6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 280 6.

JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å

6. JÖò J<£P"£∞ (Ѩâ◊√=ÙÅ∞) ã¨∂~å

ѨiK«Ü«∞O
Wk =∞Hͯ֒ J=`«iOz# ã¨∂~å. D ã¨∂~åÖ’ Ѩâ◊√=ÙÅ QÆ∞iOz =zÛ# „Ѩ™êÎ=#
P^è•~°OQÍ D ã¨∂~å‰õΩ D ¿Ñ~°∞ ÃÑ@ì_»O [iyOk. D ã¨∂~å =ÚYºOQÍ Ô~O_»∞ q+¨Ü«∂Å#∞
<˘H˜¯ K≥|∞`«∞Ok. Jq : ^è•i‡Hõ qâßfiã¨O (D=∂<£), W™ê¡g∞Ü«∞ =∞øeHõ ã¨∂„`åÅ∞.
D =∞øeHõ ã¨∂„`åÅ∞ W™ê¡g∞Ü«∞ qâßfi™êʼnõΩ ѨÙ<å^Œ∞Å =O\˜q. ^Õ=Ùx qâ◊fi
™ê„=∂*ϺkèѨ`«ºO, ^≥·==K«<åÅ J=`«~°}, =∞~°}Ï#O`«~°O =∞m§ rqOK«|_»_»O, f~°∞Êk<å#
tH∆Í |Ǩï=∂<åÅ∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q WO^Œ∞Ö’ L<åfl~Ú. D ã¨∂~å JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ L#fl â◊H™Î˜ ê=∞~å÷ºÅ#∞,
PÜ«∞#‰õΩ =∂„`«"Õ∞ „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ# ã¨$+≤ìOKÕ â◊H˜Îx qâ◊nHõiã¨∂Î, ^Õ=Ùx qâ◊fi™ê„=∂*ϺkèѨ`åºxH˜
~°∞A=ÙÅ∞ K«∂Ñ≤OzOk. JÖÏ¡ÇπÏ Éèí∂=∂ºHÍâßÅ ã¨$+≤ìHõ~°ÎQÍ D ã¨∂~å ã¨Ê+¨ìO KÕã≤Ok.
=∂#"åox =∞\˜ì #∞Oz ã¨$+≤ìOKå_»h, XˆH XHõ¯ „áê}˜ #∞Oz =∂#"åox ѨÙ\˜ìOKå_»h,
PÜ«∞# Jhfl `≥eã≤#"å_»h, Jhfl „QÆÇÏ≤ OKÕ"å_»h, =∞#O ~°ÇϨ 㨺OQÍ LOz# "å\˜x, |Ç≤Ï~°`æ O«
KÕã≤#"å\˜x, =∞#O Kտ㠄Ѩu Ѩxx JxflO\˜h Ziy#"å_»x, =∞#‰õΩ Hõ#|_»x JQÀK«~°
q+¨Ü«∂Å `åàÏÅ∞ PÜ«∞# =^ŒÌ<Õ L<åflÜ«∞x (JO>Ë =∞# „QÆǨÏ} â◊H˜Î, WO„kÜ«∞ *Ï˝<åxH˜
Jf`«"≥∞ÿ# q+¨Ü«∂Åhfl `≥eã≤#"å_»h), PÜ«∞# =∞#Å#∞ ~å„`«∞ÅÖ’ =∞$`«∞Å =∂kiQÍ
KÕ™êÎ_»h, q`«Î<åxfl, >ˇOHõ#∞ peÛ "≥ÚÅÔH`ÕÎÖÏ KÕ¿ãk PÜ«∞<Õ#x, xs˚= Ѩ^•~°÷O #∞Oz
rqx, rq #∞Oz xs˚= Ѩ^•~å÷xfl f¿ãk PÜ«∞<Õ#h, ~å„ux q„âßOu ã¨=∞Ü«∞OQÍ KÕã≤Ok
PÜ«∞<Õ#h, =∂#"åo „ѨÜ≥∂[#O H˘~°‰õΩ ã¨∂~°∞º}˜‚, K«O„^Œ∞}˜‚, #Hõ∆„`åÅ#∞ ã¨$+≤ìOzOk
PÜ«∞<Õ#h, ѨOkà◊§ g∞^Œ áêˆH, áêHõx K≥@¡`À ã¨Ç¨ ~°Hõ~°HÍÅ `À@Å#∞, =∞# „ѨÜ≥∂[#O
H˘~°‰õΩ Ѩâ◊√=ÙÅ#∞ ã¨$+≤ìOzOk PÜ«∞<Õ#x D ã¨∂~å JÖÏ¡ÇπÏ QÆ∞iOz qâ◊nHõiã¨∞ÎOk.
JÖÏ¡ÇπÏ XHõ¯_Õ Jh, Ü«¸^Œ∞Å∞ „ÔH·ã¨Î=ÙÅ∞ PáêkOz# q+¨Ü«∂ʼnõΩ PÜ«∞# Jf`«∞_»x
D ã¨∂~å ã¨Ê+¨ìO KÕã≤Ok. JÖÏ¡ÇπÏ q+¨Ü«∞OÖ’ J|^•úÅ∞ HõeÊOK«=^ŒÌx W~°∞=~åæÅ#∂
ÃÇÏK«ÛiOK«_»O [iyOk. "åà◊√§ `«=∞ ã¨O`å<åxfl QÆ∞iÎOz#O`« `ÕeQÍæ k=º Y∞~üP<£
JÖÏ¡ÇπÏ =K«#O J#fl q+¨Ü«∂xfl QÆ∞iÎã¨∞Î<åfl~°h, HÍx P`«‡ q<åâ◊<åxH˜ áêÅÊ_ç# "åà◊√§ D
x*Ïxfl #=∞‡ÖËHõáÈ`«∞<åfl~°x D ã¨∂~å "åºMϺxOzOk. „ÔH·ã¨Î=ÙʼnõΩ ã¨O|OkèOz „Ѩ`ÕºHõOQÍ
„Ѩ™êÎqã¨∂Î, qâßfixfl ã¨$+≤ìOz# JÖÏ¡ÇπωõΩ Jã¨Å∞ Éèψ~º ÖË#ѨC_»∞ H˘_»∞‰õΩ ZÖÏ LO\Ï_»x
„ѨtflOzOk.
ã¨$+≤ì "≥#∞Hõ L^ÕÌâߺÅ∞, ÅH∆ͺÅ#∞, Éèí∂q∞ÃÑ· =∞# LxH˜ L^ÕÌâ◊º ÅH∆ͺÅ#∞ D ã¨∂~å
z=~À¡ „Ѩ™êÎqOzOk. JÖÏ¡ÇπÏ ^Œ$+≤ìÖ’ =∂#"åoH˜ „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ# Ǩϟ^• LO^Œx D ã¨∂~å
`≥eÑ≤Ok. Éèí∂q∞ÃÑ· =∞x+≤ L`«Î=∞"≥∞ÿ# q^èŒOQÍ =º=ǨÏiOKåÅx L^Àƒkèã¨∞ÎOk.

Q
554 0
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 281 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å

6. JÖò J<£P"£∞ ã¨∂~å =^ŒÌ<Õ LOk.5 J~Ú<å g∞~°∞ ã¨Oâ◊Ü«∂

xH˜ Ö’<≥· L<åfl~°∞!6
J=`«~°} : =∞Hͯ PÜ«∞`«∞Å∞ : 165
Jáê~° Hõ~°∞}Ï=∞Ü«Ú_»∞, Ѩ~°=∞ Hõ$áêjÅ∞_≥·#
3 PHÍâßÅÖ’#∂, Éèí∂q∞Ö’#∂
JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞`À x[^≥=· O PÜ«∞<Õ. g∞~°∞ ^•zÃÑ>Ënì ,
1 „Ѩâ◊Oã¨Å∞, á⁄QÆ_»ÎÅhfl Éèí∂=∂º ÃÑ·H˜ =ºHõÎѨ~°KÕn – JO`å PÜ«∞#‰õΩ
HÍâßÅ#∞ ѨÙ\˜Oì z# JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ =∂„`«"∞Õ `≥Å∞ã¨∞. g∞~°∞ KÕ¿ã Ѩ#∞Åhfl PÜ«∞#‰õΩ
â’aè™êÎ~Ú. =∞i PÜ«∞<Õ pHõ@¡#∂, Z~°∞ˆH.7
"≥Å∞QÆ∞#∂ `«Ü«∂~°∞KÕâß_»∞.1 J~Ú# 4 "åi =^Œ‰Ì Ωõ "åi „ѨÉ∞íè =Ù ã¨∂K«#ÅÖ’
ѨÊ\˜H© Jqâßfiã¨∞Å∞ (W`«~∞° Å#∞) `«=∞ #∞Oz U ã¨∂K«# =zÛ<å ^•xѨ@¡ "å~°∞
„ѨÉèí∞=Ù‰õΩ ã¨=∂#∞Å∞QÍ xÅɡ_»∞ q=ÚY`Õ K«∂ѨÙ`«∞<åfl~°∞.
`«∞<åfl~°∞.2 5 `«=∞ =^Œ‰Ì Ωõ =zÛ# D ã¨`º« „QÆO^ä•xfl
2 PÜ«∞<Õ q∞=∞‡efl =∞\˜ì`À KÕâß_»∞.3 ‰õÄ_® "å~°∞ Jã¨`«º=∞x „`Àã≤ѨÙKåÛ~°∞.
PÃÑ·# XHõ QÆ_»∞=Ù#∞ x~å÷iOKå_»∞.4 HÍ|\˜ì ^Õx Ѩ@¡ "å~°∞ ѨiǨã¨=∂_Õ
=∞~À xs‚`« QÆ_»∞=Ù =∂„`«O JÖÏ¡ÇπÏ "å~À ^•xH˜ ã¨O|OkèOz# "å~°ÎÅ∞
"åiH˜ `«fi~°Ö’<Õ JO^Œ∞`å~Ú.8
1. pHõ@¡O>Ë ~å„u pHõ\ ˜ Jh, "≥Å∞QÆ∞ JO>Ë Ñ¨QÆ\ ˜ "≥Å∞`«∞~°∞ Jh nx ÉèÏ=O.
Jqâßfiã¨Ñ¨Ù JO^èŒHÍ~°O =∞iÜ«Ú qâßfi㨠*’ºu Jx ‰õÄ_® nxH˜ =∞~À J~°÷O 5. JO>Ë Ñ¨~Ö° ’Hõ k#=∞x J~°O÷ . Jk ZѨC_»∞ ã¨OÉèqí ã¨∞OÎ ^Œ#flk JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ =∂„`«"∞Õ
HÍ=K«∞Û. "≥Å∞QÆ∞ J#fl Ѩ^•xH˜ =ºuˆ~HõOQÍ pHõ@∞¡ J<Õ |Ǩï=K«#O `≥Å∞ã¨∞.
LѨÜ∂≥ yOK«@O QÆ=∞<å~°›O. ZO^Œ∞HõO>Ë =∂#=rq`«OÖ’ HÍ~°∞pHõ@∞¡ Hõ=Ú‡HÀ= 6. JO>Ë „ѨàÜ
◊ ∞« k#O <≥ÅH˘<Õ q+¨Ü∞« OÖ’ Jqâßfiã¨∞Å∞, |Ǩï^≥"· å~å^艌 Ωõ Å∞ f„="≥∞#ÿ
\ÏxH˜ HÍ~°}ÏÖˇ<Àfl LO\Ï~Ú. HÍx "≥Å∞QÆ∞ ÖËHõ *’ºu J<Õk Zxfl q^è•Å∞QÍ ã¨Oâ◊Ü«∂xH˜ Ö’#Ü«∂º~°∞. `å=Ú =∞~°}˜Oz =∞\˜ìÖ’ HõÅã≤áÈ~Ú# `«~°∞"å`«
L#flѨÊ\˜H© "≥Ú`«Îg∞‡^Œ Jk XˆH ã¨=∞„QÆѨ^ŒOQÍ LO@∞Ok (Ѷ¨`üǨïÖò Yn~ü). `«=∞#∞ uiy „|uH˜OK«@O ZÖÏ ™ê^躌 =∞=Ù`«∞Ok? J#flk "åi ã¨O^ÕÇϨ O. q∞=∞‡efl
qâßfiã¨O ÖËHõ ã¨<å‡~°æO XHõ¯>Ë J~Ú LO@∞Ok QÍx J<ÕHõO HÍ=Ù J#fl ÉèÏ=OÖ’ `˘e™êi ZÖÏ Ñ¨Ù\˜Oì K«@O [iyO^À =∞e™êi ‰õÄ_® JÖψQ „|uH˜OK«@O [~°∞QÆ∞
‰õÄ_® ~ÚHõ¯_» UHõ=K«#O „ѨÜ≥∂yOK«|_ç LO_»=K«∞Û. `«∞O^Œx JÖÏ¡ÇπÏ ÃãÅqKåÛ_»∞ (Ü«∂ã‘<£ ã¨∂~å).
2. JO>Ë x[^≥·"åxH˜ W`«~°∞Å#∞ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ∞QÍ HõeÊOz, |Ǩï^≥·"å~å^èŒ#‰õΩ
áêÅÊ_»∞`«∞<åfl~°#fl=∂@! 7. JÖÏ¡ÇπÏ `«# B#fl`åºxH˜ `«y# q^èŒOQÍ 'J~ü¬— J<Õ Ñ‘~î°OÃÑ· Pã‘#∞_≥· L#flѨÊ\˜H©,
3. JO>Ë =∂#=*ÏuH˜ =¸ÅѨÙ~°∞+¨µ_≥·# Ǩτ[`ü P^ŒO (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO)#∞ ^Õ=Ù_»∞ PÜ«∞# `«# Ѩi*Ï˝#O s`åº JxflKÀ\Ï¡ LO\Ï_»∞. U q+¨Ü«∞O ‰õÄ_® PÜ«∞#
=∞\˜ì`À KÕâß_»∞. =∞~À J~°÷O Wk: g∞~°∞ u<Õ PǨ~°Ñ¨^•~å÷Åhfl =∞\˜ì #∞OKÕ *Ï˝#Ѩikèx ^•\˜ ÖË^Œ∞. Wn JÃÇÏ¡ ã¨∞#fl`ü "åi, J#QÍ ã¨ÅѶπÅ qâßfiã¨O. HÍx
L`«ÊuÎ J=Ù`å~Ú. D PǨ~°O ^•fi~å<Õ g∞Ö’ g~°ºHõ}ÏÅ∞ `«Ü«∂~°=Ù`å~Ú. P ÃÑ_»„`À= Ѩ\ ˜ì# H˘xfl =~åæÅ∞ D PÜ«∞`«∞#∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀ=@OÖ’ á⁄~°|_®¤~Ú.
g~åºxfl g∞~°∞ QÆ~åƒùâ◊Ü«∞OÖ’H˜ ã¨öe™êÎ~°∞. P g~°ºHõ}"Õ∞ =∂`«$QÆ~°ƒùOÖ’ =∂#= JÖÏ¡ÇπÏ J~ü¬ J<Õ Pã¨<åxfl Jnè+≤ìOz ÖË_»h, PÜ«∞# JxflKÀ\Ï¡ LO\Ï_»x "å~°∞
x~å‡} „Ѩ„H˜Ü∞« ‰õΩ <åOk ѨÅ∞‰õΩ`«∞Ok. D q^èOŒ QÍ g∞ ã¨$+≤Öì ’ =∞\˜ì =ÚYºáê„`«#∞ "åkOK«@"Õ∞ QÍHõ, `«=∞ "å^Œ#‰õΩ P^è•~°OQÍ D PÜ«∞`«∞#∞ L^•Ç¨Ïi™êÎ~°∞. D
áÈ+≤ã¨∞ÎOk. qâßfiã¨=¸ ã¨Ô~·#k HÍ^Œ∞, D LѨ=∂#O ‰õÄ_® ã¨Ô~·#k HÍ^Œ∞. nx ã¨Ô~·# ÉèÏ=O
4. JO>Ë =∞~°} ã¨=∞Ü«∂xfl „"åã≤ÃÑ\Ïì_»∞. Wk : Éèí∂=∂ºHÍâßÅÖ’ U â◊H˜Î=∞O`«∞_»∞ JÖÏ¡ÇπÏQÍ Ñ≤Å∞=|_»∞`«∞<åfl_À,
555 556
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T
6 Uq∞\©, "Õ∞=Ú gà◊§‰õΩ ѨÓ~°fiO Zxfl
ã¨=Ú^•Ü«∂Å#∞ <åâ◊#O KÕâß"≥∂ g~°∞
K«∂_»ÖË^•? „ѨѨOK«OÖ’ g∞‰õΩ „Ѩ™ê
kOK«x |eq∞x "Õ∞=Ú P ã¨=Ú^•
Ü«∂Å "åiH˜ „Ѩ™êkOKå=Ú. "åi
HÀã¨O "Õ∞=Ú ^è•~åáê`«OQÍ =~å¬xfl
‰õΩiÑ≤OKå=Ú. "åi HÀã¨O „H˜Ok #∞Oz
HÍÅ∞=efl „Ѩ=Ç≤ÏOѨ*âË ß=Ú. HÍx "åi
áêáêÅ =¸ÅOQÍ "Õ∞=Ú "åix `«∞^Œ
=Ú\˜ìOKå=Ú.9 "åi `«~°∞"å`« W`«~°
ã¨=Ú^•Ü«∂Å#∞ „ѨÉèíqOѨ *Ëâß=Ú.10
Éèí∂=∂ºHÍâßÅÖ’ Z=i ~å*ϺkèHÍ~°O #_»∞ã¨∞Î#fl^À, Éèí∂=∂ºHÍâßÅÖ’ Z=~°∞
ã≤ã¨Öˇ·# P~å^èŒ∞º_»∞QÍ ÉèÏqOK«|_»∞`«∞<åfl_À P JÖÏ¡ÇπÏ g∞~°∞ ^•zÃÑ\˜ì#^•hfl,
|Ç≤Ï~°æ`«O KÕ¿ã ^•hfl–ã¨~åfihfl Ziy#"å_»∞ (Ѷ¨`üǨïÖò Yn~ü). D PÜ«∞`«∞‰õΩ
=∞ixfl "åºMϺ<åÅ∞ ‰õÄ_® L<åfl~Ú. `«Ñ¶‘ûÔ~ `«„c, `«Ñ¶‘ûÔ~ Wɡfl Hõã‘~ü ÖÏO\˜
„QÆO^ä•ÅÖ’ Wq q=~°OQÍ á⁄O^Œ∞Ѩ~°K«|_ç L<åfl~Ú.
8. JO>Ë "å~°∞ K«∂Ñ≤# "≥·=ÚMϺxH˜, kèHͯ~° "≥·YiH˜ [iˆQ âßã≤Î Uq∞\’ `˘O^Œ~°QÍ<Õ
"åiH˜ `≥eã≤áÈ`«∞Ok. "Õ∞=Ú D ã¨`º« „QÆO^ä•xfl ѨiǨÏã≤OK«‰Ωõ O_®, kèH¯õ iOK«‰Ωõ O_®
LO>Ë ÉÏ=ÙO_ÕkHõ^•! Jx "å~°∞ JѨC_»∞ ֒֒ѨÖË ÉÏ^èŒÑ¨_»`å~°∞.
9. ^Œ∞~å‡~åæÅ, ^Œ∞~åQÆ`åÅ HÍ~°}OQÍ g∞Hõ<åfl |e+¨"ì ∞≥ #ÿ *Ï`«∞Å#∞, Pi÷HOõ QÍ g∞Hõ<åfl
"≥∞~°∞ÔQ·# ã≤÷uÖ’ L#fl"åix "Õ∞=Ú `«∞^Œ=Ú\˜ìOz#ѨÙ_»∞ g∞Ô~O`«? g∞ *’Ô~O`«?
D "åHõºO ^•fi~å É’^èŒÑ¨_Õ =∞~À =ÚYº q+¨Ü«∞O Uq∞@O>Ë U^Õx XHõ *Ïu
ã≤iã¨OѨ^ÅŒ `À `«∞Å`«∂QÆ∞`«∂, "≥*· Ï˝xHõOQÍ |_®~Úx Kå@∞‰õΩO@∞#flO`« =∂„`å#
Jk ™êѶ¨Åº =∂~°æOÖ’ ѨÙ~ÀQÆq∞ã¨∞Î#fl^Œx „Éèí=∞Ѩ_»HõO_ç. D Hõeq∞ ÖË=ÚÅ∞,
Hõ+¨ì ã¨∞MÏÅ∞ „Ѩ[Å#∞ ѨsH˜∆OKÕ xq∞`«ÎO JÖÏ¡ÇπÏ HõeÊ™êÎ_»∞. D „ѨѨOK«O
"åã¨Î"åxH˜ XHõ ѨsH∆Í ã¨÷ÅO. D „áêѨOzHõ rq`«O XHõ ѨsH∆Í QÆ_»∞=Ù. D
QÆ_»∞=Ù =Úy¿ãã¨iH˜ ÖˇHõ¯Å∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ =KÕÛ™êÎ~Ú. „áêѨOzHõ "≥·Éèí"åÅ∞QÍh,
Éè’QÆÉÏè QͺÅ∞QÍh ^≥=· tHõ∆ #∞Oz HÍáê_»\ÏxH˜ P<å_»∞ U q^èOŒ QÍ#∂ LѨHiõ OK«=Ù.
10. "≥#∞Hõ\ ˜ ã¨=∂*ÏÅ "åix ѨsH˜∆Oz#>Ë¡ gà◊¡#∞ ‰õÄ_® ѨsH˜∆OK«@O D „ѨÉèí=#O
=ÚM’º^ÕâÌ O◊ .
557
282 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
7 (F „Ѩ = HÍÎ ! ) XHõ " Õ à ◊ HÍy`« O ÃÑ·
edOK«|_ç=Ù#fl ã¨O^Õâß<Õfl "Õ∞=Ú hÃÑ·
J=`«iOѨ*Ëã≤<å, =∞i gà◊√¡ `«=∞
ã¨fiǨϙêÎÅ`À ^•xx `åH˜<å, ''Wk
ã¨Ê+¨ì"≥∞ÿ# =∂Ü«∂*ÏÅO `«Ñ¨Ê =∞ˆ~g∞
HÍ^Œ∞—— J<Õ JO\Ï~°∞11 Jqâßfiã¨∞Å∞.
8 ''DÜ«∞# =^ŒÌ‰õΩ XHõ ^≥·=^Œ∂`«
ZO^Œ∞‰õΩ J=`«iOѨ*Ü Ë ∞« |_»Ö^Ë ∞Œ ?—— Jx
"å~°∞ JO@∞<åfl~°∞. "Õ∞"Õ∞ QÆ#Hõ ^Œ∂`«#∞
ѨOÑ≤ LO>Ë D áê\˜H˜ =º=Ǩ~°O
=Úyã≤ LO_Õk. `«~åfi`« gà◊§‰õΩ H˘kÌáê\˜
QÆ_»∞=Ù ‰õÄ_® W=fi|_Õk HÍ^Œ∞.12
11. Wk "åi "≥·~°"≥·YiH˜, JǨÏOHÍ~åxH˜ „Ѩ|Å x^Œ~°≈#O. ã¨Ê+¨ì"≥∞ÿ# ^≥·=„QÆO^äŒO
=ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛ# g∞^Œ@ ‰õÄ_® "å~°∞ x~åHõiã¨∞Î<åfl~°O>Ë, ^•xfl HõxHõ@∞ìQÍ
ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°O>Ë ã¨`«ºO Ѩ@¡ "åi â◊„`«∞`«fiO U ™ê÷~ÚH˜ KÕ~°∞‰õΩO^À TÇ≤ÏOK«∞
HÀ=K«∞Û! k=º Y∞~üP<£Ö’<Õ W`«~° KÀ@¡ ‰õÄ_® WÖÏO\˜ LѨ=∂<åÅ∞ Åaè™êÎ~Ú:
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ : 1. XHõ"Õà◊ "Õ∞=Ú "åiH˘~°‰õΩ U^≥·<å PHÍâ◊^•fi~°O `≥iz<å,
"å~°∞ JO^Œ∞Ö’H˜ ZH˜¯áÈ`«∂ L#flѨC_»∞ ‰õÄ_® ''=∂ Hõà◊√¡ "≥∂ã¨áÈ`«∞<åfl~Ú.
=∂ÃÑ· KÕ`«|_ç KÕÜ«∞|_çOk—— J<Õ JO\Ï~°∞. (JÖò Ç≤Ï„*ò – 14, 15).
2. XHõ"Õà◊ PHÍâ◊O #∞Oz `«∞#HõÅ∞ Ãã·`«O ~åeѨ_»@O "å~°∞ K«∂ã≤<å 'Wq
^Œ@ì"≥∞ÿ# "Õ∞Ѷ¨∂Å∞ =∂„`«"Õ∞— Jx "å~°O\Ï~°∞. (J`ü `«∂~ü – 44).
JO>Ë U^À XHõ ™ê‰õΩ K≥Ñ≤Ê q+¨Ü«∂xfl ^•@"տ㠄Ѩܫ∞`«flO KÕ™êΈ~QÍx,
^≥·=„Ѩ}ÏoHõ#∞ XѨC‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ ã≤^Œú=∞=~°∞. =∞i K«∂_»É’`Õ qâ◊fi=º=ã¨÷Ö’ Uk
ã¨OÉèíqOz<å, Jk Ѩ~°=∞ „ѨÉèí∞=Ù Jcè+¨ìO „ѨHÍ~°"Õ∞ ã¨OÉèíqã¨∞ÎOk.
12. =∂#=`«‰õΩ =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO =Ç≤ÏOK«\ÏxH˜ qâ◊fi„ѨÉèí∞=Ù ZO`«=∞Ok „Ѩ=HõÎÅ#∞
Z#∞fl‰õΩ<åfl, =∂#= ã¨=Ú^•Ü«∂ÅÖ’ #∞OKÕ Z#∞fl‰õΩ<åfl_»∞. XHÀ¯ *ÏuÖ’ P
*ÏuH˜ K≥Ok# =ºH˜<Î Õ ZOÑ≤HKõ ãÕ ,≤ J`«x =^Œ‰Ì Ωõ ^≥=· ã¨O^ÕâO◊ (=Ç‘Ï) ѨOѨ|_Õk.
^≥·=„Ѩ=HõÎ =∂#==∂„`«∞_≥· LO_»@O J=â◊ºO. ZO^Œ∞HõO>Ë =∂#==∂„`«∞_≥·
L#fl"å_Õ ^≥·=ã¨O^Õâßxfl JOkOKÕ ÉÏ^茺`«#∞ ã¨*Ï=ÙQÍ x~°fiiÎOK«QÆÅ∞æ`å_»∞.
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ : ^≥=· ^Œ∂`«<Õ QÆ#Hõ „Ѩ=HõQÎ Í xÜ«Ú‰õΩ}Î ‚˜ KÕã≤ ѨOÑ≤`Õ J`«#∞ =∂#=ÙÅ
ÉèÏ+¨Ö’ =∂\Ï¡_»ÖË_»∞. =∂#=ÙÅ J=ã¨~åÅ QÆ∞iOz, "åi ÉèÏ"åÅ∞, ÉèÏ"À„^ÕHÍÅ
558
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 283 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
9 XHõ"Õà◊ "Õ∞=Ú ^Œ∂`«#∞ ѨOÑ≤<å, 10 (F „Ѩ=HÍÎ!) h‰õΩ ѨÓ~°fiO ‰õÄ_®
J`«xfl =∞x+≤QÍ<Õ KÕã≤ LO_Õ"å~°=Ú. KåÖÏ=∞Ok „Ѩ=HõÎÅ∞ ѨiǨÏã≤OK«
JѨC_»∞ "Õ∞=Ú ÔQ·H˘#fl D K«~°º =Å¡ |_®¤~°∞. =∞i P ѨiǨã¨=∂_Õ"åix,
"å~°∞ „Ѩã¨∞Î`«O U ã¨O^ÕǨxH˜ Ö’<≥· "å~°∞ ѨiǨÏã≤ã∂¨ Î =zÛ# PѨ^Õ K«∞@∞ì
L<åfl~À =∞m¡ J^Õ ã¨O^ÕÇ¨ xH˜ Ö’#ÜÕ∞º =Ú\˜ìOk.
"å~°∞.13 11 'HÍã¨Î Éèí∂q∞Ö’ ã¨OK«iOz,
QÆ∞iOz J`«xH˜ ÉÁuÎQÍ `≥bHõáÈ=@O =Å¡ J`«x ã¨O^Õâ◊O =∂#= ÉèÏ=#Å`À (ã¨`åºxfl) kèHõ¯iOKÕ"åiH˜ U QÆu
ã¨=∞~°ã¨O K≥O^Œ^Œ∞. =∞~°ÖÏO@ѨC_»∞ ^≥·=^Œ∂`« ^≥·=^Ò`«ºÑ¨Ù ÉÏ^茺`«#∞ ZÖÏ Ñ¨\ ˜ìO^À K«∂_»O_ç— Jx (F „Ѩ=HÍÎ!)
q[Ü«∞=O`«OQÍ x~°fiiÎOK«QÆÅ_»∞? JO^Œ∞ˆH JÖÏ¡ÇπÏ =∂#=ÙÖ’¡ #∞OKÕ "åiH˜ K≥ѨC.
^≥·=„Ѩ=HõÎÅ#∞ Z#∞fl‰õΩx =∂#=`«‰õΩ =∞ǨϟѨHÍ~°O KÕâß_»∞. JO^Œ∞ˆH HÍÉ’Å∞ P
q+¨Ü«∂xfl JÖÏ¡ÇπÏ k=º Y∞~üP<£Ö’ 'LѨHÍ~°O—QÍ ¿Ñ~˘¯<åfl_»∞ : ''JÖÏ¡ÇπÏ 12 ''PHÍâßÅÖ’#∂, Éèí∂q∞Ö’#∂ L#fl
qâßfiã¨∞ʼnõΩ =∞ǨϟѨHÍ~°O KÕâß_»∞. ã¨fiÜ«∞OQÍ "åi#∞O_Õ – "åi =∞^茺 – XHõ ^ŒO`å Z=ik?—— Jx "åix J_»∞QÆ∞.
„Ѩ=Hõ#Î ∞ ѨOáê_»∞—— (Pe W„=∂<£–164). J~Ú`Õ =∂#==∂„`«∞Å∞ ^≥=· „Ѩ=HõÅÎ ∞QÍ "åiH˜ K≥ѨC: ''ã¨=∞ã¨Î=¸ JÖÏ¡ÇπÏ^Õ.——
~å=@O ã¨`«ºu~°™ê¯~°∞Å#∞ Pâ◊Û~°ºOÖ’ Ѩ_Õã≤Ok. „Ѩ=HõÎÅ<Õ"å~°∞ ^≥·=^Œ∂`«Ö’¡ HõxHõiOK«\Ïxfl JÖÏ¡ÇπÏ `«# HÀã¨O
#∞Oz ~å"åeQÍx =∞#∞+¨µÖ’¡ #∞Oz xÜ«ÚHõÎ=∞=@"Õ∞q∞\˜? J#flk "åi „Ѩâ◊fl. J=â◊ºO KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.14 JÖÏ¡ÇπÏ
„Ѩ=HõΠѨ^Œg ÉÏ^茺`«Å∞ (#|∞=fi`ü) =∂#=Ù_çH˜ â’aèOK«^Œ#flk "åi L^ÕÌâ◊ºO. „Ѩà◊Ü«∞k<å# q∞=∞‡ÅflO^Œih ã¨g∞Hõ
<Õ\ ˜ a^£JfÅ∞ (^èŒ~°‡OÖ’ H˘`«ÎѨÙO`«Å∞ `˘ˆH¯ „Ѩ|∞^Œ∞úÅ∞) ‰õÄ_® XHõ ~°HõOQÍ i™êÎ_∞» . WO^Œ∞Ö’ ZÖÏO\˜ ã¨O^ÕÇ¨ xH©
WÖψQ PÖ’zã¨∞Î<åfl~°∞. P<å_»∞ Jqâßfiã¨∞Å∞ „Ѩ=HõΊѨ^Œqx (#|∞=fi`ü#∞, `å=ÙÖË^Œ∞. HÍx `«=∞#∞ `å=Ú #+¨ìOÖ’
i™êÅ`ü#∞) =∂„`«"Õ∞ „`Àã≤ѨÙKÕÛ"å~°∞QÍx "å~°∞ =∂#==∂„`«∞Å#fl q+¨Ü«∂xfl Ѩ_"» ãÕ ∞¨ ‰õΩ#fl"å~°∞ =∂„`«O qâ◊fiã≤OK«~∞° .
=∂„`«O `«$}©Hiõ OKÕ"å~°∞ HÍ^Œ∞. ZO^Œ∞HõO>Ë "åi ‰õΩ@∞O|O QÆ∞iOz, =Oâ◊Ñ~¨ O° Ѩ~° ã≤ã¨Å~Ú# ^≥·=^Œ∂`« PHÍ~°OÖ’ ~åÖË_»∞. ã≤ã¨Öˇ·# ~°∂ѨOÖ’ QÆ#Hõ =¿ãÎ =∂#=ÙÅ∞
QÆ∞iOp "åiH˜ =ÚO^Œ∞#∞OKÕ ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞. HÍHõáÈ`Õ P „Ѩ=HõÎÅ∞ JO^Œ*Ë¿ã J`«xH˜ ^ŒQÆæ~°ÜÕ∞º |^Œ∞Å∞ [_»∞ã¨∞‰õΩx |Ǩï^Œ∂~°O áêiáÈÜÕ∞"å~°∞. JO^Œ∞=Å¡
ã¨O^Õâßxfl =∂„`«O "å~°∞ kèHõ¯iOKÕ"å~°∞. P ^≥·=^Œ∂`«#∞ ‰õÄ_® =∂#"åHÍ~°OÖ’<Õ Ñ¨OѨ@O Jx"å~°º=∞ÜÕ∞ºk. HÍx
HÍx <Õ\ ˜ a^£JfÅ∞ „Ѩ=HõÎÅ ^≥·=^Ò`åºxfl =∂„`«O x~åHõiOK«~°∞QÍx „Ѩ=HõÎÅ∞ JѨC_≥·<å [iˆQ^Õq∞\©? „Ѩ*Ï<åÜ«∞‰õΩÅ∞ =∞m¡ "≥Ú^Œ\ ˜H˘™êÎ~°∞. W`«#∞ ‰õÄ_®
=∂#==∂„`«∞Å∞ J#fl q+¨Ü«∂xfl „`Àã≤ѨÙK«∞Û`å~°∞. XHõ =∂#==∂„`«∞_»∞ „Ѩ=HõÎ =∞#ÖÏO\˜ =∞x+≤QÍ<Õ L<åfl_»∞Hõ^•! W`«xH© – =∞#‰õÄ =∞^茺 `Õ_® U=ÚOn?
Ѩ^Œqx (#|∞=fi`ü#∞), ^≥·=^Ò`åºxfl (i™êÅ`ü#∞) á⁄O^Œ@O Jã¨OÉèí==∞#flk Jx áê~ÚO@∞ f™êÎ~°∞. J@∞=O@ѨC_»∞ ^≥·=^Œ∂`«#∞ ѨOÑ≤ ‰õÄ_® „ѨÜ≥∂[#
"åi `«ÅOѨÙ. "≥Ú`«Îg∞‡^Œ D PÜ«∞`«∞^•fi~å ^Õ=Ù_»∞ `Õ@`≥Å¡O KÕÜ«∞^ŒÅz# "Õ∞q∞\©?
q+¨Ü«∞O Uq∞@O>Ë Jqâßfiã¨∞Å HÀÔ~¯ Hõ#∞QÆ∞}OQÍ "Õ∞=Ú =∂ ^Œ∂`«Ö’¡ 14. ǨÏnã¨∞Ö’ =∞ǨÏhÜ«∞ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨Jã¨O) K≥Ñ≤Ê#@∞¡, ''JÖÏ¡ÇπÏ ã¨$+≤ì`åÅ#∞
Z=i#~Ú<å „Ñ¨=HõÎQÍ KÕã≤ ѨOÑ≤#@¡~Ú`Õ ÖË^• „Ѩ=HõÎ#∞ ^èŒ$gHõiOKÕ xq∞`«ÎO ѨÙ\˜ìOz#ѨC_»∞ J~ü¬ÃÑ· 'xâ◊ÛÜ«∞OQÍ <å J#∞„QÆǨÏO <å P„QÆǨÏOÃÑ· PkèѨ`«ºO
"åi=^ŒÌ‰õΩ =∂ ^Œ∂`«#∞ ѨOÑ≤ LO>Ë JѨÊ\˜H© "å~°∞ qâ◊fiã≤™êÎ~°#fl Qͺ~°O\© =Ç≤ÏOz LO@∞Ok— Jx edOKå_»∞—— (ã¨ÇÏ‘ ÇπÏ |∞MÏs : H˜`å|∞`ÒÎÇÏ‘ ^£ = |^£~ÚÖò
Ug∞ ÖË^Œ∞. XHõ"Õà◊ J^ÕQÆ#Hõ [iy LO>Ë "åi q<åâßxH˜ JOu=∞ Ѷ¨∞_çÜ«∞Å∞ YÖòö † ã¨ÇÏ‘ ÇπÏ =Úã≤O¡ : H˜`å|∞`ÒÎÉÏ). J~Ú`Õ D J#∞„QÆÇϨ O, D ^ŒÜ∂« ^•H˜}
∆ ºO
=zÛ LO_Õq. „Ѩà◊Ü«∞k<å# ˆH=ÅO qâßfiã¨∞ʼnõΩ =∂„`«"Õ∞ „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ LO@∞Ok. Jqâßfiã¨∞Å
13. XHõ"Õà◊ "Õ∞=Ú ^≥·=^Œ∂`«<Õ „Ѩ=HõÎQÍ KÕã≤ ѨOáêÅx x~°‚~ÚOK«∞‰õΩx LO>Ë J`«#∞ áêe@ =∂„`«O JÖÏ¡ÇπÏ P„QÆǨϟ^Œ„QÆ∞_≥· LO\Ï_»∞.
559 560
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 284 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
13 ~å„uѨÓ@, ѨQÆ\ ˜"Õà◊ q„â◊q∞ã¨∂Î 15 ''<Õ<Õ QÆ#Hõ <å „Ñ¨É∞íè =Ù P[˝#∞ t~°™ê
LO_Õ^ŒO`å JÖÏ¡ÇπÏ^Õ. PÜ«∞# ã¨~°fiO =Ç≤ÏOK«HõáÈ`Õ XHÍ<˘Hõ =∞Ǩk<å#
q<Õ"å_»∞, ã¨~fi° O `≥eã≤#"å_»∞. <å‰õΩ tHõÑ∆ _¨ ∞» `«∞O^Œx <Õ#∞ ÉèÜ
í ∞« Ѩ_∞» `«∞
16
14 ''PHÍâßÅ#∞, Éèí∂q∞h ã¨$+≤ìOz# <åfl#∞—— Jx (‰õÄ_®) "åiH˜ K≥ѨC.
"å_»∞, JO^ŒiH© uxÑ≤OKÕ"å_»∂, Z=i 16 P ~ÀA Z=iÃÑ· #∞Oz P tHõ∆
#∞O_ç ‰õÄ_® PǨ~°O ѨÙK«∞ÛHÀx"å_»∂ `˘ÅyOK«|_»∞`«∞O^À P =ºH˜Îx JÖÏ¡ÇπÏ
J~Ú# JÖÏ¡ÇÏπ #∞ =^Œe <Õ#∞ "Õ~˘Hõix Jáê~°OQÍ Hõ~°∞}˜Oz#>Ë¡. J^Õ ã¨Ê+¨ì
P~å^èŒ∞ºxQÍ15 KÕã¨∞HÀ"åÖÏ?—— Jx F "≥∞#ÿ q[Ü«∞O.17
„Ѩ=HÍÎ! "åix J_»∞QÆ∞.''JO^ŒiHõO>Ë 17 XHõ"Õà◊ JÖÏ¡ÇπÏ x#∞fl U^Œ<åfl
=ÚO^Œ∞ <Õ#∞ W™ê¡O ã‘fiHõiOKåÅx <å‰õΩ ÉÏ^艌 Ωõ QÆ∞iKÕ¿ã,Î PÜ«∞# `«Ñʨ =∞Ô~=~°∂
P^ÕtOK«|_çOk—— Jx h=Ù "åiH˜ ^•xfl ^Œ∂~°O KÕÜ∞« ÖË~∞° . XHõ"àÕ ◊ PÜ«∞#
`≥eÜ«∞*ˇ~Úº. ''Z\˜ì Ѩiã≤`÷ ∞« Ö’¡#∂ h=Ù h‰õΩ U^Œ<åfl "Õ∞Å∞ KÕ¿ã,Î PÜ«∞# JxflO
|Ǩï^≥·"å~å^茉õΩÅÖ’ KÕiáȉõÄ_»^Œ∞—— \˜ÃÑ· JkèHÍ~°O HõÅ"å_»∞.18
(Jx ‰õÄ_® <å‰õΩ P^ÕtOK«|_çO^Œx 16. JO>Ë – <Õ#∞ „Ѩ=HõÎ <≥·#ѨÊ\˜H© <Õ<Õ QÆ#Hõ ^Õ=Ùx =∂@ q#‰õΩO_® PÜ«∞xfl
K≥ѨC). =^Œe WOH˘Hõix <å P~å^茺 ^≥·=OQÍ KÕã¨∞‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ <Õ#∞ ‰õÄ_® PÜ«∞#
WǨÏÖ’HõOÖ’ =∂„`«O PÜ«∞# HÍ~°∞}ºO ã¨~°fi™ê^è•~°}OQÍ JO^ŒiH© =iÎã¨∞ÎOk. Ѩ@∞ì #∞Oz `«Ñ≤ÊOK«∞HÀÖË#∞.
PÜ«∞# HÍ~°∞}Ϻxfl qâßfiã¨∞Å∞ – Jqâßfiã¨∞Å∞, ã¨[#˚ ∞Å∞ – ^Œ∞~°#˚ ∞Å∞, q^èÜ Õ Ú« Å∞ 17. #+¨ìO #∞Oz ^Œ∂~°OQÍ LO@∂ ÖÏÉèíO á⁄O^Œ@"Õ∞ ã≤ã¨Öˇ·# ™êѶ¨ÅºO. HÍQ͆
– Jq^èÕÜ«ÚÅ∞ JO^Œ~°∂ P™êfikã¨∂Î LO\Ï~°∞. Jq^èÕÜ«∞`« HÍ~°}OQÍ JÖÏ¡ÇπÏ U #~°HÍyfl #∞Oz Z=~°~Ú<å `«##∞ HÍáê_»∞‰õΩx ã¨fi~°æ=<åÅÖ’H˜ „Ѩ"Õt¿ãÎ J`«x
XHõ¯i Láêkèh xeÑ≤ LOK«_»∞. J~Ú`Õ ^Õ=Ùx D ~°Hõ"≥∞ÿ# HÍ~°∞}ºO WǨÏÖ’HõO H˘~°‰Ωõ JO`«‰Ωõ q∞Oz# ™êѶŨ ºO WOˆH=ÚO@∞On? P q+¨Ü∞« "Õ∞ k=º Y∞~üP<£Ö’
=~°Hˆ . Ѩ~Ö° ’HõOÖ’ =∂„`«O JÖÏ [~°Q^Æ ∞Œ . ZO^Œ∞HõO>Ë Jk tH∆Í ÖË^• |Ǩï=∂<åÅ "Õ~˘HõKÀ@ D q^èOŒ QÍ K≥Ñʨ |_çOk: ''Z=_»∞ #~°HÍyfl #∞Oz `«ÑÊ≤ OK«|_ç ã¨fi~°Oæ Ö’
ã¨÷ÅO. JHõ¯_» JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ <åºÜ«∞QÆ∞}O ѨiѨÓ~°‚OQÍ „Ѩã¨∞Êù@=∞=Ù`«∞Ok. „Ѩ"Õâ◊O HõeÊOK«|_®¤_À J`«_»∞ q[Ü«∞O á⁄O^•_»∞—— (Pe W„=∂<£ – 185).
`«`«Êùe`«OQÍ qâßfiã¨∞Å∞ PÜ«∞# Hõ\ÏH∆ÍxH˜ J~°∞›Å=Ù`å~°∞. HÍQ͆ Jqâßfiã¨∞Å∞ 18. JO>Ë ÖÏÉèí#ëêìÅ#∞ KÕ‰õÄ~°ÛQÆÅ â◊HÎ̃ JÖÏ¡ÇπωõΩ =∂„`«"Õ∞ LOk. qâ◊fi=∞O_»ÅOÖ’
âßtfi`«"∞≥ #ÿ #~°HÍxH˜ áê„`«∞Å∞QÍ xÅ∞™êÎ~∞° . JO^Œ∞Hˆ k=º Y∞~üP<£Ö’ D q^èOŒ QÍ u~°∞QÆ∞ÖËx JkèHÍ~°O QÆÅ"å_»∞ PÜ«∞# =∂„`«"∞Õ . PÜ«∞# x~°Ü ‚ ∂« kèHÍ~åxfl Z=~°∂
ÃãÅgÜ«∞|_çOk – ''<å HÍ~°∞}ºO Jxfl =ã¨∞Î=ÙÅ#∂ P=iOz LOk. J~Ú`Õ J_»∞¤HÀÖË~°∞. D q+¨Ü«∞"Õ∞ XHõ ǨÏnã¨∞Ö’x „áê~°÷#Ö’ WÖÏ q=iOK«|_çOk :
ÉèíÜ«∞Éèí‰õΩÎÅ`À "≥∞ňQ"åiH©, [HÍ`ü WKÕÛ"åiH©, =∂ PÜ«∞`«∞Å#∞ qâ◊fiã≤OKÕ"åiH˜ ''F JÖÏ¡ÇπÏ! h=Ù Z=iÔH·<å W=fi^Œe¿ãÎ Z=~°∂ PѨÖË~°∞. h=Ù Z=iHõ~Ú<å
<Õ#∞ P HÍ~°∞}Ϻxfl „"å™êÎ#∞—— (JÖò P~åÑ¶π – 156). W=fi‰õΩO_® PѨىõΩO>Ë J`«xH˜ WÑ≤ÊOKÕ "å~°∞ ‰õÄ_® Z=~°∂ ÖË~∞° . U ã≤u÷ =∞O`«∞xH©
15. J~°c =¸ÅOÖ’ '=eÜ«Úº<£— J<Õ Ñ¨^ŒO LOk. nxH˜ ã¨Ç¨Ü«∞‰õΩ_»∞, ã¨O~°Hõ∆‰õΩ_»∞ J`«x ™È÷=∞`« h‰õΩ „ѨuQÍ ZÖÏO\˜ „ѨÜ≥∂[<åhfl KÕ‰õÄ~°Û*ÏÅ^Œ∞—— (ã¨Ç‘ÏÇπÏ
J#fl J~å÷Å∞ =™êÎ~Ú. HÍx PÜ«∞`«∞ ã¨O^Œ~°ƒùO ^Œ$ëêì º =eÜ«∞º<£ J<Õ Ñ¨^•xfl |∞MÏs : H˜`å|∞Öò Uu™ê"£∞† =Úã≤¡O – H˜`å|∞ã¨ûÖÏ`ü =Öò =∞™êl^£). „Ѩu
P~å^茺^≥·=O J#fl J~°÷OÖ’ fã¨∞HÀ=Åã≤ LO@∞Ok. #=∂A `«~°∞"å`« =∞Ǩ„Ѩ=HõÎ (ã¨Jã¨O) D ^Œ∞P KÕ¿ã"å~°∞.
561 562
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 285 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
18 `«# ^•ã¨∞ÅÃÑ· u~°∞QÆ∞ÖËx Pkè P~å^躌 ^Õ=Ù_»∞. g∞~°∞ ^≥"· åxH˜ HõeÊOKÕ
Ѩ`«ºO,19 JkèHÍ~°O QÆÅ"å_»∞ PÜ«∞<Õ. +≤~ü¯ (ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO)`À <åÔHÖÏO\˜
PÜ«∞# J`«ºO`« q"ÕK«<åѨ~°∞_»∞, Jhfl ã¨O|O^èŒO ÖË^Œ∞—— Jx (F „Ѩ=HÍÎ!)
`≥eã≤#"å_»∞. "åiH˜ K≥ÃÑÊ~Úº.
19 ''JO^ŒiHõ<åfl Q˘Ñ¨Ê ™êHõ∆ ºO 20 Z=iHõ~Ú`Õ "Õ∞=Ú „QÆO^ä•xfl "˘ã¨y
Z=ik?—— Jx "åix J_»∞QÆ∞. ''<å‰õÄ– L<åfl"≥∂ "å~°∞ `«=∞ Hõ#fl H˘_»∞‰õΩÅ#∞
g∞‰õÄ =∞^茺 ™êH˜∆QÍ JÖÏ¡ÇπÏ QÆ∞~°∞ÎѨ\ ˜ì#>Ë¡ „Ѩ=HõÎ#∞ QÆ∞~°∞ÎѨ_»`å~°∞.
L<åfl_»∞.20 D Y∞~üP#∞ ^•fi~å <Õ#∞ J~Ú`Õ `«=∞#∞ `å=Ú #+¨ìOÖ’
q∞=∞‡bfl, Wk Z=Ô~=i =~°‰õΩ KÕ~°∞ Ѩ_»"Õã¨∞‰õΩ#fl"å~°∞ =∂„`«O qâ◊fiã≤O
`«∞O^À "å~°O^Œih ÃÇÏK«ÛiOK«\ÏxH˜ K«~°∞.22
QÍ#∞21 D Y∞~üP<£ <å =^ŒÌ‰õΩ =Ç‘Ï 21 JÖÏ¡ÇπÏÃÑ· J|^ŒúѨ٠xO^ŒÅ∞ "≥∂¿Ñ
^•fi~å ѨOѨ|_çOk—— Jx (F "å_çHõO>Ë ÖË^• JÖÏ¡ÇπÏ PÜ«∞`«∞Å#∞
„Ѩ=HÍÎ!) "åiH˜ `≥eÜ«∞Ѩ~K° ∞« . JÖÏ¡ÇÏπ `À Jã¨`åºÅx „`Àã≤ÑÙ¨ KÕÛ "å_çHOõ >Ë Z‰õΩ¯=
áê@∞ =∞i H˘O`«=∞Ok ^Õ=Ùà◊√¡ ‰õÄ_® ^Œ∞~å‡~°∞æ_≥=_»∞O\Ï_»∞?23 WÖÏO\˜
L<åfl~°x g∞~°∞ x[OQÍ ™êHõ∆ ºO W=fi ^Œ∞~å‡~°∞æʼnõΩ Z#fl\˜H© ™êѶ¨ÅºO
QÆÅ~å? ''<Õ#∞ =∂„`«O JÖÏO\˜ ™êHõ∆ ºO „áêÑ≤ÎOK«^Œ∞.24
(W=fi#∞QÍHõ) W=fi#∞—— Jx (F „Ѩ=HÍÎ!) ÃÇÏK«ÛiOKå~À J^Õq^èŒOQÍ "å~°∞ ‰õÄ_® „Ѩ[Å#∞ ÃÇÏK«ÛiOKåe (Wk "åi
"åiH˜ K≥ѨC. ''PÜ«∞<Õ XˆH XHõ¯_≥·# q^Œ∞ºHõÎ ^èŒ~°‡O)—— (Wɡfl Hõã‘~ü).
19. JO>Ë JO^Œi t~°ã∞¨ ûÅ∞ PÜ«∞# =ÚO^Œ∞ "åe L<åfl~Ú. =∞Ǩ=∞ǨïÅ∞, x~°O‰õΩâ◊ 22. J~°cÖ’ 'Ü«∂iѶ¨Ó#Ç¨ï— Jx LOk. JO>Ë "å~°∞ J`«xfl QÆ∞~°∞ÎѨ_»`å~°x ÉèÏ=O.
K«„Hõ=~°∞ÎÅ∞, xÜ«∞O`«Å∞ Ãã·`«O PÜ«∞# Z^Œ∞@ Jâ◊‰õΩÎÖˇ· L<åfl~°∞. PÜ«∞# D QÆ∞~°∞ÎѨ@ì_»O J#flk JOu=∞ ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) <ÕѨ^䌺OÖ’ K≥ѨÊ|_çOk.
JxflO\˜ÃÑ·<å u~°∞QÆ∞ÖËx JkèHÍ~°O QÆÅ"å_»∞. ã¨=∞ã¨Î [QÆu PÜ«∞# P[˝Å‰õΩ „QÆO^äŒ=ǨïÅ∞ `«=∞ Hõ#flH˘_»∞‰õΩÅ#∞ QÆ∞~°∞ÎѨ\ ˜ì#>Ë¡ PÜ«∞xfl QÆ∞~°∞ÎѨ_»`å~°∞.
Hõ@∞ì|_ç LOk. PÜ«∞# Kտ㠄Ѩu Ѩh q"ÕHOõ `À ‰õÄ_»∞‰õΩ#flk. „Ѩu z#fl q+¨Ü∞« O ZO^Œ∞HõO>Ë "åi „QÆO^ä•ÅÖ’ PÜ«∞# (ã¨) QÆ∞}QÆ}ÏÅ∞ qâ◊nHõiOK«|_®¤~Ú. D
PÜ«∞#‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. `«# ^ŒÜ«∂#∞„QÆǨʼnõΩ Z=~°∞ J~°∞›Ö’ =∞Ô~=~°∞ J#~°∞›Ö’ QÆ∞}QÆ}ÏÅ ^Œ$ëêì º "å~°∞ D JOu=∞ ^≥·=„Ѩ=HõÎ ~åHõHÀã¨O Z^Œ∞~°∞ K«∂âß~°∞
PÜ«∞#‰õΩ ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞. ‰õÄ_®. JO^Œ∞KÕ`« WѨC_»∞ "å~°∞ qâ◊fiã≤OK«Hõ áÈ=@O J#flk "åix f„==∞~Ú#
20. `å#∞ ™ê\˜ÖËx ^≥·=O, Q˘Ñ¨Ê ѨiáÈ+¨‰õΩ_»#fl q+¨Ü«∂xH˜ ã¨fiÜ«∞OQÍ JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞ #ëêìxH˜ Ö’#∞ KÕã¨∞ÎOk. ZO^Œ∞HõO>Ë "å~°∞ „QÆO^äŒ*Ï˝#O LO_ç‰õÄ_® ã¨`«º"å‰õΩ¯#∞
™êH˜∆. PÜ«∞xfl q∞Oz# ™êH˜∆ WOÔH=_»∂ ÖË_»∞. `«$}©Hõiã¨∞Î<åfl~°∞.
21. D PÜ«∞`«∞‰õΩ "åºMϺ#OQÍ Ç¨Ï„[`ü ~°c a<£ J#ãπ (~°l) WÖÏ JO@∞<åfl~°∞ : 23. JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞`À J|^•úÅ∞ K≥Ñ≤Ê `«##∞ `å#∞ „Ѩ=HõÎQÍ „ѨHõ\ ˜OK«∞‰õΩ<Õ"å_»∞
''Z=Ô~=i =^ŒÌ‰õΩ D Y∞~üP<£ KÕ~°∞`«∞O^À "å~°∞ x[OQÍ =∞Ǩ„Ѩ=HõÎ (ã¨Jã¨O) ZO`« ÃÑ^ŒÌ ^Œ∞~å‡~°∞_æ À, ^≥=· "å‰õΩ¯Å#∞, ^≥=· „Ѩ=Hõ#Î ∞ L^ÕâÌ Ñ◊ Ó¨ ~°fiHõOQÍ „`Àã≤ÑÙ¨ KÕÛ"å_»∞
J#∞Ü«∂Ü«ÚÖË J~Ú`Õ ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ[Å#∞ JÖÏ¡ÇπÏ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ Ñ≤ez#>Ë¡ "å~°∞ ‰õÄ_® JO`ÕÃÑ^ŒÌ ^Œ∞~å‡~°∞æ_»∞. `«=∞#∞ `å=Ú „Ѩ=HõÎÅ∞QÍ |∂@HõѨ٠„ѨHõ@#Å∞
‰õÄ_® „Ѩ[Å#∞ JÖÏ¡ÇπÏ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ Ñ≤Å"åe. U q^èŒOQÍ ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) [#∞Å#∞ KÕã¨∞HÀ=@O Ѷ¨∞’~° JѨ~å^èŒO J#fl ã¨OQÆu nx^•fi~å qk`«=∞=Ù`«∞#flѨÊ\˜H©
ZO`À=∞Ok WÖÏO\˜ J|^•ú„Qˆ ã¨~∞° Å∞ Jxfl HÍÖÏÅÖ’#∂ ѨÙ@∞ì‰Ωõ =KåÛ~°∞. WÖÏO\˜
563 564
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 286 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
22 "Õ∞=Ú "å~°O^Œih ã¨g∞HõiOKÕ 24 K«∂_»∞! "å~°∞ `«=∞ QÆ∞iOz `å=Ú
~ÀA#, ''g∞~°∞ P~å^茺 ^≥·"åÅ∞QÍ ZÖÏ J|^ŒúO K≥ѨC‰õΩO\Ï~À. "å~°∞
KÕã∞¨ ‰õΩ#fl g∞ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ∞ Ui?—— Jx HõeÊOK«∞‰õΩO@∂ LO_ç#=hfl "åi#∞O_ç
=Ú„+≤‰õΩ¯Å#∞ "Õ∞=Ú J_çˆQ ã¨O^Œ~°ƒùO =∞@∞=∂Ü«∞"≥∞ÿ áÈ`å~Ú.26
‰õÄ_® *Ï˝Ñ¨HõO KÕã¨∞HÀ^Œy#^Õ. 25 "åiÖ’ H˘O`«=∞Ok h "≥·Ñ¨Ù K≥q
23 JѨC_»∞ "å~°∞, ''=∂ „ѨÉèí∞"≥·# Ü≥Úyæ LO\Ï~°∞.27 "Õ∞=Ú "åi ǨÏ$^ŒÜ∂«
JÖÏ¡ÇπÏ ™êH˜∆! "Õ∞=Ú =Ú„+≤‰õΩ¯Å=Ú ÅÃÑ· `≥~° "Õã≤ LOKå=Ú. JO^Œ∞=Å¡
HÍ<ÕHÍ=Ú——25 Jx ѨÅHõ@O `«Ñ¨Ê "åi "å~°∞ ^•xx J~°O÷ KÕã∞¨ HÀÖË~∞° . "åi
+≤~∞° ¯‰õΩ =∞ˆ~ Ѷe¨ `«=¸ LO_»^∞Œ . K≥=ÙÅÖ’ K≥=Ù_»∞#∞ LOKå=Ú.28 (D
J|^•úÅ JÜ«∞ºÅ∞ 30 =∞Ok =~°‰õÄ LO\Ï~°h, "åiÖ’ „Ѩu XHõ¯_»∂ `«##∞ HÍ~°}OQÍ) "å~°∞ x^Œ~°≈<åÅxflO\˜h
„Ѩ=HõÎQÍ „ѨHõ\ ˜OK«∞‰õΩO\Ï_»x =∞ǨÏhÜ«∞ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) Éèíq+¨º"å}˜ K≥áêÊ~°∞. K«∂ã≤#ѨÊ\˜H© "å\˜x qâ◊fiã≤OK«~°∞.
QÆ`« â◊`åaÌÖ’ MÏkÜ«∂<£ J<Õ „QÍ=∞OÖ’ ‰õÄ_® XHõ J|^•ú„ˆQã¨~°∞_»∞ `«ÖˇuÎ `«#∞fl PYiH˜ "å~°∞ h =^ŒÌ‰õΩ =zÛ#ѨÙ_»∞
„Ѩ=HõÎQÍ „ѨHõ\ ˜OK«∞‰õΩ<åfl_»∞. J`«x J#∞Ü«∂Ü«ÚÖ’¡ H˘O`«=∞Ok <Õ_»∞ J`«xfl J#=ã¨~°OQÍ h`À "å^Œ#‰õΩ kQÆ∞`å~°∞.
XHõ „Ѩ=HõÎQÍ, '=∞ã‘ÇπÏ =∞ø=Ó^£—QÍ #=Ú‡`«∞<åfl~°∞. H˘kÌ=∞Ok XHõ Jã¨`«º"åkx Jqâßfiã¨∞Å∞ ''Wq ѨÓsfi‰õΩÅ #∞Op
ã¨`º« =O`«∞_»∞QÍ #=∞‡@O J`«x ã¨`º« ã¨O^è`Œ ‰« Ωõ `å~å¯}O HÍ*ÏÅ^Œ∞. ã¨`º« O HÀã¨O K≥ÖÏ=∞}©Ö’ L#fl Hõ@∞ìHõ^äŒÅ∞ `«Ñ¨Ê
Y∞~üP<£ ǨÏnã¨∞Å ã¨∞ã¨Ê+¨ì"≥∞ÿ# x^Œ~°≈<åÅ∞ HÍ"åe. =∞ˆ~g∞ HÍ=Ù—— Jx JO\Ï~°∞.29
24. gi^Œ~Ì ∂° ^Œ∞~å‡~°∞Öæ Ë J~Ú#ѨC_»∞ W^Œ~Ì ∂° (1. ^≥=· O ¿Ñ~°∞`À J|^•úÅ∞ K≥¿ÑÊ"å_»∞. W=fi"≥Ú^ŒÖˇ_»`å~Ú. P Hõ∆}O #∞Oz "å~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ =ÚO^Œ∞ U q+¨Ü«∂hfl
2. ã¨`åºxfl „`Àã≤ѨÙKÕÛ"å_»∞) ™êѶ¨Åº ÉèÏQͺxH˜ ZÖÏ <ÀK«∞‰õΩO\Ï~°∞? ã¨<å‡~åæxH˜ ^•zÃÑ@ìÖË~°∞—— (Wɡfl Hõã‘~ü).
|^Œ∞Å∞ ÃÑ_»^•~°∞Å∞ f¿ã „Ѩ|∞^Œ∞úʼnõΩ D Ѩi}Ï=∞O Hõ#∞qѨC HÍ"åe. 26. "å~°∞ ѨeH˜# D ѨzÛ J|^ŒúO "åiˆHq^èŒOQÍ#∂ ѨxH˜~å^Œ∞. =∂#=Ù_»∞
25. '`å=Ú =Ú„+≤‰õΩ¯Å=Ú HÍ=Ú— Jx ã¨O*Ï~Ú+‘ ~ÚK«∞Û‰õΩx U^À XHõ q^èŒOQÍ „ѨѨOK«OÖ’ WÖÏO\˜ H©ÅHõ Ѷ¨∞\ÏìÅÖ’ J|^ŒúO ѨeH˜ QÆO_»O #∞Oz QÆ>ˇìH˜¯#@∞ì
"å~°∞ D QÆO_»O #∞Oz QÆ>ˇìHͯÅx K«∂™êÎ~°∞. nxH˜ ÉèÏ"å~°÷O K≥|∞`«∂ W=∂"£∞ `«ÅáÈ™êÎ_»∞. HÍx Ѩ~°Ö’HõOÖ’ J`«x ѨѨCÅ∞_»Hõ=Ù. JÖÏ¡ÇπÏ#∞ =^Œe "å~°∞
Wɡfl [s~ü WÖÏ q=iOKå~°∞ : ''"Õ∞=Ú "åà◊§#∞ „Ѩâfl◊ Å H˘eq∞Ö’ Ѩ_"» ãÕ #≤ ѨC_»∞, ѨÓlOKÕ q∞^䕺 ^Õ=Ùà◊√¡ ‰õÄ_® P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "åi#∞Oz =∂Ü«∞"≥∞ÿáÈ`å~°∞.
WǨÏÖ’HõOÖ’ +≤~¯ü ‰õΩ X_çQ\Æ #ì˜ "åà◊√¡ k‰õΩ¯`ÀK«x ã≤u÷ H˜ Ö’#=Ù`å~°∞. "Õ∞=Ú =Ú„+≤‰Ωõ ¯ `å=Ú Z<Àfl Pâ◊Å∞ÃÑ@∞ì‰õΩ#fl zÅ¡~°^Õ=Ùà◊√¡ H©ÅHõ ã¨=∞Ü«∞OÖ’, "åiH˜ "≥ÚO_ç
Å=Ú HÍ<ÕHÍ=Ú Jx ã¨O*Ï~Ú+‘ W=fi@O q<å "åiH˜ =∂~åæO`«~°O LO_»^Œ∞. KÕ~Ú K«∂Ñ≤™êÎ~°∞. JO>Ë "åi |O_®~°O HÍ™êÎ |Ü«∞@Ѩ_çáÈ`«∞Ok. J~Ú`Õ
KÕ`«∞Å∞ HÍÖÏHõ P‰õΩÅ∞ Ѩ@∞ì‰õΩx „ѨÜ≥∂[#O LO_»^Œ∞ Hõ^•!
JHõ¯_» =∞#∞+¨µÅ HÍà◊¥¡ KÕ`«∞Å∞ ™êHõ∆ ºO W™êÎ~Ú Hõ^•! "åi <À\˜H˜ `åà◊O 27. D =Ú„+≤‰Ωõ ¯Å∞ ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) =^Œ‰Ì Ωõ =zÛ, K≥q Ü≥Úyæ Y∞~üP<£#∞ q#_®xHõ~Ú`Õ
"ÕÜ«∞|_»∞`«∞Ok Hõ^•!! =∞~°ÖÏO@ѨC_»∞ "å~°∞ ™ê‰õΩÅ∞ ZÖÏ K≥|∞`å~°∞? J#fl qO\Ï~°∞QÍx P q#@O "åiÔHÖÏO\˜ ÖÏÉèÏhfl HõeyOK«^Œ∞. ZO^Œ∞HõO>Ë ã¨<å‡~°æO
ã¨O^ÕǨÏO D ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ HõÅQÆ=K«∞Û. nxH˜ Ǩτ[`ü Wɡfl JÉσãπ (~°l) QÍi á⁄O^•Å#flk "åi Pâ◊Ü«∞O HÍ^Œ∞. =∞x+≤ =∞Ozx PtOz#ѨÙ_Õ Jk J`«xH˜
ã¨=∂^è•#O Wk : ''UHõ ^≥·"Àáê㨉õΩÖˇ·# =Úã≤¡OÅ∞ ã¨fi~°æOÖ’ „Ѩ"Õtã¨∂Î LO_»@O „áêÑ≤Îã¨∞ÎOk.
K«∂ã≤ =Ú„+≤‰õΩ¯Å∞ LO_»|@ìÖËHõ Ѩ~°ã¨Ê~°O ã¨O„ѨuOK«∞‰õΩO\Ï~°∞. `å=Ú Jã¨Å∞ 28. "åiÖ’ u+¨ª"Õã≤# Jqâßfi㨠*Ï_»ºO =¸ÅOQÍ "Õ∞=Ú "åi ǨÏ$^ŒÜ«∂ÅÃÑ· `≥~°"Õã≤
+≤~ü¯ (|Ǩï^≥·"å~å^èŒ#) KÕÜ«∞<ÕÖË^Œx #=∞‡|Å∞‰õΩ`å~°∞. JѨC_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ "åi LOKå=Ú. WOHÍ "åi K≥=ÙÅ∞ "≥Ú^Œ∞ÌÉψ~ÖÏ KÕâß=Ú. JO^Œ∞=Å¡ "åi
<Àà◊§‰õΩ `åà◊O "Õ™êÎ_∞» . "å~°∞ KÕã#≤ Hõ~‡° Å#∞ QÆ∞iOz "åi HÍà◊¥¡ KÕ`∞« Å∞ ™êHõ∆ ºO ǨÏ$^ŒÜ«∂Å∞ ã¨`åºxfl P™êfikOK«ÖË=Ù. "åi K≥=ÙʼnõΩ ã¨`«º"å}˜ ™ÈHõ^Œ∞.
