Sunteți pe pagina 1din 13

Cincia dos Materiais

Captulo I Mdulo I

Modulo I
1.1 Introduo Na virada do sculo 21 nossa sociedade esta passando por profundas alteraes cientificas e tecnolgicas, nas uais o surgi!ento de novos !ateriais e"ou o con#eci!ento de novas propriedades provoca revolues na industria, co!rcio e !es!o na sociedade$ %ode! ser citados !uitos e&e!plos co!o' a cria(o do C) e )*), dos se!icondutores, das fi+ras pticas, da l,cra e !uitos outros !ateriais$ )esta for!a, con#ecer os funda!entos e co!porta!entos dos !ateriais de funda!ental i!port-ncia no desenvolvi!ento de novos !ateriais e na aplica(o ade uada de cada u!$ . pro/etista, uer u! engen#eiro de !ateriais uer u! u!ico deve ter u! profundo con#eci!ento das propriedades, das caractersticas e do co!porta!ento dos !ateriais ue ir0 utili1ar no desenvolvi!ento de u! novo produto, de !el#or ualidade e de u! custo

inferior a u!a vers(o anterior ou u! produto co!pleta!ente novo$ Considere a variedade


de !ateriais utili1ados na !anufatura de u! auto!vel, u! co!putador ou u! si!ples par de tnis$

2s propriedades ue o pro/etista deve ter con#eci!ento s(o' 3 4esistncia !ec-nica e u!ica 3 Condutividade eltrica e tr!ica 3 )ensidade 3 %lasticidade e dure1a 3 5sttica e cores 3 dentre outras !ais especficas para cada tipo de !aterial e sua utili1a(o$ 2l! disto deve ter inti!o con#eci!ento da estrutura e, atual!ente da !icroestrutura do !aterial, da dura+ilidade do produto nas condies de uso e principal!ente do

custo

de produo.
.+via!ente, i!possvel para o pro/etista ter con#eci!entos detal#ados dos !il#ares de !ateriais disponveis e dos novos desenvolvidos$ No entanto ele deve ter con#eci!ento ade uado dos princpios gerais ue governa! as propriedades dos !ateriais$ Co! estas consideraes inicia!os nosso curso e, ainda, considerando ue o aluno ten#a u! con#eci!ento de u!ica e fsica, +0sicos, e das propriedades !ec-nicas, tr!icas, eltricas, u!icas e pticas de !aior interesse e! engen#aria$ )epois vere!os as estruturas !oleculares, cristalinas e a!orfas dos diferentes tipos de !ateriais$ 5ste incio o alicerce para o desenvolvi!ento do restante do curso$ 1

