Sunteți pe pagina 1din 104

M Dolores Rincn Gonzlez Universidad de Jan

Presentacin
Razones para la realizacin de este curso curso: :

Situacin del estudio de las lenguas clsicas en el actual sistema educativo espaol espaol. . Trascendencia de su conocimiento como paso obligado hacia una formacin filolgica y humanstica posterior. posterior . Necesidad de proporcionar unos conocimientos bsicos a los universitarios que carecen de ellos o necesitan reforzarlos reforzarlos. . Facilitar la posibilidad de acceder al conocimiento del latn a cualquier estudiante interesado a travs de este primer contacto contacto. .

Introduccin al estudio del latn


El indoeuropeo Peculiaridades de la lengua latina. Formacin y variantes Extensin del latn El alfabeto latino: su pronunciacin El acento y la cantidad Vocales y consonantes

El INDOEUROPEO

Hiptesis cientfica basada en el estudio comparativo de diferentes lenguas antiguas a partir de la Gramtica Histrica.
Ramas: a) Grupo germnico (ingls, alemn, sueco...) b) Grupo griego c) Grupo itlico ( osco-umbro, LATN ) d) Grupo cltico (galo, irlands, bretn) e) Grupo bltico (lituano, letn) f) Grupo asitico (snscrito, antiguo indio, veda, persa, hitita, tocario)

Procesos migratorios de los pueblos indoeuropeos

Extensin de las lenguas indoeuropeas

II.- PECULIARIDADES DE LA LENGUA LATINA

a) Lengua indoeuropea b) Lengua flexiva (fusionante) c) Orden de palabras d) Carencia de artculo e) Carcter fonolgico de la cantidad frente al acento.

III.- FORMACIN DE LA LENGUA LATINA


sustrato: pueblos mediterrneos (ciprs, higuera, rosa, golondrina, asno...) superestrato: etrusco (trminos del teatro y la adivinacin) adstrato: osco-umbro; griego Su lxico es propio de agricultores. Muy influenciada por el griego como modelo de lengua literaria.

VARIANTES

Etapas (diacrona): Latn arcaico, Latn preclsico, Latn clsico, Latn tardo. Latn medieval, Latn renacentista. Diferentes registros (sincrona) ): literario, familiar, vulgar o coloquial.

ROMA ANTIGUA Y SUS FOROS

Maqueta de la Roma Imperial

EXPANSIN DE ROMA EN ITALIA

ROMA Y CARTAGO

ETAPAS DE LA EXPANSIN ROMANA

IMPERIO ROMANO

LENGUAS NEOLATINAS O ROMANCES

V.V. - EL ALFABETO

23 signos tomados del alfabeto griego de Cumas a travs de los etruscos. Tiene un destacado carcter fonolgico. ABCDEFGHIKLMNOPQRSTV XYZ Las letras X, Y, Z, se introdujeron ms tarde con la finalidad de transcribir nombres griegos. Las letra J y V (letras ramistas) fueron introducidas por el humanista Petrus Ramus.

VI.-PRONUNCIACIN DEL LATN

Pronunciaciones nacionales Pronunciacin eclesistica (-ae; -ti-; ce, ci, cae; ge, gi...) Pronunciacin clsica. Justificacin Casos concretos: - ae, c, v, g, ph, th, ch, qu, gn. Geminadas.

VII.- VOCALISMO Las vocales


cantidad voclica: largas ( ) / breves ( ) diptongos: ae, au, oe, eu

Sistema voclico:

cerradas: i (anterior) medias: e (anterior) abierta: a

u (posterior) o (posterior)

VIII.- EL ACENTO

No tiene carcter fonemtico No hay tilde No hay palabras agudas

Palabras llanas, penltima slaba larga Palabras esdrjulas, penltima slaba breve

VIII.a.- SISTEMA CONSONNTICO


labiales dentales velares Labiovelares

O C L U S I V A S

sonoras
ORALES sordas

B
P

D
T

G
C/K

GU
QU

NASALES

VIII.b.- SISTEMA CONSONNTICO C O N T I N U O S


Labio-dental Linguo-alveolar

Fricativosaspirados

FricativoVibrante
Lateral

R
L

I.I. - EL LATN LENGUA FLEXIVA

Lengua flexiva: Aquella que indica la funcin, o precisa el significado de los trminos, por medio de morfemas que se aaden a un lexema o tema.
Clases de palabras: o variables: nombre, pronombre y verbo. o invariables: adverbio, preposicin, conjuncin e interjeccin.

II.II. - FLEXIN NOMINAL y PRONOMINAL

Gnero Nmero Caso.

Forma y funcin de los casos: Nominativo, Vocativo, Acusativo, Genitivo, Dativo, Ablativo, Instrumental - Sociativo, Locativo.

