Palparan, itinanggi ang pagdukot kina Karen, She Page 3

Philippine Collegian
Opisyal na lingguhang
pahayagan ng mga
mag-aaral ng Unibersidad
ng Pilipinas - Diliman
12 Hulyo 2011
Taon 89, Blg. 5
Disenchanted
Ang
pagkakatulad
ng panliligaw at
propaganda
Kultura Pahina 9
Kwento ng pagkain, pag-
aaral at pagkayod sa
loob ng UP
Kultura Pahina 8
Tanggapin ang
hamon
Editoryal Pahina 2
Aquinos detour from
the tuwid na daan
Terminal Cases
Delfn Mercado
T
his movie is certainly the sequel
we were waiting for. I fnished the
whole Harry Poter series, thanks
to you, despite my taste; we liked
diferent genres in fction. You lived
in your Tolkiens, while I processed my
Asimovs. Some weekends, when your
family would invite me to your home
near the beach, we exchanged books
and compared notes. Then you made
me read about Harry and Hogwarts,
because you wanted someone to
discuss your wild magical theories with.
I remember the frst time you
brought the frst book to class, back
in ffh grade. No one recognized nor
bothered to ask what the book was
about, except me. During recess, you
asked me what I would do if I found out
that I could do magic.
Ill create my own world. This place
is a mess, I said, and you laughed. You
lent me your copy of The Sorcerers
Stone, and I fnished it in two days. I told
youits not spectacular, but its paced
prety well. You scofed at my harsh
comment, and said I probably lacked
imagination.
You could say the worst things
about me, for back then, you were my
closest friend and companion. Only
a few kids could stand my awkward
silence and more awkward stares,
but you were always so nave and
nice. I always thought I scared our
classmates, who would have answered
your query on magic less creatively.
Twelve years have passed since the
day you introduced me to the wizarding
world, and a lot of things have changed.
Though we both entered UP Diliman, we
took diferent courses. Now, youre in
the frst year of your Masters degree,
while Im a non-major student with slim
chances of ever graduating.
The last time we went out was
during our freshman year, almost fve
years ago. We went to the mall hours
before it opened just to be the frst
ones to buy the last book of the series.
So this is how it ends, you said, while
carefully unwrapping that thick book.
Something else ended later that week.
You always said that the end of
the Harry Poter series also marked
the end of our childhood. In college, we
drifed apart. You met other friends,
and I buried myself in my bargain
books. Though we are both in the same
university, we never crossed paths.
I was tempted to believe in magic,
fnd a wand, and uter accio so I could
see you.
You always said that the end of the
Harry Poter series would mark the end
of our childhood. Days away from the
screening of the movie that will close
a chapter in our lives, you invited me
to watch the movie with you. Just like
old times, you texted and capped your
cheesy line with a smiley.
I heard that you had just broken up
with that bloke you were dating. Not
magical enough, you would probably
say if I asked you why you lef him.


