Sunteți pe pagina 1din 6

Pgina 1 de 6

Los dos demonios vuelven a escena Por: Sebastin Lacunza y Luciana Bertoia
mbito financiero Domingo 29.12.2013 http://www.ambito.com/diario/noticia.asp id!"22196 El camino de memoria y justicia en torno de los crmenes de lesa humanidad cometidos por la ltima dictadura argentina alcanz un recorrido! si no ideal! al menos aceptable" #on ese avance! pareca $uedar superada la idea de los dos demonios y! ms an! la vocaci n negacionista" %un$ue un retorno a la impunidad parece improbable en la %rgentina! en los ltimos a&os se reinstal en el debate pblico cierta relativizaci n de lo ocurrido con 'ormas algo ms so'isticadas $ue anta&o" El barro poltico y la partidizaci n de organismos de derechos humanos aportan su cuota para $ue ideas oscuras vuelvan a escena" #a democracia argentina hab$a %%egado a &n consenso sa%&dab%e: e% terrorismo de 'stado debe ser (&)gado * s&s responsab%es+ encarce%ados, %as -$ctimas tienen derecho a %a -erdad, e% r.gimen mi%itar no es e/&iparab%e a %as organi)aciones g&erri%%eras, %os ind&%tos+ p&ntos fina%es * otras -$as 0reconci%iatorias0 -&%neran todo %o anterior. 1%aro /&e consenso est %e(os de significar &nanimidad. 2nf%&*entes sectores+ sea por afinidad ideo%3gica o corresponsabi%idad+ ape%aron d&rante %argo tiempo a% negacionismo, %a teor$a de %os 0e4cesos0+ perdonab%es en aras de &n bien ma*or entonces 5combatir a% terrorismo6 * ahora 5dar -&e%ta %a pgina6. 7 s& -e)+ dado /&e %a magnit&d de %as atrocidades cometidas+ conocida tempranamente por todos no bien recomen)3 %a democracia+ b%o/&ea e% arg&mento de% e4ceso+ %a teor$a de %os 0dos demonios0 se present3+ en a%g&nos casos+ como &n efecti-o barni) de %a historia, &na herramienta disc&rsi-a para bregar por %a imp&nidad. 8in embargo+ %a noci3n de demonios es ms comp%e(a /&e %a e4p%icaci3n b&rda de %os meros e4cesos * concita diferentes aborda(es+ inc%&so contrastantes entre s$. 8ostenedores de %os demonios en s& -ersi3n de /&e se trat3 de &na 0g&erra ci-i%0 se enc&entran tambi.n+ hace d.cadas+ entre e4miembros de %as organi)aciones g&erri%%eras. 7/&$ noms+ en 9r&g&a*+ ta% %$nea es enarbo%ada por b&ena parte de s& dirigencia po%$tica /&e resiste con tenacidad fa%%os antiimp&nidad de %a 1orte 2nteramericana de %os Derechos :&manos. 7% fa%%ecido montonero * agente po%irr&bro ;odo%fo <a%imberti * a% e4t&pamaro &r&g&a*o '%e&terio =ernnde) :&idobro %os separ3 &n abismo en c&anto a s&s cond&ctas persona%es+ pero %os &ni3 %a con-icci3n de /&e no ha* c&entas pendientes a rec%amar en %a >&sticia. Para e%%os+ h&bo ganadores * perdedores en e% (&ego de %a g&erra. Pero+ a?n en e% campo de %os /&e rec%aman (&sticia+ %os debates no se agotan: e4tender o no %os (&icios a %os soportes ci-i%es de %a dictad&ra * a /&ienes se -a%ieron de %a coerci3n de% terrorismo estata% para hacer negocios abre n&e-os interrogantes * pone a pr&eba a% sistema (&dicia% argentino. Los tiempos cambian