565 566
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 287 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
26 "åà◊√¡ ^•#∞flOz W`«~°∞Å#∞ 28 Jã¨Å∞ q+¨Ü«∞O Jk HÍ^Œ∞. "å~°∞
PѨ@"Õ∞ Q͉õΩO_®, ã¨fiÜ«∞OQÍ "åà◊√¡ JO`«‰õΩ=ÚO^Œ∞ ^Õ#fl~Ú`Õ HõÑ≤ÊѨÙKÕÛ
‰õÄ_® ^•xH˜ ^Œ∂~°OQÍ LO@∞<åfl~°∞.30 "å~À Jk "åi=ÚO^Œ∞ |Ç≤Ï~°æ`«O
"åã¨Î"åxH˜ "å~°∞ `«=∞#∞ =∂„`«"Õ∞ J~ÚOk.34 XHõ"Õà◊ "å~°∞ uiy
<åâ◊#O KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. HÍx "åiH˜ ѨOѨ|_ç#ѨÊ\˜H,© `«=∞‰õΩ "åiOK«|_ç#
P ã¨Ê $¿ÇÏ ÖË^Œ∞.31 Ѩ#∞Åhfl =∞m¡ KÕ™êÎ~∞° . =Ú=∂‡\˜H© "åà◊√¡
27 #~°HõO ^ŒQÆæ~° "å~°∞ xÅɡ@ì|_ç J|^•úÅHÀ~°∞Å∞.35
#ѨC_»∞ h=Ù "åix K«∂¿ãÎ (ZO`« 29 ''D „áêѨOzHõ rq`«"Õ∞ Jã¨Å∞
ÉÏ=ÙO_»∞!)32 – ''JÜ≥∂º! "Õ∞=Ú =∞m¡ rq`«O. =∞m¡ =∞#O „|uH˜OK«|_»@O
uiy ѨOѨ|_ç`Õ ÉÏ=ÙO_»∞<Õ! J^ÕQÆ#Hõ J<Õk HõÅ¡——36 Jx "å~°∞ K≥|∞`«∞<åfl~°∞.
[iy`Õ "Õ∞=Ú =∂ „ѨÉèí∞=Ù ã¨∂K«#Å#∞ 30 "å~°∞ `«=∞ „ѨÉèí∞=Ù Z^Œ∞\ xÅɡ\ì
u~°ã¨¯iOK«=Ú. WOHÍ "Õ∞=Ú qâßfiã¨∞
ÅÖ’ KÕiáÈ`å=Ú!—— Jx (P ã¨=∞ |_ç# ^Œ$âߺxfl h=Ù K«∂¿ãÎ (ÉÏ=ÙO_Õk).
Ü«∞OÖ’) "å~°∞ ѨÅ∞‰õΩ`å~°∞.33 ''Wk x[O HÍ^•?!—— Jx JÖÏ¡ Ç π Ï
29. =∂~°æqÇ‘Ï#`«, =∂~°æ„Éèí+ì̈`«Å TaÖ’ "åÔ~O`«QÍ ‰õÄ~°∞‰õΩáÈÜ«∂~°O>Ë, "åi Hõà◊¡‰õΩ 2. ''=∂ „ѨÉèí∂! "Õ∞=Ú Hõàϧ~å K«∂âß=Ú. ÉÏQÍ q<åfl=Ú.WHõ =∞=∞‡efl =∞m¡
WѨC_»∞ ZO`« ÃÑ^ŒÌ =∞Ç≤Ï=∞#∞ K«∂Ñ≤<å qâßfi㨠ÉèÏQͺxH˜ "å~°∞ <ÀK«∞HÀÖË~°∞. „ѨѨOK«OÖ’H˜ ѨOÑ≤OK«∞. WHõ#∞Oz =∞Oz Ѩ#∞Å∞ KÕ™êÎ=Ú. WѨC_»∞ =∂‰õΩ
"åi "≥·~°ÉèÏ=O, Ñ≤_ç"å^ŒO Ѩ~åHÍ+¨ª‰õΩ KÕiOk. JO^Œ∞ˆH "å~°∞ k=º Y∞~üP<£#∞ #=∞‡HõO HõeyOk—— (Jãπ ã¨*ÏÌ – 12).
x~å^è•~°"≥∞ÿ# áê`«HÍÅѨ٠Hõ^äŒÅx K≥Ñ≤Ê q+¨Ü«∂xfl ^•@"Õã¨∞Î<åfl~°∞. 34. '|Ç≤Ï~°æ`«O J=@O— J<Õk J<ÕHõ q^è•Å∞QÍ [~°QÆ=K«∞Û. 1. „ѨѨOK«OÖ’#∂,
30. ™ê=∂#º „Ѩ[Å∞ qâ◊fiã≤OK«‰õΩO_® LO_®Å#fl L^ÕÌâ◊O`À "åix ^≥·=„Ѩ=HõΉõΩ, Ѩ~°Ö’HõOÖ’#∂ "å~°∞ `«=∞Ö’ J}zÃÑ@∞ìH˘x L#fl ã¨`«ºu~°™ê¯~°O, â◊„`«∞`«fiO
Y∞~üP<£‰Ωõ ^ŒQ~æÆ ° H͉õΩO_® J=~À^è•Å∞ ã¨$+≤™ì êÎ~∞° . "åà◊√¡ ã¨~Ú`«O ã¨`º« ã¨O^ÕâßxH˜ |@ì|Ü«∞Å=Ù`«∞Ok. JO>Ë "å~°∞ u~°ã¨¯iã¨∂Î L#fl^Õ "åi=ÚO^Œ∞‰õΩ =KÕÛã¨∞ÎOk.
^Œ∂~°OQÍ LO\Ï~°∞. 2. k=º Y∞~üP<£ ã¨`º« =∞h, ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) K≥¿ÑÊk JO`å x[=∞x "åi =∞#™êûH˜∆
31. "åà◊√¡ „Ѩ[Å#∞ J_»∞¤HÀ=@O =Å¡QÍh, "å~°∞ ã¨~Ú`«O ã¨`«ºã¨O^ÕâßxH˜ ^Œ∂~°OQÍ K≥|∞`«∂ L#flѨÊ\˜H© Ѩiã≤÷`«∞Å „ѨÉèÏ"åxH˜ Ö’<≥· "å~°∞ ^•xfl J}zÃÑ>Ëì"å~°∞.
=∞ã¨Å∞ HÀ=@O =Å¡ QÍh =∂ H˘zÛ# #+¨ìO Ug∞ÖË^Œ∞. JÖψQ =∂ „Ѩ=HõÎ Jk HÍ™êÎ P ~ÀA |Ç≤Ï~°æ`«O J=Ù`«∞Ok. ÖË^• HõѨ@∞Å∞ qâßfiã¨∞Å =ÚO^Œ∞
(ã¨Jã¨O)‰õΩ ‰õÄ_® "åi=Å¡ ZÖÏO\˜ #+¨ìO HõÅQÆ^Œ∞. Z\ÁpÛ WÖÏO\˜ qzÛù#flHõ~° P_Õ HõÑ@ ¨ <å@HÍÅ∞ JHõ¯_» JO^Œi=ÚO^Œ∂ |Ü«∞ÅÊ_»`å~Ú (`«Ñû‘¶ ~ü Wɡfl Hõã~‘ )ü .
HÍ~°ºHõÖÏáêÅ ^•fi~å "åàı§ `«=∞ q<åâßxH˜ =∂~°æO ã¨∞QÆ=∞O KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. 35. uiy „ѨÑO¨ K«OÖ’H˜ ~å"åÅx "å~°∞ HÀ~°∞‰õΩO@∞#flk qâ◊fiã≤OK«\ÏxH˜ HÍ^Œ∞. Hˆ =ÅO
32. JO>Ë F „Ѩ=HÍÎ! P ^Œ$â◊ºO ZO`À ÉèíÜ«∂#HõOQÍ LO@∞Ok. #~°HÍyfl Ü«∂`«# #∞O_ç `«Ñ≤ÊOK«∞HÀ=\ÏxH˜ "å~°∞ <å@Hõ=∂_»∞`«∞<åfl~°∞. "åi
33. HÍx "åiH˜ =∞~À J=HÍâ◊O W=fi|_»^∞Œ . Jqâßfiã¨∞Å D PHÍOHõ∆ k=º Y∞~üP<£Ö’ JÉèíº~°÷##∞ =∞xflOz XHõ"Õà◊ "åix =∞~À™êi „ѨѨOK«OÖ’H˜ ѨOÑ≤<å, "åi Hõ^äŒ
ѨÅ∞KÀ@¡ „Ѩ™êÎ=#‰õΩ =zÛOk. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ : =∞m¡ "≥Ú^Œ\ ˜ˆH =ã¨∞ÎOk.
1. ''=∂ „ѨÉèí∂! =∞=∞‡efl D #~°HõO #∞Oz |Ü«∞@‰õΩ f~Ú. =∞m¡ "Õ∞=Ú QÆ#Hõ 36. "å~°∞ =∞~°}Ï#O`«~° rq`åxfl ѨaQ¡ Íæ kèH¯õ iã¨∞<Î åfl~°∞. „Ѩu Jqâßfiã‘ ™ê^è•~°}OQÍ
h Jq^èÕÜ«∞`«‰õΩ áêÅÊ_ç`Õ =Ú=∂‡\˜H© ^Œ∞~å‡~°∞æÅ=∞=Ù`å=Ú—— J#O\Ï~°∞. ^•xH˜ =∞~°}Ï#O`«~° rq`åxfl „`Àã≤ÑÙ¨ K«∞Û`å_»∞. J`«xÖ’x Hõ~_° ∞» QÆ\#ì˜ u~°™ê¯~° "≥Y· iH˜,
JÖÏ¡ÇÏπ , ''WO^Œ∞Ö’<Õ J==∂#Hõ~"° ∞≥ #ÿ ã≤u÷ Ö’ Ѩ_ç LO_»O_ç. <å`À =∂\Ï¡_H» Oõ _ç—— D "åã¨Î= kèHõ¯~°}Ë „Ѩ^è•# HÍ~°}O. Ѩ~°Ö’Hõ cèu QÆ#Hõ =∞x+≤ =∞#ã¨∞Ö’
Jx JO\Ï_»∞ ("≥∂q∞#∂<£–107, 108). "Õà◊¥¡#∞‰õΩO>Ë ã¨`åºxfl P™êfikOKÕO^Œ∞‰õΩ J`«_»∞ `«Ç¨Ï`«Ç¨ÏÖÏ_»∞`å_»∞.
567 568
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 288 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
J_»∞QÆ∞`å_»∞. ^•xH˜ "å~°∞ ''ZO^Œ∞‰õΩ 33 (F „Ѩ=HÍÎ!) "åà◊√¡ J<Õ =∂@Å∞
x[O HÍ^Œ∞? =∂ „ѨÉèí∞=Ù ™êH˜∆QÍ (Wk x#∞fl ^Œ∞óMÏxH˜ QÆ∞iKÕã¨∞Î<åflÜ«∞#fl
x["Õ∞)!—— Jx JO\Ï~°∞. ''=∞~°~Ú`Õ g∞ ã¨OQÆu =∂‰õΩ ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞.
u~°™ê¯~åxH˜ |^Œ∞Å∞QÍ tHõ∆#∞ K«q "å~°∞ kèH¯õ iã¨∞#Î flk x#∞fl HÍ^Œ∞, x*ÏxH˜
K«∂_»O_ç——37 Jx JÖÏ¡ÇπÏ ÃãÅq™êÎ_»∞. D ^Œ∞~å‡~°∞Åæ ∞ JÖÏ¡ÇÏπ PÜ«∞`«∞Å#∞
u~°ã¯¨ iã¨∞<Î åfl~°∞.39
31 JÖÏ¡ÇπÏ#∞ HõÅ∞ã¨∞HÀ=Åã≤ LO^Œ<Õ
q+¨Ü∂« xfl kèH¯õ iOz#"å~°∞ xâ◊ÛÜ«∞OQÍ 34 h‰õΩ ѨÓ~°fiO ‰õÄ_® KåÖÏ=∞Ok
#ëêìxH˜ QÆ∞~°Ü∂« º~°∞. PYiH˜ P x~å÷i`« „Ѩ=HõÅÎ ∞ kèH¯õ iOK«|_®¤~∞° . J~Ú`Õ "å~°∞
ã¨=∞Ü«∞O JHõ™ê‡`«∞QÎ Í =zÛѨ_#ç ѨC_»∞, („Ѩ[Å) kèHͯ~°"Y·≥ iH˜, `«=∞‰õΩ ÃÑ@ì|_ç#
''JÜ≥∂º! D q+¨Ü«∂xfl "Õ∞=Ú ZO`« ÉÏ^èŒÅ‰õΩ ã¨Ç¨Ï#O =Ç≤ÏOKå~°∞. Hõ_»‰õΩ
x~°¡Hõ∆ ºO KÕâßO!—— Jx ÉÏ^èŒÑ¨_»`å~°∞. "åiH˜ =∂ ã¨Ç¨Ü«∞O JOkOk.40
"åà◊¡ Ѩiã≤÷u ZÖÏ LO@∞O^ŒO>Ë, "å~°∞ 39. Jqâßfiã¨∞Å∞ HõeÊOKÕ =∂@ʼnõΩ ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨Jã¨O) =∞#ã¨∞ z=Ù‰õΩ¯=∞<Õk. <å
`«=∞ |~°∞=ÙÅ#∞ `«=∞ gѨÙÅÃÑ· "≥∂ã¨∂Î *Ïu „Ѩ[Å∞ WÖÏ JO@∞<åflˆ~q∞\©?! Jx PÜ«∞# ÉÏ^èŒÑ¨_Õ"å~°∞. PÜ«∞xfl
LO\Ï~°∞. `≥Å∞ã¨∞HÀO_ç! "å~°∞ "≥∂¿ã F^•~°Û\ÏxH˜ JÖÏ¡ÇπÏ WÖÏ JO@∞<åfl_»∞ : F „Ѩ=HÍÎ! "åã¨Î"åxH˜ "åà◊√¡ x#∞fl
|~°∞=Ù KåÖÏ K≥_»¤k.38 kèH¯õ iOK«@O ÖË^∞Œ . #∞=Ùfi ã¨`º« =O`«∞_»=h, x*Ï~ÚfѨ~∞° _»=x "åà◊√¡ XѨC‰õΩO@∞
32 „áêѨOzHõ rq`«O P@, `«=∂ëê <åfl~°∞. "åã¨Î"åxH˜ "å~°∞ kèHõ¯iã¨∞Î#flk JÖÏ¡ÇπÏ "åHͺÅ#∞! D q^èŒOQÍ "åà◊√¡
`«Ñʨ =∞ˆ~g∞ HÍ^Œ∞. J~Ú`Õ ÉèÜí ∞« Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ =∞Ǩ ^Œ∞~å‡~åæxH˜ X_çQÆ_»∞`«∞<åfl~°∞.
HõÅ"åi HÀã¨O Ѩ~°Ö’Hõ xÅÜ«∞O ZO`À ui‡r `«k`«~° „QÆO^ä•Ö’¡x XHõ LÖËY¡ #O „ѨHÍ~°O XHõ™êi J|∂[ǨÏÖò ^≥=· „Ѩ=HõÎ
"Õ∞Öˇ·#k. Uq∞\©, g∞~°∞ ÉÁuÎQÍ |∞kúx (ã¨Jã¨O) #∞^ÕÌtOz, 'F =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨)! "Õ∞=Ú x#∞fl Jã¨`«º"åk Jx J#@O
LѨÜ∂≥ yOK«~å? ÖË^∞Œ . HÍHõáÈ`Õ #∞=Ùfi `≥zÛ# ã¨O^Õâßxfl "Õ∞=Ú „`Àã≤ÑÙ¨ K«∞Û`«∞<åflO— Jx J<åfl_»∞.
37. Ѩ~°Ö’Hõ ^Œ$âߺxfl `«=∞ Hõà◊¡`À K«∂ã¨∞‰õΩ#fl <å_»∞ "åi Hõà◊√¡ x[OQÍ `≥~°∞K«∞ J`«#∞ K≥Ñ≤Ê# D =∂@Å <ÕѨ^䌺OÖ’ D PÜ«∞`«∞ J=`«iOzOk. ui‡rÖ’x
‰õΩO\Ï~Ú. Ѩ~°Ö’Hõ rq`«O ã¨`«º|^Œú"≥∞ÿ#k Jx JOwHõi™êÎ~°∞. HÍx JHõ¯_» D LÖË¡Y#O „áê=∂}˜Hõ`« s`åº |ÅÇ‘Ï#"≥∞ÿ#^Õ J~Ú#ѨÊ\˜H©, W`«~° „áê=∂}˜Hõ
XѨC‰õΩx UO ÖÏÉèíO? ''WѨC_»∞ g∞~°∞ g∞ u~°™ê¯~° "≥·YiH˜ |^Œ∞Å∞QÍ tHõ∆#∞ LÖË¡Y<åÅ „ѨHÍ~°O =∞Hͯ֒x Jqâßfiã¨∞Å∞ ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨)#∞ qâ◊fiã¨hÜ«∞"≥∞ÿ#
J#∞ÉèíqOK«O_ç—— Jx ã¨~Àfi#fl`« „ѨÉèí∞=Ù `ÕeÛ K≥¿ÑÊ™êÎ_»∞. =ºH˜ÎQÍ, x*Ï~Úf`«`«Ê~°`« QÆÅ"åxQÍ #"Õ∞‡"å~°∞. J~Ú#ѨÊ\˜H© "åà◊√¡ PÜ«∞#
38. qâ◊fi„ѨÉèí∞=Ù J~Ú# JÖÏ¡ÇπÏ =ÚO^Œ~° Ǩ[~°∞Ѩ~°K«|_Õ q+¨Ü«∂xfl `ÕeQÍæ (ã¨) ^≥·=^Ò`åºxfl XѨCHÀÖË^Œ∞. <Õ\ ˜H© KåÖÏ =∞Ok =∞Ǩ#∞ÉèÏ=ÙÅ∞ =∞Ǩ„Ѩ=HõÎ
H˘\˜ìáêˆ~ã≤#"å~°∞ ZO`«\ ˜ ÉèÏs#ëêìxfl K«qK«∂™êÎ~À, "å~°∞ Z^Œ∞~˘¯<Õ F@q∞ (ã¨) "åi QÆ∞}QÆ}ÏÅ#∞, 㨄`«Ê=~°Î##∞, ã¨`«ºã¨O^èŒ`«#∞ QÆ∞iOz `«#‡Ü«∞`«fiO`À
ZO`« Ѷ∞¨ ’~°OQÍ LO@∞O^À, `«=∞ `«ÑÊ≤ ^ŒOÃÑ· "åà‹§ÖÏ ã≤Q∞Æ `æ À ‰õΩOzOK«∞‰õΩáÈ`å~À, =i‚™êÎ~∞° . `Õ<Ö≥ ÁeˆH Ѩ^*Œ ÏÅO`À LѨ<庙êe™êÎ~∞° . HÍx ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) J#∞ã¨~}°
"åi gѨÙÅÃÑ· LO_Õ "åi áêáêÅÉèÏ~°O "åix ZO`«QÍ Hõ$OQÆnã¨∞OÎ ^À D PÜ«∞`«∞ ^ŒQÆæ~°H˘KÕÛã¨iH˜ hà◊√¡ #=ÚÅ∞`å~°∞. „Ѩ=HõÎ (ã¨) "åi ѨÅ∞‰õΩÅ∞O_»QÍ, Ѷ≤HõÇπωõΩ,
=∞# Hõà‰¡◊ Ωõ Hõ\ #ì˜ @∞¡ z„fHõiOzOk. Ѩ~Ö° ’Hõ LxH˜x qâ◊fiã≤Oz, ^•xH˜ HÍ=Åã≤# W=∂=ÚÅ Jaè„áêÜ«∂ʼnõΩ ÃÑ^ŒÌÑ‘@ "Õ™êÎ~°∞. `å=Ú áÈ+≤OKÕ D 'áê„`«‰õΩ— J~°÷O
™ê=∞„yx ã¨=∞‰õÄ~°∞ÛHÀ=\OÖ’ `å=Ú KÕã≤# `«Ñ¨C ZO`«\ ˜ Ѩ~åÉèí"åxH˜ Uq∞\’ "åà◊√¡ ã¨fiÜ«∞OQÍ PÖ’zOKåe.
^•ifã≤O^À ‰õÄ_® "åiH˜ `≥eã≤=ã¨∞ÎOk (Ѷ¨`üǨïÖò Yn~ü). 40. =∞Ǩ„Ѩ=HõÎ (ã¨Jã¨O)#∞ F^•~°Û\ÏxH˜ W=fi|_Õ =∞~À L^•Ç¨Ï~°} Wk. WO`«‰õΩ
569 570
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 289 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
JÖÏ¡ÇπÏ "å‰õΩ¯Å#∞ =∂ˆ~Û"å_»∞ Z=_»∂ ã¨<å‡~°æOÃÑ· ã¨g∞HõiOz LO_Õ"å_Õ.
ÖË_»∞.41 H˘O`«=∞Ok „Ѩ=HõÎʼnõΩ Hõ#∞Hõ (F „Ѩ=HÍÎ!) #∞=Ùfi Jq"Õ‰õΩÖ’¡
ã¨O|OkèOz# H˘xfl q+¨Ü«∂Å∞ KÕiáȉõΩ.44
WѨÊ\˜ˆH h =^ŒÌ‰õΩ KÕ~å~Ú.42 36 q<Õ"å~°∞ =∂„`«"∞Õ (ã¨`åºxfl) ã‘fiHõ
35 XHõ"Õà◊ "åi "≥·=ÚYºO (F =ÚÇ¨Ï i™êÎ~∞° .45 WHõáÈ`Õ =∞$`«∞Å q+¨Ü∞« O–
=∞‡^£! (ã¨) h‰õΩ ã¨ÇÏ≤ OK« ~åxkQÍ LO>Ë JÖÏ¡ÇπÏ "åix „|uH˜Oz ÖËѨÙ`å_»∞.
(h"Õ ^•xH˜ U^≥ · < å LáêÜ« ∞ O PÖ’ `«~åfi`« "å~°O`å PÜ«∞# =^ŒHˆÌ =∞~°eOK«
zOK«∞). hˆH QÆ#Hõ â◊HΘ LO>Ë Éè∂í q∞Ö’ |_»`å~°∞.
U^≥·<å ™⁄~°OQÆO ÖË^• PHÍâ◊OÖ’
U^≥·<å xK≥Û##∞ "≥uH˜ "åi HÀã¨O 37 DÜ«∞# „ѨÉèí∞=Ù `«~°Ñ¶¨Ù #∞Oz
U^≥·<å =∞Ç≤Ï=∞ `ÕQÆey`Õ `≥K«∞ÛHÀ.43 DÜ«∞#ÃÑ· U^≥·<å =∞Ç≤Ï=∞ ZO^Œ∞‰õΩ
JÖÏ¡ÇÏπ ÜÕ∞ QÆ#Hõ `«ÅK«∞‰õΩO>Ë "å~°O^Œih J=`«iOѨ*ËÜ«∞|_»ÖË^Œ∞? Jx "å~°∞
J_»∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞. ''JÖÏ¡ÇÏπ (=Ú=∂‡\˜H)©
=ÚO^Œ∞ ‰õÄ_® „Ѩ[Å∞ `«=∞HÍÅO <å\˜ „Ѩ=HõÎÅ#∞ u~°ã¨¯iOKå~°∞. HÍ|\˜ì F =∞Ç≤Ï=∞#∞ J=`«iOѨ*Ë¿ã â◊H˜Î Hõey
=ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨)! h=Ù kQÆ∞Å∞ K≥O^Œ#=ã¨~°O ÖË^Œ∞. "åà◊§ PQÆ_®Å#∞ J`«∞º`«Î=∞ L<åfl_»∞——46 Jx (F „Ѩ=HÍÎ!) "åiH˜
suÖ’ ã¨Ç≤Ïã¨∂Î, ™êǨÏã¨O`À =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êyáÈ. QÆ`«OÖ’ "Õ∞=Ú =∂ „Ѩ=HõÎʼnõΩ K≥ѨC. J~Ú`Õ "åiÖ’ Jkè‰õΩʼnõΩ
`À_»Ê_ç#>Ë¡ h‰õÄ `À_»Ê_»`å=Ú. "Õ∞=Ú "åQÍÌ# ÉèíOQÆO KÕ¿ã"å~°O HÍ=Ú. `≥eÜ«∞^Œ∞.47
''xâ◊ÛÜ«∞OQÍ "Õ∞=Ú =∂ „Ѩ=HõÎʼnõΩ, qâßfiã¨∞ʼnõΩ ã¨Ç¨Ü«∞Ѩ_»`å=Ú—— Jx `«Ü«∂~°∞ KÕã≤ ÖË^•, PHÍâßxH˜ xK≥Û# "Õã≤ =∞Ç≤Ï=∞#∞ fã¨∞‰õΩ=zÛ<å gà◊√¡
"åQÍÌ#O KÕã≤ L<åfl=Ú (JÖò "≥∂q∞<£ – 51). ''<Õ#∂, <å „Ñ¨=HõÎÅ∞ =∂„`«"Õ∞ qâ◊fiã≤™êÎ~#° fl Qͺ~°O\© Ug∞ÖË^∞Œ . W^ŒO`å ^Õ=Ùx =ӺǨÏO „ѨHÍ~°"∞Õ [~°∞QÆ∞`ÀOk.
PkèHõºO =Ç≤Ï™êÎ=Ú—— Jx JÖÏ¡ÇπÏ „"åã≤ÃÑ\Ïì_»∞ (=Ú*Ï^ŒÅÇπÏ – 21). WÖÏO\˜ =∂#="Õ∞^èŒ WO^Œe =∞~å‡xfl `≥Å∞ã¨∞HÀ*ÏÅ^Œ∞. ^Õ=Ù_»∞ =∞x+≤H˜ XH˜O`« ¿ãfiK«Ûù#∞
PÜ«∞`«∞Å∞ WOHÍ L<åfl~Ú. L^• : ™êáêÊù`ü ã¨∂~å 171, 172 PÜ«∞`«∞Å∞. WzÛ J`«xfl ѨsH˜∆ã¨∞Î<åfl_»∞. PÜ«∞<Õ QÆ#Hõ HÀi`Õ |Å=O`«OQÍ "åi "≥∞_»Å∞
41. JO>Ë JÖÏ¡ÇπÏ "åQÍÌ#O <≥~°"Õi f~°∞`«∞Ok. h=Ù (=ÚǨÏ=∞‡^£!) Jqâßfiã¨∞ÅÃÑ· =Oz =∞s JO^Œih ã¨<å‡~°æOÃÑ·H˜ `≥KÕÛ"å_Õ. J^ÕQÆ#Hõ [iy`Õ ^Õ=Ù_»∞ =∞x+≤H˜
`«Ñ¨ÊHõ PkèѨ`«ºO =Ç≤Ï™êÎ=Ù Jx JÖÏ¡ÇπÏ F^•~åÛ_»∞. PYiH˜ [iyOk ‰õÄ_® WzÛ# ¿ãfiK«Ûù‰õΩ, x~°‚Ü«∂kèHÍ~åxH˜ J~°÷O LO_Õk HÍ^Œ∞. `«#‰õΩ #zÛ# ^•xfl
J^Õ. ZOÑ≤Hõ KÕã¨∞‰õΩ<Õ ¿ãfiK«Ûù Hõey LO_ç ‰õÄ_® =∞x+≤ ã¨<å‡~åæxfl =∞#ã¨∂ÊùiÎQÍ
42. nx^•fi~å ã¨Ê+¨ì=∞ÜÕ∞º^Õq∞@O>Ë "≥Ú^Œ\’¡ PÜ«∂ *Ï`«∞Å"å~°∞ `«=∞ „Ѩ=HõÎÅ#∞ ã‘fiHõiOKåÅ#fl^Õ ^Õ=Ùx Jaè=∞`«O.
kèHõ¯iOz<å, HõëêìʼnõΩ QÆ∞iKÕã≤<å, "åi „|`«∞‰õΩ#∞ ^Œ∞~°ƒù~°O KÕã≤<å, PYiH˜ 44. JO>Ë, F „Ѩ=HÍÎ! h=Ù "åi Jqâßfiã¨OÃÑ· Z‰õΩ¯= qKå~°Ñ¨_»‰õΩ. P =º=Ǩ~åxfl
^≥=· ã¨Ç¨ Ü«∞O ~å<Õ=zÛOk. „áêѨOzHõ q[Ü«∞O`Àáê@∞, Ѩ~Ö° ’Hõ ™êѶŨ ºO ‰õÄ_® ^≥·"åxˆH =^ŒeÃÑ@∞ì. JO^Œ∞Ö’x Ü«ÚH˜Îh, Ѩ~°=∂~å÷xfl ^Õ=Ù_Õ ÉÏQÍ Z~°∞QÆ∞.
„Ѩ=HõÎÅ#∞, "åi J#∞Ü«∂Ü«ÚÅ<Õ =iOzOk. 45. D Jqâßfiã¨∞ŠѨiã≤÷u =∞$`«∞Å =O\˜k. "å~°∞ q#ÖË~°∞. Hõ#ÖË~°∞. PÖ’zOz
43. Jqâßfiã¨∞Å, =Ú„+≤‰õΩ¯Å kèHͯ~° "≥·YiH˜ =∞Ǩ„Ѩ=HõÎ (ã¨) =∞#ã¨∞ ã¨Ç¨Ï[OQÍ<Õ J~°÷OKÕã¨∞‰õΩ<Õ â◊H˜Î "åi‰õΩO_»^Œ∞. `«=∞‰õΩ#fl `≥eq`Õ@efl LѨÜ≥∂yOz, Ü≥∂K«#
<˘K«∞Û‰õΩ<Õk. J~Ú`Õ W^ŒO`å ^Õ=Ùx „Ѩ}ÏoHõ „ѨHÍ~°"Õ∞ [~°∞QÆ∞`ÀO^Œh, ^≥·"å[˝ Kտ㠄Ѩܫ∞`«flO "å~°∞ KÕÜ«∞@O ÖË^Œ∞. JO^Œ∞=Å¡ "å~°∞ ‰õÄ_® â◊"åÅ=O\˜ "åˆ~.
HÍ#O`«=~°‰õÄ „Ѩ=HõÎ "åà◊¡#∞ W™ê¡O =∂~°æOÃÑ·H˜ fã¨∞‰õΩ~åÖË~°x JÖÏ¡ÇπÏ D 46. JO>Ë "å~°∞ qâ◊fiã≤OK«@O `«Ñ¨Ê =∞~À =∂~°æO ÖËx ã¨∂K«##∞ ÖËHõ =∞Ç≤Ï=∞#∞
PÜ«∞`«∞Ö’ ã¨Ê+¨ìO KÕâß_»∞. PYiH˜ ^≥·=„Ѩ=HõÎ <ÕÅ#∞ „`«qfi JO^Œ∞Ö’ ™⁄~°OQÆO ^Õ=Ù_»∞ J=`«iOѨ*ËÜ«∞@O J#flk PÜ«∞#‰õΩ U=∂„`«O Hõ+¨ì`«~°O HÍ^Œ∞.
571 572
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 290
38 Éè∂í q∞Ö’ ã¨OK«iOKÕ Zxfl ~°HÍÅ
[O`«∞=ÙÖˇ·<å, `«=∞ Ô~O_»∞ Ô~Hõ¯Å
ã¨Ç¨Ü«∞O`À Zyˆ~ Ѩ‰õ∆ΩÖˇ·<å – Jhfl
g∞ÖÏO\˜ ã¨=Ú^•Ü«∂ÖË.48 "Õ∞=Ú
„QÆO^äŒOÖ’ #"≥∂^Œ∞ KÕÜ«∞‰õΩO_® ^Õhfl
=^ŒeÃÑ@ìÖË^Œ∞.49PÃÑ·# JO^Œ~°∂ `«=∞
„ѨÉèí∞=Ù "≥·Ñ¨Ù‰õΩ ã¨g∞HõiOK«|_Õ"åˆ~.50
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ : ^≥·=^Œ∂`«#∞ `≥zÛ "åi Hõà◊¡=ÚO^Œ∞ „Ѩ`«ºHõ∆Ѩ~°K«@O, Ѩ~°fi`åxfl
ÃÑ·H˜ Z`«Î@O ã¨OÉèí="Õ∞. ^≥·=„Ѩ=HõÎ =¸™ê (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO) HÍÅOÖ’ WÖÏO\˜
=∞Ç≤Ï=∞Å∞ ã¨OÉèíqOKå~Ú ‰õÄ_®. WÖÏO\˜ J^Œ∞ƒù`åÅ ^•fi~å =∞#∞+¨µÅ
=∞#ã¨∞Å#∞ PHõ@∞ì‰õΩx "å~°O^Œih XˆH „`å\˜ÃÑ· #_çÑ≤OK«QÆÅ â◊H˜Î JÖÏ¡ÇπωõΩ
LOk. J~Ú`Õ WÖÏO\˜ K«=∞`å¯~åÅ∞ [iy#<å_»∞ =∞x+≤x ѨsH˜O∆ K«@OÖ’ J~°"÷ ∞Õ
LO_»^∞Œ . XHõ"àÕ ◊ K«=∞`å¯~åÅ∞ K«∂Ѩ|_ç# `«~∞° "å`« ‰õÄ_® "å~°∞ qâ◊fiã≤OK«_®xH˜
x~åHõi¿ãÎ "åiÃÑ· ^≥·"å„QÆǨÏO q~°∞K«∞‰õΩѨ_»∞`«∞Ok. "≥O@<Õ "å~°∞ „ѨѨOK«OÖ’<Õ
Hõiî#OQÍ tH˜∆OK«|_»`å~°∞. HÍ|\˜ì =∞Ç≤Ï=∞Å∞, K«=∞`å¯~åÅ∞ K«∂Ѩ‰õΩO_®
LO_»@OÖ’<Õ =∂#"åo „âıÜ«∞O Wq∞_ç LO^Œx nx^•fi~å J=QÆ`«O J=Ù`ÀOk.
„Ѩu Ѩx "≥#∞HÍ ^Õ=Ùx Ü«ÚH˜Î, Ѩ~°=∂~°÷O `«Ñ¨ÊHõ LO@∞Ok.
47. JO>Ë "å~°∞ ^≥·"å[˝ÅÖ’x =∞~å‡hfl, Ü«ÚH˜Îh ѨÓiÎQÍ ÉËsA "ÕÜ«∞ÖË~°∞.
48. JO>Ë q∞=∞‡efl ѨÙ\˜ìOz# q^èŒOQÍ<Õ ^Õ=Ù_»∞ Ѩâ◊√ѨH∆Í^Œ∞Å#∞ ‰õÄ_® ѨÙ\˜ìOKå_»∞.
g∞‰õΩ PǨ~åxfl „Ѩ™êkOz#@∞¡ "å\˜H˜ ‰õÄ_® „Ѩ™êkã¨∞<Î åfl_»∞. ^Õ=Ù_»∞ x~å÷iOz#
=º=ã¨÷‰õΩ g∞~°∞ Hõ@∞ì|_ç L#fl>Ë¡ Jq ‰õÄ_® Hõ@∞ì|_ç L<åfl~Ú.
49. WHõ¯_» '„QÆO^äŒO— JO>Ë Ö∫ÃÇÏ =∞ÇπÏѶ¨Ó*ò (ã¨∞~°H˜∆`« Ѷ¨ÅHõO) Jh J~°÷O HÍ=K«∞Û
ÖËHõ k=º Y∞~üP<£ J#fln ^•x J~°÷O HÍ=K«∞Û. r=# q^è•<åxH˜ (n<£‰õΩ)
ã¨O|OkèOz „Ѩu q+¨Ü∞« O ã¨OH˜Ñ∆ OΨ QÍ<À, ã¨q=~°OQÍ<À JO^Œ∞Ö’ #"≥∂^≥· LOk.
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ : ''(F „Ѩ=HÍÎ!) "Õ∞=Ú D „QÆO^ä•xfl hÃÑ· J=`«iOѨ*Ëâß=Ú. Jk
„Ѩu q+¨Ü∂« hfl ã¨Ê+¨Oì QÍ q=iã¨∞OÎ k—— (J<£ #ÇπÏ¡ – 89) J#fl =K«#O QÆ=∞<å~°›O.
J~Ú`Õ D PÜ«∞`«∞ <ÕѨ^䌺OÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜ J~°÷"Õ∞ ã¨O^Œ~åƒùxH˜ KÕ~°∞=Ö’ LOk.
50. JO>Ë „Ѩ™êÎqOK«|_ç# ã¨=¸Ç¨Åhfl XHõKÀ@ ã¨g∞HõiOK«|_»`å~Ú. K«xáÈ~Ú#
=∂#=ÙÅ#∞ ã¨r=ÙÅ∞QÍ KÕã≤ ÖˇH¯õ fã¨∞‰õΩ#fl>Ë¡ Ѩâ√◊ ѨHÍ∆ ^Œ∞Å∞, `«k`«~° r=~åã¨∞Å#∞
‰õÄ_® „|uH˜Oz "å\˜#∞Oz ‰õÄ_® ÖˇHõ¯ fã¨∞HÀ=@O [~°∞QÆ∞`«∞O^Œx ѨO_ç`«∞Å∞
Jaè„áêÜ«∞Ѩ_»∞`«∞<åfl~°∞. XHõ ǨÏnã¨∞Ö’ =∞Ǩ„Ѩ=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨Jã¨O)
573
6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
39 Z=~°~Ú`Õ =∂ PÜ«∞`«∞Å#∞ kèH¯õ iã¨∞Î
<åfl~À "å~°∞ pHõ@¡Ö’ `«KåÛ_»∞`«∞#fl
K≥q\˜"å~°∞, =¸QÆ"å~°∞. JÖÏ¡ÇπÏ `å#∞
HÀi# "åix ÃÑ_»^•i Ѩ\ ˜ì™êÎ_»∞.
JÖψQ PÜ«∞# `å#∞ HÀi# "åix
~°∞A=∂~°æOÃÑ· #_çÑ≤™êÎ_»∞.51
40 (F „Ѩ=HÍÎ!) "åà◊§#∞ J_»∞QÆ∞ :
''K«∂_»O_ç! JÖÏ¡ÇπÏ `«~°Ñ¶¨Ù#∞Oz g∞ÃÑ·
U^Œ~Ú<å PѨ^Œ =zÛѨ_ç`Õ ÖËHõ g∞ÃÑ·#
„ѨàÜ
◊ ∞« "Õ∞ =¿ãÎ JѨC_»∞ g∞~°∞ JÖÏ¡ÇÏπ #∞
`«Ñ¨Ê "Õ~˘HõÔ~=i#~Ú<å "≥Ú~°ÃÑ@∞ì‰õΩO
\Ï~å? g∞~°∞ ã¨`«º=O`«∞ÖË J~Ú`Õ
(x[O) K≥ѨÊO_ç.——
„Ѩ=zOz#@∞¡, ''H˘=Ú‡Å∞QÆÅ XHõ "Õ∞Hõ H˘=Ú‡Å∞ ÖËx "Õ∞Hõ#∞ á⁄_çz LO>Ë
„Ѩà◊Ü«∞k<å# H˘=Ú‡Å∞QÆÅ "Õ∞Hõ‰õΩ ‰õÄ_® „ѨfHÍ~°O KÕÜ«∞@O [~°∞QÆ∞`«∞Ok——
(ã¨Ç‘ÏÇπÏ =Úã≤¡O: ǨÏnã¨∞ <≥O|~°∞ – 1997). WHõ¯_» ''ã¨g∞Hõ~°}—— (Ǩτ+π) J<Õ
Ѩ^•xfl H˘O`«=∞Ok q^•fiOã¨∞Å∞ '=∞~°}O— J#fl J~°÷OÖ’ fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. JO>Ë
JO^Œ~°∂ =∞~°}˜OK« =Åã≤#"åˆ~. WHõ¯_» 'ã¨g∞Hõ~°}— J<Õ Ñ¨^ŒO Jqâßfiã¨∞ʼnõΩ,
|Ǩï ^≥·"å~å^茉õΩʼnõΩ =∂„`«"Õ∞ =iÎã¨∞ÎO^Œx =∞i H˘O`«=∞Ok "åºMϺxOKå~°∞.
gi ^Œ$+≤Öì ’ "Õ∞Hõ‰Ωõ „ѨfHÍ~°O KÕÜ∞« |_»∞`«∞Ok J#fl ǨÏnã¨∞ Hˆ =ÅO LѨ=∂#OQÍ
=∂„`«"Õ∞ ¿Ñ~˘¯#|_çOk. „Ѩà◊Ü«∞k#O <å\˜ ÖˇHõ¯Å „áê^è•#º`«#∞ <˘H˜¯K≥ѨÊ@O
Jã¨Å∞ nx L^ÕâÌ O◊ . ÖË^• Ѩâ√◊ =ÙÅÖ’ ÉÏkèOz# – ÉÏkèOK«|_ç# "å\˜x =∂„`«"∞Õ
uiyÖËÑ≤ ÉÏkè`∞« xH˜ ÉÏkèOz# ^•x#∞O_ç ѨiǨ~°O WÑ≤ÊOz `«~åfi`« P ~Ô O_çO\˜
LxH˜ ÖˉΩõ O_® KÕÜ∞« @O [~°∞QÆ∞`«∞O^Œ#fl ÉèÏ=OÖ’ Wk =zÛ LO_»=K«∞Û (Ѷ`¨ Çü ï¨ Öò
Yn~ü). =∞iH˘xfl ǨÏnã¨∞Å ^•fi~å ‰õÄ_® D "å^Œ#‰õΩ ã¨=∞~°÷# Åaè™ÈÎOk.
51. ^≥·= "å‰õΩ¯Å#∞ „`Àã≤ѨÙKÕÛ"å~°∞ ã¨`åºxfl `«=∞ K≥=ÙÅ`À q#~°∞. ã¨`åºxfl `«=∞
<À\˜`À ѨÅHõ~°∞. HÍ|\˜ì "å~°∞ K≥q\˜"åi`À, =¸QÆ"åi`À ã¨=∂#O. JnQÍHõ
"åà◊√§ Jqâßfiã¨O J<Õ JO^èŒHÍ~°OÖ’ z‰õΩ¯‰õΩx L<åfl~°∞. JO^Œ∞KÕ`« `«=∞#∞
K«Hõ¯k^Œ∞̉õΩ<Õ ^•i Un "åiH˜ HÍ#~å^Œ∞. "åi ѨOKÕO„kÜ«∂Å∞ K«K«∞Û|_ç
áÈÜ«∂~Ú. JO^Œ∞=Å¡ "å~°∞ ÉÏQÆ∞Ѩ_Õ J=HÍâßÅ#∞ *Ï~°q_»∞ã¨∞Î<åfl~°∞.
574
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 291 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
41 ''ÖË^Œ∞. (P Hõ∆}OÖ’) g∞~°∞ ˆH=ÅO 43 =∂ `«~°Ñ¶¨Ù# "åiÃÑ·H˜ tHõ∆ =zÛ#
PÜ«∞<Õfl "Õ_»∞‰õΩO\Ï~°∞. ^ÕxHÀã¨O g∞~°∞ ѨÊ\˜H© "å~°∞ J}‰õΩ=#∞ ZO^Œ∞‰õΩ
"Õ_»∞‰õΩ<åfl~À P PѨ^Œ#∞ PÜ«∞# g∞ „Ѩ^iŒ ≈OK«Ö^Ë ∞Œ ? ÃÑQ· Í "åi ǨÏ$^ŒÜ∂« Å∞
#∞O_ç `˘ÅyOK«^ŒÅK«∞‰õΩO>Ë `˘Åy Hõiî#"≥∞ÿáÈÜ«∂~Ú. Ã+·`å<£ "åi ^Œ$+≤ìÖ’
™êÎ_»∞. JÖÏO\˜ ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ g∞~°∞ "å~°∞ KÕ¿ã Ѩ#∞Åhfl =∞Oz"Õ Jx
=∂„`«O (JÖÏ¡ÇπωõΩ) ã¨Ç¨Ï=~°∞ÎÅ∞QÍ xÅ „Éèí=∞Ѩ_ÕÖÏ KÕâß_»∞.53
ɡ\ #ì˜ "å~°O^Œih =∞~°záÈ`å~°∞.——52 44 `«~°∞"å`« "åiH˜ É’kèOz# q+¨Ü«∂
42 h‰õΩ ѨÓ~°fiO Z<Àfl ã¨=∂*ÏÅ Å#∞ "å~°∞ q㨇iOz#ѨC_»∞, "Õ∞=Ú "åi
=^ŒÌ‰õΩ ‰õÄ_® "Õ∞=Ú „Ѩ=HõÎÅ#∞ HÀã¨O Jxfl =ã¨∞Î=ÙÅ ^•fi~åÅ∂ `≥i
ѨOáê=Ú. PÜ«∂ ã¨=∂*ÏÅ"å~°∞ Kå=Ú. `«=∞‰õΩ „áêÑ≤ÎOz# =ã¨∞Î=ÙÅÃÑ·
J}‰õΩ=#∞ =ºHõÑÎ ~¨ K° åÅ#fl L^ÕâÌ O◊ `À "å~°∞ q∞_çãÑ≤ _¨ ∞» `«∞O_»QÍ, JHõ™ê‡ `«∞QÎ Í
"Õ∞=Ú "åà◊§#∞ ^•i„^•ºxH˜, J<å~ÀQƺ "Õ∞=Ú "åix Ѩ@∞ì‰Ωõ <åfl=Ú. JѨC_»∞,
ÉÏ^èŒÅ‰õΩ QÆ∞iKÕã≤ Ѩ@∞ì‰õΩ<åfl=Ú. "å~°∞ ѨÓiÎQÍ x~åâ◊ K≥O^•~°∞.
Ü«∞^•~å÷xH˜ ã¨=∞ã¨Î JkèHÍ~åÅ∞ ^Õ=Ùx ǨÏã¨ÎQÆ`«"≥∞ÿ L<åfl~Ú. PÜ«∞# `å#∞ HÀi# 45 D q^èŒOQÍ, ^Œ∞~å‡~åæʼnõΩ áêÅÊ_ç#
"åiH˜ ã¨<å‡~°Oæ K«∂ѨÙ`å_»∞. `å#∞ HÀi# "åix JѨ=∂~åæ# =ke"Õ™êÎ_∞» . J~Ú`Õ "åi "Õ~∞° „`≥OѨ|_çOk. ã¨=∞ã¨Î Ö’HÍÅ
PÜ«∞# x~°Ü ‚ ∞« O W>Ëì JHÍ~°}OQÍ – JÖÏ¡@áêÊQÍ – [~°Q^Æ ∞Œ . „Ѩun <åºÜ«∞|^ŒOú QÍ „ѨÉèí∞"≥·# JÖÏ¡ÇπψH Hõ$`«[˝`«Å∞.54
[~°∞QÆ∞`«∞Ok. =∂~°æqÇ‘Ï#`«ÃÑ· áê`«∞‰õΩáÈ~Ú# =¸~°∞öÅ#∞ =∂„`«"Õ∞ PÜ«∞# D PÜ«∞`«∞ "≥Ú^Œ\’¡ 'J~°S`«‰õΩ"£∞— J<Õ Ñ¨^ŒO LѨÜ≥∂yOK«|_çOk. WO^Œ∞Ö’
=^ŒeÃÑ_»`å_»∞. =∂~°æqÇ‘Ï#`« J<Õ ~˘OÑ≤ #∞O_ç |Ü«∞@Ѩ_ç ~°∞A=∂~°æOÖ’ '‰õΩ"£∞— J<Õk ã¨OÉ’^èŒ# xq∞`«ÎO =zÛ KÕi# „Ѩ`«ºÜ«∞O. Jã¨Å∞ Ѩ^ŒO 'J~°S`«—
~åQÀi# "åiH˜ PÜ«∞# `«Ñ¨Ê‰õΩO_® ã¨Ç¨Ü«∞Ѩ_»`å_»∞. (=∞ixfl q=~åÅ HÀã¨O =∂„`«"Õ∞. 'h=Ù K«∂âß"å— Jx ^•x âßaÌHõ J~°÷O. J~Ú`Õ WHõ¯_» Wk 'JMòa~°∂h—
JÖò |Y~å ã¨∂~åÖ’x 26= PÜ«∞`«∞‰õΩ q=~°}#∞ K«∂_»O_ç). (<å‰õΩ K≥ѨC, `≥Å∞ѨÙ) J#fl ÉèÏ=OÖ’ LѨÜ≥∂yOK«|_çOk.
52. D ~°H=õ ∞~Ú# „Ѩâfl◊ Å∞ k=º Y∞~üP<£Ö’ J<ÕHKõ À@¡ "ÕÜ∞« |_®¤~Ú. (L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ: 53. *Ï`«∞Å∞ <≥·uHõOQÍ J`«ºO`« Ç‘Ï#ã≤÷uH˜ kQÆ*ÏiáÈ~Ú "å\˜ =∞#ã¨∞ʼnõΩ `«∞ѨC
JÖò |Y~å ã¨∂~åÖ’x 165= PÜ«∞`«∞‰õΩ q=~°} K«∂_»O_ç.) nxfl|\˜ì ã¨Ê+¨=ì ∞ÜÕ∞º Ѩ\#ì˜ Ñ¨C_»∞ ^Õ=Ùx `«~Ñ° Ù¨¶ # =KÕÛ ÃÇÏK«ÛiHõÅ∞ ‰õÄ_® "å\˜H˜ Hõ#∞qѨC HõeyOK«Ö=Ë Ù.
^Õq∞@O>Ë =∞x+≤ =∞#ã¨∞Ö’ `ÒÇ‘Ï^£ (UHõ ^≥·"Àáêã¨#) J<Õk <å@∞‰õΩx LOk. ǨÏ$^ŒÜ«∂ʼnõΩ Ѩ\ ˜ì# `«∞ѨC =¸ÅOQÍ "åiH˜ q+¨Ü«∞O J~°÷O HÍ^Œ∞. JO^Œ∞=Å¡
J~Ú`Õ =∞x+≤ Ѩiã¨~åʼnõΩ, ™ê"å™êxH˜ „ѨÉÏè q`«∞_»=@O =Å¡<À, ‰õΩ@∞O| XuÎ_ç "å~°∞ Hõ=∆ ∂aèH∆õ HÀ~°∞`«∂ ^≥=· ã¨xflkèÖ’ KÕ`∞« Öˇ`~Ϋ ∞° . k^Œ∞ÉÌ Ï@∞ "≥Ñ· Ù¨ ‰õΩ "å~°∞ ~å<Õ~å~°∞.
=Å¡<À JO`«~å`«‡ „Ѩɒ^è•xfl J}z"Õã≤ |Ǩï^≥·"Àáêã¨<å ÉèÏ"åÅ "≥Å∞¡=Ö’ "åi =∞#ã¨∞ÅÖ’ ѨâßÛ`åÎѨ ÉèÏ=O HõÅQÆ^Œ∞. ÃÑ·QÍ "å~°∞ `«=∞ `«Ñ¨C_»∞ Ѩ#∞Å#∞
H˘@∞ì‰õΩáÈ`«∞O\Ï_»∞. zÅ¡~° ^Õ=Ùà◊¡ =ÚO^Œ∞ `«Å=OK«@"Õ∞ Q͉õΩO_®, "å\˜ ¿Ñ~°∞ ã¨=∞i÷OK«∞HÀ=\ÏxH˜ JO^Œ"≥∞ÿ# LѨ=∂<åÅ∞ W™êÎ~°∞. "å\˜ K«∞@∂ì ã¨∞O^Œ~°
g∞^Œ "≥Ú‰õΩ¯‰õΩO\Ï_»∞. HÍx ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# PѨ^ŒÅ∞ #Å∞"≥·Ñ¨ÙÅ #∞O_ô
K«∞@∞ì=Ú\˜#ì ѨC_»∞ J`«xÖ’x JO`«~å`«‡ XHõ¯™êiQÍ "Õ∞ÖÁ¯O@∞Ok. P Ѷ∞¨ _çÜ∞« Ö’ =ÅÜ«∂xfl JÅ¡\ÏxH˜ „Ѩܫ∞ufl™êÎ~°∞. WÖÏ KÕã≤ `«=∞ Hõ~°Î=ºO <≥~°"Õi#@∞¡
J`«#∞ ѨÓlOKÕ z\˜ìá⁄\˜ì ^Õ=Úà◊§O^Œih =∞~°záÈ~Ú x[^≥·"åxfl Ñ≤Å∞™êÎ_»∞. =∞#ã¨∞ʼnõΩ ã¨iÌK≥ѨC‰õΩO@∂ LO\Ï~°∞. Ã+·`å<£ "åi Ѩ#∞Å∞ "åiH˜ ZO`À
=∂#= <≥·[O "åOzèOKÕ D '„ѨHõ$u ^èŒ~°‡O— (`ÒÇ‘Ï^£) ÃÑ·<Õ J`«_»∞ ã¨^• xÅHõ_»QÍ =∞OzqQÍ JxÑ≤OKÕÖÏ KÕ™êÎ~°#fl =∂@Ö’x JO`«~å~°÷O W^Õ.
LO>Ë ZO`« ÉÏ=ÙO_»∞! 54. ^≥·=„Ѩ™êk`åÅ#∞ J#∞Éèíqã¨∂Î, ^≥·"å<Õfl q㨇iOz# *Ï`«∞Å ã≤÷uQÆ`«∞Å#∞ JÖÏ¡ÇπÏ
575 576
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T
46 (F „Ѩ=HÍÎ!) "åix J_»∞QÆ∞:
''JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞ QÆ#Hõ g∞ qxH˜_çx, g∞
K«∂ѨÙ#∞ ѨÓiÎQÍ f¿ãã¨∞‰õΩx, g∞
ǨÏ$^ŒÜ«∂ʼnõΩ =Ú„^Œ"Õ¿ãÎ, JÖÏ¡ÇπÏ `«Ñ¨Ê
"å\˜x g∞‰õΩ uiy „Ѩ™êkOK«QÅÆ =∞~À
P~å^èŒ∞º_»∞ Z=_»∞<åfl_»∞ K≥ѨÊO_ç?!——
"Õ∞"≥∞xfl q^è•Å∞QÍ =∂ ã¨∂K«#Å#∞
"åiH˜ qâ◊nHõiã¨∞Î<åfl"≥∂ K«∂_»∞!
J~Ú<å "å~°∞ =ÚYO „uѨC‰õΩO@∞
<åfl~°∞.55
D PÜ«∞`«∞Ö’ JѨÙ~°∂ѨOQÍ =i‚OKå_»∞ – JÖÏO\˜ `«Åa~°∞ã¨∞Å#∞ "Õ∞=Ú
`å`å¯eHõOQÍ Hõ\ÏH˜∆™êÎ=Ú. "åiHÀã¨O Éè’QÆÉèÏQͺŠ^•fi~åÅ∞ `≥~°∞™êÎ=Ú. "å~°∞
P qÖÏ㨠=ã¨∞Î=ÙÅÖ’ =ÚxyáÈ~Ú, `«=∞‰õΩ „áêÑ≤ÎOz# Hõeq∞ÃÑ· q∞_çã≤Ѩ_»∞`«∞#fl
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ JHõ™ê‡`«∞QÎ Í "Õ∞=Ú "åix Ѩ@∞ì‰Ωõ x, ÖˇH¯õ J_»∞QÆ∞`å=Ú. U Pã≤áÎ êã¨∞eÎ fl
K«∂ã¨∞‰õΩx "å~°∞ =Úiã≤áÈÜÕ∞"å~À "å\˜x [ѨÙÎ KÕã¨∞‰õΩO\Ï=Ú Jx JÖÏ¡ÇπÏ
ÃÇÏK«Ûiã¨∞<Î åfl_»∞. D q+¨Ü∞« "Õ∞ XHõ ǨÏnã¨∞Ö’ =∞ǨÏhÜ«∞ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) ^•fi~å
WÖÏ q=iOK«|_çOk : ''Jq^èÕÜ«ÚÅ∞QÍ „Ѩ=iÎã¨∞Î#flѨÊ\˜H© JÖÏ¡ÇπÏ Z=i#~Ú<å
"åi JcèëêìxHõ#∞QÆ∞}OQÍ J#∞„QÆÇ≤Ïã¨∞ÎO>Ë, ^•xfl 'Wã≤Î^£~å*ò—QÍ (JO>Ë PÜ«∞#
=^Œ∞Å∞ Wã¨∞#Î fl@∞¡QÍ) ÉèÏqOK«O_ç. `«~∞° "å`« PÜ«∞# (ã¨Jã¨O) k=º Y∞~üP<£Ö’x
D PÜ«∞`«∞<Õ Ñ¨iîOKå~°∞ (=Úã¨fl^≥ JǨχ^£ : ã¨OѨÙ\˜ – 4, ¿Ñr – 145).
k=º Y∞~üP<£Ö’x D PÜ«∞`«∞ ^•fi~å#∂, „Ѩ=HõÎ (ã¨) "åi D „Ѩ=K«#O ^•fi~å#∂
É’^èŒÑ¨_Õ^Õ=∞O>Ë, „áêѨOzHõ rq`«OÖ’ =º‰õΩÎÅ∞QÍh, *Ï`«∞Å∞QÍh WÖÏ
ã≤iã¨OѨ^ÅŒ `À `«∞Å`«∂QÆ∞`«∞O>Ë "å~°∞ ^≥=· „Ѩã#¨ fl`«#∞ K«∂~°Q˘#fl"å~°x ÉèÏqOK«
#Hõ¯~°ÖË^Œ∞. KåÖÏ=∞Ok D q^èŒOQÍ J#∞HÀ=@"Õ∞QÍHõ, JÖÏO\˜"åix '^Õ=Ùx
ã¨[˚#^•ã¨∞Å∞—QÍ ‰õÄ_® =i‚ã¨∞ÎO\Ï~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë k=º Y∞~üP<£Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ,
''ã¨[˚#∞Öˇ·# =∂ ^•ã¨∞ÖË Éèí∂q∞H˜ "å~°ã¨∞Å=Ù`å~°∞—— Jx K≥áêÊ_»x _˘OHõu~°∞QÆ∞_»∞
Ѷ≤ÖÏã¨Ñ¶‘ K≥|∞`å~°∞. D Jaè„áêÜ«∞O `«Ñ¨C. JÖÏ J#∞‰õΩO>Ë <Õ_»∞ „ѨѨOK«OÖ’
=∂~°æqÇ‘Ï#`«‰õΩ Ö’<≥· L#fl Z<Àfl *Ï`«∞Å∞ Éè∫uHõOQÍ H©iÎ tY~åÅ JO|~åÅ#∞
K«∞Oaã¨∞Î<åfl~Ú. x*ÏxH˜ Wk "åiH˜ ã¨$+≤ìHõ~°Î `«~°Ñ¶¨Ù# W=fi|_ç# XHõ ''J=HÍâ◊O
=∞iÜ«Ú Ñ¨sHõ∆—— =∂„`«"Õ∞QÍh, ^Õ=Ùx "≥∞ѨC‰õΩ `å~å¯}O HÍ^Œ∞. "åà◊§ áêáêÅ∞
ѨO_ç# ~ÀA "åà◊§ x[ã¨fi~°∂ѨO |Ü«∞@Ѩ_»∞`«∞Ok.
55. =∞x+≤ â◊s~å=Ü«∞"åÖ’¡ ZO`À H©ÅHõ"≥∞ÿ#q Hõà◊√¡, K≥=ÙÅ∞, ǨÏ$^ŒÜ«∞O. JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞
QÆ#Hõ `«ÅK«∞‰õΩO>Ë `å#∞ „Ѩ™êkOz# D =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ "åi #∞Oz [ѨÙÎ KÕã¨∞HÀ
577
292 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
47 ''K«∂_»O_ç! XHõ"àÕ ◊ g∞ÃÑ· JHõ™ê‡`«∞QÎ Í
QÍh, |Ç≤Ï~°OQÆOQÍQÍh JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯
tHõ∆ =zÛѨ_`ç Õ ^Œ∞~å‡~°∞Åæ ∞ `«Ñʨ Z=~°∞
<åâ◊#O KÕÜ«∞|_»`å~°∞?——56 Jx "åix
J_»∞QÆ∞.
48 "Õ∞=Ú „Ѩ=HõÎÅ#∞ ѨO¿Ñk, "å~°∞
â◊√Éèí"å~°Î JO^Œ*ËÜ«∞\ÏxH˜, ÃÇÏK«ÛiOK«
\ÏxH˜ =∂„`«"Õ∞.57 HÍ|\˜ì Z=~°∞
qâ◊fiã≤Oz, `«=∞ „Ѩ=~°Î##∞ ã¨i
k^Œ∞‰Ì Ωõ O\Ï~À "åiÔHÖÏO\˜ ÉèÜ í ∞« OQÍh,
58
^Œ∞óYOQÍh LO_»^∞Œ .
QÆÅ_»∞. JO>Ë "åix K≥q\˜"å~°∞QÍ KÕÜ«∞QÆÅ_»∞. HõO\˜K«∂ѨÙ#∞ áÈQ˘@ìQÆÅ_»∞.
„QÍǨϺâ◊H˜Îx xsfi~°ºO KÕÜ«∞QÆÅ_»∞. ™ê^è•~°}OQÍ Jqâßfiã¨∞Å∞ D J=Ü«∞"åÅ∞
Hõey LO_ç ‰õÄ_® "å\˜x ã¨`«ºO HÀã¨O LѨÜ≥∂yOK«ÖˉõΩO_® LO\Ï~°∞. P
^Õ=Ù_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ Z=i#~Ú<å ~°H˜∆OK«^Œe¿ãÎ `«Ñ¨Ê, PÜ«∞# Ѩ@∞ì#∞Oz Z=~°∂
Z=ih q_çÑO≤ K«Ö~Ë ∞° . D q^èOŒ QÍ ^Õ=Ù_»∞ ÃщõΩ¯ LѨ=∂<åÅ ^•fi~å – H˘xfl™ê~°∞¡
ÃÇÏK«ÛiHõÅ ^•fi~å, H˘xfl ™ê~°∞¡ â◊√Éè"í å~°ÅÎ ^•fi~å – q+¨Ü∂« xfl q_»=∞~°z K≥|∞`«∂
LO\Ï_»∞.
56. J~°cÖ’ '|Q∑``« <« —£ (JHõ™ê‡`«∞QÎ Í ~å=@O), '[ÇπÏ~°`<« —£ (|Ç≤Ï~°OQÆOQÍ ~å=@O)
J<Õ Ô~O_»∞ Ѩ^•Å∞ LѨÜ≥∂yOK«|_®¤~Ú. JHõ™ê‡`«∞ÎQÍ PѨ^Œ ~å=@=∞O>Ë
~å„uѨÓ@ ~å=@=∞h, |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ ~å=@=∞O>Ë Ñ¨Q\Æ Ñ˜ Ó¨ @ ~å=@=∞h ÉèÏ=O.
JO^Œ∞ˆH ã¨∂Ô~ Ü«¸#∞ãπÖ’x 50= PÜ«∞`«∞Ö’ '|Q∑`«`«<£—, '[ÇπÏ~°`«<£— Jx
Q͉õΩO_® '|Ü«∂`«<£ J"£ #Ǩ~°<£— Jx K≥ѨÊ|_çOk. JO>Ë ~å„uѨÓ@ ÖËHõ
ѨQ\Æ Ñ˜ Ó¨ @ ~å=@=∞#fl=∂@. JHõ™ê‡`«∞QÎ Í =KÕÛ PѨ^Œ JO>Ë, Z@∞=O\˜ =ÚO^Œã∞¨ Î
ã¨∂K«#Å∞ ÖˉõΩO_® XHõ¯™êiQÍ q~°∞K«∞‰õΩѨ_Õ PѨ^Œ Jh, nxH˜ aè#flOQÍ
|Ç≤Ï~°OQÆOQÍ =KÕÛ PѨ^Œ JO>Ë =ÚO^Œã¨∞Î ã¨∂K«#Å`À =KÕÛ PѨ^Œ Jx ‰õÄ_®
ÉèÏ=O K≥|∞`å~°∞. U=∞~Ú#ѨÊ\˜H© D PѨ^ÅŒ ∞ ^Œ∞~å‡~°∞Åæ ÃÑ,· ^≥"· å[˝efl kèH¯õ iOz#
"åiÃÑ·, áêáê`«∞‡ÅÃÑ· =zÛѨ_»`å~Ú. "åix ã¨=¸ÅOQÍ <åâ◊#O KÕ¿ã™êÎ~Ú.
57. ^≥=· „Ѩ=HõÅÎ ∞ ^≥"· åxH˜ q^èÜ Õ ∞« `« K«∂Ñ≤, =∞OzѨ#∞Å∞ KÕ¿ã"åiH˜ J#∞„QÆÇϨ Éèií `«"∞≥ #ÿ
ã¨fi~°Oæ Åaèã∞¨ OÎ ^Œ#fl â◊√Éè"í å~°#Î ∞ qxÑ≤™êÎ~∞° . ^≥"· å[˝efl kèH¯õ iOz, Éè∂í q∞Ö’ q„~°gQˆ
"åiH˜ ^Õ=Ù_»∞ ã≤^OúŒ KÕã≤ LOz# =º^è•Éèií `«"∞≥ #ÿ #~°Hõ tHõ∆ QÆ∞iOz ÉèÜ í ∞« ÃÑ_»`å~°∞.
578
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 293 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
49 J~Ú`Õ =∂ PÜ«∞`«∞Å#∞ J|^•úÅx "åix J_»∞QÆ∞:''„QÆ∞_ç"¤ å_»∞, Hõà√◊ §#fl"å_»∂
H˘\˜ìáêˆ~¿ã"åiH˜, "åi Jq^èÕÜ«∞`« – W^ŒÌ~°∂ ã¨=∂#∞ÖË<å?61 g∞~°∞ D
HÍ~°}OQÍ tHõ∆ JO@∞‰õΩO@∞Ok.59 =∂„`«O PÖ’zOK«~å?——
50 F „Ѩ=HÍÎ! "åiH˜ K≥¿ÑÊ~Ú: ''<å 51 ã¨fiÜ«∞OQÍ `«=∞ „ѨÉèí∞=Ù `«Ñ¨Ê,
=^ŒÌ JÖÏ¡ÇπÏ Y*Ï<åÅ∞<åflÜ«∞x <Õ#∞ `«=∞#∞ P^Œ∞‰õΩ<Õ"å~°∞QÍh, `«=∞HÀã¨O
g∞`À J#@O ÖË^Œ∞. <å =^ŒÌ JQÀK«~° ã≤á¶ê~°ã¨∞ KÕ¿ã"å~°∞QÍx LO_»x ã≤÷uÖ’
*Ï˝#O ‰õÄ_® ÖË^Œ∞. <Õ#∞ ^≥·=^Œ∂`«#x `«=∞ „ѨÉèí∞=Ù ^ŒQÆæiH˜ Ǩ[~°∞ HÍ=Åã≤
‰õ Ä _® g∞`À J#@O ÖË ^ Œ ∞ . <åÃÑ· LO@∞O^Œx ÉèÜ í ∞« Ѩ_Õ "åiH˜ (F „Ѩ=HÍÎ!)
