Sunteți pe pagina 1din 5

XXVII Congresso Brasileiro da Cincia das Plantas Daninhas 19 a 23 de julho de 2010 - Centro de Convenes - Ribeiro Preto SP

SELETIVIDADE DE HERBICIDAS PARA A CULTURA DO FEIJO-CAUP FREITAS; F C L, MESQUITA; H C, FREITAS; M A M3, FREITAS; M A M4, FELIPE; R S5, GUIMARES; F C N6
1 2

UFERSA; (84) 9909-5162; fclaudiof@yahoo.com.br UFERSA; (84) 9114-8753; helida_campos25@yahoo.com.br 3 UFV; (31) 3899-1164; marcofreitas11@yahoo.com.br 4 UFV; (31) 3899-1164; marcio.freitas@ufv.com.br 5 UFV; (31) 3899-1164; felipers@hotmail.com 6 UFV; (31) 8699-8252; franklynclawdy@yahoo.com.br Resumo O trabalho foi realizado na casa de vegetao no municpio de Viosa-MG, no delineamento experimental inteiramente casualizado, sendo avaliados 03 herbicidas aplicados em pr-emergncia (S-metalaclor, Trifluralin, Metribuzin), 12 em pr-emergncia (Imazamox + Bentazon, Bentazon, Fluazifop-p-butyl, imazamox, Imazethapyr, Chlorinuron-ethyl, Lactofen, Fomesafen, Fomesafen + Bentazon, Fomesafen + Fluazifop-p-butyl, Chlorinuron-ethyl+Lactofen, Fomesafen + Fluazifop-pbutyl) e uma testemunha sem herbicidas. Avaliou-se a intoxicao da cultura e nmero de vagens, peso das vargens, o numero de gros e peso total de gros por planta. Os herbicidas Imazamox + Bentazon, Fluazifop-p-butyl, Imazethapyr, Imazamox, Bentazon, Trifluralin, Chlorimuron-ethyl, Smetolaclor apresentaram produo de gros semelhante testemunha sem herbicidas, enquanto que os herbicidas lactofen e fomesafen aplicados isoladamente ou em misturas com outros herbicidas causaram injria nas plantas de feijo-caupi, que resultaram na reduo da produo de gros. A aplicao do metribuzin resultou na morte das plantas de feijo-caupi. Palavras-chave: Vigna unguiculata, plantas daninha, controle qumico. Abstract The study was conducted in a greenhouse in Viosa-MG, a randomized experimental design, evaluated 03 herbicides applied pre-emergence (S-metalaclor, Trifluralin, metribuzin), 12 preemergence (Imazamox + Bentazon, bentazon, fluazifop-p-butyl, imazamox, imazethapyr, Chlorinuronethyl, Lactofen, Fomesafen, Fomesafen + bentazon, fomesafen + fluazifop-p-butyl, Chlorinuron + Lactofen-ethyl, fomesafen + fluazifop-p-butyl) and a control without herbicides. We evaluated the toxicity of culture and number of pods, weight of string beans, the number of grains and total grain weight per plant. The imazamox + bentazon, fluazifop-p-butyl, imazethapyr, imazamox, Bentazon, Trifluralin, chlorimuron-ethyl, S-metolachlor showed grain yield similar to control without herbicides, while the herbicides fomesafen lactofen and applied individually or in mixtures with other herbicides caused injury in plants of cowpea, which resulted in the reduction of grain production. The application of metribuzin resulted in the death of the plants of cowpea. Key Words: Vigna unguiculata, weeds plants, chemical control. Introduo A cultura do feijo-caupi (Vigna unguiculata (L.) Walp.) est entre as mais importantes espcies destinadas alimentao humana. No Brasil, historicamente, a produo de feijo-caupi concentra-se nas regies Nordeste (1,2 milho de hectares) e Norte (55,8 mil hectares), onde cultivado principalmente, por pequenos produtores, normalmente com baixo nvel tecnolgico. No entanto, a cultura vem conquistando espao na regio Centro-Oeste, em razo do desenvolvimento de novas tecnologias de produo (Embrapa Meio-Norte, 2009). As plantas daninhas constituem um dos fatores que mais influenciam o crescimento, o desenvolvimento e a produtividade da cultura do feijo-caupi, pois competem por luz, nutrientes e gua, o que se reflete na reduo quantitativa e qualitativa da produo, alm de aumentar os custos operacionais de colheita, secagem e beneficiamento dos gros (Freitas et al., 2009a). Entre os diversos mtodos de controle de plantas daninhas destaca-se o controle qumico, atravs do uso de herbicidas, que na cultura do feijo-caupi limitado devido escassez de trabalhos envolvendo o