Pgina 2 de 6

'% ac&erdo por memoria * (&sticia a%can)ado en %a 7rgentina+ tras m&chas idas * -&e%tas+ si no idea%+ parec$a bastante aceptab%e+ pero podr$a no ser tan firme como m&chos pres&m$an. 'n %os ?%timos a@os res&rgieron con cierto .4ito intentos de re%ati-i)aci3n+ sobre todo en e% p%ano de %a s&p&esta 0g&erra ci-i%0+ si es /&e se b&sca a%g&na sofisticaci3n+ o con &n negacionismo inscripto en %a %3gica de% 0-a%e todo0 de %a po%$tica argentina. Atro factor de primer orden asoma entre %os moti-os de este cambio de .poca. <ran parte de% mo-imiento de derechos h&manos adhiri3 a% Birchnerismo. #a e4p%icaci3n dada por s&s dirigentes es /&e %os gobiernos de C.stor * 1ristina Dirchner imp&%saron &na agenda por %a /&e e%%os bata%%aron contra -iento * marea desde fines de %os setenta. #as fami%ias de %as -$ctimas de% terrorismo de 'stado estn atra-esadas por mi% e4periencias distintas+ pero es innegab%e /&e %a ma*or$a de %as madres+ ab&e%as e hi(os de desaparecidos /&e ms se e4presan p?b%icamente se transformaron en mi%itantes de% act&a% <obierno+ e4poniendo &na sensaci3n de &nanimidad /&e+ en rigor+ no e4p%ica f&ertes debates /&e se dieron * se dan a% interior de %os organismos /&e se permiten %a disidencia. Decidido e% paso de poner%e e% c&erpo a &n <obierno+ e%%o imp%ica meterse en e% barro de %a po%$tica+ m4ime si e% respa%do partidista se -a pareciendo ms a &n dogma /&e a &na adhesi3n principista o pragmtica. 'n 200"+ casi todos %os candidatos presidencia%es+ inc%&idos %os tres /&e congregaron e% EFG de %os -otos 51ristina Dirchner+ '%isa 1arri3 * ;oberto #a-agna6+ abogaron por contin&ar %os (&icios por -io%aciones a %os derechos h&manos. #os /&e se animaron a p%antear a%g&na c%ase de amnist$a+ enmascarada o e4p%$cita+ /&edaron en %os mrgenes e%ectora%es. Hodo &n contraste con %o /&e oc&rre en pa$ses con c&%t&ras afines+ como 'spa@a+ 1hi%e+ 9r&g&a*+ Per? o Irasi%+ donde %os b%o/&es a fa-or de enterrar %a memoria compiten pa%mo a pa%mo en cada e%ecci3n. '% 0n&nca ms0 perme3 prof&ndamente %a conciencia de %a sociedad argentina *+ tras &na e4ten&ante %&cha contra %a imp&nidad+ enmarc3 %o decib%e en e% disc&rso p?b%ico. #a d.cada pasada s&m3 &na no-edad significati-a en c&anto a &na f&er)a de centroderecha no peronista con cierto peso e%ectora%+ a diferencia de %o /&e oc&rr$a en %a 9ced.