J=`«iOѨ*ËÜ«∞|_Õ '=Ç‘Ï—x =∂„`«"Õ∞ WO^Œ∞=¸ÅOQÍ ÃÇÏK«ÛiOK«∞, nx^•fi~å
<Õ#∞ J#∞ã¨iã¨∞Î<åfl#∞.——60 (F „Ѩ=HÍÎ!) "å~°∞ ÉèíÜ«∞Éèí‰õΩÎÅ "≥·Yix J=ÅO
58. JO>Ë Ñ¨~°Ö’HõOÖ’ Z^Œ∞~°ÜÕ∞º ã≤÷uQÆ`«∞Å QÆ∞iOz "å~°∞ J^Õ Ñ¨xQÍ cèu aOK«=K«∞Û.62
K≥O^Œ#=ã¨~°O ÖË^Œ∞. JÖψQ "å~°∞ „ѨѨOK«OÖ’ `«=∞ "≥#∞Hõ =^Œe =zÛ# "å\˜x 52 L^ŒÜ«∞O, ™êÜ«∞O„`«O `«=∞
QÆ∞iOzQÍx, „ѨѨOK«OÖ’ J#∞ÉèíqOK«ÖËHõáÈ~Ú# ™œMϺŠQÆ∞iOz QÍx „ѨÉèí∞=Ù#∞ „áêi÷ã¨∂Î, ˆH=ÅO PÜ«∞#
ÉÏ^èÑŒ _¨ =» Åã≤# Ѩx LO_»^∞Œ . ZO^Œ∞HõO>Ë LÉèÜ
í ∞« Ö’HÍÅÖ’#∂ "åi =º=Ǩ~åÅ#∞ „Ѩã¨#fl`«#∞ á⁄O^•Å#∞‰õΩ<Õ "åix h
K«Hõ¯k^ÕÌ"å_»∞, "åi ã¨O~°Hõ∆‰õΩ_»∞, P Ô~O\˜H© Ü«∞[=∂x J~Ú# JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞. ^ŒQÆæi #∞O_ç `˘Åy á⁄=∞‡#‰õΩ. #∞=Ùfi
59. "åi tHõ∆‰õΩ „Ѩ^è•# HÍ~°}O "åi kèHͯi "≥·Yˆ~. JÖÏ¡ÇπÏ P[˝Å =ÚO^Œ∞ ("åix `˘Åy á⁄=∞‡#\ÏxH˜) hÃÑ· "åi
`«Å=OK«_®xH˜ x~åHõiOK«@O =Å¡#∂, PÜ«∞# x¿+kèOz# J^èŒ~°‡ HÍ~åºÅ‰õΩ ÖˇH¯õ U =∂„`«O ÖË^∞Œ . JÖψQ hÖˇH¯õ
x~°ƒùÜ«∞OQÍ X_çQÆ@ì_»O =Å¡#∂ "å~°∞ ^Õ=Ùx HÀáêxH˜ QÆ∞~°Ü«∂º~°∞. 61. U q^èŒOQÍ QÆ∞_ç¤"å_»∂ – Hõà◊√¡#fl"å_»∞ ã¨=∂#∞Å∞ HÍÖË~À J^Õq^èŒOQÍ ^•i`«Ñ≤Ê#
60. ^Õ=Ùx JOu=∞ „Ѩ=HõÎ (ã¨Å¡ÖϡǨï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) ZO`À x~°ÌfiO^ŒfiOQÍ WÖÏ "å_»∞ – ~°∞A=∂~°Oæ á⁄Ok#"å_»∞ ã¨=∂#∞Å∞ HÍÖË~∞° . JÖψQ qâßfiã≤ – Jqâßfiã≤
K≥ѨÊ@OÖ’x PO`«~°ºO Uq∞\’ HÍã¨Î PÖ’zOK«O_ç! PÜ«∞# (ã¨) K≥ѨÊ^ŒÅzO^Õ ‰õÄ_® ã¨=∂#∞Å∞ HÍÖË~°∞.
q∞@O>Ë, ã¨=∞ã¨Î JkèHÍ~åÅ∞ ^≥"· ånè#"≥∞ÿ L<åfl~Ú. ^Õ=Ùx J#∞=∞u, P[˝ ÖˉΩõ O_® 62. =∞#ã¨∞Ö’ ^≥·=cèu, Ѩ~°Ö’Hõ cèu L#fl"åˆ~ ÃÇÏK«ÛiHõÅ#∞ MÏ`«~°∞ KÕ™êÎ~°∞.
<Õ#∞ g∞‰õΩ U q+¨Ü«∞=¸ K≥ѨÊÖË#∞. PÜ«∞# P^Õâ◊O HÍ#O`«=~°‰õÄ g∞=ÚO^Œ∞ =∞~°}Ï#O`«~° rq`«OÃÑ· Jã¨Å∞ qâßfiã¨"Õ∞ ÖËx"åiH˜ ÉèíÜ«∞É’^èŒ KÕã≤ „ѨÜ≥∂[#O
U J^Œ∞ƒù`åhfl KÕÜ«∞ÖË#∞. Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ [~°QÆÉ’ÜÕ∞^Õq∞\’ g∞‰õΩ Z~°∞HõѨ~°K«_®xH˜ Uq∞\˜? ZO`« #K«Û*ˇÑ≤Ê<å "å~°∞ `«=∞ Jqâßfiã¨OÃÑ·<Õ áê`«∞‰õΩáÈ~Ú LO\Ï~°∞.
<å=^ŒÌ JQÀK«~° q+¨Ü«∂Å *Ï˝#O ÖË^Œ∞. =∂#"åf`« â◊‰õΩÎefl g∞=ÚO^Œ∞ `«=∞ ѨÓsfi‰õΩÅ∞, `«=∞ ѨÓ[º^≥·"åÅ∞ Ѩ~°Ö’HõOÖ’ `«=∞ HÀã¨O ã≤á¶ê~°ã¨∞ KÕ™êÎ~°x
„Ѩ^Œi≈OK«_®xH˜ <Õ#∞ ^≥·=^Œ∂`« (Ѷ¨iëêÎ)#∞ ‰õÄ_® HÍ#∞. <Õ#∞ ˆH=ÅO <åÃÑ· QÆ∞_ç¤QÍ #"Õ∞‡ „QÆO^äŒ=ǨïʼnõΩ, |Ǩï^≥·"å~å^茉õΩʼnõΩ, Jqâßfiã¨∞ʼnõΩ ‰õÄ_® D
J=`«iOKÕ '=Ç‘Ï— (JÖÏ¡ÇπÏ "å}˜)x YzÛ`«OQÍ J#∞ã¨iOKÕ „Ѩ=HõÎ#∞ =∂„`«"Õ∞. PÜ«∞`«∞Ö’ K«∞~°Hõ JO\˜OK«|_çOk. #~°HÍyflH˜ J~°∞›Å∞QÍ Y~å~°∞KÕÜ«∞|_ç#
„Ѩ|∞^Œ∞úefl P^Œ∞‰õΩ<Õ "å_»∞QÍh, "åi QÆ∞iOz ã≤á¶ê~°ã¨∞ KÕ¿ã"å_»∞ QÍx P<å_»∞
'=Ç‘Ï— J#flѨC_»∞ Y∞~üP<£`Àáê@∞ ǨÏnã¨∞ ‰õÄ_® JO^Œ∞Ö’H˜ =KÕÛã¨∞ÎOk. ''<å‰õΩ Z=_»∂ LO_»_∞» . J~Ú`Õ qâßfiã¨∞Å HÀã¨O ^Õ=Ùx ã¨[#˚ ^•ã¨∞Å∞ ^Õ=Ùx J#∞=∞u`À
Y∞~üP<£`À áê@∞ ^•x=O\˜^Õ =∞~˘Hõ\ ˜ ‰õÄ_® W=fi|_çOk—— Jx PÜ«∞# (ã¨) ã≤áê¶ ~°ã∞¨ KÕÜ∞« @O ã¨OÉè=í "Õ∞. JO>Ë Jqâßfiã¨∞Å, |Ǩï^≥"· å~å^艌 Ωõ Å HÀã¨O ã≤áê¶ ~°ã∞¨
XHõ ǨÏnã¨∞Ö’ K≥áêÊ~°∞. P ^•x=O\˜^Õ =∞~À JOâ◊O 'ǨÏnã¨∞—. JO>Ë =∞Ǩ„Ѩ=HõÎ KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ J#∞=∞u ÅaèOK«^Œ∞. áêáêÅ∞ KÕã≤# qâßfiã¨∞Å∞ – "å~°∞ QÆ#Hõ
(ã¨) "åi „Ѩɒ^èŒ#Å∞ =∞iÜ«Ú PÜ«∞# q^è•#O. UHõ^≥·"Àáê㨉õΩÖˇ· LO>Ë – "åiHÀã¨O ã≤á¶ê~°ã¨∞ P"≥∂^ŒÜ≥∂Qƺ=∞=Ù`«∞Ok.
579 580
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T
‰õÄ_® "åiÃÑ· ZO`«=∂„`«O ÖË^Œ∞.
J~Ú#ѨÊ\˜H© XHõ"Õà◊ #∞=Ùfi "åà◊¡#∞
`˘Åyá⁄=∞‡<åfl=O>Ë ^Ò~°˚#ºÑ¨~°∞ÅÖ’
KÕiáÈ`å=Ù.63
53 ''=∂ JO^ŒiÖ’H© JÖÏ¡ÇπÏ
J#∞„QÆÇ≤ÏOz#k gà◊¡<Õ<å!—— Jx "å~°∞
ѨeHˆ O^Œ∞‰õΩQÍ#∞ "Õ∞=Ú "åiÖ’ H˘O^Œ
ix =∞iH˘O^Œi ^•fi~å ѨsH˜O∆ Kå=Ú.64
Hõ$`«[˝`å ÉèÏ=O`À "≥∞eˆQ "åix
JÖÏ¡ÇπÏ Z~°∞QÆ_® Uq∞\©?!65
63. x~å^è•~° r=ÙÅ∞, x~°∞¿Ñ^ŒÖˇ·# =Úã≤¡OÅ∞ ZO`À q#„=∞`«`À, z`«Îâ◊√kú`À
~ˆ ~ÚO|=à◊√¡ `«=∞ „ѨÉ∞íè =Ù#∞ „áêi÷ã∞¨ <Î åfl~°∞. J~Ú`Õ "å~°∞ á⁄^ŒãÌ =Ψ ∂#O ^≥=· „Ѩ=HõÎ
(ã¨) K«∞@∂ì QÆ∞q∞QÆ∂_ç LO_»@O =∞Hͯ֒x =Ú„+≤‰Ωõ ¯Å‰õΩ ã¨ÇÏ≤ OK«~åxkQÍ LO_Õk.
''F =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨)! h K«∞@∂ì QÆ∞q∞QÆ∂_ç LO_Õ D ^Œi„^Œ∞Å#∞ #∞=Ùfi HÍã¨Î
^Œ∂~°O [iÑ≤`Õ "Õ∞=Ú h`À HõÅã≤ ã¨OÉèÏ+≤OK«_®xH˜ gÅ∞O@∞Ok—— Jx D
„j=∞O`«∞Å∞, ã¨~åÌ~∞° Å∞ HÀˆ~"å~°∞. D <ÕÑ^¨ ºŒä OÖ’ JÖÏ¡ÇÏπ `«# „Ѩ=Hõ#Î ∞ J„Ѩ=∞`«OÎ
KÕã¨∞Î<åfl_»∞ : F „Ѩ=HÍÎ! D 'Q˘áÈÊà◊§— HÀã¨O, x#∞fl Jq∞`«OQÍ Jaè=∂xOKÕ
¿Ñ^Œ ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å#∞ ^Œ∂~°O KÕã¨∞HÀ‰õΩ. XHõ"Õà◊ #∞=Ùfi QÆ#Hõ JÖÏ KÕâß=O>Ë Jk
h Ǩϟ^•‰õΩ U=∂„`«O â’aèOK«^Œ∞. ÃÑ·QÍ J^˘Hõ J<åºÜ«∞O`À ‰õÄ_ç# K«~°º.
Hõ#∞Hõ #∞=Ùfi J<åºÜ«∞Ѩ~°∞Å ã¨~°ã¨# xÅ|_»‰õΩ Jx JÖÏ¡ÇπÏ ÃÇÏK«ÛiOKå_»∞.
ã¨Éèíº ã¨=∂[ ã¨Éèí∞ºÅ‰õΩ D =K«#OÖ’ Q˘Ñ¨Ê Ç≤Ï`ÀѨ^Õâ◊O LOk. ã¨=∂[OÖ’ Pã‘Î
JO`«ã∞¨ Å÷ ∞ ÖËx "åix z#flK«∂Ѩ٠K«∂_»@O, "åiH˜ P=∞_»^∂Œ ~å# =∞ã¨Å∞ HÀ=@O,
"å~°∞ XHõ ^•iQÆ∞O_® =ã¨∞ÎO>Ë `å=Ú =∞~À ^•iQÆ∞O_® "≥o§áÈ=@O, "åi`À
`≥QÆ„`≥OѨÙÅ∞ KÕã¨∞HÀ=@O q"ÕHõO, q[˝`« HÍ^Œ∞. WÖÏO\˜ KÕ+¨ìʼnõΩ J*Ï˝#∞Å∞
=∂„`«"Õ∞ áêÅÊ_»`å~°∞. qâßfiã¨∞Å∞ Z#fl_»∂ WÖÏ KÕÜ«∞~°∞. qâßfiã¨∞Å∞ Ѩ~°ã¨Ê~°O
J#fl^Œ=Ú‡Å∞. "å~°∞ ¿Ñ^Œ"åÔ~·<å, x~å„â◊Ü«ÚÖˇ·<å XO_˘Hõi Ѩ@¡ x+¨¯Å‡+¨"≥∞ÿ#
„¿Ñ=∂aè=∂<åÅ∞ Hõey LO\Ï~°∞.
64. `˘eHÍÅOÖ’ x~°∞¿Ñ^ŒÅ∞, ÉÏxã¨Å∞, ^Œo`«∞ÖË Z‰õΩ¯==∞Ok W™ê¡O ã‘fiHõiOKå~°∞.
D q+¨Ü«∞O ã¨=∂[OÖ’x „j=∞O`«∞ʼnõΩ, JÜ«∞º"å~°¡‰õΩ q∞OQÆ∞_»∞ Ѩ_»ÖË^Œ∞. `«=∞
Jnè#OÖ’ L#fl WÖÏO\˜ ¿Ñ^Œ =Úã≤¡OÅ#∞ K«∂ã≤ "å~°∞ "ÕàÏHÀà◊O KÕ¿ã"å~°∞.
ѨQÆÅ|_ç #"Õfi"å~°∞. "åix "ÕkèOz qHõ\Ï@ìǨã¨O KÕ¿ã"å~°∞. ''Uq∞\©,
581
294 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
54 (F „Ѩ=HÍÎ!) =∂ PÜ«∞`«∞Å#∞
qâ◊fiã≤OKÕ"å~°∞ h =^ŒÌ‰õΩ =zÛ#ѨC_»∞,
''g∞ÃÑ· ã¨ÖÏ"£∞! (âßOu HõÅ∞QÆ∞QÍHõ!)66
^ŒÜ∞« K«∂Ѩ\Ïxfl g∞ „ѨÉ∞íè =Ù `«# HÀã¨O
qkèQÍ edOK«∞‰õΩ<åfl_»∞.67 g∞Ö’
Z=~°~Ú<å J*Ï˝#O =Å¡ U^Œ<åfl K≥_»∞
Ѩx KÕã≤, `«~°∞"å`« ѨâßÛ`åÎѨO K≥Ok,
k^Œ∞ÌÉÏ@∞‰õΩ „Ѩܫ∞ufl¿ãÎ JÖÏ¡ÇπÏ
Jáê~°OQÍ Hõ∆q∞OKÕ"å_»∞, Jq∞`«OQÍ
^ŒÜ«∞E¿Ñ"å_»∞——68 Jx K≥ѨC.
^≥·=Hõ\ÏH∆ÍxH˜ J~°∞›Å∞QÍ HõxÑ≤OzOk D zÅ¡~° =∞#∞+¨µÖË<å?—— Jx ZQÆ`åo
KÕ¿ã"å~°∞. D=∂<£ (qâßfiã¨O) =∞iÜ«Ú n<£ (W™ê¡O ^èŒ~°‡O) x[OQÍ ^Õ=Ùx
=∞ǨϟѨHÍ~°"∞≥ ÿ LO>Ë Jk JO^ŒiHõ<åfl =ÚO^Œ∞ `«=∞ÃÑ· J=`«iOKåeûOk J#flk
D JÜ«∞º"å~°¡ Jaè=∞`«O. k=º Y∞~üP<£Ö’ =∞~ÀKÀ@ ‰õÄ_® "å~°∞ D q^èŒOQÍ
ѨeH˜#@∞¡ K≥ѨÊ|_çOk : ''x[OQÍ Wk =∞Oz q+¨Ü«∞"Õ∞ J~Ú`Õ nxfl qâ◊fiã≤OKÕ
q+¨Ü«∞OÖ’ gà◊√¡ =∂HõO>Ë =ÚO^Œ∞‰õΩ áÈQÆeˆQ"å~°∞ HÍ^Œ∞—— (JÖò JÇπÏMÏѶπ–
11). JO>Ë D |_»∞QÆ∞ [#∞ÅHõO>Ë =ÚO^Œ∞ `å"Õ∞ =Úã≤¡OÅÜÕ∞º"å~°=∞#flk "åi
L^ÕâÌ O◊ .
65. JÖÏ¡ÇπÏ ÉÏǨϺOÖ’x `«à◊√‰õΩɡà◊√‰õΩÅ#∞, P~åƒù@O J@ìǨ™êxfl, sîg ^Œ~åÊxfl
K«∂_»_»∞. =∞x+≤Ö’x Hõ$`«[˝`å ÉèÏ"åxfl, J}‰õΩ=#∞ =∂„`«"Õ∞ K«∂™êÎ_»∞. QÆ∞O_≥Ö’¡
QÆ∂_»∞Hõ@∞ì‰õΩx L#fl ÉèÏ"åÅ#∞ PÜ«∞# ÉÏQÍ Ziy#"å_»∞. Z=i =∞#ã¨∞Ö’
x+¨¯Å‡+¨"≥∞ÿ# Hõ$`«[˝`å ÉèÏ=O LO^À, =∞Ô~=~°∞ HõѨ@ <å@Hõ=∂_»∞`«∞<åfl~À
PÜ«∞#‰õΩ ѨÓiÎQÍ `≥Å∞ã¨∞. JO^Œ∞Hˆ PÜ«∞# Hõ$`«[`˝ åÉèÏ=O xO_ç# `åºQÆ^#Œè ∞ʼnõΩ
qâßfi㨠ÉèÏQͺxfl „Ѩ™êkOKå_»∞. ǨÏnã¨∞Ö’ ¿Ñ~˘¯#|_ç#@∞¡ : ''JÖÏ¡ÇÏπ g∞ ~°OQÆ∞#∞,
~°∂ѨÙ~ˆ YÅ#∞ K«∂_»_∞» . PÜ«∞<≥`· Õ g∞ =∞#ã¨∞Å#∞, g∞ Hõ~‡° Å#∞ K«∂™êÎ_∞» —— (ã¨ÇÏ‘ ÇπÏ
=Úã≤¡O : H˜`å|∞Öò a„~ü).
66. JO>Ë, "åiH˜ 'ã¨ÖÏ"£∞— KÕã≤ ÖË^• "åi ã¨ÖÏ"£∞‰õΩ „Ѩuã¨ÖÏ"£∞ KÕã≤ "åiÜ≥∞_»Å
=∞~åº^ŒQÍ =º=ǨÏiOK«∞.
67. JO>Ë, ^Õ=Ùx Ѩ@¡ Hõ$`«[˝`å ÉèÏ=O`À LO_Õ ^•ã¨∞Å#∞ Hõ~°∞}˜OKåÅx JÖÏ¡ÇπÏ
xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞ J#fl â◊√Éèí"å~°Î#∞ qâßfiã¨∞ʼnõΩ qxÑ≤OK«∞. ǨÏnã¨∞Ö’
ÃãÅgÜ«∞|_ç#@∞¡† JÖÏ¡ÇπÏ qâ◊fi=∞O_»ÖÏxfl ã¨$+≤ìOz# `«~åfi`« J~ü¬ J<Õ `«#
582
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 295 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
55 D q^èŒOQÍ "Õ∞=Ú, JѨ~å^èŒ∞Å∞ `«∞<åfl~°∞. ^ÕxHÀã¨O g∞~°∞ `˘O^Œ~°
ZOK«∞‰õΩ#fl =∂~°æO ZÖÏO\˜^À qk`« ÃÑ_»∞`«∞<åfl~À Jk <å ^ŒQÆæ~°ÖË^Œ∞.
=∞ÜÕ∞ºO^Œ∞‰õΩQÍ#∞ PÜ«∞`«∞Å#∞ x~°‚Ü«∂kèHÍ~°O JÖÏ¡ÇπωõΩ `«Ñ¨Ê
q_»=∞~°z K≥|∞`«∞O\Ï=Ú. =∞Ô~=iH© ÖË^Œ∞.71 PÜ«∞# ã¨`åºxfl
56 (F „Ѩ=HÍÎ!) ''JÖÏ¡ÇÏπ #∞ =^Œe g∞~°∞ `≥eÜ«∞Ѩ~°∞™êÎ_»∞.72 JO^ŒiHõ<åfl
Ñ≤eKÕ W`«~∞° ʼnõΩ ^•ã¨ºO KÕÜ∞« @O <å‰õΩ L`«Î=∞"≥∞ÿ# f~°Êi PÜ«∞<Õ.——
x¿+kèOK«|_çOk—— Jx "åiH˜ K≥¿ÑÊ~Ú. 58 ''g∞~°∞ `˘O^Œ~ð Ñ>Ëì P =ã¨∞"Î Õ QÆ#Hõ
''<Õ#∞ g∞ HÀÔ~¯Å#∞ J#∞ã¨iOK«#∞. <å ^ŒQÆæ~° LO_ç LO>Ë g∞‰õÄ – <å‰õÄ
XHõ"Õà◊ <Õ#ÖÏ KÕã≤#@¡~Ú`Õ =∂~°æ =∞^茺 D áê\˜H˜ =º=Ǩ~°O `ÕeáÈ~Ú
qÇ‘Ï#`«‰õΩ Ö’<≥· áÈ`å#∞. ã¨<å‡~åæ# LO_Õk.73 ^Œ∞~å‡~°∞Åæ QÆ∞iOz JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ
#_çKÕ "åiÖ’ LO_»#∞——69 Jx (‰õÄ_®) ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞—— Jx (F „Ѩ=HÍÎ!) "åiH˜
"åiH˜ K≥ѨC. K≥ѨC.
57 WOHÍ WÖÏ K≥ѨC : ''<å =^ŒÌ <å 70. WHõ¯_» '„Ѩ=∂}O— (|~Úº#`«∞<£) JO>Ë ÉèÏ=O '=Ç‘Ï— ^•fi~å ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨Jã¨O)ÃÑ·
„ѨÉèí∞=Ù `«~°Ñ¶¨Ù# XHõ „Ѩ=∂}O LOk.70 J=`«iOz# +¨sÜ«∞`«∞ – W™ê¡g∞Ü«∞ +¨sÜ«∞`«∞. JO^Œ∞Ö’ UHõ^≥·"å~å^èŒ#
g∞ˆ~"≥∂ ^•xfl Jã¨`«º=∞x „`Àã≤ѨÙK«∞Û H©ÅHõ"≥∞ÿ#k. ''JÖÏ¡ÇπÏ g∞ ~°∂Ѩو~YÅ#∞ K«∂_»_»∞, g∞ ã≤iã¨OѨ^ŒÅ#∞ K«∂_»_»∞.
Pã¨#OÃÑ· WÖÏ edOKå_»∞ : ''<å HÍ~°∞}ºO, <å P„QÆǨxfl q∞Oz LO@∞Ok—— PÜ«∞# ˆH=ÅO g∞ ǨÏ$^ŒÜ«∂Å#∞, g∞ PK«~°}Å#∞ =∂„`«"Õ∞ K«∂™êÎ_»∞.—— (ã¨Ç‘ÏÇπÏ
=Úã≤¡O, =Úã¨fl^≥ JǨχ^£).
(ã¨Ç‘ÏÇπÏ |∞MÏs, ã¨Ç‘ÏÇπÏ =Úã≤¡O).
71. ã¨=∞ã¨Î qâ◊fi=º=㨉÷ Ωõ JÖÏ¡ÇÏπ ÜÕ∞ ™ê~°fiÉè∫=∂kèHÍi. =º=Ǩ~åÅhfl PÜ«∞# KÕuÖ’<Õ
68. D "åHõºOÖ’ ‰õÄ_® qâßfiã¨∞ʼnõΩ â◊√Éèí"å~°Î LOk. ZO^Œ∞HõO>Ë Jq"ÕHõO =Å¡ L<åfl~Ú. j„Ѷ∞¨ OQÍ ^≥=· tHõ∆ g∞ÃÑ· J=`«iOKåÅh, ^•xfl|>Ëì <Õ#∞ ã¨`º« =O`«∞_»<À
U^Œ<åfl JѨ~å^è•xH˜ X_çQ\Æ #ì˜ Ñ¨C_»∞ ÖË^• =∂#= ã¨ÇϨ ["≥∞#ÿ ^Ò~°ƒÅºO =¸ÅOQÍ HÍ<À Y~å~°=Ù`«∞O^Œx g∞~°∞ _ç=∂O_»∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞ Hõ^Œ∂! D x~°‚Ü«∂kèHÍ~°O
`«=∞ =Å¡ U^Œ<åfl `«ÑC¨ [iyáÈ~Ú#ѨC_»∞ "≥O@<Õ `«ÑC¨ #∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩx ѨâßÛ`åÎѨ ‰õÄ_® ^≥·"ånè#"≥∞ÿ LOk. PÜ«∞<Õ QÆ#Hõ `«ÅK«∞‰õΩO>Ë g∞ =∞<À~°^ä•xfl D_Õ~°∞ã¨∂Î
ÉèÏ=O`À ‰õΩq∞eáÈ=@O, `«Ñ¨C#∞ ã¨ik^Œ∞ÌHÀ=@O qâßfiã¨∞Å ÅHõ∆}O. JO`ÕQÍx g∞ÃÑ· `˘O^Œ~°QÍ<Õ tHõ∆#∞ J=`«iOѨ*Ëã≤ q∞=∞‡efl J„Ѩ=∞`«∞Îefl KÕÜ«∞QÆÅ_»∞. ÖË^•
"å~°∞ `«=∞ `«Ñ¨C_»∞ Ѩxx ã¨Ô~·#kQÍ ã¨=∞i÷OK«∞HÀ=_®xH˜ Ñ≤_ç"å^ŒO KÕÜ«∞@O, `«# „Ѩ}ÏoHõ#∞ J#∞ã¨iOz g∞‰õΩ QÆ_»∞=Ù#∞ ‰õÄ_® W=fiQÆÅ_»∞. WO^Œ∞Ö’ <å
Z^Œ∞\˜"åix |∞HÍ~ÚOK«@O =O\˜q KÕÜ«∞~°∞. `«=∞ `«Ñ¨CÅ #∞Oz ѨÖÏÜ«∞#O x~°‚Ü«∂xH˜ ZÖÏO\˜ „Ѩ"Õ∞Ü«∞O ÖË^Œ∞ J#fl q+¨Ü«∂xfl ^Õ=Ù_»∞ `«# „Ѩ=HõÎ (ã¨)
z`«ÎyOKÕ „Ѩܫ∞`«flO ‰õÄ_® KÕÜ«∞~°∞. ^•fi~å qâ◊^ÑŒ ~¨ K° å_»∞.
69. JO>Ë – g∞ÖÏQÍ<Õ <Õ#∞ ‰õÄ_® JÖÏ¡ÇπÏ ^•™êºxfl HÍ^Œx, g∞ J_»∞QÆ∞ʼnõΩ 72. =¸ÅOÖ’ 'Ü«∞Y∞ã¨∞û— Jx LOk. Wk 'Yã¨ã¨∞<£— #∞Oz =zÛ# Ѩ^ŒO. Hõ#∞Hõ
=∞_»∞QÆ∞ÖÁ`«∞Î`«∂, ^≥·"Õ`«~°∞Å ^•™êºxfl "≥Ú^ŒÖˇ_ç`Õ <Õ#∞ ‰õÄ_® =∂~°æ„Éèí+¨µì}˜‚ Ü«∞Y∞ã¨∞û JO>Ë ã¨`«º q+¨Ü«∂Å∞ `≥Å∞ѨÙ`å_»∞ Jx J~°÷O. J~Ú`Õ 'Ü«∞Y∞ã¨∞û—
J~ÚáÈ=@O MÏÜ«∞O. nx ÉèÏ="Õ∞q∞@O>Ë ^≥·"Õ`«~°∞Å ^•ã¨ºO Jxfl\˜Hõ<åfl ÃÑ^ŒÌ J<Õk 'Yã¨û Jã¨~°Ç¨˙— #∞Oz ‰õÄ_® HÍ=K«∞Û. Yã¨û Jã¨~°Ç¨˙ JO>Ë
JѨ=∂~°æO. HÍx ^Œ∞~°^Œ$+¨ì=âß`«∂Î D JѨ=∂~°æO ã¨~°fi™ê=∂#º"≥∞ÿáÈ~Ú LOk. J#∞ã¨iOK«@O, "≥#∞Hõ #_»=@O. ^•x „ѨHÍ~°O ÃÑ· PÜ«∞`«∞Ö’ 'Ü«∞Y∞ã¨∞ûÖò
=Úã≤¡OÅÖ’ ã¨~Ú`«O ÃщõΩ¯=∞Ok D JѨ=∂~åæxH˜ Ö’<≥· L<åfl~°∞ – JÖÏ¡ÇπÏ Ç¨ÏYö— JO>Ë JÖÏ¡ÇπÏ ã¨`«º|^ŒúOQÍ f~°∞ÊÅ∞ K≥|∞`å_»x ÉèÏ=O (Ѷ¨`üǨïÖò Yn~ü).
"åiH˜ ã¨<å‡~°æO K«∂ѨÙQÍHõ! 73. „Ѩ=HõÎ (ã¨) QÍi =∂@Ö’¡x JO`«~å~°÷O Uq∞@O>ˆ `å#∞ HÀi#O`«<Õ ^Õ=Ù_»∞
583 584
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 296 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
59 JQÀK«~åÅ `åà◊O K≥=ÙÅ∞, (Y*Ï 60 PÜ«∞<Õ ~å„uѨÓ@ (XH˜O`«) g∞
<åÅ∞) JÖÏ¡ÇÏπ =^Œ<Ì Õ L<åfl~Ú. P`«‡Å#∞ ™êfinè#O KÕã¨∞‰õΩO\Ï_»∞.75
JÖÏ¡ÇπωõΩ `«Ñ¨Ê W`«~°∞Öˇ=iH© "å\˜ ѨQÆ\ ˜Ñ¨Ó@ g∞~°∞ KÕ¿ã^ŒO`å PÜ«∞#‰õΩ
QÆ∞iOz `≥b^Œ∞. Éèí∂q∞Ö’#∂, ã¨=Ú„^• `≥Å∞ã¨∞. =∞m¡ PÜ«∞# x~å÷i`« ã¨=∞
ÅÖ’#∂ L#fl =ã¨∞Î=ÙÅxflO\˜ QÆ∞iOz Ü«∂xfl ѨÓiÎKÕÜ«∞_®xH˜ 76 q∞=∞‡efl
PÜ«∞#‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. ~åÖË P‰õΩ ‰õÄ_® JO^Œ∞Ö’ "Õ∞ÖÁ¯Å∞ѨÙ`«∞<åfl_»∞.77 P
PÜ«∞#‰õΩ `≥b‰õΩO_® LO_»^Œ∞. <ÕÅÖ’x `«~åfi`« g∞~°O`å PÜ«∞# "≥·Ñ¨ÙˆH =∞~°e
pHõ\ ˜ á⁄~°ÅÖ’ Ѩ_Õ U yO[ J~Ú<å – áÈ=Åã≤ L#flk.78 P `«~∞° "å`« g∞~°∞
ѨzÛk, ZO_ç#k Uk Ѩ_<ç å – ã¨Ê+¨"ì ∞≥ #ÿ
„QÆO^äŒOÖ’ #"≥∂^≥· LOk.74 KÕã¨∂Î LO_ç# Hõ~°‡ÅxflO\˜h PÜ«∞#
g∞‰õΩ `≥Å∞ѨÙ`å_»∞.
tHõ∆#∞ J=`«iOѨ*Ë¿ãÎ ÖËHõ tH˜∆OKÕ JkèHÍ~°O `«#‰õΩ WKÕÛ¿ãÎ, g∞~°∞ ǨÏ_®q_ç PÜ«∞# Jnè#OÖ’<Õ L<åflÜ«∞x D =K«#O ^•fi~å J=QÆ`=« ∞=Ù`«∞#flk. JO^Œ∞=Å¡
KÕã¨∞Î#fl P tHõ∆ ZѨC_À g∞ Hõ^äŒ#∞ HõOzH˜ KÕiÛ LO_Õk. HÍx D =º=Ǩ~°=∞O`å ã¨`«º u~°™ê¯~°∞ÅÃÑ·, =Ú„+≤‰õΩ¯ÅÃÑ· tHõ∆ ZѨC_»∞ J=`«iã¨∞ÎOk? J#fl q+¨Ü«∞O
^Õ=Ùx KÕ`∞« Ö’¡ LOk. JO`å PÜ«∞# x~å÷iOz# „Ѩ}ÏoHõ „ѨHÍ~°O [~°∞QÆ∞`ÀOk. ‰õÄ_® PÜ«∞#‰õΩ =∂„`«"Õ∞ `≥Å∞ã¨∞. PÜ«∞# ã¨=∞Ü≥∂z`«OQÍ P x~°‚Ü«∞O
HÍ|\˜ì <Õ#∞ ZѨC_»O>Ë JѨC_»∞ P tHõ#∆ ∞ J=`«iOѨ*Ü Ë ∞« =∞x ^≥"· åxfl JÉèºí i÷OK« ÔQ·H˘O\Ï_»∞. JQÀK«~åÅ (~°Ç¨Ï㨺 q+¨Ü«∂Å) `åà◊O K≥=ÙÅ∞ J~Ú^Œ∞ ~°HÍÅ∞QÍ
ÖË#∞. JÖÏO\˜ tHõ∆#∞ <å `«~°Ñ¶¨Ù# qkèOKÕ JkèHÍ~°O ‰õÄ_® <å‰õΩ ÖË^Œ∞. LO\ÏÜ«∞x ǨÏnã¨∞ ^•fi~å ‰õÄ_® =∞#‰õΩ `≥Å∞™ÈÎOk: 1. „Ѩà◊Ü«∞O ZѨC_»∞
QÆ=∞xHõ : ǨÏnã¨∞ „ѨHÍ~°O XHÍ<˘Hõ ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ ^≥·"å[˝ÃÑ· Ѩ~°fi`åÅ ^Œ∂`« =∞Ǩ =ã¨∞ÎOk? 2. =~°¬O ZѨC_»∞, ZHõ¯_» ‰õΩ~°∞ã¨∞ÎOk? 3. =∂`«$QÆ~°ƒùOÖ’ ÃÑiˆQ tâ◊√=Ù
„Ѩ=HõÎ (ã¨) ã¨xflkèH˜ =zÛ, ''`«=∞~°∞ ÃãÅq¿ãÎ WHõ¯_ç [#∞ÅO^Œih ~Ô O_»∞ Ѩ~fi° `åÅ ã≤u÷ QÆ`∞« Å∞ 4. ~ˆ Ѩ٠ã¨OÉèqí OK«É’ÜÕ∞ ã¨OѶ∞¨ @#Å∞ Uq∞\˜? 5. =∞$`«∞º=Ù ZѨC_»∞,
=∞^茺 #∞A˚ #∞A˚ KÕ¿ã™êÎ#——x J<åfl_»∞. ^•xH˜ ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨Jã¨O), ''=^˘Ì^Œ∞Ì. ZHõ¯_» =ã¨∞ÎOk? D J~Ú^Œ∞ q+¨Ü«∂Å *Ï˝#O JÖÏ¡ÇπωõΩ `«Ñ¨Ê "Õi`«~°∞ʼnõΩ ÖË^Œ∞
gà◊√¡ qâ◊fiã≤OK«HõáÈ~Ú<å gà◊§ `«~°∞"åu `«~°O "åiÖ’#~Ú<å ^Õ=Ù_»∞ `«##∞ (ã¨Ç‘ÏÇπÏ |∞MÏs : JÖò J<£P"£∞ ã¨∂~å "åºMϺ#O).
P~åkèOKÕ"åix, `«#‰õΩ ™ê\˜ HõeÊOK«‰õΩO_® LO_Õ"åix ѨÙ\˜ì™êÎ_»#fl Pâ◊ 75. D PÜ«∞`«∞Ö’ 'x„^Œ—#∞ '=∞$`«∞º=Ù— (=á¶ê`ü)QÍ Jaè=i‚OK«@O QÆ=∞<å~°›O. JO^Œ∞Hˆ
<å‰õΩOk—— Jx J<åfl~°∞ (ã¨Ç‘ÏÇπÏ |∞MÏs, ã¨Ç‘ÏÇπÏ =Úã≤¡O). ã¨∂÷Å^Œ$+≤ì`À K«∂¿ãÎ x„^Œ#∞ '=á¶ê`≥ Jã¨æ~ü— (z#fl `«~°Ç¨ =∞~°}O) QÍ#∂, =∞$`«∞º=Ù#∞ '=á¶ê`≥ JHõƒ~ü—
D ǨÏnã¨∞ k=º Y∞~üP<£Ö’x D PÜ«∞`«∞‰õΩ "åºÑ¶¨∂`«OQÍ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. HÍx
WHõ¯_» QÆ=∞xOK«=Åã≤# =ÚYº q+¨Ü∞« "Õ∞q∞@O>Ë, D PÜ«∞`«∞Ö’ ''tHõ∆ J=`«iOѨ (ÃÑ^ŒÌ `«~°Ç¨ =∞~°}O) QÍ#∂ =º=ǨÏi™êÎ~°∞. =á¶ê`ü‰õΩ ã¨O|OkèOz# =∞iO`«
*ˇÜ«∞º=∞x HÀi#O`«<Õ tHõ∆ J=`«iOK«^Œ∞—— Jx K≥ѨÊ|_çOk. J~Ú`Õ Ç¨Ïnã¨∞Ö’– q=~°} HÀã¨O Pe W„=∂<£ ã¨∂~å 55= =K«<åxH˜ W=fi|_ç# "åºMϺ<åxfl
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) tHõ#∆ ∞ HÀ~°Hõ áÈ~Ú#ѨÊ\˜H© P `≥Q"Æ åi ^Œ∞~°∞ã¨∞`«<åxH˜ P„QÆÇÏ≤ Oz K«∂_»O_ç.
"åiÃÑ· tHõ#∆ ∞ J=`«iOѨ*Ü ˇ ∂« ºÅx ã¨OHõeÊOKå_»∞. HÍx `«# Ѩ@¡ ZO`À J==∂# 76. JO>Ë ^≥#· Ok# HÍ~°ºHõÖÏáêÅ∞ ѨÓiÎKãÕ ∞¨ HÀ=\ÏxH˜ =∞x+≤x z#fláê\˜ =∞~°}Ï=ã¨÷
Hõ~°OQÍ „Ѩ=iÎOz# |#∂ ã¨vѶπ#∞ tH˜∆OK«_®xH˜ ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) ã¨∞=ÚY`«#∞ #∞Oz "Õ∞ÖÁ¯eÑ≤ 'rq`åxfl— „Ѩ™êk™êÎ_»∞. D r=#‡~°}ÏÅ∞ =∞x+≤x '=∞$`«∞º=Ù—
=ºHõÎO KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. ÃÑ·QÍ `åÜ«∞Ѷπ "åã¨∞Öˇ·# P `≥QÆ"åi „âıÜ«∂xfl JaèÅ+≤OKå~°∞. Hõ|oOKÕ =~°‰õÄ J#∞k#O =ã¨∂Î<Õ LO\Ï~Ú. =∞~°}Ï#O`«~° rq`«OÃÑ·
^≥=· „Ѩ=HõÅÎ ∞ =∂#=ÙÅ „âıÜ∂≥ aèÖÏ+¨µÅ∞, =∞ǨϟѨHÍ~°∞Å∞ J~Ú LO\Ï~°#fl ^•xH˜ ã¨Oâ◊Ü«∞OÖ’ Ѩ_ç L#fl „Ѩ|∞^Œ∞úʼnõΩ D PÜ«∞`«∞ XHõ QÆ∞}áê~î°O =O\˜k.
W^˘Hõ =∞K«∞Û`«∞#Hõ. 77. JO>Ë Ñ¨QÆ\ ˜Ñ¨Ó@ – `≥Å¡"å~°QÍ<Õ – g∞ P`«‡Å#∞ g∞‰õΩ uiy JѨÊyã¨∞Î<åfl_»∞.
74. 'H˜`å|∞<£ =Úc<£— (ã¨Ê+¨ì=∞~Ú# „QÆO^äŒO) JO>Ë 'Ö∫ÃÇÏ =∞ÇπÏѶ¨Ó*ò— Jx ÉèÏ=O. 78. JO>Ë – „Ѩà◊Ü«∞k#O =zÛ#ѨC_»∞ K«zÛ# "å~°O`å =∞m¡ „|uH˜ ^Õ=Ùx ã¨=∞Hõ∆OÖ’
JQÀK«~åÅ *Ï˝x JÖÏ¡ÇπÏ =∂„`«"Õ∞#h, ã¨=∞ã¨Î Y*Ï<åÅ, x^èŒ∞Å `åà◊O K≥=ÙÅ∞ Ǩ[~°∞HÍ=Åã≤ LOk.
585 586
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T
61 PÜ«∞# `«# ^•ã¨∞ÅÃÑ· u~°∞QÆ∞ÖËx
PkèÑ`¨ º« O QÆÅ"å_»∞. PÜ«∞# g∞ÃÑ· HÍ=e
"åà◊§#∞ ѨOѨÙ`å_»∞. z=~°‰õΩ g∞Ö’
Z=iHõ~Ú<å =∞~°} Ѷ¨∞_çÜ«∞ ã¨g∞Ñ≤¿ãÎ,
"Õ∞=Ú Ñ¨OÑ≤# ^Œ∂`«Å∞ J`«x P`«‡#∞
™êfinè#O KÕã¨∞‰õΩO\Ï~°∞. (D qkè x~°fi
ǨÏ}Ö’) "åÔ~ÖÏO\˜ x~°H¡ ∆õ ºO KÕÜ∞« ~°∞.79
62 PÃÑ·# JO^Œ~°∂ `«=∞ Jã¨Å∞
Ü«∞[=∂x J~Ú# JÖÏ¡ÇπÏ ã¨xflkèH˜
fã¨∞‰õΩ~å|_»`å~°∞.80 ÉÏQÍ q#O_ç!
x~°‚Ü«∂kèHÍ~°O JÖÏ¡ÇπÏ^Õ. PÜ«∞#
|Ǩï"ÕQÆOQÍ ÖˇHõ¯ fã¨∞‰õΩO\Ï_»∞.
79. `«=∞‰õΩ ˆH\Ï~ÚOK«|_ç# ÉÏ^茺`«#∞ x~°fiiÎOK«@OÖ’ ^≥·=^Œ∂`«Å∞ U=∂„`«O
JÅã¨`åfixH˜, =∞~°∞ѨىõΩ Ö’#=~°∞. „áê}O fã¨∞‰õΩ<Õ ^Œ∂`« `«# qkèx YzÛ`«OQÍ
x~°fiÇ≤Ï™êÎ_∞» . K«xáÈÜÕ∞ =ºH˜Î QÆ#Hõ ã¨[#˚ ∞_»∞ J~Ú=ÙO>Ë J`«x P`«‡#∞ („áê}Ïxfl)
''We¡~¸º<£——‰õΩ, ^Œ∞+¨µì_»∞ J~Ú=ÙO>Ë J`«x P`«‡#∞ ''ã≤r˚<£——‰õΩ ѨOѨÙ`å_»∞.
80. JÖÏ¡ÇπÏ ã¨xflkèH˜ ''`Õ|_Õk—— Z=~°∞? JO>Ë „áê}O fã¨∞‰õΩx ^≥·=ã¨xflkèH˜ "≥àı§
^≥·=^Œ∂`«Å∞ Jx H˘O^Œ~°∞ Jaè„áêÜ«∞Ѩ_®¤~°∞. =∂#=ÙÅO`å WO^Œ∞Ö’H˜ =™êÎ~°x
=∞iH˘O`«=∞Ok q^•fiOã¨∞Å∞ ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞. nx ÉèÏ="Õ∞q∞@O>Ë Ñ¨Ù#~°∞`å÷#
k<å# JO^Œ~°∂ „Ѩà◊Ü«∞k# Jkè<Õ`« J~Ú# JÖÏ¡ÇπÏ ã¨=∞Hõ∆OÖ’ Ǩ[~°∞Ѩ~°K«
|_»`å~°∞. JO^Œi =º=Ǩ~åxfl PÜ«∞# `ÕÅ∞™êÎ_»∞. „áê}O fã¨∞‰õΩ<Õ ^≥·=^Œ∂`«
QÆ∞iOz „Ѩ™êÎqOz#ѨC_»∞ |Ǩï=K«#O „ѨÜ≥∂yOK«|_çOk. JO>Ë – „áê}O
fã¨∞‰õΩ<Õ ^≥·=^Œ∂`« XHõiHõ<åfl Z‰õΩ¯==∞Ok LO\Ï~°x PÜ«∞`«∞#∞ |\˜ì
É’^èŒÑ¨_»∞`ÀOk. D <ÕѨ^䌺OÖ’ H˘O`«=∞Ok "åºMϺ`«Å∞ U=∞O\Ï~°O>Ë, „áê}O
fã¨∞‰õΩ<Õ q+¨Ü«∞O JÖÏ¡ÇπωõΩ ‰õÄ_® =iÎã¨∞ÎOk. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ k=º Y∞~üP<£Ö’x
D PÜ«∞`«∞Ö’ WÖÏ LOk – ''[#∞Å =∞~°} ã¨=∞Ü«∞OÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ "åi P`«‡Å#∞
ÔH·=ã¨O KÕã¨∞‰õΩO\Ï_»∞—— (A=∞~ü – 42).
HÍQ͆ „áê}O fã¨∞‰õΩ<Õ ^≥=· ^Œ∂`« "≥Ñ· Ù¨ ‰õΩ ‰õÄ_® Wk ã¨∂zOK«|_çOk. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ
Y∞~üP<£Ö’<Õ "Õ~˘HõKÀ@ WÖÏ J#|_çOk : "åiH˜ WÖÏ K≥ѨC: ''g∞HÀã¨O
x~å÷iOK«|_ç# =∞$`«∞º^Œ∂`« g∞ P`«‡Å#∞ ™êfinè#O KÕã¨∞‰õΩO\Ï_»∞. P `«~°∞"å`«
g∞~°∞ g∞ „ѨÉèí∞=Ù "≥·Ñ¨Ù‰õΩ =∞~°eOK«|_»`å~°∞—— (Jãπ ã¨*ò^ŒÇπÏ – 11).
587
297 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
63 (F „Ѩ=HÍÎ!) "åix J_»∞QÆ∞:
''Éè∂í ã¨=Ú„^•ÅÃÑ· JÅ∞=Ú‰õΩ#fl pHõ@Ö¡ ’
#∞O_ç q∞=∞‡efl ~°H˜∆OKÕ"å_≥=_»∞?
'PÜ«∞# QÆ#Hõ =∞=∞‡efl D PѨ^#Œ ∞Oz
~°H¿∆˜ ãÎ "Õ∞=Ú `«Ñʨ ‰õΩO_® Hõ$`«AÅ˝ "≥∞ÿ
LO\Ï=∞—x Hõ_»∞ n#OQÍ, ֒֒ѨÖË
g∞~°∞ Z=ix "Õ_∞» ‰õΩO\Ï~°∞?——
64 ''D qѨ`∞« Î #∞O_ô, Jxfl ~°HÍÅ
^Œ∞óMÏÅ #∞O_ô g∞‰õΩ q=ÚH˜Î <˘ã¨Qˆ "å_»∞
JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞. J~Ú<å㨈~ g∞~°∞ ("Õ∞Å∞#∞
=∞izáÈ~Ú) +≤~∞° ¯‰õΩ X_çQ_Æ `» å~°∞!—— Jx
K≥ѨC.
65 (F „Ѩ=HÍÎ!) "åiH˜ K≥ѨC : ''g∞ ÃÑ·
#∞O_ç QÍh,81 g∞ áê^•Å „H˜Ok #∞Oz
QÍh82 g∞ÃÑH· ˜ tHõ#∆ ∞ `≥KÛÕ , ÖË^• q∞=∞‡efl
J<ÕHõ=∞Ok ^≥·=^Œ∂`«Å‰õΩ ‰õÄ_® Wk J#fi~ÚOK«|_çOk. x™ê ã¨∂~åÖ’x 97=
=K«#O, JÖò J<£P"£∞ ã¨∂~åÖ’x 93= =K«#O D q+¨Ü«∂xfl ã¨=∞i÷ã¨∞Î<åfl~Ú.
"åã¨Î"åxH˜ ã¨~åfikèHÍ~åÅ∞ HõÅ"å_»∞, ã¨=∞ã¨Î HÍ~åºÅ x~°fiǨÏ}‰õΩ =¸ÅO
JÖÏ¡ÇÏπ ÜÕ∞. WHõ ÃщõΩ¯=∞Ok ^≥=· ^Œ∂`«Å ã¨OQÆ`qÕ ∞\˜? Jx JO\ψ~"≥∂! "å~°O`å
=∞ʼnõΩÖò =∞ø`ü (=∞$`«∞º^Œ∂`«)‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞‰õΩÅ∞. "å~°∞ #~åÅ ^•fi~å, |$ǨÏ^Œú=∞x
<åàÏÅ ^•fi~å P`«‡Å∞ ™êfinè#O KÕã¨∞‰õΩO\Ï~°∞.
WHõáÈ`Õ† =∞$`«∞º^Œ∂`«. J`«_»∞ PYiÖ’ „áê}ÏÅ∞ fã¨∞‰õΩx T~°÷fiÖ’HÍÅ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ
™êyáÈ`å_»∞ (`«Ñ¶‘û~ü ~°∂ǨïÖò =∞Ph: ã¨OѨÙ\˜ – 5, ¿Ñr – 125).
ǨѶ≤*ò Wɡfl Hõã‘~ü, W=∂"£∞ ëœHÍh =∞iÜ«Ú JkèHõ ã¨OMϺHõ q^•fiOã¨∞Å∞
'=∞$`«∞º^Œ∂`«— =∂„`«O XHõ¯_Õ LO\Ï_»h, ã¨*ÏÌ ã¨∂~åÖ’x 11= PÜ«∞`«∞ nxH˜
„Ѩ|Å `å~å¯}=∞x JO@∞<åfl~°∞. =Úã¨fl^≥ JǨχ^£ (4= ã¨OѨÙ\˜, 287= ѨÙ@)
Ö’x Ǩτ[`ü |~å a<£ PlÉò (~°l) ǨÏnã¨∞ ^•fi~å ‰õÄ_® nxH˜ ã¨=∞~°#ú Åaè™ÈÎOk.
WHõáÈ`Õ '=∞$`«∞º^Œ∂`«Å∞— Jx |Ǩï=K«# Ѩ^ŒO LѨÜ≥∂yOK«\ÏxH˜ HÍ~°}O –
D ^Œ∂`«Å∞ Jã¨Å∞ =∞$`«∞º^Œ∂`«‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞‰õΩÅ∞QÍ LO\Ï~°#fl=∂@! =∞iH˘xfl
LÖË¡Y<åÖ’¡ =∞ʼnõΩÖò =∞ø`ü (=∞$`«∞º^Œ∂`«) ¿Ñ~°∞ 'W„*Ï~¸Öò— Jx K≥ѨÊ|_çOk
(`«Ñ¶‘û~ü Wɡfl Hõã‘~ü – JeѶπ ÖÏ"£∞ g∞"£∞ Jã¨û[ÌÇπÏ). "åã¨Î=O JÖÏ¡ÇπψH `≥Å∞ã¨∞.
588
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 298 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
=~åæÅ∞QÍ q_»Q˘\˜ì XHõi `«_®MÏ#∞ 66 "åã¨Î"åxH˜ Jk ã¨`«º"≥∞ÿ<å, h *Ïu
WOH˘HõiH˜ K«∂Ñ≤OKÕ83 â◊HΘ ‰õÄ_® PÜ«∞<Õ ^•xfl Jã¨`«º=∞x u~°ã¨¯i™ÈÎOk.84
Hõey L<åfl_»∞.—— "å~°∞ "åã¨Î"åxfl ''g∞ÃÑ· <Õ#∞ HÍѨiQÍ xÜ«∞q∞OK«
„QÆÇÏ≤ OK« QÆÅO^Œ∞ʼnõΩ U q^èOŒ QÍ "Õ∞=Ú |_»ÖË^Œ∞——85 Jx („Ѩ=HÍÎ!) "åiH˜ K≥ѨC.
ã¨∂K«#Å#∞ ѨÅ∞ s`«∞Å∞QÍ q=iã¨∞Î 67 „Ѩu XHõ¯ "å~°Î‰õΩ (J#QÍ Jk
<åfl"≥∂ K«∂_»∞! [~°QÆ\ÏxH˜) XHõ ã¨=∞Ü«∞O x~å÷i`«"≥∞ÿ
81. ÃÑ·#∞Oz tHõ∆ ~å=@=∞O>Ë PHÍâ◊O #∞Oz ‰õΩi¿ã Ju=$+≤ì, ÃÑ#∞QÍÅ∞Å∞, LOk. `«fi~°Ö’<Õ g∞‰õΩ `≥eã≤áÈ`«∞Ok.
=_»QÆà◊§"å#, ~åà◊¡=~°¬O "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q. JÖψQ xÜ«∞O`«Öˇ·# ѨiáêʼnõΩÅ∞, 68 (F „Ѩ=HÍÎ!) =∂ PÜ«∞`«∞ÅÖ’
^Œ∞~å‡~°∞æÖˇ·# JkèHÍ~°∞Å ^•fi~å [iˆQ ^Ò~°˚#ºO ‰õÄ_® HÍ=K«∞Û.
Ö’áêÅ∞ "≥uHˆ "åix h=Ù K«∂ã≤#ѨC_»∞,
82. áê^•Å „H˜O^Œ #∞Oz tHõ∆ ~å=@=∞O>Ë J~°÷O =~°^ŒÅ∞, LÃÑÊ#Å∞ =zÛ ^èŒ#„áê} "å~°∞ (nxx =^Œe) W`«~° q+¨Ü«∂ÅÃÑ·
#+¨ìO ã¨OÉèíqOK«@O, Éèí∂HõOáêÅ∞ ~å=@O, <ÕÅÖ’ ‰õÄ~°∞‰õΩáÈ=@O W`åºkq. =∂\Ï¡_»#O`« =~°‰õÄ "åi =∞^茺
JÖψQ `«=∞ KÕu„H˜O^Œ LO_Õ kQÆ∞= ™ê÷~Ú <ÒHõ~°¡, ÉÏxã¨Å, áêÖË~°¡ KÕ`« =∞x+≤ LO_»‰õΩ. XHõ"Õà◊ Ã+·`å#∞ x#∞fl
ã¨`å~ÚOK«|_»@O, "åà◊¡ Jqhu =¸ÅOQÍ =∞x+≤ Pi˚Oz#^ŒO`å áÈQ˘@∞ì‰õΩx =∞~°∞ѨىõΩ QÆ∞iKÕ¿ãÎ, *Ï˝Ñ¨HõO =zÛ#
~À_»∞¤# Ѩ_»@O ‰õÄ_® WO^Œ∞Ö’H˜ ~å=K«∞Û. g∞^Œ@ P ^Œ∞~å‡~°∞Åæ =∞^躌 # ‰õÄ~ÀÛ‰õΩ.86
83. ^Õ=Ù_»∞ U *Ïu#~Ú<å ÃÇÏK«ÛiOK«^ŒÅz#ѨC_»∞ PÜ«∞# ѨO¿Ñ tHõ∆Å∞ (PѨ^ŒÅ∞)
~°Hõ~°HÍÅ∞QÍ LO\Ï~Ú. P *Ïu „Ѩ[Å =º=Ǩ~åÖ’¡ ã¨Ê+¨ì`« ÖˉõΩO_® áÈ`«∞Ok. ZO`«=∂„`«O HÍ#ÖË=Ù. JÖÏ¡ÇπÏ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O `«# xs‚`« ÅHõ∆ ºO #∞Oz
`«`«Êùe`«OQÍ „Ѩ[Å∞ ã¨Oâ◊Ü«∂xH˜, ã¨OkQÍúxH˜ Ö’<≥· =~åæÅ∞QÍ, `≥QÆÅ∞QÍ, `˘ÅyáÈ=\Ïxfl ‰õÄ_® h=Ù K«∂_»=Ù—— (á¶êu~ü – 43).
=Ú~îåÅ∞QÍ peáÈ`å~°∞. XHõ =~°Oæ WOHÀ =~åæxfl `«∂Å<å_»@O "≥Ú^ŒÖ_ˇ ∞» `«∞Ok. 84. P ã¨`º« "≥∞#ÿ k Uk? Jk Y∞~üP#∂ HÍ=K«∞Û ÖË^• ^Õ=Ù_»∞ J=`«iOѨ*™Ë êÎ#O@∞#fl
XHõiOH˘Hõi ^•fi~å "ÕkèOK«|_»∞`«∞O\Ï~°∞. ǨÏnã¨∞Ö’ WÖÏ LOk: `å#∞ =¸_»∞ tHõ∆ ‰õÄ_® HÍ=K«∞Û (Ѷ¨`üǨïÖò Yn~ü).
q+¨Ü«∂Å HÀã¨O JÖÏ¡ÇπÏ#∞ „áêi÷OKå#x =∞Ǩ„Ѩ=HõÎ (ã¨Jã¨O) K≥áêÊ~°∞ : 1. <å 85. JO>Ë P~°∞ #∂Ô~·<å㨈~ 'q∞=∞‡efl <å ^•iH˜ `≥zÛf~åÎ#∞— Jx <Õ#∞ J#@O
J#∞K«~° ã¨=∂[O =ÚOѨىõΩ QÆ∞Ô~· <åâ◊#O KÕÜ«∞|_»‰õÄ_»^Œ∞. 2. ã¨~°fi„`å Hõ~°∞=Ù ÖË^Œ∞. ^≥·=ã¨O^Õâßxfl JO^Œ*ËÜ«∞@O =~°ˆH <å ÉÏ^茺`«. ''Wk g∞ „ѨÉèí∞=Ù `«~°Ñ¶¨Ù#
HÍ@HÍÅ∞ U~°Ê_ç JO`«=∞=‰õÄ_»^Œ∞. 3. "å~°∞ Ѩ~°ã¨Ê~°O `«QÆ=ÙʼnõΩ, =zÛ# ã¨`«ºO. HÍ|\˜ì W+¨ì=Ú#fl "å~°∞ nxfl J=ÅOaOK«=K«∞Û. W+¨ìO ÖËx "å~°∞
‰õΩ=Ú‡ÖÏ@ʼnõΩ Ö’#∞ H͉õÄ_»^Œ∞. D =¸_»∞ "Õ_»∞HÀà◊§Ö’ JÖÏ¡ÇπÏ "≥Ú^Œ\ ˜ u~°ã¨¯iOK«=K«∞Û—— (JÖò HõǨÏÑ¶π – 29).
Ô~O_çO\˜x P"≥∂kOKå_»∞. =¸_»= "Õ_»∞HÀÅ∞ KÕÜ«∞@OÃÑ· ^Õ=Ù_»∞ `«##∞ 86. D P[˝ ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨Jã¨O)‰õΩ W=fi|_ç#ѨÊ\˜H©, =Úã≤¡O ã¨=∂[OÖ’x ã¨Éèí∞ºÅO
"åiOKå_»x PÜ«∞# (ã¨) `≥eáê~°∞ (ã¨ÇÏ‘ ÇπÏ =Úã≤O¡ – 2216). JO>Ë =ÚǨÏ=∞‡^£ ^ŒiH© Wk =iÎã¨∞ÎOk. ^≥·="å‰õΩ¯Å#∞, ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«<åÅ#∞ ѨiǨÏã≤OKÕ,
(ã¨Jã¨O) J#∞K«~° ã¨=∂[OÖ’ qÉèË^•Å∞ LO\ÏÜ«∞h, "åiÖ’ peHõ =ã¨∞ÎO^Œx, JÉèíºO`«~åÅ∞ "≥e|∞KÕÛ ã¨ÉèíÅ∞, ã¨=∂"ÕâßÅ∞ ZHõ¯_» [iy<å =Úã≤¡OÅ∞ "å\˜x
^•xH˜ HÍ~°}O ^Õ=Ùx Jq^èÕÜ«ÚÅ∞QÍ =∂i Y∞~üP<£ ǨÏnã¨∞ŠѨ@¡ „Ѩ[Å∞ |Ç≤Ï+¨¯iOKåe. JÖÏ¡ÇπÏ D P[˝#∞ Y∞~üP<£Ö’ W`«~° KÀ@¡ ‰õÄ_® WKåÛ_»∞.
"≥·=ÚYº ^èÀ~°}˜ Hõ#|~°K«@"Õ∞ J=Ù`«∞O^Œx JÖÏ¡ÇπωõΩ `≥Å∞ã¨∞. K≥á⁄ÊKÕÛ^Õ=∞O>Ë J<£ x™ê ã¨∂~åÖ’x 140= =K«#OÖ’ ‰õÄ_® D „Ѩ™êÎ=# =zÛOk. ^èŒ~°‡OÖ’
*Ï`«∞Å hf#_»=_çHÅõ Ö’ á⁄_»ã∂¨ ¿Ñ Ѩi}Ï=∂Å∞QÍh, "åiÃÑH· ˜ x~°O`«~O° =zÛѨ_Õ H˘`«Î ѨÙO`«Å∞ `˘‰õΩ¯`«∞#fl „Ѩ|∞^Œ∞úÅ∞ H˘O^Œ~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ =∞iÜ«Ú PÜ«∞# „Ѩ=HõÎ
PѨ^ÅŒ ∞ QÍh ^≥=· ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O „ѨHÍ~°O ã¨OÉèqí ã¨∂Î LO\Ï~Ú. D P#"å~ÚfÖ’ (ã¨) ѨÅ∞‰õΩʼnõΩ =„HõÉèÏ+¨ºO K≥Ñ≤Ê, `«=∞ ''H˘`«Î ѨÙO`«Å#∞—— ã¨=∞i÷OK«∞HÀ
=∂~°∞Ê ~å=@O ™ê^茺Ѩ_»^Œ∞. ''h=Ù JÖÏ¡ÇπÏ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞OÖ’ =∂~°∞Ê#∞ Eã¨∞Î<åfl~°∞. D =∞Ǩ#∞ÉèÏ=ÙÅ ÃÑ_»ã¨i "åºYºefl YO_çOz, ã¨`åºxfl xiÌ+¨ìOQÍ,
589 590
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 299 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
69 "åi ÖˇHõ¯Å ÉÏ^茺`« Un ^≥·=cèu J`«#∞flOz ã‘fiHõiOK«|_»x90 (QÆ_∞» )¤ ã≤u÷
Ѩ~∞° ÅÃÑ· ÖË^∞Œ .87 J~Ú`Õ "åiH˜ Ç≤Ï`«É’^èŒ U~°Ê_»‰õΩO_® LO_»\ÏxH˜ QÍ#∞ (h=Ù
KÕÜ∞« @O =∂„`«O =∂#∞HÀ~å^Œ∞. ZO^Œ∞ "åiH˜ É’^èŒÑ¨~°∞ã¨∂Î LO_®e ã¨∞=∂!).
HõO>Ë |Ǩïâß "å~°∞ ‰õÄ_® ^≥·=cèu `«=∞ KÕ+¨ìÅ =¸ÅOQÍ (J@∞=O\˜
Ѩ~°∞Å∞ HÍ=K«∞Û.88 Ѩiã≤÷uÖ’) z‰õΩ¯‰õΩ<Õ"å~°∞ gˆ~. `«=∞
70 („Ѩ=HÍÎ!) Z=~°∞ `«=∞ ^èŒ~å‡xfl u~°™ê¯~°"Y·≥ i HÍ~°}OQÍ "åiH˜ ã¨Åã¨ÖÏ
P@QÍ, q<À^ŒOQÍ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~À, H͈Q h~°∞ „`åˆQO^Œ∞‰õΩ W=fi|_»∞`«∞Ok.
Z=i#~Ú`Õ „áêѨOzHõ rq`«O WOHÍ "åiH˜ ÉÏ^è•Hõ~°"≥∞ÿ# tHõ∆
"≥∂ã¨Ñ¨ÙzÛO^À "åiH˜ ^Œ∂~°OQÍ LO_»∞. LO@∞Ok.
J~Ú`Õ D Y∞~üP#∞ ^•fi~å "åiH˜ 71 (F „Ѩ=HÍÎ!) "åix J_»∞QÆ∞ :
LѨ^âÕ O◊ =∂„`«O KÕã∂¨ Î LO_»∞. U =ºH©Î Uq∞\©, "Õ∞=Ú JÖÏ¡ÇπÏ#∞ =^Œe =∂‰õΩ
`«# KÕ+¨ìÅ =¸ÅOQÍ W~°∞‰õΩ¯áÈÜÕ∞89 ÖÏÉèOí QÍh, #+¨Oì QÍh KÕ‰Äõ ~°ÛÖËx "åix
Ѩiã≤u÷ ~å‰õΩO_® LO_»\ÏxH˜, JÖÏ¡ÇÏπ "≥Ú~°ÃÑ@∞ìHÀ"åÖÏ? JÖÏ¡ÇπÏ =∂‰õΩ
`«Ñ¨Ê "ÕÔ~=~°∂ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕÜ«∞x, ã¨<å‡~°æO K«∂Ñ≤# `«~°∞"å`« Ã+·`å#∞Å∞
ã≤áê¶ ~°ã∞¨ KÕ¿ã"å_≥=_»∂ LO_»x ^Œ∞~°=ã¨÷ XHõ =ºH˜Îx J_»qÖ’ =∂~°æqÇ‘Ï#∞}˜‚
^•Ñ¨ÙiOK«‰õΩO_® LO_»\ÏxH˜, „ѨѨOK« KÕÜ«∞QÍ, J`«x ã¨Ç¨Ï"åã¨∞Å∞ H˘O^Œ~°∞
=∞O`«\ ˜h ѨiǨ~°OQÍ WzÛ |Ü«∞@ J~Ú`Õ WHõ¯_» D Ѩ^•xH˜ 1. JѨÊyOK«|_»@O, 2. J==∂xOK«|_»@O, 3.
