Documente Academic
Documente Profesional
Documente Cultură
q,fjrL&,fp;kd vGif
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
q,fjrL&,fp;kd vGif
yHkESdyfrSwfwrf;
c&pfawmf
ESifh
wdAuf'@m&D
q,fjrL&,fpdk;vGif
pma&;ol
xkwaf 0onfEh pS f
tBudrf
uGeyf sLwm
tkyaf &
yHkESdyf
rsufESmzHk;
q,fjrL&,fp;kd vGif
2012? Zlvikd f
yxrtBudrf
0dZm"dk&frD'D,m
1000
jrihf
pd;k ndKatmif(uHyv
k )J
xkwfa0ol
NewLife Media
NewLife Media
F-56, Shewsabei 5th, FMI City, Hlaing Tha Yar Township,
Yangon,Myanmar.
G.P.O.Box 539
Office: 01-680455; Mob: 0943-135826
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
pOf
1/
2/
3/
4/
5/
6/
7/
8/
9/
10/
11/
12/
13/
14/
taMumif;t&m
b0opfr'D ,
D mrSww
f rf;
aus;Zl;wifvmT
ed'gef;
ar;cGe;f &Sirf sm;
tajzrSe&f aI xmifh (7) rsdK;
yxr&Iaxmifh
'kw,
d &Iaxmifh
wwd,&Iaxmifh
pwkw& aI xmifh
yOr&Iaxmihf
qXr&Iaxmihf
owr&Iaxmifh
a,&Iajymonfh a,&Itjzpfawmf
ed*;kH
cufqpfrsm;
q,fjrL&,fp;kd vGif
pmrsufEmS
4
5
6
8
13
13
31
35
38
49
51
55
60
74
78
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
q,fjrL&,fp;kd vGif
aus;Zl;wifvmT
c&pfawmf\ ]18} ESpjf yempmtkyu
f ?kd ,HMk unfojl zpfonfh aemuf
&uftenf;i,fwiG f vufO;D q&mjzpfol ]q&mapm&efatmif}xHrv
S ufc&H &Sd
cJo
h nf/
a&epfot
l wGuf ]aumuf&;kd wpfrsif} yiftm;jzpf\qdo
k nft
h wdik ;f
aeYpOfjzwfoef;ae&onfh ]c&pf,meftoufwm}vrf;wGit
f rSew
f u,fyif
aumuf&;kd ozG,rf Qomr[kwf ]ADwmrifZek }f awmtwGi;f odaYk &muf&o
dS mG ;onfh
tvm; tm;tiftjynfhjzifhavQmufvSrf;EdkifcGifh&&SdcJhonfrSm,aeYxdwdkif
[kqu
kd ]vGerf nfrxif} xdrk QtusdK;aus;Zl;oufa&mufcyhJ gonf/
q&mouf x l ; quf o d r f ; tk y f a &;om;cJ h a om xd k p mtk y f r S m
]vufESdyfpuf}jzifhrIef0g;0g;rQomjzpfaecJhaomfvnf; zwfcGifh&cJhaom
pma&;olb0twGuf ]tvif;rD;&I;wefaqmif} tjzpftoGifajymif;ay;
cJo
h nf/]qifu
h rf;jcif;} ed,mrt& xdck &pfawmf\ ]18}ESpjf yempmtkyEf iS hf
]a,&Iomwpfqw
l nf;aombk&m;vm;} [laompmtkyEf pS t
f yk u
f kd yl;wGNJ yD;
jyifqifvQuf ]]c&pfawmfESifh wdAuf'@m&D}}udkxkwfa0cGifhay;jyKonfh
aus;Zl;awmf&iS b
f &k m;tm;txl;yifcsD;rGr;f ygonf/ rl&if;pmtkyu
f kd MunfjzL
pGmcGijhf yKay;cJo
h nfh ]tm'HE;l rdom;pk}ud4k if;? yHEk ydS pf mtkyt
f jzpfoYkd a&muf&&dS ef
qEr;D ysdK;ay;onfh ]b0opfr'D ,
D m}tay:rSm4if; bk&m;&Si\
f txHawmfrS
<u,f0pGmaom aumif;BuD; r*Fvmoufa&mufygapaomf. . .
emrawmfjrwf
q,fjrL&,fp;kd vGif
-5-
ed'ge;f
avmuDyx
k Zk Oftaygif;wdt
Yk m; tyg,fi&JrS tuRwfw&m;vrf;udk
az:jyaombk&m;\uRef trIawmfaqmifjzpfonfh uRefawmfw\
Ykd omoemh
oufwrf;wavQmufv;kH wGit
f rsm;qH;k tar;cH&aomar;cGe;f MuD; oH;k cGe;f
rSmatmufygtwdik ;f jzpfonf/
a,&Ionf oufawmf 12 ESprf S 30 ESpt
f Mum;wGif oufawmf 18
ESpu
f mvygwfv;kH (1) rnfonht
f &yfoo
Ykd mG ;a&mufco
hJ enf/
(2) rnfonhyf *k Kd vfxw
H iG w
f ynhcf ,
H yl nmqnf;yl;cJo
h enf;/
(3) rnfonhfw&m;awmfjrwfudkqufvufa[mMum;awmfrlcJhygoenf;
[laom ar;cGe;f yifjzpfygonf /
pdw0f ifpm;zG,af umif;jcif;? odoifo
h t
d yfaom A[kow
k jzpfz,
G f
tar;ykpm jzpfjcif; wdaYk Mumihf tyifyef;cHjyKpkygonf/ apwem? arwmudk
t&if;cHxm;ygonf/ ar;olwikd ;f tjypfr&Syd g? aAGr,lyg? ar;oihaf r;tyf
aom taMumif;w&m;jzpf ar;jref;jcif;jzpfaMumif; cH,x
l m;ygonf/
w&m;cHtppfrmS jrefrmjynfrS ar;olr[kwyf g? rlvar;jref;ol a&;om;aom
olrmS wdik ;f wyg;rSom jzpfygonf/ xdo
k w
l Ykd vnf;tjypfr&Syd g/ a&;om;ol
ar;jref;oluykd if aus;Zl;wif&ayrnf/ tar;&Srd S tajz&S&d rnfr[kwyf gvm;?
ajzqd&k mwGif rSeu
f efaomtajzESifh rrSeu
f efaomajz wckcjk zpf&ayawmh
rnf/ tajzrSefvQifawmf\/ tajzrSm;ajcu pdwfapwem trSefESihf
-6-
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
h
pmrsufEmS (262-266) wGif xdt
k aMumif;udyk if xyfru
H ;kd um;jyxm;onfukd
awG&Y jyefygonf? 4if;ud;k um;aom (The Unknown Life of Jesus Christ)
pmtkyu
f v
kd nf; 4if;xHwiG f iSm;,lzwfEI ikd af Mumif;yg&Sad o;avonf/
txufygpma&;q&mtausmftarmfrsm;ESix
fh o
kd aYkd om pmtkyf
pmwrf;rsm;aMumihf ]]Zmwfwu
kd x
f m;ouJo
h }Ykd }ar;cGe;f rsm;udk ay:wifpmG jzifh
&J&w
J if;wif;? tm;yg;w&ar;cGe;f xkw
f ar;jref;ajymqdMk ujcif;jzpfaMumif;
xif&mS ;aeygonf/
q,fjrL&,fp;kd vGif
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
h
qD;wm;Mu\ [kjypfwifIwfcsvdkufjcif;ESihfwlygonf/ jrefrmrljyKqdk&
ygvQif]]ud,
k w
f ikd af umuf&;kd vnf; rpm;Edik ?f pm;vnf;r&? pm;vnf;rpm;
vd?k aumuf&;kd trSepf m;&rnhEf mG ; vmawmhvnf; rpm;apvd?k a[mifNrJ a[mif
aeaomacG;}}ES,f (aumuf&;kd yHak pmiho
f nhaf cG; ) [k tjypfwifw
I cf svdu
k jf cif;
wlygayonf/ xdaYk Mumihv
f w
l pfO;D \&yfwnfcsufonf? ]] aumuf&;kd yHak pmihf
acG;}} \ &yfwnfcsufrsdK; jzpfomG ;rnfukd rvdv
k m;Edik yf gay/ul;ajrmuf&ef
vGepf mG cJ,Of;aom eef;trwudk rul;ajrmufvo
kd &l o
dS vd?k ul;ajrmufcsif
aomfvnf; rul;ajrmufEdkifaomolrsm;? rul;ajrmufEdkifrSef; rdrdudk,fudk
rdro
d ad eolrsm; eef;trwbHx
k uf oHo&mvnfjcif;onf rufarmp&m r&Sd
yg/ aMumufp&m? &GrH ek ;f p&mMuD;omyg? vljzpfvcl srf;om&So
d vd?k vljzpfv'l u
k
vnf;jzpfaMumif;? ewfjzpfewfcsrf;om&So
d vd?k ewfjzpfewf'u
k j zpfaMumif;
ESihf? jA[mjzpf? jA[mcsrf;om&Sdovdk jA[mjzpfjA[m'kujzpfaMumif;
tb,fojl iif;Edik rf nf enf;/ ]]csrf;om}} jyemr&Sad omfvnf; ]]'ku} }
jyem t&yf&yf&adS ejyD;? xdjk yemudk ]]rnfoaYkd jz&Si;f ygrnfenf;}} w&m;
enf;t& xd'k u
k b
rkH S vGwaf jrmuf&efrmS vl (rdr)d tay:om &mEIe;f jynhf
rlwnfjyD;?vGwf aMumif; w&m;udk rdrdudk,fwdkif udk,fususihfEdkifygrS
vGwaf jrmufrnf? a&muf&rdS nfomwnf;/ rusihEf ikd af omolwrYkd mS um; 31 bHk
twGi;f oHo&m w0Jvnfvnf? 31 bH&k o
hJ m;aumiftjzpf oHo&m c&D;
qufae&OD;rnfomwnf;/xm0& bk&m;\enf;t&rlum; xdkbHkrSvGwf
ajrmuf&ef ]]aumif;uifbakH &muf aMumif;w&m;}}&Sx
d m;ygonf? xdw
k &m;
um; raeY?,aeY?aemifumv rajymif;rvJ? urmtqufquf wnf&adS e
onf wyg;wnf;aom edpx
m0&bk&m; ocif\arwmawmf? *&kPmawmf?
tMuHawmfjrwfu c&pfawmftm;jzihf bk&m;ocifudk zcifwOD;tjzpf
t<uif;rJh cspfcifMunfnKd jrwfE;kd aMumuf&HG cdv
k v
HI mMu&jyD; vlom;tcsif;
q,fjrL&,fp;kd vGif
- 10 -
dsfdsf??????????
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
h
onf/ ajredycfh sdr0Yf rS ;f a'owGi?f ajrmufbuf *gvdvt
J ikd &f NdS yD; a*smf'efjrpf
onf ajrmufraS jredr&fh m awmifbufoYkd pDqif;vmjyD; yifv,fao ( 0g)
qm;ieftikd t
f xd pD;qif;vmavonf/tjcm;wbufwiG rf l awmifuek ;f rsm;
onf jyefvnfjrihfrm;vmjyD;? a*smf'efEdkifiHudk umqD;xm;aom obm0
twm;tqD; ozG,fjzpfaeonf/ &moDOwk tajctaeuxl;jcm;\/
a,I&v
S ifjrdKo
Y nf vwu
D sL 31 'D*&D 47 rdepf? ajrmufavmif*sDusL 35
'D*&D 18 rdepf? ta&SUwGiw
f nf&jdS yD;? ajrxJyifv,f urf;pyfrS ta&Sb
Y uf 35
rdik t
f uGmwGif wnf&jdS yD; qm;ieftikd f (yifv,fao) taemufajrmuf 18
rdik w
f iG f wnf&o
dS nf/ yifv,fjyifrS tjrihaf y 2000 cefrY Q jriho
f jzihf xdak 'o
wpf0u
kd w
f iG f &moDOwkrmS at;jr orrQwrI&o
dS nf/*gvdveJ ,fw0du
k w
f iG f
pdr;f vef;pdak jyvS opfyif? yef;rmvmrsm; a0a0qmqm jzpfaeaoma'o
jzpfygonf/ ajrmufyikd ;f wGirf u
l m; [mrkeaf wmifxyd w
f 0du
k f a&rsm;cJ
qD;ESi;f jzLjzLazG;azG; wdu
Yk t
kd wdik ;f om;jrifawGaY e&ygonf/wpfEikd if v
H ;kH wGif
&SdaomIcif;onf tvGefom,m pdkajyvSonf/ ajrMoZmaumif;aom
csdKih0f rS ;f a'o toD;tESrH sdK;pH?k &moDra&G; aygufa&mufonf? tjcm;aom
EdkifiHrsm;wGif oJuE& awmifwef;ESihf yifv,fwdkYjcm;em;aeaomfvnf;
ygvufpwdik ;f Edik if o
H nf wdu
k Mf uD; (3) wdu
k \
f tv,fA[dw
k iG f wnf&adS eay
onf/urmw0Srf;vHk;\ tcsuftjcmusaom xdke,fajronf tuRwf
w&m;vrf;udk cif;ay;awmfrrl nfh c&pfawmfb&k m;udk tpysdK;arG;zGm; oefpY if
ay;vdkufonf/ c&pfawmf\vlUZmwdcH,l arG;zGm;&ma'oBuD;aywnf;/
c&pfawmf\a'opm&D vSnv
fh nfc&hJ ma'oBuD;aywnf;/
q,fjrL&,fp;kd vGif
- 12 -
h
taMumif;t&m tvH;k pHw
k u
Ykd kd r,fawmfonf ESv;kH xJ rSwu
f sHK;av\/ a,&I
onfvnf; tpOftwdik ;f MuD; ynmwd;k yGm;vQuf bk&m;ocifa&SU vlwYkd
a&SUrSm rsufEmS &awmfr\
l }}(vkum 2;49)/
txufygusrf;yd'k t
f & od&onfrmS (u) tbtdraf wmfjzpfaomAdrmefawmf/
a,&IuAdrmefawmfukd ]]tbtdr}f } [kac:qdo
k jzihf touf 12
ESpo
f m &Sad o;ol? rdbESpyf g;udyk if oltb&Sad Mumif;? xdAk rd mefawmfonf
yif tb\tdrfawmfjzpfaMumif; ajymqkdvdk ufjcif;onfol\tbrSm
aumif;uifbkH &Sad wmfral om tbxm0&bk&m; ocifjzpfaMumif; azmfjy
vdu
k jf cif;jzpfonf/ wdAufjynfrS jyefvmjyD; towfc&H rnfp;kd bk&m;om;[k
vdrv
f nfjyD;w&m; a[mcJo
h nfqjkd cif;rSm txufygt& vH;k 0rjzpfEikd af wmh
acs/ jynfyc&D;rqdx
k m;ESifh jynfwiG ;f rSmyif AdrmefawmfoYkd 0wfjyKaom 12
ESpo
f m;t&G,u
f yif ol\tbrSmxm0&bk&m;jzpfaMumif;? olonf bk&m;
om;jzpfaMumif;azmfjyxm;ESiafh csjyD/
(c) ol\tbonf vly*k Kd vf a,moyfr[kw/f
xdaYk Mumifh c&pfawmfonf vlZY mwdukd cH,al wmfrcl phJ Of? tysdKunm
rm&dEiS hf a,moyfwu
Ykd t
kd oH;k jyKawmfrcl ahJ omfvnf; trSepf ifppf c&pfawmf
bk&m;\ Zmpfjrpfonf a,moyf? rm&dtm;jzifh jzpfwnftpjyKcJo
h rl [kw?f
vlom;rsm;udu
k ,fwifprd ahf omiSg vlUZmwdc,
H cl jhJ cif;omjzpfonf/
(*) emZ&ufjrdKY ae BuD;jyif;aMumif;xif&mS ;aeonf/
ae&mwGif c&pfawmfb&k m;onf tpOftwdik ;f BuD;jyif;aMumif;
awGU&aomaMumifh wdrjf rKyfomG ;aom ZmwfaMumif;ESihf tjcm;t&yfa'oodYk
udk roGm;cJah Mumif;awGU&ygonf/
(C) bk&m;ocihaf &SUvlwaYkd &SUrSm rsufEmS &/
- 13 -
- 14 -
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
q,fjrL&,fp;kd vGif
yXr&Iaxmihf
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
h
tBuHawmft& emZ&ufNrdKY aexdik jf cif;jzpfaMumif;od&onf/
(C) tNrJaeawmfro
l nf/
c&pfawmfonf emZ&ufNrdKw
Y iG t
f NrJ[yk g&Sad omaMumihf AufvifNrdKU
rSajymif;a&TUNyD; emZ&ufjrdKY tNrJaexdik af Mumif;od&onf/ emZ&ufjrdKUom;
a,&I[yk if trnfwiG cf o
hJ nf/
(3)/]] a,&Iuvnf; ya&mzufrnfonfum; rdrjd rdKUrdrt
d aqG
ae&m? rdrt
d rd f rSwpfyg;tjcm;aomt&yf toa& &So
d nf[k xdo
k w
l t
Ykd m;
rdeaYf wmfr\
l }} (rmuk 6;4)/
(u) vuform;om;/
c&pfawmfonf vuform;om;? ud,
k af wmfwikd v
f nf; vuform;
jzpfaomaMumihf ol\ ae&yfwiG f rdrt
d aqGtrsdK;rsm;Mum;ESifh rdom;pk
toa&r&S/d txifBuD;rcH&? rsufEmS r&aMumif;? vlw\
Ykd pdwaf eoabm
xm;? obm0 w&m;udk az:jyxm; ygonf/ olta[mtajym raumif;
r[kwyf g? &Gmem;jruf&mG EGm; rpm;jcif;rsdK;udk azmfjyjcif;yifjzpfygonf/
rSwcf suf/ / c&pfawmfonf vuform;b0 cH,jl cif;jzihf ol\
zefqif;&Sib
f 0 udk yk
d cdik v
f x
kH if&mS ;aponf/ zefqif;&Sijf zpfaMumif;udk
oufaoxljyaejcif;jzpfonf/ vuform;[lonf jyKrnhft&mwdkif;udk
OD;aESmuf t&ifpw
d u
f ;l MuHqjyD;rS ]]vufawG}Y }taumiftxnf azmfwnf
aqmuf&olrsm; r[kwyf gvm;/ bmrSr&Sad omt&mudk &Sv