Cincia dos Materiais

Captulo I Mdulo I

Nos pr&i!os !dulos ire!os estudar as i!perfeies estruturais, os !ovi!entos at6!icos, as estruturas e processos eletr6nicos$ 7ere!os contato co! as definies de condutividade e se!icondutividade eltrica, os funda!entos da se!icondutividade e os co!porta!entos !agnticos e pticos dos !ateriais$ Nos pr&i!os !dulos vere!os u!a descri(o do co!porta!ento de pol!eros, !etais, cer-!icas e co!psitos, ue s(o !ateriais co! o co!porta!ento inter!edi0rio entre u! e outro uer cer-!ica 3 !etal, !etal3pol!ero e pol!ero 3 cer-!ica$ 2s reaes no estado slido e as !odificaes de propriedades atravs de alteraes da !icroestrutura ta!+! ser(o a+ordadas$ 8inali1ando o curso co! o estudo da esta+ilidade dos !ateriais nas condies de servio$ Ca+e ressaltar ue este curso te! por o+/etivo fornecer con#eci!entos +0sicos de cincia dos !ateriais para os diferentes profissionais e estudantes das 0reas de engen#aria, u!ica e fsica, para u! futuro aproveita!ento das propriedades e co!porta!entos dos !ateriais de interesse para cada profissional e! seu especfico setor de atua(o$ 1.2 Porque estudar cincia e engenharia de materiais? %or ue ns estuda!os !ateriais9 %ara !uitos cientistas, ou engen#eiros, se/a!, engen#eiros !ec-nico, civil, u!ico ou eltrico, ser0 solicitado algu!a ve1 para desenvolver u! pro/eto ue envolva !ateriais$ 5&e!plos poderia! incluir u!a engrenage! de trans!iss(o, a estrutura para u! edifcio, u! co!ponente de refinaria de leo, ou partes de u! circuito integrado$ Claro ue, os cientistas de !ateriais e engen#eiros s(o especialistas ue est(o total!ente envolvidos na investiga(o e designe de !ateriais$ Muitas ve1es, u! pro+le!a de !ateriais selecionar o !aterial certo dentre os !uitos !il#ares ue est(o disponveis$ :0 v0rios critrios, nos uais a decis(o final nor!al!ente +aseada$ 5! pri!eiro lugar, as condies de servio deve! ser caracteri1adas, para ditare! as propriedades re ueridas do !aterial$ ; e! raras ocasies u! !aterial possui a !0&i!a ou ideal co!+ina(o de propriedades$ 2ssi!, pode ser necess0rio incorporar u! !aterial co! outras caractersticas$ . e&e!plo cl0ssico envolve fora e ducti+ilidade< nor!al!ente, u! !aterial tendo u!a alta fora possui s u!a ducti+ilidade li!itada$ 5! tais casos u! co!pro!isso ra1o0vel entre duas ou !ais propriedades pode ser necess0rio$ =!a segunda considera(o de sele(o ual uer deteriora(o de propriedades ue o !aterial possa vir a sofrer durante opera(o de servio$ %or e&e!plo, redues significantes na fora !ec-nica pode! ser o resultado de e&posi(o a te!peraturas elevadas ou a!+ientes corrosivos$ 8inal!ente, a considera(o ue pode anular a outra a econ6!ica'

>uanto vai custar o produto aca+ado9


=! !aterial ue te! o con/unto ideal de propriedades pode ser ac#ado, !as anula o pro/eto por ser !uito caro9

2 ui nova!ente, u! co!pro!isso inevit0vel$ . engen#eiro ou cientista est0 !ais fa!iliari1ado co! as v0rias caractersticas e propriedades estruturais relacionadas, co!o ta!+! co! as tcnicas de processa!ento de !ateriais, o !ais proficiente e confiante ter0 de fa1er u!a escol#a dos !ateriais +aseada nestes critrios /udiciosos$ 2

Cincia dos Materiais

Captulo I Mdulo I

1.3 Classificao dos materiais .s !ateriais slidos fora! agrupados conveniente!ente e! trs classificaes +0sicas' !etais, cer-!icas, e pol!eros$ 5ste es ue!a +aseado principal!ente e! co!posi(o u!ica e na estrutura at6!ica, e na !aioria dos !ateriais est0 e! u! ou outro agrupa!ento distinto, e!+ora #0 alguns inter!dios$ 2l! disso, #0 trs outros grupos de i!port-ncia para a engen#aria de !atrias, os co!psitos, os se!icondutores, e os +io!ateriais$ Co!psitos consiste! e! co!+inaes de dois ou !ais !ateriais diferentes, considerando ue se!icondutores s(o utili1ados devido as suas caractersticas eltricas inco!uns e +io!aterial i!plantado e! u! corpo vivo$ =!a +reve e&plica(o dos tipos de !ateriais e suas caractersticas representativas est(o descritas a seguir$ Metais Materiais !et0licos nor!al!ente s(o co!+inaes de ele!entos !et0licos$ 5les t! grande n?!ero de eltrons n(o locali1ados< uer di1er, estes eltrons n(o s(o ligados a u! 0to!o particular$ Muitas propriedades dos !etais s(o direta!ente atri+uveis a estes eltrons$ Metais s(o e&tre!a!ente +ons condutores de eletricidade e calor e n(o s(o transparentes para lu1 visvel< u!a superfcie de !etal polida te! u! apareci!ento lustroso$ 2l! disso, !etais s(o +astante fortes, contudo responde! pelo uso e&tenso co! defor!aes estruturais$ 8igura @1A 5&e!plos de partes !et0licas co!uns incluindo !olas, clipes, fios, fitas e dispositivos de engen#aria Cer-!icas Cer-!icas s(o co!postas de ele!entos !et0licos e ele!entos n(o !et0licos< estes s(o !ais fre Bente!ente &idos, nitratos, e car+onetos$ 2 grande uantidade de !ateriais ue cai dentro desta classifica(o de cer-!ica inclui o +arro de co!postos !inerais, ci!ento, e vidro$ 5stes !ateriais s(o tipica!ente isolantes C passage! de eletricidade e calor e s(o !ais resistentes a altas te!peraturas e a!+ientes severos ue os !etais e os pol!eros$ Co! respeito a co!porta!ento !ec-nico, as cer-!icas s(o duras, !as !uito fr0geis$ 8igura @2A 2lgu!as cer-!icas co!uns e! engen#aria$ %ol!eros %ol!eros inclue! a fa!lia dos pl0sticos e !ateriais de +orrac#a$ Muitos deles s(o co!+inaes org-nicas ue est(o ui!ica!ente +aseadas e! car+ono, #idrognio, e outros ele!entos n(o !et0licos< al! disso, eles t! estruturas !oleculares !uito grandes$ 5stes !ateriais possue! tipica!ente +ai&as densidades e s(o e&tre!a!ente fle&veis, co! pe uena resistncia ao calor e apresentando u!a ga!a !uito grande de cores$ 8igura @DA 5ngrenagens e peas industriais de pol!ero acetato$ D

