Sunteți pe pagina 1din 93

RSifrmukcRpf0if

bDpD 37 cefYwGif bDpD 6^5 bDpD5^4 bDpD4wGif bDpD4^3 ocifa,½Ionf at'D6^7


a[½k'frif;BuD; cefYwGif cefYwGif a[½k'f wGif wGif vli,fwpfOD;taeESifh
pwiftkyfpdk;jcif;/ ocifa,½I tD*spjf ynf rif;BuD; emZ&uf AdrmefawmfodkY
arG;zGm;jcif;/ odkY wdrf; uG,fvGef NrdKUodkY jyef oGm;a&mufjcif;/
a&Smifjcif;/ jcif;/ vmjcif;/

uREfkyfwdkYonf xdyfqHk;wGif &Sdaeolrsm;jzpfNyD;? tBuD; ta&;ygaomtcsuf r sm;


jrwfqHk;? cGeftm; t&SdqHk;ESifh tvSyqHk; csefyD,Hrsm; &nf&G,fcsuf
jzpfMuonf/ þuJhodkY aMujim ajymqdkcsufrsm;onf a,½I\yk*¾dKvfjzpfjcif; vkyfaqmiff
xdyfqHk;jzpfjcif;udk &J0HhpGm aeYpOf tcdkiftrm ajymqdk csuEf iS hf oGeo
f ifcsuu
f kd wifqufjyo&ef/
aeMuonf/ vlom;wdkif;onf atmifEdkifol jzpf
csiMf uNy;D ? atmifEikd o
f El iS t
hf wl&adS evdMk uonf/ t½I;H a&;om;ol
a,m[efrmuk/ olonf wynfh
orm;rsm;onf yxrqHk;xuf aemufusí NyD;pD;
awmf 12 yg; t0if r[kwfaomfvnf;?
aomolrsm; jzpfMuonf/ a,½I ajymaompum;
aygvk\ yxrtBurd f omoemjyKc&D;pOf
onf 4if;wdkYESifhwdkuf½dkufqefYusifaeayonf/ “oifwdkYwGif txG#ftjrwf vkyf
wGif twlvdkufygcJhonf/ (wref 13;13)
csifaomolonfvnf; tvHk;pHkwdkY\apcdkif;&m uRef jzpf&vdrfhrnf/ taMumif;rl
um;? vlom;onf olwpfyg;udk appm;jcif;iSgrvm? olwpfyg;\tapudk cHjcif; rnfolodkY a&;onf/
iSg4if;? rdrdtoufudkpGefYí vlrsm;udka&G;jcif;iSg4if; <uvmownf;[k rdefYawmf a&mrNrdKU&Sd c&pf,mefrsm;xHodkY
rl\/” (10;44-45) a,½Ionf tBuD;jrwfqHk;aomol? vlUZmwdcHaom bk&m; a&mrNrdKUrSaeí a&;om;cJhonf/
ESifh uREfkyfwdkY\ar&Sd, jzpfaomfvnf;? vlUordkif;xJodkY tapcHuRef wpfa,muf
taejzifh 0ifa&mufcJhonf/ a&;om;csdef
þt&monf rmukajymvdkaom owif;pum; jzpfonf/ a&mr c&pf,mef at'D 55 ESifh 65 tMum;/
rsm;udk tm;ay;&efESifh a,½Ionf ar&Sd,jzpfaMumif; oHo, uif;&Sif;pGm
oufaoxljy&eftwGuf rmukonf ocifa,½I\vkyfaqmifcsufrsm;udk xif aemufcHtaMumif;t&m/
&Sm;pGm qufwdkuf azmfjycJhonf/ udk,fawmf ajymaom pum;u r[kwfbJ? a&mrtifyg,monf wdaA&d
udk,fawmfvkyfaqmifaomt&mrsm;u udk,fawmf\ZmwdtjzpfrSefudk zGifhjy uJombk&ifvufatmufü &Sdaeonf/
aeonf/ vIyf&Sm;vkyfaqmifaeaom ocifa,½ItaMumif;yif jzpfonf/ tifyg,mxJwGif bHkbmompum; &SdNyD;?
rmukonf ocifa,½I arG;zGm;jcif;taMumif;udk csefvSyfxm;vsuf vrf;yef;qufoG,fa&;ESifh qufoG,fa&;
ESpfjcif;q&ma,m[ef w&m;a[mjcif;tm;jzifh c&pf0ifusrf;udk tpjyKcJhonf/ pepf aumif;rGefaomaMumifh? a,½I\
xdkYaemuf a,½I AwådZHcHjcif;? awmxJwGif pHkprf;cH&jcif;? wynfhawmfwdkYudk owif;pum;udk Mum;em&ef tcsed f usae
avNyD/ xdk owif;pum;onfvnf;
ac:awmfrljcif;taMumif;rsm;udk vsifjrefpGm azmfjyNyD;aemuf? a,½I\ vlxk a&SUü
wpfEdkifiHrS wpfEdkifiHodkY vsifjrefpGm ysHUESHU
trIawmfaqmifjcif;qDodkY wdkuf½dkufydkYaqmifcJhonf/ ewfqdk;ESifh &ifqdkifjcif;?
oGm;onf/
ElempGJoludk usef;rmapjcif;? rdwfaqGrsm;u rdrda&SUodkY avQmcsvdkufaom vufajc
aooludk tjypfvTwfí usef;rmapjcif;rsm;udk awGU&onf/ t"duusrf;csuf/
xdkYaemuf a,½Ionf róJ (av0d)udk ac:í? odyf r½dk;om;[k xif&aom “taMumif;rlum;? vlom;onf
róJ\taygif;toif;rsm;ESifhtwl npmpm;cJhonf/ þudpöaMumiffh a,½Ionf olwpfyg;udak ppm;jcif;iSgrvm/ olwpfyg;
tjypfom;rsm;ESifhtwl tpmpm;jcif;? OykofaeYudk csKd;zsufjcif;wdkYtwGuf tjypf tapudkcHjcif;iSg4if;? rdrdtoufudkpGefYí
wifMuaom zg&d&SJrsm;? bmoma&;acgif;aqmifrsm;ESifh y#dyu© jzpfcJh&onf/ vlrsm;udk a&G;jcif;iSg4if; <uvmownf;[k
tcef;BuD; 4 wGif rmukonf acwå&yfwefYí rsKd;aphMuJaomolESifh rkefnif; rdefYawmfrl\/” (10;45)
aphtaMumiff; a,½I\oGefoifcsufudk azmfjyNyD;aemuf vkyfaqmifcsuf rsm;udk
qufvuf a&;om; azmfjycJo h nf/ a,½Ionf vIid ;f vH;k Bu;D rsm;udk Nird f apí ewfq;kd t"duyk*¾dKvfrsm;
rsm;udk ESifxkwfum? ,m£½k\orD;udk usef;rmapcJhonf/ ocifa,½I? wrefawmf 12yg;?
&uftenf;i,fMumaomf emZ&ufNrdKUodkY jyefvmí rdrdae&if;NrdKU\jiif;y,f ydvwfrif;? ,k'bmoma&;acgif;aqmif
jcif;udk cH&NyD;aemufwGif wynffhawmfwdkYtm; owif;aumif;udk t&yf&yfodkY ysHUESHU rsm;/
uJombk&if &Sifa,m[ef\ ocifa,½I\ ocifa,½I ocifa,½I ocifa,½Ium;wdkifwif
wdaA&d trIawmfvkyfief; trIawmfvkyfief; wynfhawmf vl5000udk towfcH&jcif;?xajrmuf
{u&mZfrif; jzpfvmjcif;/ pwifjcif;/ pwifjcif;/ 12yg;a&G;onf/ auR;arG;jcif;/ jcif;ESifh aumif;uifbHkodkY
14 26 26^27 28 29 wuf<ujcif;
30

t"duae&m/ ap&ef wm0efay;tyfcJhonf/ a[½k'frif;ESifh zg&d&SJwdkY\ qefYusif qD;wm;rI


uay&aemifNrKd U? emZ&ufNrKd U? zdvyd KÜ wdk;yGm;vmNyD;? ESpfjcif;q&ma,m[ef acgif;jzwfcH&onf/ odkYaomf a,½Ionf
uJo&dNrKd U? a,&dacgNrKd U? aAoed&mG ? oHviG f qufvufvkyfaqmifcJhNyD;? vl 5000udk auR;arG;jcif;? cgemeftrsKd;orD;udk wdkYxd
awmif? a,½k&SvifNrdKU? a*gva*go jcif;? em;rMum;aomoludk usef;rmapjcif;? vl 4000udk auR;arG;jcif;rsm; jyK
awmifukef;/ vkyfcJhonf/
aemufqHk;wGif rdrd\ZmwdtjzpfrSefudk wynfhawmfwdkYtm; zGifhjy&ef tcsdef
txl;tom;ay;onft h aMumif;t&mrsm; usa&mufvmcJhonf/ olwdkYonf a,½I rnfoljzpfaMumif;udk trSefwu,f
&Sifrmuk c&pf0ifonf yxrqHk;
odMuygoavm/ ayw½konf a,½I ar&Sd,jzpfaMumif; aMujimcJhaomfvnf;
a&;om;aom c&pf0ifusr;f jzpfEikd o f nf/
rsm;rMumrDrSmyif udk,fawmf\wm0eftrSefudk em;rvnfaMumif; jyocJhonf/
tjcm;c&pf0ifusrf;rsm;onf &Sifrmuk
tqif;oP²mef ajymif;vJNyD;aemufwGif a,½Ionf qufvufoGefoifí tem
c&pf0ifusrf;rS usrf;ydk'f (31)ydk'fausmfudk
udk;um;cJhMuonf/ rmukonf tjcm;
Nidrf;apcJhonf/ uGm&Sif;jywfpJjcif;ESifh ywfoufí zg&d&SJwdkYESifh xdyfwdkuf &ifqdkif
c&pf0ifusrf;rsm;xuf edrdwfvu©Pm cJhNyD;? xm0&touftaMumif;udk csrf;omaomvli,fESifh ajymqdkcJhonf/ rsufpd
rsm;udk ydkí rSwfwrf;wifcJhonf/ uef;aom AmwdrJudk usef;rmapcJhonf/
tjzpftysufrsm;onf vsifjrefpGm vIyf&Sm;í txG#ftxdyfodkY a&muf&Sd
cJhonf/ aemufqHk; npmpm;jcif;? opömazmufcH&jcif;? um;wdkifwifowfjcif;ESifh
xajrmufjcif;taMumif;wdkYudk tus,fw0ifh azmfjycJhonf/ a,½I\oGefoifcsuf
Oyrmrsm;udkvnf; azmfjycJhonf/ rmukonf a,½Itm; vIyf&Sm;aeol? tapcHol?
udk,fudkylaZmfolESifh u,fwifoltjzpf azmfjycJhonf/ oifonf &Sifrmukc&pf0if
udkzwf½Iaomtcg vufawGUvkyfzdkY tqifoifh jyifyg/ oifhtoufwmü bk&m;
ocif\vkyfaqmifcsufudk zGifh[vufcHyg/ urÇmavmuxJodkY tapcH&ef 0if
a&mufygav/

tao;pdwftaMumif;t&m/
u/ tapcHuRefa,½I arG;zGg;jcif;ESifh a,½Ionf raMunmbJ (odkY) rarQmfvifhbJ a&muf&Sdvmol r[kwfyg/ "r®a[mif;
jyifqifjcif;(1;1-13) ya&mzufwdkYonf £oa&vEdkifiHESifh wpfurÇmvHk;tm; u,fwifjcif;ESifh xm0&
Nidrfoufjcif;ay;rnfh BuD;jrwfaomt&Sifudk bk&m;ocif udk,fawmfwdkifu apvTwf
rnf[k ya&mzufjyKcJhMuonf/ xdkYaemuf ESpfjcif;q&m a,m[ef a&mufvmí
MumjrifhpGm apmifharQmfaeaom ar&Sd, a&mufvmNyDjzpfaMumif;ESifh rMumrD
vlwdkYtv,fwGif ay:vmrnfhtaMumif; aMunmcJhonf/ ,aeY urÇmay:&Sd
bk&m;ocif\trIawmfwGif a,½Ionf raMunmbJ (odkY) rarQmfvifhbJ <uvmol
r[kwfyg/ odkYwdkifatmif vlrsm;pGmwdkYonf udk,fawmfhudk jiif;y,fcJhMuonf/
uREfkyfwdkYwGif or®musrf;pm\oufaocHcsuf &Sdaomfvnf;? vltcsKdUwdkYu vspfvsL
½IcJhMuonf/ ESpfjcif;q&ma,m[efudkvnf; ol\vufxuf&Sd vlwdkYu vspfvsL½I
cJhMuonf/
c/ tapcHuRefa,½I\owif;pum;ESifh a,½IwGif teEÅ wefcdk;&Sif bk&m;ocif\wefcdk;tm;vHk;&SdcJhNyD;? aoaomoludk
trIawmfvkyfief; (1;14-13;37) xajrmufapí rsufpduef;aomoludkjrifapNyD;? t*FgcsKdUwJhaomolwdkYudk yuwd
1/ *gvdvJjynfüa,½ItrIaqmifjcif; jyefjzpfaponf/ rkefwdkif;xefaomyifv,fudk Nidrfoufaponf/ odkYaomf þ
2/ *gvdvjJ ynfjyifyü wefcdk;rsm;tm;vHk;ESifhtwl a,½Ionf vlom;wdkYudk tapcH&ef <uvmcJhonf/
a,½I trIaqmifjcif;/ udk,fawmf\toufwmudk ,aeY uREfkyfwdkY touf&Sif&rnfh pHerlemtjzpf cH,l
3/ a,½k&SvifNrdKUü oifhonf/ a,½Ionf bk&m;ocifESifh vlrsm;udk tapcHcJhonfhenf;wl uREfkyfwdkY
a,½I trIaqmifjcif;/ vnf; jyKoifhygonf/
*/ tapcHuRef a,½I taocHjcif;ESifh a,½Ionf tapcHuRefwpfa,muftaejzifh <uvmonf/ xdkYaMumifh vlrsm;pGmwdkY
xajrmufjcif;/ (14;1-16;20) u udk,fawmfhudk ar&Sd,tjzpf todtrSwf rjyKcJhMuay/ bk&m;ocifonf rnfonfh
yHkpHrsKd;jzpf&rnf[k uREfkyfwdkY yHkazmfxm;onfhtwdkif; rjzpfaomaMumifh? bk&m;ocif
(odkY)ol\tvdkawmfudk rjiif;y,frdap&ef uREfkyfwdkY owdxm;Mu&rnf/

t"dutaMumif;t&mBuD;rsm;/
taMumif ; t&m &Sif;vif;wifjycsuf ta&;ygrI
a,½Ic&pf a,½Iwpfyg;wnf;omvQif bk&m;ocif\ a,½Ionf aojcif;rS xajrmufaomtcg? rdrd
om;awmfjzpfonf/ &Sifrmukc&pf0ifwGif bk&m;jzpfaMumif;? tjypfudk cGifhvTwfEdkifaMumif;?
a,½Ionf a&m*g? ewfqdk;ESifh aojcif;tay: uREfkyfwdkYtoufwmrsm;udk ajymif;vJaprnfhwefcdk;
atmifEdkifjcif;tm;jzifh rdrdbk&m;jzpfaMumif; &SdaMumif;udk oufaoxlcJhonf/ tjypfcGifhvTwfjcif;
jyocJhonf/ a,½Ionf urÇmajrBuD;\ twGuf udk,fawmfhtay: ,HkMunfudk;pm;jcif;
&Sifbk&ifjzpfEdkifpGrf;&Sdaomfvnf;? crnf;awmf\ tm;jzifh vrf;jy&Sifjzpfaom udk,fawmfESifhtwl
tvdkawmfudk emcH&ef a&G;cs,fvsuf topfaomtoufwmudk tpjyKEdkifygonf/
uREfkyfwdkYtwGuf taocHcJhonf/

tapcHuRef ar&Sd,tjzpf urÇmay:odkY <uvmjcif;tm;jzifh a,½I\yHkoufaoaMumifh uREfkyfwdkYonf


a,½Ionf "r®a[mif; ya&mzufjyKcsufrsm;udk bk&m;ocifESifh tjcm;olrsm;tay: tapcHvdkaom
jynfhpHkapcJhonf/ udk,fawmfonf atmifEdkif pdwf&SdMu&rnf/ c&pfawmf\EdkifiHawmfwGif ppfrSef
aom &Sifbk&iftjzpf r[kwfbJ tapcHuRef aom BuD;jrwfjcif;udk tapcHjcif;ESifh pGefYvTwf
tjzpf <uvmcJhonf/ udk,fawmfonf vlwdkYtm; tepfemcHjcif;tm;jzifh jyo&onf/ &nfrSef;csuf
bk&m;ociftaMumif;udk ajymjyvsuf? temudk (odkY) &mxl; (odkY) wefcdk;tmPmudk wyfrufjcif;
Nidrf;apjcif;tm;jzifh ulnDrpcJhonf/ xdkrQom r&Sdoifhay/ udk,fawmfhudkcspfaomaMumifh
rubJ rdrdtoufudk tjypftwGuf ,ZfylaZmf bk&m;ocif\trIawmfudk xrf;aqmifjcif;om
cH&ef ay;tyfcJhjcif;tm;jzifh tjrifhrm;qHk;aom jzpf&rnf/
tapcHjcif;udk jyKcJhonf/

edrdwfvu©Pmrsm; rmukonf a,½I\w&m;a[mcsufxuf a,½Ionf bk&m;ocifjzpfaMumif; ydkrdkoabm


edrdwfvu©Pmrsm;udk ydkí rSwfwrf;wifcJhonf/ aygufvmonfESifhtrQ udk,fawmf\wefcdk;awmf
a,½Ionf tajymorm;om r[kwfbJ? wefcdk; ESifh arwåmawmfudk ydkí awGUjrifvm&vdrfhrnf/
&Sdí vufawGUvkyfaqmifaomoljzpfonf/ udk,fawmfjyKonfh BuD;aomtrIrsm;u udk,fawmf
a,½Ionf vlwdkYtm; rdrdrnfol jzpfaMumif;ESifh onf vlwpfOD;\twdwfordkif; rnfodkY &Sdapumrl
wynfhawmfwdkYtm; ol\bk&m;ZmwdtrSefudk u,fwifEdkifaMumif;udk jyaeonf/ udk,fawmf\
odap&eftwGufedrdwfvu©Pmrsm;udkjycJhonf/ tjypf cGifhvTwfaom edrdwfvu©Pmu usef;rmjcif;?
pHkvifjcif;ESifh ajymif;vJaomtoufwmrsm;udk rdrd
tay:,HkMunfudk;pm;olwdkYtwGuf jzpfvmaponf/
&Sifrmukc&pf0if 1;1 142

{0Ha*vdw&m;udk a,½Ionf vla&SUxGuftrIawmfaqmifjcif;udk a,½Ionf owif;aumif;udk ysHUESHUap&eftwGuf


ysHUESHUapjcif; ,k'vlrsKd;wdkYMum;ü OD;pGm pwifcJhonf/ vlrsKd;? EdkifiHESifh pD;yGm;a&; t[efYtwm;rsm;udk
,k'acgif;aqmifwdkYu qefYusif qD;wm;onfh ausmfvTm;cJhonf/ a,½I\,HkMunfjcif;ESifh cGifhvTwf
tcsdefwGif a,½Ionf ,k'vlr[kwfaomolwdkYxH jcif; owif;pum;onf uREfkyfwdkY\toif;awmf?
oGm;cJhí temNidrf;apvsuf w&m;a[mcJhonf/ tdrfeD;csif; (odkY) EdkifiHtwGufomru wpfurÇmvHk;
a&mrppfom;rsm;? ½I&dvlrsKd;rsm;ESifh tjcm; twGuf jzpfonf/ uREfkyfwdkYonf rdrdvlrsKd;udk
wyg;trsKd;om;rsm;onf owif;aumif;udk ausmv f eG íf a,½Ic&pf\ wpfurÇmvH;k ESiq hf ikd af om
Mum;&Muonf/ a,½Ionf wynfhawmfwdkY ½lyg½Hkudk jynfhpHkap&rnf/ udk,fawmf\½lyg½HkrSm
tm; aemufqHk;ajymaompum;wGif urÇm t&yf&yf&Sd vlwdkYonf ol\owif;pum;udk Mum;em
t&yf&yfodkYoGm;í u,fwifjcif;ESifh,SOfaom &í tjypfESifhaojcif;rS u,fwifjcif; &&Sdap&ef
{0Ha*vdw&m;udk a[majymapcJhonf/ jzpfonf/

&Sirf mukc7pf0ifüygaom t"duusonfh ae&mrsm;

c&pf0ifusrf;av;usrf;wdkYwGif &Sifrmuk
\a&;om;[efonf tpDtpOf tusqHk;
jzpfNy;D ? jzpf&yfrsm;udk jzpfysuo
f nfh tpDtpOf
twdkif; azmfjycJhonf/ twdkqHk; c&pf0if
usr;f jzpfaomfvnf;? tjzpftysuf trsm;qH;k
yg0ifonf/ vkyfaqmifcsuf trsm;pkonf
a,½ItrIawmfvkyfief; tpjyK&m *gvdvJ
jynfwGif tajccHaeonf/ uay&aemifNrdKU
rStajcpdkufí vkyfaqmifcJhNyD; (1;21? 2;1?
9;33) xdkNrdKUrS AufZJ'NrdKUodkY oGm;cJhonf/ xdk
a'owGif rsupf u d ef;aomolukd use;f rmap
cJhonf (8;22)/ *aeFo&ufa'owGif tem
a&m*grsm;pGmudk Nidrf;apcJhonf (6;53)? wk½k
NrdKUESifh Zd'kefNrdKUwGif (ajrmufzufpGef;&Sda'o
rsm;) vlrsm;pGmudk temNird ;f apvsuf ewfq;kd
rsm;udkESifxkwfNyD; (3;8? 7;24) ½I&dzdedwf
jynfolESifh awGUqHkcJhonf/ zdvdyÜKuJo&dNrdKU
wGif ayw½konf udk,fawmfhtm; ar&Sd,
tjzpf 0efcHcJhonf (8;27)/ *gvdvJjynfESifh
ywf0ef;usief ,frsm;wGif trIawmfaqmifNy;D
onfhtcg a,½k&SvifNrdKUodkY OD;wnfcJhonf
(10;1)/ xdkNrdKUodkYroGm;rD rdrdtaocH&rnfh
taMumif;ESi&hf iS jf yefxajrmufrnft h aMumif;
rsm;udk wynfhawmfwdkYtm; (3)Budrf azmfjy
cJhonf/ (8;31? 9;31? 10;33? 34)/
143 &Sifrmukc&pf0if 1;3

u/ tapcHuRefa,½I\ arG;zGm;jcif;ESifh jyifqifjcif; (1;1-13)


twdkqHk;jzpfaom &Sifrmukc&pf0ifusrf;onf a,½I\ AwådZHcHjcif;ESifh pHkprf;jcif;jzifh tpjyKcJh
onf/ vIyf&Sm;rIudk csufcsif;azmfjyvsuf rmukonf uREfkyfwdkYtm; a,½I\trIawmfvkyfief;
twGuf vsifjrefpGm jyifqifay;cJhonf/ &Sifrmukc&pf0ifusrf;onf twkdcsKyfjzpfí vdk&if;udk
wdkuf½dkufazmfjyum tjzpftysufudk tpDtpOfwus azmfjyxm;aomusrf;jzpfonf/

ESpfjcif;q&ma,m[efonf a,½ItwGuf vrf;jyifqifay;jcif;


(16^r 3;1-12? vk 3;1-18)
1;2
u
rmv 3;1?
r 11;10?
1 bkRm;ocif om;awmf a,×ÈcRpf.{0Ha*vdwRm;.tpudkqdkaytHh/
2
tem*wÖdusrf;pmY vmonfum;?
u
vk 7;27
ujnfÙ×Èavmh/ oifoGm;Rmvrf;udk y]ifRaomig. wrefudk oifhaRS¸Y igapv…wf./
3
1;3 awmY [pfaujmfaomol. toHrSm?
c
a[RSm 40;3 xm0RbkRm; u=GawmfrlRmvrf;udk y]ifujavmh/
vrf;cRD;awmfudk az]mifhapujavmhc[k vmonfMSifhtnD?

1;1 vlwdkYonf BuD;rm;onfhtrIaMumifh pdwfvIyf&Sm; aysmf&Tif pí bk&m;ocifapvTwfaom ya&mzufrsm; r&SdcJhonfrSm ESpf


aeonfhtcgwGif vlwpfa,mufa,muftm; ajymjyvdkpdwf &Sd 400 ausmfcJhNyD;? rmvcdonf "r®a[mif;usrf;\aemufqHk;usrf;
wwfMuonfrSm obm0 jzpfonf/ tjzpftysufudk jyefvnf udk a&;om;cJhol jzpfonf/ "r®a[mif;wGif azmfjyxm;aom
ajymjyjcif;u e*dku cHpm;cJh&onfhaysmf&TifrIudk jyefvnf cHpm; Bu;D jrwfonfh ya&mzuf (od)Yk ar&S, d rMumrD <ua&mufvmrnf
aponf/ a,½I tema&m*gudk Nidrf;apvsuf oGefoifonfh [k vlwdkYu ydkí arQmfvifhapmifhpm;vmMuonf/ (vk 3;15)/
vltkyfBuD;txJü oif &Sdaeonf[k pdwful;Munfhyg/ rdrdudk,f 1;2? 3 a[&Sm,onf "r®a[mif;usrf;&Sd tBuD;jrwfqHk;
udk wynfhawmfwpfyg;tjzpf jrifa,mifMunhfyg/ udk,fawmf\ ya&mzufwpfyg;jzpfonf/ a[&Sm,tem*wådusrf;\ 'kwd,
arwåmpum;ESifh tm;ay;pum;udk wHkYjyefyg/ a,½Ionf vGefcJh wpf0ufonf u,fwifjcif;ESifh,SOfaom uwdawmfudk azmfjy
aom ESpf 2000 ausmfu vlrsm;twGuf <uvmonfhenf;wl xm;onf/ a[&Sm,onf a,½Ic&pfqadk om ar&S, d taMumif;
,aeYtouf&iS af eaom uREyfk w f t
Ykd wGuv
f nf; <uvmaMumif; ESifh xdkt&Sif <uvmaMumif;udk aMunmrnfhol ESpfjcif;q&m
udk owd&yg/ a,m[eftaMumif;udk a&;om;cJhonf/ a,m[efu “xdkocif
1;1 rmukonf wynfhawmf 12yg; tygt0ifr[kwfaomf <uawmfrl&mvrf;udk ajzmifhapMuavmh”[k qdk&mwGif twåqef
vnf; a,½Iudk udk,fwdkifudk,fusoduRrf;oljzpfEdkifonf/ rmuk aomtoufwmudk pGefYypfí tjypfrsm;udk ausmcdkif;pGefYypf&ef?
onf c&pf0ifusrf;udk a&;om;&mwGif emrnfBuD; vlBudKufrsm; bk&m;ocif\cGifhvTwfjcif;udk &Sm&ef? bk&m;ocifudk ,HkMunf
aom0w¬Kudk a&;om;ouJhodkY vsifjrefpGm vIyf&Sm;onfh 0w¬KyHkpH jcif;? EIwuf ywfawmfuekd mcHvu kd af vQmufjcif;wdt
Yk m;jzifh bk&m;
jzifh a&;om;cJhonf/ a,½Ionf ajymonfhpum;udk vufawGU ocifEiS hf qufqaH &;wnfaqmuf&ef ajymjcif;jzpfonf (a[&Sm
vkyfaqmifcsufjzifh twnfjyKvsuf olonf bk&m;ocif\ 1;18-20? 57;15)/
om;awmfjzpfaMumif; oufaoxlojl zpfonf[k wifqufazmfjy 1;2? 3 rm 1;2? 3onf rmv 3;1 ESifh a[&Sm 40;3udk yl;
cJhonf/ rmukonf bk&m;rsm;pGmudk udk;uG,fMuonfh a&mrNrdKU aygif;í udk;um;xm;jcif;jzpfonf/
&Sd c&pf,mefrsm;xHoYkd þpmudk a&;om;cJah omaMumifh pmzwfol 1;2? 3 ESp&f maygif;rsm;pGmtapmydik ;f uyif ya&mzufa[&Sm,
wdkYtm; a,½IuomvQif bk&m;ocif\ om;awmf tppftrSef onf ESpfjcif;q&ma,m[efESifh a,½I<uvmrnfhtaMumif;udk
jzpfaMumif; odapvdkonf/ BudKwif a[majymcJhonf/ vlrsm;pGmwdkYonf ar&Sd,udk arQmf
1;2 a,½I vlUordkif;xJodkY 0ifa&mufvmonfhtcsdefwGif ,Of vifhMuaomtcg a[&Sm,ajymonfhpum;aMumifh pdwf ouf
aus;rI&Sdonfh urÇmwpfckvHk;onf a&mrwdkYtkyfpdk;rIatmufwGif om&m&cJMh uovdk bk&m;ocifonf uwdawmfwu Ykd kd apmifx
h ed ;f
Nidrf0yfaeNyD;? c&D;oGm;&vG,fulum? bHkbmompum;wpfckudk vdrfhrnf[k odjcif; uvnf; oifhudk oufomapEdkifygonf/
ajymqdkoHk;pGJMuonf/ a,½I\toufwm? taocHjcif;ESifh x &Sifrmuk c&pf0ifusrf;udk zwf½Ionfhtcg yHkjyif oufouf
ajrmufjcif; owif;onf us,fjyefYonfh a&mrtifyg,mwcGif r[kwb f J bk&m;ocif\EIwu f ywfawmfjzpfaMumif;udk oabm
vHk;odkY vsifjrefpGm ysHUESHYoGm;Edkifonf/ aygufyg/ xdkusrf;xJwGif bk&m;ocifonf vlom;rsm;twGuf
£oa&vEdkifiHwGif omrefa,mufsm;? rdef;rrsm;onf ol\tMut H pnfukd oifth m; zGijhf yaeonfomru? rdr\ d u,f
a,½ItwGuf tqifoifh jzpfaeMuonf/ rmvcdvufxufrS wifjcif;owif;aumif;udkvnf; od&Sdapygonf/
&Sifrmukc&pf0if 1;4 144