1748

XXVII Congresso Brasileiro da Cincia das Plantas Daninhas 19 a 23 de julho de 2010 - Centro de Convenes - Ribeiro Preto SP

uso de herbicidas nesta cultura e da falta de defensivos registrados junto ao Ministrio da Agricultura Pecuria e Abastecimento, o que impede a recomendao e o uso de tais produtos no campo (Silva, et al. 2009). A maioria das informaes sobre a utilizao de herbicidas est relacionada cultura do feijo-comum (Phaseolus vulgaris) ou da soja, havendo necessidade de registro de produtos seletivos para a cultura. O uso de herbicidas no controle de plantas daninhas apresenta inmeras vantagens, como menor dependncia da mo-de-obra, cada vez mais cara e escassa na quantidade e qualidade necessrias, eficincia mesmo em pocas chuvosas, melhor controle de plantas daninhas na linha de plantio e no afetando o sistema radicular das culturas, alm de permitir o cultivo mnimo ou plantio direto das culturas e ser eficiente no controle de plantas daninhas de propagao vegetativa (Silva et al., 2007). Diante do exposto, o presente trabalho objetivou avaliar seletividade de herbicidas e mistura de herbicidas para a cultura do feijo-caup. Material e mtodos O trabalho foi realizado na casa de vegetao do Departamento de Fitotecnia da Universidade Federal de Viosa (UFV) no perodo de outubro a dezembro de 2009. O delineamento experimental utilizado foi o inteiramente casualizado (DIC), com tres repeties, sendo avaliados 15 herbicidas e uma testemunha sem aplicao (Tabela 1). Tabela 1. Relao de herbicidas e misturas de herbicidas e doses em pr e ps-emergncia aplicados no feijo-caup.
poca de aplicao Doses -1 (g ou L ha ) S-metalaclor 1,25 L ha-1 Pr-emergncia Trifluralin 1,5 L ha-1 Pr-emergncia -1 Metribuzin 1,0 L ha Pr-emergncia Imazamox + Bentazon 1,0 L ha-1 Ps-emergncia Fluazifop-p-butyl 0,75 L ha-1 Ps-emergncia Imazethapyr 1 L ha-1 Ps-emergncia Imazamox 50 g ha-1 Ps-emergncia Bentazon 1,2 L ha-1 Ps-emergncia Chlorinuron-ethyl 60 g ha-1 Ps-emergncia Chlorinuron-ethyl+ Lactofen 30 g ha-1+ 0,25 L ha-1 Ps-emergncia Fomesafen+Fluazifop-p-butyl * 0,8 L ha-1 Ps-emergncia Fomesafen 0,9 L ha-1 Ps-emergncia Fomesafen+Fluazifop-p-butyl** 1,6 L ha-1 Ps-emergncia -1 Lactofen 0,7 L ha Ps-emergncia Fomesafen+ Bentazon 0,5 L ha-1+0,6 L ha-1 Ps-emergncia Testemunha sem aplicao */Produto comercial utilizado foi o Robust. **/ Produto comercial utilizado foi o fusiflex Herbicidas

