem sponsus Ecclesise fuit, nt Joan-
zas si tu non es Chiislus neque El.ias neque prophe- ries ail :-« Qui habet spbnsam sponsus est (Joan.
\a.Ti'(Joen. i.) AudierantPhafissei in prophetis Chfi-. . in). » Unde Joannes.. qui .ChristUs esseputaba-
stuniveiHururij etbaritizaturura,.scieritesetiam3orda- tur, recte se indigsnsm esse denuatiat ad solveRdum,
 .759 .' WERNERl ABBATIS S. BLASH 760
, corrigiam ejus calceamenti. Quasi dicat: Ego Re-- A dixit: « Consummatum est (Joan. xix), > omnia
demptoris vestigia denudare non valeo, quia sponsiii Veleri Testamenti sacramenta flnem accepisse. et
romen mihi non usurpo. Vel ita ; Calceamenta exx Novi exordium putant. Commodius :autem vid^lur
i„ortuis animalibus fiunt. Dominus vero quasi. cal- ut dicamus baptismum prius per Joannem, deinde
ceatus apparuit postquam carnem assumpsit. IIujuss per Chrislum,sive per discipulos Christi, aliquandiu
incarnationis mysterium nemo unusquisque ad ple- solum, ne a consuetudine abhorreretiri usum prcTdu-
r.um investigare potuit. Corrigia calceamenti est;t ctum.; novissime autem, quando in universum mun-
ligalura tanti mysterii. Non^valet ergo Joannes add tium prsedicalores baptizafe missi sunt, generaliler
plerium corrigiam solvere,"qu9e incarnationis mysle.s. inslilutum. Videntur autem haec tria tempora disiin -
rium non sufficit invesligare. guenda: Pfimum enim ante baptismum circumcisio
c Cujus venlilabruin in manu sua. Et permun- sola statum habuif, el suscipiebatur ad justificatio-
dabit aream suam, et congregabit triticum suumn nem sine baplismo. Novissime autein riuncpost
ini horreum , paleas autem comburetigni inexstin-- circumcisibnem solusbaptismus statum habet5 et
guibili(JbcH!."i).>Ventilabri opus esl ab infruetuosiss celebralur ad salutem sine circumcisione. Fuit au-
iructuosa discernere. Quod in manu Domini situmi temtempus medium quoddam, quando et cireum-
indicat arbilrium jiolestatis recondenlis triticum, idi B cisio et baptismus simul cpncurrerunl: primum
est perfectos fruetus credentium in horreis; paleass ..-eircumcisio, ut liniretur, aliud, idesi baptismus,
vero, id esi infructuosam hoiiiinum inanilatem, ignee iit eonfirriiaretur. Oporluit enim ut et illa quse
. judicii concremautis. Perventilabrumdiscretio justii finiendaerantnequaquam subito velprsecipilarentur,
"
examinis, per aream vero pfaesens Ecclesia figura-- sed paulalim, et quasi cuni quadam revereiitia di-.
tur. Cujus areee purgatio etiam nunc geritur, cuml mitterentur, ut ostenderenlur bona fuisse lernpore
perversi ob manifesla peccata deEcclesiaejiciuntur, , suo, et similiter quse incipienda erant non subito
"vel _post mortem divina districliono damnanlur. in auctoritatem assumerentur, sedcum mora et
Inter paleas et zizania distat, quia paleae a seminej gravilate.inchoarenliT nevelut aliena, et propler
puri tritici prodeunt; zizania vero a diversa ori-- rem ahunde inducta subito putarerilur. Illa-igltur
gine "procreantur. Ergo palese significaiil illos quii dimissa sunt, non projecta, id est istainstiluta sunt,
fidei mysteriis imbuunlur, sed levitate perfidise ab) - non usurpata : ut divini consilii auctorilas nbique
eleclis dissenliuut; zizania illos qui opere et profes- servaretur , et humana causatio, ne "divina opera
sione ab electis secernuntur. Hi ventilabro.hoc noni >reprehendere.auderet,' amoveretur. Quamvis ergo
removentur, qufjam judicati sunt; sed palese tari-- _ in passione Chrisli, per quam consuriimata sunt
(um ventilanlur. - - bmnia, veteris figurse stalus linem accepit, et novi.
« Multa quidem et alia eihortans eyangelizabatt eonslitutio sacramenti exordium,-lum et priusali-
populo:Hsep in Bethania facta sunt trans Jordanem,,,, -quanto tempore et novainchoata sunt ad consuer
ubieralJoannesbaptlzans (J6irf.).rBethania villa estt - tudinem, et velera" postmodum aliquandiu tolerata
in secundo abllelia milliarioin latere monlisOliveti,.,, secundum dispensation.em. Similiter ergo fuerunt.
ubi Salvator Lazaru.s suscitayit. Bene prsecursor: utraque tempore illo, sive anle.passionem, sive post,
Domininostri In^Bethaniadicitur baptizasse. Nanii abeo quando inchoata sunt nova,donec|postmod,um
Belhania donms ojbedienliaiiEterpretatur, ut demon- vetera sunt interdicta. Et in isto medio tempbre
stret per, obedientiarii fidei omnes ad Chrisli bapti- quod fuit baplisrnus cum cireurccisione ab inchoa?
sma debere pervenire. .tlone sua usque ad passionem Christi, hoc fuit cir-"
De eo quando cieperiht homines obligari prcecepto, , cumcisio cum. baplismo -, post' passionem Chrisli.
percipieiidi baptisma. usque ad illud tempus quo. ipsa circumcisio crapit
Ouseritur quandoinstitutum sit sacramenla baptk-. prohiberi. Sicut enim anle passionem ipsa circum-
smi, ex quo deincepslicilunijnonfuililludnegligere, , cisio in statu suo ad reiriedium suscipiebatur, et
quando illud susciperedebitumfuit. Etsuiitquidem i £» ] tamen lunc.etiam baptismus sine periculo salutis
super hoc diversaeplurium aastimationes. Alii dicuutt rion conteirinebatur ab his quibus prsedicabatur,
ex ep institulum baplismum.qupd Chnstus Nicode-', ita post passibnem baptisnius, quamvis in slatu suo
mo nocte ad se venienli modum novse regeneralio-• suscipiebatur ad salulem, el lamen turic circuni-.
nis insinuans ait: < Nisi quis renatus fuerit ex aquai cisio sine periculo salulis non coritemnebatur ab.
ct Spiritu sancto, non potest videfe regnum Deii his 1quibus finis ejus nondum manifeslabafur. Posl-.
(Joan. in). > Alii dicunt instilulionem " Daptismii quam autem diclum est: « Si circumeidimini, Chri--
ex eo Inccepisse quo Ghrislus post resurrec- stus nobis nihil prodest (Galat. v), > ^am deiriceps
tionem .suam in coelum ascensurus discipulos adl ,non poterat circumcisio ad salutem "percipi, sicut
prsedicandum niisit, | dicens : «Ite docete omnesj prius, posiqiiam diclum fuerat :. « Masculus eu-
gentes.baptizantesin nomine Patris, et Filii et Spi- jus caro prasputii circumcissf non fuerit, peribit
ritus sancti (Matth. xxvm). > Quidam institutionemi anima illa depopulo suo (Gen. xvn). > Non potuit
baptismi ex eo coepisse putantquod Joannes iri aquai . eircumcisio ab bis duntaxat quibus irijuncta fuerat
baptizareecepitj-prsedicans baptizalurum in Spiri- sine periculo salulis contemni. Rursum "quemad-
IUHI' (Matih. JII). Alii in passjone Chrisii, qriando> modum in principio baptismus a Joanne secundma
 761 - DEFLQHATIONES SS. PATRUM. — LIB. I. 762
solum sacramenlum dabatur , ut hi qui baptizandi A est numero utique msiorum omriium et infidelium.
tisumnon.noveranterudireiitur_.sic in novissimo Visio-illa Filii liominis, nec-bonum erit impiis qui
a quibusdani fidelibus circumcisio dispensatofie mittenlur in ignem a:lernum, nec summum bonum
secundum solum sacramentum suscipiebatur, ne ,erit juslis. Adhuc enim.vocat eos ad rcgnumquod
lri qui cir-cumcidi -consueverarit scandalizareritur. .eis paratum-est a"b inilio mundi. Sicut enimillis
I)e adventu et de qualitate personcejudicis. dicet : « Ite in igriem aalernum (Mailh. xxv) >-: sic
. «Cum venerit Filius homihis in gloria sua,-el justis ":.« Venite, beiiedicti Patris mei, possidele
oriines angeli cum eo, tunccongregabuntur ante euni pafatum vobis regnum (ifcirf.)..» Et sicut illi ibunt
omffes gentes (Malth. xxv)._>(AUGUSTIKUS.) Et Judoei in combuslionem seternam,jic justi in vitam seiei--
quippe qui in malitia perseverantes, iri illo judicio nam. Quidest auiem vita seterna nisi ut recpgno-
-puniendi.sunt, sicutalibi riielum est : « Videbunl , scant .le,- inquit,-unuhi Deunr viyum , et, quem
jn quem pupugerunl (JoaH. xix). > Cprii enim.borii misisli Jesum - Christum (Joan. xvii) : sed -iii illa
etniali visuri suntjudjcem vivorum.et mortuorum, .claiitale,_de-qua dicit Patri : « Qiiam habui apud
procul dpbio enim videre-mali non potgrunt., nisi te priusquam nnindus fiefet (ibid.). > Tunc enim
solam fonnam qua filius hominis est;.sed tamen in traclet regnum Deo-et Patri, ui intret servus bDnus
'
claritate in qua judicabit,et in humilitate in qua ^ in gaudium Domini sui. . -.
" DIVISIOSERMONJS. ' .
judicalus est. Non enim iterum Christus in cruce vi- .: '.
dehdus est.-Cseterum illam Dei formam in quasequaT Nunc, dilectissimi, diemmorlis nostrae.et adven-
lis est Patri, proeul dubip impii nonvidebunt. Npn tum Domini nbslri Jesu Christi et terfibile ac me-
'
enim sunt mundicordes qui beali., quoriiam .ipsi luendum judiciurii ejus sludeamusiugiter cbgitare.
Deumyidebunt?(J/«irA.v.)Alioquin siFilius Dejjudex Ad-omnium enini -peccaldr-uin vulnera nulla inve-
- in forma in qua- sequalis estJPalri^.et impiis xum niri possunt utiliora remedia, quam ut unusquisque
judieaturus est apparebit, quidest qubd pro magno -cogitet horam illam, quando erit de hoc sseculo
dilectori suo-pollicetur dicens : «'Ego diligam eum, migrafurus. Quompdo enim polest fleri, ul aliquis
et cstendam meipsum-illi {Joan.xiv). > Quaproplei graviapeccata prsesumat su scipere, quando se momen-
- Filius hominis nec tamen ex-hu "tis singulis credit de hacluce posse migrare. Sicut
judicalurus'est,
mana poteslate, "sed ,ex eaquaFilius Dei est. Ita- enim et Scriptura dicit: « Memento, fili, quoiiiam
que utrumquedicipoiest: et Filius hominis judi- -mprsnbritardabit (Eccl. xiv)_> et iliud : «Memento
cabit, et non Filius hominis judicabit, ut vefum novissimorum tuorum, et desines iniiriicari :.(E'c-
sit quod ait i « Cum venerit Filius - hominis.,
P cli. vii),» qui enimdiligenter attendit,,quarii Jdura
lunc, congregabunlur ante eum omnes gentes > erit examinatio ante tribunal Christi , ubi re7
et non Filius haminis judicabit,ut verum sitquod ceptiirusest unusquisque secundumoperasua,nonei'
ait-: « Egonon judico (Joan. i), i et: « Ego.non "poterunt placere peccatayel.crimiiia propria. Cum
qusero gloriam meam, estrqui quserat et judicei enimantelllum treraendum judicemcongregatsefue~
(ibfd.). Nam secundiim hoe-.quod _in judieio non rifit omnes gentes (Matth. xxiv), qui.d tunc crit in-
fprma Dei., sed fbrma Filii.hominis apparebitj- nec justis, etadulteris, ebriosis, atqueraploiibus?FIe-
ipsePater judjcabit:-secundum-lioc enim dictumest: tus pcuionim et stridor denliuin, cum sanctbrun*
Pater nbn judicabit quemquam,"5sed omrie judiciuin - mulcitudinem addexteram regis, et ad gloriam so-
de_dit Filio. Secundum aulem quod dictuiri est : gregatain, peccatorum populum inprbfundum iartari-
« Dedit Pater Filiovilam habere in semetipso (Joan. sine. ulla iriiserationis acveniaespedimersuni. re-
v):> non utique-dicitur : Paternon judicabit quem- cliidi se in tenebris suis a. beala sanclorum. Iuce.
quam;"sedsecuiiduih hoc quod sequalemPater getiuit yiderint, et in profundum jnfefni descendere, et
Mlium, judicabil cum illo. Secundum hoc ergo. di- -super se urgenlemos suum puleum, a^lernasuppli-
ctum est, quodin-judicio nonforma-Dei.sed forma cia"et pefpetuam mortem morituri aspexerint. Fru-
."filii.hominis apparebit. Noh quia judicabit qui dedil D-sira pauperisquem in hac vita despexit peccator, •
omne judicium Filio, cumdeillb-dicat Filius .« Esl misericofdiam postulabit, frustra extremum Lazari
qui quserat et judicet: >.sedita dictum est: «-Palei digilum, quo arclehs refrigeretur, ardentibus- Ubiis.,
iion judicat quemquam, sed\ omne judicium ^dedil• rogabitapponi, cum velit miser cumjustorumiiu-..
Fiiio -» : ac si diceret: Patrem nemo videbit in ju- miliumque pauperum isetari gloria, quos vidit duris.
jdicio vivorum etmortuorum, sed omnes Filiuin/quia quondam pauperlalis subjacuisse labofibus, et illa.
et.fllius hominis est, ut possit et ab itnpiis, videri, invita qua cum vita moriuntur malapprlasse, nead.^
cuni etiHIvidebuntj-inquempupugerunt. Omne ergo , illa aeternamerereniur suppliclaperyeirire, Utei'goJiie&
dedit judicium Filio, quia jiidex in forriia filii ho- tam dura, el tam terribilia-in.te tribunal. seterni ju-
minis-apparebit, quse forma non estPatris, sed dicis audirenon mereamur,duni adhuc iicet,etcurii
^ilii^.neceaFilii in qua aequalis est.Patri,£ed.in-qua Deiadjutorio in poteslate nostra^ est, considerenius
ininor.est Patre, ut sit in judicio.bonis et.malis con- conscientias nostras, et si-aliqua criririiia vel peecata
«picuus.- Quando autem-judicem" videbunt mali, non capitalia,necdumeIeemosyniset oratioiribuspurgata
,eis videbitur bbnus, quia non ad „eum gaudebunt in riobis, adhuc dominari cognbscimus, portuni.
Ghrislo,.
^.prde,sed tiinc plangent se binnes tfibus terraj.: id poejiileiitiae,-devictis, peccalorura fluclibusj
"7G5 WERKERl ABBATIS S. BLASII 1U
gubernante festinemus intrare. Et si quod in navi- A Sed forle quando generaliter ovnnesan psenitentiara
cula animse nostrse multis lempestalibus peccato- provocamus, aliquis inter se cogitat diccns : Ego
rum, aut per superbiam fractum", aut per avaiitiam juvenis homo uxorem habens, quomodo psssum
ruptum, aut per luxuriam resolutum esse cognosci- aut capillos minuere,- aut haliitum religionis assu-
mus, conponere vel reparare bonis operibus fesline- mere? Nec nos hoc dicimus, fratres charissimi,
mus. Studeamusjugilervitiorumexhauriresentinanr.- nonhocpraedieamus, ut juvenes, qui conjuges ha-
Nonenim peceata nocent prseterita, siiion plaeent. bere videntur, habitum magis quam mores debcant
Sieut eniin nulli "justorum suftieit justitia^ si noii commutare. Quod enim homini uxorem habenti no-
perseveraverit usque in linem, ita riulli peccatorum cet, si "sevoluerit ad opera boua vel honesta con-
nocere poteril iniquitas sua, si antequam de corpore vertere, si peccatorum suoruni vulnera eleemosynis,
isto discedat ad eleemosynarum remedia, veiad . jejuniis, et orationibus adsanilateni -prislinam stu-
pcenitentisemedicamentaconfugerit. Sed quiaquando deal revocare. Vera enim conversio sine veslimen-
vel qua hora dehoe sreculorapiamur, scire nonpossu- lorum commutatione suflieit sibi. Vestimenla reli-
inus, sine ulla dilaiione vel mora" de sinistra fugere giosa sine bonis operibus non solum. remedium
feslineiiius ad dexteraih. Hoc sanitati credendum habere nbn poterunt, sed etiam justum Bei judi-
™
est, non oetati.In reinedium salutis suse semper p¥- cium sustinebunf. Converlamur ergo ad meliora,
ratus sit, qui vitsa suse semper incertus est, quia dum in nostra suntpotestate remedia. Hic exstingua-
qui nos securos fecit doeendo, «Peccator in qua- mus morlem moriendo peccatis : iiic vitam vitae
cunquedie conversus fueril, omries iniquilales ejus meritis acquiramus. Per Oominum nostfum"Jesum
oblivionitradenlur(£«i;(;/(. xvm),» ipseeiiam cautos Chiistiim Filium Dei unigenilum qui cum ingeniio
esse voluit diceris :« Nolite lardare couverti ad Do- Patre el Spiritu sanclo" vivit et regnat Deus per
niinum, nec differatis de die iii diem (Eccli. v).» omnia ssecula sseculorum. Amen. .

"
, IN VIGILIA NATIVITATIS /BOMINI; -
'[<>
"
Secundum.MatQisJiim. . __
• «In illb
tempore : Cum esset desponsala niaier C habens de Spiritu sancto." Siquidem .memorato-OT-
Jesu Maria Joseph, antequam conyenirent, ihventa . dine, postea convenerunt quando Joseph ad prse-
est in uterohabehs de Spiritu saneto (Matlh.\).i ceptum angeli accepit coiijugeni suam; sed nori
Cum nativitaterii Domini et Salvaloris nostri Jesu concubebant, quia sequitur : « Et non coguoscebat
Christi cjua aSiernus ante ssecula Dei Filius hoininis eain; >
ex tempore filius apparuit, Matlhseus evangelista,- « Inventa est aulem in utero habens * a nullo
brcvi quidem sermone, Sed"ab Abraham usque ai 'aiioquam aJoseph,qtri lieenlia marilali-futurae uxo-
Joseph virum Maiise perduxisset, oinnesque com- ris pene omnia noverat. Ideo tumentem ejus uterrim
muni humanse eondilionis ordine genitos"-siriiul et mox e.uriosodeprehendit intuitu. Sequitur :
generantes ostendisset, mox de ipsa ibcuturus Joseph aulem vir ejiis, cum essel justus et nollef
quantum ejus generatio a caeteiis dislaret aperuit, eam traducere, -voluit occulle dimittere eam. i
quia videlicet cajleri per conjunetioiiem mavis et Videns Joseph sponsam concepisse suam,quambehe
feminse solitam, ipsc* aulem" per-virginem, ulpole noverat a nullo vircf fuisse altactam, cum essel jus-
Dei Filius naseeretur in -muiidum. Et quidem dece- tus, el juste omnia vellet agere, oplimum duxit, ut
bat omnimodi?, - ut cum Deus homo propter ho- neque hoc aliis proderel, neqtie ipse eam acci-
niines fieri vellet, rion ex "alia quam de virgine nasce- D peret uxorem, sed niuiato oeculleriupliarum pro-
retur, et cum virginem geiierare contingeret, non po.sito iri condilipneeam sponsam manere paterelur,
aiium quam quiDeus esset filium procuraret. ul erat. • Nam et iii Isaia legerat virglnenrde domo
• «Cum esset, inquil, desponsata maier Jesu Maria David esse concepturam et parituram Domiuum, de
Joseph, antequam corivenirent, invenla est in iitercr - qua etiam domo noverat genus duxisse Maiiam,
habens de Spiritu sancto.» Quo ordine vel in qua atque ideo non discredebat in ea prophelia hanc
civitate sit celebrala conceplio, Lucas evangelista fuisse coinpleiam. Sed sic eam vofuit.oeculle diriiit-
sufficieriter exponii. Sed quia vestrse sanclitati con- tere, ut neque acciperefconjugem, et illa sponsa
stal esse riotissimum, dicendum paiicis de his erit pareret; Nimirum pauci esscnt qui eam virginem et'
•
quse Malthseus scribit. Notandum in primis qiiia in non potius -autumareiil esse meretriceni. Unde re-
eo quod ail «antequamconvenirentj verbo conve- -penle consilium Joseph consilio meliore mutatur^
iriendi non Ipsum concubitum, sed nuptiarum quse ut videlicet ad conservandamMaria. famam, ipse eam
praecedere solent teinpus, insinuare yoluit quando eelebrato nuptiarum convivio cbnjugem acciperet,
ea quae prius desponsata fuerat. esse conjux incjpit. sed castam. perpetuo euslodirel. Maluitiiamque"
Ei'go antcquarii coiivenirent dicit ariteipiam nupfia- Donrinus aliquos modum suse generationis-ignbrare
rum solemnia rite "celebrarent. inventa e§t hv u!$M - qiiam caslilalem infamare Genilricls. Nam sequitur-r
 •765 DEFLORATiONESSS. PATRUM. — LIB. I. ,7C6
: < W-£Cautem eo
cogilante, ecceangelum Donriii; A voluerit, beaiam Dei Genitricem, nunquam a Joseph
apparuit ei dicens : Joseph,"fili David, noli timer<i celebfatis nupliis, in nomen conjugis assumptam,
accipere Mariam conjugem*tuam. Quod enim in e;i expoual ipse melius buhc sancli Evangelii locum :
natutn est deSpiritu sanctb est".Pariet autem filiuu i pariterque ostendat licilum fuisse apud Judaeos, ut
e"tvocabis nomen ejus Jesum; ipse enim salvum ia- spohsse suse quisque carnali copula nriscerelur,
ciel populum suum a .pecealis eorum".» Quibus pro sano ejus intellectu libenter cedimus, tantum ne
fecto-verbis modus conceptionis ejus, simul et di- erga MalremDomiiri quidquam gestum quod publica
gniiatis partus edpcetur, quia videlicet de Spirilu opinione posset infamari credamusv Quod yero ad-
sancto concepit, elparitura silChrislum.Quem et si . ditur « doriec peperit filium suum.piimogenilu.m >
aperta voce angelus Christum npn appellet, in eo ta- neino. ila inieiligendum- putet. quasi post- natum
T.ienquod etyniologias nomlnis Jesu exporiens, ipsum filium" eam cognoverit-, ut quidam perverse opinan- .
srdutis oslendil auctorem,populorumquesalvatorem tur. Scire enim debet vestra fraternitas qiria fuerunt
acpopulurn ejus nuncupat manifesia" ralioiie, quia - hseretici qui, propler hoc quod diclum est«iion co-
sic Chfistuhi signiflcat ut per hsee et quss nescieial gnoscgbat eam" donec pepcfil filium , >. crederent
dicat Joseph, et a contaclu Dei Genilricis funditus Mafiam post natum Dominum cognitam esse a Jo-
mentein amoveat. (BEDA.)Quam tamen dispeiisa- seph, et iiide ortos eos-quos fralres Domini Seri--
tione juslai riecessitatis accipere.jubetur solo de pturaappellat,.assumeiites et hoc in adjutorium
nomine conjugem, neTidelicet. quasi aduliera lapi- sui erroris quod priihogejritus nuncupalur. Dominus
-daretur a Judseis, et ut in ^Egj^ptumfugiens haberet Deus avertat hanc blasplieniiani a iide omnium
solatiuni masculi, qui fanriliari eura et "tutor fe^ nostrum, -donetque nobis Calholica pietale intclli-
mineae fragilitatis, el lestis ejus perpetuss virginita- gefe parentes noslri Salvaloris intemeraia fuisse
tis ex.isteret. Pfodurit Catholici eipositores et -alias sempef virginilale.prseclaros, et.non iilios, sed,.co-
causas quare Dei Genitricem Joseph accipere.de- guatoseorumiialres Dqmini Scripturarurii more
buerit conjugem. Quas in suis, qui vult, inveiiiet nuncupari. Sed.ob id evangelistam an posl nalum
Ibcis. Adhibet auterii evangelista partui-virgiuali Filium-Dei cam cognoverit dicere non curasse, quia-
etiam piophelici sermouis exemplum, nt tarilsj nri- nulli de hpc ambigenduin pulaverint, quod con-
raculum majeslatis eocertius viderelur, quod hocnon juges, quibus in virgiriitalis :castimonia perma-
solum ipse fictum crederet,-sed etiani a prophela neritibus", Dei Filium nasci singulari gralia datum-
prasdktum recoleref. Nani et buic evangeiistse, id est, nullatenusexeo castitalis jura temefare.po-
est Malthseo nioris est omnia quarnarrat prophe- _ tuerint. - - :
tieis affirmare tesiiihoniis. Seripsit namque Evang"er Notandum quoque est quod priinogeiiiti non,
lium suumob eorum maximecausani, qui ex Ju- juxta hsereticorum opinionem, sbli sunt quos fratres "
'dseis credebant, nee tamen legis cseremoniis, qua-m- sequuntur, suut alii. j Sed" juxta aucloritalem
vis renati in-Christo, valebaut evelli, et propterea Scripturariim omnes qui prinri vulvam aperiunt cive
salagebateos a carnali legis-et.prophetarum sensu fratres. eos aliqui seu nullL sequautur, primogeniti
ad- spiritualem qui de Ghristo erigere_ quatenus sa- vocanfur. Altamen. cum Dominus speciali ralione
cramentafideiChristiansetanto securius perciperent, possit primogenitus dictus intelligi, juxta hoe
guanto hsec non aliud esse perciperenl quam quse quod Iri Apocalypsi dicit.de eo Joauiics : « Qui esl
prophetsepraedixeran t. lestis fidelis primogenifus nionuorum, et princeps
Ecce, >.inquit, < Virgo in uterh habebit,- et pariet . regum- leirae (Apoc- i). > Et apostolus Paulus :
fiLum, el\'b.cabuiit nomen ejus Emmariuei;"quod est « Narii quos -prescivit et- praedes.tinavii conformes
interpfetatum nobiscum Deus. ONomen salvatoris, fleri imagines -Filil sui, ut sil ipse piimogenitus in
^uod nobiscum Deus a pf op'heta vocatur, utraiiique mullis. fratribus (Rom. vm). » Primogenitus^sl in
natuiamuniuspersonse ipsius signat. Qui-enim aiile- multis fratribus, quia «.quotquot receperunt cuni,-
lempofa natus.ex Patre Deus est, ipse in plenitu- D dedit eis potestalem fllios Dei fieri (Jj>an.'i).i Quorum
iihe tempbrum Emmahuel, id est nobiseum Deus, in recte primogeiiitus appellalur, quod omnes adoptio-
_ utero, matris faclus est quia .nostrse fragilitatem nis fllios, etiam illos quiincarnationis-ejus lempora
rialurse.in unitalem suse personae suscipere dignatus naseendo prsecesserunt. dignilale- progreditur. Si-
est, quando «Verbumcaro factuin est ethabitavit ia quidem possunt illi cum Joaniie veracissime testari.
iiobis (Joan. i),">mirum videlicet inmodum incipiens Qui prius MIOSvenit ante nos factus est, id est post
esse" quod- nbs sumus, etnon desinens esse "quod nos qui.deni,in. m.undo genitus. Sed merito virtutis .
erat^. sic assumens naturam nostram, ut ^uod eraf piimogenilus omnium. jure est vocatus , quanquam
" •
Ipse nori perderet. - - ei in ipsa divina nativilatenon inconvenienter possit
- «Exsurgensautem 3oseph a sonmo fecil sicutprse^ primogeiritus dici, quia" prius,quai.n\ creaturam fa-
eeperat eiangelusDomini, et accepitconjugem suam, eiendo gigneret aliquem, coaaternum sibi Pater.ge-
et non cognoscebat eam.»Accepit eam ad nomen con- nuit Filium. Prius". enim. qttain .verbuni veritalis-
jugisobcausas quas praediximus, el non cogrioscebat adoplioiiis-ftlios sibi redimendo" gigneret aliquos,.
eam ad opus conjugale ob arcana quse didicerat.Quod eoaeternum sibi Pater.^geriuii Verbum. Unde ipsum
-
•jiquisliuicnoslrseexposilibnibbsistereet-conlendcre Vcrbuni.ipsc Filius Dei, ejus videlicelyiilus ct.^sa-
 "
7G7 - WERNERl ABBATIS S. BLASII : "68
pientia loquitur : Ego ex bre Alfisslmi prodivi, pri- A '. ne per feminam , sed per virum, juita morem
•mbgenita iri omnem creattiram." Deus de Deo Scripturaa genealogia taxaretur, ne Iapideretur a
natus erat, et in ea qua creatus esf humaniiate Judseisutadultera, ut in jEgyptum fugiens.iiaberet
•omnem creaturam prseibat. "• viri splalium, ut partus celaretur diabolo, dumpu-
t Et vocabis, ihquit, nomen ejus.Jesum..» Jesus tat -rionde virgine, sed de uxore genilum, ne inie-
.'Hsebraice Laline salutaris sive salvator dicitur. -meratse Virginis adverteretur infamia. Maluit enim
-Cujus vpcaiioheih nomlnis prophetis liquelesse Dominus aliquos de suo potius brtu, quani dubilare.
'certissimam. Unde sunl illa magno visionis ejus rie matris pudofe, rie yirginibus velamen. excusatib-
'desiderio cantaia" : -« Aninia autem" mea exsultabit iris fieret, quo infairiata sitmater Dpmini, ne dicenti
lii Don.ino, et delectabitur super salutari sub (PsaL Donrino : « Ntfn veni soivere.legem, sed adiinplere
"xxxiv). > Et iterum : « DeTecitin salutari.tuo aniina (Malth. V), » ullus bbjecerit: Qubd.cum legis iri-
inea (Psat. cxvni), > Et alibi : « Ego autem in Do- juria" natus sit, ut testis pudoris maiitus_adhibere-
mino gloriabof, gaudebo iri "Deo Jesu, meo (Ua- . lur, ,qui .possit dolerp et vindicare opprobrium, si
bac. iii); >"Ei maxinie illud :'« Deus, in riomine tup non agnosceret sacramentum, ne vidbrelur Maria
salvum me fac (Psal. LIII).» ACsi diceref: Nominis culpam" obumbrare mendacio. Causam enim men-
tui gloriam, qui vbcarisSalvator, In ftie salvandp B _ Ueiididesponsatanonhabuit, cum conjugiipraemium
jclarifica. JeSus ergb nonien esl Filii qui;ex Virgine' partus. sit feminarium, ne Herodi et Judaiis excu-
natus est, angelo exponente, significans quod ipse •sa.ndipraSberetur bccasip, quod -riajum" ex adulterio
salvum faciet populum-suum apeccatis eorum.. . persequerentuf,-ut-ridelibus corijugatisexpati con-
Qui aulem salvat a peccalis,. idem-utiqUe a-corrur sensu conlinentia insinuaretuf, ut nisi prsevarica-
plibnibusmentis et corporis quseobpeccata.cpnti- "tioniesset obnoxia., qualiler humaiia progenies
geruiit" salvabitr Chrislus vero vocabulum est sacer- multiplieari siiie virginitatisdetrimento pbluissetde-
dotis vel regise dignitatis. Nam et sacerdbtes ac •moristrareturr «Desponsata,» idfest iipndum iiupla.
_reges in lege a chrismate, id ,est unctione olei san- t Mater ejus; > Matef ejus, inquil, jnon' uxor 3o-
-cti, appellabanlur chrisli, significanteseum qiiivcrus seph. « Maria-Joseph. > Jn ipsa janua amb.oi;tim
iex et poritifcx in niundo' apparehs unctus est' oleo ponuntur ribmiria, quse-facti congruunt-.« Antequam"
"lsefitiajprse participibtis suis. A qua unctibne id est convenirent. » Proximum nuptiarum tempus osteri-
•chfismate ipse Ghrislus et ejusdem-unciionis id est dit, non quod sequeretur ut posiea convciiirent,
"gralia; spiritualis parlicipes surit christiarir vocati, sicul dicit Elvidius. « Inventa est > a nullo alio,'
(jui per id quod Salvator est nos" salvare a peceatis, nisi a Joseph, qui maritali licentia. fmurae uxbris-
per id qnod pontifex est -nos reconciliareDeo Pa---- omiiia. "noverat. Sic Matlheus prseiermisit multa,"
tri, per id-quod Rex est regnuninobisPaifis suidaie quse--Lucas riarravit, dieens : « In metise, irfquit,
'
dignetur in aeleriium. • - '.' - '-. ' sextp missus est angelus Gabriela Deb In civita—
rEMEXP0SlTIO.DE EODEM.»' , -- tem-Sali.laesecui nomeri Nazarelh, ad.virginem dei-
- « Christi
generatio sic erat (Matth. i). > Quaarilur sponsafam viro, cui" nomen-erat Jbsep!i,"de damp
cur nori ait Jesu Chrisli, sed solummbdo Christi,' David".Et nomen virginis Maria'. El -ingressus an-
fjuod angelo mox' dicturb servavit. Generatio, id est gelus"ad eam dixit : Ave, gralia pienaj Donrinus
•Ipse Chrisltis in carne -generatus. Ac si dioeret.; ,tecum,.}. ete. (Luc. j.) Nimirumjenimusque-ad id
Generali'6, quae est-Christus, sic erai bifafie expla- genealogiani decluxit ut. dieeret Joseph virum Ma~
iiarida; velut a decursse genealogiga-loco.ubi ait; rise, de qua riatu.s ep't Jesus, qui yocaiur.Christus.
-« Jacob gehuit Joseph virum Marise, de qita riatus Et ideo conceptum ejus quem -transcenderat Lucae
- est Jesus
qui vocatur Christus. Oirines ergo.geriera- narrandum reliquit.-tIhuterp._Non in uterum
tiones ab Abraham usque ad David generationes xiv, "accipiens, id esiTJpu aliunde aecpptura, sed interius
et a David usque ad transmigralionem Babylonis yeniente Spiritu sancto habitum,"iit illrid-: « Femina
gerieratipnes xiv, et a transniigratione Babylonis jj ] cireumdabityirtim (Jer. m).»—.«IJe Spirltusancto.»
•
usque ad Christuni generatiories xiv. Generalio au-' . Quserifur siinvenla a Joseph liabens despiriiusan-
>temChrisli sic erat (ibid.).i Primabonrinis cbnditio elo,cur dimittere eam voluit. ldeo, qulanec.tptula.
est, quod Adam deterraplasmatusest; secundaesl .- scivit,- nec tofum ignoravit. Noyerat inulero ha--
quia femlna de latere viri creata est-; tertia' verp bentem, non de. carnali concubitu, sed de.spiriluali
-quod natus est honib,ex-viro et femina. Chfisti au- Airttite. De quo vero conceperit ignofabat.: quod ei
tem genefatio sic-erat, ut;sineviro nasceretur de. .aperitur. quasi nescicnti, dum indueltur de sancto..
" '
'femina,-;conceptusper ipsum sanclum. ,Prima "et .£t reliqua. ', ,/ -•-,.'.
secunda generatio ruefunt.'"Tertia de ruinagenefa'» Item qttaeritur eur" Maitliaeus -anticipayit, quod
Terunl. In saluteni invenerunt. mox -angelus erat dicturus. Hbc -nimirum fecit prp
" < Cuin' quarta csset despbnsata mater-.Jesu Maria ,Jb- - ,spiritua]i fervore, et neiectoris.jyiinius-paucissinris
seph, jetreliqtia. Sic autem erat "Christi genera licetlineis dubitaret, et ut in ore- duorum vel trium "
<tio,.id estsic ad Christum pertinef haec genealogia testiuni stet omne verbum;(Oe!«i._xviii).«Joseph vir
-t Cum esset desponsata. » His causis non de sim- pjus. > In Scriptura sponsae uxores, et sponsi-vin
^lici-virginc, seJ "de desponsata nafiis est Cliristug yel mariti dicuntur. « Cuin-esset-justus. > Cuia
 im - DEFLORATIONES SS. PATRUM.— LIB. I. 770
conscii erimirium obnoxii sint .peccato (Rom. 1), A cessuram. Aliquandb imaginibus cordis oculis ostcri-
cur Joseph, eum crimine. zelet, justus vocatur? sis, sicut Jacob demissam e coelo scalam (Gen.
Ideo, ut idoneum ejus testimonium commendet. xxvin), et Pelrus vas plenum animantibus ih ex-
Inde -plerisque exemplariis addiUrr: « Cum homff siasividerat (Act. x). Aliquando imaginibus ante
esset jusfus, > ut oslendat secundum humanam • corpofeos oculos ex aere assumplis, sicut Abraham
justitiam Joseph jtislum fuisse, quia cbmparatione non sblum vidit, sed et in domurii accepit, et insu-
-
justiiiae Dei pro nihilo ducitur. Et ideo recte se- per etiam pavit aliquando coelestibus substanliis
quilur^-t Nollet eam. > "Nonsolum celat, sed nee (Gen xvm); sicul baptizato Domino vox sonuit di-
audet conlingere.iemplum Dominici cofporis. Recie cens : «HicestFilius meus (Matih. m).» Aliquando
justus, justitiae templumnon corrumpit. « Tradu- terrenis etcoeleslibus sicut corani Moyse.in morile
cere. >Ac si dicerct: Nollel ducere sponsam, quairi ignein rubumque sociavit (Exod. m), sigiriflcans, se
suspicalus est esse adulteram, ut alii, sive tradu 1" doGlorem populi fore, qui legis flammam acciperet,
cere ad pcenam quam sciebat non ab homine cbn- et tamen peccati spinam non rclinqtieret, sive quod
cepisse. Traductionis enim.verbum «sepius in mala ex illp populo exiret, qui ignem divinitatis in hu-
quam in bona-parte invenilur. Quod cliarh" Graecus • manse natiirse spinas imponeret. Aiiquando humania*
non absurde sernio significat, vapardeir, mathysai, R cnrdibus secrela poenitcntia inspifat, ut Zacharias.
id est~propalare, quod est palam facereel omnibus ait: « Et dixit-mihi angelits qui loquebatur in me
notum facere conceptum. « Occulte. ».Ne aut pu- (Zach. n)..» Cum vero hicbe'ato;Joseph apparuisse
Micedimissa "uxore sua, alieni coilus reatunfsuper dicitur imagirie cordi oslensa apparuit. « Joseph,
cam induceret, aut delenla seipsum quasi adullerii fili David. > Blandienlis aflectu loquitur nolum eum
conscium reum constilueret. < Dimittere; i id est signilicans et familiarem, cujus nomen ctgenus de-
tworem nbn ducere, sive a pcena adulferii innocen- signatur. Hinc apparet quod ex eadem tribu erant
tem liberare. Eece Adam coelestis nova opponit Joseph et Maria. Juxta illud : « Nenio copttlctur :
, veterlbus. Priori vice ex .solo viro femina facla est hisi de tribu sua (Exod. xxvi). > In quo notandum
-sinematre. Secunda vero vir ex.solamuliere natus quod non lam carne quam spirilu filium David cum
est sine carrialipalre. Ex feriiinis dectiit nova re- dixit, nt justum;virum ex genere justi propagatum"
demptio.a quibus prsecessit aniiqua praevaricatio. hoc meruisse declararet. « Noli timere, > apparet
Terrenus Adairi, de incorrupta lerra formatus est/ qubd causa limoris apparueril ditnittere earii, quia
Secundus Adam de incorrupta et immaculata carne. timebat profiteri speciale conjugium. Vide" quod
' metii •ille noii sit coercitusf quo accipere uxorem
virgiriis Marise.
« Haec aulem eo cogilarite, ecce angelus Domini. >. prbhibitus est, sed jubetur ne^id suani peenitentiani
Bono viro et justo, bona et justa cogitanti,.bonus illam accipere pavescat. Prius timof expellitur, ut
et juslus apparuit "nuntius. Ideoque addiiur <Do- libentitis" dicenda postea audiantur. < Gonjugem.
minH ad disilnctionem -aposlatafum angelorum.' tuamV» Solet Scripttira sponsas conjuges vel uxbres
Hunc angelum Gabrielem multi pulant, juxta Lucae vocare. Sive ideo Maria conjux dicitur, "quia sub
fldelem iiarrationem, non quia ipse sit nuntius eodeni jugo educandi salvatorem erat. < Quod, in-
liativilalis omnium, quia interpretatur fortitudp qitit, natum, ». noh extrinsecus esl seminatum, sed
Dei; et victoria bellorum est ei commissa. Et ideo de Spifitu sancto.. Hic solvilur quod Joseph scie-
in nativitate Joannis et Chrisli ad vincendum ini- fit, quid ignoraverit. (AUGUSTIKUS.)' Sed_ non ob
micum venientium recte mittitur. Recte de Domino. hoc Spiritus paler Chrisll existimandus est, ut
•
quoque cogilanti opportuna adhibetur consolatio, DeusPaterVerbumgenueril; Spiritusveroliominem.
sicut et duobus in via ambulaniibus ostensus esl Sed quia ejus niinisterio civitas-Chrisli adimpleta
Christus (Luc. xxiv).«In somnis apparuil. > Sermo sit. « Pariet autemfilium. > Parere laftien faciet
apparendi insolitam refai significat. Duobus modis sine dolbre pariendi,' sicul sine peccali volunlate
loculio divina distinguitur, aut per angelos aut per P fuit conceptus. Sic monslrantur qualuor incerta
semelipsum. Sed eum per semetipsum sola inspi- ririiuscuiusque nascentis : •«Qui -pariel filium, qui
ratione iulerna sine verbis et syllabis cor do.cetur,' - vocabitur Jesus,.qui salvum faciei "populum suum,
qula audilum aperit, el habere sonitum nescit. et voeabis, elc. '» OJoseph, vocibus prophetarum
Sicut Spiritus Pliilippo dixil:« Jurigetead currum non cbntradicas. Notandum quod juxla Alatthaeum-
istum (Act. VIII). > Cum vero per angelum his mp- ad Joseph, juxla Lttcam ad Mariam yocare nomen
dis, aliquando verbis sine ulLa imagine, sicut Chrj- pueri praedictum sit, quia Jesus ad^ salulem utrius-
Sto dicenli: « Pater, clanflca Filium tuum,» proti- que sexus venit. Jesuiri sequitur etymologia nomi-
nus respondetur : « Clariflcavi, et iterum clarift- riis cum ji;t :~«lpse enim salvuni facict populum-
cabo{Joa;i. xn)". >Et reliqua. Aliquando rebus sine suum. >Verc suus quis aliis esse possit. a peccalis.
verbis. Sicut Ez_echielElectri speciem .vidit-in me-: Coritra Judaeps qui putant populum eofpm de ca-
d.ioignis (Ezech.t), per lianc Christi incarnationem ptivitalibus, nori de peccatis per Chrislum libe-
designans; aliquando verbis et rebus, sicut Adam randum.Nola qubd " ejus
est salus, nostra vero sunt
deambulantem Dominum in paradiso post riferidiem jicccata:~- -" ,
vidit (Gen. m), siguificans iucem veritatis a sc ro-
 - - " 772
771L , WERNERI ABBATIS S. BLASil
-SERMO DE DESPONSATIONE SANCTJ5 MA-. • A benedicerentur-omnes gentes, ila prudentis.sima
_. -. mm. . . • Virgb obedivil Deo.jubenti per parentes suos ut
«In soleposuil tabernaptilum suum, et ipse tan- desponsaretur, ct tamen certissime credidit, quia
.quam sponsus. • procedens de thalamb suo (Psal. per pfovidentiam Dpi.custodirelur iritacta ab ornni
xvm). » Iste sp.onsuscum Verbuni caro faelum est, virili commisliorie, sicut-et_ in ipsa re completa
in iitero -virginali. thalamum invenit atque inde,, -conslat. .Aitariien vere-conjux _fuit propter con-
humanae coiijunctus . nalurse, lanquam de. caslis- sensum conjugalis paetionis/non propler consen-
,s.imo processit. cubili, hunrilis riiisericordia infrai - sum carnalis.eoiijunciionis. Conjugiumquippeest
omnes, fortis riiajestate -supra onines. Hujus con-- xonsensus iegifimus de eonjunclione duarum ido-
junctionis< Chrisli ef Ecelesiae saeramentum estt jneafum pe.rsoiiaruni, sed non de conjuuclipne quae
.eoiijugium humanum. Quodjeonjugium diffinitur• Dt per coitum,.sed deconjunctione qiiae flt in de-,
esse solus consensus, de -quorum conjuncliones sponsatione. -Ex prima'qiiippe desponsatibnis fide
.agitur. Alibi etiam dicitur. if-Coilus non.facit l leonjuges. appellaniur. (AuGusTiNns)rJQuibus,pla-
-jiialrimoniuni sed voluntas. » liem : « Noh deflora* cuerit es consensu, ab usu cainalis concupiscentias,.
tio virginiialis facit. conjugium,' sed pactio conju-- idesl perpeiuum continere, absit ut vinculuminler
galis.-» Ex his manifesturii est, .qtria comnristio se--Billos conjugale rumpatur! imb firmum erit, quo
xinnn non est conjugium, sed opus conjugii, qiiam-- jnagis.ea pacta sacra.-inierunt quse caritis con-
"5"isLeo ?papa dicat: « Cum "societas nuptiartihi ilai .eordi.usijue servanda,. rio.n voluiilariis cbrporum
ab initio eonsliiuta sit, ut ripn _sil praeter sexuumi -nexibus, sed voluritariis nexibus aiiiniorum. Ne-
,coiijundidriem , quse, habefin se -Christi et. Ec- que enim fallacitcr ab angelo dictum est. «,Jp-
- clesise sacrarnentum, dubium non est eam muliereml seph, "noli accipere Mariam conjugem fuamr-»
non perlinere" ad matrinioniuni, in quai doceturc Conjux vocatur ex, prima desporisatibnis" fide,
nupliale .mysterium npn fuiss.e. » Sed nisi cori- quam nec concubitu "cognoverat, -iiecf-fueraf cp-
yenienier istud iritelligatur, confrarium videtur Au- gnitur.us. -Nec perierat nec meridax manserat-cbn-
gu^tino qui asserit etiam perfeclius ac sanctiuss jugaiis apneilatio, nbi nec fuerat, ncc fufuraerat
conjugiurn inter eos esse qul .ex communi con- ulla - carnis coniniistio. Erat quippeilla virgo
.sensu absfinefe seniper ab jhujusmodi opere. de- idco sanctius et mirabilius jrincta sup viro, quia
creyerunt. Et quia quidairi consensus esse con- etiam fecunda sine vffp prole dispar, fide com-
jugium -affirmant, quaeritur cujus-rei consensus sitt jaf, propter quod fidele ,eoiiiugium"parentes~^!iri-,
eonjugium. Quidam, respondeht conserisum com-- sti ambo. vocari meruefunt, et non solum illa ma-
niislionis sexuum "esse conjugium. Sedobjicilur .:, ler, verufn . efiam ille pater ejus, sicut conjiix
'
quod conjugium perfectum est etiam inter eos quli matris ejus,-" utrumque mente, non-carne." _Et
hoc propoiuerunt, quod in perpetuum - ab-- omne nuptiarum bonuni implelum est in illispa-
stineant ab hoc ppere. Ef Maria eojijux-Jbsephi rentibus Christi, proles, lides, sacramenluiu. P.ro- -
. vocalur quae tamen ipsa respondet angelo.: JTQUO.- lerii cognoscimus ipsum D.eumJesuih; lidem,
quod
modo fl.ef istud quoniani" virum noii cognosco) "niillum adulterium; sacramenlum,~qiria millum
(Luc. i)~> Quomodo lieri .potest ut concipiam,F divortium. Sed scienduni quod bonum conjugii,
pariamqnefilium, qnae-in castimonia virginitaiis.5 nou ipsum cpnjugiifm tripartilum" est in fides,
vitamconsummare disposui.' Ad quod ileruhi op-. " prples.sacramentum. QuorUin piimumest rinindilia
ponitur. Sed non habuit volunlatem carnalis hujus; conjugli , secundum fructus. ejus.-, tertium sta»
conlubernii beata Virgo; Quare consensit de?: bilitas illius." Nam in fide altenditur, he pfppter
sponsari? Ctii opponenti sic respondetur-a qui- yiriculum conjugale cum altero- vel" altera cori-
busdain,' Aliud- est .desponsari, itliud estcommi- cumbatur, in prole, ut animalum suscipiatur,-et
sceri, sieui aliud est conjugium, aliud est.opus _'. religiose educetur, in sacfamerito,J.ut conjuglura
ipsius , sicut aliud est presbyteriurn, aliudofii- - rjrioh, separetur, et dimissus et dimissa ne causa
cium ejus. JNampresbytcr est ex pidinatione sola,, ' prolis alteri cbnjurigatuf. _Quod ipsum bonuhi coh-
etiani si nunquain missain celebref. Presbyter erge: jttgii, id est sacrainentuin^ est saefanientum," id
esl ex jioteslate, ,'non ex actu. Similiter. conjii- est sacrse rei signuni, scilicet iiiseparabilis'";Con-
gium consistit in -poiesfate, quse alirahitur perr junctionis, quae esl iriter Christum 'etEcclesiani.'
iTesponsationem et pactionem conjugalem," non ini Inler quod unusquisque habeat suam uxorem,-;
coitu.- Et sicut aliquis consentit ad hoc,- ulprc- non suas, eljunaquaeque sUum yirum, hon sups.
sbyter "ordinefur, licet habeal in "roluntate quod1- Et quod eorunrcorpus esl unumret animus unus,
r.uouuam celebret ihissam, sicut legilur de qui- sacramenla sunt Chrisli el Eeciesiae, cui nos hbe
busdam_: sic beata- virgo Maria plena voluntate_ et in futuro, consociet ipse Dominus noster Je-
cbnserisitillis omnibus quae hr desponsati.one so- susCbristus, qui vivit et regnal Deus ,per omriia
•
lemnitef fieri debeant "circa se,'licet quam Deo. i. saecula sseculorum". Amenr" . -
yoveratvirginitatem, nuriquam violare vellet. Nani1 "'Quomodo inlelligendum sit quod scripluin est « con-
sicui Abraharii pafatus efat Deo jubenti immolarei - est de Spiriiu sancld.. > - : -
" ceptus
lilium suum, ex qtioiamen s_ierabat semen in quoi Dufti incacnaiionem Filii cum ip"so_Eilio, Patef
 775 DEFLORATIONES SS. PATRUM. — L"R. I. 774
simul et Spiiitus sanclus operatus sit, merito queri- A solam.voluntatein, quod hoc ikbiluni a natura extor-
tur quare in Scriptura sacra singularifer de Spi- quere possit; sed cum spontanea volunlate -fuit-
ritu sanclo conceptus memoratur. Hsec quidem ..persuasa, tunc nimirum sibi ad invicem ad
sicut et castera quae de ipso dicuntur*, humana opus consummandum ex utraque parte libenter
intelligenlia timide contingit, sed devotio fidei am- atque graviter occurrit. Sane quidquid violenter
plius prsesumens secundum puram conscientiam volcnti abripitur, ad, ejusmbdi causae effectum in-
fideliter inquirit. Quserendum itaque inprimis cpngruuni prorsus afque inefficax demonstratur.
est quomodo intelligi oporteat quod ,dictum est Sola ergo dilectio est quse naturam persuadere, et
beatam Mariam de Spifitu sancto concepisse (Luc. volenterii quodammodri cogere potest ad seminan-
i). Scimus namque et omnes jam-frequentissimo dum partum. Equidem in muliere amorviri, in viro
usu naturse didicimus,quod cuni iriulier a viroeon-- autem amor mulierisid agere solet, ut qua; in al-
cepisse dicitur, non aliud nisi substantlani ear- iero solum sibi natura sufficiens non est,alterutrum
nhs -ad generandam carnem per carnis coitum su- sibi per dileclionem subveniat,- ul quod in neutra
scepissejnemoratur. Et hsec quidem carriis substan- per sc poluil in ntraque per se.cum altera possif-.
tia, de carne viri per ipsum carnis coitum trans- Igilur sentcn humani partus a sola muliere forman-
fusa, -cum carne mulieris una caro efltcitur et id B : dum concipit, quod simul a viro .et muliere semi-
«juod nasciluru.m est -ex utiiusque subslantiave- natur. Quod quidem, -sicut jam dictum.est.-in mu4
raciler originem sumens ab illo, per istam eliam liere per" amorem viri, et in viroper amorem mu-
ab Ista. generetur, Efgo mulier-a viro concipii _lie:is nalura operatur. Propter quod;etiam mulier
cum a carae viri per coitum eafnls semen suseipit non nisi a viro concipere dicitur, licet tam dese
ad generandam carnem, iiecaliud coucipit, quam quam rie viro accipiatur.unde fecundatur. Etjecle
ille est a quo coricipit :"a'ul ipsa quae concipit, et de solo.viro concipil, quse id quod coilcipit, iri altero
quod concipit hoc parit. Quid ergb dicemus ? quidem de carne viri siiniilur, in altero veroper
Nunqiiid Spiriiussaiiclus de sua substanlia semen amorem viri minis,lratur. Non itaque iioc solum
paftusinfudit' alvo Virginis"?- Quomodo ergose- de viro concipit, quod de vifo accipit, sed hoc etiam
men carnis mihistrare potuit substantia spifita- iie viro cnpipit quod ex se.' de amore riri- accipit.
lis? An foiie semen carnis non fuit qupd conce- Hoc prseteriniltere nolunius propter hoc quod di-
ptum est el caro fuit quod natum esf. Quid di- ctum est Mariam de Spiritu sancto concepisse
cemus ? Quomodo Maiia de - Spirilu sancto con- (Luc. i). Concepit, ergo Maria tle Spiritu sancto,
cepit ? Et si de Spirilu sancto eoheepit, quomodo -non quodde substantiaSpiritus sancli semen parlus
Spirilus sanctus Paler Chrisli non fuit ? Hsec.oniriia 'C acceperit, sed quse per amorem et opefationem Spi-
-magna consideratione indigent, ne fofte iii re ritus saiicti, ex- carne virginis divino partui natura
difficili, et valdetimenda-et obscura sensus hu- substanliam nrinislravit. Narii quia in corde ejus
manus "aliquid amplius sua possibilitale prsesu- •amor Spirilus sancti • sirigulariter ardebat, ideo in
mat. Nec ideo dubilandum est de hisj quiaob- carne ejus virtus Spirilus sancti mirabilia faciebaf.
scura sunt; nec ideo aliquid .temerediffinieiidum Cujus dilectio. qiiia in .corde illius non suscepit so-
qhia eredenda sunt. Quseramus, ergo, quid con- eiunr ejus operatio in carne illius non babebat
cepit Maria? Aut carnerii non' concepit, etcar- exemplum. Hoc igitttr solum Virgo concepil quod de
nem non genuii, aut si carnem" genuit, carhem sua carne per amorem. et -operationen. SpirKus
eoncepit. Quod criinf concepit, hoc gehuit. Sed sancti accepit:de quo etianr solo sine virililer se-
quomodo carnem ministrare potuit -non caro; minis> commistipne-flliuni genuit. Hoc ergo libido
atil non caniem gignere. caro. Ista perplexa in- carnis conceptionem operata est- iri Virgine, qua3
quisitio, sive quserendi ratio. quemadmodunrsane nec de carne viri semcn accepit, nec de sua per
ei cmopetenter intelligi valeat consideremus." Et amoremviri concepit, sedper amorem et operatio-
primum q.uidem in ea qtia secundum soliiamac» nem Spiritus sancli. Hasc ipse Spiritus sanclus.id-
usitatain haturse" opefatiohem peragitur conce- circoPalerdicendus esl, quia ejus anior conceptior.e
ptione, ejusdem naturse bpus quomodo complea- Virginis pperalus.est, quia necde siia essentia Virgini
lur intueamur. In parentibus carnaliter gcneran- semen paftus liibuit, sed ipsi de.carne propria Vir •
tibus, et per cariris coitum nasciluram carnem gini per amorem suum-atque virtutem substaiiliani
- ex carne fabricantibus, -ulrobique natura substan-
minislravit. Christus ergo et-de Virgine natus est
-tiam miuistrat parlui creando, ut ex utriusque
quia de.carne Virginis carriis substantiam accepil,
carne procedat et quod solum in unius carne et.de
Spiritu sanclo" conccpius est, quia ipsa cum
fonnanda est caro. Tamen hoc veeligal quod na-
tura quasrdebitum qnoddani ex.instituio Creato- virgo, ex sola carne sua sine.admistione vifilis se-
ris ad fabficam humani eorporis "exsolvendam lm- -minisper-Spiritus sancli„ operalionem amoremque
Hinc est quod eidem Virgini parilurse per
pendit, ita prorsus-sine ulla -necessitate, aut coa- concepit.
etione ab ea rcquiritur,-ut nisi sola dilectione, angelum dicitur :' «Spifitus sanctussupcrveniet iri
- et ut sic dixerhri spontariea voliintate=ad tribuen- te, et virtus Altissimi bbuinbrabit tibi (Luc. i). >
drini id non inclinetur. Nihil • enini est praeter Spiritussanctus namque Vifgirii"supervenit, lit per
 775 WERNERI ABBATIS S. BLASII 770
ejus operalionem caro Chrisli. de carne Virginis A.subst3ntiam carnis ministrans, carriali concupi-
formarelur, et -virlus Allissimi obumbravit ei ne scenlia urerelur. , - -

- ' ' ' '

--1N NATIVITATE DOMIN-I."
- Secundum Lucam. •

- i Exiit edictum a Csesare Augusto, ut describe- siios scriberet in aeternitale. Quo contra de reprobis
returunivcrsus orbis , > etc. (Luc. n.) [BEDA.] dieitur : « Deleauluf de libro viventiuni, et cuin ju-
Juxta ftdem hisloriarum, tarita pace regnavit Au- stis non scribanlur (Psal. LXVIII).
gustus annifcduodecim circa tempus Dominicae na- Factum est autem ^um.essent ibi, implefi sunt
tivitalis, ut tam forinsecis quam civilibus bellis toto dies ut pareret, et peperit lilium suum praemogeni-
ofbe sopitis, et ad lilleram compleltim videatur illud IB tum. (BEDA.)Bene, -tum propter judicium "slem-
prophelicum : -Conilabunt gladios in vomeres, et matis regis, lum propter nonrinis sacrum Dominus
lanceas in falces. =Non levabit gens contra geiriem in Bethlehem naseitur : Beihlehem namque -domus
gladium (Isa. n).> » Pacatissimo autem tempore panis interprelatur. (GREGOIVIUS.) Et ibi panis vivus
riascilur Christus, quod Deus erat in Christo mun- qui'de ccelo descendit apparet in carne, qui eleclo-
dum reconciliaus sibi (II Cor. v). Hsee itaque pax rum mentes - interna; reficiens salietate. Quotidie
quam fecit Auguslus sigriiflcabat pacem quam Me- Dominus in Nazareth concipitur, et in Bethlehem
diator nosler facturus erat, et per se et per discl- nascitur, cum quilibet fidelis verbi flore suscepto
pulos inter Deum et homines; Opportunum quoque domum se aeternse paeisefficil. (BEDA.")Quotidiein.
fuit, ut tremenda Romani nominis umbra protege- animo credenlium quasi iu utero virginali per"fidem
rentuf discipuli quocunque adprsedicandum trans- concipitur, per bapftsma gignitur. Quolidie Ecclesia
. irent. Nam sicut a C-essfre fexigebatur professio quasiDei Geniirixconritatur suum docior"e"ni,-ulMa-
census ab universo brbe, sic a. Christo cxigenda ria Joseph de ruina mundanae conversalionis-quod
erat fldei professio in loto mundo. Unde illud : Giililseasonat, ascendens in civilalem Juda, id est
.« Eunles in mundum universum prsedicate Evan-( „ confessionis et laudis, aeternoque Regi censum per-
gelium omni creaturse (Marc. xvi). »- solvit deyotionis. Quse Eeclesia in exemplum beataj
Haec-descriplio prima facta est a praside Syrise Mariae, alii esl quasi desponsala, sed ab alio"fecun-
Cyrino. « Et ibanl omnes ut profiterentur singuli in data, dum jungit poritifici proposito sibi, sed ciimu-:
. suum civilatem. > Necdeseriptioprimadieiturquau- latur yirtute Splrilus sancli. Und bene Joseph au-
tuin ad tempus Cyrini; nam antea ssepe descriptas ctus interprelatur, indicans nil valere inslantiam lo-
fuerunl pleneque partes lerrarum. Cyrinus a C?> quenlij iHagislrisiue au.gmeiilo supenri jQcaminis..
sare missus jus dare genlibus, elcensor patrimo- Nalus itaque.Dominus est secundum carnem, etlu
niorum futuriis Syfiam venit. El. quia Judaea quasl secundum.spirilum nasceris. Quod enim non ex vo-
umbilicus tolius lerrse est, census primiim in me- luntale carnis viri, sed ex Spirilu sancto natus est,
dio lefrae exigitur, ut inde pbstea usque ad fines - generationem signavil, quam utique daturus erat
orbis rcqiiiratur. Hic primum facta est 'udaa ex Spiritu. .
Stipendiaria Romanis; imperante Augusto et praesi- < Etpannis eum-involvit, etTeclinavit in pra?se-
riente C)rrinoibant omnes ad descriptionem, ut pio quia npn eral ei locus in divefsorio, > Nonerat
singuli ih suam civilalem reversi proiiterenlur de- locus in diversorio. Eral enim difficillimum vaeau-
bitum census. Sic ergo nunc lmperante Christo-et Dtes reperire domos propier conventum ac frequen-
prsenrio pollicente, per doctores Ecclesiae praisides tiani Judseorum quos in unuin eadeni tunc descri-
censum justitise profiteamur, jugum ejusquod leve _ ptionis causa collegerat. (GREGOBIUS.) Qui mundum
est subeamus, et inveuiemus requiem animabus no- vario veslit ornalu, yilibus induituf, ut stolam im-
slris (Mailh. xi). Csesari solvebatur. denarius, qui mortalitatis reciperemus; Manus pedesqiie ciinis
• deeem riuinmos habebat; qui etiam nenrine Csesa- astriuguntur, ut noslrse manus ad bene operaiidum
ris lilulabatur. Et nos ofleramus regi npslrn Deca- pedesque in viam pacis dirigamur. Tnprsesepio re-
logum legis in quo vultunrregis, id est agnitioiiem clinalur ut„fideles omnes, sancta yidelicel animalia,
verilalis ejus invenienius: carnis suae frumento reficeret.qui panis est angelo-
« Ascendit auleni Joseph a Galilaea de civitater rum. In.angusto praesepi conlinetur utnos per coe--
Nl.azarelh in Judeam in civitalem David quae voca- leslis regni gaudia riilatet. Non _in domo pareiiiuin
tur Belhlehem, eo qiiod essetde domo et familiaL natus est Dominus, ut oslenderet quiajier Jnimili-
David, ul profiterelur cum Maria desponsata sibii lalem assumplam qUasi in alienp nascenatur, non
uxore prsegnante. » (GBEGORIUS) « Alibi concipi alibiL secundum polestatem, sed secundurii rialuram hu-
nascivoluit Dominus,, ut insidianiis Herodis furo- manitatis. Nam de potestate ejus scriptum est-In
rern facilius evaderet. Nascituro Dominp mundusi prophela : « Et quiaomnis cai-o fenum (Isa. xi,), >
describitur, quia ille apparebat in carne qui elecibs; facltts homo Deus. . Fenum .nostrunl vertit in fftt-
-777 DEFLORATIONESSS. PATRUM. — LIB. I <7S
inentum qui de semelipso fiil: « Nisi granum fru- Ai Goitius.)QuOniahipeccandO exlfanei erafnus, a Deo
menti caderisin terram moritium fuefit ipsum so- extraneos rios angeli depulabant.Sed quia.recogno-
-luiri manet (Joan. xn). »Unde et riatus iri prsesepio vimus. fegem hostfum, fccognoverhnt nos arigcli
feclinalur. Recliriavit puerurii mater. Josepb au- cives suos. Et timet aftgelus ab huniana natura
tem non audebat attingerequem -seiebal- de se adorariquarii ift suo rege considerat : hinc Lot et
non esse generatum. Quicunque cs-pauper, accipe Jostie nori pfohibiti sunt adofafe angelos. Joanries
cohsolationem. Joseph et Maria mater" Doririni noii verb in Ajipcalypsi prohibitus esf. « Vide, inquit,
babent servuluni, non ancillam, non. junienturii; ne feceris, conservus enim tuus suni et fratrum tuo-
ipsi sunt doniirii et famulil Nori audel pauperfas ti- rum (Apdc. xxii). » Et facturii esf uf' discesserunt
mlda inter divltes"accedere. In diversofium vadurit, ab eis angeli in cbeluiri. - . .
nascilur in slabulo qui d_e slefcore ihopeiri levat.' 1TEM-IN EODEM DIE.
In slercore Job sedebat et poslea coronatus esf, efc. « Paslores loquebaiilur ad invicem : Trariseamus
.<Et paslores ^rant in regione eadeni yigilantes - usque Bethlehem, et videamus" lioc verbum qriod
el custodientes vigilias noclissuper gfegem suum.' facturii esl, qtiod fecit Dominus ef ostendrt nobis
Et eece angelus Donrinisletil juxla illos, et claritas (Luc. i)..» Noii dixerunt videamus puerum, sed
Dei circiimfulsit illbs. * Nato Domino pastbres vigi- B 1 Verbum ; ac si dicererit : Verliurii eral in principio
lant, gregemque suum euslodiuni ut - os.tendaiur e"lfaetum est caro (Joan. i). Qubd Doniinus, id est
adesse tempus quod ipse oli.m .promiserat dicens.: Paler, et ipsum Verbum, et Spiritussancfus fecit,
« Ecce ego ipse requirarii bves meas, etVisilabo eas id est incarnari constjtult, et. sic factum ostendit,
sicut.visilat paslor gregem suum (Eiech. xxxiv). > quod in deitate"vlderi non poteral?
Per gregem populus, per noctem sseculum, per pa- « Et venerunt fesfiiiantes, el invenerunt Mariam,
slores" sigiriftcautur sacerdotes animabus pervigili el Josepli,et infaritem pOsiium irf-praisepio. Viden-
cura provisuri. Angelus_cum fanto Iumine appa- • fes auteni cognoveruril de verbo quod dictuni erat
rens, quod in lota Testamenti Veleris serierion in- illis"de puefo hoc. » Noiinulli quayenles Christum,
venitur, myslice praemonuit qubd Apostolus postea riori inveniunt, quia desidiose quserunf. Pastores
aperle dixit:-« Nox praecessit, dies autem appro- aiitem invenerunt, qitia iide non ficla cucurrerunt.
pinquabif (Roni. ini). > _ -. Sic Ecclesise pastpres, imo quilibet fideles, ccelesti
«Et timuerunt timore magno. Et-dixit illisange- docfrina allecfi, quasi porlas Bethlehem subeuntes,
lus : Nolite limere. Ecce "enim evangelizo vobis feperiunt Ecclesiam Calholicam quasi Mariam, ef
gaudium.magnum, quod erit omni popuIo,.quia na^ ccefum doctorum quasi Josepli, afque iiumilem Me-
tus est vobis hodie SalvalorV qui est Christus Do- dialoris adveritum ScriplursepaginisinSeiium, quasi
nrinus, in civitate David.j Omnippjiulo fidelium, de in praesepio. Videntes puerum cpgrioverunt de verbe
cunclis oi^ersitatlbus gentium congregando, aeter- quod diclum erat, et.lios per fidem Incarnatibnis,
rium gaudium nuntiaiur. Cum "nox essel, non ait veniemus ad gloriam Verbi confuendarri. Nolandu.m'
angelus.hac nocte, sed iiodie, quia magnum gau- quia ipsai fes interdum dignse diclu alque relatu
. dium nuntiabat; ubi aufem tristia geruntur noctis verba vocantur.Unde in Isaia : « Non fuit verbumr
meritio solet fieri, ut ibi: « scandalum hac iiocte id esl res digna nomine, quod non ostenderet Eze-
paliemini (Matlh. xxvi). » — « Et boc vobis sl- chias Chaldaeis (Isd. xxxix). > Similiter dicunt hic
gnum \ Invenielis infanlem pannis involutuni et po- pastores : Videamus hoc Verbum quod faciurn est,
situni in praesepio. > Signum salutis est fidelibus, id est istam rem verbo narrationis dignam, quam
hurrilitas Salvatpris, quse est opposita superbise per fecit ipseDominUsexcellentissimam, et sigriilicavif
qu5mmors. . . riobis per aiigelos. Ubi verb dicitur : « cbgnoyerunt
< Et subilo facta est cunr angelo muttitudo mili- de verbrf quod diclum erat, » accipe verbum pro
tia coelestis laudantium Deum et dicentium : Gloria ioeutione.
ir allissiniis Deo,. et in terra pax homiriibus bonse j) "« £t omnes qui audierant nrirafi sunt de lris quo3
voluntatis. > Uno cvangplizante angelo, muHitudo dicta eranfa pastoribus ad ipsos.,» Mirantu.r et de
in" consonam laudem . prof umpit, ct oflicium Deb niysterio Incarnalioni.s', et de-pa"storum attestatione
impenderis et nos instituens, ut quolies sacram vanta, qui fucate audita nescirent, sed simplici la-
eruditionem ex_ fratris ore audimus, Deo laucles cundia v.erbaprseuicarcnf; Sic Domintis, non rhe-
corde, ore el opere feddamus. Unde mllitise coele- - tbres, sed piscatores a"d evangelizandum destinavit.
stis diclum est quia {illi militabant^ qtti contra ma- Sic et in VeteriTestaihcnto suse dispensationis nun-
lignos spiritus ad tutelam nostram .arigelorum or- - lios, pastores ordinavit: ideb non est parvipendenda
dinabat exereitus. Quia vero Deus et lfomo na- pastoruni attestatio. . .
tus est, hominibus' pax, et Deo ^loria canitur, « Maria auferii cbriser\'abaf oniniaverba hseccon-
qui ab angelis pro noslra redemptione glorificalur". ferens in corde sub. » Mafia nbn minus brepudica
Et quia neque Jiidsei, neque gentiles paceni habent; -quam corpore tacita confert ea qiise viderat eirca se
<nog est enira pax imjiiis, dicit Dominus (Isa. LVII);» acla, et quse iegerat in Scripturis agenda. Legerat
ideo determisatedicitur, « hominibus bonaevolunta- inisala": «Ecce.virgo concipiet et pariet filium
tis. s fliri sc.ilieer.rialum CKrislum suseiniunt. (GRE- (ha. vn). > Legerat:« Bos cognovit possessorem
PATROL. ClMl. 28
 i - "
779 WERNERl ABBATlS S, BLASH 730-
eiiiim, et asinus prsesepe domini sui (Isa. i). > Vi- A Quod solus Filius cdrnem suscepent:
debatin prsesepio Dei Filium, smun Filium, unicum Quod solus Filius carnem susceperit ab hinc vi-
Filium vagientem. Videbat se de stirpe David or- dehdum crit. Sed forte aliqui erunt qui dicant: Si
tam, de Spiritu sanclb in Nazarelh concepisse, in inseparaLilia sunt bpera Tririitatis, ergo quidquid
Belhleiiem peperisse, quorunv omnium testimonia facit Filius.-facil Pater. Si autem omnc quod Filius
in prophetia legerat. Comparat ergo verba prophe- facit, facit et Pater (Joan. vj, ergo, si Filius car-
larum factis, et in oriinibusiiabet argumenla.fldei. nem assumpsit, et Paler carnem assumpsit, Njuia
Si Maria a pastoribus didicit, discamus et nos a sa- Filius sine Patre carnem assumefe 11011potuit, si
cerddiibus.«Et reversi sunt pastores glofilieantes et nilril sine.Palre facere potuit. Sed Iiic primo con-
laudantes Deum in omiiibus quae audierant el yide- sidcrandum est, quia," cUm dicitur facere Filius
rant, sicut dictum esl ad illos. »De lris quae audie- omne quod Paier facit, de illa nimirum operatione
rant ab angelis latidabarit Deum, et de lris quae vi- inlelligenduin est qua creaturam suam condil, et rc-
derant in Bellriehem glOrificabant eum. Sed et ma- git, et disponit conditor et opifex Deus. In qua ope-
gislri spirilualium gregum modo "fidelium caslra ralionp Pater el Filius et Spiritus sanclus omniao
lustrant,probita.tis exenipla quserehdo, nrodo iadpa- separari non possunt, qula in deitate una inqua
sloraleofficium redeunt doeendo. Prseterea notan- **_elper quam operanlur unum sunt. Hsscautem id-
dum, quareFilhis missus est pptiusquamPatervel circo de divina operatione distitiguimus, ne quis
Spiritus sanctus. -Ideo Filius missus est, non Paler conlraid quod dicliim est : « Omnia quse faeit Pa-
aut Spirittts sanetus, quia inconveniehs erat ut Pa- ter, haecet Filius facit, » oppbnendum putet quia
ter ab alio milteretur qui non erat ab-alio. Si enini' Pater gignil, quod Filius non facit, elFil us gigni-
ab-alio mitteretur, ab illo venire haberel a quomit- lur, quod Paternon facit.Si enim FiliussicutPariir
terelur; et esset illi quasi quoddam principium ab gigneret, Pater esset, et si Pater "sicut Filius gigne-
illo a quo mitteretuf. Propterea ergo Pater ab alio retur, Fiiius esset. Itaque ne quis,proplerea quia Fi-
mitli non habet, qiria ab alio esse non habet. Mis- lius non,gignit, quodPaterfacit, existimaret Filiuin
sus esl autem primum Filius, qui a solo Palre est, non facerequsecunque Pater facit,"dicimus quia hoc
deinde etiam Spiritus sanctus, qui est a"Patre et Fi- de illa operatione iiitelligendum esi qua vel crealu-
lio. Primum Filius "venilutiiberarenlur"homines. ram operaiur, ut quod non erat esse incipiat, yel iii
Ppstea Spirilus sanctus veiiil ul Iiomines beatifica- crcatura operatur, ul quod facfiim est in eo quod
renluf. Piiriium ille a malo liberavit, postea iste ad factum est subsistat. Ibi enim tota Trinilas insepara-
bona revocavit. Ille abstulit quod suslinebamus, biliter opera:ur, ubi necPatera Filio, iiee Filius a
isle reddiJilquod perdideramus. Venii Filius natu- C Palre, nec Spiritus sanctus ab utfoque in opefalione
ralis missus a Patre ul adoptandos in -hseredifalem separatur. In opere quippe operatio proprie dcsi-
vocaret, et corisensum suuni uf gralia adoptionis -gnaturr -Nam in eb quod factum non est, quodest
comprobaret. Neque enim sine consensu Filii a Pa- Deus non facit ipse, sed tantum" est. In eo auicm
tre alieni in haereditatem ducendi erant. Misit efgo quod factum esl, ab ilio iilique factum est a quo fa-
Pater pro filiis, venit Filius pro fralribus, quia ih - cium est omne quod factum est. Hic ergo oiniria
Patre et Filio -palernilatis et filiationis nomen con- quae facitPater, el Filius facil sinrililer (Joan. v). Iri
siat, ut Filii nomen adoptandi perciperent, el per hac itaque operatione, quia carnls assumptlo inve-
illum cujus eratetab illo a quoerat. Venit sapien- nilur, quomodo soli Filio conveirial el non Patri non
tia, ut hoslis ratione vinceretur, et ul habitaculum inconvenienler qusefitur. Cum enim dicilur quia
suum ipsa vindicaret, quod malitia "possidebat. Qui Fiiius carnem assumpsif, opus utique significatur
enim aslutia vicerat, justumfuitutnon fortiludine, quod Filius facit, a quo opere si Palef excluditur,
scd prudentia vinceretur, ut in eodem in' quo se vi- non omnia quse facit Filius, Pater operatur. An
clor erexerat victus sterneretur. Factus est. Filius forte quia dictum non esl, oniriia" quse fccil Filius,
Dei filius hominis, ut filios hominum fllios Dei face- n Pater feeit, sed qusecunque Pater facit, haec et Fi-
ret, et ne Filii nomen ad alteram transiret personam, Jius facit, existimandum est omnia quidem Filium
et essent in Trinitate duo fllii, et corifunderetur Tri- facere quse Pater facit, qusedam autem Filiutn fa-
nitalis discretio. Si enim Pater caruem assumpsis- cere quaePater nonfacit. Absil, sedomnia qusePatcr -
set," idem ipse et Pater et Filius essei :"Pater Filii . facitFilius facit.et omniaquaeFiliusfacit.Paterfacit,
quem genuil ex selernitate, et Filius malris a qua quia in eo quod in Deitate unum sunt, in operatlone
gcnitus esset ex tenipore. ,Si aufem Spjritus sanclus separari non possunt. Omne ergb quodFilius facif,
carnem assumpsisset, duo Filii in Tfinitale essenf. Pater facit, quia in divinilale qua Filius est Palris,
Alter Filius Patris sine matre, alter Filius matris quia cum Patre unum est, nihil facit sine operatione
sinepatre. Neergo incommunicabilenomen divide- - Palris. Fecit qusedam in humanitate secundum
reltir, Filius solus carnem suscepit, ut unus ef idem quam FiUus Palris non erat, quia nascendo a Patre
essc-letFiliusHel, et filius hominis: Filius Dei se- nbn aeceperat. Qusc propterea.adsolam personam
cundum divinitatem genilus a Palre, Filius h-sminis Filii referuntur^ quiaea in ilia et secundum illam
Becundum humanilatcm uatus ex malre. . nattiiam fecit, quain cuin Palre commurfein non
hafchit, sed scius ex tcmpore propriam singulariter
781 DEFLORATIONESSS. PATRUM. — LIB. I. "?§-2!
accepit. Verumlamen omiiia qusein divinitate, ideo A quia alia esset. Nunc autem et eadero, et eoderii
solus non fecil, quia in divinilale solus non fuit, modo operatur, ut nihil sit aut aliiid, aut aliter iii -
sed idem cum ipsofecit, quia cum ipso idem' fuil. operatione illius." Ostende milri aliquid quod facit
' Si
ergo Filius in divinitate liumaiiitalem assum- Paler, si lamen quaerendumesfquid facit qui lotum
psit, quomodo in eadem divinitale Pater idem cum facit. Pone tamen exempli causa urium aliquid "ex
ipso non fecit, qui cum ipso idem fuit. An forte, omnibus^qua; facjt Pater. Dicb quia Filius hoc
cum dicitur Filius carnem assumpsit ex vi relatio- ipsum facit. Neque utique lioc ipsum dieo quasi •
nis qua intelligitur quia sibi univit, idem de .Palre simile ille, sed.idemipsum. Cum enim dico : Idem
non dicitur, quia si idemdiceretur, lion ideni, sed facib quod tu facis, quia forte domum ajdifipo, sicut
aliud intelligeretur ? Si enim diceretur : Pater car- tu sedificasdomum, et cuin alia sit domus tua quam
nem assuinpsit, inlelligereiur similitef quod Paler tu sedificas,quam illa domus mea quam ego sedi-
sibi carneni univit, quod jamidem.non essel, sed iieo, lamen idem me facere dico quod lu facis,
aliud.Aliudijuippe essel,_si Patri caro unifa dice- quoniam id quod facio ego, secundum aliquid si-
retuf, quam cum Filio unita dicitur, quia sicut est mile.estilli quod tu facis, rion sic inlelligo'cum
alius in persona Pater, et alius Filius, sic aliud diei- . dico quia Filius hoc ipsurii facit quodPater facit. Si
tur, eum Fllius incarnatus dicitur, quam dicefelur S R autem ego domum.sedilicarem,el tu eamdem mecum
si Pater incarnatus diceretur. Nuncigilur conse- sedificares. domum, dico quod idem faceres quod
quens est, si Filius carnem assumpsit, idcirco car- ego. Etiam verius unum, quiaidipsum et non
nem assurapsisse el Patrem, sicul cohsequens non aliud; nec lamenvereadhuc unum quiatu partem
"
est; si Filius sibi carnem univit, carnem sibi unisse unam, et ego alteram; tUinslrum'entis.tuis,ego in-
et Patrem. Consequens aulem est, quia si Filius strumenlis meis; i.u manibus et laeeftis tuis, et ego
sibi cafnem univit, eamdem carnem ipsi Filio uni- meis. Denique tu viribusluis', ego meis : et jam non
visse et Patrem, quia dum una ulriusque operatio vere unum, sed in alio et per alia. Nunquid sic dico
ostenditur, necFiliussinePatre, nec PalersineFi- cum dico; quia Filius hoc ip'sum.facit quod Pater
lio operatus demonstralur. Si autem Pater sibi car- ' facii? Ergo alia est manus Filii, et alia est.Patris;
nem induisset, et Filius sibi, non hoc iderri "esset, aliud braclrium Filii, efaliud brachium Patris; alia •
sed aliud, quoniam in.eoipsonon eadem demon- virlus Filii, alia -viitus Palris, cum ipse Filius et
strareturoperalio, quod nbn ad eumdem utrumque' raanus, et brachium, et virtus sitPatris? Sicut idem
facla probaretur relatio. Nuncautem assumptionem estquod homo manu facil, et quod manushominis
sive unionem carnis^et Patef operatus est, quia. „ facit;.et quod bomo brachio facit, et quod bra-
carne induil Filium, et Filius operatus est, quia chium Jiominis facit; et quod homo forfitudine fa-
carne indiiit semelipsum; elfuit una unio et operatio' cit, et auod foiiitudo hominis facit. Sic idem est
una. Propterea unio una, quia quod .unituin est, quod Pater facit, et quod Filius facil; quia omne
uni unitum est; propterea opcratio una, quia quod quod Pater facil, per Eilium facit. Sj essentia una
faclum-est in uno factumest. Tres operabantur, et; est, si natufa una, si fortiludo "una, si voluntas uno,
non fria ;;sed unum pperahantur, et quod fiebat et; quomodo rion esl una operatio? Dicis quia haecfacit
unius erat, quantum ad illum solum faclum est, ett Pater. Ego dico: Hoc ipsum Pater, hoc. ipsum Filius,
trium erat,^uantum.abillis faclum. totum Pater et lotuin Filitis. Ipsum.facere Patris,
Legitur in libroJudicumjjuia. Manue uxoremi Filii est; Noli pensare quasi duas actiones, unam
accepit filio suo Samson (Judic. xm), nec famen sibii majorerii, uiiam minorem; aut forte.similis ponde-
uxorem accepit, quia filio iixorem accepit.- Et po- ris sequales duas; uniias sibi est, nihil multiplices :
stulabaf hiius patrem, ut sibi uxorem accipiat, quasii una est actio duarUm in uno, trium, aclio una, sic-
per sesolus hoc facere non possit, et nemo est quii ut deitas una; el iri una aetione tres, non tres agen-
argumenlelur ut dieat. Si pater iilio uxorem accepit,, . tes sttnt, sed unus. agens, sicut in deitatc-una tres,
ergo uxorem accepit pater,- ef conlendat uxbralumi D j non tres dii sunt, sed urius. Paler, et Filius, et Spi-
esse palrem, quiafilio accepitoixorem. Quare ergo> ritus sanclus, tres personse sunl,.sed tres dii noii
incarnatus dicalur esse Pater, quia Filio suo car- stint, riec tres creatores, nec tres factores, quia in ,
nem univil, sicut ipse Filius incarnatus dicitur,, eoquod.unum sunt, dividi non possunt. Qusecum-
quia sibicarnem copulavit? Sponsa quippe, Verbii que ergo Pater facit, hsecet Filius_facit(Joan. v).
caro est, et assumpsit illam Verbumsibi, et Paterr Similiter, quid magis simile esse' potest quam uiri-
Verbi sinriliter Verbo suo univit eam, el operatii tas? Quomodo.dividi polest quod multiplicari nou
sunl duo unum, et-fuit in uno operatio duorumI potest, aut quoniodo a se recedere potest quod unum
una. Propterea ait: «Qua3cunqtiePater,facit, hsecett est|? Ne ergo mireris, si assumptionem carnis quaa
Filius simili.terfaeil. » Haec,inquit, etFiliiis simili- ad soluni Filiumreferlur, non solus FiHus operatus
ter facit. Quid est c haec?» Non alia. Quid est« si-- est, sed cuni Filio Pater etiam et Spifitus- sanctus.
mililer? > Nbn aliter. Nonpoteratunilas operationiss Neque idcirco tres incarnatos_dixeris, qtiia incarna-
perfeelius demonsirari. Nori alia. Non aiiter :ea- tionein unius tres operali suiit, quia Trinitas naturaa
dem et eodem modo. Si eadem operaretur, et nona inseparabilem facit operationem, et proprietas per-:.
«jodem modo operaretur. Operalio una non essctt sonsesingularem assumptionem.
 783 - WER-NERIABBATIS S. BLASII 784
De assumpta came in Christum. AA nis in carnem congelatam feeit. Accessit Spiritus
<Juserilur quomodo bomo, personaliler unilus sanctus, elhaeequaj iueiant Verbi glutinio coia-
Verbo, sine pcccalo poluit assunri dc niassa humani massala, animando formavit, et fonnata dislinxlt.
generis: quod lolum cprrupluni,>cl quasi iprmenta- (BEDA.)Numerus XLTI annorum perfeclioni Do-
ttim est pcccato in Adam. Ad quod respondelur qupd minici corporis aplissime congruil. (AUGCSTINUS.)
•
Virgo Maria per fidem fulurse.mortis Chrisii aiile Tradunl enini. naturalium scriptores rerum, formam
conceptioriem.mundata fueril a peccato; Nempe de- corporis humani tot dierum spatio perfici, quia vide-
cens erat ul ea purilale qua major sub Deo inldligi licel-prpximis sex a conceplione dielms, lactis habeat
nequif, virgo illa nilerel, cui Dcus Pater unicum Fi- sinrilitudinem, sequeniibus novem cbnyertatur in
iiuin suum,quem, de corilc suo gcnitum, sibi coseqiiar sanguinem, deinde xn solidetur, reliquis xviti for-
lem, tanquani seipsum diligebat, ita dare dispone- metur usque ad perfecia linianienla pmnium mem-
bat, ut naturaliter esset unus. ldemque cominunis brorum, et Iiinc jam reliquo tempore usqiie ad tem-
Dei Palris et Virginis Filius, et quam ipse Filius piis jaiius, magirituding augeatur. Sex autem. et
substantialiteffacere sibi matrem eligebal, et de qua IX, et xu et xvni, XLVfaciunt. ~Quibus si unum ad-
Spiritus sanctus volebat et operatus erat, uf-conci-- jccerinius, id est ipsum diem quo discrelum per
^
peretur el nascereiur ille, de quo ipse pfocedebat, membra corpus crementum. sumere incipit, tot iri-
quare de mundissima virgine pptuil sine peccato mirum dies in sediflcafione cofporis Dornini, quo in
eoncipi. Filius Dei, ef nasci "per nnitum sibi homi- fabricatione iempli annos invenimus.
riehi, Excepfa, saucta VTirgineMaria, de\ qua, pro- (AUGUSTINUS.) JSTonin utefo Virginis prius cbn-
ptef-lionorenrBomini, nullarii prbrsus cum de peer -cepta "esl, et" poslriiodum divinltas venif iiiicafhem,
catis agilur, haberi volo,quaestionem, scimus cnim sed mbx uiyenit Verbum iii ulero (Joan.i), servalo
quod ei.plus gratise sit collatum ad viricendum omni propria? natura; variefate, factum est caro,.et per-
ex parte peccalum. lnde quod concipere ac pafere fecfus honio, id.est in veritale carnis et animse, na-
nierult, quem constat -nullum. habuisse peccatum tus.estde carne illa, cui unituin est.Verbuni. Est
(AUCUSTINUS. De nal. et grat., c. 56). Hac ergo quoque alia ralio : Dicturii est ninrirurii alihi quia
virgiiie excepta, si omnes. sancti et sanclse corigre- hoc quod assumitur ad prolem "de parehte ntillam
gari possent, quid responderent, nisi qubd Joannes habet voluntalem : ideoque nullum peccatum. Itaque
ail: « Skdixerimiis quia. peccatum non habemus, perspicuum est, quoniairi. in eo quod Filius Dei m
nos ipsos seducimus ? » (I Joan. i.) Legimus : Ma- suam personam assump'sil,-de Virgine nulla poiuit
riam toiam repleverat Spiritus sancti gratia, totam („ esse macula peccalf. (ABGUSTIKUS.) Dicommutabi-
incanduerat divinus amor, ila quod in ea nihilesset lis veritas per spirilum animam, .et per animam cor-
inundanus quod violaret aflectus, scd ardor coiiti- pus"suscipiens, toto Iiomine assumpto ab oninihus
nuus et ebrielas profusi amoris.- (AUGUSTISUS). Si eum irifirmitatihus liberavit. Quidquid enini -honri-
Spiritnm Dei omnis.virfus angelorurii constat, bea- nis non In se assumpsit, nee liberavil. Sicut autem
lam et gloriosam Virginem, inquani supervenit Spi- in sepulcro carnem suam moriendo non deseruit,
f itus sanctus, et totus Deus illapsus portatur novem sic in utero Virginis eam nascendo jbrmavit. Sic
mensibus in utero, credendum est majora proiiie- ergo noii discedente vila, moriuus est, sicut passus
ruisse virlutum privilegia, etpercepisse gratiam, ab est, noii peieunte vitajpolentia. 1Quamvis ergo raro
angelis etiam collaudatam. reliquerit aniiriain, et expiraverit, deiias lamen neu-
Suscepit Christus de lerra terram, quia de terra trum reliquit, ex qtio Verbum caro-factum esl. Qui-
caro est, et de carne Marisecafneni accepit, et in dani flagilar.t sibi reddi rationem quomodb Deus bo-
ipsa carne hic ambulavit, et ipsam carnem nobis ad mini pernristus sit, nt una persona Chfisli iieret,.
manducaudum ad salutem dedit. » Apostolus. « Qui cum hoc semel tieri "potuerit, quasi raiioneni ipsi
factus est ei ex semine David secundum carnem reddant de requae quotidie flt,.quomodo miseeatur,
(Rom. r). > Nam sicut Deus ex substaritia Pairis ante D I anima corpori, ut una porsona flat honrinis. Nam
sfficula nalus esf, ita homo ex subslantia matris in sicut in uiritale personae -ariima ulitur corpore, ut
saseulo natus. Natrf si de nihilo factus esset, ille homo sit ita in unifale personse; Deus ulltuf hc-
homo unitus Deo personaliter, sicut n.onnulli asse- inine, ut Christus sit. In illa igiturpersona, nristura
rant, vel de alio genere quam de Adam? Humana estanimae et corporis, et in hac persona misturaest
natura quse tota eratin Adam, et ibi peccavit, nullo Dei et hominis, si tamen recedat auditor a^consue-
modo satisfecisset Deo pro peccato "suo, quia nec tudine corpbrum, quia solent duo liquores ita mis-
ipse Adam, riec aliquis.de genere illius nalus debi- ceri, utjneuler servetintegritatem suam,.quamquam.
tum illud solvisset. Et si Christus aliehus essetab et ipsis corporibus aeris lux incorporea misceatur.
humano genere quod peccaverat, satisfaclio ejus Ergo persoria hominis-mistura est animse et corpo-
nulla ratiorie pertineret ad Adam, et ex eo geiritos, ris. Cum.enim Verbum Dei permistum est aiiiniaj.
. et non eis subvenire posse videretur aniplius quam iiserenli corptis, simul el animam stiscipit etcorpus.
diabolus. (AUGUSTINUS.) In vulva Virgiiris genilalis Illud quofidie fit ad procreandos hpmiries : hoc se-
sanguis et femineus humor fuit. Huie sanguini vel mel factum esf ad liherandos homines. Verumtamea,
humori Verbum se miscuit, et substantiam sangtii- duafura rerum incbrpbrearum .conmristio faeilit.s-
783 DEFLORATJONES SS. PATRfJM. — LIB. I. 78G
credi debuit quam unius in corpore. Nam si anima ^ regum,.ejusdem duclu stellse Hierosolymani vene-
in sui natura non fallilur, incorpoream se compre- runi. Dehinc duce eaderiiBethlehem, xm die vene-
hendit. Mullo magis est incorporeum Verbum Dei, runt, ibique Deum mysticis muneribus adoraverunt. •
ac per hoc Verbi Dei et animse credibilior debuit Hsecstella significabat illustrationis divinaegraliani,
esse permislio quam animse ei corporis. qua Donrinusin carne natus illuminabal eos qui se-
SERMO DE NATIVITATE DOMINI. debant interiebris etin unibra morlis. Sextum vero
"Quia liodie Redemplor natus iri mundum modo signum erat circulusmagnusaureo rutilans splen-
salutis ae.tenisereniediuiii ailulil, nalivitatis suse tem- dore, qui fulsitcirca solem,, lota die illaqua,
pus multis miraculorum declaravit insignibus. Ex Christus nattis est, signiiicans illa : Nasci verum
universis autem primumDominicsenativilatis signum solemjustitiae,4jui-sua gralia illustraret oinnem ho-
erat, quod eo tempore qup Chrislus natus est, solus minem venientem. in liunc mundum (Joan. 1). D.e-
Csesar Augustus iiimis pacificus toto mundo prsefuit quo.Psalmistaait : < Exortunr est in tenebris lu-.
(Luc. n) : quod anteainauditumfuil lot populos et men reclis corde, nrisericors et miserator et justtis
-.r.ationesunum posse pati dominum. Ex hoc autem Dominus.(Psal: cxi). » Sejitimum signum erat que
Caesaris Augusti principatu vere designabalur illuuT tota die nativitatis Dominicae, rivus olei in urbe
venturumincarne, qui solus regif et gubernat om- B Roma Tiberi effusione emanavit. Oleum - significat-
riia, qui unus prseest omnibus.:: quse sunt in ccelo misericordiam; et in hoc demoiistrabatur, quod in
et in lerra.Secundum signum erat, quod tunc tanta -illa die natus est quisola sui misericordia venit
pax erat in terra, quanla.ad illud lempus a sseculo quaerere et salvum facere quod perierat. Juxta quod
nou est audita, ita ut nemo in_ toto mundo auderet Paulus. ait ad Timotheum diseipulum suum": < Ap-
LeHummovere, sedomrieshomines viyerentsuburia paruit benigniias el humanilas Salvalpris nostri,
et tranquilla pace et quiete. Completa illa veracifer noii ex operibus justitisequae fecimus nos, sed se-
Isaise prophetia : < Et conflabunt gladios suos in cundum suam misericordiam salvos nos facit (Til.
vonieres, et lanceas suas in falces {Isa. n).» Verum m).,». Istis et, aliis innumerabilibus signis voluit
slgniftcavit illa pax, illuni iu carrie natuin, qui hu- Deus suam nativilatem .declarare, ut,de mundi con--
manum genus reeonciliavit, qui angeios et homines cupiscentia nos reducat ad coelestem patriam. Juxt.a-
unica pace conjunxif, qui omnibus veram pacein quod Paulus dicit: < Renovamini spiritu mentis-
servaulibus potestatem filibs Dei fieri donavit, dir vestrse in justitia et sanclilate (Ephes. i).» - -
cens : < Beati.pacilici, quoniam.fllii Dei-vpcabuntur Hodie Virgo genuit < Chrisfum, Judseis quidem
(Mailh. v)7» Unde et angeli Dei hac nocte Chrisli na- scandalum,geritibusauteni'stultiliam(i Cor. i).» Ju-»
tivitalem annuntiantes"cantaverunt:. «Glbria in ex- ..daei.ex,iinpossibililatenatur33 ppponuni el Virginem
celsisDeo(Luc. n)'.iTerfiumsignunieraf, quodipso - "lion-posseparefe, nec altendentes quoci in lege eo-.
Caesari concedente, unusquisque, sive"nbbilis sive fum scripturii reperitur : "<Ecce Vjrgo. concipiet et.
ignobilis, liber aut seryus, si fuerit in captivitate, ad pariet filiuni,let yocabitur riomcn e]us Emmanuel^
propria jussus est/redire, et unicuique hsereditas, quod inlerpretafur nobiscmn Deus (Isa. vn)..» Hoc
propria reddebatur, et singuli se census-Caesari red- " lestimbiiio IsaiaeVbeata Maria partulepundanda esse.
dituros profltebautur, et ille census trium denario- petiiibetur. Pfaecepit namqtte Doiriinus.Moysi de
riim habuit pensioriem, quse drachma app.ellabatur. singulislribubus virgas afferri. Allatsa sunt virgaS'
His rebus quid aliud significabatur, nisi quod quan- duodecim, inier quas eratvirga.Aaroii saGerdotis,
diu in niundosuniusperegrinarhur a"Deo,usque"dum posila in tabernacuium teslimonii. Allera aritem die
per nativilalis Domiiricaegraliairi ad paradisigaridia iiivenla virga Aaron floruisse ,'"et frondes pro-
reiucimur, atque ab antiquo hbste liberati divinae duxisse,' nucesque peperisse.."Qui virgam hanc', ra-
servituti subjicimur'? Census vero, quem Caesari dice privatam, succo" siccatam,, froiidcscere jussit,
Teddere prpfllebalur, sigfrificaf-fidem sainclaeTrini- ct ipse veranfvirginem praeclare gravidam fecit. De
ialis, quani rex noster requirit ab omriibus : qui HCH ~D hacvirga itemTsaias ait: « Egredietur virga de ra-
niinis esse videntur Christiani. Quartum signpni dice Jesse,"et Itos de' radice ejus ascendet (Isa.
erat, quo Gsesar Augustus omnes servos, qui fugi- • xr)'. » Jesse pater Dayid regis, de cujus senrinevirga,
liyi erant,.ad dominos proprios fecit redire, et ex eis beata virgo, scilicel Maria jirocessit, et flore vite
qui hoc edictum neglexerant, et suos sprevefun.t do- Cliristumprotuiit. Ex David gralia et miseralionis
ruinos, una die xxx feremillia fecit interire. . _Deus, iioniofactus, ut idemlsaias ait:«Ip.se eniti*
In hoc ergo decrelo sigiiificaturii est unumquem- salvum faciet popuium suum a peccatis ebrum (Isa.
que hominem, poslpositis coricupiscentiis saeculi, vn). »_Vere populum suum salvum faciet a riecca- ,
ai suum coelestemDonnnum reverti. Ille vero qui tis eorum, quia quicunque Christo fldeliter credit,
lioc neglexerit: cum ^iiabolo et angelis ejus aeler- cohseres ejus in regno Patris sui erit,«qui eruil nos
rissdamiialioui subjaceliit. Qiiiutuni signum erat depotestate tenebrarum, et transtulit in regno Filii
stella novi signi et insoliti fulgoris, qui' cadem no- cbaritatis suae.(Co/os.i). » Similiter voluit Dpminus
cte, eademque bpra qua Christus natus est, "iri ' rialivitatem suani declararetestiriionio dicentis Je-
Oiiente visa est a Magis (Malth: u). Ex cujus inso- rcmise : « Hic esl Deus noster, et non aestimabitur
iito fulgore ipsi cognoscentes rialuni esse Regem aiius absque eb, qui invenil omnem viam sapien-"
 7K7 - WERNERl ABBATIS S. BLASII - im
tiae. -Postbsec in (er-risvisus est, et cum homiiiibus A qui saluiis noslfa; causa natus est in; munduin.
onversatus cst (Baruch. iu). » Judsei rursum di- Videanius quanlam dignitatem nobis nativilas Do-
cant nondam venisse Christum ; sed adhuc venlu- miiri concesserit. Prius enim quam Redemptor- no-
rum, non aitcndentes Danielem qui-dixiti « Cum ster per carnem naseerelur,.alienos a.suo eonsor-
vcnerit Sanctus sanctorum ccssabit unctio ~(Dan. lionos damiiabant angeli, quiapeecandb nos ccele-
ix). > Judsei igitur si cenlendunt Chrislum adhttc stem patfiam perdidisse sciebanl. Postquam vero
venlurum, demonslrentquem halieanl desusesiir- Redemptor lerrani noslrae earnis assumpsit, no-
pisregem proprium. Siiiuricut Patfem nequeunt stram fragilitatem illa angelica celsiludb' non de-
monstrare, credaut Chilsturii qui esf Sanctus spexit, ei quos prius habebanl despectos, jam venp-
ganetorurii' venisse. Attendant arftem qubd anle fantur ut socios. Hinc ipsi angeli.hac nocte de.
tenipofa Danielis Jacob'patriarcha" dixit, corporcis Cliristi rialivitate et de noslra redemptiprie glorian-
quidem -oculis privatus ,'"prophetiae autem. spirilu les, cantayerunl: « Gloria in excelsis Deo, - et in
plenus :".«Non auferetur sceplrum de Juda, et dux lerrapax-hominibusbonae voluntatis (Luc. n), > Hinc
de femore ejus, donec veni_aiqui "mittendus est; el est quod Lot (Gen. xix), et Josue (Judic. v) ange-
ipse erit exspeclalio gerilium (Gen.xhK). » Demon- los adoraverunt, et iamen adorare non prolribenlurr
strabitur" etiam Dominieus adventusin facto Gedeo- R Joannes vero angelum adorare_voluit, et lariien ari-
riis Isrselitse. Cum enimfilii Israel multa "mala in gelus .huncne se adorare debeat compescii dicens :
corispectu Domini facerent, ideoque iri Madiai) ei « Vide ne feceris: conservus enim tuus sum;et
Araalec traditi, durissime opprimereiitur, clamave- fratrum luorum (Apoc. xrx). > (GnEGORius):Post-
runt ad-Deum, postulantes ab eo aux-iliitfn, Com- quam vero angeliliumanitatem in Deo conspiciunt,
niolus "autem Dominus clambre eoruni,"apparuit Ge- se adorare ab homine-perlimescunt„.nec,haberede- -
deon et dixit quia per eumvellelfilioslsrael libe- djgriantur honiinem consocium.qui super se adorant
rare de oppressione Madiaii et Amalec. Dixitqtie liominem Deuni. OJ)tineamus ergo mofibus digril-
Gedeon ad Dominum : «Da milii signumboc :Po- tatem iiostram, nulla nos Itixuria inquinet,Jnulla
nam vellus lariae in aream, et si solum vellus erit nosturpis cogitatio accuset, non malifia. menlem
rore perfusum et terrain circuitusicca, scio "quia mordeat, non invidia consumat, 11011elatio inflet,
per manum meani liberabis Israel (Judic. vi). » non ambilio dilariiet. Qui enim Dei coh»redes et ci^
Quod cum Deus ad vofuiri-Gedeonis inipleret, roga- ves angelofum esse debemusmundam et angelicam
vil iterum ut, vellere foris posito, vellus siccum vitam ducamus. Quod ipse pfsestare dignelur qui
riianeret. Quod cum, Deus similiter adimpleret, hoc „ Deus homo far.tus est causa nostrae salutis, Je-
"sigrio aftimatus Gedeon, conserto eum Madianitis, sus Chfistus , Dominus: noster, qui cumPalreet
prselio,«"optosam multitudinem cumpaucomilitede- Spiritu sancto vivit et regnat ~per omnia ssecula saa-
levit, et sic liberati sunt iilii Israel ab oppressibne culorum. • /
durissima quain passi sunt a crudelissimis. Madian
et Amalec. Madian vero el Amalec , qui filios Israel SERMO DE .NATIYlTATE DOMINL
dureafflixeruntj.significant anfnjuum liostem qui
liumanum. genus ante adventum Domini servitutis «Ajiparuit benignitas el humanjtas Salya.toris no-
jugo oppressil, qui illatis concupiscentiis afflixit. Stri Dei, non ex operibus justitise quse fecimus nos,
Gedeon vero Christum sigriificat, qui mundum ab sed secundum suam misericordiam salvos nos fe-
antiqui hostis subtfaxit imperio. Quod yero Domi-, cit (Tit. m). > Acquisiverat sibi, fratres charissimi,
liicus adveritus in vellere dcmonstralur, declarat genus humanum astutia diabolicsefraudis, subdide-
Psalmigla dicens: « Desceridet sicut jiluvia in vellus rateossuse cbndilioni per peccala primi paVentis.
(Psal. txxi). » Dominus sicut pluvia in vellus des- Dbminus vero justus judex, qui nec adversario suo
cendet, "sicca adhup circumjaceris. terra, cum Do- aliquid injustum vult.irrogare, sed omnia sive-per
rhinus adlirfc soli populo Israel innotuit, cum de D misericordiam sive per justiliam faeere, sic"vokiil
stirpe Judseorum sibi et matrem de qua nascerelur, genus humanum pef graliam redimere , ul nec in-
ct discipulos quhs ad praedicandum mitleret elegit. justiliam viderelur inferre diabolo. Cum ergo Sa-
Adventus Doniinicus velleri sicco, ef lerraa rigatse lanas contra honrinem astufe egisset per fallaciam,
circumpositaa. comparatur, cuni Christi fides toto voluit Dominus conlra Satan propler hominem
mundo innptuit, et solum gens Judaeprum ut nrinc, prudenter agere persaiiieniiam.TaliigilurDominus
vldetur arida; et ineredula permansit. egit- corisilio de humana reparatiorie, neeessarium
: Hunc quideni, quia Deus ea quai de suo adventu erat ut eontra diabolum pugnalurus falis mittere-
per patriarchas et prophetas rebus et verbis pfomi- tur, qui nec succumberct, sed rationabiliter ageret,
sitjjarii ihomo implevil, pertraclemus solliciti. SI et cum sapientia - omnia traciaret. Adam jmrus
Deusvenitin liunc mundum. ut nos faceret cives; hbmo erat, et ideo ex humana fragilitate tentalioni-
angelorum, nenosipsi causa-simus- noslrse perdi- bus diabbji succubuit, et jiropterea purus homo ad.
tjonis, si nos in peccandicbncupiscenliis persisten- • redemplionem nostram mittendus non erat, o_ui
do, a Deo salvatbre nostro elongaverimus, exuamus; velper se cuin tentaretur, peccare potuisset. Quale
vcterem hominem, et induamus hovum homiuenij , atilcm peccaium Adam commisit? Tale utique pec-
789 DEFLORATIONES.SS. PATRUM. — "LIB. I _ 79a
caluni, quod majus roiindo erat. Sex enim cnniina- A 4 cavit in superbia. Quarenon creavifcalium liominein
liaflagitia in uno crinrine adnrisit," quibus sex sela- de terra, et nrisiteum pro perdito? Si novum honri-
les suse posleriorilalis morti involvit. Primumnarii- nem.Deus creasset ct niisisset,. tunc ad.genusA.d8e.
que superbia fuil, cumDeo aequalis esseyoluit, et redemptio non pertineret. De suo enim genere essa
ideo faelus "esf oninium infimus qui fuit omriibus debuit qui pro homine satisfaceret. Cur non misit
prselatus. Secundum inobedientia" exslitit, cum patfiarcharri vel prophefam? Patriarchae et-pra-
maiidalu.m-pfsetefivit, et ideo, facta sunt eiiam ei- phetse. in peccatis cpncepti et nati eranl, et ideo
omnia iiiobedieiilia quae prius' - erant. subjeeta. genus humanum redijrnere non poterant. Igitur.quia'
Tertium avaritia erat, cum plus. quam-.cprices- aiigelus rediniere non debuit, et. homb satisfacere
sum eral concupierat, et ideo omiiia jiisteeoncessa non poiuit, Dei rfilius ppr quem omnia,, ut et. re-
amiserat. Quarium erat "sacrilegiumy cum-vetitum tlemptio per eum fieret assumpsif;j)lenum-homi-
ih sacro loco quasi per furlum subripuif, et ideo nem, etin drfabus riaturis factus est una. persona,.
de sacrario excludimeruit. Quintum spiritalis fbr- Et in illa natura qua' Deus erat, vicit diaboium,-ut
riicatio fuit. Anima enim illius eraf Deo cpnjuncta. ipse vicerat liominem, bf.omnibus prsedcslinatis'
Sed cum spreto.Deo diabolum admisit, quasi.cum cffilum aperuit et angelis cosequavit : quod s.olus
extraneo adulterium comiriisit, et ideo veri sponsi ami- B
I Deus facere potuit. In ea autem natura qua-homo
citiam anrisif^ Sexto horiiicidium pefpetrayit, quo se eratproinjuriamajusmuiido solvit,. cum mortem
et omne genus liumanum in mortem-praecipitavit. ^iudebitam sribiit, quoil*solps horiio facere debuiu
Unde et interiori hbmlne mox est morluus,-et . Quare ergo non estmissus Paler, nec-Spiritus sanc-
faeirit in sepulcro corporissepulius. Quamobrem tus ; sed solus Filius . est incarnatus. Si Pater.vel.
duplici culpaesl bbs.ttictus :" rina. qua, Deumcon- Spiritus sanclrfs incarnaretur, duo.filiiin Trinitate
teihpsit et opus obedienliss deseruit-; alia qua fo- computarenfur : unus filius Virgihis qui essetin-
vyajn mortis. incidit, et se adjunctuni 'opris impotem carnatus, alter Eilius Dei. Et alia eausa erat. Filius
fecit. Quali.autem modb bportuit eum reverli ?-Ho- "est Dei similitudo, angelus.autem ethonio assumpse-
norem quehiDeo abstnlitreddere debuit, etpro pec- farit sibi similitudiiieniDei.pebuit.ergo ille incarnari.
cato satlsfacere^quod fecit. Valde enim justum est, cui specialiter injuria. fapta fuerat, ut islum" mise-
ut,.qui alii sua abstulerit, et ablata" restifuat, etpro ricorditer servaret,, illum- etiam juste damnaret,
injuria illata satisfaeiat.-Quid abstulit liomo Deo-? Quare ergp Filius sblus esl" iiicarnatus, quia",
(Tolum quod proposult in sua cura de ejus genere contra astutiam diaboli, agendum er.atper. sapien-.
facere. Quabter ablatum.honorem reddere debrfil? tiam""ejus..Sapientia autem et providenlia Patris
Diabolu.m ita vincere u_l ipse victus -estabeo, et est Filius perquem oninia facla sunt et provisa..
seipsurii onmesque.prsedestinalbs ad vifam fafes Quia igitur providentia est/ egit prudenfer et ratio«>.
restituere quales futuri efanl^ si permarisisserii. riabilitef, et -quia sapientia est, egil sapienler p et
Qualiter autem.debuif salisfacere ?- Quia peecatum quia Deus exstifit, peccafe non potuit, missus est
majus mundo coninrisit, aliquid majus mundo-Deo • ergp "Filius. Quicumesset providentia, rationabiliter.
solvere debuif.- Sed eum hprum -neutrum facere egit, cum esset sapientia,_sapieriter omniatraetayit;
possel uulla ratione, ideo permansit in morte. Et cum essef Deus peccarenon potuit : sed fatibni
cur penitus non peiiit, quia statutum Dei' immufari congruum' erat, ut sicut homo. superafus "captus
jion poiuii.Prbposuit enim.ex: genere Adse electo- erat, sic ethomo.supefandb naturam,hominein li-
fum numerum impiere. Quid ergo"? Quia debilum beraret. Non ergo purus Deus missus. esl, -sed et
bonoreni non solvit, Deus ab eoinvito accepit-, Deus.et homo. Honip qui pugnaret :Deus qui pug-'
cum eum.pojnis. "subegit. Ad querii finem tandem nantem sustentaret. Est et alia ratio. Magna discor-
peryenire "debuit ? Qupniam transfuga servus cum dia erat inter Dcumet hominem per veterem homi«
fufto Domini sui ad sseyissimum prOfugerat tyran- nem, facta est coneordia' per novurii mediatorem..
nurii, filius regis missus.est de palalio in carcefem D J Sedcum mediator essel, dignum erat,utcum u.tro-?.
post exsulem servum, "qui tyraiirium contererei, queaffinltatem haberet. Itaque cum hpminem Deo
.et fugitivum servum ciim rebus in gratiam regis recohciliaturus erat, qui erat inter utrumque,.Deus
reduceret. - - -" ' • et homo debuit esse. «
,- Apparuit igifur benignitas et
. Quare homo non potu.it redire solus pbst lapsum ? humanitas Salvatoris.noslri Dei, ». etc. Id estDeus
Quia sicut nonper se, sed per -alium impulsus ceci- et hpmo : non tanieri ex.operibus justitiai quaefeci-
dit, ifadignum erat, cum per se non ppsset et.vel- nius nos, sedlecundum suam miseficordiam salvos
Jet, per alium.adjutus resurgeret. Cur nonmisit nosfecit. (Zit. iu.) Bene ait: Apparuit, hoc est
:angelum ut eurii redimeret ? Si angelus hbminem de Virgine. nasci voiuit. Cur autem de.Maria et non
redemissel, tunc illius etiam servus.esset. Horrioau- ab alia ? Quia haec prima in riiundp virginitatem
teni sic restitui debuif ut .sequalis angelis esset. vovit. Quomodo potuit nasei sine peccatb demassa
Et aliud oberat. Angelus in sui nalura invalidus peccatrice ? Ab initio Deus quosdam qui se familia-
erat hominem redimere. -Si auteni homo fieref rius cplerent, de aliis segregavit, de quibus virgo
njinus.ppsset. Angelusetiam mittendusnon erat in quasi dc liriea-ducta puHulavit. Quse velut olim
bac niilitia, quia pcccarepotuissel, qui.priiis pec- virga arida sine hurriore florem, ita sine coscupi-
 70! WERNERI ABBATIS S. BLAT5H 792
scentia mando edidit Salvatorem. Qualiler genuit? A luce apparuissef angelus, quia solem justilise lumes
Sine sor«3ee.t sine dolore. jCIausa eriim janua ; tha- exbrtum in lenebris declaravit.
lamum uteri intfoivil, et iiUmanam naturam fsibi Nuntialuni pastoribusest, quia natusest qui ait:
conjunxit ; elausa porta, ut sponsus-de thalanio c Ego sum pastor bonus (Joan. k). t Per stellam
proeessil. Cur rioyem menses clausus fuit in utero? apparuit regibus, quia natus est rex et stella. Rex
ul honiines qui erant clausi in miseriis hujus inde "dictus est, ul ibi : •« Ego autem conslitutus
niundi seu inferni," reduceret ad consortiuni noyem sum jex ab eo super Sion monlem sanctum
ordinuni angelorum. Qua hora estnatus? Media (Psal: n). » Stella quoque p,uia orietur • stella "ex
nocte, ut dicitur : « Dum nox medhimiler haberet, Jacbb. Merito itaque appafuit pastoribus et regi-
omnipoteris sernjo tuus a regalibrfs sedibus venit bus, quia 5pse erat rex et sacerdos, "et natus de
(Sap. xviii.)» Cur^ irinocte? Primo quia occultus regali et sacefdotali semirie. - De regali seriiine
•venit, deinde rit pos qui in-nocte erroris eranl, ad qtiia de David. De sacerdotali qrioque probatrfr na*
lttceni veritatis perduceret. Ideo apparuit benignitas tum esse, qula Maria erat cognala Elizabeth de qua
et humanitas Salvatoris nostri Dei. legitur: «Et eral Zachariseuxor de flliabus Aaron, et
. niyisio SEBMONIS, . - • nomen ejus Elizabeth (Lwci).» Saliscommeiidabilis
Restnuniius, quia et angelus et cum magna luee.
Benignitas et humanit.as nostri Salvatoris appa- Sed audite quid attulit: « Ecce' evangelizo vobis
ruit quoqueper seplern specialia nriracula, id est gaudium magnum,'» etc. "
per sieilam' nimis prsefulgidani (Matth. n), per Vere gaudium magnum. Captivi eramus, in car--
cifculum aureum vel purpureum, qui clrcasolem cere jacebamus, el in irififnrilate natus esl Salva-
elaruit, per fontem plei qui de iefra erupit. "Per lor, natus est medicus: Ecce gaudium magrium.
maximam pacem quse tunc fuit. Per. censUm ad Mullo magis erat gaudendum hominibus, cum et
quem descriptus est univefsus orbis. Et per hoe angeli gauderent et dicerent : « Glofia in excelsis
quod multi censum Donrinicum reddere recusave- Deo,-» etc. Gloria eral apud angelos in excelsis :
runf, sunl una die occisi, et per hoc quod brutum De re.stauratione dinrinuli ordinis. Laudant Deum
ariimal loquebatur : Quid itaquedesignant isla? de reparatiorie hominum ad restaurationem angelo-
Stella sanctbs significavit-. Stella" ergo -praeclara rum. Et honrinibus est pax. Pacem nuntiavit homi-
illuxit, quial Sanctus sanctorum venit.« Circulus nibus qui cuni' Deo et angelis prius discordiam ha-
circa solem prsefulsil, quia sol justiluc Ecelesiam buimus, sed per medialorem reconciliati sumus.
auro suse divinitatis illtfstrare, et purpura suae El quia peccando extranei eramus a Deo, extraneos
passioiris coronare venit. Fons olei de ferra fluxil, ^' nos a suo deputabant angeli consortio. A Deo vili-
quia fons miseficordise de yirgine manavit. Oletim pendebant angeli homines, quod se ^b eis adorari
enim est misericordia.Pax "ingens exstilit, quia pax permittebant". Hinc est qubd angeJos Lotel Abraham
verein teriisapparuit. Mundus ad censum esl de- adoranl (Gen. xix), nec ipsi prolribentiir anle Christi.
scriptus, quia adsupernumTegnum genushumanum adventum.Sed nato Doriiino cttm Joannes vellet
est chrismate consignatum. Qui Dominicum censum adorare angelos in apocalypsi, id est angelus ne
reddere recusarunt occisi sunt,-quia qui dixeruni : se debeat adorare compescuitdicens;: « Vide ue fe-
«Nolumus regnare hurfc super nos (Luc. xix),»dis- -ceris : conservus enim tuus sum et fratrum tuorum
perierurit^Pecus loquebatur^ quia populus i*entium (Apoc. xix). » Prius lialuram humanam despiciunl
ad laudem Dei coiivertebalui'., Apjiaruit et baec na- angeli," ut inferiofem, sed postquam eain super
livitasnostri Salvatoris, slve reveiala est per ange- se assumptam conspiciunt, -prosfratam sihi videre
los pastoribus. Audivimus" ejiim in Evarigelio, quod pertimescunt, nec dedigftanles hominem socium,
pastores eraiit in regipne eadem vigilantes et cus- qui super se adorant homineniDeum. Pax nuntiatur
todientes vigilias noclis supra gregem suum. « Et hominibus, -sed non bihuibus hominibus, sed tan-
ecce angelus Domini stet.it juxta illos; et claritas „, ium hominibus bonae voluntatis. Ac si diceret: Illi
Dei circumfulsit illos, et tiinueruiil limore magnb. se Deo rcconciliabunt, qui habent bonam volunta-
El dixit illis angelus. Nolite limere, ecce enim evan- tem reconciliandi. Ille vero habet voluniaiem re-
gelizo vpbis gaudium riiagnum quod erit omiri conciliandi qui se subdif Creatoii, nec facil aliqiiid
populo," quia nalus est nobis Salvatof,, qui est conlrariiim ejus voiuritati. Nolandum est quare
Chris:us Dominus, in ciyitate David, idestin Beth- dixerit bonssvolunlalis, et non actionis, quia suffi-
"Icem. Et hoc vobis signum : invenietis infantem citbona volunfas, etiam si desit operationis facul-
paniris involtitum, et posilum in prsesepio. Etsubito tas. Itaque bona volunlas valet - aliquid siue opera-
facta-est curii angelo multitudo.militise coeleslis. lione, bona operatio nunquam sine bonu voluntate.
cxercitus I.audantium etdicentium:« Gloria in excel- Maluit ergo dicere bonae voluntatis, quod commune
sis Dep et in terra pax hominibus bpnae volttntatis esl in omnibus, salvatis. Ostendimus, fratrcs cha-
(Luc. n). » Hoc audientes pastores venerunt usque rissimi, vobis" quomodo-apparuit- benignitas, et
Betlriehem, etinvenerunt sicut fuerat dictumad illos humanitas, etc, scd non esf silendus ordo ejus,gIo-
per angelum. .Merito angelushajc annuntiavit, riosse nativitatis.Praedictus erat ejus adventus multis
cjuis. rex angelorum natus erat, ul cum roagna ante lemporibus, a prophetis prtesignatus erat in
 733 DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. I. 7U
mullis figuris. Ait eniin Isaias : « Egredietur virgst A mense a conceptione joarniis, concepfus est Ciiri-
de radiee Jesse, et flos de radice ejus ascendet (Isd. stusf Qtio concepto abiil Maria in montana eum fe-
xi). > Ilic etiani primus ostensus est in tempore Aa- slinalione, et intravit in domum Zacharise, et
roft in figura. Doniinus enim pracepil Moysi de sin- salutavit Elisabelh. Et audita salutationo _exsulta-
gulis tribubus virgas aflerri. Allatassunt duodecimi vit infans in niero Elisabelh \Luc. i). Ccepil Joan-
virgie : inler-quas eliam una aliafa est,-quas Aaroiii nes esse propheta ahtequam nascerelur; recognovit
fuefat sacerdolis. Posiise sunt eigo a sancto Moysc- i servus Dbminum,prophelavit conceptus conceptum,
in tebernacuium testinionii. Virga autem Aaront "etper gratiam pueri repleta- est ihater spiritu pro-
post alleram diem invenilur produxisse flores eit phelise, "etait:« Unde hoc mihi, ut vetiiat maler Do-
frondes et peperisse nuccs" (Num. xvn). Ecce quo- mini mei ad me?"Et rnansit ibi Maria tribtis niensi-
modo conveniunt prophela et figura. Jesse fuit pa- "bus, et reversa est in domurii suam (ibid.). > Post
ter David, radix Jesseest familia Juriseorum, virgaL lisec conligil iie Joseph Bethlehem curii uxore^ua
est Maria ; flbs fllius -ipsius, super quem descendilt praegnarite.-Gtimque impleti essent dies ut-pare-'
Spiritus sanclus in specie colunihae. Similiter virgai ret, divertit in slabulum, et peperit sine dolore,
-Aaron quse slne seriiine profulit nuces, sigiiificaf; et paniris eum involvit, et divina potenlia operante
Mariam,qusesineseminegenuit Christuiri : in nuee, B natus est de-virgine (Luc. n) Maria Chrisms, hon
quse signifieat Doriiinicumcorpus, tria sunt : corlex,, aperta virginis porta, quiavirgo anle parlnm,- et
tesfa, nucleus. Cortex amarussigniflcat carnem, quk: virgo in partu, et virgo post partum. Dehacvirgi-
habuit passionis amafitudinein. Tesla siguificaf; nis porta dixil Dominus ad Ezechieletn : « Pbrta
ossa; nucleus interior,_anim'amcandidam virlulibus". liaecquam vides clausa erit ef non aperielur, et vir
Cum his et similibus esset Donrini nallvitas pro- non_ fransiet per eam, quoniam Douiinus Deus
nunliata et demonslrata, voluit Dominus jifomissa Israel ingressus-est pef eam,-et seinper erit clausa
implere. Missusest itaque Gabriel ad Mariam virgi- (Ezech:xu\).i Maguum nieritum".magnum donum,
nem-in Nazareth, annuntiavit deseensum Doniini magna gratia : aricilla peperitDeiim, crentura Crea-
in uterum ejus. Dignum erat ut Gabriel, qui forli- torem, fllia parenteni, filia divinitatis, maler huma-
ludo .D«dicitur,'annun.liaretnaseilurumDeum, qui nitatis. Duas nativitales Doriiini accipimus, unam
forli mariu. pngnaturus eonlra mundi priricipem divinam; alteramhumanain rillam sine malre_ islam
erat. Ef valde. conveniens eraf, ut Christus, qui sine patre. Hodie, fralres cJiarissimi; celebramus
flore supradicto prsesignalus erat, in Nazareth con- lemporalem nalivilateni pfopter nos acceplani, gau-
ciperetur, quse flos et virgullum interpretatur,"egre- deamus. propler reparationem nbstram. Hbdie.su-
^1
gium- praecursorem'_.habuit." Egregius iraperalor scepit mundus infirmus saiiitalem, hodie captivus
Joannem Baplisiam,:pui ab utero matris Deum reco- iibertatem, hodie -recuperavit .exsul hsereditatem.
grioyit, qui pef eiimdem angeltiro Gabrielem nun- Suscipiariius hodie Regem yenieiilem, pra^paremus
tiatus est, et contia usum naturae dejsierili, Eiisa- habilacula pectorum conlra talem imperalorem, ut
ielh videlicet cognata Marise'hatus' est. In sexlo dignelur nos recipere in coelesti Hierusalem.;

DOMINICi.PROXBtA POST HATlYITATfiM DOMJNL-

«Ibant pater Jesu et mater admiranles super iris
quaa dicebantur de iilo, et tenedixit iliis Simeori
(Luc. n). >
(BEDA.JJoseph , quia nutritius erat, et Marise
fnmam ohservabat secuiiduni ppinibneni viilgi,Paier
Sjlvaloris appellatur.
« Etdixitad Mariam matrem ejus '.,Ecce positus
est lric in"ruinam etin resurrectionem"multoiuin in
Israel et in signum cui conlradicelur. t
- In Tiiinam mulloium
positus est Dominus,"quia
ipse esl lapis offensipnis,etpetra s,caiidali,id'est niinse
his qui «ffendunt vefbo, ne.c credunf. De quibus
ipsedicii : « Si nPn venissem et locutus eis non '
fuissem, peccalum non haberenl (Joari. xv). i>lu
resuiTectionem -aulem positus est, quia credentes
in eum resurrexerunt a peccaiis per eum. Iri suis
"prasdicatoribus quoque positus eSl in ruinam et
resurrectiouem, ut-ait Apostolus ; « Christi bonus
odorsumus Deo in bis qui salvi ftttnt, etiniris qui
pereunt (II Cor.-n). i Signum cui eontradicetur ft-
dem Dominicsecrucis accipe, de qua Judsei ad Pau-
'
lum dixerurit": De hac seeta notum est-nobis, ijuod
ubique ei contradiceiur. « Et tuam ipsius animam
. pertransibit gladius, » id est dolor Donrinicaepas-
*ionis, quia non potuil "Filiuiivvidere cruciligi sine
affectu materni doloris, ejsi sperabatresurrecfuiHim.
Usque ad fineni' saeculi animam Ecciesiae gladius
tfibulationis pertransit, cum signo-fidei ab irojirobis
conlradicitur, cum multos ruere videt. Aliter. (ORI-
GENES.)Positus" est Dominus in ruiriam vitiorum,
et in resurreclionem virtutum, nec fit resurrectio
nisi ruina praecedat. Onmiaquss de Christb narran-
lur, quod natus de virgine, quod resurrexit-, quod
januis clausis intravit, oninia, inquam, siguuiin
siint eui contradicilur ab infidelibus. (AMBROSUIS.)
-t Tuani ipsius animam pertransibit gladius,"» qui
est verbum Dei,revelans tibi mysleria; « ut reve-
lentur ex nmltis cordibus cogilationes.-» (BEDA.)
Anieerat iricertum, quia Judseorum Chiistum re-
ciperent, qui respuerent;" sed audita nativitate re-
 795 WERNERI ABBATIS S. BLASII- .73G
vciabanlur cogilaiiones, cum Herodes et sui turba- _& est ipsa divinifas, qua. plenus erat, gralia vero esf
barilur. Poslca vero doctrina ejus el.virtute diffa- conjunctio divinitalis in unam personam. Grali.a au-
mala, alii euni quasi magistrum vcritalis habuerunt. tem,.quia eidem medialori Dei ethoniinuni, honrini
Alii ab ep quasi a seductore rceesserunt. Jesu Christo magna gratia donatum est, ut-ex ([uo
t -Et erat Anna prophetissa filia Phanuel de tribu homo fieri ccepisset, perfectus et Deus esset. Hbo
Aser. Ilacc processerat in diebus multis, et vixerat hominum natura.non fecipit, ul anfe duodecim an-
cum viro suo aimis vn a virginilalc sua. Et lfsec nos sapientia impleatur. Quombdo omiiia il!o niira-
yidua erat iisque ad annos LXXXHII, quse non disce- bilia fuerunt, ita pueritiamirabilis fuif, ut Dei sa-
.debat de lemplo, jejuniis et obsecralionibus serviens pientia impleretur.-
Deo dieac noete. » Juxta historiam Anna et devo- SERMO DE TRIBUS SILENTIIS.
laeeonversationis el venerandae aetalis digna riescri- « Dtim medium silentium lenerent omnia, ctc.
bitur, quse Domino teslimonium perhibebat; Myslice (Sap. xvm). » Tria sufu siientia : Prinuun est ignor
.atitem significat Ecclesiam, quse in praesenti quasi ranlia languoris; secundum, desperalio curatoris;
sponsi Domiiii sui morte viduata est. Septies xn, tertium silenlium est adoptio sanitalis. Primum
xxxxim faciunt. El vu perlinenl ad cursum ssecrfli, silentium fuit, qtiando homo non agnovit mbrbuni
ijui dieLus septein volvitur ; xn vero pcrtinent ad B suum, etidcirco silebat, nec qurerebatur remediuni.
perfectionem apostplicse doetrinse. Quisquis ergo to- Sed postquam lex subintravit, el ostendil languidis
ium vitaesuae tempus aposlolicis mancipal inslitulis, vulnera sua, statim ruplum est silentiuni,et coepe-
priasi Lxxxmi annis ccelestis lempli Jiniina servare,' runt mox segri salutem quserere. Sed quia peropera.
el Domini postulare adventuni laudatur, dum a Do- lcgis ubi salus non est sanari volebant, quod quse-
.rcino perbgrinattir. Scptem anni quibus anna cum rebant non jioleranl invenire. Tandem ergo consi-
yiro stio vixit, signiiicant perfectioneni illius tem- deraiis homo,.per legem neminem justificari posse,
poris quo a Doniino in carne conversante docetur quasi posf diuturnos clamores fatigatus, etiam se-
JEcclesia. Qui anni postea perxn multiplicantur, pro- cundum silenlium.Lpcutum estpacem, dedit despe-
pter apostolicamdoctrinam, deinderegentem Eccle- rans, loqui rursum cessavit, et subseculum estgra-
5iam.- • , ., tiam, proposuil misericordiam, promisit veniam, et
^
c-Et hsec-ipsa hora supervcniens confilebalur Do- coeperunt aegri currere ad medicum, et quasi ma-
niino, et loqttebatur de illo omnibus qui exspecta- gnis clamoribus, sic pura fide cprdis et vera confes-
Iiant resurreciionem.Israel. » sibne oris flagitari remedium, Hoc itaque et nunc
. Ipsa hora qua Simeon accepit puerum superve- in vila hac praesenti agitur, ut crfm homo per Dei
niens Anna confitebatur, idestlaudabalI)ominum, et' " graliam saniialem receperit, et ad illam felicitatcm
.omnibus fidelibus qui jugo Herodis alienigenae gra- venturse immorlalitatis perductus .fueiit, nbn erit
vati liberalionem exspeclabant, promittebat per ad- amplius quid pelat; et tunc sequitur terlium silen-
"ventum.Christi in-proximo Tedemptionem fieri. Non •liiim,quod nunquam finem habeblt. Inter primum
solum angeli, sed ei omnis «tas et sexus testimb- et medium silenlium .mulla verba sonuerunt, inter
nium.nato reddidit puero, et sicut ab omnium sse-._. roedium et ultimnm silentiuni.sonal unum verbuni.-
culorum fidelibus praesagiebatur, ita veniens om- Mulfa fuerunt multiplicia legis mandala, quse pef
nium sanctorum iaude prsedicatur. (BEDA.)Quod Mpysen data est. Unum vprbum est. upa Dei-gratia
Simeon, et Aniia provecti Jesum excipiunt et lau- quae per Jesum Chrislum facla"est,'vel potius Jesus
-jdant,significatfidelem Synagogam, qusepost longam Christus est. Moyses famulus Dei multa verba, mul-
exspectationem prbmissionum non ficla fide eum ios sermories edidit; Deus Pater unum Verbuni,
receperunt qui prsenuntiabatur. unum sermonem-nrisit. SedsermonesMoysis.omni-.
. « Elutperfecerunt omnia secundum legem Domini, potenles non fuerunt, quia quod- dicebant facere
reversi sttnt in Galiteam in civitatem suam Naza- non potuerunt :"ideo landem quandoque in pro-
reth.» Prsetermisit hocloco Lucas, quae a Mattheo Q missione deficiendo siluerunt. Et tunc omnipofens
satis exposita no.verat, Dominum videlicet, posl liaac .Sermo venit, qui non solum dixit, sed qasecun-
ne ab Herode necandus inveniretur, iEgyptum a que dixit, imo quaecunque vbluit, fecit. Isle Sermo,
parenlibus esse dejalum. Defunctoque Herode, sic istud Verbum adliuc loquitur, quandiuin fidelibus
demum Galilseam reversum, Nazareth civitatem suis pronrissiones operatur. Sed cum promissa.im-
suam inhabitare coepisse. Solent enim evangelistai pleverit, tunc quasi cessavit. Cnm autem promissa
singuli sicbmittere quaidam,quae velahaliis comme- fuerint impleta, quia- amplius quod petatur, nilril
rata viderint vel ab^aliis commemoranda in spirilu- deerit, tunc felixet sempiternum silentiuni erit. «Dum
prseviderint, nt continuala suse narralioiiis serie, ergo medium - silentium tenerent omnia. ? Bene
quasi nulla prseiermisisse videantur. Quia tamen omnia :. Hoc non solum illi qui in pelitipne. despe-
alterius evangelistaeconsiderata Scriptura, quo loco- rabont, sed et illa quse in promissione : «Et nox in
transulta fuerint, dillgens lector inveniat. . - suo cursu iter haberet. > Nox in sacra Scriptura ali-
« Puer autem crescebat et confortabatur plenus quando pro diabolo, aliquando pro umbris ejus, in
sapientia, et gratia Dei.CTat in iilb.j Cfcscere cor- peecatoribus et iniquis, aliquando pro peccatis, ali-
pofe et corfortari, ajlate humana intellige. Sapientia quandopro prajsenti vitii accipitur. Per noefenj
- .787 DEFLORATIQNES SS. PATRUM. — LIB. I. 798
ergo in hoc loco, morialis hujus vilse flnctus signa- A quod est, credatur quod ,-jipn esf. Quiclam pulant
tur, sicut per diem alibi, claritas vitse perpetuse. carnem illam quae assumpla est a Verbo, ila ab ini-
Prsesens ergovitamors est, vita vero.futura dies. tio et in primo parente, quando toia massa nalurse
Nox ista habeat vesperam, dies.illa habeat-auroram. humanae per peccatum corruptaest, a conlagione
, Vespera hujus noctis etiamfuitex quo Adam pecca- et a- corrupfione' peccati immunem fuisse custodi-
yii, donee acccpta sententia mortis, a paradiso pul- tam, etrabipso' pri.moparente usque-ad suscepfip-
. sus est in tenebras hujus mundi. Exiit aurora se- . nem sui a Vcrbo, liberam ab omni peccato et mun-
quentis diei, id est a resurrectione Cliristi usque ad dam deditelam, ut nunquam sub peccato fuerit, et
fiiiem sseculi, Gutta ista nox est. Sed quis est cur- ideo a peccato iion liberatam, sed liberam. Aiurit
sus hujus vitse? Igitur vita mortalis deorsum est in enim quia illa pars naturae humanse sub peccato es-
iriferis," sicut vita irrimortalis sursum. Item. Iter se non debuit, "per quam ipsa nalura humana ubi
sursum est in coelis .Item medium est stadium vilas obnoxia peccato fuerat, a peccato liberanda erat.
prsesentis : quod naseendo intramus, vivendo pcr- -Ad probandam quoque eamdem seslimationem ad-
currimus, moriendo eximus. Quoniam ergo nox in ducunt illud quoil Apostolus, cum novum sacerdp-
suo. cursu niedium iter haberet, ideo quando mors tium veteri prseferendum assereret, Melchisedech,
universos quos in stadio vitse praesenlis reperit, se- qui lypum ipsius Christi ac novi sacerdotii gerebat,
cum ad inferos traxit, et nemomortalium advitam ab Abraham decimas accepisse ostendit, in qua de-
imniortalem ascendere potuit. Unde per noctem ac- cimatione etiam Lcvi, a quoveteris sacerdbtii mini-
'
clpere possunius peccatum. Quse videlicet nox ab slros descendisse dubium non est decimalum com-
orighiali peccato coepit, et per aclualia -cucurrit. probavit, ac -per boc vetus sacerdolium quod in
Quando igiturposl originalem pf aevaricatiorierfiprimse Levi decimas dedilinferius, novum aulem quod in
"jirsevaricalioirisnaturalislegis, acdeindescriplaslegis Melchisedecluqui forma Christi est, decihias accepif,
praevaricatibne succedente, peccatum ad -summum superiuset dignius sestimandum (Hebr. vn). Ubita-
incrementum veneral, quasi nox in suo medium "men Christus. qui tunc secundum carnem similiter
crfrsu iter habebat."Sed ista nox vera luce apparen- ht Levi in lunibis Abrahae fuit, deciriiatum non di-
te, mox deorsuni vergere ccepit, et nori" quasi cimus, "ne simili .rationenovum sacerdotium quod
quadarn alterha immulatioffe paulalim decfescens in Christo est, ibidem decimas dedisse convinca-
elongat, quousque lux-cfescendp ad plenanidiem mur. Quomodo autem Levi qui secundum carnem
pef veniat. Yide ergo ordinatissimum divinse dispen- in lumbis Patris tunc fuit decimatus" est,-ct Chri-
sationis consilium. Quando omnis recrfperandae sa- strfs, qui secundum carnem ibidem fuit, decimDtns
Tutis spes perierat, et .mors oninia seeum deorsum non est, nullam causam aliam' inveniri posse
rapiebat, tunc omnipbtens sefmo ad liberandurri putant, nisi quia caro Levi cum culpa ibi fuit, carc»,
mittitur, ut amplius divinse gratiae munus commen- Cliristi non fuit, atque ideo quod peccato obnoxium
detur.Venit, inquif. Quis? SermoAltissimi, Verbrfm, eraf, expiationeeguisse;quod aulem mundum atque
Dei, unicus Palris, rex filius regis. Unde, vel quo ? apeccaloliberum erat,nori eguisse. Tali ergo se ra-
De concessu Patris, ad eelebrandum mysterium iione probare putant, quod caro illa,.cpisea verbo
passionis, de sequalitale ftiajestatis ad patibulum assumpta est, nunquam obnoxia peccafo fueril, sed
cfucis, de sede regali ad officinam peccali, deiu- ab inilio"Sive in eo aquo" desccndit sive in lris per
mine coeli usque ad "tenebras inferni. Sed nunquid quos descendit, munda servata sit a peccalo, ut ali-
ideo regrium perdidit, imo -eos qui servi. erant quando esse possit hoslia pro peccafb. Sed catholi-
peccati liberans usque ad conregnandum.sibi subli- cseverilalis diffinitio Filium Dei qui. pro peccatori-
mavit, et ideo fortassis a regalibus sedibus venit, bus ,et de peccaloribus natus est de carne obnoxia
quia in doirio- Patris mei manslones multae sunt peccato .carnem assumpsisse asserit iiberam a pec-
(Joan. xiv), et regnabunl cum illo in setefnum, cum cato, et ideo liberam quia liberatam. Ideo liberam
acceperint regnum quod paratum est ab" origine j)"non quia-sub illo unquam fuit, scd quia sub illo esse
> •
mundi. -. aliquando cessavit. Quando assumpla esf, mundata
De eo quod Yerbum camem sumpsit cum poena sine . esl. Per camdem.quippe gfaliam' natura humana
culpa, cum morialitale sine iniquitale. mundata est ut verbo Dei libera a peccato uniretur.
Dei itaque Filius cum esset unigenitus Patris Fi- Per quem Christianus a peccato liberatur, ut eidem
lius volens sibi fiatres ;adjungere, -descendit ad hu- naturse Christianus in Christo capite societur. Ap-
manumgcnus, et assumpsit horiiinem, ut faceret sibi pareat itaque nobis, sicul dicit beatus Augustinus,
fratres, nullum desjnclensin fraterno loco suscipere gratia in nostro capite, urfde secnndum uniuscu-
qtiem cogriovitobedientem iri pfseceplorurii stiorum. jusque mensuram se per crfncta membrrf ejus diffu-
Multi autem qusertint de carne illa quam assumpsit, "dil. Ea gratiafitab initio fidei suse homo quicunque
qualiter.a peccato munda fuerunt, qualitcr sine Christianus, qua gratia homo ille ab-initio suo fa-,
peccafo pcenam peccali portaverit. Et de eo^quod ctus est Christus. De ipso spiritu et hic renatus de
qualiler a peecato mrinda fueruntvel muri.dafa,quo- quo est ille natus eodem spirilu fil iii nobis reniis-
rumdam sestimationem tacerenondebenius, neforte sio peccalbrum, quo spiritu factuin est ut nullum
"si non -exponatur non videatur, et si non vidcalur haberet illepcccatum. Sie ergo factum est pef gia-
799 WERNERI "AUBATISS. BLASII £00
iiam, ut caro illa a peccato, sub <juo ab origine siia A
_ debuit. Quia ergo Chrislus in iumbisAbrahas suam
eraf, mundarelur, et mundaia' in illo qui liber _ab naturam habuit, propterea quod ipsam solam ta-
cmni peccato, in ea futurus eraf, a peccato libera nien accepturus fuit, procul -d.ubio oblallone non
assumeretuf, ut nec gralia corrupliom naturse prsa- cguit, quaeproeo quod ejus solum ibi erat, Beces-
Judieium facerel, nec corrnptio nalurse gratiam im- saria non fuit; oWatio enini hon natura, sed pro
pediret. Quoniodo ergo, inquiunl, Christus in lum- culpa offertur, quia si pro culpa non essel, hatura
bls Abrahae•decimatus noir fuit, si caro ejus pec- oblatione opus nou haberei. -Sie ilaque Levi in lum-
cato obnoxia fuit ? Sed sciendum est,quia licet earo bis Abrabse decimatus esl, quia ct nalurarii et
Christi sicut caro Levi adhuc in lumftfsAbrahae sub eulpani ibi habuil, qui et naturam et culpam
peocato fuit, tame.ri ipsum peccatum ejus non fuit, Inde aceepturus fuit.. Cliristus vero decimatus
sub quo ejus caro fuit. Hoc enim solum ejus .bi-fuit, non est. Propterea quod inde solam naturam ac-
.quod inde fulurum ejus fuit. Quapropler LevLillic cepturus erat,- illam eliam ttinc -ibi culpam non lia-
ct naiurani et culpani habuit, quia iride per propa- buit,cuiipsa qua. ejusfuttiraeratsine eulpa natura,
gafionem originis, -et naluram ef eulpani trahere in sua origine eulpae obnoxia fuit.

IN OCTAVA BOM-IN3
« Postquam consummali suntdiesoetbutcircurii- B , Quseritur autem quare baptismus suecesserit ci.r-
ciderelur puer, vocatum est homen ejus Jesus. Quod cunicisioni. Ut enim beatus Gregorius ait quartb
vocalum est ab angelo priusquam in utero conci- Jibro. in Job ; Quod aprfd nos valet aqua baptismi,
perelur(LMc.ii).» Ritus cir.cumcisionis abAbraham hoc egit apud veteres yei pro parvulis solaiides vel
sumpsit exordium, quando el nominis amplificaT pro. majoribus virtus sacriflciorum, vel pro his qui
tipneni accepit. Ad cujus imitatipnem nomen impo- ex Abrahse stirpe jirodierunt mysterium circumc:-
nebatur pueris in -die circumcisionis eprum. Sic sionis. . .
etiam factum est ipsi Jesu. Bene autcm oclava die Solutio. Deeebat novum regem novam legem ih-
circumciditur ut et ejus resurrecfio octava.die cele- stituere, inimicitias inter Judaeoset gentiles solvere,
branda, et riostra figuraretur octava setate fulura. ut :duo populi in unum jiingereritur, etfieret unus
Sex etenini sunt aetaies, in qtribus pro Domino labo- populus. Quare necesse fuit ininiicitiarum-causas,
ralur; seplima est ariiniarum usque ad tempus re- videlicet ritus Judseorum quo genliles abhorrebarit
surrectionis. Octava est resurrectio, quando gioria evacuare, ef alia sacramenla" quae ulrisque cofli-
perfectae. circumcisionis coruscabit, et tolus homo muiiia forcnt subsliluere. Propter hoc quoque ba-
Tisioiii Condiloiis inhaerebit (BEDA).Nunc autem ptisnius cifcumcisionis loco subiit,- quia circumeisip
gtti vidensniulierem ad concupiscendameam, "_in-" erat iuiperfeclttm sacramenlum, utpote maribus so-
cireumcisum visum haberis. Tncircurricisi suntauri- lis altinens. Baptismus verp peffectum esl" sacra-
bus quibus Veritas dixit: « Qui est ex Deo, yerba mentuni", quia utrique sexui sine dolore commoda-
Dei audit. Propterea vos npn audilis, quia ex Deo lur» I» aquayero ideo uniforniiter consecratuf ba-
non estis (Joan. viri).» Incircunicisi siint lingua et ptis.ma, quia de Christi Iatere manavit aqua, et quia
manibus : « quorum os locutum est vanitatem, et nullusiiqubr adeo valet ad abluendum sicut aqua, et
dexlera eorum dextpra iniquitatis (Psal. CXLHI),» apud omnes facile acquirilur, ne se aliquis propter
' - '
Incircumcisi sunt giistu, quos propheta redargttit inopiam excusaret. _ _
direns : j Vse qui potentes eslis ad bibendum vi- Nota quia multipliciter accipitur ; Bapiismorum
num, et viri fories ad miscendani ebrielatem (Isar namque unum lanlum est .aqua, ut Joannis, quod
v). > Incjrcumcisi sunl olfactu et tactu qui variis remissioneni peccatorum non dedil. Aliudiu igne vel
odoribus delibuli sequunlur amjilexus meretricis, spiritu, quo" Tiaplizati sunt apostoli indie Penteco;
cinnamoino cubile suum aspergentis. Incircumcisi sles. Unde illud : « Vos autern baptizabiinini-Spirilu
sunt .gressibus, de quibus Psalmista commemorat: sancto (Matih. m). > Tertium in aqua et spiritu,
« Conlritio et infelicitas in viis eoruni, el viam pacis _ quo baptizaverunt apostoli (Act.-i). Quarlum insan-
non cognoverttnt (Psal. xm), » Porro qui in simili- , guinis eflusione. Tria visibilia, id est sacerdos, bapti-
tudine carnis peccati venerat remedium, quo caro zandus.aqua, suntin baplismate; el tria iuvisibilia,
peccati muiidabatur non resputt, sed circumcisus est id estfides, anima, Spirilus sanctus. Verum Domi-
factussublege, uteamjustam probarel, eteos qui sub nrfs, ut ait Ambrosius in primo libro De Sacramen-
lege erant redimeret. Nota quod idcro auxilium cir- lis,- ideo prior descendit in baptismum quam Spiri-
cumcisionis in legeclrcunicisio contra peccaii ori- tus sanctus cum modo econverso fiat,quia Donii--
gmalis vnlnus prsestitii, quod niinc baptismus tem- nus non indedebcbat mundarj. Nobis autem virtus
pore gratise confert, non quod introitus in regnuni etpraesentia Trinitatis quaa in baptismate ChristL
nondum patebat circumcisis-, ut modo baptizatis, manifestata est, invisibiliter operatur in iaplismatis
At vero Iioc non solum baptismus facil, sed et pas- yisibili sacramento. Sacrameniurii vero est visibile
sionis adjunclio. Qu33si circumcisiom addita esset, signum iuvisibilis gratise, veluli cum quis baptiza-
et sinriliter ibi licret. tur, ipsa exterior corpbris ablutio quam videmusj
 SOl - DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. I. £02
signum est intei ioris aliutionis animse, quae consi- ^ legalibus hostiis in templo est prssscntaiiis. Juvenis
Etit in, remissione peccalortim. Aqua etiam ptirgans etiam ad diem feslum dedieationis et ad eseterbs
exierius a sordjbus corporalibus signum. cst fidei dies festos Hierosolymis', sicutin Evahgelio legi-
mundantis interius a peccatis. Sacerdos quoque la- mus, frequenter occurrit etin nullo saciamenta le-
vans in aqua designal Spirilum. in fide renrittentem galia refutavit, donecin sanclo dic Coenaa-immolato,
peccata. Videndum tamen est de boe sacramento, veteri Pascha, vetussacerdoliuril innovavit etmutar
sicut de aliis, qui.a nihilrefert "a quocunque detur vit, quando.seipsam convivarii ad convivium disci-
minislro. Minister enini ministral, Chrislus bapli- pulis exhibuit. Translatp ergo sacerdotio sicut apo-
zat. Unde illud :« Hicestquibaptizat(il/«.J/i.in). t slolus ait, neeesse eral ul fierel et legis translalio, et
Quapropler~sive a clericis sive tt laicis, seu etiam hoc erat tempus correctibnis,.quandb removendss
a mulieribus necessitate imminente detuf, non. ta- erant carnales umbne sub quibus naius, et usque
men reileratur. Iloc sacramentunrsiculet sacra- ad puerilem selatemeducatus est Clirislus. Unde di-
mentum altaris, alii ad vilam, alii ad mortem acci- •.citAposiolus : «"Postquam veriit pleniludo lemporis
piunt. Qui errim recte-aecedunt, et rem et sacra- misit DeusFiiium suum, iiafum ex muliere, faclum
nienlum accipiunt; qui ficte, sacramentum tantum. sub lege, etc. (Gal. iv). » Si enim a lege alter ali-
Undesi postmodum resipuefint non rebaplizabun- B quis observatione extraneus scientibus legem sacra-
lur. Formaautem baptismi suntisla vefba-: In no- menta expbneret, quis ei auditum prseberet. Recfo-
minePatris el Filii erSpiritus sancti, vel sua sequi- igitur ordine magisterii, qui prius voluit auditor
pollentia. Dominus enim generaliter inslruens ba- esse quam dbctor, prius eahi servare quam ejr.s
ptismum, praacepit dicens : «Ite, docete Omnesgen- sacramenta reserare,- ut per vitam et doclrinam
tes,baj)tizantes eos in nomirie Patiis et Filiiet-Spi- suam ipse. esse. cogiioscerelur cui testiinoriium da-
ritus sancli (Matth. xxvm). > A mprte Christi etsan- baht lex et projihefae. . -
-guinis effusione habet baptismusvirtulem eleffiOai fl-unc igilur quia qtiasdarri causas reddimus,
ciani sicut alia.sacramenta sive ante legerii, sive in quare sub lege natus est Donrinus; de circumcisio-
lege. Per hunc enim Ghrislus quse facta sunt dimil- . nis "sacramento qriam in manibus habemus, quod
'
tif, adjuvat ne amplius fianl,- perducit ut omnino Domirius dederittractemus. Octava etenim circuni-
fieri non possint, facit ul lex implealur, ut natura cisio uni eoncinuit sacramento. Octava in Seiiplu-
liberetur.ne peccalum dominetur. llaec de circuriici- ris.pro aeternitale accipi consueviL Sicut enifli se-
sione et baptismo sufficiaut. Quod autem circuriici- ptenarii humeri eireuitu rerurn temporalium.volu-
sio in membro virili flebat- eausa, ne aliud mem- Jjilitas. ifa per octavam qui seplenario succedit
brnm aut debile fieret, aut turpe quod publice vide- coiigruc designalur seternitas. Octav'33autem ideo
"retur, et ut Chrislus per caslitaiem significaretur celebrahtur, quiaprimisdiebus concurruntsicutpfi-
Tenturus. Ipso quoque in carne prsepulii fiebal cir- nius Dominicus dies ad alteruni qui eodem ritu
cumcisio, quia in parte illa magis dominatur con- celebratur. Et quoniam sequenlia opera bona ad
cupiscenlia, per quam originale peccalum propaga- prima recurrunt, aliquo modo oclavas exereemus.'
tur. Ubi ergo via peccaii est, ibi~apte significabalur Tanta miseria fuit in hoininibus ante Chrlsli adven-
peccali reniedium, et significabatur per circumcisio- tum, ul nemo ">adeamdem innocentiam perveniret
nem carnis ciicumcisio mentis, qua mundabatur ani- quam habriit primus homo antequarii peccarel. Nam
ma a vitiis. Tres ilaque constat esse circumcisio- et circumcisio quae pclava die celebratur, in recorda-
nes ; Una est sacramenturo, dusevero sunl res illius' tione primae innocentiae agebatur, id est ut nieus
sacrariienli, videlicet circumcisio a peccato,qusequo-' circumcisa esset abomni contagione carnali, quam
lidie esl inanima, etcircumcisioapeccatoetab omni jussit ipsa umbra futuroruni verorum. Clirislus per
pcena peccati, quseiiuesurrectioiieeiil.in aiiima et liapiismrfm restituit in genereiiumano eamdem in-
corpore. Petrinis autem. cullris, circumcidit. Josue -nocentiam, ideoqutPoclava die, id est Dominica ex
inlraturos ferram rejironrissionis, quia petra erat D baplismo i esurrecfio colitur, boc esl inferistos qui
Chrislus (1 Cor. x) quilollil peccata mundi (Joan. i). priini innocentiam honiinis imitantur et illos qui in
. SERMO IN OCTAVA DOMINL - Veteri Teslamento erant. Qtiod quamvis illi justi es-
, Natalis Donuirici diem hodie celebrainus octavum, sent, tariieii detinebaniur infra clauslrainferrii ante^
in quo puer Jesus a parenlibus earnis suseearnalis Christi adventum-, isti penelrant regna coelorum. Et
cifcumcisionis accepitsacramehtum (Luc. n). Non quoniam ad meliorein statum vult nos perducere
"eiriiri sieut ipse ait, legem venerat solvere, sed -ad- Redemptor noster, quamniaberel primus Adam, ad-
iniplere (Matth.m). Legem quidem implevit, quia huc exspeclatur oclava dies ^juse erit in resurre-
defsece carnalium observationum spiriluale elinquit elionc corporum. Primus Adam itaerat innocens ut
"
inlellectum, et quadam arcana prsecepla mortalia, posset peccare, si vellel, et nbs ifa aceipimus inno-
quse Judaeis propter infirniilatein suam remissa fue- cenliam per baptismum, ut possimus peceare ef
rat. Item in Evangelio superaddit prseceptis eoium, possimus non velle, sed post receplionem corpo-
et ipsas observaliones carnales usque ad leniptis rum nemo poterit, nemo volet peccare.
correclionis observavit. Inde est quod puer a.paren- Igitur quia ad hocinslilulse suril octavae, ril fe-
tibusoctava die est cireumeisus,"XL die ab eis cum deant ad priri.um, oportet considerare-quid in octa-
m WERNEW ABBATIS S. BLASII : SOi
vis Domini redeat ad. primum diem nalivilalis. A sinrilitudini mortis ejus, simul et resurrectionis
Primo die nativitaiis exivit de ulero Virginis, et erimus (Rom. vi). » Quse autem illa sit sihiilitudo
invenlus est in prsesepioinvolulus pannis. Nunquid morlis audiamus ab ipso-: <Complanlati enim su-
octava die iteruni exivit de utero Virginis, et inven- mus ei per baplismuni in mortem, ut quomOdo
tus est, involutus pannis in prsesepio et celebrala Chrislus resurrexit a mortuis," pef gloKam Patris,
sunt ea que de angelorum affatu legttntur prima ila et nos in novitate-vilse anibtilemus (ibid.). »
die acla ? Possumus tamen. invenire in quo octa- Hsec mortis simililudb peccati;est ablutio perfccta;
va dies congruat primse. Duas causas inlelligi- novitas vero vitaeobsefvafio Juslitiae. Hsec ipsa est
mus in.Christi nativitale : priniam,-scilicef Chri- prima resurrectio animae, de qua dicit Joannes :"
stum venisse ad horiiines; secundam homines ve- « Beati qui habent par.tem in resurrecfiene priftia
uisse ad Chrislum. De qua re dicil Auguslinus in (Apoc. xx). > In liis secunda mors, id est aeterna
libro primo De docirina Chrisliana. Non enim ad non habet poleslatem. Hsec eadem vera esl circum-
cum, qui ubique prsesens est loeis rnovemur, sed cisio, per quam non cutem carnis pelrinis cultris
bono.studio, bomsque moribus.Quodnon possemus exspoliamus, sed velerem homiriem, id est veteris
nisi ipsa sapientia tantseetiam infirmitali corigruere horriinissimilitudiuem Chrislo eonformali, cum suis
dignarelur, ut vivendi exemplum nobis prseberet. I5 actibus deponirnus. De qua alibi dicit Apostolus :
Sed-non aliter quam in homiiie. Nam et nos homi- « Non enim circumcisio est quae sit in riianifesto, id
nes sumus. Sed quia nos cum ad illam venimus est in carrie, sed circumcisio cordis quae non fit
sapienler facimus, ipsa, cunrad nos venit ab hbnri- littera, sed spirilu (Ephes. n). »Illa' ergo. exteriof
nibus superbisquasi stulte fecisse, putata est. Et liujus interioris figura esl, sicuf de Abrabam jam per
quouiam nosad illam venimus convalesclnius,ipsa fidem juslificato dicit ipse Apostplus, quia signum
cum ad nos veirit quasi infirma exislimala estf circunicisionis acceplt signaeulum just.itise (Rom.
Cum ergo ipsa sit patria, viam quoquese fecit ad iv).-.Bene autem convenit octavsenostrse; quod cir-
patriam. Et cum sano et puro interiori oculo ubi- cumcisio carnis In ea parte fit corporis, per quam
que sit praesens, eorum qui oculum illum infirmum liumana moiialilas propagatur. Vera enim circum-
immundumque habent, oculis apparere dignafa cisio in nosfra octava, id est in generali" resurre-
est. Quia enim in sapientia Dei, non poteral nittri- clione complebitur, cum corruptibile hoc ineorru"
dus, et per suam sapientiam cognoscere Deum"; ptibili, et mbrlale hoc iiriortalifaie vestietur. Sicut
plaeuit Deo per stiiltitiam prsedicationis salvos fa- autem in ea parte carnis visa est impleii carnali-
cere credentes "(I Cor. i). Non igitur per locorum ler, uf significaretur hnplenda spirilualiter, licel ut
spatia veniendo, sed in carne mortali mortalibus non exhibeatur cornoraliler, quatenus, secundum.
apparendo venisse ad nos dicitur. Illuc ergo venit Apostolum, « non exhibcamus membra nostra arma
ubi erat, quia in hoc mundo efat, ct mundus per iniquilatis peccato, sed arma justiliae Deo (Rom.
eum factus est (Joan. 1). vi). > Circumcidamus ergo aures ab illicito audilu,
" - octilos ab illiclio visu^ nares ab illicito oifactu, os-
.-Divisio.
ab illicito gusto, cor ab.illicita cogilatioue, linguani
Christi advenlum ad homines celimus in die ab illicita locutione, nianus ab itlieito tactu, pedcs
Nalivitatis. Honrinum autem adventum ad Christum ab illicito incessu, ne; sccundum prophelam, mors
colimus in octavis ejus. Sicut enini seplenario die- intref ad animas nosiras per fenestras (Jer. ix).
ruui spalio temporalem nativitatem Clirisli reprae--, Unde primus martyr: Judaeissensus corporis abibi-
sentavimus, qua venit inler homines exsilii hu-, cilisnon observanlibus dictt. tlricircunicis! cordibus
jtts mala perferre, et languenti mundo sua bona et auribus, vos semper Spiritui sancto resfitistis
conferre, ita prsesenfi oclava eam Christi nalivita- (Acf. v). » Quolies ergo feslivilatem istam annuis
tem, in figura celebramus, quse ctim assumplo ho-, solemnilalibus frequenlamus, secundum fldem ge-.
niine transivit de hoc mundo ad Palrem, quia et j) storum, quse de ea legunlur' honoremus, et eam
transformala est ejtis caro de eorruptione ad in- atl morum sedificalionemi'eferentes, fidem fiiinanj,
corruplionem , de mortalitale ad immortalitaiem. charitatem non fictam, spem ccrfam lam diu tenea
In carne illitis jam absorpta est morlis victotia, mus, donec,evacuatoqubdexparleest, perfeclionem
quia sicut in-eam. completam certa fide jam cre- nobispromissanicomprehenderemereamur.Hisenim
dimus, ita in carne nostra futuiam cerla spe non inconcusse manentibus dissoluia hujus habltationis
dubifamus. > . domo, domum non mariufactam selernamin -ccelo
" Ifa enim
dicit Apostolus : « Si complantali sumus praeparatam habeamus, prsestanfe Domirionostro.

;
IN-EPIPHAN-IA DOMINI; 1-
«Cum nalus esset Jesus in Bethlehem Judse, iri .. Judseorum?"> (Matth. u.) (BEDA).Tempus quoqtie
diebus Herodis regis, ecce Magi ab Oriente venerunt Herodis Dominico attestalur adyentu. Prsediclum
Eierosolymam, dicentes : Ubi est qui natus estrex ' namque fuerat, quia «non deficietprinceps ex Juda,
 803 DEFLORATJONES SS. PATROM. — LIB. I. 505
negue dux dc femoribus ejus, donee venial qui A Beililehem Juda"1.dicitur, qtiia esl ct alia Dcililcheit)
mitfendus est (Gen.XLIX).>Ex quo patres de Egyplo in Galilaea.Magiab Orientevciicrunt, idest a parlibus
exierunl suse geriiis ducibus usque ad Samuelem quae sunl versus Orientem..Erant ciiiin de terra Per--
prophelam regebanfur, deinde rcgibus usque ad sarum et Chaldaeorum, ubi est Saba iluvius, Unde
transmigrationem Babylonis. Posl reditum vero de Saba regio vocalur.
Babylone per pohlifices reium summa gerebalur « Vidimus enim slellani ejrfs in Oriente, et veiri-
usque ad Ilircanum regerii simrfl et ponlificcni,quo mus adorare" eum. > Ad confusioncni Judseorum
in tcmporefraudeabHerodecujuspatrem ipseHirca- dictuni est vidimus stellam ejus,- uf nativitalem
nus de ignobili advena, hoc. est genlis Idunisese, su- Christi a gentibus discerenl. (Asimiosius.) Succes-
blimaverat,"Ju"daMe regnumjpsi Herodi jussu Csesaris sbres Balaamfuerunl magi, quistellam noverunt
Augusti tradilurgubernandum. Yerum quia Herodis yalicinio ejus. JJle slellarii vidit in spirifu, istivide-
mentio lrie se Iiitulit, qualiter ad Judaici regni api- runt oculis et crediderunt. Utique non adorassent,
cem pervenerit conslringarii. Cum enim hi quiMa^ si pafvulum lantummodo credidissefit. (GHEGORIUS.)
thalise slirpe dcscenderant, per ali.qua arinorum spa^ Angeltis apparuit pastoribus nato - Domino, Magis
lia-ducalutu regni Judaeorum tenuissent, pervenit stella, quia -Judseislanquam ralione utenlibuscrea-
tandem polestas ad. quemdam virum es. s.tirpe corum B tura ralipnali praedicari debuit, el ^entibus quasi
genitum, nonrine Alexandrum. Quieum pbst aliqubd ratione carenlibus signa danda erarit, el dignum
tenipiis obiisset, feliquil uxoreni cuni duohus par- fuit, ut jam loquente-Donrino aposloli-geiiti-
vulis, qudrum urius Aristobolus, alter Hircanus TO- bus prsedicarent. Et needura eo loquenle ciemeiifa
cabatur. Qrfi cttni adulli csscnt,:desiderio regnandi prsedicarent. Magi. appellali sunt reges orientales,
jurgia intcr se habere cceperunt, Et erat lunc qui- vel quia de stirpe Balaam fuerunt, qui niultum sci-
dam vir, noniine Anlipater, forlis viribus, facultale vit de incanlationibus, vel quia fefellerunt Herodem
dilissimus, ex Herodequbdam genitus, qui in templo per aliam viam regressi in palriam. Magi etiam di-
Appolliiiis eral sedituus. Hunc sibi Ilireanus in ami- euiitur qui vel per stejlas, vel per aves, seu per
citiam el socielatem eontra fralreni vocavit. Cum- quselibet alia signa putant aliqua eognoscere. «Au-
que eum non solum arnris, sed ciiam facullalibus diens autem Herodes rex turbatus.est et omnis
adjuvaret, ita eliam Romanorum dncum auxilium Hierosolyma cjim co.» (GREORIUS.) Rege cceli nalo
petere perdocuil, eo quod tunc Roniani prac celeris rex terrse turbatus esl, jquia ierrena altitudo confun-,
hombribusin ordinandis regni negotiis fide elsapien- ditur, cum coeleslis.celsitudo apeiitur." Turbatur.
tia et forliludine prffieellerenl. Et quia longum -pst Hierosplyma favens Herodi, qrfem limebat juxta il-
ire per singula, cum Aristobolus a Rbmanii; captus, C luj Salomonis.: « Pex injuslus onmes minislros ha-
sub custodia duceretur, ducalus Judaici regni ad Hir- belimpios {Prov. xxix). > ' - <
canum pervenit. Tune niemor beneficii ab Antipa- « El.congregans omnes principes sacerdotum ct
trosibi collali, eum ut amicuni etpSoeium coluit, scribas populi seiscilabal.ur ab eis ubi Christusna-
in tantum, ut procurationem aUcujus jiarlis Judaici sceretur. At illi dixeruntei: In Belhlehem Juda>.
regni ei subesse commilteret. H-tbuit vero idem Siceniniscriptum.estperprophetam :EttuBethlchein .
Anllpaier uxorem Lypiderii nominr, ex Arnbico ge- lerra Juda nequaquam miiiima es" in principibus
nere nalam, ex qua habuit duos fili>s",quorura ununi Juda. Ex le enim exiet dux qui regatpopulum meum
Faselum, allerum Herodem nbnrihiivit. Cumquelon- Israel. >,Betlileheni vicus quideininiiiimus est, sed ,
go confeclus senio vitam finisset, poleslaiein quani riequaquam minima esin principibus Juda,, rid est
ab Hircano in Judseis acceperat, Herodi filio suo re- in excelleniia dignitatis jjrincipum Juda. In ea.enim
liquit. Qui cum callidusjet caulus slrenue ea, nascelurSalvator. Hoc lesiimoniuin Micheceprophe-
qttse ad se perlinebant agere ccepisset, Hircani tseest, sed eyangelista more suo sententiain pro-
neptem liliam Aristoboli "duxit in uxorem. (BEDA.) phetse suiriens verba niutat.
Ciim vero post aliquod tempus Hircanus in jiraelio < Tunc Herodes- clam vocalis Magis, diligenter
quod contra Arabas suscepit, captus esset, eliam in didicll ah eis lempus stellse quse apparuit eis. Et
exsilio delenlus est. Tuiic primum Heiodes quasi miltens illos inBetlilehenidixit: Ite, et interrogate
vice illius potesiaiem ejus oblinuil. Sed cum post diligenter de prfero, el cum invenerilis, lenuntiaie
aliquodiempiiiHircaiius-amprftatis auribus Judeam niilri, ui et ego ycnicns adorem euin. > GREGORIUS.)
reverterelur, simulavil se idem Herodes eum in pace Cogriito loco-et tempore persbnam pueri non vult
suscipere. Sed postea cum eurii fraude neeasset, ignorare. Herodes significat hypocritas aliud dicen- .
fraudulenter polestatem- illius oblinuit. Et primum tes et aliud cogilanles, qui dum ficte Deum qus?-
a Casso Romanorum duee, postea ab ipso impera- runl, nunquam invenire merentur. -
tore- poteslate accepla, fegnum Judseorum sihi .« Qui cuni audissenl regem abierunt. Et ccce slel-
srfbjugavit. Hac igitur frauduienlia, primus ex alie- la, quamviderant in Oriente, antecedebat eos, usqtu
nigenis Herodes regnum Judaeorum sub sua custb- duni veiriensstaret supra.ubi eral puer.» Magis ap-
dia accepit. Quo regnante, Doniinus noster Jesus -propinquantibus Hierosolimam disparuil'slella,quin
JChrlslus secundum prophetas praedictus n;i(us esl in quicunque propinquat ad-hypocritas ct haerclicos, -
Belhleheni Judse, anno XXKIAugusii Csesaris. In Dci luccm amitlit. Sed poslquam recedit ab eis di-
 " €08
S07 TVERNERIABBATIS S. BLASIL'
vinam lucem recuperat, ut Christura credat de Yir- A prioris vilse abstinere. (GREPORIUS). Per aliam viam
gine nalum. Stella Donrinum discernens non tenuit ad regionem noslram regredimuf obediendo, .a qua
sidereas vias, sed donii vicina steiit supra, suhau- discessimus Inobediendo.
dis locum ubi erat puer. Haec stella, ut ait Fulgen- De eo quod omnis crealnra dici possii Theophania,
tius, nunquam antea apparuit qtiam Magis praevia el de tribus apparkionibus.
putaretur, sed tunc creata et officio Theophania est apparitio divina. Ipsa est sinrilir
" est, " peracto tudo divina, in qua apparet et manifeslalur Deus.
mox esse desiil. .
« Videntes aulem stellam Magi gavisi sunt gau- Siquis omnerh creaturam Theophariiam dixerit,
dio magno valde. Et intrantes domum invenerunt nonerrabit. Theophania potentise esi creafuraruiri
puerum cum Maria matre ejus, et procidcntes ado- magniiudo. Theopiiania sapienliaecreaturarum pul-
"raverunt eum,» Etintrantes domum, id est diverso- chritudo. Theophariia bonitatis crealurartim utilitas.
rium, quod Lucas conimemorat,inveuerunt puerum Omnis creatura aliquam similitudinem habet cum
et inalrem ejus. Josepb auiem ldcirco tacetur, quia ' Dominb. Prinia similitudo creaturse ad Deum est
niillum de ofliciis ad nutritiumpeifmenlibus" com- quod est; secunda, qtioduna est; leiiia, quod
menioratur. Vel fortassis non adcrat, ne male oriine qood est,' in hoc est, quod unum est. Sedex
stispicionis occasio esset. Et procidentes lam men- D his quse sunf, et unum" sunt, alia ex uno sunt, rft
le quam corpore humiliter adorant in came Verbum. liaturalitersiniplicia ; alia ex pluribus, ut conipo-
« Et aperiis lliesauris suis oblulerunt ei munera, sita. Illa auteni qnse sunt et ununi sunt, el ex uno
atK-uni, iliris el.myrrham. s In auro regem, in thttre sunt, magis Deosimilia sunt, praecipue,si uniiatem
Deum, iii myrrlia mortalem inlelligc- Aurum liam- suani quamex jiluribus non colligunl, ad plura non
que ad irihutum, thus ad sacrificiurii, myrrha ad effundtmt. Tales sunt jiatursaspirilales, quaemagis ad
sepulluram pertinet moittrorum, qriia solet riiyrrha similitudineni DeiaccedUnt,quia necex pluribussunf,
condiri ne putrescant. (GREGORIES.) "Ilabes itaqrie quia sunt nattira simplicia ; nec jiluraex ipsis, quia
in his non-modicam sacrorum eognilionem, in nonjiosstintesse matcria. Inlris posiiiiDoiiiinus duo -
homine niortfs, in Deo resurrecliohis, fn fege judi- ad naturam ,- duo ad formam : vitam el sensum ad
cii, in auro quoque sapienliam intellige, ul ait Sa- naturam, cognitionem el dilectior.em ad formam; ad
leriion : « Thesaurus desiderabitur, requiescetin ore vilam eognilionem, ad sensuni dilectioriem. Haecduo
sapienlis (Prdv. xxi). »In ibure virtufem oralionis, siiprema, et Deo proxima sunl, el expressa imago :
Ut illud : « Dirlgalur oralip mea sicut incensunr in cognilio verilalis el anior viiiutis: Prseierea viden-
conspectu„tuo (PsuL CXL).> In myrrha intellige p dum esf de tribus imliciis -quibus Christtis hodie
nostrse carnis moiiilicaiionem: Undeillud: « Manus apparere voluit. Cum Creator olim, fralres charis-
meae dislillaverunl myrrham primam (Cant. v). > simi, forinam servi pro servis accipieiis, latenter in
Mystice, stellse-ortus primum a Magis intellectus in- iriundum venisset,'voluil se trlbus hodie indiciis
dicat mox gentes in Christum credituras. Stella homihibus demonslrare. Hodie eiiim in Bethlehem a
enim per propheticum sermonem Chrisii ortum Magis est adoratus (Matih. n). Hodie _a Joaiine in
cenfiientem significat. Herodes vero diabolum, qui Jordane baplizatus est (Luc. m). Hndre in nu-
cognita sibi nativilate persequitur eurii iri membris pfiis, mufalione aqua^' in virium clarificatus est
suis. Ad qtiem Magi pergunt, duin ab idololafria (Joan. n). -
gentes recedtint, et ad-doirium in qua Christus est, Prima manifestafio.facta estin primo anno nati-
id est ad Catholicam Ecclesiam perveniunf. In quain vilalis srfse; secimda; in tricesimu; in terlia, in
per fidem intranles inveiierunl Christum cum Mafia sequenli auno post triccsimum Iannuni. Divina dis-
matre ejus. Christi maler intelligitur fldelium so- posilioiiehae tres manifeslaiion.es eodem die diversis
cielas, "in qua Chrislus' per fldem habilat. Apertis annis contigerunl. Sed modo de pfima agamus.
thesauris, id esl litterarum peritia, oblulerunt- ei Voluit namque Dominus oslcnsione noyse stellse tfi-
terna munera, scilicet plrysicarri,logicam, ellricam, Q ims Magis in Chaldsea positis nalivilaiem ' suam
vel hisloriam, allegoriam, iropologiam, vel sanclas oslendere. Cumqtie periti aslrorum et novam slel-
Trinitalis frdem. Nomina aulem- trium Magornm lam apparere viderenl, ejus.peritia artis orttim np-
Hebraice Appellitts, Ameros, Damascus. Appelliusi vum regem inlellpxerunl (Matih. n). Sed quia qui-
inierprelatur fidelis. Amerus' humilis, Damascus»w'- dam prophela multis anle temporibus Balaam apud
sericors; Grsecaautem linguavocalisunt: Magalach, eos prajdixefat: « Orielur stella ex Jacob , et exsur-
Galgalach, SaTacin. Malgalach inieipretatur nuniius,, get vir de Israel (Num. xxiv)', > cum mirahilem slel-
Galgalach devotus, Saracin gratia. lam riec ulli compafabilem conspicerent, illuiri, de
« Et responso accepto iu somnis rie redirent adL' quoHalaam prbnunliaverat, natum fuisse credide-
Heiodem, per ajiam viam reversi sunt in regioiien;i runt. Veniunl autem divina inspiralione in Hierr.-
suam. > Pio affectu desiderantes quiil divina jube- salem, quse metropolis erat Judae. Divertunt ad He-
rei voluntas, accipiunt responsuin non per angelum , • rodem, quserunt de puero. Cumque diverteret ad
sed a Donrino divinitus edocenlur, ne redeant acl Herbdem, disparuit eis siella. Herodes autem vocans
Herodem. (HJLARIIJS). In quo admonemur omnen1 Scribas interrogavit ubi Messias^ qui promissns
salutem et spem in Christo locare, et ab itinere efat in lege, nasciturus esset. Dicuiit ei : In Beth-
 869 DEFLORATIONES SS.PATRUM. — LIB, I. Stfl
leliem. Herodesigitur, cum esset alienigena, et re- A J Herodes diabolus. Ad quem qui diyertit amisso verc
gnum Judseaedono Romanorum injuste. possideret, lumine excaecalur, .quem qui deseril, stalim' verum
cogitavit quo puerum pbssetpceidefe, timens ne lrfmen recipit quod amiserat. Domus ubi puer erat
regnum amilteret. Non est igitur ausus ife cum signiflcat, Ecclesiam; Quicunque autem _ quserunt
Magis ad quserendum pueruni, ue parentes puerum -. Christum", in Ecclesia eum inveniunt: ibi eum ado-
occultarenf, cum adventum regis • audirenf. Prse- rant et cblunt. Invento aulem Christo, quid oflerre
•
cepit ergo" Magis diligenter prferum inquirere, sibi- debeamus in muneribus eorum didic.imus. Myrrham
reriuntiare, etait se velle eum adprare. -Discedunt ^ videiicet.Myrrhacompetit morfuis quia ainariiudine"
Magij-videturiterum stella\ Laelantur el ea.prsevia ejus vermes exstinguuntur. Homo aulcnv accedens
veiiiunt'in-Bellilehem.,SteIla vero nonerat inccelo ad Ecclesiam, mortificare debet carneiri'cum viliis
lixa"-, sed iri aere_ pendebat. Ostendit ergo domuin " etconcupiscentiis, neVermes peccalorum nascantur.
minifeste ,ubi erat puer. More autem Persafum Exslinctis vitiis necessaria est oratioquseperthus
offerunt munefa , saei-amento tani congr,ua,aurum significatur, quae -impetrat veniam; De quo diciiur :
scilicetjthus et mynham. Auroregem, ihure Deuni et Dirigalur -oratio, etc (Psal. CXL).» Inde sequuntur^
sacerdotem,,myrrha morlalem signiflcantes.--Ecce opera charitatis, quscper aurura designantur. Sicut
- ' - " eriim cseteris nielallis.prsevalet,sic iriter cseterks vir-,
prima apparitio. _ ,
In trigesimo vero -anno"venit ad Joannem, qui tutes charitas praecellit. Ipsa est namque pleni-.
baptizabat • non in remissione peccaloruiri - (Luc. tudo legis. Haectria.igiturnecessaria sunt: poeni-
in)} sed in prseparaliphe Iiaptismatis Christi, ut tentia quaeper-myrrham, bratio quae-perthus, cha-
honrines mansueti rionabhorrerent baplismum Cliri- ritas quseper aurum/significatur. In secunda autem
slLCumqueaquse prius abluerent ebfpora, voluileas manifestatione. sunf ostensa_ sacrainenta nostrse sa-
sarietiflcafe, ut poteslalem mundandi animas habe-_ lutis.- Voluit enim in.se ostendere, drim baplizare-
renf. Jesus ergo immrfriisa.peccato baptizafi peiit, tur, quid baptizatis conferrelur. Quando aliquis in
-
ut aquam sanctificafet, ef Jiominibus exemplum baptismo fegeneratur, ibi lota Trinitas operatur.
daret: Uo baptizato aperii sunt cosli, et vidif Spiri- Unde tola Trinilas ostensa esl, ubi Chrislus ba-
rltuin in speciem cplumbas descendentem super sc, - plizatus est. Filius erat-in Clnisto, Spiritus in co-
et vox Palris "audita es.t: « Hic est Filius meus di- luriiba, Pater in voce se revelavil. Spiritus ih co-
lectus iri quo mihi bene coiripiacui (ibid.). » Eece' lumba appafuil (Matthrm), quia columba^.est avis
seeunda. demonstratio. Insequehti vero annoinvi- magnae simplicitalis. Per hanc aritem -avem inno-"
tatusest adnujiiias;defecitvinum,]ussiliniplerisex ( centiam voluit significare qriani confert regeneratis.
Q
hydrias-aqua,et ihutavitfaquam. in vinum." Et hoc Quod Pater dixit:«Hicest Filius, » etc, significat
fuitinilium signorum. His tribus indiciis, fratfes qubd baptizati filii Dei _suni_ et qui prirfs displice-
charissimi, manifestavit se Christus mundo, et in bant, incipiunf erplaceie. Quod apertisunt coeli
omnibus Deus apparuit. In pririio, adoralur a Magis significabat baptizatis cceluni reseraii quod piius
ufDeus. In secundo, vbee Patris Filius Del asseri- erat pro peecato obseratiini. Ntiptiaevero,.in quibus
tur. In lerlio". sicut per miraculum'primum - divina se.tertip manifestavit, significant copulationem Ghri--
potenlia declaratur, vocatur itaque iiic dies Theb- sti et Ecclesiae. In quibrfs fnutatur aqua in vinunr
phania,'quse, jut supra. dictum est, divina apparitio (Joan. ,11),dum vetus lex eonversa esf in Evange-
interpfelatur. Audistisveritatem historioe', cattsam -lium. Lex anliqua., ,aqti33.comparaiur, "quia subje-'
quoque a rfobis didiclstis hujus festivitatis.-Videamus ctos sibi a"daniofem Dei rion inflammabat. Evange-
itaque nunc si quid riiyslefii pfaslei ea in supradicf is lium est vinum quod fideles in-Dei amoreperin- " " - '
laleaf spirationem Spiritus -facil ferverc-
riivrsio. ". . Tantis et. talibus sacramentis, haec dies, fratres
Ideo, fratres, fulgens stella apparuit .quia lumeri cbaris.simi; consecrata est,.quodammodo major est-
esse in tenebris exortum populo-significavit,"de quo I) ] hseefestiyitas, quam Nativiialis solemnitas.Major esf
dicitur:« Erat Iux vera, etc > (Joan. i.) Ideo _ap- enim ut ait Augustinus,.secunda quam prima nativi-
paruit gentibus qitia genles prsenuntiabat luCeirifidei ias. In hac enim Jiabuit baplismus initium, qpi esf'
recepturas, juxta Isaiam: « Populus qui ambulabat" " regeneralio animarum. In hac, aqua effecta est rna-"
in tenebris vidit irfcem magnam, etc"» (Isa. ix.)" - ter-multorum populorum. Prima nativitas est car-
In Bethlehem voluit nasci, quia Bethlehem domus nalis, hsec autem est spirilualis., Sicut ergo dignior
panisinterprefatur. Ergo in eanatus est, etinHie- est anima quam caro; sicnativitas-animse dignior
rusaiem, quse erat populosa, mortem subiit, quia- est quam earnis. In primaingressus esl in mundum,
non qusefebaT,gloriarii mundi. Magister enim hu- in secunda ingressus.estin coelum. Quamopportu-
miiitatis-depauperibus".parehtibus,cin bumiiiioco, ne hssc tria sub tali.ordiue uho die convenerunt!
in vili-praisepib nascidignafus est, inofiturus vero, . stella ducens. ad Ghfistum, baplismatjs sacramen-
elegif populpsarii urbem, ut in conspeclu tbt homi- tum, mulatio aquae in.vinum- Et in hoc ordine appa-
"num, qui corivenerani ad-festivitatem, cum majori . retinstructioriostrsevitae. Cum enim cbnvertitur ali-
opprbbrio pro hobis susciperet mortem. Duni "diver- quis ad fldem, steila^id est lux fidei, ducit ad Chri-
tunt id-iferodem, slellamadmiserurit ducem,quia s"tum;^deindepostquam ad Cliristum instructus eEt
"'" PATROL. - " '
CLYII. - .23 .
 8H WERNERI ABBATIS S. BLASIf " Sm
iide, accedit ad baptismatis sacramentum; poslea A pretium nostrae redemptionis credifur. Thus ei im-
polatur et reficitur per-evangelicse doctrinse pocu- molatur, dum Deus super onnria, et sacrificium Deo
lum. Qui ne deficiat in via sili, paratur quolidie Patri pro nobis prsedicatur. Myrrha ei sacrificalur, -
potus jwsedicationisperegrinanti. Ergo haecsolemni- dum sua morlalitate puti.edo yiliorum nostrorum,
tas, tot roysteriis plena, summa devotione est cele- exterminata affirmatur. Haecquoque tria niunera rios
branda. Cum hodie gaudelis de ualivitate no- Deo offerimus, si erim ubique regnantem, curicta ut
stra, quse hodie inilium^umit in baptismo, hodie Deus gubernantem, pro nobis mortalem faclum cre-
quoque gaudeatis de conversione genlium, quarum dimus. Magi in patriam redeunt per aliam semitam,.
1
primitise hac.in die aceesserunt "ad Chrislum, quia nimirum necesse est rft nos, qui per superbiaa
Mngi videlicet quos cum muneribus ad se attraxe- venimus in hujus exsilii miseriam, pariter humili-
rat. Quare hos tres Magos altraxerat ? qula tres tatis reverfamur ad paradisi patriam. Hsecstella cla-
parles ifiundi, Asiam, Africam, Europam, fldeel ribr sole fuit: unde et in die radians"a sole obscu-
operationeadsetrahere voluit. Verum cum in eo rari non poluit, quia solem solo suo fulgore.prselu-
fuerit pleniludo divinitatis corporahier, et niliil pos-, lit. Haecetiam in coelo,- non cum aliis sideribus iu
set ei gratiseaccidere, cur esl baptizatus ? ul nobis , aere prppe ierram cucurril, quia condilorem astrb-
"
aquas ad baptisma sanctificaret. Quare in aqua ba- " rum lerris illuxisse innotuit.
jilizatur? quia aquaconlraria est igni : ignis.enim Cur aulem visa stella Magiputavefunl Dominum
peccatum est. Sicut ira in animo, sic et concupl- in Judsea ihquirendum , paucis est vobis dicendum.
scentia in carne. Ut autem ignis exslinguatur in In libris suis legerant sciipfuniTier prophetam ipso-
aqiia baplizatur, sicque peccatum deletur, ne igne rum Balaam, de Ghristo dicfum; c Orietur stella ex-
aeterni supplicii punialur. Aliter, aqua sordes Jacob, et exsurget homp potens de IsraeL (i\Tuwi.
diluit, sitimexslinguit, imaginem readit: ita gratia' xxfv). » Cum Deus per Moysen populum suum _de
Spiritus sancti in baplisniale sordes peccatorum ./"Egypioducerel, et iter per terram Madian ad ter-
abluit, sitini animaeverbo Dei reslinguit, imaginem ram repromissionis haberent, advocavit rex Balae
Dei per culpairi amissam restiluit. TSIuiicigilur ad sacerdotem idolorum Balaam, ul eis malediceret, et
mensas noslras suscipiamus Chrlstum liodierno eos a regno suo maledicto avef leret. Qui ascen-
baplizatum, qui et hodie suscepit" genles ad se ve- densasinam, ad regem tetendit. Sed ei angelus Do-
iiieiites.In paupere vestitur, in paupere pascitur; nriiii cum igneo gladio in viaobslitit, insuper asina
pauper enim in mundo fuit, et pauperibus regnum locrfta prophetam increpuit. Tandem cum angelo
tribuit, el parfperes diligit. Tpse enim ail: «.Quod ,r permittente ad regem pervenisset, et eum rex in ca-
nni ex mininiis meis fecislis, niilri "fecisiis (Mallh. eumen montis duxisset, intuitus castra flliorum
'
xx-v).tSi eos recipitis in mundo, el ipsi vos recipient Israelis, Christum de cis riascilurum intellexil, et
in -coelo.Unde Doininus : « Facite vobis amicos de hscc de eo prophetans pfaedixit-: « Orielur slella ex
isiammona iniquilatis, elc. (Luc. xvi). » Unde ite- Jacob, et consurget homo-delsrael, cujus fortitudb
rtim :" « Beati pauperes spirilu (Matth. v). >Donri- ut rhinocerotis, et omnem terram slbi subjuga-
nu5 auiem noster Jesus.Christus, qui pro nobis bil (ibid.). i Qui postquam a rege pecuniam accejiit,
voluitin mundum descendere, det nobis incremcn- consilium contra eumdem popultim dedit,.videlicetut
luiri virlulum, ad coelestia ascendere. Amen. puellseauro elgemmisornalse, cum vinoet idolo;ve-
ITEM DE EODEMEYANGELIO. nienti populo occurrerent, et dum eas ad commislio- *
'<
Ctini natus esset Jesus in Befhlehem Judae in nem peterent, prius idolo immolare cogereht, et "sic
,-diebus Herodis - regis, etc. (Malth. n). > Quidhic offenso Deo, per manus ipsius corruerent. Quod ita
texlusEvangelii significet, charissimi, breviterre- evenit; nam adolescentes vinb inebriati in amore
fero vestrse dileclioni. Quod tres Magi ad Dominum puellarum exarserunt, et libidine victi, idolo Beel-
venerant, significat quod ires parles mundi/ Asia, phegorsacrificaverunt: undexn [xxiv'] millia per-
Africa, Europa, fidei sanctse Trinitatis colla subdere I[) ierunl.- Postea rex cum omnrpopulo suo el impio
dcbebant. Quod tertia deeima die venerunt, denun- consiliatore gladio transverbeiatur,_el tota regkr
tiat qnod tres partes mundi Decalogum legis pereuni ferro et igne vastalur.
receperunt. Ter quoque '>quafuf)rfaciunt duodecim. . Haec,cbarissimi,,in figura prsecesserunt; sed no-
Absque die iiatalis Donrihi, duodecim. dies compu- slratempbradesignaverunt.Populus, quide jEgyplo
tantur, quia per duodecim apostblos qualuor piagae ducilU!perMo}seria"dterrainrepiomissioiiis,eslGhLi-
iriundi ad fidem saiictie*Trinitatis convertebanlur. stiantis populus, quiper Jesum de hocmundodu-
Bex impius qui de illorum adventu turbatur, est citur ad patriam aeleinseclarilalis. Rex qui eis in
(iiaboius, quifldelibus in via salulis insidiatur. Stella via obstitit est diabolus, qui multis modis nobisitur
qui eosad "Chrisium dueit, est sacra Scriplura', qua? vitaj obstruil. Sacerdos qui asina vehitur, est ordo
iiobis"iter ad vitam bstendil.Domus in qua Christus nialorum sacerdotum, qui iiTalioriabilLdesideriorum
jnvenitur, esl Ecclesia vel superna patria, ubi Do- . suoruin motu regitur; qui etianiab.asina increpa-
iriinus videbitur in gloria sua. Munera, quse Magi of- tur, quia horum vita cliam a vulgo reprobatur. Pro-
ferunl sunt boha opera, quse fldeles Deo per fidem pheta obmutescit ct asina loauitur,. quia clero fa-
yersolvunt. Aufum ei offerlur, dum rex omnium et cenle verbum Deiab indoctis ssepeprofertur. Eteuiia
 843 DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. I. 8U
dicitur> :" « Ganes muli non valenles 'alrare (Isa.. A noii sua, sed noslra crimina lavit, elnobis baptisma
ITI). » Ob conscientiam pravae vitse a verbo Deicb- suo ingfessu consecravit. Coelumei patel, ct Spiritus
inutescunt, et, ne redarguantur contra perverse vi- descendens stiper eum manet-,quia qui in ejus no-
veiites, latratus praedicationisnon edunt; quiliuscuml mine baptisma cPnscquurifur_ Spiritrf sancio reple-
ab angelo flammeo ense obsistitur, quia judiciuml buntur, el si columbss siinplicilalem iniitantur, in
aeterni ignis.in omni Scriptura eis praedicatur. Ba- ccelo cum Christo exaltanlur. Per bestias etiam in-
laam inontem scandens, de futuris prophetat, et "ta- - "" fbrmamur, ul veterem vitam deponentes, nova indu» '
men pecunia corruplus populum Dei hnpugriaf, quisy mur. Fertur enirif de serpentibus quod nomen accfei
el isti' aliquarido aliiludinein scientiae attingunt, de; perunt eo quod occultis accessibus sefpiint. Physio-
fulura vita pppulo plurima prsedicant, etiiis tameni logus dicit quatuor naturas habere serpentes. Pri-
per reprobam vifam contradicunt. Etenim per pro- mam naiuram cuni senuerint, caligant oculi ejus, et
phetam dicitur : «.Vidi in monte quasi sedifieium ci- si voluerit novus fieri, ^abstinef se a eibo, el jejunat
vitalis, et ecceferra ascendit super fenestras (Ezech. diebus quadraginta et noctibus"donec pcllis ejus in
XL). » Civitas iri nionte sedificata est Ecclesia iiii . eo laxetur, et quserit petram in fissura angustam, et
Christo locata. Sacerdoles vero sunt fenestrae, pei_ inde se vehemeiiter coarctai, atque contribUlato cor-
quos lumen divinse_notitiae debuit sribjectis splen-- " pore deponit senectulem, et iierum novus fit. Se-
descere. Sed, IietiJ terra super fenestras crevit, e(t " cundarii arflem naturam curii yenerit "bibere aquam
lunien intrare non siirit, quiacupiditas terrenarum i ad fontem, nbn secum affert suum .venenum, sed in
'
rerum visum menlis sacerdolum exesee.it; el ideo» cubili suo deponit, etsic.aquam bibit. Tertiam vero
lumen divinaescientiae per eos niinime in EcclesiamL naturam, si viderit serpensiiominem nudum, timet
radiat.Stella quse de Jacob orta fulsit, est Chrislusi valde accedere ad eum; si auiem vestitum-vidit
qui de genere Israel mundo illuxil. Cujus iirtus ut; nbn facile fugit. Quarlam qrfoque naturam serpen-
unicornis fuif, "qui omnia obsfantia- cofnu' suppri- tis, quando venerit bomo et voluerit eum oceidere,
mjt. De quo unicornu dicil physiologus haric natu- totttm corpus tradit ad poenam, capuf aulem solum
ram habere quod unicprnis sit, "etquodsitpusillum i custpdit. Per bunc itaque serpentem quilibet pecca-
auimal, erhsedosimilis, acerrimumque : atque illud1 tor designatur qui in multis flagiliis inveteralur.
singulare cornu in capite habeat, ef iiullus venator Hunc oportet, ut ad petram Christum quantociu
eum capere potest.. Sed hoc afgumento capiunfil- - venial, anguslam viam quae ducil ad vitam accipia/
lum : ducunl puellaha virginem In illuni locum ubii veferi tunicayitiorum exspolietur, nova veste virlu';
"
moratur, et dimittunteam ibi solam. Ille autem mox Q tum circumdetur.
uf viderit eam, salit in sinum virginis et complecli- Hodie etiam, dileclissimi, Dominus invitatus ad
tur eam, donec obdormit, sicque comprehendilur et; nuplias post annum baplismi sui, cohvivas exhilara-
perducitur ad palatium regis. Hunc per rhinocero- vil, dhm dcficiente vino sex hydrias aquae in vinum"
temChristusdesigrialur,-quipriricipatusetpotestates i commulavit (Joan. nj. De hoc yino nosquoquepo-
mundi cornib.us crucis perdomuit, ef jamdjidum tat, dum haec nos spiritaliler intelligere donat. Istum
cuhctaregna suo iniperio subdidit. Puellse ornatae: diem etiam gentiles plim celebrerii ducebant, oblri-
cuni quibris populus fomicatur, el adidololatriam in- num triumphum quem liodie Romani Augusto Cse-
clinatur, sunl pompae et illecebrsemundi, quibus po- sarj exhibebant, eo quod tria regna, scilicet Par-
pulus irretitur, eldiabolico cultui subjicitur. Balaam thiam, ^H^yptum et Mediam devincens, Romano
interit gladio, quia sacerdotalis ordo, dux cscus imperio subjugaverat. Hunc nihilbminus Ecclesia ob.
csecorum peiit divirio judicip. Demum rex cum po- tres causas solemnem judicat, et.regi omnium cum
pulo exlerininaturjet regio conerematur, quia ad nl- triumphali laude jubilat, quod videlicet tres partes
tlmum diabolus cum"omnibus membris suis damna- niundi, hodie per tres Magos scepfro ' sui dominii
bitur, el hic mundus quem pro-patria dilexerant, a subdidil, ei crinrina nostrain Jordane abluit, et
flamma vorabitur. D "aquamlegis hodie in vinum gfatiae ad spiritales nu- '>
HoJie etiam, dilectissimi, Christus a Joanne in . ptias transtulit." Bujhs imperio, charissimi, vos tota
Jordane post xxx annos baptizatiir, et coeliim ei re- meriteet corde subdite, debitum servitium omnitcm-
seralur, et Spii-itus sanctus in columba specie super pore ei p.ersolvite, utpost lmjus misersevitae inopiam,
.euin descendisse inemoralur, etpaterna vox dilectum pereipiatis ab illo.divilias et gloriam quam oeulus
lium proteslafur (Matth. m). Dominus, charissimi, non vidit_(/ Gor. n).

DOMINICA-PRIMl POST EPIPHANIAMf. ;_

«Cumfaftlus esset Jesus annorurii duodecim, ascen-
dentibus iliis in Hierosoljmam secundum cpnstie-
tudinemdieifesli,!consummatisque diebus,cumredi-
rcnt, remansit puer Jesus in flierusalem, etirion co-
gnoverunt.parenles ejus (Luc.ji). » Ubi ad selatem
duodennem venit, ccepil aperire quidPalri ccelestj de-
berel,quid terrense matri. ^Etas autem duodennis ty-
pus erat dubdecim apostolorum, per qubs divinilas
el humanitas ejus erat per prbem nuntiaiida. iElas
duodennis typus erat duodecim graduum huuiili;ati3
 • WERNERl ABSATIS S. BLASII SI6
fjjg
in ascendendo. Primus itaque gradus humilitalis est \ docere audeat (AMBROSIUS.) Post triduum reperilur
corde et corpore semper hunrilitatem ostendere, dc- in templo dans judicium, quia post triduum trium-
fixis in lerram conspectlbus; secundus, ut pauca et phalis passionis resurgeret qui mortuus crede-
ralionabilia verba loqualur, non in clamosa voce; batur.
lertius, si non facilis aut promptus ftieril in risu ; « Slupebant aulcm omnes qui eum "audiebant,
quartus , tacilurnitas usqtie ad, interrogafioiies; super prudentia et responsis ejus. Et videnies admi-
quintus, lenere quod communis regula habet; sex- rati sunt. » Eo amplius stopebant sujier prudentia
tu.s, eredere et prbnuntiare se omnibus viliorem; responsioniini, qiio paucifatem videbant annorum.
septimus, ad omnia indigiiuiii et iriutilem se conflteri . Divinam sapientiam lingua prodebat, s.edinfirmita-
debere; octavus confessio peccalorum; nonus, prb tem huma.nam selas praeiendebat.
obedientia in duris el asperis patientiam amplecti * t Et dixit niater ejus ad illuni : Fili, quid fecisfi
decimus omni obediemia subdi omnibus; undeci- nobis sic? Eecepaier tuus etego dolentes quasreba-
inus, propriam riori amare volunlatem ; duodecimus, mus le".Et ait ad illos : Quid est quod nie qusere-
timore Domini custodire secmnihora ab onnri pec- batis ? Nesciebatis quia in his quse_Patris mei sunt
cato. Duo primi Jiorum graduum extra . elauslrum oportel me esse. » Non quod eos qui quasi filium
monasierii ascendendi sunt, nt demum in lerfio' quserunt vituperat, sed cogit eos ailollere- mentis
gradu subdalur majori qui ascendit. His.duodeclm oculos ad quserendum quid debeat seterno Patri,
gradibus in aseensione, opponuritur alii duodecim oslenderispt templum el omnia quae Palfis sunt,
superbisB in descensione. Primus itaque gradus su- non minus ad se quain ad Patrem pertinere, ouorum
perbiae in descendendo est curiositas, cum oculis una riiajestas est. ...
cselerisque sensibus vagatuf in ea quae ad se non a- « Et ipsi non intellexerant verbum quod locutus
tinent; secundus, levilas mentis, quae per verba in- esl ad illos. Etdescendit cum eis et venitNazareth,
discrete laeta vel tristia notanlur; lertius, inepta lae- et eratsubditus illis. » Quid de sua divinilalc loqui-
titia, quae per facilitaiem risus hoiatur; quarlus, tur non intelligunt parcntes, et tanieii ipse conde-
jactanlia, quae ln multiloquio diffunditur; quintus, seendit, et subditur illis ui impleat officiumpietatis.
siiigularitas privala,'affeclare cum gloria; sextus,. Quanlum ergb debemus obedire D.eo, quoniam
credere se pmnibus sanctiorem et Deus obedit hominibus. -_"
arroganter ; sepli- quidem ipse
mus, prsesiimptio ad omnia se ingerere; oefavus, « Et maler ejus conservabat omnia verba haecirf
defensio peccalorum; nonus, simulata cbnfessio, corde suo. » Omnia.quae de Domino vel a Doniine
ejttseper dura et aspera injuncta probalur; deci- r dicta vel facta cognovit, sive intellecta sive non in-
mus, rebellio in magistrum el- fralres; undceimus, tellecta in memoria recondebat pia mafer ut tein- -
iiberlas peecandi; duodecimus, consueiudo pec- pore suo universa prout gesta erant intelligeret, et
- - -
eandi. Duo isli ultimi superbhe gradus inlra clau- quajrentibus exjilicaret. .
flrum descendi 11011possunt. Notandum quoque « Et Jesrfs proficiebal sefate ef grafia apud Deuni
quod in septem superioribus notanlur eontemptus , ef homines s. Sapientiapertineladaiiimam, aetas ad
fratruni; in quatuor sequentibus conlemptus magi- corpus, gratia ad utriusque salutem. ^Eiate itaque
6iri; in duobus qui reslant contemptus Dei. Sed ut proficiebal, sicut carnis esl incrementa suscipere :
sd duodennem setatem Christi-qtii horum lypus porro juxta quod ajtate proficiebat,. dona gratia>
erat redeamus, recte in hoc duodenario riumero ju- quse sibl inerant et sapientise ma^is ac magispate-
bar perfectionis ejus incipit declarari. Remaiiiit in fsiciebaf hominibus, quod erat- sapientia el gratia
JJierusalem shie pai;entibus, ut. nos insiruerel se proficere non in se, sed in aliis; apud Deum et bo-
Deum habrfissePatrem, antequam mundus fieret nrines, id est ad honorerii Dei et salutem hominum.
« Exislimantes illum autem esse in conritalu,-ve- In se aiitem nequaquam per intefvalla_ temporum
nerunliler diei et requirebairt eum inter cognalos proficiebal sapientia vel gratia, qriia ab hora conce-
ct nolos. El non invenlentes regressi sunt in Hieru- B plionis plenus fuit gratise el verifatis. Nola doctores-
salem requirentes eum. t Si quis quserat quomodo comnniiriler aflinnare. animam "CiiristiTerbo Dei
parentes reliquerunt eum laiita eura nulritum, re- unitam esse, et in tanium sapientia? et bonitalis
spondemusquia" hiiis Israel mosfuitullemporibusfe- suscepisse, quantum possibile fuit crealuraii susci-
stis, vel Hjerosolymam euntibus, vel inde redeunti- peie. Inea enim, ut Aposlolus aii, sunfomnes the-
bus, seorsum viri, seorsum incederent-feminas, et sauri-sapi"enti33el scientise,iii ea cmiris pleuitudo
jrueri cum quolibet parente irent. Ideoque Mariam - divinilatis inhabital (Coloss. n). Aliis Spiritus ad
et Joseph vicissim pulasse Jesum cum altero pa- -lneiisuram datur (Ephes. iv), sed Chiisto, ut ait
renle esse in reversione. Joannes- evangelisia, palus est rion ad mensuram
« Et factum est post triduum invencrunt illura in (Joarf. m). Multi ergo asserunt, ut Alcuinus in libro
tcmplo, sedentem in medio doctorum, audieiuemil- De Triuitate ad Carolum, aniiriam Christi tantam
loset interroganteni.j Quasi fons sapienliae dpcto- scientiam de omnihushabere, quantam diviniiasiia-"
rum mediussedebat; sed quasi exemplar humilita- bet. ita seilicet quod riiviniias a se, non ab alio.
tis prius interrogal ei audit quam instruat, ne par- -Sapiens est per naturam, anima vero-Ghristi-a
vuli a senioribus doceri erubescant, el.rie iriflrmus diviirifate per gratiam.-Aliis vero' non videtui qui!d
 817 DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. I. - 813
aliqua creatuia.capax po.sit esse tolius divinie co--, "A sua plenam et perfectam sempei' habuifyct in buma-
_ gniiionis, vel lofiUS.divinaebonita.is, sicui nec omni--; nifale sua plenam et perfeciam semel et simul acce-
poteritise".Ducunt namque pro ihconvenienti creatu- pit, ciisjiensationem.salutis humanKsecundum inef-
ram ellam hoc modb parificari-Creatori, ut ab ipso> fabilem> ordinalionem suam cpmplerels- Qua-
-iantam scieriiiam habeat quantam et ipse. Crcator. id quod,dicit evahgelista, quia proficicbat
" prop'ter
~-Deeo quod Verbum~cum"carne rationalem animami Jesus oetate,- sapieniia et gratia, nbn ita accipitar
et quqlis fuit anima itla Sn sapienlia, et! quasi senielipsPinelior factussit, sed-quia liomini-
- . sumpsil,
virtiue, etjustiiiaet-bonitaie: ,_>-"_-. bus quam ipse habebat, sed latebat sapientiam , er.
Quidam haeretici fuerunfquipit.averurii in Christo» gratiam, prout ratio tenipbrum posiulabaf, magiia
cumcarnea Verbo Tationalerr. animarii assumptamL • semper ac magis aperuif: ita apud homines- ipso
, • non fuisse-, sed spiam. carneni Verbo imitam, et" t" profleiebaf, quando homines ipsi in ejus cognitimie
-Ipsam jJiyinitatemVerbi, carne loco aniinsevivifi- profecerunt., Apud ipsum arftem profecil in eo_quod,
' se
" casse, jjamdemque" diviriilatehi ab ipsa carne, , dum sapien'iia_ et gratia - Dei plenum ostcn»-
quando in crrfce mortua est -recessisse, rursunique '. deret, eos ad laudem Dei Patris,"a quo hoe e'sse le-
ad ipsam,- quando - resrfscitala "est, vivificandam "et ! stabatur,--magis semper"ac-magisproyocavit.
."jvsuscitandam redisse." Sed-catholica fldeshabet to-' B ''
ITEM EXPOSITIO "_DEEODEM EVANGELIO'.
tum, quod hominis erat propter.cuipani, Deum.as-
sumpsisse : quia nec aliter-verus ;lromo esse pbtuis- « Cum factus esset Jesus annorum duode-
. -"sel, nisi totuni "quod ad diversitalem human3e natu- cim, etc.-(L!.c. 11). » Sicav mundus iste duplieiter
" rsepertinebat assuhipsisset." Aceepit ergo ciimcarne-:- servit homlni adsustentaiionem carnis,et ad erudi-
et in carne ipsam" ahimanr rationalem, ^juaeet ear- lionem menlis,.'sic Verbum caro factum, remedium
liem. ipsam-regeret. et sensificaret ad vitam, "et; prsestat-etexeniplum. Remedium in eo quod.obla-
secundum iiberanr- voliintatein peecatum respue- tuni est.ad redeniptionem,exemplum in"eo jquod
.ret, ef*lec!aret juslhiam.-Cui et hoc ex -soeietatei operatum est adimilationem. Remedium in eo quod
-.divinltatis collatum est, ut spontauea quidem- liber- factuin est, exemplum. in eo quod fecit iniitatio"
tate bonum.facefet, sed ad ihaluni faeiendum nulla ..ejus,,.siniilit'udp , ejus.. « Vidi civitatem sanctam
p-rorsus rfecessilate vel irifirniitate declinare potuis- -Hierusalem "novani descendentem "de coelo (Apoc.
_set. Dicit quipjie heatus Augustinus : De Spiritu-. xxi).»-D'e coelo.descendit, et fabricafa esl terrani.
__~s"ancioet Virgine Maria Dei Filius uiricus nalus est," De ccelo fofma-;' de ierraL materia:, Sicut -.fbrma -
non carnis cupidine, sed solo Bei munere." Libera in homiiris honio,.- sic et' fnrma Christi Cln-istus
illo voluntas erat, ae tanto niagis erat; quanto ma- C ' Induiniini Donrinuh] Jesum-Christum fbrmaro Chri-
" '
gis servire"peccato non_ potefaL.-M.uliaaulem-que- sti,'-imaginem Ghrisli. Ipsa imago ipsa est imi-
runtur de.illa aniina rationali-, e quibus unum est_ ; tatio. Idcirco factus est. tibfexemplurn, ut tu ii-
ntrum videlicet aequalem cuin divinitate scientiam lum imitando indueres. Fecit corpofaliter, tu spiri-
'
habuerit"; de qua quseslioue in alio opusculo, lualitef imitare. « Et-siccognovimus, inquit, Chri-
quod De anima Chiisti intitulatur, prolixius .di- .- sltmi secunduiii" cariiem, sed nunb.jam non nbvi-
sputavi. Hic vero hoc solum comniemorare suf- mus (II-.Cor. v). -i In exemplo securidum carnem
iiclt, quia eadem-anima sicut-plenam et perfectam cbgnovimus, in imitalione sceundum. carnem jam
Dei sapienliam unitam habuit, ita jilene-ef-peffecte non novimus. SecunaumcarnemChristus natus est^
. - ex__ipsa et per ipsam' sapientiam sapiens- fuit, in mundb, securidum spiritum veritas nascitur in
nee laiiien- ipsi sapienfise natura sequalis fuit.: ^corae tuo."Christus in Juda;a nascitur deVirgine, el
quia- longe aliud est sapienliasapere, atque.alitid veritas nascitur.in confessipne de.puritate. « Veri-
sapieniiam ,csse. Ex quo enini humanitati divini- tasde tprra orta esi,ef justitia de coelo prospexit
las conjuncia esf.ex ipsa diyinitate jiumaniias (Psal. LXXXIT).jQuando conftteris peccala tua,
aecepta jier gratiam, tplum quod divinitas habuit, T,~veriias de terra oritur; quando vero confitenti igno-
. -per naturam,-ita ut -seeundum. -illam iueffabileni scit Deus,- juslitia respicit de coelb. Vis autem ut
Uiiioriem.et Dei essel in hun:anitate sua totum qhod _ -Dcustecum sit? ebnfllere quid es. 'Crim verax esse
-- divinitaiis erat. Sicergo hitmariitalerirVerbi, in ani-
- ma .coeperis, veriias tecum esse incipiet." Dic malus sum
ralionali, a prima .corfeeptione sua ex-ineffabili (breve verbuni, sed verum), veritas .te-veracem fa •
uirione divioitatis jilenani "et -peiiectam sapien- eiet. Bi veritas teeum esl, Deus.tecum est, quia ve-
tiam,-et potentiam, etvirlutem, et bonilatem acce- ritas estDeus. Ecce quomodoiri Judasa nascitur, icl
plsse credimrfs ; et ipsam sicrftin unione divinilatis est in confessione, veritas. Mater virgo, puritas est
inseparabiliter,. sic-iu=' ipsa quse ex-unione divini- cordis; cum corde credis qrfod ore cbnfiteris. In.
tafis erat plenitudine virlutisincbmmutabiliter per- confcssione crimirris purilas est sinemacula.-Si bo-
"
mansisse.confltemur.Neque enimidcircoDeus Iiomo num non simulas, non babes rugam; si nialuni odis,
-inter honrines.conversari yoluii, ut quasi per inter- non habes maculanr. (Ephes. v)._Sic verilas in te
yalla leniporum sapientia aut virtute iirofieiens, m,e- desideiio concipiiur, - opefe hascitrfr, sfudio riutri-
ritum compararet, et seipso melior flerelj-sed ut ea tur, ul proflciatsetatein progressu lemporis, sapientia
gauieiitia et bonitale, qriam ipse' etiam dhinitate ki augniento cognitioiris, gratia iu incremenlo virtu-
 819 WERNERI ABBATIS S.-BLASH . 820
tis : apud homines in fama, apud Deum in conscien- ,A Quot nocli.bus recedit, "tot diebus .redit. Abeunti
tia; apud homines ut cognoscatur, apud Deum ut primse noclis iter est per superbiam,qua Deum de-
glorificclur. Duodecim annorum iii Hierusalem serit; secundae noctis iter est per concupiscentiam,
ascendit, quiapost perfeclionem opefis et drfplkalam qua alia prseter Deum appetit; lertiae noclis iter
virlutem charitatis ad pacem contemplationis profl- est per obstinatiam, qua in aliis extra Deum requie-
cil. Parentes Jesu ab Hicrusalem itinere unius diei scit. In superbia est vanilas, in concupiscentia de-
redeunt, qnia sensus carnis per exercitiurii boni leclalio, in obstinatia consensus. Per yahitatem igi-
operis internam veritatem nutriunt, per exleriorum tur, abil, per deleclalioiiem stal, per consensum se-
delectationem fetraelidiu in iniernapacepersistere del.Per superbiam a Deo.recedens, vaditad se ut
non possunt. Unus dies, rina clafitas, unum gau- requiescal in -se; per concupiscentiam descendit sub
dium, una benediciio quam Esau accepii, qui du- se, ut requiescat in carne; per obstinatiam trahitur
jilicem stolam non potuit-jiromereri. Hic est ille extra se, ut requiescat in carne a specie visibilium
unus dies, in quo puer unius diei sine peccato esse el permaneat in delectatiorie. Primum vadit de
non poluit super terrani, quia "sensus carnis, qui virtute sua gloiiari, secundo vadit in viliis suis de-
quantum ad se semper puerilia appetit, hujus tan- leclarl, tertio vadit in transitoriis consolari. - Primo,
trfmvitse claritatem amans in ea riunquam sinejiec- R « maledictus" homoqui confidit in homine (Jer.
cafi macula consistit. Non enim venit ad alium xvn); » secundo, «qui ponit carnem brachium suum
diem, de quo dictum est: « Nuntiate diem de die (ibid) ;.» tertio, « qtii speravit in multitudine divi-
(Psal. xcv): t et rursum; « Diessuper dies regis adji- fiarum suarum, el praevaluit in vanitate sua.(Ps,_...
cies (Psal. LX). > Propterea unius diei iter est elon - n). » Hevertenli autem primse diei iter esl quando
gantibus ab Hierusalem,, quia deleclatio prsesenlium intenlioneni srfam convertit anima ab eb quod ex-
longe facil aninios a contemplationeseternorum. Post tra ipsam est, ad id quod ipsa est. Secundse -diei'
triduum Jesus in lemplb invenitur, quia ppst corre- iter est, quando ab eo quod in alio.est.ducitur adid
ctionem cogitalionis, Iocutionis et operis, veritas in quod esse debet. Terlise diei iterest, quandb aper-
corde mundo percipitur. Invenilur autem iutei do- ceptione illunrinationis rapitur ad foniem luminis-.
ctores et sapientes, quia in lege el prophetis, et Prima revisio est ab alienis ad propria; secunda est
evangelistis, et apostolis, ct sacri verbi docloribus, ve- a malis ad liona ; tertia est a studip vhitilum ad
ritas cognoscilur. Legitur quoque de itinere (rium perceptioneminternse et setemae dulcedinis. Et sic _
dierum,- in quibus ierant friii Isracl in desertum, ut pos! triduum, hoc est post.correclionem cogitatipiris,
ibi saerificarent Domino Deo suo (Exod. m). JSst , loculionis, operis; Jesus, id est verltas. in templo,
J
quidam Jaccessus, el recessus animae ad Deuni, sive hoc est in mundo corde pereipitur : ita et per sacri
a Deo; accessus ad Deum, recesstts a Deo.- Abeun- verbi doclores, veritashorum irium dierum egres-
ti, iter est per noctem, redeunti iter esl per diem. s.onis Hcbrserorum ex jEgypto fidelihtis declaralur.

DOMINIGA SECUNDA POST THEOPHANIAM.

t Nuptise facise sunt in Cana Galilseae,et eral ma- fuiurum est miraculum . quod peiis. Veniet hora
ter Jesu ibi.Vocatus est autem Jesus et discipuli ejus, niea, id est passionis opporlunitas, in qua videlicet
ad nuplias (Joan. n).» Yoluit Dbminus suis nec non cum pendere in cruceiiifirmitas coeperil, cujus fu
miraculo nuptias commendare, ne cas bseretici mater es agnoscam te niatrem ut filius, euram tui
damnare prsesumerent. Mystice desiderio Patrum discipulo committens. Prajdicalo aulem Evangelio et
praecedenlium ante legem, sub lege vocatus est virtule divina ostensa mundo, fuit hora passidnis.
sponsus, ad Ecclesiam, sponsam venire, et in gralia Nonnecessifatisscilicelhora, uthaereticicalumnian-
Evangelii venit. Vocati sunt et discipuli, ut minislri D tur. sed" voluntatis. Unde illud : « Poiestatem ha-
in nuptiis. Hanc sponsam conjunxit sibi sponsus, in - beo ponere animam meam, et ilerum sumere eam
utero Virginis. Verbum enim sponsus, et^spoiisa (Jdan. x).»'Nonenim auctortemporumfato teinporis
caro humana est. Iu Cana Galilsese,in coelo frans- regitur.
migralionis fiunt nuptiae, quia hi sunt digni Chrislo, « Dicitmater ejus: Quodcunquedixeritvobisfaette.
qui fervore devotionis de vitiis ad virtutes, de lerra Erant autenfibi lapideae hydriae sex posilae;se-
ad coelos migrant. cundum puiificalionem Judseoruni.capieiilessingu-
! « Et deficiente virio, dicit mater Jestts ad eum : lae metrelas binas vel ternas. » Conflsa maler de
Vinum non habent s. Quasi dicat : Vinum da eis. fllii pielate ad ipsam, ut fiat quod pelitfiducialitei
Vinum deficil, quia spiritalis inlelligentia legis falla- imperat ministris. Hydor pSw/a]est aqiia?Inde dicitui
cem PJiarisseorum exposilionem latere-coeperat. hydria vas aquse. Purificallonem Judaeorum riicit
< Et dixit ei Jesus : Quid mihi et tibi est, mulier? quod crebrolavabanl manuset vasa.Metron [[>.hpm>]
nondum venit hora mea. » " Grajce, mensura Latine dicitur. Inde nietieta no-
Quidcommune est tibi maler, sccttndum carnciri, nien mensurse.
et milri selcrnre Dei virttili ac Dci sapieulise, ex qua « Dicit eis Jesus ; Implete bydrias aqua. Et imple-
 821 ' fiEFLQRATIONES ,SS. PATRUM. — LIB. I. 822
verunteas usejue .ad summum. El dixit eis Jesus : _. i. in Genesi : « Relinquet homo patrem et matreni,
Hauritenunc, et ferte archllrieliiio. Et lutelerunt. t adhaerebit uxori suse-, et erunt duo in cai-ne una
Arclritiiclinus est princeps triclihii, idest discun- (Gen. n). t Christus adlisesit Ecclesise, ulessentduo '
beiilium in triclinio. Trichiiiurn vero-dicunt esse incarne una, et fuit relinquere patrem noh in ea
• aulam trieameralam, vel tres domos vcl tres came-, forma
ajiparere hominibus in qua. est aeqnalis
ras-cuiri testudine factas,.in_--quibus sedcbant di- Palri,- Reliqtiit.malrem ijuando "de Synagoga' trans-
scunibentes, quasi, sUb tribus arcubus. ivit ad Ecclesiam. Poterat Dominus vigilanti Adce
« Ut auterri guslavit •architriclinus aquam vinum cpstam sine dolore evellere (i6id.),-%edproculdubro
factum, et non sciebal unde esset, ministri "autem Cliristi.dormilib. in cfuce ineo significabatur, de cu-
sciebant qui hausef aiil aquam , vpcat sponsum ar- jus latere lanquam sponsa fluxer.unfsacramenla Ee-
chilriclinus, et dicit. ei : Omnis homojBrimum bo-- clesiae. De vino aliarum hydriarumbibanius.' Cliri-
nuni yinum poirii;-"et curri inebriati fueri.nt, tunc stusfiguratusestin Noe.Nainideo inarcaomnia ani-
.id quod rieterius est. Tu arftem servasti-viiium bb- malia^-sunt inelusaJ(Gcn. vn), -ul onihes genles signi-
niim usque adliuc. "Hoc fecit- inilium "signorum flcarentur salvandae per Chrislum. Non chitir deerat
Jesus in Cana Galilseae, et manifeslavit gloriam Deo rursus causare pmne ge.nus animalhrm, scd
' ""
suaih. > - - ._-_; -• R ideO-per lignuin salvala.sunt, quia et uos per bgnum
lnter riralla signa quse fecit Jesus inCana-Galilsese salvandi eramus. Ih tertia hydria apdiyit Abfanam.
fuil hoc primum,- et quodam .dignitatis privilegio « In semine luo benedicentur omries gentes (Gen.
elemeniorum conversione, nianifesfavit gloriarii. xxu)..» Qrfis non "videt cujus figuram halmiiiini-
suarn, id est iatenleni deilalem. Miraculum aquae cus ejus ligna portans ad sacrilicium, quo imhioian-
conversae in vinum miramur^. et nou miramur dus ducebalur: poiiavit enimDonrinus crucem suam,
- «jrfia omni anno liene facit Deus in yilibus, et.de In quarta hydna dicit David - « Surge, Deus,ju'dioa
- -uno
gfafio multa facit. Et (quod majus est) cceluni terram. Quoniam tu hsereditabis in pmnibus genlibus
etlerramrie nihilo creavif, - eaque mirabililer gu- ' (Psal. LXXXI).j-Tanquain diceretur, :.Dormis(i jutii-
Lernat. Efgo quia hominesin.aliudinteiiti,.perdide- • catusa terra, surgeut.judicesjerram.iiiquinia a^iate
rtiiit considerationem operum Domiiii, in qua quo-. vidilDaniellapidem,prsecisumdemorite.siiieirianibtis,
iidie eurii laudarent, servavit sibi Deus quaedam et fregisse omnia regna terrarum, et crevisse illum
iuusilaia quae faceret, "ut tanquam dorarientes, ho- lapidem, el factum esse montem liiagnum, ita-ut
mines ad secolendum mirabilibus excltaret. Aquam implerel universam faeiem lerraa (Dan. u). De-qrfb
veflit Jesus in vinum, curii insipidam mentem "car- „ mpnfe prsedicitur,- nisi dc regno Jirdseoruin', unde
naliuni sapore seieniise coelestis imbuit. Eramus Chrislus secundum carnem natus esf, sine opere
euim aqua; "id est irisipienies Tet fecit nos vinum, humano quando sine amplexu maritali?-Ad sexfam
id esf sapienies fidem ipsiusr.Vel aqua intelligilur setatem perliuet Joannes. Baplista dieehs : «Nolite
jscientianf mundans "auditores a sordibus peccato- dicere : Palrem habemus Abraham. Potens est enhn-
rum : quse tunc coiiverliiur in- vinum, quando ali- Deus de lapidibus istis- suscitare filios Abrahsa
quisex iofo oblhiscitur praeierilrirum malorum, ne (Maith. jn).f» Lapides tlicens gentes-non .propter
in ca incidat, et iiicipit,caler'e in Dei amore, sicut firmitatem, sed stoliditalis dufitiam; "dum adora-
. vlnuminebrians obliviosos facit.potatores et cale- bant simulacra, similes facti sunt illis. Unde illud .
facit. Coriveitil aquas Christtis in virium, dum qrfse « Similes illis.fianl qui faciunt ea,-et qui cbrifidunt
camalia "videbanlur in lcge, spiritualiaiistendit, et •in eis-{icW.'cxiii). J Ilem sex hydrise sunt perfecla
superiiciem liderse plenam coelesli virtute videri fe- - corda sanctorum,.in his setalibus receptui Scripiu-
"cit. Christus enim in prophetis" necduni manifesta- rarum Dei parata,. iu exemplum videndi afque cre-
lus quasivinum inaqua latuit^ sed cum-discipulis dendi jifoposita. Et suntlajridea,-id est fmiia ir
-aperuit sensum ut- intelligerent .Seripturas - (Lucr Clirislo lapide.. Seciindumpurificationem Judaec»-
xxry), vinum inebrians fuitipse Christus in legeet- D rum diclumest, quia illi tantum populo Judxoruni
jirophelis manifestalus. Illa igitur Scripluia, dum in lex dala est, sedgratia per Cliristumomnibus facla
eo subleyamine,id est adoperalionem litlerae lalet est; Ideo non dietum est-capientes metretas alise bi-
Christus sapit.aquam insipidain. Cum vero aufert nas, aliae ternas, sed binas vel ternas, ut ipse dice-
yelanien est vinuni-iiiebrians. Sex hydriae sex aetates retbinas quas ternas. Sunt, ergo duae mensura^in
sunt quse inaniler currerent, irisi-Christus ih eis Scriptiiris, dum Pater ef Filius riomiriaiilur,"sed ibi
praediearetur. Prima setas est ab Adam usque ad - Spiritus qui Patris est ,et Filii intelligitur, nt ibi :
Npe; secunda, usque ad Abraham; tertia, usque ad < Omnia in sapientia. (Psal. cm),,»"id esf in Filio
David ; quarla, usquead transmigratioriem; quirifa fepisti. Tres' melretse sunt, dum "nominato Spiritu
ad Joamiem B-iptistam; sexla, inde usque ad finem sancto . Trinitas manifestius - intelligitur, ut ibi;:
sseeuli. Prophetia.in singulis setatibus, quasi hydrus. «"Baptizate eos in nomine Patris,"e/ Filii, et Sjiirilus
Secundum Iitteram" aqua insipida," quomodo in vi- sancti (Malth. xxvm). > Aliter binse vel ternse men-
num mutetur," cum ad Christum et-ad omnes gentes surae sunt omnes gentes ad quas pertirient Scri-
referatur videamus. Quidquid flgurabatur in Adam pfurse, binse propter prseputium, et circumcisionem,
de Chvisto, au omnes gentes -periinebaS, ut illud lcrnto qiria -a tribus'- filiis Noe_ sunt disseminats;.
 '
S25 'WERNERI ABBATIS S. BLASH §24
jussu Domini impletse sunt -hydrise, significat. A et dispergitur. Tertia est ab adolescentia. Primum
quia Scriptura ab eo est. Potuit qrfidem vacttasim- per colribitionem disciplinse circumciditur; deinde ~
plere vinoqui cuncta ereavit ex.nilrilo, sed maluit prseceptis informatur, et consilio regitnr. Quarla,
de aqua vinum facefe, ut doceret se noniegem sol- id estjuventus servire jam cogitur et sttbjicitur re-
vere, sed adimplere, et in Evangelio illa facere vel gnum, ut pcr timorerii hominis divinum distaf.
docere jiraedixit. Usque ad.summum iiriplenlur hy- Quinta, id est virilis 3etas post limorem honiinis ad
driae, quia millum tempus fuit a salutari doctrina divinum venit. Sexta, id est. senectus, quasi itura
vacuum. Architriclinus.intelligiturprinceps in peri- concupiscentia futurorum trahituf. Sic humanum
lia Scripturse continentis hislorias et moralitates et genus, prinntm diiuvio obrutum est, sectuido in
allegorias. Dum ergo tali. velut Nicodemo, Gama- -aidiflcatibne furris elatum, in divisioneiinguarum
lieli, discipulo ejus Saulo vcrbum Evangelii offerlur, disiiersuni, tertio. in Abraliam circumcisum, iri
vinum de aqua factum architriclino propinatur. Moyse praeceplis informalum, sub judicibusconsilio
Nonnulli per aquam baptismum Joannis, per virium gubernatum, et quarto sub regibus dominatori
passionem Christi accipiunt. Unde et vinum prius subjeclum-, quirito • sub pontificibus religioni "pa-
fertur architriclino, Id est ipsi Joanni, qui aute bibit rcns, sexto sub gratia vera bonitate illustratum.
passionem quarii Cliristus. Arclrilriclinus, id esl tres Istaj sexiiydrise sive In decursu sseculi praesentis,
ordines in nupliis discumbentium, altitudine distan- sive in vita hominis, omnes aquis implentur, quia
tes inter se, designant ires ordinesiidelium" ih Ec- - judicio plenus est mundus. -Judicia tua, Domine,
clesia: conjugatorum,conlinenlium, et doctorum. Et abyssus mulla. Multa opeiatus est Deus ab initio
quiadoctorum cst veleribusinstiluli.s, gratiam Evan- sseculi, et-operari non desinif usque In flnem ejus,
gelii prseferre,-voealo sponso dixit arclritriclinus •etcirta hoinincm a principip usquead finem ejus,
bonum vinum fuisse servatum. Quod autem dici- etomnia haeejudicium sunt, el niiiil sine causa -fit.
lur, non sciebat unde esset, intelligendum est, quia Sed quandiu dicere non potest homo : « Judicia
muilis iri lege -peritis secundum litteram nunliave- tua jucuuda (Psal. cxvm),» nondum aqua in vinum -
runt Eyangelium discipuli Christi,. qui hauseranl conversa- est. Deftciente velere vino, hydiia?7aqua
aquam, prudenter intelligendo et fideliter aperiendo implentur, quia cum in vita hominis carnales de-
veterem Scripturam. Omnis homo primum bonum lectationes - deficiunt, divinse consolatibnes sricce-
vinum ponit, dictum est ad lilteram secundum mul- dunt. Quaequidem initiantibusnrinus saporis con-
torum cousuetudiriem. Myslice, homo, id est carna- ferunt, proficientibus amplius dulcescunt, quia tunc
lis, deterius vinum bibit post bohum,' id.est cum Q aqusein vinum convertuntur, quando in mente.ho-
anihius ad falsa descendit. Sed spiritualis quotidie miiiis opus Dei quod laboranli primum non sapuit,
in visibili vino quod prius latuit in Sciipturis, in- per spiritualem intelligenliam illuminato dulceseit.
ebrialuret proficit. Maximus ejiiscopus insermonede Ilem sex hydrise sex S3lales mundi, aqua in vinum
Epipliairia qui ita incipit: «Completa nobis, fra- conversa, opera priorum iniigura spirittialium ge-
tres, dicif: Sicut posteritafi suse fidclis mandavit sla. In prima setate Abel agnrfm Deo obiulil, quem
antiquitas, hodie Salvator est a Chaldaeisadoratus. frater suusCain pccidit, etposl hsec DoriiiuusEuoch
"Hodie fluenia Jordanis henedictione proprii bapli- , in coeltim transtulit. De ltac hydria aquae, verbum
smatis consecfavit. Hodie invitatus ad nuptias aquas Dei sitientibus vinum hauritur, duni hOc myslice
vertilin vinum. - aperituf. Abel qui agnum sacrificavit, est Christus
ITEM DE EODEM EVANGELIO. -qui corpus suum pro nobis-Deo Patri - iminolavit."
« Implcle hydrias aqua (Joan. n). j.Gahisea in- -Abel a fratre occiditur, et-Christus a Jrfdaico po-
terpretatur transmigratio. Vita ergo prsesens Gali- jiulo -interiniitur. Enbch de terra rapituf, et Chri-
laea est transmigrans de praesenfibus ad fuliua. In stus post.passionem in ecelum transfertur. In se-
Galilsea nuptiaafiunt, quia in transitu temporis san- xuncia aefate Koe plantans -vineam vino inebriaiur,
ctiflcatur copulapermaiisurse dilectioiiis Eeclesise D dormiens denudatus, a filio subsarinatur, a duobus "
ad Christum, animss adDeum. Sexhydriae suntsex vesle velatur. Evigilans verb irrisorem servitio
setates in mundo. Prima ab Adam usque -ad Noe; addicil, reliquos ad gloriani benedicif. Haac hydria -
secunda, a Noe usque.ad Abraham; terlia, ab Abra- . ~aquaeconvertitur, cum tali modo intelligitur. Noe
bam usque ad David;-quaiia,. a David usque ad _ qui vineam plantavit, est Chrislus qui Ecclesiam
trausmigrationem Babylonis ; quinta, a transniigra- fundavil, qui poculo amarae passionis inebrialur, et
tiorie Babylonis usque ad Christum ; sexla, a Chri- a perfido populo iirisus deturpatur, sed a duobus
stousque ad flnem sseculi. In vita hominis prima - velatur, id est ab Hebrseis et gentibus iidelibus tuf-
infantia, secunda pueiitia, terlia adolescenlia, quarta pitudo passioriisejus venerafur. Qui a~somno mor-
juvpnlus, cjuinta virilis setas, sexta senectus. Prima, Jis evigilans, irrisorem populum Judaicum damnat,
id est infantia, quasi quodam diluvio lubrice obli- , se honorantes ad vitam exaltat. In tertia aetateJo-
vionis obruitur, ut non- videatur in posterum, ncc seph ohinvidiam a fratribus venditur, a domina sua
vestigia suiullarelinquat. Secunda, id est jiueritia, ob caslitatem incriininatur, in carcerem retruditur,
primum adiluvio oblivionis ad ser.sum exiens, per de carcere eductus, toli yEgypto praeponitur. Hsec
superbiam erigitur, et per concupisccnliam dividilur hydria aquse suavis reflcit nos sapore -vini dmeio-
 "
S2X DEFLORATiONES SS. PATRUM. — LIB. I. S2G
ris. Josephqui.a frafribus distraliitur csl Chrislus, it eum captivis "revertifur, est Jesus Christus verus
qui a discipulp Jrfdseis traditur, qui a Syrfagoga ut sacerdbs, qui, ab infefno caplivitatem reducens, ad
lile a donrina reus accusalur, neci damnalus sepul- ccelum regreditur. Ruina lempli ab Jesu in Hierosb-
cro clauditur, de barathro rediens uriiversp orLi lymis reparatur, et ruiha angelicse curise por Jesum
principatur. "In quarta alate Dayid Goliam pugnaris Chrislum restauralur. In sexta aetate omnis populus
supefat, ei Salomon'fempliim fliefbsolynris ex arfro ad Jesum-venit,' et ipse eos aqria abluens, fideles ab
et gemmis aedificaf. De liujus.hydriae aqua dulce vi- infideiibus secernit. Hujus etiam hydrise aquae sa-
num bibittir,-flum iali niodo accipilur. Golias a Da- porem vertit nobis Christusin vinl dulcorem. Alfi-
vidsternitur, et diafcolusa Christo in cruce vinci- tudo populi ad Joannem, et eos iri flumine separaf,
fur. Templumin Hierusaleni a Salomone auro "Ct quia oninis popiilus ad Chrislurii, in ultiniis con-
gemmis construitur, quia Ecclesia quse_est teniplum. - grega!ur_ et ab eo per igneiim" fluvium fidelis ab
Dei a Christo in ccelis ex perfeclis colligituiv fn infideli segregalur. Hunc, cliarissinii,'debetis dili-
quirita a;late Jesus sacerdos curn caplivis. de Baby- •gere toto affectu menlis qui vestras aninias recreat
loife remeat, ^t ruinani templiin Hiefosolymls re- •talibus sacrainentis, qrfi-vos ad huptias suas invita-
sediftcat. Hsec flydria aquae nos ,vino inebfiat, dum vit et vino -seternse dulcediiiis qttandoque iriebria-
' '
hsec spiritaliter gesta insinuat. Jesus qui a Babylone bit. . : '.