4
a,m[efonfawmY AwÖdZHudkay;vsuf? ty]pfv…wfc]if;tbdkhtvdkiSg aemifwMSifh pyf
qdkifaom AwÖdZHwRm;udk a[mvsuf ay:xGef;./ 5 a,×kRSvif r»d¸om;rsm;rSpI ,k'y]nf
oly]nfom;taygif;wdkhonf? a,m[efxHodkhxGufoGm;I rdrdwdkhty]pfrsm;udkabmfy]vsuf
a,mf'efr]pfYAwÖdZHudk cHuj./ 6 a,m[efonf ukvm;tkyftarG;MSifhRufaom t0wfudk
0wfvsuf? cg;Y om;aRcg;yef;udk pnf;vsuf? usKdif;aumifMSifhawmYz]pfaom ysm;Rnfudk 1;7
pm;vsufae./ 7 a[mcsufpum;[lrlum;? ighxuf wwfpGrf;Mdkifaomolonf ighaemufu=G * wref 13;25
vm./ xdkol. ac]eif;awmfuºd;udkrsS iHkhI z]nfc]if;iSg igrxdkuf/* 8 igonf oifwdkhtm; aRY 1;8
C
AwÖdZHudk ay;./ xdkolonf oefhRSif;aom 0dnmOfawmfY oifwdkhudk AwÖdZHay;rnfC[k a[m a[RSm 44;3
ownf;/

1;4 tb,faMumifh? &Sifrmukc&pf0ifonf a,½I zGm;jrifjcif; 1;5 a,m[efa[maomw&m;\&nf&G,fcsufrSm vlwdkYtm;


taMumif;udk rajymbJ? ESpfjcif;q&ma,m[ef taMumif;jzifh bk&m;ocif\om;awmf a,½Iudk vufcHapzdkY jyifqifay;&ef
tpjyKcJhygoenf;/ xdkumvwGif ta&;BuD;aom a&mrt&m&Sd jzpfonf/ a,m[efonf vlwdkYtm; olwdkY\tjypfrsm;udk 0efcs
rsm;a&SUwGif owif;aMunmol (odkY) oHawmfqifhrsm;u t&if ap&mwGif bk&m;ocifESifh qufoG,f&rnfh enf;vrf;topfudk
oGm;&onf/ oHawmfqifhNrdKUodkY a&mufvmNyDqdkvQif ta&;yg BudKwiftcsufjyvdkufjcif;jzpfonf/ a,½I\owif;pum;udk
aomol wpfa,muf NrdKUodkY <uvmawmhrnfudk vlwdkY odMu Mum;í em;vnfEikd &f eftwGuf oif\toufwmü OD;pGmajymif;
onf/ rmuk\pmzwfy&dowfrsm;onf t"dutm;jzifh a&mr vJ&ef vdt k yfaomt&m&Syd govm;/ tjypfciG v hf wT jf cif;udk vuf
c&pf,mefrsm; jzpfMuaomaMumifh? ESpfjcif;q&m a,m[ef rcHrD xdkt&mudk vdktyfaMumif; OD;pGmvufcH&rnf/ c&pfawmf
taMumif;ESifh tpjyKcJhonf/ a,m[ef\ wm0efrSm vlom; &Sd udk vufcH&ef jyifqifonfhtaejzifh aemifw&&rnf/ urÇm
orQtxJwGif ta&;ygqHk;yk*¾dKvfjzpfaom a,½I<uvmaMumif; avmu\ aoaprnfh qGJaqmifrIrsm;? tjypf&Sdaom pHkprf;jcif;
udk aMunm&efjzpfonf/ a&mrc&pf,mefwo Ykd nf a,½I arG;zGm; rsm;ESifh tEÅ&m,f&Sdonfh pdwfaeoabmxm;rsm;udk pGefYypfyg
jcif;xuf vrf;c&D;udk jyifqifay;aom oHawmfqifhtaMumif; av/ udk,fawmfonf oifhtm; topfwzef tpjyKapEdkifyg
udk ydkípdwf0ifpm;Muvdrfhrnf/ onf/
1;4 a,m[efonf awmxJü aecJh&jcif;rSm (1) pdwftm½Hk 1;6 a,m[ef\t0wftpm;rsm;onf olUacwfü aemufqHk;
avvGifhaprnfht&mrsm;udk z,f&Sm;í bk&m;ocif\ñTefMum; ay:t0wftpm;r[kwyf g/ olonf rdrw d \
Ykd &mxl;tay: rme
csuu f kd Mum;ap&ef? (2) vlw\ Ykd tjynft
h 0tm½Hpk ;l pduk rf u
I kd &&Sd wufjcif; a&mifjyef[yfaeonfh &Snfvsm;aom0wfpHk 0wfqif
ap&ef? (3) bk&m;ocif\trIawmfukd xrf;aqmifjcif;xuf rdrd Muaom bmoma&;acgif;aqmifrsm;ESifh jcm;em;ap&eftwGuf
wdkY\ ZdrfusaomaetdrfESifh tcGifhtmPm&Sdaom&mxl;udk ydkrdk ya&mzuf{vd,uJhodkY 0wfqifcJhonf (4&m 1;8? rm 12;38)/
vdkvm;Muaom bmoma&; acgif;aqmifrsm;\ vQKdU0Suf [ef a,m[ef\ tHhMop&mtoGiftjyifu ol\xda&mufxufjrwf
aqmifrIESifh vHk;0 uGJjym;jcm;em;ap&ef? (4) “awmü[pfaMumf aomw&m;a[mcsufudk tm;jznfhay;aeonf/
aomol\toHrSm xm0&bk&m;<uawmfrl&mvrf;udk jyifqif 1;7? 8 a,m[efonf ESpf 400twGi;f wGif ppfreS af om yxr
Muavmh”qdkaom "r®a[mif;ya&mzufjyKcsufudk jynfhpHkap&ef qH;k ya&mzufjzpfaomfvnf;? ar&S,d jzpfaom a,½Ionf omí
jzpfonf (a[&Sm 40;3)/ BuD;jrwfayonf/ a,m[efu aemif<uvmrnfholESifh ,SOfvQif
1;4 a,m[ef\ trIawmfvkyfief;wGif AwådZHcHjcif; [lonf olonf ta&;rygaMumif;udk ñTefjycJhonf/ a,m[efonf
vlwpfOD;\toufwmajymif;vJ&ef qHk;jzwfjcif;? tjypf&Sdí udk,fawmf\ajceif;udk cRwfay;jcif;qdkonfh tedrfhqHk;tvkyfudk
twåqefaomtoufwmudk pGefYvTwfí bk&m;ociftwGuf yif vkyfay;&ef rxdkufwefacs/ a,m[ef tpjyKcJhaom t&m
touf&Sif&ef qHk;jzwfjcif;udk xif&Sm;pGmazmfjyaom vu©Pm udk a,½Iu NyD;pD;apcJhonf/ a,m[ef jyifqifcJhaomt&mudk
jzpfonf/ a,m[efonf vltrsm;odaom xH;k pHu, kd íl topf a,½Iu jynfhpHkapcJhonf/
aomt"dyÜm,fudk ay;cJhonf/ ,k'vlrsKd;wdkYonf ,k'vlrsKd; 1;8 a,m[efu ocifa,½Ionf uREfkyfwdkYudk oefY&Sif;aom
r[kwfbJ ,k'bmomodkY ajymif;vJvmaomolwdkYtm; ESpfjcif; 0dnmOfawmfjzifh AwådZHay;awmfrlrnfhtaMumif;ESifh ,HkMunfol
ay;avh&MdS uonf/ odaYk omf aemifw&onfv h u©Pmtjzpf ,k' wpfOD;pDtxJü touf&Sif&ef oefY&Sif;aom0dnmOfawmfudk ap
vlrsK;d wpfa,mufukd ESpjf cif;ay;jcif;onf ,k'xH;k pHEiS hf rsm;pGm vTwfrnfhtaMumif; ajymonf/ a&üay;aom a,m[ef\
uGmjcm;oGm;yg onf/ ueOD;toif;awmfonf ESpfjcif;r*Fvm AwådZHonf ocifa,½I\w&m;awmfudk vufcH&ef vlwpfOD;udk
udk a,½I\taocHjcif;? xajrmufjcif;ESifh xyfwljyKvsuf vkyf jyifqifay;onf/ þAwåZd o H nf aemifw? ESrd chf sjcif;ESihf tjypfukd
aqmifMuonf (Oyrm- a&m 6;3? 4? 1ay 3;21 udk Munfhyg)/ pGefYvTwfvdkaomqE´udk vufawGU jyoonf/ þonfum;
0dnmOfa&;&m ajymif;vJrItqifhqifh\tp jzpfonf/
145 &Sifrmukc&pf0if 1;13

a,m[efu a,½Iudk AwådZHay;jcif;


(17^r 3;13-17? vk 3;21? 22)
9
xdktcg a,×Èonf *gvdvJy]nf emZRufr»d¸rS u=GvmIa,m[efvufz]ifh a,mf'efr]pfY
1;10 AwÖdZHudkcHawmfrl./
i
a,m 1;32 10
1;11 aRrS ay:xpOfwGif aumif;uifuGJI 0dnmOfawmfonf csKd;iSufuJhodkh udk,fawmf
p
r 3;17 tay:Y qif;oufawmfrlonfudk r]ifRI?i 11 oifum; igMSpfoufr]wfMdk;Rm? ig.cspfom; p
aywnf;[k aumif;uifutoHawmfz]pfav./

pmwefonf awmxJü a,½Iudk aoG;aqmifjcif;


(18^r 4;1-11? vk 4;1-13)
12
xdkcEc]if;wGif 0dnmOfawmfonf a,×Èudk awmodkhoGm;apawmfrl./
13
tRufav;q,fywfvHk; xdkawmYaeI pmwef. pHkprf;aoG;aqmifc]if;udk cHawmfrl./
om;RJwdkhMSifhtwl RSdawmfrl./ aumif;uifwrefwdkhonfvnf; vkyfau„;uj./

odkY&mwGif ocifa,½Ionf oefY&Sif;aom0dnmOfawmfjzifh om;jzpfonf[laom crnf;awmf\axmufcHcsufudk aMunm


AwådZHay;aomtcg vlwpfOD;\ udk,fa&mpdwfyg 0dnmOfawmf ay;onf/ a,½Ionf bk&m;ocif\om;awmfjzpfonfqdkaom
wefcdk;\ toGifajymif;vJrIudk cH&ygonf/ ocifa,½Ionf tcsufonf c&pf0ifusrf;tm;vHk;\tajccHtkwfjrpfjzpfonf/
uREykf w f t Ykd m; tjypfciG v
hf w
T jf cif;a&m ud, k af wmft h wGuf touf þae&mwGif oHk;yg;wpfqlbk&m; jzpfaom crnf;awmfbk&m;?
&SifonfhpGrf;tm;udkyg ay;oem;awmfrlygonf/ om;awmfbk&m;ESifh oefY&Sif;aom0dnmOfawmf bk&m;udk awGU&
1;9 a,m[ef\AwådZHonf tjypfudk aemifw&&efjzpfygu onf/ (r 28;19? vk 1;35? a,m 15;26? 1aum 12;4-13/
a,½I tb,faMumifh AwådZHcHcJhygoenf;/ tBuD;jrwfqHk;ya&m 2aum 13;14? { 2;18? 1ouf 1;2-5/ 1ay 1;2 udkvnf;
zufrsm; (a[&Sm,? a,&rd? a,Zausv)wdkYyifvQif olwdkY\ Munfyh g)
tjypfrsm;udk 0efcsí aemifw&&ef vdkaomfvnf; a,½IwGif 1;12? 13 a,½Ionf vltkyfudk pGefYcGmí awmxJodkYoGm;NyD;
tjypfr&Sad omaMumifh tjypf0efcsp&mrvdak y/ a,½Ionf tjypf pmwef\pHkprf;jcif;udk cHcJhonf/ pHkprf;jcif;xJodkY uREfkyfwdkY vdkuf
cGiv hf w
T jf cif;udk rvdt k yfaomfvnf; atmufygtaMumif;&if;rsm; ygoGm;rSom xdpk pkH rf;jcif;onf qd;k ygonf/ twGi;f ydik ;f ppfaq;
aMumifh AwådZHcHcJhonf/ (1) vltm;vHk;twGuf u,fwifjcif; jcif;rsm;udk uREfkyfwdkY rkef;wD;emusnf;&efr[kwfay/ tb,f
owif;udk ,laqmifay;onfh trIawmfvkyfief;udk pwif&ef? aMumifhqdkaomf xdkt&mrsm;tm;jzifh bk&m;ocifonf uREkfyf
(2) a,m[ef\trIawmfvkyfief;udk axmufcHaMumif; jyo&ef? wdkY\pm&dwåudk cdkifcHhapNyD;? wefzdk;BuD;aomoifcef;pmrsm;udk
(3) uREkfyfwdkY\ vlom;jzpfjcif;ESifh tjypf'kp½dkufwdkYESifh xyfwl oGefoifay;onf/ pmwefESifh awGGUqHkí pHkprf;jcif;udk ajz&Sif;
jyK&ef? (4) uREkfyfwdkY vdkufavQmufp&m yHkoufaoudk ay;&ef &aomtcg a,½Iudkowd&yg/ bk&m;ocif\EIwfuywfawmf
jzpfonf/ a,m[ef\AwådZHonf c&pf,mefwdkY\ AwådZHESifh udktoHk;jyKjcif;tm;jzifh pmwefudk EdkifcJhonf/ oifvnf; xdk
rwlaMumif;udk od&onf/ tb,faMumifhqdkaomf aygvkonf enf;wl jyKEdkifygonf/
a,m[ef\aemufvdkufwdkYtm; xyfrHí AwådZHcHapcJhonf/ (w 1;12? 13 pmwefonf bk&m;ocifudk ykefuefaom aumif;
19;2-5udk Munfhyg) uifwrefjzpfonf/ pmwef trSefwu,f&SdNyD;? bk&m;ocifESifh
1;9 a,½Ionf uav;i,fb0rSpí emZ&ufNrKd UwGif aexdik f bk&m;ocifpum; em;axmifaomolrsm;udk tjrJqefYusifwdkuf
NyD;? BuD;jyif;vmcJhonf (r 2;22? 23)/ emZ&ufNrdKUonf *gvdvJ cdkufaeonf/ pmwefonf O,smOfxJwGif {0udk pHkprf;aoG;
jynf&Sd NrdKUi,fuav;jzpfNyD;? *gvdvJyifv,fESifh ajrxJyifv,f aqmifí tjypfusL;vGefapcJhonf/ awmxJwGif a,½Iudk pHkprf;
tMum;wGif wnf&o dS nf/ xdNk rKd Uudk ,k'vlrsK;d wduYk rxDrjhJ rifjyKí aomfvnf;? pHkprf;jcif;xJü rvJusapEdkifcJhay/ pHkprf;cH&jcif;
a&Smif&Sm;Muonf/ emZ&ufNrdKUukefoG,fvrf;aMumif;rsm; qHk onf tjypfr[kwfyg/ olwpfyg;udk pHkprf;jcif; (odkY) pHkprf;jcif;
qnf;&mNrKd UjzpfNy;D ? tjcm;,Ofaus;rIrsm;pGmESihf xdawGUa&m,Suf xJodkY ygoGm;jcif;onfom tjypf jzpfonf/ a,½I cH&aom
rI&Sdonf (a,m 1;46 udk vnf; Munfhyg/) pHkprf;aoG;aqmifjcif;taMumif; tao;pdwfodvdkygu r 4;1-
1;10? 11 0dnmOfawmfonf csK;d iSuu f ohJ Ykd a,½Itay:ü qif; 11udk zwfyg/
oufawmfro l nf/ aumif;uifrt S oHawmfu a,½Ionf rdr\ d
&Sifrmukc&pf0if 1;14 146

c/ tapcHuRefa,½I\ owif;pum;ESifh trIawmfvkyfief; (1;14-13;37)


rmukonf jyZmwfqefí vIyf&Sm;rIESifhjynfhaeaom tjzpftysufudk ajymjyonf/
c&pfawmf\vkyfaqmifcsufudk t&Sif;vif;? txif&Sm;qHk; azmfjyxm;onf/ oGefoifcsuf
xuf jzpf&yfrSefESifh vkyfaqmifcsufudk a&;om;cJhonf/ a,½I touf&SifcJhaomyHkpHonf
,aeY uREfkyfwdkY touf&Sif&mwGif vdkufavQmuf&ef tpHkvifqHk;aom pHerlemjzpfonf/

1/ *gvdvJjynfü a,½I trIawmfaqmifjcif;


*gvdvJjynfü a,½I w&m;a[mjcif;
(30^r 4;12-17? vk 4;14? 15? a,m 4;43-45)
a,m[efonf axmifxJodkh aRmufonfaemuf? a,×Èonf *gvdvJy]nfodkhu=Gawmfrl 1;15
14
q
*v 4;4?
vsSif? tcsdefy]nÙfpHky)D?q bkRm;ocif.MkdifiHawmfonf wnfvkeD;y)D? aemifw Rujavmh/ { 1;10?
15

{0Ha*vdwRm;udk ,Hu
k n j u f aj vmhZ [laom bkRm;ocif.Mdi
k i
f aH wmfMi
S hf ,OS af om {0Ha*vdwRm; Z w 20;21
ps
udk a[mawmfrl./ ps r 4;23

wHigonfav;a,muf a,½IaemufawmfodkY vdkufjcif;


(33^r 4;18-22)
16
*gvdvJtdkifem;rSm u=GawmfrlpOf? RSdrkefMSifh taM<+nDtpfudkMSpfa,mufonf wHig z]pfI?
tdkifwGif ydkufuGef z]efhcsonfudk r]ifawmfrlvsSif? 17 xdkolwdkhtm; ighaemufodkhvdkuf ujavmh/
oifwdkhonf vludkrsSm;aom wHig z]pfapc]if;iSg igy_ rnf[k trdefhawmfRSdaomf? 18 xdk olwdkhonf
csufc]if; ydkufuGefudk pGefhypfI aemufawmfodkh vdkufuj./
a,½I\ trIawmf rvkyfbJ pHkprf;jcif;udk rnfodkY&ifqdkif&rnfqdkaom pHerlemudk
vkyfief;pwifjcif;/ ay;cJo h nf/ (2) uREykf wf Ykd MuKH awGU&onft
h wdik ;f MuKH awGUzl;aom
a,½Ionf rdrd aMumifh uREkfyfwdkY vdktyfonfht&mudk odawmfrlaom ulnDrp
aexdkif&m emZ&uf ol jzpfvmonf/ (a[jAJ 4;16 wGif a,½IESifh pHkprf;jcif;
NrdKUrS trIawmf vkyf taMumif;udk Munfhyg)/
ief;pwif&ef <uvm 1;14? 15 bk&m;ocif\ owif;aumif;um; tb,fenf;/
awmfrlonfh tcsdef &SifrmukwGif a,½Ia[majymaom yxrpum;ESpfcGef;u a,½I
wGif a,mf'efjrpfü \oGefoifcsuftwGuf t"dutESpfom&udk ay;aeonf/ ¤if;
a,m[efxH ESpjf cif; rSmMumjrifph mG vlwaYkd pmifah rQmaf eaomar&S, d onf tjypfwefc;kd
cHjcif;ESifh ,k'awm udkcsKd;zsufí ajrBuD;ay:wGif bk&m;ocif\tkyfpdk;jcif;udk wnf
xJü pmwef\ pkpH rf; ap&ef <uvmonfqakd omtcsujf zpfonf/ þowif;pum;udk
jcif;udck jH cif;[laom Mum;&aomoltrsm;pkrSm zdESdyfcH&ol? qif;&Jom;ESifh arQmfvifh
jyif q if o nf h ajc csuu f if;rJah eolrsm;jzpfonf/ a,½I\pum;onf vGwaf jrmuf
vSr;f ESpvf rS ;f udv
k rS ;f jcif;? w&m;rQwjcif;ESifh arQmfvifhjcif;udk ay;aeaomaMumifh
cJo
h nf/ pHpk rf;jcif;Ny;D owif;aumif;yifjzpfonf/
onfhaemuf a,½I 1;16 *gvdvJtdkif w0dkufwGif wHigvkyfief;onf t"du
onf *gvdvJjynfodkY jyefvmNyD;? aemifwGif uay&aemifNrdKUü vkyif ef;jzpfonf/ trsm;qH;k toH;k jyKaom enf;pepfrmS ydu k u f eG f
tajcpdkufcJhonf/ jzifih g;zrf;jcif;jzpfonf/ tdik yf wfvnfwiG f wHigNrKd U 30cef&Y o dS nfh
1;12? 13 vlom;rsm;ESifh tjynfht0 xyfwljyK&eftwGuf teuf uay&aemifNrdKUonf tBuD;qHk;wpfNrdKUjzpfNyD;? a,½I\
a,½Ionf pmwef\pHkprf;jcif;udk cHcJhonf/ a,½Ionf bk&m; ae&if;NrdKUtopfjzpfvmonf (r 4;12? 13)/
jzpfaomfvnf;? vlom;vnf;jzpfonf/ vlom;tjynfht0 jzpf 1;16-20 a,½I\wynfhawmfrsm;onf a,½IESifh yxrqHk;
aomaMumifh pmwef\wdkufcdkufrIESifh ruif;vGwfcJhacs/ a,½I awGUonfhtcsdefrSpí ,HkMunfjcif; BuD;rm;aomolrsm;jzpfvm
onf pHkprf;jcif;udk cHí atmifEdkifcJhaomaMumifh uREkfyfwdkYudk Muonf[k uREkfyfwdkY xifrSwfMuonf/ odkYaomf ,HkMunfol
ta&;Bu;D aomenf;vrf;ESprf sK;d jzifh ulnrD pEdik o
f nf/ (1) tjypf tm;vHk;enf;wlyif olwdkYonfvnf; ,HkMunfjcif;ü BuD;xGm;cJh
147 &Sifrmukc&pf0if 1;24

19
xdkrS tenf;i,f vGefy]efvsSif? aZaA'J.om; ,mukyfMSifh a,m[efnDtpfudkMSpf
a,mufwdkhonf avSay:rSm ydkufuGefy]ifaeonfudkr]ifI csufc]if;ac:awmfrl./ 20 xdkolwdkh
onfvnf; avSay:rSmRSdaomoliSg;wdkhMSifhwuG tbaZaA'Judk pGefhypfI aemufawmfodkh
vkdufuj./

a,½Ionf BuD;pGmaomtcGifhtmPmESifh oGefoifjcif;


(34^vk 4;31-37)
21
uayRaemifr»d¸odkh oGm;ujvsSif? OykofaehY udk,fawmfonf csufc]if;wRm;pRyfodkh
1;22
n
r 7;28? 29 0ifI qHk;rÓ0g'ay;awmfrl./ 22 yRdowfwdkhonfvnf; qHk;rÓ0g'ay;awmfrlc]if;udk
tvGeftHhÓuj./ taujmif;rlum;? usrf;y_qRmenf;wlr[kwf tpdk;Raomolenf;wl qHk;r
Ó0g' ay;awmfrl./ n 23 xdkolwdkh. wRm;pRyfY npfNl;aom ewf pGJaomolRSdI? 24 aÓmf
1;24
#
r 8;29 emZRufr»d¸om;a,×È? udk,fawmfonf tu„MfkyfwdkhMSifh tb,fodkhqdkifoenf;/# tu„Mfkyfwdkh
udk zsufqD;c]if;iSg vmoavm/ udk,fawmfonf tb,folz]pfonfudk tu„Mfkyfodyg./
bkRm;ocif. oefhRSif;awmfrlaomolz]pfygonf[k [pfaujmfav./
&onf (14;48-50? 66-72? a,m 14;1-9? 20? 26-29)/ ap&eftwGuf vlord sm;aom&AÁq d &mwd\ Yk pum;udk ud;k um;avh
þtBudrfonf ayw½k (&Sdrkef)? ,mukyfESifh a,m[efwdkYtm; &So
d nf/ odaYk omf a,½Ionf xdo k jYkd yKvyk pf &mrvdyk g/ a,½Ionf
aemufawmfodkYvdkuf&ef yxrqHk;tBudrfac:jcif;r[kwfyg (vk bk&m;jzpfaomaMumifh usrf;pmuajymonfhtcsufESifhqdkvdk&if;
5;1-11 ESifh a,m 1;35 -42wGif tjcm;2Budrfudk Munfhyg)/ udk em;vnfonf/ udk,fawmfonf tBuD;jrwfqHk;aom tcGifh
a,½I\ac:jcif;ESifh owif;pum;udk &&Sd&ef tcsdef,lcJh&aomf tmPm&Sdoljzpfonf/
vnf; wynfhawmfwdkYonf aemufawmfodkY vdkufcJhMuonf/ xdk 1;23 0dnmOfqdk;? ewfqdk;rsm;udk pmwefu tkyfcsKyfonf/ ol
enf;wlyif uREfkyfwdkYü ar;cGef;xkwfp&m? ,dkifvJp&m taMumif; wdo Yk nf vlrsm;tm; tjypfoYkd aoG;aqmifonf/ olwu Ykd kd pmwef
rsm; &SdvQifvnf;? a,½IaemufodkYvdkufjcif;udk r&yf&yg/ u rzefqif;yg/ bk&m;ocifonfom t&mcyfodrf;udk zefqif;
1;21 a,½k&SvifNrdKU&Sd Adrmefawmfonf ,k'vlrsKd;rsm;pGmwdkY oljzpfonf/ olwdkYonf pmwef\ykefuefrIwGif yg0ifcJhMuaom
tzdkY yHkrSef0wfjyKudk;uG,fzdkY oGm;a&muf&ef a0;vHaomaMumifh azmufjyef a&GUavsmhonfh aumif;uifwrefrsm; jzpfMuonf/
NrdKUrsm;pGmwdkYwGif w&m;Z&yfrsm; &SdMuonf/ ¤if;wdkYudk 0wfjyK a&m*gtm;vHk;onf pmwefxH rS rvmaomfvnf; ewfqdk;wdkY
udk;uG,f&efESifh pmoifausmif;twGuf toHk;jyKMuonf/ {Z& onf vlwpfa,muftm; qGUH t? em;rMum;? rsupf u d ef;í ½l;oGyf
vufxuf bDpD 450cefYrSpí ,k'rdom;pk 10pkonf w&m; apEdkifonf/ odkYaomf bk&m;ocifonf 0dnmOfqdk;rsm;\ vkyf
Z&yfwpfckudk wnfaxmifEdkifMuonf/ wpfywfwm\ aeYrsm; aqmifcsufudk uefYowfxm;NyD;? udk,fawmf\ cGifhjyKcsuf r&SdbJ
wGif ,k'a,musfm;av;wdkYtm; "r®a[mif;ynwfrsm;ESifh ,k' 4if;wdkY bmrS vkyfaqmifcGifh r&SdMuacs/ a,½I ajrBuD;ay:wGif
bmoma&;udk oifMum;ay;Muonf/ rdef;uav;rsm; rwuf touf&SifcJhpOf ewfqdk;rsm;tay: a,½I\wefcdk;ESifh tcGifh
a&muf&yg/ OykofaeYjzpfaom paeaeYwGif ,k'trsKd;om;BuD; tmPm&Sdjcif;udk jyo&eftwGuf ewfqdk;rsm; vIyf&Sm;&ef cGifhjyK
wkdYonf &AÁdq&mu usrf;pm oGefoifonfudk em;axmifMu cJhonf/
onf/ yHkrSefoGefoifonfhq&m r&SdaomaMumifh w&m;Z&yfrSL; 1;23 pdwfynm&SifwdkYu ewfqdk;pGJjcif;udk pdwfa&m*gtjzpf
onf vSnfhvnf a[majymydkYcsaomq&mrsm;tm; a[majym owfrSwfMuonf/ ordkif;wpfavQmufwGif pdwfa&m*gonfudk
oGeo f ifaponfrmS xH;k pHyifjzpfonf/ xdaYk Mumifh a,½Ionf rdrd ewfqdk;pGJoltjzpf qufqHwwfMuaomfvnf;? þae&mwGif
oGm;a&mufonfhNrdKUrsm;&Sd w&m;Z&yfrsm;wGif rMumcP a[m ygaomvludk jyifyrS pGrf;tm;u xdef;csKyfaeonfrSm xif&Sm;
ajym oGefoifavh &Sdonf/ onf/ rmukonf ewfqdk;wefcdk;tay:ü a,½I\tcGifhtmPm
1;21 a,½Ionf emZ&ufNrdKUrS uay&aemifNrdKUodkY a&TUajymif; &Sdjcif;udk jyo&eftwGuf a,½I ewfqdk; ESifxkwfjcif;rsm;pGmudk
vmonfrmS rMumao;ay (r 4;12? 13)/ uay&aemifNrKd Uonf rSww f rf;wifco
hJ nf/ a,½Ionf bmoma&;tcrf;tem;yHpk H ESihf
pnfyifí csr;f om<u,f0aomNrKd Ujzpfovdk Bu;D rm;aomtjypfEiS hf ewfqdk;ESif&ef rvdkay/ udk,fawmf\EIwfxGufpum;u ewfqdk;
ysupf ;D rIrsm;vnf; &Sad eonf/ a&mrwyfrsm;\ XmecsKyjf zpfaom udk ESifxkwf&ef vHkavmufaeNyD jzpfonf/
aMumifh a&mrtifyg,mwpfciG rf S omoemyvlw\ Ykd MoZmvTr;f 1;23? 24 ewfqdk;wdkYu a,½Ionf bk&m;ocif\ oefY&Sif;
rdk;rIudk awGU&onf/ ocifa,½ItwGuf þNrdKUonf ,k'vlrsKd; aomoljzpfreS ;f csucf si;f odMuonf/ þtjzpftysuu f kd c&pf0if
ESifh ,k'vlrsKd;r[kwfolrsm;tm; bk&m;ocif\EdkifiHawmf {0H usrf;wGif xnfhoGif;jcif;tm;jzifh rmuku a,½Iudk 0dnmOf
a*vdw&m;jzifh pdefac:&ef taumif;qHk;ae&myifjzpfonf/ avmuwdkYu ar&Sd,tjzpf odrSwfaMumif;udk jyooufaoxl
1;22 ,k'q&mwdkYonf olwdkY\pum;udk ydkrdktcGifhtmPm&Sd cJhonf/
&Sifrmukc&pf0if 1;25 148