+ &n partido /&e rei-indicaba+ en %a boca de s& f&ndador * gran parte de s&s dirigencia+ %a represi3n cometida por Jide%a+ Kassera * otros. 'n e% P;A no es as$. Kig&e% Ira&n+ director e(ec&ti-o de %a =&ndaci3n Pensar 5thinB tanB de% partido de Ka&ricio Kacri6+ c&*a fami%ia debi3 e4i%iarse en 19"F amena)ada por %a Hrip%e 7+ manifiesta con-icci3n 0inte%ect&a%+ po%$tica * persona%0 en fa-or de% 0consenso democrtico contra %a dictad&ra0. 0Desde /&e esto* en e% P;A no me pas3 n&nca tener &na disc&si3n con a%g?n dirigente /&e e4presara &na posici3n distinta0+ res&mi3 ante Jiernes. 'n rigor+ e% <obierno de %a 1i&dad s&m3 a a%g?n mi%itante procesista+ pero esa f&e %a e4cepci3n ms /&e %a reg%a. 1&atro a@os desp&.s de %a primera e%ecci3n /&e consagr3 a 1ristina de Dirchner en %a 1asa ;osada+ en %a sig&iente campa@a presidencia%+ %a casi &nanimidad e4hibida en 200" no f&e ta%. 9n candidato presidencia% no margina%+ 'd&ardo D&ha%de+ e4p&so s& esperan)a de satisfacer 0a %os /&e /&ieren a Jide%a * a %os /&e no %o /&ieren0. Atra post&%ante de% mainstream po%$tico+ '%isa 1arri3+ cit3 entonces a% &r&g&a*o >os. K&(ica * breg3 para /&e 0ning?n -ie(o est. en %a crce%0+ es decir+ /&e todos %os ma*ores de "0 a@os gocen de prisi3n domici%iaria. 8e refer$a espec$ficamente a %os represores. 'ste a@o+ e% gobernador de 13rdoba+ >os. Kan&e% de %a 8ota+ desempo%-3 e% archi-o * di(o /&e habr$a /&e a-an)ar hacia %a reconci%iaci3n con %as =&er)as 7rmadas. Keses atrs+ &n episodio anecd3tico de &n hi(o de desaparecidos /&e 0chape3 s& condici3n en &na disc&si3n de trnsito dio %&gar a% negacionismo e4p%$cito. Periodistas+ %oc&tores+ &n c3mico * &na %egi3n de comentaristas de %as redes socia%es ra)onaron /&e 1abandi. 5nacido en %a '8K7 en 19"E+ apropiado por &n represor+ nieto rec&perado en 200L6 no p&do haberse 0bancado %a dictad&ra0 por/&e 0ten$a &n a@o0 c&ando a/&.%%a comen)3.