Ѩ_®Åx `«Ç¨Ï`«Ç¨ÏÖÏ_ç<å Jk xÅnÜ«∞|_»@O, 4. „ѨuѶ¨ÅO W=fi|_»@O J<Õ J~å÷Å∞ K≥ѨÊ|_®¤~Ú. W=hfl
ã¨∂\˜QÍ K≥¿ÑÊ ã¨OHõÅÊO`À JÖÏO\˜ ã¨=∂"ÕâßʼnõΩ Ǩ[~°∞ HÍ=K«∞ÛQÍx W`«~„° `å ^•^•Ñ¨Ù XˆH ÉèÏ"åxfl Hõey L<åflÜ«∞x W=∂"£∞ Wɡfl Hõã‘~ü JO@∞<åfl~°∞. JO>Ë
L^ÕÌâßÅ`À Ǩ[Ô~·`Õ Jk áêáêxfl =¸@Hõ@∞ìHÀ=@O`À ã¨=∂#"Õ∞. XHõ =∞x+≤ `å#∞ Pi˚Oz# ^•x Ѷ¨e`«OQÍ q<åâßxH˜ QÆ∞iKÕÜ«∞|_»‰õΩO_®
87. WHõ¯_» "åi ÖˇHõ¯Å ÉÏ^茺`« JO>Ë ^Õ=Ùx PÜ«∞`«∞Å#∞ ZQÆ`åo KÕã¨∂Î, "å\˜ÃÑ· LO_»\ÏxH˜, ÖË^• Ѩ~åÉèí=O áêÅ∞ H͉õΩO_® LO_»\ÏxH˜, xÅnÜ«∞|_»‰õΩO_®,
JÉèíºO`«~åÅ#∞ ÖË=<≥`ÕÎ "åi ÖˇHõ¯ Jx ÉèÏ=O. WÖÏO\˜ ã¨=∂"ÕâßÅ #∞Oz z‰õΩ¯|_»‰õΩO_® LO_»\ÏxH˜ QÍ#∞ J`«xH˜ Y∞~üP<£ ^•fi~å =ÚO^Œ∞QÍ<Õ
"åH“\ò KÕã≤# "åix Z#fl_»∂ xÅnã≤ J_»QÆ@O [~°QÆ^Œ∞. ZQÆ`åo KÕã≤# "å~°∞ LѨ^tÕ OKåe. ÃÇÏK«ÛiOKåe. D ÉèÏ=OÖ’<Õ (L~°∂)Ì J#∞"å^Œ‰Ωõ Å∞ ''W~°∞‰õΩ¯áÈÜÕ∞
=∂„`«"Õ∞ ^•x QÆ∞iOz „ѨtflOK«|_»`å~°∞. P áêѨÉèÏ~°O ‰õÄ_® ZQÆ`åo KÕã≤# Ѩiã≤÷u ~å‰õΩO_® LO_»\ÏxH˜—— Jx „"åâß~°∞.
"åig∞^Õ Ñ¨_»∞`«∞Ok. ã¨[˚#∞Å∞ =∂„`«O ã¨∞~°H˜∆`«OQÍ LO\Ï~°∞. 90. WǨÏÖ’HõOÖ’ ™ê^è•~°}OQÍ =∞x+≤ Z=~°~Ú<å `«# q∞„`«∞x ã¨Ç¨Ü«∞O`À<À, ÖËHõ
88. ã¨[#˚ ∞Å∞ JÖÏO\˜ ‰õΩuû`«∞Å ã¨=∂"ÕâßÅ #∞Oz x„+¨¯q∞OK«@O`À<Õ PyáȉõΩO_® XHõi ã≤á¶ê~°ã¨∞ÃÑ·<À ÖËHõ #+¨ìѨiǨ~°O K≥e¡OK«@O =Å¡<À QÆO_»O #∞Oz
=∞Ozx ÃÑOá⁄OkOKÕ, K≥_»∞Å#∞ x~°∂‡eOKÕ „Ѩܫ∞`åflÅ#∞ ‰õÄ_® =Ú=∞‡~°O QÆ>ˇì‰õΩ¯`å_»∞. HÍx Ѩ~°Ö’HõOÖ’ D =¸_»∞ ™ê^èŒ<åÅ∞ ѨxH˜~å=Ù. JHõ¯_» ã¨`«º
u~°™ê¯~°∞Å#∞ P^Œ∞‰õΩ<Õ ã¨O~°Hõ∆‰õΩ_»∞ Z=_»∂ LO_»_»∞. ^≥·"å„QÆǨÏO #∞Oz HÍáê_Õ
KÕ™êÎ~°∞. x~°O`«~°O "å~°∞ KÕ¿ã D ã¨HÍ~å`«‡Hõ Hõ$+≤ Ѷ¨e`«OQÍ ^Œ∞~å‡~°∞æÅ∞ `«=∞ ã≤á¶ê~°ã¨∞ ‰õÄ_® J`«xH˜ ^˘~°Hõ^Œ∞. #+¨ìѨiǨ~°O K≥e¡OK«_®xH˜ Z=i ^ŒQÆæ~å Ug∞
K≥_»∞ #_»`«#∞ =∂~°∞Û‰õΩ<åfl =∂~°∞ÛHÀ=K«∞Û. LO_»^Œ∞. XHõ"Õà◊ L<åfl Jk ã‘fiHÍ~°Ü≥∂Qƺ =∞=^Œ∞. D q+¨Ü«∞O k=º Y∞~üP<£Ö’
89. J~°cÖ’ '`«∞Éòã¨Å— Jx J#|_çOk. nxH˜ Jã¨Å∞ J~°÷O 'PѨ|_»@O— Jx. J<ÕHõKÀ@¡ ѨÙ#~å=$`«O J~ÚOk.
591 592
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 300 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
LO_ç, ''=∂ =^ŒÌ‰õΩ ~å!——91 Jx J`«xfl 72 (WOHÍ WÖÏ P^ÕtOK«|_çOk:)
ã¨<å‡~°æO "≥·Ñ¨Ù‰õΩ Ñ≤Å∞ã¨∞Î#flѨÊ\˜H©, ''#=∂A#∞ <≥ÅH˘ÖÊO_ç, PÜ«∞#‰õΩ
k‰õΩ¯Å∞ K«∂ã¨∂Î LO_çáÈÜÕ∞ "åx í ∞« Ѩ_O» _ç,93 PYiH˜ g∞~°O`å PÜ«∞#
ÉèÜ
=∂kiQÍ – "Õ∞=Ú ã¨<å‡~°æO #∞O_ç =^ŒÌ̂H ã¨g∞HõiOK«|_»`å~°∞.——
"≥#∞uiy áÈ"åÖÏ? "åi`À WÖÏ 73 PÜ«∞<Õ PHÍâßÅ#∂, Éèí∂q∞h
J#∞: ''Ü«∞^•~å÷xH˜ JÖÏ¡ÇπÏ K«∂Ñ≤# ã¨`«º|^ŒúOQÍ ã¨$+≤ìOKå_»∞.94 U ~ÀA#
=∂~°æ"Õ∞ ã¨<å‡~°æO.92 "Õ∞=Ú ã¨~°fiÖ’Hõ PÜ«∞# ''J~ÚáÈ——95 Jx P*Ï˝Ñ≤™êÎ_À
„ѨÉèí∞=Ù‰õΩ ѨÓiÎQÍ q^èÕÜ«ÚÅ∞ HÍ"åÅx JѨC_»∞ Jk J~ÚáÈ`«∞Ok. PÜ«∞#
=∂‰õΩ P*Ï˝Ñ≤OK«|_çOk. =∂@ ã¨`«º"≥∞ÿ#k, „ѨÉèÏ=ѨÓi`«"≥∞ÿ#k.
â◊OYO96 T^Œ|_Õ ~ÀA#, JkèHÍ~°
91. qâ◊fiã≤Oz# `«~∞° "å`« Jqâßfiã¨∞Å∞QÍ =∂iáÈ~Ú#"åi, UHõ^"·≥ Àáê㨉Ωõ Å∞QÍ LO_ç =∞O`å PÜ«∞#^Õ J=Ù`«∞Ok. PÜ«∞#
=∞m¡ |Ǩï^≥·"å~å^茉õΩÅ∞QÍ =∂iáÈ~Ú#"åi LѨ=∂#O Z@∞=O\˜^À D xQÆ∂_è»"≥∞ÿ# q+¨Ü«∂Å#∞, |Ç≤Ï~°æ`«"≥∞ÿ
PÜ«∞`«∞Ö’ q=iOK«|_çOk. J`«x LѨ=∂#O ã¨<å‡~åæ# #_çKÕ `«# ã¨Ç¨Ï"åã¨∞Å =Ù#fl q+¨Ü«∂Å#∂ Ziy# "å_»∞.
|$O^ŒOÖ’ #∞Oz `«Ñ≤ÊáÈ~Ú# =ºH˜Î ÖÏO\˜k. `«Ñ≤ÊáÈ~Ú# P =ºH˜Î J_»qÖ’ PÜ«∞<Õ q"ÕHõ ã¨OѨ#∞fl_»∞, ã¨~°fi=¸
^•s `≥#∂fl HÍ#~å‰õΩO_® L<åfl_»∞. ''WkQÀ! "Õ∞=Ú ™êyáÈ`«∞#fl ^èŒ~°‡Ñ¨^äŒOÖ’H˜ `≥eã≤#"å_»∞.
~å!—— Jx J`«x q∞„`«|$O^ŒO ˆHˆHã≤ Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åfl, J`«#∞ P Ñ≤Å∞ѨÙ#∞ q<Õ ã≤÷uÖ’ 93. =∞x+≤ ^Õ=Ùx Jã≤÷`«fiO =ÚO^Œ∞ ÉË+¨~°`«∞QÍ `«Å=Oz, J`«xH˜ q^èÕÜ«ÚxQÍ
ÖË_»∞ ÖË^• ÃÑ·âßzHõ â◊‰õΩÎÅ∞, l<åfl`«∞Å∞ Ѩxfl# Ѩ^Œ‡=ӺǨÏOÖ’ ^•~°∞}OQÍ LO\Ï#x XѨC‰õΩ#fl `«~°∞"å`«, J`«xÃÑ· qkèOK«|_Õ JOâßÅÖ’ J`«ºO`«
z‰õΩ¯‰õΩáÈ~Ú# HÍ~°}OQÍ ã¨<å‡~°æO "≥·Ñ¨Ù‰õΩ =∞~°e~åÖËx xHõ$+¨ìã≤÷u J`«xk. =ÚYº"≥∞#ÿ k '#=∂*ò.— nxfl|\˜ì W™ê¡OÖ’ #=∂*ò‰Ωõ QÆÅ „áê=ÚYºO Z@∞=O\˜^À
92. nx ÉèÏ=O Uq∞@O>Ë Jqâßfi™êxH˜ X_çQÆ\ ˜ì# "å~°∞, ^≥·"åxH˜ ã¨Ç¨Ï=~°∞ÎÅ∞QÍ qk`«=∞=Ù`«∞#flk. P `«~°∞"å`« '`«MÏfi— (^≥·=ÉèíH˜Î) „Ѩ™êÎ=# =zÛOk. =∞x+≤Ö’
W`«~∞° Å#∞ xÅɡ\ ì˜ =∂~°qæ Ç‘Ï#`«‰Ωõ Ö’<≥#· "å~°∞ ^•i`«ÑÊ≤ # ÉÏ@™êi ÖÏO\˜"å~°∞. ^≥·=ÉèíH˜Î, ^≥·=cèu, J}‰õΩ=, q#„=∞`« ÖË#O`«=~°‰õÄ J`«_»∞ #=∂*ò qkèx
JÖÏ¡ÇπÏ "åiH˜ ã¨<å‡~°æO K«∂Ñ≤`Õ `«Ñ¨Ê "å~°∞ ~°∞A=∂~°æO "≥·Ñ¨Ù‰õΩ =∞~°e=KÕÛ ã¨„Hõ=∞OQÍ <≥~°"Õ~°ÛÖË_»∞. ''xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ #=∂A Hõ+ì̈`«~°"≥∞ÿ# Ѩ<Õ. HÍx JÖÏ¡ÇπÏ
J=HÍâ◊O LO_»^Œ∞. JÖÏ¡ÇπÏ ã¨^Œ∞ƒkúx „Ѩ™êkOz#"å~°∞ `«Ñ¨ÊHõ =∞~°e=™êÎ~°∞. Ѩ@¡ ÉèíH˜Î, ÉèíÜ«∞=Ú QÆÅ"åiH˜ Jk ZO`«=∂„`«O Hõ+¨ìO HÍ^Œ∞—— J#fl Y∞~üP<£
ã¨∂H˜Î D ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ QÆ=∞xOK«^Œy#k (JÖò |Y~° – 45).
ã¨^Œ∞ƒkú<˘ã¨QÆ@O, ã¨<å‡~åæxH˜ uiy ~°Ñ≤ÊOK«@O xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ ^Õ=Ùx Ѩx.
k=º Y∞~üP<£Ö’ "Õ~˘HõKÀ@ ÃãÅgÜ«∞|_ç#@∞¡ – ''h=Ù "åix ã¨<å‡~åæxH˜ `Õ"åÅx 94. '„ѨÜ≥∂[<å~°÷O ѨÙ\˜ìOKå_»∞— J#fl J~°÷O ‰õÄ_® =ã¨∞ÎOk. JO>Ë PÜ«∞#
HÀ~°∞‰õΩ#flO`« =∂„`å# ã¨iáÈ^Œ∞. JÖÏ¡ÇπÏ "åiH˜ ã¨<å‡~°æO K«∂Ѩ_»∞. JÖÏO\˜ Éè∂í =∂ºHÍâßÅ#∞ x~°~H÷° Oõ QÍ, L`«∞uÎ QÎ Í xi‡OK«Ö^Ë ∞Œ . XHõ xs‚`« ÅHõ∆ ºO`À PÜ«∞#
"åix P^Œ∞‰õΩ<Õ"å~°∞ ‰õÄ_® Z=~°∂ LO_»~°∞—— (J<£ #ÇπÏ¡ – 37). J~Ú`Õ =∞x+≤ D qâ◊fi=º=ã¨÷‰õΩ ~°∂ѨHõÅÊ# KÕâß_»∞. ã¨~åfihfl ã¨$+≤ìOz#@∞=O\˜ P UÔH·Hõ
ã¨<å‡~°æO á⁄O^Œ@"≥∞ÿ<å, JѨ=∂~åæxH˜ Ö’#=@"≥∞ÿ<å – Jk ^Õ=Ù_»∞ x~å÷iOz# ^Õ=Ù}˜‚ =∂#=ÙÅ∞ ã¨^• 㨇iOKåÅh, PÜ«∞# Ü≥∞_»Å Hõ$`«A˝Öˇ· LO_®Å#fl^Õ P
xÜ«∞=∂Å „ѨHÍ~°"Õ∞ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. JHÍ~°}OQÍ PÜ«∞# Z=ih JѨ=∂~åæxH˜ ÅHõ∆ ºO.
Ö’#∞ KÕÜ«∞_»∞. JÖψQ JѨ=∂~°æOÃÑ· áê`«∞‰õΩáÈ~Ú ã¨<å‡~°æO Ѩ@¡ ÉÁuÎQÍ 95. =¸ÅOÖ’ 'Ü«∞ø=∞— (.....) J<Õ Ñ¨^ŒO =zÛOk. JO^Œ∞Ö’ JO`åºHõ∆~°"≥∞ÿ# 'g∞"£∞—
„â◊^ŒúK«∂Ѩx "åiH˜ ‰õÄ_® PÜ«∞# ã¨^Œ∞ƒkúx "˘ã¨QÆ_»∞. ã¨`åºxfl P™êfikOz, g∞^Œ #ã¨Éò ÖËHõ [|~ü (.......) LO_»@O QÆ=∞<å~°›O. J~°c ÉèÏ+¨Ö’ ™ê^è•~°}OQÍ
`«=∞ ^Œ∞„+¨Ê=~°#Î #∞ =∂~°∞ÛHÀ^ŒÅz# "åiH˜ JÖÏ¡ÇÏπ `«Ñʨ ‰õΩO_® ã¨Ç¨ Ü«∞Ѩ_`» å_»∞. Hõ~°‡}© Ѩ^•Å JO`åºHõ∆~åÅ∞ =∞<£ã¨∂ÉòQÍ (#ã¨Éò ÖËHõ [|~ü#∞ Hõey) LO\Ï~Ú.
593 594
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 301 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
74 W„ÉÏÇ‘Ï=Ú `«# `«O„_ç P[~°∞`À,97 75 D q^èŒOQÍ<Õ "Õ∞=Ú W„ÉÏÇ‘Ï=Ú‰õΩ
''Uq∞\©, h=Ù q„QÆǨÅ#∞ P~å^茺 Éèí∂=∂ºHÍâßÅÖ’x ã¨$+≤ì`åÅ#∞98
^≥"· åÅ∞QÍ KÕã∞¨ ‰õΩO@∞<åfl"å? #∞=Ófi, h K«∂Ñ≤OKå=Ú. J`«xH˜ ^Œ$_è» #=∞‡HõO
*Ïu"å~°∂ xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ ã¨Ê+¨ì"≥∞ÿ# HõÅQÍÅ#fl L^ÕÌâ◊O`À<Õ JÖÏ KÕâß=Ú.
JѨ=∂~åæxH˜ QÆ∞Ô~· L<åfl~°x 76 J`«xÃÑ· ~å„u pHõ\ ˜ JÅ∞=Ú‰õΩ#fl
<åHõxÑ≤™ÈÎOk—— Jx ѨeH˜# ã¨O^Œ~°ƒùO ѨC_»∞, J`«#∞ XHõ #Hõ∆„`åxfl K«∂ã≤
‰õÄ_® 㨇iOK«∞HÀ^Œy#^Õ. ''W`«<Õ <å „Ñ¨É∞íè =Ù—— J<åfl_»∞. HÍx Jk
WHõ¯_» ‰õÄ_® 'Ü«∞ø=∞— XHõ Hõ~°‡}˜ Ѩ^ŒO. nxH˜ =ÚO^Œ∞ 'L*ò‰õΩ~ü— (QÆ∞~°∞Î KÕã¨∞HÀ) Jã¨qÎ ∞OK«QÍ<Õ, ''Jã¨qÎ ∞OKÕ "å\˜x <Õ#∞
ÖËHõ 'W`«YÎ ∞— (ÉèÜ
í ∞« Ѩ_∞» ) J<Õ Ñ¨^•Å∞ =∂i˚`O« QÍ L#fl@∞¡ ÉèÏqOK«=Åã≤ LO@∞Ok. Jaè=∂xOK«#∞——99 Jx K≥áêÊ_»∞.
"≥Ú`åÎxH˜ ^•x ÉèÏ=O U=∞=Ù`«∞O^ŒO>Ë, P ~ÀA#∞ JO>Ë „Ѩà◊Ü«∞k<åxfl QÆ∞~°∞Î 77 =∞i J`«#∞ „ѨHÍtã¨∞Î#fl K«O„^Œ∞}˜‚
KÕã¨∞HÀO_ç, ^•xH˜ ÉèíÜ«∞Ѩ_»O_ç. ZO^Œ∞HõO>Ë P ~ÀA# JÖÏ¡ÇπÏ 'J~ÚáÈ— Jx K«∂ã≤ ''W`«#∞ <å „Ñ¨Éèí∞=Ù—— J<åfl_»∞.
P*Ï˝Ñ≤Oz#O`«<Õ PÜ«∞# `«Åz#^ŒÖÏ¡ J~ÚáÈ`«∞Ok. ÖˇHõ¯Å `«xv ‰õÄ_® HÍx Jk ‰õÄ_® Jã¨Îq∞OK«@O`À
J`«ºO`« ã¨∞Å∞=ÙQÍ, `˘O^Œ~°QÍ [iyáÈ`«∞O^Œ#fl ã¨OˆH`«O ‰õÄ_® nx ^•fi~å
=∞#‰õΩ JO^Œ∞`ÀOk. JO>Ë qâ◊fiã≤Oz# "åi ÖˇHõ¯Å∞ KåÖÏ `˘O^Œ~°QÍ ''XHõ"Õà◊ <å „Ñ¨Éèí∞=Ù QÆ#Hõ <å‰õΩ =∂~°æ
`≥=∞Å∞`å~Ú. HÍx W`«~∞° Å áêe@ =∂„`«O Jk ã¨∞n~°"… ∞≥ #ÿ k#OQÍ, "≥Ü∞Õ ºO_»‰¡ Ωõ ^Œ~°≈Hõ`«fiO =Ç≤ÏOK«HõáÈ`Õ <Õ#∞ =∂~°æ
ÖËHõ Ü«∂Éèˇ·"ÕÅ UO_»¡‰õΩ ã¨=∂#OQÍ LO@∞Ok. qÇ‘Ï# [#∞Ö’¡ KÕiáÈ`å#∞—— Jx
ѨeHÍ_»∞.
96. J~°cÖ’ 'ã¨∂~ü— Jx LOk. Jk â◊OYO HÍ=K«∞Û ÖËHõ H˘=Ú‡ÖÏO\˜k, qlÖò
ÖÏO\˜k ‰õÄ_® HÍ=K«∞Û. ^•x QÆ∞iOz ǨÏnã¨∞Ö’ D q^èŒOQÍ LOk : ''^≥·=^Œ∂`« 78 P `«~°∞"å`« ã¨∂~°∞º}˜‚100 „ѨHÍtã¨∞ÎO
W„™êѶ֑ ò ^•xfl <À\’¡ ÃÑ@∞ì‰Ωõ x, `«Å=OK«∞‰õΩx ^≥"· å[˝ HÀã¨O Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞<Î åfl~°∞. _»QÍ K«∂ã≤, ''W`«<Õ <å „Ñ¨Éèí∞=Ù. W`«#∞
^≥·=ã¨OˆH`«O JO^ŒQÍ<Õ PÜ«∞# P â◊OMÏxfl T^Œ∞`å~°∞—— (Wɡfl Hõã‘~ü). ''P ã¨∂~°∞ JO^ŒiHõ<åfl ÃÑ^Œ"Ì å_»∞—— Jx ѨeHÍ_»∞.
XHõ H˘=Ú‡ Jh, JO^Œ∞Ö’<Õ T^Œ|_»∞`«∞Ok—— Jh J|∂ ^•=Ó^£, ui‡r (<≥O|~°∞ 98. PÜ«∞`«∞Ö’ '=∞ʼnõÄ`ü— Jx LOk. JO>Ë ã¨$+≤ì`åÅx J~°÷O. ÃÑ·# J#∞"å^ŒOÖ’
4742, 3244)ÅÖ’ LOk. H˘O`«=∞Ok ѨO_ç`«∞Å „ѨHÍ~°O Wk =¸_»∞™ê~°∞¡ D J~°÷"Õ∞ fã¨∞HÀ|_çOk. ÖËHõ WHõ¯_» ^•x ÉèÏ=O '~°∞|∂aÜ«∞`ü— (JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯
T^Œ|_»∞`«∞Ok. "≥Ú^Œ\ ˜™êi Tk#ѨÙ_»∞ JO^Œ~°∂ ã¨Ê $Ç¨Ï HÀÖ’Ê`å~°∞. nxfl áÈ+¨Hõ`«fiO) =∞iÜ«Ú 'LÅ∂Ç≤ÏÜ«∞`ü— (P~å^èŒ<å ǨωõΩ¯) HÍ=K«∞Û. JO>Ë "Õ∞=Ú
'#ѶYπ `«∞ã¨ûJMò— JO\Ï~°∞. ~Ô O_»=™êi : JO^Œ~∂° JO`«"∞≥ áÿ È`å~°∞. nxfl '#ѶYπ `«∞Öò W„ÉÏÇ‘Ï"£∞‰õΩ D q+¨Ü«∂Å∞ K«∂Ñ≤OKå=Ú, D q+¨Ü«∂Å *Ï˝#OÖ’ J`«xH˜
Ѷ¨<å— Jx Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. =¸_»=™êi : =∂#=ÙÅO`å =∞m¡ „|uH˜OK« |_»`å~°∞. ^Œ$_è»`åfixfl „Ѩ™êkOKå=Ú. ÖËHõ J~ü¬ (^≥·= ã≤OǨã¨#O) #∞Oz Éèí∂q∞ „H˜Ok
nxx '#ѶπY`«∞Öò W<£ëê— JO\Ï~°∞. H˘O`«=∞Ok q^•fiOã¨∞Öˇ·`Õ PYi Ô~O_»∞ Ö’HÍÅ =~°‰õΩ W„ÉÏÇ‘Ï"£∞‰õΩ ã¨~°fiO K«∂ÃÑ\Ïì=Ú J#fl ÉèÏ=OÖ’ ‰õÄ_® D Ѩ^ŒO
=∂„`«"Õ∞ ã¨Ô~·#=x ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞. LѨÜ≥∂yOK«|_ç LO_»=K«∞Û (Ѷ¨`üǨïÖò Yn~ü).
97. ^≥·=„Ѩ=HõÎ W„ÉÏÇ‘Ï=Ú (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO) `«O„_çH˜ P[~°∞, `åiMò J<Õ Ô~O_»∞ 99. JO>Ë QÆuOKÕ, =∂~°∞Ê K≥O^Õ ^≥·=O <åHõHõ¯~°ÖË^Œ∞ J#flk W„ÉÏÇ‘ÏO (JÖˇ·Ç≤Ï)
¿Ñ~°∞¡<åflÜ«∞x K«i„`«HÍ~°∞Å∞ JO@∞<åfl~°∞. Ô~O_»= ¿Ñ~°∞ |Ǩïâß J`«x a~°∞^Œ∞ L^ÕÌâ◊O.
J~Ú LO_»=K«∞Û. P[~°∞ PÜ«∞# Ñ≤#`«O„_ç ¿Ñ~°x =∞iH˘O`«=∞Ok ÉèÏqã¨∞<Î åfl~°∞.
HÍx Wk x[O HÍ^Œ∞. ZO^Œ∞HõO>Ë W„ÉÏÇ‘Ï=Ú `«O„_çx Y∞~üP#∞ P[~°∞QÍ 100. L^Œ~ÚOKÕ ã¨∂~°∞º_»∞ JxflO\˜Hõ<åfl ÃÑ^ŒÌQÍ LO_»@O K«∂ã≤, |Ǩïâß J^Õ `«#
Ñ≤ezOk. Hõ#∞Hõ P[~°∞ `«O„_ç J#fl^Õ ã¨Ô~·#k. ^≥=· O HÍ=K«∞Û#x PÜ«∞# (J֡Ƿ Ï≤ ã¨ûÖÏO) J#∞‰õΩ<åfl~°∞. ã¨∂~°∞º}˜‚ ѨÓlOKÕ "å~°∞
595 596
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 302 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
HÍx Jk ‰õÄ_® Jã¨qÎ ∞OKÕãi¨ H˜ J`«xÖÏ 79 <Õ#∞ PHÍâßÅ#∞, Éèí∂q∞x
J<åfl_»∞: ''F <å*Ïu "å~°ÖÏ~å! g∞~°∞ ã¨$+≤ìOz# "åx "≥·Ñ¨Ù‰õΩ UHÍ„QÆ`«`À <å
(^≥·"åxH˜) HõeÊOKÕ ÉèÏQÆ™êfi=∂ºÅ`À =ÚMÏxfl „uѨC‰õΩO@∞<åfl#∞.102 <Õ#∞
<å‰õΩ ZÖÏO\˜ ã¨O|O^èŒO ÖË^Œ∞.101 +≤~ü¯ KÕ¿ã"åiÖ’x "å}˜‚ HÍ#∞.——
‰õÄ_® WHõ¯_Õ á⁄~°|_®¤~°∞. PHÍâßÅÖ’ HõxÑ≤OKÕ #Hõ∆„`åÅ∞, „QÆǨÅxflO\˜Ö’H©
ã¨∂~°∞º_»∞ ÃÑ^ŒÌkQÍ HõxÑ≤ã¨∂Î LO_»@O =Å¡#∂, Jk "≥Å∞`«∞~°∞#∞, "Õ_çq∞x 80 J`«x *Ïu "å~°∞ J`«x`À Ñ≤_"ç å^•
Wã¨∂Î L#flO^Œ∞=Å¡#∂, =∂#= =∞#∞QÆ_» HÀã¨O ^•x P=â◊ºHõ`« ZO`À Z‰õΩ¯=QÍ xH˜ ky#ѨC_»∞,103 J`«xÖÏ J<åfl_»∞:
LO_»@O =Å¡#∂ "å~°∞ ã¨∂~°∞º}Ë‚ `«=∞ ^≥=· OQÍ `«ÅáÈã≤, ѨÓlOK«@O "≥Ú^ŒÖ\ˇ Ïì~∞° . ''Uq∞\©, g∞~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ q+¨Ü«∞OÖ’
J~Ú`Õ ^≥·=„Ѩ=HõÎ W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO) ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å∞ Jã¨Îq∞OK«@O <å`À "å^Œ∞ÖÏ_»∞`«∞<åfl~å? "åã¨"Î åxH˜
QÆ=∞xOz Jã¨Îq∞OKÕ "åiH˜ ^≥·=OQÍ Ñ≤Å∞=|_Õ J~°›`«ÖË^Œx „ѨHõ\ ˜Oz, "å\˜ PÜ«∞# <å‰õΩ ã¨<å‡~°æO K«∂Ñ≤OKå_»∞.
ѨÓ*Ï~°∞Å qâßfi™êxfl ã¨∞xfl`«OQÍ „`Àã≤ѨÙKåÛ~°∞. g∞~°∞ HõeÊOKÕ ã¨Ç¨Ï=~°∞ÎʼnõΩ <Õ#∞
101. JO>ˆ g∞~°∞ x[^≥·"åxfl HÍ^Œx U U =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ ÉèÏQÆ™êfi=∞ºOQÍ HõeÊã¨∞Î<åfl~À, U=∂„`«O ÉèíÜ«∞Ѩ_»#∞. J~Ú`Õ <å
U ã¨∂~°ºK«O„^•^Œ∞Å#∞, =∞ˆ~ q„QÆǨÅ#∞, ~åuÉÁ=∞‡Å#∞ g∞~°∞ ѨÓlã¨∞Î<åfl~À „ѨÉ∞íè =Ù QÆ#Hõ `«e¿ãÎ U"≥∞<ÿ å [~°Q=Æ K«∞Û.
"å\˜`À <Õ#∞ `≥QÆ„`≥OѨÙÅ∞ KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl#∞. "å\˜ÔHÖÏO\˜ qÅ∞= ÖË^Œx <å „Ñ¨Éèí∞=Ù *Ï˝#O JxflO\˜h P=iOz
„ѨHõ\ ˜ã¨∞Î<åfl#∞. ZO^Œ∞HõO>Ë P =ã¨∞Î=ÙÖ’¡ =∂~°∞Ê =ã¨∞ÎOk. Jq H˘O`«¿ãѨÙ
„Ѩ`«ºHõ∆=∞=Ù`å~Ú. =∞iH˘O`« ¿ãѨ٠Hõ#∞=∞~°∞ÔQ·áÈ`å~Ú. HÍ|\˜ì Jq ã¨$+≤ìHõ~°ÎÅ∞ LOk. J~Ú<å g∞~°∞ „QÆÇ≤ÏOK«~å?——
HÍ=Ù. Jq WOH˘HõxKÕ ã¨$+≤ìOK«|_ç#q =∂„`«"Õ∞. Jq ã¨$+≤ìHõ~°Î x~°‚~ÚOz# 102. ''=ÚYO „uѨC‰õΩO@∞<åfl#∞—— J#fl =∂@efl|\˜ì =∞x+≤ `å#∞ ^Õxfl HÀ~°∞‰õΩO
Ѩiq∞`«∞ÅÖ’ LO@∂ `«=∞ qkèx x~°‚~Úã¨∞Î<åflÜÕ∞ `«Ñ¨Ê, XHõix P*Ï˝Ñ≤OKÕ, @∞<åfl_À, =∞i ^Õxx Jã¨Ç≤ϺOK«∞‰õΩO@∞<åfl_À ã¨Ê+ì̈OQÍ qk`«=∞=Ù`«∞Ok. JO>Ë
âßã≤OKÕ â◊HxÎ̃ HõeyÖË=Ù. Jq ã¨fiÜ«∞OQÍ XHõ ã¨$+≤Hì ~õ ΰ =ÚO^Œ∞ `«ÅXyæ L#flѨC_»∞ ã¨~°fiÖ’Hõ „ѨÉèí∞=Ù, Éèí∂=∂ºHÍâßÅ x~å‡`« J~Ú# JÖÏ¡ÇπÏ#∞ =∂„`«"Õ∞ `å#∞
"Õ~˘HõiH˜ ÖÏÉèíOQÍh, #+¨ìOQÍh KÕ‰õĈ~Û JkèHÍ~°O "å\˜ÔHHõ¯_»∞O@∞On? ѨÓlOK«^ŒeKå#h D q+¨Ü«∞OÖ’ Z=i`À#∂, U q^èŒOQÍ#∂ ~årѨ_Õ
P HÍÅO<å\˜ K«„Hõ=iÎ – #„=¸^£ – `å#∞ Hõ#fl HõʼnõΩ *’ºu+¨µ¯Å∞ K≥Ñ≤Ê# „Ѩã¨H˜ÎÖË^Œx PÜ«∞# K≥ѨÊ^ŒeKå~°∞.
"åºMϺ#O ^Œ$ëêì º `«# ~å[ºOÖ’ [x‡OKÕ =∞QÆÑ≤Å¡Å#∞ ZHõ¯_çHõHõ¯_Õ K«O¿ÑÜ«∞=∞x 103. ^≥=· „Ѩ=HõÎ W„ÉÏÇ‘Ï=Ú (J֡Ƿ Ï≤ ã¨ûÖÏO) WzÛ# UHõ^"·≥ å~å^è<Œ å ã¨O^Õâßxfl q#flѨC_»∞,
P*Ï˝ÑO≤ Kå_»∞. Ǩτ[`ü W„ÉÏÇ‘ÏO (J֡Ƿ Ï≤ ã¨ûÖÏO) ‰õÄ_® P HÍÅOÖ’<Õ [x‡OKå~°∞. PÜ«∞# *Ïu „Ѩ[ʼnõΩ k=∞‡ uiy#O`« Ѩ#~ÚOk. ZO^Œ∞HõO>Ë P ã¨O^Õâ◊O
PÜ«∞# #„=¸^£ K«„Hõ=iÎ xÜ«∞q∞Oz# Éèí@∞Å "å`«# Ѩ_»‰õΩO_® LO_ÕO^Œ∞‰õΩ, WO`«HÍÅOQÍ "å~°∞ ¿ãqã¨∂Î =ã¨∞Î#fl q∞^䕺 ^≥·"åÅ#∞ x~°ÌfiO^ŒfiOQÍ YO_ç™ÈÎOk.
PÜ«∞# `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ PÜ«∞xfl XHõ QÆ∞ǨÏÖ’ ~°Ç¨Ï㨺OQÍ ÃÑOKå~°∞. P QÆ∞ǨÏÖ’ JO^Œ∞Hˆ "åà◊O¡ `å HõÅã≤ "å^Œ∞ÖÏ@‰õΩ kQÍ~°∞. nxfl|\˜ì `≥e¿ã XHõ =ÚYº q+¨Ü∞« O
L#flѨC_Õ PÜ«∞# ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å#∞ K«∂ã≤, D Jaè„áêÜ«∂xfl =ºHõÎѨiKå~°x
XHõ Hõ^äŒ „ѨKå~°OÖ’ LOk. HÍx QÆ∞ǨÏÖ’ LO_»QÍ<Õ PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°<Õk Uq∞@O>Ë =Ú„+≤‰õΩ¯Å∞ ã¨~Ú`«O `«=∞ +≤~ü¯‰õΩ J#∞‰õÄÅOQÍ H˘xfl J„™êÎÅ#∞
„Ѩ=∂}|^Œú"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O HÍ^Œ∞. `«# *Ïu „Ѩ[Å#∞^ÕÌtOz =∂\Ï¡_Õ@ѨC_»∞ =ÚO^Œ∞ #∞OKÕ ã≤^ŒúO KÕã¨∞‰õΩx LO\Ï~°∞. <Õ\ ˜ =Ú„+≤‰õΩ¯Å#∞ =∞#O K«∂¿ãÎ D
=∂„`«"Õ∞ PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞. `«# *Ïu"å~°∞ `«# Z^Œ∞@ LO_»@O =Å¡<Õ q+¨Ü«∞O J~°÷=∞=Ù`«∞Ok. `«=∞ |Ǩï ^≥·"Àáêã¨<å ã≤^•úO`åÅ#∞ ã¨=∞i÷OK«∞HÀ=
PÜ«∞# ''^Õ=ÙxH˜ g∞~°∞ HõeÊOKÕ ÉèÏQÆ™êfi=∂ºÅ`À <Õ#∞ qã¨∞ÔQuÎáÈÜ«∂#∞—— Jx \ÏxH˜, `«=∞ J#∞Ü«∂Ü«ÚÅ#∞ T~°_çOK«\ÏxH˜ "å~°∞ H˘xfl ''PÜ«Ú^è•Å——‰õΩ
J<åeû =zÛOk. q∞^䕺 ^≥·"åÅ "åã¨ÎqHõ`«#∞ |@ì|Ü«∞Å∞ KÕÜ«∞@O x*ÏxH˜ D Ѩ^Œ∞#∞ ÃÑ@∞ì‰õΩO\Ï~°∞. "å\˜x "å~°∞ 'x^Œ~°≈<åÅ∞—QÍ `«ÅáÈ™êÎ~°∞. ÖË^• `«=∞
`«~°˚# Éèí~°˚# Jã¨Å∞ L^ÕÌâ◊O. =∂Ü«∞ =∂@Å ^•fi~å „Ñ¨[Å#∞ "≥∂ã¨yã¨∂Î LO\Ï~°∞.
597 598
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 303 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
81 ''JÖÏ¡ÇπÏ g∞ =^ŒÌ‰õΩ U x^Œ~°≈<åhfl 83 W„ÉÏÇ‘Ï=Ú (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO) `«#
J=`«iOѨ *ËÜ«∞#ѨÊ\˜H© g∞~°∞ *Ïu "åix Z^Œ∞~˘¯#\ÏxH˜ QÍ#∞ "Õ∞=Ú
JÖÏ¡ÇπωõΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ#∞ HõeÊOKÕ J`«xH˜ WzÛ# =∂ 'x^Œ~°≈#O—106 Wk!
q+¨Ü«∂xH˜ ÉèíÜ«∞Ѩ_»@O ÖË^Œ∞. =∞i "Õ∞=Ú `«ÅK«∞‰õΩ#fl"åi JO`«ã¨∞Îefl
J@∞=O@ѨC_»∞ JÖÏ¡ÇπωõΩ ã¨Ç¨Ï ÃÑOK«∞`å=Ú. xâ◊ÛÜ«∞OQÍ h „ѨÉèí∞=Ù
=~°∞ÎÅ∞QÍ g∞~°∞ xÅɡ>Ëì "å\˜H˜ <Õ<≥ÖÏ q"ÕHõ=O`«∞_»∞, Q˘Ñ¨Ê Ѩi*Ï˝#O
ÉèíÜ«∞Ѩ_»`å#∞? HÍ|\ì̃ D Ô~O_»∞ HõÅ"å_»∞.
ѨHÍ∆ ÅÖ’ ã¨∞~°H`∆˜ « ã≤u÷ H˜ J~°∞›Ö=ˇ ~À104
g∞‰õΩ `≥e¿ãÎ HÍãÎ̈ K≥ѨÊO_ç.—— 84 WOHÍ "Õ∞=Ú J`«xH˜ WãπǨY∞#∞,
Ü«∂Y∂Éò#∞107 „Ѩ™êkOKå=Ú.
82 qâ◊fiã≤Oz, `«=∞ qâßfi™êxfl "åiÖ’ „Ѩu XHõ¯iH© "Õ∞=Ú ã¨<å‡~°Oæ
^Œ∞~å‡~°æO (+≤~°∞¯)`À HõÅQÍѨÙÅQÆO KÕÜ«∞ K«∂Ñ≤OKå=Ú. JO`«‰õΩ =Ú#∞ѨÙ
‰õΩO_® LO_Õ"åˆ~ ã¨∞~°H`∆˜ O« QÍ L#fl"å~°∞. "Õ∞=Ú #∂ÇπωõΩ ã¨<å‡~°æO K«∂Ñ≤Oz
ã¨<å‡~°æOÃÑ· L#fl"å~°∞ ‰õÄ_® "åˆ~.105 L<åfl=Ú. WOHÍ J`«x ã¨O`«u108
104. Ô~O_»∞ ѨH∆ÍÅÖ’ XHõ\ ˜: qâßfiã¨∞ŠѨHõ∆O. Ô~O_»=k: Jqâßfiã¨∞ŠѨHõ∆O. qâßfiã≤ 106. JO>Ë ^Õ=Ùx UHõ`åfixH˜ (`ÒÇ‘Ï^£‰õΩ) ã¨O|OkèOz JÖÏ¡ÇπÏ `«# „Ѩ=HõÎ
^ŒQÆæ~° ^Õ=Ùx UHõ`åfixH˜ (`ÒÇ‘Ï^£‰õΩ) ã¨O|OkèOz# ã¨Ê+¨ì=∞~Ú# „Ѩ=∂}ÏÖˇ<Àfl (W„ÉÏÇ‘Ï=Ú)‰õΩ WzÛ# P^è•~°O ZO`« |Å=`«Î~°OQÍ LO^ŒO>Ë P *Ïu „Ѩ[Å∞
L<åfl~Ú. HÍx Jqâßfiã≤ ^ŒQ~æÆ ,° =Ú„+≤‰Ωõ ¯ ^ŒQ~æÆ ° ^Õ=Ùx `«~Ñ° Ù¨¶ # ZÖÏO\˜ P^è•~°=¸ ^•x =ÚO^Œ∞ LH˜¯iaH˜¯i J~ÚáÈÜ«∂~°∞. H˘O`«=∞Ok ѨO_ç`∞« Å∞, WHõ¯_» x^Œ~≈° #O
ÖË^∞Œ . =¸_è#» =∞‡HÍÅ∞ ÖËHõ =„Hõ ÉèÏëêºÅ∞ =∂„`«"∞Õ "åi ^ŒQ~æÆ ° L<åfl~Ú. JO^Œ∞=Å¡ (ÖËHõ P^è•~°O) JO>Ë WO`«‰Ωõ =ÚO^Œ∞ W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ (J֡Ƿ Ï≤ ã¨ûÖÏ"£∞) `«# *Ïu"åi`À
âßOuH©, ™êѶ¨ÖϺxH˜ J~°∞›Öˇ=~À nxfl|\˜ì TÇ≤ÏOK«=K«∞Û. J#fl D =∂>Ë#x Jaè„áêÜ«∞Ѩ_®¤~°∞ : ''JÖÏ¡ÇπÏ g∞ =^ŒÌ‰õΩ U x^Œ~°≈<åhfl
105. PÜ«∞`«∞Ö’ 'AÖò‡— J<Õ Ñ¨^ŒO "å_»|_çOk. WHõ¯_» 'AÖò‡— JO>Ë +≤~ü¯ Jx J~°÷O. J=`«iOѨ*ËÜ«∞#ѨÊ\˜H© "å\˜x g∞~°∞ JÖÏ¡ÇπωõΩ ÉèÏQÆ™êfi=∞ºOQÍ HõeÊOKÕ
Jã¨Å∞ 'AÖò‡— J#fl Ѩ^•xH˜ Ö’@∞, `«Ñ¨C, áêѨO, ^Œ∞~å‡~°æO, J<åºÜ«∞O J<Õ q+¨Ü«∂xH˜ ÉèíÜ«∞Ѩ_»@O ÖË^Œ∞. =∞i J@∞=O@ѨC_»∞ JÖÏ¡ÇπωõΩ ã¨Ç¨Ï=~°∞ÎÅ∞QÍ
J~å÷Å∞ L<åfl~Ú. D PÜ«∞`«∞ J=`«iOz#ѨC_»∞ ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) QÍi ã¨ÇϨ K«~∞° Å∞, g∞~°∞ xÅɡ>Ëì"å\˜H˜ <Õ<≥ÖÏ ÉèíÜ«∞Ѩ_»`å#∞? HÍ|\˜ì D Ô~O_»∞ ѨH∆ÍÅÖ’ ã¨∞~°H˜∆`«
WHõ¯_» 'AÖò‡— J#fl Ѩ^ŒO âßaÌHõ J~°÷OÖ’ LѨÜ≥∂yOK«|_»ÖË^Œx `≥eÜ«∞Hõ KåÖÏ ã≤÷uH˜ J~°∞›Öˇ=~À <å‰õΩ K≥ѨÊO_ç.—— `«~åfi`« W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ „Ѩ=HõÎQÍi =∂@#∞
PO^Àà◊# Ѩ_çáÈÜ«∂~°∞. "å~°∞ =∞Ǩ„Ѩ=HõÎ (ã¨) ã¨xflkèH˜ =zÛ, ''=∂Ö’ ^èŒ$gHõiã¨∂Î JÖÏ¡ÇπÏ WÖÏ ÃãÅqKåÛ_»∞ : ''qâ◊fiã≤Oz, `«=∞ qâßfi™êxfl ^Œ∞~å‡~°æO
J<åºÜ«∂xH˜ X_çQÆ@ì‰õΩO_® Z=~°∞<åfl~°∞? „Ѩu XHõ¯i =ÖÏ¡ ZO`À H˘O`« (+≤~∞° ¯)`À HõÅQÍѨÙÅQÆO KÕÜ∞« ‰õΩO_® LO_Õ"åˆ~ ã¨∞~°H`∆˜ O« QÍ L#fl"å~°∞. ã¨<å‡~°Oæ ÃÑ·
J<åºÜ«∞O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. =∞i =∂ 'D=∂<£— HõÅ∞+≤`«O J~ÚáÈ`«∞O^•?—— Jx L#fl"å~°∞ ‰õÄ_® "åˆ~.—— (JÖò J<£P"£∞ ã¨∂~å 81, 82 PÜ«∞`«∞Å∞).
"å~°∞ ã¨O^ÕǨÏѨ_®¤~°∞. JѨC_®Ü«∞# (ã¨Jã¨O), ''D AÖò‡ g∞~°∞ J#∞‰õΩ<Õ AÖò‡ 107. W„ÉÏÇ‘Ï=Ú ^ŒOѨ`∞« Å∞ =$^Œ∞Åú ÜÕ∞º =~°‰Äõ "åiH˜ ã¨O`å#O HõÅ∞QÆÖ^Ë ∞Œ . `«=∞H˜OHÍ
HÍ^Œ∞. WHõ¯_» AÖò‡ JO>Ë ÉèÏ=O +≤~ü¯ (^≥·=`«fiOÖ’ HõeÊOKÕ ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO). Ñ≤Å¡Å∞ ѨÙ@ìˆ~"≥∂! Jx "å~°#∞‰õΩ<åfl~°∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "åiH˜ H˘_»∞‰õΩ`À áê@∞
xâ◊ÛÜ«∞OQÍ '+≤~ü¯— KåÖÏ ÃÑ^ŒÌ AÖò‡ (J<åºÜ«∞O) Jx Ǩτ[`ü Å∞Mχ<£ `«# =∞#=_ç â◊√Éèí"å~°Î ‰õÄ_® W=fi|_çOk. P =∞#=_»∞ Ü«∂Y∂|∞ (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO)
‰õΩ=∂~°∞xH˜ LѨ^tÕ OKå~°∞ Hõ^•!—— Jx PÜ«∞# (ã¨Jã¨O) qâ◊nHõiOKå~°∞ (ã¨ÇÏ‘ ÇπÏ Jx J#|_çOk. Ǩ˙^£ ã¨∂~åÖ’x 72, 73 =K«<åÅÖ’ D â◊√Éè"í å~°Î W=fi|_çOk.
|∞MÏs : `«Ñ¶‘û~ü ã¨∂Ô~ JÖò J<£P"£∞). 'Ü«∂Y∂Éò— J#fl Ѩ^ŒO 'JMòÉò— #∞Oz =zÛOk. `«~åfi`«, "≥#∞Hõ Jx ^•x J~°÷O.
599 600
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T
"åiÖ’#∞Oz ^•=Ó^Œ∞ ã¨∞Öˇ·=∂#∞ʼnõΩ,
JÜ«¸º|∞ Ü«¸ã¨∞Ѷ¨ÙʼnõΩ, =¸™ê
Ǩ~°∂#∞ʼnõΩ "Õ∞=Ú ã¨<å‡~°Oæ K«∂áê=Ú.
ã¨`å¯~åºÅ∞ KÕ¿ã"åiH˜ "Õ∞=Ú WÖψQ
„ѨuѶ¨ÅO Wã¨∂Î LO\Ï=Ú.
85 WOHÍ [HõiÜ«∂º, Ü«∞Ǩº, D™ê,109
WÖϺãπʼnõΩ ‰õÄ_® ("Õ∞=Ú ã¨<å‡~°æO
K«∂Ñ≤OKå=Ú.) "å~°O`å ã¨^Œfi~°Î#∞Å
HÀ=‰õΩ K≥Ok#"åˆ~.
D q^èŒOQÍ Ü«∂Y∂Éò `«~åfi`« PÜ«∞# ã¨O`«u Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ âßM’ѨâßYÅ∞QÍ
qã¨Îiã¨∞ÎO^Œh, =i÷Å∞¡`«∞O^Œ#fl ÉèÏ=O P ¿Ñ~°∞Ö’<Õ LOk.
108. ''J`«x ã¨O`«u—— (A„iÜ«∞ºuÇ‘Ï) JO>Ë Z=i ã¨O`«u? #∂ÇπÏ ã¨O`«u "å~å?
ÖËHõ W„ÉÏÇ‘Ï=Ú ã¨O`«u "å~å? "åHõºOÖ’ #∂ÇπÏ (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO) „Ѩ™êÎ=# ^ŒQÆæ~À¡
LO_»@O =Å¡ Wk #∂ÇπÏ ã¨O`«uˆH =iÎã¨∞ÎO^Œx q^•fiOã¨∞Å∞ "åºMϺxOKå~°∞.
JO>Ë Ç¨Ï„[`ü #∂ÇπÏ (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO) ã¨O`«uH˜ K≥Ok# ^•=Ó^Œ∞, ã¨∞Öˇ·=∂#∞ʼnõΩ
=iÎã∞¨ OÎ ^Œ#fl=∂@! =∞iH˘O`« =∞Ok ѨO_ç`∞« ÖË=∞O@∞<åfl~°O>ˆ q+¨Ü∞« O Ǩτ[`ü
W„ÉÏÇ‘ÏO (JÖˇ·Ç≤Ï) <ÕѨ^䌺OÖ’ K«iÛOK«|_»∞`ÀOk QÆ#Hõ ''J`«x ã¨O`«u—— J<Õ
=∂@ W„ÉÏÇ‘Ï=ÚˆH K≥O^Œ∞`«∞Ok. =∞i J^Õ x["≥∞`ÿ Õ Å∂`ü (J֡Ƿ Ï≤ ã¨ûÖÏO) „Ѩ™êÎ=#
D *Ïa`åÖ’H˜ ~å‰õΩO_® LO_®eûO^Õ! J#fl ã¨Oâ◊Ü∞« O D ã¨O^Œ~ƒ° Où QÍ HõÅQÆ=K«∞Û.
ZO^Œ∞HõO>Ë Ç¨Ï„[`ü Å∂`ü (JÖˇ·Ç≤Ï) W„ÉÏÇ‘Ï=Ú ã¨O`«uÖ’x "å~°∞ HÍ^Œ∞. DÜ«∞#
W„ÉÏÇ‘ÏO ™È^Œ~°∞_≥·# Ǩ~å<£ a<£ P[~ü ‰õΩ=∂~°∞_»∞. JO>Ë W„ÉÏÇ‘Ï=Ú‰õΩ
„ÉèÏ`«$A_»∞ J=Ù`å~°∞. Ǩτ[`ü W„ÉÏÇ‘Ï=Ú (JÖˇ·Ç≤Ï) Ǩτ[`ü Å∂`ü (JÖˇ·Ç≤Ï)
QÍi¯ `«O„_ç HÍ~°∞. ÉÏÉÏ~Ú =∂„`«"Õ∞. q+¨Ü«∞ PkèHõº`« =¸ÅOQÍ DÜ«∞xfl
‰õÄ_® W„ÉÏÇ‘Ï=Ú ã¨O`«uÖ’ ÉèÏQÆOQÍ ¿Ñ~˘¯#@O [iyOk. WÖÏO\˜^Õ =∞~À
L^•Ç¨Ï~°} ‰õÄ_® Y∞~üP<£Ö’ Åaèã¨∞ÎOk. J^Õq∞@O>Ë Ç¨Ï„[`ü W™ê‡~¸Å∞
(JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO) QÍix Ǩτ[`ü Ü«∂Y∂|∞ (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO) ã¨O`«uH˜ `å`«QÍ
¿Ñ~˘¯#@O [iyOk. HÍQ͆ PÜ«∞# Ü«∂Y∂|∞ ã¨O`«uH˜ Ñ≤#`«O„_ç J=Ù`å~°∞
(JÖò |Y~° ã¨∂~å 133= PÜ«∞`«∞#∞ K«∂_»O_ç).
109. Ǩτ[`ü D™ê – JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO – (‰õΩ `«O„_ç ÖËHõáÈ~Ú#ѨÊ\˜H© PÜ«∞#) „Ѩ™êÎ=#
Ǩτ[`ü #∂ÇπÏ ÖËHõ Ǩτ[`ü W„ÉÏÇ‘Ï=Ú ã¨O`«uÖ’ ~å=\Ïxfl |\˜ì H˘_»∞‰õΩÅ
ã¨O`å#O =∂kiQÍ, ‰õÄ`«∞i ã¨O`å#O ‰õÄ_® `«# ã¨O`å#OQÍ<Õ Ñ¨iQÆ}O˜ K«|_»∞
601
304 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
86 WOHÍ – W™ê‡~¸Å∞‰õΩ, Ü«∞ã¨P‰õΩ,
Ü«¸#∞ã¨∞ Å∂`«∞ʼnõΩ ‰õÄ_® ("Õ∞=Ú
=∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO =Ç≤ÏOKå=Ú). "åiÖ’
„Ѩu XHõ¯iH© "Õ∞=Ú Ö’Hõ"åã¨∞ÅO^ŒiÃÑ·
„âı+¨ª`«#∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOKå=Ú.
87 JO`ÕHÍ^Œ∞, "åi Ñ≤`å=∞ǨïÅÖ’
(`å`« =Ú`åÎ`«ÅÖ’), "åi ã¨O`å#OÖ’,
"åi ã¨Ç¨ÏŸ^Œ~°∞ÅÖ’110 ‰õÄ_® H˘O^Œix
("Õ∞=Ú Hõ\ÏH˜∆OKå=Ú.) "åix (=∂
¿ã=HÀã¨O) Z#∞fl‰õΩ<åfl=Ú. "åix
~°∞A=∂~°Oæ "≥Ñ· Ù¨ ‰õΩ #_çÑO≤ Kå=Ú.
`«∞O^Œx J=QÆ`«O J=Ù`ÀOk. JOu=∞ ^≥·=„Ѩ=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨Jã¨O) `«#
=∞#∞=∞_≥·# Ǩτ[`ü ǨÏã¨<£ – ~°l – #∞ (DÜ«∞# „Ѩ=HõÎQÍi ѨلuHõ‰õΩ Hõey#
a_»¤ J~Ú#ѨÊ\˜H)© `«# ‰õΩ=∂~°∞_»∞ Jx J#@O QÆ=∞xOK«^yŒ # q+¨Ü∞« O. Ǩτ[`ü
ǨÏã¨<£ (~°l) QÆ∞iOz =∞ǨÏhÜ«∞ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) WÖÏ J<åfl~°∞ : ''=Ú=∂‡\˜H©
<å (D) ‰õΩ=∂~°∞_»∞ <åÜ«∞‰õΩ_Õ. |Ǩïâß JÖÏ¡ÇπÏ W`«x ^•fi~å =Úã≤¡=ÚʼnõΩ
K≥Ok# Ô~O_»∞ ÃÑ^ŒÌ =~åæÅ =∞^茺 ã¨Okè ‰õΩ^Œ∞~°Û=K«∞Û—— (ã¨Ç‘ÏÇπÏ |∞MÏs :
H˜`å|∞ã¨∞ûÅÇπÏ). q=~åʼnõΩ ''`«Ñ¶‘û~ü Wɡfl Hõã‘~ü—— K«∂_»O_ç.
110. 'PÉÏ— JO>Ë Ñ¨Ósfi‰õΩÅ∞ Jx J~°÷O. JO>Ë =Oâ◊=$Hõ∆O Ü≥ÚHõ¯ "Õà◊√¡. JO>Ë
`«O„_»∞Å∞, `å`«Å∞, =Ú`åÎ`«Å∞ J#fl=∂@. 'A„iÜ«∂º`ü— JO>Ë ã¨O`«uH˜
K≥Ok#"å~°∞. H˘_»∞‰õΩÅ∞, =∞#=à◊√¡, =Úx=∞#=à◊√¡ J#fl=∂@! JÖÏ¡ÇπÏ "åi
`å`«=Ú`åÎ`«ÅÖ’ KåÖÏ=∞OkÃÑ·, JÖψQ "åi ã¨O`«uÖ’ ÃщõΩ¯=∞OkÃÑ·, "åi
J#fl^Œ=Ú‡ÅÖ’ ‰õÄ_® J<ÕHõ =∞OkÃÑ· „Ѩ`ÕºHõOQÍ ^ŒÜ«∞^ŒeKå_»∞. ''"åà◊¡#∞
Z#∞fl‰õΩ<åfl=Ú—— (W*ò`«Éˇ·<å) JO>Ë "åà◊¡#∞ =∂‰õΩ #zÛ# ^•ã¨∞Å *Ïa`åÖ’
KÕ~°∞Û‰õΩ<åfl=Ú Jx ÉèÏ=O. J~°cÖ’ '[ɡ·`«∞Öò =∂J Ѷ≤Öò ǨÏ∫l— Jx J#@O
Hõ^Œ∞Ì. JO>Ë '<Õ#∞ H˘Å#∞Ö’ h\˜x ã¨g∞HõiOKå#∞— Jx J~°÷O. D q^èŒOQÍ
'W*ò`«Éˇ·<å— J#fl ^•xH˜ <Õ#∞ "åix <å „Ñ¨`ÕºHõ^•ã¨∞Ö’¡ HõÅ∞ѨىõΩ<åfl#∞ J#fl
J~°÷O ‰õÄ_® =ã¨∞ÎOk. JÖψQ 'W*ò`«Éˇ·<å— J#fl Ѩ^•xH˜ 'Wãπuá¶ê— J#fl J~°÷O
‰õÄ_® ~å=K«∞Û. Wã≤Îá¶ê JO>Ë Z#∞flHÀ=@O. n#∞flOKÕ '=Úã¨Îá¶ê— J<Õ Ñ¨^ŒO
=zÛOk. =Úã¨Îá¶ê JO>Ë Z#∞flHÀ|_ç#"å_»x J~°÷O (Ѷ¨`üǨïÖò Yn~ü).
602
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 305 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
88 Wn JÖÏ¡ÇÏπ =∂~°^æ ~Œ ≈° Hõ`fi« O. PÜ«∞# iOK«∞.114 ''nxH˜ QÍ#∞ <Õ#∞ g∞#∞O_ç
`«# ^•ã¨∞ÅÖ’ `å#∞ HÀi# "åix D ZÖÏO\˜ „ѨuѶ֨ Ïhfl J_»Q@ Æ O ÖË^∞Œ .115
=∂~°Oæ ÃÑ· #_çÑO≤ Ѩ*™Ë êÎ_∞» . XHõ"àÕ ◊ g~°∞ Wk ã¨=∞ã¨Î Ö’Hõ"åã¨∞Å HÀã¨O Ç≤Ï`ÀѨ
Ãã·`«O, ^≥·=`«fiOÖ’ ÉèÏQÆ™êfi=∂ºxH˜ ^ÕâO◊ ——116 Jx (F „Ѩ=HÍÎ!) "åiH˜ K≥ÑC¨ .
(+≤~°∞¯‰õΩ) X_çQÆ\ ˜ì LO>Ë, "å~°∞ 91 ''JÖÏ¡ÇπÏ U =∂#==∂„`«∞xÃÑ·<å
KÕã¨∞‰õΩ#fl Hõ~°‡Åhfl ‰õÄ_® =$^è• ZÖÏO\˜ q+¨Ü«∂hfl J=`«iOѨ*ËÜ«∞
J~ÚáÈÜÕ∞q.111 ÖË^Œ∞—— Jx ѨeH˜#ѨC_»∞ D (Jqâßfiã¨)
89 "Õ∞=Ú „QÆO^ä•hfl, q"ÕHÍhfl, „Ѩ=HõÎ [#∞Å∞ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀ=Åã≤#
Ѩ^Œqh „Ѩ™êkOz#k giˆH. XHõ"Õà◊ q^èŒOQÍ J~°÷O KÕã¨∞HÀÖË^Œ∞.117 "åix
"å~°∞ QÆ#Hõ ^•xx u~°ã¨¯iOKÕ J_»∞QÆ∞: ''=∞i =¸™ê `≥zÛ# P
ѨHõ∆OÖ’,112 ^•xx u~°ã¨¯iOK«‰õΩO_® 114. '"åi =∂~åæ<Õfl J#∞ã¨iOK«∞— J#O>Ë WO`«‰õΩ=ÚO^Œ∞ PÜ«∞`«∞ÅÖ’ ^Õ=Ù_»∞
LO_Õ113 KåÖÏ =∞Okx "Õ∞=Ú ^•xHÀã¨O „Ѩ™êÎqOz# „Ѩ=HõÎÅ#fl=∂@! "å~°O`å ^Õ=Ùx UHõ`«fiO (`ÒÇ‘Ï^£) "≥·Ñ¨ÙˆH „Ѩ[Å#∞
xÜ«∞q∞Oz L<åfl=Ú. Ñ≤eKå~°∞. HÍ|\˜ì ^Õ=Ùx UHõ`åfixH˜ ã¨O|OkèOz#O`«=~°‰õΩ QÆuOz# „Ѩ=HõÎÅ
90 JÖÏ¡ÇπÏ ã¨<å‡~°æO K«∂Ñ≤Oz#@∞ =∂~åæxfl J#∞ã¨iOK«=K«∞Û. JÖψQ QÆ`« „Ѩ=HõÎÅ∞ J=ÅOaOz# +¨sÜ«∞`«∞Ö’
=O\˜"å~°∞ gˆ~. Hõ#∞Hõ (F „Ѩ=HÍÎ!) U^Õx P[˝ ~°^Œ∞ÌH͉õΩO_® LO>Ë ^•xfl ‰õÄ_® J#∞ã¨iOK«=K«∞Û (Ѷ¨`üǨïÖò Yn~ü).
ZO^Œ∞HõO>Ë ^è•i‡Hõ =¸ÖÏOâßÅ∞ U +¨sÜ«∞`«∞Ö’#~Ú<å XˆHq^èŒOQÍ LO\Ï~Ú.
#∞=Ùfi ‰õÄ_® "åi =∂~åæ<Õfl J#∞㨠HÍHõáÈ`Õ "å\˜ áêH˜H∆ ,õ ™ê¿ÑH˜H∆ õ q+¨Ü∂« Å∞, áÈHõ_Å» ∞ =∂„`«O qaè#flOQÍ LO\Ï~Ú.
111. Ѩ^≥Ìxq∞k =∞Ok „Ѩ=HõÎÅ ¿Ñ~°∞¡ „Ѩ™êÎqOz# `«~°∞"å`« JÖÏ¡ÇπÏ "åix WÖÏ ''PÜ«∞# #∂ÇπÏ „Ѩ=HõΉõΩ P*Ï˝Ñ≤Oz# ^èŒ~å‡<Õfl h‰õΩ ‰õÄ_® x~°‚~ÚOKå_»∞—— J<Õ
ÃÇÏK«ÛiOK«@O QÆ=∞<å~°› q+¨Ü∞« O. D „Ѩ=HõÅÎ ∞ [QÆuÖ’ W`«~∞° ÅO^ŒiHõ<åfl L`«=Î ÚÖË k=º =K«#O ^•fi~å ‰õÄ_® D ã¨OQÆu ã¨Ê+¨ì=∞=Ù`ÀOk (J+π +¨Ø~å – 13).
J~Ú#ѨÊ\˜H©, XHõ"Õà◊ "åà◊√§ ã¨~Ú`«O '+≤~ü¯— J<Õ ^Œ∞~å‡~åæxH˜ QÆ#Hõ áêÅÊ_ç`Õ 115. JO>Ë <Õ#∞ q∞=∞‡efl ^≥·==∂~°æO "≥·Ñ¨Ù‰õΩ Ñ≤ez, q∞=∞‡efl #~°HÍyfl #∞Oz HÍáê_Õ
"åà◊¡ ã¨`å¯~åºÅhfl <åâ◊#"≥∞ÿáÈ~Ú LO_Õq. "Õ~˘Hõ KÀ@ `«# JOu=∞ ^≥·=„Ѩ=HõÎ „Ѩܫ∞`«flO KÕã¨∞Î#flO^Œ∞‰õΩ g∞#∞Oz r`«O J_»QÆ@O ÖË^Œ∞. <Õ#∞ KÕ¿ã D ѨxH˜
(ã¨Jã¨O)#∞ L^ÕÌtOz ‰õÄ_® JÖÏ¡ÇπÏ D "Õ∞~°‰õΩ ÃÇÏK«ÛiOKå_»∞ : ''(F „Ѩ=HÍÎ!) =∞Oz „ѨuѶ¨ÅO Ѩ~°Ö’HõOÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ ^ŒQÆæ~° <å‰õΩ Åaèã¨∞ÎOk.
XHõ"Õà◊ #∞=Ùfi ‰õÄ_® +≤~°∞¯‰õΩ áêÅÊ_®¤=O>Ë h Hõ~°‡Åhfl =$^ä• J~ÚáÈ`å~Ú—— 116. ã¨=∞ã¨Î [#∞Å∞ D Y∞~üP<£ ^•fi~å áê~î°O <Õ~°∞ÛHÀ"åe. ZO^Œ∞HõO>Ë D L„^ŒæO^äŒO
(JA˚=∞~ü – 65). "åã¨Î"åxH˜ „Ѩ=HõÎÅ ^•fi~å Z#fl_»∂ +≤~°∞¯ [~°QÆ^Œ∞. "å~°∞ =∞x+≤x Jqâßfiã¨O =∞iÜ«Ú |Ǩï^≥"· Àáêã¨# Ü≥ÚHõ¯ JO^èHŒ Í~°O #∞Oz "≥eH˜fã≤
^Õ=Ùx Ѩ~°º"ÕHõ∆}Ö’ LO\Ï~°∞. J~Ú`Õ +≤~ü¯ ZO`« Ѷ¨∞’~°"≥∞ÿ# Ѩ<À, ^•x ã¨<å‡~°=æ ∞<Õ HÍOux „Ѩ™êkã¨∞OÎ k. ‰õΩ_ç Z_»=∞Å JѨ"å^•Å #∞Oz, =OHõ~\° O˜ Hõ~°
^Œ∞+¨Êi}Ï=∂Å∞ ZO`« ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ LO\ÏÜ≥∂ J#∞K«~° ã¨=∂*ÏxH˜ Z~°∞Hõ ^•~°∞Å #∞Oz ~°∞A=∂~°æO "≥·Ñ¨Ù‰õΩ PǨfixã¨∞ÎOk. J~Ú`Õ nx^•fi~å LѨ^Õâ◊O
Ѩ~°K«_®xH˜ ^Õ=Ù_»∞ D q^èŒOQÍ ™ê=^è•#Ѩ~°∞ã¨∞Î<åfl_»∞. á⁄O^ŒQÀˆ~ "åiH˜ =∂„`«"Õ∞ Jk `À_»Ê_»∞`«∞Ok. JO^èŒ∞Å∞QÍ, K≥q\˜"å~°∞QÍ,
112. u~°ã¨¯iOKÕ"å~°O>Ë JOu=∞ ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) ã¨O^Õâßxfl „`Àã≤ѨÙKÕÛ (=∞Hͯ) =¸QÆ"åiQÍ =º=ǨÏiOK«QÀˆ~ "åiH˜ Z=~°~Ú<å UO KÕÜ«∞QÆÅ∞QÆ∞`å~°∞?
