Sunteți pe pagina 1din 4

Economia e Finanas Pblicas

Aula T4
1.2. FP e teorias sobre o papel do Estado (concl.)
1.2.4 - O Estado imperfeito 1.2.5 - Finanas Pblicas Clssicas, Intervencionistas e Constitucionalismo Financeiro
1.2.5.1 1.2.5.2 1.2.5.3 1.2.5.4 - Finanas clssicas e Estado mnimo - Finanas Intervencionistas e Estado de Bem-estar - Constitucionalismo Financeiro e Estado Imperfeito - Caractersticas das finanas modernas

EFP - ISEG

Bibliografia
Obrigatria:
Livro EFP, Cap. 2: P. 29-38 (3 ed) P. 29-37 (2 ed)

Complementar:
Musgrave (1987), A brief history of fiscal doctrinein Auerbach, A. and M. Feldstein, Handbook of Public Economics, North-Holland.

EFP - ISEG

Conceitos a reter
Estado imperfeito Finanas pblicas "clssicas" Finanas pblicas intervencionistas Constitucionalismo financeiro Finanas modernas

EFP - ISEG

O Estado imperfeito
Abordagem pretensamente positiva (predictiva) da actuao das entidades do sector pblico: Ser que o Estado prossegue sempre o interesse pblico? H autores que defendem que os cidados, quer na esfera privada (dos mercados) quer na esfera pblica, defendem essencialmente os seus interesses (hiptese

crucial para o desenvolvimento da anlise)

Esta posio conduz a uma viso crtica e algo negativa do Estado.


EFP - ISEG 4

O Estado imperfeito
Razo de ser (histrica) do Estado
Hobbes (sec. XVII): o homem o lobo do homem O Estado deve ter o monoplio do uso da fora para forar os agentes a solues cooperativas
Exemplo de jogo no cooperativo (paz/guerra) entre senhores feudais (Ver Quadro 2.2 de EFP)

Com o poder absoluto concedido pelos sbditos, o Estado (o prncipe) pode crescer desmesuradamente atravs da recolha ilimitada de receitas (fiscais) O Estado, ao deter o monoplio da fora (foras armadas) e a capacidade de tributao pode tornar-se um monstro indo para alm da satisfao dos seus sbditos, alimentando-se a si prprio.

EFP - ISEG

O Estado imperfeito (cont.)


O Estado ao servio dos interesses, ou os chamados fracassos do governo:
Procura de rendas (rent seeking): favorecimentos especiais a alguns agentes (ex: certos subsdios ou benefcios fiscais). Burocracia: governos com menor informao que os agentes da administrao que supostamente controlam (cf. Niskanen). Ciclos poltico-econmicos: decises polticas sujeitas aos ciclos eleitorais. Inconsistncia inter-temporal: tendncia endmica para se gerarem dfices em regimes democrticos (sacrifcio das geraes futuras, que no podem votar).
EFP - ISEG 6

Papel do Estado / tipo de finanas pblicas


Concepo de Estado Abordagem das FP
Estado Mnimo Estado de Bem-Estar Estado Imperfeito

Finanas Clssicas Finanas Intervencionistas Constitucionalismo Financeiro

EB e EI Finanas Modernas (abordagem normativa e positiva)


EFP - ISEG 7

Tipo de finanas pblicas (cont.)


Finanas Clssicas (e Estado mnimo)
Despesas: (funo afectao) bens pblicos (ex.: diplomacia, defesa, segurana interna, justia, infraestruturas) Receitas: Impostos (no aceitam o recurso emisso de dvida) Saldo oramental: equilibrado Funo das finanas pblicas: efectuar as despesas pblicas com mnima interferncia nos agentes privados Dimenso do sector pblico: entre 8-12% do PIB
Enquadramento histrico: escola clssica inglesa (sc. XVIII-XIX)

EFP - ISEG

Tipo de finanas pblicas (cont.)


Finanas Intervencionistas (e Estado de Bem-estar)
Despesas: (f. afectao, redistribuio e estabilizao) bens

pblicos, redistribuio do rendimento, pol. Oramental.

Receitas: Impostos e dvida pblica. Saldo oramental: aceita-se dfice (particularmente em recesso). Funo das finanas pblicas: financiar despesas em bens pblicos, redistribuio e incentivos actividade econmica. Dimenso do sector pblico: aprox. 40%-60% do PIB.
Enquadramento histrico: New deal de Roosevelt; Keynesianismo.

EFP - ISEG

Tipo de finanas pblicas (cont.)


Constitucionalismo financeiro (e Estado imperfeito)
Dados os potenciais fracassos do governo necessrio dispor de regras, de preferncia constitucionais, para limitar o dfice e a dvida pblica Enquadramento histrico: Anos 80 e 90 do sc. XX; correntes neoliberais crticas do keynesianismo; Pacto de Estabilidade e Crescimento (UE). =*= CONCLUSO: Para um resumo dos trs tipos de finanas pblicas ver quadro comparativo apresentado no Anexo A.2 do livro EFP.
EFP - ISEG 10

Tipo de finanas pblicas (cont.)


Alguns consensos quanto a princpios essenciais que devem respeitar umas Finanas Pblicas saudveis esto consagrados nas designadas finanas modernas Tais princpios esto fortemente presentes na perspectiva vigente sobre a conduo das finanas pblicas nos pases da Unio Europeia.
(ver slide seguinte bem como Cap. 6)

EFP - ISEG

11

Tipo de finanas pblicas (concl.)


As Finanas Modernas contm elementos das finanas intervencionistas (peso do Estado, aceitao de dvida pblica, etc.), mas tambm do constitucionalismo financeiro, a saber: Sustentao (dfice pblico e dvida pblica controlados: estabilidade intertemporal) Prioridades: Afectao de recursos para o crescimento econmico Promoo da justia social e diminuio das desigualdades Financiamento da despesa: Despesas correntes financiadas por impostos e (parte das) despesas de capital pelo recurso dvida Existncia de um sector empresarial do Estado
EFP - ISEG 12

S-ar putea să vă placă și