Pgina 3 de 6

'% asociar 0bancarse %a dictad&ra0 con %os a@os de p%omo sin pensar en s&s consec&encias+ como f&e e% robo de cerca de F00 beb.s 5de %os /&e a%rededor de L00 a?n mantienen %as identidades /&e s&s apropiadores %es dieron6 es &na de %as formas /&e as&me %a bana%i)aci3n de %a memoria+ sostiene e% soci3%ogo Danie% =eierstein+ director de %a 7sociaci3n 2nternaciona% de 2n-estigadores de <enocidio 527<86. 0'% disc&rso de 5>orge6 #anata * 57%fredo6 1asero me parece ms no-edoso+ ms %igado a% negacionismo o a %a bana%i)aci3n. 7 diferencia de %a teor$a de %os demonios+ no est en (&ego e/&iparar responsabi%idades+ sino negar %as consec&encias o minimi)ar%as en &n caso como e% de 1abandi.+ en e% /&e est en (&ego %a apropiaci3n * %a s&stracci3n de identidad0+ sost&-o =eierstein ante &na cons&%ta de este s&p%emento. El eterno retorno '% informe 0C&nca Ks0 f&e &na base f&ndante de %a act&a% democracia. 'n diciembre de 19E3+ e% presidente ;a?% 7%fons$n encomend3 a &na comisi3n de notab%es %a confecci3n de &n informe sobre %os m?%tip%es cr$menes de %esa h&manidad cometidos. 'n n&e-e meses+ %a 1omisi3n Caciona% sobre %a Desaparici3n de Personas 51onadep6 entreg3 de manos de s& presidente+ e% escritor 'rnesto 8bato+ e% te4to /&e daba c&enta de mi%es de desapariciones * de cientos de centros c%andestinos de detenci3n. 8i e% 0C&nca Ks0 f&e &n te4to f&ndante para %a democracia argentina+ tambi.n %o f&e s& pr3%ogo+ escrito por 8bato+ /&e de%ine3 %a e4p%icaci3n de %o oc&rrido * /&e ser$a hegem3nica d&rante a@os. Para e% a&tor+ en e% per$odo 19"6M19E3+ &n demonio de i)/&ierda hab$a tirado %a primera piedra * &n demonio de derecha+ con e% mane(o de% aparato estata%+ hab$a dado &na resp&esta infinitamente peor. 'n e% medio+ &na sociedad inm3-i%+ aterrori)ada * a(ena de %o /&e hab$a pasado en %os cientos de centros c%andestinos diseminados por e% pa$s. 'n s& ?%timo %ibro+ =eierstein sostiene /&e %a teor$a de %os demonios es heredera de %a %3gica de %a g&erra enarbo%ada por %os sectores -inc&%ados a %os perpetradores de %a ?%tima dictad&ra mi%itar * tambi.n+ como -imos+ a a%g&nos gr&pos de i)/&ierda. De ac&erdo con esta %3gica+ todo se mide en bandos * ba(as. Co ha* &n an%isis de %o /&e -ino desp&.s. 'n %a g&erra+ ha* bandos be%igerantes, ha* errores+ e4cesos * da@os co%atera%es. De% te4to de% e4montonero :.ctor ;icardo #eis+ 09n testamento de %os a@os N"00+ p&b%icado este a@o+ se desprende /&e+ a s& (&icio+ h&bo &n so%o demonio: e% terrorismo. #eis+ /&ien se refiere ir3nicamente a s& propia act&aci3n en %os setenta como %a de &n 0terrorista de a%ma be%%a0+ arriesga /&e &n terrorismo g&erri%%ero act&3 primero * for)3 %a resp&esta 0%eg$tima0 de% <obierno+ pero /&e de-ino en terrorista 5Hrip%e 7 * dictad&ra6. '% %ibro de #eis+ /&e niega %a noci3n de 0terrorismo de 'stado0 * ca%ifica como &n artificio %a idea de /&e se cometieron %os imprescriptib%es 0cr$menes de %esa h&manidad0+ c&enta con e%ogiosos pr3%ogos de %a madre de &n desaparecido * e4ministra de =ernando de %a ;?a+ <racie%a =ernnde) Kei(ide+ * %a escritora Ieatri) 8ar%o+ /&ien se reser-a ma*or distancia. #a primera escribi3: 07nte %a ma%-ersaci3n de %a memoria hist3rica /&e ho* perpetra e% oficia%ismo+ (&nto con a%g&nos emb%emticos organismos de derechos h&manos * e4g&erri%%eros /&e se cobi(an ba(o %as a%as de% poder+ e% a&tor ref%e4iona sobre a/&e%%o /&e nos pas3. 8ar%o pre-. /&e #eis 0ser atacado por e% cora(e inte%ect&a%0 * por 0%a reapert&ra de &n debate demasiado cerrado0. '% a&tor+ doctor en 1iencias 8ocia%es por %a 9ni-ersidad 1at3%ica de ;$o de >aneiro * docente en -arias &ni-ersidades de %a 7rgentina * Irasi%+ de a%g&na manera+ so@3 con reabrir e% debate iniciado en diciembre de 200L por e% fi%3sofo Ascar de% Iarco+ /&e en &na carta abierta a %a re-ista #a 2ntemperie critic3 a% '(.rcito <&erri%%ero de% P&eb%o 5'<P6 por e% f&si%amiento de dos mi%itantes /&e hab$an /&erido abandonar %a g&erri%%a internada en e% monte sa%te@o 5e% tema tambi.n deri-3 en %a no-e%a hist3rica 0K&ertos de amor0+ de >orge #anata, &n te4to /&e re?ne &n co%%age de testimonios /&e f&eron en a%g&nos casos desmentidos o se@a%ados como tergi-ersados por s&s s&p&estos a&tores6.