III.- FUNCIN DE LOS CASOS


NOMINATIVO: Sujeto, predicado nominal VOCATIVO: Funcin impresiva ACUSATIVO: Objeto directo / (complemento circunstancial) GENITIVO: Complemento del nombre DATIVO: Objeto indirecto ABLATIVO: Complemento circunstancial
LOCATIVO: Lugar en donde

INSTRUMENTAL-SOCIATIVO: / circunstancias acompaantes

Instrumento / lugar por donde

IV.- ORIGEN DE LA DESINENCIAS


singular NOMINATIVO VOCATIVO ACUSATIVO GENITIVO DATIVO ABLATIVO LOCATIVO -S / - // -M - D (neutros) -M - S /- ES /- OS / - I - IUS - EI / - I -D -I plural - S - I //- A (neutros) - NS // - A (neutros) - OM / - SOM - EIS - EIS - BHOS - BHOS

FLEXIN NOMINAL

V.- FLEXIN NOMINAL: DECLINACIONES

Nombre: sustantivo y adjetivo 5 declinaciones:


1 temas en - a (Gn. sing.- ae)
2 temas en - o /- e (Gn. sing.- i)

3 - temas en consonante (Gn. sing.- is; Gn. pl. um) - temas en - i (Gn. sing.- is; Gn. pl. -ium). 4 temas en - u (Gn. - us) 5 temas en - e (Gn. - ei)

V.1.a- TEMAS EN a (Primera declinacin. Genitivo

- ae)

Sustantivos y adjetivos (primer tipo) Gnero masculino y femenino

Casos especiales:
- Pluralia tantum (angustiae, divitiae, Kalendae, Athenae) - Cambio de significado (littera /litterae; copia / copiae) - Dativo y ablativo plural en -abus (deabus)

V. 1, b.- TEMAS EN a

sustantivos (masculinos y femeninos) adjetivos (femeninos) Desinencias:


SINGULAR PLURAL

N. - (*-) V. - Ac. - am (*-m) G. - ae (* -i) D. - ae (*-i) Abl. - (*-d)

- ae (*-i) - ae - as (*-ns) - arum (*-som) - is (*-eis) - is (*eis)

V. 2, a.- SEGUNDA DECLINACIN TEMAS EN o / - e (- i) Sustantivos y adjetivos (primer tipo). Gnero masculino, femenino (rboles, algunas

ciudades y pases: Corinthus, Aegyptus) y neutro. Casos especiales:


- neutros

en -us (pelagus, vulgus, virus) - pluralia tantum (castra, loci / loca) - Vir - i - Deus (dei / dii; deis / diis / dis)

V. 2, b.- SEGUNDA DECLINACIN (- i). Desinencias


SINGULAR PLURAL

N. - us / er (* (*-s) //- um (* (*-m) V. - e Ac. - um (* (*-m) G. - i (* -i)

-i (* (*-i)

// - a (* (*-a)

- os (* (*-ns ns) ) // - a (* (*-a) - orum (* (*-som som) ) / -um (* (*-om om) ) - is (* (*-eis eis) ) - is (* (*eis eis) )

D. - o (* (*-i) Abl. Abl . - o (* (*-d) Loc. - i

V. 3, a.- ADJETIVOS DEL PRIMER TIPO (tres terminaciones) SINGULAR


masc. fem. neutro

PLURAL
masc. fem. neutro

N. bonus V. bone A. bonum G. boni D. bono Ab bono

bona bonum bona bonum bonam bonum bonae boni bonae bono bona bono

boni bonae bona bonos bonas bona bonorum -arum -orum bonis bonis bonis bonis bonis bonis

V. 3, b.- ADJETIVOS DEL PRIMER TIPO SINGULAR


masc. fem. neutro

PLURAL
masc. fem. neutro

N.- pulcher pulchra a V. pulcher pulchra a A. pulchrum um -am am G. pulchr-i i -ae ae D. pulchr-o o Ab. pulchr-o o -ae ae -a a

pulchrum um pulchri i -ae ae -a a pulchrum um -um um pulchros os -as as -a a -i i pulchr-orum orum /-arum arum /-orum orum -o o -o o pulchr-is is pulchr-is is -is is -is is -is is -is is

VI.1.-TERCERA DECLINACIN (Gn. -IS)

Sustantivos masculinos, femeninos y neutros. Adjetivos de una, dos y tres terminaciones Temas: en consonante (-um) / en i (-ium) Temas dobles / nombres especiales : vis-vis (vires) iter-itineris Iuppiter /Iovis senex- senis

VI. 2.- TERCERA DECLINACIN: Desinencias


Temas en consonante: gn. pl. -um um // Temas en i: gn. pl. -ium casos Nom Voc. Ac.
Gn. Dat.

SINGULAR animado inanimado


cons. -i cons. -i

PLURAL animado inanimado


cons. -i cons. -i

-s -

-s (is) -

- (e) - (e)

-es -es -es


-um

-es -es -es /-is


ium -ibus

-a -a -a
-um

-ia -ia -ia


-um

-em -em/im
-is -i

Abl. Loc.