25
a,×Èuvnf;? wdwfqdwfpGmaeavmh/ xdkol.txJu xGufoGm;avmh[k qHk;rawmf
rlvsSif? 26 npfnL;aomewfonf xdkoludk awmifhrmapy)D;rS? u(D;aomtoHMSifh atmf[pfI
xGufoGm;./ 27 vltaygif;wdkhonf rdef;armawGa0I?X TtrÈonf tb,fodkhenf;/ T 1;27 X
rm 10;24? 32
qHk;rc]if;topfonf tb,fodkhenf;/ npfNl;aomewfwdkhudkyif tmEmMSifh rSmxm;I? ol
wdkhonf em;axmifujonfwum;[k tcsif;csif; ar;r]ef;ay]mqdkuj./ 28 odwif;awmfonf
vnf; *gvdvJy]nf tRyfRyfwdkhY csufc]if;MSHhy]m;ausmfapmav./

a,½Ionf ayw½k\a,mu©rESifh tjcm;aomolrsm;pGmudk usef;rmapjcif;


(35^r 8;14-17? vk 4;38-41)
29
wRm;pRyf! rSxGufujvsSif? RSdrkef? taM<+wdkhtdrfodkh ,mukyf? a,m[efMSifhwuG 1;29
!
csufc]if;oGm;uj./ 30 RSdrkef.a,mu†ronf zsm;empGJI wHk;vHk;aeonftaujmif;udk tvsif rm 1;21? 23
tr]efavsSmufuj./ 31 udk,fawmfonf vmI xdkrdef;r.vufudkudkifvsuf csDu=Gawmfrl
onfcEc]if;wGif olonf tzsm;aysmufI {nfÙonf0wfudk y_av./
32
ae0ifI ntcsdefaRmufvsSif? rusef;rrmaomolMSifh ewfqdk;pGJaomol RSdorsSwdkhudk 1;32
%
txHawmfodkhaqmifcJhI?% 33 wr»d¸vHk;onf wHcg;em;rSmpka0;vsufRSd uj./ 34 txl;xl; ty]m; r 4;24
1;34
y]m;aom temEpGJaomolrsm;wdkhudk oufomapawmfrl./ ewfqdk;rsm;wdkhudkvnf; MSifxkwf E
r 4;23
awmfrl./ ewfqdk;wdkhonf udk,fawmfudk odujaomaujmifh? pum;wcGef;udkrsSay]mapc]if;iSg w
rm 3;12?
tcGifhay;awmfrrl/w w 16;17`18

a,½I onf *gvdvJjynfwpfcGifwGif w&m;a[mjcif;


(36^r 4;23-25? vk 4;42-44)
35
eHeuftcsdef? rdkCf;rvif;rDS udk,fawmfonf xy)D;vsSif awmtRyfodkhxGufu=GI qk
awmif;awmfrl./ 36 RSdrkefMSifh ol.taygif;tabmfwdkhonf vdkufIRSmujaomf? 37 udk,fawmf

1;29-31 c&pf0ifusrf;udk a&;om;olwdkYü tenf;i,fpD uGJ a,½IxHodkY vGwfvyfpGm vmcGifh&SdMuonf/


jym;aom ½Iaxmift h jrif&MdS uonf/ xdaYk Mumifh c&pf0ifusr;f rsm; 1;34 a,½Ionf ewfqdk;wdkYtm; rdrd rnfoljzpfaMumif;
onf tjzpftysufrsm;udk azmfjy&mü tao;pdwf taMumif; tb,faMumifh azmfjycGirhf ay;oenf;/ (1) ewfq;kd wdt Yk m; wdwf
t&mrsm;udk rdrdwdkY azmfjyvdkaom ½IaxmifhrS ydkí rD;armif;xdk; qdwpf mG ae&ef qH;k rjcif;tm;jzifh olwt Ykd ay:ü rdrw
d efc;kd tmPm
azmfjywwfonf/ &SifróJc&pf0ifwGif a,½Ionf trsKd;orD; &SdaMumif;udk jyoonf/ (2) a,½Ionf rdrd ar&Sd,jzpfjcif;udk
\vufudk wdkYawmfrlonf/ rmukc&pf0ifwGif olrudk xlrvdkuf ewfqdk;ajymaompum;aMumifh r[kwfbJ rdrdajymaompum;
onf/ &Siv f uk mc&pf0ifusr;f wGif tzsm;a&m*gudk pum;ajym&m ESifh vkyfaqmifcsufaMumifhom ,HkMunfapvdkonf/ (3) a,½I
tzsm; olrxHrS xGufoGm;cJhonf/ tjzpftysufwpfckESifh wpfck onf rdrd ar&Sd,jzpfaMumif;udk pmwef\tcsdefZ,m;twdkif;
rqefYusifyg/ a&;om;olwpfa,mufpDu þtjzpftysuf\ r[kwfbJ rdrdowfrSwfonfhtcsdefwGif zGifhjyvdkufonf/ pmwef
tao;pdwf tcsuftvufudk wpfrsKd;pD tav;ay; azmfjyMu onf vlwt Ykd m; rdrwd Ykd wpfcck &k &S&d eftwGuo f m a,½IteD;wGif
jcif;om jzpfonf/ ywfvnf0dkif;apvdkNyD;? udk,fawmfonf bk&m;om;awmfjzpfí
1;32? 33 vlwo Ykd nf ae0ifNy;D rS a,½Ixo H Ykd vmMuonf/ þ tjypf\wefc;kd rS vGwaf jrmufaprnfo h jl zpfaomaMumifh teD;odYk
aeYonf OykofaeYjzpfonf (1;21)/ olwdkY tem;,l&maeUonf csOf;uyfjcif; rjzpfapvdkacs/
aomMumaeY ae0ifonfhtcsdeftxdrSpí paeaeY ae0ifonfh 1;35 a,½Ionf qkawmif;&ef tcsdef,lcJhonf/ qkawmif;
tcsed tf xd jzpfonf/ ,k'acgif;aqmifwu Ykd Oykoaf eYü temNird ;f &ef tcsdef,ljcif;onf rvG,fyg/ odkYaomf qkawmif;jcif;onf
apjcif;onf ynwfw&m;ESifh qefYusifonf[k qdkMuonf (r bk&m;ocifESifh uREkfyfwdkYtMum; ta&;BuD;vSaom qufoG,f
12;10? vk 13;14)/ OykofaeY vlwdkYc&D;oGm;jcif;udk wm;jrpf rIjzpfonf/ a,½Ienf;wlyif uREyfk w f oYkd nf bk&m;ocifEiS hf pum;
onf/ vlwdkYonf þynwfw&m; (odkY) ,k' ynwfw&m;udk ajym&eftwGuf vltrsm;Mum;rS xGu&f rnf/ vdt k yfygu reuf
rcsKd;azmufvdkaomaMumifh ae0ifonftxd apmifhaeMuonf/ tapmBuD;x&rnf/
ae0ifoGm;onfhtcgwGif vlwdkYonf usef;rmjcif;&&Sd&eftwGuf
149 &Sifrmukc&pf0if 2;2

1;38 udk awG¸vsSif vltaygif;wdkhonf udk,fawmfudkRSmujygonf[kavsSmufqdk./ 38 udk,f awmfu


x
a[RSm 61;1
1;39
vnf; igonf eD;pyfaomr»d¸RGmwdkhY wRm;a[mc]if;iSg oGm;ujukeftHh/ xdkodkh tvdkiSg ig
'
r 4;23 u=Gvmy)D[k rdefhawmfrlI?x 39 *gvdvJy]nftRyfRyf wRm;pRyfwdkhY wRm;a[mvsuf' ewfqdk;
"
r 4;24 wdkhudkMSifxkwf"vsuf aeawmfrl./

a,½Ionf ElempGJaomoludk usef;rmapjcif;


(38^r 8;1-4? vk 5;12-16)
1;40 MlempGJaomolwa,mufonf txHawmfodkhvmI 'l;axmufvsufe? udk,fawmf
40

e
rm 10;17 tvdkRSdvsSif u„efawmfudk oefhRSif;apMdkifawmfrlonf[k awmif;yefav./
41
a,×Èonf oem;aompdwfRSdoz]ifh vufawmfudk qefhIxdkoludkwdkhvsuf?igtvdk RSd./
oefhRSif;c]if;odkhaRmufap[k rdefhawmfrl./ 42 xdkodkh rdefhawmfrlonfcEc]if;wGif MlemaysmufI
1;44 oefhRSif;c]if;odkh aRmufav./
y
r 8;4 43
a,×Èuvnf;? oifowdy_/ 44 tb,foltm; pum;wcGef;udkrsS ray]mMSifh/y ,Zf
z
0wf 13;49
A
0wf 14;1`32 ykaRm[dwfxHodkhoGm;I udk,fudky]avmh/z olwyg;Y oufaoz]pfapc]if;iSg oefhRSif;c]if;odkh
1;45 aRmufonftwGuf? armaRS pDRifrSmxm;aom ylaZmfouUmudkqufavmhA [k r]pfwm;I
b
vk 5;15`16 csufc]if;v…wfvdkufawmfrl./ 45 xdkolonf xGufoGm;I pum;rsm;aomtm;z]ifh xdktaujmif;
r
rm 2;13?
vk 5;17? udk tMSHhty]m; ausmfapmap./ xdkaujmifh udk,fawmfonf aemufwzef r»d¸xJodkhxifRSm;pGm
a,m 6;2 r0ifRbJ? r»d¸y]ifawmtRyfYom aeawmfrlIb tRyfRyfwdkhrStxHawmfodkh aRmufvmuj./ r

a,½I onf vufajcaoaomoludk usef;rmapjcif;


(39^r 9;1-8? vk 5;17-26)
2;2
,
rm 1;13?
rm 1;45
2 aemufwaehoY udk,fawmfonf uayRaemifr»d¸odkh 0ify]efI tdrfY RSdawmfrlonfudk
ujm;ujvsSif? 2 wHcg;y]ifem;rSm aepRmrRSd Mdkifatmifvlrsm;wdkhonf, tvsiftr]ef pka0;

1;39 a&mrvlrsK;d wdo Yk nf £oa&vEdik if u H kd *gvdvjJ ynf? &Srm yg/ wpfenf;tm;jzifhqdk&vQif uREkfyfwdkYtm;vHk;onf tjypf\
&djynfEiS hf ,k'jynftjzpf oH;k ydik ;f cGjJ cm;cJo
h nf/ *gvdvjJ ynfonf ½kyfqdk;jcif;aMumifh t*FgrpHkjzpfaeMuNyD;? ElempGJaomolrsm;jzpf
ajrmufzuftusqHk;e,fjzpfNyD;? rdkif 60&Snfí rdkif 30 us,f0ef; Muonf/ odaYk omf bk&m;ocifonf om;awmfa,½Iukd apvTwf
onf/ a,½Ionf þa'owGif rsm;pGmtrIawmfaqmifcJhonf/ í uREkfyfwdkYudk wdkYxdjcif;tm;jzifh usef;rmjcif;&&Sdap&ef tcGifh
NrdKU 250ausmf&SdNyD;? w&m;Z&yfrsm;pGm&SdaomaMumifh oGefoif ta&;udkay;cJhonf/ tjcm;olrsm;udk a&SmifMuOfvdkpdwfjzpfygu
&eftwGuf taumif;qHk;aomae&myifjzpfonf/ bk&m;ocifonf xdkoltay:ESifh oifhtay: rnfodkY cHpm;
1;40? 41 0wfjyK&musrf; tcef;BuD; 13ESifh 14yg ynwfudk aMumif;udk pOf;pm;yg/
apmifx h ed ;f vsuf ,k'vlrsK;d acgif;aqmifwo Ykd nf ElempGaJ omolukd 1;43? 44 Elema&m*gonf raysmufuif;Edik af omfvnf; tjcm;
rpifMu,f[k owfrSwfonf/ ElempGJolonf bmoma&; (odkY) ta&jym;a&m*gtrsKd;rsKd;udkvnf; Elema&m*gxJwGif xnfhoGif;
vlraI &;vkyif ef;wGif yg0if&ef roifah wmf[k qdv k jkd cif;jzpfonf/ Muonf/ ElemESifhywfoufaom "r®a[mif;ynwf t& (0wf
ynwfw&m;u ElempGJolESifh xdawGUrdaomolonf rpifMu,f 13-14)? Elema&m*gaysmufaom xdo k o l nf ,Zfyak &m[dwaf &SU
[k ajymaomaMumifh vltcsKdUu ElempGJoludk ausmufcJESifh ypf ü ud, k u f jkd yíppfaq;cH&onf/ xdaYk emuf Adrmefawmfü aus;Zl;
aygufvsuf a0;&mü aeapMuonf/ 'ku©dw jzpfaponf/ þ cs;D rGr;f &m ,Zfyal Zmf&onf/ a,½Ionf þolukd ,Zfyak &m[dwf
a&m*g\trnfudk ajym½Hkjzifhyif vlwdkYonf aMumuf&GHUMuonf/ xHoYkd apvTwjf cif;tm;jzifh bk&m;ocif\ynwfawmfukd tjynfh
odkYaomf a,½Ionf ElempGJaomoludk wdkYxdcJhonf/ t0½dak oaMumif;udk jyocJo h nf/ use;f rmaomElemonfukd ,Zf
vlwpfOD;\ppfrSefaomwefzdk;onf jyifyür&SdbJ twGif; yka&m[dwfxHodkY apvTwfjciff;onf a,½IjyKaom BuD;rm;onfh
ü&Sdonf/ vlwpfOD;\udk,fcE¨monf a&m*g&Sdjcif; (odkY) t*FgrpHk edrw d v f u©Pmudk vlUtodik ;f t0dik ;f a&SUü oufaoxljyjcif;vnf;
jcif;aMumifh bk&m;ocifa&SUawmfü wefzdk;avsmhroGm;yg/ jzpfonf/
bk&m;ocif rwdx Yk Ed ikd af vmufatmif &GUH p&maumif;aomol r&Sd
&Sifrmukc&pf0if 2;3 150

ujonfz]pfI olwdkhtm; wRm;a[mawmfrl./ 3 xdktcg vufac]aoaomoluwa,mufudk 2;3


u
r 4;24
vlav;a,mufwdkhonf xrf;I txHawmfodkh aqmifcJhuj./ 4 vlpka0;vsufRSdaomaujmifh
udk,fawmfRif;odkh rcsOf;uyfMdkifoz]ifh?udk,fawmfRSdRmtay:rSm trdk;udk azmufxGif;y)D;rS
vlemMSifhwuG tdyfRmckwifudk avsSmhcsuj./ 5 a,×Èonf xdkolwdkh. ,Hkujnfc]if;udk
r]ifvsSif? vufac]aoaomoltm;? ighom;? oif.ty]pfudk vGwfapy)D[k rdefhawmfrl./
6
xdktRyfYxdkifaomusrf;y_qRmtcsKd¸wdkhu? 7 Tolonf bkRm;udk vGefusL;I tb,f 2;7
aujmifh Todkhay]mRoenf;/ bkRm;ocifrSwyg; tb,folonf ty]pfudkv…wfMdkifoenf;c[k c
a[RSm 43;25
pdwfxJrSmxifrSwfuj./
8
olwdkhpdwfxJrSm xdkodkh xifrSwfc]if;RSdonfudk a,×Èonf rdrdOmEftm;z]ifh csufc]if;
odawmfrlvsSif? oifwdkhpdwfxJrSm tb,faujmifh TodkhxifrSwfujoenf;/ 9 vufac]ao
aomoltm; tb,fpum;udk omI ay]mvG,foenf;/ oif.ty]pfudk vGwfapy)D[k ay]m
vG,foavm/ oifxavmh/ udk,ftdyfRmudkaqmifI vSrf;oGm;avmh[k ay]mvG,foavm/ 10
vlom;onf ar]u(D;ay:rSm ty]pfv…wfydkifonfudk oifwdkhodapc]if;iSg? xavmh/ 11udk,f
tdyfRmudkaqmifI udk,ftdrfodkhoGm;avmh[k oifhtm; igqdkonf[k vufac]aoaomoltm;
2;12
rdefhawmfrl./ 12 xdkolonfvnf; csufc]if;xI tdyfRmudkaqmifvsuf vltaygif;wdkhaRS¸rSm *
r 9;8
xGufoGm;./ xdkvltaygif;wdkhonf rdef;armawGa0c]if;RSdI? TuJhodkh wcgrsSrr]ifpzl;* [k C
r 9;33
ay]mqdkI bkRm;ocif.*kEfawmfudk csD;rGrf;uj./C

a,½Ionf tjypfom;rsm;ESifhtwl róJ\tdrfü pm;aomufjcif;


(40^r 9;9-13? vk 5;27-32)
aemufwzef tdkifem;odkhu=GawmfrlI? vltpkta0;taygif;wdkhonf txHawmfodkh vm 2;13
13
i
rm 1;45
ujvsSif?i olwdkhtm; qHk;rÓ0g'ay;awmfrl./ 14 vrf;Y u=GawmfrlpOf? tmvzJ.om;av0donf
tcGefcHRmwJY xdkifaeonfudk r]ifaomf? ighaemufodkh vdkufavmh[k rdefhawmfrl./

2;3 vufajcaoaomol\ vdktyfcsufu rdwfaqGrsm;udk bmoma&;acgif;aqmifwdkYonf a,½Iu rdrdwGif bk&m;


vufawGUvkyfaqmifapNyD;? 4if;wdkYu olUudk a,½IxHodkY ydkY \ tcGifhtmPm &Sdonf[k ajymqdkaejcif;udk rSefuefpGm em;
aqmifMuonf/ vlwpfa,muf\vkdtyfcsufudk odvmaom rvnfaomfvnf; olw\ Ykd qH;k jzwfyrkH mS rSm;,Gi;f aeonf/ a,½I
tcg oif vkyaf qmifygovm;/ vlrsm;pGmwGif um,ESihf 0dnmOf \ajymqdck surf mS rSeu f efaomaMumifh ud, k af wmfonf bk&m;udk
vdt k yfcsurf sm;&Sad eNy;D ? xdt
k &mudk oif (od)Yk 0efwm&Sad om tjcm; jypfrmS ;jcif;r[kwyf g/ a,½Ionf bk&m;jzpfNy;D xdt k csuu f kd vuf
olrsm;ESifhtwl ulnD jznfhpGufay;Edkifygonf/ vl\ vdktyfcsuf ajcaooltm; usef;rmapjcif;jzifh oufaoxljycJhonf (2;9-
u þolwdkYudk vIyf&Sm;apcJhovdk oifhudkvnf; xdkvdktyfcsufu 12)
oem;MuifemrI jynfh0aom vkyfaqmifcsuf vkyfygavap/ 2;10 þtBudrfonf &Sifrmukc&pf0ifusrf;u a,½Iudk
2;4 or®musr;f pmacwfu tdrrf sm;udk ausmufw;kH jzifh aqmuf ]vlom;}[k yxrqH;k tBurd f azmfjyjcif;jzpfonf/ ]vlom;}qdak om
xm;Muonf/ jym;aomtrdk;&SdNyD;? &THUESifh aumuf½dk;udk a&mpyf trnfu a,½Ionf vlom;tjynfht0jzpfaMumif;udk tav;
í jyKvkyfxm;onf/ jyify&Sd avSum;rS acgifrdk;ay:odkY a&muf ay; azmfjyaeonf/ ]bk&m;om;awmf}qdkaomtrnfu (Oyrm
aponf/ þolwo Ykd nf vufajcaoaomoltm; jyifyavSum; a,m 20;31udk Munfhyg) udk,fawmfonf bk&m;tjynfht0jzpf
jzifh acgifrdk;ay:odkY ydkYjcif;jzpfEdkifonf/ xdkYaemuf &THUESifh aumuf aMumif;udk tav;ay;azmfjyaeonf/ bk&m;om;awmftaejzifh
½dk;a&mxm;onfhtrdk;udk z,f&Sm;í vG,fulpGmtaygufazmuf a,½Ionf tjypfciG v hf wT yf ikd af omtcGit hf mPm&So d nf/ vlom;
NyD; olwdkY\rdwfaqGudk a,½Ia&SUodkY avQmcsEdkifcJhMuonf/ taejzifh uREkfyfwdkY\ teuf½Idif;qHk;vdktyfcsufESifh qif;&J'ku©
2;5-7 vufajcaooltm; “xavmh”[k rajymrD a,½Iu rsm;udk em;vnfxyfwljyKí tjypfudk atmifjrifap&ef ulnDrp
“ighom;? oif\tjypfudk vTwfapNyD”[k ajymcJhonf/ ,k'acgif; onf (8;29-31\rSwfpkudk Munfhyg)/
aqmifwdkYtzdkY þpum;onf bk&m;udk jypfrSm;jcif; jzpfonf/ 2;14 av0donf róJ\ tjcm;trnfjzpfonf/ &SifróJ
bk&m;ocifomvQif vkyfEdkifaomt&mudk rdrdvkyfEdkifonf[k c&pf0ifukd a&;om;oljzpfonf/ ol\taMumif;udk ydrk o kd &d vdS ykd g
aMunmjcif;jzpfonf/ ynwfw&m;t& þtjypfudk ao'Pf u r 9 wGif Munfhyg/
pD&if&rnf (0wf 24;15? 16) jzpfonf/
151 &Sifrmukc&pf0if 2;19

15
xdkolonfvnf; xI aemufawmfodkh vkdufav./ xdkaemufrS ol.tdrfwGif pm;yGJY
2;16
avsmif;awmfrlpOf? tcGefcHaomolrsm;MSifh qdk;aomolrsm;wdkhonf udk,fawmfrSpaom wynfÙ
p
w 23;9 awmfwdkhMSifhwuGpm;yGJY avsmif;uj./ xdkoltrsm;wdkhonf aemufawmfodkh vdkufuj./ 16 xdk
q
r 9;11 odkh tcGefcHaomol? qdk;aomolwdkhMSifhtwl pm;awmfrlonfudk usrf;y_qRmzmRdRSpJ wdkhonf
r]ifvsSif? Tolonf tcGefcHaomol? qdk;aomolwdkhMSifhtwl tb,faujmifh pm;aomuf
2;17 oenf;[k wynÙfawmfwdkhtm; qdkuj./q
Z 17
vk 19;10? a,×Èonf ujm;awmfrlvsSif? usef;rmaomolwdkhonf aq;orm;udk tvdkrRSduj/ em
1wd 1;15 aomolwdkhomvsSif tvdkRSduj./ az]mifhrwfaomolwdkhudk aemifwodkhac:c]if;iSg igvmonf
r[kwf? qdk;aomolwdkhudk ac:c]if;iSg igvmownf;[k rdefhawmfrl./Z

bmoma&;acgif;aqmifwdkYu tpma&Smifjcif;ESifhywfoufí a,½Iudk ar;jref;jcif;


(41^r 9;14-17? vk 5;33-39)
18
tpmaRSmifwwfaom a,m[ef.wynfÙwdkhMSifh zmRdRSJwdkhonfvmI? a,m[ef.
wynfÙwdkhMSifhzmRdRSJwdkhonf tpmaRSmifujonfz]pfI? tb,faujmifh udk,fawmf.wynÙfwdkh
onf tpmraRSmifbJaeujygoenf;[k avsSmufuj./
19
a,×Èuvnf;? r*Fvmaqmifvkvifonf rdrdtaygif;tabmfwdkhMSifhtwlRSdpOftcg
olwdkhonf tpmaRSmifwwfujoavm/ RSdpOfumvywfvHk; tpmraRSmifwwfuj/ 20 r*Fvm

2;14 uay&aemifNrdKUonf a&mrwyfwdkY\ t"duppfpcef; axmif&ef vdt k yfow l EYkd iS hf tcsed ,


f cl o
hJ nf/ c&pfawmfukd vdt k yf
jzpfovdk atmifjrifaom pD;yGm;a&;vkyif ef; wnf&mae&mvnf; aeaomolonf rdrdtwGuf taumif;qHk;taygif;tazmf[k
jzpfonf/ t"duvrf;rBu;D tcsKUd onf uay&aemifNrKd UwGif qHrk d rxif&vQifvnf; olwdkYudk rdwfaqGzGJUoifhygonf/ vltcsKdUudk
MuNyD; ukefonfrsm;onf awmifzuf rufqdkydkaw;rD;,m;rS olw\ Ykd emrnfraumif;aomaMumifh oifvspv f sL½Iaeygovm;/
ajrmufzuf tD*spfjynftxd jzwfoef;oGm;vmMuonf/ olwo Ykd nf oift h xJü&Sí d oifx h rH vS maom c&pfawmf\arwåm
,k'vlrsK;d av0d (róJ)udk xdak 'o\tcGecf t H jzpf a&mr owif;pum;udk Mum;&&ef tvdktyfqHk;ol jzpfaeEdkifonf/
wdkYucefYtyfxm;onf/ NrdKUom;rsm;xHrS tcGef aumufcHovdk 2;18 a,m[ef\&nfrSef;csufyef;wdkifESpfckrSm vlwdkYtm;
jzwfoef;oGm;vmaom ukeo f nfrsm;xHrv S nf; aumufco H nf/ tjypfrS aemifw&ap&efESifh c&pfawmf<uvmjcif;twGuf olwdkY
tcGefcHwdkYonf tvGeftuRHawmif;cHMuNyD;? rdrdwdkYudk,fudk udk jyifqifay;&ef jzpfonf/ a,m[ef\owif;pum;onf
<u,f0aponf/ tcGefcHwdkYonf uvdrfusí? a&mrwdkYudk wnfMunfE;kd Mum;apNy;D ? olEiS hf ol\aemufvu kd rf sm;onf tpm
axmufcaH omaMumifh ,k'vlrsK;d wd\ Yk rxDrjhJ rifjyKjcif;udk cH&Mu a&SmifwwfMuonf/ tpma&Smifjcif;onf ESdrfhcsjcif;ESifh tjypf
onf/ udk aemifw&aMumif; jyoaom jyifyvu©PmjzpfNyD; pdwfESvHk;
2;14? 15 av0donf a,½IESifh awGUaomaeYwGif? olonf udk&Sif;vif;apí 0dnmOfudk Edk;Mum;apaom twGif;qHk;rjcif;
tjcm;olrsm;udk a,½IEiS ahf wGUqHak y;&eftwGuf rdrt d rd üf tpnf; jzpfonf/ tpma&Smifjcif;u udk,fcE¨mudk tpmESifh uif;uGm
ta0; jyKvkyfay;cJhonf/ av0donf tcsdefjzKef;jcif;r&SdbJ apNyD;? aemifw&jcif;u toufwmudk tjypfESifh uif;uGmap
oufaocHcJhonf/ vltcsKdUu ,HkMunfcgpolonf &ifhusuf onf/ a,½I\wynfhawmfrsm;onf udk,fawmfESifh twl &Sdae
atmif apmifhNyD;rS (odkY) oifwef;wufNyD;rSom tjcm;olrsm;xH aomaMumifh udk,fawmf<uvm&ef jyifqifzdkY tpma&Smifp&m
c&pfawmftaMumif; aMunmoifhonf[k cHpm;Muonf/ odkY rvdak cs/ odaYk omf a,½Ionf tpma&Smifjcif;udk tjypfrwifyg/
aomf av0duJhodkYyif ,HkMunfolvlopfrsm;onf rdrd\tod udk,fawmfonf &uf 40 tpma&SmifcJhonf (r 4;2)/ odkYaomf
w&m;pGrf;&nf (odkY) &&Sdonfh tawGUtMuHKtm;jzifh rdrdwdkY\ rSeu f efonfph w d x f m;jzifh tpma&Smif&ef tav;ay;ajymcJo h nf/
,HkMunfcsufudk a0iSEdkifygonf/ zm&d&SJwdkYonf vlwdkUtm; rdrdwdkY oefY&Sif;aMumif;udk jyo&ef
2;16? 17 a,½Ionf tqdkygtjypfom;rsm;ESifhtwl pm; twGuf wpfywfvQif ESp&f uf tpma&SmifMuonf/ a,½Iu vlwYkd
aomufonfudk rdrdzmom ajzmifhrwf&mü wnfapaom zm&d onf olwpfyg;txifBuD;ap&ef tpma&Smifygu tpma&Smif
&SJwdkYu pdwfqdk;Muonf/ odkYaomf a,½Ionf tjypfom;rsm;udk jcif;\&nf&G,fcsufudk arSmufvSefjcif; jzpfonf[k qdkonf/
cspfaomaMumifh rdrdajymrnhft&mudk olwdkYMum;&ef vdktyf 2;19 a,½Ionf rdrdudk,fudk owdkUom;wpfOD;ESifh EIdif;,SOfcJh
aMumif; odaomaMumifh olwdkYESifh 0rf;ajrmufpGm aygif;azmfcJh onf/ usr;f pmxJwiG f bk&m;ocif\vlwu Ykd kd owdo Yk rD;taejzifh
onf/ a,½Ionf qif;&Jcsrf;om? taumif;tqdk; rnfolYudk yHak zmfNy;D ? olwu Ykd ckd spaf om bk&m;ocifukd owdo Yk m;tjzpf yHak zmf
rqdk rdrdajymaom owif;pum;udk em;axmifvdkol (odkY) em; xm;onf (a[&Sm 62;5? r 25;1-14? Asm 21;2)/
&Sifrmukc&pf0if 2;20 152

aqmifvkvifudk ol.taygif;tabmfwdkhMSifhcGgI ,loGm;aomtcsdefumv aRmufvdrfhrnf/ps 2;20


ps
vk 17;22
xdkumvtcg olwkdhonf tpmaRSmifujvdrfhrnf/
21
t0wfa[mif;udk txnfopfMSifhzgavhrRSd/ xkdodkhzgvsSif zgaomtxnfopfonf
t0wfa[mif;udkpm;I taygufus,fwwf./ 22 4if;enf; a[mif;aomom;aRbl;Y topf
aom pyspfRnfudk xnfÙavhrRSd/ xdkodkhxnfÙvsSif topfaompyspfRnfonf om;aRbl;udk
qkwfcGJoz]ifh pyspfRnfonf,dkI om;aRbl;vnf;ysufpD;wwf./ topfaompyspfRnfudk
topfaomom;aRbl;Y xnfÙRonf[k rdefhawmfrl./

wynhfawmfwdkYonf OykofaeYü *sKHpyg;udk qGwfcl;jcif;