Dibuho nina Nico Villarete at Chris Imperial
Double
Standards
The Philippine constitution
emphasizes a single overriding
standard for educationquality
education at all levels should be
made accessible to all. Yet in practice,
double standards exist for higher
education.
Private schools confdently
promise quality education, state
universities and colleges (SUCs)
deteriorate with the decreasing
subsidy the government gives them.
Stories from private colleges and
SUCs refect the glaring contrast
between the two faces of higher
education. Behind these double
standards lies a harsh reality: the law
of money defeats the universality of
the right to education..
P6 Features
2 Kul Opinyon Martes 12 Hulyo 2011
Tanggapin ang hamon
QUOTED
Editoryal
Philippine Collegian www.philippinecollegian.org
Punong Patnugot Marjohara S. Tucay Kapatnugot Pauline Gidget R. Estella Tagapamahalang Patnugot Dianne Marah E. Sayaman Mga Panauhing Patnugot
Jayson D. Fajarda, Larissa Mae R. Suarez Patnugot sa Lathalain Mila Ana Estrella S. Polinar Patnugot sa Grapiks Nicolo Renzo T. Villarete, Chris Martin T. Imperial
Tagapamahala ng Pinansya Richard Jacob N. Dy Kawani Ruth Danielle R. Aliposa Pinansiya Amelyn J. Daga Tagapamahala sa Sirkulasyon Paul John Alix Sirkulasyon
Gary Gabales, Ricky Kawat, Amelito Jaena, Glenario Ommalin Mga Katuwang na Kawani Trinidad Gabales, Gina Villas Pamuhatan Silid 401 Bulwagang Vinzons,
Unibersidad ng Plipinas Diliman, Lungsod Quezon Telefax 981-8500 lokal 4522 Email kule1112@gmail.com Website philippinecollegian.org Kasapi Solidaridad: UP
Systemwide Alliance of Student Publications and Writers Organizations, College Editors Guild of the Philippines
Always, in my
mind and in the
minds of so many
victims, the NPA
should totally
be eliminated.
Yun ang
pinakamagandang
mangyayari sa
Pilipinas. Retired
Maj. Gen. Jovito Palparan Jr.,
Collegian interview, July 8
These giant
billboards where
private parts of
the body have
been clearly
outlined and
emphasized should
be dismantled
as it poses great
dangers to the
lives of the
motorists and
contribute to the
serious erosion
of the countrys
moral fber. Leyte
Rep. Ferdinand Martin
Romualdez, abante-tonite.
com, July 10
Maraming negosyo
namin ang nawala,
pero hindi kami
nagko-complain
dahil kahit
papaano, ang
Diyos, maganda
ang trato sa amin
Jose Peping Cojuangco Jr.,
Noynoy Aquinos uncle and
Hacienda Luisita Inc. co-
owner, gmanews.tv, July 10
5.5 x 3.5 in
Marianne Rios
Sa panahon ng ligalig, walang puwang
ang pag-aalinlangan. Sa halip,
tinatawagan tayong tumugon sa
tumitinding hamon ng ating panahon.
Unti-unti nang nababasag ang
mga ilusyong pinalalaganap ng
bagong administrasyon. Sa kabila ng
patuloy na pagsambit ni Pangulong
Benigno Aquino III ng mga paulit-ulit
na retorika ng pagtahak sa tuwid na
landas, araw-araw ay lalong tumitindi
ang tama ng krisis sa sambayanan.
Walang habas ang pagsirit ng presyo
ng bilihin samantalang umiimpis ang
halaga ng sahod.
Lalo pang lumalala ang
kabalintunaan ng lipunan.
Samantalang dumarami ang may labis
na yaman, tumataas naman ang bilang
ng mga walang trabaho at nanatiling
walang makabuluhang umento sa
sweldo ang mga manggagawa.
Habang nagdarahop ang bayan,
walang ibang tugon ang pamahalaan
kung hindi mga panandaliang
solusyong ang layon ay makatawid
lamang ng paisa-isang araw ang
mamamayan: mga tingi-tinging
programang bukod sa hiniram lamang
mula sa nakaraang rehimen, ay wala
ring tanaw na malalimang solusyunan
ang mga suliranin ng ating lipunan.
Nagpapatuloy ang panunupil ng
estado at paglabag sa karapatang
pantao. Wala pa ring hustisyang
nakakamit ang mga biktima ng
pulitikal na pamamaslang at sapilitang
pagkawala, kabilang ang mga
estudyante ng UP na sina
Karen Empeo at Sherlyn
Cadapan.
Matapos ang isang
taong panunungkulan
ni Aquino, tuluyan nang
nailantad sa atin ang tunay na
patutunguhan ng kanyang tuwid
na daan isang landas na walang
pinag-iba sa mga tinahak ng nagdaang
mga administrasyon.
Ito ang kongkretong kalagayang
ating kinahaharap. Ito ang
pinagmumulan ng hamong kailangan
nating tanggapin.
Ilusyon ang sabihing hiwalay
sa suliranin ng mamamayan ang
sitwasyon nating kabataan sa
kasalukuyan. Iyon lamang mga
nahihirati sa ilusyon ang nanatiling
bulag at manhid sa laganap
na paghihikahos. Markado ng
mahahabang pila sa pautang at
late payment ang enrolment kada
semestre. Sa UP, lubhang dumami
ngayong taon ang bilang ng mga
estudyanteng inilagay ng Socialized
Tuition and Financial Assistance
Program sa Bracket A at
kinakailangang magbayad
ng mga estudyante
ng P1,500 kada yunit.
Sa mga pribadong
pamantasan, laganap ang
pagsasamantala sa mga
estudyante sa pamamagitan
ng paniningil ng labis at hindi
maipaliwanag na mga bayarin. Patuloy
ang pagkakait ng gobyerno sa abot-
kaya at dekalidad na edukasyon, at
iba pang batayang serbisyo. Sa harap
ng lahat ng ito, inutil at nanahimik ang
Commission on Higher Education,
na dapat sanay nagtatanggol sa
kapakanan ng mga estudyante.
Wala ring takas maging iyong
nabubulid sa pangako ng pag-ahon
sa kahirapan matapos ang pag-aaral.
Ayon sa tala ng Ibon Foundation,
sa bawat tatlong mag-aaral na
nagsisipagtapos, isa lamang ang agad
na nakakukuha ng trabaho, at madalas
ay hindi pa ito angkop sa kanyang
tinapos na kurso.
Walang takas ang lahat. At sa
gayon, walang nararapat umiwas sa
pagtangan ng tungkuling bumalikwas.
Patunay ang mahabang
kasaysayan ng pagkilos sa bansa sa
mahalagang papel na ginagampanan
ng kabataan sa laban ng sambayanan.
Sa gitna ng kadiliman ng Batas Militar,
nagsilbing tanglaw ang kilusang
kabataan na gumabay at nanguna sa
paggupo ng represibong rehimeng
Marcos. Nag-alay ng buhay ang daan-
daang lider kabataan upang masupil
ang diktadurya.
Hinog ang panahon upang lumaban.
Noong nakaraang taon lamang,
naging saksi ang kalakhan sa atin sa
tagumpay ng kolektibong pagkilos
laban sa kaltas sa badyet ng UP at iba
pang state universities and colleges.
Umalingawngaw hanggang sa mga
bulwagan ng Senado ang lakas ng
ating pagtindig. Bagaman malaki pa rin
ang nakaltas sa subsidyo para sa mga
pampublikong pamantasan, bahagya
itong nadagdagan ng Senado bunsod
ng mga pagkilos. Nanuot ang ating
mga daing sa bawat departamento
ng pamahalaan, at napilitan silang
dinggin ang ating panawagan para sa
mas mataas na pondo sa edukasyon.
Muling tinatawagan ang
kabataang manguna sa panambitan
ng sambayanan. Mag-walkout tayo
sa ating mga klase at tanganan ang
mabigat na hamong iniatas sa atin
ng maligalig na panahon. Muli nating
yanigin ang lansangan ng dagundong
ng libu-libong yabag. Sama-sama
nating ipagsigawan sa mga kalsada
ang ating panawagan.
Sa panahon ng ligalig, walang
puwang ang pagsasawalang-bahala,
ang pananatiling kimi, ang hindi
paglahok. Napatunayan nang tanging
sigaw ng kolektibong pwersa ang
naririnig ng nagbibingi-bingihang
rehimen.
Tinatawag tayo ng panahon upang
muling tumungo sa mga kalsada.
Ngayong Hulyo 19, tinatawag tayo ng
panahon upang muling makiisa.
3 Kul Balita Martes 12 Hulyo 2011
Sundan sa pahina 4
Palparan, muling itinanggi
ang pagdukot kina Karen, She
SINISTER SMILE. Retired Maj. Gen.
Jovito Palparan Jr. (right) faces the
Department of Justice (DOJ) panel
during the preliminary investigation
on the criminal complaints fled
against him by relatives of missing UP
students Karen Empeo and Sherlyn
Cadapan on July 8 (main). Meanwhile,
youth groups hold a protest action
in front of the DOJ to condemn
Palparans continued denial of his
involvement in the disappearance
of the activists (small). Photos by
Richard Jacob Dy
Marjohara Tucay
Sa harap ng mga magulang ng
nawawalang mga estudyante ng UP
na sina Karen Empeo at Sherlyn
Cadapan, muling itinanggi ni retired
Maj. Gen. Jovito Palparan ang
pagkakasangkot sa pagkawala ng
dalawa.
I strongly deny it. What will [I]
admit kung wala naman, ani Palparan
sa pagsisimula ng pagdinig ng
Department of Justice (DOJ) sa mga
kasong kriminal laban sa kanya at lima
pang kasapi ng Armed Forces of the
Philippines (AFP) noong Hulyo 8.
Kinakaharap nina Palparan,
Lieutenant Colonels Rogelio Boac at
Felipe Anotado, Second Lieutenant
Francis Mirabelle Samson, Arnel
Enriquez, at Master Sergeants
Donald Caigas at Rizal Hilario ang mga
kasong rape, serious physical injuries,
arbitrary detention, maltreatment
of prisoners, grave threats, grave
coercion at paglabag sa Republic
Act 7438 o batas na naglalayong
protektahan ang karapatan ng mga
taong nakapiit na isinampa nina
Erlinda Cadapan at Concepcion
Empeo sa DOJ noong Mayo 4.
Harapan
Tanging sina Palparan at Enriquez
ang nakadalo sa pagdinig noong
Biyernes kung saan unang nagharap
ang mga akusado at ang mga magulang
nina Empeo at Cadapan.
AyonkayEnriquez, hindisiyasangkot
sa pagdukot kina Karen at Sherlyn, at
maaaring ginamit lamang ng mga tunay
namaysalaangkanyangpangalan.
Makabuluhang umento
sa sahod, hiling ng
mga kawani ng UP
Isa Borlaza
Sa kabila ng pagpapatupad ng
ikatlong tranche o bahagi ng Salary
Standardization Law III (SSL3)
ngayong Hulyo, patuloy pa rin ang
panawagan ng mga kawani ng UP para
sa makabuluhan at mas mataas na
umento sa sahod.
Hindi ramdam ang P700 hanggang
P1000 dagdag sa sahod, ani All UP
Workers Union National Executive
Vice President Clodualdo Cabrera.
Paliwanag niya, nawawalang-saysay
ang mga pagtaas sa sahod bunsod ng
unti-unting pagbibigay ng umento sa
ilalim ng SSL3, na hindi nakasasabay
sa madalas na pagtaas ng presyo ng
mga bilihin kamakailan.
Taong 2009 nang lagdaan ni dating
Pangulong Gloria Macapagal-Arroyo
ang SSL3 na layuning itaas ang sahod
ng mga empleyadong nakapaloob
sa 33-grade pay scale ng gobyerno
sa pamamagitan ng paunti-unting
pagtaas hanggang 2012.
Sa pagpapatupad ng ikatlong
tranche, papatak ng P700 hanggang
P1000 ang itataas ng sahod ng mga
nasa pinakamababang posisyon
sa gobyerno, samantalang P5,000
hanggang P12,000 naman ang umento
sa mga nasa pinakamatataas na
puwesto, kabilang si Pangulong
Benigno Aquino III.
The UP Administration did
not formulate the SSL3, it only
implements it. Sooner or later, there
will be another SSL and it should be
an improvement of SSL3. Let us study
carefully and understand accurately
the implementation faws of SSL3
frst, ani Chancellor Caesar Saloma.
Paghiwalay sa SSL3?
Batay sa 2008 UP Charter,
maaaring humiwalay ang UP sa SSL3
at magpatupad ng sariling salary and
compensation scheme.
Sa ginawang pag-aaral ng Position
Classifcation and Compensation Plan
Commitee na pinamunuan ni dating
UP President Emerlinda Roman noong
Hunyo 2009, kinakailangang itaas
ng hanggang P200,000 ang sinisingil
sa mga mag-aaral kada taon upang
pondohan ang paghiwalay sa SSL3.
UP has no capability [to generate
the needed funds on its own]. And
as a national university, it is the
governments responsibility na
mabigyan ng tamang subsidy [ang UP],
ani UP Staf Regent Jossel Ibit Ebesate.
Dahil hindi pa kayang humiwalay
ng UP sa SSL3 bunsod ng kakulangan
ng pondo, marami sa mga kawani ang
nagtitiis sa mababang pasahod, ani
Cabrera. Sa katunayan, karamihan
sa mga empleyado na nasa
pinakamababang salary grade ay
tumatawid lamang sa utang-bayad,
dagdag niya.
Nararapat nang ipatupad nang
buo ang SSL3 para maramdaman ang
increase. Bukod dito, dapat magbigay
ng dagdag P6,000 sa minimum [salary
grade], ani Cabrera.
POLICEBRIEFS
Isa Borlaza
Bangkay natagpuan sa UP
Arboretum
Isang hindi pa nakikilalang
lalaki ang natagpuang patay sa UP
Arboretum noong Hunyo 2.
Tinatayang nasa edad 30 at may
taas na limang talampakan at tatlong
pulgada ang biktima na natagpuan ng
isang residente ng Brgy. Old Capitol
Site bandang alas otso ng umaga.
Nakaposas ang lalaki at may dalawang
tama ng baril sa noo at dalawa sa
dibdib.
Nakarinig ang mga residente
ng sunod-sunod na putok ng baril
bandang alas kwatro ng madaling araw,
ulat ni Duty Investigator Corporal Juan
Encarnacion. Ngunit sa pag-iimbestiga
ng UPDP, walang natagpuang empty
shell o cartridge ng bala malapit sa
bangkay, ani Duty Investigator Special
Police Wilfredo Disierto Jr.
Hawak na ngayon ng Philippine
National Police ang imbestigasyon.
Freshman, biktima ng dugo-
dugo gang
Isang freshman ang nanakawan
ng cellphone na nagkakahalagang
P20,000 malapit sa College of Law
(Law) noong Hunyo 6.
Ayon kay Sarah Ampil, estudyante
ng School of Economics, isang lalaking
nagpakilala bilang imbestigador ng
sorority hazing ang lumapit sa kanya
bandang ala-una ng hapon sa tapat ng
College of Business Administration.
Inimbitahan umano siya sa isang
panayam ng lalaking tinatayang nasa
30 hanggang 35 taong gulang.
Dalawang lalaki pa ang dumating at
dinala si Ampil sa labas ng Caf Iana sa
Law. Nang makarating doon, inilabas
ni Ampil ang kanyang cellphone upang
tawagan ang isang kaibigan ngunit
kinuha ng mga lalaki ang cellphone sa
paghihinala na tatawag siya ng back-
up mula sa sorority.
Ayon kay UPDP Corporal Cesar
Oliquino, isa lamang si Sarah sa mga
naging biktima ng dugo-dugo gang.
Noong nakalipas na buwan, ninakawan
din ng dalawang kalalakihan ng
cellphone, relo, wallet at ATM card
si Mark Liwag, isang Engineering
sophomore. Inakusahan din umano
siyang miyembro ng fraternity.
Naglabas ng patalim ang mga
suspek upang makuha ang ATM
number ni Liwag, dagdag ni Oliquino.
May stigma kasi na nakatatakot
ang mga members ng [fraternities or
sororities], as if theyre gangs here in
UP. We need to inform the public of
the hold-ups and more importantly,
shed light on the true image of frats
and sororities, which are still student
organizations, ani University Student
Council Student Rights and Welfare
Commitee head Soraya Elisse
Escandor.
Samantala, bigong magsumite
ng counter-afdavit si Palparan.
Aniya, katatanggap lamang niya ng
subpoena ng DOJ noong Hulyo 6 at
nangagailangan pa siya ng oras upang
sagutin ang mga kasong isinampa
laban sa kanya.
Binigyan ng palugit ng DOJ ng
hanggang Hulyo 19 ang kampo ni
Palparan upang magsumite ng
counter-afdavit. Nakatakda rin
sa nasabing petsa ang susunod na
pagdinig ng kaso.
Si Palparan, na dating pinuno
ng North Luzon Command, ang
itinuturong utak sa pagdakip ng
dalawang mag-aaral na huling
namataan sa Hagonoy, Bulacan noong
2006 sa kasagsagan ng kampanyang
kontrainsurhensiyang Oplan Bantay
Laya ng AFP.
Naglabas ng desisyon ang
Supreme Court (SC) noong Mayo 31 na
nagdidiin sa retiradong heneral at lima
pang kasapi ng AFP sa pagkawala ng
dalawang estudyante.
Batay sa desisyon ng korte,
sina Palparan ang responsible and
accountable [for] the continued
detention nina Cadapan and Empeo.
Ipinag-utos rin ng SC na agad ilitaw
ng mga salarin ang mga nawawalang
estudyante at ang magsasakang si
Manuel Merino.
The charges against me are
baseless and designed really for
propaganda, ani Palparan.
Sana naman wag na siyang
magpatuloy sa pagsisinungaling dahil
dudungisan lamang niya ang pangalan
ng AFP, ani Cadapan, ina ni Sherlyn.
Simula noong lumutang ako
at nagsalita, yun naman talaga
ang sinasabi ni Palparan. Pero ako
mismo ang saksing magpapatunay sa
kanyang mga kasalanan, ani Raymond
Manalo, pangunahing testigo sa kaso.
Si Manalo ay isang magsasakang
dinukot at kinulong din ng militar
kasama ang kanyang kapatid
ngunit nakatakas. Ayon sa kanyang
testimonya, na nauna nang kinatigan
ng SC, mismong si Palparan ang nasa
likod ng pagdukot at pagtortyur sa
mga nawawalang mag-aaral.
Handa akong magwitness habang
akoy nabubuhay. Hindi niya pwedeng
pagbali-baliktarin ang mga nakita ko,
dagdag ni Manalo.
Taliwas na pahayag
Samantala, hindi pa nabibigyan
ng DOJ ng subpoena sina Hilario
at Caigas dahil mali ang kanilang
address, ayon kay Assistant State
Prosecutor Juan Pedro Navera, pinuno
ng DOJ investigating panel.
Ayon sa isang kinatawan ng AFP
Ofce of the Deputy Chief of Staf
for Personnel (J1), ang huling naitalang
address ni Hilario ay sa Taguig City,
samantalang sa Navotas City naman
huling nakatalang nanunuluyan si
Caigas. Kinumpirma rin ng kinatawan
ng J1 na parehong retiradong master
sergeant ng AFP ang dalawa.
Taliwas naman sa mga naunang
pahayagngAFPsaCourtofAppeals(CA)at
SCangnagingpahayagngkinatawanngJ1
naretiradongopisyalngAFPsiCaigas.
Sa mga afdavit na isinumite ng
AFP sa CA at SC, paulit-ulit na itinanggi
ng ahensya na kasapi ng AFP si Caigas.
Petitioners assert that Donald Caigas
4 Kul Balita Martes 12 Hulyo 2011
BADTRIP. NAUBUSAN AKO NG KOPYA NG KULE
BUTI NA LANG MAY