Cincia dos Materiais Co!psitos

Captulo I Mdulo I

Materiais co!psitos consiste! e! !ateriais criados co! a co!+ina(o de !ais de u! tipo de !aterial$ 2 8i+ra de vidro u! e&e!plo fa!iliar no ual s(o e!+utidas fi+ras de vidro dentro de u! !aterial poli!rico$ =!a co!+ina(o pro/etada para e&i+ir u!a co!+ina(o das !el#ores caractersticas de cada dos !ateriais co!ponentes$ 2 8i+ra de vidro ad uire a fora do vidro e a fle&i+ilidade do pol!ero$ 4ecente!ente !uitos !ateriais co!postos novos fora! desenvolvidos$

@aA @+A @cA 8igura @EA 2lguns e&e!plos de co!psitos' @aA %olister reforado co! fi+ra de vidro, @+A !adeira e @cA concreto ;e!icondutores .s se!icondutores t! propriedades eltricas ue os coloca! na condi(o de inter!edi0rio entre condutores e isolantes eltricos$ 2l! disso, as caractersticas eltricas destes !ateriais s(o e&tre!a!ente sensveis C presena de concentraes !ni!as de i!pure1as at6!icas ue pode! ser controladas e! regies de espao !uito pe ueno$ .s se!icondutores tornara! possvel o advento do circuito integrado ue te! revolucionado total!ente a eletr6nica e a ind?strias de co!putadores @se! !encionar nossas vidasA durante as ?lti!as duas dcadas$ Fio!ateriais Fio!ateriais s(o e!pregados e! co!ponentes i!plantados no corpo #u!ano ou outro ani!al vivo, para su+stitui(o de partes do corpo doente ou danificada$ 5stes !ateriais n(o deve! produ1ir su+st-ncias t&icas e deve! ser co!patveis co! tecidos do corpo @n(o deve causar reaes +iolgicas adversasA$ 7odos os !ateriais aci!a, pode! ser usados co!o +io!ateriais G!etais, cer-!ica, pol!eros, co!+inaes, e se!icondutores$ 1. Materiais !"anados Materiais ue s(o utili1ados e! alto3tecnologia @ou de alta tecnologiaA Cs ve1es s(o c#a!ados !ateriais avanados$ 2travs de alta tecnologia ns uere!os di1er u! dispositivo ou produto ue opera ou funciona e usa princpios relativa!ente co!plicados e sofisticados< e&e!plos inclue! e uipa!ento eletr6nico @)*), aparel#os de C), etc$A, co!putadores, fi+ra ptica, astronaves, aeronaves, e foguetes !ilitares$ 5stes !ateriais avanados s(o tipica!ente uais uer !ateriais tradicionais cu/as propriedades fora! au!entadas ou recente!ente desenvolvidas tornando3se !ateriais de alto3dese!pen#o$ 2l! disso, eles pode! ser de todo tipo de !aterial @por e&e!plo, !etais, cer-!ica, pol!erosA, e nor!al!ente s(o relativa!ente caros$ E