Pgina L de 6

Para entonces+ De% Iarco den&nci3 a %a g&erri%%a * a %os mi%itares de haber -io%ado e% principio de no matar sobre e% /&e se f&nda toda sociedad * rec%am3 e% pedido de perd3n por parte de e%%os+ ap&ntando directamente a% escritor >&an <e%man+ padre de &n desaparecido * e4dirigente montonero. #eis cifra en 10.000 %as -$ctimas de &na 0g&erra ci-i%0 /&e enmarca entre 1966 * 19E3, pide perd3n, den&ncia /&e 0e% &so de %a memoria de %as -$ctimas en-enena e% presente0, atrib&*e %a 0responsabi%idad mora%0 de %os cr$menes 0a todos0, rec%ama &n %istado ?nico de -$ctimas por orden a%fab.tico. 'n &na entre-ista p&b%icada meses atrs en e% s&p%emento 'nfo/&es de% diario #a Caci3n+ recomp&so &n poco s& imagen * di(o /&e s& generaci3n f&e 0heroica0+ 0a%tr&ista0+ 0-o%&ntarista0+ 0ignorante0 * 0origina%0, en cambio #a 1mpora+ /&e atra(o a &nos c&antos (3-enes en a@os recientes+ es 0oport&nista+ cooptada por %os Dirchner, %aca*os de% poder de% 'stado0. 1on &na a&tocr$tica /&e no %o %%e-a a incriminarse en trib&na%es+ #eis afirma /&e 0todos f&imos -$ctimas * -ictimarios0. 9na confesi3n con -a%or persona% /&e podr$a ser &na re-e%aci3n hist3rica si %os desaparecidos no h&bieran sido cerca de E.000 5seg?n %os registros de %a 1onadep6 o 30.000 5cifra den&nciada por %os organismos de derechos h&manos *a en %a dictad&ra6, si no h&bieran e4istido ma/&inarias de %a m&erte /&e f&ncionaron d&rante a@os en dependencias estata%es como %a '8K7, si m&chas de %as -$ctimas en manos de persona(es como 7%fredo 7sti) o e% 0H&rco0 >&%in no h&bieran sido arrancadas de s&s casas en p%ena noche+ -endidos s&s m&eb%es * apropiados s&s hi(os, si no se h&biera &ti%i)ado e% aparato estata% para aterrori)ar a toda disidencia+ con fines m&cho ms prof&ndos /&e combatir &na g&erri%%a. #a -isi3n esc%arecedora de %a historia -endr$a a decir /&e /&ienes optaron por %a %&cha armada en %os setenta 0no f&eron h.roes0. =ernnde) Kei(ide %o e4p%icit3 en e% t$t&%o de s& ?%timo %ibro: 0'ran h&manos+ no h.roes0. 8& %$nea es /&e ha* &na idea%i)aci3n promo-ida por e% Birchnerismo de %os (3-enes /&e participaron de %a %&cha armada. 's c&rioso. De %os Dirchner se podr obser-ar /&e+ a?n (3-enes+ con-i-ieron con &n P> /&e en 19E3 promo-i3 %a amnist$a a&n/&e .sa no f&era s& idea. 9na d.cada desp&.s %e toc3 a 1ar%os Kenem firmar %os ind&%tos mientras %a pare(a de 8anta 1r&) se hac$a f&erte en s& distrito. '% hecho de /&e no se cono)can ma*ores estridencias contra ese perd3n oprobioso de parte de C.stor * 1ristina de Dirchner res&%ta contradictorio con %a decidida po%$tica contra %a imp&nidad imp&%sada desde 2003. Pero tambi.n es p?b%ico /&e+ especia%mente %a act&a% Presidente+ t&-o &na -isi3n cr$tica * distante de %a opci3n armada de s&s compa@eros peronistas de i)/&ierda+ de manera /&e e% concepto de 0h.roes0 para e% Birchnerismo s&ena bastante for)ado. Para /&e %a tesis de #eis * =ernnde) Kei(ide %e-ante -&e%o+ es necesario afirmar /&e a%g&ien poderoso prom&e-e %a santidad de todos %os desaparecidos * %os miembros de %as organi)aciones armadas de %os setenta. De %o contrario+ e% intento pierde sentido. Co es fci% dar%e &na entidad re%e-ante a esa percepci3n. #os a@os setenta f&eron con-&%sionados en %os campos de %a po%$tica * %a %&cha armada+ con -isiones confrontadas+ ac&saciones * odios por do/&ier+ pero tambi.n %o f&eron a% interior de fami%ias /&e -i-ieron &n cho/&e generaciona%+ a %a -e) /&e %a represi3n masi-a termin3 generando todo tipo de -$ctimas. 8$ cabe reconocer /&e a%g&nos c&adros de %as organi)aciones armadas 5inscriptos en otra -ersi3n de %a 0g&erra ci-i%06+ &nos c&antos fami%iares 5es interesante+ sin embargo+ %eer %os matices prof&ndos e4presados por %as madres de desaparecidos ms a%% de %a -o) representada por :ebe de Ionafini6 * a%g?n Birchnerista prom&e-en %a -isi3n heroica de %os desaparecidos+ pero res&%ta m&cho menos comprobab%e /&e ta% concepci3n enc&entre &n asidero decisi-o en %os organismos de derechos h&manos+ en e% <obierno * en %a sociedad en genera%.