-e

-e /-i -i (ruri)

-ibus

VI. 3.- TEMAS EN CONSONANTE (Gn. -um)

Gnero animado (masculinos y femeninos) 1) En oclusiva (b, d, g, p, t, c) N. sing: b + s > bs plebs /plebis d+s>s pes /pedis g+s>x rex / regis p + s > ps princeps / principis t+s> s miles / militis c+s>x dux /ducis

VI. 3.- TEMAS EN CONSONANTE (Gn.-um)

N. singular: 2) en sonante (lquida: l, r; nasal: m, n) m + s > ms hiems /hiemis n + s > n / (n) homo /hominis l +s>l consul /consulis r +s>r mater /matris 3) en silbante (s) s +s>s/r vetus / veteris honor / honoris

VI. 3. TERCERA DECLINACIN. Temas en consonante (Gn. Pl.-um)


casos

masculino

SINGULAR femenino

neutro

Nom./Voc

Ac. Gn. Dat. Abl.


Nom./Voc

Rex (g-s) Regem Regis Regi Rege Reges Reges Regum Regibus Regibus

Mater (r-s) Matrem Matris Matri Matre


PLURAL

Flumen (-) Flumen (-) Fluminis Flumini Flumine Flumina Flumina Fluminum Fluminibus Fluminibus

Ac. Gn. Dat. Abl.

Matres Matres Matrum Matribus Matribus

VI. 3b.- Tercera declinacin. Temas en consonante (Gn. Pl. -um Peculiaridades:

Nombres de flexin especial: Bos-bovis (gn. pl. boum, dat y abl. pl. bobus /bubus) Iter-itineris; Iuppiter-Iovis; senex-senis.

Cambio de declinacin: Vas-vasis (pl. vasa-orum) Nombres griegos: Ac. sing a; -en (aetherem / aethera; Socratem /Socraten) Ac. pl. -as (crateres/ crateras) Gen. os (Thetidis /Thetidos)

VI.- Tercera declinacin (Temas en - i). Peculiaridades


Desinencias: Los acusativos en -im -is han desaparecido casi por completo sustituidos por -em y -es. El ablativo -i ha sido sustituido por -e en la mayora de los sustantivos.

Supervivencias: Acusativos: vim, tussim, sitim, Neapolim, turrim, puppim Ablativo singular: Neutros: Neutros : mari, animali animali. . Adjetivos de dos y tres terminaciones: terminaciones: forti forti, , acri acri. . Participios: Participios : -i (empleo como adjetivo) / -e (empleo como sustantivo)

VI. 4.- TERCERA DECLINACIN. Temas en -i (g. plural -ium)

singular

plural

singular

plural

n. ac. g d ab

hostis hostem hostis hosti hoste

hostes hostes hostium hostibus hostibus

urbs urbem urbis urbi urbe

urbes urbes urbium urbibus urbibus

VI. 4.- TERCERA DECLINACIN (-IS) Cambios semnticos: aedes-is (templo) aedes-ium (casa) parens-ntis (padre o madre) parentes-ium (padres) finis-is (fin, frontera) fines-ium (territorios)) Pluralia tantum: : Alpes-ium; altaria-altarium; fauces-ium; Manes-ium, moenia-ium, Penates-ium

VI.-TERCERA DECLINACIN (-is). Neutros (Gn. pl. um / -ium)


temas en consonante
singular plural

temas en -i
singular plural

n. a. g. d. Ab

caput caput capitis capiti capite

capita capita capitum capitibus capitibus

mare mare maris mari mari

maria maria marium maribus maribus

VI.- TERCERA DECLINACIN. Adjetivos del segundo tipo: de dos terminaciones.

singular
Masc / fem. neutro

plural
Masc / fem. neutro

n a g d ab

omnis omnem

omne omne

omnes omnes

omnia omnia

omnis omni omni

omnium omnibus omnibus

VI.- TERCERA DECLINACIN. Adjetivos de tres


terminaciones.
singular masc. fem. neutro masc. plural fem. neutro

n a g d ab

acer acris acre acrem acre acris acri acri

acres acria acres acria acrium acribus acribus

VI.- TERCERA DECLINACIN. Adjetivos de una terminacin.


Participios de presente (amans-ntis); -ax, -ix, -ox

gentilicios (-as, -atis, -is,-itis) par-paris, simplex, duplex .

singular masc. / fem. neutro

plural masc. / fem. neutro

n a g d ab

ingens ingentem ingens ingentis ingenti ingenti

ingentes ingentia ingentes ingentia ingentium ingentibus ingentibus

VII.- CUARTA DECLINACIN - Sustantivos masculinos, femeninos y neutros


- Carece de adjetivos - Interferencias con la 2 declinacin
Masc /fem singular plural neutro singular plural

n a g d ab

manus manum manus manui(-u) manu

manus manus manuum manibus manibus

genu genu genus genui genu

genua genua genuum genibus genibus

Dat. pl. ubus: lacubus, arcubus, artubus, partubus, acubus, quercubus.