A semeadura do feijo-caupi foi realizada com trs sementes de feijo do cultivar BRS 16, em vasos com 10 Kg de solo, que constituram-se nas parcelas experimentais. A aplicao dos herbicidas em pr emergncia foi realizada um dia aps a semeadura e em ps-emergncia, aos 15 dias aps a emergncia (DAE). As aplicaes foram realizadas As aplicaes dos herbicidas foram feitas utilizando-se um pulverizador costal, munido com barra de dois bicos de jato plano (leque) XR 110 02, espaados entre si de 0,50 m. Durante a aplicao manteve-se a altura da barra de 50 cm do alvo e a presso constante de 210 kPa, mantida pelo CO2, com volume de calda aplicado de 200 L ha-1. no momento das aplicaes as condies ambientais eram as seguintes: 80% de umidade relativa do ar, temperatura de 23 oC, velocidade do vento de 4,0 km h-1 e solo mido) Aos 21, 30 e 45 dias aps a emergncia da cultura (DAE), que correspondem a 7, 16 e 30 dias aps a aplicao para os herbicidas aplicados em ps-emergncia (DAA). Aos 07, 16 e 30 dias aps a aplicao dos herbicidas em ps-emergencia (DAA) foram realizadas avaliaes visuais de intoxicao nas plantas de feijo-caupi utilizando-se uma escala de percentagem de intoxicao de 0 a 100%, onde 0 representa ausncia de sintomas e 100 a morte da plantas.

1749

XXVII Congresso Brasileiro da Cincia das Plantas Daninhas 19 a 23 de julho de 2010 - Centro de Convenes - Ribeiro Preto SP

Foi avaliada o nmero de dias para o incio florescimento em relao emergncia. Por ocasio da maturao da cultura foram avaliadas as seguintes caractersticas:nmero de vagens, peso das vargens, o numero de gros e peso total de gros por planta. Os resultados obtidos foram submetidos anlise de varincia pelo teste F e Scott-Knott a 5% de probabilidade para a intoxicao de plantas e 10% para os componentes da produo. Resultados e discusso Na avaliao de intoxicao dos herbicidas sobre a cultura do feijo-caupi realizadas aos 21 dias aps a emergncia (DAE), que corresponde 7 dias aps a aplicao para os herbicidas aplicados em ps-emergncia (DAA) observa-se ausncia de intoxicao na cultura quando se aplicou o s-metholochlor, trifluralin e fluazifop-p-butyl, que controlam apenas gramneas, ao passo que os herbicidas Imazethapyr, Imazamox, Bentazon, Chlorinuron-ethyl, causaram intoxicao moderada, com posterior desaparecimento dos sintomas aos 30 DAE (16 DAA) e 45 DAE (30 DAA) (Tabela 2). Estes herbicidas so seleivos tambm para as culturas da soja e feijo-comum (Phaseolus vulgaris) (Rodrigues; Almeida, 2005). O Lactofen aplicado isoladamente ou em mistura com Chlorinuron-ethyl proveu intoxicao severa aos 7 e 16 DAA, com posterior recuperao da cultura aos 30 DAA, quando se detectou apenas sintomas moderados. Segundo Rodrigues; Almeida, 2005, este herbicida recomendado para o controle de plantas daninhas dicotiledneas na cultura da soja, sendo comum ocorrer intoxicao na cultura alguns dias aps a aplicao, com posterior desaparecimento dos sintomas com a emisso de novas folhas. O fomesafen, aplicado isoladamente ou em misturas com bentazon ou fluazifop-p-butyl causou severa intoxicao nas plantas de feijo-caupi at 16 DAA, com posterior reduo na injria, embora esta ainda tenha se mantido na casa dos 30% de intoxicao. Alm causar severa intoxicao na cultura, o fomesafen retardou a florao em 13 dias em relao testemunha sem herbicidas. Estes resultados concordam com Freitas et al. (2009), que verificaram intoxicao severa na cultura em virtude da aplicao do fomesafen. J o metribuzin, aplicado em pr-emergncia da cultura, causou a morte de todas as plantas. Este herbicida seletivo para a cultura da soja e no seletivo para o feijo-comum (Rodrigues; Almeida, 2005). Tabela 2. Intoxicao do feijo-caup aos 21, 30 e 45 dias aps a emergncia e aplicao dos herbicidas em pr-emergncia (DAE) ou 7, 16 e 30 dias aps a aplicao dos herbicidas em psemergncia (DAA).
Intoxicao (%) Florao Aplicao em Pr-emergncia 21 DAE 30 DAE 45 DAE Dias aps a emergncia S-metalaclor 0.00G 0.00D 0.00D 35 Trifluralin 0.00G 0.00D 0.00D 35 Metribuzin 100,00A 100.00A 100.00A 35 Aplicao em Ps-emergncia 21 DAE 30 DAE 45 DAE (7 (16 DAA) (30 DAA) Imazamox + Bentazon 15,00F 11,67D 0,00D 35 Fluazifop-p-butyl 0,00G 0,00D 0,00D 35 Imazethapyr 21,00F 40,00C 0,00D 35 Imazamox 10,67G 13,33D 0,00D 35 Bentazon 23,33F 8,33D 0,00D 35 Chlorinuron-ethyl 39,33E 53,33C 0,00D 35 Chlorinuron-ethyl+ Lactofen 55,00D 63,33B 16,00C 35 Fomesafen+Fluazifop-p-butyl * 76,67B 65,00B 34,00B 48 Fomesafen 51,67D 70,00B 30,00B 48 Fomesafen+Fluazifop-p-butyl** 86,00B 68,33B 30,00B 48 Lactofen 71,67C 43,33C 21,00C 35 Fomesafen+ Bentazon 61,67D 73,33B 24,00C 48 Testemunha sem aplicao 0,00G 0,00D 0,00D 35 19,26 24,68 10,8 C. V. (%) Nas colunas as letras maisculas comparam mdias dos herbicidas pelo teste de Scott-Knott a 5% de significncia.*/Produto comercial utilizado foi o Robust. **/ Produto comercial utilizado foi o fusiflex Herbicidas