'•D01INI€A'TERTIA-

Secuiidtiia'Mattliffiu m' -
.* Cuiri desceiidissel Jesus.de monte,Tsecutse sunt; B baf. DocelDominus non esse vulgarida nostrabene-
- lufbse mulise. Et ecce leprosus venieris adorabat iicia,- sed premenda, ut rion solum a mercede.abs-
eum, dicens-: Doinine, si vis,-pbles me mundare tinenmus pecunise sed etiam gratiae. Jaelantia quiji-
(Matlh. vin). ^.Rectepost doctfinam fiuutnriracula, pe vilata facit ne lepra pPssil transire in medicum-.
uf per virtutem sermo firmaretur. (BEDA.)Lepvo- .Idcoeiiam iniperafur 'siientiuni,: quia riielius, fyift>
sus, secundum Marcimi'genu fleclens.(ifflJT,'i),.ut magis spoulaneam .salutem quserere qnani beneii -
Lucasail: «in faciem procidit (Luc. x), » qubd bu- ciis invitari. Ostendere se sacerdoti jubettir lepro-
militatis estetpudofis, utuiiusquisque de suai vitse sus,ul intelligerel sacerdos euirf riou legis ordine,
maculiserubescat, confessionem verecundia nonre- sed gratia DeLcuratum'. Oflerre-sacrificium praecipi-
prinrit, sed direclo vulnere remedium quserit. Volun- . tur ut ostenderct Dom.inus se non, legem. solvere,
lati Domini curalionis polestatem leprosus.tribuit,nec sed implere secundttm legem gradiens, pf suprale-
quasuncreduiusdubitat,sed susecollitvioriis conscius gem sanans_.,In iege ei praeeeptum erat, ut mundati
noii prsasrfrfiit dicere : Munda'"me Domine, et riiun- aiepra munera offerreut-sacerdolibusqua re hu-
dabor. Dumhic a lege exclusus se Domini polestate niiliter ad ipsos nritlit. Hsec oportebat signifieanlia
curarL-postulat, supra legem esse gratiam indicat. ' auferri saciiflcia priusquam vera eliainriri illis si-.
Sicutenim potestalis auctoritasin DOmino, ita in gnaia-sacrificiacoiifirmataesseiit in Chiisfo ei Ec-
islo fidei.constanlia declaratur.- _"-.". -clesia cpnteslatione apostolorum et ftde credentiuni.
- Offertur iri tesliinbriium illis qui vident lejirosum
_ Et extendens manum teligiteum Jesus, dicens:
Volo, mundare.Etconfestimmuiidataestlepraejus. » mundatum, yelquod salvanlur a lepra'peccaiorum
-Et. extendens misericordise affeclu manum lepram et offert se Deo, si cre.dunf, aut si non credurit, in-
leligit,. ex huriiilitate doeens nos ntillum spernere excusabiles-eruni. Vel ita : Mujius qupd prsecepit^
pro.aliqua-corporis maculalione. Lex tangi leprov. Mpyses, iilisvidelicetsacerdotibus offerri in testimor
sos prohibet. Sed de eo -non, erat prohibitum, 1qui^ nium-, idestin signum spiritualis~bblatipnls,-,sicut
Domihus leids est. Tetigit igilur non quod sine ta- , curaiio. leps-aelestatur curationem peccati. Illud in-
ctu sanare. posset, sed ut iudicet se-non sublege -quam mimus offert non solum .in signo, sed in re,
esse, imo Ponrinumlegis qui. non timet conlagium, ut tu ipse a sordibus peccati eniundatus in sacrifi-
cumpolius"alios libefet. Expietate ait, vplp, sanans cium Dei tranileas. Moy.ses enim-prsecepit testimo-
"eo genere quo fuerat pbsecratus, cum ^diceretur : nium cujus te geris e"ffeclum.__Ubilepfpsus muii-
Si vis, potes-me mundare, imperaiido_subjunxit : daiur-certus non -exprimitur locus, ut osiendattir
«:Mundare;» in quo majestatisaperilur polentia. Q non unum.p.opulum alicujus specialis civitatis ,sed
-JSihil enim medium est ihter opus Dei et praeceplum, muliarum populos fuisse sanafos. Qriia vero iepror
-quia inier prseceplumest opus. Dixit enim, et facta• sus gerius humanum peecalis languidumtyplce der
- ' - -
s.unt. > signat,recte in Luea.plenus lepra* describitur (Luc:
« Et ait iili Jesus : Vide, nenrini dixeris, sed v). Omnes. enim .peccaverunlet egentgloriaDei"
vade, ostende te sacerdofi, et offer munus quod (Rom. m). Exfensio manus Salvatoris signiflcafinr
praecepit Moyses in lestimonium illi. > ,Non efat " carnadoneiii extensam ad salutcniriiominum. Undb
iiecesse ut sermone iactaret quod corpore prsefcfe--. iflud alibi-.Jsm vos mundi estispropter sermonem
 "
S27 - • WERNERI ABBATIS S. BLASH . 828
quem locutus.sum vobis (Joan. xm). Ipse Christus A cidente venient, et recumbent cum Abraham et
est sacerdos iriffiternum, cui omnes a prisci erro- Isaac et Jacob in ,'regnum ccelorum. Filii autem
risvarietatemundaii debeiit se ostendere confiien- regni ejicientur in tenebras exterioies : ibi erit fls-
"doquia templum ejus sunt, et offerre ei sua corpora tus etstridor dentium^ >Non solummodo iste cen-
hostiam viventem,. _ turio de genlibus recte credit in Deum, sed multi
- « Cum autem introisset Capbarnaum, accessitad gentiles adliuc venient ad rectam credulitatem. De
eum centurio, rqgans eum el dicens": Domirie. puer nationibus- credituris dicit : mulli venient et re-
meus jacetin domoparalytictis, et malelorquetur.» quiescent feliciter epulaturi. Fiiios autem regni di-
Nori est coritrarium quod Lucas dieit : « Misit ad cit Judseos in quibus ante regnavit Deus. Tenebrse
erim seiriores Judseos, rogans (Luc. v), s sicutcum supersunt interiores, non exleriores. Scilicet exterio-
per amicum soleamus pervenire ad aliquem. Ve- res ideo diclae suht, quomodo lumen reliquit qui
rumtamen non negligeuter infuenda est etiam Mat - a Domino foras expellitur. Ubi dicit fletus et stri-
thei mystica solulio, seeundum quam scriptum est dor dentium, veram ostendit resurrectionem, cum
. 111Psalmo : « Accedite. ad eum et illuminamiiri fletus sit oculorum_ et dentes et ossa.
(Psal. xxxm). > Itaque fide venit centurio. Dici ta- « Et dixit Jesus centurioni: Vade, et sicut credidi-
men potest qiiod etiam corpore venerit, et seniori- sti fiat tibi. Et sanatus est puer in illa hora.» Et re-
bus Judaris tanquam fanriliaribus Chrisli quod Lu- versus est cenluiio in donium suam, et invenitser-
cas explicat verbum suum commiserit, ut quotidie vum qui langueral sanuiri (Luc. vn). MeritumDomini
lieri solet ante polentes. Jacet paralyticus, lorquetur famulo suffragatur..- intelligamus cenlurionem cor-
acuta scilicet passione. Hsec ila expfimit, ut et pore tandem pervenisse ad Dominuni, et cum his qui
ariimaj suseangustias iridicet, et Chrislum ad miseri- mlssi frfefant rediisse domurn, cttni Dominus dixerit
cordiam commoveat. Nunc discamiiscommisceri ser- ei: Vade; vel sicut per nuntios accessisse, sic et per
vis, 1ut Lucas ait; mbriturus erat servus sl non nunfios reversus fuisse attendatur. Divina providen-
Domini sui fide et Christi pietate redderetur vitae. tiaJudaei nrissi sunt, "ut inexcusabiles fierent, si
Sic Ezeclrias rex, cui Dominus ter quinos addidit visomiraculo et credente gentiliyiro non crederent.
annos. ..- - Seniores pro centuripne et sancti pro nobis interce-
•« Ait illi Jesus : Ego veniam , et curabo eum. i dunf ad Dominum. Milites centuriohis possunt in-
Ad sanandum reguh iilium ire noluit, ne divitias lelligi virtutes naturales quas multi secum deferunt
honorasse videretur. Ad servum ire et ^sensit, ne -ad Dominum veniehtes. De quibus in laudem Cor-
servilem conditionemsprevisse putaretur. Sed in f nelii centurionis dicitur .quia « erat vir justus et
:tinere verbo eum sanavit, ne putaretur ire ob im- timens Deuni cum omni domo sua, faciens eleemo-
p;>tentiam et non ob humilitatem. . sj'nas mullas plebi, et deprecans Deum semper (Act.
« Et respondens centurio ait: Domine, non sum x). » Qui autem nbn bene uluntur illis, minime
"dignus ut intres sub leelum metiin , sed iantum dic sunt digni visitalione Dei. Centurio electos ex gen-
verlio, et sanabitur puer meus. Nam et ego stim sub tibus oslendit, qui quasi centenario nrilite stipati
potestate conslilutus-, habens sub. me mililes, et virtulum spiritualium sunt perrectione sublimes , et
dicp huic : Vade et-vadit; et alii: Veni etvenit; sola seternsesalutis gaudia sibi suisque requirunt.
et servo meo : Fachocet facil.* Propler vitse gen-- Numerus enim centenarius qui de laeva transfertur
tilis '.conscientiam metuebat gravari Dominum. Vi- ad dexteram coelestem-significat vilam. Unde arca
dit Doniintis fidem, humilitalem, prudentiam centu- Noe centumannis fabricata est; Abraham ceute-
rionis : fidern, quod ex gentibus credidit; humilita- nariusiilium promissionis accepit-Isaac sevlt_ et
tem, quod se judicavit indignum cujus lectum Do- in" ipso anno cenfiiplum invenif; atrium taber-
niinus intraret; pfuderitiam quod divinitatem cor- naculi centuhi cubitis longum fuit-; in centesimo
pore tectam agnovil. Qua prudentia etiam dixit : psalmo, misericordia et judicium earitanlur Dominb.>
Hoino sum ef nrilfo homines, sciens Doniiuum an- " Qumslio de eo : si pares sint poteslas Dei el voluntas
gelps mitlere "posse. Unde sequitur : Dei.
«Audiens autemJesus miralus est, et sequenlibus Quaeritur de polestate Dei, si major cst voluntale
se dixit : Ainen, amen,.dico vobis, non inveni tan-- ejus..Sienim plus jiotest Deus quam vult, videtur
tam fidem.in Israel.» Quod Jesus mfralus esl, nobis poteslas ejus major quam voluntas ejus. Si aulem
nrirandum sigriificat, qrfia"tales motus, cum de Deo potes^ts ejus major est quani voluntas ejus , vide-
dicuntur, non perturbati animi signa sunt, sed do- lur in eo esse insequale aliquid, et non lofus sibi
ceritis niagistri. De praesenlibus dicit : Non inveiii convenire Deus. Quomodo ergo unum est totum
tantarii fidi»niin Israel, non de patriarchis et pro- quodest, si majuset niinus ibi est? Si vero ideriiest
phetis, nisi forle in cenlurione fidesgentium praepo- illiel velle et posse, eadem esl potestas ejus,et volun-
nafur Israeii. Pi'aeseiitibus ideo prsefertuf ftdes tas ejus. Si autcm idem illi eslet posse et velle, quid-
eenlurionis, qtsia iili legis propbetarumque moni- quid vult potcst, et quidqrfid potest vult. Vult autem
tis edocli erant; ipse auteni nenrine docenle sponte onine quod fecit, quia contra volunlatem nihil facit,
credidit. - -
quivoluiilariefacilquidquidfacit.Rursumomnequod
1
_ . i D\w autem vobis, quod multi ab Oriente et Oc- vull facit, quia ad omnia"posse adcst, cum vdieiion
 '
829 . DEFLORATIONES SSi PATRUM. — LIB. I. 8S0
deest. Si ergo amplius npn potesl Deus facere quam A ejus respicjt, et potesias ejus. Sic igifur pote-
vult, neque amphiisfacerevult quam facit, conslat slas divina respeclu aliquo ad alia se habet quam
procul.dubio, quia amplius facere rioirpotest quam volunlas, quia coiitra volunlatem nihil habef.
facit. Si potest Dcus plus faeere qiiarii vult. potest Sed dicunt: Si Deus aliquod facere polest qubd
conlra voluntatem suam facere, etfacwe quod in non vult, alicjuid facerc .polest contra voluiilatem
voluntate non habei, el esl poteslasejus xontraria -suam; si autem. contra volunfatem aliquid facere
voluntati ejus. Unde eonsequens esse yidetuivquia -pofesf, non.est onnripotens, qui cogi potest invitus,
sicut oninequod potestet vult, facit, sic omnequod et duci ad id quod non. vull. Sed yidete qtiomodo
facit polest etyult sic ; omne quod.polesl vull, sic coh;ereal. Quod dicunt, quia si-Dcus aliquid potest
onme quod vult polesf. Sed si hoe recipitur quod- qtiod faccre non vult, ergo contra voluntatem ali-
Deus alio mo.io, vel alifer nilril facere possit quam qtiid facere potest. Cpntra volunlalem suani quippe
facit ex necessitale, operatur oiuiiia, et alligaliir - faceret, si faceref quod facere.riollet: nori aulem
atque conslringitur" lege operum suorum, ut do-_ idcirco, qrfia aliquid facere potest quod facere non
miuelur .ei conditio operis. sui. Sed hoc nefas est vult, contra voluntatem suam facere potest, quia s>i
conftteri. Quomodo ergo, inquiurit, idem eslDeo _ id faceret quod faccre potest, ct non vull, jam illud
velle el posse, si major est potestas ej'us quam vp-. B facere yellet quod faceret, sicuf modo, quia facefe
luntas? Videtc quid dieunt. Major, inquiunf, sectin- -' non vult, non facit, quod tamen facere posset, si
dumvos est pbfestas Dei quam voluntas ejus. "vellet.Sic prsescientiact praedeslinatio in Deo, si"
Quare ? quia dicilis Deum plus posse qiiani velle. secrfiidum respectUm coiisjderanfur, dissimiliter se
Intendile. Si idcirco inajor debel dici potestas quam habent, cum tamen in Deo unum sinl.Praescientia
votunlas ejus, quiamulta facere potest, quae facere - enim et ad mala et ad bonase habet, prsedestina-
non vull : ergo et voiuntas major esse dicatur quam lio adbona lanlunr.Omnia qnippe futura prsescivit,-
potesfas, quoniairi mulia quse facere potesl noii facit, eleclos autcm lantum'" praedesiinavit. Similiter ei
quia facere ribn yull-, si eriim potesias major dici- praidestinatio quandp pro disposilione accipitur, in
tuf, quia voluntalem transcendit, et.voluntas major respectu taroen prsescientiaj paiilicari non potest
dicatur, quia polestatem constringit. Sed sicut po? quia praescientia Dei et ad ea quae faclurus est per-
testas non cbarctafur, id est eo quod sine voluntate liriet et quse pernrissurus, praedeslinalio auieni ad
iiihil.operaiur, ita et voluiitas non superatur in eb ea quaefacturus est lantuni. Ainbl-osiiiscniiii dicit:
quod non ad oniriia quae in pbtestate sunl dilatatur. « Praideslinavit Deusimpioium geheniiam, sed non
Tria sunt, affeefus, et effectus, ei respeclus.Voltin- („ praedestinavitiinpiorum culpam.» Qtiod enim facluru*
tas igitur et potestas in Deo, affeclu et cffectu unum fuil prsedestinavit, qubd atitcm faclurus non fuit,-
sunl, sed respectu ad ununi non sunt. Qubniodo scd permissurus, non prsedeslinavit, " sed-pi'33sci-
lisec uuo in Deo aflectu unum sunt? quia in Christo vit.' - -"-
nec voluritas sine polestate est," nec potestas sine EXPOSITIO DE EODEM EVANGELIO.-
voluntate. Totestas sine voluntate esset, si aliquam « Cum descendisset Jesus de riionle, secutse sunt
haberet potentiam quam habere nollet. Rtii'sus vb- eum turbse mullse, eic.(Malth. vm). •»Quia voluit,
luntas sine potestate esset, si aliquando non ex fratres charissjmi, Christus inter" hbniiues habi-
virtute, sed ex infirmifale aliquid vellet. Quia ergo tai-e, et iniraculis polentiam suai diviiiitalis oslen- '
et potestas in ipso semper est voluntaria, et vbJun- dere in factis suis nostram credulitatem mystcis
tas potestativa, quoniam quod polest omne posse infbrmavit. Paucis discipulis in monle Donrinus
vult, et quod vulromne, ex potestate vull : idcifco praedicaverat nec lunc turbai a'd eum ascenderanl.
in Chrislo nec potestas sine voluntale est, nec vo- Descehdit Dominus de rooute, et secute sunt eum
"
luntas sine poteslate. -lurbae^mulfaj. «Et ecce lepresus veniens adorabat
Similiter in effeclu nec voluntas a potestate, nec eum dicens : Doriiine, si vis, pptes me mundare. >
p.olestas a voluntate ullatenus separari polest.Quid- rj 0 quanta fldes lepiosi ? Audierat leprosus iste quia
quid eirim Deus voltintarie facif, facit el poteslate., , de Deo scripium erat: «Oinnia qusecuhque volu.it,
Et-rursum : quidqtrid facit potesfate, facit et volun- Domiuus fecit (Psal. cxxxiv). >' Audierat quide.m
tate, quia omnia qusefacit ef voluntate, et potestate quiaper Eliserfm Naaman principem Syrise, in Jor-
facit. Ergo in omni opere suo Dcus et volunlatem dane tincfum, a lepra miindavil Donrinus, el qtiia
et potestalem exercet, iiec se dividunt in bpere quse Dbminus omriia fecit sola voluntate,;ait ei: « Du-
dividi non possunt in ojierante. Sic ergc potcsias mine, si vis" potes me mundare. » Non quidem te
Dei et volunlas et affectu in ipso, et effectu per oporlebatjnbere, sed velle, quiaetvoluntatem luam
ipsum indivisa perseverant respeclu exira ipsum sequitur potestas. Ergo « si vls poles me mundare.»
dissimiiiter se demnnstrant. Qiiia enlm Deus veraciter Videns ifaque Doiniiius vocantis fldem, el vbluri-
non omne quod potest velle dicitur, quia multa tatcm deprecantis aii: Ciuii ergo pefas meam vo-
facerepolest quse facere non vult; nihilautem fa- luntaterfiet ofes eam, volo, jubeo, manum impono.
cere vult quod facere non polesi: ideo ad qusedam Ctim ait :Volo,se veileos'tehdit;cum ait: Mundare,
'
respicit poteslas ejus ad quae non respicit voluntas prsccipif. Cum legitur qiiod extendens manum, te
ejus; ad omniaautem a;l qtiae respicit volunlas tigit euin, ostendit qu\i maiuun apposuiL Sed qua-
 ssi WERNERI ABBATIS S. BLASH cw
re teligit leprosum, cum immundus esset, cum sola _". ; stii qui jacct Cjuasi paralyticus, et inale torqueiur,
voluntate mundare posset. Voluit enim superbiam ut suae animse angustias deinonstraret; et Dominum
nostram. ostendere, et obtundere: Ideo-nonabhor- commovisset. « Puer, inquit,-jacet in domo (Matth.
ruit carnem lepr.osi, ut prodessel, tractare. Quili- vin).j
bet eirini dives.quselibet superbia infirmum ct tufpi- Si aliquis quoerat quare hunc non attulisset, sicut
ludiiiem horreiida suaj corruptionis abhorret tan- illi alii qui paraiylicds in lectb altuleranl, respondeo
gere, dedignatur videre. nec vult per commiseraf o- qiiia non est bpus illum oainia videnti iiv couspe-
nem accedere. Sed huhc Dominus et facto et digilo ctum afierre, cujus potentia ubique praesens est.
objurgaf Eece creator cceli, rex angelorum riescen- Ilaque mandatei": «Pueriacet in domb, > ac si di-
dil in mundum, ul langeret ieprosuni. Ae si diceret: ceret: Nbn est opus ut anteleferatur. Cur ergo Do-
Ecce tangere veni etini per huniilitalem, qui vobis, nrinus ait: «Ego veniam et curabo eum (ibid.), cum
sofdet jier superbiam ; non sit vile servp quod facit noii petatadvehlum ejus?Regulus.quidamcujusfiiius
imperator. Ait eirim Salomon': Qui despicit patipe- infirmabatur Capbariiaum, roga-iit eum ut descen-
rem, exprobratfactori ejus, quia ipsefecit nos, et deret, et sanaretfilium ejus. Gui ait Jesus: Vade, fiiius
non ipsi nos: hictali increpat facto. Dicto nicrepabit tuus vivit (Joan. iv). [GREGOIUUS.] Ad servum non
B
'
superbos, ctim dicit: «Infirmus fui : et non visi- petentis venire voluit, et ad filium regis persua-
tasti me (Matih. xxv). » — « Et coiifesfmi muiidata .dentis, descendere uoluit. Quare ,hoc, fratres. nisi
estlepra ejus.» quia non est personarum acceptio apud Dcum. Nos
"Fecil et aliud miraculum in eodem Evangelio, honoramus dhitias et ad divites infirmos currimus;
ubl signum est magnae humfiitatis. Venit ad eum ad pauperes aulbm ire abliorfenius. Ecce Rex re-
centurio continuo post leprosi m.undationem, et ro- gnumad servuni ire non differt, et ad fllium regis
gavit eum, dieens: « Domine, puer meus jacet pa- ire contendit. Pauper.fuit Christus elpauperes di-
ralyticus in domo, et niale torquetur. Et ait ilii lexit, ut parfperes divitiis suis ditaref. Donrinus ita-
Jesus: Ego veniain, et curabo eum. Et respondens que voluit ire ad servum, sed centurio niandat ei_:
centurio, ait: Domine, noii sum dignus ut intres sab Non sum dignus. Cur non sum -dignus? Quia gen-
tectum meum, sed tantum dic verbo, et sariabitur tilis sum, alienigena .sum,.miles sum, gladio accin-
puermeus (Mallh. viii).» Genlilis crat centurioiste, ctus sum; sariguinem fundens, non sum dignus
et mullos milites subpo.teslate habuil. Nuham legeni conspectui luo. Hoc Teveretur isle gentilis, fratres
babebat, quse ei. condolere proximo prseciperct, et charissimi, quod nullus miles Christianus. Qui: licef
tamen dolel; non de filio, non de milite, sed de .iinmundus, non dicit: Non sum dignus, imo te-
servo. Christiani principes, si servos suos virieant C rnerarie prsebebit ei sordidum hospilium, et in eo
inflrmari, despiciuul, vilipenduiii, de eis nullam recipit eum. lsle verp ait:«Non sum dignus'ut
curam habeiit. Gentilis aulem islc curam magnam intres sub teclum meum, sed tantum dic verboet
habens deservb, misit seniores Judacorum ad cos- sanabitur puer.meus._ > Coniparemus utrumque in-
lestem medicum, i'ogans eum ut veniret et sanaret simul leprosum et' centurionem, videamus, cu:u
servuro ejiis, quia genlilis et alienigena erat, nbn utriusque fides magua esset, qui major fuisset.Diclt
eSt aususad Dominum accedere corporaliler, ut ait . leprosus : « Si vis potes me mundare.» Ait autem
Lucas, sed misit seniores Jtidaioruinquasi dome- centurio':-« Dic tanttini verbo et sanabilur puer
slicos qui securiuseum:rogar'eiit, quasi repulansse meus.» Iste volunlaiem, ille jtissionem sublilius con-
indigiHini, qui per pcenitentiam corporis non ausus siderat divinse potentise, sed qui per solam volun--
est- accedere, tamen accessit fide, et ideo dicitur in tatem credil esse-poteiiteni,'majorem fidem habet,
Evangelio: «Accessit.ad eum eenturio» sine.cor- quia non solum in jussione, sed in sola credit ~vo-
pore, iamen fide rogans per iniernuniios. « Jesus luntate, sed lamen ihagna est fldes. cenlufionis et
autem ibal cum illis. Et cum jam.non longe .esset a mirabilis. Aitenim": Ego credo, quia verbo tuopo-
domo, misit ad eum ceuturio amicos suos dicens :;y. teris sanare. Ego eniui sum inquit homo_ soluro-
Koli vexari, non sum enim digiius,-etc. (Luci vn). modo, et lu Deus. Ego siim homo habens sub po-
Rogavit tamcn ul veiiirel, scd- non dicebat hoc de lestale milites, et tu angelos, .qui faciunl miracula >.
adventu corporis , ~sed accessu commiserationis. «•Ego dico huic: Vade"et vadil, et alii : Veiri, et
Remolus erat a genlibus per idoiolalriahi, rogatur veirit.» Non est honiinis, cui parent homiries, multo
ul accedat, non per iustitiam, sed per misericor- magis libi angeli parebunl, el tbta natura, quia om-
diam. Legati vero intellexerunt eum dixisse dead- nia poles: Miratus est Chrisius fidem illius, ideo-
ventu corporis. Rogaverunt itaque Judaeiut veniret que sequentibus se dixii : c Non inveni tanlam fidem
« dicentes quia diguus-est ut hoc illi praestes. Di-. inlsrael.» Judaicus enim popuJtis quamvis huncvi-
- ligit.enim gentem nostram et Synagogam ipse esdi- disset per prciphetas, tamen eum non eogiiov t, sed
ficavrt nobis. Quibus.ait Dominus : Ego veniam, et; . dicebat omniamiracula euni facere in Beelzebub
curabo eum. Ibatque curn illis. Audiens ergo cen- (Luc. xi). Jairus etiam princeps Israel jiro filia sua
turio quia veniebat, misit iterum amicos dicens : petensDeuni, non dixit: Dic verbo ; sed « veni ve-
Noli vexarj quia non sum dignus,etc. (ibid.).»Noiate i lociter; antequam moriattir filiam (Matth. ix). >
verba fidelis gentilis. Mandat ei tres passioncs servii Nicodemus uuoque reefor Israel, de fidei sacramento
 S53 - DEFLORATIONESSS. PATRUM. — LIB. I _.*__
audiens ait: « Quomodo polesl hoc. fieri? > (Joan. A maculata est. Si ergo aliquis verum Iepra illa irre-
m.) Maria et Martha etiam dixerunt : « Doniine, tilus est, occurrat veromedico, et dicat: « Si vis,
sifuisses hic (Joan. x), > qrfasi absens non posset potes memundare.» Prseceptum erat inveteri.lege
eum ' salvare. Ilaque « rion inveni tantam fidem in ut sl aliquis leprosus esset, extra caslra ejiceretur,
Israel.->Ail ergo : « Sicut credidisti,'flattibi. Etsa- ef.sanus factus oslenderet se saeerdoti. Similiter
nalus estpuer in illa hora.»~Discite,fratres, in istis qui in criminalibus reus esl, extra-Ecclesiam debet
aliquod exemplum vitse nostrse. Desceridit Jesus.de esse, et per saeerdotem in Ecclesiam sanus rccipi:
monte, qriia descendit de ccelo. Et poslquam inter ' Jnvitat nos Domlnus ad" humilitaiem, cum servum
homines voluit conversari, turlise seculse sunt eum, visitare cupiunt, nepauper despiciatur.-Et quia Do-
quia ejus vestigiasunt imilafse. Sed-veniat ergo ad riiinus in paupefe Iioriorafur, paujiereni Dominus'
eum, si.aliquis leprosus est. Lepra enim, fratres, iionoravit. «Facite ergovobis anricbs de mammona" '
criminalia > • • • ,
peccata sunt, quibus anihia.nostracom- iniqttitalis (Luc. xvi).

POMI~NICA'Qfi"AR-TA/
SecunduinMatthffium. -

t -Ascendente Jesu in naviculam secuti xSurileum B cus hoc serb gesfum fuisse perhibet, ul veri solis
discipuli ejus : Et ecce motus niagnus factus est in oecubitum, non solum Domini dormilio, sed etiam
mari, ita utnavicula operiretur fluctibus. Ipse vero ipsa horasigniflcarel. Quo ascendente puppim eru-'
erat in puppi, super cervical dormiens (Matth. cis ut somnum morlis caperet, fluclus blaspheman-
vin). _>Cervical dicilur vel pulvillus, velquodlibet tium dsempniacis excitati procellis assurgunt. Qui-
aliud substratum cervici recumberitis ad. dormien- bus non ejus jiatientia turbatur, sed diseipulorum
dum.-Navlcula videbaluroperiri et impleri fluetibris, imbecillilas periclitatur. Puppis mortuis pellibus vi-
quare tanto magis timor conturbat discipulos. vas contegit el fluctus arcel, et ligno solidatur, quae
«,Ef accesseflinl et suscitaverunt euin dicentes : innuunt cruce et morte Domirii"Ecclesiam "salvari.
Domine, salva" nos, perimus. Et dicit eis Jesus : Per cervical inlellige corpus cui divinitas, sicut ca-
Quid timidi ^siis, modicsefidei? Tunc surgens impe- putinclinata, recumbit. SuscitantDoniirium diseipuli
ravit vento et mari. Et dixit.: Tace et obmutesce. ,ne pereant, quia maximis votis resurreciionem quse
Et facta est tranquillilas. magna. > Licet diversis rebanl.Ventum resurgens Dominus increpavil, quia
verbis evangelistsenarrent; una famen senlenlia est, diabolisuperbiamstravit, dum ejusimperium deslru-
et tofum dici poluit. Dominatuf vento etmari, de quo xit. Tempeslatem aquae cessare fecit, quia rabiem
dicitur: « Tu Dominaris potesfalis niaris (Psdl. "• clamanlium i Si Filius Dei est, descendat de cruce
Lxxxvin); > Non errore bsereticorum imperavit qur (Malth. xxvn), labefecit Recte arguuntuf qui jirse-
omnia aniinantiaputaiita.nimantia, sedmajeslatequa sente Christo timebanl,.unde post-resurreclionem -
Deosunt sensibilia, noliis insensibilia. Cujus -signi ellam"audierunt quaedamex ipsis:"« 0 stufti et tardi
tj^pum in Jona legimus, quod Domirfus caeteris.peri- corde ad cred.endumjn omnibusqussloculisuntprb-
ciitantibus seculus est, et dormit et suscitatur, et , phelse(Luc. xxiv)-.» Nobis etiam ssepe naviganiibus
imperio ac sacramento passioriis suse liberal susci- quasiintersequorisfreniitiis obdormilDonrinus, quan-
tantes. Itaque susepersbhse utramque naturam "di- .doinlermediosvirtutumnisus crebrescente, vel im-
gnatus est ostendere dormiens ut homo, maf e coer-- "
muudorum spirituumyel Iiominum pravorum, velco-
cens ut Dcus. — ; gilationuin impetu, fidei.splendorbbtenehrescif.spei
< Porro nominesmiratisunt, dicentes ad invicem: celsitudbcontabescit, ambris flamnia refrigescit. Sed
"Quisaulqualis est lric, quia veniis imperal etmari, et luncnecesse estadDeum curranius, quaterius ad trari-
obediunt ei. »^Recteappellantur homines quicunque quillitalem nos ducatet portumsalrftis indulgeat.
noiiduni noverant, sive nantse De"mensura diligendi Deum.
" potentiam Salvatoris,
excipianttir, siye alii qui iri navi erant sivb et ipsi „ « Nemini quidquamdebeatis, ait^Aposlolus, nisi ut
discipuli. Allegoricemare accipitur sestus hujus sae- icvicem diligatis. Qui eirim diligil proximuni, le^em
-
culi; navioula passionis arbor, cujus beneficio fide- implevit (Rom. xm). » Quali aulem mensura Deus
les adjuti mrfndi fluctustranscenduiit, et ad liltus el proximus "debeat diligi, diligenlius cohside-
-patrise ccelestisperveniunt. De hoc quod-discipuli randum est-nobis. De mensura"diligendi Deum Scri-
cum Domino naviculamascendunt alibi signiflcatio- pturanobismanifestat cum uicit: «Diliges Daminum
nem aperit dicens : Si quis vuit post me venire ab- - Deum tuiim extoto-corde tuo, ct cx tota mente, et
negel semelipsumcl tbllai crucem suam et sequatur ex tofa airima tua (Deui. VI).J Quasi diceret : Nbii
me, Discipulis navigantibus Christus dormit, qiiia tibi praicipiotit tanlum diligas, vel tantum Deum
.fiaelibus. in spe quietis perpetuse saeculum calcah- tuum. Qiiantum potes, tantum dilige : possibilitas
tibiis, etposl terga certalimmundi iaslus jaelanti- tna erit meusura tua. Quanlo plus amas, lanto pl:is
bus -tempusDominicsepassionisadvenit.-Unde Maf- habes; et qrfanlojilsishabes,' tantofelicior es. Ex-
 833 WERNERI ABBATIS S. BLASII 830
tendere ergo ct dilalare quantum poles ut totum im- A inde oriri : quod non levitcr cxplicare possumus.
pleatiir qubd in te est, cliam si non tolum capiatur Ecce duo siinl quorum alterum perire necesse est.
quod in illo est. Noli •limere quasi libi deficerede- Dalur uiii opiio quod velil ciigat e duobus quorum
beat ille, si liiinis. capax fueris. Quantumcunque" altcrum omnino evitari noripbssif.Si suam salulem
poteris, nunquam tantum poferis quanlum ipse est. magis eligit, niinus proximum diligit. Si proximi
Si tanlum-posses, lantus esses. Nunc aulcmcresce- salutem magis eligit, Deum minus diligil quam jlro-
re in illo jioles; aequari iili non potes. Cresce ergo ximum, a quo sejierari vrflt propter proximum. Sed
et profice. Quanlo major eris in bono-; tanlo meliof forte quis dicat parem dilectionem facere noii posse
eris. Si sunimus esses, optimus esses. Nunc quia electionem : utrumque sequaliter velle, et ulrumque
summus esse non potes,- potfesesse iirsumino. Et sequaliter nolle, nec posse alterum alteri praeferre
magnum tibi hoc est, el ex hoclu magnus es, siin in optionc quse paria omiiimb constant in dilectione.
stimnio es, et tanto ulique. major quantp alllbr. Sic ergpforte quis hanc objectioneni evitare"conten-
Ascendis autem, cum diligis. Shrsmn pergis in clia- dat. Sed quid dicemus? Si urium aliquem hominem
ritate, quia charitas sursum ducil. Siculail Aposto- tuum diligere debeo quantum meipsum, rionne, -si
lus : « Adhuc excelleriliorem yiam vobis demonslra- duo sunt aut tres, aut quatuor,diligere amplius debeo
•"
bo"(/ Cor.xn). > Ascende ergo, dum poles : modo quam meipsum. Sic vadunl qusestiones hominum,
terapus est crescendi et proficiendi; postea, cum et inquietant homiTies' semetipsosj cogitalionibus
consummabuntur omnia, slabis in eo ad quodperve- srfis. Dicunt enim : Quod meiius est, amplius dili-
neris. Et hoc eril summum fuum in illo, supra qtiod gendum est. Ponamus tres honrines, unum hinc,
non transies amplius; sed sunimum illius non etit duos inde. Dico ,quia perlre necesse est aul anum
in quo propterea, si stas, quasi non invenias amplius islum, aut duos illos. Dicergotu niihi: Quid eligis,
quo crescas. Idcirco ascende, dum potes, quantum qui proxinium. tuttni diligis lanquam leipsum? Melius
potes : riunquam nimis potes, ubi nunquam potes est perire ununi quam duos, quia melirfs est salvare
totum. Dilige Dominum Deum tuum.ex toto corde duos quam unum. ldeo, inquis,' magis eligb ut pe-
tuc.. el ex-tota anima tua, el ex tota lricnle tua, ut real.unus et duo salvenlur. Ergo vis ut magis-sal-
cx rilo toium tuum ;mpleatur~;etiam si a tuo toio, il- venturduo isli quam ille unus. Konne ergo illud ma -
liusnon capiaturtolum,"replette, et superabundat gis diligis, quod potiusesteligis : ita, inquis, omni-
in se. Si vas non deficit oleum sufficit. Cor luum no magis diligo. Vide ergo quid sequatur. Superius .
vas est, amor illius oleum. Quandiu vas habes,ille autem eonfessus es quia tanlum diligis, vel, si rion
iufundere oleum non cessat (IV Reg. iv), et postea Q diligis, diligere debes proxiiriuni luum quanlum
cum tu ampiius vas non habes, ille adhuc .amplius teipsum. Si ergb lantum diligis7unum istum quari-
oleum habet. P-ropterea noli parcere illi, cape quan- tuih leipsum, et rursum duosislos plus diligis quam
tum potes. Dilige quanlum suflicis, quia ille rfonde- teipsum, plus jtaque duos fllos diligis quam leipsum.
ficit. Biligeex tolo corde tuo, et ex.tota' anima tua, El si illos duos jilus diljgls quam leipsum, quantrfm
" et ex tola niente tua, id est ex lolo intellectu
luo, yidetur plus dil-gisill.os|quaniDeumpropierquosse-
et ex loto affectu tuo, et ex tola memoria lua. Quan- parari vis ab eo, ut Deum non habeas, neque diligas
tum inlelligis, quantum sapis, quanluni suflicis,. ' Deiini utpereas tu,ut illi salvi fiant":.Ei fortassis ali-
tantum dilige. Tolum-cognitione impleatur, totum quis aesliniabit ejusmodi dilectibneni habuisse Moy-
dilectione afflciatur, totum memoria leiieatur.Quan- seh, qui irascentiDeo pro salule proximorum sepp-
lum illuminaris, lanium afficiaris, ut totum dulce pbnensail: « Sinon dimittis eis hanc noxiam, dele
sit quidquid de illo in cognitionem et menioriam me delibroquem scripsisti (Exod.,xxxn). » EtApo
venit. Sirecte tolum m-obatur, cur non fotum dili- stolus pro fratribus anathema esse cupil a Clirisio,
gatur. Quantum crgo inriotescere dignatur nobis uf illi salvi fiant in Christo (Rom. ix), el fortasse
lantrfm diligatur a nohis. Totum quod capere possi- hocaliquis etiam ad amorem Dei perllnere credal,"ut-
mus diligamus, et quanlum possumus. D eurii ianlum diligamus, ulgloriam ejus in aliis politis
De mensurji ditigendi-proximum. amplificari quam in nobis coarctari cupiamus. El
He dilectione proximi dicit nobis Scriptura : « Di- propterea pro salule multorum noslfam nob.s per-'
,;liges-proximum ttmro sicut teipsum (Levit. xix). » dilioneni optandam, ut potius multi salventurel nos
Qubd niandatum tunc-profecto implemus, "si vera pereamus, quam niulli pereanl et nos salvemur:
citfa id quod nobis cupimiis bonum/etiamilli cu- Sed consideraie quoniam ordo dileciionis falis
piamus. In. quilius enim nosmelipsos recte diligi- est, ut ante.se diligat honio quam proxinium suum,
mus pfoximum nostrum, sive ad necessitatem cor- cujus dileclionem a sua trabere et formare jubetur,
jiSiis, sive ad aniinse saluiein, sine ficlione diligere cum dicitur: « Diliges proximum fuum sicul te-
et quanlum rationabililer possumus, adjuvare de- ipsum. > Si enim proxlmum suuni diligitsicut se-.
bemus.. Quairunt autern aliqui si id quod dictum est, ipsum, quoniodoproximunidiligil.cum seipsum non
« sicut teipsuiri, > secundunf similitudinem tantum, diligit. Si enim proximum suum dillgit .sicut se-
sive eliam secundum sequalilatem iiilelligendum sit. ipsum, jirofectu bocilli cupit ei Ppiat quodsibi. Si
Nam si proximos nostros tantum diligere jubemur autem Iioe illi evenire desiderat quod sibi, qu.omodo
'j-.saiitumnosmttipsosjvidelur quiddam scrupulosum illius"salutem;desideratqui suam pei-dilionemoptat.
 857 DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. I. 808
Itaque primum seipsura bene diligere deb.et, ut A esl quam sibi.diligere : boc esf velle illud et deside-
postea seeundum se bene diligal et proximum suum. rare. Quia enim omnis qui bonum suum diligit, sibi
Si auiem se perdere yult ut salvum faclat proximum diligit'; et rursum quia omiiis qui Deum diligit,
suum, non est ordinata dilectio, quia prp anima bonum stium diligit, consiai profecto quia nemo
sua nullam commiilationem dare potest homo. Hoc Dcum diligit, qui sibi illum non diligit; et omnis
enim a f,eprimuni requiril Deus, ul aiiiniam fuam qui diligit sibi diligit, quia desiderat et habere cupit
desilli, deinde csatera adjieias. Si quid pro isto dare quem diligit.
volueris non aecipilur, nisi dederis el istud.- Pri- Item. Quia non omnis qui bomim alterius diligit,'
nium islrfd, reliqua cum" islo.Nonautemdico duo illum diligit cujus bonum diligit, quia non illi dili-
aut tres aut quatuor honrines, sed nec totum mun- git bonum quod diligit.Distinxit Scriptura humanse
dtim contra animam tuam diligere debes. Si enim menfi, secundum eaquse in humanis. divisa, ali-
aliquid plus quam aiiiroam tuam diligis, idipsum quolies iiiveniuiilur, id guod divina inseparabile
profectopIusquamBeumdiligere comprbbaris, quia habent, diceris homini ut, pbslquam Deuni diligeret,
animam tuam non diligis nisi in ep solo, quia diligeret et proximum suum, non qupd islud siiie
bonum illius quod Deus est diligis. Idcircoprimum isto facere possunt, sed ne posse putarenf. Primum
diligeanimam tuam, diligendO bonum animse tuse. B ergo dixit ut Deiirii diligerel, et in eo ipse dixlt ut
Deinde eliarri dilige jiroxiroum luum sicrft teipsum, sibi diligeret, quia oninis<iui boiiuin suum diligit,
diligendo illi bonum quod diligis tibi. Hocesi enim sibi diligit. Quia non omnis qui bomim alterius dili-
illud diligere, bonum illi diligere.-Nam bonum illius git, illi diligilcujus bonumidiligit; ppst dilectionenr
diligere posses, etiam si illumrion diliger.es. Posses Dei staiim subjunxit dilectipnem proximi, ut hoc
enim tibi diligefe, aut alleri cuilibet,-et nonilli, el honio proxinio suo.cuperet diligeiidoilltim, quod
ita Iliurii non diligeres, quamvis rionum illius dili- "sibi diligeiido -Deum. Quod niajus bpnuin mihi est,
gere.s, quia illi non riiligeres. Posses diligere equum a me plus diligendum est, quia mihi priroum irrsi-
illius, doniumetagrum, pecuniain.illius, fortiludi- tuni esf.ut diligam bbnrfm meum : illud maxime
nem, piilchriludiiiem aul sapientiam illius, quariivis quod verum bonum esl, et, post illud et secundum
illum non diligeres, quia tibi diligeres, IIODilli. Enim illud,.diligam bonum proximi mei.-Secundum me ef
verum bonum non poteras diligere libi, nisi illud postme aliquid illi debeo, anfe"me vel contfame
-' . .
diligefes el cuperesproximo luo. niliil. Alioqrfirinon staret:« Diligesproxinium tuum
Distinsit ergo Scriptrfra dilectionem istanrsccun- sierft teipsuhi, » si illum diligerem, odio haliens
dum illamqua in-aliis etde aliis bonus est. Dile- P meipsum. Secundumbune itaque inodum.iibrf nisi
clioriem primum prsecipiens honiini, ut Deum dili- duo sunt prsecepla eharitatis : priinum d'e dilectione
gat, intehdens -utique ut in-en ipso seipsum diligat, Dei, in quo homo, veracitcr diligit seipsum. Secun-
. quia diligere seipsum nori aliud est quam bonum dum de dileetione proximi, in quo proximum diligit
. suum diligere, et' bonum suum diligere •non aliud sicut seipsurn. - .

'
': ,'" DOMINKA QUINTA' PQST THEOPHANIAM-
- . - "
.- - Secundum MatthsBum."

Respoiidens Jesus dixit: « Confileor tibi, Paler
Doniine cceli et ierrse, quia abscondisti haec a sa-
pientibus ef prudentibus
" - et revelasli
-
ea~parvulis,
etc. (Matth. xi). >
Exsultahs de Spiritu sancto, de salute liumilium
qulbus loquebatur, gratias agit et exsullat iri Palre
quod apostolis adventus sui aperuit sacramenla,
quBalgnoraverunl Scribse el Pharissei, qrii sibi-sa-
pientes.videbantur. Unde supra.: « Justificata est
sapientia a filiis suis (ibid:). > Confessio non sein-
)per pcenitentiam, sed aliquando graliarum aclionem
significal. (AUGUSTINUS.) In hoc quod ait Paler :
ostendit se esse geiiitum a Deo, non creatuin, ut
haefetici dieunt; inhoe quod dicit: Dbmine, creato-
fem cceliet tense, pulchre sapientibus etprudenti-
b;is,-"noninsipientes et hebeles, sed parvulos, id est
humiles opposuit ut probaret se tumorem damnare,
ncHi acumen scierftiae. Humilitas enim clayis est
scieEtisa:De quaalibi dicil:"«Tulistis clavemscienliar.
(Luc.,,xi), s hoc est humilitatem fidei Chrisli, qua
ad divinitatis ejrfs.agriitionemperveriire pblefalis.
« Eliam, Paler, quia sie fuit plaeitum ante fe. >
Sensus est: Certe, Pater, Jisec fecisfi, "quia sicpla-
cuit anle- le^ id est. in" conspeclu tuo: His verbis
exempla humililatis acciplriius, ne temere isuperna
consilia de aliorum vocatione alioriimque repulsione
p.rsesumamus/Non enim ralionem reddidit, sed sic
Deo placitum dixit, ostendens qriia- injuslum. csse
ripn potest quod plaetiit-justo. Unde etriri vinea la-
borantibus mercedem reddens ail: « Volo et liuic
iiovissiriio dare sicut.ettibi (Matlh. xx).> In cunciisf
ergo a Deo disposilis aperta ratio est, occultae jtt-
stitia voluntatis. .,..".
« Omnia nrihi tradita sunt a Patre meo. » Ideo
confiteor Palri quia oinnia niihi tradidit Pater. Nou
dicit omnia de elemetiiis, sed de his qui per Filium
accedunt ad Patrem, el ante erant rebelles. De lris
omnibrfsalias dixit: t Domine, quod dal mihi Patcr
 ' '
839 WERNERI ABBATIS S._BLASfI 810
ad me veniet (Joan. vi). » Vel ita : (AMrsnosius.)i\ in lenitate animi jugiter perseverantes nullum lse-
C»m audis ornnia, agnoscis omriipotentem, nori de- dunt, et sic per quietem menlis invenient tandem
coloreni non degenereniPatris. Ctim autem audis tra- sempiternam quietem animabus suis.-«Jugum enim
dita, confileris Filium, cul per naturani unius sub- meum suave est, et onus meum leve.» (HILATIIUS.)
stantise omnia jure sunt propria, nondono collata, Quid jugo Christisuavius? Quid onere levius? Pro-
sed per graliam. » Nola quia Christus in eo quod babilem fieri, a scelere abstinere, bonum velle,
homo est, confitetur, id est gratias agit Patri, malum nolle, amare omnes, odisse nullum. aeterna
imo- individrfse Trinitati. In hoc quod ipse est consequi prsesentibus non capi, nolle inferre alteri
splendor qui de Patre splenduil, supra intellectum, quod sibi ipsiperjieti sit molestum.' Licet angusto-
nullas referl gralias, licet' omiiia a Palre habeat, initio sit arcta via, ut alibi dicit, quse ducil ad vitam.
quia per nalurani babel. (Matth. vii), pfocessu tamen temporis ineffabili dile-
« Et nemo npvit Filium nisi Pater, neque Pa- clionis dulcedine dilatatur. Jugum fldei suaye est
trem quis novit nisi Filius, et cui voluerit Filius coniparationeiegis, quia ibi vulneraiitur pueri, lric
reyelare? » Erubescat Eunpmius, dieens se plenam lavantur salvandi. Onus Evangelii leve esf, quantum
notitiam habere de Patre etFilip. Kon ita intelligen- ad legem, quia_ ibi adulteriuni punilur per lapida-
dum est hoc quasi Filius a nullo possit sciri nisi a U ] tionem, hic purgafur per poeniientiam
Pafre solo. Pater autem -non soluro a Filio, sed ab- De viliis el operibus malis. De virtulibus quoque et
eis etiam quibus revelaverit Filius, ,sed utrtimqtie .operibus bpnis.
relerendum est quod ait, et an [cui] voluerit F-ilius « Veniie ad me, pmnes qui Iabofatis et, onera.li
revelare, ut intelligamus ufrunique perFilium reve- . eslis,etego.reflciamvos(il/«H/i.xi). >Laborefatigali,
lari. Verbo eriim suo Pater sedeclarat, quia mentis onere gravati, inedia macerali, vehite ad mc. Qtialis
noslra lumen esl. (HILARIUS.) Tradita autein Filio ad qualem? Clausi ad oslium, segroti ad medicum,
non alia sunt, quam quae in eo soli Patri nota sunt. naufragi ad porlum; ad oslium luminis, admedicum
Nbia Verho Filio soli sunt quae Patris sunl, atque salutis, ad poftum quielis; ad oslium, ut egressi
ita in hoc multise, cognitionis secrelo non aliud in veritatem videatis; ad medicum, ut euralijid sani-
Filio ignorabile exslilisse, quamquod in Palre igno- talem convalescatis; ad portum, ut.collecii post
rabiie.sil. Altende, ubi solus Pater, Filiuin, solusve laborem quiescatis; vaeui, ut lumine veritatisjm-
Filius Patrem Iiosse dicilur,- non nisi creaturarum lileamini; laborantes, ut quieleadeptaconsulemini;,
lieri exclusionem. Ncque enim Filius a notitia sui onersiti peccatis, ut pondere aliorum, alleviemini.
ipsius excipitur, neque Pater quiseipsum cognoscat SuiiteLcnim seplem capilalia vitia, sive princijialia
excluditur, et Spiiilussanctusconsubstanlialisulii- ' sive. originalia, quibus peccatores
C aggravantur" et
que ab utriusque, plena cognitione nequaquam onerantur. Quse ideo Scriptura capitalia vel prinei-
separatur. Uride Paulus : «Spirilus scrulaltir omnia, palia, vel originalia nominat, quia reliquorum om -
etiam profunda Dei (I Cor. n). » nium caput srfnt, el principium el origo. Omnia
« Et conversus ad discipulos suos dixil": Venile quippealia abistis septem vitiis oriunfuivHocautem"
ad me omnes qui laboratis et onerali estis, et ego interesse videtnr inler peccata et vitia, qupd vitia-
reliciarii vos. »• i surit corruptiones animse, ex quibus, si ratione non"
De onere peccati dicit, yel pressos jugo legis in- refrenentur peccafa, modo actus injustilise oriuntuf^
vilat ad Evangelium. Qua ralione est Evangelii Ante auiem teniaiiti vitio consensus adhibetur,
gratia levior lege, cum in lege adulteriuni, in Evan- aclus Injuslitise est: quod peccatum dicitur. Ilaque
gelio .concupisceniia; ibi homicidium, Iiicira pu- vilium esl infirmitas spiritalis corruptionis. Pecca-
niatur? In lege oriera requiruntur, in-Evangelio vp- tum auteni, ex corruplione oriens. per consensurn
lunlas. Duae, licet affeeliirii non habeat, prseniium, est actus iniquilalis.
tamen nbn amiltit, ul, si yirgo non voluntale cor- Itaquevilium absque consensuest infirmitas. Cui,
runipalur,.apud Evangelium virgo suscipitur, apud ... in quarituin infiimitas. est, niisericordia debetur;
legem quasi cprrupta repudiatur. Laboralis dicit, praemiuni aulem el corona, iri quanlum ab aclu
vel in legis difficuitatibus, vel in divitiis acquirehdis. iniquitalis cohibetur. Cuhi consensu vero vitium
« Reficiam vos, »idest recreabo vosexoneratos per culpafit, ul in quantum vlfium est, malum-est;
Evangelium promittens regnum ffilerrium. in quantum voluntaria est, poena dignuni est.
« Tollite jugum riieum super vos, et discite a riie Vitium ergo est in corruptione, peccatum au-
quia milis sum ethumilis cbrdeef invenietisrequiem lem est in actione. Actus vero peccali solo coh-
aniniabus vestris.» Jugum dicitur.Evangeliuni Chrf- sensu perficitur, ciiam si foris opus non fuerit, quia
ti, Judseos et gentes i.n una fide conjungens, ut qupd inlquitatis est, per consensuin pravum. in sola
terram cordis sui excolant per vomereiii sacri elo- volunlate completur, etiam func, cum ab eo quod
quii. « Tollilejugum metim-super vos, »in superiori vull perficiendo "forisinvila restringirur. Facit.enim
scilicet mentis vestiae in honore habeiiies. Excmplo quod stium est tolum, et quod amplius-non facit
quoque meo discitcmites esse eorde-, el humiles surfm non esl. Non ab ipsa est quod ^mplius non
spirilu, ne lateat serpens in specie coliinibse. Hu- facit, sed cont;a ipsam. Ita"in sblo cpnsensu ppus
miles quippe nemiriem cpntemnunl, mites quoque judicatur, cui qiridcm id quod forisest opus, lan-
 "
841 DEFLORATIONES SS. PATRUM.— LIB. I. 812
lum in malilia adjicit, quanlum ipsum qui inttis j»_in istis, sicut rapinas, sacrilegia, et incestus, et cse-
operatur, motum volunlatis ad maliiiam accendit. tera talia.' Venialia sunt, sicut ira levis et trans-
Sic eigo vilia.origo peecatortim sunt, ex quibus iloria, TISUSet ejusmodi quse sirie deliberalione
nascuntur opera iniquitalis, quse quidem,'sicut di- agentium coiitingunt, sive e_xnegligenlia incaute,
ctum est, absque eonsensu poenain haberif, quiacor- sive ex infirmilate praecipilantur. Sed inlus hsec.
ruptiosunl; cum consensuaulem culpam, qttia vo- sciendum, quodlri qui ab hujusmodiviliisdesipue-
luiilaria sunt. In quanluln enini priginalia sttnt, rint, et digne ppenituerint, sepiein mbdis a Deo sus-
pcena in ipsis exercetur; in quantum voIuntarIa,pcc- cfpiantuf. Primo suscipiuntur ad sponsionem,' se-
naipsis debelrfr.Sunt aulem hsec: prima, superbla; cundo ad pi;otectionem, lertio ad sustenlationem,
secunda, invidia; ferlia, ira; quarta, acedia; quinta, quarfo ad reconcilialionem,_xjttinto ad approbalio-
avaritia; sexla, gula; septima, luxurla. Ex his, tria nem, sexto ad consolationem, seplimo ad reniune-
honrinem despoliant, quarlum spoliatum flagellat, rationeni. Primura pugnafuros eontra diabolum
quintum flageliaiuni ejicit, sexium ejeclum seducit, suscipil in causa, ut quasi sporideat pro eis, quan-
sepiimum seductum servituii subjicit; Superbia do confidit in eis', quemadmodum causam beati Job
aufert honrini Deum, invidia proximum, ira se- quasi crijusd_am agphistse sive conlra diabolum
'
ipsum; acedia spoliaium flagellat, avarilia flagella- B dcfendendam suscepit. Quosdain aut quasi fimidos
tum ejicii, gula ejectum seducit, luxufia seduetum et merces a pugna fugientes suscipil ad sustenta-
servituii suljicit. Anima ralionalis hi;sanitate sua lioncm,neconterantur; alios postrtiinam surgenles
,vas csi solidum et integrum, lirfllam habens cor- suscipit ad-reconci!i,itioiicm,~ut restiluanlur; alios
luptionem : vilia quseque venientiaineanvjiocmodo jam bene agentes suscipitper approbalionem, ut re-
viiiant, etcorrumpuul. Per superbiaminflatur, per Eiunefenttir; alios per bonam operationem suscipit
invidiarii arescit," pef ifam crepal,-"per acedlain per remuneralionem, ut'glorilicentur; aljos inter-
frangitur^ per avariliam dispergilur, perguluminfi- operanduin fessos suscipit per inlernam aspimtio-
citur, jier luxuriam 'eonculcatui' et-iiiiulum redi- nem, ui refoeiileiitur et consoleniiir. " '
gitur. Superbia est amor propriae excellcntioe, invi- DIVISIO. -
(iia est odium felicitatis alienae, ira irrationabilis Sicut- superius diximus aliud viiium csse, atque
peiturbatio riientis, acedia est ex coiifusione meri- aliud peccalum, quod e.\ ipso vilio jirocedit, ita in-
tis riala. Tristilia slve laeilium est amariludo aui- telligimus. aliud esse" viitufes, alque aliud opera
nri immoderala, qua jticunditas spiritalis exstin- juslitise, quse ex ipsis briunlur. Yiittts enim quasi
guitur, et quodam desperalionisjirincipiomeus in qiwedam sanilas est, el inlegiitas animre rationalis,
semelijisa subvertilur. Avaritia cst iinmoderatus ^^ cujtis coiruplio vllium vocafur. Optis vero justi-
appetilns hatiendi; gula" immoderalus appetitus ti;e est in motu riientis ralionalis, quse seciindum
edv-ndi; hixuria" est concupiscentia experiendse vo- Domiiium incedit, a cordis conceplionc surgens, e-l
liipfatis niniia, vel concubitus desiderium supfa foris usque ad aclionis corporalis complclionem
nioduin, vel contfa rationeni effcrvens. Superbise procedens. Virtutes i_n Scripturis piurimse numt.v
duo sunt genera- ur.uni Intiis.aliud' foris. Intus rantur^ maxime vero quae in Evangelio quasi quae-
est superbia, foris jactanlia. Superbia in elalione dam aniidola vel sanitaies contra sepleni viliorurit
cordis; jaclantia in oslcnsione operis. Superbia, in corniplioriem sub eodenniumero disponunttir : pri-
eo quod sibi placet, alienum tcstimoirium despicit; ma est humilitas, secundanians.ucludo, lertia-mentis
jaciantia' auiem, ut magis sibi placeat, alienu.m te- compositio, quarta desiderium justifise,' quinta nii-
stimunium '.cqiivsit. Propterea jaclantia pcr lenita- sericordia, sexta cordis mur.ditia,' seplima pax
tcin blandam se simulat, superbia vero in fimore mentis • inlerna. Homo igitur in peccalis jacens
se crudelem deinonstrat; nahf timeri vulf, j'actantia asgrbtus esl, vitia vulnera, Deus medicus, dona san-
yero amari. El ulraque tanicn in eo quod appetunt, cti Spiritus antidola, virtutes sanitales, bealitudi-
sibi placens.diverse, diviso licet modo, inordinale ., nes gaudia. Per dona enim Spiritus sancli vilia sa-
- convincilur gloiiari. Si quis igilur superhiani- el nanlur: sanitas vificrum iritegritas est virtutuui.'
jactantiam sub"uno computaverit membro, septem Sanus operalur, operans reniuneratur. Sic post vir-
inveniet vilia capitalia , de quibus peccala o"m- tutes opera bona sequunlur, et ex virtutibus opera
«lia,id esl inlquilalis actus et injustiiise
' opera oriun- bona oriuutur. Sex opera miserieordiae iriEvangelio
tur. - ; ; specialiter a Donrino enumerantur (Matth. xxv), in
Peccala autem alia venialia, alia criminalia dieiin- quibus perfectio bonorum operum signifieatur. "Pri
tur. Venialia sunt, quaenec facile vilari possunf.ut mum est esurientem pascere, secundum sitieiifetii
aliquando non fianl, neque multarii turpitudinem, poiare, tertiuin hospilem colligere, quartum ntiduni
yel lsesionem magnam habent, si fiant. Crimiiialia vestire, quinlum inflrmum visitare, sextum ad in-
dicuntur quse yel laesionein magnam Inducunt, vel carcerafum et clattsum venire. In his enim necessi^
tiipitudinem Ingerunt, in quibus vel-Dcus,velpro- tatibus omnis vitae liumanse roolestia vel ComprchQii*
xiinus mullum offenditur, vel ipse qui fecil macrf- ditur vel flguratur, in quibus quisquis propler Detim
lalur. Talia sunt homicidia , adulteiia, perjuria, pfoximo compatitur, misericordiam aDeo in sua
fu:ta,etquse liis slmilia adjungiintur, vel continentur necessitate meretur.
PATP.OL.CJ_VU. si
 «15 WERNERI ABBATJ3 S. I3LASII - -8M

-DOMI-NIGA .TERTIA tN SEP.TUAGESIMA.'" .-

" - " - ',,-•_" Secuudum Maltheoum... ,__,-. ,
tSimileest regnum ccelorttm horiiinipatrifamilias ,A tes, et dicit illis : Quid. hic statis toia die otiosl?
-quiexiitprimo mane cPnducere operarios invineam Dicunt ei : Quia nemo nos conduxit. Dicit illis :
suarri, * etc. (Matth. xx.) Regrium -coslorum,id.est Ite et vosin vineam meam. >' Prima hora, volunt
Chrislus, cui comparalur paterfamilias, qui primos -Adam missum in vineam et reliquos" patriarehas
fccit novissimos, et novissimos pririios: Ipse -enim usque ad Noe; tertia, ipsum Noe et reliquos ad cir-
Christus,verus paterf»milias,-totius humani generis crimcisionerii Ahrahse; sexta,. ab Abia"Iiam;usque
curam liajiens, omiriieniporejuniversos ad culturam ad Moysen, quando lex dala est : nona, Moyseii et
yineae vocal. Qui, quando non agnoscltur, in se- prophelas; nndecima aposlolos et gemiurii popu-
creto est, sed quando aghoscitur exiit condiicefe lum, quf prius staliat tola die oliosus, ideo omni
operarios, ex oecullp' procedens ad notitiam. Vinea tempore pro saluteiabbrare negligens. Lex quidem
autein estEcclesia, quae ab-Abel justo u.sque adulti- condiixerat Israel dicens : « IIoc iac el vives (Deut.
iiium electum,'quasi -tol palmites, nritlif, quot sanctos yi.; Luc.X), ' sed gerites nemoconduxit." Debitum
profert. Operarii vero sunt-piaedicalores, et unus- riamque erat per orbem terrarum Evangelium praedi-_
"quisque, dum" fide recta persislit in diviriav legis cari, et gentes fidei juslificalioise salvari. Aliter
- ' " . ', - niane est puerilia; terlia, adolescentia_profieiscens
bbedieritia.,
"« Coiivenlione autem facta cum operariis exrie- B in altuiri quasi sol; sexta, juventus; noua, seneetus;
nario diurno, misit-eos in vineam suam..» Conven- undecima, decrcpila setas. Vidctur ilaque ^primae
tio fuit conflrmata^ pronrissio quod ad, imaginem hor;e esse-operarios.Samuelem el Jeremiam, Joan-
Bei etsent reformandi,-si Ecclesiam sedificando nehi-Baplislam; terlise, illos •qui a jmberlate Deo
Decalogi, mandalis insisterent. In-denario igitur sefyire cceperunt; sextae, qui a malura aetale; no.-
figuram regis habente,qui olirii per x numnios compu- • nsequi jam declinanle setate ad seiiium; undeci-
labatur.ef obedierffiaepraemirim, et quia ex Deealogi mae quiultima senectufe. Torpeutes. ergo. usque
t.bservanlia operariis dalur, manifeste significatur. .adultimam setalem fecte increpaniur-de otio, ut
e Ef egressus circa horam lertiani vidit alios slan^ vel in tillimis lesipiscant. Nullus quippe conduxit
ies infor.o otiosos, ei dixitillis: Ilo et[vos in vineani fales, licet eis vias vitas pi-sedjearet, quia solius Dei
raeam", et qtiod justum fuerit dabp vobis. lili au- est intusdocere eul nohduni obcdieniiit.
tem abierunt. » Per foruniTiiuridus accipitur, in « Cum sero auiem facttnn esset," dieit Domii.us"
quo caiumniae, injurise, contentiones,. diversorum - vineaeproeuratori suo,i lioe esi, vel Paier dieil Fiiio_ '
iiegoliorum difiicultales, semper tiimulluosae, et ubi vel Filiiis Spiriiui sancto : « Voca operarios et redde
bmnia sunt yenalia. Peccatores dicuutuf mortui, illis uiercedem , incipiens a novissiniis usque_ad
Iion.oliosi. Sicut enim surdusapud Dominumdici- ^ jivimos, » Considera quia sero non alio ,mane
tur qui. rionaudit quae Dei sunl.sed quse diaboli; recldit mercedem". Ergo adhuc stante sseculo isto,
coecus, pef cujus ocrilos diabolus videf., non Deus: iudicium eritpropter duas rationes. Primum quia
sic qui diabolo viVitmoiiuus cst Deo. Raptor non ventura beatiludo est merces justitiae, delnde _ne
est otiosiis, sed mortuus. Ebfiosus, fornicarius non peccatores yideant beatiludinem, dlcente pro- •
sunt oliosi, sed mortui ;ille autem quiiiihil tollit esi phela.: « Tollafur impius _ne yideal.gloriam Dei
-i.tiostis,jrisi de suis dei impotenlibus. Vis non esse (Isa. xxvi).,»
«tiosus?'Nihil lollas," el detuis des proDeo, utnon « Cum venissent ergo qui csrca undecim.am horairi
libivivas, sed "Deq.-Visiioii esse oliobus? Jejuna et .venerant, acceperunt singtilos denarios. s Quamvis
da pro Deo quod manducare debeset Jjibere. Vis . felicitalem-resurreetioiiis omnesjusti aecepluri suiii,
jionesse.oliosus? Si sine'uxore es ne qusesieris tamen quia alii accipient priusuiiarii, alif post mtil-
nxorem, sed operare vitam.easlitatis. Si dicis : Non las, illi dicuntur.priores "accipere, qui prius moui-
possum abslinere, osfendb libi ut et uxorem habeas, cum temporis accipient. Haqiie novissimi in labore
"et eastitalis vilam'colas. Abstine te a menslruata erunt primi_in prsemio; et primi in labpre, npvis-
et prsegnanle, erubescere facere quod aninialia non j, sinii in praenrio. Et quia denarius ille vita seterna
faeiuiit. Ulquid serius, accipiens mnsin a domino est, sequales erunt in illa meicede primi, s!cut Abel,
hora vocati ad re-
£uo, audivil :,« Seive nequanii, Jlfa.f/i..vjii)-.",» et Noe, lanquam prima vel lertia
utquid missus est in carcerem? quia nibil lucra- gnuni; etrfovissimi qui ab adventu corporeo Domini
•tus esl de- ea.' Si ergo ille nmi eril impunis in die quasi in undecima hora sine aliqua lardilate prse-
veniunt. Meritorum quidem diversilate fulgebunl,
judieii qui- oiiosus stetat in foro, qu.d faciet peo-_
cator.,'eimnani suam perJens? t.Iterunl auiein exiit aliusniagis,'ali"us niinus; ideoquepaterfamiliasprrfr
-chca set.am horafn, el noiiam,'cl fecil sinriliter. misil se daturum singul.is qiiodjustum fuerit. Ve-
Circa undecimain ver.o exai et invemt alios stan- romiameh sequalis eiil vita sele"rna,.omnibus uulli
 845 DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. I. «46
longior vel brevior quia iion liabebit finem. Sero A Quid quseris amplius? Vade, persevera in adepfa ju-
factum est, cuicunque finis vitse venit. A riovissimis itiiia.
denarios palerfamilias reddere ccepit.; qui ad para- « Yolo autem et huic novissimo dare sicut et tibi.
disi requiem prius laironem quani Pelrum perduxH. An non licet hiihi quod volo Tacere ? An oculus iuus
Qui latro etsi per sefatem non venit ad-undecimam, -nequani est, quia ego bonus sum ? » Vblo.ut coae.-
venit tamen-sero per poenam. Sic aliquando prius qualis et concorporalis tibi fiatpopulus gentilis. Nonne
rcmunerantur sero verrientes qui prius de corporibus polestas estjudicis veljustitiam facere, vel miseri-
exeunlquamqui in pueriliis vocali, sunt. «Venientes cordiam cui vult impendere. Cave ergo ne occasione
aulem priuriarbilrali suntquodplusessentacceptuii. '
bonital.is" invidooculo proximum respicias. Milri
•Accepeiuiilaulemetiaiiiipsisingulosdenaiios. >Eam- auiem soli invisibili cl immoitali sseculorum Rcgi
deni scilicel Trinilatein cum gcniibus juslificatis ac- secrela mea honor el gloria et saecula saeeulorum.
, cipient relro vocali, cor.formati clarilali Christi. « Sic eriiiitnovissimi primi: et primi novissimi. »
Cum lamen primo venerunt qui populusDei ab iniiio Sic, videlicet.ut oslensuiii esl, sequabuntur novissi-
exslilerant, arbitrali sunt quod -gentes, prius idolis mi et primi. Sicut enim in corona nec iniliuni est,
• nec finis ifa inler sanctos,
servicnles, minus.essenl accepfuri. ; quaiilum^d tempus, in
^ illo sseculo nenio novissiniiis d.citur, nemo prinitts.
«Et accipientesmurmurabanf adversus palremfa-
.
inilias, dicentes : Hi novissiini una hora fecerunt, et « Multi enim sunt vocati, jiauci vero "elecli. » Hoc
pares illos nobis fecisli, qui portavimus pondus; iion ad superiores, sanctos, sed adgentespeiiinet,
diei el seslus.»Antiqui quipostlonga infernitempora { quia plures ad fidem veniunt, pluresEccl.esiae parie-
ad coslum pef venerunl quasi post murmuraEioneni! tes implenl, sed ad regnuni pauci perducunlur. Ali-
denariumaccipi.int.-Nos aulem ^ine murmuialione, fer : Nonnulli per primos iiitelligunl non soluin bo-
quia m ;x ut de covpore eximus, sirie mora pvae- nos, sed cl quosdam qui cosperunt in yinea, el non
niium :.cciphnus. Et notandum quia fleuarius non, .perseveravei uiit. Hi ex invidia novissimoruin niui-
totis imiuiuliiccipitur, sed vcrL cultofes spiritualis muraul; velut illi qui initio nascenlis Ecclesiae vo-
vineseiii hac vita centupluni, deiiide coeium, et posf, catisex genlibus se praeferebant. Itaque de coniniu-
judicii rennineralibnem duplicem stblam habebunt. •niter diclis quaedam refcrunlur ad bonos, ut illud :
Denaiium igiiur accipienles, non ex invidia gralise; « Voio tibi sicut et huic novissimo dare. » Ad alios
riiurmurant adversus novissimbs operarios, sed ex vero falso pulanles-denarium se accepiuros, qusedam
iguorantia secretorum adversus pairemfamilias. Ta- pertinent, ut illud : «Et accipientes murmurabanl. >
iis ergo est pisesuperiorum inquisitionis murmura- P Etdeiiide:«Anoculustuusnequamest,quiaegobonus
lio. Q;iid causse est quod. tanidiu distulisii ignem, sum?—Eruntjinquit,iiovissimiprimi,etpiimi novis-
cceli in terra-.nmittere ct acceiidere. Aut quare adI simi: i quod.Judaei de cajiite vertanlur in catidam, et
hoc teinpus Iion reservasti nos. Vel novissimi cui. nosdecaudamutemurlneaput. UndeMoyses in Deu-
lempora nostra nob.scum non habuerunt. Aut undc teronouiio:«Advena qui tecum moralur ascendet su-
flttpiod novissimi jion habuerunt lempora nostra, per.te; ille eril in caput,-et tu eris in caudam (Deut.
.cl nos tempora novissima. Quare eliam dispari vo- xxvm).> Quod tamen inulli tam novissinri quam piinri
ealioni jiar dalur pragmiuin. Et jilurima in hunc_" reprobenliirterribiii sentenlia subdilur: « Multi enim
-niodum. coiiquerunfur. Pbndus sigriiUcat opus ju- -sunt vocati» ad fldem,« pauciVeroelecti» adregnum.
'
SERMO IN SEPTDAGESIMA.
stifse, icslus coneupiscentiam sseculi. Hoc.ideo dici-[
« Lapidem caligiiiis et umbram morlis dividet
lur, qiiia olim omnibuslionis mundus prosperabatur
Et ideo qui tunc fuerunt cuni majori difficullate ju- lorrens a populo peregrinante (/06 xxvm). » Lapis
sliliam servaverunl,q"uiafelicitas inuncli inipedimei). esi duritia Judseoruin, caligo infklelitas.eorum. Mors
tuni est anima;. Multum ergb lunc erat bonus qu esl-diabolus, umbra ejus gentilis populus.:Sicul enim
iia ipse diabolum iini-
justus poterat esse; muliuni vero malus qui noi1 •umbra-cofpori-conformaliir,
. tando ei'consimilaiur. Populus peregrinanscsi fl-
fugit ad Dcum, cuni pliiribus adversilatihus primi 0
videat muiidum. Pohdus eliam possunt-. intellig ctelis populus in hujus vitse exsilio suspirans.. Toiv
onerosa mandata legis, sestus vero urens error ten rens est igneus fluvius qui a facie Domini egredilur,
iat^onuni qtio conflabant maligni spirilus in an- " per quem fldelis.populus ab infldeli in ullimis se-
ceriritur. Lapidem ergo caliginis, ei umbrani mortis
tiquos ad aimulalionem genlium eos irritanies. -
(orrens a.populo peregrinante dividet, cum ignis
_« At illerespondens, uiii eorum dixit: Amich> cxtrenii
juclicii Juda;os in perfidia duros, et gentiles
no:i facio tibi injuiiam. Nonne ex, denario couveni- iri malilia diabolo couformes, a Chrisliano popuk
sti mecum ?-Tolle quod tuum est, el yade. J ut zizania a Iritico secludet, el caminp infernali in-
Uni dicitur respondisse, quia par erat in ouinibu!s volvens, igni inexstinguibili exuret, et palria pa--
murmuraiidi occaslo. Anricus iste protoplaslus in radisi populum non exsulem in seterna labernacula
telligilur,ct iilo tempore ciedentes. Cumdicit ex dc recipiet. Peregriiiator aulem hujus vitae fidelis pun
nario ; tale est quasi dicat: Mercedem jiromissan II puli praesignabatur in pbpulo Judaico, quos du:t.
reeepisti, hoc est imaginein et similitudineni meam , serviiio longo lempore oppresserat Pharao,. Oliiij
non allerius consortio minuiturribi piaemiuunneriii nanKjue Hebroeus pupulus descendit in 45gyptuu_,
 " '
847 WERNERl "ABBATISS. .BLASII SI8
dtim euhi fames afflixit, sed eum Pharao crudeli. A Finito autem mrfndi lerinirib, cuin uxores et firios,
servituli 1addixit. Qui cum ad Dbminiim, clamarerit id esfcorpora ,et opera recipiunf, tuncverumalieluia
Moysen eis misit, qui rinillis plagis et signis jEgy- jubilabunl,. quia crfm cdrpore et anima simtil
ptum percussit, populuiriDei per mare Rubrum in perenniter ingloria
'
exsultabunl. "
Lerrarrifluenlemiac ei mel perduxit, Per JEgyptuni - _ mvisio.: -
bic mundus significatur, irf"qna genus huroanuiria ; Quiai hodie; charissimi," canticum lselitiae depo-,
paradisi patria percgrinatur,' et a diabqlo gravi op- suinius,"et cahticum tristiiiaesumpslriius, volovobis
pressione subjugalur. Criiad Deum ' per justos -vo- de libris gentillum bueviter reeifafe qualiler melo-
«ifefantl, Christus nd liberanduin niillitur, per diam delectationum mundi debeatis'declinare,'' ul
quem miindus multis miraculis concutituf, poprflus •possitis jirius -curn angelis dulcem hafmoniairi in
per mare Rubrum, id est per baptismum, ad patriani coilis resonare.' Gemmanr namqiie" in cceuo in-
paradisi reduciuir, ubi mel et lac exundat', idest veniam debet quiiibef de lutp lollere, "etinregium
affliieritia omniuni 'bonorum exuberat. ornamenium ponere. Itaetdecet, sia nbbis'quid-
" Hsec
peregrinatio nihilominus per eumdem popu- quam utiiein libris gentilium reperiatur, ad sedifi-
lum prseflgurabatur, dum in Babylmiica caplivifaie catioriem Ecclesiae Christi sponsse vertatur. Sseculi
B
per LXX-annos roorabatur. Nabuchodoposor etenim sapientes scribunt tresSirenes in insula riiaris fuisse
rex Babyloniae, llierusalem-oiisidens, dfistruxif, po- el suavissimam cantilcnaiii divisis niodiscecinisse.
puliim iri Babylonia m capiivum duxk, qui ibi LXX -Una quippe voce, altera iibia, tertia lyfa canebaf.
annisin trislilia liabilabal,' canticum lseiitioenojr Hae habebant facies mulierum, alas et ungues _-\o-
resoiiabat, prgar.a ad salices stispendit, jusla sedens lucrurii. Omncs .naves pr«lereunies suavitate cari--
fiuvil. Finitis LXXannis-, ad Hieiusalem romeat, Pa- tus sistebanf, riautas sonino oppressos lacerabant,
scha cum gaudio celebrat,-postea cum uxo:es et i:aves salo immergebant. Cunique quldam Ulj>ses
filii venerunt, duplex gaudium habuerunt. Hsec om- necesse haberet jbi prseternavigare, jussit se rfj
nia,- charissimi, ad',pr3?sentem diem re&picitini: maluniTiiavisiigare, sociisautem-cuin cera attres
])33Coinnia noslra tempora prsesignayeruiii. Hiefu- obdufare, ct sic periculum illaesus evasit, el eas
^alem «st paradisus, Nabuchodoiiosor -est diabolus, fluetibiib siihmersit. Haacsunt, charisslmi, myslica,
Babykmia est hic roundus. Nabuchodonosor populum qriaravis per inimicos Christi sciipta. Per inare
iu Babyloniani caplivum dusit, et diabblus genus istud ssecuium intel!igilur,~quod confinuis iribiila-
Jiunianum in Itunc mundum seduxit, ubi organa in tioniTmprbcellis-.volvilur.Insula estmundi gaudium,
salices stispendil, et .sedens laeryniis fluit. Salices <-,quod crebris."doloribus intercipifur, sicut lillus
"
fasUe leijrse coalescent,,,"facile incisae reviiescunt." crebris undis impetilur. Tres Sirenes, qrfse suavi
Salices sunt nmndi amafores qui radices suas iu canifi navigantes demulcendo in soriiiium yeilurii,
lerrena miserunf, quibus transitoria pro voio surit ifes. rieic^ctaliones qusj corda honiinum ad
affluunt. In has justi organa susjieiidunt, quia his vitia hioliiunt, e't in somrium niorlis ducunt. Qum
gaudia mundi relinquunt. Bcflent sedentes," quia humaria _vocecaniat, est avarilia", qute suis audito-
liunriles eorum inleritum sunt cum magno dolore ' ribus hujuscemo.di modulatur carnrina -.Multa opor-
gemeatcs.Ter organa etiam coeleslis doctrma acci- let te congregare, ul pbssimus famam nonrinis
piiur quse in salices suspendiiiir'j cluui siccuiaribtis tui ubique dilatare, sepulcliram quoque Domini et
doctrina spiritalis subtrahitur, quia ab eis coutcm- alia loea lustrare, ecclesias reslaurafe," pauperes
riilur; Per LXXannos quibus popultis in Babylpnia consanguineos tuos adjuvare. Talipestifero.caiuu
affligebatur,' septem nriliia annorum inlelliguntur, cor avari demuicet usque duni eum sopor oppri-
quibus gonh6 humanum in h.ac vita _peregrinatur. mel, et lunc carnem ejus lacerat; navim fluctus
Sicut enim septem primis diebus tota creatura devorat, quia lric miser violenter dojoribus a viiiis
dispooitBr, ila per septem niiilia. arinorum hic mun-r suis avellilur, et seternse flammse immerglttti'. Quse
dus extendi creditur.Igitur si seplem millia anno- D canit tibia, est jaclanlia. quae suis hsec profert cau-s
irum in_septuagies eentenos annos diviseris, et an- lica ; Jiivenis es ct nobilis, debes te ..prssihirum
iiuni"de centum annis quasi decimam, dederis, LXX exhibere universis. Nulli Inimicorunr luoi uin" de-
annos habeliis. Porro si de septuaginta annis diem bes.parcere, sed cmnes quibus prsevaiere potueris
pro annb decimabis,"Lxx dies computabis, lii sunt bccidere, tuhc dicunt le horium esse mjlilem,.
isti dies quibus Ecclesia alia non resonat, quia LXX Alii canit haec: Ilierusalem .debes pergere, multas
annos captivitalis ad memoriam revocai, qui septem eleemosjmas tfibuere, luilc fies famosus, et-ab~bm-
millia annorum uostraj peregrinationis jjrsesignant. nibtis diceris bonus. Convefsis autem eohcinit sic:
Ideo eiiam nunc liber Genesis legilur,in qiio lapsus Ssepe debes jejunare, ssepeorare, altavoce canlare,
liominisde paradiso in huiic mtindum describituf. lunc audies te omnes eoiisono ore ut sanctuni lau-
Jstud teinpus dicitur Sepluagesima, quia ab hodier- dare." Talem canlilenam yano cordi irisonal, usque
na die usque in secundum Paschae S_abbaiu"m_sunt dum lirisefum a bono vacuum- vorago mortis devo-
diesLXX, quando diio canlanlur alleluiai -Populus rat. Quae nielos exprimit lyra, esliuxufia, quai suis
a.i nie.msalem reversus ctini gaudio cxsullat, quia sequacihus laliapraecinit mbdillamiiia.: Adolescens
fiaeliuiu animse nunc gaudium Doniini intrabunt. es, potcris cum quibuslibet nucilis ladere, posiea ifl
 '
849 DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. I. 830
seneetute corrigefe. flsec insigni forma splendet, A denli numero dictum: Quae aritem inlentio addentium
Tisecmagriis opibus pollet ; hanc si habueris", mag- esset videamus. IUoruni igilur qui sepiiinam addi-
_num proDcuum consequeiis, -tatnen airimani tuam deruiit iritentio fuit vu auferre Domiuicas; uride
benesalyare poleris. Talimodo permollit cor luxti- remanenl xxn, quae etiam apud quosdanr ccle-
-riosi, risque duni Vepeiite morle-perventum absor- brsibanfur. Sed bctavam addenfium inteisfio fuit
bet turbo Cocyti. Facies habebant muHeium, quia VIII aaferre Dominicas , et vm quintas ferias.
nil ita.riienlem horiiinis "adeo alieuat, quani amor Alilalis, lris xvi, remanenl xL,-nt lotideni jejuna-
niulierum.Alas liabebantTolucnim, quia semper -""renl,qiiotei Dominus.- Similiter nonanfaddeisliuni
.est. insiabile desiderium mundanorum. Nam nunc fuit iutentip ix auferre Donrinicos dies, et tot quin-
iioc, vel hoc appetunt; nunc yero illud et illtidcon- tas ferias, et tot Sabbata. Dominicae auferebantur
cupiscunt.Unguesetiam habebanl volueruni, quia propter resiirrectibhem, quint» ferise propter asceu-
quos ad peccata perlrahunt, doloribus lacerantes sionem; Sabbatanesabbizarentur cum Judsejs. Qua-
ad infeiiri crucialus detrabunl. Ulysses dicilur. sa- . dragesima linitrir In coena Domini,
quod celebratum
piens. Hic illsesus prseternavigat, quia Cbrisiianus . esi typicum Pascha. Qiiinquagesimaautem inpfima
'
popuius vere sapiens in navi Ecclesise mare hujus feria, ipso resufreclibnis die ; Sexagesiriisi feria
_sseculi supernatai., Tinior' Donrini se ad arbbrem in IV feria, mediarite solemni Pasclise; Septua-
'nayis, ideslad crucero Chrisli,-ligal,.3oeiis cera, id gesima in vn feria", dcpositis' albis, yeslibus. Inter
esf Incarnalione Christi auditwm ohsigillat, ut avifris Quadragesimam el Quinquagesimam, vi cliessunt ;
c-t.concupisceiitiis cor averiant et sola ccelestia ap- inter Quinquagesimam et Sexagesimain vi, intei-
-petant. Sirenes subinerguntur, quia cbneupiscenliae Sexagcsimam el Septuagesimam vi. Et vi lerducti
-ab ejus vigore spirifus praemujiitur. Ipsi illaesi eva- faciunt xvni; in quomysterium reperitur. Nsiii di-
dunt perictilum, quia post "victoriam ad sanctorum visus dujilex simplici comparatur^ Per-duplicem
-pervenluiit gaudium. , ;- duplex mors noslfa, per simplicem .simplex mors
SERMO DESEPTUAGESIMA, iSEXAGESIMA " ET -Domiiii desighatur ; cujus mbrle siiripliei .rioslra
QUINQUAGESIMA. mors duplex damiiata est. Si enim ille dupiiceni gus-
- Charissimi, iectio hodierna JIOSadmonet tasset,- nps a nulla liberassel. Interfinem Quadra-
qualiter
victoriam obtineamus, de qua loquebamur iri "supe- gesimse el-Quinquagesimse, duo sunt dies : similiter
rioribus. Dicit enim : « Nescilisquod hi qui in sta- el in cseteris. Ter enim duo faciunt sex. In quo prae—
<lio curi-unt; omnes quidem currunlssed unusac- cedens divisio, prsecedeiisc(ue"mysterium reperilur.
cipit bfaviumf/ Cor. IX)._JMos.apud Grsecos ser- Q Verurii si sensum spiritalium .scripturariim gcnera-
:vabalur, quod praahrium aliquod cufsoribus jiropo- lem inspi.ciasi, in omnibus mysterium repefitur;.-
-nebatur, qriod tameii non ohiiribus'-curreiitibus,"sed . '--•- Dominica in Septuagesima,-
soli prinritus prsevenienfi dabalur. Regnunrcoelo- -« Exiit qui serainat seminare seinen suum, etc.»-
rum nobis in prsenrio proppniiur, ad quod nos totis ' Mdtih. xvni.) Multa in ."pafabolis" loquilur, quia
viribus currere sacra Scriplura hortatur, quia non •j.i.crfnclaparaboiiceloqueretiir, absque emolumento
jomnibus per" fidem curreutibus, sed "solisbonis recessisseiit auditores. Paraboia est reruriiirinatura
"operibus in finem perseveranlibrfs donatur.-Alius discrepaiitium sub aliqua slniiliiudine facta compa-
mos apud ebs erat: Nudi oleo peruncti simul col- ratio. Saior qui exiit seminare, ipse Filius Dei-
luelabanlur,- atque victores auro" et lauro corona- inleliigitur, qui exlens de siriu Patris "venitiii mun-
"bantur. Kos, dilectissinii, oleb chrismalis-peruncti d"uniad senrinandum per se acper suos homnribus
siimus ; ideo a viiiis nudi, cum diabolo luctari' de- verbumvpritatisquodapudPatrem vidit. «Etdumse-
bemus, quia non. est nobis' cblluctatio - adversus niinaf, qusedani ceciderunf secus viam et concrfleata
-carnem etsariguineni, sei adversusvlforum et dae- stint, et veiierunt volucrescceli, et comederunt e'a.».
moiiurainfes"tationem(E;Vies.yi). Si ergo luxuriam, Quaedam-ceciderunt,subauais graria sive seriiina,
iram, odiuin, vel aliud vitirim viccrimus, coronam Csecus viam. Via est mens" malar.urtf cogitationrfm
exauro et lauro habebimus, quia splendorem .sedulo -meatu trila et arefacta. Ubi dupliciler perit
^eteinae clarilalis in vernanti paradiso rceipiemus. semen, quia transitu carnalium cogitationum con-
-Quare_autem haee Dbminiea LXX,sequeris LX,item- culcalur,- et_dsemones coineduntilliid, id est qriadam
que alia vpcelur L, diligentef perdicendjj.m est. "Fer- "delectaliorie.rapiunt el absorbent, ut nec memoria
turenirii TeIesphorum,Romanse urbis papam,septi- mens leneat quodbpe neglexit. Dsembnesaulem vo-
niam hebdomadamaddidisse, quam a sono prseceden- Iricres cceli-appellantur, vel quia sunt ccelesfis.et
iisiimneri, scilicet XL, Quinquageslriiam nonrinavit. spiritualis.naturas,-vel quia Jin aere-habitant. «Alia
Octavanr_etiam"hebdoriiadam virijusti addenles, autern ceciderunt in petrosa, ubi nori habebant Jer-
similifer non ut LXsintdies usque ad Tesurrectio- fain niultam. Et contiriup exorta surit, quia .npft
neni, sed a sono praecedentis nuriieri Sexagesimam habebant altitudinehi terras". Sole autem orto sestua-
-appellaverunt. .Alii" nonam sepfiriianam addentes, verunt, et quia non habebant radicem aruerunt. » .
-a soiio- prioris numeri Sepfnagesiniam nuncupave- Seminaquse caduntin pctrosa,-id esl super teffam
ruiit. Et si" nunc decima addcretur, non Decage- petris aburidantem, germiriare quidem cilo queuni^r
sliiiDe,sed Octogeslmse nomen soiiiretur, a praece- sed nori figitur radix, quia lerrse allitudinem,
SSI WERNERI ABRATIS S. BLASII 8S2
hoc est, profunditalem non habet, ~etidcirco sestu A sed etin factis parabolas esse, id estsignamystiea-
solis arescit. Petra significat hic duritiam protervae rum rerum, quas perversi non penetrant. Seorsum
menlis, terra vero lenitatenranimse obedientis, sol autem discipulis suis disserebal omnia. Illi enim
autcni fervoremperseeutoris.CadilergosenienTerbi digni erant audire mysteria in intirno penelrabili
super petram qnarido dulcedine pronrissionum mo- sapienliae, qui remofis cogitaliohum]tumultibus in
vet indoniitum cor, nullo vefae fidei yomere penetra- solitudirie virtutum permanebant. «Ideo in parabolis
tum. Ubi non invenit, ut Lucas ait (Luc. xiii),humo- loquoreis, quia videntes non videril.et audienles non
rem, idestviiiulisaihoreni. Etslalimexorlumestper andiunt neque intell.igunt, el adimplclurin eis pro-
recordationem tantummodo-, non per eflicaciani, pheiialsaisedicentis (Isa. vi): Auditu atuliciis, eliion
quoniam non habebat allitudineni lcree in profun- _ intelligetis : et videntes vhlobilis, ef non videbltis.»
ditatem boni cordis, ubi solide funuarettir. Et Videntes non vident, hoc esf, iiigcnio.pr.csiimenles
quando exortus esf sol, id est sestus persecutionis vel se yidere, privanturspiiitiiali-iiucllcclu ; ci riudicn-
cujuslibettribulalionis,'exsestuavit,id es.l adsiccifa- les foris non audiunl corde quod esi.non iiitclligere.
tem venit, et ex loto exaruit, eo qtiod firmi desiderii " Unde Isalas : Audiiu exteriori attdietis praaliea-
radicem non habebat. Altiludo qtrippe terrse est pro- ~~tioncm.Chrisfi ct non inielli^eiis, ct viicntes• ire-• -
-
bitas animi diseiplinis coelestibus eruditi et in ten- quentcr videbiiis oxleriori visu niiracula ojus. et
'.ationibus probati.- «Alia autem ceciderunt in spinas, 11011videbifis oculo nieniis. « Inerassaium csi cor
el creverunt.spinae, et suffocaverunt ea. » Alia semitia populi Jiujus, ct auribus" graviier ati:Iieruiit, ct
ceciderunt in spinas, hoc est intcr spinas. Cadit oculos suos ciauseruiit, ncqiiantlo oeulis-videanf,
quoque verbum Dei inter spinss, cum suscipilur a el auribusaiuliant,ct conieinttiligani, ct convcifan-
corde divifiarum cura, sollicitudo, et tune mullipli- tur et sanem eos (ibid.).» Abiimiantia malitia? «Iir
catsa divitise. quse per spinas intelliguniur, occupant cilur iricrassalum cor Judaeorunjj Quaprnpier ingraie
mentem, ut fructus-spiritualis in ea proficere non susceperuni v;erba Domini, quod fttit graviterati-
possit. «Aiia -vero cecidei'unt in terranr bonam, et dire. Gculos suos clausjsse dicuntur, ne arbitrcmiir
dabant fructum, aliud ccntcsimum, aliud sexagesi- esse eulpam naturse, non volmiiaiis." Cum enim
inurn,aliud tiicesimum.» Sic in lerramala tres fuere . possentcogilarcet inlelligcre.averterunl praeinvidia
diversilates, sic sunt in bona tres. Alius enim bonus intuitum mentis, ei ila ipsi sibi causa fucrunt ul
est,,alius nielior, et aliusoptinius.|Curiidenarius nu- Deus eos deserendoexcoecaret. Undc Joannes: « Pro-
merus pro perfectione soleat accipi, quia in decem pterea non poluemnl crederc, quia dixit Isaias :
proeeeplis iegis cusfodia continetur,. centenarius Q Excsecavit ^iculos eorum ut non -vldeant (Joan. xii;
qui per multiplicatum denarittni surgit, pro magna Isa. xi).»Quiaprsedixit Isaias, in spirilu prsesciciilis
perfectione ponitur. Tcrra ergo bona" fructu cenlu- oninia, Judseorum excsscalionem, non poteranl cre-
plo fecundatur, quando nriie cor et docile per dere : non ,quod ex necessitale-non possent, et ita
amorem proximi activam, per amorem Dei contem- imlla ctilpa esset cis, sed quia nolebant. Non pote-
plativam adipiscitur vitam et spiritualium ornatur rant credere, quia Dei ignorantes jusiiiiam, .suam
perfeclione virtutum.In senario autem numero quia sfaluere volebant. "Excsecantur et";indurautur, (juia
iimndi ornatus explefus est, congrtte perrectio bonae negando divinum adjuloriuninonadjuvai.lur. Quod
operationisa in adimpletibne Decalogi, sexagesi- atiiem dicilur non posse credere,ita"est culpa .vo-
nmsfructus intelligittir. Trieesimus vero fructus in luntatis humanse, siculqpoii dicitur Dcumseipsum
Me sanctae Trinitatis impletio legis. non posse negare (II. Tim. n), laus est voluntatis
. Haeedicens clamabat : «Qui habet aures audiendi divinae. Nolentes igitur oculos et aures aperire ve-
audiat.» Ubicunque haec admonilio interponiturmys- rifati, meruerunt ut nunquam vidcanfoculis, einoii
ticum esse, et alientius quserendum osfendit, quod audiant auribus,- el non inleUigani corde ; quod est
dicilur : qui habet aures eordis, id eslintelligenliam neque videre, neque audire; et non eonvertaniur ad
menfis, audiat, hocesf spiritualiter hsec verba intel- D jioeiiitentiani, et non sanenlur a jieccafis, ut in.no-
ligat. « Ei accedentes discipuli dixerunt ei : Quare cenliaro recipiant.- Vel ita : Non parabolas multi
in parabolis lbqueris eis. Qrfi rcspohdens ail illis : audierunt, quia excaeeati erant, et inde excsecati,
Quia vobisdatum esl nosse mysteria regni ccelorum, cuni superbia incrassatum cor habebant. Excsecatio
illis autem non est dalum. » Mysteria regni coelo- vero et paiabolarum- obscuritas fuit occasio ne
rum in secrela Scripturarum revelabuntur vobis, quando, hoc est, ut aliquando salubrius. converle-
quirtiecum estis et sequacibus vestris "sp.rituaii in- renlur per.illum, qufestterribilis in consiliis super
telligentia introeunlibtis adme,« illis autem qui foris filios homiiium (Psal. LXV),quibus. vult miserefur;
sunt, t.ulMareus scribit (Marc. iv),« in parabolis om- et quos yuit juste deserit (Rom. ix).Ron quia obscure
iria fiunt.» Foris quippe dicens.iion solum esse illos -dicta non intellexerunt, ideo non crediderunl in
qui neque curabant intrarenavem.neqtiecognosceie eum, et sic crucifixerunl, et sic pqst.resurreclio-
veiilatem, sed et omnes illis similes corporis sensus nem interrili miraculis de reatu-majoris criurinis
tanfum sequentes, ut irihil -spiritualiter intelliganl. compuncti sunt. Unde aceepta induigentia ampliori
Nota, ubi dicitur in parabolis omnia fieri his qui flagranl. dileciione. De aliis dicit Dominus (I Cor.
foris sunl, insinuat non solum in verbis Domini,- xiv) : « Loquor els in aliis linguis, et in aliis. la-
-853 - DEFLORATIONES -SS. PATRUM. — LiB. I. . 854
biis, » manifesta sciiicet apostolorum doctrina, t et. A mortis, dplores infemi (Psal, xvn).»Propter hos do-
nec sic exaudient me; » cle his vero dicere potest, lores non possumus laetari et securi esse, sed prsepa-
yel sic exaulient nie. .-_"_- . ,- rare nos debehius ad bellum, ut Apostolus ait:«Om-
De Sepluagesia, Stsegesima, Quihquagcsima, ac de nis- autem qui-in agbne contendit, ab omiribus se
Quadrageshna. -- alislinet (f Cor. ix).» Juxia "Ambrbsium, ab his om-
Septuagenarius eademperfectionrie perfectus est nibus quse vilanda eadem tradidit disciplina' contra
qua et-quinquagenarius. Decies quippe seplem LXX vilia; nohis Iuclamenest. Futurum esl bcilum'; ahsti-
'fiunt. Quadragenarius -cum sexagenario vlciniia- . neamris nos_ ab lris quse impediunt pugnam 110-
tem-habet, eo quod-c.oiiflictus sine perfeclione bo- sram. Uride videfur nobis praaceptor officii velle tcirf-
_.ni operis et perfectio sine conflictuesse non. po- pus Sepfuagesimae, tempus luctus esse, ut-Inlrbinis
test. Quinquagenariiis" similiter et .sepfuagenarius indicatctGraduale. SexageiiaTius,-quoniani nuniorus
vicinitalem habeht, riienlis ef corporis significantes peffectus est; qrii a senarib riasciliir. Senarius per-
^requiem. "Eiiiro, scriplum est: « Datsesunt sanclis feclus est, quia perfectio boni bperis est. -Sex eiriin
stolse singute, ef dictum' est eis : Requiescite ei diebus operatus esi Deus, et sextaseta.temuinli ve-
sustinele, donc-c impleatur nunierus iralriim ve- nit, etc. Et 1ecte peffccliis "est, quia. hse aniiiite',
Etrorurn (Apoc. vi). »' Singulas slolse eis dafae sunt, qusa perfectse in bono opere sunf," per hunc m:mc=-
qui menlismodo.requiem in spe' habent.Cum vero rum designantnr. Et deviro pacifico scriplum cst •
Impletus frferit numerus -fratrum,binae stolse dabriri- « -Sexaginta reginse etPclogiiifa-concubinsD, efaJo'"
lur, ijtioniam menlis-et .corpGris tunc reqiiicm pos- lesceniularttm non est- numefus (Cani.~ \i). » THi
"sideburit, sicut scriptum est: "cInterrasiia duplicia enirh qui in "perfectione boni operis consistunt re-
possidebunl_.(I)eMt.xxi). t Septuagesimanr namque giriaj vocaniur. Illi aulero qiri minus aliquod a per-
observamus in figuram _LXXanriorum ,-per quos"afflicti feclione siint, nomine concubiiise.designap.tur, et
-sunt filii Israel in Babylone, el sicui ipsfanfequarii " qui in flde solummodo sunt, nbiriine adolescentuia-
LTCX anni finifcnlur.partimfedeiirites, aliquantul.um rum yocantuf.-In Sexagesima circumdafi sufntis
;Corisolaii sunt, sie et hos-.duni, -finitis.-Lxxdiebus,' tribulatioiribns quammaximis, ac si npnessetio-
lucttnii poenifenfiae licet non plene convertimusin cus p.vadendi.-Vcndidimus:"iios sub peccato, in no-
gaudium, scilicet in die lesrfrrectionis Domhricae, bis non csl virtus solvendi.-Unde dicitur in priina.
licet Sepfuagesimariiostra usque ad sequens Sab- ora!ione:« Deus, quiconspicis,-qtiia in nulia nosfra.
batuni porrigatur. Et sicut iilii Israel ante Seplua- virtule.subsislimus.» Inde eiiaiii quasi dubitantes, a_n
gesimum annuni jrieriam pacem-non liahuerunt,-sic ur, Domintis nobiscum sit, inlntroitii dicimus":'«Exsur-
nec nos, quamvisadcoelesicm Hiefusaleni rever- ge, qrfare obdornris, Donrine ?»'\Psal. xnii.) IuEpl-
tainur per bapiismum,- velper pamileniiarii Jiberla- stolaconforlamur ab"Apostolo.ul viam qttaeramLfs
tem -plenam recipiemus .anle "Sabbatum, quando eva"dendidecapiivilate,etdespi"cia'musdomihos, qul
aniiiise sanctorum reqtiiem -act.eijiam perciplunt. liosiid delenduin fenefit. Dicifiridiguando super eos
Jeremias ostendil pomihum nos velle cessare a vpce quhnalis ceduiU :-«Libenler sufleriisinsipienles, cijiu
gaiiilii qjiamdhs in Babylone .fuerimus, ifa dicens : sitisipsrsajiientes (IlCor. xi). t liule nos"de tiibu-
« ELcessare^faciam a vobis.-vocesgaudii-ei lsclitise -latione conscendeiifes adreqirireridinn proprium Do~.
(Jer..xii),,i Quaproptor alleluia in illotenpore non _.minumnostmm, dicimus :"« Scianl gentes, quoniaiii •
canlaltir apud nos," et duleissimus hymnus an- npmeri tibi Deus (// Mach. 1);-».Traclus CommvviUi".
gelortim, Gloria.in excelsis Deo, quse".cahiica sunt osiendit terram commolam conscieiitiapeccatorum.
cceleslia. Unde Joanncs in Apocalypsi : « Posl hsec Post terram commolarn semen inducilur. In Septua-
audivi qiiasi vocem magnam tubarunr mullariim gesimaincrepati sumus, quia otiosi-slctimus, inducti
in ccelodicentiuni :-Alicluia"'(ipoc. /xix), » scd lia- suiinis ad vineam coiendam ; iri ;Sexagesima aiitea
ctiis pro alleluia canitur, qui suavis est auribus ; sc-menjaeiniiis.-Ibceprocurrit-adquarfam feriam ifi
alleluia autem proptcr honbreni primse-iinguse cst D Pascha, iirqua sancli-ad pereipiendum reghum vo~
pfseelarius. Per LXX_annos capfiyitalis qrfos nos cantur. Ad quoil nos-per' Sexagesimahi. currerft
mutavimus -in i.xx-dies jejuiiium efat apud Ju- opoi-tet. Nam senaiius per denariurii cIiictusLx coni-
tlasos. Unde Doriiinus per Zachariani.:- e Gum jejti- plef. Denarius atitem ad mefcedem operunirespicii,
nafetis et plangeretis per hos LXX annos , nunquid senarius ad perfectioiies", scilicet operurii. "Si -quis
jejunium jejunaslis nriiri? » (Jac. ,vn.) Grseci proxi- igitufper iierfecfionem mercedem" operum requi-
niam Iiebdomadam sanctificant suo jejunio.- Clericl fit, ipse pefcipiet regnuni quod nobis prouuttitur
nostri,-auctore Telesjihorb p_apa,"qui constiluil vn in quarta feiia paschali.
Uebdomadarum jejtwriuro ante-Paschaf "tertiara suo.- v- . - •-• - nivisio.'r;:- •'--, .' -
-Pra.ceplpr tamen oflicii in superiori Dohrinica, quae Qiiinquagenafius nee nrinus esl perfectus eo quol
vocatur Septuagesima, majorem mutaiionem requi- a septenario" nascatur.. .Seplies eniin septem fiunt
rii quam agamus. Consliluliohe officii siii jejunium ' XLJX.Si addas UNIJUJL fmni. Quinquagesimus ari-
iu trihulatione intimavit in pririia oratione missse :niis jubileus vocabatur, id" est anntis remissiorris,
dicens : «Utqui juslepro peccatis nostris affligimur.» in.quo omnis pbssfssio Tcyertebalnr ad-domiuum
In.Inlroilu dicit :«"• Circumdederunt me gcraiius proprium,"ei tunc ojnnis"scrvus liber egrcdiebatur;
 WERNERI ABBATIS S. BLASH - - ss«
;sr;r; .-
nec bos nec aslnus operabafur.-Et si aliqirid terra j Ltotius crealurse. In xi. aliqua pars pugnie perac ia esi.
sponte ferret. pauperibus tribuehatur. Quinquage- Dicit nobis-quem in Quadragesima protectorem mvo-
siina m terlio gradu consislit. Antea dubitabanms cavimus: « Invocabit me et ego cxaudiam eum. ~
jitrum propius Dbminus nobiseum esset, jam tene- et reliqua. Epislola iia J Tenipore accepto exaudivi
inus illum et dicimus : «Eslo mihi in Deunrprolecto- te ; et" in" Responsorio : Angelus. Domini, custodi.
remetinloctinirefugii (fsa/.xxx). »fpsum precamur In Traclu : Sculo. veritatis. circumdati sumus. In
dticem militiasnostrsedicendou <I)ux nrihi eris et enti- Evangelio ad triumphum leridimus,, ut dicamus
iriesme (ibid.). » Jam in expedilione sumus. Ur.de inimico : Vade, Salanas, in interilum. A supradi-
et Apostoliis nobis indicat quibus.armis muniamur : cta Dominica usquead baptismum XLIIdies compu-
i Nunc autem manent fides, spes, charitas, tria tantur. Tot ecce mansiones fucrunt filiorum Israel,
luec (7 Cor. xml.» De quibus dicitln alia Epistola: quando exierunt de terra jEgypii usque -.'ad terram
« In onmibus sunienles scutum fldei (Ephes.xi), > ct pronrissionis. Primailaque niansio vocabatur Ra-
rcliqua. Tritimphatoi' militi;e nostrae Deus est. messe.idestmpliovel toiiitfuum; ii,.Sochpt,idesl la-
Cui-dicitiir :-< Ttt es Deus qui facls rriirabilia (Psal. bernaculum.;ni,Etbam,ideslfortiludo, velperfectio;
i.xxvi).» Tiactus vero Domino nosprsecipit servire, iv, Phibalrirolh, id est os nobilium ; v, Mara,-id est
quia nos fecil : non ei cui nosriietipsos. vendidimus. amaritudo ; vi, Eiim, -id est arietes forles ; vn,
In LXseiriinavimtts, in L fructum colligimus. Quid mareRubrum ; vm, Sin, id est rubus, vel odiuhi,
eniin cseeus aiiqtiid a Dpmino qusesiyit, nisi utfrue- sive adjutorium ; ix, Depchapha, id est pulsatio •"
retur lumine. Eructum quaosivit, frucluni invenil. x, Aliis, id est firmamenlum; xi, Raphidim, id est
Isla luna secundinn diem Paschse tangif. Sicut autem dissolulio fortium ^'el remissio manuuni ; xn, Sina,
senarius perfectionem bonorum operum demon- id est rufus; xin, Sepulcra concupiscentiffi; xiv,
sfrat, ita quinquagenarius omnia opera bona. quae Aserolh, id est viricula Areldisciplina ; xv, Reclima,
perfichintur "per v sensus corporis. Quinquies de- id est sohitus vel juniperus.; xvi, Hemonphares,
cem, L fiuiit. Si quis per exteriorem adminislra- id est punici mali divisio ; -xvn, Lebria, id est late-
' tioneni x verba fem : xvni, Ressa quod vcrlitur in frenos; xix,
legis complevit in Spiritu sanclo,
.non dubitet ad consortium perveniemluni csse bea- Calta, id est ecclesia ; xx, Sepher, id est pukliri-
132resurrecrioiiis, qu;e celebratur in Pascba Do- tudo ; xxi, arada, id est miraculum ; xxn,.Mace-
miiii. Per Sabbalum venimus ad Domiiricuni diem, Jolh," id cst ccetus ; xxm, -Thaad, id est jiavor^,
sic ef per septiformem Spirjtum legem implcndo, xxiv, Tliare, id est militia vel pastura ; xxv, Me-
ad resurreclionem. Trcs gradus sunl officiorum ~\ flicha, id est dulcedo ; xxvi, Esmona, id esl fesfina-
trium, quia infiximus usque ad hunclocum : Primus lio ; XXVJI,Moseroths id cst vinculuin, vel disciplina
conlinetplanclum captivorum, qui esse nolunt sub saeculi; xxvni, Banetacan, id est lilii necessitatis";
dominiis vitiorum. Secundus volimfatem fugse dse- xxix, Galgad, id est-nuntius sive aecinclio vel oc-
monslrat, dummodo propriis Doniinus veliteos sus- cisio ; xxx, Hielhebata, id.est bonitas ; xxxi, Eh-
cipere ae non a-se repellere. Teftius consilium rona, id est transitus; xxxii, Asiongaber, id esl
agit .quand«5 fugiaf pricsumens jam de susceptione. ligna viri_; xxxm, Sin, quse est.cades, id est sarir
Bonum consilium adipiscitur jttxta, verba Introitus. cta ; xxxiv, Or in .moiite ; xxxv, Salniona, Id est
Pijirans tres gradus nitentiuni ad pugnam, sinrili- imaguncula ; vxxvi, Plrinon, id esl omnes ; xxxvn,
ler dicimus (res. arliculos triumplri, id est pfiniam Oboth, id esl imago, vel piiilones ; "xxxvin, Hieba-
Sabbali,quarlamque, et septiniani.Per eosdem arti- Tun, id est aceivus lapiduin"; xxxix, Dibon, id est
ruios populus israel ad plenam liheriatem pervenit. lorliter; XL, helmondablataim, id est conlemptiis
Nani revisio prima' facta est sub Zorobabel duce et balafarum; XLI, Abarum in montibus confra faciem
Jesu saccrdote magno.Secunda revisio sub Esdra; Nalior, id est in nionles fransfuiitium, Nabor, id est
bicut ab eodem scriptum esl ; sed nondum muri conclusio : XLII,in campestribus Moab super Jor-
Hierusalemresedificati sunt, et qui reinanseranl et de- D danem. Haec suntxLii mansiones quaj notanlurin
relieti sunt de eaplivitate in affliclione erant. Terlia XLIIdiebus. Tot etiam generaliones Christi cum
rcvisip facla est sub eodem, sic enim scriptiim Jechonia bis compulato et eodem Christo. Meiiio
esl: «Miseratautem rex principes nrilitum ct equita^ igitur eodem niansionum riumero -ad ceeleslem pa-
lus(II JSsdr.n),»etpaulopost: «Et veni Hierusalem, friam tenditur, quo filii Israel ad leriam promissio-
pl erarn ibi tribus diebtis (ibid.). » Postea Neeinias nis venerunt. Et meritp qiii ad Cbrislum tfanseunf,
aj.lificavittcmplum. Quadragenarius quoquenumerus per baptismum eodeni numero ad eum perve-
significat conflictum Ecclesise. Perfectus est enim riitini , quo Chrislus ad nos pervenire_ dignatus
co quod a qnatemario nascatur, quaa perfcclio esi est.

--DOMINICA m 'QUINQUAGESIMA.
Secundum Lucam.-,
« Assumpsit Jesus duodecim discipulos suos, et, summaliuntur omiiia qua3 seripia suntdeFilio 3;o-
tsll illis : Ecce assendimus Hierosolymaai, et con- minis. Tradelur cnim geniibus,- el ilbuleiur, et'fla-
 " DEFLORAITONES S5. PATRUM. - LIB. I. 858
"SyJ.
gellabiiiir, et conspuetiir. Et poslquarifflagcliaverin A quanto magis vetatur, teomagis accendilur, Vjftus
bccident eum, et lerlia die resurget (Luc. xvni). » enim fidei sectira est in pericnlis.
Si apostoli toties praeinoiiUi de morte Domini, lutn - « Et stelit Jesus el. cbnvoeavit eos el ait : Quid
eum quando comprehensus'est reliquerunt, yuantc vuliis ut faciam vobis? Dicuritilli: Domirie, ul aperian-
. roagis scamlalizarentur, si-praemonili non fuisseiit. tur oculi nostri. i Filius David, id-est huniana na-
Crebro" igituf praedixit eis, et passionis poenam; el tura,caecos illuminare non potest ^"Filius aulem Dei,"
ivsnrrectioiiis gloriam,iit cum mofienfem cefnereiit. id estdiviiia,,illiiminare-ppiest..ideb interrogp quid
eliam resurrecturum non-dubiiarent; Quod bsteridii vultis. Tunc illi jam non dixerunt V-Domine, fili
jirophetarum prsesagiis/ad destructioneni baeretico- David, sed lantiim : « Domine, u.t aperiantur pculi
rtim iifEcclesia.futurorum. « Et ipsi iiihil horuni nostri. jQuamdiu dixerunt fili David, sitspensa est
intellexerant. J2t erat yerbuni islud absconditum al . sariitas; ratix ut dixerunt faiitummodo, Domine, iii-
eis, et nou intelligebaiit quse dicebantur, » - . . fusaest. Ad hoc etiam interrbgat, ut.cor ad pralio-
. Legiriius.inEvangelio secundum Joannem (Joan nem excitet, quia vult a.riobis Iiocjieii quod prai-
a secoricedi; vel idcirco reqtririt tit creda-
xii), dicentein": « Si exaitalus fuero a Lerra, omnh .noscit
traham ad.meipsum, i.respondisse turbam- aiqui mus non nisi confilentem posse salvari. L
dixlsse . «"Nos audivimus ex lege, quia Christui ... i Miserlus autem eorum Jesus tetigit oculos eo-
mariel ih selernum, et quomodo "fu dicis : Oporte rum, el coufeslim- videfunt, .et secuti sunt eum,
exaltari Filiuni hoininis".L»Quid esl ergo quod disci- magiiificarites Domirium. Et omnis "plebs, ut vidif,
dedit lauderrf-Domino. » Tetigit oculos.ebrurri car-
piiii loties sibi replicatum Dorainicaejjassibnis arca- ."
liimi heqneunt [capere], et Judsei,- ad unum? ver nalilcr, "non verbo, qtiia-David~friium eum dixe-
burii "et lam dbscure positum, ut lioc" expOsitibht runf; sanayif tit Deus, quia credideninl. Transien»
csecos audit, slans vefo-iilunrina.1, quia-pe.r
dignum evangeiista dicat:« Hoc autefii dicebat, in- qulppe
huroahiiaiem-suam nbstrse eajcitafi coinpafitur; sed
quit, significans qua roorte esset nioritUriis, J DIO)
divlnitatis lumennobis gralise iiifuii-,
quia crucis exaltatio sigriiiicetuririteiligurif, "nis perpotentiam
dit. Videt -autem et sequitur praetereuntem Jesum,
qiria discipuli-cujus vitarii roaxime desiderabant vi-
dere,'-ejiis mortem audirenon" potefanl, quem nor qui-bbnum quod intelligitinluitu ejus operatur. Ilic
-soluni" hoinirfem" innoceiiiem, sed e't Deum-verurij lalis et proficlt et aliosad laudem Dei accendil.
Eciebant. Hunc riullatenus mofi velposse putabant Laudaf plebs!.Deum, non solum pfo,- impctraio mu-
Sed cum depassione sua eis lbqueretur; pulaVam nere liieis, sed et prc merito-lidei impefrahtis;
-qubd .sibi "per para\olas loqueretur." Q ideb non solum quod poteiiter et misericorditer illu-
riiinat, sed quiaetiani clamofehi fitiei firmiler cla-
«Facrjim est auJerii cum appropinquaref Jericho, manlisexaUdit. Typice-caaci^appellanttirv -qui noc-.
caecus quidam sedebat secus viam meiidicans. El dum : « In luniine tuo videbimus
riicere-poterant
"cumaudiret turbam pfsefereuntcm," interrogabal lumen (Psal. xxxv). s Secus viam dicil, qtiia vhie-
quid hoc.esset. Dixerunt auiem ei, qtria Jesus Na- baniur haberelegis nofifiaii!,sed yjam qu;e Cliiistus
zarerius transiret. » Quod Lucas "de rino, hoe 3Iat- est ignorabant. Hos quidam iiitelligunt Pbarisacos
tbaeus de duobus caecistlixit ila exorsus : « Egre- etSadducseos; alii veio utfumque pbj)ri'lum,qrioruin
TJienle, inquierfs, Jesu ab Jeriehojsecuta est eiirii alter jiaturaiem habebat. - Si
aller-legem sciiplamj-
turba mulia {Maiih. XX)"."JMulti latrone^ eramt ir csecireferunfur acl Judseos, iuneper irfrbam intelli-
Jericho,'quiegredienies de "llierosolvnris in Jerichc sunt elliirici; sin ad ulrumque populuin, de
g;'ndi
interficere consueverant et vulrietare. Et-idcircc erat lurba. Aliter : Secundumijuos-
cum venit libefare vulne- utroque populo
Donrinus
' discipulis-suis
- ' - dam caeci significant duos populos, ex- gentibus,
ratos. , unum . ex Ghani, allerum ex Japhelh. C;eci.erant
«Et ecce duo cseci, ex.quibus"eraf Bartbiniaeusfilius qnia non apparuerat eis lux Unigeniti. Audierunt
Tirimaei, sedentes secus viani, audieruht guia.Jesus D gerites de transitu Jesu.-secundum testimoiiia pro-
Nazareiiustransiret, et clamaveruntdicenfes: < Do- lihetaruro annuntiantibUs apostoiis. Cum egressuses-
' set ab
niine, miserere nosiri, fili David (Matth. xx ; ilarc. Jericho,-id est dehoc muridofLJerichoquippe
x). i Quodilareus dealtero caecp tacet.ifa solvl luna interpretalur, ]>erquam defectus nostrae moria-
tur.ut illa solula esf Jjujestio deduobus qui legio- liialis intelligitur. Appropinquans ergo.Dominus Je-
lierii.dsemonurri paliebantur ln.reglbne GenerasenO' richp, seetindiim. Lucam, cseco liimen rcddidil, cjuia
rum.Nam duprum csecor.umununi fuisse famosissi- anle passionem populo tantum Judseorum jirsedica-
niiim in boc apparet, quod nonien eiiam pafris ejui vit. Proficiscens ergo deJericho caacosilluminav.it,
cominemoravit. Lucas-vero quamvis oninino eoden quia prius resurreclionem et ascensionem pcr.apo-
modo faclum de caeco commemprat, tamen in.alic stolbs et Judseis et gchlibus aelernae Diviiritatis, el
cseeo intelligeiidum estpar commemorarc miracii- _ assumplai huriianifatis arcana patefeeit. Qtiod Mar-
luiu. ' ; ". -"" cus Kiium illuminatum scribit,-ad genlium sahi-
• _« Turba auiem increpalat eos "ut tacerent/ A tem icspicit, tjuaium caecilas novissimacrat. M»t-
illi "magis clamabaiif diceiites : Domine,- riiisefer« ihseus recte duos iHuminaips scribens Hebrscis,
iioslri, fili- David. » Talis est natu.ia flilci, quoc seickit eiiim nolitiain Dei pcrvenlriraiu ad geulcs.'-
859 WERNERI ABBATIS S BLASII 860
Unde etiam asinam et piillum referlsimul addtictos-_*_.genns a>lernaeclarilalis lumen quod amiserat rece-
Dornino (Matth. xx), cum cseteri tres evangelistse p;t. Csecus^edel jrixta viam, dum incipit credere in
solummodo, meiitionem faciunt asini, utpote scri- •Ipstimqui dicit : « Ego srim via (Joarc. xiv). »Men-
bentes Ecclesiae genlium. Vocal Dominus secutidum dicat dum rogat. Unde sequilur : « Et clamabat. »
Marcum csecum clamanlemad se, cum populo gen- Qui Jesum venientem praecedunt et increpant, tu-
liuni, scienfiam veritalis desideranti, per saacios multinn carrialium vitiofum designavit qui cogila-
prsedicalores verbum fidei commiltit. Qui dieit cum liones nostras dissipanl. el voces cordis in oratione
prophcta : « Aecedite ad eum, et illumirfamini (Psal. perturbant, ne Jesus cor illuniinare^accedat. Saepe
xxxiu). » Etiteruin :"«Surge, qui dormis, el exsur- occurrtinl cordi phanlasmaia peccatorum quse feci-
ge a mortuis, et illunrinabit libi Christus (Epltes. mus et lurbant anihium, sed tunc ardentius "clamori
x): » Per vestimenlrfm accipe. facullates, el retina- ofalionis insistendum est. Unde phantasmala occur-
cula inundi. - , ruht, aliquateiiris Jesum transire senlimus; cutr
Beda in Lucam : Dum Conditor noster appropin- vero oralioni vehementer insistimus, tunc uobis
quat Jericho, cajcus atl lumen redil," quia, dum Di-, Jesus appropinquat, el sic lux amissa reparatur.
vmitas defectum nostise carnis suscipit. liuinariuni

DGMINICA IN QUINQUAGESIMAV
« Qiiainmagiiamuliifudo dulcedinis tuae, Domine, B seternam pro sua passione reddidit:quam suisquo-
quam abscondisli timenlibus te (Psal. xxx). t Vere, que iniilatoribtis tribuit. Terlius gradus inseritur
cliarissimi, magna el ingens esl multitudo dulccdi- piefas, per qiiam siipeniorum civium adipiscituf'
iris, qua - perfruendo jusli affluunt omnibus deli- dulcis. salietas. In lioc gradu pia mens scandens
ciis..Haec dulcedo liunc quidem Deum limerftibus cxallatur, sed aliorum felicilatem non semulalur.
abscondilur, tunc aulem sperantibus In eum perfici- - « lnvidia enim diaboli mors inlravit in orbem-terra-
l.ur, cum in gaudio Domiiri oculo ad oculum Regem rum; imitaniur autem illiim qui sunt ex parle ejus
gloriae.indecore suo videbunl, et ipsi glorifleali ul , (Sap. u). i Quartus gradus innectilur simplieitas,-
"BOIfulgebunt. Ad hancilaque gloriflcationein jier- per quam ccelestis gaudii subiltif-mullipliciias. In
vciriendani, scala nohis hodie erigitur,per quam a hunc gradum pedeni poninius , si perperam id-frau-
iidelihits coeli culrnen attingitur. Hsec aufem scala , dulenler non agamus, scilicet si fiJei servilio niliil
charilas est, per quam ad cceli fasiigia tendit eccle- subtraliimus,et bpna, non populi favore, sed sola
sise humilitas. Hujus scalse vero latera sunt geminse Dei causa facirous. Quiutus gradus scalse inditur
dilectionis, Dei scilicel et proximi, praecepta. Porro huinililas.-per quam attingitur angelica suhlimitas.
gra.Ius qui Iris lateribus iriserulituf, sunt diyersoe In hoc gradii-scandens mens solidatur,.si deaecepta
virlutes per quas charilalis prsecepfa comple- C "scienlia non inllaiur, et Dominum supei'bis reslste-
liuntur, per quas qui recie scanditfaeiem Donrini, re, humilibusauleni dare graliam re.cordatur. .-
quae esl charitas, in jubiIo,videbil..Quindecim autem "Sextus gradus est mundi cpntemptus, per quem,
gradus le.xuntur, quia per quindecini ramos chari- supemi regni acquiritur_census. Ih hoc gradu ex-
lalis ccelestia petuntiir. Ui:de et in templo Domiiri suliat anima' gloriosa, si "nonest ambiliosa, quia
ad sanctuarium xv gradibus aseendebairfr, -quia pptenles potenter palienlur iormenta (Sap. vi). Si-
scandens' in Jiac scala ad coelestis lempli sanctua- 1 autem, Domino placuerit docere : « Amice, ascende
riuin Chrislum sublevatuf. Psalnri quoqiie xv gra- superius (Luc. xiv), » non renuat subire Ieve.Do-
dus inscribuntur, quibtis bsec virtutes itislruuntur, mini onus, ,ut possit prodesse verbo et exemplo
per qtias sethera a bealis scundunlur ;• xv autem fratribus. Septinms gradus ponitur voluntaria pau-
sunt ter quipque, quia per fidem sancfae Trinitatis -perlas, pro qua gloriae et divitiarum in domo Do-
oportet ncs v sensibus nostris opera' cliaritafisim- riiiiri-accipitur uberlas. In hunc gradum figitbomo
plere. Priraus itaque giaJus h.ujus scake est patien- vesligia, si non quserit quse sibi. solurnmodo, sed
tia, hi qua animas possideri docei selerna Dei sa- quse omnibus sunt utilia el ad laudem Chrisli "per•
•j/ientia. In hoc gradu scanclenles gressum firniamus, I) tinentia. Ilic talis scandat isettis, qrfia pai'avil in
si injurias ef contuinelias patienter "pro Chrisli dulcedine sua-pauperi Deus-(PsaL.Lxvn). Ociavus
amore loleramus ;- jani opprobria et flagella et gradus est pax, quai seternselucis est fax. In hoc
ipsam moi tem pro nobis patientar suslinuit, et se gradu mens roboratur, si nec verbis^.nec factis. ab
imiianlibus praemia permancntis glorise restiluil. aliquo irrilatur, et si corpus animaein-Dei servitio
Seciuidtis gradus inlexitur benignitas, per quam subjugalur, et anima spiritui concordans Domino
angelicse socielalis acquiritur dignitas.Huic gradui Deo jugiter- famulatur. In hoc gradu positi, beati
giessum imprimimus, si pro malis -non mala, sed dicuntur, quoniam filii Dei vocabuntur (Matlh. v).
bona relribuimus, et- prbximis nostris necessaria, Nonus gradus scribitur bonitas, per quam intratur
pro posse nostrn,!.cnigncimpendimus; quia Christus vitseccelestis jucundilas. Inhunc homo iscandit;gra-
suis crucifixoribus pio tnalo bonum, scilicetvitam durii, si noh solum non facit, sed nec cogitat ma-
 S8I" DEFLORATIONES.SS. PATRUM. — LIB. I. 862
ium. Deeimus gradus est spiritale gaudium, »pcr A liori subjicinobiif, nunc necessitate fortiori subjici-
quod pertingilur ad angelorum contubernium.in tur_ quia profeeto pceuam func charitas foras init-''
huncgradum laetetur hbnio se ascendisse, si non lit {I Joan.iv). quantlo subjectibiiem voluntariaiii
gaudet supef iniqultate, si-noji gaudef superruina facif. Quanto magis cuescif charilas, laiito magis
inimici, nee de malis quae eveniunl aliis; congaudet cfescii volunlas; quanto jnagis cfesci.t volunfas,
autem veritafi (I Cor. xm), scilieet omnibus gestis " tanio. magis decrescit neeessitas, et jam perfecla
ad honorem Chrisli, qui-est verilaset vilae prse- - cbarilate amat, ad revereiitiam meliorem volunta-
mium ei plenum oniniumgaudium". Uiide' decimus rius,- non limet ad' pcenam foriiorem invilus.
grpdus locatur suflefenlia, per qrfam supernse glo- Qtiaeritur de Cliristo homine quomodo timorem Do-
rise adiplsciiweminejifia. Hunc .gradufri scandere mini habuerit, sed facile est-dempnstrare-quomodo
aniinus arripiel, si omiiia muridi adversa pro Clifl- yoluntarie Patri, in ijuantum ipse homp eraf; sibi
sto suffert. In hoe gradu consliluli, beati, scribun- superioti, srfbjiciebat^ et spontanea reverenlia ceder
tur,- si -per.secutioi.iem pro j"ustilia patiuntur, qrfo,- bat illi quem supefiorem cognoscebat, diccns :
niam regnum sortiuntur Dei, , , _" •, ,- - « Pater.major me.est (Joan. xiv)..» Sicufigitur anior
Duodecimus gradus dicitur esse fides, quae horiii- crini sit motus mentis natttralifer unus, secundrini
nes eOIcit-angelis coneives. Per huncgradum homo B diversas qualitates diversa nomina sortitur, et dici-
gressum premil,-si-cuncta ,derDeo etselerna vita tur aliquando cupiditas, quatido scilicet ad munduni
piedicta velscripta fideliter credit; quia estim- - est, quando vero ad Deum charitas : sic tiroor.cum
possibile sine fide Deo placere (Wefrr. xi). Tertius sit molus iiientis naturaliter unus, secundum diver-
decimus gradus annectitur spes-, quse non confundit sos laiiieu molus habetur,, veloperatiir, riiversis
prseslolantes spiritales res. Inhunc.gradtiin pedes liomlnibus significalur. Qualuor saiie limores saera
mens sarieta ievat, siomriia bona de-futuravita Srriptura discernif, servilem, mundanum, initia-
sperat.Quaftus decifnus-sequitui' loiiganimitas, per . lem, filialem." Servilis timor-esf pro evitaiida"p(8na
quam impetralur angelorum sequalitas. Hunc gra- abstinereamalo, retenta voluntate mala. Mundaiitis
dum quilibet "scandens apprebendet,- si omnes pro- timor est pro evitanda poma abstinere~a-bono, re-
missiones Dei secruanimiler susfinei, si-onus" Dorhini tenta voluntate bona. Iiiilialis vero timor esi, pro
tamdiu bajuiat, quousqu.T ipse veniens, jugumde evitanda poena cum per.verso opere- cljani' pravas"
collo ejusexcutiat, et eum-ji iabore cessare, et-in cogitationes i'esecare. Filialis-timor est bono firmi-
requie recumbere faciat. Quintus decimus .gradus ler adhserere, quia.illud amittere nplis. Ex his
nltimus, ponltur pefseverantia, per quara paradisiaess qualuor duo mali.sunt, Idesl servilis el mnndaiius :
amcenitatis capiuntur prala virentia. In liunc gra- duo vcro boni, id estlnitialis ef filialis.'J3ervilis ti,
dum mens alta petens se pervenisse congau'deat,:si mor.pcenamquse ab lipmiiiibus Iriferlurinetuil,:"iil-
de Dei misericordia nunquam desperanda.excidai. "circoei sufficit cessare- a malo operc, quia ad ocu-
< Qui eriimperseveraverit usque in finem, Iric sal- lum famulatur; et realum.conscierilise-non metuit,
vus erit (Maith: xxiv). -» Qui per hos onmes gradus -hominibus jilacere volens. Mundanus vero-fiinor,
rite scandet, hunc Dbminus charitas in cellaria hominibus pkcere nonquaerens, lamen disjilicere-
reternse dulcedinis introdueet. Hsec scala, chafissi- meluens, etipse flngens quod 11011 est; lam.mendax'
mi, per timorem efigitur, per quem charifas ad in-neganda vefitate. quam fallax "in falsitate t'e-
Etimmum dcducta,'ipsa ut filius in.hseredilatem D07 genda, et.uterque in vefifate offendit: alter, quia
.mirri introtlticilur, Timor verb -ut servus foras ejici- ' tinride-negat quod est; aller, cjuia jierverse sileat
tur (I Joaiii iv). Seieriduni autero quod .diro molus qjiod non est. Inilialis vei 6 timor, quia earo qua
sunt. cordis, qiiibiis aniina- rationaliler~ad omne Deus comminatur poenain, de,eliiiare.satagit,nequa-
quod facit, agendum impellitur-. "Unus. esf tinior, quanf sibi stiffieere videt, utab illieita se operaliorie'
alter ampr.Jlaec duo, cuiii boha sunt,^bmrie boiium contineat, quia ci qtiicor iiiUietur, non est satis ad
efficiunt. Per timoreni eiiimmala caventur;.per «j probationem-si innbceiis -fuerit actio,;_nisi euam
amorem bona exercentur: Cumautem mala sunt, bm- ipsa cordis cogitalio ante ejus.oculos-siricera atque
iriurn malorum causa existunl. Per tiniorem enim inipolluta apparcal. Quia ergo illi riisplicere meluif
-itfalum ,a bpno receditur; p@r.araorem yero maiuiri qui -videt totum, ,ad- perfeclam-jniiocentiam coram
mala perpetrantur., Sunl efgo duo hsec quasi porfse co necesse esse considerat,'ut mundet'.totum;,;"et
duae, pef quam roors et vita ingrediuniur. Mors ideo isle timor inifialis-dicitur, quia sub bcc p r
quldem, cum apefiunlur ad. malum; yita aulem^ bonain.yoluutatem, et-virtulis iriitium capit et ftneni.
cum ad bonum reseranlur. •- v* - - * Necduni, lamen perfeclio est,- quia dum aliud agitui-,
De iimore et amore Dei.._ et.aliud inlendilur,".ips,um "adhucpropler- se -bonrfm
. -Timor esl effectus^mentis. quo riiovetur ut supe^ non ainittatur. Tunc accedit ciiaritas, et intrat per
riori_^cedat: airibre - enim aecedit, tiinoie rccedit. timnrem istum. Quijluni mPiislrat qtiod fugei_e\de-
Si In justitiaperstitisset honio, ex-voluntate sub- beamus periculum, quodamniodo appetere'et desi-
jiceretur meliori- nrfnc aiitem ex necessilatesub-. derare fa.cit prsesidium. Cpnverlit cor ad-Deum, ilt
jicitur fortiori. Haec est poana illa" tinioris, ex qua quodammodp dc ipsofugial ad ipstim, boc cst dum
servilis nomuialur, quando qiri volunlale prins me- ravet babcre" iraftim , sfuJcat habcre uropitium.
855 •- -WEKHErti ABBATIS S: BLASII SS4-
Hunc sequitur limor illialis qui ex succedente chari- A partem declinare staltjs vitse mufabilis. Sed cuni
tate nascitur, ul ipsum timere niiril aliud sit, quam" mutabilifas nulla erit, tunc nulla ex jncerlo suspi-
degitstatum in eharitate bonum jam nolle amitlere, "cionis pcena iner.it, el tunc tinibr qubdammodo_sine
ei hicquidem timor aliquid pcenseadjunctum habel, limore erit, ubi etde stabilitate certi erirous, ef lamen
dum iri certoambulanius,etpolestinulramqueadhuc reverentiaiii Creafori exhibere non desisliriius.

DOMINIGA IN QUADRAGESIMA.-
Secundum Matthaeum.
« Ductus esl Jesus mclesertum'ut tentaretura. rium-iiumerum tempus pceiriteniise-surgit. « Et arf-
tliaholp.elc » (Matth. iv.) ConsulteLucas primo po- cedens teniator dixlt ei: Si Filius Dei es,- dic ut-la-
suit : « Jesus autem plenus Spirifu sancto regressus pides islipanes-fiaiit. Qui respondens dixit: Scri-
ab Joi-daue (Luc: iv) >-ne dubitaretur a quo spiritu ptum est: Non in solo pane vivit honio,sed in omni
ductris fueritin deserluiri secundum Mallhseum, vel - verbo quod procedit de ore.Dei. » Credidit aliquanda
expulsus secundiim Marcum."Rroculdubio iibn-vir- B diabblus debellatoiem- suuni- venisse in niundum^
lute mali spiritus Jestts agitur indesertum, sed vb- sicut per" obsessum homineni dixit: «"Quidnobis
-unlate suispiriltis,ut stefnaladversarium.Vere enim cttibl, Fili Dei., Venisti arite tempus torquere.nos -
et absque ulla' quseslione. conveirienl.er aceipilur, \Maltli..xiu).-i Delnde et nbn illum esse dubitavit,
ut a saficto Spiritu in deseftum duclus credalur morlalia patiendo. Scriptum est, .dixit Dpminus,
ut illuc eiim suus jspiritus duceret, ubi bunc ad teri- qiiia" Iiumiliiate, non potehlia pfoposuefaf vincere
landum spiritus malignus inveiiirel. Ubi riuneprae- diabolum. Intendebat dseinoiium princeps et mula-
monstralitr, ul post baptismum accingamur foiiiter lione la"pidum-iri panes virtuleui pofesiafs iri Deo
contra diabolum, relictis muritliillecebris, et socie- aguoscere, et in homine ex oblectameiitb-eibi pa-
tate pravoi'um. i-Et cum jejunasset quadragintadie- lientiam esuritionis illudere. Yerum _Bominus, de
bus et quad.raginfa- noctibus, postea esuriif. »Obtulit Deuferononrio teslimonium sumens osleudit nori in
se tenlafori quadraginta diebus ef quadfaginlano- pane iioo solitario, sed 'in verbo Dei alimoiiiam
clibus ut indicet quia sive hicprospera blandiantur, selernitalis esse spefandam. Tribus mpais tentatio
quod ad dies pertinet, sive adversa feriant, quod "fit, suggeslione, delectalibne, consensu. Christus_au-
noctis figurae corigruit, semper -fidelil.us adest ad-. lem suggestione spla fentalus est, quia delectalio
versariusiion ceSsans eps impedire tentando. Esu- C peccati" menteni ejus nori momofdit. Non fuit indi-
riit torpore,iit diaboloiribuereturtentandi oceasio, gnum feiitari illi' qui occidi venerat, -ut sua tenta-
et vinceretur ab homine, cujus" morte el calamita- tibne nostfas vinceret, sicut sua morle nbstfa" tuiit
tibus glofiabatur: Movebaturdiabolui XLdierum j'e~ peccata. , . .-- - ,
junio, sciebat lotidem diebus aquas. abyssi effusas, Tunc "assumpsit eumDiabolus insanctam civi-
exploratani repromissionis terram, Moysi legerii.a latem, et statuit eum_supra pinnaculum templi. »
Deo dalani, filios Isfael totidem annis hi eremo pane Non est nrirum si se permisit ab illo as"srfmi,= et duci
angelorum "vixisse. Cum yero sensit post jejuirium et statui, qui. seprotulit a membris illius cfucifigi.
esurire Dominum, qiiod non de Moyse vel Elia legi- Poiestaulem sic intelligi: Assumpsit eum diabolus,
tur,, rit -post-jejunia esurirent, accessit feritando id esl "tentando invasit, el staluit euriTsupra/pih-
longe reniotus malitise vofo. Decem sunt praecepta jiaculumtenipli. Ideooccasioiuit, quare Dominus
legis, et quadripcrtitus est mundus, qrfod significat a suo spiritu sit duclus. et stalulus illic. Pinna" vel
jam Christi graliani jam diffusairi per mundum, qui pinnaculurfieslfastigium, id est summilas. Solebant.
jejunavit spatio XLdierunL"In quo j'ejunioquasi cla- enim antiqui, sicut adbucfil in pluribus lncis, su-
mabat:'« Abstinetevos a desideriis hujus sseculi (I j. periora domorum vel teniplorum" faceie plano sche-
Petr.u):i In comestibrie etbibitione post rcsurrectio- mate,.ut ibi possent .slare el^agerequbd-velieht.
nem velut elaihabat:«Ecce ego vbbiscum sum usque Unde Dominusad apbsfolos:.« Quod in aure auditis
ad consummationem ssecufi (Maith; xxvni). » Unde prasdicate super tecta (Matth. x). >' Sanctani autem
quamvis nondum gloriemur, 1tameri -sperandp j"am -CivitatemHierusalem dicebant "in qua leniplum-et
pascimur.- Congrae jejunium Quadragesimse slatu- cultus Dei secundum legem Moysi habebatur.
tum est cum" fine Dominicse passipnls, quod signi- « Et dixit ei :Si filius-Dei es, mitte te deorsum;
ficat nos^deliefeamundi amicifiacpntihere, utDeum Seriptum estenim: Quiaarigelis suis mandavit de
sequi valeamus.Tn abstineritia autem quadragena- le, et.-in manibus tolient. le, ne forie oiTendasad- la^
rius numerus custoditur', quia virtus Decalogi. per t pidem jiedem luum. »Inomnibus tentationibus hoc
quatuor iibros JEvangelii inipletur,-cum Eyangelium agit diabolus, ut iritelligat si Filifis Dei sit. SedDo-
cuslodituf, vel quia per Decalogum Deuni -ef proxi- nrinus sic responsionem femperat ut eum relinqu-al
mumdiligerepraecipiniuf, etmotu cbrporis, quodcx ambiguum. Dieens, « mitte.tedeorsum, >quiomnes-
qiialuor subsistit.elemenlis,- charifas Dei et proxinri. percjpilare salagit, infirmus ostendilur :-nam, pef-
violatur, apte ad diluerida pcccata in qtiadra(;ena- suadefepotest, praecipilare nonpotesl.TestimoniJi.ni
 863 DEFLORATIONES SS.- PATHUM. -= LIB. I. f_f,G
autem quodinducitnpii"de Chfisib tantuni sed et de A lolatrae riuncuparilurhi cjui saCrifleia quseimidebeui
ohini virGsaneto prophetia esl": Hieronyjnus psahno Domino idolis impendunt. Dulia aulem cst serviiiis
xcsic cxponit: «Qiiicunqueduas naluras.Dei et- ho- conimunis sive Deo sive homini. Uiide ei servus di
""
nilnis perfectas credideiit.in Salvaloie,iric angelicis citrfr Laline, "quod dulos diciiur Gracce. Jubemur
inariibus vallatus, ad lapidem, id est ad"-Christuni, ergo per cliariiatem scrvire invicem, quod -Grajco
non ofleridit pedem suurii, qui- lapis" esfofiensionis est dulium-, etDbmino soli quodGi'sece esf lalriuin.
et peira-scandali. »"Augusiiriusin ^oderii psalmo : - « Et consummata oinni teniatione lunc reliquit
.«In .'maiiibtis angelorum subiatus est Dominus, euhi diabolus^usque ,ad lenipus. Erat quoqtie cum
quando assuinptusestincoelum(AcV. i), nbri quia, si -besliis,et ecce nngeli accesserunt et-ministrabant
non porlarcnt, ruiiurus eral, sedquia" obsequeban- -ei. > Corisummatam oninem tenlalionem dicil, quia
tur BegL Quod si ciicas :-Meliorcs sunlqui portant histribus tejItationibusc"ontincnturorigiiiesoniiriiim_
quam qui partafur, respondebo : Bene-nieliora sunt viliorum, Joanne allestanle,qui ail': « Ornne qrfoj in
jumenla bominibus. Tacuit -auteui fergiversator rotindo esl, concupiscetuia carnis est, e't concupiscen-
desui concuicationeijioii subjurigens Filium Dei sfi- iia octilorum ei superbiaviise (I Jodii. n}7 > Et in
pef.asp'dem ei basiliscum ambiilaturum et concul- evangelica pafabola.- tribus reprobi negoliis ab
eatUrum leonem et dracohem. Ait illiJesus rursum: ' seternse vilse riajiibus excludiiniur. « Primus" dixit:
. i Scriptum"est: Non tenlabis Dbminum Deiun tuum.» Villani emi, elc. Alter dixit:Juga boum :emi, eic.
^VerisSeripturarum frangit clipeis falsas diaboli sagit- -Alius flixit: Uxorem iduxi (Luc. xiv)".>-Uxoiisappe-
lasde Scripturis, qrfi vel falsa proponil vel veris tilus ad concupiscentiam pertinet, sicul gulam.\jlisa
falsa persuadere conatur. Tesiiiiioiria de Deuiero.no- empfio, ad ayariiiam etsiipcrbiani. Probatio quin-
mip protulit Domhius, ut sedeirf- legiS" sacrainenia que juguin fefciiur, ad concupi^cenliam oculorum
lrioristraret. Suggerebatur ei quasi honiini ul sighb ubi euriosilas est et vana glofia. Triplici lelohoslis
^liquo exploraret quafiium apud Detim va!eret._Seci, quolidie arma defcnsionis oppone, ut concupiscen-
sieut seiiptum est, homone Deuihlenlare audeat, lia carnis peilatur jejunip, avaritia eleemosynis,
quando habel -quidiaciat, utquod cavere bporleas jacianlia precibus. Auliquuin homiiiem supeiavit
evadat. Irfde est Illud : « Sl vos pei secufi fiierint iu cliabolus guja, invento pomo. \'ana gloria superavil
..uriacivitate, fugite inaliaiii-(1!/«iift. X). » Postquam euni, dicens : « Eritis sicut dii (Gen. m).-> Avari-
-Tero rfefecif liumaiiapfovideiitia, si hpino se toiiiin tia -etiani supefavit pum, quando dixit« scieniec
commitllf divinse poleiitise, r.ou-es! dicenda tentalio. boiiumet malum (ibid.).-* Avaritia enim iccte di-
-Nrincauterii poterat Chrisius aliter de templo disce- Q citur sublinritasainbilionis. Sic etiain loniaSit Do-
-derequam perjaclantiam se.piseclpiiafe. -minum,_sed victus "recessiU David"Goliatli tribus
«Iterurii assumpsiteuni dialiolusJnmbntemcxcel- lapidibus de torrente poslrayit; Christus'diabolum
sumvalde, et ostendit.ei oiniiia regiiamuucli el glo- tribus.lcsiimoniis.de legc. Qu;e auieni leriiationum
•jiain eorum, et dixit ei: Hsec omriia tibi dabo, si prinia fucrit,' "quse mcdia, quse ullima'. el in qua
• cadens adoraveris me. > In montem, id est stipia fbrriia ienlaior-aecesserii, an hi sua propria, an
montem, osieridit regna, nori uuod visuin ejus, specie hominis Sssmnpia,,iioii mujfuin refcrt igno^
qui omnia videt, amplifieayerit,,"sed quaiitum in se rare.-Reliquil Dbniiiium diabolus usque ad' lempus
Juit, verbo et promissiorie ostendit vaniiatem hu- jiostea per Judseos aperte cum inipugjiaiurus. Sic
.irianae pompse quam amabat,-speciosam, suadens etiam quando non prsevalet in len.lalione a no-
Dbniirip ut vidclicet sic eum silii subjicefet. B.ene, bisfccedil usque adaliud lciiipus. Inter bestias Do-
;quod Lucas cbmmeriioraf, in roomento lemporis tem- minus-coniniofaliir, utliomo, minisierio ,-utilur'an-
poralia nionstraulur, quia cito cadunt humanse por gelico, ut Deus. Et nos cuni in ercmo sanctaf. con-
-teslales : diceiis,« HKC oriuria libi dabo,' > superbe versatiouis besiiales honiinuin niorcs toleramus,
loquilur, noft quod oniiria regna "dare posset. Proci- - nriirisLeiium- angelorum riiereniur; a quibus cor--
dens adoraveris dictuni est,"quia. ailoraturus.diabo- P pore solutiitd seieriia ^gaudia.traiiSferamur. ,
lum, ante cOriuit. T^ota quiaomiris polestas. et or-
dinatio polestaium a Donrino esl,, sed ,a inalo po.r SERMO DE TENTATiONE DIAROLICA ET ,DE
.. .'( ALIIS -QUATUOR TENTATJONIBUS.
iestatis ambilio. Tolestas ilaque.diabolo ad" tempus
promissanpn malaesf,,sed is qui ambiendo niale Muliis tenlalioiium calanrilatibiis mens justi iri
rititur poteslale malus\est. « Tiinc-dici! ei Jesus: hac vita pulsa.lur.Eieiriiriet optal ab hoc sa;culo fun-
t\ade, Satanas. Scriplumestenim :.DoririiiumDeifm dituseyelli, qtio et ajruriinis careat, el fixarn illam
tuum adorabis, el ilii soli servies.» Non, ul qttidam sccuiitalem inveniat. Inter easpcjeiias quasi juslus
puiaiil^ Satahas et Petrrfs cadem sententia daninan- iri corpore patitur, alqrfe-eas quihusnienie perfrau-
lijr: Pelro enim dicit:"«Vade retfo," Salanas (Mattli. ilem diaboli tolerat lhulluni inlerest. Nani graviua
xvi), > id est sequere riie, qui contrarius es voliintaii fert quas inlerius lugct, quam.esis quas exlerius'
me«. Hic non diciturrelrp, ut subaudiatur, vadein siistinet. Has enim etloco evitat el lcnipore; illas
jgnemselenuni.Omni horiiini scriplum eslDeuffi aflo- necloeo eyitare potest rieciempore.. Ncm"-amplitis
fare eique soli sefvire. Graeee lafria dicitur servitus eleclos Lcnlal diabolus quam Dei-voluritas liermit-
jlla qusesoli conveirirDeo, non crealurse".Undeido- tit._Teiilatido autem sanctorrfm profectibus servil
 ,887 WERNERI ABBATIS S. BLASII :^G8
.Eisi iiolens, tamen sanclor.um uf.lilali servit.diabo- A . sanciitalis et .virfutis, ea quse saiieta surit de-
lus, quando eos lenlatioiribtis suis" non decipit, sed sfrjiit, quarido et qui decipiiur sua cietrimenla non -
potius eruuii. Nam tentaliones, quas illc ad huma- seritit, sed tanquam sinl viriutes quse sunt vilia "se-
num interitum movel, inLerduni Clnistus ad exerci-, clatur ctdiligit. In oculis carjialium diabolus terri-
-tium virlutum salrfbri htililale cpriverlit. Insidiae bilis est, in. beulis electorum terror ejus vilis-est.
diaboli alque astuliae, quamvis huc atque illuc quse- "Abincredulis ut leo limetur, a fortibus in iide ut -
rentes quem devorent, diiTundantur, a potestatedi- vermis coiileninitur,' ad niomentum ostensus repel-
.vina tamen'rion egrediunlur^ ne tantum noeeaiu litur. Qui suggestiones diaboli non rccipit iniquus,
quantum iiiaiitiosecontendunt. Nam quomodb san- ,in insidias niiirime traiisit.-' Nam. facile In conse-
.ctorum virlris tanta tolerare quivisset,,si superna d'.- quenii opeium rejieliiliir,, si'-prima oblectamenta
.spensatio pio moderaminenequitiam dseirionum non illius respuantur.Diabolus eiiiiri.serpens est lubii-'..
frenaretur.Et licet diabolustentafionem juslo sein- cus, cujiis si capiti, id est primse suggestioni, non
per ihferrefcupiat, tanien si a° Deo potcstatem non resistitur,- toius inlerna c :.rdis, dum consentit,
.accipil, nullatenusadipisci pblesl quod appiiit. Ante illdbitur. Tentalioiium diabplicarum Initia fragilia
,oinnis voluntas diabbli injusla est, et tamen, permit-- -•siiiit, Quae si non caventur,sed pernsum inconsue-
.tenleDeo,omnis.potestasjustaesi.Ex seeiiiiiHeniare B tudincm iranseunl,. in iiovissimo fortiler conva-
.cjtioslibet iiijusieappetii, sedeos qui teniandLsunt,. ~ ita "utliunquam
lescunl, " ,aut eum difficulialeviifcan-
nonirisi jusle lentari Deus permitlit. Undeei in lur. - -- ; .'.-"_"-
' --
libris.Regum, de diabolo. scfiptum. est quia «' spiri- i DIVISIOT ...
• tusDomini Inalus irruebat in Saul (LReg. xvm), ». -Gum m tola -vila diabblus.prsevaricare Iiomiriem
ubi juslc quseiilur;: Si-Domini, cur malus ? si ina- ciipiat;ampiiiistameii in fli;emolilur decipere.Proin-
lus, curDomini? Sed duobus verbis eonvprehciisa deqtlamvis sit justus, tanicn neccsseesl ul iii hae
est et Dei-.poleslas jusla, et diaboli volunlas.iiijusia. vila nunqttani sii securus.sed seraperhunrilis ta-
Nam spiritus malus per nequissiinam voluiitaiem, veal, seinperque, ne in fiiic- corruat, sollicifus per-
ei idem spiritus Doniiiij per acceptam justissimam tjmescat. Diabolus suis faiitoiibus blaiidiLui',. Dei
.poteslateiii.Diabolus non est immissor,, sed incen- sefvis veio nioliliir leiiiainema contiaria secundum
for potius -vilibruhi."Neque enim-aliJri eoncupiscen- . exeropla Dpniini, qui sepost baptisraum passus esi
tiss foinenia, succendit; nisi ubi prius pravae cogi- a diabolbpeiieniarii Diabolussancios oiiines-non
taiioiiis-delectaiioneni aspexerit. Quarii si sperni lenenclo, possidet, sed lantando" persequilur. "JVam
iJ.ei.uslaspexeril, "sine dubio ille cbnfusus disce- " qula in eis iiitrinsecrfs noli regnaf",conliaeos extrin-
,dit,' slalinitjue fiangunlur jacula concupiscentise. secus pugnat, et qui iiilerius" 'aniisii Dominiirii, ex,-
«jus,. contenipiaque jacent, e"tsine luce faces illiusi terius commovel .belluin. Tunc contra etini quem
exstinguiiniuf. Sbliicile hosiis insidias iiilelligere. possidel diabolus aciius-ssevilj-qiiando se yirtute ab
pariter et cavere Dei servum oportet, sicque inno-. _ co expellenduin coguoscil. Etenim et immundus spi-.
cenlia yitse existere simplicem-, ut lamen opor- rilus tunc gi'avius deeerpil piieiuni in quohabltahat
ieat euni simplicilaie prudentem essel Qui pruden- (Mulih. xii)^quaiulo ad" Chrisli iinpierua. exire ab
liam simpliciLati non miscet, jiixta prophetani.(Oae. eo coactusesl. Quod faclum efad.Job verba respi--
~m) columba esl seducta, nonhabeiis cor. cil, ubi in novissinis. Vebemolh caudam suam quasi
'. Sed ideo columba esl, -quia, sinrplex est; ideoi cedrus siiingt (Job XL). Plus "diabplus confra'cos
autem cbr.non habens, quia ignara prudenliae est. - diversis Lenlalionibus irisistit, qui possunt et aliis
Saepe fraus Satanas sanctortim cordibus aperitur, suautililateprodesse, ul,-c!um illi impediuiilur, non
.quando jper "specicmboiii," angelum se simuLns lu- perficiant quod" docendi siiiit.-Maligni spiiitus" hoc
cis dum! nililur clectos declpere, detegitur aLquei quod ititra nos rouiidare cupiraus, sine inlefnrisslo-
coniemnitur. Sic ei verb.a -fallacis dociriii.se Deusi ne lenlant Iteruro soTdidare. Saiieii autern pr3_sago
sanctos.ifacil intelligere, quatenus "diaboiicurii crrp- . jj spliitrfeoiuin insidias- pra.cog"noscuiil, el quidquid
rem inlerius cognbscant, ulsoilicite caveaiit. Discre- in semetipsis teirenuni^entiunt indesinenter operi-
tio sanctoiuiri tanla esse debet, ulinler boiium el; bus sanctis"exhauriuiit,'rit de iiifimis pufi inveiriah-
malurii praedili "ralionedijudicciil, ne "cos diabolus; tiir. Eodem blandiinenlo decipiunliir nunc per dia-
-per-specieiri boiii fallat. Turiceirim betfede sejiidi- • bolum homiries'quO protoplasti in paradisoosunl'-
caut sarfcti quando Deus fallacia dsenionum-leiita- .decepti. Miiltis enim vitiorunrjiraesiiglis mer.les
inenta facit i.nielligere. Mulildecipiunlura diabolo ett rnproborum pertenlando" deludil. Nunc en'm pro,-
- ignofanlJ sese esse
decepios, propheise Osc-aetestU" ;" mlisis deeipit, nrfnc relius transiloriis quasi neees-'
moiiio declaranle; «Coiriederunt-jinquit,:< aiieirii sariis illicit. Kunc enim ipsa inferni"supplic;a qua-
-i'obt'ir ejtis, -et' ipse"i Ignoravil (Ose. vn). »"Allieirii' siievia ac transiloria suggerit, qualenus nriseror-
Kamque"maligui spiriius sigirificanlur, qui virlules ; 'rum cofdain cupidiiaielasciviaque dissolvalsecum-
mentiscomedunt; sed hoecdrda Regligenliumnon i qrie ad tartara ducaf. Argumenta lentaiionum ma-
inlellexerunt. Tanquam -inermis diaboius vincitur, , larnmqiiecogilalionum/semiiia qiise ih cprda homi-
qisando jde" apeila, iniquilate hominem "depravare; nuni cliabolus fuhclit, ita saepe irndique" captant «t
conalur. Armafus verbo tunc incedit, dum perspem i impiicant hientera, ulex qua parle evadere quisque
 _SG9 - DEFLORATIONES SS.-PATRUM.^— LIB. I. 870
tentaverit, sine periculo exire non possit :,vcluti sii A apud hbmines electi, apud Deuni fenum existun!.
jures hoc facere; p^uod si feceris pecces ; si noni Tum diabolus-jam deghitisse dicitur quem jam per- '
feceris, reus perjurii sis. In tanio ergo mali discri--- .'fecto scelere dcvorasse videtur. Erfm vero quem
-inine ut evadendi aditus pateat, minora potius eli-- -non,degIufivit operis perfectione, sed lenlationuih
-gerida sunt, ut inajofa vitentur. Diabolrfs quaiido deci- -Illecebris moidet ut,devoret, adliuc. quasi in ma-
pere [ ult] quemquam, prius naiuram unitiscujusque i xillajnandit. Unde etPauius iiabet slinmlos carnis
intendil.jet inde se applicat riiide aptum hominemi _ qtiibus humilietur, noii habet peccandi perfectio-
. ad jjeccandum inspexeril. Ex ea parie hoinines; nein qua clegliitiatur.Os diabbli verba ejus sunt;
tental, quaeosper exercentem humorem facile-in- ; verba vero ejus- inspiratiohes oecultse sunt, "quibus
clinare ad viiia , conspicit, ut secundum liumoiis; , corda horainum alloquens occullis ufit cupidiiati-
consparsionem adhibeat teiitationenv. Lege. BalaamL biis. Quidam ob incorrigibileni iniqnilatem,' quia
qui in figura diaboli contra populum Dei exea par- sponte non corrlguntur, iiiiinundis spiritibus ve-
tejjrsecepit perriieiosps pfsetendere laqtteos, ex cjua xandi traduntur-ut arripieridi cos daemoiiescorpora-
facilius sensil eos esse lapsuros (Num. xxmj. Nam liicr, Jiabeanl poleslalem, terroiibusque eorum afflicli
et quia.alicubi deducil, non eam per- aliam parteni humilientur, et poenitcaril -ac salvenlur. "Sicut et
mittil, nisi rfbi ejus impelum.intendit.-NuIIus cttl- .BApostolus Cofiniliiis scribens dicit: « T-rSdite hu-
pam liori exislhnei, qrfam ex propria- passioiie sus- jusinodi Salaiiaein iiUeriluin_ carniSjUt spirjtus sal-
tiriet, "sed quanium valef-coiilra icl quod tolerat, yrfs sit (1 Cor. y).» Utile est enim -quosdam pec-
prignet. Nam si "consparsioiri-ceditur, tentatiorii vell cantes, ut aniiiipe salveritrfr, Satanae-corporaliter
vilio nequaquam resislitur. Ideo diabplus in sacris: deputari, qrfatenus cx praesenti correpiione ftiturnm
eloquiis Vehemoth, id est animal, dicifur, quia des judicitim iimeant, et- de caslero idelinquere ca-
ccslis lapsusad terrascecidit; idep Leviathan, id.est: yeaiit. Quidani autein potestaii daenionum ad emen-
serpens deaquis, dicituf, quiain hrijus-sseculi mares dationem deptiLanliii'.; quidam vero despecii ad so-
volubili yersatur astutia; Avis propterea nbnririatur, i lam perditionem tfaduntur^Nonnuiiquam diabolus
quia per superbiam ad alta suslolljtur. Et recte his; adversus hominem jusfum aut tiibulationes cordis
voeabulis-tribus appellafur qiii pro suo'merilo ae- iili exaggei-at,aut. dolores, corporis fusciiat. Hinc
rem "quasi avis pro carcere meruit, terfani brutum i est quod Apostolus ait : «Dalns cst m lri slimulus
animal comedil, se.rpens ul in huj'us sseculi mare in- carnis niese angelus Satanse, ul me colaphizet (71
.sana jacLafjir fluctuatione. Ex" eo enim quod -per Gor. xn). » Ssepe.justi meniem variis vexalionuni
membra =suaidjabolus operatuiy sortilur vocabula,,. dolorihus vis daemonum-cruciat, unde inlerdum us-
-ita ut quod singuli agunt inciiante illo, ipse jiomine- - que ad desperalionis angustiam coafctatur, Perma-
tur ex ,eo. Quem enim nori decipil. cliabolus. unde; - neiitiaulem incDei ainore aiiimae et ipsa lalis angu-
.ariimal cst, hoc csl per carnisiuxuriam, tentat un- siia ad ineritum pfoficil. Nam sive in animo, siye in
rieserpensest, hoc est.cupiditatis ac nocendi.mali- eorporeper instinctum immundorum spiiiuiuin quir
lia,; quem autem nec.sic decipil , jnsidialiir ei__un- liiiel juslus adyersa pSliatur, ex Dei.ilaquejicrmissu
de avis est,hoc est-superliise^juiria. Unde eiiim do-- jd paliiuf. Qhod si hocipsum ad Dei gloriani.huim-
los prasparat, quousqite inyeniat yiam, per qtiamI lis referal, e.tdicat: "«Sibona suscepiuius de manu
-incautuni dccipiat." "-.-'-- _.„, Domihi, mala autem quarenon-suslineamus (Job i),»
'
:"• - nivisio. iste non separalur a Peo," sed conjungilur, quali
-. Aliud est intrare diabolum in mentem cujusquam, , bef. atroci angusfia torqvtealur. Multa jusfus adversa
af.tid vero inhabitare. Nahi in cofda sanciorum in- in anima palitur, insligatione dsemunum, sed ia-
greditur dum raalas suggestiones insinuat, sed_"iion l libus .tentaiiiemis.perire vjla3 aeiernae non poiest,
Inhabitalin eis, quia instio corpore non eos-ira- quia' pius D^pminusad daninalionem. culpas non re-
ducil. Qul verpjn cbrppfe ejus sunt, ipsos inhabl- - - pulal quod de suae majestatis permissuiiolens quse-
iat, quia ipsi sur.i tcriiplum, ejug. Etsi subripiall j) paliturpprlal. Nam ibi peccamus.ubi cupidilalem
mentibus elecloruin dialiplus,' non autem in/ eis5"" _vel'vblunlatem defiectimus. Ubi vero yiolenier addi-
requiescif, sicut in cbrdibiis reproborum. Nam ca- cimui;, etsi facinus aul flagitiuni non est, miseria
lore lidei niox excitaiur, ut- exeal ab eleclis. Non--' iariien pro ilagitio et facinore-est. Sed quia Deum
riulli, quos jam avido ore diaboltfs. devoraveial, , pro irrigata laudai miseria, comnrissa procul dubio,
rursus diviiri judicii occulia- miseratioiie ab" ejus5 evacuat faciiipia. . -"'-.'.'"". ". ,'.,'.
ore diripiunlur, el saluli reslituunliir. Nam saepe;. ::: Pfaelerea .videndiim quod qualuorsunt lentaliones
mullos, quos aiitiquus hoslis luxurise coenomersoss de qtiibus, in psalmo cenlcsiino sexto : «Confile-
tenrfit, potenlia divina per poenilenfiam ab .ej'usj ,nrini Domino, » cujus secundus..versus est : « Di-
faucibus traxil. Quoriiodo debonorum iriferilu.pro- - cant qtii icdejripii sunt a Doriiino. Cohfileanlur Do-
pheta dicit cjecfos esse diaboli escam (Habac. i),, nriiiOnrisericordiseejus, el mirahilia ejus fiiii.shoiiii-
duin alibi -scriplrfm esl de-.illo: « Fenum ui bos3 ,-nrim,,»quaLer reperitui 1.quoiirfmerp, juvanle DoniiiH)
- corncdet-(Jcfc XLJ,i"nisi quod in oculis Dei fenunii - quaritum scrulari valuimus, fenlaliones quafuoi- si-
siirfl, qui electus cibus secundum homines viden- gnificanlur. Ab nis ergo quisijue irrefiius eiipiLut'
fui'..Ac por hoc qui.de boiiorum numero.pereunt, , oercum cuiomne gcnu flecttlur. Esi jgitur prima
 $71 - ^ WERNERI ABRATIS S. BLASIl S72
leiilatiolerroris-elfamis : erroris quia in ignorantia A lio, quse vocatur peficulum in regimine rerum
se homo invenit, famis, quia veritatem noscere cu- publicarum. Nemo vero jpuiet lianc tenlationem ad
pit.el ea satiari appelit. Qua tentatione' cum fati- solos perlinere prselatos,-quia omnes in navi jior-
gatus quis fuerit, el cprde ad Deum clamaverit, a.d tanlur,-et.qtti opei'aiitur,.et qui gubernantur, et
viam fidci perveiiicl, per quam ad civiialem quietis simul in-mari periclitantur, et siniul in portu sai-
"pergere incipiet. Perducitur itaque ad, Chrislum, - vantur.. Quatuor hsec teniationes in psalmo ponrfn-
qui dicil_ « Ego sum via (Jodn. xiv).» Quapropter lur_ quse -per uuatuor « Coiifiteantur » inlelligun-
ab errore ac fanie liberalus, et ad \iam qrfse Chri- tur. . / - . . "."
-
slus esl perducius dicat: «Confiteanlur-Domino - . ITEM SERMO.DE QUADRAGESIMA.
misericofdise ejus eLmirabilia ejus filiis hominum.» Charissinri, cum de paradiso e~xpulsisumus, di-
Hsecesl prima tenlalio, a qua •proliciens • liberatur, ctum est riobis n Pulvises, et in pulverem reverte-
Christo sibi prppilio. Secunda lentalio est, cumcir "ris (Gen. 111).»Ut efgo redife possimus, et pceni-
bum veritatis acceperit et in via,"quae Chrislus est, tentiarii,-in"; caijritejejunii, in cinere et cilicio egi-
positus fuerit, rittdit :'Bene vive, et sicul aceepisii rnus. Pulvis quippe sumus etcirris, el verniis pu-
ac nosti, _meliorari - satage. Sed de se prsesumen.s, tredo filirfs hominis. .Et quia repatriare conlendi-
dum confligere adyersus vitia conatur, ob, suseprse- B nius^ Ilostes, id est dsemones, iter salutis nobis
suniptibhis superbiam superalur. Sieut ergo erroris obsidere novimus, ideb" arma spirilalia, quod est
et famis prima fuil lentalio, ita secunda est diffictil- oralio, huniiliatio, affliclio, suslollimus, uf "contra
tatis in bene operando. Projilerea exclame.l ad Do- spiritalia nequitiae pugnafe, et omnia tela ignea ne-
iirinuin, lali difficultate -gravatus : nam clamans ad quissimi hoslis exslinguere possinius. Cum enim
cum liberabitur de nccessitatibus. Rumpet enim vin- illa die processioneni" cum crucibus fecimus, quasi
-cula dilficultatis,. ct constituel operarium suum in "hostibus" armati ad pugnam obviarnivimus.Uiide
pperatione ajquilalis. Incipiet Crgo ei jarii esse fa-•_ et per litaniam saiicios. in adjutofium nostrrfni-in-
cile quod fuerat dihicile, seilicet.bene facere, et a vocamus, quatenus viriliter decertare, el in "ccelesii
malis omnibus, abstinere, et Uel facultas quod fue- ;aula liiumpbare valeamus. Quarta aatate riiundi
rat difficullas. Doc vero sine-diifi'ciiltale Doroinus sedificavit. Salombn Domino lempliini MI annis.
potuit praesiare, sed si boc absque diflicullate ha- - Quod destructum a Babyloniis resedificatum est
lieremus, largitorem hujus boni non agnoseeremUs. "a Jesu sacerdole XLVIaiinis. Salonion-est Cli.i-"
Noslris "enim viribus hoc Lribueremus, elDeum stus, teniplum Ecclesia. IIoc tenlpluni \n annis
coilatorem hujus gralise non sentiremtis Et quia « a Salomone"sedi!icaiur,"quia Ecclesia vu donis Spi-
bumana fragilitas quod sibi est praeceplum, licel ve- ; rilus sancti a Christo infonnalur. A"Babyloiiiis de-
lit, per se non valet ducere "ad efTectum, dicat item slruifitr, quiaa dsemonibus varils viliissubruiiur.
cum Psalinisla :.« Confileaiitur Doniiuo miserieor- Sed ilerum ab Jesu XLVIannis reaedilicatur, quia
dia. ejus, el mirabilia ejus filiis iiomiinini.» Hscc lris XLVIdiebus Ecclesia-in lemplum Depcoajdifica^
est secunda ientalio : difficultas vincendafum con- tur. Itaque a capite jejunii usque" iii Pascha, XLVI
cupiscentiarum. dies compuianlur. Templum quoque corporis Chri-
Posl has duas tentationes, tertia honiinem exci- sli XLVIanirissedificatur : cul Ecclesia incorporaluT. .
pil :ei vero loquor qui has duas jam.iransiit. Naih Maria quippe xn annorum cxstilit, duin Chrisluni
duae.islse sttnt nmltis notse. Quis enini"nescil se ad genuit. Chrislus vero _xxxiv aiinorum fuit, dum
veritalem ab ignorantia venisse, ad verbum fidei s morle solulus corruit : qui anni siniul juncli J;LVI
fame sapientiae? Ha.c vero tertia cst taedium verbii iiunt; totque dies a capite jejiinii usque in Pascha
divini, scilicet taediuni brandi, legendi, vigilandi, el: - exisluiit, qua die~Cliristus templum corporiS_ siri
aliorum quibus posset admelius provehi; et lantum i restiluit, quod prius impnlsio Judaebruni solvil.
inctirrat iiiterdum peiiculurii., ut nil de prius benei Ideo quaria feria jejuriium incboamus, quia Chri--
geslis facial eum securum _ sed pro tsedio se iihieai -D slum suum jejunium quaiia feria inchoasse prse-
perilunuii. Sicut enim faslidito eibo eorporali cor- dicamus, quem secunda feria baplizaium nori igno-
ptisperimitur, itafastidito spirilali victu aninia peri- rainus,.crii per jejunium incorparari desiLleramus;
ciilatur. Etenini rursus clamat ad Dominum et libe- -Cl. Salornonem' qui qrfarfa selate mundi lemplum in
ralur, et inde sequilur ut confiteatur. Ecce splendi (igura Ecclesiae construxit similamus, In qua nuiic
ficatis tenebris, el difficultaflbus veterum consuetu- cosedilicari a CI]risto"oplamus. Ideo Islis qualuor
dinurii superatis et repulso taedio^verbi Dei, talis; diebus a capite jejunii jejimatur, quia Ecclesia a
jam apfus est qui ad regimen Ecclesiarum debea t qnairfor plagis mundi in sedificium lempli Domitii
provelii." Sed quanto magis exaltatur, tanto ampliui5 congregatur. .
periclitalur. Tunc enimiiisurgil tempestas maris , Deinde XL diebtis j'ejtinalur, quia per quatuor
Ectlesiam qtiatientis et gubernatorem lurbaniis. E t Evaiigelia et x legis prsacepta, hocfenipltim in Chri-
. sic periclitatur, "niodo ascendendo usque ad coeloi5 iiio consumniatur,'quianonTefiitsolvere iegeni.sed
s;ierando, interdum descendendo ad abyssos despe - implere. Istii quadragesinia esl Christianorum r:ar-
rarido. Ilem damal ad Dominuni, el liberatur, _et "rina. Nam mulfa ih anno committimus quse perti-
ideo jiieiilffu'- prius oonfiletur'. Ilsec estquartalenla neni ad carrinanvef ideo Ecelesia staluit X,' pro
 "
ST5 DEPLORATIONES SS. PATftUM. — LIB. I S7i
lris jejunemus hanc XL. Est etiam decirna vitse'no- A infirmus.In nocte prsecessit eos angelus Domini iu
slrse. SicuL enim de aliis rebus, ila decimani debe- coluinna ignis, et repulil ab eis horrorem noctis;
mus dare de diebus. Annus namque CCCLX diebus in die vero protexil eos in nube ab sestu caloris. Qui
conslal. Et cum nos de isla quadragesima, exceplis post ^LII mansiones inlraverunt in lerram repro-
Dbnrinicis diebus, xxxvi dies absliriemus," quasi de- missionis. Si XLannis diem pro aniio decimabis, XL
cimam de diebus persolvimus. Lex quoque x pra;- dies computabis. Hi sunt isti XL dies quos observat
cepiis complelur, et annus , qualtior temporihus, populus Christianus, quem de oppressipne diabbli
seilicet vere, ajslafe, autumno et hieme volvitur : redemll Dominus, quem per eusiodiam deeem pra>
et homo quatuor elemenlis, id est igne, aere, aqua, ceptorum et iv Evangeliorum de corpore suo pa-
terra perficitur. Qui ergo quafhor nostri corppris scit^sanguinem de latere stto,,ut aquam de pelra
•qualitatibus in quatuor anni temporibus conlra Dei pfoducit. Quse pelra bis virga perctissa esl, scilieet
praeeepta decem feeimus, justum est ut his quater- caro Christi duobus lignis cincis ailixa. Qui potus
denis diebus Deo nostrosalisfaciamus. Hoc auteni ,dat saporem niellis ct olei, quia oleo ririserieordiaa
ideo cirea passionem Domini agimus; quia, si com- vulnera peccaiorum nostroruni sanat, et melle
palimur, et coiiregnabimus. Scire autem debemus, seternae dulcedinis nos saliat. Et si veslimenla qu;e
dileclissimi, unde dies XL sint Jnstiluli. Cum Do- " in baplisriio suscepimus viliis non atteruntur, nec
minus populum suurii de jugp Pbaraonis eripuit, peccatis polluuntur, irinc prsecedit rios igne sancti
xrannos eum per desertum-duxit, panem coeli eis Spiritus in nocte hujus tenebrosse vitse, in die
pluit qui omne rielectamentiim habuit, aquani de verp judieii proteget nos nube suse hunianitatis
petra produxit, quae saporem mcllis et olei prsebuit, ab aeterni incendii ardore Jesus Christus Domintis
vestimenta illorum non stinf vetustate attrita, nec noster.( ' - -- :
maeulala sordibus, et-non efat in tribubus eorum

DOMINICA: SECUKDA IN QUADM.GESIM-A.

'
Secundum Matthasum. , _
« Egressus Jesus secessit in partes Tyri el.Sido- C sibi contrafjus viderelur, cuni dixisset : «In viam
r.is. El ecce nmlier Charianasa genfriis, Syro-Phoe- gentium ne. alrieritis (Malth. x). >Et ne o.ccasionem
«issa genere,clainavil dicens : «Misereremei, Do- daret calumniatbribus, perfeclam salulem gentium.
miue, fili David. Fiha-mea male a daemonio vexa- resurreclionis tempori reservans. Pro ^lharianaea
, lur, etc. (Matth. xv). »Chanansei ierras in quibus discipuli rogabant nescientes mysleria pomini vel
"Judseaest incoluerunt. Qui vel bello consumpti, vel misericordia commoli,'vel impoitunitate ejus ca-
in locavicina dispersi, vel in, servitutem conditione rere cupientes.
devicloi'um subjecti, nomen tamen sine patria sede « Jesus tiulem respondens ait: Non sum missus
circumferunt. Ex iila ergo dispersione inter csetera hisi ad ovesqtise perierant doiiius Israel,»IIoc dixit
contigit,quod hsecCliananaeaquaseslSyrOrPhoeriissa quod primum nrisstts sit ad Israel, quem ncgligen-
genere, hic est ex Syris et Phceiiicibus orta. Gen- tem Evangeliurii dimissurus erat et transiturus ad
tilis ilaque esl, et si Judaeis admista proselytorum - ,-
gentes'.
forniam prseferat. Merilo namque' existiinatur ex -« At illa venit et adofavit eum dicens : Do-
1
lege cognovisse quod Chrisiuin et Domiiiuni et Da- ,mine, adjuva me. Qui dixit: Sine prius saliari filios.
rid Filium confitelur. Typice aulem significat Ec- Non est enim borium sumere panem filiorum et
clesiam de gentibus, "qiise pro filia rogat, crfm pro D mittere canibus. > Tale est quod dicit. Futuriiin cst
animabus nondutn credeniibus supernse pietatis ut et vos gentes salutem conseqttamini, sed prius
misericor.diam supplicat ut a fraudibus diaboli sol^ oporiel saltem aliquos Judaeos, qui antiqua electione
veiitur. .Bene, juxta. Matthaeum de fiiribus suis filii Dei nominantur, pane cceli relici, et sic tan-
egressa fuit; el juxta Mprcum ad.pedes Doniini pro- dem gentibus vitse pabula nriiristrari. Canes dicun-
cidil (Marc. vn), ufex utioque colligalur quando illi turethnici propter idololalriam, qui esui sanguinis
recte pro errantibus orant qui priscas suse perlidise dedili et cadaveribus mortuorum, feruntur in ra-
mansiones relinquuuf, et in Ecclesiam se pia devo- biera. 0 mira conversio! Quondain Israel erat filius,
tiorie transferunt. - nos canes. Et postea dictum est de eo : « Cir-
' « Jesus autem non
respondit ei verbum. Et ac- eumdederunf rfie canes mulli (Psal. xxi). »
cedentes discipuli ejus rogabant eum dicentes : Di- « At illa dixit : Etiaro, Donrine : nam et. cafelli
mitte eam, quia clamat post rios_.» Post ambulan- edunt de micis quse eailunt de mcnsa "dominbrum
lem Dominu.m mulier Chananaea deprecatorias vo- suorum. ». Sensus est: Cerle, Domine, veruin est
ces emittit, et prius in domo ad pedes ejus"procidit; quod dicis, non esse bonum paneni filiorum mitlere
ui Marcus commemorat. Quod aulem Doniinus non canibus, sed ideo non desislo precari luam miseri-
respondil ei non fuit ile supercilio superbise, sed ne cordiam,'quani mihi secundum similitudineni panis "
PkTROL. CLVII. 28
 873 «ERNERI ABBATIS S.-BLASSI S78
et canurn . conveirienter facere potes; nam et pro A his pedibus dicilnr : « In mari via tiia et senrits
mam, id est ccrie cafelli edunt de nricis. Ergo si tuse in aqtiis mullis (Psal. LXXVI).» Et alibi": « Ado-
sum indigna cui integrum patiem prscbeas, saltem ravlmus in loco, ttbi steierunt pedes ejus (Psal.
da.mihi filise mese sanitaleiri, quasi micarri compa- cxxxi). » His pedibus"'venil Christus ad nos. Unde
ralione multorum nrirabilium qure fecisfi. Mystice dicitur: « Misericordia et veritas obviavefunt sjti
Biensa cst Scripiura sacra, panem viiae nrinislrans. (Psal. LXXXIV). > Frucius hujus osculi remissio-est
Hinc Ecclesia dicit : « Pafasli in conspeclu meo peccalorum. Hunc conseqiuiur civis sui adulier,
•jnensam (Psal. xxir). » Micsesiiul-hiteina mysteria proditor et hbmicida David, cui dixit Nathan :
Scriplurarum , quibus humriium corda refieiun- fTranslulil Deus peccaltiffl tuum (111 Reg. xn).»
iur, juxta illud : « Adipe frunienti saliat le (Psal. Sic Deo pedes osculatus est publicanus', qui rediit
CXLVII).» Non ergo crustas edunt caielli, quia versi -in donium suam justificatus. Hsec ve.sligia felici-
ad fidem degenlibus non lilterae superficiera, sedI ler deosculata est jEihiopissa illa famosissima
spirilualem requirunl, medullani, ethoc sub mensai Maria Magdalena; de qua ejecit et Jesus septem
donrinorum, dum verbis sacri eloquiiJiumililer sub- daanonia, cui et-dixii : « Rcniilluntur tibi peccata
dili officia cordis et corporis supponunt ad implendai (Luc. vn). »-In ctijus persona dicilur in Canticis :
prsecepla. Yel Domini merisse ppssuni intelligi Scri-'R « JNigra sum > per culpam, « formosa » per gra-
pturarum compositores seu interpretes. El tuiic-ait liani (Canl. i). In his osculis ubi graliam pp-
illi: • '",''• suimus et, consimilibus ponuntur inimici Domini
, t 0 mulier, magna est fides tua. Fiat tibi sicuti , seabellum pedum ejus. Manus Domini sunt mu-
vis. El sanata est filia ejus ex illa hora. » Sub per- niliceiitiaetbehevolenliainquibusab omnibus difieft
sona mulieris Chanairilidis magna fides Ecclesise, Deus, excellentem Iiabeus pro omnibus copiam et
magna patientia et humilitas pisedicatur, quse cre- liberafssimam voluntatem - largiendi. De "b.enevo-
diditposse sanari filiam, el lolies coiilempta passa lenlia ejus dicit Aposloius : « Qui vult omnes sal-
cst Iii precibus perseverare, et humilitate se noni vos fieri (/ Tim. u). > |De muriillcentia dicit pro-
cairibus, sed catulis comparavit. Quapropter libe-• ". pheta:«Aperis tu manunituam, elimples omne ani-
rala esl filia. Ubi datur exemplum cathechizandi : mal benedietione (Psal. CXLIV).> 0 medieibilis lar-
et baplizaridi infantes; qui per fidem et confessio-• -gitas et liberalitas! ut spl irradial, ut ros irro-
nem parentum. liberantur in baplismo a diabolo.. rat, ut fons, gratis irrigat, qui jiluit superjuslos
Quod aulem Dbminus puerum centurioniset filiamL el injuslos. Non suflicil pedes Dominidepsculaii
Chanansese,iion veniens ad eos sanat, significat gcn- a nialis cessando, nisi et oscuiemur manus ejus
fes, ad quas non venit, per poenilentiam corporisi bene promerendp. Unde dicit Psalnrisla : « Declina
salvandas' per verbum suum.' amaloet >"consequ,enter « fac bonuni (Psal. xxxvi).»
- Et Isaias : « Quiescile, agere pefverse > et deinde
, SERMO DE TRIBUS OSCULIS
PEDUa, SJAKCBM, 0B1SET.DE LABlOSDPERIORI ET « Discite bene facere (Isg. \). >Et estcongruus ordo,
-1NFERJORI. iit cum Domini sui oflensam incurrit, adpedes
« Qsculetur me osculo oris sul (Cant. I). > Triai ejus prpcidat, ploretque coram Donrino qtii fe»
, sunt oseula : de quibus videndum est unde nomi-- cil eum ; postquam Dpniiiri graliam habuerit, ac-
nentur, - unde suniantur, quis fructus inde per- cedat ct subserviat roairibus pon igendo, Chrlsli
venial, quibus personis vel meritis uriumquodque3 ministris subserviendo, et sic pro meritis dona-
cangruat. Primum vocatur propitialorium vel re-- - bilur;" accipiens benediclionem a Dbinino,.etnri-
conciliaLoritim, secuiidum pronieritorium vel re- sericprdiam a -Deo' salufari suo. Unde et fruetus
muneratorium', tbrtium' diviiium vel conlempla- hujiis osculi esi profeclus, el collalio viitiilum.
torium. Primum sunritur ad pedes, secundum ad1 Posl duo osculaiii qtribus est crinrinum eondo-
manus, lertium ad os.' Primuin conveiiif raliona- natio et meritorum collalio, resiat illorum ter-
bililer poeniieiitilms, et in gratiam Dei redire vo-- _j) tium et dulce oris osculum, ubi felici airimaeprse-
" lantibus.Pedes Domini
quibUs osculandi rccohci- statur jucunda divinae faciei conlemplatio. De.qu.r
- lisnda sunt misericordia et judicium, quS incu- dicitur : « Osculclur me bsculo oris sui." > Os Dei
tinnt lioniini spem et timorem, ne vel poenitentiaml. esl Verbum, Dei Filius. Undc prophela : « 6s
solam atlendens nri- ejus ad iracundianiprovocavirous(Thren. -i). > in
' negligat per praesumptionem,
sericordiam, seeundum illud: «Misericordia Donrinii quo oninia creavit, sicut dieiiur • «Ipse dixit et
jjlena est terra (Psal. xxxn); » et: « Miseraiiones_ facta sunl (Psal. CXLVIU) I et: «Semelloculus est
ejus super, omiria opera ejus (Psal. CXLIV).» ve!1 Deus (Psal. LXI): > quielnobis locuius est, quando
indurescat in desperationem, solam.pensans justi-- palerni cordis arcana aperuit. In humanis rebus
rtiam, secundum illud: < Quis novitfp.otestaleni irsez adeo nulla res dulcis esl ul amor inler sponsum et
iuse,-el prae liinore luo, irani tuam dinumerare? ? sponsani,, quia propier hunc dup una caro effi-
\Psal. LXXXIX.)>'Sed utrumque pedeni .deosculeiuir ciuiitur. Simililer milla conjunctio-intelligitur taiu
dicens cum pfopheta : « Misericordiam et judiciunil dislricta, et sic proxima, ul spiritus creati et in-
, cantabo tibi, Dumtne [Psal. c), > et «UniversKiTiae3 creati, quia jbi de duobns unus spifitus euicitur_
Doinini misericordia ,et veriias (Psal. Ixiv). »De3 Sponsa itaque amore l3iiguens, sponsum silie?<3,
871 .DEFLORATIONES-SS. PATRUM. —.LIB. I. 878
dilectionem.non susfmens, non imperative_ sed A naripr32valeat,etexista sapientiaguslans dulcedirfem
votiveet aestuanti desiderio exoplat:' Unde et dicit.- -Dci cum propheta dicit : « Gustate etvidete quo-
« Osculetur me osculo oris sui. > Duo sunt labia niam suavis estDominus (Psal. xxxm). > Reliquum
sponsae : labium inferius volur.tas, quse appetitus est videre quibus personis in Ecclesia. vel meritis
dicituf; et consensualitas,, quam habemus com- in aninia haec singula oscula conveniant, Prpvolutus
munem cum animalibus. Labium supprjus est ratio. 1 est ad pedes ,Job,, radens saniem testa, id est cor-
Iterum, duo, sunt labia Sponsi.: labiufn inferius ruptionem peccati dura pcerfitentia. Osculum.ad
intelligeritia, quandolabium conjungitur voluntati, ut manus suscipiens esf ;Esther, cui ad regem in-
intelligat quidem libere velle_et'vappetefe, etdicat-. troeuntL aurea virga, id-est divina cleriientia et
Prius cupiebam carnalia, nunc vero « eoncupivit viiiutum promotio de manu benefici largiforis
anima mea desiderare jusliftcallones tuas in omni porrigitur. Pertingens ad osculum oris est Moyses,
tempore (Psal. cxvm). Superius labiuni Sporisiest qui in monte cum Domino cojnmoralur, et ore ad
sapientia, quam iangit ratio uf nilril prseler Deum osloquitur, vel Maria, quav verbuin-ex ore Jesu
sapiat, sicque suse sensualitati praeesse et domi- aure intenlaaudire expetit.

DOMINICA TERTIA.

Secundum Lucam.,

'« Erat Jesus ejiciens daemdniurri, ^et eratillud B eis. « Omneregnum in seipsum divisuih deso-
mufum. Et curii ejecisset dsemonium, Toeulus est labiiur, etdomus, divisa.adversus se non stabit. »
mutus, et admiratae sunt lurbse riicerites : Nunquid Ad cogitationes Pharisseorum >respondit ut vel sic
apparuit sic in Israel.-Nunquid istc est filitts Da- compellerentur crederc. Jrixla litteram palet quod
vid, etc' (Liic.xi)? v Ac si dicant turbsegfideles : omne regnum solidum et.firmum, si, per partes
, Non taulum est filius, David isle , sed eliam Fi- divlditur, cum alii ab aliis veLptiniuntur vel per-
lius Dei. In Graecb melius, sonat surdum quam Jmuntur, in solitudinem redigilur,, vactiatuin ab
mutum; sed Scriplura ajteruni accipit indiffe- habitatoribus. Cadere quoque.ratiojest domus sive
renter pro allero. "Egressis autem, subaudis de lioc civitas. Quod Matlhaeiis ponit. Concordia namque
sseculo, oblulerunt Domino praadicatores mutum, parvse res crescurif; discordia maxiiriae dilabunfur.
seilicet populum munim/qui riihil adhuc eralio- Quo aulem hsec spirilualiter attendanlur/expbnit.
cufus de gloria Dei, quod non habuerat prsedicato- . « Si autem et Satanas in seipsuni divisus est,
fes. K6c pbprflus iiitelligitur- fuisse de gentibUs : quomodo stabit regnum ipsiiis. i Non pbtest stare,
unde et sequitur admiratio lufbarum de ipsis di- sed finem babet, quia dicitis, in Beelzebub ejicere
centibus nunquam sic apparuisse in Israel, scili- me dsemonia. Eligant quod veliut. Si Satanas Sa-
cet iiltof hide siniul converterenlur -ad Christia- fanam nori pofest ejiceie, nihil contra Dominum
liismrfni. .- - dicunt." Si autenf pbtest/. recedant a regno ejus,
"t Pharisoei autem dieebani-: In- Beelzebub priri- quod divisum stare noti poiest ne in ruina' ejus
iipe daemonlorum bic ejicil daemones. » Turbis mi- pariter involvantur. «"Si auiem ego in Beelzebub
nus eruditis facla Domini mirantibus, Scribse et ejicio daemoiiia; filii vesiri iii quo ejiciunt ? Tdeo
Pharissei sinislra inlerprelatione dbfactis Domini ipsi, judices- vestri erunt. iFilios Judaeorum vel
-laborabant attrihuenles miracula ejus Beelzebub, exofcislas genlis illius significant, vel aposiolos ex
qubd deris evat Accaron. Beel. ipse est, Baal. Ze- eorum stirpe generatos. Quasi dicaf: Si in filiis
Jjub aulein musca vocalur. Haec juxta quaedain 'vestris expulsioiieni dseraonuniDeo attribuitis,quare
mendosa exemplaria, /, liltefa, vel d in' fine est in, me nonidem facitis ? Aposloli,qui sunt ignpbilia
nominis legenda. Sedb, beel; zebub, aut vir mu- "et contemptibiiia- hujus mtindi , in quibrfs non
scarum, sive habeifs muscas iifterpretatuf, ob sor- maligniias,- sedmese virtutis simplicitas apparet,,
des"videlicet immolalitii cruoris, ex cujus spur-: testes mei erunt, 1quod in Spiritu sancfo ejicio dse-
cissimo.ritu vel nomine principem daemoniorum co- monia. Et erunt vestri judice_s de hoe quod mihi
gnominabant. Nota quodNinus, rex coriditor Ni- impbnilis" per Beelzebrfb ,operari. Vel exofcistse,
nives Belo patri staluam consecravjt, eique divinos qui filii vestri sjint et dseiriones fugant ab obses-
hoiiores constituit. Cujus simulacri similitudinem sis judices vestri erunt, non pplestate ut mei di-
Chaldsei suscipienles, Bel vocabanl. Inde Palsestiui scipuli, sed comparalione," dum illi expuisionein
Jti- ' daemonum Deo
suscipientes; Baal dicebarit. MoabilseBeelpbegor, assignant, vos Beelzebub princips
daei auiem, unius.Dei cultores propter, rierisionem dseirioiriorum. , . '
gejitium, Beelzebub appellabant, asserenies iu hoc « Por,ro, si in cligito Deiejicip dasmonia, profecto
simiilacfo principem daembiriorum, habitare. pervenitin vos rcgnuni Dei. »„'Si ego,, in Spiritu
« Ipse aulem ut-vidif cbgilationcs eorumdixit Dei ejicio dsemoncs; nec aliter^.pqssunl fri.ii veslri
' S79 - WEKNERl ABBATIS S. BLASU SSt».
ejicere, procul dubio pervenit in vos regnum Dei, A gnitionem, eam deprehcndens, postea ligat, ab ope-
quo subvertitur regnum diaboli, cum quo el vos re colribens, deinde flagellat, quia pravtis efiectus
subvcrtiririni. Regnum Dei est polestas qua domi- quasi duris quibusdani fiagellis caediiur, quandoper
nanlur impii cl a fidelibus" secernuntur. Yel ita : studium discipliuae ab eo qtiod appelit refrenalur.
Regnum Dei vel seipsum signilicat,. de quo alihi • Novissime quasi membris in cruceni extensis etdi-
dicil: «Regnum Bei inlra vos est (Luc. xvn) ; > visis_a se clavis configitur, quando divisis a se vi-
et « Medius stat inter vos quetn vos nescitis (Joan. tiis limore Dei animus penelralur. Quando siniril
i). > \'el regnum Scriptuise ablatum Judacis et tra- sunt vitia, forliora sunl, quae ab allerutro se mu-
ditum nobis, vel regnum* ccelorum quasi dieat : niunl, ut gula luxuriam, pompa superbiam, etc;
' Si in
spiritu Dei ejicio daemonia, sine dubio scia- Di\ide,illa et ab invicem disjunge, el sicconfige ii-
tis aditum regni ecelestis patefacturii credenlibus. more Dei carnes tuas, etmalitia in temofia;ur. Nbn
Digitus Dei est quem confessi simt Magi, qrfi con- autem iiiirerissi sapienLiaroaliliaj fiicli quod a mali-
" tra
Moysen et Aaron signa faciebant dicenles : tia ipsa prius suslimiit. Prius malilia crucifixit sa-
« Digitus Dei est iste (Exod. vm), i quo et tabulse pientiam; poslea sapientia jiraevalenscrucifixit ma-
lapideae scriptae sunt in nionle Sina. Ipse enim liliam.
scripsit qui scribenda diclavil. Manus el braclrium B « Qui non est meciim est conlra me; el quinon
Dei Filius ejus est, et digitus ejus Spiritus san- congregatmecuni, spargit. » Hoc consequenter 11011
ctus. Qui digitus dicilur propter paifitionem do- ad haerelicos, sed ad diabolum refertur, eujus opera
norum qui in eo danlur , uiiicuique propria , Salvatoris operibus comparari nequeunl. Hle enim
sive hominum, siveangelprum. In nullis enim mem- cupiianimas honiinum lenere capiivas quas Do-
bris apparet magis partifio quam in digiiis. Sic- iriinus liberat. Illetrahit ad vitia, Doniinus revocat
ut autem digitus cum manu vel brachio; manus ad viitutes. Quomodo ergo concordanl quoruhiopera
vero vel brachium cuin corpore unum sunf in na- divisa sunl ? Qui non colligit, hoc est qui non con-
"tura, ila Pater, et Filius, et Spirilus sanclus, tres gicgat oves meas meetini, dispprgit, iioc est, dissi-
quidem sunt personae, una autem substanlia divi- pal eas a ccelu fiielium. Hic insinuat_-quia non ha-
nitatis. Digili verb Dei pluraliter sancli inlelligun- bens Spiritum sancluin, quinon cum illo congregat,
tur prophetae, per quos Spirilus sanctus libros le- quomodo unquam sub ejus nomine cohgreget? rfic
gis ac prbpheiarurii sua inspiralionej describif. De omrriiio nos compulit inlelligere non -alibi posse
quibus in psalhio scriplum est:« Videbocoalos tuos, fieri remissionem peccatorum nisi in Christi con-
opera digilorum tttorum (Psal. vm). » Per ccelos gregalione quae non spargit.
enim libros legis ac prophelarum, jier digitos vero « Cum immuridus spirittisexierit abhomine, am-
sanctos, ut dictum est, prophetas mystice insi- buialperloea aridaq;iiserensrequiem,etnoriiiivenit.>
nuavit. Possunt haec non inconvenienter accipi de quolibet
«Autquomodo potesl quisquam intrare in domum haerelico vel sehishialico, vel eliam malo Calholico.
forlis, el vasaejusriiripeieiii quibus confidebat,-nisi De quo cum tempore baplisrnalis spiriius iinmun-
"prius alligaveiil fortem, et tunc demum vasa iliius dus cxierit .arnbulat per loca inaquosa, id est
diripiat?» OstendilDoniinus permanifeslaniparabo- tircuit corda fideliuin expurgala a iiiclhiie fluxse
lam, quiavirlutediyinitalis homines a daemoniolibe- cogilafiouis. Requiem quaerit et non inveuif, quia
ranlur. Forlis est diabolus, domus illius muudus, in caslas mentes inhairiiare 11011 polesl, riec quiesce/e-
maligno positusin quousque,adadventumSalvatoris nisi in pravo corde. Unde Dominus de illo inquiL:'
quasi pacato impefio sine contradictione quiesce- « Subiimbra dormil, in secreto calami et locis hu-
bat. Unde Bominus : « Venit princeps mundi hujus mentibiis (Job LX). »In umbra insinual tenebrosas
et in me non habet quidquani (Joan. xiv). >Et ite- conscientifis; in calamo qui foris est nilidus, et
rum : « Nunc princeps hujus mundi ejicietur foras inius vacuu,5 esl, menles simulalrices; in locis hu-
(Joan. xn). t Fortior illo fyit ipse Donrinus qui p mentibus Jascivas et niolles. Tunc dicit: « Revertar
arma ejus abstulit, id est astulias et dolos ncqui- in domum meam unde exivi. » Revertarad iliius-
tiae spiritalis. Et sic adimendo potestaiem a sedu- conscientiam, unde in baplismo ejeclus fueram,
ciione electorum compescere coegil, quod fuii alli- et pristinr-m possessionem consueto modo niihi
gare forfem. Spolia seu vasa siinl homines ab eo "subjiciam. -
riecepti, quse victor Christus dislribui.l. Quod esl in- «Et veniens inyenit vacaniem scojris mundalani et
signe triumphanlis, quia captivam ducens caplivi- ornalam. » Yacantem, scilicet a bonis actibus per
tateni dedit dpna homiiribiis (Ephes. iv), quosdam negligentiam , mundatam a vitiis prislinis per ba-
aposlolos, alios evangclistas, hos propiietas, alios ptismi graliam, ornatam simulalis viilulibus per
paslores ordinans et doctores. Fortis ergo domum Iiypocrisim".
fuitdiiipere, ereptos a diabolo Ecclesise adunare, et « Tunc vadit el assumil seplem alios spirilus ne-
perdistinctasgradiium dignitales prornovere. Alrium quiores se, et intranies habilant ibi. > Per seplem
quod forlis anralus custodit, est cor; fortis arma- spirilus universa vitia designat quse merilodicun-
tus malitia ; forlior superveniens, sapientia ; arma, tur nequiora diabolo comparatione prioris inhabiia-
aicmbra. Sajrienlia primum malitiam capit per co- tionis. Cum enim diabolus malus sit ei malos fa-
 SSl DEFLORATIONES SS. PATRUM. —LIB. I. . 6C3
ciat ante brtpiismum qtiaocunque post bapiisma __ gant. Toia profecib 'vitae coelestis perfectio duo-"
sivc piayiiaieli.Tietica seu iimnilana cupidilalearri- bus his coinpielicndifur, ut verbum Dei audiamus
piieriiriiox euni in oiiiiiiiun viliorum ima proslernit. etiaeiamus. -
El noii sniiini lialniiil seplem viiia VII spiriialibus SERMO DE PECCATO
viiiiiiilius eoniraiia. sed per livpocrisim ipsas scr- F.T CO.NFESSIOXE PECCATrf
viiules haheie siiinilahii. « Et liuiil novissiina ho- Duobtis mbilispeccaliim comnrillitur, id est aut
riiinih illius pi-jora piioribus.» Meliiis quippciefal ef r.more cupidilalis, atil melu timoris, dum vel
viam veriialis 11011 ccgnoseore qiiam posl agnilio- qiiisquevult adipisci quod cupil, vc-1timet ne in-
nein lvirorstim convci-ii. Hoc in Jiida trailiiore cl currat quod nieluil. Qualuor niodis comhritlitur
-Siiiione llago sperialiler legiiniis inipletiinv. Quid peccaltim in cortle, quatuor et perpelralur in opere.
tioec.parabola iniemlal, finis ejiisinsinuai. « Sic Admittifur in corde suggesiione daemonum, deleela-
• cunl cl_ generaiioiri hitic pessiniie; » id csl quod tionc caiiris, coiisensione mentis, defensione" ela-
do 11110- specialiier nafraii, hoc cveniel in gcnle lioniS; Coininitlitur iii opere, nuric lalenter, nunc
Imjiis ]io|iuli. Iinmiindus spiiiius a Jutlseis exivit palam, liunc cbiisuetudine,' nunc desperatione. In -
- qtiando Iegem "accepcriint et iransivil ad genles. . islis ergo gradibus et eorde delinquitur, et bpere
Seil ciim po.slea cuni incredeiilibus genlibus locuni B malitia perpeiratur. Tribus niodis peccafum.gerilur,
iion iuveiiirel, reversus esl atl Jiuheos,-vacanlesa hoc esl jgnoranlia , infirmilate/iiidusiria, peficulo
Chrisio, ei supcrfluis observaiionibus legis munda-" aulem poenarum diviso. Ignoraiilioa namque modo
tos proufpiiiahanl, atqueoriialos.Ui auierii firmius peccavii iri paradiso Eva , sicul Apostolus dicit:
tleinecps possiileat, assumil uriiversilatem clsemo- «Yir nOriest seduclus, sed miilier seducla in praj-
nuni. Pejus ergo nio.tiofaciunt Jutlaei, majori ntime-_ varicalionefiiit (I Tim. 11).»ErgoEva peccavitigno-
rb (laenioniini possessi qttam prius, quia "minus rantia, -Adam industria, quia 11011scductus sed
eraiChrisiuiiiveiiliirumnon credcre quam ppsiquaiii- sciens prudensque peccavil. Qui vero scdrfeiluf
venil iion susciperc. quod consenliat, evidenler ignorat. De iiifirmitale
« Facttim est aulem, cum haec diceret, extollcns autem Petrus deliquil/qiioniamadmetum interro-
vocem jjiisodam mulier de turba dixit illi : Bea.lus ganfis ancilhc Christum hegavit. Gravius est infir-
venter qtii le"poiiavit cl ubera , etc. » Magnse devo- mitale quam ignorantia quemque delinquere, ctijtis--
lioniselfidei oslcnditur liaecniulier, qrfae,Pharisaeis que Industriaquani infiimilale peccarei Industria
blasphemaiitibus Dominrfm. lanla sincerilate ejus namqtie peccal qui studioac deliberatiohe inenlis"
sncarnaiionem confitelur, ut et poenilentium et isialum agit; infirmitale autem qui casu vel prce-
confunciat perfidiam. Si eiiim caro Verbi 1^ cipitalione delinquil. Nequius aulem "et de induslria
fi'tfui'oi'11111
Dei a carne virginis mafris esset extranea, ut multi. peccant, qui ,non solum 11011bene vivunt.sed
liscreiici dixerunf, sine causa venit qui eum porla- adliuc ct :bene vivenles, si possunt, a veritate di-
vit, et ubera qnse euin lacfaverunt bealificarentur. verlurit. §unl ei qui ignorantcs peccant.et sunl qui
Uride dicif Aposlolus conlra haerclicos, «' Quia nri- scientes. Sunl eliam qui per ignoraiilite excusatio-
sit Dcus Filiuin suum. factum ex riiuiiere, factuin . nera scire nolurit, ut minus culpabiles habeantur.
sub lege (Gal. IV). » Nec audiendi suiit qui legen- Qui tamen seipsos 11011 tniuiiurit scd iriagis deci-,
duiu ptitant rialuinexmuliere, 11011 factuni.Alioquin piunt. Nescire simplieiler ad ignorantiairi pertinet;
vefus Filitts lioiniiris 11011essel nisi cx uiatre car- noluisse vero scire ad coiilumacem superbiam. Vo-
nehi iraxissel. Secunduin pbysicos quoque ex eo- luntatem quippe pfopiiani Deum velle nescire, quod.
denifonte ei Iac imtriendis, ct seinen procreandis aliud csl.quam velle Deum superbiendo conlemncre?
pueris emanat. Ergo dc seniiiie Yirglnis poluit corf- , Ncmo igiturse de ignoranlia excrfset, quia Deus
cipi qui ejuslacle poluil ritilriri. Ilaic niulier ty- , non solum eos judical qui a cogiiitione sua rever-
piim gcssit Eceleske credentis Christiiin, verum tuiilur sed etiam Hlos qui nescienini. Hacc de' pec-
. Dpininum, ct veium lioniineni, natum fuisse. Vere j[) calo. Quid atitem de confessione pcccati doctores
beala paiens Chiisli, quse sicui quidain ail : « Eiri- sentianl, ininc qiioque vidciidum erit.
xa pueipera Regein, qui cceluni terrainque lenet Multam itaque dicunt esse maliliam hominis.
jier sieciila. » Cujtis noinen et aelerno complcctens Nemo quandb uialeagerevult, auctorilatem quserit..
oinnia gyro iniperiuin sinc fine inanet. Qute venlre Quando dicimus hominibus ut bona faciant, et ut
beaio gaudia matris liabenscumvlrgiiiilalis' libnore, confiiearilur mala quae fecerunt, cliclint nobis : Dale
nec priimun similevisa esi, nec habere seqtienlem. aucloritatem. Quse Scriptura hoc iiobis praecipit,
Al ille dixit": « Qiiiirimo : .beali qtii attdiunt ut confileamur peceata nostra? Si ergo Scriplura,
verbiim Dei cl ctisibiliunfilluil. » Pulchre Salvator peccala confileri .11011 pnecipil, respondele modo si
afleslalibni niulicris aiiiuiit, lion matrcm suam' Scrlpitirafn liabetis quae pefccafa.lacere jubeat. Si
tantiiiiinioilo asseverans esse beatani , scd eiiam ergo confileri non vullis, cuin aiictorilalemcoiifiien-
omiies qtii sc Yerbiuii Dei atidilii fiilei concipiiinl di non habetis, quare lacere vultis, cum auctoritatcm
el boni.cipcris cuslodia ctiin in corde proxiiiiortim tacemli nonhabelis. Tanienquia aiiclorilatem quae-
pariunt et nuliiiiiU. Qua sciilcnti?. Judseus clam , rilis, accipite auctorifaiein. Aniiqua lcx peccata con-
percutii, qtti Filiuin Dci fhristiiin cssc" nc- ' (itc-rijttbet, cl honiines ad saccrUoiesinilliijUtcorffL-
 ,«885 . " WERNERI ABBAT.S ;S. BLASIS - m
' ' '
fteanfur peccala sua,, ut indulgenliam accipianl A nivisio. -,
'(Num. v). illic crgo prsevaricatip lcgis confessiorie Ui dispcnsalionis gratia largius mtiitiplicarefur,
:et olilatione aboletur., quando adhuc umbra fui!; Deus hoino hoiniiies, qui ptiti hoinines erant,
jet adhiic confessio criminis posnam jiotius Limere participes fecit polestalis sua; ul implerenl oflicium
«icbuit quam misericonliam exspectare. Si haecau- ejus posnitentium confessionem suscipiendo, et po~
ictoritas non sufllcit, aiidite Scripturam, alibi mani- testatem ejus exercerent pcenitentibus etconfitcnti-
feste dicenlem :t Qui abscondit scelera sua nonjur bus peccala remillendo. « Aecipile, inquit, Spiii-
'slificabittir (Prov. xxvm). » Quid esLenim abscon- tuni sanetum : qrforum remiseritis peccata : remitr
dere, irisi tacefe et conliteri nolle. Naiu qui scelera tuntur eis, et quorum'_ retinueritis relenLa errfnt
sua per inraudentiam praye agendi mahifeslanl,nori (Joan:. xx). » Ergo Christus homodiscipulis suis,
juslificalionem merentur, sed damnationem. Igitur vicem ejiis agenlibus' in lerra, poteslatem dedit di-
tcgenda sunl niala qtiantum perlinet ad impuden- niiliendi pcccata. Sed dicis fprtassis : Quare nou
liam pravi operis, et revelanda sunt per brimilila- simililer Christus prseceplum dedit hpminibus pec-
tem coiifessionis. Vullis adhue scire periculum taci- cata sua confitendi,' sicut discipulis potesialem de-
tumiiaiis, ct ulilitaieni confessionis. « Quoniajn dit confifentium peccata dinrinendi? Attili quare:vo-
lacui, >inquitPsalmisla « inveleraveiunt ossa mca, luit Christus, rit a temetipso surgcres, ut nonquasi
dum clariiarem tota die,(Psa/. XSJCI).> £t ileriim : cxtorta vel coacta videretur confessio tua. Ideirco
'. Delictum meum cognitum tibi feei, et injusliiiam quod ad se pertinuil officium snum discipulis suis
meam non absconiii. Dixl : Coiifiiebotv adyersum _ ' peragendum injunxif, utniedicorum niore segros ad
me injustitiani Doniino, et tu remisisti impielatem se venientesexciperent et sanarent. Medicis dixit ut
mcam peecali raei (ibid.). > Yide ergo et consi- curarent, sed infiimis non dixit ut ad "medicos cu-
tlera : si taccs peccala tiia, inveicrantur; et si con- randivenirent. Hoc quasi cerlum esse vohrit, quod
fitcris, condonantur. Sed dicis : Ecce dico peccar «egri libenter salulem quaererent, et se.curandos
tum meum. sed Deo, non homiiii. Scripturam se- ofTeiTent, si medicos invenirent. Proplerea solos
<juor. llla iinihi dicitut Deo coiifiiear< peccatum medicos monuit. Infirmum enim ,srius morbus"suffi-
meum , non riie-ad liominem nriltil : in quo salus cienter Ddmonet neque opus prsecepto boc, si do-
non est, sed illuc tralrit coiifessienem, unde jiro- Ief. Tamen ipsi mediei postea, quia negligentes in
'Trnjtl,itrcmisshmem : « Dixi : Confitebor adversum curafione sua" aegros invenerunt, eos ad salutem
me irijustitiain meam Domino, et tu remisisli im- quaerendametadmonitione sua excitaverunt et prse-
•pielalem peeeali mei.» Quid facit honio? Audi quod ceplo atlraxerunt,- « Confi.emini, -inquit apostolus
facil. Nonne ille homb fuit, qui dixil : « Fili, di- ^ Jacbbus, alterutrum peccata veslra, et oralepro in-:
mittunttir tibi peccala lua (Matlh. ix). > El vertim vicem ut salvemiiii (Jac. v). » Quid est allerulfum ?
est, qulaille homo fuitqui hoc dixit. Et.propterea id est alter alleri, homo homini. Non solum homo
quiillum honrineni esseviderunt, Deitm autem;nbn Deo,iSicut vcrus ille confessor ait: « Dixi confite-
cognoverunt, raurmuraverunt iifter se dicenles : bor adversum meinjustiliarn nicani Domino, elc.»Tu
< Quis est hie qcri eliam peccata diinittit? (ibid.) » remisisti impietatem peccati mei, scilicet homo ho-
Scicbaril enim quia. peeeala diniittefe Dei erat, sed niiiii pfopter Deum, Plus enim facit quj servo bu- '
nesciebanf quia quod Dei erat, homo a Deo acce- nrilialur, propier Deum quam qui ipsl Deo humilia-
perat. Etille quidem homo quod habebat, inquan- tur. Proplerea < Confilenrini allerulrum peccaia ve-
nim homo erat, ideo habebat, quia acceperat; in- stra. » Qtiid esl allerutrum? .Non tamen unusquis-
quanttim vero Deus erathomo, idem ipsum habe- que unicuique, -sed alterulrum, hoc est hiter vos
bat, ct non acceperat. Propterea aufem voluii acci- homines honriiiibus, oves pastoribus, subjecti pras-
pere aliquando in humanitate quod semper habuit iiitis; hi qui peccala babent hisqtii peccata.dimit-
in deitate, ut e vicinb homini appropinqtiaret in tefe polestatem.habent. Debitum ([uidem efat ul
co quod honriiris erat: et in eo ipso quod hominis erat _ confessiohem facturi ad illum iretis qui est super
homiiii exlriberet quod Dei erat. Ineo nariiqtie quod vos.Nuncauteni,proIndulgenlisedispensatione,coii-
honiinis erat faniiliarius, liomini jungebatur ; in co cedilur ut peccata ad inyicem vobis confiteamini
vero quod Dei erat potentius in houiine operabalur, inter vos. Ille quidem qui solus confessionem acei-
non "
Prbplcrea dixit:« Ut sclatis quia Ejlius hominis ha- peret confessionem non faceret, quia peccata
bet poLesiaiem in lcrradimittendi peccata, tunc a't baberel. Iliautem qui; peccatorurii confessionerii.
paralytico : Surge et.ambula (ibid.). » Ostendit quod accipiunt, ef confitentibus peccata sua dimiuunt, -
videre potcrant.-ut per hoc credcrent quodvidcrenpn necesse habent ut ef ipsi peccala suaconfileantur, ui
poterant. Propter hocergo Deus faclus est homo, pcenitenlibusetconfitenlibuspeccatasuadiriiittaniur.
ut se ad, eonfabulandum honriui proximum ac fa- Propterea ergo coiifitemini alterutrum peecata vC-
miliarem" exbiberet, ut in unii eademque persoija stra et oratepro invicem. Ad quid? Utsalvemini :
et Siiiun genus homo. inveniret cui fiducialiter infir- confiteniini ut salveinini. Quid est confiiemini ut
mitaiem suam revelaret, ef. supra Jioniinem Deum salvenrini? Hoc est non salvemini, nisi confiteamini.
credeiisdeaccepta ab illo remissionc peccotorum Hsec fortassis lii audire noluisti, qui latebras quae-
suoruro non diiruicrct. ' ' ris ei abscondis scclcra tua ul non" juslificeris
 883 DEFLORATIONES SS. PATRUM.,— Lffi. L 886
Non tibi placet quod dicilur quia lri qui nolunl con- A Hter Cum dicitur tibi : Si liominl erubescis dicerev
fiteri peccata sua salvari non possunt. Propleres peccalum tuum, ut dicas Deo qui non improperat,
forlassis conaris ad aliud dictuni apostoli inlor- non tibi dicitur : Si erubescis dicere bomini, ut
quere, rit inlelligalur conlitentibus quidem pro- homiiri, non dicas, sed Deo, sed mansuetudo Dei tibi
misisse salvationem, tamen non confitenlibus nor L deiuonstratur, qui lam-mitis et suavis est omnibus
negasse jusiificationem. Audi ergo, Augustirius dicit ad se confugienlibus, ut iniproprium ab ipso, ali-
_«Non polest quis jusliiicari a peccato nisi eonfessui; qttid te formidare non oporleat, etiam si laliafae--
fuerit ante.peccatum."» Ilem, Beda in eadem epi- rint peccata tua, ut ea te hoiriini manifeslare sme.
slola Jacobi^ de qua snperiiisiestitrionium sumpsi- erubescentia non posse conilngat.Tn eo eriirn de
mus:«Sineconfessione,inquit,nequeuhtdimittipec quo erubescis cum homini dicis, erubesceie te non
catal > Si in hoc illa discrelio esse dicitur, ut quoli- oporlet cum Deo dicis quia non impropcrat dicenfi,
dianaleviaquepeeeata alterutrum coaequalibus confi- sed condonat coiifitenti. Dic ergo honrini ut salu-
teamtir, ut orationihus'invicem salvemur.Porro gra- , briler ad tenipus confundaris coram eo, ut isla con-
viorisleprse iinmundiliam sacerdoti pandamus "ei; fusio gloriam libi poslmodum adducat, et fiduciam,
ad ejus arbilririm jsstifieari curemus. > Yidete quo- prajstet, ne improperium limeas, cum manifeslari
modo cbncordant teslimonia veritalis. Est quse- B coeperis coram Deo. Tameii ne forte diceret cogi-
dametcoirfmunisin Ecclesia pcenitentia, quam quo- lalib lua : Si tara grave est liomini revelare pec -
tidie adinvicem facimrfs, in qua oratione fusa prc >^- cala, et si 'erubesciinus ila coram:honrine, quid.
invicem pro quolidiauis .et levloribus peccalis in- faciemus ante Domiuum,. cujusniajeslalemdecli-
dulgenliani et remissionem consequamur; graviorisi nare hon possumus, neque judiciurn effugere. Ne
aulem culpaj reatum singulari confessione sacer igilur sic de Deo cogilando lemetipsum desperes,
doti apeiimus, et secundum ejrfs consilium, mu- ostenditur tibi mansuetudo Dei ergapcenitenles ot
nere satisfactionis oblato, indulgentiam peccalicb- - confitentes;- quod peccata omnia et pceiiilentibus
tinenius. Sed dicis: Si salvari rion potest homo nis i cpndonat, et confiteritibus nbn improperat.' Sie ergo
. coiifitealur peccata sua, quid est quod scriptun : accipe cjuod dictum est; DicDeo qui non-imprope-
invenilur : « Lacrymse laVant delictum quod or<! rat. Quasi diceret: Etiam si erubescas coram homi-
pudor est confileri. Inveriiuulur enim quiedamejus- ne, ne erubescas coram Deo, quoniam Dominus mi-
- inodi dicta, et rapiunt ea homines gauderites, nor i tior homine csl et iiiansuefior, ct esl paliens niise-
quia vcriiatem capiant in eis, sed "quia roalitiara ris, ut non improperet. Secundum hunc itaquc mo-
suam' defendere volunt ex eis. Dicunt eiiim ; _ diim non libi, dicilur ut peccala tua hoinini non
Qiridrioscorislringilis; quid nos arelatis? Puderids dicas, sed ut in his eliam quse coram homiiie eru-
suiit facta noslra, non nos permittit-verecundia elo- bescenda sunf, de Dei pietate confidas (CIIRY-
- qui, erubescimus confiteri quod ^feeimus. Quod
SOST.). ' - , . '
possumus lamen facimus, cor conlritum et Imnai- Ojiponis adhuc lacrymas illas Petri quas legis
lialum offerimus, dolemus proeoquod male eginius, (Matth. II, 6), c-onfessioneriinon legls lacryime
laciyinas fundimus, canris maceralione realuii lavant delictum quod orc pudor est conhieri. Has
punimus. Quid verba , qu;Erilis, ubi opera bona ergo lacrynias opponis, non quia amas compun-
suhl? Habemus Scripluram consolanlenr uos el clionem, sed quiafugis confessionem. Dicis ergo qriia
dicentem : « Lacrymse Ibvant delicluni, quod ore lacrymas Pctii legis, satisfactioneni non legis. Au-
pudof est confiteri. > Non malitia excusamus, sed disti quia fleverit, sed qtiid dixerit non audisti.
verecundiseparcimus. Qtiod ergo dicere homini eru- Itleo lacrymie lavant delictum, quod ore juitlor est
bescimus dicimus Deo, qui nori improperat. Hu- corffiteii. Qui ergp : Hoc libi dici priias ut qtria Pe--
jusmodi ergo occasioiribusquscrunthoniines excusa- irrfsJacrymalusIegilur, confcssus rion legilur; tu si
tionem corpori suo, el perverfere coiiaulur Scri- lacrymaris, non confitearis. Nonne mullo melius est
pturas, quia perversi sunl ipsi ". j) ut illud potius hic demonsirari intelligas, quia si il"
Divisib. - lic tantum lacrymae valuerunt ubi cbnfessionem
Quid est, quod Scriptura -dixit lacrymse lavant orisnon liabueruiit,quanlo roagis, si versefuerinl :
delictum. quod ore pudor est confileri. "Nunquid nec -valenl ubi cum cordis' conlrilione el- etiam
ideo dixit: si efubescis confileri peccatum tuuih, oris eonfessiohem habent. Hoc enim libi demon-
quod libi sufficiat, si tanluni lacrj^maiis, eliam si slratur;' cum subditur prius llendum, postca confir-
non confitearis? Nonne mullo melius esl ul Scriplu- lenduni. -Iloe siquitlein ad veritalem -confessionis
ram hocpolius dicere voluisse inLelligas quod la- spectat, iit pritis compiingafis, jiostea confiiearis.
crymse, ex intima cordis conlrilioue prolatse illa Nam sunl quidam sictit impudenles ad faeiendiini,
etiam peccala lavare.possurit, quia sine pudbrp et sic inverecundi a«.Idicehdtim. Qui qtioiiiam lurpilur
verecundia" ore profileri noii possunt;' Quid ergo ? dinem suani in faciendo non viJent. verecundiain i~\
Si pudenda peccata lacrymse lavant,ibi taccndum dicendonon habent. Quibus^ulique per proplietam
esl, ribi divinuiii auxilium maxime riecessarium esf. "dicilui': «Froris mulieris roerelricis facia esl libi:
Imo mullo magis ibi confitendupi est,' ut buRiilitas hescivisti erubescere (Jer. m). »Isti noniiujiquain-
"
csnfessionis lacrymas adattgeat contriiionis. Sinri- sine aliquo compunctionis m^fu^sine aliquo th»o«
 ' ' -WEBNERII '
SS7 ABBATIS S. BLASII SSS
ris vel amoris Dei attactu pro sola coiibtieliidine.__.et tamen non sic verecundari ut taceat. IIoc bene
cxplenda ad dicenda- peccata; sua se ingerunt aesti- novit peccatrix illa mulier- quse et venit,. ut pec-
mantes se pfopler solam yerborumprolationem a cata,sua se abscondere nolle ostenderet (Luc. vu) :
uebito peccatorum- subrum absolvi. Quibus fecte et tamen non ahte, sed retro stetit, ut verecundiam
diciiur : Prius flendum, posfea cpnfitendum. In. turpitudinis suae se attendere dembiislraret. Prb-
confessione namque peccatorum hominem et vere- pter hoc recte dicitur :-Prius flendum, poslea con-
cuhdari bportet, ut humiliter quae fecit agnoscat, fitendum. . r . -.

' •
DOMINICA IN MEDIA QU-ADRAGESIM^. / '. - ,

«Abiit Jesus trans mareGalitese,quodest Tiberia- B evangelicus cibus incipit; sed prius per remissionera
dis (Joanj.vi).» Audiens Jesus quia JoannesBapiista peccatorum vulneribus medicinsi tribuitur, el poslea'
decollatus esset, secessit a patria sua in qua ttinc niensse coelestis alimonia expenditur. Non esl igituf
mofabatur.in naviculain locum descrtum seorsum. necesse'utquaeramusesc.as in viliis et caslellis,
« Efcum audissent turbae secutse sunt eum pe- hoc esl ne desefamus panem vitae, pretio sludii et
deslres de civitatibus. Et exiens yidit turbam mul- labotis, ementes plrilosophorum docliinas -suis ra-
tam,.et misertus est ejus, et.curavil languidos eo-. tionibus munitas, quafum pastu deleclemur.' Quod
rum. > Bene dictum est secessil, nori fugit, ut aulem discipuli desertum dicunt esse locum, figurat
oslendatur magis eum persecufiones vitare quam Judseos murmuranles de conversione genlium. Hiiic
fimere. Opportunum namque lempus suse passionis • Isaias in eorum voce : «Erce gentes quasi sLilla si-
exspectans, et vilahat Jie homicidio de Joanne jun- lul;e (Isa. XL).> Ileiu :« Omries geniesquasi npn
geretur homicidium de se. "Velideo secessil, ut nobis sint,- sic sunt coram eo (ibid.).
jirseberet exemplunl Tilandae temeritatis, ultro tra- « Respondit ei Philippus: Ducenforum denari.orrim
dendum se. Non etrim omnes eadem conslanfia panes non suffieiunt eis ut uiiusquisque modicum
perseveranl in tormenlis qua se torquendos offerunt. quid accipiat. Et dieit eis. Quot panes habelis? Dicif
Petenclo etiam solitudinem turbarrim fide-an sequi C ei unus ex discipulis ejris, Aiidreas frater Simonis
curenl explorat, et probalam digna riiercede remu- Petri: Est puer uiitts hic qui habet qiiinquepanes
nerat. Turbae autem non jumentis, non vehiculis, hordeaceos el duos pisces, Sed haec quid sunt inter
sed proprio labore pedum iler deserti arripiunt, tanfos ? Nisi forte nos eamus et emamus in omnem
et salutis desideriumostendunt. Rursus ipse exci- hanc lurbam escas. Qui ait eis : AfTerle.illos niilri
piendo fatigatos, docendo inscios, sanando segrotos, huc. Et prsecepit illis ut accumbere facerenl omnes
recreando jejunos, quantum de notione credentium secundum contubernia supra viride fenum. Et dis-
delecielur inslnuat." Aliler postquam apud Jadasos cubuerunt in partes percentenos et per quinquage-
prophetia vocem perdidil, transiit ad deserlum Ec- nos.» Qusesierat Dominus a Pbilippo tentans eura,
clesise, quse viro carebat. Turbse relinquebaiit civi- quod Joannes commemoral, nnde esca dari posset
lates, id est prislinas conversaliones et dpgmatum turbae? Etenim quia ignorantia pnpuli eraf in lege;
varielales. Quod dicit exiens significal quod turbae quandiu enim legiturMoyses: Veiamen posiLumest
Jiahueiint voluniaiem eundi ad eum, scilicet vires stiper corda eofum, propterea tenlatio illaDomini
non habuer.unt.et ideo Salvator obviam pergit. ignorantiam discipulidemoiistrabai. Eadem quippe
< Vespere autem facto accedentes duodecim dixe- siniplicitate qua Pliilippus, loqttituret Andreas.
runtiIIi:Dimitteturbas,uteuntesincasteII.avillasque, V Sed Dominus ostendit gratuitas^credenti- populo
qu;e circa sunt divertant, et inveniant escas, quia hic se largiri escas eadem benigna potesLate qua gralis
in deserloloco.suinus. Jesusautem dixit illis,:.Non redimendo sanat. Puer ferens-panes cum piscibus
babent necesse ire, date illisvos manducare.» Pro- unus de discipulis fuit, vcl forte aliquis de turba.
vocat aposlolos ad fractionem panutn , uf, illis ler ."Quod -autem Philippus vel Andreas sirigulariter
'.stanlibus se non habere, magnitudo signi notilior dicitur apud Joannem, hoc alii evangelislae disci-
.fiat, simul insinuans, qtiia quolidie per eos sumus pulos pluraliler dixisse referunt, intelligenles unura
pascendi. Quid eirim agunt Petrus et Paultts per , prae caeleiis loqui vel ponentes pluralem nuroerum
epistolas, nisi ut mentes nostrasalimeiitis ccelesli- prp singulari. Contubernia intellige diyersas homi-
bus pascant? Irr vespere turbas reficit, quia in fine numsoeietates, quidediversis villisveneranf, juxta
ssectili propinquitate cum sol justitjse pronobis oc- quod mililes in eodem labernaculo soeieialem ba-
eubuit, a diulina spirilualis inedise fame sumus libe- bentesdici solent contubernales. Quinquepanessunt
iati. Nola ordinera myslerii. Post defeclum Ieiris fiuinquclibriMoysijfjuia in opibus legis tanquam ex
 •SS9 - DEFLORATIONESSS., PATRUM. — JJB. I. 59,0
.pane erat vita. Per legem enim divinse seternitalis A doctoribus myslice fidelibus exponuntur. Perduos
cognilio, jnundi crealio, cursus labeniis sseculi,- et quoque pisces duse-personas,regisvidelicetetsacerdo-
veraBeo serviendi religio iiumano generi innoluit. tis designanlur, quse solaein Veteri Teslamento pleo
In duobus piscibus irilelliguntur psalmi et propher sancto tingebaiilur. Christus aulem ftdeles in_sa!_o
lisetemperantes austerumsaporem legis,quiaerudi- sseculi ut pisces latenles per piscaforcs apostplos
tuni-in legeDei populum de promissione Dominicai rete fidei.cepit, eti cunclos oleo chrismatis in reges
incarnalioiiis novae gratise dulcedine. pascebani, et iii sacerdoies ungere fecit. Per albam namque in
quasi jir virlutc aquae spem confoventes hunianae baptismate acceplam, sacef dotiura; per milram vero
vitae. Hinc est quod Donriuus post resurreclionem capiti impositam designalur diadema regium; Se-
ait: < Oportebat impleri omnia quse scripta sunt in quitur: - . '-
" « Sedlisec
"Jege Moysi, et prophetis efpsalmis de nie (Luc. qtiid inter tantos?»Ac si dicalur : Per-,
xxiy)."» Hic quoque praecipicns sihi afierri jianes et multis alimenta jjetiluris supra omnem' sensum
pisces, niysfice praecepilinlellectum Testameiili corporis,_omne'mque litterain, quid prodest liltera
Veteris ad se referri. Bene aulem per aqualilia figu- velus ? Quia carnaliter s.apiebanl et in spe carnali
raniur prophelanles de nostro sevo, iri quo populus qpiescebaht, quibus lex temporalia jjrbmiserat,
Ddelium sineaquis baplismi vivere nullatenus po- B prsecipitur super viride ferium jacere : «Oninis enim
tesl. Panes vero-hordeacerfuerunl, qui cibus' est caro fenum, et claritas hoiirinis sicut flos feni (Isa.
rusiicorum, quia rudibus auditoribus quasi gros- XL).>Discumbil ergo superfeiuim quicarnem suam
-ciora committenda sutit praicepla. Aniraalis eniiri calcat, et flores illius quasi arens fehum conterit.
iiomo non percipit ea quse ,sunl- spiritus Dei. Unde saeculivoluplates sihi subjiciens. Diversi discubitus
- Dominus unicuique pro juribus dona tribuens et convivaritium diversos significant convenltis Eccle-
-semper ad perfectiora provocans, pririio quinque siarum. Quinquageni autem discumbunt, quia adhuc
panibusqiiinquemilliare[icil,secundosepiempanibus -in "pcenileiiliaposili audilum yerbi percipiuni.Nam
quatuor millia hominum,teriio discipulis sus?carrris quinquagenarius numerus-poenilenlise el remissio-
ef sanguinis myslerium credit, ad ultimum dat ut nis est. Ceriieni vero discuinbunt, quia per poeni-
edant et bibanl super mensam suam in regno suo. lenliam quinqu.agenaiii ad perfecium cenlesimi nu-
, Vel ita : Hordeaceieranl panes, quia ad Vetus Te- -nieri culmen ascendentes, in solb jam vilse seternse
stamentum pertinebant, et sicul vix pervenitur ad desiderio susjjirant.,
.medullam liordel, ita Vetus Testamentum veslilur « Acceplis autera quinque pariibus et dupbus pis-
tegnrine Carnaliuni, sed saucial, cum intus perveni- cibus respexit in cceluni, el bericdixit illis, fregit,
tur. Duo autem pisces qui saporem dabant pani et distribuit discipulis ; discipuli arftem turbis. Et
suavem, sunt duse perspnse. sacerdotis et regis qui- manducaverunt omnes et "salurati sunt. Tulerunt
-bus pbpulus Israel regebalur, ul per eas consilio- reliquias diiodecim coplrinos fragineniorum plenos.
- rum moderamen
acciperet.- Quijuts inler furhas Manducantium aulcm fuit niimerusjjuasi quinqua
_fluctuantis steculi, more piscium quassalis, nec millia virorum, exceplis mulieribus et parvulis. » In
deficientibus, figurabalur _Christtis verus sacerdos coelum Dominus.respexit, honorciii. PaLris a quo
etrector. Puer portans est populusille, puerilis in ipse eraf confessus, ut qui adessent Intelligerent ,a
sensu, nec manducans, qui quasi onus clarfsa por- quo tanlse virtutis accepisset effectum, dirigenles ef
labat,.nec alios pascens. Item perquinque .panes ipsi illuc oculos mentis. Si panes non frangerentur,
Scrlplura et exempla Palfum, in quinque aelalibus non alereut tantam tufbam. Sic et lex, si non ape-
.degenlium, . intelliguniur, quibus quotidie fidelcs riretur, non pasceret multbs, quos aperta pascit.
abunde reficiuntur.-In prima aetate Enoch,,pane JJntisquisque aposlolorum de reliquiis iniplet.co-
scripti uosreficii-, durriDominum cum millibus san- pliinum sttum, ut vel habeat unde poslea gentibus
ctorum.ad judiciuni venturum scribit. Pane exempli . cibos prsebeat, vel ex reliquiis veros fuisse panes
nos satial dum eum objustitiam Deo.placuisse, et D doceal. Quinquemillia yirorum, id est perfectoruni.
in paradisum raplum fuisse Scripfura commemo- . Sexns -fragilis et minor setas indigrri sunt numero.
rat. In-sccunda relale panis riobis per Abraham Unde et in Numerorum libro quolies sacerdotes, et
ministratur, dumlilteras Hebraeasicperisse, trarisapla Lcvilaeet tuibae pugnantium desciibiinlur. servi, et
tibiiiitiosciipsisse, aslrouomiaminJLgyplodocuisse, mulieres etparvuli,et ignobile vulgus praelermiltun-
ac Deoin omnibus obedisse narralur. lntertia aetale iiir. Non pova creal Salvalor cibaria, sed prsesen-
per Aloysencopiose relicimur, dumdecem praeceplis libus benedicil,, quia in . carne veniens, non alia
-per ejus.seripta. inslruimur, el ipse supef onines praedical, sed propheliae dicta mysteriis gratiae gra-
_liomines mansuetissimus fuisse et multis signis ful- vida.dcnipnstrat. Unde sequitur quia fregil, id est
sisse deseribitur. In quarta aetale David, Salomon et clausa sacramenta legis et prophetarum patefecit.
omnes pene prophetse nos dulci pane satiant, dum Pane;s frangeiido.multiplicantur, quia niulti libri
nosmysticis scriplis et faclis informanf. In quinta facti sunt expbnerido legem. Frangens. distribiiit
ajtate Esdras nos panesalurat, dum Iegem incensam discipulis, et illi prsefractum frangentes, distribuunt
reilerat, el lemplufn destructumreaedifieat. Hipanes lurbis, quia sanctis -doctoribrfs aperuit sensum ut
lurbis distribuunfur, dum hortlm scripta et facla a Intelligcrent Scripluras, el inteJIeetas auditoriluis
 S9. WERNERI ABBATIS S. BLASII 882
-toto orbe fideliter dispensaverunt. Quod turbis su- A dit. Conlinuo enim tactu parentis animatum ovurii
<perestdiscipuli tollunl, quia mysteria quaearudibus cecidit, el piscis exivil. Cujus deinde quam pura
non capiuntur, a perfectis inqiiiruntur. Sunt eiiim et inviolala successio, nullus alleri sed generi suo
fragmenla quaepopulus non pottiit manducare, quse- miscetur thymallus thymallo, lupus lupo. Scorpasna
dam secretiora inteHigeniise, qttibus impleli sunt quoque caslilaleni immaculali connubii generi suo
aposloli quasicophiiii duodecim. Per copliinosapo- servat. Itaque habet pudiciliam generis sui, sed
sloli figuranliir, et per apostolos choii sequentiurii vcifenuiri generis sui non habet. Non eirim perculit
" _
docloium foris quidem hominibus despecli, sed in- scoipaena, sed reficit. ,
tus ad alenda hunrilium corda cibis salutaribus cu- De scaro. Scarus inter pisces runrinare perhibe-
inulati. Solent enim opera servilia geri cbphinis. lur, ut ferunt .quibus aut evenlus aut usus fuit, aut
Sed Dominiis cophinos fragnientis iriiplevit, qui, ut studium lalia comprehendere. Sane nec ipsi a suis
forliora confunderet, infirnia mundi eligit. Apostoli polentiae evasere violentiam, et avariliae potenlio-
duodecim cophinos de fragmenlis maiiducanliuin ruin subjecli, ubique inferiores sunt. Quisquc infir-
impleverunt, dum in sexla retale scripla priorum riiior eo praedse patel. Et jilerique. quidem berbis
sua doeliina disseruerunl. Cophinus de gracili vi- pascttntur, ac riiirittlis vermibus. Sunt tamen qtii
mine contexiiur, et ordo apostolicus de hunrili slirpe " invicein se devoranl, el sua carne pascur.tur. Minpr
eligilur. Hie reliquias cdenlium congregal, qttia lit- apud illos esca majoris est, rursus ipse major a va-
teram popularibus erogat.mysliea sapientibusreser- lidiore invaditur, et fit esca alteiius, pisedator
val. Eiquia quiiique sunt sensus exterioris honiinis alieni. Itaque usu venit ut, cum ipse alium devora-
quinque millia virorum seculi Dominuni designant verit, ab alio devoreltir, el in unum ventrem uterqtie
eos qui in sseculo bene noverunt uti- exterioribus veniat ciim voratore proprip devoralus, iilque si-
quse possident. Qui fecle quinque panibus aluntur, militer in uno.viscere pradse vindictscque consor--
quia tales necesse est institui legalibus adluic prse- tium. Et ipsis postea sponte haec accrCvit injuria,"
ceptis. Nam qui mundo ad integruni rentintiant, et sicut in riobis non cx nalura coepit, sedex avarilia,
qualuor suiiliirillia, et seplem panibus refecti, hoc aul, quia ad usum hominum dati sunt, in signum
est et evangelica refectione subliroes et spirituali quoque facti sunt, til in his noslroium morum vitia
gratia docti. Cujus significationis causa, reor in in- videreiiiiis, el cavererous exemjila, ne quis poten-
Sroitu tabernaeuli quinque columnas deauratas jus- lior iiiferiorenrinvaderet, daiurus in se poteiuioii
sas ficri (Ex~d. xxxvi); ante oraculum vern, id est exemplum injuriae. Itaque qtri ::lterum Iseiil, si'ii
Sancta sanclorum quatuor, quia incipienli!:us per laquemn parat in quem ipse iucidal. Et iri piscis es
legcm casfiganliir, ne peccent, perfecti pergraiiam qui viscera ipvadis aliena, qui demergis iiilimium,
admonentur, ut Deo devotius vivanl, qui credentem peisequeris usque in profundum.
•« Illi ergo bomines, cum vidissenl quod fecerat Cave ne, dum illum sequeris, incidas ipse in vali-
signum, dicebant: Quia lric, est vere Propbela qui diorern ei deducal te in alienas ihsidias, qui tuas-
venttirus est in mundiim. Jesus ergo, cuni cogno- viiaf, pfiiisque tuani exspeclel-aeruinnam, qui ie
visset, quia vcnturi essent tit raperent eum, et face- persequenie propriam reformidabaL. - _
rent eumregein, fugit. » Recle senseiunt tantum - De celo. Ceii sunt niarinse belluse. Quse si supcr-
proplieiam per salulis pneeonia veiiluruni esse in nalanl fluciibus ad mare insulas- pules, inonies
munduni, id estad coniriiunem hoininum cognitio- - allissimos suinmis ad coelum veiiicibus eminere.
neni. Disciptili ct turbae credenles in Doroiiium, pu- Quse npn iiracla hec in liItoribus,.sed in Atiantici
tavcruntilliimsic venisse, ut jam regnaret, et hoc niaris profundo diciinlur videri, ul eorurii conspectu
est velle rripere et regem facere, pi-sevenire tempus nautseanavigandi in illis locis prsesumplione revo-
ejusquod ipse apud se occultabal usque in firiem centur,nec secrelaelemeniorum adire sine siipremae
saeculi. Unde illud : « Non est vestrum nosse tem- lerrore morlis usurpcnt. Physiologus autem - de
pora vel monicnla (Acl. 1). » Fugiens aulem nobis D celo dicit; quoniam, si lamen credilur, dttasnaturas
exemplum monstravil, ut in bonis quse agimus habet; Prima esl, si esurierit, aperit dssuum';et
huinani" favoris relribulionem vilemus, siroulque maximus odor et suavis exit ex ore ejus, ifa ut
insinual quod allitudo sua non polest inlelligi. miiiores pisces jucundenlur ejus suavilate, et con-
Ilem quwdam de piscibus-. gfegenlur omiies in ore ejus, et, cum impleium
Quomodo de quinque panibtis evangelicis quaedam fueril os ejus, clauclit os piseis, et glutit eos. Magtii
allegorice perslrinximus libet qiioque aliqua com- autem pisees et perfecti non appropniquant saltera
niemorare de piscibus, cum , beatus Ambrosius ori ejus. Seeunda vero naturaesl ejus, ul exhiheat
(in Hexaemeron) dicit diversa generapiscium diversos se in modum insulse. Navigantes aulem suspicanfur.
rfsus habere. Alii enira ova generant, alii vivos insulani esse. Ligant naves suas ad. eam, et dum
p.afiuiit, aLque formalos, el.qui ova generanl, non accenderit ignenisuper eam ad coquendiini,-atc{ue
nidos lexunl, ul aves,' non diufuriii fotus laborem ad calefaciendum se sentiens igriem dimergit se ;n
induunt, non cum molestia sui nutriunt. Cecidit profundum et tralrit post se naves ligaias. Doec de
ovum quod aqua gremio quoiam naturse suae quasi hisloiia ceti. Nunc quoque"jungenda est signifieaiio
nutrix blaiida suscepil, et animal ccleri folu reddi- ipsius. Viribus est Zabnliis quasi celus corports
 895 _ DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. L f94
magnus. Ul monstrant magiri quos facil ille magi. A noceat, dum gravior sit el magis noxia improbitas,
Jtfentes cunctoruro quaesunt ubique virorum. Esurit benigirilalis obumbrata velamine. Ei ideo cavendi
atque sitil, quosqiie potest perimit. Sed modicps sunf qujr; crines suae fraudis el brachla longe Iale-
fidei trahit in dulcedine verbi, namque fide fir- que dispergunt, vel speciem induunl mulliforroem.
irios non tralrit ille viros. Jn quo quisquis confrdil; Et isti enirii polypi sunt nexus pliirimos habenles
vel specie certam sibi mittit. Ad stygia func rapitur et callidofum ingeriioruin vestigia, quibus irretire
quam male decipitur. possunt quidquid in scopulos suse fraudis inci-
De murena el vipera. Viper est - nequissinium derit.
genus bestiae et super.omne quod serpenliiii ge- De cdncro. Cancfos vocari quasiconcliae, cfura
neris est asluiior, ubi coeundi cupiditalem assumpse- hahenles, irrimica ostreis animalia; eorum eniiu
rilnrarena maritima, iiplam sibi requirii copulam vel carnibus vivunt miro ingenio. Namque validam
novam prseparat, progressaque ad litlus sibilo testam ejus aperire non potest, explorat quando
ieslificala prsesenliam sui ad conjugalem amplexum oslrea clauslratestaruin aperiaf, tunc cancer la-
illam evocat. Murena autem invitala non deest, et tenter' lapillos irijicit, alque iinpedita conclusiohe
venehalae serpenti expelitos usus suse imparlit con- ostresecarnes erodit. Tfadunt quidam deeem can-
junctionis. Quid sibi yult sermo hujusinodinisi B cris cum ocimi manipulp alligatis omnes qui ibi
ferendos esse mores corijugum? el si, abseris est, sunt scorpiones ad erini locum CoituroE.'Sunt ergo
cjus opperiendaraprsesenliam, licetsit asper, fallax,- homines qui cancri usu in alieftae usum circum-
inconditus, lubricus, temulenlus. Quid pejus veneno, . scriplionis irrepant, el infirmilalem propfise virtiitis
~-quod in conjuge murena non refugit? Vocata non astu quodam suflulciant, "fratri doltim neclant et
deest, et serpentis lubricum sedula charitate comr alterius pascanlur 3erumna. Tu auiem projniis esto
plectilur. Ille tua mala portat, et Ievilalis femineae conlentus, ef aliena te damna nori pascant. Bonus
facilitatem, tu virum tuum non poles, mulier, susti- cibus est simplicitas innocenlise suse bona Iiabens,
nere. Adam perEvam deceptus esl (Gen, 111),_non insidiari riescit .alienis, hec avariiiaa suse face iu-
Eva per Adam. Quem vocavil ad culpara mulier ardescif, cui lucrum omne ad virlutum dispendium
jusium est ut euni gubernatorem assumat, ,ne Iie- est, ad cupiditatem iricendium. Et ideo beata est si
runi feminea"facilitate labatur. Sed horridus et in- bona sua nbverit cum vVritateparfpertas, et omiii-
cultus est. Sed ,semel placuit: Numquid vir ffe- bus praeferenda tliesauris, quia melius est exiguuni
,quenter ,est eligendus?.Compareni suum et bos re-_ cum"l),ei timbre, quatn tlfesauri niagni sine liinore
quirit, et equus diligit, et si rnrfletur alius, trahere ejus (Prov. sv).' Utamur ergo ingenib aci quseren-
jugumnescit: compar allerius vel ad se non tulum dain gratiametsalutem lueudam, nonadalienani cir-
pulat, lu .jugalem repudias tuum, et putas cssp cumscribendam innocenliani. Licetnobis uli exem-
inulandum, et sl uno deserit die, suspicaris ruina- plis riiariliniis ad profectuni nostrae salutis, non ad
lem, et stalim incpgnila causa quasi cognilam pu- alicnum " periculum.
doris exsequeris injuriam. Vipera abseniein requi- De echino. Echinus iste" terrenus, qucm vulgp
rit, absentem vocat, et blarido proclamat sibilo, at- ericium vocanL, si quid insldiarum persenserit,
qne ubi adventare comparein senserit, veneiuim spinis suis clauditur, alquein s.ua se colligil arma,
evomit, reverenliam. mariio deferens verecundata ut qtticunque eum contiiigcndum pulaverit vtilne-
nuplialem gratiam, tu niulier, advenienlem delon- ' refur. Idemque echinus futura prsevidelis,geminas"
ginquoTiiarituni, cohttuneliis repellis. sibi respirandi viasmunit, ul quando hoream flatu-
De polgpo: Polypns piscis, id est riiullipes : plu- fuin . collegerit seplenfrionaleni obslruat; quando
rimos cnim nexus babet. Iste ingeniosus Iiamum noio Cognoverit detegi aeris nubila ad sepleniriona-
apjietens, brauchiis.coiupleclilur, non morsu : nec lem se confcral,ut flattis declinet obvios, ete re-
pritis dimitlit qiiam escam circumroserit. Vadoso glone riociluros. Hsecde echino lerreno.De echino
auiem in littore pelraiu nacius affigitur ei; alque j) aiilein marino dicilur ciuod sil aiiiniarexiguuin.vile
nebuloso ingenio .colorem subit, et simili specie ac despicabile; marilimum plerunicjue"iiidexfulurae
lerga oblulus plurimos piscium sine ulla suspicione lempestaiis, attl tranquillitatis aniiuiilius solet esse
fraudis allapsos, dum jion-prapcavenl et saxum opi- - navigantibus. Dcniquc cum procellam ventoruin
jiantur, casibus furtivaearlis iiicludit, et sinu quo- praesenseril, caiculum validum arfipit, eumque ve-
• dam suae carnis , intercipit. Sic spontanea venit lut saburram vehit, et tanquam ancboram iralril, ne
prajda, et talibus- capilur argumentis : qualia sunt " .excutialur fluctibus. Ilaque non sitis se liberat viri-
eoruni qui ingenium suuni ssepe commutant, ef di- bus sed alieno slabilit et regil pondere. Quo indi-
- yersas noeendi artes movent, ut sirigulorum mentes cio, naulae vclul signum futurse perltirbaiionis ca-
Eensusque penentent, cum cpntinentibus conli- pessunt, et sibi prascavenl iie eos imparatos turbo
Eenliam praxli.eantes, in coilti intemperantiuin tan- improvistis inveniat. Ssepe homines cohfusionem
quain dcvii ab studio castilafis, et demersl inteni- aeris vident, et ssepe falluritur quod plerumqire eam
perantise vojutabris, ut qui eos audiuht aut vident, sine lempestate discutiant; echintis non fallitur :
incauta facilitate se crcdant, eoque citius labun- . cchinum sua neqiiaqtiain sigiia prsetereunt. Uiule
lur, dum distinguerc non norunl, nec cavctur quod exijtuo animali laiita bcicnfa, ut fuiura.pvreiniritiet?
 RCJ4 . WKRNERl ABBATIS S. BLASII 89«
Quo.magis In eo niliil est, quo tantam habel pru- A campo, et occurrens regibus arrldeat, odoretur bel"
denliam. Credo quod pef indulgentiam Domiiii lum enrinus, excitetur sono lubse, si hsec irraiiona-
rerum omnium-, id quoque praescieniise munus bilia pleraque et alia insensibilia ut fenum, ul lilia
accepeiit. Etenim si fenum Deus sic vestit ut nrire- replevit sua dispositione sapientiae, qttid dubitamus
mur, si pascit volatilia, si paravit corvis escam, quoiieliam in eclrinum conlulerit hujus graliam
piillienim ejus ad Deum clamant. Simulieribusdedif praescienlise. Nihilenim inexploratum, nihil enim
texfurse sapientiam, si araneam, quaetamsubtiliter indissimulatum relinquit. Omnia videt qui pascit
ac docle laxos casses suspendit in foribus sapientise, omnia.: omnia replet Sapientia quaeomnia in sapien-
non reliquit immunem, siipse virtutem equo dedit, tiafecit. -
"' -in
et solvit de cervice ejus formidinem ut exsultet
\

DQMINICA DE. PASSIONE

« Quisexvobis arguet medepeccalo (Joan. viu). » B humana inflalione discreta. Secundum.poenale ju-
Non dedignatur ex ratione ostendere se peccalorem dicium Pater non judicat quemqtiam, sed omne ju-
non esse. « Sj veritalem dico, quare non credilis dicium deditFilio; secunduni judicium discrelionis
mihi ? .Qui esl ex Deo,yerba Dei audit. Proplerea judicat ut in psalmo : « Judica me Deus" (Psat.
vos non audilis, quia.ex Deonon eslis. » Sunt non- XLII). » Rujus judicii expositio sequitur: « Et dis-
nulli qui prseeepia Dei nec aure corporispercipere cefne, inquit, causam meam de gente non sancla
dignantiir, elsunlnonnulli qui percipiunt, sed nullo (ibid.). » Similiter duas lentationes inlelligimus,
menlis desiderio complectuntur, et sunt noimulli quarum una decipit, allera piobal. Nam scriplum
qui libenter audiendo compunguntur sed postlacry- est: « Deus neminem tenlal (Jac. i). ». Et ilerum '
mas ad iiiiquilalem redeunt. Hi profccto verba Dei scriptum est : « Tenlat vos Dominus Deus vesler,
iion audiunl, qttia ea exercere in opere conlemnunt. ut scial si diiigalis eum (Deut. xm). » Vt sciat di-
Licet igitur bmnes sunt filii Dei pcr naluram, quod clum est pro scire faciat'. Job latebat se, sed Deum
oslendunt parabol;£ de filio frugi et prodigo; de non. AdmisilDeus tenlalorem, et fecit erfm sui co-
duobus filiis invitalis ad vineam, illi lamen sunl ex gnilorcm. Sic et duo limores sunl-.servilis, cum
diaholo pervitiuni,"qiiia verba Dei non diligunt. Qui liraes ne patiaris pcenani; caslus, cuni limes ne
vero renascuritur ex Deo.generalionis adoplione, C amiltas juslitiam. Alierum perfecta charitas- foras
audiunt verbum Dei et custodiunt. - lniltit limorem (Joan.ix); allerum servat, nos ante
« Responderunt igitur Juiliei, et dixerunt ei :. Deum permane.ns in sasculum saeculi.Nam et mu-
Nonne bene dicimus nos quia Samarilanuses lu et lier adultera limetne vir ejus veniat, casta, ne vir
dsemoniuraliabes? » Receperant Samarilani Domi- ejus abscedat.
num, quando locutus est mulieri ad fontem, et cum < Amen, amen dico vobis, si quis sermonem meum
eis conversaius erat. Vocant igilur eum Judaei Sa- servaverit mortein non videnitin seternuro. » Exem-
maritanum quasi peccatorera, quia peccatores illos plo suonos adraonet ne, cum malorum pefversilas
reputabant, nec eis coutebantur, crescit, prsedicare cessemus, quia el boni meliores'
« Respondit Jesus: Ego dsemonium non habeo, per contumelias fiunt et reprobi de beneficio pe-
sed lionorifico Patrem ineum, el vos inhonoraslis jores.
me. » Alteruro de duobus objectis negavit. Samari- « Dixerunt ergo Judaei: Nunc cognoscimns quia
tanus enim interpreialur cuslos : et custodem se dsemonium habes. Abraham morluus est el pro-
essenon negavil. Non enini dormitat qui cusiodit phelae, et tu dicis : Si quis sermonem meum ser-
Israel (Psat. cxx). El nisi Dominus custodierit ci- jyvaverit,. morlem nongustabitin3eternum.> De morfe
vitalem fruslra vigilal qui custodit eam (Psdl. secunda, morte gehennsa, morte damnaiionis cum
cxxvi)."Non confuraeliosa verba respondit quivere diabolb dicit, quia necAbraham mortuus est, nec
respondere posset : Vos dsemonium habelis. Sed prophetse. Illi enim mortui sunl, et vivunt; isli
superbia nostra hic confundiiur. Jamquid nobls ex vivebant elmoriui eranl. Morlein videre vel gustare "
boc innuitur, nisi ut ep tetnpore quo a proximis esl cam experiri.
falsas coniuinelias accepinius eorum eliam veiba" « Nunquid tu major es palre nostro Abraliam,
mala taceamus, ne mysterium noslrae correplionis qui mofliius est. Et prophelse morlui sunl. Quem
arnia vertamus furoris. teipsum facis? Respondit Jesus : Si ego glorifico
« Ego gloriam meam non qusero, est qui quserat meipsum gloria mea nihil esl. Est Paler meus qui
et judicei. ». Non quaero gloriam sicul simula- gloiificat me, quem vos dicilisquia Deus vester est,
tores qui quaerunt videri quodnbn sunt. EstPaler et. non cognovistis eum. Ego autem novi euro. Et •
qui quaerit gloriam meam, et jtidicet, id est discer- si dixero quia non scio eum, ero similis vobis,
nat a gloria veslra_ quia vos secundum saeculum mendax; Sed scio eum, et sermonem ejus servo. »
gloriamini, non ego>;sed ea gloria quam habui . Sermonem Patris ut Filius loquebatur : et ipse erat
apud Palrem ariiequam mundus csset, quae est ab Verbum Patris, qui hoiirinibus loquebaiur. Si ereo"
 '
897 DEFLORATIONES^SS. PATRUM, — LIB. I -898
cogiiovisseht Palrem, Filium ejusTecepisseht. quem A hahuit.Itaque quantum m ipsa fult," non debuil su-
vox Palris glbrificabat in baptismate, in monle, et stinere pcenaih, qubniam jam non habuil culpam.
in .aliis hujusmodi. Ideo contra hoc quod dicunt: - Polerat ergo juste Salvatorln carne sua, quain sine
"
Quem teipsum facis, refeft gloriam suarn ad Patrem culpa assumpsit, poenam mortalitatis, passibilitalis-
dicens : Si ego solus sine Patre glorifico hieipsuraj que infirmitatein, non assumpsisse;.sed eam non
sicut simulaiores, gloriamea hihilest." "- '' solum super id quod nos sumus.mortales, quia pec-
< Abraham paler" vester exsuliavil utvideret calor non efat, sed superid etiam quod primus
diem meum : et vidit, et gavisus est. » Credens ex- • bomo ante peccaium fuit,-quia probandus non erat
sultavit spefandb, ut videretinlelligendo. Quod ait a prirosi conceptione gloriam innriorlaliialis in-
dieni- meuni, inceiium' poiest esse uhde dixerit, • duisse. Primus quippeliomo quia probandus erat,
titrum diem Domini lemporalem In carne, an diem talis esse debrfit, qui ct peccare et non peccare po-
'" tuisseti, utvoluntatis non necessitnLis csset ^utrum-
qul nescit ortum nee" oceasum :, Sed utruinque "
Abraham vidit. Quando eiiim misit servum suum que. Neque enim vel obedienti Pieriium,' vel non
pelere nxorem filio suo Isaac, aif : «Porie-manuni obedienti crilpa esse jjbtuissel, nisi et obedieniia,
' tuairi sub ' et
fetriore meo,'et'jtira per Detnri cbeli [Geh. praevaricatio volunfaria fu sset. Ifaque qriia ad
xxiv). s Quid hoc sibivult nisi quia slgnifieabaluf de " pfobatioiiemestutrumquevoliintas ejus exspeclaba-'
"
jjenere Abrahse Deum cceli ventururii-in cariie. Qui - tur, ad iurumque ei possibllitas praesfabalur.'""Quia
reprehendunlcarneurChrisli, reprehendiihl faclum ergo peccandi ef nbn peccandi-possibililafem ha-
'
Abrahae. Abialiam diem pojiiifii-vidit, cum in iigu- buil, opOrlebat ut et moriendielnonmofiendi pbs-'
ra sunimavTrinilaiis tres angelos riospilufsuscepit. siljililatem haberet. Si enim ex hecessitale irrimor-'
-« Dixerunt Judaei ad eum : Quinquaginta. annos - lalisfuisset, etiam praevaiicator'et peccator. mbri
noridum Jiabes, et Abrabam vidisti? Dixit eis Jesus : nonpotuisset, atque ila;inobedicntia pcenanf debi-
Anien, ameii dico vobis,'aiitequam Abraham iieret " lam noii haLeret.' Nec se recpgnosceret aliquando
suni. i Nbn ait Divinilas -peccalbr, si niprluus inlits semper foris viveret. ,
sum,
' ego irfi;_sed quia :< Itemr: si ex necessitafe inorialis fuissei, etiam
tempus non babel. Ab intuilu carhis, ad divinila-
tem trahii; sed,duri ut lapides,pulant hdc esse blas- inobeuientiapersislehs mori debuisset, et injusle
- ; " '-'.".'• • sine- crflpa, puniretur, si rion peccaris ihorereiur.'
phemiam. ;„
' Tulerrfnt ut in eum. Je- . Quapropter quia probandus' eral et utrum •inobe^.
ergo lapides jacererit
sus autein abscondil se, el exivit de tempio'."»Qtierii dieiiliapersistefefexspectabalur,caro qubquelllius'"
non
iiitelligefe non poferant obruere quaerebant : sed P sPcundum aliquid mortalis erat, quia polerat
Doririuus se vindicare- npluil, quia, pali veneral. Et mori,-quatenusexeb'quod mori poferai mbreretrif si
ideose abseonditiitdarei liobhVexempluindare lo- peccaret^ et e'x eo-similifer, quia- non,niori -poto-
ctim irae, velideo ut osfenaerefquiii ipsa vefitas raf, non morerefur, - si in obedientia perseveraret.
eis absconditur, qui ejus verba sequi conlemnunt, - ChristUs autem, quia homo perfeclusa principio et
et fugii-menlem, quia nbn invenil. huiiiileml Nolai, probatus inveritus est^adpeffeciionem yel adpro-
sieut libe-
quia inconsiderale Judaei dixerunt ad Dominum : balioneni, expeclatus rfon est, el idcirco
nec tamen ita" ut peccare
Quinqtiaglnta annos nondura liabes? Sunt qui fiii- rum arbilriurii.liabuil, se
gtirit' abincarnalioii.e usque ad' passionem multo posset.ilaquoque et immortalilateiri," quantum.ih
plures annos quam ex-historiis colligamus; :eiat, habere debuit, ct ita ut mori omnino nori pos-
set: Unde conslat quod Cliristo liomini a principio
SER5IO- ; • - , non solum illaimmortalitas debebalur,.quam piimus
DECARXE ASSCMPSIT: ' "
QUAM VCRBTOI QIJALIS FUEUIT ho.mo habuit ariie^prsevaricalionem, sed illa quoque
_ SECliKDCil PASS1BILITATEM ET AFFECTUS.
quam nunc secuildus habet pbst resurrectionem, ttt
De cafne Verbi commemorare oportet, qrfia illam videlicet sicut ex eonsortio Deilatis spiritu confir-
abipsa concepiioiie Spiritus sarfcli opefaiipne ita rj-matus erat a"dverilatem, ut-.peecare npn posset.Iia
inuudatam credimus,- ut eam.Verbuni ipsum liberum qubque ex merito- virlutis carnecorifirmatus esset
prorsus et jmmuneni ab omiii -peccato assumeret,- ad incorruptibneni, ut mori non posset. -Sed quia
pcena taiituni-peccato[voluntaie, non neoessilale as- caro peccalrix apcetia peccati liberari nbri potuit,
sumenlis, remanente, ut durii ista in Salvatore sine '-nisiejrfscafo quse sine peccato fuit,'paterelur iii-
culpa patereiur, illa qua in salvandis pro culpa pceria- firmilaleni passibililatis et morlalltalis i.n carrie as- .
•
obnoxia fuej-ant liberarelur. De bac poena- passibi- sumpia; relinuit poleslate,^sustiuiiit volunlate, nbn
litalisslye-nioflalilalis-quairuntquidani quomodo in .passus est necessitate. De sensu auteni passiouis
-carne Sajvatoris erat. Sed facile eslscire quoniodo caro incarne Christi quldam male.sensisse. inveniuntur,
illa quandiu In massa generis huniani sub origt- asserenles carnem illam, in omnibus lris quae in ea
nali debito fuit, pcenam quoque- praevaricationis et circa "eamexiribita sunl passioiris genera, simili-
qusetolum tenebatur in loto ipso.ex necessitale su- tudinem quidem passionis et dolofis suscepisse, sed
stinuit. Postquam vero „a tolo ipso 'Singulariter. di- -iiulhim omiriiio riolorem aut passionem sustinuisse,
visa esl, utuec.in ipso esset; nec cum ipso in cattsa ,Sed-rion-attenduhtquaiila' absiirditas ejusmodi as^
ijaitieiparetj jam nihilpenfedebuit, quia culptfinihil Jsertibnem.cpnsequatur. Quoinocloenim iir Christo
S99 WERNEIU ABBATIS S. BLA.SII S?J
vera compassio fu/t, si vera pass*.o non fuil? Quo- A , victor existeret, quatenus et sibitenlationem vitio-
modo stabil quod dicii propheta : « Vere languores ruin sujieraudo prsemium justitise acquireret, ct
nosiros ipse iulit, et dolores nostros ipse portavit . nobis in lentatione positis resistendi et vinccndi in
(Isa. LIII). » Si Clnistus in cruce dolorem passus semetipso exemplum formarel. Sed absit a sensu
r.on fuil, quare tantojier.e calicem passionis Lrans- Christiaiio ut ulhim in came sacrosaucta Agni
feiri a se postulavil? (Malth. xxvi.^) Quidsibivo- vernaculi inordinaise deiectalioiris el coiicupiseenlhe
luil sanguis ille desudans, angusliam- imminentis illicilaj illalionem aliquo modo fuisse, aut dicat, aut
morlis conieslatus? Quid sibi voltiit quod ip_,eCbri- credat, quia si ullam pravse delectationis radicem
slus in infirmitate, secundum quam caiopassionem aut motum concupiscendi inordinaium in illa fuisse
limuit, et voluntale, secundum quara spiritus prom- diceremus, profecto ab omni initio liheram negaie-
ptus fttil, exponens ait: « Spirilus_quidem proniplus mus. Quomodo auleni vitium mundarel, siviliuni
est, caro autem infirma ? » (Ibid.) Isti ergo qui ne- ' porlarei? Molus quidem inorJinalus ex iufirnri-
gant in Salvatore secundum iiifirmiialem carnisve- tale concupiscendi surgens. cum ipsa corruptione,
ram fuisse passionem, quantum in se est, eamquae de qua oritur non solum pcena est, sed culpa : quia
per passionem Chrisli facta est, convincuntur ne- iamen in baptizalis ad damnaliouem non imputalur,
gare rcdempiionem. B quia per gratiam novse regerieraiionis excusatur,
Siuit alii qtri non minori dementia de aflecfibus sicut dicit Apostolus : « Jani nilril danmalionis est
Iiumaiiis in Christo, secundrim quos veritatem na- liis qui sunt in Chrislo Jesu (llom. vni). » Hiec ta-
turse cuni humanilate suscepit; quidam non solum men corruptio per graliam sacramenti non quidem
falsa, sed horrenda eliam blasphemare non timue- accipit ut eulpa non sil, sed ut damnabilis non sit;
runl. Qiria enim Ajiostolus ait: « Non habemus pon- qrfia si culpa omnino non esset, non haberet excu-
tiDcern, qui non- possit compali infirmitatibus no- sari, quia non debenl imputari. Quaprojiter illam
stris, tentatum autem per omnia (Iiebr. iv). » As": infirmitatem humanse naturae, quaepoena est, solura
serunt hiiniarium effectum in Chrisio niolus vitio- cum susceptione carnis Chrisium assumpsisse ve-
rum sensis&e absque consensu tamen rationis, se- raciier dicimus : illam vero, quse sic pcena est, ut
cundum conciipiscendi infirnrilalem quam nos, qui etiam culpa sil, nullaienus admisisse indubilanter
peccatores sumus; ex illa origin.ali corruplione in affirmamus. Neque enim sic victorem vilioruin di-
carne, quam portamus, illicitos appetitus et motus cere yolumus, ui eum ipsa quae vinceret vitia pof-
concupiscentise surgentis et vitii tentaulis delecla- tasse aliquando ac sensisse dicamus. Propterea
tionem, eliam inviti, solemus sentire. Nos autem _ enlm per solam pcenam infirmariconsensit, ut eos
molus itlcirco Christtim in. carne sua voluritarie qui in culpa et in poena sgrotabaiit, primum aculpa
siislinuisse, ui quasl illis tenlantibus resisleudo justificaret, et poslea a pcena liberaret.