d matmif zefqif;
cJah ombk&m;\ zefqif;&Sijf zpfjcif;udu
k vlweYkd m;vnfEikd af om taetxm;
tjzpf vuform;tjzpf touf&SifaexdkifawmfrlcJhjcif;omjzpfonf/
xdaYk Mumihv
f nf; pepfus aooyfwu
d spGm pMum0Vm MuD;udk zefqif;cJo
h nfrmS
obm0us vuf&majrmufvaS yonf/
q,fjrL&,fp;kd vGif
xdkodkYrsufESm&onf[kqdkaomaMumihf (bkef;BuD;a&SUr[kwf)
xm0&bk&m;ocihaf &SUrsufEmS &jyD;xm0&bk&m;\ w&m;oma[maMumif;
xif&mS ;\/
(i) tjcm;w&m;ra[mcJ/h
c&pfawmfonftjcm;tjcm;aombk&m;wd\
Yk w&m;rsm;udk ra[m
cJh?tewoufoufESifhvlwdkYodNyD;om; ocFg&oabmxm;oufoufudk
rajymcJ?h ra[mcJyh g? a[mcJv
h Qifb&k m; a&SUrsufEmS &vdrrfh nfr[kw/f
(2)/]]c&pfawmfukd emZ&ufv[
l
l ac:MuvwUH [laom ya&mzuf
wd\
Yk EIwx
f u
G Ef iS t
fh nD emZ&uftrnf&adS om NrdKo
Y aYkd &muf tjrJaeav\}}
(rJ 2;23)/
(u)csufjrKyfa'o/
vltcsdKYwdkYtwGuf csufjrSKyfESihfBuD;jyif;&m a'owlwwfaomf
vnf;? tcsdKt
Y wGurf l csufjrSKyf ESiBfh uD;jyif;&m a'ooD;jcm; jzpfaewwfonf/
xdt
Yk wl c&pfawmfonfvnf; AufvifjrdKY wGif arG; emZ&ufjrdKw
Y iG f BuD;jyif;
aexdik cf ahJ Mumif; (tjcm;a'oodrYk oGm;aMumif;xif&mS ;) xif&mS ;aeonf/
(c)emZ&ufNrdKUom;/
emZ&ufvq
l o
kd nfrmS emZ&ufNrdKw
Y iG f BuD;jyif;usifvnfaexdik f
aomaMumihf ac:qd&k jcif;jzpfonf/ emZ&uf vljzpfrnht
f aMumif;vnf;
ya&mzuftm;jzihf a&S;rqGuyif MudKwifa[mMum;csufyifjzpfonf/
a[mMum;xm;onht
f wdik ;f emZ&ufom;rSe;f vlwu
Ykd odcMhJ uonf/ xdaYk Mumihf
a,&Ic&pfawmfonf emZ&uNrdKY BuD;jyif;aexdik af Mumif; xif&mS ;onf/
(*) ya&mzufusrf;pum;/
ya&mzufEw
I x
f u
G Ef iS t
fh nD[q
k adk omaMumihf taMumif;rJh jzpfysuf
vmjcif;r[kw?f BudKwifAsm'dwaf wmf rdeq
Yf x
kd m;onht
f wdik ;f bk&m;ocif\
- 15 -
- 16 -
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
q,fjrL&,fp;kd vGif
(4)/]]taMumif;rlum; oifwt
Ykd vd&k o
dS rQ wdu
Yk kd oifwrYkd awmif;rSD
oifwYdk tbodawmfr\
l ? xdaYk Mumihf oifwq
Ykd ak wmif;&rnfrmS aumif;uifbkH
&Sdawmfrlaom tuGEkfyfwdkY\tb? udk,fawmf\ emrawmfjrwftm;
&dkaoav;jrwfjcif;&Sdygapaomf? EdkifiHawmfwnfaxmifygapaomf?tvdk
awmfonf aumif;uifbkH jynhpf o
kH uJo
h Ykd ajrMuD;ay:rSm jynhpf ykH gapaomf/
toufarG;avmufaomtpmudk ,aeYay;oem;awmfryl g? olwyg;onf
uREfkyfwdkYudk jypfrSm;aom tjypfrsm;udk tuREfkyfwdkYonf vGwfouJhodkY
tuREkfyfwdkY\ tjypfrsm;udk vGwfawmfrlyg/ tjypfaoG;aqmif&modkY
rvdu
k rf ygapbJ raumif;aomtrIt&mrS u,fEw
I af wmfryl g/ tpd;k ydik af om
tcGiEfh iS fh bke;f wefc;kd awmftmEkabmfonf urmtqufquf ud,
k af wmf
&Syd g\/ tmrif[k qkawmif;Muavmh/ oifwo
Ykd nf olwyg;\ tjypfuv
kd w
T f
awmfrv
l Qif aumif;uifbkH &Sad wmfral om oifw\
Ykd tbonf oifw\
Ykd
tjypfukd vTwaf wmfrrl nf? oifwo
Ykd nf olwpfyg;\ tjypfukd rvTwv
f Qif
oifw\
Ykd tbonf oifw\
Ykd tjypfukd vTwaf wmfrrl}}( rJ 6;8-15) /
txufygusrf;jrwft&od&onfrmS u/ xm0&tzcrnf;awmf/
uREfyk w
f v
Ykd o
l m;rsm; tm;vH;k \tbonf crnf;awmf xm0&
bk&m;om jzpfonf/tjcm;tjcm;aom bk&m;ESihf tjcm;tjcm;aom arsmuf?
qifu
h pJ onfwrYkd jS zpfwnfvmjcif;r[kwyf g/
c/aumif;uifb/kH
uREfyk w
f v
Ykd o
l m;rsdK;EG,rf sm;\ zefqif;&Sicf rnf;awmfb&k m;onf
aumif;uifbHk&Sdawmfrlonf/ tjcm;tjcm;aomt&yfa'ownf&Sd
wnfaeawmfro
l nfr[kw/f
*/ oAnKwbk&m;/
xdkt&Sifonf uREfkyfwdkYqkrawmif;rDuyifawmif;rnhfqkudk
odEiS afh wmfrNl yD;aomoAnKwPfawmf&iS f bk&m;jzpfawmfr\
l /
C/ tajzay;aomt&Si/f
zefqif;xm;aomvlom;rsm;tm; tjypfwGif; epfrGef;um?
]]ighjrif;igqdkif; ppfudkif;a&mufa&muf}} xif&mqdkif;aeMuaomfvnf;?
aemifwjzifh txHawmfw;kd 0ifcsOf;uyfMuonfh vlw\
Ykd qkawmif;jcif;udk em;
anmif;? Mum;emawmfral ombk&m;jzpfonf/
i/jrifjh rwfaomemrawmf/
&dak oav;jrwfxu
kd Nf yD;? vlom;wdik ;f ud;k pm;,HMk unfjcif;ESit
hf wl
wdik w
f nfwrf;wac:qdak wmif;tyfaom emrawmfjrwfyikd &f iS jf zpfonf/
p/&kad oav;jrwfjcif;&S&d rnf/
xm0&bk&m;\emrawmfudk &dkaoav;jrwfjcif;&Sd&ef oGefoif
awmfrlcJhonf/ aumif;uifatmufajrBuD;ay:wGif tjcm;tjcm;aom
vly*k Kd vf? tjcm;aom bk&m;rsm;tm; wpfwef;wnf;xm;&SNd yD; tav;
tjrwfxm;&ef xyfrrH oGeo
f ifc/hJ
q/xm0&Edik if aH wmf/
c&pfawmfbk&m;rdefYawmfrlaom EdkifiHawmfonf avmu
wpfo;D wjcm;wnfaxmifaombk&m;ocif\ avmukw& m Edik if aH wmfjzpf
onf( avmuD Edik if aH &;? avmuDEikd if aH wmfr[kw)f /
Z/tvdak wmfjynfph jkH cif;/
aumif;uifbHk tvdkawmfjynhfpHkouJhodkY uREkfyfwdkY aexdkif&m
ajrBuD;ay:? avmu jynhpf akH p&ef oGeo
f ifonf/( aemifwrvGeb
f 0
tusdK;omr[kwf? ,KypKyef rsufarSmufb0\ tusdK;jynhf0jcif;udkyg
- 17 -
- 18 -
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
h
a[m ajym? oifjyae\/tedpbk&m;taMumif;udk c&pfawmfbk&m;
roGeo
f ifc/hJ
!/ o,rLoHt&Si/f
urmrnfrQ a0a0? urmrnfrQ topfjzpfvmvm? ud,
k af wmfonf
urmtqufquf bk&m;jzpfawmfr\
l / usih
f jzpfvmaom bk&m;r[kw?f
bk&m;tavmif;tvQmvnf; r[kwcf /hJ edpx
m0& bk&m;ocifomjzpfc\
hJ /
vlonf rnfoyYkd ifBudK;pm;vkyaf qmifaeapumrl obm0w&m;udk rnforYkd S
vGefqefjcif;iSg rpGrf;omyg/ ]]iSufonfatmfjrnfjcif;}}jyK ]]acG;onf
a[mifjcif;}} jyKrnfrmS "rwmjzpf/ bk&m;onf xm0&wnf&
dS vlonf
zefqif;jcif;jzifhwnf&Sdvmjcif;omjzpfayrnf/ urma0onfqdk&myif
xdu
k rmudk xm0&bk&m; rzefqif;xm;ygu urma0onf[al om a0g[m&
yif&v
dS mrnf r[kw/f
urma0 urmtqufqufwdkYudk xyfcgxyfcg zefqif;jyD;?
urmtqufquf\bk&m;/ urmudak 0apaombk&m;/ urmudzk efqif;
ydik o
f tkypf ;kd aombk&m;taMumif;udo
k m a,Ic&pfawmf a[majymawmfrl
onf/
/ uREfyk w
f zYkd efqif;&Si/f
xdt
k &Sio
f nf rdwaf qGuzkd efqif;jyKjyif? a&G;EIwu
f ,fwifawmf
rlaom bk&m;ocifjzpfygonf/ xdaYk Mumihf r&Sad wmhaom? aoaojyD; aemuf?
jyefr&SiMf uawmhaomavmuD ykxZk Ofr[kw?f qkawmif;vQif em;r anmif;
aom xl;jcm;em;jcif;r&So
d nfh vl(q&m? orm;? rdb? armifbmG ;) om;rQom
r[kw/f vlral &;ESiyfh gwfoufjcif; r&Sv
d akd omaMumifh ausmcdik ;f rsufu,
G f
jyKaomolvnf;r[kw/f toufawmfxif&mS ;&Sv
d Quf wnf&w
dS nf aeawmf
rlaombk&m;? u,fwifaomt&Sif aumif;uifb&Hk iS f xm0&bk&m; ocif
q,fjrL&,fp;kd vGif
wpfNydKifwnf; oGeo
f ifonf)/
ps/apmifrauR;arG;jcif;/
vl o m;wd k Y t m;aeY p Of p m;aomuf & ef ? jyif q if a y;aom
bk&m;jzpf\? tb,frnfaom odyyH nm&SiEf iS fh awmifov
l ,f orm;wdu
Yk
pyg;yif trsdK;rsdK;udk zefqif;onf[k Mum;jrifob
d ;l ygovm;? bk&m;&Siu
f
om '0d "d Pfawmfjzihf zefqif; vlwu
Ykd rsdK;pyf? rsdK;yGm;pdu
k yf sdK;Mujcif;
rQom jzpfayonf/ bk&m;&Sio
f nfvo
l m;wdt
Yk m;auR;arG;? apmifrMunf&h I
aomt&Sijf zpfawmfro
l nf/
n/ tjypfvw
G af omt&Si/f
vlom;wdt
Yk m;zefqif;awmfrNl yD;? aemifw&aom vlom;wd\
Yk
arwmawmfjynf0h pGmjzifv
h Ul tjypfukd vTwaf y;ydik ?f pD&ifyikd af om bk&m;jzpf
onf? rdwfaqGudk rnfoltjypfwif rnfolvTwfygoenf;/ rdwfaqG
ud,
k w
f idk f tjypfvyk
f rdwaf qGbmom tjypfwifjyD; ud,
k t
fh jypfukd ud,
k w
f ikd f
tjypf vTwyf ikd yf grnfvm;/
#/ u,fwifawmfral omt&Si/f
vlw\
Ykd ylrq
I ,fuak #? jyemaomif;ajcmufaxmif ponfh vlrI
'ku ? trlupd j yemt00wdu
Yk kd ,HMk unfu;kd pm; tyfEMHS uvQifjzifh raumif;
aomtrlt&m &So
d rQwdt
Yk xJrS u,fEw
I af om bk&m;jzpfaMumif; a[majym
aeonf/ud;k pm;olwikd ;f twGuf uG,u
f mrIuakd y;aom ud;k uG,&f mt&Sijf zpf
awmfro
l nf/
X/ edpx
m0&t&Si/f
avmuudt
k pd;k ydik af om tcGiEYf iS fh bke;f wefc;kd tmEkabmfonf
urmtqufqufwnfaomaMumihf raeY? ,aeY rajymif;rvJaom edp xm0
& bk&m;jzpf\/ xdb
k &k m;taMumif;udo
k m a,&Ic&pfawmf tjrJoeG o
f if
- 19 -
- 20 -
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
h
rlonf[k odMu\/ a,&Ionf c&pfawmfjzpfaMumif;udk xdek wfq;kd wdu
Yk yif
axmufcH todtrSwjf yKxm;Muonf/0efcx
H m;cJMh uNyD/ rdwaf qGtaejzihf
a,&I bk&m; udck &pfawmfwnf;[laom u,fwifyikd &f iS t
f jzpfvufrcHEikd yf gu
xdkewfqdk;\ todPfavmufyifrwufygvm;[k xifrdp&m jzpfaeyg
vdrrfh nf/
(6)]]igtrSeq
f o
kd nfum; ighpum;udk em;axmif ighuakd pvTwf
awmfrlaom oludk,HkMunfaomolonf xm0&toufudk&onfjzpf
tjypfp&D ifjcif;udk rcH& aojcif;rS touf&iS jf cif;odYk ulajrmufaom oljzpf
\}} (a,m 5;24)/
txufygusrf;yd'k t
f &od&onfrmS u/ a,&Ic&pfawmfudkapvTwfaomolrSm aumif;uifbHk&Sif
xm0&bk&m;ocif? crnf;awmfbk&m;jzpfawmfrlonf/avmuDykxkZOf
urmrS wdAufbek ;f awmfBuD;r[kwyf g/
c/ ,HMk unfoo
l nf xm0&toufu&kd \[kqo
kd jzihf ]]NcHKrvHk
aom vlwdkY\tusihfusihfjcif;udkAef;jyumbk&m;udktefwkaompepfudk
oGeo
f ifawmfral omw&m;r[kwcf /hJ
*/ xm0&toufqo
kd nfrmS NrJjrHaom td?k em? aojcif;uif;onfh
tErd okccsrf;omjzifjh ynfah om toufwmjzpfonf/ xdk rtd?k rem? raoqdk
aomtjzpfudk vlom;wdkY xm0&bk&m;uomvQifay;Edkifawmfrlonf/
odrYk o
S m obm0usayawmhrnf/ ,kw&d rdS nf/ xm0&touf[q
k o
kd jzihf
rNrJaom ocFg& toufw0Jvnfvnf jzpfaeOD;rnftoufrsdK;r[kwyf g/
C/ tmrcHcsufay;oljzpfonf/ ( 1wd 2;4-6)
i/ tjypfp&D ifjcif;udk rcH&[k tmrcHcsufay;onf/
vlwdkY\aovkarsmyg;BudK;pm;vkyfaqmifaomfvnf; r&Edkif
q,fjrL&,fp;kd vGif
- 22 -
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
h
aywnf;/ aemufq;kH aomw&m;pD&ifjcif;usrS ay:vmrnfjzpf xdb
k &k m;
onfomvlom;tm;vH;k \]]w&m;olMuD;}} jzpfawmfr\
l (a[&Sm 33;22)/
n/aojcif;rS&iS jf cif;odYk ul;aomw&m;/
aojcif;qdkonfrSm toufocifzefqif;&Sifxm0&bk&m;ESihf
rdwo
f [m,jywfjcif;? bk&m;ESifh vluu
JG mG jcif;? tzefzefb0jzpfjcif;? qif;&J
'kutyg,fi&Jusa&mufjcif;jzpfonf/tyg,fbHk? 'kuusifvnfjcif;
wdjYk zpfonf/ avmuwGiZf mwd&
dS arG;? emjcif;? aojcif;? tdjk cif;? ponhf
jzpfjcif;wdo
Yk nfru aoae&jcif;udq
k akd yonf/
touf&Sifjcif;qdkonfrSm vlESihfzefqif;olbk&m; jyefvnf
oihjf rwfjcif;? rdwo
f [m,jyefjzpfjcif;? jyefvnfaygif;pnf;jcif;? xm0&
toufjzihf rysufEikd ?f rykyEf ikd af om emrf0n
d mOf ud,
k cf Em ydik q
f ikd u
f m? xm0&
edpp nf;pdr?f xm0& edpo
ck ? xm0&csrf;om;? xm0&umvygwfv;kH xm0&
bk&m;ocifEiS fh twlxm0&pHpm;jcif;jzpfonf/ xdt
k jzpfoaYkd &muf&ef bk&m;
ocifu om;awmfa,&Ic&pfawmftm;jzihf jyifqifEiS cfh jhJ yD;/ om;awmftm;
jzihaf y;tyfonf/ om;awmfonfaojcif; rpsKrm&f udak tmifjrifjyocJjh yD;
xdak ojcif; rpKrm&fuakd tmufjrifcahJ om c&pfawmfukd ,HMk unfjcif;&Srd o
S m
xm0&touf&iS jf cif;odaYk &muf\/xdaYk Mumihx
f akd 'oemonfxm0&bk&m;
\ a'oemawmfomjzpfavonf/
(7)/ ]]a,&Iuvnf;iga[majymaom a'oemonf ig\ a'oem
r[kw?f ighuakd pvTwaf wmfral om ol\a'oemjzpf\}}(a,m? 7;16)/
]]taMumif;rlum; igonf ud,
k t
f vdo
k Ykd vdu
k jf cif;iSm? aumif;uifrS
qif;oufonfr[kwf? ighudkapvTwfawmfrlaomol\ tvdkawmfodkY
vdu
k jf cif;iSgomqif;ouf\}}(a,m? 6;38)/
]]xdkodkY aumif;MuD;ay;awmfrlpOfwGif wynhfawmfwdkYESihf ]cGg
q,fjrL&,fp;kd vGif
onfudk&rS&ap[kt"rwdkufwGef;aejcif;r[kwf/tusihfaMumihfr[kwf?