VII.- DOMUS -I / DOMUS -US


singular plural

n domus domus a domum (domus) g domus domi (domuum) d domui (domo) domibus ab domo domibus loc domi

domos domorum

VIII.- QUINTA DECLINACIN


Sustantivos femeninos. Slo masculinos: dies (a veces femenino) y meridies Interferencias con la 1 y 2 declinacin
singular plural singular plural

n a g d ab

res rem rei rei re

res res rerum rebus rebus

dies diem diei diei die

dies dies dierum diebus diebus

FLEXIN PRONOMINAL

I.- Flexin pronominal


a) Personales / relativo.
Peculiaridades:
Demostrativos // indefinido- interrogativo

Funciones especficas (morfemtica, enftica, dectica, frica). Relacin con el verbo: persona Desinencias: ac. neutro d / gen. - ius / dat. - i Tendencia a reforzarse (egomet,, me ipsum,, hic)

II.1.- Pronombres personales

Dentro del sistema pronominal forman un grupo muy definido. Tienen elementos comunes con el verbo: persona No presentan oposicin de gnero Ofrecen politematismo: sujeto / resto de la funciones; singular / plural El de tercera persona est representado por un reflexivo: carece de nominativo y se halla neutralizada la oposicin singular / plural. .

II.2.- PRONOMBRES II.2.PERSONALES

SINGULAR PLURAL

SINGULAR

PLURAL

N. Tu Ac. Te G. Tui

N. Ego Ac. Me G. Mei

Nos Nos Nostrum / Nostri Nobis Nobis, Nobiscum

Vos Vos Vestrum / Vestri Dat Tibi Vobis Abl. Te Vobis / Tecum Vobiscum

Dat. Mihi Abl. Me, Mecum

Ac. G. Dat. Abl.

Se Sui Sibi Se, Secum

III.1.-PRONOMBRES DEMOSTRATIVOS
singular singular

HIC HUNC

HAEC HANC

HOC HOC

ISTE ISTUM

ISTA ISTAM

ISTUD ISTUD

HOC

HUIUS HUIC HAC


plural

HOC

ISTO

ISTIUS ISTI ISTA


plural

ISTO

HI HAE HAEC HOS HAS HAEC HORUM HARUM HORUM HIS HIS

ISTI ISTOS ISTORUM

ISTAE ISTA ISTAS ISTA ISTARUM ISTORUM ISTIS ISTIS

III.2.- DEMOSTRATIVOS
SINGULAR

ILLE ILLUM

ILLA ILLAM ILLIUS ILLI ILLA PLURAL

ILLUD ILLUD

ILLO

ILLO

ILLI ILLOS ILLORUM

ILLAE ILLAS -ARUM ILLIS ILLIS

ILLA ILLA -ORUM

III.3.- PRONOMBRE FRICO


SINGULAR

IS EUM

EA EAM EIUS EI

ID ID

EO

EA
PLURAL

EO

II (EI / I) EOS EORUM

EAE EA EAS EA EARUM EORUM IIS (EIS / IS) IIS (EIS /IS)

III.4.- PRONOMBRE ENFTICO


Su uso con funcin adjetiva establece la analoga con los adjetivos de 3 terminaciones. En el neutro (nom., ac. sing.) no se usa la desinencia -d casos Nom
Ac.
SINGULAR Masc. Fem. Neutro Masc. PLURAL Fem. Neutro

ipse

ipsa ipsius ipsi

ipsum

ipsi
ipsos

ipsae
ipsas

ipsa
ipsa

ipsum ipsam ipsum

Gn. Dat. Abl ipso

ipsorum

ipsarum ipsis

ipsorum

ipsa

ipsum

ipsis

III.5.- PRONOMBRE FRICO-ENFTICO IS + DEM


caso

SINGULAR Masc. Fem. neutro

Masc.

PLURAL Fem.

neutro

N.

idem

eadem eandem eiusdem eidem

idem idem

Ac. eundem Gen . Dat.


Abl.

iidem / eidem eosdem eorundem

eaedem easdem earundem iisdem / eisdem

eadem eadem eorundem

eodem

eadem

eodem

iisdem / eisdem

IV.1.- PRONOMBRE RELATIVO


SINGULAR PLURAL
neutro masc fem neutro

casos N. Ac. Gn.