DOMIMCA IN-PALMIS
< Cum appropinquassenl Hierosolymis, et.ve- nec sua virluie evadere polerant. Nam sicut navis,
nissent Bethphage ad moriieni Oliveti, lunc Jesus fracto gubernaculo, illuc ducitur quo tempeslas im-
misit duos discipulos, dicens eis : Ite in caslelluni pellit, sic bomo divina; graliae. auxilio perdito per
quod cpnlra vos cst, et statim invenietis asinam peccalum non quod vull agit, -sed quod diabolus. Et
altigatam, et pullum ejus cum ea alligatttm, cui ne- sicut primum in polestaleesl populi facereslbi re-
mo unquani hominem sedit, solvite illum et addu- gem quem vull, faclum aulem de regno expellere
cite milri. El si quis vobis aliquid dixerit, dicite ci jam non eslin poleslate ejus, et iia volunlas populi
quia Donrinus operam ejus desiderat et confestim in necessilalem converlilur. Sic-hoino, priusquain
dimiltet eos (Mallh. xxi). J Belhphage sacerdotura y peccel, liberum habet arbitiium, tilruni velit esse-
viculus erat et confessionis porlabal typum,,quia sub regno diaboli. Cuni autem peccando ei subjuga-
domus lbuccm interpretaiur. Pulchre ergo refertur tur non potest de poieslale ejus exire, quia-voluntas
situs in monle Oliveti, cumsit olei natura lucis mi- esl conversa in necessitatem. Hoe est quod pecca-
nistrare et laborum dolorumquc solamen, quia con- toressolentriicere : Vellemus esse sancti, sed ncn
fitentes peccata sua Chrislo adliaerent,-qui nos un- possumus. Verum dicunt, sed.non habenl excusa-
ciione -spiritali et scientiae luce refovel. Ne aulein lionem, qtiia primum potuerunt non esse sub pote-
absconderetur civitas supra monlem hunc posita, slate diaboli, de qua nisi solus Deus nemo potest
iniltil discipulos in castellum, quod contra eos est, eripere. Populo quidera iiaiionuin perfidise vinculis
tit per illos lotius conlra positi orbis munilioi:esi irretilo nenio unquam hominuin sedit, id est nullus
penetret. Asina et.pulliis Judsei suntf ei genles pro- doctor frenum correctionis conlulil, quo vel lin-
pter quasdani similitudincs. Est enim hoc animal guam a malo cohibere vel in viam vitse cogeretur ire.
immmidum, et prse caeteris juirenlis stultum, el in- • Sederel namque ille hbmo id esl ad titiliiaiem ejus
firmuni, ct iguobile, et.oneriferum. Sic fuerunt ho-• requiesceret docendo, si quisralionabiliusejus slul-
.fiiines ante Chrislum. Ligaii eliani a diabolo erani, .: titiam j'eprimendo - corrigefel. Unde non immeriio
 SOI - DEFLORATIONES SS. PATRUM. - LIB. I 9G2
<3uodiscipuli, duo ordines. praedicatorum inlelligun- A lis, quibus turpitudo nostrse carnis tegitur; his prius
tur, Judaris videliccf etgenlibus missorum. Quidam nudipopuli, sed modo per apostolos ornati, Chri-
veroistos_ duos-intelligunt Pelrum el Philippum, stum sessorem habent, ut non regnel peccalum m
quoniam ipsi primuni gentes adduxerunt ad Chri- lasciva carne, sed justitia efpax el gaudium in Spi-
stiim, Philippus Samariam quasi asinam; Petrus ritu sanclo. .
Conielium quasi Samarise pullum. 'Birii vocanlur « Hoc aulem totum factum esl, ul ailimpleretiir
•
apostoli, biiri-miitunlur, quia charilas non, est in quod dicturii est pcr' proplielam 'dicenlenr: Dicile
uno. Unde scriplum est: « Vae soli (Eccles: IV). » filise Sibn : Ecee rex tuus veiiit libi mansustiis, se-
- Duo eiiucuni Hebrseos de Mgypio. Duo jiorlant bo- denssuper p.ullum asinae subjugals.» Hoc in pro-
iruni de sancta terra, ut semper praepositi jungant phela Zacharia scripium est, a cujus sententa Mat-
operi scienliam. Duo maridata de duobus profeiant thsetts el Joannes mininie recedunt, elsiveihapo-
labulis.. Duobus fonlibus ahluanlur et abluant, el nant diyersa.-Et quia ipsa est Hienisalem, quse Sion
dttbbus vectibus-arcam Dominiportent, el inter duo fifam Sion dicit honos in iilo caecopop.ulo. Dicite ei,
cherubim Dominurii' agnoscanf; spirilu el mente praedicatores, rfe timeal.sed exsullans agnoscat re-
psallenles : « Solvite, inquit, per-|doctriiiam et per gem suum, mentes regentem, et ad regnum coelo-
miracula. » Acsidicerel: « Qusecunque solveritis irf B rum perducenlem, ne cum reprobis dicat : «Non
terra erunl soluta et in cpelis (Malih. xvin).» Alieni habemus regem nisi Caesafem (Joan. xix).» Man-
alliganl ut possdeant; Chrislus solvit uf teneat. suetus venil non sedens in curru aureo-purpura ful-
« Coiife.slim dimiliet eos Dominus, » videlicet qui gens, nec super equum discordi;e amaloreni, ser»
jure crcationis desiderat ut ornnis cieatura suo ser- . super bestiam paeis amicain. Secuiidum lilteram in
vilip mancipelur. Piimo homines vocantur per do- paryo ilinere utrumqtie aniirialnon vhlelur sediste
ctfinam et miraeula aposlolorum, .deinde dimiltit Donriims, sed magis competit ut pullo. usus sit ad
eos Domintis in arbilrib suo, ut vel tn fide qua vo- ..setlendum, asina ducta libera. Mystice autem super
cali sunt remaneant, vel in anliquas cpnsiieludines pojjiilum iitrumque sub doniinio ejus liumilialom.
redeant, Judseividelicet in sttas superslitiories gene- sedil, Pelro et Paulo missis aii eos. Quia ergo Ltsei-
rales, gentilcs yero in spurcilias suas; nam /quod _vus et indomilus genlilis populus creilidit exemplo
voeaii suiiius Dei est. Quod arftem digne invoca- fitielium de Synagoga, quse jtigum legis tfalxerat,
fione vivimus, nimirum pariter et Dei esl. El- hoc bene referlur ptillus fuisse filius asinae subj'ugaris.
cst quod ail: Dhniftet eos, non ad diabolum, sed Consiciera quia sicul boc gemis jtimenli, si quid
inarbilrio suo. .' - -
nJ errat, in simplicitale erral, el non in asperitale, ita
« Eunles autem discipuli fecerurit sicul prrecepil homines qui crediderunl in Christum ex utroque
illis Jesus. Solvenlibus autem illis dixerunt domiiri populo anfe Cliristurn, rion in roalitia, sed iri ignb-
ejus ad eos : Quid solvltis pullum ? IHi dixerunf : ranlia peccaverunt.
tJiiia.Doininoneecssarius est. Et dimiserunt eis. Et « Eunle autem illo, mulli subsiernebanl vesii-
«iuxerunlpuilum ad Jesum; et jaclantes-vestimenla meiila sua in via : alii aulem csedebarit ramos de
sua_supi'a pullum, et eum desuper setJerefcccrunl. > arboribus, et steincbanlin via.iVidequbniani super
Marcus scribil pulluni ante januam foris in bivio jumentum apbstoli posucrunl vesiimenla sua, srib .
. ligalunret invenlum (Marr.. xi)." Janua est ipsequi .pedibus vero cajleri jumenii. Mandalis eniin apo-
ail: ( Egostim ostium xiviuin : per me si quis in- slolorum slernuntur Chrisliani et adornantur, legis
iroierit salvahilur, et pasctta invcniet (Joan."x)..> atitemmandata conculcanf, id esi circumcisionem et
Ilis pascuis populus "gentiuni carebat, dura exlra cseleras consuetudiiies Judaicas. Vestiinenla nam-
januam,"in bivib Iigatus slabat. Recte iri bivio, quia que lurbae sunt legis mandala, in via, id cst in
iion unam fidei viam tenebat, sed dubios calles er- Christo-a Chrislianis conculcafa. Turba enim qua
rom.us sequebalur. lu bivio slabat qui in libeiiale vestimenia sua sternebat in via credenles sunt ex
arbihii inter mortem el vitam dubitabat.. Multps -) circumcisione, qui videntesetagiioscentesChrisluni,
quippe Donrinus habebat, quia per mulla dogmata . gloriam quam habebant ex lege, dejecerunt in ler-
variis erroribus raplalus, quot vitiis deserviebat, ram, seipsos huinilianles, et ctim Apostolo dicen-
totilsenionescum possidebanl.-Sed dominatum sibi tes : Quae nijlri fuerunt lucra, lncc exisliinavi pro-
vindicare non polerant quos dominos fecerat - non plerChristumdeliimenla.eiarbiiiorslercoraesse, ut
naiura, sed culpa"; et ideo cum Doininus dicilur, Chrislum lucrifaciam(Philipp. m). Qiri aiitera ramos
unus agnoscilur -. nam el si multi dii el mulli do- csedebantde arborihus, sunt credenles cl erudili
niiiii, generaliler tamen unus Deos et dinus Doiiri- doclores, qui ex prOphelis accipienles exempi.a
nus.. ,Qui ergo in solvendo pullo conlradixer.unt, quasi de arboribus ramos anle genlileui populuin
audito Doniini noniine, quiescunt, qtiia magistri er- slraveiunl in via, id estin Cbristo," ui sine bffendi-
roiuin, qui docioiibus Chrisiiobsislebant, eaienus «ulo iiiuaret in sanctuarium Dei. Yel ila : Salvator
suas tenehras defenderunl, donecnriiactilisallesian- jumento insidens Ilierosolymara-tendit, non solum
iibus Dei virtns emicuit. Sic ergo liber, credenlium "quando cujusque fidelis anima regeiss ad jiaccrii
populus qtii Deum corde portet aildticiliir. Vestes intimre visionis ducit. sed eliam cum sanclte Eccle-
.eposloloruiii sunt pracepla divina et graiia specia- .siae universaliter providet et earfi ijfsupernre pacis
 WZ WERNEIU AB3ATIS S. BLASII 5S4 -
desiderium accendit.. Pedes jumenti sunt extremi A Quem ante fideles crediderunl venturum, hunc uos
quos ad judicandum consliluit Apostolus , qui et si venisse credimus. ln ejus quippe Jaude-cceleslia et
riorf sintdorsum in qupseditDeus.tameninsiruuntur terrena "concinunt, quiaquo nascenle ccelesles vir-
cum nrililibusa Joanne.' Mnlli quippe sternunt ves- tutes decanianf gloiia in excelsis "Deo, et in ierra
timenta in viam.quiu exefcitus marlyrtim cofpora pax hominibus, eodem roundi priricipe triumpliatcr
sua animarum, vicum tegumenla pro Donrino clant, moftalcs vicem laudis rependunt, dicentes : !Pax in
quo sequentibus electis callem faciant recte vivendi. ccalo eL gloria in excelsis. Trirbse quippe refecLsc,
Invia denique slermint vestimenta, qui corppra de quinque panibus et dribbus piscibus voluerunt
sua edomant ut Domino iter ad meniem parent, rapere Jesum et constituere regem, sed ipse fugit in
vel exempla boria sequentibus praebeant. .Frondes montem. Nunc autem nori reprimil voces eorum
verb vel, ramos de arboribus csedunt, qui Patrum qui regntim Davld reslaurandum in eo coricinunt.
sententias vel exempla earpunt, el in via Dei "adau- In quo apte docetquod seterni imperii rex essct
ditoris animuni yenientis humili praiiicatioiie sub- ifl coeiis, non tanlum Jn terris. Ad quod per con-
riilitunl. Jusli namque ul palhia florebunt, aiigusli temptum inorlis, etgloriam resrirrectibnis, etlrium-
in lati in Jloribus et fruclibus, quoniam ascensiohls perveniret. Hinc post resurrec-
' radicibus, 1 phum
bonus odor Christi sunl, et sternunl viam manda- tionem aii discipnlis:« Data est lriilri omnis potestas
forum Dei bbna fama, in coelo etjn terra (Matth. xxvm)."» Consonaf laus
< Et cum jam appropinquaret ad descensum irion- trirbse voci Gabrielis, qui ail niafri' Domini. « Hic
tis Oliyeli cceperuut omnes turbse" descendentium " efit Magnus elJ^ilius'Altissinii vocabitur, et dabit
"
gaudentes laudai*e Dominum vocemagria. » Descen- illi-Dominus Deus sederii patris David ejus, "etre-
denle Domino de monte Oliveii, id est huniilianle gnabit in domoJacob in seternum (Luc. i). » Recte
se ad infirniitatem nosirae carnis, cum sit.in forriia ' ergo claniant : « Hosanna iri excelsis, id est salva
Dei. Cum illo dcscendunt lurbse, id est humjliantur nos in ccelesiibus, ubiscilicetomnegenusibi flecte-
6tib.maiiu ejtts qui misericordia indigent,'rit ab eo tur, coeleslium,' terrestrium et irifernorum^l'/!!-
' "" "
.exalientur." , lipp. n). »
« Turbae auiem qtiaeprsecedebant, el quae seque-- Notandum quod hosanna Hebraicum verbum
banlur, ciumabant diceriles: Hosanna filio David,;Be- composilum est ex ebrruptp el inlegro. Salvanam-
'nedicius qui venifrex in nomine Donrini. Pax in que sive salviftca apud eos dicilur hosi ef anna -est
ccelo ef gloria in excelsis. » Benedictus qui venit interjectio .deprecantis. Deniqiie iri psalmo cxvn,
] regnum patrls' riostri David : Hbsanna in excelsis. (]-ubi txx Inferpretes translulerunl: ODomine, sal-
Prseeedunt prophetse, sequunfur apostoli. Abyssus ' vum me fac, in Hebrseo scriplum esl : Anha ado- _
abyssum invbcal (Psal. XLI);id esl lex legem alte- ' nai, hosi anna. Quod inlerpres riosier Hieronjmius
ram." Praecessit Judaicus populus, seculus est' gen- diligenlius elucidans ila transtulit: « Obsecro, Do-
tiles. Honriries-fiJeles clamanifiiioDavid : Hosan- mine, salva, obsecro; » luem namque significal, o
na : quod Latine dicitur salus, quia eredunf David Doniine, per iiiterjecliopem bbsecrantis, quod ob^
filiiim Dei filium, uniim Ulium salvare lerrenos, secro Domine per ijisum verbum obsecrationis.
ut jusli in angelorum ruinam sedificentur. Conli- Ilosanna itaque salva, obsecrb significat, consumpta
teiitur etiam benedictujn qul veuit in nomine Do- vocali, quse yerbum antecedens terminatcum per-
mini, id est Patris sui, quoiiiam Filius de Patre fecjte dicitpr hosi. Quod nielrici scandendis versibus "
suscipit nomen, et Paler de Filio.| Benedictio quse fil synalinpham vocant, quamvis scriplam litleram
in Deo confessio sola est et laudatio borforum quae scandentes trarisilianl.Tn hoc autem verbo Hosanna,
praestita est ab eo. Benediclio vero quse fii a Deo Tillera non scribitur, sed sensu loquenlium salvo
in nobis impletur, dum ejus beneficiis implemur. "fundilus intermittitur.

IN. BIJE- PALMARUM.

« Dicite filise Sion : Ecce Rex tuus venit tibi inan- D dicatsubjungil: « Ecce rex tuus'venit. » Reces-
"siietus, sedeiis super asinam et ptillum subjugalem serat Domirius per peccatum ab humano genere,
(Zachar. ix). Mandal vobis icx.coilestis, fralrescba- 'qui proximus ei fueral'ratioiiabiliter vivenii.. Sed
lissimi, per' propheiam Zachariam, gaudium sui qui recesseral per injustiliam nostram, venit per
adventus. Venit ad rcconcilialionem Dominus, qui miserieordiam suam. Per visceraenim misericbrdiaj'
ex peeeatb primi liarehtis vobis.fuei-at alienus. Dei, visilavit nos oriens-ex_ alto (Luc. i). Inclinavit
Et aiueqnam veniret, prsemisif legatos, prophetas, coeloset descendit, et caligo sub pedibus ejus (Psal.
pal!•ial'c!las,, dicens eis :'« Dicite fiIisp-Sion,»"id esl xvir). Inclinavil ccelos, id est humiliavit cceleslia,
"annunliale Ecclesiae mese. Quam filiani Sion ideo sCilicelDeifatem, et ipsos angelos per coiumiseratio-
vbcat, quia filia speculaiionis etdelectalibnis debet neni, quani hahuit de repafaLione liumani generis :
esse. Sion enim speculatio interpretatur : quaea spi- et jpse' descendit uniendo sibihumanain uaturam.
ritualibus^bostibusdebet sibi jirovidere.Sed quid Inclinati sunt angeli, cum accedenies ad Deum,
 "
90S . DEFLORATIONES SS.' PATRUM. — LIB. I. SOff
ministrabant ei. Sed quamvis bumilis, quanivis.par- A.quasi yilis-et coniemplibilis extra civitalefti ejecius;
ticeps riostris fragiliialis, lamen caligo; idpst obcav. est, el ciueem stiaiii-poiiavit et inter Jalrones cru-
catio niundanorum fuit sub pedibus." ejus, id est cifixus est-iiiloco Calyafise, etubi rei-decollabanturV
plenarie subjecta; et eurij- fbrfis miies ad pugnam inteifectus est, "Sed cum prava intenlione hsec fecis- -
venisset, in sole posuit labernacujum suuin (Psal. sent Judsei, pius Domiiius magrfa dispensatioue iisec
xvm )'. Tabefhaculum "Chrisli llltid inlelligitur in tria fieri voluit": non sblum eniiri in hoc genere
qub nrililavit Deo Patri, -illud posuit, id est consti- : mOi'fis Toluildare Tedemplioiiem liominibus, sed
tuit in sole.hoc esf iirVirgirie, quaefuit pulchra etiam vitam nostram .informare.. Npnenim sine
ut luna, elecla"ut sol. Luna, quia-illuhiinans-lene- causavoluit polius 'crucifigi quamiapidari, vel alip
bras noctis; sbl quia sbla prae cseteris calore Spififus genere -.supplicii puriiri, sed ut .aliquid debeai in"
'
sarictiinarsit. _ '-"----.",'"- , ejectioife ef crucifixione a riobis inlelligi, doeet Apo- .
Parafo iiaqtie fabernaculo suo, pfocederisde tlia-; stolus cunr.dicif: « Exeamus ad eum extra caslra,»;
Iariio.suo, tanquam sponsus (i6itL)'-Ecclc~sise'faclus- ;,•'-,etc.- Videamus igilur' quomodo-debeamiis cxirer -
esUpercafnisconjrfnctionem. Procedeiis, iriquairi.de ., et a qnilfus castris, e_f quod improperiurii pbrlare.
thalamo suo, idesf de utero virginali, ex.sultavit ut Quandiu in mortali boc cprpore' sumus, a Doirino
gigsis, ideslut fortis, uf invincibilisad chrrcridam-'; peregrinariiuf.-Sumus eni.m in lris corpbribus quasi
viani-niililise suse; et venit ad bellandumcOntra . in- eastris, bellarites conlra spiritualein inimicum.
, principem hrfjus riirfndi,-dicens :-«_ Ntine jjrinceps Sed in lris-caslris, idest.in carne deleclandum non
r hujus mundi ejicicLuf for3s"(Joan: xn), »_scilicel.a '.estjquia.ufaitApostolus : « Debitoressumus nbn
riientibus honrinum, Iri quibus regnabat prius.-EIe- carni ut secjmdum carneni vivamus. Si "eriim-se-
gitaiilem paucos secum"et pauperes, ufait Apbslo- ctindunicanibhi vixeritis, mpriemini(Rojn.vni). >-
lus jtElegit quse sftifiasurit mundi ul confundat Exeundum-eigo est ab his easlris,-.ut rio.n subjicia-"
sajiientes,- et ihfirnia jriuiidi ut" confiiridat Torlia. , mur dominip carnis;'debet enjm servire; rion im- -
(I Cir: i); » Quid eirinvPetrus j quid Andreas, nisi . perare".Unde Apostoiiis':« Castigo corjius nieum,ct
insipieiiles etignobiles ? Et tarnen de illis parie.is, in servitutenf redigo (I Cor. IX),.J vel subjicio, id
unrfs succubuit, idcsl Judas, qui eiiin tradidit. Ju- •• cstiit.serviai animse. IIoc exire_est illud, quodDo-"
das enim cupidus efat et fur et loculos haberis, ea minusiifEvangelio ait: « Quiytilfvenire poslme,-
quse niiilebantur jjorlabat (Joan. xu). Iste,- yidens -.abriegel semelipsurii, "elc. (Matth. xxi). > Abnegare
Mariam •ungueiilum pretipsum super c.aput Dbhiirii debenius, "iri.nobis ipsis, noir .qriod ibi Jecit-Deus,,
-fuiiisse, ait: Utquid perditioiiacc?P6lriiLciiiiiiistud ^secj.nos facimus. Quodcuiique;ioiium. Iiabefnus a";
venundari nmllb el dari pauperibus (Matlh. xxvi). _ Deb estj-quodciuiqui} inalum abiiomine. Ergbqui"
Tlaque aliiif ad summps sacerdbtps, uf "pfodereV. furabal.ur.rjam nori friretuf. .. _: _ - .-
*
erfrij.Infelix Judas ! Daninum credebat se ifabere in . Arfdislis. qrfid csl-exire' extfa castra,', niodo.videa.r •"
effusione uhguenli: voluitque recbrapensare prelio _ mus • quid sit portare imprbperiurii ChfJsti. Hoe ",
magistri. Sed.eum siimma misericdrdia discipuluiu ". idem esl,"qupd in illo Dpminico dicitur : c Et follac
eiianlem vellet-corripefe, dicebat:r« Qui intiugit • cj-ucefii suani "(ibid.), "»"Quidesttollere crucera Do-,
- mectim manum ih paropsitie, lric nie^lraditufus esl-':< inini? Dominus idco voliiit Jioc genris toi'inenli cii- -
'
(ibiS.),* utcuni sciret, cum epgiiosceie cogitationes gefe, iit inde-suniariius exeriiplum vel faririain vilso.
siias.ppshlieret.AiiisauEemroanus retrahenlibus Ju- Sicut enim cfucifixus non potest nlambra .sua- ad :
aclioifes eoderii roodo '
dasimpudentla,"qua proditufus.eraf pominuirijirfa- aliqiias dirigere, veterera -lio-
nurrf ctirii Magislro in catinuni inisit, ufaudacia ',' mineni cum vitiis et coricupiscenliis -nbstris debe-
sua" bonarfi "conscienliam.--lncnlifet." Et cum-Do- mus crucifigefe,,.ut neque.pes, Jieque manus, neque -
nrinus diceret :«_Unus ex, vobistradet me (ibid.)y,-1- aliud niembrujti-, possit aliquam fallaciam periigere
et alji diecrerit: -dNunquiiicgo sttm Doriiinc? i (ibid.) nec cogitare. ToIlanius"ergo crucem hanc", el in rio-
Judas. ail": « Nunquid ego sum Rabbi? '»_ (ibid~).'D bis crucifigamus vitia. Nunc igiirfr exeamus, fra.lres,-
Hi vocabaiil DpniinuriiViife, lriagislrum, quia' vole- Chfisto obyiani cunf palnris, id est yictoriis habitis
bat peccalum, quodconcepei^ljin hoe yeibb-quod ' super diabblo et opibus ejus, el cum floribus virtu- .•
dixerat, Magisier, diminuere. Miniis "eniin yideba- tum.OITefaf aliusflorerii dileclionis, quse principalis
turtradere Magislrum quam Doriiinum.'. Sed hune - estradixpirinium virtulum. Dequa ait Gregorius : .
Domihus patieritia "superavit, quia'.eum perlulit-{ et- « Sicutmrflli arbbrisranri.ex uha radice j3rodeunt,-..
-
quamvjs lioyerit eum j)rbditorem,-ta'riieir Iavaie ei_ sic hiu.llse-vhiufes ex una'charitate gener.aiitiir. »
pedes non abnuit." Tradifus estitaque Domihus Ju- Alius offerat florein vii'ginitalis,et liliunfcastitaiis. .
dselsetiexl-ra jiortani passusest ab eis, ut sanptifi- -Haec est illa virtus quse comrnendavit .Joanneni,-
cafet per suum sanguinem populuniiTi -Exeanius--. .querii-diligeb.at Jesus, quia .virgo electus esf a" Do- •
igifur ad eum extra caslra,' imprpperium ejus por-1f-'nririo.querri-ipse laudat in Apocalypsi-: « lli su.nt ;
fanles (Hebi: xm). » , : qrfi'Cum,mulieribusnonhUiil|eoinquinati,«ete. (Apoc.
. Recordarijgilur debemus" quantum imprbperiuni ' xiv). Alius «f, praeditus flore iiuniilitaf s,, inritattis -
-
pro nobis passus esi Domliius," quia, cum-ad Ufiv ,' eum quiaif :«- Discite' a me quia mitis, sum et.
nem riuceretui' morfem, exfra civitalem ejectusest, li\ir~fiiis'cor&e(Matlli. xi). > Alium decoretflbs nrise-.=
PATEOL. CLVJIV ''--.' . 2t)
 907 WERNERl ABRATJS S. BLASH
ricordise, quia « beati misericordes, quoiiiam ipsi,
nriserieorjiam c.mseq^eniur. » Alius teneat ramum
ptt!iiitentlae,quia « beaii quifeecruiit pceniientiam,»
eic. Alius concremet thura oraliouum, dicendo :
"«
Dirigatur oralio mea, efc. (Psal. cxt.). i Alius
pascal in Christo pauperem, remiiriseens illud Evan-
gelicum : « Qiioc!uni cx nrinimis niels fecislis, ctc.
(Matlh. xxv). « Et nullus ifa accedat vacuus ante
Doniinuni, ut mereanlur omnes ,T-quari,-et ut eos
wipersedens ducere et regere a;l palmas Ilierusa-
iein dignelur.;Igitiir ingredicnleDoriiino crfni lurbis
civitatem, turba puerorumac totum vulgus ctiin
palmis obviam proruit, et-regem glorisecum hymnis.
'
. SOS
^ excipit. Quibus stipatus iempltim ingrecliens emen-
les et vendenles columbas de illo cum flagellis eje-
cil, ct lemplum sui corporis dissoiveinhiiii, seJ
post iriiiiiiin resedificaiiriiiiri pnetlixil. ln tenVplo
itaque multa signa faciebal, el iurbas qunliJie CCB-
kslia docebat. Verum quia iiictlies exeniplo illius
populi ab jjuiversa Ecciesia cum palnri.-. et floribus
cclebrafur, dks palmarum nuncsspaliir.-Feria au-
tem qtsarta a Juia-tiadilur; feria quisila-paiiis et
vinum iri corpuset sauguincm ejus nobis.confkitur;
feria sexta pro salule oiniiium cnicifigiiur; sabbaio
i:i sepulci'o requievit; Dominica a inorle resurgens
vilam et gaudium omnibus in se speraniibus dedit.

IN-/CCENA DOMI-NL

Secundum Joanneni.
« Ante diein festum Paschre sciens Jesus, qtiia B Non lavabis milripedes i_n-cetertium, » hpc est nu»-
vcnilhora ejus ut transeal ex boc mundo ad Pa- quam lavabis.Sietit est bomo huniilis ad servien-
irem, cum dilexissct suos in finem-dilexit eos (Joan. dmn, iia servus non suscipiendbjservitiiim.
xii). » Pascha transiius dieilur, qriia Donrinus per « Respondit ei Jesus : Si nori laveio te non Iia-
jEgyplum transiil, percutiens primogetriia ejus, ef ,b"elrisparlem niecium » Te clicil pro solis pedibus.
Filios Isracl liberans, el quia iilii-Israci transie- Qni non lavatur psr baplismum et ccnfessionem'
riinl illa noele de JSgyplia scrvituie. Q'.'.odsignifi- poenilenlise, non habel panem cum Jesu. .
catDoininumiraiisiLrirum de iioc niundoad Patrem, « Dixil ei Simon PelriiS : Dpniine, non lantum
et fideles cvjus de leroporalibus ad coclcsiia. « In pedes meos, sed etniauus et capul.» Terrilus ex
fi.iem dilexit suos, »id esl in seipsum. « FimVenim Domini respousione de periculo saluiis lolum se
iegis, ail Aposloius, esl Christus (Rom. x): » Finis oflerl-ad oblucndum lurbalus amore et limore.
quousque feliciter eamus, non ubi infeliciter perca- « Dicit ei-Jesus_: Qul lotus eit non indiget nisi
miis. Vcl in finem, id esl in mortem, non-quo-J. nt pedes lavely scilicel esl inuiuius lolus. » Inlelli- -
moiie lerniinelur-Chrisli tiileciio, sed in faniiini gendum est praelcr peics. Totus iiomo aijliiituf in
dilexil .quiid usque ad inoiiem dikclio etim per- baplismo, «ed tamen cuih in rebus humanispostea
_ duxerit. In quo exemplum dedii, ul omnes in Dei >*vsvilur, humani affecius,- sine quil.us non vivii;;r,
Neriiale permaneant usque in finem. quasi jiedes sunl, quia-si dixeriintis pcccatum non
« Stirgit acceiiactpoirilveslimenia sua. Et cum liabeniiis, mentiinur (I Joan. 1). -Quoiiilie igiluiTa-
accepisset linLeimi, praecinxit - se. Jjcinde . nrisit vat nobis pedes qui qtiolijie inierpellal pro nobis.
- Unde etiaro quofidie dicimus : < Dimille nobis. de-
aquaiii in pelvini el coepil lavarejieiiescliscipulo-
rum, cl cxlergere linieo quo erat-prsccinctus. » Ex bita nosli.a (Matlli. vi).» Ei in Caniico canlicorum :
magna hliniililaie non deiignafus esf lavare pedes • « Lavi pedes riieos, qiiomoJoir.qiiliiaboilios? 'Cc.nl.
il!i eiiain cujus manus jam prsevidebat in scekre. x). i TiineanL jnquinaie pedessJiOS, qui stifripiente
Quid miruni, si posirilveslimcsita, q.ii cum in for- amore huiiian;e laudis, placere hoiirinibus yffeclant.
ma Dei esset semefipsuui exiiiauivil? (Philipp. u.) Noiandiim quia eriavitPetrus, ne nos errarerinis,
Quid mirum, si prsecinxil se Iinteo, qiri formani." cuni se totum lavantluni J)eo oLtuiit. Queni Detls
servi aceipiens habilu inventus esl ut homb 1?(ibid.) correxil oslehdens semel bapiizaium non essei-e-
Quidmirum, si misit aquam in pelvim, unde lava- baplizandum.
ret pedcs discipulortim, qui in lerram sangliincm, « Et vos mundi esiis,"sed non omnes. Sciebat
fudil,.quo imiiiundiliam diluerel peccatorum? Quid „ enim qtiisnaiuesset qui tradefet eum. Propterea
inirum, si linteo quo erat prsecinclus jfedes quos dixit: Non eslisniundi onines. Postquamergo lavit
"Javettii lcrsif-qui carnc <\\\A erat indutus evange- pedes eorum, accepit veslimenlasua. Et cum recu-
lislarum vestigia confirmavil? buissel, iteruni dixit eis: Scilis quid fecerim vobis?»
Venit crgo ad Simoriein Pelrum, et dicif ei Pe- • Hoc vult aperire quod, Pelro dixerat : «' Scies
trus :•« Doiiiine, tu milii lavas pedes"!» Non est in- atitem poslea. > Myslice ctena, in "qua cum discipulis
teHigendum quod post aliquos venisset ad Pelrum, Donrinus recubuil, significat tenipus universum
sed ab illo incepil lavaLio.Expavescit ergo primus quoipsecorporaliier in Ecclesia riemoratus, et da-
,Sfostolorum quod Deus lavel hohrini petlesr pibus verbi salutafis ac miraculorum duleediiie cun-
c Respondil Jesus, ct didl ei : Quod ego facio, elos fideles pavil, etiide ac dilectioiie-auriienliiiiii
-nescis-mcdo, scies aulerri-posiea. Dicit ei Petrus : ipse pastus esi. Surrcxil ergo a ccena, et posuil vesti- -
$03 r-LJ LORATiO.NES SS. PATHUM. — LHi. I m
wenta sua quando niembra corporis depostrit in A niedere et imniolarc, ct uiubrain rei futurae landiu
cruce. Linteo prsecinxit se, quancio sua niembra scrvare, donec iinniolalio vcri Agni fierel. Itaque
circunulcdiljiassionis exereitio. Sohtm namqiic pcr aiiie leinpiis passionis" suse, volnil Pascha vettis
liiileum quod niultifarip labore conficitur, afiliclio ciim iliscipulis ciiehrare, ct agnuin comedere;
~-
passionis figuratui'. tleimle veleribtis" nguris finein darc. Post ccenain
:-.< Misil aquatn iri pelvim; t ctc. Defunctus in igitur agrii, noviiin Pascha lihiio voieii consiiliiit.et
eruecaqtiam cum sanguiiic ilc lalere stio. fiindil, discipulis corpus siiiiiii cl saiigiiiiiein (iistriuiiil. Si
qisibus credcnles inuhdare et s.anctificare"clignaiur. -cnim piius (hiiel coiptis siiiiin, cl (kiiiije .igniini,
-" Poslquain lavit peiles, accepitvcslinienta sua, ct Jiori viilcretiif vcitis 1,'ascli.ifmisse.
piopier niiviiin.
rectimbens aperuit eis niysicrium lavalioiris.qiiia Accepit itnijuc ]iam«n,"oi bcrfedmi, el «ledil illis;
posiqtiam paiientio in cruce Iavacrum rcinissioiiis poslca caiiceni. SciCiidiiinqina toi.i natiira lir.maiut
nobis consccravii, accopil menibra jam iiilmortalia, in aniuia ct corppre cral corrujita. 0]<r»iiuit rrgo
cf posl rcsurreelioiieiii exposull eis tilililateni siue 1_tit l)t'0,"ijui vciiicbal iilniiiujhe liberaie, iiujrotur
passionis. ulerqiie, ul aniina' |icr aiiiinani, coijius jicr corpiis
«Vos~vocalismc, Magistcr ci Doniine, cr bcne.di- comjielorilcr libcrarclur.
citis, suni ctciiinV. Si crgo ego lavi peJes vestros lilcoetiain in ;iltafi,ail iiiriimqiicrepracscnianduni
Doiniiitis ei Magisier, el vos clebelis alter alteiius paiiem el vinuin ajiponinnis, iit pcr panem coiptis
lavarc prdes. » Et ad liiierani et tul mystictiiiisen- lafliiin cl a nobis digne riccepitim noslruni cor-
siuii hcc debcmus iiiijilcii: ad liiicrain", tu per cba- |iiis ciu'pnii Chrisli iii iniiiiorialilaie c.t inijiassibili-
rilateni serviamus iiivieeni, non soiiim inl.ivamio laie «jiiaiuloquc confornianduni cretlamus; et si-
pc«I.esfrafiimi, sei! et in «iinnibiis uecvssitatiliiisad- mililcr per vinuiii in saiiguinein coiiversum, ct si-
juvanilo. aiiiuysiirum iiilcllcctiim, ut sicut ille nn- militer a nobis susccpiuin, aninias nostias airinue
bis pieitiieiuihtis pecrat.i tliiniliil, iin et-iips jliniilr Christi credannis coiiforines ficri 111mumlo, tluiu
taiuiis fralribiis. Et sieul ille lavit uos a pcccatis vivimtts, el in gloria, xlum rcsurgenius; cf cum ani-
-iiiiL-ijiellaiiilopaiivm pro nobis, ila ct nbs-oieiinis" ma Cliiisli ad aliquiJ corporeum, sicul corpus per
-jtro fraliiiiiis. ... -
pariei.nrepncsentanda essel (7), nihil invciiluni iri
« Exeniplmn cnini dedi vobis.-ut qiiemailinoiliim oiiiuilnis creattiris suis esl, pcr quid vicinius rc-
cgoh-ii voliis, itact vcs faciatis. » Iloc cst peteic pncsentarolur qtiam per sanguiuem, "qui scdcs
«|H'"I ni.'sciel]a.s"qiiaiuiolavari podcs non" sinebas, ipsius aiiimrc dicilur. Sed quia saiigiiincni quasi
tioc iibi pnsiea sciciidiini pennisiL.Doiiiiiirfs. Est r iioiribilc naiurx human;c siinicrc videbalur, idco
•roiistn-tirilo apiid plerosqiie, tit- cuin sc- invicem vinum per sanguincm posilum csl aJ designationem
ho^pitio suscijiiunl, petles sibi la\cnl. Chl apud aiiiiiuc. Nec lamen inlcHigendum csl, quoil iu san-
s^ncio» h;oc coiisueludo noli est,"cordc faciunl; sed • guiiio solam iiiiiniam, el non corpus, vcl'in ac-
melius cst ut niaiiibtts fiai quoi! Cliristns fccil. In ccplioncsanguinis tolam animamcl non toiiim cor-
"
quo adnioiicmur ul confessi iiniccin dclicia nosira, pus, quamvis separ.alim corpus, et separalim
preraus pro nobis, siciil.Chiistus iiileijiellal jno . sanguinem, r.on tamcn bis, sed semel ClnisUim ac-
nobls. _ . . -
cipimus. Setl isic mos, ila sopaialim accipicndi,
SERMO \js COENA liOMl.NJ. - inde in Ecclesia inolevit, quod Cliristus in ccena
« Dominus nostir Jesus' Chiisltis tiocie, in qtia discipulis scparatlm dctlit, ulper hoc iiitelligerenl,
tradehatur accepit panem/cl gratias agerfs fsegil cl " aninioeet corpori Cbrisli _debeii conformari. Trina
dixil: Accipite et niandiicate; ItcTeest corpus meum, ilaque refeclibne Deus aniniam fidiiein pascii:
quod.pro vobis Iratteliir, hoc facilc in nieam com- - per yerbr.ni, -per. sacritnieritum, pcr sjiiritum.
memoraiioiicm. SinrilUer ct caliccin, postquanixce- Quando nos pcr verba sua et saeramenia rclieil,
navit diccns : Ilic csl caiix, novum lestainenluni i.'i favum nobis cdendum proponil; quando vcro intus
nieo sangiiine, boe facile, tjuoliesciinque bibitis in jl per sjririluin suum nos relicii, mel iiobis guslandiim
meam cominemoralionein. . Quoficseunque cnim cfftindit (8). Sed.etbec noiandum quia.aqna in sa-
manducabitis panem hunc, et calicem bibetis, mor- crariiento ideo ponilur rum vino, ut aqtia cumsan-
terii Donrini anniiiitiabilisdonec venial (IGor.xi).) guine quse de laterc Chiisti fluxit reprsesenfelur.'
Imminenle, fratres charissiriri.Domiiii passionis ar Qiiaeaqua. significat populum, vel baplismuro, in
liculo, quaiido jam pene cral inlpsa tradilidne, Do- quo poprilus psr -effusionehi sanguiiris Christi
minus qui prius lcgales observantias et sacrificif mundatur. Nec dubilandum, qtiin panis pcr sac-a
tenueral, quse omnia figura fueranl incarnationis ei verba beiiedic-iouis sticerdoLis, versiim in cpfpus
passiOiiis-Chrisii, veirieiite veritate, voluit umbran "•Domiiiicdiiveiiatiu7, itaut subsfantia panis non rc-
deslruere. Agnus immolalus in antiqua legc, el alis i nianeat; sed colo.rem.etsaporem.panis remanere, et
hostiai irainolandtiniverum agnura in crucc prae- sub una (9) specie veram Cbrisli corporis subsian-
figurabant. - Voluit igilur-.agnum iigurativum co-." liam latere. Nam si in ea qualitaie iu qua revera
j^") De coiisec, dist. n, Panif. IV
' Sc-nl. dist dist. ii, cap. qua de consecr. _ -
"
n, cap. Sub Alia, et Sed quare. (9) Deconsccr, dsst. in,cap,,N<i~
(8) Do corisec. Dist. u, fn" calive, et ;v Sen
 giJ TVERNERI ABBATJS S..BLASII - flia
est "apparerci, vivum liomtnem animus honrinis jA llpdie.ccenavit Dominus cum. discipulis suis (Mauh,
sbhofrcretasstimere. Unde cum Dominus diceret: ' xxvi). Hodie traciitlit illiscorpus et sanguinenrsuunii
«Nisi nianducaveriliscaniem Filii hominis, elbibe- ,Uodie gioria Patri ct Filio non canitur. Hodie con-
ritis ejus sanguinem, » etc, (Joan. vi), haec audierir* secratuf tribiis niodis oleum tritim-officiofum.
'
tes quilam abierunt retrorsum, abhorrehles el pu- Hodie ivservatuf corpus Doniini uscjue in -crasti-
ianteseum sub hac speeie eis apparebat juberc. nuni, relicittir qiioque in commemoi'atione refectio-
" quse "
eoinedi. , ' ' I iiis Ghristi. Ilpilie lavaniur pedesfratium et pavi-r
Debet ergonecessario Christianus credere, nia- menta ecclesiac. Ilotlie nuclantur" allaria. usque in
nlbus sacerdotis cujuslibet et tantummodo ordinem Sabbaio sancto. Hodieposiiiienles voniuiil ad abso-
saeerdofri haheritis sive boni seu mali, sequaliter lutioneni; ei jllud Jiiysteriuni quod hodiejit, pcr,
per yerba ppteslativa benediclionis, corpus Domiiri toium obsetvatur ainuim : sed hodie adiirijilelur,
posse consecrari, et Spiritum sancfum in consecra- . ct hodie inchoatur. Hodie illa res eflicimr ijriae per
lione illa adesse. Hsec oblatio corporisj Cliristi, n.f tolum annuin non recuperalur, - si diniitlilur. Et
Aiigusiiniis testaLur, ideo; quolidie iteralur; (10) ideb dies ista niagna etconsecrabilis est Domino, et
licel Christus semel passus sil, quia qiiiitidie catli- pleiia laeiiiia~et exsultatione. Per tres dics conti-
niris in.peccalis, sine quibusiriorlalis infirnrilas vi- " nuos, id estquintaiii, sextam, seplimamque.feriam
vere non polesl. In specie vero pariis irivisibile de Iriduanani sepuliuram Donriiii Celebramus : ac per
ceelo descendit, et uirionera corporis in eapito, in hoc uteomj>agiiieniiirliumilitati-sepullurse cjus riT-
sjiecie panis vpluit designari, sicut ait Apostolus:- niitlimusexcclsanoslia, id est-gloria »atri clFilio,
« Unus paiiis, unuhi cofptis suihus omnes,-qui de el camjianarum signa, ctalia .lmjusmoJi. Quinlain"
iiiio paire participamur (J Cor. x). i Sicril euim ex aut fefiam sextse_septimajque ideo adjungimus pio
ijivcrsis granis unus panis fil, siccx diversis inein- 4,riduo adimj)lejidp,,quia Doniinica nox, quam Do-
bris, nos uiunii corpus Chfisli, unipn.espei, fidel, - minussiia resuirecti.one consecrayil, quse p; rtinel-aii
etcharilatis efficimur. "Jtaque qui corpori Christi inilirim sequentis Dominici diei, ctnri magna glori_d
suum sic menibrum unlri\yu]t jiane ccelesti, cum,. ., cclebrafur. In eadem qupque die cousecraiur oleum
aliis participet. Fregitenim Deus, pancni' et dedit ,ad liia oflicia, oleuni ad infirmos, ad-rieojriiylos,
eis, quiacjuodiinum est, ab omriibus voluit parlici- chrisma quoque unde. conlirnianlur honiines post
pari, dieens: Accipileper conforniiialeni, et come- bapljsmum, el unde jpsum baptismum consecfa—
clile ipsum sacramentuin.Hoc faciie m meam comme- . trir, per quodhomines salvantiir(Il). I^olesltamen
nioralionem (Matth. xxvi). Accipierido corpus et ,, Deus sine oleo infirmos sanare, sauctificare quoque
sanguinem habeamus passionis mem6riam,-_ul sictit "stios, dsemonesqiie effugare: potesl spiritale -olciinr
pro nobis mortuus est, ila pro eo, si.necesse sit,. tribuere sinc corporali; sed propler ahimales agun-
Kiorianiur. Et de calicesiiniliter,'queni voeavilNo- tur visibilia, ut invisibilia facilius capiantur.Si quis
xvm Testaiiientum, id est novam pforiiissionem^ dixerit: Si potest, quaretanto. studio observ-alurxul-
q<iia per illum sanguineui non solum |temporalia lus consecrationis olei? JAespondebilur: JSTorniean-
piomillebat, sed eliam setcrna. El hsec commemo- liqui justi potuerunt Deo placere" sine circtimci--
ratio debet fiefi, donee veniat, id esti-usque ad^ sione?(Poluerunt -utique. Sed postquam eis prie-
liriem sseculi, quando scilicet veniel ad| judicirfm. ceptum fuit ui.circumcidereiilur, nlsi.circumcide-
Sed videte quid, sequitur: ? Quicunque riianduca- rentur, peccali vinculis tenebantur, ul Augusiinus
verit paiiem vel biberit caliceni- Domirii indigne, - .Seleucio testatur. Apostoli quijipe hac arle,.id, esi_
reus erit corporis Domiiri. Probet aulem seipsum olep' rflebanlur, i"n rred_inlegratione- infirmorum;
bomo, et sic de pane illo edat, et de calice bibat; apostolici auteni vlii in consignalione lieojihytp-
(/ Cor. xi)'. » Ihdignus est criminali peccato irreti- , rum. .Unde Evangelium dicit. de; apostofs: t Et
tus, vel in voltinlate criminaliuni faeiendorum i'ema- ungebanl oleo .niulios segrotos, et "sanabantiir
nens. Probet autem seipsumnon comparatione alio- -\Q (Marc. vi_). illeniB^da : Palel ab ipsis apostolis
rum, sed per se solum, qualis sit.epnsideraris, quia hunc sanctre Ecelesise riiorcm,tradiium esse.ut-
1 qui manducat elbibit indigne, judiciuiri sibi nian-" energumeni vel alii.quilihelsegfpti unganluroleo
"
ducat et bibit (ihid.), t id est danmaiionem niandu-- poritificali benedictione. De oleo qupd infunditur ?
cat, Ideo inler vos riiulti iiifiririisurit quos "Domi-" super neopliylos non aliquid tale legimus, sed te-/
nris-propter corpussuum indigne assuinptuni in hac. riemus apostolicam consuetudiiieni et aueiGiitatera,
vita febribus et aliis infirmitallbus punit, ef etiam quam accepiraus a Romana Ecclesia. Nam riios:
(quod est pejus) dornriunt mulii in mortem, sicut". apostoli Dei et inslituta majorum pro lege tenenda
Iiosadhuc videmus, quodjjpst Pascha ssepius accc- sunl, ut Augustinus - Casulano presbjiero testa- _
dit morlalilas. " lur : Oleum proinfirmo consecratur in ipso offi--
lTEM SERMO- IN COENA DOMINL"; ^ cio consecrationis corporis et sanguinis Doinini,
Fratres, ista di.es quairi hodie celebfamus magna antcquam. dicaiur : Per qucm hiec oninia, Donrine,
est el excelsa, et liulla major per lolurii annum. seinper bona creas. Novissima cralio consecraiio-
(I0) De, consec. dist. n, Utrum, "" etcap.l Iteralur, (11) De consecr., dist. m, LiKcris, et iv sent., dist
ix oent. riisl. xir, Inslituium , i XXIII,c. 1. -
 £13 DEFLORATIONES SS. PATRUM, — LIB. I: - njA
nis DomiiiicLcorporis ex voto poeniteiilium fit, de \ nus sacerdotum rccurrunt. Et cur eadem die oleu-m,
qulbus dieitur: « Sacrificium Domino spiritus con- consecratur? Christus unctus oleo kelilise in fine
tribiilatus (Psal. L). » Congruein ea coiise-cratiir quintae selalis venit ad nos, ul consortes faceret regni
oleum pro poeirilentibus, ubi eoium sacrificium stii. Unde et hsec unctio conficifur. in quinta feria.
Deo offeitur. Consecralio clirisjnatis'dicitur princi- Sic delalus est quidam modus unrtionis a nativitale
palis, quia ad ejus urictionem principalis spifilus Doniini, secundum Isaiam et Evangelium in specie
irjbuitur. Coitsecralur in eo loco, ubi pacem inter columbae, usque ad baplismum quamvis ab initio
nos solemusdare, hoc est opus gratise Domirfi, ut ex quo ccepit homp fieri, credamus unclionem in
-pax et concordia regnet in nobis. Nam ut Isi- Jesu spiritaleni nianere. Non discrepat ab -hac ra-
dorus ait: « Glea est afbor pacis insignis. » tione.quod qiiinla feria consecralur oleum, etunclio
Sequilur exofcismus olei. Ut Isidorus ait : servatur usque ad bajitisinum nostrum. Lex non sol-
Exorcisrhus"Graece, Latine conjuiatio, seu.sermo vebatjjeccata, sed puniebat. Christus inquinta feria
increpalionis, - esl conlra diabolrim, ut discedat : vetefi Icgi finem dat, ut Beda narrat super Lucam,
ct concludit sic : Per Dominum noslrum Jesum, et peccata absolvit. Idipsum in prima oralione
Chrisium, qui venlurus est. Illo unguntur caLecliu- missse^onat saeerdos dicendo : Ita noliis ablato ve-.
meni, ul per hanc unctionem" iion possit.diabolus R tustatiserrore, resurrectiohis suae. gratiam' largia-
repcdare. Videndum estquid operetur Spiritus san- tur. Affert et oletim, quo ungaulur sui consor-
ctus in singulis. Exorcismus olei^jubet recedere tes, de quibus dicit Petrus:« Vos eslis genus eIe-~
diabolum a caiechumeno, qui adhucpro morluode- ctum, regale sacerdotium (I Petr. n). > Igitur cumi
jiutatur, quia nondum est baplizatus. Chrismalis ex lris omnibus tanta Iselitia sit hodierrise diei et,
unctio sanclifical jam vivenlem ex moiluis. Oleum Sicut scimus et s_aepevidemus tantam in terris lae-
proInfnmo medelain prseslal sauciatis. Reservatuf litiam de peccatoris absolutione^el poenitentia, multo
ineadein die-cofpus Domiiri usque in cfasiinum. * magis credendum est, in ccelis gaudium esse et lse^
In Parasceve" enim non conficitur corpiis Donrini. titiam coram Deo et angelis ejus, sicut ijise dicit,
Necesse est eniin, ut liLquibus est-voluntas com- qui diem et hominem consliluit: « Gaudium esl ii
mrfnicaiidi,-habeant sacriflcium ex priori die. Sunt ccelo corani ahgelis Deisuper uno peccalpre poeni-
enini_qui quotidie(12) euchafisliam sumefe volunt. tentiam agenle"(Luc. xv). >
Nam, juxia Augustinuni," neriter culpandus est, De separatione animai el corporis in Chrislo.
vel qui honoraiido non audet ullo die prajtermil- Qiiidam pulaverunt in.morle divinitatem"a Chri-
tefe. Deindetransiiur ad convivium, exquo cosna P slo homine reeessisse," ct morlein hominis alinri.
Doiriini vocalur. Unde Isidorus ": Ccena Donrini.ca quani separationem diviriitatis a -carne non fuisse.
diciaesl, eo qtfod in eo die Salvalor Pascha cuni liiveniunt enim quaedam verba, in quibus ita dicluru
discipulis suis fecit. Vidi quemdam religiosum ea esse videlur :. et invenientes ejusmodi litlerae adhse-
ilieprimo aliquid suniefe de cibo; et postea lavare reift, non perlingenles ad spiritum. Beatus Ambro-
pedes.peregrinoruni, et sic iransire ad mensam. sius lale aliquld videtur dicere in Exposiliohe psal-
Domiiii nosirl exemplo eo die lavamus, non solum nri illius, quem ipse Dominus in passione de se
pedes fratrum, sed etiam pavihienta ecclesise ad scriptum esse ostendii: «Deus meus, Deus nieus,'ut
paschalem festivitatem ornanda. Praecipitur in Ro- quid me dereliquisti? (Psal. xxi.) > Super hunc lo-
mano ordine ut, a cjuinta feria usque in Sabbato cum Ambrosius ,(15) Ila dicit: Clamat homo se-
sancto, nuda slnt altaria. Quod non alittd signifi- paratione divinitatis moriturus,. el alia- qusedani
caf, iii fallor, nisi fugam apostolorum. Vestimenta quasi ad ipsum" probandum adducla: quia scilicel
altaris Ciiristi sunt, de quibus dictum est:"« Et le- Deus vita est, et ubi vila fuil, mors esse non po-
licto eo omnes fugeruni (Matthi xxvi). »"In ipsa die ' fuit; ac propterea nisi vila prius recessisset mors
peccatores qui propler peccala sua el crinrina pro- venire non potuisset. » Scriptum, quippe esl quia
jecli fueranidegreniio sancise Ecclesise, peraciajice- D Jesus claman.s magna voce dixil: « Deus meus,
lritentia,-jubeiite episcopo scu- presbytero, ubicun- Deusirieus, ut quid dereliquisli me (Matlh. xxvn). »
que sint, ad matrera Ecclesiam revertttntur, et cum - Claniai liomo se dereliclum -a Donrino, et conque-
magnogauiio et la?titiaad remissipiierii peccatorum ritur Deum a se recessisse, et quasi ideo se niori-
redeunl. In bis orinribus cognoseimus praesentem turumesse, quod Deus abipso recesserit.ldeo dixit,_
diem valde consccratum esse remissioni peccato- quia clamal homo separatione divinilatis moritu-
ruiii^,Non eirim putamus prsesenti quintae feriae for- rus. Sed videle quid dicitur; si eniro agitur de illa
" '
tuitu ha;c accidere. separalione divinilalis pro qua Christus horoo in
Nos scioli inlerim dicamus quid nobis videatur, cruce clamabat, illa utique jam facta efat. Non
rationis habere, quod in ipso die voluit Doiniuus enini derelinquendum, sed dcrelictum jam seprote-
me ?»
pedeslavare, crfjus exemplo nos pedes et csetera la- - statrir dicens: «Deusmeusut quidjdereliquisli
vamus. Qu3?.lavatio remissionem peccaforum signi- Si ergo de illa separafione divinifalis agitur, jam
ficat. Quapropler et pcenitcntes "eadem die -ad ma- recesseral Deus, quando bomo.in cruce pendens,
'"
(12) De consec. dist. u,~Quaiidie, et iv Serit. dist. (13) I Scnt."dis. xxr, cap. 1.
xii. cap. Intlitulum
 WERNER! ABBATIS S. BLASR 016
dereliclum sc a Deo vociferabatur, et.utique_adliuc A ratione diviiiiiatisinorilurum clamassc aiThniai, sl
Chrisius in carne vivebat, quando sic Deus ab eo Deusabhomiiie.no"nrcce"sseral?Quid ergo?Non potuit
recesserat. Respondeant ergo. Si mors esse non po- divinilasiiumanitatein, etiam secundum aliquid de-
terat nisi prius viia discederet, quomodo vila mane- serulsse, in quantum vitlelicet eam poleslati ininri-
re potuit, postqaam vita reeesserat. Jam enim sie corum ad teropusiion deferidit; et secundum aliquid
reeesserat Deus, et adlntc Christus vivus in cruce non deseruisse, in quantum scilicel tur.c eliam ab
jieiideliat, cum "se derelictum causabatur. .Si ergo e^ per prsesentiam majeslalis non rccessii? Dereli-
. in hac re.eessione Dei," et in hac divinliatis separa- _q;;il iilcuii, sed iilaro non dereliqult. Dereliquit
tione iilani "qiise iriler .divinitaleui et lium_anilatem ili!s,"secl sibi nori dereliquit. Dereliqiiit, quia auxi-
consLabat unionem personae solutam dicunl, fuit lium noircontulil; sed non dereliquil, qriia pr;fsen-
quoJdam tempus qiiandp Chfistus adhuc vivus tiam non abslulit. Subtraxii proteciionem _ sed
bomo erat et Deus nonerat.-Sed quis iioe dicai? lioii scparavit uirioriem. Separavil se foris, i:l a;l
Quis sanae fidei coneordans noh abhbrreat Dco iiri- defensionem contra inimicos non adesset; sed non
pcmore qune assiiriipluin honrinem"Usque ad mor- . separavit se inlus,_ut JUi ad uiiioncm personse de3s-
tem qifderii conritando.jieiduxit, et in morle, quan- se!. Sic ergo dereliquit, ut non adjuvarel; seJnori
<Iomajoii perieiilo jam inimineiite,-niajusvauixilium" . dereliquit ut recederel. Vafio per-viam, mecum per-
necessarium" erat, deseruit. Quare ergo lantopere gis, pariter anihulamiis. Securus sum, "quasi ariii-_-
mercenariis improperaf, quod lupo veiriente oves ; cum meum habens.. Venit hoslis meus ei irruens
quas custotlire debherani, fugienies dcserunf, cum inefmem el resisiere non valenlcm, vulnoribas afii-
- ipseunicani illam ovem, clagniimilliimovis Virginis cit. Tu jne'
jilagaii cerncris, niliil moveris; sed p_a-
fiilutn, quem uoii solum eustoiliendum, sed cliam lienler susfines, et stas jtisla, quasi non curans
glorificautluin suscepit,,lupo veniente, deseruii?Ovis vulncra raca, etjdico: « Dl qtud-dereliquisli "me? >
priusdepastoie.sectira,veiiienteItipo non timuitdi- ; (Mailh: y.xxu.) Adhuc "sias. juxta me, ,et causor te'
eens : « Vunit princeps mundi hitjus, et in me non recessisse a ine. Juxls es loco; sed ionge auxilio.
liabel quidqiiain (Joan. xiv). i Jiixla fuisti, quaiido prajscnterii cxhibuisLi iu diie-
. iNunc auiem a pasfore dcrelieta causando et con- piione; longe factus es, quaiido in-periciills cor.sti-
querendo clamat: e Quare dereliqirisli -rae? » So- tuio te sublraxisli a compassione. Sic ergo buniahi-
liis homo fuil, ef Deus 11011 fuit, etjam Beus liomo las a divin.iale in passione se dereliciam clamabaf,
jnon fuii, qrfia jam ab honriue recesserat Beus; quia earii iiiiiirieoiuin pofestati ad crucifigendum
„ nec Iioroo Beus fuit, quia adkuc vivus in ciuce Q csnccsseral, sicul scripttiin esl: «Noif haberes larae -
'
-penclens, a Deo _dereliclus est. Jam non solum ei'go jioieslatem, nisi, tibi datum-fuisset desuper (Joan.
ii morte, sed antemortem divinitas ab honiine re- xix). » {>iiam lanien mortem, qui-a non pro sua ini- ,
«esserat, quando honio adhtic liojpo a se recessisse i quilale, sed pro nostra redemplione suslinuii, in cruce
Deum ,ac jxer hoc, ut isti aiiirif, "Doum se uon essc; pcndens quare sit derelicta, requirit, non quasi ad-
{•langehat. Quis hoc. dicat? Quomodo ergo,.inquiunt, ," veisus Deum de pcenaniurmuians; sed nobis in-
inlelligendum est qupd Christus se a Deo dereli- nocentiam suam in peena deinonstrans causarii,
ctum esse clamat, et quod Scriptura bomincm sepa^ qiiajrebaf, quod. peccatuni nesciebat.

IN-- BJE SANGTO PASGH^..

Sccirftriuoi Marcura.

« Maria Siagdalena et Maria Jacobi et Salonie Dinulieribus ad Dominunvquia fmila praeparatione

emerunt aromata, ut venientes ungerent Jesum prsesentis vitre, in requie "gaudent exspectare diem
»In Luere est, resurrectionis, et-tunc Christo ofierfe spiiitales ac-
(Marc -xvi). Evangelio scripfum qupd
« reverlentes• monumenlo paraveruht aroniata et tiones quasi aromata redolentes. Sexta die factus
unguenlri. Et Sabbalo quidem siluerunt secundum est homo,Sabbato quieyit Deps (Gen.~\). Ideo sexla
Unde et dixit:
maiidatum(.Lt«.c. xxm). » Mandatuni erat apud 3u- die Jesiis p;o homine moritur.
daeos ut Sabbati silentiuni a yespera usque ad ve- « Consummaium est (Joan. xix). » Id .est, sexla' clie
id esl a stslis ocrasu ad solis oeca- pro redemplione lriundi expleium csl, et in
speram, usqtie opus
in bac
sum, servarelur. Quod et mulieres fecenini, quae Sabbato reqtiievit in sepulcro. Ita et r.os
visa scpullura Dpmini emerunl aroinaia in Para- sexta a>taie pro-Domino pati debemus, et in sopii-
•sceve aiite solis occasuin, vel in Sabbalo posL oc- ma, qiise-est niorluorum, in secreta pace quiescere,
casum soiis, ef prseparaverunt arornata; ut manp donec oclaya resurreclionis veniat. In septima die
in illo sseculo
co-pus'"DomIi!i ringercni. Recordantes crgp fideles yesperam habuisseiion legitur, quia
sed
srpulluram 'Domini,- qt;s>siarpmaja jiaraTif, ,si ad reqiries animarum nullo mcerore consumitur,
cpera quibus Cluistus .deleclatur se coinerianl. Et gaudio fulurae fesurrectionis aiigelur.
Sabbaio qul-Jem sileul venluri"p6st Sabbatum cuai t Vespcre aiilem-Saljbati.qua; Jucescit in piimam"
 '
rirj DEFLORATIOKES SS. PATltLM. — LIB. I. 9-13
Sabbali, cum adhuc lenebraj essent, ve.nit Maria A gclo nimio pavore conslcrnantur, sed blaJiue ab -au-
Magdalena, et allera Maria, et Salome ad monumen- gelo"consolantiir. Sequilur :
tum, porianles qus paraverunt aroroaia. » Nomine «"Et ecce lerra rriolus ffielus est magntis. vAngo-
yespsris r.oclcr.idesigr.at, aparie totum inieiiigens. lus cnim Domini descendil de eoelo. Et accedens
Vespere.iiin piincipiuui noetis osi. Ideo non ai(: Qui revolvit lapidem. > Arfgelus reyolvit lapidem iion
Iuceseii, S'd qme ltici-scif, secundum intellecltim re- ut. egressuro Doinino jaiiiiam panderet, sed tit
lr.fonein f.iciens ai rioctem, CJU;Ein aurora diei cgressus ejus facti indicitiin praeslaret. Qui enim
Dominicai tsrmir.atur. Ea vero causa iiiteliigitur cianso uiero moilalis exiit, iiiimojlalis jam faclus
eani.lem noclerii sic appcilasse, quia jam a vespere sppiilcro exir.epotuit, cl exiit. Quod arftein terrie
liceLal cis pafare el ajiorre aromata Iransaclo Sab- liioHiSresurgenle Dpmino sico.l et morieiile faclus
Laio. Ordinalor lemporum uliima nociis hujtis par- est magnus, significaf, lerrena corda ei-ccelesli spe
le stirroxil. Quid est r.liud resurgere Dei Filiiim, dejecta, per fidem passionis ac resiirfeclioiils ejus
nisi "rcviviscei'e,id esf 6x riiorte ad viiam reclire. "coiiciilieiidaad pcenifenliam, ac saluberrimo pa-
Hac nccle per myslerium resuner.lionis Doriiini vove permbia ad vilam sublimanda perpetuam. La-
taiipoium ordo muialus esl. Aplissime quoodam pidis aulem revolutio reserala insinuat sacranieii-
iiox sequel.alur cliem (Gen. 1)4 qfiia hcino a'luce_pa- R roium, qusevelamine litterse legebantur. Lex enim
railisi jjeccando htpsus in hujus saeculi tenebtas in lajiide scripla esl cujus ablaio legmiiie, glofia
"•
seruinnasfjtie decidil; aplissime nunc dies seqv.ilur resurreetionis osfensaest. .-
iiccteni, quia periidem resurrectionis a peccati le- , « Et respicientes viderunt revolutum lapideni a
•
nebris, et unibra luortis ad lucem vilae Chrislo lar- 'monuaiento-,' ct angelum sedeiiteni super euni.
gieuie reiiuciiiiur." , Eratatilem aspeclus ejus sicut fulgur, vcslinicnia
Illud ergo quod dieitur, Doroinuni fuisse tribus cjus sictit nix. » Quia Deus et lerribilis esi pecca-
riiebus el Iribus nociibus J11corilc terrse, siciil Jb- foribiis eiblandus juslis, recle sic aJigelus ciemon-
. nas fuit in veiilre" celi (Malih. xu), reslal ul boc sfratur, ultie sua specie et terreret reprobos, et
iiiojo loqtteiidi quo a parle loluin inlelligilur acei- , niulcerelpios. in fulgure ehim lefror timoiis.esi,
pUimus, videlicet- per extremaih parlehi diei para- 111iriveblaiidimcnlum candoris. Candor ctenimve-
lecevem, quo sepuiius est Dominus, lolani diein Ciim siis-angelicae riostrse festiviiaiis gaudia" nuniiavit.
"cua nocte jam prajterila, et per "noclem sequentem, -Iila -eleiiiiii Doiniui resurreciio el nos ad viiam im-
. Sabbatum tertium diem. lomni. Piima autem Sab- mortaliiaiis reduxit, el angeloium numerum resti-
tueris coelestis patrhc daama feparavit." Sedebatergo
bati sive iina Sabbali, vel-SaJibatorum dies Domiiri- 1„
regiiaiiteinindicaiiS, qui i:i Jiativitate sia:ido, bclla-
ca intelligenda csl, qtrij omiiis hcbilomada in Sabba- tiiiiim
tum el in jirimam, et iu seeunriam, o.t in lerfam, signaverat.' So.debatsuper lajri-.lemquomoiiu-
menluin claudebalur, ul clausfra iiiferorum stijic-
etin qu.iriam, elin quinlam, et in sextam Sabbati •vala doceret.
Sedebal, ulMarcus dcle'rminai,.in dex-
dividilur. Ipsa etiam hcbtlomada ex pr.T.rogalivaSab- iris (Marc. xvj),idesl,'ad meridianam partem. loci
bati iionnuiiquain Sabbaium dicebatur, utibi: t Je-' ' illiiis, ubi fueiat eorpns Donrini. Corpus cnim Do-
jur.o bis in Sabbato (Luc. xvtn). » Id est iu septi- _mhii, resujrinuni jacens, capul habebal ad ocoasum,;.
mana. "- - dexteram habebat ad auslruiii : quid autem per si-
« Et orto jam sole dieebant ad invicem : Quis re- nislram, nisiyita pnesens; quid pcr dexteram, nisi
vdlvet nobis lapiilem ab ostio manumenli? Erat viia perpcma signalur ?. Unde illud- : « Laiva. eji;s
quippemagntis \ahie. » Orto j'am sole, i"dcsl cum sub capile meo, ct dexterailiius amplexabiltir me
cccluiiiab orienjtis parie jain aibescerel, quod non fit (Canl. 11). » Quia igitur r.ecicmplornoster jaro prse-
uriquenisi solis orieuiis vicinitale. Ejus eniin csl iile sentis vilse corruplioiicm transierat, rccle angelus,
fulgor, qtii noiiiijic aurorse appellari sukt. Quotl mn- quia iiuntiare perennem ejus vitam venerat, in dex-
lieres-valtie diluculo venerunt, magiuis fervor inve- D 1 tefa sedebal.-Siirislram ergo Deus, id csl prosperi-
niemii Domimim ostenclitui'".Mvsiice vero nobis da- taiem vilse prsesenlis, quasi, sub capitc Ecclesise
luf"exeiiij)!tiin, ut cliscussis viiiorum tenebris, ad, -posiiit : cjuani iittciitione sumnii amoris premit.
Domini corpus accedamus; Nam sepulcrum altare Dexiera vero Dei cam anipJeciitiir, quia sub rctcrna
Doiiihrieuin signilical, in quo earnis ojrfs ac saugiii-' ciisbeaiiLridine tota devotiojie conliiieiui''
nls' mysteria celabranlur. Aromata aulem, quoemu- « Pree llniore ariLemejo.s exlcrrili suiilcustodes,et
lieres dcferuni, odorem virlutum ef suaviialem ora- facli sunt velati mottui. Respondciis autcm angelas
tlbnum sigiiilieaiii, cum qiiibus altari debenms ap- dixil muiierilnis : Noiile limere, vos. Scio -enim
propinquare. Quse autem mulieres Ine cssenl legilur quoJ Jesum, qui crucilixus esf, quseriiis. Non est
quod una ilaiia soior Lazari fuissel, aliera vero ]iio,suirexiieiiini siciiLdisil. Venife ei videte locum
'jMariamaler Jacobi, posloa Hierosolymorum episeo- -ubi positus erat Doiniiuss. >-.Ac si- dieat : Si ver-
pi"; terlia quoqiie Maiia soror mafris Domini uxor biim lutii creditis, vacuo.sepulcro crediie.-Angehis
Sakumci. H;e tres cum preliosisungueniis ad 1110- iiOiicoiisoiatur custodes, sed niuiiercs. In incredsib,
-nuiiiemum veniebanf, quibus Domimjni, ne"a vermi- - inquit, perseyerel pavor; caierum vos, quia Je-
bus corrumpcretu!', ungere volebant. Yiso vcro an- sum quicrilis, audite quod resurrexit. Pa-.eant iili
 SM9 ' WERNERI ABBATI5 S. BLA.SH , -• 020
qui non amant advenlum supcrnorum civium, per- A bemus. Ad conspeefum angelorum vullum deciina-
timescant qui carnalibus pressi desideriis ad eorum - mus in lerram, cum supernorum gaudia contem-
socielalem se pertingere posse desperant. Vos au- plantes, nos cinerem esse recolimus; sicut beatus
fom ctir timelis quse vestros concives videtis. ,«Non Abraham inquit : « Loquar ad Domihum meum,
ost hic > diciiur per prassentiam carnis qui nunquam cum sim pulvis et cinis (Gen. xvm). » Nota quia
.deest per prsesenliam majestatis. Radix amara cru- s.anct;e mulieres noh in terram cecidisse, sed vul-
e.is cvanuit, flos vitae cum fruclibus erupit, id est tum dicuntur inclinasse : unde mos ecclesiadicus
qui jacuit in m.orle resurrexit in gloria. Corpus obiiiiuit ul vel in memoriam Dominicae.-resurrcclio-
Jesu moiiuum non inveiritur, seri vivum evangcli- nis, vcl in spem nosira;,.oninibus Donrinicisidielius
zalur, qiiia etsicognovimus secundum carnem, scd _ei iolo quinquagesiino lempore, non flexis genibits,
jam nunc non novimus (II Cor. x). .sed declinanles in terram vultibus oremus. Non
«Et factuni est dum mente conslernataeessentde immeriiOt una die et duabus.noclibus in sepulcro
isto, ec.ce duo vir-i slcterunt juxta illas in veste jacuit Dominus, quia lucem suaj simjilae mortis te-
fulgenti. > . , . nebris riupise noslrae mortis adjunxit". Ipse quippe
Angeli non snluni verbo sed etiam fulgentihabilu sola carne mortem suscepit, ei duas noslras car-
gloriam annuntiant triumpliantis. Mulieres angelos B nis el spiritus absolvit.
vitlent.qusecum aromatibus venerimt, quia illsemen- .« Et cito eunles, dicite discipulis cjus. :;Qiiiasu.r-
tes stipernps cives aspiciunt quse cum aromaiibus rexita mortuis. Et ecce praxedet vos in Galilaeam.
ad Deum pef sancla desideria proficiscunlur,. Menle .Ibieum viOebitis: ecce praedixi vobis. >Mulieribus di-
ronslernatse eranl, quia el magnuin lapidem revo- -cliur ul nuntient apostolis vitam resurgenlem,.iiuia
Jsituni stujjebant, etcorpusnon inventum dolebant. per mulierem mors fuerat annuntiata. Marcusau--
Diciiur autem hoc monumenlum Doniini, quod do- tem dicit : « Ile, dicite discipulis ^ejus et Pelfo
-musrotuutlafuerif, et secunduraMaltliaeuni etMar- - (Marc. xvi). » Quserendum est ctir Petrus designe-
cum de sulijacenle pefraexcisa tanlae allitudinis, ut tur ex nomine. Si.enim hunc angelus nominatum
inlus consistens homo vix uianu exlenta culnien - non exprimerel, qiiia Magistrum negaverat, venire
-posset attingere.. Quae habet introitum ab oriente ihter discipulos noh auderet. Vocatur ergo ex no-
oui lapis ille niagnus impositus» est. In cuj'ris roo- . mine Pelriis, ne desperet ex negatione. Qua in re
iiumenli parte aquilonari sepulcrum ipsuni, hoc esl nobis coiisiderandum esl cur Dominus eum, quem
Joeus Doaiinici corporis, de eadeni pelra faclum cunctae Ecclesise praeferre disposuerat, ancilise vo-
est, seplem habens pedes lorigitudinis, triuni vero p-cfem perlunescere permisit. Quod actum magnae
-
palmorum mensura csetero pavimento altius emi- pielatis dispsnsatione cognoscimus, utisqui sum-
-nens. Qui videlicet locus non desuper, sed a lalere mus erat pastor futurus Ecclesiae in sua culpa cli-
ineriiliano, per lotum palulus esl, unde corpus in- seeret qualiter aliis misereri debuissel. Priusiia-
ferebalur. Color autem ejusdem monumenti ac lo- que eum oslendit sibi, et tunc prseposuit cseteris,
culi, rubicundo et alb.o dicilur esse perniistus : hoc iit ex sua infirmitate agnosceret quam.misericoiv
itaquc novnm sepulcrum Donrini, potest Marise vir- diier aliena infirnia toleraret. Galilaja autem
ginalem uterum deinonstrare; saxumque magnum trdnsmigratio facla inlerprctatur. Et jam Rcdemptor
•ostio ajjposituni ostendere 11011 absque. auxilio plu- a passione ad resurrectionera, a morte ad vitam, a
jiinorunisepulcrorumpotuissereserare(sic). SiGutin pcena ad gloriam, a corrupiione.aii incorruptioneni
Marise utero nemo ante illum, nemo post illum cpn- transmigraverat. Post resurrectionem in Galilaeaa
-ceptus est: ila in hoc monumenlo nemo anlc, nemo discipulis Dominus videfur, qtiia.resurrectionisejus
•post sepultus est. Scienduni quoque quod sicul.an- gloriam post l;«ti videbimus, s.i modo a viliis advir-
.gelilegunluf astitisse sepulci'0 Salvatoris., ita cre- tuluni celsitudinem transinigremus : vel ila : Prse-
dendi sunt aslitisse mysteriiseorporisDonrini iem- cedil eos in Galilseam, hoc esl in voluiabrum gcn-
-pore consecrationis. Unde Apostolus nionet mulie- D tium, ubi anleerror erat et liibrictim, et fifmo pede
res in ecclesia velari propter angelos (I Cor. xi). vestigium non ponebaiit. Prselero.avidenda sunldi-
«Ciun timerent autem et declinarenl vullum in ter- cla-Hieronymi contra Hclvidium ex testimoniis qua^
ram, dixerunt ad illas: Quid quseritisviventera cum fuor evangelistartim, de tribus sororibus liliarum
morttiis ? Non esl Irie, sed surrexit. Recordanrini -Annse riiatris beatae Mariae. Saricla MariamalerDo-
'
qualiterlocutus estvobis, cum adhuc in Galilaesies- mini et Maria mater Jacobi, Aljihaei el Josepb, et
set, dicens ; Q.iia oportet Filium honrinis iradi in . -Maria mater (iliorum Zebedsei (Marc. xvi), scilicet
maiuis hominum peccatorum, et ciucifigi, et tertia -Majoris Jacobj, et Johannis evangeiislae tres sorores
die resurgere. » Impossibile nori fieri quod dixit el fuerunt. Maria maier Domiiii, filia Joachim et
conslat cum inter discipulos et feniinas quse eum Annaefuil, et Cleophas frater Joseph eamdeni An-
seqtiebantur, Dominus se resurrecturiun prsedixil. naro accejrit uxorem, defunpto Joachini, etgenera-
Quafe crgo jam resusciiatum quaeninl cum mor- vit ex ea filiam quani vocavit Maiiam". Ilanc Ma-
'tuis, Id esl in moniimenlo, qui locus proprius esl •riam Clepphas et Anna dederunt cuidam, Alpheo
moiiuorum. Nos exemplo feminarum quolies ec- jioroine: unde ille Minor Jacobus el frater Domini
«iesiani intramus. cumpmni jiunrilifaieiiigrodi de- dielus, iialusftiii,ef dicilur Jucpbus.AIjriiseia patre.
, 921 DEFLQRATIONES SS. PATRUM, -^ LIB. I. . £22
Despbnsavit aritem Cleopbas filiastram suam, seili- A cant nostras diias riaories, unam cofpofis, alterarii
cet sanctam Mariam matrem Domiul virginem,-Jo- animse. Dies auiem' designat suam iriorieni, quae
seph fratri suo, qui_ej'us virginitatis iniegerrime cu- fttit lux nostrarum morlirfm. Unam abstulit, alte-
stos elsolalium fuit et coiinutfitor. Mortuo autem ram ad exereitiUm clectis reliquit :"quam denuo
Cleopha, quidam Salome accepit ipsam Afmam-.et .veniens exlermiiiabit. Ipsius vero anima in ccele-
generavit ex ea friiain lertiam, etiara.Mariam no- sLem paradisuin post niorlem transierat,,sicul latroiii
mine: qiiam-Zebedseus'aceejiit uxorein, el genuil ex dixerat: "i Hodie.lnquiens, mecum oiis iii paractiso
eaJacobumelJoliannem.Undeila es.linlclligendum : (Luc. XXHI).» Media autem, nocle: resurrcclioiis,
Maria Jacobi, subautlisnfater; elSalome, subaudilur qiia iiofa angelus Jigyptum dcvaslavit, oa iiora, id
filia. Tres ergo jiros Anna habuit," Joachim, Cleo- est hiedia nocle-Chrisfuslinfcrnum desceridit et de-
r- . - .
pham, et Salome. .
' spoliavil. Intcr- haec noiandum qriof infenii surit.
SERMO DE RESURRECTIONE DOMINL - Suht itaque duo inferni : iiuus superior, aller irife-
Ciim cslerae festivitales in recordalione'reruni _rior. -Superior , infirma"_pars hujus nmiidi, quas
'gestanim laHilia.sphilali fidcliuih menlesafficianf, -plena est p.cenis. Nam hic.cxundat.iiimiijs sesius,
in Christi resurreetione Simili ratione corda simul magrium frigus, silis, fames,; vari.i dolores corporis,
Isetantur et corpora ; quia-Christo resurgenle homo ?lut verbera animi, limof, scilicelvel verecttndia,; de
noslef interior a morto peccali conresuscitatus_est, Iris dicitrfr.: «Educ de carcere.aniniani ineam (Psal:
et exteriori spes suae resurrectipriis per baptismi CXLI),»hoc est ab infcrho vjlam .nio.am.Jnferior
argiimenlum corifirmata -est. Merito ergo uterque aiiteni locus spiritalis,;ubi ignis inexslinguibilis. De
..setatiir, quia uterque Christo conresuscilalur -. in- quo^dicilur : « Eruisli ariimam meam ex inferiio
terior in.re, a corrtipiione scilicet peocati;extefior infeiiori (PsaL-xxw), > qiii sub tefra esseclicitur.
vero, in spe futurae scilicet resurrecLionis. Sed vi- Etsleul corpora^cccaiitiujn terra-cooperiiirilur, ita
ciendum si Chrislus ~cujus rcsurrectione IseLamur, aniinse peccanliiim sub lcrra iu Inferno sepelirintifr,
esset passibilis, vcl mbrlalis. Igilur passio vel mors utde divile dicitur :« Sopttltus estiri iriferrio'.(t«c.
..peccati poena est, sed ipse absque peccato vixil. xvi)? » In quo ix speciales pcenre esse leguiilur.
Exiipcsectindum iiaturam inipassibilisel immorla- Priroa ignis qui iia seriiel acceiisus ui.si lotum
"lis fuii, sed secundum pptentiam ulrrfmque csse vo- mare Influerel non exsfnigiieretur. Sic.islumniate-
luity passibilis scilicet et riiorlalis. Morluus ilaque rialem qttoque vincitigricm, utistc ignem dcpictum.
esl pro obetlieritia Patfis, ul dicitur : «Faclus esl Ardet -et 11011 lucet. ,'Scciinda pcena est infolefabile
obedieus Patri usqtie ad lnof-terii (Pliiiipp, u). »' , frigus, de q"uo5diciiur: Sl igncus moris immillere-
De lioc quaerenduiiJ quoque esf si 1'aLerjnoiiem ab tur, in giaciem vcrteretur". De his duabus dicitnr :
eo exegerit. Mininie. Sed cur occiderunteum Ju- « Fleius eL slridor «lciiliuni (JUrtii/i. vm). > Tertia
daei? Quia justiLiam vivendo et verita.lem docendb vermes iinmoTlales, id est serpcntes cl: dracones,
indcclinabiliter tenuit. Hanc obcdienfiain huniani- visu et sibilo borribiles : qui ut-pisces in aqua, ita
lasdivinitati debuit, hane Deus -ab -omni ralionali vivunt in flamriia. Quarlaest fetor.irfcomparaliilis.'
creatura exigil. Quompiloahlem apud.Deum juslum Quinta, flagra-cseilentium; ut~ mallei- ferrum percu-
fuil, quod oplimurii pro iriipio dedil? Qukvpcsslmus tientium. Sexla tcnebrae palpabiles, "uL dicitur :
siniplicem Iioniiiiem seduxerat, jiistum eral -ul « Terra lcnebrarum Pbi nulliis ofdo, sed senipiter-
oplimtis p:o eo obses ficret, ut pcssimum revincc- nus. iiorrof inhabilal (Job x). » Soplima, confusio
ret et iiinoceniem prisiinse liberlali" rcstiluerel. jieccaloiuhi, qua oirinia Ibi oriinibiis palcnli et se
Valuit aiitcm mors Christi ad-exhaurienda om.nia abscondere nbri valenl. Oclava, horribiHs visio dae-
peccala. Transceiislit cliam inlinile. Qtiod sicproba- mohuni.et draconum quos. ignem scintillare viilent,
fur."itaque si Clifislus corara tc staret, et euni Do- el nriserabilis clanior (lenfninfct insulianiiuni.Nona
niinum mnjeslalis scires, elaliquis riiccret :- Iiiter-' sunt ignea vincula qulbiis singulisinembris coii-
fice hune aut totus mundus .interibit, inter- I strihguntur. fjttare aulem.tot miseiias paiiunlui'?
ficeres eum ut salyares muiidum ? Nequaquani. Quia consorlium ix ordinuni neglexcrunt, juste
Quare ? Quia ejus vila lPngc dignior viderctur, quam novcm lormcritis adjici inerebuntuf. -
infinili mundi, el tale piaculum vidcrer comniiltere Et quia hic In igne concupisccriliarum exarserunt;
qttod iiinumerus inundus rion posset expiare. -Sio.ut juste ibi igne ardebunl; quia veroyeslenupliali, id
crgo vita ejus dignior infinitis mumlis, ila mors cft charilate hic carcbant, ibi nierito frigore stri-
ideo longe pretiosior fuit, inriumcrabilibus mundis; debunl. Dicuntur narocjue exterius igne candcre,
-ideo suffecit ad i'edemptio.nem omnitjm. imcrius fiigere, ut glacies in Irieme, sieut dicitur :
- Quot auiem'horas fiiit riiortuus? Qiiadraginta.- « T-ranseunl ab aquis nivium ad calorcm nihiium
Quare? Ut quatuor parles qttse in Decalogo Jegis (Job xxiv). >"El-quia invidia el pdiurii lrio; cos ut
eraiit mortuae vivilicaret. Qui vero ciucifixciunt vcrfflescorroserunt, merilo eos ilii vcrmes niorde-
euni? Quia pro Judteis et gentibus. mori voluil, Ju- bunt; qui autera hic fetore luxuriae dulciier delecia-
(kei niorlem ejus consiliali' sunl", pagani attlcm cru- banlur, juste ibi putrido felore atrociter crucianlur.'
cirixcruiit cum.ipse itaque Chrislus duns noctcs et Et quia Jrie disciplinam rccipere noluerunf, et cum
«iiiira diem.jacueraL in sepulcro. Duje iipctessignifi-- hoininibus flagellari non meruerunt, ideo ibi sine
 mt WERNERi ABBATIS S. BLASII B24
- cessatlone loris-lundunlur, sicut dicitur : "< Sunt A Malos eliam omnes in tantum cognoscunt, ut et
parata judicia blaspbeniatoribus,-et perculienles propter qrfod merilum unusquisqtie ibi sit, sciant.
mallci sliillorum corporibus, » quia tenebias vltio- Mali quoque maloscognoscuiil el bonos quos vident,
rinn liic ainaveruii!, ef ad liicem Cliiisltim venire in lanlum uteliam liomina illorum scianl,- ut
noluerunt, iieo horridis lenebiis ibiobscitrabuntur, divcs Abrabic ot Laxari. Illic quoque animse pro
sicut dicilur : « In ir.lernum non videbunl. » Etjjnia caris suis hoc nio.lo, vhlr-Iiccl utjusti oreni pro liis
Jiic poccala coniileri dcspsxerunt, quse facere non quos in Domino aimivoiuni, vol pro-his «jsiieos in-
crubuemni, ideo onisrilius ilri nihlis et apeil.is jjer- "vocahuiit, ut a nialo SKrve:itiir, et;a mimdi t?i:la-
-peluo coiifundeiiliir. Q;iia Iric bona"vkien: et audire nienlis.libcrcnlur,- el si In ~erro;e smil, ril -co.rrj-
deJigiiabantur, jtisle ibi teuibili vistt cl miseialiili ganltir et ois cclerius associentur. 0,<!o iilorutn
auditu roplebtinlui'. Et qtila bic per singula viiia est tlosidorium eorum. Quiriqiikl enim tlesMeraiK,
eraiil tliffluxi, juste ertinl ibi per "singo.la inembra - sine dtibilalionc percipiciit. Illonim orare osi e.liarn
• catenis conslricii. « Oplant moii, ct riigiui mors ab criiciatus oorpoiis vel beue gesla pro Ciiiisto re-
cis (Apcc. IX). » Siquidem ot capitastuil eis deor- prseseularo. Nun lamen _alii]tihl oranl, nisi quod
siiiii mcrsa, dorsa atlinvicem vcrsa-, pecles suisiim Deus ipse disposuil faeoie. Alioquin inoassiiiii ora-
erocii, el uudique didl'nli. IIou! ijuod unqtiain na- " reiil. iiom-Augusiiuus ad IL-syclriufii : Muhi,' in
tus osl !ioiiio,-qiii lali plecliinrsupplicio. Q;ii autem qu;eslioiiero addiicuul si atiimie sandorum pioccs
'niembfa sinil diahuli, superbi, invi.Ii, fiaudnlenli, "st!pplica-'iiiii!!iaudiiiii!;.elcu:!i ad intercttiienilum in-
inviJi, gulosi, ebsiosi, luxuiiosi, lidmicida:, crude- vooaiitiir, sivola posliilanLiiiiiiail ifisorum usrjue co-
les, fuies, pr.cdones, lalrones",Immundi ,~avari, gnilioiioni jierveniani? !)iffioi!ecsijuJicaredelioeho-
aiiulleri, fornicatores, niericiaces, pjijtni, blaspliemi, niini. Quomodo enim scieutin nosl ~aceiia osse polost
malefici,' deiiaciores, discordes, qui Inhis fuerinlile- deipsis,(iiiieainqiianide nobis liabonlso.ieiiliani, nec
leuii, ikunl in prseJicla supplioia, nunnuain retliiti- capere possumus, nec invostigaie. Hoc uiiuni certum
ri. In quibus quoque poenis o.Ijusliniulos videbuut, esl, animas saucltjrum, in socrclollivinse ooniem-
ut magis gauileant qnod bas cvhseruul. Mali eiiam .jriationis comjiluias, ooruni qnre fo.is a-juiilur-tan-
-ante judicium viJebuut-honos in gloria, ul magis tiim sci.e qiia::liun illis, vel a.l gaiiiliiun, vel r.obis
doleant .qtioil lianc neglexeriinl. Posl judicium au- ad" auxHiuni prodesse consl-ai. Ma"cni lilentim gau-
. lem boni quiclem senipei' videbuiil nralos in pcenis; dimn? Nequaquam.' (GRiiGonius.)Sioiii eiiiro vpcnli,
•mali yero iiiinquain amplius videbunl bonos. Cum ad conviviiim veniontes de sua susoeptione sunl
aiitem boni ila malos viderim lorqueri, non ex Iioc „ keii, de absciililius amicissoliieili, crim aulem om-
<!oIeiil.'Licot paler viileat illium, aul filins patrein ncs siroul conveniiiiil aniplius gaiidebunl: ila airi-
Inpcena; autmaler filiam, vcl filiainairem ibi.con- iine jiislonrii! de sua nunc glo.ia qukiem l;e:ai;Uir,
spiciat, aiil vir uxorem.aut uxor iiiarituIn,non <le absenlia 'aulem noslrn solli<i!ai:ttu'. "Cum; au-
soliim non dolont, sed ita esl eis tleleclahile boc vi- tom corjiorri recoporint, et oninos iniiuum oonvone-
defcvsieul r.obis cum vidpiimus jrisoes in gurgile rinl, tiiiic-pleiiuingauilitiin habcbiitir. Aniinie tjuoijiie
ludere, ul ciiciiuri « Laalahiur juslus, cuni vido.rit jusiorum sciunt omiiia ijiise liic gertnilur. Qu;e au-
.viiniictain peceatoruiii (1'sal. xxxvn). t Sed quam- teiniii jiaii.is su;ii, nosciuiit, lrisi quae eis angeli vol
vis.cos viileanl in pdenis, lamon non oranl-p o eis. sancti roferuiil. Qui ve o-in ihfenin; siiiil iioii.pliis
•Nam coniia Deum seniireiil, si pro daniiiaiis ora- quid agalifr hic iioriiiil, quam vivi -sci.unl qui.l ibi
j'ent. Iiaeiiim Doo uniii stinl, quod eis Dei jtulicia •geralur.- Ui aulem propheiiB olim" qu:cilnin stive-
per omiiia placebimt : ideo ot in _eis gamlebunt. runl quse alii ignoravoruiit, non lames-icmirin : ila
Ilaec de infeino inforiori, nunc aulem de superiori qtuciiam aniin.c inlfir malps, qmc ;am sciinit qiraj -
videnduin esl. - alii nesciirnl, quamvis non oiiinia,.c;::e {amea eis
- . * -. vel tlivinilus revolanUi!',"vel eis a liiorionlibus et il-
DIV.ISlO.
Jusli in qtio inferno eranl antc adventum Christi? D ltic venienlibiis nuntiauuir. Possiiulavparereqtiando
In sttperiori, in loco quoJam jtir.clo iiiferioii„in quo volunt, et qiiibus volunl? Aiiiiinv.saiiciorum appa-
poteranl aIlenitriimconsp!cei'C. Qui ilieiant, qua;n- roni quamio \oIiinl, el qiiibus volurii-, sive vigilan-
yis carerenl supplicio, videbaiur eis se esse in infer- libus, sou doriiiienlibus. Qu;c aiilcm in pce:iis sunt
. no, ctiin essent sejiaiaii ii regifo; iilis auieni qui hon apjiarenl nisi.ab angelis permiitaiiliir, ul pro
eranl.in infeiiori, videbalur rcfrigerium paraiiisi : liberalione stia rogeni, aut libe;al.e gaudium suum
tiiide el dives rogabat a .Lazaio giiliam super se amicis iiuntienl. Qu;c aulemin inferuo siiiit,iiti!li
sii.lari (Luc. xvi).'ILibebanl aliquam ibi poeiiam apparere possunt. Si aulem a!i';uan"do vide:.tur ap-
qtiasdam lantuni tenebras, sicul dicilur : « Habi- paiere, sive in somnis, sive vigilanlibus, non ipsse,
tanlibtis iiiregione umbrse niorlis, lux orla eis (Isa. sed dsemonos credunlur in Jlioruin specie, cjtiieliam
ix). » Q iilam .quoque ex eis cranl in quihusdam se in angelos lucis iransfigiiranl, ut deeipiant. Si
poenis.. Videnduin quoque si ot aninise justorum - autem vciacitcr ccuiliiigit, pro alicujnsnieiito fit, ur
in illa vita se rccognoscant. Jiisloruni elenlm.ani- fanclollnrtino anima Jalronis apparnii, ubi aliare
mae omnes justos cognoscunt, et nonriiie cl genere deslruxit; aut pfo admoiiitionc, ul alrima Benedicti
et nicrila ipsorum, qhasi.seuiper cum cis.fuisseiil. • pap;e_ in monstvo apparuit," cujus cajiut ol cauda
 S2S DEFLDRATIONES SS! PATRUM..— LIB. I. 826
-asinus, medic-tas ursus fuit. In qua aulem forma A cumHriuinpho inde rediens, raptos indeln-paradiso
apparenl? In humana, corpore assumpto de aere. collocavit, corpus in sepulcro visilavit, qttod de
De immortalitate quoque animsc dicit bcatus Au- mortuis" excitavit.. Quidam sentiunt quod ab hora
guslir.us : Anima lioininis immortalis est secundum inortis tisqtie ad lioiam rcsurrcciioiiis in infeino
qtieriidam motum suum, rion tamen omni modo cum -eiectis fuerit, et inde cum eis abiens rosttr-
sicut Deus, de quo dictum- esl, quiasolus habeat rexerit. Quare auteiri iion slafim posl nicrlenire-
immorlalUalem (I Tim. vi). Nam de .anirosemor- surfexerit hsee causa fuit, scilicet nealiqiii diccrent
tibus saera Scriplura inulta-comniemoro.l. Unde et "eum lion moriuuni fuisse, sed in torinoniis obstu-
illud est : « Sine morluos sepelire moriuos suos puisse. Si autom-posl inultum tcmpus resurrexissct,
(Mnllh. vin). » lia vero morilur alienala a vitn Dei, esset dubii.im.an ipse esset. Cur evgOtam cito sur-
t ul lanien in naiura sua vivere non omnino desistat': rexit? (Jt citius suos consoiarctur, qui de sua nioiie
ita niortaiis ex aliqua causa invenilur, ut eliam im- - trislabaiitur. Qiiareautem in prima die hebdomadse?
nioi lalis non sine ralione dicatur. Noh est pars Dei • Ct ea die munduni innovarel-qua etim creaverat.
anima. Si .enim lioc esset,"oniiiino incoinm!itab!lis Cur tertiadie passionis? Ut cos qtii Lribus lempo-
ct incoiTuptibiiis esset. I.iem si esset, ncc cleficeret ribus anle legem, sub loge, subgralia, in peccatis
in de.tcrius, ncc proQeeret in mclius, nec nliquid rooriui erant suJilevafet, e_tut nos qtii faclis, dictis,.
in semetipsa incipercl habere quod non Iiabebat, cogitafioiiibus Inbiinur, per fidein-sancta! Trinita-
quantum ad ipsiis affectiones jiertinet. Ilasc boa- " lis resurgamus. SurrOxit ilaque" Christus feilia a"
tus Arfgustinus. Cassiodorus vcro sic ail ': Singu- mortuis die, ut nobis exemplum esset fulurae re-.
lariter atilem Deus immorlalis cst, singulariter ju- su;rectionis, qiuo.crit cum novissiroa luba iiisoiiue-
stus, singulariler polens, singulariler bonus, sin- rit (/ Cor. xv). Quitl esl novissima tuba? Ctini Do-
gulariter sanclus, quoniam Ilcel- isla vel similia his minus daret legem iu miinte, audila est-vox tuboe.
hominibtis vel angelis inesse dicanlur,- nulla lamen Ila angeli,' ad hoc consfiiuli coiporihris cl ttiliis de
a.d allitiidincrii "ejus reverendse pctesfalis ailingun- aere sumplis, terribile-judicium-Dei, sonitu lubae
liir. Solus oinnipoiens Deus cst, ctii hoc est esse niundo intonanl, tit dicitur : s Cane.l enim liiba (/'
quo:1 sapere, hoc posse quoil-vivere, hoc vclle quod Cor. xv), » et iterum : « Periit memoiia eoruni cvm
facere. Et meiito quaiido nnivcrsa, quse vere boiia sonitu (Psal. ix). »"Et altisona voce moiiuia c\d-
sunt, non ad illum veniunt ul inde proficiant, sed mat: Surgile, ut dicitur : « Media nocte chmor fa-
_ab ipso procedunt. Quapropier lisec anima, quam ctus est (Mallh. xxv). » Ad quam vocem .omnes
riixiiiiiis, non intelligenda esf pars Dei, quia conver- Q morttii, boni et mali in ictu oculi, id esl quani cito
tibilisest; neque angeiorum, quia carni sociabilis oculum possis apeiire, resurgttnl, imo aperto
esl; neque ex aere, nequeex aqna, neque ex lerra, oculo lucem vidcreV
neque ex eis quse mutua sihi conijilexione jttngun- Quse esl resurreclio prima ? Sicut stinLdttae-mor-
tur, sed siniplex, ct ex projiiia nalura et ab aliis les," ila stini duse resurrccliorfes : una animarum,
spirilibus discreta. Constaf crgo ariimam in hoc altera corporum. Cum liomo peccat, anima mori-
nsutido siabiii ct variabili volunlafe convorfi bona- . tur,"quia a viia,-id est aDeo deserilrfr, et in corpore
ruroque reruni esse anrissibile ac receptibile,; nec quasi in sepulero sepelitur. Cumvero per poeniten-
uno" voluntalis stise rigore subsistefe, sed eiiam liam ad vilam Domiiri redit, quasi a morie resur-
eontra disposifum suum miillipiiei s~e"-conversicme git. Alia aulem resurreclio erit corporura. Qua die ?
mutare. Nrfhc scienduin est, ho?cimmortalis anima In die Pascbre, ea-hora qua Christus resurrexit.
quemadmorlum degerp senliatur. Vivil in- se post Erit aiiquis lunc ininundo? Ita jilenus erit horaini-
bujas sceeuliamissionem, non reflanlespiritu, sicut bus ut est hodie, qui ila sunt operantes ut hoiiie.
'
corpus; sed sequali rriobHitate, quse illi aitributa Qiiiilain arant, quidam navigant, quidam seiiificaiit,
cst, pura, subtilis, velox, cita, seterna; videt, audit, •qiiidam aliud et aliud faciunt. Quid de illis fiet?
tangit, ac reliquis sensibus efficacitts valel; non "jam D Jusli cum resurgunl, mox ab angelis in aera ob-
ex partibus suis ha^c intelligens, sed omnia spiri- viam Christo rapiuntur (I Cor. xv), et iriipso raplu
tualiier ex loto cognoscensT Ilsec de anima sufiiciant moriunlur, et reviviscunt. Reprobi vcro de ipso ler-
dicta. - rore nioriimiur, el corifestim feviviscent et hoc cst,
mvisio. judicare vivos et mortuos. Resurgenl qui in riialri-
Vehit Dominiis adinfernum supeiiorem nascendo, bus suhf niortui ?-Qiiotquoi vitalem spirituni rece-
utiiberaret oppressos a diabolo; dcscendit ad infe- -perunt, resurgent. Qua aelate, vel quo mensura?
riorem moiiendo, ut redimeret caplivos a tyranno, Qua erant. Ctim essent xxx annorum vel fuiuii
utdicitur : « Dicens his qui vincli sunt : Exile; et erant, si ante non moriebanlur. Aliquando lupo'-
bis qiii in tenebris : Revelaniini (7s<r.xux). » Vin- "devoral hominem, et caro horiiiiiis verlilurin suai!'.
ctos vocat qui eianl in pcenis; alios.vero in terie-' eai'neni, bipum vefo ursus/uisum leo, qubmotlo cx
bris.Quos omnes ea hora qua angelus jEgyptuni bis resurgit homo ? Qitod friil earo bominis resur-
devastavit, et ea hora quaelectos suos iri judieio de get, quod besiiafum remanet. Scit enim bene se-
uoc mundp liberabit : ea iiora scilicot media nocte cefnere qui scivit cuncta exnihilo coridere. Sive
resurrecrionis, Chrirftis infsrnum' despoiisvit, el o--goniembratini s bcsliis; sive a piscibus,*seu a vo-'
 '
®57 WERNERI ABBATIS"S. BLASH 923
. lucrilius devorcnlur, omnes in resurrectione refor- A tionem ab aliis segregafus, in ilellbuspermanebai;
mabuntur : in tanluro-ul nec capillus' de eis pereat seplimo, duol.us in via Emmaus, ut iterum Lricas
(Luc. xn). Si capilli et ungues prsecisi in locum loquitur; oclavo_ omnibus januis clausis in sero,
suum redcunt, nonne deformes erunt ? Non est in- ut Joanncs describil; nono in oclavii die, qtiamlo
lelligoiKliini quod sint rctlitrfii inpriorera locum. euin Thonias palpavil; decinip atl mare Tibcriadis;
-Sed sicut (igulus si vas no.verit faclum, frangat, et undeciroo ih monte Galilsese; duodecimo recumben-
-' -
deeodcmjuto aliud facial, non altendens quod pritis tibus xidiscipulis.
ansa vel fiindus fueril, ila formalor Detts de eadem Hseesunl gaudia nostrse feslivilalis quseChiisttis
maleria alitid corptis huic vakle simile reformabil, sua resurreclione-coiUulit Jiobis. Igitur (sic)si verum
cui omnis deformilas el infirinilas absil, el omnis Pasclia celcbrare voluiniis, si quod reruin el lem-
inlegritas e,Ldecor adsil, quamvis unumquodque poruiri mysteriis signifioainus, vita el moribus le-
mcmbrum Deus in suum locum decenter restaurare .neamus semper. Llcircb enim sanclum Pascha albis
possit. Qui Iric habuerunt liina capita- vel plura . vu diehus celebramus, ut mundiliam corporis, et
membra, vel quibus defucrunt aliqua, aut pingues lceiitiara resurreclionis seroper habere jnereaiiiur.
vol macii-fuerunt, resurgenl lales? Quihicduo ca- Unde per Sapieiillain dicilur ;'« Omni lempofe sint
R
pita habuerunt duo eliara corpora resurgenl, ut tua vestimenla allia., et oleum de capite"luo riun-
unaquteque aninia.habeat corpus suum, cui niliil quam deficial (Eccle. ix). VQuod est dicere : Nun-
indecens, nihil deforme adhsereat, et oinnia niembra quain munditia a" corpore; nunqtiam helitia spiri-
sana et integra oiniii piilchriludine plena habeal. talis absil a co;de. IIoc idem significabat, cum Ju-
Quod sentitur, de abortivis ? In quaiitiun est senien daicus popultis post esuin agni septem diebus azy-
resttrgct in palre; in qtianium sangtiis nialris re- mis vesciltir : quodAjiostolus in re significnia ita
surgel in matre. Qiialia corpora Iiabebunt? Immor- inierprotalur : « Expuigaie-velus fernientuiii, etc.
tnlia et incorruplibilia, splendida ul vitrum praeluci- (/ Cor. v.) » Ac si dical : Ul acl celebranduni ve-
drim. Rejirobiquamyis simililerinimortalia, quainvis lum Pasclia ct cdenduin carncin vcri Agni et iihma-
sine fine doleiitia,.liabebunt eliani incorrupribilia culnli siiis idoiiei,"cxpurgale velns ferineiiLum,elc.
,in hoc, quamvis pmiiibus poenis affieiaiilur, non Tolle veltis peccatum,- ul silis nova" conspersio
consuKiuiriur; el sieulilloruni corpora immorlalia (ibid.), id esl novitaiem viioe rccupefctis, "quam
iiicorrup.tibilia el splendkla, ita et istorum-immor- -_in lavacro baptismi acoepisiis. Ctim enim pojitt-
'alia, incorrupiibilia et lencbrosa. Ilas duas rcsur- itis ad fidom voniens caliiociiiz;ilur qiiasi iiiolilui'..
rectioncs,'aniinarum, scilicet et corporttm, Chri- f Ei sicul divorsiLas giauortiiriper niolam a;l unani-
tus stia nobis resurrectione eommendavit. milaien!Cijgi!ur,sicclivorsiLnspopiilorum"periiisirii"
Vbi autem tnanseril itlos XLdies post resurreciio- ctioncin in quamdain -unaiiiniiiaicin aduualtir. Sed
fiem, de Jioc qnwrilur.. Credilur enim quod in ier- lioncluni- cst conversio. Accodit aqua et fit phlris,
rciio paradiso cum Elia et Enoch, el cum. his qui ••sicut alio loco clicii Apostolus-: « Umis jianis ,
ciim co surrexerant, quae dictintur suseitati ul La- ununi corpus sunius in Clnislo quiciinque de pane
zarus, mansilarct. Cliristianus doclor cxjmiu.s (Cbry- ejus edinitis, el calice bibinius {I Gor. x). »
soslomus), dicit, licet moniimenla aperla in morte - Siciil olini circumcisio cjuiiiilum ad effectum^
Chrisli fuissent (Matth. xxvu), tainen mortti.i ex eis - reniissionis pecoalonim baptismi vicem gerebal,
non resurrexcriiit, nisi post Dominum resiirgenlem, • marcaiilenifubium ojustlembaptismi siinilitudineiii
ut sit primogciiilus ox mortuis.(7iom. vm). Nullus el figuram pnofoiebat, ila agmis jiasehalis, -ctijus
enim ahte.Clirisluin iinmortalis- resurrexit,-sed om- carnes a jioptilo.etlobanliir, efsauaiuiiie posies domo-
nes ileruin moitui smiLul Lazarus. Isli auleni qui rtnn sigiialiniifur (Exod. xn); in figura snofnmenti
cum Cbrislo surtcxerunt, inimoiialcs rcstiiTcxe- corporis Cliristi jirteoossil. Postqurim nntom vcrilas
runt, et, 1co ascciidenle,. ciim -ipso asceiideruiit. venil, aiginim e uictlio siibliittnh est: ex qtio jam
Qualem foiniain habtiit Ciirislus post resurreclio- D non eral ros qu;« fultira signilioaroltir, set! (jiife
nem ? Septies splentlidiorcm qunm sol. Qunli forina jir;esens perciperetur. Mansil lameu figur?,quanidiu
yklsiuiiloum sui ? Tali u! anlc cum vidcre consuc- J'os IIOIKIUIII ftiit; ctcxliibitmn prius eslin sliiiiliui-
vcrant. Appnr.uil veslitus? Vosles ex aore assumpse- . dine quod poslniotluro coinplentliini ernt Iu vorilnte.
rat, qti;e eo ascendcme, in acrcm evanuerunt. Qup- "jEgyptus iiiiiiHltis, exlerriiinaior cliabolus, Agnus
ties appaniii? Duodccics ; et jirjma .die-oclies : Cluistus, sanguis agni passio Clirisli, doums ani-
Piimp, Joscph ab Aiiinatiioa carccrc in quo posilus niaruin cnrporn, domiis "cogilalioinnn corda. Ikcc
eral, eo quod cum sopclivcrat, ui Scriplura Ni- sanguine lingimus per passionis fitlcm; illa san-
codcmi doplnrnt; sccundo-, matri suse, ul Setlulius guine fmgimus- per "passionis imilafionem, cruois
maiiifestal'; lcrtio, Maiioe Mngdalciue, ul Marcus sigmim iuljis el foiisoppoiientes conlra"adversarias
asserit; quarto, tliiobtis a scpiilcrorcveiieiitibus, tit polcstates.Deniquecarnes agni coinedimus, quando,
Maiiliseus pandit; qtiinio, Jacobo, u.t Pauhis tesia- in sacramenlo verum corpus ejus sumendo, per
ttir, qui se-in sexla feria clcvovorat non niandu- fiileni et dilcclionem Christo incorporamur. klibi.
"
caturum, doncc vitlcrcl Chiistum viviiin; sexio, QuoJmanduealui' incorporniur.Quaiido aulem Chri-
quoi;iJi3Pclre. KLLUOSSfalcljjr, qui jiropter nega- sii <aio limiidricalur, non qiii;niaiiducalur, s&l qai
 ' •
y*3 DEFLORATIONES SS. PATRUM. -rr LIB. I. 950
manriuc.tt ei quem manducat incorporalur. Idcirco A lingit, rerii sacramenti habet, quamvis sacramcntiim
voluit Christus a nobis manducari, ut nos sibi in- non liabeat. Qui sumit,-sacramenlum habet. Qrii
corporaret, hoc est sacranienltim corporis Chrisli, credit et diligit,Tem sacramenli habet. Meliusefgo
el fes saoramenli corporis Chrisli. Qui manducat et estilli, qui credit el diligit, -eilamsi sumere et
incorporalur sacsamenlum habet , el rem sacra- manducare non possit, quam ille qui sunrit.et inan-
menli. "Qtii roanducal el non incorporalur, sacra-; ducal, et non credil,-nec diligil; yel si credit-, non
menlum habel, scd rem 'sacratnenli non habet. " diligit. - " ,
Sic qui incorporatur, etiam si manducare non con-

FERIA SECUNDA PASCfLE.

_; - Secundum Lucam.

Dtto ex.discipulis Jesu ibant ipsa die in caslelluni, B nus ppslresurrection.eni quibusdam uliiusque sexus
qupd erat iri spaiiosladiorum LX ab Ilierusalem, hominibus et agnilus non sit, et agiiitussit. Ubi
noinirie Emmaus. E( ipsi lpquebantur adinvicem -primuro quseri soletnlrum in ejus corpore an potius
de his oninibus quae acciderant (L7<c.xxiv). in illoruin oculis aliquid factura sit quo non possit'
Narrant graei .scriptores gigantem lierculem uno agnosci. Legilur •enim : « Tencbanliir oculi-eorum
"
anhelitu cxxv passus cucurrishe. Quibtts conslileiit ne agnoscerent eum.,» Alibi aperte dicilur :•< ajjpa-
expletis, et aslandO' hujusmodi spaliura, sladium ruil illis inalia effigie (Marc. xvi). >
vocavit. Esl autem stadium oclava paiS'niiliarii, Sed cur non movel quod in transfiguratione anle
et Lx^siadia vu conficiuiil niiiliaria, et medielalem .- passionem v.ultus ejus sjilendidus fulltit sol, et post
octayi. Quaein summa ro.dacta, leugas tres _conft-- resurrectionom movet aliqualenus' lineamenia mu- •
ciunt, et dodran, qtiartaa. Itaque LXstadia vii passus tata esse, ut non posset_agnosci. Et fursum sic tunc
et.quingenlos signlficant. Quod spaiium ilineris bene piistinuni colorem, sic etpost resurrectionem pri-
congruit eis qui de morle ac septillura Salvaloris stina lineamenta revocasse. llli tfes discipuli ante
certi, dubii de resurreclione gradiebantuf. Nam re- - quorum oculos trnnsfiguratus est in monte;, r.on etim
suneciionem qnai post septimam sabbati facta esl, -agnoscerenl si lalis ad eos aliunde veni.ssel. Si
oclavo numero, conlineri _quis anibigii? Discipuli 'C quis juvenem viderel queni lion-nisf iiifar.tulum
ergo qui de Domjno loquentes incedejiant sexium vidissel, non uiique'agiipsceret.( An ad lineanienla
incepli.ilineris milliarium cpmpleverunt, qnia illum.. mulanda iion poiest celeriler Doiniiii potestas quod
sine querela vivenlem usque ad moiiem, q»am sexta polesl per annorum moras hominis setas ?
Sabbati subiit, pervenisse dclebant. Compleverunt « Et ait a.i illos :_Qui sunt hi sermones qiios
et seplimum, qriia hunc in sepulcro quievisse non confertis ad invicem ainliulanies eteslis tristes? Et
dubilabanl. Verum oclavum mininie peregerunt, respondens unus, cui nomen Cleophas, dixit ei: Tu
quia resurreeiioiris gloriam non perfecte credebant. solus peregriiius es in Hierusalem, einoueogno--
Emmaus esl Nicopolis civitas insignis Paleslinse, . visli quse facla sunl in illa his-diebus? Quibus
quae post expugnationem Judaesesub Marco Aurolio. ille dixil,: Quse? et dixerunt: De Jesu Nazareno,
Anlonio principe restaurata, cum slalu miitaviLet qui fuit vir projriieta potens in opere et sermone
nomen. . - , . coram Deo etoinni populo; et quomodo tradiderur.t
« ELfaclum est dum Jabularenlur, et secum quse- eum sumuri sacerdotes et principes nostri In dam-
rerent, appropinquaiis ibat cum illis." Ocrili eorum.. nalionem mortis, et crucilixertint eum.,Nos aulcm
tenebanlur, ne eum agnoscefent; > Fabularentur ac- sperabamus quia esset redemptufus Isracl. » Socius-.
cipe pro loquefenltir. Qusererent verbo, hoc est in- Cleojiha, vocabatur Amaon, teste Ambrosio in
quirerent Scripturas de Chrislo.. Loquent.es de se Lucam. Peregiinuni putant quem uon aguoscunt.
Domirius appropinquans comitatur, ul et Udem re- - Et vere peregrinus erat eis a quorum fragilitate por
surreclionis mentibus eprum jricendat, el qnod se gloriam restirreclionis jam longe slabat, a quorum
promiserat faclurum impleat: «Ubi sunl duo vel tres "fide resurrectionis ejus nescia extraneuspermaiie-
congregali in nomine meo, ibi sum in medio eorum _ bal. Prophetam quidem et magnum faloniur, sed
(Matlh: xvin). s Apparuit quidem, sed speciem Filium Dei taccnt, vel quia id noudum perfecte cre-
quaui. recognoscerent non ostendit. Sicut ipsi et - .dunt, vel et si cfedunt, tinient tradi-in maiius Ju-
intus araabant, et lamen dubitabant, sicet-ipse dceorum. nescienles cum quo loquuntur. Quoiam- "
forisel prsesens adesl, elquis sit non-ostendit. De se _.modo eliam redargutint seipsos quod iu illo redem-
ergo loquentibus prsoseiiliam exbibel, sed de dubi- - ptionem speraverant, quemmortuum videraut, nec
tantibus speciemcognilionis aufort.HincAugustinus resurrecturum" videbanl. Et maxime dolebant .eum
Paulino episcopo in epistola illa, Quod de perven-.,, sine culpa occisum quem. innocentem noveranl, ct •
tignelam prosperq fralris el compresbyleri noslri : ex hoo tiisiesiiicedcbant.
«Inquisitio tua soletmullos mpvere, quompdo.Donii- t Et nurxsuper omnia tertiadies est bodie, quod,'
 '
851 i WERNEIU ABBATIS S. BLASH - «"2
baec facia sunt. Sed et mtilieres qusedam ex nostris j _ Et aperti sunt oemi eorum, et cognoverunt eutu,
terruerunl uos, quse ante lucem veneranl ail monu- et ipse evanuit ex ociriis ec-rum. » Deuiii quem in
inculitin , ct non- invenlo xorpore ejus venenmt, exjiosiiione Scriplnrse non cogiioverunl in jiairis
tiicentes-se otiam v.siones.aiigelorum vidisse, qme fraclior.e cognosouiii. Audiendo iliiinrinali non sur.t,
dicunl eum vive::e.. Ei abieriiiil quklaiii ex nostris sed faciendo, quia scriptum est: < Non auditoi-cs
ad iih.iiumeulum, ei, ita inveiienutt sicul niulieres legis jusfi suul apud Deum, sod faciores (llcrii. \\).
dixe.uiil; ipsiun vero non.iiivenortiiil.,» Ex hac seiie Qui ergo volt audila intelligere, fesliiicl jani inielie-
nairntionis aliende nuriieres visiories aiigolorum cta opere i.njrieie. SuLlrahitur a carnaiiLus cculis
piius vklisse; deindo Pelriini el Joannein ailjnonu- species L.firmitalis, ul menlibiis incipiat apparere
nieiilum .cucuriisse. A niiilieribtis iia:jue visionom gloria resurreclionis. Unde sitbdilo.r : •
referentibus tcrrili fugeruiit, qui de nou invenlo "«El (lixiTunl adinvicem j: Npiihe" cor nosirum
corpore plus mcesiiliam susceperunl quam de l.-un- ardoiis eral in nobis, dum loqueretur invia,el apo-
liala resurreciione gaudio recrearenlur. rirei nolris Scripluras?-t Ex aiidiloseimoiicDomini
« Et ipse dixil ad eos : O-slulli el lardi ad cie- cor prius torpore incredulitalis el linioris frigkiuin,
clendum in omiiibus-quas loeuli stint propheUe. igneSpiiilus saiicti cst accenstim ul-supernodesi-
Noi-.ne haec oporluil jiati Chrktum el irilrare in glo- I derio arrieal, ei ad eredendani verilateln se extendai.
riain suam ? El i«eijriens a Moyse et oinnibtis pro- Quol prseoeplis inslruitur hoirio quasi l<M"faeibus
phelis inlerpretabautr illis-inomnibtis Soripiuras, iiiflauimaiur. .Veiuiiitamon no:i cognoveriir.l. ciiiii,
quse de.ipso erant. » Uic geniina rfos huinil andi doiiec in fraclione panis. Ceiie mysterii causa fa-
uecessitas incumbii, qui nec in Sciipiuris quanliim ctum esl, uf-cisin illo cfiigks oslciidcrelur- quam
oportet cdccti, nec atlimplcnda quas novimus^quan- hou cogiiosceient nisi in fraotioue pairis, iie quis-
tum decet, suriiusinleuli. Nam si Moyses el prophetce quin; se Chiisluin agffovisse aibitrctur, si ejus cor-
dc Christo loculi sunt, et euni per passioiienrglo- poiis pailicops rion esl: quod esl Ecclesia, cujus
riam intraturuni pisedixeruul, quoniodo gloriatuf iinilaiem in sacramenlo pnnis coniineiidai Ajiostolus
se Cbrisliaiiumesse, qui neqiie Seripluras, qtianlum dicens : « unus panis, uiium corpiis nlulli sunms
"ad ClirisLura peilinent invesligat, neque gloriafn- (/ Cor. x). t Tunc enim vere cognoscimus cuin por
(juana cuni Cbristo habCre cupit, per passionesat- sacramentuni Ecoles:;e eum pro noliis riiorluum
lingore tlcskleraL • ;- "- esse el i'cvixisse fi.loliler intelligamus. Non incon-
« Ei appropiiiquaverurii casl^io quo ibant; et gruenler accipimus hoc iriipedimeiifuni in oculis
ipse se-finxit lohgius ire. Ei cofgeruul illum dicen- ^~"eoruiii -a Saiana venisse,: _f.eagnoscoreLur Jesus.
les : Slane -noLiscuin, doniine,- quoniain advesjje- Sed tamen a ChrisLo facia esi promissio usqtie ad
rascit, et inclinata est jani dies. El lutiji.it cum- paneni, nl iuinc iniciligaiura nobis removeri inipa-
Klis. » Scripiurse sacrse niysLeria quae de se erant,. diineiiluni ininiicum, cmniii Ecclcsia digiie kitslli-
iilis duobtts Dominus ap?ruil,-el lainen.quia adliuc ginuis mysieiiuni- snciaroenti corporis et sangyinis
ki eoriun cordibns peregrhuis eral a fide,ire se-Ion- Domini. -
gius finxit. Firi;.efe nniiiqueconipoiiere dicimus. « Et surgentes eadem hora regressi siuit Hierusa-
Unde et compositores'luti figuios voeamus. Nihil leni; et iiiveneriml congiegalos undecim, et cos qur
eirini simplox vcrilas jier. diijriicitaieni focii, sed cum ipsis-ciaut, dicontos : Qiiotl suncx!f Doriiinus
l.riem se eis exhibuil in-corporeqoalis :>pudillos vere, et ajipartiit Siinoni. El Ipsi nanabaiil quaj
crat i:i nioiiLe.Piobaiidi er.*:)l":si lnine-quem non- gesta eranl in via, el cjrfoiuodocogiiovertinL-cuci
duni ul Dottnl diiigobaiil, saiiem ui .peregiimnn dili- in fraclione jianis. Noc illisciediileriiul. t Ntrfandum
geient. Ei quia oxlinixi a cliarilaieiion poterant quia aliqtti fuerunl ibi qui non credidoriinl illis duo-
esse liieuni qtiibus Veriias giadioLalur, euin ad btis, setl lii qtiibo.sjarii Doniiinis ajmarueral profe-
bospilium ui jieiejriiiuiii vocanl, imo "coegerunl clo crediileruiil eis. Sioui cx iiiulieiihus.Marise Ma-
cum. Ex-qno colligitur, qtiia pefegiini-non solum r, gdalense, ila ex viris Poi-.o visus esrpriiiio,- QuoJ
invitandi sunl, se;l etiam atl hospifiiim tfaheiiili., " si non dio.nlevangolisla, quando vel jibi faolum est,
« Et faciuin est, dum recumbero.l cum illis, acce- iatnen quia sit, noii tacet. _.—
pil panem et beriedixil, aelregit, el porrigebal illis.

FERIA TER"-TI'A.

Secimdum Lucain."

e.Stetit Jesus-in medio discipiilbrum suoruni, ligenduiri quod-inde Tliomas

ct dixit eis,: Pax vobis. Ego sum ; iiolite -timere ~ e.xicrat, antequam.Do-
- •
miuiis appnriiissel aliis.
(Luc. xxiv). t Moli coiporis, ubi ciirinitas erat, '«"Conturbali vcro et exterrili exislimabant-so
•ostlacJausa non obstitei'ur.1. E( procul dubio iuiel- visum videi'e.'>:Credebaiu apostoli, sed lionturhi-'
 S33~ DEFLORATIONES 5S. PATRUM. —"UB. T. 854
bantur: primo, quia paueorurh opinionem senten- A « Adlitic aulp.nlillis rion credenlibus et miraiitibus
tia majoris parlis excludil; denique quia Pelrus, prse gauilio dixit : Habetis hic albuiri quod maudu-.
et si credil resuscilatrfm, lurbari pofuit, qttod clau- cetttr ? At illi obtulerunt ei pnrtcm piscis assi cl fa-
sis ostiis Dominus cum corpore se iniprovistis iri- vum nicllis.. El cmn -mantlucassct corain eis, su-
fuderit. Putautergo sespiriium videre; non carncm," meiis reliquias dedit illis. i Pie sciencium csl: Posi
quia non credunl, vel terlio die. poluisse veram resiirrectionem Doniini cibi quos suuipsil iuillum
cariiem de sepulcro rosuigere, vcl resusciialum saginse ailjumeritum ei jnscbuoiuiii,_--sedqutiniodo-
clausis janrfis ad eos posse penelrare. in ignem mis.-;a aqua absumilur, ita mox ooniosli
« ELdixil eis : Quid turbati eslis, et cogilationes - spiiilaii ejns viriuie sunl nssuiiipii. PiO.fociosicti!non.
.ascenduiil in coftla veslra? > Gogltatiories illae noii- indiguii cibo post .lesurrccliuncm, sic iiec nos in-
-desupcr descerideruhtVsed de imo cordis ascende-. digebimus; sed vernm' vitani voluit osiendere, non
runt, sicut herba.inali tle tefra. 1'ider.i quam in imaginaiiani. .Aliler enini• absorbot. aquam .lerra
vobis planiavi cxigp, quod ex vobis -exoiium cst sitiens, alitef exsiccal solis. radius candeiis. IUa
cond_emiio. Si rion cst veritas resur.eciioiiis, per- '.absorbet indigentia-; isle exsiccat polentia. Piscis
"
dilus est fructus passionis. - assus sigirificai medialorem, niiiiiium qui riaiere
« -Videlemanus meas el jiedes-quia ego ipse snm. N diguatus esl lii aqiiisliuinaiii geiioris, el oapi voluiC
Palpate et vidcte, quia spiriiris carneai eiossa non Jaqiico moilis, et ussari iribu!alioiic'pass'ioiiis..-Sed =
habet, sicut me vidciis habere: Ei cinn" hsee dixis- - qui piscis assus fuil-in passione, favus nicllis exsti-
set, osiendil eis mahus, et pedescl lalus. i Ad du- lil in rosuireciione. Favns esi- mel in xefa, kl est
bilantium corda sanarida vulneruni sunt -servala dulcedo diviiriiatis in huniaiiilaie. In tibo siio-jiisei
vestigia. Mullis" ilaque documenlis persrfadei ,re- asso conjuiigore favtim vpluil, qtiia illo.s in suo cor-
gucreeiionem, jirsebendose et-ocul.s vidcudum et pore ad aeleniam requ.cm susoipil: qui cum hie
manibus coiilreciaiidum. Qui dum" palpanda ossa tribulaliones schfnini, abaiuore iuiornai duleediiiis,
carnemqut riioiisirat, staluni suse vel iiostrseresur- - non Tccctlunl. Qui lricpfo Dco cjiut^ipi.-c!s assan-
reciionis sigiiificat, in qua corpus nimirum el subtilc tur," illic (|uaii fav.overa ciuloodiiie.satiaiuiniur.- ;
eril per ellecluin spirilalis polentiae, el palp.abile « Eldixilad eos : Ikec sunl veii.a xjuaj-locutus
per verilale.ni naturse: Umle bealus Job : « El rur- srfm ad vtis otnn adliuc efs-.involrisoum, qooniaiu
suiii ciicumdabor polle mea, ct in carne liiea vi- ncccsse est impleri omiiia tjuse scripla suiit in lege
debo Deuin (Job xix). J" El scicncltim qoia isicrft Moysi, el prophcljs, ol psuliuis ciome. > Citni adhiic
disoipulis dignalus csl Doniinus paudere loca cla- ,' essomiobiscunJ, subamiis in carne iiiorihli, looutus
vprrfni "et iancese, iia in die^udicii" inonsiiabit et srim vciba h;ec, scilicel quoiiiain iiooosse esl im-
.cadem judicia suas passionis et- ipsara pariter cru- pleri quae-scripla sunt de me. Vide qrion.oUotullt
cem, rft confuiiual superboruin iiilidcklaiein. Ob Doniiiius omnes ambagos. Visus csl,' lactus esl,
multas quljipe causas Voluilcioairices in corpore manducavii, Soriptuias pioposiiitet exposuil.-Tuije
suo remaiiere : Piiiiia causa Ijiil ut astruerel disci- apeiu.l illis ser.suni til li.liiligeirnl Scripluras. -
pulis fitlem resurreclionis; seeunda, tilPaui pro « Et dixil eis : Quoinodo sic seripliiiii esl, ot sic
liobis supjylicans, quale gcnus inoiiis pertsilil pro Pportebal Chrisltnii pali, et lo.siiigeie a moiiuis
bomine sempor osleiidal ;; loftia, iit" nrisericor- teilia die, et prteclionii in-npmiiie ojus pPhriloniiani
diam suairi nobis innovarel talibusindic.is; quaiia, et reinissionem peccatoium in oiniies gontes, iii-^
ulin die j"udiciiostendal pei lidis quarii juste debeani cipiens ab Hieiusalein. > .Comnieiiclaia'stii «oipoiis
dami:ari ignibus-seleriris. Si qtiis miles foriissiinus, veiitnle cbmniendal tiiiili.lem Eoole.^ise,vuli prseui-
jubenle suo rcge.prP.salule suse genlis liostonrin-- cari. poeiiitenliahi el remissioiioin .j)ecca;oi;iijn. ln".
leificeref inullis viilueribus accepiis, ot spolia suav- oinnes. geiilos, ita' iil prtedioaiuri iucij)o;oiii -ab
genti repoitaret" ab hosle stiperalo, et iiiterrognret IIierosoIyihis::Jion soliiiiuiiodo pVajdicauieaJiulseis,
a hiedieo an ila vellet curari ut vcsfgia vulnerum j;I sed eiiarii jiraedicalio. exiehderoiuraJ goiiiiiuii- er-
nulia. apparereni, _an Ita poiius-nt cicalrices fema- rores. • - . . -.'•.-.-,. ; '
nerent sine aliqua deforniilate, ipse jesponderot se _« Vos aulem lesles cstis horum, et ogo .millo
vellesanari, ita ul in co maiierenl "signa iriumpiri, promissum Patris mei in vos. J Tosqui vidisliset
si hoe absque corporis deformitate posset fieri. Sic - audislis, Iiorum cjuae prsedicanda sunl leslos osli?,
ex "uLsufficiaiis ad niinam vobis •
profecio fecit Dominus. Non ergo impqtcritia ieslaiiduin, pronris-
'
curandi cicalrices servavif, sed ut .perpeluuni vi- sum Palris, id est gratiam Spiritus saricli.
ctoiise suajcircumfei'ret triurophum."

- "
.-_ _ -'.DOBflNlCl IN'0.CT4VA-'?ASCHJE.» "; ,:;
'
_ Secundum Lucain. .

'« Cum esset- sero die iUo una Sabbalorum, et fores essent clausse ubi eranl-discipiili congregaCs.
235 YVERNERIABBATIS S. BLASil 935
propter metum Judscorum, vcnit Jesus, et stetif in ___.Et sicut una est charitas et duo prsecepta, ita JUUIS
medio eoruin (John. xx). > Quid nrirum si, januis Sphilus et duoriata. Antelamen discipulorum men-.
-
clausis, post resurreclioriem sttam in seteriium jam tibus inerat Spirilus sanclus ad fidem; sed non
victurtis inlravit, qtti moritnrus veniens non aperto ita manifeste, ut pbst resurrectioncm. Untle illud :
ijtero "Virginisexivil?Sed quia ad illud corpus quod « Kondum er.at Spiriius' datus, quia Jesus non-
videri poierat fides iiiluenliuin dubitabat, ostendit -diini fuerat glorificalus (Joan. xu). t Unde et
eis proliiius riianiis el latus. Paljiaiidam carnem per Moyscn dicitur : « Suxerunt rfnel. de pelra,
praebuil, qiiamclaiisis januis inlrodtixit. Clayus- ei oleumque de firma petra (Deut. xxxn). i_Nilril tale
nianus fixeral, lancea lalus aperuerat ubi ad dubi^ j.uxta"hisloriarii legitur, si tota scries Voleris Tesla-
tanlium corda sananda vulncro.m servata suiilve- menli recensealur. Sed, quia socundum Pauliim
stigia. Qtta in re duo nrira, ei, juxta huinanam ra- pelfa eraL Chfislus, mel de petra suxcrunf quille-
tionemsibi valde contraiia, oslendit, dum .post re- demploris miracula yiderunt. Oleuni vero de firma
surrectioiieni suam corpus suum et incorruptibile petra suxerunt, qui post resurreclionem ejus effu-
el tanien palpabile deinonslravil. Nam et corrumpi sione, sancti Sjririttis ungi merfierunt. infirma pe-
necesse est quod palpatur,- el palpari non potest tra dedit mel, cum adhuc esset moiialis, vera pelra
quod non corrumpitur. Sed miro modp atque-in-, B oleum fudil cum posl resurrcclionem ftiit impassi-
ajslimabili Redcmplor npsLer el incorruplibile pdst bilis, - •''",-
resurreclionem ol palpabile corpiis exhibuit, ut, , ,«Thomas arftem unus ex duo.decim, qui- dicilur
monslrantk) incorruptibile inviiaret ad prsenrium, Didymus, non erat citm^eis quando venit Jesus.
prabendo palpabiie formaret ad litlem. Et incor- Dixerunf ergo ei alii discipuli : Vidimus Domiiium..
ruplibilom se eigo el palpabilem demonsli'avit_!ut " Ille atilem dixlt eis : JSisi videro in manibus_ej'us
profecto' esse post. rcsurrectionem ostenderet-cor- fixuram clavorum, ei miliam digitura meum-iu
pus suum et ejusdem nalurse, ct allcrius glorise. locum clavorum,. et nritlam manuni meam in lalus
_«Et dixit eis . Pax vpbis. J Pacem olTerebat qui ejus, non credara. > Non casu sed divina dispensa-
proptef pacemyenil.El quibjis arilea dixit: «Paeem tione gestum est, ut ille "discipulus lunc deessef,
rclinquo vobis,-pacem meam do vobis (Joan. xix), » post autem dubitans palparet, el palpans crederel.
modo dicii: « Pax vobis n^juia pacem in nascenle Plus eirim infidolitas Thomae ad fidem nobis profuit
Clnislo angoli praetlicaverunl mundo. quam iides cfedentium, quia dum ad fidem palpanda
« Et cum hoc dixissol, osleiidil eis nianus el Iaius. duci.lur, npsira mens in fide solidatur. - -
Gavisi sunf ergo diseipuli -viso Doroino. Dixit eis „, « El post dies oclo iterum eranl discipuli ejus intus
itertim : Pax vobis. n.ileratio conlirmaiio esl. Dat et Thomas cum eis, veiri.lJesus januis clausis, stetit
paceni eniin super pacem, sicui promisit.jiei' pio- in medio, ctdixit; Pax vobis. Deinde dixitTliomae :
phelain. Vel ideoilcratur.ut monslret pacilicala -per. Infer riigitum tuum hue, et vide manus meas; ei af-
srfum sanguinem qusem coeloel qttse in lerra. fer niaiium luain, et niilte in Jalus meum, et noli
« Sieui inisilme Palsr, el ogo millo vos.t Sicul esse incredulus sod fidelis. J_ CorpusDomini iiilra-
jnisit me Pafcr Deus Deum, el ogo mifto vos homo . vit ad-discipulos januis clausis, quod per"naiivita- .
Jioniines. Paler amando Filiuni inisit eum pali, ot lem clauso exiil ulero Viigiiris: Nec lirirum si in
Domiiius ainans aposlolos misil eos, noh ad mundi actornum victtir.us ad discipirios inliavit, e,ui moii-
gaudiuin, sed ad passioiiem. Milli eliam. Filitim a lurus clariso Virgiriis ulero "exivit. Dno mira juxia
Palre juxla' naliiianf divinani polesl inlelligi. Eo humaiiain rationem sibi valde contraria Domiims
eiiinijiiodo a Palre Filius milliLurquo generatur. ostendit, dum post resunectioiienieoiptis suum in-
Si cirini missiOj, soluinmodo incariialio deberet coiruplibile ctpalpabiledomoiisti'avif. Nam el cor-
inlelligi, ntillo jnodo Spiriltis saucius diceretur iriit- rumpi necesse est quod palpalur, ef palpari no.n
ti, qui nequaquani iiicarnalus est. Sed ejus missio- polcst, quod non conuinpiiur. Sed miro modo Ite- .
ipsa proeessio est a Palre et Filio. Sicut itaque ,,y demplor noster se monslrando iixorruptibilem ap-
SpiriLus miiti dicitur ijui "procedil, ila Filius qi;i paruil, ul nos invitarel ad prsenriuin, et paipabilom -
gencralur. se pfaebtiil ul formaiel ad fidem. Divinum faolum
« Iloc cum dixissel, insufflavil el dixil eis :- Ac- non "esl mirahlie" niultum, si ralione capi cjueaf,
cipile Sjiiriium sanclum. Quorum remiser-ilis jioc- aul ralione probari. ,IIsee fidei ' meritis esl congrua
cala reniillunlur eis, ct quoruni retiiiueriiis retenla vis j-aiionis. , . -
sunl. t- Insufllando significavit Spiritum sanclum « Respo.ndit Thomas el dix!t ei:' D.ominusmeus
non Palris, solius-esse Spiriluiri sed el suurii. Ec- et Deus'_meus. i Viciebat hominero ei larigebai et
clesiae cliarilas quse per Spiritum snnctum datur in - confilebaiur Deum, quein noii vidobal neque lange-
cordibus nostrisparticipuni suorum peccata dimit- bal. Dieit ei Jesus : « Quia vidisti me ereuidisli.-».
lit, eorum autem, qui non sunt ejus pariicipes, tenet. Aliud vidit et aliud credidii: hominem vidit, et
El idco poslea quam dixit,Accipite Spirilum san- Deum eonfessus est. Non aif letigisli, sed «vidisti, t
ctuin, continuo de peccalorum remissione ac reten- quia generalis ."quodam modo sensus est visus;
latione subjeeil. In terra quippe daiur Spirittis, ut nam per alios quatuor honiinari solet utcum di-
diligatur j}i'oximu_s;e ccelo autem ul diligatur Deus. cinius ; Audi et vide, quam bcne sonet, Olfac, et
 037 DEFLQRATIONES SS. PATRUM. — LIB. I. 933.
vide quam bene oleat. Gusta elvide quam bene A nostram in nobis per ipsum salutem operemur, ties
sapiat, lange et vide quam! bene caleat. Unde et hic dies dedit. Qui tres dies, etiam in illa ave, quce
- - -. phoenix appellatur, designantur. De qua dicil physio-
"DominusinquiL:
«Infer digilum luuni huc, et vide manus meas, J logusquia, eum impleveril decem annos >itse suaa,
Iioc est tange et vide. Tidit ergo solummodo in- intrat in ligna Libani; cl replet ambas alas suas
luendo, sive etiam tangendo. Dici enim potest non diversis"afomalibrfs ejusdemiigni, faciensque variis
. ausuni lunc fuisse discipuliim langere Dominiim. de pigmeniis niduro, congregatsarinentoruni acer-
Noiienim scriptuin csl: Tetigit Thomas, sed -quia vuro maximum, sub domum^poncns, accedensque
vidit et credidit. adaerem, solis igncni-atlrahit secum et incendit
«Beati quiuon.viderunt el crediderunl.-»Commen- sarroenla, ac ingredilur nidumsuum mense Manio
datfidem.gentiura, sed prseteriti temporis usus est ct coniburit se iji.sum, et cinis primo die. verlilur in
verbis ut ille qui id quod erat fuluruiri' in sua;no- vermem, secunda die in volucrem, fertia die in
verat prajdeslinatione jam-. factum. Sciendum est pristinum statum. Hic itaque plipenix, qui posllon-
illum vere credere qui lidem complet opere. De his gam selatem decem annorum igne consumitur in ci-
aulem qui fidero nomine tenus retinent, Paulus nerenl, ac deinde yerlitur in vermem, et postremum
dicit: « Confiteniur se nosse Deum,- faclis autem B reslauiamr in statum priorem, designat illum de
negant (Tit. i). » Et Jacobus : « Fides sine operibus quo Projiheta,: « Ego, inquit, srfm vernris et non
mortua esl (Jac. u). > homo {Psal. xxi). » Cur lotius Dominiis" creaturae
«"Muliaquidem et alia signa feoit Jesus in con- vermiculo se vbluerit comparari in passione et in
Spectu discipulorum suorum, quae noiiscripia suiit sepultura sua, ppssumus hpc quidein hutnilitati
in libro hoc. Hsec arftem scripfa sunt iif credatis prihritus assignare, qtise sanclorum virttis est maxi-
quiaJesus est Christus Filius Dei, et ul credentes ma, .sicul sanclusMoyses anie Detim aninial seirra-
vitani babeatis in nomine ejus. i Quasi finem libri . lionale profilelur ; David se pulicerii saepe comme-
ponit evangelista ad magnam commendalionem sa- moral:sed niagis illud acoipiendiim puto, quoniam
cramenti secuturas narrationis, faciens ei quodam- vermis nulla extrinsecus admislione alieni corporis,
modo eminentiorem locuni. sed desola ef pura terra "procreatur : ideo illum
.SERMO 1N OCTAVAPASCIIiE. comparatum Domino, quoniam et ipse-Salvator de
Tros dies srfnl invisibilis Jucis, quibus illustratur sola et pura Maria generatur.
interius spiritalis vitse cursus. Prhrius, dies esi Legimus et in libris Moysi de nianna vermiculos
tinioi', secundtls dies est veritas, tertirfs dies esl procreaios (Exod. xvi). Digna plane et jusla oom-
charitas. Primus dies soleni suum habelpolentiaro; paralio. Siquidem de manna vermiculus nascilur et
secundussolemsuumhabelsapientiam;tertiussulem Dominus Christus de Virgine procreatur; quin po-
suum habet benigiiitatem. Polentia ad Patrem, sa- tiusipsamMariam mannamdixeiim,quiaestsubtilis,
pientia ad Filium, benignitas &o\Spirilum sanclum splendida, suavis et virgo,- Quse vetul.ccelitus ve-
periinet. Alii sunl dies noslri, quos habemus exie- niens, cunclis Ecclesiarum poculis cibumdulciorem
lius; alii, quos. jnierius. Dies nosiri exleriores, nielle defluxit. Qui eibus erat Christus, qui in pas-
eiiam cumnolumus, franseunt. Dies vero interiore.-, sione ila opprobriis decoctus, quasi in vermem est
si volumus, iri"seie.-num permanere possunt. Ecce: retlaeius. Sed nunc ad hisioriam rcdeamus avis>.
tres dies sunt: dies liinoris, qui manifeslal maluni; Quingenli itaque, si per decenum multiplicantur, v
dies verilalis, qui aiiferlnialiim; dies cliarilalis, qui nrillia faciunt. Fucrtirit autem ab Adam usque ad
restituit bonum. Dies veritalis clarifical diem timo- Chrislum v millia annorum. Quo longo temporo,
ris; dies cbarilaiis clariiicat et diem limoris et cum per prsevaricationem Adse pene mundus deper-
diem verilatis, donec perfecla fuerit charitas, et iret lolus, de Virgine nascilur Chrislus qui duln
perfecte manifestelur omnis verilas, ei limor poenae ! duabus alis, Dei seilicet dilectione ac pfoximi, col-
. transeatur in limorem reverenlke. De^hisdiebus , j) legissetdiyersa aromatasanctarumviriutum,compo-
locutus esl Osee propheta,' dicens : « Vivificabitnos sultsibi ex eisin Cordibus hominum quasinidum,id
piius-duos dies, in die tcrtia suscilabit hos (Ose. est mansiunculam. Cui dum sacram supponerel,
vi). i Nam qualiier D.ominus noster Jesus Christus hoc est aridam vel mordacem infidelilatem Judao-
per humanitalem quam assumpseral, terlia die re- rum, quam in se excilabat ex opibus justitisequas
surgens a morluis in se nos vivificaverit et suscila- fecerai, intantam exarserurit nequiliam, ut, in monse
verit, audivimus et gavisisurous. Sed dignum valde Marlio feria vi, igne passionis euin consumefenl, et
est ul recompenscnius ei beneficium suum, et quasi in cinerem verlerent, dum pro muncli saluie
quemadmodum nos in ipso tertia die" resurgente illumcrucifigereiit. Deindein soprilcro poriitur, et
resurrexerimus, ila el nos pro ipso et^peripsum ter- quasi vermis in terra, sic die secundo in lumulo
lia die resurgentes, eum in nobis resurgere facia- occultatur. Tertia vero die, sicul jiliooiiixin prioreui
mus. Nec credendum est quin a nobis si.bi ipse staluni renovalrir, iia -et Chrislus deTiiortalitate ad
velit relribui quod prior ipse voluit imperliri. Sicut immorlalilatem resuscitatur. Aliter : Phoanix dlcilur
2)-goipse, ut nostrain in se et per se salutcm opera- rubeus, elest Chrislus de quo dicitur : « Quis esl iste
r«fnr. iros difts .habere voluit. ita et nobis, ut qtii venit de Edom, linciis veslibus de Bosia?
-
PATROL. CLVII. SO
 939 WERNERI ABBATIS S. BLASII _ 9f0
(Isa. LXIII.) ) Edom, quod dicitur rufus est Esau A Christus voluit ligari, crucifigi, per triduum quiesce-
appelialus, propter rufttm pulmenltim quo a fralre re, sic nos debemussensus noslros, qui sunt pueri
suo Jacob est cibatus. A quo dicta est regio Idumaoa sine paedagogo, equus cttrrens sineauriga el freno,
in qua capul regni eral civiias Bosra. In bac Job a veteraria consueludine prohibere, el clavis justitise
regnavil, qui sua" infirmilale Chrisli passionem in cruce prjenitentiae, immobiles valde et insensi-
prsefiguravit. Chrislus de Edom yenit, dum a genti- biles ac mortuos "efficere ut mundo erucifigamur in
• bus passus, caro ejus sanguiue rubuit. Vestis ejus nobis. Mrilti crucifigunlur mundo-non mundus
iri Bosfa lingitur, dum in Hierosolymam, quaecaptit ipsis : tales et dcspecti sunt mundo, sed ipsi amant
fuit, veslis ejus sanguine aspergitur. Hic ut mundum. Hi niundo mortui sunt, sed non mundus
"regni sarmenta odoriferarum arborum in nidum ipsis. Paulus ut purgamentum mundrerat, nec de
phoenix
collegit, dum scriplis prophelarum Hierosolymam niundo curabat. Unde ait: «Mihi mundus cruei-
replevil. Eisdem vero sarmenlis conburitur, dum fixus est et ego mundo (Galat. vi). i Qui sic cum
secundum dicta prophelarum in Hierosolymam igne Chrislo crucifigilur, Cinistoconsepelilur, ut agat
passionis consumiiur. Tertia die avis "reparalur, spiritalem salibatismuni. Haec est sancia requies
quia Christus tertia die a Patfe "susoitalur. Illud quam prsecepil Dominus observari. Hsec esi pfima
autem quod gestum est in Christo, 11011 tantum re- B ditela, sciticel decliiiare a roalo".Tristitiam Dominicaj
medium, sed etiam fuit sacramentuin. Oportuit igi - passionis secuta est gloria et gaudium resurreciio-
lur ut visibiliter foris fieret, qualenus illud quod nis : cui etnos conresurgamus, ut in «novitatevilae
in nobis invisibiliter fieri debuil, significaret. Dies ambulemus (Rom. vi).» Haee.-estsecunda discta,hoc
ejus exirinsecus fuerunt nostri : Pies inlrinsecus esifacerebonum.Terliadiaelaeslcum Domiiioascen-'
quaerendi sunt. Tres ergo dies habemus" inlrinse- dcre, ul quo pnecessil caput, sequanlur et membra, ,
ciis, quibus illunrinatur anima nostra. Ad primum quoesursum sunl quserendo el sapiendo. Hanc diaetam
diem mors pertinet, ad secundum sepultura, ad ter- facit j"uslus quando superna contemplando, exprimit
tium resurreclio. - _ allerum Paulum vel alterum Marlinum, dicens:
Igitur in lris tribus dicbus nolanlur eliam ires « Cttpio dissolvi, et esse cum Chrislo (Philipp. ~). t
disetae medicinales, quse sunt contra morbos veler- Quod est_« et inhabita in sseculutn -sseculi (Psai:
ncsos salubre antidolum, contra quadriduanu.m xxxvi). i Si has diaetas quas David in hoc versu :
Lazartim supercceieste balsamum. -Has ituri sunl « Declina a malo et fac bonum, ef inhabita in
qui Doinino sunt sacrificaLuri. Hoc iler pfaecepluni ssaculum steculi (tbid.), t commemorat, prooes-
esl filiis Israel ire uL sacrificarenl Donrino, cum ,, seris, sacrificium Domino offers, qui non aliud a te
eruerenlur ex JHgyplo. Mundus isle eslrelinquen- nisi te, qui non aliud nisi se dedit pro le. Vel hae tres
dus non loco, sed animo, nori passibus proficiscendo, diseta;sunt tres processus quorum primus esiielin-
sed actibus proficiendo. Ilaruni trium disetarum quere peccandi consuetudinem : hanc concedit non
nientionem facit sacerdos orans pro se el pro po- multum limcns parti suae. Seeunda' deserere actum
piilo, ubi dicit: « Memores divinae passionis tuas, peccaltim, et hanc conoedit Pharao sed invitus et
necnon gloriosae resurreclionis ab inferis, etascen- timens. Resiat lerlia difficillima, ipsam quoque eogi
sionis in ccolum. J Sane ducatum hujus" relig!onis expellere quae est i-ecordatio affectuosa.' Si lianc"
eonseciavit Christus capttt nostrum tribus diebus. diaetam. invito adversaiio nostro processeiimus,
morlis, resunectioiiis, ascensionis. Passio, cruciii- ipsum cum omni militia in nihiluni redigemus.
Sio, scpultura, tptum est una diaela. Siciit enim
-y

DOMmiCA-I POST OCTAVAS PASCHJL

i Ego sum paslor bonus. -Bonus paslor animam D pasloris ad differentiam mercenarii vel furis.' Qui- -
suam dat pro ovibus suis (Joan~.x). > Non ex acci- ctinque praeposili Ecclesiaesuht filii sunt pastores. Si
denti sed essentialiler est bonus; qui formam boni- paslores quomodo unus pastor, nisi quia sunt omnes
tatisquam imitemur adjungit, dieens: «Bonuspastor membra .unius jiastoris, cujus sunt oves proprise ?
animani suam dat j)ro ovibus suis. » Feeil quod « Mercenarius autem, et qui non est pastor,
inonuit, oslendil quod jussit; animam posuit, ut in cujus non sunl oves propriae, vidii lupurc venientem,
sacrario nostro corpus suiimetsanguinem verterel,. et dimiltit oves et fugit, el lupus rapif el dispergil
et oves quas redimerat carnis sute alimenlo saliaret. oves. Mercenarius aulem fugil, quia mercena-
Primurn esl exteriora noslra misericorditer ovibus rius est, et npn periinet ad eum de ovibus. ) Qtti-
impendere^ poslremum, si necesse sit, pro eisdem, cunque prsepositus Ecclesiie qiiaorit temporalia com-
niori. UndeJoannes iri Ejristola sua: «SiculChristus moda, ef non ea quoe sunt Christi, mercenarius
animam suam pro nobis posuit, sic et nos debemus esl. De lalibtts dicit Domiiius; «Amen dico vobis, re^
pro fratribus ponore (7 Joan. jn). i Hoc esl proprium ceperunt meroedem suam (Matth. xy). i Mercerfa^
«ui DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB I 942
rii autem necessarii sunt, quia per eos vox A . sed spirilu vobiscum sum (Coloss. u). > Pastores
Christi auditur. Audile Dominum monstrantem mer- igitur non sibi fugiunt si cedunl persecutioni, ut
cenaTios. . _ . -- ipse Apostolus submisstis in sporta per murum-.
* Scfibae, inquit, ct Pharisaei super cathpdram Oves hamque paslori in-ccelo sedenti oralionibus
Moj-si sederunt; qusedicunt facite ; quse aulem fa- commendabat, se aulera ulilitati earum fugiendo
ciunt facere nolile (Mailh. xxm). > Quid aliud dixit, servabat, sicul quodam loco aii: « Manere in carne
nisi Per mercenarios vocem pastoris audile ? Nullus necessarium' propler.vos (Philip. i). » Ab ipso nani-
enim mercenaritts aiisus est dicere populo Christi: que omnes audierant: « Si vos persecuti fuerint in
Tua qusere, non qtriBJesu Chrisli. Inde ergo lsedit, una civilale, fugile in' aliam (Matih. x)': > In mer-
unde mala faeit, non unde bona dicit. Botriun car- cenario ergo fepreliendilur, non corporis fiiga,
pe, spinam cave. Bolrus aliquando conseritur spi- sed mentis, ef quod sua quseril, non quse Jesu Cliri-
' '
nis, et porlat spina non suum fruclum, quando sli. . , -
spiriis palmes incumbit. Calhedra Moysi vilis erat, « Ego siim pastor bonus, ct cognosco meas el co-
Pharisseorum mores spirise, doctrina vera per malos, gnoscunt me mese. >-Cognosco meas,-id est diligo; et
palmesinsepe,etbotrus inler spinas.Caule elige,ne meae diligunl me. In bonisest oslium, osliarius, pa-
dum quaeris frucluralaceres mundum [manum?], et B 1 slor, oves. In malis fures; lalroiies , mercenarius,
cum audis bona diceiitem, ne imileris hiala facien liipus. Dominus dicit se esse ostium et paslorem.
tem. Qusedicunt facife, eligile uvas; quae autemfa- Sed si cqnsideremus proprietaies, Christus nec pa-
ciunt facere nolite, cavete spinas. Audite Aposlolum stor-est, ncc ostrum, similiiudine aulem el paslof,
de mercenariis loquentem : « Quid errim duin omni et ostium, et ovis. Tanquam enini ovis atl imnio-
modo sive oecasione, sive veritate.Christi annun- landuni.ductus est. Janua est in capite, pastor in
tietrfr? (Philip. i.j > Yerilas, id est Christus a mer- corpore." Dixit Petro: « Pasce oves meas (Joan.
cenariis occasione-, "a filiis veritale ahntintiatur. -
xxi). Quasi diceret: Quid milri dabis, quia amas
Filii ajternam haereditatem prius.patienter exspe- nie ? Hoc da milri : Siamas me, jiasce-oves meas.
ctanl, mercenarii tempnralem mefcedem festinan- Per januam intra ; nam qui ex alia parte ascendit,
ter exoptant. Mercenarius itaque est qui locumjja- IlleTur est--et ialro. In lris personis-invenies quos
sloris tenet, sed lucrtim animarum non quserit, quia diligas, quos foleres, quos caveas. Diligendus est
lerrenis commodis inliiat, et honore prselalipnis pastor, tolerandus est mercenarius, cavendus est
gaudet. Utritm lamen mercenarius sit, non bene lairo. Mercenarius enim canonice inlrat, yera do-
dignoscilur, nisi eum lupus accedif, qui indieat quo eet, quamvis intenlione sinistra. Fur vero malc in-
animo grex a quoque custodialuf! Venlt autem lu- trat, falsa doeet, el ideo est alienus.
pus cum quilibet injustus et raptor fideles oppri-- - . «13icut noyit me Pater, et ego agnosco Palrem. »
mit. Fngit ergo qui pastor esse Tidebalur, el non Quod Filius agnoscit Patrera jier se, et Deum nemo
eral, non mulandolocurn, sed siibtrahendo- sola- videt nisi per Filium, manifestum est ex hoc capi-
tium. Tacet enim, et non audel rcsislere injuslilise. lulo et ex ejuscanonicis capitulis.
Dequo per jirophetam dicitur: « Non ascendistis «Ei arrimam meampono proovibus nieis. > H:cc
ex adverso, neque oj)posuislis riiurum pro domo esl probalio dilectionis ad Patrem et ad bves. Sic
Israel, ut starelis in praelio in die Domini (Ezech. et Petrris , tertio confitens aniorem jtibetiir pascere
xm). > Ex adverso ascendere est pravis libei'a ra- oves, et pro eis roori. ,Tenete, quia Christus est ver-
tione conlraire. Murum opppnere et stare in prariio bura, anima, caro. Non defuerunt haerelici Appolli-
in dieDomini pro dorno lsraelest, cum ctauctori- narislae dicii, qui ausi sunt dogmatizare quod Cliri-
tate justitise fideles contra perversorum iiijustitiam sius non esset nisi Verbum, et cafo sine aiiima.
vindicanius. Est eliam malignus spirilus lupus « Et alias oves habeo qure non suntex hoc ovili,
mentes ilon corpora dilanians, caulas fidelium assi- el illas oporlet me adducere, et vocem meam au-
due circuiens. De quo. dicitttr : Et disperglt oves. D dient, et fiet unum Ovile et unus pastor. > Unum
Tttncenim dispergitcumaliumad luxiiriam pertra- ovile estunitas in-Chrislo.-Unde Paulus : « Ipsc est
hit, alium in avaritiamaccendit, alirim iii superbiam pax nostra, qui fecit utraque uiiuni (Ephes. u). t
crigit: hunc invidia" stimulat, iflum fallacia sup- Ex hoc ovili dictum est de illis qui salvandi erant
plantat. Qu3si prgo lupus gregem dissipat, cum fi- in Israel, de quibus Dominus dixit: « Non suni
deles diabolus per tentationes necat; Mercenarius missus nisi ad oves quae^perierui.t domus Israii
autem videns lupum fugit, quia mercenarius est et. - (Mallh. xx). i Hoc ideo dixit, quia prsesenfiam cor-
noii diligit in ovibus Chrislum, sed lac et lanam : poralem non exhibuk, nisi populo illi; ad gentos
peccantem non libere audet arguere, excommuni- enim non perrexit, sed misitsuos in quibus ipse
candum non audet excommunicare, ne perdat commo- locutus est; - ,
ditatem humanae amicitise, et ne iricurrat molestiam SERMO DE PASTOUIBUS ET MERCENARIIS
humanarum amiciliarum. Fugit ergo quia tacet, ATQUE SUBJECTIS.
taeet quia timet; fuga animi timor est, ne perdat « Paslor bonus aniniam suam ponit pro ovibus
quemdiligit.Corporestat.-spirilufugit. Quodille non suis (/O<TH.-X).-> Sicut pervigilat paslor qui conlra
faciebal qui dicebat : « El si corpore absens suro, bestias oves custodire solet, ita ct Dei sacerdos su-
 SA5 .WERNEKI ABBATIS S. BLASII 841
pragregem Ciiristi sollicilus esse <lebet,-ne Inimi- A non emendare. Dormilando veio oenkis ad plenissi-
cus yastet, ne perseculor impclat, ne polentioris iiiiiro ducilur somnuih, quia, dum plerumque qtii
cujusquecupiditas vitam pauperum inquietet. Pravi prieest, lYialumquod cognoseit non- resecat, ari lioc
-
pasrores non haberit curam de ovibus; secl, sicut Ie- quandoque riegligentise suse merilo pervenit, ut
gilur iu Evangelio de mercenariis, yident Juprim qriod a subjeetis deliriquitur nec cognoscat.
venientcm et fugjunl. • Tunc enim fugi.unt, quando AdnioneJKli srint iiaque qui priesunl, ut per eir-
potcnlibus tacent, et malis resislere inetuunt. Sclre cumspeclioiris" studium' coeli animalia (ieri cpiiien-"
oteniin prselati debent, quia",.si penersa unquarii dant; octilos pervigiles inius et in circuilu habeant.'
perpeirahl," tot morlibtis dignf sunt, quot ad subtli- (Gr.EGOiiius.)Ostensa quippe coeli aniroalia in cir-
tos suos perdiiionis cxempla iransmilluiiL. Unde ne- cuiiu el inlus oculis plena describunlur (Ezech. v),
cesseestut tapto se caufius a culpa custodiar.t, dignumque est ut curicti qui prassunfinlus atqua
qtsanlo per prava qiiae faciunt non soli moriuntur. incircuitu oculoshabeaiit, quatenus et interno ju-
Admonendi sunt illi. scilicet subjeeli, ne dislrictittspu- dici in seractipsis jriacerestudeant, etexempia vitce
niaiitur, si absoluti reperiri nequiverint saltera de exterius priebo.ntes, ea quse in aliis sunt cofrigenda
se ; isti scilicet praelali, rie subdilorum erratibus uoprehendant. Adinoriendi -suiifsubditi, ne prnspo-
judicentui', eliam si-se jara de se securoshiveiriant; sitorum suorrim vitam lemere judicehf, si quid eos
illi ut lanlo cifca se sollicitius vivanl, qiiantoeos fc.tasse gerere rcpfehensibiliter vident, ne uhde
aliena cura jion inplicat; isti vero ulsic aliorum rpcte mala redarguiint, iride per elationis inipulsum
curas expleant, qualenus et suas agere non dcsi- in proftindiora mergantur. Adirionendi suntne, ctim
itani, et-sic in; prppfia-sollicitudine ferveant, ut a - culpas praeposiiofum consideranf,-contra eos au-
coinmissorum custpdia miirime lorpescant. Illi eniin daciores fiaiit, sed sic-siqua vaide sunt eorum
sibirnet vacanti dicitur : « Vade ad forraicam, etcon- prava apud semelipsos Ppeia prseposilorum dijtidi-
sidera yias ejus, jriger, -ei disce sapienfiam (Prov. cent, ut ianien diVino constricti limore ferre sub
vi).>lstc autein leriibiliter aclmonetur, cum dioiiur: eis juguni "rcverentiae iion reeuseht. Quod nieliris
« Fili mi, si spoponderis pro amico tuo, defixisLi oslehdinius,. si David faclum ad medium deduca-
;
Jipud ,'extraneiim manum "tuain , et illaqueatiis mns. Saul quippe persecutor cum ad purgaridum
os vcriris oris tuk,- et captus propriis sermonibus vehlrem speluucam ,-fuisscl ingressus, illic David
'(ibid.). > Spohdere namque pro .amico est alie- cum viris suis inerat (I Reg. xxiv), quijairi lani
nam ar.iniam in periculo suae conversationis ae- longo lempore persecuiionis ejus. mala iolei-abat.
oipero. ( GREGORIUS." ) Unde et apiid extraneum Q Cunique eum viri ad ferieridum Saiilem acoendereni,'
defigilur, quia ajriid curahi soliicitudinis quse ante -fregiteos responsionibus, quia manum nriiterein"
cleerat mens iigaLur. • Verbis oris sui illaqueatus Chvistum Domini uon deberent.. Qui lamen ociculte
est, ac propriis sermonibus captrfs, quiaydumcoin- surrexit, elcram chlajiridis.ejus allseidii. Quidenim
roissis sibi eogilur bona dicere, ipsuin" prius ne- per Saulem, "nisi mali recloi'es; quid vero per Da-
cesse es-t qusa dixerit custodire. fllaqueaiur-igitiir vld, nisi boni subdili designantur? Satilemigifur
"
verliis oris sui, dum ratione exigenle coiislringilur, venlrem purgare est pravos prsspositos, hoe est
ne ejus vila ad aiiud-tjuam admoiiet relaxetuf. Unde mercenarios conccptam in cofde. nialitiam nsque
apud dislrlcium judicem cogitur tatita iri opere ex- ad opera miseri odoris extendere, et cogitata.apud
solvere, quanta eum constat aliis voce prsecejrisse. se noxia factis extefioribus exseqriendo monstfare.
Ubi et beiie mox exhorlatio srfbditur, rit dicattir : Quem lameti David ferire noluit, qriia pise subditorum
"«
Fac ergo qtiod dico, fili mi; et-temetipsum libera, mentes ab' omni se pesie oblrectatioriis absiinenles,
quia incidisli in mahtim proxihri tui. DiscUrre, fe- . praepositofuro vjtainiitijlo linguae gladio pcrcutiuiit,
stina'; suscila amicum luuin,fne dederis oculis tuis etiam cum de imperfectione reprebendunt.Quiet
somnum, nec dormitent" palpebrae- tuse (ibid.). > si qnahdo pro infirniitate sese abstinere vix possunf
Quisquis enim aliis in exemplo arf yivendum prse- D.utnon extrema quaadam, atque ex;teriora"'prseposi•
. ponitur, -non solum ut ipse evigilet, sed eliam ut lorum mala,'sed'tamen bumiliter loquanlur, quasi
aniicum suscitet admonetur. Ei namque vigilare oram clainidissilenterincidunt,vide!ioetdum prselaiae
beiie viveiirio non sufficit, si non et illrim cui prse- dignitati saltem innoxiae et latenter deroganf,-quasi
est a pecoati lorpore disjtingit. Bene autem dicitur: regis superpositi vestem foedanL.Sed lamen ad se-
« Ne deileris .somniun tuis ocu!is,nec, dormitent melipsos redetmt, so.que veliementisslriie de tenuis-
palpebrse luse. > Somnum quijjpe oculis" dare esl siriii verbl laceratione repreliendunt. Unde bene illic
inientione cessante, subditorum curam pmnino scriptum est: «PosLhsocDavid percussit cor suuni ep
negligere. Palpebras vero dorniilanl, cura cogiLalio- quoil abscidisset oram cblaniidis Saul{j/)tri.").»Facta
l.es nostrae ea qure iii subdilisarguenda cognoscunL, quippe praepositorum qfis gladio fefiehda non .sunt,
pinguedine deprimente dissihiulaiit. Plene enim etiam ctimrectereprehendenda judicantur.Siquando
^ornrire est commissoruin acta nescire nec corri- vero conLraeos velin minimis linguabitur [Iirfguala-
gere. Non autem dormire, sed dormitare est, quae bitur?], neeesse est ut per afflictionem posnitentise
..uidem reprehendenda sunl cognoscere, sed taiiien corp!'emalur, quatenus ad semelipsrim redeat, et cum
propler raenlis tediurii dignisea iiicrepafionibus jirajjjositse potestalideliquerit, ejus-comra se judi-
 943 DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. 1. . m
cium a quo sibi prariata esl. perhorrescat. Nam.cuin A conlra se et Aaron conqueri populum cognovisset
praeposilis delinquinius, ejus ordinationi qui eos ail; « Nos enira quid sumus ? nec contra nos est
«iobis prselulit obviamus. Undo Moysesquoque cufh liiurinur vestrum,sed contra Donrinum [Exod. xvi). >

BOMINICA II POST OCTAVAS EASCHJE.

• " ,. - Secutidutn Joannem
« Modicuni et.jam non :videbitis me,.ct ileruin in tentaiiones varias incidereiil. Quod autem ait:
modicum, ct videbitisme, quiavado adPatrem". Iterum autem yidebo vos, et gaudebit oor vestruni,
Dixerunf ergo ex discipulis ejus ad invicem : Quid sic hilelligitur : Eripiam vos ab adversariis, coro-
est hoc quod dicis modicum, et non videbilisme, nabo"vos victores, probabo me scmper vidisse
ei iterum, modicum et videbitis, me, el quia vado vos ceriantes. Et in illo die non.r-ogabitis me quid-
ad Patrem ? Dicebant ergo : Quid est hoc quod dicit, quain. In die visionis selernaenon.pefetis, vel non
"
mo.dicum? Nescimus" quid loqrfitur (Joan. xvi)."» interrogabiiis, piiia tuiic erit plena cognilio el suffi-
IIoc eos movebat, quia dixit, Modicum. Sed post- c.ienlia. Hpc verlium quod esl rogare non soluui
ea nianifestum fuit. Nam post paululum passus petere, verum etiam- inlerrogare sigi)i:icat,ct Gi-ss-
cst, etnon viderurit eum; rursus post paululum cu«n unde lioe translalum esl, lale-habet verbum
resurrexit, et videftiul eum., Vel ita : Modicotem- quod utruinque possil iulelligi. Ergo ambigiium
pore non viderunt eum, duni requievil in moriu- est. Possunt haec et ita exponi, ut in discipulis
mento, ct modico leropore viderunt eum quando universsa loqualtif Ecclesiae Dominus, velul ibi :
eis - apparuit XL diebus .post resurrecLioiiem. « Ecce ego vobisciim suni usque ad cojisummatio-
Pfopter ea modicolempore videbitis me quia vado nem saeculi (Mailh. xxvui).' J Modicumel jam non
ad Patrem,"depdsitamortaIitate humanam naturam videbilis me, cl ad hoc refertur,"quia"vado ad Pa-
ccelisinferens. Quod autem ait: « Et jam non yi- trem. Eimdo scilicet ad Batrem,subtraliam corpora-
debitis me, » sic accipiendum est quomodo superius lem -visionem, ut fnieLtiose-credat Ecclesia. « Et
aif: < De juslitia vero quia ad Patrerii vado,. et ilertnn -modicum el videbilis me s aeierna visione.
jam non videbilis me (ibid.), t quia scilicet morta- i(j Moilicumsecunduiri lianc seiiteiiiiam inleHige hujus
lerii eum non ahiplius viderent. jiervolanlis saeculk leinpus. Plorabilis, inquit, quia
« Cognovit aulom Jesus quia vnlebant eum inter- plorant omnes boni in seruronis "hujus vitae, scd.
rogare,-et dixit: De hoc quserilis-inter vos, quia mtindi amatorcsgauiien!. Mulierem "dicimussancLaiii
dixi : Modicum et-non videbilis me, el iterum - Ecclesiam propter fecundilaiem Jjonoriim operum,
niodicum, et videbitis mc. Amen, ameii dico vobis et quia spiriluales Domino filios gignerenon desinit,
quia plorabilis el flebitis vos, mundus auLem-gau- quinunquam inmuiidi lentationibus exerceri dcsistit,
debit. Vosautem conlristabimini, sed tristitia vestra quandiu in mundo spiritaliuni virtutum profe-
verletuf in gaudium. i Contristati sunt de morte ctibus "insislil. At cum deviclo laborum certamine
Domini, sed niox de resurrectione Isatali. Mundus ad palmam pervenerit, jam non meminit pressurse
autem significat lric jriimicos, a qulbus "ocoissus praecedeniis propler gaudium- perceptse relribtitio-
esf Christus. ! " - nis.«Non sunt ehim condignse passiones hujus tem-
- - « Mulier cum pariL Lristitiam halief, quia venit jiofjs.ad futuram gioriam (Rom.xm), quandoDeo,
hora ejus.Cum^iuiein peperit jiuerumjaro non me- siriiiles efimus, et videbimus eufti siculi est (I Joan.
nrinit j)ressurs3 proplef gaudium, quia naius est m),» ul ait Apostolus in epistola sua.-Nunc parturit
homoin mtindum.iParlus gaudio coriiparalur, tune '^ Ecclesia gemendo(i?om.Yiii);tuncparietlselando. Et
magis quando non puella, sed puer nascitur. Gau- ideo- masculum, quia ad fructum coiitcmplalionis
diuni ipse est Christus,' de quo Apostolus : « Chri- cunciaofficiareleruiilur aclionis. El sicutmuliernato
slus, inquit, resurgens amortuis "jam non moritui' in hunc munduni honrine Iseialtir, ila Eeclesia nato
- " "
(Rom. vi). i in"yilam futuram populoexsultalione repletttr. Pro
« Et vos nunc quidem trlstitiam habetis, -ilerum qua" nativilate "riiultum laborans et geniens in prae-
autem videbo vos, et gaudebit cor vestrum. Etgatt- senti quasi parturiens dolet. Nee novum cuiqrfe
diuni veslrum nemo tollet a volris. i Dorainus cx- cleberot videri, si iiattis dicaturqui ex hac vita
ponit paradigma quod de nmliere proposuit. Tri- migraverit. Quomodo enimnasci dicitur cuiri quis.
sfitiaro enim habuerunt apostoli passo Doraino, de ulero matiis egreditur, ita eliam potesl.natus
sed peracia resurreclionis gloria gavisi sunt vlso appellari, qui solulus a vinculis carnis ad lucem
Doraino. Et gaudium eofuin non tollilur ab eis, sublimalur selernam. Unde mos ecclesiaslicus obli-
quia, et si postmodum persecutiones.pro Chiisfi no- nuit ul dies niartyrum sive confessorum Chrisli,
mine ac lormenta passi sunf, spe tainerr resurre- in qiiibus de saeculo iransierunt, Natales vocile-
ctionis et visionis illius accensi, libcnter itdvorsa mus, eorumque sblemnia non funebria, sed nata-
au;eciue ferebani, imo gaudiura exisiimaban! cuni lilia dicanlur. Sequilur :
U1 WERNERI ABBATIS S. BLASU 9iS
«Et vos quidem t: istiliam habetis. > Omnis Eeclesia A sponsunnest Moysi verum est, quia nemo polest
per hujus vitae labores et angustias ad seterna videre faciern Dei, et vivere (Exod. xxxm); id est
praemia coelestiumgaudiorum tendit, qiiia«per mul- nemo potest eum iu hac vita vivens videre sicut
tas tribulationes, ut ail Apostolus, oportct nos intrare est. Nam multi viderunl, sed quod voluritas ele-.
in regnum Dei (Act. xiv). » Dicens Dominus iterum git, non quod natura forraavit. Si quaeris quoriiodo
« et videbo vos » seoundum promitlit adventum, in cum vidit velCain sceleratus, quando de suosce-
quo universam videbit Ecclcsiam ad rernuneran- lere ab illo interrogatus et j*udicatus'cst; vel ipse
dum ex integro, Et quia in plenitudine illius gaudii etiam diabolus, quando venit cum angelis" ut co-
non rogabimus modo, petendum est ut illuc per- ram illo assisteret; vel« beali mundicordes, qup-
veniamus. niam ipsi Deum videbuht (Malth. v), » respondeo:
SERMO DE VISIONE DEI. — hocnon esseconsequens, ut etiam videant Deum
Si qriaerisutrum Deus possit videri, respondeo : qui voces ab eo faclas aliqrfando audiunt. Ne-
Potest.; Si quaeris unde sciam, respondeo : <Jnia que enim viderunt quando dixit ad- Filium : « Et
in verissima Scriptura Iegitur: « Beati niundo cor- clarilicavi,- et iterum clarificabo (Joah. xn), »
de, quoniam ipsi Deum videbunt (Maith. v), » et yerumtamen non esse mirandum, si'aliquando
caelera talia. Si quseris" quoniodo invisibilis sit B etiam non mundicordes videant Deum' in specie-
diclus, si videripolest, respondeo invisibilem esse . quam vbluntas ejus fecerit, lalente invisibili, et
nalura. Videlur autem, cum vult, sicut vul.t. Plu- apud se incohimutabili manente rialura. — Si qiiae-
rimis enim visus est non siculi est, sed quali spe- ris utrum" eliam sieuti dictum est aliquando possif
cie illi jriacuit apparere. Quid est ergo quo.d ea- videri, respondeo : Filiishoc esse promissum, de
dem dioit auctoritas : « Deum nemo vidit unquam quibus dictum : < Scimus quia, ctim - apparueril,
(Joan.: iv). -» EL-quod amplius plafrius explicans : similes ei erimus, quoniam videbiraus eiim sicuti
« Quem nemo. incjuit, hominum vidil, nec videre est (Joan. m). » Non enim "quaerilur quomodo vi-
potest (1 Joan. iv).» Quoniodo ergo vidit Deum Abra- deatur De_us, non ea speeie,jjua in isto saeculo
ham, Isaac, Jacob, Job, Moyses, Miehseas, Isaias, voluit quibusdam ajiparere, soa quomodo, videa-
et si qui alii sunt de quibus . veracissima Scri- tur in illo regno, ubi eum filii ejus yidebunl sicuti
ptura testatur quod Deuni nemo hominum- un- est.. Tunc. qttippe satiabilur in bonis desiderium
quam vidit, nec videre polest. Magna qusestio est, eorum. Non enini indigni Deum videbunl, de qui-
quomodo non sit conlrarium quod tot anliqui T>oum hus diclum est: « Tollalur inipius, ne vidcat cla-
viderunl, si Deum nemo vidil unquam, quia nemo ritatem Dei. » Quibus etiam dicetur : < Ite, iu ig-
liomihum vidit, nec videre polest.- Certe"refelli . neni- aeternum.qui praeparatus est riiaboio etan-
non potcst, dicit Ambrosius,-vel Patrem vel Filium, gelis ejus (Multh. xxv). Promisit Deus se osteii-.
vel certe Sjriritum sanctum, si lamen esl sanctiSjii- surum dilectoribus suis, cum Pati-e.ununi Deum,
rilus visio, ea specie vidore [videri?], quam vokmtas non quomodo in hoc -sseculo in corpore visus est
elegerit, non natura formaverit. Quoniam Spiritum a bonis el malis, et in judiciq enim futuro, quo
quoque visum accipimus in columha, et ideo Deum sic ventufus est, qupmodo visus est iens in coe-
nemo vidit unquam, quia cam quae in Deo habi- luro, hoc est in eadem fornia filii hominis. Eam-
tat jrieniludinem deitatis, ncmo nspexit, nemo clemiiaque forinam videbunt,.quib.us dicturus est:
mente aut oculis comprehendit. Unde Moyses ait « Esurivi, et non dedislis nrihi manducare (ibid.),i
-
Deo, cum quo amicus aniico, facie ad faciem Io- et .quia Judsei vklebuni inquem pupugerunt" (Apoc.
quebalur : t _Si inveni graliam ante le, ostende 1), non illam Dei formam, in qua rion arbilra-
milri temetipsum (Exod. xxxiv). »-Quid ergo? ille, tus esl rapinam esse sequalis Deo~(Philipp. n).
non erat ipse. Si iion esset ipse, non ei diceret, In illa die tunc videbunt Deum,qui videbunt
Ostencle nrilii temctipsum, sed, Oslende mihi:Deum. sicul est. Nec ideo videbunt, quia pauperes spi-
Et lamen si ejus naturam substantiamque conspir D ritu in hae vila fuerunt, quia mites, quia lugon-
ceret, multo minusdiceret: Ostende inilii temet- tes, el csetera; sed quia niundp sunt corde. Quo
ipsum. Ipse ergo erat in ea specie, qua apparere mundo corde videbitur, qui necin loco videtur, nec
vqluerat. Non .autem ipse apparebat in nalura oculis corporalibus videtur, nec conscribitur visu,
propria, quam Moyses videfe cupiebat. Ea quippe neciactu tenetur, nec audilur affatu, nee sentilur
promillilur sanclis in alia vila. Unde quod re- "incessu.

DOMIMCA TERTIA.

Secundum Joannem.

c Vado ad eum qui me nrisit, et nemo ex vo- ret interrogare quo iret. Vldebunt eirim in nube
his interrogat me : Quo vadis ? > (Joan. xvi.) Si- ascendentem, certi de gloria, qui prius praedicla"
"
gniilcat se lammanifesle iturum, ut nori ojiusfo- passione quajsieiant : Doaiine, quo vadis?
 949 DEFLOftATIONES SS. PATRUM. — LIB. I. «150
« Sed quia hsec loculus sum vobis, tristilia iui- A futuriim judicium, ne curo principe inundi judicen-
plevit cor vestfum. » Conlrislabaiur hunianus af- tur. Claret quia Filius Dei cum esset in -mundo
fectus, quia carnalis desolabatur.affectus vel aspe- arguebat mundum, id est seclalores mundi de pec-
ctus. < Sed ego veritaleiu dico vobis : Expedit vo- cato suse incredulilalis ; dejuslilia, quia eum imi-
bis ut ego vadain. Si enim hon abiero, Paracletus non tari nolebanl; .de j'udicio, quia dinjioltim, qui jam
veniet' ad vos. ,Si autemabiero, miliam eum ad jttdicalus el condemnalus eral, sequorentur. Sed
vos. i .Si alimenta leriera quibus" vos alui non non sine causa Spiritum cum vcniret. hoc ideni
subfraxero, soliduni cibum non. esurielis. Si car- dicit aclurum,' quia per ejus inspirationeni cor-
nali-earhaliler adhaeserilis, capaces spirilus non roborandus erat auimus discipttloruin , ne mun-
erilis. SensusesLfNonpoieslis jriane-capere Spiri- dum, qui cpntra se freniebat,- afgucre linierent.,
lum quandiu secundum - carnem sum vobiscum. Judicatus-est.diabolus.a Doniino, cum el ipse das-
Unde illequi acceperat Sjriritum" inquit: « Et si monia-ejiceret, et discipulis" daret poleslat!'in eal-
noverirnus secundum carnein Christum; sed nunc candi super-omnem viiiulemiirimici. -" .. - ,
jam-non novimus (II Cor. v). » i Adhuc multa habeo vobis dicere ; sed hon
" « El cum venerit ille
arguet mundum de peccato - poteslispoiiare.modo. »Non est contra ad lioc quod
et de justilia et dc judiclo. ^(AUGIJSTINUS.) HOC"esl B superius dixit, «omnia quseaudivi a Patrenieoiiota
dabit vobis, tiniore depulso, libertafem arguendi. feci vobis (Joan. xv), » quia siriiile est illi prophc-
Inseparabilia suntopera Trinitatis, sed sigillalini tico : Qui fecit quaa futura sunf.
coinnierfdantur personse,-ut sine eonfusione, el urii- « Cum autein venerit Spiritus veritatis docebit
" • -:v-vos omnem -veritatem.» Quidam .codices habent:
tas iniolligalur el Lrinilas. -.
« De peccalo quidem quia non credunl in me. -« Deducet vosin onini.verifate.» Unde illud : t-De-
De jusliiia vero, quia ad Patrem vado, et jani nori dtic me, Domine, in vla tua, et ingrediar in veri-
videbilis me.» Si aliqrfando juslus arguiturde pec- tatctua (PsuL LXXXV). »Non arbitror liauc veritatem
calo, arguitur iion de justilia. Ilinc.scriptum est: posse comjrieri in hac vita. Unde Aposlolus:« Nunc
e Non est justus in terfa": qui faciat bonum, et ex paite eognosco, tiinc auiem cognoscam_sicul et
nuii peccet (Eccle. vii).» Item :-« Noll eflicijuslus sum (7. Cor. .XIIJ,)."
1 Quis enim homp
" egqcognitus
multum (ibid.). » Non est lric notata juslitia sapien- sicut angcli sapit Tiinitateiii. Quacriiuf ulrum spi-
lis, sed superbia prsesumentis. Qui enim fit- mul- rituales homines aliquid liabeant in ddclriria quod
tum justus, jpso niinio fit injustus. Multum aulem carnalihus-taceant, et spirilalibus dicant. - Si dixe-
facit juslum qui dicit se non habere peccaium, aut rimus «011,officietur illud Aposloli ad Corinllrios:
"
quisepjutat non gratia-Dei, sed sua voluntate ef- « Non polui.yobis-loqui, quasi spiritalibus , sed
fici j'ustum. Arguitur itaqrie mundus de peccato, quasi carnalibus (I'Cor. JII). » Si aulcm dixerimus
quia"iion credil in Cbrislum ; arguitur de justitia habenl, fmiendum estne-sub hac occasione in
qttorumdam credenlium ; nam fideliuiri comparatio oociillis nefaria doceant. Hoe igilur j^rsecognito,'
est infidelium viltiperatio. Sensus esf: Eril veslra qttod ea quse simul audiunt spirilales atque carnales
justitia quamundus arguitur, quia ad Patreni vado, quique pro stio modo capiunt, illi uf cibi solida-
el.jain =11011 videbilis me, quia in eum qnem non mentum, isliut laclis alimentum, in illa inlelligitur
videbitis -credelis. Quaudo autern nie videbitis, vi- necessitas,- ut- aliqua secrela docirinse taceantur
debiiis me non huroilem ut modo", sed excelsum ; fidelibus parvulis, seorsum dicenda intelligeniiori-
non mortalem, sed senipilernum ; non judicandUm, bus ? Quod eirim ail Aposlolus, ita intelligendum
sed judicaturum : ef de hac ficleveslfa idem justi- esl: Non potuistis capere quse loquebar quasi sjiir
. tia arguet Spiritus sanclus incredulos. Idemjri se- rilales, sed quasi carnales. Unde ait. a<l Hebrseos :
cundolibro De-_baplismoparvulorunf. Quse est ista « Facti eslis opus habentes lacte, non sol.do cibo
juslilia, qua, cum eum 11011 vidererit, mundus ar- (llebr. x). i Ex quo fit ut sptritualcs isla c_arnalibus
guereluiy nisi ea qua justus ex fide, et qua rios non omiiinq taceanl propter Calholicam fidem, quae
non respicientes quse videniuf, sed quse non viden- oirinibus prsedicanda est; nec tamen s.icdesiderant
lur-spiritu et fide, spem juslitise exspectamus ? « De . tit volenles eam.perduceread inlelligentiam, sermor
judicio auiem quia prineeps hujus mundi jain ju- nem vertant in fastidium capacibus. Ipse homo
dicatus est. » Princeps mundi esf diabolus, de quo Christus sincefum lac dicilur parvuloi'um,.qui oura
alibi: « Ecce vehit princeps hnjus mundi, et in me berie a spiritualibus capilur, invenitur solklus cibus.
non habet quidquam (Joan. xiv).-i Mundus acci- et.Dominus- angelorum. Proinde nec- sic jiarvuli
piiur et in bono et in malo.Nam sierft arbor foiiis sunt laclandi, ulsemper "non inlelligant Deuni,
ct pomis, area pallis etgranis," ila lidelibus-cl infi- nec sic ablaclandi ut deserant honiinem Chri-
"
delibusjilenusest mundus. Judicafus esi diabolus, stum.
id est j'udicio ignis asleini destinatus. Judicio ar- « Non enim loquetur a semelipso, sed quaecum»
'guitur inundus, quando cum suo .principe j'udica- qtie audiet loquelur. » Et Filius el Spirilus sanclus
ttti'. Credant ilaqtte bomines, ne arguantur. Trans- setjuales sunt Patri. Quid aulem intersit inter pro-
eant in liumerum iifleliuni, ne arguantur de jusiifia cedere et nasci, et longum est riisserere, et teinera-
eorum quos jusiificaios nori imitantur. Gavcant rium diffinire: quia si quid raens inde comprehendit.
 531 I - WERNERI ABBATIS S. BL.ASIf 333
lkiguae tainen difiicillimum est explicare.qiianiiis- - A Palre aecejrit Sjririlus sanctus unde accepit Fijius :
libet praesit' dootor , quantuslibet assit audiior. Spintus sanctus de Psyre accopit pro.cedendo, Fillus
Sensus est: « Non loquetur asemetipso,.» quia noni nascendo. Pater de nullo nalus ,est, de nullo pro-
est a semetipsor.Ab illo ergo audiet a quojn-ocedit.• cessit.Et sicutPatef genuitFJlitini.vitaseilicot vitam,-
Audife illi scife est ; scire yero esse. Non 'moyeatt sic ei dedit vilam procedere de illo^ sicttt procedit
quod verbum fuluri teniporis positum est, quia iiii dc ipso. Nascitura Patreyerilas, .procedilab utro-
eo quod sempifernum est, cujuslibet -lemporis ver-- quo charjtas ad sanctificandail) creatufam. Nascitur
luim ponatur,. r.on mendaciter poriiiur. Quamvis; a.Palre sapientia-; exit ab utroque. ad .crealuras-
enim natura esl, ilhr incommulabilis est,' et noni. benevoleniia. Nascitur.a Palre consilium ; exit
'
reipsa fuit et erit, sed tantum est. Indeillud : «.Ego» ab ufroque ad creaturas dilectioriisbeiieficium.Na-
siim qui surfi,- et qui est misit me ad vos (Escod.. scitur a Paire Verbum ; pervenit.ab .utroque beni-
m); > tanien propter-rouiabilitatem- leroporum ini griilatis doiium.SplenduitaPatre.splendoraeternus,"
qrfo versalur nosira mutabibias;iion mendaciter di- _ processit ab utroque-bonse voluntatisaffeetus. Cunt
cimus et fuit, et est, ef erit. " " . -
igitur tofa Trinitas sit Spiritus, id esl incorporea -
«Et quae ventura sunt,. annurifiabit- vobis.- » natura, Spiiitus sancltis sigillatinidiciiur Spiri-
Multi. habuerunt spiritum prophetiae , sed quiai" tus, tanquamPafris et Fjlii spiramen, seu spiracti-
Jioimulli infirnios curant, moituos susc-itant, dae- lum... Inspiratur enim. Spiiiius sanctus a Patre_et,
monibus imperant , nee tamen futura cogno- Filio ad sanctificandum, nec. venit sine Patre et
sciint, potest sie accipi,quia Spiritus advenieriss- Filio, quia Trinilas Indivisa est. Procedil-seternali-
venturaiiuntiaref, reducens admemoriam gaudiai ter Spiritus a Patre etFiIio,per effectum distribueridi- -
coslesiia. - -- donationes : procedit, -inspiratur^miltilur, ex tenl-
^ "
i Ille me clariflcabit, quia -de meo -accipict, efi pore per infusionein graliarum. Hsec inspii'atio,-
annuntiabit vobis. » Quasi dicat : Isla omnia faciet; basc temporalis- processio , sive missio quotidie
Dous per Spirilum, id est pefitonitatem.siiam. Mei fit, dum qitoLidie "diversis divefsa doua conferun-
(iarificabit auferendp vobis timorem , etdando i tur. . - ... ^-
ainorem ardenilorem. Quod-ipsi factiui erant in « Omrria quajcunque- Pater habet, mea sunt. »
Spiritusancto,hoceumdem Spirilum dixit esscfaclu: Sensus est; Id ipsum quod Pater est, in me est, et
rum,utillud: «Nonenim vos eslis quiloquinrini, sed'-, ego exillo ; ita quod Palef Filii est Pater, et Filius
Spirilus Palris vestri qiri loqrfituriii vobis (Matth. Patris est Filitis.
x)._» Verbum Gi'secum quod- e.st doxqsse ( SOHK- Q « Propterea dixi quia de meo accipiei, el annun-
tni), Latini inlerprelcs, .alius glorilicabit, posue- iiabit vobls. >Dixi quia de eodem suni (sic) jirocedere
runt. JNam doxa, unde ,dictum est dox.asse, el cta- Sjriritus sanctus quo- et ego. genitus, ne puletur
riias interprelaiur et gloriai Et quia gloriafacit Spiriitis niinpr me, vel nalus de me, sicut ego de
'
claros, el claiitas gloriosos, quod utroque yerbo Patre! ,'..'- ,
significatur, idem est. Gloriaest frequens de aliqtto SERMO DE TRIBUS DIEBCS PASSIONIS,
fama cum laude, quse Christo de seipso non ma- RESURRECTIONIS ET ASCENSIONIS. : .
gnum contulit aliquid, sed mundo. Bonum enim Egregius psalmisla David commemorationem -fa-
iajid.ari non laudato, sedlauriaritibus pro:Iest:J:GIo- eiens triuhi dierum, scilicel passionis, resurreclio-
ila falsa friplex est : in rebris, in hominibus, in nis alque ascensionis, ~sicait in psalmis : « Sjmills
ulrisque. In i'ebus fallitur quiputat id veruni csse faetus sura pellicano solifudinis, factus sum sicul
tjtiod malum est. In hominibus similitetv-ln ulris- nycticorax-in-domiciiio. Vigilavi, et factus sum
que quando ot viliuni virius putalur,, ^et ipse qiri sicul passer solitaiius intecto (Psal. ci).» Pellica-
propler hoc laudatur non habet qupd putatur, sive nus avis Ji!gyptiaca cst, deseria quaerens,- raaxirae"
bonus sit sivemaltis. Donare quippe suas res lri- tamen habitans in deserfis ripis Nili fhmiiiiis. Haec
slrionibus vitium •eslimmane; non virtrfs. Et scilis _Davis pullos suos, dum illos chafiu.- tractare cupit,
de talibus quam sit frcquens fama cum aaude, ut rosfrq perimit,-postea super eos plangit, et in lan-
illud : « "Lhiidatur peccator in desidcriis animas ttim se alis et rostro vulnerat quod in lertia die
suae (Psal. IX).» Laudatorestaliura non in homini-. - sanguineni fundit. Quo nfox".rff irrofantur, revi-
bus fallunlur, sed in rebus. Malum esl enim quod viseiint.pulli. Hoc-autem Donrino nostro Jesu Ghri-
bonum esse credunl.' Ipsi vero vitiosi tales sunl .sio iion disconvcnil, qrfi avis esl soliludinis, quia,
quales cernuntur.- Laudatores hypocrilarum -non-• solus de Virgine natus, solus sine rielectatione COJI-
fallunlur in rebus, sed in homhribus. Laudalores eeptus, ot sine dolore natus. Qui pullos suos, id est
autem illorum qui ereduniur Iiberare palriam homines a se facfos juslo judicio suo interfocit,.et
r
magicis arlibus,- in utroque falluntur". VTeragloria: sujieieos planxil, quia pro eis infirtnari volriit :
non bealiilcat. jusUim, sed-iaiiici) gloriaildum est, post legem' autem, id esl in lempore gralise, quod
quia jusla diligunt. Vera "gloria est in Catbolica quasi dies lerlia esi, quantum-ad illud tempusquod
Ecclesia. Unde Prophela : '« Exaitare-super ccelos, ante legem _el sub lege sanguine suo fuso in crufce,
et super omnem terrain gloria tua (Psal. LVI). > ipsos vivificavil. Et sicut pcllicano soliludinis Chri- ,
l)e -meo, iiifjrit Fjlitis, accojiit Spiritus, quia do stus siniilis faclus fuerat, ita cliam faclus fuerat
 '
833 DEFLORATtONES SS. PATRllM. —. LIB. I. <r;4
nycticorax habitans in donricilio. Nyeticorax esf A ut catulus leonis dornnvit cum tridiio in sepuloro
avis vplilans in tenebris. Domjcilium auleni est de; deliiuit : quem Pater tertia die suscitavit. Ad proe-
sfruclum sedificium, uiri soli parietes. sunl. Avi dam descendit; cum ad inferna descendens forti
nycticoraci Christus comparatur, cum post crucem alligalospolia ejus diripuit. In vino stolam lavit,
iii- domicilium sepulcri ponitur, ac per aliquot lio- cum corpus suum sanguine maduit. In sanguine oli-
ras illic inhabitare docelur. Deiude ter.lia die vigi- vae pallium suum lavil, cum- Ecciesiam oleo chri-
lavit, et faclusest sicut passer solilarius in tecto, smalis sanctificavit.,
quia cum in passione dormisset,""- ac deinde a Est alia bellua quoque.quam crocodiluni "dicunt,
morte resurrexisset faolus est sicul passer avolans, yicenorum pedum in longitudine. Hsee inlerdum in.
boc _est in coelum ascendens, ubi ijuasi solita- aquis, nocte vero moralur iri lerris; prselereuntes
rius in tecto, id est in coeload dexleram Patfis re- invadit, lacerat, deyorat, in sole aperlo bre dor-
sidet. . . - miens recubal. Quis itaque per crocoiiilum, rfisi
Isti suut illi fres dies, evrjuibus illuminatur.ani- diabolus, declaratur, qui ante Christi adventum in-
'
ma". Sed priraus-dies est limor, secundus veritas, lluxis cbrdibus gentilium,. nuhc autem in aridis
tertius est charitas.-Dies timoris estdiespotentise, menlibus Judseorum versalur. Hicpraetereuiites
- de-
R
qui est Palris; dies veritatis est dies sapientiae , vorant, quia cunctos arite Christi passionem obeun-
hoc est Filii; dies charifatis est dies. benignilatis, tes ad tartira rapiebat. Sed adhuc apeilo ore fluenla
id est dies Spirilus sancli.-Dies quidem Patris, et Jordanis absorbere inhiat, - quia avidus baptizatos
dies Filii, et dies Spiritus sancti, in claritale diyi- etiam devorare festinat. Est et alia beslia, riomiiic
niialis, unus dies est; sed -iil nostrse illuminatione enidrus, spinis repletus velut ericius. Itec luto so
mentis, quasi-alium diera Pater, alium diem Filius, involvens apertum os crocodili.ingredilur ,, mox-
aliura diem Spiritus sanctus habel, non quod ul- - que ab eo deglutitur. Quse cuncta interna-ejus spi-
latenus credendum sit Trinitateni, quse inseparabilis nis lerebrat, et enecata bestia viva remeal. Bestiola
est riatura, in~ operalione posse separari, sed ut spinosa est Ghristi caro, nqslrjs miseriis serumnosa.
dislinctio personarum in distinctione operum valeai Hsec se luloiiivolvildum bpprobriis moriis succu-
intelligi. Qnando ergo "potenlia Dei, 'considei'ala buit. B.ellua. os. ingreditur, dum insatiabili inferno
in adririraiione, cor nostrum excilat, dies Palris devoratur.-Sed inlerna. belluae evisceral, ct victrix
esi. Quando vero sapienlia Dei inspecla agnilione egredilur, quia Christus infernum despoliat, et euin
veriialis, cor nostrum ill.uminat -.- dies Filii esl. aliis a morte resurgens, viclor ad astra, revertitur.
Quando aulem benigniias. Dei altenta ad amorem p Et quomodo Lazarus moftuus resufrexit, resurrexe-
cor nostram inflanimat : dies est Spiritus sancli. runt mrilta corpora, ut •Dominum ostenderent re-
Polentia lerret, sapientia- "illuminat, beriignitas surgentem, et lum monumenla aperta sunl:sed
lsetiflcat. In die potentiae per liriiorenf morimur; in non ante i'esurrexerunt quam Dominus ut esset
die sapieritise[per conleniplationem yefitatis a stre-. jjrimogenitus resurfectionis ex mortuis.tlntraverunt
pitu mundi sepelimur; in die benignilalis per amo- iiaque sarictam civitalem (Matth. xxvn). » Sanctam
rem et desiderium seternorum bonoium resurgimus. civitatem dixit aut coelestem Hierusalem, in qua
Ifaque in die polentise, sexto die Christus morluus visi stint, aut terrestrem, quse^ante sancta a fuit
est; septimo die in sepulero jacuit; oclavo die rit propler-templum, et sancta sanclorum, et ad distin-
leo resurrexii. De quo leone ferlur quod apeiiis cliOnem aliarum urbium, in quibris idola colebanlur.
oculis dornriat, et .cauda sua vesligia deleat, ne a Muilisajiparuerunl, liisvidelicetquivideremeruerunt.
venatoiibus inveniri queal. Ita Dominus Jesus, leo (REHIGITJS.) Hi creduntur cum Domino ascendenle
de tribu Juda, dormivit, ei sornnum mortis cepit in ascendisse tantum simul £um corpore. Igitur ut prae-
humanilate; sed vigilavit in divinitate. MjfStcrium fatum.est, sicul in die potenliaesexta die Christus mor-
nostrae reparalionis carne si_ccelavit, quod a dsemo- tuus est, septimadie in sepulcro j'acuit,.octava die
nibus in persecutioriibus indagari non valuit. Dici- 0 resurrexit, ila simili modo primum potentla" in-die
tur eliam quod lesena catulos suos mortubs fun- suo perfimorem nos a carrfalibus^ desidefiis foris
dat, el ipsi ad vocem patris rrfgienlis die terlio sur- occidat, deinde sapienlia indie sub intus"in abs-
gant. Sic triduo Chrislus qui ih sejjulcro jacuit condito. conteniplationis- sepeliat; postreriio beni-
niorfutis, die.-terlia suffexii. Patris vpce experge- gnitas.in die suo per desiderium divini amofis vivifi-.
iaclus, sicut olim de eo prsedixit Jaeob palriarcha calos exsurgere faciat,quia sexlus ad Iaboreni,'se-"
prsecipuus : « Juda.dormieE ulcaiulus leonis:quis plimus, ad requiem, octavus.pertinet ad resurrectio-
juscilabil euni? Ad prsedam, fili ni.i, descendisti. nem.-Qriani nobis' misericorditer, tribuefe dignetur
Layabit in vino stolam suam, etin sanguiue olivje. Dominus noster Jesus Chrisius, qui pro nobis mor'
palliunfsuum (Geh. xnx). j.Dominus de tribo Jutla tuus vivit tit regnat Deusjier omnia, etc.
 '
8BS WERNERI ABBATIS S. BLASII 9Sf,

DOiMIMCA QUARTA. -
- " - ' -
i _ Secundum Joannem; N
« Amen, amen dico vobis, si -g_iii,dpeticritis. Pa- A J rus, lion judicas el vindicas sanguinem nosirum' de
trem in nomine meo, dabit vobis (Joari. xvi). » liis qui habitant in terra (Apoc. vi). > Ubi continuo
Quidquid petilur contra salutem, non pelinir in no- subinfertur : « Et dalse sunt illis singula stolsealhse,
niiiie SalvatorisJ Cum dieit, in nomine meo, non et dictum est illis ut requiescerent tempus adlmc
vult intelligi de dono, sed de soni significatione. modicum, donee impleretur numerus frairum eo-
Unde qui niale sentii de Chrislo, non petit in nomine rum (ibid.). t Singulas quippe stolas nunc habent
ejus ,'etiam si ejus proferat nomeri; qui vero, animse cum sola sua felicitate fruuniur.biiias tunc
recte sentiendo de illo, petit salutem semplternam, accipient ctim imjriefo in fine numero-fratruni cor-
vel aliquid pertinens ad iliam, accipit, quoniam de- pofum qiioque inimortalium receptalione lsetabun-
bet accipefe. Nec illi qiisedam neganlur, quia ut con- tur. „' . -
"gruotempore"dentur, differuntrfr. » «Illb die in nomine meo petelis". Et non dico vobis
< Usque niodo non petistis quidquam in riomine quiaego rogabo Patrem devobis. >IIoc dicit propler
nieo rpetife, et iaccipietis, utjgaudium vestrum sil consubstantialem Palri divinitatem in qua simul
plehum. > Quidqpid aliud pelilur qiiam yita beata, audiunt rogantes, simul.que rogata donant Paler
vel quod ad earii pertinet, nilril est in lantae rei coro- et Filius, quod non palel nisi oculis spiritalibus.
paratione. Duobus modis polest Inlelligi, «usque B Quod vero Petro ait:" «"Ego autem rogavi pro tejit
modo non petistis quidquam in nomine meo, » vel non deficiat fides tua (Luc. x'xn),ct quod de illo
quia non Jiovistis nonien meum sicut est cogno- Joannes ait : « Adyocai.um habemus apud Patrem
• scendum, vel qrfia pro nihilo habenduni est
quid- Jestim Christum (I Joan. n), » ad humanilateiii
quid aliud petistis in comparalione, tantse rei, quam resjricit. Vel ila : Non rogabo pro vobis, quia po-
-"
pctere debuistis :|quomodo autem possint petere ple-~ tius implebo qtibd hucusque rogavi. Quomodo ro-
num gaudium subdit, qrfoniam de animalibus gavit ? quia nondum ascenderat. Si euim non ascen-
«jubdsunl, facient spirilales ul abjeclis imaginatio- dissetTiulla certiludo ascendendi remansisset. Nunc
nibus corporum purilafe meritis sincerse cohaereant •autem-sedens liumanilas ad dexleram Patris ceiii-
luci. " ' tudo et arrha est, quod ef nos ascend_euius. Hinc
« Hsec in Proverbiis lpcutus sum vobis. t Horoo Hieronymus in Epislolam ad Rbmanos : Solent Aria-
animalis qusecunique audit de Dei natura carria- ni calurriniam movere dicentes quod qui interpella-
lifer cogitat, rion ispiritualiter. Et ideo sunt illi pro- tur,interpellante sit majofi .Quibus respondendum
vorbia quae audit de incorporea Dei subslantia; non est Detim,"oblivionem non pali ut pro ipsis comnio-
quod e"a tanquam proverbia depulet, sed quia sic ( neatur semper quos elegit, sed in hoc interpellare
cogitat "quomodo|illi qui provei'bia audiunt et non eum dicitur (Rom. vm), dum semper Patri hominem,'
intelligunt. Spiritalis attteni liomo In nomine ejus quem suscepit, quasi noslrrfm pignus bstendit et
petit, qtiia ipsum ejusdem substantise cum Patre olTertnt verus ponlifex et selernus. _, -_ <
esse intelligit. Sjriritales homlnes vanilaiehi et fig- '« Ipse enim Pater amat yosj quia vos me amastis
menla lanquam importunas muscas abigunt, ef et credldisf.is, quia ego a Deo exivi. AmalnosPa-
jnternis aspectibus, ulcunque incorporeum, cogno- ler," quia hos amamus Filium, cum a Patre et Fi-=,
scunt. I , - lio accipimus, ut amemus Patrem et Filium, data
« Venit hora cum jam non in proverbiis Joquar.• - charitate, per Spirilum, quomodo ipsum amamus
vobis,sed palam de Patre nunliabovobis. > Hlam ni- cum Patre"et Filio. Drior amans facit in.nobis quod
nrirum. lioram significat, qua eis Spiritus sanctii ametur.
gratiam daturus eiat. Possumus etiam horam quamt , « ExiviitPatre,"el veni in mundum, iterum relin-
prilicetur in fulura vita intelligere, in qua palam quo mundum et vado ad Patrem. >Exiit.a Palre, quia
de Patre, annuntiabilelectis, id estostendet Patrem. de illo est; el carne assumpta venit visibilis in mun-
Ubi veracitef in.nomine peturit electi dum pro nostraL dum, non tamen deserens.Patrem. Reliquit mundurii
fragilitate intercedunt, quatenus ad suse salvationisj D corporaliUiscessione, non" grfbernatione praesentiae.
sortem^pertirigamus. Bene dicitur in Illo die, quiaL Yadit ad Patrem, quia humanitatem ad invisibilia
il)i non sunt tenebrse pressurarum, sed Iux sempi-,. paternae majeslatis adduxit. Reliquit munduni,Jqu]a
terna. Possunt idem spiritus electorum in illa ccc- ab aspectu amatorum mundi quod viderunt abstu-
lesti civitate etiam per se petere, quia tempus uni- lit. Redit ad Patrem, quia amatoribus suis se Patri
versalis judicii venire desiderant, ut etiam corporumi . aequalem credendum docuit. '
}
beatitudinem recipiant. Unde Joannes ait : « Vidii _; « Dicunt ei discipuli ejus r Ecce riunc palam lo-
sub alfare Dei animas occisorum propter verbumi queris, et proverbium nullum dicis. Nunc scimus
l)ei, et propter testimoniuni quod habebant, el clarai quia scis cmnia, et non opus est tibi ut quis te in-
voce dicebant; J Usqucquo, Domine, sanclus cl ve-• terrogel. In lioe crcdimus, quja a Deo existi. J Pa-
mi . DEFLORATIONES SS. PATRUM.— LIB, I. gS8
lam loqui putabant -cujus mysleria compreliendere A busnoctis teriebris ea quseiispiciebatur subtrahitur,
Hon yalebant. Aperte ostendunt quia Dominus lo- et quasi quotidie resurgit dum lux ablata, oculis
quebatur de his qnse illos dolectabal audire, et quae ' suppressa, ilefuni nocte reparatur. Per inomeiita
inlerrogare volebant. UndeDeum esse credebant. quoque temporuni cernimus arbusla viriditatem fo-
-
Apertum riamque. diviiritatis indicium est Cogita- liorum aniittere, a fructuum prolatione cessare. "Et
tiouuin-nosse secreta". ecce quasi- exareseente srfbilo ligno, velut qiiadara
De ordine resurgendi, el qudliter aut qualia resicr- resurrectidneveniente, videmus folia efumpere, fru-
gant corpora. ctus grandescere, et totam" arborem redivivo defcore
Propheta Isaias : « Resurgent, inquit, mprtui; et yestiri. Sed ecce resurreclionem audio;eflecluuifa-
resurgent qui erant in sepulcris (Isa: xxvi). » Unde roen ipsius resurreclionis exquiro. Cfedo namque
Apostolus -.«.TpseDominusiri jussu, et-in voce Ar- qriod resurrecturus sum7sed volb ut-audiaii'' quaM^-
cliangeli, et iu luba Dei descendct decoelo, et mortui ter. Sciendum quippe mihi-est utrum in quodani alio
qui In Christo sunt resurgent primi. Deinde rfos vi- subtili fortasse vel -aerio, an in eo qub "maneo cor-
venles, qiri f eliqui sumus, similiter eum illis rapieinur poresurgam. Sed si in aerib cofpore sufrexerp,
iri nuhibus obviam Ghristo in aera,-el ita cum Domino jam ego non ero qui resurgo. Nam quomodo .est vera
erirmis (II 27iess.iv)t »ilsec yerba aposlolica resurre- resurrectio, si vera nbn pottierit carbesse caro.
elioneni-morluorumjtituram, quando veniet ufque Aperta ergo ralio^suggerit quia," si vera. carp npn
Christus adjlvos et mortuos j'udicando_s, praeclaris- frierit, ,procul dubio resurrectio yerarion "erit. Ne-
"simepstenduiit. Sed quseri solet utruni illi quos liic que eni.ni recla fesurrectio dici potest ubi iion surgit
viventes inventurus estChristtis,quoruni persorias in quod cecideril. Unde eliam Redemplor nostef-dubi-
se, atque illos.qtii .luric secum vivebant transfigurabat tantibus de sua"resurre'ctipnediscipulis ostendit ma-
Apostolus, nunquam onmino morifuri sunf, an ipso nus et latris;" palpanda pssa-el carnem prsebuit,'di-
teniporis puncto quo cum resurgentibus rapienluf cens : « Palpale ei videle quia Spiritus carnem et
in riuhibus obvlani-Ghristoih aera adiinmortaiitatem ossa iion habet,- sicut me videiis habere""(tK<;".
pey mbrtem mira celerilale transibunt. Si ergo san- xxn),"> _" -'-' :
ctbs qrfi-reperieului', Christo veniente, viventes, Jani vero de resurreelione carnis, non sicut; qui-
eique bbviam rapieiitur, crediderimus.in eodein raplu dam revixefunt,-iterumque-sunt morlui,- sed in
de niorlalibus corporibus exiluros, "et ad eadem seternamvitam sicutCliristiipsiusresurreciib, quem-
mbx immortalia rediluros, nullasin verbis apostoli admodum possibililef sit dispulare,-ei in omnibus
patiemurahgustias, siveubidicit:,» Tuqrfod seminas. P ejuaeslionibus quse do hac re moveri sblent salisfa-
non vivificabitur, nlsi prius moriatur (I Cor. xv); j cere non invenjo. Resurrecturam tarficn omnium
siverfbi dieit: « Omhesresurgemrfs, aufomnesdor- carnem quicunque nati" sumus, et nascuntur, et
nriemus (ibid.),j quia nec illi per iriijfiorlalitatem vi- mortuii-srint et morienfur iiullombdp Chrisfianus
Viiicaburitur, nisi quamlibel paululurii, tamen ante dubitare debet. Urfde primo occiirrit de aborlivis
mqriantur. Ac pef lioc a resurrectione non erunt felibus qusestio qui jam qrfidem nati -surit. in uteris
"alieui quam dorniilione prsecedunt, quanivis brevis- Kiatrum, sed jiondurn itanali, rit jam possint rena-
sima, non tamen nulla. Quomodo autem intelligeii-. sci. Si fesurrecluros ebs dixerimus'; de-his qui jam"
dum ;sit_quod scriptum est : Vivos et mbrluos, fsrmati sunl,iolerari" potest jjtrumque cjriod dici-
Deus judicabit; videndum eril.' Duobus modis acci-. tur. Iiiformes vero aboftivos quis non" proclivius
pilur, quod vivos etinortuos judicabit,-sive nioftuos perifearbitrelur, sicut semina quse concepta non
[vivos] Intelligimus quos liic nondum mof tuos, sed fuerint? Sed riegare quis audeat, et si afiirmare nbu
-adhuc in ista carhe yiventes inventurus est.ejus ad- audeat, id aclurahi resurrectloneni', <at quidquid
veutus; sive niortuos qui de corpore pririsquam formse defuit irripleatur", atque ita ut sit perfectio
yeniat exiefunt vel exitttri sunt; seu vivos justos et ojuseaccessura erat lempore, quemadmodrfni non erit
mortuosinjustos, quomodo jusli judieabunt, et in- D vitiata quse .accesserif lenipore, ut neque in eo quod
jusli judicabuntur? . . aptum elincbngruum dies allatufi fuerant," natura
.. Resurreclionem . qrioque corporum, qualiter aut fraudetrir, Jieque in eo quod adversuiii et cbntrarlum
qualiaresurgant, nonriulli posse fieri desperant, cum •dies.attulerit liatura-lurpeiur; sed iritegretuf quod
boc considerant, quod spirilus a carne solyilur, noridum erat integrurii,-sicut restaurabiuir,.quod
quod caro in putredinem vertitur, quod putredo iu nondumfueiat vitiatum. Super hoc scjlicet de ab-
pulverem redigilur, quod pulvisin elcmcntis splvi- oiiivis et monstris utruni resurgant, etqualia resur-
tur, ut nequaquam ab humanis oculis videatur, et, gant, _scrupulosissime quidem ihtef dpciissimos
dum aridaossainspiciunt, liaecvestiri carnibus rur- quaeri solet,""et disputaripotesl. Quodutrum abho-t
sunique advitam viridescerepossediffiduntuf; etqui mine inveniri possit ignoro, quando incipit homb in'
fesurreclloiris fidem ex obedientia non tenent, certe utero vivere, utrum -sit qusedani v'ita_pcculta, quae
hane ex ralione tenere debuerunf. Quid enim quoti- nondum raolibus viventisappareat; riam negare vi-
pie, nisiresurrectionem noslram in_.el.emenlismun- "xisse puerperia, quse propferea mefnbratim. exsecan-
dus imitaiur? Per quotidiana quippe momerita lux lur et ejiciuntur ex uteris praegnanfium, ne matrerii
ipsa iemporalis quasi mbritur, dum supervenierili- quoque si mortua ibi relinquanlur occidant, impu-
 "
839 WERNERI ABBATiS S..BLASII 96»
dentia niroia vidotur. Ex quo aulem incipitliomo.vi-. A revocetur, cuiaote arlificis providenlia ne quid in--
vere, ex illo ulique jam mori potest. Mortuus vero decens fial. Nec illud est consequens tit ideo diversa
ubicunque mors illi poiuit cvenire, quomodo ad fe- statura sit-reviviscenlium singulorum, quia iueraut
«.urreetionem ;moiiuorum . non . pertineat, reperlre diversa Tivenlium, aut macri cum.eadem niacie,
iJon poss.um. Neque eirim monslfaquae nascunlur- et auf pingues cum eadem pinguedine reviviscant. Sed
vivunt, quamlibet cito moriainur, aut resurrectura si hoc esl in consilio Creatoris, ut in. efflgie sua euT>
negabunlur, aut vitiata resurroctura credenda surft; j'uscunque proprietas et discernibilis. simlliludo ser-
acnon potius correcta eraendalaque natura. Absit vetur, in eseteris autem corpoiis honis aequalia eun-'
enim ut illum bimenibrem qui nuper nalus ost in cta reddantur, ila modificabitur illa in unoquoque
priente, de quo, fratrcs dilectissinii, qui etira vide- materies, utnec aliquid ex ea pereat, et quod alicui
runt relulerunt, et bentus, Hieronymus presbyter defuerit ipse suppleat, qui et de nihilo polttit "quod
scriptum reliquit. Absit, inquani, ut unumdupli- ~. voluit operari. Si autem in corporibus resurgentium
cem hominem, ac non potitts duos lioniiiies, quod raiionabilis insequalitas eril, sic est vocum in qtiibus
futurum fuerat, si geniiiri nascerenlur, resurrectu- inipletur cantus : boc liet de materia_ corporis sui,
IOS sestimcmus! Ita et cselera quae singuli quiqiic. quod et.hominem reddat angelicis coetibus, el riihil
**incoiiveniens eorum
jjartus vel amplius, vcl minus aliquid habcndo, qua- ingerat sensibus. Indecorum
dam nimia deformitate monstra dicunlur : ad hu- quippc aliquid ibi non eiit; sed quidquid fuluruni
manse naturse figuram resurrcctione revocahuntur, esi, boo decebit, quia hec fiiiurum est, si non dece-
ita ut singukeauinise, singula sttacorpora obtinea_nt, bit. Exeiuplttro stipradiotorum : Si enini statuam
nuilis colisercntibus ctiam qusecunqtic cohserenLia polesl aitifex bomo, quam proptef tiliquam causam
nnta fuerant; sed seorsum sibi singuli.s sua membra doformem feocral, constare, et pulcherrimam red-
gestantibtis quibus humani corporis complebitur in- "dcre, ita ul niliil'sulistanliae, sed sola deformilas
legrilas. Non perit Deo terrena maleriesde qtia irior- pereal: ac si quid in ilia forma priore hori decen-
talium crcalur caro, sed-in quemlibet pulvcreln ci- ter-exstabat, nec parilitali pretium corigruebat, hec
neremve sohatur, in quoslibet alitus aurasque diffti- de loto unde fecerat ampulare alque. separare ; sed
giat, in quamcunque aliorumsubstanliani, vel in ipsa ila conspergere universo atquemiscere, ut necfoedi-
clementa verlalur, in quorurncunque aninialium vel fatcm laciat, nec minual quantiiatem, quod de Qm-
Iiominum cedat cibum, carneni quoque mutelur," nipotenle senticnduni est?
illi animae ptincto leniporis redil, quse.iHa pririri- ltem Augusiinus De civitate Dei": Quod infanics
tus, ut honio fieret, cresceret, ariimavil.. *Q non in eddem statura qui mortui sunt resurgenl. Quid
- De modo resurreclionis. ergo dicluri sumus de infanlibus, nisi quia inea re-
Memhrorum omnium reformator, ut Atigustinus surrecturi sunl corporis exiguitale quse mortui; sed
dicil De civitale Dei iu libro, non soluni ex terra, quod eistardius accessurum erat tempore; hocsunt
verum etiam ex aliorum elementorum secfetissimo illo die opere Dei miro alque celerrimo recepturi.
sinu, quo dilapsa' cadavera recesserunt, in ipsis pun- In sentenf,i,aquippeDominiubiait: e Capillus capitis
cto reddcnda "et redeunte grandia pronrittitur (sic). vestri non peribit (Liic. xxi), » diclum non defuturum
Ipsa itaque maleries terreria,qusedescendenie anima esse quod fuit, non aulem negaium est adfuturuni
fit cadaver, hon ita resurreelione reparabilur, ut ea quod defuit. Defuit aulem infanli mortuo perfcct*
quse dilabuntur, et in alias atqrie alias aliarrim re- - quantitas sui corporfs. Perfectio quippe infanti deesl,
rum speeies formasque vertuntur, quamvis ad cor- ulique perfectio corporalis niaguifudinis quse_,cum
pus redeant unde dilapsse sunt, ad easdem quoque accesserit, jam statura longior esse non possit. Hunc
corpofis partes, ubi fuefunt, n.ecesse sil redire. Alio- peiiectionis modum sicut habent omnes ut cum illo
quin si capillis redit quod tam crebra lonsura de- concipiantur alque nascantur; sed habehl in ratlone
traxit, si unguibus, quod toties dempsit exsectio, non mole, sicutipsa membrajam omnia sunl laten-
immoderata e't iridecens cogitaniibus, el ideo resur- D 1 ter in semine, cum etiam natis nonnulla adhue de-
feclionem carnis non credenlibus occurrit inforini- sint, sicut dentes, aut si quid ejusmodi. In qua fa-
tas. Sed qnemadmodum sislatua cujuslibet-volubilis' tione uniuscujusque materise indita cb.rporali, jaro
metalli aut in igne liquesceret, aul conlererelur in qubdammodo, ut ila dicam, limatum videtur esse
pulverem, aut cbnfunderetur in massam, et eam ve- quod non est, imo quod latet; sed accessu temporis
lit artifex rursus ex illius maleriae quantitate fepa- eril. vel. potius apparebit. Iniiac ergo infans jani
rare," nihil interessetad ejusintegrilatem, qusepar- "brevis aul longus.est^iii longus brevisve futurus
'ticula rnateriaecuicuiique merobro statuse redderetur, csi. Reslal ergo ut suam recipial quisque mensu-
dum tamen totum ex quo consiituta fuefat restitula rani qualem babuii iri juventute, "etlam si senex-est
resumeret. Ita Deus nrirabiliter atque ineffabiliier mortuus, vel fuerat habiturus, si ante defunctus, ut
artifex de toto quo caro nostra consliterat, eam mi- nec ultra nee infra juvenilem formam resurgaht cor-
rabili et ineflabili celoritate reslituel; nec aliquid at- pora roortuorum; sed in ea aetate et robore usque
tinebit ad ejus rei inlegrilatem utrum capilli ad' ca- ad quam hic Chrlslum pervenisse.cognovimus. Circa
pillos redeanl, aut ungues, an quidquid eorum per- ~ xxx quippe annos diflSnierunfesse etiam saeculi bu-
ierat muietur in carnem et in partes alias corporis jus doctissimi honuriesjuvenfutem, qusecunifueri 1.
 -901 DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB I. - «32
spalio proprio tenriinata, el 11011 jam hominem in A et deformilatibus corporum suorum resurganl qui •
detrinienta vorgere gravioris ac senilis aetatis, et cunque in eis deformia et vitiosa"niembra gestave-
kleo non esse dictum in merfsuram corporis, vel in runt, inquirendo laborare qirid optts est? Neque
mensuram stattirse, sed in mensuram miatis ple- enim faiigare nos dobel incerla eorum vel babiLudo
niludinis Chrisii (Ephes. IV). Illud etiam quod vel pulchriludo, quorum" erit certa et sempilerna
Aposiolus ait, « praedeslhialos conformes iniaghris damnatio. Nec moveal quomodo eril in eis corpus
Filii Dei (Rom. ym) > p<itest sic aecipi.-ut.quemad- incorruplibile,' si dolere poleril, aut quomodo cor-
_ iiiodum riobis ille mortaliiate, ila et nos illi efficia- ruptjbilc, si non polerit. Non enim. est vera yila,
mur immorlahiale cbnfornfes. Sic aufem in his ver- irisi "ubi feliciler jivilur; nec_vera, nisi ubi in-
bis qiia forma resurrectura sint corpora surous ad- corruplio :;salus nullo dclore corrumpitur. Ubi
moniii, sicut illa mensura, ifa et ista conformallo auiem infelix inori non sinituf, et, ufita dicam,
nbri quanlilalis inlelligenda est, sed selatis. Resur- mors ipsa non moritur,-et ]ubi dolor perpetuus non
gent ilaqtie oinnes magni cofpore, quales eranl vel inlerimiluf.; sed affiigif ipsa eorfuptio,- et non fini-
fiiluri eranl juvenili aiiale. Si quis vero in eo cor- tur_: lue.cirf Scripturis sariclis secunda roors dici-
-poiis modo in qtiq defunclus est resuiTeclururii tur. Haec piiroa tamenqua suuni' corjros aniraa
"
uhumquemque eontendit, nojt est crfni illo laboriosa relinqiiere.cogitiir; neo seounda, qua pcenale cor-
- pus auima rolinquere non permitlilur, honrini ,ac-
contradiciione.pugiiaiidiim.
Item Auguslinus in Enclriridione : Vtruni repro- cidissct, si rienio'peccassct. Mitis.sima sane om-
borutn corpora cum vitiis suis resurgant. Quicun- nium pcena erit eorinn qui prseter peccatum, quod
que ah illa perdiiionis massa, qrfse facla est per lio- originale traxerunl, nulium instipef addideruiit, ct
minem priroum, non liberantur per nnum Medialo- "ih caeleris ijuae addiderunl, lanlo quisqueibi lolera-
rem Dei ot honiinum, resnrgenl- quideni eiiam ipsi biliorem habebildamnationero,- qiianto hic babebit
"
curo sua," sed ul cum-dlabokfet ange- lninoiem s
' unusquisque iniquitatem.
lis ejtis puniantur. Utrum saneipsi cum viiis suis

. IN;ROGATION.IBUS
Secundum Lucani.

-«-Quisvestruin habobil amioum, et ibit ad ilhnn C inlerrogai, et lu Paulum vel Pelrum non sineris iiir
in meciianocte, et dicel illi : Amice, cpminoda milii lerrogare, quia jain requiescit ista farailia cum.Do-
trcs jianes,'qtioniam-amioiis ineus venil de via ad - mirio suo. Media nox est valida ignorantia.- Non
me, et non habeo xjuod poisam anie illum. Et ilie ideo deserendus est aroicus esuriens, qui le urget,
deinius dicat: Noli milii rinoleslus esse. Jam o- -sed.pulsare debes ad ipsum Dominum, cum quo ca-
_stiuni clausum est, et pueri mei rnecum sunt in.cu- piens familia requiescit. Qui si differt dare, ,vult
bili. Non possuni -surgere et daic tibi. Ei^si ille tamen :-sed vult ut amplius desiclores dilatum, ne
perseveraveril pulsans, dico vobis,-et si hon dabit vilescatcitb datum. Cum autcm pervenejis.ad ,in-
illi surgens, eo ijuod aniicus sit,propter improbita- lelligentiam Trinilalis ," habes tres panes unde
tem tanlen ej'us surgel, et dabit illi quotquol babet pascas amicuin pprcgrinum. Nil melius quam seipsum
-necessarios (Luc. xi). » Quidamihi faciunl interfo- datlibi Deus. Vekila : Amicus qui venilrievia no-
galionem : « Non possum sitrgere.et dare-tibi,7 sed ster est anlnms, jjui loties a ndbis recedil quoties
eiiam lotum capilulum sub uno versu siclegi ,potest: ad appelenda terrena foiis vagalttr.,Redit vero eo>
.Qtiishoroo est «si quis vestrum habebif amicum, leslique-alimonia rcfioidesidorat, cum in se rever-
ctc, ct si iile deinlus dicat: Noli mihi-moleslus siis superria ac spiritalia coeperit raedilari. De quo
esse, etc, et si~ille perseveraverit pulsans, etc.,» pelens pulchre adjungit nori se habere quod- ponat
nisi - Salvalor qui non inodo Tormam oratiouis , anie illum, qnando in tanlum seculus est ssecala-
sed Instantiam frequeiitiamqtie fradiditprandius- ria, ul nec sibi pabulum habeat divini verbi, nec
que ad siniiiiludinem imjlrohitalis? Ustts est exem- alleri a se petenti. Et quia nec a se nec ab alio valet
jilo a contraiio, sicut de illo judice quinecDeum habere doclrinam, nisi per giatiam -Dei, a Deo ne-
liii.ebat, nec homincs revefeliatur, ol tanien tsedio ccsse est eum flagilare in-nocte Iribulationis tres
victus viudicavit viduam (Luc. XVJII).Veuit amicus panes, id est jntelligentiam Trinitatis, qua piaesen-
de via, de vita hujns saeculi mala, non inveniens tisyilaaconsblentur labores. O.stium.amici irilelli-
verilaiem qua beatus fiat. Venitad te Chrisliantim, gentia esf ilivhri serinonis, quae clausa est o.mni
et dicil : Redde roihi.ralionem, el fiam Ghristianus. non intelligenti, donec aperialur ei. Unde Aposlo-
Inlerrogat te quod "fbrsitan nescis, el. non esf libi lus,, aperiri sibi oral ad loquendum mysteriuni
uiide reficias esurienteni, sed cum vis docere coge- Ghristi (Coloss. IV). «Nolimihi molestus esse.»Quasi
, ris discere. Ubi disoes , nisi in dominlcis libris ? Detis dicat.: Si vis reeipere ,quod petis, noli' mihi
Sed foiiassis in libris.obsoure positum csf qtiod.ie amplius-molcstiaro inforre. Noii , ut haclenus fe-
 963 WERNERl ABBATIS S. BLASH Mi
cisti, me sseeularibus poslponcre. Reverlere ad me, A ait, « dabit Spiriium bonum > pro quo Mallbaeus po-
ct ego^revertar ad te. Pele ut debes, et ego tibi suil, « dabit bona (Matth. vjt), » ostendit Spiritum
plus dabo quam speres. «Non possum surgere,» hoc sanctum distributorem omnium bonorum spiritua-
est non possum te adjuvare per justitlam, nisi pelas Jium. ( AjtGUSTiNus.)Myslice panis Intclligilur
per fidem reclam. Surgere Dei asijulorium ejus esl. cliafitas propler appetitum tam necessarium, ut sine
Quamvis Dbminus non det petenli, adjuvaiis illico il!a| cselera niliil -sinl, sicul sine pane inops est
eum, ideo quod araicus ejus sil, secundum hoc mensa. Cui contraria osi cordis duiilia quam lapidi
quod crealura-ejus est,"non lamcn propterea intel- - comparavil. Piscis cst fides invisibiliuro. SicuLeniin
ligendus est negare miscricordiam, sed diffeiTe ad piscis sub-tegumonto-aquarum nascitur, vivit et
gratiorem receplionem, el ad inculcandam petitio- alitur': ita fides, quae in Deutn est, in corde invisibi-
nem. Unde sequitur : « Propter improbitalem ta- liter gignitur, invisibili gratia Spirilus per aquas
nien ejus, » hoc est propler instautiam petitioiris bapiisroi consecratur, irivisibili auxilio divinae pro-
ejus, « adjuvabit euni, et dabit illi necessaria. » lectionis ne deliciat nutrilttr, invisibili praVmiorum
Vult.Deus fideliter peti a secjuod disposuit petenti- intiiitu bene operatttr. Quod etiam iides hujus
buserogare. • mundi fluclibus circumlatrala non frangitur, recte
« Et ego'vobis.dico : Petite et dabifur vobis, " pisci comparatur. Cui "cpnlrarium posuit-serpentcm
quserile _et irivenieLis, pulsale et apefietur vobis. » propter venena infidelitatis, quse etiam primo
Quasi aliquis diceret: Quid sanctum vetas nos dare homiiri male suadendo" proseminavit. Spes ovo
canibUs, cum adhuc iiihil sciamus? Ideo hortalur comparatur : nondiim enim pervenit ad-fem, sic-
petere sjmilalia qui carnalia supra veluerat postu- ut ovum nondum est pullus, sed foveudo spera-
lari. Pelilio pertinet ad impetrandam sanitatem fir-? tur. Ctii contrarium ,'posuii scorpionem, cujiis acu-
mitatemquo aiiinri, ut ea quse praecipiuutur implere leus vonenatus retro timeudus est, sicut spei con-
possimus. Inquisilio ad inveniendam veritatem, trarium est retro respicere-cum spes inanleiior^
pulsatio ad' possessionem. -"Ad liaec lria~ ma-jife- bona extendalur.
standa ponamus aliquem infirmis pedibus ambulare SERMO IN ROGATIONIBUS.
liou pbsse. Prius ergo sanandus est, et ad hoc perti- « Oculi Doroini super justos, el aures ej'us -in
net petere. Sed quid prodest jam posse ambulare, preceseorum (Psal. xxxin). > Quiamalo declinant,
&i Yi&m nescit. Non pefveniet quo vult: ad litic fornicationes, adulteria, perj'uria, fttrta, falsa testi-
" perlinel qurerere. Si vero locum ubi vult habitare mouia, et lris similia devilant. Et qrfi bona faciunt
clausum invenerit, non proderit ei ambulasse ac perve- Q Deo sua, et hominibus solvunt sua.Hi justi sunt t et
nisse, nisi sibi aperiatur: ad hoc pertinet pulsare. . supef hos oculi misericordise Dei -respiciunt, ct au-
«JBisenim qur petit accipit, et qui quaerit invenit, resejus ad preces eorum, quia, antequam invocent
et pulsanti aperielur. »Jttxla parabolam poslulantis eum, dicet eis : Ecce adsum.« Vultus auteni Do-
amici perseverantia opus esl pt accipiamus quod niini siiper facientes mala (ibid.). > Ad qttid ? «Ut
in fide orando petimus, invenialnus quod spe recle perdat de terra memoriam eorum (ibid.). » Jusli
vivendo "quserimus, aperialur id ad qubd charitale ergo a Deo respici et ab eo exaudhi gaudeant, et in
pulsanius.Cui apterii non dalur apparet, qtiia behe melius proficiant; mei autem consiniiles, seilicet
non petitur. Petamus itaque et pulsemus janu3in in criminibus fetenles, peccata deserant,.et ad ora-
Christi, de qua dictum est: « Ikce poria _Domiifi; lioiiis munimen confrfgiant,_et se etiam exaudiendos
jrisli intrabunlper eam(Psa/.cxvri).» Utcum intra- scianl. Tribus autem modis orationes noslrse impe-
verimris, aperianl nobis Ihesaufiabscondiliindni- diuntur quod a Deo non exaudiuntur. Qui orat ut
slo Jesu, in quo est Pmnis scientia." de inimicls suis ulciscatur, liic non exauditur, sed
- « Aut
quis ex vobis homo, quem si petierit filius oratio ejus in peccatunr coiivertitur (Psal. cym).
suus panem, nunquid lapidem porrigetei? Aut si Qui odium. in cofde retinet, et in se peccanti non
piscem petit, nuuquid serpehtem porriget ci? Aut si D dimittil, hunc orantem Deus iion exaudiet, <}ui cri-
bvum petierit, nunquid porriget ei scorpionem? » minalia peccala perpelrat, et in' liis deleclabililer
"Pctendi confidenliam prsebet, et quid petendum sit perseverat, Iiic incassum preces fundit, quia Deus
explanat a minoribus ad majora, sicut superius de • peccatores non audit (Joan. ix). Unde per propbe-
volatilibus cceli et Iiliis. '
. tani dicitur : « Aures Dei non sunt aggravatae uf
« Si efgo vos cura silis raali, nostis bona data noii audiat, sed peccata veslra obstanl ne vos exau-
dare filiis vestris, .quarilo magis Paler vester, qui in diat. s Ilem idem : « Propter peocata noslra', Donrine,
coelis est, dabit liona pelentibus se. » Malos vocat opposuisli, tibi nubem, ne iranseat oratio (Thren.
saeculi amatores quoruni dona secundum sensum jii). »Pecoalum qtrippe grave estulplumbum, etidoo
eorum dicenda sunt bona. Vel boiia sunt naturaliler pertrahit hominem in barallni profundum! Siout
omnia quae Deus fecit.' enim rota in monte demillilur, et per prsecipiiiiun
« Si ergb nps cum simus mali dare novimus ad ima convallis devolvitur, sic anima sponie Uoiiin
quod petimur, quanto magis Deus. J Apostolos malos deserens elin iniquitalem j)roruens,nunquamin imo
dixil vel huma.num geniis sub persona "apostolorum l.ipsu roorabitur, sed semper ulfcrius ad deteriora
ad comparalioncrii divina; cleinonlise. Quod Lucas prolabilur , et pcccatuni. quod cilius pceuilenlia
 S6S DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. 1. 966
non diluit, mox aliud suo pondere tralriL,,et de pee- A beant, necesse est ut verhum Dei in eis aresczt.
calo in"-peceatiim cadil, usque dum in profundum-- Quod autem spinae suflopant, sunt hi quibus divi-
inalorum venerit, inde in seternse niorlis- puterfm tise, voluplales, vitse sollicitudines aures. a verbo Dei
proruit. Super cujus os lapis damnalionis pbnitur, obdurant. Quod autem in terrambonam cadensfru-
usque dum reddat novissimum qiiadrantem exire clificat, esl multitudo fidelium, p^usevefbo Dei obe-
non promittilur. - - diens, bonis' aciibus insudat.' Conjugali tricesimum
." Devotis ergo precibus, charissimi,, a Deo poscite, fructum referunl, dum fidem sanctse_Trinitalis De-
« ne vos absorbeat -profunduni, rioque nrgeal super calogo legis perficiiint.-Coniinentes. vero sexagesi-
vospuleus os sutim (Psal. LXVIII).»—«Fugilemundi murii profefunt, dum hsec actualiter el spiritaliter
ctcarnis desideria, quse suiitclaenionumservitia; quae- implere satagunt. Virginesauteni-centeslmum fe-
rile Dominuro, et vivet anima vestra (ibid.). > Pro- furit, euni Deo corpore et spiritu placere perfecte
pheta namqueviditubi nittlier in amphofa sedens contendunt. . _ -
inmarinatabat, quam niassa plumbi gravabal. Et Hunc, charissimi, debetis breviter auscultare unde
eece duse niulieres alalse amphoram. cum puliere decreluiri sit istis diebus cruces' portare. Fertiir
levabant, et eam in terrani Babylonis ducebauf qribd lerra siccitale, homines vero et animantia ta--
(Zach. v). Mare turbulenlum est hoc sseculum adver-, _Rbuerunt mortalilate ; insuper feritas ursorum, lnpo-
sitatibus procellosuni. Mulier qttae in amphora na- rum et aliarum bestiarurii plufimosdevastavit;.
lat.esl anima nostra, quse corpori prsesidens in pe- quarum multitudo, passim civilafes" et villas ingre-
riculis sseculi laborat. Quam massaplumbi gravat, diens,parvulosin cunis eiiam dilaceravit. Eo lem-
quia animam nostram gravis iniquitas orierat. Duse pore, Mamertus"episcopus yierineiisem Ecclesiam
muliercs, quae amphoram cunTniuliere levant, sunt regebat. Qui convpcato populo triduo jejunare,
duovitia, superbia scilicet et luxuria, quae aniinam orare, cruces portare monebat, ut misericordia Dei,
nostram el corpus noslruni ad illicila mollificant. quae Ninivilasper tridtlanum jejunium liberasset a
Superbia eirim anijnam in elaiionem-erigitj luxu- subversione, populo sub subvenirot in praesenli -af-
ria vero carnemjn imnmndiiiam deprimit. Mox^dum flioiione. Quo faclo plaga sedatur, gaudium ef ab-
sjriritus in superbiam extollitur, illico cafo in luxu- undanlia rerum aflliclis donatur. Porro ille dies qul
riam mergittir. Hse alatae describrfiilur, quia In- major Hlania dicitur,ca de causainstitutus legitur.
siabiies redduntur qiii- eas sequunlur. Amjriioram - Tyberis plus solito inundavit, Romam ingrediens
cum muliere in lerram Babylonls, quod confusio di- maximas regiones i"nea occupavit, ecclesias diruit,
cilur, ducunf, quia-sibi consenlientes duplici cbn- mulla sedifieia ' curii popttlo subvcrlit. Per cujus
fusioneinduunt, dum et lric coram Iiominibus ih - alveum ingens draco cum magna multitudirie ser-
corpore coiifunduntur, - et in fuluro. in anima pentium mare ingredilur cum quibus onmibus ibi-
seterna confusione puniuntur, sicut dicitur : « Opg- dem suffocatur. Qui in litlus projecti aereni sua -pu-
rientur duplici -confusipne, sicut. diploide (Psal. ti'edine corruperunt, etgravem mortalitatem liumano
cvm). J.lgitur, charissimi, supei-biam et luxuriam generi intulerunt. Sagittae nanique coelilus venire
exseeramini, atque in Domiho delectamini, et dabit corispiciebantur, de quibus inguina hominum tacta
vobis petitiones cordis vestri (Psal. xxxvr).. sinemora mofiebantur. Primitus papaTelagiusmo-
mvisio. ' - •
ritur; deinde populus Romanus pene tolus subila
Quia confluxislis hodie, verbum. Dei intenteau-. . morle consumiLur, Gregoriiisilaqpe episcopits le-
dire debetis. Ipse Dominus nosler. dicit: Quidam vatur qui populum jejunare, crttces' poiiare et orare
semen suum semiriare exiit, et duin seminat. aliud Iiortatrfr. Quod.dum devoleperagunt,plagacessat,ct
secus viam cadens conculcatur et a volucribus de- populus" pace' Dei exsullat. Unde slalutum est ut
voratur; aliud supra pelram prosiiiens, natum eadem dies annuatim in ecclesia agatuf crim j'eju--
aruit, quia humor.em non habuit. Aliud spinis coni- niorum pt lilaniarum celebratione, qualenus nos
mendatur et a spinis sufibcaltir. Aliud in bonam j) Deus et animalia noslra cuslodial a mortalitate. Et
terram cecidit, etaliud tricesinium, aliud sexagesi- quia ssepe hoc tempore ex inclementia aeris solet,
mum,aliud centesImumfructumobtulit(.MaH/(. xm). evenire, quod jacta semina usibus nostris possunl
Qui semen seminaf,.esi sacerdos_ qui verbum Dei deperire, decreluin est ut isfr dies eodem rilu', sci-
praedicat; agerin quo semen spargitur, stint vesira licetcumjejuniis et lilaniis "peragantur, ut totius
corda ih quibus verbum Deijacitur. Semen in via anni fructus nobis ab omni infbrtunio custodiantur.
jaclum, et a prsetoreuntibus. coneulcatum, a volucri^ Et utpius Domirius det jiobis fiduciam impetraridi,
bus devoralum, designat eos qui verbum Deiperci- iiortalur rios ad studium orandi." Dicit enlm : « Si
"
piunt, sed ssecularibus negotiis et mundanis deside- qnis media nocte jianesab amico petat, quos
riis iritenli illud quasi proterunt, et dsemones a me- _ ante amicunf surim de via venientem ponat, si ei
moria eorum tollunt,-et nullrfm pielatis, fructum proptcr anuciLiam' nori tribuat, propter iinprobita-
referant. Supra petram autem cadens et" ibi are- tem" ;ej'us qui poscit .exhibeat (Luc. xi). » Anricus
scens duricordes: designat, qui, quaniyis yerbum hic esl Deus, qui-nbs dilexit et Uiiigehilum suum
Dei aliquandoavide audianl, in-malilia tamen per- pro nobis tradidit. Ab liocmedia nocte panein pe-
durant, ct cum humorem supeniae gratiae nonlia- timus, dum in tribulafioneejus auxilium quaeriitms.
 8G7 WERNERl ABBATIS S. BLASII .«_
'
Etsi nomspropter peecata noslra subvenire lardal, A Elias non posset corrigore prajdiealione, cktusit ei
lamen si perseveravimus, misericordiam suam no- ccelttm annis tribus cl mensibus sex oraiione (Jac:
bis praerOgal. Absque dnbio autem nos exaudiri x). Pluvia vero a coelo inhibila silibunda tellus
iioscariius, si instanti prece pelimus, si intenla elanguit marcida, et culloribussuis minalur famis
menie quaerinms, si lacrvmis pulsamus.-Qui enini discfimina. Fainc iiaque urgente, populus ad cul-
palrcm panem pelil, nullo modo ei lapidem dabii. lum vivi ot veri Dei eompellilur et orante Elia terra'
Et qui a patre piscem exigil, ininime serpentera ac- abundanti imbre perfunditur, et conversq populo
cipil. Et'si ovum poscif, nunquam ei scorjrionem cppia refum redditur. En per orationem unius ho-
porrigil? Per paneni,- qui cor hominis confirmal, minis ccclum omni populo clauditur, et rursum eoi
diaritas declaraiur, per'quam homo in virtulibus oranle rccluditur.
corroboratur. Per jriscem, qui pulsu fluctuum nu- Quoflam etiam tempore' ob peccala hominum
tritur, fides inlelligitur, quse procellis persecutio- arva siccilate afescunl,. et corda mullorum liiriore
nnm ad incrementa perducitur. Per ovum de quo famis labescunt. Quibus j'ejunanlibus, et cruccs
fetus exspectalur, spes indicatur, per quam futura cum litaniis portantibus quidam patrum occurrit,
beatitudp speratur.' Porro pef IapiJem cordis fluri- causam afflictionis inquirit. Qui curn siccitatein re-
tia,pcr seipenlehivenenifeium airimal roalitia; per D ' sponderent, dixit: Cumon orarenl? Qui cum aflif-
scorpionem yero, q»i cauda perculit, acclpilur pec- mareiit se plurimum orando laborasse, et parum .
calorum vindictn. Qui crgo a Deo charilatem po- impetrasse, dixit: Si intenle peterent, utique petita
siulat,~nunquam euni in malis indurat, el qui fidcm aeciperent. Stansque corani omnibus, manus n:l
ab eo poscit, riullo motlo cumin mnlitia jerntanere oralionem extendil, et ad priina verba prccanlis
sinii. Qui vcfp spem ab eb rogat, ncqrfaquam ei pluvia descendil, lerrnque diu negalum fruclum
supjriicium iirogal. Per paiiem quoque frucfus, qui agricolis iiripendit. Quidnm etiam monacbus eral
nunc in berba surgit, accijrilur; per ovuro, fetus in oratione assiduus. Unusvero daunonum a Ju-
aiiiinalium iiiielligitur; pcr jriscem quidquid jam liano imperatore pro quodani responso lnillilur;
est quo qsiisque initrilur.innuitur. Pro quibus opor- sed ejusdem viri precibus xx diebus in urio loco fi-
tetut diloctio vcst.ra preees Dbniino funda.t, qttate- gilur ; deinde yacims ad regem revertilur. Dumiile
rius hic a lapkle grandiiris, a serpenle morlalilatis, causam morae inquiferet, ait: Et (ardavi, et iroper-
a scorpione tempeslaiis cuslodiat. fecto negotio-repedayi. Namcum milii per illiini
mvisio. lnonaehuin esset transitus, oralionibus illins sum
Mulla, charissimi, hahemus exempla quud mul- („' impeditus. Cumque prseslolarer "si forte oralionem
lum valet deprecatio justi assidua (Jac. x). Cum finiret, ut mihi prseierire licerct, iile finem non fe-
populus quinque civitaluni horrendis flagiliis iram cit precibus, et ego ultfa ire- non valens, reversus
DeirSupcr se provocasset, Abraham Deum-rogaVit sum vacuus. Julianus auiem minabatur" ersuppli-
ul eis parceret, si decem j'uslos inler eos inveni- cium, sed ipse non mrilio post bello occisus, subiit
ret. Dominus auteni dixii, si. decem -jusios in-illis seternuin. Pensef, cjuaeso,dilectio vestra,quanlum se
quinqtie regnis reperiret, aliis omnibus inter eos dilalaveril hujus viri oralio. Certe diabolus polost
dimitteret; insuper loca non subverlefet. Sed qtiia per aora transvolare, potest lerras penelrare, potest
non nisi untis juslus est invenlus,-liie solus cst etiammaretransnieare. Sedhuj'us pratiosesesursum
creplus. "Pentapolis.vero cum pbpulo igne el sul- ad co3lum porrigens iransiium ei per aera inhibuit,
jjhure sub verlitur, e! uxor j'usli, ouse etim corpora- - deorsum se ad larlara extendens pertransire prolri- -
liter lantiim coniitabatur, cum Sodonritis atilemmo- buit, fines orbis ulrinque atiirigens in neutra parte
rabatur menle, in statuam .salis coiiv.eriitur (Gen. transfugam spiritum a refuga homine prsetergredi
xix). Hinc datur infelligi quod jusiofum cohabita- permisit. Et revera hic homo corpus aliquando cibo
tio est pravorum in hac vita :sustentaiio, dum per inlerdtim sonmo reficiebal; sed tota intentio cordis
Illorum orationes ultra. dextera liheratltr, ne eoruw D ! sui sicadDeum jugiler ascendebat quod oriinis aclio
' "
pravitas, til meretur, subito in perditionem sub- ejus oratio erat.
inergatur. Cum vero jusli lolluntur, mox impii ad mvisio. -
tormcnta rapiuntuf : sie Sodonia periit postquara Charissimi; omnes jusli ab inilio mundi, qui regna
- Lot Iiide .e.xiil. Cum poptilus Dei per
.Moysen de - vitsemerueruiit bealaeita orando Pbtuiuerunt. Omnes
J5gypto educittif, ab hoslibus in via armis irfvadi- namque justi orationi studuisse leguntur, et ideo
tur. Mpysos autem in nionte extcnsis manibus ora- pro quo oraverunt, pleno gaudio hodie.perfruun-
bat,.et Israel hosies superabat. Si vero"Moyses ma- . tur. Ifaque et nos frequenter oraljoniincumbamus,
nus Amalec devicit .(Exod. xvn). Tlinc pa- ut cum eis plenunigaudiumadipisci valeamus. In
' let remisit,
qubdillc plus egit precibus quam arnris popultis. horaine auteirf Jesu omnia petamus, si preees no-
iVain victoriam oblinuit orandb, quam populus slras exaudiri optamus. In nomine Jesu Pa-
ndipisci nonvaluit pugnahdb. Similiter Samuel ho- , ireni poscimus, si tanlum animae salutaria, et cor-
5tes precibus deptilit, quos exercitus armis pellere poris necessaria petirnus. Orantes vei'0 debemus
noii poluit. Populus olim a lege el cultu Dei aver- sJe merilis rioslris diflidere,. de ej"us misericor-
littir et ad idololalriairi "convertitiir.- Quem -curo dia praesumerc, quia ipse.dixil : «Amen dico vo-
 089 DEFLORATIONES SS. PATRTJM.— LIB. L 970
bis, quidquid orantes-petilis, credite quia aecipie- A; dum anx-ii de terrenis et 'sollicili de caducis, quia
tis, et fiet vobis. Si duo es vobis consenserint, de hsereditabil bomo vermes, beslias el serpentes. Ro-
omni re quacunque pelierint, fiet a. Palfe meo gate aulemDcum, ut ab his necessitatibusvoseruat,
(Mattk. xvm).» Omnesergo nnanimes in ofatione alque illuc,. ubi-his non indigeatis, transferat: ulri
"cstote, cordacum mahibus ad Deuni .levaie,-"pro rion esurient, neque sitient amplius, ,et ubi animse
omnibus vivis et defunctis, et qui in aliqua pressura requiescunt a suis laboribus, et ubi vacant et vident
sunlorate. Si eiiirii pro tpta Ecelesia utpotepro quofiiain ipse-cst Deus," in cujus yisione reficiun-
mafrevestra orelis, tota.Ecclesia supplicalpro vobis, lut angelicfcoelus ; ut Iioc petamus ab ipso edocti
ut prita pro siris filiis. Si autem pro-defunctis ofa- sunms : « Pelite, inquit, ef accipielis,- ut gaudium
tis, vos ipsbsiiberaiis, quia si iifgaudio sunt, ipsi vestrum sit plenum (Jpan-. xvi). >Onine hujus mundi -
rbgant ul celeiius ad eos veniatis; si.vero In suppli- gaudium est fal!ax"et moerbre pJenum. Si enim
cio,- postulant ufnunquamilluc veniatis. Denique quis de speciosa conjuge lselatur, moiie iiiterver
<_uioraf, Domino confaljulalur, et ideo necesse est irieiilfi trislafur." Si de cliaris riatis jucundatur,
111qui fJdeliterpetit, assequatur. E.t chmipse dical: morbo aflectis, vel morte-alriatis, coritfistatur. Si
< Ubi duo vel tres congregati fuerintin notnine meo, de possessiorie, vel pecttiiia gaudet, aliquo infor-
ibi suminniedio eofum (Mallh. xviii),» qrfanto ma- B tunio amissis moerel. Illud auleni verum etplenum '
gis credendus esl bodie inleresse larilae multitudini gaudium est omnibus fidelibtis lotisybtis optandum,
iii nomiiie ej'us-congreg'afaead postulanda suffragia ubi in gaudio Doinini super oihnia bbna sua consti-
saJiclorum?Cum igiturlafgitof oriiniumbonorumsit tuuntur, et selernsovisionis claritate perpetuo_ per-
m mediq vestrum in jiomiiie ejus cbngregalorum, frutintur, etubi angelprum. oinniutn gloria poliun-
ipsum piis precibus invocate, lacryrfjis et eleembsy- tur, omniumque saiiclofum cojituherniuin sprliun-
nispulsale,utvbbis cuncta corporis_etanimse'neces- tur, et hoc gaudium'liunquam^tolletur ab eis In
saria tribuat, et deneeessitalibus've'siris voseruat. sevum. Propterea mulier nunc cura parit, tfislitiam
Licet niuitaj sint rfecessitates, quihque- tamen sunt habet, cuin -auterfi peperit puerum, jam pj'essurae
principales, quse si non remediis" depellantur," bo- "niinimememiiiit, jiropter gaudium cj.uodhomo natus
mines per eas morte periclitanlur. Ex. necessitate" est in mundum (Joan. xvi). Hsecmulier esilScclesia,
- eriim homb comedit, quia sinonconiedil, famemo- . quse nunc in tristilia laborat, ut pbpuluro fidelem
ritrfr. Ex necessitale bibit, quia si- non bibit, siti Christo pariat. Curii autem .post i'esurrectIonem
mpritur. Ex riecessitatedigerit, quod si. non fece- seiernaevilaepcperil, j'am jiressurse hujus vilae non
rit, constipalione-moritur. Ex necessitale corpus „ meminit,propter gaudium ineffabile quodtuncomni-
somuo reficitur, quod si neglexerit,-,lassltudme de- bus friiis suis dabitur pJenum, quiatunc.jusli sicut
ficit. Ex necessitate vestitrfr, quod si prseterniiserit, sol fulgebunt, el aequalesangelis.erunt. Cliarissimi,
fsigore et ardore perimitur. • . qiiando crux anle nos porlatur -nos sequimur, ita
Hinc est .loturh qrfod Jaboranius, ut nobis in lris exerapla crucifixi Chrislisequamur, rflper triumpluim
necessitatiJjussubvenianius.« Primum, inquit, quse- - vicloriosae crueis ad illa -gaudia- pervenire merea-
rileregnum Dei, et jusliiiam ej'uSjel hsecomnia ad- murquae oculus non vidit, et auris non audivit
jicientur vobis (Matih. vi). * El lie sitis' ultra mo- ,(/ Cor. n). • -_ -

IN. ASGENSIONE DOMINI.".