bk&m;buftouf&n
S jf cif; tmrcHu&kd jcif;jzpfonf/
p/ touf&iS jf cif;odu
Yk ;l ajrmufaomw&m;/
t0dZmbHk&SdavmuDvlom;wdkY\ toufonf ]]tjypfw&m;\
tcum;aojcif;}}[laom pum;awmftwdik ;f vlwikd ;f td?k em? aoae&aom
toufjzpfonf/ b0ajymif;&aom? ZmwdaearG;? em? td?k aoae&aom
toufjzpfonf/
,ckc&pfawmfudk,HkvQifrlum; xm0&touf&\/ tdk? em?
aojcif;wdrYk u
S if;vGw\
f /touf&iS jf cif;taMumif;jzpf\/ aumif;uifbkH
a&mufaMumif;w&m;vnf;jzpf\/
q/ apvTwjf cif;cH&aomt&Si/f
apvTwcf &H olrmS a,&I? bk&m;om;rSmxdak ,&Ic&pfyifjzpfonf/
olUtm;,Hv
k Qif xm0&toufu&kd \[k qdx
k m;ojzihf tjcm;bmom w&m;
rSm tjcm;olurkd ulnED ikd ?f rvTwaf y;Edik [
f q
k \
kd / ,ckc&pfawmfu u,fjcif;?
vTwfay;jcif;? vkyfay;jcif;jzpf\/ xdkYaMumihftjcm;bmomw&m;wdkY\
w&m;udo
k eG o
f ifjcif;r[kw/f
Z/ ylyifaomucsKyfNidr;f rI/
xm0&touf&olonf rem? rtdk? rao? arxkefoH0gor&Sd?
azgufjyefjcif;r&S?d aojcif;ESifh tpOfuif;vGw\
f / arG;jcif; Zmwdwzefae&
jcif;r&S/d oHo&mjywf\/ xm0&bk&m;enf;jzpf\/tjcm;bk&m;enf;r[kw/f
ps/ tjypfp&D ifjcif;rcH&/
,HkMunfaomolonf tjypfpD&ifjcif; rcH&[kqdkaomaMumihf
pD&ifaom olonf xm0&bk&m;omjzpfonf/ pD&ifou
l ,HMk unfou
l kd rpD&if
[kuwdjyK\/ aumif;olu,fraumif;oly,frnhf olum; xm0&bk&m;
- 23 -
- 24 -
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
h
(8)/]] wzefa,&Iu oifwYkd pdwEf v
S ;kH ylyefjcif; r&SMd uESi?fh bk&m;
ocifu,
kd MkH unfavmh/ ighuv
kd nf; ,HMk unfavmh? ightb\tdraf wmf aep
&mtcef; trsm;&S\
d ? odrYk [kwv
f Qif r[kwaf Mumif;udk oifwt
Ykd m; igrajymyJ
rae? oifwaYkd ep&m t&yfujkd yifqifjcif;iSg igoGmG ;&\? igonfomG ; oifwYkd
aep&mt&yfukd jyifqifjyD;rS wpfzefjyef ig&S&d mt&yf &Sad pjcif;iSg oifwu
Ykd kd
ighxo
H Ykd odr;f qnf;rnf}}(a,m 14;1-3)/
txufygusrf;yd'k w
f rYkd o
S &d onfrmS u/ xm0&bk&m;udo
k m,HMk unf&ef rdeq
Yf \
kd /
obm0w&m;r[kwf? qifhuJjzpfpOfudkr[kwf?vlom;wdkYtpudk
jA[mBuD;av;OD;rS[v
k nf; roGeo
f if? zefqif;&Sif xm0&bk&m;ocifuo
kd m
>rwfMum;awmfrcl ahJ omaMumifh tjcm;aom bmomw&m;rsm;\ oGeo
f ifrI
rsm;tm; rrdeq
Yf ckd /hJ
c/ tb\tdraf wmf/
tb\td r f a wmf [ k q d k a omaMumih f aumif ; uif b H k u d k o m
qdv
k o
kd nf/ tjcm;tjcm;aom oHo&mtaMumif; w&m;r[kw?f aumif;uif
bHak &mufaMumif;w&m;oma[m\? xdaYk Mumihf tjcm;aombmomw&m;
pd;k pOf;rQr[kwcf /hJ
*/ ae&eftcef;rsm;udjk yifqif/
,HMk unforl sm;twGuf c&pfawmfu,
kd af wmfwikd jf yifqifay;aom
tcef;rsm; aumif;uifbkH tqifoih&f adS e&efjyifqifjcif;[kqakd omaMumifh
uREkyf w
f \
Ykd ukov
kd af umif;rItvdu
k ?f bHAk rd mefBuD;jzpfwnfaprnf[rk qdck /hJ
aus;Zl;awmfoufoufjzifh ,HMk unforl sm;tzdt
Yk cef;rsm;udk jyifqifxm;
awmfrjl cif;jzpfonf/
q,fjrL&,fp;kd vGif
aumif;uifbo
kH Ykd aqmif,jl cif;udck aH wmfr\
l }}(vkum 24;50)/
txufygusrf;pum;rsm;rS uREfyk w
f o
Ykd &d onfrmS u/ aumif;uifbrkH S qif;oufcahJ omt&Si/f
c&pfawmfonf pMum0Xmtm;vH;k udzk efqif;awmfro
l nfh t&Sijf zpf
aomaMumifh xm0&o,rLPfjzifw
h nf&adS wmfral ombk&m;jzpfonf/ xdo
k Ykd
wnf&Sdaeaomxm0&eef;trwbHkrS avmuDvlYbHkodkUqif;<uvmcJhaom
t&Sijf zpfonf/bk&m; pifppfrv
S ZYl mwdvmcHjcif;omjzpf\/
c/ crnf;awmfraS pvTwcf o
hJ /l
tjcm;aom a0ae,sow0g taygif;wdrYk S awmif;yeforIjyKaom
aMumifhavmuDbHkodkY qif;<ucJhjcif;r[kwf/ xm0&tzcrnf;awmfrS
vlom;rsm;twGuf xm;&Sad wmfral om u,fwifjcif;r[mtrIawmfjrwfukd
jynfph akH pvQuf vltaygif;wdt
Yk m; tyg,fi&JrS a&G;EIwjf cif;iSg crnf;awmf
apvTwaf wmfro
l nfeh nf;wl/ xdck rnf;awmf\a'oemudo
k ma[mcJo
h nf/
*/ aumif;uifbo
kH yYkd ifjyef<uoGm;awmfrcl o
hJ nf/
tdjk cif;? emjcif;? aojcif;w&m;wdjYk ynfEh u
S af eaom avmuDbkH
twGi;f [do
k nf? tvDvD b0taxGaxGou
Ykd ;l ajymif;oGm;Edik o
f nfh ocFg&
e,fjzpfaom tjcm;bHw
k pfcck o
k o
Ykd mG ;a&mufcjhJ cif;r[kw/f
C/aumif;uifbo
kH Ykd aqmif,jl cif;cHawmfrcl o
hJ nf/
c&pfawmfb&k m;onf aumif;uifrq
S if;oufcahJ om t&Sijf zpf
onft
h m;avQmfpmG trINyD;ajrmufaomaemufwiG v
f nf; <umvmawmfro
l nfh
t&yfwGif ,HkMunfolom;orD;rsm;tm; xm0&umvtwGuf jyifqif
p&mrsm;udk jyifqifjcif;tvdiYk gS wuf<uawmfrcl o
hJ nf/ xdo
k Ykd wuf<uawmf
rl&mwGiv
f nf; c&pfawmfb&k m;tm; aqmif,o
l rl mS td?k em? aojcif; wdjYk zifh
ruif;aomolrsm;r[kwrf b
l J crnf;awmfxm0&bk&m;ocifjzpfonf/
- 25 -
- 26 -
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
q,fjrL&,fp;kd vGif
C/ jyef<uvmawmfrrl nf/
xdck &pfawmfonf 'kw,
d tMudrf wpfzef<uvmrnf/ rd;k wdrpf ;D
vQufwuf<uoGm;cJo
h nhef nf;wl jyef<uvmvQifvnf; rd;k wdrpf ;D vQuf oHviG f
awmifay:<uqif;vmrnf/ jyef<uvmvQif toufocif u,fwif&iS f
tjzpfr[kwf awmh? w&m;pD&ifol ( w&m;olBuD;? &Sib
f &k if) tjzpf<uvmrnf/
yk*Kd vfwyg;wnf; ESpcf gjyef<uvmrnhf tjzpfawmfrmS vnf; xl;jcm;csuf
w&yfjzpfonf/
i/ ,HMk unfow
l u
Ykd kd odr;f qnf;rnf/
rsufpw
d rSw
d f vQyfwjyuftwGi;f ykyyf sufwwfaomcEmrS rykyf
ysufwwfaomcEmodYk ajymif;vJay;rnf/ ocFg&&kycf EmrS tocFg& &kycf EmodYk
ajymif;ay;awmfrNl yD; aumif;uifbo
kH Ykd csDaqmifawmfrrl nf(1 aum? 15;52)/
(9)/ ]]a,&Iu igonf vrf;c&D;jzpf\? ormw&m;vnf;jzpf\?
toufvnf;jzpf\? ighudktrSDrjyKvQiftb,folrQcrnf;awmfxHodkY
ra&muf&}}(a,m 14;6-6)/
txufygusrf;yd'k w
f rYkd o
S &d onfrmS u/ crnf;awmfrmS xm0&bk&m;ocifjzpfaMumif; odc&hJ jyD/
c/ aumif;uifrS pum;oH/
aumif;uifrpS um;oHt&Sirf mS crnf;awmfxm0& bk&m;ocifjzpf
onf/tjcm;aombHu
k rmrS yk*Kd vfx;l ? yk*Kd vfjrwfrsm;r[kw/f
*/ trIawmfpwif&efjyifqifjcif;/
tptOD; a,m'gefjrpf ESpfjcif;r*FvmcH,lpOfujzpfonf/
xdaYk Mumihf apvGwaf omolu,
kd w
f ikd u
f trlxrf;&eftwGuf jyifqifa&G;cs,f
aomtcg a&G;cs,fbo
d yd af y;aMumif;od&onf/ xdb
k &k m;rSm aumif;uifbrkH S
xm0&bk&m;ocifyifjzpfonf//wdAufjynfrb
S ek ;f awmfBuD; wpfyg;yg;\
- 27 -
- 28 -
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
h
od;k oli,fuMkd unh&f UI avmh/ igr&Srd DS &SEd iS o
fh nfjzpf ighxufom BuD;jrwf
aomolonf igh (a,m[ef) aemuf<uvmonf[k qd&k m xdo
k l ( a,&I) udk
qdv
k \
kd / tpuxdo
k u
l kd igrod? a&AwZd u
H kd ay;apjcif;iSm ighuakd pvTwf
awmfral om olu tMuifo\
l tay: 0dnmOfawmf qif;ouf em;awmf
rlonfudk oifjrifvQif xdkolum; oefY&Sif;aom 0dnmOfawmf AwdZHudk
ay;aomolaywnf;[k rdeaYf wmfr\
l }}(a,m[ef 1;29-30?13)/
txufygusrf;yd'k w
f rYkd o
S &d onfrmS u/ avmu\tjypfukd aqmifco
hJ /l
avmuDom;rsm;\tjypfudkaqmif,lcJhaomt&Sifonfa,&I
jzpfaMumif;od&onf/ tjcm;aombmom vlwpfpw
kH pfO;D \ tjypfukd wpfpkH
wpfO;D u rnforYkd S raqmif,El ikd [
f q
k akd omaMumifh tjcm;aomvrf;pOfr[kwf
cJo
h nfukd pOf;pm;qifjcif;MunhEf ikd yf gonf/
c/ 0rf;uGn
J t
D pfu/kd
a,m[efonf c&pfawmfEiS fh wpf0rf;uGaJ wmfpyf t&ifarG;ol
jzpfaomfvnf; bk&m;Zmwdawmftm;jzihf c&pfawmfonf a,m[efr&Srd &DS EdS iS fh
aeaMumif; od&onf/
*/ AwZd u
H akd y;ol/
a,&Ic&pfawmfonf ,HMk unfow
l ynfo
h m0ursm;tm;vH;k wdu
Yk kd
oefY&Sif;aom 0dnmOfawmftm;jzihf AwdZHudk ay;aomoljzpfaMumif;
od&onf/
q,fjrL&,fp;kd vGif
- 30 -
h
30 &Syd gu tawGt
Y MuHK &ihu
f sufrUI ? A[kow
k tawmftwef pHv
k ifr&l NdS yD
jzpfaMumif; em;vnfEikd yf gonf/ xdaYk Mumihf a,&Ionf touf 30 jynhrf S
pwif trIaqmif&jcif;jzpfygonf/
(3) ]]touf wq,hEf pS Ef pS t
f &G,w
f iG f ,k'yocgwdx
Yk ;kH pH &So
d nhf
twdik ;f a,&I&v
S ifNrdK&Y AdS rd m efawmfoo
Ykd mG ;Mu\/ yJjG yD;tjyef c&D; aysmuf
rdbwdYk &SmawGaY omtcg oH;k &uf&adS yjyD/ xdjk yefawGpY OfwiG f rdbonf tb,hf
aMumihf tuREfyk u
f kd &Sm&ygoenf;/ tuREfyk o
f nf tb\ tdrf ae&onfukd
rodygoavm/ olwo
Ykd nf xdpk um;udk em;rvnf Mu[kyg &S&d m ]]tb\tdr}f }
[k qdo
k jzihf xm0&bk&m;udk omaz:jyae\/ (vk 2;40-52) /
xdk 12 ESpf t&G,f vlrr,fonf wdAufbek ;f BuD;wdEYk iS fh vdu
k yf goGm;
vQif 12 ESpo
f m &Sad o;aomaMumihf i,f&,
G v
f eG ;f ayonf/ rsOf;ajzmiht
f wdik ;f
3850 rdik f a0;aom c&D;udk vdu
k yf goGm;&ef cufcv
J aS yrnf( ,kw,
d w
k r &S?d
ynm&Srd qef)/ vuform; b0jzihf 30 jynho
f nhw
f ikd af tmif vuform;om
vkyu
f ikd cf yhJ gonf/ tjcm;odYk c&D;roGm;cJyh g vuform;b0jzihf rdcif ESiafh rmif
ESrwdkYudkauR;arG;apmihfa&Smufwm0ef,lcJhonf/ tdrfaxmifrIwm0efudk
xH;k pHEiS t
fh nD wm0efauscJo
h yl g/
(4) 12 ESpf t&G,f 3 &uf rQom uav; aysmufomG ;&Hjk zihf acgif;rD;?