WWW.PHILIPPINE COLLEGIAN.ORG
TOTAL SOLIDARITY. Delegates to the International Festival for Peoples Rights and
Struggles (IFPRS) stage a cultural presentation during the IFPRS Solidarity Night at
the UP Bahay ng Alumni on July 5. Hosted this year by the Philippines, the IFPRS is a
worldwide gathering of diferent sectors to discuss issues and challenges as well as
lessons from peoples struggles around the globe. Photo by Airnel T. Abarra
mula sa pahina 3
Palparan muling
itinanggi...
PLAYBACK
Ulat panahon
Keith Richard D. Mariano
Makulimlimat nagbabadya ang mga ulap ng
panlilinlang.
Dumating na ang panahon para harapin
ni Pangulong Benigno Aquino III ang bayan
at iulat ang mga nagawa ng kanyang
administrasyon sa unang taon sa puwesto.
Sinimulan ni Aquino ang kanyang
termino sa pangakong pagtahak sa isang
matuwid na daanisang administrasyong
magiging kaiba sa rehimeng Gloria Arroyo.
Ngunit sa halip na tumahak ng panibagong
landas, kalakhan ng mga palisiya ng
gobyernong Aquino ay hango lamang sa
nakaraang administrasyon. Sa paglipas ng
isang taon, ramdamng ibat ibang sektor ang
kahungkagan ng retorika ni Aquino.
Sa kanyang nalalapit na ikalawang State
of the Nation Address (SONA) sa Hulyo 25,
muling tatayo si Aquino sa entablado ng
Kongreso, haharap sa sambayanan at mag-
uulat.
Ano ang nararapat lamanin
ng ikalawang SONA ni Aquino?
Sabihin niyang hanggang ngayon ay
hindi panaipapamahagi angHaciendaLuisita
sa mga magsasaka sapagkat nananatili ito
sa kamay ng kanyang pamilya. Isama din
niya ditona hanggangsa ngayon wala pa ring
katarungan para sa mga biktima ng pollitical
killings. Tama na ang isang taong pag-aaral
sa kalagayan ng bansa, panahon na para
kumilos

Bigyang laman niya ang kanyang mga
pangako. Kung susukatin ang katuwiran ng
kanyang tinatahak na daan, dapat naaayon
ito sa pananaw ng mga mamamayan at
hindi sa gusto niyang gawin na ibenta ang
ating rekurso sa mga dayuhan at paalisin
ang mga mamamayan para magtrabaho sa
ibang bansa. Hindi iniisip ni Aquino ang pag-
unlad natin bilang isang industriyalisadong
bansa.


Dapat ipamukha sa kanya na
pinalala niya ang kawalan ng pag-
asang makapagtapos ng pag-aaral ang
mahihirap dahil sa kanyang pagpabor sa
mga kapitalistang nagmamay-ari ng mga
paaralan at ginagawang negosyo ang pag-
aaral.

Ang tuwid na daan niya ay naging
isang killer highway dahil lalong naghihirap
ang mamamayan. Aminin niyang wala
siyang ibang nagawa kundi ipagpatuloy
ang rehimeng Arroyo gaya ng band aid na
solusyon sa kahirapan, ang Conditional Cash
Transfer; at ang counterinsurgency program
na lumabag sa karapatang pantao, sa ibang
anyo at pangalan nga lang. -