'-
'_ . . Secundum Marcum. .
(Recrimbelitibus undeclni clisoipulis,apparuit illis D euni-coiiiemplaiiiessinefinecollaudant.Ctticohgruit
Jesus,et exprobravit incredulitateni iilortim,etduii- revelalio, qua quoounque modo revelamus ad eum
tiam cordis, quia liis Tjui viderant_eum resurrexisse ' viam noslram ol .ejus vesligia sequimur, gloriam
non crediderunt (Marc. xvi).» Undecim disciprfli, ut Domini speculantes in eamdem imaglnem transfor-
Mallhaeus seribil, abierunt in Galiiaeam,in mpntein> mamur. Quidam arftem dubitaverunt propter hoc
ubiconsliluerat illis Jesus. Et videnles eum adorave- quod Lucas ait : «Conturbali _vero et conterrili
runt; quidam aulem dubitaverunt (Mallh. xxvm). existimabant se visum [spiritum] videre .(Luc.
Inmonle apparuit, utsignifiearet corpus assumptrfm xxiv).» Marcus autemait:.tEtexprobravit incredu-
jam super omuia terrena sublevatum! Quare autem. litalem etduritiam cordis, quia his qui viderant eum
.specialiter se in Galilseampraecessurum et ibi viden- ,resurrexissenon crediderunt. J Increpavit discipulos,"
dum praedixit, cum rieque ibi solurii, neque ibi ieum eos corporaliler foret relicturrfs, ut verba,-.quse
priirfum.visus sit? Quia Galilseairansmigralio fdcta revertens dicebat, in corde audientium arctius ini-
vel revelalio dicilu-r, et_ utraque inlerpretatio ad pressa remanerent. Exprobrat incredulitatem et
unum linem respicit: sigiiificat quod sicul Clifistus durillam cordis, ut succedat creduliias ct-cor car-
de morle_yenit ad vitam, ita sequaces de morte - rieum charitate plenum. Hinc esl quod calervae mar-
transroigrant ad vitarn, efin speciem sua. divjnitatis fyrum mortem huiussseculiliberiter affeclant, quia''
PATROL. ctyn. 31
 971 , , WEUKERI ABBATIS S. BLASII 972
vblunt pro' tempofali interitu perpetuo se esse v_i-A Imit (Act. vn). Sedere namque judicantis est, stai-e
~eturos : beatissima trajismigratio ex lioc sseculo in vero pugriantis es.t vel adjuvantis.
seterniialcm. ". . •-'-.-. . _- « Illi autem profecti prsedicaverunf ubique, Deo
« Eldixit eis :.Euntes in mundum univprsum prse- cooperante, ei sermonem confirmaale sequeniibus
dieale' Evangeliu.m" onmi' cfeaturse.» -Omni,-.crea- signis.». Prseceptum obedienlia; obedieniiam signa
turse nori dicitur pro insensatis vel brulis. animali- . comitanlui'. Legimus quodElias sit raptus in coelum
bus, sed omnis" erealuriae nomine -significatur (IVReg. ii), sedaliud est^oel.umaereum^aliudaelhei
honio habehs esse cuiri lapidibus, vivere curii arbo- - 'reuni.Uludenini estterroe^roximuiiLi, quiajier illud
aves volitant. Ej'go.raptus est Elias in aereum, ut re-"
ribus, seritire cum animalibus, inlelligere Cum an-
gelo, constare ex calido et frigido, humido et arido, .. jjerite dueeretur m. quanidam secf.elara regioneih ier-;
. rae, ubiusqueadliriemvitaevival, etluhcinde redeaf,
quia miuormundu.shomovest.Cum ergoomiriscrea-
turse aliquid babeat homo,. oiriiii crealuf33pi'sedica- et moriatui'. Konenim evasit mortem, seddistulit,
turEvangeliuiri,cuni liomihi prsedicalur, ,pfopter - Redemplor autemnosterhon distulilfsedsuperavit,
etincta creata etcui cuncta sunt .. "et gloriam -resurreclionis ascendendo" declaravit. '
queni sunt, .aliquq-
modo siniilia; vel per oninern creaturam -potest Cuiru ascenJit Elias, uliiomo purus, indigehs ad- ,
designarl riatio genliura. Anteaeirim dicltim erat-:-. -jutorio, per angelos eirim facta sunt illa adjumenta.
«Iri' vianr gentium rfe'abiefitis (Maith. x).? Ciim et ostehsaiRedemplor autemnosfer.jiec curfu nec"
sed propria virtute/
discipulos_ ad prsedicandum Veritas' niittit, gi'2na angelis legitur subievatus,
seitriirisin mundb spargit, ef pauca rfritiit in seinine,- Enochquoque fra"nsla.tus ad aereurii eoelum Db-
l/t "multaruiri messium fruges recipiat ex nostra niinicam ascensionem designavif,-sicut Jbseph ven^-
ficie. Sequitur: dilionem. Ascensionis ergo s.uaj Dominus ,lestes-
-.'-.;"
Jiabuit: unum anielegem, ef alterum sublege:lOrdo.
«Quicrbdideritef bapiizatusfueril, saJvuScrif; qui in uira.que"sublevalione iricremenla.
vero rioii eredidefit condemriabitur.» Quid hicilici- per.quaedam
: nam Enbch.iranslafus, Elias subve-
mus de.parvulis, qui per setatemadhuc credefenon , distiiiguitui' clus! memoraniut',- ut postriiodiinf veniret qui nec
valent? De majoribus -nulla-qusestio- esi.-Pei''alios ,. translatus iiec subvectus, cceluni sethereum sua
igitur parvuli credun.t in Ecclesia, sicut-ex aliistra-;
'_\ virtule" penetraret. Pensaie ergo- qnoniodo crevit.
hunt peccata quariilisin baptisino remiltuntur.',
mrfndilia sanctitatis, qubd -apefle ostonditui' Iri fa-
"« Signa auleiri eos qui crediderint, baecsequen- mulis et Dominb. TransiaLus esti|iioch,'et per co-
tur : In nomine meo^daemonia ejicient, iinguis, lo- ( itum genltus.etper coitum geiieratus,-uxorem enim
Q
quenlur npyis, serpentes" tollenf; et si morliferuror ." habuit et filibs. Raptus esf Elias, pei coitum genilus,. "
quid biberinl,- non eisnocebit. Super segros manus sednon percoiturii generaiis; neque enim uxofem
impone.nt, "et bene habebunt.» Nunquid quia haec -liabpit nec.iilios. Assumptus esl autem Donrinus
signa noii^acimusj, nbn credi.mus ?.Haec in exordiq neque per cbituni " generalis, neque per coiiunf ge7 _
Ecclesiaefuerunt necessaria, ut iides credenlium mi- neratus. - • ." '
-.-
raculis nutiiretur. Nos enim cum arbusta|planfamus, - SERMO IN ASCENSIO:\TE|DOOTNI.' - '-
tandiueis aquam fundimus, qubusque in terra cbn-" . Hodie,-".ffatres charissimi, est Ascensionis Do-.
valescanl. Hinc Paulus :« Linguae iu signum suntnon - nrini jucrfnda fcstiyilas. Hodie desiructa est humaiii
fidelibus, sed infidelibus (JCor.. xiv).» Sanctatamen generis captivitas ; bodie secunda yictofia Ghristi
Eccjesia quotidie'spirilaliter faeit quod-tnnc per" comjriefa est; hodie Iriuniphalia vexillaejus erigun-
apostolos corpofaliler faciebat. Sacerdotes eriim tur, de despoliatibne sua dolet cum principe -suo'
per exoreismi gratiam, manus -credeuiibus .impo-i taffarus. De .restauratione damnk sui gaudet coele-"
nentes, dsemonia "ejiciunt, et fideles sseculaiia verba stis exercifus. Hodie illa cafo, quae de terris suble-
relinquentes Cohditoris sui laudes'ins"onarit, quod _vata est, ad' dexteram Patris collocata est, quia
est liugiris novjs lpqui. !Qui etiam dumbonis ex-i D pmni crealurae prselata est, et omiris prineipalus ef
hortationibus malifiam de alienis cbi-dibus aufe- potestas aute eam curvala esl. Hodie itaque Via
riint, serpentes follunt. Et dum -pesliferas audiunt nova, de qua dicil Apostolus (Hebr' x), initiata est,-.
stiasiohes,',sed tameh ad pperafioneni pravammi-- - quia-per carnem Christiadifus eoeli, per quem nulla"
rilme perirahunlur. mortiferum quiflem bibunf, sed prius caro transierat, reseralus est. Hodie:-"apeitio
nbn eis nocet. Durii autem vitam inllfmorum in fide libri perfecla est," quem iiemo' potuit aperire -nisi- -
exemplo srfae- operationis robprarit, super segfbs Agnusqui occisus est (Apoc.x), quandqsacramenia"
manus imponunf. Efgo lanlo maj'ora sunf niiracula, ejus revelala sunt-cum eis quae in Jege etprophetis'
quanto non corpora sed aninise suscitaniur.^ inveniunfur de Christp. Hodie quqquecbmplela est,
" «fit perhsec
Dominrfs quidem.Jesus, postquam Jocuius est consummala dispensallb iiumaiiitatis ejus. Descenr "
eis, benedixitrllis, et reCessit ah els, _elassunjplus dit primo Omnipoterfs, ut riostrae iparliceps fieret- -
est in eoelurii, ei sedil a dexlris Dei. t Quia Redem- naturse, poslremo ascendit, ulsuaj nosparlicipes
pLof noster". riunC oipniaJudical, etiandemjrfdex ifaceret gloriai. Descendit, ufnosexaliaret;'^ascen-; -
olim' venturus est, Marcrfseum -sedere describil; dit, ut nos secum ascendere faceret. .= - - . -
Stejihanus vero sfantem vidit,4juem adjutoj-em lia- - Sed videndum est quare uou statim post Aseen-
 975 _ DEFLORATIOKES SS. PATRUM.— LI3. I. 871
sionem,sed posl decem dies miserit apostolis Spi- A fnundum (Joan. i), ad coelestia, quia per ascensio-,
rilum sanclum (Act. n). Ob tres utique causas : nem ejus luna steiit in ordine. Lnna Ecclesia dici-
primo, "iit aposloli jejuniis et orationibus se aptos tur, quia sicut luna^lumeii recipit a soie, ita Eccle-
esse advenlui prsepararent ejus; secundo, quonl lii siss defectus a Chfisto illuminatur, et sicut luna pa-
Spiritum sanctum perciperenl, qui decem prsecepta ' titur aliquando eclipsim, itaEcdesia inlermundana
cxplerent; lerlio, quod iri quihquagesinio die.a re?" tolerat. Sed haeoluna jiost asconsionem Christi ste-
surrectione, sicul populusDei.postiiberalionemah lit in ordinesuo. Stetil, quia in jirsedicatione ex-
iEgj-plo, qulnquagesimo die accepil legem timoris, crevit, qrfia ad tribulatibnes patiendas exarsit. Tunc
Ila populus fideliiimpost liberalipriem suam a mundo Petrus, qui ad vocem ostiariae' suectibuit, ad vocem
quinquagesimo die accipere! legem anioris. In ju- Neronis resislentis non recessit. Ilaec ascerisio est
bilseo etiam, id est quinquageshno anno, recepit unus de.saltibus Doniini, de quibus facitmentionerfi
populus amlssnm liberlateni- et baereditatem ; _et Salomoji inCanticis : «Ecce yeniet salieiis in mpn-
hae.die recepil, _populus: Chiistianus amissam-- tibus, et transiliens montes i(Canl. ii).,»'-Saliensve-
liberlatem et pai'adisi hsereditalem. Habet" itaqtie nil, qui yeniendo ad redemptionem nostram quos-
Christusnuncplenum gaudium; qtiodammodo ha"bet, dam saltus dedit de ccelo, veniens in ulero Yirginis,
quodammodpnon habel; quanlum ad sui personam, Bde uteroiriprsesepium, depraesepiovenitin crucem,
jilenissimum ; quantum ad" corpus suuni, quod est decruce venii in sepulcrum, - de sepulcro rediit in
Ecclesia, .adhuc riiihime. A.Judseis enim adhuc cbelum. Unde ait Propheta : «Exsultayit ul gigas, >
blasphemalur, a geniibus subsannatur.ab hseretiois ete. (Psal.;xviii.) Hanc exsultatibnem alibi deno-
-^dilaceralur, a malis Christianis impugnatur, a sa- tavit: «De torrente in viabibet- (Psal. cix). » In
cerdoiibus luxurise deditis, etpb hoc publice ana- mundoerat torrens mortis defluens a peccato, primf
thematizatis, viliperiditur. _In membris etiam suis parentis. De bis -
in via bibit, quia mortem intrans-
quotidiepatitur.~Cuni hsec onnria ad se collegerit,. itrf gusfayil, atque ideo exaltavit caput, quia hoc
luricplerium gaudium babebit. Quomodo vero est quod moriendo in sepulcro posuii, resurgendo super
Ecclesia ejus corpus, et elecli -membra ? Sicut "cor- angelos levavit.- Levayil super angelos post resurre-
pus capiti irihaeret et ab eoiregitur, ita Ecclesia. ctionem ifumanam natufam, quae prius erat minor
per sacrameniiim corporis Clnisli ei conjungitur, arigelis! Unde scriptum esl : « Minuisti euni.paulo
imo unum cum. eo efficiiur, -a, quo omnes jusli in minus ab angelis (Psal. vm). i Quandiu enim pasr
suo ordine ut membra a capite gubernanlur. Cujrfs sibilis fuif et .moiialis, hiinor fuit angelica natura,
capifis oculi prophetse, qui futura prseviderunt; san- quse immortalis est. Sed posfquam DeusPater glo-
cli apostoli, qui alios-de via errpfis ad lumeif j'usti - ria resurrectionis etbonore iinmortalitatis euin co-
tise deduxerrfrit. Aures sunf obedientes, nares surit rcnavit,-qui prius minor eral, super aiigelbs est
' ' r '' ' -
discreti; flegma quod per nares ejicitur.haefetici-, factus. , . - -'
qui j'udicio disci'Ctorum de eapite Christi emungun- Cum igitur angeli bumanam naluram angelicse
tur. Os sanctos- doclores^ dentes saci'se-Scripturse praelatam !viderent, qtti prius ab hominibus se ad-
expositores^ iriarius Ecclesise deTensores, pedes agri- orari patiebantur, abhumano genere ita exaltato se
coke Ecclesiam pascentes." Porroiimus, qui deven- adorari jjpstea timuerunt. .Abraham adoravit ange-
. tre egerilur, sunt immundi. et luxuriosi altaris mi- lum curii tres vidit, ct unurii adoravit, nec jirohibuit
nistri, et alii irifra Ecclesiam facinorbsi, qrfi-ven- (Gen. xvni). Yoluit adorare Joannes angeluin pbsl '
trem matris Ecclesiae onerant, quos per niortis ege- resurrectionem, ncc ab arigelo.perniissus estfApoc.
fclionem daemones ul porci_devorai)l. Igitur quiain xix). Despiciebanl lioriiineni prius quem videbant
aseensioneDomirii induti srfmus corporali ejus prse- eulpa sua-exsulatum ; Jionofaverunt hpminis natu-
sentia," ad aeternain visionem ejus tota intentibne ,'ram, quam vide.bant super se exaltatam. Sciebant-
- - -
fesiinemus. qiiidem honiinemfactum esse ante peccatumadre-
"
DIVISIO _" j. slauralionem. angelicse legionis, qua ceciderat, sed
Dominicam ascensionem flabacuc projjheta prae- redemplionem ejus per Filirfm ignofabant. In prin-
videns ait: « Elevatus estsol, efluna Jictitih or- cipioenim.niundifecil Deus angelum quemdam prse-
dine suo (Habac. v).» Cum enim Dominusin mundo cellenlerii aliis, valde speciosum et sapientem De
cumdiscipulis morareiur-suis, apostoli inprseseri- quo postea per Prophetarii : «Tu signaculum siiriili-
lia Dominiconfidentes, non ad coslestia aspirabant, ludinis Dei, plenus sapientia, et perfectus. decore,
sed, postquam se Domiuus ab eorrfm oculis abseh- in deliciis paradisi Dei fuisti (Ezech. xxvni).» In eo
tavit, et in ccelum ascendit.-^Jup Dominus ascende- enim erat subtilior natura, in illo imago Dei filio-
rat,militesinhiando cupiuril asceuderc. Haecciiim rum, quod" insiriuatur cum dicitur.- «Omnis lapis
consueludo Inter nos esl ut familia regem prajceden- pretiosus operimenlum Luum"(ibid.),t quianoveni ora
tem sequi desideret. Unde.ait Ecclesia in Canticis: dinibusille-piiraus angelus ofnatus et opertusfuit,
t" Trabe me post te (Cant. i). » Trahi euimdeside- dum cunctis agminibus"angelorum jirffilatus est ot
rabaf adRegem ascendentem, posiquam caruitcon- eorum comparatione clarior fuit. Sed ille yersus in
solatione ejus prsesentiae. Ideo elevatus est sbl, qui superbiam, ex nimiaclaritatedixit: « Ascendara in
illuminat birinem- hominem venientem in bunc co-lum, ponam scdein meam ad aquilonem, et ofo
 975 WERNERI ABBATIS S. BLASII ,976
similis Altissimb (Isa. xiv). t Fuerunt enim consen- ,A homo locum sumriii angeli supplevit. Alii yero ho-
tientes ei ex angejis "alii; qui, cum Deo similes vo- mines-inferiofes inferiorum ordinum ruinam restau-
lebant.fleri et impares angelis, minores effecti suni. raverunt. Itaque Chrislus secundum humanitalem
Et primus ille angelus et siii complices de ccclp,- eliam super omnes creaturas est. Unde aif Psalnri-
ailis bbnis spifilibus remaneritibus; ceciderunt, Ila" sla ': « Omnia subjecisti sub pedibus .ej'us (Psal.
quod de singulis no vem ordinibus angelorumcecidisse - vm). » Sed Deus major est et superior eo. bomine,
•eredalur. Itaque cum essenf p.clo ordines, de riono Paler verb et Filius et Spifitus sanctus, secundum
decimus -factus est,_qui perihyet ad. lbcum illorum divinilalem est. Unde Ajiostolus &It: « T-unc ipse
supplendunr factus' est homo. Qui riisi peceasset," Eilius subjectus erit jlli qui-sul)jecit-sibi omnia
omiies salvifrfissent, et angclis similes el itrimorta- (1 Cor. xv). » Homiuum aulem aliorrim alii aliis pib,"
les essent. Hisi enimpeccaref Adamiri paradiso, vi- - meritis superiores erunt cum aliis ppsifi. Unde In
veretde irrictu arborum, etfilibs sine concupiscen- Evangelio : « In domo Patris merniansiones multae
tia generaret, et lamen unusqiiisque in terra per- sunt \J.oan. xiy).» Etalibi: « EtMuit omnes Kqua-
maneretsijpnec ad terminum ebnslifutum. Qualiler les angelis (Luc. xx).-» Si quserilisquotsalvierunt,
•atiiem gignerent; si^ in paradiso perniaiisissent ?' , velquoL animse adi;celum pervehiant, audite Augu-
Quemadmodum manus manui, ita sine coneujriscen- " sfinum. : « Quot angeli ibi remariserun_t,Etanta illuc
tia jungereritur ;" et sicut bcuTus se leyat ad videro-. ascensura creditur mullitudo Iioniihum3 et singuli
dum, ifa sine delectalioneillud.sensibile membrum singulis ordinibus angelorum assoeiabuutuv prout
perageret officium-s.urfm, sicque sine dolore absque in meritis a Deo discernuntur, sicut scriptum est
sorde parerent. Esset infans ita debilis et non lo- in prophota : Staluif terminos genlium.secundum
q'uens,.ut nune?Mox ut nasceretur-ambularet, et ab- numernm fdiorumDei.(Deut. xxu). Hsec est "ergo
sblute loquefelur, et contra singulos defectus de~ illa-dies, fratres charissimi, in qua ltiina angelorum
-lignis ibi positis uteretur, efpraefixoa Deotenippre _ restaurata est, in qua angelorum militia consortip
de ligtio vitse''ederef, el sic in ruuo statd poslmodum hominuan Isetata est. Hsec esl illa festivifas qu83,fons
' 1
permaneret. Et tandiu debrferunt esse in paradiso, bmnium fesiivitatum estaliarum, sine qua utilitas
quousque impleretur n.umerus angelorum qui ceci- omnium pefiret. Nisi enim essel ascensus in coelum,
deranl, et ille nrfmerus electorum qui eral impleh- cassa esset nativilas, infructuosa-passio, inutilis
dus, si angeli nbri cecidissenl.-Quoinodo aulem pos- resrfrreclio. Hsec esttanta quod in tempore Silyestfl
set paradisus omnes capefe ? Sieut nunc genefalio papseinhonore asceiisionis, quinta feria, per singu-
p,u'-moHem, id est moricrido, pfseterit, et gencrallo. las hebdomadas ita-celebris habebalur,- sicut nunc
per vitam, id est nascendo, advenit, ita tunc paren- Doniinica dies in memoriam resurrectioriisj Congra-
tes in meliorem statum assumerentur; filii vero jirse^ tulemur angelis, qui hodierria die curii .niagno gau-
iinito temporequodcreditur circa triginta anjios post dio occunentes regali Filio ascendenti ad Patrem!
esum lignl vitse suis posteris cedereni; et ad extre- Dixerunt enim : « Quisest iste"Hexglorise?» (Psal.
mum omnesp.ariler angelis in ccelis cbsequareiitur,-et - xxin.) Alii Domihum - eomitantes .responderunt f
in cceluni vivi transferrentur. Sed"peccante homine «Dominus foftis etpotens, Dominuspotehsiri pras-
ingfessa est mors in iriundum, periit immortalitas, lio (ibid.); » et vere "exstilit Filius-regis. Sed quid
periitascensusincojlum.. ScdDeussumma? miseri- valet liberatlo sociorum, jiisi efijciamut socii eor.um ?
cordiau hpmineni; homo factus,redemit;permortem Laboremus, charissimi^ut.sicut sumus eodemsari-
suam moftem nostram destfuxil, per" resurrectio- ^uine redempti, ita eodem prsemio^scensionis si-
neiii immbrtalitatem recuperavit, per' ascensioneni mus remunerandi, prsestante ipsoDomino nostro
aditum nobis in coelum" fecit, et ipse Dbminicus Jesu Christo. ' " v "

"
-;, "DOMINIG1 . POST. ASGENSIOJNEM.'
Secundum Joannem.
Cum venerit Paracletus, quem ego mittam vqbis a Dpjuresex eisfaciat in mecredere. Vefiit Spirilus
Palre, Spiritum veritalis qui a Patre' procedit, ille sanctus sponte, utDeus mittit euin Filius a Patre, ad
testimonium perhibebit- de me (Joan. xv). > Yenit- quem .refert, etquodipse-de illo est, el qubd Spiri-
in diePentecostes Spiritus sanctus iri cenlum viginli tus, ab utroque procedit. Sic de Filio dictum per
- hoiuines congregatos, in quibus et apostoli bmnes
prophetam :. « Cceluih et teri'am ego inipleo (Jer.
erant." Qui cum linguis loquerentur, plures exJiis xxm).» Quo missus est nisi ubi erat? Si de Patre,
qui aderant taiito miraculostupefacli et loquentes ubi potuit esse sine sapientia sua, -e qria atlingita
Petro corde eompuneti convefsi sunt et indulgen- fine usque adfinem?". (Sap. vm.) Sediieque sine
tiam perceperunt. Hoe ergo intuens Dominus loquo. Spiritu suo usquam esse potuit. Ergo et. Spiritus.
batur tariqriam- dicerel: Odib me habuerurit, sed -sanctusmissus est ubkerat. Uude Psalmista: « Quo
tale de meJParacletus.teslimomuin perhibebit, ut ibo a spiritu tuo, ef quo a' facie tua fugiam?» (Psai.
 f77 DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. I. 07»
cxxxvin.) Palc." nusquam legitur missus. Quaeri A quia non noverunt Patrem, neque me. Sed hsec Io-
iolet "eur SpirLuis in igne apparuit, cur in igne cutus sum vobis, ut cum venerit hpra eorum remini- -
siroul et lingi/is, cur .aliquaiido in columba, ali- jscaminiquia ego dixivobis.(Joan. xvi). »Ideo prae-
quarido in ig?ie monstratur; cur super Filium Dei in dixi rfe igriaros improvisaturbarent, scilicel pro-
rpecie- colusiibae, ct super discipulos. in igne, appa- •.' visa paticntcr feranlur, cum venerithora tenebrosa.
ruit^^Hsefi- quatuor proposita videamus. Spiritus in - malorum.
igne mcwistratur, quia Apostolus ait: « Deus nostei De decem
' descensionibuhChrisli,etQctoascerisionibus;
" '
ignis consumcns est (Hebr. xn). i Yerum est,'quia . ammaii - .' , .- _ .'"
•
per nunc rubigo ~pcccaloruni consuniilur. De Iioc In IjbroquartoRegum legitur quia.cum Ezechias,
igiie -Yerilas dicil-: « Ignerii verii iniltere in -terrara, rex usque-fad mortem. segrotaretjisaias prophefa
^elqukTvolo nisi iit ardcat?» (Luc. iufAct. \\.) ad eum intraverit, et ei aDomipo dicerct quia sa-
Terraindicil cbrda terrena, quae infima congererido, iiaii debefet. Cui ille :'« Quod eril signum, quia Do-
amaTignis spiritlbus couculcanluf. Inigneis linguis "niinus roe curabit? Ad lircblsaias vlloc erit, inquitj
monsfralus esl, quialingua verbo eongruit,-el Yer- signum aDomino : Yis ut a.scendatiimbra deceroli-.
bum, quod est Dei Filius, - una est subslaritia._in neis, anrftreverlaturtotidem gfadibus? EtaitEze-.
Spiritrf:sancto..TeI ideo in Jinguis, quia sicut per "'"clrias: Yojb ut reverlatur et descendat in horbloglo re--
Jinguam procedit verbum, ita qui sancfo Spiiitu Irorsum decero (IV Reg. xx; Isa. xxxvnl).» Quod et
tarigilur,-Dei Unigenitum confiletur; vel ideo in ila"contigit.{Juod Ezechias pro signo conferendse sibi
igrfeis linguis, quia quos replet, ardentes et loquen- salutis petiit,ut Sol retrbiret perdecem lineas horolo-
tcs facit; qui enirii Deuiri aniando prsedicarft, corda gii, quasjam iransierat, significatdecem ordines tem-
audienliuhi inflariimant. Aliqrfando in columba, ali- r- porum,pefc[uosGhi;isfus,soljustilise,quasi umbrairi.
quandb in igne monstralur, quia quo.s replet, sim- "legls descendit, et quasi quosdam saltus dedit, -pbr
pliees et ardentes facit. Non eniniplacet Deo aut quos iterum post resur.rectionem.-ascendit. - Primus
slnsplicilas sine zelo,aufiste sine illa: Unde Yeritas: gradus descensionis ejus fuit de"Deo iii'ahgeluni,
« Eslote. prudentes sicut sefpenles , et. simplices quia ipse fult riiagni consjlii Angelus ; secundus
sieUt'columbse (Matih.-x)7»-Prudentiani-serpeiitis descensionis ejus gradus deangelo in patriarchas;
expohil Parflus, dicens : « Nqlite' pueri eflici-sensit - tertius, in iegis datione; quartusin Jesu Nave, ut
hus.lt-.Cor. xiv).» D.e"simplicitale etiarii -columbse populum in lerram repromissionis inlroducerel;
dicit : «Sed malitia parvuliestbte (ibid.).-i In Do- -quiiitus, injudices, quia eum populum per eos ju-
minoper "eblumbairf, in discipulis per igriem ajjpa^ „ dicabat et regebat;;"sexfus, in reges Judaeorum»
ruit, quia justusjudex noluit peccatores ferire, sed - quia in .eisipse regnavlf; seplimus, in prophetas,
majisuelecorrigere. Hi.autem qui simjriiciler sunt quia per eos nuntiattfs est; ocfavus^ in poriltiic.es,
homines, ei ideo peccatores, debuerunf spiritualiler quiaipseest summiis sacerdos Palris ; rionus, in
contra ipsbs accendi et per poenilenllam salvari. • - hominem-jleeimus, in passioneni- Der hos decem
«Etyos testimoriium pefbibelrilis quia ab initio gradus_quasi per umbramlegis jriiscseGliristus de-
fnecuni estis (Joan. xih). » Ab initio sciliccstprse- scendit, et bmnem umbram legis radio veritatia
dieatibnis mes. -Dabit vobis loqueridi , fiduciam illustravit, bbscura revelans., clausa roserans, et
ebaritas" diffusa in cofdibus vestris j)er~Spiritum oinnia tecta.iienudans. Deniqtte sicut Christus iris
sanctum. HanePetrus nondumJiabebat, quando ne- " decemgradibus adbomines descendit, ita et Gliri-
gavitDbminum. Spiritus sanclus perhibebit in cor- stus per sanctos suos homines. pcto gradibus. acl
dibus vestris, vos aiitem in vocibus ve.stris, rfl im- Deum ascendere docuit., Ezechi.el namque de agdiit-
pleatur illud: «Inomnem lerrain exivilsonuseoruni cioloquens-in nionle co.nstituto, ait; «In octb-gra-
(PsaL x.fn).-i «Hsec locutus sum vobis.ut-ripn scan- dibus. ascensus ejus (Ezech. XL). » TPetrus quoque
dalizemini. Ahsque"synagogis iacient vos. (Joan. oclo virtutum gradus numerat;:' fidem, ^virtutem,
XVI).IExprimit qriaepassuri eranl. Uoc- determinat D sciepliam , abstinentiam, paiientiam., pietatem,
- quia Judsei non i'eciperent eum,"et ideoexpellerent - ffalernitalisamorcm, charitalem; quibus fugientes.
eos qui de eo praedioarent. Sed prsedixlt de Spiri^ - mundialis concupiscentiae corruptionem ad cceleste-
"
lu""qui confirmaJrit, ut nqn sit illis scandalu.m", fegnum quasi de valle lacryniarum adiocum anima-t
quiajiax mulla diligenlibus legem Dei,-quse eslipsa rum , scilicet paradisum, ascendere debemus.'Ait,_
cbafitas. ...-,. . - i.taque : Fugienles-ejus quas in iriundo.esl coricupi-
« Sed venit bora ut omnis qui inlerficif ~vos ar- sceniiae corruptionenf, ne -videlicef corrumpaniiiri;
bitretur bbsequiujji se praestafe Deo (ibid.).'» Quasi a- concupiscentta , curam oirinem subinferentes,,
dicat : Extra "synagogas facicnt vos, sed nolite ut in;solo Deo sit omnis cura vestra_ et in occulto
solifudinelri forniidare.. Separati quippe a congre-r. _ cordis ne .sjtis molles et dissoluti; ministrate in.
gaiiorieeorumtotinnominemeo congregabitis,utilli fide vera virtutem, inservili et humili modo osten-.
metuentes ne teriiplumet lex eorum deserantur, inr dite fratribusvesfris cbrislantiam bona? conversalio-.
terficient vos,-arbitrantes'se bene facere. Eece quod ni.s, quse fidei sulijungenda esl, ne sine operilius.
ail Apostolus : « Zelu.m Dei-babent, sednon secun- fides mortua sii, etut alios vestro exemplo in bona.
driiji s.oienti.am(Rom. x)..i—rtEthsec facient vobis, , coiiversalione" confirmetis. In virlrfle aijtem .sci.en«
 " ' '
9.9 WERNERI ABBATIS S.-BLASII _ «80
tiam, id esl discile in bona -conversatione borfuhi A"tas;iamen membra suse carnis levlora portat ani-
facere, spe seternorum, nou temporalium.In scien- ma", cunf in sanitate robusta sunt, quam in languo"
tia autem abstinentiam. Cuni bona facere didiceri- j-e cummacra sunt, eteum aliis gestanlibus onero-
,tis, spe vilse.seleriiaa mox_'a'roalis ali.siinete, et iri sior sit sanus et validus qrfam exilis et morbidus :
cogifalione et jn opere, ne iit vacuurii scienlia ccele- ipse tamen ail suumcorpus movenduin alque.por-
slium decedat, sise abillccebiis sseculi aliquosnon faiiduin agiliorest, cum in bona-;valetudih'e plus
coerceaf. In abstinenlia autem patientiam , ut qui babel molis quam cumln pesle vel In fame mhii-
a voluplatibus iriuridi se oontinel, adversa ejus mum roboris. Tanlurii valet eiiarii iu habendis ter-
stistineat. In palientia autem pietatem, ut ergaeos rcnis_ cofporibus, quamvis "adhuc" corrupfibilibtis
quos toleratis, pie soiliciti sitis; in pietate autem, aique irioflaiibus, non qiiantitatis poridus, sed tcn-
fr-ateriiilalis amoreni, ut non alterius. rei iutuilu lationis modrfs. Et quis verbis" -explieat quanium
opera pieialis adversariis impehdalls, nisi fratefnse distai inter prsesentem', quam" dicimus sauitatennrt
dilectioriis;ut pro eis oretis, rft convertantur qui do- inmibrtalitateni futtirani ? Non ita fedarguant- rio-
ctrina vestra vel .increpatibnibus Jioluerunt cori- strani quidem phijosopliidecorpcirum ponderibus.
verli. In,fralernitalis aulem-amore charitalem, scl- Est enim sic hinc sursum versus : tefra piima, aqua
licet Dei, quse merito amoii.fraternilalis adjungi- " secunda,-aer tertius,"ccelum quarfuiii,ut super bm-
tur,-quia nec.Deus sine proximb, nee proximus iria aniina. sit natura. Nam et Arislbteles quartum
sine i)eo diligitur; qui eniin-Deura non diligit, pio- corpus eam dixit esse, et Plato nullum. Si quarfum
xirfium tanquahi seipsum noh diligit, qriia nec se- .esset, certe superius "esset caeleris. Crim verbiiullum
jpsum diligit. Est quijipe impius rt hriqrfus. Qui cst, multoniagissiiperat-omnia/Iii^terierioergo.quid
autem diligit iniquitalem, plane non diligit, sed' facitcorpore? In hac mole quid agit subtiiior om-
cdit aniniam suam. Diligamiis nos ilaqueinvicerii, Eibus? In hoo pondere -quid agit levior rimnibus?
sicut noscClirisLus. Ideo propter Deura habenduai, Inliac tarditate quid agil celtrior omnibus? itarie
et quidquid aliud praecipif facicmus", ril ipsius ad- per, hujus- tam' exeellenlis natuise meritunr noii
juiorio per has oclo ascensiorios ad euifi ascenda- poteriteiTici,utcoip"us ejus levetur incoslum"?Etcuri
juus. Inter li3ee videndum est quomodo terrena valeat nuric natura corporuiiTterreiiOiuin depromere
corpora iri corio marieant. • alas debrsum, "aliquando etanimae levare sur.rfm
: Jtem quomodojerrena corpara iu cosloinaneant. - terfena cofpora rion "valebuiit? Postremo si ifa est
- Necesse est,_aiunt quidam, ut terreria eorpora elenieritorura brdo dispositus. ut secundum"Plaion'eiri
natufale pondusvel in terra teneat vel cogat ad duobus mediis, id est"aere et aqua; duo extrema
terram". Et ideo.in coelo esse non possunt. Primi , igiiis et tena jungantur, coeli quoque oJitmeani illa
quijipe illi homiues interraefant nemorosaatque summi locuin. Hajcautem sunt velut fundainentum
frhcluosa, quse paiadisi riomen obtinuit. Et de imi mundi, et ideo in coelonon polest c-sseterra._Cur
ponderibus elemeiiloruui sic argumentatur. (Aiigust.) esl ignis iu terra? Secundum Iianc quippe rationem,
Quoraodoscilicet magislro Platone didicerunf mun- ila ista cluo elementa In lo.eis prcpriis, imo ac sum-
di-duo corpofa maxima atque'posirema, duobus mo, terra et ignis esse debrierunl, ut qtieinacimodum
mediis, aerescilicet el atjua,' esse "copulata alquo iioluntin stimmb esse"pbsse quodimi esi, ila nec
conj'uncla,ac per boc iiiquiuntqtioniam ierraabhino _ in imo esse posse quod.suhimi est. Sicut efgo nul-
sursum versus est prima; secunda aqua super ter-_ iam putaiitvel esse -vel, fuiuram esse particulam
ianr. terfius aer super aquain; quartum superae- terrseincceio,'ita niiilam paiiiculain videre debui-.
rem -couluro. Non jioiest esse lerfenum corpus in mus ignis in terra. Nunc iefo nonsolum in terris,
coelo. Momeiitis enim propfiis ut ordinemsuuin - verum etiam suli terris ila est. Ul eiiim enicleni
leueant elomeiitallbranlur.Eccequalibus argumeiir . yeiiices inontium projHer quod iniisibus bPminuin*
lis bmiiipolentise Dei humaua contradicitinfirmitas, ct esseignenr hAerra , „el"nasci videmus' e,x terra,
quam possidetyanitas. Quid-ergo faciunt in aere Dquandoqueet delignisetde lapidibus nasci.tur, qui
lerrena, lot corpora, o.uma terfa sit aer tertius,iiisi _srinl corpora siiiedubitatione ferrena. Curergo vo-
forte qui per jrirfmarum el pcenartim levitaieni do- •lunl ut credamus naturam coi-.porum ierrenorum
navit avium terrenis eorpoiibus, ut pqrtentur Iti aliquando Ikcbrruptibilem, faclam coeloconvenienieni
aere, iroroortalibus factis cbrporibus hominum, fuluram , sicut nuncignis corrupiibilis his cohve-
iion poterii dare yirtutem qtia in coelo etiam .ya- uit ferris? Nilril asserurilex ponderibus atijrfe ordi-
leant habitare? Nam cum' teirenorum corporum, ne clementoruro, unde omnipotenti Deo, qrfoml-
sieut onera' gestahdo senlire consuevimus , quia' nus faciat corpora jiostfa talia, ut etiam-in ccelp
-
quanlo major est_quantilas, tanto fit major el gravi- fossint habitare, praescfibant.

IH; DIE SANCTO "PENTECOSTESV

. Secunduin Joannem;
« Si qrfis dijj^it me, sermonem meum servabit, et mansionem apud - erfni faciemus." Qui non riiligit
Pater meus diligeteum, ct-ad eum veniemus, et mes sefriio.nes meos.nQii servat (Joan, xiy). i-Judas'
981 EFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. I. §82.
qui Doniino dixit: « Domine, cjuid factum est A Hoc est. quod legimus apud. propheiani: « Paqeni
quia nobis manifestaturus es te ipsum, etnon mun- super pacem.5 Pacem npbis i'el.irfquitin hoc sseculo
do (ibid.)1» nonest ille Iscarioles, scilicet isle cu- " qua hos.tem vincajiius,'qua inyicerii rios diligafnps.
jrfs Epistola inter Scripturas canonicas legilur. Pacem su_amnobis dabit in futurq.-quando slne Jio-
Ef Dominusrespqndit ei : «Si quis.diligit me,» ste et sin.e dissensione regnabimus. Pacem relinquil
etc, ut bstenderet ei quia per dilectionein' discer- nobis, ne de occultis judicemus.Pacem suam da-
nitur gens sancla a non" sancta,. Charitas enim bit, nobiSjCum manifestabit cogitatipnes cordis,. Ipse
facit unanimesin domo in qua, faciunt Patef et est pax noslra qui fecit utraque Unum (Eplies. n).
Filius mansionem^ qui donant el. ipsam dileclio- ' Sed qrfare nbn addidit meam, dicens relinquo,' sic-
nem. Erit itaquein seterna gloria visip et mansio ut ubi aildp? .Quid si pacem suam voluil ihLelJigt
non IransilQria;, sed seterna; et haeeeiitmanifesta- qualem ipse ail,.in qita, ntilla fepiignanlia esl: p,a-
tio de qua ille qriaesierat. Yenit autem Deus ad bo- cem autemquam nobis reliquit.sinepeccatq esse?
minem, dum homo venit ad Deum. Venil liomo cie- TJnde dicimus :. «. Dimitle nobis d.ebita uos.lra
dendo, obediendo, intuendo,. capiendp ;_Deus. venit (Mattlj. vi)._» Nqn est ergo pax liic plerfa, qua^ se-
subveniendo, illuriijnando,,impJendo. Xeruintamen : cundum, interiorem honrineni' legi Dei condeleeia-;
-Jn_quorumdam corda" venif, ef mansionem ibi non B mur, sed videmus aliahi legein in mfembris nostri.
faeit, quia per compunctionem "Dei respectum per- repugnantem legi meritis noslrse (Rom. vii). Ilem;
• pacem "habemus, diligentes nos ; sed nec ipsa pax
cipiunt,sed interpretatione-deficiuiit.
« Ef, sermonem" queni audistis non, est meus, /sed pleha est, !quia cogitationes nostras iuvicem non
ejus qui misit me Patris.J. NqnestFiliuS'minorPa- "videnius, et qusedam de nbbis, quse nonsu.ni in-nb,-
tre, et nonesta seipso. Neci.stud est coritrarium ad biSjVelin.melius inviceni, vel _in de.terjusopina-
boc quod.dixit:-« Qui non diligit me, sermones mur. Nec ignoro hqc sic iccipi pqsse, uf. repeliiiq.
nieos non servat (J,pan xiv).;_» Et fqrtasse propter videaiur, efmeam priu,s srfbaudiatur. Myndus att-
aliquani dislinctionem pluraliter dicit seiinones. Hic tem, id est homiries qui diligunl mundum, propler-
autem sermonem. dicit" esse Palris yefbum, quod ' ea dant si.bip.acem, uj_ slne lile non D,eQ,„sedn\\jn-
erat-in principio. - .-- do fruautur.Et quaiidojustis daiit pacem ut noi>
« Hsec loeiilus sum vobis apud yos- nianens., J, eos persequantur, nqn" est vera,pax_ quia cqrda4isr
au- sunt: - , ....
Adhucman.ens-corporali prsesentia. .cit_o.vo.bis juncla
ferenda dixi de spuilali marisione. Illa in seternum : « Non turbetur cor yestrum, neque fornijdet. Au-
beatificat liberatps : hsecin t.empore visUatijberaii- P distisquia ego dixi vobis :-Vado etveniamad vos.>
dos.,- -', --. , . _."-'-_---.- jQuia.paeein, do, ut.vestrun.' coi_.sursum habeatis^
. « Paracletus autem. Spiritussanctus, quem, niit- ne lurlieminj, de hoc quod dixi; Yado, quasipasto-
teiPaierin-nominemeo, ille vos docebit omnia,-et ris-abseniia gi;egein lupasinvadat.Et sla vbbiseoi'-.
suggeret vobis omiiia quaecunque dixero yobis. »In poreyadp, uLliojno,, nisineo jirajsens per jd qiiqd.
nomine nieo, M estin noliliamei, videlicet confi.ten- :" Deus-sum, Objiciunt nobis Ariani Dei "Filium esse,
libusmemittet Paler Sphiliin). ,3'el ita:_ Mittet in crealurani.ex diclis Salombnis dicenlis : «Doiiiinus
uomine meo^id est.adglorificatibneni. mei iii di-. cfesivitme in principio vjarum srianim, jniusquam
lecloribus meis; vel, in nohrinc meo, hop est in terram faceret (Prov. -vin),. t Sed de liumanita,te di-
lionrineDeifatis, quiaunusTJeus sumusegoetPaler ctum est, creavit"-,me in. i.nitio' v.ia.rpm. suarum,
et-Spirjtus sariclus. Ubi dpcet Spiritjis; sanGtus, id estutinitia viarujn el operum_ejus perEvan-
dqeel Pater et Filius. Sed quqniam. Irinitas esf, ^ gelium demonsfraref. .Subsequens au.tem diviniiali,
_opqrtebat siugulas, insimiari personas.. Paraclelus cpnveriit: c Anle. saeeulum fundavil me (ibid'.).K
ex- - est dicere • Ante omnia .teinpora" genuit
iriterpretat.ur advocatus, quia. quos repleverit Quid,
orantes.facit.- Unde Paulus": «Ipse-Spiritus^postiilat me? Item dicunt :_Quare carnem,.quarii. creatur.
pro nobis gemitibus inenarrabi.libus (Rom, vm). J D" fam esseno.n-riegas, cririi diyii)itafear|.qras_?-Prbpter-.
Non ul niinor_ postuJat,. sed nos a.d pbstulandum ea quiajta .divinilati uni.ta. esl,.ut Dei-Eilius Deus,
iiiflarainal. Idem Spjritus. vocalur et .Consolator, sll etliomo. D.eniquesi Isominem separayerisa_Deo,
quia_ dum poeiiiteiitibus, viam praeparal, a tristitia nuriquam ei sefyio , velut si quis purpuram aut dia-.
mentem levat. Quafe dicit,.« suggeret? _. cum sugge- dema. i*egale_inveiriat, nunquid adorabit? Cum vero.
rere sol.eal.minorisesse, quia suggererealiquandodi- rex fuerit els indutus, periculum mortisincurret,
cilrfr subministrare, uthic. nonquodnobisscientiani jjui ea cum rege contempserit adorare,. Si quis ergo,
ab imoinferat,sed aboccultOf,Augu.sliri.usnonhabet, adorare contempserit carnemdeitatijunitajn.pffinami.
- „ - ' :
siiggeret vobis omnia, sed,'Gommeihorabit vobis om-, rfjternse morlis_patietur.
nia. E.lita.cxponit:«Intelligeredebemus.quod jube- « Si diljgereti's ine, gauderetis_ ufique, quia vado,
mur noii oblivisci saluberrimos roqnitus.ad graliarii, ad Patrpm,.quia.Pafer majoi': irie"est.-i' -Secundum
pertinere, quod nos commemorat.Spjritus. J -formajn serviTJuer Christus etiam parenlibus suis;
. -« Pacem relinquo vobis," pacem.meam.do vobis., minor erat, Gau#prefis,. inquit, quia humanse nalu -,
Non quoriiqdo niundus dat.ego do vqbis. t Iturus. rse gratulaudum est, quae levalur ad dexter%ni f ^
s.1 Paiiem, sequent.ibus.reliriquo, perveilieiitibusdb. ttis, quod idem sibi spefant cieterk
 S83 i- WERNERl ABBATIS S. BLASII . 931
« Et nunc dixi vobis, pnusquam fiat, rit, eum A-ipsum de occultis (hesauris sapieniise producla sunt
factuni fuerit, credatis. -» Praedixil se ire ad Pa- multimoda ilumina. Soriplurarum. Per Spiritum
trem et hi post moiiem visrfri erant eum vivenlem, sanctum palriarchse de Ghristo' et Ecclesia fulura'
el ad Palrem ascendenlem. Quo viso eredituri erant "figuris designabantrper ipsum "prophetae locuti ea-
,-quod Filius Dei essetquihoc potuiL. Nam fides esl dem Scripturis pr;cmonstrabant. Der ipsuni apostoli
, reruni quae credunlur etmort videntur. Credituri, in- confirmati, transacta eademiri mundo prsedicabantj
-
quam, erantF ilium Dei npn nova fide, quaetprius per ipsum dbctores inspirati Scriptufas* expone-
crediderant/sed arfcta fide etreferta, qula et modo bant. Per Filium homo redemptus a morte libefa-
cum lia.c diceret, parva erat, et cum morerelur pene tur; sed per Spiritum sanctum in bajjtismate ad vi-
jam nulK - ' " . tam -regeneratur.' Per spirifum sancium peccala
« Jahi non multa loquar vobiscum. Yehit enim - relaxantur; peripsum animse a mortecriminumre-
princeps mundi hujus, et "in ine non habet quid- suscitantur. PerSpirilum sanctum inulti ^secuto
quam. J Princeps peccatorum non iiaturarrfm"venit contempfo reJigiosam vitam duxerunt; per' ipsum
accepta licenfia a Deo, ut me tradat in malius. Ju- pJurimi-signis et prodigiis fulserunt. Per - Spiritum
1
daeorum, et ego sponte sequar; cumin me nonha- _sanctum etiam hodie plerique ad nieJiorem vitam
bet quidquam q.iod ad se pertineat. Nolrfit Domi- ^ convertuntur;per ipsum- quamplures ad ccelestia-
nusiiaberequod perc!eret.."Paup_er"yenit,ne haberet menle rapilunur. PerEilium.iit resurrectio "mqrtuo^
diabolus quod auferret; Princeps muridi hujus est rrfm; pef Spiritum sanctum fit inimufafto eorum..
diabolus; mundus, niundi amatofes. Unde scriptum PerFilium mundus judicatuV"; per Spititum san-
est: ' Qui voluerit esse ainicus hujus sseculi, inimi- cfum utraque pars j'uste remuneralur. Per-Filium
cus Dei constituitur (Jac. ix). J, _ - DeusPaier coelum novum.et terram novam crea,-
« Sed ut cognoscat mundus quia diligo Pairem, bit, sed Spiritus sanclus uriiversain meliorem sta^
et sicut inrfndatum.dedit mihi sic 1'acio. J Hoc sub- tum rendvabit. Coelum nempe peripsum solis splen-.
jecit quasi ei "djceretur : Curmoreris, si non habes<. dore induelur; per ipsum sbl sepiempliciiumine ve--
peccatum?- Quia Pater mandavit. Nofandum sane stielur ; per ipsum-radiabit luna solis-claritate; per
quia Paler tradidit Eilium, Filius seipsum-, discipu- jpsum vernabit terraparadisi .amcenilate;Tunc Ei-
lus magistruin, diabojus Salvatorem, JudaM regem, lius de labore transl^tos .faciet disctfmbere, et
suum genlibus et cfuci.' Ecee opus commune, sed transiens ijlis -ministrabif, quia de judicio rediens,-
voluntates valde diversae. " . elcclos prodiversis meritis in diversis faciet man-
_
SERMO IN DIE PENTECOSTES. P aionibus requiescere, et gloriam suse deitatis eis
,«Yerb.o Domini coeli lirmati sunl, et" spiritus oris faeie a"d faciem demqnstrabit;' Sjriritus sanctus.
ejus omnis virtus eorum iPsal. xxxu). J Per Filium vero tribuiteis'velut jubar solis pler.o gaudio splen-»
qui est-Dei Verbum, non soluni cceli, sed et oimiia descere, et Trinilalem '
in" unitate perfecte cognci-
cx nihilo sunf creata, et ne in iiihiium resolvantur, s_eei"e. ". -< : •>..- '- -.
-- '
eodem verbo firmata, et spiritu oris ejus bmnis vif- _BIVISIO.--;
tus corum ornala. Angeli quoque suntcoeli.appellati, Hsec festivitas Spirilus sanctl per sepierii dies ce-
quia aliis corf uentibus, per Yerbum Dei in eharitate" lebraluf, quia ipse in septem dohis yerieratur, sior-
sunt fifm"ati,"etper Spifilumejus iii omni virlute ut per prophbtam prsenunliatuf :'« Spiritus sapien-
peroiiiati.. Unde soriptum est;' Spiritus Dei coelos tise et intelleclus, spirilus consilii et forliludinis_;
ofnavit (Job xxvi); quia etistos-ccelbsastris, etan- spiritus scienlise etpietalis, spiritustimoris Domi-
gelos virtutibus decoravit. Per Filium quippe ange- ni (Isa. ii).. Hsee sunl sepleni mulieres, quae unum
lici spirilus ereantur, sed per Spirituni sanctum vi- vjrum apprehenderunt-(/sfl. ix), quia" septeni do-
vifiearilur.Per Filium Iucis subslanliaeluxit; sedper na Spifiius sancti solitm Ghristum eorporaliter pos-.-
Spiritum sanctum splendor ejus effulsit. Per FiUum sedcrunt. Hujus Spiritus .dona-coelestia scandent
lirmamentum fofmatur"; sed per Spirilum sanctum D omnbs qui iimeiit Deum. Per ipsum namque llmor
celeri volubilitale rotatur. Per Filium sol;.et Juna, tribuitur, qui in duo dividitur. Nam -esl timor sor-
efsidera temppribus prseficiuntur ;sed per Spiritum vilis et est limor filialis. Seryus quippe timet-Db-_
sanctum lucis nitore pefpoliuntur. Per Filium flu- minum, ne eum damnet; filius: tiniet Patrem, ne
mina funduntur; sed per Spiritum sanctum labilem eum exbaeredet.. (AUGUST.)«Timet adultera mari-
eursum sortiuntur. Per Filium ter-ra fbrmatuf; sed. tum, rieveniat; timet uxorcasta, ne discedat. .-
per Spiiitum sanctum fruclibus et floribus decora- Cum Spiritus sanclus; • qul est charitas, meiltem -
lur. Per Filiumdiversa aniroalia producuntui'j sed posscderit, sefvilem timoreni- foras emittet; tiirior
per Spiritum sanclum vitali statrf imbuuntur, ~et aiitem Spii'itus Domini in sseculum saeculi pernianet,
aves volatu, pisces natalu, bestiae, reptilia, serpen* Jain "enim gehennam utservus peccatinon limebit,
tia gressu per eum Tuleiuntur." !Per Filium homo ad, quia riulluni peccatum committere quaerit. Deo au-
imaginem Dei-plasmatur; sed per Spiiitumsanctum fem-ut filius per delectatioriem virlufum adhaerebit,
in anima vivificalur. Spiritus sanctus inspirat di- et ideo ejusliaereditatein pbssidebit. Ab" ipsius gra-
vej'sa ingenia; ipse etiam dat diversa arfificia. Per tia obtineamus-orando, tjuatenus nbs seryiDoini--
Spiriturii sanctum data/sunt geiier a Jinguarum; per - nurii Beum riostfrfm- timeamus, a malo declinandp,
 985 DEFLORATIQNES SS. PATRUM. — LIB. 1. .186
ne nos per conteniplrfm prseceptorum- suo.rum ali- A lum eis Influit, quod eis nqtitia omnium rerum tri-
quarido pcenis subdat; imo velut hostes sibirebel-- buit. Ineffabili amicilia copulanlur, quia. a.Deo ut
Jes seternisinrmentis puniat. Rogemus eum ut. in- filii, ab angelis ulfratres amantur. Incomparabilis
star filiorum lsraelis vereamur, ul patrem, bonum concofdia eos conglutinat, quia ncc Deus, nec ali-
faciendo, quatenus cohreredes iilii sui siriius facie. quis sanctqrum ab ipsorum voluriiate discrepat. In-
Patris perfrueudo, Posl timorem dat Spiritus pie-- .aestimabilipotestale sublimantur, quia novo_coelo et
tatein, uthomofactori suo devoteserviat, et proximo novseteirae prineipanlur.Jnenarrabili ,honore exal-,
qrfse praevalent bona impendat. Deinde scientiam in- tantur, quia ab ipso Deo et ab universis angelis ve- ,
spifat, ut quid homo, facere yel deyilare debeat,. nerantur, Summa seciritate pollent, quia nemo hsec
sciat. P.ostJiancfortiludo ab ipso donatur, utbomo ab eis unquam tollet. Plenum gaudium in hls sine
necblandis, necadversis ad vitia flectaiur. Deinde fine habebunt; omnes amicos suos, quos-diligunt,
consiliuin rationi submihistrat, ut utile eligal, no- iisdem bonis frui perpetuo gaudebunt. Hsecsunt dona
cuum respuat. Post hoc intellectum praestat, ut ani^ quse Chrislus in altum ascendens hominibus dedit,
ma per visibijia- sempilerna. inlelligat. Deinde sa- qhos a, diabolo captos, de_morle captivos duxit,
pientiam inspirat,nl ralioualis creatura. mutabilem- - astiigerisque sedibus victor jgloriosus invexit
creaturam despiciat, Creatoremsuum qui est im- - l Dfvisip. >, -, -
mufabile bonuni diligat, solum fontem sapientiaj In lerra positis Doniinus.dona sua contulit, di.m
Chrislum in Spiritu sanclo.sapiat. -- per charismata sancti Spiritus eos signis et no.;is
Qui-per septiformem Spiritum in his virtulibus linguis coruscare tribuit. Porro qui septem do/iis-
florebunt, per ipsum sejltem munera.in corpore,^ Spiritus sancti vaeukinvenlunfur, quot isti bonis
septem dona in anima obtinebunt, quando in terra perfruuntur, tot illi poenis cruciabuntur. Haecsunt-
-
sua-duplicia possldebtint, cum incorp.ore sicut sol olim iniege' prsefigurata; hsec per. prophejtas prav
fulgebunt,, et in anima sequales angelis erunt. Ab nuntiata. De legali quippe candelabro septem lucer-
ipso namque cujus pulchriludinem sol ,et luna mi- nae prsecedunl (Exod. xv), quia de Christo, septem
rantur, seplies prae sole clarius in, corpore illusiran- dona Spirilus sancti Ecclesise prodeunt. Haec sunt
lur : Cbristus quippe per Spirilum sanctum reforma- septem columnse quibus dbmus Sapienlise fulcitur.
bit corpus humilitalis verse, configriratum corpori (Piou. ix), quia donis septem Spiritus sancti Eccfe-
claritatis suae (PMIipp. m). Et cum.sit corpus spiri- sia, quaeest domus Dei, insignilur., Hi sunt septem
tale, ille cuj'us sefmo veloeiter curril (Psal. CXLVII),. oculi,"quos prophefain uno lapide-videt (Zuch. in),
lauta illud-4vestiet velocitate_ ut quam cito nunc vi~ Q quia -videlicet.petra Christus septem dona Spiritus
sus coelum vel cogitatus orbis extremuni atfingitsua sanctiad illuminationem animarum fidelibus dedit.
agilitate, tam concite tunc illuc feratur corporis-mo- Hsec sunlcornua Agni.propter nosoccisi (Apoc. x),
bilitale. Ab ipsoctiamqui estomnium totitudo, tan- quibus crederites [iroderunt capila septem.draconis
ta robqrabitur foftitudine, ut moles montiuni facile rufi.Undeelisdem.Spiritussancius super Dominum
possit pede subvertere. Ab ipso quoque qui fuit in- baptizatum iiicqlumbsespeciedescendissepraedicalur-
termorttios liber (PsaL Lxxxvji), tanta ^inerit eis propter septem naluras quse in cbluriiba esse memo-
gratia Jiberlalis,,rft oronis solida creatura sit ei pe__ ranlur. Columba in peira nidificat, quia-,Spirilus
netrabilis. In cujus visione, angeli magna dulcedine sanctusin Christo corporaliter habitat, alienpspul-
redundant; omnes,' sancli maximis deliciis exube- los nutrit, dum errantes a regno Dei alienos per poe-
rani, ab ipso omni affluenlia voluptatis.perfruuntur, nitentiam reducit; pufa grana eligit, quia bonos de
dum in gaudio Domini sui super onynia bona sua niaJis, ut grana de paleis secernit; felle cafet, quia
constiluuntur, iibi Regemglorise siculi est cernent -malitia eos evacuat quos possidet; noii Isedit rqstro,
insuo decore, inquera desiderant prospicere, ubi om- quia Spiritu sanctojepletus non insidiatur proximo;-.
nium angelorum et sanctoi.um gloriamyident, et.sua juxta fluenia habitat, quia Spiritus sanclus.iusapieii-.
membracuncla perlucida intus et extra inspiciunt; D tibus habilat;_gregalim volat, quia. congregatis in
ubi jugiter audiunt resonare orgaria sancloruni et nomineDominiSjriritus.sanclus sua munefa donat.
»concenlus angelorumi; ubi cinnamomi et balsami Unde propheta : «Ecce, inquit, quam bonuro, et
pdbre suayissimo recreabuntur, et in aspeclu. Dei quam jucundum habitare fratres ,in unum ! Sicut
exsultantes epulenlur, et in lajlilia deleclentur, at- unguenfum in capitequod descenditin barbam, bar-
queab ubeitate domus Dei inebriabuntur, et lorrente bam Aaron, quod descendit in oram vestimenli ejus,
voluptatis ejus polabuntur (Psal. xxxv).=Ab ipso qui sicut ros ilermon, qui descenditin montem Sion.
est salus pmnium lanla sanilate solidantur, ut sicut (Psa/. cxxxnj.» Fratres in unum unaiiiniescum j'u-
nunc radius solis nullam sectionem, ilaipsi .tunc cunditate habitabant, quando multitudo credenlium
nullam corporis passionem patiantur. Ab illo qui est cor unum et animam unam-Iiabebant. Ideo rfngucn-
vita.seterna, sic longsevitate confirmantur, quod nun- tum de capite in barbam Aaron descendit, quia de
quam in ajternum morfe solvenlur. Ilaecseplem bona capite, omnium Deo scilicet Spiritus sanctus, qui est
habebuntincorpore per septero.saneli Spiritus.dona. spiritalis unctib.in apbslolos venit. Per Aaron, qui
Totidem in anima babebunt, ubi de bonis Doriiini mons fbrlitudinis dicitur, Christus intelligilur, per
"perenniter gaudebunt, Namipse fons ,sapientiae tan- quem lideles eontra yitia fortes exislunt, atque in al-
 • "
887 WERNERl ABBATIS S. BLASII 988
tum de virlule in virlulem ibunl. Hujus barba apo- A suas pro ovibus sibi commissis,,praevii duces po-.
stoli erant, dum ei qui estcs patris quasi barbaori suerunt. Postquam Deus onnria in principio sex die-
adhseserant.- De bafba unguenium in vestimentum bus creavit, septimumsanclificavit, quia in ipso re-
fluxit, dum Spiritus sanclus per impositionem ma- quiescens ab opere cessavit. Sic qui iri sex aelalibus
iiuum apostblorum se credentibus infud.it. Ros de mundi in donis Spirilus sancti operari student, in
Hermon, qubd analhema sonat, inniontem Sion, septima per ipsum al) omni labore requiescent.. Sic
quod spcculd dicitur desceiidit, dum superna gratia nos quoque sex diebus in hebdomada laboramus,
de Syriagogain Ecclesiam yenit. Mons Bermon juxta in sepliina vacamus, quia per sepliformem Spiritum
Joi'tlane"m est situs, ubi Dominus esf baptizatus. nunc bonis operibus insistimus, in fuluro ab onini
Ros ergo Hermon est Spiritus sanctus, qui super opere feliciterrequiescimus, ubi per ipsum vacabi-.
Dominum in baptismo ad istum montem -venit, qui mus, et Deum sicuti est vid.ebimus! -
hodie in montem Sion in quo sit. est Hierusalem,
- s DIVISIO.
super credentes descendit. -
Qualiter autem hoc contigerit,Scriptura-iiobislio- In diluvio columba ramum olivse.reportaris (Gen..
die retulit. Dupi quinquaginta dies a resurreelione VIH), inclusis pacem nuntiavii, quia Spiritus san-
Christi transissent, ef discipuli, ut saepe ascendens B clusper chrismatis unctionem animabus carne in-
prsecepefal, inJlierusalem pariter resedissent, subito clusis paceni amissam redonabit. Hic etiam dlgitus
ingens sonus tanquamvehementis venti advenit qui dextrseDei appellatur, quia sicuti riianus per digitos
totam domtim rfbi erant sedentes replevit : atque operatur, ita Christus qurest dextera Patris, cuncta
ignese linguse illis apparuerunt, quibus ineensi om-_ pef divisiones gratiarum Spiritus sancti operatur.
nittm gentittm linguis maghalia Dei loqui cceperunt. Unde magi qui Moysi resisfere non poluerunt,-digi-
Porro pfopterinstanlemfestivilatem Jhdsei ex omni;- -tum Dei hoc esse dixerunt (Exod. vin), qui evideu-
natione totius =crbis in Hierusalem corffluxerant, torsigna per Spiritum sanctum fieri conspexerunt.
qrfia -Penleeosten singulis annis ob acceptam illo Per hunc est Iex in duabus labulis descripta, quia
temporeIegem-celebrabaiit;qui hoc, audito simul per Spirilum sanetum in duobus prseceptis charitas.
convenerant, et singuli linguamin qiia nalisunt de est disposila. In hoc digitb ejicit Dominus daemonia;
ofe ebrum stujjefacli audiebaul. Quos Petrus allocu- quia opera Filii et Spiritus sancti erunt insepara-
lus dixit bsec, per prophetas praedicla, per Jesum bilia. Olim genus humanum habebat tsnlum unius
vero ab eis crucllixum compleia. Qui posnilentia du- linguae usum; sed LXX,et duo gigarifes turrim-con-
cti ad tria millia hominum baplizati sunt, ct ipsi Q tra Deum cbnslruebanljinde ofTensusIinguas eorum
Spiritu sancto sieril alii repleli sunl. AJia die, cum -- confundebat, ita quod nullus alteiius linguam in-
Petriis" el Joannes claudum per Spiritum sancttim telligebat, sjcque per ofbem disperser-at quos" om-
sanassenl, quirfque ririllia bapiizali sunt,Tjui omnes nes hodie Spiiitus sanctus in unitateni fidei per ge-
Splfitu sanctoditali suut, elsanguinem Cinisti, quem nera linguarum congregaverat. Hebraeus quoque
prirfs furibundi, fuderunt, postmodum iremebundi pojiulus, ^gypliaca servitute in paschali nocteper-
biberunt, ac perplures sahguinem suum pro ipso paschalem agnum liberatus, ac per riiare Rubruni
fuderunt. Apostoli aulem, acceplo Spirilu sanclO, Iranslatus, ad montem Sinai quinquagesima die-
dpodecim annos in Hierusalem eodem praecipienie pervenit, quem fumus et ignis replevit, atque de
cqmmanebanl, qUsein mundo docluri erant insimul niedio ignis Dominus er legem timoris in labulis
cpnferebant, in circuitu Judseos ac gentiles do- scriplam dedit. Sic Christianus populus, de diabo-
cebant, signis ac prodigiis ad fidem pluiimos con- lica oppressione in. paschali nocte per paschalem
vertebant. Qui omnes per impbsitionem manuum Agnum Ghristum ercplus, per baplismum quasiper
apostolorum Spiritum sanctum -accipiebant, et vir- riiare Rubrum transveetus, quinquagesimo die, sci-
tutes Dei novis edebant linguis. Apostoii namque licet hodie,:in igne iegem amoris accepit, quam
per Spiritum sanctum caecislumen refundebaut, sur- D.eum Dominus in corde scribere praecepit, ut vide-
dis aures-recludebant; mutis linguam solvebant, licet post facerent sporite Dei amore tjrfod-prius fe-
claudos gressu erigebaiil, leprosos mttndabant, dae- cei'anl coacti timore. In lege etiam erat" prseceptriin
monia ab obsessis effugabant,. mortuos resuscita- jjt quinguagesimus annus jubileus, id est aunus
bant, instiper per baculos-vel per vbstimenta, qui- remissionis vocaretur, tolusque ab opere servili
dam illorum etiam per umbram suam debiles sani- feriarelur, atque amissa hsereditas propriis hseredi-
tate reslaurabant. Post haec'dtiodccim per lotum bus i-edderefur. Per hocSpirilus saneltts illud fem-
riiuuduiri diffnsi, sejileno munere Spiritus sanctus pus praefigurari voiuit iri quo poprflum suum ab
perfusi, per septeriarium numerum duodeiii ofllcium opere servili, idcsl a peccato vacare docuit, erque
suum peregerunt, dum quatuor partes niundi ad fi- amissam hajreditatem paradisi restiiult. (GREGO-
dem sanctse Trinitalis perJuxerunt. Tres enim et RIUS.) Spiritus sanctus his datus niemoi'alur, dum
quatuor, quod seplem sunt, duodecini fiunt. Qui semel in terra, semel de coelo daltir. ln teira daliir
boni piscatores sagena fideipisces olira ad vitain Spiritus, ut diligalur proximus : de coelo ciatur
jvaadestinalos slgnis et miraculis de salo sa?culi ad Spirilus, urdiligatur Deus/Qtti enim" Deum diligit,
illtis vilae peiiraxerimt, el Cluisii exemjrio aninias sermoneni c-jusservabit (Jvan. xi\)'. Huac Deus Pa-
 239 „ DEFLORATIONESSS. PATRUM. ^-LIB. I. 990
ter diligit ef Trinilas ad eum veriiet, et marisionem A rismataeis donavit.- Hse festivitates et angelis et
apud eum faciet; 1 - _ - . . . hominibus.sunt venerabiles, quia ipsi Deo iioslro'
.Ideo,"cbarissimi; diligamus Deum ; mandata ejus sunt celebres-. Denique iri nalivitate Dornini, Domi-'
servando, ut ipse diligat -nos mansionem sibi in- rfus riiajestatis de sblio glorias suse surrex'it,"arrf)a
.iiobis-prieparando.Dehbspitio cordishostri stercus bellica' induit, pfo riobis" pugpaturus in exsilirfm
peccatorum : poenitehtia et. confessione exterga- alriil; Paraseeve autem dies-belli atque victorise cx-
mus, lacrymis sqrdes dil,uamus,"-flbribus-i30rioruni stitit, cum-Doroinus fortis' et poleiis in piselio prin-
operum orriare studeamus; ut Spifitus saricfus de-" cipem mundi dialmlum cum suis' satellitibrfs devi-
«gnetur adyentare, ef dignum habitaculum sibi iri -Cit, vietqriamque potenter obllriuit. Dies vero Do-
nobis proeparare. Hic etiam supei Dominum in co- minicse resurrectionis est-dies qua -peracto bello
lombae speeiem descendif, quia eumimmunema pec- regnum tyranni vastavit, captiviiatem ab eo capf am
eatis ostendit. Super diseipulos autem in igne venit, adse congregavit. Dies autem asceiisionis estliseo,
guia peeeata in eis consumens, chirographum .pec- in qua cum noblli pompa.Domiuus virtuium regres-
cati delevlt. Unde et ignis filios -lsrael prsecess.it, sus triumphavit, atque cum angelis malis susceptus
et eis ifer ad pairiam suggessit, quia igiris Spiritus carnem nostram super selhera "exaltavit. Hodierna
sancli eos prseoedit, et iter per Scripturas ad pa- B vefo dies est qtia militibus spolia dislribuit, dum
trianiparadisi ostendil. Ideo nuuc baptisma agitur, fidelibus varia clo.na.Spiritus sancti conlulit. Adhuc
quia per Spiiitum sanctum originale crimeri remit- festatuna dies gua spbhsamsuam deliacBabylonia
titur. Idebctiam -bis diebus jejunia celebrainus, est duclurus, quando in ultima ,die Ecclesiam iu
quia per Spiritumsanctum veniam accipere spera- cpelesli Hie.rusaleni esl collocaturus. Nempe de' his
mus. Qui Spiritum sanctum blaspbemaverit, npn diebus- prseclnurl per totum'Psalteriuiri Spirifus
reriiiltetur ei,"jietjueiiiiioc soeculo,nequein fuiiiro. -sanctus, Insuper lex et Pranes proplietse pefsultave-
Per Spiritum sanctum dalur" reroissio peccatbrum. runt li3_c-consona-vo'c"e.Igitur, charissimi', conspe-
-Qui de venia desperat, hic Spiritunl sanctum blasr . clui ejus in-justilia nunc appafearnus, ut, cum ap-
sphemaf.-atque irremissibile-peccatum perpetrat. p_aruerit gloria cjus', in hupliis ejus satiari' valea -
Quemadinodum , eharissimi, est-Nativitas Doraini mus ad videridu.m in bonitate electorum suoruin, ad
ceiebris, sic et ista festivitas omriibus fidelibus de- lsetandum iri Isetitia gentis suae, iri plenitudine om-
bet esse sblemnis, cjuia sieut inilla Deus incarne nium bonorurir(P.a/. cv)'. Quae oculus nqn vidit.et
veniens homines visitavit, siciri ista Deus in igne auris non audiyit (I €or'. n). '
advenieris, a peccatis homines purgans, multa cha'

-'FERIA rSE-GUNDA..""-'

Secundum Joannem.., . -

« Sic enim dilexit Deus mundum, ut Filium suum C eredit nbn'veniet.in judicium, etille-qui non credit
ubi sunt quos judicalurus est
Uhigenitum.daret, ut, omnis qui credit-ineum non jam judicatus est,
in die judieii? Non jntelligilur prseteritum
-pcreat, sed habeat vitanf seterjiam (Jogn.nii). J- Dominus dicitur-
Aperit causam humarfx salutis, dileclionem scilioet tempus.pbhi pfo-futuro; Nam„judicatus. est,' immi-
Dci Patris ex quo est omnis resfatifatio vel_Institu- damnalus est Dei prsescientia" qui"novit quid
tio perFilium-surfm in Spirilu sancfo. Idem dicit jjeat non. credentibus; et.ubi dicit : non veniet ad
ex Tilio Deiquodsupraex filio hominis cr.e.dentes judicium, ifa intelligendum est: non yenif.ad dam-
. . ! -. -
consequi, ut per quem in deilatc couditi-sumus, natiqnem".
,. c IIoc esf autem.judicium, qrfia lux venitin munr
per eumdem -in Jioririne restauremur,.
- - «"Noneuim misit Deus Filium suum in - niundum dum : eLdilexerunt liomines roagis tenebras quam
ut judicet mundum, -sed ut mundus salvetur' per : lucem. Eranlcnim corum bpera mala. 0,m_niseiiim
i Yerfit Salvator, ut salvet, nonut jpdicet, qui male agit oditlucem; et non.venit ad lucein, ut
ipsutn.
idestdamnei, sed-sijuuicatur-homo," ex se ha- non arguantur opera ejus.) Judicium dicit=seiernam
nbn credidit. . ' , damnationem, quod eritno ncogrfoscere Deum, sic-
buit, quia
- « Qui credit in eum-, non judicatur; qui arftem uti seterna vita est cognoscere eum. Quia-lux" venil,-
credit in D Verbuni scilicet in carne, et excitaf el moriet honii-
upn credit, jam judic&tus est, quia norf
nomine unigeniti FiliiDei.,> Nondum apparuit ju- ries cognoscere sua. mala, in_quibus omnes sunt;
oderunfadinoneniem liv-
diciuro, sed jamTactum-est. « Novit eninr Dominus profecto illi judicantuf qui
sunt Tim. J Novit enim quiperina- cem, el fuganl ne arguantur ni.ala eorum quae sunt
qui ejus (II ii).
el nolle
iieant ad corqnain^ qui ad .fla.mmaro.-Noyit in arca impietas, iricredulilas,-odium seternaeiucis,
velle in tenebris peccatorum re-.
suatriticum, novil paleam, novit segetem, novit zi- eam aspieere, sed mali et
zania. Noneos audiamusqui negant ex hqc loeo- manere. Utique omnisqui "est inintentione
diem judicli futurum. -Dicunl enim": Si et- ille qui cum ainrfre- ipsius inali operatrfr, odit Juccm,
 991 WERNERI ABBATIS S. BLASH - 992
quia detegit mala, el ita_non t venit ad Iucem, ut _a neat, sed etiam a minpribtis"veram comessionerii fa-
ei jungalur; sedfugat rie malaquae ciat, quqniam plura minutir} peccala, si negligan-
" diligitarguan,-
"
tur. _,. . _ "., , ,'- tur, oceidunt. Nam minutae guttse flpmen implent,
-«Quiautemfacifveritateni venit ad lucem,utma- et minuta grana arense si multa sunt opprimurit
nifestentur ppera ejus, quia in domo sunt facla. >. navem: H_t hoc fa.cit,sentina negJecta, quo.d fluctus
Quia initium J)oni est accusatio mali, yerilatem, fa-- ifruens. Paulatim intrat aqu.a per sentinam; sed
cit, ideslea quae verifas jubet. Quicunqueadmoni-- diu intrando el non-exhaurienclo mergil navem. Et
lus per iucem sua mala accusat, ut haee ejus accu- quia Deus peccatores fl.agellat in hoc saeculo ad
satio et alia bona quse fecit manifestenlur quod il- emendalionem, fertp p.alrem erudientenij ne sentias
liimjnalione divina sunl iacla". Qui vult crgo venire judicem punientem, - -. - '
"ad lucero, non tarifum a grandibus peccatis absti-..

FERIA TERTIA.
-Seeundum Joannem.
« Ameri, amen .dieo vobis, qui non intrat per B sequunlur .qubcunque ierit, perseverando usque hi
bslium in ovi.Ie ovium, sedascehdit. aliunde, ille finem. Nee eriim bene vivere dieendi sunt qui fineni
fur est et latro (Joari. s). > Quia Pharisaei j'actabant bene vivendi vel caecitate nesclunl, vel inflatipne-
se videre (quodquidem posseut si oyes Christi es- conlemnunt.
sent) Dominus ob eorum arrogantiam proposuit « Alierium autem non- sequuntur, sed fugiunt ab.
hanc similifudinera," Ostendit itaque quia neque sa- eo, quia non noverunt vocem alienorum. Hoc pro-
pientia, neque observatio legis, nec bopa vita.quse-' verbium dixit eis Jesus, Illi autem non cognoverunt
curique valef -nisi per eum. Siye' eriim Jrfdaeus quid loquerelur eis. s In bono "convincuntur esse
' seu
Pharisseus, seu geritilis, seu etiain philosophus eseci. Interest enim infer illos et nos antequam isfa
doeeat bene vivei'e, yel hajreticris suJ)nomine Chri- verba cognoscamus, quoniam puJsamus et aperietur
"sti, nec tariien in Cliristo praedicaris oinnes sine eo nobis, illi autem non. _ - -
fapiunt et occidunt. Ovile est Eccjesia. ln quam - « Dlxit ergo eis iterum Jesus : Amen amen dico
quicunque vult inlrare, per Cliristum intret, Christi vobis, quia ego sunr oslium ovium. 5 Sicut Filius
'
glofiam quaerens, non suam. Humilis ~janua est per se novitPatrem, nos autem per.illum, sicintrat
Christus. Ergo qui intral seliumiliet, ne_ascendens in ovile, id est ad oorda oviurii per sc et nos per
per maceriam, dum exaltatur-cadat. Aliunde itaque « ipsusrf. Qculus carnis sevidere 11011potest, alia vi-
ascendit, qui.quomodo propler Christum intrat, vel, det; sediriteUectus et se el alia1intel.ligit. Sic Cliri-
non de eo bene sentiendo, "velnon ejus gloriain, sed sluset ad-se, etad te, et ad Pairem pef se intrat.
suain quserendo. "Eur ergo est qui male_ in.trat, et . Nam et -per verbum alia dicuntur quse- non suni
quod alienum est suum dicit, id est oves Dei suas verbuni, et Ipsum yefbum. Multi sunt pasfores ut
facit. Latro est, quia quod furalus est.occidit, ^Jum boni episcppi; ostiiim vero neriio est, nisi"Cbrislusi
malo exemplo s.eu perverse. docendo oves vocem In Apoc5tljTpsi.dicuntuf sancli-, nori oslium , sed
ejus audiunt. In quo cum sonet vox .verbi Dei prse-c portse perquaspervenitur adoslium. Onmesquot-r
desfinati ad vitam audiunt obediendo. Et riolandum quot venefunt fufes sunl et lalrones, -sed non ari-
quodrion omnis qui intrat per ostium, pastorest, dicrunf eos oves.-Qui venerunf noiiqui missi sunt
quia.etoves intrant. Vefumfamen uniias rfniver- fuerunt. Unde in proplieta:« ¥eriiebaiit et ego nPn
sitatis, Ecclesiae verbo.et exemplo quotidie pascit. riiillcbam eos {Jer. XXJII).J.In Teriienlibus prsesum-
Ostiarius est Christus, qui se ipsum aperit, vel ptio temeritatis. in missis pbsequium servitutis
Sciiptura qusa ducit ad Christum, vel Spirilus sain es.t. Vel ita : Quofquot verferunt, scilicet prseter
ctusadomneni veritatem. ._ ?. me, fuerunt latrones.. "Prseconesveritafis aonvene-
«.Et proprias oves voeat nominatim, - et educit' runt-^.prsetereum, qui est ver-ilas, cjuia sic credi.de--
easv Et cuni prbprias oyes emiserlt, ante eas yadit," fiiineum venlurum, quombdo nos credimus, in..-
et bves illurii seqtiuntur, quisi sciunt vocem ejiis. »- eum _qui"veriil. Tempora variata'sunt,non fides!-
Oves vocat "nominalirii, qui ait discipulis suis :' Unus cafion SeripLurarum est qriinia riori ad toturri"
« Gaudete, quia-nomina vestra scripta sunlincoelo referri, sed ad-partem max.imam, utibi :=« Omnes..
(Luc. x). J liude alibi :"« Novil Dominus qui sunt deelinayei*ttnt,"sjmul inuiilesfacti srfnt (PsdLxni).-»..,
-ejus (// Tim. n). t Edricit eas hinc ad viiam aeter- Similiter Iric ; « Omries qui venerunt arfte me,"
nam, emiftit eas absolvendo a yinculis peccatofum, fuerunt fures et latrones. t Et Paultis-iid Corin-
et praecedit.eas surgens si mbrtuis. Aliter educit oves - tlrios :-.« .Omnibus, inquit, ojnrfi.a. factus-sum,. ui
de tenejiris ad lucem doclririae, et ante eas sic emis- omnes Iucrifacerenr(I Cor: ix). » El ad' Philippeii-
sasquasi de iEgypto.^adit velut in columna nubis ses : ' Omnes enim quaj sqa sunt quaerunl, -non ea,
ef Ignis, exemplb indicans. qnod docuit, Oves illum quse suiil Christi Jesu-'(Piiilipp. u). > Ila. esl illud.
 "
993 DEFLORAtlONES SS. PATRUM. — LIBSI. 904
Patris. ad Filiurii : t Omnia mea lua sunt (Luc A Nam qui prsedestiriatus est et pra;scitus ad_ vitam,
xv). > Sciendum est qiiia non omnes qui au- licel ad tempus efret, tandem redit et perseverat.
dieruht vocem pastoris oves fuerunt, ut Judas. « Ego sum ostium; per me si quis introieril salva-
Sub ovinapelle audiens'pastorem-, lupus era.tpastori bilur, et ingredietur, et egredieiur, et pascua inve-
Tnsidians. Aliqui ebrum qrii Chrislimi crucifixerunt, niet. > Exercet obscuris, pascit manifestis Magister
non audiebant,et oves erant. De quibus Domirius veritatis. Quilibet noh ficlus, per claritatem sapiero-
ait .• ,~ Cum exallaveritis 'Filium bomihis, tunc tiae Dei inlraiis calholicam Ecclesiam, salvabilur
cognoscetis"qUia ego sum (Joan. vnr). » Hoc aliquis perseverando," et etiam prius erafin ovili prsede-
ita solvit: «Quando riori audiebanl, adhric erant stinatione divina. Ingredieluf intus bene cogitando
lupi; sed qrfando facti sunt oves ,- ^iudieruiit. sarictum Apostolum dicenlem habitare Christum per
Ulcunque potest dici, sed /per Ezechielem Dominus lidem in cordibus nostris (Ephes. m). Egredietur,
objurgandopastores diGitde omnibus: «Et efrantem extra operando securidumPsalhristam-: «Exiethomo
non revocastis (Ezech. xxxiv ). >- Erfanleni dicit et ad opus suum (Psal. cni).-> Aliter : Ingredietur cre-
ovem appellat. Si errabat qrfando - ovis"eral , dendo, operandp egfedietur ad pugnam contra
procul dubio -non pastoris, sed furis et latronis_ hsereticos. Amplius : Inaredielur" Ecclesiam ut lric
^'ocemaudiebat. Sed Domlnus ait : « Quotquotvene- 0 per fidem vivat, quia «justus ex fide vivit (Hebr. x).>
runt prseter me fures sunt ei ialrones, sed non Et egi'edielur etiamper ostiura fidei, Christi de hac
audierunt eos oves. 1 Ergo secuiidum prsescienliam- - vila, ut in seternum vivat. Ubi "enim subjungit :
Dei videnlis qui sunt ejus, 111111152oves sunt foris, «Ego veiii, ut vitam habeant, > videtur dicere, uf
et multi lupi intus. Multi nanique blasphemant viiam habeantingfedientes, et abundantius habeant
Christum, crediluri -in euni, qtii sunt oves, foris ; egiedientes. Itaque pascua intell-ige gaudia sem-
sed adhuc alienara vocem sequuntur. Item multi jriterna paradisi, prsesentem Dei vultum,.qui dum"
- intus laudant blasphematuri, sed tamen quandiu sinedefeclu conspicilur, sine fine, mcns vitse cibo
recte sapiunt, vocem Chrisli audiunt. Sed est quaj- satiatur.x '
! ,
dam prsecipua yox"pastqris, in qua oves rion au- « Fur 11011
venit, nisi ut furetur, "el mactet, et per-
ciunt alierios, et iri qua non oves non audiuut dat. Ego vcni ut vitam habeant, et abuiidantiiis
Christum. Quse est illa vox ? t Qui pefseveraverit ' habeant. > Fur vehit ut furetur, alienanirem sihi
'
usque in (iriem, lric salvus erit (Matth. x)."T Hanc usufpando; mactet, a fide retrahendo " ; perdat in
vocem' non negligit proprius, nori audit alienus. seternam damnalionem. -

DOMINIGA IK OSTAVA PENTEGOSTES:

'
_Secundiim Joannem.

t Erat boiho ex Pharisaeis, Nicodemus nomine, C nolavit, de secunda nativitate ac de cseleris hdes
- " -
princeps Judseorum. Hic venit ad Jesum nocte, et mysteriis plenius doceri meruit.
' 1Dicit ad eum Nicodemus : Quomodo pbtest nasri
dixit ei: Rablii, scimus quia a Deo venistl magi-
sler. Nemo enim poteslhaecsignafacere quae lu facis, liomo, cum sit senex ? Nunquid potesf in ventrem
nisi fuerif Deus .crim eo (Joan. m). > Nicqdemus matris suae iterum iiitroire, et-nasci? > Spirilus
venit .ad /esum- nbcle," vel quia metuit offendere ei loquitur et ipse carnem sapit suam,"non Christi,
populum, cum essetunus dejnincipibus; yel quia sicut illi quiputaverunt Dominum posse coquere,
magister crat in Israel, palam discere erubuif et manducare concisum, sicut agnum, quando
Nox itaque signifieal litteram legis, velignbrantiam. Dominus dixit: « Nisi quis manducaverit carnem
cordis, vej timorem. Nicodemus vero, uuus ex his meam et biberil sanguinem meum, non habebit
qui per signa crediderant, figura est catecliumeno- vitam in"se (Joan. xi), > elstalim-recedentes non
rum; Narfilicet cfedanf, "quadani taniennocte sacra- amplius sunt eum secuti. Dominus autem hoc re-
mentorumad baptismum perveniunt, ubi deinvio' manentibus exposuit, dicens :.« Spiritus est et-vita
tenebrarum-ad viam coelestisluminisrenati traris- quod dixi. Nam spirilus vivilical, caro autem nilril
eUnt. Si enini tanlum valuit baplismatis figura, ut- prbdest (ibid.), > ne carnaliter intelligerent quod-
per Moysem.baplizali in nrfbe et in mari ad manna _D dixerat. Ita ISiicodemus nondum hoverat parentes"
perducerentur, nonne per verum-baplisma ari idem qui generant ad vitam. Una ehim generafiorest car-
pervenire potefit ? Quid est manna ? rialis, allera spiritalis. Sciendum quomodo uterrfs-
« Ego sum, inquit, panis vivus qui de coelo de- non potesl repeti, sic nec bapiismus. Qui nascitur
scendi. Resporidit Jesus el dixil ei: < Amen, anien de cafholica Ecclesia, tanquam de Sara nascilur;
dicolibi, nisi quis natus fueritdenuo, nonpotest qrfi aulem de hseresi, tariquam deancilla (Gen.xxi'
videre regiium Dei, »id est non potest me" cogno- Psal. JV).Adverle cur Dominus dicat: « Ego sum
scere, qui sum regnum Patfis, qui sum.visio Veri- - Deus Abrabam, etisaac et Jacob (Exod. m), > quasi
'
lalis. Quia Nicodeinus apeiia signa prudenter Noe, qui ante istos fuit, et Moyses qui post, sancti
 "
995 VVERSERI-ABBATJS S. BLASH 893
palriarclise noii cssenLln istis quippe palribus inve- A « Respondit Jesus : Aroen, tsnieri' dico libi, nisi
irimus liberas et aucillas : quod lolum-figura est, ut quis rentttus fuerit ex aqua et spirilu, non potesl
ait Apostolus : « Hsecaiitcm in figttra contingebant introire in -regnuni Dek s Sensus - est: Quisquis
illis (Cor.x). i Etillud: e Scriplasuiitautem propler renasci contempserit, no.n habebit vitam, quia non
nos, in quos fines"sseculorumdevcnerunt (ibid.).t fuerit renafus ex aqua ct spiriiu, idest ex fide et di-
In generalionibus aritem liberarum et ancillarum lectione. Quomodo aqua sacramenlum fidei • esl ?
qualuor suntgenera hominum, in quibus ,comple- Aquae nonrine intelligitur fides. Spiritus aulem
tur fornia totius Ciiristianitatis. Ancillas accijrirous diflundit charitatem iu cordibus noslris. Tlaque
• in malis, liberas in bonis. Aut igitur libeiae jiariunt • parvuli cum per baptismiini uniunlur _JScclesiaJ,
bonbs, ut Sara, Isaac; aul malos et bonos, ut liascunliir ad vilam, ex fide et dilectione saucto-
Rebecca, Esau et Jacob; aut mali maios, ut Agar rum, quarum nexu Eeclesia jungkur J.eo,-ex visibili
Isroael; aiii niali bohos et malos, ul aucillseJacob. sacramento aquae et Spiritu sancio, et in-bonoiie-
Ad banc siroilitudinem aut boni baplizant Jionos, glecto si vitam finierit, a feguo Dei in perpeluum
ut Ananias Paulum ;-aut malos, ut Plrilippus Simo-. exclusus erit. Quicunque vero noh perceplo rege-
nem magum; aulmali bonps et malos, ulprsedica- neratoris lavacro pro Christi confessione moriun-
tores qttidam, quos dicit Apostolus non caste solere R-tur, tamen eis valet ,ad diinitlenda peccata,
annuniiare Evangelium/tolerans eos in societale quantum si abluerentur sacro fonte baptismatis.
Christiana, dicens : « Quid enim diim omni niodo Qui enira dixit : « Nisi quis renalus fuerit ex aqua
sive occasione- sive verilate Chrislus annuntietur I- et spirilu, non intrahil in regnuni coelorum, t et
et in hoc gaudeo (Philipp. -i). > Non alieno malo alja seuteniia fecil istos cxceptosj ubi nbn minus
gaudebat, sed qula verum prssdicabatur. Si quos generaliter ail-reQuime confessusj fuerit coram
isti similes sui baplizabaiit, lunc mali malosi hominibus, confitebor ct ego eum coram Patre meo
Si quos yero lales quales adhionet Dominus, cum (Luc. XII)."JEquidem sanguis et aqua, qui vulnere
dicit; «Quaedicunt facite; quaeaulem faciunt, fac_;re lateris Christi percussi exiverunf, typum" marlyrii
nolite (Matth. xxm); > tunc mali bonos baptiza- et baptisnri qrio itur ad ccelum pariter piolulerunt.
bant. Quomodo ergo in filiis Jacob-non obfuit iliis, Denique si quos in fideChristi et in charitate non
qui nali sunl de ancillis, queminus tenerent terram ficta radicatos excludat articulus moriis a sacra-
reproKissionis cum fratribus.ex sequo, sed prseva- menlo baptismi, consiatquiarioriexcludunlui' a:sa-
luit semen paternum : sic quicunque per malos lute. Martyres enim sunt coram Deb, si puro corde
iaptizantur, quanquam ex malis nnii sint, tamen martyrio paralrerant et baptizaii in igne vel spi-
C ritu, j"uxtaquod Donrinus dixit
quia ex semine Yerbi Dei, quod figuratur in Jacob, apostolis : «Vosau-
nali suni, si boni esse voluerini, haeredilatem cum tem baplizabimini Spiritu sanclo, non post multos
fratribus possidebunt Sive ergo sclrismaticus, sive bos dies (Act. i). » Hincest quod ait Ambrosius de
facinorosus quisque in confessiorie sanclse Triiritaiis "Valentiniano : « Venlrem meuiii dolco, ut proplie-
baptizet, non- valet ille rebaplizari a Catbolicis, fico utar exemplo, quia queni regeneratus eram,
lie cqnfessio vel. invoeatio-.taiiii nominis videatur anrisi. J Ille-tamen graiiamquampoposceratiion
annullaii. Ei-in utero Ecclesiae magna luclatio esl admisit. Augustinus, irf lib. iv De baptismo : _
inter bonos et roalos, sicul Jacob el Esau lucta- « Conshierans lalroneni.cui diclum est •; Hodie
banlur (Gen. xv), "et semjier niali persequuniur mecum eris in paradiso, iiivenio non tanlum -pas-
bouos, ut .Ismael Isaac. Ideo namque dixit Sara sionem pro nomine Chrisli id qupd ex baptisroo
Abrahse : «Ejjceancillam el filium ejus (Gen. xxi),-> deestsupplere posse, sed et fidem.conversaiioiiem—
quia illus.ionem vidit-in lusumvnon ideo quia que cordis, si forte ad celebrandum myslerium
ludebat IsmaeJ cum filio,-sUo. Unde Apostblus: baplisnii iu angustiis temporum succurri norf po-
« Sicut tuhc ille, qui secunduni carnemnalus eral, test. > Qiiantuni- ilaque valeat eliani visibili ba-
persequebalur eum qui secundrfm spirituin ; ita-el jv plismi saoramento quod ait Apostolus : « Coide
nunc IGal. lv). > Secundum carnem nati sUnt crcdilur ad justiliam, ore autem confessio fit ad
dileclores. mundi, secunduni spirifuni-ainaiores - salutero (liom. x)>; tunc impletur invisibiliter, cum
Cliristi. •Pltis ergo nos persequunlur qui nos illu- mysterium baplismi nbn conleinpius religionis,
dendo seducunt, ila : « \eni, veni, baplizare : hic sed articulus necessitatis excludit. Sciendum quod
habes verum baplisma. > Ismael ergo non idco fuil Auguslinus banc sentenliam non relractavit, ,ul
exhaeredilatus,.quiaex ancilla natus, sed quia su- quidam falso pulaiil, sed illud quod in, exemjrio
perbus fuit. Nara si essel ideo exhserediiatus, filii dixeratlalronem 5)on,fuissebapiizaium,quiaincerluin
Jacob non admitlerenliir ad haereditalem. Quod et cst utrum fuerit baplizatus an non.Quod ergo alibi
Sara affligit ancillam Agar, non dicitur persecutio, ail: Galliecumenuinenimquamvis in bonis operibus
sed correctio. Unde.etiam angelus-fugienii dicit:- defunctura Vitam habereiion credinius, non-martyr
« Revertere, et humiliare sub -manu dqminse tuaa , fuerit. Haecet lris similia de contemncniibus sacra-
(Gen. xvi). -> Sic boni principes hser_eiicos'et quos- rnentabaptisini.dicta stiut. - -_ -
libet perniciosos Ecclesise exsiliis et aliis Iegalibus . .« Quod nalum est ex carne, caro esl; et quod
pcenis juste aifliguiit. . natum pst ex spiriiu, spirilus est. » Spiiitalem
 997 DEFLORATIONES SS.; PATRUM, -r» LiB. I. 808
jiativitatem dislinguit a carnali. Ex Spiritu sancto A possum suscilare dejectum a vobis, quod terrenum
spiritus nosteiyid esfanima, nascitur in Deo, cum ei e"sl, quomodo creditis quia per spiritum possunt
per gratiam, quse Spiritus sanctus intelligitur, pec- bomines regeuerari? Nuuc tamen per increpaiiojieni
cala remittuntur, ne prppferea damnationis poenam invitatum ad humilitalem inslruit adhuc de divina
incurrat. Non enini caros- sed auima- potest vel et humana srfi uativitate, de passione et ascensibne
- ' > ct aliis pluribtis, Undesequilur :.« Etnemo ascen-
puniri. i
'. .« Npn mireris quia dixi libi : Oportet vos nasci dit in eoelum, nisi qui de coelo descendit Filius ho-
denuo. Spiritus ubi vult spirat, et v.bcenrejus atidis, niinis qui ,es.t.. in coelo. i -Nemo.ascendit, id est
et non scis. unde veniat _et quo vadat. > Sic esf ascendere. faclt," ad eminenliamsupernae vitse,- nisi
omnis qui natus esl ex spiritu." Spiritus potestalem - quliurfe descendit humiliando se, idestFilius Dei,-
habet quibus vult gratiam remissionis imperlire» jjui est Verbum Patris, nostram assrfmendo infir-
et vocem ejus.coi-poralem audis.ep loquenie in mitatem,, secunduni quam minor djcitur Patre.
sanctis praedicatoiibus", juxta illud : € Non enim vos Descendit, iriquam, per hoc filius horiiihis effectus,
estis, qui lOquimini, -sed Spifitus Patris. "veslri qui qui tamen iu -coelo est, hocest in illa" .aequalitate
lpquitur in vobis ^Matth. x). '»_ Verumtamen. igno- . Patrisquam. antea habuit. Assuniens_"quippe quod -
ras _an"illa vox per inteiligentiarn ad -quosdam B tiqii erai, non amisil quqd erai. Aliter : Dousdiyi-.
veniat, id est de qua causa eodeni Spifitu agente", j. nitatem-suam non ihdignam. censuit nomine lilii '
fortasse minus eruditi vocenr illahi intelli- bpminis, sicut, carnem suam .digiiatus, est nomine
" quidam" Filii Dei, ne quasiduo Christi diceretur. Et ita per
gant, elquo.id estpro quo modo;,vadatabaliissejque
pGenitentibus, hoe est sine intelligenlia transeat ab distanliamdivinitatis et infirmitatis.Filius.Dei mahe-
illis.Ad hunc modum- fit illa nativitas quee est ex-_ bat iri coelo,;filius hominis manebal in terra. Per
spirilu,_te videlicet nesciente; discutei'e ^uomodo - uriitatem verp personse, quse.in duabus naturis.unus-,
idSpifitus invisibiliter "agat, "ubijpse nihilcorpo- Christus est, et Filius Dei ambulabat in teri;a; et
raliter operatur. Ne "mireris -ergo ,de Iioc, scilicet idemipseFilirfsbominis dleiturdescendisse de ccelo,
quodagitur spiritii; in illa genefatione, si nescias. et anle passionem fuissein ccelo. Sens.us ergo esl •:
Vel ila : Spiritus in potestate habel tit cujus vult, Nemo ascendit In coelum",.iiisi Chrisfusin cofpore
cor illustret,.et sl^"te posnitente, quenyiiamad horam suo, quodestEcclesia. Pfqpterea naroque descendi^
repleverit, yocem xjuidem - ejus spiritus aridis, sed ut iri ccelo et cum illo unum. essent qui per illum-
nonscis undeveniatet quovadat.idestquomodo cor ascensuri erant. Dominus ascendit; corpus.autem
illius intraverit, vel qubmodo redieriti Nafura enim non asccndit, sed levatrim-estin" cbelum illo levarite'
C
invisibilis est. Sic invisibiliter incipit renatus esse qui ascendit. Si quis enim descendit, vefbi gratia'
agente Spiritu , qrfod non "erat, ita ut infidelis de monte nudys; cum autem asceiiderit, vestiat se
nesciat unde veriiat, et quo" vadat, in qua gralia - recle": utique-dicimus neirio asceridit Jiisi qui de-
• veniat in
adbptionem filiorum Dei, et vadat iii ,per-' , scendit; nec-vestem consideramus qham secuni le-
ceptionero ccelestls regni.-Quajquia-incqgnita sunt vavit, sed ipsum qui .vestitus est solum dicimus -
ascendissei- • -' . . . '
earriaii, iterum quserit. -!-,*;,_ "t
' «Respondit Nico.demus, et-flixit ei:.Qupmodo . « Et sicil Moyses exaltavit serpentem in deserto,""-
pbssunf hsec fieri? Respondit Jesus,et dixit ei : Tu ifa exaltari oportct. Filiuni Ifominis, ,ul i omnis: qui
es magisterin Israel, et hsep ignoras? i Quid quasi Gredit in ipsuih, non pereal; sed habeat vilani aeter-
insultstbat Dominus_magistro? Voleljaiillum hasci ex. nam. j.Pertsesus in eremo.longi iabofis populus Dei- -
spiritu : quod nequif,iiisi'bu"miliSi Ule auteiri infla- - murmuravit conlra Dominum et Moysen. Tdeoqrfe
tus erat,- ct alicujus momeuli sibi esse videbatur, Dominus immisit in illum "ignilos serpentes! Cum
"quiadoctor erat Judseorum, -.. ; '-_•- -'.. igilur Moyses orasset; jussit euin Dominus Jacere"-
- « Amen,-amen dico tibi,- quia quod seimus loqui- .serpentem seneum, et- plagis percussos aspicere in
mur, et quod vidimus tesfamur,et teslimonium no- D eum, ut vivefent. Qui sunt -serpentes mordentes?
strumrion accipitis!) Si esserif humiles exspiritu Peccata. Quis .sefpens exaltatus? llortuus Dominus
nati, cfederent ea -quse Dominus cUm prophetis et in cfuce, qui per efligiem serpentis fJguratuf, quia
apbsfolis testatur foris mundo de his cjuse .vldentur a serpente mors. Liberantur efgo qui eum in fide ,
in abscondito Dek Evangelisia-Jbannes in colisue- intuentiir a plagis ignitorum- serpeutium, id esf ab'
tudine habet _gemi_riare.Amen-''mcqnfirmatione di- "incentivis vitiorum, quae; animam punguht in moi'r:
vinorum verboruih, illud.atteiidens;quod.'.Dominus tem. - ''-. •-'-- ' •
--."-
alt: iSit sermo"vester: Est est, >.hoc est perduplici-, Quid sit baptisriius, el quare_sacramentum inslitutum
" sit baplismi., ....
tatem, nilril dicatis, sed sicut dicitis, proferatis ore, ,_
cfedalis cbfde. Tale est .ergo Amen, ariien, ;a"csi - Quserilur-a rionnullis quid.sit baplismus, et quare-
-diceret:• Geniinat, id esf veritateni lam'oris quam institutum sit. sacramentuni - baptismi." Baplismus»
cordis pronunlial- ... - , . --. . V ilaque est aqua diluendis criminibus sanclificala".
. « Si lei_reria_dix"ivobis, ef noii. creditis : quomodo per verbumbei. (AcGiiSTisns).Aqua enim sola ele--
sl dixe.ro yobis ccelestia, credetis ? > Sensus esl: Si mentum esse potest; sacramentum esse-non potest,.
non -crediliSjiiec "eliam intellkjitis quia iemplum - donec.accedat verimm ad elemeniumV rft sit saera-r/
 ' WERNERIABBAflS'S. ~
"WJ _ BLASH _C08
riieiitum. Quseritur quafe "inslitutum _"sit baptl- A dum hoc : « Sicrft aqtta exstinguit ignem, ita elee-
sini sacramenluin, _et quafe circumcisio , quse mosyna exslinguit peccatum (Eccli. m). > Quarla,
locb illius jiosila friisse putaiur, succedente bapti- profusioiacrymarum, Domino dicente : « Quia flevit
smo ablata sit, vel mutafa. Nam si olim-per cir- inconspectu meo; etambulavittrislis coram me,non
cumeisiouem, simililer ut nunc per baptismum,pec- inducam mala in diebus illis(l-fi Reg. xxi).> Quinta,
cata dimittebantur, quid necesse fuit ut ipsa cir- criniiritim eorifessio, Psalnrisia dicente : « Dixi :
cumcisio, succerieiite baptismi sacramento/mritare- confilebor injustiflas meas Domino, ettu remisisti im-
tur?-Cur auteln accepta minus profuisse credatur, pietatem peccalimei(jPsa/. xxxi). > Sesla est cordis
qui neglecla non minus nocuisse affirmatur? Sicrft et corporis .afllictio, Apostolo consolante : « Dedi
-enim nunc perEvaiigelium dicitur : « Niskquis-fe^ fiujusmodi liominem Satanse, ut spiritus salvusfiat
nalus fueril "ex-aquaef Spiritu sancto, non inlrabit in die Domini (I Cor. x); > septima est enim datio
in regnum Dei (Jdan. m); »ita olim perlegem dice- morum,- hoc est .abrenuntiatio peccatorxtm; Evan-
balur : «Masculuscujus caro jn-aeputiicireumcisa golio..coniestaute :« Jam sanus facfus es, noliultfa -
non fuefit, .peribit anima illa de populo suo (Gen. peecare, ne quid tibi deterius cbntingat (Joan. x)ii
xvn), >nisi forteirihocquodille qui nonesl bapti- Oofavaest intercessio sanctorum. Unde illud': « Si
zatus; a-regno Der excludendus dicitur, ille vero B quis infirmalur, introducat presbyleros Ecclesiae,et
'qul non est' circumcisuSj periturus memoralur. _ orenf pro eo, Multum enim valet deprecalio jusli
Quis velit intelligere propterea baptismum aliquid -assidrfa (Jac.x). t Nona eslmisericordia, ac fidei meri-
amplius conferre, qrfam circumcisioriem, quia cir- tum; unde est hoc : « Bealrmiserieordes, quoriiam
cunicisio suscepta a perdiliprie tantum pqtuit libe- ipsi misericordiam consequentur (Matih. v).>:Deci-
raie; baptismusyero renatosetiam ad gioriam per: maest conversafio et salutalio alienorum, Jacobo
"ducere potest. "Nam"illi antiqui Patres, qui saGra- confirriiante :« Qui coriverti fecerit -;peccatorem ab
merili cireumeisioriis juslificationem prseceperanl, crrorevlse suse,"salvabit ariimamejus amorie, >"etc.
a perdiilqne quideni servabanlur, sed ad* glofiam (Jac.x.) Sedmeliustibiestniinfirmus sisyetsolitariam
regni non ducebaiitur, donec veniret Ille qui san- vitam ducere,'quam cum plurimis perife.Undecima
guine suo frameam' igneam" exsllngueiis, aditum est indulgeniia ei remissio' nostra, veritale Cbri-
paradisi". rursrim palefaceret, el credentibus in se sto permitlenteet dicente . « Dimittile, et dimille-
omnibus regni coelestis janrfam ipse prsecedens pri- lur vobis- (Luc. vi). > Duodecima est passio mar--
mus aperirel. Sed sciendumquod nullus nunquam tyrum, spes unica salutis.indulgentisecrucifixp la-.
-ab initio sit salvatus, nisi aliquo modo-baplizatus. r, tr.onij.Domino dicenle : « Amen, amen dico -iihi,
AJiqui namque baptizali sunf, ut Abel in sanguinis liodie meoum eris in paradiso (Luc. xxm)..
effusione; plurimi in figiira, utNbe. in -diluvii eflrf- Onmia' itaque sacfameiita ' quaedam esse signa
sione;'p"leriqu'e insigno, ut; Abrahani et sua poste- ejusquseper illa daturgratise spiritualis conslat.
rilas; niulti in Spiritu sancto, ut Chrisliani in Oporlet autem ut, secundum prqcessuni temporum;
aquse inimersione. Inhocbaptismus amplius con- sjriritualium gratiafum sigria. niagis.ae magissem-
fert,;quia renatos.liinc exeuntes,,statini ad fegnum per evideritia ac aeclaranda fbrmarentur, ul cum
mittil : quod tariien ex virtule sanguinis fusi ipsam effectu salutis cresceret cpgnilio Teritalis. Itaque
aqrfam sancLificanfis condonaLpr. sub lege naturali priraum -data sunt"sacramenta,
'_Si igitur quis dicere velif idcirco circuincisionem decimationes, sacrificia, et oblaliones,' ut in deci-
baptismo mutafam ut in' baplismo perfi..eretur ma.tione quidem-peccatorumremissio-, in sacrificiis
cjuod eircumcisibimplerenoii.potuit, fortassis vide- vero canris. mortificatio, in .oblatione autem donl
bitur convenienter illi responderi posse, quia hoc operisexhibitio signaretur. Sed eralPbscurasigiri-
qUod amplius non est in baptismo, ex baplisnio ficatio hsec in sacraniento-deciriiatioiiis, ubi homq
non est, sed ex passione Cbristi baplismum sancti- de his quse possidebat, partem oblulit, partem.reti-
iicante impletum. Idem yerp circumci.siouem facere j. nuit, iif ad hunc modum-in eo quod erat quod im-
potuisse,- si'illi passio Christkin cboperalionerii . perfectioriis .ef defectus frfif sibi. tribuerel; qrfod
sanctifieationis adjtincta fuisset. Nauiin bapiismo,. vero ad boiiitatem spectabat, Dep imputaret. Hoe
quantum scilicet spectat ad virtutem baplismi, si-. slbi voluerunt novse partes retentse; quia novena-
militer uf in circumcisione, remissio tuorum perci- rius signum est imperfcctioriis, a denario periecto
piturpeccatofurii, quia sicut-dictum est jjuod ju- deficiens.- Propterea autem ,quia obscurum sigiimn
.stificatis postea aditus patriae coelestis panditur, fuit emendalionis in deeimatibne, data cst circum-
cruce Christi cpjidbhatur. Quse reinissip p.eccatorum , cisio,;utvirtutem justificatlohis evidentirfs demon-
duodecies fieri possea doctoribus innuitur. Prima" straret, quando -dictum, esf bomirii.uf porlionem
siquidem remissio est qua baptizamur in aqua, se- cariris suse nonquidem supeffluam, sed illius quod
cuudumillud : « Nisi quis renalus ftieril ex aqua ei superfluum eral.in bominesignum auferret, ut per
Spiritu sancto, non potest videre regnum Dei (Joan. - hoc agnosceret quia culpani quam natura per illam
m). > Secunda, charitatis affectio,ut est illud :«Re- partem corporis traheret, ^ratia per sacramentum
mitluiilur ei peccata multa, quia dilexit multum circumcisionis emundaret. Sed quia circumcisio tan-
(Luc-. VII).i Te; tia, eleemosynaf um frucfrfs, secua- tum quss foris sunt enormitatos amput.are potest.,
.1001 DEFLORATIGNES SS. PATRUM. — LI3. II. 1302
easvero_.quaJ-intrinsecas.sunt pollutionum sordes A sacramentuni cir.cumcisionis in carne, quod dolo-
rnundare noii potest; venitpost circumcisionem rem Ijabet, illi datum est; novo auiem populo qui
lavacruni aquoe, lotum purgans, ut perfecta juslilia volunlaleet dilectioiie jservit, sacranientum justift-
prsssignarelur. Rursum quia priorispopuli qui sub . cationis in lavacro aquje, qusesuavem habetpurifi-
timoM serviebat rmmdatiolaboriosa fuit, proplerea calionem, proposilum est.
'
-EXPLICIT. PARS PRIMA.;

' '" -'- "• •JNCIPIUNT -

/- CAPITULA." ..-'./.-

"-\-\ ilBRI SECIJHBI DEFLOMTIOOTl .PATRUM ;' ,

'
-\'-Vv.'" \D6MM-WERNERI ABBATIS-:'V
" A DOMINICAPRIMA PQST QCTAYAS-PENTECOSTES
USQJBE AD ADYENTOM.'DQMINfc

"
I.- Exposilio dtiptex super evangetium': -t Quidam jgnis geheiints.ab
" inilio crealus sit. Item, de mu-
. Mnio drat dives. .t El.deperdice ave. Deinde alins , neribus. , - - ' ";-""
; sermo.de pamis.animarum. Item de* loqis pcejia- YIL. Exposilio duplex super £vangelium'„: « Miseteor
rum.Iiem,sermo dedivile et.paupere." "super lurbam..) Item, sermo de.quinque sepiennii*
II. -Exposhio duptex super evahgelium ; .« Hoino Item, de septem pelilionibus conlra seplem vitia.
quidam fecil ccenammagnum. llem, sernio de cor- ' Ilem de pelilionibus qu(e cohvenianl
: ' prwsenli vilm,
-pore Dpminiin quatuor parles divistis.De sacra- ,et qufBfuiurce. •.' . ,
mento.corporis ei-sanguinis Chrisii. Quando insli- -TDI. Exposiiio supervvangelmm : .<Attendili! a fal-
tuikm esfsacramenlunicdrporis et sanguinis Cliristi. .'•-'sispropheiis. » Iiem, sermo.de mendacio. ltem,de
Olruni mortate an immorlate corpus simmlradi- Item de bono el malo et alius -de
. deril. Si corpus'Ghrisli- fuit, quod-Judas per^'' ., falsis prophelis.
- ' ~ ;
eodeni. - -" ^. -J - -
iniinctambucceltamaccepit. Quod sacrqmentum-al- IX, Exposilio super evangclium .: t Homo quidam'
iarisei figum.esi quantumadpdhis speciem el vini,- erat dives, qui habebdt villicjim.-i^Item; sermo de
el fes est quanlum adcorporis Christi veriluteni. '
quatuor debitoribus. itetn, demisericdrdid.
Tria esse in sacramento allaris,: panis et vinisper --£; Expositio dv.ptex super evangelium': "i Cum ap-
- ciem, eorpojris Christi .veritatem, gratiam spiritua- ' - propinquaret Dominus Eierosotymam, videns. t
lem. Quarehispeciem panis et vini sdcramenlum sermo de Elia ct Jezabel,- ltemfde verbh
- - -corporisetsanguhiis suiinsiilu'~rit;Q,'ialil'er hilelli- ' j Ilem, Sapieniite": « Traiisite ad me, omnes. >
genda est mutalio panis el_.viniin corpus Cliristi. • XI. Expositio -duplex super evaiigelium : t Duo ho-
- . Qiiodeorpus.Chrisiiquando dividi
vigetur secun-. tnines ascenderunt in templum. Ilem sermo de ver-
dum"«alam speciem dividitur, "sccundum ipsum ,. -jjisDavid : t.Ascensionesin corde suo disposuit;^
autemjniegrum manet,..ei sicut sihgulis partibus etde Iribus.ascensionibusfit descensionibus.
'' ' Itein~'
tolum,sic indivisisiocisunum et idem ipsum est. de jaclaniia ei'de compunclione. , . '"
Quid^significent tres porliqnes illm, gup-de- cdr- XII. Exposilio' duplex super 'evangelium : <Exiens
pore Christi ih sacraniejiio attarfs fiuni. Qupd ea' . Jesusde finibusTiiri. i Item, sermode sacerdolibus,
qua, in corporeChrhti indigna'videnlttr, secun- ei sex wlatibus ^sceculi, el de sacramenlis baplismi
dum speciem solam ftant. Quid fial de corpore in-dwspartesdivisis. •
Chrisli, el de -et "-
cprpore, .corporaii ejusjprxesentia XIII. Exposilio-duplex super- evangelium : t Beaii
. post ^usceptionem sacramenti. . ;. €culi qui vident qiiai vos videtis. t Ilem, sermo de
III. Exposilio super £vangeliiim :t Erant 'appropin- verbis: t Egredimini, filice fsion. J El de tribusvi-
quantes adJesum piibticahi: i Iteni, sermo de lapsu -fiohibus ChnstL Item, alius sermo depraidictis
--.primi Jiominis, el qumslio : si non habebat perse- verbis :.« Egredimini.'» liem, deverbis sancii Au-
verantiam, sine vilio fueril ? De eo quo- ' . Quslini, .qvibus nonhulti inconsiderate ajfirmant
-que qualehiquomodograliam aceeperif; et de aliis pluribus -. -justos in futuro Dei regno Deum visuros corporeii
- eausis; de-pmnilenlia, deinvidia. -_' • _ .ocidis. Item, quomodo sanctus Auguslinus ponit et
IY. Expqsitio super evahgelium : t Estote miseri- 'exponil dicta sancti Ambrosii de eadem quwslione:
cordes: i Iteni sermo' de .allernalione misericor- Item-, senlentias Cassiadori et -Hieranymi de vi-
diw et yeritulis hinc inde se accusamis ac defen- :_sioneJ)ei fulnra.- - - - . - . --,
.dentis. De amaloribus~'misericordi<s.-De hypo- <-~SAV.-Expositio super evangeliumjt Dum.iret Jesus
criliss - •'_'.;. - -in Jerusalem transiebat. J iiem_sermo.de sep.lev.i
V. Expositio super evangelium :,s Cnm^lurbm irrue- -.speciebusleprm. Item, moratitas.de Naamun Syrii,
- reni. i .item, sermode Ecclesia. Item,Ue_eodem, . . el de.seplemlavationibusinJdrdane;
de ecclesiaslicis doctgribus, de docirina', el eorum XV. Expositio super evangelium.: t Wemppotest duo-
exemplis, de his qui beiie docent, el male vivunt, de , bus dominis servire. t liem, sermo : Collaiio Dei
iracundis.docloribusjde superbis docioribus,; de - cum diabolo de jiire Dei et hohdnis. item "deduobus"
-, doctrina: discreiione^ delilenlio doctorum. . , , .dqminis, el duqbus tivilalibus, ctc°/-7em, de avi-
YL Expositio super'evangelium : t Amen,dicovebis,( bus exempla, de hirundine, .de cornicc,de.aquila,
-nisfabundnveriti t- Ile'm,.sermo de ira, etde qua- . de~fidica, de lurture,de vullure,'de apibus, de te-
liiate tormenlormn gehennalium. Iiem,de gehenna,_ - sci?iia,~de,noctiia~.devesperl;tlione, degallo. Item;
' quod corporeiis ignis gehennm non lantum corpus 'exempla deherbis, de lilia, de oled, de tibi,yfit!;ro,
cr.uciabH, sed eiiam spirituin; et guodignis gehen- dejielleboro,de.aconiiu, el caileris. . -
- tiie ad atiguem lucebii;- ad tdiquem hon; ei quocl XYI."
Exposiiio' siiper evangclium.: < Ibal Jeiusin--
FATROL, (JLVli..
1(>63 WERNERI ABBATIS S. BlASH im
eivitstem Nnim. i Itern, sermode morientibus; scrmo de remissione peccatorum in duas partes di-
cl d-eexitu anhnarum sermo in duo divisus. Item, visus.
dehwrle, quidsilmors; el de iribus gcneribus XXIII. - Exposilio super evangelium: t Cuni suble-
morlis. liem de origine animai. vassel J reservalur in~mediam Quadragesimam.
XVII. Exposilio siiper evangelinm : « Cum intrarct Ilem, sermones diw nd eamdem. Dominicam perli-
Jesus in domuni.s Iteni, sermo de avarilia. Jtem,~de neiiies. Item, sermones de quinque gradibus exerci-
duobus generibus humililalis, etde humilitate Scri- talionis quibus justi in hac vita exercenlur, et de
plnras legenlium. Jlem de commendulione humili- quinque, stalibus mutabilildlis hnjus vitai, et de
laiis,-el de inveclione in superbiam,
" ' acde duobus XXIV.
quinque virlutibus anhnaj^
generibus elutionis". - Expusitio super evangelium in Dcdicatione
XYIII. Expositio supra evungelium:« Accesserunt ad , ecclesiw : « Ingressus Jesus perambulqbat. J ltemf
Jestim Sadducmi. >Jtem, sermo de chariiate in duo sermones in Dedicaiione-Ecclesia) : Primus, de his
divisus. liem, de anima, quare dicalur anima, et quw msibililcr agunlur inca; deinde de myslerio
de appellulione animi, de menlis appellalione, eorum, qui dividitur in duas parles; secundus, de
de spirilus appellaiione,. et de dijfmiiione ani- -eodemel de tribus silentiis, alque aliis ecclesiasli-
, mw._ - - cis mysteriis; leriius, de ebdem, et de septem
-XIX. Expositio super evangelium :' « AscendensJesus columnis Sapientiai, alque aliis pluribus mysteriis
iwnavic.ulam transfretavil. .» Ilem, sermo de fide, Ecclesiwdivisiis in duas paries; quarlns, deeodem,
quidsit fides, quid cognilio fidei;.et de tribus gra- et de mysterio dormiiionisAdw, el de foraminibus
dibusulriusque. hem, de remissionepeccalorum, et peirw, ac de mensu preposiiionis, aique uliis plu-
si sacerdotes, qui homines sunl, peccala dimiltere ribus significalionibus ; -quinlus, de eodem et de
, possint, sermo hitres partes-divisus. visione Ezechielis, ubi assmnptus fueral a spirilu,
XX.' Expositio duplex super evangelium : « Loque- el ductus inmonlem, et deduodecimgemmis, ac.de
balur Jesus cum discipulis sais in parabolis. i' significalione ecclesiaslicarum rerum, divisus in
liem, scrmo de sacramento conjugii, et de origine . duas partes; sexius de eodem, et de tribus dedica-
conjugiiet causa instiiulionis, et de duplici inslilu- tionibus Salomonis Jesu sacerdolis, el Judce Ma-
tione conjugii. chabaii,- el de mysieriisearum", divisus hi duas
•XXI."Exposilio super_ evangelium :- «'Erat quidam parles; seplimus sermo est proprie perlinens ad
_ recjulus. J Ilem, sermo de /lugellis Dei el 4e ge- , altaris dedicalionem, in quo nolanlur diversi gra-
mina percussione. llem, de infirmilale carnis, eV
' de dus eorum, qui sunl in "aciiva et in conlemplaiiva
toleraniia divina correplionis. vila, et de duobusaltafiis holocuusti el incensi, ac
XXII. Exposiiio duplex super evangelium : t Simile ^orum unctime, alque aliaquamplurima.multum
-eslreynum cwtorum homimregi.qui fecit. » Item, ulilia; et hic dividiiur in duas parles.

Expliciunt capitula iibri secundi.

' • " ••
, . ." •INCIPIUNT . . -. -

EXPOSITIONES - '-' •"

ABBREVUT^

-DOMMCALIUM EVANGELIORUM;

., .'" "-LIBRPM DEFLOMTIONUM.

DOMINICA I POSTOCTAVAM PENTECOSTES.

- - Secundum Lucam.
« Homo quidam erat dives, et inducbalur pur- A est insania acquirere aiirum ef perdene coslum? Hic
pura et bysso, et epulabatur .quolidie splendi- tamen non abstulisse aliena repreheiiditur, ^ed pro-
<!e, s etc. (Luc. xvi.) Indiyiliis nolalur concupi- prianon dedissa, quamvis in lege non tenacia, sed
scentia oculoruni; in preliosis yestibus, superbia rapinadamneliir. Conchuljc marinEeferro-circumcisse
vilae; irTsplendidaepulaliune, concupiscenlia carnis. lacrymas purpureas emittunt, quibuslana.linguitur,
Jdcirco dives jsle, quasi ignotusapudDeum, nomine unde_purpura texitur. Byssum vero genus cst lini
non designatur. Quoe est isla aviditas, cum ipsse candidissimi et mollissimi, quod. Grssci papalen TO-
belluaj modum babeant. Tunc enim rapiunt, quando cant.
esuriunt; parcunt veroprsedaj, cum sentiunt salufi-. « Et erat quidam mendicus, nomine Lazafus, qui
tatem. Inexplebilis est avarilia divitum, seraper ra- "jjacebat.ad januam ejus, ulceribusplenus, cupiens sa-
pit, et nunquam satiatur, nec Deum timet, nec ho- turari de micis quse cadebant de mensa divitis, et.
liihiem reveretur. JSon patri parcit, nonmatrem nemo illi dabat. Sed et canes veniebant, et lingebant.
agnoscit, non fratri obtemperat, non amico fidem ulcera ejus. J Nec a se canes removere polcrat, ncc
seivat. Yiduam -opprimit, pupilli rem invadit. Quaj visitalor erat qui removeret. Sota cum pambote
 1003 DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. II. JOOS
propria non ponant nomina, et Dominus per humi- A liciis poena est. Abraham_cselerique patrcs fideles,
lilatis approbationem pauperis hujus^ nomen bicat, nequaquam secundum carnem filios a tormeiilis li-
non parabola, sed rei gestaj narratio luec cst. Men- befare siudenl quos a flde dcviasse c.onsiJorant.
dici liujus' uicera divesfastidiosusexhorrel, neJnter Forle "dives isle aliquid boni habuil qnod felscitas
pretiosas epulas uuguenlatosque convivas fetorem Jranseu::tis yilaa remuneravi'., ct Lazarus aliqui^
ulcerum lambenlibus canibus suslineat. Cumergo mali qucidignis inopiie purgavlt. \'e\ in lioc"i;ec?.pit
airte januain jacerel, exvisione pauperis diviti non dona, qula suum gaudium, feliciialem iraiisit-.riam
miserenti cumulus-damnaljonis iiiferlur, et rursum pulavii: Jusli vero, ctsl in rhundo bona. hai.eani,"
«x visione divilis tentaliis quolidie pauper probatur. quia ad aeterna sanctis desideriis sesluLa:.t,quaa ad-
- '
Quem ad majorem ipsius probalionempauperlas si- sunl nfininie boiia videnlnr.
-mul et ajgfiludo, et visa divitis eopia, el nulla. sibi «Etinliis omnibusinter hos et vos chaos~mar
adhibita - consolatio afneiunt. Caveifdum ergo ne - gnum -iinr.aluni csl, ut hi qui voliuil hic Iraiisire
pauperes despiciamus, etsi quaj.ih eisreprehensibl- ad vos non possinl, neqneindc huc trahs:neare.'.»
lia vitleniiis,, quia fortasse quosmorum irifirmitas Chaossive chaus, "utveteres coriicesvha"bcin,.signi-
vulnerat, medicina pauperlaiis" eural. ficat pe"peiuam-dissimiii!udi,iiem,-ul inlcr bonorum
"« Faetumestautem ut morerelur mendicus et B malorumque voliinlates, quia post mortem non po-
porlarelur ab angclis in sinum Abrahaj, Morluus terunl merita mulaii;. Non est "dubium. quin re-
autem et-divesel-sepultus esrin.inferno. J Sinus -pfobi a pcenis transirecuperent, sicut adhucTaciunt
Abrahaj requies est heaiorurii pauperum ; sepultura ad sortem beatorum. Transire- auiem juslorum est
inferni superbis et imniiscricordibus est profunditas mcnle ire per miserieortiianf ad positos in tormen-
. posnarum.' Unde Gregorius in lib. xn Jbb : .Non tis, eosqne velle liberare. Sed non possunf,. quia
juslorum animas ad infernum dicimus , descendisse, .jnsloruin "aiiiina;, quanivis iir suaa naluraj boniiate
ut in loc^s poeualibiis tenefentur, sed ut* in ssipe- misericordiam habeant, tantatameh reclitudinc Au-
rioribus requiescerenl. - Idem, xrst : Tseuium, "quo cloris sui cdnslringunlur, ut nuila compassione ail
justi desideratant videre Salvatorcm, vocalJob le- rcprobps moveanluf. Aliter : Justi transire volunt,
~
nebras, ubLail:"« In tenebris stravi lectulum meum id est existimantura muliis trahsire velle' ad illos
(Joixvn).j Idem, inocto :-< SIcul nubes consumilur prsesert.nf- eripiendos a pojnis qui eis in hac vila
.et perlransit, sic qui descendit ad inferos non asceh- majori affeciu jungebanluf.
det (Job vn);i Acsi aperte loqueielur Job, dicens:In « Et ait: llogo ergoie, pater; ut miltas-eum in "
altum currendodelicit qui superbiendo ad inteiitum dbmum patris mei; Habeo enim ibi quinque fratrcs,
tendil. Quem si semel culpaad poen.im psrlrahit, ut-testetur jllisue etipsi veniaiifin locnhi-hunc
misericordia ulterius ad veniam-non reducit. lofmentnrum. » Poslquam ardenli de se spestolli-
.«Elevans aiitem oeulos sufls, cunf esset.in (or- lur,-animus tid propinquos recunit, quia reprblw-
mer.tis, vidit Abraham a longe, et Lazarunf in sinu rum mentempoena sua quandoque inuliliter eru-
ejus. i Gum-dieimus Abraliam, secundum fldempa- dit.ad cbaritatem, ul jam lunc suos eliam spirituali-
trem nostruni, coelus-eredenlium, liberatprexspe- ter diligant, gui, dum peccaia^ diligerent," ncc sa
clanliuin, sinus erat Abrahae, ad quera miriislerio amabaht.Servaiitur ergodi.viti ad poenam ei cogriitio
angelorum direclus fuit Lazariis,- de mendico dives pauperis quem despexit, et memoria fratrum quos
factus.. Iniideles autem pro" varietale culparum per reliquit. Et bbni siquidem bonos, et mali nialos, et
diyersasmausiones in imo posnarum posili fideles " boni nialos, et mali coghoscunt bonos.Tn qua vide-
super sein requie a)ongeconspieiunt,quia illuc per licel cognitione utriusque partis cumulus' retribulio-
nieritum non attingunt. - \ nis excrescil, ut et bbni amplius gaudeaiil, (juiase-
_- « Etipse elanians dixit:"Pater Abfabam, fnise-, cum laeiari conspiciunlqutfs. Suna.vcrunt, et.mali,
rere niciet milte Luzanini, ut intingat extremum dum cuni eis lorqiierilur quos in hoe mundo' dilei-
digiti sui.in aquam, ul fefrlgeret linguam rrieam, ;Q xerunt, eos.non solum sua,'sed eliam corum pocna
_quia crucior inhac ilamma.j SieutDivinlias figuraie" consumat. Fitautem in electis quiddam mlrabilius,
per translaiionem oculos, linguam, digitos,- caetera- * quia non solum eos agnoscunt qiibs hic hoverant,
que humana membra dicitur- habere, ita aniihae a *~ sed velut"visos ac. cognitos; recognosciint-bonos
"-
5orporibus separatse. Petit ergo dives linguam suam qiios nunqiiam viderant;
refrigerari^ id est.-pcenam quam cinn lingua sua «.Et ait illi Abrabam : Ilabenl Moysen et proplie-
meruit-, laxaii, In conviviis" enim quia ldquacitas tas : audiant illos. Al ille dixit: Noh, pater Abra-
solet abund3re, perhibelur dives .ex .Ungua "graviter liam, sed si quis ex Tiioiiuis ierit ad eos, pcenitcn-
ardere. Optat igitur ab extrenfp digiti se tangi, id est- iiam-agentV j Dives iste serus magislerincipTesse,
operalione juslorum vel ullima recreaii, el sic per cum jarn nec discehdi tempus hsbctnec doeeridi. Et
aqunm grathe Dei misericorditer sibi subveniri; quia verba Dei despexerat, "baec audiresuos sequa-
• . - " .
« Et.dixrt iiiiAbraliam.: Fili," recordare qnia re- •- ccs non posse"exislimal.
eepisti bona in vitatua, el Lazafus simililer maia. _<Ait autem illi: Si M,03senct propbetas rion au-
Nunc autem liic cohsolatur;" tu vero cruciaris.i diunt, iieque' si quis ex mbrtuis fesurrexerit, crc-"
Torquctur antejudicium, quia luxurioso carerede- deut. J Qui verbalegis despiciunt, resuscitato cre-
 '
J007 "WERNERI ABBATiS S. BLASil 1008
dere renuunt. Iste divos Sudaicum populum si- A affluxeiit, quotidie solemnes epulas duxejit, -pauperi
miVasde mensa cadenles
gnificat, quicultum vilse exlerius habui, etacceptoE: Lazaro, insuper ulceroso,
legis deliciis inutililer usus fuit. Lazarus ulceribus denegaverit. Qui mortuus inferno maneipatur. La-
pienus gentilis est pqpulus, -qui dum conversus ad zafus-vero in sinu Abrabse collocatur. Dives "ergo
Deum peccata conlitelur , virus quod intus la- dum se graviler flammis cruciari, Lazarum vero
lcbatquasi rupta cuteforas emitlii. Lazarus cupie- cerneret ,gremio Abrah.se Isetari, magno ejnlaiu
bat micas divitis, et nemo illi dabal, quia gentilem Ahraham. poslulal ul Lazarum mittat qui minimo^
populum superbus Israel despiciebat. Qui dum de: digilo guttam aquae iristillar, et liriguannyus arden-
doclrina legis quasi de" acceptis opibus lumuil, tem refrigerel. Sed quia hic mendico denegavifpanis
yerba fluebant ei de scienlia quasi micae cadentesi micam, ibi ipse mendicus non meruit aquse gutlam.
de mensa.. Canes in sacro eloquio soleiil ihtelligii .Poslquam vero do se desperavit, pro salute fratrum
preedicalores, quidumpeecalaconfitentesinstruunt. rogavil. Quos Abraham scripta Moysi et propheta-
quasi vulnus menlis per linguam langunt. Et duir i viim babere indicavit, quibus si non credefeht, nec
loquendo apeccalis corripiunl, adsalulem rediicunt, , mortuis, si ad eos irent, credituros'^Tffnmavit (Luc.
sieut canes curant vulnera,'dum'ea tangunt lingua, xvi). Hic homo rex fuisse insinuatur, cunr purpufa
Unde bene Lazarus interpretalur adjulus, quia ill.i vestilus. memoratur, quia olim soli reges purpura -
cenliles adjuvant, qui eorumvulnera per linguoe cor- ulcbaniur. Sed quia rex a regendo dictus est,-et ipso
j-eclionem curant. Polest etiam per linelionem ca- servus peccali viliis erat subjectus, non rex sed homo
flum lingua signari adulantium, qui vulnefa lingunt, appellatur, quia voracitalf tahtum et libidini, ut
<lum mala nostra improbo favore altollunt. Abraha s ariimal irrationale famulabatur. Cujus nomen illo
sinus siguificat coelorum requiem, in qua recumbuni ; non exprimitur, quia libro vivcntium cum justis
-veiiienles ab oriente et occidcnte cum Abrabam el non scribilur. Lazarus auteui pauper. nominatur,
Isaac ct Jacob, sed filii regni bujus purpura et b.-ssc1 "quia nomen ejus in ccelo scriplum inveniebatur.
induti foras ejicienlur. Inlidelis populus legem in orci Dives in inferno sepultus legilur, quia infernus sub
tenuit, sed opere servare contempsit, et illo amplias i terra esse ferlur, et qui ibi mergilur, lerra coope-
-ardebit. Dives inhac vitaguttam aquae mendicans ini iitur, sicul corpus pulvere, cum in lumulo sepeli- .
-altera dicit se habere quinque fratres, quiaJudaieus i lur. Sinus aulem Abrabae erai locus a poenisquie-
.pbpulusexmagna jam parte damnalus, novit sequa- lus, in quo Christum exspectabal sanctorum ccetus.
ces suos super lerfam relici(.s,"quinquelibris Moysi Ante Cbristi quippe adventum omnes descenderurit
-carnaliler intellectis, vel quirique sensibus eorporis1 _ ad infernum. Et si Abraham cum Lazaro apud in-
<3editos.Quomodoergoinquinquevirginibus, etifi cen- feros fuit, quDeritur quomodo dives elevatis^ oculis
•tiimquinquagirita tribus piscibus innumera multitudc 1 eos a lbnge videril (ibid.). Duo infernilegunlur, in-
sanctorum ihtelligilur, ila in quinque fratribus divitis1 ferior et superior. Inferior iri quo animaj reprobo-
rnulla milliapopuliJudajorumiuteliiguntur, quosad i rum torquebanlur, superior in quo elecli Chrisliim
spiritaleminielligentiam non assurgere gemit.-Optal prajslolabantuf. De infefioii" scribitur : i Eruisti
igiiur adeos milliXazarum, sive alium de fidelibus; Enimammeam ex infernoinferiori (Psal. LXX.W);»
sed non ei credent si Moysen et prophetas non _u- de.superiori autem :_« Educ de inferno animaci
diunt. Ex mortuis Dominus resurrexit, sed Judaicusi meam ad. confilendum luo nomini (Psal. CXLI).»
populus, quia Moysi non credidit, Domino.crederEi In inferiori, novem speciales poenaeesse ferunlur,
contempsit. Cumque Moysis yerba spiritualiler intel- scilicet igriisjnexstinguibilis, borror Irigcris incom
ligere renuit, ad eum quem Moyses prsedixerat nou parabiles, vermes immqflales, fetor intolerabilis,
pervenit. Uude Yerilas : « Si erederelis, iuquit, mallei per.cutientes, lenebraj palpabiles , eonfusio -
Moysi,-crederetis ulique et mihi (Joan. v). i peccatorum , visio damionum , et auditio insul-
Exposiiio. de eodem. lantium, ignea .'vincula singulorum rnembroruni.
«Muiti dicunt: Quis ostendil nobis bona? J (Psdt. D Superior aulem infcrnus eraf ultima pars terne,
iv.).Revera, .charissimi, m.ulli verba Dei audire locus inferno vicinus., sed a pcenis disjun-
cupiunt, sed, heu ! qui dicant pauci sunt, imo (quod ctus, in quo jusli potuerunt a malis conspici
gravius est) plerique dum verbum vilse proferre nb- qui erant in inferiori. Quidam dubilant ulrum se
lunl-aul nesciunt, eos odiis persequuntur qui bona anima3in illa vila cognoscant. Sed cum divcs Ahra-
dicuut velfaciunt.Hi in tantum veritalem Cbrisli bam cognoverit quem nunquam ante viderat, con-
abofninantur, quod eliam de eo loqui audire dedi- stat quod mali bonos ibi agnbscant. Cum vero •
gnanlur. Et quiaeos verbum yitaj crucial, ulique Abraham divitem ibi cognoverit, quemante nunquam
Yeibum Dei Chrislus,-eos tantum a regno suo viderat, patet quod etiam boni riialos ibi agnoscant.
quantum lenebras a luce disgregaL, Et cum a regno Rursum quasritur utrum" juslbrum animae quidquam
Dei excludantur, necesse est per omnia ut larlareo de viventibus intelligant,',vel aniinae pravorum ali-
carcere cum diabolo auclore invidiaj includanlur. Si quid de vivis sentiant. Sed eumAbraham dicat, «Re-
nulla Seiiplura esset, nisi hodiernum Evangelium cepisti bbna in vila tua" et Lazarus mala, ">cohstat
suliiceret fidelibus ad vitaj exemplum. Refert nam- quod boni homiries actus viventiuin aspiciant, praa-
que Dominus qucrd quidara Jiomo magnis divitiis .eiiim «um se invocanlibus coiuinuo subveniam.
 "
i003 DEFLORATIQNES SS. PATRUM. — LIB. ll.. *{M„-
Cumvero divespro fratribus male vivenlibus pre- A dam yero diviles, ut Cenebrcs, Pharaon et_-Nabu--
ees fundat, patet quod damnatiquajdam non lamen chodonosqr, damnantur; quidam j>auperes_,utLaza7
omnia de vhis sciant. Ante judicium autem repro- rusbt monachi, ditabunlur; quidam aulem, uf Jndas
bi electos in gaudio conspiciunt ut magis doieant aliique fraudulenti, miseriis aeternis traduntur. Di-
quod lioc assequi neglexerunt, aspiciunt ,electi et ves etiam, qui purpura etbysso iriduebatur, est Ju-
reprobos in supplicio, utamplius gaudeant quod hoc daicus populus, qui regno etsaccrdotio legis gh>
Dei gralia, adjuvante evaserunt. Post judieium vero riabatur. Per purpuram quippe regnum, perbyssum
boni semperquidemmalos videbunl; mali autem nun- designaiur sacerdotium. Hic quotidie splendide epu-
quam bonosvidebunt.Notandum vero quod is linguse labatur, dum inexteriori cultu de ferculis legis ct-
spseialiter peti.t refrigerium (Luc. xvi), quem in propbetarum saginabalur. Per pauperem vero gen-
omnibus membris coquebat incendium. Per hoc tilis populus praefiguratur, qui uiceribus peccato-
datur inlelligi quemlibet in eo fnembro amplius rum sauciabatur. Hic micas de mensa cadentes non
tormenta passurum, ih quo majorem exercuit pec- accipiebat, quia nec minimam sententiam de sacra
eandiusum. Et quia iiic de.dilur edacitati,"jugiter Seriptura audiebat. Canes autem venientes ulcera
inseryiebat loquaeitati, jusie dici.tur in lingua plus .ejus lingebant, quia &postoli canes Dei, eum copiose
cruciari quam seniper laxabat inaiiia fari. "
legem Deiinslruebant, ulcera peccatorum medica-
Et notandunrquod nulli legitiir <midquam rapuis^ mine poenitentiae claudebant. Hic mortuusin sinum
se, sed lantummodo propria npn tribuisse. "Et si is, Abrabae portatur, dives in inferno lumulalur, quia.
fratres, tanto supplicio plecliturqui. prbpria mini- « mulli fideles ab orienle venient el occidente, et cum
jnelargitur, quid.de his esl sentiendum qui semper Abraham et Isaac et Jacob in regno ccelorum recum-
paralj siintad rapiendum? Dicit Scriptura de otiose bent; filii aulem regni,» scilicet perfidi Judsei, «eji-
comedentibus : .« Sulci clamabunt adversus eos cientur in tenebras exteriof es (Matth.ym) >.,quianpu..
(Job -xxxi), J de furibus aulem et rapacibus': crediderunt Moysi riec prophelis, nec Christo fesur-
i Terra converteiur eisin picem ardentcm el sulphur gentia mortuis. Nuncquoque bella'legunturregum et"
(Isa. xxxiv). > Hic dives aliqua boha pro bumana yiclofiaj illorum, ulper liaeciristruamur peccala ile-
laude fecit, et bouam merccdem borum pro bona bellare, et victores existere vitiorum. Legitur auleni;.
temporalia recepit; Lazarus vero aliqua mala ges- quod quidam vii^duas uxbresbabuerit, quarum una-
serat,qu33 hic dolore corporis luerat. (GREGOIIIUS.)fecunda, alterasterilis fucrit, et tandem sterilis Sas"
Pensate, qua;so, charissimi,-quam districla sunt ju- muelem genuerit (I Reg.v).'Qui Heli sacerdolio, Sau•-
dicia Dei. Ecce guttam aquas petit^ qui micas panis, lem abdicavit a regno,Davidungensoleo,sul)liihavit
non dedit. Ei quia micas. negavit, gultarii non im- sceptro. Qui David Golialh forlem furida et lapida-
petra«t. Undevos, dpmini mei, quibus Deus con- strayit, proprio ense caput amputavit, 'plurimis dc---
cessit diviiias hujus sseculi,. cavete ne vos divitise ut sudavit, devietis liostjbus egregium Domino taber--
servos possideant, et a veris divitiis vacuos ad tar- naculum prscparavit; cujus iilius Salomon templura-
tara perlrabant. Possidete vos dhitias egeriis distri- loto orbe famosum constituil, pacem omnibus gen-
buendq, et yeras divilias per lias fallaces' acqui- tibus. Yir qui sibi duas uxores copulavit, est Deus,
reudo. Non est malum divilias.Jiabere, sed valde qui Synagogam el Ecclesiam sibi desponsayit. Ex
grave est-eas in pravum usum cor.lorquere.,David quibus Synagqga fecunda fuit, quia Judaicum po--
enim et Ezechias atque Jpsias,. ut pula reges, alii- pulum, ad carnalcs eaerembnias generavit; Ecclesia..
que eorum similes,-multas divitias posscderunt, sed autem diu sterjlis .filium , scilicel Christianum.
per eas indeficientes sibi comparavcrunt. .Cyrus et populum ad spiriluales observantias generavit, qui
Antiocbus illisque consimiles yiridiviliarum erant, Heli-a sacerdotio, el Saul a regno repudiaverunt,
quia eas ad superblaih el luxuriam convcrter.unt."Et; quia Judaicum ijicredulum populiim a Christi sa-
quia hie suum regnum coslorum babuerunt, obeun- cerdotio et gentilem pqpulum fideles persequentem
tes nihil in manibus suis invenerunt, sed cum illoi r> a regno Dei alienat; "David, autem verum-sciliect
divite in ajterna egestate dolebunt. De lalibus diei- desiderabilem Clirislum, a -Patre oleo laitiliae pras
tur : «"Facilius eslcamelum pei'foramen acus trans- omnibus consortibus unclum regem olim adorat.
ire, quam divileni inlrare in regnum t;oelorum (Maith. Hic forlem Goliatb funda dejecit'(/ Reg. vn), dum ,
xix). J Narrat Domihus.cuidam plurimas divitiasi. forlem diaholuni sua humanitate confregit. Funda
affluxisse, buncque destructis horreis majora con- quippe eral circumdata-Chrisli humanilas, passio-
slruxisse, alque illic qmriibus bonis collectis animae: nibus circumrolata. Lapis quifrontem Goliath penc--
su33dixisse ut epularetur,, laeiaretur,quianiultosan- travit, eral divinitas, quae maxillam Leviathan per-
nos victurus essel, etin bis bonis laelos dies deliciis foravit. Porro nrucrone caput ejus desecuit, dum
ducturus. Eadem nocteinfelix, mortuus alienisdivitias per.regesetpbilosophos, ulique arma ejus, ad fidem
suas reliquit; ipse sola peccata secum, porlans, conversos diaboli vires enervans ab idololatria de-
tarlarasubivif (Luc. xn). Quid buic profuerunt diyi- pulit. Hic David lhulla bella constituil, dum mililcs
tise.qui his^ieglexerit aeternas acquirere ? suos "aposlolos et martyres debellare Judseos, paga-
In-quatuor autem species dividuntur homines: nos et baerelieos instituit. Prostralis hoslibus,.fecit
Qaidani diviles, ut Abraham ei Job, salvantur; qjii- Dqroino taberiiaculum. In cujus regis militja, cbar
 JOii ' WERNERI ABBATIS S. BLASII .012
rissimi , cbnlra vitia afmis virtiilum pugnemus, A , det, vel si non omne, lioc certe quod ad pcenam
ut vitaj praemio laureati in superno regno irium- _videl? Anquia sensus animae quandoper corpus
phemus. Mililia eslenim vita bominis super terram, ' egrcditur, ideo diversis niodis percipit, quia per di-
et sicut mercenariiJ dies ejus. Miles militat pro-be- versa inslrumenla percipU?El obboc quaedam emi-
neiicio; iiiercenarius laborat pro aiuiuo praemio, iuis eonslituur corporali sensu non percipif, quia
Itanos, dilectissimi, miiitemus pro ae:erni Regisbe- •ad percipienda illa inslrumeiilum corporatis sensus
neficio, desudemus pro pcrennis vitte praemio. Da» non sufficit.lbienim sensus deficii," ubi amplius
vid gessit lypum Cbristi, hic cum boininibus con- instrumentum non sufficit. Propterea illi sensus qui
versanlis, et pro sponsa sua," scilicel-Ecclesia, con- sufficientia inslrumenta niagiia hahent, majorem in
tra bostes dimicantis. Salomonexpressit ejus iigu- percipiendo vim habent. Oculus longe posita vldet,
ram.jain in gloria Patris regnanlis et in pace perpe- tactus vero sentire non potest, nisi iirimediatecor.-
tua cum sanctis Iriumphanlis. Devictis itaquc ut juncta. Si iiistrumenlum tangcridi? aeque ut videndi
David hostibus, sicut Salomon templum oedificavit, perspicax esset, aeque (actus ut visus eminus con-
quando uliimo judicio damnatis hoslibus supernam juncla perciperet. Quid igilur :Ubi instrifmenlbrum
H!erusalem ex angelis et hdminibus ut civitatem diversilas nulla erit, quareiioiromnis sensus aeqtia-
tedificaris congregabit. Est avis perdix nuncupala, B lis eril, ut Vicissim sit illic videre quando tarigere,
quce fbvet ova ab alia ave furala. PoslquanrpuHi tangere quando tlolere? Hoc lamen nonnisi de illis in-
e-xeunt, auiiita Toce malrisad eam fedeunt. Deus teiligendumestquaeidcircs a tovnieiilis-flici possunl, -
Paler dtibs.pfimos liomines quasi duo ovain liidb quia hinc exeunies in corruptio)ie'~viliorum sccum
paradisi posuil, qubsperdix diabolus, perditor ani- passibililatem ferunt. Haectamen qiiia sensum animae
inarum, furatos fovif, dum seduclos a Deo omnem eminus aliici diximus, idcirco irilcr poenas corpora-
malitiam docuit. Qui de testa.exeuntes ad malrem les ct ipsam animam, quasi aliqua lqcorum spalia
reversi sunt, quando tunicam peccati exeunles ad collocamus, quia ipsa quae-in sui naturam nulla di-
malrem, scilicet Dei sapicntiam Christum, fedie- meiisione tenditur, uliieunque prsesens estsensu,
runt." per semelipsam etiam-praesens esse probatur. Quia
,SERMO DE POENIS ANIMARUM. r.on in ipsa locus non.est, inler ipsam e; loeam iiul-
Quidain pulantanimas corporalibus poenis cru- lus esl loeus. Haec tamcn omnia, quia, ut dieiiim
ciaii n;:n posse nisi per corpora et in corpbribtis est, ralione humana invesligari noupossunt, in his
manentes. Quapropter a corporibus exulas animas, mentem solidemus quae fidcs non dubia probat,
nullas alias poenas suslinere cieduul, nisi cas solum quia scilieet peccatriees animae, quae culpam lion
quas conscientia iritus accusaliix irrogat. Sed ye- ^1 .oriHjxeruni ih hac vita, poenani habent post" banc
rissima aucioiiiale sacri eloquii el catholieae verita- vilam, quaelicet qtialiter abillis sentiatur, a nbbis
tis lestiiiiohio probaluf corporali et maleriali igne iiitelligaiur, quod justum est, eur non ideo minus
animas etiam nunc ante susceptioncm corporum ab illis sentialur, quamvis a hobis non iniclligatur.
cruciaii. Si~ ehinf daemonibus, qui sunt spirilus Nihil ctnim refcrt a quibus' rebus patianltir, Ised
corporales, ignis praeparalus . dicilur, quid minim qaanlum paliaiitur, quia vis doloris non in tor-
est si aniraae a corporibus exulse corporali igiie- cru- menlo, sed iii sensu palienlis corisislit. QuiJ eniin
cientur ? Sed quomodo, jnquiunt, animae sine cbr- .prodessel, si foris crucialuum inaieiia abesset, et
poribusa rebus corporalibus pati possunl?.Ecce di- paliemiiiin tamen dolor propterea minor non essct ?
camus : Ncscimus quomodo id fieri possit. Nunquid Ulquid igiiem ac flammahi linies,~iiisi quia uii ti-
ideo verum non est, quia rios nesciinu.s quomodo mes? Si vulnera etplagae non dolerent, quis arma,
esl? Tamen quid mirum, si aiiimae exlra corpora -aut tela tiraeref? Yide eigo, quia omnia ha^c a qui-
patiuntuV? si laeduntur diim cacduiuur induloe, cur busdoloresse potestnon timentur, nisiptopter do-
non laedantur si coedanlur exuloe? Si affici possunt, lorem. ToHesensum doloris,'non esl quod limeas.
quando inter ipsas et illud a quo afliciuntur, me- j) Poterat ergo Deus etiam sine elemenlis inalerialibus
dium esl illudpev quo"d afiiciuntur, ntmiie proba- animabus eruciandis sensum doloris dare, sed di-
bile oirinino est, niulto magis eas affici debere, gnum est ut in eis punianlur iu quibuspeccaverunl,
qiiandoiHiaquoafnciuiilurimmediateconjuiigantur? prius quidem sine corporlbus, sicut in ipsis per-
Tamen hoc ubique quaerendum non est, ul quod verse sunt delecialoe, posiea vero ineorporibus, sic-
credere jubemur, nostra semper ralione discute- ut in ipsis qnoe per corpora inique sunl operal*.'
re eonemur. Scriptura saricta magistfa fidei no- '"
SERMO DE LOCIS POENAKUM.
slrae hoc nobis dicil : Quod aulem plus quaerimus, Siculpeccatoribus cruciandis Deus pcenas corpo-
suscipiamus, non cbntradicamus. rales praeparavit, ita"eliam -adipsas pcenas cofpoia-
Beatus Gregorius" dicil quia in eo ardenl quod les, loca corporalia dislinxit. Quia enim quae loris
se ardentesvident. Quid sibi vultjiulatis boc quod sunt opera ejus, non solum instrumenta, sed etiatn
dicit, quia auimas in eo ipsb arclent quod suum ar- dbcuriicnta-eorum csse debent-quae" invisibiiiter
dorem vident? In rebus corporalibus ita non est, ut operalur, idcirco corporalibus etiam lbcis, et lor-
ardorem senliat quicunque ignemconspicalu;-. Qua; menla impiorum et gaudia juslorumdistinxit. In-
esf ergovisio illa animae qusesentit omne quod vi- fernus ltaque"appellatur eo quod infra sit. 'Sicut
 1013 DEFLORATIONES SS. PATRUM,.-,-- LIB. II.. f6if-
cnim secundum corpus, si ponderis sui ordinem te- A ftiuraj damiiationis-.constilhguntu-r, et-secundiun.
neant, inferiora sunt omnia graviora, ita secunduni aliquid" soluti sunt, inquantum, scilicet bomines.
spiritum inferiora _unl omnia trisliora. Unde ct ad tentandos secundum moderamen.. divihae dispen-
Graeca lingua origo nominis appellalur infernus, ex. sationis ab illis interim maximis gehennae tormen-
eo quod-niiiil.suave habeat, resonare perbibelur. lislaxali, vacare permittunlur. De inferno aulem
Sicutaulem cor animalis in medio fijus est^ita et ubi ignis ille aeternus praeparatus est cruciandis,
infernus in medio lerrae esse perhibelur. Infernus bealus Gregorius in Iib. Dialogorum teslalur : Loe
siquidem loeus est lormentorum, ecelum est locus verisimilius- judicari, ut sicut diximus, sub lerra
gaudiorum. Bene eienim locus.-tormentorum deor- - csse credatur, propter Scripluram quae dicit ncc in
sum _s(, et locus gaudiorum sursum, quia et culpa- coelo, nec ih terra, nec sub tcrra inventum qui li-.
deorsum premil, etjustitia sursum suslollit. Ma- brum signatum aperire potuisset. Quaeriaulem non
xima tormenta locum in imo habent, maxima gau- inconvenienter potest, ulrum animae damnandorum,
dia in sunimo. Media aulem bona etmala in medio, eor.umscilicel qui.abimpiis el sceleralissimis qua-
boc.est in boc mundo mixta sunl, Dicilur infefnus dam vivendi mensurain malitia inferiqres fuertint,
inferior esse locus in imo terrae., damnandorum egressae a corporibus statini ad' inferni loca ra-
poenis praeparatus.- pe quo tamen omnino certum " piantur, sive in aliis quibusdani locis pcenalibus,
non est, in qua parle ejus, id est utrum intra conr secundum occullam dispensati.onem ab iliis grayio- ;
"cavitalem illius , siye exlrinsecus in aliqua ie- ribus gebennae tormentis adhuc iiiteriin differanluf,
g"one ambitus ipsius dispositus sil, quamvis tameir ut videlicel quemadmoduin boni, qui cum culpis in
verisimilius videatur : infra lerram quasicarcerem - Quibusdam mansionibus delinentur, utrum statim-
quemdam, et vel ut ergaslulum lenebrarum colloca- ad .gaudia coelorum ascendant, ita quoque minus
tur. ln hoc infernb d.ebenl inexstinguibilem ignem, mali binc egrediuniur quamvis daninandi, quibus-
et qui ul semper ardeat, nutriinento. non eget. ab dam_ lamen levioribus poenis secundum modum.
initio mundi daemonibusaelernaliter cruciandis_pi_3- ciilparum dispositis, non slatim ad lormenta inferni
paralum. In quo scilicel igne, eliam homines mali- descendanl. De perfeciis bonis dubium non esl,
grri cum dacmonibus seternam prenam passuri sunt, quin egfedientes, statim ad gaudia-transeant. Simi-
qtiia eis in hac vila-posilis, ad cuipamcohsenserunl. .• liter etde valde malis dubium non est, quin exeun-
Ad bunc infernura animae scelefatorum, a corpori- tes hinc, sine mora ad inferni tprmenta descendant..
bus egressae, statim retrudi seslimanlur. Si.cecon- De non perfectis quoque bbnis cerlum est, qubd
versp perfeclorum ,et justorum et qui ab hac.vila ( nunc interim quibusdam posnis usque ad plenara
purgali exeunt, sine mora ad coelurn- ubi secundum videlicet purgationem^a venluris gaudiis differanlur,
bunianitatem suam Jesus Christus in dexlra Patris, De imperfeclis sive minus malis certum non est
sedet in gloria, continuo deduci creduntur, sic scri- ubi hunc sint, donec in tempore tiniversalis resur-.
pttmi est: « Ubicunquc fucrit corpus, illuccongre- rectionjs. receptis corporibus ad illa tornienta de--
gabunlur aquilae (Mailh. xxiv). j - - . sccndanl, ubi semper sinl. Nam, si idcirco ab iilis
Estautem alia poena post moriem quae purgatoria" differri dicuntur, quia minus mali" sunt, polerunt
dicitur, in qua bi qui ab hac vita cum quibusdam simili ratione non differenter credi quia damnandi
culpis, justi taii]eu,.-et ad vitam praedestinali cxi- suni. Quid enim facial dilaiio, .ubi emendalio et
verunl-, ad tempus cruciantur.ufpui-gentur. Quibus purgalio- esse nbn-,'potesl ?; Quod tamen , quia
locus omnino noh est delerminalus, nisi quia inulr occultum omnino est, nequaquam temere 'difnuien-
tis exemplis ,et reyelationibus animarum in ejus- dum est. Et boec sufficiant de Iocis pcenarum et de
niodi pa3na positarum : saspe nimirum mbnstralum - poeiiisaiiimarum dicta. .,
est in bocmundo non exerceri illa. Et forlassis pro-" . .SERMO DE DIYITEET PAUPERE,
babilius erit.ul in bis potissimum locis-poenam Sciendum esl quod homo"Chrislianus non debet
singulae.'sustinere credantur,. in; quibus culpam 0] diviliis abiindare, sed semper se paupeiem cogno--
commiserunt, sicut multis ssepe documenlis pcoba- scere. Et si habct divitias,. sciie debctquiaiioii
tiim est. Alia vero si qtiae sinl .harum poenarum Sunt. verae diviliae, ut alias desidercl. Qui enira
loca, rion facileassignantur. Beatus Auguslinus in falsas divilias desiderat,,veras .noh quoeri.t.Failaces
epistola Petri oslendit quod apostalae angeli laben- "etenim suni, quae nobiscunr iliu permanere non
icsin hujusmodi ima delrusi sunt, usque ad fuluram possuht. Fallaces sunt, quae menlis inopiam non .
in die judieii ultimam damnationem. Nam quod expellunt. Solse aulem divina? verae sunl, qine nos
Petrus carcerem-vocat caliginis inferni.-.(II Pelr. . diviles virlulibus faciunt. Qui aulem veras quaerif,
'n), id Paulus tenebras appellasse creditur, dicens : - adbuc pauperest, el rectedicit : « Pauper eUdq,-
< reetores tenebfarum barum spiritalia nequitise lensego sum (Psal. -_,xvm)..>.Rursus ille, qui pauv.
in coeleslibus - (Ephes. vi).» Hunc aulem carcerem, per est, et nequilia plenus, unde ijie, dicitur abun-
sive lenebras istas, intelligimus aeremi isluni-esse. dare, quia ei .displicel qupd pauper est, et justi^..
U.ndeet aerise poteslates dicuntur, in quo modo.ma- tia ipsa videtur abundare in corde suo adyersus _,
iigni spiritus ante ultimi judicii diem, et secundum jusliliam Dei. Non sunt autem veras divitioe. illss.,
ali.quid-ligali sunt, inquantum scilicel conscientia tcrreng;,. sed mendicitas.quiaquaiilo raa^is ajiun-
 iHS WERNERI ABBATIS S. BLASII fllS
dant, tanto crcscil inopia, ct avarilia plus auget ^ etc. {I Tim. vi.)«Radix enim malorum omnium est
eupidilatem ei qui illas possidet. cupiditas (ibid.), > non* aurum vel argentum. Hinc
Crescit amor nununi quanium ipsa pecunia crescit. Salomon dixit: « Qui amal divitias, fruclus non
(JUVEKAL., sat. 1M, vers. 129.) capiet ex eis (Eccle. v). > Ideo slatim subinfert
De his diviliis scriplum est: « Non proderunt in Apostolus (I Thn. vi):« Tn autem, homo Dei, hsee
diem ultionis, justitia autem liberabit a morle fugc, sectare jusliliain;» facicnrlo cuiquequod suum
(Prov. xi). J Et alibi: « Qui feslinat ditari, non est; « pietatem,. compaliendo-; « fidem,j mundum
erit innocens (Prov. xxvni). J Mulium autem di- -plus cssequam Deum non credendb; « charitatem,»
ves est cui nihil deest. Qui autem cupit nihil, illi diligendd.Beum ; «palicntiam, > fercndo adversa ;
nihil deest. Ideo quidam sapiens dixit : «mansuetudinem,> nulli asperexislendo, seddulcis.
Quis dives ? Qui nulla cupii. Quis pauper ? Ava- Haecliabe in te ; pro aliis « certa bonum certamen
[rus. fidei, > sed assidue et cum diseVetione, etpro
< Quareautem quaeruntiir istie diviliae? Nemo vull his « apprebende vitani aelernam,- > id c-st, eam
dives esse, nisi ut infletur- inler eos iriter quos vi- solam mercedem quaere. Hsec omnia amittit cupi-
vit, ut superior illis videatur. Divites vero el pau- dus, et eorum babet contraria qui amat plus habere
peres in corde interrogat Dominus, rion in arca et B quam oportet. Fideli bomini lotus niundus divitia-
domo. Habeat mulias facultates pecuniarum : si iii rum est. Audi Paulum : « Nihil habentes, et omnia
eis non extollitur, pauper est.- Non babeat aliquid. possidentes (II Cor. vi). J El quf praestat nobis, non
et cupiat, et infletur : inter divites et reprobos eun?" divitibus hujus sseculiomnia aburidanter iid fnien-
deputat Deus. Undc Dominus ait : Facilius cst ca- dum. Qui vull ergo esse dives, non heercat parti,
irieium per foramen acus transire, quam divilem, id et totum possidebit. -llli heereat qui lolum creavit,
eslamanlem divilias; etsi nbn riabeal,-inlrare in et habei eas de quibus dicitur :« Redempiio aniina,
regnum Dei (Mallli. xix).»—«Nam qui voluntdivites- viri diviliaeejus (Prov. xm). > Quas qui non" habet,-
-" -
fieri, incidunt in tentationem et laqueurii diaboli, > pauper esl, et non suffert minas.

DOMINICA. II POST.PENTECOStEE...
- Secundum Lucam.
* Honio quidam fecit eoenam magnani el vocavit C-el ejus. inhasrere mandatis compunctione saluber-
multos, > etc. (Luc. xiv.) Omnipotens Deiis in iima cohortalur, ut-Abraham voce Dominica legi-
exorjiio miindanae refovmalionis ad se- cognoscen- mus vocatum. Sie enim dixit ei :-« Exi de terra
dum, sequeper-petualiter laudandurn duasrationales tua.et de cogriatione tua (Gen. xu). > Quo eliam
crealuras , angelicam scilicet et bumanam, con- modo Antonius est accitus. Audieus quippe^ h.
didit. Sed quia angelica magna ex parleper culpam Eeclesia illud evangelicum •: « Qui non odif patrein.
superbiae lapsa est, bumanae nalurse slaiim invidit, et nnvlfem (Luc. xiv), > ctc.; ct illud : « Si vis per-
eamque ad lapsum peccandi cohduxil, atque a para- fectus esse, vade et vende'omnia, et da pauperi.-
disi deliciis privavit. De qua-privationc Dominica - bus, et habebis thesaurum in coelo, et veni, sequere
parabola dicit: me(Ma?z/;..xrx); >et confestim, renuntians cunctis,
« Homo quidam fecit ecsnam magnam et vocavit . ' secutus est Chrislum., nulla exhortatione neque
multos. J Spiritualiler bomo isle Deus esl intelli- doctrina pfovocalus. Secuudusvocationis modus
gendus, de quo scriptum est: bomo est, et quis est cum vel exemplis sanctorum, vel mbnitis -ad
cognoscit eum ? Et ilerum : « Homo catus cst desiderium salulis accendimur. Quo ordine per
in ea, et ipse fundavit eam Altissimus (Psal. . Moysen filii Israel de afflietione _Egypti sunt libe-
LXXXVI). > Qui bomo vocaiur ab humanilate, quia I) rati. Terlius est,- cum repenle ingruentibus tenta-
benignissima largitale quotidie generi bumano tionibus, quoevel morlis pericula comminantur,Vel
suam exhibet gratiam. Quffecit ecenam magnam,. amissione bonorum ac proscriplione percutiunt,
quia indeficientem satielatem:'in _3terna dulcedine '; vel charorum morte-cqmpungurit, ad Deumqnem
eleclis auimabus prasparavit. Yocavit aulem mullos, sequi in r.eruni prosperitate conlempsimus, salteni in-
primum per seipsum Judaeos praedicando, poslmo- . viti properare compelliinur. Cujus-per se patent
dum per praedicationcm apbstolorum ex qualuor niulta exempla. Secpndum hanc vocationem multi
muudiparlibus populum gentium ad lidem vocando.. vocantur, sed pauci veniunt, quia mulli inlrantin
iSed notandum quod vocatio fit tribus friodis. Pri- Ecclesiam per fidem, sed pauci salvantnv per ope-
mus ergo modus vocationis ex Deo est; secundus,. ralionem. £t ne de ignoranlia bomines excusatio-
per hominem ; tertius, ex necessitale. Ex Deo est, nem baberent, misil servum suum hora caensedicere
quotiens inspiratio divina in cor nostrum immissa ,. invitalis ut venirenl. Servus iste, qui ad-invilandos
Bonnuriquam etiam dormientes nos. ad desiderium alios -mittitur, ordinem praedicatorum signitical.
Esterna. vitae ac salutis -exstiscifal; Peumque sequi 'OuL dum verbum -dhiDum iutra Ecclesiam annuij-
 "
1017 DEFLORATlONES SS. PATRUM. — LIB. II. - 10.S
tiant, q.uasiplurimos adccenam.vocant. Non.sohiir A jugium .^rgo non reprehenditur, si integritas ad
enim divinae clemenliae satis fuit, quod oelernas de- majorem ionorem vocalur. Item in vilia empta do-
licias nobis prseparavil, sed etianf servis missisi minatio nolatur, ct superbia casligalur. Primus
carum dulcedinem nobis enuntiavit. Hora coena homo dominari voluil, quia donii.nunrbabere no-
finis est saeculi, ille_ scilicet de quo Paulus ait : luil. Quid est dpminari, nisi propria polfslaie gau
« Nos sumus in quos fines saecuiorum deveneruni derc?.Quinque.jiiga sunl iirsensibus; tria videlicci
(I Cor. x). > Quamyis enim apiid antiquos consue- apparentia : nam duo siilil oculi, dnas aurcs, .lu;?
ttido fuerit, ut semefin die pranderent, et hoc con- nares; In gtistu eliannluo.sunt instrumenta, lingiia
vivium et prandium et ccena vocaretur, tamen ct palalus;. Yolttplas carnis," quse ad tactum pctli*
apud usum n.pstroeloculionis post prandium ccena net, occuitius gcminatuf. Est enim forinsecus.cf
restat, post ccenam -aulem nullum convivium re- intrinsecus. Jiiga boum dicunlur, quia per sensus
manet. Unde non ineongrue per hane' coenam dies istosterrena acquiruntur, et bpves ferranfversanl.
"judicii sive illud aelernum convivium figuralur, ad Et bliam shrit homlnes qui.mhil volunt credere^ nisi
quod qui pervenire meruevint, non-esurient neque quod sensibus percipiunt. Uxor pertincl ad volu-
sitient amplius. Tanto. crgo festinantius ad banc ptatem carnis, quoe multos invpedit. . . -
coenam currere debemus, .quanto post hanc:aliam B «-"Tunc iralus paterfamiliasj: dixit.servo suo. >
invenire non novimus. Kam ut fastidihm auferret Sicut enim tunc ifatus rex dicilur, cuando in pecca-
. subjunxit dicens :; lores vindictam exercet,"ila_Deus onfnipotens illis
«Quiaparata siintomnia. >Omnia enim parata sicut iratusapparebit quos pro peecalis puniet.
quia illesiiiguiaiis Agnus occisus est, in ctijus proe- « Et dixil servo suo : Exicilq.hi plateas et vicos
, paralione oninia praecesseranl. Sive omnia parata civilatis, et pauperes ac debiles, caecos et claudos
sunt, quia nulluni exemplum virtulis, quod ad-no- -ompelle -intrare. Quantse sunt diversilates in.lioe-
strain imitationem in operibus sanctorum non sit mundo, ^cluum tahlsesunt viae quse ducunt ad-
declaratum. Jam enim innocenliam Ab.elaudivimus, diabolum, generalem scilicetviam perditionis. Ideo.
obedientiam Abr.ahae, constanliam Isaac, toleran- ergo dicit: ite ad cxitus viarum,- sicut ait in alio
tiam Jacob, caslimoniam Josepb, mititiam-.Mbysi, evangelio' (Matih. xxn), ,ut cujuslibel conditibnis
misericordiam David, patientiam Job audivimus., et bomines vocenlur ad fidem. Potens est enim Dei
finem Domini vidimus. -_. - gratia quoslibet barbaros mente corrigere, qui cor
. < Et eceperunt pmnes simul excusare. > Qui ve- Nabuchbdanosor ad feralem sensum muiaviy et
nire "noluerunt. excusant, et.sic inlercludunt sibi iterum ad humanum sensum reduxit. Mittil evgo in
aeternum convivium, quod Deus non rogatus gratis plateas,et vicosetcivitatcs ,invitans pauperes, de'
offerl volentibus. Excusant omnes qui plus te.rrena biles, et csecos claudosque, ut nulla fiat discretio
quam ccelestia diligunl, elsi se ad ceelestia tendere locorum seu personarum venientibus' ad fidem
dicuni. . . - - -- - . Cliiisti.Oslendit enimqufa debilitas corporisnullum.
« Pnmus dixit «i: Yillani emi, et necesse babeo excludil a rcgno Dei, rariusque delinquit, cui deest
exire,-et videre illam.-Rogo le, babeme-excusa- illecebra .peecandi, et cilius ad.Deum convertitur
tum. > Yilla designat terrenam substantiam, qtiam qui non habel in muhdo ubi ^delectetur. Aliter :
_ quidam magno labore vel.etiam. fidei damno sibi Pauperes debiles, caeci. et claudi dicuntur gcntiles
•ehvunl, aul per superbiam, aut-propter corporis comparatione Judaeorum, qui perlegem etproplie-
substanliam. Exiitwgo videre illam, quia, relicta tias.divites, forles, illuminatf ei erecti esse debent,
xiontemplalione interna,- sola exteriora cogitat. sed boc esse falso prsesumunt; Miltit ad plalcasj
. « Et aller" dixit: Juga.boum emi quinque, et eo curii-peccatores dilaliovibus viis vbcat ad angustam
prqbare illa;babe meexcusatum. > Rccte quinque yiam viloe. Mittit ad vicos, cum lllos invitat quos
serisus corporis j"uga vocali sunt, quia in utroque tempovalium vocat inopia. Mitlit-ad-civitales, cum
sexu geminantur. Qui sensus, _quia sola exteriora D eos vocat.quiculla ab incultis seeernunl; qui te--
cognoscunt, et non intiriia, recleper eosxuriositas ncre legem naturae subui'bana conveisatione nove-
designalur. Grande vitium est eufiositas, quae duni rant.
investigat vitam proximi; mentem exterius dueit, « Et.ait servus : Domin'e,-factum est ut impe-
Euainlima postponens. Nolandum quia, dunuiicunl," rasli,~et adhuc locus est. Et aifdominus servo':
< rogo te, babeme excusatum, > humilitas sonal in Exi in vias ct sepes, et compellerintrare, ut implea-
voce;' dum venire coii!emnunl,-siiperbiainaclione. tur domus mea. Dico autem vobis quod nemo viro- -
Sic peccator qui dicit : Ora pro me peccalore, el vumillorum qui vocati sunt guslabuiil coenammeam. v
peccalum non vult desereve, insiniiatiiumililalem, Implenda est domus Dei riumevo praedeslinalorum ;
sed in superbia perslai. ' sed superbi peccatores, quia vocali vcnire nolue-~
<Et aliusdixit:Uxorem duxi et ideo non possum runt,-se.ipsos irrecuperabiliter excluserunt. Yocat
venire. > In uxore voluptas cariiis accipiluf, non Dominus per se, vocalper arigelos, per palriarchas,-
quod conjngium non sit bonum adsobblem propa- per aposlolos'_ per rolracula, per flagella.Nemo"
gandam, sed-quod nbnnulli expeluritln uxore non contemnat venire," ne dum vocatus excusat, dum -
fecunditatem.pVolis, sed desideria voluptatis. Con- voluerit intrare, nbn valeat.fYerierunt de -plaleis c.-'
.019 WERNERI ABBATIS S. BLASII .020
vicis humiliali peecatores ex gentibus :-veniant et. A Hierusalem notatur, .n qua avca teslamenti vene.ra-
de sepibus baeretici. Nam qui sepes construunl, balur, el in qua lemplum erat, in quo ab omnibus
divisiones quserunt. Trahanlur a scpibus, evcllanlur immolabatur. Hujusplaleaelsraelita; erant, qui se ia
a spinjs. Cogi noltint. Yoluntale, inquiunt, noslra latitudinem duodecim tribuum diffuderant. Yici au-
intremus. Non hoc Dominus imperavit qui ait : lem Judaci exstilerant, qui se in angustiis duarum
Compelle inlrare. Foris inveniatur necessilas; in- liibuum conslrinxerant. De plateis ilaque el vicis
tus nascalur voluiUas. Iliique vioeet sepes inlelli- prophetae introduxerunt, dum lsraelilas el Judaeos
guntur evroiiesesectaeet ha'.reses. Liquetigitur quod de evrore scripiis ct dictis tiorrexerunt. Hi paupe-
alii vocantur, et venirecontemnunt; alii vocanlur, j'es erant, quia viriulibus carebanl. Debiles exslite-
ct veniunt; alii intrare compellunlur. Yocanluv et rant, quia viliis langueranl. Cteci eraiit, quia sen-
venire conlemnunt qui donum inlelleclus accipiuul; sum legis noii videbant. Claudi fuerant, quia culfum
sed eumdem inlelleclum operibus non sectantur. Dei relinquentes posl idola declinaverant". His in-
Yocanlur ct veniunt, qui acceplani intelleclus gra- troductls adhuc locus vacal, et Doininusservo jubet
tiam operando pevficiunt. Compellunluv intrare, quos ut iirvias d sepes exeat; ~et intrare compellat.
Ecclesia temporaliter punit, quia conversi sunl re- Servus qui de viis et sepibus intrare compellilur est
trorsum, postquam posuerunt manum ad ara- " ordo apostolorum qui de seetis et ritibus gentili-
trum. " . bus multos in domum Dei collegerunt. Yiaenamque
ITEM EXPOSITIO EJUSDEM EYANGELII. sunt diversa; sectse pbilosophorum, sepes, diversi
« Beati qui ad coenam iiuplialem Agni voeali sunt! ritus paganorum. De hiscompulsi intraverunt, dum
(Apoc. xix.) Rcfert Evangelium, cbarissimi, quod gentes, per signa et prodigia apostolorum idolola-
quidam magnam cosnam fecerit multosque vocavit. Iiiam respuenles.Deum vcrum credidernnt rPauIus
Paratis omnibus' misit servum suitin invitatos vo- elcnim proconsul compulsus inlravil, dum Paulus
«are. Et coeperunt omnes excusare. Et alius se di- apostolus coram eo magum ex_33cav"il;-Coiistaiitinus
xit villam emisse, aliusquinquejuga bouni compa- compulsus intravit, dum-5ylveslef a lepra in bapti-
ravisse, alius uxorefn duxisse, et ideo venire non smatecuravit. Genle sigilur" introduclae cum Domino
posse. His auditis jussit dominus sevvum in plateas coenabunl, Judaei vero nolenlqs inlvare de coena
et vicos exive, paupeves, debiles, caecos, claudos Domini non gustabunt.- Et vos, dileclissimi, ad
introducere. Et cum adhuc locus vacaret, proecepit coenam Dei eslis vocati. Videte ne quolibet negotio
servo ul de viis et sepibus compulsi inlrarent, ju- iroplicili, ne cujuslibet amicitia impediti,ab"ea silis
rans quod ncmo de vbcatis ccenanf stiam gusta-
Q excusati-: nos etenim servi summi patris fami-
ret^Luc. xiv). Homo qui ccenam magnam Irislruens lias sumus ab eo missi,;yosad epulas selerriaesa-
multos vocavit, est Deus pro nobisfactus hoino, qui lielalis invilamus. Igitur ad nuplias Agni feslinale
cmnes gentes ad epulas ujterni- convivii invilavit. omnes ingredi antequam-janua claudatur, et tunc
Hic misit servum suum ad convivium-vocare, pulsantibus et intrare desiderantibus nunquam ape-
quanqb Moysen misit per legem populum ad vitam rialur, DicitDominus :«Si oculus tuus dexler scanda-
mulare. Sed omnesse a coena excusanl", quia pro- lizat te erue eum, et -pvojice abs te. Et si pes tuus
feclo.videri convivium Dei adire recusanl. Primus scandalizat te, abscide eum et proj'ice abs le. Melius
namque dixit se cmisse villam, et se ilurum videre. esl libi luscum vel debilem, vel claudum ad vitam
illam.. Judaicus populus quasi yillam emit.dum ler- ingredi, quam duos oculos, vel duas manus,
l-am vepvomissionis per' carnales obsefvantias ob- aut duos pedes babentem in gehennam milli,
tinuit. Exiit illam videre, dum dc/Egyplo exiit eam < ubi ignis non exstinguitur, et vermis ^orum non
possidere. Is quoque quinque juga emit," dum bis moritur (Marc. ix). >-Nolandum autem quod tria a
quinquegemina dileclionejttgala percepit, quibus se Salvatore ponunlur, scilicel oculus, manus, et pe-
agrum Domini velut bobus colere debuit: Sed ivit illa . des : per quae Infelices a-convivio Dci reifabuntur,
probare, dum ea studuitpro terrcnis fantum obser- D quia aut praeiali,'aufcognati , aul subjecti a-cos-
vare. Hic etiam uxorem diixit, quia legem carnali in- na Domini nos retardant quos ista membra desi-
telleetu conjunxit, etideo se a coiivivio Dei subtraxit. gnanl. Oculus qui nos ducit «sl sacerdos qui nos
Per illum quoque qui villam emit intelligitur ordo de tenebris mundiad lucem vilee dirigit. Qui ideo
principum Jttdaebrum, qui terram populodivisit, et dexter Oculus apjiellalur, quia nos de sinistris ad
qui postmodum muniliones bblinuit. Per illum vero dexteros ducere conatur. Hic, si nos hseretica do-
qui quinque juga boumemit, subjectus populus de- clrina de via Dei abducere el in errorem nitalur
signatur, qui j'ugo legis ad subjectionem stringe- ducere,aulpr'avo-exemplo a coena Del retrabere,
batur. Per illum vero qui uxorem duxil levilicus abinjuncto officio, utinutile membrum", estejicien-
ordo declaratur, cui lex specialiter ut uxov copu- dus. Manus dextera, per quam operamur, est pater,
latur. Hi singuli quia terrenis uegbtiis insudant, vel niater aut-uxqr, veLquilibet amicissirous , per
se a conviyio Dei excusant. Unde palerfamilias ser- quos in omnibns juvamur. Hi, si nqs aliquo modo
vo imperat ul in plateas et vicos civitalis exeat, a convivio i'evocant, zelus Dei eos a nobis abscidat,
pauperes ac debiles inlroducat. Servus,.qui nune et procul a sedulilate noslra abjiciat. Pes per quem
aiitlitiir, ordo propbetarum accipitur. Civitas autem poflaniur esl quilibet subjeclus, per quem In nc-_
 1021 DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. II. . 4022
cessariis vitaesuslenlamuv. Hic, si quolibetmodonos A in carnem, vinumausterum in lac conversum es^
a coena Dei impedil esl nobis evellendus, efa fami- Ilssc itaque tria, panis, vinum et caro, sacramen-
liavilate uoslra procul excludendus. Multo enim nie- tum sunfcorpoiis et sanguinls Ghiisli : unuiri. er
iius est absque his £alvari,quam cum his perpefuO bis in-quibus principaliier salus conslai, cl -ifUf_t-
igni depulari. Nam qiiilalium amicus cst, inimicus oinnia singulare, quia ex ipsoomiiissanclificaiio esl-
Dei eoiistiuiitiir, cl qui bis hominibus .placet, con- Itec eiiim hostia semel prq mundi sahite obhita-,
fusus a Deo speniiiuv. Qniillam cmil-esl isqui ler- - omuibiis pi,;ece,.Ienlibus et subseqheiuilji^s sac;a-
. renis" lanlum Iucris inservil, el ideo, a coena. Dei • meiitis virlutem dedil, u! ex ilia saiiclilicavent ct pef
rccedit. Qui atilem quinque j'uga bonuni emit, et pa illam salvandos' omnes.-Saci-aniemum. corporis et.
probarc abiil, esfis qtti quiiique sensus cofporis saiiguinis"stii ipse Doininus Jestts Chvi.stus insliluit,
psr bhiaiiuni jugalos ad alienos aclus scrutandos qtiando posrcoeiiain yetcris Paschte.paneni el vinura
conve. lil, cla convivio Dei divertil. Undelegitur quod in cor|)us el saifguinem suuni divina potcnlia trans-
Dina, UliaJacoh, videre mulieres regionis egredilur, - mutans, -apostoIis_timenduni disliibuil, et ut idem
el a Sichen prineipecivitalis ojipiiinitur (Cen.xxxrv). post hoc inmemoriam suiagcrent" prsecepil (Luc.
"
Peusel, quoeso,vestra fralevifilas quam gravevitium •,xxii). ',
sil curiosilas. Ecce sumnii patriarclue filia, _dum B Solent quidam quaerere qttale corpus suttm disci-
curiosiiatem seclatur, a pagano homine constupra- pulis suis Dominus JesiisChristtis tradidit, hoc est
lur, civilas cum omni jjopulo ferro el flamma ex- passibile. an impassibile, mortale an immortale,
lerininalur. Dina qttippe . egressa violalur, dum etc, et alia qtiae ad hanc pertinenl quiestio.nem.
quselibelanlma alienos aclus curiose jierscrutans Egbin ejusmodi, sicut in aliis professus sum, di-
diabolo copulatur. Civilas cttm populo incendio vina secreia magts .veneranda qttam disculiqnda
vastabitur, quia corpus cur.osi cum malis actibus eenseo.. Simplicitati fidei hoc, sufficere pulo, si di-
oelerno igni. crticiabitur. Qui yefo duxil uxorem est cimus qttia tale dedil quale voluit; el rursum qtiale
is qui tanium luxuriae siudet expiere ardorejn. Et dedit, ipse novit. Ideo enim taie dedil quale voluit,
(juia.vestimeutanuplialia coinquinat, coengeDomint quia omnipolens erat, et potuit omne qttod voluit.
minime apnropinqtial. El quia bi a convivio Dei ex- Ideo autem ipse novitquale dedit, qtiia sapienliaerat,
«cusanlur, de plateis et vicis pauperes el dehiles-vo- etiipirpotuit ignorare quod fuit. Proptei*ca levius
_anlur. Plaleoe sunl lalae viae publice atque per-po- -se qtiaestione absolvit, et fortassis tulius in semet-
tentiam criinina perpetrantium. vici, angtisla ili- jpsosubsislit, quod non dicitur : morlale dedit, ne
nera^occulle flagiliis insudantiuni. Pauperes sunl n( videalur dicere coiftra sacramenti dignitaiem, nec
qui sb bonis operibus vactios agnoscunl. Debiles dicil: Mortale ded.t, ne 'aesliriielur credere contra
sunt qui se in praicepiis -Dominicis languisse coir- -eam qua3in Clnisto ante resurrectionenrfuit jnqii-r
spiciunl. Csecisunt qui oculos cordis a Iuce verita- lis corporis.vefilaiem. Proplef boc forlassis. melius
lis clauserjint. Clattdi sunt ,qui in viis Domini noif cst ut neutrum diffitiire proesumannis, quamvis ta-
Br.Ybiilaverunl.Sed Iii omnes vocati ad coriyhium men allcrum fuisse credamus/ Sic ilaqtte non di-
Dei veniunt, -dum doclrina juslorum correcli per- cattir: hoc vel hoc fuit, quamvis tamcn credaluv
pceniteutiam epulasaeteriiae dul.cedinis adeunl. Pbrro quia allerum fuit. Quod si alterum dicendum esi,
pluriml de viis et sepibtis inlrare compelluntur, ego absque prsejudicio veritatis magno sensu ad
- dum diversis erroribus ipsa mundi dilficiiltateco- illud accedo, til illud impassibile et imiriortale,
^enle ad pietalem convertuiitur. Ili onines in eon- -quantum scilicet pertinet atl-sanctificalionem sacra-
speclu Dei epulentur, et in Iselitia deleclentttr, quia mcnli tradidisse dicalur. Si quis autem pbjicieri-
magis gaudium est angelis Dei super uno peccalore dum putet qpod ante i-esurreclionem Dominiis Jesus
poeniteniiam agenle, quam super nonaginta novem Christus corpus morlale porlabat, et hoc ipsi in-
juslis. qui non indigenl paeniientia (Malth. xym). dubilanter profitemur, moiTaiem.fuisse Dominum
Ad has epulas, charissimi, sponte yoiunlaria oni-JD Jesum secundum humanilatem susccptam,- quia si
. iics.lolis nisibus cttrramus, ubi nunquam esuria- mortalem fuisse non crederemus, nioriuumnegare-
mus el sitiamus, sed cum ajigelis in aeternum gau- mus. Hum"ana--eigonaliira in Christo moifalis fuit?
deamus. - • enim quod
' sed volunlale. non nccossilale. Ex'eo
SERMO DE CORPORE DOMINI.' :. pergratianj ab omni pcccalo munda verbo Doniini
« HomoTquidamfecitC03namniagifam,> CIC;(_-MC. in unilatem personse jiiiicla esl, ab omni mbrlis
XIV.) Iluic itaque ccenoe ille dives hoino procposuit necessilaleel debito libera facta est, ut nihil morti
inensam,.id esl allare: in qua lria compostiit, pa- deberet, pro eo quod peceali. nihil haberet. Stisti—
nem - scilicet, yinum etcarnem. Igitur Christiis iiu.il tainen sponte nioi lalitalem qua morteni susii-
ipseest panis angeloruni. In quo qtiia peccavithomo" nere volebat, quia" si morialitatem non suslinuis-
iii paradiso, impositum esl vinum, id est austevitas set, mori omnino nop poluisset. Sic ergo sponte
]egis. Sed quia.panis dtirus et solidus comeditur moiialilalem porlavit quousque mortem gustaretet
dilScile, Tiiiuiii ^juia pavvuios enecatf ajjposita ilaimmortalitatem deponeret. Quia ergo voluntate,
esl^avo^.cum Yevbum cavo faetu.m.est et habilavit - - jion-necessilate-mortalis fuil, in ipsius mertalitatis
tn nobis {/ofl.1. i).-Sic.igi(ur panis durus et solidus pi;oprie(ate, secundum quod ratio "etordo temporis
1023 WERNERI ABBATIS S. BLASII 1024
postulabat, priusquam eam pef mortem tolam exue- A talis dicitur, et in eo quod dabatur Immoiialis et
ret, aliqua ex parte, quando voluit, deposuit, et impassibilis fuisse praedicatur? Haec tantum sie
rursum, quando voiuit, recepit, ut in boc ipso pro- dicta sinl, ut nemini in eo qnod~latent prajjudicium
baret quia in quantum eam suslinuit, ex necessi- fiat. "
-talenon essei, -qui sic pro pqtestale in quantum - DIVISIOSERMONIS.
voluil eam non babcrc, susliriere omnino' non pos- Yerum corpus Christi illnd ftiissecredendunf sit
set. quod ipse tradilori suo per inlinclain bucceliani-por-
Legitur in Evangelio (Luc~.iv)quia Dominus Jesus ^rexit. Cum tinxisset, inquit, Jesus panem, deditJu-
Christus cum verbum vitae praedicaret, et ad vilam b_aeSimonilscariotse. Sed,,ul dicit bealus Augusiinus,
movtales et morituros invitafet, zclantes hostes _ non, sicut putant quidam negligentev legentes, tunc
quem vatione vincere non polerant, fufore ex- Judas Chvisti _corpus accepit. Intelligendum est
stinguere volebant. Ilaque quasl in eurii qui nihil quod jam omnibus distribuerat sacranienlum cor-
amplius mortale haberet, manus injocerunt in Je- poris el sanguiriis sui, ubi etipse Judas erat,.'sicut
sum, et duxer.unt in supercilium monlis, ut illic sanclus Lucas evidentissime narrat. Ac deinde ad
eum praecipilarent. Cum non esset ducendus, te boc ventum esl, ubi secundum narraiionem Joan-
neri se patienter tolerabat; cuni autem essct ° nis aperlissime per buccellani tinctam alque por-
prsecipitandus, potenter per medium illorum ibat: reclam suum exprimii traditorem, fortassisj, per
quantum voluit tenebaiur, et quanlum yoluil non panis tinclionem illius significans fictionem. Non
tenebatur. Quantum voluit, et quando yoluit, natu- enini bmnia quae tinguntur abluunlur, sed ut infi-
rani morlaliiatisi admisit. Quantum autem susli- - cianluv nonnulla tinguiitur. Si autem' bonum ali-
«ere voluit eam, et quando voluit eamdem a se po- quod significat ba'.c linctio, eidem bono ingratum,
teslalive removit. < Transiens, inquil, pev medium "non immeVito est secuta datnnaiio'; et iiaec quidem
illorum ibat (ibid.). > Nunquid putas, quod Christus verba suntbeati Augustihi, super eo quod quaesi-
luclandb se de manibus inimicorum subtraxerit, "- lum est si Judas in buccella Christi accc-pitcorpus.
cum ab eis lenerelur, ul transiens liber per me- Ex co tamen quodtraditori suo Dominus adrno-
dium eovuio irct? Ergo" fortiludo corporis sola. in tariduiu eum buccellam intinctam dedit, coitsue-
ea laudanda est, non virtus deitalis. Nbh ila con- ludo habet ut cqrjms "Chrisli fideles intinclum non
venit, sed exliibuit se qualem voluil, admiltens ad accipiaut. Sunt qucque et aliquf qui ex quibusdara
se ex eo quod sponte portabat quantrim voluil. Scriplurarum locis in munimcritum.sui brroris" du-
Siergo Chrislus mortalitatis naluram secundunf r, cere putaverunt, dicentesinsacramento altaris veri-
rationem dispensaiionis divinse, priusquam eam, tatein corporis et sanguinis Christi non essef, sed
perenuiter victurus exueret, secundum iempus ali- imaginem illius tantum, "efr speciem, et figuram.
quando ex parte deposuit, et iterum cum lcmpus _Propterea, quia Sciipturaaliquolies dicat id qubd
poslulabai, assuinpsil, inirum est si dicilur aliquaiido in eticharistia altaris sumit, imagiiiem illiusesse
pro causa et ralione tcmpoiis, secundum aliquod, yel speciem, quod in participalione Chrisii Jesu
et lotam deposuisse, in qua tamen adhuc, cum percipietur. Qui pcrfecto in boc eiTOiis laqueum
tempus postulabat, passuvus fuit. Si ergo_ hoc esse nbii inciderent, si vel sacramenta Dei recla ef hu-
poltiil ut ipse seipsum manibus gestaret, et disci- mili fide susciperent, aul Scripturas" coiivenienti in-
pulis sine corruplione sui edendum distrlbuit, et ta- telligenlia tractarent. Nunc autem quia in sacra-
men ipse qui dedit et qui dabalur, qui portavit et meniis Del sensum - suum fidei praeferunf, in
qui portabalur, idem esse, quid mirum est si dici- Scripluris sacris" sanam interpreiatioiiis formam tc-
tur quia ipse in eo quod dabat morlalis Tuit, et in nere corilemnunl : et fit ut sernio veritatis am-
eo qubd dabalur immoiialis fuit, et tamen ipse qui plius eos caiigare faciat, dum hon i'ecte inlellectus
mortalis'dabat, et qui immOrtalis' dabalur, non errorem per verilalem iriinlsti'at. Quqd lainen.Scii-
duo, sed unus fuit ipse.' Quomodo enim immovtalis D pturae culpa non est, sed legcnliurii et non intelli-
non dabat qtii invisibiliter sumebatur, et incor- gentium' csecilas, lieque- sacrorum Dei confusio,
rjjplibiliter manducabatuv? Invisibiliter sumebatur, sed procsumeritium pravitas. Hic autem perniciosc
quanlum ad foVmam dico -propriam ebfporis sui, ^31'vaverunt tot manifestis sehtentiis et assertioni-
non quarilum ad speciem sacramenti siii. Invisibi- bus non dubiis quidam ambigua praeferentes, -et in
liter enim sumebalur quia iri eo quod sumebatur ipsis riiagls mendacitim quani veritatem eligen-
quod ipse eraf, nonvidebaturiiCbristus enim su- tes, non quia boc ibi magnuin dicebatur, sed quia
mebatur, etspecies panis et vini tantum videba- boc abillis magnunicredebatur. Quidenim? Nun-
tur. Ideo dico invisibililer sumebatur,-et quod erat quid sacvamentum altavis vevitatis non-est, qhia
non videbatur. Si ei'gqin eo quod dabat, quod ipse figuva? Ergo hec mors Chfisli verilas est, quia
®rat videbatuiy ct in eo quod dabatur quod erat ligura est; et i'esuri'eclio Chrisli veritas non esi,
ipse non videbatur; et si iri eo quod dabat" lenc- quia figura est. Nam et mortem Chrisli et restirre-
batur et crucifigebalur; et iri e"oquod dabatur fran- ctionem figuram esse, et imaginem et similitudinem
gebaturetnon dividebatur, edebatur et non cor- et-sacramentum et exemplum Apbstolus manifeste
rumpeb3tur, quid miraris sl in eo quod dabat mor- "- declaraf,' dicehs: Chiistuspassus est pi-o nobis,vo'r
 10.S DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. II. 1028
bis relinquens exemplum, ut sequamini vestigia ejus; A quoeinlusin cordeperfidem etdilectioncmperllcilUI,.
(I Pelr,. ii). > Ergo mors Christi excmplum- fuit,, DIVJSIO.
_t peccato moriamur; et resurreclio exemplum fuit,, Yoluif Sapientia Dei, quoe se per visibilia mani-
"
ut justitise vivamus. Kunquid-ideq veiitasnon fuit? festat, ostendei'e quoniam animarum cibus et re-
Ergo Christus verc moiiuus non est, et veve noni feclio est corpus et sanguis ipsius; et proplerea
surrexit, si. niors ejus vel .resurreclio vera nont _ carnem assumptafii in edullum proposuit, ut per
fuil. Absitlnam de ipso scriptum est:' < Yere lau-- cibum. cafnis ad gustum inviiaret; divinitatis. Sed
guores nostros ipse- tulit-, .et dqlores noslros ipsei ne rursum humana_infirniilas contactum carnis iu
portavit (Lsai; uii). > Ergo mors Chiisli vera fuit,i assuniptione horreret,- consueti et (principalis edulii
et tamen exemplum fttit; et resurneclio Christii - spcciem illam velavil, et sic sumendam proposuit,
vera fuit, et exemplum fuit. Quare ergo sacramen- ut sensus in nno fovei-elur^et fides in altero sedifi-
tum altaris similitudo esse nori polest etveritas? . caretur. Fovetur sensus in uno, dum solita tantum
In alio. quidem similitudo, in alio veritas. Nami et consueta percipit. /Edilicatur fides aulem in
cum "situnum sacramenlum,-tria ibi disGreta prae- altero, dum in eo quod videt, quale sitillud quod
ponuntuv , species videlicet, visibilis, et veritas: non videl agnoscit. Proponitiir igilur spccies panis
corporis, et virliis gralioe spiritualis. Aliud esl, B et vini, ut doceatur plena' ct perfecla refecl,io esse^
enim visibilis-species, -quse visibiliter eeiTiilur; in stimjjtione corporis, el "sanguinis. Cluisti ex
aliud est veritas coi'poris et _anguinis, qtioe subi . divinitate Chrisli. Pleria autem i-efeclio eibuset
visibili specie invisibiliter credituf; atque aliudi polus esl; cibi autem el potus panis et vinum prin-
gratia spirilualis qtise cunf corpore et, sanguine: cipaiis substantiaest; et proponitursjjeciesexptinci-
invisibiliter et spiritaliter .praecipitur. Quod -enim pali substanlia refectionis, ulin eo sumalui-, et ul pev
videmus, species est panis et vini. Ouod autemi eamvevitascorpoiis et sanguinisiJhrisli significa-
sub specie illa credimus, verumcorpus est.el verus; i'etur, sicutlpsetestaturdicens':« Caromea vere est
sangnisJesu Chrisli, quod pependitin cruce, etqui i cibus, et sanguis ineus veve est-potus (Joan. yi). >.
fluxit de lalere (Joan. xix). Hsec per paiiem et vi- Quse fameif corpbiis et sanguinis sumptio, quia
uum corpus et sanguinem iamen significari credi-. .sola siiie spirltali effeclu saiutein non conferal, ipse-
mus,-sed sub spccie panis et yini verum corpus et[ 'idenf Salvator manifeslat ^dicens : < Caro niliil
verurn sanguinem consecraii_r el specicm quidem{ prodest; spiritus est "qui vivificat (ibid.). J Yirttis
vlsibilem sacramentum esse veii corporis et- veri; ergo et plenitudo spiritalis refeclionis, quse in cqr-
sanguinis, covpus rautem -el sanguinem sacvamen- pore Christi, et sanguine esf, per .speciem quidem
tum esse glovioe spiritalis, >et quemadiriodum spe-. panis" et vini sighificatur; in perceptione autem
cies illic cernitur, .cujus res vel subslantia ibi-esse; gratioe infusio interna. et setcfnaefefeclionis perfici-
non crcdituv, sic ves ibi veraeiter et substantialiier tur. Et sic quidem cum triain uno ibi smt, in
praesens crediiur, cujus sjiecics nori cernitur." rYi- primo quod signuni invenitur secundi, in secunao"
' deturenim
species panis et vini; etsubstantia panis, aulem causa tertii ;.in tertio verb vjrtus seciindi, et
et vini non creditur.Greditur autem subsiantia cor- veritas primi: et bsec tiia inuno sunt, et unum"
sacramentum. Claret itaque, quando divinissimaj
poris et sanguinis Chrisli, et tamen species no'n,
«iernitur. Qtiod vero videlur secundum speciem, eucliaristise "assumplio saci'amenlum est, et imago
sacramentumest et imago illius quod credilur se- parlicipationis Jesu,..quia hoc quod ej'us sacvameii-
cundum coi'poris veritatem; et quod creditur se-. tum visibilitcr percipimus signum est, quod ei spi-"
cundum corporis veritatem, sacramentum esl illiusi ritaliter uniri debemus. Ipsa autem euclia.rislia.id
quodprascipitursecundumgratiam, spiritalem. Sa- estbona gratia, ipsa scilicet bostia sacra divinissima
efamentum ergo altaris ef euchavistia divina in, vocatur, quouiam divinos facil et parlicipes divini-
vevbo covpore et sanguine .Domini nostvi Jesut lalis eos qui ~§e dignc pavticipant, et quia ipsa
Christiimago est, secundum speciem -panis el.vinii_ signutn est et veritas, in qua" caro Cluisti- sub
quacernilur, et res est secundum substantise suae. speciepanis sumitur, etin cafne ej"usdignesumpta,
veritatem; in qua crediturillic atque percipitur, et; et ipsius etiam. divinilalis "susceptio.et paiiicipatio
rursum quod nuncvisibilitersecundum-sacramenti i el consortium-condonatur. PibjHevea divinissima et
speeiem, ei corporaliter seeundum carnis et.san- sanctissinia , et sanctificans saiictificantia omnia
guinis Cluisti veritatem, Cluistum in altari sumi- etiam sancta.
mus: sacramenlum esl et imago, quod ipsum-eum- Per verbum. sanclificationis vera panis et vera
dem invisibiliter et SpiritaUter secuiidum gratiae iri- -.vinisubstantiain verum corpus et sanguiiiem Christi
T soia specie panis ,et vini remanente, et
fusionem, etsancti spiritus perticipationem in eorde converlifur,
subslantia -in substantiani -Iranseunte. Conversio"
sumere debemus. Ergo diviriissima euchaiisiia quse
. atitem ipsa non sccundum uriionem, sed secundum
. inaltari secundum panis^et vini'speciem, ei secun-
transitionem cpnsidevanda est, quoniam nequaquam
dum corporis Christi veriialem visibililer et coi-po- essenlia in essentia;
augmcntum accedit, et pef id
raliter traclatuv, sacramentum est et signum, eti quod accedit, „id ad quod accedit maj'us fiat, sed
imago invisibilis et spirilalis partieipalionis. Jesu,, trausilione,ut id quod "aecedit, euni il!o ad quod
 " ' -WERNERI 'ABBATIS S. BLASII
{027 Sfe.
sccedit, ununi fiaL -\Tec sic 3n pane covpifs Christi i A cies In qua sensus luus erudiatur,-et servat intus
eonseerari dicimus, ut de pane corpus Chrisii esse. tameri corporis sui incbrruptionem, ih qua unitas
accipiat,-nec quasi novurii corpus subito factum dei ej'us non dividilur. Yidetur jjars una, ct qriasi pars
mutaia essenlia, sed in ipsum corpus verunrmula- essevidelur, si loliimlbi est. Et pars alleravidctur,
lam essentiam; nee ipsani subslaiitiam panis et vini ini- -eiquasi aitera videtur, et idem est totum ipssm.
niliilum vedaclam, quia desiit esse quod fuit; sedI Etsiienia pars" videtur, similiter idein ipsiun est
mulala polius, quia coepit esse aliiidquodiion fult,, et tolum. Totum hic el lotum ibi, nec minusin
et ipsum quod ccepit.esse aliud, .x e"aesse non acce- parte quam in ioto, nec majus in loto quam in
-pit, quia pahis fuit. Sed ipsa ejus esse accepif/quia t pavte. Quotcunque partesfeceris, in singulis totum
prius panis fuit; sedipsa ejus esse accepit quando»" est. Nec mireris. Opus Dei-est hic. Si in diversis
- desiil esse quod fuit. Hoc. expressius dislinximus ; locis potest esse uiius, quare etiam-non iri siugulis.
propler eosquiexsua ralione fidei pfayudicium i partibus potest esse- lotus? Ulrumque mirum est.
. faciurit,„et. sensu- suo incedentes asserere nituntur • ~Sed non ideo falsum est, si miium -est. Et verum
. vel hoc esse solum qubd cernitur, -yel lale esse quodi estquia mirum est; nee-lainen sicmirum,quiaopus
credituiyhoc est qubd sola panis, et.species vini cer-. Dei esl. Nqn est mirum, si mii-abilis mirabilia ope-
nitur.-solamibiesse panis el vini subsianliani; vel, B raturi, Quomodo, inquis, corpus unmn eodem tem-
quia ibi subslantia covpoiis et sanguinis Chvisti pore in diversis locis esse potest? Bic "est, ibi est,
credilur jjbssibililer ei inesse speciem el qualitatem et^totum ulrobique est,-et in multis locis: Simililer
panis et vini quae<;eriiitur,.quasinon possil spe- noli-mirari. Qui locum feeilcorpus fecil, etlocum
cies apparere euj'iis hqn adsit stibstaiUia, vel sub- - incorpore, el corpus in-loco-. El qui fecit utcorpus
stantia Iatere ciijus non apparcat forma. - ununfin loco uno esset, fecit sicut voluil.-etsi
' '
; _, DIVISIO. | voluisset,, aliter fac.ere- poluisset. Nam et. quando
Quandopartes videiituriii sacro altaris,- rion piite- vult-aliter facit, et estsiculTjJsevulisemper. Quia
tur quasi divisum sit Vel separatum a se, aut velut -autem sic ipse- fecit, -ui corpus- unum in loco uno -
per membra discerptum corpus Christi. Ipse inleger esset, tuv quod factum" vidisli, et riescis allud nisi
manet, et iri se necdhidilur nec parlilur. Sed libi quod factum estquodvidisti, idcirco mifarisquando -
secuiidum speciem exhibsri oportebat quod ad niy- ..aliud vides vel audis, quam v-idere et audire con-
sticam signiiiqationem pertiuuit. Tres igilur por- -suevisii. ipseaulem -non miralur, quando aliud
tibncs quae iii altari fiunt de co)'pore CbiTsti mjsli- -facit-quam quod facere consuevil, quia.quando iilud
cam significationein liabent. Esl enim corpus Christi fecit, scivit el lunc quqd aliler facere potuisset, si
universa Ecclesia, caput scilicet cum niembris, et ^ voluisset. Idcirco cum quid mirari cceperis, et dixe-
inVeniuiilur in cnvpove islo qtiasi tres partes, ex rii foite libi cogilatio tua quomodo liie esse possit,
- quibustotum coi'pus ebnslat. Una pars cst ipsiim <;ogiia facientem, et desinet esse mirabilejquidquid
eaput. Capiit namque caputest et.pars "similiter illud fuerit. El si-foite mirabile non esse desierit,
coi'poris. Itaque capht-ipsum-pars corporis una est. tamenincredibile non erit. Si factorum.omiiipoiens
Alia pars corporis est-iii meriibiis illis, quoej'am - .cogitalur non eiit impossibile qnidquid crit. Quod si
secula sunt, ef silnt -cuhi ipso capite, ut est ipsuiT conlingat aliquando. sicut contingere-so.let, _t vi-
- caput, sicutscriptumest: «Ubicunquefueritcorpus, deas si qua fieri.in hoc-sacramenlo quae niinus
ibi cpngregabunfur aquiIae'(Jlfa«//. xxiv).>"Illi ergo - esse videbuiilur,- noli horrere: sola species quae ap-
-, qui.jani de hac vita exieruiit,quorum cofpora-in paret „hoc"babel.'Tibi mbnstiat speciem, sibiservat
sepulcris vequiescunt, et animae cunfChrislo sunt, veiitatem, Exbibet sensui luo similitudinem cibi .
isti sunt pars cofporis allera ; "et sunf, quasi simul coi*pofaIis,'iitsehsusiuus per omnia insuo erudia-
duae paftes~istae : caput scilicet et llsec altera pars tur.; Ser-vat-corpori. sub verita(em naluraeinviola-,
-covporis. Propterea in allari duae partes seorsum biliset imraortaIis,.iie in suO corrumpatu.. Si iu
reservanlur.exlra calicem quasi extra passioncm, jyaliquo a simililudiife recederei, verum sacramentura
-. quoniam ipsum c.aput jam immortale et iinpassibile non esset et perderet se ibi, el tollerel loctim lidei,
de.morte i'esurrexit, amjjlius non mbrilurus nequc' nequejam cfederetur, etiani si viderelur. Quod ita
passurus amplius,; et similiter illi qui ,de hac vita fieiiiioir oporlet.-Ilaque," quantum -ad.nos, servat
egressi sunt sancfi ef cum ipso cap.ile suo -jam glo- peromnia corruplibilis cibisimilitiidinem, ef tamen
riantur et gauderil, exspectantes et ipsivesuiTectio- rion amitlit quanfum ad_se inviolabilis eofporis ve-
; nem carnis suae, et iriiiriorlalifalehi, jam.neque dolo- ritatem. Yidetur corrodi,.et manet.incorruptus. Vi- .
rein neque passionemienliunt ullam, et sunt jjimul . deturvel afficivel maeulari, etperseveraf inviplatus..
istse duse parles extfa_'calicefn_,et exlra -passionem, -, Sustinet hic fieri circa se, ne sensus riostev aliquid
quoniam. binc priora transierunt.- Tertia pars in -. alienuinpercipiat;sed non recipit hic in se, ne in-
calice ponitur, significans eos qui adhuc vivunt in corrupliljilis .natura sinceritatem suam^ amittaf.
passione, donec et ipsi ab bacvita exeant,-et trans- " Tanla est dignitas ei murTditia corpotis Christi, nt
eant ad caput.suum nbi amplius nec. morianlur nec affici nee sordibus -
"' coiTuplione aliqua possit,'
nec patianlur: - ; r- .' maculari. Ilaque si quando -boc fieri yideris, noli
i Iiis igitur riiysteriis monstratur tibi' foris spe- - timere ipsi,'sed sollicitus eslo libi. Ipse laedi non
 !0_9 DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. II. 1050
potesl; tu r.oceri potes, qui male credere potes. A et quando gustas, cbrporaliter.tecum esl. Denique
Sed forlassis iterumdicit libi cogitatio lua : Quid in visu, in lacui, in sapore "corpoi'aliter tecum est.
fiat de corpore Christi, postquanr sumplum fuerit Qtiandiu sensus corppralitcr affir.itur, poenilenlia
et comeslum? Tales sunt cogilatioiies bominum., - ejus coiporalis non aufertu.r. Poslquam autem seri-
ut vix quiescere velint, in bis maxime quse quae- sus corporalis in pcrcipiendo deficit,
deinceps cor-
renda non sunt. Dicit ergo tibi cor tiium: Quid poralis poenitentia quae.enda non est, sed spiritualis
facium eslde-coi'pore Cliristi, ppslquam illud sum- - retiiienda. Dispensalio' complela est per factum
psi el manducavi?.Audi ergo corporalem praesen- sacramciilum; inlus manet Chrislus, deoread cbr
tiam Chrisii. Quaeiis?In ccelo quoere, Ibi Christus ad - transit. Melius cst tibi ut eat iif mentem tuam quam
dexleram _Patris sedens, tecuni ad tempus esse iuveiilrem tuum. Cihus iste animaenoncorporisest.
voluit, quando et quandiu necesse fuil. Exhibuit Noliin Christoquaerere' consuetudineni cibi corpb-
tibi ad tempus_"-corporalenrpraesentiam suam,'iit te ralis. Yenitad te ut comedatur, non ul consuma-
' ad
spiritalem excitarei. Ideo coi;poralitei;"ad te ve- tur. Yenil ut gusletur, non uliiicotpoi-elur. Augu-
nit, et exhibuit tibi praesentiam suam, ufper iilam . slinus vocem de coelo audil, qiiia boc de terrenis,
spiritualis invenireliir quoe non aufereiur. Ita per- illi dici, aut responderinbn poluit.: Cibus surii
carnem assumptam olim in mundum.veiiit,- ct se- B^randitim, eresce, et niandticabis Jme, non ut me
cunduni praeseritiam coiporalem ad lemptts cuni mutesin le, jsiculcibuni carnis tiioe, sed tti mula-
hominibus conversatus est, ut eos ad spiritalem bevis in ,me. Ilaque prudenter discerne-quod in
-pvaesenliain quserendam excitaret et iuveniendam. -sacramento Domini sensui adhibitum sit, quod spi-
Rostea completa dispensalione secundum .corpora- jilui accommodaluni, et, ul solet, si post comple-
lem praesentiam Tecessit, et seeundum .spiriialem tam pei'ceplion.em-aliquid intaiuo.senseris, in hqe
•praesenliam remansil.Nam-uf oslenderef quia per quoque.species ad proprielatem sensiis famulatui';
sjjiritalempraesenliam-non recedebat, quando scilieei -ut veritas^similitudinis ubique conservetur. Nam si
corporalem pi'_3scnliamabire disponebat, ail:« Ecce in aliquo/quantum scilicet sensui' exhibciidum-est,
ego vobiscum sum omnibus diebus usque ad con- siiriilitudbdeficit,£l illicprocul dubi.o sacramentum
summationem saeculi (Matlli. xxvm)". > Sic ergo in non esset, sed-i'esipsa,proderetur-et manifestaretur
sacramento suo modo "temporaliter venil ad te, et evidenli'niiraculo : quod norf cqnvenit, quandiu.
est corpnraliter tecum, ut per coi'poralcm poeniten- fidelis locuni habet. Post hoc ergo, si corporalem
liam ad spiiilalem quaerendam exciteris, et inye- proesentiam Christi quaeris, ih coelo- qusere. Ibi
niendam adjuveris. Quando in mariibus sacramen- _ .quoere,nbi,et prius fuit, quam per sacramentum
tum ejus tenes, eorporalitevtecum esl. Quando ore u suum cofporalitertecum esse inciperet, et unde r.on
suscipis, corporaliler tecum est. Quando manducas disccssil quando ad le.venit.

:DOMlNICA--TERTIA/

Secundnm Lucaro..

« Erahtappropmquanles -ad Jesum publicani ,et amicos et vicinos; dicens illis : Congratulamini mi-
peecatores ut audirent eurii. Et riiurmurabant Scri- bi, quia inveni ovem nieam quae perieral.) Qitia
bae etPharisaei dicentes: Quia bic peccalo.ves veci- . ceiitenarius numeiuis perfectus est, Dominus cen-
pit, et manducaf cum illis (Luc. xv). > (GUEGORIUS.) ; tum oves habuit. postquam augelos et liomiiies
Publicani et peccalores ad audiendum Dei verbum creavit. Sed una ovis periit, cum homo deliquit.
apprbpinquanles, non solum ad colloquenduni; sed -Dimisit autem, dum seipsum exinanivit dives pastor,
eliam ad vescendum recepti sunt. Quod videntes D cujiis nos omnes centesima portio sijmus,.ni!iiaginla
Pharisaei ihdigoati sunt, quia vera justitia compas- novemin.mbntibus, hoc est In coeleslibtis.vel in de-
-sionem habet, falsa vero-juslitia'dedignatipnem; serlb,' qtiia cobors angelorum reliquil in ccelo. Cur
^juamvis et jusli soleant recte peccaloribus iiidi— autemcoelum desertum vocalur, liisi quod desevimn
jgnari. Sed aliud est quod igitur typho supcrbioe, ,dicilurderclictum? Tunc enim coelumbomo descruii,
aliud quod z.elojustitise. Sed quia aegri erant, ila ut cum peccavit. Quem Domintts humeris iinposuil, quia
aagrosjse esse nescirent, quatenus.quod.crantagho- biimanam naturam suscipiens, peccala nostra por-
scerent, coelestis eos medieus blandis fomentis cu- -tavit. Ilumeri Chrisli _crucis brachia sunt. lllic pec-
rat, benignum paradigma- objicit, et -in eqrum cata mea deposui; in illa nobilis patibuli cervice rc-
corde vumeris tumorem premit. Ait.namque : . , quievi. Qua inventa doraum vediit, quia veparato
< Qtiis ex vobis bomo qui^babet centum oves, et Jiomine coeluni iriti-avit. Angeli snnt ejiis amici,
si- erraVerit una.' ex-eis, nonrie relinquit nonagirita _quia voluntatem ejus slabiliter custodiunt. Idem
novem in desevto, et vadit quseveve eam quae erra- -sunt vicini, quia clavilate visionis illius fi-uunlur.
vif ? Et si eontigerit ut inveniat eam, imponit in hu- JSiotandumquod non dicit: Congralulamhii qvi, sed.
ineros suos gaudens, et veuiens domu"m,convoea't. mibi, quia vita nostra gaudium ejus est, Amen dicb
 1051 WERNERl ABBATIS S. BLASII '1052
-vobis, quia gaudebit super eam magis quam super A affectare patrocinium et offensam timere debemus.
-nopaginlanovem, qua? non erraverunl, ctnonindi- In iertia quippe parabola.de peccaloruiii susceplio-
gent poenitentia.j Licet pastov et mulloplus nimirum ne, nbn suum lantummodo suorumque gaudium
diligat nonaginta novem, quam solam ceritesimam Dominus demonslral,- sed et invidentium murmur
-
ovem, tacitis tamen aliis de.reslaurala mullis modis reprebendit.
s_egaudere ostendit. Sic quoqueSalvalor generishu- SERMO DE LAPSU PRIMI HOMINIS -
manl magis gaudet, boe.estniagis et pluribus argu- '•_--. ET QHiESTIO
mentis ostendit se gaudere, quarii de angelprum sta- . Si non habebat perseverantiam, quomodo sine vilio
bilitate.Yeiilamagisgaudet,id estmagisgauderenos ", fueril. - .
inde facit. Sic non esf voluntas anie Patrem.veslrum Clafbat veiilas de primp bomine, scilicet Adam,
qui est ih coelis, ut pereat unus de.pusillis islis. Sicut quod peccasset, et deserlor boni fuisset. Un.deorilur
non est voluntas paslovis.unam ovem perire, sic quscstio, ^cum bouum deseveret, perseverantiam" in
non est voluntas arite Patrem, hoc est, sic non vult illo non.baberet. Quodsiperseveranliamnon babue-
Paler ut unus pusillus pereat. rat, qupmodq sine^vitipfueral? Huic quaestioni fa-
- - < Aul quaemulier liabens dracbmas decem, si cile respbndetuf eum perseveranliam 11011 babuisse,'
perdiderit dracbmam unam, nonne accendit lucer- B quia in eo bono in quo-sine vilio fuit, in illo non
nahi et evertit domum, et quaerit diligcnler donec perseverayit. Cosptl-enim habere vitiumex quo cc-
inveniat? Ef curii invenerit;convoeat amicas et vi- cidit. Et si coepit, anlequam ccepissct,-ulique sine
cinas diceiis : Congralulamini milii, quia iiiveni vitio fuifAliud est enim jipnbabere viliuln,.-aliud
drachmam quam perdiderarh. >'(GriEGOiti_s-.) Dra- est in ea bonilate in qua nullum yilium est,non
chmaest numerus cerise quantltalis habens imaginem manere. -Item videndum ,est quod respondeanius il-
regis.,Mulier'ergo, id est Dei..sap'ienlia, d.ecem dra- . "liBqui dicunt: Si nulla reclitudine in qua sine vitio
cbmas habuit cuin novem ordinibus angelorum est fuit faclus; babuit perseveranliam , procal dubio
additus bomodecimus ul complerelur electorurii nu- .perseyeravit-in ea; etsFperseveravit, .utiqueiion
mevns. Mulier drachmam perdidit, quando homo,-qui peccavit,; nec illam suam rectiludinem deseruit
conditus ad imaginem Dei fuerat, peccavit. Sed mulieV Deumque. Sed, ut praefali sumus, eum peccasse et
lucernam accendit, quia sapientia Domini In carne desertorerii-boni fuisse verilas proclamat. Non ergo
ajiparuit. Lucerna lux est in tesla, id est divinitas babuit perseveranliam .iiriilo bono. Et si non ba-
in carne, De qua tcsta sui corporis dicil ipsa Sa- buit, non iitique accepit. Quomodo.enim etaccepis-
pientia : «Exaruit lanquam testa virfusmea (Psal. -set perseverantiam, et rioji perseverasset? Porrq,
xxi). -> Testain' ighe solidalur, et virtus ejus ex- si propierea non babuit, quia non accepit, quod -ipse
aruit, quandq assumptam _cai'nemex tribulatione non perseverando peccavit qui perseverantiam nou
passionis rbboravit ad gloriam- vesuvvectionis. accepit. Neque enim dici polest ideo.non accepisse
Accensa autem Iucerna, id est carne per divinita- quia non est discretus a massa perditionis gi-alks
tem glorificala, domus evertitiir", quia bumana con-. largitate. Nondtim quippe erat illa perditionis massa
scientia reatus sui considcratione perturbatur. Sic antequam peccassel. Saluberrimeigitur. confilemur
ergo dracbma repcrilur,- quiainhomine simililudo , Deum, quia .creavil omnia bona, et mala ex bonis
Crealoris reparatur. Amicas et vicinas dicit potesla- -exoritura praescivit et scivit ad suam omnipoteritissi-
tes angelicas, quae tanlo juxla sunt paternam sa- mam boniiatom perlinere, .etiam de malis beuefa-
pienliam, quarito ca vicinius"eoiiteinplaiitur.„(GREGO- cei'e, sic ordinasse angelovum vitam et hominurn,
. TUI;S.)Yicinas autem convocat.-dum per exbibilionem ut iirea prius ostenderet quid posset eortim libe-
'
gratiae hominibus impensse1 ad' amorem sui velie- funi arbitrium, deinde quid posset suae gratiae be-
nienlius accendit. - - -
neficium, j'ustilise j'udicium.
« Ila dico vobis, gaudium "erit in ccelo super nno Denique-angeli quidam, per libevum arbitvium
peccalore poenitentiam agente, quanrsupev nonaginta D boniialem.Dei, qui beati fuerunt, refugientes, ej'us
riovem juslls,qui non indigeritpoeniienlia.J Plevum- jtidicium effugere non poluerunt:, cseleri per libe •
nullis se oppfessos peccatovum riiolibus rum-arbitrium in verilate steterunt, cerlifacti nun-
" que qui
sciunf, pigri remanerit ad exercenda bona, nt securi quam secasuros; Diaboluset angeli ejus, etsi beali
quod non xoriimiseruht mala graviora. Ac contra fuevunt antequam. cadevent, se tamen casuros esso
nonntiriquam bi qui seillicila gessisse meminerunt, in miseriam. nesciebant; Et si perTiberum arbi-
lpso dolore compuncti .inavdescunt ad amovem Dei. " tiium stetissent, boc eis "adderetur, ut magna per
Majus ergo gaudium fit in.cqelb de peccatore cbn- Spiritum sanctum data-abundanti.a cbafitatis Dei
verso quam fle stanle justo"; Nam et dux-iri praslio ulterius cadere non posserit. Sed quia nesciebarit
plus illum militem diligit, qui post fugam revefsus suam futuram miseriam, riiinore quidem, sed tamen
Sioslem fortiter premit, quarii illum qui nuriquam sine vitio fruebantur. Nam^si casum saum fulurnm
tevga pi_3buit, et nunquam forliter aliquid fecif. nossent oeternumque supplicium, beati ulique non
i.uod vero angeli, utpote ralionales, gaudcnt de re- possent esse, quos tanii.-mali metus j'anf misei'cs
conciliato sibi homihe, incendit nos ad probita- esse- compelleret. Omnes- tamen -afigeli asquales
tejn, ut agamus qttod illis gratum sit_. quor.um et . creati sunt,- sed cadcntibus quibusdam per super
 : '' ) • .
,/_« DEFLORATiONES'SS. PATRUM. — LfB. Ili|.s..| .034
-blam costeri Domirio ipia obedienlia cohreserurit,. A testis facere (Joan. xv);^^^^edapj.ilixit:« Non vos
me elegistis, sed ego elegi^ispeE.pcs.rii vos ut eatis,
accipientes cerlam suae stabiiitatis, quod illi nun-
quani habuerunt. (ADGDSTIKCS.) Hi autem angeli qui et fructum afferatis, el fructus vesler maneal (ibid.).t
ceciderunt vocanlur doemones, et sunl aeria anima- Qtiibus verbis eis non solum justitiam, verum eliam
lia, quoniam cbrporum aeriorum nalura vigenl. Pro- perseverantiam se dedisse monstravit. Duo quippe
pierea niorte non dissolvunlur/quia prsevalet in-eis sunt officia medicinse, unum quo sanatuv infirmitas,
elenientum, quod ad faciendum quam ad patien- alterum quo sanitas custodilur. Juxta illud : < Sal-
dum est aplius, duobus sublerpositis, aqua scilicet vuiu me fac, Domine, propter miserieordiam tuam
et terra, uno quoque superposito,. id est igne side- (Psal. vi) » dicitur. Juxta istud aulem dicitur : <Ju-
reo. Distribuuntur enim elementa ad patiendum .dica me, Domine.-secundurn jusfuiam meam (P.sal.
duo, id est hurnor et humus; atl facieudum alia vn). > Et ilerum : « Justum adj'utorium meuih a
duo, aer et ignis. Si autem transgressoi-es illi ante- • Domino, qui salvos facit reetos covde (ibid.). > Et
-quam transgrederenlur, cceleslia cbrpora gerebant, illaet ista salvos facit. Sedilla exaegvitudine trans-
nec boc mirum est, si conversa sunt ex poena in ae- fert ad salulem, haec in ipsa salute conservat. Ita-
riam qualitatem, ut jam possint ab igne, id est ab que ibi misericors auxilium est, quia nullum habet
elemento superioris naturoa aliquid pati. Haecacris B mefitum peccator, qui adfiuc justificaii desiderat;
quoque spatia superiora atque puriora, sed ista hic autem justum auxilium est, quia j'am juslo tri-
caliginosa tenere permissi sunt, quae eis pro suo buitur. Si enim medicinain exhibet Dominus, qua
genere quasi quidam carcer est usqtie ad tempus sanemuv infirmi, quanto magis eam, qua custodia-
judicii. Igitur sicul angeli cum libero arbilrio cveati mur sani et jam sani non corrumpamur, quoniam
sunt, sic el bominem Deus fecit cum libero arbilrio; si cum adhuc essemus peccalores, Christus pio
ct quamvis sui casus ignarum, tamen ideo bealum, nobis mortuus est, quanto magis nunc juslificali,
quia et non mori, et miserum non fieri in sua pote- salvi erimus ab ira per ipsum ? (Rom. v.) Sic autem
stale esse senliebat. Quia vero per liberum arbi- fuil prima libertas volunlatis posse non peccave,
trium Deum deseruit, justo judicio Dei cum lota sua novissima autemnon posse peccare, ita pvima per-
-sfirpe, quaein illo adhuc posita fuit et tota cum illo seveiantios poteslas, bonum posse deserere. Nune
peccavit, damnalus est. per Christum datur, ut non solum adsit sine quo
Deeo, qualem graitam primus homo acceperit, et de permanere non possimus, eliam si velimus, veruni
aliis ptnribus cqusis. •eiiamtale ac tantum sil ut yelimus. Fit quippe in no-
Talem graliam habuit pilmus liomo, in qiia per-' bis in bono vecipiendo et perseveranter tenendo non
manere si veliet, nunquam esset malus, et sine qua ^ solum posse^quod volumus, verum etiam velle
el-isni cum libefo arbitrio bonus esse non posset, .qtnod possumus. Quod noirfuit'in primo bomine.
s_d eam lamen pev libevum arbitrium deserere pos- v Unum enim borum in illo fuit, allerum nonfuil.
set, non auleni cam habuit gratiam qua nqn esse Nam ut reciperetbonum gratia non egebat, quia
vellet malus. Quoa adjutorium si bomo per liberum nondum perdiderat. Ut auleni in eo peiTiianeret,
arbitrium non deseruisset semper essel bonus; sed egebat adjutoiio gratiae sine quo omnino non pos-
deseruit, et deserlus est. Non enim desertus est ut set; et acceperat posse si vellet, sed non babuit
desereret, sed ut desereretur deseruit. Ad malum velle quod posset. Nam si habuisset perseveraret:
quippe ejus prior est voluntas ejris; ad bqnum vero Posset enim -etiam perseverare si vellet. Quod ut
ejas pripr esl voluntas Dei: sive ut faceret, quando nollet, de libero descendit arbitrio. Quod ita libe-
non ei'at; sive ut refaceret quod perierat. Deserult jum erat, ut bene velle posset et male. Habuit
autem Deum jjiacendo sibi. Dislinguendum auleni enim adjulorium, non quo fieret ul vellet, sed in
videtur adjutorium. Aliud quippe esl sine quo ali- quo permaneiel, si vellei,*t sine quo nouposset
quid non fii; aliud est, quo fit aliquid. Sine ali- perseveranter bonum tenere quod vellet; sed quia
mentis non possumus vivere, nec tamen eis fit ut jyiioluit permanere ejus culpa fuit, cujus meritum
vivamus. Ergo alimenlorum adjutorium est sine quo ftiisset, si permanere voluisset. Pfima gratia fuit,
non fil aliquid, non quo fit ut vivamus. Beatitudo qua fit ut habeat horno justitiam sivelit; secunda
vero cuni data fuerit homini, adjutorium (sic) enim plus potest, qua fit eliam ut vetit, et tantum velit
est, non solum sine quo non fit, verum eliam quo fit tantoque ardore diligat ut, earnis-voluntatem con-
propter quod datur, quia si data fuerit hbmini con- traria concupiscentein, volunlate spiritus vincat.
linuo fit beatus, et si non fuerit dala, nunquam Non enim adjutorium tale dat, quale primo homini,
eril. Primus itaque homo accepit adjuloiium perseve- sine quo non posslt hbmb persevevave si velil, sed
rantise, non quo fieretut perseveraret,* sed sine quo"" in eisoperatur et velle, ut quoniam nbn perseverabit
per liberum arbitrium perseverare non posset. San- homo nisi et possit et velit, perseverandi possibililas
ctis igilur nunc lale datur adjutorium perseveran- et voluntas ei detur. Tanto quippe Spiritu sanclo
tiae, ul perseverantia ipsa donetur, non ;soIum ut accenditur bominis voluuias, ut ideo possii,quia
sine isto dono pevseverantes esse non possint, ve- sic vult; ideo sic velit, quja Deus operatur ut velit.
rum etiam ut per hoc donum non nisi perseverantes Inde fit ut voluntas hominis.invalida et imbeciila ia
sint. Non solttm enim dixit: «-Sine me nihil po- bcno adbuc parvo perseveret, ri,caivej'.sitate aliqua
PATZIOL.CLVII. - .33
 1055 WERNERl ABBATIS S. BLASII 1030
deficial per virtulem Dei, cum prima volunlas ho- A inventus. Sed decipior, inquis, putans me satisfe-
minis fortis et sana in bono ampliore non perseve- cisse, cum non satisfecevim. Ille mihi injunxit,-ut"
raret, quamvis non de futuro adjulorio Dei,' sine lantum facerem; el non amplius mihi praeceplt:
quo non posset perseverare, si vellet quamvis nulla ecce totum perfeci, et non salisfeci. "Vado quasi
lege repugnante in membris quamvis terf ena habi- securus ad Deum putans me satisfecisse illi, cum
tatione nondum sensum ejus deprimente. adhuc teneor oblig-tus, quia non satisfecerim.
De pamilentia. Qiiare ergo', inquis, faetum esf, ut talem sacerdo-
Quia in proemjssis aliqua de lapsu primi hominis tem non habeam, qui mihi dicat: Hoc oporlel?
• denotavimus, restat ut et aliqua de poenitenlia lo- - Audi quare. Propter -peccata lua faclum est hoc,
quamur. PoenileiUia alia est exterior, alia interior. , quibus meruisti, -ut "malum haberes, quibus si di-
Pcenitentia exlerior est in afflietione carnis, pceni- stricte judicavevis, el bic merueras ut niillum habe-
. tentia interior est in contritiqne eordis. Per poeni- res. Quia, inquit Scriptura, « reghare facit hypo-
tentiam exteriorem casligatur culpa pravi operis; critam propter peccala populi (Job xiv). j Et ait:
per pcenitentiam interiorem eineiidatur pravse culpa * « Egoadhaerescere faciam linguam tuampalato trio,
voluntatis. Secundum quantitatem delicti mensura nec eris quasi vir objurgans, quia Dominus exaspe-
correplionis pensanda est. Agile, inquit; fructus di- B j-ans esl (Exech. ni).>Nam utscias quia malilia hoc
.g-nospoeniteriliae. Aliud enimiest fruclus pcenilenliae fecit, vide ubi erat devotio tua. Si eriim perfectam
aliud ipsa! poenitentia. Sicut aliud est arbor, et devotion.em habuisses. eliam nullo admonente ees-
aliud fructus ejus, sic aliud est poenitentia, et aliud sai-e tamen potuisses. Kunc autem pigritia tua et.
fructus ejus. Pcenitenlia enim cst dolor praeleriti, negligentia occasionem lortoris quaesivit nnn cor-
quando doles te fecisse qiiod malum esl. Quando reclorum. Et vidil ho_c Deus, ef dedit tibi secun-
ergo imprbbas ei daninas mala tua, poenitentiam dum cor luum ut non invenires quod non quaerebas
habes. Quando autem salisfactione subsequente et accipere. Nec tamen dico ut desperes, etiamsi hoc
punis et conigis mala tua, fruclus poeiiilenliaeha- contingat, ut bomo qui exterius curandis vulneri-
bes. Si displicet libi quod fecisti, pceuitentiam bus peccatorum medicamentum apponit, - aliquid
•agis. Si persequeriset.punisquod fecisti, fructus minus" sufficiens tribual. S_3pe quod minus foris
pcenitenliae agis. Pcenitentia- est facti improbatio, agitur, efficacitts intus operatur. In parvo opere
fructus poenilenlioe esl delicti eorrectio. Sed quia magna devolio esse poiesl. Homo videt in faciem;
secundum mensuram ddicti menstira corrbctionis Deus aulem inlueliir cov. Et, ut minus dicam, "ma-
est pensanda, ideo f.uclus pccnilentise dignos facere gnum est, si in hac vita incipere possis, elsi non
opurtet. Si in correctione minor esl afQiclio quam " proficias. Nam et posf mortem ignis qtiidam pui'ga-
in cttlpa delectatio fuit, non esl dignus fructus pce- torius dicitur, ubi purgantur et mundaiiltir qui hic
jiitenliae. Sed.dicis mihi : Quomodo scire possum, cosperunt et non peifecerunt. Qui aulem in hac vita
quando condigna sil pqeniteiiliamea? Quia scire hie nec incipere volueriiut, ibi consummare non pos-
non potes, ideo necesse habes semper poetiitere. Sa- sunt. Quibus autcm hic coiTeciiouem suam datur
lisfacere potes : nimis facere non potes. Melius est incipere, eliam si perficere non dalur, illie corre-
ut jjlus facias quam minus. Idcirco sollicilus esto, ctionis perfectio reservalur. Tamen Itttius omnino
.satage, da ojjeram, sludium impende, ut culpa sit est, uthic et incipere el perficerecontejidas, utillic
cuni fine, devotio sine fine. Tamen ut aliquando itihil faciendum libi vel paliendum supersit. Durum
- peccatrix conscienlia consoleiur, posilus est modus est tormenla illa vel ad modicum senlire, propterea
et mensura poenitentiae exlerioiis, ut illa expleta, tuiiu.s" omnino libi- est ut bic incipias et perlicias
vel perfeclam fiduciam habere incipias, et seoura quod facere debes. Quod si hic perficere non pptue-
quadam proesumptione, in spe miseiicordiae diviiias ris, si tanicii inchoaveris, noli desperare, « salvus
de indulgenlia et remissionepeccatorum confidere. eris, sic lamen quasi per ignem (/ Gor. m). j.Ardebit
el tanto verius, quanto ulique sincerius injunctam f) quidem, donee consumptum fuerit quod criminaie
pasniteiuiam expleveris. portas. Tu aulem salvus eris quoniam fundamen-
Sed foiiasse tibi lacita cogitatione.respondeas; tum in te permansit chavitalis Dei.
Quomodo, inquis, cerlus esse possum de venia pro- DE JNVIDIA.
pter poenitentiam et satisfactionem ab homine in- Livor alieni boni suum punit auctorem. Nam
junciam, otiam si illam studiqse complevero, cttm unde- bonus proficit, inde malus contabescit. Ho-
ipse homo, cui peccata mea confileor, .saepe aut mines prave viveriles sicui de bonorum lapsihus
igiiorantia nesciat, aut negligentia non conside- gralulanluv, ila de eovum recte faeiis bonique pcr-
jet qualem mihi, secundum modum et mensuram severantia confunduntur. Invidus membrum est
delicti, debeat satisfactionem injungere? Ad hoe tibi diaboli, ob cujus invidiam mors inlroivit in orbem
bveviter. respondeo quia si bomo riescit Deus scit. terrarum, sicul et superbus membrum est diaboli,
Tu Tamen facquod tibi pra.eipitur, obediens esto de quo scviptum est: < Omne sublime videt, et
tn eo quod tibi jubelur. Yideat Deu.s devotionem ipse est rex super omnes fiiios superbiae (Job XLI).J
luam, eliam si homo non condigne modeveluv af- Nulla est virlus, quae non habeat contrarium invi-
flictionem tuatn. Perire non poles, si devolus fueris ciisf;malum. Sola miseria carel invidia, quia nemo
 mi DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. II. lOSS^
invidet misero, cui fevera non livor objieitur, A nihil est, quse pvimitus ipsum auctorem rodif,,
- sed sola misericordia adhibetur. Multi et bonos " excrucians ariimum. Qua invidia saevir-.bn inveneie
imitari nolunt, el de lionoruni perfectibus' invidise tyranni maj'us tormentum, eique vel mala per sc,
iivore contabeseunt. Quo fit ut nec illi. corrigantiir seu per alios inferendo vel machinando,' ipsique vel
a malo suo, sed per invidiam.deteriorentur, et bo_ . faclis ej'us, sive bonis sive malis derogarido, etiam
nos a recto sludio quantum in jpsis est, si poltie- ea pevvevtendo noceve cupit. Bonse qubrum volunta-
rint. depravare conentur. Quando boni malos profi- tis dulcedinem amaro felle maiitiae penitus exstifpare
cere vident, nescandalizentur, sed quem sint finem vel iiificere ' gestit cbarilateni pfoximorum, qua
liabituri niaxime cogitenl.- Hoc omnis ihvidus alie- eofum vel boria,=vel mala nostra cxistimahies eis
nis virtulibus prasstat: quod beato Jbb Satan prae- -vel eongaudeve vel.condoleve debemus; ima cum
stitit (Job 1). Nam dum cumulaths prosperitalibus superioribus superbia scilicet et vana gloria prbrstts
cbmmovil adversa, unum eum credidit diabolus . expellit. Nam sine aliis haec-omnino locuiri habere
posse prosterni, in eo auclasunt. merila, atque inde non poterit. Invidia ilaque exstinguitur' cbaritas
clarueriint probabiliofa patieritiae documenta. Ita qua diligitur bonum, quod omnes possidefe posstt-
requirunt Invidi adiluni uialae famoe, per qttam bo- nuis, el singuli ioluni.- Sed boc a nemine posskic-
- norunr vilam maeulent, sicut
quserebaint ostium B tur , nisi qui perfecte deserit hujusmodi "cupidi-
-Sodomitae; ut Pomum Lol nocituri inlroirent. Iili taiem, quie.est matev invidiae. Namquidquid in hos
vero csecilate erroris parieles videbant, oslium non muiido concupiscimus, hoc pvocul duhio pvoximis -
inveniebant (Gen. xix). Nori -aliter invidi videndo invidemus: Yidetuv enim quia nobis desit, quo.l
velutpariete virtutes dissimulant; vitia vero per- altev assequitur. Et quia semper invidia discordat a
quirunt, per quae eorum conseientiam uranf. Invi- bbna voluntate, mox, ut riienterii bsec cepeiit, illa
diaediabolicum malum, de superbia et vana gloria discedit. Proximos aulem diligimus sicul nos, si
pvincipaliter pfocrealum, et nbniiunquam per ava- non propler aliquas utilitates nostras, non propter
riliani auctum, quod cbr bominis de' temporalibus beneficia sperata vel accep'ta,s"ed propter boc tan-
sive spiritualibus proxinii bonis tabesccrc et aegre- tum,_quod sunt naturae, nostroe' seu dhinse gratise
_cere niortaliterfacit; juxla hoc :Justius invidia participes, vel-ut fiant,diligimus.' - "

-BOMINIGA OUARTA.
~
Secundum Lucarti. , -_
. t Estote misericordes sieut et Pater vester mise- C eslquoniam temeritas, qua punis alium, te puniat
Vicors est (Luc. vi). > Kalura Dei impassibilis est. necesse est. Hinc alibi.ait: « Qui pefcusserit gh-
Sicut auleni zelat sine aliquo livore, irascitur sine dio, gladio peribit (Luc. xxn), > vidcllcet peccati,
-
aliqua perturbatione, poenitet eum sinealicujus suoe quod curii gladio ferreo committit."
1 « Dimittite et dimitlemini, date etdabituv vobis.»
pravitalis corrcptione, ita est patiens sine ulla pas-
sione, et miseretur sine aliquo dolore. « Eslole ergo Dimitlite' inj'uiias et date beneficia; ut peecata
et vos perfecti, ,sicul ctPater vester coeleslis per- vestra vobis dimittantur, et vita delur sslerna.
fectus est.(Matlh. v, 28). > Sicut, _imililudinis est, « Mensuram bouam et referlam.et coagitalam et
non quanlitatis. Sensus ergo talis est : Prout po- supereffluentemdabunr in sinum veslrum; > Huio
festis, perfecti estole, ut quealis prodesse eliam ini- simile est quod alibi dicilur : « Ut et ipsi recipianl.
micis : quod Deurii facere manifestum est. vos in eeterna tabernacula (Luc. xvi)".* Illiquibits
«Nolite judicare ut non judicemini. In quo eleemosynas dabitisdabunt, id est causa erunt quaie
enim judicio judicaveritis, j'udicabiniini. Nolite con- Duminus dabit in sinuni veslrum, id esl in niagnam
demnare, ut non condemiiabimiiii. > De dubiis judi* securitalem; mensuram bonam, vitam -scilicet aeler-
care, et suspectos quasi reos condemnare, penitus - nam, confertam, omnibus videlicei sanctis collatam
rcpellit a nobis. Dubia ergo in melius interprete- ^ et cum angelis coagitatam, id est corijuriclam; ct ,
mur, quia de nianifeslis,-ut sunt stupra, blasphe- supereffluentem,' hbc est super meVittim nostrum
miae, furta, ebrietates, et bis similia, nobis tantum abuiidantem."- Sinus ideo Jaccipituf pro-securitate,
judicare permittitur. Dedubiis scriptum est;-« No- - quia valde securi sumus de bis quee in sinu recon-
lite anle lempus judicare, quoadusque veniat Db- dimus. Yel per sinum intellige- conscientiam sive
minus, et illuminet. abscondita tenebrarum (I Cor._ coslum sanclorum. -
iv). >'Duo suntin quibus temeravium judicitim ca- « Etinqua mensura mensi fueritis, remetietur
vere debemus, cum incertum qub, aniino fiant quse vbbis.> Generaliter deomnibus qure mente,"nfanu,
bene et mafe fieripossurit, vel cum inceftum est lingua gerimus accipi polest, quia Deus reddet sin-
secundum ebrum;v - -, '"
qualis futurus sif qui nunc vel malus vel' bonus gulis opera
appai'et. Nunquid si temere judicaverimus, temere « Quid autemvides.festueam in ochlo fratris tui,
Deus de nobis judicabit? Absit „!Sed intelligendum e( lrabem.";in dculo tuo non} vides.; Aut quomodi
 4059 WERNERI ABBATIS S. BLASII $0.0
dicis fralri luo : — Sine ejiciam festucam de oculo A nunc postrema; et, quod foagj'gme gravat, tad co-
tuo,—et eecetrabes.in oculo tuo? > Srquis irapcc- mitalum tuum- non vocata accedo? Econtrario veri-
«at, lu nen debes odio reprehendere. Tantum enim tas respondil, in Iiac via tua misericordiam co-
distat inter iram et odium, quanlum inter festucam niitem ncc esse posse, nec debere, ideo quia con-
ettrabem. O.diumenim est ira inveterata. silium voluntati ej'us contravium sit ovdinatum, et
« Hypocrita, ejice primum trabem- de oculo tuo, idcirco in ejus opere praesens ipsa esse nori possit:
et tunc videbis ejicere festucam de oculo fratris . tum eliam quia cum. ipso egressa non sit. Dixit
tui, >id est primo abs te, scilicet ab intentione tua etiam ipsa misericordiaui magis oporlere valionem
et de corde tuo expelle odium; ut; de Iumine menlis veddere quave ipsa egredienti Domino non affuerit,
trabe mortalis criminis ejecta, exemplo polius quam et absentia ejus magis esse (sic) Jesum Dominum, in
diclis docere valeas minora excludi peccala, quae in tantum ut uno comite iter carpere compulsus sit. Ad
festuca significantur. Cum necessilas nos «ogit liaec'misericordia respondit se nec malaintenlione
aliquem reprehendere, piimo cogitemus utrum lale egressam, nec malo opere occupatam, sed magis se
vitium unquam habuimus, etl si nunquarii habui- honorl et ulilitati Domini sui consulere, quae non
mus, cogitemus nos liabere potuisse. Homiries perdere studeat et destruere, sicut ipsa verilas, sed
enim sumus. Hlnc estilludsapientis: «Nihilhumani B salvare : illam„auteni esse nolandam prius et accu-
alienum a me pulo. > Si vero habuimus, tangat sandam, quae famulos.et ministros Domini velit
iiiem-orTSTff eammanis infirmitas, ut reprehensioiiem inlerimi, ut cum o.mnes abierint, nullum palialuv
illarii non odiiim, sed misericordia i)i'oeccdat. Quod per indulgentiam aliquam levari et reyocari. Veritas
si nos idem vilium habenms in quo est_ille quem autem respondit npn esse.decens bonum Dominum
repi'ehendere volumus, non reprehendamus illum, , el justum malos servos et injuslos habere. Miseri-
sed congeiniscamus, etnon illum ad obtemperandum cordia dixif lantum Dominum sine ministris esse
nobis, sed ad pariter curandum invitemus. Multi non debere. Yeriias affirmavit nequam homines
vero criminibus.prseventi odio vcl livore omnia accu- nierilo debere damnavi. -Misevicovdiavespondil eos,
sare suscipiunt, el volunt videri consultores, sine ut boni fierent, sponlanea etiam jjietate debei'e re-
exemplo sua3 cmendationis leviora peccala in fratri- voeaii. Yeritas dixit, quia Deus malis omnino parr
bus vituperaiites et damnantcs. cere non deberet. Misericordia dixit .: Si nemini
De allercaiione misericordim et veritalis, hinc in- parceret Deus, nunquam bonos haberet.. Yeritas
de se accusantis ac defendenlis. dixit se nolle nec posse tot scelera hominum tole-
Deus sursum crat, el homo deorsum. Yeritas „ j-are. Misericoi'dia respondit graliam Dominiad
erat in ccelo cum judice \)ep, et misericordia in terra indulgendum superabundave. Yeritas dixit : Unus-
cum homine judicando.. Ubi enim misericordia quisque pvout gessit in eorpore aecipiat. Mise-
esset, si cum misero non essel: descenderat enim jicordia dixil: Omnis homo magis convertatur ad
forle nesciente veritale,=quoniam illam ad hominem Dominum, elvivat.
vcnluram sciebat, et de illius adventu metuebai. His ergo ita sibi obviantibus, et ad diversa voluii-
Descendil ergo prius misericordia, ne, si veritas latem Dei inclinare desiderantibus, videns Deus tam
praoveniret, accessuhi . ad bominem ipsa postea diversas sententias ad effectum simul non posse
;jon inveniret. Acceplo igitur tempore assumpta procedere, ait: Scriptum est : < Misericordiam et
veritate descendit Deus, ut ralionem poneret veritatem diligil Deus (Psal. LXXXIII).> Quas ergo
cum homine. Quod cum vidisset misericordia, non vult sibi sempcr praestoesse, et quia rursum dici-
ignara divini consilii, pervcxit in obviam illi, Deum ~tur deDeo : «In pace factus est locus ejus (Psal.
cupiens mitigai'e, et placatum adducere, Cernens LXXV),>non potest illas discordes sustiriere. Con-
aulerii. veritatem obstinato vultu incedenlem, pri- cordia autem esse non polest, ubi volunlas lam di-.
mum qccurvil illi rogans, ut gradum sisteiet, nec yersa esl. Yeritas enim vult ut totum imputetur;
nimis 1properaref, .donee ipsa funderel oraiionem D misericordia vero, ut lotum condoneiur: quae simul
snam ad Dominum. Ibi evgo misevicovdia et verilas fieri non possunt. Propterea riec ego, qui amator
obviaverunl sibi. Tunc niisevicordia elementi causa- pacis sum, compellar societatem veslram relinque-
tione querelam coram Deo deposuil, dicesis re, necesse est ut vos' studeatis utrinque veslras vo-.
aegre se ferre quod ad hoc negotium socia advocata luntates ad unum conseiisum inclinare. Ad boe
nonfueril,, proesertim cum nunquam Deus sine veritas respondit se minus laudabilem, si aliquid
uti-aque comite liac iter aliqubd facere consuevil, iriultum relinquatur. Misericordia dixitse minus
Cum cnim scriptum sit: < Universse vise Domini amabilem, si non totum gratuita pietate solvatur.
jniserieordia et veiilas (Psdl. xxxiv),>quomodoveri- Tunc Deus, si vellent ambae, interrogavit suas vo-
tate sola conlentus, misericqrdiam ^Dominus Deus luntates in ejus aiiiitrio ponere, et quod ipse inde
uon vqcavit, praecipuecum non solum oequalem, sed discernevet." sine confradicfione annuere. Quod
priorem misericordjam esse debere Scriptura.rijjique utraque inquanlum fieri possit, sine diminutiono
commemorat? Neque enim seriptum est: Vefitas.et nomluis> et dignitatis suae concedente, dixit Deus.-
misericordia, sed misericordia-.et verilas,;riniver^33 ^equum-sibi videri ut peccatum hominis et ex parte
yiae Domini, Qu.are.^fgq ,qu»3 prima.esse.debuit, propter veritalem punialur, et ex parte propter rai-
 !044 DEFLORATIONES SS. PATRUM.-^ LIB. II. . 10.2
sericordiam dimittatur, In hoc ergo, ambabuscon- A enim terrenuni perit; manet ante erogalum. Diu
senlientibus, veritas adjecit dicens, j'usluni es.se, ut enim ciim rebus nostris durare non possumus,
sicut prius misericordia cum iiomine. fuit, et ipsa - quia autnos illas moriendo deserirhus, aut illenos
in ccelo permansit, ita nuncipsa iri terra cuni ho- viventes deserunt per divefsilaieusus. Aliide rebus
mine permaneat, et misericordia eum Deo ccelum muiidaiiis pereunt, quas cupidius rapiunt ralii.
consceridat. Scriptum est enim, ait :.« Misericordia verb salvantuV', 3uin iri eavurii pulchvitudine Con-
et verilas prsecedent faciemiuam (Psa/.-_xixviii)'.> ditbfis pulcherrimam providentiam Iaudantesmi-
Si ergo misericordia prsecessit, et verilas' perman- rantur', vel durii pev misericovdise opusex eiscoe-r
si.t, jusluni esse ut iiuric misericoi*dia -maneat, et lestia-bonai merentur. Misericbi'dia a compatiendo"
veritas praecedat. Tunc misericordia rogans verita- alienae miserise vocabulum sortila est. Nullus autem
tem memorem esse communis. pacti, scilicet ne in alieno miserieors esse pqtest, quandiu prave vi-
quidquam ultra concessum contra hominemmolia- yendo, inse misericors non est. (Jui, enim sibiner
tiir, cum Doniipo riscendit. Yeritas autem intrans quani est, cui bonus est ? Nulla' scelera eleemo-,
cor hpminis, invenit ibi omnia niala^ et digna pce- synis posse redimi, si iu peccatis quisque per-
nis, et clamare csepi.t de terra, hqminem accusans. mariserit. Tunc autem eleemosynavuni.fructu indul-
Misericordia ver.o non desistebat in coelo Doroinum " geuliam conceditur,quando abscelerum opere de-
brare pro homine postulans. Homo inierra per ve- sinitur. Y-erurh,est quia peccata omnia misericor-
ritatem stimulatus, peccasse coiifitebatur, et Deus diso"operibus expurgenttir,- sed si jam caveat pec-
in coelo per miserieordiam flexus^confitenti-misere- care" qui misericordiam impertitur. Caeterum niilla
batur. Homoconfessionem. ad sa'utem propriam ore est-delictisvenia, quando sicprocedit mise.ricqrdia,
faciehat, et misericbrdia precibus suis Dqmihum vt eain sequantur. peccata.-'Non esl-eleemosyna,
ad j'ustifieationem hominis conipellebat. Yeritas de quae glorisemagis" causa, quam iniserieordia3 imper-'
terraper confessionem hominis -oriebatu.r, et jtisti- titur intuilu: Quali enim interilione ab unoquoque
tia de eoelo prospiciens, per. misericordiam Dei ad largitur taliteret apud Deum recipitur." Qui enim
terfas mitlebatur. Yerifas dixit prius puniendum, hic de bono ppere laudem praesentem appetit, spem
.qui-prius malum fecerat; miserieordia dixit postea perdit, el gloriam mercedis in-iuturp non recipit. Duni
justificatum salvaudum, qui et malu.m confitendo enim.causa jactantiae pauperpascitur, etiam ipsum-
bene fecerat. Per veriiatem accusabatur, etpermi- iiiisericordise optis in peccatum convef lit. Intantum
sericordiam propter veritatem j'u'stificaba.tuv, quia eleemosynarum opera peccata exstinguurit, atque
veritas de terra^orta est, et j'ustitia de coelo.prospe- - iiitantum adregnumfutirri saeculi perliciuht.uteiiam
xit. Quia ergo mlsericovdia cum Deo pfo liomirie . judex cosleslis in judicio futuro veniens, in dextra
erat, et j"ustitia et veritas a Deo cum homine crat, eonsistentibus dicat: « Esuriyi ,• et dedistis inihi
jam.intcr Deum el hominem p-ro juslitia pax erat, manducare; sitivi, et dedistis mihi bibere ; hospes
etasceiidit justiiia ad; Deum ab hoinirie, pacem eram, et collegistis me"; -nudus, el coopefuislis me
postulans; et descendit pax a Deo ad bqmmem, (Matlh.-xxv); j.Quibuseliambeneprbmittit dicens:.
justitiam. amplectens, el osculaus. Tuuc ait justitia ,<Yenite,benedictiPatrismei, percipite paratum yo-
ad pacem : Nunquid oplimo. satisest;mala dimit- bis regnum (ibid.).\ Hisauiem quos nulla pfoece-
tere, riisi etiam studeat' bona confevve? ,Laxavit dentia eleemosynarum facta sequuntuv, .'setevniju-
peccala pev indulgehliam, nunc confevat dona yirlu- dicis voce sie dicitur : « Esufivi/et noh dedistis
tum per gratiam. Respondifpax, et dixit:-Dbminus inihi uianducare, etc. (ibid.) «Quibus juste dicit:
dabit benignitateni, et terra nbstra dabitTructum < Discedite a me, maledieti, in ighem oetqrnum,
suurii (Psal. rxxxiv). > Nuncttutem interim «justi- qui paratus estdiabolo et arigelis ej'us (ibid.). >Non
. xia anle eum ambulabit, et ponet iu yia gressus solum itaque' qui esuvienti et sitienti .et hudo'
suos (ibid.). > Quod audiens-justitia praec.urrens re- b.eneficium largilatis impendit, vel si quid aliud
versa est ad bominem, - ut'ab, eo ,,non discedat, n indigenti largitur, sed et qui inimicum diligit : et..
donec Dominus ponatin via gressus suos, el vcniat. qui lugenti -affectum compassionis et, consolationis
De amaidribus misericordiw.; ' impeftit, aul in quibuslibet necessitatibus consi-
lium adhibet,. eleemosynam procul dubio facit.
-Graviter inDeum delinquunt, qui divilias a Deo Nani et disciplinae, vel doctrinae bonum eleemosyna
eoncessas, nori in remrs salutaiibus, -sed in usibus «st, et eleemosynae carnali emiheutior. est. Quicun-
pravis utuntur. Nesciunt enim impartire pauperibus, que n.o.negens poscit, cunf se indigeriteiri simulet,
oppressis subvenire despiciunt, et inde magis au- et[am toto corde illi eommisevanduni opqftet. Et li-
. gent delicla, underedimere debuerant, Hoc tantum cet ille fortasse falsam indigeniis speciein proferat,
bonum habet possessio praesentium rerum, si vitam is- tamen qufsimpliciter iriipertil, fructrim justitiaj
reficlat miserorum. Propter hoc tentatio. est mundi , nofj amittit. Quamvis quisquam sit egen_, nullus
lucrum, tantoque majorasuppliciain futurb dabunt, tamen unde tribuat indigenti, excusatibriem inopiaf.'
quanto el ipsa majova sunt. Potentes enim potenter potest obtendere, quando ex praecepto Salyatorls
tormenta patiuntur (Sap. vi). Terrena omiiia ser- eliam calicem aquae frigidae praecipiamuf indigenti
yaado. amiuinms, largiendo servamus. Patrlmonium pr_3bere£-NamM.aliud non habentes, idipsum- be-
 -1043 WERNERI ABBATIS S. BLASII "'. _ _04l,
nighe tribuamus, mercedera procul dubio non amit-. A meruerunt. Hypocritae autem malitiam suam occulte
tamus. Cselerum si amplius possumus;et egestatem. agentes, ante bcuIosTiominum quadam innocenti»
simulando miinis/largimur, non egentem sed Deum sanctitate se vestiunf ut venerentur. Quibus bene
fallimus, cui conscientiam nostram abscondere hon divinavoce dicitur : < Yae vbbis, liypocrilae, quia
possumus. Duae sunt "eleemosynae, una corporalis, similes facti estis sepulclis dealbafis, qui foris qui-
egenli dare quidquid pbtuefis-, altera spiritalis, di-, - dem appaveni hominibus" speciosa, ihtus vero sunt
mittere a quo lsesus exstileiis. Harum prima adhi- .plena ossibus moriuofum (Maltli. xxni), > ita efvos
benda miseris, secunda malis. Erit' ergo quod seni^ foris quidem apparetis bbminibus jusli, intus vero
per impertias, etsi nbn pecuniam, vel"s_lutem et pleni eslis avaritia el iniquitale. Dupliciter danirian-
gratiam. Nunc erit eleemosyna curri inora-praeben-- lur Iiypocritae, sive prb occultainiquitate, sive" pro
da , ne ;- comitante trislltia ,inei'ces pereat dispen- aperta simulaliqne. Ex illo enim condemriantur
sata. Tunc autem bene tribuilur, quando cum men-- qiiia iniqui sunt, existo quia ostenduut quod npn
tis bilaritate prsebetur. Ilnde et Apostolus': « Hila- sunt. Non semper latent hypoGritse, quia .etsi in
rem , inquit, datorem diligit Deus (II Cor. ix).-> principio sui quidemnon patent, pvius tamen qxiam
Mettiendum est itaque Ac pauper aut cum taedio vila eorum liniatur , quam simulate vixerint dete-
accipial oblata, aut ne omnino praefermissus,, B guntur. Omne enim sincerum permanet, seii- qnae
ntoercns tristisque recedat. De vapinls alienis elee- simulata surit, diutuma esse rion possunt. Non eo-
mosynanr faeere, non est officium miserationis, sei- rum desperanda est salus, qui adhuc aliquid ierre-
licel emolumentum sce-leris. Unde et Salomon :, num sapiunt', dum possinl et-in occultis agere
« Qui .offert, inrquit, sacrifieium de vapina paupe- unde jusfificentur. Hi meliores sunt hypocritis,-eo
rum , taiiquam si quis-victiniel filium in corispectu quod mali sint in aperto, etin occullri boni. Hypo-
patris sui (Eccli.xxxiv). J Qui enim injusleibllit,' •crilse vevp occulte mali sunt, et bonos se- palam
juste nunquam disttibuit, nec bene alteri preebet ostendunl.-Hypocritam justus arguere probibetur,
quod ab alio male exforquet. Magnumscelus esl res ne deteiior castigatus exislal, dicente Salomone :
paupcruni praeslare divitibus, et de sumplibiis in- « Noli avgliere derisorem, ne" oderit te (Prov. ix).>
opum acquirere favores poientum; arentis terrae Sciendum quoquequodvitia, rion bomines, odio
aqiiairi tollefe, et flumina quae non indigent irrigare. sunl hsberida. Flebiliter autem deplorandi sunt qui
Konnuriquam largilas divilum praedica, non ad uii- odio in fratre labescunt, et ebntra alios peruiciosum
litalem, sed ad'elationem effunditur. Comparantur- odium animi servant. A regnb eriim Dei se separant
non ad sedificationeni docent au- qui semetipsos a1cbaritaie dissociant. Sicut mater
' hypocritis , qui '
dienliurii, sed ad suse gloriae exaggerandum cuinu- -*Ecclesia grave hominibus liaereticis premitur, -sed
Itini. Reprehensibilis est- supei-flua' effusio largi- lamen eos ad se venientes benigna cbaritate- am-
taiis. Namqui modum servat, avarus nulli est, plectilur, ita et sihguli nimivum quoscunque ini-
- sed oninibus; largus dispensalornon debet esse pro- micos sustiriemus, veverteutes malei'na imitatione
digus, sed discretus.' Largiri enim debet quan- amplecti statlm debemus. Cito est. ignoscendu_3
tum opoftet, ut tenendo mensuram sufficiat.plu-
' cuique, dum veniam postulat. _?on enim possuns
rimis. _ - " dimitti ei, qui in se peecanti debila non-di-
" . peccata
'
D_ hypocritis. '< mittit. Formam enim nobis in_dulgenli_3.Deus ex
Hypocriia verba' sanetorum 1habet, vitam non iia- merito cbiiditionis nostrae imposuit, "dum ita nos
" orave pvaecepit .: « Dimitte nobis debilanostra ,
'bet; et quos pev sevmonem doctririse geriuerit non
fbve.texemplis, sed deserit,q"uia"quos verbis sedificat, sicut et nosdimiltimus debilovibus uostris (Malih.
vita et moiibtis destruitAiHypocritae simulatores di- .vi). J Justum est eniin Dei judicium tantumque
cuntur, qui justi esse nori qhaerunt, sed taritum vi- peccatori a seindulgeri ostendit, quanlum alterutro
deri cupiunt. Hi mala agiint, et bonaprofitentuv. unusquisque in se offenso indulget. "^uldam de suis
Per osleritationem quippe boni apparent, per aclio- ][) confidentes merilis, pigre ih se derlnqueiilibus ve-
nem verbimali exis.tunt. Omriia poss.unt ex simpli- niam pfaestant. Sednihil jiroficit illibatttm esse.a
cibus vitiapefpetrari, sinirilatio _et _hypociisis non culpa qtii non est paratus ad veriiam , dum poiius
committitur, nisi a inale" astutis , per calliditatem hoc magna sit culpa, quando tardius relaxantur
valentibus vitia sub specie virtutunf celare, et non fratenia delicta. Qui fratrem sibi lardius reconci-
veram sanctitatem objicere. Sancti'noii solum glo- liat, Deuni sibi iardius placat. Fruslra enlm propi-
riam' supra inodum suum bmnino^non appetunt, liari sibi Deum quserit, qui eito placave sibi-proxi-
seci efiarii boe ipsum videri refugiunt quod esse mum negligit.' .