&ifrD; awmufatmif y&da0' avmifjrdKufcJhMu&Smaom rdbESpfyg;wdkY\
tjzpfupkd Of;pm;Munhyf g/ wdak wmif;vSaom 3 &ufavmufrQ twGuyf if
xdkrQ&ifylcJhMuaom rdbESpfyg;tbdkY 18 ESpfumvygwfvHk; 12 ESpfrS 30
ESpt
f Mum; cGcJ mG cJ&h onfqv
kd Qif rdbrsm;\ ylyefru
I kd tus,fw0ihf wcrf;
wem;ESifh rdbESio
fh m;orD;wd\
Yk arwmbGrYJ sdK;? vGr;f aw;uAsm? Zmwfeyd gwf
rsm;tjzpf ormusrf;pm rSww
f rf; wiftyfayonf/ rQavmufaom
*E0ifajrmuf c&D;Murf;MuD;udk rSww
f rf;xm;&St
d yfayonf/ rdbESpyf g;ESifh
- 31 -
- 32 -
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
q,fjrL&,fp;kd vGif
'kw,d &Iaxmihf
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
q,fjrL&,fp;kd vGif
- 33 -
- 34 -
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
q,fjrL&,fp;kd vGif
wwd,&Iaxmihf
]]omoemordik ;f aMumif;tjrif}}(Historical View)
c&pfawmfonf wdAufjynfoYkd oGm;a&muf&m Ak'b
mom t,l
0g'udk wdAufjynfreG f bke;f awmfMuD;ausmif;wGif wynhcf ?H rcHoEd ikd &f ef wdAuf
jynfoYkd Ak'b
momomoem a&muf&jdS yefyY mG ;aom ckEpS o
f u&mZfukd wGucf suf
aomfum; vltaygif;tm; ]]tuRwfw&m;rS a0;uGmap&ef}} rd;k vH;k jynf?h
r[kwrf rSe?f rlrrSeaf omvkyMf uHZmwfreS ;f aumif;aumif;odEikd af yonf/
wifjycsuf (1)
tdycf sf*sD0v
J f qdo
k l ordik ;f ynm&SiMf uD;u wdAufjynfoYkd Ak'b
mom
pwifa&muf&cdS ahJ om ckEpS rf mS at'D 500-600 wGijf zpfonf/
wifjycsuf (2)
c&prwfwefz&dqo
kd \
l ordik ;f t& wdAufjynf odYk Ak'b
momonf
at'D 7 &mpk tv,f at'D 700 cefY odrYk [kwf 650 cefY a&muf&cdS o
hJ nf/
wifjycsuf (3)
&efuek f 0Zm? odyw
H uov
kd &f dS pmayt& Ak'b
momonf wdAufoYkd
a&mufonfrmS at'D 650 ? 700 cefY odrYk [kwf at'D 640 cef[
Y ak zmfjyonf/
wifjycsuf (4)
rmCjrefrmjyefaom &m[kvmoHupd n
;f \ wdAuf Ak'o
moem
pmtkyt
f & 640 rwdik rf D wdAufoYkd Ak'b
mom rjyefyY mG ; ra&muf&dS ao;
aMumif; od&onf/
wifjycsuf ( 5)
Kenneth W. Morgan jyKYpkaom Buddhism Interpreted by
- 35 -
Buddhists pmtkyt
f &/
Although only the Himalayas separat Tibet from India
and there had been several attempts by Indian monks to introduce
Bubbhism into Tibets it was not until the twnty century after the
Buddha ( Seventh Century A.D) That Buddhism was officially
introduced into Tibet, making it the last of the Modern Mahayana
countries to accept Buddhism.
]]c&pfawmftm; ,k'wd\
Yk xH;k pHtwdik ;f &ufowygwf ajcmufygwf
- 36 -
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
q,fjrL&,fp;kd vGif
- 37 -
pwkw& aI xmihf
]]a'oE& yx0Dtjrif}}(Geographical View)
wdAufjynfonfum; vQdKU0Sut
f odcufaom wkid ;f jynfjzpfonf/
wdAufEikd if u
H kd pwifwnfaxmifaom ]]q&d*sefq*efy}kd }bk&ifjzpfonf/ 7
&mpk rwdik rf u
DS wdAufvrl sdK;wdo
Yk nf wpfae&mwnf;wGif owfowfrw
S rf w
S f
raebJae&mtESYH oGm;vmaexdik Mf uaomajcovH;k tdrw
f ikd rf sm;jzpfMuonf/
xdt
k csdeu
f ]]jA[mykMw}} jrpf\ tedryfh ikd ;f &Sad om ]]v[dck g}} t&yfrl
,Ofaus;rl a&mufoiho
f avmuf a&mufvmNyD;? v,f,mxGe,
f uf pdu
k yf sdK;
onhf tvkyu
f kd vkypf jyKaeMujyD xdak 'o c&pfEpS f 615 ckEpS w
f iG f ya'o&mZf
wpfO;D \ tdrf ]]c&du
k sefq*efykd }} udzk mG ;jrifavonf/
]]q&du
k sef}} onf 7 &mpk\ MuD;rm;qH;k aom ppfEikd b
f &k ifwOD;
vnf;jzpfonf/ toufq,ho
f ;kH ESpt
f &G,f ( 628) wGif zcifu,
G v
f eG af om
tcg olonf zcift&du
k t
f &m xD;eef;udk qufccH NhJ yD; ,ckacwf (vmqm) \
teD;w0du
k f &Sad om ( rmyd&k )D t&yf tajcpdu
k af ecJah vonf/ xdt
k csdeu
f
wdAufvlrsdK;wdkY onf wpfpnf;wvHk;wnf; r&SdbJ udk,hftkyfpkESihfudk,f
aeMuavonf/ ]]q&du
k sef}}onf wpfppk u
D jJG ym;aeaom wdAufvrl sdK;wdt
Yk m;
tm;vH;k pkpnf; NyD; wdAufvrl sdK;wrsdK;wnf;jzpfatmif zefw;D vdu
k af vonf/
xdjYk yif wdAuf ppfwyf wcku
k kd wnfaxmifNyD; tmoH (tmqrf) rS uoQrD;,m;
txd [dr0Em e,fajr wpfcv
k ;kH ESifh w&kwjf ynf; jynfe,fo;kH ckukd odr;f ydu
k f
vdu
k af vonf/ 650 ckEpS w
f iG f uG,v
f eG af omtcg ol\Edik if H tus,ft0ef;
onf [dr0EmrS tm&Stv,fyikd ;f &Sd x&efqefawmifwef; txd jzpfavonf/
ta&SUtaemuf? awmifajrmuf? rnfonhef ,fpyfukd jzpfomG ;oGm;
- 38 -
h
orD;awmf\trdet
Yf & olw&kwjf ynfrS o,faqmifvmaom &kyyf mG ;awmfukd
,if;bk&m;ausmif; a&TUajymif; ud;k uG,x
f m;avonf/
q&du
k sefonf wdAufbmom\ tu&mpmvH;k rsm;udk wDxiG &f ef
]]okerf }D }trnf&dS yk*Kd vf wpfO;D tm; vTt
J yfavonf/okerf o
D nf xdt
k csdeu
f
tdE,
d ajrmufyikd ;f tu&mpmvH;k ESifh tm&Stv,fyikd ;f wGif acwfpm;aeaom
tu&mpmvH;k rsm;udk tajccHNyD; wdAuftu&m pmvH;k udk wDxiG jf yKvkyf vdu
k f
avonf/xdt
k csdeu
f Ak'b
momusrf;tcsdKu
Y kd wdAufbmom jyefchJ onfrmS
rSeaf omfvnf;aemufyikd ;f wGif ]]uef*s}} ESifh ]]wef*s}}trnfjzihf xif&mS ;aom
wdAuf Ak'p mayusrf;*ef ouwbmom jyefrsm;rSmrl ]]oGerf }d }ESifh ]]q&du
k sef}}
wd\
Yk acwfaemufyikd ;f usrS ay:vmjcif;jzpfonf/ okerf o
D nf wdAuf o'gudk
wDxiG af &;om;onhf yxrOD;qH;k aomynm&Siyf *k Kd vfvnf;jzpfonf/
]]q&du
k sef}}\ajr; ]]c&dva'uswef}}( at'D-704 -742)onf
wdAufEdkifiH\ tus,ft0ef;udk xyfrHwdk;csJUvdkufavonf/ xdktcsdef
w&kwb
f &k ifonf ,cifu wdAuford ;f ,laom e,ftcsdKu
Y kd jyefvnf&&Sad &;
twGuf MudK;yrf; tm;xkwaf vonf/ od&Yk mwGif wdu
k yf JG ta&;edrcfh o
hJ nf/
odkYjzpf rdrd\ orD;awmfudk olYMuif,mawmfa[mif; w&kwfbk&ifxH
orD;awmfudkjyefoGm;ap c&D;pOf Muif,mawmfrSm&kwfw&uf uG,fvGef
oGm;onf[o
k &d onf / xdt
k cg bk&iho
f rD;awmfukd wdAufb&k if ]]c&dva'}}u
yif odr;f ydu
k v
f u
kd cf o
hJ nf/ xdt
k csdef Pukr&onhf Ak'u
srf;rsm;pGmudk
wdAufbmomodYk jyefqckd hJ avonf/
]]c&Dq&dkva'usef}}( 755-797) eef;wufaomtcg ol\
toufrmS 13 ESprf scefo
Y m&Sad o;onf/ xdt
k csdeu
f wdAufoYkd Ak'b
mom
a&mufchJ onfrmS ESpw
f &mcef&Y adS ejyD/ bk&if\ i,fjcif;udk tcGiafh umif; ,ljyD;
ewfu;kd uG,o
f nhf wdAufbmom t,l0g'a[mif; ]]bGeb
f mom}}udk ud;k uG,f
- 39 -
- 40 -
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
q,fjrL&,fp;kd vGif
h
od&Yk mwGif 817 ESpw
f iG f eefwufaom ]]&rusef}}bk&if vufxuf
wGifum; Ak'bmomonf ndK;rIdeftm;avQmhoGm;avonf/ xdkrif;onf
Ak'b
momudk qefu
Y sifonf/ Ak'b
mom &[ef;rsm;tm; vl0wfvaJ ponf?
xdrk if;vufxufwiG f Ak'b
momonf enf;vrf;rsdK;pHjk zihf zdEydS jf cif;cH&av
onf/ 11 &mpkk ESpf tdE,
d jynf omoemjyK&[ef;awmf ( 'DyuFm&oD&
d P)
a&muf&jdS yD;onhf aemufrS wdAufjynfwiG f Ak'b
momonf jyefvnfxeG ;f um;
vmavonf/ xdt
k csefwiG f Ak'u
srf;pm rsm;udv
k nf; wdAufbmomjzihf
trsm;tjym;jyefqckd ahJ vonf/
wdAufjynf Ak'b
mom ordik ;f udk avhvmMunh&f v
I Qif wdAufjynf
Ak'b
mom a&muf&o
dS nht
f csderf S tpjyKjyD;? Ak'b
momonf toGit
f rsdK;rsdK;
ajymif;vJ vmonfukd awG&Y avonf/ ,aeYwAd ufjynfwiG af cwfpm;ae
onhf Ak' bmomrSmrlum; r[m,evmrm0g'Ak'b
mom[k ac:qdEk ikd o
f nhf
bmom jzpfonf/
vmrm0g'DA'k b
mom &[ef;rsm;onf wdAufjynf (3 )rsdK; oH;k pm;
uGjJ ym;jcm;em;aeonfuakd wGY &avonf/
1/ OD;xkyef aD qmif; r[m,me*dP
k ;f 0ifvmrm?
2/ OD;xky0f gaqmif; ausmif;xdik f vmrm?
3/ t0&0g'DvmrmwdjYk zpfonf/
,if;Ak'bmom *dkPf;0ifrsm;tjyif Ak'bmom ra&mufcifu
wdAufwiG f acwfpm;aeaom wdAufa'ocH ]]bGe}f }trnf&dS ewfu;kd uG,f
aom bmomw&m;wpfcv
k nf;&Sad o;;onf? 4if;bmom0ifrsm;urlum;
Ak'bmom0ifrsm;udk txl;yifqefYusifavonf/ 4if;bmom0ifrsm;u
OD;xkyef ufaqmif;Muonf? *gxmrE&m;rsm;udk txl;toH;k jyKMuavonf/
,if;bmomw&m;udk ud;k uG,q
f nf;uyfaom olwrYkd mS um; ,cktcgwGif
- 41 -
- 42 -
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
q,fjrL&,fp;kd vGif
h
,if;vmrm0g'um; wdu
k o
hJ rYkd [kwaf y/ uG,v
f eG o
f \
l t&du
k t
f &mcH wynhf
[lr&Sad y/ uG,v
f eG o
f \
l t&du
k t
f &mudk qufcrH nho
f rl mS uG,v
f eG o
f \
l
]]vl0ifpm;t0wm&D}}yif jzpfonf/
yxr wvdik ;f vmrm (1474) uG,v
f eG o
f mG ;NyD;aemufyikd ;f wGif
vl0ifpm;uav; oli,frsm;udk &SmazGNyD; vmrm t&du
k t
f &mudk qufcaH p
onhf tavhtxacwfpm;aeavonf/
vl0ifpm; (t0wm&D) vmrmudk txl;ojzihf av;pm;jrwfE;kd Muav
onf/ v'wfjrdK &Sad om ]]a[rd&*dS eG yf gaumvfwu
kd }f } rS vmrmonf touf
20 ESpu
f yif v'wf tMuD;qH;k yk*Kd vftjzpf ylaZmfcrH cl aH e&avonf/ wdAuf
jynf\ ,ckvuf&dS ]]wvdik ;f vmr}} ESifh ]]yefcsefvmrm}}wdo
Yk nfvnf; i,fpOf
uyif t0wm&Dvmrm tjzpf tylaZmfcH aeMu& aom vmrmrsm;jzpfMuonf/
vl0ifpm; ]]t0wm&D}}vmrmrsm;udk &SmazGawG&Y ydS rkH mS trsdK;rsdK;
tzHzk ykH ifjzpfavonf/ tcsdKUtcsdKUaom vmrmrsm;onf rdrrd uG,v
f eG f rDu
yif rdrw
d u
Ykd ,
G v
f eG jf yD;aemuf vl0ifpm; ]]t0wm&D}}vmrmtjzpf jyefvnf
arG;zGm;rnhf ae&mXmersm;udn
k eG jf yajymjyoGm;cJMh uonf/ xdn
k eG Mf um;ajymjy
csuft& olwu
Ykd ,
G v
f eG af omtcg olwt
Ykd &du
k t
f &mudk qufcrH nhf vl0ifpm;
t0wm&Dvmrmrsm;udk &SmazGMuavonf/ tcsdKaY om vl0ifpm; t0wm&D
vmrmrsm;udrk u
l m; nGeMf um;ajymjycsuft& &SmazGMu avonf/ tcsdKaY om
vl0ifpm; t0wm&Dvmrm rsm;udrk u
l m; olw\
Ykd xl;jcm;aom tjyKtrlrsm;
udMk unhjf yD; owfrw
S Mf u\/,if;t0wm&Dvmrm xH;k wrf;pOfvmonf tjcm;
rnfonhf Ak'b
mom Edik if w
H iG rf S r&Sad y/
wdAufEikd if H omvQif acwfpm;aeavonf/ ,if;xH;k wrf;pOfvm
rSm rnho
f nh,
f w
k ad A'?rnfoaYkd om taMumif;tusdK; qufpyfjcifrrl sdK; ESirfh S
y,fzsufr&bJ tcdik t
f rm tjrpfw,
G af eonhf xH;k wrf;jzpfaeayonf/
- 43 -
- 44 -
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
q,fjrL&,fp;kd vGif
]]xdo
k w
Ykd Ad ufjynf taMumif; a&;om;xm;aom pmtkyrf sm;xJwiG f
]]&m[kvmoHupd n
;f }}\ pmtkyrf mS um; pHjyKxdu
k q
f ;kH aom pmtkyjf zpfonf[k
qdv
k Qif rSmtHrh nfrxif/ wdAufjynfoYkd Edik if jH cm;rS yk*Kd vf wpfo;D wpfa,muf
tvnftygwf a&mufomG ;bdv
Yk nf; rvG,af y/ Edik if u
H vQdK0Suf todcuf
oavmuf Edik if \
H bmomw&m;rSmvnf; axGjym;qef;Mu,fvaS yonf}}
(yg&*l)/
txufygwdrYk S od&aomtcsuf[rl u
l m;wifjycsuf ( 8)
wdAufwikd ;f jynfonfyifvQif (7) &mpkusrSom wdik ;f jynftjzpfoYkd
ay:ayguf vmcJah Mumif;? q&du
k sefq*efyb
kd &k ifu pwifwnfaxmifaMumif;
od&onf/ c&pfawmfonf touf 30 ESpo
f m avmuwGif r*fvrf;w&m;
udk zGi&fh ef omoemhtrIuakd qmifcNhJ yD;aomaMumihf at'D 30 0ef;usif\
aESmif;ydik ;f umvwGif r&Sad wmhNyD/ at'D 30 rS 700 tMum;wGijf zpfaom
aMumihf r[m;',m; uGmjcm;aeayNyD/ ]]qifBuD;v,fjyifrSmoGm;onfh
tvm;}} txif;om;t&Si;f om;jzpfaeonf/
wifjycsuf (9)
]]c&dq&du
k sef}}bk&if eefwufaomtcg (at'D? 755-797)
Ak'b
momomoemrSm ESpf 100 cef&Y NdS yD[k qdak omaMumihf at'D 655 0ef;usif
om Ak'o
moem a&muf&adS Mumif; wGu
f &onf/ xdt
k csde?f xdu
k mv?