Cincia dos Materiais

Captulo I Mdulo I

2pesar do enor!e progresso ue foi feito na cincia de !ateriais dentro dos ?lti!os anos, ainda e&iste desafio tecnolgico, inclusive o desenvolvi!ento de at !es!os !ateriais !ais sofisticados e especiali1ados, co!o ta!+! consideraes do i!pacto a!+iental de produ(o destes !ateriais$ 2lguns co!ent0rios s(o apropriados a estes assuntos para arredondar esta perspectiva$ 2s novas e diferenciadas aplicaes da nanotecnologia a parte da cincia de !ateriais !ais avanada, pro!issora de resultados i!portantes, para a altera(o dos #0+itos da sociedade$ 2 pro!essa de energia nuclear segura, as solues para os !uitos pro+le!as envolver0 novos !ateriais, para estruturas de reten(o de co!+ustveis, para instalaes e para a disposi(o de resduos radioativos$ >uantidades significantes de energia s(o envolvidas e! transportes$ 4edu1indo o peso de veculos @auto!veis, aeronave, trens, etc$A, co!o ta!+! crescendo as te!peraturas operacionais de !0 uinas, au!entar0 a eficincia do co!+ustvel$ 2l! disso, #0 u!a necessidade recon#ecida de ac#ar fontes novas e econ6!icas de energia, e usar os recursos presentes !ais efica1!ente$ Materiais v(o indu+itavel!ente representar u! papel significante nestes desenvolvi!entos$ %or e&e!plo, a convers(o direta de energia solar e! energia eltrica$ Clulas solares e!prega! alguns !ateriais +astante co!ple&os e caros$ 2ssegurar u!a tecnologia vi0vel, co! !ateriais !enos caros, ue s(o alta!ente eficientes neste processo de convers(o ue dever(o ser desenvolvidos, co!o a clula de energia de #idrognio

8igura @HA %rocesso de transfor!a(o de u!a clula co!+ustvel$ 2l! disso, a ualidade a!+iental depende de nossa #a+ilidade para controlar o ar e a polui(o$ 7cnicas de controle de polui(o e!prega! v0rios !ateriais$ 2l! disso, processos de !ateriais e !todos de refina!ento precisa! ser !el#orados de for!a ue redu1a! a degrada(o a!+iental, uer di1er, !enos polui(o e !enos dependentes da paisage! da !inera(o de !atrias3pri!as$ 7a!+!, e! alguns processos de fa+rica(o de !ateriais, s(o produ1idas su+st-ncias t&icas, e o i!pacto ecolgico deve ser considerado$ Muitos !ateriais ue ns usa!os s(o derivados de recursos n(o renov0veis, uer di1er, n(o capa1es de ser regenerados$ 5stes inclue! pol!eros, para ual a !atria3pri!a principal o petrleo, e alguns !etais$ 5stes recursos n(o renov0veis ue te! sido gradual!ente esva1iado necessita!' H

Cincia dos Materiais

Captulo I Mdulo I

1A 2 desco+erta de reservas adicionais, 2A . desenvolvi!ento de !ateriais novos ue t! propriedades co!par0veis co! i!pacto a!+iental !enos adverso, e DA 2u!entar esforos para reciclage! e o desenvolvi!ento de novas tecnologias de reciclage!$

Cincia dos Materiais 1.# $eleo do Material

Captulo I Mdulo I

;a+endo a ga!a de !ateriais disponveis para a aplica(o, co!o proceder para o+ter dispositivos co! ualidade superior e !enor custo9 5spera3se ue no final deste curso ten#a3se o incio da resposta, ou no !ni!o estrutura para sa+er onde procurar a pergunta certa$ 2 sele(o de u! !aterial u!a decis(o pr0tica final, do engen#eiro ou do pro/etista ue pode deter!inar o sucesso ou fal#a total do pro/eto$ )e fato #0 apenas duas decises distintas a sere! to!adas$ 2 pri!eira deve decidir ual o tipo geral do !aterial apropriado, co!o cer-!ica, !etal, etc e a segunda ual !el#or !aterial dentro desta classe deve ser encontrado, co!o o&ido de alu!nio ou de !angans, ao ou alu!nio, etc$