Pgina F de 6

Oa desde 0;ec&erdos de %a m&erte0 519EL6+ e% te4to de Kig&e% Ionasso+ n&merosos ensa*os e in-estigaciones se oc&paron de desbaratar todo intento de idea%i)aci3n de %os desaparecidos. Desde entonces hasta %a pe%$c&%a 02nfancia c%andestina0 520126+ de% hi(o de desaparecidos Ien(am$n -i%a+ s3%o a%g&ien m&* distra$do podr$a pensar /&e montoneros+ miembros de% ';P * dems f&eron h.roes+ no h&manos. #a intenci3n e4p%icitada de %a e4ministra frepasista * de #eis es %a sanaci3n de %as heridas * no ma%-ersar e% pasado+ * e%%o red&ndar$a en &n p&nto de enc&entro de todas %as -$ctimas: e% do%or. #eis %o %%e-a a% p%ano simb3%ico a% proponer &na com&ni3n de ese do%or con &n memoria% donde fig&ren %os m&ertos por %as organi)aciones armadas * %os m&ertos * desaparecidos en manos de %os agentes de% 'stado. 9n e4miembro de &na organi)aci3n armada de i)/&ierda * &na e4integrante de %a 1onadep proponen ahora &na 0memoria comp%eta0 como %a rec%aman %os sectores rei-indicatorios de% accionar mi%itar. '% historiador =ederico #oren) entiende /&e .stas son disc&siones dif$ci%es para &na sociedad como %a argentina /&e a?n tiene %as heridas a f%or de pie%. 0'stamos toda-$a en %a fase de% tra&ma0+ %e dice a Jiernes. Co comparte estas prop&estas. 0#o /&e hacen #eis o =ernnde) Kei(ide es e/&iparar desde e% do%or+ /&e seg&ramente sea comparab%e para %os fami%iares. Pero esas m&ertes no tienen %a misma consec&encia socia%0+ remarca. Para %a %icenciada en #etras * especia%ista en Kemoria Kar$a 8onder.g&er+ %o /&e proponen #eis * =ernnde) Kei(ide es+ sin ambages+ &na -&e%ta a %a teor$a de %os demonios. 08e p&ede disc&tir /&e h&bo %&chas socia%es antes de% go%pe pero desp&.s de .ste+ %o /&e h&bo f&e &n e4terminio por parte de% 'stado+ /&e es e% /&e detenta e% monopo%io de %a f&er)a0+ res&me ante %a cons&%ta de Jiernes. 8$ cabe afirmar /&e+ d&rante ms de -einte a@os+ %a ca&sa de %a >&sticia &nific3 consignas entre %os fami%iares de %as -$ctimas * %os organismos. 'sa &niformidad en torno de &n ob(eti-o esencia% como e% (&)gamiento de %os perpetradores * conocer %a -erdad p&do haber contrib&ido a opacar o postergar diferencias de ob(eti-os+ ideo%og$as+ etc.tera. 'n %a medida en /&e a-an)aron %os (&icios+ con ms de 1.100 en e% ban/&i%%o entre imp&tados+ procesados * condenados+ %os matices * contradicciones dentro de% mo-imiento de derechos h&manos+ ra)onab%emente+ se f&eron haciendo ms -isib%es * comp%e(os. 8in embargo+ %os re%ie-es e4hibieron en a@os+ meses recientes+ &na contracara en organi)aciones emb%emticas /&e se cerraron sobre s$ mismas+ a% p&nto de /&e %a adhesi3n a% <obierno termin3 por conspirar contra %os principios * %os m.todos %%e-ados a cabo d&rante tres d.cadas. '% caso e4tremo es e% de %as d&das en torno de% (efe de% '(.rcito+ 1.sar Ki%ani+ &n genera% sobre e% /&e e4isten ac&saciones de haber participado en desapariciones+ no certe)as. 7%%$ est e% si%encio de 7b&e%as de P%a)a de Ka*o * %a ma*or$a de %as integrantes de Kadres de P%a)a de Ka*oM#$nea =&ndadora+ am.n de %a tit&%ar de Kadres de P%a)a de Ka*o+ :ebe de Ionafini+ sacndose &na foto con e% mi%itar ac&sado de represor+ ind&%tndo%o de toda sospecha. 'n #a ;io(a+ otra madre+ Karce%a Iri)&e%a de #edo+ tan madre de &n desaparecido como Ionafini+ rec%ama memoria+ -erdad * (&sticia+ * pide a% menos ca&te%a en -irt&d de testimonios * doc&mentos /&e comprometen a Ki%ani. '% tra(inar de %os organismos * %a reapert&ra de %os (&icios sir-i3 como cata%i)ador para %a emergencia de -ie(os disc&rsos /&e se pensaban sep&%tados. 8onder.g&er ana%i)a ante este s&p%emento /&e s& reaparici3n no p&ede pensarse por separado de %a act&a% po%$tica de en(&iciamiento+ /&e est poniendo en e% tapete %a responsabi%idad ci-i% frente a% e4terminio. Hambi.n+ remarca /&e %os cambios en %a forma en /&e se brinda e% testimonio p&eden estar inf%&*endo. 0#os testigos no son %os testigosM-$ctimas de% >&icio a %as >&ntas, ahora son testigos /&e son -$ctimas pero /&e tambi.n ponen en escena /&e eran * son s&(etos

