Sunteți pe pagina 1din 10

1

1 ISO7730eConfortoTrmico
1.1 Parmetrosdoconforto
Ocalorproduzidonocorpodeterminadopelonveldeactividadedapessoa,sendotambm
varivelcomaidadeeosexo.Estecalortrocadocomoambienteexteriorporconduo,
conveco,radiaoeevaporao.Aconduonoassumegeralmentegranderelevncia.A
convecodependedatemperaturaevelocidadedoarexterior.Aradiaodependeda
temperaturamdiaradianteeaevaporaodependedahumidadedoaredasuavelocidade.
Osparmetrosmaisimportantesdoconfortotrmicosubdividemseemduasclasses:
Parmetrosindividuais
o Actividade
o Vesturio
Parmetrosambientais
o Temperaturadoar
o Humidadedoar
o Velocidadedoar
o Temperaturamdiaradiante
1.2 Metodologia
AnormaISO7730consideraqueumespaoapresentacondiesdeconfortotrmicoquando
nomaisdoque10%dosseusocupantessesintamdesconfortveis.
Aquantificaodapercentagemdedesconfortofoifeitaatravsdeestudosqueenvolveram
1300pessoas.Estesestudospermitiramestabelecerumarelaoentreoresultadodobalano
energticodocorpo
1
eatendnciadeinsatisfao,designadaporPPD(PredictedPercentage
ofDissatisfied).
Ametodologiadeclculoconsistenosseguintespontos:
a)Parmetros:quantificamseosparmetrosindividuaiseambientaisdaspessoasedo
ambiente.
b)EquaodeConforto:substituemseestesvaloresnaequaodeconfortotrmicopara
determinaodotermoassociadoacumulaoenergticanocorpo,S.
c)PMV:combasenovalordaacumulaoenergticanocorpoenometabolismodetermina
seovalordePMV(PredictedMeanVote)atravsdeumacorrelao.OPMVnomaisdo
queumaescalaquantitativadasensaodecaloredefrio.
d)Insatisfao:apercentagemdepessoasinsatisfeitastermicamente,PPD,determinada
combasenovalordePMVatravsdeumacorrelao.

1
Oresultadodobalanoenergticodocorpoadiferenaentreometabolismoeatransfernciade
calordocorpoparaoambiente(verseco"EquaodoConfortoTrmico").
2

1.3 AnlisedosParmetros
1.3.1 ParmetrosIndividuais
1.3.1.1 Metabolismo
Ometabolismocorrespondetaxadeutilizaodeenergiapelocorpo.Ometabolismo
subdividesenometabolismobasaledeactividade.Ometabolismobasalcorrespondetaxa
verificadaduranteorepousoabsoluto,masemviglia.Ometabolismodeactividadeest
relacionadocomoesforofsico,podendoser20vezessuperioraometabolismobasalem
atletasbemtreinados.
Paraamesmaactividade,verificousequeometabolismovariaprincipalmentecomarea
corporal,peloquegeralmentedefinidonasunidadesW/m2,tomandoseovalorde1.8m2
comoreacorporaldeumadulto.
Emboranoreferidonotextodanorma,convmteremcontaque,deacordocomDuBoise
DuBois(1916),areacorporal(emm2)estcorrelacionadacomaaltura(emm)ecomopeso
(emkg)pelaEquao1,comrepresentaogrficanaFigura1reacorporalemfunoda
alturaedopeso.
Area 0.202Altura
0.725
Peso
0.425
(Eq.21)
Equao1

Figura1reacorporalemfunodaalturaedopeso
3

Arelaoentreaactividadeeometabolismo(valortotal,isto,somadaparcelabasalcoma
deactividade)apresentasenaTabela1Valoresdemetabolismoparavriasactividades.
EstesvaloressoexpressosemW/m2.Umaformadesimplificaraanlisedometabolismo,
consistiunadefiniodaunidademet,onde1metcorrespondeaometabolismodeuma
pessoasentadaadescansar(1met=58.15W/m2).
Tabela1Valoresdemetabolismoparavriasactividades
TIPODEACTIVIDADE Metabolismo
(W/pessoa)
Metabolismo
(met)
Metabolismo
(W/m2)
Deitado 85 0.8 47
Sentadoadescansar 104 1.0 58
Actividadesedentria 126 1.2 70
Dep,actividadeleve 167 1.6 93
Dep,actividademdia 210 2.0 117
Grandeactividade 315 3.0 175