Cincia dos Materiais

Captulo I Mdulo I

1.% Propriedades de interesse aA Mec-nicas 2ntes de fa1er co!paraes entre u!a parte e u! auto!vel, isto entre u!a propriedade estrutural e os efeitos das condies de servio das !es!as, va!os definir alguns ter!os !ais co!uns e! engen#aria de !ateriais$ 3 Tenso definida co!o a fora por unidade de 0rea e e&pressa e! li+ras por polegada @psiA ou u! uilogra!a fora por cent!etro uadrado @Kgf"c! 2A ou por !il!etro uadrado @Kgf"!!2A$ 2 tens(o calculada si!ples!ente dividindo3se a fora pela 0rea ue nela atua$ 5&e!plo 1$1 3 >ual a fora solicitada por !aior tens(o' @aA u!a +arra de alu!nio, de se(o reta L,MJ !! & 1,21 !! solicitada por u!a carga de 1I,JH Kgf ou @+A u!a +arra de ao de se(o circular de L,HLH !! so+ u!a carga de 1L,N Kgf9
2 Resposta: =nidade' @mmA@mmA = kgf " mm 2 Calculo @aA @L,MJ A@1,21A =1E,Dkgf " mm

kgf

1I,JHL

@+A

1L,NLL = HEkgf " mm 2 2 @ " EA@L,HLHA

3 Deformao u! efeito da tens(o$ . engen#eiro co!u!ente e&pressa defor!a(o e! u!a de duas !aneiras' @1A o n?!ero de cent!etros de defor!a(o por cent!etro do co!pri!ento, ou @2A o co!pri!ento defor!ado co!o u!a porcentage! do co!pri!ento original$ 2 defor!a(o pode ser el0stica ou pl0stica$ 5&e!plo 132 3 5! u!a #aste de co+re s(o !arcados traos ue dista! entre si HL !!$ 2 #aste tencionada de for!a ue a dist-ncia entre os traos passa a ser HI,J !!$ Calcular a defor!a(o$ Resposta' =nidades' Calculo
@mm mmA mm porcentagem cm = = = mm mm 1LL cm

HI,J HL,L = L,1DHcm " cm = 1D,HO HL,L

2 defor!a(o el0stica reversvel' desaparece uando a tens(o re!ovida$ 2 defor!a(o el0stica pratica!ente proporcional C tens(o aplicada$ 3 Modulo de elasticidade @!dulo de PoungA o uociente entre a tens(o aplicada e a defor!a(o el0stica resultante$ 5le est0 relacionado co! a rigidez do !aterial$ . !dulo de elasticidade resultante de tra(o ou co!press(o e&presso e! psi ou e! Kgf"!! 2$ . valor deste !dulo pri!ordial!ente deter!inado pela co!posi(o do !aterial e apenas indireta!ente relacionado co! as de!ais propriedades !ec-nicas$ 5&e!plo 13D 3 ;e o !dulo !dio de elasticidade de u! ao 21$LLL Kgf"!! 2, uanto de alongar0 u! fio de L,2H c! de di-!etro e de D ! de co!pri!ento, uando solicitado por u!a carga de HLL Kgf9 Resposta' Mdulo de elasticidade = deformao =nidades' Kgf"!!2 =
kg " mm 2 cm " cm
tenso

Cincia dos Materiais Calculo 21$LLL =


HLL "@ " EA@L,2HA 2 deformao

Captulo I Mdulo I

)efor!a(o Q L,LLED c!"c! unidade' @c!"c!A@c!A Q c! )efor!a(o total Q L,LLED & DLL Q 1,2M c! 3 Deformao plstica a defor!a(o per!anente provocada por u!a tens(o ue ultrapasse o li!ite de elasticidade$ 2 defor!a(o pl0stica o resultado de u! desloca!ento per!anente dos 0to!os ue constitue! o !aterial e, portanto, difere da defor!a(o el0stica onde os 0to!os !ant! suas posies relativas$ 3 Ductibilidade a defor!a(o pl0stica total at o ponto de ruptura$ 2ssi! sendo, o seu valor pode ser e&presso co!o alonga!ento e nas !es!as unidades de defor!a(o$ Co!o !ostrado na figura @HA a+ai&o, o co!pri!ento considerado i!portante pois a defor!a(o pl0stica nor!al!ente locali1ada$