Jqâßfiã¨∞Å∞, =Ú„+≤‰õΩ¯Å∞. 117. PÜ«∞`«∞Ö’ 'Y„kÇ‘Ï— Jx =zÛOk. 'Y„^£— JO>Ë ã¨iQÍæ JOK«<å "ÕÜ«∞@O Jx
113. 'u~°ã¨¯iOK«‰õΩO_® LO_Õ"åà◊√§— JO>Ë ^≥·==∂~°æOÖ’ =Åã¨áÈ~Ú# =ÚǨl~°∞¡, J~°÷O. XHõ =ã¨∞Î=Ù Ü≥ÚHõ¯ "åã¨ÎqHõ`«#∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ=Åã≤# suÖ’ `≥Å∞ã¨∞HÀ=@O,
J<åû~°∞Å∞, „Ѩà◊Ü«∞k#O =~°‰õÄ Ñ¨Ù@ìÉ’ÜÕ∞ qâßfiã¨∞Å∞ Jx ÉèÏ=O. ^•xfl QÆ∞iÎOK«@O J#fl ÉèÏ=OÖ’ D Ѩ^ŒO LѨÜ≥∂yOK«|_»∞`«∞Ok.
603 604
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T
„QÆO^ä•xfl Z=~°∞ J=`«iOѨ*ãË #≤ @∞ì? P
„QÆO^äŒO XHõ *’ºu. =∂#=ÙÅ H˘~°‰õΩ
=∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO. g∞~°∞ ^•xfl "Õˆ~fi~°∞
HÍy`åÅ∞QÍ118 qÉèílOz K«∂ѨÙ
`«∞<åfl~°∞. Z<Àfl q+¨Ü«∂Å#∞ ^•KÕã¨∞Î
<åfl~°∞. g∞‰õΩQÍh, g∞ ÃÑ^ŒÌʼnõΩ QÍh
'"å~°∞ JÖÏ¡ÇÏπ #∞ J~°O÷ KÕã∞¨ HÀ=Åã≤# q^èOŒ QÍ KÕã∞¨ HÀÖË^∞Œ — JO>Ë ÉèÏ=O =∞Hͯ‰õΩ
K≥Ok# D Jqâßfiã¨∞Å∞ ^≥=· "å}˜x, ^≥=· „QÆO^ä•xfl u~°ã¯¨ iOz JÖÏ¡ÇÏπ q+¨Ü∞« OÖ’
`«ÑC¨ _»∞ JOK«<å "Õâß~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë "å~°ãŨ ∞ JÖÏ¡ÇÏπ QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞HÀ<ÕÖ^Ë ∞Œ .
JÖÏ¡ÇπωõΩ ã¨O|OkèOz# *Ï˝#O U=∂„`«O XO@Ѩ@ìÖË^Œ∞. U=∂„`«O "åiH˜ D
'*Ï˝#O— L<åfl D ã¨O^Õâßxfl "åiO`« `ÕeQÍæ H˘\˜ìáêˆ~¿ã"å~°∞ HÍ~°∞. D
J=QÍǨÏ<åÖËq∞ HÍ~°}OQÍ<Õ "å~°∞ ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) PQÆ=∞#O Ѩ@¡ ‰õÄ_® ã¨OkQÍúxH˜
Ö’#Ü«∂º~°∞. ''XHõ =∂#==∂„`«∞xÃÑ· ^≥·="å}˜ ZÖÏ J=`«iã¨∞ÎOk?—— J#fl "åi
ã¨O^ÕǨÏ"Õ∞ "åi J*Ï˝<åxH˜ =∞K«∞Û`«∞#Hõ. k=º Y∞~üP<£Ö’ =∞~ÀKÀ@ ÃãÅgÜ«∞
|_çOk : – ''Uq∞\©, "Õ∞=Ú ã¨fiÜ«∞OQÍ "åiÖ’ #∞OKÕ XHõ =∞x+≤x „ѨÉqíè OѨ*ãË ,≤
„Ѩ[ʼnõΩ ÉèíÜ«∞ÃÑ@∞ì Jx K≥ѨÊ@O, qâ◊fiã≤Oz# "åiH˜ "åi „ѨÉèí∞=Ù =^ŒÌ L#fl`«
Ѩ^Œq LO^Œ#fl â◊√Éèí"å~°Î#∞ qxÑ≤OK«∞ Jx K≥Ñ≤Ê Ñ¨OѨ@O „Ѩ[ʼnõΩ qO`«QÍ
LO^•?—— (Ü«¸#∞ãπ – 2). "Õ~˘HõKÀ@ U=∞#|_çO^À K«∂_»O_ç: ''„Ѩ[Å =^ŒÌ‰õΩ
ã¨<å‡~°Oæ =KÕÛâßHõ, Uq∞\©, ^Õ=Ù_»∞ XHõ =∂#==∂„`«∞}˜‚ „Ѩ=HõQÎ Í KÕã≤ ѨOáê_®?—
Jx K≥Ñ≤Ê "å~°∞ ^•xfl qâ◊fiã≤OKÕO^Œ∞‰õΩ x~åHõiOKå~°∞—— (|h W„™ê~¸Öò – 94).
nxH˜ ã¨O|OkèOz# =∞iH˘O`« q=~°} WO`«‰Ωõ =ÚO^Œ∞ 8= PÜ«∞`«∞‰õΩ W=fi|_ç#
áê^Œã¨∂zHõÖ’ ‰õÄ_® LOk. ^Õ=Ù_»∞ XHõ =∂#= =∂„`«∞}˜‚ „Ѩ=HõÎQÍ xÜ«∞q∞Oz,
J`«x =^ŒÌ‰õΩ ^≥·=„QÆO^äŒO ѨOѨ@"Õ∞q∞\©? J#flk Jqâßfiã¨∞ʼnõΩ Hõey# Ѩã¨ÖËx
ã¨O^ÕǨÏO. ^•xH˜ ã¨=∂^è•#OQÍ JÖÏ¡Çπφ XHõ"Õà◊ J^Õ g∞ x~åHõ~°}‰õΩ
HÍ~°}=∞#∞‰õΩO>Ë, WO`«HÍÅOQÍ g∞~°∞ #=Ú‡`«∂ =ã¨∞Î#fl `Ò~å`«∞ „QÆO^ä•xfl
=¸™ê – JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO–ÃÑ· J=`«iOѨ*Ëã≤#"å_≥=_»∞? =∞i =¸™ê =∂#=
=∂„`«∞_»∞ HÍ_®?? Jx D ã¨O^ÕǨÅ ™êfi=ÚÅ#∞ J_»QÆ=∞x JO@∞<åfl_»∞.
118. ÃÑ·# K≥Ñ≤Ê# q=~°} „ѨHÍ~°O D =∂@ Ü«¸^Œ∞Å#∞^ÕÌtOz K≥ѨÊ|_ç#k : g∞~°∞
`Ò~å`«∞ „QÆO^ä•xfl YO_»YO_®Å∞QÍ qÉèlí OKå~°∞. ^•xfl "Õ~ˆ fi~°∞ HÍy`åÖ’¡ LOKå~°∞.
g∞‰õΩ ÖÏÉè™í ê\˜QÍ L<åflÜ«∞#∞‰õΩ#fl"å\˜x |Ç≤Ï~°`æ O« KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. g∞‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ
L<åflÜ«∞#∞‰õΩ#fl HÍy`åÅ#∞ ^•KÕã¨∞Î<åfl~°∞. tÖÏtHõ∆ QÆ∞iOz J_çy#ѨC_»∞QÍh,
605
306 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
`≥eÜ«∞x Z<Àfl q+¨Ü«∂Å∞ (WO^Œ∞
=¸ÅOQÍ) g∞‰õΩ <Õ~Ê° |_®¤~Ú.——119
^•xfl J=`«iOѨ*Ëã≤# "å_»∞
JÖÏ¡ÇÏπ ÜÕ∞120 Jx K≥ÑC¨ . P `«~åfi`«
"åà◊¡#∞ "åi =º~°÷ q+¨Ü«∂ÅÖ’<Õ
P_»∞HÀx=Ùfi.
JOu=∞^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) QÆ∞}QÆ}ÏÅ QÆ∞iOz K≥ѨÊ=Åã≤=zÛ#ѨC_»∞QÍh g∞~°∞
ã¨`åºxfl ZO^Œ∞‰õΩ HõÑ≤ÊѨÙK«∞Û`«∞<åfl~°∞?
D PÜ«∞`«∞Ö’x '`«*òJÅ∂#Ǩ˙—, '`«∞Éò^Œ∂#Ǩ— J#fl Ѩ^•Å#∞ H˘O`«=∞Ok
ѨO_ç`«∞Å∞ 'Ü«∞*òJÅ∂#Ǩ˙—, 'Ü«ÚÉò^Œ∂#Ǩ— Jx ‰õÄ_® ѨiîOKå~°#fl q+¨Ü«∞O
QÆ=∞<å~°›O. "≥Ú^Œ\ ˜ Ô~O_»∞ Ѩ^•Å‰õΩ 'g∞~°∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞— J#fl J~°÷O =ã¨∞ÎO_»QÍ,
`«~åfiu Ô~O_»∞ Ѩ^•Å‰õΩ '"å~°∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞— J<Õ J~°÷O =ã¨∞ÎOk. ǨѶ≤*ò Wɡfl Hõã‘~ü
=∞iÜ«Ú W=∂"£∞ Wɡfl [s~ü `«Éòs Ô~O_»= ~°HõѨ٠Ѩ~î°<åxˆH „áê^è•#º`« xKåÛ~°∞.
ZO^Œ∞HõO>Ë D PÜ«∞`«∞ Ü«¸^Œ∞Å#∞^ÕtÌ Oz K≥Ñʨ |_»∞`ÀOk. JnQÍHõ Wk =∞Hͯ֒
J=`«iOz# PÜ«∞`«∞. J@∞=O@ѨC_»∞ =∞Hͯ HÍÅѨ٠"åHͺÅ∞ Ü«¸^Œ∞Å#∞
<Õ~°∞QÍ Uq^èŒOQÍ ã¨OÉ’kè™êÎÜ«∞x "å~°∞ „Ѩâ◊fl ÖË=<≥`åÎ~°∞. Hõ#∞Hõ D "åHõºO
Ü«¸^Œ∞Å#∞ „Ѩ`«ºHõ∆OQÍ H͉õΩO_®, Ѩ~ÀHõ∆OQÍ =∂„`«"Õ∞ ã¨OÉ’kè™ÈÎO^Œx "å~°∞
`«=∞ Jaè„áêÜ«∞O =ºHõÎO KÕâß~°∞. =∞iH˘O`«=∞Ok ѨO_ç`«∞Å∞ D PÜ«∞`«O`å
Ѷ‰¨ Ωõ Î Ü«¸^Œ∞Å#∞^ÕtÌ OKÕ J=`«iOzO^Œx <˘H˜¯ =Hͯ}˜OKå~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë WO^Œ∞Ö’
Ü«¸^Œ∞Å∞ `«=∞Ö’x =∞O‰õΩ`«#O, Jã¨∂Ü«∞, â◊„`«∞`«fiO =¸ÅOQÍ JOu=∞
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨)#∞ x~åHõiOKå~°h, "åi "≥~· "° Y·≥ ix ZO_»Q@Æ _ì O» Jã¨Å∞ D PÜ«∞`«∞
„Ѩ^è•# L^ÕÌâ◊=∞h "å~°∞ "åºMϺxOKå~°∞. "≥Ú`«Îg∞‡^Œ D PÜ«∞`«∞‰õΩ ã¨O|OkèOz
Y∞~üP<£ "åºMϺ`«Å∞ =¸_»∞ ~°HÍÅ Jaè„áêÜ«∂Å∞ "≥e|∞KåÛ~°∞ : 1. PÜ«∞`«∞
™êO`«O Ü«¸^Œ∞Å#∞^ÕÌtOz J=`«iOzO^Œx J<Õ"å~°∞ H˘O^Œ~°∞. 2. PÜ«∞`«∞
JO`å |Ǩï^≥·"å~å^茉õΩʼnõΩ ã¨O|OkèOz#^Œx ÉèÏqOKÕ"å~°∞ =∞i H˘O^Œ~°∞. 3.
PÜ«∞`«∞Ö’x „Ѩ^=Œä ∞ ÉèÏQÆO |Ǩï^≥"· å~å^艌 Ωõ Å #∞^ÕtÌ Oz, kfifÜ«∞ÉèÏQÆO Ü«¸^Œ∞Å
#∞^ÕÌtOz K«iÛ™ÈÎO^Œx "åkOKÕ"å~°∞ WOH˘O^Œ~°∞. "åã¨Î=O ^≥·"åxˆH Z~°∞Hõ.
119. D =∂@ Ü«¸^Œ∞Å#∞ ^Œ$+≤ìÖ’ ÃÑ@∞ì‰õΩx K≥ѨÊ|_çOk Jx J#∞‰õΩ<Õ Ñ¨Hõ∆OÖ’
`Ò~å`«∞ ^•fi~å g∞ÔH<Àfl q+¨Ü«∂Å∞ `≥Å∞Ѩ|_®¤~Ú J#fl J~°÷O =ã¨∞ÎOk. J#º^è•
Y∞~üP<£ ^•fi~å <Õ~°Ê|_®¤~Ú J#fl J~°÷O =ã¨∞ÎOk.
120. J=`«iOѨ*Ëã≤# "å_≥=_»∞ (=∞<£ J<£[Å?) J#fl ^•xH˜ Wk ã¨=∂^è•#O.
606
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 307 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
92 Wk ‰õÄ_® "Õ∞=Ú J=`«iOѨ*Ëã≤# Ü«∂`«#Ö’ L#flѨC_»∞, ^≥=· ^Œ∂`«Å∞ `«=∞
„QÆO^äŒ"Õ∞. ZO`À â◊√Éèí„Ѩ^Œ"≥∞ÿ#k, `«# KÕ`«∞Å∞ Kåz, ''㨈~! WHõ g∞ „áê}ÏÅ∞
HõO>Ë =ÚO^Œ∞#fl „QÆO^ä•Å#∞ ^èŒ$gHõiO (|Ü«∞\˜H˜) fÜ«∞O_ç. g∞~°∞ JÖÏ¡ÇπωõΩ
KÕk. h=Ù =∞Hͯ (L=Ú‡Öò Y∞~å) J|^•úÅ#∞ PáêkOz#O^Œ∞‰õÄ,122
"åih, ^•x Ѩiã¨~åÅ "åix ÃÇÏK«ÛiO JÖÏ¡ÇπÏ PÜ«∞`«∞ŠѨ@¡ QÆ~åfiuâ◊
K«\ÏxH˜QÍ#∞ (nxx J=`«iOѨ Ü«∞O`À q„~°gy#O^Œ∞‰õΩQÍ#∞ D ~ÀA
*Ëâß=Ú). Ѩ~°Ö’HõOÃÑ· ^Œ$_è» qâßfiã¨O g∞‰õΩ Ѩ~åÉèí=O`À ‰õÄ_ç# tHõ∆
L#fl"å~°∞ nxx qâ◊fiã≤™êÎ~∞° † "å~°∞ `«=∞ qkèOK«|_»∞`«∞Ok—— Jx K≥|∞`«∞O_»QÍ (P
#=∂AÅ#∞ *Ï„QÆ`QΫ Í HÍáê_»∞‰õΩ<Õ "åÔ~· ^Œ$âߺxfl) h=Ù K«∂_»QÆey`Õ ZO`«
LO\Ï~°∞. ÉÏ=ÙO_»∞!
93 JÖÏ¡ Ç π Ï ÃÑ· J|^•ú x fl Hõ e ÊOKÕ 94 "Õ∞=Ú q∞=∞‡efl "≥Ú^Œ\™˜ êi ѨÙ\˜Oì z
"å_çHõO>Ë, ÖË^• `«#ÃÑ· ZÖÏO\˜ =Ç‘Ï #@∞¡QÍ<Õ, g∞~°∞ =∂ ã¨xflkèH˜
J=`«iOK«Hõ áÈ~Ú#ѨÊ\˜H© '<åÃÑ· =Ç‘Ï XO@iQÍ123 =KåÛ~°∞. "Õ∞=Ú g∞‰õΩ
J=`«iOzOk— Jx K≥¿ÑÊ "åxHõO>Ë „Ѩ™êkOz# ^•#flO`å g∞ "≥#∞ˆH =k
ÖË^• JÖÏ¡ÇπÏ J=`«iOѨ*Ëã≤#@∞ ÖËã≤ =KåÛ~°∞. g∞ =º=Ǩ~åÅÖ’ =∂‰õΩ
=O\˜^Õ '<Õ#∞ ‰õÄ_® J=`«iOѨ*Ë™êÎ#∞— ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅx g∞~°∞ ÉèÏqOz# g∞
Jx J<Õ"å_ç HõO>Ë Ñ¨~°=∞ ^Œ∞~å‡~°∞æ_»∞ ã≤áê¶ ~°ã∞¨ ^•~°∞Å#∞ ‰õÄ_® WѨC_»∞ "Õ∞=Ú
Z=_»∞O\Ï_»∞? D ^Œ∞~å‡~°∞Åæ ∞121 =∞~°} g∞"≥O@ K«∂_»@O ÖË^Œ∞! x[OQÍ<Õ
121. J~°cÖ’ '*Ïe"£∞— Jx =zÛOk. *Ïe"£∞ JO>Ë ^Œ∞~å‡~°∞_æ ∞» Jx J~°O÷ . ^Œ∞~å‡~åæxH˜ "åiH© – g∞‰õÄ =∞^躌 QÆÅ ã¨O|O
áêÅÊ_ç# "åÔ~=~°~Ú<å 㨈~ D PÜ«∞`«∞ ÉèÏ=ѨikèÖ’H˜ =™êÎ~°∞. J~Ú`Õ ^è•Åhfl `≥y áÈÜ«∂~Ú. g∞~°∞ #=Ú‡`«∂
^≥·=„QÆO^ä•xfl „`Àã≤ѨÙKÕÛ"åà◊√§, `«=∞#∞ `å=Ú ^≥·=„Ѩ=HõÎÅ∞QÍ „ѨHõ\ ˜OK«∞‰õΩ<Õ L#fl^ŒO`å g∞‰õΩ HõxÑ≤OK«‰õΩO_®
J|^•úÅ~åÜ«Úà◊√§ giÖ’ JO^ŒiHõO>Ë =ÚO^Œ∞ ¿Ñ~˘¯#^ŒQ"æÆ å~°∞, Ѩ~=° ∞ ^Œ∞~å‡~°∞Åæ ∞. áÈ~ÚOk.
=∞$`«∞º=Ù X_çÖ’ H˘#TÑ≤i Ѷ¨∞_çÜ«∞Å∞ ÖˇHõ¯ÃÑ@∞ì‰õΩO@∞#flѨC_»∞ "åi Ѩiã≤÷u =∞~À rq`«O LO@∞Ok. n<Õfl '|~ü[Mò rq`«O— JO\Ï~°∞. =∞~°}O˜ z# ^ŒQ~æÆ ∞° flOz
J`«ºO`« ^ŒÜ«∞hÜ«∞OQÍ LO@∞Ok. „áê}O fÜ«∞_®xH˜ ^≥·=^Œ∂`«Å∞ KÕ`«∞Å∞ "åi „Ѩà◊Ü«∞O =~°‰õÄ =∞x+≤ W^Õ ã≤÷uÖ’ LO\Ï_»∞. =∞x+≤ Y##O KÕÜ«∞|_ç<å,
=ÚO^Œ∞‰õΩ KåѨÙ`«∂ LO\Ï~°∞. ''D ~ÀA J==∂#Hõ~"° ∞≥ #ÿ tHõ∆ qkèOK«|_»∞`«∞Ok—— HÍeÛ"ÕÜ«∞|_ç<å, „‰õÄ~°=∞$QÍÅ "å`«#Ѩ_ç =∞~°}˜Oz<å, ã¨=Ú„^Œ ÔH~°\ÏÅÖ’
JO>Ë D<å\˜`À „ѨѨOK«OÖ’ g∞‰õΩ #∂HõÅ∞ K≥ÖÏ¡~Ú. D ~ÀA g∞ „áê}O z‰õΩ¯H˘x K«xáÈ~Ú<å – „Ѩà◊Ü«∞O =~°‰õÄ J`«#∞ |~ü[Mò rq`«OÖ’ L#fl>Ë¡
fÜ«∞|_ç, g∞‰õΩ tHõ∆ qkèOK«@O "≥Ú^ŒÅ=Ù`«∞O^Œx ÉèÏ=O. P tHõ∆ "≥Ú^ŒÅÜÕ∞º ÖˇH¯õ . |~ü[Mò rq`«OÖ’#∂ =∞x+≤ tHõÅ∆ #∞ Z^Œ∞~˘¯O\Ï_»#fl q+¨Ü∞« O =Ú=∂‡\˜H©
ã¨÷ÅO ã¨=∂kè. ã¨=∂kè tHõ∆ ã¨`«ºO J#fl ^•xH˜ Wk „Ѩ|Å `å~å¯}O. ã¨=∂kè ã¨`«ºO. J`«#∞ U ã≤÷uÖ’ L<åfl㨈~ JÖÏ¡ÇπÏ J`«xfl tH˜∆OK«QÆÅ_»∞.
tˆH∆ QÆ#Hõ ÖË#@¡~Ú`Õ „áê}O f¿ã ^Œ∂`«Å∞, ''D ~ÀA g∞‰õΩ Ѩ~åÉèí=O`À ‰õÄ_ç#
tHõ∆ qkèOK«|_»∞`«∞Ok—— Jx K≥ѨÊ@OÖ’ J~°÷"Õ∞ ÖË^Œ∞. ã¨=∂kè JO>Ë '|~ü[Mò 122. ^≥·=„QÆO^ä•Å J=`«~°}#∞ „`Àã≤ѨÙK«Û@O, ^≥·=„Ѩ=HõÎÅ#∞ u~°ã¨¯iOK«@O, `«=∞
rq`«O— J#fl=∂@. WǨÏÖ’Hõ rq`«O `«~åfi`«, Ѩ~Ö° ’Hõ rq`åxH˜ =ÚO^Œ∞ =∞^躌 Ö’ =^Œ‰Ì Ωõ ^≥=· "å}˜ =ã¨∞OÎ ^Œx HõÅÉ¡ Áe¡ Hõ|∞~°∞¡ K≥Ñʨ @O – W=hfl JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ J|^•úÅ∞
607 608
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 308 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
95 xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ q`«Î<åxfl, >ˇOHõ#∞ 96 L^ŒÜ«∂xfl "≥eH˜ f¿ã"å_»∞
pÖËÛ"å_»∞ JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞.124 PÜ«∞# r= PÜ«∞<Õ.127 WOHÍ PÜ«∞# ~å„ux
=Ú#fl ^•xx r==ÚÖËx ^•xÖ’ #∞Oz q„âßOu ã¨=∞Ü«∞OQÍ KÕâß_»∞.128 ã¨∂~°º
f™êÎ_»∞.125 r==Ú ÖËx ^•xx r= K«O„^Œ∞Å ÖˇHõ¯#∞ x~å÷iOKå_»∞.129
=Ú#fl ^•xÖ’ #∞Oz f¿ã"å_»∂ W^ŒO`å ã¨~åfikè‰õΩº_»∞, =∞Ǩ*Ï˝x
PÜ«∞<Õ.126 PÜ«∞<Õ JÖÏ¡ÇπÏ. =∞~°ÖÏO (J~Ú# JÖÏ¡ÇπÏ) KÕã≤# x~å÷~°}.
@ѨC_»∞ g∞~°∞ (ã¨`«ºO #∞O_ç) Z@∞ 97 pHõ@Ö¡ ’#∂, Éè∂í q∞Ö’#∂, ã¨=Ú„^ŒO
=∞~°eáÈ`«∞<åfl~°∞? Ö’#∂ g∞~°∞ =∂~°æO `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ
PáêkOK«@O „H˜OkˆH =™êÎ~Ú. QÆ~fi° O`À q„~°gQˆ "åˆ~ ^≥=· „Ѩ=HõÅÎ #∞, ^≥=· „QÆO^ä•Å#∞ QÍ#∞ PÜ«∞<Õ g∞ HÀã¨O #Hõ∆„`åÅ#∞130
u~°ã¨¯i™êÎ~°∞. WÖÏO\˜ "åiH˜ J==∂#Hõ~°"≥∞ÿ# tHõ∆Ѩ_»@O MÏÜ«∞O. ã¨$+≤ìOKå_»∞. "Õ∞=Ú *Ï˝#O HõÅ"åi
123. =¸ÅOÖ’ 'Ѷ٨ ~å^•— J<Õ Ñ¨^OŒ =zÛOk. Wk 'Ѷ~¨ ^ü ∞Œ <£—‰õΩ |Ǩï=K«#O. 'XH˘¯Hõ¯~ˆ — HÀã¨O =∂ ã¨∂K«#Å#∞ ÉÏQÍ q_»=∞~°z
Jx ^•x ÉèÏ=O† JO>Ë, g∞~°∞ ã¨=¸Ç¨ÏOQÍ, [@∞ìQÍ HõÅã≤~å~°∞. XH˘¯Hõ¯ˆ~ – K≥áêÊ=Ú.
"Õˆ~fi~°∞QÍ – =∂ =ÚO^Œ∞ Ǩ[~°=Ù`å~°∞. g∞ ^ŒQÆæ~° g∞ ã≤iã¨OѨ^ŒÅ∞ LO_»=Ù. Ö’#=Ù`å_»∞. JÖψQ PÜ«∞# g~°ºO #∞Oz, QÆ∞_»∞¤ #∞Oz =∞#∞+¨µÅ#∞, Ѩ‰õ∆ΩÅ#∞,
g∞~°∞ ѨÓlOKÕ |∂@HõѨ٠^≥·"åÅ∞ ‰õÄ_® LO_»~°∞. JÖÏ¡ÇπÏ#∞ HÍ^Œx g∞~°∞ Ѩâ◊√=ÙÅ#∞ ѨÙ\ì̃™êÎ_»∞.
HõeÊOK«∞‰õΩ#fl ^Õ=Ùx áê~ü#ì ~°∞¡ Z=~°∂ g∞‰õΩ `À_»∞QÍ ~å~°∞. JO>Ë U ã¨Ç¨ Ü«∞‰õΩÅ#∞,
=∞ˆ~ Pã≤Îáêã¨∞ÎÅ#∞, Ѩ^Œ=ÙÅ#∞ K«∂ã¨∞‰õΩx g∞~°∞ q∞_çã≤Ѩ_Õ"å~À "å\˜Ö’ U 126. JO>Ë Ñ¨â√◊ ѨHÍ∆ ^Œ∞Å #∞Oz QÆ∞_»∞#¤ ∞ f™êÎ_∞» . Jk r==ÚÖËx =ã¨∞=Î ÙQÍ Ñ¨iQÆ}O˜ K«
|_»∞`«∞Ok. qâßfiã≤– Jqâßfiã≤x ‰õÄ_® ã¨r=ÙÅ∞ xs˚=ÙÅ∞QÍ Jaè=i‚OK«@O
XHõ¯\© P<å_»∞ g∞‰õΩ Pã¨~åQÍ xÅ|_»=Ù. [iyOk. JO>Ë PÜ«∞# qâßfiã≤ WO@ Jqâßfiã≤h, Jqâßfiã≤ WO@ qâßfiã≤h
124. ^Õ=Ùx JѨÙ~°∂Ѩ"≥∞ÿ# ã¨$+≤ì, J#∞Ѩ=∞"≥∞ÿ# U~åÊ@¡ QÆ∞iOz ~ÚHõ¯_» ¿Ñ~˘¯#@O ѨÙ\˜™ì êÎ_∞» . PÜ«∞# bÅÅ#∞, J™ê^è•~°} ã¨$+≤ì „Ñ¨„H˜Ü∞« #∞ Z=~°∂ ã¨"åÅ∞ KÕÜ∞« ÖË~∞° .
[iyOk. q`«<Î åxfl, >ˇOHõ#∞ ~Ô `· ∞« <ÕÅÖ’ <å@QÍ<Õ, ^•xfl J™ê^è•~°}"≥∞#ÿ suÖ’ 127. "≥Å∞`«∞~°∞ – pHõ@¡, ˆ~~ÚO|=à◊§ ã¨$+≤ìHõ~°Î ‰õÄ_® PÜ«∞<Õ. PÜ«∞# ~å„u pHõ\ ˜
peÛ, ^•#∞flOz "≥ÚHõ¯Å#∞ "≥ÚÅÔHuÎOz, "å\˜ ^•fi~å ~°Hõ~°HÍÅ =$H∆ÍÅ#∞ #∞Oz „ѨÉèÏ`« "≥Å∞`«∞~°∞#∞ "≥eH˜ f™êÎ_»∞. ^•x=¸ÅOQÍ „Ѩu =ã¨∞Î=Ó
ã¨$l™êÎ_»∞. <ÕÅ XHõ¯>Ë. ^•xH˜ ã¨~°Ñ¶¨~å KÕÜ«∞|_Õ h~°∞ ‰õÄ_® XHõ¯>Ë. HÍx U *’ºu~°‡Ü«∞O J=Ù`«∞Ok.
q`«#Î O <å\˜`Õ P "≥ÚHˆ ¯ "≥ÚÅÔH`«∞`Î ∞« Ok. U >ˇOHõ#∞ <å\˜`Õ P =$Hõ"∆ ∞Õ Ñ¨Ù_»∞`«∞Ok. 128. ѨQÆ\ ˜ "≥Å∞QÆ∞Ö’ =∞x+≤ Ѩi„â◊q∞Oz, K≥=∞\’_çÛ JÅã≤áÈ`å_»∞. D "åºÑ¨HÍÅ
P q^èOŒ QÍ P <ÕÅ^•fi~å ~°H~õ H° ÍÅ PǨ~° ^è•<åºÅ∞, ѨO_»∞¡ Ѷ֨ ÏÅ∞, ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å∞ #∞Oz "Õ~Ê° _ç J`«#∞ „ѨâßO`«OQÍ x„^ŒáÈ=@O J=ã¨~O° . JO^Œ∞Hˆ PÜ«∞# ~å„uÃÑ·
ã¨=∞‰õÄ~°∞`å~Ú. JÖÏ¡ÇπÏQÍHõ =∞~˘HõÔ~=~°~Ú<å D Ѩ#∞efl KÕã≤ÃÑ_»∞`«∞<åfl~å?† pHõ\ ˜ á⁄~°Å#∞ ^Œ@ìOQÍ „Hõq∞‡, ^•xfl q„âßOu HÀã¨O ˆH\Ï~ÚOKå_»∞.
'ǨÏ|∞ƒ<£— JO>Ë q`«#Î O, yO[† '#"å— – Wk #"å`«∞<£‰Ωõ |Ǩï=K«#O. >ˇOHÍÜ«∞ 129. ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å HÍ~°ºÑ¨ikè ã¨Ê+¨ìOQÍ x~å÷iOK«|_çOk. "å\˜ _»∂º\© "Õà◊ÅÖ’,
Jx ^•x J~°÷O. Ѩiq∞`«∞ÅÖ’ ZÖÏO\˜ =∂~°∂Ê á⁄_»ã¨∂Ѩ^Œ∞. `«=∞‰õΩ ˆH\Ï~ÚOK«|_ç# HõHõ∆ ºÖ’
125. JO>Ë q`«Î#O, >ˇOHõ ÖÏO\˜ r=O ÖËx =ã¨∞Î=ÙÅ #∞O_ç PÜ«∞# "≥ÚHõ¯Å#∞ Jq Ѩi„Éèíq∞ã¨∂Î LO\Ï~Ú. D HÍ~°}OQÍ K«eHÍÅOÖ’ ѨQÆÅ∞ z#flkQÍ LO_ç
~å„u ã¨∞n~°…OQÍ LO@∞Ok. nxH˜ aè#flOQÍ "Õã¨q HÍÅOÖ’ ѨQÆÅ∞ ã¨∞n~°…OQÍ
"≥ÚÅÔHuΙêÎ_»∞. Jq âßM’ѨâßYÅ∞QÍ qã¨Îi™êÎ~Ú. "å\˜Ö’ r==ÚO@∞Ok. Jq LO@∞Ok. ~ˆ ~Ú z#flkQÍ LO@∞Ok. =∞ixfl q=~åÅ HÀã¨O Ü«¸#∞ãπ ã¨∂~åÖ’x
ѨO_»∞¡ Ѷ¨ÖÏÅx™êÎ~Ú. "å\˜ ^•fi~å PǨ~°^è•<åºÅ∞, ѨѨC k#∞ã¨∞Å∞ „áêÑ≤ΙêÎ~Ú. 5= PÜ«∞`«∞#∞, Ü«∂ã‘<£ ã¨∂~åÖ’x 40= PÜ«∞`«∞#∞, JÖò P~åѶπ ã¨∂~åÖ’x
=∞iH˘xfl fQÆÅ∞, =$H∆ÍÅ∞ ã¨∞"åã¨##∞ "≥^Œ[Å∞¡`«∞O\Ï~Ú. "å\˜H˜ ~°OQÆ∞ ~°OQÆ∞Å 54= PÜ«∞`«∞#∞ K«∂_»O_ç.
ѨÓÅ∞ ѨәêÎ~Ú. "å\˜x K«∂ã≤, "å\˜ ã¨∞"åã¨##∞ Ñ‘eÛ =∞x+≤ =∞^èŒ∞~å#∞Éèí∂uH˜ 130. #Hõ∆„`åÅ LxH˜H˜ ã¨O|OkèOz WHõ¯_» XHõ¯ „ѨÜ≥∂[#O =∂„`«"Õ∞ ¿Ñ~˘¯#|_çOk.
609 610
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 309 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
98 WOHÍ, q∞=∞‡efl XˆH „áê}˜ #∞O_ç H˘=∞‡#∞ ã¨$lOKå=Ú.133 ^•x^•fi~å
ѨÙ\ì̃Oz#"å_»∞ PÜ«∞<Õ. =∞i XHõ ã¨÷ÅO "Õ∞=Ú XHõ^•xÃÑ· XHõ\ ˜ ¿Ñ~°∞‰õΩx L#fl
Z‰õΩ¯= HÍÅO LO_Õn, WOH˘Hõ ã¨÷ÅO yO[Å∞ QÆŠѨO@efl ѨO_ç™êÎ=Ú.134
`«‰õΩ¯= HÍÅO131 LO_ÕkQÍ x~å÷iOK« Y~°∂˚~° K≥@¡ #∞Oz, JO>Ë "å\˜ áêo
|_çOk. J~°÷O KÕã¨∞HÀQÆeˆQ "åi HÀã¨O #∞O_ç „H˜OkH˜ „"ÕÖÏ_Õ Ñ¨O_»¡ QÔ ÅÅ#∞,135
"Õ∞=Ú =∂ ã¨∂K«#Å#∞ ã¨Ê+¨ìOQÍ „^•Hõ∆ `À@Å#∞, *ˇ·`«∂#∞#∞ (Pe"£
q=iOKå=Ú. ѨO_»¡#∞),136 ^•x=∞‡ HÍÜ«∞Å#∞
99 WOHÍ – PHÍâ◊O #∞Oz =~å¬xfl L`«Ê#flO KÕâß=Ú. "å\˜Ö’ H˘xfl XHõ
‰õΩiÑ≤Oz#"å_»∞ PÜ«∞<Õ. P `«~°∞"å`« ^•xx WOH˘Hõ\ ˜ áÈe LO\Ï~Ú. =∞i
^•x ^•fi~å "Õ∞=Ú Jxfl~°HÍÅ "≥ÚHõ¯efl H˘xfl áÈe LO_»=Ù.137 „Ѩu K≥@∞ì‰õΩ
"≥eH˜fâß=Ú.132 PÃÑ·# "Õ∞=Ú Ñ¨K«Ûx "≥ÚÅÔH`«∞Î`å~Ú. K«∂ã¨∂Î LO_»QÍ<Õ #Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ Ñ¨zÛHõ |Ü«∞à◊√¡ Ѩ~°K«∞‰õΩx Jk
Wk H͉õΩO_® =∞~À Ô~O_»∞ „ѨÜ≥∂[<åÅ∞ ‰õÄ_® L<åfl~Ú. Y∞~üP<£Ö’ "Õˆ~KÀ@ =Ú™êÎ|=Ù`«∞Ok.
"å\˜ „Ѩ ™ êÎ = # =zÛOk. 1. PHÍâßxH˜ JÅOHõ ~ ° } . 2. Ã+· ` å#∞Å#∞ 133. <ÕÅÖ’ K«Å¡|_ç# XHõ z#fl q`«Î#O ÖËHõ >ˇOHõ „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ F =∞Ǩ=$Hõ∆OÖÏ
`«iq∞H˘@ì\ÏxH˜ LѨÜ∂≥ QÆÑ_¨ Õ ™ê^è<Œ åÅ∞ (~°∞E=∞e¡+¬¨ Ü∂« f<£). JO>Ë Ã+`· å#∞Å∞ ~°∂Ѩ٠^•ÅÛ@O, Jk âßM’ѨâßYÅ∞QÍ qã¨iÎ Oz #Å∞QÆ∞iH© h_»x=fi@O, ѨÙ=ÙfiÅ∞,
PHÍâßÅÖ’H˜ áÈ=\ÏxH˜ „Ѩܫ∞uflOz#ѨC_»∞ Jq Jyfl QÀàÏÅ∞QÍ =∂i "å\˜ÃÑ· HÍÜ«∞Å∞, ѨO_»¡`À Jk Ѩiã¨~åÅ "åiH˜ „ѨÜ≥∂[#^•Ü«∞HõOQÍ =∂~°@O,
Ѩ_»`å~Ú. D =¸_»∞ q+¨Ü«∂Å∞ q∞#Ǩ Z=~°~Ú<å D #Hõ∆„`åÅ QÆ∞iOz "å`å=~°} HÍÅ∞ëêºxfl JiHõ@ì_»O – W^ŒO`å P ѨiáêʼnõΩx „Ѩ}ÏoHÍ ~°K«#Ö’
W`«~°„`å #=∞‡HÍÅ∞ Hõey LO>Ë J`«#∞ á⁄~°|_®¤_»h, JÖÏ¡ÇπωõΩ J|^•úxfl JO`«~åƒùQ"Æ ∞Õ .
PáêkOz#>Ë¡#x H˘O`«=∞Ok ã¨ÅѶπÅ∞ "åºMϺxOKå~°∞. nxfl|\˜ì qk`« 134. D "≥ÚHõ¯Å, =∞Ǩ=$H∆ÍÅ #∞O_ç ^Õ=Ù_»∞ ã¨$lOz# ^è•<åºÅ∞, HÍÜ«∞Å∞, ѨO_»∞¡
=∞ÜÕ∞º^Õq∞@O>Ë, =∞#^ÕâO◊ Ö’ *’ºu+¨µ¯Å∞ #Hõ„∆ `åÅ P^è•~°OQÍ =∞x+≤ Éèqí +¨º`«∞#Î ∞ ‰õÄ_® PÜ«∞# J^Œ∞ƒù`ã« $¨ +≤Hì ˜ „Ѩu~°∂Ѩ"∞Õ . L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ : QÀ^è∞Œ =∞Å∞, =i|∞@ìÅ∞,
QÆ∞iOz, „ѨѨOK«OÃÑ· Ѩ_Õ "å\˜ „ѨÉèÏ=O QÆ∞iOz K≥¿ÑÊ=hfl x~å^è•~åÖË, J=hfl "≥ÚHõ¯*Á#fl HõO_»∞,¡ QÀ^è∞Œ =∞, *Á#fl "≥#∞flÅ∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞ ^è•<åºÅ∞ Ü≥∂K«# KÕ¿ã"åiH˜
+¨sÜ«∞`«∞‰õΩ q~°∞^Œú"≥∞ÿ# q+¨Ü«∂Å∞. *’㨺O ‰õÄ_® KÕ`«|_çÖ’ XHõ ÉèÏQÆ"Õ∞#x „Ѩ|Å x^Œ~°≈<åÅ∞QÍ L<åfl~Ú.
XHõ ǨÏnã¨∞Ö’ K≥ѨÊ|_»@O QÆ=∞<å~°›O : ''Z=~°~Ú`Õ #Hõ∆„`åÅ q^Œº#∞ Pi˚OKå_À 135. J~°cÖ’ 'd<£"å#∞<£— Jx =zÛOk. Wk 'd<£=Ù<£—‰õΩ |Ǩï=K«#O. ÔQÅ Jx nx
J`«#∞ KÕ`«|_ç (*ÏÅq^Œº) Ö’x XHõ ÉèÏQÍxfl <Õ~°∞Û‰õΩ<åfl_»∞—— (ã¨Ç‘ÏÇπÏ J|∂ J~°÷O. Y~°∂˚~° =$H∆ÍÅ #∞Oz "≥Ú^Œ@ ѨÙ=ÙfiÅ ~°∂ѨOÖ’ ÔQÅ |Ü«∞\˜H˜ á⁄_»∞K«∞‰õΩ
^•=Ó^£ <≥O|~°∞ : 3905† D ǨÏnã¨∞ 'ǨÏã¨<£— HÀ=‰õΩ K≥Ok#^Œx JÖòÉÏh =ã¨∞ÎOk. P `«~°∞"å`« ^•xH˜ z#fl z#fl Ñ≤O^ŒÅ∞ "≥ÚÅ∞™êÎ~Ú. ZO_®HÍÅOÖ’
Jaè„áêÜ«∞Ѩ_®¤~°∞). Jq ѨO_ç HÀ`«‰õΩ =™êÎ~Ú. "å\˜Ö’ H˘xfl ÔQÅÅ∞ „H˜OkH˜ „"ÕÖÏ_»∞`«∂ KÕuH˜
131. KåÖÏ=∞Ok Y∞~üP<£ "åºMϺ`«Å∞ '=Úã¨YÎ „~°∞<£— JO>Ë =∂`«$QÆ~ƒ° =ù ∞h, '=Úã¨"Î ^£ =Œ Ù<£— JO^Œ∞`«∂ LO\Ï~Ú. =∞iH˘xfl ÔQÅÅ∞ JO^Œ=Ù (Ѷ¨`üǨïÖò Yn~ü).
JO>Ë Ñ¨Ù~°∞+¨µx "≥#∞fl Jh Jaè„áêÜ«∞Ѩ_®¤~°∞ (Ѷ¨`üǨïÖò Yn~ü, Wɡfl Hõã‘~ü). 136. JO>Ë "Õ∞=Ú =~°¬O ^•fi~å "≥ÚÅÔHuÎOz# =$H∆ÍÅÖ’ „^•Hõ∆ fÔQÅ∞, *ˇ·`«∂#∞,
132. D PÜ«∞`«∞Ö’ qâ◊fi„ѨÉèí∞=Ù Ü≥ÚHõ¯ ã¨$+≤ì „Ñ¨„H˜Ü«∞Ö’x JѨÙ~°∂Ѩ"≥∞ÿ# JO^•Å∞, ^•x=∞‡ =$H∆ÍÅ∞ ‰õÄ_® L<åfl~Ú. W=hfl "Õ∞=Ú g∞ „ѨÜ∂≥ [<å~°"÷ ∞Õ Ñ¨Ù\˜Oì Kå=Ú.
J^Œ∞ƒù`åÅ∞ z„uOK«|_®¤~Ú. =~å¬<Õfl K«∂_»O_ç. Jk ‰õΩ~°=QÍ<Õ JѨÊ\˜=~°‰õÄ J~Ú<å g∞~°∞ D ã¨$+≤ìÃÑ· Ü≥∂K«# K≥Ü«∞ºˆ~q∞\˜?!
<≥„~°Å∞ H˘\˜ì L#fl <ÕÅ XHõ¯™êiQÍ Ñ¨ÙÅH˜ã¨∞ÎOk. ~°Hõ~°HÍÅ "≥ÚHõ¯Å∞ JO^Œ∞Ö’ 137. JO>Ë QÆ∞}ÏÅ, ã¨fiÉèÏ"åÅ s`åº H˘xfl ѨO_»∞¡ Ѩ~°ã¨Ê~°O áÈe LO\Ï~Ú. J~Ú<å
611 612
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 310 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
HÍã≤#HÍÜ«∞ ÃÑiy ÃÑ^Œ^Ì =Œ Ù `«∞#flѨC_»∞, 102 PÜ«∞<Õ JÖÏ¡ÇπÏ. g∞ „ѨÉèí∞=Ù.
Jk ѨO_»∞`«∞#flѨC_»∞ HÍã¨Î xt`« ^Œ$+≤`ì À PÜ«∞# `«Ñʨ =∞~˘Hõ~Ô =~°∂ P~å^è∞Œ ºÅ∞
K«∂_»O_ç! #"Õ∞‡"åi HÀã¨O g\˜Ö’ HÍ~°∞. ã¨=∞ã¨Î =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ ã¨$+≤ìOz#
x^Œ~°≈<åÅ∞<åfl~Ú.138 "å_»∞ PÜ«∞<Õ. HÍ|\˜ì g∞~°∞ PÜ«∞<Õfl
100 „Ѩ[Å∞ l<åfl`«∞Å#∞ JÖÏ¡ÇπωõΩ P~åkèOK«O_ç. Jxfl q+¨Ü«∂Å HÍ~°º
ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ∞QÍ Y~å~°∞ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. ™ê^艌 Ωõ _»∞ PÜ«∞<Õ.
=∞i K«∂_»É’`Õ "åà◊¡#∞ ã¨$+≤ìOzOk 103 Z=i K«∂ѨÙÅ∞ ‰õÄ_® PÜ«∞xfl
‰õÄ_® PÜ«∞<Õ. JO`ÕHÍ^Œ∞, gà◊√¡ JO^Œ∞HÀ*ÏÅ=Ù.140 PÜ«∞# =∂„`«O
Z@∞=O\˜ *Ï˝#O ÖˉΩõ O_®<Õ PÜ«∞#‰õΩ JO^Œi K«∂ѨÙÅ#∞ JO^Œ∞HÀQÆÅ_»∞.
‰õΩ=∂~°∞Å#∞, ‰õΩ=∂Ô~ÅÎ #∞ ‰õÄ_® HõeÊO PÜ«∞# ã¨∂Hõ∆ ‡^Œ$+≤ì HõÅ"å_»∞. ã¨~°fi=¸
Kå~°∞. "åã¨Î"åxH˜ gà◊√¡ K≥¿ÑÊ D `≥eã≤#"å_»∞.
=∂@ʼnõΩ PÜ«∞# Ѩq„`«∞_»∞, L#fl`«∞_»∞. ã¨=∂^èŒ∞ÅÖ’ ѨÓ_çÛÃÑ@ì|_ç# =º‰õΩÎÅ#∞ ѨÓlã¨∞ÎO\Ï~°∞. HÍx D =K«#OÖ’,
101 PHÍâßÅ#∞, Éè∂í q∞h Pq+¨¯iOz# "å~°∞ l<åfl`«∞Å#∞ P~å^茺 ^≥·"åÅ∞QÍ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°x J#|_çOk! WHõ¯_»
"å_»∞ PÜ«∞<Õ. JÖÏ¡ÇπωõΩ ÉèÏ~°ºÜÕ∞ l<åfl`«∞ÅO>Ë ÉèÏ=O Ã+·`å#∞Å∞. "å\˜ „¿Ñ~°}ÃÑ·<Õ [#∞Å∞ +≤~ü¯H˜ áêÅÊ_»`å~°∞.
P q^èŒOQÍ "å~°∞ Ã+·`å<£‰õΩ ^•™ÈǨÏ=∞<åfl~°∞. D q+¨Ü«∞O k=º Y∞~üP<£Ö’
ÖË#ѨÙ_»∞ PÜ«∞#‰õΩ ã¨O`å#O ZÖÏ ÃщõΩ¯KÀ@¡ „Ѩ™êÎqOK«|_çOk. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ : J<£ x™ê ã¨∂~åÖ’x 117= =K«#O,
HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok? PÜ«∞# „Ѩu =ã¨∞Î=Ù#∂ =∞~°º"£∞ ã¨∂~åÖ’x 44= =K«#O, Ü«∂ã‘<£ ã¨∂~åÖ’x 60= =K«#O, ã¨ÉÏ
ã¨$+≤ìOKå_»∞.139 PÜ«∞#‰õΩ „Ѩun ÉÏQÍ ã¨∂~åÖ’x 41= =K«#O.
`≥Å∞ã¨∞. 140. 'K«∂ѨÙÅ∞ PÜ«∞xfl JO^Œ∞HÀ*ÏÅ=Ù— J#flk WǨÏÖ’Hõ rq`åxˆH =iÎã¨∞ÎOk. JO>Ë
^Õx „Ѩ`ÕºHõ`« ^•x^Õ. "å\˜ ~°OQÆ∞ "Õ~°∞, ~°∂Ѩ٠"Õ~°∞, ~°∞z "Õ~°∞. "åã¨# "Õ~°∞. „Ѩã¨∞Î`«O =∞x+≤ `«#‰õΩQÆÅ HõO\˜K«∂ѨÙ`À JÖÏ¡ÇπÏ#∞ K«∂_»ÖË_»∞. J~Ú`Õ
H˘xfl =$H∆ÍÅ P‰õΩÅ∞ Ѩ~°ã¨Ê~°O áÈe LO\Ï~Ú. HÍx "å\˜ ѨO_»∞¡ =∂„`«O „Ѩà◊Ü«∞k<å# qâßfiã¨∞Å∞ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ K«∂™êÎ~°h, ã¨fi~°æOÖ’ ‰õÄ_® JÖÏ¡ÇπÏ ^Œ~°≈#
aè#flOQÍ LO\Ï~Ú. ÉèÏQƺO "åiH˜ „áêÑ≤ãÎ ∞¨ OÎ ^Œh „áê=∂}˜H"õ ∞≥ #ÿ =∞iÜ«Ú =Ú`«"åu~ü ǨÏnã¨∞Å ^•fi~å
138. WѨÊ\˜=~°‰õÄ ¿Ñ~˘¯#|_ç# =ã¨∞Î=ÙÅxflO\˜Ö’#∂ ã¨$+≤ìHõ~°Î Ü≥ÚHõ¯ J™ê^è•~°}"≥∞ÿ# =∞#‰õΩ ~°∞A=Ù Åaè™ÈÎOk. HÍ|\˜ì Z=~°~Ú<å D PÜ«∞`«∞#∞ P^è•~°OQÍ KÕã∞¨ ‰õΩx
â◊H˜Î, ™ê=∞~å÷ºÅ`À áê@∞ PÜ«∞# q"ÕK«#O, ^•H˜∆}ºO, Ü«ÚH˜Î `˘}H˜ã¨ÖÏ_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ Z=~°∂ – „ѨѨOK«OÖ’QÍh, Ѩ~°Ö’HõOÖ’QÍh – K«∂_»ÖË~°x JO>Ë
`«∞<åfl~Ú. Jk ã¨Ô~·Ok HÍ^Œ∞. '=¸`«lÖÏ— J<Õ =~°æO D Jaè„áêÜ«∂<Õfl =ºHõÎO KÕã≤Ok.
HÍx x*ÏxH˜ =∂#=ÙÅ∞ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ K«∂_»ÖËHõáÈÜÕ∞k „ѨѨOK«OÖ’ =∂„`«"Õ∞.
139. JO>Ë – U q^èŒOQÍ D =ã¨∞Î=ÙÅxflO\˜h ã¨$+≤ìOK«@OÖ’ ^Õ=Ù_»∞ XO@i"å_À, „ѨѨOK«OÖ’ =∂#=ÙÖˇ=~°∂ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ K«∂_»ÖË~°#fl q+¨Ü«∞O JHõ∆~åÖÏ ã¨`«ºO.
™ê\˜ÖËx"å_À J^Õq^èŒOQÍ P~å^èŒ#Å, J~°Û#Å q+¨Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_® PÜ«∞# JO^Œ∞ˆH Ǩτ[`ü P~Úëê (~°.J<£Ç¨) QÍ~°∞ ã¨~Ú`«O D PÜ«∞`«∞#∞ L^•Ç¨Ïiã¨∂Î
XO@i"å_»∞, ™ê\˜ÖËx"å_»∞. HÍ|\˜ì P~å^èŒ#Ö’¡ PÜ«∞#‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ∞QÍ WÖÏ J<åfl~°∞ : ''^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨Jã¨O) – "Õ∞~å*ò Ü«∂„`« ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ – JÖÏ¡ÇπÏ#∞
WOH˘Hõ~Ô =ih KÕ~Û° ~å^Œ∞. HÍx [#∞Å∞ D ™ê\˜ÖxË JÖÏ¡ÇÏπ #∞ =ke l<åfl`«∞Å#∞ ^Œi≈OKå~°x K≥Ñ≤Ê#"å_»∞ YzÛ`«OQÍ Jã¨`«ºO ѨeHÍ_»∞—— (ã¨Ç‘ÏÇπÏ |∞MÏs : JÖò
ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ∞QÍ xÅɡ\Ïì~°∞. "åã¨Î"åxH˜ l<åfl`«∞Å#∞ ѨÙ\˜ìOz#"å_»∞ ‰õÄ_® J<£ P"£∞ ã¨∂~å "åºMϺ#O). ZO^Œ∞HõO>Ë D PÜ«∞`«∞ K≥¿ÑÊ^•xfl |\˜ì „Ѩ=HõÎ
JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞. |Ǩï^≥·"å~å^茉õΩÅ∞ ™ê^è•~°}OQÍ q„QÆǨÅ#∞, ~åà◊√¡ ~°Ñ¨ÊÅ#∞, ã¨Ç¨ Z=~°∂ ^≥"· åxfl ^Œi≈OKÕ â◊H,Θ `åǨÏ`«∞ HõeyÖË~∞° . HÍHõáÈ`Õ Ñ¨~Ö° ’Hõ rq`«OÖ’
613 614
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 311 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
104 ''xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ g∞ =^ŒÌ‰õΩ g∞ 106 F „Ѩ = HÍÎ ! h=Ù =∂„`« O h
„ѨÉèí∞=Ù `«~°Ñ¶¨Ù#∞Oz ã¨`åºxfl ^Œi≈OKÕ „ѨÉ∞íè =Ù `«~Ñ° Ù¨¶ #∞Oz h =^Œ‰Ì Ωõ =Ç‘Ï
ã¨∂K«#Å∞ =KÕÛâß~Ú. Hõ#∞Hõ ^•xfl ^•fi~å ѨOѨ|_»∞`«∞#fl q^è•<åxfl
K«∂ã≤#"å_»∞ `«#‰õΩ ÖÏÉèOí KÕ‰Äõ ~°∞Û‰õΩO J#∞ã¨iã¨∂Î LO_»∞. PÜ«∞# `«Ñ¨Ê =∞~À
\Ï_»∞. „QÆ∞_ç¤QÍ =º=ǨÏi¿ãÎ `«#ˆH P~å^茺 ^≥·=O ÖË_»∞. =Ú„+≤‰õΩ¯Å#∞
#+¨ìO.141 <Õ#∞ =∂„`«O g∞ÃÑ· ~°Hõ∆‰õΩ}˜‚ Ѩ\Oì˜ K«∞HÀ‰õΩ.
HÍ#∞——142 (Jx F „Ѩ=HÍÎ! K≥ѨC). 107 JÖÏ¡ÇπÏ QÆ#Hõ `«ÅK«∞‰õΩx LO>Ë
105 D q^èŒOQÍ "Õ∞=Ú ã¨∂K«#Å#∞ "å~°∞ +≤~¯ü ‰õΩ X_çQ>Æ ìË "åˆ~ HÍ~°∞.144
qaè#fl HÀ}ÏÅ #∞Oz qâ◊nHõiã¨∂Î "Õ∞=Ú x#∞fl "åà◊§ÃÑ· HÍ=e"åxQÍ
LO\Ï=Ú– ''h=Ù Z=i =^Œ<Ì À áê~îåÅ∞ xÜ«∞q∞OK«ÖË^Œ∞. #∞=Ùfi "åi =º=Ǩ~å
<Õ~°∞Û‰õΩ<åfl=Ù——143 Jx "å~°∞ K≥¿ÑÊ@O ʼnõΩ ÉÏ^èŒ∞º_»=Ó HÍ=Ù.145
^Œ∞‰õΩ, ^•xfl qA˝Å‰õΩ ÉÏQÍ ã¨Ê+¨ì Pâ◊Û~°ºáÈ`å~°∞. '|Ǩïâß =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨Jã¨O) D q+¨Ü«∂Å#∞ Z=i ^ŒQÆæ~À
Ѩ~K° Õ @O^Œ∞‰õΩQÍ#∞ ("Õ∞q∞ÖÏ KÕ™êÎ=Ú). <Õ~°∞Û‰õΩx LO\Ï_»∞!— Jx K≥ѨC‰õΩO\Ï~°∞. Y∞~üP<£Ö’<Õ =∞~ÀKÀ@ WÖÏ =ÙOk :
D ^Œ~≈° # ÉèÏQƺO ™ê^躌 =∞=Ù`«∞Ok. k=º Y∞~üP<£Ö’ =∞~ÀKÀ@ ÃãÅgÜ«∞|_ç#@∞¡: ''Jqâßfiã¨∞Å∞ WÖÏ JO\Ï~°∞–'D Y∞~üP<£ W`«x ^•fi~å KÕÜ«∞|_ç# XHõ HõÅÊ#.
''P<å_»∞ Z<Àfl =ÚMÏÅ∞ „ѨѶ¨ÙÅ¡OQÍ, `å*ÏQÍ LO\Ï~Ú. Jq `«=∞ „ѨÉèí∞=Ù =OHõ D HõÅÊ#Ö’ W`«~°∞Å∞ ‰õÄ_® W`«xH˜ ™êÜ«∞O KÕâß~°∞—. gà◊√¡ D q^èŒOQÍ K≥Ñ≤Ê
K«∂ã¨∂Î LO\Ï~Ú—— J#fl =K«<åxfl|\˜ì ‰õÄ_® D ^Œ~°≈# ÉèÏQƺO x[O Jx ^Œ∞~å‡~åæxH˜, ÃÑ^ŒÌ JѨ"å^•xH˜ X_çQÆ\Ïì~°∞. 'Wq ѨÓ~°fiHÍÅO <å\˜ „Ѩ[Å∞ Je¡#
`Õ@`≥Å=¡ ∞=Ù`ÀOk. Hõ@∞ìH^õ ÅŒä ∞. "å\˜<Õ W`«#∞ „"åã¨∞<Î åfl_»∞— Jx ‰õÄ_® "åà◊§<åfl~°∞—— (JÖò Ѷ٨ ~å¯<£–4,
141. J~°cÖ’ '|™ê~Ú~ü— Jx =zÛOk. Wk '|ã‘~°`«∞<£—‰õΩ |Ǩï=K«#O. =∞<À^Œ$+≤ìx, 5). "åã¨Î"åxH˜ "åà◊√¡ J#∞‰õΩO@∞#fl"Õg x[O HÍ=Ù. q[˝`«, q"ÕK«# QÆÅ "åiH˜
HÍOux |ã‘~°`ü JO\Ï~°∞. Y∞~üP<£Ö’ ѨÅ∞KÀ@¡, Ѩ^Õ Ñ¨^Õ q=iOK«|_»∞`«∞#fl q+¨Ü«∂xfl ѨÓã¨QÆ∞zÛ#@∞¡QÍ q=iOz, "åiѨ@¡ QÆÅ Hõ~°Î"åºxfl x~°fiiÎOK«@"Õ∞
P^è•~åÅ∞, x^Œ~≈° <åÅ∞ Jx WHõ¯_» ^•x ÉèÏ=O. D x^Œ~≈° <åÅ#∞ ^≥=· „Ѩ=Hõ(Î ã¨Jã¨O) nx Jã¨Å∞ L^ÕÌâ◊O.
‰õÄ_® ǨÏnã¨∞ÅÖ’ q=iOKå~°∞. D x^Œ~°≈<åÅ#∞ K«∂ã≤, ã¨<å‡~åæxfl á⁄Ok# 144. WO`«‰õΩ =ÚO^Œ∞ D q+¨Ü«∞OÃÑ· q=~°} =zÛOk. ^Õ=Ù_»∞ `«ÅK«∞HÀ=@O "Õ~°∞,
"å_»∞ `«# ã¨fiÜ«∂xH˜ "Õ∞Å∞ KÕã¨∞‰õΩ#fl "å_»=Ù`å_»∞. JHõ¯~° ÖË^Œ#∞‰õΩ#fl"å_»∞ PÜ«∞# „Ѩã¨#fl`« "Õ~°∞. ^•ã¨∞_»∞ +≤~ü¯‰õΩ X_çQÆ@ì‰õΩO_® L#flѨC_»∞ =∂„`«"Õ∞
xÅ∞=Ù<å =ÚxyáÈ`å_»∞. "Õ~˘HõKÀ@ WÖÏ ÃãÅgÜ«∞|_çOk : ''Z=~°∞ ã¨<å‡~åæxH˜ PÜ«∞# „Ѩã#¨ fl`« Åaèã∞¨ OÎ k. WO^Œ∞Ö’<Õ J`«x „âıÜ∂≥ ™êѶ֨ ϺÅ∞ Wq∞_ç L<åfl~Ú.
=KåÛ_À J`«#∞ `«# =∞Oz HÀã¨"Õ∞ ã¨<å‡~åæxH˜ =KåÛ_»∞. =∞Ô~=_»∞ JѨ=∂~åæxH˜ J~Ú`Õ JÖÏ¡ÇπÏ =∞x+≤H˜ XH˜O`« ¿ãfiK«Ûù#∂, ZOÑ≤Hõ JkèHÍ~åxfl ‰õÄ_® WKåÛ_»∞.
QÆ∞~°Ü«∂º_À "å_»∞ `«# H©_»∞HÀã¨"Õ∞ JѨ=∂~åæxH˜ QÆ∞~°Ü«∂º_»∞—— (|h W„™ê~¸Öò |Å=O`«OQÍ =∞x+≤ "≥∞_» =Oz, J`«xfl ÖÁOQÆnã¨∞HÀ"åÅ#flk PÜ«∞# Jaè=∞`«O
– 15). HÍ<ÕHÍ^Œ∞. XHõ"Õà◊ PÜ«∞# JÖÏ KÕÜ«∞^ŒÅK«∞‰õΩO>Ë z\˜ÔHÖ’<Õ P Ѩx J~Ú
142. '<Õ#∞ g∞ ~°Hõ∆‰õΩ}˜‚ HÍ#∞— Jx „Ѩ=HõÎ (ã¨) K≥ѨÊ@OÖ’x L^ÕÌâ◊O Uq∞@O>ˆ `å#∞ áÈ`«∞Ok. Wk |ÖÏ`å¯~°O „H˜OkH˜ =ã¨∞ÎOk. |Å=O`«OQÍ =∞x+≤x `«# ^•iH˜
ã¨O^Õâ◊ǨÏ~°∞_»∞ =∂„`«"Õ∞. ã¨fi~°æÖ’Hõ â◊√Éèí"å~°Î#∞ qxÑ≤OK«_»O, #~°Hõ tHõ∆ QÆ∞iOz ~°Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ#fl <å_»∞ =∞x+≤ ѨsH˜∆OK«|_»_»∞. J_»¤^•~°∞Å∞ `˘ˆH¯ ¿ãfiK«Ûù, HÍÅÊxHõ
ÉèÜ
í ∞« ÃÑ@ì_O» , ã¨<å‡~°Oæ U^À q=iOK«@O =~°Hˆ `«# ÉÏ^躌 `«. ã¨<å‡~°Oæ ÃÑ· #_çÑO≤ KÕk ^Õ=Ùà◊§#∞ "≥ÚˆH¯ ™êfi`«O„`«ºO LO_ç ‰õÄ_® Z=_»∞ x[^≥·=O "≥·Ñ¨Ù‰õΩ =™êÎ_À
JÖÏ¡ÇÏπ ÜÕ∞. K«∂_®Å#fl^Õ PÜ«∞# Jaè=∞`«O (=∞ixfl q=~åÅ HÀã¨O JÖò |Y~° ã¨∂~åÖ’x
143. ^Õ=Ùx UHõ`«fiO (`ÒÇ‘Ï^£) QÆ∞iOz, ^•xH˜ ã¨O|OkèOz# x^Œ~°≈<åÅ QÆ∞iOz 253= PÜ«∞`«∞, JÖò J<£P"£∞ ã¨∂~åÖ’x 35= PÜ«∞`«∞‰õΩ "åºMϺ#O K«∂_»O_ç).
LѨ=∂<åÅ`À ã¨Ç¨ qaè#fl s`«∞ÅÖ’ q=iOK«@O K«∂ã≤ |Ǩï^≥·"å~å^茉õΩÅ∞ 145. D q+¨Ü«∞O ‰õÄ_® Y∞~üP<£Ö’ Z<ÀflKÀ@¡ „Ѩ™êÎqOK«|_çOk. ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨)
615 616
6. JÖò J<£P"£∞ = W*Ïã¨q∞T 312 6. JÖò J<£P"£∞ 7= áê~å
108 "å~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ =^Œe "Õ_»∞‰õΩ<Õ 110 `˘e™êi U q^èŒOQÍ#~Ú`Õ gà◊√¡
"åix g∞~°∞ ^Œ∂+≤OK«HOõ _ç. ZO^Œ∞HõO>Ë nxx qâ◊fiã≤OK«ÖË^À150 J^Õ q^èŒOQÍ
nxH˜ |^Œ∞Å∞QÍ "å~°∞ ‰õÄ_® `«=∞ "Õ∞=Ú ‰õÄ_® gà◊¡ ǨÏ$^ŒÜ«∂Å#∞, gà◊¡
J*Ï˝#O KÕ`« q∞ug∞iáÈ~Ú JÖÏ¡ÇπÏ#∞ K«∂ѨÙÅ#∞ uÑ≤Ê"Õ™êÎ=Ú. "åix
^Œ∂+≤™êÎ~∞° .146 D q^èOŒ QÍ<Õ "Õ∞=Ú "åi `«Åa~°∞ã¨∞`«#OÖ’<Õ, ^•i`«Ñ≤Ê
Jxfl ã¨=∂*ÏÅ"åiH© "åi Ѩ#∞Å∞ uiˆQÖÏ =^ŒeÃÑ_»`å=Ú.