xdt
k wdik ;f twmwGiu
f m; c&pfawmfonf r[mtrIjyKNyD; aumif;uifoYkd
odr;f qnf;jcif;udk cH,al wmfrNl yD;jzpfonf/
wifjycsuf ( 10)
oE&urd ax&fukd tdE,
d Edik if &H dS ]]emvEwuov
kd }f } rS &Sib
f &k if
]]c&dq&dv
k a'usef}} yihzf w
d
f a[mMum;aomESpw
f iG f wdAufjynf Ak'
h
bmoma&mufonfrmS ESpaf ygif; 100 cefY &SNd yDqakd omaMumihf ( at'D? 755797) twGi;f wGiyf ifyihzf w
d cf &H onf/ xdaYk Mumihf Ak'o
moemonf at'D 600
? 700 0ef;usifa&mufaMumif; aocsmonf/ xdt
k csdef c&pfawmf bk&m;\
]]r[mu,fcRwfjcif;}} vrf;onf twdtvif;zGiahf y;awmfrcl NhJ yD;jzpfonf/
wifjycsuf (11)
wdAufjynfuw
dk nfaxmifjyD; Ak'o
moem vrf;cif;ay;olonf
at'D 615 wGiaf rG;zGm; 650 wGif uG,v
f eG o
f nf[k qdak omaMumihf wdAufoYkd
615-650 twGi;f Ak'o
moema&mufaMumif; od&avonf/ xdt
k csdef
c&pfawmf bk&m;\ ]]r[mu,fcRwfjcif;}} vrf;onf twdtvif;zGiahf y;
awmf rlcNhJ yD;jzpfonf/
wifjycsuf (12)
wdAufjynfawmifyikd ;f rGeb
f ek ;f awmfMuD;ausmif;rS ausmif;xdik f
q&mawmf ]]t&Sit
f &d,ykwr [max&f}}xHoYkd a&mufco
hJ nfqjkd cif;rSmvnf;
,kwdr&SdaMumif; txift&Sm;vDq,frIomjzpfaMumif;odjrifEdkifonf/
]]oE&uw
d rax&f}}tm; wdAufoyYkd ihaf qmifaomtcg Ak'o
moemawmf
onf ESpaf ygif; 100 cef&Y NdS yD jzpfaomfvnf; wdAufvrl sdK; &[ef;oHCmvnf;
r&Sad o;? Ak'b
mom bke;f awmfMuD;ausmif;wdu
k v
f nf;r&Sad o;? bk&if\ tvdk
t& oE&udwrax&fonf jA[ykw&jrpf\ ajrmufydkif;ESpfrdkiftuGm&Sd
ae&mudk Ak'b
mom ausmif;wdu
k w
f pfwu
kd af qmuf&ef a&G;cs,fowfrw
S f
vdu
k Mf uavonf/ xdaYk Mumif-h
u/ rGefbkef;awmfBuD;ausmif;wnfaqmufaMumif;udk ordkif;
taxmuftxm;rsm;r&S/d ]]oE&uw
d rax&f}} omvQif tdE,
d rSvmaom
bke;f awmfMuD;jzpfavonf/
c/ rnfonhaf usmif;wdu
k rf Qvnf; r&Sad o;aMumif;od&onf/
- 45 -
- 46 -
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
q,fjrL&,fp;kd vGif
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
q,fjrL&,fp;kd vGif
*/ ]]oE&uw
d rax&f}}ae&ma&G;om wnfaqmufxm;aom
ausmif ; wk d u f o m&S d a Mumif ; od & onf / xd k Y a Mumih f ausmif ; wd k u f
wnf a qmuf a omtcsd e f xd k t csd e f c&pf a wmf bk & m;\
]]r[mu,fcRwfjcif;}} vrf;onf twdtvif;zGiahf y;awmfrcl NhJ yD;jzpfonf/
xdaYk Mumifh ]]ynm&So
d wdjzpfc}J }[krqdak p&atmif txl;owdjyKoifah om
ordik ;f rsm;jzpfaeonf/
wifjycsuf (13)
trsdK;om;ynma&;0efBuD; OD;zd;k usm;a&;om;aom ajrmufyidk ;f
Ak'b
mom r[m,e *dP
k ;f [laom pmtkyt
f & Ak'b
momonf tdE,
d rS
wdu
k &f u
kd f wdAufoYkd a&mufvmonfrmS at'D 650 avmufwiG o
f m jzpfonf
[kyg&So
d nf/pmrsmufEmS 141 wGif atmufygtwdik ;f zwf&EI ikd yf gonf/
]]wdAufjynfodkY a&mufvmaom Ak'bmomr[m,me*dkPf;rSm
w&kwfjynfu wqihfvmonfr[kwf/ tdEd,uyif wdkuf&dkufa&mufvm
onf/ a&mufvmonfrmS omoemou&Zf 1194 ? c&pfou&mZf 650
avmufwGifomjzpfavawmhonf/a&mufvmaom r[m,e *dkPf;rSm
xdt
k cgqDjzpfaom omoem 110 ausmfrS 1700 ausmftxd ( 7th century
to 12nd century) tdE,
d wGijf zpf&adS eaom r[m,ersdK;jzpfavonf/
xkrd [m,ersdK;rSm ,m*pm&0g'? 0dZm ,me? wE&0g'? pke;f ?ewf?
ya,m* wdjYk zihjf yGr;f oD;aeavonht
f wGuf twefysufp;D aeaom trsdK;
tpm;rsdK;jzpfavonf/ wdAufjynfoYkd a&mufvmaomtcg &S&d if;jzpfaom?
pke;f ?ewf? ya,m*? *gxm? rEef t,l0g'wdEYk iS fh xyf a&maESmoGm;av&m
rsm;pGmajymif;vJysufp;D ? wpfusyfwiG f wpfrwfavmufom Ak'b
mom
t,l0g' usefavawmhonf/
- 47 -
- 48 -
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
h
wdik o
f \
l twKywd udak &;om;&ef tb,frmS vQif puLpm&Guu
f kd &&SEd ikd yf g
tHeh nf;/c&pfawmfvufxuf wpfurmvH;k puL? pm&Gurf ay:&Sad o;/
C/c&pfawmfb&k m;\vufa&;rl/
c&pfawmfonf ol\vufawmfjzifph mrsufEmS aygif; 100 ausmf
wGif a&;om;xm;onfqykd gu vufa&;rlEiS fh xdpk m&Gurf sm;;udk ,ckacwfwiG f
vlxt
k m; acwfreDS nf;pepfjzihf &dw
k u
f ;l jzefaY 0wifjytyfayonf/ txl;ojzihf
c&pfawmftm; bk&m;rSe;f rodaom 'dXad wGtwGut
f mCtcGit
fh a&;MuD;yif
r[kwyf gvm;/
,aeYacwfwGif rdkufu,f*sufqif? rGef&dk;ponfhomref &kyf&Sif
tEkynm&Sif rsm;\ ypn;f rsm;udyk if a':vmoef;csDay;NyD; 0,f,al eonfh
acwfwiG f c&pfawmfb&k m;\ vufa&;puLudt
k rSeaf wGU&Syd gu tb,frmS
wd;k wd;k wdww
f w
d jf zifh aeEdik Mf uygrnfenf;/
i/ 0doravmborm;rsm;/
tqd;k taumif;rSm tvGepf yfpNk yD; ausmfMum;rlwiG f olx
Y ufigom
&Sad omolwu
Ykd vnf; ,aeYxt
kd rlut
kd aotcsm ppfxw
k jf zefaY 0Muayrnf/
txl;ojzifx
h pkd uLom&Scd yhJ grl ]]ql;av;vrf;qH}k } ESihf ]]0if;armfO;D }} pmtkyf
wdu
k o
f nf? xdpk mtkyu
f kd rwifra&mif;yJaernfvm;/
p/ puLordik ;f aMumif;/
puLay:aygufonfrmS w&kwjf ynfwiG f at'D 200 tpydik ;f
wD x G i f E d k i f c J h a Mumif ; tajccH ynmtxuf w ef ; ausmif ; English
'rwef;wGif oifMum;aom pmrsufEmS 27 wGif atmufygtwdik ;f azmfjyyg
&Sad vonf/
]]Paper, one of the most useful materials of this modern
q,fjrL&,fp;kd vGif
yOr&Iaxmihf
]]pufrv
l ufrt
l jrif}}(Technological View)
]]tm;wufoa&m BudK;yrf;jyD; vdkufvHpHkprf;awmh aemufqHk;
wdAuf jynfawmifyikd ;f rGeb
f ek ;f awmfMuD;ausmif;&Sd ausmif;xdik q
f &mawmf
jzpfaom rax&fjrwfukd c&pfawmfb&k m; ud,
k af wmfwikd u
f pm&Guaf ygif; 100
ay:rSm olu,
kd w
f ikd f 18 ESpt
f wGi;f awGMY uHKcJ&h aom b0tawGt
Y MuHKrsm;udk
rSww
f rf; wifjyD; MudK;eJY ususeecsKyfaESmifum olu
Y w
kd &m;"rrsm; a[majym
oGefoif ay;cJhwJhtaeeJY uefawmhcJhwJhrSwfwrf;udk&cJhw,f/xdkxm;awmf
rlaom rSww
f rf;rsm;xJrmS c&pfawmfb&k m;ud,
k af wmfwidk f atmufygtwdik ;f
a&;om; xm;wm awG&Y &dS w,fvYkd }} &d&k pfpu
f a&;om;xm;onf/
u/ puLacwf/
ocifa,&I c&pfawmfvufxufwu
kd f puLrsm;ray:r&Sad o;yg/
ay&Gu?f usL&d;k ? tkwcf syf? &GYH cJrsm;jzih4f if; om;a&usrf;pmvdyrf sm;om&Scd hJ
ayao;onf/ c&pfawmfu,
dk af wmfwikd f ok"rmZ&yfwiG o
f \
l twKywrd sm;
udk tem*wH0H usrf;a[majymAsm'dwfjyKxm;onhf a[&Sm,tem*wd
usrf;pmvdyu
f kd zwfcb
hJ ;l onf/ ,aeY usrf;rsm;yifvQif yifv,fe?D yifv,f
aoukr&ef*lrsm;? pOftdk;ajrtdk; tp&SdonfwkdYrS &&Sdaomusrf;pmvdyf
rsm;yifjzpfMuonf/ aemufq;kH ul;,l acwfr&DS w
kd Ef ydS f Mu&avonf/
c/ wdAufEiS hf puLacwf/
xdt
k csdeu
f mvwGiv
f nf; rnfoyYkd if wGucf suf? oH;k oyf aeapum
rl? trSeyf ifc&pfawmfomG ;cJah omfrS wdAufjynfvnf; c&pfawmfu,
kd af wmf
- 49 -
- 50 -
]]pmay&Iaxmiht
f jrif}} (Litracy View)
c&pfawmfu,
kd af wmfwikd f a&;om;xm;vQif xdpk mayESiv
fh ufa&;
rlonf vGepf mG ta&;MuD;vSayonf/ ,aeYurmph mayynm&SiMf uD;rsm;\
twKywrd sm;/ vufa&;pmrlrsm;? tmabmfrsm;? 0goemrsm;? tusdK;jyKrl
rsm;udk xkwaf zmfaepOfrmS xdrk S Ak'b
mom ynm&yfuq
kd nf;yl;cJah om ynm&Sif
wOD;jzpfaecJyh gvQif? ,aeYxykd *k Kd vfEiS fh ol\pmrlvufa&;wdo
Yk nf urmph may
avmurSm ae&m,lxm;aeayawmhrnf/txl;ojzihx
f ifwikd ;f usJaeaom
bk&m;rJ0h g'Dorm;wdo
Yk nf &ufaygif;&maxmifrsm;pGmjzifh ]]xrif;a&acsmif;
pD;}} omru ]]xrif;a&jrpfp;D }} onfw
h ikd af tmif tvILMuD;ay;umjy oaeay
vdrrfh nf/
pmayqdo
k nfrmS vlw\
Ykd toufaoG;aMum? yifrtm;jyK&mBuD;
r[kwyf gvm;? wenf;jrefrmenf;t& ]]Edik if aH wmf\ pwkwr @dKif}}yif/
c&pfawmfb&k m;u usrf;pmudyk if zwf&EkH iS fh u,fwifjcif; r&Edik ?f usrf;pm
onfig\oufaorQomjzpfonf[q
k rkd ed cYf yhJ gonf/ ESv;kH om; omrSiEf iS fh
ra&;? 0dnmOfEiS afh &;aom c&pfawmfyg/
1/ *sL;ordik ;f /
ocifa,&Iu,
kd af wmfwikd f pma&;om;rSww
f rf;wifonf[k *sL;
rsm;\ordik ;f aMumif;wGirf awG&Y yg? usrf;pmvnf; rawG&Y yg? pmyifra&;
cJyh g? pmayra&;wdik ;f ynmr&S[
d k rqdv
k ykd g? Ak'a *gwrud,
k w
f ikd v
f nf; pmr
a&;cJyh g vlwu
Ykd om olt
Y a[mtajymudk rSww
f rf;wifcMhJ ujcif;yg? xdt
Yk wl
h
c&pfawmfonf Ekwfawmfjzihfa[mawmfrl\/ vlwdkYurSwfwrf;wifjy\?
ausmif;yifraecJah omaMumihf ESrd af jymjcif;jzihf vuform;om; r[kwaf vm
[kyif wdik ;f xGmajymcJMh uygonf/
2/ usrf;pmordik ;f /
&Siaf ,m[ef 8;6 wGif a,&Ionf atmufoiYkd v
YkH Quf vufnKd ;awmf
ESifh ajra&;om; aeawmfr\
l / usrf;yd'k f od&onfrmS vdiu
f pd
rSm;,Gi;f azmufjyefaeaom rde;f rtm; a,&Ixo
H Ykd ac:vmNyD; axmifacsmuf
qifar;jref;cef;rSjzpfonf/ c&pfawmfonf ol\oufawmfpOf wpfavQmuf
vH;k rnfonhpf mayudrk Q a&;om;jzefaY 0jcif;r&Scd yhJ g/ ,ckvkd ajrMuD;ay:rSm
rdrv
d ufnKd ;awmfEiS fh ESpMf udrrf Q a&;jcpfcb
hJ ;l onfuo
kd m usrf;pm zwf&&I
ygonf/ ay? pm&Gu?f ausmufxuftu&m rwifcb
hJ ;l yg/
,k'wdx
Yk ;kH pHt& tdraf xmifqo
kd nfrmS rdom;pk\ yxrqH;k aom
ynmqnf;yl;&m? ynm&SmazGoo
l nf rS;D ck&d m jzpfonf/ tdraf xmif;onf
vufO;D ausmif;jzpfonf/ rdbrsm;u bk&m;ociftaMumif;ESifh odrw
S zf ,
G &f m
wdkYudk om;orD;wdkYtm; tvTwfusufrSwfap oifMum;ay;cJhMuonf/
wuov
kd ?f aumvdyaf usmif; ynm&yfrsm;udk a,&IroifMum;cJah omfvnf;
tdraf xmifwiG ;f yif rdbynma&;awmh&adS yonf/
&Siv
f u
k m 4;16-22 BuD;yGm;awmfr&l m emZ&ufjrdKo
Y Ykd a&mufjyef
vQif xH;k pHawmf&o
dS nht
f wdik ;f Oyk'af eY w&m;Z&yf od0Yk if usrf;pmzwf&w
G f
jcif;iSgxawmfr\
l / Z&yfapmiho
f nf ya&mzuf a[&Sm,\ usrf;pmvdyu
f kd
ay; usrf;pmudk zGiafh wmfrv
l Qif awGaY omtcsufum; xm0&bk&m;ocif\
0dnmOfawmfonf ightay:wnfawmfr\
l taMumif;rlum; qif;&Jom;
wdt
Yk m; 0rf;ajrmufp&m owif;udk Mum;ajymapjcif;iSm ighub
kd o
d yd af y;awmf
rljyD/aMurGaomolw\
Ykd temudak ysmufapjcif; iSgvnf;aumif; vGwjf cif;
- 51 -
- 52 -
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
q,fjrL&,fp;kd vGif
century AD.}}
qXr&Iaxmihf
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
h
wrsdKK;awmfMumwrsdK;ajymygutb,frmS vQif aumif;ygtHeh nf;/ a,&I
c&pfawmfb&k m;onf ]]vufz0g;vdk arSmufcsnfveS cf snf}} jyKonft
h &Sif
r[kw/f
4/ vlxt
k v,fwiG &f adS wmfrcl o
hJ nf/
c&pfawmf\ w&m;a'oemawmfonf wdAufjynfro
S ifMum; cH,l
vmaomw&m;a'oemaMumifh vltaygif;wdkYu axmufcHrIjyKMuonf
r[kw/f xm0&bk&m;ocif\tvdak wmf w&m;awmfjrwftwdik ;f a[maz:
jynTeaf wmfral omaMumifh vlx\
k axmufcrH u
l kd xdt
k csdeu
f yif&&Scd o
hJ nf/
q,fjrL&,fp;kd vGif
- 54 -
h
(1) ,k'wdo
Yk nf bmoma&; uspfvpfcikd rf m *&kpu
kd v
f eG ;f olrsm;
jzpfMuonf/ *dP
k ;f csKyf&mxl;udk odv
Yk ,
G v
f ,
G af y;&d;k xH;k pHr&S/d
(2 ) c&pfawmftm; *dP
k ;f csKyf&mxl;ay; wifajrmufaMumif;
usrf;pmESifh *sL;ordik ;f wGif r&S/d bk&m;&Siu
f om c&pfawmftjzpf bdoyd af y;
cJo
h nf/ vluray;/ vlwu
Ykd rlum; 0efc&H \/
(3) c&pfawmfb&k m;tm; olw\
Ykd *dP
k ;f csKyf&mxl;ay;rdaMumif;
q&mwifrad Mumif;[lajymqdMk ucsuf rSww
f rf;rSw&f mr&S/d jrefrmjynf&dS
pmaywpfcsdKEY iS hf rdpm taygif;tygwdw
Yk iG o
f m&So
d nf/ odaYk omf wdik ;f odjynfod
az:jyEdik &f ;kd um;r&S/d ]]bk&m;tm;jypfrmS ;}}[lom pGypf cJG MhJ uonfukd usrf;pm
wGiaf wGU&onf/
(4) taqmifta,mif/
c&pfawmfbk&m;tm; olwdkY\*dkPf;csKyf&mxl;? x,f0gvSonhf
0wf&EkH iS fh txdr;f trSwv
f ufpyG w
f u
Ykd v
kd nf;aumif; ay;tyfcahJ omaMumifh
a,&Ic&pfawmf 0wf&q
kH ifjref;awmfrcl o
hJ nf[v
k nf; rzwfrMum;cJb
h ;l yg/
3/ bmompum;/
c&pfawmfonf *sL;bmompum;ESihf a'ooH;k tm&rdwf bmom
pum;rsm;rSvUJG ormusrf;pmwGiaf omfvnf;aumif;? wynfah wmfrsm;
jzpfMuaom &Siaf yw&k? &Siaf ygvk? &Siaf ,m[ef ponfwrYkd 4S if; ajymjy onfh
]]c&pfawmfonfwdAufbmompum;? rGefbmompum;? wwfonf}}[k
vnf;rawGU&yg/ rSww
f rf;rSw&f mvnf;r&Syd g/
4/ ZD0ud&#d &[ef;awmf (od)Yk a,&Ic&pfawmf/
a,&Ic&pfawmfonf oufawmf 20 wGif &[ef;awmfjzpfonfqkd
vQiftxGwt
f jrwfjzpfaom xd&k [ef;tm; rud;k uG,Mf ubJ tb,haf Mumihf
rvdw
k rm ]]uJ&h UJ oN*K[f}}jyKaeMuygoenf;/
- 55 -
- 56 -
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
q,fjrL&,fp;kd vGif
owr&Iaxmihf
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
h
w&m;awG r[kwyf ?J Ak'u
,
kd af wmfjrwf&hJ w&m;awGom jzpfw,fvq
Ykd jkd yD;
a,&Iukd 0dik ;f jyD; ykwcf wfajymqdMk uw,f[}k } a&;om;Muonf/
usrf;pmwavQmufv;kH rSm tjcm;aombk&m;rsm;\ w&m;rsm;udk
ra[mMum;yg/ {0Ha*vdw&m;om a[mMum;cJ\
h / xm0&bk&m;ESifh olEiS fh
wvH;k w0wnf;jzpfaMumif;? om;awmfjzpfaMumif;? u,fwif&iS jf zpfaMumif;
oma[m\/ 0efcH\/ iga[majymaom w&m;onf ig\w&m;r[kwf?