Mahirap pa rin ang bansa at walang
nagbago sa panunungkulan niya bilang
pangulo. Kahit ilang beses pa siyang mag-
SONA, walang pagbabagong magaganap
dahil lalo pang naghihirapang mga mahihirap
habang lalong yumayaman ang mga
mayayaman sa kanyang panunungkulan.
May ginagawa naman siya ngunit hindi lang
talaga sapat.
Raine Dumaquid
More than 450 delegates from 40
countries condemned the U.S. war
of aggression and the assaults on
peoples rights around the world in the
fourth assembly of the International
League of Peoples Struggle (ILPS)
held in the Philippines.
The assembly of the ILPS, a
decade-old formation composed
of 380 grassroots organizations
worldwide, was held from July 7 to 9
in San Mateo, Rizal. From July 4 to 11,
international delegates also gathered
in sectoral conventions such as the
International Youth Solidarity Forum
at UP Diliman.
The rising resistance of peoples
and nations amid the worsening
global economic crisis only shows
how ILPS has mobilized people
and steadily expanded, said Jose
Ma. Sison, chairperson of ILPS
International Coordinating Council, in
a keynote speech.
Since last year, new organizations
from Africa, Middle East and other
continents have joined the ILPS.
Diferent sectors such as workers,
women and youth have launched
general strikes and massive protest
actions in France, Italy, Spain, Greece,
Ireland and Portugal, said Sison,
reporting on the achievements of ILPS
in the past 10 years.
Sison cited the recent protests
in North Africa and the Middle East,
explaining that the movements have
successfully overthrown U.S.-backed
autocratic regimes in Tunisia and
Egypt. He added that the people in
Columbia, Peru, Philippines and other
countries are waging armed struggles
for national liberation against U.S.
imperialism.
Continued resistance
U.S. has been waging wars
of aggression under the guise of
humanitarian causes, said Sison. For
instance, the US is now fagrantly
seeking to grab and tighten its control
over the oil resources of Libya, as it
did in Iraq, he added.
This year, a U.S.-led league of
nations launched missiles to Libya,
killing and wounding several civilians.
U.S. President Barack Obama said
the intervention was necessary
to liberate the people of Libya,
which was then at the height of a
mass uprising against Libyan leader
Moammar Gadhaf. Gadhaf has been
in power for 42 years.
For U.S., resistance is equivalent
to terrorism and defending national
sovereignty is meaningless rebellion
that must be eliminated, said UP Prof.
Roland Simbulan, who wrote about
U.S. geopolitical strategies. Radical
International activists
slam U.S. terrorism
and peoples movements which only
aim to protect means of livelihood,
natural resources and workers rights,
were demonized, he explained.
Economic mastership
Before cultural imperialism,
however, is U.S. economic
imperialism, said Prof. Francois
Houtart, founder of the Tricontinental
Centre (CETRI), an organization that
studies the economic relations of the
Northern and Southern countries. For
example, U.S. wars of aggression have
earned the country access to energy
resources, he added, citing the wars in
Iraq and Afghanistan.
Thewarstookuponepercent of U.S.
budget but alsoallowedthesuperpower
to control 80 percent of crude reserves
and to condition 80 percent of the
consumptionof Japanand50percent of
Europe, explainedHoutart.
To preserve its economic
mastership, it has invested on
intelligence agencies such as
the Central Intelligence Agency
(CIA), which has fgured in many
assassinations of political fgures
in other countries since the 1970s,
said Hourtart. CIA has a record of
interfering in the politics of Cuba,
Honduras and other Latin American
countries, he added.
There is also a form of military
imperialism, probably the most known
aspect of US imperialism today, said
Houtart. According to CETRI, there
are more than 700 bases outside
the territory of the US strategically
located to control natural resources.
Despite all forms of U.S.
imperialism, all empires are bound
to come to an end through sustained
peoples resistance, Houtart said.
and Arnel Enriquez are not members
of the AFP, ayon sa desisyon ng SC
noong Mayo 31.
Retired na [si Caigas] as of now... I
dont know kung paanong takbo noon
[sa SC], ani Palparan nang tanungin
ng Collegian hinggil sa pagkakaiba ng
pahayag ng AFP sa korte at sa DOJ.
Noon, tinatanggi nila na nasa
roster list nila si Caigas. Pero ngayon
kinoconfrm nila na nasa Armed Forces
yung Donald Caigas na yun. Yung
army natin, talagang nagsisinungaling
at gawain ang pag-cover up sa mga
kasalanan nila, ani Cadapan.
Liban sa pagdukot kina Empeo
at Cadapan, suspek rin si Caigas sa
pagpatay sa human rights worker na si
Eden Marcellana at peasant leader na
si Eddie Gumanoy noong Abril 2003.
Napabalitang nawala at kalaunay
natagpuang patay si Caigas habang
nangangampanya para sa Anad-
Bantay Partylist sa Davao City noong
Abril 2010. Umupo ng isang termino
si Palparan sa ilalim ng nasabing
partylist.
Tumanggi si Palparan na
kumpirmahin kung kilala niya si Caigas.
Inatasan ni Navera ang J1 na muling
tukuyin ang kinaroroonan nina Hilario
at Caigas, at kumpirmahin ang ulat na
patay na nga ang huli.
Watch list
Hiniling naman ng mga magulang
nina Empeo at Cadapan sa DOJ na
ilagay sa watch list ng Bureau of
Immigration sina Palparan at anim
pang akusado.
All respondents are members
of the [AFP] who have more than
sufcient means, motive and
opportunity to leave the country to
evade possible criminal prosecution
and be beyond the jurisdiction of the
DOJ and the courts. In this regard,
we request that the above-named
respondents be included in the
Watchlist Order to prevent them
leaving the country and make a
mockery of justice, saad ng mga nanay
nina Empeo at Cadapan sa isang
sulat kay DOJ Secretary Leila de Lima
noong Hulyo 7.
As my lawyer commented, thats
quite premature and maybe not
necessary because we are not running
away from this investigation. Wala
naman kaming intensiyong tumakbo,
ani Palparan.
Nararapat magcomply ang
lahat ng akusado sa DOJ, para kahit
papaano, mabigyan na ng hustisya
sina Karen at Sherlyn at siyempre, sa
pamilya namin, magkaroon na kami ng
katahimikan. Kahit patay o buhay ang
mga anak namin, kailangang ilabas na
nila, ani Empeo, ina ni Karen.
5 Kul Balita Martes 12 Hulyo 2011
Keith Richard D. Mariano
Mariing tinutulan ng mga magsasaka
ng Hacienda Luisita ang desisyon ng
Supreme Court (SC) na magsagawa
ng panibagong referendum at iginiit
ang pamamahagi ng 6,453 ektaryang
lupain.
Hindi namin kailangan ng stocks [at]
uulit-ulitin ko ito. Ang kailangan naming
mga magsasaka ay lupang masasaka
[kung saan] kami makakukuha ng
kabuhayan,aniRodelMesa,tagapagsalita
ng Alyansa ng mga Manggagawa sa
AsyendaLuisita(AMBALA).
Pagmamay-aringmgaCojuangco, ang
pamilya ni Pangulong Benigno Aquino III,
angHaciendaLuisita, angpinakamalaking
tanimanngtubosabansa.
Sa desisyong inilabas ng SC
noong Hulyo 5, sinang-ayunan nito
ang pagsasawalang bisa ng Philippine
Agrarian Reform Council (PARC)
sa 1989 Stock Distribution Option
(SDO) ng Hacienda Luisita Inc. (HLI).
Sa ilalim ng Comprehensive Agrarian
Reform Program (CARP) ng gobyerno,
maaaring piliin ng mga magsasaka ang
SDO, kung saan stocks at hindi lupa
ang kanilang matatanggap.
Ipinawalang-bisa ng korte ang SDO
dahil sa mga paglabag ng HLI sa ilang
probisyon dito gaya ng pamamahagi
ng mga lupang matitirahan ng mga
magsasaka (sumangguni sa sidebar 1).
Nauna nang binasura ng PARC ang
SDO noong 2005 ngunit umapela ang
HLI sa SC. Noong Hunyo 2006, naglabas
ang SC ng temporary restraining order
na pabor sa kahilingan ng HLI.
Sa kabila ng pagbasura sa SDO,
ipinag-utos ng SC ang pagsasagawa
ng panibagong referendum kung saan
papipiliin muli ang mga magsasaka sa
pagitan ng stocks at lupa. While we
afrm the revocation of the SD plan
on Hacienda Luisita, the Court cannot
close its eyes to certain operative
facts that had occurred in the interim,
ayon sa desisyon.
Hindi umano maaaring isantabi ng
SC ang pagpili ng mas nakararaming
magsasaka sa SDO noong 1989 at
sa Compromise Agreement noong
Agosto 2010. These facts and
circumstances tend to indicate
that some, if not all, of the [farmer-
benefciaries] may actually desire
to continue as HLI shareholders,
paliwanag ng SC.
Botohang lokohan
Isang malaking kalokohan ang
botohan noong 1989 at 2010 dahil
tinakot o binayaran lang umano ang
mga magsasaka para sang-ayunan ang
SDO at Compromise Deal, ani Mesa.
Nangangamba si Mesa na baka
maulit umano ang mga pananakot at
panghaharas sa mga magsasaka lalo
na at nanatili umano ang presensya
ng militar at civilian army sa Hacienda
Luisita.
Noong Nobyembre 16, 2004, pitong
magsasaka ang namatay nang marahas
na buwagin ng militar at pulis ang kilos
protesta laban sa HLI (sumangguni sa
sidebar 2). Hindi maikakaila na pera
at armas ang laging ipinantatapat ng
mga makapangyarihang Cojuangco sa
aming maliliit na magsasaka, ani Mesa.
Pagtutol sa referendum
Sa kabila ng pangamba sa kanilang
seguridad, nanindigan ang AMBALA
at Unyon ng mga Manggagawa sa
Hacienda Luisita sa pagboykot sa
referendum. Magsasampa din ng
motion for reconsideration ang kampo
ng mga magsasaka matapos nilang
matanggap ang desisyon ng SC, ani
Jobert Pahilga, abogado ng AMBALA.
Magsasampa din ng hiwalay
na motion for reconsideration ang
Department of Agrarian Reform
sa Hulyo 22 upang pigilan ang
referendum. Taliwas umano ang
panibagong referendum sa ginawang
pagpapawalang-bisa ng SC sa SDO sa
layunin ng CARP na maipamahagi ang
lupa, ani DAR Secretary Virgilio delos
Reyes sa isang press conference.
Ipinasa din ng International
League of Peoples Struggle (ILPS)
sa kanilang ika-apat na International
Assembly ang resolusyong nag-
uudyok kay Aquino, bilang miyembro
ng pamilya Cojuangco, na ipamahagi
na ang lupa sa mga magsasaka.
Mga magsasaka ng
HLI , i gi ni i t ang
pamamahagi ng lupa
PAMATO. Nagtungong Mendiola ang ilang miyembro ng College Editors Guild of
the Philippines (CEGP) upang magsagawa ng isang simbolikong protesta noong
July 5. Ibinato ng grupo ang Angry Birds, na kumakatawan sa kanilang galit sa
baboy na nasa Malacaang.. Kuha ni Chris Martin Imperial
Hacienda Luisita belongs to
Luisita land tillers. President Aquino
and his family have no legal, moral
and political basis to keep the sugar
estate, ayon sa resolusyon ng ILPS.
Ipinangako ni Aquino noong
kasagsagan ng kanyang pangangampanya
ang pamamahagi ng lupain sa may 6,296
magsasaka ng Hacienda Luisita. Si Aquino
angtumatayongayongchairmanngPARC,
ang ahensiyang tumitiyak sa maayos na
pagpapatupad ng programang agraryo ng
gobyerno.
Ito na ang pagkakataon ni Aquino
upang ipakita ang tunay na pagbabago
at tuwid na daan. Isulong ang tunay na
reporma sa agraryo, ipamahagi na ang
mga lupa, ani Mesa.
Sidebar 1: Mga paglabag ng
HLI sa SDO
Hindi pamamahagi ng mga
homelot sa mga magsasaka
Sa ilalim ng Stock Distribution
Option (SDO), nararapat mabigyan
ng tig-240 square meters na lupa ang
mga magsasaka upang mapagtayuan
ng kanilang mga bahay. Labing-anim na
taon na ang nakalipas ngunit marami
pa rin sa mga magsasaka ang hindi
nabigyan ng lupa.
Hindi patas na pamamahagi ng
stocks
Sa ilalim ng Comprehensive
Agrarian Reform Law (CARL),
nararapat mabigyan ang bawat
magsasaka ng pantay-pantay na
hatian sa stocks. Ngunit ibinatay ng
HLI ang pamamahagi ng stocks sa
bilang ng araw ng pagtatrabaho ng
mga magsasaka. Dahil dito, maraming
magsasaka ang nabigyan ng higit na
mababa sa dapat sanang mahigit
18,000 stocks.
Panahon ng pamamahagi ng
stocks
Ayon sa CARL, nararapat ipamahagi
ang stocks sa loob lamang ng tatlong
buwan matapos ipag-utos ng DAR. Sa
SDO, inunti-unti ang pamamahagi ng
stocks sa loob ng 30 taon.
Sidebar 2: Kasaysayan ng
panlilinlang sa Hacienda Luisita
1958: Nabili ng pamilya Cojuangco
ang Hacienda Luisita gamit ang
nautang na pera mula sa Central Bank
at Government Service Insurance
System sa kondisyong ipamamahagi
ang hacienda sa mga magsasaka
matapos ang sampung taon.
1980: Sa ilalim ng administrasyong
Marcos, ipinag-utos ng Manila
Regional Trial Court ang pamamahagi
ng Hacienda sa mga magsasaka.
1985: Iniakyat ng pamilya
Cojuangco ang kaso ukol sa
pamamahagi ng lupain sa Court
of Appeals. Hindi umano tamang
isailalim ang hacienda sa programang
agraryo ng gobyerno sapagkat tanging
taniman ng mais at palay ang saklaw
ng Code of Agrarian Reform of the
Philippines, ayon sa mga Cojuangco.
1987: Libu-libong magsasaka ng
Hacienda Luisita ang nagprotesta sa
Mendiola. Namatay ang 13 magsasaka
sa tinaguriang Mendiola Massacre.
1988: Nang mahalal si Corazon
Cojuangco-Aquino, binawi at ibinasura
ang mga kasong isinampa sa mga
Cojuangco ukol sa hacienda.
Naisabatas ang Comprehensive
Agrarian Reform Law na sumasakop
sa lahat ng lupaing agrikultural
kabilang ang mga taniman ng tubo at
niyog.
1989: Nagdaos ng referendum
sa Hacienda Luisita kung saan 93
porsyento ng mga magsasaka ang
sinasabing pumili sa SDO.
2003: Naghain ang may 5,300
magsasaka ng petisyon sa DAR para
ipawalang-bisa ang SDO dahil sa
paglabag ng HLI sa mga probisyon ng
kasunduan.
2004: Sinibak sa trabaho ang 327
magsasaka kasama na ang mga lider
ng unyon. Bunsod nito, nagsagawa ang
5,700 magsasaka ng welga laban sa
HLI. Pitong magsasaka ang napatay ng
mga pulis at militar. Samantala, walo sa
mga tagasuporta ng mga magsasaka
at testigo sa tinaguriang Luisita
Massacre ang sunud-sunod na pinatay.
2005: Ipinag-utos ng PARC ang
pagpapawalang-bisa sa SDO.
2006: Naglabas ang SC ng
temporary restraining order sa
desisyon ng PARC.
2010: Habang nakabinbin ang
desisyon ng PARC, nagkaroon ng
kasunduan ang mga magsasaka at
HLI na tinawag nilang Compromise
Agreement. Pinapili muli ang mga
magsasaka sa pagitan ng stocks at
lupa.
2011: Nagdesisyon ang SC na
ipawalang bisa ang SDO. Gayunman,
ipinag-utos rin ng korte na muling
magdaos ng referendum upang
papiliin ang mga magsasaka
sa pagitan ng stocks at lupa
IN HIGH SPIRITS. Members of the UP Pep Squad with the varsity athletes join
forces as they cheer during the opening ceremonies of the UAAP Season 74 at the
Marikina Sports Complex on July 9. The UP Mens Basketball Team will play their
frst game against the UE Red Warriors at the Araneta Coliseum on July 14. Photo
by Airnel T. Abarra
6-7 Kul Lathalain Martes 12 Hulyo 2011
Breakdown ng Tuiton at
Miscellaneous Fees ni Eli
Item Fee
Academic (24 Tuiton units) 288.00
Cultural fee 11.00
Library fee 17.00
Medical and Dental fee 11.00
Registraton fee 8.00
Athletc/ Competton Devt fee 15.00
Guidance fee 50.00
SIS fee 250.00
Catalyst fee 20.00
Student Council fee 15.00
0% DISCOUNT RATE 0.00
FULL PAYMENT 685.00
AMOUNT DUE 685.00
GRAND TOTAL 685.00
Barya-
baryang
pabaon
Lagay ng
pamantasang
bayan
Alas sais pa lang ng umaga, gising
na si Eli* para makapag-aral pa bago
makipagsiksikan sa jeep patungong
Polytechnic University of the
Philippines (PUP).
Mula sa probinsiya ng Sorsogon,
nakipagsapalaran siyang mag- aral sa
lungsod. Mura ang tuition at ayon pa
sa mga alumni ng aming high school,
quality education ang makukuha dito,
ani Eli.
Natutustusan ng kanyang driver
na ama at elementary teacher na ina
ang labindalawang piso kada yunit
na tuition sa PUP. Ang kalakhan
ng pondo ng PUP ay nagmumula
sa pamahalaan dahil layon ng
pamantasan na bigyan ng quality
education ang mga estudyanteng
kabilang sa economically challenged
level of society.
Naging state university ang
PUP noong 1978. Itinayo talaga ang
pamantasan upang magsanay ng mga
mag-aaral na pumasok sa pribadong
sektor (sumangguni sa sidebar 1).
Nakita ng dating PUP President
Dr. Nemesio E. Prudente noong 1986
kung paano magagamit ang edukasyon
sa unibersidadpara maiangat ang mga
nasa mababang antas ng lipunan. Sa
taong ito rin naging demokratiko ang
pamamahala sa unibersidad.
Gayunpaman, nakatali pa rin sa
orihinal na layunin ng PUP ang ilang
estudyante rito. Pangarap ni Eli na
makapasok sa malaking kumpanya
pagkatapos niya sa kursong BS
Accountancy. Ayon sa kanya, isa
ito sa mga center of excellence ng
pamantasan, bunsod ng mataas na
bilang ng Certifed Public Accountant
(CPA) mula sa PUP.
Conditional failure
Isa si Eli sa 65,000 na estimadong
populasyon ng PUP ngayong semestre
na hindi nakararanas ng maayos na
pasilidad, ayon kay Rommel Aguilar,
student regent ng PUP.
Props lang ang ibang electric
fan sa mga silid-aralan. Pundido ang
isa sa apat na ilaw ng mga silid-aralan
samantalang maraming butas ang
mga blackboard na minsay ginagamit
na basurahan ng mga estudyante..
Naghahati naman sa Isang computer
ang limang estudyante. Kulang-kulang
sa libro ang bulok na library. Meron
ding kakulangan sa mga silid- aralan,
upuan at desks.
Dahil dito, hindi natututukan
nang maayos ang pag-aaral ng ibang
estudyante. Noong nakaraang taon,
pilit ipinagkakasya ang 50-60 na
estudyante sa isang silid- aralan.
Incomplete
Punot dulo ng bulok na pasilidad
ang kakarampot na P672 milyon na
badyet ng pamahalaan para sa lahat
ng 18campuses, branchesat extension
campuses ng PUP sa taong ito, ayon
kay Aguilar.
Malayo ito sa iminungkahing
badyet na P2 bilyon na kailangan
ng pamantasan para sa maayos na
operasyon nito, ayon kay Aguilar.
Dagdag niya, bumababa ang badyet ng
PUP sa paglipas ng taon.
Bunsod nito, nagkaroon ng P23
milyon na kaltas sa Maintenance and
Other Operating Expenses (MOOE)
ng PUP, ang pondong ginagamit
para patakbuhin ang ibat ibang mga
serbisyo at pasilidad ng mga kolehiyo
gaya ng pambayad ng kuryente.
Ito ang naging dahilan upang
sapilitang lumikha ang PUP ng sariling
Income Generating Project (IGP),
dagdag ni Rodney Dolorical, secretary
general ng League of Filipino
Students-PUP.
Noong nakaraang taon sinimulan
ang Mini Intamuros, isang mala-
parkeng proyekto na itinayo ng
administrasyon sa loob ng PUP para
sa dagdag na kita ng pamantasan.
Kapag natapos itayo ito, maniningil ng
entrance fee para makapasok dito, ani
Aguilar.
Samantala, masasabing sa
pagpapatupad ng Higher Education
Modernization Act of 1997 (HEMA)
nagsimula ang mga IGP. Sa HEMA,
maaaring maging miyembro ng Board
of Regents (BOR) ng state universities
and colleges (SUCs) ang iilang
kinatawan mula sa pribadong sektor.
[The HEMA has] resulted in the
corporatization of the composition
of the Board of Regents in SUCs,
ani Vanessa Faye Bolibol, secretary-
general ng National Union of Students
of the Philippines (NUSP).
Sa ngayon, mayroong dalawang
kinatawan mula sa pribadong sektor
ang BOR ng PUP. Inaprubahan ng
BOR ang 2000% increase o P200
kada yunit na dagdag sa tuition fee
ng mga incoming freshmen, ngunit
napigilan ang pagpapatupad nito
bunsod ng malawakang protesta ng
mga estudyante noong Mayo 2010.
For the past 30 years, hindi nag-
increase ng tuition [ang PUP], ani
PUP President Dante Guevarra sa
isang panayam ng ABS-CBN noong
kasagsagan ng mga kilos-protesta.
Aniya, hindi na kayang tugunan ng
PUP ang ibang pangangailangan ng
estudyante.
Tinugunan ito ng ilang estudyante
sa pamamagitan ng pagsusunog ng
mga sira-sirang silya noong Mayo
2010. Lima sa kanila ang nakulong at
pinatawan ng P100,000 bawat isa na
piyansa.
Hindi man nagwagi ang
administrasyon sa pagtataas ng
tuition, binawi naman nila ito sa
pamamagitan ng paniningil ng
miscellaneous fees na mas mataas pa
sa tuition, gaya ng library fee, cultural
fee at medical fee (sumangguni sa
sidebar 2).
Drop
Habang patuloy na nangungulekta
ang pamantasan ng labis na bayarin,
patuloy din nitong sinasalungat
ang layon ng isang pampublikong
pamantasan.
Sa isang classroom, dalawa
diyan ang taga-probinsya at anak
ng magsasaka. Anak na ng mga
manggagawa ang mayoridad, ani
Dolorical.
Patuloy na kinakaltasan ng
gobyerno ang badyet ng mga
SUCs para maging pribado at
komersyalisado ang edukasyon, ani
Vencer Crisostomo, dating secretary
general ng Kabataan Partylist.
Sa ilalim ng administrasyon ni
Aquino, P23.4 bilyon lamang ang
nakalaan na badyet para sa 111 SUCs,
na mas mababa ng 1.7 porsyento sa
badyet noong 2010. Sa 2011 Budget
Message, sinabi ng pangulo na
maging self-sufcient and fnancially
independent ang mga SUCs.
Nilalabag ng budget cut ang
nakasaad sa konstitusyon na dapat
abot-kaya ang edukasyon para sa lahat,
pahayag ng NUSP. Hindi dapat ipasa
sa mga estudyante ang mga bayaring
dapat sagot na ng pamahalaan.
Hindi lingid sa kaalaman ni Eli ang
isyung kinakaharap ng PUP. Isa siya
sa nananawagan para sa mas mataas
na badyet sa edukasyon. Sapagkat sa
patuloy na pagtataas ng matrikula at
pagpapabaya ng pamahalaan, alam ni
Eli na posibleng hindi na matustusan
ng kanyang mga magulang ang
kanyang pag- aaral.
*hindi tunay na pangalan
A student in the University of the
East (UE) in Recto Avenue has all he
needs to study well: air-conditioned
rooms, polished wood chairs, Apple
computer units, and even landscaped
gardens.
This is UE as experienced by about
15,000 college students every day. It
wasfrst knownasaschool for aspiring
Certifed Public Accountant (see
sidebar 1).
Today, it is owned by business
tycoon Lucio Tan, whose net worth
of $1.3 billion led Forbes.com to rank
him as the third richest person in
the Philippines. Afer the death of
Chairman Panflo Domingo, Tan took
over as CEO and Chairman of Board in
2008.
False turn
The high-class facilities
comewitha price.
Marc Barameda*, a
BS Biology student. has
just paid P31,160 for the
frst semester, inclusive of
tuition, at P1,203 per unit, and
miscellaneous fees (see sidebar
2). He plans to pursue medicine
afer Biology. Hell probably enroll
in University of the East Ramon
Magsaysay Memorial Medical Center,
which charges the highest rate for
tuition among all private higher
education institutions (PHEIs) in the
country.
Hes also an avid fan of the UE
Basketball Teamwhere icons Jaworski
and James Yap came from. Its the
spirit of UE, says Marc.
Some 800-1000 students
graduate fromUE every year. UE holds
topnotch records in the recent 2011
Dentistry Board Exam, with a 100%
passing rate. Even then, unlike UP, UE
is not considered as one of the top
universities in the country.
Sterling athletic teams and
topnotch position in board exams
boost nurture the school spirit.
However, there is more to UE than just
school spirit.
Staggering fgures
Since2006, UEgainedP600million
in profts, according to National Union
of Students of the Philippines (NUSP).
Still, UE is one of eleven universities
in Metro Manila which increased
their tuition for AY 2011-2012. This
year, UE Manila increased its tuition
by four percent, from about P1,160
per unit to P1,203 per unit, according
to Commission on Higher Education
(CHED).
Nationwide, the average tuition
rate per unit has risen by about
107.8% between 2001 and 2010, from
average unit fee of P257.41 to P501.22,
according to NUSP.
Profteering in private schools
has long been legalized through the
Education Act of 1982, where colleges
may increase tuition and other fees
for infrastructure improvement and
accommodation of more students
with minimal regulation from the
government.
In 2010, a wide-scale infrastructure
project was launched by UE including
a proposed renovation of the College
of Engineering (P2.435 million),
the renovation of the Department
of Registration and Records
Management or DRRM (P2.335
million), and the supply of fberglass
tablet chairs (P2.160million).
In the same year, UE was visited
by Philippine Association for Colleges
and Universities Commission on
Accreditation (PACUCOA), a private
accrediting agency that maintains the
standardof quality education.
This accreditation process
provides UE with more leeway to
increase tuition rates and revise their
curriculums without the need for
CHEDapproval.
In an open leter to CHED Chair
Dr. Patricia Licuanan, NUSP asserts
that CHEd Memorandum Order 13
legitimizes the no ceiling rate of
tuition increase in private schools.
Just for that visit, UE spent
P910,000 for an immediate
reconstruction, repair and addition
of rooms, ofces, chairs, and glass
bulletin boards in order to maintain
this accreditation. These costs, of
course, would end up as another fee on
the students registration forms.
Privileged education
In UE, writen at the back of every
students registration formis a pledge:
I agree that the University has the
right to raise its tuition and other fees,
in accordance with the guidelines set
by the CHED.
Indeed, in UE, proposed expenses
even rise as high as P3,350,000 for the
Re-waterproofng of the Deck Roof,
Education Building.
Yet, some say they understandthe
rationale behind the fees. Bumabawi
[naman] ang UE, says Marc. But
others, such as UE University Student
Council President Kevin Mandrika,
have said that they are not in favor of
exorbitant fees.
There are still questionable items
found in their registration form, such
as the installation fee, because the
students dont knowwhere the money
for the installation fee goes, Mandrika
says.
Various dubious and anomalous
miscellaneous fees are being imposed
by private school administrations
without limit and regulation by CHED,
according to NUSP.
Meanwhile, Marc pays these
fees, no mater how dubious, without
hesitation. Afer all, he enjoys high-
class facilities which he believes could
not have been possible if he paidless.
UE may be a utopia of quality
education, but access to the school is
still limited to those who can aford
it. As with other PHEIs, money is a
prerequisite to quality education.
*not his real name
Timeline ng kasaysayan ng PUP
1904- 1951 Nagsimula bilang isang Business School (Manila Business
School)
1952- 1971 Naging isang kolehiyo na nakapokus sa Commerce
(Philippine School of Commerce)
1972- 1985 Naging isang unibersidad (Polytechnic University of the
Philippines)
1986- 1990 Binigyang-tuon ang papel na ginagampanan ng
edukasyon
1991- 1999 Sumailalim sa mga pagbabago bilang isang unibersidad
2000-
present
Naging layunin na maging globally compettve
Face
Value
UEs facade
of quality
education
JohnToledo
SEVEN ROWS OF UE HISTORY
September
1946
UEbegan as a small rented school in Dasmarias Street, Manila, where 110students enrolled for CPA
(Certifed Public Accountant) review classes for the licensure exam.
1947 Four out of 110made it as topnotchers in the CPAexam.
1947-1980s Transfer of college to Recto Avenue and creation of other colleges such as the Liberal Arts, Sciences,
Engineering, Medicine and Dentistry. Extension of sites in Caloocan and Quezon City.
1980s Signifcant downfall in operation funds, prompting to increase tuition rates and rent out facilities.
Computer Studies and Systems (CSS) bolstered income in the 90s .
1990s Dr. Cario, then-Secretary of Education, took over as Chairman of the Board of Trustees, CEO and
Acting President, under the benefaction of Lucio C. Tan, Panflo O. Domingo, a UECBAalumnus, and
former President of Philippine National Bank.
2008 Afer death of Chairman Panflo Domingo, Lucio Tan assumed CEO and Chairman of Board position.
2010 PACUCOAvisited UEfor accreditation. Estimated expenses for all infrastructures reached P13, 616,
500.
List of fees imposed by UE
Items Fees
Academic (18 Tuiton units) 21,654.00
Audio Visual Fee 135.00
Cultural Fee 203.00
Publicaton Fee 50.00
Energy Fee 868.00
Guidance and Counseling Fee 135.00
Health Service Fee 722.00
Internet Fee 1230.00
Library Fee 1190.00
Registraton Fee 408.00
Sports Development Fee 476.00
Student Accident Insurance 69.00
Student Council Funds 30.00
Laboratory fee* 2,724.00
Installaton fee 346.00
Lab deposit 785.00
Sumtotal of all extra fees 9,506.00
Total 31,160.00
Source: UE Department of
Registraton and Records
Management Form No.1
*Subject to change
depending on course
Jeremy Pancho
Dibuho ni :
Nico Villarete
Kuha ni:
Chris Imperial
Desenyo ng pahia ni:
Roanne Descallar
8 Kul Kultura Martes 12 Hulyo 2011
Tawid-gutom
CLASS STRUGGLE
Acads, acads, puro na lang acads!
May buhay pa ba sa labas ng eskwela?
Hanapin ang mga aral na hindi lang
pang-akademya, pang-tunay na buhay
pa. Ito ang youngbladder ng Kule,
kung saan pinapuputok ang mga
kontradiksyon at isyung nagkakabuhay
sa espasyo ng mga paaralan.
Mary Joy T. Capistrano
Dala ng hangin ang amoy ng bagong
lutong pancit canton. Kung matalas
ang pandinig, maririnig ang pagputok
ng mantika kung saan lumalangoy
ang mga fshball na unti-unting
namumula, kasabay ng paglobo ng
mga squid ball at kikiam.
Kahit napapaso o natitilamsikan ng
mantika, tuloy lang si Lily* sa pagluluto
ng pancit canton, fshball, kikiam at
maging sa paggawa ng sandwich para
sa mga estudyanteng kalalabas lang
mula sa kani-kanilang klase. Kung
gaano kaabala si Lily, ganoon din
naman ang kanyang mga pinsan na
sina May*, Albert* at Dan* sa ibat
ibang kiosks sa UP.
Mula sa pamilya ng mga
manininda sa loob ng
unibersidad ang apat na
magpipinsan. Minana pa
nila ang hanapbuhay na
ito sa kanilang mga lolo at
lola. Sa pagluluto ng pancit
canton at iba pang
ma k a k a i n
sa mga
ki osk
kumukuha ng ikabubuhay sa
araw-araw ang kani-kanilang pamilya.
Malapit sa isat isa ang
magpipinsan. Si Albert, na nitong
taon lamang grumadweyt sa
hayskul, ang pinakabata sa kanilang
apat samantalang magkakasing-
edad naman sina May, Lily at Dan.
Kadalasan tungkol sa mga
gawaing pampaaralan ang kanilang
pinag-uusapan. Nagpapagal i ngan
sa klase, nagpapataasan sila sa mga
nakukuhang grado sa mga pagsusulit.
Prestihiyosong unibersidad ang
UP, kaya naman hindi nawala sa
kanilang magpipinsan ang pangaraping
makapasok ditohindi bilang
manininda, kundi mga estudyante.
Nagkasunduan pa nga sila na
tatanghaling pinakamagaling sa
kanila ang sinumang makapapasok
ng UP. Subalit sa katayuan sa buhay
ng magpipinsan, malaking hamon sa
kanila ang makatungtong sa kolehiyo.
May kanya-kanyang kwento silang
pinagdaanan. Kumbaga sa combo
meals, nagkasya na lamang ang
dalawa sa pancit canton samantalang
ang dalaway may siomai at inumin na
kasama ang canton.
Sa kanilang apat, sina Albert at
Dan ang nakapasok sa UP. Unang taon
na ngayon si Albert
sa kursong
Sertipiko sa Malikhaing Pagsulat sa
Filipino sa KAL. Bunsod naman ng
kada-semestreng pagtataas ng
matrikula sa Our Lady of Fatima
University sa kursong Nursing,
lumipat na lamang si Dan sa UP sa
paniniwalang mas mura rito ang
dekalidad na pag-aaral.
Samantala, hindi na
naipagpatuloy nina Lily
at May ang kanilang
pag-aaral. Nagawang
makapag-aral ni Lily
noong unang semestre
sa Skills Power Institute
sa kursong HRM ngunit
hindi na siya nakapasok sa
sumunod na semestre dahil wala
siyang pambayad ng matrikula. Si
May naman, hindi na nabigyan ng
pagkakataong makatungtong man
lang sa kolehiyo.
Hindi na nag-abala pang
kumuha ng UPCAT sina
May at Lily sa kabila
ng pangarap nilang
makapasoksa UP.
Ayaw na rin nilang
umasapa;sakaling
matanggap sa
UP, hindi naman
nila tiyak kung saan
nila kukunin ang pantustos sa
pag-aaral. Sapat lang ang kita
ng kanilang kiosks para sa
kanilang pang-araw-araw na
pangangailangan. Sa tuition at mga
gastusin sa UP, tila hindi sasapat ang
walang patid na pagbebenta ng combo
meals sa mga kiosk.
Ito ang realidad na kinaharap ni Dan
pagpasok niya sa UP. Ginulat si Dan ng
mataas na matrikula sa unibersidad
kaya nagloan siya ng pambayad ng tuition
ngayong semestre. Inaasahan niyang
mapasama sa Bracket E1 upang
maipagpatuloy ang kanyang pag-aaral.
Bunsod ng kanilang kabuhayan,
umikot ang buhay ng magpipinsan sa
maliit na pamayanan ng UP. Dahil din
sa pagtitinda sa loob ng unibersidad
hindi nila maiwasang mainggit
sa mga estudyanteng
naglalabas-masok sa mga
building, nakikipagbiruan
at tawanan sa kanilang
mga kaklase. Nagkakasya na
lamang sila sa pakikinig sa mga
usapan ng mga estudyante kung
gaano kahirap magpa-exam si
ganito, kung gaano nakakaantok
si ganyan. Kadalasan napapangiti
sila tuwing nakaririnig ng ganitong
mga usapan sapagkat minsan na nila
itong naranasan.
Wala namang nagbago sa
magpinsang Albert at Dan, sapagkat
araw-araw matapos ang kanilang
klase, nagtitinda pa rin sila sa mga
kiosk. Minsan niyaya pa nga ni Dan ang
kanyang mga kamag-aral na kumain sa
kanilang tindahan.
Ngunit sa bawat combo meals
na nabebenta ng magpipinsan at sa
bawat kwentong naririnig nila mula
sa mga estudyante, mamamalas
ang pagkahirati nila sa laylayan
ng unibersidad. Araw-araw nilang
nakakasalamuha ang mga kabataang
nasa unibersidad upang paunlarin
ang kanilang buhay, samantalang
araw-araw naman nilang dinarayo
ang unibersidad upang itawid
ang pangangailangan ng pamilya.
Ngayong naghiwalay ng landas ang
apat, umaasa silang papalarin sa buhay
ang dalawang pinsang nakapasok sa
UP at makahahanap ng trabahong
naiiba sa pagbebenta ng pagkain sa
kiosks.
Parehong pantawid-gutomnina Lily
at ng mga estudyante ang mga combo
meal sa kiosks, subalit magkaiba ang
pakahulugan ng bawat isa para rito.
Pansamantalang papawiin ng combo
meal ang gutom ng estudyante. Para sa
manininda, pangmatagalang solusyon
sa gutom ang bawat mabebentang
pagkainsa katunayan, pagpapakain
sa iba ang nagtitiyak na hindi sila
magugutom. Gayunpaman, mapait ang
sitwasyong kinasasadlakan nina Lily
at May, na tila kabalintunaan sa harap
ng pangako ng UP na abot-kayang
edukasyon para sa lahat.
Pagkatapos ng lunch break,
tutumal ang benta nina Lily at ng
kanyang mga pinsan. Unti-unti nang
mag-uuwian ang mga estudyante.
Matapos ang isang araw na pagluluto
at pagbabantay sa kanilang tindahan
muli kailangang ihanda ni Lily ang
kanyang sarili para sa panibagong
araw sa likod ng mga kiosk.
*Hindi tunay na pangalan
Dibuho ni Ysa Calinawan | Disenyo ng pahina ni K
e
l A
lm
a
z
a
n