JO^Œ"∞≥ #ÿ qQÍ KÕâß=Ú. `«~åfi`« "å~°O`å ^•xH˜ ^•if¿ã =∂~åæÅ#∞ ã¨~Ú`«O =¸ã≤"ÕÜ«∂Å#fl P^ÕâßxH˜ D PÜ«∞`«∞
`«=∞ „ѨÉèí∞=Ù =^ŒÌˆH =∞~°e "≥à◊`å~°∞. =¸ÅO =O\˜^Œx W=∂"£∞ ëœHÍh Jaè„áêÜ«∞Ѩ_®¤~°∞ (Ѷ¨`üǨïÖò Yn~ü).
JѨC_»∞ PÜ«∞#, "å~°∞ KÕã¨∂Î L#fl 147. ˆH=ÅO „Ѩ=∂}ÏÅ∞ KÕÜ«∞@"Õ∞HÍ^Œ∞, QÆ\ ˜ìQÍ „Ѩ=∂}ÏÅ∞ KÕ™êÎ~°∞.
^Õq∞\’ "åiH˜ Z~°∞Hõ Ѩ~°∞™êÎ_»∞. 148. JO>Ë ^Õ=Ùx `«~Ñ° Ù¨¶ #∞Oz U^≥<· å J^Œ∞ƒù`åxfl, =∞Ç≤Ï=∞#∞ K«∂Ñ≤¿ãÎ x#∞fl #=Ú‡`å=Ú
109 gà◊√¡ JÖÏ¡ÇπÏÃÑ· Ju QÆ\ ˜ìQÍ J#flk Jqâßfiã¨∞Å L^ÕÌâ◊O. ^≥·=„Ѩ=HõÎ =¸™ê (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO) QÍi¯ W=fi|_ç#
„Ѩ=∂}O KÕã¨∂Î,147 `«=∞ =^ŒÌ‰õΩ U^≥·<å Hõ„~°ÖÏO\˜k, „Ѩ=HõÎ D™ê‰õΩ W=fi|_ç# =∞Ç≤Ï=∞ÖÏ¡O\˜q, ã¨=¸^£ *Ïu "åi
ã¨∂K«# QÆ#Hõ =¿ãÎ148 `«Ñ¨Ê‰õΩO_® =^ŒÌ‰õΩ ѨOѨ|_ç# XO>ˇ ÖÏO\˜k U^≥·<å `«=∞‰õΩ ‰õÄ_® K«∂Ñ≤¿ãÎ, `å=Ú
qâ◊fiã≤™êÎ=∞x J<åfl~°∞. (F „Ѩ=HÍÎ!) qâ◊fiã≤OK«\ÏxH˜ Ѩiã≤÷u J#∞‰õÄeã¨∞ÎOk. `«=∞ =∞#ã¨∞ ‰õΩ^Œ∞@Ѩ_»∞`«∞Ok Jx
''ã¨∂K«#Åhfl JÖÏ¡ÇπÏ Jnè#OÖ’ "å~°∞ K≥Ñʨ ^ŒeKå~°∞.
L<åfl~Ú——149 Jx "åiH˜ K≥ѨC. hˆHO 149. W™ê¡O#∞ J=ÅOaOK«‰Ωõ O_® LO_»\ÏxH˜, W™ê¡O Ѩ@¡ â◊„`«∞`«fiO`À "å~°∞ WÖÏO\˜
`≥Å∞ã¨∞? XHõ"Õà◊ P ã¨∂K«#Å∞ =zÛ _ç=∂O_»∞¡ KÕã¨∞Î<åflˆ~ `«Ñ¨Ê, x[OQÍ qâ◊fiã≤OKÕ L^ÕÌâ◊ºO`À HÍ<ÕHÍ^Œ∞. ZO^Œ∞HõO>Ë
#ѨÊ\˜H© gà◊√¡ =∂„`«O qâ◊fiã≤OKÕ "å~°∞ "åi =∞#ã¨∞Å∞ x~°‡ÅOQÍ ÖË=Ù. J^ŒÖÏ LOz`Õ J^Œ∞ƒù`åÅ∞ KÕã≤ K«∂Ѩ@O,
HÍ~°∞. K«=∞`å¯~åÅ#∞ „Ѩ^Œi≈OK«@O, ã¨∂K«#Å#∞ J=`«iOѨ*ËÜ«∞@O – W=hfl JÖÏ¡ÇπÏ
Jcè+¨ìOÃÑ· P^è•~°Ñ¨_ç =Ù<åfl~Ú. PÜ«∞# QÆ#Hõ HÀi`Õ "åi D HÀÔ~¯#∞ f~°ÛQÆÅ_»∞.
"åi ã¨O^Õâ◊ „Ѩ^è•#"≥∞ÿ# ÉÏ^茺`«#∞ xiÌ+¨ìOQÍ K≥ѨÊ@O nx =ÚM’º^ÕÌâ◊O. 'ã¨á¶ê— Ѩ~°fi`åxfl |OQÍ~°∞ Ѩ~°fi`«OQÍ QÆ#Hõ =∂i¿ãÎ `å=∞O`å qâ◊fiã≤™êÎ=∞x
^≥·=ã¨O^Õâßxfl =∂#"åoH˜ KÕ~°"Õã≤, "åix ã¨<å‡~°æO "≥·Ñ¨Ù‰õΩ Ñ≤Å∞=@O =~°ˆH =∞Hͯ Jqâßfiã¨∞Å∞ K≥ÑÊ≤ #@∞¡ H˘xfl '=Ú~°ûÖò— LÖËY¡ <åÅ ^•fi~å `≥Å∞™ÈÎOk. JÖÏ¡ÇÏπ
„Ѩ=HõΊѨx. JO`«‰õΩ q∞Oz# JkèHÍ~°O "åiH˜ LO_»^Œ∞. XHõ"Õà◊ JOu=∞ gà◊¡ HÀÔ~¯#∞ =∞xflOz ã¨á¶ê Ѩ~°fi`åxfl |OQÍ~°∞ Ѩ~°fi`«OQÍ =∂~°Û@O PÜ«∞#‰õΩ
^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨)ˆH QÆ#Hõ D "Õ∞~°‰õΩ U"≥·<å „Ñ¨`ÕºHõ JkèHÍ~åÅ∞ LO_ç LO>Ë PÜ«∞# Hõ+¨ì`«~°O HÍ^Œ∞. HÍx P `«~°∞"å`« ‰õÄ_® gà◊√¡ qâ◊fiã≤OK«HõáÈ`Õ, ã¨=¸ÅOQÍ
x`«ºO `«#‰õΩ "≥#∞fl^Œ#∞flQÍ xez# `«# Ñ≤#`«O„_ç J|∂ `åeÉò#∞ =Úã≤¡OQÍ `«∞_çzÃÑ>ì|_Õ tHõ∆ giÃÑ· J=`«iã¨∞OÎ k Jx l„|~¸Öò (J֡Ƿ Ï≤ ã¨ûÖÏO) K≥Ñʨ @O`À
=∂~°∞Û‰õΩ<Õ"åˆ~. PÜ«∞# W™ê¡O ã‘fiHõiOKåÅx ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) ZO`«QÍ<À JÖÏ KÕÜ«∞=^ŒÌx =∞Ǩ„Ѩ=HõÎ (ã¨) JÉèíºi÷OKå~°∞ (Wɡfl Hõã‘~ü).
HÍOH˜∆OKå~°∞. HÍx J|∂ `åeÉò‰õΩ P ã¨^Œ∞ƒkú HõÅQÆÖË^Œ∞.
150. ǨÏ$^ŒÜ«∂Å#∞, K«∂ѨÙÅ#∞ „uѨÊ@=∞O>Ë J~°÷O† Jxfl q+¨Ü«∂Å∞ `≥eã≤# g∞^Œ@
146. nxfl|\˜ì É’^èŒÑ¨_Õ^Õq∞@O>Ë, XHõ K«~°º =Å¡ PtOz# „ѨÜ≥∂[#O Hõ<åfl #+¨ìO ‰õÄ_® gà◊√¡ "≥Ú^Œ\ ˜™êi qâ◊fiã≤OKÕO^Œ∞‰õΩ x~åHõiOK«@O =Å¡ "åiH˜ ^Œi„^ŒO
JkèHõOQÍ "å\˜Å∞¡`«∞#flѨC_»∞ P K«~°º ÔQ·H˘#‰õΩO_® LO_»@"Õ∞ =∞Ozk. JO^Œ∞ˆH K«∞@∞ì=Ú\˜ìOk. ã¨`åºã¨`åºÅ#∞, ^èŒ~å‡^èŒ~å‡Å#∞, =∞OpK≥_»∞Å#∞ ѨiH˜OKÕ "åi
=∞ǨÏhÜ«∞ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨Jã¨O) "å~°∞ g∞~°∞ =∞~˘Hõi `«e¡^ŒO„_»∞Å#∞ ^Œ∂+≤Oz qK«Hõ∆}Ï *Ï˝#O H©∆}˜OzOk. JO^Œ∞=Å¡ WHõ g∞^Œ@ ‰õÄ_® "å~°∞ ã¨`åº=∞$`åxfl
g∞ `«e¡ ^ŒO„_»∞ÅÃÑ· ‰õÄ_® ^Œ∂+¨}Ï„™êÎÅ∞ =zÛѨ_»\ÏxH˜ HÍ~°‰õΩÅ∞ J=HõO_»x P™êfikOKÕ J=HÍâßÅ∞ ÖˉõΩO_® áÈÜ«∂~Ú (Wɡfl Hõã‘~ü).
„ѨɒkèOKå~°∞ (ã¨ÇÏ‘ ÇπÏ =Úã≤O¡ : H˜`å|∞Öò D=∂<£). K≥_∞» #∞ ~°∂ѨÙ=∂¿Ñ „Hõ=∞OÖ’,
617 618
6. JÖò J<£P"£∞ =Å"£ J#fl<å
= W*심
q∞T 313 6. JÖò J<£P"£∞ 7=
8= áê~å
111 "Õ∞=Ú "åà◊§ ^ŒQÆæiH˜ ^Œ∂`«Å#∞ "åiÖ’x H˘O^Œ~°∞ =∞i H˘O^Œix
ѨOÑ≤Oz<å,151 =∞$`«∞Å∞ "åi`À "≥∂ã¨Ñ¨ÙK«Û\ÏxH˜ =ÚK«Û@Q˘e¿Ñ
=∂\Ï¡_<ç å,152 ã¨=∞ã¨Î =ã¨∞=Î ÙÅ#∞ "Õ∞=Ú =∂@Å`À „¿Ñ~ˆ Ñ≤ã∞¨ OÎ \Ï~°∞.156 h „ѨÉ∞íè "Õ
"åi Hõà§◊ Z^Œ∞>Ë `≥zÛÃÑ\ì̃<å153 "åà◊√§ QÆ#Hõ `«ÅK«∞‰õΩO>Ë "åÔ~#fl\˜H© JÖÏ
qâ◊fiã≤OK«@=∞<Õk HõÅ¡. XHõ"Õà◊ JÖÏ¡ÇπÏ KÕÜ«∞ÖË~°∞.157 HÍ|\˜ì "åà◊§#∞, "åi
`«e¿ãÎ Jk "Õ~ˆ q+¨Ü∞« O. J~Ú`Õ gà◊§Ö’ HõÅÊ#Å#∞ =^Œe"≥~Úº.
KåÖÏ=∞Ok J*Ï˝#Ѩ٠=∂@Å∞ 113 Ѩ~°Ö’HÍxfl qâ◊fiã≤OK«x "åi
=∂\Ï¡_"Õ åˆ~.154 =∞#ã¨∞Å∞ ^•x"≥Ñ· Ù¨ ‰õΩ "≥ÚQÍæÅh, ^•xx
112 W^Õ q^èOŒ QÍ "Õ∞=Ú „Ѩu „Ѩ=Hõ‰Î Äõ W+¨ìѨ_®Åh, `å=Ú X_çQÆ\ ˜ì# áêáê
l#∞flÅÖ’x Ã+`· å#∞Å#∞, =∞#∞+¨µÅÖ’x ʼnõΩ "å~°∞ ‰õÄ_® X_çQÆ\ÏìÅx ("ås
Ã+·`å#∞Å#∞ â◊„`«∞=ÙÅ∞QÍ KÕâß=Ú.155 =∂Ü≥∂áêÜ«∂Å∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞).158
151. ^Õ=Ù_»∞ ^≥=· ^Œ∂`«Å#∞ ZO^Œ∞‰õΩ kOѨ@O ÖË^∞Œ ? Jx "å~°∞ Ѩ^Õ Ñ¨^Õ „Ѩtflã¨∞<Î åfl~°∞ J^Õq^èOŒ QÍ h=Ù ‰õÄ_® ^è~Œ ‡° q~À^è∞Œ ʼnõΩ =ºuˆ~HõOQÍ ã¨ÇϨ #ã¨~÷ Ú~åºÅ#∞ „Ѩ^iŒ ≈OK«∞.
Hõ^Œ∂! XHõ"Õà◊ ^≥·=^Œ∂`«Å<Õ „Ѩ`«ºHõ∆Ѩ~°z<å "å~°∞ qâ◊fiã≤™êÎ~å? D PÜ«∞`«∞ ^•fi~å J=QÆ`=« ∞ÜÕ∞º =∞~À q+¨Ü∞« "Õ∞q∞@O>Ë Ã+`· å#∞ J#∞Ü«∂Ü«ÚÅ∞
152. =∞~°}˜Oz# "å~°∞ ÖËz =zÛ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) ^Õ=Ùx JOu=∞ „Ѩ=HõÎ Jx ™êHõ∆ º =∞#∞+¨µÖ’¡<Õ Q͉õΩO_® l#∞flÖ’¡ ‰õÄ_® LO\Ï~°∞. D ~Ô O_»∞ =~åæÅÖ’x QÆifi+¨µÅì ∞,
q∞zÛ<å gà◊√¡ #=∞‡~°∞. `«Åa~°∞ã¨∞Å∞, á⁄QÆ~∞° É’`«∞Å∞ Ã+`· å#∞ J_»∞QÆ∞ʼnõΩ =∞_»∞QÆ∞ÖÁ`«∞`Î ∂« ^è~Œ ‡° ã¨O™ê÷Ñ<¨ å
153. "åà◊√¡ =∂\˜=∂\˜H© HÀ~°∞`«∞#fl ã¨∂K«#Å#∞, =∞Ç≤Ï=∞Å#∞ "åi Hõà◊¡ =ÚO^Õ =∂~°æOÖ’ J_»¤O‰õΩÅ∞ ã¨$+≤ìã¨∂Î LO\Ï~°∞.
„áÈQÆ∞KÕã≤<å "å~°∞ qâ◊fiã≤™êÎ~°#fl Éèí~À™ê Ug∞ ÖË^Œ∞. nxH˜ =∞~À ÉèÏ=O Wk: 156. =¸ÅOÖ’ 'Ü«¸Ç‘Ï— J#fl Ѩ^ŒO LѨÜ≥∂yOK«|_çOk. Wk '=ÇπÏÜ«Ú<£— #∞Oz
XHõ"Õà◊ Éèí∂=∞O_»ÅOÖ’x =ã¨∞Î=ÙÅxflO\˜h "åi Z^Œ∞@ fã¨∞‰õΩ=zÛ „Ѩ=HõÎÅ =zÛOk. ~°Ç¨Ï㨺OQÍ K≥¿ÑÊ =∂@#∞ '=ÇπÏÜ«Ú<£— JO\Ï~°∞. JO>Ë D ^Œ∞~å‡~°∞æÅ∞
Ѩ~O° Ѩ~° ã¨`º« |^Œ"ú ∞≥ #ÿ q+¨Ü∞« =∞x "å\˜K`Õ « ™êHõ∆ ºO WÑ≤ÊOz<å "åà◊√¡ qâ◊fiã≤™êÎ~#° fl =∞#∞+¨µÅ#∞, l#∞flÅ#∞ ÃÑ_»„`À=Ѩ\Oì˜ KÕ L^ÕâÌ O◊ `À XO_˘HõiH˜ H˘`«Î H˘`«Î z\ϯÅ∞
Qͺ~°O\© Ug∞ ÖË^Œ∞. W^Õ ÉèÏ"åxflKÕÛ WOH˘Hõ =K«#O ‰õÄ_® Y∞~üP<£Ö’ LOk : <Õ~∞° Ê`«∞O\Ï~°∞. H˘O„Q˘`«Î =ӺǨÅ∞ ~°zã¨∂Î LO\Ï~°∞. =∂Ü«∞ =∂@Å`À U=∂ˆ~Û
''Z=i q+¨Ü∞« OÖ’ h „ѨÉ∞íè =Ù =∂@ x[=∞x ~°∞A=Ù J~ÚáÈ~ÚO^À "åi=ÚO^Œ∞ „Ѩܫ∞`åflÅ∞ KÕã¨∞ÎO\Ï~°∞. g∞~°∞ QÆ=∞xã¨∂Î<Õ LO\Ï~°∞: Ã+·`å#∞ áÈHõ_»Å#∞
Jxfl ~°HÍÅ x^Œ~°≈<åÅ∞ =zÛ<å㨈~ – ÉÏ^è•Hõ~°"≥∞ÿ# tHõ∆#∞ K«qK«∂¿ã=~°‰õÄ "åºÑ≤OѨ*ËÜ«∞@OÖ’ [#∞Å∞ J`«∞º`åûǨxfl „Ѩ^Œi≈™êÎ~°∞. ã¨=∂[OÖ’ K≥_»∞
"å~°∞ qâ◊fiã≤OK«~°∞—— (Ü«¸#∞ãπ – 96, 97). j„Ѷ¨∞QÆu# ÃÑK«ÛiÅ∞¡`«∞Ok.
154. "åi D =∞O‰õΩ`«#"Õ∞ "åiH©–ã¨`«ºã‘fiHÍ~åxH˜ =∞^茺 J_»∞¤QÀ_»QÍ xez=ÙOk.D 157. Ã+·`å#∞ áÈHõ_»Å#∞ J_»∞¤‰õΩx, ã¨=∂[OÖ’ K≥_»∞QÆ∞#∞ ÃÑOz áÈ+≤OKÕ ‰õΩuû`«∞ʼnõΩ
=∞O‰õΩ`«#O, J*Ï˝#O "≥·^˘Åy#@¡~Ú`Õ |Ǩïâß "åiH˜ ã¨`åºã¨`åºÅ∞, Lz`å =Ú‰õΩ„`å_»∞ ayOKÕ â◊H˜Î JÖÏ¡ÇπωõΩ LOk. J~Ú`Õ PÜ«∞# JO^ŒiH© XH˜O`«
#∞z`åÅ∞ J~°O÷ HÍ=K«∞Û. ã¨`º« O J=QÆ`"« ∞≥ #ÿ ѨC_»∞ ^≥=· z`«=Î ∞~Ú`Õ ã¨<å‡~°æ ÉèÏQƺO 'q_»∞Ѩٗ#∞ WKåÛ_»∞. JO^ŒiѨ\Ï¡ ã¨_»eOѨÙÅ "≥·Yix J=ÅOaã¨∂Î L<åfl_»∞.
‰õÄ_® „áêÑ≤ÎOK«=K«∞Û. |Å=O`«OQÍ XHõi ¿ãfiK«Ûù#∞ ǨÏiOK«@O PÜ«∞# q^è•#O HÍ<ÕHÍ^Œ∞. D
155. JOu=∞ ^≥=· „Ѩ=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨Jã¨O)#∞ F^•~°Û_®xH˜ W=fi|_ç# LѨ=∂<åÅÖ’ ''q_»∞Ѩٗ—Ö’x Bz`«ºO, Ѩ~°=∂~°÷O PÜ«∞#ˆH ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞.
Wk ‰õÄ_® XHõ\ ˜. Ü«∞^•~°÷"Õ∞q∞@O>Ë (F =ÚǨÏ=∞‡^£!) WO`«‰õΩ=ÚO^Œ∞ =zÛ# 158. ™ê^è•~°}OQÍ Ñ¨~°Ö’Hõ rq`«O Ѩ@¡ qâßfiã¨O, #=∞‡HõOÖËx "åˆ~ Ã+·`å#∞
„Ѩ=HõÅÎ O^Œ~∂° [#∞Å KÕ`« kèH¯õ iOK«|_®¤~∞° . ÉÏkèOK«|_®¤~∞° . J~Ú#ѨÊ\˜H© "å~°∞ ^Œ∞„¿+Ê~°}ʼnõΩ „ѨÉèÏq`«∞Öˇ·, "å_»∞ Ѩxfl# =ÅÖ’ ^•~°∞}OQÍ z‰õΩ¯‰õΩO\Ï~°∞.
Uq^èŒOQÍ QÆ∞O_≥ x|ƒ~°O`À, ^è≥·~°ºO`À `«=∞ Ѩxx ã¨*Ï=ÙQÍ KÕã¨∞‰õΩ áÈÜ«∂~À D<å_»∞ Z=iÖ’#~Ú`Õ f~°∞Êk#O Ѩ@¡, JHõ¯_» ã¨=∞iÊOK«|_Õ ÖˇHõ¯Å Ѩ@¡
619 620
6. JÖò J<£P"£∞ ==Å"£
W*심
q∞T
J#fl<å 314 6. JÖò J<£P"£∞ 7=
8= áê~å
114 Uq∞\©, <Õ#∞ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ H͉õΩO_® 116 (F „Ѩ=HÍÎ!) Éèí∂q∞ÃÑ· x=ã≤OKÕ
WOH˘Hõ <åºÜ«∞xˆ~`‚ #« ∞ "≥`H« ÍÖÏ? Ü«∞^• JkèHõ ã¨OMϺ‰õΩÅ∞ K≥Ñ≤Ê#@∞¡QÍ h=Ù
~å÷xH˜ PÜ«∞# XHõ ã¨OѨÓ~°‚ „QÆO^ä•xfl g∞ =∞ã¨Å∞‰õΩ<åfl=O>Ë "å~°∞ x#∞fl JÖÏ¡ÇπÏ
=^ŒÌ‰õΩ ѨOÑ≤ L<åfl_»∞. JO^Œe q+¨ =∂~°æO #∞Oz JѨ=∂~°æO Ѩ\ ˜ì™êÎ~°∞.
Ü«∂Å∞ ã¨Ê+¨ìOQÍ qѨÙbHõiOK«|_®¤~Ú. "å~°∞ =\˜ì TǨÏÅ#∞ J#∞ã¨i™êÎ~°∞.
"Õ∞=Ú Z=iH˜ „QÆO^äŒO "˘ã¨QÍ"≥∂ Hˆ =ÅO JOK«<åÅ`À =∂\Ï¡_`» å~°∞.163
"åiH˜, D „QÆO^äOŒ h „ѨÉ∞íè =Ù `«~Ñ° Ù¨¶ 117 `«# ^•iÖ’ #∞Oz ÃÑ_»^•i f¿ã
#∞Oz ã¨`«º ã¨"Õ∞`«OQÍ =zÛO^Œ#fl "åÔ~=~À h „ѨÉ∞íè =Ù‰õΩ ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞. `«#
q+¨Ü«∞O ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞. HÍ|\˜ì (F =∂~°Oæ ÃÑ· #_çK"Õ åÔ~=~À ‰õÄ_® PÜ«∞#‰õΩ
„Ѩ=HÍÎ!) #∞=Ùfi â◊OH˜OKÕ"åiÖ’ ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞.
KÕiáȉõΩ.159 161. ^≥·"å^ÕâßÅ#∞ =∂~°ÛQÆÅ "å_≥=_»∂ ÖË_»∞. ZO^Œ∞HõO>Ë PÜ«∞xfl q∞Oz# â◊H˜Îâße
115 ã¨`«ºO s`åº, <åºÜ«∞O s`åº h [QÆuÖ’ Z=_»∂ ÖË_»∞.
„ѨÉ∞íè =Ù "å‰õΩ¯ ã¨OѨÓ~°"‚ ∞≥ #ÿ k.160 PÜ«∞# 162. JO>Ë ^•ã¨∞Å =∂@Å#∞ q<Õ"å_»∞, "åà◊§ XH˘¯Hõ¯ Hõ^ŒeHõ#∞ HõxÃÑ@∞ì‰õΩx
"å‰õΩ¯Å#∞ =∂~°ÛQÆÅ"å_≥=_»∂ ÖË_∞» .161 L#fl"å_»∞, "åà◊§ QÆ∞O_≥Ö’¡x QÆ∞@∞ì#∞ ã¨~Ú`«O Ziy#"å_»∞ PÜ«∞#. nx„ѨHÍ~°"∞Õ
PÜ«∞# „Ѩun q<Õ"å_»∞, „Ѩun `≥eã≤# PÜ«∞# "åiH˜ „ѨuѶ¨ÅO „Ѩ™êk™êÎ_»∞.
"å_»∞.162 163. Y∞~üP<£ Kå\˜K≥Ñ≤Ê# D ã¨`«ºO Jxfl HÍÖÏÖ’¡#∂, Jxfl Ü«ÚQÍÖ’¡#∂ x["≥∞ÿ#@∞¡
qâßfiã¨O H©∆}˜ã¨∞Î#fl^À "å~°∞ Ã+·`å#∞ =∂Ü≥∂áêÜ«∂ʼnõΩ Ju ã¨∞Å∞=ÙQÍ =∞#O Hõ#∞Q˘O\ÏO. "Õ~˘HõKÀ@ JÖÏ¡ÇπÏ WÖÏ ÃãÅqKåÛ_»∞ : ''(F „Ѩ=HÍÎ!) h=Ù
QÆ∞~°=Ù`«∞<åfl~°∞. W^˘Hõ "åã¨Î=O. ZO`«QÍ HÀi<å giÖ’ KåÖÏ=∞Ok qâ◊fiã≤OK«~°∞—— (Ü«¸ã¨∞Ñ¶π – 103). nxfl|\˜ì
159. „Ѩ=HõÎ (ã¨) #∞ L^ÕÌtOz WÖÏ K≥|∞`«∞#flѨÊ\˜H©, x*ÏxH˜k PÜ«∞# J#∞K«~° É’^èÑŒ _¨ ^Õ qÕ ∞@O>Ë ã¨`º« OÃÑ,· ã¨<å‡~°Oæ ÃÑ· #_çKÕ "å~°∞ ã¨~fi° ^• H˘kÌ=∞O^Õ LO\Ï~°∞.
ã¨=∂*ÏxH˜ KÕÜ«∞|_ç# LѨ^Õâ◊O. `≥eÜ«∞*ËÜ«∞|_ç# q+¨Ü«∂Å#∞ J=∞Å∞KÕÜ«∞ HÍ|\˜ì ã¨`åºã¨`åºÅ#∞ Z#fl_»∂ JkèHõ – JÅÊã¨OYºÅ P^è•~°OQÍ K«∂_»‰õÄ_»^Œ∞.
‰õΩO_® á⁄^ŒÌã¨Î=∂#O ÖËxáÈx q+¨Ü«∂Å "≥#∞Hõ|_ç ‰õÄÑ‘Å∞ ÖÏQÆ∞`«∂ qÅ∞"≥·# ã¨`åºã¨`åºÅ#∞, ^è~Œ å‡^è~Œ å‡Å#∞ ѨiH˜OK«\ÏxH˜ x`«ºO ^Õ=Ù_»∞ „Ѩ™êkOz# „Ѩ=∂}
HÍÖÏxfl áê_»∞ KÕã¨∞‰õΩ<Õ ã¨O^ÕǨÅ ™êfi=ÚʼnõΩ, J#∞=∂<åÅ JÜ«∞ºÅ‰õΩ Wk xHõëêxfl, w@∞~å~Úx P„â◊~ÚOKåe. U^Õx XHõ ^Œ$HõÊ^ä•xfl XHõ ÃÑ^ŒÌ [#
ÃÇÏK«ÛiHõ ÖÏO\˜k. ã¨=¸Ç¨ÏO J#∞ã¨iã¨∞Î#flO^Œ∞# Jk YzÛ`«OQÍ ã¨`«ºO J~Ú LO@∞O^Œ<À, ÖËHõ
160. ã¨=∂Kå~°O, ã¨OѶ¨∞@#Å q+¨Ü«∞OÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ "å‰õΩ¯ ã¨`«º=O`«"≥∞ÿ#kQÍ#∂, XHõ ã≤^•úO`åxfl J=ÅOaOKÕ"å~°∞ H˘kÌ=∞O^Õ L#flO^Œ∞# Jk |Ǩïâß ã¨`«ºO`À
P^ÕâßÅ∞, xˆ~tÌ Hõ xÜ«∞=∂Å q+¨Ü∂« Ö’¡ PÜ«∞# "å‰õΩ¯ ã¨=∞`«fiO`À, ã¨=∞`«∂HõO`À ‰õÄ_»∞‰õΩ#flk HÍ^Œ<À J#∞HÀ=@O á⁄~°ÉÏ@∞. WOHÍ K≥áêÊÅO>Ë k=º Y∞~üP<£Ö’x
‰õÄ_»∞‰õΩ#flkQÍ#∂ LO@∞Ok. PÜ«∞# U P[˝#∞, =∞ˆ~ K«\Ïìxfl „Ѩ*Ï ÉÏǨïà◊ºOÖ’ q=~°}Ï f~°∞#∞|\˜ì ã¨`åºxfl „¿Ñq∞Oz, ã¨<å‡~åæ# #_»∞K«∞‰õΩ<Õ "åi ã¨OYº
„Ѩ"âÕ Ã◊ Ñ\˜<ì å <åºÜ«∞O ^è~Œ å‡Å#∞ ѨÓiÎQÍ ^Œ$+≤Ü
ì ∞« O^Œ∞OK«∞‰õΩx =∞s „Ѩ"âÕ Ã◊ Ñ\Ïì_∞» . `«‰õΩ¯=QÍ<Õ LO@∞Ok. ǨÏnã¨∞ ^•fi~å ‰õÄ_® D q+¨Ü«∂xH˜ ã¨=∞~°÷# Åaè™ÈÎOk.
=∂#= „âıÜ«∞ã¨∞û‰õΩ ^ÀǨÏ^ŒÑ¨_Õ JOâßÅ<Õ PÜ«∞# P^ÕtOKå_»∞. Ö’Hõ"åã¨∞Å JOu=∞ ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨Jã¨O) D q^èŒOQÍ „Ѩ=zOKå~°∞: ''<å J#∞K«~° ã¨=∂[O
Ü≥∞_»Å ǨxHõ~°OQÍ =∂ˆ~ q+¨Ü«∂Å#∞ "åiOKå_»∞. HÍHõáÈ`Õ =∂#=Ù_»∞ `«# (L=∞‡`ü) 73 =~åæÅ∞QÍ peáÈ`«∞Ok. "å\˜Ö’ XHõ¯QÍ<˘Hõ¯ =~°Oæ =∂„`«"∞Õ ã¨fi~åæxH˜
Jq"ÕHOõ =Å¡<À, Ã+`· å#∞ =ÅÖ’ z‰õΩ¯‰õΩ#flO^Œ∞ =Å¡<À D Ü«∞^•~å÷xfl QÆ∞iÎOK«ÖHË õ áÈ`«∞Ok. q∞ye#=hfl #~°HÍxH˜ áÈ`å~Ú—— ã¨fi~°æOÖ’ „Ѩ"ÕtOKÕ P =~°æO ZÖÏ
áÈ`«∞<åfl_»∞. LO@∞O^À K≥|∞`«∂ PÜ«∞# (ã¨) WÖÏ J<åfl~°∞ : ''P =~°æO ##∂fl, <å
621 622
6. JÖò J<£P"£∞ ==Å"£
W*심
q∞T
J#fl<å 315 6. JÖò J<£P"£∞ 7=
8= áê~å
118 Hõ#∞Hõ JÖÏ¡ÇπÏ P^ÕâßÅÃÑ· g∞‰õΩ Ѩ i Kå_» ∞ Hõ ^ •! QÆ ` « º O`« ~ ° O ÖË x
QÆ#Hõ qâßfiã¨=ÚO>Ë JÖÏ¡ÇÏπ ¿Ñ~°∞ 㨇iO Ѩiã≤`÷ ∞« Ö’¡ Jq ‰õÄ_® („áê}~°H}∆õ HÀã¨O
K«|_ç# [O`«∞=Ù =∂O™êxfl u#O_ç.164 x+≤^Œú [O`«∞=ÙÅ∞ ã¨~Ú`«O) g∞HÀã¨O
119 JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞ LK«ÛiOK«|_ç# ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«O J=Ù`å~Ú. "åã¨Î="Õ∞q∞
[O`«∞=Ù =∂O™êxfl g∞~°∞ u#Hõ @O>Ë KåÖÏ=∞Ok U „Ѩ=∂}=¸
áÈ=\ÏxH˜ Jã¨Å∞ HÍ~°}O Uq∞\©? ÖˉΩõ O_®<Õ – `«=∞ HÀiHõÅ P^è•~°OQÍ –
JÖÏ¡ÇπÏ g∞ H˘~°‰õΩ x¿+kèOz# [O`«∞ [#∞Å#∞ ÃÑ_»„`À= Ѩ\ ˜ìã¨∂Î LO\Ï~°∞.
=ÙÅ q=~åÅ#∞165 =ÚO^Œ∞QÍ<Õ ã¨Ê+¨ì xâ◊ÛÜ«∞OQÍ xÜ«∞=∂Å#∞ LÅ¡OѶ≤∞OKÕ
"åix h „ѨÉèí∞=Ù ÉÏQÍ Z~°∞QÆ∞.
„Ñ≤Ü«∞ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å q^è•<åxfl J=ÅOaã¨∞ÎOk—— (J|∂ ^•=Ó^£ : H˜`å|∞ã¨∞û#flÇπÏ–
+¨~Çü ï¨ ã¨∞û#flÇπÏ J^蕺ܫ∞O. ǨÏnã¨∞ <≥O|~°∞ – 4596, ui‡r : H˜`å|∞Öò D=∂<£). 120 g∞~°∞ |Ç≤Ï~°OQÆ áêáêÅ#∂, QÀѨº
164. [O`«∞=Ù#∞ "Õ\Ï_»∞`«∞#flѨC_»∞QÍh, ^•xx l|ÇπÏ KÕã¨∞Î#flѨC_»∞QÍh JÖÏ¡ÇπÏ "≥∞ÿ# áêáêÅ#∞ ‰õÄ_® q_»<å_»O_ç.
<å=∞O QÆ#Hõ LK«ÛiOK«@O [iy LO>Ë P [O`«∞=Ù#∞ xã¨ûOHÀK«OQÍ u#O_ç. áêáêʼnõΩ X_çQÆ>Ëì "åiH˜ Ju `«fi~°Ö’<Õ
J~Ú`Õ P [O`«∞=ÙÅ∞ ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«OQÍ Y~å~°∞ KÕÜ«∞|_ç#"≥· LO_®e. nxfl|\˜ì "å~°∞ KÕã¨∞‰õΩ#fl ^•xH˜ tHõ∆ Ѩ_ç
qk`«=∞ÜÕ∞º^Õ=∞O>Ë +¨sÜ«∞`«∞Ѩ~°OQÍ ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«"≥∞ÿ# J\ì̃ [O`«∞=ÙÅ#∞ l|ÇπÏ f~°∞`«∞Ok.
KÕ¿ã ã¨=∞Ü«∞OÖ’ L^ÕâÌ Ñ◊ Ó¨ ~°fiHõOQÍ JÖÏ¡ÇÏπ ¿Ñ~°∞ (aã≤‡ÖÏ¡ÇÏπ ) 㨇iOK«Háõ È`Õ "å\˜x 121 JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞ 㨇iOK«|_»x
u#@O ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞. J~Ú`Õ l|ÇπÏ KÕ¿ã ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =Úã≤¡O =ºH˜Î JÖÏ¡ÇπÏ [O`«∞=ÙÅ#∞ u#HõO_ç. ZO^Œ∞HõO>Ë Wk
¿Ñ~°∞ LK«ÛiOKå_® ÖË^•? J#fl ã¨Oâ◊Ü«∞O U~°Ê_ç`Õ JѨC_ÕO KÕÜ«∂e? JÖÏO\˜ P*’˝Å¡OѶ¨∞# „H˜OkH˜ =ã¨∞ÎOk.166 g∞`À
Ѩiã≤÷u U~°Ê_ç`Õ JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞ LK«ÛiOz ^•xx u#=K«∞Û. ǨÏnã¨∞ „ѨHÍ~°O "å^Œ∞ÖÏ_»\ÏxH˜ Ã+·`å#∞Å∞ `«=∞
Ǩτ[`ü P~Úëê (~°.J<£Ç¨ ) ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨Jã¨O)#∞ D q^èOŒ QÍ J_çQÍ~°∞: ''[#∞Å∞ q∞„`«∞Å#∞ Lã≤Q˘Å∞Ê`«∞O\Ï~°∞.167
=∂ =^ŒÌ‰õΩ =∂O™êxfl (HÍ#∞HõQÍ) fã¨∞‰õΩ=ã¨∞ÎO\Ï~°∞ ("å~°∞ WѨC_çѨC_Õ W™ê¡O XHõ"Õà◊ g∞~°∞ QÆ#Hõ "åix J#∞ã¨iO
ã‘fiHõiOz# Ñ¨Öˇ¡@∂i "åà◊√¡. W™ê¡O QÆ∞iOz, ^•x É’^èŒ#Å QÆ∞iOz "åiH˜
ѨÓiÎQÍ J=QÍǨÏ# ÖË^Œ∞. HÍ|\˜ì) "åà◊√¡ JÖÏ¡ÇπÏ <å=∂xfl LK«Ûiã¨∞Î<åfl~À ÖË^À Kå~°O>Ë g∞~°∞ ‰õÄ_® JÖÏ¡ÇπωõΩ
=∂‰õΩ `≥b^Œ∞.—— ^•xHÍÜ«∞# (ã¨), ''g∞~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞ LK«ÛiOz u#O_ç—— Jx ã¨ÇϨ =~°∞eÎ fl HõeÊOz#"å~°∞ (=Ú„+≤‰Ωõ ¯Å∞)
„ѨɒkèOKå~°∞ (ã¨Ç‘ÏÇπÏ |∞MÏs – [cǨÏ`«∞Öò P~åa J^蕺ܫ∞O. ǨÏnã¨∞ J~ÚáÈ`å~°∞ (*Ï„QÆ`«Î!).
<≥O.5507). JO>Ë ã¨OkQÍúxH˜ Ö’<≥·# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ D '~å~Úf— LOk. U q∞#Ǩ q∞ye#=hfl ǨÏÖÏÖò (^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O)QÍ Ñ¨iQÆ}O˜ K«|_»`å~Ú. WkÖÏ=ÙO_»QÍ
[O`«∞=Ù<≥·<å 'aã≤‡ÖÏ¡ÇπÏ— Jx ѨeH˜ u#=K«Û#flk nx =∞`«Å|∞ ZO`«=∂„`«O x+≤^Œú (ǨÏ~å"£∞) [O`«∞=ÙÅ∞ ‰õÄ_® J`«º=ã¨~° Ѩiã≤÷uÖ’ – „áê}O HÍáê_»∞HÀ=
HÍ^Œ∞. =Úã≤¡OÅ =∞O_ôÅÖ’, =Úã≤¡OÅ ^Œ∞HÍ}ÏÅÖ’ J=∞‡|_Õ =∂Oã¨O ǨÏÖÏÖò \ÏxH˜ – ^èŒ~°‡ ã¨=∞‡`«=∞=Ù`å~Ú.
=∂Oã¨O J~Ú LO@∞O^Œ#fl ÉèÏ=O nx^•fi~å ã¨∞Êùi™ÈÎOk. XHõ"Õà◊ D =∂Oã¨O
166. JO>Ë ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«"∞≥ #ÿ U [O`«∞=Ù<≥<· å l|ÇπÏ KÕã∞¨ #Î flѨC_»∞ ÖË^• "Õ\Ï_»∞`«∞#flѨC_»∞
Ѩ@¡ ‰õÄ_® ã¨O^ÕǨÏO Hõey`Õ, u<Õ@ѨC_»∞ 'aã≤‡ÖÏ¡ÇπÏ— ѨeH˜ u<åe. L^ÕÌâ◊ºÑ¨Ó~°fiHõOQÍ JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞ ѨiîOK«HõáÈ`Õ Jk J^èŒ~°‡OQÍ, ^≥·"å[˝#∞
165. "å\˜ q=~åÅ∞ D ã¨∂~åÖ’<Õ ~åÉ’`«∞<åfl~Ú. WkQÍHõ W`«~° ã¨∂~åÅÖ’, ǨÏnã¨∞Å kèHõ¯iOK«@OQÍ Ñ¨iQÆ}˜OK«|_»∞`«∞Ok. Ǩτ[`ü Wɡfl JÉσãπ (~°l) ‰õÄ_® W^Õ
Ö’#∂ x+≤^Œú [O`«∞=ÙÅ q=~åÅ∞ =KåÛ~Ú. P xs‚`« ǨÏ~å"£∞ [O`«∞=ÙÅ∞ q^èŒOQÍ q=iOKå~°∞. PÜ«∞# (~°l) WÖÏ J<åfl~°∞: ''=∞~°záÈ~Ú#"å_»∞
623 624
6. JÖò J<£P"£∞ ==Å"£
W*심
q∞T
J#fl<å
122 =∞$`«∞_»∞QÍ L#fl XHõ =ºH˜ÎH˜
"Õ∞=Ú rq`«O „Ѩ™êkOz, J`«xH˜ *’ºu
<˘ã¨QÆQÍ, ^•xx ѨÙK«∞Û‰õΩx J`«#∞
[#∞Å =∞^茺 ã¨OK«iã¨∞Î<åfl_»∞. WÖÏO\˜
=ºH˜,Î Hõ\H˜ õ pHõ@Ö¡ ’ ‰õÄ~°∞‰õΩáÈ~Ú "å\˜
#∞O_ç U=∂„`«O |Ü«∞@Ѩ_»ÖËx =ºH˜Î
ÖÏO\˜"å_®?168 W^Õ q^èŒOQÍ ã¨`«º
u~°™ê¯~°∞ʼnõΩ "åi Ѩ#∞Å∞ "åiÔHO`À
JO^Œ"∞≥ #ÿ qQÍ `À™êÎ~Ú.
áêáê`«∞‡_»∞QÍ Ñ¨iQÆ}˜OK«|_»_»∞.—— W=∂"£∞ |∞MÏs Jaè=∞`«O ‰õÄ_® W^Õ. ǨÏ#Ѷ‘
ѨO_ç`«∞Å ^Œ$HõÊ^äŒO ‰õÄ_® W^Õ. HÍx W=∂"£∞ ëêѶ¨~Ú Jaè„áêÜ«∞O `«kƒù#flOQÍ
LOk. Ô~O_»∞ Ѩiã≤÷`«∞Ö’¡#∂ – J`«_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞#∞ LK«ÛiOK«@O
=∞~°záÈ~Ú<å, ÖËHõ L^ÕâÌ º◊ ѨÓ~°fiHõOQÍ LK«ÛiOK«Háõ È~Ú<å – =Úã≤O¡ KÕ`« l|ÇπÏ
KÕÜ«∞|_ç# [O`«∞=Ù ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«"Õ∞#x W=∂"£∞ ëêѶ¨~Ú Jaè„áêÜ«∞Ѩ_®¤~°∞.
167. Ã+·`å<£ `«# J#∞OQÆ∞ J#∞K«~°∞Å ^•fi~å, ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å ^•fi~å "åºÑ≤OѨ*Ëã≤#
^Œ∞„+¨ÊKå~°O Wk: ''D =Úã≤¡OÅ∞ ^Õ=Ù_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ l|ÇπÏ KÕã≤# (JO>Ë =∞$`«)
[O`«∞=ÙÅ#∞ ǨÏ~å"£∞ (x+≤^OúŒ )QÍ „ѨH\õ O˜ z, `å=Ú l|ÇπÏ KÕã#≤ "å\˜x ǨÏÖÏÖò
(^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O)QÍ Y~å~°∞ KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. WÖÏ KÕã∂¨ Î ÃÑQ· Í `å=Ú JÖÏ¡ÇÏπ #∞ #"Õ∞‡"åà◊§O
Jx K≥ѨC‰õΩO@∞<åfl~°∞.—— nxH˜ ["å|∞QÍ JÖÏ¡ÇπÏ U=∞<åfl_»O>ˆ g∞~°∞ P
=∂Ü«∞Å=∂i Ã+·`å<£ =∞iÜ«Ú J`«x ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å ^Œ∞„¿+Ê~°}ʼnõΩ Ö’#∞HÍHõO_ç.
l|ÇπÏ KÕÜ«∞‰õΩO_®<Õ K«zÛáÈ~Ú# [O`«∞=ÙÅÃÑ· JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞ LK«ÛiOѨ|_»Hõ
áÈ=@O =Å¡ "å\˜x u#@O ǨÏÖÏÖò (^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«O) HÍ*ÏÅ^Œ∞ (J~Ú`Õ
ã¨=Ú„^ŒOÖ’x =∞$`« [O`«∞=ÙÅ#∞ =∂„`«O u#=K«∞Û).
168. D PÜ«∞`«∞Ö’ JÖÏ¡ÇÏπ Jqâßfiã≤x =∞$`«∞x (xs˚q)QÍ#∂, qâßfiã≤x „|uH˜L#fl"åx
(ã¨rq)QÍ#∂ Jaè=i‚OKå_»∞. ZO^Œ∞HõO>Ë Jqâßfiã≤ ZšѨC_»∂ Jqâßfiã¨=∞<Õ
JO^èŒHÍ~° Ö’Ü«∞Ö’¡ `«KåÛ_»∞`«∂, "å\˜#∞O_ç |Ü«∞@Ѩ_»ÖˉõΩO_® LO\Ï_»∞.
`«`Ê« eù `«OQÍ J`«_∞» q<åâßxH˜, Ѩ~åÉè"í åxH˜ QÆ∞~°=Ù`å_»∞. HÍQ͆ qâßfiã≤ ǨÏ$^ŒÜ∂«
xH˜ JÖÏ¡ÇπÏ D=∂<£ (qâßfiã¨O) ^•fi~å r=O áÈ™êÎ_»∞. `«^•fi~å J`«xH˜ r=#
=∂~åæÅ∞ ã¨Ê+¨ìOQÍ HõxÑ≤™êÎ~Ú. `«#‰õΩ ™êѶ¨Åº ÉèÏQƺO ÅaèOKÕ ÉÏ@Ö’ J`«_»∞
#_»záÈ`å_»∞. D q+¨Ü«∞"Õ∞ „H˜Ok PÜ«∞`«∞ÅÖ’ ‰õÄ_® K≥ѨÊ|_çOk : ''JÖÏ¡ÇπÏ
qâ◊fiã≤Oz# "åiH˜ ã¨O~°Hõ∆‰õΩ_»∞. PÜ«∞# "åix pHõ@¡Ö’ #∞Oz "≥Å∞QÆ∞ Ö’xH˜
625
316 6. JÖò J<£P"£∞ 7=
8= áê~å
123 W^Õ q^èOŒ QÍ "Õ∞=Ú „Ѩu Ѩ@} ì O
Ö’#∂ JHõ¯_ç ã¨~åÌ~∞° Å<Õ JѨ~å^è•Å‰õΩ
X_çQ>Æ "ìË å~°∞QÍ KÕâß=Ú – JHõ¯_» "å~°∞
`«=∞ Ѩ<åflQÍÅ∞ Ѩ#fl\ÏxH˜!169 "åã¨"Î å
xH˜ "å~°∞ `«=∞#∞ `å"Õ∞ =OzOK«∞‰õΩO
@∞<åfl~°∞. HÍx "åiH˜ P ã¨OQÆu
`≥eÜ«∞@O ÖË^∞Œ .170
124 "åi =^ŒÌ‰õΩ U^≥·<å ã¨∂K«# =zÛ
#ѨC_»∞, ''^≥·=„Ѩ=HõÎʼnõΩ W=fi|_ç#^Õ
=∂‰õÄ W=fi|_»#O`«=~°‰õÄ171 "Õ∞=Ú
fã¨∞‰õΩ=™êÎ_»∞. HÍQ͆ Jqâßfiã¨∞Å ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞ Ã+·`å#∞Å∞. "åà◊√¡ Jqâßfiã¨∞Å#∞
"≥Å∞QÆ∞Ö’ #∞Oz pHõ@¡Ö’xH˜ fã¨∞‰õΩáÈ`å~°∞—— (JÖò |Y~° – 257). ''D Ô~O_»∞
=~åæÅ "åi LѨ=∂#O Wk : XHõ_∞» QÆ∞_ç"¤ å_»∞, K≥q\˜"å_»∞. =∞~˘Hõ_∞» Hõà√◊ #¡ fl"å_»∞,
q#QÆeˆQ"å_»∞. "åi^ŒÌ~°∂ ã¨=∂#∞Ö∫`å~å?—— (Ǩ˙^£ – 24).
''JO^èŒ∞_»∞, K«∂_»QÆeˆQ"å_»∂ ã¨=∂#∞Å∞ HÍÖË~°∞. JO^èŒHÍ~åÅ∂–HÍOu XHõ\ ˜
HÍÖË=Ù. K«Å¡^Œ<åxflKÕÛ h_» – =∞Å=∞ÖÏ =∂_ÕÛ ZO_® XˆH q^èŒOQÍ LO_»=Ù.
„|uH˜ L#fl"å~°∂ – K«xáÈ~Ú#"å~°∂ ã¨=∂#∞Å∞ HÍÖË~°∞—— (á¶êu~ü :19–22).
169. PÜ«∞`«∞Ö’ 'JHÍa~°— Jx LOk. Wk 'JH±|~ü—‰õΩ |Ǩï=K«#O. JO>Ë 'ÃÑ^ŒÌ"å~°∞—
Jx J~°÷O. WHõ¯_» ÃÑ^ŒÌ"å~°O>Ë Jqâßfiã¨∞Å, Jq^èÕÜ«ÚÅ ã¨~åÌ~°∞Å∞ Jx ÉèÏ=O.
ZÅ¡ÑC¨ _»∂ gàı§ „Ѩ=HõÅÎ , ã¨`º« ã¨O^Õâ‰◊ Ωõ Å =∂~°Oæ Ö’ „Ѩ^•è # J=~À^èOŒ QÍ LO\Ï~°∞.
™ê=∂#º [#∞Å∞ ˆH=ÅO D 'JÜ«∞º"å~°¡— "≥#Hõ LO\Ï~°∞. JO^Œ∞ˆH WHõ¯_»
[#™ê=∂<åºxfl QÆ∞iOz „Ѩ™êÎqOK«‰õΩO_® D JÜ«∞º"å~°¡<Õ „Ѩ`ÕºHõOQÍ „Ѩ™êÎqO
K«@O [iyOk. JnQÍHõ WÖÏO\˜ "åà◊√¡ ™ê^è•~°}OQÍ JkèHÍ~° =∞^•O^èŒ∞Å∞,
Pã‘Î JO`«ã¨∞ÎÅ∞ Hõey=ÙO_Õ |_®~ÚHÀ~°∞Å∞ J~Ú LO\Ï~°∞. ã¨=∂[OÖ’ `«=∞
'„Ѩ`ÕºHõ „ѨuѨuΗ ã¨=∞ã≤áÈÜÕ∞ÖÏ KÕ¿ã U ã¨`«º^èŒ~°‡ L^Œº=∞O "≥Ú^ŒÖˇ·<å ^•xfl
PkÖ’<Õ J}z"ÕÜ«∞\ÏxH˜ Ѩ_»~åxáê@∞¡ Ѩ_»`å~°∞. ^Œ∞+¨ìѨ<åflQÍÅ∞ Ѩ#∞fl`å~°∞.
(D JOâ◊"Õ∞ ã¨ÉÏ ã¨∂~åÖ’x 31–33 PÜ«∞`«∞ÅÖ’, AMò~°∞Ѷπ ã¨∂~åÖ’x 23=
=K«#OÖ’, #∂ÇπÏ ã¨∂~åÖ’x 22= "åHõºOÖ’ ‰õÄ_® K«iÛOK«|_çOk).
170. JO>Ë "åi ‰õΩ\˜Å hu Ü≥ÚHõ¯ K≥_»∞ Ѩ~°º=™ê#O, "åi J#∞OQÆ∞ J#∞K«~°∞Å
áêѨO ‰õÄ_® "åà◊§ <≥ugÎ ∞^Õ Ñ¨_∞» `«∞Ok. (=∞ixfl q=~åÅÔH· J<£H|õ ∂`ü ã¨∂~åÖ’x
13= PÜ«∞`«∞#∞, J<£ #ÇπÏ¡ ã¨∂~åÖ’x 25= PÜ«∞`«∞#∞ ‰õÄ_® K«∂_»O_ç).
626
6. JÖò J<£P"£∞ ==Å"£
W*심
q∞T
J#fl<å 317 6. JÖò J<£P"£∞ 7=
8= áê~å
qâ◊fiã≤OKÕkÖË^Œ∞—— Jx "å~°∞ JO\Ï~°∞. 127 "åi H˘~°‰õΩ "åi „ѨÉèí∞=Ù =^ŒÌ
`«# ^Ò`åºxfl Z=iH˜ JO^Œ*ËÜ«∂Ö’172 âßOu xÅÜ«∞O LOk. "åi =∞Oz
JÖÏ¡ÇπψH ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞. Ju `«fi~°Ö’<Õ Ñ¨#∞Å =¸ÅOQÍ175 JÖÏ¡ÇπÏ "åiH˜
JѨ~å^èŒ∞Å∞ JÖÏ¡ÇπÏ =^ŒÌ‰õΩ KÕ~°∞‰õΩx ~°H‰∆õ Ωõ xQÍ xÅ∞™êÎ_∞» .
Ѩ~åÉèí"åhfl, `«=∞ ^Œ∞+¨ìѨ<åflQÍʼnõΩ 128 JÖÏ¡ÇπÏ "å~°O^Œih ã¨g∞HõiOKÕ
QÍ#∞ Hõiî<åu Hõiî#"≥∞ÿ# tHõ∆#∞ J#∞Éèí
q™êÎ~∞° . ~ÀA, ''F l<åfl`«∞ =sæÜ«ÚÖÏ~å! g∞~°∞
=∞#∞+¨µÖ’¡x KåÖÏ=∞Okx g∞"å~°∞QÍ
125 Hõ#∞Hõ JÖÏ¡ÇπÏ, `å#∞ ã¨<å‡~°æ KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl~°∞——176 Jx JO\Ï_»∞. JѨC_»∞
ÉèÏQƺO „Ѩ™êkOK«^ŒÅz# =ºH˜Î "åi`À ã¨O|O^è•Å∞ ÃÑ@∞ì‰õΩx L#fl
ǨÏ$^ŒÜ«∂xfl W™ê¡O H˘~°‰õΩ qѨC`å_»∞. =∞#∞+¨µÅ∞ WÖÏ JO\Ï~°∞: ''=∂ „ѨÉèí∂!
JÖψQ `å#∞ JѨ=∂~åæ# =kÖËÜ«∞ "Õ∞=Ú XO_˘Hõi ^•fi~å ÅaÌ á⁄Ok#
^ŒÅz# =ºHÎ̃ ǨÏ$^ŒÜ«∂xfl PHÍâßxÔHˆH¯ ã¨OQÆu x["Õ∞.177 Z@ìˆHʼnõΩ h=Ù =∂
"åxÖÏQÍ173 ‰õΩOzOѨ*Ë™êÎ_»∞. D
q^èŒOQÍ JÖÏ¡ÇπÏ qâ◊fiã≤OK«x "åiH˜ ‰õÄ~°∞‰õΩáÈÜÕ∞ÖÏ KÕ™êÎ_»∞. PÜ«∞`«∞Ö’ 'i*òãπ— J<Õ Ñ¨^ŒO „ѨÜ≥∂yOK«|_çOk.
=∂e<åºxfl JO@QÆ_`» å_»∞.174 i*òû JO>Ë =∂e#ºO, Jâ◊√^Œú`«, tHõ∆, Ã+·`å<£ Ñ‘_»# J#fl J~å÷Å∞ =™êÎ~Ú.
175. JO>Ë „áêѨOzHõ rq`«OÖ’ u~°™ê¯~°O, =∂~°æ„Éèí+¨ì`«, JѨ=∂~åæÅ #∞Oz `«=∞#∞
126 W^Õ h „ѨÉèí∞=Ù Ü≥ÚHõ¯ HÍáê_»∞‰õΩx ~°∞A=∂~°æOÃÑ· Ѩܫ∞xOz# qâßfiã¨∞ʼnõΩ Ѩ~°Ö’Hõ rq`«OÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ
~°∞A=∂~°æO. LѨ^Õâßxfl ã‘fiHõiOKÕ"åi âßOu xÅÜ«∂xfl ˆH\Ï~Ú™êÎ_»∞. "åiѨ@¡ JÖÏ¡ÇπÏ „Ѩã¨#∞fl_»=Ù`å_»∞. "åix
HÀã¨O "Õ∞=Ú D PÜ«∞`«∞Å#∞ ã¨Ê+¨ìOQÍ Jq∞`«OQÍ W+¨ìѨ_»`å_»∞. "åiH˜ JO_»QÍ xÅ∞™êÎ_»∞.
q_»=∞~°z K≥áêÊ=Ú. 176. JO>Ë =∂#=ÙÖ’¡x XHõ ÃÑ^ŒÌ =~åæxfl g∞~°∞ ã¨<å‡~°æO #∞Oz `«Ñ≤ÊOz g∞
171. JO>Ë `«=∞ =^Œ‰Ì Ωõ ‰õÄ_® l„|~¸Öò =O\˜ ^≥=· ^Œ∂`«Å∞ ~å"åe, `«=∞‰õΩ ^≥=· „Ѩ=HÍÎ J#∞Ü«∂Ü«ÚÅ∞QÍ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. D q+¨Ü«∞"Õ∞ JÖÏ¡ÇπÏ Ü«∂ã‘<£ ã¨∂~åÖ’ ‰õÄ_®
Ѩ^Œq`À ã¨`«¯iOKåe J#flk "åi =∂@Ö’¡x JO`«~å~°÷O. „Ѩ™êÎqOKå_»∞. PÜ«∞# WÖÏ ÃãÅqKåÛ_»∞: ''F P^ŒO ã¨O`«u"å~°ÖÏ~å! Ã+`· å#∞#∞
172. „Ѩ=HõQÎ Í Z=ix Z#∞flHÀ"åÖ’, D QÆ∞~°∞`«~° ÉÏ^躌 `«#∞ x~°fiiÎOKÕ Ü≥∂Qƺ`« Z=iÖ’ ѨÓlOK«=^ŒÌh, "å_»∞ g∞‰õΩ |Ç≤Ï~°OQÆ â◊„`«∞=h, g∞~°∞ <å ^•ã¨ºO =∂„`«"Õ∞
LO^À JÖÏ¡ÇπωõΩ ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞. ZO^Œ∞HõO>Ë PÜ«∞# q"ÕHõã¨OѨ#∞fl_»∞. JO^Œ∞ˆH KÕÜ«∂Åh, W^Õ ã¨Ô~·# =∂~°æ=∞h <Õ#∞ g∞‰õΩ `åH©^Œ∞ KÕÜ«∞ÖË^•? D Ã+·`å#∞
PÜ«∞# =∞Hͯ֒x JkèHÍ~° =∞^•O^è∞Œ ʼnõΩ |^Œ∞Å∞ J|∞ÌÖÏ¡ÇÏπ Pq∞<å ^ŒOѨ`∞« ʼnõΩ g∞Ö’x XHõ ÃÑ^ŒÌ =~åæxfl ÃÑ_»„`À= Ѩ\ ˜ìOKå_»∞. J~Ú<å g∞~°∞ „QÆÇ≤ÏOK«ÖËHõ
Hõey# Ѩل`«~°`åflxfl, "≥Ú^Œ\ ˜ #∞OKÕ J<å^èŒÅ‰õΩ JÉèÏQÆ∞ºÅ‰õΩ, JQÆ`«ºÑ¨~°∞ʼnõΩ áÈÜ«∂~å?—— (Ü«∂ã‘<£ : 60 – 62).
ÃÑxflkèÖÏ xez# x~å_»O|~° rqx „Ѩ=HõÎQÍ xÜ«∞q∞OKå_»∞. 177. WO`«H© l#∞flÅ∞–=∂#=ÙÅ∞ XO_˘Hõi ^•fi~å á⁄Ok# ÅaÌ Uq∞\©? nxH˜ Ô~O_»∞
173. JO>Ë =∞x+≤ ZO`«QÍ |ÖÏxfl ‰õÄ_»QÆ@∞ìH˘x „Ѩܫ∞uflOz<å PHÍâßÅÃÑ·H˜ ZÖÏ ÉèÏ"å~å÷Å∞ K≥ѨÊ|_®¤~Ú. XHõ\ ˜ : l#∞flÅ∞ =∂#=ÙÅ ^•fi~å ÅaÌ á⁄O^Œ_»=∞O>Ë
ZHõ¯ÖË_À JÖψQ =∞#ã¨∞Å∞ ‰õΩOzOK«∞‰õΩáÈ~Ú# =º‰õΩÅÎ Ö’ UHõ^"·≥ å~å^è#Œ (`ÒÇ‘Ï^£) "å~°∞ =∂#=Ùefl `«=∞ J#∞Ü«∂Ü«ÚÅ∞QÍ KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl~°∞. "åi^•fi~å `«=∞ L^ÕâÌ ßºÅ#∞
qâßfiã¨O (D=∂<£) *Á~°|_»ÖË=Ù. XHõ"Õà◊ JÖÏ¡ÇπÏ "åi ǨÏ$^ŒÜ«∞ Hõ"å\ÏÅ#∞ <≥~"° ~Õ ∞° Û‰õΩ<åfl~°∞. =∂#=ÙÅ∞ l#∞flÅ ^•fi~å ÅaÌá⁄O^Œ_=» ∞O>Ë J~°O÷ – Ã+`· å#∞Å∞
`≥i¿ãÎ Jk "Õˆ~ q+¨Ü«∞O. K≥_»∞ Ѩ#∞Å#∞ =∞#∞+¨µÅ‰õΩ JO^Œ"≥∞ÿ#qQÍ, =∞<ÀǨÏ~°"≥∞ÿ#qQÍ JxÑ≤OKÕÖÏ
174. JO>Ë ^Õ=Ù_»∞ "åi =∞#ã¨∞Å#∞ ‰õΩOzOѨ*ãË #≤ >Ë,¡ "åix u~°™ê¯~° ÉèÏ=Ѩ٠~˘K«∞ÛÖ’ KÕâß~°∞. `«`«Êùe`«OQÍ =∞#∞+¨µÅ∞ "å\˜"≥·Ñ¨Ù‰õΩ "åº"≥∂Ç≤Ï`«∞Öˇ·, P ~°™ê™êfi^Œ#Ö’
627 628
6. JÖò J<£P"£∞ ==Å"£
W*심
q∞T
J#fl<å 318 6. JÖò J<£P"£∞ 7=
8= áê~å
HÀã¨O x~å÷iOz# QÆ_»∞=Ù‰õΩ178 "Õ∞=Ú 130 F l<åfl`«∞ =∞iÜ«Ú =∂#=
KÕ~°∞‰õΩ<åfl=Ú.—— JѨC_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ WÖÏ =sæÜ«ÚÖÏ~å! Uq∞\©, <å P^ÕâßÅ#∞
JO\Ï_»∞ : ''WHõ #~°Hõ"Õ∞ g∞ JO^Œi g∞‰õΩ q_»=∞~°z K≥¿ÑÊ, D<å\˜ D k#O
x"å㨠ã¨Å÷ O. JO^Œ∞Ö’<Õ g∞~°∞ HõÅHÍÅO QÆ∞iOz q∞=∞‡efl ÃÇÏK«ÛiOKÕ „Ѩ=HõÎÅ∞
Ѩ_ç LO\Ï~°∞. J~Ú`Õ JÖÏ¡ÇÏπ U^Œ~Ú<å ã¨fiÜ«∞OQÍ g∞#∞O_Õ g∞ =^ŒÌ‰õΩ
`«e¿ãÎ Jk "Õˆ~ q+¨Ü«∞O——179 xã¨ûO ~åÖË^•?181 (Jx JÖÏ¡ÇπÏ `«~°Ñ¶¨Ù#
^ÕÇϨ OQÍ h „ѨÉ∞íè =Ù q"ÕHõ ã¨OѨ#∞fl_»∞, „ѨtflOK«|_ç#ѨC_»∞), ''J=Ù#∞ =KåÛ~°∞.
*Ï˝#=O`«∞_»∞. =∂‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ ã¨fiÜ«∞OQÍ "Õ∞"Õ∞
129 D q^èŒOQÍ H˘O^Œ~°∞ ^Œ∞~å‡ ™êHõ∆ ºq∞ã¨∞Î<åflO—— Jx JO\Ï~°∞.
~°∞æÅ#∞ (HÍѶ≤~°¡#∞) "Õ∞=Ú – "å~°∞ „áêѨOzHõ rq`«O "åix "≥∂™êxH˜ QÆ∞i
KÕã¨∞‰õΩ#fl Hõ~°‡Å HÍ~°}OQÍ – =∞i KÕã≤Ok. `å=Ú u~°™ê¯~°∞ÅÜ«∂º=∞#fl
H˘O^ŒiH˜ ã¨xflÇ≤Ï`«∞Å∞QÍ KÕ™êÎ=Ú.180 ã¨OQÆux QÆ∞iOz "å~°∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ
z‰õΩ¯‰õΩáÈÜ«∂~°∞. Ô~O_À J~°÷O : Ã+·`å#∞Å, l<åfl`«∞Å ^•fi~å '*’㨺O— ~°∂ѨOÖ’ ™êHõ∆ ºq∞™êÎ~∞° .182
"åºÑ≤OѨ*ËÜ«∞|_Õ q+¨Ü«∂Å#∞ =∞#∞+¨µÅ∞ x[=∞x ^èŒ$gHõiã¨∂Î, "å\˜x
J#∞ã¨iOK«™êQÍ~°∞. D q^èOŒ QÍ l<åfl`«∞Å∞ =∞#∞+¨µÅ#∞ Jq"Õ‰Ωõ efl KÕã,≤ "åix ã¨Ç¨Ü«∞‰õΩÅ∞QÍ KÕâß"≥∂ J^Õq^èŒOQÍ ^Œ∞~å‡~°∞æŠѨ@¡ =º=Ǩ~°O KÕ™êÎ=Ú. JO>Ë
`«=∞ ™êfi~°÷„ѨÜ≥∂[<åÅ HÀã¨O "å_»∞‰õΩ<åfl~°∞. WHõ =∞#∞+¨µÅ∞ l<åfl`«∞Å ^•fi~å XHõ ^Œ∞~å‡~°∞æ}˜‚ =∞~À ^Œ∞~å‡~°∞æxH˜ JѨÊy™êÎ=Ú. ^Œ∞~å‡~°∞æÖ’¡ XHõ_»∞ WOH˘Hõ_çÃÑ·
á⁄Ok# ÅaÌ Uq∞@O>Ë l<åfl`«∞Å∞ K≥¿ÑÊ HõÅ¡ÉÁe¡ Hõ|∞~°¡#∞ qx =∂#=ÙÅ∞ „ѨfHÍ~°O f~°∞Û‰õΩO@∂ LO\Ï_»∞.