apvTwaf wmfral om tbcrnf;awmf\ w&m;jzpfonf[k rdeaYf wmfr\
l /
*sL;wdkYuarQmfvifhaom bk&m;? yGihfvmawmh txifrSm;Mujcif;rQom
jzpfygonf/
8/ y&d,m,fuo
kd ;kH jcif;r[kw/f
]]xdo
k aYkd omtjzpftysufeYJ &ifqikd &f wJt
h cg c&pfawmf[m ol&Y hJ
q&m]]t&d,mykwr [max&f}}u olu
Y rkd mS vdu
k w
f hJ y&d,m,fuo
kd ;kH &rnfqw
kd hJ
pum; udt
k rSw&f jyD;? ola[mwJw
h &m;[m a,a[m0g a[mwJw
h &m;jzpf
aMumif;? ol[m a,a[m0ga[mwJw
h &m;jzpfaMumif; vSn;f pm;jyD;ajymjy
vdkufonf? trSefrSm ol[my&d,m,f oHk;&r,fqdkwJhpum;udk t"dyg,f
taumufrmS ;NyD;? ,ckvv
kd n
S pfh m;vdu
k jf cif;jzpfw,f? tJ'h v
D kd tvSnpfh m;rSm;
vdu
k w
f t
hJ wGuf c&pfawmf[m vuf0g;uyfwikd rf mS wifjyD; &[l'b
D ek ;f BuD;rsm;
ESifh a&mrvlrsdK; wd&Yk hJ towfco
H mG ;&owJ}h } [kqMkd uonf/
a,&I[mc&pfawmfbk&m;onf Oyrm? Oyar,sawGoHk;jyD;
a[mwwfwb
hJ &k m;/ twdtvif;a[mwwfwb
hJ &k m;? owAd sw?d ol&t&m
rSm 0ifx
h ,fNyD;? wnfMunfjrifjh rwfwb
hJ &k m;jzpfygw,f/ &J0w
hH EhJ v
S ;kH &nfjynh0f
&J0w
hH b
hJ &k m;yg/ vuf0g;uyfwikd rf mS taocHbv
Ykd nf; MudKodjyD;om;yg ( a[&Sm
53;9)/ vuf0g;uyfwikd rf mS ao&wmrSm tjypfom;rsm;tm;vH;k twGuyf g/
a&mr 5;8 igwdo
Yk nf tjypf&pdS Ofyif c&pfawmfonf igwdt
Yk wGuaf Mumihf
q,fjrL&,fp;kd vGif
5/ uwdpum; ]&}cGe;f /
c&pfawmfbk&m;onf uwd 7 csufay;cJh&onf? aemufqHk; 7
csufajrmufwiG f ]]odrYk o
S mvQif oifonfaoonfEiS hf tjcm;wzuf tvGef
csrf;omokcESihf jynhfpHkaom jA[mbHkodkY a&mufvdrhfrnf}}[kqdkxm;aom
aMumihf/ c&pfawmfonf aumif;uifbHkodkYomcsDaqmifjcif;cHcJhonf/
olc;kd udv
k nf;uwday;onf/ c&pfawmfukd ,HMk unfow
l ikd ;f tm; aumif;uif
Edik if aH wmfo0Ykd ifpm;cGiafh y;onf/ ]]jA[mbH}k }odrYk [kwyf g/ jA[mbHo
k nf 31
bHt
k pkt0ifrQom? aumif;uifbo
kH nfum; 31 bH\
k tjcm; wzuf woD;
wjcm; bk&m;&Siu
f ,
kd af wmfwikd f zefqif;wnf&o
dS nf/
6/ 0g'opf/
]]oif\emrnftm;jzihf bmomt,l0g'wpf&yfukd xlaxmifMu
vdrrfh nf}}[k trde&Yf u
dS m ZD0ud&#d tm;jyefciG jfh yKcJo
h nf[yk g&So
d nf/
u/a,&Iq&mawmf/
c&pfawmfbk&m;udk Oypm,fjyKay;aom q&mawmfrax&fu
cGijfh yKajymqdAk sm'dwjf yKcJv
h Qif ,aeYvw
l o
Ykd nf c&pf,mefbmom0if jzpfoihf
ygonf/ c&pfawmfukd ud;k uG,t
f yfygonf/
c/ toif;awmfwnfaqmufrnf/
c&pfawmfbk&m;u]] ig\ toif;awmfudk ausmufay:rSm
igwnfaxmifrnf}}[k a,&Iudk,fwdkifrdefYMum;awmfrlcJhygonf/ vlwdkY
toif;awmfwnfaxmifcGihfr&Sdyg/ c&pfawmfomvQif wnfaxmifjyD;
c&pfawmfyikd af om toif;awmfomvQifjzpfonf/
7/ Ak'w
&m;udak [mjcif;r&Scd /hJ
]]a,&Ic&pfawmfonf ,k'NrdK?Y a*s&K&Svif ESifh AufvifNrdKY awGrmS
w&m;a[m&m w&m;emolrsm;u a,a[m0g bk&m;ocif ud,
k af wmfjrwf&UJ
- 57 -
- 58 -
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
q,fjrL&,fp;kd vGif
taocHawmfr\
l vdq
Yk ykd gw,f/
9/ &[l'w
D t
Ykd usdK;quf/
xdo
k cYkd &pfawmfukd owfvu
kd jf cif;aMumifh ]] &[l'D (8sL;) vlrsdK;awG
u c&pfawmfvdkolawmfaumif;wa,muf&JY touf&uf&ufpufpuf
owfjzwfrMd uwJt
h wGuf ,aeYtxd ud,
k w
fh ikd ;f jynf&,f vdYk vufnKd ;xd;k p&m
r&Sd uavu0jzpfaeMuwmaygh}} [kqdkMuonf/ xdkudpvnf; rrSefyg ?
trSerf mS xm0&bk&m; ocifukd jiif;y,f bk&m;ocif rESpjf rdKaom &kyw
f k
qif;wk wdu
Yk kd ud;k uG,af omaMumiho
f m bk&m;ocifu 'Pfcwfjcif;jzpfonf/
qef&if;ememzGwfjcif;jzpfonf/ EdkifiHjyefay;rnf[k ajymonhftwdkif;
,ckEikd if jH yef&ygjyD/ jrefrmjynfEiS fh ra&S;raESmif; 1948 arvxJwiG f vGwv
f yf
a&;&cJMh uonfukd rarhoifyh g/
10/ Ak'w
&m;a[mcsifo/l
c&pfawmfbk&m;u Ak'w&m;a[mcsifvSw,fqdk&if vdrfvnf
vSnhfygwfNyD;rSawmif a[mcJh&w,fqdk&if c&pfawmfudk ,aeYvlwdkif;
ud;k uG,o
f ifah eygNyD/ xdrk Qavmuf ]]zd;k a[mcsif}} jzpfaerSawmh Ak'w
&m;
a[mcsifw,fq&kd if toufbx
J u
G af wmhr,f/ vuf0g;uyfwikd af y:uae
toufcsKyfumeD;rSm bmvdv
Yk o
l m;awGukd Ak'w
&m;a[mwmygvdYk rajymcJh
wmvnf;/ bmaMumih&f ifrzGicfh w
hJ mvnf;/ 'guvnf; pOf;pm;p&m tcsuf
wpfcyk gyJ/ aocgrSawmh rxlb;l trSww
f &m;av; vlawG&oGm;Muygap
awmhvYkd bmvdrYk ajym&Jwmvnf;/ Ak'w
&m;twGuf ]]taoyifc&H rJ aS wmh}}
ao&JraS wmh ]]igtrSeaf wmh Ak'a *gwrw&m;udk a[majymcJw
h myg}} qdw
k m
av;awmhziG afh jym&JomG ;rSmyg/
- 59 -
a,&Iajymonfh a,&Itjzpfawmf
a,&Ionf rnfoUkd aomyk*Kd vfenf;/ a,&Ionf vlawmfval umif;
avm? odrYk [kwf ]]aumv[mv}} tykwo
f wif;rsm; twdik ;f wdAufjynf
Ak'b
ek ;f awmfBuD; ]]t&d,mykw r[max&f}}\wynfh jzpfaom ]]ZD0ud&#d }}
&[ef;awmfvm;/
vlrsdK;rsdK;pdwt
f axGaxGqo
kd nfh pum;twdik ;f vlwUkd qdw
k wf
Muaomfvnf; a,&Ic&pfawmf\ ]]tjzpfawmf}}trSeu
f kd aoG;xd;k aom
pum;xuf um,uH&iS f a,&Ic&pfawmf ud,
k af wmfwikd \
f pum;awmf rsm;udk
oH;k oyfjcif;u omavQmfuef oifjh rwfvaS yrnf/ xdUk twGuaf Mumifh vnf;
c&pfawmfa,&Iudk,fwdkif ol\tjzpfawmfudk rnfodkU zGifhqdk? a[majym?
Tejf yajymqdck o
hJ nfh taMumif;udak z:jyoGm;ygrnf/
1/ aumif;uifrS qif;ouf<uvmol/
]]igonf rdrt
d vdu
k kd aqmifjcif;iSg avmu odUk <uvmawmf
rlonfr[kwf crnf;awmf\ tvdak wmfuakd qmifjcif;iSgavmuodUk <uvm
awmfro
l nf}}[k rdeUf rSmpum;udk Mum;od &ygonf/ c&pfawmfa,&Ib&k m;\
pum;awmfudk Mum;Muaomtcg vlwdkUonfrsm;pGm pdwfuoduatmuf
jzpfMuonf ]]igonf aumif;uifbrkH S qif;oufonfh toufrek Uf jzpfonf[k
tb,fah Mumifq
h o
kd enf; olonf a,moyf\om; jzpfonfr[kwaf vm}}
[kjypfwifjrnfwrf;Muavonf/
bk&m;pifppfrS vlUZmwdc,
H o
l nf[al om taMumif;tcsif;t&m
tm; avmu&Sd vlwUkd wnfaxmif Muaom bmomw&m;wdUk wGif r&d?S rMum;
pbl;jzpfonf/ a,&Ic&pfawmfonf bk&mpifppfjzifh vlUZmwd cH,v
l mol
- 60 -
h
vlomrefr[kwfaMumif;jyqdkvQuf bk&m;jzpfonfudkjyqdkaomtcgwGif
tvGet
f rif; taMumuftuef jiif;qef uefUuGuMf ujcif;jzpfonf/
xdUk aMumifah ,&Ib&k m;\ pHv
k ifr?I tEIid ;f rJjh cif;onf omrefvl
r[kwaf om jynf0h pHv
k ifonfh twkrhJ tEdiI ;f rJjh zpfjcif;udk jyqdjk cif;jzpfonf/
emrnfBuD;"rq&m Billy Graham u ]]a,&Ionf omrefx;l jrwfaom bmom
a&; yk*K v
d o
f ufoufr[kw?f tuRwfw&m;vrf;pOf udv
k nf; toufwm
wpfavQmufv;kH wGif &SmazGqnf;yl;ae&onfh yk*Kd vfr[kw?f ol\ tjzpfawmf
ud,
k f uyif orm w&m;jzpfawmfrNl yD;? avmuD vlom;wdUk tm; u,fwif&ef?
u,fcRwf&eftzdUk tvdUk iSgvlUZmwdukd cH,cl o
hJ nf tjrwfq;kH aomtEIid ;f rJh
bk&m;jzpfawmfro
l nf}}[kqckd yhJ gonf/
3/ vlom; jzpfonf[rk ed Uf awmfrcl /hJ
a,&Ib&k m;onf rdru
d ,
kd u
f rkd rd n
d eT ;f qdak wmfral omtcg ]]vlom;}}
[laom pum;udk txyfxyfneT ;f qdak wmfro
l nf/ c&pf0ifusrf; rsm;wGif
Munfyh gu tBudrf 80 0ef;usifcefU toH;k jyKxm;onfukd awGUjrif &ygonf/
um; a,&Ic&pfawmfb&k m; avmuodUk <uvmawmf rl&jcif; taMumif;
t&mudEk pS af ygif; 600 BudKwiftem*wPfawmftm;jzifh xkwaf z:
nTeMf um; a[majymjyocJNh yD;aom 'Ha,vusrf;rS EIwaf wmfxu
G f oH;k xm;
jcif;jzpfonf]h ]bk&m; ud,
k af wmfwikd f vlom;toGijf zifh <uvmawmfrrl nf}}
[kaz:jyxm;onfujkd rifawGUEdik yf gonf/
xdrk Qru avmuDvUl abmiftwGi;f rSr[kwaf umif;uifrS qif;
ouf<uvmoltjzpfEiS hf avmb? a'go? arm[wdUk jzifh jynfEh u
S af eonfh
vlom;omrefyx
k ZOfr[kwaf Mumif;udv
k nf; zGijhf yxm;NyD;jzpfonf/ xdt
k &Sif
\tkypf ;kd jcif; tmPmpufonfum; aumif;uifwrefEiS hf omrefavmuD
om;rsm; uJo
h Ukd r[kwf xm0& u,fcRwf&iS jf zpfawmfro
l nf/ qmvH?110 wGif
- 61 -
- 62 -
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
q,fjrL&,fp;kd vGif
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
h
[kxo
kd t
l m; qd&k moavm? igonfcrnf;awmf\ trIwUkd udrk jyKvQif ighukd
r,HMk uESi?hf jyKvQif ighurkd ,Hak omfvnf; xdt
k rIwUkd udk ,HMk unfavm/xdo
k Ukd
,HkvQif crnf;awmfonf ig&Sdawmfrlonfudk4if;? igonfcrnf;awmf
&Sad wmfro
l nfu4kd if;? ,H
k odrw
S Mf uvdrrhf nf[k rdeUf awmfr\
l / xdt
k cg ud,
k f
awmfukd zrf;qD;jcif;iSg &SmMujyefvQif? xdo
k w
l Ukd \ vufrS xGu<f uawmfr\
l }}/
"ropfacwfumvwGif a,&Ic&pfawmfb&k m; jyKawmfrcl ahJ om
wefc;kd edrw
d v
f ursm;xJrS jyKawmfral om wefc;kd jym#d[m trsm;rS tcsdKUaom
trIrsm;yifjzpfonf/ av;q,fe;D yg;cefU aom wefc;kd edrw
d v
f uPmawmf
rsm;ukd c&pfawmf0iformusrf;pmwGif az:jyxm;ygonf/ c&pf0ifusrf;wdUk
wGif twdq
k ;kH jzpfaom &Sirf muk c&pf0if usrf;\ av;pkwiG f oH;k pkaomusrf;
rsm;uedrw
d v
f uPmrsm;udo
k mcGjJ crf;pdwjf zmwifjyxm;jcif;jzpfygonf/
,kwpf t
G qH;k a,&Ic&pfawmfukd qefUusiforl sm;uyifvQif a,&I
bk&m;udkr,HkMunfjim;vnf; jyKawmfrlaomwefcdk;edrdwfwdkUudkodrSwf
0efccH MhJ u&ygonf/ odUk aomfvnf; ]vlurkd ek ;f vsifru
l o
kd ;kH } qdo
k nfh pum;
twdik ;f vlwUkd \ taxGaxGaom rvdrk ek ;f xm;jcif;enf;rsm;jzifh ]r&St
d jypf}
ud&k mS BuHypfwifcMhJ ujyefao;onfrmS ,aeUacwfwiG v
f nf; 0rf;enf;zG,&f m
tjzpfawGUjrif&ygonf/]]oifwdkUonf pdwfrysufapjcif;iSg pum;udk
igajym\/ avmuDom;wdUk onf oifwUkd udw
k &m;p&yfrS ESix
f w
k v
f rd rhf nf/oif
wdUk udo
k wfaomolrnfonfum;? bk&m;0wfuikd gjyKNyD[rk rd d xifrw
S af om
tcsdeu
f mv a&mufvrd rhf nf}}(a,m? 16;1-2)/
a,&Ic&pfawmfjyKawmfrlcJhaom edrdwfvuPmawmfwdkUwGif
ewfq;kd ESix
f w
k jf cif;? usef;rmapjcif;? rd;k oufrek w
f ikd ;f tm; Nidr;f apjcif;?