DOMINICA OyiNTA-,'
Secundura Lucam. .
' i Cum iuvbaeirruerentad
Jesum, ut audii"ent ver- bum Dci, et ipse stabat secus stagnum -Genesafetb
 1045 -DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. II. iMfr
(Luc.y). > Slagnum Gehesareth idem dicunt esse A totam noclem laborantes, nihil cepiriius, inverbo-
quod mave Galilaeae,vel mave Tiberiadis. Sed mare autpm tuo laxabo rete. > Nisi Dominus cor illuslra-
Galilaeseadjacente provincia est dictum niare Tibb- veritaudilorurii, doctorin noctelaborat; nisi in gra-
riadis aproxima chitate. Porro GenesarGraeco. vo- tia superna laxalse fuerint disputaliones, fruslra prae-
cabulo quasi sibi auranr dicitur a" proprietale laci dicator jaculat voces, quia fides non yei'bi sapientia
ipsius, qui a crispanlibus aquis de se frequenter provenit, sed munere divino. Aliter: «Prseceplor, per
auras excitat. Aqua quidem dulcis est, sed Hebrseae totam noclem laboravimus,> etc.Sanctus Petruslota-
linguse consuetudine ofnnis aquafum congrcgatio, nocte in piscatiqne Iaborans iiihil. cepit, in verliO'
sive dulcis sive salsa,Tnai'e nuncupatur. Qui lacus aulem Domini rete laxans, multitudinem /piscium
- interfluente
Jprdane XL stadiis.in longitudinerii, et coriclusil. Ita nos cum vitiis et peccatis contenebra-
XL exlenditur in latitudinem.. Quia ergo stagnum lis pra3dicamus';quasi in nocte frustra |laboi'amus,
sive mare praesens soeculum designat, Deus secus et ideo nibil capimus, sed verba incassum fundi-
mare stat, postquam slabilitatem perpetuae quietis . mus, quia nimirum sermo Dei in hoc non capit, qui
adiit.devicla mortalilale labentis viiae. Turbaruin lantum lerrena sapit. In boc verbo Domini rete ,
* conventus gefuium in fidem concurrentium typus laxamus , dum populo juslilia esurienti verbum
est, de quibus ait : < Et fluent ad eum omnes vitae administramus. Tunc mulliludinem concludi-
gentes, et ibuht populi multi el dicent: Yenile,, mus, quando plurimos rete serfnoiiis captbs de gur-
asceridamus in niontem Domini"(Isa. n). > . gite peccatorum ad littus poenilenlise pfoducimus.
'< Et vidit duas-naves slanles secus stagnum. > Inde dicit Scviptuva : «Loqucve vevbum auri au-
Duaenaves circumcisio sunt et praeputium. Quas dienti (Eccli. xxv). J Inaniter enim perstrepit vox
Jesus,vidit, quia de utroque populb qui sint ejus loquenlis : xibi. avei'sa est mens aiiciienlis.- Se-
novit. (II Tim. n), et misericorditer ad futurae vilae quitur: - - . ' -
tanquillitalem quasiadlittus provehit. « Et cum heec fecissent, concluserurit piscium
< Piscatores autem .descenderant et lavabahl re- multitudinem copiosarii. Rumpebatur-autem rete
lia. >, Piscatores sunt doclores, qui nos retibus fi- eorum. > Rcte rumpebaiur, qnia nunc;ad confes-
dei comprehensos, et de profundo ad lumen elalos . sionem fidei tbl cuiri eleclis etiam' Veprobi intrant,. -
terrae' viveritium quasi lillori advehunt. Quasrenim ut baeresibus Ecclesia scindatur. Rumpitur rete,.
retia sunt complexee dietiori.es- preedicantium reti- sed noii labitur piscis, quia suos Dominus etiam
nentes eos in fide quos capiunt. Retia namque quasi inlev pevsequentium scandala sevvai.
relinentia sunt vocatsv -Haecrelia modo laxantur in „ « El.annuerunt sociis qui erant in alia navi, ut'-
C
capturam, modo lota plicantuv, quia nunc exer- venirentetadjuvarenteos.i Alia navis est Ecclesia-
cenda est doctoris lingua, nunesuimet cura agenda. de gentibus, quia nou sunt de Judaea tot credituri,.
« Ascendens autem in unam .navem quae eral Si- quol ad vitam sunt praedestinati. Rete enim rumpi-
monis rogavit.eum a terra reducere pusillum. Et tur in Ecclcsia_circumcisionis, quoniam Judas pro^-
sedens docebatde navicula turbas. > Navis Simonis difor et Simoh Magus pisees nequissimi, el Arianias
cst primitiva Ecclesia, de qua Paulus ail: «Qui ope- et .Sajibira, et multi alii abierunt reiro antequam.
,valusest Petvo inapostolalu civcumcisionis, opera- Barnabas et Paulus ad gentiuni appstolatum fuissent
tus est et .mihi intergentes (Ggl. n). > Una dicta segregati. '
^
quia_« multitudinis credenlium. eral cor unum el '« Et venerunt e.l impleverunt ambas' nayiculas.
-anima una (Act. iv). > De qua, docebat lurbas, quia ila ut pene mergerenlur. J -Heec impfetio^us.que-igi»;
aueloritate ipsius.Ecclesise dbcet nsque hodie gen- in fineiii saeculi crescit. Merguntur, hocestinis^jli' •
tes> , , -. mersione premuntur. Non enim sunt subniersae,
«Ut cessavit autem Toqui dixit ad Simonem : sed periclitatae. Uride Apostolus : «In novissimis ,
< Duc in altum, et laxateretia vestra in capturam.» diebus. erunl ternpora periculosa, ef liomines-ise- .
•
Quod Simonem rogavit navem-a tevva reducere -pu- -Qipsos amantes (II Tim. in). >• Mergi ergo naves est
"sillam, significat vel temperate, utendum verbo ad honiines iri seeculum relabi, quos Petriis , adhuc
lurbas, ne in profunda sacramentorum intevim ea- m infirmilate positus denioristrat his verbis :
tur, ut "auditore.s non jntelliganf, vel in proximis « Quod cum videret Simon Pelrus,. procidit ad
regionibus pi'sedicandum, ut qubd dicitur, duc iii genua Jesu-biccns : Exi a me quia liomb.peccator
aitum, adremotiores gentes pertineal, quibus postea sbiri, Doniine. Stupor enim circumdederat eum, et
prsedicandum est. Joannes Chrysostomus : Habe- omnesqui cumillo erant in captura piscium quam
nius pro nave Eccleslam, progubernaculis crucem, ceperant. - Similiter autem .JacobumVel Joanriem
pj'b gubernalore Clnistum, pro proreta Patrem, . filibs Zebedsei <jui eranl sbcii Simonis. > Carnales
pro vento Spiiilum sanctum, pro velo gratiam, pro in Ecclesia regimen spiritualium, in quibus maxime
nautis apostolos, pro, navigantibus prophelas; pro, Chrisli persona eminet, a se quodammodo repellunt
mare Yetus Testamehtum, etiJovum..Commiitamus non lingua, sed riioribus et actione, timenles non
ergo nos pelagi huj'us profundo, ad pefquirendam posse pati' regimen eorum, et lamen eos maxime
in Scripturis divinis niargariam latentem. . bohorant) licet ab eis moribus et faetis dissentiant.
« Et respondeits Sirnon dixlt : Praecepior, per„ Honorificentiam.significavit Peirns cadens ad pede»
 '"
1-0-47 . WERNERI ABBATIS S. BLASH 1818
Doniini; mores auiem- dissimiles in eo quod ait: : A nalio de superponendo gladio materiali", si non suffi-
i Exi a me, quia.bomo peecator sum. >Dbminus ta- citspiritalis. Hic tamen canis fune tenendus est,-ne
meh non recessil-ab eb; quod significat spirituales3 impetuose discurrat, quia dandae sunt ihducise, fa-
viros non debere commoveri peccalis-turbarum ult ciendae vocaliones pvojnodo facli, et dignitale pev-
deserant munus ecclesiasticum. sonse. Baculo excommunicatibnis arcendi sunt lupi.
„ « Et ail ad Simonem : Noli limeve. Ex hoc j'amf SI ilerum quod debeluf amoii Dei, et utililati pro-
hbmiues evis capiens. Carnales. confortandi sunt ai ximi, etquod est justitise canis, ut impendet amori
spiritualibus.ne de conscientia culpae suae timenies,, vel odio, utendum est bac.ulo, ,id est non est sibi-
el aliorum jnnocentia stupentes, sanclilatis iter fov-• ijisi parcenduhi, quia justus primo accusator est sui
mident aggredi. Quod autem sequitur : « Ex hoc> (Prpv. xviu). Yiijga tenerae correclionis langendae
jam homines'eris capiens, > ad Petrum specialiter: surit bves, id esl simplices, ne aberrent. ln pera
pertinel : cui Dominus exponit quod captura pi- debet habere pancm verbi Dei reconditum, utsit pa-
scium significabat capturam hominum per eum. ratus rationem r_eddere'onini poscenti. Naresitaque
« Et credide.unt in eurii discipuli ejus. Et subdu- sunt archidiaconi, qui sagaci odoratti'debent plfa-
ctis ad terram navibus relictis omnibus secuti sunt; cere vitam suhdiiorum, et ad episcopum veferre.
eum. » Multa reliquerunt qui in lioc soeculo nili " Aures sunl diaconi, qui debenl audire jridieia, ut ei
amare studuerunt. Multa reliquerunt qui desideria secundtim quod, audierint j'udieent. Unde : Qriod
babendi develiquerunt. In his docemur Christurri se- audio, non quod odi, nqn quod amo. Os et lingua
qui,el saecularis vitee-sollicitudinc, ac palernoedo- sunt presbyteri, diacones, preedicatores verbi Dei.
mus consiietudine non teneri. qui ^sic esse deberent, sed modo omnia conversa
Nola quia viso miraculo de captura piseium ian- sunt, et prseposterata.Oculi non sunt erecti, imq
"
quam firmius credentes qui vocabantur, non solum inclinanlur ad( munera, ad odium, ad amorem; In
retibus, sed, omnibus relictis, secufi sunt Jesum ad eis est quod dicitur : « Tenebroe efant super faciem
snanendum cumillo. Kaves autem idcirco subduxe- -abyssi (Gen.i). >In eis facies Lazari ligata sudarlo.
runt ad terram, licet non poslea. redifuvi ad propria In eis sunt oculi apostolovum so.mno gravali. In els
ut sic cautius sevvai'eritur ad usum, quousque in est Saulus squamas habens super oculos. .JXares
alicujus possessionein . transirent. Decebat enim amiserunt odoratum, putanfes bonum malum, et'
apostolos quos Deus formam veras religionis toto econverso. Tuentur quos volunt, gravant quQslVo-
mundo eonstituebat, non superbe, non minus caute Iunt. .Aures pervertunt judicia, os et Kngua silent..
miipdum contemnere :quod legimus philosophos r Pectus, dorsum, brachia, "et manus Ecclesiae suni.
fecisse. Crates. enim Thebanus, ut ait Hieronymus militcs. In peciore est cor, in quo est audacia. Hi
ad Jovinianum, proj"ecto in mari non parvo auri audacter debent defendere.minislros Ecclcsiae.-Dor-
pondere :"-«Abite, inquit, pessum nialae cupiditates. surii congruit oneribus' portandis, brachia lcvandis,
-Ego vos mergam, ne ipse.mergar a vobis. J manus eoritrectandis. HLdebent portai'e, suslollere,.
, SERMO.DE ECCLESIA. coritrectare diligenter ecclesiaslica oriera: Sed hoec
Ghristus et Eeclesia, qua designatur in istis evan- omnia conversa sunl. Qu.am iniqitaj ntar.us quae
gelicis nayibus, unum corpus cOhstituunt. Christus prpprios teuebrant,el eruunt oculos, quos deberept
itaqiteest caput, corpus vero Ecclesia. Nam sicut abs.tergere, obtruncant nares .quos deberent emun-
jn capile vita et vegetatio lotius corporis, ita in gere,' ampulant aures quas debevent purgare, elau-
Xhrisfo vita et sustentamentum Ecclesiae. Hsecsi ve- dunt os cui deberent ministrare! Haec aulem est
lit 'capili conformari, et ei servire, pro diversitate vila clericorrim, qui litigantyin cqnyiviis, ac disce-
persoharum et officioruin fiet ununi euin eo in aeler- ptationcs habent in trufis: Yenter aulem, qui pro
mim. Hujus corporis oculi qui debent membfis in- . infirmitate sua vile habetur, et est veceptaculum
feribribus pi'ovidere,~sunt episcopi, qni non.solum lanlum ciborum,'et.nuti'itorium c.drporis, decoquit
oculi, sed eliam pastoi'es et subditi,. npn' solum D cibqs, ponigit vitales succos superioribus et infeiiq-
mcmbrorum nomine, sed borum respectu dicuntur. ribus membris. Sunt monacbi et eremilse, quos
Multum intevest intev pastovem et ovem, prselatum mundus despicit, et manus, id est milites oppri- .
etsubditum. Ille regit, iste regiiur; ille pascit, iste munt. Hi recipiunt cibum spiritalis doclvina. : hi
pascitur. Et sicut pastor praeest "ovibus,, dignitate sustenlamentum Ecclesise, significati per Moysen
ci^eationis, quia rationalis et erectus ad cceltim, oraniem in monte, per Samueiem excubanfem in
oves autem pronoe ad pascendum, itaepiscopi de- lemplo, per Eiiam morantem in desevtb. Hi pofri-
berit dici rationales et discreti comparatione subdi-. gunl spirilales succos supeiioribus et inferioribus
torum. Hi debenl habere canem, funein ad tenen- membris. His convenit quod; dicitur humanum pau-
dum illum, baculum ad arcendum lum lupum, tum cis vivitgenus, quia nisi hl esserit,mundus periret,
etiam et canem, si opus fuevit. Yivgani quoque ad vel fulmine, vel liiatu lerrae. Pedes qui tolum cor-
regendas oves, quae non possunt baculum pati, pe- pus poiiant, sunt rusiici, de qubium Iabore vivunt
ram ubi portel panem suum. Iri Ecclesia Dei sunt omnes prajdicti. Hos manus, id est mifites perse--
preedones, lupi scilicet, contra quos necessarius est quuntur rapiha, gladio, incendio, in carcerem mit-
cariis, id est latratus asperaecomplioJiis, et commi- tunt, compedibus dcputant, ad redempliones co«
 I0J9 DEFLORATIONES SS. PATRUM."— LIB. II. .050
gunt. Haec est coneatenatio Ecelesise, si capili su< 0 A necessafia tractant pars "corpons Chnsti sinistra
velit uniri. _ ; sunt: clerici vero qiioniam ea quoead spiritalem $£
: Item de Ecclesia. lam pertinent dispensant, quasi dextra pars sunt
Ecclesia sancta corpus Chrisli est,.uno spiritu vi- cofpoiis Christi. Et constat ex bis duabus paVtibtiS
vifieata et unita fide una et sanctificala. Hujus cor- iolunfcorpus Chrisli: quod est universa ecclesia.
pqris menibra singuli quique fiieliuni existunt ,, Laicus interpretatur popularis.. Graece eiiim Taos
oni.nes corpus ununf propter spiritum unum et.fi-- • latiiie dicitur popoius. Utideet basiieos rex dicitur, et
dem unam. Quemadmodum aiitem in corpore hu- diclus putatur qriasi basilaos,id est suslentamentum
mano singula quseque mcmbra propria ac discrels& popitti. Clericus dicitur a.Graeco cleros quorl intei'-
bflieia haberit, et tamen unumquodque non soli' pretatum sonat- soriem, siveEquod ipse sorte elcctus
sibi agit quod solum agit, sic in rorpbre dbna gra- sit a.Deo, cl ad serviiium Dei, sive quod ipse Deus
tiarum dislributa sunt et tamen, rinusquisque nofi sors illius sit, et.qttod portionetn aliam in tei'ra ha-
sibi soli babet etiarn id qubd solus habel.Soli enin:1 bere rion debeat clericus nisi Deum, et ea quse ad Dei
bculiyident, ei tamen sibi soliimmodo non vidcnt,, partem spcctaqi. Cui statutum esl decimis et oblar
sed toti corpori. Solaeaures-audiunt, nec tainen-so- tionibus quaj Deo offeruntur,' sustentari.,
lummddo slbi audiunt, sed loti corpori. Soli pedesi R Laicis Chrislianis fidelibus terrena possidefe con-
ambulant, et non sibi tamen solummodo ambu- ceditur, clertcis vefo spifitualiaiantumcommittun-
lant, sed toti coi''pori, et ad bunc modum uiium- tur, quemadmodum olim >'nillo -populo priore cae-
quodque habet solum iir se, non solummodbi ter3etui'b3e, quae typum laicorum jireeferebant, pof '•
liabet per se quatenus. secund.uni dispensalionemi liories iiv beereditate acceperuiit, sola tribtis Levi,
optimi largitoris et dislributoris sapieiilissimi sin- quoe clericos figurabat decimis et ohlationibus et
gulasiritomiiiumelomniasingiilorum. Quisquis ergo» sacrificiorum victimis pasccbatur. Gemina siquidem
donum gratlae Dei percipere meruit, sciat rion ad se est^Ecclesiaepulchritudo, tina quafn hic bene viveudo
solum perlinere qriod habet etiam si solus habet. conseqttitur, altera per quarii illuc ex tribulatione
Hac itaque similitudine Ecclesia sancta", id eslL gloriiicabilur. Ecclesioepropter Christum gemineetri-
universilas fidelium corpus Christi vocatur prqpler•' bul.ationos exislunt, id cst sive quos a paganis per- .
spiritum Christi quem accepil. Cirjus pavticipalio ini iulit in martyribus, sive quos abjhoerelicis.per-
nomine designatuv, quando a Chvisto Christianus; fert in" divisis cqncertalionibiis.- Utr.osque autcm
appeilatur. Hoe ilaque nomen signal membra Chri-. per gratiam Dei exsuperal pariim ferendo partim
sti parlicipanliaspiritui Christi, ul-ab uncto sit un- resisteudo. Sancta Ecclesia. Catholica, sicut -niale
clus, qiti a Citristo dicitur Clirisiianus. Chfislus Q viventes in se tolerat patienter, ita niale credentes
quippe unclus in teropbre illo videllcet oleo laetitiae, a se repellit". Sancta' Ecclesia conlra gentilium
quod prae cseleris participibus suis secunduiri pleni- atque hserelicoruni pervicaciam, summopere sapien-
tttdinem accepil, et cunctis participibus suis quasi liaeet patienliae studel. Sed exerceltir sajiientiacuirj
" tentatur
capul membris secundum parlicipalionem transfudit , veiiiis; exei-celuf patiehtia cum lentattir gla-
'
(Psat. XLIV).Sieut unguentumin capite quod de- diis. Causa pravitalis baereticae doctrinis propagata
scendit a capite in barbam, et deinde usque in oram . esfc Ecclesia. Nam aniea simpllci taniumdem fide
(Psal. cxxxu), hoc est extremitalem veslimenli de- vigebat. Itercticorum igilur occasione propagati
finxit, ut ad-tolum deflueret, et tolum vivificaret. sunt doclores in fide et per acumen heeresium.Ec-
Quando igitur-Christianus efficeris, membrum clesiae magistri creverunt. Nam tunc clarius mani-
Christi efficeris, membrum corporis Christi pavtici- festatur verilatis assertio quando paluerit- quoelibet-
pans spirilui Cbristi. Quid est ergo Ecclesia, nisi dissensio. Sancta Ecclesia ideo dicilur Catholica,
multiludo fidelium, univefsitas Chrisiianorum. Uni- pi'o eo quod universaliter per omnem sif mundum
versilas hoec duos ordines complcctitur, laicos et diffusa. Nam bsereticorum Ecclesiseinpartibusniun-
clericos, quasi duo latera corporis tinius. Quasi enim _ di coaixtariluf ;. liic vcvo in toto ovbe expanditur
ad sinistranrsunt laici qui viteeprsesentis neccssitate 'diffusa., flaefeses aut in aliquo._angulo mitndi aut
„erviunt. Non ita dico ad sinistram quemadmodum in una genfe inveniunlur versati, Eeclesia yero Ca-
illi ad sinistram statuentur, quibus dicetur : _«Ite, tbqlica, siculper lolum inundum exlbnditur, ila et
maledicti, in ignem aeternuin (Matth. xxv). > Absit onmium gentium societate conslruilttr. Qui sunt
a-me ut bonos laicosibistaluere pracsumam ! Nam haeretici, nisi qui, relicla Dei.Ecclesia,-piivaiasele-
quiboni erunt, siVelaici sive clerici;ibi non erunt, gerunt societates. De quibus Dominus dicit: « Duo
et qui mali erunt, sive laici sive cleriCi, ilii erunf. mala fecit populus meus: Me dereliquerunt fonlem
Non ergo ad illam sinistram laicos Christianos,' qui aquse vivae, et foderunt sibi cislernas quae continere
vere Chrisliani sunl, coristiluo, sed ad illanisini- non valent aquas_(/ei'..ii).> Causa baeresis ob quarfi
slram de qua dicifur : «In dextra ejus louganimitas , rem fit,ad exercitalionem-fidei. Yis ergo per q.uam
vitae; insinisfra autem ejusdhitiae et gloria (Prov. fit, obscuritas est divinarum Sciipturarum, iirqua
ui). >.Qui enim ad sinislram in corpore est, de cor- caligantes hoerelici, aliud quam se res habet inlelli-
pore est, et bonum est, quamvis oplimum "nori sit. gtint. Nec esse possunt- hoereses,-quia ipsum quod
Laici ergo Christiani, qua terrena- et terrenoe vitas existunf baei-eses, jam non. sunl. Mal.e enim sen-
 I0S1 WERNERI £BBATIS S. BLASII . 1052
tlendo essentiam non acquirunt; ad nihilum enim A dare subditos poterant, inde potius vulnerant. Idea
tendunt haeretici, ingenli, studio mendacia sua di- sine mensura ulciscitur culpas prsepositus iracun-
scunt, et labore vehementi, ne ad unilateni Ecclesiae dus, quia cor ejus dispersum iri rerum curis noa
veniant. decertant. De quibus per prophelam con- colligitur in amorenfiinius deitatis. Mens enim so~
grue dicitur : < Docuerun.t linguam suainioqui men- luta in diversis non asliingitur catena charilatis,
dacium, et ut inique agerenl laboiaveviint (Jer. rx), J sed male laxala raale ad omnem occasionem move-
dum vicissim haevelici se muluo lacevanl quandoi tur. Bonus rector est qui in humibiate disciplinam,
alterutrum sese in proprias sectas Inducunt. -Sic: e_tper disciplinam non incurrit sujjerbiam. Elati
tamen invicem colliduiit "sese,; utcontra Ecclcsiam auiem pastores plebes tyrannice premunt, non re-
pari erroiis spirilu decenent, et qui invicem sunt; gunt quia non Dei sed suam glbriam a^subditis
divisi in adversilatem Ecclesiae, simul existant exigunt. Multi sunt qui verbo doctrinse non bumi-
uniti. Eis aulem quibtis, pi'oeo quod tantiimvalearit : les sed arrogantes exisiunt,' quique ipsa recta quse
haereses, videntur habere veritKlem, hocresponden- praedicant, non sttidio correcti.onis, sed vitip.elatio-
dum esl : Num ideo.-saluli prajponendi sunl morbi, nis annuntiant. Multi sunt qui non ex consuitu aedi-
quiaplerumque ita generaliter mundum occupant, " ficandi, sed ex tumore superbiendi docent: nec ut
ut parvum locum salulireliriquaiil? prosint sapientos sunt, sed ut sapienles videantur
" docere sludent.
De ecciesiasiicis- doctoribus, de doctrhfa et eortim iEstimatib-jjrava arrogaiitium sa-
, exempiis.. . ",-•".. cerdotum per quam iriiitantuv sanclos vigore disci-
Ecclesiaslicus, doctor lam docirina quam vita plinse, et sequi ncgligunt.cltaritatis affeetioneiri, vi-
claveve debet. Nam doclrina sine vila arrogantem . deri appefunt rigidi seveiitate, et foi'niam Iiumili-
reddit; vjta sine doctrina inulilem facit. Sacerdotis tatis preesentare nequeunt, utmagis lerribiles quam
prsedicalio operibus.confirmanda est, ita ut quod mites videantur. Superbi doctores vulnerare potius
docet verbo,. instruatur.exemplo. Yera est enim quam emendare norunl, Salomone attestaute, qui
illa doetiina, quam vivendi sequitur forma. Nam ait: « In ore stttlti virga superbiae (Prov. xiv), >quia
nihii turpius est quam si bonum quod quisquam increpando rigide feriunt, et comjjati humiliter ne-
prsedicat cxplere opere negligiu Timc pi'eedicalio - sciuni. Bene alieni peccali curanda vitia, suscipit
utiliter pi_pfertur, quando effieaciter adimplelur. qui hoc ex cordis dilectione et humili conscientia
Uriitsquisque doctof et boriae aclionis, et bonaj facit. Caeteruriiqui delinquentem superbo velodioso
pradicationis babere debet studium. Nam altei-um aniriio corripii, non emendaf, sed perculit: Quid-
sine altero non facit perfeelum, sed prsecedet justus „ quid enim protervus "velindignatus animus prolule-
*
bene agere, ut sequenter possil bene docere. Sicut rit furor est objurgantis ;,non dilectio corrigentis.'
iri numismale nietalium, et pondus el figura inqtii- DIVISIO. - i .
ritur, ila in omni doctore ecclesiastico quid sequa- Non omnibus una eademque docuina est adhi7
tur, quid doceal, qtiomodo vivati P.er qualilatem igi- benda, sed pro qiialilate morum diversa exhonatio
tur meialli doctrina, per figuf am similitudo patrum, erit dietorum. Nam quosdam increjiatio dura, quos-
per pqndus humilitas designatur. Qui vero ab bis dam vero exhortalio blanda conigit. Sicut periti
tribus discrepaveril, non metallum, sed tena eiit. mediciad varios cofppris morbos divei'so medicS-
Intefdum docioiis- vilio verax ipsa doctrina mine serviunl, ita ril, juxta ytihterum varietates,nie-
vilescit, et qui non vivil sicut docet, pi'sedicat diciria diversa sit, ita et doeior Ecclesiae singulis
veritatem cbnieniplibilem facit.' Ai'cus perversus est quibusque congruum doctrinae Vemediuni adhibet,
lingua inagistroruni docentium bene et viveniium et' quid cuique oporteal, pro aetalis pfocessu ae
male,.et ideo quasi ex perverso ai'eu sagittas emit- jjrofessione anhuntiabit. Non omnibus ea qtfaesunt
tunl, dum sttam pravam vitam propere linguae ai'cu -clausa, aperienda su.nt. Sunt enim multi, qui ca-
corifodiunt. Qui bene docet, et male vivii, quod di- pere 11011 possunt. Qulbus si indiscrete manifesten-
cit bene viventibus" profieil; quod ve;o male vivit, rj tur, statim aut detrahunl aut negligunf. Prima
seipspm oecidit. Si sacerdos dignissime agit, ut sa- quippe prudentioevirtusesfeam quam doeere opof-
cerdotem decet, minislerium ejus et ipsi ~et aliis leai aeslimarepersonam. Rudibus populis seii car-
utile est. Indigne aulem vivens, aliis quidem uiilis nalibus plana aique coirimunia, non summa atque
est loquendo ; se autem interficil male vivendo : ac ardua praedicanda" sunt, ne immensilate doclfinse
per hoc quod in illo mortuum est, proprium ej'us opprimaniurpotius quam erudiantur. Carnalibus
est; quod vero vivit in eo, ideo sacrum ministerium quippe animis, nec alta nimisde coeleslibus, nec
alienum esl. Qui bene docet et male vivit, videlur terrena convenit pi'a;dicare , sed mcdiocriter, ul
utcei-eus, qui aliis boniim exponit, iueem praestafe; vitia eorum moresque eorum desiderant edoceri.
se vero in malis suis consumere, atqtie exstingue- Corvus dum pullos subs viderit :albi coloris, hullis
re. Qui bene docet et male vivit, bonum malo vi- eos cibis alit, sed tantum attendit, donec paterno
detur conjungere, lucerii tenebris coinmiscere, ve-,, colore nigrescant, et sic illos frequenti cibo relicit."
litatem mendaeio mutare. Ila et strenuus doctor Ecclesiae, nisi eos quos do-
Iracundi doctoresper i'abiem furoris disciplirioe cuerit- viderit ad siiam similittidinem pcenitentia
modum ad immanitatem convertunt, e'£unde emen- confessionis crescere, et, niroreisseculari deposilo,
1053 DEFLQRATIONES SS. PATRUM. — LIB. II. i054
lamentationis babitum de peecati .vecovdationein- A dpctrinae verbum dare, vel cul auferve, et hoe, aut
duere, ulpuia exterioribus adhuc, id- est carnalibus, ' pro dicentis, aut prb audientis fit merito, ut modo
rion aperit intelligeritise spiritalis profundiora my- pro culpa plebis aufcratur sermo doctbris, roodd-
steria, ne, dunraudiia non.capiunt, plus incipiant vero pro utilibus meritis tribuatur. Nam el bonus
contemnere, quam venerari mandata ccelestia. Ali- doeet bonum," et malus malum;. quod lamcn fit
ter agendum est erga eos qui nostro committuntur juxta riieritum populorum. Non omnia iempora
reginiini, si offendunt, alque aliler curn his qui no- cbngruunf doctrinae, secundum - Salomonis senleif-
bis commissi non sunt. Qui j'ustr sunt, venerandi tiam dicenlis :-« Temjjus tacendi, et tempus lo-
sunti sivero delinquunt,.pro sola charitate, utlo- quendi (Eccle. v). > Non quidem per limbrem, sed
cus est, corripiendi sunt; nou lamen cum seveii- per discretionem, propter malorum corrttptibilem
. tate, sicut hi qui nobis regendi sunt commissi.'Prius iniquitaiem, nonnunquam electos oporlet a doclriua
. .doeendi stint seniores plebis, ut per eos infra po-. cessare. Inlerdum doctores Ecclesise calore chari--
•siti,-facilius doceaiiimv Ingeniumbonum-doctoris tatis ardentes conticescunt, aut docendb, quia non
est iricipienlis. a laudibus eorum quos salubriter est qui audiat, iestante prophela : « Civilates au-
objurgandos corrigere cupiVsicut Apostolus Corin- slri clausae sunt,'et nonest qui aperiat (Jer. xm). >
thios facit, quos a laudibus incboat, sed increpa- D_Qui docendi accipit offieium, interdum' ad tempus
tionibus probat (I -Cor. i). Sed erant apud Corin- facta proximl fac.eat; quae statim corrigere potest
thios qui et laudibus et increpalionibus dighi es- - et dissimulat, yerurii est quod 'consensura erroiis
sent. Ille Vero indiscrete sic aeque omnibus loqui- alieni babeat." Plerique sancti doctores pertinacia'
tur, ut onmibus utraque convenisse yideatur. Pro mali, quia iniquos einendare.non possiint, his ta-
malo nierito plebis, aufertur doctrina pvsedicatio- cere disponunt.-Sed.calorem spirilus quo aguntur
nis. Pvo bono merifo audientis, tribuitur.sermo' ferre non sristinentes, iterum in increpationem pro-
doctori. In potestate divina consislit, cui velit Deus siliunt impiorum ' r. ' ,"

'DOMINIGA. - SESTA.

r Secundtun Matthaeuu.. .

«Amendico vobis, nisi'abundaverit justitia vestra (] sci, non fratri, sed peccato irascendum est ut ait
-plusquam Scribarum et Pharisaeorum,non inlrabitis - Psalmista : « Irascimini (Psal. i\)~, > videlicet pec-
in regnum ccelorum,etc.(Matlh.v). jTale est hoc ac si cato. Unde seqpitur : « Nolitepeccare,(if>irf.). >'Sed
dicat: Studetemandataimplereacdocere: ego enim, nbtandum geminum esse divinum-judicium : Unum,
cujus verbanon mutantur, dicovobisquod.nisi supe- quo el hic judicaritur homines; in futuro alterum.
raveritis injustitias Scribarum et Phaiiseeorum; qui Quod propterea bic judicantur,.ne illic judicentur.
propter riovas traditiones j'ustiores repufantur, non Ideoque quibusdam ad purgationem temporalis pro-
regnabitis in coelis. Nota, cum juslitia sit virtus . ficit poena; quibusdam vero hic inchoal danmatip,
unieuique reddens quod suum est, plures sunt par- , el illic perfecta speratur perdilio. In judiciq reprobi
les justitiae, quorum cbnvenlti. justus-efficitur : re- - humanitatem tMiristi, in qua judicatus cst, videbunt
ligio enim qua reddimus Deo quod suum est^ et ut-doleanl-; divinitatem vero ej'us non videbunt, ne
jrietas, parentibus quse sua sunfpersolvens. Simili- gaudeant. Quibusenim divinifas ostenditur, ulique
ter virlus, quae reddit maj'oribus et minoribus quae ad gaudium demonstratur. Pro diversitate conscienr
sua sunt, necnon vift.us quaepauperibusquod siium liarum et mitis apparebit in judicio Chrislus ele-
estiargitur. Haec, inquam, omniaad justitiam tan- ctis, et lerribilis repv.bbis. Karii qualem .qu|sq.ue
quam integrales referuntur. D conscientiam tulevit, ialem judiceni babebit,-ut,
< Audistis quia dictum est antiquis : Non occi- manente in sua tranquiHilate Chrislo, illis terribilis
des.. Qui aulem occiderit, reus erit judicio. Ego au- solis appareat, qtios conscienlia in malis acc;;sat.
tem dico vobis, quia omnis qui irascitur fratri suo Duse sunt differenliae vel oi'dincs homimim in -judi-
reus erit judicio. > Pulchro ingressu opus legis cio, hoc est electorum et 1'eprobovuni. Qui tanien
coepitexcedere, non "dissolvere. Aperit namqueino- dividuntuv iri quatpov ,:Pevfeciorum ordo rinus esl,
tum animi ad noeeridum fratri in bomicidio com- qui cum Dornind judicat, et alius qui judicatur.
pulari, cum prius non altenderent homicidium Utrumque tamen cum Chrislo regnabunt. Simililer
esse, uisi peremptiqnem eorporis bumani. Serisus ordo 1'eproborum partilur induobus, dum hi qui in-
est: j'udicio legis Moysl reus est qui occidit acfu,; tra Ecciesiam mali judicandi sunl etdaninandi. (sic.)
sedego dico vobis, quia judiciocoelestis legis, quara Piimus igitttr ordo eofum qui judicantur et pereunt
doceo, reus est omnis qui irascilur Ifatrisuo. In opponitui-ilii ordini bonorum, de qtto sunt qui ju-
quibusdam codicibus- additur sine causa; sed ra- dicanlur et regnant. Secundus ovdo eovum qui non
dendum est, quia ira penitustolliluv, et quia inimi- . judicantuv et peveunl opponituv illi ordini perfecto-
cosnostvos amave jubemur. Quod si contingal ira- rum, in quo sunt bi qui non judicanlur et vegnaiU
 1055 . WERNERI ABBATIS S. BLASU _©5G
Tevtius ovdo eorum qui judicantur et regnant: illi A ponitur, ut inferni cruciatus designet. Tracfum est
ordini est contrarius, de quo sunt qui judicantur itaque a nomine loci ex caedebominum ibi inleFfe-
et pereunt. Quartus ordo eorum qui non judicantur ctorum horribilis ac fetidissimi, qui dicilur ge-
el regnanl opponitur illi conlrario ordini, in quo henna, id esl vallis filiorum Ennom, et signifieat
illi suntqui non judicantur et pereuht. Gemina pu- futura sujjplicia.Tn hac valle lucus erat consecra-
nitur sentenlia impius, dum aut bic prorsus pro fus idqlo Baal, cui dementia Israel immolabat, et
suis meritis menlis csecilale percutitur, ne verilatem filios suos deemoniis incendebat. Est autem lecus
videat; aut dum' in fine damnabllur ut debitas poe- ipse juxta Hierusalem ad radieem montis Moria,
• '
nas exsolvat. , , ubi Siloa fliiit. IIoc Reguni voluriien el-Paralipbme-
« Qui autem dixeril fratri suo: raca, reus efit con- non et Jeremias scribunt plenissime, et eommina-
sillo. Qui autem dixerit: falue, reus eril geheimae tur Deus se locum ipsum impleturum cadaveribus
ignis. > Raca verbum proprie est Hebraeofum. Raca morluorum, ut nequaquam vocetur Topbetb et
enim diciturcenos, id est inanis aut vacuus, quem Baal, sed vocetur Poyandrum, id est tuinulus mbr-
nos vulgata injuria absque cerebro dieere possumus. tuorum. Quoniam reus erit gebennee ignis qui
Qui ergo vacuitatis opprbbrium dicit fratri suo, Spi- dixerit fatue fratri suo, ergo reconciliatio quee-
vitum pleno (sic), nimirum reus fit consilio ac judicio D renda est a fralre loeso. J_t lioc est quod sequi-
sanctorum, contumeliam sanpti Spiritus luiturus. tur : * -
Raca interjectio est, affeetunfindignantisostendens. « Siergo offersmunus tnum ad allare, el ibi re-
Hoc enim audivi a quodam Hebreeo.Cum id interro- cordatus fueris quia fraler luus habet aliquid ad-
gassem, dixit esse voeem non sigriificantem aliquid, versum te, velinque ibi munus tuiim ante allave, et
sed indignantis animi molum exprimenlem. Fra- vade pvius reconciliari fratri tuo, et tunc veniens
ter nbster esl qui in Christum credit. Qui vero cre- offeresmunus tutim. > Absurdum est transmarinum
denti in Deum dicit : falue, impias est in religione. fratrem, si ita acciderit, cvedere (fuaereiidum.Ergo
Qui ergo, quem salem Deus nuncupat vel vitio irifa- ad spiritalia refugefe cogimur, ut quod diclum
tuati sensus lassescent (sic), prius huj"usmodimaledi- esl:«Yade pritts reconciliari fralii tuo, > sine absur-
ctri~aierni ignis pabulum e.rit, nisi inde satisfecerit. ditate possit intelligi. Nos sumus lemplum, altare
Justitia Pharisseoruro est, ut non occidatur ; justitia est fides interior. Cum ergo in corde nostro Do-
illorum qui iiilraturi sunt in regrium cceloruro, ut minb volumus offeiTe oralionem, si in aliquo lae-
non irascantur. Qui non occidit continuo non est simus fratrem, pergendum est non pedibus cor-
magntts et idoneus regno ccelorum, sed tamen „ jioris, sed motibus animi ad reconciliationem.;
aseendit aliquem gradum. Perficietur aufcm si non Si autem pra^sens sit, revoeandus esl in graliam,
irascatur. Levius cstirasci fratri quam dicere:vaca; postulando veniam, si prius hic corarri Deo fece-
et leVius dicere raca quam fatue. Primo enim est ris.
ira sola; postea duo, ira et vox iiidignalioiiis; poslea De ira.
tria, ira, et vox, etcerta expressio. Judicium est . Ira nihilominus est multiriiodis furiosa : ipsaque
iree, in qiio adhuc daliir locus defensioni. Est autem a superbia et invidia nata, nunc intriiisecus exar-
distinctio inler judicium et j'_slitiam in eo quod descens, nunc in vocem factumve pvorumpens,
diffevt justitia a j'udieio.- Solet enim j'udicium pra- ntiiic etiam invetevata se in odium vevtens omne
vum, quod injuslum est exeixere; justitia vero ini-- judicium etvationem nieiitisperturbalatquepervertit.
qua et inj'us(a esse non potest.- In c-onsilionon jam Inler alia mala in patientiam, clamores, rixas, con-
ciini ipso veo agituv, sed judices inter se confcrunt vicia, contentiones, indignalioijes,_maledicta, saepe
de sujjplicio. Concilii autem riomen tractumestex eliamplurimasproximilaesiones, sanguis effusioiies,
more Romanorum. Tempoi;e enim quo causas age- et bomicidia parit. Cqntra.hanc quoqueipsa chari-
bantur, cbnveniebant omnes in unum, communique tas et humilifas atque palientia non solum amicos
intenlione tractabant. Unde et coneilium a sommuni D et bbna nobis facientes, seu nihil mali -inferentes :
inlentione diclum quasi consilium. Nam cilia ocu- verumetiam perseculores et ipsos inimicos.nostrbs
lorum sunl. Unde et considium, consilium, d in diligi, et pro eis benignas preces effuridi, bonaque
litfera /transeunle. In gehenna certa est damnatio. eis pro malis rependi poscenles, ipsunj Dominum
Exprimuntur itaque pro modo peceali diversoeman- b_3cprsecipientem, et bsee inimicis facientem, sibi
siones in aetenia damnatione.-Nota quainvis irasci proponunl. Etnon solum hoc a nobis fieri oportere
fralri minus sif, quam conviciari, ssepissimetamen a demonstravit, sed etiam mala quae palimur pro pec-
Deo accenditur ira, utet nomen et fealum homicidii catis et meritis nostris minora aestimantes' pro prir-
suscipiat. Unde Joanries ait:«Qui odit fralrem suum gatione, seu probatione npstra ad toleranda adhuc
homicida est (I Joun. m). > Raca inierjeetio est in- roajora damna, mblestias et injurias, paralum et
dignantis animi motum significans. Sed quod inter- promptum animum adhibere, et ex nosti'a voluntate
jectiones in aliam nonfacile fransferunlur, coegit , aliquid etiam boni persequenlibus super impendere
lam Graecum quam Latinum interpretem ipsam po- exposcunt, Domino sic proecipiente: e Qui le percusse-
nere vocem Hebraicam. Nomen gehennse in veteri- rifin dextrain maxillam, praebe ei et alteram (Malih.
ribus libris non invenitur, sed primum a Salvatore v).» Et iierum:« Qui tibi abstulefif tunicam,daei.i»
 1057 DEFLORATIONESSS. PATRUM. — LIB. II. .038
militer et palllum.Et qui le angariaverit mille passus: A conseientioevermem, saneintelligel, et vermem no:i
vadc cum illo alia duo (ibid.). > Postulant etiam moriturum in aeternooruciatu conscientiae, et ignem.
ul < passiones hujus lempbris ad futuram gloriam, non exslinguendum in carne. Sed quomodoilla fri-
quse 1'evelabiturin nobis (Rom. vm), > nequaquam gora niviiim etcalores ignium iiilerpretaiinir^adi
condignas esse scienles, non solum eas aequanimiter quse cruciandi impii alternatim iransire dicunlur,
loIeremuSjSed etiam spe certioris praeniii in tri- ait forte de.illa (anlum .poena intelligendum est qn..
bulalionibus gloriemur, el poiius gaudeamus quam iiunc in spiritu ante ullimi judicii diem crucianlur,
aul irascamur aut doleamus. Docent eliam omnia utvidelicelpervaiietaleiiilormenlorumadillamunam
esse-spevnenda, ut iva viteluv, el omnia tolevanda, et sumriiam poenara transeanl, in qua sicut intefmi-
ut dilcctionis et pacis tvanquillitas sevvetuv. Sicut nabiliter, ita etiam invariabiliier subsistant. Ullima
aulem cavnales adhucpro terfena substantia disjun- quippe damnandovum poena, sicut curictis pcenis ma-
git iniinicus citata bil_3,(,5), ila inler spiritalesgignit jor esse non incoiivenientcr ^creditur, ita quaque
discordiain pro inlellectaurii diversifate. U"ndeSalb,- in eo quod caeteris outnibus acrius est, et, yehemen-
mon :-c Odium suscitat coiilenlio, universos autein lius cxcritcians, tovmenlo nqn irrationabiliter pula-
qui non conlendunt protegit amicilia (Prov.- x). >— tur. Ouod proplerea fortassis solum erit,..ut seniper
i Ergo servum Dei non opoiiel litigave, sed esse man^ B summum csse possil, quia quidquid pro illo mitte-
suetum ad onines, ct cum niodestia corripiemcm retur, de illo minueretur.
eos qui resisluut veriiati (II Tim. II). J Stttlias ergo Quidam tamen fuerunl qui, sicut dictum est, tor-
et sine disciplina qusesliones, et in quibus nbn est nieiu.t geberinaespirituallter tautum, et non corpor.a--
pi'ofectus scjentisedevitet, sclens quia generant lites liter iiilelligendapiUaverit,,propterea'quod qtiaedam
non. aedifieationem,errantes aulem non cessel coni- verbaScriplurartim quasi idera asserentiainvenerunt.
gere, si quando det illis Beus cognoscereveritatefn, Dicurit enimqueedam Scriplureequia substantia in-
et resipiscant a laqueis diaboli, a quo captivi tenen- feriorum spiiitualis esl, non corporalis, elsi strido-
tur, ad explendam ejtts volunlalem (ibid.). Ro.n so- res denlium et fletus spiritalitev ariimavum inlelligi
lumaulem nulli nosirasci'convenil, sedeiiam alios suo oportel (Matlli. vni), flainmas qtioque et tormenta
eommotos.vitio rioslra lenitate vincere, juxta illiid : non corporalia, sed sjjiiiluaiia cogitanda ejusmodi
Noli vinci a malo sed vince in bono maltini. Talibus ariibiguilatibus verborum fluciuaut qui non sunt
remediis qui contra iram curalus fuerit, evadet il- radicati in fide. Qaid enim necessefuit proptefea
lud evangelicum quod Dominus ait: « Qui irascitur lormeiila gehennae spiiitualia iaiUura credere,-quia
fratri suo, reus erit gehennseignis (Maith. V).J - subslarit-a inferiorum spiritalis et iion coi-poialis
"
Qualiaautem tormenla gehennalia sint, [dignum dicta esl. Qui enim suntinferi, nisi ipirilus mali-
videtur inquirere.Nam valde dignum inquisitioni gni, qui a summis ad infima, ef jiev culpam lapsi
videluv, utvum scilicet solus ignis crucialibus dam- sun!,etper.po3nani depressi.Quorumnimirum sub-
natorum imposilus sit, propterea quod illum solum slanlia et posi culpam non corporalis, sed sjjiiitalis
verilas commemoi-atdicens:«Ite, maledicti, iuignem esse creditur, quia licef in eis.voluutas permalitiam
ajlernum, qui"paratus esl diabolo et angelis ejus ad aliud mutala sit, rialura tamen etiam post eadem
{Mailh. xxv). > Cum enim in hac vila, non soluni permansit-. Animarum quoque nunc iirinferis dam-
aiiigne, sed ab aliis quoque elemenlis pene ac cru- . natarum substanlia non corjioralis,., sed spirilualis
ciatus jiroveniant, quare illic non etiam in aliis ele- vecte perbibetur, quia nunc a "corporibus solutse, iri
merilis sicut elin Ignepene damnatorum conslstani. sola spirituali na.tura illic in tprmentis detinenltir et
De tormentis quippe impiorum scriptum est: «Trans- idcirco quod de ipsis in, Scriptura sacra seeundiim
ount a frigoribus nivium ad calores igniunr (Job naturam rerum corporalium commemoratur, merito
xxiv). > Et itevum alibi : « Yevmiseorum non mo- non corpofaliler sed spiritaliter inleliigeiidum credi-
vieiur,.et ignis eorum non exslinguetur (Isa. rxvi). J tur. Namsiidquodipsse suiit.non corpussedspiritus,
Sam si vermem-quis ad solam compunctionem con- rj quod in ipsls est non corporale, sed spiritualeintelli-
scientiaepeccalricisrpferre velit, et ob ignem.quideni gendumesl.In himcergomoduijiveraciterinfeiiorum
corporalem vevmem. autnori corpoi'alem, sed spi- subsiantia spiritualis el non corpqfalis seslimalur.
ritalem putei, quid est quod alibi seripium cst.: Sed etaliud quoquequoddicilurquia, si flelus etslri-
< Yindicta carnisimpii ignis el vermis (Eccli. vn). > doresdeniium spirilualiteVaccipimiis, flammas quo-
Si enim propterea" ignis corporalis creditur,quia que lormentorum in ipsis non corporales, sed spiri-
viiidicta carnis est, quare-non simililer vermis cor- lualescrederedebemus, sic sane inlelligi poiest, si
povaliter dicitur, quia in vindiclam carnis paratus cvucialus aniniavum, qtti ex flammiscovporalibus ge-
commenioralur. Piopter hujusmodi non leviter nerari creduntur, nbn corporaliter, id est' median-
-unum aliquid diffiniri potest. Tamen quod dixeiit tibus corporibus, in ipsis fleji noir -inlelligautur.
"Mulla sunt
propterea carnis impii vindictam iii verme futui am alia, quse vcl ambigue dic\a sun(,-vel
csse etigne, quia impius prq eo quod carnem male- an-.bigue dici possunl. .Sed aliud esf terum veritas,
dixit, incavne cruciabiturper igne'm,et in spiritu per aliud verborum varietas, nbque nos oportet propter

(15) Ita in originale.

 1059 WERNERI ABBATIS S. BLASII -1060
multitudinem dicendiasimplicitatecredendi deviare. A.corporeus, ut esse ignts valeat, corpofeis mdiget fo-
Dicit Augustinus, in Enchiridion, quia tempiis, quod menlis : qui cum necesse est ut servetur per conge-
inter lfominis mortem et" ultimam resurreclionem sto.ligna,proeuldubio nutritur,iiecvaletnisi sriccen
posiium est, arrimas abditis continet receptaculis, sus esse, et nisi refotus subsislere. At contra ge-
sicut unaquoeque digna est vel requie vel serumna. liennse ignis cum sit corpdreus, etimmissos repro-
ETgo abdita sunt recepiacula animarum, nec potesl bos corporaliter exurat, nec studio humano succen-
ab homine diffiniri quod non potest ab homiue sciri. ditur, nec lignis nutritur; sed.crealus semel durat
D_ -gelienna. inexstinguibilis, el succeusionenon indiget, ef ardore
Quod corporeus ignis gebennaenon fantum corpo- non caret.Bene ergo de iniquo dicitur . < Devor.bit
ra cruciabif, sed et spiritus. eum ignis qui non succendilur (Job xx). ; Igitur _e
Qualis intelligendus-sit ille ignis gehennee, et _.dhunc ignem, si fratri quandbque irascamur, ve-
quemadmodura igiie cofporali incorporei spiritus, niamus, befiigtie" his verbis nos imbuit Dominus:
sive animae r.orporibus solutaecruciari possunt, non « Si, inquiens, offers munus tuum ad allare, > etc.
solum fidei Christianse sed sacri eloquii auctorilas Sed nunc videamus divei'sas causas munerum.
commendat. Geheiuia quid est ? stagnum ignis et Siquidem ille qni recta judicat, elpreemium inde re-
sulphuiis dicttim esl (Apoc. xix). Corporeus ignis B inunerationis exspectal, fraudem in Dominum per-
eiit, et cruciabit corpora damnatoiTim et hominum, pelrat, quia jusliiiam, quam gratis impertire de-
ctdaemonum. Solida hominum, aeria dsemonum. Aut buit, acceplione pecunise vendit. Bona male utuntur,
laritum hoiriinum coi'pora cum spirilibus, deemones qui juste pro temporali lucro judicanl. Tales quippe
aulem' spiritus sine coiporibus habentes, sumendo non defensio, sed amor provocat ad veritatem. Qui-
poeuam, non importiendo vitam corporalibus igni- bus si spes nunimi subtrahitur, confeslim a juslitiss
bus.- (AUGUSTINUS.) Cur enim non dicamus, quam- defensione recedunt. Aeceptio munerum, praevari-
vis miris tamen veris modis, etiam spiritus incor- catio veiitatis est. Unde el pro justodiciluv : « Qui
poreos posse pcena corporali affligi, si spiritus bo- excutit manus suas ab omni muneve, in excelsis
mirium etiantipsi profeclo incorporei nunc pofue- babital (Isa. xxxm). > Dives munevibus cito cov-
runt concludi in corporalibus membris, et tunc fumpit judicem, pauper autem, dum non babet
polerunt suorum corporurii vinculis insolubiliter quod oflerat, rion solum audiii coiitemnituv, sed
alligari. Si viventis Iiominis incorporeus spiritus etiam contva vevitatem oppvimituv. Ciio violatuf ab
tenelur in corpore; ciir non post mortem, eum in- avaiitia juslitia, nullamque veus jjertimescil culpam,
corporeus sit, spirilus etiam corporeo igne teneatur. quam redimere nummis exislimat. Plus enim obli-
Et per ignem spiritum teneri dicimus,. ut cum ° net mentem censoris amov lucri quarn aequilas ju-
in tormentoignis sit videndoatquesentjendo. Ignern dicii. Tres sunl niunerum aceeptiopes quibus justi-
namque eo ipso palitur quo viriei, el quia cremari se tiairi huinaua vauitas mutat, id est favor amicitia-
eonspiclt cfematur. Sicque fit ut res eorporeaincoi'- rum, adulatiolaudis, et corporalis acceptio mune^
po5;eamexurat, dum ex igne visibili ardor ac dolor vis. Facilius enim pervertitur aninuis judicis rei
invisibilis trahitur, ut per ignem corporeum mens in- corporali muneve quam gratiae laudisque favore.
corpurea eiiam corpoi'ea flamma crucietur. Et post Quatuor modis lmmanuni judicium pervertitur, li-
pauca : Dum ergo peccatorem divitem damnalum more, cupidilale, odio, amore. Timere, dum inetu
Yeritas in ignemperhibet (Luc. xvi), quisnam sa- alicujus potestatis veritatem loqui pavescimus; cu-
piens ariimas reproborum teneri ignibus negel. Illa piditate, dum proemio alicujus riiuneris coiTumpi-
ultrix flamma vilioruhi cremationem. habel, el lumen muv; odio, cum coniva quemlibet adversari mo-
non habet. llie ignis ad consolationem non lucet; et limur; amore, dum amico vel propinquis prae-
tamenutmagis lorqueat adaliquidlucet. Nani sequa- slaro contendimus. His enim quatuor causis ssepe
ces quoque subs secum in tormento i'eprobi flamma a^quilas violatur', saepe iririoeentia leedilur. Haec
illustranle visuri sunt, quoruni amore deliquerunt,
Q de murieribris quibus justiiia violatur. De mune-
quatenus vitam carnaliter contra praecepla Gondi- libus aufem quibtis cor mundatur, Gregorius sic
torisamavcrunt,' ipsorum quoque iiuuitus eos in ait: « Respexit Dominus ad Abel et ad muuera
augmento susedamnalioiiis alfliget. Sicul electis ejus;" ad Cain vero et ad niunera ejtis non respexit
•ignis ardere novit ad solatium, et lamen ad suppli- (Gen. III). Ab omnipolente Deo munus ex mariu
eiunfarderenescit, ita econverso gehennoe flamma non accipitur, quod coi'de obligato in malitia pro-
reprobis et nequaquam lucet ad consolalionis gra- fertur. Mundari elenim prius debet animus qui mu-
-tiam et lamen lucet ad pcenam, ut damnalorum nus offerre vult Deo; quia omne quod datur ex
•oeulis ignis supplieii et nulla claritate candeat, et ad dantis mente
pensatur. Cuncta itaque malilise ma-
doloris- cumulum deliclis qualiter crucientur osten- cula ab interiovi nostro homine cogilalibnis mun-
dat. ' , " '' ' ''"•'. dalione tcrgenda est, quia iram j'udicis placare ne-
_
Omriipotentis juslitia futuforum pfescia ab Spsa scit, nisi ex munditia placeat offerentis. Unde seri-
mundi origine gehennsc ignem creavit ; qui in poena ptumest:« RespexitDominus adAbel etad •munera
veproborum semel esse inciperet, sed ardorcm suum ejus, ad Cain autem et ad munera ej'us non respe-
ciiam sine lienis nuhquam finii'et. Ignis namque xit. > Neque eteriim sacrum eloquium dicit, rer-
1051 DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. II. ,106-
,spexit ad munera Abel, et ad Cain> munera non A subministrat. Hanc itaque cordis munditiam et aequa^
respexit; sed prius ait: quia respexit ad Abel; ac nimitatem liabere nos hortalur Dorriinus in recon-
deiude subdidit: et ad muuera ejus, et ruvsum dicit ciliatione fratiis, cum ad allai'e munus - oiTerre vo-
quia non vespexit ad- Cain, ac deinde subdidit et ad luerimus (Matili. v). De quo munere el in officio
munera ejus. Ex dantis quippe corde id quod datur missse dicitur : Ilaec dona, haee munera. Solemus
accipiiur. Idcirco non Abel ex muneribus, sed ex illos munerare, a quibus aliquid molimur oblinere.
Abel munerajjfacuevuiil qblata. Prius namque ad Unde Doniino in oblatidne noslva dicimus, quando
eum legitur Dominus respexisse qui dabat quam ad illam sibi in -muhditia cordis offerimus : Quia te
illa quae dabal,, ut audiio scilicet navvationis hujus pane terreno muneramus, fac ut inde coelestem
ovdine discamus quia exteriora munera ex interna obtineamus. Quia te corporali cibo niuiieramus,
cordis mundilia condiuntur., et disci'Ctionis virfus fac ut inde alimentum spiritale consequamur. Quia
lectorem doceal qualis apud se esse ;debeat, cum te muneramus in substanlia panis et vini, fac ut
exteriora boua, non solum Deo, sed eliam proximo inde percipiamus corpus et sanguinem Christi,

-POMINiCA SEPTIMA.

Secundum Marcum.
; « Curii multa tiirba esset cum Jesu, cohvoeatis B ab omnipqtente Deo lorigius recessit. Nam et pro-
discipulis suis dixit: Misereof turbse, qttia ecce digus filius qui patrem deseruit, abiit "in regionem
triduo jam perseverant nieeum, et.non habent quod longinquam, iri qua porcos pavit, quia vilia nutri-
manducent, et dimittei'e eos jejunos nolo ne defi- vit. Dentur igitur alimenla eis eliam qui de longin-
ciant in via,. eic. > (Marc. vui.) Quia infidelitatis qito veniuiit, quia conversis peccatoribus doclrinsa
error insolentium animos obtinebat, polius reli- sancta3 cibi praebendi suiit, ul in Deum vires repa-
quisse eos quam dimisisse scribitur. Convocat au- Tenl, quas in flagitiis amiserunt. Qui ssepe a-docto-
tem discipulos ut doceanlmagis.tros ctim minoribus ribus tanto necesse est ul largioribus cibis doctri-
comniunicai"econsilia sua, vel ideo, ul el collocu- nae satientur quanto.fessf majoribus vitiis veue-
tione irilelligant signi magniludinem. Turba triduo ITIilt. , ' '
Dcminum sustinet sanationem infirmorum, et elecii « Et dicunt ei discipuli: Unde ergo nobis in de-
in fi.de Tvinilatis supplicanl Domino jiro languori 1 serlo panes tantos, ut saluremus ttirbam tantam?
bus animarum suivel suorurii: Yel tridiio turba Aif illis Jesus : Quot panes habetis? Et illi dixe-
sustinet Dominum, quando multitudo fidelium pec- ruitt: Septem et paucos jjisciculos. Et praecepit tur-
cata quaeperpelravit, per peenitentiam declinans ad bae, ut discrimberet super terrarii. J, Non otiosis,
Dominuin se iri opere, in loculibne alque in cogila- [jrion-in civilate ' Synagogse vel seeculari dignitate
tione convertit. Quos dimillere jejunos in-domum residenlibus, sed inter deserta Christum queerentibus
siiam Dominus non vult ne deficiant in via, quia coelestis gratiae alinionia impertitur. Qtti enim non
videlicet conversi .peecatoresi in praesentis vitae yia faslidiunt a Christo suscipiunlur, et spiritualiter, et
deficiunt, si in sua conscientia sine doctrinae san- corporaliter eliam, si indigent, curantur. Mystice
cl* pabulo dimittunlur. Ne ergb lassenlur hujus praedicatores profeclum niirantes Ecclesiaedicunt :
.peVegrinationisiliiiere, pascendi sunf sacra admoni- Unde nobis lanla facundia, ut tot millibus tamque
lioiie. Yalde aulem pensanda est pia sententia, quse avidis auditoribus" sufficere possimus in bujus
processit ex bre vevilatis :,,quod Mavcus ait:'« Qui- mundi'deserlo. Ai veio septein panes, id esl se-
dam ex eis de ionge venerunt (Marc. viiil. > Est. ptem dona Spirilus sancli sufficiunt omnibus ad-
eriirri qui nihil fiaudis et nihil carnalis corruptibnis juncta apostolica auctoritate, quasi paucorum pi-
experlus, ad omuipotentis Dei servitium fcstinavit. scium sapoie, qui rios exemjjlo suoeviiae vel morlis
Isfe de Ionginquo non venit, quia per incorrttptio- .reficiant. Qui yero ad seplem panes pertinent, j'am
nem el innocentiarii proximusfuif Alius nullaim- iion iupra fenuiri"sedere, sed lerram premere -ju-
pudicitia, nullis flagitiisinquinatjis,sola autem con- bentuf. Iri Novo Testamento, ipsam-quociue terram
j"ugiaexperlus .ad ministerium spirituale conversus. D et facultates temporales, ut perfecti. sinius, reliu-
INeque isle venit de longinquo, quia usus conjun- quere praecipimur.
itione concessa per illicita non erravit. Alii vero « Et accipiens septem panes et pisces, gratia.s
per carnis flagitia, alii posl falsa-testimonia, alii agens fregit, et dedit discipulis suis,vet discipuli
post facta furta, -alii post illicitas violentias, -alii dederurit populo. J Dominus dedit paues discipu-
post perpetratabomicidia ad pbeniientiam redeuut lis ad dividendum lurbae docirinam spiritualem.
atque ad omnipotentis Dei servitium" conv.ertuntur. Fvegit panes, id est aperuit sacramenla, seipsum
Hi.videlicet ad Deum de longiiiquo veniunt. Qrianto scilicet. qui panis est yifce. « Gratias egit, > ut
etenim"plus quisque in prayo opeve erravit,- tanto ostendei'el quanium gaudeat de salule horainum,
 1065 „ WERNERI ABBATIS S. BLASH 103.
XLInos informafet ad agendas semper Deo gratias, .4. vuli excepti sunt, qui tam in Yeferi quam in Novo
cum vel in carne reficimur vel in anima. Si enim Testamento non admitluntur ad numerum, qvtia
in septem panibus qui non leguntur fuisse hordea- non pevduiant occurrerc in virum perfectum,.vel
cei sepliforinis gratia Novi, Testamenti signatur, jn firmitate virium vel levitate mentis. .Ulraque re-
quid in. pisciculis, nisi "sanctos condilores illius feetio celebrata est in niontc, quia utrumqueTesta-
Scripturse accipimus, vel illos quorum fidem et vi- menttim allitudinem mandatorum Dei, et illius
tam et passiones ipsa Scriplura continet, qui de monlis altiludinem, _qui est mons domus Dei in
turbulentis hujus sseculi fluclibus erepti et conse- veriice monlium, consona vocenobis pra-.dieat.
crati, refeelioiiem, nobis inlcrnain exemplo suoevilse Ilem exposilio de eodem.
vel mortis praebuere, ne in hujus mundi excursu Narrat Evangelium turbam multam Dominum
deficiamus. tiiduosustinuisse, eique viclum defuisse, etquosdam
< Et comederunt omnes et saturati sunt. J Co- ex eis de longe venisse. Unde Dominus miseiius-
medimus atlente audiendo, ct exempla intuendo; dixit si eos jejunos dimitteret, in Via deficerent.
saturamur, memoriae recondendo et operando. Htiic Septcm ergo panes cum paucis pisciculis inier eos
operalioni congruit illud Psalmistse : « Edent pau- divisit et plene saturatos dimisit : erant; aulem
peres e.t saturabuntur, el laudabunt Doniinum qui B quatuor millia qui manducaverunl, et discipuli se-
reqttirurU eum (Psal. n). Qtiod enim manducans ptem sporlas de fragmenlis tulerunt (Marc. vm).
"
populus satiatur significat faniem in perpefuum ab Turba quoe Dominum triduo sustinet est populus
eleclis vepelleudam, quando non esuriel qui acce- fidelium qui signaculuni fidei in tribus persoiiis reli-
peril cibuni Christi. net. Hic victum non habet, dum verbo Dei carci.
Et qitod superfuit de fragmentis tulerunt se- Sicut corpus pane pascilur, ita afiima verbo Bei
ptem sjwrtas plenas. Sepleriisportse quaj sup'erant reficitur. Qui de Ionge venerunt5'Ii-i sunt qui post
sunt altiora praecepla vel consilia. Quse multitudo multa flagitia ad Dominum redibunt. Nani bi de
non polest altingere servandq, sed lantum illi qui prope veniunt qui a„ puerilia in sanctilate vivunt.
roajori gralia pleni surit. Quibus dicitur : « Si vis De longe venientes, ne in via deficiant, veficiuntuv,
peffectus esse, vende omnia quee babes el da paujie- quia ppenitentes ne desperent sacrse Scripturae con-
ribus (Matlh. xix). J El. quia sporlse jiinco et pal- solalione pascuntur. Turba super terram discum-
marum foliis solent contexi, merito in sanctorum bit, quia .populus fidelium se pulverem attendit.
significationerii ponuntur. Juncus quijipe supev Quem Dominus septeni panibus reficil, dum ei se-
aquam nascitur, et electi radicem cordis ne ab ptero dona Spiiitus sancti distribuit.Uno paneeum
amore aeteniitalis arescant, in ipso vitae fonte col- satial, dum ad divina sapienda cor ejus spirilu sa-
locant. Palma viclricem ornat manum, et electi pienliar illuminat. Altero paue eum pascit, dum ei
niutidi victores memoriam aeternsevetribulionis in mysteria Scriplurae spiritum intellectus aperit. Ter-
cofde vetinent. Cuv autem quinque millibus bomi- lio pane eum reficit, dum uiile eligere, nocivum
num plus i*edundant, et quaiuor millibus minus ? vespueve, spiritum consiiii tiibuit. Quarto jjane
(Malih. xv.) Quia quatuov millia triduo cum Chri- eum safurat, dum eum in bonis spirilu fortitudinis
sto fuerunt, el ideo amplius ccelestis pabuli veee- roborat. Quinto pane eum recreat, dum cum spiri-
pevunt. tu scientise illustrat. Sexto" parie eum refocillat,
< Erant autem qui manducaverunt quatuor.millia dum eum ad sectandam justitiam spiritu pieialis
hominum extra parvulos et imilieres, ei dimisit informat. Septimo pane cor ejus confirmat, duni
eos. J In superiori signo quinque millia fuerunt eum a malo spirilu limoris avocat. Pauci pisci-
juxta numerum panum, quia vicini erant v sen- culi addunlur, dum ei exempla fidelium proponun-
suum. Isti qui de septem panibus hoe est sacraio tur. Qualuor millia saturantur,quia quatuor mundi
alunlur nuroero, quatuor millia sunt. Qtti numerus partes, per quatuor evangelia, ad septem dona Spi-
semper in laude ponitur. Et qtiadrangulus lapis r> litus sancli vocantur. Septem sporfae dfefragmenlis
iion cst instabilis, et in eo numero evangelistse superaverunt, quia septem librj Hagiographiae de
sunt. Numerus ilaque i'efec!orum docet eos jjaslos septem donis SpiritUs sancli redundanl; de quibus
/ evangelicis cibaiiis; simulque iiisiiiuat innumera- adhuc doctores refectionem, quasi desportis, fidelibus
'
bilem multiludinem de qualuor orbis parlibus ad ministraiu. Prima siquidem sporta esl liber Joanr
ccelestis cibi donum concursuram. Hoc igitur ty- nis per quem spirilus-sapientiae maximam "sapienr
piee inter haec refectionem distat, quod ibi litlera liam Ecclesiae invexit. Secunda sporta est.Psalte-
vetus plena esse signata est gratia sjjiritali. Hic rium, per quod spiritus inlellectus qtiam maxinte
gi'atia Novi Testamenli monslraia est ministrando ad intel%enda spiritualia' sensum Ecclesiae aperit.
fidelibus quatuor ornata virtulibus, quarum prima Teriiaspbrta sunt Proverbia, pei" quem spiiilus
est cognitio veium appetendai'um et vitandavum, consilii per plura vita3 consilia Ecclesiaj donavit.
eecunda l-efrcnatio cupiditatis ab bis quse tempora- Quarta sporla est Ecclesiastes, per-quem spiritus
iiler delectantur, tertia firmiias contra molesta sae- foftitudinis Ecclesiam abuade contra yilia forfiiu-
culi, quarla quseper omnes diffundltur dilectio Do- dine cinxit. Quinta sporta est Cantica, in quibus
mini et proximi. Et ibi et hie mulieres alque par- spirilus scientiaa plurunaiif scientiam Ecelesiaarese-
 iOGa DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. II. ; -03G
ravii. Sexta sporta est liber Sapientiae, iij quo spi-.j ^ quia corrumpunl. Nona plaga erat chaos tenebra-
ritus pietatis summa pietale. Ecelesianf erudivit., vum palpabile, et murmur quoddam formidabile.
Septima est libev-_Ecclesiastes,^dequa sporta spiri- Surit autem infideles, qui fulufa riqri credunt, et a
tus timoris Domini magis quam.in ullo libro tiirio- luceiidei vetrahunt, el se tenebris aeterriae morlis
rerii Domiiii Ecclesjani insfvuxit. Exbis. septem. inserurit, ubi terr.ibile est murmur, scilicet fleltis et
. sunt primogenita ex-,.
sp.or.tisper septifoi'mem Spiritum-egregii drietores stridordentium.Decimaplaga
.Augustinus el.Gvegoriris, alii quoque et alii. sua ex- stincla'. Primbgenita JSgypti sunl principes mundi,
positiorie sanctam.Ecclesiam auasi a"d satietatem ssecularesque- dignitales," quae a dsemonibus bellis
Vefecerumtr " ~s ' et variis. modis-exterminanlur, ut potentes potenier
,, ,-
-Piscequoque luvba pascituv, dum Chvisti covpove tormenta patiantur. Charissirni, uitaniur bonis acti-
vescilur. Ipsenanfqtie piscis dicitur,.sicul in-Evan- bus.alj his de.cem plagis.liberafi, etseplem pariibus
gelio legitury-Duin lioroines ab illo exi^ererit cen- saturafi,a scptem capitibus draconis erui," el dccerii
suni, sui arigeli devotum.impendunt qbsequium, jus- praeceptis legalibus inslrui. Imitemuv illos qtiinos
sum Petrum hairium iri inai^e mittere, et-de ore qjvaecessevunt, et per "
mullas tribulaliones "gaudia-
' " -
piscis qui primus asceiideret aureum did.rachma ° Vitaeintravernnt.
prq se ,et pro seroetips.o censum -solvere ' , ;" _ , - De guinque septenis. •
fqllere,
-(Matlli. xvii). Piscis hic,-eral Christus, quj in' hujus Quinque septena sunl in sacra Scriptura, qtioe
-saeeuli undis laiuit. Qui didrachma in qre habuit, prius singillatim disiinguantu.r : postea vero quam
quia feriiinam legerii.dhinisfactis.spleudentem prb- inter se babeant coifvenieiitiam, eadem-per singiila
• tulit.-Hic hamo divirii cousilii captus est, in igne sibi conferendo libeat demonstrare. Primo loco se-
.-passionis nobis.ad ,esum assus.'Didrachma pro - ptem ponunturvitia,--id est supei'bia, secundo ibeo
Chrisio, etPetrqcensusdatur,riiim nlraque lex-vel invidia," teiTiq ira, quarlo trislitia, quirito avaritia,
geminadiiectio ad;Cliristi et Ecclesiae hoiiorem a -sexlogula, septimoluxuria. Cpntraheecsecundb loco
fidelibus-coinplelur. Populus Dei.septem panibus i'e- epnstiluuritur septem petitiones, qtiee in Dominica.
-IicUur,etdeeempr_3ce_ptisIiistituilur, populus autem -Oratiohe continentur. Posiea tertiolocb septem
'- Piiaraonis septem capitibus' draconis, id est septerh dona"Spiritussancti. Deinde quartb loco succedunt"
principalibus vitiis eaptivatur, et decem plagis deva- virtutes: Prirrioscilicelloco, paupcrtas spiritus,idest
statur iExod. Vrij. .Prinia plaga dum convertitur in humilitas; secundo mansuetudo,, terlio compunctio
sahguinem aqua. Aqua" in sanguiiienveommutaluv, sive dolor, quarto esuiiesjitstitiafsivedesideriuiri bo-
dumbaplisma vel sacra Seriplura illis iii peccatuni nrim, quinto misericordia, sex.ib cordis mundilia,
-reptitalur, qui baplismaper Immunditise..qpera coin- septimp pax. Novissimo vero loeo seplem^ bcatiiu-
-quinant, ac"sacrarh Sciipturam ad suos. errores cor- diries (Maith.y). Prima regnum coe.orum, secunda
robofanlesdepravant. "Secunda plaga cum opeiuit ppssessio terrae viventium. tertia consblatio, quavta
-lerram "rana: Ranarum Ioquacitasr est poetarum justitiae satietas, quinta roisericordia, sexla' visio
_garrubtas, per qubrum fabulas miseri decipiuntur, Dei, septiftia flliaiio Dei. Haepita piimo loco distin-
dum eas iri desid.eriis suis sequiintur/Tertia.plaga - guantur ul inlelliganlur ipsa vitia-quidam ariimoe
sciniphes, qui Igiiitisstimulis" lerebrabarit coVpora.. languores sive yulnera hbminis interioris, lpsum
"HocTsuntfiaeretici; quinocivis afgumentis simjjiices yer.o Jiominenf quasi aegrbtum, niedieum autem
circuriiveriitint nienies ebriim perfidia terebrantes, Deum; dona quoquesancti Spititus anlidotum, vir-"
et ad ignis aelerni-stilnulos deducunt. Quarta plaga tulesvero sahitatem, beatitudines autem felicilatis
venifmuscafuiri inolesfia: Et siintimporluni-in sae- rgaudium. Sunt ef go yitia" capitalia seplem, ex qui-
'fculari eloquentia qui carhes alferulruni-per avafi- bus tiniversa mala oritintur.,Hi sunt fonlesabyssi
tianf Jacerant, .et importune oallidis yerbis alios tenebrarum, de quibus flumiiia - Babylonis exeunt, „
impetunt, uiboifa eorum_aiiferant. Quintaplaga est etin omnem terram, deducla,- stillicidia iniquilales
pestilentia "perimens ariimalia.Est autemToeda li- D-diffuridunt. De quibiis fluminibus Psalmista in per-
bido Irrationabiliter viverites interimens; at inlurpi- spna popuii fidelis ceiinit.dicens : «Super flumina
tudine" putrefactos daemonibus" quasi .canibus lace- Babylonis,-> etc. (Psal. cxxxvi.). •-,'-,
- De his septem vitijs vastalbribus humani genefis
varidqs.expqnens. Sexta plaga pvoducuniuv vesicoe
ferventes et ulcera.Ulcera sunt dolositates malitio-- et.univefsam integritatem nattirob corrunipentibus
sbrum yesicseinflationes superbprum:vHi-malos simiilque malorum bmnium germina producenfibus
excrucianl; et riioribus suis foedanles: "quasi peste quanturii ad .-praesens.negotium explicandnm suflK
"
delurpant, Septima plagasunt.grandq, ignis et-toni-: cere putamus loquamuf-. Septem ergo sunt, "etex
^ tfua. Tonitrua
,-s.uritterrqres principum, grando et his tria' horiiiriem despoliant.-quartunr exspoliatum
'
ignis,, saevitia;pr3_donum.. Hi impibs exiermiriant, flagellat, quintiim flagelfaturii ejicit,'sex!um ejectuiri
dum"eos eurri- rebtis violentef- riissipant._,Ocfa"va seducif, septimum seductumsubjicit.Superbia au->
_ plaga eslbfuchus et locusta. Bfuchisurit vqraces, feft hbmini Deum;-invid.ia aufert ei proxiriium, ira
Tbcustse diseordes, voluptatibus saiieutes.;Hi flbfes - auferiei.seipsrim. Trislitia spoliatum flagellat, aya-
arbbfurii et segeium devofando corrodurit, quiavta- jitia flagellatum ejicit, gtilaejectum seducit, luxnria'
les bona desideria per "prava exempla el mala 'collo- seduclufn scrvilufr subiicit. Nunc reveiientes, sin-
' '
'- Pi.TR_OL,CLYIL .^ -- . .- Sj.
 1007 WERNERI ABBATIS S. BLASII _4058
gula per ordinem expliceraus. Superbia namque es t A tia, quse flagellatum ejicil, quia interno gamlio
amor propriee excellenlise, quando nfens bonun:t amisso , foris -consolaiioiiem quaerere compellit.
quod liabet singuiariier diligit, id est sirie eo a qnc> Postea accedit gula, quae ejectum seducit, quia ani-
bonum "acccpit. 0 superbia pestifera, qtiid agis '' mum exteiioribus inbiaiitem, hoc vifium in pvimis
Cur sriades livulo ut se a fonte dividal? Cur suades; quasi vicino tenfans pev ipsttm natuvalem appetifum
radfo ut se a sole Vertat ? Cur-?Jiisi ut ille, dum in- ad excelsuin-illicit. Postremo superveuieiis iuxuria,
fundi desinit, arescat, el iste, dum abilluminaiite sc: quae seducturii violenter senifuti subjicit,.quia, post-
avertit, tenebrosus fiat; ulesvque vero, dum acci- cjitam caro per crapulanrinflamniata est, ardqfem
pere cessatid quoa-necdum babct, conlinub illud libidinis supeivenieiuenremollitur atque euerviter
etiam quod babet amittat. Hoc profecto lulum agis, resolulus"animus vincere non.potest. Servitigilur
cuin doces",donum extra datorem diiigcre, ad hoc sajvissime^Iamiiaiioni-mens turpifer subacla, et nisi
tendis ut qui partem bcni quod ab alio datum est, -
exqrla subvenial Salvatoris pietas, iion erit jairi
perverse sibi vindicat, lotum.bpnttm quo,l in illo est imde captivoservieiitiainissa jeslitiiatur " liberfas.
ainittat, sicque fiat ut nec id quod habet ulilifer ha- De seplem petilionibus. _•.' .' ."
berepossif, dum iliiid in eo a quo habei noii diligit. Sequuntur _eptem pelitiones contra septefn vi^"
Sicutenim bonum veraciter aDeoest, ita ntillum extra D tia; quibus oralur ut -subveniat;qui nos et -orare
. Deum bonum utiliter haberi potesl, imo vero per hocid docttit (Malih. yi), et,qiiod orantibus Spiritum bo-
ipsum quod iiabet.ur amittituv, qiiandoin eo et cum rium ad sananda yttlneia noslra , ;et _ad solveridum
eo a quo habetuv noii amatui-. Kani "quicunque non j'ugum caplivitatis nostne daiuius csset repromisit._
riovit nisi hoc borium quod babet, in seiuetipso Sed nos antequam ad exjiianalionem barum.ve-
diligere necesse est, ut, dum in allero bonuiii - niamus, prius alia adhuc similiiudine demoristre-
quod non habet aspexerit, taiUo auiai.us sua eum mus quantam- in nobis corruptionem supj-a dicta"
jmperfectio torqueat, quanto eum in quo bmne bo- generent, ut quanlo peiiculosior languor ostendi-
num coijsistitfiion amat. Et idcirco superbiam sem- tur, tanto magis necessaria medicina cbmprobetuf.
pev sequitur inyidia, quia qui illic amorem non Per superbiani igilur cor inflatur, per invidiam
figit ubi, bqnum cst, quantuin -dc suo perverse ex- arescit, per iram crepat, per tristitiam- .conievilur
tollitur, tanluin gravius.de bono alieno lorquetur. ef quasi in puivercm redigitui-, peravariliam di--
Suse Tgitiir elationi juslissimoe- poena deputata -est spergilur, per gulam iiificitui^el quasi humeclatui;,
ipsa,quam de se superbia glgnit invidia. Quia qrio per luxuriani conculcafui" et- in lutum redigituv,
commune omniuni bonuni diligerq uoluit,'- recte o ita'uljam miser dicere possit: "«-Infixus"sttm"in
iiunc boni alieni livore tabescit. Quam profeclo limo profundi, et non est substantia. -Yeni in.alti-
alienae felicitatis successus non ureret, si illum in ludiuem riiaris -, et tempeslas demersit me (Psal.
quo/omne bonum est, pcr amorem possideret. Nec LXVIH).> Cumque huic limo jirbfundi animus fuerit
eninialienumase judicaret bonurii alterius, sisuum infixusj et luto coinquinatiunis et immiinditi_3 olj-
jbi diligeret, ubi et siium et alterius bonura simili- volutus, evelli nequaquani potest, nisiadiilum cla-
ter possideret. Nunc crgo quantum se per elalio- met et ejus auxiliuni pbstulet. De quo Psalriiisla
nem-coiitra-Creatorem cxtollit, lanlumper livorein loquitur dicens : « Exspectans.exspeclavi Doniir
3ub proximo cadif, et cjuantum ibi fallacitererigi- nuni, cl intendil mihi; el" exaudivit . preces
'.ur, tantum hie veraciter praecipitatur. Sed neque meas, reduxit me de iacu miserise et de lutb faeeis
desisteve potest semel coepta corruptio. Mox enim (Psal. xxxix). > Proptefea ergo ipse nos brare
ut de invidia superbia nata fuerit, iram ipsam de- docuil ul lotum bonum nostrum ab ipso sil," ut et
se parit,quia miseravis (15*).Proplerea jtini sibiipsi quod petimus, et quod peterites. ccipimus, ejitsdb-
de sua imperfeclione irascilur, quia de bono "alle- num non nbslrum merilum esse intelligamus. "
jius per charitafem non lsetalur, atque. ideo id Prima ei'go petitio contra supei'biam "est,_ qua
etiam quod hahet sibi displicere incipit, quera in D Domino dicimus :'< Sancfificetur nomen- tuum
'
alib id quod habere non potest agnoscit. Qui ergo (Malih. vi). > Hoc enim pelimus,-ut det nobis ti-"
per charitatein inDeb loium habere potuit, idetiam. mere el venerari nomen suum, quatenus- ei pef
qtiod.per-elaiionem extra Deurii habere eonabatuv",- bumililalem subjecli simiis, qui per supei-biam .re..
pev invidiam et ivam amittit, quia, postquam pev bebes et coniumaces-. exstitimus. Huic pelitioni da-
svperbiaul Deum amitiit, pef invidiam perdit pro- - tur donum Spirilus limo. is Domini, ut ilIe;ad-cor
xirauin, etper irairi semetipsum. Quia evgo omni- veriiens vii tuteni in co exerceal humilitalis, quss
bu.s amissis n.ihil supevesl unde gaudeal/ infelix- supei-biaemorbum sanet, qtialenus ad regnum cce-
eonscientia pev tvistiliam irr semeiipsis collidiiuv, lorum quod angelus superbus per elationem.perdi-
et qwia de alieno" bono pie ioefavi rioluit, de suo didit, bomo humilis pervenire-iiossit. - •
~ '-
malo cvuciatur. - Seciindapetitio esicbnti'aiiividia"m,:qua dicifur :
Post superbianfergo, ctinvidiam, el iram/quae « Adveniat regnum luum.^jRegiium siqiiidem-Jei
homirieiri spoliant, coniinuo trislilia sequilur, salus est homiiium, qttia tunc Deris iri hominibus -
quoe nudatum ilagellat. Cui dcinde succedit avari- regnare dicitur, ottando ipsi homines Dbminb s«b- -
MS^ S'.c in codice": miser auis.
 ' — "
40S9 DEELORATIONES SS. PATRUM. LIB. II. S07O
jiciu.itur-, ot modo ei adhserendo per fldem, et.post A noslro debito absolvi deoeamus , ex proposila salu-
inhaerendo per speciem. Qui ergo petit ut regnum tiscoriditione donatuf,- Huic ergo pctilioni datur
Dei adveniat, ille pVofecto.salutem hominum quse- Spiritus consilii, qui doceat nosin hoc sseculblibeu-
rit. Ac per hoc duin pr.o. communi omnium salule ter peccanlibus in nos misericordiam iinpendcre,
postulat, livoris vifium se reprobare-demonstrat. quatenus _infuluro cuiri pvo peccalis noslris.ralio-
Huic pefitioni. datur Spiritus pietatis, ut ijjse ad cor nemreddituri sumus, mereamur misericordiarn ia-
venieus. Sd benignitatem illud accendat, qustemis ^ venire. -" . - -' .
a'd eamdem homo -aeternse bsereditatis possessio- Sexta pelitio esl contra gulam, qua dicitur : « Ne
'
nem, ad.quam alios pervenire cupit, Ipse perveniai. nosinducas in tentationcm, > id est induci permittas
Tertia petilib ,est contra iram,,-qua dicilur . in lenfationem. Hsec est tentatio; qua nos illece^
« Fial voluiilas lua sieul >'m ooelo et in teria. > bfa carnis ssepe per naturalem appefitum ad excel-
Kon enim vult coniendere qui dic.it :.< F.ial volun- sum'traliere nilitur, etlafenter voluptalehi -subjicit,
tas tua, 1 sed sibi.placere indicat qtiidquid volun- dum manifesie nobis-de riecessilate blaiiditur. In
talis Def fueritj-sive in se seuin aliis.secundum quam profecto tentatioriem tunc ncquaquam Induei-
arbitrium sua3 .dignalipnis dispensat. Huic ergo mur, si sic sfudemus secundum mensuram rieces-
"
petitioni datur "Spiritus scionliae, rtt ipse ad cor ve- sitalis naturoe subsidium impendere, ut tamensem-
niens erudiat illud, et salubiiter compungat, uf per nieminerimus appetituni ab illecebravoluplatis
sciathomomalum quod patitur ex sua cuipa pro- cbercere. Quod ut impleri valeamus, dalur >nobis
venire,.si quid aufem boni babuerit, ex misericor- petenllbns Spivilus intelligeulioe, ut inteviia vefeclio
dia Domhii pfocedere, ac per hoc discal, sive in yerbi Dei appefiium, exievioi-em cohibeat, . et men-
malis quse suslinet, "sive in boriis quoe'non habet, tem spiritali ciborobovatam, nec valeat cofporalis
contra Creatorem ~nori irasci, sed pev. omnia pa- egestas frangere, nec carnis' voluptas superare.
tienlianr exhibere. Optime ergo pev compunctio- Propterea riamque Dominus ijise tanlalori suo, dum
nem cordis quse Spirilu scienliae operante inte- esurienti sibi fraudulerilam de"exlerioiis panis re-
"
rius ex huniilitate nascifur, iia et indigriatio anirai "fectiorie suggestionenr faceret, respondit-dicens :
miligatur, quia ecqriversb stultum iva inlerucit, « Non in solo pane vivit Jibmo, sed iii qmni verbo
in adyevsis per impatienlise viiium agilatus, Dei (Malth. iv), > ul aperte demonstraret quia, criro
' quando
atque caicatus, VJJImalum quod paiitur se meruisse, mens illb pane inlus reficituv, non magnopere ctu-af
vcl bonuni quod habel, jier. gfatiam acccpisse 11011 si loris ad lempus famera carnis patialur, Dalur
agnoscit. Hanc .atitein virtulerii, id est compun- Q ergo conlra gulam Spirilus inlelligenlioe, sed ille ad
clionem sive doloi-em praeniiumconsolationis sequi- cor veniens, emundat illud atque purificat, et illum -
iur,ut qui hic sponte cqram Deo per.lamenta affli- interiorem oculum ex vatione verbi Dei quasi quo-
gil.tir,- illic verum gaudium et_leetitiam inveiiire dam collyrio sanans, eo iisque luminosum afque se-
. '
merealur. ,''.'""" nmri efficit, ut ad ipsam etiam deilatis claiitatem
Quaiia petitio esl coritra tri.slitiarn, qua dicitur : contemplandam perspicax fiat., Contra "vitium igi
< Panem nostrum quotidianum da nobis hodie. > tur gulse remedium qpponitur, scilicet Spiritus in-
Tristitia namque taedium est animi cum mcerore, ielligentiae. Ex Spiritu autem inlelligeiitise mundi-
quando niens, quodammodo iabefacta el Vitio suo tia cordis nascitur. Slunditia vero cordis visionem
pmaricata, interria bona nonappeilt, atque omni Dei promeretur; sicut sciiptum esl :.« Beati mundc"
vigove est niovlua, nullo spifitualis vefeclionis de- -corde,-quoniam ipsi Deum videbunt (Mallh. V). J.
siderio hitaVescit. Propterea adsanandum hoc. vi- -Seplima peiitib est contra luxuriam, qua dicituf-
'
tium deprecaii nos oporlet misericordiam Dei, ut < Libera nos a nialo. J Convenienter s.ane servu?
ipsa solita jrietate animee taedio„uo languenti inler- libertalem petit, et ideirco buicpetilioni daluv""Spi-
nae .refectiqnis pahulum admoveat, ul quod ipsa rilus . sapienliee, qui amissam-caplivo - libertatem
absens nescit appetere, "guslu misericordise pra3r D reslituat, -et j'ugum iniquae doniinalionis quod suis vi-
sentis admonita incipiat amare. Datur ergo huic ribusiion valuit, per gratiara adjutus evadat. Sa-
petitioni" Spiviius fortiiudiuis, ut "faliscentem ani- pienfia namque a sapbre .dicitur, cum niens giistu
inam exigat, qualenus illa pristini vigoris -virtute iniemoe dulcedinis tacta, lotam se per desiderium
recepta, adefectusui taedii ad desiderium inlerni intus colligit, nec foris jarn enervala in caruis vo • .
amofis convaleseat.' Creat ei'go„Spiritus ibrtitudif.is luptate dissolvilur, quia lotum intus possidetin quo
in corde famem justiliae, "ut, durii Jiic per desiderium delecfatuv. Gbngrue.igitur eontra exteriorem vq-
piefalis fbrliier accendifur, illie pro "praemiople- - Iuplatem irilerior dulcedo opponilur, ut quanto plus
nam beafitudinis satietatem consequatur.. illa sapere et placere incoeperil, laiito liberius atque
Qiiinlapelitiq est contra avaritiam; qua dicitur:. libeiftius ista condemnat, tandcmque in semetipsa
« Dimitte ripbis debila nostra, sicut et nos dimitti- mens pacilicata, dum nihil' est foris quodappetat,
raus debitbribus nostris. > Justurii enim est ut in lota peramovein intus requiescat. Spiritus_crgo sa-_ -
rcddeudo debito non debeat esse anxius, qufin exi- pienter cor sua dulcedirie tangens, et foris concu-
gendo noluerit esse avarus. Et ideo cufn a nobis piscentiee ardorem temperai, et sopila coneupi-
per Deigraliam vitium avaritiiri tollilur, quaiifer a scentia inius pacem creat, quatenus dum mens tota
107I WERNERI ABBATiS S. BLASII 1072
adinternum gaudium colligitur, pleue ac perfecle A pielatis, scientiae, fortitudinis, consilii, intelleclus,
homo ad imaginem Dei reformettir, sicut scriptum sapientiee. Yirtutes autem sunt: Paupertas spiritus,
est : « Beali pacifici, quqniam filii Dei vocabuntur mansuetudo, luclus, esufies, et silis juslitiee; miseri-
IMatth. v). > - , eordia, munditia cordis, et pax. Beatitudines auleni,
regnum cceloruni, terrae possessio, consolatio, sa-
De petilionibus quw conveniant prwseniibus et tielas,. misericordia3 consecutib, visio Dei,-et qui
futuris. filii Dei vocabrintur. Yidenduni est autem qualiter e.t
Igifur sicut Ecclesia bipartita est, in parte scilicet- quaepetitiones,'aut quaedona pefant,et-quodfacianl,
triumphante, et in parte militarile, ita iste numefus et quare fieri-poslulentur., Accedat igitur iste fi-
septenarius petitionum dividititr in quatuor et tria." delis brator-geminai dileciionis virtute, ccelum et
Qualuor namque conveniunt parti militariti, tria mansio Dei factus, et dicat:"« Sanctificefur nomen
vero triumphanti. Pars namque militans quandiu „luum. > Quasi diceret: Da nobis, Dbniiiie, Spiritum
vivit, in lubrico est, et ideo necessaria est quidem ei sancti timoris, qui in nobis faciaipaupertatem spi-
quadrala fbfma petitionum quaefirma est, ne labatur. rrius, ut omnia tempoi'alia postpoiiamus, et-.sancli -
Heecergoquatuor pelitibnes, scilicet«panem nostrum ficationem in baptisriio acceptam consequaniur, ut
quolidianum da nbbis, (Matth-. vi), > et cselera quse B landem plene sanclificati regiium coslovurii possi-
sequuntur, proesenti Vitae conveniunt,-iir qua in- . deamus. « Adveniat vegnum ttiurii, > id estdanobis
choantur et pef ficiuntur. -Iri hac enimvita pane etSpifitum pietatis, quo mites,-maiisueti, et huml-
verbi Dei et pane"corporis Clnisti reficimur, sed ea les facti, contva inimicos' nocenles nulla jniqiiitate
finita, nec pane Scripluiarunjj iiecpane corporis moveamuv, ut intevim nbs -ipsos regentes,el a te .
Christi reficimur eo modo quo nunc reficimur. Ye- regi cupientes, tandem hj terra v.iventiuni fifmam
rum cj,uodmodo quasi panem cum labore sumi- possessionem oblineamus._« Fiat voluntastua sicut
mus, lunc quasi potum facile peixipiemus. Iri hac in coeloelin terra,-> bocest da" et Spiritum scien-
eliain vita dum quasi bfferidimus, dimitli et dimit- liae, qui doeeat nos lugere pro peccalis nostris cum
tere iiecesse habemus, sed iri fuluro, sicut nulla Petrp et Maria, prb alienis quoque cum Apostolo
eri( offensa, ila nulla erit necessavio indulgentia. qui dicil:'« Qriis scandalizatuv, et ego non uror? »
Hic etiam tentamuv, et tiinendiim est ne tentationi elc. (ILCor. xi.) Pro desiderio quoque pairise cuni
succumbamus. Ibi enim nullaprorsus eiitteiitatio. Jbanne qtii dicit:«Et ego flebamniiillum (Apoc.y)ii et
ln praesenti quoqrie innumerabllia niala occurrunt, etim David dicente : < Heu mihi quia incolatus meus
hostes sunt _visibiles et invisibiles, noif possumus prolpngatus esl! >(Psql. cxix.) Ut per luctum istum-
penitus cai'ere peccatis,.quia semper macula est in C voluntas Dei tantum in nobis peificiatur,' ei ebiiso-
luna (Joftxxv); nec «justificabitur in conspectu Dei laiionem Jugentibus promissam mereamur. < Pa-
omnishomovivens (Psa/.;cxLii).> Quiain angelis stiis Tiemnostrum quolidianum da nobis hodie.-> Quasi
repevit pi-avitatem, et«inebviatus estin coelo gladius dicatur:Da nobis, Domine, Spirilum forlitudinis,"
rrieus (isa. xxxiv),i el astranon suntniundain con- quo contra qmnia mala forles pane verbi Dei et
spectu ejus, efideo libefari a malo necesse esse habe- "cibo corporis Chrisli reficiamur,, ut esurientes c-t
mus. In futuro namque nulla erit mala iricussiq, nec silientes j'ustitiam, taridem in beaiiiudine.-saturari
ulla necessaria liberalio. Aliaeautem tres petitiones, mereamur: « Et dimilte nobisdebita nostra, > id
„cil:cet« sanclificeturriomen turim, adveriiaffegnum est, da nobis Spiritum consilii, utsi in prsesenti
tuurii, Uat voluntas tua,'> elc.,"futuvee vitse conve- bffensas vitave non possumus, sallem hoc cdnsi-
niunt, quia et si hic sanctificaiioiie nientis incipiat liufn.habeamtis, ut misevicovdes sirnus, et peccan-
e't vegnum et volunlas Dei, famen omnia pvoficieu- libus ignoscanius, ut in futuvo-misericordiam con-
tuv in futttvo, ubi ex -loto sanclificatis anima et sequamur.« Et ne rios inducas in tentalioneiri,> idest
covpofe cum ChVislo regnabimus, el Dei voluntatem da et Spiritum intelligentiae,"qub lentalionibus cir-
complebimus. Notaiidum vero quia tres pefiliones, cumplicati, quae facienda sunt intelligamus, et cor-
quamvis in futuro peiTicianlur, ct ordine femporis j) da nostra mundanles, aliquatemis Deum vldeamus,
sint posteriores, tamen in oratione sunt pribres, vel ut in fuluvo plena visione ipsum contueamuf." < Sed
pi-o ternario commeiidando, in quo Trinilaiis my- libera nos a malo, > boc est. da.et Spiritum sa-
sterium fulget, vel-quia digniores sunt.- pientise, quo ab. omni malo liberemuv, iitin avca
: Pi*aeierea_septenarius iste numerus petitionum covdis animalia doniita simul et indofriiia - ve-
congruere polest jjrsecedenti septenarib donorum, quiescant, ut pravis motibus sedatis, et iniagine
virtulum et bealiludinum, de quo totus "sevnioin Patris reslituta, iilil Dei et esse mereamur. Iiaee
monle est habitus, ut singulis "petitionibus singula haclenus de-corigiuenliapetitioiium donorum virtu-
dona appetantur, ,qu_3-singulas virfules efficiant, tum et beatitudinum dicla sufficiant;-quorum alia
quibus singulse beatitudines aplantur, Petitioues postulanl, id est peliliones; alia posiulantuf ut fa-
. ergo sunl, quas supra diximus, scilicet: « Sanclifi- ciant,ut dona; alia fiunt ut-virlutes, alia pefficiunt
celur riomen, >etc; dona verosunl, spiritus limoris, ut beatiludines - - . .
 1075 DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. II. 1074

BOMINICA". OCf A/VA.

"Secundum Mallhaaum.

Atlenditea falsis propifelis qui.veriiunt adyos Anon carefieri. Sic etiam pqtest fieri ut malus non
in yestimentis ovium, intviifseimsautem .sunt lupi sit qui malus fuit,"nori. lamen pbtest fieri ut ma-
rapaces".Afructibus eoruiri"cognoscetis eos (Matth. ,„iiis bene faciat.' Nam et si aliquarido utilis, nori lfoc
•vn). > Quia paucorum esi aiigustanuViairi invenire, ipse facit, sed diviffa pvoVidentia fit. Non cjuod Pha-
frauduleiitiaifl eorum qui eam qusereVerhentiunlur viseei utilitev aiidiebaniur illorum erat, sed Dei. De
expqnit..« Attendite, j -id est caveie. De" omnibus -quibus dicit propheta: < Seminatis triticum, sed
hypoeritis.liic pdtest.iiitelligi, sed specialitef de hee- spinas-metitis. (J*i.„r."xii).,>"Nonergo aiiditorcs eofum
reticis frueliis animarum fapieniibus. Unde et lupis •de spinis legebant uvas, sed pferspinas devife, ut
"cqmpafantur. Praecipue cavendi sunt ha3retici,--co- ' 'si-quls per spineam sepem ad"se traheret uvam,
griitioneni veritatis quam non habent.promillentes.' uva illa non esset spiriai-um, sed vitis.
Yestimenta bviumsuntblanda verba innbcentium, - i "Bonus homo 1de' bbno thesauro cqvdis sui pvo-
caBteraque religionis- signa. Non auieiriideo debent fevtbona, etnialus homo de.malo tliesauvb pvofevt
oves bdisse vestimentuin" suufti,, quod pleninique mala. Ex abundantia-enim covdis bsloquiluv. »
illb se.occtuiaiit lupi, duin- alirid ad decipieridum, - Ideiriest thesaui*us covdis qitod vadix est arborts, et
aliudexcipitintad-depraedaridum. Yerum per temjilj- qupd de corde profertur, idem est qupd afbofis fru-
ralis.cbmmodi tentatio'uem,"sive persecutionis tem- ^ ctus. Qui-ergo-in corde thesauiTim patienlise perfe-
ppre," aperitur ' quid sint. Fructus ,siinf' niala opera ctique hujus amoris "optimos fr.uctus effundens, dili-
" ""- .
eoriim. - ~r ' - ',"-' -• k gif lniihicu"m,"bene facit odienii se, benedieit liiale-
sNunquid colligunt de spinis uVas-, aut de tribu- dicenli se. Omni petenti tribuit sua,, errantenf pa-.
lis ficus? >'Sapienles_non cblligent uvas de spinis^ tieriteroofrjgit. Atqui,Tieque thesaurum in corde
iiesj dulciaverba de'iiaevetjeis, qui ideo dlcunluv servat^ odit aniicum, diligenli malefacit, benedicenti
spinae et tribuli, quia sauciant animas pef^ verbo- maledicit. Sic quoque nec diabolus bona, nec Ghfi-
rum lilanditias. Tribulus est genus hevbae spinosae. stus malaopera potest-facere. Per oris focutionem-
« Neque de-spinis colligurit fructus, neque; de Tulib universa quae actu vel cogitatu de cbvde "pvofevun-
vindemiarit uvam (Luciyi): J Spinse et Vubi sunt - iur,_Doniiiius significat; nam mbris Scripturarum
curae seeculi, et_punctiones vitiorum, de qui-- esfverbapro rebus pqnere, ut in Isaia dicitur de
bus peccatori diclum est: *. Terra tua spirias et tri- Ezecliia-'» Nbrifuit verbum quqd non ostenderet
bulos germlnabit tibi (Geh. m).-> Ficus yero et uva eis"(Isai xxxvx). > Revum utique non verborum re-
dulcedo novse cbnversationis est, quam-Chiistus in velavif avcana. « Oninis •aiiior , i id est omnis
nobis esurit, et feryordilectionis" qui "lsetificatcor pjfomo, sive vex, sive_piinceps, sive .seniqv, sive
hominis. Hinc scfiptum est-: « Ficus protulif gros- juvenis, riulli.pareetur, sed omnis arbor" < non
sos suqs_,vineae flbrentes odorem dedefunt (Cant. fei'ens fnictum bonum excidelur.-> a.secantihus
u). » Nori licus de spinis, non uva-jde rubo"colligi- arigelis, « et iri ignem mittetur aetefnum. > Si
tur, quia mens adlvuc.yeteris homiriis-cbnsuetudine ille'qui non facitfructum bonum separandus. esl a
depressa simulafe potest, et "fructus noyi liominis . justis, Sicut hsedi abagnis, et in ighem rhitlen-
ferre hon "potest. Quodsi aliquando facta vel dicta ' dus osi vdce illa : «Ite, maledicti, in ignem aetei'-
' riiiin
malorum- prosunt bonis, non' hoc faciunt mali, "(Matlh. xxy).; > quid erit -de ilio-_quiagit quid-
sed corisiliumDei; sic de iilis operatur. quid rmali potest ? Quia arbov mala fruefus bonos
< Sie omnis arbor bona fruclus bonos facit. facere noripolesl," igitur i ex fruclibuseorum, >
Mala antem arbor fructus nialbs facit. Non potest id est lalsofuni prbphetarum « cbgnoscetis eos > fal-
" • -- -
arbbr bona fructus malos facere; neqiie arbor mala sos.- ,_ .
'
fructus bonosfaeere. >„Sieut vefum est quod detri- «.Nonomnis qui dicit inibi;.Domine,Domine,ihtra-
bulis non "colliguntur ficus.sic veruniest quod arbof bit regnum, sed qui facit.voluntatemPatvis niei, qui
bona fructus lionos Tacit. AvborJjona vel .rnala est in eoelisest^ipseiiitrabitlnregiium coelorum. J Sic-
bomo, rionex natuva, cjuasa Deo-iii omnibus bona D rit propter dogma justilise cavendi stfnl falsi pro-
cveata est5sed ex vqluntate bona vel mala. Fvuctus _ phetse, habenfes" spem bonae,vltse, sic et bi ecbn-
siiiit Opera, quse nee bbnamalae voluntatis possunt trario, qui ciim inlegrse fidei el "doctriiiae sint,
esse, nec^niala bouse voliinlatis. Tahdiu ergo bona tamen turpiter yivunt. Utfumqrieenim necesse est,
arbor, id est honus homo, fruclus malos non facit -ut;bpus sermone, et sermo operibus eomprobetur.
quandiu lionus est, et tandiu arbor mala, id est .«Quid vocalis me, Domiiie, Domine; efr non facitis
malus libmo, manet infructibus peccafbfum, qiian- "quaedicb? > (Luc. vi.) Ac si aliis vei'bis dice-
diu ad poeiiiteiitiam non cbnyeiiitur. -Nori pbtest -iel: Quidfolia rectse confessionis jactalis, qui bonos
esse calida nix. Nam cum;i.,_ipit esse calida, non fiucfus iion ostenditis ? Hinc Apostolus secreturus
jam niveni sed.aquani vocamus. Pbtest ergo mutaii, peffectiim discipuluiriab hypbcrita, dixit: • Yeiiiam
 " ~ '
.075. . WERNERI ABBATIS S. BLASII 1076-
ad vos et cognoscam non sermonem eoruro qui inflatii A animo suc.Sed ne qnls-conteiidat non omrie irien-
,sunt, sed virfutem (I Cor. iv). >Ille ergo proprie dicit,, dacium falsum lestimonium esse appellandttin , quitl
Domine, Domlne, qui-volunlalem sono vocis enun-- dicturus est ad id quod scfiptuni est: « Os qnod
tiat. Secundum "hocquod ait Apostolus:« Nemo dicitt mentitur occidit animam ? > (Sap. i.) Quod ne quis
Dominus Jesus, nisi in Spiritu sancfo (7 Cor.xn). >» arbitrelur exceplis aliquibtts nientiehtibus possein-
.Yereeniiri dicere Dominus Jesus, est corde credere,, telligi, alio loco legat.: «Perdes orones qui loquuri-
ore confiteri,' operibus atteslari. Nam unum. siiie3 lur mendaciumjPsa/. V).» Etenim ore-sublpse Do-
alip negare est.' Iieni[i « Non bmriis qui dicitf 'mihus dicit: « Sit,- inquit, ,in ore vestro, Est, est,.
'mihi Dominc, Domine, J elci «Kpnin sermone; Non, nbn : quod auteiri amjjlius esl, _a malo csf
est regnuni Dei, sed in<virtute (1 Cor. iv).'> Nori te3 , (Mallh.,\').s'~Ex his efaliis. hujusmodi argumentis
juvathoc qtiod dieis, Domine,Domine, iiisiin timofei probatttr in ulla causa rioii licere mentiri;
servieris Domino, ftisi alacriter mandata ej'us imple- Mentiendiauteni oclb/geriera sunt.-Prinrum itaque
- veris, nisi omnem ejus fcceris
volunlalem, nisi abJ -est eapitale mendacium-rquod longe esl fugtendum,
omni.le immiindiiiaabslinueris, omneiiique iniqui- • . quiafit in doctrina religionis ac pietatis, ad quod
"iatem depqsueris." Gralis .clariias, vpciferas" gr.atis,,, niendacium nulla condilionequisque debet adduci,
- cjcaltas voceirituanij-dicens : Domine, Doniiiie, leslemIB quia
magnuiirscelus est. et.primumgenus detesta-
inobedienliap- tuae vpcas, euni Dominum iiominans, , -bilis-riiendacii.-Secundum autem, quod-fale est ut
non timeus sicut -Dominum neque ih tremore eii et nulli prosit cl obsit alicui,-quia nulii.facienda e.st
- serviens.^Non.omnis qui sine facio, sed tantum oreJ irijur-ia,etin boc geneve ncn debefmenfiri.Tcrtium,
me Dominum appeliai-, introibit In regnumcpelorum, , qubd ita Tprodest uni ui :obsit alierf, quamvis non
sed quia ojiera digna mep rioiriine facit, et con--. „ad inimunditiam obsit.corporalem; et in Iioc genere;
' yersationern "dignariiineae sanclificatipni "adimplet. nulli cum alterius inj'ufia'consuleridum-est. Quar-
" -" - De mendacio. -_- - . ttini, quod fit soia mentiendi libidine faliendique,
Mendacium est falsa significatio cum vofuntate"f quod merum raeiidacium est.quia libido_meritiendi
-fallendi. Non est autem falsa sigriificatib, ubi etsii - per se ipsam vitiosa est;'Quirituni,quo"d.lit placendi
aliud ex alio significatur, veruin est lamen qtiod cupiditate de siiayiloquio : inquo genej'e nec "fcst-
stgnificatur, si reele iiUelligatuiv(AuG_ST,i_!us".)Esti mentiendum; quia si ipsa veritas liue .placendi ho-
_autem-qupddam genus merUiendi, in quod oinnes: mlriibus enunlianda nqn cst, quatiio mliitis menda-
conseiitiunt, de_ quo inquirendum erit utvum ali- cium per seipsurii„"quia mendaciuni esf, ufique
jquando sit utile falsuni aliquod enuntiare, cum vo-• .turpe est. His omnibus penitus e'Yitati„-;alque-,i'eje-
" luntate fallendi: Nam qui hoc seniiiint, adhibent ctis,-est sextum genusJ-Quod.el nulii obest el-pro--'
iesiimonium. sententice "suse, commemorantes Sa- . .desf alicui interrogantr Sed et in hocgenere noii
ram, cum visisset^angejis negasse quia viserit (Gen. esi mentieiidum, quia iiee recte cbvvumpitgi etiam
_-xvi.ii); Jacolj quoque- a palrc-inteiTogalum respon- testimonii veiilas, pro" cujusquam temporali .com-
-. .-dissequodipseessei-Esauniajorfiliusejus"{C«ir.xxviiJ; rhodb ac.salule. Ad sempitefnam vero saliilem nul-
:J_gypiias e.iam obstetrices, ne'infanles Ilebrasiiia- ."• lus ducendus est opitulante niendacio : non -enim
scenles iiiterfice.enlur, eliam Deo approbante et, .riialis converterilium moiibus ad bonos mores" con-
remunerante, meniiias^&orf. i). Etiriulla ejus.modi' verlendus est. Quoniam erga illum salus facienda
«•xempla eligentes, eornfri hominum mendacia com-~ est, debei etiam ipse conversus facere erga alios; -
inemoranl quos culpare non. audearit, atque ita fa- atque ita nou ad bbiiGs, sed ad malos mores "oon-
tearis aliqriando esse posse non solum reprohen- Ycrtittiv, cum hoc^ci;pva.beiuv imiiandum conversp-
sione non.dignuni, sed"eiiam dignum lautle men- quod ei praesliium est coiivefteiido. Seplinium est
dacium. Adduntetiam, quo non solos premant di- :qubd el nuiii.obest et grodest-alicui, excepto si
' vinis libris deditos, sed etiam onines homines sen- judox-iiitcf!oget- fiecJii hoc quoque genere men-
Sumque cbminunem, dieentes : Si quis. ad le confu-. r. fieiidum etit. Nou-eniiri ciijusquain conmioditasaut
gial, qui riiendacio-tuopo.sit a morte liberari, non salus lcmpoialis. pei'ficierida3 fidei pfeefevenda est:
es nienfitui'us. Sialiquid aegrotus iuterroget quod nec si quisquam' in recte factis .noslris Jam friale
- ei scire non expedit,
qui etiam possit te ifon re- . inovetur, ul fial eliamaiiimo deieiior, longecjue a
-jspondente gravius affligi, audebisne aut verumdi- • jpietale ,rempiior.-Pvopt_fea'.reele facta defei.encla
cere in perniciem hominisaut silere,- potius qtiam sunt,,' cum id iiobis preecipue leneiidum sit, quo
honeslo et misericbrdi mendaciq valeliidini ejus opi- _vocare atcjue invilare debemus.quos sicuf nosm_t-.
lulari ? His Itaque falibus copiosissime-se arbifran- ipsos diligimus^ foriissimoque animo Mbeniia est
tur urgefe, ut si consulendi causa exigit aliquarido i .iila aposlolica senlenlia: <Aliis-quidem sumus odor
mcnfiamur. Contra illi quibus pLacet uunquam sic; vitau in vitam; aliis odor moriis.in moiiein (/'/ Cor.
meiuieiidum mulfo foiiiiis agunt, -uteutes prinio i • u).J.Et adboc quis. idoncus? Octavum genus cist-,
. aucloritate divina; qttoniam in ipso Deealogo seri- quod et Jiulli obest, et ad boc pi'bdest, ut ab im-
- - nniridilia
p:nm est:«Falsumtestimoriium ne dieas (Exod.xx).> corpprali aliquem tueamur; dtuilaxat ea
. Quq genereeoniplecfimurbmne meiidacium. Quis- ratione qua .superius commemoraviinus. Nec ih-hoc.
puisenim aliquid euuntiat, teslimonium perbibet ; geneve. erit meritienduin, quia et in bonis caslifas
 •
1077 DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. II. 4078
animi pudicifia corporis,"et in-malis id qupd ipsi A falsum .est, vel certum habere pro incerlo, incer-
facimus eo quod fieri sinimus majiis est. tumve prb cefto,siye falsum sit sive vertim,. Uride
In his evgo pclo genevibus tanto quisque" minus et hseretici vel falsi pi-ophelse pseudopixjphelse di-
peccat, cum menlituv, quanto emevgit ad oclavum, cuntuv. quia Scripturas non sano sensu sapiunt, sed
tanloque amplius quanto-emevgit ad pvimum. Quis- eas ad errorem pravaeintelligentiaeducunt; neque
qiiis auteni esse aliquod genus mendacii quod pee- semelipsos earum sensibus subdunt, sed eas per-
catum non sit pulaverif, decipiet seipsum turpiler, vevse ad evrorem proprium trahunt. Dbclores errq-
cunr honestum sedeceptorem arbil.raiur aliorum. "runf, scilicet iiaeretici,'pravis persuasionibus.ita per
Mendaces- itaque faciunt ut nec vera, dicentihus ai'gumenta fraudulentiae suos illiganl" auditores, ut.
cvedatuv; reddit enim ssepe-hominem mulfa falsi- eos quasi Jaljyrintho implicent, a quo exire non va-
las etiam" in vevitate suspeetum.. Saapevera promit- Teant.Tanta est haereticorum callidilas, ut falsa.
lit qui falsa dicturus est, ut, cum pfinium acquisierit veris nialaque ljoiiis permiscearii, salutaribusque
jBdem, ad "reliqua mendacia 'audientes credulos fa- rebus plerumque errorum virus interserant, quo
ciat. Multis videntur vera esse quas falsa sunl, et faeilius possint pravilatem perversi-dogmatis sub
ideo uon ex Deo, sed ex suo- mendacio. loquiin- specie ^persuadere.veritatis. .Plei'umque. sub no-
iur.. Nonnunquam falsitas veriloquio adjungilur, et B mine catholicorum doctorum liceretici sua dicta
. plerumque a veritate-incipit qui falsa conlingil; conscribunt, ut indubitanterlecla credanttir-. Non-
iatent saepevera circumlInitamelleVefborum,ellan- -nunquam blaspbemias suas latenii dplo jir libvis
diu decepfor veritatem simulat, quousque.failerido nostrovurii iiitevsenint, doctrinamque veram adulte-
-decipiat. Nonnunquam pej"us est iiieiidaciummedi- rando covfumpunt, scilicet vel adjiciendo quae impia
lari qnam loqui. J?am inierdum quisque incautus sunt, vel aufevendo quse pia supi. Cauleincdilaiida,
solel.es .praecipitalione Iqqui niendacium., meditavi '' oautoque serisu pvobanda sunt quee leguntuv,; uf
autemno'-pofeslnisipevstudium. Grayiusergoille ex juxla apostolica moriita, el ieneamus quoei*ectasunt
studio- iiunfiri perhibetur, quam is qui expreeeipi- (/ TJiess. v), et refufemtis quas contraria y:eriiati"
-latione so^-amenlilur. Summopere- cavendum est .existunt; sicque bbnis instruamur, ul a malis illaesi
omiie niemiacium, quamvis nonnuiiquam sit aliquod permaneamus". , _ . - .
; niendaeiigenas culpaeleviovis,Yi.quisquain pro""sa- Quod auteiri Joannes de laMbus.jiropliettsin Apo-
lule.bominum mentiafur. Sed quia scriptunf bst: "calypsi sua dicatvideamus. «Yidi, >"inquiens, t d&
'« Osqubd mentitur occidit animain-(Sap. i), > et: ore draconis, et de ore bestiae, et de ore"pseudo-
. « Perdes eos qui loquuntur mendaeium (Psdl.-y), J _ prophetse spivitys trcs immundos in modum rana-
Iioc quoque mendacii genus perfecti viri summopeve rum exisse (Apoc. XVJ).>' Qaid-est dfaco ? boc est
"
fugiuut, ut necYitia.cujuslibet per eoruiri fallaciam et besiia et -pseudopropbeta, id est diabblus cum
defendanlur,nec suaeanimae noceant, dum procsfare "omni corpore suo. Tamen piopier instantiam per-"
niluutur alienae carni, quanquam hoc ipsum peccali sonarum et poiesfatusn ilia commemofat quoe-ma-
genus facillime credamus relaxavi. Nam si quoelibet jorem habeiit •poteslatem in ipsb-malorum corpore,
_oulpa sequenti mei'cede pui'gatur,.quanto magishoe draconem scilicel, id estdiabqluni; bestiairi, Ant]-
facile abstergitur "quam merces ipsaTconcomitafui'. cbristum ; pseudopvojibciam; id esl, dociores cjus-
Multa mentiuntur, mulfa fingunf boniines, propter - ""dem Autichvisti cum subjectis plebibus." De ore
hbminuni laudeiri : sieque fit ut et" isii mcntierido omnium liorum egfediuntur tres spirilus, qui nihil
pcreant, et eos-quos laudantadvanae gloriae ruinam sunt aliud.nisi unus spiritus. Tanta quippe malitia
"perducaiit. Sicuf bene.sibi conscius- non metuil est unilas ih omnibiis doemonibus,-ut, cum muiti
a!ien_3 linguse convicium, ita et qui laudaluf ab sint potestate et malitia, iriunum tamen ledigantur
alio, non debet errofem aliense laudis atlendere, consensu,liceldiverso modo,eadeni potestale scilicet
sed magis utiusquisque teslimonium conscientise jet malitia honiincs jmpugnent. Unde unns dicitttr
"suajquaeraf: cui ipse plus praesens quiam ille qui D^spiiitus" mendax, alius spivitus fornicationis, ter-
latidal. « Optis enim suum,ujiusquisque probel,>' u( JJ,Ius spiritus immundus/ Bene autem spivitus' im •
' ait "
Apostotus (Gal.-yi), < el func in "seipso quiscjue mundus dicitur propler peccata gravia quibus
gloriam babebi!,j occulle in sua conscientia, non "sordidalus-cst,-etalios coinquifjafe non cessal. Ipsi
palam in-aliena lingua.Perfecti, qui alfa radice fttn- quoque" immundi spiritus, dratb, bestia ef pseuao-
datisuni, et si flamine laudis acvitujjeialibnis, ut- propheta dicuntur, quia diabolus et omncs iriiqui
cunqtie quasi ventorum inierdunf curveiilur" im- unum caput etmembrasunt. De quoruhi ore rance
pulsu, fuiidltus. (amen hon dejiciuntur, sed proti- dicuiilur exisse,"qtiia sicut hujusmodi animalia mc-
nus flrmilate radicis ad se vedeunt. Bona.mens ad - lestiam iufcruiii hominibus, facieijdoslvepitum et in
roalum nec pra;miis~nec-terroribus vincitur; nam •cccno vevsando; ifa niinistri Aiiticliristi in- cceuo
iriiqui terrovem Jjlanditiis miscent, ul. aut oble- peccatovunfversantes,- eleelos Dei sua grirrulitate,
"
ctatione queriiquam decipiant, -auf teiTqribus fran- id esf ha-resi- et blaspbemia, perscquuntur contra
- - ^ -
gant.- Christum, et inquietanl. Ipsi quoque daemones, per
- eos
De fatsis propheiis. quos inbabitabunt,facient signa, aut veva Dei
Orare riibil aliud esf qriarri verum pufare quod pcrijiissu, aut" falsa quibus .e.robvdccipiaritur :
 1079 WERNERI ABBATIS S. BLASH •- .OE0
eicut olim fecefant magi, quL bomines resuscitare A ejus imifarifur fidem, non qui ex ejus geneiati stint
videbantuiysicut Simon fecil in conspectu Neronis. earue. De errore quoque auetoris a qttibusdam ei
Quapfopter septem tubee, de_quibus alibi in Apoca- nomen ct culpa trahituf, ut ipsius vocabulo cen--
lypsi dicilur, ad interitum ipsorurn sonabunt super seatur cujus erroi*em et sequitur, sicut Eeclesiae
eos.Dicit enim :.« Yidi septcm angelos stantes anle: -Pergami et Thyalirae dicilur : « Habenles ettenejiles
conspectum Domiui; et dalee sunl illis septem tuboe doctrinainBaluamet Jezabel (Apbc, 11).> Dqclrinam
(Apoc. vm). > Ecclesia septenario numero saepe jgilur Balaam et Jezabel in Apocalypsi dicuntur lia-
commendata praedicationis pflicio mancipatur. Ctij'us bcre propter imitatiouem- nori propter praesentiani
praedicationis prima luba. designaf impiorum inter- corporalerii. - ^ --
itum iirigne-et.grandine ; secunda tuba.diaboluni .SERMO DE BONO ET MALO.
de Ecclesia prppulsum, mare sseculi ardentius iri- Deusfacitbona ppera sola sua bonllate, quoniam
"
cendenlem ; teiiia, hoerelicos abEcclesia deciderites, ipse creat voluntatcm cum liberq ,arbilrio et dat
el sanctae Scripluree flumina cqrrumpenles ; quarla, illi justitiam per quanToperatur. Mala vero facit
falsofum fratrum .defectttni in obscuratione side- - sola culpa bomiiiis, quia nori ea.faceret, si-hbma
vum ; quinta, majoreni haereticorum infestationem. illa faceve nbn vellet. Deus igitur habet in bonis
fempus Antichristi prsecurrentium ; sexta. Anti- B quidem quod bona sunt p.er essentiam, et quod bona
ehristiapertum et suorum contra Ecclesiam bellum. suntper jusliliam ; in malis vei'0 solummodo quod
Sepfma luba sonat diem judicii, quo meVcedem bona srint per essenliani, non quod mala sunt.per
Dominus suisreddilurus, et extcrminaturus esleos abseniiam debitse jusliliae : -quoe non est aliquid.
qui corruperunt terram.' -i. Homo auterii habel in bbnis quod mala 11011sunt,
Et.ideo haeretici, qui sacrae Scripturaa flumina' quia, cum possel desprere j'ustitiam etjnala facere,-
corrumpunt, et super quos tuba condemnalionis Jion deseruit, sed, servavit" per liberum arbilrium,
ecclesiaslicae insonat, non possuut habere veniam, dante et subsequenle gratia. In malis vero h.oc
,nisi per Ecclesiam calholicani : sicut et amici Job solum quod lnala sunt, quia ea sola propria, id est
non per se placare Deum sibi potuerunt,- nisi pro injusta volunlate facit. Injustilia aulem-nihil est
eis Job sacrificiuin obtulisset (Jgb' XLti). Opera bmnino, sicul coccitas; non eniin est aliud csecitas '
bona, qu<B bserelici faciunt, et justitia, nihil eis quam absenlia visus ubi debet esse: quoe nqn est
prodest, leslante-Domino per Jevemiain [Isaiamj : magis~in bculo ubi debet esse visus quam in ligno
r Quiamei oblitus es, ecce egoannuntiabo justitiara ubi non debel esse. Non eiiim est talis res injustilia
ttiam, et opeva tua non pioderunt libi (Isa. v). •>„ qua inficiaturel corruiripatur anima, velul corpus
Ilaerelici, quamvis legem aut prophetas adimpleant, venerio, el qusefaciat aliquid, sicul videtar quando
ex eo lanieti quod calholici non sunt, non est Deus -_malus homo facit mala opera. Nam quemadmodum
in eorum conventlbus, ipso Domino leslaiile: « Si cum indomita fera rujjtis vinculis discuivendo
steterit Moyses et Samuel coram me, non est aniina saevit, et cuni navis si gubevnatov dimissb gubei'iia-
mea ad popuFum istum. Ejice, eos 3"facie" mea, et culo dimiltit eara, ventis vagatuv et vehiluv iu
egrediantuf (Jer. XV),.J Per Moysen qtiippe et Sa^ qucclibel pevicula: dicimus quia hoc "facit absenlia
muel legem accipe et prophetas. Qiios quamvis hae- catenee aut gubevnaculi ; non qubd abscntia eovum
relici opcre implere contendant, propler erroris aliquid sit aut quidquam facial, sed qiioniarii, si
tamen impielatem a vultu Dei projiciuhtur, et a adessenl, .facevent ne feva scevivelaut navis pevivet.
justorum ccelibus separarilurpaganus etbserelicus. lta quoque cum. malus bomo ssevit _et in quselibet
Ille quia nunquam fuit cum Dei populo ; iste autem animae suse"pevicula, quae sunt maia opera, impel-
quia recessil a Dei populo. Uterque recedentes-a , lilur, clamamus quia_ hicoperaluj' injuslilia, non
Cluisto ad diaboli pertinent corpus, qui ab idolola- quod ipsa ulla esseutia sit aut faciat aliquid, sed
,l:ia ad Judaismum vel hseresim transeunt, juxfa quod voljtntas cui subditi suut omnes voluntarii
piophetam • < De malo labunlur ad malum (Jer. D fnotus tolius hominis , absente justiiia sine qua
IX). > Et Dominum noircognoveruiit, quia de infide- utitur hbmo voluntate diversis appetitibus impulsa,
litatis errore in ervorem .alium 1iransicruut. Cujus seetoninia sibi subdila in mullimoda mala levis -
doclrinanrquisque sequitur, Jiujus et filius nuncu- et effrenata et sine rectore- praecipitat, quod totum
palttr, sicut el per prdpbelaui, Amorvhaeum palvem, si justitia adesset, nrohiberet ne fieret. .
Celhaeam matrem esse Israel-Dominus dicitr {Ezech. Ex bis ergo facile cognoscitur,quia inj'ustilia
xvi), non utique nascendosed iinitando. Sic ef in nullam-habet csscntiam, quamvis injusfap voluntatis
nieliorein parlera filii Dci nuncupantur qui praece- afjectus el actus, qui-per se considerati aliquid sunt,
pla Dei custodiunt. Unde et 11'osnon naiuja, sed usus lnjustitiam vocel. Hac ipsa i-atione intelligimus
adoptione clamamus Deo dicenles : <<Pai_rnoster, malum itihil esse. Malum nanique no.n est aliud.
qui -es in coelis, (Maiift. vi), J non sblunrtantum quam absentia debifi boni. Nulla auteni essenlia
nativitate, sed etiam imitatione filibsposse alicujus quamvis mala dicalur esi nihil, nec mala .esse.
vocari; nam Judaei secunduni carnem filii Abrahse, est illi aliquid esse. "Nulli enim essentiaeest aliud
secundum eonvevsattonem autem filii diaboli iiun- roala esse quam bonum illi deesse quod debet
cujiantur : acper hcc illi sunt- semen Abraliae qui habcre.. Qtiave ,niala esse,. non est ulli esseuliae
 {081 DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. II. 1082.
aliquid esse. Hoc de malo quod semper est nibil A she in spiritu sive in corpore. Omnia quippe quaa
dictumsit. Sicut enini duo sunlbona, scilicet justi- a Deo facla sunt, et unitalero quamdam in se osten-
lia et commodum, ila sunt ,duo mala eorum con- dunt, et speciem, et ordincjn. Quidquid enim ho-
Traria, id esl -iiijuslitia et incommodum. TIoc scili- rum est, et uniun aliquidest sicut nalureecorpo-
cet incommodum aliquando nihil est ut caecitas, rubi ct ingenla animarum ; et aliqua specie for-
aliquando esl aliquid ril dolor et trisiitia. Sed hoc matur, sicut sunt figuraevel qiiaiilates cofporuin,'
malum cum aliquid est Deum facere non negamus, ac doctrinee vel artes animarum ; et -ordinem ali-
«.quia ipse eslfaoiens pacem et crearrs malum (Isa.- quem petit aut feiiet, sicufsunt pondera vel collo-
XLV).>Item: < Non est malum in civilaie, qriod non. catibnes corporum,-atque amores alque deleclatio-
faciat Dominus (Amos nr). > Ipse namque creal nes animarum.- Haec tvla, nbi roagna sunl, magnoe
incommbda quibus exerceletpurgat juslosef punit nattivse sunt; ubi parva, parvse- naluroe sunt; ubi
„ injustos. Illud vero malum quod dicitur injuslitia nulla sunt, nulla natura est. Malum quiiipe, id est
-nunquam est aliquid, nec alicui rei est - aliqiiid esse corruplio seu amisslp, velmodi, vel specicijrvel or-
Irijusta esse. Yel --sic creans malttm et faciens "bo. dinis -naluralis,' si pmnem modum, speciem, ordi-"
num intelligitur : Creare est dispdnere et aptai'e nemauferat, nulla remanebit jiatura : ac per hoc
aliquidJ Unde dicitur : Creanlur -consules, id est " quse corrumpi potest, eliain ipsa aliquod bonum
or-.inantur et aptanlur ad hoc, iit postea formenlur est: non enimei noceve potest covruptio, nisi
etfiant consules. Creal _ergo Deus. nialum, id est adimendo et minuendo bqnum. Malum quoque bene
peccatum, quandb aptat et ordiriai aliqueiri sic; ut ordinatum et loco suo -pbsitum, eniinentius com-
Iiabeat.-potenliam peecandi. Quod fit curii ei per mendatliona ut magis placeant et laudabiliora sint,"
. liiierum arbitrium dat-polentiam ef aptitudinem dum comparantur malis. Sicut autem cqntrariacon-
bene vivendi, sed ipsum affecfum, id est" liene vi- trariis opposita sermonis pulcbriludinem reddunt,
.ver.enon dat, sicut facil caecum darido potentiam iiaquadam non verborum, sed revum eloquentia
videndi, et ipsum habitum, id est visiim v.clvisio- contrarioruni qppositione saeculirpulchritudo - oppo-
nenf negando. Facit vero Ijonum, - id est -ormat ju- nilur, atqtie ordo sseculorum tanquam pulcherri-
stum cui largltur non solum Jaoteritiam justitise, mum 'cavmen eiiam-quibusdairi anlitbetis honesta-
_sedeliam ipsara justitiam, scilicet formam ej'us po- luv"; Unde scvipturii est: -« Contva malum bonum
tenlise. Hinc dicitur : « Ipse, dixit, et facta sunt ; est, etrontra morlem vita, sicut conlra pium pec-
maiidayit efcreafa sunt (Psai. xxxu). >Mandainus Iiis. calor. Et sic inluere ofnnia Allissimi. Bina biria,
qui longesunt rembti, dicinuis. Ms quiprope suril. P unum conlva unum.(£cc/j.'xxxin). >
Dum vero nihil esl louge, nisi quod ei x;st dissimile, Exbonis autem, id est exlibevo avbitvio volunlatis
propequod est siinile. Sedsummae essentiee, id est orta sunt- mala. Neque hoc Domini vefvagaluv seri-
Deo, quid. est dissiriiilius, quam id quod nihil est ? teritia qua dixit : « Non polest arbor bona fructus
_!_iuidsimilius quam id quod rion solunf esl, sed malosfacere (Matth. VII),J id eslbona vbluntas non
etiam formatum est.? Mandavit-igitur-Deus his polesl facere mala opera, scilicet tandiu mala aiijor
quse non exstiferunt, et imo procul ab eo fuerunt, manet in peccatovum fructibus, quandiu ad pceni-
et creata srint, id est aptala el disposita ad hoc lentiam non convertiiur,'et tandiu bbna arbor non
ut formas suas reciperent. Dixit aulem bis quse facit malos fvuctus, quandiu in studiq bonilatis
jam creata erant, et imo accesserant ei per po- perseverat; sed ex bona homiuis natura oriri vo-
tenliam-recipiendi formatn,, el faeta surit, id cst luntas ct bona potest et inala. Nunquam vero ma-
formala. Quod autem Deus bmnia faciat, id- esl lunvpotest esse, ubi nullum eslbonum. Unde mira
formet, inde probatur quia ereatomnia. Qui onim res conficitur ul, quia omnis natura brina est, nihil
iuitium dat creatis rebus, ipse quoque peiifcil eas. aliuddicivideatui'. cum vitiosa riatura inala diciluv :
- . Item de bonoet malo. ~_ verbi gratia, malus homo quoniam malum bonum.
Cum bona el mala siut contraiia, coiiti-aiia vero D Homo enim est nalura, et bonum est, et yilium est
nulli rei simul inesse possunf, nialatamen et bona nialtim. Non est lamen malum bonum, neque bo-
non solum esse possunt simul, sed inala omnitio uuin malum : ideo qtiod bomo malus non esl iiisi
sinebonis, efiiisi in bonis esse-r»on possunt, quia bonum malum. -Homo nempe bonum est,-malum
si bonum iion esset, prpvsits- nec malum esse po- iniquuni. Et cavenda estitia piopheiica senlentia :.
tuisset, quia non modo ubi consisleret, sed et itnde • < Yaehis qiii dicunt quod bonuin esl malum, et
-otiretiir malum, id est corruplio naturae,scilicet ex- qriod malum est bonum (Isai. v).- > Opus enim Dei
lerminatio boni, vel miiiui bono non haberet, nisi culpant quod' est honio, et yitium hominis laudant
esset qttod corrumperetur bonuro : malum quippe, quod est Jniquitas. Omiiis vc.rorialuraelsi vitiosa
id est corruptio, privat semper naturam qualicun- esl, in quaiitum natvivaest- bona.est, in quanlum yi-
que bbno. Narii niinuit ejus speciem, vel modum, tiosa est mala esl. Natura quoque sentibns , ctiam
vel o.diiierii, sicut vitia animorum sunt privationes cum dolet;-melior est quam lapis ques iioii polest
naluraliuni bonorumet morbi, et vulnera prlvaiit dolere;'ratioiialis vero pvaestantiqr est eliam misei*a,
'corpora sanitale. Hapenamque tria, ordo, modus, quam illa quae ralioriis vel sensus esf expefs. Male-
species, generalia sunt bona in i-ebus a Deo faclis, dicli crgo sunt qui maledicttnt diabolum, blasphe-
1083 WERNERI ABBATIS S. BLASII I0S4
inanles ln eo qpus __ei pro malo ipsius. Pnmum A.bus subinfravit jgnorantia rerum agendarum et
sane maluiri, id est prima privalio boni rationalis coiicupisceiuia noxiarum, quibus comites subinfe- .
nalurse, et causa malorum. fttit volunlas mutabilis runtur error et dolor. Quse duo mala,.quando hn?,
boni, ab imniuiabili bono deficiens. Porro malse vo- minenlia sentiunlur,ea fugitantis animi molus vor
hintatis. iriuium non potuit esse nisi supeiliia, id catuv metus. Porro cum adipiscitui' avaris concu-.
est amor jjrpprioe-excel!entise.< Iiiilium enim omnis piseentia, laetitia ventilalur. Ex
' his vnorborum.fon-
peccati siiperbia (Eccli. x). J Deinde eliam noleuti- tibus omnis miseria emanat.

BCMINICA NONA

Secftnduin Lucam.
< Homo quidahf eratdives, qrii liabebat villicum. B vaverif, certa misericordiae.' suae mercede donaifdus
Ethicdiffamaiusestapiidillum quasldissipassetbqna sit. -Yelsie accipialur, ut cum Judaei decimas dicant
ipsius, >etc. (Luc.xvu) Nunc adavaros superbosque deberedavi sacevdotibus et levitis, rios supev jiisli-
Piiariseeds; nunc ad discipulos illis audientibus lo- tiam eovum abundanles justilia Chrisli demus me--
quifuf' Dbmirius, ut resipiscaiit. Yillicus jiroprie "dietafembonorum, sicutet Zachaeus fecitnon solum
gubernator et custos Villse est. Unde et a villa no- de ffuctibus, sed et de omnibus bonis suis. Aut certe
fnine accepit. Hic vero ponitur pro oeconoirio, id dupliceiiius illorum decimas Ecclesiee dando.quin-
est dispeiisalore,qui scilicel universam domum dis- tas « Et laudavit Dominus yillicum iniquitatis,
pensal. OEconomus eniin "lam pecuniae quam fi;u- quiarjiuidenler fecisset, quia filii Iiujus s_3Culipru-
giim et omnium, quoe dominus possidef, dispensa- deniiores sunt filiis lucis in generatione sua. JCU-
torem-signilical. Yillicus ergo est cui Deus aliquas jusqtiisque bpera facit ejus et filius dicitur. Unde
pecunias ad erogandum comriiisil. Dissipat igitur ot borii sunt filii lucis seternae; mali vero filii sieculi,
cum male cbngregat, yel quando non bene expendit. id-esl lenebrarum. De quibus Salomqij [Isaias] ait":
< Et vocayrtillum.-et ail illi: Quid hoc audio de < V33qui sapientes estis iu oculis vestris/et corani
te?Redde fatibnem villicalipnis tuoe. Jam - enim vobismelipsis prudenfes (Isai. y). J In hoc Jispen-
non poferis villicare. 1 Yocat Deus quando incutit *-'salore non debemus ad -imitaiiduni'su.mere,ul vel
timoreih aelernee damnaiibiiis. Reddit horno ralio- domino fraudem, vel defrande eleemos^iiam facia-
riem, si, cogiians villicationem cum ista vila finien-. nir.s, sedinlerdum"similittidiiies econtrario ducun-
"dam, magis de acquirendis amicis quanrde congw- tur. Ut bic ot de judice iniquo : unde Lucas in xvut
gandis diviliis tractat. capitulo. Si ergp Dominus dispendium passus tan-
« Ait autem viilicus intra se : Quid faciam quia lunj laudatprudenliam dispensatoris,"non quod ad-
doriiinus nieus__auferl a me Villicalionem? Fodere yersus eum-fraudulenler, sed pro sepvudenier"oge-
nqn vafcb. mendicare erubesco. Scio quid faciain, .vit, multo magis Chrislus, quinulltim sustinerepo-
ut, cuni amqtus fuero a yillicalione, recipiant me tcst, et pronus est ad clenientiam, laudabit discipu-
in dcmos suas. ? Ablala villiealione fodci'e non va- los, si-ad_ ejus jiraeceplum misericordes fuerint.
lemus,-quia post hanc vifam non licet nobisinqui- Unde sequilur :- « Ei.ego voLis dico : Facile vobis
rere fructum boua? conversatipnis figone devotae amicosde mammona iniquifilis, ul cum defeceritis
compunctionis. Meiidicare confusionis est, eo modo vecipiaiii vos _in ceterna tabernacuia. .j.Mammona
quo fatuee vivi.ines mendicabuuf.Donius sanctorum,- Syrorum lingua divilise.-iiunciipatur,--el iniquitaiu
quibus fempore hujus villicationis misericordiam Q additum est, quod de iniquilate colleclaesmit. Unde
imperidimus, ccelestes niausiones.sunt in domo Pa- vulgata sententia dicifur: Quia dives aut est ini-
tris. - quus, aut heeres iniqui. Docet er»o de divitiis Ini-
«. Convocatis ilaque.singulis debitoribus domirii. quitatis araicos facere, non qtioslibel pauperes', sed
sui, diceitat primo : Quaiuum dcbes domino meo? eos qui nos posseut recipere in coelcstesmansiones.
At ille dixit : Centum cados olei. Dixilque illi : Ac- Yel iia": Faciannts amicos de iniqtia mammona, "ut
cipe cau.lionem tuam,; et seribe quinquaginta. lai'gie'ndo-paupeiibus angelorum nobis coelerorunif;-.
Deinde alii dixit : Tu yero quanlum debes? Cenlum que sanetorum graliara comparemus. Itec quidem
coi'os tritici. Ait illi : Accipe Htteras tuas, el sciibe male "inleHigend.o rapiunt, ul quasi bcne dispen-
ocioginfa. > -Accipelitleras, stibaudis in quibus de- senf, sed gVavanfuvpolius quam adjuvcntuv. Hostiae
bitum scripseras.Cautioest undecunque caveturcon- enim impiorum abominabiies: Hinc el per Saloriio-
tra injuriam ut jtistiiia teneatur.Cados[-/.K.o?]Graece nem dicituv :-« Qui-offevt sacvificium de. superbia"
ampiioiaestcontiiiensurnas tres ; Coros [xopog]vero pauperis,-ac si viclimet .filium in ,'conspeclu/pairis
modiis triginta comjjlelur. Quod autem uni meiietas» (Eccii. xxxiv).}— « Qui fidelis est.in minimo, efin
alteri quinta pars dimittitursiinpliGiter acceptum do- rnajovi fidelis est. Et qui in modicoiriiquus,. et in .
cet,quiaomnis qui iuoMgentiaincujusiilet pauperis majoii iniquus est.i In minimo est fidelis qui habet
sanctorum vel sx diuiidia vcl ex qttinta paiietelo, - viscera Dietatis-et opera niisericordise, dando elee-
 1035 DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB., II. . = .1086
mos^nas, et diligeudo pfoximos.-In majori est fide- Actrinam Doniini dividat.-In miriimo fulelem esse
lis qui orrinino adhserel Creatovi-_et -unus spivilus magnum est. Nam sicut vatio votunditatis, ideslut
cum ed desiderat effici. Qui enim fratrem non dili- a puncto medio omnes lineae paves in exlvema du- -
git, quem videt, nec miserettfr egeni, quomodo cantur, eaderii est in magiio disco qtiam in numefo
diligifDeum quem.non videt;' et quomodo seipsum exiguo, ita ubipafva justegeruntur,- nonminuitur
" Deo tfibuel? . ,-. -
Theophilus Aiiliochenus, qui .quatuo.r jusliti_e magiiitudo.'
'J
evangelislarum in urium opiis dicla compinxit, liaec ' De auatuor'debiloribus.
super haiic parabolam in suis commentariis est Io- • Qualuor debitores sunt : Deus, "spirifus, cafo,
cutus : « Dives habens viiliciim vel dispensatorem mundus.Deusdebet spiritui, ul eum et cognitiorie
Deus omnipotens est, cujus dispensatov fuit Paulus vevitalisilluminetct amovc virtutisiiiflamniet; spi-
lcgeni _Dei.discens a Gamaliele. Qui "cum coepisset riiusdebet Deo in qmnibus quseagenda sunf ab ipso
- Chvislianos. persequi; et doniini sui sttperblam dis- erudiri etsecundum ipsum operari"; spiritusdebetcar-
sipare, correctus esl aDoinino,- audiens :-« Durum ni; ut eara et a maiis.cohibeat, et in bonis exefceat;
est.libi conlra stimuluni calcitrare (Act. ix). J Dixit- caro debet spirllui in bono agqrido riiinistcrium et-
quein covdesuo : QuhTTauiani qiiia.magisler.fufot in commodo appefendo rifodum; cavo debet mundo,
villicus, nunc cogov esse discipulus et bperarius? Bexejus abundantia quod necessitalis est stimere,
Fbderc non v.aleo,idi?sf mandata er.im lcgis terrae in- quod virtuiis cst exerceref mundtts debet-cavhi in
cuniberilia destrticla sunt. Mendicarc erubescb, ut neeessitate subsidium, in ex'ei'citatione incilamen-
qui-ddctor fuerani Judoeoruni, nunc ihcipiam db- . tum. Sed spivitus_Creatqri.debitum non •pe.sohit,
clrinarii saltitis mendicare ab Anania. Faeiam igitur quia per supefbiarii elaltts eonfemnit abeo scientiam
fuero.de veritatis quaerei-evel per pigrifiam ligatus acceptam
" ut nie recipiant Cliristlani, cum cjeclus
villicalione mea. Ccepitque "eis,qui prius versabaif- inteliigenliam fastidit opere exercefe.' Prppterea et
tur iri lege, et sic crediderant ut arbitrarentur se ipse Cfealor.spiritui dehilum -jusle riegat, u.t eum -
in lege jttstificandos, d.ieere legerri aboJitarn, propbe- nec ad cognoscendum veruni illuminet.-nec ad bo-
tas prseterisse, et.quae anle prb lucro fiieranl iepii- nuni "amandum .inflainmet. Nam supeibum intus a,
lari ul slercora. Yocavit ilaqueduos" de plurimis cognilione veri.talis abjicit, pigrum antem in opere
debiloribus. Pj'imusqui_debebatceniurii cailos olei, foiis affligil. Rursus quia idenrspivitus cafni debi-
congregatos yidelicef ex gentibus Dei'misericoi'dia „ tuin non pevsolvit, ut eam yidclicet vel a riialo co-
indigenies. El de ceiilenaiiq numero , qui plenus bibeat, vel in bono exerceat,-fil-ut etipsa carp jusla
esl alque jjerfeclus , fecil scribi quiiiquageiiarium, Dei dispensatione rion ea exhibeat spiritui qitse
qui proprie poenitentium esf jtixtajubilseura aiinum, debet, hoc est^vef in boiio_ agendo minislerium,
et illarii parabolam "iri LXXIVluce, in qua abeti vel iri appetendo commodo iriodum.Jtcm.quia caro
qiiingeiili, alteri debilori L denarii dimittuntur. Se- per liegligenliafn spiritus laxoiiaroundo debilum noii
cundum -auiem voravit populum, sciiicet Judoso- exhibei, sed eis~affluentiam ad luxum voluplatis in-
riim, qui trilico' niandatorum . Dei nulritus erat; et loi'queI, et ad exercitatioiiem virtulis ej'us admini •
debebat" ei cenleriariutii-numcruni, et coegit eum, stralionem non oblinet, ipse qiioquc mundus justa.
-
qtiod de cetitum faceret-Lxxx,.id esl crederet in Do- i ecomperisatione"-ad niiseriarii. spiritus multijjjican-
mini fesurreclionerii octava jlie faclaiii. Ocloginta~ • dSm, eani et frangit adversis ef prosperis dissolvil.-
enim coriiplenlurde viii Decadibus, et utrieSabbato ' Hujus autem discordio quia solus sjjiritus auctor
transir.et ad primaiii. Sabbali. Ob hanc causam a esl, necesse est-ut ipse eliam prior ad pacem redeat,
Domirio praedicalur bene fecisse, o,uod de legis au- et csetera post se subsequcnter ad pacem componaf.
. steriiatc rnutal.us sit in Evangelii clementiam. Quod Si eniiiTijfse el Crealori debitam subjeciionem, et
si qusesieris quare voeetur villicus qui bene qiiidein cavni justum vegimcn exhibcre studuerit, perfccla' i't
offej-ebal,'s_drionbene dividebatcredens in Palrem, - cousummata justitia stibsequitur, et reforjnafa jtfsli-
sedFiliufhjiersequens, habensDeumomnipolelitem,' j) tia-cOncordia quoque et pax peifecta vepavaluv. Sie-
sed Spirifum sanctuui negans". Pvudeiitiov itaque - utenim ex •eits, injuslilia pax et concovdia cuncto-
fuil Paulus in transgfessione legis"'-filiis quondam vuni solvittir, iia per ejus injustitiam universa re-
Jueis, qui in lege versati Christum,'qui Dei Patris conciliaiitur. ITanc autem jnstitiani spiritus-habitam
verum luiiien esl, prodiderunt. Si auterri de rnam- perdere potuit; ainissam vero per se recupeiare
mona iniqtiilalis bene dispcnsata reeipiuntur in noir potest, quia, ne debilum" Crealoii-pei'solvat,
aierria tabeinacula, quanfo magis sei;mo divinus ignorautia fallifur; ne vero debitum carni persolvat,
in quo ntilla est .iniquitas,,qtii aposiolis ci'editus concupiscenl.ia prsepedituf : et si forle ex parte illu-
est bonos dispensatores' levabit in coekim? Quam- minatus vcrum agnoscere cccperit, el ex-parte ebn-.
qbrem qui fidelis est in niininio, id est in cavnali-, firniatus.bonumadimplerenon polest, tamen hi. quod
bus, etin majovi fideliserit, id est in spiritalibus. p.erfectum est adipisci, sed, sicut scriptum est.ulde
Qui autem in parvoiniquus est, ut nbn det fratri- , gustatani prp partej'usiiliam"esurire el sitire incipiat,
bus ad utendum quod aDeo pro.orrinibus est crea- et non adepta "pleiiitudine adsalielatera peftingat.
De jnisericordia. \ : '
t'.jm,isteet in sjjivituali jjecunia dividenda iniquus -,_
cui,ut ilon pro necessitafe, sed pro personls do-- < Misericordias Domini, > ait Psalmista, < in
 1087 WERNERI ABBATIS S. BLASH i088
ajternum caiitabo (Psat. LXXXVIII). > Cantabo iri me,, A v.igbremvirium; Sie anima noslra rion erat idonea,
et eantabiles aliis faciam miseiicordias Domini, mi- til pane illo quo vescuntur angeli "reficerctur, quia-
sericordias dico inaeteriium mansuras. Misericordias os nostrum vetustate clausum lenebatur, sed daia
ideo pluraliter ponit, quia quot sunt miserati, id est ost nobis petra, id est ChristuS, ad qiiam, vetuslate
per misericordiani reparati, totidem sunl et miseri- attrila, os noslruni novitateapeptum idoneum faetuni
cordise. In seternum auteni ideo ponit, ut oslcndaf esi. ad vescendum pane-illo angelofum, qui de se
per bric : sic ira-per Adam fuit temporalis, sic et . dixit: « Ego sum panis vivus qui de coelo descen-
miseficordia pev Chrislum concessa est aeiernalis. dil (Joan. vi). > Hic panis ab aniriia cuj'usque-veno-
•Ideoque, bone Jesu, < in generalionem et genera- vati hic etiam comedituv.: lune vevo plenavieillo
tionem annuniiabq veritatem tuam iii ore meo veficiemuv, quando in angelicum habitum commu-
(ibid.y. > ln genevalionem, inquara, et fgeneratio- iabimuv, et ipse evit omnia in omnibus (I Cor. xv).
nera, 1-cantabo niisericordias, et annuntiabo verila- .Iritevimin bac pei'egvinatione quid ? Utique rion de-
tera luam, Jion -falsilatem meam, in ore jam meo, relinquimurr quia Dominus faciens" esl miseficor-
id est cordi consono, quia quod tuum esl annuntio. dias : verumlamen iion nisi facienlibus misericor-
Obsequantur itaque membra mea Domino meo, lo~ dias. « Beatienim misericordes, quouiam ipsimise-
quar, sed tua loquar, quia veritatem tuam annun- . licordiam consequentur (Malth.y). >"Quehi autem
liabo iri ore meo. Srenim noriobsequor, sefyus non inodum misericordiae -exigit ? Hune scilicet, diiige
sum; et si mea loquoi', mendax sum. Ideoque ut inimicum tuum, et omni petenti te tribue. Yidetur
ego loquar, et tua loquar, duq qusedam sunt - unum atiiem repugnare quod dicitur, scilicet «iniquum ne
roeum,alterum luuni; veritas quidem tua, os meum, - suscipias {Eccli.Jiii); > etillud: landiu desudet elee-
etideb veritaterii tuam aniiuntiabo in ore meo, veri- mosyna ih.riianu tua.donec jtistum invenias cui des
tatcm dico pertirigentem in generationeni et genera- eam. Sed- vult Dominus ut miserieordiam facias
tionem, id est in reteriium, sicut et misericordia. eliam iniquo, non lanquam iniquo. Occurrit libi
Quas atitem misericofdias caniet; et quam veritatem liomo iniquus, in quo horoo opus est Dei; iniquus
annuniiet videaiuus. « Quoniam-dixisti in aeternum, vero opus est hominis. Da operi Dei, ita ut non at-
misericovdia ajdificabitur,in ccelis, praeparabitur ve- iehdas opus liohiinis, id esl ut qiiod iniquus est
ritas tua in eis (ibid.). > Idebque secure canlabo non placeat tibi, quia, si recipis iniquum in nbmine
misericofdias tuas, et annuntiab'o~ veritalem tuam, iniqui, mercedem iniqui rocipies : sic .qui recipit j'u-
quoniam lu qui nec fallis' nec falleris dixisti, id est slum in. nomine justi,- mercedem justi aecipiet
permisisti misericordiam elyeiiiatem, dicens ita in Q (Muith. x). Sed aliquis perverse el nimis large mi-
dispositione fua.^Misericordia, id est rejiai-aiio fu- sericordiain accipiensdicit: Nunquid non corrigam
lura, aedificabiturpergraliam, id est perfieielur pei'-. filium luxuriosum, nec servuiri sceleratum? Is sciat
tingens in aetcrnum, boc est: Sie aedificoul-non de- quia i'egula Domirii non reprehendit haee, si fiant:
,struam. Et verc i(a eril, quia in illis per misericor- imo reprehendit, si non fiant. Debes enim corri-
diam vepavatisfactis ccelumprseparabilur, lioc estex- gere omnes ad" eorrectionem tuam perlinentes : si
hibebifur aliis ut non vdespererit, sed sperent quod aulemcjui ad le attinent libi inferunt "iiij'uriam,
veritas tua, id est cbmpletio promissorum tuorum patienter sustineas eani, quia sicut misericors erit,
evidehter ajipareat in eis. Erit enim in alio scieritia si tu misertus fueris, ita etiam misericors erit, ut
linguaiTtm, in alib -gralia sanitatum, in aliis disci-e- non i'emaneat inultum quidquid pro j'ustilia pateris.
iio spirituum; et ceetefa spiritualia dona, sicuttu .Yei'e"Dominus est faciens misericordias. quia est
promisisli. Quod videntes alii non despeiabunt de miserator et misericors., Blisericors quidem affe-
completioiie promissorum luorum, quia replesti in ctione, misei'alor exhibitione, quia undique nos vo-
. bonis desideiium eorum, quipermiseficordiamre- cat ad convej-sionem, undique ad poenitentiam,
parati facli sunt coeli. Igilur quisquis pef misericor- sicut Apostoltts ail:- < An igrioras riiyitias gratiae
<Iiam repai atus, ac per boc coelum factus, hunc „ Doniini? Ari nescis quia patieiitia Dei. ad pasniten-
pius Dominus cororiabit ji.ost repletionem bonorum tiam le.adducit ? >(Rom. n.) Yocat Iibs crealuree lie-
suoruin, et hoc modo coron.abit, quia perducil eum neliciis, vocalnos spiritalibus.donis, el ideo eslmi-
ad illud borium quodest summum omniumbonorum. serator et.misericors. Sed ita inlelligatur riiisevicbrs,
Itaque nbn iri his bonis, ubi quocunque te vertas ul el videatur juslus. Sicut enim riuiic est miseri-
vilescit habitum, quod accendit desideratum. Nain cors, ita landem .erit verax. Et ideo timendura "est
quando non babeo, cupio; postquam vero habuero, netandem experiainur justuin, quoniam miliccon-
coiitemnq : et per illa bonaquibus replesti deside- temnimus benignum.- Siquideni ipse pius Domirius
rium meum venovabiluv juventus mea ut juventus longanimis est et multum misericors. Longaniniis-
aquiloe (Psal. cu). Pree senectute supeicfeseilaqui- est, quia iton slatim punit peccata nostra, sed lon-
te supeiius rostrum inferiori intanlum utnec os ganimilate quaerit bona opera. Si eriini puniret pec-
aperire,' nec se reficere possit,' et sic penuria cibi caiorem, quem habej-et laudatofem? Nec tamen vult
deficit. In tali angustia aculum lapidem quserit, et in corvina voce dileetationem, sed in" columbino
landiu rostri incrementum contundit, donec se re- gemitu coufessionem. Mullum auteni misericors" esl,
ficere jjossil, et luncrecipit ct-jiitorem pehna:um et quia remunerat in nobis non nos.tra merita, sed sua
 «89 DEFLORATIONES SS. PATllUlf. — LIB. II. 1090 _
dona. Dominus itaque miserator et misericors, lqn- A intelligas. Et non solum Moysi et aliis fecit vias suas
ganimiset mullum" misericoj's (Psal. cn). Ipse fe- nolas; sed etetiam filiis lsrael, id est quibuscunque
cit nolas vias suas, misericordiam scilicet et judi- minoribus nunc videntibus Deum fide, tandem visu-
cium, per quas ipse ad nos venit, et rios ad eum, ris specie. Fecit nolas volimtates suas. Hoc est au-
Moysi. Per Moysen inlelligendi sunt omnesjierfecti, tem voluntas sua, ut nos attendamus mulliplieem-
sed ideo eum polius p.onit, quia per eum legem de- nostram riiiseiiam, et quseramus medicinam, et sic
dit, in qua lege -data niagnum. mysterium est. jn perpetuum non irascelur. Hoc inferfad consola-
Ad hoc enim lex" data est. ut, crescente peccalo, tione.nj-uoslrain. Non enim^satagere debemus, ut fu-
superbi humiliarentur, humiliali confiterenlur, con- turara iram evadamus, sed eliarii ut praesenlem de-
fessi sanarentur. Has occullas vias suas"nbtas fecit ponamus, dequa Apostolus': <Fuimns enim aliquando
Moysi,.p„erquero lex data est, quee superabundavit etnos natura filiiiree (Eplies.li);J Et ideo_consolandb,
deliclum, ut superabundaret et gratia. Nec hoc cru- nosdicit, quia non irasceluriri perpetuum.Jameniin"
deliter aDeo. factumcst, sed salubriter. Muliieiiim spe iram in qua adhuc sumus, id esl pcenas peccati
et nbn sentiunt, nec fnedicum .quaevunt. Au_elur evasimus, landem penitusevademus, elsicutnon in
movbus, crescit molestia, quaeritur medicus, et sa- _ perpetuum irascelur,-ita nec in aeternum cbmmina-
natur segrotus. Ecce' quomodo "perlinet _ad legem B bilur. Heccenim praesens ira comminatio. esl seter-
misericordia. Judicium ijuoque per-contrarium, nee. A qua nos misericorditeV Dominus Jesus Chri-
. sciliccf "quanjum ad non ailendentes hoc pertiuero slris liberare dignetur» Qui vivit et regnat Deris.

DOMINICA DECIMA.

< Cum appropinquarel Doniinus Hierusalem, vi- simul cum ipso, Nocte dieque juncla manebit, sibi..
dens civitalem flevit-super- illafn, dieens_: Quiasi Absque maiilb nemo videbit eam. Sed viduata,si
cognovisses et tu, et quideni in bac die tua quee.-ad caret ipsp,'n<uf lamen ultra-nubet amico , sola.
•
pacem libi nunc aiitem abscondita sunt a„boeulis volabit, sola sedebit, et quasi cbrde teneuit ami-
luis'.-Quia venienl dies in l'e,ot-eircunidabunt te cum -operiensqiie casta -mariebit. Sic anima qiise-
inimici tui vallo et coanguslabunt le uiidique, et ad qiie fidelis facla" virili foedere felix, nanique mari-
terramprosternenlte! et filiosluos qiii inf e sunt, j ete. lus est sibi-Christiis.Cum sua .de se pectora replet,
(Lud xix.) Litteram sic lege: Si cognovisses cjuia et bene vivit, semper adha^ret. Non alienum qtiaefit
venientdies inie,et circumdabunt te i.nimici,-elc", amicurii. Quomodolibet, orcus - sumpserit illum,
. etiarii tu subaudis fleres." Quse rnodo quia nescis quem superesse credil in aelbeve, inde futuvuiir-
quod ininiinent," exsullas, dura carnerii -yoluplatibus spectal eumdem, ut microeosmum j'udicet omnem.
das. Equidem In hac tua die, id est in hac tua pro- Hirundo aulem esl volaiile sifnili mpdo, et gencrat,
speritatis claritate, quse adpacem tibi.estiempora- semel. Sic et Salvalov meus nalus est seniel, in
I.erri,saubaudisHeres, si cognovisses baec superven- utevo bajulattis semel, crucilixus cst semel. et sur-,
turamala; sed nuuc abscondita sunt-ab oculis cor- rexit a nioiiuis semel. Umts Deus, una fides, unum .
dis tui.Yel pofest a princijjio capituli sub uno versii baptisnia. Ciconiae aves vocatasa. sono quo crepi-
legi usque ad pacemiibi, hq.c modo: Flevif diceris : tant quasi cicaniae. Quem sqnum oris potius esse
Quia si "cognbvisses etiam iri mecum, subaudis, dicunt quam yocis, quia ciim quatienle" roslro fa-
ruinam quse imriiiriet,"fleres. Equidem hoc esf eiiam ciunt. Ha3 veris nunliae, societalis coniifes, serpen-.,
certe in hac dielua,-quae ad jjacem tibi est^ subau-' tium. hbsles maiia transyqlant, in Asiam colleclo/
dis - fleres.^Nuric"autem abscondila sunt, erit alius agmine pergunt; cornices duces eas preeceduni, et
versus usque ad finem capituli. Et non relinquent pj ipsaequasi exercitus eisobseqiiunturadyersus inimi
-in te lapidem super Iapidem eocjuodnon cognove- casaves; Exim.ia illiscircafiliospielas.Namadeoim-
ris tempus visitalionis tuae. Evei'sionem"Hierusalem pensius' fovenl in, nidis- filibs,' ut assiduo incu-
factam esse a Romauis pfincipibus," Yespasiario et bitu eis plumse exeant. Quantuin antein tempo-
Tito non ignoramus. Eiiam ipsa--transinigratio iis impenderint fetibus educaiido tantum et ipsae
civitatis nunc constvuctae cxtva porlam ubi Domi- inviceiii a pullis suis aluntur, hoc est "moralis de-
nus cfucifixus fiiil.testaluv, qttod pviorilla Hievusa- notatio cleirientiae et compassionis.. Semel itaque
lem funditus evevsa sit. Haec est causa destvuctio- Domirius" flevit- -supef civitatem, cum perituram
nis iltlus, quia non cognovit Dominiim quando vi- nuntiavetjsed quolidie per electos suos in Ecclesia
sitavileam. Uride Illud piopbelicum : < Milvus in plaiigitreprpboSj.qui nesciunlcur plangantur, quia,
coelo cbguovit "tempris suum, tuvtuv et birundo et juxla Salomonem, « loetantur cum malefecerint et
cicouia custodierttnt'tempus'adyentus sui, populus exsultant in febuspessimis(Pi'oi). u).> Qui si danir,
autemmeus^non "cognovit.judicium Domini (Jer. nationem suampraeviderent, _eipsos cum electorum
vm). j*Tur-tur est genus vplatilis, et nescit inane lacrymis plangerenl. Suam igilur .liabet. diein
amarc.Kam scmel uni nupla rnarito, semper_abiliil. aifinia perversa, quce transilorio gaudel in temiiove.
 1091 WERNERI ABBATIS S. BLASH " - . 1092
Cui ea qu_3 assunt ad [pacern sunt, quia dum ex A tur, ut solis similitudinibus.corporum spiritali vi-
.ebus femporalibus laelalur, duin horioribus extolli- sione teneatur, ubi "nescio ulrtim "possint aliqua
tur, dum in eainis-voluptale resolvittir, dum nulla nihilsignificantia videri. Ha3cigitur natura sjiirila-
.venturae posnae fovmidine terretur, paeem habet in lis, inquanon corpora, sed.coi-porum siniilitudines
die sua, sed grave scandaluni damnaiionis habebit exprimuntur, inferiovis genevisvisiones habet quam
in dic extiema." Iuimici sunt maligni spirittis, qui illtid nientis ac intelligentias luineii-quo et isia in-
anifriam a corpore exettnlem ousident, quam in feriora dijudicantuf ot ca cernuntur, quae neaue
carnes posilam deceploriis deleclationibus fovent. sunt corpora, neque gerunt formas similcs corpo-
Vallo eain, circtiiiidaut, quia! reduclis iniquilalibus, •riim, velut ipsa mens.
quas perpclravit ante oculos ejus,ad_socielatem suae ;, , Iiem expositio de eodem.
damnationis eani coarctanl. Undique coangustant, - < Yise Sibn lugent eo quod non sit qui venlat
quando ei non-solum-operis, verum eliam locutionis , ad sblemmtateni (Tliren. 1). J Sion qu^d sonat spe-
iniquiiaics replicant. -Tunc anima.per-cognilionem cula, est Ecclesia, quaj regem gloriae in decore suo
reatus sui ad lerram prosternitnr, cum caro ad est speculalura. Hujus viae sanctorum "viloe etjio-
pulvereiiiredigitiif. Tunc in mortem filii ejus ca- clririse accipiunlur, per quos fideles ad meenia coele-
dunl, cum cogitafiones IHicitae ex illa prodeuntes B slis urbis perducuntur. Hae viae lugent pau.os
iri extrema ultionedissipantur, sicut scnpluni esl: veniread solemnitaterii, quiajusli graviter- deflent
« In illa die peribunl. omnes cogitaiiones eortim raros frequenlare Dominici sacrameiiti celebrita-
(Psal. CXLV).J Lapis super lapidem intelligitur dura tem".Nam qui se hic alienant-ab Ecclesite festivita-
cogilalio super duram cogitalionem. Perversam ani- te, utique in futuro excluduntur ab angeloruni so-
inam visilat Deus, quotidie praecepto, aliquando fla- lemnitate. Unde legitur hodie quod Dominus videns
"gello, aliquando miracnlo, ufqui nescit audiat; aut civitatem Hierusalem flevit, eamque -ab hoslibus
dolore compuncta redeat, aut beneficiis devicta ma- obsidendain, circumfbdiendam,- cum omnibiisfiliis
lum quod fecit erubescat. Praeterea iiotandum quod suis deslruendam praedixit (Luc. xix). Civitas Jiaec -
quondam spiritualem naluram in nobis babemus, s.uper qttain Deus fletj cst-qua3libel anima, quse non
"ubi corpc.ralium i'crum foniiantur- simililudines. plangit-sua crimina. Quam. inimici circumdabunl,
Priraa, curo ~aliquod- corpus sensu corporis tangt- dum-imminentemortecalervee deemonum eani val-
iniis; secunda,' sive-cum absenlia - corpora jam labunt. In circuilu'valluni fodiitnl,-dum transacta
nrUa cogilamus; tenia, sive cum eorum corporum -m.ala ante "oculos ej"us ducehles, eam in foveam de-
quse non novimus, sed tamen esse non dubilamus sperationis ducunt. Undique coangustabunf, dum
inluomur; quaiia, sive cunraliqna quse non stinl bbrribili vultu et geslu cam ad poenas exire com-
vel esse nescitintur, pro arbilfio' vel opiuatione pellunt. Ad lerram autem prosternunl, dum corpus
cogitamus; quinta, sive cura neque id iageiilibus nioiTe intcrimuiit. Filios ejus trncidant, dum"eam
• ad taftara perducenles, pro roalis operibusin stip-
uequc volerilibus nohis yaviae forraae corporalium
simililudinum versantur in animo; sexta, sive tum plicio cruciant. Liipidem super lapideni non relin-
aliqua corporaliter acturi, ea ipsa disponimus; quens, quianullam duvi covdis cogilationem impu-
seplima quoque, cum jani in ipso aclu, vel cum nitam dimiltent. EtJioc totum ideo coritingit, quia
loquimur, vel' cum-faciinus onfnes corporales mo- tenipus visitalionis suae non.agnoscil. Anima visita-
tus.ul exerceri possint,- proeveiiiuiilur siniililudini- tuf, quando cum hominibus a Deo flagellatur. Sed
bus" suis intusiri spifilu ; octava, sivo.cuin a dor- ipsa visitalionem non agnoscif, quia"'disciplinam
mieritibus somiiia^ videiilur,' vel nihil vel aliqua recipere i'enuit: Dominus autem de templo suo ven-
significantia ; nona, sive cunl valetudine corp"oi'ali denfes et ementes ejicit, quia culpas bomines dia-
'tuvbatis intritisecus Itineribus • seritlendi imagines bblo vendenles, et pcerias ementes, flagello posni-
1
corporum, .spirilus-veris corporibus ita -miscet, ut tentiae a eonveisis_ex"peIlit.Hocpraefiguravit Hiei-osu-
inlernosci vel vix-possint vel omninb non possint, j) lyraorum subversio, quce conligit hocmodo : flieru- •
aut significcht aliquid, aut siue signillcatione ulia salem visitatio, erat- Chrisli incarnalio. Hanc
oborianlur"; dccima, cuin prorsus invalescenle ali- quippe orieiis ex allo-yisilavit,"duin in medioejus
".quo morbo vel dolore corporis, el intercludeiite in-. regnum ccelorurn praedicavit, signis. et miraculis
tus vias quibus anima ut per carnem senliret exer- illustravil. Sed ipsa lempus suse visiiationis non
'
cebalur, ac. nitebalur inteiilio allius quam somiio cognovit, dum hunc a lege et propbetis proniissum
absentalo- spiritu corpovalium" vevuiri existunf aut Deum cvedere noluif. Insuperdum lerrenani gloriam
njonstrantur -imagines • vel significantes aliquid perdere timuit, regem glorise cru'cifixit,,et ideo cce-
vel sine ulja signilicatione apparentes".- Undecima , lesfeni-gloiiam amisit. Ipse auteni alas criicis ex-
cum nulla "ex corpore-causa existehte,^sed assu- paridit,;alque sub umbra alarum misericofdiee suse
mehte atque rapiente aliquo spiritu-, toUituraiiima cbngregare- voluit, quemadmodum galliria pullos
in tiujusmodi videndas simililudines corporum, ini- sitos sub alis a riiilvo prbtegit. At illi calceDominum
sctnseivisa corpbi'aliacuni similiteretiamcorpbreis' abjecefunt, vocantem. audire noluerunt, manus
seri.jibus utiiur. Duodecima ctim ifaj spiritu assu- post eos extendenli, dorsa in faciein dederunt. Deus
niente, alienalur alj omni cbrpoiis sensu el avcrti- aufem patieris et multuni miscricors,.qui vineam cle
 '
DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. II. 1094-
.•003
-JEgypfo transpiantavil, et eam agricolis locavit; cu- _\ civitate exorto milites propugnacula relinquunt;
jus prophetas jipsi ad se missqs csntumelia affeefos sed.bostes, undique muros. iiTumpunt. Civita-
peremerunt; insupevetiimcu.nF-liunrsuuin de vinea iem" violenler invadunf; univevsa" vovaci llam-
ejactum occideruut, dedit eis quadraginta duo amios mee tradunl, cunctum populum diversis suppliciis
in pcetiiteniiain.quojxjsseiitVeatu^ sui consequi in-, exstiijgutint,., cunctas tuvves et ipsum leniplum,
dulgeniiam, Ipsi.vevo tempore gratise abusi sunl in- iriurumque in circujtu a fundamenlis destrumtt.
supevbiam,et i.miaveninlDeum jugiter augentescuT- Oniiiibus atifem subversis;, "fertttr quod in loco,
pam; ideolraDei ascendit supereos etdisperdidit eos.' quo civitas-pridem fuerat, aralrum duxerint,. sa-
Postquam -enim prcphetas sapienles et scribas ad lein pro semine sparserini. .. . _" ;>
'
"eos -missos ' a se vepulerunt, iusuper quosdam Jn bac itaque_ obsidione legituv .quod undecies
lapidayerunt; qtiosdafii divisis pcsnis.irilerfeceruht,- centeria millia 'fame-perierint, lotidenique' gladio
, alios _de linibus suis pjxjpuleruiil; Dominus, ullio- perempti' sirit,1--ejiisdenr" numeri in captiviialcm
num, Doniinussanguinera eorumrequirerc-est ve- distracii, tfecenti in ultioneni Dominicae nec.is
cordalus. Yenifque super eos acfilips- eorum san-' cfucifixi sunf; Tradilur etia.iii quod xxx_prb de-
guis Christi, oriiiiiumqiie ju_tdrum,;quem' a san-; naiiq A'eriditi_sint, sieut. ipsi Dominum .pro xxx
giijiie"Abel efluderurit' usquequo apostolos - Ghristf B denariis ti-adideruiit.; sic, cliarissiini, .veddidit Do-.
occiderunt.-Et quia Palrem. "et Filium offenderunf, ininus-septuplum in sinu eovum.qui effudevunt
pater Yespasianus,et filiuS-T.ittis-hocvindicaverurit, • sangujnem sanclbvum (Psal. Lxxvni). Sic velieta
ac vineanfsummi pairisfaniilias, quapi iri- vineam est domus desertar quani ipsi speluncam latro-.
Sodomovurii cbnveiieraril-, d_equa vinum Goiriorriioe - nunr fecenuit: sicque- Rbmahfet locum etgen-
bilierant, exieiminavif aper de silva,,et singularis lem Jllqrum tulerunt. En, dilcctissimi, ..audistis
Terus depastus "est earii (Psal. .LXXIX)."Silva oratj - captivitatem Judaeorum, cavcndum"est nobis a ca-
geutilitas, de'qua aper Yespasiariusexercitum du-' ptione doamoniorum." Illa enim -scripla est ad ;cov.
ciia.il,- et vineam , "scilicel Judeeanv, --ferro ef: veclionem.nostram, ne rios incautos circumclu-
lgne , ext.ermiuavit.
" Stngularis ferus evat -Titus, dapicastfa bostis.irialigni. Eienim ; ut nos.esse-
qui - loriga obsidione Hievqsolymam est . depa-- iuus cajjtiyitate libevi,. sunimi"vegis filius datus.
sius. Sed arilequam civiiaseverterelur,-iGfq illo. esl .obses pvoredemptione nostri. Atque ut hoc
anno stella irislar gladii -super eam pendere. .vi •" lenacitef nostfcp mcmori_3 impriniatur, panis CJiri-.,
delufVYittiia -etiani sacrificiis admota, agnum est sti iii moduni denaiii- forrhatur, quia.profecto ille
'
(inixa, et continuis XL-lioelibus igneae -acies in prOi xxx denariis traditus-est; in nianus iriipio-
sere cernunlur, 'teiupli' januae "riiedia nocte ultro" 1J rum :". qui yerus denarius dabitur invinea usque.
aperiuntur, "maximaque luce inlris cqruscanle vo-- ad yesperanrlaborantibus. prseniium qmnium ju-
ces liiijitsiiiodi auditiittur : « Transeamus de sedi- storuni". Hiric capliv"itas_prsecessitr in figura sictit
bus Istis.-'> Igitur transactis -post ;passioncnf Do- nbbis refert sacra Scriptura :",,Crim Elias Jgneo -
mini" quadfaginfa duobus annis,. Yespasiauus. el curvu.Jfi ccelum transferrelur, et Elisetts pallio"
"Tilus, duces. Romaiiorum, - cum maximo exer-- Eliae Jordane' diviso, ad Jericho reverleretur, eo ' ,
cilu Judajain iulrantes,;univevsam vegioiiem incen-, inde adDelhelasccndente pueriei illuserunt < : As-
dio devastaveiTinl. Populus aiitem ex.euriclls-urbi- cende. calve, ascendecalve J, clamaverurit (IV Reg.
bus ob .paschalein feslivitatem iri Hierosolynfarii-" i)., Quibus dum ille raaiedicei;et, duo urside silva -
coiifiuxeral: quem -exeicilus iri.paschali lempbfe. egressi sunt;- qui XLUpueros laceraYerunl. Elias
bbsidebal, sicul ipse Dominum iiipasclialfdiecfu-. ei-al in "figura Christus ; hic ad Bethel" ascendit,
'
cifixerat. Ilaque "secund.um-verba :Doriiiiii, civi-.' dura de Hierusalerh acl crjicem telendit." Huic
las-valio circumdatur,"machinis undique exslru-' pueri illuserunt:«" Ascende,. calve, > clamaveruut,
clis Torfiter ab bostibus- impiignatur-: _sed el.r duinJudaei puerili sensu Domino pro;nobis flagellato,-
.suniina vi a civibus defensalur. Sed quiain-Db-] > decalyato in Calyarioe locb in cvuce Illuserunt, Mo"s_
mino Deo sctitum _pvoieetioriis iion habuerunt, quijipe apud antiquos erajt crueittgendos prius fla-: •.
iri manu bosfili corruerunl-.' Qub.sdam" namque geilavi - ac decalvail, sic potesl etiafn iri" sacra
fames,- quosdam consumpsit _tabes;" qujdam ab . Scriptura notari:-« DevoVabit, inqiiit, gladius caf-,
ipsis" clvibus crudeliler truci'dati',-quida'm "lriortuo- nes de cruore bccisorum, et de caplivitate nudali
ruiii" Telore"jsuiit prsefocati.. Nam. pessiirii quique capitis.iiiiniicqiTini (Deui. xxxvi,).. >'Nam-et eaptivi,
"ut canes .eivitateni: cireuibaut, escam de maiiii'. : decalvabaritur, qui veridebantur; Hoc videtur .no- ,
mulierurii,'4e;oro infantium etiam rapiebani; ;ci.' slva.'tonsura -exprinle^e,, qtii - censcmur;'Christ -
ves"iri' platea-jacentes, «xtremuni spirituiii pi'"se- figurani. gerere. Ptfeiis "autem ab Eliseo - ma-
fariie "tfahentes,- impio feffo cruciabaijl; voiehtes-. ledicilur,- durii nialedictio sanguinis cjus-."super-
que-mori non ex-toto :.ex"stinguebarit, sed iriiserbs lios et super filios'"nbstros" Judseos jndiicitur;" ..
vuluefibus torquebaiii.- Posfqitam. vero, asinos vel "duo" ursi de.silva" egressi/quadraginta "duos pue--
equos cffiicfaqrie aisiirialia ad ^esuin iilici.ta_.in ci-" ros" laceraverunt, dum. posfxLii annos duoim-
bos sonsiiriipsefuiit, ipsse'matres filibs suos ad. peratofes jde-genlilitate, egressi, armis. Judoeos
edendum" mactaveVunt.; Unde- jnagno- clamore In -_alrOcier"s1fa.rigulayeruht. Nos,ei'go, charissimi, 111- ,
 " - WERNERI ABBATIS S:_BLASil
1095 - lOPC
tamur nianUS nusuuiii euugei e, vajjuvii.ai.eiiiam- A j cnva oiciiur : nasc uuns esi; lerua igionosa^ qu»—
marum "effugere, ad yerum regem nostrum pvove- peifeclorum: est. Affectuosa Jd esl afficiens pee-
nne, veram libertaterii obtinere? ; eaff f ecordatio - est, quando horno afllcitur.desi-
" - - ' De Etia el Jezabel. _ derip et delectalionepeccandi,"quandp recogilatad.
« Elias timuit. Jezabel, et fugit a conspectu mu- pllas carnium >Egyptiarum,quam deliciose et sua-
lieris fornicariae, et.surgens abiit quocunqueeum -. viter,Vixerit,, et quam arduum sititerquod ag-_
ferebal vplunlas, yenilque in Bevsabee Jiida, et gressus vel cursuriis sit.. Recordatiopungitiva vel
-dimisit ibi prierum "suum, "et abiit in desertunf compunctiya dicitur,. quando.reniiniscitur quam
via. unius- diei (III Reg. xix),> Pvimo jacenda, sordide et vagiliose. yixit, nori ut adpriorare-
sunt fundariieiila histoviae, ut jjpstquasi d'e paiiete deat, sed ut digne ea defleal, el semper coram se
vel petva histoviae oleiim moralitatis.eliciatur.-Je- slaiuat. Unde-dicitur : «Peccatum' irieum coram
zabel interpretatur ' fluxus.sdngutnis \ et _significaf me-est semper (Psal. L),J ad modum alicujus qui
carnalem concupiscenlianrquae occidit proplietas,* -novellat agrum, arbusla qtfidem resecat, sed de
id est videntes. "Unde.dicitur: « Ubi "est domus agro iion aufert, imo veponit _et stevnit stipev
videiitis (IReg. ix) ? > id esl prophetae. Ilaec-enim agvum, el iricendit ut ager habilior sit ad defe-
videlicet "coiicupisceiitia jj.ophetas et- sapicntes B - rendum et fructificandunj, ^ecundum illud.: < Con-~
" caltfil cor meum intra
exstinguit- .durn'vpluptali blandissime quidem, me, etjn meditationeTnea
sed luvpissime et- perri„iciosissi'me_,_ ef cbnsi- exardescet ignis (Psal. xxxvm). > Terlia rocorda--
milibus viliis se subjiciunt, de qulbus scribilur :.„ tio-peccati gloriosa. esl, quando homo remedilans
t Fluxus ebrum, ut iluxus equbruni (Ezech. xxni).-> quis fuerit, -qua. gratia de laeu miseriae el de
(GREGORIUS:) Unde Elias, ,id est solitarius quilibet, Juto" fsecis liberafus. sit gratias agit Deo, dicens :
quem Sol juslitiae illuminayit,, timens sibi-de re- < Non nbbis," Domine, rion nobis, sed nomini tuo
gione ejus, frigit in Bersabee, ^quod -.interpretatur _dagloriam (Psal. cxm), >..et-cum.Israelitis de -E-
septimus puleus , id est Ecclesiam , vedujidantem _, gyplia servitnte Jiberalis gratulabunde .decautat:.
septiformi gratia Spirilus saricli; Juda, id fest con- .< Canteraus. Dpmino rglorlose enim magtiifieaius
, fcssionis, yel~pjiieus-salietatis, iqtiia habet Ecclesia est .(Exod. xv).>:etcum Zacharia :« Benedictus Do-
doctrinalia prsecepla vel fluenta ,ad'-salietatcm, mhius DeuS'.Israel, quia visitavit .el fecit remptio-
in quibus, utait quidarif, agnus pqtest ambulare, riem plebbfsuae (Luc. i). A Elias-igitur viam -unius
et elepiians naiare_" lnde inilialis' et lactea db- diei prpcesserat compunctiva recordatione.praeterita
ctrina proporiitur , rudibus, perfectis auleni soli- reminiscens, et sub umbra juniperi sedens (III Reg.
dus: cibus. Reliqiiit-ibi pueruni suum,Jd estpue- xix), quseostaiijusfulajiumilis et spinosa, signi-
viles actus_ et peccata - quibus.-pueri nutant, teteii- ficans eonpunclioriem' et amaritudinem poeniten-
dit quocunque eum. vdluiiias ferrel. Quod.uriius- liae. Uride ex lassiiudine et irislitia -obdormivit,
cujusque qui~ peccatasua vult j-edimere, sigtii- quia insensibilis mundq,,et tanquam- mortuusfleri
ficaf deliberalionem, ut lioc genus yivendi aggre- debel, quem prioris vifae lcedet.- Unde -et- Elias
diatur, sed laiidem- vadit in deserfum, id est de- ait : < Sufliclt mihi, Domine,,t_olIe aniinam meam
serit munduin ..via-utuus diet. Tres sunt (Exod. (ib'id.);i& est auimalem: Yitam. Qui sic "obdbrmie-
-
iy) dietae, qiias ibtfnt qui -Doniino sacrificaluri rit,' Angelus - magni consilii excilal eum diceris :
sunt, quia 'oiime qiiod Domino, offeririius, inno- « Exsurge a mortuis, et illumiiiabit- libl Christus
mine sanctse Tririitalis debet 1fieri. Prirna .dieta (Eplies: y). > Unde scrlbitur : « Eccc angelus-Do-
est incipere, secunda faeere,.tertia' perfieere vel mini fetigit eumdiccns : Suvge, riomede (III,Reg.
perseverare., Yel primadeclinare-a malo, secunda xix). . Tactus iste est .animi npri cofporis, spiri-
facere bonum,-tertia inhabitare vel--permancre in tus non carnis, ralionis, non sensualilatis, interio--
saeculurir-saeculij-Uf diealur de prima : .< Quiescite ris hohiinis 11011extefioris., Iste angelus dovmi-
agere pbrveise'(Isa. i); . ,et: < Qui -fufabatur,^jam JJ erites discipulbs excitavit dicens:'< Quid doviriitis?
non furelur (Eplies. iv).- J De" secunda :"«.Discile . Non potuistisunahora Vigilaremecum?> (Luc. xxn.)
' bene
agere.(/sa. i) >; et « Induite novunr bominem Et ecce ad caput ej'us subcinericius panis et vas„
(Ephes.. iv). J Tertia yero dieia-.est'bbnum con- aquae. De inleripris hominis capite est serm.b,
summare, de qua dicilur : i Ascensiones "in corde idest-de mente., Panis subciuericius, .-qui exsufflan-
suo disposuit- (Ps.al. LXXXIII);J et in Canticis : dus esfet tergendus, signitical asperitatem viclus,
<.Quaei.estistaquae ascendit per desertttm ?-JJCanl. quo-utuntur-poeiiitentes.rde quo Davidait--: « Ci-
III.) De his ..triiius .diebus dicitur in "Evangelio : nerenr tanquani panem mandueabam (PsaL ci);->-
<.Pelite et accipielis, quoerife et invenietis,-pulsate vas aquee, lacrymosam compunctionem, quae .est
Ct- aperietnr-vobis JMallh. Vn). J Elias qui ha- aqiia abluens et reficiens. .--.--
betfofmam poenitentis, unam Sieiairi ianluin - Cujus compunctionis mensura
per vas signm
pvocessit. Updeet consedit quasi meditans." catui", quia -juxla modum .culpae. erit_men"suva-
"..Notajjdum quod tres. sunt recordationes pec- po3iias""-sicutdicituv :"< Pottfm dabis nobis in "la-
cali: piima afficiens et delectans; quse ;mala esl; crymis :.liv mensura (Psal..rxxix); > et « Exitus
secunda exasperans, quae .pungitiva seu, conjtiit- aquaium dcduxevunl oculi roei (Psqt cxvin). >
 4097 DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LiB. II. - „ 103$
Comedit ergo ct Iji_it_'e! vtirsum obdormivit, scili - A "vera et seterna bona afTeciaritur, qiiarido fideTis_om-
cet inpace et quiefa mentis tranqUillitalefEf demio nlbus iraiisitoriis calcalis in solum Deum suspirat,
reversus angeius Bomini tetigit eum, dixitque Illi :- huftc siti, hunc esuvit, hunc cogitai. Est ergo trans-
< "Surge (III Reg. x), J id estitd superna le sub- eundum de amore temporalium ad arriorcm a.terno-
leva, qui et ad cliscipulbs : «,Dorniile j'am, etre- rum, sicut tfansiitlfoyses, >quividit rubttm afdero,
quiescile:sufficit(3Iaj'C.xiv). >Comede,id estpj'aeiiba r.ec coinburi (Exod. v). '-Onstupuit- quidem primo
-ex gusla de inlerna dulcediiie. Non determinafnr qui prius ser.sit aliurii ignem, scllicetanjorem ^Ethio-
quid comedeiin!, qnia guslus illlus dulcedinis indi- pissce suae, id est prius flagrabat ardofe concupi-
ciblils est, imo inexcogltabilis; acquiri pptest, sesti-" scentiae, qui offuscat amaforessuos'; sed visb qiiod
riiavi rionpolesl.Huicg.audis via jTestat, idestchari- rubus ardebat necfconsumebaluf, ait: « Transibo
ias, ""qua?.in mens.a cst, adco quod Deiim ad hanc et vitiebo visionem bauc magnaiii- (ibid.), sicque
'vallem laeryrnarumlnciinavit ut seexinanii'et. Gran- tfansivit a'd ignem divini amoris. Hic transitus nou
dis peffeclio, quse lioriiiuem tfsque ad DeiTlexieram fit nisl grafia Dei. Quse una secundumaffectus suos
subliiliavil. Qui in hac via pede inoffenso incesserit triplcx" esse_ dicitur: Prima initiat ut vocemur et
"potest dicere : <Tiisrisiviir.us per igneni (Psal: LXV), siriius inltiurif creaturse ejus; seeunda provebit ut
qtfi corisurait solicla, conslringit et dissilire-facit, id B jusiificemur; tertia. consummat ut glorificemur.
cst adversa, _et per aquam quoe moilit, id est prb- Prima dicitur beneplacitum, seeunda'merkum,ier-
' tJa
spera; Notandum quod tribus modisdieilur jianis" prsemiura; De" prinia dicilur : De plenitudine
Panis purgatorius cum amaritudine, quem come- 'ejus-omiies-accep.iinus (7oau„.i); »,de duabus feli-
duntinitiaiites, quem significat piiiiis siibcinericius quis : « Gi'atiam pro gratia (ibid.).-i id est proine-
qrio _refeetus esl Eilas: Panis consplatovius cumrdul- rito lemporalis militiaB.proariiiumaeternseglorise."Fe=
cedirie : unde dicitur - Secuiidum multitudinemdo- lix hic transitus' quofransituf ad sapientiam. Quis-
iovum.meoruni iu covde meo-cbnsolaliones-tiioeias- quis sic transire incoepeiif, caveat sumniopei-c, ne
tiiicaverunl animafa mearn (PsaL xcxui). > Koe ad inodum uxoris Lofli i.etro aspiciat, qhi jam riia-
vescunlur proacientes, quod significalur 'perlioc nus lriisit"ad aratrum, videat rie a.d natffragium re-
quod deriuocomeditElias. Panis sclitariuscuni for- deat, de quo nudus evasit; nec ad Ignero de qubse-
"iltriiline est charitas rohusta el perfecta in cujus for- jtiiuslus cxhit, nec.ad latrones qriibus seinjyivus re-
titudi«eambulavil,'x„_die1jus et-xi noctibtts, id est lictus niisefarite Sainaritano reductus esl; ne niiles
per impletionem deealogorum ef qtialuov Evaugelio- Christi j'am i'aptb coeloab ipso introkii i'evoee-
vum ad montem Dei iloreb. Hofeb, soliltido vel con- trir, veluL canis ad vomitum,.sus ad volutabrum.
versusinvitani nionasiicani vel iri ereiounisigitiiica- «.Tfansifead me, ouiues qtii concupiscitis me, et
iur, secuudam illiid « :'Quis dabit mihi pennas sic- a generationibu.s meis implcmini. > Tres sunt gene-
ut eolumbee, et volabb et lequiescam? (Psal. LIV.)» raliones,- carnalis, saecularis, spiritualis'. Cavnalis
- De verbis Sapientice : c Transile ad me. > . - generalio est quamhomo exsegenuif, opera sbilicet
immundaac scurrilia, etcsetera,-qiiae sunt frucfus
_ .-< Transite adme, omn.es qui concupiscitls me, ei mal33"afboris. Soeeulaiis genei'alio esf in acquisi-
a ger.eraiionibus riieis implemini, > ait Sapien- tioiie-praediorum, in celsitudine potenliae brexten-
. lia (Eccl. xxiv). Fidelis sermo et exhorlatorius, ala- sione ntiminis,.sicut clicilur : « Yoeaveriinf-nomina
cri4evofitiiie suscipiendus. Duaesunt viaa maximoe sua in lerris suis (P.sal. xiviu), * Istse geuevatiorics,
inter-se distanles :rinaquse separat et seducit a Deo, ut dicit Oiigenes, non sunt ex Isvaelifica nobilitate.
altcra qusei'evocaf etreducit ad Deura. In illa muncii "H?~sunt laquei diaboii, Veiia Christianae aiHnioe',ma-
"amafbres spatiantur7 -et erranles pef devia exspa- " chinse adversaiii, quoe virlutum muros concutiunf.
tia_ lur; per hanc Christo duce et coniite contempto- Spiritalls vero gerieralio est; de qua dicit "Aposfo.liis:
res sseculi, de luto" JEgypii ad quletem et fepi'oniis- < Fructus spiritus est chariias; pax, gaudlum in
safri tevram vivenBum feliciier.ingrediuiilur. SuiU B Spiritu sancto, "eic. (Gal. v).-> Quae sunt frucius
eliam chise-coiicupiseentise : una culpabilis, allcra ' fconaj arbbris. lloc s.emine"hsereditamtis terramvi-
laudabilis. Culpabilis est quae nos inimevgit ssecula- veritiwh. Hi sunt masouli riosIri',=quos -supefstes
vibtfs et carnalibus desider-iis.Laudabilis duplex esi. Phafao usque in bodiefiium diem nilifur exstin-
Una est e.x piivilegib iiaturae; altera ex lalenio gra- "gtiere aflligens nos lulo, id est jmmundis opeiibus
tise. Kaluralisjjst coneupiscentia qua unusqulsque et paleis, idest Ievitate cogitatioisuni , qttibus quasi
amat ef appelit, quamvis diversa via omnes ad id.m ventoeircumferimur. Unde Psaimista plangitciicens:
< ponam consilia in anima mea, jdoloretn
l.Tidant, alii pef dhilias, alii_pev jioiio.es,' alii per in Quandiu
cordc ineb per dierii "(Ps"a/. xu"). > Transile, in-
magnificentiam et ampliludinem nominis, alii per
quil.Duosunt quoefaciuntmui-os inter rioset Beum :
voluptates, siculdicilBoelius. At illi falluntur-et er-
Supevfltrus-amor nbslii, et vanus amor saeculi. De
i-.n_l.Tsta affectio est amor extrarieus delonge plfa- - iree muro dicit Propheta : < In Debmeo transgrc-
c'iensI)onum,sed nonoonlemplanse vicino suavila- diar murum (Psal. xvu).-j Tvansilivi patest murus
tem;iilius: Bonum enim natura3 est,'non repavafid hiein'pr_3"senti, destrui non potest penilus. Tribus
graiice, Illa.aitera quam gralia" cbrilert csl q«'a ctiam mociis jflestriiilur peccattim ut .non -regnel, ut noii
PATRGL. CLYrH. . SS
 i'. WERNERI ABBATIS S. BLASIi
sit, 'aat esse nsn possil. At non regner, potest hie A.in.veslrb rooriali corpor. (Rom. vi), i duo alia sei
csse. Unde Aposlolus dlcit: ( No.i regnet peccatum licet ut non sit nec esse possit, erunl in futuro.
DOMINICA
Secundum
« Dixit Dominus Jesus ad quosdam, qui in se con-
fidebant tanquarii jusli, et asperiiabarilur caeteros,
parabolam istam rDuo homines ascenderunt in tem-
plumut prarent, unus Pharisseus el-aller publica-
nus, etc. (Luc. xvm). » Ascenderunt, inquit, quia
ascensus lempli xv graduuni erat. Diligenter osien-
dit non ex operibus esse glo.iandum, sed liuniilitcr
in gratia confidendum. Publicanus pertiuet ad hu-
militatem Ecclesiae, Pharisseus ad iiequitiam su-
perbiae. . {
-
. « Pharisaeus slans.hoc apud se orabat: Deus,
gralias tibi ago quia-non sum sicut caeteri bominum,
raptores, injusti, adulteri, velut et hic publicanus. >
Quatuor sunl species quibus omnis tumor arrogan-
liuni demonstralur. Cum autem bonum a sehietipsis
habere "existimant, aut si desuper datum credant pro
meritls suis datura sibi, aut cum jactant habere quod
non habent, aut despeclis cseteris singulariter volunt
videri habere quod habent, ut istePhariseeus. Unde
_bsque bona actione de templo discessit, quia publi-
cano se jaclanter praetulit.
< Jejuno bis in Sabbalq; decimas do omnittm quse
possideo. > Ezecbiel dicit animalia sibi ostensa
fuisse oculis plena (Ezech. i), quiaxsanctqrum actio
.uiidiqtie debet ,esse circumspecta. Sed nos ssepe,
lUimaliis rebus intendimus, alias uegligimus.Dhari-
._33usad abslinenliam, ad misericordiara oculum.ha-
buerat, sed ad -humilitalis custodiam nonhabebat.
Et quid prodest civitatem custodiri, si unum.foramen
jelinquatur, unde ab bostibus intretur.
< Et publicanus a longe stans nolebat nee octtlos
:ad coslum levare, sed percutiebal peetus suum di-
cens: Deus, prbpitius esto miliiipeccatori. >Dico vo-
bis,descendit hicj'ustificatus.in domum suamabillo,
,id esl ad comparafionem illius, vel plusquam ilfe,
quia ille apud se de bperibus, hie vero apud Detim
ex.lide justifiealus ;est, A longe stare nec oculos le-
vave indicia sii"nt_lnimililatis quain Deus de jjvope
aspicil.-Isleconscientiam preniit, sed spem-suble-
val; pectus pefciilit poenas-de se exigens, ut Deus
Iiarcat; confiletur ut Deus ignoseat; ignorat Deus
.quod isle agnoscit. Fundere autem peclus quid est,
jiisi arguere quod lalet in pectore, et cvidenle pulsu
-occultiim casligare peccatum? Typice Pbarisaeus Ju-
dseorum est populus, qui ex juslificalionibus legis
,-exlollit merita sua, et superbiendo rccedit. Publica-
nus vero gentilis, qui humiliter pepcata sua confes-
sus, appropinquat Deo et exaltalur.
„ '* Qitia oninis qui se exallat bumiliabitur, et qui
se humiliat exaltabitur. > Elde utroquepopuloprae-
fato et de oriiui supei-bo vel humili recte polest in-
1SQ0
UKDECIMA.'
Lucam.
telligi, sicut ct illud quod alibi Iegimus: «Ante vui-
nam exaltabifur cor, et ante gloriam humiliabi-
"tur(Prov. xvr). > Qttapropter etde verbis elati Phari-
saei quibus bumiliari meruit, possumus ex diverso
formam humilitatis, qua sublimemur, assumere, ut'
sieul ille, cousideraiis et pejorum vitiis et suis vif-
tutibus, est elalus ad.ruinam, itanos, ut nostfa so-
5 lum pigritia, sed clmeliorum virtufbus inspeclis
liumiliemur ad gloriam, quatenus unusquisque hsec
apud se sufjplex ac submissus obsecret. Deus omni-
potens; miserere supplici tup, quia non sum sicut
irinumeri servi tui contemptu seeculi„ubliraes, j'usli-
tiae merito gloriosi, caslitatis laude angelica nitidi,
velut eliam multi illorum qui postflagilia publlcapce-
nitendo libi merueruntesse devoli. Qui etiam si quid
bonl tua gratia lavgiente fccevo, quo finebaee fa-
ciam , quave a te distticlione preesenler ignoro. Scd
preetereundum nbn esl quid sit quod legitur, quia
Salomon ad honorem Domini templum aedificaverit,
ad quod xvgradibus ascendebatuv ethoc non vaeai
a mystevio. Templum enim illud pvsefiguvabat tem-
-, plum illud quod in ccelesti Hievusalem aedificat Do -
minus ex vivis lapidibus": ad quod quasi "xv gradi-
.bus ascendilur. Quindecim enim numevus est^ et
constat ex seplenario et octonario. Seplenarius vero
hsecterrena significat, quee.volvnntur septenavio'nu-
mero. Quibus sprelis et conlemplis ascenditur ad
teinplum Domini per oclogenarium riumerum,id esl
per ccelestia, qua; per octo beatitudines acquirun-
tur. Vel quia sunt septem criminalia vitia, -possunt
jntelligi per sejileiiarium numerum; quce quisque de-
bet confeninere qui ad templum Domini vult asccn-
dere, quomodo debet ascendere per octo bealiludi-
ncs, quae intelliguntur per oclavum numerum.
Exposilio de eodem.
t Bealus vir, cui "non imputavit Dominus peccatum
} (Psal. xxxt). > Quiliic peccata sua lacrymis abluit,
eleemosynis redimit, huic Dominusea iri futuro
iioii imputabit, quia ipsemet ea bic jmniens dara-
navit.Qui autem non cogifat quid jam fecefit, sed
quid adhuc faceve pqssit, biepvovocal Dei vindi-
clam, quia « qui diligit iniquitatem, odil aiiimam
suam (Psal. x). > Et qul animam suam odit, Deun:
uliqueodit; bujus iniquiias invenietiir ad odiutn.
Suntplerique in peccalis sordidi qui se jnsios ve-
pulant, cl alios-velut peecatores damnant. Hovum
pefvicaciam Doiriinus hodievno evangeliq reprimif,
-ab eis autem despectos ad spem venios erigit: Nar
rat quippe duos in teniplumjfierosolymiscausa ora
lionis ascendisse: unum Pharisaeum, scilicet Judoeo
;rtim^leiicunjj alium publicanum ftfisse (Luc. xsiti)
HOi DEFLORATiONES SS. PATRDM. — LfB. II. 1102
Pharisap-us altare appropinquans", mariusef oeulos __.mas dat omnium" qifse possidet qtii-decalogum legis
ad coelum elevans, Deo grates reiulit.jjuod aliis lio- per"deccnvsensus corporis implel. Quinque namque
lriiriibus dissimilis fuerit, cjui raplores, injusli, aditl- . duplicala decerii faciunt, ut duo oculi, duae eures,
teri forent, ul ilie puMcanusquiretro asfarel; bisiri clc. Sed Jtfdaei maltjm actu ct voto, operabanluv,
bebciomada jejunaret, decimas omniumverum sua- praecepta Dei cunclis sensibus -transgrediebantur.
vuni daret. Ptibiicanus aiilem in angulo quodam la- . Publicanusqui alonge slabat, esl genlilis populus,
lebat, el oculos ad coelum levare non audebal; pe- . qui a cultu Domini procul- erat.' Oculos ad cceltim
clus tantum peleutiebat, Deurii sibi propitiiim"iiei*i noii levabai, quia ten-enis tantttm inhiabat.' Pectus
petebat. Deinde"dicitDominus.quod- pcccata con- percutiebat, dttm' errorem suum '-per pbeniieiuiarri
fitens descenderit juslificalus, facta aiitern -sua j"a- deflebat. Et quia se per confessionem humiliabat,
clans abierit reprobatus, "quia omiiis "se exaltans Dcus illum per veniam exaltabat.
liumifialjitur, et se humilians exallabitur. Ideo, di- Et nos efgo, ouarissitn], alonge slemus, ut-nos
lectissimi, curii ad orationem conveiiilis, hon bcne Dominicis sacramfentis ef sanctorum consortioin-
faclavestra; jactare, iiec alios damriare, sed vos- dignos judicemus. Oculosad ccelum non. levenius,
ipsos accusare, aliosomnes justbs repulare debetis". nt nos indignoscoelo j-epulemus.-Pectus tundamus,
Animas vestras in cbnspectu Dei humiliate, ipsum B utcommissa fletibus puniamus. Ante Deumproei-
ore et cofde invocaie,"et in die Iribulatioriis vosii- damus, covam Doruino qui -feeit -nos pfovemus, ut
berabil et super inimicos vestros exaltabit." Prohi-' ipse planctuni noslvum in gaudium convertat, et
bete linguam„vesti'am a riialo, el iabia vestra a dolo, -scisso saccotris.trtiae , lactitia nos itiduaf. Non si •
quia ex__verbis _uis-quisqiie-justificabilur, et ex mus raptores,"quia, rapacbs regnuni Dei noii possi
vevbis stfis condemnabiluf. Qui ila orat sicuf Do- debtfnt (/ Cor. vi). .Nullius. rcm cbncupiscamus,
mi.nus docuil,-Jiuiic Dominus exoudiet; qui vero nullius laudem meriiis" nostris indebitam nobis
aliler ofat, bujtfs oratio ih pcceatum fiei; Yitoe ne-. ascribaiijtfs ,. qttia bajc facienles efunt Taptorumi
cessaria et ^audia aelerria pelile, et dabit v.obis Pa- consorfes; Noif simus' irijusli, quia iniqui regnum
ter ulraque. Muffi bvanl, el non impetyant; sed Dei-noncoiisequehlur. Deum diligarous, proximis
ovalio eorum eiit exsecrabilis, quia aurem suam nostrisueccssaiia iinpeiidanius. Non sihius adulleri,
avertunt a"claniore"pauperis. « -<oiieiiiro cinnis qtti quia fornicatores el aikiltevos j'udieabit peus. Re-
dicit ei: Domiife, Doraine, intrabit in regntfm c_3lo- ciam lideiii sevvemtis, ad lmllam hseresim decline-
rufti; sed ijui facil voluiitatciif Patfis ejus, ipsein- miis, quia hoc spiritalis fornieatio "appeHaUuyet
trabil iri i;egrium coe.lorum (Matth: vn). J Yblunfas p Detis perdet omiiem cjui^ab eo fornicatur. Bis in
Palrisest nf in-riobis peccantibus dimiitamus, et hebdomada, scilicet iv et vr feria "jejunemus, quia -
rebiis noslris opem in.digentibus feramus. Pcr hoec si hoe fecitPhafisacus, niulto magis nos faeere de-
"
petitiones cordis nostri impelrabimus; per" hase re- Jjemus. El si cihis rijinime abslineamus, ccif a mala
- "
gnumco3lorumint!'abimus. -- voluntaie, inanus a prava actione conlineamus. De-
Per duos hpmiries qui in templum"ascendisse le- cimas omnium rerum nosirarum Deo demus, quia
guntur, duo populi, Judaicus scilicet et gcutilis, si hoc fecit Judasus , multo magis debet lioc facere
intelliguntur. Piiarisaeus qui ad" altave accedebat, "Christianus,
est Judaicus populus, qui sancluavittm et- arcam Non solum, eliarissimi, sacri apices ad vitam'
iiabebat. Hic mertta sua in templo reglicai, quia aelernam nos dueunl, sed etiam gentiliurii litterae
de observanti.a legis in niundo se jaclat. Non erat iios insfruurit :-jie quibus quoedam ad aetiifiealio-
sicut caeteri liominuiniquiaCiveunielsioiiediscretus riem preeferenda sunt. Et ut nenio inde scandalize-
erat a populis nationum.- Gentiles" raplores eranf, tur, sacra auctorilate excniplificetui;. Filii quijjpe
quia bona' Domini quasi per virii rapiebaritjdum ei Israel J_gyptios spoliaverunt, aurum, argentum,
de collatis beneficiis debitum servilium nbn redde- geirimas, vestes' pretiosas tulerunl (Exod. v) : qu:n
'
bant. lrijusli exstitefant, dum. Creatore spreto, D postea in donaria Dei ad conficlendum labefiiacu-
creaturara colebant. Adulteri efant, dum veio spon- lum qbtulefunl. Dttm vero ipsi de J^gypto exieruni,
so Deo deserto, cum daemonibus se polluelianf. omnia templa' idolorum eorriierunl. De -Egypto
Jtidsei quoque raptores erant, qui-sibi merita jiislo- exeunt, et ad terram-reiJiomissionis lendunt qui
"cum usurpabanf. Rapina nainque esflaudem velle boc saeculum deserunt, el se ad sanctaniconversa-
justi habere, et sanetilaiem justi imilari nolle. Uiide tionem tramsfei*unt. Tune namque delubra-dissol-
Ecriptum est: < Non rapinam arbitvatus "est esse yuntur, quia ipsi qui templa-yiliorum erant, a pec-
se aequaiem Deo {Philipp. u). J Quam seqflalitafem calis destruuntur. Jam eiiim Dei habitaculuni esse
dum pvimus homo vapevc voluit, abealitudine cor- incipiurit, et ideo maliguus spiritus in eis manendi
ruit. Injtisti exstitevant, dumnec Deo sua, nec bo- locum diutius habere non poterit. Qtti -Egyptiosde-
~"mini sua solvebant. Adultevi fuefant, dunfiege,nb- spoliant, dum saecularia studia -in "spirilale exeici-
oili spoiisa abjecia, cum idololatiia se cbmmacu- liuin cqmmutani. Ad faciendum , tabernactiiuiri-ea
Tabanl. Pev septimanam omne lempus irifelligitpv, offeiTint;-dum philosojjbica argumcnta ad sedifica-
quod sepiem diebus volvilur. Bis in hebdoiriada je- tionem Ecclesiae profef unt. Aurum /Egyptiovum do-
]unat qui opere ef voluritate malum dcclinal. Deci- nanttj dum pev sseculai*emsapientiam spivilalem di-
 MTnz W.RNF.ftl AiiBATSS S. RI.ASrl UM
sciplinam 01'isant. Argeutum /Egyptiorttm offerunt, Acum magna difileult&te dignitates, vel quaelibet eu-
tium sseculavein elequentiam ad ulililatem Ecclesiae pita assequilur, et per.eadcm ad ima inferni diiiser-
converiunt. Gemmas illorum dosiant, clum scnten- glttir. Cujus vero j. cur vullur vesciluv, et denuo
lias bene prolatasad exborlalionem proximorum nav- reyirescere feriur, .esl is de cujus cordis luxuria
Vant. Yestes _eorum offerunt, dum cxempla geiiii- pascitttr, et exjjlela concupiscenlia, iterum fcecia'
lium ad iinifationem fralribus referunt. fn niagna _libido renascitur. Ih jecore enimest cqncupiseentia;
eniin domo non solum vasa aurea et argenlea, sed vultui'- vero amat mortuortiin cadavc-i-a. De hac
etiam ferrea et fictilia sunt necessaria (II Tim_.ii). pesle iierum dicunt quod-Medusa egregia forma
Doniits inagna est Ecclesia. Yasa aurea et argentca, plufimos ad amorem sui iiicilaveril: quse oronesse
sunt sacrae 'auclorilatisvolumiiia. Ya\a' ferrea et infuentes in saxa eoinmutaveril. De liujus facie se
fictilia sunt sseculajium scripta ad exteriora neces- -Perseus cvystallino clypeo protexir, eamque ialcafo
saria. Sicut eriim aurum per fervum splendescit, sic ense intevemit. Hee.cfemina esl luxuvia" qtfse se fov-
sacia Scripttira per seecula.es disciplinas.fulgescit. inosam fingit per liominum pectoj'a. Sed se inspt-
TrariituV ctiafn quod reversi a captivitate lemplum cientes in lapides commutaf, quia cordajibidirioso-
Dei reaedifieaverinfperpecuriam quam apud Bab;-- jum per dileclionem indurat. Ab bac se Perseus
loniam acquisierinl. Apud Babylonios.caplivi iejteti- B cryslallino clypeo prol.git, quia viv fortis" speculmn
fur qui, afide Calholica deviantes, apud hccrcticos -yirlulum inlcndens.ab hujus intuitu vuifcim cbrdis
vel a sancfo proposilo apostatantes, apud saeculares avertit. .Falcato cnse eam inleriniil,-quia timoi'e
in captione dcehjonum Iiabeutur. Qai si Deo propi- seterni ignis eam a se abscidit. Unde legilur quod
tio ad Kierusalem, scilicel ad ma!.vemEcclesiam re- quidam Palrum parvulum filium in ereriio nulrieril,
verii fuerint, el tttilia quae foris didicerinl, ad-sstlifi- quem adultum Iuxuria tilillaverit. Pater autem jus-
.cationem proximoiTiin proluleiint, profecto lempSum sil^cuminj eremum seccdere et soltim jejuniis ora-
Deo ex pecunia, consrufmt, quam apu,d Bab^ionios" tionibus XLdiebus vacare. Expletis vero xx dicbus
lucrati sunt. In lege quoque prsecipitur si populus vitiil tetranf el nimisfoelidam muliereiri nridam super
civitaiem obsideret, et aliquispuellam pulchram se irruere, cujiis fetorem feire no;i valens cospit a
apudhostes consplccret, ungues elcrines ejus pi'se- se vcpelleve.Al illa : < Ctiv, inquit,me interim exhor-
scideret: poslea uxorera ducerel (Itait.-xxi). "Civi- rescis, cujus amore tanlum iuardeseis ?-Ego enim
iaieni obsidemus dum aliquam per baeresim vel sum luxurise imago, quse dulcis in bominum cordi-
eirorem. genlilium scriplis vel disputalione inipu- •bus appai'eo.- Etiiisi" palri -tuq obedisses, sicuf et
g»ainus,;Pu_rliam pulchram apud eos coiispiciinus, -alii,a me pros_.rc.ttfs esscs. >lile evgograles Deo
cuni aliquam sen;entiain bene ab eis prolatam inve- reltilit, qui CUJJIaspiritu fornicatioiiiseripuit. Mulla
- funitis. Cui debetnus
ungue_,et crines jirajscindere, et alia exempia deducunl nos ad yilae itinera.
sic v.obis conjungere, quia superflua et contra li- . Legitur quod quidam Pairam egressus, vidit
dem po.ila debemusspernere; bene au.erii dicta,_et qu3nidam -Elhiopem in silva-Iigna succideniem, ac
fidei noslroe minime contvavia ad instructionehi ii- ligata levaretenlantem.Qiiaedum viderenttir gravia,
deliuni l-.bris.nosliis iiitexere.' dissolvensauxit onera.Elcum tunemagisessenl one-
Scribunt itaqtte philosopbi qupd mulier rotae in- rosa, addens fecif ea importabifia. Quae dum tollere
nexajugiter civcumferaluf, cujus capul mine in nitiliir, a pondere ojjprimituv. Ille autem- progres-
al.la erigatur, nuiic iii iroa demergatur; Rota hoec sus vidit ubi quidam aquam in vas fundebat: quae
quoe vohitur est gloria hujus niundi, quss jugiler infusa sublus eflluebat, quia vas funuum nr,n_habe-
circuiriferiur. Mulier rotse innexa esi, foituna glpria3, bat. Alterius progreditur , et ecce duo viii porfae
jnlexta. Htiju.s caput aiiquaiidb sursuni, aliquando civilatis appropinquabant,.qui lignum trarisversum
fsiiur deorsum, qtiia plerique mulfoiies potentia et -ante se ferebant, etiieulei' alterivclens cedereambo
.diviliis exaltantur : saepp etiam egestate el niiseriis. forasremaiiebant. -Ethiops qui auget onusfignoi^um -
bumilianlur. Dicunt.etiam quod quidam apu.d infe- n est is qui semjier cumulat pbudtfs peccalorum." Et
vos damnatus per vadios rotae sit divaricatus; quse .cum vix sufficerel tempus ad emeiidanda traiisacta,
rota sine irilermissipne ab .alto mpntis in ima vallis semper infelix nonressat addere recenliova, usqtie
fevatnr, et itertim alla vepetensdenuo i-elabalur. Fe- dum despevationem incidens pcenilentiam r.on me-
rujil eliam quod .quidaro ibi saxum in a.ltum morili.s '.retur, sed mole criminum in mortem depfimitur.
•evolvat, ae poiidus saxi volvenlemde vertiee mon- .Ille autem qui aquam vasi fundo carenfi immillit,
iis pvaecipitem pellal, rursumque miser saxum in esf is qui eleemosynas vel alia aiiqua bona commit-.
allum revolval. Tradunt iteruiri qu.od cajusdam je- til, scd ea per inimundiliam vel alia vitia amillit.
,eur ibi vultur excedat, quod jam consumptum iie- .Unde sciiptum est: « Congregavit pectmiam, et
•ruin vecrudescat. Hsec quia sapiens ratio composuit, .misil eam in saccum pertusum (Agg. i). > Pecuniam
-debet scire vestra dilectio quid velint. Is qui in rolas _in sacculttni jjevlusuni congregat qui bona quidem
.veiiiglne de montc ,in imo pvaeeipltatur, esl ille qui .perpelrat, sed ea pravis operibus coinquiual, Qui
"dealtitudiuepotestalis vel divitiarura in profuiidum vero ligria fevebanl transversuin, suul hi qui ferunt
baratfi preeceps rotatur. Qui autem saxum in mon- graye jugum superbiae. Qtii dum alterutrum cedere
-tem evolvit, quod-ipsum mox reyolvit, esi is qui riolunl, porlam cooles.is eivitatis ingredi nori poitv
 £505 BEFLGRATIQNES SS. PATIU3M, — LIB. II. _ iiOS.
runt. Qui autem suave jugum Domini cervicihus A poris, gastfimarigia et Iuxuiia. KODC oniiiia pi^eo.i-
suis iniponunt, et leve onus tolltint, bi portain SUT piuntur mortificari volentibus iittrare et pervenire
perrise urbis intrabunt. Ad lianc,-charlssimiVloio ad terram repromissiouis; nec intrabil quls uisi,
covdc suspbenius, totis viribus properemus, qua- transeat'Jer',cho per Ipcum silri oppositum ingre-
tenus puteuni nou babenteni eyadanius, etbostiam- diens, quia desiructa' sujjerbiabumilitati (it ingres-
iaudis Domirio in atriis Hierusalem saciiilcare valea- sus. Invidia charilas,, irse patientia, Juxurio? casti-
nius. Ubi oculus nbii vidit (I Corl n). - tas, avaritiajJargitas, gastiiroargiae abslineiilia op- .
De verbis David: « Ascensiones in corde. -» posiia est. Hoec ergp.'via cst,-qua adcoalestem pa-
« Ascensiones in corde suo disposuit, efc, (Psal. triam tendimus-. Yiaticum cst corpus-ct- sanguis
LXXSIII.)J Ilomq tres descensorios gradus vuinoe Donuiii. Quo qui cavet, ad dcstinaluin locum non
lacuvrit.Primus esljjropiiae voluntalis preesumptio; pervenit, aut-raagis inde discedit. .
. tecundus, caiTialium illecebrarumabusio; tertius, Sedquiarquidam meridicanf quibus non dalur,
fallax temporaliunr affectatio, Eadem viaqua.de- ait Salomon": « Pi'o_pter frigus piger arare.noliiit;
-
sceridit,"ascendere-debet reciprocis gressibus; sed mendicabit efgo aestate, ei nori dabitur ei (P?oa.
concurso ordine, ut primus gradus sit ascensionis. xx). >'Quod est dicere : Propter hoc saeculum repro-
jssecularibus abrenuntiare; securidus, cavnem morli- B bus quisque bonis aclibus exerceri noluil; mendica-
fieai;e; terlius, propriam yoluntatem abjicere. Islse b!f evgci in ultimoe diei eiavitate stipem salutis aier-
-suiillres disetse. quibusad ChristiimTedinius.Uh.de nee, et non dabituf _ei.iiiems enim jjvaesenssascultim
Moyses: « Yiam, inquit, tfium diefum ibiiiius in inlclligitur, ubi; quia abundat iriiquilas, refrigescit
desertum, ut-sacvificenius Domino (Exod. jn).» Sed cbarilas (Matth." xxiv) ; aestas autem dies judicii,
abrenuntianlibus se?culo, et ad Ghiistuiii vedeufiti- ubi eleclis quasijjonis _o]ie.afiis de agvicullura sua
""
bus,"confcssio puva et.fidelis ag_nda-es't.'Uifde-Apd- mess;s pevpetuae salulis Teddituv. _
- De . ' -
stolus : j Fidelis sevmo et omni acceptione"dignus, jaclanlia.-
quia Chvistus Jestis venit in. hunc munduin pecca- Tam in dictis quam-in factis est-cavcnda jacJan-
iores salvos facere (IIT-im. i). » Peccator alius vero tia : flenda .cst tarnen fuina velle sibi quemquam
eqrde fideli scvmone peccata confitetuv. De ,quo magis quam Dco placere, et laudern ab hominibus
dicituv: < Beati quovtim ve-missse sunl iniquiiates comparare. Tanus et erroris est aninitis plerius
{Psai. xxxi). > Alii sunt qui-se excusanl. D„equibus famam appetere, et ad capiejidam terrenam laudeisi
Dqminris per prophetara : «Plai, inquit, super civi- sludium dare. Circumspice temetipsum, o liomo!
taterh unam: etsupev altevamrionTiIui (Anios. IV).J nibi.lque tibi arroges quae in te sunt prajler peeea-
Hoc estdevotamanimam per verbum dbclrinae com- tum. Non declinal ad dexterarii qui non sibi, sed
punetam ivrigavi, duram ef obslirialam in peccalo , Deo lribuit_bona quse-agit, rieque ad sinistram se
reliqui. Alii paftem de peccatis suis confitentur, de yertit qtfi de divina ind.ulgentia peccandi liceiiliam
quibus pars quam confilentuT complufa est verbis non pra3sumil. Hoe esl quod Prophcla ail: « ileec
docliinee vel coufessionis, e"tpars iricorapluta rema- via : ambulate inea, nequc ad dexfefam, neque aci
nct. Praecepit Deus filiis Israel, utJngredienles ler- .sinisiram (Jsa.-xxx)., > Yeruhi est quod naliira-ex-
ram reprbmissionis , bostes omnes. iulerficerent speclal delectaii in laudibus, sed iunc rectc, si iu
(Josue-xxvi). « Si qui i'emanseririt, inquieris,- erunt Deo, iton in se, quisquelaudeltir. Sicut scripttim est:
voms ouasi clavi in oculis," etquasi laricese in late- « In Domioo laudabitur auima mca (PsaL xxxm).»
ribus vci in eostis„(!.«»!. XXXIII):»P-erconfessionem Ssepe vanam"glor!ain eontemriendo inaliud genus.cla-
enim de yEgyptb, id est de mundo egvedi_entes,-ter- lionis inciditur, dum in se quisqtie gloriatur pro eo
ram repromissiouis ingrediriiini, id est ccelestem quod contempserit ab hominibiis laudem". Quibus-
pafriam; si vitia usque ad unum occidimus,- quce: dam concessum esttantuni bene agere, elfructffiii
superfuerint," erunt nolus quasi clavi in oculis, et, boni operis non babere, cjuem ijisi sibi auferunt pcv
quasi lanceaelri costis. Hbe est Jmpedimenla bonas: r> studium Jiumanee jaciantiee. Scmper suam aspiciant
intentionis sive torriienttfm in cbhscieiitia, ul per• - fceciitatem qui varise gloiioe favorcs diligunt, et per-
hsacet foiiia viriutum bissipentur 6pera,-quibus didisse bonurii se bpus doleant, quod pro huniai.a
irifirniiora n_s!ra quasi cosfis interioVa corifecta ostentatioiie fecerurit. A-matorvanaeglorioe uude po:>
rouniuntur. Sed opprlei scir-e qua via et quo via- slt scniper laudari agere non quiescit, et subindu
fico utendum sit. Traiiseuiidum i.gitur est jier Jeri- illi vircs" vanitatis- pravus appetiius augel. Bo:-!i
-clio, -id esl per defectum hujus vilae.' Jeiicho.enim i operis inchoalio non debelpajamciiius ad haniinum.
Juna intevpvetatur. Et sieut lrina niinc cava, nunc; cognitiouem yenire, ne dum boni incboalio hiiinanis
plena cernitur : ita hlc alii pauperes, alii divites. oculis i'eseralur, a virtute perfectionis inanescat cce^
Ifee mystica Jericho seplem - muiis. munita est; ptio sanclitatis. Ante maturitatis enim .tempus mes-
(Josuexi). Quoium pfimus.est superbia, acedia, et: ses flocentes" cito pereuiil, -semina quoque inuillia"
ceetera vitia sibi coheeventiai.seetiiidus invidia,Ier- fitint. Virttttes sanctbruni" pef oslenlationis ajjpeti-
tiusira,-quarlus tristilia, quiulus avaritia : siugulce., lum doininio "iirimuudorura spirilutfm subjciuntur.
ciun cohaereKtibus sibi vitiis et peccatis. Et bsec; Sicut Ezechias rex, qui divilias suas Chaldaeis per-
quidem vitia sunt animaa; aiia verb"duo'_unt eor- : jactaiiliam prodidit, et propierea pcvifuras pw pro-
4107 WEBNERI ABBATIS S. BLASII 1108
phetam audivit, ut significaret Dei servum virtutes .i vitse suspirat. Quatuor esse qttalitates affectio-
suas, dum per vanae glorice studium prodiderit per- num, quibus mens justi.tsedib saiubri compungitur,
dere, et stalirn daemones suorum operum dominos boc cst inemoria prseteritorum facinbf um recoi'da-
faccre, sicut ille per ostentationem Chaldseos rerrim lione-futuravuni-poeriavum, corisideratione peregri-
suarum domiuos fecit (Isa. xxxix)., Oplima est illa nationis suoe in huj'us vitse longinquitale, desideiio
discretio, ut et nota sint opera nosfra ad atfdiendain supernae patriae, qualenus ad eam quanlocius valeat
Dei gloriam, ct occulta pro vifanda laude huinana. perveliire. Quisquis peccatorum memoria compun-
Hle enim debet publicare boria quee agit, qui tam gitur ad lamenta, tunc Dei servus se visitari sciat
perfecla humilitate fundatus es't,'ut nulla jam ela- per pveeseritia, quando id quod se-amisisse recolit,
lione conlingatitf. Nam is qui se irilelligil-adhuc interius .erubescit, suoque judicio poenitendo jam
amove laudis pulsavi, faela sua bona in occulto punit; Narii irinc Petrus flevit, quando in eum Chri-
agat, ne fovte quod "egevit pevdat. Intevdum Viri stus respexit. Unde et Psalmista": « Respexit, in-
sancli durii cupiunl furiditus; suam mutabiliiatem quit, et comriiota est, ct contfemuit lerra (Psal,-
corrigere, aliquarido tanguntur trimore elaiionis xvn). > Gressus Dei, sunt in corde hominis inlerio-
suae, conscli.aclioiiis suee, sed ab liujus abreptionis ris, qua bona desideria surguni, ut calcentur mala.
malo huriiililatis compuiictione "purgantur. Yiri " Quarido evgo isla iu corde homlnis fiunt, sciehdum
sancli nonnunquam quosdam de se audientes*-in- est turic esse Dpum per gratiam coVdibumano prae-
struunt, et laiuen iri bis alta" consideratione se seiilem. Unde se lunc magis^homo .acuei'e ad
cuslodiunt, riec dum alios.a terrena inientioiie eii- coiripunclionein' debet, quando "seniit et Deum in-
gunt, ipsi in terrenee laudis lippetitu dinierganlur. teritfs operanteni. Qub mens lioiriinis j'usti ex vera
Quidam per iiicaulam virttifum jactantiani relabun-. compunctiohe, rapitur," et qualitef infirfnala revcr-
lur advitia, et quidani,, dum vliiorum impulsum tattir. Degtfstata lucis magnitudirieilliim nosse posse
fiequenterplangunt, de iiifirinitate validius per hu- qui jam aliquid exinde gustavit. Sunt qui nee ex
niilitatem convalescunt. Plerumque utile est arro- Vera cordis comptfnctione sui accusatores fiunt, sea
gantihus, deseri a Deo, quatenus suae infirmitalis lantum ad hoc se esse peccatores asslgnant, ut.es
couscii ad liumilitateiri i'edeant, et bumiles post fieta humililate confessionis", locum iriveniant san-
casum existanl. Nonnulli falsa opinibne arroganiice -etitatis. Ex eo unusquisque justus esse incipit,. ex
se esse perfectos exislimaut, i dum non sint, quia ' quo sui accusator exstiterit.rMulli aulem eoiilra se-
«ibortis tentationibus, innolescurit. Quanlo quisque metipsosjjeccatoi^es fatentur-, et tamen semelipsoa
fit veritali viciuior, tanlo longius se esse alj ea arbi-- n a peccato non subtrabunt. Magna jiistitiaepaVs est
^retur. Hoc eriim huiriilitatis est, quee-Dco bomiriem seipsum nosse hominem, quia paniis est,ut ex
jungit. Cseteruih jactanlia oculos quibus Deus videri- eo divinse virtuti subdatuf humilius ex.quo suam
poterit dividit.. Sieut .solis radius lum conspicittfr, infirmitatem agnoscit. Bene se judical justus in hac"
acies oculi hebelatui', sic et qui imriiqderate altiora vlta; nejudicetur a Deo damnatione perpeltta. Tunc
sibi scrutatur, ab Intentione veri obtunditur. Sicut auteni judiciiim de se quisque sumit, quando per
aquila ex alto adescas cpllabitur, sic homq de alto dignam poenitentiam sna prava facfa conderanati
bonse conveijsafiqnis per carnalem appetiturh ad in- Amaritudo poenitentiae facit aniritum et sua facta
~ '
feriora demergifur. - . subtilius disculere, et dbna Dei quce contempsit
De compunclione: , , . flendo commemorare. Nihilautem-pejus est, quam
Compunctio cordis est humilitas"~mentis cunf la- culpam agnosceve nec defleve. Dupliceni debet ba-
crymis,-exojiens de vecovdatione peccati etde-ti-" bei'e fleturii in poenitenlia pmnis -peccalor, sive qttia
move judicii. Illa est convevsis pevfecla compun- per negligentiam bonum non feeit", seu quia malum
ctibiiis affeclio, quae omnes a se cavnalium deside- per audaciam perpetravit. Quodenim oportuit non
viovum affectus vefellit, ef infentionem suam tolo gessif, el gessit quod agere non opqrluit, Ille pceni-
inentis sludip in Dei coijtemjjlationerh defigit. Ge- D mientianrdigne agit qui -reattfm suum.safisfactione
iriinam osse compunclionem, qua propter Deumani- lcgitima" plangit, contemnendo, scilicet hoecquse
ma.cujusqub electiTifllcituv : id esl vel dum.operum deflendb gessit. . ,
suoruni mala consideral, vel $um riesiderib setertuc

"
DOMINI6A DUODECIMA.