H˘O^Œ~°∞ P#O^ŒO`À Ѩ~°=tOz áÈÜÕ∞"å~°∞. =∞iH˘O^Œ~°∞ *’ºu+¨µºÅ∞, 181. ^≥=· ^Ò`«ºO (i™êÅ`ü), „Ѩ=HÍΠѨ^qŒ (#|∞=fi`ü) q+¨Ü∞« OÖ’ l<åfl`«∞Å∞ =∂#=Ù
™ÈkK≥¿ÑÊ"å~°∞ D =∂@Å#∞ `«=∞ „áêѨOzHõ „ѨÜ≥∂[<åÅ HÀã¨O LѨÜ≥∂yOK«∞ ʼnõΩ Ö’|_ç L<åfl~°∞. l<åfl`«∞ÅÖ’ "Õ~∞° QÍ ^≥=· „Ѩ=HõÅÎ ∞ ~åÖË^∞Œ . J~Ú`Õ ^≥=· „Ѩ=HõÅÎ
‰õΩ<Õ"å~°∞.
ã¨O^Õâßxfl `«=∞ =~åæxH˜ JO^Œ*ãË ,≤ "åix "Õ∞ÖÁ¯e¿Ñ "å~°∞ l<åfl`«∞ÅÖ’ LO\Ï~°∞.
178. JO>Ë „áêѨOzHõ rq`«OÖ’ "Õ∞=Ú x~åHõiã¨∂Î LO_Õ f~°∞Êk#O Z@ìˆHʼnõΩ J~Ú`Õ =∞#∞[ *ÏuHõ<åfl =ÚO^Œ∞ #∞OKÕ l#∞flÅ LxH˜ LO_»@O =Å¡ "åi
~å<Õ=zÛOk. ^•xH˜ ã¨=∂^è•#OQÍ JÖÏ¡ÇπÏ, ''=∞Ô~·`Õ #~°HÍyflH˜ PǨïu J=O_ç. =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO HÀã¨O ‰õÄ_® "åiÖ’ #∞Oz „Ѩ=HõÎ L^ŒƒùqOz LO_»=K«∞Û,
J^Õ g∞‰õΩ `«y# ™ê÷#O—— Jx JO\Ï_»∞.
J@∞Ñ≤=∞‡@ P^ŒO (J֡Ƿ Ï≤ ã¨ûÖÏO) „ѨÉqíè Oz# `«~∞° "å`« l#∞flÅ∞ =∂#= „Ѩ=HõÅÎ ‰õΩ
179. Jqâßfiã¨∞Å#∞ âßtfi`«"≥∞ÿ# #~°Hõ tHõ∆‰õΩ QÆ∞iKÕÜ«∂Å#fl^Õ ^Õ=Ùx „Ѩ}ÏoHõ. k=º Ö’|_ç =∞ã¨Å∞‰õΩx LO\Ï~°#fl ÉèÏ=# ‰õÄ_® LOk. "≥Ú`«gÎ ∞‡^Œ JOu=∞ ^≥=· „Ѩ=HõÎ
Y∞~üP<£Ö’ =∂\˜=∂\˜H© PÜ«∞# D Ѩi}Ï=∂xfl „Ѩ™êÎqã¨∞<Î åfl_»∞. D q+¨Ü∞« OÖ’ (ã¨Jã¨O) QÍi ã¨O^Õâ◊O =∂#=ÙÅ∞, l#∞flÅO^Œih L^ÕÌtOzO^Œ#fl q+¨Ü«∞OÖ’
Z=~°∂ ã¨OkQÍúxH˜ Ö’#∞ HÍ#=ã¨~O° ÖË^∞Œ . PÜ«∞# u~°∞QÆ∞ÖËx JkèHÍ~°O HõÖ"å_»∞. =∞@∞‰õΩ ã¨O^ÕǨxH˜ P™ê¯~°O ÖË^Œ∞.
PÜ«∞# U ã¨=∞Ü«∞OÖ’#~Ú<å, U JѨ~åkè#~Ú<å #~°HõO #∞Oz |Ü«∞\˜H˜
fÜ«∞^Œe¿ãÎ, fÜ«∞QÆÅ_»∞ ‰õÄ_®. PÜ«∞xfl D x~°‚Ü«∞O ÔQ·H˘#‰õΩO_® J_»¤yOKÕ 182. Ǩτ+π "≥∞ÿ^•#OÖ’ Jqâßfiã¨∞Å∞ ÃщõΩ¯ ¿Ñ¡@∞Å∞ Ѷ≤~å~Ú™êÎ~°∞. XHÀ¯™êi `å=Ú
"å~°∞ ‰õÄ_® Z=~°∂ ÖË~°∞ (Sã¨~°∞`«Îá¶êã‘~ü). =Ú„+≤‰õΩ¯ÅO HÍ=∞x JO\Ï~°∞ (JÖò J<£P"£∞–23). XHÀ¯™êi "å~°∞ `«=∞
180. JO>Ë #~°HõOÖ’ "å~°∞ Ѩ~°ã¨Ê~°O ^ŒQÆæ~°QÍ LO\Ï~°x J~°÷=∞=Ù`ÀOk. nxH˜ =∞~À JѨ~å^è•xfl XѨCHÀ=@O q<å =∂~åæO`«~°O LO_»^Œ∞. D PÜ«∞`«∞Ö’ ‰õÄ_®
ÉèÏ=O Uq∞@O>ˆ U q^èOŒ QÍ#~Ú`Õ l#∞flefl–=∂#=Ùefl XO_˘Hõi ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞QÍ, "å~°∞ `«=∞ `«Ñ¨C#∞ XѨC‰õΩO\Ï~°x K≥ѨÊ|_çOk.
629 630
6. JÖò J<£P"£∞ ==Å"£
W*심
q∞T
J#fl<å 319 6. JÖò J<£P"£∞ 7=
8= áê~å
131 ZO^Œ∞HõO>Ë, h „ѨÉèí∞=Ù U ã‘=∞#∞ 134 g∞‰õΩ "åQÍÌ#O K≥Ü«∞º|_»∞`«∞#flk
‰õÄ_® JHõ¯_ç „Ñ¨[Å∞ (ã¨`åºã¨`åºÅ∞) =Ú=∂‡\˜H© =zÛf~°∞ÎOk. g∞~°∞
`≥Å∞ã¨∞HÀ‰õΩO_® L#fl ã≤÷uÖ’ – "åi (JÖÏ¡ÇπÏ#∞) Jâ◊‰õΩÎ}˜‚ KÕÜ«∞ÖË~°∞.187
u~°™ê¯~°"≥·Yi =¸ÅOQÍ <åâ◊#O 135 F „Ѩ=HÍÎ! "åiH˜ WÖÏ K≥ÑC¨ : ''F
KÕÜ∞« _»∞.183 <å *Ïu „Ѩ[ÖÏ~å! g∞ Ѩx g∞~°∞
132 „Ѩu XHõ¯iH© "åi PK«~°}Å#∞ KÕÜ∞« O_ç. <å Hõ~"ΰ åºxfl <Õ#∞ <≥~"° ~Õ ∞° ã¨∂Î
|\˜ì JO`«ã¨∞ÎÅ∞ Åaè™êÎ~Ú. h „ѨÉèí∞=Ù LO\Ï#∞.188 D Ö’HõOÖ’ "Õ∞Öˇ·#
"åi Ѩ#∞Å q+¨Ü«∞OÖ’ J*Ï„QÆ`«ÎQÍ Ñ¨i}Ï=∞O Z=iH˜ K≥O^Œ∞`«∞O^À
ÖË_∞» .184 `«fi~°Ö’<Õ g∞‰õΩ `≥eã≤áÈ`«∞Ok.
133 WOHÍ h „ѨÉèí∞=Ù U JHõ¯~å J<åºÜ«∂xH˜ áêÅÊ_Õ"å~°∞ xâ◊ÛÜ«∞OQÍ
ÖËx"å_»∞, HõxHõiOKÕ"å_»∞.185 PÜ«∞# Z#fl\˜H© ™êѶ¨ÅºO á⁄O^ŒÖË~°∞.——189
QÆ#Hõ `«ÅK«∞‰õΩO>Ë g∞ JO^Œih ѨÓ~°fiO J<ÕHõ *Ï`«∞Å#∞ – `«Ñ¨C JHõ∆~åxfl K≥i¿Ñã≤#>Ë¡ – K≥i¿Ñã≤ "å\˜ ™ê÷#OÖ’
`«∞^Œ=Ú\˜ìOz, q∞=∞‡efl "Õ~˘Hõ =Oâ◊O H˘`«Î *Ï`«∞Å#∞ fã¨∞‰õΩ=KåÛ_À J^Õq^èŒOQÍ WѨC_»∞ q∞=∞‡efl ã¨=¸ÅOQÍ
#∞Oz ѨÙ\˜ìOz#>Ë¡, g∞ ™ê÷#OÖ’ `å#∞ x~°∂‡eOz g∞ ™ê÷#OÖ’ WOH˘Hõ *Ïux fã¨∞‰õΩ ~åQÆÅ_»∞. "å~°∞ g∞ÖÏO\˜ QÆifi+¨µÖì ·ˇ
HÀi#"åix =ã≤OѨ*™Ë êÎ_∞» .186 LO_»~°∞. (=∞ixfl q=~åÅ HÀã¨O J<£ x™ê ã¨∂~åÖ’x 133= PÜ«∞`«∞#∞,
183. JO>Ë – ^Õ=Ù_»∞ qq^èŒ *Ï`«∞Å =^ŒÌ‰õΩ `«# „Ѩ=HõÎÅ#∞ ѨOÑ≤, ^èŒ~å‡^èŒ~å‡Å#∞ W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ ã¨∂~åÖ’x 20= PÜ«∞`«∞#∞, á¶êu~ü ã¨∂~åÖ’x 15 – 17 PÜ«∞`«∞Å#∞,
ã¨Ê+¨ìOQÍ É’kèOK«#O`«=~°‰õÄ P *Ï`«∞ÅÃÑ· `«# tHõ∆#∞ J=`«iOѨ*ËÜ«∞_»∞. D =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) ã¨∂~åÖ’x 38= PÜ«∞`«∞#∞ K«∂_»O_ç).
q+¨Ü∞« "Õ∞ ã¨∂~Ô á¶êu~üÖ’x 24= PÜ«∞`«∞Ö’, ã¨∂~Ô J<£ #ÇπÏÖ¡ ’x 26= PÜ«∞`«∞Ö’, 187. "åQÍÌ#O KÕÜ∞« |_»∞`«∞#flk Uq∞\© JO>Ë J^Õ '„ѨàÜ ◊ ∞« k#O.— g∞~°∞ ^Õ=Ù}˜‚ Jâ◊‰Ωõ }Î ‚˜
ã¨∂Ô~ |h W„™ê~¸ÖòÖ’x 15= PÜ«∞`«∞Ö’, ã¨∂Ô~ =ÚÖò¯Ö’x 8, 9 PÜ«∞`«∞ÅÖ’ KÕÜ∞« ÖË~∞° JO>Ë, PÜ«∞# q∞=∞‡efl =∞e™êi ÖËÑ@ ¨ O `«^ºŒä O. D Ѩx K≥Ü∞« º‰õΩO_®
‰õÄ_® JÖÏ¡ÇπÏ qâ◊nHõiOKå_»∞. g∞Ö’ Z=~°∂ PÜ«∞xfl PѨÖË~°∞. g∞~°∞ =∞\˜ìÖ’ Hõeã≤, ‰õΩo§ Hõ$tOzáÈ~Ú<å,
184. =∂#=ÙʼnõΩ, l#∞flʼnõΩ "åi PK«~°}Å#∞ |\˜ì `«~°QÆ`«∞Å∞, ˆH@ysÅ∞ QÍeÖ’, h\˜Ö’ g∞~°∞ H˘@∞ì‰Ωõ áÈ~Ú<å PÜ«∞# q∞=∞‡efl Ü«∞^è•~°∂ѨOÖ’ „|uH˜Oz
x~å÷iOK«|_»`å~Ú. nx^•fi~å J=QÆ`«=∞ÜÕ∞º WOH˘Hõ q+¨Ü«∞"Õ∞q∞@O>Ë xÅɡ_»`å_»∞.
=∂#=ÙÖÏ¡QÍ<Õ l<åfl`«∞Å∞ ‰õÄ_® ã¨fi~°æ #~°HÍÅÖ’ „Ѩ"Õt™êÎ~°∞. 188. 'g∞~°∞ KÕã∞¨ #Î fl Ѩx =∞Oz^Õ, ^•xfl H˘#™êyOK«O_ç— Jx nx =∞`«Å|∞ ZO`«=∂„`«O
185. JÖÏ¡ÇπÏ x~°¿ÑH∆ÍѨ~°∞_»∞ (QÆh). U JHõ¯~å ÖËx"å_»∞. PÜ«∞# `«# ^•ã¨∞Öˇ·# HÍ^Œ∞. x*ÏxH˜ Wk f„==∞~Ú# ÃÇÏK«ÛiHõ. Ǩ˙^£ ã¨∂~åÖ’ ‰õÄ_® D q^èŒOQÍ
=∂#=ÙÅÃÑ·QÍh, l<åfl`«∞ÅÃÑ·QÍh P^è•~°Ñ¨_ç ÖË_»∞. "åiÖ’ Z=~°~Ú<å PÜ«∞# "åiflOQ∑ W=fi@O [iyOk: (F „Ѩ=HÍÎ!) qâ◊fiã≤OK«\ÏxH˜ x~åHõiOz# "åi`À
^•ã¨ºO KÕÜ«∞HõáÈ~Ú#O`« =∂„`å#, Z=~°~Ú<å PÜ«∞xfl qâ◊fiã≤OK«HõáÈ~Ú#O`« WÖÏ J#∞ – ''g∞~°∞ g∞ Ѩ^Œúu „ѨHÍ~°O ѨxKÕã¨∂Î LO_»O_ç, "Õ∞=Ú =∂ Ѩ^Œúu
=∂„`å# PÜ«∞#‰õΩ HõeˆQ #+¨ìO Ug∞ÖË^Œ∞. J~Ú`Õ PÜ«∞# ^ŒÜ«∂=∞Ü«Ú_»∞. `«# „ѨHÍ~°O ѨxKÕã¨∂Î LO\Ï=Ú. (Ѩ~°º=™ê#O HÀã¨O) g∞~°∂ xsH˜∆OK«O_ç, <Õ#∂
QÆ∞}QÆ}ÏÅ ##∞ã¨iOz PÜ«∞# ™ê^è•~°}OQÍ ^ŒÜ«∂^•H˜∆}ϺÅ`À "≥∞ÅQÆ∞`å_»∞. xsH˜∆™êÎ#∞—— (Ǩ˙^£ : 121, 122).
PÜ«∞#Ö’x x~°¿ÑH∆ÍQÆ∞}O ^•ã¨∞Å#∞ HõxHõiOK«@OÖ’ „Ѩu|O^èHŒ Oõ QÍ LO_»É’^Œ∞. 189. J#u HÍÅOÖ’<Õ JÖÏ¡ÇπÏ "åiH˜ ã¨`«º"Õ∞^À, Jã¨`«º"Õ∞^À ~°∞A=Ù KÕâß_»∞. Ç≤Ï„r
186. ^Õ=Ùx J™ê^è•~°}"≥∞ÿ# â◊H˜Î™ê=∞~å÷ºÅ QÆ∞iOz, =∞Ǩϟ#fl`«"≥∞ÿ#, JѨiq∞`«"≥∞ÿ# 8= ã¨O=`«û~°OÖ’ =∞Hͯ q[Ü«∞O =iOK«QÍ<Õ Ñ¨iã≤÷`«∞Å∞ XHõ¯™êiQÍ =∂i
PÜ«∞# ™ê=∞~å÷ºxfl QÆ∞iOz WO^Œ∞Ö’ q=iOK«|_çOk. U q^èOŒ QÍ#~Ú`Õ PÜ«∞# áÈÜ«∂~Ú. „Ѩ[Å∞ `«O_ÀѨ`«O_®Å∞QÍ =zÛ W™ê¡O ã‘fiHõiOK«™êQÍ~°∞. K«∂ã¨∂Î
631 632
6. JÖò J<£P"£∞ ==Å"£
W*심
q∞T
J#fl<å 320 6. JÖò J<£P"£∞ 7=
8= áê~å
136 JÖÏ¡ÇπÏ ã¨$+≤ìOz# ѨO@ á⁄ÖÏ 137 =∞i WÖψQ KåÖÏ=∞Ok
ÅÖ’ #∞Oz, Ѩâ◊√=ÙÅÖ’ #∞Oz gà◊√¡ =Ú„+≤‰õΩ¯Å ^Œ$+≤ìÖ’ "åi ã¨Ç¨Ï=~°∞ÎÅ∞,
H˘O`« ÉèÏQÍxfl JÖÏ¡ÇπÏ HÀã¨O x~å÷iO "åix <åâ◊#O KÕÜ«∞_®xH©, "åi =∞`«
Kå~°∞. ÃÑ·ÃÑK«∞Û ''Wk JÖÏ¡ÇπÏ ÉèÏQÆO, ^èŒ~å‡xfl "åiH˜ ã¨O^ÕǨã¨Ê^ŒOQÍ193
Wk "Õ∞=Ú xÖɡ\#ì˜ ã¨ÇϨ =~°∞ÅÎ ÉèÏQÆO—— KÕÜ∞« \ÏxH˜ "åi ã¨O`å# ǨÏ`«º#∞ "åiH˜
Jx ã¨fiÜ«∞OQÍ `å"Õ∞ f~å‡xOK«∞H˘x =∞OzkQÍ `Àz#@∞¡ KÕâß~°∞.194 JÖÏ¡ÇÏπ
K≥|∞`å~°∞.190 ã¨Ç¨Ï=~°∞ÎÅ HÀã¨O `«ÅK«∞‰õΩx LO>Ë "å~°ÖÏ KÕã≤ LO_Õ"å~°∞
x~å÷iOz# ÉèÏQÆO JÖÏ¡ÇπωõΩ ZÖÏQÆ∂ HÍ^Œ∞.195 Hõ#∞Hõ h=Ù "åih, "å~°∞
HõeÊOKÕ HõÅÊ#Å#∂ =kÖˇ~Úº.
KÕ~°^Œ∞.191 HÍx JÖÏ¡ÇπÏ HÀã¨O x~å÷iO
z#k =∂„`«O "å~°∞ xÅɡ\ #ì˜ ã¨ÇϨ =~°∞Î 138 ''D H˘xfl Ѩâ◊√=ÙÅ∞, ѨO@
ʼnõΩ W>Ëì KÕiáÈ`«∞Ok.192 "åi D f~°∞Ê á⁄ÖÏÅ∞ JO^ŒiH© ã¨=∞‡`«O HÍ=Ù.
ZO`« Ѷ∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ k!? "Õ∞=Ú HÀi# "å~°∞ `«Ñ¨Ê W`«~°∞Öˇ=~°∂
"å\˜x u#@O ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞——196 Jx
K«∂ã¨∂Î LO_»QÍ<Õ Ü«∂=`«∞Î Jˆ~aÜ«∂ nfiѨO W™ê¡O X_çÖ’H˜ =KÕÛã≤Ok. ~ÀA "å~°∞ `«=∞O`«@ `å=ÚQÍ – HõeÊOK«∞
~ÀA‰õÄ W™ê¡O Ѩikè qã¨ÎiOK«™êyOk.
H˘x – K≥|∞`å~°∞. H˘xfl Ѩâ◊√=ÙÅÃÑ·
190. D PÜ«∞`«∞Ö’ =Ú„+≤‰õΩ¯Å∞ `«=∞O`«@ `å=ÚQÍ HõeÊOK«∞‰õΩ<Õ qâßfi™êÅ∞ ZO`« ™êfis KÕÜ«∞\O, "å\˜ ^•fi~å |~°∞=Ù
qz„`«OQÍ LO\ÏÜ≥∂ q=iOK«@O [iyOk. JÖÏ¡ÇπÏ „Ѩ™êkOz# ѨO@á⁄ÖÏÅ
Ö’#∞Op, Ѩâ◊√=ÙÅÖ’ #∞Oz "å~°∞ XHõ "å\Ï#∞ x[^≥·=O HÀã¨O, =∞~À "å\Ï#∞ 193. JO>Ë "åi ^èŒ~°‡OÖ’ |Ǩï^≥·"Àáêã¨<å ÉèÏ"åÅ#∞ *ÁÑ≤ÊOz JÖÏ KÕÜ«∂Å#flk
`«=∞ ^Õg^Õ=`«Å HÀã¨O, ™êfi=ÚÅ"åi HÀã¨O ˆH\Ï~Ú™êÎ~°∞. ^Õ=Ùx "å\Ï#∞ "åi =ӺǨÏO.
JQÆ`«ºÑ¨~°∞Å HÀã¨O, Jukä=∞~åº^Œ HÀã¨O, |O^èŒ∞=ÙŠǨωõΩ¯Å∞ <≥~°"Õ~°Û@O HÀã¨O 194. P<å_»∞ "å~°∞ `«=∞‰õΩ ѨÙ\˜ì# P_» Ñ≤Å¡Å#∞ ã¨r=OQÍ áêuÃÑ@ì_»O, `«=∞ ^Õ=`«Å
"≥zÛ™êÎ~°∞. ^Õ=`«Å "å\Ï#∞ PÅÜ«∞ ѨÓ*Ï~°∞Å HÀã¨O, x~åfiǨωõΩÅ HÀã¨O, "≥∞ѨCHÀã¨O ã¨O`å<åxfl |e W=fi@O =O\˜ ^Œ∞~åKå~åÅ#∞ D "åHõºO
™êO㨯 $uHõ L`«û"åÅ HÀã¨O "≥zÛ™êÎ~°∞. HÍx ^Õ=`«Å HÀã¨O x~å÷iOz# ã¨∂z™ÈÎOk.
ÉèÏQÆOÖ’ PtOz# "Õ∞~°‰õΩ ѨO@Å∞ ѨO_»HõáÈ`Õ JѨC_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ "å\ÏÖ’x 195. JO>Ë JÖÏ¡ÇπÏ QÆ#Hõ HÀ~°∞‰õΩO>Ë "åà◊√¡ D ^Œ∞~åQÆ`åʼnõΩ áêÅÊ_»‰õΩO_® P¿Ñ"å_Õ.
L`«Ê`«∞ÎÅ#∞ `«=∞ ^Õ=`«Å Ѩ^Œ∞ÌÖ’H˜ `«~°e™êÎ~°∞. `«kƒù#flOQÍ ^Õ=`«Å "å\ÏÖ’x PÜ«∞# QÆ#Hõ „Ѩ[ʼnõΩ QÆÅ D ¿ãfiKåÛùkHè Í~åxfl [ѨÙÎ KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë "å~°∞ P Ѩ#∞Å#∞
L`«Ê`«∞ÅÎ #∞ =∂„`«O JÖÏ¡ÇÏπ "å\ÏÖ’xH˜ Z#fl\˜H© `«~e° OK«~∞° . J^Õ=∞O>Ë ''JÖÏ¡ÇÏπ KÕÜ«∞QÆeˆQ"åˆ~ HÍ^Œ∞. HÍx PÜ«∞# JÖÏ KÕ¿ãÎ ''D „ѨѨOK«O =∂#=ÙxH˜ ѨsH∆Í
JHõ¯~° ÖËx"å_»∞ Hõ^•!—— JO@∂ ã¨iÌK≥ѨC‰õΩO\Ï~°∞.
ã¨÷ÅO—— J#fl =∂@‰õΩ J~°÷"Õ∞ LO_»^Œ∞. ÃÑ·QÍ Wk |ÖÏ`å¯~°O „H˜OkH˜ =ã¨∞ÎOk.
191. JO>Ë JÖÏ¡ÇπÏ ÉèÏQÆOÖ’ Ö’@∞ U~°Ê_ç`Õ ^Õ=`«Å ÉèÏQÆOÖ’x XHõ¯ ÃÑ·™ê ‰õÄ_® =∞i „ѨHõ$u ^èŒ~°‡OÖ’ |ÖÏ`å¯~åxH˜ `å=ÙÖË^Œ∞. JO^Œ∞ˆH JÖÏ¡ÇπÏ =∞x+≤H˜ XH˜O`«
W@∞ ~åx=fi~°∞. ''=^Œ∞Å∞—— WzÛ Ñ¨sH˜∆ã¨∞Î<åfl_»∞.
192. J~Ú`Õ ^Õ=`«Å ÉèÏQÆOÖ’ Ö’@∞ |_≥˚\ò LO>Ë =∂„`«O JÖÏ¡ÇπÏ ÉèÏQÆOÖ’ #∞Oz
fã¨∞‰õΩx ã¨OÉ~åÅ∞ [~°∞ѨىõΩO\Ï~°∞. JO>Ë "åi =∞#ã¨∞ÅÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ Hõ<åfl 196. J*Ï˝# HÍÅOÖ’x „Ѩ[Å =¸_è»`åfixH˜ ã¨O|OkèOz# =¸_»∞ x^Œ~°≈<åÅ∞ WHõ¯_»
^Õg^Õ=`«Å ÉèíH˜Î, ÉèíÜ«∞O JkèHõOQÍ L<åflÜ«∞#fl=∂@! <Õ\ ˜ =Ú„+≤‰õΩ¯Å#∞ K«∂ã≤<å ¿Ñ~˘¯#|_®¤~Ú. D PÜ«∞`«∞Ö’ ¿Ñ~˘¯#|_ç#k "≥Ú^Œ\ ˜ =¸_è®Kå~°O. Ѷ¨ÖÏ<å
Ѩiã≤÷u W^ÕHõ^•! Ѩâ◊√=ÙÅ#∞, Ѷ¨ÖÏ<å ѨO@á⁄ÖÏÅ#∞ LѨÜ≥∂yOK«@O J^èŒ~°‡O Jx "å~°∞ `«=∞‰õΩ
`å=ÚQÍ x~°‚~ÚOK«∞‰õΩ<Õ"å~°∞. `å=Ú J#∞=∞uOz#"å~°∞ =∂„`«O "å\˜x
633 634
6. JÖò J<£P"£∞ ==Å"£
W*심
q∞T
J#fl<å 321 6. JÖò J<£P"£∞ 7=
8= áê~å
ÖÏyOK«@O x¿+kèOK«|_çOk (Jx 140 =¸~°ö`«fiO H˘nÌ, U P^è•~°=¸
JO\Ï~°∞).197 =∞iH˘xfl Ѩâ◊√=ÙÅÃÑ· ÖˉõΩO_®<Õ `«=∞ ã¨O`å<åxfl ǨÏ`«ºKÕã≤#
(l|ÇπÏ KÕ¿ã ã¨=∞Ü«∞OÖ’) "å~°∞ "å~°∂, JÖÏ¡ÇπÏ LáêkèQÍ „Ѩ™êkOz#
JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞ LK«ÛiOK«~°∞. JÖÏ¡ÇπωõΩ =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ JÖÏ¡ÇπωõΩ J|^•úÅ#∞
J|^•úxfl JO@QÆ@ì\ÏxH˜QÍ#∞ ("å~°∞ JO@QÆ_»∞`«∂ x¿+kèOK«∞‰õΩ#fl"å~°∂
WÖÏ KÕ™êÎ~°∞).198 "å~°∞ HõeÊOKÕ D =Ú=∂‡\˜H© #ëêìxH˜ QÆ∞~°Ü«∂º~°∞.
J|^•úʼnõΩQÍ#∞ `«fi~°Ö’<Õ JÖÏ¡ÇπÏ xâ◊ÛÜ«∞OQÍ "å~°∞ =∂~°æ qÇ‘Ï#`«‰Ωõ Ö’#
"åiH˜ ^•x „ѨuѶ¨ÅO W™êÎ_»∞. Ü«∂º~°∞. "å~°∞ ã¨<å‡~åæ# ÖË~°∞.
139 ''D Ѩâ◊√=ÙÅ QÆ~åƒùÅÖ’ L#flk 141 PÜ«∞<Õ Ñ¨Okà◊§ÃÑ· ZH˜¯OK«|_Õ
ˆH=ÅO =∂ ѨÙ~°∞+¨µÅ HÀã¨"Õ∞. =∂ „ã‘ÎÅ `À@Å#∞, ѨOkà◊§ÃÑ· ZH˜¯OK«|_»x `À@
HÀã¨O Jk x+≤^ŒúO. XHõ"Õà◊ Jk K«zÛ# Å#∞, Y~°∂˚~° K≥@¡#∞, ѨO@á⁄ÖÏÅ#∞
^≥·`Õ JO^ŒiH© JO^Œ∞Ö’ ÉèÏQÆO ã¨$lOKå_»∞. "å\˜ ^•fi~å ~°Hõ~°HÍÅ
LO@∞Ok——199 Jx ‰õÄ_® "å~°O\Ï~°∞. PǨ~° =ã¨∞=Î ÙÅ∞201 ÅÉèºí =∞=Ù`å~Ú.
"åi D `«Ñ¨C_»∞ =∂@ʼnõΩQÍ#∞
JÖÏ¡ÇÏπ `«fi~°Ö’<Õ "åix ^ŒO_ç™êÎ_∞» .200 H˘xflO\˜ QÆ∞iOz WÖÏ J<Õ"å~°∞: ''D Ѩâ◊√=ÙeKÕÛ áêÅ∞QÍh, "å\˜ QÆ~åƒùÅÖ’
xâ◊ÛÜ«∞OQÍ PÜ«∞# =∞Ǩ q"ÕH˜, ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#fl ^Œ∂_»QÍh ã¨r=OQÍ LO>Ë Jk =∂ =∞QÆ"åà◊§ˆH „Ѩ`ÕºHõO. Jk =∂
P_»"åà◊§‰õΩ x+≤^ŒúO. XHõ"Õà◊ P ^Œ∂_» K«zÛ#^≥·`Õ JѨC_»∞ JO^Œ~°∂ ^•xfl
=∞Ǩ*Ï˝x. ѨOK«∞HÀ=K«∞Û.——
u#=K«∞Û#x K≥¿ÑÊ"å~°∞. D J#∞=∞u q„QÆǨŠѨÓ*Ï~°∞ʼnõΩ, =Ú*Ï=~°¡‰õΩ 200. WÖÏO\˜ `«Ñ¨C_»∞ =∂@Å∞ =∂\Ï¡_Õ"åix, =„HõÉèÏëêºÅ∞ K≥¿ÑÊ"åih, `«=∞
ÅaèOKÕk. ã¨fi„ѨÜ∂≥ [<åÅ HÀã¨O ÖËx q+¨Ü∂« xfl JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ PáêkOKÕ"åix JÖÏ¡ÇÏπ `«fi~°Ö’<Õ
197. qq^èŒ ~°HÍÅ [O`«∞=ÙÅ#∞ "å~°∞ `«=∞ ^Õ=`«Å ¿Ñ~° JK«∞Û"Õã≤ =kÖË¿ã"å~°∞. Ѩ@∞ì‰õΩO\Ï_»h, `«# x~°‚Ü«∂kèHÍ~åÅ#∞ „Ѩ"Õâ◊ÃÑ@ì_»OÖ’ PÜ«∞# =∞Ǩ q"ÕH˜
JÖÏO\˜ Ѩâ√◊ =ÙÅ#∞ "åǨÏ<åÅ∞QÍ LѨÜ∂≥ yOK«\Ïxfl, "å\˜ÃÑ· |~°∞=Ù "ÕÜ∞« \Ïxfl Jh, `«# ^•ã¨∞Å∞ Kտ㠄Ѩu Ѩxx PÜ«∞# HõxÃÑ@∞ì‰õΩx L<åfl_»x D PÜ«∞`«∞Ö’
x¿+kèOKå~°∞. Wk "åi J*Ï˝<åxH˜ ~Ô O_À x^Œ~≈° #O. |Ç‘Ï~å, ™ê~ÚÉÏ "≥Ú^ŒÅQÆ∞ K≥Ñʨ |_çOk.
Ѩâ√◊ =ÙÅ∞ JÖÏO\˜".Õ (=∞ixfl q=~åÅÔH· JÖò =∂~Ú^Œ ã¨∂~å 164= áê^Œã∂¨ zHõ 201. J~°cÖ’ '=∂~°∞ëê`ü— J#fl Ѩ^ŒO LOk. Wk 'J~ü¬— J<Õ =¸ÅѨ^ŒO #∞Oz
K«^=Œ O_ç). =zÛOk. J~ü¬ JO>Ë Z`«∞ΉõΩ ÖËѨ@O Jx J~°÷O. WHõ¯_» =∂~°∞ëê`ü JO>Ë fQÆ=Öˇ
198. Wk "åi J*Ï˝<åxH˜ =¸_À x^Œ~°≈#O. ^≥·=„Ѩ™êk`«=∞~Ú# Ѩâ◊√=ÙÅ#∞ "å~°∞ LO_ç x\Ï~°∞QÍ xÅ|_»ÖËx "≥ÚHõ¯Å∞. D fQÆÅ∞ ѨOkà◊§ÃÑ·H˜, HõѨCÅÃÑ·H˜
l|ÇπÏ KÕ¿ã ã¨=∞Ü«∞OÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞ LK«ÛiOKÕ |^Œ∞Å∞, `«=∞ ^Õg^Õ=`«Å ¿Ñ~°∞
LK«ÛiOKÕ"å~°∞. P Ѩâ◊√=ÙÅÃÑ· ‰õÄ~˘Ûx "å~°∞ ǨÏ*ò Ü«∂„`«‰õΩ "≥àı§"å~°∞ HÍ~°x ZH˜¯OK«|_»`å~Ú. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ: „^•Hõ`∆ À@Å∞, HÍHõ~H° ÍÜ«∞, á⁄@¡HÍÜ«∞ "≥ÚHõ¯Å∞,
=∞i H˘O`«=∞Ok Jaè„áêÜ«∞Ѩ_®¤~°∞. J~Ú`Õ "≥Ú`åÎxH˜ D Ѩ^Œú`«∞Åhfl "å~°∞ =∞Öˇ¡fQÆÅ∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q. =∞iH˘xfl fÔQÅ∞ ѨOkà◊§ÃÑ·H˜ ZH˜¯OK«|_»=Ù. Y∞~üP<£
ã¨fiÜ«∞OQÍ HõeÊOK«∞‰õΩ#fl"Õ J~Ú LO_Õq. HÍx "å~°∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ JÖÏ¡ÇÏπ ÜÕ∞ "å\˜x g\˜x 'ÔQ·~°∞ =∂~°∂ëê`ü—QÍ ¿Ñ~˘¯#flk. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ : ѨÙK«ÛHÍÜ«∞, Hõ~°∂ƒ*Ï,
x~å÷iOKå_»x J|^•úÅ∞ K≥¿ÑÊ"å~°∞. JÖÏ¡ÇπÏ P^Õâ◊O "Õ∞~°ˆH `å=Ú P Ѩ#∞Å∞ ^Àã¨HÍÜ«∞ =O\˜q. ÖËHõ fQÆÅ∞QÍ LO_»‰õΩO_® QÆ\ ˜ì HÍO_»O Hõey# K≥@¡#∞
KÕã¨∞Î<åfl=∞#fl ÉèÏ=##∞ „Ѩ[ÅÖ’ HõeyOK«\ÏxH˜ „Ѩܫ∞uflOKÕ"å~°∞. ‰õÄ_® 'ÔQ·~°∞ =∂~°∂ëê`ü—QÍ ¿Ñ~˘¯#=K«∞Û. D fÔQÅ ^•fi~å L`«ÊuÎ JÜÕ∞º ѨO_»∞¡,
199. Wk =∞~À =¸_è»#=∞‡HõO. "å~°∞ `«=∞ ^Õg^Õ=`«Å ¿Ñ~° JK«∞Û"Õã≤# Ѩâ◊√=ÙÅÖ’ ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å∞, WOHÍ Y~°∂~˚ Ñ° O¨ _»∞,¡ PǨ~° ^è•<åºÅ ~°OQÆ∞ "Õ~∞° , ~°∞z"Õ~∞° . áÈ+¨Hõ
635 636
6. JÖò J<£P"£∞ ==Å"£
W*심
q∞T
J#fl<å
*ˇ·`«∂#∞ (Pe"£), ^•x=∞‡ =$H∆ÍÅ#∞
‰õÄ_® ã¨$lOKå_»∞. "å\˜Ö’ H˘xfl
Ѩ~°ã¨Ê~°O áÈe LO\Ï~Ú. =∞iH˘xfl
áÈe LO_»=Ù.202 "å@xflO\˜ ѨO_»∞¡
ѨO_ç#ѨC_»∞ "å\˜x u#O_ç. ѨO@HÀ¿ã
~ÀA# `«Ñ¨Êxã¨iQÍ K≥e¡OK«=Åã≤#
^•x ǨωõΩ¯#∞ K≥eO¡ K«O_ç.203 q∞ug∞~°
HõO_ç.204 q∞ug∞ˆ~ "åix JÖÏ¡ÇπÏ
Z\˜ìѨiã≤÷uÖ’#∂ W+¨ìѨ_»_»∞.205
qÅ∞=Å∞ "Õ~°∞QÍ LO\Ï~Ú. HÍx "å@xflO\˜h ѨÙ\˜ìOz# "å_»∞ =∂„`«O XHõ¯_Õ
– PÜ«∞<Õ JÖÏ¡ÇπÏ.
202. W^Õ ã¨∂~åÖ’x 99= PÜ«∞`«∞‰õΩ q=~°} K«∂_»O_ç.
203. JO>Ë á⁄ÖÏÅÖ’ HÀ`« HÀã≤#ѨC_»∞, K≥@¡ ѨO_»∞¡ HÀã≤#ѨC_»∞ ¿Ñ^ŒÅ ǨωõΩ¯#∞
K≥e¡OKåe. nxx H˘O`«=∞Ok ѨO_ç`«∞Å∞ ã¨fiK«ÛùO^Œ ^•#^èŒ~°‡O (#Ѷ≤Öò ã¨^ŒMÏ)QÍ
¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. =∞iH˘O`«=∞Ok nxx `«Ñ¨Ê‰õΩO_® KÕÜ«∞=Åã≤# ^•#O ("ålÉò
ã¨^ŒMÏ)QÍ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. nx<Õ 'L„+π— Jx Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. L„+π JO>Ë Ñ¨^À=O`«∞ Jx
J~°÷O. =~å¬Å ^•fi~å ™êQÆ∞ JÜÕ∞º <ÕÅ#∞Oz =zÛ# ѨO@Ö’ 10= ÉèÏQÆO, J^Õ
ÉÏ=ÙÅ ^•fi~å, q^Œ∞º`«∞ΠѨOѨÙÃã@¡ ^•fi~å ™êQÆ∞ JÜÕ∞º <ÕÅ#∞Oz =zÛ# ѨO@Ö’
#~Ú`Õ L„+πÖ’ ã¨QÆÉèÏQÆO JO>Ë "≥Ú`«ÎO ѨO@Ö’ 20= =O`«∞ K≥e¡OK«=Åã≤
LO@∞Ok.
204. JO>Ë, ^•#^èŒ~å‡ÅÖ’ ‰õÄ_® ǨÏ^Œ∞Ì g∞~°‰õÄ_»^Œ∞. qK«ÛÅq_çQÍ ^•<åÅ∞ KÕÜ«∞@O
=Å¡ g∞~°∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ W`«~°∞Å =ÚO^Œ∞ KÕ~Ú KåѨ=Åã≤# Ѩiã≤÷u U~°Ê_»=K«∞Û.
D 'ǨÏ^Œ∞Ì g∞~°@O— J<Õ ÃÇÏK«ÛiHõ [HÍ`ü ™⁄=Ú‡#∞ =ã¨∂Å∞KÕ¿ã JkèHÍ~°∞efl
^Œ$+≤ìÖ’ ÃÑ@∞ì‰õΩx KÕÜ«∞|_çO^Œx H˘O`«=∞Ok "åºMϺ`«Å∞ Jaè„áêÜ«∞Ѩ_®¤~°∞.
PÜ«∞`«∞ ѨÓ~åfiѨ~åÅ ^Œ$ëêì º J#fláêhÜ«∂Å q+¨Ü∞« OÖ’ q∞ug∞~°~å^Œ#flk Jã¨Å∞
nx L^ÕÌâ◊=∞x W=∂"£∞ Wɡfl Hõã‘~ü Jaè„áêÜ«∞Ѩ_®¤~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë q∞ug∞i#
uO_ç=Å¡ "≥∞^Œ_∞» "≥Ú^Œ∞ÉÌ Ï~°∞`«∞Ok. âßs~°Hõ ~ÀQÍÅ∞ =™êÎ~Ú. |~°∞=Ù ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok.
'ǨÏ^Œ∞Ì g∞~°‰Äõ _»^∞Œ — J#fl `åH©^∞Œ D q+¨Ü∂« ÅxflO\˜h ^Œ$+≤Öì ’ ÃÑ@∞ì‰Ωõ <Õ KÕÜ∞« |_ç
LO_»=K«∞Û. k=º Y∞~üP<£Ö’ W`«~° KÀ@¡ ‰õÄ_® ^Õ=Ù_»∞ uO_ç q+¨Ü«∞OÖ’
q∞ug∞~°~å^Œx LѨ^ÕtOKå_»∞. nxfl|\˜ì qk`«=∞ÜÕ∞º^Õq∞@O>Ë Éè’[<å^Œ∞Å
q+¨Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_® =∞x+≤ ǨÏ^Œ∞ÌÖ’¡ LO_®e. ÖËHõáÈ`Õ Wk ‰õÄ_® Ju„Hõ=∞}
„H˜OkˆH =ã¨∞ÎOk. HÍx <Õ\ ˜ =Úã≤¡=ÚÅ∞ D ''Ju——x `«=∞ Ѩ~°∞=Ù „Ѩu+¨ªÅ`À
=Ú_çѨ_ç# JOâ◊OQÍ ÉèÏqOz, =$^è• Y~°∞Û Z‰õΩ¯= KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
637
322 6. JÖò J<£P"£∞ 7=
8= áê~å
142 Ѩâ◊√=ÙÅÖ’ Z`«∞ÎQÍ LO_Õ "å\˜x,
á⁄\˜Qì Í LO_Õ"å\˜h206 ѨÙ\˜Oì z#"å_»∞
‰õÄ_® PÜ«∞<Õ. JÖÏ¡ÇπÏ g∞‰õΩ WzÛ#
^•xx u#O_ç.207 HÍx Ã+·`å#∞ J_»∞QÆ∞
*Ï_»Ö’¡ #_»=HõO_ç.208 xâ◊ÛÜ«∞OQÍ "å_»∞
g∞ |Ç≤Ï~°OQÆ â◊„`«∞=Ù.
143 (Wq PÜ«∞# ã¨$+≤ìOz#) Zxq∞k
P_»=∞QÆÅ∞.209 JO>Ë Q˘éˇ]ÅÖ’ Ô~O_»∞
~°HÍÅ∞, "Õ∞HõÅÖ’ Ô~O_»∞ ~°HÍÅ∞.210
205. JO^Œ∞ˆH ''Ju—— U q+¨Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_® "åOKè«hÜ«∞O HÍ^Œ∞. ^•#^èŒ~å‡ÅÖ’#~Ú<å,
qO^Œ∞ Éè’[<åÅÖ’#~Ú<å, ѨO_»∞QÆÅ∞ ѨÉσÅÖ’#~Ú<å– =∞^èºÕ =∂~°Oæ L`«=Î ∞O.
206. PÜ«∞`«∞Ö’ 'ǨÏ=¸Å`«<£— Jx LOk. JO>Ë |~°∞=Ù "≥∂¿ã Ѩâ◊√=ÙÅ∞ Jx J~°÷O.
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ : XO>ˇ, Z^Œ∞Ì, QÍ_ç^Œ, HõOK≥~° QÍ_ç^Œ W`åºkq. 'Ѷ¨~ü+¨<£— JO>Ë
<ÕʼnõΩ J`«∞‰õΩ¯x L#flq. Q˘éˇ]Å∞, "Õ∞HõÅ∞ =O\˜ Ѩâ◊√=ÙÅ∞. "å\˜ áêÅ∞, =∂Oã¨O
PǨ~°OQÍ Ñ¨xH˜=™êÎ~Ú.
207. JO>Ë á⁄ÖÏÅ ^•fi~å, `À@Å ^•fi~å, Ѩâ◊√=ÙÅ ^•fi~å – PǨ~°O ~°∂ѨOÖ’ –
g∞‰õΩ „Ѩ™êkOz# ^•xx Éèí∞lOK«O_ç Jx ÉèÏ=O.
208. =Ú„+≤‰õΩ¯Å∞ Ã+·`å<£ J_»∞QÆ∞*Ï_»ÅÖ’ #_»∞K«∞‰õΩO@∂ ^Õ=Ù_»∞ ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«O KÕã≤#
Z<Àfl =ã¨∞=Î ÙÅ#∞ `«=∞ HÀã¨O x¿+kèOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. JÖψQ ^Õ=Ù_»∞ x+≤^OúŒ QÍ Y~å~°∞
KÕã≤# =ã¨∞Î=Ùefl `«=∞ H˘~°‰õΩ ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«O KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. Ã+·`å<£#∞ J#∞ã¨iOK«@
=∞O>Ë W^Õ!
209. J~°cÖ’ 'J*ò"å*ò— Jx LOk. Wk '*∫A<£—‰õΩ |Ǩï=K«#O. *∫A<£ JO>Ë
J~°÷O [`«. XˆH HÀ=‰õΩ K≥Ok# PÅ∞=∞QÆÅ#∞ HõeÑ≤ '[`«—QÍ =º=ǨÏi™êÎ~°∞.
J~Ú`Õ XHÀ¯™êi '[`«—Ö’x P_»=∞QÆ W^ŒiÌ h ‰õÄ_® „Ѩ`ºÕ HõOQÍ [`« Jx K≥|∞`å~°∞.
ZO^Œ∞HõO>Ë "å\˜Ö’x „Ѩu XHõ¯\˜ Ô~O_À^•xH˜ [`«QÍ LO@∞Ok. Y∞~üP<£Ö’x
D PÜ«∞`«∞Ö’ ‰õÄ_® 'J*ò"å*ò— J#fl Ѩ^ŒO P_» =∞QÆ J#fl J~°÷OÖ’<Õ LѨÜ≥∂
yOK«|_çOk. JO`ÕQÍx WHõ¯_» J*ò"å*ò JO>Ë [`«Å∞ Jx ÉèÏ=O HÍ^Œ∞. JÖÏ
J#∞‰õΩO>Ë Zxq∞k P_» =∞QÆʼnõΩ |^Œ∞Å∞ 16 P_» =∞QÆÅ∞ J~ÚáÈ`å~Ú. HÍx
D ã¨OYº ã¨Ô~·#k HÍ^Œx PÜ«∞`«∞Ö’x `«~åfiu ÉèÏQÆ"Õ∞ ã¨Ê+¨ìO KÕã¨∞Î#flk.
210. Ô~O_»∞ ~°HÍÅO>Ë P_», =∞QÆ Jx J~°÷O. Q˘„Ô~ *ÏuÖ’ P_» =∞QÆ, "Õ∞Hõ *ÏuÖ’ P_»
=∞QÆ, (H˘O_»*Ïu Q˘„Ô~, á⁄>ËìÅ∞ ‰õÄ_® Q˘„Ô~ „H˜OkˆH =™êÎ~Ú).
638
6. JÖò J<£P"£∞ ==Å"£
W*심
q∞T
J#fl<å 323 6. JÖò J<£P"£∞ 7=
8= áê~å
''JÖÏ¡ÇπÏ x¿+kèOz#k P Ô~O_»∞ =∞QÆ U P^è•~°=¸ ÖˉõΩO_®<Õ – „Ѩ[efl
Ѩâ◊√=ÙÅ<å ÖËHõ Ô~O_»∞ P_»Ñ¨â◊√=ÙÅ<å JѨ=∂~°Oæ Ѩ\Oì˜ KÕ L^ÕâÌ O◊ `À– JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ
ÖËHõ P Ô~O_»∞ P_»Ñ¨â◊√=ÙÅ QÆ~åƒùÅÖ’ J|^•úxfl PáêkOKÕ "åxHõ<åfl Ѩ~°=∞
L#fl"å\˜<å?211 g∞~°∞ ã¨`«º=O`«∞ÖË ^Œ∞~å‡~°∞æ_»∞ Z=_»∞O\Ï_»∞?215 WÖÏO\˜
J~Ú`Õ „Ѩ=∂}|^ŒúOQÍ <å‰õΩ `≥eÜ«∞ ^Œ∞~å‡~°∞Åæ ‰õΩ JÖÏ¡ÇÏπ ã¨<å‡~°Oæ K«∂Ѩ_∞» .
*ËÜ«∞O_ç——212 Jx (F „Ѩ=HÍÎ!) "åix 145 F „Ѩ=HÍÎ! "åiH˜ K≥ѨC : (=Ç‘Ï
J_»∞QÆ∞. ^•fi~å) <å =^ŒÌ‰õΩ =zÛ# P[˝ÅÖ’
144 JÖψQ XO>ˇÅÖ’ Ô~O_»∞ K«zÛ# [O`«∞=Ù, „Ѩ=Ç≤ÏOKÕ ~°HõÎO,
~°HÍÅ∞,213 P=ÙÅÖ’ Ô~O_»∞ ~°HÍÅ#∞ ѨOk=∂Oã¨O – Jk Ѩ~°=∞ Jâ◊√^ŒúO
(PÜ«∞# ѨÙ\˜ìOKå_»∞). =∞i g\˜Ö’ QÆ#Hõ! – WOHÍ ^≥"· `Õ ~« ∞° Å ¿Ñ~° HÀÜ«∞
JÖÏ¡ÇπÏ x¿+kèOz#k Ô~O_»∞ áÈ`«∞ |_ç# [O`«∞=Ù216 `«Ñʨ =∞ˆ~n u<Õ"å_ç
Å<å? ÖËHõ Ô~O_»∞ Ѩ_»¤Å<å? ÖËHõ P HÀã¨O x¿+kèOK«|_ç#@∞¡ <å‰õΩ HõxÑ≤O
~Ô O_»∞ Ѩ_Ť» Hõ_∞» ѨÙÅÖ’ L#fl ^Œ∂_»Å#∞ K«^∞Œ . J~Ú`Õ QÆ`º« O`«~O° ÖËx Ѩiã≤u÷ Ö’
x¿+kèOKå_®? Jx (F „Ѩ=HÍÎ!) "åà◊§#∞ – ~°∞zHÀã¨O H͉õΩO_®, ǨÏ^Œ∞Ì g∞~°
J_»∞QÆ∞. D "Õ∞~°‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏ g∞‰õΩ ‰õΩO_® LO>Ë ("å\˜x uO>Ë J\˜ì
P^ÕtOz#ѨC_»∞ g∞~°Hõ¯_» L<åfl~å?214 ã≤÷uÖ’) h „ѨÉèí∞=Ù Hõ∆q∞OKÕ"å_»∂,
211. |Ǩï^≥·"å~å^茉õΩÅ∞ `«=∞O`«@ `å=ÚQÍ ^èŒ~°‡ ã¨=∞‡`«=ÚÖˇ·# H˘xfl [O`«∞=ÙÅ#∞ Hõ~∞° }˜OKÕ"å_»∞.
x+≤^OúŒ QÍ Y~å~°∞KÕ¿ã"å~°∞. P <ÕÑ^¨ ºŒä OÖ’ JÖÏ¡ÇÏπ "åix „Ѩtflã¨∞<Î åfl_»∞ – Uq∞\©, ZO^Œ∞‰õΩ x+≤^ŒúOQÍ x~å÷iOK«∞‰õΩ<åfl~°∞? Wk ^èŒ~å‡=ÅO|#Ö’ HõeÊOK«|_ç#
JÖÏ¡ÇπÏ "å\˜Ö’x =∞QÆ Ñ¨â◊√=ÙÅ#∞ x¿+kèOKå_®? ÖËHõ P_»Ñ¨â◊√=ÙÅ#∞ x¿+kèO 'JÉèí∂`« HõÅÊ#— HÍ^•? D "Õ∞~°‰õΩ g∞‰õΩ JkèHÍ~°O Z=iKåÛ~°∞?
Kå_®? ÖËHõ P P_»Ñ⨠√◊ =ÙÅ QÆ~åƒùÅÖ’ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#fl Ñ≤Å[¡ O`«∞=ÙÅ#∞ x¿+kèOKå_®? 215. ^Õ=Ù_»∞ x~å÷iOz# ^èŒ~°‡OÖ’ JÜ≥∂=∞Ü«∞ ã≤÷ux ã¨$+≤ìOKÕ"å_»∞ JO^ŒiHõ<åfl
Jx. HÍx Ü«∞^•~å÷xH˜ JÖÏ¡ÇπÏ "å\˜Ö’ ^Õxh ǨÏ~å"£∞ (x+≤^ŒúO) QÍqOK«ÖË^Œ∞. ÃÑ^ŒÌ ^Œ∞~å‡~°∞_æ #» |_»`å_»∞. JOu=∞ ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨Jã¨O) D q^èOŒ QÍ `≥eÜ«∞*Ëâß~°x
212. |Ç‘Ï~å, ™ê~ÚÉÏ, =ã‘ÖÏ, Ǩ"£∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞ [O`«∞=ÙÅ#∞ g∞~°∞ 'ǨÏ~å"£∞—QÍ Ç¨Ïnã¨∞Ö’ LOk: <Õ#∞ 'J„"£∞ a<£ Å∞ÃÇ·Ï—x #~°HõOÖ’ `«# „¿ÑQÆ∞Å∞ `å<Õ
Y~å~°∞ KÕÜ«∞@O "≥#∞Hõ U^Œ<åfl P^è•~°O, „Ѩ=∂}O LO>Ë <å‰õΩ K«∂ѨO_ç. ÖÏQÆ∞`«∞O_»QÍ K«∂âß#∞. ZO^Œ∞HõO>Ë J`«_»∞ JO^ŒiHõ<åfl =ÚO^Œ∞ q„QÆǨÅ ¿Ñ~°
JÖÏO\˜^Õg∞ g∞ ^ŒQÆæ~° ÖËxѨHõ∆OÖ’ g∞ =∂@Ö’¡ U=∂„`«O Ѩã¨ÖË^Œx J#=Åã≤ =ã‘ÖÏ, Ǩ"£∞ `«k`«~° [O`«∞=ÙÅ#∞ =keÃÑ>Ëì áÈHõ_‰» Ωõ <åOk ѨeHÍ_»∞—— (ã¨ÇÏ‘ ÇπÏ
=ã¨∞ÎOk. (ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#|_ç# [O`«∞=ÙÅ q=~åÅ HÀã¨O JÖò =∂~Ú^Œ ã¨∂~å |∞MÏs : `«Ñ¶‘û~ü ã¨∂~°`«∞Öò =∂~Ú^Œ † ã¨Ç‘ÏÇπÏ =Úã≤¡O : H˜`å|∞Öò [#flu). D
164= áê^Œã¨∂zHõ K«^Œ=O_ç). ǨÏnã¨∞‰õΩ q=~°}QÍ W=∂"£∞ Wɡfl Hõã‘~ü WÖÏ JO@∞<åfl~°∞ : J„"£∞ a<£ Å∞ÃÇ·Ï
Y∞*ÏJ `≥QÆ ã¨~åÌ~°∞ÅÖ’ XHõ_»∞. A~üǨï"£∞ `≥QÆ "åi `«~°∞"å`« W`«#∞ HÍÉÏ
213. JO>Ë XO>ˇÅÖ’x P_» =∞QÆ ~°HÍÅ∞. D Ô~O_Õã≤ ~°HÍÅ#∞ ‰õÄ_® HõÅ∞ѨىõΩO>Ë QÆ$Ç¨Ï x~åfiǨωõΩxQÍ xÜ«∞q∞`«∞_»Ü∂« º_»∞. W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ ^è~Œ ‡° OÖ’ JO^ŒiHõ<åfl =ÚO^Œ∞
"≥Ú`«ÎO 8 ~°HÍÅ∞ J=Ù`å~Ú. =∂~°∞ʉõΩ áêÅÊ_ç, Ç≤Ï*Ï*ò ˆH∆„`«OÖ’ q„QÆǨxfl <≥ÅH˘eÊ, q„QÆǨ~å^èŒ# HÀã¨O
214. JO>Ë, ^èŒ~å‡^èŒ~å‡Å#∞ JÖÏ¡ÇπÏ x~å÷iã¨∞Î#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’ g∞~°∞ JHõ¯_» Ǩ[Ô~· „Ѩ[efl ѨÙiH˘eÊ#"å_»∞ W`«<Õ (Wɡfl Hõã‘~ü). "≥Ú`«Îg∞‡^Œ D PÜ«∞`«∞ ^•fi~å
L<åfl~å? ÖË~°∞ Hõ^•? =∞~°ÖÏO@ѨC_»∞ g∞ JO`«@ g∞~°∞QÍ H˘xfl =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ =∞#‰õΩ J=QÆ`«=∞ÜÕ∞º^Õq∞@O>Ë JÖÏ¡ÇπÏ D Zxq∞k ~°HÍŠѨâ◊√=ÙÅ#∞ ã¨$+≤ìOz
639 640
6. JÖò J<£P"£∞ ==Å"£
W*심
q∞T
J#fl<å
146 Ü«¸^Œ∞ʼnõΩ "Õ∞=Ú QÀà◊√§ QÆÅ
[O`«∞=ÙÅxflO\˜h x¿+kèOKå=Ú.217
WOHÍ "åiH˜, P=Ù =∞iÜ«Ú "Õ∞HõÅÖ’
"å\˜ gѨÙʼnõΩ `«ye =Ù#fl H˘=Ùfih,
„¿ÑQÆ∞ÅÃÑ· L#fl^•xh, Z=ÚHõÅ`À
Hõeã≤ L#fl ^•xx `«Ñ¨Ê – q∞ye#
„H˘=Ùfi#∞ ‰õÄ_® x¿+kèOKå=Ú.218 "åi
`«Åa~°∞ã¨∞`«#O =¸ÅOQÍ "Õ∞=Ú "åiH˜
D tHõ∆ qkèOKå=Ú.219 =Ú=∂‡\˜H©
"Õ∞=Ú K≥¿ÑÊk x[O.220
=∞#∞[ *ÏuH˜ ZO`À "Õ∞Å∞ KÕâß_»∞. =∞i J@∞=O@ѨC_»∞ =∞#∞+¨µÅ∞ "å\˜Ö’
H˘xfl Ѩâ√◊ =ÙÅ#∞ `«=∞ HÀã¨O x+≤^OúŒ QÍ Y~å~°∞ KÕã∞¨ HÀ=@O ^Õ=Ùx =∞ǨϟѨHÍ~åxfl
„`Àã≤ѨÙK«Û@"Õ∞. ÃÑ·QÍ Wk +≤~ü¯ „H˜OkH˜ ‰õÄ_® =ã¨∞ÎOk.
216. D PÜ«∞`«∞Ö’ x+≤^ŒúO (ǨÏ~å"£∞) QÍqOK«|_ç# <åÅ∞QÆ∞ =ã¨∞Î=ÙÅ q=~åÅ∞ JÖò
|Y~å ã¨∂~åÖ’x 173= =K«#OÖ’ WO`«‰õΩ =ÚO^Õ =KåÛ~Ú. =∞~À™êi "å\˜x
ѨÙ#~å=$`«O KÕÜ«∞@O [iyOk. D <åÅ∞QÆ∞ =ã¨∞Î=ÙÖË Q͉õΩO_® =∞iH˘xfl
[O`«∞=ÙÅ∞ ‰õÄ_® +¨sÜ«∞`«∞Ö’ x¿+kèOK«|_ç LO_»QÍ D <åeæO\˜x =∂„`«"Õ∞
„Ѩ™êÎqOK«@OÖ’x =∞~°‡O Uq∞\©? J#fl „Ѩâ◊fl ~ÚHõ¯_» L`«Ê#flO HÍ=K«∞Û. Jã¨Å∞
q+¨Ü«∞O Uq∞@O>Ë "≥#∞Hõ\ ˜ PÜ«∞`«∞Ö’¡ |Ǩï^≥·"å~å^茉õΩÅ =¸_è» #=∞‡HÍÅ∞,
PKå~° ^Œ∞~åKå~åÅ∞ YO_çOK«|_»∞`«∂ =KåÛ~Ú. "å\˜Ö’ H˘xfl [O`«∞=ÙÅ „Ѩ™êÎ=#
‰õÄ_® =zÛOk. Jq "åã¨Î"åxH˜ ^èŒ~°‡ ã¨=∞‡`«O (ǨÏÖÏÖò) J~Ú L#flѨÊ\˜H© "åà◊√¡
`«=∞ =¸~°ö`«fiO`À – HÍ"åÅx – "å\˜x x+≤^ŒúO (ǨÏ~å"£∞) KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. D
<ÕѨ^䌺OÖ’ =∞Ǩ„Ѩ=HõÎ (ã¨Jã¨O) ǨÏÖÏÖò =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ QÆ∞iOz <˘H˜¯ K≥|∞`«∂
Ѷ¨ÖÏ<å Ѷ¨ÖÏ<å =ã¨∞Î=ÙÅ∞ =∂„`«"Õ∞ ǨÏ~å"£∞ QÍqOK«|_ç#@∞¡ qâ◊nHõiOKå~°∞.
JO>Ë K«zÛ# [O`«∞=ÙÅ∞, l|ÇπÏ KÕ¿ã ã¨=∞Ü«∞OÖ’ „ã¨qOKÕ Ñ¨â◊√=ÙÅ ~°HõÎO,
Ѩ~°=∞ Jâ◊√^ŒúO J~Ú# ѨOk =∂Oã¨O, JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞QÍHõ W`«~°„`å ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ
¿Ñ~°∞¡ LK«ÛiOz l|ÇπÏ KÕÜ«∞|_ç# Ѩâ◊√=ÙÅ =∂Oã¨O `«Ñ¨Ê g∞~°∞ J*Ï˝#O`À
ǨÏ~å"£∞ KÕã∞¨ ‰õΩO@∞#fl "å\˜x JÖÏ¡ÇÏπ ǨÏÖÏÖò (^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O) QÍqOKå_»∞. XHõ"àÕ ◊
Jq QÆ#Hõ 'ǨÏ~å"£∞— J~Ú=ÙO>Ë "å\˜x JÖÏ¡ÇÏπ `«Ñʨ ‰õΩO_® <å‰õΩ ѨOÑ≤# '=Ç‘Ï—Ö’
„Ѩ™êÎqOz LO_Õ"å_»∞.
D PÜ«∞`«∞ÃÑ· "åºMϺxã¨∂Î W=∂"£∞ ëœHÍh WÖÏ J<åfl~°∞ : XHõ"Õà◊ D PÜ«∞`«∞
641
324 6. JÖò J<£P"£∞ 7=
8= áê~å
147 P `«~°∞"å`« ‰õÄ_® "åà◊√§ x#∞fl
kèHõ¯i¿ãÎ, ''g∞ „ѨÉèí∞=Ù qã¨Î $`«"≥∞ÿ#
HÍ~°∞}ºO HõÅ"å_»∞.221 J~Ú`Õ PÜ«∞#
tHõ∆ JѨ~å^èŒ [#∞ÅÃÑ· #∞Oz `˘Åy
áÈ^Œ∞——222 Jx "åiH˜ K≥ÃÑÊ~Úº.
=∞Hͯ֒ J=`«iOz# PÜ«∞`«∞ J~Ú LO_»Háõ È`Õ ^è~Œ ‡° OÖ’ x+≤^"úŒ ∞≥ #ÿ q D <åÅ∞QÆ∞
=ã¨∞=Î ÙÅ∞ =∂„`«"∞Õ J#fl q+¨Ü∞« O ã‘fiHÍ~°Ü∂≥ QƺO J~Ú LO_Õk. HÍx Y∞~üP<£Ö’x
JÖò =∂~Ú^Œ ã¨∂~åÖ’ ‰õÄ_® =∞iH˘xfl x+≤^Œú =ã¨∞Î=ÙÅ „Ѩ™êÎ=# =zÛOk.
JOu=∞ ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) ‰õÄ_® H˘xfl x+≤^Œú =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ q=iOKå~°∞. JO^Œ∞=Å¡
Jq ‰õÄ_® D x+≤^•úÅÖ’ KÕ~°Û|_»`å~Ú. JnQÍHõ PÜ«∞# (ã¨) Ѩâ◊√=ÙÅ, „‰õÄ~°
[O`«∞=ÙÅ ^è~Œ å‡^è~Œ å‡Å#∞ (ǨÏÖÏÖò – ǨÏ~å"£∞Å#∞) `≥Åã¨∞HÀ=_®xH˜ ~Ô O_»∞ =¸Å
ã¨∂„`åÅ#∞ K≥áêÊ~°∞ (JÖò =∂~Ú^Œ ã¨∂~å 2= áê^Œã¨∂zHõÖ’ P q=~åÅ∞
=KåÛ~Ú). ѨOk =∂Oã¨O`À áê>Ë, ^≥"· `Õ ~« ∞° Å ¿Ñ~°∞# "≥Ú‰õΩ¯HÀ|_ç# [O`«∞=ÙÅ∞
'ǨÏ~å"£∞— Jx ã¨Ê+¨ìO KÕÜ«∞@O QÆ=∞<å~°›O. XHõ"Õà◊ JÖÏO\˜ [O`«∞=ÙÅ#∞ l|ÇπÏ
KÕ¿ã ã¨=∞Ü«∞OÖ’ 'aã≤‡ÖÏ¡ÇπÏ— K≥Ñ≤Ê#ѨÊ\˜H© – Ü«∞^•~å÷xH˜ Jq ^≥·"Õ`«~°∞Å "≥∞ѨC
á⁄O^Õ ã¨OHõÅÊO`À "å\˜ P™ê÷<åÅ, ^Œ~åæÅ =^ŒÌ l|ÇπÏ KÕÜ∞« @O =Å¡ – xã¨ûO^Õ
ǨÏOQÍ Jq ǨÏ~å"£∞QÍ<Õ Ñ¨iQÆ}O˜ K«|_»`å~Ú. ^Õ=Ùx q^èÜ Õ ∞« `å Ѩikèx ^•\˜áÈ`Õ
Jk Ѷ≤ãπö „H˜OkH˜ =ã¨∞ÎOk. JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞g∞^Œ<Õ [O`«∞=ÙÅ#∞ l|ÇπÏ KÕÜ«∂Åh,
ˆH=ÅO PÜ«∞# ™êg∞ѨºO á⁄O^Õ L^ÕÌâ◊ºO`À<Õ PÜ«∞# ¿Ñ~°∞# "≥Ú‰õΩ¯HÀ "åÅh,
J#º^è• Jk Ѷã≤ öπ (Ѷ∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ áêѨO) =∞iÜ«Ú +≤~¯ü (|Ǩï^≥"· Àáêã¨#) J=Ù`«∞O^Œx
Ѩ~°=∞ „ѨÉèí∞=Ù ã¨Ê+¨ìO KÕâß_»∞.
217. QÀà◊√¡ QÆÅ [O`«∞=ÙÅ∞ JO>Ë WHõ¯_» ÉèÏ=O „"Õà◊√¡ pʼnõΩO_® J`«∞‰õΩ¯áÈ~Ú =Ù#flq
Jx. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ : XO>ˇ, xѨCHÀ_ç, ÉÏ`«∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q. D ~°Hõ=∞~Ú#
Ѩ‰õ∆ΩÅ∞, Ѩâ◊√=ÙÅhfl Ü«¸^Œ∞Å ^Œ∞~åQÆ`åÅ HÍ~°}OQÍ "åiH˜ x¿+kèOK«|_®¤~Ú.