aojcif;rS &Sijf yefxajrmuf apjcif;ponfwUkd onf vly*k Kd vfrsm;jzifjh yKawmf
rlaomtrIrsm;jzpfNyD;? tjcm;aom trIrsm;rSm vlom;wdUk ESihf qufE,
G jf cif;
q,fjrL&,fp;kd vGif
&Sib
f &k if'g0d'rf S olc,
H &l &Scd ahJ om EIwu
f ygwfawmf zGijhf yxm;onfh c&pfawmf
a,&Itjzpfawmfudk &Sif;vif;pGm jrifawGU&ygonf/"ra[mif;usrf;wGif
crnf;awmfb&k m;ocifEiS t
hf wl avmuDr;kd ajrESihf pMu0Xmwpfcv
k ;kH tm;
wpfajy;nD ydik o
f pd;k pHawmf rlaom t&Sijf zpfawmfro
l nf/
a,&Ionf bk&m;jzpfonft
h m;avQmfpmG vlrsdK;wum? ,Ofaus;rI
tvTm? bmomw&m;? vltaygif;wdUk xuf omjrifjh rwfaomaMumifh csD;rGr;f
jcif;ESihf ud;k uG,jf cif;udk txl;cH,al wmfrx
l u
kd af om bk&if wumwdUk \bk&if?
t&SifwumwdkU\t&Sif?bk&m;taygif;wdkUtxufwGifpdk;pHydkifoaom
tkyfpdk;jcif;tmPmpuf&Sdonf/]]bk&m;ocifonfbk&m;wdkU\y&dowf
&yfvsuf aeawmfrl? bk&m;wdkUtv,f pD&ifawmfrl\}}(qmvH? 82;1)
avmuodUk wzefjyefvnf <uvmrnf [k rdeUf qdo
k nfh bk&m;vnf;jzpfygonf/
4/ tHzh ,
G t
f rIujkd yKawmfrcl /hJ
a,&Ic&pfawmfb&k m;onf tBuD;jrwfq;kH aom vlwUkd OD;aoQmif
jzpfawmfro
l nfomru tBuD;jrwfq;kH aom w&m;udk oGeo
f ifneG jf yonfh
t&Siw
f pfqw
l nf;aombk&m;jzpfawmfro
l nf/ xdrk Qru tvif;w&m;udk
&&Sdolxufru {aumAka'gwpfqlwnf;aom bk&m;omvQifjyKydkifaom
tHhzG,fwefcdk;edrdwfvuPm jym#d[mrsm;udkvnf; jyKawmfrlcJhygonf/
vlwUkd \ ynmw&m;?uefUowfrt
I pGr;f ESihf avmu ed,mrrsm;jzifh wdik ;f wm
vTr;f rd;k aecsdef umvwGif c&pfawmfb&k m; jyKawmfrcl ahJ om edrw
d v
f uPm
wefc;kd jym#d[mwdUk rSm vufczH ,
G &f mrjrif tqD;twm;rsm;jzifh uefUuGucf MhJ u
avonf/
xdrk Qru a,m? 10;36-39 wGiv
f nf; ]]crnf;awmfonf oefU&Si;f
ap avmuodUk apvTwaf wmfral omolu?igonfb&k m;ocif\ om;
awmfjzpfonf[q
k akd omaMumifh oifonf bk&m;ocifukd vGeu
f sL; ajymonf
-63-
-64-
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
h
taejzifh c&pfawmfa,&Iukd odrw
S 0f efcu
H ;kd pm;cdv
k jHI cif;omjzpfonf/ rSm;,Gi;f
aom bmomw&m;? rdpm 'dXq
d &m orm;rsm;u a,&Ic&pfonf bk&m;r[kwf
aMumif; oGeo
f ifwwfMuonf/
wzef ,Zfyak &m[dwrf if;u ]]oifonfc&pfawmfwnf;[laom
r*Fvm&Sad om bk&m;ocif\ om;awmfreS o
f avm[kar;jyefvQif? a,&Iu
rSef\aemifumv vlom;onf wefcdk;awmf\vuFsmbufxdkifvQuf
rdk;wdrfudkqD;<uvmonfudk oifwdkUonf jrif&MuvwHh[k}}rdefUawmfrl\/
xdt
k cg ,Zfyak &m[dwrf if;onf rdrt
d 0wfukd qkwv
f Quf? tb,foufao
vdak o;oenf;? bk&m;ocifukd vGeu
f sL; ajymaom pum;udo
k ifwUkd onf
Mum;&MuNyD[q
k akd vonf/ ( &Sirf muk? 14;61-64)/
pum;tm; Mum;em&olwUkd onf c&pfawmfa,&Ib&k m;\ qdv
k kd
&if;udk aumif;pGmem;vnfonfrmS tmjA[Hukd u,frawmf rlcahJ ombk&m;?
arma&Sukd trIawmfjrwftwGuf ac:awmfrcl ahJ ombk&m;tjzpf rdrd ud,
k u
f kd
rdrad jymqdn
k eT jf yaeaMumif;udk aumif;pGmod&MdS uNyD;? xm0& wnf&adS eaom
bk&m;tjzpf jyqdak eonfukd &Siv
f if;pGmem;vnfMuonf/ xdUk twGuf aMumif;
vnf; bk&m;udv
k eG u
f sL;ajymqdo
k t
l jzpfEiS jhf rifum c&pfawmf bk&m;tay:
wGif trSm;trSef ydik ;f jcm;em;vnfjcif;r&So
d nfw
h ikd af tmif vlwUkd owfrw
S f
xm;aom pnf;rsOf;? bmoma&;abmifrsm;jzifh tavhus tarSmifz;kH vGr;f
aeMuonf/
]]oifwUkd onf pdwrf ysufapjcif;iSg pum;udik gajym\/ avmuD
om;wdUk onf oifwUkd udw
k &m;p&yfrS ESix
f w
k f vdrrhf nf/oifwUkd udo
k wfaom
olrnfonfum;? bk&m;0wfudkigjyKNyD[krdrd xifrSwfaomtcsdefumv
a&mufvrd rhf nf}}(a,m? 16;1-2)/
q,fjrL&,fp;kd vGif
r&Sdaom trIrsm;jzpfMuonf/a,&Ibk&m;onfyifv,fESifhavjyif;udk
trdefUay;wm;jrpfawmfrlaom tcgwGif wr[kwfjcif; &yfwefUoGm;cJhyg
onf/ taMumif;rSm zefqif;cH oufrw
hJ Ukd onf zefqif;&Sit
f m; emcHjcif;
&SMd uonfom/ ae&mwGif bk&m; tjzpfawmfEiS hf pd;k pHyikd o
f tkypf ;kd jcif;
tmPmpufawmfudk4if;? c&pfawmf\ tjzpfawmfwdkUudk awGUjrif&ef
avmuDom;wdUk twGut
f cGix
hf ;l yif jzpfonf/
&Sirf muk c&pf0if 4;41 wGif ]]xdo
k w
l Ukd onf tvGeaf MumufvefU
olum; tb,foUkd enf;? avESiyhf ifv,fonf ol\pum;udk em;axmif
ygonfwum;[k tcsif;csif; ajymqdMk u\}}[lrSww
f rf; wifxm;onfukd
awGU&ygonf/ xdUk aMumifh jyKawmfral om edrw
d v
f uPmwdUk onf ]]xm0&
bk&m; aumif;jrwfawmfro
l nft
h aMumif;udk jrnf;prf; odrw
S Mf uavmh
ud,
k af wmfukd cdv
k aHI omolonf r*Fvm&S\
d }} ( qmvH? 34;8) qdak om w&m;
awmfESifhtnD a,&Ibk&m;\ bk&m;*kPfESifhtjzpfawmfudk ;qdk az:jy
aejcif;rsm; yifjzpfawmfro
l nft
h wGu?f aumif;jrwfjcif;&So
d nf r&So
d nfukd
um; um,uH &Sif avmuDvo
l m;wdik ;f twGuf jrnf;prf;odrw
S f Edik af om
wpfcw
k nf;aom tajzjzpfayvdrrhf nf/
5/ bk&m;jzpfaMumif;rdeUf awmfrcl /hJ
a,&Ic&pfonf rdrdudk,fawmfwdkif bk&m;jzpfaMumif; &Sif;&Sif;
vif;vif;ESihf tav;xm;um xyfwvJ vJred Uf awmfrcl yhJ gonf/ tu,f
c&pfawmfa,&Ionf bk&m;r[kwcf yhJ gu bk&m;tm; jypfrmS ;&ma&mufNyD;
ynmwfawmfq,fyg;wGif yXr ynmwfawmftm; csdK;azgufveG u
f sL;jcif;
omjzpf&ayrnf/ c&pf,mefrsm;\ jyKjyifajymif;vJ oGeo
f ifrrI sm;aMumifh
a,&Io
S nf bk&m;jzpfvm&jcif; r[kwyf g? ppfreS af om bk&m;jzpfaMumif;
c&pfawmfa,&Iudk,fawmfwdkif rdefUawmfrlcJhaomaMumifh c&pf,mefrsm;
- 65-
- 66 -
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
h
aocsmaomtrIudkjyqdk&ygvQif? a,&Ic&pfawmfonf bk&m;
pifppf jzpfaMumif;twGuf oufaoawmif;cHjcif;twGuf tjiif;tcHk jyKawmf
rrlc?hJ xdt
k pm; c&pfawmfa,&Ib&k m;\ pum;wdUk onf rSeo
f nf rrSeo
f nfukd
&Si;f vif;pGmjzifh rdeUf >ruf a[maz:jynTe;f cJjh cif;wdUk aMumifh vlwikd ;f u &Si;f vif;
pGmjzifhyif a,&Ic&pfawmfbk&m;jzpfawmfrlaMumif;udk aumif;pGmodjrif
em;vnfcMhJ uygonf/ xdak eU acwftcgumv or,rSmyif bmoma&;
acgif;aqmifrsm;tMum; a,&Ionf bk&m;jzpfawmfral Mumif;udk tod
trSwjf yKcJMh uonfom/ xdUk twGuv
f nf; c&pfawmfb&k m;u rdro
d nf bk&m;
r[kwaf Mumif;vnf; awmif;yefpum;ESihf jiif;qefjcif; rsdK;vnf; jyKawmf
rrlcyhJ gay/
7/ tjypfuif;pifaMumif;rdeUf qdak wmfrcl /hJ
a,&Ionf jyKrdaomtjypf?rjyKrdaomtjypftvH;k pHrk S uif;vGwf
cJo
h nf/ rjyKrdaomtjypf[o
l nf aumif;rSe;f odvQufEiS hf rjyKjcif;udk qdo
k nf?
jyKrdaomtjypfonf raumif;rSe;f odvQufEiS hf jyKrdjcif;udq
k v
kd o
kd nf/ tjypf
[lqd&k m? um,uH? 0pDu?H raemuH ponfwUkd yg0ifonf/tjypf'pk &du
k w
f Ukd
onf t&mcyford ;f udk odjrifaom teEwefc;kd awmf? teErsuf arSmufawmf
&Sif a&SUwGif tm;vH;k yuwd oabmjzifh zH;k uG,jf cif;r&Sd awGUjrif awmfro
l nf/
ordik ;f wGiMf unfyh gu ]]um,uH? 0pDu?H raemuH wnf;[laom
uHo;kH yg; wdUk rS4if;? ADZtjypfr4S if; uif;pifo[
l
l [pfa<u;Edik af omol wpfpkH
wpfO;D rQ r&Scd yhJ g}} jrefrm pum;yH&k o
dS nft
h wdik ;f ]]jypfrsdK; rJrh xif? ajcmujfypf
uif;oJvJpif}}[laomolr&SdcJhyg/ ]]tb,faMumifhenf;[lrlum;/ bk&m;
ocifonf tjypfEiS u
fh if;pif aomolukd igwdUk twGuaf Mumifh tjypf&adS om
oljzpfapawmfr\
l /taMumif; rlum;? igwdUk onfxo
dk t
l m;jzifh bk&m;ocif
a&SUawmf ajzmifrh wfaomol jzpfrnftaMumif;wnf;}} (2 aum? 5;21)/
q,fjrL&,fp;kd vGif
- 68 -
]]igwdkU,Zfyka&m[dwfrif;onfigwdkUcH&aomqif;&J 'kursm;
aMumifh rMuifemEkid af om olr[kw/f igwdUk cH&onfenf;wl? trsKd;rsKd;aom
pHpk rf; aESmif&h u
S jf cif;wdUk udk cHb;l aomol jzpfawmfr\
l / odUk &mwGi?f 'kp&du
k f
tjypfEiS u
fh if;vGwaf wmfr\
l }}(a[NAJ? 4;15)/]]xked nf;wl? c&pfawmfonf
vlrsm; tjypfwdkUudkcHjcif;iSg wcg wnf;udk,fudkylaZmfNyD;rS? aemufwzef
xko
d cifukd ajrmfvifv
h sufaeaomolwUkd udu
k ,fwifjcif;tvkid gS ? tjypfEiS hf
rqkid b
f aJ y:xGe;f awmfr\
l }}(a[NAJ? 9;28)/
odUk aomfa,&Ic&pfawmfonf avmuwGif toufxif&mS ; &Scd MhJ u
aom vlom;rsm;xJwiG f pm&dwa &;&m? ud,
k u
f sifh oDvjynfph o
kH nfh omref
vlom;tqifo
h mru tjypfEiS hf uif;pifawmfral Mumif;udk twdtvif;
txufwiG f az:jyxm;onft
h wdik ;f ormusrf;wGif rSww
f rf;wifa&;xm;
awmf rlcyhJ gonf/ odUk qdjk cif;um; tjypfEiS hf uif;pifawmfral Mumif;udk
jyqdjk cif;oufoufom jzpfawmfrl ygonf/ xdrk Qru trIawmfjrwfukd zsufvkd
zsufq;D jyKolrsm;tm; a,&Ic&pfawmfonf &J&ifph mG jzifyh if ]]igtjypf&dS
aMumif;udk oifwUkd wGif tb,foal z:jyoenf;?opmpum;udk igajymonf
rSev
f Qif tb,fah Mumifh oifwUkd r,HMk uoenf;}} ( &Siaf ,m[ef? 8;46)[k
rdeUf >rwf awmfrcl yhJ gonf/
xdkodkUajcmufjypfuif;oJvJpif? tjypfESifhuif;pifawmfrlaom
a,&Ic&pfawmfonf vlomref? olawmfpOf? xl;jrwfaomyk*K v
d w
f pfyg; tjzpf
omru avmuwGi]f ]tjypfEiS u
hf if;onfukd jyqdo
k nfomru wpfql wnf;
aombk&m;jzpfawmfral Mumif;udk jynTeaf ejcif;}}yif/taMumif;rSm bk&m;rS
wpfyg; tjypfEiS hf uif;pifaomol wpfpkH wpfO;D rQ r&Sad om aMumifjh zpf onf/
]]igtjypf&adS Mumif;udk oifwUkd wGif tb,fol az:jyoenf;?opm pum;udk
igajymonfreS v
f Qif tb,fah Mumifh oifwUkd r,HMk uoenf;}} ( a,m? 8;46)/
h
xdo
k Ukd rdeUf qdck ahJ omyk*Kd vfonf ordik ;f wGicf &pfawmf a,&Irw
S pfyg;
tb,frnfaomyk*Kd vf? tb,frnf odUk aomolwpfO;D wpfa,mufrQr&Scd yhJ g?
"ropfwiG v
f nf;aumif;? ,aeUrsufarSmuf acwfwiG 4f if; xdo
k Ukd aomolr&Sd
cJ/h xdt
k &mtwGuf wynfah wmfwUkd onfvnf; rSm;,Gi;f cJo
h nf[k jynTecf hJ
aom jyKjyifcahJ om taMumif;r&S?d yuwd ormw&m;? opmw&m;wdUk t&Sif
a,&Ib&k m;twGuf Munfvifaom Mowy w&m;wdUk jzifh rdrw
d Ukd \ ,HMk unf
ud;k uG,rf t
I m; ]]toufuykd "gerxm;}} wnfMunfaom pdwjf zifh ouf0if
,HMk unfchJ Muonf/
8/ tjypfajzvGwaf wmfrcl /hJ
avmuwGif vkyfaqmifudkifwG,f&m BuHKqHkaeMu&aom
'kut
ylr;D ESihf aomuy&da'0wdUk onf4if;? tdjk cif;? emjcif;? aojcif;paom
udpt
rIBuD;i,f toG,o
f ,
G w
f Ukd onfvnf; tjypfw&m;\ tusdK;quf
rsm;omjzpfonf/ Oyrm ppfruf? aojcif;w&m;? emusifausuGrJ ?I rlcif;?
qif;&Jjcif;? ylyefaomu ponfwUkd yifjzpfonf/ odUk wdik af tmif tjypfw&m;
twGuf cGiv
hf w
G jf cif; w&m;um; &Smava0;avyifjzpfonf/
xdUk twGuf bmomw&m;tcsdKUu taumif;qH;k ajzaq;taejzifh
aumif;aomtrIrsm;udk jyKvkyjf cif;tm;jzifh cGiv
hf w
G jf cif;udk &,l&ef bk&m;udk
&SmazGu;kd uG,Mf u&if;? raMucJah omtukov
kd t
f wGuf b0tqufqufwiG f
ay;qyfjcif; wnf;[laom ed&nf;udk toH;k jyKMu aomfvnf; ppfreS af om
tjypfvGwfjcif;w&m;udkum; aMueyfatmif vlom;wdkU &SmazGrawGUEdkif
jzpfMu&onf/
ae&mwGif a,&Ic&pfawmfb&k m;\ tjypfciG v
hf w
G jf cif;onf
vlwikd ;f twGuf txl;tqef; tHMh orSio
f uf jzpfMu&jyefygonf/ tjypfEiS hf
jynf0h aeaom trsdK;orD;tm; tjypfrS aemifw &&ef rdeUf qdak wmfrcl o
hJ nf/
- 69 -
- 70-
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
q,fjrL&,fp;kd vGif
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
h
emjyKvQuf? ocif a,&ItuREkyf \
f 0dnmOfukd odr;f ,l awmfryl g[k avQmuf
qd\
k }} (wrefawmf?7;59)/
ordkif;wpfavQmufwGif oawzefuJhodkU rsm;jym;vSpGmaom
vlwdkUonf a,&Ic&pfawmftm; udk;uG,f,HkMunfvQuf qkawmif;yXem
jyKMuonfukd ,aeUwdik f awGUjrifEikd yf gonf/ tu,f a,&Ic&pfawmfonf
bk&m;r[kw?f em;anmif;awmfrEl ikd af om xm0&t&Sif bk&m;r[kwcf yhJ gvQif?