(45^r 12;1-8? vk 6;1-5)
23 2;23
OykofaehY udk,fawmfonf *sKHpyg;v,fuGufwdkhudk avsSmufu=GawmfrlvsSif? wynfÙ n
wRm; 23;25
awmfwdkhonf pyg;toD;tMSHudk qGwfvsufcRD;oGm;uj./n 24 zmRdRSJwdkhuvnf;? OykofaehY 2;24
#
ry_tyfaomtrÈudk olwdkhonfy_ujygonfwum;[k avsSmufujaomf?# r 12;2
25
udk,fawmfu? ,ZfykaRm[dwfrif; tAsmomvufxufY 'g0d'fonf rdrdtabmfwdkh 2;26
MSifhwuG qmrGwfIrwwfMdkifaomtcg? 26 bkRm;ocif. tdrfawmfodkh0ifI ,ZfykaRm[dwfX X
2Rm 8;17
!
wdkhrSwyg; tb,folrsSrpm;tyfaom aRS¸awmfrkefh!udk pm;I rdrdtabmfwdkhtm; ay;onf% 0wf 24;5`9
%
1Rm 21;1`6
taujmif;udk oifwdkhonf wRHwcgrsS rbwfbl;oavm/

2;22 pyspf&nfAl; qdkonfrSm qdwfom;a&udk tpGef;rsm;rS a,½IESifh wynfhawmfwdkYonf v,fuGif;udk jzwfavQmuf


csKyfvsuf? t&nfxnfh&aom tdwftjzpfjyKvkyfxm;aomt&m oGm;pOf aumufEu HS kd qGwcf ;l ípm;jcif;tm; zm&d&w JS u Ykd aumuf
jzpfonf/ pysp&f nfonf tcsed Mf umvmaomtcg us,jf yefv Y m &dwfodrf;jcif;jzpfonf[k qdkí a,½Iudk ynwfw&m;tm; csKd;
aomaMumifh om;&nfukd qGq J efw Y wfonf/ pysp&f nfopfukd qGJ azmufonf[k pGyfpGJMuonf/ odkYaomf a,½IESifh wynfhawmf
qefYNyD;om; pyspf&nfAl; (odkY) wif;rmaom om;a&wGif xnfhyg rsm;onf udk,fusKd;tjrwftpGef;&&eftwGuf *sHKpyg;udk qGwf
u aygufjyJoGm;vdrfhrnf/ cl;jcif;r[kwb f J pm;p&m&Smjcif;omjzpfonf/ zm&d&w JS o Ykd nf pnf;
zm&d&wJS o
Ykd nf pysp&f nfA;l a[mif;uJo
h Ykd rmausm<uyfqwf rsO;f pnf;urf;udo k m tm½Hpk u kd vf eG ;f aomaMumifh ¤if;\&nf&, G f
aeMuonf/ olwdkYonf vlvkyfaomt,ltq (odkY) pnf;rsOf; csufudk r&vdkufbJ aeMuonf/
xJwGif uefYowfíxnfhr&aom a,½Iudk r,HkMunfEdkifMuacs/ 2;24 zm&d&SJrsm;pGmwdkYonf vlvkyfxm;aom ynwfw&m;?
oif\ESvHk;om;onf pyspf&nfAl;ESifh wlNyD;? rmausmvmvQif ½dk;&m"avhrsm;ESifh tvkyf½IyfaeMuojzifh aumif;rGefí rSefuef
c&pfawmfay;aom toufwmopfudk vufrcHbJ aevdrfhrnf/ aomt&mudk rsufajcjywfoGm;Muonf/ a,½Iu rm 3;4 wGif
oif\ESvHk;om;udk aysmhaysmif;í yHkoGif;EdkifapNyD;? c&pfawmf\ OykofaeYonf aumif;aomtrIudk jyK&rnfhaeYjzpfonf[k qdk
toufwmajymif;vJapaomor®mw&m;udk vufc&H ef zGi[ hf yg/ onf/ bk&m;ocifonf Oykoaf eYukd tem;,lí 0wfjyKu;kd uG,f
2;23 a,½IESifh wynfhawmfrsm;onf *sKHpyg;udk cRwf&mwGif &maeYtjzpf jyifqifay;aomfvnf; olwpfyg;tm; ulnD&ef
cdk;,ljcif;r[kwfyg/ 0wf 19;9? 10 ESifh w&m; 23;25u v,f vufacsmif;udk r<u&[k rqdkvdkyg/ OykofaeYonf oifhtwGuf
orm;wdkYtm; v,ftpGeftzsm;&Sd pyg;rsm;udk r&dwfodrf;bJ csef wpfudk,faumif;qef&maeY rjzpfygapESifh/
xm;&rnf[k qdkonf/ c&D;oGm;olESifh qif;&Jom;rsm;twGuf 2;25-28 a,½Ionf 'g0d't f aMumif;udk axmufjyvsuf zm&d
jzpfonf/ vrf;ab;udk jzwfavQmufoGm;jcif;onf vlwpf &JSwdkU\pGyfpGJcsufonf rdkufrJvSaMumif;udk jycJhonf (þ jzpf&yf
a,muf\ tdrfjcHodkY usL;ausmf0ifa&mufjcif;r[kwfovdk v,f onf 1&m 21;1-6 wGif ygonf)/ bk&m;ocifonf Oykof
uGuftpGef&Sd *sKHpyg;udk qGwfcl;jcif;onf cdk;,ljcif;r[kwfyg/ aeYudk rdrdtwGuf r[kwfbJ uREkfyfwdkYtwGuf zefqif;cJhonf/
2;24 bk&m;ocif\ynwfawmfu Oykoaf eYwiG f aumuf&w d f uREyfk wf t
Ykd m; Oykoaf eYwiG f tem;,lapjcif;tm;jzifh bk&m;ocif
odr;f jcif;rjyK&[k qdo k nf (xG 34;21)/ þynwfu v,form; onf rnfonft h usK;d tjrwfrQr&bJ uREykf w f o
Ykd mvQif tem;,l
rsm;udk avmb BuD;jcif;ESifh OykofaeYwGif bk&m;ocifudk arh í bk&m;ociftay: tm½Hkpl;pdkufaomaMumifh udk,fcE¨mydkif;
avsmhjcif;rS umuG,fay;onf/ tvkyform;rsm;tm; tvkyf ESifh 0dnmOfydkif;wGif jyefvnftm;jynfhvmMuonf/ zm&d&SJwdkY
tvGeftuRHvkyfjcif;rS umuG,fay;onf/ twGufrl OykofaeY\ynwfonf OykofaeYütem;,ljcif;xuf
ydkíta&;BuD;vmcJhonf/ bk&m;ocifay;aomynwfw&m;\
153 &Sifrmukc&pf0if 2;26

xif & S m ;aom trnfESifh zGifhqdkcsuf a,½IESifhoabm a,½IESifh


,k ' bmoma&;ES i f h usrf;nTef; wlnDaomtcsuf oabmrwlaomtcsuf
EdkifiHa&;tkyfpkrsm; zg&d&SJrsm; ,k'ynwfESifh½dk;&m"avh ynwfw&m;udk½dkao a,½Ionf olwdkY\ ½dk;&m
r 5;20 udk tao;pdwfvdkufem Muonf/ aoaom "avhrsm;udk rvdkufembJ
r 23;1-36 Muaom pnf;urf; ol\ xajrmufjcif; emrnfBuD; tjypfom;rsm;ESihf
vk 6;2 wif;Muyfonfh bmom udk ,HkMunfonf/ aygif;azmfaomaMumifh
vk 7;36-47 a&;qefaom ,k'vlrsKd; bk&m;ocif\tvdk udk,fawmfhudk ar&Sd,tjzpf
rsm;/ w&m;Z&yfrsm;wGif udkaqmif&ef vufrcHMuacs/
tvGefMoZmanmif;Mu qufuyftyfESHonf/
onf/
Z'´KuJrsm; csrf;omí txufwef; arma&S a&;aom aoaomolwdkY\xajrmuf
r 3;7 vTm ,k',Zfyka&m[dwf usrf;ig;usrf;udk jcif;udk vufrcHMuacs/
r 16;11?12 ygwDjzpfonf/ arma&S tvGef½dkaoMuonf/ Adrmefawmfudk pD;yGm;a&;
rm 12;18 a&;aom usrf;ig;usrf; Adrmefawmf oefY&Sif; vkyf&efae&mtjzpf toHk;jyK
udkom vufcHonf/ a&;udk tav;ay; Edkifonf[k xifrSwfonf/
Adrmefawmf\pD;yGm;a&; Muonf/
vkyfief;rS tusKd;cHpm;
&onf/ olwdkYESifhzg&d&SJ
rsm;onf ,k'aumifpD
wGif t"duygwDESpfck
jzpfonf/
usrf;jyKq&mrsm; ynwfw&m;udkt"dyÜg,f ynwfw&m;udk ynwådusrf;udk teufjyefqdk
r 7;29 jyefqdk&mwGif uRrf;usif ½dkaoMuonf/ Edkifaom a,½I\tcGifh
rm 2;6 olrsm;? ½dk;&m"avhudk bk&m;ocifudk tmPmudk jiif;y,fMuonf/
rm 2;16 tvGeftav;ay;ol emcH&ef qufuyf olwdkY\½dk;&m"avhrsm;udk
rsm;? usrf;jyKq&mrsm;pGm tyfESHMuonf/ remcHaomaMumifh
wdkYonf zg&d&SJrsm; jzpfMu a,½Iudk ar&Sd,tjzpf
onf/ vufrcHMuacs/
a[½k'f\vlrsm; a[½k'frif;BuD;udk rod&/ c&pf0ifusrf; a,½Iu EdkifiHa&;rwnfNidrf
r 22;16 axmufcHaom xJwGif olwdkYonf rIjzpfaprnfukdpd;k &drMf uonf/
rm 3;6 ,k'EdkifiHa&;ygwD a,½Iudk ar;cGef;jzifh olwdkYonf qHk;½IH;oGm;aom
rm 12;13 axmifacsmufqifí EdkifiHa&; tmPmwcsKdUudk
taoowf&ef a&mrwdkYxHrS jyef,l&ef
MuHpnfonfudk BudK;pm;&mwGif a,½IudkolwdkY
awGU&onf/ \tem*wf Ncdrf;ajcmuf
oltjzpf jrifonf/
w,loefrsm; £oa&vEdkifiHtay: £oa&vEdkifiH\ ar&Sd,onf £oa&vEdkifiH
vk 6;15 a&mrwdkY\tkyfcsKyfrIudk tem*wfudk pdwfyl udka&mrtkyfcsKyfrIatmufrS
w 1;14 tqHk;owf&ef oH"dXmef onf/ ar&Sd,udk vGwfajrmufaprnfh Edik if aH &;
csxm;Muaom? jyif;xef ,HkMunfaomfvnf;? acgif;aqmifjzpfonf[k
pGm qufuyftyfESHxm; a,½Itm;bk&m;ocif ,HkMunfonf/
onfh ,k' rsKd;cspform; apvTwfoltjzpftod
rsm;/ trSwf rjyKMuay/
bk&m;0wftzdkY tcrf;tem;xHk;pHjzifh w&m;rQwjcif;?½dk;om; bmoma&;tcrf;tem;
rdrdudk,fudk oefY pifMu,fjcif;ESifhudk,fydkif jcif;ESifh qufuyf xHk;pHwdkYu olwu
Ykd kd ajzmifrh wf
&Sif;pifMu,fatmif oefY&Sif;jcif;trIudk tyfESHrIudk tav; aponf[k ,HMk unfMuonf/
jyKol vkyfaqmifMuaom ay;onf/
usrf;ñTef;r&Sd ,k'&[ef;tzGJU/
&Sifrmukc&pf0if 2;27 154

27
xdkrSwyg; Oykofaehonf vltbdkhz]pf./E vlonf Oykofaehtbdkhz]pfonf r[kwf/w 2;27
E
28 xG 23;12?
odkhz]pfI vlom;onf Oykofaehudkyif tpdk;Ronf[k rdefhawmfrl./ wRm; 5;14
w
aum 2;16
a,½I onf OykofaeYwGif vlwpfa,muf\vufudk usef;rmapjcif;
(46^r 12;9-14? vk 6;6-11)
3 wRm;pRyfodkh wzef 0ifawmfrlI?x xdkpRyfY vufwbufaoaomolwa,muf RSd./
2
OykofaehY ol.aRm*gudk i)drf;aprnf ri)drf;aprnf'udk xdkolwdkhonf udk,fawmfY
3;1
x
rm 1;21
3;2
ty]pfwifcGifhudkRSmI acsmif;ujnfÙuj./" 3 udk,fawmfuvnf;? tv,fY rwfwwfaeavmh '
vk 14;1
[k vufwbufaoaomoltm;rdefhawmfrly)D;rS? "
r 12;10
4
OykofaehY" aus;Zl;y_tyfoavm? ol¸tusKd;udk zsufqD;tyfoavm? toufudk u,f
tyfoavm? owftyfoavm[k yRdowfwdkhtm; ar;awmfrlvsSif? xdkolwdkhonf wdwfqdwf
pGmaeuj./
5
xdktcgtrsufawmfMSifholwdkhudk ywfvnf ujnfÙ×ÈI olwdkhpdwfMSvHk;rdkufaomaujmifh
0rf;enf;awmfrlc]if;RSdvsuf? oif. vufudk qefhavmh[k xdkoltm; rdefhawmfrlI olonf rdrd 3;6
vufudkqefhvsSif? xdkvufonf vufwbufuJhodkhyuwdz]pfav./ 6 xdktcg zmRdRSJwdkhonf e
r 12;14
y
xGufI udk,fawmfudk tb,fodkhzsufqD;RtHhenf;[ke a[×k'fwynfÙkywdkhMSifhcsufc]if;wdkifyif r 22;16?
rm 12;13
uj./

vltk yfBuD; a,½I aemufawmfodkYvdkufjcif;


(47^r 12;15-21)
a,×Èonf wynfÙawmfwdkhMSifhtwl tdkifem;odkhay]mif;u=GawmfrlI? *gvdvJy]nf?z 8 a, 3;7
7
z
×kRSvifr»d¸rSpaom ,k'y]nf? $'krJy]nf? a,mf'efr]pfwbufrS vmujaom vlrsm;taygif;wdkh r 4;25

&nf&G,fcsufrSm bk&m;ocifESifh tjcm;olrsm;tay: cspfjcif;udk a,½Iu olwdkY\ pdwfaeoabmxm;udk azmfxkwfaomtcg


wdk;jr§ifhay;&ef jzpfaMumif;? a,½IESifh 'g0d'fwdkYu em;vnf ud,
k af wmfonf olw\ Ykd ar&S,
d jzpf&rnft h pm; &efojl zpfvmNy;D ?
oabmaygufMuonf/ uREkfyfwdkYonf bk&m;ocif\ynwfudk vlwdkYonf udk,fawmffhudk qefYusifvmap&ef enf;vrf;&SmMu
tjcm;olrsm;twGuf toHk;jyKrnfhtcgwGif ¤if;\&nf&G,fcsuf awmhonf/
udk em;vnf&rnf/ xdt k cgrSom ab;Oy'fjzpfapaom (od)Yk roifh 3;5 zm&d&SJwdkYonf "r®a[mif;usrf;\ynwfESifh olwdkY\
avsmfaom pD&ifqHk;jzwfcsufudk rcsrdbJaevdrfhrnf/ udk,fydkif½dk;&m"avhrsm;udk pdwftm;BuD;pGm vdkufavQmufMu
2;26 a&SUawmfrkefYqdkonfrSm wJawmfxJü bk&m;ocifa&SU aom ,k'vlrsKd; bmoma&;orm;rsm; jzpfMuonf/ olwdkYonf
awmfü xm;aomrkefYjzpfonf/ OykofaeYwdkif; a&SUawmfrkefY 12 vlUtodkif;t0dkif;wGif tvGef½dkaojcif;cH&aomfvnf; a,½Iu
vHk;udk oefY&Sif;&mXmeü xm;&onf/ xdkYaemuf ,Zfyka&m[dwf rmeBuD;aompdwfoabmxm;ESifh ½dkaozG,f&mr&Sdaom pdwf
onf rkefYta[mif;udk pm;&onf/ xG 25;30? 0wf 24;5-9 oabmudk pdefac:aomaMumifh udk,fawmfhudk rkef;wD;Muonf/
wGif a&SUawmfrkefYtaMumif;udk Munfhyg/ a[½k'\ f vlrsm;onf a[½k'rf if;Bu;D \ om;ajr;wdu Yk kd eef;
3;3 zm&d&w JS o
Ykd nf a,½Iukd jiif;y,fqefu Y siNf y;D om;jzpfonf/ wif&ef arQmv f ifMh uaom ,k'Edik if aH &;ygwDjzpfonf/ a,½Ionf
olwdkYonf udk,fawmf\ emrnfausmfMum;jcif;? edrdwfvu©Pm olwdkY\ EdkifiHa&;&nfrSef;csufudk pdefac:aeaomaMumifh olwdkY
rsm;? oGefoifjcif;ESifh vkyfaqmifcsufü tcGifhtmPm&Sdjcif;wdkY udk Ncdrf;ajcmufoltjzpf jrifMuonf/ zm&d&SJwdkYESifh a[½k'f\vl
udk remvdjk zpfMuonf/ vlUtodik ;f t0dik ;f ü *kP&f adS &;ESihf ud,
k u
f sK;d wdkYonf &efolrsm;jzpfMuaomfvnf; olwdkY\tjzpfrSefudk azmf
tjrwf&&Sda&;twGufom tm½HkpdkufvGef;Muojzifh vlwdkYtm; xkwjf yaom a,½Iuq kd efu Y si&f mwGif tiftm;yl;aygif;Muonf/
bk&m;ocifxHodkY ñTefjy&efqdkaom bmoma&;acgif;aqmif\ 3;6 aoa&;? &Sifa&;udpörSvGJí vlwpfOD;tm; OykofaeYwGif
yef;wdkifudk arhavsmhoGm;Muonf/ vl tm;vHk;teuf zm&d&SJ aq;ukojcif;rjyK&qdak om olw\ Ykd ynwfukd a,½Iu csK;d azmuf
wdkYonf ar&Sd,udkod&ef toifhavsmfqHk;jzpfaomfvnf; olwdkY onf[k zm&d&SJwdkYu pGyfpGJMuonf/ odkYaomf zm&d&SJwdkYudk,fwdkif
onf rdrdwdkYwefzdk;xm;onfh &mxl;ESifh wefcdk;tmPmudk vuf u vlowf&ef MupH nfjcif;jzifh bk&m;ocif\ynwfawmfukd csK;d
rvTwfvdkaomaMumifh udk,fawmfhudk todtrSwfrjyKMuacs/ azmufMuonf/
155 &Sifrmukc&pf0if 3;16

MSifhwk×kr»d¸? Zd'kefr»d¸ywf0ef;usiftRyfwdkhrS vmujaom vlrsm;taygif;wdkhonf y_awmfrlorsS


udk ujm;vsSif txHawmfodkhvmuj./ 9 vlrsm;wdkhonf udk,fawmfudk 0ef;RHI rxdcdkufaprnf
3;10 taujmif;? udk,fawmf. teD;tyg;wGif avSwpif;udk tr)JRSdapc]if;iSg wynfÙawmfwdkhtm;
A
b
r 4;23 trdefhawmfRSd./ 10 taujmif;rlum;? vlrsm;wdkhtm;csrf;om ay;awmfrlaomaujmifh?A aRm*g
r 9;20
3;11
a0'emMSdyfpufaomolRSdorsSwdkhonf udk,fawmfudkwdkhc]if;iSgb wGef;uj./ 11 npfnL;aomewf
r
rm 1;23? 24 wdkhonfvnf; udk,fawmfukd r]ifaomtcg y]yf0yfI? udk,fawmfonf bkRm;ocif. om;awmfr
3;12 z]pfawmfrlonf[k [pfaujmfuj./ 12 odwif;awmfudk ryGifhaprnftaujmif; olwdkhtm; ujyf
,
rm 1;24? 25? 34 wnf;pGm ynwfawmfrl./,

a,½I u wynfhawmf 12 yg;udk a&G;cs,fjcif;


3;13 (48^vk 6;12-16)
13
u
r 5;1 xdktcg udk,fawmfonf awmifay:odkhwufI tvdkawmfRSdaomolwdkhudk ac:awmf
rlvsSif? txHawmfodkhvmuj./u 14 udk,fawmfMSifh twlRSdaeapc]if;iSg4if;? wRm;a[maom
3;16 tcGifh? temaRm*gwdkhudk i)drf;apI? 15 ewfqdk;wdkhudk MSifxkwfMdkifaomtcGifhMSifh apv…wfc]if;
c
a,m 1;42 iSg4if;? wusdyfMSpfyg;aomolwnf;[laom? 16 ayw×ktrnfopfudk ay;awmfrlaom RSdrkefc?

3;7? 8 a,½Ionf zm&d&SJwdkY\NidKjiifrIudk cHae&aomfvnf; 3;14 ae&mt&yf&yfrS rdrdaemufawmfodkYvdkufaomol &m


vlrsm;tMum;wGif emrnfausmMf um;vmonf/ tcsKUd wdo Yk nf pl; aygif;rsm;pGmwdkYtxJrS vl 12a,mufudk wrefawmfjzpfap&ef
prf;vdkMuNyD;? tcsKdUwdkYu temNidrf;jcif;udk &SmMuum tcsKdUwdkY a&G;cs,fcJhonf/ wrefawmf\t"dyÜm,frSm oHawmfqifh (odkY)
u udk,fawmfhudk qefYusifp&m oufaotaxmuftxm; udk tcGifhtmPm&aom udk,fpm;vS,fjzpfonf/ udk,fawmfonf
&SmMuonf/ tcsKdUurl a,½Ionf trSefwu,f ar&Sd, [kwf olwdkY 12a,mufudk rdrd\taygif;tazmfrsm;tjzpf a&G;cs,fcJh
r[kwf odvdkMuonf/ trsm;pkwdkYonf olwdkYtv,fwGif onfrSm olwdkY\,HkMunfjcif;aMumifh r[kwfyg/ olwdkY\,HkMunf
jzpfysufaeaomt&m\ t"dyÜm,fudk rIefrIef0g;0g;om rSef;q jcif;onf rMumcP,dr;f ,dik cf o hJ nf/ olw\ Ykd pGr;f &nfEiS hf tpGr;f
EdkifMuonf/ ,aeYwGif vltkyfBuD;onf a,½IaemufawmfodkY owådrsm;aMumifh a&G;cs,fcJhjcif;vnf; r[kwfyg/ olwdkY wpf
vdkuf aeMuao;aomfvnf;? tqdkygtaMumif;&if;trsKd;rsKd; a,mufwGifrQ xl;jcm;aomtpGrf;owåd r&SdMuyg/ wynfhawmf
aMumifh vmMujcif;jzpfonf/ a,½IaemufodkY vdkuf&mwGif oif rsm;onf aemufco H rkid ;f trsK;d rsK;d rS vmMuNy;D ? b0tawGUtMuKH
\t"dutaMumif;&if;rSm tb,fenf;/ trsKd;rsKd;&SdMuonf/ olwdkYonf a&G;cs,f rcH&olrsm;twGuf
3;11 ewfqdk;wdkYonf a,½Itm; bk&m;ocif\om;awmf acgif;aqmift&nftcsif; ydkír&SdMuonfrSm xif&Sm;onf/ ol
tjzpf odMuaomfvnf;? olwdkY\ qdk;npfaom&nf&G,fcsufudk wdt Yk m;vH;k ü&Sad om t&nftcsi;f wpfcrk mS a,½I\pum;udek mcH
rpGefYvTwfMuacs/ a,½ItaMumif; odjcif; (odkY) bk&m;ocif\ vdak ompdw&f MdS ujcif;yifjzpfonf/ a,½I aumif;uifoYkd wuf<u
om;awmfjzpfonf[k ,HMk unfjcif;u u,fwifjcif;&rnf[k tm oGm;Ny;D aemufwiG f olwo Ykd nf oef&Y iS ;f aom0dnmOfawmfEiS hf jynfh
rcHcsufray;yg/ aemufawmfodkYvdkuf&ef emcH&efvnf; vdkyg 0NyD; ueOD;toif;awmfBuD;xGm;jcif;ü xl;jcm;onfhwm0efrsm;
onf/ (,m 2;17 udkvnf; Munfhyg)/ udk xrf;aqmif&ef wefc;kd ay;jcif;udk cH&Muonf/ uREyfk w f oYkd nf
3;12 a,½Ionf 0dnmOfq;kd wdt Yk m; rdr\
d ZmwdtrSeu
f kd razmf arQmfvifhxm;onfht&nftcsif;r&SdaomaMumifh c&pfawmf\
jy&ef owday;cJhonf/ tb,faMumifhqdkaomf udk,fawmfonf tapcH&ef roifah wmf[k rdru d , kd uf kd rowfrw S of ifyh g/ aumif;
rSm;,Gif;aom,lqcsufudk rjzpfapvdkaomaMumifhjzpfonf/ vl aomwynfhawmfjzpfjcif; qdkonfrSm a,½IaemufawmfodkY vdk
tpkta0;BuD;onf olwdkYtm; a&mr\vufatmufrS vGwf vm;onfhESvHk;om;jzifh vdkufjcif;omjzpfonf/
ajrmufaprnfh EdkifiHa&;ESifh ppfa&;acgif;aqmifudk arQmfvifhae 3;14? 15 a,½Ionf tb,faMumifh vl 12a,mufudk a&G;
Muonf/ "r®a[mif;usrf;u a[majymESifhaom ar&Sd,onf cs,fcJhygoenf;/ 12 qdkaom*Pef;onf £oa&vvlrsKd; 12
tqdkyg vlpm;rsKd;jzpfonf[k xifrSwfaeMuonf/ ar&Sd,onf rsKd;ESifh udkufnDonf (r 19;28)/ bmoma&;pepfa[mif;ESifh
olwdkY arQmfvifhxm;onfhtcsufESifh vHk;0qefYusifaeaMumif;ESifh a,½I\oGefoifcsuftay:wGif wnfaqmufrnfh pepfopf\
rdrod nf rnfonfah r&S, d rsK;d jzpfaMumif;udk a,½Ionf vlwt Ykd m; oabmwlnrD u I kd jyoonf/ vlrsm;pGmwdo Yk nf a,½Iaemufawmf
oGefoifvdkonf/ c&pfawmf\EdkifiHawmfonf 0dnmOfEdkifiH jzpf odYk vduk Mf uaomfvnf;? 12a,mufuom jyif;xefaomavhusihf
onf/ tpdk;&udk jzKwfcsjcif;tm;jzifh tprjyKbJ vlwdkY\ ESvHk; oifMum;ay;rIukd cH&onf/ þolw\ Ykd MoZmvTr;f rd;k rIukd "r®opf
om;xJ&Sd tjypfudk jzKwfcsESdrfeif;jcif;tm;jzifh tpjyKonf/ usrf;wpfckvHk;wGif awGU&onf/
wrefawmfwpfq,fhESpfyg; 156

wrefawmf
trnf tvkyftudkif xl;jcm;aomvu©Pm ol\toufwm&Sd t"dutjzpftysuf

&Sdrkefayw½k wHigonf pdwvf u kd rf mefygjyKvkyfwwfol? teD;qHk; wynfhawmfoHk;a,mufxJwGifygonf/