Dat. Abl.

masc

fem

qui quem

quae quam cuius cui

quod quod

qui quos

quae quas

quae quae

quorum quarum quorum quibus


quo quibus

quo

qua

IV.2.- Pronombre interrogativo-indefinido


casos
masc

SINGULAR
fem neutro masc

PLURAL
fem neutro

N.

quis / qui

quae

quid / quod

qui

quae

quae

Ac. Gn.
Dat.

quem cuius
cui

quam

quod

quos

quas

quae

quorum quarum quorum


quibus

Abl.

quo

qua

quo

quibus

IV.3.- PRONOMBRES INDEFINIDOS A) Relativo de valor indefinido: Quicumque quaecumque quodcumque B) Compuestos de quis: Ecquis / ecqui, ecquae / ecqua, ecquid / ecquod Quisnam / quinam, quaenam, quidnam / quodnam
quispiam; quisquis; quivis; quilibet; quisque.

B) Uter utra utrum (utrius, utri)


C) Alius alia aliud (alius alii)

FLEXIN VERBAL

I.- FLEXIN VERBAL


1.- Conjugaciones: -are1, -ere2, -ere3, -ire4, -eremixta. 2.-Temas: Presente, Perfecto, Supino. 3.- Voces: activa, pasiva y deponente. 4.- Personas: 3 4.- Nmeros: 2 5.-Tiempos: Presente, Pretrito Imperfecto, Pretrito Perfecto, Pretrito Pluscuamperfecto, Futuro I, Futuro II 6.- Modos: Indicativo, Subjuntivo, Imperativo. 7.- Formas no-personales: Sustantivos y adjetivos

II.- Cmo se enuncia un verbo?


SUM ES- ESSE - FUI 1 AMO - AMAS AM ARE - AMAVI - AMATUM 2 HABEO - HABES - HAB ERE - HABUI - HABITUM 3 REGO -REGIS - REG ERE - REXI - RECTUM 4 AUDIO - AUDIS - AUD IRE - AUDIVI - AUDITUM Mixta CAPIO - CAPIS - CAP ERE - CEPI CAPTUM

1 persona sing. . presente de indicativo: sum / amo (2 persona sing sing. . presente de indicativo: es / amas ) Infinitivo presente: esse / amare 1 persona del sing sing. . pretrito perfecto de indicativo indicativo: : fui / amavi supino: amatum

III. 1. - TEMA DE PRESENTE


Sum-es-esse / amo-as-re / habeo-habes-habre / rego-is- re / capio-is-re /audio-is-re

samahaberegaudicapi-

es- s ama- s habe-s reg- (i) s audi- s capi-s

es- se am- re hab- re reg ()- re aud- re cap(i)- re

III. 2.- TIEMPOS DEL TEMA DE PRESENTE


INDICATIVO:
SUBJUNTIVO:

presente, pretrito imperfecto, futuro I presente, pretrito imperfecto presente, futuro

IMPERATIVO: FORMAS

infinitivo presente, participio presente, gerundio, gerundivo.

NOMINALES:

IV.1.- TEMA DE PERFECTO


SUM ES ESSE FU I AMO - AMAS AM RE - AMAV I AMATUM HABEO - HABES - HAB RE - HABU I HABITUM REGO -REGIS - REG RE - REX I RECTU AUDIO - AUDIS - AUD - RE - AUDIV I AUDITUM CAPIO - CAPIS - CAP RE - CEP I CAPTUM

FU -I AMAV -I HABU -I REX -I AUDIV -I CEP -I

IV. 2.- TIEMPOS DEL TEMA DE PERFECTO

INDICATIVO: Pretrito perfecto; pretrito

pluscuamperfecto, futuro II.

SUBJUNTIVO: Pretrito perfecto; pretrito

pluscuamperfecto.

FORMAS NOMINALES: Infinitivo perfecto

V.- TEMA DE SUPINO


amatum / habitum / rectum / auditum / captum amat- um habit- um rect-um audit- um capt- um
FORMAS NOMINALES: Supino, participio perfecto y participio futuro. *Con el participio de perfecto y el verbo SUM se forman los tiempos de perfecto en voz pasiva (pasiva perifrstica)

VI.- VOCES
DESINENCIAS VOZ ACTIVA -o DESINENCIAS VOZ PASIVA

/-m

-s -t

- mus - tis - nt

- or / -r - ris / -re - tur

- mur - mini -ntur

Voz deponente: *desinencias pasivas * significado activo

VI.I.- La voz pasiva


Tema de presente:
desinencias) Ejemplo: am- or ama- ris / - re ama- tur ama- mur ama- mini ama- ntur Pasiva sinttica (con

VI. 2.- La voz pasiva


Tema de perfecto: Pasiva perifrstica
Participio de perfecto del verbo que se conjuga + verbo SUM en el tiempo simple o compuesto del modo correspondiente. Ejemplo: amatus-a-um sum / (fui) amati-ae-a sumus / (fuimus) es / fuisti estis / (fuistis) est / fuit sunt / (fuerunt / fuere) puella amata est / puer amatus est puellae amatae sunt / pueri amati sunt

VII.- VERBO SUM.