Pgina 6 de 6

po%$ticos con mi%itancias * pertenencias. 'sto repone debates /&e estaban en boga antes de% "60+ sostiene %a in-estigadora de %a 9ni-ersidad Caciona% de P&i%mes. 'st c%ara %a intenci3n de /&ienes+ tras haber hecho %o imposib%e d&rante d.cadas por disim&%ar %as atrocidades perpetradas en %a '8K7+ ahora se escanda%i)an por &n asado organi)ado en a%g?n terreno de ese comp%e(o de edificios &bicados en e% norte de %a 1i&dad * /&e ho* es administrado por &n ente con a&toridades designadas por e% Poder '(ec&ti-o Caciona%+ %a 1i&dad de I&enos 7ires * ms de die) organi)aciones de derechos h&manos+ m&chas de e%%as de fami%iares. '% debate %eg$timo sobre /&. destino dar%e a &n campo de e4terminio+ /&e enc&entra en -eredas distintas inc%&so a sobre-i-ientes de %a '8K7+ parece inagotab%e * atra-iesa a todas %as sociedades /&e -i-ieron e4periencias concentracionarias. 7caso a%g&nos a-ancen con oport&nismo por %a a-enida /&e de(an -acante /&ienes %%e-aron a cabo &na %&cha .pica+ /&e despert3 %as conciencias de %a sociedad * de %os poderes p?b%icos+ * /&e ahora e%igen otro camino. Qseba%ac&n)a M Q%&cianabertoia

S-ar putea să vă placă și