(a,m[ef\om;) aemifwGif a,½ItaMumif; a,½Iudk ar&Sd,tjzpf todtrSwfjyKonf/
&J&ifhpGm a[majymcJhonf/ c&pfawmfudk jiif;y,fí aemifw&cJhonf/
yifawukawåaeYü w&m;a[mcJhonf/
a,½k&Sviftoif;awmf\acgif;aqmif
jzpfonf/ wpfyg;trsKd;om;wdkYudk ESpfjcif;ay;cJh
onf/ &Sifayw½k Mo0g'pm (1) ESifh (2)udk
a&;om;cJhonf/

,mukyf wHigonf &nfreS f;csufBuD;onf/ teD;uyfqHk; vlxJwGif ygonf/ olESifh ol\nD


(aZaA'J\om;) pdwfwdkonf/ tjypfpD&if a,m[efwdkYonf EdkifiHawmfü *kPfjyKcH&aom
olESifhol\nD wwfonf/ a,½Itay: ae&mudk awmif;qdkcJhonf/ &Srm&d&Gmudk zsufqD;
a,m[efwdkYudk euf½Idif;pGm qufuyf &ef? rD;usap&ef awmif;avQmufvdkMuonf/
“rdk;BudK;\om;rsm;” tyfESHrI &Sdonf/ yxrqHk; rmwk&tjzpf towfcH&aom
[k ac:onf/ wynfhawmfjzpfonf/

a,m[ef wHigonf &nfreS f;csufBuD;onf/ teD;uyfqHk;vlxJrS wwd, wynfhawmf jzpf


(aZaA'J\om;) tjypfpD&ifwwfonf/ onf/ a,½Itm; EdkifiHawmfü *kPfjyKcH&aom
,mukyf\nD ae&mudkay;&ef awmif;qdkcJhonf/ &Srm&d&Gm
“a,½Icspfaom tay:wGif rD;usap&ef qkawmif;vdkcJhonf/
wynfhawmf” a,½k&Sviftoif;awmf\acgif;aqmif jzpfvm
onf/ &Sifa,m[efc&pf0ifusrf;? &Sifa,m[ef
Mo0g'pm 1? 2? 3 ESifh Asm'dwfusrf;udk
a&;om;cJhonf/

tajE´ wHigonf tjcm;olrsm;udk a,½IxHodkY a,½ItaMumif; ESpfjcif;q&ma,m[ef\


(ayw½k\nD) ydkYaqmif&ef pdwftm;xuf oufaocHcsufudk vufcHonf/ ayw½ktm;
oefonf/ a,½ItaMumif; ajymjyonf/ olESifh zdvdyÜKwdkY
u a[vovlwdkY a,½Iudk awGUvdkaMumif;
Mum;avQmufMuonf/

zdvyd KÜ wHigonf ar;cGef;xkwfwwfaom emoaevtm; a,½ItaMumif;udk ajymjyonf/


pdwfaeoabmxm;&Sdonf/ vl 5000 tm; a,½I rnfodkY auR;arG;rnfudk
pOf;pm; awG;awmcJhonf/ crnf;awmfbk&m;
udk jy&ef a,½IxH awmif;avQmufcJhonf/
olESifhtajE´wdkYu a[vovlwdkY a,½Iudk awGU
vdkaMumif; Mum;avQmufMuonf/

AmaomvrJ rod ½dk;om;onf/ tpydkif;wGif a,½Iudk emZ&ufNrdKUom; jzpfaom


(emoaev) yGifhvif;í aMumifh jiif;y,fcJhaomfvnf;? awGUqHkaom
wJhwdk;ajymwwfonf/ tcgwGifrl udk,fawmfhtm; “bk&m;ocif\
om;awmf” ESifh “£oa&vvlrsKd;\&Sifbk&if”
tjzpf todtrSwfjyKcJhonf/
157 wrefawmfwpfq,fhESpfyg;

wpfq,fEh pS yf g;
a,½Iu xdkoltaMumif;udk ol\toufwmrS &&Sdaom a&G;cs,faom usrf;nTef;
rnfodkY ajymcJhoenf;/ t"du oifcef;pm

olUudk ayw½k “ausmuf” [k ac:cJhNyD;? um;wdkifudk c&pf,mefrsm;onf wpfcgw&H r 4;18-20?


jiif;y,f&ef ajymaomtcg pmwef [k ac:cJhonf/ ,dkifvJwwfaomfvnf;? a,½IxHodkY rm 8;29-33
olonf vludk rQm;aomwHig jzpfvmrnf[k jyefvmygu? udk,fawmfonf? vk 22;31-34
ajymonf/ bk&m;ocifxHrS zGifhjycsufudk&&Sdonf/ olwdkYudk cGifhvTwfNyD;? ,HkMunfjcif; a,m 21;15-19
a,½Iudkjiif;y,fcJhNyD; aemifwGif rdrd\,HkMunfjcif; udk cdkifcHhaponf/ w 2;14-41
twGuf um;wdkifwifowfcH&vdrfhrnf[k ajymonf/ w 10;1-11;18

,mukyfESifha,m[efwdkYudk “rdk;BudK;\om;rsm;” [k c&pf,mefrsm;onf a,½ItwGuf rm 3;17? 10;35-40


ac:onf/ vludk rQm;aomwHig jzpfvmí a,½I taocHvdkaompdwf &Sd&rnf/ vk 9;52-56
aomufaomcGufzvm;udk aomufvdrfhrnf[k w 12;1-2
ajymonf/

,mukyfESifha,m[efwdkYudk “rdk;BudK;\om;rsm;” [k c&pffawmf\arwåmüygaom rm 1;19? 10;35-40


ac:onf/ vludkrQm;aomwHigjzpfvmí a,½I yHkoP²mef ajymif;vJapaom vk 9;52-56
aomufaomcGufzvm;udk aomufvdrfhrnf[k wefcdk;onf vlwdkif;twGuf a,m 19;26-27
ajymonf/ a,½IaoNyD;aemuf a,½I\r,fawmf jzpfonf/ a,m[ef 21;20-24
udk Munfh½Iapmifha&Smuf&ef ajymonf/

vludkrQm;aomwHig jzpfvmrnf[k ajymonf/ c&pf,mefrsm;onf tjcm;olrsm;udk r 4;18-20


a,½ItaMumif; ajymjy&rnf/ a,m 1;35-42? 6;8-9
12;20-22

zdvdyÜKtm; rdrdudk odíjrifjcif;onf crnf;awmf bk&m;ocifonf uREfkyfwdkY\ar;cGef;udk r 10;3? a,m 1;43-


udk odíjrifjcif;yifjzpfaMumif; udk oabmayguf toHk;jyKí oGefoifwwfonf/ 46? 6;2-7? 12;20-22?
oavm[k ar;onf/ 14;8-11

olUudk “ppfrSefaom£oa&vvl” ESifh vlwdkYonf ½dk;om;rIESifh ywfoufí rm 3;18


“vSnfhpm;jcif; tjypfESifh uif;vGwfo”l [k rdrdudk pdefac:vQifvnf; a,½Ionf a,m 1;45-51
ac:onf/ vlwdkY\½dk;om;rIudk av;pm;onf/ a,m 21;1-13
wrefawmfwpfq,fhESpfyg; 158

wrefawmf
róJ tcGefcH r½dk;om;aomvkyfief;aMumifh ysufpD; jcpm;aom aiGaMu;tjrwftpGef; &&Sd
(av0d) rxDrhjJ rif jyKcH&aom ty,fcH aomvkyfief;udk pGefYvTwfí a,½IaemufodkY
vlwpfOD; jzpfonf/ vdkufcJhonf/ a,½Itm; trnfqdk;jzifh ausmfMum;
aom rdrd\rdwfaqGrsm;ESifh pm;aomuf&ef
zdwfac:onf/ &SifróJc&pf0ifusrf;udk a&;om;
cJhonf/

aomr rod owådESifh oHo, wynfhawmfwdkYtm; a,½IESifhtwl aAoed&GmodkY


(t`rmT ) oGm;&efESifh taocH&ef ajymonf/ a,½I b,f
t&yfodkY oGm;rnfudk ar;cJhonf/ 'Pfcsuf&mudk
rwdkYxd&ygu a,½Itouf&SifaMumif;udk r,Hk[k
jiif;qdkonf/

,mukyf rod rod a,½I\wynfhawmfwpfOD; jzpfvmonf/


(tmvzJ\om;)

o'´J rod rod aemufvdkufwdkYxHüom rdrdudk,fudk


(,mukyf\om;,k') zGifhjyí avmuDom;wdkYtm; tb,faMumifh
rzGifhjyoenf;[k a,½Iudk ar;cJhonf/

umeedwfvl&Sdrkef rod jyif;xefaom a,½I\wynfhawmfwpfOD; jzpfvmonf/


rsK;d cspyf *k Kd¾ vf

,k'&Sum½kwf rod opömazmufí a,½I\wynfhawmfwpfa,muf jzpfvmonf/


avmbBuD;onf/ a,½Iudk opömazmufí rdrdudk,fudk owfao
cJhonf/

a,½I\opöm&Sdaom wynfhawmfrsm;onf omrefvlrsm;omjzpfNyD;? a,½Ic&pfaMumifh omrefxuf xl;jcm;aomolrsm; jzpfvmMu onf/


ud,
k af wmftouf&iS pf OfwiG fpdw½f yI af xG;íem;vnfoabmaygufjcif;r&Scd MhJ uaomfvnf;?ud,
k af wmf&Sijf yefxajrmufjcif;taMumif;udk
wefc;kd ESiw
hf uGoufaocHvmMuonf/olw\ Ykd toufwmrsm;onfbk&m;ocif\wefc;kd awmftm;jzifhyHo k P²mefajymif;vJvmcJMh uonf/
a,½Iwynfhawmfrsm;\tjzpftysufonf c&pf0ifusrf;rsm;wGif tqHk;rowfyg/ wrefawmf0w¬KESifh tjcm; Mo0g'pmapmifrsm;wGif
qufvuf awGU&Sd&onf/
159 wrefawmfwpfq,fhESpfyg;

wpfq,fEh pS yf g;
olUudk wynfhawmfjzpf&ef ac:onf/ c&pf,mefbmomonf rdrdudk,fudk r 9;9-13
aumif;onf[k xifolrsm;twGuf rm 2;15-17
r[kwfbJ? rdrd ½IH;edrfhaMumif; odNyD;? vk 5;27-32
tultnD vdkcsifolrsm;twGuf
jzpfonf/

aomronf rdrd &SifjyefxajrmufNyD;aemuf c&pf,mefrsm;onfvnf; jyif;xef r 10;3


awGUjrif&aomaMumifhom ,HkMunfonf[k onfh oHo,pdwfrsm;ESifh awGUBuHK& a,m 14;5? 20;24-29
udk,fawmf ajymcJhonf/ Edkifonf/ a,½Ionf olwdkYtm; a,m 21;1-13
wdkYxdvsuf ,HkMunfjcif;udk jyefvnf
wnfaqmufay;onf/

rod rod r 10;3


rm 3;18
vk 6;15

rod c&pf,mefrsm;onf a,½Iudk ,HkMunf r 10;3


aomaMumifh aemufawmfodkY vdkufMu rm 3;18
onf/ bk&m;ocif\tMuHtpnfudk a,m 14;22
tao;pdwf tNrJ em;rvnfMuyg/

rod uREfkyfwdkYonf tem*wftwGuf rdrd\ r 10;4


tMuHtpnfudk vufvTwf&Jygua,½I\ rm 3;18
tMuHtpnfxJwGif yg0if&vdrfhrnf/ vk 6;15

rm&fewf[k ac:onf/ ,k'u a,½I\oGefoifcsufESifh &if;ESD;uRrf;0if r 26;20-25


a,½Iudk opömazmufrnf[k ½Hkjzifh rvHkavmufyg/ ppfrSefaom vk 22;47-48
udk,fawmfajymcJhonf/ aemufvdkufonfa,½IudkcspfíemcHonf/ a,m 12;4-8
&Sifrmukc&pf0if 3;17 160

17
rdkCf;uºd;om;[k qdkvdkaom aAmaeR*uf trnfopfudk ay;awmfrlaom aZaA'J. om;MSpf
a,muf? ,mukyfMSifh a,m[ef? 18 taM<+? zdvdyµK? AmaomvrJ? r\J? aomr? tmvzJ.om;
,mukyf? o'<J? umeedwfvl RSdrkef? 19 udk,fawmfudktyfMSHaom ,k'RSum×kwfwdkhudk cefhxm;awmf
rl./

bmoma&;acgif ; aqmif w d k Y u a,½I t m; pmwef \ wef c d k ; tmPmatmuf ü &S d o nf [ k


pGyfpGJjcif; (74^r 12;22-37)
20
3;20
xdkolwdkhonf tdrfodkh0ifujvsSif? tpmudk rpm;Mdkifonfwdkifatmif vlrsm;wdkhonf *
rm 6;31
wzef pka0;ujy]ef./* 21 udk,fawmf. taqGtrsKd;wdkhonf ujm;vsSif? olonf t×l;z]pf.C [k 3;21
C
qdk I udk,fawmfudk brf;qD;c]if;iSg xGufoGm;uj./ a,m 10;20?
22 w 26;24
a,×kRSvifr»d¸rSvmaom usrf;y_qRmwdkhuvnf;? olonf aAvaZAkv pGJaomol 3;22
z]pf./ ewfqdk;rif;udk trSDy_I ewfqdk;wdkhudk MSifxkwfonf[k qdkuj./p
i i
r 10;25?
23
udk,fawmfonf olwdkhudkac:I Oyrmudk aqmifawmfrlvsuf?q pmwefonf pmwefudk a,m 7;20? 8;48?
52? 10;20
tb,fokdhMSifxkwfMdkifoenf;/ 24 wdkif;MdkifiHonf rdrdMSifh roifhrwifhuGJy]m;vsSifrwnf p
r 9;34
MdkifRm/ 25 tdrfonfvnf; rdrdMSifh roifhrwifhuGJy]m;vsSif rwnfMdkifRm/ 26 pmwefonf 3;23
q
rdrdwbufY xI rdrdMSifhroifhrwifhuGJy]m;vsSif rwnfMdkifbJ qHk;c]if;odkhaRmufvdrfhrnf/ rm 4;2
27 3;27
olRJudk aRS¸OD;pGmrcsnfraMSmifvsSif ol.tdrfodkh 0ifIol.OpPmudk tb,folrsSrvkr,lMdkif/ Z
a[RSm 49;24?25
olRJudk csnfaMSmify)D;rS ol.tdrfudk vk,lMdkif./Z 28 igtrSefqdkonfum;? y]pfrSm;aomty]pf
trsKd;rsKd;? bkRm;udkuJhRJ¸aom ty]pftrsKd;rsKd; RSdorsSwdkhMSihf vGwfapc]if;tcGifhudk vlom;wdkh
onf RMdkifuj./ 29 oefhRSif;aom0dnmOfawmfudk uJhRJ¸aomolonf ty]pfvGwfap c]if;tcGifh
udk tb,fumvYrsS rRMdkifuj/ xm0Rty]pf'Efudk cHRaomolz]pfay.[k rdefhawmfrl./

3;18 umeedwfwdkYonf ygavwdejynftm; a&mrwdkY\ odrf; 3;27 bk&m;ocifonf pmwefudk þavmuwGif tvkyfvkyf
ydu
k jf cif;udq k efu
Y siMf uaom ,k'vlrsK;d a&;orm;rsm;jzpfMu onf/ &ef cGifhjyKaeaomfvnf; bk&m;ocifu xdef;csKyfaeqJyifjzpf
3;21 vltkyfBuD;u olUtm; ywfvnf0dkif;aeaomaMumifh onf/ a,½Ionf bk&m;ocifjzpfaomaMumifh pmweftay:
a,½Ionf tpmpm;&efyif tcsdefr,lcJhacs/ xdkUaMumifh ol\ wGif wefcdk;&Sdonf/ a,½Ionf ewfqdk;rsm;udk ESifxkwfí vl
rdwaf qGrsm;ESihf rdom;pkrsm;onf ud, k af wmfu h kd wm0ef,Ml unf½h I rsm;\ toufwmtay:ü olwdkY\ vkyf&yfrsm;udk tqHk;owf
ay;&ef vmMuonf (3;31? 32)/ bmoma&;udk t½l;trl;pGv J ef; apEdkifonf/ wpfaeYwGif pmwefonf tjrJcsnfaESmifjcif; cH&
í wpfzufpGef; a&mufoGm;NyD[k xifaeMuonf/ olwdkYonf vdrfhrnf (Asm 20;10)/
ud,k af wmft h wGuf pdwyf Ml uaomfvnf; ud, k af wmft
h rIawmfvyk f 3;28? 29 c&pf,mefwdkUonf oefY&Sif;aom0dnmOfawmfudk
ief;udk em;rvnfMuacs/ a,½IESifh teD;uyfqHk;aomolrsm;yif jypfrSm;aomtjypfudk usL;vGefrdavoavm[k pdwfylwwfMu
vQif ud, k af wmf rnfojl zpfonf? rnfonft h wGuaf Mumifh <uvm onf/ þtjypfonf 0dnmOfawmf vkyfaqmifaomt&mudk
onfudk em;vnf&ef aES;auG;cJhMuonf/ pmwefvyk af qmifonf[k emrnfwyfjcif;jzpfaomaMumifh c&pf
3;22-27 zm&d&SJwdkYESifh usrf;jyKq&mwdkYonf a,½I jyKaom ,mefrsm;onf þtjypfukd pdwyf pl &mrvdyk g/ r,HMk unfjcif;rsm;
edrdwfvu©PmESifh obm0xuf vGefuJaom wefcdk;udk rjiif; ESifh aemifwr&aom pdwfaeoabmxm;udk þt&mu azmfjy
y,fEikd Mf uacs/ olwu Ykd ud,
k af wmf\wefc;kd onf bk&m;ocifxrH S aeonf/ oefY&Sif;aom0dnmOfawmf\ vkyfaqmifcsufudk od
vmonf[k r0efcHvdkMuay/ xdkodkY 0efcHygu a,½Iudk ar&Sd, vsufESifh wrifwumjiif;y,fjcif;onf bk&m;ocif udk,fawmf
tjzpf vufcH&rnfjzpfaeonf/ olwdkY\rmefrmeaMumifh xdkuJh wdkifudk jiif;y,fjcif;jzpfaomaMumifh bk&m;udkvGefusL;jcif; jzpf
odkY rvkyfEdkifMuacs/ xdkYaMumifh vltrsm;Mum;wGif a,½I emrnf onf/ bmoma&;acgif;aqmifwdkUu a,½Ionf bk&m;udk vGef
BuD;jcif;udk zsufqD;&eftwGuf udk,fawmf\wefcdk;udk pmwefxH usL;onf[k pGyfpGJaomfvnf; olwdkYonf a,½Itm; ewfqdk;pGJ
rS vmonf[k usrf;jyKq&mwdkYu pGyfpGJMuawmhonf/ a,½I\ ol jzpfonf[k pGyfpGJjcif;aMumifh olwdkYomvQif bk&m;udk vGef
ajymMum;csufu olwdkY\pum; t"dyÜm,f r&SdaMumif;udk jyo usL;olrsm; jzpfMuonf/
cJhonf/ (aAvaZAkvqdkonfrSm pmwefudk &nfñTef;jcif; jzpf
onf/)
161 &Sifrmukc&pf0if 4;4

30
tb,faujmifh Todkhrdefhawmfrloenf;[lrlum;? udk,fawmfonf npfnL;aomewf
pGJaomolz]pfonf[k qdkujownf;/

a,½Ionf ol\rdom;pktrSefudk azmfjyjcif;


(76^r 12;46-50? vk 8;19-21)
31
xkdtcg r,fawmfMSifhnDawmfwdkhonf vmIy]ifrSmRyfaevsuf? wpHkwa,mufaom
oludk udk,fawmfxHodkhapv…wfI ac:uj./ 32 c)HRHvsuf xdkifaomolrsm;wdkhu? r,fawmfMSifh
nDawmfwdkhonf udk,fawmfudk RSmvsuf y]ifrSmRSdujyg.[k avsSmufvsSif?
33
udk,fawmf u? ightrd? ighnDum; tb,folenf;[k ar;awmfrlI?
34
c)HRHvsuf xdkifaom olwdkhudk ywfvnf ujnfÙ×ÈI?Tolwdkhonf ightrd? ighnDaywnf;/
35
bkRm;ocif. tvdkawmfudk aqmifaomolonf ighnD?ighMSr?ightrd z]pfownf;[k rdefhawmf
rl./

a,½I onf ajrqDvTmav;rsKd;taMumif; yHkOyrmajymMum;jcif;


(77^r 13;1-9? vk 8;4-8)
4;1
ps
rm 2;13? 3;7 4 aemufwzef tdkifem;rSm qHk;rÓ0g'ay;awmfrlpOfwGif?ps rsm;pGmaom vltaygif;wdkh
onf txHawmfYpka0;ujaomaujmifh? tdkifwGifavSxJodkh0ifI xdkifawmfrl./ yRdowf
taygif;wdkhonftdkifem;ukef;ay:rSmaeuj./
4;2
n
2
xdktcg Oyrmpum;tm;z]ifh rsm;pGmaom qHk;rÓ0g'udkay;In r+GufqdkawmfrlonfrSm?
rm 3;23 3
em;axmifujavmh/ rsKd;aphudk u(Jaomolonf rsKd;aphudk u(Jc]if;iSg xGufoGm;./ 4 taphudk
u(JonfwGif tcsKd¸aomtaphwdkhonf vrf;Yusoz]ifh? rdkCf;aumif;uifiSufwdkhonf vmI

3;31-35 a,½I\r,fawmfrSm rm&djzpfNyD; (vk 1;30? 31)? pGrJ &Sjd cif;rsm; wd;k yGm;vsu&f adS om avmuBu;D xJwiG f bk&m;ocif
nDrsm;rSm a,½IarG;NyD;aemuf rm&dESifh a,moyfwdkYrS arG;vm \rdom;pk0ifrsm;tcsi;f csi;f aEG;axG;pGmqufqjH cif;onf tvGef
aomolrsm; jzpfvdrfhrnf (6;3 udk Munfhyg)/ tcsKdUc&pf,mef ta&;BuD;vmonf/ toif;awmfonf vlajrmufjrm;pGmwdkYtm;
rsm;u a,½Ionf rm&d\wpfO;D wnf;aomom;jzpfonf[k a&S; tjcm;ae&mwGif rawGU&aomarwåmESifh wpfOD;csif;*½kpdkufrIudk
½dk;&m"avht& ,HkMunfMuonf/ þt&mom rSefcJhygu ]nD} ay;Edkifygonf/
rsm;onf wpf0rf;uGJnDrsm; jzpfEdkifonf (xdkacwfwGif wpf0rf; 4;2 a,½Ionf jrifae&aomt&mudk ,lí 0dnmOfor®mw&m;
uGn J rD sm;udv
k nf; nDrsm;[k ac:onf)/ tcsKUd u a,moyfonf udk &Sif;jy&ef yHkOyrmrsm;udk toHk;jyKí oGefoifcJhonf/ þ
rm&dESifhvufxyfonfhtcsdefwGif rkqdk;zdkjzpfNyD;? þuav;rsm; oGefoifyHkenf;pepfu vlwdkYtm; pOf;pm;awG;awmaponf/
onf ol\yxrtdraf xmifr&S aom uav;rsm; jzpfonf[k qdk acgif;rmol (odkY) oGefoifonfht&mudk rMum;vdkbJ rdrd ukd,f
onf/ olwdkYonf rm&d\uav;? a,½I\nDrsm; tjzpfEdkifqHk; ydik t
f ,l&x dS m;aomolwt Ykd m; or m® w&m;udk em;rvnfap&ef
jzpfonf (rm 6;3? 4udk Munfhyg)/ xdrf0Sufxm;onf/ yHkOyrmtrsm;pkwGif tcsufBuD;wpfckom
a,½I\rdom;pkonf ol\trIawmfvkyfief;udk tjynfh yg0ifonf/ xdkYaMumifh a,½IoGefoifvdkaomtcsufudk ausmf
t0em;rvnfMuyg/ ti,f 21 wGif awGU&onfhtwdkif;yiffjzpf roGm;rd&ef owdxm;&rnf/
onf/ a,½Iu 0dnmOfrdom;pkwGif&Sdaom qufqHa&;ESifh awmf 4;3 rsKd;aphudk vufjzifhMuJ&onf/ v,form;onf ,mawm
pyfrIonf Zmwdrdom;pkxuf ydkíta&;BuD;NyD; xm0&wnf&Sd udk jzwfavQmufvsuf ykcHk;ay:wGif csdwfqGJxm;aomtdwfBuD;
aMumif;udk &Sif;jycJhonf/ xJrS rsKd;aphvufwpfqkyfpmpD,lí ajray:odkY MuJcsvdkufonf/
3;33-35 bk&m;ocif\ rdom;pkonf rnfoUl udrk Q rz,fxw k f ,aeYacwfwGif pufjzifhpdkufysKd;ouJhodkY tyifrsm;udk twef;
vufcHygonf/ a,½Ionf r,fawmfESifh nDawmfwdkYudk *½kpdkuf vdkuf rpdkufysKd;Muyg/ v,form;wpfOD;onf rnfrQ uRrf;usif
aomfvnf;? rdrdudkcspfaomolrsm;tm;vnf; *½kpdkufawmfrl apumrl? rdrd\rsKd;aph vrf;ab;odkY rusap&ef? ausmufESifh ql;
onf/ a,½Ionf rsufESmrvdkufbJ vlta,mufwdkif;wdkYtm; ay:odYk rusap&ef (od)Yk avwdu k í
f rygoGm;ap&ef r[efwY m;Edik f
bk&m;ocif\pum;udk emcHí ol\rdom;pkxJü yg0if&aom yg/ xdkYaMumifh v,form;onf rsKd;aphudk ae&mtESHYMuJ&onf/
tcGifhta&;udk ay;awmfrlonf/ uGefysLwmynm&yfrsm;? yk*¾dKvf aumif;aomajray:odkY rsKd;aphvHkavmufpGmusapí &dwfodrf;
p&m&Sdap&ef xdkodkYjyK&onf/
&Sifrmukc&pf0if 4;5 162

aumufpm;uj./ 5 tcsKd¸aomtaphwdkhonf ar]enf;I ausmufaygrsm;aom tRyfYusoz]ifh?


ar]wdrfaomaujmifhcsufc]if; tyifaygufaomfvnf;? 6 aexGufaomtcg ylavmifonfz]pf
I tr]pfrpGJaomaujmifh nÇdK;MGrf;ysufpD;c]if;odkh aRmufuj./ 7 tcsKd¸aomtaphwdkhonf ql;yif
wdkhwGifusoz]ifh? ql;yifwdkhonf u(D;yGm;I nÇOf;qJaomaujmifh toD;roD;uj/ 8 tcsKd¸aom 4;8
#
a,m 15;5?
taphwdkhonf aumif;aomar]Yusoz]ifh? tyifaygufIu(D;yGg;vsuf tqoHk;q,f? tq aum 1;6
ac]mufq,f? tqwRmyGg;rsm;I toD;oD;uj./# 4;9
9
ujm;pRmem;RSdaomol rnfonfum; ujm;ygapX [k rdefhawmfrl./ X
r 11;15

a,½I onf ajrqDvTmav;rsKd;taMumif; Oyrmudk &Sif;jyjcif;