Tema de presente

MODO INDICATIVO

Presente SUM ES EST SUMUS ESTIS SUNT

Pret. Imperf. ERAM ERAS ERAT ERMUS ERTIS ERANT

Fut Imperf ERO ERIS ERIT ERIMUS ERITIS ERUNT

VII. a.1.- Tema de presente: : Modo Indicativo.


PRESENTE (voz activa) Tema de presente + desinencias personales (activas) am-o ama-s ama-t ama-mus ama-tis ama-nt habe-o habe-s habe-t habe-mus habetis habent reg-o reg-i-s* reg-i-t* reg-i-mus* reg-i-tis* reg-u-nt* audi-o capi-o audi-s capi-s audi-t capi-t audi-mus capi-mus audi-tis capi-tis audi-u-nt* capi-u-nt* *

* En las conjugaciones en ere (3) / -re (4) / -ere (mixta) se intercala una vocal de unin -e- (i) / -o- (u) entre el tema y la desinencia.

VII. a.2.- Tema de presente: Modo Indicativo


PRESENTE (voz pasiva) Tema de presente + desinencias personales (pasivas) am - or ama - ris / re ama - tur ama - mur ama - mini ama - ntur
reg-or reg-e- ris /-re reg-i-tur reg-i-mur reg-i-mini reg-u-ntur

habe - or habe ris / -re habe - tur habe - mur habe - mini habe ntur
audi-or audi-ris/re audi-tur audi-mur audi-mini audi-u-ntur capi-or cape-ris/re capi-tur capi-mur capi-mini capi-u-ntur

VII. b.1.- Tema de presente: Modo Indicativo


PRETRITO IMPERFECTO (activa). Tema de presente + b + desinencias personales activas.
ama-ba-m ama-ba-s ama-ba-t ama-b-mus ama-b-tis habe-ba-m habe-ba-s habe-ba-t habe-b- mus habe-b-tis reg -e- ba m reg -e- ba s reg -e- ba t reg -e- b mus reg -e- b- tis audi -e- ba m audi -e- ba s audi -e- ba t audi -e- b- mus audi -e- b- tis

ama-ba-nt

habe-ba-nt

reg -e- ba nt

audi -e- ba nt

Capi -e- ba- m Capi -e- ba- s Capi -e- ba- t

capi -e- b- mus capi -e- b - tis capi -e- ba- nt

* En las conjugaciones en ere (3) / -re (4) /-ere (mixta) se intercala una vocal de unin -e- entre el tema y el morfema temporal -ba-.

VII. b. 2.- Tema de presente: Modo Indicativo


PRETRITO IMPERFECTO (pasiva) Tema de presente + ba + desinencias personales (pasiva)
ama-ba-r habe-ba-r ama-ba-ris /re habe-ba-ris /re ama-ba-tur habe-ba-tur ama-b-mur habe-b-mur ama-b-mini habe-b-mini ama-ba-ntur habe-ba-ntur Capi-e-ba-r Capi-e-ba-ris / -re Capi-e-ba-tur reg-e-ba-r reg-e-ba-ris /re reg-e-ba-tur reg-e-b-mur reg-e-b-mini reg-e-ba-ntur capi-e-b-mur capi-e-b-mini capi-e-ba-ntur audi-e-ba-r audi-e-ba-ris/re audi-e-ba-tur audi-e-b-mur audi-e-b-mini audi-e-ba-ntur

VII. c. 1.- Tema de presente: Modo Indicativo


FUTURO I (activo y pasivo)

1 y 2 conjugacin (-are, -ere): Tema de presente + bo,, bi,, bu + desinencias personales (activas y pasivas) ACTIVA ama-bo ama-bi-s ama-bi-t am-bi-mus am-bi-tis ama-bu-nt habe-bo habe-bi-s habe-bi-t hab-bi-mus hab-bi-tis habe-bu-nt PASIVA ama-bor ama-be-ris /re ama-bi-tur am-bi-mur am-bi-mini ama-bu-ntur habe-bor habe-be-ris habe-bi-tur hab-bi-mur hab-bi-mini habe-bu-ntur

VII. c. 2.- Tema de presente: Modo Indicativo


FUTURO I (activo y pasivo) 3, 4 y mixta (-ere, -ere, -ire, -ere) .Tema de presente + a (1 persona sing.) / e + desinencias personales (activas, pasivas) reg-a-m reg-e-s reg-e-t reg-e mur reg-e mini reg-e-ntur audi-a-m audi-e-s audi-e-t audi-e mur audi-e mini audi-e-ntur capi-a-m capi-e-s capi-e-t capi-e-mur capi-e-mini capi-e-ntur
capi-a-r capi-e-ris/re capi-e-tur capi-e-mur capi-e-mini capi-e-ntur

ACTIVA

reg-a-r audi-a-r reg-e-ris /re audi-e-ris/ re reg-e-tur audi-e-tur reg-e mur audi-e mur reg-e mini audi-e mini reg-e-ntur audi-e-ntur