, Secundum Marcuru." .

« Exiens Jesus ile finjbus Tyri, .veiit per Sido- Qttod ergo dicitur, quia Dominus venit ad mare Ga-
: nem ad mare^GaliJseoe,quod est inter medios fines lilaeseiuter medios fines.Decapqle_s.non ipsos fines
enim mare
Decapoleos, etc. » (Marc. vu.) Deeapolis est regio Decapolis "etfriiinlrasse slgniticat. Neque
decem urbium trans Jordanesn rid orienlem cifca " transnavigasse dicitur, sed potius usque ad mare
Hippum et Peilam ei Gadaram. coptra" Galilseam. venisse, et ad ipsum provenisse locum qui medios
 iiO. DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. II. . .1 iS
Snes Decapakoslonge trahs roare posilos respicit. In - A sum ; sed verbum Dei non eel alligatum ( II
fer, id est confra. Yel Galilaesequse esl inter medios _Tim. n). >
iines Decapolcos. < Et praecepit eis ne cui dicerent. Quanto autem
< Etadducunt ei surdum et mutum, etdeprecaban- -eis prascipiebal, lanlo uiagis jjltts pracdicabant, et eo
fureum utlniponat illi manum. El appvehendens ampllus admifabantur, dicenles : Bene omnia fe-
-eum de tuvba seovsura, misit digitos in auriculas cit; et surdos fccit audire et mutos loqui. > Non
Tfjtis, et expttens teligit lirigiianr ejus. Et suspiciens in virtulibus gloriandum esse docuit, sed in cruce
iirooeliim i.ngemult, et ait illi : Ephjjhetha, quodest et liumilialione. Humilitas enim pracedit su-
adaperire. Et statim apertse sunt aures ejus, efso- per gloriam. Ordo vevbovum esl : Quanto autem eis
luium est vinculum linguoe ejus , et loquebalur pvsecipiebat, tarito plus preedicabant. Civitas enim
recte. > Surdus et mutus esl qui neCaures nec os in moiite posita uridique civcumspecta abscondi non
aperit ad audienda verba Dei et pronunlianda. Pri- potestfJi^f//;. v). Sciebat igitur qui oinnia novit
ma salutis janua est, infirmum -de turba seduci. ante quam fiant quia magis praedicarent, sed hoc pra_-
Quo.l fit cum apprehendeiis Dominus' mentem pec- cijiiendo voltiil pigris ostendere, quanto studiosius
catis langtiidam, evocat a consuetis moribus, et pro- quantoque frequentius preedicare debeant quibits
vocatad sua prsecepla. Mittit digilos in auriculas, ^ jubetuv ut preedicent,"quando quidem illi qui prohi-
cum per dona sancti Spiritus aures cordis aperit bebanlur, tacere non pqterant.
ad iiitelligenliam. Exspuens Dominus linguani tan- Exposilio Gregorii de eodem.
git cegroti, cum ad cbnfessionem fidei -oia catechi- GREGORIUS : ,< Audivimus verha Dei. Si facimuSj
zalortim instruit. Sputum namque sapor est sa- ettunc ea recte pro_ximisloquimur, cum pvius ipsi
pientiae. Unde illud : « Ego ex ore Altissimi pfodivi fecevirii.us. |> Quod bene Mavcus evangelista confiv-
(Eccli. xxiv). > Suspexit Dominus in coelum, ut in-' ntal curii factum Domini miracuium iiavral, dicens :
de mutis loquelam, surdis auditum, cunctis infiv- < Adducunt enim surdum et mulum, et depreca-
mis medelam docevet esse quserendam. Ingemuit ut -t bantur eum ut imponat illi manuih (Marc. vn). > -
daiet nobis exemplum gemendi et pvo nobis, et pro - Cujus ordinem curaiionis insinuat, cum subdit di-
proximis. Ephphetha proprie pertinet ad aures. ccns : < Misit digitos suos in auriculas, exspuens
Utide et subditur : < Et statim aperta3 sunfaures « letigit linguam ejus, el suspiciens in ccelum in-
ejus. > Hic notatur utraque Redemptoris natura. < gemuit, et ait illi: Ephphelha, quod est adape-
Cceltim suscepit ut honio, curat ul Deris.' Qui sic -« rire : et statim apertae sunt aurcs ejus ef resolti-
curaiuv, benepotest dicere : « Domirie, labia niea „ < tum ost vinculum linguae ej'us : et loquebalur
apevies, et os meum annuntiabit laudem" tuam < i'e"cle(ibid)~.» Quid est] ettim quod Creator ,'om-
-
(Psal. L)~.> ; _ ni.um Deus, cum surduin etmulum sanarevoluisset,
Alitef. Geftus bumanum lanquam urius homo in aures illius digitos suos misit, et exspuens lin-
vavia peste assumptus in protopiasto cseealur, "guanrejus tetigit? Quid pcf RedcmploVis digilos,
dum videt; surdus fit, dunr audif; "duni odo- nisi doria-sancti Spiritus designanlur? Unde cum iu
' alio
ral, emungittir; obmulescit, dum loquitur; mancus Iocp ejecisset daemonium, dixit : < Si in digito
-fit, dum manum erigit; incurvatur', dtim erigitur; < Dei ejicio dsemonia, pi'ofeclo pervenil in vos re-
iiydropieus fit, diim concupiscit; claudus, dum juo- '< gnum Dei (Luc. xi). > Qua de reper evangelistamy
gredilur; lepra suffunditur, dum nudatur; deeihone "alium dixisse describitur : « Si egoin Spiritu ejicio
impletur, dum divinitatem appelit; morittir mpvte, <-deemories, igitrir pervenit .in vos regnum Del
dum audactev excusat. Patriarchse autem etpro- , i (Matth: xu). > Ex quo utroque loco "colligitur,
pbetse incariialionem -desiderantes miseficbvdisa quod digitus Dei Spiritus sanctus vocatur. Digitos
manura pvecantuv imponi. Senipev a turbulentis ergo in auriculas mittere est pef dpna sancli Spiri-
• tus mentem surdl ad audieridum aperire. Quid est
_cogitalionibus et aclis inordinalis sermonibusque
incompositis quasi de tuiija deducitur "qui sariari D Verq quod exspuens linguam ejus teligit? Saliva no - .
meretur. Digiti qui in arires miltuntur sunt verba bis est ex ore Redcinptoris accepta sapientia in
Spiritus sancti, de quo dicitur : < Digitus Dei est - eloquio divirio. Saliva quippe ex "capite defluit in
hic (Exod. vui), J et: < Opera digilorum tuorum ore. Cum'ei'go sajiienlia, quae ipseest, dum lingua
suiit cceli (Psal. vm). » Spulum de capite descen- rioslra tangitur, mox ad praedicationis verba forma-
dens est sapienlia ex Patre, quse solvit labia huma- tur. Qui suspieiens in cbelum ingemuit, non, quo.d
ni genevis, utdicat : < Cvedo in Deum Patvem, » ipse riecessarium gemitum habcret qui dabat quod
ctc. < Suspiciens inccelum ingemuit .jidestgemere postularialur, sed nos ad Deum gemere qui ceelo
nbs docuit, et in coelum lliesaurum nostii cordis praesidet docuit, ut ef aures nostrse per bona Spiri-
erigere, qupd post compunclionem a frivola laetitia tus aperiri, et linguam per salivam oris, id est per
carnis purgafur, ut dicitur : < Rugiebam a gemitu scientiam divinae locutionis solvi debeat ad verba
cordis mei (PsaL. xxxvn). » AperiUnluf auves acl . praedicalionis. Cui mqx < Ephphetha, id est adape-
Iiymnos et cantica, et psalmos. Solvituv lingtfa, ut iire > dicituv, < el statim apertee sunt aures ejus, et
eructet vevbum"bonum , quod non possuut minae solufum est vinculum linguoe ejus. i Qua in re 110-
aec verba coliibere. Unde Paulus : « Ego vinctus t ndum est quia propler clausas aures diduin est
II!I _WERNERI.ABBATJS S. BLASil i.f3
< adaperire. > Sed cujus aures cordis ad obediendum A non posl deos falsos vel alienos obenantes occu-
ajjertoe ftierint, cx subsequeriti procul dubio etiam patus.
linguae ejns vinculum solvitur, ut bona quse fecerit, Unde ab initio sceculi omni oetate sacramcnla
eliam facienda aliis loquatur. Unde et bene addi- Chrisfi et Ecclesiae celebrala sunl, quibus ille po-
tur,-« et loquebatur recle. > Ille enim i'ecte loquir pulus nutriretttr, et noslrae redemptionis modtisiit-
tttr qui jnius obediendo fecerit, quse loquendoad- sinuaretur. Nain prima selale Adam de terrci malre
monet efiam facienda. Aliter. Humani generis for- sine lerreno pafve homo ad imaginem DeiaDeo
mam surdus ille et raulus habuil, quando Dominusut sexla die jjlasmalus cs.t (Gen. i),.et in novissima
sanaret per fine&Decapoleos fransivit. Decapolisest setate seeculi per Christum de ten-ena matre natum,
vegio decem eivitatum, et significat legem decenr sine terreno pali'e homo ad eamdem jmaginem De-i
prcecejjlorum. Per Decapolim Dominus transit, cum reformatus est. Ad cujus rei consonanliam eadeiti
sub decalogo legis nasci voluit. Sufdum et mutum .setate de lalere Adse, qui erat forma ftfluii, Eva
<i adJucunt, curn praedicalores genus humarium.ad - _formata est, el per sangtiinem de Christi latere ma-
fidem convertutit, quod surduiri erat, quia mandata nantem cum aqua sanctificationis Ecclesia fabrieata
Dei audire nolebat. Muttim erat, quia.a laude Gon- est. Secunda vero eeiate muntli per oclo animas a
diloiis lacebat. Cui •Dominus auditum reddidit, ^ submersione diluvii, id e.t pcr aicam liberalas ea-
dum ei ad intelligendas Scripttiras sensum ape- dem Ecclcsi.a figurala esl, quae in spe octav_3,-icIcst
ruil. > rcsurreclionis per aquas baptismi non.sinc auxiiio
De saccrdolibus ei scx wtalibus- swculi. -. ligni saiitlaiis a submersione exuberantium lenta-
tionum liberata esl. Tertia de.nique sefate popultts
Populus ad fidem vocatus visibibbus sacranieiitis Dei ab JDgypliaca servilute liberatus esi, transii»
erat instruendus, ut per exhibilionem visibiliunt mare Rubrum,ceditmare virga percussum a Moyse,
posset venire ad intcllectum invisibilium. Nosse proebet viam populo Dei. Ilosles a lergo sequuntur
oporlet Doniini .sacerdofes, qui hoc sacrameiilum et subroerguntur, et hic repetita esl bapiismi. per-
contractant, modum el.ordinem sacramentorum, et liguum salutifeiium consecuti sanrlificalio. Nara vu-
veritatem rerum significatanim. Alioquin dispeiir bet mave Rubvum, rubet elibaptismus Clnisli sau^
salores- su;,l tantum mysteriorum (I Cor. iv) tan- guinc consecratus. Hosles a tei'go sequeriles nfo-
quamcseei duces caecoi'um, ufilitatis tatiluminde viuntur, qula" peccata "praeterita et prsesentia per
Iiabituti quantum capiunt jumenta, quaspoitant baptismum delenluv. Dehinc in qtfarla aTale iu illa
panesad ustis aliorum, licet divina giafia 11011de- ^ tevvena a3ferua Hierusalem claruit icgnum DaviJ,"
serat sacramentum, quod per cos ad salutem alio- " Christl et Ecclesiss regnum prsefigurans : de cujiis
runt administratur. Attendant ergo Dominicorum semine idem Christus iiatus csl, in Ecclesia s»a
sacrameiitorum dispensatores, quia Ecclesia -Christi spiritaliter regnaits.et eam sibi obtemperar.tenrpost
quotidie ex genlibus, operantibus iisdemsacramen- lempora gloriose coronans.- Inde c-st quod. qul in
tis, aggregalur populus acquisitionis, cuj'us caput Sabbato sanclo sunt baptizandi, quaria hebdomada
esf Christus; per fidem generalur, per cbaritatem quadragesinialis observ.antise, qtice continentire no-
in virum perfeclum nulritur, spe seieriiilaiis in ea- bis arma ministrat, et qnarta hebdomade feiia ca-
dem Hde et charitate solidatur, et omnium sancto-- techizandi ef exorcizandi deferuntur ad Ecclesiam:
rum administrationead hunc finem refertur, ut in- ibi audituri et instruendi qualiter contra spiritaies
"
telligat Ecclesiam Dei (anquam domura in fide fun- uequitias sint pugnaluri, sed tamen usque in Sab •
davi dileclioneDci et proximi, tanquam parieles benc batum paschale baptismus eorttm diffortuv, hoc at-
sibi-cohaerentessuperaedilicari, ejusdem altituriirieni tendente Ecclesia, quia qtii ad agonem in proescnti
spe seternitatis gloriosissimae cumulari. Hoc corptis vila vocantur, in spe futurae quietis baplizantu-.
Chrisii licet nativitate capitis sui consueto nascendi Sicut enim contra visibiles hostes pugnaluri. non
ordine subsoculum est, tamen liujus capitis nativi- D aiitequam quaiia, id est juvenili aetale eliguutur :
tem in unilale subseculuri, corporis quaedammembra sic in Ifac eetate pugiiaiuri validioi-es ad invis>l_ilrs_
proecesserunt, .pairiarchae seilicet et prophetae, et bostes repellendos, sicque ad Christianam niiiitiam
inuili jusli qui jjrodigiis et pvaeconiis multis nativir sitb fypo hujus nunieri electi Chrisliaiium liomen
latem capilis et secuturi corporis praemonsirave- viriiiter exerceant, et ulcoronari mereantur, ab acie
runf. Qttod bene ostensum esl in Jacob interioris non recedant.
pojiuli lyptim habcntem: qui ad oiium festinans Post tempora vero rcgni Israel quinta a?tale Tn
inanum prajmisit, jilanlam fratris majoris-naiu choaiste propter pevversitatem prastaxali populi ca-
manu lenens (Gen. xxv), hoc facto signiiicans quia ptivante Babyloniaerege transmigravit idem populus
vcprobalo-prioripopulo, cujus fypum gerebat Esatf in Babyloniam, ct qui confusioiii servierat voluula-
(Ro,m.ix), nasciturus essct minor popiilus, Christia^" -jius.-jegi Babylonis,' qtiod interprelatiir confiisio,
iius videlicct, qtii benediclionein Dei Patris seterna servivit invitus. Post LXXas.nos faciente Cluislo
Iiiereiiitate posslderet. Hlius quippe Patrissacr amer.ta Cyro j-evcrsus cst itlem pnpulus, sicul preedixerai
sunt nostra documenta, quibusjlle (anquam par- -primolsaac, dcindc Jeremias. Quod benead statum
vulus est lactafus, et circa unius \eri Dei cultum, poiiinct Eccicsis', qucepost hujus saeculi finemqu,.
 - bSELORATIONESSS. PATRUM. —L1B..II. - 11.14
..13
bepteiiario numerp volvilur- dierura,- posl mullas ^ homiriishi eqdem uieio riuiriatflr. Tria quippesunt
augarias quas passa vel passuna esi sub regibus hu- quibus usque ad indumenlum novitalis baptizandus
jus spifitualis Babylotiise, -in ccelestem Hierusalem concipitur, catecbismi seilicet el exorcismi,et ora-
revevsa est,. nulii ulteilus_ .confusioni serviiura. tioues. Catechizalur ad hoc qtii ad-fidem vocatur,
Unde dicif Aposlolus : < Yanitati creatura subjecla ufad qubd vocatur, prpprio moveatur voltinlatis .
esl non vole.ris, sed propter eum qni subj'ecit eam arbilrio. Exorcizalur, ut ab. eo. diaboli potesfas iui-
lii spe; queniam cl ipsa creatura liberabilur. a ser- -
qua^ 3epellaluf.: Addit.ur"pro ep oratio,-ut gratia
vitute corruplionis hujus in libeiiateni glorice fiiio- piweniat et sequatui',- qu:e vires praebeat libero .
'
rum Dei \Bom. vin). t Per li33c"tempora omriia non arbitri.o, et qua procul fiaf nialigni spiriiusjllusio.
-defuerunl viri jusJi, futura. Ecdesise membra^.non Signaluritaque piimo baptizandus crucis signacuio ,
dcfuerttni cuique tcmpori corigrua sacramenta tah- iir froiife, in pectofe, in oculis, in auribus, In oro,
quam popuTi-nulririienla. De qtiibus po.ssent mulla cujiss virlute yictus est- diabolus, et exaltattis cst
recilari, nisi studcremus brevitati. „ Ad^ullimum Cbristus. Undei.Habacuc dicit: « Cornua in maai-
sexta aelate.de Yirgine natus est Chvistus, sicul sexla bus cjus. ; ibi reposila.,est fovlitudo ejtfs_ (Ha-
-
ciede terra virgine plasmalus est proloplastus. Hic bac. m). J . . -'„--''
Chrlslusfiiiis estlegis,et veriias et plenilrido omnium Q Hoc ergo sigrio muniuntur totius coi'poris sensus;
qui prascesserant in umbras 'sacramentorum. In cujus vifttite et pmnia.nostra saoamenta cbmplen-
plenitudine lemporis, sicut cliclum est, "natus est lur,.et qmnia diaboli figmenla. fruslran.ur; sicut
Christus-, creyit,"ad virilem, aelatem pervenil, trice- cura priniogcnita delerentur J_gypli, populus IIc-
simo vitre-suse aiino-(sieiit'-tradunl -evaugelistse) a brseprurii signatis postibus domorum suirurn san-
Joanrie bapti/.atus est, non qtiia indiguil, sedjjuia guhie agni paschalis, in typo Dominicje passibnis,
ejus vita Chvistianis disciplliia movum ftfit. D"_hinc salvatus est,:ei'popu!us JSgyjjtius qui hoc signo ca-
elegit aposfolos, pi'aedicavit Eyangeliunt, -crucifixus ruit, inpfimogenitis. suis. graviter percussus. ess.
est, dajis nobis exemplum humilitalis et patieiifiae, Sicut apud Ezeclfielem Hierusalem ab imniinente
terlia die resurrexif, in quo nrembra sua i'esurre- clade liberanda esse promiltittir, si tanquam figu-
clionis suae spe confi.mavit proxime coelos ascen- ram crucis exprimens gementiuni afquedbleritiuiii,
surus, diseJjSulosquid ageve deberenl admoiiuit, di- id est poenitentium signaretur. Pbslea dalur sal be-
cens :-< Ite,-docete"omnes geriies, praeriicafe"omni nedictum in os pueri, uf pei' lypiciim sapicr*.i„;
creanrra». Qui credideiitefbaptizalus, fuerit, salvus salem conditus, felore cai'eatiniquitatis,-oc a vermi-
erit (Jfa"re. xvi). > Hic paucis verhisdocenfursacer- bris vitiorum ultra pulrefial," sed Incorr.upius servc-
dptos Domini aposlolorum saccessoves et-vicarios,;de C tur ad percipiendara Cbristi -graliatri,'neque ultra a
quibus-dicitur: «Prb palribus luis nati sunt tibi condimento sapientiee, desipiat, ncque re.lro'aspjciht
fiSii (Psal. x_tv)': >-qaaliter-debeanf rudes populos sicufuxor Lotb.,Exsufflatuv postea maligims-foras..
terreni bpminis iinagihem adhue portantes catecbi- Quae niysleria sacra sighificant qubd non parvultts
zare, qualitevin novilatem et CIiris,ti coriformilatem exorcizalur, et exsuiflatur, sed ille sub quo sutit qui
lavacro aqiiae i.nverbo. transforrjiare. Hoc ila factum sub peccalo naseunturyet nonduni persacrum b'a-
est lemporihus apostolofum et mavlyium, qui in ptisiiia renati Siint, setfjani pe.r signum" crucis i;i
Judseis et gcntihus Evangelium juris inlelligerilibus utero matris-Ecclesije concepfi "suui. Omnia eniui,
et quiLijsciinque personis verbi Dei capacibus an- cbarismala saccvdotalis ministerii crucis figura pev-
-' ,
r.uiiliarerunt.- cipiuntuv. Oninia autem sacramenta quos acta su:;t.
bjvisio. , et quoeagunlur exorcismis, oralionii;us;insu(flatib!ii-
"
Postquain Ecclesia dilatata esfet congregata esl bus, quasi esca sunt quas parvulos rejiciunt' iii uls-
in geniibus, nec iulev -fiJeles .r.epertiis est aliquis fo, ut venalos aqua salttlis bilavcs mafer Ecclesia
aduUce fiilei non Udelis, nepavvtili eovum "dc hac .exbibeat Cbrislo. Poslea laugunlur eiaui'es etiiarcs.
vifa ante -rationabil. s aunos exeunles alieni jema- n cuin saliva. Saliva quippe a capite descendil in os
iie.erila consorlio Chrisli, provisa est illisefiam me- sttpernam significans sapientiam , cujus lactu et
dicina salafis, ut in sacrameriforum genere vel fidc aures cordis apeiTuiitur ad intelligeridum Y'eibuni.
ad catechizandos parvulos, exoi'cizandos, inijaridos. Dei, et naves au vepellendum- fetorem noxiaruni
et deriium.haptfzandos.- Iu quibuspro parvulo audii ; cogitationtim ef deIecfalionum.<Unde aft beatus A-m-
EccTesia, etadintefrogata responclet, donec pai'vu- brosius in libro De sacrameiitis.: "« Qupd jjgimus
lus ad intelligibiles annos perveniat, et sacrariienl3 nempe apertio est, qtiia sacramenta sunt aperlioras
fidcif charilaiis et speisibi iinposiia per se inlelli- - quando aures ejus .tefigif et riares. Quod sjgnilicat
gat. De' quibus quoque sacramentis quid significent, in Evangelib Dominus noster Jesus Christus cum ci
jirout Dominus voluerit inspirare charitati vestra dblatus- esset suvdus ct mutus, cttjus os teiigit et
mutus erat, ct ait.
aliqtiid.dicere proposuinius, ufet ipsi virluiem-sa- "aures-qiiia surdus erat; ps quia
eramentovum intelligatis, et auditores vestrqs do- _«Ephphetlia, quod festadaperire. > _
ceresiudeatis. Notandum evgo esl pvius "quomodc Detnde venil saeerdos ad fontem, consecralur
captizaridus" in ulevo niatris"~JEcclesi_3puer conci- fons in nomine Palris et Filii et Spiritus sancti; qui-
piafuf, qubusaliriicntls tfsque ad riativlfalem Jiovi bus vei'bis.si aqua salufis conseci-efur, nec.-a".to:i"0
1115 WERNERI ABBATiS S. BLASlt 1113
iiec a malo pejus accipitui' baptismus. Unde Aiigti- A bulemUs. Si enhn eomplantaii facti sumus similitu-
stinus in libro tertio De unieojjaptismo : « Non est diui morlis ejus, simul et resurreclionis erimus
aqua prbfana, nec adullera super quam nomen Dei - (Rom. vi). > Hinc efiam beatus Ambrosius dicil in
invocatur, etsi a profariis et ab adulteris invocelttr," libro De sacraroentis : < Interrogalus : Credis in
quia nec ipsa creatura, nec~ipsum nouien adulte- Deum Patrem omnipolentem ? dixisli : Credo, et
rtiin est; > Traditur etiam novae vitae audltoribus mersus es, id est sepultus es. Iterum interrogatus
symbolura fidei : quod pev duodecim apostolos ov- es : Credis et in Jesum Chrisfum Dominunfnatum
dinatttm est, et lotidem sentenliis compreliensum. et passtfm? dixisti : Credo; et mersus es, id est
Postreino parvulus ad baptisroum interrogafur' a Christo consepultus es. Qui autem Christo conse-
sacerdotc : < Abrenuutias Satanse et omnibus operi- pelilur, "cumChvisto vesuvget. Tertio Jnterrogatus
bus ejus, et omnibus pompis ejus? > ut.pvimum re- es : Credis et in Spirilum sanctum? dixisti": Cfedo ;
spiiat enorem, el approxirnet ad verilalerh, utpos- et mersus-es lerlio, ut multiplicem Iapsum cogila-'
sit, juxta Apostolum, dejionere vetefem hominem lionis, locutionis, operalionis aboleret irina confes-
cum aclibussuis, scilicetpristiriamconversatio.nem, sio. > Ifanc sacii baplismatis emundationemin si-
abncgans impietatem et ssecularia tlesideria (Ephes. mililtfdinerii moiiis Christi celebratam prsefigurabat
"
iv). Respondet parvulus per ora gestanlium. « Abre- aqua aspersionis in veleri lege, qua emundabatur
nuntio. > Unde Augustinus contra Julianum in lib. qui mbrtuum teligerat, ut in caslra reverteretur :
iv : < Quisquls negat per ora gestantium parvulos cui inimisttts eral einis yilulse rufae extra castra
abrenunliareet ciedere,"et negeteos acciperebapli- combustse.hyssopus quoque coccus et cedrus. Yi-
smum, quia.in roanibus gesianliuiri reluctaritur. J tula quippe illa quce femineus cst sexus fragililatem,
Item in libro De poeriitentia :-< Parvulis ad conse- id est passibilitatem carnis Christi significat, rufa
cralionem et reriiissioneni .origihalis peccati pro- propter sanguinis effusionem. Quae etiam extra ca-
dest eorum iides a quibus offeruntur, ut qtfascun- stra ej'ecfa est. In quo figufabatur quod et Dominus
que maculas delictotum per .alios, a quibtfs nati passurus .exlra civitatem ducfus est. Qtfod eliam
sunt eontraxerunt, aliorum eliam interrogatione et sanguine ejusdem vitulae aspei'gebatur"septiesia-
responsione purgentur. > Post abreiiuntiaiionemon- bernaculum, et omnia vasa tabernaculi, plenam si-
gitur catechuiiienus oleo sacro in peclore, tariquam gnilicat emundatiouem qiiam intus et extra coritulit
niuiiialur advevsus riosleminvisibilem, ne ei-im- sariguis Christi. Anima enim constat triplici yirtule,
munda et noxia persttadeat desideria. Urigitur corpus vero qualerna elementorum comjilexione,
et inter scapulas, uhi est vigor portandi onerjs, ut Qquia uierque riiundata est Christi sanguinis effu-
fovfiludinem -accipial ad portandum pondus diei et sione. , _ -' '
"
ajsnis, sicut bonusalhleta. Quod vero carnes ejusdein vitulae et corium et
Exiude exquiritur ab eo si credat in Deum Pa- stercora comburebantur linc significatum est qiiia
Irem omnipoleiitem,,el in Jesum Clirisluin Filitim tota humilitas et ignomiriia passionis versa est in
ojus unicum Dominum nostrum, ei in Spirilum gloriam resuiTeclionis. Qubd ljene ignis significat
sanctum," unum Deum in Trinilale, el trinum in qui semper ad superiora tendit, et quod absumit in
unilate; si confitealur unam elsse saiictam Eccle- se convertit. Quod autem hyssopus huic aspersioni
siatn Catholicam, et si credat remissioneni pecea- admiscetur, lioc significat quod in fidemoiiis"Chri-
torum et vitam octernam. Hascomiiia si profiteatur sti peccata inundantur. Uride ait Apostolus : < Fide
se credere, j'arii incipit in eo mori vetus homo, qui mundans corda eorum (Ephes. v). > Hyssopus
seciindum Deunrcreatus esl in jusliliael saucfitate quippe ideb fidcm significat, quod cum sit herba
veritalis (ibid.). In abrenunliatione prioris posses- hiunilis, lirmiter hasret jir-petra/ Coccus quoque
soris, suadente charitate, jam vull in jus legilimi huic adhibetur emundalioni, quse flamnieo coloro
posscssoris transire : in quem jatn prolitctur se charitatem significat sine qua morfuum esi quid-
credere et ab eo asterna praemia exspectare. Jam. Dquid fides operatur. Cedrus eliam huie opifulalur
expurgaliim est veius fermentuni, sed nondum est mundalioni, quae imputribilis arbor dieitur, et in
nova conspersio, ubi sacri fontis sequatur abltttio exceisis montibus radicat, et ideo spem incorruptib ••
(I Cor. y).-, Sub responsione trina? inlerrogationis nis et supernee gloriae significat. Horum omnium
tfina m_ei'sioiie calechumeiiu.s a sordibus vetustis conjunclione aqua aspefsionis consecratur, ct qui
abluitur, et novum hominem , indulus, triduante niortuum tetigerat, ut dictum est, emundabatur,
Domini sepulturse consepelitur. Unde Apbstolus quiaqui operibus mortuis, id.est peccalis origina-
ait : < Consepulti enim sumus per baptisraum in libus coinquinatur, liberatur baplismate sacroin
mortem, ut quomodo surrexit Christus amortuis fide mortis Christi et resurrectiouis cum sponsionc
per gloriam Patris, ita et nosin novllate vita3 am- cbaritalis et spei baptizabalur.

DOMINICA DECIMA TERTIA.

Secundum Lucam.
Beati oculi, qui vident quse vos videti.. J>ico autem vobis, quod mulli vegcs e( prophctac videfe YO--
 1117 DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. H. 1118
lticrunt quse videtis, el non viderunt, et audire quee A in Deum est origo dilectionis in jjroximum, et dile-
auditis, et non audierunt {LHC.-XIIIJ.» Illos oculos clio in proximum cognitio est dilcctioriis in Deum.
dicit -bealos qui sacramenla^ Chrisli cognoscunt. ln tribus' rebus dilecfio Dei expiimitur, ut niliil
Prophelae et jiisti sicul Isaias et Abraham videiunt remaiieaf in bomine qiiod non divinae dileclipni sub-
in aenigmale et nori in specie. Abraham exsultavit datur. Nam dum' dicitur : < Diligc Deum ex toto
ul yideret dicm Christi : et vidit -et gavisus est. corde ttto, > omnes cogitationes in Deum referen-
Isaias et alii prophetae viderurit gioriam Domini : das preecepif. Dum Vero dicitur « ex fola anima, >
unde et videnles suiif appellati; sed aenigiiia.levide- OJiines affectiones aniraee ad Deuni referri j'ussit.
runt, non in, pvoesenliavum, ut aposloli, qui nequa- Dutn vero adjecit « ex tota mente"> oninem ralio-
quam per angelos ut varias visionuni species opus nem indicat bumanam, qua intelligimus et discer-
habebant doceii. Quos Lucas reges dicit, Malihaeus nimus in rebus divinis esse occupandam. Ubi autem
justos {MaUh. xni) appellat, quia iriagni reges sunt dicit « cx tola virtule > bonum perseverantioe in-
qui tentationuni suarum motibus regendo pi'seesse -jungit. Itera duo sunt erga proxiini dileclionem
noverunt, non succumbere.' Nota quia minor gratia servanda, ut et beneficii impensione foveatur, et
miiiorque sacfamenlorum Cbrlsli notitia fuil in nulla malitia Isedatur. IIoc est -. « Quod tibi ribn vis
prophetis quam in apostolis,.qui pfeesertim acoepto B fieri, aliisne feceris"(To/>.Tv),»el,: «Omnia qucecun-
Spirilii saricto mundiim etiam illuslraverunt. Ye- que approbalis.ul faciant yobis homines, hsec et vos
rumtamen aliqui prophetarum, ef aliquando supra facite illis (Matth. vii). > Licet igitur diversa sint
horainem rapli, sine aenigmate contemjilati sunf in- prseccpla , quibus aut ulilitef quse. sunl appeteuda
lellecluali visione, ut Aposlolus (II Cor. xn). Unde cupimus , aut quee vitanda sunt utililer praecavea-
Dominus in libro Ntimeri:"« Siquis fuerit iniervos - mus, unum tameii sunt in j-adice charitalis , quia
prophcta Domini, in visione appai'ebo e[, vel per iri dilectipne Dei et proximi faceve deberaus. Recte
somnium"loquar ad illum. At non talis servus meus ilaqtte dicit legem et pvophetas referri ad duo man-
Moyses.. Ore enim ad os loqrior ei et non palam, data charitatis, quia loltfs Decalogtfs et monila
non per eenigmata et figuras Dominura Videl (Num. proplielafum ibi babent ttnem.
xn). > Sequitur : « Et ecce quidam legisperilus sur- t-El ail illi Scriba : Berie, magister, in veritate
rexit tenlans _illum,dicetis: Magister, quid faciendo dixisti, quia unus "est Deus, et norialius preeter
vitam seternam possidebo? Pharisaei videntes quia eum , et.ut diligatur ex toto corde, et ex toto inlel-
sileulium imposuisset Sadducaeis, convenerunt in leclu,etex tota anima, et ex tota forlitudine : et
unum.El accessit unus de Scribis, legis doclor, ten- "diliger.e projciraum tanquam seipsum", niajtis est
tans eum, et dicens : Maglsler, quod est mandatjim omnibus holbcautomatihus et sacrificiis. >Osf.endit
magnum in lege? > Yidelicet Pharisaei et Sadducaei ex hac responsione Scriba graverri saspe inter Scri-
inler secontrarii essc-nt, tamen paii mente consen- bas et Pharisaeos fuisse quar-slionem quod esset
serunt ad Domiiium tentanduni; Quod legimus fe- mandatum maxiraums "quibusdam hosfias et sacri-
-cissc naerodem c-f Pilatum in lieco Domini. Phari- ficia laudantibus, aliis fidei el dilectiqnis opera prae-
saeis seepeconftilatjs, malitia et livor nutrit impu- fcrenlibus, eo quod plures Patres antelegem absque
dentianj.Ilaqueniitii a verilale mullijudine se arma- onini vicliniarum et sacjificiorum consuettidine ex
veiunt dicenfcs ajnid se : Omnes Ioquaniur per lidc tantum, quceper dilectionein opei-alur (t7a/. v)
Iinuni, ut si fuerit victus, videalur confusus. Magi- placuisserit, nemo "auterii absque fide et dileclione
strum vocat, cujus' non vult esse discipuliis. Sim-. per sacfilicia. Nos autem inagnum ef primuiri maii-
plicissimus interrogalor et malignissimus insidiator daturii dicimus quantum ad dignitalem. Alioquin
de magno riiandato inlerrogat qui nec tninimumob- ulililas mandatorum Dei una est, el sic omnia
serval. Illeenim debel interfogave demajovi justifia sihi cohserent, uf alteruni esse non possit sin.e al-
qui minovem complevit. lero, ut fnndamentum dicimus melius essc, cum la-
« Ait illi Jesus : Primum omriium tvandalum esl: _Dmen nec fundameniuhi sine eedificatiohe, nec ista
"
Audi, Israel, Dominus Deus tutts Deus unus cst. Et sine illo esse possit. Non igitur fundameiitum est
diliges Dominum Deuni luum ex toto corde luo, et_ utiliiis sedificatione, sed dignius,'sicufcaputdignius
ex tota aniina tua, el ex tota menfe tua, et ex tola est membfis :
virttilelua. Hoc est primuin et maximuni manda- .« Jesus autera vidensqula sapienter respondisset,
ttim. Secundum.autem simile est lntic : Diliges pro- dixit illi : Nori es longe a regno Dei. Recie respon-
ximum tutim sicut teipsum. In bis duobus manda- disli : hoc facet.vives. >Quia salus noslra consistit
tis uniyersa lex pendel et _prbp!ielse. > Primum et in cognitione A'eritatis et airiore virtutis , Sadduccei
maxinium est mandalum unum Deum sujjer orimia lbnge sunt a"regno Dei, cum nec cogrioscenda co-
diligere, et hoe anle omnia debemus quasi unieum gnoscant, necdiligenda diligant.Hicautem superbus"
pietatis fuudanientum locare. Ideo non dixit cogno1 teiilator minus longe erat extra regnum, quia jam
sces, sed diliges, quia cognoscerc unum Deum per scientiam evangelicaj perfectioni consensif.
. pene proprlum estbumanoe naturce; diligere aut.m, Essef autem in.regno Dei si augerelur ei-cognilio
religiosi cordis et recti. Huic siraile est de dile- veri ctdileclioboni, ulChrisIuni tam in Deum quaiu
ctione proximl, quia imago Dei est bomo. Dileclio in pj^oximum suscipcrel.
 1119 WERNERI ABBATIS S. BLASII. {120
- < Ille aulem, volens juslificare
seipsum, dixit ad3 A « Et approprians alligavif vulnera ej'us, liifundens
Jesum : Et quis esf proximus? > Nemo proximiorr oleum et-vinum. > Peccala enim quae iri hominihus
horaini quam Beus, qui iniiinsecus et extririsecuss invenit rcdargttendo cohibuit, spem venice poeni-
novit, et omnia curare polcst. Sed omnis iiicredu- tcntibus" promitlens, terrbi-ero pceiisepeccanti in-
lus vel lenlator nec Deum nec hominem proxlinumii . ciitiens, Alligat ergo vulriera, dum praeclpit : « Poe-
liabet. Logisperilus ob vulgi - favorem captandam,, nilentiam agite (Maltli. III). > Infundit oletim, dum
quotl sapienter jespondisse jactaretur, iiiterrogatt addil : < Appropinquabil regnum coelorum (ibid.)-i
Doiuinunrquid faccret. Sed quia seipsum justificaree Infundit ct-vinum , duiri dicit : « Onmis arbor qu.B
desiderat,-Dominus leinperavit respbnsum suumn non facit fruclum boriuni excidetuf, et in ignem
pai'abo)ice loqueiis ei, ita ut et omnis qui misericor- miflelur (ibid.). > Yel alligat vulnera in baplismo,
diam facit proximus" infelligatur, et speciaiiter Deii iiifundit oleum et vinuni, id est chvisma sancli Sjf-
Eilius , qui nobis; per Iiumanitalem proximus fa- vitus et calicem passionis sueef
elus est, designetur. « Et por.eusillum-in jiimentum" SUUIJJ , duxif in
•«, Suscijjiens atftem Jesus dixit: Homo quidam de-- staibulum, el curam cjus egit.» Jtimenium caro ej"us
scendebat ab Hierusalem in Jericho,et incidil in la- i-_ esl in' qua peccala nostva povtavit super lignum, c-l
t.ones.> HoinoisteAdam inielligilurjllierusalem ci-- B juxta aliam parabolam, ovem erroneam reportavii
vilas coslestis, a cujus beatitudine lapsus estjn hancc ad gregem. Itaque imponi juniento, est incarnatio-
vilam mortalem. Quod beneJeiicho,quae luna inter- nem Chrislicfedej'e, ejttsque riiysteriis tutari ab
pieiatui', significaf variis effectibus inceria. Latro-i- hoslili iricursione. Stabuluni est Ecclesia prccsens,
nes inttiligc diabolum elangelos ejus, in quos nonn ubi sperandb i'eficiuntuv vialbves, in aeteinam vitain
incideret nisi prius vitiis tumuisset: Vera est enimn vedeuntes. Sfabuli nomine niisevias etfetoves hujus
sententia dicens : <"Ante ruinam exalfabitur corr vilce siguantev insinuat, ne bomoin hoc exsilio fan-
(Prov. xvi). > - quam in jjatvla "gaudeat.Cuvam egitvrne seger 3nEc-
« Qiiieliam despoliaverunt eum,et plagis imposi- clesia.m ductus, praecepta quoeacceperai dimitleret.
tis, abierunt, semivivq velictb.i Despoliavevuiit eumn <Et altera die prolulit duos deuaiios, ct dedit
glovia immoiialifatis el veste irinocentice; Plagae s staljellariobl aii : Curam illius liabe , ct quodcun-
peccata sunt quibus nalurse humanoe integrilas vio- que" supererogaveris, ego, cttm vedievo, feddam
lata fuil. Abiemnt aulem non ab insidiisaliquale- tibi. >Alteva dies estpost Domini resurrectionem, qu;a
nus cessarido , sed earumdem insidiarurii -fraudes:s magis splendet quam tempus prajcedens. Duode-
occulfaiulo.-Semivivum reliquerunt, quia rationemn narii duo sunt Teslamenta, iii quibus-aeterni Retis
ejtis abolerenorivaluerunl. Ex qua eninfpaite sa-- nomen etimago continciUur. Slabularius est chorus
pere et cognoscere Deum potest, vivil liomo; ex quaa discipulorum, quibus aperuil sensurn ul 'ntellige-
vero peccalistabeseit, lelhifero vulnere fcedafus jacef;t fent Scripturasper Spirilum saiiciuni.Siipererbgat
quasfnioiiuus. "' _ , stabellaritfs,-quod in duobusdenaiiis iion acccpit,
< Accidit "aiitern nt saccrdos quidam descenderet;t c-um Paulus dicit : « De virginibus "praccptam Do-
eademvia, elviso illo praeterivit. Simililer et levilaa inini non habeo, consiliuni aulem do (ICor. vrr). >
cum esset secus locum el vi.Ieret eumpertfansivit.» j Iteraque supererogat cum dicit: « Doinintis ordi-
Sacerdos et levila qui sauciatum transierunt, sacer- navit his qui Evaugelium annuiitiant : de Evangeiio
dotium.et minisleri.um Ycteris Teslainenti signifi-.- vivere , sed nos non usi sumus bac'potcstate, ne
cant, ubi mundllanguentis viilnera monstrari pote-,_ quem veslrttm gravareraus (I Cr. ix"; II Thess.
rant, non aulem curavi. Ait enim Ajjoslolus, quiaa m). > Debitor rediens reddet quod proniisit, cura"
'
£ hnpossibile erat sanguine yilulorum et agiiprum ef tl Dominus in judicio dicel : « Quia super patica fuisti
Iiircorum auferri peccata .(Ilebr. x). > Ilaque sacer- fidelis, super multa te constituam : intra in rcghum
dos Dei, lege in mtfndum descendente per Moysen, i Domiiii tui (Mallh. xxv). >
nullam sanitalem co.ntulit .homini. Sic et descen-,_ j, « Quis hbrtfm irium videlur libi.proxiihus fttisse
sus levitse qui tjrpum ostendit prophetarum, nullumn illi qui incidit in lalrones? At ille dixiL : Qui fecit
sanat; sed cum peccata arguit perlransit., quia in-,. misericordiam inillum. Et ail illi: Yade, ettufac
dulgenliam non largitur. , . siniiliter.- > Neino nobis magis est proximiis quam
< Samarilanus autem qitidam iter faciens venil \l~ qui vulnera nostra curavit, quam cajirit menibri>
sectts euin, et videns eum misericordia motus est. ,> Diligamus ergo euni ut Deurii el Dominurii, "diliga-
Saijiarifanus qui cusios interprelatur Dominuin si- i_ mus quasi pvoximum/diligamus et omries imilalo-
gnifieat,'cui Prophela contra latrones istos Ita sup-)_ " res Christi. Quod ait: «Fac et tu similifer,> lale est.
plicat. « Cuslodi me a iaqueo quem staluerunlit Quidquid vales in proximi necessifate sublevanda vel
mihi, et a scandalis operanfium iniquitatem (Psal..." corporali, vel spiriluali, devotus operare, ut manife-
CXL). > Ipse Dominus homo factus vilee praesentis is sleris csse proximus. Recte misericoi-dia proximum
ifer arripuit, et venif secus vulneratum, conipassio- i- facil, quia est secundum.n3tiifani. Nihil eninrse-
riis nostraj finilimus et inisericordiee collatione ^i-
i- cundum naturam, quam naturam juvare cousortem.
- - Ilem-expositio de eodem.
cinus. Lex autem nbn baljuit miseiTcbrdiam, sed ,(j
judi iumot vindicfam. t Beatus vir qtti non abiit in consilio impior_m
 1I-.I - DEFLORATIONES SS. PATRilM.,—-LIB. H. ll.g
(Psal. 1). > Adam iufelix vir fuit, qui per consi- A civeiiradalitra. Supev eo movelurmisevicordia,. quia
lium impiorum de patria paraclisi abiit, et om-" qmues doloves pvo eo experiluv et approprians vul- ,
nes posferos suos in hpc exsilium tfaduxit. Kec nera ejiis-all,igayit,,,dum.vitam oeiernain nuntians a
in via peeealorum. stelit,quia in jjcecalis.stabilis peccalis cessarepraedicavit/Pef duas parles Ii^ami-
niansii. In cafhedra pestllentise sedil, quia pec- nis v.uliiera constrinxit, dum pe"rduos timores pec-
cata alios per mala excrapla docttii.-Christus aur eala compescuil.-Servilis enimiimor poerias a pec-
tcm beatus "vir exstiiit, qui consilio Pairis de aula catis proiiihet; filialis aulera saneius a"d-bona opera
cqeli in carcerem posl perditum servuni abiit, in moriet. Irifeiiorem parlem liganiinis traxil. dum
consilio vero impiorum non abiit, quando diabolus gehennse liinorem sic coi'.jibus" liomiiiurii incussil.
. omnia vegna mundi el gloriam eoruro ei osiendens, «"Yermis, iriquil, edfum nbn moritur-el ignis .noii
se adoi are persuasif(.MaH/i. iy).Irivia peccajortun exsfingplturi > (Marc. ix).rSujjeriorehi partem- tra-
_ non stelit, quia peccatum ijon fecit. ln cathedra -xit, du.m-Iipni studii tiiriorem iustrtfxit.'« Filii in-
_ pcsiilenjiae npn sedit, quia nec verbo nec. faclq ma- quit, regni ejicientur in'tenebras exteriores; jbi.erit
_ltira docuif.Et ideo sicul illc infelix;orones carnales ' flelus et stridor d"eiilium"(j¥<iti/i-..viii).> Yiimm ct
lllios in morterii atlfaxit, ila iste.beatus vir cunctos oleum infudit/dum jjbeuiteutiam elveriianfdocuit.
filios spiritales.In vitani revexit. Sicut enini ipse R Per viririm quijjpe pulritlaexpurgaiitur; pef oleum
vefert in Evangelio., homo quidam descendit ab fola curantur. Yinum iiifudil. dum dixit_: « Pceni-.
Hierusalem in Jef icho, iu quem latrqnes' irruentes lenliam agite (Mallh. m). > Olerim addit dum sub-
-vtihierayerunt, ac despoliantes _eum, abierunt. .junxit : « Appfopinquabif enim i'egnum coelorum
Porro sacerdbs eamdem viam perjgens, ac scmivir (ibid.). >Injufhcntum.po'suit, "duiifpeccala ,in coi'-.
vum videns-, pertransi.it. Similiter levita -ifer fa- jjoi'esuo super ligmim crucis pertulit. ln stabulum
_ cieris, viso eo praeterivit. .Samaiilaijus, autetn jier „ duxit, dum.eum supernse.JEcclcsiaecoujunxit; Sfctbu-
eamdemproleridens, miseri TJiis"ei'etiif, acJigatis Itfm quo aninialia in nocte congl'egantul•, est prae-
vuliieribus, viiio et oleo-medetur, impositunique sens Ecclesiajn qua jiisti in caliglnb hujjis.vifse sia-
, jumen:o in slabulum duxil; altera.die diios denar bulantur,- donec aspirel diessetefnilatis et inclinen-
vios sfabulario prolulil, curam illius gerere petit, lur iimbi'8eniortalilatis._Altefa die prolulirdubs de-
. si qttid de srib s_pererogaverit,.in reversione se.ei narios. Una .dies erat inprtis, alteraviloe. Dies mor-
: feciditurum promittit {Luc. x). Homo.quippe ab tiscoepit ajb,Adam in .quo omnes nioriuntiir; dies
-Hierusalem in Jerichp. deScendit-,.-dum primus pa-~ - vilse.inehpavit a Christo in/quo priines vivificaburi-
rens dcgaudiis paradisi ad defectum morlis veriit. tur. Ant_e.Christi.resurveclioriem .omnes "bonjines
Jeiicho nanique qriodluna sonal, defectyni riostree ad moiTem leridebant; post suam Vesuvrectioiiem
moiialilalis designat. Qtiijatrones incidil, quia ex- omnes fideles.ad vitam surgebahl. AlteVa vero die
sulem profinus tui'ba daeraonum civeunidedit. Qui duos denarios prbtulil, duin post resurreclionem
. eliaiii eum desjjoliaverunt, quia non solum dcliciis suamduo Testamenta per duo piaecepla cbaiiiatis
,'paradisi, sed et ves.ie iminoftalitatis denudaverunt. impleri docuit. Staliulavip d.enavips dedit, duni or-
Plagas irijposuerunt, quia - ei peceaia.inflixerunt. dini doclomin lcges vitcedocendas.cbnimisil.jEgrum
Semhivumreliquerunf-quia in anjriia riiortuuni in preecepit curavi, quia gcnus liumanum jussita pcfc-
corpore verb per Dei mysteria circuriidalum dimi-. cafis salvaii. Quem aegrum ..ielor de stabulo cxi.o
serunt. Per earridem viam sacerdos. descendit, dum- compellit, quia justos adversitas hujus -muudi ad
palriarcbarum. ordo paviter movtalitatis.tetendit, ecelestia^apjjelenda impeliil. Duo etiam denarii sia-
„Qui vulneratum pertransii.l, .quia gen.eii humano bulario danlur, dum docfores" scientia Scriptura-
•opem ferre non valuit, dum se eliam.peecatis gra- rum" et Jionore scecularium.sublimanlur. Si quid
. viier saueiaturii doiuit. Leyita quoqu.e idem.iter catv ipsi supererogaverinl, Ille reddct cum redierit,,-
. peLat, quia prclo prophetalis ctiam per callenrnior- quia siboriaquEe poijulisprsedicaiit, operibus exem-
lls teiidebat. Qui saucium praeterivit, quia perdito D plificant, cuni veitjs Samaiitanus ad -judjcittm vc-
, Ijoniini adjulpvium ferre"non potuil,,duiri s_equotjue dievit, et plim saucium ,l_uncjani sanatumdc sia-
. jieccalis vulnerafum ingemuit. . ,- bulo iir cceleste.palatiuni ind.uxerit, .sollicilis cura-
A Samaiitario -autem . semivivus, cuvatur, quia . toribus sempiieriia prsemia recompcnsabil.
liomo seducfus per Christum sanatuf. Samari.aeraf "
clvitas caput regni Israelitici, cujus eaplivi ad_ idp- De verbis : « Egredimini,
v visionibus fdiw Sion, J ~ct de tribns.
Chrisli.
lalalriam in Kinive erant captivatf, et _gentiles in
. ea locali, Quqvum consortia in tanluni Judaei.exhor-. t Egrediinini, filise Sion, ei.videte regem Salonio-
rucrunt, ut illos .pafiicipio eorum addicerent qui- . neiri in"-diadeniate quo cbronavit eum matev sua.
bus maledicerevoluerunt. Unde et Dbininum niale- (Cant. ii„i).;j Deiic.atis et infirmis pf.opqiritur haec ex-
. dicendo Samaritanum vocaverunt.Tpse-enim verus hoviatio per Spiriium sancium. Delicati sunt quiin
Samaritanus erat, quoci cuslos diciiur, quia ab eo -Egyplo el in Babylone vol.iiu prbsperari : hi pro- •
.-genus humanum custodilur. Hie iter-fecjt, dum cle pter iriiifmitatein stiam femineo sexu appellautur
. Cffilisln hunc muriduni yenit. Yiatbvera vidil plaga- (ilise, nondiini perfecii fiiiorum Jiomiiie bqnbrandi.
ttim, quia hqmiiieni conspipit peecalis e( n.iseriifs De perfeclis enim dicitnr : « .filii Sion inclyli.
 H23 YVERNERlABBATIS S. BLASII 11.4
cundo, de cognatione lua, id est de conversatione et
(Thren. iv). >Tres itaque sunt visioncs i-egis nostri : ___.
Prima in hoc mundo, secunda in judicio, terlia iii moribus viliisque prioribus, quse nobis a nativitate
regno. De prima dicitur : « Multi prophetae et regeis nostra coliserentia velut quadam afiinitale coguaia
voluerunt videre quae vos videtis et non viderunt. i( sunt. Terlio, < de domo patris tui, >id est omnl me-
(Luc. x). Et illud : < Beati oculi qui vident quae voss moria mundi hiijtts,qm oculis oceurrit. Quod itaftt,
videlis (ibid.). > De secunda : « Yidebil omniis cummortificalicumChrisloabelementishujusmuiidi
caro salulare Dei. (Luc. 111).J De tertia : t Yidebi- contemplairiur, secundumapostoluinjam nonpaquse
"iiius eum siculi est. (I Joan. m). 1 Primavisio du- videnlur, seti quoenoil videntur. <Qttceeniiii videnlur
ratquandiu est hodie pieesenlis vitse.Tn bac appa- lemporaiia sunt, queeauteni non videuiur seterna (II
ruii huinilis et pius, dicens : « Yenile ad me, om- Cor. IV). >Et exeuntescorde dchacleniporaliaevisi-
nes qui laboratis (Malth. xi). » Hoc et hodie simi bilidomoinillam inqua sumusj"ugiler oculosrioslros
literdicit hbminibus. In secunda apparebit lerribiliis mentesque dirigimus. Quodtunc implebimus cum in
etj'usttts. Undedicitur : < Judicabilpopulos in seqtii carne ambulantes non secundumcarnem militai eDo-
tate. (Psal. xcv). »-In leitia, gloriosus videbilur, mino coeperimus, juxta hoc : nosler aulem munieipa-
Unde canitur : Gloriosus Deus in sanctis suis; mjra tusest incaJis.His itaque liibusabfenunlialionibus,.-
bilis in majestate sua. In prima visus est a bonis elI B ut pvsefatum est, conveniunl pvoprie tres libii Salo-
malis, sed non ab omnibus; in secunda videbitur ai moiiis. Nam Proverbia ajjtanlur pfimae, quibus con-
bonis et malis omnibus; in lertia, a bonis tantum,, cupiscenlia carnalium rerum ac terreria vifta rese-
quia non videbunt mali essentiam Deitatis. Undc3 cantur; seeundae, Ecclesiasles, ubi universa quai
scriplum est : < Tollatur irppius, ne videat gloriami aguntur sub sole vanltas pi'onunlianlu_.; terlise,"
Dei. _ In prinia sui visione Domijius est correcloi _• Ganlicum canlicorum, in quo mens visibilia cuncta
morum dicens : < Discile a me quia milis sum eit tvanscendens verbo jam Dei rerura eelernarum con-
humilis corde (Matth. xi); > et in proplieta : « Con templalione conjungitur. Nam superala teilus sidera
Vertimiiii ad me, et salvi eritis (lsa. XLV).> In secundsj donat. Felix ergo qui poluit boni foiilem visere lu-
discrelor inerilorum est, dicens bonis: « Yenite,, cidii-ni. Quod facerevalet mens, ab illicilo amore
benedicti. (Matth. xxv). > Malis vcro : «Ile in igneml penilus pura. Nam econtra qui taiiareum in specus,
eeternum (ibid.).i > In tertia distributor erit prce- sctiicet in amorem, teniporalium victus lumina fle-
miorura pro diversilate morum, quia stella differt ai xerit, quidqu.d praecipuum trahit perdit, dum videt
stella in elarilate (ICor. xv). Omnibus tainen com- iuferos. Qui enim intentus est temporalibus, amittit
niunis laelitia erit, etsi -dispar singulorum gloria ::, quidquid boni acquisierat. Enimvero, beu! noclis
nec erit labor in dosiderio, nec in saturitate fasli-- ^ prope lerminos Orpheus Eurydicem suani vidit,
dium, quia tunc non esset perfectum bonum. perdidit, occidit. Naminde sunimedolendum est, cum
Juxla has tres visiones dicitur idem Rex et Do- aliquando sapiens et eloqueus quispiam multos ad
minus noster Jesus Christus Iribus nominibus my-- ' jGstiliam converiit jjroedicando, sed ipse propria vi-
stice appellari: Salomon, Ecclesiastes, Idida. Salo-: ctusin concujjiscentia perit, quia dani ad teirenas
mon, id est paciflciis, quia in prima visione pacemt' cupiditates respicit, quas pene spreverat, omnia
fecit inter Deum et homines, inter angelos el homi- bonaqttae egeral perdit, et ipse occidifde summo
nes. Unde dicit Apostolus : « Pacificans non solumt ralionis adima tevvenovum. Unde dicituv Ovpheeus,
qttse in tevva, sed etiam quee in coelis sunt (Co- quasi auvea phone [ywvvj],id esloplima vox. Hujus
loss. 1). » Ecclesiastes, id esl concionatov, quia irit conj'iix"eslEurydices, id est naturalis coiicupiscentia.
secunda sui visione concionem _eldivevsilatem gen- Eurydices nempe dicilur Jjoni judicatio, quia cjuod
lium congregabit. Idida, id est dileclus, quia ini ' quisque judicat bonum,„sive ita sit sive nonsit, id
tertia cognoscenl saricti quoriiodo Filiiis diligat Pa- coneupiscit. QuaproptcrTestinaredeliemus, ut qaem-
trem et diligatur a Palre, eum tradiderit regntimL admodum corpoi'epetentespati'iaro, divitias mundi de-
Deo et Patri, et ipse erit omnia^n omnibus (I Cor. T, speximus voluptalesque, ita eliam corde hcee omnia
xv). Prselerea notandum quod his tribus librisqui i relinquentcs,nullaruisusadlia3c,quaedimisimus,con-
intitulanluv : Proverbia Salomonis, Ecclesiasles,, cupiscentia revertamur. Sed nonproderit primam ab-
Canticum Cantieorum, annolautur tres abrenurilia- reuuntiationemcumsumma devotione fidei suscejjis-
_liones. Quarum primaest, qua eorporaliler univer- se, si secundamiioneodem sludioelardoreimplemus:
S3s divitias mundi facultatesque contemnimus; se- et ita cum etiam hanc fuerifnus indepti, ad illanf quo-
cunda, qua moi'es ac vitia affectusque prislinos i quelertiampervenirepoterimus: quaegressidedomo
asMmicarnisque respuimus; tertia, qua meniem no- priorisnoslripareiitisbmnem mentis irituilumad cos-
stram de prasenlibus universis ac visibilibus evo- lestiadeflccteinus. Hujus terliee abrenuriliationis ve-
camus, et futura tantummodo contemplamuf, et eai ram perfeclionem tuncmei'ebimur obtinere, quando
quae sunl invisibilia concupiscimus. Quee tria etiami mens nostra, nullo carnese pinguedinis hebetata con-
Abrahee Dominus preecepit, cum diceret: < Exi des tagio,-sed perilissimis eliminalionihus expolita ab
terralua et de cogrialione lua etde domo.patris tuii pmni affeclu et qualilate lerrena, per indesinentem
(Gen. xu). > Primum dixit < de terra lua, > id est de; divinarum rerum meditationem spirilalesquc theo-
facultatibus mundi liujus operibiisqucf terrenis. Sc- rias ad illa invisihilia transierif.
 412S DEFL0RATIONES SS. PATRUM. - LIB. II. 1126
Item de eodem. - 1
j__sioncs,""scilicet et ralionalerii et corporalem, jjlures
' t
Egredimini, fihae Sion, ut.viderepossitis regem quoque liabebunt bcatiludines quam angeli. Nam
Salomonem (Cant. Iu).» Unde dictum esl Abfalias: angeliper hoc solurii quod rationales sunt,.vide-
< Egredere de terra tua, et; de cognatioue lua, et buulDeuni, secundum quod facti sunt ad.imaginem
de domo patris tui (Gen. xn)..> Terfa lata et spa- Dei. Hoc aiitem, qupd aiigeli fuluri sint digniores,
tiosa : hsec est curiositas. Quse dum late vagalurper Yerilas non pollicetur. 1POJTOqui Tioc assefunt
oxteriora, inlerim subinlrat serpens : porrigit po- quod corporeis oculis visuri sint Deum boniines, ut
mum, el subripit paradisum. Diua foris inventa tanta' res eis credalur, adducunt beattim Augusti-
xorrumpitur (Geii.xxxiv).- Dehac curiositate exeun- num in testimonium qui hoc eis affirmare videfur
dumest, coriservando -mentem. Cognatip autem di- in ultimoTibro De civilate Dei.-Ait ergo finila.quse-
cltur voliiptas quaenobis innata est a primo pafente, slione quam proposuerat de hoc utrunrvisuri sinl
qui voluptuose rvoluit Vivere sine jugo obedientise : bomiiies" Deum pef corpus, sicul videmus soleni ei
de hac exeundum est, inortificando carnem. Qui . lunam et.csetera coi'p'ora, an non. Aut ergo, inqujt,
prppriam retinet yoluutatem, palrem Iiabet diabo- sicper illos oeulos vidfebitur".Deris, ul habcanf
luni :" qui se voIuT allerum facere principium,,de . aliquid in tanta excellentia m.entisimile , quo - et
domo ejus exeunduni est, pfopiiam voluntalem de-. B incorporea jiatura- cernatur, quod rillis exemplis"
porieiido : imoj ut aliis verbis dicatur' de cavea, de siye Scriptui'arum teslimoniis divinarum vel d:fii-
carcefe, de - compedibus fugienduiu est. Mundus, cile est vel impossibile ostendefe. Ecce audis ab
dicilur captivorum et redimendorum-carcer. lnfer- Augustinb quod impossibiie sit osTendei-e-ex.divinis
nus-earcer est captivorum et non solvendorum. De,, Scripiuris quod Detisin futuro corporeis.ociills vi-
mtfndano "carcere Jiberat Dominus. Unde dicitur: deatur, et tu dicis eum affirmare hocquod ipsc ne-
< Dominus ilfuminat csecos (Psal. CXLV). ->illo.s vi-. gat aliquo modo posse probari. Ecce arid.is quod
dclicet quosmundanaexcsecant. Caveaest caro np- spiritale corpus habiturum esscl simile aliquid
sti-a, quae elidit animam .r sed"«: Doniinus.erigit - menti, quo Deus invisibilis" cerjieretur, quia alilcr
elisos (ibid.). » Compede tenetur.qui p.ropriam Vo-. non, posset videri Deus per corpus, nisi imago Dci
luntatem sequitur: Dominus autem solvit compe-.. . perquam solam videii potest Deus, ipso.Augustijio
ditos (ibid.). Yidetevegem Salomonem. Mulli videntt teste, cveavetuv in covpove spivituali. Quod si lievfct,
regem, setl non Salonionem, qul vegunt et cohibent, non j'am corpu's,"sed spirilus futurum esset ipsuin
in se motus-illicitos, et tamen odio babent pvoxi- corpus: quod nefas estijredere.' Deinde aiteram par-
mos. Sic econvevso multi Salomonemf-sednon ve- tem qusestionis subjungit, aut quod est facilius in-
gem vident, qui pacem sevyantes vitia non covii-. iclligendum: ifa Deus nobiserit notus atque con-
gurit. IUi regemet Salomonem -vident qui motusj spicuus, nt videatur-spiritii a singulis nobis, in siu-
pravos comprimunt, et ab odio -cessant. «Ttrdia- . gulis nobis.; videatur ab altero in allcro ; videalur
demate quo coronavit eum matcr sua-(Ca«f. m). >, in seipso, videatur iif coelo novo et tefra nova
Tria sunt yeri Salomonis "diademafa : Unum quo( (Apoc.iu), atque in owrii quae tunc fuertfnt crea-
coronavit eum Jttdcca, quod est misericordiae quan- tura ,-videatur et per corpoia in omni coi'pore, quo-
lum ad illum, non quantumad Judaeos.Hoc fuifde, cunque fuerint spirilualis corporis. oculiacie pef -
spinis. Splnas significant peccata quibus pungimur. vcnienledirecli. Ecce totani qusestioiiem quae fuit
Eaec ipse poriayjt, non per experienfiam, sed perr bimembris recbllegit sub disjunctione. Non enim
_compassionem. Undedicit propheta": « Ipse lan-. ilixit:.Istud est; sed dixil: Aufistud est, aut illud :
guores nostros -fulit, ctpeccata nostra ipse porta- Et ideo quamvis alterum sit verum, affirmavit njhT
vit (Isa. Liu). > Secundum est carneunf diadema,( tariienJiic,.suo.more agens,-riisi hoc. soium.qucid
quocorpnavit eum Mavia matev stfa, in- quo.affe-. praeter quoestionem ex seritenlia "posuit non posser
clioncsnbstras habuil. Tertium est diadema glqriae,, _ osteridi exemplis ullis'Y'el Scripiuraruiri testiinoniis,
quo eoronavit eum/'ater suus sederitem ad dexte-..j3 quod Dei incorpqrea subslanfia per.coVporis ecitlos
ram suam : Unde Apbstolus :«Yidemus Jcsuni pro-.: . videndasit. Porro quod iirposteriori parte quae-
pler passionem mortis gloria et lionore coi'onalumi stionis et disjunclse dixil, videatur_et jier corpora
(Rebr. n)-. >Et in psalmo : c 'Gloria ethonore co- inomni corpore, quoeuiique fuerint spirilalis -eor-
ronasti eum (Psat. vin). » --. poris oculi acie perveniente diveeti-; autidemcst
De-eo
'- in quod~n6njiulli inconsiderate affirmant jusloss quod.in parte superiori pqsuerat, scilicet per ocu-
juturoDei regnum Deum visuros corporeis ocu- los corporeos yidebilur Deus, et sic ipsa quasslio
- lis. De vefhis Atiguslini. . , non.constat ex contraviis pavtibus, et jairi-uon erit
Quidam prorhlitunt nobis, imo sibi, quod "beatio-- - qusestjo , neque disjuncta ;.aut.si est. aliud quam
res angeli sint futtfri, assererites -quod nou solumi . iilud quod posuerat, ut sit quceslio sicut ipse no-
per boc quod creati sunt ad imagiriem Dei, visurii minayit eam, et uf yaleanf illa signa disjtinctionis,
sunfDeum, sicut angeli beati vident Deum, sedi id est aut videndum est quid sit quod dixil: yi-
etiam per corporeos ocplos in spirituali covpore.. . deatur el pei; coi'pora in oirini coi'pore, et caetera.
. Quod si yerum fuerit, quia visio Dei est crectturse e _Nimirumidipstim quod supra.prsemiseral liGC;scili-
ralionalis bealitudo, sicul plures. babebuiit Dei vi- cel credibile est, sie nos visuros esse niundana
 " Ti"S3
•ii__7 WERNERI ABBATIS S. BLASH
corpora coeli novi et terrce -novoe, ut Deum ubique; il -Quomqdo " sanctus Augustintts pohit ei expoml dicia
- sancti Ambrosii de 'eadem quwstione..
pracsentem e't uvivcrsa eliam corjjbralia gubevnari-
tem pev covpora quee gestabimus et quse conspici- Qriod Deus videndus sit cbrpovalitev in spirituali
roiis quocunque versum pculos buxerimus, claiis- cbrporc-postresurrectionem a sarictjs, quid-de-hac
siniaperspicuilaie videamus: sieul homines inter T"e senserif bealus Augasfiimsvideamtis. Nairi a
TJUOSviventes motusquevitales exercentes viyimtis, PaulinaDei famula inquisitus dei-e istaf."posuit et
' niox ut
" aspicimus, rion credimus" vivere, _ed vide- expostiit verba beati Ambrosii dissereritis-deJiae
mus: cunreorum vilam sine ne- - quaeslione, hic videlicef: « Beuiii nemo \idifrin-
' corpbribus yidere
-
quaiiius quam tamep in eis per 'corpora"' consjjici- quam (Jodn. i),: J quia eam quoe habilat in Deo ple-
u;us. y | . n-tudineni divinilafis BeniGcorispexit. nerao merite
Prius inspiciamus exeraplum. Yila7"quae vegefat "aat octtlis comprehendit. «-"Tidit j.enim ad utrum-
"membra et qua vivunt corpora, invisililis est.sicut que estrefereudiiTn; Denique cum" addrtur .<'nnigc-"
- nitus"Filius ipsb cnarvavit (ibid.), » mev.tiuni ma-
ipse Augustinus.dicit: Qriare ijullaterius";ipsavidetur
per oculos corpbris.sed cordis. Unde prgodiscer- gis quam oculbvum visio declavafur. Species enim
'; nimus viventia a rion viveulibus cofpora, nisi qupd videtuv, virtus riarratur : illa oc;ilis, Iiic mente coinr
'siinul corpora vitasque videmus? Sic Jdom doctor B preheriditur. El-quid rairum, si in prsesenfi sacctflo,
asserit homihes Vivcntes vitalesque motus exerceri- nisi -quando \'ult, Dorainus non v_idetur?In ijlsa quo-
Tes videmus. Quid enim "est, videmus rhomines"vi- • que resuiTectione nori facile esl Deum videre: nisi
' vitales- liis qui coi-de sunt mundo. Et ideo ; Beali mundo
Venles, quod ipsemox exposuit subjuiigens,
'
que mofus exercerites, nisi videmus non ipsam vi- coi'de ipsl enim Deum videbunt (Maitli. v). Qnanlcs
'
laui; sed motus factos a vita", qtiia suni "cerlissima - jam uujiliaverat beatos ; sed tameri vitlcndi his
signa vifse, uon ipsavita? Siconirii dicere.sblemiis : - Deu.m,non prariiiserat facultatem; Si ergo De'uni-hi
Audio illum in domo fleritem, 1vel ridentem, yel qui mundri siint corde videbunt, utique non aiii vl-
•abseritem clamantem; id estaudilu capio fletum, vel - debuut. Netjue enim indigni Derim -videbuut, r.equo
risiim, velclamorem ipsitis, non ipsuiri. Sic dici- Is qui Deum -videre nblueiit, potest Dejim videre.
lur:- Yideo te juste agentem, ibenigne et Mlaritcr Necin lbco videlur Domihus,sed mundo covde nec
tua disliibtieniem,, ciuii"tamen justitia,-vel beriigrii- corporalibus OGulisDominus quaerittif, nec circuiri-
- tas," vel hilavitas a nuilo. ceviiarilui-ipsae, sed opera ' sciibittfr visu," nec taclu lenetur, nec audilur affaiu,
~
earum qiiee testantur causas "adesse siue quibus nec seijlitur incessu, et curii absens jitftalur judi-
non fierenf. Hoc riiodo dicimusDeuiirinvIsibiTeiTi ,^ cetur, el cum'jircesens est, uon Videtur. Def-.ique
cmnia gubernantem nos visufos; ciim inspirittfali nec apostoli omries Christum yidebanl, et ideo ait:
corpore "clarissima perspicuitate oculorum spiri- « Tanto lempore voJjiscuiri.siim, etadhue non.co-
non- natu- me -"" _
tualiqm conspecturi sumus ipsanf ej'us giiovistis (Jban. xiv).""> ,
' ram, sed s,itbtilisslmam incorvuptionem; et glovtc- t Si boec verba inielligis, quid restat quod a me
"
sam ihimortalifatem, et csetera insignia, qttaepeits amplius fcquirafur,~cum jam illa quse diffieijis vi-
operabil.ur in futuris corporibus : quod pertinet ad -debatur sobita sit quassiio^ Sed proptei'ea Deum,ne-
gtibernalioneiii ejus. Nbtaridum verb quod dicil mo vidit Tinquam, qtiia sicut ait dispulator, cujus
qtioeunque oculos direxerimus. Per hoc enim in- '•verba consider.amus,. plenitudinem diyinitatis ejus
nuitur oculos etiam tunc 11011. obique yisuvos, sed rieriio conspexif, nemb mente, aut oculis conipve-
ibi tantum quo fueririt directi. Alioquin frustfa pp- hendit; vestat inquirere qupmpdo angeli Deum vi-
suisset conspiciemtiS_cofporalia.quocuiique verstiin deant. Si enim et ipsis nqn sicuti. est,sed laterite_
oeulosdirexevimus.Denique si hoc.exemplo"demoii. • naiura siia in spem quoe voluerit apparct, magis re-
stravit posseDeum videri coi'po.eis oculisinfutuvo, quiveudum est, quomodonos videljimus eumsicuti
confrarius esi-sibimet qui dixit paulo ante ntillis est. Hoc enim sum.mtim prserijium in resurrectione
• exefnplis boc posse osteiidi. Yalde quippe sibi ad-; promiitftur quod erimus sequales angelis Dei ; ac.
' versantur
iiulloexeiriplo posse ostendi illudethoc per hoe, si nec ipsi eurii vident sieuti est, qubmodo
exemplb posse-ostendi illud. Et si conlrarius est ' nos visufi sumus, Ita curii eis tequales in vesurre-
• sibi, non potest non esse etiam falsus. Cbritraria ctiqnem facfifuerimus.Notaautefn, quiaislud est
• enim.shriul hon possuiit esse vera. Sed absil,ut contra boniines, qub dicunt nuliani creaturam, nec-
"
qtfod dicil Auguslhius, aliquis preesumat dicere fal- angelos,nec hbmines visurbs .Deurri in sua ipsius
sttm esse. Quare nec conirarius est sibi; Restat substantia,sedinphantasiisquibusdam.Sedvideqiiid
• ergo ut boc exemplo nori' osteridat Dei substaiitiam eonsequenterdicatAmbrosius : «.Denique, > inquit,-
ipsam coi'povalibus oculis posse videvi, quarido asse- ' cum addiltir,- unigenilus Fjlius"ipse riarravit, nien-
' ruitnullls tiuni magis quani oeulorum visio dcclaratur. Spe-
exemplisoslendiposse. Quod efgoosten-
dit videiiposse nisi quod diximus clarissima indicia cies enirii videtur, virfus narratur : illa oculis;
• suae lieec meule "comprebenditur. Quia .vero species-
pveesenlis potentioe, sapienlise, beriignitalis:
- quibus gloiificabit et configurabif corporaImriior- usilafius in corpoiibus dicitiir, vel in similitiidini-."
' talia facla et rerio- bus corpbrtsm, ideo dixit : Species videtur, vir-
corporis nostri Domini claritati,
' •
vabil cceiurri et teiTam. tus-nan-aiur, Prolnde nayvavit tlnigenifo, qui esl la
 1129 DEFLOIIATIQNES SS. PATRUM. — LIB. H. _ 1130
sinu Patris in narratioiie ineffabitJ, quod creatui;a ADeum, et quem niisisti Jeguin Chvistum? tJJoau.
rationalis munda et sancla, impletuv Dei. visione xvn.) Sed sic quoinodo pVpmisit ostensiirum se
-
"ineffabili, quam tunc corisequamuf, cum 'sequales dilectoribus suis cum Patre uiitim Detim, iion quo-
angelis facli fuevimus. Eo quippe modp quo Yidebi- ' modo in lioc saeculoin corpprevistfsest boniset ma_-
tur sicuti est, nunc fortasse videtur a quibhsdam lis. Iri illa quippe forma"Dei, ip quanourapinam arbi-
angelis : a nobis autem lunc ita videbilur, cum eis tralusest esseeequalis Deb (Philipp. u); videbunt euni,
facli fueririius sequales. Nunc sane. quserilur quo. qui videbunt eum sicuti est. Nec ideo.videbunt quia
'
modoyideaiur Deus, non ea specie qua et in Isto sse- pauperes spiritu in hac vita fuerunt, quia miles, qula
culo quibusdam voluit apparere ; qriando non. so- lugerites, quia esurienles et sitientes juslitiam, quia
ium cum Abraham aliisque justis, Veruni eliam miseiicordes, quia pacifici, quia persecutioneni
cuiirCain fratricida Ibcutus est, sed quomodo yi- passi propter justitiam, quanivis et hsec omnia idem
dealur in illo regno, ubi eum filii ejus videbu.nt-slc- ipsi sint, sed quia mundo coi'de sunt.- Ideo quippe
uti est. Quo desiderio "flagrabat Moyses, cui lpqui intev alias beatitudines cuiri"omnia facianf qui cpr
rid Deum facierid faciem nqn sufliciebat, et dicebat: muridum habent, nbn est tamen alibi positiim Deuin
< Oslendemihi temetipsum manifeste rit videam videbunt, nisi ubi dictum est: « Beati mundi covde,»
te {Exod. XXXIH),J quasi dieerel quod in psalmo B quoniam mundo corde videbitur, qui nec in ipco
cainitur ex eodem desiderio : « Cummanifestabiliir videlurfnec oculis corporalibus quaerittir, nec visu
glorlatua (Psal. xvi). » ,. circurftscvibituj', nce lactu-tenetuV, nec audituv. af-
"-'De hac visione loquens etiam ipse amator el desi- -fafiij-nec senlitur incessu.« Deufri enim nemo yidit
deralor ejus Ambrqsius ":Non in Ibco, inqriit, vlde- unquam (Joan. i),i vel in hac vila sieuti est ipse, vci
furDeusj.et sicut ad iliceni Mambre, elsicufin etiam in.arigelorum vifa sicutvisibiliaisla quse cov-
monfe Sina, sedmundq corde; et sequar, sciens poi;alfvisione cefnuntur, quia unigenitus Filiustjui
quid desideret et quid aestuetfet quid speret : nec ,est ifl slnu Patris ipse narravil (ib~id:)'.-\Jndenpii
corporalibus, iiiqttit, oculis quseriluf Deus, quibus ad ocrilorum cofporaliura, sed admenlium visionem
se osteridit Abrahse, Isaac, Jacob et aliis in hbc sse- dictum esf jjerlinere quod narrat,quomodb et vei-
culo, nec circumscrlbitur.visupropterillud quocl di- Jjuhi est, nori sorius auribusinstrepens, se.d imago
ctum est: «Posteriora mea videbis (Exod. XXXKI).'» inentibus innblescenSj itt illic inlcrna et Jneffabiii
Rec taclu tenetiir,.sicut luctatus est cum Jacob; nec luce clarescat quod dictum est: « Qui nievidet, yi-
affaluauditur,'sicutnoirsolum a tot sanclis, veruni detefPalrem (Joan. xiv). >Ecce sarictus Augustinus
etiani auditus est a dialiolo';nec senlilur incessu, siciit P aflirma per iisecverba sancti Ambrosii s.olutam esse
aJiquando ctira in paradiso ambularef ad vesperam. qucestibnenrillam, qubmodb videatuf Deus .a filiis
{Gen. ni). Yides <juemadm'odum vir sancius enitatur suis infuturo scecitlo : et yerhni-est. .
nienlcs nostras abomiiibus.carnisseiisibus evocare, " Diyisib., . -„
-utaptas ad videndum Deum faciat. Et tamen q^uid . Beatus Ambrosius^aportissime confirmafquod iif
agit lalis exirinsecus plantalor et rigator, nisi in- -resurreelioneab his eliam qui indigni-erunt Dei.vi- .
tiirisecus opefeliir, qui dat incremonlum Deus ? Qtiis sione non videatur cofporalibus OGUMS, riec aliquo
enim sine adj'utorio spiritusDei cogilare valeal esse sensu corporis sentiatur, sed-mundo corde. Sanctus
aliquid ; magisque esse quanromnia quseper cor- "qtioque Augustinus.iri explanatipne dictorum ejus-_
ptfs sentiuntuv, quod nec in.loco yideatuv, nec quae- dem stii dilecti Ambrosii asserit non ad corpo-
vendum sit ocubs, uec audiatur affatufnec tactute- ralium oculorum, sed meniium visionem pertinei'e
neatuv, nec septialur incessu, et videatur lamen, eain naiTationem, qua Dei Yerbum meritibtis indi-
sed mundo corde? Neque -eriini de hac vjta. ille lb- cat seipsum et Patrem suum.-Quod vero polest esse
qubbatur, euni boc diceret: quandoquidem ab hoc clarius ea- senlentia quani beatus Augustiuus paulo'
ssculo in qno Deus apparuit, non sieuii est, sed.in ante posuit :«Deum nemo yidit uriquarii (Joaii.i),> iii
specie qua yoluit, quibus voluit, satis discrevit futuii j) bac vita sictft ipse est, nec in angelorum vita, sicut
sseculi vitam discreliorie apertis'sima,;u]ji ait : et vlsibilia ista quae cbrporali visibne eernuntur. Au.^
quid mirum , si - in praesenli sasculo nisi quando diamus adhue Augustinum explanantem verba sui.
vultDeusnon vldelur? Irijpsa quoqueresuvvectione Ainbrosii : Potest, inquif, movere '.quombdo jpsa.
fion facile est Deum- videve, nisj his qui mundo Dei substantia videri potuefit a quibusdam in hac
stfnl covde,J_t ideo, < beali mundo covde,.ipsi enim vila positis, pfppter illud: «Nemopotest videre facieni _
Deum videbunt (Mallli. v). > Hinc j'am de illo saecuJo meam, et vivere (Exod. xxxm); >nisi qiiiaTiumana .
dicere exorsus esl, ubi Deum videbunt non primes mens pofest divinitus rapi ex bac vita ad angelicam
qui resuvgent, sed qui resurgenf ad vitam eelernam., Yilam.aiite mortem--carnis communem. Sic enim r
De qualibet dixit-ipse Dqminus, cum praesens non' raptus est qui audivit illa ineffabilia verba quae nori.i
videretur : « Qui diligit me, niandata inea custodit, licet bbinini loqui (II Cor. xiii), ubi usque adeo fa-
el qui diligit -me, diligetur a Patre meo, et ego dili- cta esf ab hujus vitse sensu "quaedam intenlionis
gain eum, et ostendam ei meipsum (Joan. xiv). » Et aversiofut sive extra corpus fuerit, id -est utrura,
qoae est viia eetevna, nisi quod ipsa alibi dicit; sicut solet in veliem.eritiori exsiasi, mens ab liac.viia,
i llcec est vita aetevna, ut cognoscant te unum verufn. iu illam vitam furit alienata, manerite corporis viri-
PATUOL.CLVH, ;- -.'..-''.. »6
 ' - "
5351 WERNERI ABBATIS S. BLASH , IIS3
culo, an omnmo resolufa fuerit, qualiter in pleni i A quod-vequiras. Hoecsuht verba Augustfni : Qui
morte contingit, nescire se dicerel. Ifa fit ut el illut I intelligit, certissime videt nunquam per ocuios cor-
verum sit quod dictum esl :_ < Nemo pptesl viden j poris seDeum visurum. -Ut caieva omiitam, Deus
faciem' meain et yiy'ere,(Exo_d. xxxni): > Quia rie- - et iitfnc e( seiuperestitivisibilis,- sieut nuric efsem-
cesse est absirabi ab hac vita .menlem, quando ii i perincoiTtjjjtibilis : ideo auleni est invisibilis, quia
illiusineffabilifatemvislonis assumilur. Deinde Atr non potest .vid.ericofporeis oeulis, quibtts Videiittir
'gustipus subjuwgit dicens r- Qubd milii propb ista visibilia^el ob lioc Sicta visibilia". Uhigeniliis
sueras, uirum explicatum slt,"' dillgenter altendt s eliam ftafrat et monsirat "invisibllifev oculis cbi'dis
recolendo quse dicia sunt. Si enim queevis utrun L Dei substantiairf etincorvuplibiiiterpossuniusDeoqui
possit Deus videri, respbrideo : Potest. Si quaeri;i spiritus est, adhserere, si possumus eum invisibiii-
unde sciam, respondeb : Quia iriverissima-seriplur; i ter videre. (C.vsstoDonus.) In resurrecliorie dhihas
legitur : < Beali mundo corde, quoniain ipsi Deun L sapieuliae agriitiorie fepleijimriv, nec verum inlelle-
videbunt (Mattli. v). J Si queeris.unde.eiim videbl- "ctus veracissinius "disciplinis onerosis imbuituv, sed
mus, respondeo : Undeangeli.vident, quibus tsnc : . inelaborato mentis-lumine declafatur. Ibibeafis
erimus eequales. Sicul' enim yidenturJsta quee visi- talis"splendor mentis est, et lumerf Iiilelligeiitiae, ut
"bilia nominantui'; Beum tfemo vidit unquam : Nec: "Jpsum sicut in majestate siia est, rneveantiiv cpnspi-
Videri potest,'qupniam est natura iiivisibilis, sic.esl cere Creatorem. Quocirca libris commonemuv ve-
incorfuptibilis; quse contextim posuit Apostolus di- fis, quod pavsilla emundala alque meliorala divino
cens : « Regi auterii soeciilorum invisibilijincorru- munere.veraciiefspeculelur auctpverii.qui ejus ni-
plibili (I Tim. i), > quia sicrit ftunc incorfuplibilis, liilominus povtafimaginem. Inde "denique Deum vi-
nec poslea corruptibilis : ilanpn solum nune. sed dcbinius, u.ride crediriius,-et ex ea parfe illud suni-
eliani seniper est invisibilis. Nec in locochim vide- frmra-eximium singulare^ coiilemplabimur :• Und.3
tur, sed muiido corde; nec corpovalibus oculis quae- ufiqrie meliores sumus. (HJEKONYMUS) :-« Quicunque
ritur, nec eircumscribitur visu, nee tactu leneluv, Spirj.lum- sanctunf.repromissionis acceperit, siniul
nec aflatu audifur, nec sentitur incessu. Unigenilus consequetur et arrhaborienf baeredilalis", quee hsere-
atfteni Filius, quiestin sinu-Patris, deitatis naturam ditas vita aelerna, est. Quomodo aulem avvhabo,"
atque subslahtiam insonanlcr navvat, etidep dignis qui nobisiribuiiuv/rion est extra -nps, sed intva,' $:$
iSoneisque tanto conspeclu oculis etiam Invisibili- et Iioereditas ipsa,"hoc est vegnuni Dei quod iiitri
ter monstrat. Ipsi enimsunt oculi de qtiibus Apo. i . nos esl, in nolris vevsatur iiilrinsPcus. Quae enini
stolus dicit illtiminatos pculos cordis npsfri (Ephcs. rj potest esse major liaereditas quam contemplari et
- videre-sensu pulchriludineni Sapientiae, et Yerbl; et
i), elde quibus dicituv:«Illujtfina oculos meos, m
unquam -obdormiarri in movle (Psal. xn).> Dominus verilalis, et luminis, et ipsius Dei.ineffabilem na- ~
cnim splvitus esf. Unde : « Qtii- adhceret -Domino, - tuvam considevave, omniunnjue-quse ad similitudi
untis spirilus est (I-Gor". y). » . . - nem Dei condita sunt substantiacontuevi; Is.te au-"
;Proinde quipotest Deum irivisibililer videre, ipse tem Spivitus sanctus qui. est avrhabo heereditalis
pslest ;Deo incorruptibilitef, _adbeefere.: Puto j'airi noslrae, ideo riunc sanctis datur.tft redimanfur et.
copulenfur Deo. - '-. ~
non.esse in qtisesiione qiiam proposuistl amplius

DOMINICA., D.E-Ci.MA' QDARTA.

- " I- "
"--,,. . . Secunduiii Lricam.;
< Cnm ivet Jesus iii HiefUsalem.tfansibat pevme-; 0 dotii quod nunc est-in Ecclesia: Et quisquis Vel has-
diam Samaviani.et Galilaeani. Et cum ingredevetuv retica pravifatevel gentili .superstitioneyel Judaica
quoddam castellum, occuvveruiit ei "decenf virile.. perfidia_~vel etiam fraterno schismate per Dei gra-
prqsi.<Jui sieterunt^ a, longe, et Icvayerunt vocem tiam -mundatus cartfeiit, necesse est ut adEccIe-
dicenles : Jesu,' prseceptbr , niiserere nbslri (Luc. _siam .veniat, coloremque fidei verurri aliissimileni
xyn). >"Leprosi sunt -qui scientiam ver_3 "fidei non ostendat.-Unde Paulus ad Ananiani missus es"t(_l_f.
habentes, varias ervqris doctvirias profitentur. Yeras IX), ut sacrameritum fidei pevcipevet, ei YTevusei
falsis permiseent inqrdinate, quasi diversos iepree cplov appvobaretu.f, non quod Dominus orimia pev
cblores osterideritesi Hi vilandi sunt ab Ecclesia,;ef. se nequeaf, sed ut ipsa societas fidelium imleem"
Jonge.remoti riecesse.Tiabferit.ut magno jabore ela- communicando unam_ speciem yeii coloris iri-fide
ment^ qubusque pef eogriitionem pfeeceptoris -re- confivmet. Covnelius-eliam, pveeibus ejus audilis
deantadTorniani.salutis. J, , . , , jussus est mitteve adPetvuin prbpter unitateni confir-
"< Quos uf vidit di"xit'::Ite, ostendile Vos sacerdo- mandam {Act. x). ~_! - "i - =".
tlbus. Etfactum est,dum ir.ent,-mundafisunt.-> So- « Unusaulem cx illis utvidjtiquiamundatusest,
los leprosos ihvenifuiCDominus misisse ad sacevdo- regvessus est-cuni inagna yoce magnificans Deum."
tes„ quia sacevdotiuriiJudeeovum figura" ofat sacer- Et ceeidit in faciem "anle.pedes.ejus, gratias ageris. -
 " BEFLORATIQNES SS.PATRUM. --LIB. II. il"5.
1153
El hic erat Samariianus.; >-Unus' qui regressus_esl ALmedebant quod resicJuuni fuit; Ijona, triduanai lc^.
gratias agens significat humililatem-uniiatis Eccle- nebroe; decima, mbrs pfimogenitorum omniuin.
slae. Samarifanus interprctatur tiistos.' Qtto nomine His ut jam diximus conti'aria sunt deccm prcccepia
ille significatur, qui pnme robur suuni Deo attri- legis, Piimum enim pi-aeceptumest: < Nori habebis
bult, juxta Psalmistam : « Foiiitudirierii meainad deos.alienos. Ego enim sum, Dominus Deus tuus
le eustodiam,quia tu es Deussuscejjtor mcus (Exod. xx). > .Conipara priniuni jiraeceptuni primae
(Psal. ivin). J In faciero cadit qui de malis perpe-- jjlagoe, scilicef unuin Deum ex quo sunf oniriia iri-
tralis-erubescit. De persecutoiibus vero Domini tellige in similitudirfem aquae a qua generanlur
scriptum ,'est quia c abierunt retrofsum et ceci- omnia. Aqua igilur versa in sanguinenr significat
dertint (Jdan. XVJIJ).> Qui ante se cadit, videt Deum, quem tunc homines verterunt insariguinem,
quo cadat; qril aulem retro cadil nori.videt. Iniqui cura euin cceperuiit credei-e 'cofruptibileni. Unde
efgo retro cadunt, quia cor ante ruinam exaltatur, Apostolus dicil:-< Et mtitavertint gloiiam incornipti'
tit non videant quid eos sequatur. Justi autem ar.te liilis Dei iff similitudinem imaglnis corruptibilis ho-
se cadurit, quia compuncti' humilianiur. « Respou- iriiriis'(6oflt. i).-> Imago enim corruptibilis est sictit
dens autem Jesus-dixit . « Nonne decem minidali sarigtiis. Secundum aulem proeceptum est: « Non as-
''
sunt, et novemubi sunt? Non cst inventus qui redi- suiries nbmen Dei in vacutfm (Exod. xx). >Hicassuriiil
ret efdaret gloriam-Deo, nisi hlc alienigena.El aif uomeii Dei in vacuuin qui in noroine Dei jurat, noii
illi : Surge, vade quia fides tua te salvum fecil. > credit sepuniendum. Huic prsecepto coutrarise sunt
Si fides litinrf salvavit, perfidia ftovem perdidit.- l-anae strepentes : quod signiflcat fallaces hominos'
Unum si addatur ad novem qusedam efiigies unita- veriiati repirgnantes, et raendacium. per.ribmen Dei
-
tis-implelur, quo fit tanta complexio",ut ultra non pbneriles. Tertium pvaeceptum est: « Memento. ut
progrediatuf numerus nisi ad unum redcat. Kovein Diem Sabbati sanctifices; nihil opevis facies in eo
ilaque indigent uno ad quamdam unitatem, unmri (ibid.). > In fevlio isto pveeceptb insinuatuv quod-
rero rion indiget eis ad unilatem sui. ^Juamobrem dam vacationis judiciuni. Quae vacalio est tranquil-
untfs qui gratias egit significat illos qtii in unitate' litas mentis vel sanctificatio Sabbati, quia ibi re-
sunt Ecclesiae; iiovem vevo illbs qui extra sunt. Do_- quiescit spiritus Dei; sicut ipse dicil: «Super qriem
minus quaerit ubi.sint, quia scire Dei eiigefe.esl"; Tequiescet spiiitus nieus, nisi super htimilenifel
nescirevero, feprobare. Quarido mundati suutco-- quielum et trenienlem sermbnes ineos? >_ (Isa.
gnoverunt Deum, sed.abierunt relrorsum. Dc lali." LXVI.) Iluic tertio pr_3cepto, scilicet vacationis, op-
bus dicit.Aposlolus': < Quicum cogiiovissetit Deum,-(^ ponunlur sciniphes et muscae, quae sunt Ingentis in-
non ut Deum magnificaverunt aut gratias egertint quiefudinis. Quartum prsecepftirii: « Honora patfem
(Bow.ix). » Sciendum.quia unus-diciturpiima uni- tuua et matrem (Exod.- xx). > Huic contraria est
tas, decem vero "secunda. Et illa confertur Deo,- - quaita .Egyptiorum plaga. scilicet caninse muscae.
quia in se rfiultiplicata, nec augelur nee minuitur ; Caninum est enim parentem non agnoscere, el caa-
bsec/Ecclesias, quia in'. se rriultiplicata cfescit in citatem mentis, qua canes, nascuntur, contra^jaren-
centenarium. Dicitur vero Jn denarib, qul est unitas- tesexhibei'e. Quintum praaceptuni est : Non moecha-
cenlenarii, varielas per sui multiplicatioriem gene- "beiis' (Ibid.): .J Huic proecejitb ojjponilur quinta
vatur; bene.dicuntur fuisse decem Ieprosi, qui a plaga , scilicet niors in pecora jEgyptiorum, Et
fideunius DeiTuefant diversi. Et sicut omnes fide- coire et generare est pecudum, ratibneinlelligefe hti-
les per denarium signari possunt oh cuslodiam de- maflum est.Tdeo ratio, quse preesidet immhienfes
cem maiidaloruin, sic omnes infideles eodeni nu- motus inferioi'es cafriis lanquam domiiiantes, debet
mcio inteliigi possuntecontrario ob uegligciiliameo- - non immoderate et illicite passim vageque Iaxare.
vumdeinmandatorum.UnUs qui rediil ad DominuuV Tdeoque ipsis pecoribus natuva datum est instituenie
curatus dicitur alienigena, vel quia prius alierius Creatore ut non moveantur ad feminas nisi ceriis
fuit ab Ecclesla, vel quia-sealienavit a sociorutn D temporibus. Neque' enim ratlone se- cohiJjet alio
subrum perfidia.. Aliter : Decem leprosi' bomii-) tempoi'e pecus, sed ipso niotu frangente tbrpescit.
castellitm introeunle inundati sunt: Dominris quijjpe Homb aulemideo semper moyeri potest, quia et re-
infravit castellum,durii incarnandus -descendit in ffenare riiotus potest.Sextum proeceptum est: < Non
Virginis ulerum, Spiritus sancti saccellum. Decem occides (ibidi). >Huic sexta plaga contraria est,
viriTeprosi erant omnes homines x Ti'seceptorum scilicel pustulse et vesicae in ornni carne. Quod si-
transgressionevel x plagarum jEgyptipercussiorie gnifrcat sicut-caro acceudiiur ad odiunr pfoximi et
maculosi (Exod. vu).. Scienduni est autem quod ad fundenduiri sanguinem, sic ardeliit igne aeterni
hee decem plagse contrarise sunt decem preeceptis judicii.' Septinium praeceptum est: < Nonfuraberis
legis. Prima plaga. est aqua versain sanguinerii, se- (ibid.). » Huic prsecepto conlraria est septima plaga,
cunda, .ranae; tertia, sciniphes; qiiarla, omne ^ge- scilicet grandb iri fructibus. Quod significat fQuid-'
nus muscarum; quiiiia, mors in pecora /Egyjjfib- quid proximo furtim subtrahis, ccelesiis judex vin-
rum; sexla, pustulee ef vesicae turgerites in homini- dicabit.-.Octavum preeceplurriesf: « Non dices -fal-
bus -et jumenlis; septima, grando super omnes suiritestiiriomum (ibid.). > Huic cbnlrariacst octava
fructus praster serotinos ; bctava, loeustae, qu_3co- plaga, locusfae, animal dente noxium. Quod significas
 '
.153 . WERNERIABBATIS.S. BLASH '1136
quod Tallax mordendo et mentiendo nitatu.r infe- A existiniarit, vel sicuf illi qui dicurit in fide manenti-
slare proxiinum. Unde Apostolus aif: « Si mpidetis JJUS,quamvis .cavnalitev vivant," "non posse imputari
ct comeditis invicem", videte ne ab Jnvicem consu- peccata. In cicalvice sanati ulcefis lepram portat,
mamini (Gal. v). >,NonUm p.aecepluni-est : « Non qui pqst cognitionem et inedicinam Dei et manife-.
ooncupisces.veni pvoximi tui (Exod. xx). t nuicop- stationem fideiquam a Chrislo -suseepit, vuvsus in
posila estoctaVa plaga , scilicet densae tenebi'33'. ipsa cicatvice accedit ad;aliquod.eiTorispriovi'sJn-
Quod significat in fenebris esse ef ad aelernas terie_. diciufri, aul ad pevfidiani vetefis dogmalis. Li oarne'
bras tendere qui quod sibi non vtflt; hoc alii medi- yiva geslant lepram,-qtii de anima quse vita est ali-
latuv infevve. Deeimum pyseCeptlim'est :- « Non desir quod falsum bxistimaul, sicutilliqui dicunt.aniriiam
devabis uxorem pvoximi tui (ibid.). Non servuni, . de cafnis substanfia propagatam, ef sicut q"ui ani-
non ancillara. > .Huicpreecfeplo conlraria est declnia mam simul cum" corpore mori -putant. In cicatrlce
plaga, sciliccl mors primpgenitorum. Quod signifi- uslionis Iepram habehf Manichsei, qui inani absti--
caf quod qui volunt baereditarie aliena, possidere, el neiitias cruciatu cprpora sua exuvunt, et peVinfide-
desiderant raortem mbmenlaneam aliorum, incur- lilalemi.non munditiam, sedlepvam inde gignunt."
vtint oelernani. Uis.deeein plagis pro transgressimie De talibus-enim dicit Apostolus : « Discedenl, > in-
^decem preeceplorum legis erarit liomiiieS' inacttlosi, " quit, e-quidam a fide, attendentes spiritibuserroris,
et quasi ex percrissione- caijum leprosi. Qtii a dq- et dbclrinis dsemouioruiii, in hj^pocrisi Joquentes
roino ad sacerdotes deslirianlur, sed In iliriere muri- mendacium , et cauteriatam suain , habentes—con-
<ianlur,quIadunipeecatbresdelictasuaconfiteri adsa- scientiam, prohiljentes nubere,- et absiinere a cibis
cevdoles cuvvunt; protinus veniam de comtnissis-habe- quos Dcris creavit (7 Tim. .iv). > . -.
bunl. Unusqui .pro sariitate gvates retulitesl catlioli- -i Sed adhuc adjicit colojjjslepvarum, id.est palli-
euspopulusquiprosalute sua jugiler Deogratiasagif. dani, ]'ubenleni,-alljairi,lividam, nigi;am," flovescenr-
Dc sex speciebusjeprw. lein (Levit. xin). Ilaque dum pallidam lejjj'am dicit
« Hqmoin cujus carrie et cuteortus fuerit diver- -imbecillem etfragilem lidem animi denotat, quee
sus color sine pustula, vel quasi lucens quidpiani, prpdito colpre nigritatis erroris.infirmitalelaiigtie-
id esl plaga lepi'ee, addueelur ad Aaron saeerdotem " scit.Gum autcm rubicundani lepram osTeiidit-bo^.-
vel untimquemlibct filiofum ejus. Qtiisque ouniTvi- micijjij cruore infectos denotat •et urit; cum;Vero_
dejitlepram iri cute,-et pilos in albo mulatos cofore ajbairi, illbsqui se.niundos appellant.i sive illos qui..
lepra est, ct ad arbitvium ejus sepavabitiiv (Levil. de falso merito gloviantuv. Cum albani vel lividam .
XIII). > Lepva quijipe doctrina falsa est.-Proinde Je- „ lepram commemorat, invidice vel livorisnolas expri-.
prosi non absurde intelliguntur bcirelici qui unitai- -mit. Cum yero nigram insinuat;,s_"cririciorum fur-
lem veraefidei non habenles varias doctrinas pfofi- no etbustoidololafrice deiiigratamcpnscientiamde-
tenluV veraque-falsis adniiscent,: sicuf et lepra ye- teslatur; c-ufnHerescentem, toto corpore, efcbope-
vis falsisque locis huniana' corpora variando corii- rientem peliiculam covpqvis a capite usque ad "pe-
maculat. Hhjus scilicet lepvae inveriimus Jegislato- des dicit, avavitice cvimen ostendit, quia cumflovi-
rem sex species in Jiomlnepbsuisse-': pviinam cajjitis dum efjucundum homiiieni putant felicem esse in -
cfbavbab, secundam calvitifet vecalvationis, teiiiam hoc mundo et divltcim"videvi, tunc pestsavavitise
cavnis et ctitis, quartam cutis et cbrporis ef cicatri- omiie genus hominum quasi toium. coVpus crebrb -
eis albae .cumrubore; quintam uiceriset riicalri- erroris illius coutagio commaculat.- Cum autemle-
cis; sext.am usiioriis (ibid.)_. In capife lepi'am - pram babet cum ruhore el pallore permisfam, euni-
portant qui in divinitate Patris \'el'iri ipso capite, "bominem denotat qui, cum sit imbecillis animo et
quod est Clivistus, peccant. Caput eriim -vivi-ChriT mendax, faclle. inlfurorem pforumpit, et* leyitate
stus. Hanc lepram habuerunt Judsei, Yalentiniarii, mox.-facile petulaf Pallor mentienlenfTinguam si-
Marcianitae et Foliriiani': qui-oinnes in calvilib le- gnificat, rubqr. vero ivaeundiam. JEst autem lepj-a-
prarii gerunt, quia evrorem suum' aperta pvavitajte .Q peccati, quae sacrificioruin bblationibus emuridalui",
defendunt. In.bai-ba lepvam gerunt, qui de apostolis et ,Jd est corde contrito et humiiiato.Est et idololalrise,.
sanctis Christi "aliqtfid peryerse seritiunt, atqueeos quee aqua aljluilur.-baplismi._Est bserelicomm qui,
piavum quodlibet praedicassfecohfingUnt. Sicut eriim vn dierunr purgatione extra castra esse juljenluv,
barba.ornamentum est fieri, ita scilieet Ajjosioliet ut per_seplifprmis Spiritus agnitionem purificentur.
doclores oi'namentuniprsestaiit in„cp)'pore Chrisli. Est-et quoe visui sacerdotum offevtuvper doctrinam.
- "UIcusauteni Jepraequod omnino mundavf non.po-'
Corpore lepram habent qiiiEcelesiaejletra.huiit.-sieut
Exainani qui neganfcarnis resurfeclioneni, et sicut testj.eoVum est qui in Spiriluin sarictum peccant,-
INovatlani, qui nuplias damnant, et peccaritibusgoa- nec clicunt poeniteutes posse consequi- veniam. De
nitentibus deuegant, et sicufex calice-qui inter bis autem ail Yeritas : «-Qui peccaverit in Spiritum
alios errores regnum coelbrum parvulbs habere non sanctiim,-» non reinittetuy ei neque in hoc saeculo
credunt; et Ariani qui vetant ipro. defunctis offerri neque in .futuvo: Qtiod vero jubelur leprbsis ut-
sacriliciiim. In carne et cute lepraih gevit, qui cav- exeaut-decaslriset sedeanf foris, donec mundetur
jialia vel" exteriofa suadeve cona"tiif,"ut CevintJiiani, lepra eovu.m^iiitelligituvlisei^ticos debeve "projici ab
qiti rcsurrecllouein fufuram in cavnis voluptate Ecclesia, donec aproprio erfore niundenlur, et sic
 1137' - DRFLOftATIONES SS. PATRUM. — LIB. II. H5S
revertantur. Ej'usmodi vero dissolutis tunicisj; ea— -A vigila supva aetiones"tuas : pastovibus vigilantibus.
pite discooperlo, et ore obvoluto-scrlere j'ubeiijuiy supva gregem suum aiigelica facfa est visio et aJJo^
rauridationcm leprae exspeclantes : dissolutis.luni- culio. . ; ; , : . -
cls, id est omnibus jsecveiis manifestis, capite .dis- Scito teipsuni, unde dicituv : « Rediie^pravr-ri1,-
cooperto, ut a cunctis ejus nudatio_yidealur;_oie catores, ad corjlsa. XLVI).J Dina quse evagatur a
clauso, ne ulterius impia doceat vel loqttatur. Sed. principe terrae corrumpitur. Non vadit in Saiiiariam
adhucadjecit Scriptura lepram esse in vasis, pa- qui excussus a propriis, aliena negotia curat; Con-
vietibus domus, in veslimento, intra maceriam. Le- silio puellae.abiit.ad Eliseum, et pulsavilad ostiuin
pra in parietibus domus haerelicorum congregatio domus ejus (IV. Reg. v). Eliseus saius Domini in-
denotatur, quee per sacei'dotem purgari debet. Le- lei;p_relatur. Hic esf Jesus Salvatqr niundi, qui sal-
. pra in vasculis unicuique homini proprii corporis vum fecif populum suum a peccalis eorum (Matth..
delictttm. Lepfa in domibus vel in vestimeritb, quse i). De quo Propheta:« Salus lua, Deus, suscepit nie
"
exlra corpcis nutriuntur, vel qiiae in ipso eprpore (Psal. Lxyiij).-> Et.lpse de„se: « Salus popuji ego
perpetralilury-tamen ethoniinis anima intelligitur, ' suni (Psul. xxxiV). J pbmus ej'us sunt sanctoe Scvi--
el lurma mollissimi-coruoris sensus. Quodvero le-' ptuvse, yel Ecclesia vel veligiosoepevsonoe,in quibus
prosi in _lege ad sacerdptem mittunlur, judicatur liabital jjqv gratiam. Oslium est poeriitenlia, per
pro mundaiione baereticorum annua sacrificia in quam intvamus ad eum, et ipsc ad nos. Unde dici-"
Ecelesia debcre -offerri, et sic reconcijiari uhitate lur: « Adliuc le loquerile, dicain, ecce .adsurii (Isa."
"" " "
Ecclosiae. _- i.n); > ct ijlud: « ReveiTimini ad me, et ego fevei'-
MoTfiliias.de Naaman Syro, el die seplinio lavalur tar ad vos (Zachar. i). > Aversl sunius ab illo, ef
in~Jordane. • :: - ille aversus. est a nobis, revertamur-ad illum, et ille
Kaamariprincepsmililiaei'_gis Syviaeerat vjr nia-- revertetur ad nos : Eliseus sedens in cathedra-sua,;.
gnus et dives,-_ed lepfosus," eliiabebat in domo sria misit ad eurii uuerum suum in baec Wba : Vade,
puellam quamdarii ancillam ex terra Israelis (IV-Reg. descende in JOrdanem, et lavave seplies, et munda--
v), Ilsecestseries historiaequamretexuimus.Histbria , Jieris j;iY /{_#..y)._.Eiiseus noster sublalus-a-nobis ,
est doclrinalisarea, in qua boni discursores flagel- corporaliler, sedet ad-dexlram Patris, in.his scilicet
lis diligentice ef ventilabro inquisitioiiis grana a pa-_ qusesunt potiora, neeapparet modo corporaliter, sed-
leis separant. Sicut latet mel sub cera, ef riucleus mittit puerum suuin. Puer iste irftellecius est vel
sulj tesfa": sic sub coiiice Iiistoriae dulcedo morali- , ralio pura, .ad_ imagi.nerii Dei facla. Hic esl ptiev-
tatis. Naaman interprelatur decor, vel decorus, et o qui de slvagc filiovum et filiavum solus evasit, uf
significal divites htfjus mundi, qui videntur in oeu--. . renuntiaret Job.-Yel puer iste esl Spiritus sanctus,-
lis suispotenles et praeclari. Hi preedili copia ferum, quiapuerosfacit malilia parvulos, et pueros siitfpli-
gloriosi litulis paventurii, sublimes celsiiudine no- citate. Yel puerin. sacra .Scriptura ob purilatein
tovum, habenles scieritiam littevalem etfovensem, • sermonis, et obelbqtfia casta. Hic itaque. puev di~
Iepvosi tamen s_untvavietate ciiminum.-Multiplicati cit: « Descende de Syiia,"id est de elafione. Syria
fructu frumenti, vini et oiei sunt, quod est mate- quippe sublimis irilerpretatur, in Jordanem, id est
ria ct qppqrtunltas- peccandi, proniores sunt ad vi- ad conformilaterii Chrisli quoe est humilitas. > Ti-
lia, et paraliores ad scelera, ad injuriarii liberiores, tulus namque diaboli • superbia _cst, titulus Christi
sicut dicitur : t Prodiit -quasi ex adipg iriiqititas humilitas. Hujus.enim disciplinss proposuit_se scho-r
eorum (Psal.:rxxii).- J Cura tamen venerit tempus , larem magistrofuin dicens: Non ad ofacula prb-
miserendi, et tempus visitationis.eovum babent. phetarum, non -ad ,a3iiigmatavos millo, sed « a me"
consJium puellce. Puella ista est divina gralia vel. ipso discite quia mitis sum et humilis corde (Maith.
sapieiitia quee yirgo est propter integritalem,-sicu"f xi). > Ipsum nfe- propono vobis speculum. Humiii-
illa Abisag qua senes calefacil, juvenes noriurit._ -lasaulemcxterior pai;um valet, nisi adsil iifterior,
Queeetiam puella ancilla est, qriia omnibus ofliciosa. D '. veia scilicel obedientia. Haectria exigit aie, ut liu-
Undedicitur: <Sapientia clainitat in plateis." Usque- mililas sedcat in- corde, patientia servetur in ore,.
quo, parvuli, diligitis infantianr (Prov.- i). » Et sub- perseveranlia tencalur in operc. .Yerba eliam con-
inde: «Donum bontfm tribuam vobis^Pj-^w. tv). > - soiianl,«descendein Jordanem. >Jordanis descensus
Et rursum : . Bibiie vinuni quod miscui vobis interpretatur.Ef lieec esl queedam causa quare Do-
(Prov. ix). > Hoectamen vel ancilla sodula et puel- mhitfs hunc fluviunr spccialiter eligeret, __iit in eo
la, cum in se non liabeat maculam aut rugam, ser- baplfzaielur. « Lavare seplies, > idest perfectc. Et
vitlamen leprosi principis conjugi, dum j.celerato- indignatus" Naamanf respondil: < Nunquid non me-
rum potentum natuvali intevius vationi salulis der liores sunt Abana et Parpliar fluyii Damasci oinni-
sidevium ac cognicioiiem subministrans,-decolora- JJUSaquislsrael, utlaverin eis et munder?> (IVReg.
- tos
peccatis prseclaros reddit et fulgidos. Heec.ergQ v.) Damascus interjffetalur bibens- sanguinem. liic
c!alconsilium Naaman,"dicens : « Yade in Sariiariarii : est- nnindus qut-rioslfa aeterna- niorte delectabiliter
&dEliseum pi'o_phetam,et sanabille alepraquam pef cruentum peccati poculum iiiebiiatur. Parphar
habes (I.V_Reg. v). > Saraayia inlevpi-elatuv custo- lalpa dicitur, illud deforme et cajctfni aminal pro
dia. Yade in Samariam, vcdi ad ttianfcuslodiam, domicilio lafebras fcrra?, et cavernas inliabilans,
 1159" „_ •" WERNERIABBATiSS,'BLASff . II.G
bortosque et saia suffodlens. Significat aufem avi- A Deus meus dederit mihi panem adedendurii etve-
diiatemterrenorum,.qui oculos suos statuerunt.de- slinienlum, quo operiar (-6'eii. xxviuj. i "Won dixii
clinare in lerram. Hcecpst ,et mulier curva, quam . quo superbiam, sed ad tegendarii nudiiatem. Ter- -
Dominns erexil. Abaria -lalere lapides ejus interpre-. tia lavatip in corpore est mortificalio membrorum,
"
tatur. - -.. -. . ; , - castigatio corporis. Unde" Patflus ail: .< Castigo
- Perquod preecipiifquique signanltir Ecelesi_3"vel cqrpus meum, et in servLtutem vedigo:(ICor. ix). >
Htec videlicet cavo..es't Agav , conlradiceris dominae
hujus saeculi. Ecclesise, securidum illud : « Dispersi
suee.; De qua Ambrosius : Jure pevtulifiiijuriam,
suritlapides satfcluarii in capita omuium platearum iriduevat inso.lenliam. Cavo nostra est "aniriial
i i
{Thren. v); saeculi, j"tixfa illud quae
ejusdemprojjhetcc . laschiens,-asina
cbntra Babylonem;: i Tollite de via lapides (Jer. LJ, petulca, .sed casliganda est, ~ut
domiijae oljediai. Duae' lavationes in lingua- sunt
tjtfia yidelicef honbresambiunt qui liumilitatis fov- caVereyevbum
lriam abnuuiit, HocTesporfdenl qubtidie dicenlibus j'actantia3 in prosperis, siquando
nobis prospefitalem dat Deus in.caiTialibus Velspiriluali-
. ui visibilia contemnaiil: Norinemeliusestdivi: veibuin patientiee iri advefsis. Qui
iias Iiabeve,-epulai'i laute etdeiicate, mollitef cubaf e, bus, *el cayere
juste jjunilur et impatiens est, socius -est latronis
ad libilum" deambiilare, et iri bonoribus oljlectafi,
B-asiiilstra. Domiui pendentis ; qui injuste ptfnilnr.
quam exp.eiidere dies ndslros in afllictionibus? Hoc ct
est dicere : « Nunquidnon meliores sunt Abana et palienter fert, consors Gh.isii est; qui et juste
"punilur ef jiaiiens est, similis estlalroiii a dextris
Fai-phar, omnibus -aqtfis- Israelis ? -> Constipatbres
dixcrtint ei etlajerales : «"-Etsi rem grandem dixis- cjtfi dixit:' « Kos quidem digna- faclis recipimus
(Luc. xxiu). J Duae lavationes in niente, surifpvo-
set libi prOpheia, cefte debueras facere; quanlo
pvice vplunlatis abdicatio, .et pvopriorum consilio-
magis, quia dixit tiJjj: Layare ef riiundaberis, "rum ribn
praesumpluosa defensio. Abdicanda est
(IV Reg. v). » Laferales-nostri angeli sunl," dati habef exterius silentiurtf et in pro-
Voltiiitas, utqui
nbbisadcustodiam, et vifi religiosi qui dicunt: Etsi
v.ltva facultaterii essef quod preecipilur, facere de- speris et in, adversjs, non relineat ihtefius pi-o-
jjrfam voluntatein, ne sjt confbrmis diabolo. Sicut
liueras, et propbnunt crucerri Petri, "ensem Pauli, enim Deus se voluit unum esse principium oiiiuium,
equiileum Yincentii, craticiila .Laureiitii. Ipse etiam et suani vijluntalem retineris non stfJjnililefis.
cainelus noster per" foramejii aeus, idesl Chiislus ita.
eam Dco,. cbnstituit -quasi'allevum jjvincipium -vo-
yiigustiam passionis 4Vansiv.it; qUse si' iiitiieaniur, luntatum. Non est.preesuniendum de cbnsillo^ Qtii-
cliam si grandis res nobis -iniperettfv, vecusave non
clam enim addunt auctQvitalem Scripturas ad ob-
debemus, quia ifon sunt condignee passiories liujus cva aliovufri. et astvuendam sententiam
slvuenda
feniporls ad Tuluram gloviain (Rom. vni). -Et si Hae lavationes iii Cbvisfb"_fuerunl.
rem grandem, irf prima creationeDeusme[dedit mihi, suam. septem
cum dives esset, .pa_u-
iri regetferatione riie mihi reddi~dii.se etiampfo me Lavalio exlra coi'pus, quia
per pro nobis faetus est ; javalip circa corpus, qriia
dedit, Quid "magni Taciaih pro tali dato, pro taiito
. nalus est, in pi'xesepiest positus, paunis obsifus"; in.
pretio, pro me erogalo? « Quici retribuam Domino, in ovalione-pernoctavit;
corpove, quia jejuuavitet
jjro ommJjus quee retribuil mihl?» (Psal. cxv.) Mo- cflendif per prospera, quiacum
hoc i.n Jiuguam-nou
.fiar, tlixit. Prqpheta, eslenim, calicem salularis; vellent eum
regem faceie, fugil ; rion offeriditin ad-
_.accijjiam (ibid.). ,yefsis, qriia sicut ovis coram tondenlese bbmutuit.
Eorum consiliis:descendit, et lavit sc.scpfies in Lavationem in corde habuit, quia" nbn vcnit facere"
-Jordane (IV Reg. y); ISeptfim suiit layationcs vel , voluntalem suam, sed Patris, ef divinnm corfsilium
« Absit a te,
pjtfgaiiones-: Lavatioijxtra corpus, lavalio circa pvceposuit consilio Petfi dicentis f
Domine, erit tibi hoe {Malih. xvi). > Iterum
corpus,Javatiqin cbrpoi'e, duplexin lingua, duplex nqri
in merite. 'Lavatio extra corpus est abrenuntiatio Citm dicerent Josejih ,et mater.stfa : « Fili, quid fe-
- diviliarum et extra cisii riojjis sic? respondit :Qrfia in bis qua3"Patris
possessjpnum, qtioe- dicuniur, JJ
qiiiaTieccorppri -adhaerent, nee de_ejus substantia mei sunl oportet nie esse (Litc- n), > el tameu se-
'
surit. Seciiuda lavatio-.circa ' corpus,-est contem- . quebatur eos,, et erat subditus AllisL(ibid.): t Et
jitus preliosee; vesiis, quia si non esset peccatitm fac.ta esfcaro ejus,-sic"ut"caro ptieri (IV Reg. y), i
iili pretipsa" veste, non-diceret Apostolus : « Non id est ad similituSinem Chrisli.. Isle. est' puer, de
iri veste prelibsa" -(-1-Tim. u). J Item;: si non esset - quo dicitur: « Poei' naips est nobis {Isa.Tx). »
laudabile uii veste vili, noii tot haJjeremus testinio- Adam perdidit condiliqnem, innoeentiain, immoiTa-
nia, tot comineridalionesChristi de Joanne et-EIia, lilateni. IIa_c tria retulit nobis iste prier. Isfa "cst
qui vilibus usi sunt. Jacob quoque ait: t SiDominus sepfeiri ablutioNaaman inJo.rdane, .
/- _ .-'""-
'
BOMf:NI-CA .DECIMA QUIIVTA. ';
"" Secundum-Matth83Uiji. " -
. ,
4 JNeinopofest duobus dominis servire. Aut euim uijum odio habebit et altefum diligei: aut unura,
 ii.l DEFLORATiONES SS. PATRUM.-—ttB. H: IUI-
siisiuiebit et alterum contemnet (Matih. vi). > Non A rimentum florum , sicul dicitur-: JOperit istum-
pbleslis Deo servire et mammonse, id est opus di- rubor.
versae voluniafi dominovuni rion converiit •:Mam- « Si aulem fenum, quod hodie est el cras in cli-
nioiia Syviace, divitise nuncupantur Latirie. Audiat. banum miltitur, Deus sic vestit, quanlo magis vos,-.
boc avarus. Non dixit, qui habet diviiias, sed qui roodicee fidei? i Yestit," id es.t adoi'nat Deus-fenuni,
seryit, id est qui ciislodit ut servus, et non dislri- boc esf herbas-et pulchro colore et bono odore. -
buit ut domiiius. Mammona apud Hebreeos diviliae Qtiod cum siccatum fuerit mittetur in clibanum,
dicuntur, Punice autem mammon, id esl lucvum id est iri aeei'vuni babentem speciem clibani. Mo-
dicitur.Qui servit mammonae diabolo servit, qui dica fidesest quoe nec de minimis certa esl, nec--
princeps bujtfs saeculi a Domino dicitur (Joan. xiv). dum ajtefna sperat. «-Nolite --ergo, solliciti esse,.-
< Et allerum diliget, >. id est Deum. Qtiis- enim dicerites : Quid manducabimus, aul quidbibemus,
diabolum diligil? Palilur'tamen aliquis eum, sicut aut quooperiemui^Hccc enim omnia gesites inqui-
qui iri magna domo aliqua aliense aricillee conjun- "runt. •Scil enim Paler yesler quia bis omnibus
ctus, proptei c.upiditatem suam duram palitur ser- indigetis. Quserite aulem-piimUni rcgnum Dei, et
Vifutem, etiam si dbminus ancillse non diiigat. " justiliarn ejus : et haec omnia adjicienfur voliis. >
<Et alterurii coritemnet.j .Quis Deujri potesf odisse? Gentibus nulia cura est _defuturis, sed sempel jira;-
Conlemnil tamen aliquis "eum,.id est nbn timet, sentia -.quserulit' Filiorum aulem est quaerere i'e- -
cum nimis de ejus roisevicovdia praesuniit. Unde gnum Dei ; el haecomnia patevna gratia adjicienlur
illud: < Fiil, ne adjicias peccatum super peccalum, eliam non qusereiitibus, ut nec-in praeseriti nec in
el "dicas : misericordia Dei -magna est (Eccli. v). » ftiluro desit eis al.iqua gratia. Yerunitariien si prse-.
Lucas habet < adheerebit (Luc xm), » ubi Malthseus sentia subtrabtfnlur,- ad probalionem est; si dantur,
dicit < sustinebit. J Et ulrumque- respicil ad diabo- - ad -graliarum actionem : quse onniia comparantur
lum, cui male acquirerfles. diyilias adheerendo siis- in bonum.--Scil enini- coelestis inedicus quae nobis
tinebunt iilum. ; daturus est •ad eonsolaiioneih ; quid Vero subtra-
« Ideo dico vobis, nec sollicili sifis aiiimse ve- clttrus ad exercitatibnem. Non enim jumenlo suo
strse quid riianducetis, neque corpori vestro quid homo cibaria sine causa detraliit. Curiidixit: _«Pri-
iiiduamini. J De carnali cibo et vpslimento hoc ac- mumquserite regnum Dei, > significavit lemporale
-cipiendum est, quia de"spiritualibus semper debe- posterius queerendum non lerapore, sed digpitale.,
mus esse solliciti. Labov exe.vccndus, sed sollici- Illud tanquam bonum,Iioc tanquam riecessarium,.
ludoest tollenda, de cafnalihus-quidam addunt, P sed necessarium prbpter illud bonurii. Aperte enim
rieque'quidbiJjatis. oslendit jjon temporalia sic appetenda, ut proplev
- i.Nonne-anima
plus est quam esca, eleovpus ipsa =bene facere debeamusl licet sirit necessaria.
plus quam vestimentuni? > Sehsusesl: Qui pvaestilit Queecuiique enim facimus, propler regnum Dei
-"niajova,.^)rsestabitel minova".- Pro "liae vita posuit facere instituimur, Non enim evangelizare debe-
arinriam, juxta illud : _<Qui amat animam suam mus ut- manducemus ,; sed manducaVe. ut evange-
perdct eam (Joun. xn). J -" - - lizemus ; quia quidquid propter aliquid aliud quce-
Respicite "volatilia. coell , quoniam non serunt viluv, vilius est quarii id prbplef .qhod quserilur •
r.eque metunt, neque congregant. iri horrea, et INon- omnes prbpier salutem Ecclesiae minislvant,
Pater vester coelestis pascitea : Nonne" vos magis sed pvopter lemporalia, aut propter' ulrumqjie, Sed
pluvis estis illis ? Hoc ad litleram intelligendum sapra dictum esl: « Nenio polcst- duobusdomini^
est, quia Dominus raanifeste-'omnem curam rerunr _ servire; J ei'go-,lantummqdo,.propter regnum Dei
proeseuiium"admonet,' ef attentos tantum es.e in debemus opevaviboiiu'm,.-et non in liac opevatione
spe futuri docet. Rationale animaT cui aelefnitas vel sola vel crim vegno Def mevcedem lempovalium
promiltiturjjlus est quam Irrationale;.« Magis plu-_ eogitave. Quorum omnium tempbralium "
nomine
-
vis,j bocest mrilto' -pluvis.prelii estis vos quam.vc-.-vj CJuistianum posuit, diceris;
latilia coeli aerii. - ' . -< Nolite solliciti ,esse de crastino. J Nonenim.d'-'
' . <
Qtiis autem Vestrum cogitaifs polest acljicere citur crastinus dies, riisi hi tempofe: Nolite ergo
ad slalurani suam cubitum untfni ? > Si ergo neque solliciti essein craslinum. Crastinus enim.dies sol-
quod minimum est poteslis, quid de cseteris sollicili licitps erit sibi ipsb.
estis ? Illi relinquite" tegendi corpoviscuvam, cujus <.Suflicit diei maiilia sua.» De piajsentibus corf-
cui'a factum est."""-'" cedit esse sollicitbs,- non de futuris. Unde Aposto -
« Considevate lilia agvi quomodo cvescunl : non lus: < Noete et die manibus nostvis labovantes,
labovant-neque nent. » Non hic est igituv quee- ne queni vestvum' gravaremus (I Thess..11);> Cras
veiida allegorla, sicitt nec in avibus, sed de miuori- in. Scripturis fulurum tempus. intelligitur, dicente
bus persuasio fit ad majora. Jacob : «Exaudietriiecrasjustifiainea(Ge». xxx). •
« Dico aiitem vobis quoniam nec Salomon in Pei*diem intelligunlur bomines. qtforum dies est, ut
oninigloiia sua coopeflus est sicut unum ex is- -ait Apostolus : «Redimentes tempus quoniam dies
tis. J Qttae purpura reguni, quse pictura textricum mali sunt (Coloss.iv). > Sensuscrgo est.: Dies cra-
^jotest iToribus coipparari ?:-Ipse color dicitur ope- slinus, id.est futur.i lemporis,_ libniines -erunl soi-
114-5- - - YVERNERIABBATJS ~S. DLASII - UU
lieitijsibi. Tu vevo sis- sbllicitus de le in .pvsesen- _.aliena se manum non mittere, si sua vedderentur;.
tiarum. Sollicitus in supradiclis significat anxle- diabolus dixit se aliena pavatuni veddeve, si sua non.
tatem ; blc vero providentiam, quam fulurum lem- aufevvenluv".Deus dixit se nullum a misevicordia
pus afferet secum, ut cum necesse eiil sumere ali- posse repellere; diabolus dixit, si omnes perderei,
quid temporale. adsit, quia novil Deus quid indi- non seposse aequanimiter tolerare. Deus dixit „e
gemus. Curam autem prsesentium malitianTvocaf suadere ul in toto ab alieno jure seeedefet; diabo--
quia poenalis est et perlinet .ad morlalitatem "quam lusdixitse postulare.ul saltem pro reverentia"pri-_
peccimdo mevuimus ; quee in se satis bnevosa est, siinse dpminationis aliquam in parte_ requiem sibi
uecdum "etiarii futuvovum cuvam supevaddamus. non riegaret. Deus.dixit se crim prius potiora ele-
Hoc loco vehementev cavendura est, ne ctim videri- gisset, post illi abjectiora coneessurum; diabolus
mus aliqucm servum Dei providcrc, ne ista neces- dixit jure se, dum electionem babere non posset, _
saria desint vel sibi, vel- sibl conimissis,. fbrlejTi- saltem partitionem faclurum. Deus dixit se privile-
dicemuseum contra preecepta Domini facere. Nam- gio dominationis utriusque jioteslatem vindicare;
et ipse Dominus loculos habere dignatus est cum diabolus dixit se, quia jam amplius non pbsset,
pecuriia rne quis in boc scandalum pateretuv,: nihil ex jure, sed ex pevmissioneposlulave. Deus- .
Paultis etiara videtuv cogitasse de cvastino, cum di- dixit "se tantum pevmissurum quod etiam avaii fa- .
cit':«De colleclis-aulem-sicut ovdinavi facite mem satiai'e posset; diabolus dixit „senon lantum
hbc- '
(I Cor. xvi). > Ad harfc' ergo "regulam totum accepturum quiri amplius cupiat, si fieri possit. J3is
praeceptum redigilur, -ul ^etiam in istorum provi- dictisjussit Deus tendi funiculos in partilionem, et
sione regnum Dei cogitemus,. in malitia vero re- invenit virentia.et ivrigua in_Y'alIibusiniis.; minova
gni Dei non ista cogitemus. Itaqcte non labor spalio, majoi'a pvetio,-et hoc pvaicepit seponi ad
et providentia
" damnantur, sed mentem praefocans partem alteram; deserla autem el arida in rupibus
cura." - etmontibus altis; Jata et aspectui" patenlia magna
Collatio Dei cum diabolo dejure Dei-el Iwminis, spatio; vilia pfetio, et hoc jussit adalteram partem
( Detis, per hominem nfundunf redemptui'ris, in discerrii. Tunc mandavit diabolum adesse. Et assi-
munduni venit, etloli mundo -diabolum -dominan-. slen(i sicait: Neforte autyiolenliam judicanlis,aut
lem invenit. Deus per hhnrirfem mundum visitans in avariliam danlis causariyaleas, quidquidoculusluris
pfopria venit, et homo per Deum muridum non videi, libi dabo. Turic diabolus qui_ omne stfblime
amans, ubi reclinaiet caput rion habuit. Deus considerat, et humilia nonyalefintueri; l.evans o.cu-
liomo in lioe mundo elementis imperavit, et honio G los aspexil montes allos et saxa prominenlia in-ru-.
Deus de hbc mundo regnum se rion habefe dixif pibus, ac deserta patentia; et quasi tolum sibi
Ergo ad aliquid totum Dei eraf, et ad aliquid totum cessisse glorians,'despexit quodDeus elegerat. Cui
diaboli. Totum Dei quod ipseTecerat; totum diaboli Deus inerepans ac caeeitalem elati deri.dens ait:
qtfod Jpse pussidebat. Deus ih principiq mundum <Fuues eeciderunt mihi in prsecia.ris(Psal. xv). > Tu
creaverat, et diabolus a principio mundum posside= laudas quod "vides, et ego laudo qiiod video. Tu in
bat. Ergo cerlamen factuni est Deo, et cerlamen fa- imo es, et-propterea oculis iuis nisi alta et exstantia
ctum est diabolo, Deus dixit se quodsuumerat de- npu patent: ego desupevxontemplov quam habeant
bere recipere; diabolus dixit se in suo non debere aroo3nilatem bumilia, etenim hsereditas mea prce-
caluriiniam suslinere. Deus dixit sepost tam loiigam clara est mihi. - ~ —
patienliam digne satisfactione houQrandum; diabo- De dupbus dominis,_el duabus civilalibus," el diversis
lus dixit se post tam longam negligeiiliam sua pos- aliis rebus. _-
sessione non privandum. Deus dixit aliena eum Duae suiil civilales, Hierusalem et Babylon, et
fraudulenter abstulisse,Yiolenlerienuisse; diabolus duopopuli.; amatoi-es Dei, cives Hierusalem, et ama-
dixit eum nec cum abstulit contradixisse, nec cum tores muridi, cives Babylonis; et duo reges, Christus
tenuit aliquando repetisse. Deris dixit potenter.se ad D rex-Hievusalem et diabolus rex Babylonis. Inter has
sua recipienda, si vellet, Viribus uli; diabolus dixif . duas civitates efduos populos, etdubs reges, bel-
eum contra juslitiam non debere viribus abuti. Deus lum est jugiler, -et discordia, et pugna, et signat
dixit justum non esse si quod pie creaverat perii'e ulerquemilites suos: Cbristus suos, etdiabolussuos,
pcrmitteref, 'diaJjolus dixit injustum esse si quod ut agnoscant quique regem suum, et agnoscantur
"sponle perierat, restauraret. Detfs dixit se velle ab eo et sequanfur eum. Hierusalem enim civitas •
miserevi pev benignitatem.pvopriam-; diabolus dixit est in coslo, Babylon deorsum in lerra; similiter
se nosse damnuiri pali per potestatem alienaro. Chrislus sufsum est, diabolus deofsum. Milite_s
Deris dixit justum esse ut de peccatq pcenilentes Christi seqiiuntur regem suum, et milites diaboli
ad salutem recipereritur; diabolus dixif justum seqttuntur regem suum. Christus" tvibus exemplis
non esse" ut in peccato persistentes ad salutem viam nobis ostendit, quam cum _equi debeamus,
cpgerentur. Deus dixit se venisse ut volentes non similiter diaJjolus - tvia pi'oposuit, quibuspost eum
cbgeret, seduf volentes adjuvaret; diabolus dixit in- pfaecipilentuv qui eum sequuntuv. Itev '.enim ad
terim pi-o tempore aequanimiter se passujiim volen- Chrislurii, quia sursum eslfardiium est et avcfunv
tes ariiittere, si nolenles retineret. Deus dixit-in est, cf longum in sublime; iter ad diabolum, quia
11.5- DEFLORATIONES SS.-PATRUM. —LIB. II. llifi
deorsum est, latum -est, breyeque in profundum el A addidil(Gen.i); ut ostenderet qttod simililer inralio-f
ad praecipitium facile, Ideo.Christus exemplu.m . nali natura qupd jjririiuni esse piimumfactumerat,-
paupertatisreliquii,ulexouevati savcina tervenarum postea aulem pulchrum esse ef formosum esse; ct
rerum,leves ascendamus per arduufn exempluni hu- melius addenduhi erat, ut noft nimis gloriaretur in
mililatis, ut modiei sine difficullate transeamus per eo quod.bonum pvimum acceperat, sed ad illud pbiius
arclum exemplum patientise, ne deficiamus in lon- feslinaretquod posleamelius accepluraerat. Sed pii-
gum.-ExempIum paupertatis dedit cum dixit :„«Yul- mogenilus primum "dilexitut perderet novissimum,
pes foveas habent, ef yolucres coeli nidos, Filius • et ideo reprobatus est et ille in ccelo -et iri ierra. Sed
autem hominii non habef ubi caput suum j;eclinel ille deccelq ejectus in terram honiinem per invi-
(Luc. ix).-» Exemplum liumilitalis dedit, ciim dixif: diam supplantavil; iste in terra reprbbus effeclus
«Discite a me quia mitis sum '.et liumilis corde fvatrera suura zelan.do occidit, quia eninrvita illius
(Matth. x'i).i-Exemplum patientiee dedit quando, gravis eifuit :ideo ad mortem illius festinavit. CITI-
cum percuteretur, non repercussit, cufn j'oco csede,- ciabatur enim nequam conscienlia quotidie contra
retuv, susiinuil; exemplum paupevtatis, quia in hoc se testimonium cernens vitam jtisfi, ef quasi gravis,
niundo divitias liabere noluif; exemplum humilita- ei advidendum fuit, ex- cujus poenitentia sua con-
tis, quia gloviam spvevit, exemplunr palienliee, quia B demnabalur malitia. Idcirco auferre fesliiiavit e
mala sustinuif. Cum laudavetuv non lsetabatuv; cum medio ipsum, ne euni viderel ad-confusioneni-suam
maledicereiur^ riori trisfabatur;-_eurii premerelur, quem videre noluit ad correctionerii suarri et e.nien-j
npn frangebatur. Ait quidam illi": «Magislev bbne. - dationem,Tortasse aestiinans posleanon fore Deum
Et vespoudit.. Quid me dicis bonum ? » (Marc. x.) "vindieeminiquitalis, si riqn superesset homo justus
Ecce humilitas.Et alii dixerurit: « Daemonium lia- testis veritatis. Sic ei-go Cain inlevlectov fratris Ba-
bes. Et dixit: Ego diemoiiium -nbrf habeo, sed hq- bjionis fundamenla posuit, Abel .auteni Interfectus
norifico Patrem rireum (Joan. v.iii).» Ecce patienlia. sanguine suo primovdia Hievusalem in tevva eonse-
Et eum' requireret eum populus, ut regem faceret, cravil. Sic Ismael piifnogeiiitus reprobus fuit,Tsaac
ille humilitatis exemplum nobis relinquens fugit, ef vero electus; Esau qubqrie ab haereditatis sortc et
gloriam sprevit: el mulla sunt ad haec pertinentia dono benedictionis reprobalur, et Jacob diligituu et
exempla. _ . . erigitur; et reprobalo - Eliab primogenilo,pavid
Prima ergq est paupertas, -ut_abjiciamus quod juniorad regni fastigium subliinalur. Seiriper autem,
graval, in qub "est peccandi occasio. E^ quia patf- - mllites diaboli furore pugnaverunt, et milites Chrisli
pertasdespicitur, sequiturhuriiilitas, qua ipsa etiam patientia vicere, regem suum paupertalis "amore et .
propter Dominum .vilitas amatuf, et quia rursum humililatis studio. sequentes, patieniia autem ad-
-
qui vilis est sine reverenlia laedituf, necessaria esf ipsuin pervenientcs. .-,"'.--
pbst, huniilitatem pallentia, cunr-omnia advei-sa Exempta de variis generibus aviutn.
propter Deum fortiter tolerentur". Paupertas levem Quomodo in pi'aesenti evangelio mentio facta est
facit et-expedllum, bumilifas mpdicum, patieiiila avium et herbavum, valum duximus aliqua.de eis
fortem etrbbustum. Econlra diabolus suos primum huicoperi inserere,ad ulilitalem moralitatis. Dicit
divitiarum pohdere in amore et in sollicitiidine one- enim beatus Amljrosius in Exameron de-hirundine:
rat utdebr.um ruant; seeundp per superbianf in- Hirundo roinuscula cbrpore , spd'egregie jiia, sti-.
flal, utperlatum incedant; lertio per impatientiam blimis affectn: quseindiga rerum ofnniuriipvetiosioves
frangit tft citb deflciant. III duo populi ab iiiitio sui auvo nidos slruit, quia sapienter" aedificaf. > Nidus
duas civitafes aedificaverunt: Babylon a Cain coepit, eniin sapienliae pretiosior est auro. Quid enim sa-
et Hiefus.aleni ab Abel- pieulius quam ut el volandi vaga libertate potiatur
Primus enim bomo duos genuit filios, divisionis et.bomiiium domiciliis parvulos suos et lecta com-
-principium, et divisibnis signum; quia illa massa mendet, ubi sobolem.nullus incursel? Nam. etillud
naturee bumariae, quae in ipso primum per condilio JJ est pulchrum, ut-a prinip ortu.pullossuos humanse
nem tota condita.erai ad -gloriam, postea jjer prae- usu conversationis assuescal, el proestet ab inimi-
varicationem tota efat addicta.adpoenam, ut osten- carum ayium insidiisiuliores. Est tamen illud prse-
derelur quod misericordia eiveritas jam tunc dividi clarum, qua gratiadomos sibi sine ulloadjulorelan-
cceperunt in vasa riiisericofdiseetin vasa irae",„etab- quam artis perita componat. Legitenimfestucasore,
jeclus est primogenitus terrae,.„sicut primogenilus easquelutoillinitjUtconglutiiiarepossil. Sed quialu-
coeli corruerat, si tamen primogenitus efat qui ge- lumpedibus non po.testdeferi*e, summitalem penna-
nitus non erat. De ipso enim.-dictum est.tlpse fum aquainfuiidifutfacilehispulvisadheereat-etfiat
principium yiarum Dei (J_obXL),» Et reprobata suul linius, quo paulalim festucas, vel minutos surculos
prima ut ostendatur quia finis piincipio. melim; est, sibi colligat, atque adhsereve faciat. Eo geneve nidi
quia quae inprincipio facta sunt, a Deoboiia qiiidem lotius fabvicam stvuit, ut quasi.pavimenti sqlo, pulli
facta sunt, sed bona incipientia; quee aulem.in line ejus inlva sedes suas" sine.offensioiie vevsentur, nec
facienda erant, ibona facierfda erant, et bona con- pedem -aliquis interserat per rimulas texlurarum,
summata. Propler boc ctiam in-, Ipsa vefum condi- auttenerisfrigus.irrejjaf. Sed hoc industrise ofliciuni.
lione primum mater-iam fecil, postea formam super. prope cpmmune mullis avibus; ijlud Vevosingulare,
 ii.n WERNEBI ABBATIS S. BLASII iUS
in quo est praeclara cura pietatis et prudentis intel-. ^ dfegenerot tanto indignus parenfe fejlcitur, nec _estt-
leclus, el cognitionis insigne.tum qusedam medicince mafur educatione dignus qui fuit indignus susce-:
arlis peritia, qudd si qua pulli ejus fueiint caecitate plione. Non ergo eum acerjjitate natui-ae, sed-indi-
suffusi in oculos sive cbmpuncti, liabet quoddam cii iiitegritiUe condemnat, ntc qnasi suum abdicat,
medendi genus quo possit eofum lumina intcrcepto sed quasi alienulki recusat. - •-
vistii reformare. Nemo igitur de inbpia quoeralur, ' De
fenevel fulica.
quod vacuas pecuniee proprias sedes reiiquerit, pau- Avis quse Grsece dicilur fene susceptum illlim
periqr est hirundo, quse vacua aeris abundal indti- sive abdicatum aquilse pullum cum sua prole con-
stria. /Edificat, nee impendit, tecta attbllit,'et nibil neclit, alque interiniscens suis, eodem quo projjrios
aufert de proxinii indigehtia,"nec paupertate ad no- fetus malernae sedulifatis officio et pari nutrinien-'
cendum alii compellitur, nec in gravi filiorum im- torum subministratione paseit et nutrit. Ergo.fene
becillilate desperat. Nos vero et paupertas aflicit, et alienosnulvit; nos vevo nosti;os inimili cvudelitate
plerosque indigenlia cogit in flagitium, lucri qubque pvojicimus. Aquila vevo si projicit, nbn quasi suum
studio in fraudes versamus ingenium, atque in gra- projicit; sed quasi degeiiefem non recognoscit :
vissimis passionibus spem deponimus, improvidi et nos,- quqd pejus est, quos'noslros recognoscimus
inerles jacenius, cum de divina misefatione tunc B abdicamus. '
sperandum amplius sit, cum prajsidia humana defe- De turturibus.
cerint. .' - - Turturibus Deus infuditliunc-affectum, hanc vir-
De cornice. tuterh continenliae dedit: qui sblus pofest pvaiscri-
Discanf Jiomines amare Tilios ex usu et pielate bere quod omnes sequautuf. Turtur' non urilur
-cornicum, quee etiam volantes filios comitatu se- flqre juventutis, non tentattir occasionis illecebra.
dulo prosequuntur.et sollicite, ne teneri forfe defi- Turtur nescit .primam irritam facere, quia novit
xiant,' cibum- suggerunt, ac plurimo tempore nu- caslimoniam servare", prima conuubii sorte *pra3-.
iriendi officia non relinquuiif. missa. Coetera de lurture quae, in Evangelio, < Yi-
De accipilribus. dens Dominus civitatem flevit super illam (Luc.
Aecipitres feruritur duram inclementiam iri eo ad-' xix). » ...
versum proprios felus habere, quod ubi eos adver- De vutture.
terint tentare volatus primordia, nidis ejiciunl srfis, Negantur, vultures indulgere concubitui elconj'u-
coritinuoque elimiiiant, ac si morentur, propulsant, gali quodam usu nujjlialisque copulse sorle niisceri,
vevbevant alis, coguntque audeve quod trepidaril, atque ita -sine ullo masculorum concipi semine e*
'
nec ullum postea defei'unt his munus alimoniae. Ca- sine conjunclione generare, natosque ex liis iii mul-
vent ilaque rie in tenera cetate pigrescant, ne sol- tam selatem longae vilee procedere, ut usqtte ad cen-
vaniur deliciis, ne marcescant olio, Jie discant ci- tum annos vitaeeorum series producalur, necfacile
bitm magis exspectare quatn quaerere, ne nalurs? eos angusli aevifinis excipiat. Quid aiunt qui solent
suse deponant vigbreni. Inlevroitlurit studia nu- nostra vitieve mysteria, cum audiunt quod virgb
triendi, utin usus fapiendi attderecompellant. generavit, ct impossibilem"inmiptce, cujtts pudorem
- - De aquila. riulla viri consuetudo temerasset, exislimant par-
Aquila plurimo serroone usurpatur, quod suos tum? Impossibile pulatur in Dei-matre, quod in vul-
abdicet fetus; setl non utruriique verum : unum ex turibus possibile non negatur.-Alius sine masculo
pullis duobus, quod aliqui putavei'unt, geminando- parlt, et nullus refellit, et quia desponsata viro Ma-
rumalimentorum fastidio occidere. Sed id non fa- riapeperii, pudoris ejus faciuflf.qtioeslioriem. Nonne
clle creditur, pnesertim cuiri Moyses tantum testi- advertimus quod Domintts ex ipsa-iiatura plurima
moriiurri jjietatis iri pullos suos huic dedit avi ut exempla anle praemisit, quibus «usceptae incarna-
dicei-ct: Sicut.aquila protegit nidum suum, et super tioiiis decorem probaret, et asirueret veiilatem ?
pullps suos considif, expaudit alas suas et assum- rj, De apibus. Quomodq vivant. -
psit eos, et suscejjit super scapulas suas, Domijius - Apes soloe in omni gcnere animantium connnu-
soltts ducebat eos (Deut. xxxn). Quomodo evgo ex- nem omnibus sobolem habent, unani omnes inco-
pandit alas- suas, si occidevit ali."erum?.Unde norr luiit mansioneni, unius palrise_ clauduntur limine;
puto avaritia-nutriendi eum_ inclementem fieri, seJ in -commuue omnibus laborum comniunis cibus,
cxahiine judicandi. Semper- enirn feffur probare communis bperalio, et comiriuiiis usus et fructus
quos genuit, rie generis sui luter omnes avcs quod- est, communis volatus. Quid plura? Communis orii-
dam regale fasligium degeueris paftus deformitas nibus generatio, inlegritas quoque corporis virgiria-
decoloret. Itaque asSeritur quod pullbs suos radiis lis; omriibuscomniunis el partusj quoniam ullo ne-
solis oJjjiciaf atque in aeris medio pio parvulos un- que-concubitu miscentur, nec libidine resoivuntur,
gife suspendat-; ae si quis rcpercussus solis lumine necpartus quatiunlur doloribusjEt subito niaximum
intrepidam oculorum aciem inoffenso iiilueiidfyi- filioruni exanien cmittunt, e foliis ct herbis ore suo
gore servaverit; is probatur qriod veritatem naturae prolem legentes. Ipsse sibf regem ordiuanlj ipsse
sinceri obtutus coristantia demonsti-aveiit; si verb sibi popuios creant, et licet positse sub rege, sunl
i-jmina sua jjraesfficfus solis radio' infle.erit, quasi tamen JiJjcj-se.Nam et preerogalivam judicii teueni,,
 '
1U9 -DEFL0RAT10NES-SS.-PATRUM.-LlB.il. . 1150
ct fide devotionis affeclum, quia et laiiquam a sc: A ut mihi videatur ha3c summa ejus esse iiitentio,
substitufum diligunt, et tanto honorant examiire. ;quo possit, non minus dulcibus modulis qu3ni lotu
Apibus fex naluree clarus formalur iiisignibus; ul cqrporis. animaj'e In fetus ova quae fovet. Hanc
uiagniiudiue. corporis praeslet et specie, tum quod imitatuv tenuis-illa' muliev sed .pudica, in usum
in rege pvsecipuum est movum mansuetudo. Nam moloe lapideiri-bracbio trahens, ul possit alimentuin
etsi habet aculeum, tamen eo rion utitur ad vindi- paiiis suis parvulis. non deesse npcluvno cantti mo3-
candum. Sunt eriim leges naturae, non scviptse lit- „ stum paupertatis mulcet affectum, et quamvis sua •
tevis, sed impvessoe movibus, ul lenioves sint ad vilatein luscinioe non possit iraitari, imitattir tamen
maxima Sed et eam seflulitate . - . r - ; ' ,
punienduni qui potestate.-potiuntur. pietatis.
apes iilae quee non oblemperaverint legibus regis De noclua. •
poenilenli se multant condemriafione, ut immorian- Noctua ipsa, quemadmodum magnis et glaucis
tur aculeisui Vulnere. Nulla3 e doroibus exire au- oculis nocturnavum tenebvarum caliganleni non
dent, noifin aliquos jjrodife pastus, nisi rex fiiefit ' sentit horrorem, et quo fuerit nox obscurior, eo
egressus, efvolatus sibi vindicaverit principatum. contra usum avium caelerarum inoffensos excrcet
Processus autem est per rura redojentia, ubi inha- volatus. Exprto.autemdie, et circumfusosplendore
lanlis horti- flores, uhi fugiens Tivus per gramina. " solis", visus ej'us bebetatur, quasi cjuibusdam eiTef;
nbi amcena riparum : illicTudus alacris juventuiis, in teneljris. Quq indicio sui deelarat esse aliquos,
"illic campestre*exercitium, illic eurarum reraissio. qui cum oculos babeant ad videndum videre nqrs
Opus ipsum suave de floribiis, deherbis dulcibus-: spleant, et visus sui qfficium solis infundantur (ene-
fundaniina castrorum piimapqriuntur. Quid enim bris. Quqs babent sajjienles muncli et non vident,
aliud est favus, nisi quaedam caslrorum species ? ' in luce.nihil cernuiit, in lenebris ambuianl, dum
-Denique ab-his praesepibus apum succus arcetur. dsenioniortini tenebi'osa rimanlur, "et cceli alla 6e
Omnes certant de munere, aliae invigilant queerendo videi-e credunt, describentes radio inuiidttm, men-
vicfui, alice spllicitain caslris adhibere custodiam, swam aeris ipsius colligenles, et eeetera hujusmod..;
alice futuros" exploraie-imbres ef "speculari cui'sus bebeles ad eeterna, et quasi scienles omnia .acula
nubiura; alise de floribus ceras Ungere," alise roreiri aii vana. - ,
infusum floribus ore colligere videntrir. Nulla au- .; J)e vesperlilione.-
teni alienislaboribiis insidiatur et vapto vitanj qtice- Ycspcrfilio, animaf ignobile, a_vespere nomen
rit: atque ufniam faptorum iiisidias rion liiriefel! accepit." Est autem volatilis cadem quadrupes, et
Habent fanien spicula sria, et iriter mella fuuduiit deiiiiljus utiiur : - quos in aliis "avibus.reperire non
venana. Si fuerinl lacessitae, animas quoque ponunt soleas. Paiit, ut quadrupedia, non ova, sed pullos
ir_ vulnere ardore vindictse. Ergo mediis castvoriim viyentes ; volitat aulem in aere aviuni more, sed
vallibus htfmor ille "vovisfundituv; paulatiin jjvo- crepusculo vespertino . coiisuevit pfltindi. Yolitat
cessu tenijjoiis in mella cogituv : cum fuerit liqui- autem non aliquo pennarum, sed membranoe suee
dus ab exordio el coalitu cerae flovumque odove fla- Tulla remigio, quo siispensa velut pennavum volatu
grave melle Ineipit suavifatem. Qtiod. mel, rion circumfertur atque vegefatur. Haliet ct illud -hoc
solum voluptati,; sed ctiam -saluti est : fauces ob- vile -auinial, quod sibi invicem 'adheerent, et quasi
dulcal etcuraf vulriera; interuis quoque ulceiibus * in speciem Jjolri ex aliquo loco perident; ac si sc
niedicanienlum infundit. Itaque cum sit infirraavo- ultima quaiqtte laxaverit, omnes resolvuutur. Quod
bofe,;api_ valida est vigove sapientise et ampre vir- fil qtioJain munere chasitatis :' quea diflicile in
lutis. Denique regem stium summa proleetione de- libminibus hujusmodi repevitur.
_fendunt, incolumi rege nesciurit mularc judicium, De gallo. - ~
mentem infieclere amisso; fiderii servandi munevis Galli cantus suavis est in riocfibus ?nec solum
dercliriquunt,_atqueipsai suamelladiripiunt, quando ' siiavis, sed etiam utilis. Qui cjuasi bonus cobabi-
is qui principatum babult muneris interemptus esf. D tafor et doi'mienterii excilat, et-sollicilurfj admonet,
Ilaque cum" aves alice vix in anno edanf singtilcjs' et vianlem solatuv, proeessiim noctis'canora signi-
fetus, apes geniinos creant, et duplici cseteris fecun- • ficalione protestatfs. Hoc cariente lalro suas 'relin-'
dilate preeponderant. Merito quasi boriam operariatn quit insidias. TIoc ipse lucifev "excitatus orituf,
Scriptura apem praedicat diceris : Yade ad apera ccelumque illuminat. Hoc canente moestitiam tic
et yide quomodo operaria esl. Operationerii -quo- pidusjiauta deponit, omnisque crebro vesperlinis
que quam Y'erierabilem'"merealur, cujus laborem flatihtis.excilata tempestas el jiarctlla mitescit. Hoc
reges el mediocres ad salutem sumunt.! Audis quid devofus affectu exsililad }}rccandum,legendiquoque
dicat prophela. Mittit utique te, ul ajiiculae illius _ muntfs instaurai., Hoc posti'emb canente ipse, Ec^
sequaris exemplum, imiteris operationem, quia ap- clesiaepelra, eulpam suam diluit, quani', piiusque
petibilis.estet omnibus clara.-" gallus cantaret, negando contraxerat. Istius cantu
De " -
/ ... luscinia. spcs oinnibus.redit, segris levalur incommodum,
Luscinia est avis quee pervigil custos, cum. ova , miiniitur dolor vulnerum, febrium flagranlia miti-
c«nodamsinu coi-poris et gremib fovel," insonjiiem galur, reverlitur fides lap_sis,Jesus ,ti(ubantes rc-
lojigae noctis labofem canlilen.ae"suavitate solaiur, spicii; errantes.covrigK. Denique respexit Petrum, -
 "
1151 YVERNERIABBATIS S. BLASII 1I6_
et slatim error abscessit, tfulsa esl negalio, sectita A medicinam suggerit, et ssepe eadem quae tibi nbxia
confessio. Respice nos quoque, Domine Jesu, ut et sunt, aut avibus, aut feris innoxium ministiant
nbs propria recognoscamus errala, solvamus piis pabulum. Denique sturni vescuntur coriio : nec
fletibus culpam, meveaniur indulgentiam peccato- fraudi est eis, quoniam qualitate sui corporis vcne-
rum. Ileec de avibus dicta sufficiant.Quid autem num succi lethalis evadunt. Frigida enim vis ejus
de herbis considerandum sit, aliqua intimemus. est stfcci, quara subtiiibus poris in cordis sui sedem
Exempla de herbis. ducentibus, preecoci digesfipne praeveniunt, prius-
-Admonet nos bealus Ambroslus in Exameron quara vitalia ipsa pertentet. Helteborum autem
considerare lilia agvi: quantus sil eandov in Toliis, perili loquuntur escam esse colurnicum, eo quod
quemadmodum stipala ipsa folia ab imo ad summum naturali quodara teraperamerito sui corporis vim
videaritur assurgeve, ut scyphi expvimarii fbrmam, pabuli nocerilis evifenl. Etcnim si vafione medicinse
ut auri quccdam species intus effulgeat : qiia? ta- plevumque ad salubvilatem humani, quoque cor-
inen vallo in circuitu floiis obsepla nulli pateat poris temperatur, cui videtur esse contrarium,.
injuriee. Si quis bunc florem decerpat, et sua sol- quarito magis proprictati nalurae ad cibtfm pvoficit
vat in folia, quee lanti esl artificis manus quoepossit quod medica manu convevlitur ad salutem? Per
lilii speciem reformave ? Quis tantus imitalor na- mandragovam quoque somnus frequenter accer-
lurae, ul florem liunc redintegvave pvaesumat, cui silur ubi vigiliarum aegri afflicfantur Jncommodo.
Dominus tanlum testimonium dedil, ut dicei-el : Nam quid de opio loquar ? quod etiam. nobis qubli-
« Nec Salomon in omnia gloria sua sic vesfieba- diano jjropensuinnotuit, quantum dolores.eo gravis-
lur, sicut unus ex istis (Matth. iv). Rex opuleii- simi inlernorum saepeviscerunrsopiuntur.-iNec illud
tissimus el sapientissitnus inferior judicatur; preeterit qtfod conio plerumque furores libidinum
quamque htijus floris pulcluitudo est. Quid enu- marcuerunt.elhelleboro vetuslsepassiones aegri cor-
merem sucos herbavum saJuJjves? quid virgulto- poris sunt sdluioe. Non solum igilur nulla in bis
rum ac foliorum remedia-? Cervus aeger ramu- reprehensio Creatoris, sed eliani incremenitfm est
sculos oleoe mandit, et, sanus fit : locustas quoque gratiarum. Si quidem quod ad peiiculum p'Qtabas
folia oleae arrosa liberanl ab asgritudine. Rubi .folia esse generafum, ad remcdia tibi salufis "operatur.
superjecta serpenfi interimunt eum. Culices nou Nam el id quod periculi esl per prbvidentiam decli-
tarigunt te, si absynlhii herbam cum oleo coquas, nalur, et id quod salutis per industriam non admit-
et eo te peruuxeris. Sed fbrte dicant aliqui: Quid? titur. An oves el caprae ea quse sunt sibi noxia
quod cum utilibus etiam lethalia et perniciosa ge- C declinare didicerunt, et sblo odore percjuoddam
nerantur, cum. tritico lolium , quod inter alimenla naturale mysterium, cum sint raliouis expertes,
yitoe noxium reperitur, et nisi pracvisum fuerit, rationem lanien evadendi periculi vel tuendee saiutis
consuevit saluti nocere.Inter alia quoquenutrimenta agnoscunt, noxiaque pariter ac profutura dislin •
vilse helleborum deprehendilur.iaconita quoque fal- gunt : ita ut plerumque cum arroata venenis'tela
lunt frequenter et decipiunt colligenlem, secl Iioc ita senserinl, notas petere berbas, atque his femedium
est ac si reprehendas terrafn, quia non omnes vulneri dicantur adhibere. Cibus iliius medicina est,
homines boni: sed quod plus est accipe, quia non ut resilire sagittas videas evulncre el fugere, venena
omnes boni angeli in coelo. Num igitur dignum est jjoii serpere. Deuique cervis cibus venenum est.
ut in bis quae utilia sunt -posthabenles conditoris Coluber cervumitfgit, leonem iuterflcit. Draco ele-
gratiam conUteri, quain propler aliqua alinientorum jjlianlem ligal, cujus ruina mors victeris est fet
noxia "Creatoris prospicienlise derogemus, quasi ideo summe utrinque certant: ille ut pedem alll-
oniriia gulae causa debuerit prqcreari, aut exigua get, in quo.casus vicli sibi nocere"non pqssit; iste
sint, quee venlri nostro divina indulgenlia ipinis- ne posleriore extremus pede aut calle capiatur
traveril? Definilaanobis escae sunt ct notaeomnibus angusto, ubi vel ipse se jnon queat retorquere, et
quae et voluptatem generent, et corporis salubri- draconem gravi proterere vestigio, vel sequentis
latem. Singula autem eorum quae generantur e elephanli auxilium" non liabere. Ei'go si irrationa-
terris specialem quamdam babent ralibnem, quse bilia, aninialia novunt quibus sibi aut medicentuv
pro virili portione complent universae plenitudinem hevbis, aut subsidiis"opem afferanl, horao nescll cui
creaturoe. Alia ergo esui, alia alii nascunlur usui. rationabllis sensus innascitur. Et ideo de irrafio-
Nihil vacat, nihil inane germinat lerra.' Quod libi nabilibus rebus-danlur nobis exempla, ufper h;ec
ptttas inutile, aliis utile est: iriio ipsi libi frequen- veniamus ad rationabilitalem.
ler alio est usui ulile." Quod escam non adjuvat

.DOMINICA DECIMA SEXTA.

Secuudum Lucam.

< lbai Jesus in civilatem quee vocatur Naim. Et ibaut cum illo discipuli ejus, ct.tuvba eopiosa. Cum
 lioo DEFLOBATIONES SS: PATRUM. — LIB. II. JIS.
autem ajjpropiuquaret portee civitatis, ecce defun- A < Etexiil bic sermo in-universam Judcoam de eo,
tus efferehalurTilius unicus matvis suae. Et hsec et oninem circa regionem, id est ih oninem regio-
' multa
vidua erat : et turba civitatis cii.m illa neni circa Judseam. > Allegorice fuit appropinquare
(Luc vii).» TSaiiii civitas est.Galilese. Deftnictus, qui Jesum portse civitalis, "quod Yerbum caro factum
coram multis extva porla effertur, significat crimi- geniilem populum per portas fidei, ad coelesfem
naliter-peecatftem et multorum notitise" per verba Ilierusalem induxit. Ecce Judaicus jitnior populus
et opera, quas.i per oslia suee civitalis, peccatum perfidia defunctus efferluf, quoriiam mater Ecclesia
propalantem. Qui Jjene unicus matris suae-perhibe- nil in mundo quasi prqpiium possidens, niultls po-
tur, quia licet mater Ecclesia multqs habeal filios pulbrum turbis circum septa.pio affectu plorat, et
bonos ef malos, pro riria tamen pevsona mali acci- ad Vltam revqcare laborat; quod et interim in pau-
piuntur, quanlum ad maliliam -perliiipf: quemad- cis Judceorum conversis, et tandem - in plenitudine
modum etiam bpni una persona-aceipiunlnr secun- impelrat. Locus quo deferfur corpus est humarium,
dum bonitatem. Et eiectus quilibet, quahdo iriibui- jjbrt!tores sunt mali rooi-es,qui ad movtemtvahurit.
tur ad fidem, filius est, qtiando alios irabuit maler Sed Jesus Ioculttm tangit cum fragilem nalurain in
est. Unde- Paulus: « Filioli mei, quos itefum par- cruce eiigil. Yel tangilur loeulus mbrtui libniiiiis a
iurio (Gal. IY). > Cum igilur boni unanimiter stu- R Deo, id est per lignum crucis, quia periit homo per
deant rpvocare -malos, el boni mater el niali .lignum paradisi. Portitores mortui sunt quatuor
Tilius unicus ntfncupantur.- Porla civitatis, qua de- elementa, quorum infemperantia esi irrilameiitum
-functiis effevtuv, aliquis est de serisibus quo aliquis peccaridi in homine. Stant poftilores, tjuia non va-
in peceatunrcorruit, ut qui videt aii cbncupiscen- lent sicutprius ad morlem trahere. Loqui Jesuest
dum, qui aurem oliosis vel turpibus audiendis, qui nionita salulis infuridere, -unde languidus ad vllam
linguam commodat litigiis, "caelerosque qui non - erigitur bonis actibtfs, et sic redditur malri siise.
servat seiisus, morlis sibi reserat aditus. Oninis qui Timent- omnes, q.uia unius exemplo multi corri-
meminit Ecclesiam sponsi sui niorte' i'cdemptaia, guniur. _ - .- -
agnoscateam esseviduam Iltfjus miraculi multifue- -De mdrientibiis, et de'exilu anhndrum.
vuril lestes, _ut multi fievenl Dei laudatoves. «Quam Scriptura- dicit: « Beali mortui qui in Domino
cura vidisset Dominus,. misevicbvdia mptus supev mqriuntur (Apoc -xiv). >"In Dpmino moriunttff qui,
illam, dixit illi: Noli flere. » Pulchreevangelisla in carne quidem morienles, in Domino tameriviven-
Dominuin prius misericordia motum.esse sttper tes iiiveiiiuiilur. Quid est in Domino? Id est in fide,
-riiati'em, ac sjc filiuni suscilare lestatur, ul in uno et spe et cliaritale. Per ista euim vivllur iri illavita
nobis .exemplurfiimitandse-pieiatis ostendei^et; in quavivitur in Domino.'Es.f queedam vita qua cqr-
- altero fidem mirandae pielatis aslrueret. pus vivit ex anima, et est qusedam yifa qua anima
«Et accessit et tetigit loculum. Hi autem qui por- vivit ex Deo. Nunc quidem fide, et spe et charila-
- tabant steterunt. » Loculus in qtfo niortuus effere- te ; postea veio proTide el spe, conlemplatione, re-
batur, male.seeura desperati peccatoris cbnscientia manente dilecliohe. Non igitur nocere poiest ani-
est. Quivero sepeliendum porianf vcl immunda maj, si co)'pus vitam "suamperdit, quando ipsa vi-
desideria sunt quae homines rapjuiil in iuleritum, lam suam, in fide, et spe et charitate persistens,
vel venenala lenoeinia blandientiuni, quse peccantes non amiltif; Nemq ergo mihi dicat : Qui parvam
"
quasi aggerc terrae obruunl. Domino loculum tan - fidem, et spem parvam et pafyam charitatcm Iia-
geiile funeris baj'uli sfeterunt , quia conscienlia bent, rion _salvantuf. Ego non mensurb. Cfescant
attacla forniidine superni judicii i'evertitur ad quantum volunt. Quanto majores, tanto meliofe&.
-
seipsam, coerceris carnales voitiptates et injustos Tanien ego illos condeirinare non audeo quarftum-
laudalores. - _ ; . vis parvi sint. Ex quo nali sunt ex Deo, filii sunt
< Et ait: Adolescens, libi dico,. surge. Et rese- Dci. Pulas quiariiagnos iilios Deus salvabit, etpar-
dilquleratmorluus, et coepit loqui.Et dedit illum D yos condemnabit ? Scriptui'a mihi dicit: « Imper-
malri suai. » Residet qui erat riiortuus cum inleriia fectum meum viderunt oculi tui, et in libro ttio om-
cbmpunclione veviviscil peccatov. Iricipit loqui,cum nes scribentur (Psat. cxxxvin). >, Si onincs efgo et
osterrdit se vedive ad veram vitam.. Redditur matri, magni e't parvi, quid esl« oculi trii viderunt? » Ap-
- cuni -per sacerdotale judicium communloni sociatur pi-obaverurit. Quid est «in.libro sbribuntur? > Sal-
Ecclesise. vaJjuntur. Ergo imperfecti quoque salvabunlur. "Qui
< Aecepii autem omnes timov et magnificabant enlm imperfecti sunt, aliquid sunt; et aliqui sunl:
Deuni,-dicenles : Quia pvopheta magnus suvvexifin "ef in numero .poriuntur et scribunlur. Qui niiiil
' visitavit plebem suam. > Omnes .sunt, nullisunt: nec scribi aut numerari habent
" nobis, et<juia_Deus id est laudabant Deum, quia quanto qui nihil habent. Ergo.« brrini habenti dabitur, et
' niagnificabant,
gravlor est casus, tanlo pietas erigenlis gralior et abundabit (Malth. xv). > Omriihabehti meritum da-
-
spes salulis poenitcnlibus est certior. Yisitavit Deus bitur preemium. Nqn dixit : Habenti magrium meri-
- plebem, et dum -Yerbum sutfm semel incorporari „ tum dabitur preemium, et parvuni mefilum habenti
- constituit, el quolidie Spiritum sanctum in corda _non dabitur : sed omnihabenti, inquit, dabifur, et
- itoslra mittendo ut -suscitcmur. abundabit. Ergo etiam ille qui parvum meritum lia-
 1153 WERNF.Rl ABBATIS S. BLASII 1130
Ijct, cum praemium acccperil satis habebif quamvis A sola subsistens, ad corporis vivificationem effusa
11011 tantum habebit quantum ille qui magnum meri- non est. Quando vero in corpore non est, non est
tum babebit. Solus iste excluditur a percipiendo in loco, quia locus non est nisi in corpore. Quaitdo
praemio qui nibil habet dc merito. Omnes ergo qui autem extra eorpus est, et exlra locum est: inter
in Domino moiiuntur, beati sunt, quia post me- ipsam et corpus non est Iocus, et aequaliter disiat
ritiim virtutis perveniunt ad preemiuni beatitu- ab omni corpore, quia inler ipsam et corpus nullum
dinis. est corpus. Si vero inter ipsam et coijms nullum est
De exitu aulem animarum multi queerunt. Multa corpus, conslat profeclo quia inter ipsam et omne
aulem quaeri possunt: si famen omnia quaeri dcbent corpus nullus est Iocus,-quia locus non estubi non
'
quse possunt quoeri. Quserunt h.omines de cxitu ani- est corpus. Unde igitttr extra omne corpus est
marum qualiter a cordibus exeant, et quo excuntes quantum ad locum, sequaliter prope est omni cbr-
perganl, vel, cum pervenerint quo pergunt, quid pori, quia si extra corpas posita uni corpori pro-
inveniaiu, vel quid-percipiant aut siistineant? Sed pior et alleri remolior -esset, inlra ipsam profeeto
haec omnia magis timeiida sunl quam quaerenda. elcorpus spalium csset. Si spalium esset, locus
Ideo quippe abscondita sunl, ne qusefaritur aut in- esset; si locus esset, corpus esset, Si aulem inler
vcniantur, sed limeantur. Quis enim securus esse ipsam et omne corpus, corpus esset, extra omue
polesl in incertum pergens? Hoc autem incevtum so- eorpus corpus esset, quod fieri non"potest.
lum esse non debet, quia bonara vilam" sequi non Itaque dictumcst quia anima neque per corpus
polest mala mors. Mala enini mors non est, nisi ea a corpore recedit, neque per coi'pus ad corpus accer
sola quam mala sequuntur. Qui ergo bene mori dit. Et Ideo nec loeo movelur, ut recedat a corpore
vult, bene vivat, quoniam ea quee post mortem ve- quod est a loco; nec locb movetur uf accedat ad
niunt, conlra ca clisponmuui', !cl secundum ea rc- corpus quod estin Ipco. Tnter omnem enim locutn
triijuunliir qtisearite mortem inviia jjj'oeceduiit. Us- et id quod est in nullo Joco nulltis est locus. Proplcr
que ad mortem meritum est: post mortem vevo prse- hoc ilaque diclum putant quod spiritus creatus tem-
niium. Mors media est, in qua dies Domini incipit, pore quidem moyetui', quia liiotabilis-est; sedloco
dies hominis fineni accipit. In die suo liomo sibi re- non movetur, quia nec loc.o movetui; recedens n
linquifur, ut qttod vult operetur; in die vero Domini corpore quod est a loco, nec loco movetur accedens
jam in polestate suaiion est bomo, sed iniliius po- ad corpus quod est in loco. Neque enim movetur,
teslatcad qttem venit lil rcmunerefur. P.opterea ad quando recedit a loeo ; neque ilerum locb movetur,
hominenrpevtinet ut id solum quod sibi commis- r quantlo accedit ad locum. Etiam quando iri coi-pore
sum est bene disponere sludeaf; illud vero quod posita aniraa covpus localitev movet, ipsa tamen lo-
non commissura, sed proraissnm sibi est, illius ar- calitev non moveluv. Si enim idcivco localitev mo-
bilvio a quo iilud implevi opovtet velinqual. "vevi eeslimaluv, quia in covpore est qubd localiter
Mtilti quserunt de exitu animarura quomodba cor- movetur, quare non similiter sapientia localiler mo-
poribu.s egrediantuv animse, sive seilicel hoc modo veri dicatur, quiain corpore esl quodlocaliter mo-
ut essenlialiler et localiter foras egrediantur, ut vetur ? Nam si dicitur quia per auimam ipsam in
exlra esse incipiant, quasi exclusoe ': sive hoc solum corde est sapientia, cunr anima ipsa per coi'pus lo-
eis egredi sit, quod se a viviHcalioiiecorporum sub- caliter inotum moveri dicitur, quare - non eiiam per
trahunt, et quasl ad se colligentes a vegetatione cor- jpsam ariimam localitev molam sapientia, quae in
- porum cessaut, ut in semetipsis subsistant. Verbi ipsa anima esl, localilev moveii dicatuv ? Si vero
-
gi'atia : Quandb flalus iste corpoi-eus sjiiratur, egre - ba.c 1atio non probat ut sapienlia localiler moveri
ditur a corpore, incipit essentialiler atque localiter dicatur, cumsittamen in anima, quareariimaloca-
exira cofpus esse.qui prius essentialiter atque loca- litef moveri dicetur, quamvis in corpore sit c['ubd
liter inua corpus conlinebatur. Unde vero cortex localiter moveri cernitur? Hujusmodi considei'atione
arescere incipit in arbofe, exit humor ab illo, et D probat spiritum localiler non moveri, quamvis in
contrahitur ad iriteriora, neque foras egreditur ut corpore-sit quod localiler movetur, temporallter ta-
extra sit, setl interius remanet iri eo otiod inlus est, men moveri, quia vicissitudini subjacens de alio in
siye iri ligno, sivein medulla, ut in corticeipso non aliud mulatur. Sed nos in occultis nimium curiosos
sit. Tunc omninocxlt a cortice, ut in cortice non esse non oporlet, ne forte plus praesuniamus quam
sit, neque extra quasi exteriora effusus, sed exil possumus. Quae sit.Yia spirilus solus__novit_qui
quasi ad interiora collcctus. Et si -forte humor vuv- fecit euiri. Nos autem neque scimus quomodo venit
sum ab inteviovi suo pvodeat, ut se itevuin effundat : neque comprehendimus quomodo recedit. Qiando
. in eortieem, rursum revireseit cortexille, quouiam - ilalus iste corporeus trahilur, coJ'poraliter ingredi-
. ... bumor in ipso estvita ejus. Sic quserunt de anima tur; quando autem. spiratur, corporalitev et locali-
. • -quando exit a corpore ulrum' hoc solum illi exire tev egredilur. Sed alia estnatura spirilus, alia" cor-
sit, quod se retrahit ad se a vivificatione corporis, poris.Quando primohomini data est aiiima,inspira-
et in hoc ipso jam in corpore non cst, quod corpus vit Deus in faciem ejus spiracttlum vitse (Gen. u). Et
vivificare cessat.Iri hocenim videtur, quiajam quo- qnis dieere polest quomodo inspiravit Deus animam
dammodo cxlra omrie cormjsest.quod,in semelipsa corpori vivificando, sive quia extra crealuram a_
 -ttfi-7 nFF!,nR4TtnNF,S SS. PATRUM. — LIB. II. HSS
vivilicandum jmmisit, sive quia ibidem fecil ubi po- A _ gnum parari, nec longe j'am es_e remuneralionein.
suit, et ab intus creatam vivificatioiiem prodire jus- Muliis post heec verhis hinc inde currenlibus, tan-
sit, necaliafuit insjjiratio, quam. ipsa viyificatio. Si dem misefiam el dolores vita: hujus quales aut
ergo neseitur, quomodo inspiratuv, quo.mbdo sciri quanli sunt exponit. Omne quod hic" amatiir quam
potest qualitev exspiralur? Deus inspirat, liomo ex- cilo fugiat, et pari ruodo omne quod timetur vel"
spiral. Deus mittif, bomo remitlit, quia millitur, doletur, quomodo sine raora pertranseaf. Inter hrcc
cum accedit : eadem remiltitur, cum recedit. Hoc ef hujiismodi vaiionabili pevsuasioiie paulatim menti
unum scithus, quia, recedenleaniina, corpus"mqii- Iiominis nihil sinistrum susjjicantis cbntemjjlum
tur, et ipsa scpai'atio animce mors corporis est. Hoc vilse ingerit, roetum mortis lollit. Postremo nihil
nobis" suflicit scire, quia recedit. Quomodo -veccdit magis viro virtutis expedire qitam uf hic "cxire fc-
ex abundanli esfpevscvulavi. stinet, efsi alia via non detur,. maiiu sua niortem
D.IVISIO. ._ foiiiter lacessat, el non permiuat se in his dblori-
Multis exemplisdidicimus in exitu-animarum an- bus diu teneri, qui gaudium sibl parafuni esse non
geiorum malorum sive bpnorum praesenliam aclesse, dubilat. Qtiid mulla? Deceptus fraudulentas persua-
qui illas pro meritis vel ad tormenta pcftrahant, sioni assensum prailiet, et injecto ferro semetipsum
vel ad requiem _deducant. Sed el ipsas^ animas B jugulat. Comites-ejus diu per devia queevurit, tan-
adhuc in cofpore positas anle exiluni mulla ali- dem exstinctum inveiiiunt; a'd vicuni uude exierant
quando de bis quai fulura sunt super eas, siye ex cadaver exanime i-eporlatui-. El quia bospes apud
fesponsoconscientioelnferiori, sive per revelationcs quem nocte illa manserat liujus scelevis verisimi-
exterius factas pracise cogiioscimus. .Raplasvefiani liter conscius yidebatur, etimdcm falsa criinijiatione
aliquando-et.-itefum ad coipora i-eductas, visiones adpcenam exposcunl. IUe diim innocentiain stiam
. quasdam et vevelatiorfessibi faclas narrasse de tor- sine causa periolilari cerrieret, et divinum auxilitfm
menlis impiorum "sive-degaudiis juslorum : in Iiis intima cordis devolioue sibi adesse imploraret, ecce
tamen liihil oisi vel coipbrale vel corporalibus si- stibiip qui riiortus fuerat surrexit; et -rem gestam
mile recitasse flamina, flamraas, ponles, naves, cunctis osiantibus et miranlibusexponens innoeen-
domus, neinora, prata, flores, boniines nigros et tem absolvit. Referebat se ab angelo niaio, a" quo
candidos, ef caetera qualia in hoc murido videri et ad inieifectionem sui jjersuasus fuei-at, ad tormenta
Iiaberi solent, et>vel ad gaudium amari, vel ad tor- deducluni. Sed dum ducerettfr quemdam splendida
mentum limeri. SIc quoque solutas cofpoiibus ma- facie (ipsum aatem saiicluiri fuisse-aiebat Jacobum)
nibns tralii, pedibus deduci, collo suspendi, flagel- euntibus occufrisse, eumque ei-eptum in coelu;i
]ari,pra;cipilai'i, etalia liujusmodi: qui nisfcorpoiali ^ ad •thronum Judicis deduxisse, illicque precibus
-nalurse convenire rion possunt. Quae omnia si ila pro illo fusis ut vitoedenuo redderefur oblinuisse.
-illic visibiliter et corporalitef esse credimus, prae- Ihi se mufta angelorum millia vidisse afllrmabat. De
ter alia quae absurda noscuntur, ipsasutique ani- quoruni" tamen sfatu cf fitcie interrogatus, nihil in
mas etiam a eovporibus sepavatas :coipova esse, et hoc njTtndoesse dicebat simile il.lis quo illarn quam
ad similiiudinem covporum membris compactas in ipsis viderat qualilatem expriniere.poluissct, nisi
atque distinctas cbnfitemur. forle ignem.auflucem el ipsam lam longe et valde
•Egoquiddani qtfod de hae ,re audivi tacere non dissimilem". Moeroi-emquidcm csse, sed exprimere
, debeo. Quidam probati testimonii frafer narravit nullo modo posse quod viderat. --
mibi se a sub abbate, veracilev Iioc affirmanfe, au- Hoc quidem commemorare voluimus, ne mirtira
riisse quia cum aliquando ilie ad quosdam fralres videatuiysi aiiimabus a corporibus egi'essis, signa
erainus constitutos visitandos pevgevet, ut fievi so- queedam, coi'poiibus sirailia, ad demonstraiionem
let, quodam locp hosjiilium accepit, ubi factum, spirilalium pf aesentarilur, qui nisi in talibus el per
tunc apud onines ejusdem loci hahitatoves celebi'e, talia ab animabus corpove exulis videntuv, nullo
ante dielius paucis contigisse didicit..Quidam pere- modo ab eisdem ad corpora rcversis in • corpore
giinris, oratioriis causa ad Sanclum Jacoburii-pei'- vivenlibus el corporalia tantum scientibus diceren-
gens, in eodem loco hospilatus esf- Nocte, ut itine- lur. Quamvis enim illa aliter ibi a corporibus exutce
lantibns mos est,,aiite diluculuin survexit. Egres- viderc possunt, non taraen hoc nobisaliter narrare
sus devico in silvani, quae eidem vicina erat, per- possunf, et manerent semper occulla illa, nec esse
venit. Ibia coiriiiibus iiineris casu, ut solet, discri- quod de illis nobis a redetfntibus diceretur, nisi
.' inine viae disjunclus, deviare coepit."Cumque lon- exeuntibus et viJentibus seciindum ista monstrai'e-
gius processisset, obvium babet quemdam venerandi luv. Ulvrim- autem animae, quae hinc amplius non
liabilus et vultus virum : a quo interrogatus quis vevevsuvae exeunt, secundum hunc-modum illa vi-
aut unde esset, vel pergeret, nonieii, patriam simul deant aut senliuni, omnino dubium est, nisi quia
et causam_ itineiis exposuit. Ille „se esse sanclum pvobabilius videtuv quod illa quse.in coi'povibus vi-
Jacqbum, ad quem tenderel .protestatur; se jam ventes pev delectaiionem revum visibilium.corpo-
quidem omnia scisse; nunc vero qiiasi beneplacilo ralibus imagirialionibiis injiciunlur, a corporibus
et grato Y-enisseobviam. Devolionera laudat, bonurii irr eisdem illic inraginalioiiibus tormenla-patiun-
. propositum commeridat, prsemium aptid se ina- tur. INeque eriim omnino. corporalem passiblli-
 U_.9 "WERNERI ABBATIS S. BLAPII IIGO
tatem exeunt, quando corporalium imaginalioni-• A prehendit. Plorat itaque quia" intra tam breve spa-
bus delectationis pravae usu impressis obvoluta3et tium acquirere jjptuit omnium leeiitiam seeeulorum.-
involutae exeunt. _Qusevero hic manenles ab ejits- Deflet eliam se propter lam brevis illecebroevolu-
niodi delecloribus et cogitationum phanlasiis riiun-• ptatem inenafrabilem perpeluce suavifalis amisisse
dare se ac despoliare studuerit, illic postmodum, dulcedinem.; Erubescit, quia propter illam substan-
postquam a corporibus egressse fueririt, poenam in tiam, quae vermibus erat obnoxia, illam neglexit
eis et tormenta non senliunt: quod in hoc ipso quee choris erat angelicis inferenda." Jam vadios
quodammodo - impassibiles ".existunt, quia nihil fnentis altollif, et cum divitiavum imniovlalium glo-
poena digrium secum ferunl. riam contemplatuv eam, pvopler vitse hujus ino-
De morle, et quid sil .mors, et de tribus generibus piam pevdidisse confundilur. Cumque sub se re-
moriis. flectit oculos ad hujus iiiundi convallem tetramque
Mors' dicta est, quod sit amara, vel a morsri caliginem.super se vero miratur aeterni luminis
prinii hominis appellata. Nam cum priinus huiriani clarilafem, liquido depreliendif quia riox evat et te-
generis parens lignum vetitum per inobedientiam nebrae quod amavit. 0 si redivivum pcenitentiee tem-
contigit, per morsum mortem incurrit (Gen. iu). pus mereri potuisset, quam dtfrae coiwersationis iter
Unde et a morsu mors ipsa appellatur. Tria aritem " arriperet! qualia et quanla promitteret! quantis se
sunt genera mortis, id est acerba, inimatufa, na- devotionum vinculis Innodaret! Interea dum hebe-
turalis. Acerba infantum, immaluva juvenum, na- scentes" oculi conlabescunt, dum pectus palpilal,
turalis est senum. Item mortis tria sunt genera. raucum gutlur anhelat, denles paulalim nigrescunt,
Una mors peccati est, de qua scriptum est: « Ani- et quamdam velut asruginem contrahunt, pallescunt
ma quoe peccaverit, ipsa morielur (Ezech. XYIII); > ora, membra cuncta ligescunt.
alia myslica, quando quis peccato morilur, et Deo Dum baec itaque et homini tahquam vicin_3morli
yivit, de qua ait Apostolus: « Consepulti suinus praecedentia famulantur oflicia, assunt omnia gesta
cum Christo per baptismuin in morte ipsius (Rom. simul et verba. Hsec et ipsae cogitaliones desunt, ct
yi); leitia mprs,qua cursum vitae hujtfs' et muiius cuhcla baec amarum adversusr aueforem festimo-
explemus, id est animae corporisque secessio. nium reddunt. Coacewantur omnia ante respuentis
Adverlimus igilur quod una mors sit mala, si prp- bculos, et quaeconspicere refugit, coactus et invitus
pter peccata moriamur; alia mbrs bona sit, qua is attendit. Adest preelerea hinc horrenda daemonum
qui fuerit morluus' justificalur a peccato. Terlia turba, illinc virlus angelica. In illo qui medius est
mors media sit; nam et bona justis videtur, et P liquido deprehenditur, cui parti -jure possessio vin.
plcrisque metuenda. Quse cuin absolval omnes, dicetur. Nam si pietatis in eo vldentur insignia, in-
paucos delectal; sed non hoc mortis est vitium, vitatioriis angelicee blanditiis delinitur, alque har-
sed nostree infirmilatis, qui voluptate et delecta- nionicae irielodiae dulcedine ul exeal pfovocatur.
tione vitoeislius capimur, el cursum hunc consum- Quod "sieum sinistrse parti meritorum nigredo et
mare trepidamus : in quo plus amaiitudinis quam foeditalis squalor adjudicet, inlolerabili mox teiroje
voluplatis est. An non sancti et sapientes viri, qui concufitur, repenlini impetus yiolentia perturbatur,
longeevilatem peregrinationis huj'us ingemiscebanl praecipitanter invaditur, ac de miserse cavnis evga-
dissolvi, et cum Chrislo esse pulcbrius eestimabanl? slulo violentev evellituv, ul ad aeterna supplicia jam.
Et ideo quia quotidie de morte cogitabaiit, et quasi cum amariludine pertrabatur.' Jam vero post egres-
se de Jioc migraturos credebant mundo, non du- sionem de corpore quis explicare valeat, quot ar-
bium esl quin bsec quotidiana meditatio morlis roala? iniquorura spirituum acies inlnsidiis lateant,
omne vitium in eis perimevet. Ad devitanda" sane quot frerrierites cunei feralibus telis inslructi itev
omnia tela cevtaminum, vevum etiam ad univevsos obsideant, et ne libeva transive jjossit anima, velut
niotus omiiium.concupiscentiavum ac peccatorum militari niore constipalae -legiones oppugnant. Hac
comprimend"os,_nullus mibi videtur validiov cly- D et boinini frequculer in cbrde versare,quid est aliud
peus quam meditatio movtis el exlremi tevvov exa- qiianilenocinantia vitse hujusblandimenta-vespuevc,
minis. niundo vepudium dave, illicitos motus cavnis elidere,
Pensandum quippe est, cum jampeecatrix anima solumque p.erfectionis adipiscendse propositum in-
vinculis incipit carnis absqlvi, quam.amaVo terrore i- declinabililer custodire ? His addendus est eiiam cx-
concutilur, quantis mordacis conscienlise stimulisi Iremi lerrof judicii, ut illius amariludine vakat
laceratur. Recolit vetita quae commisit, videt man- mundi hujus falsa dulcedo contemni.- Ad devitandas
dafa qua? neglexit implere et contempsil. Dolel in- namque diabolicse pugnse riiolestias valent; assurgi-
dulta poenitentieeiempora sese inaniter percepisse,, mus, si.necessilatis ullima? periculum provide jier-
- '
ploral immobilem districlse ultionis arliculum in- tractamus. Nam si vepeuiinus ille atque terribilis
.evitabiliter imminere. Manere salagit, ire compel- adventus Chrisli digne perpenditur, quid erit "in
, lilur, recuperare vult perdita : non audituvw PoslL mundo ubi mens humana vel desipiens delectetuv?
terga respiciens lotius transaclse vilee cursum velult Ille nempe dies est, ad quam ommV praecedenlium
unum brevissiniuni deputat itineris passum. AnlcJ sseculorum intentio, ac summa colligituf, cui cun-
'
se oculos dirigit el infinitae perennitatis spatia de- cta saci-arum Scripturam volumina famnlantuv-: de
 116. DEFLORATIONES SS. PATRUM.. ^- LIB. II. TiGS;
quo beatus Petrus ut audientium covda digno -ter- A in "genefe bumaiio, cuinonsil necessariusad libefa-
rore concuteret:« Adveniei, inquit-, dies Dominl sic- ' tionem '« Medialor Dei et hominunvhomoChristsis
ui fuv; in quo coeli. magnb inipeiu tvansient, "elis- • Jestfs (I Tim. u). i Quceeunque aulem sine gratia uie-
merita vevo ignis calore solventur. CumTgituV bccc diaforiselsacramenio ejus, id est baptisiiiate, iu qua-
bmnia dissolvenda sint, quales bpovtef esse-vbs - libet cofporis „3tate-de'corpoi'e exieiit, et in pceuam
in" sariclis conyevsalionibus et pietatibus, exspeclan- futuram et in ultimo judicio corpus-adpoenairivece-'
tes et pvojjeranlesin-ad.ventum diei Domini nqstvi ..pttfvam. Si' autem post gcnevatibnem •humanani,
"
TesuGhrisli, per. quem coeli ardentes solveiitur quce factaest ex Adam, vegenevaluv irf Chvisto, ad.
-
(II Petr. mj.-i- -. , . - ",__ ••,'-"- ejus pertiher.e societalem. et requiem post moftem
De origine animcp. - '• . -~~-~ corpovis iiabituvam, et "covpusad gloriam receptu-
- Legimusiuconditionererum, mqx:ufdeTimo_ter- - Tarif.- Hsec sunt qusede-aiiinia iirmissime. teneo.
fae corpus effectum est, slalinfDomiriamTrisuffias- (CASSIOBORUS.) Hoc.au(em veraciter fixeque-creden-
- :dum est _Deuin animas creare, et pcculta. quadam
se, Tactuniqtfe "esse Adam in- aiiimarii vivente-ni '
(Geii. II). Insufflavit enim dlctumesfadcxprimendam "ratione jusiissinie illis imputare quod piinii -homi-
-riis lenenttfr -. ''
bpefis digniiatem, ut agnoscevetuf aliquid'exijiiium peccafo obnoxiac. •'--'.
'
quod ejus bre est pvolatum.Geeterumlibc significaVB Sed.quoniam iii huncJocunrteiiornos disputalionis
irisufflatio ejus, qubd mandalurii el-jussib. STairiiiT- adduxl%-,ut animas reas per traciucem peccali gene.,
jsufllare quemadmqtlura polest, qui neque spifitum valitev" csse- diceremus, converiit -animam Domini
resolvit, neque buccam Iiabet quce coristal esse cor-- CJjristi in-mediiim _educere, nequis calumniosa in-
porea: Tlqenoiinulliseculfdixerunl, mox ut senien -_ tentioue pci'versus similieam putet conditiorie' eoiir.
..humanum eoagulatum fuerit iri-vitaleiri substantiam, stricfam.-Audiainus fgitur origiiiciii-"ejus.sanet_3.Mar
iilicq creatas-animas corporiljus' dare discreias-atque riee sempef Yivgini-digno praecorie fuisse-propheta-
peffectas. Mederidi autem ariifices peiiti quadrage- tam : « Spiritus-sanctus.superveiiietiiite/et virtus AI-
simo die humarium ac mbftale peeus"animam dicunt tissirai" obumbrabit tilii, Proptevea jjupd ,naseetuv
accipere, cumseinuteromatfis cceperit commovere. .- ex te.Sanetunij-voGabituvFirius Dei (LMC.I). » QaisE
Unde vero.iilas Deus faciatignoro,sciens-hoc quod; fbgb ,. in bae-majestate nascendij aut origihalis
ejusfacereiiihilaliucl esfquam volurilas et jcissio.. peccati cfedatesse culpam, -aut pvofananr aliquam
Sanctus" quidem Augustiuus "scfibens -per Ofosiuni:. cat'nis suspicetur offensam.-Absque peccafo sine -
et Psulinum a"d Ijeaiutri Hieronymum', sic" ait.:" dubio venit qui erat omiiitfm, peccala solutuiTis.
Pvbiride.ne lorigum facia'm,-lioc eeite" sentis, qubd „ Con_ceptusmystico inspiramine iritus ex' -Yirgine,.
singulas'animas singulis nascentibus' etiam mo. virilem commistionem prorsus ignorante, de Adam
_o Deus facial. "Cui seiitenlise rie objiciato-r. quod nihiliraxif, quia ,sine coricupiscentia et cohc_epius
omnesoreaturas-sexta die consummaveiit "Beils,et et geriitus Tuit, qiii ut-maluni Adae vinCeretuf .-adve-
septimo requieverit (ibid.)., adhibe testimoniura riit.Tliiic ad ejus-inatrem dictum est : Coucipies
LEvangelii: < Paler meusiisqiienune-orjeratur (Jqam (peraure,m Deuni, parieset hoinineni. -Primus iiqrao
v). jCufn ergo aniuias creat' Deus riovas sirigiilas. _;p"bstejis lransmisil exitium, vcniens Chrislus Drinii-
singulis, suam cuique riascenli noir aliqui.d facere nus- crederilibus conlulit regna cceloruni. -Per' istum,
dicitur quodante. 11011faceret.-Jam enirii. sexto die-._-enim reparat aniissum.stattnn, quod per' illumperdi-
fecerat hominem ad imaginem.suam (Gen. i).f quod ^- derafmeritufri. iNatus in .gloria, conversatus sine.
utique secundum animani vationalem fecisse" irilelii- -niacula, quid potuit de illo trahere quem coiifr&fia
gituv. Hoc el ntfne facit, riorf iiistilueiido quod rfbn .veriit actiqne-desiruere. Sanctoe origiiii-vitasancta
erat, sed niultiplicaffdoquoderat.Unde et__illudve:_ i'„esporfdit. QuTsine peccato est genitus, nulla est
ruiriest quod a febus quee jioii eraiif-institueudis - mundi labe sup'eratus.Su„scepil vertnn bomiuem na-
requievit, ct hqe verum est, quod non soluni guber-' tura non vitiis, i*espuit quod protoplasfus delitjait-.
-
nandoquce fecit, verurirellam allquid rfoh qtfodnon- D et assumpsit bomiiiem purissimum- quem croasit,
iiumjrsedquodjarri cfeaverat jiumerosius creando, -non puccatum suscipiens, sed carnem"-peccatf-sirie
usquerfunc" operaluv. Quod si quaevituv-qua.e" fecif _ aliqua Injiiria pbHulionis assumens. "De Jioc-.vero-
aniriias eis quos novit cifo mofituros, posstimus. ve- . Debot bomine peccati destructore quidam Patrum
spondere. parenttfmhiucpeccata vel- corfvinci yel .'sic ait: Ita e yis.cejibus matrfs est editus,-ut„fe-
flagellari. Sciend.um preeterea pf iginali"-auimas pec- crfnditaslpareref et virginilas peiTnaneret :_non ai.
calo astringi, uecposse ab eoliberari, n.isi pevgva-. '__teijus famen natura? erat ejus "caro quam nostrse.
tiam Domini riostri Jesu Cbvisti. Hiric beatus Au- JSori enim illi^alio qpam cseteris bominibus- anima
•gustirius : Certus etiam sum animam, nullcf. Dei est inspirata priucipio, quee-excelleret nondiversir-
culpa, nulla Dei necessitate vel sua,r s<?dpropria tate generaiipiiis,vs_ed sublimitate yirlutis. Ex qtti-
voluritate in peccalum esse collapsam,-ncc; liilerari bus-yerbis pei',pen'dimus-,animaiii GJiristi ejusdeu,,,
posse de coi'pove mortis bujus, Vel suai-voluifiatis- natura? essej -cujus ,el nostrse sunt animse, sed cuar
virlute, tanquam sibi ad boc sufficiente,- vel ipsius :, nostra?"ef"oiigiriali peccalo.et „actuali .sinf iufectce,
corporismorte, -sed gratia Dei .perJesuni Cbrislum illius ariiiriam .credimus iiiTiifter et teriemus. oinnis
Dominum omnino esse aniniam ullani fuisse. ..;" ; _ - ; ;,.•-.
" nastrum, nec. peccati expertem
- ' '-: - 31
.i?ATROL. GLYII.
 _IG3' WERNERI ABBATIS S. BLASII i-c.

DOM-I-NICA DECIMA .SEPTIMA. j"

-.- - Secundum Lucam. -,- -

- tCum Intrarel Jesus in doinum cujTisdampriu. A ctum est regnum ccelovum homini regi qui fecit nu-
Sabbato manducare - ptias filio suo (Muilh. xxu).'i,Ad bas nuplias qtfi-
Jcipis-Phariseeovuin pariem,.et
ipsi" observabant eum. Et ecce Iioftio quidam; hy- - libet inyitatus, id esl Ecclesia? niembris conjunctus,
dvopicus evat ante i_lluiri;(L«c.,xiy').>Bydvopisis'mov- non discumbaf in pilmo loco, boc est nbir extollat
bus ab aquoso-Inimorevocabulum-traliit; Grsece se gloriando de meritis suis quasi sit sublimior cee-
enim udor -[0S<~/>] aqua vocatur. Est aulem subcu- teris. Sludeaf veste iiuptiaii vesliri, hoc virtutum
taneus de vitio vesica?natus, oum inllatione et ari- Tulgore coruscare, sed cum-humilitate-Tfbuoraliriri
helitu fcctido, propriumque est bydropici," quantb invitato.dal locum. qui de aliis mclioracognoscens
magis abundat liumore inordinato, tanlo amplius quidquid de sua. operalipiie; celsum sentiebatparya
silire. Etideo recle comparaiiir eiquerri fluxuscar- reputat, - et cum Propheta se liuniiliat, dicetfs _:
nalium. volupialum exuberans aggravat,. compar «Pauper sum ego et in laboribus a jitventute.mea,-
ratur et diviti avaro, qui quantocopiosior est diviiiis exaltatus aufem _bumiliatus sum et cbntuiljatus
-quibus rion bene utitur, laiito ardenlius.alia con- (P_a/..Lxxxvu). » Merito cum rubore posnltens noV
- . '". _ vjssimum loeum in.Ecclesiatenel qui se super alios
cupiscit..
« Et respondens Jesus dixit .aa.Tegisperitos et exaltat plus .quam Deurii... - ,".
Pharisceos, dicens-: Si licet Sabbato curare. At -illi B « Sed cum-vocatus fueris ad nuptias, recumbe in
.acueruht. > Meriio tacuerunt qtiise cpntra dictum nbvissimo loco,- ut, curii yijnerit qui te invitavit, di-
quidquid dixerint vident; si.enim.curare licel, cur caltibi: Amice, ascende superius; lunc erit fibi glo-
-
observantsi Sabbatum solverit. 1Si nqnlicet, cur pe- ria cqrain simul discumbeiitibus.;». Quantb niagniis
-cora curant. -Dixit dicens": ialis positio est qualis : es, bumilia te in omnibus, cum Psalmista dicens :
"« Exspeclans exspectavi (Psal. xxxix), » significans . < Jluiuiliatns sum-.usquequaque (Psal. cvii). »
perseyeranliam Joqueiilis, jioiiec ' expleat quod in- Yeiiiens.Donii_nu's_"a"d judicium vel ad qubfidia-
tendit. -_ ; - _ nam visitationem Ecclesise praecipit asceiidei'e quem
; « Ipse vero-apprebensum sanavit eurri, ac dimi- magis inverierit _se humiliare. Unde illud : ,< Qui-
sit. Et respondeus-ad illos dixit: Cujus vestrum cunqueTiumiliaverif se sicut parvulus, liic major
jasinus aut bos inputeuni cadet,- et, non continuo esfin i'egnO"C03lortfm (Mailh. xv.ii). > Pulehre
-extralict illura die Sabbati ? Et non jioterant ad hoc dicilur: « Tiinceiit tibi gloria, i.iie nuric- ad. ple-
-
xespondere illi. >Ideo anle Pharisceos Jjydropicum sa- " num velis vecipeve quod tibi sevvalur in fine.TIinc
nat, etinox contra avaritiam disputat, ,tft per, ejus Saloinnn ait : « Hasreditas ad quamTestiriattir in
-aegritudiriem corporis in illis expvimeretur, a?gritudo- -principio in povissimo "benedictibne carebit (Prov.
menlis, et corpoi*alis everoplo curaiioriis discerenl - xx)'. J In liacetiam vita "b.umilis stiblimatur iii
.spirilualiter curari. Congruejiter etiam bydrojjicum Ecclesia "ad"majora dorfa sancti Spirilus impe-
animali quod cecidit in puteuin-comparat. Humore tvauda. '. ,. .-".-,
enini laborat. Bos ct asinus sapientes et bebetes si- . « Quia omriis qui se exaltat btfmiliabiltiv, et qui
gnificant, vei bos populum sighificat jugo legis at- seJiuriiiliat exaltabitur. > Qtiise incaute demevi-
triturii; asinus geniilem populum. nulla ratione do- tis allevat, humiliabiiuv a Doniinp, et si non corani
inifum, quasi ajiimal slolidum ef brutum. Nos a liominibus; et qui pvovide "se de benefactis r
liumiliaf,
pufeo concupiscentia? Saivator extrabit : omnes exaltabilur ab "eo. _ -- -
jjnim peccaverunt. ' - -- - - De avariliaet ejus remediq. _ -
-< Dicebat aulem et ad inyitatos .parabolani, in- Avaritia niultis _ef irieffabifibus modisJiumanum
4endcns quomodo piimos accubitus eligevent, dicens ijenus. atferens. "et infestans, et ipsa de" supei'bia
ad illos : Cum-invitaiusTucfisad nuptias, noh di- quodam modo originem.-trahens, inenlem borainis
-scumbasin primo loco, ne-forle bonoi'atioi'-tesit allieit, ut exteriora et yisibilia bona ^sola diligat,
invilalus ab.eo, e.lveriiens is-qui te et illuiri vpea- concupiscat, et ea stfmma credafj ac variis c.uris
•vit et dicat libi : Da' buic-lqcuiri. JSt luiic incipias D ad ea acquirenda , multiplicanda custodiendaque
.curtf rubore uovissimum locuni teneve.'»Inlendens -aniriium et labor.es impendat. Nonnullos enim ita
quomodode primis accubifibus laborent vel iriten- - desiderio eorum facit exardescere, ut ea e_ti3mper
dens -in doctrina sua quomodo debeant aceubitus in scolus-;acquirere,vel viiidicare, non timentes belia,-
Ecclesia eligere docet bumilitatem non solum apud Iiomicidia, "rapinas, violeniias^praidas, sacrilegia,
Deum sed ctiam apucl Iiomines. Et quoniam ha?e fuiia, falsa leslimoriia^ perjuria, fraudes, ineudacia,
admonitio ab evaiigelista vocat.ur-parabola, intuen- lites," rixas;---pppressiones suortim vel quorumliljet
"duni est quid designet. -Nuptia? sunt coii]'uriclio inferiorum, iiihuniauifates, primorumdeceptiones J_»,
Christi etEcclesiae. UndeMaltlia?usail:-< Simile fa- alia liujusniodi ad lcesionem proximi seu confempuiiyi
nhK JiF.FT.ni.ATJnNF.fiSS. PATRTJM. — LIB. II. f 100
Der perlinenlia exercere non pertimescant. Alios j_t rerum, ipsius quoque vitae nostra? brevilai_iir"Et du--
vero, quosad lam scelerala seducere non polest, bietatem demonstrant, dum naiura? paucula poslu-
tanien lurpis.lucri cupidos et irisa.tiabiles efiiciens, Ianlis,-et victu lantum vestituque, juxta Aposto-
res suas usuris et fenoribus multipIicave,.mevcimo- lum (I Tim. vi), contenta? mediocritatem intimant,
niis non sequis jugiter insudare, qmiies ciiras, labo- pias mentes facile adducunt, ne pro vili inccepta et
res et intentionem, ipsamque vitam suam spe et ap-. superflua qualibet re, grave certum ot damnabife
petitti mulliplicandae r.ei familiarisiriipendere^ qiia- aliquod crimen seu peceatum ineurrentes, jusle
si absque pfoximi laesione, etideb etiam veluti siue _ damnandi diviuorum transgressores prseeeptorunf
peccato instigat. Alios quiefiam iri hac parte sua- fiant: Queeetiam dum stultissima e&se docuerint, ut
dci:li resislunt, non adhuc deserens, suggerit ut intenlionem nostram, curas, sludia, servitia.labores,
-
ipsa, qua? donb Dei, Jisereditate auf alicujus liberali- quibus eliarri minus inipensis, seternam gloriam di-
tate boneste et sine peccato accepta' pbssidmit, vitiasque perennis vilse promereri potuissemus, pro
quamvis multiplicare per aliquod peecatum vel au- caducoe. el fumatica? rei varia speineassura pcrda-
gere non appetaiif, tamen plus jusio diligant, et in rrius; prpfecto, si sapiehs, riiinus pro his vanescen-
eis fruendis spem suam, et delectationem consola-. tibus nugis amplius quam pro permanentibus bouis
tionemque ponant; vel 111corum qualicunqrie amis- IB satagei'e et sefvire studebimus, maxime cum -ipse
siotie seudiminulione plus a?quo tristentur et -do- Dominus dicat : ,<Non pofestis Deo servirc et mam-
Teant; Velincorum repositiotfe, aut in pbsterum re- mome (Luc xvi),>„et cum Scriptura iterum dicat:
servafione nimis tenaces cauti parcique custodes « Qui.araat pecunias, fructus non capiel ex eis (Ee~
riidigentibus ea proximis , lavgiyi jiro facultate sua cle, v). >Et iterum": «_Avaro nihil esf scelestius, ni-
renuanf; Y'elquasi sub specie frugalitatis et parci- hilque jiiiquiusquam amare pecuniarii {Eccli. x), »
monise; fugaque effusionis, opibus adeo ad usum et quoniam < avari et rapaces vcgiium Dei non pos-
neeessarium lam sui quam proximorjjhi concessis, sidebunt (ICor.yi); > ef : « Ysevobis divitibus qni
quasi sacris et non tangendis-parcaiit; vel certe liabeiis consolalioiiem vesiram (Luc vi)! » Et ctiiii
futurain inqpiani contra praeceplum Domini plus ipsisinculcantibus fixum cordetenemus quodqueali-
quam necesse est formidantes, ef de craslino, id est bcl bona nobis,a Deo pro usura inpj;a?sentiaccommo-.
ftittfrq lempore soliicite -et superflrfe cogitantes data, non ut avare recondaniusaccepini.us, sed ut
(Matth. vi), promissionibus ej"us•quibtfs necessaiia necessariis usibus nbstris superflua indigentibus
-
polliciius est increduli vel diffidentes appaveanl. proximis fideliter distribuamus ,• ipsique Domino
Ipsos quoque qui consilium Domini quasi seculi inde servire safagamus, uiiniruro, sicut ipse jttssil,
cunctis quce possiderit; abvenuntiave videntuv ira- G necessitalem proximorum nostram reputantes, nt
pellil, ut aut pavtero sibi imperfecl.e.abfenuntianles fideles dispensatores ex communis Domini donis
retineant, aui eaqua? prorsus dimiserant denuo ve- eis, ui possumus, ojiem ferimus, eisque polius sua
eana apostasia concupiscant,"aut certe plura quam es debito reddimus quam nostra tribuimus, quia
vel prius babuerant affectent. Alios ad hbc adducif, "sihoe quidem non fecerimus, non ut propriarum
ut sttb obientu relicti saeculi vel speeie religionis, rerum cauti cons.ervatores, sed ut alienarum iniqui
vel occasiorie ecclesiaslici ordinis, vel multbrum fraudatores et violenli raptoresex divino judicii<
- proeuraliqnis - vel eleemosynarum largiiiouis , vel justaeultioni subjacebimus. Ipsa?quoque jjersuadent
alicujus sedificii ad pium cuj.tum pcrtiuenlis, ipsi perniciosiora et a remediis longinquiova esse vitia,
divitiis.locuplelari appetant. qua? sub specie viiiutum emergnni, quam illa qua?
- Denique cupidilas' atque superbia in lanlum unum ex aperio-exeunt pro.carnali voiuptate. ffi namque
sunt malum, ut nec superbus sine eupidii.ale,- nec velut palam exposili ac manifesti languores, el
sine superbia possit inveriiii cupidus. Si enim.ali- afgurintur cominus et sanantur". - - .
quod peceatuni pefpetrare non possum, nisi" meee lllud namque valde ridiculosunr est quod non-
deleclalioni consentiam (quod cupiditatis est -pr6- JJ nulli posl illum prima? abrenunlialionis ardorem,
prium),-etDei-prsecepta. cohtemnam (quod-est su- quo ves familiaves velopes pluiimas acnialitiam see-
perbia? malum), quomodo non ex cupiditate, qusei culi reliquerunt, tanto sludlo in his quae peniius
esf radix malorum omniuni (I Tim. vi),.et ex su- riequeunt in sub ordine nonliaberi, quamvis parva
perbia qua? initium omnis peccati dicitur .(Eccti. x), viliaque sint, esse devinctos, ut horum cura pristi-
prbcedit omne peccatum. Si enim cupiditas amor narum omnium faeultatum superet possessionem.
est eujuslibet rei illieila? vel amof habendi plus; Quibus profeclo parum proderit majoresopes con-
quam- oportet, nullum peccatum. sine cupiditates tempsisse, quia affectus eorum ob quos illaecon--
conimitlitur. Quid vero avarius est illocui-nori suf- temnendse sunt,In resparvas atque exiguas"trans-
ficit Deus, et qui bono univefso plus appetit. tulerunt. Nam\vitium cupiditatis etavaritise quod
Adversus hanc igituf furiam, his et similibus; erga species pretiosas exercere non possunt,
Y'ers'utiisarmatara, cbarilas, misericordia, largitas,, circa viliores materias relinenfes non' abscidisso,
benignilas, confemptus divitia.um, et voluntaiia t sed commutasse se probantpristinampossessionem,
paupertas meritem hominis '_tefendereparantes,dum i Nam nimia devincti diligentia, erga curam sptfj'*
vanitatem et incertitudinenri omnium prsesenliuini tellse, sagclli, codicis, aJiarumque similium roranij-
 - "
316. 'WERNERI ABBATIS S. BLASII 1168
quamvis "vilissimarum, cadem tamen qua antea li- A liam adeptus fueril, caeteros non contemnat- Multos
bidine detiiientur. Qua? etiam tanta semulatione boc deeipit, quod aiite lempus sapientes videri vo-
custodiurit atque dcfendunl, ut pro ipsis adversus lunt.-Hinc namque in quemdam elationis tumorem
fratrem commoveri se, et{quod est turpius,!) eliam prbrumptfnt, ul jam et simulare incipiant quodnou
litigare non jjudeat. In.Jioc quoque sui cordis ava- snnt, et quod sunt erubescere, eoque longius a
ritiam «Jesigriaiii,_cum vel ea quibus uti necesse est sapientia recedunt, quo non esse sapieiites. sed pu-
propensius studerit habere quam cceteri, vel exce- lari cupiunt: Cujrismodi multi bactenus erant qui
dentes diligentise riiqdum peculiaritts ea allentiusque cunr prirais eleraentis adhtfc indigerent, non nisi
custodiunt et ali aliorum conlrectatione defendunt, summis interesse dignareiitur, el ex hoc solum-
qua? universis frafribus deberent esse, cominunia, modose magnps fieri putarent, si magnbrum -et sa--
quasi verp diffevenlia tarilumriiodo nieiallovuni ef pieiitum vel scripla legeiont vel verba audirerrt.
iion ipsa passio cupiditatis habealur in noxa., ei pro Nos, Jnquiunt, Vidimus illos; nos ab illis legimus-;"
rebus quidem magnis irasei nbn liceal,"pro yilioiibus ssepe uobis illi loqui- solebant, illi. summi, illi fa-"
verolioc ipsum fecisse sine eulpa sil, el npn idcirco mosicbgnoverurit nos. Sed utiiiam-me nemo agno-
pretiosiores abjecerimusmaleriasquo faciliusdisce-- scat, efegocuncta noveiim ! Platonem vidisse, iibh
remus viliora contemiiere. Quid enim differt utfuin P intellcxisse gloriammi. Pulo indignum est vobis
quis perturbationem cupidiialis erga opes amplasat- deinceps ul m"e audiatis. Non ego sifm Plalo, nec
que magnificas, seu [erga viliores exerceal species, . Platonem videre merui. Sufficit vobis ipsiim fonlem."
nisi quod in . eo rep.eliensibilior judicandus est philosophia? potasiis. Sed utinam adhuc sifiretis!
quod dura maxima sprevit imis obligetur; ideoque Rex posl aurea pocula de vase bibit fesleo". Quid
perfectionem cordis abrentin.tiatio islanon oblinel,- erubescitis ? Plalonem audislis, audiatis ct Chiysip-
quia cum censum habeat pauperis, non abjecit divi- pum. Tn jjroverbio dicitur :...
- Quod non
t:s voluntatem. nosli; fortassis novit asellus. -
De duobus generibus humililalis. Nemo est cui scire omnia dalum sit, neque quis-
Duo sunt geneva humilifatis.Piimuriiad se, secun- quam rursus cui -aliquid speciaie a nalura acce"-
diim ad alios. Huinililas ad se est qua quisque de pisse non contigerit.- Prudens igilur lector oni-
semelipso parva" existimat; humilitas ad alios est, ues liberiter audil, oriinia legil, uon scripluram-,
qua bona illorum homo sine irfvidia et _livore non personam , non dbctrinam cujusqriam sper-
commendat. Per primam buinilitafem preeesse iiil. Iiidifferenler ab omnibus quod sibi desse vi-
non cupit; per secundam subesse non contemnin det queerit, nec quaritum sciat,sed quantum igno^-
Humilitas facit ut sua occulta bbmo non abscondat;- rel considcral. Hinc illud Platoiiicum aititit :.Malo
pietas facit ut aliena occulta judicare non prajsu- aliena "verecunde diseere, quam raea imprudenter
mat. Humilitas facit ut„ niala siia bomo non excu- ingerere. Cur enim discere erubescis, ef nescire
set; pietas facit ut mala aliona non aggravel. Item nori "verecundaris? Pudor iste-est major illo. Aut
btfmiliias facit ut qttae in se.lalent secuhduni veri- quid suinma affectas cutn lu jaceas in imo? Consi-
tatemjudicei ; pielasTacitut quae in aliis non patent dera jiotius,-quid vires luae fei're valeanf. Aplissime
ad meliorem partem inclinet. Hinc est quod sancti incedil, qui inceditordinate. Quidam dum magnum
viii semetipsos tam districte dijudicant,-et cunctos ~siiltum facere volunl, preeclpjiiurii iucidunt. Noli
sibi merito anteponendos putant. _Yidc.nl enim et crgb nimis festinare. Hoc roodo citius ad sapieritiam
quse manifesta sunt sua el qtfce oeculta; aliorum jjertinges. Ab omnibus libenter discere, quanlum"
aulem manifesta lantum. Cum itaque de alieriis fu nescis, quia humililas commurie tibi facere po-
occultis judicare non jifaesumant, nisi quantttm pie- test quod natura proprium cuique fe-cit. Sapientlor"
talem moneuie bona esse exislimant, pluva sunt omnibus erls, si ab oranibus discei'e volueiis. -Qui
-
qua? in se mala vident ubi et manifesla et occulta ab omnibus accipiunt, oiunibus diliores sunt.
Vident, quatn qui in aliis vident-ubi manifesta' tan- JJ ""ISiulIani deiiique - scienliam vilem feneaS, p_uia
lum vident. -Nam, et si quando queedam oeculla - oroiiis scientiabona esl.Niillam, si vacat, sciipturam,
aliena ex manifestis depi'elfcndun!, sua iamen --vel saltem legere coniemuas. Si niiiil lucraris.; uee
districte pcr veritatem judicant; illa aulera per pie- pevdis^aliquid, maxime cum nulla scviptura-sit,
talem judicai-e, nisi excusando uoii praesumurit. seGundum meam aestimatioiiem, quee aliquid expe-
Hinc vero fit ,uXinferiorcs se cunctis existiment, et tenduni non pvoponat, si.convenientiJoco etofdine
bpc illis sentire dulce sif, quod sua mala aggi'avai'e tractentur, qua? non aliquid etiam speciale liabeat
et aliorunralleviare possint. . . . quod diligeus verbi scrulalor alibi non invenlum,
Yerumet hoc nofandum cst qualcm liumililaiem quauto" jaiius tanto" gratius carpat. NihilTamen
Scripturas lcgenles debearit babere. Piincipium tara IJOIJUIJI est quod semel melius lollit. Si omnia
itaque liberafis disciplinae humilitas est. Cujus cum legere non "potes, eaqua? sunt utiliora lege, etianisi
niulta sinl documenla, hsec tamen tiia praecipue ad onmialegere potueris, rion lamen idem omrilbus
Iectorem pertiuent: primum, ut, nullam scientiani, labpr impendendus est. Sed quaedam ita legenda
nullam scrijiluram viiem leneal; secundum, ul- a sunt, -ne sint incognita ; quaedamvero, ne sint inarf-
nemine.discei'e erubescat; tciiium, uf, cum scien- dita, quia aliquaudo pluris esse credimus qui uon
 ii69 DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. II. 1170.
audivimus, et- facilius aestiniatur res cujus frucltis A eunt; lu mala tua aecusas, ct cvaneseuiil. Illa sibi
agnoscitur. .Yidere nunc- poles quam necessavia vult sufficere et nequit- deficere; tu gralia Dei inni-
tibi sit bajchumililas, ut nullarascienliam vilipendas, teris sola, et in Dbmino potes omnia. Illa sicut dum
et ab omnibus libentev discas. Simililer tibfquoque .esl, non .potest non esse quod esl, id est super-
expedit ul cam tu aliquid sapere coeperis, caeteros Jjia, sicut subdi non pbtcstulli jjrceposito, nec ipsi
non contemnas". lloc autem lumoris vitium; hinc Deo; tu quia es quod es, id est humilitas, omnibus.
quibusdam accidit; quod suam scifeiJliaiiiniriiis dili- etiam "ihfimis sprela subslerneris. Illa' sublime
genter inspiciunt; et cum sibi aliquidesse visi ftio- omne yidet; tu quia nihil per contentionem agis, ut
rint, alios quos non noverunt, tales nec esse nec po- aliis preeponaris, vel pev inairem -gloriam,"Sed_in
luisse fieri putant. Hinc etiam ebullit quod-nugige- hurijilitate facis tuos arljitranies vere alios esse su-
ruli nuiic quidara nescio unde glorianfes priores periores sibi irivicem, quia potest esse in alio occul-
patres simplicitatis arguunt, ef secum nafam,.secum lum.quo superior fit, ct apud Dcum dignior :_.et
morituram creduntsapienliani. In cliviniseloquiissira- libcideo quia non quae sua suntsinguli considerant,
pliceni loqhendi modum esse.aiunr, ut in els magi- sed ea quee aliorum bona.IHa sana saucial, integi'a,
strosaudireiion opoiTeal.possesatisquemqife proprio cqfvumpit; tu saucia sarias, corrujita integras.Tlla
ingenio veritatls arcana penetrare. Gor rugarit, na- B" communia et usilata, licet sint grandia ; fastidit
sum et labium torquent in lectores divinilatis, et rava et singtflavia, et si vilia extollit; tu gaudcs
nori ihtelligunf quod iiijrfrianf'- faciuril ei ctfjus omnibusbQiiisianquam Dcldonis, cf non tua, secl
ve.rba, pulcliro quidem vocabuio siniplicia, sed , atiena-quceris-lucra. Iila Virtulibus aliis armatur et
sensu pfavoinsipida praedicant: Nonest mei consilii elevalur; a te sola yincitur et exstinguilur. Tu lau,-.
bujusmodi imitari. Bonus enira lector humilis deirf divinam, illa eoncupiscil humanam. Tuglo-
debef esse et mansuelus, a ctiris.lnanibus el volu- riaris in conscieiilia? lestimonio, illa in lingua? va-
ptatum IUecebiis"pvovsus alierius, diligens et sedu- nilbquio. Tu cohVcof,JUa coi-pus. Tu oi'nas ani.
• lus, ut ab omnibus discal Jibentev,
nunquam de murii, illa vullum. Tu places Deo, illa diabolo. Tu
scienlia prcesumat sua, pervefsi dogmalis auctores intereriJptrix es vitiorum, illa virtutum. Tu sedificas'
quasi venena fugiat; diu reiri pertraclare, antequam Hierusalem,' illa Babylouiam. Tu doces animum,
-
judicet, discat ;noji videri doctus e( esse quaerat, quidquid extra _molilur suis retvusum possidere,
dicta.sapientumlnteliecla diligat, el ea semper ocu- thesauris, illa quod slelliferum transabiit ccelum,
"Tisquasi speculum yultus sui lenere sludeat; et si lellure demersa pelit. Tu es fons, iucremeiitum,
qua forte bbscuiiora intellcctum ejus rion admise- Q finis vhiuturii; illa incipit,. adaugef, perficit omne
rint, ripn statim in vjfuperium pvorunipal, ul nihil malunr llla blaspheniat Dei opera; quasi sapienliov
bonum esse credat, nisi quod ipse - intelligere Deo, commulat ea quasi mcliora Deo; lu quia scis
polUAt.Hsec est humililas discipliria? legentium. . sapientise nil inde convenire"justitia? Dei. nil pravum
De commendalione humililatis, el inveclione in adhaerere omnipotentia?, nil posse resistere : idcircc».
superbiam, . omne quod esl lanquam opus „Dei pulcherrimum,
Oprseclara Iiumilitasquaainplexatui omnipoteritis ojJtimum, perfectissiniunj judicas , dicis .« omnia
majestas! 0 beafa.humilitas, quam visitare,"sanare, - opeia Domini niagna et exquisila in omnes vo-j
gloiificare noireledigiiaturpropitiadivinilas! 0 pru- lurrtales~ejus (Psal._cx). >.
dens liumilitas, qusepropiiam contemnisexcellentiam Quaprqpler omnia opera- Dpmini benedicis, lau-
et Dominum solum magnilicas anihiae judicio et in das et superexaltas. Et sicut duo. genera tui exi-
ejus salsitari exsultas spiritus gaudio. Dum teipsam stunt qtiibus tu.agnosceris, ita et duo, genera illius
despicis, Deus te in cbelo et in terra respicit. Drim exislant, pef qua? et ipsst -agnoscilur. Duo itaque
te pulverem el -cinerem , confiteris, super inimicos sciiit genera elatiouis: aliud iutus per superbiam.
tuos dhinitus exaitaris. Tu _conscienliam bonam inentis, aliud forisper typhum elalionis. Superbia,
modo a moi'dacibus "curis facis quiet.am, ijifuturo D enim irilus est, j'aetantiaifovis. Supevbia alia est qua
a niinacibus poenis securam. JEmula fua supevbia in sui considei'atione animrfs intuinescit, alia quaiu
a supejbis diabolum pvaecipitavit in infevnum, de "sui cotnpavatione ccetevos desjjicit. Similitev jaclan-.
"paradiso Adam expulit iiiexsiliuni, tu latronemin- tia^foris alia est qua- in-sui ostfentaliqne horiio
troduxisti in paradisum, meretrices et publicanos blaudum se simulat,. alia qua se crudelem et me^
in regnuin. ccelovum. Illa nilituv supra se, et ruit tuendum demonstrat. Tji prima plaeere nitiltir, iu
iufra se; tu, ut bene funderis, in altumfbdis ; ut secunda jilacere dedignalur. Ex prinio igitur genei*e
Deurii ipsum videas, in lemplum Deierigeris. llla se superbiae in quo liomo sibi placct, piimuin nascitur
similem faclt Altissimo, imo supra."omne quod dici_ •genus j'actantia?, in quo eceleris yjlaceve desidevat,
tur Deus aul cobtur exlollitur, et ab omni diguitate et ex secundo geneve siipevbia?in quo alios. "despi-
abjicitur, et amplius non erit: tu te paupevem et "cit; secundum -nascituv-genus jactantice, quo se
vevmem asseris.et de stercore elevaris, ac cum coeli aliis non amabilem sed inetuendum moustrare
principibus collocaris. Illa bona sua laudat et per- labovat.
 M.l WERNERI ABBATIS .S; BLASU - ii7I

D.OMINICA DECIMA-OGTAYA".
Secundum Matlb83itm.

« Accesserunt-.adJcsuni Sadducaei; etinferroga- A ergo David in lijjrp Psalmorum voeat erim Doml-.
Vit eutn unusex-eis, tentans eum : M_gister, auod - num, dicens J Dixit Dominus Domino.meo : Sede.
est niandatunimagnum vriiege? » etc. (Maith. 22.) a dextris meiSj donee ponam inimicos tuos scabel-
Piimum omnium non pro ordine, sed prq dignitate. lum pedum fuorum ? >
intellige dictum, id-est maximum omnium, sive Istud dicere Domini Doniinb. est sequalem sibi
primum,:quiaanie omnia deberiius intimo corde generare Filium. Dominb meo. dicit David, nonse-
•singuli quasi unicumipietafh.fundamentumlbcare. - cundum quod de eo natus. est, sed secundum
quod
Evgo primum omniuni et maxinitfm mandaftfm est dePatre.serriper fuit. Quod autem a Patre subji-
.cpgnitioatqueconfessio divinae.unitaliscuni exsecu- ciuntur inimici, sive voleules sive nolenies, norfin-
tibne bopae.opevationis. Bona autem opevalio dile- firmilateni Fifii, sed unilatem nalurce qua iri altero
' breviter - alter
ctione Del, et pvoxiriii pevficiluv. Quod operatttr signlficat; nam et Filius subjicit _ni-
aliis verbis cominendatAposlolus dicens : «Tn Chri- micosPatvi, quia Patvem clavificat supev levvam."
sto enhn Jesu neque eircumcisio .aliquid valel, ne- Sic inlevvbgatio Jesu nobis pvoficit contfa Judeeos.
que proeputium, sed fides quce per dileclionem ope- Judaei autem Trivola multa confingunl asserentes
ratur (Gal. v), » - , . — " centesimum
nonumjjsalriium, scriptum iu-perso--
Ostendit ex hac responsione Scriba? gravem saepe B ria Eliezer filii vernaculi Abraha?, revertentis de
inter Sciibas et Pbariseeos qusestionem esse versa- caede quinqueT.egum : ' Sede a'a dexteram meani."
tam quod essetmandatum primum sive maximum Sed sequentia psalmi rion ad boe coricordant.- Re-
divinse legis, quibusdam" videlicet bostias et sacri- - cte itaqtie opponitur, nou quia Christum, quem
fieia laudaiftibus, aliis-vero majore aiictovitatefidei confitenturesse veniurum, David iilium dicunl, sed
et dilectionis operh praeferentibus, eo qubd plurimi quia Vimpliciter bominem "et non Dei Filiuin cfe-
- •
patrum ante legem absque omnium vicliriiarum et ^unt..
sacrificiortfm consuetudine ex fide tantum, qua? per «.Si" ergo Dayid in spirilu vocat erim Domj/'iini;
dilectionem opevatsir/ placerent Deo, summique ; quomodo filius ejus est? Et nemo poteraf ei re-
apud-ipsiini looi habeventuv. Nemo autem unquam spondeie vefbum, rieque ausus 1'uit quisquam ex
absque" fide-ac dilectione per holqeausfa ,sqlum et illa die erini amplius interrogare. > Quia-insermoni-
sacrificia Deo placuisse iuvenitur. In qua sententia ljusconfutantur,;ultra non itileri'ogant, sed aperie
Scriba iste^elianv se fuisse.declaravit. coriipfchcnsufri potestati "tradunt Ronianae. Unde
« Ait illi Jesus';-Dillge"s Dominum Deum luum patel venena-lnyidiae.superari posse, sed diflicile
-" '
ex toto cordetuo, etin tola anima tua, et in tota „ quicscere". _
-niente.tua'Hocest ma-ximum-et primum raunda- De charitale.
tum. Secundum.autem simile est huic.: DOiges pro- Gepiiriamnobis-Scriplura sacra charitatem cbm-
ximum tuum sicrit te ipsum. In his dtfobus man-, mendat, Dei videlicet et proxirrii. Cliaritatem Dei,
datis tota lex peridet et proplietse. » ut sic ipstfm diligamus, ut in ipso gaudeamus;
Totam magnitudinem et Jalitudinem divinbvum cbavifatem proximi, ut sicipsum diligamus,"ut non
' in ijjso, sed cuni ipso in Deo gaudeamus : hoc est
eloquiorum secura possidet charitas, qua Dominum
proxjmumque diligamus. Docet enim nos cceleslis ut Deum diligamus propter se ipsum, proximum au-
unus magister et dicit : « Diliges Dominum Deum lem- propfer Deum. Deus autem idcivco "propter
tuumex totocorde tuo, > etcr(AuGusTiKus.) Si ergo se ipsum diligendus est, quia ipse est bonum no-
non vacat omnes paginas sanclas. perscrutari, onir slrum; proximus, autem ideo propter Deum dili-
Jiia in voluniine sermonum, qriod volvituf evol- gendus, quia cum ipso in Deo eslbonum nostrum.
Vere, omnia Scripturarum .secreta penetrare, tene Illuni diligamus, utadipsum veniamus,'elin Christo
chaiTlatem ubi pendent omnia. Ita tehebis, quia ita gaudeamuSj istum diligaintfs, ut cum ipso curramiis,
-didicisti,-, tenebis etiam.quqd noridurii didicisli. Si et curn ipso perveniarnus. Illurii ut gaudium, istum,
enim npsti charilatem,. aliquid ribsti, unde et illud D ut gaudii socium. Illuni ut requiem , istum _ut
pendet iquod.forte -nosli, et in eq quod Scripturas -requiei ,consbrfem. Quid esl Deum diligere? habere
Jion- intelligis, charitas patet. Illa itaque- tenet et velle.. Quid.est Deum diligere; propter seipsum?
quod patef et quod latet in divinis sermonibus. ideo diligefe, ut habeas ipsum. Quid estproximum
•.Qui- chari.tatem teriet in. movibus, hoc est quod .diligere propter Detim? ideo diligere quia liabet
bveviaturii; sermonem faciet D.ominus super, ter- Detfm. Sicut diligimus hominem proplerJustitiarn,
fam. .'- id est quia liabet justitiam., et sicit diligimus liorhi-
c Congregatis autem Pharisaeis, inlevrogavit eos .*"nem propter sapientiam, Jd est quia habet sapien-
|i.sfis, diceijs : Quid vobis videlur de Chrislo? Cujus tiam, sic diligimus Iiominem prop.er Deum ,"id est
fliiiisest? Dicunt ei f David. Ait illis : Quomodo quia habet Deum, vel si forte nonduni liabcf, tamea
 1175 DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB.-IL Ii?i
quia habifurus esteum velut habeat eum. Sic ilaque A Deus diligitur, in ulroque unum impletui', nec bpus-
prOpterDeum homi.-nn diligimus, quemutiquepro- fuerat prsecejitiim geminari de opere uno : Sufllce-
pterDeumnondiligeremus, si Deumnondiligeremus, ret si dixisset : Dilige Dominum-Deum luum^ in
quemadmodum cumljomiijemproplersapientiam di- " hoc enim toitim est. Qui eniiri Doininum Vere dili-
ligo, ideo diligo, quia ipsam sapieiitiam diligo : quem git, ubique diligit. Si vere-diligitur, diligitur ubi-
profecto non diligerem, si sapientiani ipsarii propler cunque invenilur. In se ipso et in proximb, intus et
"quam ipstfmdiligonon diligerem. Ita cum proximum foris, sursuni et deorsum, lbnge et-pj-ope. Si niel
propter-Deum diligo, ideo diligo quia Deum diligo : diilce esl, dulcis est et favus. Siinel diiigis, diligis
quem utique non diligerem, si Deum propter quem et favum receplaculum mellis. Sed cum mel diligi- .
ipsum diligo non diligerem. Sic igitur : si bene di- lur, ideo diligilur, quia;dulce_doipsumest. Cumvero
ligo, et bonum diligo. Non eiiihi bene cliligo, nisi favus diligitur, ideo diligitur quia duicedo inipsp,
cumbonuiii diligo : et cumbonum qu.od diligo, non esl. Mel prbpter se ipsum diligitur, favus autem pro--
ob aliud vjuam propter bonilatem sic diligo. Quo- ptermel diligilur. Et si- forte videris favum.non.
modo ? Amicum in Deo, inimicuin propter Deum. habentem mel, vides reccptacula, ubi mel-esse de-
Quid est amicum diligefe in Deo"? ideo diligere buerat, et doles esse vacua, ctijon-jjlaceiitfibi quia.
quiaDeum habet. Non in diviliis suis, non in for- B arida sunt, ef cupis mel illic esse, "quod diligis : ec
titudine sua, non in pulchriiudinesua, sed in justi- si venerit, magis diligis. Ita diligito Deum tuum",
tia sua, in sanctilate sua, in bonitate sua. Illa enim, • qitia-dulcedo est, ipse et bonitas et veritas. Proxi-
etsi a Deo sunt, extra Deum diligi possrinf, et saepe nium autem tuum dilige, quia feceptacrilum est
cum diliguntur, avertunt et perveiTunt irientem dili- diilcedinis ef veritatis, et si in eo invenevis qudcl
gentem se, ut Deum non diligant. Ideoque pro bis habere debet, dulcedinem et bqnitatem, et vevila-
est laudandus, quia cum dantur ab ipso dantur, et te.m, dilige in ipso illas, etdilige ipsuin prqptefillcfs.
dona ej'tis suni, sed in his nori est aniandus proxi- Si autejn vacuum inveneris bonis suis,- dble quia
I3us, quia virtusejus non sunt, rieque bonura fa- receptaculum inane vicles, et opta ut veriiant ad
ciunt istahoininem, etiam siabundaverit, nec non eura, -et intrenf iri eum bona sua, ^ut fiatipse bo-
si defuerit malum. nus, babens bona sua," sine quibus bo"nus_esse non
Bonitas autem bonum facil et justitia jusfum, et potest. , - . v. . . ;- ,
veritas verum, et haec cum adsunt, adest Deus, BIVISIO. " -*
quiaDeus bonitas est.et justitia et veritas. Ideo Dilige Deum, quiaboriitas est; diligeproximum,
"in bonilale, et justitia.et veritale diligendus est, quiaex rionitate" bonus est, vel s"ibbnusnoii est,-
Tiomo. et quandojn islis diligituf; in Deo diligilur, ut sil qui boiius esse potest. Qui eiiiirijam essa
quiaDeus bonitas est, et justitia et verifas. Si ergo rion possunt boni, diligendi non -sunt, quia nec
-bene diligimus, etbonunf diligimus, boni sumus. proximi sunt, sed alieni et feraoti et exlranei: « Np
Non.enim bonosfacit, nisi chiectiobona et dilectio des, inquit, alienis hbnoreiri tuum, et, annos -tuqs
boni. Si aulem boni sumus, nullos amicos habe- crudeli,'ne forteimjjleantur extraneivirilius tuiset
mus.nisi Jjonos; et nullos inimicos, riisimalos,quia laborestui sint in domo aliena (Pr-ov. v). »Isti ergqr
si boni sumus, nihil nisi bonum diligimus, et nihili sunt alicni et extranei niniis remoti, et longe facti
prseter malum odimus. Sr auiem amicos bouos[ quibus amplius non patet reditus ad bonum, d;e-
liabemus, etinimicos malos, amicos quidera in bo- mones scilicet el mali Jiomines -ctim deemonibus
nltate sua diligere debemus, id"est in Deo, quia damnati. Qui idcirco a nobis amplius diligendi rion
bonisunt; -iuimicos autero, ijuia in bonitate dili- sunt, quia ab illo bono-proptef quod diligitur om-
gere non possumus, quia boni non sunt : tantiim nis qui Jiene diligitur, irrecuperabiliter cori'uerunt.
propterea diligere debemus, ut bonitalem liabeant, Nusquam nobis^dicit Scriptura ut deemones diliga-
et boni sint. Et in. his omnibusnon nisi bonitas . mus, neque illos liomines qui jam cum deemonibus
diligitur, quando nihil diligitur, nisi propter boni- D damnati sunt. llli enim prbximi non sunt, sed re-
taferii. Simiii modo cum Deus diligitur, propterse moti et alieni facti a nobis. -Nos autem prbximos
diligitur, quia ab alio non est, neque aliud ab ipso diligere debemus, non alieno.s, id est homiries, non
quod diligitur in ipso.„ Cum vero proximus diligi- daemones, et illos homines, qui vel per bonitatem
tur, riori proptei; se diligilur, sed propler Deum, noni-ecesseiunt, Y'el per arbitril libeftatem redire
alterut-amicus qui Deum babet, alterut ininiicus possuut. Non eijim omnino longe sunt qui,' etsi
ufDeumhabeat. Et in his omnibus non nisi Deus: abierinl, adbuc redire possunt. Isti spnt proximi
diligilur, quia aliud non est quam Deus, quod in quos diligere debemus, vel in Deo, si recesseruntj
illodiligitur quia est, in islo diligitur ut sit. Ergoi vel propter Deum, si redire possunt, Quos quando
cuin Deus diligilur, et cum "pvoximus diligituv, diligimus, vel in eis Deum diligimus si boni sunt,
Deus diligituv. Quave ergo dicit Scriptura :' < Ut et; vel eis bqiium diligimus etoptamus, cum quod non
Deum diligas^ et proximunf (Matth. xxii)'. > Si inL sunt boni esse possunf;
Deo Deum diligis, et in jjroxiriio-Deum diligis, nec; Propter bbc eigo duo sunt "prsecepta cbaritatis,
alitid in proximo quam quod in Deo diligis, quare! Dei videli.cetet proximi ut per charitatem" Dci ipsum
• si-ut duo
prsccepta cliaritatis"? SI enim utfoJjiques bonum diligas, pcr cliaritalem proximi bomim quoc.
 ' "
1173 1 WF.RNERI ABBATIS S. BLASH 1176
diligis proximo non invideas. Potcras aliquid dili- A liter valentem. Tertio spiritum dicimus per totum
gefe el proximo non diligere ; poieras aliquid velle corpus emissum atque reeeptum, perquem vita
liabere, et lamen nolle ut illud haberet proximus mortalium cohtinetuf; nec aliquando otiuin capiens,
tuus : in Deo tamcn non poteras. Non enimppte- jugi mobilitale "reparatur.
rasDeum diligere, nisi diligeres et proximumtuum, Sciendum est igitur animuni-et menlem proprie
quia cum invidia et pdio Deus diliginon polest, tamen animain non vocari. Heec Cassiodorus. Ceeterum
quia irf aliis rebus lioc facere riotefasj ut aliquid Isidorus sic ait : «Una est anima quaedum eon-
velles et proximo luo non velles, distinctum est ut; teiuplaiur/spiritus est, dum senfit, sensus; dum
utrumque tibi faciendttm esse. intelligas, quamvis sapil, anjmus; dum intelligit, mens; duiri discemit,
a!terum sine altero lacere non "possis. Quamvissi- yatio; dum consentit, voluntas; duni recprdatur,
inul sinl, tamen duo sunt dileclio Dei et proximi. memoria; dum membfa vegetat, anima csf > Hq-
Neque ideo ciebuerunt in praeeepuoiie confundi, . minis ergo anima, ut veracium doclorum consentit
quamvis non possint in aclione separavi. Duo igitur auctoritas, est a Deo creata spiritualis propriaque
orsecepta sunl charilalis : unum quo Deum diligere substanlia sui corpoiis vivificatrix rationalis quidem
praecipimur; alterum qrio proximum amare jube- " et immortalis, sed iri Ijonum malumque convertibi-
mur. Sed dieis : Quare tria data non sunl prcecepta lis. Edila est quasi parturiale ovum, ubi vila futura?
charitatis ut similiter diligal liomo se ipsuin, sicut avis pennarum grata vavietas conlihetuv. Insupev a
diligere jubelur Dcum et proximum. Sed considcra Deo fieri vel factas animas pvudentium nuilus ne-
quia superfluum foret ut illud fieri.juberetur ad quod[ scil, qiiando Cveatov est aut creatura omne quod
faciendum sic homo pronus fuerat ex se, ut illuJ[ existit. Creatrix igilur nulia creatura potest esse
aut noii posset, aut non vellet dimiltere, etiamsi pro- substantia, quoniam ut ipsa subsislat indiget Deo,
Mberetuv. Non igituv preecipiendum erat homini ut: et dare non polest allerisubsistenliam, quanitantum
se diligeret, sed limendum vel cavendum magis erat Jiabere accepit. Superest ut eara verissiriie a divini-
ne nimis diligeret. Hoe siquidem natura? insilum late conditam esse fateamurqua? solapotest creave
erat, ut se odire non posset secundum quam neino niortalia ct immoitalia. Evidenler enirii legitur in
carnem suam odio habuit cujus commodum qui na- Salomone:«Et reverleturpulvis in terram sicut erat,
tura? insitus est appetitus inseparabiliter diligit, eti et spiritus revertetur ad eum qni dedit illtim
quod adversurri est illi, semper delestatur et fugif. (Eccli. xn). J El_!alibi: « Omnein flatum ego feci. »
De anima. Quare sic dicatur. De appellalione ani- Illtid autem quod diximus _ui corporis vivificatrix,
. mi. De menlis appellatione, el de spirilus appella- ideo dicituv quia mox ut data fuevit ineffabili con-
tione. • .. ditione, diligil earcevem suitm, aihat propter quod
.. . Anima? concessum esta Deoingenitium(sic) vertimi libera esse non potest, doloribus ejus vebemenler
sccreta jienelrare ac penetrata vivenlibus jjer eami aflicilur, formidal interiium quee non polest moii ;
reserare. Unde ineptum duciturrillam per quami el sic est ad coijjoris sul casus trejjida,_ ut ipsani,
plura cognoseiinus, quasi a nobis alienam nos igno- qua? non potest dcficere per riaturam, magis sustl-
iare. In primis ergo insinuelur, cujus anima pro- nere credas extrema. Et licet rebus corporalibus
psie dicatur et quai'e sie appelletur. Proprie igitur ijullaleijus ijisa vescatur subduclis tanlum lalibus
liominis anima etnon pecudum dicilur, quoniam giavissimo moei'ore conficitur, desiderans non sibi.
vifa pecudumin sanguine lantuin constituta nosci- riaturaliter accommoda, sed adjunelis artubtfs pro-
tur. Hsec vero, quia immortalis est, anima recte futura. Yita efgo corporis suscepta? animae prsesen-
qtfasi atuema [awlp.u], id esl a sanguine longe di- . lia est, movs autem ejus pvobatuv abscessus. Sic
serela vocatur, cum postmortem corporis pevfeetam diem dicimus luslvante sole, qui eurii discessevit nox
ejus constet esscTsubstantiain.Qiiidam animam di- vocatuv. Yivi».itaque covpus animse pveesidio, et ex
cunl appellatam, eo quod animet atque vivificet sui ipsa "probatuv accipere, unde se pvcevaleat coiri-
eorporiS' substanliam. Ariimus autem appellatur, j_ moveve. Per totuni vevo covpus quod auimat, non
tjuja velocissima cogilalio ejus ad similitudinem loeali diffusione, sed quadam vitali inientione pov-
venti niotu celeri peryagaluv, qui fit ex ajjpetitu rigituv. Nam pev omnes ejus pavliculas lola simul
anima? commoto pvo desiderii ejus qualitale. Mens adest, nec minor in minoiibus, nec in,majoribus
dicitur a tnene [f-vivvj],
id esl a luna, quia licet mute- major,- sed alicuiji iiilensius, aliculii reriiissius, et
turvieissitudiue varia, se tainen resfituit in id quod in omnibus tota, et in singulistota est. Quamvis
fuit quadam novitate perfecta. Spiritus etiam iri- enim in corpore non tolo sentit," tamen tofa sentit.
plici modo dicitur. Appellalur eniin veraciler etpro- Nam cum exiguo puncto in carne viva aliquid tan-
prie nullius indigens, ipse vero a creaturis omni- gitur, et si locus ille totius covporis non sit, sed vix
bus indigel, inspirans quod vult, et dispensans in corpore videatur, ariimath tamen totam non lafet.
pmuia proul vult, universa complens, totus in toto, Neque id quod senlitur pef corporis cuncta discur-
immobilis loco, et voluntale a?lei'nus cuuctaque qua? iif, sed ilii sentilur tantum ubi fif.Unde ergo.ad
summa sunl singulariter poteiis." Yocamus et spi- totum mox pervenit :_quod in toto non fit, nisi quia
vitum substanfiam tenuem iioIJisaue invisibilem, ibi tota est ubi fit. Et cum tota ibi sit, non tamen
crealuram iminbiialeiri, qusnliimilli dalum est, uti- coetera dcserit. Yivunl enim ex illa ea prxsenfe uJii
 • "
H"7_ DEFLORATIONES SS. PATRUM. -= LIB. II. 1178
nUiil faclum est tale. Quod si fievet et utvumque A sibi quod sua cogitatione respicit, modo.quod oeulis
simul fievel, simul ulrumque lotam pariter nou la- _c„arnalibus vidit, moclo quod imaginatione phanta-
le-et. Proinde et in oranibus simul el in singulis stica concepii. Hanc proin.de spiritualem «ubslan-
pavliculis covpovis sui tola simul esse non posset; tiam probabilis et absoluta-vatio confitelur, quia
si pev illas ita diffundevetuv, ut videmus covpova dum omnia corporalia tribus noverimus lijoeis cou-
diffusa pev spatia locovum minovibus suis partibus tineri longiludine, latitudine, profunditate, nihil
-lnajoia occupare et amplioiibus ampliora. Lattim - lale in anima pvobatuvveperiri. Deinde qriod cpr-
cst aniraa? qtiodamniodo cogitationes apprehendere - pqri.sociata, quamvis ipsius mole praegravelur, ojji-
etper obsequium.lingua? motione volubili disserere. niones rerum soUicita curiqsitate perpendit cceleslia
In corpore posita-quam riiulta cernit, a se non egre- profunde cogitat, uatui'alia subtili indagatione in-
diens quam diversa circumspicit. Ubique quasi dis- vesligat et de ijiso quod conditore suo ardua
tendiiurj, ,et anima? fieri discessio non probaluf. nosse desiderat. Quod si essct corporalis, cbgita-
Movetur, erigitur, flucluari cogrioscitur, et in seipsa lionibus suis sjjiritualia-ncc cernevel uiique nee
-tanquam in magno currens spatio pervagatur. Ad videret.
causas non exit, sed tractalibus suis repreesentat

DOMINICA "DECIMA NONA._

Secundum Mattheeum.- . . _.