(78^r 13;10-23? vk 8;9-18)
10 4;11
qdwfuG,fRmtRyfY RSdawmfrlaomtcg wusdyfMSpfyg;aomolwdkhMSifh tc)HtRHawmfwdkh ! 1aum 5;12?13?
onf xdkOyrmudk ar;r]ef;ujvsSif? 11 udk,fawmfu oifwdkhonf bkRm;ocifhMdkifiHawmf. euf aum 4;5?
eJaomtRmudk odRaomtcGifhRSd uj./ 12 y]ifY RSdaomxdkolwdkh! rlum;? r]ifvsufyif tm×Hkry_bJ 1ouf 4;11? 12?
1wd 3;7
r]ifI? ujm;vsufyifteufudk em;rvnfbJ ujm;oz]ifh? olwdkhtusifhray]mif;vJ? ty]pf 4;12
rv…wfRonfwdkifatmif olwdkhtm;a[morsSudk Oyrmtm;z]ifha[mR./ % %
a[RSm 6;9?10
13
oifwdkhonfTOyrmudkrsSem;rvnfvsSif? OyrmRSdorsSwdkhudk tb,fodkh em;vnfuj
rnfenf;/ 14 rsKd;aphu(Jaomolonf wRm;pum;udk u(J./ 15 wRm;pum;udk vrf;Y u(Jc]if;
taujmif;tRmum;? wRm;pum;udk ujm;onfRSdaomf? pmwefonf csufc]if;vmI MSvHk;Y u(J
aomwRm;pum;udk MÈwf,lwwfonf[k qdkvdkownf;/ 16 ausmufaygaom tRyfYu(Jc]if;
taujmif;tRmum;? wRm;pum;udkujm;I0rf;ar]mufaompdwfMSifhcsufc]if; cH,laomfvnf;?
17
pdwfMSvHk;Y tr]pfrpGJ cEomwnfoz]ifh wRm;pum;aujmifh trÈtcif;MSifh nÇOf;qJc]if;udk
cHRaomtcg csufc]i;f azmufy]ew f wfonf[k qdv kd wnf;/ 18 ql;yifwhkd wi
k o G u
f c
J( ]i;f taujmif;
19
tRmum;?wRm;pum;udk ujm;I? avmuDtrÈY pdk;Rdrfc]if;? pnf;pdrfOpPm.vSnfÙpm;c]if;? u=Gif;
aomtRmudk wyfrufc]if;pdwfwdkhonf wRm;pum;udk v…rf;rdk;nÇOf;qJwwfaomaujmifh
toD; roD;Mdkif[k qdkvdkownf;/ 20 aumif;aom ar]Yu(c J ]i;f taujmif;tRmum;? wRm;pum;udk

4;9 uREykf w f o
Ykd nf em;jzifMh um;Muaomfvnf; a,½Iajymaom 4;14-20 ajrqDvTmav;rsKd;onf bk&m;ocif\pum;udk wHkY
pum;rSm 0dnmOfyikd ;f udk em;vnfoabmayguf&eftwGuf tod jyefaomyHkpHav;rsKd;udk udk,fpm;jyKonf/ a,½Ionf vlav;rsKd;
ÓPfESifh ESvHk;om;jzifh euf½Idif;pGmem;axmif&ef vdktyfonf/ taMumif;ajymaeonf[k uREykf w f Ykd xifwwfMuonf/ odaYk omf
vltkyfxJrS vltcsKdUwdkYonf a,½Itm; qefYusifp&m oufao udk,fawmfonf atmufygwdkYtaMumif;ajymaejcif;vnf; jzpf
taxmuftxm;udk &SmaeMuNyD/ tcsKdUurl trSefwu,f oif Edkifayonf/ (1) vlwpfa,muf\toufwm&Sd rwlnDaom
,lí BuD;xGm;vdkMuonf/ a,½Iajymaompum;onf ½dk;om; tcsed uf mv (od)Yk tajctaersm; (od)Yk (2) toufwm\ u@
pGm&SmazGaeolrsm;twGufjzpfonf/ wcsKdUwGif bk&m;ocif\owif;pum;udk 0rf;ajrmufpGm vufcH
4;11? 12 vltcsKdUwdkYonf or®mw&m;udk vufcH&eftwGuf aomfvnf; tjcm;u@rsm;wGif qefYusifqD;wm;wwfaMumif;
tqifoifhr&SdMuaomaMumifh or®mw&m;udk em;rvnfMuacs/ udk ajymjcif;vnf;jzpfEdkifayonf/ Oyrm oifhtaejzifh rdrd\
bk&m;ocifonf or®mw&m;twdkif; vufawGUvkyfaqmifí tem*wftwGuf bk&m;ocifajymonfudk zGifh[vufcHEdkif
toufwmwGif xif&Sm;ay:vGifaprnfh olrsm;xHüom or®m aomfvnf; aiGaMu;toHk;jyKonfhtydkif;wGif vufrcHbJ wHcg;
w&m;udk zGijhf yonf/ oifonf vlwt Ykd m; bk&m;ociftaMumif; ydwfEdkifonf/ 0wfjyKudk;uG,f&ef bk&m;ocifawmif;qdkonfh
ajymaomtcg olwdkYonf tqifoifhrjzpfao;ygu em;vnf tcsufwGif aumif;aomajrqDvTmuJhodkY wHkYjyefaomfvnf; vdk
rnf r[kwfaMumif;udk owdjyKyg/ pdwf&Snfvsuf bk&m;ocif tyfaomolukd ay;urf;&efqakd om awmif;qdck suw f iG rf l ausmuf
taMumif; ydkrdkajymjyEdkifrnfh tcGifhtvrf;udk ,lí ajymjyyg/ aygaomajruJhodkY wHkYjyefEdkifonf/ uREkfyfwdkYonf tcsdefwdkif;ü
oefY&Sif;aom0dnmOfawmfu olwdkY\todÓPfESifhESvHk;om;udk toufwm\u@tm;vHk;wGif aumif;aomajruJhodkY jzpfap
zGiahf y;í olwo Ykd nf or®mw&m;udk vufcí H vufawGUusio
hf ;kH &ef BudK;pm;&rnf/
ap&ef qkawmif;yg/
163 &Sifrmukc&pf0if 4;29

ujm;IcH,loz]ifh? tq oHk;q,f? tqac]mufq,f? tqwRm yGg; rsm;I toD;oD;wwfonf[k


4;21
qdkvdkownf;/
21
E
r 5;15 xdkrSwyg;qDrD;udk qDrD;cHkay:rSm rwif? awmif;Zvm;atmuf? ckwifatmufY zHk;xm;
4;22 c]if;iSg,lcJhoavm/E 22 qdwfuG,fRmY RSdorsSwdkhonf xifRSm;vdrfhrnf/ 0Sufxm;vsuf RSd
w
r 10;26?
vk 8;17
orsSwdkhonfvnf; yGifhvif;vdrfhrnf/w 23 ujm;pRmem;RSdaomolrnfonfum; ujm;ygap/x
24
4;23 xdkrSwyg; oifwdkhonf tb,fodkh ujm; em Ronfudk owd y_ uj avmh/ tujifcsdef?
x
r 11;15 wif;yrmEMSifh oifwdkhonf olwyg;tm; ay;./ xdkyrmEtwdkif; udk,fwdkifcHRujrnf/'
4;24 25
tujifolonf Rwwf.? xdkoltm; ay;OD;rnf/ tujifolonf qif;RJ./ xdkolY RSdorsSudkyif
'
r 7;2
4;25 MÈwfvdrfhrnf/"
"
r 25;29
a,½I onf BuD;xGm;aeaomrsKd;aphtaMumif; yHkOrmudk ajymjyjcif;
(79)
4;26 26
xdkrSwyg;? vlonf v,fYrsKd;aphu(Jy)D;rS aemufwzef rdrdrujnfÙrrSwf? 27 nOfÙ? aeh?
e
r 13;24
tdyfvsuf? Mdk;vsufaeaomfvnf; tyifaygufI u(D;yGg;onfMSifh bkRm;ocif. MdkifiHawmfwl
./e 28 ar] u(D;onf rdrdtvdktavsmuf toD;udk oD;apI aRS;OD;pGm tanÇmuf? xdkaemuf tMSH?
4;29 xdkaemuf tMSHxJrSm atmifrmaomtqefudk z]pfapwwf./ 29 toD;rSnfÙI RdwfcsdefaRmuf
y
Asm 14;15
aomtcg? v,fRSifonf rqdkif;rvifh? wHpOfMSifhRdwfapwwfonf[k rdefhawmfrl./y

4;19 avmuDp;kd &drjf cif;? rdr\ d aumif;pm;jcif;u ay;vmaom 4;24? 25 a,½I\ or®mw&m;tvif;udk rzHk;uG,fbJ uREfkyf
rrSefuefonfh vHkjcHK pdwfcsjcif;ESifh Opömypönf;wdkYudk vdkcsif wdkYtm; zGifhjyxm;ayonf/ odkYaomf ,cktcsdefwGif xdkor®m
awmifhwjcif;wdkYu yxr&mpkESpf wynfhawmfrsm;udk vTrf;rdk; w&m;tm;vHk;udk rjrif&jcif; (odkY) toHk;rjyKEdkifao;jcif;vnf;
n§Of;qJcJhovdk ,aeYwGifvnf; uREfkyfwdkYudk vTrf;rdk;n§Of;qJae jzpfEdkifonf/ bk&m;ocif\oGefoifcsufudk vufawGUusifhoHk;rS
ygonf/ uREfkyfwdkY\aeYpOfvkyfief;aqmifwmrsm;onf tvG,f omvQif or®mw&m;udk ydkrdkem;vnfoabmaygufvmvdrfhrnf/
wulyif rsm;jym; ½IwfaxG;Edkifygonf/ ½kyf0w¬Kypönf;aemufodkY or®mw&m;onf &Sif;vif;aomfvnf; uREkfyfwdkY\ em;vnfEdkif
vdkufaeaom toufwmonf bk&m;ocif\EIwfuywfawmf pGrf;onf rpHkvifacs/ uREfkyfwdkY emcHonfESifhtrQ tjrif½lyg½Hk
udk uREfkyfwdkYtm; rMum;apyg/ bk&m;ocifpum;ajymonfhtcg &Sif;vif;vmNyD; em;vnfEdkifpGrf; wdk;wufvmvdrfhrnf (,m 1;
Mum;Edik &f eftwGuf ½ky0f w¬Kwyfrufjcif;ESiu hf if;pifvsuf aexdik f 22-25 udk Munfhyg)/
touf&Sifygav/ 4;25 þusrf;ydk'fu uREfkyfwdkYonf rdrdwdkYü&Sdxm;aomt&m
4;21 qDrD;onf vltrsm;jrifap&ef taxmuftulrjyKvQif udk aumif;pGmtoH;k jyK&ef wm0ef&adS Mumif;udk qdv
k o
kd nf/ uREyfk f
toHk;r0ifacs/ oif\toufwmonf vlwdkYtm; bk&m;ocif wdüYk rnfrQ&o dS nfqakd omtcsuuf xdtk &mudk uREyfk w
f Ykd rnfoYkd
udk rnfo&Ykd mS awGUEdik rf nf/ ud,
k af wmftwGuf rnfot Ykd ouf&iS f toHk;jyKonfqdkaom tcsufavmuf ta&;rBuD;ay/
Edkifrnfqdkonfudk jyoaeygovm;/ rjyoaeygu rnfonfh 4;26-29 &Sirf mukuom rSww f rf;wifxm;aom bk&m;ocif
awmif;Zvm;u oif\tvif;udk uG,faeapaMumif; ar; \Edik if aH wmftaMumif; þyHOk yrmu 0dnmOfa&;&m Bu;D xGm;jcif;
avQmufyg/ at;at;vlvlaejcif;? pdwfemusnf;jcif;? acgif;rm onf tqufrjywf wjznf;jznf;csif; wdk;wufjzpfay:aeaom
jcif; (odkY) pum;em;raxmifjcif;wdkYu bk&m;ocif\tvif;udk jzpfpOfjzpfNyD;? tqHk;ü 0dnmOfa&;&m &ifhusufjcif;qdkaomt&m
oifx h rH S olwpfyg;qDoYkd rxGe;f vif;ap&ef qD;wm;aewwfonf/ udk &dwfodrf;apaMumif; zGifhjyaeonf/ 0dnmOfa&;&m BuD;xGm;
jcif;jzpfpOfudk aES;auG;aomfvnf; yHkrSefBuD;xGm;aeaomopfyif
ESifh EIdif;,SOfEdkifygonf/
&Sifrmukc&pf0if 4;30 164

a,½I onf rkefnif;aphtaMumif;yHkOyrmudk ajymjyjcif;


(81^r 13;31? 32)
30
xdkrSwyg;? bkRm;ocif. MdkifiHawmfudk tb,fodkh yHky]RthHenf;/z tb,fOyrmMSifh 4;30
z
cdkif;MdÈif;RthHenf;[lrlum;? 31 rkefnif;aphMSifh wl./ rkefnif;aphonf ar]Y pdkufaomtcg ar]Y r 13;24
RSdaomtaphwumwdkhxuf i,faomfvnf;? pdkufy)D;rStyifaygufI? 32 r]ufyifwumwdkh
xufu(D;yGg;oz]ifh? rdkCf;aumif;uifiSufwdkhonf tRdyfcdkI em;aeavmufaom tudkif;tcuf
u(D;wdkhudk z]pfapwwfonf[k rdefhawmfrl./
33
4;33
xdkodkhaom Oyrmpum;rsm;tm;z]ifh udk,fawmfonf yRdowfrsm; em;axmifMdkifonf A a,m 16;12
twdkif; wRm;a[mawmfrl./A 34 Oyrmuif;I a[may]mawmfrrl/b RSdorsSaomtRmwdkhudk 4;34
b
qdwfuG,fRmtRyfY wynfÙawmfwdkhtm; zGifhy]awmfrl./ a,m 16;25

a,½I onf rkefwdkif;udk jidrf;apjcif;


(87^r 8;23-27? vk 8;22-25)
35
xdkaehntcsdefY udk,fawmfu? urf;wbufodkhul;ujukeftHh[k rdefhawmfrlvsSif?
wynfÙawmfwdkhonf vlpka0;RmrSxGufI avSay:Y RSdMSifhaom udk,fawmfrygvsuf oGm; 4;36
36
r
uj./ tc]m;avSwdkhvnf; ygao;./ 37 xdktcg y]if;pGmaom rdkCf;oufrkefwdkif;z]pfI vÈdif; rmrm
4;1?
3;9? 5;2?21?
wHydk;cwfaomaujmifh avSonf aRMSifhy]nfÙav./ 38 udk,fawmfonf yJhY acgif;tHk;ay:rSm 6;32?45
usdef;pufI aeawmfrl./ wynÙfawmfwdkhonf udk,fawmfudkMÈd;y)D;rS? tRSifbkRm;? tu„Mfkyf
wdkhonf ysufpD;c]if;odkh aRmufonfudk vspfvsLaom pdwfRSdawmfrloavm[k avsSmufujaomf?
39
udk,fawmfonf xI wdwfqdwfi)drf0yfpGmae[k avMSifhyifv,fudk qHk;rawmfrloz]ifh
av onf i)drfI tvGefom,mav./
40
udk,fawmfuvnf;? oifwdkhonf tb,faujmifh TrsSavmuf aujmufwwfoenf;/ 4;40 ,
r 14;31?
tb,faujmifh ,Hkujnfc]if;pdwfMSifhuif;oenf;[k ar;awmfrlvsSif?, rm 16;14

4;30-32 a,½Iu c&pf,mefrsm;onf ao;i,fpGm tpjyKcJh onfudk em;vnfMuonf/


aomfvnf; wpfurÇmvHk;ü ,HkMunfolrsm;&Sdvmonftxd BuD; 4;37? 38 *gvdvJyifv,fonf yifv,fatmuf 680 ay
xGm;vmvdrfhrnf[k þyHkOyrmtm;jzifh &Sif;jycJhonf/ oifonf edrfhNyD;? awmifrsm;jzifh 0ef;&Haeonf/ ukef;ajray:wGif wdkuf
c&pfawmftwGuf &yfwnf&mwGif wpfudk,fwnf;jzpfouJhodkY aomavonf yifv,fteD;wGif jyif;xefvmNyD;? Murf;wrf;í
cHpm;&ygu bk&m;ocifonf wpfurÇmvH;k ü Edik if aH wmfukd wnf rarQmfvifhaomrkefwdkif;udk jzpfay:apwwfonf/ wynfhawmf
aqmufaeaMumif;udk oabmaygufyg/ urÇmt&yf&yfwGif wdkYonf 0g&ifhwHigonfBuD;rsm;jzpfNyD;? þtdkifBuD;ay:wGif wpf
opöm&Sad om ud, k af wmf\aemufvu kd rf sm;&Sad eNy;D ? oif\,HMk unf oufvHk; ig;zrf;vmMuaomfvnf;? þwpfBudrfwGif olwdkY
jcif;onf rnfrQyif ao;i,fapumrl tjcm;olrsm;\ ,HkMunf aMumufvefYwMum; jzpfMuonf/
jcif;ESifh yl;aygif;í BuD;rm;aomtrIrsm;udk jyKEdkifygonf/ 4;38-40 rkefwdkif;onf olwdkYtm; aoausysufpD;aprnfhyHk
4;33? 34 a,½Ionf em;axmifolwdkY\ em;vnfoabm aygufaomfvnf; a,½Ionf owdrxm;rdbJ *½krpdkufovdk
aygufEikd af ompGr;f &nfEiS hf qE´tay: rlwnfvsuf ol\oGeo f if jzpfaeaomaMumifh wynfhawmfwdkY pdk;&drfaMumuf&GHUcJhMuonf/
yHek nf;pepfukd vdu k af vsmnDaxGjzpfapcJo h nf/ vlwu Ykd kd ½Iyaf xG; olwdkYMuHK&onfrSm avrkefwdkif;jzpfonf/ odkYaomf rkefwdkif;onf
ap&eftwGuf yHOk yrmjzifh a[majymjcif;r[kwb f J trSew f u,f yHkpHtrsKd;rsKd;jzifh vmEdkifygonf/ oifhtm; tvGefpdk;&drfylyef
&SmazGolrsm;tm; EIwfuywfawmf\t"dyÜm,fudk &SmazGawGU&Sd apaom tajctaeESifh b0rkefwdkif;udk pOf;pm;Munfhyg/ rnf
ap&ef pdeaf c:jcif;jzpfonf/ a,½I\ oGeo f ifcsurf sm;pGmwdo Yk nf onfhtcuftcJ&Sdaeapumrl a&G;p&mvrf;2ck &Sdygonf/ pdk;&drf
bmoma&;acgif;aqmifwdkY\ p½dkufvu©Pmjzpfaom olawmf ylyefvsuf a,½Iu *½krpdkufawmh[k ,lqEdkifonf/ odkYr[kwf
aumif;a,mifaqmifjcif;ESifh rpifMu,faompdwfoabmwdkYudk aMumuf&GHUjcif;udk qefYusifvsuf udk,fawmfhtay: ,HkMunfudk;
qefYusifaeonf/ a,½Ionf xdkacgif;aqmifwdkYudk wdkuf½dkuf pm;Edkifygonf/ pdk;&drfaMumufvefYvmygu bk&m;ocifudk oif
qefYusifajymMum;ygu vlxktMum; ol\trIawmfaqmifjcif; vdt k yfaMumif; 0efcv H suf ud,k af wmfu *½kpu
kd rf nf[k ,HMk unf
twGuf t[eft Y wm;jzpfapEdik o
f nf/ a,½Iajymaompum;udk pdwfcsyg/
aocsmpGmem;axmifaomolwdkYonf udk,fawmf bmajymae
165 &Sifrmukc&pf0if 5;8

41
olwdkhonf tvGefaujmufRGH¸I Tolum; tb,fodkhaomolenf;/ avMSifhyifv,f
onf ol.pum;udk em;axmifygonfwum;[k tcsif;csif;ay]mqdkuj./

a,½I onf ewfqdk;udk 0uftpkxJodkY apvTwfjcif;


(88^r 8;28-34? vk 8;26-39)
5;2
u
c
rm 4;1
rm 1;23
5 tdkifwbuf? *g'Ry]nfodkhaRmufujI? 2 a,×Èonf avSxJu xGufu=GawmfrlonfcEc]if;
wGif?u npfnL;aomewfpGJaomolonfc ocs¼Kif;wpy]ifrSxGufvmI udk,fawmfudk cRD;
OD;uºdy_av./ 3 xdkolonf ocs¼Kif;wpy]ifY aewwf./ ol¸udk oHuºd;MSifhyif tb,folrsScsnfI
rMdkif/ 4 ac]csif;? oHuºd;MSifhtzef rsm;pGm csnfprf;aomfvnf;? oHuºd;udk qGJz]wfI ac]csif;udk z)J
wwf./ ol¸udk ,Ofapc]if;iSg tb,folrsS rwwfMdkif/ 5 aehnOfÙry]wf ocs¼Kif;wpy]ifY4if;?
awmifay:Y4if;? [pfaujmfvsuf? ausmufapmif;MSifh udk,fudkRSapvsufaewwf./
6
5;7 a,×Èudk ta0;ur]ifvsSif? txHawmfodkh ay];vmI y]yf0yfvsuf? 7 tr]ifhqHk;aom
*
r 8;29 bkRm;ocif. *om;awmfa,×È? udk,fawmfonf tu„MfkyfMSifh tb,fodkhqdkifoenf;/C tu„Mfkyf
C
r 4;3?
w 16;17? udk nÇOf;qJawmfrrlrnftaujmif; bkRm;ocifudk trSDy_I tu„Mfkyfawmif;yefygonf[k u(D;
a[A]J 7;1? 2 aomtoHMSifh atmf[pfI avsSmufav./ 8 avsSmufonftaujmif;um;? npfnL;aom ewf?
xdkvlrS xGufoGm;avmh[k rdefhawmfrlcJhy)D/

4;41 wynfhawmfwdkYonf a,½IESifhtwl aecJhMuaomfvnf; ewfqdk;pGJaomoludk


ud, k af wmfu
h kd avQmw
h u
G cf MhJ uonf/ olw\Ykd tajctaetwGuf usef;rmapjcif;
toHk;jyKí&aom udk,fawmf\wefcdk;awmfudk rjrifawGUMuacs/
a,½Ionf rdrd\vlwdkYESifhtwl &mpkESpf 20 twlyg&SdaecJh uay&aemifNrdKUrS
aomfvnf;? uREkfyfwdkYonf wynfhawmfrsm;enf;wlyif uREkfyfwdkY aeí a,½IEiS hf wynfh
toufwm\ ab;MuyfeHMuyftajctaersm;udk udk,fawmf awmfrsm;onf*gvdvJ
\wefcdk;u udkifwG,fajz&Sif;ay;EdkifaMumif; oabmraygufMu yifv,fukd jzwfu;l Mu
acs/ xdkpOfu wynfhawmfrsm;onf a,½Iudk vHkavmufpGm onf/ rarQmfvifhbJ
roduRrf;Muao;ay/ uREkfyfwdkYonf xdkenf;wl qifajcay;í avrkew f ikd ;f wdu
k v f m
r&yg/ aomfvnf; a,½Iu
5;1? 2 ewfqdk;pGJjcif; tb,faMumifhjzpf&onfudk uREkfyfwdkY Nid r f o uf a pcJ h o nf /
aocsmrodMuaomfvnf;? ewfq;kd rsm;onf vlUud, k cf E¨mudk yHrk eS f *g'&jynfodkY a&muf
r[kwfatmif yHkysufapí bk&m;ocifESifh vl\qufqHa&;udk Muaomf a,½Ionf
ysufjym;apEdkifaMumif;udk uREkfyfwdkY odMuonf/ ,aeYwGifyif vlwpfa,muftxJrS
vQif ewfqdk;rsm;onf tEÅ&m,fay;EdkifNyD;? wefcdk;&Sdí zsufqD; ewfq;kd rsm;udEk iS x f wk f
EdkifMuonf/ ewfqdk;rsm;ESifh a0;&mwGif aexdkifEdkifatmif olwdkY í0uftpkxo J 0Ykd ifap
\vkyfaqmifcsufudk odxm;&ef ta&;BuD;aomfvnf;? ewfqdk; &m olwdkYonf tdkifurf;yg;atmufodkY w[kefxdk; ajy;qif;Mu
pGrf;tm; (odkY) ewf0dZÆmtwwfudk pl;prf;jcif; (odkY) yg0ifywf onf/
oufjcif;rjyK&yg (w&m; 18;10-12)/ rm&fewfEiS hf ol\vTr;f rd;k
rIudk qD;wm;ygu olonf uREkfyfwdkYxHrS ajy;oGm;vdrfhrnf (,m
4;7)/
&Sifrmukc&pf0if 5;9 166

9
udk,fawmfuvnf;? oifonf tb,ftrnfRSdoenf;[k ar;awmfrlvsSif? tu„Mfkyf 5;9
i
5;15
trnfum;? ava*gifi z]pfyg./ tu„Mfkyfwdkhonf trsm;z]pfujyg.[k avsSmufy)D;rS? 10 xdky]nf
xJu tc]m;odkhrMSifygrnftaujmif;rsm;pGm awmif;yefav./
11
xdktRyfY awmifay:rSm rsm;pGmaom 0uftpkonf usufpm;vsufRSd./ 12 ewfqdk;
taygif;wdkhvnf;?tu„Mfkyfwdkhonf xdk0ufxJodkh0ifRygrnftaujmif; apv…wfawmfrlyg[k
awmif;yefy]efvsSif? 13 a,×Èonf csufc]if;tcGifhay;awmfrl./ npfnL;aomewfwdkhonf
xGufI 0ufxJodkh0ifoz]ifh? 0uftpkonf tdkifurf;apmufudk w[kefwnf; ay];qif;I tdkifY
toufqHk;uj./ taRtwGuftm;z]ifh MSpfaxmifavmufRSd./
14
0ufausmif;aomolwdkhonf ay];Ir»d¸RGmwdkhY odwif;ujm;ay]mvsSif? vlrsm;wdkhonf
xdktrÈtRmwdkhudk ujnfÙ×ÈtHhaomiSg xGufvmuj./ 15 txHawmfodkhaRmufaomtcg? ewfqdk;p 5;15
p
ava*gifq pGJaomolonf t0wfudk0wfI yuwdpdwfMSifh xkdifaeonfudk r]ifvsSif aujmufRGH¸ rm 5;16? 18?
r 4;24
c]if;odkh aRmufuj./ 16 ewfqdk;pGJaomolY4if;? 0ufwdkhY4if;? tb,fodkhz]pfonfudk odr]ifaom q
rm 5;9
olwhkdonf aemufvmaomolwhkdtm; y]eu f mj ;y);D rS? 17 rdrw
d hkdy]nu
f xGuo
f mG ;awmf rlrnftaujmif;
awmif;yefuj./
18
avSxJodkh0ifawmfrlaomtcg ewfqdk;pGJbl;aomolonf udk,fawmfMSifhtwlRSdygrnf
taujmif;awmif;yefvsSif? 19 udk,fawmfonf tcGifhray;/ oifonf udk,ftdrfodkhoGm;avmh/
xm0RbkRm;onf oem;c]if;pdwfawmfMSifh oifY tb,frsSavmuf aus;Zl;y_awmfrlonfudk
5;20
oif.taqGtrsKd;wdkhtm; y]efujm;avmh[k rdefhawmfrlvsSif? 20 xdkolonfoGm;I? a,×Èonf Z
r 4;25?
tb,frsSavmuf aus;Zl;y_awmfrlonfudk? a'umaygvdy]nfwGif Z odwif;ujm;ay]monf rm 7;31
z]pfI? cyfodrf;aomolwdkhonf tHhÓc]if;RSduj./