PASIVA

VIII.- TEMA DE PRESENTE. VERBO SUM. Modo Subjuntivo Presente


si-m sisisi -s sisi -t sisi -mus sisi -tis sisi -nt

Pretrito Imperfecto
eses -se se-m es-se esse-s es-se esse-t es-se esse-mus eses -se se-tis eses -se se-nt

VIII. a.1- Tema de presente: Modo Subjuntivo.


PRESENTE (activo y pasivo)
1 conjugacin (-are) .- Radical + e + desinencias personales (activas y pasivas)

ACTIVA am-e-m am-e-s am-e-t am-e-mus am-e- tis am-e- nt

PASIVA am-e-r am-e-ris / re am-e-tur am-e-mur am-e- mini am-e- ntur

VIII.a.2.- Tema de presente: Modo Subjuntivo.


PRESENTE (activa y pasiva): 2, 3, 4 y mixta (-ere, -ere, -ire, ere) .- Tema de presente + a + desinencias personales (activas y pasivas) habe-a-m leg-a-m audi-a-m capi-a-m habe-a-s leg-a-s audi-a-s capi-a-s habe-a-t leg-a-t audi-a-t capi-a-t habe-a-mus leg-a-mus audi-a-mus capi-a-mus habe-a-tis leg-a-tis audi-aatis capi-a-tis habe-a-nt leg-a-nt audi-a-nt capi-a-nt habe-a-r habe-a-ris / re habe-a-t ur habe-a-mur habe-a-mini habe-a-ntur leg-a-r leg-a-ris/re leg-a-tur leg-a-mur leg-a-mini leg-a-ntur audi-a-r audi-a-ris / re audi-a-tur audi-a-mur audi-a-mini audi-a-ntur capi-a-r capi-a-ris / re capi-a-tur capi-a-mur capi-a-mini capi-a-ntur

VIII.b.- Tema de presente:Modo Subjuntivo


PRETRITO IMPERFECTO (activo y pasivo) Tema de presente + re + desinencias personales (activas y pasivas)
ama-re-m ama-re-s ama-re-t ama-re-mus ama-re-tis ama-re-nt ama-re-r ama-re-ris /re ama-re-tur ama-re-mur ama-re-mini ama-re-nt ur habe-re-m habe-re-s habe-re-t habe-re-mus habe-re-tis habe-re-nt habe-re-r habe-re-ris /re habe-re-tur habe-re-mur habe-re-mini habe-re-ntur reg-e-re-m reg-e-re-s reg-e-re-t reg-e-re-mus reg-e-re-tis reg-e-re-nt reg-e-re-r reg-e-re-ris/re reg-e-re-tur reg-e-re-mur reg-e-re-mini reg-e-re-ntur audi-re-m audi-re-s audi-re-t audi-re-mus audi-re-tis audi-re-nt audi-re-r audi-re-ris/re audi-re-t ur audi-re-mur audi-re-mini audi-re-nt ur cape-re-m cape-re-s cape-re-t cape-re-mus cape-re-tis cape-re-nt cape-re-m cape-re-ris/re cape-re-tur cape-re-mur cape-re-mini cape-re-ntur

VIII. Tema de presente. SUM


Modo Imperativo Presente
2 pers. sing 3 pers. sing es -

Futuro
es-to es-to

2`pers. pl. 3 pers. Pl.

es-te -

es-tote

VIII. c.1- Tema de presente. Modo Imperativo


Slo tiene dos tiempos: presente y futuro Carecen de la primera persona (singular y plural) Tienen tercera persona (singular y plural) cuando la orden no es de ejecucin simultnea (futuro) PRESENTE (activo y pasivo). Slo segundas personas. Tema de presente + desinencias especiales: - , -te; -re, -mini
ACTIVA 2 pers. sing. 2 pers. pl.

ama ama-te

habe habete

rege (fac) audi regite audite

capi capite cape-re capi-mini

2 pers. sing. ama-re 2 pers. pl. ama-mini

PASIVA habe-re rege-re audi-re habe-mini rege-mini audi-mini

VIII.c.2.- Tema de presente. Modo Imperativo


FUTURO (activo y pasivo). Slo segundas y terceras personas. Tema de presente + desinencias especiales: Activas: -to , - to, -tote, -nto. Pasivas :-tor, -tor, -ntor (no hay forma para la 2 pl.
2 / 3 p. sing.
2 pers. pl. 3 pers. pl. 2 / 3 p. sing. 2 p. sing.

ama-to habe-to

regi-to

audi-to

capi-to capi-tote capiu-nto

ama-tote habe-tote regi-tote ama-nto amaama -tor amaama -ntor habe-nto habehabe -tor habehabe -ntor regu-nto

audi-tote audiu-nto

regi reg i-tor audi audi-tor -

capicapi -tor -

3 p. pl.