1750

XXVII Congresso Brasileiro da Cincia das Plantas Daninhas 19 a 23 de julho de 2010 - Centro de Convenes - Ribeiro Preto SP

Com relao aos componentes da produo feijo-caupi (peso de vagens, nmero de vagens, peso total de gros e nmero de gros por planta), verifica-se na Tabela 3, que o metribuzin reduziu o nmero de vagens por planta. A variveis peso de vagens e de gros por planta foram afetada pela intoxicao causada pelos herbicidas lactofen e fomesafen aplicados isladamente ou em misturas com outros herbicidas, enquanto que o nmero de gros, assim como o nmero de vagens por planta foi afetado apenas pelo metribuzin, que causou a morte das plantas. Estes resultados sugerem que a intoxicao causada pelos herbicidas lactofen e fomesafen, que so inibidores de PROTOX, influenciaram o crescimento dos gros. Tabela 3. Peso de vagens, nmero de vagens, peso de gros, e nmero de gros por planta, em plantas de feijo-caup aps a aplicao dos herbicidas/misturas de herbicidas.
N Vagens / Peso vagens/ Peso N Gros/ planta planta Gros/planta plantas Imazamox + Bentazon 4,3A 12,4A 9,6A 58,1A Fluazifop-p-butyl 4,0A 12,7A 10,2A 45,86,76A Imazethapyr 3,2A 10,7A 8,6A 39,06,21A Imazamox 3,4A 10,6A 8,6A 41,26,49A Bentazon 3,7A 13,0A 10,3A 50,07,13A Chlorinuron-ethyl 4,1A 13,2A 10,3A 48,77,05A Trifluralin 4,4A 14,5A 11,3A 51,47,20A S-metolaclor 3,2A 13,5A 10,7A 46,96,91A Chlorinuron-ethyl+ Lactofen 3,2A 9,0B 7,0B 37,46,00A Fomesafen + Fluazifop-p-buty* 2,4A 6,7B 5,3B 30,05,56A Fomesafen 3,3A 7,4B 5,9B 34,65,84A Fomesafen+Fluazifop-p-butyl** 2,2A 6,1B 5,0B 25,44.97A Lactofen 3,4A 9,5B 7,5B 40,46.20A Fomesafen+ Bentazon 2,8A 7,9B 6,2B 34,85.76A Metribuzin 0,0B 0,0C 0,0C 0,01.00B Testemunha sem aplicao 3,3A 11,0A 8,7A 43,66.57A C.V. % 15.91 16.64 16,11 20.82 Nas colunas as letras maisculas comparam mdias dos herbicidas pelo teste de Scott-Knott a 10% de significncia. */Produto comercial utilizado foi o Robust. **/ Produto comercial utilizado foi o fusiflex. Herbicidas