5;9 ewfqdk;u ol\trnfonf ava*gifjzpfonf[k qdk ta&SUawmifzuf&Sd *g'&jynfü jzpfysufcJhaomaMumifh 0uf


onf/ ava*gifonf a&mrppfwyfwGif tBuD;qHk;wyfcGJjzpfNyD;? tpkudk arG;jrLjcif;tm; em;vnfEdkifygonf/
ppfom; 3000rS 6000 txd yg0ifonf/ þvltxJü ewfqdk; 5;17 vlwpfa,muf\toufwmudk u,fwifEikd o f nfh edrw d f
rsm;pGm pGJuyfaeonfrSm xif&Sm;ayonf/ vu©PmjzpfNy;D onfah emufwiG f vlwo Ykd nf a,½Itm; tb,f
5;10 rmukonf a,½IESifh pmwefwdkY\ obm0xufvGefuJ aMumifh xGufoGm;apvdkMuoenf;/ olwdkYonf udk,fawmf\
aomwdkufcdkufrItaMumif;udk tav;ay; azmfjyavh &Sdonf/ obm0xuf vGefuJaomwefcdk;udk aMumuf&GHUMuonf/ a,½I
ewfq;kd wd\Yk yef;wdik rf mS rdrw
d aYkd e&m,lxm;aom vlom;udk xde;f u olwdkY\0ufrsm;udk qufvufysufpD;aprnfavm[kvnf;
csKyf&efjzpfonf/ a,½I\yef;wdkifrSm vlwdkYudk tjypfESifh pmwef aMumuf&GHUjcif;jzpfEdkifonf/ olwdkYonf rdrdwdkY\0ifaiGESifh vHkjcHK
\xdef;csKyfrIrS vGwfajrmufap&ef jzpfonf/ ewfqdk;rsm;onf rI\ t&if;tjrpfudk qHk;½IH;&rnfxuf a,½Iudkom t½IH;cHcJhMu
a,½Itay:wGif wefcdk;r&SdaMumif;udk odaomaMumifh a,½Iudk onf/
awGUaomtcg olwdkYtm; a'orS rESifxkwfygrnftaMumif; 5;19 a,½Ionf þoltm; rdrd&&Sdaom r,HkEdkifp&m
awmif;yefMuonf (vk 8;31 wGif ]teufqHk;aomwGif;}xJodkY) temNidrf;jcif;udk rdwfaqGrsm;tm; Mum;ajymaponf/ rsm;aom
a,½Ionf olwdkYtm; 0uftpkxJodkY 0ifcGifhawmif;onfudk cGifh tm;jzifh a,½Ionf rdru d se;f rmapaomolwt Ykd m; wdwq f w d pf mG
jyKcJhaomfvnf; (5;13)? vlrsm;tay: zsufqD;aeaomvkyfief; aeaponf/ þwpfBudrfwGif tb,faMumifh uGmjcm;&oenf;/
udk &yfwefYapcJhonf/ a,½Ionf ewfqdk;wdkYtm; 0uftpkudk jzpfEdkifaomtajzrsm;rSm (1) ewfqdk;pGJaomolonf txD;usef
zsufqD;cGifhjyKjcif;tm;jzifh wefcdk;BuD;í zsufqD;Edkifaom xdk jzpfaeNy;D ? pum;rajymEdik jf cif;jzpfEikd o
f nf/ tjcm;olrsm;xH a,½I
ewfqdk;wefcdk;tay:ü rdrdtcGifhtmPm&SdaMumif;udk vufawGU rdrt
d wGuf vkyaf qmifay;cJah omt&mudk ajymjyjcif;tm;jzifh ol
jyocJhonf/ udk,fawmfonf olwdkYudk i&JodkY apvTwfEdkifaomf usef;rmoGm;aMumif; oufaoxlEdkifonf/ (2) þae&monf
vnf; rydkYcJhacs/ tb,faMumifhqdkaomf w&m;pD&if&eftcsdef wpfyg;trsKd;om;ESifh omoemyvlwdkY\a'ojzpfaomaMumifh
rusao;aomaMumifjh zpfonf/ aemufq;kH wGif rm&fewfEiS hf ol\ a,½IaemufoYkd vltpkta0;Bu;D vdu k v
f mjcif; (od)Yk bmoma&;
wrefwdkYonf xm0&rD;xJodkY ypfcsjcif;cH&Murnf (r 25;41)/ acgif;aqmifwu Ykd aESmif,
h u S [
f efw
Y m;jcif;jzpfEikd pf &mr&Sad cs/ (3)
5;11 "r®a[miff;ynwft& (0wf 11;7)? 0ufrsm;onf rpif þolukd owif;aumif;ESit hf wl apvTwv f u
kd jf cif;tm;jzifh a,½I
Mu,faomwd&dpämefrsm;jzpfonf/ t"dyÜm,frSm olwdkYudk pm; onf ,k'vlrsKd;r[kwfaomolrsm;xHodkY ol\trIawmfvkyfief;
aomufjcif; (odkY) xdjcif;rjyKvkyf&[k qdkvdkonf/ þ tjzpf udk wdk;csJUvdkufjcif;jzpfonf/
tysufonf wpfyg;trsKd;om;e,fajrjzpfaom *gvdvJtdkif\
167 &Sifrmukc&pf0if 5;20

a,½I \ a,½I pum;ajymcJholrsm; usrf;nTef;


wdkYxdjcif;
a,½Ionf rnfodkY rxDrJhjrifjyKcH&aomtcGefcH r 9;9
aomvlrsm;ESifh ½l;oGyfí oD;oefYaexdkifol rm 5;1-15
aygif;azmfcJhoenf;/ a&mrNrdKU0ef rm 15;1-15
rnfolwdkYudk wdkYxd vli,fav;wpfOD; rm 9;17-27
&avmufatmif xif&Sm;aom bmoma&;acgif;aqmifwpfOD; a,m 3;1-21
ta&;ygonf[k tdrf&SifrwpfOD; vk 10;38-42
owfrSwfcJhoenf;/ usrf;wwfyk*¾dKvfwpfOD; r 22;35
þae&mwGif?a,½I &mZ0wfom; vk 23;40-43
oduRrf;vmaom w&m;Z&yfrSL; rm 5;22
olrsm;pGmudk awGU& wHigonfrsm; r 4;18-20
onf/ vltcsKdUonf &Sifbk&if vk 23;7-11
udk,fawmfhudk wdkYxd qif;&Jaomrkwfqdk;r vk 7;11-17? 21;1-4
í udk,fawmfonf a&mrwyfrSL; vk 7;1-10
olwdkYtm;vHk;udk uav;i,fwpfpk rm 10;13-16
wdkYxdcJhonf/ ya&mzuf r3
BuD;jrwfoljzpfap? rSm;,Gif;aeaomtrsKd;orD; a,m 8;1-11
vlrodoljzpfap? ,k'aumifpD vk 22;66-71
qif;&Jcsrf;omonf zsm;emaomrdef;r rm 5;25-34
jzpfap? BuD;onf csrf;omaomol rm 10;17-23
i,fonfjzpfap? rsufpduef;aom olawmif;pm; rm 10;46
tjypfom;jzpfap? ,k'EdkifiHa&;acgif;aqmif rm 12;13
oefY&Sif;oljzpfap? trsKd;orD;wpfpk vk 8;2-3
vlwdkif;udk ,Zfyka&m[dwfrif; r 26;62-68
wef;wlnDwl ElempGJí ypfy,fcH&ol vk 17;11-19
wdkYxd *½kpdkufonf/ trwfwpfOD; a,m 4;46-53
arwåmawmfjzifh rdef;ri,fwpfOD; rm 5;41-42
rwddkYxdEdkifol opömazmufwpfOD; a,m 13;1-3? 27
r&Sdyg/ ulnDolr&Sdaom vufajcaool rm 2;1-12
pdwfqdk;aeaom ppfwyfwpfzGJUESifh &Jwpfpk a,m 18;3-9
wpfyg;trsKd;om;jzpfaom trsKd;orD; rm 7;25-30
oHo,0ifaom aemufvdkufrsm; a,m 20;24-29
rdrdudkrkef;aom &efolrsm; w 9;1-9
&Srm&dtrsKd;orD; a,m 4;1-26

5;19? 20 þolonf ewfqdk;pGJol jzpfcJhaomfvnf; a,½I\ taMumif;udk ajymjyEdkifygonf/


wefcdk;udk azmfjyaeaom touf&SifonfhyHkoufaojzpfvmcJh 5;20 a'uaygvd (od)Yk NrKd Uq,fNrKd Uonf *gvdvt J ikd \f ta&SU
onf/ olonf a,½IESifhtwl oGm;vdkaomfvnf; a,½Iu olU awmifbufwGif wnf&Sdonf/ NrdKUq,fNrdKUwGif udk,fydkiftkyfcsKyf
udk tdrfodkYjyefí rdwfaqGrsm;xH xdktaMumif;udk a0iSaponff/ a&;&SdNyD;? umuG,fa&;ESifh ukefoG,frItcGifhtvrf; wdk;wufap
oifonf a,½I\wefcdk;udk vufawGUcHpm;zl;ygu oifonf &eftwGuf xdkNrdKUrsm;onf r[mrdwfzGJUxm;Muonf/ &mpkESpf
vnf; touf&SifonfhyHkoufaojzpfygonf/ oifonf xdkol tenf;i,fu þNrKd Ursm;udk *&dvrl sK;d ? ukeo f nfrsm;ESihf ajymif;a&TU
uJhodkY rdrdywfvnfü&Sdaomolrsm;tm; owif;aumif;udk pdwf aexdkifvmolrsm;u wnfaxmifcJhonf/ ,k'vlrsKd;rsm;onf
tm;xufoefpmG Mum;ajymygovm;/ ud, k cf E¨ma&m*gudk aysmuf xdak 'owGif aexdik Mf uaomfvnf; olwo Ykd nf vlrsm;pkr[kwyf g/
uif;apaom q&m0eftaMumif;udk tjcm;olrsm;xH ajymjyEdkif a'uaygvdjynfrS vlrsm;pGmwdkYonf a,½I aemufawmfodkYvdkuf
ouJhodkY uREkfyfwdkY\tjypfrsm;udk ukoay;aom c&pfawmf Muonf (r 4;25)/
&Sifrmukc&pf0if 5;21 168

a,½Ionf aoG;oGefaeaomtrsKd;orD;udk usef;rmapí rdef;ri,fudk xajrmufapjcif;


(89^r 9;18-16? vk 8;40-56)
21
a,×Èonf urf;wbufodkhul;y]efIps tkdifem;rSmRSdawmfrlpOf? rsm;pGmaom vltaygif;wdkh 5;21
ps
onftxHawmfY pka0;uj./ 22 xdktcg ,m$×ktrnfRSdaom wRm;pRyfrÉ;onfn vmI udk,f r 9;1
5;22
awmfudk r]ifvsSif? ac]awmfRif;Y y]yf0yfvsuf? tu„Mfkyf. orD;i,faovkygy)D/ 23 odkhaomf n
vk 13;14?
vnf; udk,fawmfonfu=GI ol¸udk u,fwifc]if;iSg ol.tay:Y vufudkwifawmfrlvsSi#f w 13;15?
toufRSifygvdrfhrnf[krsm;pGm awmif;yef./ 24 udk,fawmfonf olMSifhtwloGm;I rsm;pGm 18;8? 17?
5;23
aomvltaygif;wdkhonf udk,fawmfudkc)HRHvsuf xdcdkufwdkufrduj./ #
rm 6;5?7;32?8;23
25
xdktcg wq,fMSpfMSpfywfvHk;aoG;oGeftemX pGJaomaujmifh? 26 rsm;pGmaomaq;orm; 5;25
X
wdkhvufY tvGefcHRI? OpPmRSdorsSukefaomfvnf; oufomrRonfomru? temwdk;aom 0wf 15;25`30
rdef;rwa,mufonf? 27 a,×È. odwif;awmfudk ujm;onfRSdaomf? 28 igonf t0wfawmfudk
omwdkhvsSif csrf;omRrnf[kqdkonfMSifh? vltpkta0;xJY aemufawmfodkh vmIt0wfawmf
udk wdkhav./ 29 xdkcEc]if;wGif taoG;pka0;Rm cef;ac]mufonfz]pfI? xdkaRm*gMSdyfpufc]if; 5;29
!
rm 5;34
MSifhuif;vGwfy)!D [k rdrdudk,fY odav./
30
a,×Èonf rdrdudk,frS wefcdk;%xGufonfudk csufc]if;odawmfrlvsSif? vltpkta0;Y 5;30
%
aemufodkhvSnfÙI? ight0wfudk tb,fol wdkhoenf;[k ar;awmfrl./ vk 5;17
31
wynfÙawmfwdkhu? vltpkta0;onf udk,fawmftm; xdcdkufujonfudk r]ifvsufyif?
ighudk tb,folwdkhoenf;[k ar;awmfrlygonfwum;[k avsSmufujaomfvnf;?
32
udk,fawmfonf xdkodkhy_aomoludk r]ifc]if;iSg ywfvnfodkh ujnfÙ×Èawmfrl./ 33 xdkrdef;r
onf udk,fYtb,fodkhz]pfonfudk odaomaujmifh aujmufRGH¸wkefvÈyfvsuf txHawmfodkhvm
y)D; vsSif? y]yf0yfI xdktaujmif;RSdorsSudk t[kwftrSefujm;avsSmufav./ 34 udk,fawmfu 5;34
E
vnf;? ighorD;? oif.,Hkujnfc]if;onf oifhtemudki)drf;apy)D/E i)drf0yfpGmoGm;avmh/ aRm*gMSdyf r 9;22
pufc]if;MSifh uif;vGwfap[k rdefhawmfrl./

5;22 a,½Ionf *gvdvJtdkifudk xyfrH ausmfjzwfNyD;? uay u a,½Iudk wdkYxdrdvQif ,k'ynwfw&m;t& a,½Iudk rpif
&aemifNrdKUodkY oGm;yHk&onf/ ,m£½konf a'ow&m;Z&yfu Mu,fjzpfaprnf[k odonf/ odkYaomf trsKd;orD;onf ,HkMunf
cefYtyfxm;aom w&m;Z&yfrSL;jzpfonf/ 0wfjyKudk;uG,fjcif; jcif;ESifh wdkYxdojzifh usef;rmcJhonf/ wpfcgwpf&H uREfkyfwdkY\
aeUpOfausmif;zGifhjcif;ESifh taqmuftOD;xdef;odrf;jcif;vkyfief; jyóemonf uREykf w f u Ykd kd bk&m;ocifEiS ahf 0;aprnf[k xifwwf
rsm;udk ol wm0ef,l&onf/ w&m;Z&yfrSL;rsm;pGmwdkYonf zm&d Muonf/ odkYaomf udk,fawmfonfulnD&ef tjrJtoifh&Sdaeay
&Sw
J EYkd iS hf &if;ES;D rI&MdS uonf/ xdaYk Mumifh w&m;Z&yfrLS ;tcsKUd wdo
Yk nf onf/ rdrd\aMumuf&GHUpdwfu udk,fawmfhxH rcsOf;uyf&ef [efY
a,½Iukd raxmufc&H ef zdtm;ay;jcif;cH&Muonf/ ,m£½ktzdUk wm;aeonfudk cGifhrjyKoifhacs/
a,½Ia&SUwGif jyyf0yfjcif;rSm xl;jcm;ay:vGifNyD; ½dkaorIESifh udk; 5;32-34 a,½Ionf þtrsKd;orD; rdrdudk wdkYxdaomaMumifh
uG,fjcif;udk &J&ifhpGmjyovdkufjcif;jzpfonf/ pdwfrqdk;acs/ olru wdkYxdvdkufrSef; odaomfvnf; olrudk
5;25-34 þtrsK;d orD;wGif tqufrjywfaoG;oGeí f ukor& ,HkMunfjcif;taMumif; oGefoifvdkaomaMumifh rdrdtm; rnfol
aoma&m*g&Sdaeonf/ "r®wmydkif; (odkY) om;tdrfESifhqdkifaom wdx
Yk o d enf;[k ar;jref;cJo h nf/ olronf a,½Itm; wdx Yk v
d u
kd f
a&m*gjzpfEikd Nf y;D olrudk bmoma&;"avhx;kH pHt& rpifMu,fol onft h csed w
f iG f use;f rmoGm;aomfvnf; a,½Iu olr\,HMk unf
jzpfaponf (0wf 15;25-27)/ vlrsm;ESifh xdawGU qufqHrI jcif;u usef;rmaponf[k ajymcJhonf/ ppfrSefaom,HkMunf
trsm;pkrS y,fxkwfcH&Edkifonf/ olronf a,½IxHrS usef;rm jcif;ü vkyfaqmifcsufygayonf/ vufawGUvkyfaqmifjcif;r&Sd
jcif;udk tvGeftrif;vdkcsifaomfvnf; olr\ aoG;oGefaejcif; aom ,HkMunfjcif;onf ,HkMunfjcif;r[kwfay/
169 &Sifrmukc&pf0if 5;43

5;35 35
xdkodkh rdefhawmfrlpOfwGif wRm;pRyfrÉ;w tdrfrSvlvmI? udk,fawmf.orD; aoygy)D/
w
rm 5;22
tb,faujmifh qRmudkaMSmifhRSufao;oenf;[kk qdkuj./
36
xdkpum;udk a,×Èonf ujm;vsSif? raujmufujMSifh/ ,Hkujnfc]if;pdwfwckom RSdap
avmh[k wRm;pRyfrÉ;tm; csufc]if;rdefhawmfrl./
37
ayw×k? ,mukyf? ,mukyf.nD a,m[efrS wyg;tb,foludkrsS rvdkufapbJ? wRm;
pRyfrÉ;tdrfodkhaRmufI tkef;tkef;oJoJ y_ ujonfudk4if;? tvGefidk au=G;r]nfwrf;aom olwdkhudk
4if;r]ifawmfrlvsSif? 39 twGif;odkh0ifI oifwdkhonf tb,faujmifhtkef;tkef;oJoJy_Iidkau=G;
ujoenf;/ oli,faoonf r[kwf? tdyfaysmfonf[k rdefhawmfrlaomf? 40 xkdolwdkhonf
y]uf,,fy_uj./
xdkolRSdorsSwdkhudk y]ifodkhxGufapy)D;rS oli,f. rdbwdkhudk4if;? udk,fawmfMSifhygaom
olwdkhudk4if; ac:y)D;vsSif? oli,favsmif;RmtRyfodkh0ifI? 41 oli,f. vufukd udi k af wmfrv
l suf?
wvdoukrd[k rdefhawmfrl./ teufum;? rdef;ri,fxavmh igqdk.[k qdkvdkownf;/
42
xdkcEc]if;wGif rdef;ri,fonf xIvSrf;oGm;./ olonf wq,fMSpfMSpftRG,fRSd./
xdkolwdkhonf tvGefrdef;armawGa0c]if;odkh aRmuf uj ./ 43 xdktrÈtRmudk tb,folrsSrod
5;43
x
r 8;4 aprnftaujmif;?x xdkolwdkhudk usyfwnf;pGm ynwfawmfrlI? ol¸tm;pm;pRmay;avmh[k
rdefh awmfrl./

5;35? 36 ,m£½kMuHK&aom ab;MuyfeHMuyftajctaeu olwdkYtzdkY rdkufrJonfht&m[k xif&aomaMumifh uJh&JUoa&mf


olUudk ½IyfaxG;apí aMumuf&GHUvsuf arQmfvifhjcif; uif;rJhap Muonf/ oifonf a,½Iudk ,HkMunfjcif;ESifh xm0&toufudk
onf/ ab;'ku©a&mufcsdefwGif ,m£½ktm; a,½I ajymaom arQmfvifhjcif;aMumifh txifao;cH&ygu r,HkMunfolrsm;onf
“aMumuf&GHUjcif; r&SdESifh/ ,HkMunfjcif;pdwfom&Sdapavmh” pum; bk&m;ocif\½Iaxmift h jrifjzifh rjrifwwfaMumif;udk owd&yg/
onf uREfkyfwdkYtwGufvnf;jzpfayonf/ a,½I\pdwfxJwGif aoNyD;aemufydkif;toufwmudk &Sif;vif;pGmodvdkygu 1ouf
arQmfvifhjcif;ESifh uwdawmf&Sdygonf/ aemufwpfBudrf arQmfvifh 4;13? 14udk Munfhyg/
jcif;uif;rJhovdkcHpm;í aMumuf&GHUaomtcg oif\jyóemudk 5;41 “wvdoukrd”onf tma&rdbmompum;jzpfNyD;? yg
ocif a,½I\½Iaxmift h jrifjzifh Munfv
h u
kd yf g/ ud,
k af wmfonf vufpwdkif;a'o\ rl&if;bmompum;wpfckjzpfonf/ a,½I
arQmvf ifjh cif;ESihf uwdawmftm;vH;k \ t&if;tjrpfjzpfayonf/ \wynfhawmfwdkYonf tma&rdbmomjzifh ajym½Hkomru *&d
5;38 vlwpfOD; aoqHk;aomtcg us,faomtoHjzifh idka<u; bmomESifh a[jAJbmompum;udkvnf; ajymEdkifyHk&onf/
jcif;ESifh nnf;wGm;jcif;onf xHk;pHjzpfonf/ þodkYrjyKvkyfjcif; 5;41? 42 a,½Ionf BuD;rm;aomwefcdk;udk jyocJh½Hkomru
onf tqdk;qHk; r½dkraojyKjcif;ESifh ½Iwfcsjcif;yifjzpfonf/ idk Bu;D rm;aomoem;jcif;u½kPmpdwu f v kd nf; jyocJo
h nf/ ocsKØ i;f
a<u;onfhvkyfief;udk vkyfudkifay;olrsm;&SdNyD;? olwdkYonf trsKd; üaeaom ewfqdk;pGJol? a&m*g&SdaomtrsKd;orD;ESifh aoaom
orD;rsm; jzpfwwfMuonf/ aoaomol\rdom;pku olwdkYudk uav;r\ rdom;pkwdkYtay: a,½I\oem;jcif; u½kPmpdwf
tcaMu;aiG ay;vsuf idka<u;apMuonf/ aoaomaeYwGif EId;aqmfwdkufwGef;rIaMumifh obm0w&m;0dnmOfqdk;ESifhaojcif;
tavmif;udk vrf;rsm;ay:odkYo,faqmifí idka<u;aomolrsm;? tay: rdrd\wefcdk;udk jyocJhonf/ xdkolrsm;udk xdkacwf&Sd&AÁd
rdom;pk0ifrsm;ESifh rdwfaqGrsm;u aemufrSvdkufMuonf/ q&mwdkYu rpifMu,f[k owfrSwfMuonf/ ,Ofaus;aom vlU
5;39? 40 “oli,faoonfr[kwf? tdyfaysmfaeonf”[k todkif;t0dkif;u olwdkYudk a&Smif&Sm;Muonf/ odkYaomf a,½I
a,½Iajymaomtcg idka<u;olwdkY &,fMuonf/ uav;ronf onf vdktyfaomolrSeforQudk wdkYxdí ulnDrpcJhonf/
aoaeaomfvnf; þtajctaeonf ,m,DomjzpfNyD;? jyef 5;43 a,½Ionf oli,fr\rdbwdt Yk m; edrwd v
f u©Pmowif;
vnftouf&SifrnfjzpfaomaMumifh a,½Iu tdyfaysmfonf[k udk rysHUESHUap&ef ajymcJhonf/ jzpf&yfrSefudk 4if;wdkYzmom ajym
yHkaqmifvsufajymcJhonf/ apvdkNyD;? bmoma&;acgif;aqmifrsm;ESifh t"du xdyfwdkuf
olUtay:ü ,HkMunfudk;pm;jcif;ESifh arQmfvifhjcif;udk xdef; &ifqdkif&efvnf; tcsdefrusao;í jzpfonf/ a,½IwGif vkyf
odrf;&ef qdkaom ta&;BuD;onfhoifcef;pmudk oGefoifvdkaom aqmifp&mrsm;pGm&Sdaeao;NyD;? edrdwfvu©Pmudk jrifvdk½Hk ouf
aMumifh a,½Ionf vltyk Bf u;D \uJ&h UJ rIukd onf;cHco hJ nf/ ,aeY oufjzifh vlrsm;aemufawmfodkY vdkufrnfudk rvdkvm;acs/
wGif avmuDom;trsm;pku c&pfawmf\aMunmcsufonf
&Sifrmukc&pf0if 6;1 170

emZ&ufNrdKUom;wdkYu a,½Iudk jiif;y,fjcif;


(91^r 13;53-58)
xdktRyfrSu=GI wynfÙawmfwdkhonf vdkufujoz]ifh rdrdr»d¸odkhaRmufawmfrl./ 2 Oykofaeh 6;2

6 aRmufvsSif wRm;pRyfY qHk;rÓ0g'ay;awmfrl./' vlrsm;wdkhonf ujm;emRvsSif rdef;


armawGa0c]if;odkhaRmufI? Tolonf T tRmwdkhudk tb,frSmRoenf;/ olRaom ynmum;
'
r 4;23

6;3
tb,fynmenf;/ TrsSavmufaomwefc;kd rsm;udk tb,fohkdy]Mi f enf;/ 3 ol onf vuform;
kd o "
r 12;46
e
r[kwfavm/ rmRd. om;r[kwfavm/ ,mukyf? a,mao? ,k'? RSdrkefwdkh. tpfudk r[kwf r 11;6
avm/" ol¸MSrrsm;onfvnf; igwdkhMSifh teD;tyg; aeujonf r[kwfavm[k ay]mqdkvsuf
apwem pdwfysufuj./e 6;4
y
4
a,×Èuvnf;? yaRmzufonf rdrd r»¸d ? rdrt d aqG aeRm? rdrt d rd r
f w
S yg;t c]m;aomtRyfY a,m 4;44
6;5
toaRRSo d nf[k xdo
k w l /y 5 rusef;rrmaomoltcsKd¸wdhk tay:rSm vufawmf
l hkd tm;rdehf awmfr. z
rm 5;23
udkwifIz temudki)drf;apc]if;rSwyg; tb,fwefcdk;awmfudkrsS xdktRyfY y]awmfrrlMdkif/ 6 xdk 6;6
A
olwdkhonf r,Hkujnfujonfudk tHhÓc]if;RSdawmfrl./ r 9;35?
vk 13;22

6;2? 3 a,½Ionf xda&mufpGmESifh ynm&SdpGm oGefoifae 6;4 a,½Iu ya&mzuf (bk&m;ociftwGuf vkyfaqmif
aomfvnf; ae&if;NrdKU&Sd olwdkYonf udk,fawmfhudk vuform; ol)onf rdrdae&if;NrdKUwGif rsufESmr&[k qdkonf/ odkYaomf xdk
tjzpfom jrifcJhonf/ “olonf igwdx Yk uf ydí
k romyg/ omref tcsufu olUvkyfief;\ta&;ygrI ravsmhyg;apyg/ bk&m;
tvkyform;wpfa,mufomjzpfonf”[k olwdkY ajymMuonf/ ociftwGuf toHk;0ifaomoljzpf&ef ½dkaojcif; (odkY) rsufESm
tjcm;olrsm;u a,½Iudk txifBuD;í aemufawmfodkYvdkufMu omay;jcif; cH&p&mrvdyk g/ rdwaf qGrsm;? tdref ;D em;csi;f rsm; (od)Yk
onfudk olwdkY pdwfqdk;Muonf/ olwdkYESifh tqifhtwef;wlol rdom;pkwdkYu oif\trIawmfvkyfief;udk r½dkaoygu olwdkY\
jzpfaomaMumifh ud,k af wmf\tcGithf mPmudk jiif;y,fMuonf/ jiif;y,frIaMumifh bk&m;ocifudk taprcHbJraeygESifh/
olwdkYu udk,fawmfhudkodonf[k xifMuaomfvnf; udk,fawmf 6;5 a,½Ionf emZ&ufNrKd Uü Bu;D rm;aomedrw d v
f u©Pmrsm;
rnfoljzpfonf[k olwdkY BudKwifawG;xifxm;aomtcsufu udk jyKvkyfEdkifaomfvnf; olwdkY\rmefrmeESifh r,HkMunfjcif;
udk,fawmfay;aom owif;pum;udk vufrcHap&ef jyKvkyfae aMumifh rvkyfcJhacs/ vlwdkYonf udk,fawmf\owif;pum;udk
onf/ oif\ BudKwifjyifqifcsufu or®mw&m;tay: rsufpd vufrcHb?J ud, k af wmfu h kd bk&m;ocifxrH v S maMumif; r,HMk unf
ruef;apygESi/hf a,½ItaMumif;udk ydík oif,v l monfEiS t
hf rQ aomaMumifh udk,fawmfjyKaom edrdwfvu©Pmrsm;onf olwdkY
udk,fawmf trSefwu,f rnfoljzpfrSef;udk odjrifvmvdrfhrnf/ tay:wGif tusK;d oufa&mufrrI &Sv d aS y/ xdaYk Mumifh a,½Ionf
ol\edrdwfvu©Pmrsm;ESifh owif;pum;udk wHkYjyefrnfholrsm;
*gvdvJjynfwGif udk tjcm;ae&mwGif &SmcJhonf/
w&m;a[mjcif; 6;7 wynfhawmfrsm;udk ESpfa,mufpD apvTwfcJhonf/ olwdkY
uay&aemifNrdKUrS wpfa,mufcsif;pDom oGm;ygu EdkifiH\ ae&mrsm;pGmudk a&muf
emZ&ufNrdKUodkY jyef &Sda0iSEdkifrnfjzpfaomfvnf;? ¤if;onf c&pfawmf\tpDtpOf
vmaomtcg a,½I r[kwfyg/ ESpfa,muftwl oGm;jcif;tm;jzifh olwdkYonf wpf
onf *gvdvjJ ynf NrKd U a,mufEiS w hf pfa,muf cGet f m;ay;Edik Mf uonf/ txl;ojzifh jiif;
&Gmrsm;ü w&m;a[m y,frcI &H onft h csed rf sm;wGif tm;ay;Edik Mf uonf/ uREyfk w f \Ykd cGef
NyD; wynfhawmfrsm; tm;onf bk&m;ocifxrH o S m vmonf/ odaYk omf uREyfk w f o Ykd nf
udkvnf; w&m;a[m tjcm;olrsm;ESifh tzGJUwpfcktoGifjzifh vkyfudkifaomtcg xdkol
ap&ef apvT w f c J h wdkYtm;jzifh uREfkyfwdkY\vdktyfcsufudk udk,fawmf jynfh0apwwf
onf/ uay&aemif onf/ c&pfawmf\tapudkcH&mwGif wpfa,mufwnf;rvkyf
NrdKUü jyefqHkNyD;aemuf ygESifh/
tem;,l&eftwGuf 6;8? 9 rmuku a,½Ionf wynfhawmfrsm;tm; awmifa0S;
avSjzifh xGucf mG cJ&h m? rSwpfyg; tjcm;t&mrsm;udk ro,f&efajymonf[k a&;om;
vltyk Bf u;D onf urf; aomfvnf;? róJESifh vkumwdkYu awmifa0S;udkvnf; ro,f
ab;&Sd avSrsm;rS aqmif&efajymonf[k qdkonf/ róJESifh vkumwdkYu ajym
vdkufygvmMuonf/ onfrSm rdrdudk,fudk umuG,f&eftwGufoHk;aom wif;ykwfudk
171 &Sifrmukc&pf0if 6;16

a,½I onf wynfhawmf 12yg;udk apvTwfjcif;