<Ascendens Jesus in naviculani, Iransfyetavit et B corjjbfis. gravaiilui',|ut Jobet Toliias ef martyres,

venit incivitatemsuam (Matlh. ix). >Chvistus Eccle- arit ad custodiam virtutuni', ne superbiant, ut Pau-
siaenav.emsemper niitigaturus fluctum sseculitrans- lus," qui ait: « Ne magiiitudo revelationum extollat
cendit, ut credentes in se ad coelestempatriam tran- nie , datus est mihi stimulus carnis lrieae angelus
quilla navigatiorie perducal. Mavcus in Caphavuatfm Salaua»ut me colapbizet {II Cor. xn). J Aul ad cor-
(Marc u), Matthoeus in civilale sua, Domirium-cu- rigerida peccala, "sicut Maria soror Aaron in eremo
rasse paralyticum-narranl. Quse queeslio diflicilius ob verba tenierilatis perctfssa est lepra , et paraly-
solveretur, si Matlbseus noininaret Nazarelh. Ntinc licus isle aut ad gloiiam Dei salvantis, sive per
'ergo quis dubitel CajjharnaumTuisse civitatem Do- ipsum sive-per famulos suos, sicutcaecus natus qui
niini, quanijion nascendo sed miraculis illustrando nbn peccavit, hec parenlesejus;" sed ut nianifesta-
suarii fecerat. Denique in compai'atione exterarum fentur ppera Dei in illo'(Joan. ix). Lazarus quo-
regionum recte ^diceretur, quodcunque opjjidum que cujus inlirriiitas nqn fuit ad fnonein, sed ut
Gaiilaeaecivitas Domini, ne dum Capharnaum, quse glorificetur Filius Dei per eum (Joan. xi), aut ad
ila cxcellebat in Galilsea ut tanquam rrietropolis inchoationem damnationis aelerna?: quod reproljo-
baberetur rum est proprium, siculAntiochus et Herodes, qui
. - i Et ecce quatuor viri portantesin lecto hominem ^ afllictioriiimmiseria ostenderunt,,quid passuri es-
qui eraf paralyliciis, et quaerebanl eum inferre, et sent perpetuo ingelienna. Quibus congruit illud pvo-
-ponere ante Jesum. Et lion-invenienles qua parte phetae . t Duplici" conlvitione conteve nos (Jcr.
eum inferrent prae lurba, ascenderunt supra tectum xvii). > -
„
et per tegulas subiriiserunt illum cum lecto in « Et coeperunl cogitareScribae etPhariscei dicen-
mcdium ante Jesum. Quorum fidem iit vidit, dixil: _les : Quis est hic qui loquitur blasphemias? Quis
Confide, iili, remitluntur tibi peccata tua. >.Para- potest dimiitere peceata nisi solus Deus? > Yerum
lylicum quem sanavit non pro. sua fide cum sensu dicurilScribae qula ipse soius.potest dimiltere qui per
careret, sed pro fide offerenlium vocavit filium , eos quoque dimittif quibus poleslatem dimittendi
ideo quia dimissa sunt ei peccata sua. Intuendum tribuit. Pulabant poinlnum blasplfemare arrogando
quanlum valet fides propria, si-tantum valuit alie- silii qttod Dei est, sed eorum cogitationes vcvelan-"
na. Qul ergbpeecalo gravatur, adhibeat Ecclesiam do et signo visibilf quod constat ccquum divirise po-
quce pro eo precetur. Hic datur intelligi plerasque lentice-esse sicut peccala dimilteve Deum se essa
corporum debilitatcs evenire' propler peccafa. El judicat. ; ",
"ideo forsitan prius dimiiluntur peccala, ul causis JJ « Et cum cognovisset Jesus cogitaliones eoviim,
debilitalis ablatis sanitas reslituatur. Hinc est quod vespbndens dixit ad illos : Quid cogitatis mala in
bic paralyticus in Luca vocatur bomo quasi pccca- covdibus vestris? quid est facilius dicere : Dimit-
for (Luc. v), et alio paralytico ad jjiscinam" dici- luntur tibi peccata. an dicere . Srirge et ambula?
tur : <Ecce sanus factus es, jam noli peccare , ne Ut autem sciatis qiiia Filius hominis potestatem
deterius libi aliquid contingat (Joun. v). > Quinque liabet iri terra oimittere peccata, lunc ait paraly-
autem sunt diffei'eiiiia?causarum, pro quibusinhac tico : Tibi dicb : Surge, tolle lectuiri tuum, et vade
vita molestiis corporalihus affligimuv. Aut enim ad in domuni tuarii. > Utvum _inl pavalytico peccafa
Tuevi.ta augenda. pev paticntiam jusli iniirmifate diniissa. solus iiOYerat qui diiriitlebat. Surgere au-
 " "
1179 . - WERNERI ABBATIS-S. BLASII HSO'
tem etambulare manifestuni erat omnibusqui vide- k'Dc eo quid sil fides, qnid cognitio fidei, et de iribus
baril. Fitigitur Visibile signum ut probefurinvisi- gradibus utriusque.
bile. Lectuni tolle ut quod fuil testimonium infirmi- Priusquam qua? ad fidem pertinent disculere ia-
tatis sit probalio sanitatis. cipianms, quid sil fides ipsa inspicere debemus.
< Ut aulem sciatis, > elc. usque illuc: < aitpara- Apostolus sic diOfinilfidem : « Fides est substantia
lytico;» verba sunt evangelistse, quasi dicaj lectoii- rerum sperandarum , argunienlum rioii apparen-
busEvarigelii: -Illi murmufabant de hoc quod dixe- tirim (Hebr, u). > Cum enim res quaelibet ajjtfd nos
rat": < Dimittuntur tibi peccata; » sed ego dico vo- per actttm, quando yidelicet prsesentes sensu com-
bis euni dixisseparalytico: «Surge, »ulper sanatio- prehenduntur; vel per intellectuiii, quandoabsentes, -
riem ejus sciatisquia FiIiushominis,ct tunc liabuit, vcl eliam non existentcs in similitudine sua et ima- -
et babet poiestatem diniilleiidipecceta. Yel verba ginatione capiuntur; vel per experientiam, qitando"
Cbrisli possunt esse ita : Yos cogiiatisquod non ea qiia? in nobis -sunt seutiuntur a r.obis, ut gau-
possim"dimittej'e pcccata, sed ut sciatis quia Filius dium, tristitia, amor ettimor : quos subsisfunt. iji
liommis, id est ego , boc polest, ait, hoc esl dicil nobis.et scntiunlur anobis, nullo horum modorum
ipse Filius hominis pavalylico : « Surge. > invisibilia Dei capiimtur a nobis, quaeisoluin cve-
« Et confeslim surgenscoram illis, lulil lectum ~*dimtur a nobis. Neque eiiim pcr actum jjrassentia -
iu quo jacebat, et abiit in doraum suam magnifi- stiiit, neque in similitudine aliqua comprehendi
cans Deuni. Et repleti sunt- timore, dicentes quia possuiil, nec quemadmodum illa quae iu nobis-sunt,
vidimus mirabilia liodie. Et glorificaverunt Deum et seuiiuntur a nobis. Ergo fide sola subsislunt-in
qui dedit potestatem talem bominibus. > Magna nobis, et subsistcntia eorum est fides qua creduntur
Dei virlps ostenditur, ubi sine niora salus in jTissu quia sunl, sed cjualia sunt non compiehenduniuf.
ejus complelur. Uhde merito qui aderant relictis Sic itaque per lidem solahi Subsistuul in nobis, et
blaspheniiis stupeutes ad laudem convcrtuutur tan- sola fide probaiitur a nobis, nec aliud aj'gumeiftum
ta? maj'estatis, nec timerent si cvedevenfsane et di- iiabei-e possumus, nisi quia credimus illa fide qua
ligerent perfecte. Curatio jiaralytici- indicat anima? ralionc nou coiuprebentlimus. Ncc dcsciiptio lidei;
salVatiqnem suspii'arilis ad Christum posl illeccbra? ostendit quid faciat fides, sed in ea non diffinilur
caruis iiierliam. Qui primo indiget ministris, qui quid sit fides. Est aulem diflinilio fidei bccc. Fide_sr
eam Cluisto affevant, id est doctoribus , qui spem est volunlaria queedam certiiiidb alisentium stipra
intefcessionis suggerant. Marco, nari'ante qualuor opinionera el infra scienfiarii conslitula. Et scieii-
portitorcs fuerunf, sive quia quatuor evangelistis Q dum est quia aliud cognilio fidel, aliud ficies. Curri
p.a>dicahlium virtus firmatur, sive quatupr virtuli- enim fit sernio in auribus plurium, omnes aequali-
bus fiducia mentis ad prpmerendaiii sospitatem ler quoddicilur inlelligunt,.sed non omneseequali--
ciigilur-. De quibus in aeteriia?sapienliae latfde dici- ler credunt: et cognitionem dictorumomrieshabent,
tur : « Sobrietatem, et sajiienliam docet, et jusli- sed fidem onines nonbaljenl. Potest aulem cognitio
tiani, et virtutem (Sap. vmj. > lias iionnulli jjru- lidei esse sine omiii fide; fides aulem sine omni
deiitiam, fortitudinem , icmpcranliam, - justitiam cognilione esse non potest. Multi, cum credunt, et
et virlulem appellant. Desidcrantibus "paralyticum non habent cogniiioiiem eorum omnium qu_3 cre-
offerre Chrislo; turba obsistit, quia seejie aniraa dunt- quia credenlibtfs et eogndsceiitibus credunt,
posl corporis dcsidiam supeina gralia renovari cu- et non norunt ipsi omne quod credunl, sed noruirt
picns.pfisca consuetudiue peccalorum retardatur, illi quibus credunt. Ejusmodi est fides simplicium
seepe.iuter oratiories et suave coUoquium cum tur- in Ecclesia, qui pevfectiovibus cvedendo et adbse--
la Dbmino cogitationum aciem mentis ne Clnistus vendo salvi fiunt, sicut scvijjtum est:« Boves. ava-
videalur intercludit. Tunc.ergo tectum domus in bant, et asina? pasccbantuv juxla ;eos-(Jo6 i). > Hi
-qua docefChrislus est asccndendum, id esl sacree enim jn fide pevfectorum _afnplius cvedunt;.quod
Scriplui'a? sublimitas appetenda, lexque Domini die D crederido in s"eriiinus cognoscunt.
noctuque meditanda. Palefacto tecto, eeger ante" DUOIJUS modis ci'escil fides : devotione sive con-
Jesum submillitur, quia reseralis Scrijjtura? myste- stanfia, et cognitiorie. Incrementa fidei per devo-
riis acl notitiam Chvisli pevvenltuv. Domus Jesu te- lioneiri per tres gradus procedunt. Pfiriius gradus
gulis conlecla desevibi"luv,-quia sub viliTillevavum est acquiescere, secundus ex liraore, iertius gradus
velaniine, si sit qui vesevet divina, spirifttalis gra- est certtfm esse. Secundum hos tres gradus tria
tise.virtus invenitur. Quod autem cum lecto de- sunl genera hominum , qui fidem sequuntur : _st
ponitur, significat ab homine adliuc in ista caiTie enim quoddam genus homiiium iu sancta Ecclesia;
constituto. Chiislum deijere cognosci. De lecto sur- quibus credere est solum, "rion contradicere fidei.
gere esl animam se a carnalibus desideiiis abstra- Qui ila vivunt ut nati sunt, non amando, sed ap-
here. Dicit ergo : Surge de torpore negligenliae, probando, iri quonati sunt," qui etsi iri" alio nali
et corpus in cujus desideriis jacuisfi in exercitia bo- essent, fideles nori essenl : consuetudine enim vi--
norum operura attolle.et sic domum habilationis vendi fidem leneiit, non amore. Est •autem aliud
seterna? ingredere. Yel irc in domum est redire ad genus hominum atlenlius considerantium statum_
inleriiam sui custodiam, m iterum peccet. vila? liumana? esse dubium,-et ex eo quodammodo
 .1181 DEFLORATIONES SS. PATBUM. — LIB. II. ..__«__.
fluctuare.incipienfiuni. in fido, quoniam multos cou- A peccata sua. neglcxerit, quasi institutionis divinas
spiciunt aversos et alienos a fide, et tamen ducli pie- conlemptor, quamvis non pro peccatis, quaej'am di-
tale fidei e driobus dubiishoc eligunt quod doclri- missa sunt, reus tenealur, lamen pro contemptu
na-Catholica docente didicerunt. Islis pax necessa- i'eus erit. Yel fpiiassis, quia peccata ipsa jam ad
ria est, tvibulalio periculosa, ne forle de periclitan- contumacem redeunt, qua?prius per cotfipuiiclionem
iibus negantes efiiciantur. Est ali.ud genus adhuc humiliatodimissa fuerunt.
Kominum ,qui cerli sunl et cqnfirmati in fide sua: Hac ergb ratione prbbant homines nullo modo
quos Deus vel per exteriora miracula confirma- ppteslatem habere dimittendi peccata, sed hanc so-
vit, velpef- iiiferioreni inspiralionem edocuit. liiis Dei esse, sicut et in Evangelio Judoei contia
-Isti tribuiatioiie non subverluntur, sed exerccn- Dominum murmurantes, quia dixit; paralylico :'
. . ~ < Dimissa sunt peccata tua., > aierunt solum Dcunr
tur.,
Scienduin etiam quod sicut tres sunt gradus per posse peccaia dimittere JMatih. ix). Sed forlassis
quosfides crescit, ifa tres gratlus sunt per quos cre- qui hoc de absolutione peccatorum dicunt, quomodo
scit cognilioiidei. Priinus gradus esf cognitionisfidei, .' quisquaiu peccato ligetur nqn salis diligenter atten-
quo nihil minus unquam fidcs liajjere poiuit, cre- . dunf. Duobus eiiim modis .pec.cittorligafu.s esl. Li-
dere videlicet Deum-esse, et eum salvatorem et re- •" galus est obduratioue meritis, ligattis est debito fu-
muneratorem exspectare. H«c cognitio fidei simpli-. lura? damnajionis : quandiu naroque gratia Dci
.cibus ante jncarnationem Domiiii ad saluteni suffi- cutn homine esl, solutus est homo, et ad bene ope-
cere poluif, ut et Deum crederenl ef Salvalorem randtiffli expeditus.' Sed cum jier peccatuni gratia
exspectarent,-quamvis ejusdem salvationis sueemb- Dei subtrahitur, statim ipsasua obduralione mens
dum et tenipus uon cognoscerent. D,uoenini irijio- "iiitrinsecus obligatur. Isla obduratib sive excsecatio
mine tantum sunt: natura et culpa. Et Creator ad inentis interiores lenebra?, sunt, in quibus bomo
naturam refertur, Salvalov. ad eulpam. Sub lege pro peccato suo iu praesenii obligatus tenetur, et
- autem scripla crevit cognifio quando jam
depeirsona ' nisi ab his in hac vita splutus fuerit, postniodum
Redemptovis manifeste agi cospil, et Salvator per ligatis manibns et pedibus in exteriores tenebras
legeni promitti, et post jjromissioiiem . exspectari.. p.ojicitiir._Sed quia ncmo sua virtute post ruinairi
Sub gratia autem adhuc aniplius excrevii cognilio, " peccaii surgere valeret, nisi divina misericordia
cum Jam ipse Salvalor, IIOJItit piius a niultis JJU- gratuito pieeveniens eum suscilaret, ideo necesse est
'
tabaiur soltirn bomo, sed et Deus Y'erus maiiifesta. ut Deus gfatiam suam qtiam peccantibus • nob s
lus est, el ipse i'cderoptionis modus non in terrena? jiiste "siibtraxeraf,"""quaudo ad poenitentiam vivifi-
culmine potestatis, sed in niofte pi-obatus est con- candi sumus, sola misericordia hullis noslris meri-"
slareSalvalovis. ^ tis prsecedenlibtis reddat quatenus ipsa gralia ad-
-
De remissione peccatorum-, el-si sacerdoles peccaia yeniens cor rioslrum a torpore infidelitatis et a pec-
. - dimitiere possint. r cal.rniorte exsuscitet, iit" scilicet qui primum ipsa
Potcstalem .vemiftendi peccafa/quidam soli Deo sola operante ad poenitenliam compuneti, a vjf.*-uli3
.ita ascribere conabantuv, ut in ea liominem.parti- lorporis absbhimur, etiam, ipsa deinde cooper&Ktt.
cipem fieri posse nullo modoconcedant. Et ad con- pjenilenles a debito dairinalionis absolvi mei'eamui.
.firmationem bujus assertionis adducunt mundatio- Hoc bene in resuscitalione Lazari significalum est,
nem illius leprosi, quem Dominus prius per senui- quem ipse^Dominus per se jjrius intrinsecus a vin-
ipsum sanilati restituit, ac si deinde ad sacerdotes culq moilis absolvit, vivificat atftem de foris mirii-
misit, non ut ejus niundatio virtute illorum perfice- sterio ipsorum apostolorum cum . solvi prsecepit
retur, sed ut tantummodo teslimonio iliorum coufir- (Joan. xi). Sic liamqiie in sancta Ecclesia nriric
maretur (Luc. y". Simili modo in praesentl Ecclesia _moituos peccatis per sblam "gratiam suani interius
dant ministefia sacerdolum nihil amplitts virfutis Yivificansad compunctionem accendit, atque vivifi-
babefe nisi quaedam tantummodo signa esse ui ille D catps per confessionem fpras venire proecipit, ac sic
videlicet, qui prius jjer contiitionem cordis intus a deinde confitentes jier ministerium sacerdotum ab
Domino absolyitur, poslmodum in confessione ab exleriori vinculo, lioc est a debilo damnationis ab-
: eis absolutus esse ostendalur. Quod autem in sola solvi. Bene auteni dcbltum damnationis exlerius
cordis conlrilione etiam anteconfessionem orispec- vkiculum dicitur, quia protirius ad lenebras exte-.
.cata diniillantur, pi-ophetico illo testimonio appro- viores-quas.evadere dignatus non esl, quisquis pvius
.bare Volunl qubd dicitur : <Quacunque bora inge- in liac vita a tenebVis-inleiioribus solvi non mere-
^mueril peccator, salvuserit (Ezech.- xviu); J el lur.
•-aiibi : <Quia-adhuc te loqtiente, dicam . Ecce Sed male, iiiquiunt, de sacerdole Domini facitis
.adsum (Isa. LXV^.> Et Psalmista : <_Dixi, inquit, qui ei potesialem dirnittendi peccatafqtfa?'Deo soli
..confileboradversum "me injustiliam meam Domino, competit (Marc u), tribuitis. Non ego sacerdotes
et tu remisisfi impietaleni peccati mei (Psal: xxxi). > deosfacio. Sermo divirius, qui mentiri non potest,
- Idcirco tamen ,post. coiitritionem cordis, confessio sacerdotes deos dicif: < Diis, iriquit, non-detralies,
"quogue oris est necessaria, quia.si quiseliam post et principi populi lui non maledices {Exod. xxn). »
. 'mpetralam . veniam jjeccatorum conllteri eadem.. Isii yero coatra legis preeoeptum diis delraliucit.
 1183 WERNERI ABBATIS S. RLASII iiS.
quia potestatem divinitus collatam sacerdotibus. A - DIVJSIO.
auferre vfolurit. Neque vere ego sacerdotibus pote- Notanduin quoque est. et illud quod dicitur ;
slaiem dimittendi peccata tribui, ille liominibus < Quacunque bora ingemuerit peccator, salvus
potestatem diviriam iribuil qui de Jiominibus deos eiit (Ezech. xym). > Ego .de his prcecipue dictum
facit. Sed tamen ipse s;cal ex 1semefipso Deus-est," aestimo, qui.tolam vilam suam .in peccatis agentes,
ita etianrper semelipsumquaudo vull sinc bumana in fiiie pceiiitent, ettiuicjjeccatasua deserunt, quando
cooperatione peccata dimiltere potest. Hi vero qui jain in hac vita tempus satisfaclionis" Iiabere nori.
ex semetipsis dii non sunt, illi etiam nlsi eo a quo pqssunt. Quibus dicitur,- ne tamenullo modo deve-
sunthoc quod surit, in eis et jier eos operante, et niadespererit, quia et tunc quoque si vere poeni- .
eis.cooperante, peccata dimillere non possunt. Quod tuerint, niiseiicordiara-consequi valent.-Hoc est,
ergo solus Deus estbonus, nec lamen inde sequitur quacunque liora, scilicet etiam in extremis, eliam
bonos non esse eliam eosquia Domino serv.iunf, et In ar, iculo necessitatis, si peccalof ingeniueiit, hoe
quod solus Deus mirabilia facit (Psal. Lxxi), et ta- esf, ex tota corclis contfitione conversus fueril, sal-
meri de justb liomine dicitur:„« Fecit enim mirabi- .vuserit, ab aelerna scilicel damnatione. Quasi aliis
lia invita sua (Eccli. xxxi), »,i(a etiain solus Deus verbis diceretur : Quacunque hora in pi'a?senti viia
peceata, dimiuil, tunc quoque quando sacer.doles ab.P peccator -vere poenituerit, in futura vila non peribit.
eo et per euiri dimittunt. Ipse cniin hoc in homine Quod si quis coritendat illud quod dicluni est,
facif quod. homo pefeum facit. Nec ideo dicendum «salvus erit, > Jion esse diclurii de salvaliotie qua?
esthominem ilji nihilfacere, quiapereuraDeusfacit, - in futuro-tribuitur, seddeilla potius quse in prae-
irao verp ideo nitilto meliiis, et raultoverius facere, senti absolutione peccatortiin.condonatur. Non ne-
quia per eum Deus Jacil. Hitic est quod Petio prin- cesse est tamen nos dicerc quod peccatbr ab omni
cipi apostolorura dicil :. « Tibi dabo claves regni debito suo absolvalur, statim ex quo geraere coepit,
co3loi*um.-Quodcunqueligaveris super lerfam, erit donec totum consecutus' fuerit remedium, quod
Iigatum et.in cceliset quodcunqtte solveris super ter- Deus ad obtinendam veniam instituit. Hoc est autem
ram erit solulum et in c.adis (Malth. xvi). >Non dixit renieaium, ut covde poenileal, et ove eonfileatur
quodcunque solverilis, ho.c est, ut illi aitirit, solu- delictuui : quod cum fecevit, jam amplius debitor
tuirf ostenderiiis,- fuerit solutum, sed erit solutum, damnationis non eiii, etiam si satisfaclio vestat,
quia sententiam Pelri non jjfaeeedit, sed sequitur qttam pro peccato persohit. Quod si forfe peccator
senteritia coeli. Ne autem hoc soli Petro concessum vere poenileat, sed inlercurrerite articulo necessila-"
putes esse, audi cjuid omnibus aposlolis ae per hoc „ tis.ad confessionem venire non possit, confidenter
bmnibus -apostolorum.successoiibus et apostoloruni pronuntio quod in eo summus sacerdos complet,
vice fungcnlibus dicat: « Accipite, inquit, Spiritum quod -mortalis non.potuit, et apud Deum jam faclum-
sanctum : quqrrim reiniserilis peccata, remittun- constat quod homo quidem verevoluil, sednoiiY'alu;t
tuv cis, et quorum retiriueritis retenla sunl (Joan. adiniplere,. quia confessioheni non contemptus ex->
xx). > Ubi.dixit, si oslenderitis, fuil? Nusquam hoe clusit, sed impedivit iiecessitas. Proinde id, quod
dixit, sed dixit J Si fecerilis, erit. Audiant ergo" et dictum est : « Quaciinque hora ingeihuerit -pecca-
. intelligant- « Quorum remiseritis peccala, remittuu- lo.r salvus erit,» si de preesenli salule accipilur, sie
tur eis. J Quibusboc dicebatur prips dictum fueraf: iritelligendum est, ac si diceretur . Ttinc peccatoris
<Accipite"Spiritum sancium'(t(tjd.), >ne, vel.quod da- salus incipit, quando yeracitev pvo deliclis suis.in^
'
batur erederetur contemptibile, vel quod accipieiateS gemiscit; qua? tameif salus "tunc plene pevficilur,
operaiitur exislinieturexliumana viiluteprocedere. quando id unde ingeniuevit etiam ove eorffiteluv.
Kon ergo mirum esl, si homines peccata dimitte- • liem ill.ud quod dicituv quia adhuc le loquente di-
ire possunt, quia ut-hoc jj.ossint, non ex stia, sed cain : < Eece adsuro (Isa. _xv). >,"Sicconvenienter
ex divinavirLute accijjiunl, et hoc hominibus Deuni . potest accijji quia Deus pius adeslper gratiam, Ut
dare, nihil est aliud quam Deum lioc per bomines i D cor ad poeniteufiam corapungat, deinde adest, ut
. facere. Q:iod autem de mundatione leprosi oppouunt, . peccatovum iiidulgentiam coiifilenli tviiniat
.nininie oppositioni eoiuni suffragatur, quia si ideo Poslremo id quod de psalmo opponuijl: < Dixi :
peecal.br anfe coiifessionom absoJvi eredcndiis est, Confitcbor adversum mc injuslitiammeam Doniino,
quia leprosus mundatus est aiite dcmonslrationem et tu remisisti iinpielatein peceati mei (Psal. xxxi),»
eademTatione peccator posl coinpunctionem ad-sa- sanctus Gregorius de culpa cogilationis lantuninio-
cerdotem ire non debet peccatum suum plangere, do"d_ecem esse asseruitin hccc vei;ba : S;epe mise-
scd justiliam demonstrare, quia et ille ad sacerdo- ricors\Deus co Gitius peccata cordis abluil, quo haee
tas "missus est, non ut sanilatem reciperpt, sed ut; exire ad opera non permittit. Unde recte per Psal-
ganiialein_demonstraret : quod omnino fides ,Chri- mistam dicitur : < Dixi : Confitebor adversum
stiana abhcrret. Propterea si miraculum, quod Do- me injttstiliam. meam Domino; et tu remisisti im-
minus operatus est,, sacerdotibus non ob reveren- pietatempeccati mei. » Et paulo post, quam facilis
tiaui ofiicii, sed ad jmproperium ostenditur, quidI super "iisecvenia sit ostendit, qui dum se adhuc
aliud quoquequam.novi sacerdotii in spirilali cura- - permiltit peiere, hoc quod se petere permittebat
tione contemptus generalur? • - oblinuit, quatenus quia cum usque ad opus .uon
 1185. DEFLORATI0NESSS.PATRUM.--.LIB.IL - -i.Rft'
. veneral culpa nsque ad cruciatum non perveniret Avice Dei fungentes, cum "quibus" interim causarn
pceniteiitla, sed cogitata afflictio meritem tergeret, -suani sine periculo agere possunt. Ament interees-
quam nimirum tanlummodo cogitata iniquitas in- sores, et timeanl judices.' ,
quinasse. Quod _I. vjuis- hoc de quolibet delicto x ' DlYISIO.- . _' _
velit accipeie, sciat tamen aliiid peccatum esse, Qitorunidam inquisilio est quid.opus~sit.Deo ad
aliud impielatem peccati. Impietas namque peccati sqlvenda peccata, hominura homiues cooperatores
•
ipsa-reciissime obduratio cordis accipituf, quae pri- quserere, .qtfasiper se- quod"voluerit. non valeat
mum-in cqmpuuctio.ne' solvilur, _ut poslmodum in adimplei'e. Sed certissime scire debenuis quod in
confessione peccatuni Ipsum, id est debiluni dam- absoivendis peccatis nequaquam Deo humana coope-'
- nationis
absolyatur. Sed .sive boc sive alio quoeun- raiio suffragetur. Ideo tamen liorainem coopefato-
que modo praedictse ituctorilates. exponantuv, nos rein Tieri, quia saius pec.catoris eo modo competen-
verissimeconfiteniur sacer.dotes Dei iri Ecclesia pq-- lius perficitur. Quid enim peccata, nlsi plaga?quae-"
lesfatemljabere iigaridi atque "solvendi,;non per- dam sunt? et qiiid est poenitentia, nisiniedicina? Et
functbiie inusitato qubdam genere loquendi signi- scimus quidem in sariandis yulneribus carnis, nisL
ficalam, sed veraeiter a Deo concessam"., quibus; congruunr.adhibeatur remediuni dolori, nequa-
dietum est: < Quorum remiseritis peccata, remiltun-' " quam sequifur effecius curationis. Quia ergo per
tuf eis : et quorum relinuerifis, retenta erunt (Joant superbiani omnein peccatum geritur, necesse est ut
xx). > Sed forie quis opponet quia sacerdoies multoS per humilitaiem orrinis poenitentia -condiatur,qua-
ligarit i.u Ecclesia, qui apud Deum nori ligantiir -j; tenus inobedienliam obedientia frarigat, et elatio-
itemque multos solyunt, qui apud Deum ligaii per- nis lumorerii humilitatis devotio premat. Conve--
- maneht.Sed scepe ei Jnnocentesligaiit, et irr reatu -- niens ergo yalde est, ut nos qui
peccando, Deo con-
permanentes absolvunt, et sic vertfm iion erit:«QtiOt turoaces fuimus pceijitendo etiam'servis Dei suppli-
rum remiseritis peecata remitteiitur eis, et -quorturi cessimus, et horiio qui ad Dei graiiam eonservan-
retinueritis fetenta evuiit (JoflH.-xx)l> "-. . dain medialoi'e hon eguit, _jam eam recupei'are
Sed sciendtfrii est quod seepe "sacvaScviptura sic non nisi pev hominem. mediatorem pos.sit.,_Name't
. de realiqua loquiturut quid iude venturtfm sit pro- hoe- saluberrimum esf peccatori, ,)fjf discat quam
riuritiare yid.eatuV,el lamen yirlutem ej'us magis longe peccaiido a Deq recesseiit. Cuni autem diffi-
qiiam eventum jsxprimat, quia non quid evenire de- culterpoeiiitendo ad Deuin redit, quia et cautior de
beat, sedquid evenirfrpossitbsteridal. Yerbi^gralia, reliquo ellicituv, crfm non sine giavi labove pceni-
dicit quodarri loeo Scriptura : < Qui cvediderif et tenli aditus indulgentice apevituv. Gemat ergq peb-
- ^
bapiizatus fuerit salvus erit (_/ai'_.-xvi); > el tamen catov, et suspiret, et anxius pro peccato suo ti-
scimus-jjuia- multi credeiitesJjaplismum accipiunt, _ meat, et expavescal, sollicilus discurrat,'auxiliato-
. qulpostea" culpis suis exigentibus Vepi'bbati ad;sa- res efintercessbres'qu_?rat,-pfosternat se humiliter
lulem oeternani non pertingurit. Ilpm in alio loco : hbminiqui noluif hurnihier astare Creatori, utin
. t Qui manducat carnem meam et bibit sanguinem libc eiiam, facto quodammodo ad Deufnjjlamet, et
-ineurfi babet vilam a?ternam, et injudiciuirfnorf dicat:'Yide, Domine, et co.usidera. et altende
veriiet, sediransiet demtfrtead-vitarrf^Toan. vi). » . quod facib. Scio quldem, Domine, et fateor quia .
Et tameri Patflus dicit : « Quia"quisquis corpus Do- tibisubjici nblle damnabilis ftfif elatio, sed jam
mini indigrte manducave et calicem bibere pi'a?sum- propter le coram hbmine-pi'osteriii non sil, quaeso,
.pserit,-judiciurii sibimanducat et Jjibit(7 Cor. xi). » tibi despicabilis devotio.'Ma"gnum esl quod absluli,
. Ubique ergo' iriagis viiius sacramentofum exprimir nec pavum est quod-.veddo. 0 quam suavisetju-
tur, ne quod per ea quilibet parlicipantes salvandi cuilda Dei noslvi^vaiseratio totum bpnum ipse no-
sint, sed quod salvari. pbssintJsignificafuv. Quasf strum in nobis operatur, et.velut pater alludens in
dicerefur : Tanta virtus esl baptismi^ ut quisquis filiis sic lotum facif, ut quasi nihil facere videatur!
illud fidelitereldevote aeceperit,.perillud ad selernam T, Ecce-peccatorcompunctus, gemit, suspii'ats lacry-
salulem perlingere' jjossit. Item tanta virfus est iri niatur, coufitetur reaufm. suum, ppstulat Veniam^
suniptiohecovpovis et sanguinis iiiei,' ut -per illud flagitat misericordiam, et hoc loturii quasi ~exJio-
quicunque digne ^umjjsevil .seternam vitamcouser miuc esse creditur. Sed quis, qusespi boc facit, nisi
quipbssit. Simili modo boc diclum eestimo: « Quo- ille qui Inlus prsesidet, el cor liominis ad hbc.fa-
rum femiseritis"peccata, remittuntur eis, et quo- ciendtim movel? Obsecro ut non sit onerosum,"
xrfm. reiinueritis, reienta erunt. » Ac si apertius si. breve" bujus rei quocWam oxemplunf propor
diceretur : Tantam vobis potestatem in ligandis et suero : , .
_olvendis pecCatis tribuo, ut quisqUis a vobis ligaii Pater quidam quemdam contumacem filium cum
merueril, apud me sblutus esse non possil, et quis- maguo furore expulit, ut ita afllictus humiliaridi-
."quis.avobis solvi meruerit, jamrfpud. me ligatus seeret. Sed illo in contumacia sua persistente qua-
iionsit.Audianthomines, et intelligant peccatores dam discreta dispensatioiie consilii a patre mate.
quod prsesidium-eis a Deo conceditur, qtfod rursUm niittitur, ut nori quasi a palre missa, sed quasi raa-
judiciuni prsepara.tur. Fortassis Deum necdum -in- terna per se pietate ducta veniens muliebri levitatb
teipeUare prajsummit.' Habent liortfines" sacerdotes qbslinatum deinulceat, coiitumacem ad humilitatem
 " -
U87 WERNERI ABBATISS. BLASII 1188
fiectat, veliementer patrem iratttm nuntiei, se lameri _ baec,- etcustodiet misericordias Domini? (Psdl. cvi.j),
inlerventuram spondeat, veniam promiltat, consi- Nunquid enim superflub ideo factum est quod
lium salulis suggerat.intercessbresqucereresuadeat, factum est, quia Deus ab irato in propilium muta-
uon nisi.magnis precibus patrern placari posse di- lusnonest, qui suis nunquam propitius -non esl?
cat,' causam tamen rei se suscepturam asserat, et AbsilJ Sed nccesse esl sie fierl, quia aliter realus
,ad Jjonum finem rem omneni se perduclui;am pro- roeriti scelefis non pptest expiari. Necesse.est ergo
niitlat. Videte, qtia?so,-jsinon ifa causa nostra agi- sic fieri, quia Deus bqc eliam quod dare desiderat,
lur. Peccantem filiuni Deus Pater qtfasi expulit a se praecipit pbstuIarirNecesse est ergo sie. fieri,
iratus; cui lamen in.propbsiio bona? Volunfalis suae quia elsi in Deo secundum propositum crga nos
forlassis nunquam iialus ftiit. Sed quia inlir.niitas rei non fuerat, in nobis tamen secundum reatum."
fmmana per se. de lapsu surgei'e non valet, ad cor ira maneljat. Queecum-debita satisfactiorfe solvitur.,
peccatoris mira gralia mitlitur, sacerdos interces- Ufifa dicam, non Deus homini, sed Deo homo re-
sor quaerifur, ut -Deus cui iratus nqir fuerat com- conciliatur.
placetur. Quid dicam? Quis sajjlens et intelliget

.DOMINICA YIGESIMA.

Secundum Matthaeum..

<;Loquebalur Jesuscum discipulis suisin parabo- R tione lac et mel processerunt. Lac, id est opris riii-
lis, dicens: Simile faclum est regnum coelorum homi- Vaculorum, per quod rudes quasi puefi suslenian-
niregi,-qui-fecitnu'ptias lilio suo, i etc. (Malth. xxu.) liiv; meljid est eloquium doclvinee,uf ail Projjhela:
!n parabolis audiunt quod aperle rion merebantur au- « Quam dulcia faucibus meis eloquia tua supevriiel
- dire. Sciens Dominusvoluntatem ssevientium contra et favum ovi meo {Psat. cxviu).» Bene efgo dielrfm
se/niliiloniiniis tafnen incvepat illos. Rex iste Deus fuit Abvahee: < Exi de tevva ttfa, et de cogiiaiione.
Patev esl. Qul fecit nuplias filio suo, quando in tua, > id est de Judaismb, et de civcumcisione in-
xitevo Yivgiriis eum hunianag naluvae conjunxit. Qua? tellige exeundum esse qui" salvavi vuit. Nec solum
coiijunctio ex duabus exstilif natuvis, non ex dua- Judsei, sed et nullus bomo polest mariducare lac
btfs pevsonis. Apeviius dici potest :-Nuptia? sunt , etinel Dei, nisi terram et cognalioiieni suara relirf-
societas Chvisli et Ecclesise, tam ex Judeeis quam ex quat, ut est illud : < Nisi qtfis reliqueril patrem et
gentibtts congregaise. Htij'us Sponsi thalamus fuit matrem, etc, non potestesse iiieus discipulus (Luc.
uierus Yirginis. Congvegatio justortim vegnum coe- xiv). »Iteni : < Qui vult nieus esse -discipultis, ab-
lorum dicilur, quia in ea ccelestes virtutes regnant. neget semetipsum (Luc ix). >"Ilelinquit ergo cogna-
.Quaein hoc simiiis estDebPatri, quia sieul ille Filio tionem suarii, qui non contemnit eam, sedqui plus
suo conjunxit Ecclesiam," ita illa congregatio filios " diligit Deum quam parerites"; relinquit terfam suam,
suos quos-Deo"generat per verbum prsedicationis, - ijui carnis sua? non sequitur voluplatem. .Ex fem-
per fidei sacranienta cpnjunxit Ecclesise fideiium.. pore Moysi eoejjit convivium islud proeparari quando
« Et.vocayit plures, et hora coena? niisit servos Texdaiaesf. Quod conviviutii-ita.div.ersis speciebus
suos vocare invitatos ad iiuptias, et nolebant ve- juslitia? decoralum est, sicut regaleprandium diver-
nire. » Ltfcas describit sub appellaTipneccense (Luc. sis cUnVornaluV. Exeodem tempoi'e exierunfiriyi-
~ "
xiv) quod Matthaeus dicit praridium esse",.ciim apud tatorcs, id esl-propheta?. "• ",,
- < Iterum rriisil alios
antiquos quotidie ad horam nqriam prandium fieret, servos,"dicens : Dicite invi-
quod ecenaVocabalttr. Prandium seu coena doctriria talis : Ecee praridium meurif paravi, tauri roei_et"
est juslilise etverba divina. Manna figuraniTiabens- altilia riccisa, et oronia.parata. Yerfite ad nup'tias.'> -
verbi in deserto ideo dicebatur riianna (Exod. xvi), Servi primi fueruut propheta? prsenunlii iricarnatio-
quod Hebraice dicitur quid est hoc, ut quolies- nis; secundi supl aposloli, qui facta asserunt. Unde
cunque audimus verbum admoneat nos ipsum liic dicitur prandium pavalum," id-->est mj'"steiTum
noriien requirerb : Quid est hoc quod audimus? Et incavnationis completuni, efintroitus regni apeftus
sicut cibum cum masticaverimus, dimittiirius in -r, qui arile fuerat clausus. Tauri et saginata bccisa
slomachum, ila ef verfjum bene traclatum cbm- iijtelligurilur sancli-occisi.Diniiesproplieloe etChri-
mendanduin esl riiemoriccquasisiomaclio. Inyitalio slus ideo occisi sunt, ut boc sjjlriluale tabernacu-
fuit quando Dominus dixit ad Abraham : « Exi de lum firmiter figeretur. Nam sicul Viscefa agni,""id
terra tua et"de cognatione tua, et venf in terram esl eloquia Christi homines non manducaverunt,
quam moiislravero libi, etdabo lihi illam etsemini nisi postquam occistfs "est, sed post mortem ejus
luo (Gen. xm). t Quain terrara? Orientalem, flueri- Evangelia preedicaveruiit, slc ef viscera, id est elo-
tem lac et mel. Quod verurii non est de terra Jri- quia pi'ophelarum non sunt suscepta,nisi postquam
da?a3.Nunquam enirii illa fluxitlac et nieL Sed est occisi suht; -Si enim suscepissent sermones Isaia3;
raliorialis qua Clirislus siiscepit, de' cujus incariia- nuiiquam serrassent eum, sedpbstquam pccisus est,-
 1183 DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. II. ' i.90
Jiida?i coepcrunt eum lugere. Sicut enim miUius A exercitibus suis perdidit homicidas illos et civita-.
viventis aiiimalis-viscera mandueantur, ita viven- tem illorum succendit.» Magni eriminis arguuntur
tium prophetaruvif sermones nemo suscepit. Sagi- qui servos regis bcciderunt. Quando veriit ad ultior .
nata surit gratia Dei plena. Nec ideo dixit taurqs : nem homo siletur, et rex laritum dicituv. Exerciti-
et saginata quin latiri fuevunt saginati, sed riori bus. id est malis angelis seu Romanis sub Yespa-
omnes sagiiiati fuerunt lauri. Quidam eriim tafttufn siano et Tito Judseqs inlei'eiiiit, et pra-varicatficem
propheta^fuerunt, quidam autem propheta? et sacef-' succendit civilatem. Yel ita"; Exercitibus, id est
dotes, sicut Jevemias elEzecliiel. Ergo saginatadi- sanctis angelis pcr quos judicium exercebit, perse-
cit prpphetas tantummodo, quia repleti - fuerunl , - quentes, perdet, efcivitatem,.id est carnem in qua
Spiritu sancto; tauros autem "qul et prophetee fue- liabitaverant cum anima iu gehenna cremabit. -
runt et sacerdotes. Sicut enim tauri duces sunt gre- < Tuncaitservis suis:Nupl,ieequidem paralsesUnt;
gis.ita etsacerdofes principes pbpuli. Alitef : Tauri sed qui invitali erant nbri fuefunt.digril. Ite-ergo ad,
sunt Patres Yeteris Teslamenti,-qui inimicos ysuosi exitus yiarum, et qrfbscunque inveneritis Y'.ocateatl
experrojssione legis quasi cornibus virium repevcu- riuptias. » Si.in Scriplura sacra vias acliones acci-
tiebant. Altilia vero, significanl Patres Novi^Testa- ptnius, exitus viarum iritelligimus dcfectusactio-,
jrienti, evangelica prsecepta ferentes, et pennis saji-r B,nuni, quia illi pleruriique facile" ad -Dominum ye-
.«ta?-contemplationis ad sublimia elatos per gratiam niun.t, quos, in tefrenis actibus prospera nulla co-
. _?Ierna?pinguedinis perceplam saginatbs, sicrit altr- mitantrfr. - .
_lia _aginata.dicimus, ab eo quod est alere.-Nota < Et egressi servi ejus in vias congvegaverunt oru-
qtfod in priori invilatione nihilde tauris-et allilibus nes quos invenerunf malos et lionos, et inipletss
-dicitur,„;sed in secunda, quia Deus, cum v-eria . sunt nuptiae discumlierititim. > Per malos et bonos
ej"us audire nolumus, adjungit exempla.. rGmiiia, aperte ostendilur quia per nuptias Ecclesia designa-
inquit,pafatasunt,» quia quidquid adsalutem quae- tur, quse nunc et indiscrela suscipit, et poslmodum
ritur, lolum jam adimpletum est in Scripturis. Qui in egressione discernit: Mali riiiscentur bonis^ quia
-Tgrfavus est, inveniet ibi quid discat; qui contumax nequaquam perducit fefvum animoe ad sublilitateni
est et peecatpv, invenietibi futrfvi j'udicii flagella. acuminis" si in boc non evasevit lima aliense pravi-
Omnes cibi inveriiunluv in, Scriptuvis et paryulorum tatis. Debent enini bpni tblerare malos sicut in
" -
etmajorum. .- . arca Noe.diversa fuerunl genera aniAialium, et in
, < Illi .aulem neglexerunt, et abieruni, alius in horreo sunt grana cuni paleis.
villam suam, alius vero_ ad negotiationera suam..» _ ..- < Inlrayit autem vex ulYideret discumbentes. Et
Non dixit malignali sunl, sed neglexerttnt," quia nbn yidit ibi hominem non vcstitum veste nuptiali, et
" omnes Judeei
crucilixerunt Chvistum, autin mpvte . ait illi : Amice, quphioclo Jiuc intrasti riori habens
ejus cousensevurit. Omnis aclus liumauus duplex veslemjiuptialem ? >Rex, id esl Deris iritravit, nofi
-est, aul.villa seilieel aut negotiatio. In villa intelii- quin ubique sit,.sed ulji vull aspicere ibi dicitur
- gituromne bpus terrenum, sive in agro; sive ih praesens; ubi-autem, non, vult, dicitur absens. In-
vinea, sive in fervo, et quidquid labore manuuiM - travit ut videret,- id est viderl faciat singulorum
fit. Quod autem in Tabore manu.um, sed et aliis - merifa. Defuturb loquilur hic per" tempofa praeler-
lucris coiisequimur, ut In lionoribus pefmanere, ita.-Dies.aspectionis dies est jrfdicii quando visita-
aut in-militia,- aut in mercatione, omne hoc -turusest Chrisfiarios qui stfper riiensam Scriptura-
negoliatio appellatur. Duobus ergoj yerbis omne . rum recunibunt, id est-requiescunt, el ccelestibus
-opus Iiumanum conclusit -sive honeslum, sut ost replentuv doclvinis. Yestem nuplialem accipe_prai-
villaecultuva. Unde Salomon : < Ne oderis opefatib- -ceptaDoriiini: Si quis igiiuv in tempoi-e judicii fue-
rnem rusticam (Eccli: vu), » sive inhojiestam, ut vit inveutus, sub noniine Cbvisliano indutus exuviis
csl negotiatio dignitatis, sive militise, sive nverca- - vetevis horoinis audiet illud:' < Amice, quoraodo
lura?: unde nihil antea Judaei fenebarit. .Sed forte JJ huc intvasti? "JAmicum vocat, quia invitalus fuit.
'dicis : Et villam colere peccatuni est, quia inipedi- • Aorplius : Yeslis nuptialis est chavilas, quam ba-
. menlum est? .Non est cuuuva villa? peccatum, sed Ijeve debet omnis baplizatus, et quae ita habetUI, in
in pvoeferendo eam Deo facis - esse peccatum. Aut duobus pvaeeeptis, id est in dileclione Dei et pvoximi,"
- ita : YTlla est mundus isle, circa .quein amalores ,,-sicut in duqbus lignis superiori et inferiori yeslis
-muridi-occupanlur; negotiatio" autem prsedicatio texitur. Ariiice, dicit, ac si apertedicat: Amice, et
'
legis et procurafio templi quam avari sacerdbtes et non amice : amiceper iidem,-sed non amice per
;ca?ieri miuistri templi quasi negotiationein cxisfi- operalionem.. At iUe oljmutuit; Hie abscondimus
~ manl. - - ~-' - „ • bpera, et celamus corda. noslia; sed in illo die
Sequituf: .
< Reliqui veio lenuefunt servosejus; et eonltf- - quarido sol et luna et totus mundus stabit adver-
melia_.af_eclos occidefunl. J De sua morte, tacet,- sum nos in testimonium peccatorum, et si omnia
-
quiain priori parabolalnde dixerat :"etostendil mor- taceant, ipsae lamen cogitaliones noslra? ef ipsa
iem discipulorum suorum, quosTpost ascensuin - opera specialiter stabunt ante oculos nostros ante
" "
suum occiderunt Judsei. -,-.---.. •,Deum, dicente- Apostolo : « Cogitaiionibus inyicem
< Rex aulem cum vidisset ifatus est,- et -tnissis . "accusantibus aul eliam deferidentibus in die quancib
 "
*->qi WERNERI ABBATIS.S, BLASII . , -iS2
judicaverft Dom.nus oecuila bominum per Jesum A exteriofes; postea patientur fletus.et stridores uea-
~- fium.
Christurri-^Rom. ii). J ,
<-Trinc dixifrex-ministris': Ligatis nianibus--e_:us Exposilio de eodem,-
ef pedibus, mittite iu tenebras exterioresyuljr erit <Beati qui audiun.fverbtimDei, et cuslodiurif'
flelus et stridor dentium. J Eigatasmariuset pedes illtid ! J (Luc xi.) Mulli srintfcbaiissimi, quiverbum
oculovum et ad Dei1. n ec - auve cpvpoyisaudive volunt. Plerique verq
flelumque stridprem dentium, yel 1
comprobandam resuvfeclioriis yeritatem iritellige,- , -bocaufc
-„ . qifideni
„^ — sed riiinime- beali
audiunt,--.„.- i - ^ suut;-,
vel.cerle'ideoligaiitur Jnanusetpcdes,'ut desistant quia.illud~opei'alionenon diligunl. Qui aulerii illud
njaie pperari. et curVere ad effuiideiiduiri^sanguliiem. . sollicita aiife auditint,. intento cpvde custodiunt,
Quce liunc spoiite ligantur in Vitio, tunciii sujijjlicio "'devoto opeve impleve satagunf. Hi beati.sunt, •
quia
Dei iiiaetevnum.exsullabunt.
ligabunlur dolendo. In fletu qubque qculoruiri et cum.vevbo
. stridore deiitium per nietaphoram membrdi;u"m coi)- . Idem Yerbum refeft bodiein eyangelio quod qui-
poraliumniagriitudo ostendittiriormentorum. Exte- ' damrex fecit nuptias filio" sub. .Qtfi' raisit servos
' vioves tenebvae sunt.
nqvissiriise,-id est "setevnanox suos invitatos vocare", et-riolebant venire.-Iterum
-damnatiorils,, qiiia intevioves srfnl csecitaS covdis. alios misit: quibus ut invilatis prandiuni paralum,
Repulso;uno;iniquoomiie„corpus malortfni expri- ^taui'os'el allilia occisa,- et oirinia parata-dicereiit
, "milur,et gerferalis sententia irifertur." - prsecepil. At illi negligentes, .alius--in Villam, alius
« Multiautem ,sunt vocati,; jiaucivero eleeti. > ad liegoiiatioiiem suam abiej'Unt; alii lentos serybs
,Tale esfqtfod djcit: Non unus tanfum de vocatis ,el .confumeliis affectos .o1ceidevunt..'Quosrex inissis
eicivitatem illorum succeudit;
estejecfus de nuptiis; sed.de Tnullis est intelligeri- 'exei'.cilibus_perdidit,
dum. "Divini enim veybi nunc lepulas suihimus, sed- ' cDelride ad exitris viaruni riiisi_t,-,ct quoslibet adyo-.
ili die judicii rex liitrans nbs dfstinguef. Aliler: Ex cari jussit. Pbsfqtfam autem impletse;suril nuptia?
- hoc qubd non__dixii, inlrayit rex" ut VemiineraVet, "discumbentiuni, intrans vex.vidit queindam non Jia-
sed, u't videret,, datuv suspicib ne fovte hbc.non.de berevestem in ijupiiis uteiiliuiff, jussil eum ligalis
vindicta judicli irilelligaluv.'Neqtie enirii dix.it.: Mil-r .maffibus et pedibus" projici'in tenebras exleiiofcls,
iife eqm 'iri tenebvas inferibres, id est in infeiiora - .ubi esset fletus et-stiidor deritium;-dixilque inultbs
loca inferni, Unde alibi: «Et eripuisti. ariiriiam esse vocatos,"paucosY'erb electos (Maith. xxu)..Rex
nieam exTnfeiTio inferibri"(J?sa/. LXXXV),J sed dixit. qui nuplias filio fecit estDeus Pafev, qui Jesu-Chrir
e.xleiiores. Ergo securfduni banc senleiiliam;" dies 'sto Filio suo sporfsain Ecclesiam -eonjunxil. Hujus
-
aspectionis diesTeniaiionis est, quandb dignatus est t(2 nupfialis thalamus erat-sacrse. Yirginis uterus. -
lenlare Ecclesiam suarii, u,t yideal qul iidem liabeat .Sprvi qui invitalos ybcavevurit, eranlpr-ojjhelae, qui
Judeeis per patriarchas invitatosChiislum incar-
,ef opera. Quofies ergb lenlat Ecclesiam, Ihgfedi.luT
ad eani, ut vldeat qui sunt digni huptiis caileslibus, iiandum prainuntiaveiunf.;-Qui venire- nolebanf,
. ct situncinveiiitindignum erant bi qui prophelis non credebarif. Servi securfdo-
aliquenJ,-interrogafeum. missi aposloli-fueruut quiper fbiam Judeeam Chii-
Quia iiumafia simplicilas diflicile fraudulentiam si-. - -stum
. mtilata? nientis; intelliglt,' Tdcircb liunc indignum pro-nobis incarnatum-preedicaveVunt. Prari-
diuni paratum erat saginati vituli, scilicet corpus
, cpjtu n.uptlaii Detfs solus iuvenil. Nuptfale "auiem
nobis jam oblatum. Tauri feroces tyranni exsii-_
. veslirhentum _est fides vera/.Unde. Aposiolus aif:. ' pro
t Exspoliate vosveterem bominenicum aciibusejus," terunl qui cuncta "orbis -regna jjertfom uefunf AJtilia
vvero eranl pliilosophi, qui qnijiIa;pevscvutando -vo-
, vestientes vps.riovum qui secundum Deum creatus
. est iri jusliiia et sanclilate veritaiis- (Cotqss. m)~.\» laverunt -iiienie usque" ad sidera obeli. lli occisi
, Juslitia periiiiet ad', coirye"rsion_m.bonam,,sanciilas %,eraiit, ditm Dei •sapientia -stfperborum' colla, et su-
blimium calfcayerat -huTriiles'ef paujieres pafenles •
,verilatis.ad fidem veram. Iuterrogatiqauterii-fit in •
. elcgertit, -sapientiain pruderilmm i'epfobavei'at,-idiq-
.eogitationibus.impii,;-quasi dical:-Utqtfid Ghrislia= ?- tas et simplices boniines- aT preedicaudum coiisti-
• nus es factus.? Op.era ttia non suut Christlani. Tlabel"
ttiefal.' Omuia erajit,paraia,_quia ciiucla ad saluteiri
. tale, cunfYideril.Deiis jion habenteinquid resppn^ • pertinentia ftteraut piolatar" Scripturam bmuibus
. <ieat couscieiiiia? siise, tradit eum spifitibus indu-
. ciionunr.;Nam -mala per irialos ministros red.ditr-et • apei-uerat, baplismus' ei.poeniieijiia cuuciis palebal.
At illi" neglecta salute, ad-nuptias Domini venlre
ligaiil^ei irianus, id est opera recfitudinis,"et;pedes; - noluerunf, sect alitis in villam, alius ad
id esfmotus_anima?,;quiljus.incedit non deloeo ad nem negoliatib-
abierunt, quia iantiim ierrenis lucris inhiave-
- loGitm,-_sedde.maload bonum,et debonojad nia---".
ruut, et Ideo coelestia- amave uon potueruril. Reli-'
lum, ut sic. laqueum pevdilionis incuvral., -Efita, .- qui vero servos regis contumeliis- affectbs"occide-
• mittituv-In extenores
leiieljras,'vel-gentiliuriivel runl, quia Phaiiscei et pvincipes sacerdblum-apo-
, Judeeoruni yel-Jiaereiicorum. iEl, forsitan propin-^ - ,-stolos cavcere, vinculis, verbeiibus
affecerurft, qiios-
-. quiores sunticncbiaj gentiliurii quiyeriiatemspei'- • dam ex eisocciderurit, alios de finibus suis cum cou
nunt ijuam iion audierunt; exteriores.-autem" Jii-, /iumelia propulerunt. _ , . --
daiorumquiriori crediderunt,magisexterioresbaere- « Rex autem missis exercitibus bpmicidas iilos'
• ticorum
qui didicerunt. Modo millunturin tenebi-as -perdidit, et ciyitateni illorum. succendii, i quar.dc
 "
il.OS DEFLORATiONES SS. PATRUM. — LIB. II. nsi
nutu Dei Romani principes cum exercitibus Ju- _^ sunt. Et quia lieec omnia per Cliristi potentiani
dseamintrayerunt, .parricidas Judseos. variis sup- sunt sedata,' omnia sunt nobis ad saluterri" parata,
pliciis intevemerunt, civitatem Hiefusalem igni Tdeo ob nulla negotia negligamUs, quin tota fe-
succenderunt. Deinde ad exitus viafum-servi diri- stinanlia ad epulas Dei veniamus. Dei quippecon-
guutur, et _quoslibet vocare praecipiunlur, quia vivium est pevennis vitse gaudium. Ad h_oceuvrit
profecto, dum Judeei ad nuptias Dei venire re- quisquis Dei precepta implere satagit, De exitibus"
cusant, apostoli in yiam gentium abeuntes, ido- yiarum vopali ad iiuptias-jam discumbiriius, quia
lolatras ad epulas Dei invitant. Bonos- et malos de variis orroribus ad sacramenta dominica con-
co.ngregaverunt, quia multos reprbbos ctfm ele- yenimus. Ef ideo, dilectissimi, veste nuptiali re-
etis_ ad fidem traxerunt. ; Nuptiae discumbentium splendeamus, ut videlicet Deum pro" oriinibiis, et
- ntfmerus eleclorum
"impientur", quando impJebi- proximos tanquam nos ipsos diligamus. Quem in
ttfr. Rex irifrabit discumbentes yidere, quands» hac veste rex intfans.non invenerit, ligatum de
"ad j'udicium veniet ctfrictos pro meritis discernei-c, conviyio ejici in tenebras infefnales jubebit. Hb-
"sicut scriptum esl ; « Yeniet Domiriusiri j'udicium .runi autem civitates ipsis perditis cremantur a.qui-
"cuni omni despecto, J IIGC esl tam diligenter ju- bus servi rriissi injuriis affecti eriecantur, quia
dieabit in boc mundodespectissimum, quam omni B nimirum deeirioiiibus perdendi permittuntur : a qui-
gloria exceUeutissimum. Non vestitus veste nu- bus praedicatqres lric contumeliis affliguntur, et
pfiali Toras pVojicitur, quia carens eharitate Dei, eorpora illoruin demum igoi inexslinguibili sue-
imptiisejus qui est -charitas rion admittetur. Ye- ' ' '
cenduntur. _ , . _
slis hanique nuptialis est charitas, per quam De Iiis nuptiis. texuit rex Salomon dulce ejii-
"adipiseitur aeterna clarilas. Manus et pedes ibi thalamiuni, dum inlaudemSponsi ef Sporisasper
fuiiibus peccatorum ligabuntur, qua? hic pravis Spiritum concinuif Carftica canticorum. Filius
operiJnis- constringuntur. Membva quippe quee quippe regis Hiertfsalem desponsavit sibi filiani
fctoc.ad malum laxantuv, ibi ad supplicium coar- regis Babylonis,"acceptamque tradidit erudiendam,
ctasjfii'. In tenebvas exteriores pVojiciuntur qui atque ornaridam sub manu custodis; ipse vero
ariric inleriores tenebras deleelabilitef patiuittur. abiit instruere convivium, quoniain denuoreversus
Ibi erit flelus et stridor dentium, quia transibunt curri ingenti apparatu maximoque cultu installa-
ab aquis nivium a'd calorem nimium (Jdb. XXIY). Tum introducet thaJamtfm" secum ad nuptias,- spGii-
A fumo etenim ignis fletum, a nimio frigore pa- sa? ornatores dueeris in palatium , ejus verp eof-
tiuiifur stridorem dentium. < Mulfi autem sunt „ ruptores tradens in earcefls suppJIciuiiK Rex Hic-.
"
voeali, pauci verb- electi, J quia Videlicet multi ad fusaleni est Deus,- cujus filius est Ghrislus. iRex
"-'fidern vocantur, sed soli elecli salvantur. Duse Babylonis esf diabolus. G.enlilitas .vero erat cjrfs
vocaiiones sunt, una exterior, alia interior. Per filia, cuni esset idolblatria? dedifa, Hanc ipse a Pa-
-exteriorem, multi per apostqlos et praedicatoves •tre-despohsavit, ,drim pro.ea sanguirieni funderis
yocati sunt ad „ fidem; per interi.orem pauci per de diabolo in ' cruce iriumphavit. Hanc custocli
Filiurii tracti sunt ad Patrem. Per exteriorem niul- iradidit, dunfeam ordinidocforum divina lege in-
ti pisces .sagena? fidei inheeserunt , quos "electo- struendam, gemmis virtutum "decrifandam 'cora-
res Iterurri Tofas miserunt; per interiorem pauci lfiendavil. Ipse verq abiif eenvivium pvqcuvave,
Tatuerunt, quos in vasa elegerunf. Nunc sunt re- >quia "pvofecto ascendit in coelum , loeum ei- ap-
"probl jjermisti electis, ut palea? granis; Cliristo ' luni in, domo Patvis pef multas mansiones- prc-
autem ,cum; ventilabfo -veuienle, palea? -excussae parare. Denuo' cum exercitu - omnium angelorum
Tsni inexslinguibili traduntur; grana autem in hof- veniet, eainque de Babyloriieae peregrinalionis ex-
- - ' - " "
rcum congregaburitur Dei. "silio eruet, atque in clvitatem Pa.tvis sul glorio-,
= Et nos, dileclissimi, ad nuptias Dei cum mul- sam Hierusalem cum summo tvipudib introdu-
=tis vocati sumus- studeamus bonis'aetibus, tft D cet. Tunc Sponsa? ornatores simul intrabunt, quia
-
cumpaucis elecli simrfs. Pvandium-nobis quotidie-- qui Ecclesiam hic seriptis vel dictis iristruxefirit,"
paratur, dum sacra Scriptura cum corportfChri- "et bonis exemplis perornaveriiit, 1 cum llla funciii
sti nbbis proponitur. Tauri ad boc corivivium oc- nuptiis Agni utsol fulgebunt-. Perseculbfes vero .
cisi sunt, quia-apostoli lauri gregis Domini pro qui eam- Iacerantes"_vim intulefunt, etTisbretici ai-
"invitatiqne barum epularum cxslincti bccubuerunt. queschismatici.qui eam corfuperiint, tunc iri^la-
Ad boc etiam convivium altilia. occisa sunt, quia gnum -,ignis et sulphuris" missi perpetuo ariic-
"
quicunquead coslestia"mente cbnvolanles, pro bis bunt. ;
epulis pfostrati- sunt. Tauri. quoque "persecutb- Ne hujus exsortes convivii sirinis, vaviis dccri-
-res fuerunt, qui cornibus- crudelitatis fideles veiir mentis instvuit nos Dominus. Navvat enim quod
tifaverunt, sed.Christo venierfte iam enervati sunl. qiridam ficulneam in vinea sua habuevit, el-per
Yolalilia autem ha?refiei exstiterunt, qui quodam- tves anrios veniens, fvuelum in ea norf irfvenevit,
niodo ad alta vblaverunt, quando' in cceliim os et ne diutius Tefrara sterilis ciccuparet, succidere
jcosuerunt, et iniquitatem irf excelso contra Dcum "prcEceperil (Luc- xm). Ficulnea sterilis in vinca
loculi ssnf; sed a Catbolicis victi et exterminali erat Synagoga in ,_legeinfrucluosa.' Ds_qua Dorai-
- . g'8
PAT.?.O_. CLYH
 \\S5 WERNERI ABBATIS S. BLASSl il§5
nus tribus annis fiuclum quKsivit, quia eam"ante A Deb esse, et bonura - anle
esse. Institutio conjugli du-
sub lege pef prophefas, plex est. Una peccatum ad ofllcium, alia
legera .per patriarchas,
sub gratia -per aposiolos ad fructurii boni operis posl peccalum ad remedium. Prima, ut riatura
mrinuit. Sed qriia per perfidiam arefacta terram niultiplicaretur; secunda, ut natura exeipereiur,
-steiilis occupavit, securim judieii sui ei ad radi- et vilium cohibeielur. Prima insiilutio con-
-eem posuit, dum eam gladio Romanorum succidit. jugium proposuit in. foedeve dilectionis, ut in eo
"Ficus etiam sterilis in vinea, est quilibet Iiomo esset sacranientuni soeietalis, qtfaeiir spirittt coa-
jsine-bonis operibus in Ecclesia. De boc fructus stai- inter Deiim el animam. Officium autem con«
„ irium annorum qriaeritur, durii operatio lidei Tri- jugii in cqinraistione carnis proposuit, ut iri eo
nitatis ab eo "exigitur. Et nisi cilius confessione sacramentuin esset societatis quod in carne fu-
circumfodiatur, et stercus poeniteritise . mitlatur, tura erat inter Christum ct Eccle_ia"rii._Secunda
morle excidetur, et iri ignem gehenna? niitte- iusiiluiio conjugium in foedere dilecfionis siuici-
'
luf. .,-.-" -vi.t, ut per ejus bona id quod in cauiis comfriis-
IIoc quoque praefigufavit mulier - inclinala, sod fibne infirmitatis erat et delicti exciisaretur; ofll-
a Dominb pie sariata (ibid.). Mulier ad-terranvjn- cium autem conj'ugii incomnilslionem carnis con-
clhiata erat-, Synagoga- sujj pondere Jegls ciirvala. cessit, ut in eo praetei; generis multiplicationcni
"<lusea Domirio erigitur, duni multitudo de Judceis geiierantium infirroitas exciperetur (Ephes. y),
conversa cle onere Tegisper gratiairf erijjilur. Quare autem inslitutum sit conjttgii sacramen-,
-Mulier decem et oclo annis incurvaia est quce- tum apostolis innuit, ubi virum imaginem Dei esse$
libet aninia sub utraque lege infirma. Denariu.s ac per hoc quodammodo mulierem anima? ,valio-
uamque ad Yetus"" TestamenUim',proptef decalo- -^nalis lypum porfafe oslendit. Quare iEerom in-
gum Iegis, octbgenafius autem pertinet ad No- slitulum" sit primo conjugii bfiicium, ipse Deusin-
vuiii Testamentum proptev "oclavarii Dominicse re- siitutor et ordinator ostendit, dicens : a Crescite et
.tfrreclionis. Decem -ergo et octo annis nmlier in- muliiplicainini, etreplete lerram (Gen.'i). > Oflicinm
curvatur, duinanima Utriusquelegis prcevarica-, conjugii, hoc est cavnis eomiiiislionem, anle pecca-
sione jji'a?,g;'avatur, sed a Domino adsaliuein stib- Jtum non ad remedium iiifiniiiiatis,- sed ad iiiul-
levatur, ^dum .gralia ipsius per poenilentiam sal- tiplicalionem prolis inslitutum esse ; jjnst pecca-
valur. Pev pauperes, cliaiissimi, debenius- per- tum autem idem ipsum ad remedium infirniitafis
"venire ad convivium Dei; prseeepit enim Dqnii- concessum, beatus Auguslinus Jestatur his .verbis
nus ne ad pi-tfndiuin noslrum diviies- vel poten- C dteens : «. Ulriusque sexus infirmitas propendens
tcs irivitemus, a quibus velributioiiem hic recipie- in ruinam furpitudinis, recta hoiieslate iiuptia-
.mus; seti ul ad conviyium noslrum pauperes, de- .rism excipilur, ut quotl sanis esset oflicium sit
biles, claudos, ccecos convoceirius.a cmibus nullam a?grotis remedium. » Item in conjugio aliud esse
reiribuiionem spercmus. Hoc enim facientes, beall ef aiierius rei sacrameritum esse ipsum conjugiuin,
erimus, quia recipient nos-irf seterria tabeniaculcij - et aliud esse etalteiius rei sacramenlum esse ipsiim
cum defecerimus. - , cotfjugii officlum, ideni ipse in libro De bono
diceus : t In coujugio aliquid
,De sacramento conjugii et,de origine conjugii', et conjugii teslalur,
causd inslilutiohis, et de .dnplici inslitutione bohi esse videtur, non solura pvopter propagalio-
' - - " ' -
conjugii. , i nem filiorum, sed etiam propler naturalem in di-
Dum omniasaeramenta p.ost peccafum _et pro- verso sexu societalem. Alioquin tamen non dice-
pter peccatum sumpseriiit exordium, solum nu- retur conjugium in senibus si vel amisissent filios
piiarum vel cbnjugii sacrameritum etiam arite pec- vel non genuissent, in quibus etsi emarcuerit ardor-
catum iegitur institulum, non tamen ad reme- caruis, vigetiamen brdo charitalis; >Ttem in nuptiis
dium, sed ad ofliciuml In conjugio autem „ hsec plus yalet scienfia saeramenti quamfecundilas ven-
primum consideranda sunt et discernenda : origo D tris. > {AUGUSTINUS.) < Unde quidam rion intelligentes
.et institutio cum modo et causis suis, et secun- bbc quod diclum est: llla mulier non potest perli-
dum tempus, et lpcus, et vitus variatio. Con- nefe.ati Christi et Ecclesia? sacramentum, cum qua
jugii auctov Deus est. Ipse enim conjtiglura csse noscitur non fuisse carnale eommercium, aestimant
discemit, quando . mulierera ad propagationem ge- enim saei'amentum conjhgii esse nori posse, ubi
"neris brimani horaini adjntorium fecit. Adam quo- commistio carnalis non ftierit. Nesclunt eniiri quia
que in spiritu cognoscens adquem usum miilier - offieium conjugii, in cavnis commistionej illam ques
facla esset, cum adducla ad eum fuisset, dixit: «Hoc inter Christum et Ecclesiam pev carnis susceptionem
'
nunc os ex ossibus meis, et caro de cavne mea. facla est unionem figttrat : proptereaque Chrisli et
Pvoptef hoe velinquit homo patvem suum et ma- Ecclesia? sacramenlum esse non possif. Ubi carnale
trem suam, et adhserebit uxovi suse, ef efunt duo cominereium non fuerit, conjugium -tamen verum, '
in carne tfna (Gen. u). > Cluistus etiam in Cana et verum conjugii sacramentum esse, etiam sicar-
Galilacce.non sblum prsesentia corporali, *sed exbi- -nale commercium non fuerit subsecnlum. Inib po-
bifione quoque miraculi nuptias consecravit (Job. tius tanto verius et sanclius esse, qiianlo nihifin se
n)~, In qrfibus omriibus ostendilur conjugium a habet unde cas.titas.erubescat, sed unde eastitas.
 mi DEFLORATIONES-.SS. PATRUM.- LIB If. ~m
^lorielur.Nam etipsum corijugium saeiamenlum est, A roasculum et Femin&m constat, sacramenluni et
sicut ct ipsum oflcium conjugii sacramentum esse imago;est : et Ibrle, utexpressius dicatur, ipsa so-
oognoscitur.Sedconjugium, ut dictum est, sacra- cietas, quaj-exterius in conjugio pacto fcedcris ser-
mentum et illius societatis_ qua? in spirilu est in- -_vatu.r. Saerameritum etipsius sacramenti-j'es«sfdi-
ter Deunfet animam. Oflicium vero conjugir sacya- lectio mulua animbrum, qua? ad invicem societalis
meutum est iliius societatis qua? in cavne est inter et foederis conjugalis vinculo custodituv. Et hsee ipsa
Cliristunret Ecclesiam. Scviptum est,inq'uit :-«Erunt vuvsus dileclib, qua masculus, et Temina -iu saneti-
dao in carne una {Gen. n); * Et si duo iri carne -late cqnjugii animis uniuntuv, sacramenium estet
_ _na, jam non duofsed una caro.Hoc est sacrarrieu- signtfm illitis difectioiiis qua Deus rationali anima
tumquodait Aposlolus': < Magnum iri Chrisfoctin intos per irffusionem gi-atiae suse et spiritus sul
"Ecclesla (Ephes. v), » a"d quod sacramentum per- participalione eonjungitur. Copula igitur carnis quse
tinerc non.potest mulier, cuin qua noscitur non -ante peccatum in conjugio officittm fuit, el post
fuisse ca.raa.le commereium: potest tariienpertinere peccatum ineodem prb i'e'medio concessa est, sic
.ad aliud sacrameiitum,.nbn magnurii in Christo et utrobique" conjugio adjungitur, ttt ctim conjugio
Ecclesia, sed majus in Deo ct anima. Quid enim? ipsa sit, noncorijugium ex ipsa. Narii efante ipsam
Si magnuni est quod in carne esf, magnum nori esf conjugium verum est, et sine ipsa- sanctuni esse po-
in nuo roulld majus quod in spiiitu est. « Caro, in- ' tesf:' tunc quidem si iila non adesset iijfiucluosius.
quit, nihil prodest,,spiritus est~qui vivificat (Joan. riunc autem si illa non aiTuerit sincefius". Quod enira
vi). J Si ei'go niagnum cst quod in carne est, ma-' . post peccatum eopula carnis in conjugio admitti-
jiis utique esfquod in spiritu est, si recle per Scri- iur, induigentise magis est et corhpassiohis, ne-
.pturain .sanctam Deus spbnsus dicitur, etanima ra- - vllium concupiscentiee quod In Iiuniana carne posft
-
Jionalis.sponsa vocatur. Aliquid profecto inter Deura peccatum radlcavit, turpius In . omnem exces-
ei aniinam. ejus, cujus id quod in conjugio inter sum.profhieret, si uusquam licifo cxcipi potuissct.

D0M"INICA VIGESI-MA PRIM.A.

Sec-uticlum Jo&nnem-- . ..."

x Eral qtiidairf rcgulus cujus filius ihfirmabatur C iniagineii Dei facli srint, sed honorcs et divitias v_-
Capharnaum. Hic, cum audisset quia Jesus adve- neramur, Yidete dislinptionem. Regulusiste Domf-
nireta Judaea in Galiloeam, abiit ad eum, et rogabat nuin ad domum suam descendere cupiebat, ccntu»
_t descenderet et sanaret filium ejus. Incipiebat eiiiro rio indignuni se'csse dicebat. Hic cesstim cst cla-
sndri. Dixit ergo Jesus ad eum: < Nisi signa e.t pro- tioni, illicooncessum est humilitati, lanquam huic
"digia videritis, non credilis, elc. (Joan. iv). » Cre- diceretur : Noli tnihi tsedlum facere : potentiam
-debat regulus illum Salvalqrem, aquo salutem quae- meam yisin domotua;: vei'bo possum filium luum
rebat; sed in fine dubitavit, in hoc qubd poten- •-sainare. Cenfurio alienigena credidit.rne vcrbo hoc
tiam ejus petivit. Agnoscens itaque Dominus cor posse facere; vos nisi sigria et prbdigia videritis :
difilderitis arguit illius diffldentisini, dicens : < Nisi . non creditis.
"signa et prodigia viderilis non creditis. > Pi'odigia < Credidif libmo sermoni querii dixit ei Jesus, ct
sunt qtfee aliquid portendunl. Et dicitur prodigium Ibat: jam iiutem eo descendente servl occurrerunl
quasi pvodicium : qubd pqvvo,dicat, id est significat ei, et nuntiaveruut dicentes quia filius ej'us viverel.
aliquid futurum. Illa quae lunc-fiebant, ea qua? nunc Iifterfogabat ergo horam ab eis in qua melius ba-
aguntur portendebant. Omne prodiglum est signum, buerit. Et.dixeruiit ei quia lieri hora septima reli-
sed non convertifuv, quia sigrium est tam de prae- D quit eum .ebrls. Cognovit ergo pater quia illa hora
terito et prsesenti quam de fuiuro; prbdigium autem erat iri qua dixit ei Jesus : Yade, quia filius liius -
est lantum de futuro. Signum fuif de praesenti quod vivif; et credidif Ipse et domus ejus tola. > Ccepit
Dominus aquarii vertit in vinum, designans glofiam boriip cvedere quia Domiiuis aeque absens corpbre,
suam sicut circulus.significat in praesentjarum YI- nt pri?sens sanaret; et sic meruit salutem filio. ,
num venale., Signum de praeterito, esf vestigium pe- Nbn ergo difiidit de misericordia servos inferrogando
dum in nive apparens. , ... de hora, sed desiderat ul virtns .divinaservoruni
< Dicit ad eum regulus : Dbmine, descende prius- confessione pJurimis innojcscat.-^Vel necasu sanitas
qtfam moriatur filitis meus. Dicit ef Je3us : Vade, contigisset interfogabat,,quia forsifari nondum per-
lilins tttus vivit. »Indicans "se non deesse ubi invi- fecte credebat. In Dgura sancti Spiritus septiformis,
"taiur, solo jussu sanat. In hoc ergo quod servo cen- in quo omnis salus consislit, reliquit eum febris'
t-urionis non dedignatur occurrerecuni ad filium re- hora septima.Tarde ci-edens regulus isle figurat
_.guli'dedignarelur ire (Luc. vn), rioslra.retunditur Judoeos ad fidem diffierlevenienles, qualis eiat
superbia, quia' in hominibus non jialtiram qua ad Thoinas cum audiret : < Yeni, mittc liuc manuBt
 -.:'tta '- WSriXF.RI ATttUTIK S RI.ARIf .': _eofi
liiaiu : efc noli esse "incredulus, sed fidelis (Joan . A respicit, vel ad veniam vel ad' viridictam. Ad ve-
XX).-J iiiam sicut Petrum; a'd vindictam, sicut dum fa.- '
De flagellis Dei, et de gemina percussione. -~ rcta Sodoinorum se descensur.um ef Ylsurum lesta-
' -
Divinaesapienlise subtilitas sicut interius ut testi s fur." -"•-.-.
"
scrutatur conscientias, ita exteiius irrogat poenas, Trimoda ratione Deus quos voluerit perculit, id est
utverum sit tesfnnonium propbetse, quia ipse est ad dannialionem reprobos, ad purgationem quosef-
et leslis et jridex. Ordinata esl miseralio.Dei qua3 rai'e videt electbs, ad- "pi-oljali.oiiemjustos. -Piinio
prius Iiominem hio per flagellaa peccalis emendat , iiamque modo -Egyplus caesaest ad damnalibnem,
et postea ab seterno stfpplicio lilierat. Electus enin1 secuiido modb, paupeV Lazavtfs ad purgalipnem-;
Dei doloriljus vita? hujus atleriiur, ul perfectiorTu iertio modo, percusstfsesl Jbb adqjrobationcm. Fla-
Tura? vitse lucrelur. Nequaquarn Deus delinquenl i gellatur.bomo plerumque a Deo anle peccatum, ire
parcit, quem peccalorem aut flagello temporali atI itfalus sit ul Paulus, qui Saiaiia? angelo instiganfe
jjtirgalionem fefit, aul judicio seterno puniendun:i carnis tolerabat stimulor, (II Cor. xu). "Fiagellatur
veliitquit, aut ipse in se hbmo poenilendo puiiieit etiam el post peccalum ul corvigatur, ut hfApo-
quod male admisit: ac pvoinde est quod Deus de- _ slolo", qui tradilus Satana? jn Tiilerllum carriis, ut
"
Jinquenti non pavcet. Justo teriipovalia ilagella ac1 spirilus salyus esset (I Cor.y). Nou- tamen juste
eetevna proficiunt garfdia : ideoque et j'uslus in poe- murniurat qui nescit cur vapulal. Nani ideo Deus
uis gaudere" debet, et impius in prosperifatibus ti-- plerumqrfe justum flagellat,.ne -do j'ustitia;super-
•merc. Neque justo neque repi'obo Deus =lnisericor-- biens cadat. ln hacvita Dcus tanto inagis 'sludel i:t
diam el j'ustitiam sublraliit. Nam etbonos hic pei• parcat, quanlo magis exspectando flagellat, sed .
afflictioiiem judicat, et iUicper miserationem remu-- alios feriendo" corrigil. De quibus dicit: e Ego quos
nerai, et malos hic remunerat per lemporalcm cle- amo afguo et casligo (Hebr. xn). > Alios feriendo
nienliam, et illlc punit per aeiernam justitiam. Ift -punit quos incorrigibiliter deliuquenles aspicif;
hac vita Deus parcet impiis; et' lanren non parce!t quosque jam non sub disciplina ut filios pater, sed"
electis.Jn ilia parcct electis, non tamen parcet ini- districta danuialione uf hostes adversarios percutif.
quis. Periculosa est in hae vita securitas malorum. , De quibus dicit : «Flagello inimici percussi te
et bonorum dblor traiiquillus. Nam iniquus poslt castigalione crudeli (Jer. xxx). > Et iterum : « Quid
mortem duce.tur cruciandus; j'ustus vero dormiel; clamas ad me super contritione tua ? Insanabilis est
post Jaborem securus. Nqn lanlum de corporalibus i dolbr turis (ibid.). J Unde unusquisque festiiiet et
.passionibus,'sed etiam de spiritalibtfs.debet intel- -Q limeal, ne simul feriatur vita ejus cum culpa. "Fla-
ligi, ul qttanlo quisque in coipoi'e aut in mente fla- - jgelluni nariique tunc diluit rfulpam cum mutaverit
gclla sustinet, tanlo se in fine remuiierail speret. Vitam. Nanf cujus mores nori mutal actiones non
Ssepe occulfo Dei judicio extra flagelia correjjtibnuin expiat. Omnis pevcussio divina, aut puvgatio vitse
vcpvobi in hoe raundo sunt, dumque niulta daiiina- pv_?sentis«st, aut initium poensesequentis. Nam qui-
bilia cominisisse videntuv, despecti tamen a Deo liusdam "flagellaab hac vita inchoant, et in aeterna
nullo emendationis vevbere feriuiitur. Plus cbrripi- percussione perdurant. Unde per Moysen Dorriiiius
tur flagello qui a Deo diligitur, si peccaverit, dicerite dicil: «Ignis exarsil in ira niea, et ardebit usque
Amos pj-oplieta ;« Tantumraodo vos cogiiovi ex om- adiiiferos deorsum (Deut. xxxn). » - : _
nibus -lialionibus terrae, idcirco visilabo super vds A quiJjusdani dicf solet: « Nori judicat Deus bls
oinnes jniquitates vestras (Amos. m). jQtfem enim in idipsum (Nahum i, 9, juxia LXX). > Qui tamen
diligit Deus corripil:« Flagellal oirinem filium quern non - attendunf illud , quod alias scriptum est:
vectpit (Hebr. xm). >Yaltle necessavium est j'ustum < Jesus populum de terva.Iibevahs, secuudo eos qui
in liac vila vitiis terilavi et vei-bevaii flagcllo, ut, dum non cvedidevunrpevdidit-(Jrfd. v). » ^Juamvis enim
vitiis pulsaluv, de virtutibus non supei'biar: dum :si unaculpabis nbn pevcuiituv, una tamen jjer-
vero aut animi aut carnis dolore alteritur, a mundi D cussio flagellorum sequentium fit initium" lormen-
amore retrahatur. Tentari autem oporfet justum, - lorum. Hinc est "quod -in. Psalino scriplum__esi-:
sed tentatione plagse, non tentatione luxuriae. Du- « Operiaiitur sicut diploide confusione sua (PsaL
rius circa suos electos in Jiac vita Deus agit, tft, cvni). » Diplois enim duplex est veslimentum, quod
dum forlioribus flagelli slimulis feiiuntur, nulla -figuraTiter induunt qui ef temporali pceffa 33lei'ria
oblectamenta praesenlis vitsedelectent, sed coelestem "damnanlur. Unde et Jeremias: < Conlritio > -inquit
patriam, ubi ceita requies exspeclatar, indesinen- "« super contritionem (Jer.iy), > id-_est damnatio
.ter desidei'ent. Elecibs luijus vita? adversitate pro- gemina, et hic-et in futuvo saeculo,-Et ideni alibi:
bari, ut securidum Pelruni judicium" a domo Dei in- « Ef duplici conlvitione conteve eps"(T_i'. xvn), i
cipiat (1 Petr. iv), dura in hac vita electos suos Deus id est gemiiia pcena pveesenlir scilicetet futura.
judicii flagello casiigal. {Juibusdam - secreto Dei judicio' -bic niale est, illic
Gemina autem est percussio divina, una in boriam bene, scilicet ul, dum bic castigati cbrviguntur, ab
partem, qua percutiinur carne, ut emenderiiuv; al- eetcrriadaninatione liberentur. Quibusdam vero hie
teva, qtia vtilijeraniur conscientia et cbaritate, Jjeue est, illic male, sicul illi aceidifqui hic poten- -
ut Deum ardentius diligamus. Geiriiuo inore Deus llce clarltate eonspicuus , post moviem _;eI;ej*,B_?
 ' OEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. II. .202--
1201
ignibus tradilur crticiandus. Ppfro quibusdam e( ^ litev multaturin carne, ut sentiatur, alqueJntellecta
hic et.illic male est, quia corrigi iidlentes et flagel- eniendelur. Tlam citius vuliiefa earnis sentiunlur
lari in hac vita incipiunt, et in aeterna pefcussione quam aniina?: idebqup per carriis flagella evvantes
damrfantur. Certurii -est enim tanto immergi quos- citius-corriguntur. Hoc quippe indicant in Pauli
dam desperationis proftfndo, ut nec per flagella va- oculis squamma? iiifldelitafis (Act. ix). Qua? duiri
leant emendari. De quibus per prophetahi diciiuf: mullata? sunt per increpatioriemTn oculis carnis,
< Fruslra-percussi filios vestros; disciplinam non confeslim soluta estduriliariientis.
receperunt (Jer. ii). »""Plerumque j'ustus plangit, Esf perriiciosa sanifas quae adJnobedientiam ho-
ef nescil utrum pro omnibus peceatis suis jjceiiiten- niinem dueit. Est et salubris infirmitas quae.per di-
f a.-patiatur flagella, aif pro uno fantum : et nescil vinam correpiionem mentis duritiani frangit. Lan-
qua? sif culpa illa pro qua roeruit pati ejusmodi suji- guor anim.ae.id est peccatorum infifmitas perni-
plicia, el pro.ipso amJjiguo maxime inmoerore ver- ciosa. De qua etiam Apostolus: « Quis infifmatur,
saliir. Quamvis flagella justum a peccalis absol- etegonon uvor (II Cor.p),i Nam infirmitatem
yant, adliuc tameri srib vindicfa? melu turbalur, rie carnis utilem esse idem Aposlolus approbat dicens":-
instantes ei plaga? sufficiant a.d purganda delicla.' « Quandoinfirmor, tuncfortior sunr (II Cor. xn).>
Pvolnde.crgb dum poenitentia palitur, etftflura per- D Mufmurare in flagellisDefpeccatov homo non de-
limescit, quodam modo sietft ait prophela pro bet/quia maxime pev hoc quo covvipitur emendatuv".
"
suis peccatis duplicia recipit. . Unusquisque autem tunc Jevius povtat quod - pati-
iuv,si sua discussevit riiala pvo quihus illi ihfevtuf-
-" Deinfirmitale camis,.et toterantiddivinw retvibutio j'usta. Discaf non murmurare qui mala
:" '
correptionis.'
patitur; etiamsi ignorat cur mala patiatur et per
- Esse constat nonnullos
ejusdem qualilatis ho-1 lioc j'uiste"" se pati arbitretur per quod ab illo judicai
miries qui nesciurit eorrigi, nisi alios viderint fla- . lur,crfjus nunquam injusta judicia suni. Quiilagella.
gellari, sicque proflciunt coriiparatione malorum suslinet, et contra Deum"murmurat,"justiliani judi-,
duiri sibi ;id accidere timent iri qub alios perirevi- cantis accusat. Qui vefo se a justo cognoscit j'Udice
dent. QiiosdamvIdensDeus nolle proprio voto cor- pati qua? sustinet, etiaro. si hoc pfo quo patitur igno-
rigere, adversitatum tangit slimulis; quosdana ret, pro hoe tamen justificatur per quodet -seipsuia
etiam. praesciens Deus' mtfltum pecccare posse in accusat et Dei justitiam laudat. Dum exrebus pro^-
salutem, flagellat eos corporis infirmitate, ne pec- speris justus exemjjla praeslet Iiominibus, necesse
"cent, ut eis ulilius sit frangi languovibus ad sa- „ est eum iterum et adveVsilatibus langi, quatenus
lutem,,quam maneve incoluines ad damnationerii. ejus patientia comprobetur, ut denuo "Tortiludinis
Yssitatio Dei; nec semper in borium accipiluv, nec documcnta exeo sumant, qiii prosperitatis ejus
sempev in malum.Tn bonrini enim accipiluv sicut: tcmperantiam agnoverunt. Qrii passionibus animae
i Yisitan.osTn salutari tub (Psal. cv): > in malum insidiante adversario cruciatur, non idcirco credat
verb.juxla illud: < In tempoi'e yisitationis suee pe- se alienari a Christo qui taliapatifur, sed niagis.
ribunt {./_)-._X).J Tribus CJ:causis infirriiitates ac- perhoc Deb" coriimendabileiu se esse existimet,"si,
eidunt coi-poribus, i"dest ex peccato, ex tentatione, durii hrec palitur; laudet Deum potius quam accuse'.;.
et ex interaperantia eavnis velpassionis. Sedliuie Ad magnani utilitatem.divino judicio mens -jusli di-
tamen novissima? hufnana potest medicina succuK versis passionum tentationibus agitatur. Prb quibtfs
"
veve; illis _vero sola pietas diyina? misericordice. si' Deo gratias egerit,- sueeque culpse, quod lalia dl-
Qyi valeutibres sunt ef sani, utilecst illis infrfmari gnus sit pati, reputaverit, hoc quod ex passione ei_
et non peccare, ne -pef vigorerh" salutis illicitis' se acciderit pro virlulibus reputabittir, quia et divi-
sqrdidantes cupiditatum -et luxurice desideriis pee- uam agnoscit scientiam, et suam culpam "intelligif.
cent. Duritia qua? mentem pveriiit necsentitilv uti-

DOMI.NICA. '-VIGESIMA "SECUNDA.„

. . -Secundum Matthasum:
« Simile est regnuin coelorrfm homini vegi qui vo- D no peccamiirum veniam nobis suo muifere, hon no-
•
luit rationem ponere cum serVis suis (Matth. xvm).» slro merito largitus sit. . -
Fa"miliare est Syris, et maxime Paleestinis, ad om- - <-Et
cun^cqepisset.raiioneiii ponere,oblatiis esi
nem sernjoneni suum parabolas jungere, ut quod ei unus quidebebaldecem millia lalenta. Cum auler.i
per simplex preeceptum tenerl nqn pofest, per simili- non baljeret unde redderel, jussit eum Dominus.
ludihem teneatur. Regrium coeloruiri inteliige Chri: Y'enundari et uxorem ejus et filios et omnia "qua?ha-.
jslum, ideo terreno regi -assimilatura, _ut oslenda!; bebat, et reddi. » Christus meritorum examiiiatof--
oporfere sine numerb yeniam dafe conservis pceni- jam per Scriptui'as cum servisrationem ponit. De-.
tentibus, cuni per-Evangelii gfaliairi bnirtium onini- cem millia talenta debebat qui de innumerabiIiJuisr,
 J503 . - . r WERNERI ABBATIS S. BLASII I26S
peccatis vel erlminalibus ratipnem redditurus efaf . k couservl tui, sicut et ego tui mhsertus EumTEtira
,Cum autem non haberet vires 'rieque graliam und<s' tus domipus e|us tradidit eum tortoribus quoadus-
salisfacefe posset.sensit in Scripturis quia tales ju qtfe redderet universum debitum. > Yocatio lisec
b.l Deus-venundari, eetefno-inceridio mancipai I iit.iutu.s-in conscientia, scilicet cunfqtfis. in desjie-
cum uxorect filiis, Jioc estcunrinsipientia et cogi ratioriem incidit. Deus autem aprid quem nulla es£
tationibus malis. Justos vero curii uxore ac filiis,, ii 1 -transmulatio nec yicissitudinis obumbratio (Jdc. r)r
cst cum sapientia ei cogitationibus bonis, se glorifi modo misertus dicitur, quia opera rniseriebvdise
caturum promittit. Pretium quippe venditi suppli impendit; modo: ivatus, quialn perpetuum punien-
ciura damnati intelligitur, . dum justo j'udicio tartareis ministris tradil.
< Procidens auteni servus Ille rogabat eum, di c Sic et Pater meus cceleslis, faciet vohis, si nou
cens : Patienliam habe in me„|et omnia reddau i remiserilis unusquisque fralri sub de cordibus ve-
li'.-.}. » Tirnore gehcnnse humiliaius dicif: < Parc s stris. > Constat quia, si hoc qubdln nos delinqui-
stiihi, Domine : et ego credens ac poenitens charitat > tur, ex corde non dimittimus, "et.illud rufsusexi-
operiam multitudinem peccalbvum. » Sed nolan gitur quod rioljis per poenitentiam -dimissum fuisse
t'um undeTioc nomen sevvi pvimoin Lalinam lin gaudebamus. Uiiiversumsiqiiidemdebitum merito
guam indhctum sit.-Sedeninv bella Jioc fecevunt ,B persblvent duplices aniino et ineonstantes in omni-
Nam cum homoaliquis supevatus ab aliojure bell i bus viis suis, quos parabbfe exclusio specialiter
et posset occidi, quia luiie servatus est, "tamen scr , percutit. Ipsi namque iicte conversantes in-Eeclesis;
vus est appellatus. nec proximum sincero affeelu diligunf, nec pure.
< Misertus autem Dominus. servi illius, dimisi i solius Dei intuitu aliqrfid laciunt. Quod ergo rogan-
cum, et debiluirf dimisit ei. » Peecalor rogan i tibus dimiserat Deus,"in hpc videlicef quia saera-
accipifdonum deceni millium talentorum, „ id es : . mentofum communionem contuleraiit, invanum gau-r
veniam suorum commissorum, cum sibi assumi ; dent sibi esse dimissum quorum fictioimpedivit ne
medelam quam Deus ad boc. instituit. Hoc auten i veram susciperent remissionerii. Rursus exigilur
lil, si lavacrum baplismi nonfictej vel si poslea ba quamvis per poenitentiam dimissum fuisse reputetur.
ptismum po3niteritiae devote suscipiat. Diniissus ila Orationes nanique, j"ejunia, eleemosyna?; et his si-
que a vinculis preesentis limoris egreditur in. spen milia, cum sinl divecte quaerentibus summtfm bo-
salutis. uurn remedia peccatorum, fictis vaga fluctuafione
t Egressus autcm servus ille luvenit unum d< mentis vertuntur in falsa? spei seeuritatenv et iit
conservis suis qui debebat ei centum denarios, e peccati foriientum :"Hincest illud : « Et oratio ej'us
tenens. suffocabat eum, diceijs": Redde quod de- C fiat in peecatum (Psal. CYHI).'> Prius acceptara
ibes..» Cenlum denariorum debitor evaf quem dc quoque plenam peccatorum" condonationem,efinii-
aliquibus commissis i.n fratrem per vmdictem exar- ma? gralice adhaesionem multi criminaliter corruunt,
dere constat. - ... ufPetrus et David, qui fqrtlores surrexerunt. Justus
- < Et procidens cons.ervus ejus -rogabat eum di- enim si ceciderit non collidetur, quia Dominus qul
cens: Patienliam habein'me, et omnia reddan; rapit justum rie malitia imm.utet ej"us sensum ; ca-
tibi. ». Emendabo scilicet consilio vel judicio Eccle- denti suppqnit manum suam (Psal. xxxvi), ut qui
siae quod deliqui. cadil per irifirmilatcm carnis, per pcenitentiam re-
< Ille autem noluit; sed. abiit et.misit eum in car- surgat. Quis ergo audeat dicere de.sieassumptis
cerem donec redderet debitum. » Noluit s.eipsujr in gratia, ut Deus quemque Iabi permittat usquead
considerare ut in spiritu lenifalis jnisericorditei damnaliouem.Yerumtamen siquos dariinari contin-
ogeret, sed recessit a bbno gratia? quam susceperat, gat; dicunt quidarii juxla parabolam, quia peccata
iniftens conservum in oarcerem dirae tribulalionis. prius dimissa eiiam j'udicio Ecclesia? lempoi'aIil"ef
quasi ad hoc fortassis ut ita debitum peceati solve- punila redeunt, utoetefnaliterpuniantur. Sicul eniin
ret, ne quid in futuro gravius ulciscendi femaneret. j^ justitia delef acta peccata, sic iiijusftia succedens
Evenit itaque, j'_uxtaAjjostolum, quod illa tristitia j'uslitiam peiimit, qua damnata contra priora pec-
absorbetur, et iste periit qui fratrem odit, et in ri- cata nulla remarfet medicina. Dicit enim Doniinus
florejustitiae excedit (II Cor. u). PJOTJUO excessu per prophetam: «Quia quacunque die jusitfs jjecca-
scfiptum esl: « Est justus.qui, perif in justitia sua veril, omnes justilia? ejus in oblivione erunl (E&ecli.
(Eccle. vn). ».; xvui). >Ubi ergo non fuerit eharitatisper, everantia,
< Yidentes autem-conservi ejus qua? fiebant con- nulla sufllciens est poenitenlia. Unde-a peccatis
trislali sunfvalde. Et venerunt.et narraverunt do- soluto dicitur : c Yade, et amplius noli peceare
mino suo-omnia quae facta fuerant. > Spirituales (Joan: vmj., > Seeculares quoque leges propler in-
qtii omnia judicanf talia. videntes contrislanluiyc! gratitudines quasdam revoeantmanumissos ad prio-
lJiinliantDomiiio, adcorrigendum, ejus implorantes rerii servitufeni; Opponilur aulerii "prophcta : « Non
aiixilium. - ... consurget duplex tribulatip (Nahumj). i Yel jux;a
« Tunc vocavit illum jdominus suus, ct ait illi : aliam translaiionem :.< Non judicabit Deus bis in
Stffve nequam, omne debitum dimisi libi, quoniam idipsum. > Sed ,non est, ut aiunt, duplex, irno una
jfogasti me. Nonne ergo oportuit ef te misererj tiibulalio et una punilio, cum-gui nbn est Mc suT-
 ._TW - DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. II. 1206
fieienter punitus, postea punitar. Non irrationabi- A . doctores sacri eloquii scripserunt origlnale peccs^
liter quoquepulant priores peccandi affeclus redisse, tum in baplismo transire reatu, sed remanere
jtfxta parabolam in "quaspirilus immundus septem aclu : corporisscilicet dissolutio, et numerbsa iem-
alios spiritus nequipres se assumens dicit:« Rever- poralium defeeluum multiludo.' Quod ad hoc qui-
tarin domum meam unde exivi (Luc. xi). » Etenim deni plurimum valet, quia pmriis virtus in infirmir.
peccator inactu unius criminaiis apparens multa late perficilur (II, Cor. xn) : simul etiam ne qtfis
intelligendus - est habere in affeclu, sicut justus baptismi gratiam ob prsesentis vitae felieitatem "pe-
roulto plures habet virtutes afieetu quam "actu. teret, et sic nec istam digne haberet liec ad selernam.
Aliis vero videtur quod pro illis peccalis, de qiiihus perveriiret. Si.c quoque aciualis.peccati per yivifica-
lionioDeoperpeenitenliam salisfecit, nonsilamplius' tionem riientis setema poena velaxala relinqtfitur.
puniendus, elsi posfea Vel simllia -vel graviora "tempoi'a!is, ut quod illicita animae deleclaiione,
commiltat. Peccator quiderii_fit si.e.titprius erat, et sive eliam carnali voluptate commissum est satis-
prb ingi atiurdiiie misericordise sibi impensa? magis faeiionisamariiudiii.edignepiirgeiur abhoriiine,dum
reus~eflicilur. Universurii ergo" debilum persolveri- licet, ne districtius a Deo puhiaturinTuturo.- Nul-
dum dicunt iion illud quod j"am condonalum erat, . lum enim malum preeterit impunitum.
sed polius misericordiam quam aliis iriipendere Confessio igitur conyenienter insliluta' est, ut.
debuit, pro e"oquod misevicordiam acceperat. Unde qui iri sua potestate positus a Deo discesserat, sub
ct alibi;: «Qua mensura mensi fueritis, remelielur -alio positus cum buniilitate et devotione rediret.
vqbis (Matih. vn). » Talis ergo est parabola ac si Id.eoDeus instituit sacerdbtem ,sive vicariu.m,"et
dicafur : Si aliis-non vultis niisereri sicut Dominus quasi medicum, cui peccatorum vulnera ad sanari-
misertus est vobis, peccata condohando, Pater „ ilum detegerentur, ul peccalor non a se, sed ab.
coelestis hoc debilumexigel.a vobis.yEsti.mantTgitur alio majoris humilitatis causa satisfactionis medi-
dicturaad terrorom esse.quod exposiloreseommu- cinam suscipiat. Sunt enim sacfamenta quasiquai-
niter asserunl ruvsus- exigi quod pev jj.oeniteiitiam dam emplastra. Eyenit itaque prius contritum et
dimissum evat. Nunc aulem de remissioue peeca- bumilialum eonfirriiari in confessione, et plerunique
torum diligentius videannis. peecator solo iinibreVjel Ecclesise consuetudine
DE REMISSIONE PECCATORUM.. sacerdoti preesentalus persacerdotale oflicium vere
In reconciliatione peccatoiis ad Deum tria cori- compungitur, ac plerius charitate recedit.. Non-.
sideranda sunt, videlicet cordis contritio, oris con- nulli etiam nec tunc ex corde redeunt, sed tamen^
fessio, qpevum saiisfactio. Preecipifeniiri Scriptura P forma poanitenlia?quam suscipiunt paulatim nutrit.
scindeve corda et vestimenta, confiteri alterutrum in eis charitatem cura humilitate. Plerisque" siniili-
peccala, et facere dignos Tructus poenitenliae. Et ter, cum reslpiscanl, prodest bapiismus ad -quem
"nqtandum quia niulli pro peccatis gemunt, rfon quotl lantum ficle accesserunt. Mensuram autem tempo-
peccata "els discipliceant propler Derfm, sed pro- -ris in agenda pcenitentia idcirco canones in arbi-
pter poenam; Talis igilur tristitia sive gemitusnon trio sacerdotis intelligeritis statuunt, quia apud
est cordiscontritio ad salufem, sed riientis conster- Deum non lantum valet mensuraiemporis qualli,
nalio ad daninitionem. Sic etcnim mali in futuro doloris; nec abstinenlia tanlum ciborum quantum
dolebunt. Nonnullos etiam pcenitet peccasse pi-o morlilicatio'vitiqrum.; Propter quod poenitentic.-
sola peccati turpitudine, juxta illud pbilosophi: tempora fide et cdnversatione poenitenlium abbre>
« SI scirem deos condonaturos, et hbmines ignora- , vianda pra?cipiunt,- et negligentia prolelanda cxi--
turos, iion peecarem. > Fructuosa aulem cordis stimant. Tarrieii pro quiJjusdam-culjjis modi pceni--
contritiq est, cum fquis de peccato" quo Derfm tentiae sunt impositi, juxta quos cseteree jierpen-.
offenditdolet, et inde turbatur, quia iniquitas amore dendse-sunt culpae, cum.sit facileper eosdemmodos.
juslilia? sibi displicet. Hinc esf illud :.« Peccator, vindictam et censurani canonum aestimare. Scien-.
"qua hora ingemuerit, salvus cxit. (Ezech. xvm). > D dum tamem quanto quis tempore moratur in pec--
"Efenim cum Deo nihil tavdum fit, nihilabsens, catis,, tanlo ei agenda est pa?niteiiti_a. Cum igitur
quanto eitius vere aliquis: pcenitet, tanto citiusqui arbitrio sacerdolum temporalis pcena peccati pro-
est praesens dimitiit. Unde.el Dayid,:-« Dixi: Con- teletur vel abbrevietur', de ea plures inlelligunt II--
fifebor "adversum riie injustitiarii nieam Domino, et lud esse „diclum : « Quorum remiseritis peccataN
Ui remisisti impietatem peccati mei (Psat. xxxi). » remittuntur eis, et quorum relinueritis, retenta.,
Deliberavi, scilicel in corde meo firmiterque dispo- sunt (Joan. xx). » Poena enim peceati vocatur pec--
suiilludquodcommisiconlemnendoDeumexsecrave, catum, juxta quod nomen causa? transfertur ad ef-.
proptef Deum aceusando meipsum. Uiide et illud : fectum. Ex praedictis itaque .manifestum est quod.
« Justusin piincipio accusalor est sui (Prov. xvm).» aliis dimittit Deus per ministefium sacerdotum et
Est aufenf Deum peccaVrimdimittere, seternam poe^ peccatunr et poenam peccali; aliis solam tempora-
nam pro illo debilam relaxare per collaaojiem.pra?- lem poenam, quia jam peccati tenebras el gelrennse-
sentis gratia?, Hoe equidem fit in.parvulis, cuni ba- vinculum sblverat: quod per Lazarum oslendif
plismi lavacrum suscipitur : hoc et, in adulteris Accessit-enim et vocavit eum, et vocalum viyifica--
cuiJ, mentis c<ecilas. compunctione sblyitur, Hinc _Y._t,et vivifiealo ait : < Exi. foras, » ,et c'e.eo &m%„
 "
_f207 . '"!"'' WERNERIABBATIS S. BLASII -" r20f
discipulissuis : « Solvite eum, et sihite abire (Joan. A Si verd' pfopter suam persorfarii hoeJ faceref, K&
xr). » Sifnilitef vbnit ad peocatoiem, et vocat eum " •scilicet infamis et contemptibilis - apud aliris fiefet,
- -
per internam aspirationeiri, efrrfbrte peccati disee- stfpefbia damnabilis esset. -.;
dente vivificatur, et eo vivificalo cticit ut exeat fo- Patet.-efgo ex "antedictis, quia posnitentiaestme-
ras, id est per- confessionem se sacerdotibus osten- dicariientum "vulneriSj^spes^salulis, el noin.en ipsura'
dat. De oye et sacerdolibus ait: < Solvite eum, » sumptum "esta pceiia qua anima cvueiatuv, et oav@
id" est revocate ad Ecclesiam, « et sinite abire,'» mortificatur, et dicfa- est pcenitentiaquasi puriien--_
hqe' est cum aliis fidelibuscoriversari et perma- tia. Qui pGsnifentiarifagunt, ideo eapillos el barbanr
nere. - '. - - ."- iiutriunt,- ut moristrerit -abundantiam cviniinuniy.
;v
-TJIVISIO.: ': quibus peecator gravatur.-Cilicium quod-induunt;
.'_"".
Dimittit Deus peccata ex se ipso et pef semetip- ihdicat recbrdationem peccatofum propter hsdos ad
sum, quando vult. Unde ait per proplietam : « Ego sinistfam futuros. Quod autem cineve aspevguntur
Dominus solus deleo iiiiquilalem et peccata populi, peccatores, ostendit "quia. cinis sunt, et iri pulve-
(Isai. xxv). » Inde Ambrosius: c llle solus peccata rem revertentur. Lacryma?- pbenitentium apnd
dimittit qui soluspro peccatis est mortuus." Sacer- Deuni pro baplismafe reputantur. Duplex-est pceni-
doles tamen dicuntur interdum peccata dimittere, ^ tentiae gemitus. Yelduiripiangimusquodmale ges-,
non ex se, sed ex gratia in eis et per.eos operante simiis,;vel plangimus quod nori egimtfs qubd ageve
secundum arbitrium non eorum, sed Dei. Sicrit est. debuimus. Ille vere poeriitentiam agit qrfi nec peenir-
illud : « Tu e"ssolus qtii facis mirabilia (Psat. tere praeterita negligit, uec poenitenda committif-
ixxi), » cum multi homines mirabilia fecerint„sed Qui vero lacrymas. indesirienter fundit, et lamert
non ex se sicut Deris. Item.-« .Nemo bonus nisi peccare non desiriit hoc lamentum habet, sed mun-
EOIUSDeus (Marc xvi): » quia, ex se bonus. Et dalionem nori habet, quia, diim ijjsam quarii flerido
mulfi homines borii sunt : t sed non eb modo quo impetrare potuit venlam contemnit, Hetibus suis-
Deus."» Nullus igitur nisi Deus potest alium salvare.v munditia subtrahit, et _ante-Dei "oeulos sordidas
Quod quidcm facerety si ex se peccata dimitteret. - etiam Jpsas- lacrjmias facit. fiui vero a desiderio
Quod etiam nemo preeter nosmBlinsos possit lids- rnentis quaedam vitia resecant, dum in allis graviter
daninare, ostenditur ibi.: « Aniriia mea in manibus perdUrant, pauciorat quidem mala diligunf quam
nieis seniper (P-fl/.cxviii). » Notandum "quod si is - prius, sed nisi mirius malum diligaltt, non fiunt mi
qui vult confitcri, articulo necessitatis imminente, nus mali. Tantus enim rionhunquam affectus inali
nonpotest, quod ei riiinistraret visibilis saeerdos, si (g est in uno crimine, nt magis alienet a Domino quanf
adesset, boc supplere non dedignalur invisibilis. _etiam multa. Illud autem certum "est quod5 dum
De quo' in Ecclesiastico : «.Ecce sacefdos roagrrus quis in morte unius criminis jacetin aliq irrigari, et
(Eccl:. XLV).> Et Apostolus': J< Plures facti sunt vivificari non potest, ut prorsus deleatur,sed-intev--
sacerdotjis, idcifcb-quod. morte "prohiberentur per- dum ad diminutibnerri ppenae compluitur, juxta ii-
manere : lioc autem manet in seterntim, saeerdo- lud prophetee:« Pluit Dominus super unam civita-- -
iium habens sempiternum (Bebu vn). » Si quis tem, et non pluit super aliam (Amos jy). > Quovum
vcro ex_conlemptu vel ex negligeiitia nbn confitea- autem peccata in publico sunf, in prfblico debet
tur, constat quia non Iiabet veram cofdis contrllio- esse posnitentia pro tempora, qua? episcopus discer-
uem, ot tum pro illo peccato quqd non vult cbnfi- nit. Eorumetiam reconciliatio iripublico debet esse" .
leri eum- qriia instituta Ecclesia? negligit, aeternali- alj episcopo, sive.a presbyteris, jussu tainen episco-
ter puniendus esse convincitur. Dicuiit auteraJLeo ef -rum,.sicut canones Africani concilii Testanlm'. De"~
Ambrqsius, de-sacramentis et Maximus-: « Lacry-- hac quippe solemui pcenilentia, utaif Augustiiiusatl
inas Petri lego, corifessionem non invenio. > Delent "Macedonium, intelligi oportei qnod dicit: «Non est
ergo-laerymeePetri peccata,
' qucepudor esf eorifi-, locus .securidse poenitentise. » Quamvis ergo caute-
teri. ',''.' iQ salubriterqueprovisum sit, ut locus hujushumillima?
Sed sciepdum quia confessionis irrstilutio non- ppenitenticc.semel iri Ecclesia concedatur, ne "medi-T
dum promulgata fuerat in primitiva Ecclesia, vel cinalis minusve utilis esset segi-otis, qua? tanto ma-
quia Petrus confessus ftierit,-licet Sciiptura "rion reT gis salubrisest, quanlo minus contempiibilis ftferit.-
ferat, sicut credere cogimur apostolos baptizatos Quis lamen audeal Deo dicere : Quare fiuic homlni,
fuisse : quod quando vel quomodo faclumsit rion qui post- piimam. poenitentiam rursus se-laqueis.
Tegimrfs. Quiljusdain Tamen yidelur ex dispeusa- iniquitaiis. obstringit, adiiuc jterum par.cis? Quis au- '
f ione Petrum reticuisse confessionem de negatione, deat "dicere erga islos non agiquod Apostolus alf:
quia si hunc tantum Ecclesise arcliiiectum tam gra- «Tgnoras quia patienlia Dei ad poeuiteniiam" te ad-
viler alii adhue' inflrmi corrpisse novisseiit,- mul- ducif/ (Rom. u.)» Aut-ad islos no,n, pevtiuere quod
inm advefsus eum scandalizati fuissent. Quo fit Ut scriptum est: « Beati-om.es qui_ confidunt in eo
salubri.dispeiisatione.iia quo.dnon propterea seter- {Psal.ii), t et quod dicifur: «Tijiliter agite,-et
naliter puniretur, -reficeret aliquis iil unde ei testa- confortelurcor vestrunii oranesquisj eratisjnDomi-
rfttur conscientia": qubd sialicui cliceiict.celari nbn"„ po (PsaL m). » Cujus aul-jm peccafa occulta ;_ui_C
!'assei; ct sisciietur Ecelesia inde scaudalizarcfur. et -sporilanca-jjojjfessione. sali pi'esljytei'o.velcpisc%
 1209 DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. II. ,. 1210
po revelata, occuJta debet esse poenifentia, ne infir- A.quia cito transeunt; cjua? autemnos contfa Deum
rrii in- Ecclesia scandaiizerflur, videnles poerias; ; facinius valde gravia sunl, quia-nos in interitum
eoruin quorum poenitus-ignoVant causas. Efscien- mergurit. Unde ccelestis scholasticus nos docuit ut
dum quia siirilliter circumvenit Satanas per nirfiiam; conditionem cum j'udice faciamus, ut scilicet nobis.
duritiamj utpeccatorespereant despefando, quomodo debita nostra sic diraitti pelamus, sicut nos debito-
-in rfimia remissiqne_corrigendo. Unde Salomon : ribus nostris relaxamus (Malth. vi). Et Petro inter-
- < Npn declines ad dexteram neque ad sinislram - roganle quoties fratri peccati- esset dimillenduni"
- "' -; - '
(Prov. IY)."J _ si usqtfeseplies,"non usque septies, inquit, -sed us-
Expcsiiiq evdngelii: i Simile est regnuth caclorwhi.r que septuagies septies (Maiih.xyj), id est quadriri-
"jt Beatiqui custqdiunt judicium,et faciunt jusli- -gentisiiorfaginta. vicibus; Iioc est ut quidquid in"
tiam in-bnini te"mpore(Psc/.-"cy).»Duo.suritjudicia: nobis -delinquitur dimittaraus. Et itein Scriptura
Unuriv quodhic per judices Christi vicarios exer- ; dicit: < Homo bomini servat iram, et a Deo spefat-
celur; aliud quod irf novissimis pev Chvistum, qui misericordiam (Eccles. xxvm). > Qui ergb ifon di-
a Doniino -constitutus est j'udex vlvortim- et niov- - mittit homirii in.se peccanti nun.qiiaiii dimitiitur
tuovum, exhibetur. Est autem ju.dicium bonbs a ei in Deufn peecanli, imo in tofmenlis ab eo exigi-
_ riialis discernefe, lionis bona, malis" mala retri- B tur quod per -poenitentiam- ef dimissrim creditur.--
bsere. SlcChristus in judicio bonos a malis est di- Sed dicis":' Non possum dimittere ei qui mihl facit
sereturiis, et j'usli's_gaudia, inipiis supplici.a esfred- injuriam, necamare illum a-quopatior calumniain..
diturus. Judicium ergb custodiunt qui Domini cul- 0 amice,'qUid fecit tibi is quem quseris occidere? .
tqi'es diligunt, Dominl contemptores resputint. Ju- Arliicummeuro,inquis,bccidit. Etquid ad leoccisio
diciuni-quoque observafe est suis malis meritis hominis. Omnes "servi sumus unius Domini regia
querrfpiam dignas poenas irrbgare. Qui eriim se his oianiuin, qui justus judex yindicabit omhes-inj'urias
vigiliis, jejuniis et aliis piis laboribus pro peccatis hominum. Qui ergo'hominem bcciderit, non- in le,
ajHigiint, beati stfrit, quia noncum impiis eetevnum- ~ sed in illum delinquit, cujusseryum occidit. Et^si
judicium supibrfnt. Duse sunt eliam jusfitise, una indeultioneiri quaeris, dupliciler reiis erisVin uno
natuvalis, scilicet diviria; "alteva consuetudlnavia,. - _quod coriservum tuum occidefis",in altero quc;' do-,
videlicet humana. _Naturalisest juslitia Deo sevvire,' mino luojudicium suum abstuleris. , -,
parentibus obedire; consuetudinaria, leges, slafuta Igituv si horiiicidium facto vel consilio viridicave-'
praelatorum observafe, etcum civibus concordare.; r-is, cum homicidio utique damnaberis, quia- <qui
Beafi sunt ergo qui jusliliam in omni tempore fa- odit fratrem suuffl, homicida est; elhfcnon habef
ciunt, quia a jtistitia Patris per Christum justa yitse partem in seterna vita {Jban. m). > At, tu bone vif,
' -
praemiapercipirint. ; curvis illius.membra-mulilare. quem" summiTnr-
Ilodiernum evangelium monei nps ad justitiee ju- peraloris Filius secum V.uJfconregnave ? AbstUlit,'
dicium. Dieit namque quod quidain rex'rationem. inquis'; bona mca. QuaelJona? Auruin, inquis, aul
- cum servis suis posuil,-cui oblalus est unusf.qui argehtum", aut equum, aul aliquid ej'usmodi. 0 ho,-'
decemmillia talenta debuit. Et qula unde-reddefel' mo, nonne nudus'in bunc mundum venisti, et niliil
rion liabtfit, dominus erfm cum uxove ac filiis bfti- horum tecumattulisti? Nec dubiiim quinnudus
rilbusque suis ventfndavi jussif Qui pvpcidehs mise- etiam de mundo discedas, elomnia bic relinquasi;
ficordlarii.postulavlt, et dominus raisertus, omniaei, Huc^uniyevsa de tevva venevunl, et itevunrin ler-
donavit. HliVerocgresso derfitor centura derfarioruiri. r-anl vedibunt. Nihil babes hic pi'opvium,sed totuni
'
'obviat;" quem tenens suflocat, violenler "stfingeris est alienuiri : «"Domini est terra ei plenitudo ejus
nl debitum reddat. Qui etiam ipse procidens""miseri- (Psql. xxili). » De bonis suis partem tlbi coneessit,;
eofdiam pbposclt, ~sed riihil ei profuit. Nam mise- quaaidiu sibi placuit;_cum diutius te habere noluit, >
rum carceri mancipat, -donec debitum solyaf: Quo alium tollei-e jussit.. Quahdiu voluit bona sua Job
autlito dominus servuni nequarii revocat, durein-'j O tribuif; cum iterum sibi placuit ei auferens diabola
crepai, torlbribus tradit, universum debittfm ab eb dedit. Unde et ipse : « Dbminus,- inquit-, dedit,-Do^
exigi praecepit. Et quid per liaecverba-significaverit,- minus abstulit (Job i). > Non dixit : « -Diabolus ab-_
Dombius concludens innoluit: « Sic, •inqriiens, fa- stuiit,quia. Dominus solus inde potestatemTiabuit. »
ciet vobis Pater rrieus eajlestis,- si nou remisefilis Cuin ergo sisvermis etpatfedo, ne iiijuriamTacias •
bominibus ex cordibus vestris (Matth. XYIII).> " " Drfo, vindicans te in proi.imo. Tu autem, chare, cur
- Charissimi, isla sunt nimis meluenda, ac jiigiter vis illum fustigare, vel rebus siiis privare ?.Male,
in rhemoria retinenda. Rex qul rationem ctfm ser- inquis, locutus esfnphi. Oinsensatefquid estver-
vis.posuit esl Christus, qui omnes homines pro acti- bum nisi ventus?Postquam enim de-ore volaverit,
biis "siiisin judicium adducit. Debitor" decem riiil- mox in auras evanuit. Qui autein ,male locutusest
lium falentorum est quilibet transgressbr decern non tibi, sed sibi nocuit, quia qui etiam fatue dixe-
praeceptorum. Debitor vero.cerifum denariorum esl rit, reus gebennae ignis erit (Malth. v). Sed si tu
caluniniator proximorum; Qui-ergo volumus nobis. male""Vixeris,-quidproderitiibi alicujus benedictio?
a Deo dimitti. gi'avia, dirijittafiius^ pfoximis. Ievia. ' Si vero bene vixeris, quid oberit tibi alicujus male-
LevkquippesuntomniaquceiJobis hpiuines faciurit, dictio ?_Miseruro.est.crgo liorum miseroruni-augft?
 "
'*_«- "- L TITSajNERTARBATISS. BLASM . 3212
re m]seriam,;pev. vindictam, cum ipsi miseii su- A decore profugaverunl. Reversique ingeislem pr;e-
p;>v se pvovqcavevint iram Dei. Deus nainque dam collegerunt, Hierosolymam "venerunt, viclimas
bomicidas darauabit, -vaplores quoque poenis subju- Deo obtulerunl, qui populum suum perfeniinam
gabit, malediclqs etiam ab aeterna benedictione se- redemit, et tristitiam eorum in gaudium convertil.
giegabit. Igitur curicta in nos commissa sunt dimit- SicDeus sttpefbos disjJ.ersif, humiles autem exal-
lcnda, itrDeum commissa sunt a prselatis punienda. tans protexit. Quoil haec vidua vicit lyrannum, si-
Quce ipsi inDeum peccamus, digna pcenilenlia pu- gniilcat quod caro Christi vicit diabolum.
niamus, qtiae nObis subjeeli in legera Dei peccaverunt Legilur quoque quod rex Assuefus grande con-
non cvudelilev, sed misericorditer castigemiis, ut vivium cunctis principibus etpopulis regni sui fece-
animas eorum salvemus, jjuia «judicium sine mi- rit, el iriler epulas rcginam Vasihi corqna redimifam"
sericordia ei qui non fecit misericordjam" (Jac introduci jusseril.(Esf/ien). Qiiam intrare reriuen-
ii); » quse autem iniiosverbd vel facto commise- lein rexvcgno priyavit, Estlierpro ea scepti-o su-
rint, -relaxemus,et gaudium el laetitiam recijjiemus.. biimavil. Post Ticec rex quemdam Aman super TC-
Nunc vest.ra dilecuo audiat quam juste' Deus,pee- gntim exaltavit.cunctosque principes ei subjugavil.
catoi'es, _elquam misericorditer se invocantes mu- Cui cum onines coepissent genu-cui-vare, Mardo-
niat. Ipse ,quippe est clemens Pater bonorum, po-'. B cheeus reginse patruus noluit etim- adofare. Unde
tens Domiiius nfalorum. Rex David Urise diiei uxo- indignatus disjiosuit euniicunf orarii progenie sua
vera suam abstulit: ipsum quoque pev consiliumL neci tradi, cum vegis sigillo "decrevit onines Judseos
occidit. Quod Dominus uleiseensfinfaiuem ex aclul- per regni Assueri - fines exterminaiT , altumque
terio natum mortificavit, filiumque ipsius Absalo- evexit equuletfm, in quo voluil suspetfdere-Mardo-
iiem, quem jjj'cecipue amavit, confra eum instiga- chreum. Inlerea duo volebanl regem occidere, quos
vit. Qui uxoves- patris jjublice violayit,
insujjer Ip~ " per Mardochaeum proditos jussit rex pefdere. Mar-
suni reguo , privavit. Quem -sic casligatum, doclieeum vero jubet pui-pui-a et corona iudui, regio
vegno
ilevtim Deus .yestituit, jjavvicidaoi autem filiuni in equo jier civiiaienrcircumduci, Aman cum-militibus
rcproTairf movfem fradidit. David. auteni po?nitens, praeire, laudes ei concinefe. Hoc facto Mardochseus
inagis'adhuc--coiiso]attfi'., -dum Salomon, ex eadem regina? dixit quia Amari eam "cuni omni paren-
feminaipsius filius, in regni so)io collocatur. Legi- tela sua inofti aiidixit.-Quaa omni populp.jejunium
lur.etiam quodrex Cambyses cujjlens solus regua- Jndixit.se cum eis yigiliis, j'ejuhiis; :braliouibus
re, jussit HoJofernem principeni mililia? cuncta or- afflixit. Quo peraclo conviyium instruxit, regem in- -
"'bis-j-egna sibl siibjugare. Qul .cum ..valida manu p< yitans, Aman quoque adesse jttssit. Inler epulas re-
~egressus onines in.civcuilu civitates munitas con- gem pro s.ui populiqiie vila rogaf, se 1 omnesque
fjegiti taridem''ad Judseam-peiiveniens , Belhuliamj suos ab Aman damnatos' narrat. Quem rex -furore •
obsedit.-Populus autem Dei riietucns ne lliefusalcm j repletus, jussit suspendi in eodem eqtfuleo, quem
sicut alias civitates destrrieret, jejuniis et obsecra- ipse pi-aeparavit Mardochceo. Porro ipsum" Mavdo-
tionibus invoca"tDeuin,,quir.esi pi'otector omniumj cljseum-pr-o eo piincipem consfituit, qui omnem co-
sperantium iir se, „uf dypeum suse protectionis ho- griationeni Aman' suspendio interire jussil. Sic_Deo
stibus oppqnPret. Habitatofibus itaque. Betlmliae disponenle iniiocens populus liberatur, semen nequam
viclus defecerat ,.qui_bus exefeitus . aquasduclum juste exterminaluv. Hic fex quainvis gentilis lypum
succideiat. Qrios jam deficientes ^piincjpes conso-._ Chrisli gessit, qui vcrus Rex - reguni geriJlus, de
j lanlur, Domini auxiliunf pollicentuv. -" radiee Jesse surrexit. ' "
Jn eadem aufem civitale Veligiosa vidua, Judithi Hic principipus et populi regni sui convivium
Domine, fuit: qua? postTvjduanunrj'ejuniuni se om- magnuni fecit, quia apostplis oi-bis principibus et fi-
nibus ornamentis induit,rfd castra Holofernis de- delibusregni supernipopulis cqrpus surim elsacram
' scendit
(Jjrrfif/rvjj). Qua visa slalim capilur ejuss Scripluram-in epulas dedit. Reginarii Yaslhicqfo-
pulelnitudine, nuplias instruit, celebris cultus ma-_ D natam ad convivlum yocavit, quia Synagogam lege
gniludine. In nocte.vero omnibiis nimio vino sopo- et prophelis vedimitam ad ccelestes epulas irivila-
ratis, Judilli surgens, Deum- invocat, gladium inu vit, Quae renuens intrare, i;egno piiyatur, Esther
lectulp pendenteni eyaginat, capuleJjvii ducis ampu-[. captiva in solio ipsius locatur, quia Judaea incredula
tat, ad suos quantocius cum capile vemeat, convo- de regno Christi ejTcitur, Ecclesia de geritibtis a dia-
. caloque universo- populo, caput profulit;,'Deum a bolo capliva in ihalamum regis consors ccelestis re^
laucJare riiontiit, qui eis liberationem et vicloriama gni ducitur. Anian qui a vege exaltatur, est Judai-
pariter ooululit. Al illi- recuperatb spiritu, Deuma cus populus, qui a Deo regrio et sacefdotio, ac d.vi-
adoraveruut, alque. cum magna laetitia iaudes per-. no cu{tu sublinlatur.'Qui, quserit regince proge-
Sultaverurit.Tn ci'astiuo:de civitate, Judith consilibiy niem exslirpare, qtiia Judaicus populus quserit Ec-.
cum niagijo-tumullu-exeunl: impetum in hostes,s clesice populum exterminave. Anian quoque qtii
faciunt. Uli'vej;out dbminuni suum capite trunca-j_ Mavdocbaeo equuleum erexit, diaJjblum significat,
tiim-iiiveneruiil, tfimio limore perculsi, oinnes pa-i- qui crucem CJirislo erexit. ln eumdem-equuleum
• "riter iii- fugam versi surit. Qtios iiisequenles, rnulta a ipse suspendilur, quia diabolus in crucis patlbulo
riiiliia-passiiri.straveranf.j-eliquos cum. magno de- j- - comp.rehendi.ur. Duo qui Vuper regem conjura^.
 .9.15 DEFLQRATidNESSS.PATR.lM.—"l.TB. II. Mft
baut, sunt duo infldeles populi, Judaicus et gentilis, A Icum, esl- Aniichnstus qui populo fidelium indicit
oui Chrislum regem occidi consilitfm dederant. niortis supplicium. Qui eodem equuleo suspendilur,-
QuosMardocliceus accusat, quia Chrisiianus popu- quia et IpseCiribrtis supplicio iiiteriniitur. Mai'do-
lus opera eorum improbat. IIU a rege enecantur, chaeus a rege princeps praeficitur, quia fidelis popu-
et istia Christo damnanlur. Mardoehaeus purpura et lus peracto judicio supev.omnia bona Domini eon>
corqna insignitur, et Chrislianus.populus marlyrio sliliiilurl Semen- Anian exterminatur, quia tune
et "aeternagioria vestiluf. Equo' regio per ciVitatem" generatio malorum damnatur. Populus autem regi--
ducitur, quia Christianus populus a doctoribus per na? liberatur, et trislitia ejus in -gaudium commu-
loiuni- mundurii coliluv. Ordo .namque-praedicatb- tatttr, quia generatio reciorum benedicelur, Jaelilia
rum equus Christi regis dicituV; iri .qtio ipse per et exsultatione perfruetur. Nunc^ charissimi, toto
orbem vehitur. Ainan cum militihus laudes ei cop- corde Dei obsecramus clementiam qui sedet super
sonat, quia Judaicus populus cum gentilibus, velit tbrorium et judicateequitatem, faciens judicium oin-
nolit, Cbristiani pppuli prseconia -celebrat. Regina nibus injuriam patientibusfut nos illa die ab inli-
regem ad convivium vbcat, quia Ecclesia Christum delipopulp segreget, fideli atftem in suo regno as-
ad soleninia sui corporis invitat.-Anian eliam adesse . sbciel; ulii oculus non vidit. nec auris.audivil (I
jubet, qhia infideli populo srias tepulas praedicando Cor. ii). --.'./-
preebet. Aman quoque qui Mardochaio erigit equu-'

DOMINICAVIGSESIMA TERTIA..
'•
SecundiimToannem. .

< Cum sublevasset oculos Jes.u.s.et vidisse.t quia videat gloriam Dei. Et ignis in seternum cruciandos
rhullitudo maxiina venit ad eura (Joan: vi); > Quia iiivolvet,-qiua « yermis eorum non moritur, ut ignis
bsec leclio.evaiigelicasecundum Ecciesiasticum or-" npn-extinguitur-(/sfli. LXVI)J Hujus ergo judicii figu-
dinem debet iri medio Quadragesimse recitari, libet ram arcus ille in nuJjibus lepraesentat, qui ex paiie
nuirc in praesentiaruni supersedefe ejrfs expositioni, caeruleus, et cx parte videtur igneus, ut- utriusque
ctala liuic Dominica?,quae iiuitulaiar : Quiiila.anle judicii testis sit : unius Videlicef jam facli, quando
Nalale pouiiiiif c.ongrueiitia. ad profeclum audien- . aqrfeecjiluvii erant superiervam ; allerius adhucfa-
tium seu legentium exarare. ' ciendi, quando judieabit Deus sepculuraper ignem.
- Nemo-itaque vestrum, charissimi,- dub.itet duos Conlremiseite, fratres, a terrove lanli • judicis, ut a'
esse nostri Redemptoris advenlus : quorum primum- C facie avcus Tugialis :,« Avcum suum tetendit, eic.
jam praecessisse, allerurii adbucTiituruiii"essecerta (Psal. yii). > Sed "ideo paululum movatuv YOSfevire,
fide cognoscimus. Utrumque vestra? ' fraternilati ut" festinemus a facie lanlse animadversionis eftu-
dislinguere opereepraeliurri-est, ufexaltero miseri- gere. «Dedisti enim metuentibus te significatio-
cordiam sperare, et ex altero "judicium formidare nem, etc. (ibid.). > Sed « cavete rie fuga vestra
sciatis, qualenus yestra sollicitudo inter spem et hieme vel.Sabbalo fiat (Matth. xxiv). » Hieme enira
nietrfm posila diligenter invigllet, et mala cavere fugit cui charitas refjigescens bonorum operum cur-
quaejudiciopunianlur, et bona providere.qua? mise- sus impedit. Sabbatum.quoque inlerveniens, id
ricordia remunei'enfur. Pvimo adventu suo Redem- est terrainus vitee aclionis bona? exercilium interci--
ptov noster in formam nostra? humanitatis mansue- dit tardanlilius. , ' '-
tus et humilis, inter homines honio vef us, apparuit.. _ Si ergo, fratres, ab illo vultis fugere, ad ipsum
Secundoin glbria sua? majeslatis excelsus et terri- fugile. Si -advenlum judicii pertimescitis, ad ad-
bilis, super angelos Deus liomo sjjparebit. Primq venlum misericordise respicite, etin liac bebdo-
adventu "pfo nobis' judicattfs , maledictuin crucis mada , quse est quinta ante nativilatem Domini,
-
pendens in ligno crucis suslinuil; secundo, lolum -et in sequenti, qu_3quarta eril anle NaialemDo.
mundum judicaturus manifesta sua? passionis vir- mini, iuchoatepraeparationemadveutus sui. Dicituf
tule impios condemnabit. Primo adventu lalens in enim hsec Dominica praeparatio, quia ab liincustjue
came tjuasi ovis coram tondenle se sic obrautuit^; ad Nalale Domini debel quisque Cluislianus sanctis
secuudo, quasiDeus mariifesie venietef non sile- sludere bonis operibus, ut digne suscipiatur. ab
.bil. Primo eriim adventu siluit a j'udicio, sed non co Chiistus natus. Ha?c igitur hebdomada quinta
siluila preecepto; secundo quasi parturiens loqui- arife Natale Domini in anliquis ofiicialium libris in-
f ur, quia siculaitlsaias :« Vociferabitur el clamabit,. titulatur, sicque.seqriens hebdomada quarta denpia-
-c-tsuper iiiimicos suos confortabilui' (Isai. XLII). >. lur. Sed hoc non vacat amysterio nostracspirilalis
. O vox diei Domini amara, tribulabitur ibi' fortis. praeparationis. In quinta euiiu Jiebdomada praeparare
Nam sicut^it sanctus David :'«Ignis iri cbnspeclu vel initiare nos debemus propter quinque. ajlales
-
ejus; exardescei, ctc (Psal. XLIX).» Tempestas mundi, irf quibus fuerunl lales electi qui credido-
illa lnipios "proculpellet, quia tollelur impius" ne runt.-et speraverunt, et dUexerunt adventum Do-
 "
l_ig WERNERI ABBATIS S. BLASIL" -.•' 1216
mini,. in quarta ,. propter, iv ordines librorum, A allicitur, vel comedendo deleclatur, vel manibus
eciliceJ legis Psalmoium prophetarum, et inilium male operatur. His quinque viribus caro. superavit
evangelii. Quamvis liber Moysis narrat, electos yiros pi'imumTipriiinem, et lromo succubuit, -quaravis
exstitisseinprima etsecundaetlcrtiaaetate mundi, la_. positus esset in paradiso, sed prius aggressa esse
meneo tempoi-escripsit totuminquodeputalurlegis- muliererii ut debiliorefn partem. Audi de Tnuliere
latio. Haecautem u traque tempora, scilicet quinla heb- quando quinque sensibus cqrporis peccavit. Auri-
domada et quarla intiiuanl nobis etiam- rationalem bus persuasionem diaboli accepit et cousensit, cum
praeparalionem propter quinque sensus hominis; ille talia intimaret dicens .: « In quacunique die
qui insunt corpori noslro, et propier quatuor ele- - comederis ex eo, apeiieiitur pculi-vestri,.et eritis
men!a,"quibus constal c"oi;p_usnostrum. At nunc sicul Dii, scienles bonum et- "maJurir (Ge>i.m). »
tertius additur" intelleclus, qui nonminus convenit Ecce quando mulier per auditunr succubuit; modo
prseparalioni adventusDomini. Dicimus duosordines attende quando odoratu. et visu decepta est. Ait
cssejustorum in Ecclesia nostia, qui.sludent se Scriplura: <Yiditmulier quod bonum esset lignum,
preeparare ad suscipiendum-venlurum Dominum. el ad vescendum suave,et pulchrum oculis, ct
Unus ordo in sseculari conversatione studet : aller aspeclu deleclabile (ibid.).t flum dicit: < suaYTe>,
in spiritali. D'e ordine-saeculariuni possuraus intel- capta est odoratu : cum ait : < pulchrum oeulis »,
ligere quod lectio dicit in quinta bebdomada ante illaqueata esfvisu. Adhuc supersunt duo ministri,
Nativitatem Domini,-hoc est hodiemo : < Propter qui totum scelus perpetraverunl : tactus et gustus.
hoc ecce dies veniunt, dicil Dominus, et non dicent Yide ergo quando per illos caroinceptum suriiu
ultra : Vivit Dominus, qui eduxit et adduxit seriien consummavit. Scriptumestautem:«Et lulii de frtfctu
dcmus Israel de terra aquilonis (Jer. xxui).> Ad- illius etcomedit ~(ibid.).'i Manus tulic, os comedit,
duxit Dominus filios Israel de terra aquilonis, factus ministravit, gustus peccatufn cbnsummavit.
quaudq de Babylonia reversi sunt in Judseam; sed Prostrata igitur origine oranium, totum mundum illi
-econtra raelius adducit nostros botfos sseculares, ministri deinceps sribjugabant. Yidit igitur Doininus
Dominus ad Judseam, id ad veranf confessionem de et Redemptor noster qrfia caro totum mundum
confusione Babylouia?quando eos liberat -de pote- ila expusnabat, quia ancilla jdominam suani sibi
siatediaboli etde corporc ejus. Hoc fitjjer bapli- subjugavGiat (Gen. xvi), habuit cum misericordia
sraiini- quem- habent sseculares", fideles et sua consilium quod ab hac captivitale liberaret mun-
spiritaies. dum. Iiiimicam ergo noslram carnem induit.ut
Qui enim in ahimo patiuntur aquilonis frigidi- Q cum ea pugnaret, et eam comprimeret, et mini-
tatem, membra . sunf diaboli. Quanto pej'or est stros suos debililaret, tft deiuceps non possent ei
oJabblus tbtus in corpore suo, id est in capite, resistere,. et dominafamulam suam gubernai'ct.
_quam unurii membrum ejus, tanto melius liberati J Elegif itaque competentem ipoenam, in crucem in
sumns- a diaboii polestate,.q_am essent filii Israel qua hostemnostrum-crucifigeret et sensus puniret
a regibus Chaldseorum. De ipsis scecularibus nie- nostros". Oculi turpilud.inem poense et insultantes
morat Evangejium quod in-quaiila memorata heb- videvunt, ettenebvasinovtissenserunt, aures-oppro-
domada Iegitur. Narrat eiiim quinque millia homi- bria lurpissima audieruut, os ait:«Silio (Joau.xix),»
num Dominum pavisseex qu.inque panibus (Luc. yn). et fellis • et aceti amariludinem gustavit; manus
4_uod ita Beda exponit in evangelio super Lucam : crucifixa? suut, ettota caro ibi perpessa est, ut tofa
"Erant autem fere viri, quinque millia, quia nobis subjaceat, et amplius ariima? obediat. Ecce
quinque sunt exteriores hoininis sensus"; qui sensus enim subjacet vicla, ecce ancilla flagellata est.
recte viri dicuntur, quia fortissimos hostesanimae Inde est quod quincjue millia viri Dominum sunt
nostrae in eis habeirius. Et cum esset aneillafdo- - secuti, quia illi adhuc in sseculari habitu positi
Miriara sibi sevvivecoegit (Gen.xvi). Quas auiem evat bene meruerunt uti exteiioiibus^ quae possident
beec anciila ? Cavo videlicef,' de qua ait Apostolus : D sriis quinque sensibus. Qui- recte quiuquepanibus
« Cavo concupiscit advevsus spivitum, et spiritus aluntur, quia tales necesse est legalibus, id est sa?-
adversus carnem : adYersantur enim sibi liaecduo cularibus adhue prseceptisinslitui. '
(Gal. v).j Hajc-a Deo omnes con;uperat: quod yix Oflieia quoque qua? celebrantiir in quarta hebdo-
aliquis yoluntati cjus resistere poteral, imo -omries mada ante Nativitatem Domirii spiritales per qua-
Satanae vendideVat.Nuliapugna graYioriilafquando tuor Evangelia ad potiorem perfectionem excilant.
inimicuni suum honio pbrlat, et iniriiicum suum Uride dicit episloia quse in eodem legifur : < Scien-
pascit; quando de domo ejus est qui se iuipugnat, tes quia hora est jarri nos"de somno surgere, rfunc
quando bona oiuiiia ei facit, et ipse ei' iriala relri- autem propior est. nostra salus quam cum cre-
buel. Talis est caro : quce quanto' magis nutritur, dimus (Roni. xm).> Deiisdem spirifalibiisdieit in
tanlo magis gloiialur, tanto magis in animam supra dicto libro (BED_.)- < TMairfqui mundo ad
strgit. Quinqub enijn -ministios tiabet, quirique integrum renunliant, ct quatuor -sunt millia, -et
sensus" corporis, quibus animam ducit capiivam. scptem panibus refecti, Tiqc esl evangelica leclione
Quando scilicet aliquis-peccat, vel vldendo deci- sublimes el spirilali gratia sunt docti. Cujus signi
^iiiur, vel audiendo attrabifur, vel odorando illicita." ficandaa distanlise causa myslice, "ui rcor," iii iu-
-ISiT DEFLORA-TIONESSS.PATRUM. — LIB, II. *2.S-
troifu qtuacm tauernacuii, quinque columnas •Ainquieiis proeccssit, dies aulem appropiriqitabii.
'
deauratas, ante oraculum" vero," id est sancta AbjieianTus ergo "opera tenebrarum, et induamur
.sanclorum, quatupr fieri jussas (E&.rf.-xxxvi), quia arma lucis, sicut in die boneste ambulemus, itbn
videlieet incipientes per Iegem castigantur , perfecli in comessatioriibus et •ebrietatibiis, non in cubi-
autero per gvatiam ul devolius Deo vivaritadmonen- iibus efimpudicitiis,-non in coiitenlione et a?mu-
tur.Typ.ee pev-cantum, qui' venovatur in quavta latione; sed induamur Dominum nostrum Jesum
ante Nalivitatem Domini hebdomada,-gentilium Christum (Rom. xm). -Sic" per plures' nuntios e!t
-mentium pevfectionerii iiitelligirijus. Si pev quinque Trequentiores movetur magis ac magis ahimus sub-
hebdomadas illi inlelllgunlur qui adhuc pcenitenlia dili ad sollicitudinem suscipiendi prcelatum, ilri
deplorant recenlia peccata, mefito per qualuorheb- renovatione caritus movetuf magis ac "magis ad
domadas eos iiilelligimus qui gaudiq spiriiali pro- curarii nostrse_praeparationis in susceptloneih Do-
ficiunt de virlute In ' virtulem.Isti dub ordines mini. Ideo octo dies anie Nativiiaiem Doraini re-
Tueruntin -Yeteri Testamerito,-isti sunt, et modo. novantur ferme tota nocte responsoria et antiphonce,
Iteno.alio cantus siguificat gaiidium electoruro qui ut per lioc frequentius nos excitemus ad piivgandas
gaudent pluriinum in adventu Domini dilecli.sui. omnes quisquilias tuvpium cbgitalionum ac tevre- -
Praeparationem qubqtie necessariam nobis insinuat " narrfm, et dignuni -habitaeulum ofnalum, videlicet
PaulusrApostoItisln memorata epislola, qua? legitur piis cogitalibiiibus paremus Regi regum, et Do-
quavfa;hebdomada anteNaliviiatem Domini. Nox, mino dominantium..

^
-
v;;- ----DOMiNJCA.-y AN.TE NATIYITATEM DOMINI.--'

SERMO. .' - ;genus humanum ad. interitum deduxit :- illam

"-,
«Beati omnes qui timenl Dominum, qui ambulant Christunj factis efdictis ostendit, et peream perdi-
iri.viis ejus (Psal. u). » Deum limere cst a-malo de- tum hominem ad gloriam reduxit; et quia prophetio
.clinare ; in_viis ejus ambulare esl bonum facere. - per hanc solam Yiam genus humanum rediturum
ftui ergo Deum timent peccata devilando, beati ad patriam preeviderurit, ideo Cbristum veram et
sunt, quiapoenas CYadunt;,etcrui in viis ejus am- cerlam viam omnes consona voce , preejixerunt,
bulanl bona operando, beati sunt, quia gaudium eumque omnes videre desideraverunt. Jaeob namque
Domini intrabun.t. Yia? Domiui prcecepta illius sunt, moriens dixit : « "Salulare tuum exspectabo, -Do-
^
quae-homines ad superna jiatriam ducunt: > Uni- inine (Gen. XLIX).» .Et Moyscs : « Obsecro, in-
_>evsa? autem vise Domini misericoi'dia et veritas quil, Domine, mitie quera missurus es (Exod. iv).*
(Psal. xxiv). y Yise.Domini suiitmisericordia om- David quoque ait: « Domine, inclina coolos tuos,
niiiiis iii eis ambulantibus ; veritas euriclis ab eis et descende (Psal. xvn). > Isaias etiam : « Utinam >
deciinantihus. Ideo Deus noster est, ut Dominus a inquit, < disrumperes ccelos el deseenderes I
servis tinicndus ^uIPater a Tiliis diligendus. Ti- (Isa. LXIV.)> Et merilo ej'us desiderio deficiebant,
jnore ejus peccata fugiamus, amore ipsius bonis qui eum futurum pvccsciebarit. Nam ante ipsius
act:bus,_qualenus de hac misevavita tfanseunies, adventum fusca.mors mundrim'oblexit, 'omnesque
.luctuosam vitam eyadamus, et ad beafaiii- vitam ip- per iler sinistrum ifi perditionemj direxit. Oranes
-sius- ope pevveniamus. Tves vifa? suiit: una sttpev quasi in tenebris errabant, quia lumen Chrislum
nos beala, qua sancti cum "angelis beate viyunt; non habebant, et ideo per spatiosam viam a.sini_-
"alteva misericovdia, in quajusti adhuc hicsuspi- stris cseco corde in mortem ruebant. Chrislo aufeni
vanles. irigemiscunt; tevtia subius nos lucluosa, sole solis in mundo apparente, imo vita angelorum
iri qua spivilrfs damnatoyum cum deemonibus con- " se mortalibus exhibeute, tetra mbrs pavefacta fugit
sislunt. Nobis ergo in riiedia vila conslitutis dua? D seque in abdila tarlari confusa abscondit, sicnt
-vioe se offerunt: qua? quosdam ad superiorem; orienle sole caligo noctis fugatur, et mundus jttbare
-qriosdam autem ad inferiorem ducunl.Adexlris se ipsius illustralur.
praebet via.arcta et angusla, ducens de hac misera, Idcirco, dilectissimi, cum iter .salutis nobis per
jper se ambulantes ad bealse vifa? amcenitalem Jesum pateal" et lucerna yerbi Dei ex utraque parle
{Mnith.yu); a sinistris vero paridit se platea lala viae splendeat, toto corde slnistrum tramitera re-
et spatiosa, ducens in se gradientes ad' lucluosa? linquentes, dextrum callem toto annisu carpamus,
_vitsecalamitatem. Arcla viaet angusta est, jnundi de- ul ad summam beatitudinem perveniamus. Ha?c
r.i.deria.el cai-nis concupiscentiani fugeve, malum autem via- est cbaritas, per quam aditur summa?
promalonon veddeve, vigiliiset jejuniis covpus beatitudinis clarilas.. In Iianc tendunt xv semitce
macerare, orationibus et assiduis laudibus DeiTnsu^ ducentes ad atria vitse, scilicet patientia, benigni-
dare. Laia autem et spafiosa via est ludere, edeie, las, et, alioequasenumerat Apostoli "subtililas (Gat.
jbibere, fornicari, venari, inimicos opprimere, deli- y). Porro summa beatitudo irf liac via ambulanies
,ciis carnis diffliiere. Hauc tliabolusdocuit etper eatn quasi septemdecim brachiis ad se attraliit, quifi
 "->" wi,n.\F.i.i ARSUTIS R. BLASH - 4220
per decetn . praecepfa legis et per septem dona Spi- A „ beatos oralioni instantes, auxilium Domirii invo-
ritus sancti, porlas nos vitaeChristus inlrare docuil. cantes jugiter : < Beatus -vir. cui est auxilium
Has autera septemdecim dislinctiones- bealiludinis -abs te (ibidi). t Hi de virlutein virlutem ibunt : et
; Spiritus sanctus per prqphelam nominatim expri- Deum deorum in Sion videbunt (ibid^) ; >.ubi cst
niil , ac sirigularem dignilatem sublililef innuit. melior dicsuna super millia. Inde itcrum :^«'Beatus
Primo dicit beatos, scuto fidef vitia etconcupiscen- cujus Deus Jacobadjutor ejus, spes ejus inDoniino
tias superanles, et in Jege Domini die ac noclc me- . Deo, quia in saecula regnabit cum eo (Psal. CXLV).>
dilaiifes : t Beatus, » inquiens, « vir qui nbn abiit in Octavo clicit beatos Dcum Iaudarites, et coelestia
consilio impiorurii, quoniani novit Dominus viam contemplantes. «Beatus, j.inquit, «populus.qui scit
justorum {Psal. i). ">.Primus bomo infelix pravo' jubilalioncm (PsaL LXXXVIU), J quia hi in lumine
eonsilio-eonsensit,'et omnes scquaces suos in vultus Domini ambulabunt, et in Tiomine ejiis in
moiiera fraxit. Chrislus beatus yir; et in via ju- aeternum exsultabunt.. Nono dicit beatbs a Dcb eru-
storura oinncs per segradientes reducet ad gaudia ditos, et in lege ejus doctos : « Beatus, > inquit;
angelorum. Qui ergb peccalis non consenfil ad t bomo quem tu erudieris, Doinine, et de lege tua
Iiunc lendens beaium virum, eril in surama beati- . docueris eum (Psal. xcin). »-Horum animas conso-
" lationes Domini
tudine, ut lignura vita?, in paradiso plantatura. lselificabunt, quando docli sicut
Seeundo dicil beatos spe gaudenlcs, et in Doraino, splendor firmameiiti fulgebunt, et quasi slclla?, qui
nonin se confidentes, « Eeati, > inquit, < onines qui multos ad justitiani eruditint. Decimo ponit beatos
In eo .confidunt (Psal. cxxiv), > quia in montesan- justum judicium custodienfes, etj'ustitiain in omni -
cto ejus, itl esl in -Chiisto, gaudebunt. lnde ite- lempore facientes. « Beail, > inquit, cqui judicium
rum : < Beatus vir, qui sperat in eo (Psal. xxxm), > custodiunt, et justitiam In omni tempore faciunt
"
quia dies bonos videbil in coelo. Et iterum : « Bea-.. „ (Psal. cv). J IH de nafionibus-secernuntur, ul in Iauda
-.lu.svir, euj'us esfnomen Domini spesi ejus (Psal. Dei glorientur ad videndum, in bonitate Dei electo-
xxxix), » quia canticum novum inimittetur in os, . rum,ad Iselandum inlceliliagcnlis sanctorum{ibid.).
ejus. Tertio dicit beatos poenitentia dileciione fer- _ Undecimo ponit Deuni, ut filii patrem timentes,
venles, qu;a charitas operit multitudinem pecca- et mandafa ejus.cuslodive cupientes. « Bealus, >
torum (I Peir. iv), 5 et per Spiritum sanctum, qui[ -inquil, < yiv qui timet Domiiirfm, iii mandatis ejus
esl charitas, datur vemissio deliclorum. « Beati, » volet nimis (Psal. cxi).» Hie liniov sancfus jjerriia-
inquit, « quortim reraissee sunt iniquitales et quo- net in sseculum sceculi, et introducit filios in con-
rum tecla sunt peccata (Psal. xxxi). » Per chari-.'/-fspeclu Patris aeterni. Iri liac beatitudine currentes,
tatem reniittuntur,'vjev bonam opevationem conte- in memoria aeterna erunt, gloriam. et divitias in
guntuv. Beatus yir talis erit, quia ei Dominusj domoDominipossidebunt: Duodecimo ponitbeatos
. peccatum in judicio noir impulabit. Hic in Domiiio, in via id est in Christo -macula peccati carentes, et
cum jusiis exsullans- lsetabilur, cum reclis covde> in lege Domini, id est in charitate ambulantes.
gloviabitur. < Beati, J inquit, «inriiaculati in via, qui ambulant
., Quarto dicit beatos Deum jiure colenles, et ejus; in lege Domini (Psal. cxvrrr). > Hprum anima vivet
haereditas fieri cupientes : « Beata, J inquit,'« geriss in eeleiTium, ef laudabit Doroinum in sseculum.
cujus est Dominus Deus ejus, populus quem elegitI Tertiodecimo ponit beatos mandala Dei ad fa-
in hasreditatenf sibi (Psat. xxxu).» Hi exsultent iii[ -cienduni pevscvutantes, et-in tolo. corde Dominum,
Domino, quia tales decet laudatio ! Inde iterum :: exqttirentes. « Beati, > inquit, « qui scrulanfur te-
< Beatus, > inquit, < populus, cuj'us Domiiius Deus; .stimonia ejus,in loto corde exquirunteum (ibid.).t
ejus (Psal. CXLIII),J quia hi canticum novum Deoy Hierunt aDomino benedicti, sicut bi qui decliuant
cantabunt, cum de manu liliorum alienorum erutii a mandalis ejus maledicti. Quarto decimo ponit
exsultabunt. Quinto dicit ieatos hospitalitatem! bealos dcsideritim itf bbnis implentes. < Beatus, »
seclantes, per pauperes sibi coelestes divitias the-. D inquit, < qui implevit desiderium suum ex ipsis,
zaurizarites. <-Beatus, J inquiens, «qui inlclligitt. non confundelur cum loquetur inimicis suis in
superegenum etpauperem, quiain die mala libe-. - porfa (Psal. cxxvi); > inimicos suos doemones per
rabit eum Dominus (Psal. XL). > Dies mala esl, -" bumililatem vincentes. Porta dies_ judicii est, per
cum homo aliquam afllictionem, vel nfanus ini- quani intralur in palafium coeli. Iu hac pbitafales
micorum, inciderit: unde eum Dominus statim li- de peccatis' non confundentur,- cum inimicis suis
ljeiabil. Dies etiam mala est dies ultima, ubi eumi" insultantes loquentur: sed ipsi hcereditas Doroiiii
Domitfus conservans in animam iiiimicorum noni erunt, fructum ventris Jilaria? Chfistum mevcedem
tradet, sed -bea.tim in terra viventium faciet. habebunl.jQuinto decimo poiiit Deum ut sevyi Do-
Sexto dicit beatos de plebe Domini electos, et ad1 minuin timentes et in viis ejus ambulantes. <Beati, »
laudandum eura assumptos. «Beatus, > inquii , inquit, < omnes qui liraent Dominum, qui ambu-
"«,quem elegisli et assumpsisli, inhabitabit in atriisi Tant in viis ej'us (Psal. xxvu).» Hic timor honiinem
tuis (Psal." LXIV).» De his iterurh : < Beaii, J in- a peccati.s abducit, chafitalem anima? adducil.-Cha
quit, « qui liabitant in ,domo tua, in sajculum sce- ritas Y'ero inlrans eum foras millit, quia hic timor
culi laudabunt le (P.sal. LXXXIII).J Seplimo dicitt pcenani iiabet. In hac beatitudiiie festinanfes bcns
 Vm. DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. II. (?$2
Hierusalem omnibus dielius vitoe sua? videJjunt, ettivesperam mundi a.d. fidem converluntur el fa-
'
pacem Israel, id est Chiistum haljebunt.Qui enimi mem verJji Dei patientur; atque ut cancs civita»
labores manuum, suarum njanducahit, id est quii lem,' sciliccl Ecclesiam circuibunt, et micas sef-
bbna opera in viis Domini fructilicabit, bcalus est,, monum Deide" mensa Cliristianorum colligere cu-
et beneei erit (PsaL- cxxvn). » Hujus uxor eiitt piitnt. ' ,
- sicut vilis abundans"(i-id.), id esf caro cjris cumi '- lilo tempore Antichi.islus regnabit,
qui lolum or-
Chrisloorfi est vilis vera exsullans. Filii ejus sicutt bem diversis modis conturbabit. Nain cunclos prin-
' novellce . "
' oli.arum-(j&id.); scilicet opera irf berfedi- cipes sibi per pecuniam atlrahit, cum diviiiJms' in
clione sanctorum." Sextb decimo ponil beatps Ba-. occultis ut leo in insidiis ad decipicndum sedel. Cle-
-byioniis etfilia? Baljylonis retributionem relribuen- rurirper muridanam sapientiam decipiet, ctiin verba
tes, "mala nobis Inferer.les. <Beatus,» inquit, «quii corilra Altissimum proferet. Religiosos signis et
relribuit relribulionem , quam relribuisti nobis; procligiis seducet, quaudo etiam ignem de coelo de-
' (Psul. scendere.faciet. Yulgus tenorp concutiet, cum ina-
cxxxvi). J Filia' Babylonis est caro nostia,
filia coiifusionis. Hoecmala iiobistribuit,-cttm nosad j xiina .perseciitione in Chrislianos- seeviet. Enoch
- peccandum ilficit. Huic relributionsm suam retri- . -eninf et Eliam interficiet," et oinnes sibi resistentes
-btiinius, dum ealn pro eommissis illicilis affliginius. 13crudeli exatiimafione perdet. Quem Dominus Jesus
Qui h'o*claciunl principium lcelilise _in die Hieru-. spiritiun oris sui, seu Micliaelis arcliangcliiriiniste-
salem pefcipiuril. Septimo decimo ponit beatos5 rio intcrficict, ipseque lunc ad judicium verfiet.
pavvuiosTilioe Babylonis fenentes, et ad-pelram i -Qui prius,venit judicandus, lunc veniet judicaturus.
- ailidenles. « Beatus, > inquit, « qui teuebit-, el al-. -Qsii priiis' Venit "occultus, tunc venlel mariifestus".
. lidet pavvulos luos ad pefi-am (Psal. OXXXYI). > Atl cujtts adverilum-omiiesliomines resurgent, eique
- Paryuli filia? Babyloriis suiit suggestiones car- calervatim bccurrent. Omnes enim eum vldebunt,
nalis delectationls". Hos ad petfajii allidunc qui et qui euni pujjugeruiil (Apoc i). Ignis aule ipsiim
6b Ghristi passionerii carnalia i'espuunl. Hi ctim, picecedei,- et inimicos ejus in circuilu eorisumet
de Babylonia hinc ad llierusalem feraeaburit, bym-. (Psal. -xcvi)! Sicufolim aqua diltivii super omnes
.iium de.caiilicii Sion in aeteiiitfni cantabimt." moiifes xv cubitis cxcrevit, ita lunc ignis sujjer orn-
- Ecce tjuot beatitudines"-baereditaburit hi qui in via! Tiianionlium cacuiriina xv eiibilis" ascensuruserit;
- Christi ambulabuiit. Etquia
proplietae lot per.pi- . Turicjustis adexliis Christi positis, impiis autem a
ritum "dolaliaClirislum Ecclesia? allaturum intelle- s.iriistris,' ofnnia inaiiifesla oniiiibus erunt,- quee un-
. 'xerttnt, ideo lantopere_ejus"adventum cbncupierunt. quarri boniiries cogitando-; loquendo, faciendo com-
-Hujus _duos adventus -prsedicat Ecclesia : unum C -miserunt; ef singuli pfo meritis dignani reiributio-
quo" languidum riiundum visi!avil,"aiium quo col- " nemsorliuritur,dum justiin gauclia, impii in suppli-
lapsufn mundura" jiidicabit. Ipsiris advenium per ciadecerriuiuur.- ldeo dies illa dies' judicii dicitur,
qtialuof Dominicas extendimus', quia hunc a- qua- qtiia tunc j'uslus Judex inj'ustejudicatus biiinia juste
fuor ordiiiibus, scilicet a patriarchis, ajudicibus, a judicabit, qui orbeni tenarum in justltia ct pbpulos
"fegibus, a prophefis pronuiitiatum legimus. A pa- in sequilale jtuiicabit (Psal. ix). « Haec"eliam -dics -
tiiarchis ubi Abel agiiuhi," Melcliisedecb panern et Doniini vocaiur, quia illa-die uiiicuique pro opere
viimm, Abfabam liliutn suum obtulit. A judicibus suo jusla merces' a' Domino recompensabimr. Tune
yeio Josue qui el Jesus hbstes exptfgnavil,- terram diabolus coram" horijiriibus vinctus adducelur, et
populo divisit, et ubi Gedeon vellus exposuit, in videntibus cuiictis in "stagnuniJgnis et sulphuris
quod" vos descendit: qui et ipse bqstes curo la- preecipilabitur, coi-pusque ejus scilicet nialorum
geiiis vicitjet ubTSamson in Gasan ad mevetvicem universitas cririi eo niiltetur," ferraque' cotfvertetiif
iijlvbivit, et pevhostes in monlem ascendit. Ave- eisiripiceni et sulphuf arderitem insaicula soeculc-
gibus-ubi David Golialh sfvavil, ef ubi Salbmori rum.Tuiic Ecclesia", Ciirisfi sponsa diu.liic iii pa-
templum sedificavit, et ubi Joslas" Pascha celebva- n regrinaliorie a Babyloniis oppre.ssade exsilio Ba-
vil. A pvophetis ubi Isaias de vivgine nasciturufn bylonioa sponso suoeducelur, et cum magnb an-
euni, Jefemias ctfm hominibus conversaturum, Da- gelorum tripudio "in civitatem Patris coelestem -
rilei sanclum - sauctbrum venlurum"_prasdixit. Per - Hierusalem iritroducetur. Turic jusli "sicut sol itil-
quatuor etiam Domiriicas advenlum recolimus ejus, gebunl, ef aecjualesarigeliserunt, et innoVatis ora-
quia arite"legem Abraha? efpalriarchis esl promis- nibus erit Deus omnia in oniriibus (I Cor.xv)... >
• Itaque, charissimi, hora est jam nos de somno de-
"sus, a Mnyse et propbetis praescriptus," sub graliai
a Jbanne ef aposlblis ostensus; adiiuc venturus om-. sidicesurgere, ut inbonis operibus pervigiles"possi-
nibus manifestiis. Ideo nunc Gloria in excelsis iiiter-. musCIiristum-venientem-ioeti-excipere, quatenus
mittimus, quod in Nativitate ejUs cantabimus, quia ipseconformetcofpusTiumilitalis noslra? coiifigura-
"ipse-nasceus gaudiurii murido attulit, qui prius tvi- -tuin cprporiclafitatis aw^JPhilipp: m). Superius
etiliam liabuit. Hujus adventum Enbch et Elias: -est dulcedo, inferius amavitudo, in hoc mundo qui
prsevenienles .eum riiundo affuturura preeriuntia-• consistit in riiedib utviusque umbvatilis imago. Dul-
bunl, sicuf olira illum pfophetce riasciturum prse- cedb efgo cceli nos sufsrim trahat, aniaritudo Infer-
Cixerunt. Per qiiorum proedicationem' Judcei ad nilmpellat, iit litijus mediee vitse perhorrescamus
 *
„4_i25 WERNERl ABBATIS S. BLASH , -122.
•misenam, _et beatse yita? pleni gaudii percipiamus, A diclumest, quod oratio quaerit, contemplatio inve-
gloriam. Olira mundus gloria et opibtfs flovuit, urJji- nil. Yides igitur quomodo per hos gradus ascenden-
bus.et viribus viguit, et tamen justi ornatum ejusi tibus perfeclio occuj-rit,. ut qui infra remanseril,
abunde nitescere Nunc : - perfectus esse non possit.
spreverunt quo potuerunt. Propositum ergo nobis
mundi gloria aruil; nunc aulem onmis sseculi bonor debet esse semper ascendere, sed quoniain laiita est
_cxlabuit, et nos rriiseri florem ejus aridum toto cordei "mutabilitas vita? uostrse, ut in eodem slare non
..amplectimur, nos fugientem el arridentem loto de-• possimus, cbgimur seepe ad transacta respiceve, et
siderio sequimur. Et quia jam charilale frigescente! rie amiltamus illud in qrio sumus, vepetimus quan-
.millius oratio, nuUius meritum eum fulcit, jam. se- doque quod tvanslvimus. Yevbi gvatia : Qui in cpere
.nio.confectus iniquilate nimia impulsus quantpcius j slvenuus esf" ovat ne deficiat. Qui prsecibus insistit,
corruitj-omnesque sibi mente inbaerentcs opprimlt. nec orando offendat, meditatur quid orandum .sit,
Nunc,-charissimi, corda cum roanibus ad Deum le- et qui aliquando in proprio consilio minus cbnfi.iii,
vemus, faciem ej'us in confessione prseoccupemus, lectionem consulit, etsic evenit ut cum ascendere
_ut in appropinquante festo nos in salutari suo visi- nobis semper sit volunlas, descendere tameriaUquan-
tet, et Jn adveniu suo sibi qccursantes in coelesti pa- do nos cogat necessUas, ita-lamen ut in voluniaie
latio collocet.. - B non in necessitate proposilum nostrum corisistai.
De quinque exercitationis gradibus quibusjusti«'« hac Quod ascendimus propqsitum est, quod descendi-
vita.exercentur, _t- dequinque statibus. mus propter proposilum. Nunc ergo hoc, sed illutl
Qualuor sunt in quibus nunc exercetur vita j'usto-. principale esse debet. Quot autem status humaiia?
rura,-et quasiper quosdam gradus ad futuram per- mulahilitatis sint, hic yidendum erit. Habet enim
fectioiiem sublevatur, videlicet Jeclio, meditatio; quinque status vita bimiana, per quos, qiiianun-
oratio et operalio. Quinta deinde sequitur contem- quam in eodem statu diu permanerepotesl, sihe in-
platio, in qua -quasi quodam preecedentium fruclui terniissione mutatur, sive iirmelius proficiens, sive
in hac vita, etiam quee sit boni operis merces futura dcficiens atque decrescens in pejus. Qui sunt gau-
praegustatur. Unde Psalmista cum de judiciis Deii diunrvanitatis, dolor confusionis, gaudium conso-
.loquerelur, coramendans ea, statim suljjunxit: Ini lalionis, dolor exercilationis, gaudium Telicilatis.
custodiendis illis retributio multa (Psal. XYIII).De. Gaudium vanitatis est pro lucris temporalibus Ise-
Jjis quinque gradibus : primus gradus, id est lectio,-- tari. Dolor confusionis est pro damnis temporalibus
iquaeest incipieiitium; supremus, id. est cohtemjjla- contristari.Gaudium consolalionis est itb impugua-
tio, qua? est perfeclorum. Et de mediis quidem, f. tione-vitiorum quiescere. Dolor exereitationis.est
.quanto phives.quis ascenderit, tanto perfeclior erif molestias tentationum sustitfere. Gaudium felicitatis
Yerbi gratia : prima leclio intelligentiam dat : se- esfiuternse dulcedinis jucunditatem degustafe."
cunda medilalio consilium pra?stat. Tertia oratioi Per gaudium vanitalis plus elongatur anima a
petit. „Qua'rta_operalio queerit. Quinla contemplatioi Deo, quia tanlo longius ab eo qui intus est fecedit,
invenit. Siergo legis,-et intelligentiam habes, et quaiito avidius se addelectalionescxteriores effundit.
uosti jam quid faciendunrsil, initiuin boni esl; sed Dolor confiisionis , malam quidem delectationem
adhuc tibi non suflicit, nondum perfectus es. Scan- quasi foris praecidil, et animani intus rcdire con-
de itaque in arcem consilii, et meditare qualiter pellit: quse tamen eo ipso quod non sponle, sed
impjere valeas quid faciendum essedidicistl. Multii quodammodo coacta ad semetipsam retrudilur,
enimliabent scientiam, sedpauci sunlqui noverunt; nec perfecte intimum deserit, neque ad vlrtuiis iii-
qualiter scire oporteat. Rursus quoniam consiliumi tegritalem veraciter reparatur. Gaudium vero con-
hbminis sine divino auxilio infirmum est et ineflicax solationis jam quodammodo jnentem intrinsecus
ad orationem erigere, et ejus adjutorium pete, sines lovet, atque componit, suadetqueiit secum perma-
quo nullunijjotes facere bonum, ut videlicet jpsiusi nere_eligal, nequeextra dignetur quaerere quod intus
gratia qua?praeveniendo te illuminavit subsequendo• D veracius alque securius possit jjossidere. Porrodolor
cliam pedes tuos dirigat in viam pacis, et quod ini exercitationis ita omnem exterioiis dileclionis me-
sola volunta.te adhuc est, ad effeclum perducat bo- moiiam ab auimo seclusif, ut, dum suo intviiisecus
ria? operationis. dolovi intendeve cogitur quid fovis sit, deleetabile
Deinde restat libi ut ad bonum opus accingaiis, , minime vecovdettfr. Postvemo gaudium felieitaiis
ut quod orando petis, ojierando accipere merearis. ,. hominera etiam seipsum oblivisci facit, quia, dtiin
Tertium operari vult Deus,non cogeris,sed juvaris. mens tota supevnovum gaudibvum dulcediiu mh.ii
Slsolus, tu nil perficis; si solus Deus operatur, , sujjra se elevata .nori soltmi iufimae deleclationis
nil mereris. Operetur ergo Deus ut possis; opereriss non nieminit; sed ipsa quouiam sibi quodammodo
et tu, ut aliquid merearis. - Yia estoperatio bonar fcliciterin qblivionem venit.Igitur.gaudiumvanifatis-
qua itur ad yitam. Qui viam banc currit, vitani qua?- animum dispergit, dolor conitfsionis colligil, gati-
rit. ConTortare, et viriliter age.Habet bsec via prse- dium consolalionis componif, dplor exercitalionis
snium suum quoties_ejus laboribus faligati, supernii ligat, gaudium feliciialis sanaf. Flt tamen norintfn-
vespeeius gratia illuslramur, gustantes el videntesi quam utgaudiumvanifatis veriatur quibusdaui ia
quouiam suavis est Dominus, Sicque fit quod suprai gaudium consolatlonls : et eeontrario gaudio con-
-49<?ff .rkEFLORATIONES'SS. PATIUIH. — LIB. II. -. I2S6
solatipnis abutantur quidam pra? gaudio variitatis.. A quod oetatematuri, non tamen nimia senectute qua.
Rursum aliis.dolor confusionis in dolorem exerci- sensum minuil, debilitatemeliiis sapere judicantur,
tafionis vertitur, el item aliis dolor exercitaiionis in quia, senescentibus membris et corporalibus sensi-
" - - '
dolorcm confusionis commutalur.- bus niollitis, pio maxima parteTii consilium trans-
His itaque quinque statibus humana? mutabilitatis . euiit, ubi dum.mens amplius occupafur, robustior
apporiantur quinque virtutes iuiimae naturales. Qua- virtute adunationis efllcitur. (Juarta est vitalis,; id
rumprima duplicem Jiabet virtufem : e"tideo sensi- est calor anima? naturalis; qui nobis propler srium
bibs in tflraque parte ajjpellatur. Tribuit enim intel- fervorem nioderandum ufauras aelhereas hauriendo
ligentiee nostrae sensura, quo imaginafione varia atque-reddendo vitam tribuit ei salutem. Quinta
incorporalia noscimus ; facit etiam corpofales vi- • esl delectatio,' hoc est appetitus boni et mali," quem
geresensus, idestvisum, auditurii, odoratum," gu- sub jucuriditate animus concuplsciU Hic vero appe-
stum el tactum,: qrfo faciti . dura- et mollia , lenia titusin quatuor species dividitur. Prima est attra-
-asperaque senlimus. - Secundaimperativa dicifur ; ciiva, rapieiis ;de, naturali quod sibi riecessarium
qusejubet orgauis cbrporalibus molus divefsos quos sentit; securida, detentoria, assumpla relinens dc-
implere decreverit,.lioc esl transferri de Ioco a'd lo- nec ex bis ulilis decoclio procuretirr,; tertiaest
ctim, voces edere, membra, curvare. -Tertiaprinci- ^ translativa," quae accepta in raliud"convertit alque
"palis-vpcatur, "cum ab omni actu remoti iri ptium transponit.; quarta' esl expletiva, quae ul natura-fiai"
reponimuv, et covporalibus sensibusguietis pro- libefa sibi nocitfira depellit. '•.'.- ';
fundius aliquid firmiusque tractamus.-TIinc. cst

-
IN '-•DEDIGATiONE.-ECCLESI^."
"
- - - - - 'Secunduin" Lucam." '.
"
- c Ingressus Jesus perambuiabal Jericbo." ,Et ecce virluteriiet Dei sapientiam (JCor. i).» Quam arborem
vir noinine Zacbseus.. Et hic efat pfinceps publica- prfsillus ascendit, dum quislibef humilis et proprise
norum, et ipse dives. Et videre queerebat Jesum "infirraitatis cbnscius clamat : « Mihi autem absit
quis esset, et non poterat pra? tuvba, quia statuva" gloriari nisi in cruce Domini rioslri Jesu Christi
^pusiUus erat. Et pra?currens'ascendit iri arljortm - (G_at.VI).'J Quasi transeuntem Dominum cerhit-
sycomorum ut viderel etfm, quia inde erat trans- Cqui in crucis' mysterio cceles.ti sap.ieritia? quanlum
Uurtfs (Luc xix). > Ecce camelus,- deposita gibbi potest, intendit.- Denique inde, id est in illa parfe
"
sarcina, per foiamen acus transit,.Iioc esfdivesef trarisiturus erat, ubi syeomorus, id est Judaicus
- populus, vel ubl
publicanus, rclicto' onere "divitiarum , cqntempio geiitilisjjopuius crediturus erat, ut
censu ffaudium ^ - angustam -poftam rarctainque ef riiysterium servSret, et graiiam Seriiinarel. "Sic
viam -qua? ducrt a'd vitam, ascendit.' Et quia- devb- enini vienerat, ul per Judaeos transiret ad gentes.
tionefidei advidendum .Salvalorem,-quod natura <Et cum venisset ad locunij suspiciens Jesus yidit
minus habebat, ascensu supplet arboris. Juste qurid . illuirf >• Jam enim subliiriitate fidei inter fructus"'
rogare rion audebat Dominica? suscepiionis benedi- nbvoruni operum velutih fecunda-.altitudine afbo-
.clionem accipit quam desiderabat. Quia etiairi turba ris eminebat. Per praecones aulem vefbi sui, in
Imperila? eonfusio mulliludinis est qua? yerlicem _-quibus erat Jesus, et loquebatuf, venit "adpopuluiri
sapientiee videre nequit, mevito non inttirba, sed nationum, quia passionis ejus fide "jam sublimis.
plejjerii transgressus insciain, quam benediciioriem , etiam divinitatem ejus agnoscereardet. Suspiciens
desiderat. accipit. Zacliseus auiem Interpretalur videt, quiaper fidein a-terrenis elevatum erigiterl-
jusiificatus, et significat credentes ex geiffibus per IjTgeiilem se, et aniat amanterii se.
occupationem temporalium depressos ac minimos, ' . <-Et dixifad eum : Zachaee, feslinans desceride,
sed a Domino.sanctificalos. Ingressum Jericho Sal- quia hodie Iri-domo tua oportetme manere. Et festi-
vatorem quoerunl,- dum" gfatia? fidei quanr Salvator naiis descendit, et excepit illum gaudens.J Invitatus
-
attulifparticipare cupiunt, sed lurba" rioxise vitio-' invifal, quia si nondum audierat vocem invitantis,
rum consuetudinis tardat. Itaque necesse est ufpu- andierat affectum: llaquehpdie in domo pusilli Za-
sillusturbse bbstaculum li-anscendat,-terrena felin- chaeloportetillum manere, id.estnova lucis gratia
quat, arborem crucis ascendaf. _Sycomortis ficus coruscantemiri liumili crcdentium "riationum cprde
fatua dicitur, avbov foliis movo similis,. sed altitu- quiescere. Qubd autera de sycomoro descendere, et
dinepvajslans. Unde et a Lalinis celsa nuncupatur. sic in domo mansionera Clirislo parare jubetur, hoc
Et Donjinica crux- credenles alit ul ficus, ab inere- esfquodaitAposlolus :» Et sicbgnovimtfssecunduni
dulis irrideturul fatua. < Nos erfim,> inquitAposlo- carnem Chiistum, sed jam nbn novimus (II Cor.
lus, < praedicaniusChiistuincrtfcifixum, Judseisqui- . v).s — < Et sienim morluus estexTrifirmitatecar-
dem scaridalura, gentibiis autem slultiliarii; ipsis nis; sed jarn vivit ex virtute Dei (// Cor. xin).„>
terp yocatis Judasis aique geritibtfs
' Chrlstura Dei Et curri viderenl omnes murmurabant dicenfc§
PATROL. CLYIL- ... T 39
 - "
i_S. WERNERIABBATIS S. BLASH , .-' 1228
quod ad hominem pecc-toreni diverlisset..» Mani- _A est consideralione virtulum, quasi quasclam strtt-_
festunfest Judeeos semper gcnlium odisse vel rion ctura lapidum spirilualium aedificata, ubi fidesTun-
iiitellexissesaJulcm. Unde eliam fideles fralres di- damentum facit. Spes fabricam exigit, charitascon-
xerunt adversus populorurn prineipem.: < Quare in- summationem imponit. Sed etipsa Ecclesia ex mul-
traisti ad virqs "praepuiium habeiites, et manducasii litudine fidelium in unum cohgvegata. estrfomui
cum illis? (Act. xi). ». - , Dei ex vivis lapidibus oonslfucta, ubi Christus. "
< Slans autem Zachseus dixit ad Jesum.: Ecce fundamentum". angulare posittis est, dubs pariefes
dirriidium bonorum meorum, Domine, dopauperi- Judseorum et genlium in una.fide.conjungens. Hu-"
btis; eisi quid aliquem defratfdavi, reddo quadru- jus ilaque sacramenti quod in .dedicatione "ecciesise -
pluro. > Zacheetis stans, hoc est in fide quam cepe- exhibelur formam primumprbposuimusfut deinde
raf persisfens, ostendit se omnino esse conversum mysticam inteliigentiara fidei qua? in illoformatur-
ad Dominum. Ideo si quem aliquid defraudavit red- exquiramus.. Yerum de bis quae invisibiliter' in ea
" -'
dit quadruplum, quia in antiquis Ecclesise statutis . agunlur, primum videamus.
decreluni est ut qui aliena invadit, non exeat im- Pontifex aquam primitus benedicit,-typicumsal_
punitus, sed-oum multiplicatione omnia veslituat.- admiscens, deinde ecclesiam-ipsam extrinsecus ler
In legibus quoque saeculi cautum Iiabetuv,, ut qui B gyrando aspergit, clerpcl populo subsequente. In-_
r.ro subvipit alienam, in quadruplum eirestituat cui terini vero in circuitu dedicand_3 ecclesia?intrinse-
subripuil. Ubi aulem Zacliseus dimidium suorum se_ cus duodecim accensa.suntlumirfaria. Per singulas
pauperibus evogaluvura facile spoudct, ut ctiam to- auteni vices ad povlam basilicse veniehs, quam ob~ '
lum davenon vecuset insinuat. - sacramenti figuvam clausam esseoportet, peicutit
s Ait Jesus ad eum : Quia bodie saltfs dbmui virga pastorali superTiminarcipsius dicens : < Tol--
Jiuic facla est, co quod ef ipse filius sit Abrahae. > - lite portas, principes, vestras, ef eievainini, porla?.
Filius Abrahce-dicitur.non de ejus stirpe generatus, a?ternales, et_introibit rex gloriae (Psal. xxm). » "
sed ejus fidem imilaltis. Salus quse olim fuitJudsecn Cui diaconus inlus positus respondet :_« .<Iui_-
vum hodie illuxit populo nalionum cvedenti in Do- est- iste rex glorioe? (ibid.)t Pontifex au--
ininum. Unde Apostolus : Si autem ,vos Clivisti, lem. t Dominus virlutum ipse esr rex gloriae
cvgo semenAbrabcceslis? (Gal. m.) < Yenit enim. (ibid.). > Tertia deinde vice reseralo ostio, intrat-
Filius hominis quccrere et salvum facere qtfod pe- . ponlifex crim "clero ef populo lerlio, dicens : < Pax-
vierat. >Unde alibi: < Non veni vocare justos, sed huic domui (Luc. x). » Deinde cura saeerdbtibu*
peccatores in poenilentia (Matth. ix). > -, ct Jevitis et clericis ad oratioiiem slemitur, -pro.
SERMO IN DEDICATIONEECCLESIiE. eanclificalione ipsius donius dedicanda?. Postea con-
De sacramento dedicalionis ecclesicc, in qua cce- surgensab oralionenondum saluians populum di- -
tera omnia sacramenta celebrantur, Iqquendum no« cendo4< Dominus vobiscum,»tantuinmodo hortatur -
bisvidetur bcec ignoraulibus, Saci'amenla itaque alia cunctos ad orandum. His completis incipit de sini-:
conslat esse salutis, alia administrationis, alia exer^ stvo angulo basilica? ab ovienle pev pavimenfum
citaliqnis : Prima ad remedium,- secunda. ad ofll- scribere alpliabelum, usque in - dextrum angulum "
. cium, tertia ad exercitium. Et illa quidem qua? a„d- occidenlis, ac-deinde-a dextro angulo ovieniis in
miriistrationis sive -prseparalionis sunt ordinibus sinistium occidenlis. Dehinc ad altioi'a conscehdet
-cohaereiit, quoniam-et ipsi ordincs . sacrainenta el slans ante altare, Deum sibi in adjutoriuro vocat-"
sunt, el qucecirca ordihes consideraiitur, qualia sunt . dicens : « Deus, in adj'uforium meum intende (Psal. '_
indumerita sacra etvasa,ef liujusmodi. Ilsec oninia,. LX.IX).»- Coriiplens versum cuni < Glbria Palri, » -
ouae, ut dictum est, clrca ipsos brdines corisideran- sine-Allelluia. Postlisec aquafti benedicit, salem et
lur, divisim tractari non debuerunt. Alia vero sa- cinerem admiscens et faciens terslgnunrcrucis stfper""
cvamenta oninia ad qtise cbnficienda et sanctili- ipsam. Cui mislura? vinum otiam additiir.-Posthaec'
car.da universa, licec quasi qucedam instrumenta" JJ linguit digitiim in aqua", et-facitcrucemper qua-
prccmissa sunt, subsequenfer Iraclari exposcunt. , fuor cornua altaris_. Iiidevenit -ante altare,-et elr- -
Etprimumfsiculdictum cst, deidedicatione eccle- cuiens aspergitillud seplefri yicib.us, aspersbrio fa- •,
sice quasi de primo baptismale, quo ipsa quodara- clo de liyssopo. Circuit dehinc tev tolam ecclesiam
liiodo ecclcsia primum baplizatur, ut in ea pbslmo- intvinsecus, aspergens parietcs ipsius.de eadenr.
iktm Jiomines ad salutem rcgeneraiidi baplizcnlur. . aqua, faciens hoc etiamiertio./Interim vero can-
Qnasi enim primum saci-amentum in baptisrao-co- •"talur psrilmus : < Exsurgat Deus (Psal. LXVH),.» ,_
gnoscilur, per quod, fideles omnes inter membra cum antiphona. Cantaltiretiamantiphona : «.Qiii-,
corporis Clirisljj. er geuprationis novoe gratiam com- Tiabilat in adjutorio, Altissimi (PsuL xc).-r.Circuit..
-
pu.tantuv. Idcivcoboe primum tvaclandum occuvvit interimipse pontifex, transiens per mediam eccle-
prinium in dedicatione figuratum ecclesia?, deinde siam,el cantans : «;Domus-mca "domus oralionis -
iii sarictificalione animoe fidelis, exliibiturii. Quod vocabitur (Malth. xxi). > 'Ei itenr:: < Narrabo nb-
enim-in bac domo orationis visibiliter per figiiiam men lu,!jmfiatribtismeis':«inniedioecclcsios: < Lau-_.
cxprimilur, toltiiri in anima iideli ,per invisibilem . clabote (Psct/. xxi). > Hjs autem jieractis, pon.fifex_-•
%'erita.teriiexbi!Jctul,. Ipsa cnim veiiias.Dri.t.mjjliirii ad oratisnc.m.se .consijrnit, prceaus; ui pmnes qusp,
 IS_J . DEFLORATIONES SS. PATRUM. - LIB. H. - 125.
«•radem.domum. braluri intravefint, exauditos-se ' A.ct perficienda ost Jtfdaeoruni. Quod-Btans" ant.al-"
- gaudeant." Gompleta Itaqtfe expiatione,
conyerlitur • tare' Deiiiri iifadjutoririniirivpcat, significat eos qtfi
sd altare. incipieris- aritiphonam-:- flnlroibo a'd al-- -praecepta fidel cognilione se ad bona opefa et aci
tare Dei (Psal. XLII),_•>cura ipso psalmo, ei quodI luctanv contrainvisibiles hosfes accingunt; et quia -
rcljquum.fuerit de aqua.purificationis,; "ad~basinii de suisviribus minus - praesumurit, divinum auxi-
altaris-efftfndit. Deinde seipsum altare liriteo exter--- lium sibi adesse deposcunf Iri qub qtfiacerlanfitfm
- -gitur, pqntifex incensurii deferfsuper iUud." Posteai Iabor exprimiluf, quasi iriter 'suspifia et.gemitus,
'
facit cviiceni in medio altaris, efpev quatuov angu-- rionduin allbluia nbmiuatur. . '."
- l_os"_ejus deTfieo sarictificato. Deinde-in cireuitu ec- '
Post hsec aqua betfedicitur cuiii sale et cinere, „
clesice duodecim cfucesxhrismanlur in parietibus 3 , addito vino aqua mislo. Aqria poptilus est, saldo-
aljjpso pqulifice, tres per singulqs figuratae. Rever- ctfina, cinis passibnis Cluisti menioria, vinum"
sus deiride itur adaltare acceiisum, tbus' supeir aqua mistum, corpns Deus et liqmo. Yinum diyi-
illud offevtin modum cfucis,- ei sic peracfa deniqtfc3 ; uitas",-aqrfa 'mortalitas. Sic - enim populus ".sanctifi-
corisecra(_iijne,ipsum altare albis Velaminibusope- catur dbclrina fidci, et memoria passiorfis Christi,
litur.Haecile visibili dedicalione; quid autem my- uriitus capili suo Deoefhomini. Post.hcec eccle-
- ' - - "
sterii isla contineant yidendum est nobis. sia Interius aqtia sanctificata aspei-gituf, uf ef-irilhs-
" " -
,- tfivisib.. ." - - ."--_• et exterius anijna sanctificataostendatur. Aspersb-
_^ Multain liis oinnibus lafent profunda mysteria,es i riurii hyssopi-humilitatem Christi significal, qua-
. quibus pauca ad inemoriam excitandamatlingamus. . . aspersa sancta. muridalur Ecclesia. -Circuit pon-
. Domus. dedicanda sahctificanda anima, est;_aqua i lifex altare ecclesiarri totamaspergerido, quasibm-
euim. est pceniterilia, sordes ablueris peecatorum. ; . nes Irislrandb, et curam imperidendb oninibusverbo
"SatjSermodiviiius increpajibneriiordeiis.efcbndiens j .et exemplb communem se prcebens universis : pro--
corda.insipida. Tvina aspersio trina;mersio "esf pu-- pter quod etiam opus "oralione corisummatj oraris'-
rificandi per aquani. Duodecim luniinaria sunf apo;•_- ut exaudiantur ibi justa pelentes, quoniam opus
stoii-.Ecclesiam per quatuor muudi parles illuiril-•" liominis sine divinoauxilio essepotest: fructubsuui
narifes, et-cfucis mysteriuni per tolum inundum de-• essenon potest. Noyissime completa.expi'atione-pon--
. ferenles.„Ponlifex Chrislus esl; vivga-, poteslas"; tri-•- tifex ad alfare eonvertiliir, quod reliquum esfde
na supeVliminaris percussio," cbeli terrseque, et irf'- aqua - purificationis ad basiiri ejus effundens, quasi
ferni dbminatio.Juiterf ogatio inclusi, ignoranfia po-•" "coriimiltensDeo quod supef estvires suas excedens -
puli;- apertlp ostii, sublalio peccati. Pontifex ingre-: C in perfectione riiysterii. DehincJiiiteo altai'e exter- --
. diens ecclesiam pacem Domini -Tmprecatuf, qriiat„ gitur. Allare Christus est, sripev. queni offerimus _
Curjslus vriundum irigvediens pacertf iritev Deum ett Pairi nostra? devotionis muiius. .Liriteum caro ejus
Iromineni facit^.Prosl.atrfs pfo sanclificatibne do-• „ tuhsiqnibus passioriis' ad; caiidbfeni incorVuptionis
"uius.orat, et Clifistus iumiliatus, pro discipulis elt perducta". Incensum oraliories sariclortfm significat;.
pro credjturis omriibus Patrem ovat dicens : < Pater, ,_ oleum autem graliam Spjritus sancti deroonstrat,;
sanctifica-cos.in nomlne tup(/oaK.'Xvii).» Sufgens ; crijus plenitudo in capite praecessit." Deliiiic.parti-
autemab_ova_tibne. populum rfdn. salutal,quoniam i" cipatio ad raeriibfa "defluxit. Propler bbc a sacratb '
- qui-necdum sanctificali surit applaudehduni non est;'- aliafi„duod"ecim'-cfuces in
parictibus clirisriiariluv,
. ips_is",.jsedoraridum prb ipsis. Deseriplio alphabeti, ,' qriia spifitualis gfaiia a Chfisto iri"aposlolos de_-"_
siniplex doclrina fidei-; paviriienfum, cbr Jiumaiium. ,' seendil, ut crucis" mysteiium per'quatuor viiuiidi
Tii payimento alpbabetum deseribituf,; quoniam caf- - partescum fide Trinitatis pfsedjcarerit. Candidum
. nalis pppulus;prinia acsimplici doctrina iniiiatur. velanicn, qub pqst corisecratibnem altare opevituv,
-Ductus a.sinistro angulb orientis. in dextrunrbc- gioiiamlncovruptionis designat, qua pbst passibnem_
cidehtis, et itema dexlro angulo' orierflis in.sini- consumpta.movtaliiate Jesu humanitas indUta esi,
strum --occidentis formam cfucis exprimit, qula D-sicut scriplum esf: « Conscidisti saccurii hieuiu.et
menllbus lipminum periidem evangelicae preedica- cifcumdedisti meleetitia (Psai. xxix).»
liouis imprirriituv.Et quia primuni fides in "Judccis SERMO DEDEJJICATJONE.' " ; , '
fui.,-'et-postea ad gefites. trausivil, etj-ursum iri fine « Sancfi Spifilus, Domine, corda nostra" mundet'
cum plenitudq-genlium iiilraveril, tuncomnis Israel infusiq,- et stii roris intima aspersione secundet
salvus erit. Utriusque ergb" populi colleclioriem hi - .' (Orat..miss:)i Novate vpbis novale, et nolite sereie .
. drio- yersus '.significant in orucls • efllgie ebmpaeti, ' super spinas (Jer. iv)".Dominus dicit In Evaiigelio:
hocesttjuodJacob.filios Josepji benedicens,.can- -< Nemomlttitvinum^novum in utresveteresjalibquin
ceUaiis manibus formam crucisexprimeris.dexlram disruinpurit ritres et vinum effundetur, et ulres
manurii super caput Ephrairfi, et- sinistram super pefibunt. Sed -yinum novum in utres novos mit- .
capritManasseposuitj(G-«. XLVIU),qitia, priori po- lalur, et utraque servanluv (Matih, ix). > Aliqtfod
- pulo abje.cto,junior -ad dexteram collocalus' est. - vinum hoc
agit,"ut homo. aliquis ivrumpat in lacr}-- -
Cambuca sive virga pastoralis qua? Scriplura figu- mas, aliqiiando et cbr hbminis laelificat. "Novuniy\?~.
ratur, mysterJitm significat doclbrufri, quoriinfstu- num estbei verbum, quod honiini jristrf sempeV.in-
dio. et-prcedicalionc elconyersio genti.um facta est, geritnoyum gaudium. Yeieres vero ulressuhl mcn--
 §2Si . WERNERI ABBATIS S. BLASl! ._f25_j
tes carnales, qua? ex mala conscientia sua merenturp A ubicunque vos in nomine Domirii congregaveritis,
animae deirimenta. Hinc ex intimis praeeordiis di- ut beatius veniatis ad.supremum diem resurrectio-
ceridiim .erit nobis : < Cor muhdum crea m me,, nis. Denique et id providete in frequenlationibus ab
Deus (Psal. LII). »;Si aulem conversi fueritis, re- hbrain horara, de die in dieni usque ad -cornua al-
"ctumque cor acquisierilis in preeceptis Dominicis,, taiis. Hoc alfare est ipse Christus, qui in cruce pro
continuo hoc adirirpleluv invobis: Yerte inipios, ett nobis obltilil pretiura sui sacri cruoriSi-C.ornua iri
non erunt impii, et cuni demum coi'da nostra effi- manibus ejus (Habac ut), elavos quibus.manus erant
eiuntur nova.-npvuhique reliriebunt vinum. < Fun- trarisfixa? designant in cfucis" patibulp. Orationibus
damentaejus in moiitibus sanGlis, diligit Bominusi /itaque, jejuniis et castitate, aliisque bonis aeiibus
portasJ-iorf superomnia tahevnacula Jacob (Psal. id satagairus quolidie erga Dei boniiatem, ufcum
LXXXVI). > Fundamerita Ecclesioe8ancli.sunt.pro- . fiuisvenerit vitce si ex toto non possimus in cruce
duodecirri sancti apostoli, nec nbn et sanela{ pendere, saltem inveniamur suspensl in uno-claye
" phetce, crucis sacratee. De hoc altari dixcrat jpse Deus :
doctrina ex ore eo.um prolafa. Portee quoque san-
cla3 Ecclesioe, quse Dei omniijotenti chariores sunt. t Altare de terra facietis milii (Exod. xx). > Hoc
bmnibas in Yeteri Teslameuto pra3figui'atis, sunt; "aliare esl bomo divinusereclus ex Mavia virgine et
viiiules sanctse boriis operibus admistee, sancta sci-. D ex vegali suscitatus stirpe. - -
licet.fides,-:spes,-et charilas; saiicttfm quoque bap- , Ergo < cum medium silentirfm terierent onmJ2,
lisroa. Qui peccavertiiit post baptismaiad bas portas . et nox in suo cufsu iter harferet, omriipotens "sermo
salutis feslinent, videlicct ad veram poenilenliam, turis, Domine,--arcgalibussedibusvenit.(Sap. xvm).»
.puram confessioiierri, perseyerantem conlihenliam Bina silentia contigeiTint in mundo :'ita scilicef
a.peccalis. SuperTiaricilaquexiomum hodie suppli- utde Deq nilfil peue audiretur in humano genere.
camus -oniiiipotenti Deo,- quafenus quidquid ali- Adliuc quoque adveniet unurii silentiuni in seterna
quis homhium pGStulaverit-hic "a Domino boui, id quiete, ubi siletur.ab orijiii tumultii et mundana in-
rfjereatur adipisci. Hodie quoque sancli angeli „visi- quiete, qrio et gaudium habebunt ineflabile inlev co-"
tarft iiic"_s"uoscbncives,' quibus dudum indigna- , ; ruscantes ambenosque paradisi lajiides. Hoe estier-
-bantiiv, efcorpus sumitur Jesu. Hinc scripfum esf: tium sileiitiurii. Piimum sileutiuni erat ante iegem;
« Angeli"eorum semper videiitTaciem Palris (Maith, • triamiliiaet cenlum annorum perdurans; secund.uni -
xvm);» Hic ilaque arigeli sancti ciim leetitia gvaridi silentium posi legem ante gratiam, quod -mediura
liodievno ascendunt et descendurit, advenfantes anii siieulium erat. In pi-inio silentiq nec peccata qu_j
iiiee, cum fueril sqpifain cunctis queeper.cavnem ad- p gesseiant, nec*"diutui'nam niortem, qua? eis i.ijgrue-
aniaverat. Heee ariima dum qtiieverit a curis exte- bat, neqtiaquam agnoverunt: imo siluerunt. Dato
i-iori.bus' in suis cbgitationibus et quasi vigilauti yero lege perMoysen, bstensisque peccatis, pecca-"-
cbrde- fuerit iri Dei contemplatione, sancti -arfgeli toressalutemqueerebant, ruplumque_sileiitiunrprc-
jji-ocul dubio gaudentes bccurruut illi. Cum auleni phetae praedicaverunl nasci Salvatorem de virgine
•mens huniana fuerit vepefcussa gravi corporis fra- Maria. Cumque nonagcntos annos vociferasseni; op-
gililaie, obscuralur quasi in n.ubilo, quod splendo- tando Domini advenluni, \'enit Christus": uude omne
rem perpetuae lucis ex illa pei lurbavit. Et cum item . quod in lerra erat siluit, quia Christus advenit. Hoc
tcmpore tentationis i'eciderit i_nsuos antiquos cogi- est enim silentiurri in quo CJiristtis natus omne quod
tatusf ac reciprbcaverit mirabiles corporis" actusp ftteratfelicilernatum exclamavit: Miserere,Doniine,
nostri coricives uos"aufugiunt, et angeli in coeleslibus miserere. Medio namque silentio hoc modo-rupto
evubescunt de nostris excessibusin suis agmlnibus., pax, quies, miseratio, peecatortira indulgentia e„t
Igitur, charissimi, conciliamini vobis.spiritum liuriiano generi per Christum collata. Hoc Dei Yer-
consilii, nti causam ve.stram itsi tractetis quod Deo bam adhuc alloquitur riiundum : < Discite a me,
placeatis, quod amicitiam angelorum habeatis, quod quia milis sum et humilis oorde (Matth".xi). » Cum
j!:s haereditarium filiorum Dei possideatis. Charis- D autem ad bealitudinem riiortales perveiierint, non
simi: ecce in domo regis .ccelestis conslatis, hic ullra claraare nec ofare liabent, sed silent et quie-
vocal sponsam suam, animam scilicet uniuscujus- sctint a pluribus'gemebundisclamoribusquibus slb
qne quam ;emit projjrio cruore, ac dicat: Surge, aperiri ccelum vociferabant, juxta illud : < Consci-
amica rtfea, excutere "de.pulvere veteris peccati quo- disti saccummeum et circumdedisti "me laetitia-
sopita" jacebas. Adorna niihi templum in.corde tuo, (Psal. xxix).> In illo medio silentio, utpfsefatum est,
qtiia illud liiliabitare volo, si' peccata deserueris. omnipotens sermo a regalibus sedibus venit. Quis ?
"Postomnes abpniinatibnes tuas revertere ad me, -Dei Verbum, Filius Dei, Rex Filius Regis. Uude?-
et egb rbyertav ad te; (ACGDSTIXUS.) Jani, cbaiis- A concessu sui Patris..Quo? In patibulum sancta?
simi, vecte festa Ecclesise colunt qui se filios Eccle- eriicis, a sede regali ad textriham morfalis peccati,
sise cbgrfqscunt. Saiicta Ecclesia est malev vestra. asplendore coeli ad tenebras inferni. Ef ideo a re-
Quod si et vos Ecclesia? filii fueritis, fesla-dedica- galibus iion ab una sede regali, quia hi.qurccelestia
tibnis recte celebfabilis. Prbinde < consliluite diem cura labore petierint, horuni quisquerecipietcoro-
„b!emnem in^ condensis usque- ad cornu. altaris nam vita? singiilis quibusque singulas coronasba-
(Psal. CXYII).> Ho*dieitaque vbljiscum pertractale beniibus et cum Patrc suo-regnanlibus iu regns
 " '
iS55. DEFLORATIONES SS. PATRUM.— LIB. II. 123*
qrfod praeparavit dillgeiitibus sea niundi jjvincipio, Aquid lapides angulares, ^quid pavimentum, quid fe-
sicutibi : < Quotquot autem veceperunl eurn, dedit neslra?, quid altare, quid campanee designent yiden-
eis potestatem filios Pei -fieri, his qui credunt in dum vpbis erit.Ccemeteriura itaquedenotatfequicm
norriine ejus (Joan.i). » Si filii ejusfuerint et con- .quairfin terra post-mortem habemus usque in diem
sequenserit ut et reges sint. Quoti si reges, sequi- ' universalis vesurrectionis, cum in patriam illani in-
„ tur uf unusquisque regalem possideat sedem, irnus- traverimus. Unde scfiptum est.i «In- domum Do-
mini leelantes ibimus Limen '
"quisque proprium habeat regnum. Rex terrcnus,, (Psal. cxxi).,» vero, ubi
pluresbaberfs filios non nisi unum" poteril -impefio primuiri templum inlraraus, notal velerem legera ;
.sublimare : rex autem regum qudt filios habuerit, anies autem apqstolicam doctrinam et evangelicarri;
_"tot coronas rfnieuique in. regno _uoiribuit, Quod postes quos vel.super liminare, quod ufrumque cou-
proaiissumnon esf nt.struiri, sed Christi qui diiiit linct, significat sancii .Spirilus gratiaro; jariua vero,
"suo.Patrl ccelesti : < Non pro hisTantum rogo, sed totaJiter cum islis dinumeratis" partibus fidem calho-
; pro eis qui credituri sunt per verbum eorum in.me, licam, per quam Eceleslam intramus. Muralia, in
uf omnes unum sint, sicut tu Pater Tn me, et ego quibus lapis super lapidem est positus, iiotal quod
in te, tft et ipsi in nobis unum sint, et ut muridus unusquisque riostrum damnum porlci alterius, sicut
; oredat quia tu me misisli (Joan. xvn). i" Unde : B seriplum-esl: t. Alter alterius onera portate, etc.
. < Nolile diligere mundum, neqtfe ea quse-in murido (Gal. vi.)» Lapides qiioqueangtilares sunt sancti
" -.
SUlit(TJoa.H.Ti).s - Spiritus dona qrice conlinenl in ceterno templo duo
Dixit enim Ecclesiastes : < Yanitas vanitalum et genera Iiominum, Judceorurii scllicel et Igenlium.
omnia vauitas {Eccte. _n). > Omnia qua? iii mundo Pavimenlum quod pedibus leritur ab omnibus eccle-
Bunt, corrupiibilia et vana lamen. EtTioc tfescribi- siam inlrantibus, designat liumililatem,"sicut ipse
itfr: < Yidit Deus cuncta quse fecerat,.et erant valde Christtfs ait : « Qui se exallat huiniliabilur (Matlh.
bona_{G_u. i). > Quod si bona. unde vana? Co?lum, xym).» Alta- yero feneslra quinque nbstros senstis,
"terra, sol, luna, aslra .nobilla, spiendida facies quos a-levva tam subliinepoiiave.debemus, utlumen
Moysi; hsec omnia prodiere a-bouo-Crealore, ideo cc-leste possimus capeve, nec iur anfiquus,- scilicel-
Jjbna. TameE si heec ad Dbura conferantur, iiihij diabolus, mjiiime- queat illos irruropere. Altare
sunt, et multo minus.in compaiaiione Dei prunt, vero estipseDeus, quem in nostro iriconcusso cofde
-•quam ignlculus candefse-totius-solls, magnitudine". habeamus. De quo scriptum est : c Erexit Jacob
Omnes tqrrentes vadurit in inaye et mare non imple- lapidem in titulum, fundens oleum desuper (Gen.
- tur.-Ad locujn illum de
quo torrentes exearit, illuc ^xvin). J Campanaequoque significant nostramquoti-
ipsi revevteriter, ut itevum fiuant; Idipsum/ et Pau- ^"dianamvocationem itiEcclesiam, utibt : « Currite,
Tus pene.tahgit hoc modo : «-Praelerit eriLo. figura - dum lucem habetis (Joan. xn). > Et item : < Con-
'
bujus niundi (I Cor.- -vn). »._Robis itaque miseris veilimini ad me in tcto corde vestro (Joel. u). >Ac
pari modo cqniingit, qni deTei;ra facti itei-um in deinde : «Nplb mortem.;peccatoris (Ezech. xvm). >
lerram redimus. Sed hi nunc nascurftur beatius, qui - Iteraque : « Pcenitentiam agite; appropinquabit
post de terra rfesurvexeiint, niiilto.fel.iciores. Cha- enim regnum ccelorum • (Maith. 111).» Ilanc voca-
rissinii,quandc-q_e renascamur ad laborem, uli avis •tionem, charissimi, Spivittis saiictus _vcbis dignetur
ad volatum. Itaque cum nasceremuv, ccntinuo au.- donare, quatenus illam sic intelligatis, ut onines pa-
diebatur a.nobis A, a, a^ sed" non mullo fjosl proe rifer in aularo perveiiiatis., qua? rion j-ecipit uibmi
acerbitate mortis idipsum A, "a^ a repelitur. Quairi macularii. Quod ipse vobis prseslare dignefur qui '
elegans caro fuerit : larnen ^c&daver ftft_.rum evjt, pro vbbis mortuus vivit et regnat Deus per qmnia
ac deinde pulvis. Kiric notate -quod Job dieai : scccula sa?culbfum. Anien.
< Paucitas dievum meovum -finituv -brevi; dimitte, . ; " Item
de dedicatione.
nie,Domine, sineplangam pauhijuni dolorem meura, Sicut optime novit sanciitas yestra, fratres etdo-
anlequain-yadam ad tervam terfebrosam et opertani 0 mini mei, hodie celebramus festivitatem dedicalio-
mortis caligine (Job. x).|> -Quis itaque horsim me- , nis templi, ju qua vel -benedictus vel unctus estla--
_ .moria'mhis,quidudumante,nos fuerunl. Parimodo pis, in.qub.nobis et dhina sacrificia consecrantur;
.et nos obliviscimur, pbstannosceiitenos aut prius. "Quando autem istas festivitales colinius, diligenter
- Primus autem el novissimus nostri
memo.relur. Ad .altendariius, ut quod in, manufactis leraplis, visibi-
quemlolo cordesit nostra.cbnversio in hunc heec liter colitur, totis viribus elaboremus, ut ef in nqbis.
. nostra de"dicatio transferatur-. ut ea qua? in hoc. invisibiliter eompleatur. Quamvis enim sancta sirit.
in riobis transformen- "
' templo componuntur, ipsis tempia,.qua?videmus delignis et lapidibus fabriC_.ri-
tuf. Seriplum est enim: <Templum Domini, templum - tamen sanctiora coram Deo sunt templa, cordis et.
- Domini, teriiplum Domini sanctum est (Jer. vn). > corporis nostri. Templa "de
lignis et lapidibus hu-
.TJoe.et Paulus his verbis indicat: 1 Templum Dei manoingenio comporiuntur;Te"mpla vero cqrporum."
'
sanctumest, quod estis yos (/ Cof. m). J_ . .et cordium nostrornni roanu ccele.stifajjricantur. Do>
- Ntfnc igitur
quid ccemeterium, quod estante lemr quafabricadomo videlicetspiritali, sapiens Salomon
pJun?,"qmd ]_J)ua, quid limeri, quid.antes, quid jib-- ait : « Sapienlia aedificavit sibi domum, excidit co-
-- sles, quid jariua cwm bis" omuibus, quid inuralia, lumnas sepiem {Prov. ,ix). > Quse uimirum doniHK^
 '
125B WERNERI ABBATIS,S: BLASH I23&
quam sibi sapientia" a?dificavil,"non solum a nobis j_.patria? dulciter iiarraverurit, quasi dtilcia pocula epu-
cxigitnr ut dedicetur, sed ut interius a nohis sedifi- l.antibuspropinaverunt.Iij bae domo victinias iirimola-
cetur. Tempus enim nun,c cst eam in nobis sedifi- vit, dum corpus suum pro humano genei-e D20Patrl
candi, non autem dedicandi. Dedicatio -vefo domus sacVilrcavit:*Vinum miscuil(Prov. IX),> dum sangui- -
uon potest, nec debet fierl, cum-vel coiistruclio ip- nemsuum pro iibsira rederiiptione fudit.In quihusdam
siris irichoalur vel pars mediaexs truilur, sed potius ' locls vinum propter foiiitudinem cum acjua miscent-:
cum consummatur, Unde magrfa quaedam rfistanlia ideo dicit, « vinum miscuit, »-qtiia delatere Christi
inter eedificationem et dedicationem reperilur. Distat aqua sangulne mista fluxtt.Adliasopulas.invilan-
enim loco tempore, qualitate rerum, qualifate per- dum, non servos, sedancillasmisrt, quianon nobi-'
sonarum : loco, quod La?c dpmus aedificanda est in les, sed aposlolos, ruslicarios scilicet -hoinines, ut
terris, sed dedicanda in coelis; tempore, quqd aedifi- puta piscatbres invitare populos ad cqeleste convi-
canda est in. tenipore, id est in hac vita, s.ed dedi- vium misit. _ .-,-•
canda erit iri ajternitate, hoc est in alia viia; quali- Hujus domus quoque sedificatio debet fieri et per
jate reruni, quod aadificalio nunc fieri debet in ipsa justitiam, id est per sanctas virtutes : qucrinobis' ex
"re, corde scilieet et corpore nostro, sed infra lian.c gratia (Jivinacoiiferunluv; dedjcalio vefo evit^ in
ajdificalionemdedi.calio rionpotest esse, nisi in sola . coelesti gloria'; cum virtutum bpefa fueiinfconsum-
spe. Yerbi gratia, ut,_cum Jianc spiritalerii domum iu mata. In qualilate personarum sedificantium et dedi-
nobis sacris virtutibus cedificamus, interim quoque canlium banc doraum distat mulium, qpia hoino
speremus quod et in_seterna bealitudihe dedicetur. Deo eooperafur-in sediflcatlone, sed.soIusDeusope-
Hsec autem sedittcalio debet fieri per sapienliani, raJjilur in dedicatione. Nuncigitur yideridum quo-
qria? sedificayit sibi domum, excidit columnas sep- niodq"cooperetur hoino DeoTn sedificatione, sicque
tem. pbsuit mensam, immolavit victimas, miscuit yideatur quomodo ,et Deus operelur in, dedicatione.
vinurii, misit ancillas invitare ad convivium. Dominus Cliristus Dei Y-irtus est," et Det sapientia.
Sapientia, charissimi, quse sibi domum codificavit, Ipsa Dei yirtus et Dei sapienlia" Christus diciliir,"
est Christus Dcivirtus etDei sapienlia, qui.Eeclesiani id est unctus, eo tjuod^Spiritus sanctus, su'perv_i
<ie vivis'et elcctis a'd Jiabitandum sibi fundavit. Ad niens inunxerit eum, daiisei doua omniuni gralia-
Iianc domum fulciendam- septem eoluninas excidit, rum ultra mensuram pra? cunctis jceeterisbominibus;
quia septem libros qui agiqgrapha; id esfsacra Scii- quos^el idem rejjleveraf Spifitus sanctus. Ex l.t.c
ptu.ra appellanlur, omni sapientia et seientia perppli- unctione velex hac afflueniia .pmnium gratiarnm,
yit, quorum doctrina totius Ecclesiee sfvuctura ila ad p placet. ei nos Tnungef e, et per ipsam noslram
coelestia sustentatur, ufaliqua machina in aera co- unclionem - doiiiuni suam in nobis cediilcare. Quce
lumnis liljratur. Prima igitur colurona est-libey , dqmus, licet ipsius sit, licet eam aedificet, uteam
Joarinis Apocalypsi; secunda, libev Psalmofum;'tev- inhabitet, ibi lariien-et nbs ei cohabitamus, nec ipse
lia, libev Proverbiorum; quarta, liber Ecclesiastes; quidem ea indignurii sed soli-ribs indigemus.Igt.ur
quinta, Cantica canticoriimj.sextaj libcr Sapientise; ex sqla gralia_.qua ipse .supefaffluit, et ex unclione
septiriia, Iiber Ecclesiaslieus. Has sepfem columnas Spiritus.sanctij.quaeTpse prae cunctis mortajibus a"
dbmui Dersuppositas|riobiIes pictores, Gregorius, Deo est unctuSj domum suam in nobis vult inun-
Augustinus, alii quoque et alii, qui decorem domus'-. gere, id est dedicare-Quia yero ipsevirius est,
Dei dilexeriint, postmodum exponendo depinxerunt prout vull, potest eliam eam aetiificare. - . -
elYjuasi praistanti pictura insignes reddiderunt. In Quamvis autem' hsoe Iria,,'scilicet velle, scire,
tali domo sapienlia mensam posuit, cum sacram fide-_ posse, sibi cooperentur in a?dificafione doinus Dei;
"
les ubique Scripturarri docperit. Hcecmerisa quee tuo- tamen qusedam domus est quam viiius aedificat.
rum pedibus fuleitur, quia sacra Scviptura quatuor sibi, etestquaedam quamChijslus. idest unctus,a?clir
modjs intelligitur. Primus pes est historia,'cum ficat. sibi, et est dofnus quani sapierilia aedificat
ita ut liltcfa,' riai'fat aceipitur; secundus alle- D.sibi. Donurs, quam virlus aedificat sibi riobis et in
go.ia, cum aliud dicitur, aliud intelligitur;- nbbis, lempoi'epnma est, et-dicitur-doniusYiitulis-
lerlius moralilas, crirn per ea qua? leguntur, vel dilectionis, quia.virtus in dilectiorie est. Domus
ino-.-es-instruuntuf; quartus, anagoge, id cst su- vero; vjuam Clnistus, id esl unetio, a?difical sibi,
peribv sensus, cum cceleslia el aeterna docenlur. sccunda est, ot dicituv donnis unctioriis vel deiecta-
Siipev hancjnensam divevsi divevsa fercula mini- tlouis, quia rfnclio qua quisque delectaluv, cst i:i -
•Eiraverunt, el variis senteiitiis quasi variis epulis dcleclalione. Domus vevo; -quam sapientia. sedificat
convivas saiiaverunt. Moyses etenim dum mundi sibi, terlia'est, et diciiurdomus sapientia? vel con-
cr''alibnem,- pafadisi dispbsitibnem, diluvii inunda- teiiijjlationis, qui-a sajjientia esf iri-.cbiitemplalior.e.-
tiorfeiri, Abraha? Pbedientiam,'Josejili castimboiam,- Cum autem heec tres domus in Tuno oeilificantuv -
llIiot-uijiTsrael libcrationem, et per maiis Rubri ac corde,-ibi velul iii unam jungunlur domuni, ut sit
-ej-erai deainbulatibnem eisdem riianna de coelo plu- ' qiiodamijiodo doinus uua et tvina^ donius vhielicel
vissc, et aqtiam de petra fluxisse velul.fquasi suavia unius Dei, et "sancla? Tvinilalis Paivis cl Filii ct
crdivsrsi gencris fercula convlvaiilibusintuiit. David Spirilussancti. Domusisia, cuiii ajJificafurln nobis,
..«.femei .(gteii.pvoplieictf,durade- dulcedine superna^-- non sedificahir sine.nobis. Coopci-atorcs nairiqua
 • - " -,
mT DEFLORATIONESSS. PAtlimi.—LIB: II, .Si-B
Kii «sedebemus atl domum suam-Jn nobis eedifl--.Asacramenlum coiifirinatioriis. "Sapientia -quoque
-»andarii. jEdificanda est autcrii a lalibus qualis_fuit faclus estper cbiflemplationem in qtiadairi,_jra?serili
Salombn, qui donium Oel aedificavit (III Reg. vij. feniuneratione lneritofum pef sacifameritum altaris.
"
TSalbmqu-quippe inlevpretaftfr pdcificus. Talis paci- Eccequaliferquadraiitur etformantur,,"id estfivmari- -
ficus jirofecto iJle fuif qui venit ad nos, vit doriium lur et stabiliufftur- lapides -vivi-:, a Christo et. iii
asdifieafet in nobis, ut essel labernaculunr Dei cuni Clirislb.At vero, hi lapides viyi hic riialleO etTSpcu-
Iiominibus, et habitaret curn illis, id est inlerillos : ri-, id-est terrbve. igriis',seterni et levroveignig" puv-
^thaliitaret in illis, id est intra-illos. Cumillis, Jjatovli, yeTcbmminafiorie niiseriarumVitse pi-ees"en-
quia liabilu invenlusest ut hom'o"-.(PAJ7tpp.-Tij; intra , lis caedendiet poliendi a suis perversis sunt actiq-
Illos, quia non rapinarii afbitralus est se esse aequa- nibus, ut in' slructiiraiii coeleslis doirirfs mittariltir.".
lem Deo (ibidl). Quisnam yei-o iste est ccelestis " Tlaec aufem prima dpmus yifttitis et dile.qtioiiis
Idomus Dei fabricatof etinliabitatovTNeriipeaedifica- nuncupatur, quia dilectione Dei et proxinii cceleris-
;trix:sapienlia, id est Deus et DeiFiJius. Quicuiriin •que Virlutibus exslfuitur. Post dfjmum lapideani
forirfa Dei domum -sedificasset "in. coelis, id est in . exteribrein sequiltir cedfina; 'quceitncfiouisvcl-de-
angelis, Tormam servi -'accepit, rff domum.id esf leciationis seu g"audii.domus;dicitu'r._ Ad jianc sc-
Eeelesiam sibi sedificaret ef in tervis, lioc est in lio- B: cundam si quis ingredilur, liuicprimum in priof
minibtfs:Isleffidificatorutviusque donitfs verus Sa- ""domo jugum Cliristi effeclum-_estsuave.ef.brius cjus v
lomoncst, qui pacifi.cat dmhia"seu -quce in-ccelis, leve,(Malth. xi), ex peifecfaDei ef pvbximi dilectib-
. _ivs quS iir lerris sunt (Colvss. i). Tales pacifici ne.Ts.quO minus diligit muridum,-eo-niagis"dek'cta-
debehfessep.o irioilo srio artifices, id est Ecclesia? tut in Christo, a\'ersusque" a-carualigaudib gaiidef
ministn, qui cooperari volunlhiiic.Salomorii irfcon- in-Spiritu sancfo, •Isliiislriodigaudia;iii dotuo se-
BtruendadomoDei. '"'."" - - cundaligmfsunt cedfina, quia sicuf mulla duvitk-s
" ."- - - -
;. - •' "'---' DIVISIO. . - e"tasjjerltas fuit in -virtutibus - comparandis, exevr
_- Dbmus .quam rex Saloiriori ajdificayit primo erat ceiidis el consummandis in aedificalione priirfa? do-
•delapidibus, quadratis-; .secundo dqmuirf lexit aJT' mus,'ita hic sola_ iriollities efleuitas; id cs_f sola
iiiteiiori lignis cedriiiis,aureis clavis affigenslariii- dulcedo etjucuridifas exslitit. Et siciif ceclfi procergf
nas auveas, et fecit velut domurii auveam inlra ee- - allitUdijiis. sunt et naiur.a? incorrupfibilis, sic qui
•dfinam (III-Reg. vi)."Exteriorem lapldeam, interio- in bono delectatur, et Jn-Spiritu sarfcio gaudet, et
rem cedrinam,inlimain auterii locavit aurearii :quee cor sursum exteridit,"ela yillofum"Tjiulfedineillsesuni
cum Tedifieareluv, malleus et securis Tibrisunt ibi 'custodii.Posfdomiirii-pfimam etsecurfdami id-est
-r - '- - v - - , - -—,
audili (ibid.). Domus pririia, id esf pafsprimado- lapideametcedriiiarn"sequitui lertict;- hoc estaurea
_ iuus, pijmo noJjls dccurrit constrtfenda' exquadratis domus; Hsec.exaureis flaiumis.afllxa; eial ligriis.
Tapidibus.FoTjria isla" quadratui-a? "et Dci e.st et " ccdrihis-pcr clavos -aureos.' Nrincupatiir auteui ha?c
.ioslra Cst: Dei estf quiaa Deo est; nosfra est,-quia" - domus aufea,-coriteihplationis .ef Verlfatis. Gpriteiri-
1n nobis est. A Deo estexpressa. et,ab ipso*in._rioliis plaliq"v.ero verilatis auruni esf. Cui verjtati.si aliquid"
. jmpiessa. Tpsa quadralura, "id est.firhia"el slabiiis. . falsitatis adraistunl fuefit,; .aurum est iriiiriundum.
fbrma esl in Christi. divinitate elin Clirisli htfmani. .""Cbiitemplalio autem yefifatis absque pnjni'adniistrira"
- tafe: esl et iri augelis ctin lioniinibus : In divinitate falsitaiis aurum esl.munduni. Quid-est-confcmpla-
esf haec forma quadratura? qua Ipsa" diviriitas tio yerltalis ? -;noc est corifemplallo: Creatovis." El
iSponte vehit ad_bominem, sponte vitiis" defbrma- quid est coifteinplalioCreafoiis? CbnteiriplatioCiea-
tufn ."sapieiitiaadsiullum, charitas ad iniriiicum, toiis est'eontemplaiio summi bbni absque cujus
jnsliti.a "ad injustum, uf formatum secundum se eommuniorie non-est bbrium quidquid nbmirie boui-
.--tandem-glorificarel in se. In htinianitate est foirfia liuncupalur; Hbcsuirimum bonum muiidus cordij
quadraturavqua DeijFilius veiiit iri carnem et qubs coniemplatur, qtfi per lapideani doniurii, id est per
. "_ibi"p.ius"in spiritu vel anima conforroaral, post--jj;diieclionenj Dei, etprqximi, etper exercjtalibneiir
ttiametin cavrfe, id est Iiuriianitate, illos sibi con- - virtutum iransiens in.cedrinam domum, lioc csf in
fovmafet, rft qui portabant iriiaginem terrerii, scili- . gaudium spiritale,pervenitinatfre_ani doftnini. id^sf
cet Adam, porlarenl et imagineni ccelestis,' seilicet ad cofdis mundiliarii. Ubl cojitempJatuI' sapietftiam,
Ghristi. In angelis-forma quadvaturse. est,-id-est , - et vevilatenr quoe est 5n corporaJfcreatura,- secun-
-fivma -el stabilis fovina qua pevpeltfaliler Deo assi- dum quam dictum"e_st; quia" ctincta "quae-fecera.
-sluni: eique-die acnocte deserviunf. In honiiiiibus i Deus"erant vabJebbna (Geii. i).' GontemiJlatur- quo--
;Tovma' qtfadvaluva?.esf, qua-Chfislris- faetus est ho- que_ sapieriiiani et Veritatem riiunHus covde iu ilia
niinibas vedemptio, sarictificatio, justitiaefsapien- • -sjjifitali crcatura, de qiiarfictum est, quiaTapia est
lia (I- Cor. 1). Redemptio, cum seipsurii pveliumi ad.inia__inemetsimilitudiiiemDei(iTic/).CojJte!ijplatuf'
deditpvo nobis pev-sacramentum sua? passionis.et '• eiiamveritaferii ct sapienliam in "ijpsbsummb bbrio,-
moflisjsafictificatio, cum per eum"in remissionem i id cst creatore Dco, a quo spiritalis creatufa, hoe
-peccatorum "sumus sanctificati per baplismi sacra- esl boinpjnterioip creafus, jusllflcaitis et beaxifica-
ineniuni. Justitia factus est nbbis Ghri.lus, cum-i- tus est. Laiiiiiico-aufemarifecedonitfs.oiiferiiplali^
".pei:eam dona iancfi Spiviitfs -cbrifiruhtiif nobis per Deiestiri vita""spirifalij-clavi vero surei qtjibusiaf
 1239 WERNERJ ABBATIS S. BLASH .• - . . -1-40-.
mina? aurea? afflxa?fuerant, qusedam delectatiories .& ostium fabricavit (Gen. vi): quia arca, Id esf Ec-
sunt, quibus quisque delectatur, cum fuerii in con- clesia ostium fidei etsalutis de latere Christi liabuit.
lemplatione. Aflixio autem clavorum major delecta- Unde Dominus in canticis: « Surge, amica mea, el
tio est virtulum, quarii quisque spiritalis habebit, yeni, columba mea, in foramiuibris petra? (Gantic.
" - -
qui vitam contemplativam duxerit. v Ti). J Sufge a corruptiorie vitiprum, et veni per ope-
Cum igitur Jieec doriius -tres iri nobis eedificanlur, ratioiiem bonam, cpnsidens In foraminibus petra?.-'
et nos toti eflicimur domus. Dei.' Corprfs enlm no- Fqramiiia petra? vulnera Christi sunt, qui est pelra,
_trum domus Dei efllcituv propter prurfam, spiritus . id est iirmitas Ecclesia?., Unde Apostolus : « Petra
noster proptef-seeundam,"mens nostra proptef ler- autem efat Chrislus (I Cor. x). » Ideo igitur pr_3r -
-tiam. Ha?cdoirfus spiritalis,'id "esttemplum Ecclesia? misit Apostolus quod Deus tradidit se et poslea
Dei, vii annis a Salpmone aedificabitur, quia per • subjunxit, 5 ul sanetificaref .iavacro > baptismatis._-
tottim tempus hujus saeculi qrfod viirdiebus evol- Sequitur: « In verbo vita?,' quia iiobis redemptis
vitur, structura Hlius semper augmenfatur. " Octavo baptizalis verbum, id cst pfaecepfa Domini necessa-
-autem anno idem" Salomon hane ipsam do.murii ria, qusp . sunt vitse, quia nqn" in solo pane vivit
Doroino dedicavit, et cunctis filiis Tsrael celebervi-r „ lipmo, sed inomni verbo.Domini (Mailh. iv).> Ideo
mairi a,c niaximam solemuitatem. dedicationisexhi- JB ad osliuin labernaculi eval posita mensa pvoposi-
buit. Qua? pyqfeclo dedicatio designat ventuvam tionis, super quam erant xu paries (Levil. xxiv),
festiviiafem univevsalis vesuvrectioriis-.Nam cum in quia ingredientibus Ecclesiam necessaria est esca
line mundi cpmpletus fueril numerus _-electorum, ;doctrina?et rnensadivinavumScriptuvavum, inqui-
inqx secutura est soleninitas diu desiderata? immor- bus sententia? xu apostolovuni coritinentuv, qui per
talitatis._Peractaque com.muni resuvvectiorie omries xnpanes significantui-. Et ideo sanctificavit,- < ut
qui ad pacifici vegis, veviscilicet Salomonis, vegnum "exhiberefsibi"gloriosani Ecelesiam, >per Immortali-
pevtinent, a?tevna "gaudia patvia? ccelestis cuni eo tatem, « iion-habenlem maculam » magni peccati,
inlnabunt. Adquain patviam suse pei-petuse visionis « neque rugam. > alieujus livoris « sed sancta »vir-
pos omnes pavitev Jesus Christus Dominus -nbster tulibus < et immaculafa > avitiis. Yult eniniBomi.
introducat, qui vivit et regnat in unitate Spirilus nus i:i munda aula.habitare : decorp virtutum or-
sancti per pmnia saecula sseculorum. Amen. nata. Unde Psalmista: - Bomine, dilexi decoreni
SERMO DE DEDICATIONE,; donius.tucc (Psal. xxv). > Et alibi ait DaVidad Ec-
« Christus.dilexit Ecclesla'm,'el seipsumtradidit cleslam :«Et concupisect rex deeofem tuum (Psal.
pro ea, ut illam saricfificaret, mundans .lavacro (r, XLII)..J Huicautem Ecelesia?ita dilectee et Domino
aqua? in Verbq vita?, ut exhiberet. ipse sibi glprio- desponsatee thalainum et domurn constituit Deus, ia .
sam Ecclesiam, non Jiabentgm maculam, rieque ru- - qua cum Sponsn suo deleetelur per preedicalionis do-.
gam, sed ut sit saiicfa et immaeulala (Ephes.y). » ctrinam, et lapsa Teconcllictufper confessionem et
Audite, fralres charissimi, apostoltim Paulum. pcenitentiani. , ,
.nuntium ' nostra? exaltationis, • jjra?conem riosti-a? Kic locus,-fratres charissimi, ubi modo conve-
dignitatis. Audite quanto yel quaii amore Chvistus nistis, vocatur ecclesia _ive basilica. Ecclesia con-
conj'unctus esf Ecclesia?; quaniam gratiam osiendif vocatio interpretatur, quia hic omnes. insimul cou-
in vobis suae misericordise". Ait enim: «, Cbristus. Yocantur,ut designent quia omnes in.eadem fide et
dilexit EcClesiam »ex-gVatriita bbnitate, non ex me- dilectione unifi urium corpus fiunt: Basilica, quia .
ritovum pvocessione, quia pfiov dilexit nos. Sed regaiis domus est,basileus enlmrexdicitur Greece,
*
quantum dilexevit. audite., « Seipsum tradidit pro quia, bic est inhabitatio veri Regis: Ipsa compositio
ea, »et pro ejus vedemptiQne, -Non misit prophe- domus -vos ad vita? veslree ihstitulionem commovet
tam; non anjjelum, non- avchangelum , sed ut bonus recordandam. Sant enim in aedifieiohujus materia-.
pastbr posuit animam suam pro. pvibus. suis (Joan.- lis ecclesia? diversa membra, qua? aliquid in nobis
x), ut se humiliarido uos ad humiliiateiii suam i.n- ;J) notare videntur. Esl enim in hac ecclesia caput,
vilaret; liumiliayit enini se rfsque ad niprtem, etc. luvris cum campanis, - coluninse sustentanles, fe-
(Philipp. u), hoc est ad mortem latrqnis; ideoprius nesfva?, ostiiim, duoparietes, lapides singuli colli-
se tradidit, ut postea illam sanctificavet, mundans gati cum ca?menlo, qua? omnia niyslice aliquid in
lavacvo aqua?baptismatis. Nibii enim pofpstatis ac- ripbis designant. Caput enini Christuvn significat,
pipevet undabap.tismatis, nisi ex effusione "sangtii- qui esl caput -Ecclesice,ut ail Apbstolus: in quo est
pis aqua-sanctificavetur in bfllcium puvgationis. Di- thesaurus divinorum secretorum recpnditus (Coloss.
pituv igitur nata Ecclesia de latere Chrisli. Qupd TiJ,-Caput onim ideo humilius est corpore quia
snyslerium ab inilio mpridi fuit in Adam praefigura- . hqmiliavit se "Christus carnem servi - accipiens -
jum. Immisit en.m Doininus sopprem in-Adam, ct . (Philipp. TI) a Dep,, quod minov fieret angelis se-
tulit unam de cp.stis ejus., et fecit.mulierem (Gen. n). cundum humanitatem. Qtiandiu minor _angelis fuit
Dormitio Ada? mortem Chrisli siguificat. Quo in passibilisefTectusest, sed ppst resurrectionem ele-
efuce pendente, sanguis et aqua "de fateve ej'us yalus est super angelos."Qua? utraque designatDa-
fiuxerunt.QSiseduo sacramenta suntortus Ecclesiae. -vid d.icens:"< Minuisti eum paulo miuus ab augelis
|jqe cliam ''arcam faciens -in diluvio, in laicre JPsat. YIII), i quia i:'a'ura humana passibilis, cqrr
 i«ju nn,ET.nr.„T?fii.ii-R &s PATRIW _ F.IR. H , XQLQ
ruptibilis, mortalis angelica minor erat; sed posc A t excrtat. Unde et quceril mater, dicens in Canticis;
resurrectionem, quia imnjortalitaiis bonove coro- « Filii matris mece pugnayerunt conlra me;.(Coi!f.
- nasli eum et constituisli eum super opera- manuum i); » et alibi:' < Filios eniitrivi et exallavi, etc,
iuarrfm {ibid.), id estsupef angelos eihomines", qui (Isai i).-> Qua? major despeelio, quaa major viola-
pvbprieopeva Dei videntuv pvopter dignitatem suam, tio, qtia? niajor tenierilas quani in loco sancto, iri
quiaT-ationales sunt, quasi Deus. pvopiiis manibus aula Dei, in templo sancto sarictls minislris Ecele-
eos ereasset.'Tuj-vis esi confessio et pbenitentia.-ad, sia?Tnsidiari?Dehis clamal Aposlolus: « Qui viola-
quam eapiivi refugium habent." Cyrobala sunt sacer- verif templum .Del, disperdet illum Deris (I Cor.
- '
doles, qui sunt prseepnes Ecclesia? et ad'Gonfessio. IIl). ) , .";.'...*-','
uenf homines invitant. Unde adriionei pef Isalam : ,-• SERMO m DEDICATIONE,- - '
< Clama, ne cesses, quasi tuba. exalta vocem tuam • Hodierrisediei festivitas, videlicet sancti templi de-
(Isa. LVIII).> Et iterum: < Audies de ore meo verba - dicatio, longe anlequam fieret, abEzecbiele propheta
jnea, et annuntiabis eis ex-me (Ezech. xxxvn). » per Spiritum sanclum pvoevisa et preenuntiata.esse,
Columna?Ecelesias sunt pra?dicatores-, qui ;jji'S3dica- verbis ipsiuscleclaratur. Ait eriim insullima sui
tione -sua domum Dei sustenfant: Argente_3, quia libri visione quia assumptus _a spiritu ducfus est
prcedieationis Yerbo renileht. Argentum est metal- B in montepi excelsum valde, et ostendebatur ei quasi'
lum.nitidum etsoriorum. Unde per argentum ajdificium civilalis vef genlis ad austvum. Et evat ibi
elqquium nitidum et sbnbrum intelligilur, oieerite vir stans in porta Iiabens speciem quasi eeris, et in
Dayi„d:< EioquiaDomini, eloquia casfa, etc, (Psal., manu ejus quasi calaraus mensurce, et locutus est
„xi). -t;FenesirB?divina?S_cfiptur_3 accipiuutur, per '.ei diceris:. < Ylde-'et inteliige (Ezech., XL)..> Alibj
quas soljustitise, id est Christrfs riobislucet: nec quoqueidern Ezechiel dc consecratione tabernaculi
tamen iri pfaesenti aperte eum yidemus. Unde Apo- subspeciemulieris Judoea? loquitur dicens': < Lavi
stoIus:-« Nunc videmus per speculrim iri-a?nigmate ie aqua, pn;J • te pleo, vestiyi te discqloribus, et
(I Cor. xiu), » in obscuritafe. Unde Ecclesia in eccc facta "es mihi (Ezech. xvi). >.Scitis, dileclis-.
eanticis <DUectus meus„respicieris me perfenestras. simi, quod montes de terra sunt: lamen altittidine,
(Canl. 11): » id esl per apertassententias. Ostium"est . sua terram excedun', etper hos sigrfificantur illi qui,
ildes, quia per eam irigrediuntur horiiines-ad Eccle- lanquam lapides.vivi, iii csdilieioDei suni-collocaudi,
-giam. Duo paiietes, duo populi," id est Judaicus et -- . Hi Y.ero tales, quamvis sint participes aliorum per
geritiiis: dequibus corivefsis constituta est Ecclesia. infirriiitatem earnis, tamen excedunt alios altitudine.
Siriguli-lapides sunt singuli-fideles : qui colliguntur , sauctilatis. De quibus David propheta dicit:-< Le-
ceemeuto pacis. Unde Apostolus: «_Seryaie unita- -vavi oculos meos inmontes (Psal. cxx*)..> Lapidibus
tcm spiritusin vinculo pacis (Ephes. iv). » Itaque etlam vivis bene c-gmpar.anlur, quia sicuflapides"
rion solum valet Ibcusiste Jid sacra pefagenda, sed niultis prius tunsionibus conquadfantur. et po-
perutUis"esl in sedificallohe".. -' .'•'"'" liuntur, ut sic tandgm sirie , strepitci et sonore
- Preetei-ea-tamen est valde venerabilis locus ists, • in eedilicio possunt aptari, sicsancti in -hac
quia corpuset sanguis.Domini ibi ad"riosti'am salu- vila multis tribulalioiiibus orjprimuntar, et diver-
tcni sanctificantur. Ibi jjueri baplizar.lur, ibi pec- sis pcrsecutionibus, qtfasi nialleis, explanantur
catbres vecbncilianlur,"Ibi aniriiae pascuntur. Unde ut ir. sedificio ccterneedomus sine mora et haesita^
scripfum est: «Doinus mea- dbnvus oralionis'voca-, tione digni sint collo.cari. Quod totum prsefiguratuni
b\lar(Mailh. sxij.t Quidineaessetfaeiendam Dsvid est "in c-ditlcatione templi Salqmonis, in quo non
promisit:-«Introibo in doinrim * tuam, etc. (Psal. fuitasjditussonilusmallei vel securis (IIIReg^ vi).
ixv). i Adeo autem tam yenerabilis est, quod Quia vevo.propheta dicif seassuniptuiu in montem
-Bominus iugredieris Hierusalem- semper divertebat exceisum valde, r.on sanctqs perliunc.moniem, sed
ad templuni, dans nobis exeriiplunv, quia quando mediatorem Dei ei,hominum Jesuni Cliristunidebere
ingredimur eivilates prius ecclesia petenda esl.J D intelligi dsifjonstravit. De quo per alium prophetam
Unde dicitur in Evangelio : < Cum inlrasset Jesus dicitui1:« Srit in noviesimis diebus preeparatus mons
Hierusalem, intravit in templum (JI«tf/i,xxr), et coriiiisDominiinyerlicemoiiliuni.etelevabifiirsuper
dedicayit domum suam in oMciutn orationis; ven- colles (Isa. u),->hoc est ita ut sit caput elvertex- alib-
deutesetementes de teiriplo ejiciendo dieens: « Do- rjm montium. Qiii quamvis sit factus particeps
rritfs mea, etc. (ibid.). > Qua accusatiGne a Judseis' ucstrae hunianifatis, tainen pmnes- sanctos excedit
tenttis et crucifixus est. Cum enim Judcci viderent eirfinentia deitatis. Super hunc montem pvppheta
«iim -tantam potestatem habuisse,' quod funipulo • addricfus *st, hoc est infideChristi posilus et con-.
ejecissct eos de lemplo,aspiraveruntin eum, unde -firmatus. Qua? fides sacr^mentum Ecclesia? est, de
per Daviddixit:< Zelus domus tuse* comedit me quoApostolusait:< Fundamenlum aliud nemopbtest
(Psal. LXVIII),> scilicet. ainor I-cclesia? meae, , ponere preeter id quod positum est, quod est Chri-
quam deferfdicomedit me, et fuit .pausa mea? mor- stus Jesus (I Cor. m). » Isaias de eodem : <Libe-
fis. Sed diabolus per. filios suos;, pef membra sua, rabit- nos post duos dies (Jsai. xxxiv)..» Et item
Ecclesiam omnibus modis infestat, filios etiamEc- ipse : < Langubres npslros tulit,'et dolores portavit
"clesicequos generavit, quos. nutrivit in mortemsiiam (Isai. LIIIJ. » Ef de bpc furidi-.menfo dicit Petj-o i
 na , . WERNERI ABBATIS S. BLASII iUl
t Tu es.Pelriis et siiper banc petram oedificabo Ec- _A. Serlus est sardius' colore sanguineus : bic ju--
«lesiam meam (Matth. xvi), » Jd est super hanc dicat marlyres, quiin hoc aedificioerurit ut sardius
fideinouam confessus es,. cedilicaboEcclesiani.theam. radiantes. Septimus est chrysolitlius, qui-est auri^
Corifessus enim fuerat Derimet hominem. Sine hoc color, "et seintillat velut elibanus," insinuans eos
fundamento nemo ad prsedictum. aidificium -perve- qui sunt sapienlia flammarftes, variis senleritiis.
tiirepolerit.- scintillantes, qui evurit in hoc sedificio ut clirysoli-
Huic fundamento propheta innixus, et Spiriiu thus rutilantes. Octavus -superadditur,.betyUus qui "
sancio repletus, vidit aedificium.civilalis vergeniis esf ut sol iri aqua limpidis, prasferens eos qui sunt
ad auslrum. Sciendum est qu.od ausler et aqriilo pura mente spiritalibus iritendentes : qui erunf in
sunt conlrafii -venti et loci positione, etopposita- hoc a?dificio ut beryllus nitehtes. Nonus scribitur
rum qualilatum diflererilia. Aqriijo frigidus est, et topazius," variis coloribus, sed maxime aureo et
significat diabolum, qui mentes pravorum hominum -aereopraeclavus, significans eos qui in cbntempla-
.ligOre congelatas tantufn inhabitat. Qui per aqui- tiva vita sunt- sapientia faiicantes, coelestia'tolo
-onem bene significaluf, quia ipse dixit: "< Ponam covde desidevaritesj-ef bonis. opevibus vernantes :
•sedem roeam jid aquilonem (Isa. xiv). > Auster- qui erunt in ajthereo sedificio,- ut topazius fulgu- -
^tutem calidus esl, et signiftcat Spiritum sanctum. B rantes." Decimus est chrysoprasUs viridiset aurei,
Uride dicitur:'«. Srirge, Aquilo, et veni, ausler, colofis, flammas emittens.aureas riotulasque pur-
perfla horlum meum et fluent arorriata illius (Caht. pureas, infimans fide virentes charifate ferventes
iv). > — < Surge, aquilo, >' id est recede, diabole;' fiammas sententiarum sapieritia? ac riotulas .bono-
.< et veni; auster, id est sanete Spiritus. Hortus rum exemplorum emifteiites: qui erunt iri hoc
«ponsi Ecclcsia est; quae-virtute Spiritus saricii aedificio, ut chrysoprasus fulgentes.UndecimUs est^
procedit in augmenturri viiiulum.- Recte ergo civi- liyacinthus colore cajruleo," qui in serenilate est
.as ad austfum dicitur vergere, id esf Sprilui san- decorus, in tempestale est oJjscurus, designat di-"
cfo apparere, quia ejus proteclione et virtute tota screlibne praeditos secundum temporis qualilatem,
ibachina ccelesiis aedificiicontinetur ef fegitur. De mores suos sine culpa mulantes: qui erunl iu hoe
ordine sedificii scieiidum est quod quemadmodum aedifieio uthyacintusmicanles. Duodecimus-ponilur
in corpbrali macliina sunttres diVersitates lapidum, amethyslus pui'pureus colore vlolaceus, punctis au-
ifa etln spiritali sedificio. Qiiidam cnimihi lapides reisinlerlitus, praeferens miindi cqritemptores Chri - '
sunt qui tanlum portant, quidam qui taritum por- slo commovientes, bonis aclibus llorentes :. qui-
tanlur, quidanf qui porlant et portantur. -Qui tan- -, erunt in coelesli asdificio ut amefliystus resplenden-
lum portant sunl primilivi in Ecclesia, ut apostbli tes. Hee sunt duodecim geinmae, in quibus, _utpr»-
et proplieta?: quiiab aliis non sunt poitali..Qui fan- falum-est, dislinguunlurnieritaelectorum.
' * . .
tum portantur,- sicut ultiriii, felices erunt. Qui verb""- - DIVISIO.
portanf.ct porlanfur sunt.praesenlistemporis "do- . Vir quem Ezechiel "viderat, cum sibi ostendere-
cfores-etprsbdicalqres. Notaiidum quoque quod tuf aedificium civilatis, et sfabat iri porla, ac Tiabe-
hortifn trium ordinum, scilicet eleclorum merita baf speciem quasi ceris (Ezecli. XL), Christum signi-
dislinguuntur per xn gemnias, iri xir fundamen- ficat, qui fuit contra.pro.pera et adversa flrmus.
tis cceleslis civitatis descfiplas (Apot xxi). Pri- Hic in pof la slare dicilur' Unde in Canticis : < En
niiis itaque lapis ponilur jaspis colore viridi, qui ipse stat post parielem nostrum respieiens per fe-
prcefert virorerri' iidei. "Qui scuto fidei sutft yitia . nestfas, prospiciens pev caucellbs (Cant. n). > Iu'
efdcemonia exjjiignantes : erunl in libc a?dificio ut Clirislo enifti duse natura3*deiriqnstiantuf, quia slcut
jaspis vernarites; Secundus sapphirus aerii ooloris ille qui stat in porla ex pafte videtur,et ex parte
lbcatur, per quem -spes coelestium denotaltfr. Qui occullaiur: sicGluistus secuiidumaltefaniriatuVam
igitur sunt spe- gaudentes, erunt In hoc aedificio visiJjilis m.undo apparuit, elsecundum alteram ln-"
ut sapphirus Iucehles. Tertius est calcedonius ha- D visibilis in-suamajestale perraarisit. -Et liabebat
bens ignis efiigiem in publico. subrutilans in nubilo, specierii quasi a?ris. JES valde sonorum estj-etua-" 1
dans fulgorerii; designat bona opera propter favo- tura" durabile: sic Chrisli preedicalio atque doclrina
rem populi occulfanfes; in secreto autem fralerno soriora fuil, dum Judseos et genfes in uniim cbngre-
amore ardentes, hi erunt Jri Jioc acdifieiout calce- gavit. Durabilis est perpetua, slcut ipse iestattff :.
donius splenderites. Quartus smaragdus supefpo- < Coelumct terfa.transibunt,"verba autem mea nori "
- -_ -
nitur : cujus viriditas Jierljas et Trondes transgre- transibunt (Matih.ixxiv). »
ditur, demonslraris eos' qui per sunimam fidem V Et in manu ejus calamus nfensura? (Ezech. XL).J
signaet mifabilia suiit operantes;" lii erunf in boc: Per calamum" Scriptura- significatur, quia anti-
aedificio utsmciragdus coruscanles. Qtiinlus sequi- quitus calanio scribebatur. Haec Scriptttra bene
tur sardonius, qui insignilur-tribus cploribus ni- mensura dicitur, quia quantum quisque proficiat -
gro, albo; et rubeo, designans eos, qui Inimiliiate: vel defieiat, ejris praeceplis cognoscitur. Et mcnsura
nigrescunt, castitale albescunl, adversitatem a pro- hccc in inaiiu Chrisfi, id est in ejus bperaliofte ess_
xiriiis palientcr fcrendo charitale rubescurit, co quod dicituf, quia sermo jloclbiisfrusira laborat ext_-
- fef in cojlcsli xdificio ui sardbuius jius iiisi' gi _lia Spifiius sariCli m-iilcni illustre};
fuljescunt. .
 1245 „_ , DEFLORATIONES SS. PATRUM, — LIB. II. ,1216
Jnterius.D.e hoe calamo lpqultur-isaiasToquens de A qui ecclesias yel ordines.aut. .liquid=spiritaIejIonurn
- Ecclesia: < Ovietur in ca yiror calafni et junei (lsa~.- emunt
vel-yendunt, de hoc templo ciim Simoht»-
xxxv):> Per virovem ealami lumen Scripturaruirf-; Mago ejiciuntur et iu -ignein;stjternum. mitturilur.-
per vlrbrem junci, -quiin. aquis .nascitur, gratia Ha?;croriinia,.charissimi,' rips.respiciunt. Haec uni-'
. Spirilus' sancti significatur,' quv in -aquis. •daliir versa ;ail exempluni.rfobis.facta surft. Nos surrius
Iiaptizatis. Et locutrfs est ei-dicens : -<. Vide -et Dei terhplum ad liabitaculuni Dei dedicatum, sicut
Intellige {Ezech. X"L)..> Per hoc" sigriificaUim-est scripturri est -: < Yos .estis templum Dei (II Cor.
quod ad -cognifionem Krij'usa?dis perveniri rion po- . yi)- > Et iterum : < Inhabitabo in ;eis, dicit Domi-
testjTiisi Visiiinteriori et-intellectu spirituali.-Sicut rirfs, et ipsi evuntmihi in populum, etego ero illis
-' superius .diximus, idem Ezechiel de -consecvalione in Deum. Efo.cis quoque in patrem-,-et ipsi mihi in.
Tabernacijli vel ecclesia? -taiiter" loquitur dicens : filios et lilias (Exod.xxy). >0 quamJbealus, iri quo
< Lavi te aqua, unxi te oleo, vestivi te discoloribus, . liabitat Deifs. Sicutnamque haec.dbmusex qualuor
et ecce facta es roihi (Ezech. ix). »_Qua? omnia ab parielibiis construitur,- ita ieinplum corporis
ep"iscopis_fieri jrfhis templis riianiifaelis. "palairi est. nbslri qualubr elementis conficitur,-Et, sicuf-ista
Quod tameft iotum Jit pfopter nqs,, qui templum donrus in dedicatipne prius aqua benedicla asper-
Deisumus. Undediciiur : ,< Tehjplum.Dei"sanctum B gitur, deindc chrismate ;cori"s'ecia(ur : ita corpus
'
esl.quod estis -vbs (I Cor. m). _»_ Qrfidquid' enim fit nnstrufri „aqua baptisniatis prius "abluitur; deirido'
in templis nianufaclis ab episcopis conseeranlibus, sancto chrismate perungitur. Queedam basilica? -in
hoc totum.in teinplisaiiiiiiarum npstrarum-fieri -,' modum_ crucis fabricanlur, ,et corpus nostrum ia
debet a nobis, nosmet templum Deq preparantibus. .morium crrxis Tabriealur.-Sarictriarium Jiujus tem-
Igitur nunc, difectissimi, consideranda-est nobis pliestmehs ririslra, quae.spiritalia.tractat. Anterior
constvuctio templi Dei, hpc.est hujtis doniusovatio- domus est anima, quaeper^sensus corpofis vitae-ne-,
nis, crijus liodie solemnia colimus feslivee dedicalio- cessaria dispensaf AltArtJ super quod sacrificia of-
riis. .Domus haec secundum, Ecclesiae stalum foTma- Teruntur est cor nbstrura.inquomundsecbgitatio-
tuf : unde et eeclesia qupd convocatig dicitur ap- Ties-et piiree oraliones Deo incenduritur." Turris est
pellatur, quia in ea populus ad colendum et-ad caput nostrum, camparia esf lingua, qua pfoximos
brarfdum uiium-et -vefum Deum convbcatur. Qua- debemus voeare ad coeleslia. -In hac donioTenestrai
tucr parietibus compaginatur,_et Ecelesia ex qua- sunt oculi nos.tri,. pictura vero bpna opera. Lumen
tuor. Evangeliis cpnsolidatur. Sanctuaririm haljet in lucerna? est lunieirscientise. Sicut ergo sacrilegium..
qub clerus, et ariteriorem domum in quo populus pefpetrat, qtti hoc templum yiolaf, ita el quascuu-
consistit. Ilem et Ecclesia habet contemplativam .que templum Dei aliqua.imiiiupdilia vel aliquo cri-
vifam.in qua spiritales habef, et aclivam in-qua . riiinali peccato violaverit, hunc Deus disperdens
• constituli _sunt saeculares.
Contemplativa vita est - damnabit." Doriiris ha?c_:cum interius-benedicilur>,
curicta terreria prb Dei amorerelinquere,- sola coe- cineve, saie, vi_no,aqua, hyssopo, savina.aspevgitur.
lestia qua?r_ere,assidue orare, saepe leclitare, "hy~ Pev-cinerem ppenilentia, per sal sapientia, pev vi-
mnis *etcanfjcis jugifer Deum laudare. Activavero num, spiritualium inlelligenlia, per aquarii pVoximp-
Yita e_t, castam vitam cum conjuge ducere, filibs in - rura crira intelligitur,. Ciriere dbmuni,nostrain asper-
Deitiffiore nutrire,-„pauperes cibo et potu recreare,- gimus; sl transaeta-niala perpoenitentiam diluimus.
iniivmps etviduas visitare, etomnibus necessitaterii Sale aspergimus, si sbla_ ccelestia" sapimus. Yino
patieriiibus propter dileciionem proximi pro viribus- aspergirrius, si nos spirilajiljus iriebriamus. ATuara.
opem ferve.-In sancluario est altare,-in quo sunt admiscemus, si proxinioiurii curam non negligimiis.
j-anctorum reljquia?: hoc--ost in Ecclcsia Christus, Hyssopoet savina, qua?amara? hevbae sunl, aspergi-
in ctijus corftemplatione.requicscunt mentes bealb- muSj-si. jejuniis efvigiliis, qua? amara sunt, vilia in
rum,- ef in crijiis conspectu jusli exsultent "et epu- nobismoytificamtis. -, - _ '_,_''_-
- De tribusitedicationibus..
lerftur, et in-laelitia delcctentur (Psal. LXVII).Fene-. D
stra? quibus haecdomus illustralur, sunt-.doctqres, Dedicalio lempli in magno lionov.e.liabebalur an-
perq;uos_co?Ieste lumeri in Ecclesiam ingveditur. te adveritum Chvisli. Unde et-tves dedicationes tera-„
Laquear piclura? qub Lose Ecclesia Domiriicalis de- pli ante Dominieani incavnallonem refevunttfr cele-
cbratur, sunt vita? et exetfipia _anclorum, qua? qui- brata?, cum maxima,devotione_plebis Judaicse. Pri-..
qrfe_pii in Ecclesia imitantuf... Continuum lujtfen masiquidem dedicalio a Salomone-tempofe* aulum-
qub illumiriatur; est Spirilus-sancti gratia;, qua ni, m.edia a Zovobabel et Jesu sacerdote tempore
Ecclesia, jagiler irradiatur. Crux Christihic /ixa veris; ultima",.a. Juda Macbaba?o.facla dignoseilur
adoratur^.-et CJiristi.passio a cunctis"Ghristianis tempore hiemis.Tn hac, inquam, dedicatione spe-.
veneratur, Quo^crtfx-poftatur sequimur, Ijuia Chri- ciali.leylegituvxbnslitutum esse, ut- eadem dedica- .
-sti vestigia" seqtii;, deberaus ," si ad oreieste.tein- tib pev oinnes annos vevocaretur, in memoriam so-
jilurir venive vplunjus. Turres sunt Ecclesise prce- lemnibus .blSciis. Juxta qrfod usque ad tempus in-
lafi, canipance eorum"-pf_3dicafiories.. De liacdo- cavnalioiiis Dominica? -hahc soleinnitatem observa-.
mo._€Jecif venderites et ementes coliimbas (Mqttli. tam fuisse comprobatuv ix pvangelica lectibne. Ait
jxj). Columbc__sunt spirilalia dona.,Omnes ergo enim Joannes.evarigejisla."; «.Facta sunl enc3cnis_
 ISU7 ; i WERNERl ABBATIS S, BLASII - im_
Hierosolymis, et hiems erat, ambulabatque Jesus _A « Exaudhi orationem tuam, quani dejirecalus es co-
in porticu.Salomonis (Joan. x). » Haee autem fuit ram me (III Reg. ix). »
causa secundse et terticededjcationis, quia Salomon Templum Dbmini antiquitus facturii typus erat
tempji quidem opus, qupd Domino condidit. "septem ecclesiasticofum templorum, et dedicatio illius nos-
annis perfecil; octavo aulem anno decima die mensis tra? dedicationisexemplum. Si donitfs Doinini vocata
septimi, quse a nobis october appellalur: hoc in ma- cst ubi hqslioe; et sacrificia oflerebantur, multo
gna gloria dedicavit (III Reg. vni). Qua? videlicet magis nostrae orationis domus, .ubi cavnis et saa-
dies et antea per legem erat statuta solemnis, ita ut guinis ejus sacvamenla celebiantur, vocanda est.
in ea tabernacukim onine per singulos annos majc- Et si Dominus in illa orationem populi sui se pfpnn-
ribus hosliisexpiari deberet. Hoc deniquetempluni sit audire, quanto niagis preces liostfa? recipientur
post annos ccccxxx, incenderunt Chaldeei: et Hie- in ista, ubi suni yeri oratores el memoratores pas-
rosolymorum urbe destructa, Israeliticuni populum sionis Bominicce. Et si tanla feslivilas "ejusdem tem-
iu Babyloriiain abduxere captivum. Quo post annos pli quod erat umbratile et typicum in dedicatione
septuaginta patriam" .remisso, regnantibus Persis, IP celebrala* est, quantum gaudium pulatis in conse-
rursum sedificatum est tcmplum per annos - XLVI,et cralione nostra? matris. agendum-est. Quod auiem
"
tertia die mensisxii, quenfnos Marfium vocaiims. sepfem aiuiis eedificassc, et in- ocfavo -dedicatioueni
opus, ad -firiem -perducluni, ,et veris tempove dedi- ejus dicitur celebrasse, pi-o roagno mysleiio id con-
cattfm. Cui videlieet-.operi lunc-p._3fucrunj, cluces stai accidisse^ Hoc ifaque templum Salomouis q"uad
plebis sivenuissinii, ot tiiximus, Zorobr.belde ,-regib Domino sejjtem annis ex' seciis et quadratis "lapidi-
genere et, Jestfs "sacerdos magnus: sedetpropheta? bus; llievosplymis fccit fofinaiii Mosayci tabernaculi
Aggseiis et ZachariES sdjuvardes eqs, atque adversus , Iiabuit. Moyses etenim.-fabernaculum in eremo fe-
insidias hoslium inipedieiiirum bpuscor popuii cor- cej-at, alqueilJudiii duo sepajavcvat. In priori qtii-.'
' dem tabernaculo e.rat-aureum.candelabirfm, et m.eri-
roborarites (I Esdr. m, _). Uude pcst annos fcrme,
"
CCCLVI,.rex nefandissimus. Greecoruni Autioehus sa, et paiitim proposltio, et beec dicebaniur .sancia.
fi-aude capt.a Hierusalem teniplurn idem cordibtis Efibi pelidebat vcluin, post quod-eral secundtim .
idolorura prolanavit,- auferens inde etccnfringeus al- tabernacultim, quod dicebatuv sancla Sanctovum.Tii '
lare Poniin.i atireairi, mensara propesiiionis, can- I-oe erat aui-eum-tburibulum, et arca ex ligno""pre-
delabruni lumiiiisj et casioravasa lempli aurea qua? tioso et auro_ purissimo, in qua erat urna aurea ha--
invenirepotuit; sed et in teroplo Jovis simulacrum bens mannaV ct virga-Aaron quae fronduerat," et ta-
statuens, pqpulunr tcimentis cd saerklcandum idclis („ bula? testameiHi, et super ba3c propitiatorium, super.
cogens.-' '";"-'"-. '• qtsod duo angcli qui Cherujjini dicebanlur. Et ju
,
Sed Judas I.Iaekabesus, cum easet tfe genere priori quidem tabernaculo quotidiesacerdotes sacrifi-.
sace.dotali-- coIIecCp exereitu: justoruna, adversus cdjanf; in secundo, autenr semej in anno summus
Antioehi duces "arma corripiens, e_sq_e cle Judaea pontifex vitcilam rufam pro omni populo immolabat
expellens, persecuticnf srcyissimoe Cnerri Tmposuit; Reb. ix). Hoc tabernaculum Moyses maximo cullu
ac lemplum aij idolorum"imagir.ibas e__t.ndans, no- dedicavit, et annuam fesflvitatem populo celcbrari
va rursus. altaria efccetera vasa vel ornsrnenia fa- constituit. Et Allissimus suum tabernaculura sancti-
ciens, atque in templo repcrienc, dcdicavit ea simul ficavit, quando Spiriium sanctum mitteiis, Ecele-
cum templo, quod p_rgavil'_ct -renovavil vicesima siam a peceatis purgavit, et mulla chaiisniata ae
quinta die mensis npn:, id est Decembris, et ad hie- . scientiam oranium linguarurii-ei donavit. Secuiiduiti
mem periinere nulli dubiumcGiistal. Sfataifqaede- ha;jc formam taberiiaculi Salomon, tft dictum est,
Cretum, ufprcodixirrias, omnibus annis diem encse- leiiiplum aedificavit. .""
. nioruin. id*"est JnrfovaTonis ae dsdicalionis femjjii DIVlSIO.
festa devotione celebrari (I li-ucch. \y), Templum, quod a Salomone septem annis Hiero-:
Omnia, fratres ckarigsiiui.. fr.eta legisantiqaa? D selymis cedificatrir, est Ecclesia, qua? avero paclfico
sunt figura legis IIOY_3, et propter vos commendata CI.Tisto per septem dona Spiritus sancti in eoelis
memoria?. Salomon itaque qai domum Domini in collocatur. Quod ex lapidibus"; et -cedris et auro
llierusalem septem. annis eedificavit, cctavo anno censtruitur (III Reg. YIJI),quia ex triitus ordiuibus,
ipse et filiT Israel. oam Domino dcdieaverunt. scilicet ex cbnjugatis, ex continentibus et ex con-
Feeit _ ergo Salomon *in die JIIo. fesliviiatem templativis ccelesle aedificium eiigitur. Lapides •
cekbrem, et omnis Israel cum eo multitudo secti sunt per pcenitentiam adhancslructuram electi,
piagna. Et oravit rex ad Dbminum dicens : < Exaudi, Porro quadrati sunt qualuor virtutibus, prudentia.
Domine, prationem _quam brat servus tuus in, videlicel, fortitudine, justitia et temperantia, adhoc
Joco isto vii exaudias orationern populi tui Israel, aedificium praeparati. In oclavo autem anno aedifica-
quodcurique oraverit In loco isto, et cum audieris, lionis templi facta est dedicalionisTeslhilas, qiiia
propitius eris. Quod si peccaverit tibi (non est euim pos.l teiripus liujus vila?, quod septem diebusagitur
liomo qui non peccet), egeritque poeriitentiam, et et per septem, annqs designatur, seauitur surama
eraverit te, propitiaberis populo luo, quia peccavit festivilas superna? Hierusalem, qua? celebrabilur in
liU [UJRep, viii)."> Dixifqu.Domihus ad eum,: octavo annpj Jd .esl in futuia resuiT.cti.ne.El sicut -
 it.9 DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LIB. II. iSKff
anliqua festivitas pra?signabat festum nostra? dedi-• A cinismemorice coriditionis et.peccatbrum; non'dee-
eaiionis, ita hoecriostra dedicatio typus et summas rit etiam viiium spirituale, quo inebriabuntur filii
ctaetenva? fesfrvitalis : ubi anirno teneamus memo- . hominum ab ubertatedomus Dei (Psal. .xxxv), ut
'
ri.am futuva? Tesurrectionis." Heecsunt tres dedica-' niliil prseter "eum dfesiderent et dicant: «-Quid mihi
tiones :Prima siquidem Salomonis; secunda, no-,; -est in ccelo, et a te quid volui super teii'am ? (Psal.
slrae festivilatis; tertia," futuree resurfeciionis...Quod . rxxii:)-» Hyssopo humilitatis aspergenda sunt bm-
-
templum ab hostibus incensum, _ed-vuvsum Domiuo hiajisla. Qui enim virttftes sine humilitate cbngregat,
mlsevante coristvuituv, ei quadi-aginta sex annis re- quastpulverem in ventum portat. Ad hanc consecra-
eerfificatur(IJSsdr. iu),-specialiler respicit ad signi- lioiiem Ecclesise. id est niatiis- nostfseomnes filii
iicationem Dominici corporis, quod de Yirgine as- ejtfs, ld esl-fideles debent convenire et lcetavi, et
•
sumpsit. Narii sicui quadraglnta et sex annis est, sanctificationi matris suce aggratulaii. Sed quia de
iempluhi aedificatum, ita corpus Dorhiriicum tertia multis partilus veniunt filii, "et iiiuUo Jabore^occur-
die, a quo pra'fa(us*rfumerus'assurgit. ad yitam.est , runt matri, de tanta feslivitate non debentdiscedere
resuscitatuin,— Fevtuv enim qtfod hunianum cor- : irremunerati. Stalutumest-enim a sanctis Pafribus
sexto die ini- . © quod in dedicatione sarictee ecclesia? fiat venia
pus" quadvagesimo post .cbnceptionis pecca-
tirfiri formetur in distirfctioneni membrorum, ha -eq B lorum ut, cum aliis tcmppfibus sitTn ea ablutio cri--
numero annovum templum qubque.est Tesedificatum miimm per baptismum, in festivitate ejus sentiant
. matris orsuiones - ' •-
pev Jesum sacerdotem, qtii populum ducit a captivi- pofius per auxilium:
late BabylOnica. Hic Jesusest vevus Jesus sacerdos"|- ; Sed-cum vobis, fratrcs cbarissimi, yenia. ex la-
-
niagitusfqiii Chfistianum populum reducit a capti- . boreoi coiigraiulatibne hujus solemnitatis debealur,.
vitale diabolica. Qui teniplum reeedificat, quia rui- ; fairien scire debetis" quia non queelibet peccata vo--
iiamjrfcajlis per"hofninesiestaurat.".Quadragiiita et bis hie relaxantur, scd illa tantum de quibus oon--
Bexannis operihujus tefnpii institit, quia omuesqui fessi estjs' et dignam po?nitentiam egistis, de talibus- .
decem praecepta legis per quatuor.Evangelia, et pefi indulgentiarii consequaftiini. Si enirii quis vult pec-
sex opera misericbrdise implebunt, in" hoc ccelestei catorum sibicrflpas relaxari,si vult sibi vulriei-a sa-
_3diliciumtendunt. - ; - - - ' "'.- nare, non debet ea niedicum celare. Prius eriim d«~
- Quod autem idem femplum" ab idblolatrlscoiriqui- . bet peccatoi-um culpam recbguoscere, postea osfer.-
riatum, sed per Judam Machabse.umpurgaium, dedica-. dere.deinde sibijnedicinani evogave. Pviris'dicat_:
tuin,et aureis coronis ornatrfm(I Maiih. iv) varios casuss "« QiioniamiriiquitatemmeamegoagnOsco, » deinde-
Ecclesia? iusinuat, quse nunc pevsecutionibus pVeini- subjungat: < Delictum riieum -oogriitunv tibi feci, »•
tur, nuiieapej'secutibnibus liberafur: et-in illa.Iibera-. C-ad ultimum addat: '«Jiiserere niei, Dbmine, quo--
.tiorfe quasi in dedicatione tranquiUa servitute Domirio, niam tnfirmus sum (Psal. vi; L).J Tali nempe con-
Tavijulafur.Ecce secunda dedicatio. Fesfivitas autem fessione"vel pcehitentia, prbpjerelur peccalorum in-
; > - . --
tertia? dedieatioriis tuiieerit, quando in finemuridi dulgentia.
jiumertfs elecforum fuerit espTetus, efpost geriera- r NiiiJC igitur. fratres,
recogitate et-discite in* hoc
lem i'esurrectioneni omnluiri "sequitur. festivitas im- sacramento^dedicationis quanta reverentia debeatur
mortalitalis ajtevrise.Mox.omnes qui ad pacifici regis san.ctuarto veslv-aematvis. Hic-eiiim peruudam ba-
veri, scilicef Salomonis pertinent regutfm, cum eo ptismi.aljluuiitur peccat.a; liic consecrantur Domi-
gatfdia patria? coelestis intrabunt. Ecce tevtia dedi- nici cqrporis et sanguiiiis _acr'ainerita';'bicfunduntur
caiio. _ . - ad Doininum orationes; hie-dicuntur confessiones;
' Yevum
quia de mysterio quoedani perstvinximus , Iiic fiunt reconciliationes. Ilaec est domus Dei; liaec -
dedicalionis, nunc attendaraus et modura ejusdem est porta coeli, per hanc ascenditur ad supernarri
festivitatis. Sed qula siriguia qua? i„nconsecvatione Jerusalem, qu_3 est libera maternostra. Purgatein
fiuntlonguni est enumerave, utfuni de illis bveviter ea roaculas vestras, ut purgaii pervenirejiossitis ad
exponamus,- ut iri aiiis similiter ;inleriovis templi jp. regales nuplias, praestantc et adjuvante Domino no-
nostri mundatio intelligatur. Aspergendis postibus stro Jesu, Christo, qui cum Patfe el Spiritu sancto
ecclesia?miscetur sal efcinis, aqua et vinum; hys- vivit et regnat Deus, per-omnia saecula saecuiorum,
- ' "
sopo autem asperguntur. -Haec non essent. tahta ob- -Ameri. ,
• * - SERMO •
servatadUigentia, nisi aliquid utilitatis confervent.
Sifevgo s"alin nobis", idest aciitudo posnitentia?, IN-DEDICATIONE ALTARIS J?RO.KIEDICENDTJS.
-quce jiutredinem peccatofrim consumat, infegrita- Antiquee religionis saerosancta-el vcnerabilis liqc
tem virtufum irfcorfuptam conservet. TIoc tamen sal habuit tradilio, ut altaria cedificarentur et consecra-
-non suflicit nisi addatur cinis, id est memoria ter- renturDomino.-Hocenim et Abrahaih, et ipselegis
refia?conditionis vel vecovdalionis peccafovum. Uifde Moyses, et-alii-sancti viri exemplo etauctoritate stfa
dieit Psalriiista': < Peccatum meuin'contva me est hoc incuncfis generati_oriibusriostris bbservaridum
sempev (Psal. L). » Et itevuiri :„ < Reliqtfia? cqgita- reliquerunt. Haecsiquidem altafis dedicatio praefigu-
tioriis,-» idest peccatbrurri' < diem festum agerit libi Tata fuit et Jacob temporibus filii Isaac. Narii"cum
{Psal. Lxxv). »Iste cinis movetaquam lacrymarum,- . relicto parenlc fugiens fratrem suum Esau, irefque
Tibi autcm hsec tria sunt, Yidelicet sal poenitentice, ad Laljaii peiiturus uxorcm; inTitinere tulit de lapi-
 4251 , WERNEM ABBATIS Sr BLA5H. r; , iS|?..
dibus. qui-terra, jacebant, et supposuit eapiti suo,..A diviserunt.Ab hoc muro Judau sedificahtes Christum ,
dormivitque iireodem loco, efvidit in somnis scalam preliosum lapidem reprobaverunt, quia.riullas orlf.
usque ad eoslam erectam, et ahgelos ascendenles et gjnalis peccati sordes ciini cseriiento hujus muri
descendenles. Surgensque lulit lapidem et erexitin irivolverunt. Unde « faetus est eis lapis o£feiision|s ,
lilu.umV fundensoleum desuper : fecitque allare et petra scandali (I Peir. H)V<t,Sirper lapidem istuhi
Dominodicens : « Non est liic allud riisi domus Dei benefundata.et iirmala eonstat Ecclesia..Chrisius ,
"""" -
;"e"r-poriaccelHGen.Jxxvui). > Ecceisleantiquus sine est et altare. quia in eo et pef eum spirilales el cor-
-~;iege;\ine scripturis sarictilicavit Deo allare; et do- porales oblationesDep PalrioiTeruntur. Eo rned.iahte -
fnuni-jfomini vocavit,' quia per Spiritum' sanclum et propitio intercessorcj Deus Pater prasselitia nobis ,
Ia'berjfa'culiim-Dei ibi fulurum praeseiebat. Hajcom- et futuralargitur. Hoe allare, ld est Chrisltis ,legaT
j- niavljgura futurorum erant: Jacobnamque, qui rc-__ li.bus unguent«;s "quibus afttiquitus alfafia .nnge^
'J:^Jigj<_*par<.nleierat ad Laban peliturus uxorem, Je- bantur, necnon-et. ringuentis quibus, ecclesiasti---_
sufti Chrislum.designat, qui quasi relicto Patre cce- ca altaria' perunguntur- spiritaliter_esrdelibutjas."
Jum deseruit, carncmque nostrse corruptionis assum- Ex quinque nempe" speciebus^arpmatum, Tidelicet
psi.t. Deinde relictis illis parentibus, de quibus car- smyrna, cynnampriio, ealamo, casia, oleum de.olivis -
nem assumpserat, scilieet Judaeis, relicla quoque B erat unguentum, quo altare anliquitus est _conse-7
patria de Judsea perrexit ad gentes, duclurusspon-, cratum et.confectum. Kuncvideamus naturas"sin<-
sam, id esl Ecelesiam. .Hoc in ilinere Jacob obdor- gularurii specierum. Smyriiani alii «alami, ^lii myr-.
1
mivit, quia Chrislus^ in_ ilinere prsesertlis vita. mor- . rhse dicunt esse resinam et aptam" intef pigmenta...
tem in ara crucis perlulit. Lapis, quem Jacob in iti- Cinnainomum autem dictum est-qubd cortex ejus-
nerecapiii supposuit, humanitatem Chrisli designa- in.modurii cannae sit rbtundus et gracilis/Sjgiiitur
vit, quae subjecta divinitati Deus yere credilur esse ca- in India et Ethiopia frutice hrjevi; dupfum tanien
pulChristi. Seala erecta adccelumesi viaetascensio cubitorum, colore subnigro vel cinereo, tenuissi-,
graduum et virtutum. Ascenditur enim, id est adcoe- niarum-virgarum. Nam quod in crassitudinem.es--
lestem vilam diversis gradibus. Sunt enim aliqui lega- - tenditur despectui habetur «um frangitur.- vlsihile..
li conjugio superna scandentes : alii in yiduiiafe, alii vero spiramenlum emiltit inslar nebulae seu pulvc-.
IH vifginitate, alii in lumultu mundi contra mundmn ris. Calamus quoque Xfbmaticus a similitudine ca-
-etcontfa diabolum pugnahdo. Alii quoque,- slrepilum lami. usualis vocatur. Gigniiur In. India, - multis .
mundiTugienles et spiritaleih .hostem .debellantes, modis geniculalus, fulvus,-sflagrans^uavilate spiiitus
iii' actuali vita lol gradibus ascenderunt.ad ccelestia". <„ cum frangilur,~in multas partesTit scissilis;-simi--
Sunt etgradusin conlemplalione., -quds monachr lans gustu-casiam, cum levi acriuioniajemordeni},-
ad superna' transcendurit Vel eremita. : hi mun- Casiaetiam nascitur iii Ar.abia,. virga robusti cor- .
dum exueriinl; Jii vilibus iridunientis sese. spreve- ticis, et purpureis "foiiis, ut piperis.Est-autem vir- V
" tutis cinnamomi et similis, sed poteritiof impefjo..
ruhl; lri obedienliam seclanles dileclionem ostende-
runt. Tres Ilaque-virlutes in eis specialiter regnant, : Oleum ilaque ab qlea riominalur; nam olea«st arbor -
tribus-gradibus yirtutum, charilale scilicet, humili- unde derivatur oleum. Sed quodex aibis pliyis fuerit":-
iate_et obedienlia, ccelestia trariscendunt. Charitas •' expressuni, vocatur -spanum ;quoil aulerii ex fulvis
fraternitaiis iu cohabitatione ostenditur, humllilas olivis- et nondum malurisfuerit expressumj.vifida,
in vilitate veslimenli prasmonstratur, obedientia in appeilalur; ijuod verp. ex nimiu.m maiuris ^pihmu-. \
libenti servilute, dum parent vbliintati fratrum de- ne dicilur. Ex his ad usurri: vitae primum est spa-.
claratui\ Ilis diyersis\gradibus virtulum in actuali - num, secundum viride,- tertiumcommune. IUudad- ;
Ct in contemplativa penelralur ceelum.-Angeliquo- lem,oleum,.quod nullae rei fuerit admisjum, puniia
que,quos Jacob viderat ascendere et" descendere, diiitur. Hoc quippe uriguento lrarum "qulnquelspe-a.
sunl praedicatpres sancti, nuntiantes nobis verbum cieruni quoinungebatur, aut sacerdos vel rex-, sivs.-.
Dei. Quidicuntur ascendere, dum aliquando altibra; j) ^ propheta efficiebatur.-Ad consecratloiiem -qupque, ~-
desceiidere yerOj cum prsedieaveririlhumiliora"." Al- ecclesiastici altaris duo adhibenlur, thus et oleum..i
tiora ut : < Jri prihciplo-erat IVerbuni (Joan. i);-> Thus est arbbr.Arabiaj imnknsa atqueramo.sa.-le-...
humiliora :.ut nos prsedicamus cruciiixum. Lapidem nissimi corlicis, succum^romaticumfundens. Haac ,
quoque queni Jacob supposuit eapili vocavit domum denique confectio septem specierum qua altafiain."'-
Dei et porlam cceli. Iste lapis,--id est Christus doriius unguebanlur, designabat- inunctionem^aiicti.Spi-.
Dei est, vpcatiis, quia ipse fuit inhabitatio Spiritus rilus, qua perunctus est ipse rex. ,Et -quse esl -m~?'.'
ssncti, 1 "etlin eo plenitudp divinilatis-habitavit. mirum unctio Spiritussancli? Seplem scilicet dona..
'
Hunc lapidein sive ho.c altare, id est Christuni. re- ipsius. Quajsuntitaquefloria Spiritussancti?Do"riuih '"
prpbaverunt afdificantes, id est' Judaei traditiones seuunctio, Spiritus sancti est timbr, pietas,-scieritia., -
Palnim sequenles. Homines niuriim coritra" Deurii forlitudo, consilium.iiitellecius.
sapientia,(fs8.'xi).."-
peccatis iedificarecceperunt. Cujtis funclamenta primi , Qua-pfofecto.unctione hpc altare, ideo Chrislus est-'
parentes per' inpbedienliaia .posuerunt-, sed super perunctus, unde sacerdos rex e't prppheta-est effe-.
)»oc fundamentum posieri ^eorum muita crimina clugi: Propheta, juxta illud'Mosaicum ;.* Prophe-;
exstnnceiunt, sequehoe muro a Deo et ab. «uigelis lam suscitalal-Deus vobis; illumtanquam.jneau-
 m* DEFLORATIONES SS. PATRUM. — LTB. II. 1S3*
(Hetis _(DeuU Vfiii). > Sacerdbs quoque secundum _A-Iatcra, altiludo scilicet, profundltas, long.tudo etla-
iflud :'Tu es sacerdos in aelernum secundum ordi-' titudo. His quatuor lateribus crucis, scilicet aititu- -"
nem Meiehisedech. Et sicut sacerdblum est thus . dihe, id'estspe.;.profunriitate, hoc estiide; longitu- .
cfferre, sic Christus, quiest omni thure pretiosior, . dine, id-est perseveranliapatientne; latitudine qiio- .
seipsam Deo Patfi pro nobis obtulit acceptabile sa- que, Jioc est cha.-iialc, munilur.undique altare.san,-^
cnficium in odorem-suavitalis: Rex quoque Chri- claj Ecclesi.ae. id est-corda fidelium per munduia -
slus est, quia oieo spiritali d.elibulus Rex erat re--. universum. Suntenimconuiavirtulum munimenta.
'
gum el Ddminus dominantlum, Regit namque et' Erat itaque hoc altare vacuum el inahe; ut ad su-
cdnservat "naviculam Peiri, id est Ecclesiam suam, scipienda lam ligna.quam sacrificia locusspatiosus
neinterhujus sseculi procellas deficiat. De hac ipsa haberelur. Quisque.altaie Dbmini csse desiderat, .
unclione hujus regis et sacerdotls David.-testalus hic se ab omni contagione mundaitorum exinanivit,.
est, dicens :-< Propterea unxit te Deus Deus tuus ut in ,eo ligna ccelestium verborum et hostia virtu-
oleb laelitiae(Psa/. xuv). > Huncquippelapidem, id"-' / tum spatiosum locum habeant, et Spiritus sancti
- est Christum, cum Jacob inunxisset, domiimque flammam, quo ecclesiaslicae hostiae, id est corpus et
Dei hoc modo prsenuntiasse.t," addidil: « Et vocabi- sanguis Domini consecrantur, suscipiat. Nisi enim
luf porta coeli" (Gen. -xxvin). > Chrislus vocatur B 1 exinariierit quod infra se est, nonmerebitursusci-
porta cceli, quia -ipse est dstium paradisi, utibi: pere quod supra se est. Habebat Jioc allare craticu- -
«-Ego -sum ostium (Joan. x). >"Porta coeli fides est _- - lam in modum relisaeneam, ut.per crebras aper-
et baptismus in porla coeli, post baplismum lapsis turas ignis suppositus ad sumendas lioslias-libere -
poenitentia, confessio, etsalisfactio; Per has portas penetret. Necesse est eiiim, utelecti Dei corda-sua -
ceeli fidel et baplismalis, poenitentiaeet cbnfessionis, aperiant divinae graliae et quasi plurimis palefactis
credenlibus ac pcenitehtibus ingressus panditur re- - januis sedulo deprecentur, ut per singula bonaquae
gni ccelestis. His allegorice de lapide et porta, id inchoant, quasi per singula victimarum frusta, sua
est Chrislo digeslis, quomodo et-duo altaria cbn- eos gratia illustrare et ad amorem suum dignetur
stent in nobis, diligenler considerandum est vobig. accendere. Haec,de altari holocausli, id est de cor- -
- ppre nostro, In
Divisio. quo offerantur bona opera Domino.'
Dho allaria dudum exslrucla leguritur : unum in Nunc de allari incensi, quod in templo Salomonis -
tabernaculb-Mosaico, "quod allare_holocausli dice- positum erat consideremus (I Regi vn).-Altare hoc -
Mlur; alitid iri templo Salomoriis,-quod altare thy- aureum erat, et in adolendum thymiama factum.-
miamatis vbcabatuf. Altare hblocausli erat constru- Sicut enim in allari holocausli significaiilur electi,
elum ex imputrihilibus lignis seiim, et habebat ^qui se crucilixerunt cumvitiis et concupiscentiis, -
quinquecubllos irilalitudine, et quinque inlongilu- nec secundum desideria carnis. ambulabant; sed,
di"ne,lres_quoque in altitudine, et cobpertum erat quasi Domino immolanles, onines corporis sensus
sere (Exod. xxxvni).- Hoc altare quatuor anjgulos dedicaverunt, per ignem sancti Spiritus vbluhlatij -
habebat, et ex ipsis qualuor cornua' procedebanl. ejus : ita profecto et illi altari incensi non iinmerito
Erat iuane et concavum, ut ad suscipienda tam li- comparantiir qui majoriperfectione mentis exstin-. •
giia quam sacriflcia locus spaliosus haberetur. Ha- ctisprorsus illecebris carnis, sola,orationum vola
bebat hoc altare craticulam in modum relisaenearii,- Domirio offerunt, carnem sjiam subjicienles, bmnes
ut pef crebras -aperluras ignis supposilus ad su- carnis illecebras evicerun.t, et- incarne npn carna-,
raendas hoslias' libere penetraret. Altare igitur ho- ljter vivenles cceleslem in lerris vitam ducuni. Hoc
locausti, ex -incofrupilbilibus lignis exstfuclum, ,-- altare- incensi .quanto fulgore metalli emiueliat,
corda sunt electorum, iri quibus tanquani conse-,- . tanlo quanlilate minus erat.. /' • ^ ..
. crata sacrlficia Dominb oiferuntufbonoruni operum -Quanto enim sanctiores,-tanto pauciores. Recte -
sludia. Quae cofda electorum ita incorrupta conde- ergo in longiiudine el laliludine_aliaris, quod quar ,<
cel esse utdigni sint Spiritum sanclum hahitalorem £-, dranguhim erat,.patientia et charitas designalur, >-
"
suscipere. Hoc siquidem altare, v cubilos in longi- quia perfectorum animse fcederatis ad invicemvir--
ludine.et latitudine descrihitur habere; quid ergo lutibus quantum diligere fralres student, tanien et
longitudo -vel latitudo allavis, nisi v. seiisus noslri . ferre sufficiunt, et quantum ferre tanlum diligere.
corporis? Velquid est allaris longitudo,ivisi patientiae Duos eubitus habet in altitudineV quia duplex.prae- -
perfectio? aut quid latitudo illius, nisijperfectio cha- mium in supernis sperantseT.ecipere.animarum.et •"-
rilalis qua illi Domino consecrantur qui se- in oni- , c.orporum. Cornua ex ipso procedentia emineutiam'
nihuspatientesexhibent? iioc altare tres cubitos al- lidei et virtulumsignilicanl. Ex ipso verb procedunt,
tiludinis habuit,.quia mens eleelorum per haec tria, quia electi opera sua non ad. faciemhominum spb- -
lidem, spem, charitalem, ad-amorem Dei ascendit.-,"; cie tenus osteridunt) sed in ima radice cordis im-
Cooperiebatur et aere hoc altare, quia sieut aes mohili exercent affectu. Auro Testitur, quia quique \_
diu incorruptibile perseverat, sic virtutes fidelium perfecti Juce inlerna? sapienlias refulgenl. Hujus al-
in eis usque in finem firmiter perdurant. Habuit taris deauratur craticula, quae parata crat in medio ;
qaoque quatuor cornua ex quatuor angulis proce-- ejus ad suscipienda thymiamata cum iriter^ori h«>--_ -
cejuia. Qualuor allaris cornua sunt sancUe crucjs -. ". mine nostro resplendet per iidem Cbrisli :gratia.
1285 5. ROBERTl. ORD. CISTERC.. FUNDATORIS iS56
Parietes deau-rantur, cum eadem gralia divinae di-. &.tas et super omnem aromatum pulverem oraiionum
lectionis per bona.opera exlerius djlalatur. Cornua hoslias redolentes offerimus Domino nostro Jesu
deauranlur, cum fiducia forliludinis;jusiorum splen- Christo, qui cum Patre et Spiritu sancto vivit et
dore internae lucis coruscat.-His igitur in mente regnat Deus per infmita sa?cula sseeulorum. Amen.
nostra rite dispositis,,jam procul dubio Reo placi-

Explidt liber Befloratibnum; Ratrum, Basileos impressus, mino Bomini M.CCCC.XCIV.•

-ASNO MC-MCX....
DOMINI

PRIMUS ABBAS MOLISMENSiS ET ORDINIS CISTERCIENSIS |FUNDATOtt

. AD -VITAM SANCTI ROBERTI.'