Dentre os poucos trabalhos envolvendo uso de herbicidas em feijo-caupi, Silva et al. (2003) verificaram seletividade do fenoxaprop-p-ethyl e do Imazamox. O fenoxaprop-p-ethyl, assim como os demais herbicidas inibidores da ACCase, controla exclusivamente plantas daninhas gramneas, enquanto que o imazamox, exerceu bom controle sobre plantas daninhas dicotiledneas, embora no tenha obtido controle satisfatrio sobre erva-de-santa-luzia (Chamaesyce hirta) e leiteiro (Euphorbia heterophylla). Em estudo avaliando a seletividade e eficcia dos herbicidas aplicados em ps-emergncia: bentazon, fomesafen, bentazon + fomesafen e imazamox + bentazon, Freitas et al. (2009b) relataram que as misturas imazamox + bentazon, fomesafen + bentazon e o fomesafen foram eficientes no controle das dicotiledneas: trapoeraba (Commelina bengalensis), apaga-fogo (Alternantera tenella), bredo (Talinum paniculatum), caruru (Amaranthus sp). J o bentazon isoladamente, mostrou-se ineficiente no controle do caruru e apaga-fogo. Com base nos resultados obtidos, pode-se concluir que os herbicidas Imazamox + Bentazon, Fluazifop-p-butyl, Imazethapyr, Imazamox, Bentazon, Trifluralin, Chlorimuron-ethyl, S-metolaclor apresntaram produo de grs semelhante testemunha sem herbicidas, enquanto que os herbicidas lactofen e fomesafen aplicados isladamente ou em misturas com outros herbicidas causaram injria nas plantas de feijo-caupi, que resltaram na reduo da produo de gros. A aplicao do metribuzin resultou na morte das plantas de feijo-caupi. Literatura citada COBUCCI, T.; STEFANO, J. G. D.; KLUTHCOUSKI, J. Manejo de plantas daninhas na cultura do feijoeiro em plantio direto. Santo Antnio de Gois: Embrapa Arroz e Feijo, 1999. 56p. (Embrapa Arroz e Feijo. Circular Tcnica, 35).

1751

XXVII Congresso Brasileiro da Cincia das Plantas Daninhas 19 a 23 de julho de 2010 - Centro de Convenes - Ribeiro Preto SP

EMBRAPA MEIO-NORTE. Estatstica da produo de feijo-caupi. 2009. Disponvel em: http://www.portaldoagronegocio.com.br/conteudo.php?id=34241. Acesso em: 28 jan. 2010. FAO. FAOSTAT. Crops. Cow peas, dry. Disponvel em: http://faostat.fao.org/site/567/DesktopDefault.aspx?PageID=567#ancor. Acesso em 04 de outubro de 2009. FREITAS, F.C.L., MEDEIROS, V.F.L.P., GRANGEIRO, L.C., SILVA, M.G.O., NASCIMENTO, P.G.M.L. e NUNES, G.H. Interferncia de plantas daninhas na cultura do feijo-caupi. Planta Daninha. V. 27, n. 2, p. 241-247, Viosa, 2009a. FREITAS, F.C.L., DALLABONA, J.D., MESQUITA, H.C., FONTES, L.O. Manejo de plantas daninhas na cultura do feijo-caupi. In: II Congresso Nacional de Feijo-caupi. Palestras... [CD ROM] Belm, 2009b. SILVA, A.A. VIVIAN, R.; OLIVEIRA Jr., R.S.O. Herbicidas: comportamento no solo. In: SILVA, A.A.; SILVA, J.F. Ed. Tpicos em manejo de plantas daninhas. Viosa: Ed. UFV, 2007. Cap.5, p. 189248. SILVA, J. F.; ALBERTINO, S. M. F. Manejo de plantas daninhas. In: ZILLI, J. E.; VILARINHO, A. A.; ALVES, J. M. A. A cultura do feijo-caup na Amaznia brasileira. Boa Vista-RR: Embrapa Roraima, 2009. p. 223-243. RODRIGUES, B. N.; ALMEIDA, F. S. Guia de herbicidas. 3.ed. Londrina: IAPAR, 2005. 591 p.

1752

S-ar putea să vă placă și