9 Kul Kultura Martes 12 Hulyo 2011
Nagmamahal,
ang pinakamasugid
mong manliligaw
Nina Levi R. Policarpio
Shirley N. Dominguez
Araw-araw ka na sigurong inaasulto
ng mga bagay na nakakagalit sa
telebisyon, dyaryo o kahit habang
naglalakad ka lang. Linggo-linggong
pagtaas ng presyo ng langis. Daan-
daang pamilyang nawalan ng tirahan.
Mga ipokritong obispong sinuhulan
ng SUV ng PCSO. Maliit na budget sa
edukasyon. Pero nagagawa mo pa ring
ipagkibit-balikat ang lahat, pumikit
sa gabi at matulog nang mahimbing.
Sa isip mo kasi, pagbangon mo bukas,
ganoon pa rin naman.
Ngunit sa tuwing pagpasok mo
sa eskwela, bubungad sa iyo ang mga
pinakamasugid mong manliligaw.
Aabutan ka ng sulat na tadtad ng
exclamation marks pagdaan mo ng
AS lobby. Madalas ay susundan ka
pa sa klasrum. At kung paminsan
pa, hinaharana ka. Gagawin nila ang
lahat, bigyan mo lang sila ng chance na
makipag-date sa iyopagkakataon
na maipaliwanag sa iyo
kung bakit mayaman ang
Pilipinas pero naghihirap ang
sambayanang Pilipino.
Kung tutuusin, parang masugid na
manliligaw ang mga aktibista. At gaya
ng lahat ng manliligaw, may sining at
technique sa paghikayat sa mga tulad
mo na lumabas sa comfort zone at
sumama sa mga rally.
Sining sa panghihimok
Sining ngang maituturing ang
panghihikayat sa mga tulad mo
para makialam at lumahok sa mga
pagkilos. Kinakailangang maging
mapanlikha para makuha ang
atensyon ng pinakamalawak na
bilang ng populasyon. Tinatawag na
agitprop ang ganitong estratehiya
na halaw sa mga salitang agitation at
propaganda. Target ng ahitasyon ang
emosyon mo habang pagpapalaganap
ng impormasyon naman ang orihinal
na pakahulugan ng propaganda.
Nabahiran ng masamang
konotasyon ang mga salitang agitprop
at propaganda. Pag naririnig mo ang