218. JO>Ë "Õ∞HõÅ (ÖËHõ Q˘éˇÅ] ), P=ÙÅ gѨىõΩ JO@∞‰õΩx L#fl „H˘=Ùfi, "å\˜ „¿ÑQÆ∞ʼnõΩ,
Z=ÚHõʼnõΩ K«∞@∞ì‰Ωõ x =Ù#fl „H˘=Ùfi =∞@∞‰õΩ ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O QÍqOK«|_çOk. q∞ye#
„H˘=Ùfi JO`å "åi H˘~°‰õΩ x+≤^ŒúO.
219. Ü«¸^Œ∞Å Jq^èÕÜ«∞`«‰õΩ tHõ∆QÍ "Õ∞=Ú "åiÃÑ· WÖÏO\˜ POHõ∆efl qkèOKå=Ú.
JO`«‰õΩq∞Oz "å~°∞ K≥¿ÑÊ =∂@Ö’¡ "åã¨Î=O ÖË^Œ∞. `«=∞ ѨÓsfi‰õΩÖˇ·# Ǩτ[`ü
Ü«∂Y∂Éò (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO) D =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ `«=∞ HÀã¨O x¿+kèOz#O^Œ∞ =Å¡,
642
6. JÖò J<£P"£∞ ==Å"£
W*심
q∞T
J#fl<å 325 6. JÖò J<£P"£∞ 7=
8= áê~å
148 ''^Õ=Ù_»∞ `«ÅK«∞H˘x LO>Ë 149 WOHÍ "åiH˜ WÖÏ K≥ÑC¨ : ''ѨiѨÓ~°‚
"Õ∞=ÚQÍh, =∂ `å`«=Ú`åÎ`«Å∞QÍh "≥∞ÿ# "å^Œ# JÖÏ¡ÇπÏ^Õ. PÜ«∞<Õ QÆ#Hõ
+≤~ü¯‰õΩ áêÅÊ_Õ"å~°O HÍ=Ú† U `«ÅK«∞‰õΩO>Ë g∞ JO^Œih ã¨<å‡~°æOÃÑ·
=ã¨∞=Î Ù#∂ x+≤^OúŒ QÍ Y~å~°∞ KÕ¿ã "å~°O #_çÑO≤ KÕ"å_Õ.——
‰õÄ_® HÍ=Ú—— 223 Jx =Ú„+≤‰õΩ¯Å∞ 150 ''JÖÏ¡ÇπÏ D =ã¨∞Î=Ùefl x¿+kèO
JO\Ï~°∞. giH˜ ѨÓ~°fiO QÆuOz# "å~°∞ Kå_»∞ Jx ™êHõ∆ ºq∞KÕÛ g∞ ™ê‰õ∆ΩÅ#∞226
‰õÄ_® WÖψQ kèHͯ~°"≥·Yix J=ÅO fã¨∞‰õΩ~°O_ç—— Jx "åix J_»∞QÆ∞. =∞i
aOKå~°∞. Hõ_»‰õΩ "å~°∞ =∂ tHõ∆#∞ "å~°∞ QÆ#Hõ JÖÏ ™êHõ∆ ºq∞¿ãÎ h=Ù
K«qK«∂âß~°∞.224 (F „Ѩ=HÍÎ!) "åix =∂„`«O "åi`Àáê@∞ ™êHõ∆ ºO W=fi‰õΩ.227
J_»∞QÆ∞: ''g∞ ^ŒQÆæ~° U^≥·<å „Ñ¨=∂}O "åi q∞^䕺 ÉèÏ"åÅ#∞ J#∞ã¨iOK«‰õΩ.
LO>Ë, ^•xfl =∂ =ÚO^Œ∞ ã¨=∞iÊO =∂ PÜ«∞`«∞Å#∞ kèHõ¯iOKÕ"åi,
K«O_ç.225 g∞~°∞ Hˆ =ÅO TǨÏÅ#∞ J#∞㨠Ѩ~°Ö’HÍxfl qâ◊fiã≤OK«x"åi, WOHÍ
i™êÎ~∞° . JOK«<åÅ`À =∂\Ï¡_`» å~°∞.—— W`«~∞° Å#∞ `«=∞ „ѨÉ∞íè =Ù‰õΩ ã¨=∂#∞Å∞QÍ
`å=Ú ‰õÄ_® PÜ«∞# J#∞Ü«∂Ü«ÚÅ∞QÍ "å\˜x x+≤^ŒúOQÍ ÉèÏqã¨∞Î<åfl=∞x "å~°∞ xÅɡ>Ëì"åi HÀiHõÅ#∞ J#∞ã¨
K≥¿ÑÊ=hfl HõÅ¡ÉÁe¡ Hõ|∞~°∞¡ =∂„`«"Õ∞. iOK«‰Ωõ .228
220. JO>Ë Ü«¸^Œ∞Å∞ K≥¿ÑÊk ѨzÛ J|^ŒúO. ‰õÄ_® ã¨Ô~·# =∂~åæxfl – ã¨<å‡~åæxfl – =∞x+≤ Z#∞fl‰õΩO\Ï_® ÖË^•? Jx Ѩ~°=∞
„ѨÉèí∞=٠ѨsH˜∆ã¨∞Î<åfl_»∞. D „ѨѨOK«O XHõ ѨsH∆Í ã¨÷ÅO Jx WO`«‰õΩ=ÚO^Œ∞
221. JO>Ë, "å~°∞ ^≥·=„Ѩ=HõÎ#∞ 'Jã¨`«º"åk— JO@∂ P~ÀÑ≤Oz, PÜ«∞xfl (ã¨) ‰õÄ_® K≥ѨCHÀ=@O [iyOk.
u~°ã¨¯iOz#ѨÊ\˜H© "åix tH˜∆OK«@OÖ’ ^Õ=Ù_»∞ U=∂„`«O `˘O^Œ~°Ñ¨_»_»∞.
ZO^Œ∞HõO>Ë PÜ«∞#Ö’x Hõ~°∞} J@∞=O\˜k. JѨ~å^èŒ∞ʼnõΩ PÜ«∞# PYi Hõ∆}O 224. XHõ"Õà◊ `å=Ú X_çQÆ_»∞`«∂ L#fl D +≤~ü¯ (|Ǩï^≥·"Àáêã¨#) ^≥·"ÕKÕÛù J~Ú LO>Ë,
=∞i giÃÑ· ^Õ=Ùx PѨ^Œ ZO^Œ∞‰õΩ q~°∞K«∞‰õΩѨ_ç#@∞¡? ^≥·=„Ѩ}ÏoHõ (ѨsHõ∆) "Õ~°∞
=~°‰õÄ `«Ñ¨C#∞ ã¨ik^Œ∞̉õΩ<Õ J=HÍâ◊O W™êÎ_»∞. – ^≥·= „Ѩã¨#fl`« "Õ~°∞ J#fl q+¨Ü«∂xH˜ D ^≥·=tHõ∆ XHõ x^Œ~°≈#O.
222. ^Õ=Ù_»∞ =º‰õΩÎÅHõ~Ú<å, ã¨=¸Ç¨ÅÔH·<å QÆ_»∞=Ù WKåÛ_»O>Ë ^•x ÉèÏ=O PÜ«∞# 225. JO>Ë † ''"Õ∞=Ú KÕ¿ã Ѩ#∞ÅxflO\˜H© ^Õ=Ùx P"≥∂^Œ=Ú„^Œ LOk—— J#fl^Õ g∞
"åix tH˜∆OK«‰õΩO_® =^ŒeÃÑ>Ëìâß_»x ZO`«=∂„`«O HÍ^Œ∞. PÜ«∞# QÆ#Hõ "å^Œ# J~Ú`Õ ^•xH˜ U^Œ<åfl P^è•~°O (~°∞A=Ù) LO^•? LO>Ë <å‰õΩ K«∂ѨO_ç
Z=i#~Ú<å tH˜∆OKåÅx x~°‚~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»O>Ë WHõ "åiH˜ =¸_ç#>Ë¡. PÜ«∞# Jx nx ÉèÏ=O. "åi ^ŒQÆæ~° U „Ѩ=∂}=¸ ÖË^Œ∞. ÃÑ·QÍ "å~°∞ =¸_è» #=∞‡HÍÅ
x~°‚Ü«∂xfl `«Ñ≤ÊOKÕ, "å~Ú^• "Õ~ÚOKÕ â◊H˜Î Z=iH© ÖË^Œ∞. JO^èŒHÍ~° Ö’Ü«∞Ö’¡ `«KåÛ_»∞`«∞<åfl~°∞.
223. D q^èŒOQÍ Jáê~å÷xH˜ QÆ∞i HÍ=Åã≤# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. ^≥·=„Ѩ}ÏoHõ "Õ~°∞ – 226. JO>Ë – =Ú„+≤‰Ωõ ¯Å∞ `«=∞O`«@ `å=ÚQÍ H˘xfl [O`«∞=Ùefl x¿+kèOK«∞‰õΩx "å\˜x
^≥·=„Ñ‘u "Õ~°∞. D Ô~O\˜h XˆH J~°÷OÖ’ fã¨∞‰õΩ#flѨC_»∞ =∞x+≤ ã¨OkQÍúxH˜ JÖÏ¡ÇπÏ x¿+kèOKå_»x |∞HÍ~ÚOKÕ"å~°∞.
Ö’#=Ù`å_»∞. ^Õ=Ù_»∞ `«ÅK«∞HÀÖË^Œ∞ QÆ#Hõ "Õ∞=Ú +≤~ü¯‰õΩ áêÅÊ_®¤=∞x K≥Ñ≤Ê 227. ZO^Œ∞HõO>Ë "åi ™êH∆ͺÅ∞ #=∞‡â◊HõºO HÍ=Ù. J|^•úÅ∞ K≥ѨÊ@OÖ’, ÖËx=∂@efl
=Ú„+≤‰õΩ¯Å∞ `«Ñ¨C#∞ ^Õ=ÙxÃÑ· <≥@ì_®xH˜ „Ѩܫ∞ufl™êÎ~°∞. HÍx ^Õ=Ù_»∞ =∞x+≤H˜ W`«~°∞ʼnõΩ PáêkOK«@OÖ’ "å~°∞ xëê‚`«∞Å∞.
W=fi|_ç# '¿ãfiK«Ûù—#∞ ǨÏiOz, |Å=O`«OQÍ J`«x "≥∞_»#∞ =Oz `«# ^•iH˜ 228. JO>Ë – "å~°∞ x[^≥·"åxH˜ W=fi=Åã≤#O`« Q“~°"åxfl, ^≥·"Õ`«~°∞ʼnõΩ ‰õÄ_® WzÛ
`Õ^ŒÅK«@O ÖË^Œ∞. `«#‰õΩ #zÛ# =∂~åæxfl ZOÑ≤Hõ KÕã¨∞‰õΩ<Õ x~°‚Ü«∂kèHÍ~°O LO_ç P~å^èŒ#Ö’ "åix KÕ~°∞Û‰õΩ<Õ"å~°∞.
643 644
6. JÖò J<£P"£∞ ==Å"£
W*심
q∞T
J#fl<å 326 6. JÖò J<£P"£∞ 7=
8= áê~å
151 (F „Ѩ=HÍÎ!) "åiH˜ K≥ÑC¨ : ''~°O_ç, ¿Ñ^ŒiHõѨ٠ÉèíÜ«∞O`À g∞ ã¨O`å<åxfl
g∞ „ѨÉèí∞=Ù g∞ÃÑ· x¿+kèOz# =ã¨∞Î=ÙÅ∞ ǨÏ`«=∂~°ÛHõO_ç. "Õ∞=Ú g∞‰õÄ PǨ~°O
U"À g∞‰õΩ K«kq qxÑ≤™êÎ#∞.229 Wã¨∞Î<åfl=Ú, "åiH© W™êÎ=Ú.232 ã≤QÆ∞æ
J"Õ=∞O>ˆ JÖÏ¡ÇπωõΩ ã¨Ç¨Ï=~°∞ÎÅ∞QÍ =∂e# Ѩ # ∞Å∞ – Jq ÉÏǨ  @OQÍ
Z=ih HõeÊOK«HõO_ç.230 `«e¡^ŒO„_»∞Å [iˆQ"≥·<å, QÆ∞@∞ìQÍ [iˆQ"≥·<å – "å\˜
Ü≥∞_»Å L`«Î=∞suÖ’ "≥∞ÅQÆO_ç.231 ^Œi^•Ñ¨Ùʼnõį_® "≥à◊§HõO_ç. ã¨`«º
229. x*ÏxH˜ ^Õ=Ù_»∞ x¿+kèOz#q g∞~°∞ ÉèÏqã¨∞Î#fl =ã¨∞Î=ÙÅ∞ HÍ=Ù. ^Õ=Ù_»∞ x¿+kèOz (<åºÜ«∞) |^ŒOú QÍ `«Ñʨ JÖÏ¡ÇÏπ x¿+kèO
#"≥·`Õ D PÜ«∞`«∞Ö’ ¿Ñ~˘¯#|_ç# Ѩ#∞ÖË. g∞~°∞ g\˜ q+¨Ü«∞OÖ’ PÜ«∞#‰õΩ z# U „áê}˜h ǨÏ`«=∂~°ÛHõO_ç.233 g∞~°∞
ÉèíÜ«∞Ѩ_»∞`«∂ rqOK«O_ç. ZO^Œ∞HõO>Ë q∞=∞‡efl ѨÙ\˜ìOz#"å_»∂, q∞=∞‡efl PÖ’zOz ѨxKÕ™êÎ~°x, JÖÏ¡ÇπÏ g∞H©
áÈ+≤ã¨∞Î#fl"å_»∂, ã¨=∞ã¨Î q+¨Ü«∂Å#∞ HõxÃÑ@∞ì‰õΩx L#fl"å_»∂ PÜ«∞<Õ. HÍ|\˜ì q+¨Ü«∂Å#∞ QÆ∞iOz QÆ\ ˜ìQÍ `åH©^Œ∞
^Õxfl x¿+kèOKåÖ’, =∞i ^Õxx ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«OQÍ Y~å~°∞ KÕÜ∂« Ö’ PÜ«∞#‰õΩ =∂„`«"∞Õ KÕâß_»∞.
ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞. JO^Œ∞ˆH g∞ „ѨÉèí∞=Ù x¿+kèOz# Jã¨Å∞ q+¨Ü«∂ÖËq∞\’ <Õ#∞
g∞‰õΩ K«kq qxÑ≤ã¨∞Î<åfl#∞. g∞~°∞ g\˜H˜ Hõ@∞ì|_ç LO>ËKåÅ∞. JO`ÕQÍx, g∞ 152 ''`«O„_çÖËx a_»¤, Ü«ÚHõÎ=Ü«∞ã¨∞û‰õΩ
JO`«@ g∞~°∞QÍ ^èŒ~å‡^èŒ~å‡Å#∞ x~°‚~ÚOK«∞‰õΩx, g∞ ã¨fiÜ«∂xH˜ J<åºÜ«∞O KÕ~∞° ‰õΩ<Õ =~°‰Äõ –L`«=Î ∞ suÖ’ `«Ñʨ 234
KÕã¨∞HÀHõO_ç. – J`«x Pã≤Î ^Œi^•Ñ¨ÙʼnõΩ ‰õÄ_® "≥à§◊
230. JÖÏ¡ÇπÏ â◊H˜Î=∞O`«∞_»∞ J#fl ã¨OQÆu g∞‰õΩ `≥eã≤# g∞^Œ@, PÜ«∞# ^≥·=`«fiOÖ’ HõO_ç. H˘Å`«Å∞ `«∂xHõÅÖ’ ѨÓiÎQÍ,
WOH˘Hõ =ã¨∞Î=Ù#∞ ÉèÏQÆ™êfi=∞ºOQÍ KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞. Wk +≤~ü¯ „H˜OkH˜ =ã¨∞ÎOk. +≤~ü¯ <åºÜ«∞OQÍ =º=ǨÏiOK«O_ç.235 "Õ∞=Ú U
Ju ÃÑ^ŒÌ J<åºÜ«∞O, ^Œ∞~åQÆ`«O. nxH˜ Hõ∆=∂aèHõ∆ J<Õk ÖË<Õ ÖË^Œ∞. +≤~ü¯‰õΩ áêÅÊ_Õ 232. XHõѨC_»∞ J*Ï˝#HÍÅOÖ’ „‰õÄ~åu „‰õÄ~°OQÍ ™êy# D ã¨O`å# ǨÏ`åºHÍO_»
"åxHÀã¨O ã¨fi~°Oæ x¿+kèOK«|_çOk. #~°HÜ õ ∂« `«# J`«x <˘ã¨\~˜ å`« J~ÚáÈ`«∞Ok. <Õ_»∞ ‰õΩ@∞O| xÜ«∞O„`«}, „Éèí∂}ǨÏ`«ºÅ ~°∂ѨOÖ’ Ü«∂=`«∞Î „ѨѨOK«OÖ’
D q+¨Ü∂« Å∞ k=º Y∞~üP<£Ö’ Ѩ^Õ Ñ¨^Õ Ñ¨Ù#~å=$`«O JÜ«∂º~Ú. ^Õ=Ùx JOu=∞ x~åѶ¨∂@OQÍ H˘#™êQÆ∞`ÀOk. JÖÏ¡ÇπÏ =∞#efl ^•#∞flOz ~°H˜∆OK«∞QÍHõ!
„Ѩ=HõÎ (ã¨Jã¨O) ‰õÄ_® J<ÕHõ ǨÏnã¨∞Ö’¡ D q+¨Ü«∂Å#∞ L^•Ç¨Ï~°}Å`À ã¨Ç¨
q_»=∞~°z K≥áêÊ~°∞. J~Ú#ѨÊ\˜H© „Ѩ[Å∞ Ã+·`å#∞ =∂Ü«∂*ÏÅOÖ’ Ѩ_ç '+≤~ü¯—‰õΩ 233. JO>Ë „ѨfHÍ~° <åºÜ«∞O (d™êãπ) s`åº Ç¨ÏO`«‰õΩ}˜‚ =kèOK«@O ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«"Õ∞.
X_çQÆ_»∞`«∂<Õ L<åfl~°∞. Hõ∆=∂aèHõ∆ ÃÑ_ç`Õ Jk "Õˆ~ q+¨Ü«∞O. HÍx ǨÏ`«∞x "å~°ã¨∞Å∞ QÆ#Hõ Hõ∆=∂aèHõ∆
ÃÑ@ìxѨHõ∆OÖ’ ǨÏO`«‰õΩxH˜ =∞~°}^ŒO_»# qkèOK«@O J=ã¨~°O J=Ù`«∞Ok.
J~°c =¸ÅOÖ’ 'J<£ ÖÏ `«∞+πi‰õÄ— –‰õΩ =ÚO^Œ∞ 'J"£™ê‰õΩ"£∞— J<Õ Ñ¨^ŒO ZO^Œ∞HõO>Ë, ''„ѨfHÍ~° <åºÜ«∞OÖ’ g∞ =∞#∞QÆ_» LOk—— (JÖò |Y~° – 179).
=∂i˚`«=ÚQÍ L#fl@∞¡ ÉèÏqOK«=Åã≤ LO@∞Ok. JѨC_»∞ 'g∞~°∞ +≤~ü¯ KÕÜ«∞~å^Œx
JÖÏ¡ÇπÏ QÆ\ ˜ìQÍ `åH©^Œ∞ KÕâß_»∞— J#fl ÉèÏ=O =ã¨∞ÎOk. 234. `«O„_çÖxË a_»¤ ã¨O~°H} ∆õ Ï ÉÏ^躌 `«#∞ XHõ™êi g∞~°∞ XѨC‰õΩ#fl `«~åfi`« P ÉÏ^躌 `«#∞
231. Y∞~üP<£Ö’ J<ÕHõKÀ@¡ JÖÏ¡ÇπÏ `ÒÇ‘Ï^£ (^Õ=Ùx UHõ`«fiO) =∞iÜ«Ú W`åJ`ü ã¨*Ï=ÙQÍ x~°fiiÎOK«@O, P J<å^èŒ „âıÜ«∂xfl JaèÅ+≤ã¨∂Î LO_»@O g∞ Hõ~°Î=ºO.
=∞i '„âıÜ≥∂aèÖÏ+¨— HÀˆ~^Õq∞\©? JO>Ë "å~°ã¨`«fi ǨωõΩ¯QÍ P J<å^茉õΩ ÅaèOz#
(q^èÕÜ«∞`«) QÆ∞iOz `åH©^Œ∞ KÕã≤#ѨC_»ÖÏ¡ `«e¡^ŒO„_»∞ŠѨ@¡ 㨄`«Ê=~°Î# QÆ∞iOz #QÆ^Œ∞#∞QÍh, á⁄ÖÏÅ#∞QÍh, WO\˜ ã¨÷ÖÏÅ#∞QÍh ™êfiǨ KÕÜ«∞‰õΩO_®, J`«#∞
<˘H˜¯ K≥ѨÊ@O QÆ=∞<å~°›O. nxfl|\˜ì =∞#‰õΩ É’^èŒÑ¨_Õ^Õq∞@O>Ë „ѨÉèí∞=Ù q^èÕÜ«∞`« Ü«ÚHõÎ =Ü«∞ã¨∞û‰õΩ KÕ~∞° ‰õΩ<Õ^•HÍ HÍáê_®e. ™ê^躌 "≥∞#ÿ O`«=~°‰Ωõ J<å^èŒ Pã≤áÎ êã¨∞ÅÎ #∞
`«~åfi`« `«e^¡ OŒ „_»∞Å q^èÜ
Õ ∞« `« ‰õÄ_® KåÖÏ =ÚYº"Õ∞. Z=~°~Ú<å ã¨~ˆ `«e^¡ OŒ „_»∞Å Jaè=$kú KÕÜ«∞_®xH˜ Hõ$+≤KÕÜ«∂e. ZO^Œ∞HõO>Ë P Ѩã≤"å_»∞ `«# Pã≤Îáêã¨∞Îefl
Ѩ@¡ ÉÏ^茺`å x~°fiǨÏ}Ö’ qѶ¨Å"≥∞ÿ`Õ, "å~°∞ „ѨÉèí∞=Ù P[˝efl áêeOK«@OÖ’ ‰õÄ_® HÍáê_»∞‰õΩ<Õ ã≤÷uÖ’ ÖË_»∞. `«##∞ xÅnã≤ J_çˆQ"åÔ~=~°∂ ÖË~°∞Hõ^• Jx D
ѨÓiÎQÍ ã¨Ñ¶¨bHõ$`«∞Å=Ù`å~°#fl Pâ◊ÖË^Œ∞. Pã≤áÎ êã¨∞eÎ fl Hõ|oOK«‰Äõ _»^∞Œ . ZO^Œ∞HõO>Ë JO^ŒiHõ<åfl ÃÑ^ŒÌ ã¨O~°H‰∆õ Ωõ _≥#· JÖÏ¡ÇÏπ
645 646
6. JÖò J<£P"£∞ ==Å"£
W*심
q∞T
J#fl<å 327 6. JÖò J<£P"£∞ 7=
8= áê~å
„áê}˜ÃÑ·# ‰õÄ_® â◊H˜ÎH˜ q∞Oz# ÉèÏ~°O 154 `«~°∞"å`« "Õ∞=Ú L`«Î=∞OQÍ
"≥∂Ѩ=Ú.236 ѨeH˜`Õ <åºÜ«∞"Õ∞ ѨÅHõO_ç. PK«iOKÕ"åiÃÑ· J#∞„QÆǨÏO ѨiѨÓiÎ
<åºÜ«∞ã¨=∞‡`«OQÍ =∂\Ï¡_O» _ç – =º= HÍ=\ÏxH˜, P[˝Åhfl ã¨Ê+ì̈OQÍ q=iOK«
Ǩ~°O g∞ |O^è∞Œ =Ù‰õΩ ã¨O|OkèOz#^≥<· å \ÏxH˜, =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO ÅaèOK«\Ï
xH©, Hõ~∞° }˜OK«|_»\ÏxH˜,239 "å~°∞ `«=∞
ã¨~ˆ ! JÖÏ¡ÇÏπ `À KÕã#≤ ÉÏã¨#∞ <≥~"° ~Õ Û° O_ç. „ѨÉ∞íè =Ù#∞ HõÅ∞ã¨∞‰õΩ<Õ q+¨Ü∞« "≥∞ÿ ^Œ$_è»
g∞~°∞ ã¨^• *Ï˝Ñ¨Hõ =ÚOK«∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ qâßfiã¨O Hõey LO_»\ÏxH˜ QÍ#∞
QÍ#∞ JÖÏ¡ÇÏπ g∞H˜ÖÏ `åH©^∞Œ KÕâß_»∞. =¸™ê‰õΩ „QÆO^ä•xfl "˘ã¨QÍ=Ú.
153 W^Õ237 <å ~°∞A=∂~°æO. Hõ#∞Hõ Jq. W™ê¡O ^èŒ~°‡O D =¸_»∞ =¸ÖÏOâßÅ "≥·¿Ñ Ѩi„Éèíq∞ã¨∂Î LO@∞Ok. HÍ|\˜ì
g∞~°∞ nx<Õ J#∞ã¨iOK«O_ç.238 W`«~„° `å ^•xfl U ÉèÏ=OÖ’ fã¨∞‰õΩ<åfl ™ê~åOâ◊O =∂„`«O XHõ¯>Ë.
=∂~åæÅ#∞ J#∞ã¨iOK«HõO_ç. Jq 238. '~°∞A=∂~°æO— J#flk XHõ¯>Ë. ^•xfl ^≥·==∂~°æO J#O_ô, Y∞~üP<£ =∂~°æO J#O_ç,
q∞=∞‡efl JÖÏ¡ÇπÏ =∂~°æO #∞O_ç "Õ~°∞ ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) =∂~°æO J#O_ç – ZÖÏ J#∞‰õΩ<åfl Jk =∂„`«O XˆH =∂~°æO,
Ѩ~°∞™êÎ~Ú. g∞~°∞ ÉèíÜ«∞Éèí‰õΩÎÅ "≥·Yix ã¨~°à◊=∂~°æO, ™êѶ¨Åº =∂~°æO – J^Õ ~°∞A=∂~°æO. P =∂~åæÅ∞ J<ÕHõO HÍ=Ù.
Hõ#∞Hõ XˆH =∂~°æOÃÑ· #_»"åe. J<ÕHõ =∂~åæÅÃÑ· #_»=‰õÄ_»^Œ∞. W^Õ =Úã≤¡O
J=ÅOaOKÕ@O^Œ∞‰õΩQÍ#∞ JÖÏ¡ÇπÏ ã¨=∂[ SHõº`«‰õΩ, UHõ`åfixH˜ PÜ«ÚóѨ@∞ì. D ^•iÖ’ #∞Oz ÃÑ_»^•~°∞Å∞ fã≤
g∞‰õΩ D q^èŒOQÍ `åH©^Œ∞ KÕâß_»∞. #O^Œ∞=Å¡ =Úã≤O¡ ã¨=∂[O =~åæÅ∞QÍ, =Ú~îåÅ∞QÍ pe, K≥ÖÏ¡K^≥ ∞Œ ~°~Ú áÈ~ÚOk.
„Ѩu ^•xÃÑ· xѶ∂¨ "Õã≤ L<åfl_»∞. HÍ|\˜ì J<å^èŒ ™⁄=Ú‡‰õΩ Ѩ~º° "ÕH‰∆õ Ωõ Å∞QÍ L#fl"å~°∞ =∞i K«∂_»É’`Õ ''W`«~° =∂~åæÅÃÑ· áÈHõO_ç, Jq q∞=∞‡efl ^≥·==∂~°æO #∞Oz
J#∞Hõ∆}O PÜ«∞#‰õΩ ÉèíÜ«∞Ѩ_»∞`«∂ LO_®e. "Õ~°∞Ѩ~°∞™êÎ~Ú—— Jx =Úã≤¡O ã¨=∂*ÏxH˜ =ÚO^Õ `åH©^Œ∞ KÕÜ«∞@O [iyOk.
235. H˘Å`«Å∞ `«∂xHõÅÖ’ "≥∂ã¨O KÕÜ«∞@O, ѨÙK«∞Û‰õΩ<Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ÖˇHõ¯ „ѨHÍ~°O "Õ~˘HõKÀ@ ^Õ=Ù_»∞ U=∞x P^ÕtOKå_»O>ˆ ''g∞~°∞ ^èŒ~å‡xfl ™ê÷Ñ≤OK«O_ç. JO^Œ∞Ö’
ѨÓiÎQÍ Ñ¨ÙK«∞Û‰õΩx, WKÕÛ@ѨC_»∞ `«‰õΩ¯=QÍ H˘Åz W=fi@O, `«∂HõOÖ’ „^ÀǨxH˜ peHõ#∞ `ÕHOõ _ç—— (ã¨∂~Ô +¨Ø~å). JO>Ë qÉè^Ë •xH˜, peHõ‰Ωõ ^è~Œ ‡° OÖ’ ZO`«=∂„`«O
áêÅÊ_»@O Hõ_»∞ hK«"≥∞ÿ# Ѩx. <≥·uHõ k"åÖÏHÀ~°∞`«<åxH˜ Wk „ѨuaO|O. J#∞=∞u ÖË^Œ∞. D q+¨Ü«∂<Õfl =∞Ǩ„Ѩ=HõÎ (ã¨Jã¨O) KåÖÏ ã¨Ê+¨ìOQÍ – <ÕÅÃÑ·
^≥·=„Ѩ=HõΠǨτ[`ü +¨µSÉò (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO) *Ïu"å~°∞ q<åâßxH˜ QÆ∞iHÍ=\ÏxH˜ `«# KÕ`ÀÎ XHõ w`«wã≤ ''Wk ^Õ=Ùx ~°∞A=∂~°æO—— Jx ѨeHÍ~°∞. P w`«‰õΩ
QÆÅ HÍ~°}ÏÖ’¡ Wk ‰õÄ_® XHõ\ ˜ J#fl ã¨OQÆu q㨇iOK«~åxk. W~°∞„ѨHõ¯ÖÏ =∞i H˘xfl w`«Å∞ wã≤ ''Wq (=OHõ~°\ ˜OHõ~°) ^•~°∞Å∞. g\˜ÃÑ· Ã+·`å<£
236. JO>Ë "Õ∞=Ú KÕã≤# D P[˝Å∞ PK«~°} Ü≥∂QƺO HÍ#@∞=O\˜q HÍ=Ù. Hõ+¨ì™ê^茺 á⁄Oz L<åfl_»∞. "å_»∞ D ^•~°∞ÅÃÑ·H˜ =∞#∞+¨µefl Ñ≤Å∞ã¨∂Î L<åfl_»∞—— Jx
"≥∞ÿ#q ‰õÄ_® HÍ=Ù. XHõ"Õà◊ Jq g∞ áêe@ Hõ+¨ì`«~°O J~Ú LO>Ë "Õ∞=Ú "å\˜x J„Ѩ=∞`«OÎ KÕâß~°∞. `«~∞° "å`« PÜ«∞# (ã¨) ''W^Õ <å ~°∞A=∂~°Oæ ...—— J#fl =K«<åxfl
QÆ∞iOz P*Ï˝Ñ≤Oz LO_Õ"å~°"Õ∞ HÍ=Ú. ZO^Œ∞HõO>Ë =∂ ^•ã¨∞Å#∞ HõëêìÅáêÅ∞ áê~åÜ«∞}O KÕâß~°∞ (=Úã¨fl^≥ JǨχ^£ – ã¨OѨÙ\˜: 1† ¿Ñr–435, 465). JǨχ^£
K≥Ü∂« ºÅ#flk =∂ L^ÕâÌ O◊ HÍ^Œ∞. HÍ|\˜ì g∞~°∞ „áêѨOzHõ rq`«OÖ’ Q“~°"À#fl`«∞efl, ëêH˜~ü D ǨÏnã¨∞#∞ „áê=∂}˜Hõ"≥∞ÿ#kQÍ Y~å~°∞ KÕâß~°∞. PÜ«∞# ‰õΩ_ç „Ñ¨Hõ¯#
Ѩ~Ö° ’Hõ rq`«OÖ’ ™êѶ֨ Ϻxfl á⁄O^ŒQÀi`Õ =∂ P^ÕâßÅ#∞ qkèQÍ áê\˜OK«=Åã≤ Ô~O_»∞ w`«efl, Z_»=∞ „ѨHõ¯# Ô~O_»∞ w`«efl– "≥Ú`«ÎO <åÅ∞QÆ∞ w`«efl wã≤ "å\˜x
LO@∞Ok. Ã+`· å#∞ „`À=Å∞QÍ =i‚OKå~°x Wɡfl =∂*ÏÖ’x XHõ LÖËY¡ #OÖ’ =∞iO`« ã¨Ê+¨Oì QÍ
237. 'W^Õ— <å ~°∞A=∂~°æO Jx J#|_çOk. WO`«H© Uq∞\© P ''Wk——? JO>Ë Jk LOk.
Y∞~üP<£ HÍ=K«∞Û ÖË^• W™ê¡O ^èŒ~°‡O HÍ=K«∞Û ÖË^• D P[˝Å∞ ‰õÄ_® HÍ=K«∞Û. 239. Wk Y∞~üP<£ É’^èŒ<å â‹·eH˜ XHõ x^Œ~°≈#O. Y∞~üP<£ „Ѩ™êÎ=# =zÛ#ѨC_»∞ KåÖÏ
`ÒÇ‘Ï^£ (UHõ^≥·"å~å^èŒ#), =∞P^£ (Ѩ~°Ö’HõO), i™êÅ`ü (^≥·=^Ò`«ºO) – D =¸_Õ KÀ@¡ `Ò~å`«∞ „QÆO^äŒ „Ѩ™êÎ=##∞ fã¨∞‰õΩ ~å=@O [iyOk. JÖψQ `Ò~å`«∞#∞
647 648
6. JÖò J<£P"£∞ ==Å"£
W*심
q∞T
J#fl<å 328 6. JÖò J<£P"£∞ 7=
8= áê~å
155 =∞iÜ«Ú Wk (D Y∞~üP<£) HÍ~°∞}ºO =KÕÛã≤Ok.243 J~Ú#ѨÊ\˜H©
"Õ∞=Ú J=`«iOѨ*ãË #≤ XHõ â◊√Éè„í Ѩ^"Œ ∞≥ #ÿ JÖÏ¡ÇπÏ PÜ«∞`«∞Å#∞ Jã¨`åºÅx
„QÆO^äOŒ .240 HÍ|\˜ì g∞~°∞ nxx J#∞㨠H˘\˜áì êˆ~ã≤, "å\˜#∞Oz („Ѩ[Å#∞) P¿Ñ
iOK«O_ç. ÉèíÜ«∞Éèí‰õΩÎÅ`À "≥∞ÅQÆO_ç. "å_çH<õ åfl244 Ѩ~=° ∞ ^Œ∞~å‡~°∞_æ ∞» WOÔH=
`«^•fi~å g∞~°∞ Hõ~°∞}˜OK«|_Õ J=HÍâ◊O _»∞O\Ï_»∞? "Õ∞=Ú `«fi~°Ö’<Õ =∂ PÜ«∞
LOk. `«∞Å #∞O_ç P¿Ñ"åix, "åi PѨÙ^ŒÅ
156 ''=∂‰õΩ ѨÓ~°fi=ÚO_ç# Ô~O_»∞ HÍ~°}OQÍ Ñ¶¨∞’~°OQÍ tH˜∆™êÎ=Ú.
=~åæÅÃÑ· =∂„`«O „QÆO^äOŒ 241 J=`«iOѨ 158 Uq∞\©, `«=∞ =^ŒÌ‰õΩ ^≥·=^Œ∂`«Å∞
*ËÜ«∞|_çOk. "å~°∞ Uq∞ K«k"Õ"å~À, ~å"åÅh, ÖËHõ h „ѨÉ∞íè "Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ
=∞ˆ~q∞ K«kqOKÕ"å~À Jã¨Å∞ =∂ˆHg∞ „Ѩ`«ºHõ∆=∞"åfiÅh ÖËHõ h „ѨÉèí∞=Ù =^ŒÌ
`≥eÜ«∞^Œ∞——242 Jx g∞~°∞ J#‰õΩO_® #∞Oz U^≥<· å (Q˘Ñ¨Ê) x^Œ~≈° #O ~å"åÅx
LO_»\ÏxH©, gà◊√¡ "Õz L<åfl~å?245 h „ѨÉèí∞=Ù =^ŒÌ
157 ''XHõ"àÕ ◊ =∂ˆH QÆ#Hõ „QÆO^äOŒ K≥ѨʉõΩO_® LO_»\ÏxH˜ g∞~°∞ =∂\Ï¡_ÕÉèÏ+¨ – J~°c ÉèÏ+¨ – Ö’<Õ D „QÆO^ä•xfl
"˘ã¨QÆ|_ç LO>Ë "Õ∞=Ú "åiHõ<åfl J=`«iOѨ*âË ß=Ú.
Z‰õΩ¯= ~°∞A=~°Î#∞ÅO JÜÕ∞º"åà◊§O—— 243. WHõ g∞~°∞ ™ê‰õΩÅ∞ K≥Ñ≤Ê, `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ<Õ J=HÍâ◊O ZO`«=∂„`«O ÖË^Œ∞.
Jx J#‰õΩO_® LO_»\ÏxH˜QÍ#∞ 244. JO>Ë â◊√ÉèÏÅ ã¨~À=~°O, ã¨OѨÓ~°‚ =∂~°^æ ~Œ ≈° Hõ`fi« O QÆÅ „QÆO^äOŒ =KÕÛã≤# `«~∞° "å`«
("Õ∞=Ú Y∞~üP<£ „QÆO^ä•xfl g∞ =^Œ‰Ì Ωõ ‰õÄ_® ã¨<å‡~åæxfl (W™ê¡O#∞) J=ÅOaOz, ^≥=· HÍ~°∞}Ϻxfl á⁄O^ŒÖHË áõ È~Ú#"å_»∞,
ѨOáê=Ú). WѨC_»∞ g∞=^Œ‰Ì Ωõ g∞ ÃÑ·QÍ nxx kèHõ¯iOz nxѨ@¡ "≥·=ÚYº ^èÀ~°}˜ Hõ#|~°z#"å_»∞ =Ú=∂‡\˜H©
„ѨÉèí∞=Ù `«~°Ñ¶¨Ù#∞Oz XHõ ã¨Ê+¨ì"≥∞ÿ# ^Œ∞~å‡~°∞æ_Õ. PÜ«∞`«∞Ö’ 'Ü«∞ã≤ÌѶ¨Ó<£— Jx J#|_çOk. nxH˜ XHõ J~°÷O q=ÚY`«.
„QÆO^äŒO, =∂~°æ^Œ~°≈Hõ ™ê^èŒ#O =∞iÜ«Ú =∞~À J~°÷O W`«~°∞Å#∞ ‰õÄ_® ã¨`«ºO "≥·Ñ¨Ù‰õΩ áȉõΩO_® J_»∞¤HÀ=@O.
„Ѩ™êÎqOz#ѨÙ_»∞ Y∞~üP<£ ‰õÄ_® „Ѩ™êÎqOK«|_çOk. WÖÏO\˜ Z<Àfl L^•Ç¨Ï~°}Å#∞ 245. k=º Y∞~üP<£#∞ J=`«iOѨ*ËÜ«∞@O ^•fi~å#∂, =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨)#∞ JOu=∞
ǨѶ*≤ ò Wɡfl Hõã~‘ ü #HõÅ∞ KÕâß~°∞. XHõÑC¨ _»∞ `Ò~å`«∞ „QÆO^äOŒ ‰õÄ_® XHõ ã¨=∞„QÆ"∞≥ #ÿ „Ѩ=HõQÎ Í Ñ¨OѨ@O ^•fi~å#∂ "Õ∞=Ú ã¨O^Õâßxfl JO^Œ*¿Ë ã U~åÊ@∞#∞ ã¨OѨÓ~°O‚
„QÆO^äŒOQÍ LO_Õ^Œh, ^èŒ~å‡=ÅO|#‰õΩ ã¨O|OkèOz# ã¨~°fiq+¨Ü«∂Å∂ JO^Œ∞Ö’ QÍqOKå=Ú. WѨÊ\˜H© gà◊√¡ =∂~°æ qÇ‘Ï#`«#∞ q_»<å_»HõáÈ`Õ Z=~°~Ú<å KÕ¿ã^Õ
LO_Õ=h, P q^èŒOQÍ Jk „Ѩ[ʼnõΩ =∂~°æ^Œ~°≈Hõ „QÆO^äŒOQÍ, HÍ~°∞}º„Ѩ^ŒOQÍ =ÚOn? ^≥·=^Œ∂`«Å∞ =zÛ „áê}O fã≤#ѨÙ_»∞ qâ◊fiã≤^•Ì=∞<À, „ѨÉèí∞=Ù ky=zÛ
JÅ~åˆ~^Œh k=º Y∞~üP<£ Ü≥ÚHõ¯ q=~°}Ï f~°∞#∞|\˜ì É’^èŒÑ¨_»∞`ÀOk. #ѨC_»∞ – JO>Ë „Ѩà◊Ü«∞O ã¨OÉèíqOz#ѨÙ_»∞ qâ◊fiã≤^•Ì=∞<À gà◊√¡ "Õz L<åfl~å?
240. 'D „QÆO^äŒO— JO>Ë k=º Y∞~üP<£ Jx ÉèÏ=O. JO^Œ∞Ö’ WǨÏѨ~åÅ „âıÜ≥∂ „Ѩà◊Ü«∂xH˜ =ÚO^Œ∞ ^Õ=Ù_»∞ LxH˜Ö’H˜ `≥KÕÛ ã¨∂K«#Å#∞ HõàÏ¡~å K«∂ã¨∞H˘<À ÖËHõ
™êѶ¨ÖϺÅ∞, â◊√ÉèÏÅ∞ Wq∞_ç L<åfl~Ú. ^Õ=Ùx =ÚO^Œ∞ Ǩ[~°∞Ѩ~K° |« _ç#ѨC_À qâ◊fiã≤^•Ì=∞x g~°∞ Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞<Î åfl~å?
241. JO>Ë, Ü«¸^Œ∞ʼnõΩ, „ÔHã· =Ψ ÙʼnõΩ „QÆO^ä•Å∞ "˘ã¨Q|Æ _ç#@∞¡QÍ =∂‰õΩ "˘ã¨Q|Æ _»Ö^Ë ∞Œ XHõ"Õà◊ z=i Ѷ¨∞_çÜ«∞Ö’¡ "åiH˜ *Ï˝<À^ŒÜ«∞O J~Ú<å, Jk "åiH˜ ZÖÏO\˜
J<Õ =∂@ g∞#∞O_ç ~å‰õΩO_® LO_»\ÏxH˜QÍ#∞ "Õ∞=Ú k=º Y∞~üP<£#∞ „ѨÜ≥∂[<åhfl KÕ‰õÄ~°Û^Œ∞. "åà◊√¡ ÃÑ^ŒÌ ã¨∂K«# HÀã¨O xsH˜∆Oz `«=∞ ^Œ∂~°^Œ$+≤ìx
J=`«iOѨ*âË ß=Ú. „Ѩ^Œi≈ã¨∞Î<åfl=∞x J#∞‰õΩO@∞<åflˆ~"≥∂! Wk "åi ^Œ∂~°^Œ$+≤ì HÍ^Œ∞, Jq"ÕHÍxH˜
„Ѩ|Å `å~å¯}O. ^Õ=Ùx x^Œ~°≈<åÅ∞, J^Œ∞ƒù`åÅ∞ Hõà◊¡=ÚO^Œ∞ HõxÑ≤ã¨∞Î#flѨC_»∞
242. Jk =∂ ÉèÏ+¨Ö’ ÖË^Œ∞, ZÖÏ K«k"Õk? ZÖÏ K«kqOKÕk? Jx g∞~°∞ ™ê‰õΩÅ∞ qâ◊fiã≤OK«@O U=∂„`«O Q˘Ñ¨Ê`«#O HÍ^Œ∞. Hõ~_° ∞» QÆ\#ì˜ Jqâßfiã¨∞Å∞, áêáê`«∞‡Å∞
649 650
6. JÖò J<£P"£∞ ==Å"£
W*심
q∞T
J#fl<å 329 6. JÖò J<£P"£∞ 7=
8= áê~å
#∞Oz U^Œ~Ú<å Q˘Ñ¨Ê ã¨∂K«# =KÕÛã≤# 160 ã¨`å¯~°ºO KÕã≤#"åx ã¨`å¯~åºxH˜
~ÀA#, =ÚO^Œ∞ #∞Op qâ◊fiã≤OK«‰Ωõ O_® ѨkÔ~@∞¡ Åaè™êÎ~Ú.250 ^Œ∞ëê¯~åºxH˜
P ~ÀA<Õ qâ◊fiã≤Oz#"åx qâßfiã¨O,246 X_çQÆ\ ˜ì# "åx ^Œ∞ëê¯~åºxH˜ ^•xH˜
ÖËHõ qâ◊fiã≤Oz ‰õÄ_® U ã¨`å¯~°º=¸247 ã¨iѨ_® tHõ∆ =∂„`«"Õ∞ qkèOK«|_»∞
KÕÜ∞« x"åx qâßfiã¨O J`«xH˜ U q^èOŒ `«∞Ok.251 "åiH˜ ZÖÏO\˜ J<åºÜ«∞O
QÍ#∂ LѨÜ∂≥ QÆÑ_¨ ^» ∞Œ . Hõ#∞Hõ ''g∞~°∂ [~°QÆ^Œ∞.
xsH˜∆OK«O_ç, "Õ∞=Ú ‰õÄ_® xsH˜∆ã¨∂Î 161 (F „Ѩ=HÍÎ!) D q^èŒOQÍ K≥ѨC :
LO\Ï=Ú——248 Jx (F „Ѩ=HÍÎ!) "åiH˜ ''<å „Ñ¨Éèí∞=Ù <å‰õΩ ~°∞A=∂~°æO K«∂Ñ≤O
K≥ѨC. Kå_»∞. J^˘Hõ ã≤÷~°"≥∞ÿ# ^èŒ~°‡O. ZÖÏO\˜
159 Z=~°∞ `«=∞ ^èŒ~å‡xfl =ÚHõ¯ =„Hõ`å ÖËxk, JÖÏ¡ÇπÏ "≥·Ñ¨Ù UHÍ„QÆ`«`À
K≥Hõ¯Å∞QÍ KÕã≤, =~åæÅ∞QÍ =Ú~îåÅ∞QÍ =∞~°e# W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ q^è•#O Jk.
q_çáÈÜ«∂~À249 "åà◊§`À hˆH ã¨O|O PÜ«∞# =Ú„+≤‰õΩ¯ÅÖ’x "å_»∞ HÍ_»∞.——
^èŒ=¸ ÖË^Œ∞. "åà◊§ =º=Ǩ~°O ^≥·"ånè H˘O^Œ~°∂ Jaè„áêÜ«∞Ѩ_®¤~°∞. =Ú„+≤‰õΩ¯ÅÖ’ H˘O^Œ~°∞ ^Õg ^Õ=`«efl, =∞iH˘O^Œ~°∞
#"≥∞ÿ LOk. `«~åfi`« "åà◊√¡ KÕã≤O^Õq∞\’ ^≥·=^Œ∂`«Å#∞, WOH˘O^Œ~°∞ #Hõ∆„`åÅ#∞, q„QÆǨÅ#∞ ѨÓl™êÎ~°∞. J~Ú`Õ D
PÜ«∞# "åiH˜ `≥eÜ«∞*Ë™êÎ_∞» . PÜ«∞`«∞ ÉèÏ=O KåÖÏ qã¨Î $`«=∞~ÚOk. JÖÏ¡ÇπÏ =∞iÜ«Ú PÜ«∞# „Ѩ=HõÎ (ã¨)
‰õÄ_® JÖÏO\˜ Ѩiã≤÷uÖ’ ѨâßÛ`åÎѨO K≥O^Œ∞`å~°∞. HÍx "åi ѨâßÛ`åÎѨO =∂~åæxfl q_»<å_ç W`«~° ^èŒ~å‡Å#∞, W`«~°„`å Ѩ^Œú`«∞Å#∞ J=ÅOaOKÕ "å~°O^ŒiH©
ã‘fiHõiOK«|_»^Œ∞. ã¨Ç‘ÏÇπÏ Ç¨Ïnã¨∞Ö’ LOk : ''(`«∂~°∞Ê# L^Œ~ÚOKÕ) ã¨∂~°∞º_»∞ Wk =iÎã¨∞ÎOk. J~°cÖ’ '+≤Ü«∞J<£— Jx LOk. =~åæÅ∞, „QÆ∂ѨÙÅ∞, =Ú~îåÅ∞ Jx
Ѩ_=» ∞\˜ k‰õΩ¯# L^Œ~ÚOK«#O`«=~°‰Äõ „ѨàÜ ◊ ∞« O ã¨OÉèqí OK«^∞Œ . ã¨∂~°∞º_»∞ Ѩ_=» ∞\˜ nx J~°÷O. XHõѨC_»∞ ^èŒ~å‡=ÅO|# q+¨Ü«∞OÖ’ XˆH „`å\˜ÃÑ· LO_ç, P `«~°∞"å`«
kâ◊Ö’ L^Œ~ÚOK«@O K«∂ã≤ „Ѩ[ÅO`å (JÖÏ¡ÇÏπ #∞) qâ◊fiã≤™êÎ~∞° —— Jx =∞ǨÏhÜ«∞ `«=∞ QÆ∞~°∞=ÙÅ, =∞`« ÃÑ^ŒÅÌ =∂@ʼnõΩ ÃÑ^ŒÌ Ñ‘@"Õã,≤ "åi áê^ŒzǨflÅÖ’ #_»∞ã¨∂Î
=ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) `≥eáê~°∞. `«~°∞"å`« PÜ«∞# (ã¨) D PÜ«∞`«∞#∞ áê~åÜ«∞}O =¸Å ^èŒ~å‡xfl =ke# "å~°O^ŒiH© D Ѩ^ŒO =iÎã¨∞ÎOk (Ѷ¨`üǨïÖò Yn~ü).
KÕâß~°∞ : ''=ÚO^Œ∞ #∞Op qâ◊fiã≤OK«‰õΩO_® P ~ÀA# qâ◊fiã≤OKÕ"åx qâßfiã¨O
J`«xˆHq^èŒOQÍ#∂ ѨxH˜ ~å^Œ∞—— (ã¨Ç‘ÏÇπÏ |∞MÏs : `«Ñ¶‘û~ü JÖò J<£P"£∞ ã¨∂~å). 250. `«##∞ qâ◊fiã≤Oz, =∞OzѨ#∞Å∞ KÕ¿ã ^•ã¨∞ŠѨ@¡ JÖÏ¡ÇπÏ KÕ¿ã ^•H˜∆}º
=º=Ǩ~åxH˜, PÜ«∞# B^•~åºxH˜ Wk XHõ x^Œ~°≈#O. XHõ ã¨`å¯~åºxH˜ PÜ«∞#
246. JO>Ë ^≥=· u~°™ê¯i Ü≥ÚHõ¯ 'qâßfiã¨O— J`«xHˆ q^èOŒ QÍ#∂ „ѨÜ∂≥ [#O KÕ‰Äõ ~°Û^Œ∞. ѨkO`«Å ѨÙ}ºO „Ѩ™êkã¨∞Î<åfl_»∞. Wk PÜ«∞# "˘ã¨ˆQ Hõh㨠ѨÙ}ºÑ¶¨ÅO. H˘xfl
247. nxÉèÏ=O Uq∞@O>Ë áêáê`«∞‡_≥·# qâßfiã≤ ("≥∂q∞<£) P ~ÀA `«# áêáêÅÃÑ· ѨÙ}ºHÍ~åºÅ‰õΩ PÜ«∞# „Ѩ™êkOKÕ Ñ¨Ù}ºÑ¶¨ÅO Z<ÀflÔ~@∞¡ LO@∞O^Œx, PÜ«∞#
ã≤Q∞Æ `æ À ‰õΩOzOK«∞‰õΩáÈ~Ú#ѨÊ\˜H© P Ѷ∞¨ _çÜ∞« Ö’ Jk ã‘fiHÍ~°Ü∂≥ Qƺ=∞=^Œ∞. „áê}O ÖˇHõ¯ ÖË#O`«QÍ "˘ã¨QÆ∞`å_»x Y∞~üP<£ ǨÏnã¨∞Å ^•fi~å ~°∂_èô J=Ù`ÀOk. Jk
áÈÜÕ∞=ÚO^Œ∞ KÕ¿ã ^•#^è~Œ å‡Å∞QÍh, ѨÙ}º HÍ~åºÅ∞QÍh ™êѶ֨ ϺxH˜ LѨÜ∂≥ QÆÑ_¨ » "ÕÖÏk Ô~@∞¡ ‰õÄ_® HÍ=K«∞Û.
=x ǨÏnã¨∞Å ^•fi~å ‰õÄ_® ~°∂_èô J=Ù`ÀOk.
248. JÖÏ¡ÇÏπ #∞ qâ◊fiã≤OK«‰Ωõ O_® `«Åa~°∞ã¨∞`«#O K«∂¿Ñ"åiH©, qâ◊fiã≤Oz<å ã¨`å¯~åºÅ∞ 251. ^•ã¨∞_»∞ `«Ñ¨CKÕã≤, P `«Ñ¨CÃÑ·, ѨâßÛ`åÎѨO ‰õÄ_® K≥O^Œ‰õΩO_® LO>Ë ÖË^•
KÕÜ«∞‰õΩO_® J*Ï„QÆ`«ÎQÍ LO_Õ"åiH© Wk XHõ ÃÇÏK«ÛiHõ. k=º Y∞~üP<£Ö’ D J`«x ѨÙ}ºHÍ~åºÅ∞ J`«x áêáêÅ#∞ =∞~°∞QÆ∞Ѩ~°K«ÖË#O`« `«‰õΩ¯=QÍ LO>Ë ÖË^•
q+¨Ü«∞O =ÚǨÏ=∞‡^£ ã¨∂~åÖ’x 18= PÜ«∞`«∞Ö’, "≥∂q∞<£ ã¨∂~åÖ’x 85= P ^•ã¨∞x ^Œ∞+¨¯~°‡Å∞ Hõ∆O`«=ºO HÍ#O`« f„=OQÍ LO>Ë J\˜ì Ѩiã≤÷uÖ’ J`«xfl
PÜ«∞`«∞Ö’ ‰õÄ_® q=iOK«|_çOk. tH˜∆OK«@O Jx"å~°ºO J=Ù`«∞Ok. Wk ^≥·=™êO„Ѩ^•Ü«∞O. HÍx ^Õ=Ù_»∞ J`«#∞
249. aè#fl =~åæÅ∞QÍ peáÈ~Ú# "å~°∞ Ü«¸^Œ∞Å∞, „ÔH·ã¨Î=ÙÅh H˘O^Œ~°∞, =Ú„+≤‰õΩ¯Åx KÕã≤# XH˘¯Hõ¯ áêѨHÍ~åºxH˜ ^•xH˜ ã¨=∂#"≥∞ÿ# tHõ∆ =∂„`«"Õ∞ qkè™êÎ_»∞ QÍx
651 652
6. JÖò J<£P"£∞ ==Å"£
W*심
q∞T
J#fl<å 330 6. JÖò J<£P"£∞ 7=
8= áê~å
162 WOHÍ D q^èŒOQÍ „ѨHõ\ ˜OK«∞ : 164 (F „Ѩ=HÍÎ!) "åix J_»∞QÆ∞:
''xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ <å #=∂A, <å ''Uq∞\©, <Õ#∞ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ HÍ^Œx "Õ~˘Hõ
ã¨HõÅ P~å^èŒ#Å∞, <å r=#O, <å „Ñ¨Éèí∞=Ù#∞ "≥`«∞HÀ¯"åÖÏ?! "åã¨Î"åxH˜
=∞~°}O – W=hfl ã¨~fi° Ö’HÍÅ „ѨÉ∞íè "≥#· „Ѩu^•xH© „ѨÉèí∞=Ù PÜ«∞<Õ.253 Z=~°∞
JÖÏ¡ÇπÏ H˘~°ˆH. KÕã#≤ Ѩ#∞ʼnõΩ "åˆ~ ÉÏ^è∞Œ ºÅ∞. |~°∞=Ù#∞
163 PÜ«∞#‰õΩ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÖˇ=~°∂ ÖË~∞° . "≥∂¿ã"å_≥=_»∂ WOH˘Hõ_ç |~°∞=Ù#∞
nxQÆ∞iOKÕ <å‰õΩ P*Ï˝Ñ≤OK«|_çOk. "≥∂Ü«∞_»∞.254 P `«~åfi`« g∞~°O`å g∞
P*Ï˝áêÅ# KÕ¿ã "åiÖ’ <Õ#∞ "≥Ú^Œ\ ˜ „ѨÉèí∞=Ù =^ŒÌˆH áÈ=Åã≤ LOk. JѨC_»∞
"å}˜‚ .——252 PÜ«∞# g∞~°∞ U U q+¨Ü∂« ÅÖ’ qÉèkË O
JO`«‰õΩq∞Oz tH˜∆OK«_»∞. ZO^Œ∞HõO>Ë ^≥·"å„QÆǨÏOÃÑ· ^≥·"å#∞„QÆǨÏO ZšѨC_»∂ K«∞‰õΩ<åfl~À "å\˜ "åã¨Î"åÅ#∞ `≥eÜ«∞
ÃÑ· KÕ~ÚQÍ LO@∞Ok. *Ë™êÎ_∞» .255
252. ''nx QÆ∞iOz =∂„`«"Õ∞ <å‰õΩ P*Ï˝Ñ≤OK«|_çOk. P*Ï˝áêÅ# KÕ¿ã"åiÖ’ <Õ#∞ 165 PÜ«∞<Õ q∞=∞‡efl Éèí∂=∞O_»ÅOÖ’
`˘e"å_»#∞—— Jx ^Õ=Ù_»∞ `«# JOu=∞ „Ѩ=HõÎ (ã¨) ^•fi~å „Ñ¨Hõ@# QÍqOKå_»∞. Ybá¶êÅ∞QÍ KÕâß_»∞.256 g∞‰õΩ „Ѩ™ê
XˆH JÖÏ¡ÇÏπ #∞ P~åkèOKåÅ#fl ^•xH˜ (`ÒÇ‘Ï^≥ LÅ∂Ç≤ÏÜ«∞º`ü‰Ωõ ) ã¨O|OkèOz kOz# "å\˜Ö’257 q∞=∞‡efl ѨsH˜∆OKÕ
^≥·=„Ѩ=HõÎÅO^Œ~°∂ WzÛ# ã¨O^Õâ◊O ‰õÄ_® W^Õ. xq∞`«OÎ H˘O^ŒiH˜ =∞iH˘O^ŒiÃÑ· L#fl`«
"Õ~˘HõKÀ@ ^Õ=Ù_»∞ WÖÏ ÃãÅqKåÛ_»∞ : ''(F „Ѩ=HÍÎ!) "Õ∞=Ú h‰õΩ ѨÓ~°fiO ZO^Œ~°∞ ™ê÷<åÅ#∞ „Ѩ™êkOKå_»∞. xâ◊ÛÜ«∞OQÍ h
„Ѩ=HõÎÅ#∞ ѨOÑ≤<å "åiH˜ =Ç‘Ï ^•fi~å '<Õ#∞ `«Ñ¨Ê =∞~À ^Õ=Ù_»∞ ÖË_»∞. HÍ|\˜ì „ѨÉèí∞=Ù tH˜∆OK«@OÖ’ "ÕQÆ=O`«∞_»∞.
g∞~°∞ #<Õfl P~åkèOK«O_ç— J<Õ q+¨Ü«∂xfl =∂„`«"Õ∞ `≥eÜ«∞*Ëâß=Ú—— (JÖò JÖψQ PÜ«∞# Jáê~°OQÍ Hõq∆ ∞OKÕ"å_»∞,
JOaÜ«∂–25). Ǩτ[`ü #∂ÇπÏ J֡Ƿ Ï≤ ã¨ûÖÏO ‰õÄ_® J^Õ J<åfl~°∞: ''<Õ#∞ =∂„`«O
=Úã≤¡O J~Ú LO_®Åx <å‰õΩ P^ÕtOK«|_çOk—— (Ü«¸#∞ãπ – 72). JÖψQ Hõ~°∞}˜OKÕ"å_»∞ ‰õÄ_®#∞.
^Õ=Ù_»∞ `«# „Ѩ=HõÎ J~Ú# Ǩτ[`ü W„ÉÏÇ‘ÏO J֡Ƿ Ï≤ ã¨ûÖÏO #∞^ÕtÌ Oz, ''q^èÜ
Õ Ú« _»=Ù ^≥·=„Ѩ=HõÎÅO^Œ~°∂, "åi J#∞Ü«∂Ü«ÚÅ∞ ‰õÄ_® UHõ^≥·"å~å^èŒ# (`ÒÇ‘Ï^≥
J~ÚáÈ—— Jx P*Ï˝ÑO≤ z#O`«<Õ ''<Õ#∞ ã¨HÅõ Ö’HÍÅ „ѨÉ∞íè "≥#· JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ q^èÜ Õ Ú« }˜‚ LÅ∂Ç≤ÏÜ«∞º`ü)#∞ É’kèOKÕ W™ê¡O ^èŒ~å‡<Õfl J=ÅOaOKå~°∞. HÍHõáÈ`Õ PÜ«∂
J~ÚáÈÜ«∂#∞—— Jx |^Œ∞eKåÛ~°∞ (JÖò |Y~° – 131). J^Õq^èŒOQÍ Ç¨Ï„[`ü HÍÖÏÅ, Ѩiã≤`÷ ∞« Å ^Œ$ëêì º +¨sÜ«∞`«∞ P^ÕâßÅÖ’ H˘O`« "≥q· ^躌 O LO_Õk. =∞øeHõOQÍ
W„ÉÏÇ‘ÏO, Ǩτ[`ü Ü«∂Y∂Éò (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO)Å∞ ''g∞~°∞ =Úã≤¡=ÚÅ∞ (^≥·=q^èÕ „Ѩ=HõÎÅO^Œ~°∂ LѨ^ÕtOz# ^èŒ~°‡O XHõ¯>Ë. J^Õ W™ê¡O.
Ü«ÚÅ∞)QÍ `«Ñ¨Ê =∞~°}˜OK«HõO_ç—— Jx `«=∞ ã¨O`å<åxH˜ `åH©^Œ∞ KÕâß~°∞. ''F 253. WHõ¯_» '„ѨÉèí∞=Ù— JO>Ë ÉèÏ=O JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞. |Ǩï^≥·"å~å^茉õΩÅ∞, Jqâßfiã¨∞Å∞
JÖÏ¡ÇπÏ! <Õ#∞ W™ê¡O ^èŒ~°‡OÃÑ· L#fl ã≤÷uÖ’<Õ =∞~°}"≥Úã¨QÆ∞—— Jx ^≥·=„Ѩ=HõÎ u~°ã¨¯iã¨∞Î#fl x[^≥·=O J#fl=∂@! |Ǩï^≥·"å~å^茉õΩÅ∞ ^Õ=Ùx áÈ+¨Hõ`åfixfl,
Ǩτ[`ü Ü«¸ã¨∞Ѷπ (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO) JÖÏ¡ÇπÏ#∞ "Õ_»∞‰õΩ<åfl~°∞ (Ü«¸ã¨∞Ñ¶π – 101). Ѩ~º° "ÕH}∆õ #∞ XѨC‰õΩ<Õ"å~°∞. JO`«=~°‰Äõ z‰õΩ¯ÖË^∞Œ HÍx "å~°∞ PÜ«∞# ^≥=· `«fiOÖ’
''XHõ"Õà◊ g∞~°∞ =Úã¨Öχ#∞ÖË J~Ú`Õ g∞~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ<Õ #=∞‡O_ç—— Jx ^≥·=„Ѩ=HõÎ =∂„`«O WOH˘HõiH˜ ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO HõeÊOKÕ"å~°∞.
Ǩτ[`ü =¸™ê JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO `«# *Ïu "åiH˜ LѨ^ÕtOKå~°∞ (Ü«¸#∞ãπ–84). 254. <åºÜ«∞O q+¨Ü«∞OÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ ™ê\˜ÖËx "Õ∞\˜. PÜ«∞# JO^Œi Ѩ\Ï¡ <åºÜ«∞OQÍ
''"Õ∞=Ú =Úã≤¡OÅ=Ú JÜ«∂º=Ú J#fl q+¨Ü«∂xH˜ h"Õ ™êH˜∆q—— Jx ^≥·=„Ѩ=HõÎ =º=ǨÏi™êÎ_»∞. XHõi áêѨÉèÏ~°O WOH˘Hõi <≥uÎg∞^Œ "≥∂Ѩ@O [~°QÆ^Œ∞. Z=~°∞
D™ê (Uã¨∞„H©ã¨∞Î) J#∞K«~°∞Öˇ·# ǨÏ"åsÅ∞ „Ѩuã¨ÊOkOKå~°∞. D q^èŒOQÍ KÕã¨∞‰õΩ#fl Ѩ#∞ʼnõΩ "åˆ~ ÉÏ^èŒ∞ºÅ∞.
653 654
6. JÖò J<£P"£∞ ==Å"£
W*심
q∞T
J#fl<å 331 6. JÖò J<£P"£∞ 7=
8= áê~å
255. „Ѩ=HõÎÅO^Œ~°∂ WzÛ# ã¨O^Õâ◊O XHõ¯>Ë. J^Õ UHõ^≥·"å~å^èŒ#. XHõ"Õà◊ g∞~°∞ QÆ#Hõ
D '^Õ=Ùx UHõ`«fiO— (`ÒÇ‘Ï^£) q+¨Ü«∞OÖ’ UH©ÉèíqOK«‰õΩO_® "å^Œ∞ÖÏ_»∞‰õΩO>Ë
Z=~°~Ú<å KÕ¿ã^Õ=ÚOn?! g∞ Ѩ^Œúux g∞~°∞ áê\˜OK«O_ç. =∂ Ѩxx "Õ∞=Ú
KÕã¨∂ÎáÈ`å=Ú. f~°∞Êk<å# ã¨~Àfi#fl`«∞_≥·# <åºÜ«∂kèѨu ã¨=∞Hõ∆OÖ’ g∞‰õÄ –
=∂‰õÄ =∞^茺 <åºÜ«∞ x~°‚Ü«∞O KÕÜ«∞|_»∞`«∞Ok.
256. JO>Ë g∞‰õΩ JkèHÍ~åÅ∞ WKåÛ_»∞. ÖË^• XHõi `«~åfi`« WOH˘Hõix "å~°ã¨∞xQÍ
(Ybá¶ê)QÍ KÕâß_»∞.
257. JO>Ë Hõeq∞ÖË=ÚÅ∞, Hõ+¨ìã¨∞MÏÅ∞, P~ÀQƺO, J<å~ÀQƺO, q^•º q"ÕHÍÅ∞, „ѨQÆf
qHÍ™êÅ∞ – W`åºk=hfl =∞x+≤H˜ ѨsHõ∆=O\˜q. U ã≤÷uÖ’#~Ú<å =∞x+≤
^èŒ~°‡=∂~°æOÖ’ #_»"åÅ#fl^Õ ^Õ=Ùx Jaè=∞`«O.

655 652