; -
/ GOMMENTARIUS PRJEVIGS.

(Acta sanclorum Bollandr, Aprilis tom. III, die 29,.pag. 662.)

§ I. Reformationes ordinis Bcnedictini,Roberliexor- Bi Caroli de Viscb, mille circiter hac noslra setate se
dia, fundalio Molismensis. offerunt. Adeo ut mirum non-sit complures sum-
i. Cum celeberrimus sancti pairiarcbae Benedicti mos ponlifices, aliosque spectatos inEcclesia viros
ordo, Ktatem jam agens quatuor speculorum, incer- in Cistercii et propagati ab eo ordinis laudes tanto-
tum quo malo, ipsa cerle lemporum vetustate, quas pere effusos fuisse. „- - ,
,
interitum rebus etiam iirmissimis afferre solet, ali- 2. Prasclara Iaudati ab iis inslituiLeneoinia Hen-
quani in Gallia ayilae disciplinae' jaeturam fecissel, riqucz in Apparatu.ad Menoldgium Cisterciense col-
dati fuere divinitus sarictitate ac zelo insignes>iri, ligit; undehocClementis 1 est: e Ordo Gislerciensis.
qui depravatos sensim mores ad primi instituli legcs inquit ille, est fons hbrtorum" irriguus, caeterasi'i-
ac rigorem reformarent. Primam in tam sancto ac gans religiones et ordines, ac in ipsos exemplis sa-
utili negotio pperam anno Domini 910 B.Bernopo- lutarifcus scaturicans. Hic eslfons amcerius varie-
suit: qui, fundato in pago Matisconensi super Grau- late virlutum, praeclarus mundiliae puritate, pietate
nam fluvium Cluniacensi ccenobio, primus dicti in- patons, indeflciens sanctitate. Horuui merito sic-
de novi quasi ordinisPater, quam restituendo vetus excrescere meruit, utfoiitisnomenex.cedens fluvius
instittitum Benedictino ordini utilis fuerit, plurima censeatur, cujus processus Iaudabilis.de virtuie iii
^
propagalaa Cluniaco optime constitula ccenobia, viitutem, ut Deum deorum in Sion videat, "graaien--"
multijnde et sancti el principes in Ecclesia profe- fis universalis Ecclesiae la.tificat unitatem : in qua
cti-viri docuerunt. Hunc secutus, sub initium saa- per meritorum evidentiam clarae lucis spleudbreiri
culi uiidecimi, B. Bernardus de Tironio fuit; qui adeptus, quasi stella matulina resplendet in medio
felicilate pari, progressu tamen minore. refprmaiio- nebiilae njiindi hujus; et in ea spleudidos emittens
nem in dieecesimCarnotensem invexit. Sed nulla ee- radios inslar solis,- velut aquaeduclus de -paradisp
lebrior ea exstitit, quam S. Uoberti auspiciis fun- proveniens ' in aquas fedundat plurimas, horlum
datum ab eo Cistercium primo admisit. Latissime plantationum suarum,, ceetiis quidem- elausiraliuni
enim patens, non sola se Gallia conclusit illa (quan- quos produxit, aquis irrigans graliarum, et vino
quarii Eifmilalem in ea, Ponliniacnm, Claram-Yal- spirilualis lsetiiiae fructum .inebrians parlus sui.
lem et Morhnundum amplissima coanobia, quae Ci- Hujus siquidem ordinis sacra religio, a sua. insti-
stercium filias appellatsuas,£molita),sed totam brevi lutionis auspiciis quasi deserta et invia",-
utpote
Europam pervagata, Ilaliam, -fiispamam, Germa- paucis adhuc iniliata cultoribus, tandem honoris et
niam, Polbniam el Angliam innovavit. Auctores.S^n- honestatis fruclus parturiens, ramos suos" quidem
marthani sunt, virorum olim ccenobia supra ;mille -r. hpnoris et gratiae quasi terebynthus extendit,
ger-
,octingenla, mulierum supra mille quadringenta nu- minans generaliories et progenies germinavit.- Ea-
sierasse.: pcrcurrenti Bibliolhccam Cisterciensem propter la_latur et jubilat lstabunda .et laudans f
 mi ACTA. m$
exsullat jam iu triuUiludinc numerosa spectabilis, A Quare ut illius et noliliam et magistrum haberent
truK oliir, quasi despicabilis in solitudine delilebat. > idoneum , ex vicino Tornodorensi coenobio S. Ro-
fiaee ponfifex. Quibus non inserlum esl illud,quan- bertum, cujus jam clara eral fama sanctilatis., ab-
quam Tirevius, Richafdi archiepiscopi Cantuariensis -batem petiverunt. Verum a jaonacbis, admodum in
ac aposlolica;, sedislegati, ep. 9G : « 0 castra opla- hoc invitis, quia corruplis moribus eranl et rena-
Tjjlia! 0 congregalio veneranda! 0 Cistercium quam scituram idcirco in proximo veterem disciplinam re-
magna cst doftrus tua ! qiiam fecunda in filiis ! qiiam formidabant, rcpulsam ad tempus passi fucre; sic
niagniiica in linguis! quam "gloriosa in populis! > tamen , ut non omncm continuo obtinendi tandem
Et illud Petri Celiensis, ep. 14, lib". vn, ita loquen- Roberti spem abjicerent. Nam cum "relictis ob mo-
tis : t Gallina illa Molismensis, plena plumis et bene Tiim corruptelani Tornpdorensibus , S.-Robertus ad
pennata, quol et quales de utero suo-fetus produxit, Cellenses reversus, pro corum abbaie in S. Aigul-
dum ex- se "collegium Cislerciense originario ger- pbi ccenobio pfior praeessel, Romam profecli, pre-
miue pullulavit! Deus riieus! de illo ufto ovo quam cibus institere apud pontificem, ut potesfatem fa-
Innumerabilis -arena nionachoruin et convefsorum ccret, eum e vicinis Benedictini.ordinis monachis in.
faciem terrae operuil! qiiam lucido spleridore cu- novas ac regularis vitae magistrum sibi assumendi,
,'tem muridi, denigratam per infectam vivendi ne- ^* qtiem maxime ad hoc idoneum putarent. Quod cuni
gligentiam, feformavit et illustravit! > concessum fuisset; pelitus iferum S. Robertus, ct
5. Huju.s igitur tam copibsae spiriiualis messis quia pontifex auctoritatem . interponebat, facile a
sator S. Robertus, natione Gallus, palria vel Cam- " Cellensi abbate inipeiratus fuit. Quare dafus septem
panus.vel Normannus fuit; nalus circa annum Do- in Colano nemofe eremicolis praeses et magisler,
mini 1017, patre Theodorico, inatre Ermegarde, opi- mores eorum ad S. Benedicli regulare instilutum '
bus pariierac genere nobilibus, a saeculari vita 'ad formare ccepif, et sensimquoque augere discipulo-
monasticam translatus anno aetatis decimo quinto : rum numerum. In iis B. Albericum fuisse, cujus
lirocinium posuit in coenobio ordinis S. Bene- "Vitamad 26 Januarii dedimus, Manriquez in Anna-
" cujus
dicti, nonprocul urbe Tricassina in Campania.quod libus "Cisterciensium auctor est: « Albericus, in-
Cella S. Pelri Trecensis, et aliis riominibus, Camq- quit, ad habitum susceptus sacravit initia, sanctior
~biaminsulce-Germanicai, S.Petri "de Cella', Nova- an doctior dubium, collatus sibi; utrumquecettum,
Gella, Vetus Cella,- Cella Bobini', el vetustiore Gal-" si aliis conferatur , nec divinis tantum lilteris in-
lorum idiomale Monsiierla Cellede Troyes nuiicu- slructus, sed humanis. "Virumlitlerarum in divinis
patur de cujus furidainenlo, a S. Ffodoberto sub , et humanis satis gnarum, amaloremregulaeet fra-
Clodoveo JI et Chlotario III jaeto, egimus ad Vitam trurii Exordium vocat. Spes omnes iri saecuJo con-
dicti S. Frodoberti-die vin Jariuaiii. Post usitalas ceptas cum paupere illo statu commutavit. Alios di-
ascetieae vitaaprobaliones, ordini ascriptus Robertus scipulos habuit sanelus Pater, dum Colani mane-
ita deinde virtutem ac sanc.dinoniam coluit, ut om- ret, sed ferc momentum reruin penes hunc fuif. »
nium volutitate et assensu ccenobii prior renuntia- 5. Quia igilur orlus novse admodum regulariuni
tus magis tunc quam cum privatus degebat, morum congregationis adeo felix et auspicatus erat, majo-
cxemplar esset. fnde vero ad ccenobium Tornodo- res in dies sui progressuset futura cbaptorum incre-
rense transiit, quod-ejusdem-ordinis in diceeesi menla pollicebalur; quibus cum S, Roberlus Cola-
Lingonensisitum-divo Michaeli sacrum. est. sorli- num nemus non salis esse aptum providcret, sedem
tum nomen ab oppido, ad quod pertinet, Tornodoro; novis monachis commodiorem quaesituriis abiit;
Bic a monachis abbas crcatus (Sanmarlhani post silvamque egressus et perlustrans viciniam, in illam .
Dodonem etElfredum ordinc lerlium ponhnt) islam inc.idit quae Molismus voeabatur. Hanc itaque ma-
aliquandiu praefeeturam gessit. Cum enim comperis- joribus rebus quas moliebaiur accommodam ratus,
set adeo "illic collapsam regularem disciplinam esse, sociis ac novo struendo ccenobio sedem delegil. ,Ccer
ut quanlumcunque niteretur, erigere npii valerel. D J ptum est jllud fundari anno Domini 1075, 20 De-
dignilatem exuehs,-privalus ad Cellenses rediit: pro cembris, ct relento silvae in qua stabat nomine Mo-
cujus subinde abbate in S. Aigulphi coenpbio prior-. lismus dici/; celebre postea et mullis auctum fun-
ad.tempus praefuit,-donec Molismum cospitmoliri. . dis asceterium. Laudalur a Caesario Hb. l Miracu-
4VHitjus coenoliii initia ex Colanb olim nemore lorum in haec verba : «In episcopatu Lingbnensi
prodiere : quod- Tornodorensi viciiiiim oppido,-qui- situmest cceiiobiu.m,-nomineMplisriius, fama cele-
dam sacerdos, solilariam vitam agens, incolebat. bemmum, religione perspicuum, viris illustribu 5!
IJuic cum duo primum germarii fratres, conceplum nobilitatum, possessipnibus amplum, virtulibus cla-
mutuae caedis scelus expialuri, ac quatuor' deinde rum. > Initiprum yero lib. vm HisU>rise,.ila Orderi-
ahi, idem amaiites inslilutum, socios se junxissent, cus meminit :'« InRurgundia locus est qui Moli-
vitam ai.iquanditi studio quisque -virtulis privato smus dicitur : ibi tempore Philippi regis Franco-
cxereuere, nullisin communelegibusdevincti. Pla- rum, venerabilis Robertus abbas ccenobium condi-
cuit tamen paulo post vivendi qusedam ralio et for- dit; et inspirante gralia Spiritus sancti, discipulo3'
ma communis; ac.ea potissimum , quae per id tem- magnaereligionisaggregavit;
slvidioque virtutum in
pus eratper Galliam vulgatissima Benediclinoruiri. sancia paupertate juxta usum aliorum coenobiorum
PATROL. CLVII. 40- '
 US9 S. ROBERTl ORD. CISTERC. FUNDATORIS _2(?0-
cemiter instruxit. > Fundato in hunc modum Mo- A bus conscriplo , qui rem ipsam hauserunt propnis
lismensi ccenobio, primus, uti par erat, cum pote- oculis , non de Stephano , sed de Alberico seriplum
slate abbalis prasfuil S. Rober-tus. Ita teslantur pu- lego : qui pro eo negotio, nempe reformafionis Mo-
bljcae donationum labulae apud Sanmarthanos, et lismensium, multa opprbbria , carcerem et verbera
diploiria Daimberli Senonensis archiepiscopi aptid perpessus fueral. > Ilaecille; addens, Alberici ac Sie-
Camuzatum in Promptuario sacrarum antiquitalum phani secessum in Unicensem solitudinem in hoe
dicecesis Tricassinae. Monachum ibi, tesle Manri- quoque tempus csse' conlerendum : « Quo , ut lo-
Huci, redux ab apostolorum limihibtis B. Stephanus quilur, absenle nimirum Rolerlo Patre effecluin
.nduil, postea tertius Cisterciensium "abbas factus, cst, ut e Molismo sine alicujus alterius licenfia
et illuslratus a nohis ad 17 Apfilis. egredi et possent et vellent, forte etiam et pene co-.
6. Adco auiem prima Mblismcnsium monacho- gerentur , acceptis plagis : tiuiiquam aliasvcl a Pa-
nim vita ac viitus illustris fuit, ut ex iis a princi- ireeliam obtenta vel non petita aloco discessuri. >
pibus in vicinia viris, ad nova in eofum fundis con- Ado seu quisquis alius Yitam infia dandam scri-
stiluenda coenobia, petiti sint. Ita scilicel, auctore psit, carcere el verberibus suppressis, imo et du-
S.Roberlo, asccterium in arce Vallis-Coloris funda- . rato in jnalum caedenlium corde (suis id Molismen-
lum fuit. Qua de re hujusmodi apud Sanmarthanos " sibus mdullum) arctioris et saluiaria. vitae desiderio
tomo IV Gallise Chrisliana. tabulsaexslant: «In no- discessum docet.« Erant autem, ail, inter illos qua-
raine Sanclae et inviduae T.inilatis. Suavissimi odo- tuor viri fortiores, Albericus et Siephanus, atque
ris fama Molismensis ccenobii longe laleque redo- alii dtio, qui post ctenobiticae exercitatioiiis rudi-
leute multi devotse religionis viri beneficia contule- menfa ad singulare eremi certamen suspirabant.
rant monachosque a praedicto loco ad ccenobia Egressi ergo de ccenobio Molismensi, venerunt ad
jedificanda suis praediis et possessionibus poslulave- - quemdam locum cui Unicus nomen est, > etc.
runt. Quse sanctitatis postulatio poslquam auribus | IL Inilia ccenobiiet ordinis Gistcrciensis, et irans-
senis Joffridi.nobilissimi principis el sanclae Eccle- itus S. Roberli ad eiimdem. '
siae fidelissimi, irisonuit; monachos a domno Ro- 8. Destituli lalibus viris Molismenses, hrevi et
berto, primo ejusdem loci abbate, moribus orualo, orbilalis-suae pcrlaesi, et futuri deinceps meliores
conversalione vitse probaio , fulgore vi.rtu(um iliu- filii, Patrem quem amiserant ab ipso summo poili-
minato, humilifate, patientia , justilia , forlitudine, fiee repeiiveritnl; quo annuenle, et negotium danle
temperanliaV prudentia decorato , similiter exintie Ltngonensi episcopo,-ut absentibus reditum prseci-
petivit et impetravit: qui monacbi coenobium in r peret, parensprimo S. Roberfus, deserfo Auro, ac
caslro quod dicitur Vallis-Coloris aedificaverunl, - duo deinde alii Alberieus , ct Slephantis , Unicensi
ibique sanctae conversationis vitam duxerunt, > etc. felicta silva, Molismo se reddidere. Revertisse ta-
Haecfabulae. men Albericum ac Stephanum dissimulat Ado , de-
7. Corrupit tamen brevi lam sancta Molismi ini- seria Unicensi silva fundare slalim Cistercium cca-
ila, remissior facta, ex nimia rerum lemporalium pisse asserens. Illud autem fnultum a vero abesse,
felicitate, disciplina; lanla paulatim" subsequente cx ea, quam sialinfsubjiciemus, Cisicrciensi Hislo-
snorum corruptela, ul quantumeunque S. Robertus ria consiabat, polestque colligi ex eo quod ipse
exemplo et monitis anniteretur, revocari non possent scribal, illos « a viro venerabpi .loseramno ,: Lingo-
s_Aprisiinam inlegritatem. Desperata igitur raedi-^ nensi episcopo, nisi Molismum reverterentur, ex-
«ina, quos fundaverat deserens, Aurum, vicinum communicationis sententiam suscepisse. > Credi
Molismo monasterium , adiit; ubi privaius primo cnim non polesl, viros sanclos laiitum contumacion
«lonachus, deinde vero abbas habilus, facem san- crimeri ac pcenam incurrere, quam ad Molismum
-ctsevilse praslucere perrexit. Narral Manriquez,post redire maluisse; prsoscrlini cum" iilic jam Patrem
S. Iiobeiti discessum, ccenobii curam penes Alberi- suum S. Roberlum, et fratrum pronas in corre-
cum remansisse, qui, iilo abbate, prioratum scilicet ]D ctionem voluntales essent reperttiri. Redilits certe
aiitea gesserat, quanquaih, absente sanclo Patre et eomrn admodum salutaris fuil Morismensium rebus,
depravatls adeo moribus, parum feliciter : nuilcta- occasio quippe Cistercic- et ordini inde dicto ftin-
tum enim verberibus, quia disciplinam exigcbal, in dandis : de quibusista iuecexManriquez deprompta
carcerem detruserunt. Quam injuriam dum Brilo suiit: « Cunctis ergo Molismo resiitulis aique uno
non post discessum S. Roberti, non Alberico sed rurstis ex omnibus sub Roberto pastore ovili faclo,
Stephano irrogatam fuisse sustinet, ab eodem Man- insiaurandte discipliirae lerventius insQum. Et qui-
riquez corrigilur in hceeverba. t Errat igilur Riilo busdam quidem omnimodis adnitenlibus, quibus-
Lusilauus dumtempus mufat; gravius, dum perso- dam vero recenli lapsu territis nec resisfere ausis,
nas. Aureolas has Alherico Patri dclrahii,-irt iisdem pellendis vitiis facilior via fttii. Mulla-in melius mu-
"Stephanum coronet; et quod mireris sermoiie-faclo tata visebanlur, etiam in his quibus peccandi cou-
aut ficto, quo Roberlus praevaricatores dicilur in- suetudo fecerat impatientiam eorrigendi, ct aspe-
«repasse sub tali themate : « Curavimus Babylonem riora per dispensationem iridulta, antiquis motilras,
* etnon estsanata, derelinquamus eam. » Ego iti plerseque regulae ad unguem servabanlur. Satis su-
Ikardio parvo Cistercierrsi, a primis nosiris -Palri- perque aclum judicaret, qui res pra?senfes praeterilis
 1261 - ACTA. 126|
, conferret : sed sanetis viris infimum videbatttr, A seculi snnt, sed dexteram Dei -vivi, virt«lefn ope=
. quidquid non summum, ci minus afficiebat emen- rantem in eis. -
,
" sum iter
quam quod restabaf. » Ef paucis interje- 10. Itaque magnanimi yiri, in1.umer3bil.ium
cli_s,_«Stephanus, inhaccura proecipuus, indulgen- militum Christi duees e. signjiefi ftituri, non tam
tias praesaricationciH , dispensaliones piacula _ap- novarum quam magnarum.rerum jLojtiqnemtin.dq
pellabat. Is AIbej'ico et quibusdam aliis primo, inde profutnrarum cupidi, cum assiduo tractaUi qjia;re_
lloberto Patii relegandarum-dispensalionum auetor renl jijler se qttaliier in q.uod cupiebant coiigrufijitj
exslitii, si fieri posset Molismi permanenlibus, sin modo ad efiectum perduceren,t_ consul.o ratlonis
Hiinus quocunque alio migiaturis. > Haec Manri- judicio prudeiiler adverterun.t, loci vel ordjnis' sui
quez. muta.lionem absqji.e sedis apostolica. co.nsensu ge
9. Quibus vettisliorem mullq el accuratiorem prasumei'*, nequaquam debere, Eral tunc jn Gallia-.
de tola Cislercii molilione narralionem ex lib. i Hi- rjim partibus sedjs apostolicaj legatus 5'enerab.ilis
sloria. seleclae propagali inde ordinis subjicimus, Hugo, Liigdunensi.s archiepiscopus, vir religione,
qttae olim manuscripta in collegio nostro urbis Em- prttdentia et auclorita{e?.enerandus.IIunc-praedicUi$
micensjs exslal>at. Ea vero hujusmodj est: « Hi abbas ct ffajres. qui desiderio iniiovanda; mona.
ilaque servi Dei pauci numero, scd igne jllo, quem B siicae rcligionis flagrabant, adeunt; aestus et v.o.ta
- Ppmim.s Jesas misit in terram et vult vehementer cordium suorum Iiumiliter paridunt: consuettidines
-accendi, fortiter inflammati; dum q.uo.tidianas Re- ordinis a Regula quam erant. professi nimium dis-
gula. lecliones acapitulo audirent, et aliud Regu- crepare conquerunlur ; propterea manifesleperjurii
lam praeeipere atque aliud consuetudines ordinis crimen se scienter incurj-isse dolendo fatentur..
tenere perpenderenl, gravissime contristabantiir, Addunt.praeterea se vijam sjiam ex inlegro.secundunj
videntes se ea_lerosque monachos Regulam beati instituta Regula. sancti Patris sui Benedjcti ordinare
1'atris Bcnedicti solcmni promissione -servaturos veJle, et ut eis ad hoc liberius exgequpndijm idem
fore promisisse, sed seeundum inslituta ejus ne- legatus sui juvaminis robur apostolica auctoritalc ~
- quaquam vivere. Primitus ergo privalim saepius in- porrigal, instantcr flagitant. Dominus autem legatus.
Xer se colloquentes, transgressionem suam conque- cum esset prudcjis et discretus, .considera.tis subM-i-
rebantur; et quonam modo hujus lanli mali reme- liter allegationibus eorum, laudabili.tereos moveri
dium invenire possenl, sollicite traclabant. Cum pronuntiavit; ipsorumque spiritualibus yotis laefis
. vero postea verbum effusum esset in pubiicuin,-cae- auspiciis favens, tali cpistola eos ad perliciendun?
teri" qui caraales erant, nec jjoterant dicere cum lota liberlate, quod pia inente cpnceperan.i, exlior-
prophela, quia « de excelso rnisit ignem in ossibus tatus est.
meis. et erudivit me (Thren. i, 45), t servos Dei. li. « Hugo, Lugdunensis episcopus et apostolicaf
deridere ,.modisque omnibus quibus poterant, ut a « sedis iegatus, Roberto Slolismensi .abbati et fra-
-tam sancto proposito cessarent, infestare cceperunt. ( tribus, cum eo secuiidjjm Regulam sancii Bene-r
At illi qtii spirilu Dei agebantur, el.propterea Jiheri < dicti Deo s.eryire cupjenlibus. Notum sit omnibus,
erant, non curantes eorum malevolas insectationes, « de sanctae matris Ecclesia. pi^fectu gaudentibus,
toto mentis -annisu ad Deum opnversi precibus, in- « vos et quosdam filios vestros Molisiuensis ccenpbij
staritissime postulabant u.t Domini pietas eos .ad « fratres, Lugduni in npstra pnesentja astjtisse, ac
lalem locum dirigere dignareUir, in quo vofa labio-. « Regula3,bealissimi Beaedicli, qjiam illuc usque
rum suorum, q;u__secundum Regulam firmaverant < lepide ac n.egligenter in eodcm inonasterip tenue,-
sed non servaverant, rgddere possent. Deinde con- « ratis, arctjus deinde et"perfe.ctiiis injiaerere yelle
siderantes quod Apostolus monet, non omni" spiri- « prpfessos fuisse. Quodqiiiajn Ipco _)rae,di,cto pjtj-.
lui esse credendum (I Joan. iv, 1); et quod Regula, « ribus impedienljbus causis consfat adimpleri noij
jquam modis omnibus porfecte servare cupiebant, « posse,nos utiiusqjie par.tis saluti, videlicet inde
pracipit corripi eum qui sine permissione abbalis j3 « recedentium afqueillic nianenj.iuin, providentes;
' « in locuni aliuni, qtiem vobis divina largitas desir
quidquam facere prassumpserit, abbatemsuum.hu-
militer adeuitt, delransgressione.Regulae querimo,- « gnaverit, vos declhiar.o, ibi.gue salubiitis atque
niam proponunt, voti $ui ferventissimum deside- « quietius Domino famulari, utile duximus fore.
rium pandunt, et ut eius auxilio pariter et .consiljo, «. Vobis ergp tuncpraesenlihus, videlicetRobertpab-
quod Spiritu sancto aspirante meiite.concepet.arit « bali, fratribus quoque Alberico, Qdopi, Joanni,
perficere possint, snpplieiter precantur. Nutu yerp « Stephanp, J^aetaldo, P.etro, s.ed et- omnibus qups
Dei, ad horam compunclus abbas ille, propos.itum « regulariter et conimuni cpnsilip ypbis sp.ciare der
servorum Dei laudal, el nqii solujn consilium .auxi- « creveriiis, hoc sanctum propositum seryare et
Jiumque se praebiUrrum; verum etiam seipsum indi- « tunc cpnsu.luimus, et ul ijrhoc pers,everetis prasr
Tjduum .comilem eorum in tam s.anc,lo proposito « cipimus, et au.cforilate aposlolica per sigillj np&
futu,'jim, firmissimepollicetur. Quo audito humiles « tr.i impres.sipitem in perpetuum cpnflrmamus. f
spiritu fratres illi magnifice corroborati sunt, tunc Ho.c legati pontificii diploma, quo poiestatem fa,c;|
primtim intelligentes quod vere a Domino egressus S. Roberto ac sociis Cisterciensem • ordinem fjj»s
esi serniQj nec spnjnia cordis sui ia desiderip lalj dandi, etiam a Mirao in dicti' ordinis Chronjgg
 5283 S. IROBERTI ORD. CISTERC. FUNDATORIS _?fli
refertur, et testatum facit (secus quam narratur in A itaque anno quo praediximiis, xn ICalendas ApnfiS,
Vila) BB. Albericum ac Stepbanum, antequam haec solemni die nataiis sanctissimi Benedicti, quem
faeultas peteretur commigrarenlque simul omnes geminata laelilia tunc celebrem reddiderat ob Domi-
ad Cistercium, ex Unicensi solifudine Molismum nicam-Palmarum, quae in ipsum occurreral, laafan-
revertisse; non etiam Cistercium fundasse sine S. tibus angelis, labescentibus dsemonibus , Cister-
Roberto, totius videlicet negofii et admiuistro et di - ciensis domus,-ac per hos tolius Cisterciensis ordi-
rectore ; -quanquam primus rei suasor, iit Exordio ,nis religio per viros, ad Christianam philosophiam
Magno, S. Stephanus fuissc memorelur his verbis : pcnitus expedilos.-exordium sumpsit. « Congruunt
* Postmodum vero cum verbum innovandse reli- cum his quse Csesarius de. Cistercii fundafione in
gionis in eadem domo molum fuissct, ipse Stepba- Historia sua, saeculo proxime sequcnti, memoriae
nus primus ihjer primos ferventissimo sludio labo- prodidit. Annum quoque fundati ordinis et primi
ravit, ac modis omnibus instilil ut locus et ordo illius ccenobii loquuntur scquentes versus, m fronte-
Cisterciensis institueretur, cujusi poslmodtim ordi- ecclesia. Cisterciensis descripti:
nante Deo pastor et doctof erat instituendus. >
Anno milleno, cenleuo, bis mintts nvo,'
12. Obtenta igilur a legato pontificio innovandse
p Pontifice Urbano, Gallorum recjePliilippo,
religionis facultate, Cistercium, densa tunc Bur- BurgundistOdone duce et fnndamina dante,
gundiae silva, opportunum fuit vishm ; quo ante- Sub Paire Roberto cwpil Cislercius ordo,
Coinobia in toto producens plurima mundo,
quam a Molismo S. Robertus migraret cunl suis, Sic mansufa diu per sanctum nomen Jesu.
B. Slephanum ad' Odonem Burgundiae ducem cttm
litteris ablcgasse dicitur, quarum exemplum a Bn- M. Abest autem. Cistercium a Dhione quinque
tone, ex ms. quodam ocenobii Alcobaciensis pro- circifer leucis, silum in dicaeesi Cabilonensi duca -
latuiri, damus infra. IIujus epislolae responsoria, tus Burgundiae, amplissimum nunc et multis auc-
scripta ab Odone duce Burguudiae, ex eodem me- tumfuiidismonasterium. Nomen quidamaCisternis,
morato ms. afferlur. quidam a Cistels, voce Galiica, palustres juncos si-
15.-Transitum post baec fecit, reliclo Itfolismo, ad giiificaiite, deduclum voiunt. Fundus ad Rayriardum
Cistercium : migralionis seriem ita narrare prose- vicecomilem Belnae ejusque eonjugem Hodiernam
quitur auctof laudalae jam supi'a Hisloria. ms. £is- pertinuit, quprum el proplerea ad inaedificandum
{erciensis : « Posfliaee, inquil, pvaefatus abbas et.sui, facultas necessaria fuil. Cesserunt vero illttm per
ianta et tali aucloritate freti, Molismum redierunt, qttam libenter, suamque in famttlos Dei miinificen-
et de illb fratrum collegio soeios, remissioris vitse ' tiam perpetuis tabulis posteritali consecrarunt :
blanditias respuentes, ad .purilatem simplicitaieni- quse hujusmodi in Menologio ad 2i Marlii ab Henri-
que sacrse Regulaepure simpliciterque, tenendum quez afferuntuf : « Notum sit omnibus Christianis
prompto animo flagrantes, elegerunt : ila ut inler praesentibus ac futuris, quod Raynaldtis Bdnensis
eos, qui legalo Lugdnni astiterunt et inter eos qui vicecomes, et uxor ejus Ilodierna nojninp, et eo-
de ccenobio vocati sunt, viginti et unus monachus rum Ulii Hugo, Humbertus , Raynardus eKrumque
cssent-; qul perfectioris vita; el Regulae sancli Palris socer Raymundus, pro suorum peccalorum remis-
Benedicli ad lilteram tenendae desiderio,. arctam et sione antccessorumque suorum, domino Roberto et
angustam viam ingressi sunt. Anno igitur Dominica fralribus,qui cum co Regulam S.-Benedicti arctius
ab Incarnatione millesimo nonagesimo octavo, Do- acperfectius quam illuc usque tenuerant observare
minus Rohertus, Mplismensis ccenohii in episcopatu cupiebant, contulerunt de prajdio suo, qttod anli-
Lingonensi fundati abbas, et cum eo fratres, quo- quitus Cistercium vocabatur, quanlumcunque ipsis
•rum Deusletigerat corda, malenles cum dileeto et eorum successoribus Dei famulis ad monasterium
Paire stio Benedicto pro Deo laboribus fatigari, ct monasterii officinas construcndas, ad arandum
•qtiam vitae hujus commodis resplvi, de Molismo quoque, imo ad omnem usum necessaritim fue-
•egressi sunt; atque ad locum, qucm proposito suo PJ rit. i elc.
«ongruum jam anteper graliam Dei praeviderant, 15. Odo quoque dux Burgundia? non parum
id est, ad eremum qua. Cistercium dicebatur, ala- Gistercium auxit; fundos enim a Belnensi vice-
criter fetenderunt; qui lccus in episcopatu Cabilo- epmitc reservatos exceptosque adjecil, et primam
. nensi situs et prae nemorum spinarumque densi- novis. Jiabiloi'ibusdomum sedificavit. Prius in des-
-late lunc temporis accessui, bominuin insolitus, a criptis modo tabulis ila narrattir : « De residuo
solis habitabatur feris. Ad hunc ilaque locum hor- quoque ipsius terrse, quod dieto Raynardo tunc
roris etvaslse solitudinis viri Dei venientes, lanlo- placuilretinere, fecit Odo dux Burgundiae, ad illius
que illumreligioni, quam jam chulum menle con- conccssionem el libitum, lalem cum eo commuta-
.ceperant, el propter quam illtic advenerant, habi- tionem et pactum, ad opus eorumdemmonachorum,
Jiorcm, quanlo siecularibus despicabiliorcm elinac- ul.seilieet pro terra illa singulis annis in castro Bel-
cessibiliorem.-inlelligentes, nemorum ac spinaruni nensi solidos viginli susciperet, tam ipse quam et
dessitate praecisa ac i-emola, monasterium ibidem, ipsius post etun haeredes. Pra.lerea in eadem cambi-
-voiuntate Cabilonensis episcopi et conscnsu islius lione concessit ei ac filiis stiis ipse dux, quautum-
^ujus.ipse.locus erat, cousuuerc cooperunt. Eodem cunque vinearum in tcrritorio Belnensi possent
1265 4CTA. - 12G(i
planlare et colere in propria dominicatura. > Poste- A-jussu piaedicti legali suscepil, et monachos qui" se-
rius hunc in modum prosequitur historia Cisler- cum adveneraut in eodem loco stabilitatcin firmare
eiensis ms. collegii nostri Embricensis : « Caclerum regulariter fecit, sic qtiod ecclesia illa, divino pa-
archiepiscopus, apostolicas sedis legatus, cujus be- riler et humano favore vallala, aposlolica quoque
nedictione, pr__cepto cl auclorilale tantum bonttm aucloritate munila, in abbaliam secundum Regulam
slahile fundamentum acceperat; considerans pau- S. Benedicli disponendam surrexit. » Ilacc iisdem
pertatem servorum i)ei, et quia in loco slerili quem fere verbis Exordium Cislerciense parvum narrat,
occupaverant prorsus nec subsistere nec aedificia maxim__ aucloritalis, ulpote a primis Cislercii Pa-
construere posscnl, nisi personae alieujus ipoleiuis tribus scriptum. Idcm constal ex epislola cpiscopi
adminuculo fuleirenlur, scripsit ad illustrem prin- Cabilonensis ad Lingonensem scripta, quam mox
cipem OJonem, tunc Burgundiaj ducem, petens et , -dabimus, et ex Cisterciensi Iialendario edito Divio-
ettadens, quatenus pauperes Christi, zelum glorise ne, in quo B. Albgricus secundus Cislerciiabbas
Dei et moiiaslici ordiuis habentes, foveret et maiiu- memoratur. Ita ut jam extra controversiam sit, S.
teneret eorumque necessitatibus secundum magni- .Roberlum primum Cistercio abbatem praafuisse,
ficentiam principatus sui subveniret. Cujus pelitioni quod ad 26 Januarii in B. Alherici Vila indecisum
et consilio Dominus Odo Burgundisa dux acquies- B relinquenles, rejeceramus in liunc loeum.
cens, fratrum etiam illorum fervore et devolione III. Revocalio el reditus S. Roberli a Cislercio'
deleclatus", monasterium §
ligneum, quod ipsi in sua ad Moiismum: ejusdem celds, culius sacer, scri-
pauperlate incceperant, de suis impendiis- tolum piores vitce.
consummavil, eosque ihidem in omnibus necessariis 18. Brevi lamen, abdicalo apud Cistercienses-
diu procuravit, terrisque et pecoribus abunde sub- magistratu, S. Robertus ad Molismum redire de-
Ievavit. > buit, repelitus iterum a suis Molismensibus apuil"
16. Auspicaturis riovum ordinem fuisse loeum Urbanum 11,nam, « haud niuli.o posl, > prosequi-
.monslraium divinitus, praeter omnes auctores illius tur Cisterciensis ms. Hisloria, « J-oc elapso tempo-
teruporis, auctor Manriquez esl, colligensid ex his, ris spatio, Molismensis nionachi, voluntale domini
citatis a nobis paulo ante, magni Exordii verbis : Gaufridi ahbatis sui qui Roberlo successerat, nuu-
t De Molismo egressi ad locum, quem proposito tios ad Rbmanam curiam destinarunt, a dominoi
suo congruum jam anle per gratiam Dei praevide- papa Urbano imporlune postulanles, qualenus-
rant, id est, eremum quae Cislercfum dicebatur, praefalus abhas Robertus loco piisiino, id est,
alacriter letenderunt. > Templum ahnae Dei parenti Molismensi coanobio ecclesiastice redderetur.. Quo-
consecrarunt, more ad omnia reliqua propagati rum impbrtunitate dominus papa deviclus, manda-
postsa ordinis cosnobia derivato : unde hoc B. vit legato suo venerabili scilicel llugoni, ut, si lieri-
Iiumbei ti generalis ordinis Praedicalorum praecla- posset, idem alibas reverterelur, et monachi ere-
rum in suis sermonibus leslimonium est. « Ordo inuni diligenles in pace consisterent. > Eadem, mu-
istehahet in tarita reverenlia B. Virginem, quod tata nonnihil phrasi, Exordium parvum referi, m
omnes ecclesiae ejus sunt cousecralae in ejtis hono- quo et haec Urbani, super S. Roberti revocatione,
rem. Inde ipsi monachi in ecclesiis suis, quasi scripta ad Hugoncm archiepiscopuui Lugduiiens»eia >
semper sunl aute bcalam Virgincin ct Filiuin ejus. > epistola.Iegilur : « Uibanus episcopus, servus sei-
Simiiiter a Gregorio X dic.lur : « Cislerciensis vorum Dei, venerabiii fratri et episcopo Hugoni,.
ordo, divinis mancipatus obsequiis, et itiler reli- anoslolicar;sedis vicario, salutem et aposlolicam he-
giones caeteras gloriosae Yirgini singularitaie devo- nediciiotiem. Molismensiuin fratrum magnum in,
tionis ascriptus ex insiilulioneprima. > consilio clamorem accepitntis, abbalis sui redituPa-
17. Manriquez scribit, S. Robertum, anteqttam veheiiieiitius postulanliuni. Dicebanl enim religio-
MoJismo abiret, gravem ad illic rcmaiiet;tes oratio- ncm in suo choro evcrsam, seque pro abbatis illius
nem dixisse; illos vero abeuntem Iaci'yniis prose- Q abscniia odio apuu principes et cseteros viciuos ha-
cutos, ulensilia ad monaslcrii novi oflicinas.-.prscci- beri. Coacti tandeni a fralribus noslris, dileclioni-
pue atilem quse ad diviiium cullum speclaban!, of- luae per prcesentia sciipla mandamus, signiiicantes
ficiose ac peramaiuer ministrasse. - Subrogasse de- gratum nobis exislere, ut, si lieri possit, abbas ille
nique amantissimo Patri Gaufrcduin,~aliis Goffri- ab eremo ad monaslerium reducatur. Quod si im-
dum dicluni; « virum utique, ut ipse ait, moribus plere nequiveris, curtc tibi sil, ut et qui eremum
compositum, sacris etiarn" imbutum disciplinis, qui diligunt conq,uiescanl,.el, qui in ccenobio sunl regu-
paiies abhalis impleret non incongrue, si tales laribus disciplinis inscrvianf.. -
iaeere alios potens esset, qualem seipsum. t Cis- 19. Hugoni, lecta hac epistola.'niiiil fuit anti-
lercin aulem, a Gualtero episeopo Cabiloncnsi, qttius, quam pontiilcis mandajta' exsequi: Manri-
aucloritate legati ponlificii, primus abhas S. Ro- quez scribil Lugduni super hac re ad Petram Jnc.i-
bertus fuit datus : de quo ista Ilisioria ms. Cisler- sam ab eo provinciale consilium fuisse convocalum:
ciensis : « Eodem tcmpofe abbas qtti advenerai, ab sequentes saltein, quse utroque exstant in Exordio,
'
episcopo Cabilonensi, ad cujus diceeesimiocus ipse . ad Lingonensem episcopum- litteras scripsit: «,IIu-
pertinebal, virgam pastoralem cum cuia aiiimarum go, Lugdunen.sis Ecclesiae servus, charissimojfatri
1267 S. ROBERTI ORD. CiSTERC. FUNDATORIS 1268
Hoberto, Liiigonensium episcopo,- salulem. Quid A quo obiit, convenit : huiic Surius in Vila. efcBer-
«le negotio Molismensis EccJesiae... Hanc epistolam hardus Brilo in Chronico Cisterciensi,- 29 Aprilis
vide in Ihtgone Lugdunensi, supra, hujus voluminis dicunt. Verum tratislali festi dies ille est : unde
tot. 525. , . Cistercienses. admbnitu suarum Rubiicarum. dum
20-21. Quemadmodum Hugonis lillcrae effeciufrf dieih istum S. Roberto feslum agunt, ex Iiymno
fiiium sint sortita", ifa iilrumque Exordium narra.,: Jesu corona celsior, quem de Confessoribus canit
« Haecomnia abbas ille laudavitet fecit; absolvendo Ecclesia,- hune versum, Anni recurso lempore,-cum
£isiercienses ah obedientia quam ei in illo vel in liibus proxime sequenlibus praetermittere iubentUF.
Molismensi loco promiscrant; et dominus Gualte- Rubricarum isla verha sunl: « Sequens vensus non-
fus Cabiloiiensis episcopus abbatem a cura illius diciturin festivitalibus sanclorum Remigii, Juliani,
ecclesise liberum remisit, sicqae reversus est, ct Roberii, in tianslalione S. Benedicti, nec quorum-
quidam monachi cum eo. > Gualteri autem litterae cunque confessorum, quoties ad aliam diem traus-
itd Lingonenseni quoque episcopum scriptse in par- feruiitur. > Consonat versus de hoc ipso confeeius
vo Exordio liujusmodi sunl ^« Dilectissimo fratri et antiquo more :
eoepiscopo Roberto, Lingonensi episcopo, Gaulerus,
Cabiloriensis Ecclesiae servus,- saluiem. Noiura sit g Remi, Rober, Juli, Transiutio non cahet dnni.
vobis, fratrem Roberlum. cui abbaliam illam in Festum S.- Roberli, antequam transferrelur,- diem
sibstrp episCopaiu sitam, qua; Noyum-Monasteriurii 17Aprilis occupabat, nempejuxta illam capilulr
^icitur, coinmiseramus, a professione quam Cabi- Cislerciensis eonslilulioneni : « De. B. Roberlo,
lonensi Ecelesiae fecil, et ab obedienlia qtiam nobis primo Cislercii abbale, fiat festum quintodecimo
proniisit. secundum domini archiepiscopf definili.- Kalend. Maii, etc. Huic cbnslilulioni inhaerentes
hem,a nobis esse absolulum. Ipse autem monachos canonici regulares monasterii Bodccensis in diceeesi
illos, qtti iu praefato Novo-Monastciio remanere Paderhonensi, cum suo insigni codici fol. 178 in-
decreveranl, ab obedieittia quaro sibi promiserant scripluri essenl Vitam, quam inde a Joanne Ga-
i.t a professione liberos et absolutos dimisil. Illum mansio transmissam damus, ita exorsi^unt: « In-
ergo amodo suscipere et honorifice tractare ne ve- cipit prologtts iu Vilam B. Roberti, prinii. abbatis
feamini. Valete. > Ex his prodit se maiiifestus error Molismensis nec non el Cisterciensis i cujus festivi-'
ituctoris Vilae, dicentis S. Roberlum, post suum ad las celebratur xv Kal. Maii. > Eodem die, juxta Fi-
Molismenses redilum, cum poleslate ahbatis, et teriensem, versus.ille, in "translatione fcsti poslmo-
Moiismo prajfuisseetCistercio :et Cistercio quidem, _ dum facla prsetermissus, omilli non solebat: unde
quiaadesse non poterat, vicarium sibiB.- Albericum recte colligimus, festuni prius cum die xibilus con-
primo, et hoc biennio posl e vivis sublafo, B. Ste- currisse, adeoque S. Robertum ohiisse die Aprilis
phanum prajfecisse :-isfa enim vero adversari leclor 17, sive xvlfal. Maii, uli habet auctor Vitse in Bo-
,i>,xparvo Exordio colligit, ubi eapile decimo iia deeensi ms.
'scribitur : « Yiduata igilursuo paslore Cisterciensis In mss. Addilionibus quorumdam Carlhusianorura
;£oclesia convenil, ac reguiari electionc quemdam Bruxellensium ad Usuardum 21 Martii, S. Roberli
fratrem,- Albericum nomine, in abbatem sibi pro- abbaiis Translatio nolaiur, qui si hic MoJismensis
ihiovii. > csl, suspicar. iicebil alicujits poslerioris. translatio-
22. Reversus Molismum S. Robertus, eum duO- nis, ante.unum forsilan saeculum aut paulo ara-
ibus duntaxat monachis, Cistercienses lamen ex plius factse, hanc esse memoriani;
'iinimo non delevit; crebris eos interpellasse liiteris 24. In numerum beatorum rclalus fuit anno
Chrysostomus Henriquez, in fasciculo sanctoruru 1222 ab Honorio III sttmmo ponlifice. permitlenle
ordinis, auctor esl, et earum unam. cx Chronico Molismcnsibus-, « ut eum lanquam sanclum in sua
Briti iranseribit. (Vide infra.) Ecclesia veneranles. ejus apud Dominum suffragia
23. De anno obitus S; Roberti inter scriptorcs 53fideliler implorarent. i Mauriquez in Annalibus ad
consensio noii esl; Baronius-in nolis ad 29 Aprilis, hunc aniitun; non multo posl bcatificationom aat
seculus Clironicum Sigebetti, morlem anno 1098 sub iniiium anni sequenlis, canoui sancloium
ascribitt Fiteriensis. in notis ad Exordium Parvtnn, ascriptum cssesustinet, el missa fuissein hanc rem
niiiium unum, duos in Annalibus Manriquez adjicif. -a pontifice diplomala. IIoc certum, decrcvisse eo=
5ed erroris convincunlur ex tabulis donationum, dem anno capitulum generale Cisterciense, « Ut de
tjuibtis apud Canmzalum in Anliquilaiihus Ecclesite S. Roberfo, primo Cistercii abbale, fial festum
Trecensis S. Robertus anno Domir.i II0-4, et apud quinloiiecimo Kalend. Maii cttm duodecim lectioni-
Samnarthanos in Molismo anno_UOJ.Mibscr.psil. Hi biis, sicul de B. -Hicronyriio; et uisa missa, sicul'
jllius Vilaui aniiolliO; ille, cum eoqtie Joiigheli- de B. Benedicto. » Nomen variis Eeclesiae fastis
hus Claudiusque Robertus in Gallia Chiisliana, inscriptum legitur; Satissaii,-Menardi, Wiotti.s,
anno HU terminanl; Quidquid sit, aetalc ullra an- Martyrologio Romano, Menologio Cisterciensi Ciuy-
.ium 1112 iioii processit: hoc qttippe anr.o Moiismo sostomi Henriquez ad 29 Aprilis, et apuii eumdein
(hmionem pra;fuisse constat ex iis qutc lococitato ad2i eliam Marlii, quo dieeum e viia migrasse in
{dtV-runtSan-Marlhani. Neque. satis de die eiiiuii, Kafendariis Salmantica3 et Divione editis legi ait.
 1269 , VITA. ' 1270
' In Divionensi ad dictuin dietn isla vidimtis: t Ordo
j„_accepfo UHrajeclino ms.. eeclesiae" S. Salva.eris
Cisterciensis sub abbate Roberlo feliciler Inccepii ecgrapho, quale eliam nos habemus, non hauuit
"anno 1098.
Robertus ipse 'eodem die, qui sancto prologum, utpole istic deficientem; et siylum ali-
etiam P. N. Benediclo sacer est, obdormivit in Do- quoties mulavit, vcrba eliarii saepius eor.tractiora
mino anno 1108. > Vitam, ut San-Marthani aiuin, ut-iuvenit sic reddidit. Nos"lntegram invariatamque
Guido, primus posl eum Molismi.abbas conscripsit: damus ex saape laudalo codice Bodccensi : in qua
aliam saeculo duodecimo, cenlum fere post S. Ro- quidquid minus sinceruni, ex alieniori a Cisler-
berti mortcm annisi Molismensis quidam anonymus ciensibus aftimo scfiptum, id vel jam correximus
monachus scripsit ex jussione, ul prsefatur, « viri in hoc prsevio commentario, vel porro in adnotalis
revereridissimi domihi AdonisMolismensis abbalis, > cavendum monebimus. Annis posl Adonis mbrteni
quem San-Marthani docent anno 1197 obiisse, et 50, sub alio Adone sive Odone, actum pro ohtinen-
Odonemappellant. «Nomen meum,"inquit, subticui: da canonizatione est, peractumque utdiximus : qua
ne forte apud imperitos optis ipsum vilesceret, si de -re monumenta. exslanl a Philippo Labbe inserta
peccatoris nomen in prima ffonle operis appare- Bibliothecsemss. tomol et inde huetranscvibenda;
ret. i Idem veritalis studium unice prae se ferens, in fitiibus sub finem sit mentio Vitsea Molismensium
non dubitoquin ipsum eiiam adhibuerit; fatendum proeuratoribus ponlilici exhibendtc; qtiae qtiin ipsa
est tamen a yero abductum aliquoties fuisse.dum sit quam edimus, vix potest videri dubium. Ex re-
suis Molismensibus, ex asmulatione adversusCister- cenlioribtis Vilam scripsere Gallice, Simon Marlin
cienses hisloria. veriialem haud parum obscuranti- ordinis Minimorum in Floribtts solittidinis, Lusila-
bus, nimiuin credidit. Sensil hoc primus, Joaimes nice Bernardus de Brito in parlc prima Chronsci
Grothusius nosler pise menioriae, ctim Embrie* in. Cisterciensis, Laiine Manriquez in Annalihus ejus-
collegio noslro reperisset codicem Cislerciensis dem ordinis,.el" Chrysostonius Henriqucz in fasci-
historias Ms. anno 1658, ipsumque et ea quse in S. culo Sanctorum. Exslat eliam in Legenda Sancto-
Bernardi Petrique Venerabilis operibus legerat con- rum excusa Lovanii anno 1485 ct mss. Ultrajcctinis
lulisset cum Vita apud Surium edila. Et hic quidem S. Salvaloris, scd cnnfraclior.

'" "'"
VITA.S, ROBERTI'"

Auctore manacbo Molismensi anonyaio suh Adone abbate" ssculb xn, ex ms. Bodecensi:
.eruta a Joanne Garaans S. J., coilata cum mss. Ultrajectino et Surio.

PROLOGUS. IC aut scientia prresumens, sed potius irilllo spem pro-

1. Quoniam Jesu sacerdote raagno per propiiunr fcclus ccaptiqiie operis- consummatipnein consfl-
sanguinem in sancla semel ingresso, propalala est luens", qui linguas i-nfantium facit disenas, et ad.
via sanctorum ; opera? pretium.reor vitam-illorum corripiendam prophetse vesaniam, subjugali muto.
moresque describere, qui Salvalorem noslrum, quondam humanae linguse. tribuit facultatem. AdV
qiianlum permisit lutmana fragilitas, imitantes, in- haec accessit viri reverendissimi doiflini Adonis Mo-
ter proccllas vilae prsesentis, in agone certaminis lismensis ahbatis, jtissio, nec-non et fratrum ejus-
forliler perstlterunt, Christuin- Dominum ,in suis dem-loci instans et dcvoia poslulalio, qtiibus ind'i-
corporibus glorifleanlcs et potlantes, et usque ad gnum prorsus arbitror aliquid denegari. Ne igitu»
finem vilseconstanlissime permaneiites in proposito coram Domino vacuus apparefem, licet non sim
sanctitatis. Hi cnim sunt, de quibus Scriptura lo- tantae virtulis aut merili, ut csse possim aliis iu
quilur, «Justorum semila, quasi lux splendescens, exempluni, dedi tamen operam, ne cis penitus la-
crescit et proficit usque ad perfectum diem (Prov,- tcat, qui nierito sarictilalis Ecclesise sacrosanclas
iv). i Hi sunt stellae, quas constituit' summus ponti- dattis cst ad ornatum. Quique igituf leclor accesse-
fex in Eeclesise firmamenio, quarum splendor.hu- ris, nomen quaeso scriptoris iu hocnon requiras,,
manae ignoraniia. teiiebras ahigit, et laboranlibus quia gloriam hominum ftigiens et a Deo solo lau'-
in hoc mari magno et spalioso porlum salutis dari qtiserens",in Itoc opere hpmen meum subticui,
ostendit, inter quos-specialiler effulsit vir vitaeve- et ne foiteapud imperitos opus ipsum vilescefet, si
nerabilis B. Rohertus, Mblismensis Ecclesiae pri- peccatoris nomen in prima fronle operis apparereu
mus ahbas, cujiis sanclitas defaecata lanto jure " Si quid autem minus eleganter minusve decenter
gloriosior praadicatur, quanto vix aliquis in diehus dixero, veniam precor humiliter a leclore; commo-
nostris, qui vel Deum timeat, invenitur. Cujus ego nens uhiversos ad quos praesens scriplum vcnerit;
viiam adorstis sum scriberc, non de ingenlo meo ne verborsffi phalcras a me requiranl,- quia vcri-
H-Ml S. ROBERTI ORD. CISTERC. FUNBATORIS Wll
tas per. se sibi sufficiens el decora, fuco verborum j . pulis cruclaret. Qui ctim esset annorum quinde-
non appetil colorari, neque mereiricis Jezabel sli- cim, mundana vitans contagia, tolum se decrevit
bio depingi.Benique Doctorem gentium, ipsiusque Domino consecrandum ; unde florem gratissima_'ju-
Veritatis discipulum audiant dicentem, quia re- ventutis Domtno offerens, apud S. Petrum de.Culla
ghum Dei non est i.n-sirrmone, sed in virtute.po- (5) suscepit habitum regularem; ubi jejuniis et
tius (/ Cor. rvj." oratipnibus vacans nocie et die, gratum Deo exhi-
CAPUT PRIMUM. . liebat obsequium, carnem spiritui, spiritum. vero
S. Roberti nalales, tirocinhim vitce religiosm, el prk- subjicicns Crealori. Cum vero tempus esset, ut in
'
fecturce qucedam. servo suo glorificaretur Deus et lucerna, quae sub
2. Beatus igitur Roliertusde Campanise xl) parli- modio laluerat, super candelabrum ad illuminan-
bus oriundus, quasi quidam flos campi speciosus" dam Ecelesiam poneretur: ille, in cujus manu corda
enituit, cujus nimiruin decor in hoiiestate morum sunt bominum , ejusdem domus fralribus inspira-
inluentibus gratus erat; et sanclse opinionis odor, vit, ut virum Dei Robertum sibi eligerent in prio-
longe lateqpe diffusus, adimitalionem sui plurinios rem. Dignum qtiippe erat, ut qui duee gralia longo
iuvitabat. Hunc autem virum sanctum recle flori usu didicerat tenere moderamina vitas sua;,judex
me aestimo comparasse; quia de sanctis dicit Scri- E et moderalor fiei'et aliorum. Erat lunc temporis
pfura, quod « florebunt de civilate sieul fenum ter- in remotis neniorum (4) latebris eremila quidam,
ia_ (P.itil. LXXI).i Porro quia nobilitas est quasdam Deo cupiens eo liberius quo secretius deservj'e,
laus procedens ex meriiis parentum, a quihus vir qui cum assiduitale jejuniorum macerarel carnem
beatiis originem duxerit, ostendemus. Pater igitur et orationum iustaulia spiritum roborarel, respexit
ejus Theodericus, mater vero Ermegardis diceba- Doniiims httmilitatem cjus, nec sine grandi mira-
tur, ambo quidem secundum soeculidignilatemcla- culo per ipsum crcvit servieritium Doniino multi-
ri, sed anle Deum morum Jtonestale clarissimi; re- tudo.
rum vero copia, quibus temporaliter abundabant, 4. Duo eiiim miliies, fratres quidem secundum
sic utebanlur, ul summi Patrisfamilias potius vide- earnem, sed secundtmi spirilum non eadem sen-
rer.tur dispensatores, quam terrenae substantias pos- tientes, studio inanis gloria; dedili, ad ostenlatio-
sessores. Scientes auiem, quod feneratur Domino, nem virium suatum, exsecrahiles nundinas, quas
qui pauperi miserelur, pulverem terrenae eonversa- vulgus lorncamenta nominat, expetebant. Qui cum
lionis piis eleemosynis abslergebant : inio quia in per nemus, in quo prsefatus eremita degebat, soli-
carne positi, non secundum carnem vivebant, co- laiiam vilam ducens, iter agerent, cceperunt alte-
gitaiione et aviditate in ccelestibus habilantes, co- rutrum secrela cogitatione de mulua nece tractare.
ronas suas virtulum operibus, quasi pretiosorum Invidiae quippe veneno miserabilitcr tabescenles,
lapidum gloria, decorabant. Haec idcirco dixerim, apud se cogitabant, quod altero eorum morluo, illa
ut ostenderem, quam sancta fadix exstiterit, de qui supefcsset, in defuncti possessionem succede-
<]ua nobis sanctus iste, quasi quidam ligni vitae ret. Sed Deus omnipotens, qui sciebat eos vasa nii-
surculus, pulitilavit. Verum quia de parentibus e.us sericordise mox futuros, non permisit illos tentari
feeimus mentionem, qualiler eumdem virum san- supia quam poterant; sed fecit eum tentatione pro-
ctum Spirilus praevenerit sanclus in henedicfione ventum, ne iniquitatem, quain conceperaut, effeclui
dulcedinis, dum adlmc matris utero clauderetur, manciparent. Ad hoc autem permlsit eos Dei pro-
Lreviter absolvcmus. I?rsegnaiiti enim matri ejtis videntia lam iniqua tciilalione vexari, ut posimo-
gloriosa Dei genitrix Virgo Maria in somhis appa- dum in profeclu virtulum posili sihi supcrbe non
ruit, aureum annulum habens in mami sua, dixii- tribuerent quod haberent, sed magis in illum re-
que ei : « 0 Ermegardis, volo filium, quem gestas fuuderent, cujus essent misericordia liberali. Cum
in utero, ex isto mihi annulo desponsati. > In hiec igitur expleto negotio, ad quod ierant, in quo satis
verba mulierem dormientem relinquens beata Virgo, I i sirenue secundum morcs genlis illius egerant, iu
disparuit; illa vero de sonino consurgens, animo tanltim, quod laudis humanas fractum ab oinnibus.
eoepit revolvere visionem. Adjecit autem beata Dei qui.adfueranl, reporfareiU-; ad propria remcantes,
genilrix apparere ilerum mulieri; sicut olim ad ad locum, in quo de nece mulua secreta cogitatione
..onfirmandam promissioncm suam, Dominus legi- iractaverant, gressu prosperopervenerunt; ibi, vel-
(ur apparuisse denuo Samueli.^" uti ab ipso loco admoniti, quin polius divina inspi-
5. Expletis igitur dieLus mulier peperit filium ralione compuncli, cogitatam cceperunt exhorrere
(2), quem ablactatum tradidit litterarum' studiis r.cquitiam, et in seipsis de concepto facinore con-
imbuendum; iuquibus supra omnes ccaeianeos lurbari. Ad memoriam vero reduccntes, quod in
suos proficiens, dc fonlibus Salvatoris puro pectore proximo erat tugurium eremitae superius memoraii,
tsauriebat, unde salvationis gratiam poslmodum po- pari voto iter suum ad illius mansiunculaui direxe-

{.) Manriqus e Normannia - oriundum scrlpsit, tum est superitis.

proxima cainpaiiiasprovincia. (4) Colanum idnemus dicebaiur, juxta Tornodo
(2) Addit Suiius, vocans eum Robertum. runi, et nominatur infra num. 8.
(5) De hoc monasterio in suburbio Tricassino.. ac-
 1273 - VITA. 1274
runt; et per confessionem virus pestiferuni, quod A servum suum Dominus de aliorum profectihus ordi-
in cordibus eorum latuerat, evomentes, eliminata nasset, unde fratribus ejusdem domus, nep non ct
spurcilia gralum in semetipsis Deo habitaculum abbalis sociis persuasit,. ne petitioni fratrum, qui
paraverunt. Denique-a viro Dj_i super cogitala ne- ad requirendum, ut vir Dei sibi praesset, venerant,
quitia redarguti, ab eodem recesserunt salutaribus assenlirent. Verumtamen B. Rohertus eorum peti-
monitis informati, cujus niniirufti scrmp -ardens lioni justisque volis aggralulans, ipsorum satisfe-
lanqiiam facula ccelestesconeupiscenlias in illorum cisset desiderio, nisi fratres Tornodorenses unani-
mentibus excilabat, terrenae dignitatis ambitum miter ODslilissent. Salutai'ibtis lamen monilis in -.
in eis prorsus exslirpans, et virlutum fomitem formatos, comilalos orationibus et firmatos bene-
non minus suaviter, quam salubriler in eisdern diclionibus, remisit illos ad propria : el in spe sin -
" - - ,
creans. . gulariter illos conslituit, quod, quam cito facultas
5. Cum igitur ad locum, in quo prius alter in al- ei Iribueretur a Domino,, ipsos adimpleret Iaeiitia
terum cogilarat insurgere, pervenissent, cceperunt cum Tultu suo. Libet aulem hic paululum intueri
dicere inter se, et muluo loquebaiitur : « Quid hic, dispensationeni Dei, quamvis enim sanctum esset
inquitalfer eorum, frater charissime,nobishesterna ipsoi'um proposilum juslumque desiderium, ad
die transeuntibus cogitabas? i Atillo cordis sui co- ^ hoc tamen- dilatum fuit, ut dilatarelur et cre-
gitationem reserante' fratri suo': < Et ego, inquit sceret; ut cum id quod quaesieranl adepti- fo-
alter, nihiL prorsus dissimile cogilavl. Qui statim rent, id haberent charius ^itque cautius observa-
conipuneli eorde ad virum Dei Xegressi, spreta sae- Tcnt.
culi pompa fastuque calcato, cum eodem cceperunt GAPUT 11.
spiritualiter vivere, ef ad portandum suave jugum Ccenabia Motismense -et Cislerciense fundala. -
cordis Christi cervicem humiliter inclinare, unde 7. Viv autem Domini semper cogitans, non qu3J
quis eorum conversionem meritis B. Roberti dubi- mundi sunt, sed quae JDomini; cum videret fratres
let ascribendam ? cujus magislerio, sicut sequeus loci illius ab-aequitatis tramite declinare, limens ne
docebilleclio, disciplinis erant regularibus imbuen- malignus comes candido et simplici suam rubigi-
di. Deus autem, qui consolalur humijes, adjecit nem affricaret, et pulchram animse illius faciem de-
- multiplicare servos suos, ut inlra breve
spatium ad foririaret; eo quod niores formari soleant a convi-
seplenarium numerum pervenirent, quo yidelicet ctu , ad claustrum Cellense, unde digressus fuerat,
numero septiformis sancti Spiritus gralia figuratur, remeavil. Ubi Lia, quae laboriosa dicilur.ad tem- .
quem pcr famulum suum B. Robertum multorum f, pus postposita, dilectae diuque desideralae Rachelis
salulem novimus operaXum. Idem enim Spiritus hos fruehatur amplexibus, hauriens in gaudio de fonti-
septeni viros, quasi septem columnas spiritualis aedi- bus Salvatoris quod postea propinarct fidelibus in
iieii praeparavit, per hos enim ccepitordo monasli- salutem. Sed quia lalere non potuit civitas supra
uus reviviscere, et missa radice ad humorem gratiae montem posila, B. Robertus supra moniein Chri-
frucium facere spiritalem, ut, cum penitus pula- stum radicatus firmiter et fundalus,- defuncto priore
retur absumptus, rursum ad odorem gratise germi- S. Aigulfi (7) ad pascendum humilem gregem Chri-
naret, faceretque comam, quasi-cum primum plan- sli rursus eligilur. in eatiem domo unanimi lfatrum
latus est. volo parique desidefio prior effeclus. Memorati asi-
6."Inlerim vero B. Robertus, sanctitate et gralia tem cremitas, amore vilae cceleslis afflati, cuin virum
apud Deum et homines satis clarus, a monachis S. Dei semper viderenl in Deum proficere et seipso
Michaclis Toriiodorensis (S) eleclus.est in abbatem. eftici meliorem, ihilo consilio-duos ex fratiibus suis
Prsefati vero eremitse cum non haherent, qui eos ad sedem aposlolicam transmiserunt, quateittis a
disciplinis -regularlbus infonnarent, audienles fa- summo ponlifice (8) precibus, obtiiicrent, ut vir Dei
mam beati viri, duos e fratribus suis ad ipsum B. Robertus.pusillo gregi ChristiPater.fieret atque
Iransmittere ciiraverunt, qui cum ad locum perve- D pastor; sciebant eniin, quod nefarium esspl sumino
nissenl, in quo vir Domini sedulum Deo exhiheba! poritifici contradicere, aut ejus jusslonibus ausu le-
ohsequium, prsepositum domos illius in" auditorio merario contraire. Stimmus aulem pontifex audiens
repererunt. Qui cum eorum propositum, causam- ipsorum proposilum, gavisus est valde, pelilioni-
qtie .ilineris agnovisset, vix ab eo multis precibus que eorum henigne annuens, apostolieabenediclionc
obtiiiuerunt, ut ad viri Dei secretarium ducerentur. fretos remisit ad propria gratulanles; al)bali{9) dc
Invidia. quippe niucrone coufossus praepositus (6) Cella per aposlolica scripla njandans afqtie prseci-
sibi arbilrabatur perire, si quid laude dignum pei piens, quatenus,- quemcunque de fratribUs elegis-
(5) Tornodorum vulgo Tonnerre, haud longe ab (.7) Colitur S. Aigulfus, ahbas Lirinensis et mar-
Armensione fiuvio, uiii anno 980 exstrui monasle-. tyr, 5 Sept. sub cujus uomine in vicinia Cellen*-'
rium cceperat. sis ccenobii exslabal prioratus, subjectus abljati
(6) Guillericus hic forsitan fuit, cui ipsesanctus. Cellensi.
pnslea cedens, abbatiani dimiserit : cerle Roberli (8) Alexander III hic videtur fuisse, sedit enim ab
successor eo nomine diclus videtur, quod Sanmar- , aimoll59 adllSI.
thahi ex diplomate Callcri Lingoheiibis episcopi (9) Gparinus crcdo, anno I0S0 indicatus a San-
anno 1171 acceperunl. marlhanis, dccessor Bcrnardi an. 1071 electi.
 3275 S. ROBERTI ORD. CISTERC. FUNDATORlS" . 127(3
sent, ipsis traderel in ahbateni. Abbate autem de A_ non haberent, nihilomihusTrecas (II) transmisit eos
Cella cognito, quod suinmus ponlifex illi manda- ad victualiacompai'anda,secundumlitteram prophe-
veral, bealum Robertum .conccssil postulanlibus : taeconsiliis acquiescens:« Et quinon habetis argen-
Irislis quidem et mcerens, sed mandalis aposlolieis tum, venite, properate, emiteet comedite (Isa. LV).»
contraire non audens. Videbat enim quod illorum Cum aulem Trecensium civilatem nudis pedibus ,
consolaiio sibi suisque esset tribtilalio, eo quod de fuissent ingressi, slalim de ipsis ad episcopum ru-
domo illius columna cedrina, firma utique et impu- mor ascendit, quos ad se faciens introduci, devote
tribilis, auferrelur. Beatus aulem Robertus curam satis illos suscipiens, amorem, quem habehat erga
pastoralis officii dcvptus accepil, videns quod lahor Deum, in exhibita servis suis humanitale irionstra-
ejtis sine fructu non essel, eo quod unanimlias gre- yit. Deniquc novis veslibus regulariter induens
gis, respuendo lerretta et quserendo coslestia, salu- eos, cum quadriga pannis et panibus onerala fe-
taribus ejus monilis ohediret : unde iterum Liae, misit eos ad fratres suos. Hac autem heiiedictione
Vitsescilicel aclivoa, copulatus est adfilios procrean- non mediocriler confortati fralrcs, didicerunt inter
dos spiriluales : secundum ihteriorem quidem ho- - adversa paticnles esse; quin etiam a die illa et
niinem in spiritu humilitalis Domino serviens, se- deinceps non defuit, qui eis lam in cihis quam in
cundum exteriorem vero satis slrenue ministerium J vestibus necessaria minislraret.
suum implens. -. 9. Cum atitein in Dei servilio constanlissime per-
8. In loco igitur, qui nunc Colamis dicitur, Do- durarenl, mulli veniebant ad illos, sseculum fugien-
Jnino servientes, in fame cl sifi, in frigore el nudi- tes, et rejecta mundi sarcina cervices suas suavi
tate, jejunando ct ofando, pondus diei et a?stus jugo Domini supponebant. Quidam vero de remotis
sequanimiter tolerabant, seminantes in lacrymis, ut partibus eis necessaria-lransmillebant, ut mcrcedem
in exsultatione secum ad Dominicum harreum ju- jusli reciperent, cum justis prsesentis vilae necessa-
slifise manipulos reportarent. Sed quia s datium est ria lniiiistrarent. Sed qtiia plerumque rerum copia
laboris, visio collaborantis, qui humiliu.Ti vota re-- moriim ingerit egestatem, cum ccepisscnt abundafe
spicitDeus, addidit ut multiplicaret servos suos, ut temporalibus, cceperunt spiritualibus vacuari, ut
in brevi tredecim fierent, et apostolis, cju&ntumin eorum iniquitas prodire quasi ex adipe videretur.
ipsis eral, honestate morum !nec non ei numero Beatus aulem Roherltis, cor suum diviiiis afflucn
concordarent.Vir aulem Domini Robertus congruen- fibus non apponens, magis ac magis in Detim pro-
liam loci desiderans, relictis ibi custodibus, assum- ficere conabalur, el secundum inslituta S. Benedi-
plis fratribus, in quoddam nemus, cui Molismus (^ cti juste et pie ct sobrie conversari. Quod videnles
nomen esl, secessit: ubi propriis manibus laborau- lilii Belial, in virum Dei alrociier insurgebaut, ip-
tes, ramos de arboribus exciderunl, ex eisdem do- sum ad amaritudinem provocantes, eljusli animain
micilia in quibus possent quiescere, construentes, iniquis operibus cruciantes. Nec te moveat, leelor,
pratorium qttoque simiii schemate pcregerunt, in quod in illa sancta congregatione locum sihi vin-
quo Domino freqttenter salutares hostias etsacrifi- dicet iniquitas, cum superbia, natione ccelesti cce-
cium contriti spiritus offerebant; qui cum panem lesles menles revocans, ad proprios ortus, invadat;
non haberent, quo post diuturnum laborem corpora el in cincre et cilicio lateat, quae apparere in magno,
possent reficere, tanlummodo leguminibus^iteban- in bysso et purpura consuevit. Denique Scriplura
• tur. Contigit aulem Trecensem episcopum (JO)per tesle didicimus quia, cum « quadam die filii Dei
nenius illud, in quo Dei homines in summa pau- venissent ut assislerent coram Doniino, adfuit inter
pertate et htimililaie Domino serviebant, iter agere, eos etiam Salan (Job i); s sic ah inillo non defuit
et ad locum illum fefectionis hora cum sociorum in licclesia justus, qui proficeret, et impius qui pro-
frequentia pervenire. Quos viii Dei devote susci- baref.
pientcs, quodammodo confundebantur, quia non ' 10. Videns autem vir Dei quod in corripiendo
habebant quod refccluris apponerent; in quorum D eos non profieeret etquod, disciplina? regularis ob-
humilitate et pauperlale non mediocriter aedificalus servafione postposila, unusquisque post pravitalem
cpiscopus cl coinpunctus, valefecit et recessil. Pro- cordis sui ambularet, staluit illos relinquere, ne
cedente yero tempore, cum non haberenl unde pos- dum in eis frustra quaereret spirituale lucrum, ipse
sent fratres vel ad modicum sustenlari, ad B. Ro- aniihae suae faceret delrimenlum. Orta igitur infer
berli consilium confugerunt. Ipse vero, qui nun- eos discordia, recessit ab eis venitque ad locum,
quam posuit aurtim robur suum, nec" obrizo dixit: qui vocafur Aurum (12), in quo a.udieral habitare
« Fiducia mea (Job. xxxi), t docuit illos ponerein Do- fratres, in spiritu humilitatis Domino servienles.
mino Deo speni •suam, sciens quia rion sineret Deus Ad quos cmn venissel, devote susceptus est ab eis,
diutiusaffligifaineanimam justi. Cum igiturpretium vixitque aliquandiu inler eos lahorans propriis ma-

(10) Everardus de Avesnis, Trecensis episcopus,
ab anno J172ad 1190.
(11) Distant Trecae a Molismo intervallo dunlaxat
leucarum 8, ut non mirum sil illuc potius destina-
tosquam Lingonas, ad qtiorum diooeesim perline-
hanl, doplo inajori spatio dissiios.
(12 Auruni-, vicinum Mdlismo monaslerium, ap-
peilat Manrique :-ejus alihi ihdicium iiullum inve-
nimtis. ex quo de sitti aut practerito subsecutoque
loci slalu quidquam intclligamus.
 ' VITA.- _ 1278
1277
nibus, ut haberei, linde tribueret necessitalera pa- >__ spiritu fervcntes, et iiifaiigahililcrdie SC noete Bo-
tienli. Vigiliis autem et oralionibus incessaufer in- mino servieules. Audiens autem B. Robertus saiir
sisiens, infatigabililer Domino serviebat : e.t cttm in clam ipsofum conversationehij assumplls secuhl
saiictitale cunctos excellcret; omnibus seryiens,- viginti et chiobus fratribus, perrexil ad eos," ul saiir
onutiurii se minimum feptilabat: Unde non multd cli eorum propositi cssct particeps et adjulOr : a
post ab eis electus est in abhatem, qnibus praeesse quibus summa cum devotione susceptus,- eisdem
euravit in Oirini"modeslia, infirmis curam impen- aliqtiandiu patcrna sollicitridine prsefuit, regulariler
dens; el sanos fovens, non quasi dominans in clero, ipsorum yilain el mofes instiluens, el semelipsum
sed forroa"gregis facius ex animo. religionis et " honestatis formam exdiibefts et exem-
- -
li. MoliSmenses atitem-ptenitenlia duelij qupd plurn..
viruiti Dei oftehdissent; et a se quodammodo pef -12VMolismeiises a(ilem,aegre ferentes se a lanlo
iiiohedienliani expulissent, ruinam suam tam in pastore destituij summum pontificcm (17) adierunt,-
nioribus quam in possessionihus anxie deplorahant:. ut vir Domini B. Roberlus ad Eeclesiam Molismen-
ct in casu sno experti sunt, quod B.Roberti meri- sem, quamprius fundaverat, regredi cogcretur.
tis illis-Dominus ahundautiam eliarii iemporalium ° Summus vero" ponlifex audiens novellam planlatio
trihuisset. Inito ergo saiutis consilio summum pon- nem Cisterciensium in Chrisfo firmiter radicalatn.,
fificera adierunl, cujus aueioritate freti, virum Dei gavisus est valde, comperto qfiod in omni moruin
fevoeavereMolismum, ubi jejuniis et oi'ationibus in- honestale pollerenl, el quod B. Roberti exempla
cessanter intenttiSi __mulalione Dei amiulabatur lormati S. Benedicti Regulam ferveclius observa-
subjeclos sihi, ut in brevi observantiam eis disei- rent. Videns autem quod Molismensibus imininc- -
plinae moiiasiicae reformaret. Erant autem interil- ret excidium, si viri Dei praesentia fratidarentur,
los quatuor virj spiritu fortioress scilicet Alhericus scripsit episcopo (18) Cahilonensi qualcnus, alio
{15).et Stephanus et alii duo", qui posl clausUalis abbate Cisterciensibus ordinato, B. Robertuni co-
exercilii rudimenta ad singulare ceftamen eremi geret revertLMolismum. Quo comperto, B. Rober-
suspirabaut. Egressi igitur de mouasteiio Molis- tus, sciens quia « melior est ohedieritia qtiam victima
mensi, venerunt ad Jocum, cui Vinieus (14) nomeii (IReg. xv), . et quod « quasiscelus > esl «idolo-
est; quem cum aliquanfo lcnipore incoluissenl; ad latriae nolle acquicscere (ibid:), > dispositis ibidem,.
iiisiantiam Molismensium a viro venerabili Joce- qua. ad novae institutionis observanliam perlinebatil,
ramno (IS) Lingonensi episcopo, nisLreverteren- abbatem(19) eis prsefecit virumDeodignum, nomine
uir (16), excommunicationi sententiam susceperunt. r, Albericum^quifuilunusdeprimismoiiachisEeclcsiae
Compulsi ergo praefalum locum relinquere, vene- Molismensis : sicque omnibus salubriler ordinatis,
rimt ad qusmdam silvam, Cistercium ab incolis ad monaslerium Jt!olismense,.quod ipsein honorem
nuncupatam , ubi in honorem beatse Dei Genitricis Beatae !Iarise fundaveral, reversus est. Defuncto
Mariae oratorium conslrUenles, nec minis, nec pre- vero post biennium (20) Alberico, successit, Ste-
clbus a suo deinccps potuerunt proposito revocari, phanus-a B. Roberfo (21) abbas CisterciensiJius or-

(15) Albericus-26 Januarii, Stephanusl7 Apvilis dericus Vitalislib. vm agens^d.e S. Roberto Molis-',
cohintur., quando ulriusqhe Vilam illustravimus : mum reverso : «Albericitm magnaereligionis virum
" alii duo hominaiUur ab Orderico Vitali friox cilahdo, ad opiis Gislercii -vicarium sihi elegit, et Joanni ac
Joannes et Hilhodus-. Hilbodo-Atrcbatensihus aliisquednohus viginli fra-
(li) Manrique Unicum scrihii: Godex -Ultra- ' tribus abbalem Cistercil -consliltiil : qui iu magna
jectiuus Vivificurii. Nealrius appellatioriis nota ulla egestale per decem annos' ibi deguit, el» cum suis,
uspiam. coniubernalibiis Dco gloriosemili.avii. Floruit et
(15) Joceranrius sive Gaucei;amnus, episcoptis scripsit OrdericUs circa anmim 1120, monachus
Llngonensis, sedit ab anno circiter Hi& ad annum Uticensis in diojcesi Lexoviensi; ut haec necessario
li27. Est igilur in nomine, si non etiam in re, error habuisse debiieril ex ipsis Molismcnsihus, primis
gravis : nec est alius in cujus eptscopalum hacc ac- de sua insliliitione Scrijiloiibus ; ab iisdem in hoc
tio possil Incurrere, qtiam Vel Rainai.dus, circa P uno deerpUis, qttod dicereiu S.-Robcitum superio-
annum 1065 consecratiis et anno 1080 concilio rilatis aliquid in CislcrciensesTeliiitiisse cum rediis
Sanlonensi suhscriptus; vel- ejus successor Roher- Molismuui, ctijus coiUrarium" demonslralum esjt ex
tus Burgiiiidus, Jocevanui decessor. Ctim auiem de ipsis legali apostolici et Gauteri Cabilonensis epis-
tali eormii coactione, nihil scribaiil CislereienseSj copi litteris : quin ipse vitae lnijus auctorpaulo anfe
et hic qui scribit ita exerret, veremur ne res tota intlicat, papam Caiiilonensi-mandasse,
' ut aliumab^
t-oi.ifuta sit,Tiec nisi cum suo abbale Roberto illo- balem Gistercii ordinarct. .
itim quisqnam Cisterclum habilaltirus .tdiveril! (21) Vixeritne landiu Robcftus inceritim cst, hoc
(16) Hinc iiUulimus, quod etiam aliuude proha- constatniliil ipsi juris in Cisiercienscs fuisso, cjtts
balur, ex -Vinico Molismum rediisse praedictos lamen consilio in utraqtie electione dirigi' ipsos po-'
sanctos, non auiem inimediaie Cisterciiim abiisse. ttiisse-noii negavcrim. Obiit atitem Albericus et
(17) Urbanris II hic luil, oui ab anno 1088 ad 1090 elecius est" Stepbantis prior, "tulic absens, anno
praefuit. 1109^ de quo praelaudaUis Ordericiis scribit, quod
(18) Gualterus episcopus Cabilonensis sispra me- fuit t nafione Auglicus, vir magnse. religioriis et sa*
moratus • lium. 21 , a Sammarthanls Wallerius pientise; et plttsquani vigiiiti" qriatiiOf annis, doc*
nomiiialur, pisefuilque ab amio 1080 ad 11!S. trina el operatione sancta gloriose pollcns, lenuil;*
(19) Econlra bstensum superius esl, post S. Ro- seque anno 1133 regimine abdicans, obiit aim<>
berli discessum, ajfratribus eleclum fuisse. sequcnti, ul-suo loco ostensum est.
(^0) liuo po«rdec_>i_niuni; sic enim ex-prcsse Oi-
1279 S. UOBERTI ORD. CISTERC. FUNDATORIS 1280
dinatus, sicque illius novellse plantalionis inslitutor __. lantes, in quatuor partes terrae protrahi videban-
existens, cum ad ejus aihitrium utriusque monaste- tur, quorum aiter ab aquilone ad austrum, alter
rii Molismensis videlicel et Cisterciensis ordinatio vero a septenlrione ad occidenlem proleusus est. In.
perlineret, cum duobus monachis Molismum rediit; sumiiiitate vcro, ubi duo arctis jtiiigebanlur, clara
Cisterciensihus quidem de ipsius discessione mce- lux, ad siinilitudinem.ltinaris circuli, praefulgehat;
rentihus, Molismensibus vero econtra cxsultanlibtis quse se in altum protendens, lenebras noclis a loco
de regressu. Fueruntque obviam de Barehsi (22) ilio penitus exclttdebat. In hac vero luce crux ruli-
oppido honoratorum et plebis multitudo maxima, lans apparuif, primo quidem modica, sed paulatim
qui eum cum grandi tripudio et divinis laudihus ex- excrescendo facta est magiia : circa quam innume-
ceperunt. At ille cum suo, imo Christi grege pu- rabiles varii coloris erant circuli, in quibus singtilis
sillo, scilicet Molismensi collegio, paratum sibi a singiila?,exortae ^unl crucicute rulilanles, cum suis
Deo locum ingressus, divinam, quse cuncla dispen- eirculis mirahililer exereseeiites, qui cum se usque-
sabat, Provideiitiam lota lnentis alacrilate magnifi- quaque in firmamenlo dilatassent, lotum Molismi
cans, gregem sibicommissum paterno confovehat locum mirahiliter illustrahant, ut signis evidentibus
affectu.disciplinis regularibus illos hislltuens, quin- " appareret, quod vir healus, qui in codem loco cum
imo exemplum regulse factus est illis, regulariter pietate dormilionem acceperat, filius lucis esset.
.nter eos vivens. - Nec dubilandum, quin ad declarandum sanclilalis
CAPUT III. ejus meritum, lumen cum crucibus ccelitus sit emis-
Mors ac sepullura, S. Roberti qucedam miracula ad sum, ut per hoc darelur intelligi quod sanctus Dei,
funus. fugiens opera teriehrarum, carnem suam crucifixis-
12*. Qualiter autem vir sanctus de ergaslulo car- set cum viliis el concupiscenliis : quae idcirco plu-
nis migravit, quibus etiam signis pretiosam in con- res apparuerunt ut ntanifeste clareret quod fuluri
speetu suo morlem ejus Dominus illustraverit, ve- - essent imilalores «jus plurimi, sicul cl ipse fuit
strae libet plenius pandere charitati. Cum igitur B. Christi. Quid vero de arcubus dicam, nisi quod si-
Rohertus multis lahorum certafninibus Domino mi- gna erant fcederis inter Deum et hominem, inter
lilasset, vilae praeseritis laedip pliirimum fatigalus, creaturam et Creatorem : ut enim aliquid d.e veleri
dissolvi et .esse cum Christo ardenti desiderio cu- tangain historia, cum de sancli Noe patriai'ch_e ob-
piebat (Phiiip. i). Cujus desidcrium Deus exaudiens, lationibus odoratus esset Dominus odoi-cm J.uavi-
ci sui exitus horatn non paucis ante dicbus, sic- tatis (Gen. vtnj : « Ponam, inquit, arcum ineum in
ut ipse prteoplaverat revelavit; quam ipse im- Q nubibus cccli, el recordabor fcederis mei, qued pepigi
niinere praenosceiis, fralribus indicavit. Aliquan- tecuni (Geu. IX). » Qsiod nimirum Scriplurae sacrae
diu itaque cbrporis irilirmitate detentus, gralia- leslimonium mihi non incongrue videor assumpsis-
riHii merita virtute patientise cunmlavit, et in in- se, licet magis sit ad mysleiitim referendum; quia
firmilatibus suis glbrians, et virtuli Chrisli grafum pergens in Deum spiritus viri saucli, quasi qusedam
habitaculum in se parans. Anno igitur aelatis suas fuit delibatio sacrificii, el quasi quidam gtistus odo-
octogesimo lertio, decimo quinto ICalendasMaii (23), ris suavissimi. Et cum nullus dubitet per sancto-
corpus tcrrae reddidil, spiritum vero ad Deum, cu- rum mevila slare mundum, credendum est indubi-
jus servilio indefessus adhseserat, terra ploranle, tarifei virum sanetum Jam carne solulum sibl de-
coelo gaudeule, remisit. Filii auteni ejus, scilicet votis veniam ohtinere peccaminum, et gratiarum
nionacbi Molismenses, quorum omne gaudium in niunera frequentius impetrare (21).
ipsoeiat atque solatium, amarissime flentes, reve- ii: Ad eujus sanctitatem humanis menlibus al-
rendi Patris exsequiis ardentius iiisistebant. Qui tius imprimendam, etiam circa langtientes operatus
licet de superna meritoium ejus retribulioiie mini- est salulem universitatis Conditor, qui devole viri
me dubitarent, et suffragiis sibi per ejus merita con- sancti exsequiis assistebant, quod, adjuvante Do-
ferendis; de Patfis tamen pisesenlia sibi ah hac D mino, sequens lectio declarabit. Duo aegri fide fer-
luce subtracta vehenienlius angebantur. Et quia vidi ad locum, in quo sancti corporis gleba vitaii
lucis lilium se fuisse, dum adhuc esset in terra, splritu vacuata jacebat, accedenles; poslquam sup-
justis operibus comprobavit, quanli apud ipsum poni feretro ejusque sudarium conlingere merue-
esset meriti, Deus in ejus transitu declaravit. runt, statim receperunt pristinam sanitatem ; plan-
13. Nam super babitaculum, ii< quo B. Roherti ctumque fratrum mcerentium in solemne gaudiitm
corpus jacebat exanime, primo noclis crepusculo pro palrato per servuniDeimiraculo converterunt.
duo lucidissimi et diversi coloris arcus apparue- Sed et sicut quondam per puellam capfivam viiius
runt, q--ii ad amplitudinem magnse platese se dila- Elisaei prophetae innotuit regi Syris, sic- etiam pcr

(22) Barrtim ad Sequanam (lioc eiiim, addito dis-
tinguiltir ab allero Barro ad Albam) duarum leu-
carum intcrvallo adjacetMolismo, ad ostium fluvio-
Ji in Sequaiiain infltienlis, cui monasterium in-
cumbit.
(23) Surius, ratus errorem obrepsisse in ntime-
ros, erravit ipse, dum corrigens scripsil, < leiiio
Kalendas. »
(24) Sequens totus apud Surium in line Vitae
Invenitur.
 1281 ' • 1182
VITA.
sexum muliebrem apud Francigenas innotescere A visio corporalis; si quando essent in Dei servil.o
voluit servum Dei. Nivernensis (25) enim comitissa negligenles, aut ad Matutinas tardius surrexissent,
cnm in quodam oppido cum puellarum militumque multoties consuevit excilare sacristam, arguens ne-
frequentia moraretur; cum firmaculum aureum ba- gligentes el hortans ,ad meliora devoios. Haec au-
beret ad collum suum, fam -auri maleria quam in- ,tem de vita et morihus beali viri sfylo rudi sub bre-
cisione lapidum preliosum, eontigii, ul ad deco - jvitale transcurrimus, ita curantes devotis satisia-
rem ejus oslendendum et pretium, ipsum ablalum cere, ne fastidiosos verborum copia gravaremus.
de collo suo' lenerpt in manibus aliisque traderet Omnia vero sanctitalis ejus -moiiumenia nulius
bajulandtim. Qui cum super firmaculi pulchritudine aestimel poluisse eonscribi; sed mihi noverit eve-
mirarenlur, ipsumque vicissim traderent contuen- nisse, quod poetis inertibus accidere consuevil,
dum, contigit ut, cum de rehus aliis miscerent ut cum materiam vires suas excedentem praesum-
colloquia, obliviseerenlur firmaculi, quod lenebant. pserint, ejtisdem mole depressi, non perficiant
Comilissa vero manum suam mittens ad collum quod _ cceperunt : sicque non soltim Judsci, ve-
suum, postea quam illud compcrit reseralttm, sol- rum eliam Christiani noslri temporis signa qu_e-
licile ccspitinquirere, cuiriam praefatum firmaculum runl, cum non sit sanctitas in miraculorum.os- .
tradidisset: cumque sigillalim requisiti illud se di- B tensione,- sed potius in operaiione virlulis. Ad
cerent noii habere, ccepit malrona nobilis magis ac salisfaciendum ulrisque pauca de plurihus, qtise
roagis animo conlurbari. Eral autem multum slra- perillum operalus estDominus,hreviteraltingemus.
minis in loco, quod praecepit eadem mulier venti- 16. Poslquam autem vir sanctus felici fransitu
lari, lucernam accendens, et inquirendo totam do- migravit ad Chrislum, ccepil viiitiium ejus opinio
mum evertens. Sed cum illud quod quaerehat, inve- longe lateque diffundi, et prope erat Domiims in-
nire non possel, ptiella qusedani, quae in ejus oh- Tocantibus nomen sancti. Beata qtioque Dei geni-
sequio erat, accessil ad illam, constanlissime asse- trix, quae sibi dasponsaverat virum Dei, d.um adhuc
rens quod si bealum Robertum fideliter implora- uteri materni clauderelur angusiiis, gratiam, quam
ret, idem sanctus ei sine dubio redderet firriiacu- • singulariter accepit a Domino, communieare non
lam suum. Cujus consilio comitissa fideliter acquie- desistit servo suo. Nam a die exitus heati Roberti
scens, cereum in honorcm beali Roberti abbatis cceperunt miracula creberritne fieri in ecelesia
accendi jussit. Quod cum factum fuisset, statim eo- Molismensi,-quam idem vir sancfus construxerat,
ram magna plebis multitudine Jirmaculiini de gre- ' in honorem ejtlsdem Virginis, cui a .primseva setalo
mio ejus inventum est. Convenerunt lam viri quam „ totum se dederat, et devotione servie:at speciali.
mulieres, pro lanto miraculo Dcum glorificantes, et Divinae igilur dispensalioiiis gratia in omnem
ipsum de B. Roherto faniulo suo mirabilem praedi- terram promulgante miracula, quae Dcus oni-
canles. Hoc aulem miraculum tam celelire factuni nipotens precihus suae mafris et Leati Roberli
est, ut quicunque in tota regione illa quidquam meriiis operari dignalus est in Eeclesia Molis-
amiserit, ad viri Dei auxilium confugere non mo- mensi, ccepit undequaque genlium confluere tiinL—
retur, el sic rem, quam.prius amiserat; sine dila- titudo.
.cone recipiat. Nec mirum si vir sanctus in restau- 17. Accidit autem quod qusedam mulier pauper-
ralione rerum amissarum accepit a Domino gra- cula, caduco laborans incommodo, ad ecclesiam
tiam singularem, cum ipselucerna sit in domo Do- Molismensem vcnire disponcret, auxilium a Malre
niini ardens et lucens, ut quique ad illum accesse- Domini el bcato Roberto ejus famulo quaesitura.
ril, illuminetur, et per illum drachma perdila repa- Assumplis igitur sec.um, duobus puerulis, quorum
ratur [f. reperiatur; sin, reparetur]. alter ad ejus pendebat ubera, alier vero gressu de-
13. Expletis autcm ex more circa beati viri cor- bili matris vestigia sequebatuf, iter prosequitur de-
pus exsequiis, gleha illa sanctissima a vicinis abba- stinatum. Inclinala autem jam die, venit ad mona-
tibus, aliisque reverendis personis ad hoe ipsum D sterium Quincei (20), hospititun mendicans a mona-
congregaiis, venerabililer esttradila sepullurse; et chis ; sed quia illorum traditio inlfa fines suos
in ecclesia B. Virginis, quam ipse in honorem ejus sexum muliebrem non admiftit, compulsa cst mi-
fundaveral, iionorifice tumulala. Deus autem oro- sera mulier inde reeedens in nemore pernoctare.
nipotens, ut post carnis depositionem famulum Porro casu "fortuilo focum reperit", quem de sopilo
suum B. Roberttim vivere comprobaret, multorum cinere reaccendens, cum duobus parvulis ibi man-
enim miraculorum gloria decoravit. Idem quoque sit. Media autem nocte lupus advenit, et cum mulier
vir sanclus, ul seostendcret curam gerere filiorum, ex una ignis parte sederet, crudelis beslia In altera
etiam postquam subtracta est ab eorum oculis, ejus recubuit. Quo viso, mulier froriti suse signum eru-

(25) Fuerit haec uxor Guillelmi III, qui hujus co-
mitatus inler-Burgundiam ac Ligerim siti.etnunc
in ditcatum conversi, titulumtentiit ab anno circi-
ter 1100 adlUS, quo grandaevus ct. apud Cafthti-
sianos conversus ohiil: uxoris nomen ignoratur.
Nisi forleserius miractilumconligit comitissae Idse,
uxori Guillelmi IV, nominalae in quadam charta
Poiitiniacensi anno 1IS6.
(26) In dicccesi Lingonensi Quinceium monaste-
rium, vulgo Quincy, fundatum anno 1133 ordinis
est Cislerciensis; diversum a Quinciaco, vetusto
plane apud Pictavos ccenobip.jtTilgo Quincay.
 1283 S. ROBERTI ORD. CISTERC. FUNDATORIS 1234
<is imprimens, se ei pueros suos Deo et B. Marise A_.arridenletn ; ct cunabulo cum pannicuiis incinerato,
- Virgini et B. Roberlo devoiissime commendavil. in solo puero ssevire nescil inceiidium. Ecce si quis
lnterea cnergumenam stiam invasil inlirmilas, et velit exprimerc similitudinem, et prsescntia aequare
dum corpus exanime palpital, lupus, veltit de in- praelerilis, ad Iaudem suae Matris et sancti Roberti
dustria exspeclasset, miitorem puerum pra.datus merila declaranda, Filius Dei Palris aiitiquum re-
aufugit. Eyanescente auleni' peste morbi, mulier novare dignatus est miraculum Babylonis, nam cum
quasi resurgens a mortuis, inter brachia quaerit in- iribus illispueris is.te quartus posset numerari, si
faiitulum, quem paulo ante tenucral, et se non-alias flamma laiitunimodo panniculispepercisset. Eo vero
dimisisse sciebal. Liberari se gaudct mulier a do- allalo a parenlibus et ecclesise praesentato, conve-
lore,sed-huic succedit dolor forte crudelior, quod nerunl plurimi Dominum callaudantes; quoruin
majorem filium consulens, de minore rci eventum consilio, ne res a memoria tollcretur, fideli corn^
iniserahilem prorsus agnovit. Quid facerel misera mendatur eustodiae litterarum,
mulier? qtto se verteret, nesciebal. Non cniin pote- CAPUT IV.
jit vim tanti doloris exprimere, nisi quis malerr.a Varii morbi curali, cwcus illuminatus, erecta
, ^isccra induens, experimenlo didiceril sic dolere. "paralytica, energumenm liberaies.
Tamen inter ejulalionis verba, isla crat verborum ^3 19. Jam vero si universa, quae per servum suum
repetilio : « Redde, reddc depositum, B. Maria : Dominus operalur, seribere tenlavefo, non potero
Tcdde deposiltim, Paler Molismensis. > Mira rcsj labori sufficere, qtioiiiam ante me tempus quam
dum haec verha repelit, et B. Mariam sanctumque copia derelinquet. Quolidie quippe in Ecclesia Mo-
ilobertum saepius inclamando vim doloris exagge- Hsmensi B. Robeiii auxilium implorantibus adest
rat, ecce bellua susa feritalis oblila (cui proprium misericordia Salvatcris : nam ejus inlervenientibus
est non parcere, sed vorare), de silva piodiensrct meritis ad sepulcrum illuminanlur caeci, debiles
ore mansueto puertim defcrens, eum incolumem gressum recipiunt, segri sanaiilur, maligni spiritus
icddidit malri suae, qii3esubsequenli Isetitia mcerore -ejus prsesentiam non ferenfes ah oiisessis corporihus
«onstimpto, ccsptaa pcregrinationis iter perfieiens, expelluniur. Qttod oe foiie alicui incredibile videa-
in multoruni praesentia rei seriem enarravil; et in -tur, pauca sallem e pluribus transmitlcre curavi-
.dorso etiam pueri apparebant vestigia deniium, rei mtis ad notiliam posterorum. Quamvis enim lingtia.
gestse familiarius argnmenfum. in signum sint non fidelibus, sed inlidelihus, lamen
48. Qtianta ad laudcm suae Malris et B. Roberti quiai nostris eliam "temporibus necesse habet rigari
merita deelaranda Dei Filius operetur in Ecclesia •_ fides marcida, fides aegra, jam ad solvendum, quod
Molismensi, et patet. ex prsemissis et exi suhsequen- promisimus, acciiigamur (29). Vir quidam-nobilis
jibus declaratur. In villa quae vocalur Novallavies de Lotharihgise partibus, lerrenis quidcm abundans
,"(27),Jiomo quidam in exleriorihus negoliis occupa- opibus, sed salulis inops, longo vivendi usu ef ir.r
-lus cum uxoro sua, domo stia obserata solum reli- firmltalis molestia prsegraval.us, lujriep aroiserat
^querat infautulum in cunahulis dormieritem. Iriterea oculorum -; qui salutis proprjse cupidus, .cum ad im-
" ignis inveniens sua. consumplionis materiem, pau- ploranda sanitatis remedia mulUuum circuisselloca
-latim crescendo sese exlerius manifestat. Flamma sanctorum, impelrare non poluit, quod quaerebat.
jam in tecli superficiem debacchante, cucurrit [po- Quia nimirum sanpti, B. Robertum su.o gaudenfe.s
piiltts]' (28) illi detrimento volens sucurrere, sed collegio sociatuni, meritis ejus re.servahant tanti
incassum : nam accessum prohibet flammae vorago, miraculi novitatcm, ut per yirum nobilem eliam
circumquaque diffusa. Tandcm parenles immatu- apud exteras nationes ijinotesceret npmen ejus.
rius accurrentes; et pueri nomen ssepius inclarnan- Idem vero vir cttm filior.um et servienliurii turbji
ies, tendunt pectora, runipunt crines, et domus non ad S. Jacobum jter arripui.t, peccalorum suorum
sentit incendium parentum dileetio, de perieulo veni.am quaesiturus : iter autem deslina.lum prose-
ptieri ssevius acerbata. Si,'quaiido aulem inalrem vis rj1 quens (30), famam ajidivit mitaculorum, quibus
doioris respirare permiltil, haecverba ingeminat : Dominus servi Robeiii declararet sanctitalem. Viri
» Tibi commendo filium meum, lu eslo clypeusejus autem, qui comitabantur cum eo, monebant ilhim
-a facie ignis devoranlis in gyro, fons misericordise -et inslantius hortabantur, utponens in DominoDep
domina Molismensis. » Ad ultimum parenles accur- spem suam, ad sepulerum viri Dei deyotus accede-
runl, orantes, ut de corpore inveniant saltcni cirie- ret. Quorum exhortationibus acquiescens ad se-
rem et favillas. Quis non mirelur? Attendant, qui pulcrum hoininis Dei pej-vigil excubabat. Audien.s
-audiunt, et tanti miraculi novilatem miretur et"stu- autem circum plurimam muUitudinem Dcum jn
-jieat lotus orbis. Inveniunt infaiUulumcarhonibus sancjto suo collaudanlem, ei pro recep.ta sanjtate pej*
- (27) Surius, Novallames : ncutra
seriplio placet: {29) Uic sequtintur in Surio qua; jam habui- '
sed veram non est facile assequi divinando, dum nms capite superiofi-num. II. Csetera apud ipsum
nullum circuriicirca locum exhibent tabulae, cujus desttnt.
appellatio huc accedat : Ms. Ultrajeclinum caret (3.0) Btiquc via rect.a ex.Lolharingia per Campa-
jiomihe. niam, Btirgund.iam et Aquita.niam : quae aiitem hic
(28) Vocem hane, in .ecgrapho nostro deficien- narranlur miracula de caeco ei contracta? eoriun
tcm, supp.levi.mus,ex Surio. testes juratoj- iiifra videbis nuih, 27,
*283 VITA. - -1286
ejus merita gralias referentem, anxiabaiur spirilu A 21. Cum aulem venissent ad locum, in qao erat
peceata sua confitens, et prseteritae viiae maculas qusedam"congeries lapidum? qtise voeatur Mons-
'fluenlis abiuens lacrymarum. Qui cum ibidem per Gaudii-Dei, beali Roberti auxiliumpelilura,.stalini
liebdomadani cum omni comitatu stio moram fe- a servienlibus suis deposita, solo prosternitur, et
cisset, nec exauditus fuisset, clamans ad Dominum, lola effusa in lacrymas salutem sibi restifui devolis-
rursus a liberis et familia sua commoni.lus parabat simc flagitabat. Multitudo autem languentium, cae-
inde recedere : trahenies autem illum ad manus, corum, surdorum, aridorum, qui per virum Dei cum
usque ad ecclesiae januam perduxerunl. Comperto gaudio renieantes ad propria, cum mulicrede lectica
vero quod in foribus esset ecclesiae, vir devotione deposita suhstiterunl, preces suas illius orationibus
pleims et fide fervidus, convertit faciein suam ad adjungenles ; cl quse in semetipsis experti fuerant,
sepulcrum flens etejulans, nomen sanctifrequenfer in aliis quoque viderant et audierant, referendo,
inclamans. Quid nnjJla? Dum prostratus bumi jace- mentem ejus ad postulandum instantius inflamma-
ret, facicm lacryniis rigans,et Deum orans ut non baiit. Nec.mora; nervi femorum ejus, quos.aegritudo
respicerelpeceala sua, sed per beati Roberti merita longa contraxerat, paulatim cceperunt extendi, et
iniseriedrdiam faceret poslulanti: suhito eruperunt proprium robiir ossa recipere. Mulier quoque virlu-
ab oculisejus pelliculse in modum niembranarum, " tem Dei in se sentiens operanlem,'pedeleiitim.eri-
usque in faciem ejus descenderites. Quod ille sen- gitur, et sine alicujus auxilio in pedes prosilit; Dea
tiens mamim apposuit, et detersis oculis lumensibi el beato Roherto gratias agens, et subito in l.iudem
redditum admirans gaudebat; unde qui prius luxe- Dei et sancti Robeiii omniiim, qui aderanl, ora
rat prae dolore, ccepit poslmodum flere prae gaudio, laxanttir, etvox exsultationis diffundebalur procul.
ostendens omnibus, qui eum conabanttir educere, Mulier quoque cum a viro suo rogaretur ut iterum
sibi redditam luminis claritatem; qui pro lanto et lecticam conscenderet ad ecclesiam profeclura,
inopinato miraculo Dominum collaudanles, ad eccle- noluit acquiescere, sed ante alios ihat anibulans et
siam sunt reversi, Deo gratias referenles, et sepul- exsiliens, laudansDeum, uljuxtaruterani viderolur
cruih viri Dei muneribus honorantes. Inde vero di- iis ea impletum csse illud Jsaise vaticinium : « Tunc
gressi cum gaudio, peregrinationem, quam coepe- claudus saliet sicut cervus, et aperta erit lingua
lanf, alacriter peregerunt. mutorum (Isa. xxxv), > quse enim prius impotens
. 20. Ad hoe autem miraculum plcnius roborain erat, ecce ante alios ibat; et cui prius prae confu-
duni, aliud accessit forte non impar. Cum enim ex sione non erat os aperire, tota in Dei laudibus ef- ,
Rei beneficio non mediocriter confortali per viam fluebat. Veniens aulem ad ecclesiam, in qua viri
eiiam gaudeiUes irent, contigit illos. ingredi civita- Dci corpus jaJebat humatum, quae fere duobus niil-
icm, cui Tudella (31) vocabulum est. Porro a viro liarious distahaialoco, in quo mtilier sanala fuerat;
quodam polenle safis houorabiliter hospitio sunl re- gratias egit Deo el heato Roheflo, cujus se non
cepti. Cumque simul amicabllifer loquerentur, vir (iubitabatmeritis, ab illa, qua delenta "fuerat, segii-
nobilis per beati Robertimerila Dei misericordiam tudine liberatam. Humi verp proslrata ante sepul-
refcrebat. Audiens autem vir apud quem hospitaban- crum sancti, terram, in qua jaccbat corpus ejus
tur, quae facta fuerant, altius ingemiscens ait: devotissime deosculans, cunclis qui aderant minis-
« Ecce, iiiquif, uxor mea a renibus et deorsum Uabat jnateriam Deum in sar.clo suo mirahiliter
omni mcmbrorum officiodestitnfa loco moveri non praedicandi. Orationc vero completa, mullisque
potesf, nisi sen'orum aui ancillarummanibusbaju- numeribus honorando" viri Dei sepulcro [ohlatis],
leiur : sed necrecens estplaga ista, imo jam lapsi cum gaudio rcmeant ad propria, lecticam in qua
sunt decem el septemianni, ex quod hoc ei accidit: fuerat depoitata in teslimonium suse deliberationis
verunifamen si tanli meriti est sancius ille, quem derelinquens;" quod miraculum, ut Gtiaiviposteros
dicilis, confldo in Domino, quod uxormcaprecibus • non lateret, eadem leclica anle fores basilicae Jongo
ipsius restitiienda-sit sanitali. » Pcrcgrinus autcm Q lemporcpependil.
referens, non solum quod in se expertus fueral, sed 22. Quantam istesanctusin effugandis immundig
etiam qu-e in aliis viderat meritis beati Roberti; .spiritihus'acceperit aRomino polestatem, adipsius
hospitem suum, ad.jioseenda heneficia Dei, quan- invocationem iniracula facta declarant.- Nam ut
luni poterat, anircabal: cujus diclis idem vir fidcm cselera sileam, mulier qtiaedam eum ingr.ssa fuisset
adhibens, hoc ipsum uxori suaeefucaciler persuasit. causa orationis ecclesiam Molismensem, el coraijj
Posfquam vero nocturnae tenebrse recesserunt,' et altari assisteret, acculto Deijudicio arrepta a dse-
•Plio_bsralampas orbem terrarum suis radiis illus- mone miserabiliter vexabatur. Ad consilium autoiii
irasset, recedeniibus peregrinis vir fidelis iixorem monachi senioris, qui aderat, hiaritus mulieris, qtii
suam imponeiis leclicae, cum apparalu magno Gal- cum illa veneral, illam alligavjt ad sepulcrum beatj
Jias adiit, labori suo iinem nonfaciens, donec ve- Roberti. Miser.avero mulier tam crudeliler saeviebal,
niret ad locum, in quo erat beati viri corpus vene- ut omnes, qui appropinquare vellenl, conaretu?'
•rabililer tumulatiim. • . dentihus altrectare, landem a viro stio commonilg.
(31) Ila correximus," licet in ecgrapho noslro Iberum fluvium nominata, ex GaJlia in Galliciam
•scriptunj essei Cudella; eslautem Tutela^urbs ad i.un.tih_.i.s conjm.oda, hntid procul CalagujT.,
 1287 S. ROBERTI ORD. CISTERC. FUNDATORIS 1288
beati Robeiii nomen inclamat, dicens : « Sancle A ut aliquid daret egenis, responsum accepit ab eo,
Roberte, roga beatam Virginem, ut ipsa mihi a panes penilus in monasterio non haberi. .« Ende
Filio suo impetret liberationem. > Quo dicto, slatim ergo, ait sanctus, hodie rcficient fralres ? > Re-
mulier coram omnibus liberata, gratias egll Deo. spondil : « Nescio. > Nec mora : venit hora, qua
Altera quoqtte mulier de vico, cui nomen esl Bai- fralres, pcractis ex more missarum solemniis, para-
gnous (32), cum in cubiculo peperissct, nescio quo bant appropiare niensis. Cum sonilum cymhali,
Dei judicio in insaniam versa, virum suum Evonga sicut illa hora moris est, vir sanctus audisset, ab
percussit el occidit; quae conslricta funibus et ad ceconcmo requisivit uiide panes haberct, quos ffa-
ecclesiam Molismensem perducla, quam cilo sepul- tribus refecluris apponeret. « Ego inquit, paucos
crum beati viri contingere potuit, liberata est a reservavi,-procurans, ut refectionis hora fratribus
dcsmone, nihil deinceps tale perpessa. In sc vero cibaria non deessent. > Tunc vir Dei zelo incensus,
reversa, cum se vidcrel funihus consiriclam, mirari fremens et indignans, quod in grege sibi commisso
ccepit; et demum, agnilo facinore quod patral, pro repertuni fuissetinobedienliae lolium et diffldenlise
causa duplici flere ccepit : liinc peccatum suum zizania, ingressus refectorium panes mensis super-
amarissime deflens, hinc veio pro libcratione sua posilds in sporta suscepit, ipsosque de quodam
Deo. Ilaec atitem et his similia ' 1colliculo vicino
gratias agens ope- ccclesiae, in aqua (33), quae subter-
rari lion desinit virtus Cbrisli, per merita B. Ro- fluehat prsecipiles dedit: nolens in filiis Dei culpam
berti, ad laudem el gloriam nominis sui, cui estctim inobedientia. reperiri. At verozclum ipsius Dcus ex
Patre et Spirilu sanclo honor et gloria, in saecula alto prospiciens, jam quibusdam dcvolis mulicrilius
ssecuiorum. Amen. de Castellione (54) inspiraverat, ul panes deferrent
23. Non abs re arbitror oniissa repetere, et frafrihus rcfecturis. Vir eiiim Dei B. Rohertus inde
quam modeslse severitatis in subditos, quamque regrediens, ad portam monaslerii tres quadrigas
liberalis in pauperes beatus Robertus exstiterit, invenit panibus oneratas, quas de Gaslellione jain
apicihus adnotare. Cum enim quodahi die duo dictae mulieres ad refectlonem fratrum adduxerant.
clerici virum Dci pro foribus ecclesiae reperissent ; Tunc vir Dei, fralribus convocatis, diflidenlem et
cceperunl ah eo inslaiUer alimoniam poslulare. Vir iiiobedientem fratrem coram cunctis redarguit, cun-
autem Dei, sicut" toltis misericordise visceribus af- closque fralres, ad praasumendum de Dei mise-
ffuebat, illorum cupiens inopise suhvenire, stalim ricordia in neeessitatibus monilis salularibus ani-
quemdam e fralribus, cujus erat officium minislrare mavit(oS).
mensis, accersiri praeeepit. Cui cum praecepissel,
(32) Vulgo Baigneux-les-Juifs, id est Balniola geographicum Ferrarii dimidia parte auclius nuper
Judaeoiuni, oppiduni Burguiidiai prope Sequanam. vulgavil, de Molismo agens, silum ait ad amuein
Ita nolalur in Alpbabeto Prancico P. Duval, vide- Leigne (Latine Leniam seu Lineam dixeris) hic yero
lurque idem essequod in Tabttla ducatus Burgiiii- supra Barum Sequanae sese ingerit.
dici scribitur absque addilo Bagnaux, una leuca (51.) Caslellio oppidum ad Sequanam, tribus ad
distans a Molismo, ad eum rivulum qui sese in orienlem Ieucis Molismo distans.
Sequanam exonerat infraBarruni pracdictum. (55) Totus hicparagraphus hahetur in Surio
(55) Michael Antonius Batidrand, .qui Lexicon post iiumeriim nostrum 11.'

PROGESSUS CANONIZATIONIS.

2i. Processus hic canonizationis una cum ori- C Lingonensis Hugo II, ct Valentinus Girondus sive
ginibus ordinis Cisterciensis exstal in tomo I Giraldus, ex Molismensi ac dein Cluniacensi abbate
Bibliolliecac mss. a Philippo Labbe edilus. Conve- huc promotus, ahbasque Cluniacensis Rolandus •
ncrunt scilicet anno 1221 Cistercienses ad capitulum ad quos ponlifex super faciendo hujusmodi exa-
generale, in coque staluerunl; ut inlercessiones mine sequenles lilteras dedit: « Ilonorius episco-
fierent, lihellique supplices offerrentur Honorio III pus, servus servorum Dei, venerabilibus fralribus
. pbntifici, ul is Robertum catalogo sanclorum ad- Lingonensi et Valentino episcopis, et dileclo filio
scriberct. Accessit Molismensium quoque studium, abhati Cluniacensi, Malisconensis dicecesis, saluiem
meritis communis Patris honores quaereiitium; ctaposlolicam benedicfionem. Gaudemus in Domino,
junctisque sive lilleris sive legatis id apud poiiliflcem et in ejus laudibus deleetamur, quod sicut dilecli
effecerunt utrique, ut aequum censens quod petc- filii universi abbates Cisterciensis ordinis in capi-
batur, antequam S. Robeiio pulilicum cultum de- lulo generali congregati, nec non et abbas conven-
cerneret, ad explorandam vitse ejus sanctimoniam j-tus Molismensis suis nobis Jitteris insiuuarunt,
ac miracula cognoscenda, ut mos Ecclesise est, '»felicis recordationis Robertus (qui primus monas- '
ceiios idonecsquc viros dclegarit. Fuere ii episcopus teiii Molismensis fuit ahbas , primusqtie jecit
 i9.Rti CANONIZATIO. - - l<?i!«.
Cistereiensis Ordinis fundamentum, quod divin:I A recepit. Huic facto interfuit idem ahbas et vidil.
favente giatia crevit in templum sanclum in Do- Vidit etiam - idem abbas, tempore dedicationis
mino) religiose vivens, tanta fulsitgratia meritorum ,• Ecclesiae Molismensis,postquam habitum monacha-
quod Domihus lunc multa et magna miracula pei lem et ordinem sacerdotalem susceperat; . quod
eum operalus, adhuc post ejus fclicem ohitum ac1 cum sepulera, propter reverentiam dedicationis, ab-
sepulcrum ipsius, ad ostensionem sanctitaiisejtis- ecclesia tollerenlur, et ventum esset ad sepulcrum
dem, .dignatur operari majora, ut quem virlus mo- ejusdem venerabilis Patris; ad motum sepulcri
Tum honestavit iu -via; niiraculorum gloria nobisi proprios oculos de terra liniens, recepit ibi mulier
insinuet in patiia honPrari. Quare iiderii nobis' quaedam visum.
supplicarunl instanter; ut cum luce clarius pateaf, 26. « Altera de eadehi lerra comedens, recupe-
ipsum in ordine cofifessorum regnare in ecclesia 'ravit loquelam, cum per trienninm mula fuisset,
iriumphante, efiam in militaute sanctorum caialogo sicuimaritus ejus etipsa firmiter asserebant. Acci-
ascribere deberemu.s. Verum, quia in tanlo riegotio ditpostea, nondum a pi-aesentitestium examinatione
non est nisi cum gravitate plurima procedendum, duoJjus annis elapsis, quod quaedam vacca vulne-
nps de iide ac" discretioiie"vestra plenam in Domino " rata fuil a Iupo, quod scntiens mulier cujus erat,
Dduciam obtirientes; discretioni vestrae per aposto- vulnus aqua benedicta respersit, statimque ipsam
'
lica seripta mandamus", quatenus tam de vita quam capitis etiirachii trembr conlinuus et enormis in-
de miraculis Sancti praedicli perquirentes sollicite, vaslt; quae ipsa die ad memoratum sepulcrum re-
veritatem, quam inveneritis, per vestras nobis diens, statim curata el penitus est sanata. Hoc
lilleras fideliter intimetis; ut ex vestra relatiorie suf- vidit idem Odo lemporibus istis, jam abbas in cadcm
ficienter instrueli, proeedamus exinde, prout secun- Ecclesia constitutus. Vidit praeterea quemdam mo-
Bum Deum viderimus procedendiim. Quod si nori nachum Ragnerium nomine, qui factus fuerat
omnes Jiis exsequendis poteritis interesse; duo ve- furiosus, ad sepulcrum ejusdem .venerabilis Patris
strum. ea nihilominus exsequanturi Datum Laterani ligaii; ibidemqtie recuperSre. per divinam gfafiam
bctayo Kalendas Februarii;-'ponlificatus noslri anno sanilaterii. Willelmus presbyler juratus dixit de
"-
quinto. > muliere; quae visumreceperattemporededicalionis,
25. Hactenus pontifex de dicto eiamine (qtiod idem qupd abhas : de muliere vero, quae loquelam
uterque episcopus, abbale Cluniacensi, aliis negoliis recuperaverat, audivisse se saepius, sed non vidisse.
impedito, apud Mplismum instituit) Manriquez scri- De inuliere, - quae iremorem capitis et hrachii pa-
Jiit qudd S. Robeito aule centuhi itnnos sublalo e G tiebatur, idem quod ahbas". Yidit praelerea quam-
vivis, cum nrilli ex a?qualibus superstites essent, dam mulierem, quse lempore festivo fuerat operata,
qui de miraeulis a vivenfe palratis testimonium propter quod ipsa die, sicut creditur, in manu per-
dicerent, examinatores conteriti liisldria, quse de cussa, et usque adeo orba fuit manu, ut desperare-
vita signlsque"ejus scripta exslabat eam ad Hbno- lur ipsam posse sanari; sed per divinam clemen-
riuni destinarinl, unaque eam; quam subjuiiginius, tiam et sancti merifa, ad sepulcrum ejus aceedens,
quaeqiie canoni.zationis processum compleclitur, statim sanala est. Viditetiam ibi quemdam furiosum
epistolam, Vitae auctorem ipse, cceplum seiiiel sanari. Albericus monachus et presbyter juralus
errorem pfosequens, Odonem nominat; cum hdc dixit, de miraculis factis in dedicationc, idem quod
fuerit nomen abbatis, cujus jussu ea scripta est, abbas : de muliere quae recuperavit sanitatem ma-
hon auctoris. Epistola ipsa est Iiujusmodi: « San- nus, idem quod Willelmus;
ctissimo Patri ac domino Honorio, Dei gratia san- 27. t Jacobus monachus et> presbyter juratus
ctseet apostolicae sedis sunurio et Universali ponli- dixit, quod quidam frater ejus carnalis, iri aetale
fici, H; eadem "gratia Lingonensis el G. Valenti- puerili consiitutus, ita enormitcr laesus fuit in ca-
niehsis episcppi; cum pedum osciilb salutem et . pite; quod oculus de proprio erutiis loco ab ejus
debitaj reVerenliaefamulatum; Mandatum sanctitatis D facie dependehat. Qui ad ipsius JacoBi instanliain
veslrae accepimus sub hac forma"; Honorius epi- ad saepe diclum tumulum deportatus, statim per
scoptls; elc. Hujus igitur aucloritate mandali,. ad divinam clementiam sanatus est, el absque omni
Jocum personaliter accedentes (Domino abbatc laesione oculus ad locum dehitum est reversus. Haec
Cluniacensi collega nostro; nobis episcopo Valen- enim omnia vidit monachus Jacobus circa fi.atrein
iiniensi commiitente vices suas) testes recepimus; suum. De aliis autem duohus miraculis, factis in
quorum depdsiliones de verho ad verbum scribi dedicatione, idem quod- alii. Yidit eliam prsedictus
fecimus in hunc modum. Oddo Molismensis abbas Jacobus quamdam mulierem de longinquis-partibus
juratus dixit, quo cum csset in habitu saecularl deportari, quae longo tempore fuerat conlracta;
,in pueritia constitutus, vidit quamdam mulierem siatimque viso monasterio, in quo requiescit abbas
caBcam a nativitate, habenlem filiam, sicut. ipsa venerahilis, cui se in spe fecuperandae salulis de-
'mater firmiter asserehat, quam ipse ad venerabilis * voverat, curata est et omnino sanata. Milo laicus
Patris Rob.erti, de quo agitur, adduxit sepulcrum; I juralus dixit, de oculo eruto et resliluto, ideifto,uod
ct cum ibi cum matre quadam nocte vigilaret visum " Jacobus: de miraculi» factis in dedicatione, «_tda
PATROL. CLYII. 41
 1291 S. ROBERTI ORD. ^LSTERC. FIJNDATORIS VITA. m%
muliere qu» tfemorem 'capitis et brachii patiebatur, A quam duhitat, ipsum sanctorum catalogo miraculis
idem quod abbas et alii. Bartholomaeus monachus coaequatum. Caeterum vita ipsius sariclitatl vestraa,
et presbyter juratus dixil, de duobus miraculis fa- pj_r nuntios Ecclesise tMoiismensis, porrigefuf in
ctis in dedicatione et muliere -percussa in roTanu. sciiplis, quae satis ostendit ipsum multis niefilis
idem quod alii. -claruisse. At quae audivimus, cum summa diligentia
28. « Hugo presbyter 'et monachus jurafus dixit, fideliter inquirentes, beatiludini vestrae per scripta
quod vidit quemdani civem Metensem csecum, ve- praesentia declaramus, ut vestra sancta paternitas
nienlem causa devotionis et spe recuperandi visus videat, quid talibus sit agendum. i
ad saepe dictum sepulcrum : qui veniens ad illud 30. Hactenus littera, episcopprum-ad.pontificem.
visum recuperavit et vidit squammas ab ejus ocu- et examen de S. Roberti sanctitate ac riiiraculis, de'
lis visibilitef defluentes. Qui citius inde ad S. Jaco- quibus et testimonium suum plures in vicinia ahba-
bum proficiscens, hospitatus est in ijinere, in domo tes ad Honorium perscripserurit, his verbls.. « Sanf
mulieris cujusdanij quae cpntracta jacehat iulectp : -ctissimo Palri et dohiino uhiversali Horiorio, divina
sed ad consilium illius ad sepulcrum" sancti se por- providentia sanctae sedis apostolicae.pontifici, S. Be-
lari faciens, sanata esh Hsec est autem illa, de qua nigni Divionensis, et S. Stephani Rhemensis,
superius loquitur Jacobus nionachus :et sacerdos, , S. Michaelis Tomddorensis, et S. Martini Melun-
qui Jacobus eonvenit cum Hugone, sed de auditu. densis abbates, Lingonensis dicecesis, cum pedum
"Guillelmus [monachus et presbyter iuratus dixii, osculo salutem el debilse reverentiae faihulatum.
quod vidit quemdam clericum, qui longo tempore Cum Molismensis Ecclesia, et illa_ eccleslae in qui-
contraclus fuerat, t ad idem sepulcrum sanari : et, bus -hSbemus minlstrare, -proximae sini feibl invi-
de duabus mulieribus in dedieatione, idem quod cem, et adeo vicinae, ut vix aut nullatenus in aliqua
alii. Licelinus monachus et presbyter jiiratus dixit, earum aliquid magnuni contingat, quod ad alias
de duobus mh>aculis in dedicatione,, idem quod fama velox cilo non deferat; de saucli Patiis nostri
alii. Martinus juj-atus dixii, de miraeulis factis in Roberti, Molismensis Ecclesiae_ primi abbatis, et
tledicatione, el de mulicre quse sanata fuerata Cisterciensis ordinis fundatoris, vila, quae inriu-
l&sione manus-, idem quod aJii. Haymo monachus jneris veneranda virtuiihus effulsit;[et de miraculis,
et - sacerdos juratus dixit, quod vidit quemdam quse ^uolidie ad sepulcrum ipsius, diviria operante
furiosum ibi sanari. Magister Siirionpresbyter-jura- clementia, fiunt, dignum duxinius in praeseriti
tus dixit, de miraculis. factis in dedicatione^ idem arliculo veritati iestimonium perhibere. Nam in-
quod alii; adjiciens; quod quidamlaicusapud Me- g cessanter totius regionis ejusdem populi vox cla-
"lismtim illudens conviliis veiierabilerii Patrem, et mat in' auribus nostris, quod multitudo maxima
ejus miracula irridens, inde recedens, sequenti die contractorum •, caeeorum, mutorum et aliorum
infra fines ejusdem villse a duobus militihus esr oc- vaiiis languoribus detentorum, quotidie ad sepul-
cisus. Hoc ctiam dixit Jacobus se vidisse. Vidit crum dicti sancli in ecclesia Moljsmensi cbnlluen-
praeterea quemdam Jaicum, qyi contractus fuerat tium, faeta .oratione el sancli hpmine invoeato,
per'undecim annes»'ad ssepe I diclum sepulcrum pristina sanitate recepta, incolumis videtuf remeare
sanari. ! ad propria. Inde est, quod ipsius sanefi inflammati
29. « Fulco el Jacobus, monachi et sacerdotes, miraculis, sanctissima. palernitati veslrae,in "quan-
jurati dixerunt, quod cumquadam die essent juxta tum possumus, humiliter et devote supplicamus,
tumuium saepe dictum, et viro sancto reverentiam quatenus saepe dictum S. RPbertum, quem J)eus
exhiberentcapita inclinando; quidam "monachus, inter electos suos coruscantibus nieritis per mira-
astitit eumeisflem, in-haec verba ipsis praesentibus cula mirifice, magnificavit in partibus nostfis, cano-
et ^audientibus conlumeliose prorumpens : Vt nizari et sanctorum catalogo aggregariJecernatis.»
auid ei capita inclinalis 1 Scialis pro cerlo, quod nitii- Ita abbaies.
qudm sancius fuit. Imo quidam ruslicus multum 51. Honorius his litteris atque niemoratis testi-
defbrmis, sepulcrum pede perculiens, similia pro- moniis perlectis, cum ad universalem cultum per
clamabat: slatim autem tumor arripuit pedem illum lotam Ecclesiam S. Roberto decernendum, "sau-
per lotum corpus universaliter aseendendo; ita clumque eum pronuntiandum quaedam alia desldera-
quod infra quindenam Illa infirmitate gfavatus spi- ret; potestatpm interim fecit Molismensibus eum
ritum exhalavit. De furiosis ei fehricilantibus sa- venerandi, atque oftlcium de' illo celebrandi, in ea
natis inlinita mullitudo clamabat coram nobis, et se tantum ecclesia, in qua sacra ejus ossa recondeban-
esse sanalos firmiler asserehant.;Ila qupd communis tur, qua de re hujusmodi pontificis.diploma est :
opinio totius regionis in tantum 'jnvaluit circa Isfa, t Honorius episcopus, servus servorum Dei, dilectis
quod plurimum. ipsum, tenovem attestatiorium ex- filiis abbati et conventui Molismensi, salutem et
toilit. Haec nostris temporibus jaccidisse dicuntur, apostolicam benedictionem. Cum olim per Jitteras
sicut superius est expressum.i A tempore autem et nunlios veslros supplicassetis instanter, adjuti
obitus ipsius, cujus non exstat memoria, infinita testimoniis eiintercessionibusplurimofum, utsanctaj
miracula rcferuntiir; ila quod tola vicinia nequa- .ittemorise B. Robertum, cujus corpus in vestra re-
 i295 MATHILDIS COMIT. VITA ET DIPLOM. 12&4
quiesfcens ecclesia multis etmagnis miraeulis corus- A plene reseripserint veniatem, quia, licet nobis qnae-
cahatj sanctorum catalogo ascribere debereuuis; dam miracula quae post mortem feceral intimarunt,
nos, ne in tanlo negoiio videremur uli aliqua levi. de his tamen qtiaa in vita fecisse dicitur, fidem plena-
tale, tam de vila ipsius, quam de miraculis, per ve- riamnon fecerunt: nos ne precibus vestris videremuf
nerahiles fratres noslros Lingonensem et Valenti- omnino deesse, concedimus vobis, ut eum tanquam
nensem episcopos, maridavimus inquiri, cum ad id sanctum in vestra" ecclesia venerantes, ejus apud
ut aliquis habeatur ut sanctus in Ecclesia militanti, Deum suflragia fiducialiter imploi'etis. Dalum Laie-
neeesse~sit, ut et verae fidei, quaeper dilectiouem "' fani,Yi Idus Januarii, pontificatusnostri anno sexlo. >
operatur, merila cum persevei-antia finali prsece- IJas Iitteras seex Vaticano deeerptasIiabuisseMan-
dant, et clara etiam miracula suhsequantur; neque riquez ait; additque, Jioc eodem Snno aut initio se-
alia sine aliis plene sufficiant ad indicium sanctita- queniis, cum id, quod primo processu deerat, sup-
iis; eo quod nonnulli faciunt opera sua, ut videan- pletum fuisset, S. Robeiium absolute sanctorum ca-
tur ab hominibus; et nonnunquam angelus- Satanae noni ascriptum fuisse, decretumque in generali ca-
transfigurans- se in angelum lucis, .hominihus pitulo Cisterciensis familiae; ut festum ejus quinlo-
frequenter illudit, sicut demagis legltur Pharaonis. decimo Jialendas Maii cum officio duo decim lectio-
Cum ilaque inquisitbres pnedicli nobis super his " num per universum orbem_ solemnius celebraretur.

S. ROBERTI EPISTOLiE,
EPISTOLA PRIMA." seue, quidquid volueritis impelrabo. Loeum soli-
AIIODONEM DUCEM; tudinis vestrae eligite, et pro me assidue Doininum
orate. sinceritatem Dominus conservet, et
lUustrissjmo duei ODONJ,ROBERTUS abbas Molis- puram Yestram
iiitentionem augeat.,
mensis Ecclesiae, et qui cum eo Domini obsequium '
concupiscunt, salutein ct felicitatem. EPISTOLA III.
-
- Pietatem etnolumusgratiam donalam vobis a Domino c " ADFRATRES CISTERCIENSER.
agnoscerites, absque beneplacilo celsifu-
dinis veslrae aliquid innovare; quamvis antiquum Fratrihus, qui in monlihus Cistercii ad monteifl
silet nort novum in viiiulis appreliensionem cur- perfectionis "conseenduiitiROBERTDS, eorum quori-
fere. Quapropter noveritis, de aliquorum socioruin dam socius, nunc in vallem- miseriarum demersus,
jiostrormn consensu, quibus data est gralia- agrio- posl ascensum palmam, ei sui in ascendendo fecor-
-scendi seipsos, juxta sanctissimseRegulaepraecepta, dationem..
in vera paupertale et conscientia. sinceritale "vivere Siiingua calami, lacrymse atfamenli,"cof papyri
^tatuisse. Et quia reliquos in eamdem seiiteniiam vices subire possent, forle caiamus aures, atra-
adducere non poluimus, et eosdem et eorum regi- meiitum oculos, papyrus- affecliones, el omnia si-
'men dimitlerc, ct ctiin his qui vestigia nostra, imo mul, simul et vos omncs ad affectum commisera-
potius sancti Palris Benedicti sequi voluerint, ad tionis" commovissent. Poslqtiam eiiim vobis non
crem.um migrare decrovimus. Quia vero veslrum in adhaesi, adhaesit lingua mea faucibus meis : cum vos
nos animum saspissime experti sumus, et nunc non viderunt oculi. mei, lumen oculorum meorum
conlra insurgentes procellas cxperiri opprtet, de et ipsum non est mecum. Dum cor a vobis, si a
-omnibus vos certiores fecimus, orantes Dominum vobis unquam poleril, ftiit avulsum, faclum est
ct patrem graliarum quod vos et domum veslram tanquam cera liquesceris in medio ventris mei. Sed
incolumes conservet. Amen. a vobis avulso non lamen quemquam ex vobis isla
EPISTOLA II. , separavit avulsio;-quos enhn jungit charilas Jesu
ADROBErxTUM. Christi, frustra dividunt terr&rum spalia. Haheat
ODOXiS Molismus prsesentiam corporis, legibus obedientia
fJdo Burgundiae dux, etc, veiierahili Patri Ro- D aslrictam, dummodp Cistercium animse desiderium
BERTOabhati Molismensi, et reliquis qui cum eo possideat. Hoc disposuit Altissinius, cujus inscru-
unum sunl in Domino, pax aeterna in eelerno Deo. tabilia sunt secrcla,ut in divei'sa distractus, nec
Allatae sunt' nobis litterae sinceritatis vestrae per anima per corporis conversationem disUahatur, nec
manus modestissimi viri Stephani soeii vestri; qui- corpus distractum tam sancta eonyersaiione fnonj
lms visls, et inteittionem probamus-cl opus. Facile fruatur : pro animavobiscum degenle orationes iiin-
quod Splritus jubel, ego non deero vobis, sed ab dite; corpus.cujusaninianipossidelis,tanquamopii-
cpiscopis provincialibus, et si oporluerit a Romana mae paiiis suae possessores, vos salutat i.n Doniino.

ANNO DOMINIMXL^I-MCXV

MATHILDIS COMITISSTE

VITA ET DIPLOMATA
(Vide Patrologiw toni. CXLVIII, col. 959, in Mommenth Gregorianh.)
 INDEX RERUM ET VERBORUM
~
QU:E _ -
IN OPERIBUS GOFFRIDI YINDOCINENSIS CONTINENTUR.

(Hujus voluminis col. 9-295.)

RevobifttirLector ad numer-ales notas crassiori characlere texiui inserias,
Abbas S. Albini, 8,-18,176. Ange- Astiw, 132. Totumghominemsimul "snscepit,550;
-"riacensis, 41, 160, 1GS. Batiacensis, Aureliani, 50. 541,-583. Judex etiam in crnce, 555,
43. Bellilocensis, 102. BiennensiSjW. 571.Chi'istiinc_rnatiototius Trinitatis
Blcsensis, 70. BonEevallis, 40, 182.' Banleuga castelli Yihdocin., 72 'opus, 357, 354, 585.Transfigurati0r.oii
Carrofensis, 40. S. Floreritii, 168. S. Baplismus jChrislianum facit, 273. naturam divinam, sed carnis glorlii-
Joannis, 130, 254. S. Launomari, 186. NeceSsariusre aut voluntale, 560. candsespeciem exhibult, 270."Morsiis
Lemovicensis,189. S. Nicolai,45,111. Barbarini solidi, 40. tantum proficit, qui diJigunl ipsum,
'S. Sergii, 170, 173,180. Vindocinen- Batiacensis abbas, 43. 342. Cur ex latere dextro sariguis et
sis, 30. Vizeliacensis, 56. Abbasinlru- Beatitudo falsa, vera miseria,- 58, aqua, 556.-Resurreclio cur die tertrs,
sus et Sirnoniacus, 40. Ob flagitium 188,248. . 552, 562. Cur paiicls fantum"etbon;s
depositus, 40." In monachum suum ca- Bellilocensis abbas, 102. post iliam apparuit, 563. Ascensionis
lumniator, 111. Abbates Deus consti- Benedictus monasticsevilasinstitu- miranda, 366. Tria opera quaaahjs
'"tuit, ipsi monaehos, 192. Abbatibtis tor, 402. Ejus Regula CtBterisperfe- nemo faciet, 364. . udicandi muntis et
episeopalia ornamenta concessa, 86. ctior, 408. Setmo vitoahistoriam Con- potestas, 368, 369, 570, 571. Interees-
Abbafumprofessio apud episcopos,67, tinens, 402. sio iri caelis,"526. Christam sequi et
-87, 500. Acephaliabbates, 87.-' -Beneflcia aliena tulius est pradi- -rnundumimpossibile, 240.
Abnegalio stti, 258. care, qnam sua, 93. , Clainoremfacere; 129, 503.-
Adalni primum peccatum non fuit Beneventana urbs, 231. Clarus mons, 256. '- .. - .
-esus vetiti, 361. Bernardus abbasS. Launomari,188. ClavesEcelesiseagitarBj 91, 501.
Adelardus de Castrogunterii, 242. Bernardus abbas S. Sergii, 170. Cluniacussecundus paradisus, 162 -
268. -
Bernafdas mon. apud C&stellum, Comes Andegavensis. 18, 41,-46;
Amicus erga amicum, tiisieumil- 214. 49,109. Pictavensis, 21, 232,254:Via-
lutn offendit, erubescere non debet, Berneriasabbas Bonasvallis,40,181, docinensis, 28, 72,100, 100, 129
-53. Constans,253, 233.In necessitate, 182, etc. Bernerius prior Credonen- Comitissa Britannorum, 23S, ^60
iS. 84,181. - sis, 216. Pictavensis, 258. Vindocinensisr
210. Biennensis 40. ' 4,78:
Andegavis, 99, 109, 207, abhas, 82,127, 128,150, 135.
Andegavensiscomes excommunica- Blesis, Blesensis abbas; 70. ConciliumArvemense, 88. Ejus de-
•tusa legato, 41. Bonavallis,-89, 97. Bonaevallis ab- cretum deultarium redemptione, 48,
Andreas de Vitreio, 40. bas, 40. 123, De spoliatis, 91, 92. Aurelianen-
: -Andreasmonachus,2.11,.291. Brieeiuscellararius Gredonis,210. se Umbaldi legati, 30. Bomaimm Pa-
Angaris_,"133. Britones monachi, 227. schalislr, CallistiTl, 21,159.
Angeli ad defunctosinterhuntii,234. Brano episcopus sed. apost. lega- Conciliumnullum ratum sine apo-
-Angeluspeccansdamnatur, homo libe- tus, 70. stolica auctoritate, 244. ,
(Wexander II ahbates Yindocinenses Buatmundus, 65. Conductus,56,76,80,127,129, iStV
idinalitia onfat dignitate, 23,30. Bullatum privilegium, 89: Confessioqua. flt sacefdoti, fit Deoj -
Aliter, male;l5. 60, 62,140, elc. BurgensCs,54j 75. 251. Ubi, cui, et quando facienda.295.
Alodiarius,34, 43. De quatuor .peccatis universa? -Ecole-
Alodium,3, 27, 32, 54, "et passim. CaliistusIIpapa, 24,' 23, 26, 28, sias fieri dehet, 251.
Alogia, 229. 281, 288. Turonis spoliatur a furibus, Confirmatiosacra,298.'Ejnsvis, 555.
-Altarium redemptio, 48, 125, 124. 27. Beneventi moratur, 251. Cono episcopuslegatus sedis apost;
i-AmblardusabbasLemovicensis-,189. Camerula monastetii, in qua flagi- 54.
'Amicorum ope el consilio vitiosaa tium commissnm, Goffridijussn de- , Consuefudines et exactiones pef-
•Causae relevantur, 257 strncta, 216.
" versse, 5, 85, 93,110; 153, 255.
"ratur, 524. Angeli supefbia unde, 562 Gaortias-castellum,142. Conversioad Deunmon diffefenda;
Angeriacensisabbas, 41. Canories,sedis aposf. leges, a Spi- 223.
Ahglicus rex, 41,232." fitu sancto dictati, 92. "Conversus monachas, 176. Laicus;
Anima carnem infecit/noii caro arii- Capillofammysticasiguificatio,595; 111.
mam, 212. Caputjejuniorum, 158. ; Credonis castfum, 2103 243, 230,-
Appellatio ad sedem apostolicam,5,- Gantilena in
composita legatum; 39: 255. Claustrumet curtis S. Clemeniis,
% 39,148, passim. Cantilenaesaltus non fespondens, 59: 210, 216,243.
. Apostoli a Christo .electi et conse- 150, 154. Cremona, 159.
erali, 117, 274, 502.| Capa, 251. Crimimsaccnsatusin accusanlis po-
Arcae foederis myslica "expositio, Carcer castfum, 126,131. Ecelesia " testate manere non debet, 112. '
291,297. S. Nicolai, 140: - non
Crucembajulare Christusjubet
ArchemJialdusabhas S. Albini, 7. Cardinalis,20, 53,135,151. quasrere sepulluram, 28,159
176,177.CumPagano de abbatia con- Carnotum,65; 80, 97. Capitulum S.. Curtis, "216
tendit, 8, 9,10. Romam a Paschale Maria., 70: 71. Secretafius B. Maria.;
vocatus, 18. 226. Damnatihominis miseria, 225:224.
Archembaldus,-27. Garfofensisabbas, 40. Decimas Eccl^siaa quando debeat
Armannus mon., 26, 27. ( . Castellum,~toc!- nomen;214. Ecclesia, 156.
ArchidiaconusAndegavensis,48_52. Castrum Gunterii,242. Decimajsaiinaruni, 156.
Pictavensis, 40^ Santonensis,150, 134. CastfamXedae, 126. Dedicare, commeiidare,141. -
Vindocinensis,65, 74; 73. ^ > Cellarariqs, 168, 212. Dei miscricordia charitatis ejtis
- 151. inaximnm op:us,554. De ea non prie-
ArehiepiscopusLugdunerisi.",80,76. "CehomanUm,
Remensis, 32. Senonensis, 76. Turo- Censusxu solidorum Romanse Ec- suinendum,527. Miserieofdiaet justi-
nensis, 31, 54, 31, 83,140, 230. . olesiaependitur-a monasterio Yindoc. tia, -224. Flagella ad COnversionem
in
Archiepiscopus parochia suflfa- 25.- . . peccatoris, 564, 529.
ganei episcopi eo inconsulto agere Censnspro altari, 125,125. Diaboli idola qui sint,>546.
nihildebet, 149: Charitas prinratus, 195. Dignitalum-sublimi.as ^raviora fa-
Afchilevila, 75. Charitassine aliis virtutibus venia- . cit peccata, 108.'
Archipresbyter Saviniaci, 127,-129. lis, aliaesineilladamnabiles, 108. Dislaudare, improbare, 125.
Yindoeiri.,79, 63. Chwstusex tribus substaiitiis, 5S5. Dispensatio intetdum^ necessaria,
 1297 _ INDEX 1N GOFFRIDUM VINDOCIN. 1298
287.QuomodoinEccletiatisridebeat, Garinus Galandifit monachus,180_ Hamelinns.monach. " Yind., 114,115
-288. Gilbertus mon., 217. 196,291. ,
Duellum capere, 154. GiraldusOstiensis episcopus, lega- Harduinusde Malliaco,51.
Eble, 1, 144. tus, 56. HenricusabbasAngeriac.,160,163.'
Girardus Normannus,epise.' Engo- 166.
Ecclesiafide, casiitate et libertate lismensis
vivit,15,120, 279, 289. Ecclesia. au- sublatus, 39. legatus, 37. De exili .!oco HenriGusrex. Anglorum, dux Nor-
Ctoritatem sseculares sua consuetu- Vulgi canlilena perstri- mannorum,252.
dine annullare conantur, 85. Sic tue- clus, 39. Multa ejus improbe 42.
facta Herbertus presbyter de Savinlaco,
ri convenit,ut discretio servetur,286. commemorantur,40, 41, 217.
Gladii
Ecclesia injuria nihil gravius apud sacerdotium: retundi duo in Ecclesia, regnum et Herbertusmon., 213.
Christum,122. ' aller ab altero Herveus de Scalis, 86.
EcclesiasticamcausamsEeculariaut nori debet, 285. ' Herveus inclusus,222,226,-.227
peregrino indicioterminari est inju- Gladiatoriusspiritus, 166. Hierosolymaperegrinari mouachos
sium, 82. Gofffidus episcop.Andegaven.,103. vetat Urbanus,187.
Effide,loci nomen, 405. Carnotensis,78,"80,elc. Hildebrandus archidiacono. Bom.
_Electuarium,204. Goffridusabbas Blesensis, 70. Ecclesiaslegalus, 56.
Goffridus ahbas Yindocinensis ju- Homicidarumtria genera, 195.
EpiscopusAndegavensis,4, 51,57, venis.et novilius electus, 67. Ab Ivo-
48,43,52. Carnolensis, 5, 27. Ceno- ne sacfatus, 56.Boma,presbyter ordi- Bilgotus, 151.
manen. 4, 51, 57,144. Engolismen- Homonon sua solum, sed seipsum.,
sls, 9,51. Piclavensis,40,44, 47. Re- hatus ab Urbanp, 50, 48, 94. Latera- Deo dehet, 299. _
donensis,126, 253. Santonensis,1, 4, nense palalium Urbauo recuperat, Tiomo pronior ad imitationenjmali. '
254. eiq. pedem primus osculatur,20, 25, 107.
Episeopus Dominus. et impefalor- Romana 50. XIImillia solidorum pro Ecclesia HonoriusII papa, 50, 31.
Christianorum,273,-278. Jure divhio scseecclesiam expendil, 19, 25, 29. B. Pri- Honor Credonensis, 265.
regibus.et imperatorib. dominaluvet Ilem a Callisto, recipit ab Urbano, 30. Hospitum.susceplio,105, 167, 168,
illisdebet reverentiam,'284. Qualis nensi 28. Concilio Arver- 176.
gligendus, 275. Episcopus non est, quasi interfuit, 91, 125. Carus Urbaho Hubertus archidiaconusAhdeg.,104,
qui timet exsilium,doiorem, morlem PaschalemVindocini unicus filius, 26. Urbanum et 255, 256,
105.A fide erfans redargui polest a excipit, 55.Cum Hubertus caritorAndeg. Ecclesias,
subdilo, 140. Deponi non polest a le- Callislo veteri neeessitudine conjun- Sgl, 252, 233. -
42. Episcopia laicisinvestili,16. ctus, 2i, 25; Honorio munera millit, ter. "Hugo archiepisc. Lugdunehsis, le-..
fato, 51, 47. D.uotleciestransalpinavit,
'piscopiordinalioconsistitin eiectio- captusest, galus, 49.
rie et consecralione, 117, 273. Cano- tem 50. Lugduni apud primar.. Hugo abbas Cluniacensis, abbatum,
nica electio, quaj per clericos, 273. doc. div^rsatur, 76. MonasleriumVih-
29. excellentissimus,160, 165.
Episcopoinpnobediregravees.,74,149. tur, 29. locuplctat, 22, .^Emulos patfp Hugo decanus Carnotensis,97.Prse-
Equitatura, equi, 129. Alienus.a Simoniaetlaica ini- positus Carnolensis, 27. -
Eva inclusa, 222. ves.lilura, 29.et 94. Natura veknc ad- Hugo prior Vind., 199,200.
ErmengardiscomitissaBritannorum mitas, indulgentiam,206 Ejus crebra infir- Hugo Cbaorcinusfit monachus, 245.
redit ad sasculum,259. Ejus pietatis dinalio 1, 8, 30, 55,150, 198, 207. Or- . Ildebertus episcopus Cenomanen.-,
260 pro mouaehis in capilulo, 304. sis
opera, Soliloquium cum Deo, 205. Yer,iam a post metropolitanum primus, 116 "
Ernaldus decanus Carnot., 62. 125, 126, etc. .
Eucharistiassacramentum declara- . suisposcit, 199'.
Goffridusde Alogia, 229. Inclusus, 222- - - .
tur, 269.Cuf sub.speciebus,270.-Ve- Goflridus de Meduana, 203. Iriducis3secundum canones, 86.
tum Chrisli corpus et sanguinem cou- IngebaldusmonachusVindoc, 199.
584. Aliter a aliter Gofliidus Tauniacensis, 146.. 1
tinet, 270, malis, Gralus episcopus,150. Injurisecondonanda3,255.'
a bonis sumitur, 271, In eo panis et Goffridus Danielis Innocentes,nec voce, nec voluntate
vini fit eoiivefsio,272. Disputationem archioresby.ter martyres, 14.
non postulal, sed fidem, 584. ' Vindoc 62, 65, 68. -
Goffridus mbn. de 208. Interdictum violatum, 73, 74. -
Excommunicandusnon est,qui mul- Surgeriis,
titudinemsecum habet, 287. Gosceljnus
" "' archidiae. Sanloiieiisjs, InveslituTse sacramentum,118, 278,
279, 282, 284. A consecratore accipi
"Excommunicatisnon communican- 154. 100. debet, 278, 282.Pev virgam etannu-
-22, 27, 100, 144.Ke mortuis Gravia, lum, 278. Investitura laicorum hasre-
- dum, Gregdrius VII, papa.in exsilio mor-
quidem, 152. Siae satislactione non tuus ne inveslituras laicisconcederet, sis, 13,-118, 277. 278. Simoriiaca,119,
absolvendi,55,128, 151, 152. decrehim de investituris,16, 158, 279.Ab apostolis damnata, 118,"
"Excommunicalionema legato infli- 16. Eius 277. lnvestilura ecclesiaslicarumpos*
etam papa non probat, 41. " .277.
118, sessionum regibus permitlitur, 285.
Guaiterius abbas S. Sergii, 1-80. Alia estqua? episcopum perficit, alii
Femineus sexus fragilis et delica-; Gualteriusmon. Vindocin.,97-. "
tus, 32l.'Eliam amicisinimicus,47.Ad •Gualterius thesaurarius, 229, 250. quajpascit, 284.Inveslitur<e
- jndicium,
Turon., 250. 91,97.
decipiendum usilatus, 135. Suspectos Designatusarchiepis. IsembertusEblonisii'., 144.
reddit eliam religiosos, 205.Ubi bo- Guarnerius arcbidiaconus Andeg., calores mortiferi, 28.
BUSnullus melior, ubi malus nullus 251, 252, 242, 243.Nutritor Goffridi Ilaliffi Ivo episcopus Carnotensis lumen
pejor, 215.Bectores suos ssepe traxit abbaljs,
' 24,3. scientisemundpprtslatum, 58. Profes-
ad mortem, 220. Multorum malorum Guefra?iri episeopaluPictav, 47_. sionem
auctor, 197. Guillelmusdux Aquilanoram, 232, eoistolas, exigit a Goffrido,60, 67. Ejus
Later. 256. Formosus, 2.54. Hiero- 78.
Ferruchius custos palalii pre 254, 253, Jejunii ratio quss probanda, ,203
Guilberlo,20, 21. . - solyma profeelus, 258 Jejuni.umammas,205.
Feslivitas B. JHgidii,80. S. Beati, Guillelmusahbas S. Florentii, 168, Joannes abbasDolensis. 167
82. S. Benedicti, 402. S. Clementis, 170, 175. Joannesfilius comitisVindpe.,_100.
18.S Marise,165. Assumptionis,'45. Guillelmus archidiaconus Andeg., Joannes Fricapanem, 20, 50.
OmniumSanc.torum,18. 54, 62, Theo- 175. Pictavensis, 40. . Joannes monachus-coementarius,4,
plianise,"64.Trinitalis, 141,182, 208. 257. Guillelmus'praspositusOleronis,152 -
Fides siue dileelione diabolumimi- . 151,138,142, 143.
latur, 512. Sine bono opere mortua Guillelmusmonach. duellum capit, Jordanus, mon. de Podio Rebelli,
. esj.,553.FidemChristianamdefendere 154. 20S,209."
Joscelinus monac. conversus
' - apucb
licetetiam criminoso,120, 270. Fidei' Guijlelmusprior Castelli, 214, 213, Maironem, 176.
defensioparadisum promerelur, 121 Guilberlista hasresis,20. Judicii vocatio, 91. Per quos fieri
281., Guitbertus,20, 25, 50, 51," 147.Judiciiextremi utilis me-
Flaici insula, 151. Hs_resisquid sit, 281. debeat,
146..
Fioeellus, 62. Haeretieushseretiei testimonio, in dilatio, Jueta -uxorEblonis,140.
Floreutii (S.) abbas, 168. CO hajresis genere quo. conveniunt, Junii-mensisjejuni.um,157
Fons EbValdi,43,47, 2071 minime damnatur, 1-7. Justitia veranec
Formaliset formosa3litterse,68,134. Haimericusde Rancone in excom- dacio, nec inimicoamicumjuvatr_iea- in veritate deest,
Formicamplaustrum trahere dede- municationeperemptus, 151. 70. Justiti_3sepultura, 74, 81.
cet,178. • Hameliuusabbas S. Albini, 12.
Justorum injudicio securitas,-585
Francia, 22. Hamelinusprior Credonensis, 210. Karilefus (S.), 127.
6. Prior de Cbaritate, 195. . Hamelinus de Monte Aureo, 131,
Garinusmon.cellarariusde Pinu,168. 152. LacrjTnarumpreces meliores quam
 1299 1NDEX 1N GOFFRIDUM YINDOCIN. 1308
Terborum,592. tivus excommunicatur,145.|Monachum 265. Tantosuntmajora, quanlomajora
Laicis de Ecclesiis, earumve refius noti monasterii sine licentia abbatis 4n nosDei beneiicia, 224.
disponere nefas, 158,278, 283. sui retinere nefas, 164, 179.Facil pa- Peccatoris
Lambertus abbas S. Nieolai,112. terha devolio, vel propria professio, 808. Se ipsunjpoeniteutis accusantis
eonsolatio.
lamentaUo,
Latro in cruee Dimas,401. Ea hora 149. Mdnacliorumconsuetudines quas 510.
salvatus, qua Adam expulsus, 555. a regula discrepant, laudari non pos- Pellicia grisia, 27
Confessorfit ex latrone, marlyr ex sunt, 77, Abeis nihil exigendum con- Perseveranlia solamercedemhabei,
confessore,598.CumEetro et aposto- tra regulam, 252. Monasticaprofessio, 170,
lis confertur, 599. 187, 266. Prima non violanda,165. Petro et Paulo dalus Ecclesiasprln-_
Lavarzinumcastrum, 157. Monasticasreligionis sacramentum, cipatus, ll.Utriusque sauguioeItoma
Laimoraarus (S.), 101. 94. Secundaregeneratio habitus, 165. laureala, 12. Usi ambo dispensatione,
Legati a latere, 36. Legalus sedis Slola fsecundas regenerationis, 179, 288.Petri Paulina reprehensio, 276.
apostol. Bruno episcopus, 70. Cono 188,402. . Petri navis, quandiu Judam liabuit.
episc, 52. GirardusOstiensis,56. Gi- - Monitio,judieii vocatio, 147. passa tempestatem, 11.
rardus Engolismensis,56. Hildebran- Monsaureus, castellum,-57,151. Petrus diaconuseardiiialis,-55,'272.
dus archidiaconus,56. Hugo archiepi- MonsContorius,46. Petrus episcopusSantonensis, 152,
scop., 49. Umbaldusarchiepisc, 50. Monslaudatus, 79.' 155.
Baimbaldus,56. Bichardus episc.,54. Morsuon differenda,qua3 Ifuctuum Pelrus abbas Bellilocensis,102. -
Stephanus, 56. Legatus episcopos de- facit meliorem, 15, Petrus archidiac. Santonensis, 150.
pohere non potest, 42. Potestate abu- Mundum qui sequitur a via Chrisli Petrus archipresbyfer de Saviniaco,
jtens,96. aberrat, 258,2a9.Itelinquentittmpra3- 127,129. - -
Legis interpres optimus,qui auctor mium, 247, 248. Anle oportel dese- Pefrus Goscelinimon.Vindoc.,162.
Lemovieensisabbas, 189. rere, quam nos deserat, 265, Petrus de Caortiis, 142.
MuscipulaSatanas, 105. Petrus de MonteAureo, 57
Leprosus Guillelmiiilius,80. Mussitare,mussilatio,89, 191. Petrus de MonteContorio, 46.-
Libertimafbitrium,potesiassui,56i. Naviculariabenedictio,67, 302. Philippicam retractare, 52, 179.
Libratss, 95,-114,128. Pictavensiscomes excommunicalus
Linguasperversitas, 18 Neptunus vel _£lhiops,298.
- Lugdunum, primasLugdunensis-,76. . Neophytus.episcop. ha?reticus,2. Sl.Pielavenses masculi,41
Luxuria non est superbia gravior' nare Nequamunum per alterum condem- Piciavis, 166.
sed turpior, 350.. ars optima,250. ; Pigritor, 1, 5, 83,250.
-_NicolausII papa, 50. Pinus, loci nomen, 168.
Marca?argenti, 29, 40. . .Nicolai(S.)abbas, 45,111. - Pisostun.3,81.
Mairo, loci nomen, 176. Nivelo,27,65,65, 69,81,97. Placitare, liligare, 82
MajusMonasteriumB. Martini, 79, Noclesa laicis postulantur, ex ca- Podium reheile, 208.
80,'81, 84. In archiep.insurgil, 85. nonibus inducias,86. Poenilenlia quid sil, et quomodb-
Malo nascenti occurrendum, 155. Obedienlia prioratus, 22,100, 101, agenda, 331, -558.Nondifferenda in
Mala pro bonis retribuere, retribu- 168,255, xxv millibus solidorum re- finem,552. Solamedieinapeocali post
tio qnam Deus non novit, 25, 52,59, dempta,'22. Obedienti»formaet mer- baplismum,555,558, 559.
89, 115, 155,16L 209. 408. Pontius abbasCluniacensls,"162.
Malileonisvicecomes, 40. ees, Perfeclio, 'Possessio.triginla anhorumj-40,154,
51. ' Oblationes confessiouum, altaris 161.
Malliacus, mortui, 155. Quinquagenaria,40.Septuaginta, -
Maria mater Christl et Christiano- Obliquosidere res considerare, 50. annorum, 45. _ .
rum, 580.Deoprima vovit virginitaie, Odiuminler Praelatuscommunialiorum_paneef
pra;latos perniciosum,
343, 382. Virgo perpelua, 325, 558, 107. Saspemendacium parit, ut veri- vino non coutentus reprehendifur,
548, 582. Refelluriturqui in partuvir- tas 218. 211.Fratrum necessitalibuspfovidere
ginemnegant, 548. PorlaDomus Do- ' odjum, debet, 211. Compati necessitatibus,
Olero insula, 45. Ece.lesiaB. Maria3 509.Contra Dei legem pracipiens au-
mini, 348. Dgum etDei filium pepe- et S. Nicolai, " 45. Prasposilus Olero-
rit, 357. Maria3pater/fiiius et spon- nis, 152. ctorilatemamitlit, 141.ETgapoeniten-.
siis Christus, 385. Purificatio, 575.In- 208. les mutare debet sententiam, 206.
tercessio effieax,266, 581,' 585, 586. Olona, Pralalis ob murmurantiumvel detra-
Olricus de S. Karilefo,127, 128. hentium pcsna,190, 191. Non in om-
Theophilum liberat, 388.Qui eairiho- Operibus sanctis ad vitam beatam
norat, fiiium honorat, 387. festinamus, 222. nibus obediemJum, 141. Male astutjs
Maria Magdalena_apudPharisasum, Orandi modus, 245. obedive lutum nonest, 115.
590. Patriam voluntario exsifio'reli- Oralio ad 516. Ad Matrem Praspositus Eeclesia3 a minori or-
quit, 596.PoanilentiaBforma, 595. Jesum, dine reprehe.idi non debet,"193.Pra3-
Domini, 516. 216.
Martyriumetiam conlra voluntafem Orhandisriionocula,265. positus monasterii,
fructuosum, 14. Ovesmalam in parlem, 171. Pr33posituscomitisPictav., 255,257.
Masculisolidi Pictavenses, 41. Prsjsumptia frucluosa de Domiril
MathildiscomilissaPictavensis,259. Paganus eleclus abbasS. Albini,-8. pietate, 529.
Alauriciusabbas Blesensis,70. Pagantis Alberici F. monacmis,47, Primas Lugdunensis.76.
Mauriciusde Credone, 250. £^ 97,158,178. Priscs3(B.) ecclesia,8, 28, 29, 50.
MauriciusRdtuniardus,57. "Paganus Nivelonis frater, 81. Professioabbatum apud episcopos,
Maurilius episcopuselectus a Mar- Papa soli Deo innocentiam'
'" debet, 500, 501. Professio monastica, 165.
tino, 116. 58,87,96.'
- Paratus",apparatus, 12. 180, 189, 267.
Medieianimas,libri divini, 254. Prosperitas in errorem non verlen-
Medicina de vulnere et vulnus de Parisius, 89. da, 252. . -
medicina, 550. Pascbalis primi papas canon., 2. Prpximj utilitati providendum,168.
Miehaelclericus, 149. Paschalis II, 2, 3. Teutonici regis De profe'ctugratulandum, 176.;
Mima auctor electionis Rainaldi violeniias suecumbit, 10. Reprehen- Puteus deceptionis,60.
episc Andeg, 116. ditur a Goffridoob concessitsinvesti- " Badulfus
Miriervamdocere, 167. turas," 15. Ejus concilipm, 21. aTchiepiscopus Turonen-
Mittere in rationem, 72. Pastor Eeclesiasa fide exorbitans sis,54,'51, ' 250.
,Monachafe,.'180,227. nou est paslor, 16. Fur. et latro, qui a Radulfusde Balgenliaco,266.
.-=Monachatus sumnue kumilitatis si-r laico investitur, 120, 275.'Lupus est, Raimbaldussedis apost. legalus, 36.
gnum, 503. qui oves non pascit, sed de illis pasci- '--Rajnaldusepisc.Andeg., 105, 105.
Monschusnon est, qui obedientiam tur, 17. Tria habere debet, 504. Gra- Vitiosa ejus electio, 115, 175. Idem
nonfacit, 211.Sine licentia superioris vius est ejus peccatum, quam subditi, archiepiso.Remensis, 52.
etiim bona patrare non potest, 202, 108.Pastoribtis hohor et' observantia Bainaldusde Credone, 264.
408. Sua et aliorum peccata revelare debetur, l"90,19i. Auctoritasnecma- Rainaldus ChesneililclericusSanlo-
debet ahbati, 216. Quomodoin capi- jor justis, hec minor injustis, 19!.. nensis, 41,15,4.
tulo se gerere debeat, 505. Monachis Paupertatis voluntarias laus, 240, Rainaldusmonast.Vind., 204.
carnium bsus vetitus, 4. iEgrotis per- 211,242,249. RainaldusQuartaldusmonast., 208,
• Peceare esl hominis,uihilcorrigere 209, 255, 258.
missus, 215. Vestemmutarenjjji hpet,
267. Peregrinatio interdicta,.18'7.Mo- diaboli,nihil peccare angeli, 218. Rainariius,99.
nachosnon expemt turbam admiltere, Peccati primi pcena bonos et raalos Rannulius episconus Santonensis,
pTaesertimJeteinarum,215.Quies de- sequitur, 561, 562".Peccata nostra251. in- 144.
pe_t,6, ,101-,Sonachi peregrini qui, djgent confessioneetpoenitentia, Beclamare, reclamatio, 95, 132,
187. Monachuscremenlarius, 4. Fugi- Prsevemenda,ne ab eis prajveniamur, 154,
 INDEX IN GOFFRIDUM YINDOCIN. '
1501 1502
Rccordari, quid sit, 53. ra3paternas locum ornare, 26f. nem, 20,50. Laleranum et Turrim re-
Recredi, 95. Sergii (S.) abbas,170,180. eipilopera GoffrirJi,50. Professionem
RedemptioEcclesiarum,48,125. Seusa, 151 aGoflfido Ivoni' factam infringil, 61,
Redonensisepiscopuscaptus, 126 Sigebrannus, 129. 87. Redemptionem altarium rlamnat
Regula S. Benedicti in abdieatione
- • Sjmeon senex figura po_nitentia3, ju syiiodoAirernensi, 125: Ejus pri-
ahbatia?porrecta, 9. 576. vilegia duo pfo Vindocinensibus, 87,
Bemissioinordinata pietas non est, SimonMagushasreticusprimus,174 88.
55, 74. 183,281,500. - UrsioNivelohisF.-65, 6b, 81.
Respectus, 82, -' Simoniaa
Resurreclionisnostrs. modus, 563. 501. • lingua, manu, obsequio; Vavassores,100.
Ricnardus episcopuslegatus, 54. Simoniaca hasresis, 174, 185. 277, Verilas falsa, 58.
Richardus archidiaconus Andes, 281. Judam'et Gieziimitatur, 502. Vicariorumredemptio, 122, 123.
48, 52. Simplicitate nimia nonnulli dam- Yicecomesde Maloleoue,40.
Roberlus de Monte laudato, 79. nanlur, 171. ViclorIIpapa,"5Q.
Robertus Fonlis_Ebraldi fundalor, _ Spes timori socianda, 327, 391. VicloriaDei et victoria diaboli, 108.
218. Omniumin se oculos converlit, Spoliali rebus suis ad judicium aut docinense, Vindocinum,14, '65.Castellum Vin- '
68. Castrum, 75, 100. Ca-
220.Miraejusstmplicitasetconfidentia, conciiiumnonvocantur, 69, 90, 91,92, nonici regulares S. Georgii, 72.
220. Robertusmon. Vindoc.,102,202. 93, 127, 148, 179.
Roman_3Ecclesias dignitatis excel- Stampss,89. Vindociticnsis comes Hierusalem
lentia a Christoin B. Petro collata, Steplianus decauus Andeg., 116, pevgit, 28. Comitissa ecclesiam Savi-
64. Non omnialicent, 276. Universali 231,252. niacensemmonasterioYindoc. aufert,
omniummatri obedire utile et hono- Superbia 127.EamdemTeddit, 155.
maler et malrix tolius ini- 4, Vintlocinense
rificum, non obedire damnosum,10. -' quitatis, 85. monastefium alodinm
• BomanaEcclesia-nullam a Deo ac- Surgeri», jurgeriarum ecclesia, B. Petri, 5, 27,54. Nullum eo mehus
cepit injustam potestatem,66. Omnem -154, 207. ordinatum in Francia, 22, 29. Locu-
Christianitatemdijudicat, 67. Sutrium, 251. plclalur sub Goffrido,22, 29. Censum
Itomamtsedes_nunquamerrare con- xiisoiidorum Rom. Ecclesia3 debet,
Tabernaculi
suevif, 11. Oppfessismalenia pietale tio,- 232. - Moysismystica exposi- suis 23,29. Ab episcoporumihterdicfo citm
Ecclfesiisliberum, 55.S0liuspapos
subvenit, 9, 62, 65. Tauniacensis, 146. el abbatis dominationiparet, nec ab
SacramentaEcelesi&Cliristusconfi- Tethaldus de Gravia, 100. aliis excommunicarivel interdici po-
fil, 284. Gratisdari etaccipi debenl, Teutonicus rex Henricus alter Ju- lest, 35, 88. Poulificum epistolas-s«r-
500. SaeramenliJleratio, 299. Sacra- das, 11. Rex sacrilegus, 17. Lucifer vat ut reliquias, 6. De ejus rebus sft-
mentuminvestiturss,118,274. Mona- sui lemporis, 18. Ejus iu Paschalem lus papa judieal, 147,157.Ejus liber-
sticaj regeneratiouis,"94 Aquas,salis, violentia, 19. latem illibalam servant -legati, 56.
119. Annuliet virga3,159. Sacramen- Testes de domo prodeuntes non re- Persecutores excommunicantur, 58.
tum baplismi, 275. Corporis et san- cipiendi, 58. Liller» ad Paschalem,'5. Armaria
gtiinisDomini,271.Coniirmattonis,298. 383 Theophilus a B. Maria liberatus, aquis natant, 99. Cum monasterioS.
- Albini controversia,"19,177,179.
Ordinalionis episcoporum, 275, 274. 224.
Unctionisinfirmorum,298. Timor Dei duplex, Vindocinensisabbaspropriuset spe-
Sacrificiumcordis, 196 - Timor spei sociandus, 591. cialis filius pap», 19. Inter eum _et
Transgulatus,
SanctimonialesFontis' Ebraldi, 207.. Tribulatio 188. . papam nulla persona media, 60. Nec
Savaricusmonachuslaicus S. Nico- est desiderahda ubi Christus subditus, nec professus est episcopi
lai, 111,112. causa, 201. Carnolensjs,60. Ad conciliumir.e non
Trinitalis
Saviniacus,Ecclesia Saviniacensis, 294, 293.• mysterium declarauii, cogitur, nisi a papa ipso celebretur,
127, 153,117. Turonumet 56,50. Nnlli episcopo professionem
Sanctorum invocalio,15, 544,595, Turoni, 27, 123, 153, facit, 61, 67, 87.
401. 139,204,250. Vindocinensismonachtisquilibet ab
Turtures et columb» in Purificatio-
Sanlonicum,168. 575. episcoporuinpolestateliber, solipapas
SchismaEcclesia?vitandum, 286. ne, et abbati obnoxius, 88.
Senonensis archiepiscopus"Lugdu- tjlgerius episcopusAndegi 122. Vitammalam.mors bona non sequi-
nensi tanquam primali obedientiam Umbaldusarchiepiscopus Lugdun., tur, 540. Vita pfaisens ob futuram
promitlit, 76. . legatus, 50. contemnenda, 222.Vitas futur_3feiici-
Sentenlia in re incerta non feren-" UnclioinQrmoruman iteranda, 77, tas, 222, 247.
da, 217.Nec absente reo, 152, 147. 78, 299." Vizeliacus,35.
Sepultura pauperibus permitlitur Urbanus II papa, 1. Retraclat judi- Vizeliaccnsisabbas necatus, .56.
temporeinterdicti, 75... cium suum contra Vindocinenses,19. Vocem oris Deus non allendit, ,sed
Sepulturajustitias, 74, 81. Sepultu- Rbinaa"latet apud Joannem Fricapa-. cordis, 196.

INBEX
Ad quos mittuntur epistolgs et
Adelardo'de Castro Gunterii, lib. v, epist. 23.
AmblardoabbatiLemovicensi,IV, 22
Andreaj monacho,iv, 38, 29, 40. Opusc.-7.
Archembaldoabbati S. Albini, iv, 10, 11.
Bernardo abbati S. Launomari,iv, 20.
Bemardo abbati S. Sergii, iv, 8.
Bernerio abbati Bonajvallis,IV,14, 15, 16, 17,18, 19.
Bernerio priori Credonensi,iv, 44, 45.
Bricciocellarario, iv, 56.
' Callistopapas, i, 10, 11,12,15. Opusc 5, 5, 6.
Cononi episcopo, legato, i, 18.
Ermengardi Britannorumconiitissas,v, 25, 24. .
Evasinclusas,iv, 48.
GiTardoepiscopo Engolism., legato, " i, 19, 20, 2f, 22, '
23, 24, 25, 26, 27.
GoffridoepiscopoAndegavensi,'ui,1.
GoffridoepiscopoCarnotensi,n, 21, 22,-23, 24, 25, 26, -
27,28,29,50,31,52. . -
Goffridode Alogia, v, 1.
EORUM
opuscula (ioffridi Vindocinensis.
Goflfidodecano, v, 15.
Goffridode Meduana,v, 26.
Goffridomonachode Surgeriis, iv, 54.
Gualterio abbali S. Sergii, iv, 15.
Gualteriothesaurario S. Martini, v, 1, 2. Archiepisco
po Turon. designato, v, 5.
Gualterioarchid. nutritori suo, v, 4, 5,11, 12, 13, "14
Guillelmoduci AquiUnorum,v, 18,19, 20; 21
Guillelmu abbali S. Flnrenlii, iv,
' 7, 8.9
Guillelmo archidiacono,iv, 9. .
Guillelmopriori de Caslello,lv, 41, 42, 45,
Guillelmomagislro suo, v, 16.
G. priori de Charitate, IV, 2.
Hainrico rcgi Anglorum, duciNorman. v, 17.
Hainricoabhali Angeriacehsi, iv, 5, 4, 5.
, Hamelinoabbati S. Albini, tv, 12.
Hamelinopriori, IV, 56, 57.
Hamelino monachoVindocinensi,iv,-.24.Opusc. 7.
Herveo incluso, iv, 48, 49, 50.
_-Herveo monachode Olona, iv, 54.
HonorioII papaj,!, 14,15.
 1503 ORDO REMM- -i&04_
Huberto cantori, arcliidiaconoAndeg. v, 4, 5, 6, 7, 8, Petro cardinali diacona, i, 16;
9,10. Petro Leonis cardinali, opusc, 2.-
"HugoniarchiepjscopoLugdun., ' legato, i, 28, Petro episcopo Santonensi, m, 58, 59, 40, 41.
Hugoni abbali Cluniac.iv,"1. Pontio abbati-Gluri.,iv, %.
Hugoni priori Yindoc. iv, 27: RadulpboarchiepiscopoTiiron. i,*p50.,
Ildeberlo episcopo Cenomannensi,in, 15,14,15, 16, Radulphode Balgenliaco,v, 28.
17,18, 19, 20; 21, 22, 25, 24, 25,26,' 27, 28, 29, 50. , Rainaldottemorum ar"cniepiseopo,-i,31.
. Ingebaldo monachoVindoc. iv, 26. Rainaldo episc. Andeg.m, 2. 5,4, 5, 6,,7-,8,5,10_ 11.
Ivoni episcopo Carnotensi, «, 1, 2, '' 5, 4, 5, 6,
' 7,8, 9, Rainaldo de Credohe,v, 27.
10,
" 11, 12,15,14,15, 20. "16,17,18, 19. , Raihaldo Car,taldo.monacho, iv, 34, 35
Ivoni.s Goffrido.n, • Rainaldo monacho Vind.',iv, 29.
I. epfscopo,'in."12. " » Rannulfoepiscopo
' ' - Sarifonensij
" m, 31, 52, 35, 54, 55,
I. priori, iv, 46. 56, 37."
Joamn abbati Dolensi, iv, 6. . "Richarjioepisc, legatp, i, 17-.
Jordano monachode Podio rebelli, iv, 45, 55, Roberto de Arbrussello, iv, 47-
Robertp monachoYindoc, iv,-28.
Mathildicomitissjs Pictavensi, v, 2|. R. episcopo,nt, 45.
MonachisVindbcinens.
' iv, 2"5. R. priori Vindoc, iv,50,51, 32, 55.
O. abbati, iv/21. Stephajio decano Audeg., v, 4, 5.
Omnibus episcop. abbatibus, elc, III. 5Q.
Omnibus Chris.tianisopusc, 1. Ulgerio episcopoAndeg., m, 12.
UmbaIdoarchi§piscopp"Lugdunensi,-l8gato, i, 29«
Urhaho II pap», i, 1. ' .
Paschali II pap_3,i, %,5, 4_5, 6, 7, 8,9, '

ORDO RERUM QU$ 1N HOG TOMO CONTINENTUR.

, GOFFRIDUS, rABBAS YINDOCINENSIS. EPIST.XVI. — Ad eumaem. 83;

EPIST.XVII.— Ad eumdem". 85-
Notitia litteraria.
' %1 " "EPIST. X VIIL" — Ad eumdem". . 86.
Opera. EPIST. X IXV— Ad eumdem. ." 87.
Lectori. ' 29, —
EPIST.XX. Ad Goflfidumabbaton. 88.
Vita'. , 29, EPIST. X XI. — Ad Gofffidum episcopum. 88_
. Testimoniavetetum aliquot eiusdem jetatis scriptorum EPJST.XXII.— Ad eumdem. 89V
et
" neoterici unius "de Goflfidoabbate Yindocinensi. EPIST. XXIII. — Ad eumdem.
- - " " ' '' -31 EPIST. X XIV. — Ad eumdem.
. .90^
EPISTOL/E. ", Qp
LIBER PRIMUS. EPIST. X XV.—Ad eumdemV 92
EPIST.I. — Ad Urianum papam, _ ' 55 EPIST.XXVI. — Ad eumdejh. 92
EPIST.II.—AdPaschalempapam, ' ''" 33 EPIST. X XVII.—Ad eumdem. " 94
EPIST.III. — Ad erimdem. 57 "fcisf: XXVIIIr*'^ Ad eumderc 97-
EPJST.IV. —.Ad eumdem.' .' ,38 EPIST. XXIX. •— Ad eumdem. , 99.,
EPIST.V. — Ad eumdenV 40 EPIST.XXX."—Ad eumdem. . . 100
EPIST.VI. — Ad eumdem. •. _ 40 EPIST.XXXI.—Ad eumdem. " 105.
—
EPIST.VII. Ad eumdem. 42 EPIST.XXXII.— Ad eumdem. 104
—
EPIST.VIII. Ad eumdem. 46 LIBER TERTIUS.
EPIST.IX. — Ad eumdem". ' 48 EPIST.I. — Ad Goffridumepiscopum 105_
EPISTX.'—Ad Calixlum papam EPIST. II.—Ad Rainaldum 105'
EPIST.XI. — Adeumdem. ' 81
52 EPIST.III. — Ad eumdem. -
episcopiinL.
" "'
106-,
EPIST.XII—Ad eumdem'.' 53 EPJST.I\.. — Ad eumdem. " 107
EPIST.XIII.—Adeumdem. 84 EPIST.V. — Ad eumdem. 107
—
EPIST.XIV. Ad Honoriumpapam. 55 EPIST.- —
YI. Ad eumdem. _ 108
—
EPIST.XV. Ad eumdem. . 55 . EPIST. VII. —Ad eunidem. _ -' 109
EPIST.XVI. — Ad Petrum cardinalem. . 57- EPIST. V III. — Ad eumdem' 110'
EPIST.XVII. — AdBiehardum episcopum. * B7 EPIST.IX' — Ad eumdem. - - 111
EPIST.XVIII.— Ad Cononemepis.copum. . 87- —
EPJSTX. Ad eumdem. ' 112
EVIST. XIXV—Ad Girardum episcopumV " ' 59 _ EPIST.XI.—Ad eumdem. 112
—
EPIST.XX, Ad eumdem. I ' 60- - EPIST.XII.— Ad Ulgerjum episcopum. 118"
—
EPIST.XXI. Ad eumdem. , 61 —
EPIST.XIII. Ad.IIdeberturiiepiscopuin " 120
r-=-
EPIST.XXII. "Adeumdem. 64 EPIST. X IV. — Adeumdem. 121.
EPIST.XXIII. — Ad eumdem. 64 - EPIST.XV.— Ad eumdem, - 121
EPIST.-XXIY.— Ad eumdem. - 63* —
EPIST.XVI A'deumdem. 122
EPIST.XXV.'~Adeumdem. -65 —
EPJST.XVII. Ad eumdem. 124"
—
EPIST.XXVI. Ad eumdem. 66 EPIST.XVIII.—Ad.eumdem.' 124
—
EPJST.XXVn. Ad eumdem. 67 EVIST. XIX" —•Ad eumdem." - , . 125
—
EPIST.XXVIII. Ad Hugonem archiepiscopuni. "" 6S EPIST. X XV—Adeumdem. 126.
EPIST.XXIXV—"Ad Um. aTchlepiscopum. 69 EPIST.XXI. — Ad eumdem. . 126
—
EPIST.XXX. Ad Radulfum archiepiscijpum. —
69- " EPIST,XXII. —Ad eumdem. - .126
—
EPIST.XXXI. Ad_-R.archiepiscopuin.
' 70 EPIST. XXIII. Ad eumdem. 127
LIBER SECUNDUS. " —
EPIST.XXIY. Ad eumdemV 127
EPJST.I. —Ad Ivonem episeopum. 7-1 —
EPIST.XXV. Ad eumdem. - 128
— ' . —
EPIST.XXYI. Ad eumdem.
EPIST.II. Ad eumdem. ~ 71 ' 129"
EPIST.III.—Ad"eumdem. 72 EPIST. XXVII. — Ad eumdem. 129
EPIST.IV. — Ad Ivonem pontificem , 73 EPIST. XXVIII. — Ad eumdem. , 150, •
EPIST.V.—Adlvonemepiscotmm. • 73." EPIST. XXIX-. — Ad eumdem. ' 151.
EPIST.VI. — Ad eumdem. ' 74 EPIST.XXX.—Adomnes episcopos,abbateset univer-
—
EPIST.VII. Ad eumdem. , 74 sos sanctasEcclesiasfilios,pra^cipue
* tamen domno Dde-
—
EPIST.YIII. Ad eumdera. " 77 bertq.episcopo'' - 151
—
EPIST.LX. Ad eumdem.- 78 EPIST^XXXI.'—Ad-Ranulfum episcopum. 152
EPIST.X. — Ad eumdem. - 79 Ei>isf. —
XXXU. Adeumdera. "' ' 155
EPIST.XI.—AdTeumdem 79 EPIST.XXXIII.— Ad eumdem." 155
EPIST.XII. — Ad eumdem. 80 EPIST.XXXIV.—Adeumdem." 134
EPIST.Xni. — Adeumdem. 81 - EPIST.XXXV.— Ad eumdem." 154
—
EPIST.XIV. Ad eumdem. 8_2 —
EPIST.XXXVI. Ad eumdeni. - 133
EWST.JN, — Ad eumdem. 82 —
EPJST.XXXVII. Ad eumdein, " 156
 i30S - OUJE 1N HOC TOMO CONTINENTUR. i506
EPBT,.XXXVin. — Ad Petrum episcopum. 157 EPIST.XII. — Ad cumdem. 195
EPIST.XXXIX. — Ad Petrum episcopum. . 158 EPIST. XIII. — Ad eumdem. 195
EPIST.XL. — AdPetrum episcopumet Goscellnumar- EPIST.XIV."—Ad eumdem. 196
chidiaco"num.— 141 —
EPIST.XV. Ad G. decarium. 198
P.
EPIST.XLI. —Ad episcopum. ,142 EPIST. XVI. — Ad Guillelmum. 199
XLII. Ad ,T. ' 145 EPIST. X Vn. — Ad dueem Norlhmannorumet
EPIST. episcopum. regem
EPIST.XLIII. — Ad R. episcopum. 144 Anglorum Hainficum. 200
LIBERQUARTUS. EPIST.XVni. — Ad GuillelmumAquitanorum " ducem.
EPIST.I. — Ad Hugonemabbatem. 145 ..'.". ' 200
—
EPIST.II.' Ad Pontium abbatem. - 147 . EPIST. —
XIX. Ad eumdem. 201
' - 149 EPIST. XX. — Ad
EPIST.III.—AdBaiuricumabbalem: eumdem. 202
EPIST.JY. — Ad eumdem. 150 EPIST. XXI. — A"d eumdem'. ..." 205
EPIST.V. — Ad-eumdenr. _ 150 . EPIST.XXII.— Ad Mathildem Pietaviensem ' comitis-
EPIST.VI. —Ad .Toanriemabbatem. 150 Sam. . v - - _ . ... 204
EWST. VII. — Ad Guilie"lmum abbatem. - 151 EpiST'.,-XXni. — A<iHermerigafdem Britanriorhm cd-
EPIST. VIII. — Ad Guillclmumet Bernardum abbates. mitissam.
" ' _ " 205
,152 EPIST. X XIV. — Ad eamdem. ,, - 206
EPIST.IX.—Ad Guiilelmumabbatem et ad Guilleimum - EPIST.XXV.— AdAdelardumd'e' Castfogunfefii. 207
archidiaconum. . 155 >EPIST. XXVI.— Ad Gdffridumde Meduana. 208
EPIST. X.—:Ad Afchembaldum abbatem, 156 EPIST. X XVII. — A'dRainaldum. 209
EPIST. XI. — Adeumoem. 156 EPIST. XXVIII. — Ad Radulfum. 21u
" EPIST. XII. — Ad Hameiinum abbaleni. 157 Monitumin epistolam sequentem.- 211
—
EPIST.XIII. Ad Guaiferiumabbatem: 158 Epist. ad Cluniacenses. 211
EPIST.XIV.— —Ad Befrieriumabbatem; 159 OPUSCULA.
EPIST.XV. Ad eumdem; ' 159 . I. — Txactatus de cprpore et sanguine DpminiJesti
EPIST.XVT.— Ad emndem. - 159 Ghristi. . 2ll
—
EPIST.XVII. Ad eumdem. , 160 II. — De ordinatipne episceporum et de investiturA
EPIST.XVIII.— Ad eumdem. 161 laicorum. 214
EPIST.XIX.—Ad eumdem. 161 —
III. De Simoniaet inveStitura laicorum;quaTeutfar
— Ad Bernardum abbateni. 161 dicatur '
EPIST.XX. — que
- ha^resis. _- .. 218
EPIST.XXI. Ad Odonemabbatem. 162 IV. — .De possessionum ecclesiaslicafura investitufa;
'
EPIST. XXII.—Ad Amblardumabbatem. - 165 quodregibus concedatuf. 219
- EPIST.XXIII.— Ad G. priorem. 166 — _
, . V. Ad Caiistum papam,- qualiter in. ecclesianid_-
—
EnsT.XXIV. AdHamelinum et cajlerosomries. 167 spensatiohes fieri debent. . 221
—
EPIST.XXV. —Ad dileclos in Christo fratres. 168 VI. — Qu33tria ecclesia specialifer habefe debet; ad
EPIST!XXVI. Ad dilectos in Christo discipulos, Iri- eumdem papam. 221
168 —
VII. De afca fccderis. • -'
gebaldumet omnesalios.
— — ^ 222
EPIST.XXVn. Ad dilectosfilios et fratres, Hugd- VIII. Quid baptismus, quid confirmatio,quid ihfit-
nempriorem etC83leros omnes. 169 triofum uhctio, quid corporiset sanguinis Christi '' ' "perbe-
—
EPIST.XXVHI. Ad Robertum. 170 plio in anima Chfistianaoperentur. 228
EPIST.XXIX.— — Ad Rainaidum. 171 IX. — sit
Quid sactamenti iteratio. . . 226
EPIST.XXX. Ad ffatres et R.
filios, priorem et alios X. — De promissionibusquas pro cpnsecralidhe,sub
omnes. - 172 nomine professionis,abbates faciunt-episcopis. 227
—
EPIST.XXXI. Ad fratres et filios,R. priorera et ca3- XI. —Deillis qui in capitulo Inordinate clamant; ef
teros oriines. 1-72 de his qui ibi inordinale f espondent. 228
— —
EPIST. XXXII. Ad dileclos filios, "priorem R. et XII. •— Qu33tria pasloribus inesse debeant. 229
bmnesalios. 173 XIII.—Invectio Dei eontrapeccaiorem et peccatori_
EPIST.XXXIH.— Ad dilectos filios,B. priorem et om- confessio precantis niisericbrdiam. 229
iies alios. 175 —
XIV. Aliainvectio contra peccalorem et posnitentif
— '
EPIST.XXXIV. Ad Gofffidum de Sufgeriis, Jorda- peccalcriscbnsplatio- ., 250
hum de PodioRebelli, Rainaldum,Cartaldum et Hefveum XAr. — Lamcntatiocujusdam peccatbris accusanlisse
deOlona. , _ 174 el judicantis". . 251
EPIST.XXXV. — Ad Jordanum et Rainaldum Carlal- XVI. - - Oratib ad Jcsum. 254
'dum. - ,174 XVII. —Oralio admalremDomini. 254
EPIST.XXXVI. Ad— " Hamelinumpriorem et Bnccium XVIII. — Hymnusde S. Mafia " Magdalena. 25?
"cellarafium. 175 SERMONES. ;
Episr. XXXVII.— AdHamelinum. 1/a SfermoI. —In nativitate Domini
— I. 25?
EMST. XXXVIII. — AdAndream. 176 Sermo H. In nativitate Domini II.. 240
EPIST.XXXIX.— Ad eumdem. 176 Sefmo IH. — In nativitate DominiIII. 244
—
EPIST.XL. —Adeumdem;. 176 Sermo —
IV: In nativilate Dsmini IV. . 248
EPIST.XLI. Ad Guillelmum fetalios fralres apud ca- Sermo V. — De resurfectione Domini. 252
slellum manenles. . 177 SermoVT. — De ascensione Domini. • 258
EPIST.XLH. —Ad Guillelmum priorem de Castelloet Sefmo Vn. — De purificatibnesanctasMafte. 262
fratres qui cumeo sunt. 177 . SefmoYIII. — In omni festivitate B. Marias matris
—
EPIST.XLIH. Ad Guillelmumfetfratfes cumeo apud Demini. 266
Castfeliummanentes. 178 —
SermoIX. In festivilate B. MafiaeMagdalenas. 270
—
EPIST.XLIV. Ad Bernerium priorem., 178 Sermo X. — De latrone salvato in cfucfer 274
EPIST.XLV. — Ad eumdem. , 179 Sferriio Xli — In festivitate beati Behedicti 270
EPIST.XLVI.— AdJ. priorem et CBeteiosomnes dile- Le_ctori. 281
ctosfratres. 180, Tractatus de ofdinationeepiScopofum_ " et de investilu-'
EPIST.XLVH.— AdBohertum. 181 fa laicorum. - 281
—
EPIST.XLVIII. Ad Herveumet Evam. 184 —
Appendix. PrivilegiumThi3bdeficiXarnotensis epi-
EPIST.XLIX — AdHerveuminclusum: _ 186 scopi, pro irionastefio Vindocinensi, ipso ' dedicationis
EPIST.L. — Ad eumdem. 186 ejus die scriptum. - 289
LIBER QUINTUS.
- EPIST.I. — Ad Gualtefiumet Goffridumde Alogia. THWFRIDUS ABBAS EFTERNACENSIS.
" 187
Nbtitiahistorica: 293
—
EPIST.II. Ad Gualterium, thesaurarium. 187 Nolttialitteraria. 295
EPIST.III.—Ad eumdem. 188 FLORESEPITAPHII SANCTORUM. ;
EPIST.IV. — Ad Slephanumdecanum, Hubertumcan- Proloquium.dedicatorium.- 2'97
tofem et Guarnefiumarchidiaconum. . 189 Lectori. " 501
—
EPIST.V. Ad eosdem. 189 Ilerum lectori. _ 301
EPIST.VI. —Ad Huberlum prcecentorem. ' 190- VitaThiofridi. 305
EPIST.VII.—Adeumdem. 191 Versus de suis fforibus . 515
EPIST. —
VIII. Ad ettmdem.- 192 Incipil procemiumin lilffiim llprum epitaphii sancto-
EPIST.IX. — Ad euradem. 192 rum. .^ - '515
EPIST.X. — Ad eumrfcm. 192 FLORESEPITAPHII SANCTORDM.
EPIST,XI. — Ad Guarneriumarehidiacor.um. 194 LIBER PIUMUS.
 ORDO RERUM - 1508
.307
CAP.I. — De POquod DominusDeus nosler, magnus proabhatiaS. ManSuetiTullensis 456
in magnis, gloriosiusoperetur in minimis. 517 —
Xil. Fundalio pfioratus de Landecourt. 459
CAP.II. — De spiritus et carnis,post duellum, concor- —
XHI. Charta Pibonis episcopi Tullensis de conSe-
dia et felicitalis utriusque pra.rogaliva. 521 cratione ecclesiasdePorto. 440
—
CAP.III. Quodnulla carnis substantia carne sancfo- XIV.r- Privilegiumpro ecclesia S. Gengulfi. 442
rum sitnobilior et in ipsa corruptionegloriosior. 524 —
Appendix. Gesta episcoporum Tullensium Incipit
CAP.IV- — De reliquiis Babylasmartyris, et in apo- catalogus pontiiicum Tullensium a beato MarisuelPet
istatamangelum, potestate hominis. 526 deinceps. 447
—
CAP.V. De sanctorum somatum suavissimiodoris
Jfagrantia, et templi Dei, et arca3,et altaris coaptatione SUAVIUS ABBAS S. SEVERI.
mystica. — 528 Nplitiahistorica. 475
CAP.VI. De dote sanctasanimajet de odorisin cor- Statuta Suavii pro S. Severi villa. 477
pus exanimatumtransfusione.
—
552
CAP. V II. De distantiainter defuncta veteris
" Ada;, FOLCARDUS ABBAS LOBIENSIS.
et novi Ads filiorumspmata. " 555 • Notitia historica. 481
LIBERSECUNDUS.- EPISTOLA FOLCARDIABBATISHENRICOIMPE-
'
CAP.I. — De mausuleis sanctorum,et quare omhisla- RATORI. 481
pis pretiosus et aurum sit eorum operimenlum. 557
CAP.II. — Quodtanto cineri non comparelurmateriale ADELGORIUS ARCHIEPISCOPUS MAGDE-
aurum, nec omne, quod in rebus volventibus est pretio- BURGENSIS.
sum. 541 EPISTOLAADELGORII elaliorum adepiseopos Saxo-
—
CAP.III. Quodjus sanctasanima;sanctitalis suae af- nia?, F-rancias,Lotharingiffi et omnes Ghristi Ddeles.
fiuentiam transfundat in omnia pulveris sui ornamenta 485
et operimenta. 545
CAP.IV. — Quodcives civitalisUranicas floccipendant THEODORICUS ABBAS S. HUBERTI ANDA-
quidem monstra avaritias; sed iriagnipendantdevolionem GINENSIS.
fidei Christianas. 547 EPISTOLAAD LEODIENSES. 487
CAP.V. —Quod per mundi concupiseibilia,comparen-
tur etiam coelestia. 550 HUGO LUGDUNENSIS ARGHIEPISCOPUS.
CAP.VI. — Quod praclara sit sarictofumpauperlas, Nolilia hislorica. 487
quas posl carnismorleiri, coeliet terra meretur divifias, Notitialitteraria:- 499
et quare habeant c.iboriaet pyfamidas. 556 EPISTOL/EET PRRTLEGL4.
CAP.VII. — Quidsenliendum sitde illis eleclorumDei I. •—Epistola Hugonis Diensis episcopi ad Rodulfum
pigneribus qubsconsumunlura bfesiiiset avibus, vel im- archiepiscopum Turonensem de legatione sua. 507
merguntur fluminibus 558 II. — Alia ad eumdem,qua eum invitat ad concilium
LIBER TERTIUS. 507
CAPI. — De sanctorum nominum gratia et potenlia.- Divionense. III.
,
— Alia ad feumdeiri,qua eum invitat ad concilium
563 Arvernense: V •. 508
—
CAP.II. De umbfis. 570 —
IV. Aliaad eumdem, qua eum invitat ad concilium
C.Ar.III. — De virgis et baculis. 572 Augustodunense. 508
CAP.IV. — De cujuscunquelextura ac generis vesli- —
V. Lilter33Hugonis archiepiscopiLugdunensis de
bus. - 574 Ecclesia sarictajFidis de Castelletodata monasterioCon-
CAP.V. — De liquoribus aqua3, et vini, et olei et chensi. _
tumba Nicplai. 579 _ VI. •—Ad GregoriumVII ponlificem Romanum.—503 De
CAP.VI. — De SymmyslasJoannis polyandro". 581 Aiigustodunensiconcilio. ' 509
CAP.VII. —De vasculisel leclulis. 582 — — ^
VII. Ad eumdem. De concilioPictaviensi. 509
LIBER QUARTUS. .VIII.— Ad Malhildem comitissam.— De electione,
CAP.I. — De ligi:oprasvaricationis. 385 ptomotione et consecrationeDesiderii, abbalis Casinen-
CAP.II.—De liguo reparalionis. 585 sis, in ponliiicem Romanumsub nomine Yictoris IH.
CAP.III. — De clavis Dominiciset lancea militis. 594 511
CAP.IV. — Quodex salutari crucis patibulo,in omne — —
IX. Ad eamdern. De iisdem.- 514
sanctorum suppliciumiransfusasit sanctificatio. 595 X. — Litteraa Hugonisarchiepiscopi Lugdunensis ttd
CAP.V.— Quodnihil in mundo preliosum comparetnr Hugonem arthifepiscopum Bisuntinum pro-monachis S.
crucibusPelri et Andreai ac Pauli calenaj. 596 Benigni Divionensis. * 516
CAP.VI. — DR lapidibus protomarlyris Stephani et XI..—Liltera ejusdemHugonisad Lamberlum episco-
craticula Laurentii.
' CAP.VII. — 597 pum Atfebatensem,quilius eum invital ad conciliumAu-
Qua illectus cupidinescriptor libelli hu- gustodunense. 516
jus di(Bcillim_3 materiei prasumpseril ingenioli sui ma- —
. XII. HugohisLugdunensls — archiepiscopiepistola ad
num insefere. 599 Robf.rtum comitem FlandriaB. Vice SS PonU ut
SERMONESDUO. Lambertum excipiat tuealurque rPgat. 517
Sermo I. — De sanctorumreliquiis. 405 ' XIII. — Chafta Hugonisarchiepiscopi Lugdunensis et
SermoII. — De veneralione sanctorum. 407 apostolioassedis legati, de absululione Fulconis Andega^
FRAGMENTAVITJEDUPLICISS. WILLIBRORDI. vensiscomitis. ' 517
I. — De primordiis monaslerii S1Willibrordi. 411 . XIV. —Hugo Lugdunensis archiepiseopus ecclesiam
II. — De translatione S. Willibrordi, el de Frilhelone S. Desideriiin Brixia Cluniacensibusdonat. .
ex comitemonacho. 411 1 XV. — Ad Lambertum Atrebatensem episcopum.518 519
III. — De eodem Frithelone, ex lib. iv Yil* metrieas —
XVI. Ad eumdem. - " 519
S. Willibrordi. 412 XVII.-—AdIvonemCarnotensemepiscopurtt. 520
RhyUunus de S. Willibrordo. 413 " — —
XVIII. Ad eumdem. Respdndet epistote LX Ivo-
" nis. 520
. PIBO EPISCOPUS TULLENSIS. - XIX. — Ad archiepiseopumSenonensem, pro abbale
Nolilia historica. 415 S. PetriVivi. 522
DIPLOMATA. XX.— Ad Haganonem.Eduensem episcopum,pro Hu-
I. -- Privilegium pro monaslericS. Apri. 419 gone Flaminiacensi. 525
II. —ControversiamYaloneminter abbatem S. Arnulfi — —
XXI. Ad Urbaoum papam. De Roberto abbateS.
el abbatissam Buxeriensem de ponte quodam exortam Remigii Remensis. . 525
compescit. 421 —
XXII. EpistolaHugonis legati, ad Robertum abba-
III. — Confirmatioprivilegiorum prioratus de Asmari- tem Molismensem, ordinis Cisterciensis instilutorem.
tia. 422 523
—
IV. Chartapro ecclesia sancli Deodati. 424 —
XXIII. Decretum Hugonis Iegali de toto negotio
—
V. Littera de ecclesiade Munz. ' 425 Molismensiumatque Cislerciensium. . 525
—
VI. Littera de cella AsmanliaB. 426 —
XXIV. Epistola HugonisLugdunensisad Paschalem
—
VII. Fundatiomonasterii S. Leonis Tullensis. 427 papam. — Nuntios Alberici, abbatis Cislerciensis primi
VIQ. — Privilegiumpro abbatia S. Leonis Tullensis. commendat. - - 525
• • 451 —
XXV. XXVI.— Hugonis ad S. AnselmumCantua-
IX. — Fundatio prioratus S. Theobaldi. , 433 riensem episcopum. 523
—
X. Privilegiumpro ecclesiaS. Marias.' 455 —
XXVII. DonalioHugonisLugdunensisde ecclesia S.
—
XI. Fundatio prioratus S. Jacobi in CastelloNovo Gerroani. 523
 1509 Qll^ 1N HOC T0MO CONTINENTUR. 1510
XXVQI.— Hugo Lugdunehsis archiepiscopus coram DIPLOMAEJUSDEM pfo hionastefio Gellonensi 715
eplscopis Gratianopolitaho,Dlerisi et Lingonensi, compo- EPISTOLyE LIETBERTTABBATIS S. RUFI
nit discordiaminter monachos S. Benigni DMonensis " et I. —Ad Ogefiumprapositum cohgregationis -Ferrani- - 715
ecclesiis Saliriensibus. 526 C33. — Commendat ei ordinem cahonicum.
clericosBisuntinospro — Ad amicum. —Dehpflatuf cleficos a frequenti
XXIX — Charta donationis ecclesis S. Joannis de adII. feminasaccessu. • 719
Bruillolis ab Hugone archiepiscopoLugdunensis Ecclesi»
abbatias Saviniensi.' „ 527
XXX.— Charta donationis ab archiepiscopo Hugone WERNERUS ABBAS "S. BLASIi 'tN'ASILVA
Lugdunensi abbatiaj Saviniensi de capella S. Petfi 528 Ca- NIGRA. , ,
Notitia. • 719
mqpseto.
XXXI. — Charta donationls ecclesiss de Bessennaco "DEFLORATIONES SS; PATRUM'.
abbatias Saviniacensiab ' Hugone ecclesia? Lugdunensi ar- Monitum. 721
chiepiscop'6. 528 Prologus. ,. _, . "723
- • . i25
PETRUS ALPHONSIEX JUDMO CHRISTIA- Capitula libfi primi. ,..-.' ,, ' 727
NUS. Confessioffdei catho_ic33.Wefrieriabbatis,
LIBER PRIMIJSDEFLORATIONUM.
Notitia historica «t littefafia. . 527 Dbminfca quarta ante Nalivitatem Doinini'. _ 729
Notilia allera." 551 SermodeAdventu-Domini. - 755
DIALOGI. 'Dominica terlia ante Nativitatem Domirii. ' .739
Prafalio. 535 Dominica feecundaante Nativitatem Domirii; 749
Incipit dialogus. .
,. . , .. 557 Sermo de .AdventuDomirii.- 751
—
Titulus I. Ostendit quod Judsei veiba prophetarum Dominicapfoxima ante NativitatefiiDohriH.i ' , 757
cainaliter intelligunt et ea falso exponunt. , - 541 Nalivitalis-Domini. 763
—
Tit. JI. De cognoscendaprasentis JudasoTtini capti- Invigilia ' 767
• Item expositio de eodem.
vitatis
' Tit. causa tractat, et quam diu durare debea.. 567 In Nativitale Domini. " - 775
Ifl. — Destulla Juda^orumconfutanda cfedttlitate Item in eodem die. 778
super mortuorum sjiorum resurrectione, qups credunttet Sefmo de Nativitate Domini " 785
resurrecturos esse, et iterum terram incolere. 581 Sefmo"de"Nalivitate Domini, • - 788
_ Tit. rv.—Ad ostendehdum Judsos de tota lege Moysr, Dominica proxima post Nativilalem Dbriiirin 795
nisi parum observare, et illud parum Deo non placere. Sefmo de tribus silentiis." - - , • 796
593 In OctavaDomini. 799
. Tit. V. — De Saracenorum lege destruenda et sen- - Sermo in Octava Domini.
•
801
lentiarum suarum stultitia confutanda. 597 In Domini. ' 805
Tit. VI. — De Tririitate. - 606 Epiphania £13 •
. Domiriica prima post Epiphaniam.
Tit. VII. — QuomodoVirgo Maria, de Spiritu sanclo Item expositio de eodem. . - 818
"concipiens,sine viri eommislio.nepeperit. 615 . Dominicasecunda post Epiphanlani. 819
—
Tit. VHI. Quomodoin corporfe Christi incarnatum Item.de eodem evangelio. ' 823
estYerbum Dei, et fuit Christus fibmo, Simulet Deus. > 825
617 - Dominicatertia.
deijodem
_-
evarigelid. 830
Expositio
Tit. IX. — Quod in eo tempore Christus venit, quo Dominfcaquarla. 855
eum venturum fore a prophelis pradictum iuit, et quaj- Dominica quinta post Epiphaniam. . 857
1 845
cunque de eo pradicaverunt,
- in ipso et ejus ' operibus Dpminica tertia in Septuagesimai
patuerunt.— . . "624 Sermo de Septuagesima, Sexagesima
" ^et Quinguagesi-
"Tit. X. Quod yolunlate spontanea a Juda3iscrueifi- ma. - 849
xus est Christus et oecisus. 639 " 855
Dominica in qiiinquagesima. - 859
. Tit. XI. — De resurrectione et ascensu Christi. 650 Dominicain Quinquagesima.
Tit. XII. — Quod lex Christiauoram legi Moysi non Dominica in Quadragesima. _ , ' ;865
est contraria. - - "" ' 656 Sermo de tenlatione diabolica ei de'«liis quatuor ten-
DTSCIPLINACLERICALIS. 671 tationibus. , ;868
Fabula prima. 675' , Item sermo de Quadr.agesima. ' 87-2"
-Fabula II. 674 ' 873
- Dominicasecunda in Quadragesima.
FabukHI. 677 - Sermo de tribus dsculis. . 875
FabulalV. 679 ' Dominica terlia in Quadragesima. 877
FabuIaV. 679 Sermo de peccato efconfessione peccati. - 882
FabulaVI. " 680 Dominica inmedia Quadragesims. '887
Fabula VII. " 681 Dominica de Passione. t fue- 895
Fabula VIIi: 682 Sermo de carne quam Verbum assumpsit: qualis 897
Fabula IX. 682 rit secundum passibilitatem et affectus,
Fabula X. - «85 Dominicain Palmis. 899
FabulaXf. - . 684 In die Palmarum.' - 905
Fabula XII. 683 " In coenaDomini. - [907
FabulaXIll 686 Sermo in cosnaDomini. 909
FabulaXIY. - 688 Item sefmo in coenaDomiui. - . 911
FabulaXV. . - 690 In diesanctuPasehffi. . 915
Fabula XVI. 691 Seimo in Resurrectione Domini. 921
Fabula XVIL 692 Feria secunda Paschie. - 929
Fabula XVIII 695 Feria terlia Paschas. - 951
FabulaXIX. 694 DominicaIn octavaPascnas. • - 955
Fabula XX. 695 ' 957
Sermo in octava Pasclwe.
Tabula XXI. - 695 DominicalpostortavasPaschffi. . _ 959
FabulaXXn. 696 Sermo de pastoribus et mercenariis aique subjectis.942
FabulaXXni. --698 Dominica II post octavas Paseh». 945
FabulaXXIV. •
698 - Dominicatertia. _947 et
Fabula XXV. , 700 •Sermo de tribus diebus Passionis, Resurrectionis
Fabula XXVI. - 702 Ascensionis. 9-32
Fabala XXVn. . 703 . Dominica quarta. . 955
Fabula XXVIII. 704 961
InRogalionibus. _ 961
FabulaXXIX. . 703 Sermo in Rpgationibus.
FabulaXXX. 705 In Ascensione Dominj. 969
Sermo in Ascensione Domini. 972
GALTERUS AB INSVLIS MAGALONENSIS Ascensionem. 975
EPISCOPUS ET LIETBERTUS ABBAS Dominica post 979
In die sancto Penlecostes. 983
SANCTl RUFFI. Sermo in die Pentecostes. .
Notitia historica in Galterum. 7U7 Feria^ecunda post Pentecosten. 989
.Notitia hisloriea in Lietbertum. - 711. Feria terlia post Pentecosten. 991
Nolitla lilteraria in eumdem Lielbertum. 711 Dominicain octava Penteeostes. 995 -
001
EPISTOLA GALTERIad Robertum pvsepositum insu- Capita libri secutjdi deflorationum.
lanum. 713 LIBER SECUNDUSDEFLORATIONUM.
1311 ORDO RERUM QUJE IN HOC TOMO,CONTINENTUR.
Dominlca I post octavam Pentecosten.
" - 1003 • De de spirilu, d'emente. -
' anima, 1173
Expositio de eodem. -'" 1007 DominicaXIXpost Pentecoslen. 1177
Sermo de pcenisanimarum. .1011 De eoquid sit-fides, quld cognitio Cdei, etde tribus
Sermo de locis posnarum. . - ' 1012
^radibusutriusque. , 1180
Sermo "dedivife et paupere. 1014 De remissione peccatdrum, etsi sacerdotes peccata ai-
• 1015 ihittere - 1181
DominicallpostPentecoslen. possintV
Item jexpositio-ejusdemevangelii. • . '-- ;1019 . DominicaXX.post Pentecosten. . 1187
Sermo;de'eofporeDomini. . "1021 De SacfamentocoDjugii, deorigineet causa etinslitu-
Dominica Hl-postPenlecPslen. 1029 .tionebjus. '- " . 1195
\ Sermo de lapsuprimihominis. _ 1052 - DominicaXXIpost Pentecosten. ... 1197
DominicaTY post Pentecosten. 1057 ' 1199
' Dominica V D"e;'fl_gellis_Dei, etdegemhia^.ercussione.
post Pentecosten.
- 1043 -"'Deihlirmitate carhis, et lolefahtia divins cprreplionis
Sermo.de Ecclesia. . 1047 "— " , . ---'.- - - - • 1201
: Dominiea VI posl Pentecostcn. 1055 ,. DominicaXXII-post Pentecosten. ^Ql
DominicaVII post Pentecoslen, .• - • 4061 De remissione peccalorum. 1205
Item expositio de eodem. ; ,1064 _ Jlominiea XXIII postPentecosten. . ' 1215
Dominica VHIpostPentecosten, .- -__."- .-T__L073'" ; -DominicaV ante ^ativitatem Domini, sermo. 1217 ',
Sermo de bono etmalo. . -___., ,1080 _ De.quinque exercitationis gradibus quibus.justi in hac
DominicaIX postPentecosten.-. ,';., '•.;. :~'_..7.~l.,i{'Q.83" vita exefcerilur/et.dequinque statibus. " ----._ -1225
De quatupr debitoribus, .-_..-'-'' ,•'-'" >~'>"\-MBQ': -
- *-»/iv4"VU$Sf- Jn.'dedicafione ecclesise." . " "_ 1225.
DominicaXpostPentecosteri.' '•" -'/_-_ . ..... Sefmb iriYdedieatiohe ecclesia3i
' - 1227
Item expositio de-epdem-. .-'___,-,_.--'.-K- '1093- SSermo^deaedicatione. 1250
,-.DeElia et'-JezahelV-;:"". •".-_;.."_ V-;-;'-!.f.,'":.'.''-;•.'. :
•_IflJ.§V Ttem"de dedicatipne". " - • - _. . 1254
"
"Devefbis§aptemi&\-;~-T.ransiie.ddnie:-.__._.. -'r*-£<.A63i'- --"-Sefmb"de'dedicalibne.
- :V.'-}•--'>>M_)99.- 1259
, Dominica XI post-pentecostehV -.Setmoiridedicatione. - ; -1242
- -. "- '.""•';-'';.'vr>'Vf..1100.' ': '" "-
.Exposiiiodeeodem."'". "De'Uribus%dica'lionibus; ' - "'".""-lSiS
De verbis David : Ascensionesin cordei • •1105- -"-Sefmo-iri"aetlicatibiie.dltaris. -• -_•;"..'"'" I^oO
Dejactantia. - -. 1106
De compunctione. " 1107 S. ROBERTUSPRIMUSABBAS MOUSMENSIS
Dominica XII post Pentecosten. 1107 ET ORD. CISTERC. FUNDATOR .
Expositio Gregorii de ebdeni. •' 1110
De sacefdolibus.et sex xtatibus-saeculh -.-.. _.;, .1111 BERTE' COMMENTARIUSPR/EVIES AD YITAM S. RO-
• Dpmihiea.XlII,postT.'enteposteh",|rV.,V. - . ,1255
._ .' .VV/iVwS , ordinis Roberti exor-
. ,.Devefbis". 'JSgridimini:-liliai'jSioh,"et-'de .tfibusrvisipi- _;-.?'I.;—R«formationes Benedictini, '
' ;'dia,'-fundatio"Mplismensis.' _ 1255"
DibusjHiristiV;:-^.,?:^-'- -'^>.-=lVv. '••>'.: ."vl.-filaS,. "^JI.V^-IniJialccenbbii et prdinis Cisterciensis,'et trans-
'. DbralnieaXrV"postPentecpsle&..- - ,- ; -;',-__-»-;V_il51'"itusVS/Rpherliaaieumdem.-,'
-'>V'''""'•'.-'• .;;';• t-r'V.J-155 ..,-.. -: ...•.„1260
Deslx'speciebus.lepra3._ a_Cistercib_-aii
Moralitas'de NaaihariSyfo. . _..".,V .1157 " llblismumVejusdem.astas,
;.'."-,-/,
" 'J-HI:*r^Revocatib'etTet3itus-S;--Rpbefti
cultus
DominicSXV post Penteeosten,, -" _.,__•-.'". 1159., • •sacer, scriptpres-vitaaV
: GollatioDei cum diabolode'jure Dei et hqmihisVVll43 "" YITA *'-.;.-?"'./. 'S-V- '• - ------ -"• -1S66-
De dupbus dominis, et duabus civiljttibus. - "•'"_-'= 1144 SANCTI ROBERTI; ' ' - .:126ffV^,
.. 1146" -:-Prblpgusv;. :'<..-"-f»'.--.-, .... .... :
Exemplade vafiisgeneribusavium. - . - - CAK.I. — S/TIobefti-nafales/tif6cinium;vilsereligiosa?, * ---•-:•.
Exempla de herbisV . , -
1151 et
pfsefectu.fffi qujedani." "."',,..' .^"1271
-';DominicaXVIpostPeritecosten. .1152 " Gif: II.—-i'Coshobja.-MolisfflBrise fundata;
"De mofientibus, et de exitti animarum. . -.1154' ' .i.t-Cisterciens'e
'
De mofte, et quid sit morsj._etde tribus gehefibus ':
' CAP.III. ,- ">•?"- .'•-;'>-•: . ", 1274
~
1159 funus. .--'"'' MorsacsepultufaS. Robefli, ' - miracula et
tnortis. . 1179
De origine anima3:_ 1161 —
Csv. IV. Yarii mbfhi cufati, cascusilluminatuSj ere-
DominicaXYII post Pentecosten 1165 .bta 1284
De avaritia et ejus remedio. 1164 paralytica, energumerifeliberatse; '
De duobus generibus humilitati 1167 Precessus canenizationis. 1287
De coniiheiidatibnehumilitatis,, e* mvectione in super- S. ROBERTI EPISTOL.E. 1295
biam. , 1169 MATHILDIS COMITISSA. . .
DomiriicaXVHIpost Pentecosten; . 1171 VITA ET DffLOMATA. , 1293
De Chagtat^. 1172 IKDEX EEItrjH £T VXItfiOnDlfi 1293

rifilS TOMI GENf ESIMI QtliNQUAGESIMI SEPTIMIV

Ex lypis MIGINE,au Pelit-Moiilrptigc.