s a l i t a n g
propaganda, naiisip
mo agad na bine-brainwash
ka na mag-alsa at labanan
ang pang-aapi ng mga
nasa kapangyarihan.
Taliwas ito sa naging
papel ng propaganda sa
kasaysayan ng mundo at
sa partikular ng Pilpinas.
Sa halip na panlilinlang,
pagmumulat ng mamamayan
ang naging tunguhin ng
Unang Kilusang Propaganda
na kinabibilangan noon nina Marcelo del
Pilar, GracianoLopezJaenaat JoseRizal.
Kitang-kita ang matinding
pangangailangan na magpropaganda
sa panahon ng rehimeng Marcos.
Bunsod ng kahingiang lumawak at
lumakas ang kilusan ng sambayanan
laban sa diktadura at sa pagsuporta
rito ng imperyalismong US, naging
tampok na agitprop ang paggamit sa
mga popular na porma. Ginamit sa
pagpopropaganda ang mga
awit, komiks, tula, dulaang iglap,
posters at peryodikit.
Humayot magparami
Sumasabay ang pagpopropaganda
sa mga inobasyon sa sining at
teknolohiya sa paggamit sa potensyal
ng pelikula at video documentary
bilang midyum sa pagpukaw sa mga
manonood at sa pagpapalaganap ng
progresibong kaisipan. Ang ilan nga
siguro ditoy natisod mo na sa Youtube
o Facebook, pero dinedma mo lang.
Kaya nga, pana-panahon nagdadaos
ng mga aktibidad para i-showcase
ang kasiningan ng agitprop. Isa ito sa
layon ng Agitprop International Film
Festival na idinaos kamakailan sa UP
Diliman ng mga grupong multimedia
tulad ng Southern Tagalog Exposure
(ST Exposure). Nilahukan ito ng
mga lokal at dayuhang flmmaker.
Itinanghal sa nasabing flmfest ang
ilang dokumentaryo at narrative
flms na tumatalakay sa mga isyung
panlipunan at pakikibaka ng mga
mamamayan. Malinaw ang intensyon
ng mga flmmaker: ang himukin kang
kumilos at makialam.
Optimistic naman kami na
[kahit papaano] pag nakita ng mga
manonood] ang mga pinepresent
naming realities ay mapupukaw
sila Nais [naming] ipakita na
mayroong buhay na social movement
na tumutugon sa mga problemang
ipinakita natin [sa mga pelikula]
at makita nila na mayroon tayong
pwedeng gawin, ani Vincent Silarde,
kasapi ng STExposure.
Maaaring na-gets mo na naman
ang gusto nilang iparating na
mensahe, pero ang mas mahalaga ay
kung natulak ka ba nito na sumama
sa kanilang mga pagkilos. Nasusukat
ang bisa ng agitprop sa laki ng mga
nailulunsad na mobilisasyon at sa dami
ng mga dumadalo sa mga malalimang
pag-aaral sa lipunan.
Popular, radikal
Para maabot ang mas maraming
audience, inaangkop ang gawaing
propaganda sa popular na kultura.
Dahil ang propaganda ay tungkol sa
pagpapalaganap ng impormasyon,
mahalaga ang gamit ng mga popular
na porma ng sining at panitikan na mas
accessible sa masa.
Gayong nakabatay ang popular na
porma sa namamayaning kultura sa
kasalukuyan (na kanilang nilalabanan),
ang mas mahalaga ay kung paano
nagagamit ang pormang ito hindi lang
upang maipabatid sa iyo ang gusto
nilang sabihin kundi matagos nila ang
kasuluk-sulukan ng iyong damdamin.
Isang halimbawa nito ang mga popular
na kantang nilalapatan ng panibagong
titik na pulitikal at patungkol sa isang
partikular na isyu.
Makikita ang pagkikipagsabayan
ng pakikibaka sa popular na kultura sa
pelikulang Sounds of a New Hope ni
Eric Tandoc na itinanghal sa Agitprop
Filmfest. Ipinakita sa dokumentaryong
ito kung paano ginagamit ang rap
music sa pag-oorganisa sa mga
kabataang Filipino American sa US at
out of school youth sa mga urban poor
community sa Kalookan.
Ayon rin sa exhibit na Placard:
Signs of the Times na inorganisa ng
Concerned Artists of the Philippines
at Ugatlahi, orihinal na ginamit ng
mga komersyal na establisyimento
sa pagbebenta ng mga produkto at
serbisyo ang mga plakard. Ngunit mas
kilala na ngayon ang plakard bilang
simbolo ng protesta.
While placards have been used
to support commerce and the status
quo, they have also contributed to the
visual and material culture of dissent,
resistance, and even revolution. They
can refect both spontaneous outrage
and long-standing demands for
change, saad ng wall note ng exhibit.
Madalas na minamaliit ang
kasiningan ng mga akdang sining na
ginagamit bilang agitprop. Ngunit
hindi matatawaran ang dedikasayon at
pagpupursige ng mga propagandistat
manggagawang pangkultura na
patuloy na humaharap sa hamon na
maging malikhain at umakma sa mga
pagbabago ng panahon para pukawin
ang atensyon ng mamamayan.
Mabigat ang tungkulin na gawing
sandata ang sining para ilantad ang
kabulukan ng lipunan at pagkaisahin
ang sambayanan na lumaban. Lagit
laging kalaban sa larangang ito ang
kawalang-pakialam mo na sa totoo
lang ay mahirap basagin. Wala naman
sigurong masama kung ibibigay mo
ang matamis mong oo.
Dibuho nina Jano Gonzalez
at Richard Jacob Dy
Disenyo ng pahina ni Kel Almazan
10 Kul Opinyon Martes 12 Hulyo 2011
Hindi namin siya inabutan sa Kule.
Noong 80s, naging bahagi siya ng
dyaryo hindi bilang manunulat o editor
kundi bilang suporta sa istap. Pero
isang araw noong 1999, hindi lang
isang manunulat kundi ilang myembro
ng istap at mga editor ng Kule ang
sabay-sabay na bumisita sa kanya sa
maximum security ng Bilibid.
Hindi biro ang ibinintang sa
aktibistang si Donato Continente
-- ang pagpatay sa isang mataaas na
ranggong opisyal-miltar ng US, si Col.
James Rowe. Bagamat inako ng NPA
ang pagpatay, hindi roon nagtapos ang
pahirap kay Donato. Dalawang buwan
siyang tinortyur para paaminin, at
dahil sa presyur ng militar ay namatay
ang nakababata niyang kapatid.
Si Donato Continente na nga
marahil ang isa sa pinakatampok
na bilanggong pulitikal sa bansa sa
nakaraang dekada. Pinalaya siya
noong 2005, matapos ang 16 taong
pagkabilanggo. Nang tanungin siya
kung babalik pa ba siya sa pagkilos
bilang isang aktibista, ang sagot
niya ay hindi, dahil wala naman daw
siyang babalikan. Para sa kanya,
kahit nabilanggo ay hindi naman siya
lumisan.
* * *
Kung hindi tayo kikilos, sino ang
kikilos? Kung hindi ngayon, kailan pa?
Ito ang tatak ng militanteng
Ipikit mo ang iyong mga mata at
pansamantalang maglakbay sa
kadiliman. Ipikit mo ang iyong mga
mata at subukan mong alalahanin
ang talambuhay ng mga presidentet
bayani na nabaon na sa iyong isipan.
Takpan mo ang iyong mga mata at
hayaang magpalunod sa daloy ng
kasaysayan at mga kaganapan. Sa mga
pahina ng textbook ng kasaysayan,
mahihirapan kang hanapin ang mga
pagkakamali at baho ng bawat
rehimen. Mapapansin mong binura
ang mga katotohanang nakasulat
at sinulsihan ang mga butas ng mga
kwentong di nila nais maibunyag.
Ngayon, subukan mong buksan
ang iyong mata at imulat ang sarili sa
katotohanang maaaring binulag ka
ng mga aklat. Pinalitan na at nilinis ng
gobyerno at simbahan ang binagong
kasaysayan na ito sa pag-aakalang ito
ang mas nararapat na matutunan ng
mga kabataan.
Hanggang ngayon ay tila mga
batang paslit pa rin ang trato ng
gobyerno sa mga taong nagnanais
makita ang katotohanan at hustisya
sa likod ng mga pang-aabusong pilit
na tinatakpan. Ngunit hindi rin lang
ang taumbayan ang pilit na binubulag
ng mga may kapangyarihan. Kahit
tradisyon ng UP mga katagang mula
kay Abraham Dito Sarmiento, Jr.
Paalala ito kung bakit kakambal ng
radikal na tradisyon ng unibersidad
ang talas at kapangahasan ng mga
artikulo at dibuho na nailalathala sa
Kule. Hindi ito malilimot.
Kahit di pa man buhay sa panahon
ng First Quarter Storm at Diliman
Commune, sa kaunting baliktanaw
ay magagagap kung gaano kalupit
ang panggigipit sa kalayaan sa
pamamahayag sa buong bansa
noong mga panahong iyon. Sa isang
simposyum noong Enero 15, 1976,
binasa ni Dito ang isang editoryal na
tumutuligsa sa diktadurang Marcos.
Matapos ang ilang araw, inaresto at
ikinulong si Dito.
Pitong buwang nabilanggo si
Dito. Pero matapos lang ang ilang
panahon sa laya ay ginupo siya ng
mga komplikasyon sa hika na nakuha
niya dahil sa pagkakait sa kanya ng
medikasyon sa piitan. Maaga siyang
namatay dahil sa mga komplikasyong
iyon.
* * *
Hindi ko na rin inabot, pero Dingbat
daw ang palayaw noon ni Ericson
Acosta sa Kule. Noong probee ako
ay hindi na siya ang babakla-baklang
lasenggong editor na palaging
sumusuka sa opisina. Isa na siya noong
seryoso pero rock na aktibistang
ang pangulo mismo ay nagbubulag-
bulagan sa sarili niyang pamamalakad.
Sa loob ng ilang buwang
pagpapatakbo ni Pangulong Benigno
Aquino III, marami na ang nakaranas
ng karahasanmula sa mga midya
na hangad ay maglahad lang ng
angkop na balita, mga estudyanteng
lumalaban para sa karapatan,
community health workers na nais
lamang tumulong sa kapwa, hanggang
sa mga manggagawat magsasakang
nais lamang makuha ang dapat ay sa
kanila. Isa na rito ang isyu sa Hacienda
Luisita Inc. (HLI) na pagmamay-ari ng
mga Cojuangco. Nagmistulang pipi-
bulag-bingi si Noynoy sa matagal nang
problema ng mga magsasaka sa HLI.
Ipinagkatiwala niya sa Korte Suprema
ang pagpapasya, at pinabayaan ang
korteng magpatawag ng panibagong
referendum sa hacienda. Sa
referendum, maaari raw mamili ang
mga magsasaka kung lupa o bahagi ng
kita ang kanilang nais makuha.
Ngunit ang mga magsasaka ay di
mga batang maaaring lokohin o pilitin
nang paulit-ulit para kumagat sa kung
ano ang isusubo sa kanila ng gobyerno.
Kahit di man direktang ipakita ng
pangulo ang kanyang pagkampi sa
kanyang pamilya ay halata pa rin
haligi ng Alay Sining at STAND-UP.
Limang buwan nang nakapiit si
Dingbat isa lang siya sa mahigit
300 bilanggong pulitikal sa buong
Pilipinas sa kasalukuyan. Sa ngayon,
nananatiling walang pormal na
kasong nakahapag laban sa kanya, at
patuloy ang kampanya para sa agaran
niyang paglaya, sampu ng iba pang
mga detenidong pulitikal na sinisikil
ang karapatan at pinagkakaitan ng
hustisya.
Hindi na ako magpapalawig pa
kung sino si Dingbat, marami nang
naisulat ukol sa kanya nitong mga
huling buwan. Mangyariy ganito na
lang -- para sa mga kapwa-manunulat
ko sa Kule at sa lahat ng nagtatanggol
sa karapatan at kalayaang sibil,
aktibista man o hindi:
Huwag na tayong maghintay ng
sampung taon. Dalawin na natin siya
ngayon.
*Si Sarah Katrina Maramag ay
dating feature stafer (1999-2001)
at guest editor (2004-2005) ng
Kule. Dati rin siyang secretary-
general ng Alay Sining (2000-2001),
pangkulturang organisasyong
itinayo nina Acosta at iba pang
mga aktibista sa UP. Kasalukuyan
siyang public information ofcer at
campaign coordinator ng Migrante
International at isa sa mga convenor
ng Free Ericson Acosta Campaign.
namang naduduwag siyang umaksyon
sa napakatagal nang isyu na ito.
Tinatakpan niya ang kanyang tenga
sa dumaraing na taumbayan, pinipikit
niya ang kanyang mga mata sa mga
marahas na kaganapan at tinitikom
ang bibig para protektahan ang
kanyang pamilya.
Darating din ang panahong
magiging kabilang si Noynoy sa
kasaysayang dinaya at nilinis bago pa
mailathala sa mga textbook na pinag-
aaralan sa loob ng mga silid-aralan.
Huwag sana tayong magpadala sa
mga pahinang panlinlang sa tin sa
katotohanan, huwag sana tayong
makulong lang sa loob ng klaset
makinig lamang sa kung ano ang sa
palagay ng marami ay tama at dapat.
Sana mamulat tayo na kasalukuyan
tayong pinapipikit ng gobyerno, upang
bulag nating tanggapin ang lahat ng
sinasabi nilang nararapat nating itanim
sa ating mga utak. Hindi mali ang
pagbabasa ng textbook, hindi rin mali
ang pag-aaral sa loob ng klase; nais ko
lamang iparating na marami ang inaapi
at inaabuso sa labas ng Unibersidad
dahil sa simpleng pagpikit ng mga
taong nasa taas.
*pasintabi kay Freddie Aguilar