tem*wPfawmf&iS rf [kwcf yhJ gvQif? uGEyfk w
f Ukd qkawmif;jcif;trIonf
avxJwiG f tdraf qmufonfyrm vGepf mG 0rf;enf;zG,o
f ufouf jzpf&ay
rnfom/ odUk aomf a,&Ic&pfawmfb&k m;um; ]]awmif;Muavmh? awmifvQif
&rnf? vQmMuavmh? vQmvQifawGUrnf? wHcg;udak cgufMuavmh? acgufvQif
zGirhf nf}}(r? 7;7) qdo
k nft
h wdik ;f apmifraeNrJyif jzpfonf/]]igwkdUonf
qkawmif; av&m&m? igwkUd bk&m;ocif xm0&bk&m;Munf&h I jyKpkawmfrjl cif;
aus;Zl; udk cH&onfenf;wl? tjcm;aombk&m; Munf&h I jyKpkaom aus;Zl;udk
tb,frnfaom vlrsKd;BuD;cH&oenf;}}(w&m;? 4;7)/
10/ wpfcw
k nf;aom tuRwfw&m;vrf;[kred Uf awmfrcl /hJ
a,&Ionf aumif;uifbrkH S qif;oufawmfro
l nf[k rdeUf >rwf
cJo
h nfomru? avmuDom;wdUk onftjypfE0HG MJ oCrS vGwaf jrmuf xuf&yf
aumif;uifo0Ykd ifpm;&eftwGuf wpfcw
k nf;aomtuRwfw&m;vrf;wHcg;
jzpfawmfral Mumif;udv
k nf;twdtvif; rdeUf >rwfawmfrcl hJ onf/
avmuwGif;&Sd bmomw&m;acgif;aqmifolwdkUu olwdkUonf
vltaygif;wdUk tm; tuRwfw&m;vrf;twGuf enf;vrf;rsdK;pHu
k kd enf;ay;?
vrf;jy? oGeo
f ifneT jf yEdik o
f nf[k qdak yaomfjim;vnf; olwUkd ud,
k w
f ikd u
f m;
xdv
k rf;c&D;[k oGeo
f ifaomolr&Scd yhJ g/ a,&Ic&pfawmf rlum; tm;vH;k ESihf
rwl rdro
d nf aumif;uifEikd if o
H mG ;&m vrf;c&D;jzpfawmfral Mumif; uwdawmf
q,fjrL&,fp;kd vGif
]]xdrk ed ;f rtm;vnf; oif\tjypfwUkd onf vGwaf vNyD[k rdeUf awmf rl\}} (vk?
7;48)/ ]]ud,
k af wmfonf xdo
k w
l Ukd \ ,HMk unfjcif;udjk rifvQif? vlemtm;
tcsif;vl oif\tjypfukd vGwaf pNyD[rk ed Uf awmfr\
l / usrf;jyK q&mESif zm&d&JS
wdUk u bk&m;udv
k eG u
f sL; ajymaomolum;tb,foel nf;/ bk&m;rS
wpfyg;tb,foo
l nf tjypfuv
kd w
G Ef ikd o
f enf;[kxifrw
S Mf u\}} (vk? 5;2021)/
tjypf&Sdaom avmuDvlom;rsm;tm;vHk;wGuf tjypfvGwfydkif
cGio
hf nf bk&m;ocifwpfyg;omvQif &Syd gonf/ a,&Ic&pfawmfonf tjypf
udv
k w
G jf cif;tcGiu
hf kd ay;awmfro
l nfomru bk&m;pifppf {ueftrSev
f nf;
jzpfawmfryl gonf/ um;wdik af y:wGit
f jypftwGuu
f ,
kd pf m;,Mwmudk ay;acs
awmfrlNyD;? aojcif;udkatmifjrifawmfrlcJhaom t&Sifvnf;jzpfawmfrlyg
onf/ xdo
k Ukd rdeUf awmfrjl cif;jzif uGEykf w
f Ukd \ um,? 0pD? raemtvDvD wdUk jzifh
vGeu
f sL;rdaom tjypf? bk&m;udv
k eG u
f sL; aomtjypf? w&m;udk vGeu
f sL;
aomtjypfEiS hf ,ckb0aemifb0twGuf jyKrdorQtjypfwUkd tm; rmefc0g
csum txHawmfwUkd wd;k 0ifcv
kd v
HI m&ef zdwaf c: aejcif;yifjzpfonf/
9/ txHawmfwiG q
f ak wmif;&efred Uf awmfrcl /hJ
qkyefjcif;? qka>cjcif;? qkawmif;jcif;[lonf bk&m;udo
k mvQif
awmif;avQmufjcif;jzpfonfukd uREfyk w
f Ukd tm;vH;k od&NdS yD;jzpfonf/ c&pfawmf
onf olUxHwiG q
f ak wmif;? qka>cjyK&eftBudrBf udrrf ed Uf awmfro
l nf/ odUk
qdjk cif;tm;jzifh a,&Ionf rdru
d ,
dk u
f rkd rd d bk&m;trSejf zpfaMumif;udk >rwfqkd
aejcif;jzpfonf/
xdo
k Ukd oGeo
f ifeT jf yaomaMumifh oawzeftygt0if?trsdK;orD;
ESihf tjcm;tjcm;aomolrsm;u a,&Ic&pfawmf xHwiG f qkawmif;qka>c
jyKcJo
h nf udak wGUjrif&ygonf/ ]]ausmufcEJ iS yhf pfMupOf oawzefonf? yX
-71-
-72-
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
q,fjrL&,fp;kd vGif
-73-
ed*;kH
xdaYk Mumifh c&pfawmfb&k m;onf wdAufjynfoo
Ykd mG ; Ak'w
&m;udk
oifMum;cH,Nl yD;? w&m;xl;? w&m;ppfu&kd aeygvQufEiS hf vdrn
f ma[majym
onfyh *k Kd vfjzpfEikd o
f nft
h axmuftxm;tm; rawGU&yg/oufawmfxif&mS ;
c&pfawmfb&k m;\ oufawmfpOftm; 0dpu
D pd m jzpfap&ef rdpm 'dXw
d &m;udk
jyefyY mG ; apaomolonf vltaygif;wdt
Yk m; orm 'dXv
d rf;pOfraS oGz,f ap&ef
tpOfBudK;yrf;aeonfo
h rl mS tb,foel nf;/
ykxZk OfavmuDvo
l m;qdv
k Qifum;]]t0dZm }} e,fy,fom;rdrYk od
em;rvnf aomol[q
k v
kd Qif cGiv
fh w
G Ef ikd yf gonf/ vuf&t
dS aejzifh vltrsm;
ajymqdak &;om; xkwaf 0aeMuaomfvnf;]]wu,ft
h ppftrSe}f }um;olwYkd
r[kwyf g? trSew
f u,fwiG f toH;k awmfcjH zpfreS ;f rodjzpfaeMujcif;yif (a,m?
16;2)/ xdo
k q
Ykd akd omaMumifh cspfaom"rtaqG 'd[
G jzpfaumif;jzpfomG ;
ayrnf/xdkodkYrjzpfapvdkyg/]]a&TcsdefcGif}}]]ausmufuGif;ta&;awmfyHk}}
]]c&pfawmfwAd ufc&D;pOf}} ponfph mtkyrf sm;onf jynfwiG ;f rS pma&;q&m
rsm;? bmomjyefy*k Kd vfrsm;? yHEk ydS x
f w
k af 0olrsm;? cGijfh yKolrsm;? jzefcY sDorl sm;?
yHEk ydS w
f u
kd rf sm;? vm;vm;rQr[kwyf g? rif;pd;k &mZm? q&mawmfrsm;/ t&d,"r
ud,
k yf mG ;rsm;? odrYk [kwrf pd m 'dX,
d MkH unfr0I g'? wD;wd;k jzefaY 0 aerdMuolrsm;
aomfvnf;aumif; vH;k 0r[kwMf uygacs/ odq
Yk v
kd Qif xdrk nfaom w&m;cH
tppfum;xm0&bk&m; zefqif;&Sif\&efol? c&pf,mefwdkY\&efol? Ak'
odrYk [kwb
f &k m; &edrm e (bk&m;)tEG,0f ifw\
Ykd &efo?l avmuDom;EG,f
vlrsdK;taygif;wd\
Yk &efojl zpfaom r[mbH&k efow
l nf;[laomrsufjrifr&?
yHkoPmeftrdsK;rsdK;?toGiftrsdK;rsdK;[eftrsdK;rsdK;?ykyedrdwftrsdK;rsdK;?
-74-
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
h
toH;k jyK aqmif&u
G af eqJjzpfonf/ xdb
k &k m;&Si\
f trlawmfjrwfwiG f
rdwaf qGvnf; yg0ifEikd rf nht
f aMumif; zdwaf c:yg&ap? xdpk mwefEiS fh taygif;
tygwd\
Yk rIid ;f rrdap&ef csOfaESmifjzm;a,mif;aoG;aqmifjcif; rcH&rdap&ef?
taptyg;jzpfroGm;ap&ef orowd&v
dS Quf ]tarSmifyh a,m*}udak &Smif&mS ;
usOfz,fEikd Mf uygapaomf/
tcsKyftm;jzihq
f akd omf vlZY mwduckd ,
H cl ahJ oma,&Ionfc&pfawmfjzpfonf/
bk&m;ocifjzpfonf/
t&mcyford ;f udzk efqif;onf/
tjypfom;wdu
Yk kd u,fwifonf/
urmrwnfr&Srd u
D yif cefx
Y m;jcif;cH&oljzpfonf/
tcsdew
f efrS vlZY mwduckd ,
H cl o
hJ nf/
tysdKunm0rf; zGm;jrifjcif;udck cH o
hJ nf/
AufvifjrdK arG;zGm;cJo
h nf/
8 &ufajrmufaomaeYwiG f Adrm efawmf ta&zsm;vS;D jcif;udck cH o
hJ nf/
12 ESpw
f iG f Adrm efawmf pwifw&m;aqG;aEG;cJo
h nf/
12 ESprf S 30 ESpMf um;xd rdcifEiS fh armifErS wdu
Yk kd bcifvufiw
k v
f uform;
b0jzihf vkyu
f ikd af uR;arG;awmfral ecJo
h nf/
oufawmf 30 rSp ygvpwikd ;f twGi;f rdik f 30 ygwfvnftwGi;f om
vSnv
fh nf vQufa'opm&Da[majymcJo
h nf
rw&m;pGcJ sufjzihu
f ,
kd pf m;toufpeG v
Yf LS &efavmuod<Yk uvmcJo
h nf/
tjypfom;ud,
k pf m; ,MwmjyKtaoowfjcif;cHco
hJ nf/
aumif;uifbt
kH zcrnf;awmf\ apckid ;f csuftwdik ;f oGeo
f ifonf/
raeY? ,aeY? aemifumv ajymif;vJjcif;r&Sad om t&Sijf zpfonf/
q,fjrL&,fp;kd vGif
xl;qef;aomvuPmtjym;jym;wdu
Yk jkd yoEdik af om/ vlom;wd\
Yk tm;enf;
csufwikd ;f tay:rSm tcGiafh umif;,lum urmOD;rSonf urma0 uefEY iS fh
avmifjrdKufaom xm0&i&Jr;D tdik x
f o
J Ykd ypf csjcif;udck &H rnhf twdik ;f wdik ;f
tjynfjynfwu
Ykd kd ESyd pf ufaeaom? ud;k uG,jf cif;udk tirf;r&cHjcifaeonhf rdrd
zefqif;&Six
f m0&bk&m;udyk if tHwzk ufjydKifpw
d f azmufjyefomG ;av&Smaom?
aumif;uifwrefysuf? t&lyjzpfaom pmwefrm&fewfESihf taygif;tyg
ewfq;kd ? rdpm qd;k wdyYk ifjzpfaomaMumihf wpfrsdK;om;vH;k trsdK;om;a&;wm0ef
toGijf zifh tm;oGecf eG pf u
kd f 0dik ;f 0ef;vkyaf qmifz,f&mS ;Mu&ayrnf ( 1 ay
5;8? Asm 12;12? a,m 8;44? ,m 4;7? 1 a,m 3;8)/ vlom;tm;vH;k wd\
Yk
bH&k efow
l nf;[laompmwefEiS t
fh aygif;tygrsm;aMumih-f
twdik ;f wdik ;f tjynfjynfwYkd ESyd pf ufjcif;cHae&onf/
vlwt
Ykd ,lwrd ;f yg; ormw&m;vrf;vGMJ u&onf/
xm0&bk&m;\ rlvtMuHtpnfawmfysufjym;oGm;cJ&h onf/
vlwikd ;f xm0&bk&m;ESifh rdwo
f [m,ysufjym;oGm;cJ&h onf/
vlw\
Ykd todtjrif azmufjyefomG ;cJ&h onf?
vlEiS yfh gwf0ef;usif tusOf;wef t&kyq
f ;kd ? tedXm&HEk iS jfh ynh&f onf/
vltaygif;wdt
Yk 0dZm e,fy,foaYkd &mufcMhJ u&onf/
txufygtaMumif;w&m;rsm;aMumifh tusdK;w&m;wnf;[l
aom aojcif;? usdejf cif;? tr*Fvmw&m;wdq
Yk u
kd af &mufc&hJ onf? bk&m;
ocif\rlvtMuHtpnfawmftwdik ;f vlreS af e&mrSe?f vlt
Y cGit
fh a&;? jyef
vnf &&Sad p&efc&pfawmfukd apvGw
f u,fwifprd afh omiSg? um;wdik x
f uf
0,ftoufpeG Yf vSLapcJo
h nf/xdaYk Mumihx
f m0&bk&m;ocifonf om;awmf
a,&Ic&pfawmf tm;jzihjf yefvnf jyKjyifwnfaqmufjcif;trIukd jyKcJ&h m ,ck
toif;awmfwnf;[laom bk&m;\vlpkjzpfonhf c&pf,mefrsm; wdkYudk
-75-
-76-
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
q,fjrL&,fp;kd vGif
]]oifwdkUvnf; ighudktb,foljzpfonf[k
qdkMuoenf;}}
( &Sifrmukc&pf0if ?8;29)/
-77-
cufqpfrsm;
*gxm
'dXd
"rwm
ya,m*
ykxZk Of
ypfawmif;qefcg
bk&m;rJ0h g'D
rEef
rdpm 'dXd
'G[
d
eef;trw
ed&nf;
ESpyf &dap'
,Mwm
,kwd
,kw,
d w
k r &Sd
avmuDyx
k Zk Of
avmuDvo
l m;
0doravmb
a0ae,sow0g
-txyfxyf&u
G q
f akd ombk&m;pm/
-t,l0g'
-obm0w&m;\ed,mrtwdik ;f
-wpfpw
kH pfO;D tm;raumif;rIjyK&efwu
kd w
f eG ;f jcif;
-udavomtnpftaMu; tjypfEiS rhf uif;ol
-oH;k r&ypfy,f? pGeyYf ,fxm;vdu
k jf cif;
-bk&m;rJt
h ,ltq&So
d l
-bmoma&;&Su
d sifx
h ;kH jzpfaomref;rIw&f u
G q
f jkd cif;
-rSm;,Gi;f aomt,l&jdS cif;
-oHo,&Sad ejcif;
-td?k em? aojcif;uif;onft
h &yfXmae
-enf;ay;vrf;jy
-umva&GUvQm;vmonft
h wdik ;f twm
-wpfpw
kH pfO;D \ae&mwGif ud,
k pf m;cH,jl cif;
-obm0uspGm
-BudK;aMumif;cdik v
f rkH rI &Sjd cif;
-tjypfAZD ESirhf uif;aomvlom;rsm;
-tjypfom;rsm;
-rawmfrw&m;pD;yGm;&Smol
-ouf&o
dS w0gavmuDom;rsm;
-78-
c&pfawmfESifhwdAuf'@m&D
0dpu
d pd m
oAnKwPf
o,rLoHt&Sif
om0u
owdAswd
orm'dXd
ol&t&m
ocFg&
ocFg&&kyf
aomuy&da'0
tem*w0H
tErd okcsrf;om
t0dZm bHk
tocFg&
tocFg&&kyf
tem*wed rd w
d f
tem*w
tarSmifyh a,m*
tmC
'0d 'd Pf
&edrm e
q,fjrL&,fp;kd vGif
-rSeo
f nfrmS ;onftMum;a00g;aejcif;
-cyford ;f aomt&mudojd rifawmfrjl cif;
-tulrvdrk rd t
d vdv
k w
kd nf&adS ombk&m;
-bk&m;aemufvu
kd f
-ow&d &dS &dS &J ifjh cif;jzifjh ynfph rkH I
-rSeaf omt,l&jdS cif;
-&J&ifjh cif;owdt
&m
-rwnfNrJjcif;
-azgufjyefysufq;D wwfaomcEm
-'kuq
if;&Jyal qG;&rI
-tem*wu
d srf;pum;
-tqH;k pGeaf omcsrf;omjcif;tppftrSef
-tjypfw&m;ESizhf ;kH uG,jf cif;cHxm;&aomt&yfXme
-wnfNrJjcif;
-razgufjyefrysufq;D wwfaomcEm
-BudKwifya&mzufjyKcsufoufaoay;jcif;
-BudKwifojd rifjcif;
-raumif;aomtrIt&mwGi;f odeYk nf;ay;vrf;jyydjYk cif;
-txl;trTr;f wifjyqdak omcsD;usL;pum;
- zefqif;Edik af omwefc;kd awmfEiS
hf Pfawmf
-zefqif;&Sif
-79-
-80-