regu reg u-ntor audi audiu u-ntor capi capiu u-ntor

Verbo SUM. . Formas nominales

Tema de presente Infinitivo presente: es-se Tema de perfecto Infinitivo perfecto: fu-isse Tema de supino Infinitivo futuro: fut-urum-am-um (esse)/ (fore)

VIII.c.1.- Tema de presente. Formas nominales. Sustantivos


Gerundio (slo singular) Tema de presente + -ndac. ama-nd-um, gen. ama-nd-i dat. ama-nd-o, abl. ama-nd nd-o

Infinitivo presente - Activo: tema de presente + re - Pasivo: tema de presente + -ri, -i (3 y conjugacin mixta ere): ama-ri, reg-i, cap-i

VIII.c.3.- Tema de presente. Formas nominales. Adjetivos: Participio de presente: Tema de presente + -ntAdjetivo del segundo tipo ama - nt -s / - ntis amans / amantis habe-ns / habe-ntis; rege-ns / rege-ntis, audie-ns /audientis; capie-ns /capie-ntis Gerundivo: Tema de presente + -ndAdjetivo del primer tipo Ama-nd-us-a-um / habendus-a-um / regendus-a-um / audiendus-a-um / capiendus-a-um

IX.1- Tema de perfecto. Verbo SUM Modo Indicativo


Pretrito Perfecto Pretrito Pluscuamperfecto Futuro II

Fu-i Fu-isti Fu-it Fu-imus Fu-istis Fu-erunt /re

Fu-era-m Fu-era-s Fu-era-t Fu-er -mus Fu-er-tis Fu-era-nt

Fu-ero Fu-eri-s Fu-eri-t Fu-eri-mus Fu-eri-tis Fu-eri-nt

IX.2- Tema de perfecto. Verbo SUM


MODO SUBJUNTIVO
Pretrito Perfecto Pretrito Pluscuamperfecto

Fu-eri Fueri-m FuFu -eri -s FuFu -eri -t FuFu -eri eri-mus FuFu -eri eri-tis FuFu -eri eri-nt

Fu-isse Fuisse-m FuFu - isse isse-s FuFu - isse isse-t FuFu -isse -mus FuFu -isse isse-tis FuFu -isse isse-nt

IX.a.- Tema de perfecto: Modo Indicativo


PRETRITO PERFECTO: Tema de perfecto + desinencias especiales: -i - imus - isti - istis - it - erunt Ejemplo: amav-i amav-isti amav-it amav-imus amav-istis amav-erunt

XI. b.- Tema de perfecto: Modo Indicativo


PRETRITO PLUSCUAMPERFECTO: Tema de perfecto + era + desinencias personales (activas) Ejemplo: habu-era-m habu-era-s habu-era-t

habu-era-mus habu-era-tis habu-era-nt

XI.c.- Tema de perfecto: Modo Indicativo.


FUTURO II: Tema de perfecto + ero ero, , eri + desinencias personales (activas) Ejemplo:

rex-ero rex-eri-s rex-eri-t

rex-eri-mus rex-eri-tis rex-eri-nt

XII.a.- Tema de perfecto. Modo Subjuntivo


PRETRITO PERFECTO: Tema de perfecto + eri + desinencias personales (activas) Ejemplo:

cepi-eri-m cepi-eri-s cepi-eri-t

cepi-eri-mus cepi-eri-tis cepi-eri-nt

XI.b.- Tema de perfecto. Modo Subjuntivo


PRETRITO PLUSCUAMPERFECTO: Tema de perfecto + isse + desinencias personales (activas) Ejemplo: audiv-isse-m audiv-isse-s audiv-isse-t

audiv-isse-mus audiv-isse-tis audiv-isse-nt

XI.c.- Tema de perfecto. Formas nominales (sustantivo).


Infinitivo perfecto Tema de perfecto activo + isse
Ejemplos:

Fu- isse amav- isse

XII.a.- Tema de supino. Formas nominales (sustantivos y adjetivos).

Supino - 1 (acusativo): amatum - 2 (dativo/ablativo): amatu Participio perfecto (pasado / pasivo), adjetivo del primer tipo amatus tus-a a-um um Participio de futuro (activo), adjetivo del primer tipo amaturus turus-a a-um um

CONSTRUCCIONES PERIFRSTICAS
1. ACTIVA

Participio de futuro + SUM Amaturus- a- um sum / es / est Amaturi-ae-a sumus / estis /sunt Auditurus-a-um sum / es /est Audituri-ae-a sumus /estis /sunt Iudices audituri sunt (estn dispuestos a or / van a or / oirn) 2. PASIVA DE OBLIGACIN Gerundivo + SUM Habendus-a-um sum / es / est Legendi- ae-a sumus / estis /sunt Carmina legenda sunt (los poemas deben ser ledos / se han de leer los poemas / se tiene que leer los poemas / tenemos (tenis, tienen) que leer los poemas)

S-ar putea să vă placă și