Spices of Siam
Have a taste of authentic Thai cuisine,
a side of Siam you have never seen,
an exquisite journey from start to
fnish,
a gastronomic experience you dont
want to miss.
See you on July 29, 2011, 10-12pm,
at the College of Home Economics
101A. For more info contact Gundy:
09151187840 or like us on Facebook
(Search Foodie Friday.)
100 Faces of Noynoy
Alay-Sining, a cultural-mass
organization, invites everyone
to submit artworks featuring
their perceived face of Noynoy.
Submissions may be in the form of
paintings, illustrations, comic strips,
songs, stories, poetry, photographs,
short plays, or any other visual or
performed art form, for inclusion in
the exhibit. When: July 18 to 21. Where:
FC Gallery. For questions, contact
Amae @ 09178137145.
The Most-Awaited Sale of the
Year: Jag and Lee Sale na!
UP JPIA, in cooperation with Deutsche
Bank, Loreal, Shell, Factset, and other
corporate sponsors, presents this
years Jag and Lee Sale on July 14-
17, 2011 from 8AM to 6PM at the UP
CSWCD Bulwagang Tandang Sora.
Dont miss this chance of geting cool,
quality, comfortable, and chic clothing
at low, low prices. Prices discounted
by as much as 70%. Spread the word,
bring friends, see you! Contact Aiko
Frances Sagusay @ 09262604620
UP ASTERISK
Iniimbitahan ang lahat ng mga may
puso para sa sining at kultura na
sumali sa isa sa Most Outstanding
CAL Org ng 2010, ang UP ASTERISK
- Asosasyon ng Kabataang Artista,
Kritiko at Iskolar ng Sining at
Kultura. Kilalanin natin ang isat isa
ngayong Martes, Hulyo 12, PH213-
215 para sa Applicants Orientation
o kaya namay makitambay sa Kubo
#5, CAL Tambayan Complex. Para
sa katanungan, kontakin kami sa
09062544792.
NEWSCAN