@aA @+A 8igura @HA' )estacando @aA curva de tens(o & defor!a(o, notar a grande regi(o de defor!a(o pl0stica e @+A corpo de provo na ruptura$ .utra !edida de ducti+ilidade a estrico ue a redu(o na 0rea de se(o reta do corpo, i!ediata!ente antes da ruptura$ .s !ateriais alta!ente d?cteis sofre! grande redu(o na 0rea da se(o reta antes da ruptura$ 5ste ndice se!pre e&presso e! porcentage! e calculado co!o se segue' 5stric(o
= 0rea inicial 0rea final 0rea inicial

3 Relao tenso-deformao$ 2gora possvel ser !ais especfico so+re o efeito da tens(o na defor!a(o$ =! !aterial ue ten#a defor!a(o plastica!ente !uito pe uena ou despre1vel antes da ruptura considerado u! !aterial fr0gil$ =! !aterial d?ctil te! u! li!ite el0stico al! do ual ocorre defor!a(o per!anente$ 2 capacidade do !aterial resistir a defor!a(o pl0stica !edida pela tens(o de escoa!ento ue deter!inada pela rela(o da fora ue inicia a defor!a(o per!anente e a 0rea da se(o reta$ 5! !ateriais tais co!o os aos doces, o li!ite de escoa!ento +e! definido pois, para u! dada tens(o o !atria escoa , isto , ocorre defor!a(o pl0stica se! pratica!ente au!ento na tens(o$ 5! outros M

Cincia dos Materiais

Captulo I Mdulo I

!ateriais, n(o ocorre u! escoa!ento propria!ente dito< neste caso, define3se o li!ite convencional de escoa!ento ue corresponde C tens(o necess0ria para provocar u!a defor!a(o per!anente de L,2O @ou u! outro valor especificadoA$

8igura @IA Curvas de tens(o defor!a(o para diferentes tipos de !ateriais$ 3 Limite de resistncia trao de u! !aterial 0 calculado dividindo3se a carga !0&i!a suportada pelo !es!o pela 0rea da se(o reta inicial$ 5sse li!ite e&presso e! unidades de tens(o$ )eve3se notar ue o li!ite de resistncia calculado e! rela(o C 0rea inicial$ 5ssa u!a o+serva(o i!portante, particular!ente para os !ateriais d?cteis, pois os !es!o sofre! u!a redu(o de 0rea uando solicitados pela carga !0&i!a$ 5!+ora a tens(o verdadeira ue solicita o !aterial se/a calculada considerando3se a 0rea real, a tens(o tal co!o definida anterior!ente !ais i!portante para o engen#eiro, pois os pro/etos deve! ser feitos co! +ase nas di!enses iniciais$ 5! virtude da 0rea de se(o reta de u! !aterial d?ctil poder se redu1ir antes da ruptura o li!ite de ruptura pode ser inferior ao li!ite de resistncia$ %or defini(o a!+os s(o calculados considerando3se a 0rea inicial$ 5&e!plo 13E 3 =! fio de co+re sofre u!a ruptura co! tens(o de DL Kgf"!! 2 e apresenta u!a estric(o de JJO$ Calcular @aA a tens(o de ruptura e @+A a defor!a(o verdadeira v na

ruptura @ a defor!a(o instant-nea igual a dl"lA$


Resposta' @aA
" = DLkgf " mm 2 , "Q DL !# !L " " DL = = = 1D1kgf " mm 2 !$erd @M1 L,JJA !L L,2D l f dl l dl = = ln f = lL l lL l , @+A d
verd