1.3.1.2 Trabalho
Tipicamenteaavaliaodeconfortoverificaseemcasosemqueotrabalhorealizadonulo
oucorrespondeapenasadissipaesporatrito,taiscomo,pessoassentadasouem
andamentocontnuo.
Aquantificaodotrabalhorealizadoparaoexterior,correspondevariaodaenergia
cinticaepotencial(porexemplo,nasubidadeescadas).
1.3.1.3 Vesturio
Ovesturiocaracterizadoatravsdasuaresistnciatrmica,Icl,nasunidadesm
2
K/W.
semelhanadometabolismo,ovesturioapresentaumaunidadeprpria,oclo,que
corresponderesistnciatrmicade0.155m
2
K/W.ATabela2Resistnciatrmicado
vesturioapresentaosvaloresderesistnciatrmica,I
vest
,dediferentestiposdevesturio.
Tabela2Resistnciatrmicadovesturio
VESTURIO Resistncia
trmica(Ivest)
(clo)
Resistnciatrmica
(Ivest)
(m2K/W)
Nu 0 0
Cales 0.1 0.016
Vesturiotropical 0.3 0.047
Vesturiolevedevero 0.5 0.078
Vesturiodetrabalho 0.7 0.124
Vesturiodeinvernoparaambiente
interior
1.0 0.155
Fatocompleto 1.5 0.233

1.3.2 ParmetrosAmbientais
1.3.2.1 Temperaturadoar
Correspondetemperaturasecadoar
1.3.2.2 Humidadedoar
Asequaesdebalanoenergticosodeduzidascombasenapressoparcialdovaporde
guanoar.Definidooestadohigrocpicodoaremtermosdatemperaturaseca,TemC,ea
humidaderelativa,HRentre0e1,apressoparcialdovapordegua,p
vap
emPa,obtida
pelaEquao2.
p
up
= ER p
sut
(I)comp
sut
= 1uuu c
16.6536
4030.183
T-23S

Equao2
1.3.2.3 Temperaturamdiaradiante
Correspondetemperaturamdiadassuperfciesopacasvisveisqueparticipamnobalano
radiativocomasuperfcieexteriordovesturio.Estetermoparticularmentedifcildedefinir
comexactidoquerpeladificuldadeemcorrectamenteavaliarosfactoresdeforma,querpela
influnciadacomponentereflectiva.
1.4 EquaodeConfortoTrmico
Aequaodeconfortotrmicopermitecalcularotermodeacumulaodeenergianocorpo,
S,correspondentediferenaentreometabolismodesenvolvidonocorpoeatransferncia
decalorparaoambiente,sendoapresentadanaEquao3.
+S Acumulaodecalor
MW MetabolismoeTrabalho
3,05*10
3
(77336,99(MW)p
vap

Difusodevapor
0,42((MW)58,15) Transpirao
1,7*10
3
M(5867p
vap
)
RespiraoLatente
0,0014*M(34T
ar
) RespiraoSensvel
3,96*10
8
f
vest
((T
vest
+273)
4
(T
rad
+273)
4
)
Radiao
f
vest
*h*(TvestTar) Conveco
Equao3
Nestaequao:
Sotermodeacumulaodeenergianocorpo,emW/m2(reacorporal)
Mometabolismo,emW/m2(reacorporal).
Wotrabalhorealizadoparaoexterior,emW/m2(reacorporal)
pvapapressoparcialdovalordeguadoarambiente,emPa.
Taratemperaturasecadoarambiente,emC.
fvestumfactordevesturio,adimensional(verseco2.4.2)
Tvestatemperaturaexteriordovesturio,emC
Tradatemperaturamdiaradiantedoselementosopacosdoespao,emC.
5

hocoeficientedeconvecoentreasuperfcieexteriordovesturioeoarexterior,
emW/m2K(reaexteriordovesturio)

1.4.1 TemperaturaExteriordoVesturio
Atemperaturadasuperfciedovesturioobtidaporbalanoenergticoigualandoa
transfernciaporconduodapeleparaovesturiotransfernciadecalorporconvecoe
radiao,resultandonaequaonolinearqueseapresentanaEq.25.NestaequaoIvest
corresponderesistnciatrmicadovesturio,emm2K/W,eTpeletemperaturadapele,
emC,correlacionadanaEq.24comometabolismoeotrabalhorealizado.
I
pcIc
= SS.7 -u.u27S (H - w)
I
pcIc
= I
pcIc
- I
cst
{S.96 1u
-8

cst
|(I
cst
+ 27S)
4
- (I
ud
+ 27S)
4
]
+
cst
b(I
cst
-I
u
)]
1.4.2 FactordeVesturio
Ofactordevesturiodefinesepelarazoentreareaexteriordovesturioeareacorporal,
sendo,consequentemente,umvaloradimensionalesuperiorunidade.
OfactordevesturiocorrelacionasecomaresistnciatrmicadovesturioatravsdasEqs.2
6,comexpressogrficanaFigura2Factordevesturioemfunodaresistnciatrmicado
vesturio.
f
vest
=1.00+1.290xI
vest
paraI
vest
<0.078m
2
K/W
f
vest
=1.05+0.645xI
vest
paraI
vest
>0.078m
2
K/W