Hindi na siya
ang babakla-
baklang
lasenggong
editor na
palaging
sumusuka sa
opisina

Huwag sana
tayong
makulong
lang sa loob
ng klaset
makinig
lamang sa
kung ano ang
sa palagay
ng marami
ay tama at
dapat
Donat, Dito, Dingbat
Bulag, pipi, bingi*
SARAH KATRINA MARAMAG*
DANNIE
11 Kul Opinyon Martes 12 Hulyo 2011
EKSENANG
PEYUPS
TEXTBACK
Kung sasakay ka sa mga
regalong pajero ni GMA sa mga
pari, saan ka pupunta at bakit?
kung sskay ako s rgalong pajero ni
gloria sa mga pari. gusto kong bumyahe
sa kinabukasan pra malaman ko kung
makukulong ba si gloria dahil sa samot
saring sakit nyang iniwan sa kanyang
upuan oh iiral nanaman ang baluktot
na batas na patuloy umiiral sa pilipinas
nating patuloy ina-agnas ng mga asong
lider ng bayan- JC201178627 BAPhilippine
Studies
sa tapat ng isa sa mga bahay ni gloria
para eksaktong paglabas nya, sasagasaan
ko sya pero yung di nya ikakamatay.
Konting pahirap lang, kulang pambayad sa
mga kawalanghiyaan nya at kanyang mga
kakampi. 2011-32097
pupunta aq sa isang state university
upang ipakita sa kapwa kabataan na
malaking halaga ang ginagasta para sa
pansariling luho ng malalaking tao sa
ating lipunan,na bingi ang pamahalaan
sa tinig ng ilang kapwa natin kabataan
na di nakatuntong sa unibersidad dhil sa
mataas na singil sa matrikula bunsod ng
mababang badyet na inilalaan para sa
edukasyon. 11-42809,marky,bs math
Sino ang mas magaling sa
boxing, si Mayor Sara Duterte
o si Cong. Manny Pacquiao?
Peoples Champ naman sila pareho,
di ba? Ang kaibahan nga lang, champion si
Dutertekahit wala siya sa ring:) 2011-13810
mahirap pong magsabi kung sinong
mas magaling sa kanila pagdating sa
boxing. baka masuntok po tayo niyan.
haha. :D 11-11013
Sinong mas magaling sa boxing? si
mayor duterte. hanga ako sa ktapangang
pinakita niya! ipinaglaban lang niya ang
karapatan ng kanyang nasasakupan. tgnan
niyo, matitino ang mga dun. katunayan
lng yan na nasa lider din tlga ang
pagdidisiplina. achib na achib si mayor!
wasay si pacquiao sa knya. 11-42913mrkgt
Mas magaling si Mayor Duterte kasi
may social relevance ang pakikipagboxing
niya. 04-45720
Mas magaling si Mayor Sara Duterte
sa boxing kesa kay Pacquiao. Grabe,
kumbaga unang round pa lang may black
eye at puro pasa na yung mukha nung
sherif. Tapos nung napanood ko sa TV
yung footage ng panununtok ni Mayor,
syet narinig ko yung solid na tama ng
kamao nya sa mukha ng kawawang sherif
na yon. I-challenge nya kaya si Pacquiao?
XD 08-51451
Para sa akin, di hamak na mas
magaling si Manny Pacquiao dahil
ginagamit niya ang isport na boksing
para sa mabuti (upang maipagmalaki ang
Pilipino, hindi upang ikahiya). 2011-44548
BABroadcast Communication
Comments
ANGKORNI NGKOMIKS. -abby0815082
Next weeks questions
1. Anong kaso ang dapat na unang tutukan
ng susunod na ombudsman?
2. Sino ang gusto mong mag-imbita sa iyo
na mag-walkout?
Send in your opinions and feedback
via SMS! Type KULE <space> YOUR
MESSAGE <space> STUDENT NUMBER
(required), NAME and COURSE (optional)
and send to:
09158541639
Non-UP students must indicate school,
organization or sectoral afliation.
Rich Kid Dormer Edition
Bilang isang self-proclaimed rich kid,
masaya akong nakapasok pa ako sa
dorm kahit pa taga-MM lang ako at,
well, malapit lang. Pero nakakaawa
naman yung mga hindi nakakuha
ng slots sa kanilang mga mahal na
dormitoryo. Kind of.
Swerte sa dormitory Aba,
wag kayo. Maswerte ang mga
nakakapasok sa mga dormitoryo
ng ating mahal na Unibersidad ng
Pilipennies (oo, pennies, bilang
marami akong pennies, dollars, cents,
quarters chiching!) at mapapatunayan
ko ito sa isang karanasang masasabi
ko lamang na napakaswerte.
Nabigyan ako ng pagkakataong
makatira dun sa tinatawag nilang
condo-dorm, alam niyo ba yun?
Oh, diba, swerte? Swerte rin yung
nagkaroon ako ng maraming
roommates, at may sarili pa kaming
banyo sa loob. Galing! But hey hey
hey, litle did I know, mayron pang
mas maswerte sa akin! Paano na lang
yung maging roommate mo bigla
ang isang God-loving, God-fearing
special friend mo, plus ang kanyang
bagong God-loving, God-fearing
special friend? Oh di ba, ayos!
But at the end of the day, ako pa
rin ang mas swerte! Ang swerte lang
na ilang beses ko silang nahuhuling
nagkakaroon ng isang mainit na
girian, at wag ka! Nangyayari yan ng
tanghaling tapat! Oh diba, for more
heat exchange?
Malas sa dormitory Kung may
swerte sa dorms, siyempre meron
ding malas. Tignan na lang natin
itong isang ate from the loCAL
scenery. Dahil hindi sapat ang
kanyang allowance, na di gaya
kong nag-uumapaw, kinakailangan
niyang magtrabaho sa isang sikat
na bubuyog este fastfood chain.
Malamang, dormer din si ate, at
nang sinubukan niyang mag-appeal
kamakailan sa Ofce of Sleazy
Housing, siyempre hihingian siya
ng ITR bilang working girl na siya.
Aba, walang maibigay si ate, wala
naman daw ITR na binibigay sa
fastfood chain na ito. Siguro mainit
lang ang ulo ni ateng sleazyhousing,
o baka naman may iba pang dahilan,
kasi bumanat tong si ate from the
sleazyhousing at sinabihan ang
kawawang local friend ko na pokpok
lang ang walang ITR.
Kaya ayan naman mga kaibigan,
sa susunod na makapasok kayo sa
mga dormitoryo, isipin na lang na ilan
kayo sa mga mapapalad. Mahirap
maging palaboy sa Diliman, lalo
nat maraming gumagalang mumu
sa gabi. Jejeje.

M
G
A

K
A
K
A
I
B
A
N
G

K
A
G
A
N
A
P
A
N

S
A

U
P


#
2












































































N
i

A
l

A
l
a
r
i
l
l
a

E
z
e
k
i
e
l

2
3
:
1
9
-
2
0
CONTACT US! Write to us via snail mail or submit a sof copy to Rm. 401 , Vinzons Hall, UP Diliman, Quezon City. Email us: kule1112@gmail.com. Save Word
atachments in Rich Text Format, with INBOX, NEWSCAN or CONTRIB in the subject. Always include your full name, address and contact details.
INBOX We welcome questions, constructive criticism, opinions, stands on relevant issues and other reactions. Leters may be edited for brevity or clarity. Due to
space constraints, leters must have only 400 words or less. Send the leters to kule1112@gmail.com
Kul The Back Page
Martes 12 Hulyo 2011
D
i
b
u
h
o

n
i

R
D

A
l
i
p
o
s
a