Mas ' 2LlL Q 2flf 2L 2L = ln = 1,EJ ou 1EJO verd = ln 2f L,2D2 L 3 Dureza definida pela resistncia da superfcie do !aterial a penetra(o$ Co!o se pode esperar, a dure1a e a resistncia C tra(o est(o inti!a!ente relacionadas$ 2 escala 1L

Cincia dos Materiais

Captulo I Mdulo I

%rinell de dure1a @FN:A2 u! ndice de !edidas da dure1a, calculado a partir da 0rea de penetra(o de u! +il#a no !aterial$ 2 penetra(o desta +il#a, ue u!a esfera de ao duro ou de car+eto de tungstnio, feita !ediante u! fora padroni1ada$ 2 escala Roc&ell de dure1a, outra das !ais co!uns escalas de dure1a usadas e! engen#aria, est0 relacionada ao FN:, !as !edida pela profundidade de penetra(o de u!a pe uena +il#a padroni1ada$ Muitas escalas Roc&ell fora! esta+elecidas para !ateriais co! diferentes fai&as de dure1a< estas escalas difere! entre si nas di!enses da +il#a e na carga de penetra(o$ 3 Tenacidade a !edida da energia necess0ria para ro!per o !aterial$ )ifere pois da resistncia C tra(o, ue a !edida da tens(o necess0ria para ro!per o !aterial$R u! !edida de 5nergia , o produto de u!a fora !ultiplicada por u! desloca!ento, a !edida e! l+f ou e! Kgf$c!< essa energia est0 inti!a!ente relacionada C 0rea so+ a curva tens(o versus defor!a(o$ =! !aterial d?ctil co! a !es!a resistncia de u! !aterial fr0gil ir0 re uerer !aior energia para ser ro!pido e portanto !ais tena1$ 5nsaios padroni1ados '(arp ou )zod s(o usados para !edir tenacidade$ 5sses !todos difere! entre si apenas na for!a do corpo de prova e no !todo de aplica(o da energia$ Nor!al!ente a tenacidade pode ser avaliada pela 0rea da regi(o a+ai&o da curva de tens(o defor!a(o, considerando a figura @IA o !aterial da curva @dA seria o !ais tena1$

11

Cincia dos Materiais

Captulo I Mdulo I

+A 7r!icas 3 Temperatura u! nvel de atividade tr!ica$ 5! engen#aria s(o co!u!ente utili1adas duas escalas para !edir te!peratura' a escala "a(ren(eit e a 'elsius @centgradaA$ C0lculos s(o !ais f0ceis co! a escala Celsius e u! n?!ero crescente de processos industrias est(o passando a utili1a3la$ =!a convers(o direta pode ser feita de u!a escala pra outra, atravs das seguintes relaes'
o

8 Q 1,N @oCA S D2

C Q H"M T@o8A D2U

3 'alor a energia tr!ica e e&presso e! Ftu @Frits# 7er!al =nitA, na escala inglesa e e! Calorias no siste!a !trico$ =! Ftu a energia re uerida para au!entar de 1 o8 a te!peratura de u!a li+ra de 0gua, na te!peratura de !aior densidade da 0gua @DMo8A$ 3 'apacidade calor*fica a propriedade ue indica a #a+ilidade de u! !aterial para a+sorver calor de u! !eio e&terno, ela representa a uantidade de energia re uerida para produ1ir a eleva(o de u!a unidade de te!peratura$ 3 'alor espec*fico de u! !aterial definido co!o sendo o uociente entre a capacidade tr!ica do !aterial e a da 0gua$ 3 'alor latente o valor de calor re uerido para a fus(o de u! !aterial$ 3 Dilatao t+rmica co!u!ente e&pressa e! pol"pol$o8 ou e! c!"c!$oC$ 5! geral, ad!iti!os ue o coeficiente de dilata(o tr!ica independente da te!peratura$ cA 5ltricas - Resisti$idade a propriedade eltrica de u! !aterial !ais con#ecida$ R e&pressa e! o#!$c! @ou o#!$polA e est0 relacionada co! as unidades co!uns de resistncia, co!o se segue' Resistncia Q @resisti$idadeA $
compimento rea

cm Q @o(m,cmA $ 2 cm

Q @o(m,polA $

pol 2 pol

5&e!plo 13H 3 . co+re te! u!a resistividade de 1,J & 1L 3I o#!$c!$ >ual a resistncia de u! fio co! L,1 c! de di-!etro e DL ! de co!pri!ento9 Resposta' Calculo' 4esistncia Q 1,J & 1L3I
DLLL = L,IH o#! @L,1A 2