Figura2Factordevesturioemfunodaresistnciatrmicadovesturio

1.4.3 CoeficientedeConveco
AnormaISO7730defineoclculodocoeficientedeconveconaturaleforadapelasEqs.27
e28,respectivamente.
b = 2.S8 (I
cst
-I
u
)
0.25

b = 12.1:onde: o :clociJoJc Jo or cm
m
s

estascorrelaespodemserrepresentadasgraficamentepelasfigurasseguintes:

Figura3Coeficientedeconveconatural

Figura4Coeficientedeconvecoforada
7

1.4.4 Evaporao
Asperdasporevaporaodeguanapelesodevidasaomecanismopermanentededifuso
devaporessituaesdetranspirao,resultantedanecessidadedocorpoemmanteruma
temperaturaconstante.
Adifusodevapordependedadiferenadepressodevaporentreapele(p
pele
)eaatmosfera
(p
vap
)sendocorrelacionadaporS.uS 1u
-3
(p
pcIc
- p
up
),emW/m
2
.
Comoapressodevaporfunodatemperaturadapele,aanteriorexpressopodertomar
aseguinteformaS.uS 1u
-3
(2S6 I
pcIc
-SS7S - p
up
),conduzindoexpressofinaldo
termodeevaporaosubstituindoT
pele
pelacorrelaoanteriormenteapresentada,funodo
metabolismoedotrabalho.
1.4.5 Respirao
Tratasedeumaperdadecalordepoucosignificado.Compesedeumacargasensvel
resultantedoaquecimentodocaudaldearderespiraoedeumacargalatentepor
humidificaodoar.Tipicamenteatemperaturadoarexpiradode34C,tendose
identificadoumarelaolinearentreocaudaleometabolismo,peloqueestetermodado
poru.uu14 H(S4 - I
u
).Paracondiesnormal(Tar=23Cemetabolismode90W/m2)
estacargade1.3W/m2,ouseja,insignificante.
Acargalatenteestrelacionadacomapressodevapordoambientesendocalculada
por:1.7 1u
-5
H(S867 - p
up
).Paracondiesnormais(p
vap
=1400Paemetabolismode90
W/m2)estacargade7W/m
2
,peloquemuitasvezesnoconsiderada.
1.4.6 Radiao
Aconstante3.96x10
8
resultadoprodutodaconstantedeBoltzmannpelofactordeforma
entreovesturioeoexterior(tomase0.71)epelotermorelacionadocomasemissividades
(consideraseumaemissividadedapeleedovesturiode1e0.95,respectivamente).
1.5 PMV
OvalordePMVtemosseguintessignificados:
+3 Insuportavelmentequente
+2 Quente
+1 Ligeiramentequente
0 Neutro
1 Ligeiramentefrio
2 Frio
3 Insuportavelmentefrio
Asuadeterminaofeitapelaaplicaodeumacorrelaoenvolvendootermode
acumulaodeenergianocorpoeometabolismo:
8

PHI = (u.SuS c
-0.036M
+ u.u28) S
1.6 DesconfortoTrmico
ConhecidoovalordePMV,apercentagemdepessoasdesconfortveistermicamente,PPD,
calculasedeacordocomacorrelaoapresentadanaEq.210,representadagraficamentena
Figura5PMVPPD
PP = 1uu - 9S c
(-0.03353PMv
4
-0.2179PMv
2
)

Umaconclusointeressantedestegrficoquequalquerquesejamascondiesambientais,
noseconseguemenosdoque5%descontentes.Baseadonestacaracterizaodeconforto
trmico,aISO7730admiteseremaceitvelambientestrmicosemque0.5<PMV<0.5,ou
seja,emquenomaisde10%dosocupantessemostremdescontentes.
AISO7730impeoutrasregrasnecessriasparaconfortotrmico,relacionadascomos
parmetrosdeconforto:
Aassimetriadatemperaturaradiantedejanelasououtrasuperfcieverticalfriadeve
serinferiora10C(emrelaoaumplanovertical0.6macimadocho)
AvelocidadedoartemdesernoInvernoinferiora0.15m/s,comtemperaturasentre
20e24C.NoVeroinferiora0.25m/s,comtemperaturasentre23e26C.
Adiferenadetemperaturadoara1.1mea0.1macimadochonodeveexceder
3C.
Atemperaturadochodevesituarseentre19e26Cexceptoempavimentos
radiantespodendoatingirnestecasoos29C.

Figura5PMVPPD

2 ISO7243WBGT
AISO7243HotenvironmentsEstimationoftheheatstressonworkingmenbasedonthe
WBGTIndex(wetbulbglobetemperature),1982,defineonveldedesconfortodoambiente
eaplicaseemsituaesondeporrazestcnicoeconmicassetornaimpossvelaplicara
normaISO7730.
Umaanlisedetalhadadainflunciadoambientenacargatrmicaaqueestsujeitoo
indivduo,requeroconhecimentodequatroparmetrosambientaisbsicos:
temperaturadoar
temperaturamdiaradiante
velocidadedoar
humidadeabsoluta
Contudo,umaestimativamaisgenricadainflunciadosparmetrosambientaispodeser
feitaatravsdamediodeparmetros,quederivamdosmencionadosacima,queso
funesdascaractersticasfsicasdoespaoemestudo.
2.1 Taxademetabolismo
Aclassificaodosnveisdataxademetabolismoefectuadadeacordocomaseguinte
tabela:
Tabela3Nveisdataxademetabolismo
Classe
metablica
Metabolismo
(W/pessoa)
Exemplos
0(repouso) M<117 Repouso
1(baixa) 117<M<234 Sentado:trabalhomanualleve(dactilografia,costura);trabalhode
moebrao(pequenasferramentas,inspeces,montagemou
escolhadepequenaspeas);trabalhodebraosepernas(conduo
normal,accionamentodepedal)Dep:furao(pequenosfuros),
operaodepequenasferramentaselctricas,caminhadaapasso
lento(abaixodos3.5km/h).
2
(moderada)
234<M<360 Trabalhodemoebraosustentados(martelarpregos,
enchimentos);trabalhodebraoeperna(operaodecarrinhosde
moouequipamentodeconstruo);trabalhodetroncoebrao
(operaodemartelopneumtico,manuseamentointermitentede
materialmoderadamentepesado);caminhadaapassonormal
(entre3.5e5.5km/h).
3(alta) 360<M<468 Trabalhointensodetroncoebrao;manuseamentodematerial
pesado;serraodemadeirapesada;caminhadaapassoapressado
(5.5a7km/h);colocaodeblocosdecimento.
4(Muito
alta)
M>468 Actividademuitointensaaritmoacelerado;trabalhocommachado;
trabalhoderemoodeterras;subidaderampas,escadas,
encostas;caminhadaapassopequenoerpido,corrida,caminhada
apassolargo(maisde7km/h).

10

2.2 OndiceWBGT(Wetbulbglobetemperature)
OndiceWBGTcombinaamediodedoisparmetrosderivados,atemperaturadebolbo
hmido,tbh,eatemperaturadeglobo(mdiaradiante),tg,bemcomoamedio,em
algumassituaes,deumparmetrobsico,atemperaturasecadoar,ts.
OclculodondiceWBGT,recorrendomediodestesparmetros,resultadasseguintes
expresses:
Espaosinterioresouexterioressemexposiosolar:
WBGT=0.7t
bh
+0.3t
g

Espaosexteriorescomexposiosolar:
WBGT=0.7t
bh
+0.2t
g
+0.1t
s

OsvaloresmximosadmissveisparaondiceWBGT,paraquesepossamconsiderararea
estudadanazonadeconforto,soosseguintes:
Tabela4ValoresmximosparaondiceWBGT
Classemetablica WBGT(C)
(aclimatizados)
WBGT(C)
(noaclimatizados)
0(repouso) 33 32
1 30 29
2 28 26
com/semcirc.ar com/semcirc.ar
3 26/25 23/22
4 25/23 20/18
Poraclimatizaoentendeseumestadoresultantedeumprocessodeadaptaofisiolgica
queaumentaatolernciadoindivduoquandoexpostoaumdadoambienteporumperodo
suficientementelongo.Emcomparaocomumindivduonoaclimatizado,umindivduo
aclimatizadoapresentamenoresalteraesfisiolgicassobamesmacargatrmica.

S-ar putea să vă placă și