12

Cincia dos Materiais


31

Captulo I Mdulo I

3 'onduti$idade el+trica o inverso da resistividade$ R e&pressa e! !#o"c! @!#o Qo#! A$ 3 5! contraste co! os 'ondutores el+tricos ue transfere! cargas eltricas, !uitos !ateriais de i!port-ncia e! engen#aria s(o usados co!o Diel+tricos ou n(o condutores$ 3 Rigidez diel+trica u!a propriedade ue deve ser considerada uando u! !aterial dieltrico utili1ado so!ente co!o isolante eltrico$ 5sta propriedade , geral!ente e&pressa e! volts por !il @1LLL !il Q 1 polA ou e! volts por c!< entretanto, deve3se notar ue a capacidade isolante de u! !aterial ne! se!pre au!enta proporcional!ente C espessura$ Muitos outros fatores, tais co!o 0rea especfica, porosidade e defeitos, influe! nas caractersticas de isola(o do !aterial$ 3 =!a outra propriedade dieltrica i!portante a 'onstante diel+trica ue !el#or e&plicada e! ter!os de u! condensador, ue u! dispositivo para ar!a1enar cargas eltrica$ =! condensador co!posto de u! eletrodo positivo e u! negativo, entre os uais feito o v0cuo ou colocado u! isolante$ . eletrodo negativo ar!a1ena carga e #0 re!o(o de carga do eletrodo positivo$ 2 uantidade de carga ue ar!a1enada depende, entre outras coisas, do !aterial colocado entre as placas$ 5sses dieltricos n(o transporta! carga eltrica, !as n(o s(o isolantes inertes, por ue a aplica(o de u! ca!po eltrico e&terno eltrico e&terno pode deslocar cargas eletr6nicas e i6nicas de suas posies nor!ais na estrutura interna do !aterial$ 5sse co!porta!ento pode ser co!parado C defor!a(o !ec-nica el0stica, visto ue as cargas retorna! C sua posi(o nor!al uando o ca!po eltrico re!ovido$ Co!o a constante dieltrica conse Bncia de u! desloca!ento de carga no interior do !aterial, seu valor independe tanto da te!peratura co!o da fre Bncia e da estrutura do !aterial$ dA >u!icas >uase todos os !ateriais usados pelos engen#eiros s(o suscetveis de corros(o por ata ue u!ico$ %ara alguns !ateriais, a solu+ili1a(o i!portante$ 5! outros, o efeito da o&ida(o direta de u! !etal ou de u! !aterial org-nico co!o a +orrac#a o !ais i!portante$ 2l! disso, a resistncia do !aterial C corros(o u!ica, devido ao !eio a!+iente, da !aior i!port-ncia$ 2 aten(o ue da!os aos nossos auto!veis u! e&e!plo +vio da nossa preocupa(o co! a corros(o$ )esde ue fre Bente!ente, o ata ue pela corros(o irregular, !uito difcil !edi3la$ 2 unidade !ais co!u! para a corros(o polegada de superfcie perdida por ano ou !assa slida perdida por ano$ eA Vpticas 5!+ora entre as propriedades pticas i!portantes para a engen#aria se inclua! o ndice de refra(o, a a+sor(o e a e!issividade, apenas a pri!eira delas ser0 discutida a ui$ %or ue as outras duas /0 s(o !ais especiali1adas$ . *ndice de refrao n a ra1(o entre a velocidade da lu1 no v0cuo c e a velocidade da lu1 no !aterial, -m'
n= c -m

. ndice de refra(o pode ser e&presso e! ter!os do .ngulo de incidncia i e do .ngulo de refrao r'
n= sen i sen r

Co! esta revis(o de algu!as propriedades i!portantes para o estudo de Cincia dos Materiais encera!os o Mdulo I e sugeri!os ue todos os e&erccios se/a! resolvidos$

1D

S-ar putea să vă placă și