(93^r 10;1-16? vk 9;1-6)
6;7 ywfvnfYRSdaomr»d¸RGmrsm;odkh a'opmRDvSnfvÙ nfI qHk;rÓ0g'ay;awmfrl./ A 7 wusdyf
b
rm 3;13 b
MSpfyg;aom wynÙfawmfwdkhudk ac:awmfrly)D;rS? npfnL;aom ewfwdkhudk Mdkifapc]if;iSg
r
r 10;1
tcGifhay;vsuf?r MSpfa,mufpD MSpfa,mufpD apv…wfawmfrlI?
8
oifwdkhonf awmifa0;wckrSwyg; vrf;cRD;bdkh tb,ftRmudkrsS r,lujMSifh/
vG,ftdwfMSifhrkefhrSpI cg;yef;Y auj;aiGudkr,lujMSifh/ 9 ac]eif;udk pD;ujavmh/ tus±MSpfxyf
r0wfujMSifh[k rSmxm;awmfrl./ 10 xdkrSwyg;? oifwdkhonf rnfonftdrfodkh0ifvsSif? xkd
6;11 tdrfwGif xdktRyfrS rxGufroGm;rSDwdkifatmifaeujavmh/ 11 tujifolwdkhonf oifwdkhudk
,
r 10;14 vufrcH? oifwdkh.pum;udk em;raxmifbJae./ xdkolwdkh aeRmtRyfrSxGufoGm;pOf? olwdkh
wbufY oufaoz]pfapc]if;iSg oifwdkh. ac]b0g;rS, ar]rÈefhudk cgvdkufujavmh/ igtrSef
6;12 qdkonfum;? wRm;qHk;z]wfaomaehY xdkr»d¸onf aom'Hkr»d¸MSifh a*garmRr»d¸xuf omIcHR
u
vk 9;6 vwHh[k rdefhawmfrl./
6;13
c
,m 5;14
12
wynfÙawmfwdkhonf xGufoGm;I aemifwwRm;udk a[muj./u 13 ewfqdk;rsm;udk
MSifxkwfuj./ rusef;rrmaomolrsm;wdkhudk qDMSifhvl;Ic temudk i)drf;apuj./

a[½k'fu ESpfjcif;q&ma,m[efudk owfjcif;


(95^r 14;1-12? vk 9;7-9)
14
xdktcg odwif;awmfausmfapmonf z]pfI? a[×k'frif;u(D;onf ujm;vsSif? AwÖdZHqRm
6;15 a,m[efonf aoc]if;rSxar]mufavyD)/ xdkaujmifhwefcdk;rsm;udk y]Mdkifonf[kqdk./
*
r 16;14? 15
vltcsKd¸u? Tolonf {vd,z]pfonf[k qdkuj./ tcsKd¸u? aRS;yaRmzufuJhodkh*
rm 8;28 yaRmzufC z]pfonf [kqdkuj./
C
r 21;11 16
a[×k'fonf ujm;vsSif? Tolum; ig.trdefhMSifh vnfyif;udkz]wfaom a,m[efz]pf./
aoc]if;rS xar]mufavy)D[k qdkav./

ro,f&efajymonf[k &nfñTef;jcif;jzpfNyD;? rmuku odk;xdef; wm0ef&Sdaomfvnf; tjcm;olrsm;u c&pfawmf\u,fwifjcif;


oHk;aom wkwfaumufudk &nfñTef;jcif;jzpfonf[k tcsKdUu owif;pum;udk jiif;y,fygu uREfkyfwdkYwGif wm0efr&Sdyg/
&Sif;jyMuonf/ rnfodkYjzpfapumrl wlnDaomtcsufrSm wynfh 6;14? 15 a[½k'fonf tjcm;olrsm;enf;wlyif a,½Irnfol
awmfrsm;onf tvGeftrif;jyifqifjcif;r&SdbJ csufcsif; xGuf& jzpfaMumif; awG;awmaecJo h nf/ a,½Iu rdro d nf bk&m;ocif
rnfjzpfNyD;? rdrd\t&if;tjrpfudk tm;rudk;bJ bk&m;ocif\ \om;awmfjzpfonf[k ajymjcif;udk vufrcHvdkaomaMumifh
Munfh½Iapmifha&SmufrIudk ,HkMunfpdwfcsMu&rnf jzpfonf/ vltrsm;wdo Yk nf ud,
k af wmf\wefc;kd ESihf tcGit
hf mPmudk trsK;d
6;11 bmoma&;udik ;f ½Iid ;f aom ,k'vlrsK;d wdo Yk nf wpfyg;trsK;d rsKd; &Sif;jyMuonf/ a[½k'frif;u a,½Ionf ESpfjcif;q&m
om;rsm;\ MoZmvTr;f rd;k rIEiS hf xH;k pHrsm;ESirhf ywfoufaMumif; jyo a,m[ef aojcif;rS toufjyef&Sifvmjcif; jzpfonf[k xif
onfhtaejzifh wpfyg;trsKd;om;wdkY\ NrdKUrsm; (odkY) e,fajrudk onf/ "r®a[mif;usrf;udkodaom tjcm;olrsm;url udk,fawmf
jzwfoef;onfhtcgwGif ajcaxmufrS zkefrIefYrsm;udk cgcsavh&Sd onf {vd,jzpfonf[k xifMuonf (rm 4;5)/ tcsKdUuvnf;
Muonf/ wynfhawmfrsm;onf ,k'NrdKUrsm;rS xGufcGmonfhtcg a,½Ionf arma&S? a[&Sm, (odkY) a,&rduJhodkY oGefoifaom
wGif ajcaxmufrS ajrrIeu Yf kd cgcsjcif;onf a,½IEiS hf ol\owif; ya&mzufwpfyg;yg;jzpfonf[k xifrSwfMuonf/ ,aeYwGif
pum;udk vufrcHorl sm;ESihf rywfoufaMumif;udk jyoMuonf/ vnf; vlwdkYonf rdrdwdkY a,½Itay: rnfodkYxifjrifonfudk
a,½Iu ol\pum;udk Mum;em&aomolrsm;tm; {0Ha*vdw&m; qHk;jzwfMu&rnf/ vltcsKdUu a,½Iudk ya&mzuf? q&m?
tay: olwdkY rnfodkYvkyfaqmifonfqdkonfht&mudk wm0ef vlaumif; ponfjzifh trnfwyfí&ygu olwdkYtoufwm
,l&rnf[k qdkonf/ owif;pum;udk vlwdkYu jiif;y,fvQif tay: a,½I\wefcdk;udk tm;avsmhapEdkifrnf[k xifaeMu
vnf; wynfhawmfrsm;onf opöm&SdpGmESifh aocsmpGm {0Ha*vd onf/ odkYaomf olwdkY\xifjrifcsufu a,½I rnfoljzpfonf
w&m;udk wifqufcJhygu olwdkYudk tjypfwifp&mr&Sdyg/ uREfkyf qdkaomtcsufudk rajymif;vJapyg/
wdoYk nf {0Ha*vdw&m;udk opöm&Spd mG ESihf &Si;f vif;pGmwifquf&ef
&Sifrmukc&pf0if 6;17 172

17
txufu a[×k'fonf rdrdnD zdvdyµK.cifyGef; a[aRm'dudk odrf;,loz]ifh? xdkrdef;r
taujmif;aujmifhapv…wfI a,m[efudk brf;qD;y)D;vsSif axmifxJrSm csKyfaMSmifav./ 6;18
18
taujmif;rlum;? a,m[efu tRSifrif;u(D;onf nDawmf.cifyGef;udk rodrf;tyf[k a[×k'f i
0wf 18;16? 20;21
tm;qdkavy)D/i 19 xdkaujmifh? a[aRm'donf a,m[efudk Refi»d;zGJ¸oz]ifhowfc]if;iSg tvdkRSd./
6;20
20
odkhaomfvnf; a,m[efonf az]mifhrwfoefhRSif;aomolz]pfaujmif;pudk a[×k'fonf odI p
r 11;9
ol¸udk aujmufRGH¸×dkao./ ol¸udkvnf;apmifhr./ trÈtRmrsm;wdkhYol.pum;udk em;axmif
I0rf;ar]mufaompdwfMSifhvnf; em;axmifwwfonfz]pfaomaujmifhxdkrdef;ronf tcGifhrR
Mdkif/
21
xdkaemufrS tqifoifhaomtcg a[×k'fudk bGm;aomaehRufYMSpfpOfyGJudkcHIq rÉ;rwf? 6;21
ppfolu(D;? *gvdvJy]nfY tu(D;tuJz]pfaomolwdkhudk Z au„;awmfrlpOfwGif? 22 a[aRm'd. q
{o 1;3?2;18
Z
orD; onf 0ifIuoz]ifh? a[×k'frSpI taygif;tabmfwdkhtm; Ml;NGwfaompdwfudk z]pfap./ vk 3;1
xkdtcg rif;u(D;u? oifonf tvdkRSdorsSudk awmif;avmh? igay;rnf[k xdkrdef;ri,ftm;
qdkav./ 23 wzefvnf;? oifawmif;orsSudk ighMdkifiHw0ufwdkifatmif igay;rnf[k usdefqdk
av./ps 24 xdkrdef;ri,fonf xGufI tb,ftRmudk awmif;Rrnfenf;[k ol.trdudk ar; 6;23
ps
{o 5;3?6? 7;2
vsSif? trdu? AwÖdZHqRma,m[ef. OD;acgif;udk awmif;avmh[ky]efqdkaomf?
25
csufc]if; rdef;ri,fonf rif;u(D;xHodkh tvsifwaqm0ifI? AwÖdZHqRma,m[ef.
OD;acgif;udk Tvifyef;Y tvsiftr]ef ay;awmfrlapc]if;iSg u„efrtvdkRSdygonf[k awmif;
avsSmuf./
26
rif;u(D;onf tvGef0rf;enf;c]if;RSdaomfvnf;? usdefqdk c]if;udk4if;? taygif;tabmfwdkh.
rsufMSmudk4if;? axmufaomaujmifh? xdkrdef;ri,fudk ri]if;ry,fvdkI? 27 OD;acgif;udk ,lcJh[k
trdefhawmfRSdvsuf vlapmifhwa,mufudk csufc]if;apv…wfvsSif? vlapmifhonf oGm;Ia,m[ef
. vnfyif;udk axmifxJrSm z]wfav./ 28 OD;acgif;udk vifyef;YaqmifcJhI xdkrdef;ri,ftm;ay;
y)D;rS rdef;ri,fonfvnf; ol¸trdudk ay;av./ 29 a,m[ef. wynfÙwdkhonfvnf; ujm;aom
tcgvmI tavmif;udk aqmifoGm;y)D;vsSif ocs¼Kif;wGif;Y xm;uj./

6;17-19 ygavwdejynfudk e,f 4ck cGJxm;NyD; tkyfpdk;ol 6;20 a[½k'frif;onf rdrdZeD;ESifh tMuHay;olrsm;\ zdtm;
toD;oD;&SMd uonf/ c&pf0ifusr;f rsm;u a[½k'rf if;[kac:aom ay;rIaMumifh ESpfjcif;q&ma,m[efudk zrf;qD;cJhonf/ a[½k'f
tEÅyd a[½k'o f nf *gvdvjJ ynfukd tkypf ;kd Ny;D ol\nD zdvyd KÜ onf onf a,m[ef\ ½dk;om;ajzmifhrwfrIudk av;pm;aomfvnf;?
w&macgedwjf ynfEiS hf £'krjJ ynfukd tkypf ;kd onf/ a[a&m'donf oufwl&G,fwlrsm;ESifh rdom;pkrsm;\ zdtm;ay;rIaMumifh tqHk;
zdvdyÜK\ZeD;jzpfaomfvnf; olronf olUudk pGefYypfí tEÅdy wGif a,m[efukd owfapcJo h nf/ zdtm;ay;rIc&H aomtcg oif
a[½k'fESifh vufxyfcJhonf/ a,m[efu xdkolESpfa,muftm; vkyfaomt&monf oif trSefwu,f rnfoljzpfaMumif;udk
rw&m;aomarxkefusL;vGefaMumif; tjypfwifaomtcg a[ azmfjyonf/
a&m'donf olUudkowf&ef MuHpnfcJhonf/ rdrd\tjypfudk z,f 6;22? 23 a&mrvufatmufü tkyfcsKyf&oljzpfaomaMumifh
&Sm;&rnfhtpm; xdktjypfudk vlodatmifazmfxkwfvdkufonf/ a[½k'fwGif ay;p&mEdkifiHr&Sdyg/ EdkifiH\wpf0ufudk ay;rnf[k
olUtm;owf&ef a[a&m'd BudK;pm;cJhonf/ bmoma&; acgif; qd&k mwGif a[a&m'd\orD;tm; vdck sio f rQtm;vH;k eD;yg;udk ay;
aqmifwdkYonfvnf; a,½Itay: þodkYjyK&ef BudK;pm;Muonf/ rnf[k ajymvdkufjcif;jzpfonf/ a[a&m'du a,m[ef\acgif;
udk awmif;aomtcg olr\awmif;qdkcsufudk jiif;y,fygu
a[½k'fonf {nfhonfawmfrsm;a&SUwGif tvGeft&Suf&p&mjzpf
vdrfhrnf/ ajymaompum;rsm;onf tiftm;BuD; wefcdk; ygvS
onf/ olwdkYonf BuD;rm;aom tjypfudk usL;vGefapEdkifaom
aMumifh owdBuD;pGm xm;í pum;ajym&rnf/
173 &Sifrmukc&pf0if 6;29
tMW d y a[×k ' f vltrsm;wdkYonf olwdkY\tjypfrsm;udk axmufjycH&jcif;? txl;ojzifh vlod&SifMum; azmfjycH&jcif;udk
rESpfoufMuacs/ azmfxkwfcH&aomaMumifh t&Suf&jcif;onf rSm;,Gif;aom tjyKtrlaMumifh cHpm;&aom
tjypfxufydí k jyif;xefwwfonf/tEÅyd a[½k'o f nftjypf&jdS cif;ESihft&SufuGjJ cif;ESpcf pk vH;k udkcHpm;&onf/
a[½k'f\nD\ZeD; a[a&m'dudk w&m;r0if vufxyfonfhtMuifemuif;rJhaomqE´ESifh vkyf&yf udk
vltrsm;u odMuonf/ vlwpfa,mufonf a[½k'f\tjypfudk vltrsm;tm; odaponf/ xdkol rSm
ESpjf cif;q&ma,m[efyif jzpfonf/ a,m[efonf awmxJwiG f w&m;a[maeaomtcg vlaxmifaygif;rsm;
pGmwdkYonf em;axmif&eftwGuf olUxHodkY vmMuonf/ a,m[efonf a[½k'ftm; olUr,m;udk jypfrSm;jcif;
jzpfonfh vufxyfjcif;twGuf tjypfwifonfrSm vQKdU0Sufvkyfaqmifjcif; r[kwfaMumif; odom xif&Sm;
aeonf/a[a&m'donfa,m[efukdwdwq f w d pf mG aeapvdo
k nf/a[½k'o f nfa,m[efukdaxmifcscJo h nf/
a[½k'o f nf a,m[efukd oabmusco hJ nf/ ol\taMumif;udk trSet f wdik ;f ajymaomol tenf;pkxJ
wGif a,m[ef yg0ifvdrfhrnf/ ol\tjypfudkazmfjyonfhtrSefw&m;onf 0g;NrdK&ef cufcJonfh aq;cg;BuD;
jzpfNyD;? pdwfxJü y#dyu©jzpfvsuf ra0cGJEdkif jzpfcJhonf/ a,m[efonf vlwdkYtm; olwdkYacgif;aqmif\tjypf
udk qufvuf owday;ae&ef cGifhrjyKEdkifovdk a,m[efudk owf&efvnf; aMumuf&GHUaecJhonf/ olonf
a&G;cs,rf u I kd a&TUqdik ;f cJo
h nf/ aemufyikd ;f wGif a[a&m'donf ol\vufukd twif;tMuyf wGe;f ydaYk om aMumifh
a,m[efudk taoowfcJhonf/ odkYaomf þt&mu ol\tjypfudk ydkrdk BuD;av;apcJhonf/
a,½ItaMumif; Mum;&onfhtcgwGif a[½k'fonf a,m[efjzpfonf[k csufjcif;qdkcJhonf/ a,½I udk
rnfodkY vkyf&rSef; rqHk;jzwfEdkifacs/ olonf a,m[eftay: usL;vGefcJhonfhtrSm;rsKd;udk xyfrH rusL;
vGefvdkaomaMumifh a,½I a,½k&SvifNrdKUodkY aemufqHk; roGm;rDwGif a,½Iudk Ncdrf;ajcmuf&ef BudK;pm;cJh onf/
a,½Iudk trIppfonfhtcsdefwGif olwdkYESpfOD; qHkawGUcJhaomfvnf; a,½Ionf a[½k'ftm; pum; rajymcJhacs/
a[½k'fonf a,m[efajymaompum;tm; em;raxmifcJhaMumif; oufaojyNyD;jzpfaom aMumifh? a,½I
onf a,m[ef\pum;udk xyfrHjznfhpGufp&mr&Sdawmhay/ a[½k'fonf uJh&JUjcif;jzifh wkHYjyefcJhonf/ wrefudk
jiif;y,fNyD;aomaMumifh ar&Sd,udkvnf; vG,fulpGm jiif;y,fcJhonf/
bk&m;ocifonf vlwpfa,mufcsif;pDtm; taumif;qHk;enf;vrf;jzifh rdrdudk,fudk zGifhjycJhonf/
EIwfuywfawmf? ywf0ef;usif tajctaetrsKd;rsKd;? uREfkyfwdkY\pdwf (odkY) tjcm;olrsm;udk toHk;jyKvsuf
uREfkyfwdkY\pdwftm½Hkudk qGJaqmifcJhonf/ udk,fawmfonf qGJaqmifrIaumif;ol? r&rae ZGJaumif;ol jzpf
aomfvnf; twif;tMuyf rwdkufwGef; ay/ a[½k'fuJhodkY bk&m;ocif\owif;pum;udk jiif;y,fwif;cHygu
0rf;enf;zG,f&myif jzpfonf/ oifhtoufwmxJodkY bk&m;ocif 0ifa&muf&ef BudK;pm;rIudk oif rnfrQ
owdjyKrdygoenf;/ udk,fawmfhu dk oif BudKqdkcJhygovm;/
tm;omcsufESifh pGrf;aqmifatmifjrifrIrsm;/
• wdaA&dNrdKUudkwnfaqmufNyD;? tjcm; Adokum pDrHudef;rsm;udk wm0ef,lcJhonf/
• a&mrwdkYtwGuf *gvdvJjynfudk tkyfcsKyfay;onf/
tm;enf;csufESifh trSm;rsm;/
• wefcdk;tmPm&&Sdvdkpdwf avmifNrdKufaeonf/
• qHk;jzwfcsufudk a&TGUqdkif;onf (odkY) zdtm;ay;rIatmufwGif rSm;,Gif;onfh qHk;jzwfcsufudk csonf/
• nDawmfol zdvdyÜK\ZeD;udk vufxyf&eftwGuf ZeD;jzpfoludk uGm&Sif;cJhonf/
• ESpfjcif;q&ma,m[efudk axmifcsí aemifwGif acgif;jzwfowfapcJhonf/
• a,½Iudk taoowfjcif;ü ta&;rygaomu@wGif yg0ifcJhonf/
ol\toufwmrS &&Sdaom oifcef;pmrsm;/
• udk,fydkifqE´\aphaqmfrItwdkif; touf&Sifaomtoufwmonf rdrdudk,fudk ysufpD;apwwfaom
p½dkuf vu©Pm &Sdwwfonf/
• aumif;rIjyK&ef tcGifhtvrf;rsm;onfa&G;cs,fp&myHkpHrsm;tjzpf uREfkyfwdkYxHa&mufvmwwfonf/
ta&;BuD;aomtcsuftvufrsm;/
• ae&m - a,½k&Svif/
• tvkyftudkif - *gvdvJESifh ay&djynfudk tpdk;&aom a&mrNrdKU0ef
• aqGrsKd;rsm; - zcif - a[½k'frif;BuD;/ rdcif - Malthace/ yxrZeD; - Aretas IV \orD;? 'kwd, ZeD; -
a[a&m'd
• acwfNydKifrsm; - ESpfjcif;q&ma,m[ef? a,½I? ydvwfrif;/
t"duusrf;csuf/
“trIt&mrsm;wdkYü ol\pum;udk em;axmifí 0rf;ajrmufaompdwfESifh em;axmifwwfonf/” (rm
6;20)
tEÅdya[½k'ftaMumif;udk c&pf0ifusrf;rsm;wGif azmfjyxm;onf/ w 4;27? 13;1 wGifvnf; ol\
taMumif;udk azmfjyxm;onf/
&Sifrmukc&pf0if 6;30 174

a,½I vlig;axmifudk auR;arG;jcif;


(96^r 14;13-21? vk 9;10-17? a,m 6;1-15)
30
wrefawmfwdkhonfn a,×ÈxHawmfY pka0;I? rdrdwdkhy_orsS oGefoiforsSwdkhudk ujm; 6;30
n
avsSmufuj./# 31 udk,fawmfuvnf;? awmYqdwfuG,fRmtRyfodkh vmuj/ cEtm;z]nfÙI vk 9;10?
w 1;1?26
i)drfoufpGm aeuj[k rdefhawmfrl./ taujmif;rlum;? vlrsm;oGm;vmujonfz]pfI wrefawmfwdkh #
vk 9;10
onf tpmpm;c]if;iSgrsS rtm;Mdkifuj/X 6;31
X
32
xdkaujmifh? avSpD;I! awmYqdwfuG,fRmtRyfodkh oGm;uj./ 33 oGm;ujonfudk vlrsm; rm 3;20
6;32
wdkhonfr]ifIudk,fawmfz]pfonfudk odvsSif? tr»d¸r»d¸tRGmRGmwdkhrSxGufI xdktRyfodkhukef;aujmif; !
rm 6;45?
ay];oGm;oz]ifh? wrefawmfwdkhtRifaRmufI txHawmfY pka0;uj./ 34 a,×Èonf xGufu=GI rm 4;36
vlrsm;taygif;wdkhudk awG¸r]ifawmfrlvsSif? xdkolwdkhonf xdef;olrRSd? ypfxm;aomodk;uJhodkhz]pf 6;34
%
r 9;36
ujonf%udk oem;c]if;pdwfawmfRSdI rsm;pGmaomqHk;rÓ0g'udk ay;awmfrl./
35
rdkCf;csKyfaomtcg wynfÙawmfwdkhonf csOf;uyfI? TtRyfonf awmtRyfz]pfyg
./ rdkCf;vnf;csKyfygy)D/ 36 vlrsm;wdkhonf ywf0ef;usifRGmZeyk'fodkhoGm;I pm;pRmudk 0,fap
c]if;iSg tcGifhay;awmfrlyg/ olwdkhY pm;pRmrRSdyg[k avsSmufujvsSif?
37
ud, l /E wynfaÙ wmfwhkd
k f awmfu? olwhkd pm;pRmbdhk oifwhkday;uj avmh[k y]eaf y]mawmfr. 6;37
uvnf;? tu„Mfkyfwdkhonf oGm;I a'emRdty]m;MSpfRmMSifhrkefhudk0,fy)D;vsSi'f olwdkhtm; pm;pRm E
4Rm 4;42`44
bdkh ay;RygtHhavm[k avsSmufuj./
38
udk,f awmfuvnf;? oifwdkhY rkefhb,fMSpfvHk;RSdoenf;/ oGm;I ujnfÙ×Èuj[k rdefhawmfrl 6;38
onftwdkif; olwdkhonfody)D;rS? rkefhig;vHk;MSifhig;MSpfaumifRSdygonf[kw avsSmufy]ef./ w
r 15;34?
39
xdktcg vltaygif;wdkhudk r]ufpdrf;ay:rSm tpkpkavsmif;ujap[k trdefhawmfRSd./ 40 ol rm 8;5
wdkhonf wRmwpk? ig;q,fwpk? tpkpkavsmif;ujvsSif? 41 udk,fawmfonf rkefhig;vHk;MSifhig;MSpf

6;30 rmukonf þae&mESihf 3;14 wGif wynfah wmf[al om olurQ udk,fawmf\ZmwdtjzpfrSeftwGuf aus;Zl;wif wefzdk;
pum;udk toHk;jyKcJhonf/ wrefawmf\t"dyÜm,frSm oHawmf rxm;Muacs/ wynfhawmfrsm;onf pOf;pm;awG;awmaeqJ?
qift h jzpf “apvTwcf &H ol”? tcGit hf mPm&aom ud, k pf m;vS,f pdwf½IyfaxG;aeqJ? r,HkMunfaeMuqJyifjzpfonf/ a,½Ionf
(od)Yk omoemjyKq&m[kqv kd okd nf/ a,½I taocHí xajrmuf olwdkYudk axmufyhHEdkifonfudk olwdkY oabmraygufMuacs/ ol
NyD;aemufwGif a,½I\wynfhawmf 12yg;udk wrefawmftrnf wdkYonf wm0ef\ us,fjyefYBuD;rm;yHkudkom pOf;pm;aeojzifh
jzifh ac:Muonf (w 1;25? 26? { 2;20)/ bk&m;ociftm;jzifh jzpfEikd af omt&mudk rawGUEdik Mf uacs/ c&pf
6;31 wynfah wmfrsm;onf trIawmfaqmif&mrS jyefvmaom ,mefbmomtwGuf rjzpfEikd o f vdxk if&aom t&mrsm;aMumifh
tcg a,½Ionf olwdkYtm; tem;,lap&ef ac:aqmifoGm;cJh oif r,HkMunfbJaeaeygovm;/
onf/ bk&m;ocif\trIawmfudk aqmifjcif;onf ta&;BuD; 6;37-42 a,½Ionf wynfhawmfwdkYtm; vl 5000twGuf
aomfvnf; xda&mufpGmtrIaqmifEdkif&eftwGuf tem;,l&ef tpmauR;&efajymaomtcg olwdkYu &Spfvpm vkyftm;cjzifh
ESifh topfwzef vef;qef;ap&ef vdktyfaMumif;udk a,½Iu rkeUf oGm;0,f&rnfavm[k tHMh opGmar;cJMh uonf/ rjzpfEikd af om
todtrSwf jyKcJhonf/ a,½IESifh wynfhawmfrsm;onf rdrdwdkY wm0efudk ay;tyfcH&aomtcg oif rnfodkYwHkUjyefygoenf;/
vdktyfaomtem;,lrIudk vG,fulpGm awGU&onf r[kwfyg/ vl\t&if;tjrpftm;jzifh rjzpfEdkifovdkxif&aom t&monf
6;34 þvltkyfonf odk;xdef;r&Sdaomodk;uJhodkYyif oem;p&m bk&m;ociftwGuf tcGit hf vrf;jzpfonf/ wynfah wmfwo Ykd nf
aumif;onf/ odk;rsm;onf vG,fulpGm uGJvGifhwwfNyD;? odk;xdef; rkefYudk pkodrf;jcif;ESifh vltkyfrsm;udk tpkpkcGJjcif; ponfh olwdkY
r&Sdygu olwdkYonf BuD;rm;aomtEÅ&m,fESifh MuHKMu&onf/ wwfEdkifonfht&mtm;vHk;udk vkyfcJhMuonf/ xdkYaemuf qk
a,½Ionf olwYkd odoifo h nft h &mrsm;udk oGeo f ifí bk&m;ocif awmif;jcif;udk tajzay;vsuf bk&m;ocifonf rjzpfEdkifaom
xHrS vrf;rvGaJ p&ef apmifx h ed ;f ESiahf om od;k xde;f jzpfonf/ (qm t&mudk vkyfaqmifcJhonf/ rjzpfEdkifovdkxif&aom wm0ef
23)/ a[&Sm 40;11? a,Z 34;5 wGif aumif;aomodk;xdef; ESifh &ifqdkif&aomtcg oif wwfEdkifaomt&mudk vkyfí usef
taMumif; azmfjyonfudk Munfh½Iyg/) aomt&mudk bk&m;ocifvyk af qmif&efqak wmif;yg/ud, k af wmf
6;37 þtcef;wGif a,½I\tdrfeD;em;csif;rsm;ESifh rdom;pk onf rjzpfEdkifaomt&mudkvkyf&ef aumif;onf[k jrifawmf
rsm;? a[½k'frif;ESifh wynfhawmfrsm;onf a,½I\toufwm rlonf/
ESihf trIawmfvyk if ef;udk avhvmppfaq;Muonf/ odaYk omf rnf
175 &Sifrmukc&pf0if 6;51

6;41 aumifudk,lI? aumif;uifodkh ujnfÙarsSmfvsuf aus;Zl;awmfudkcsD;rGrf;y)D;rS rkefhudkzJhIx


x
r 14;19
vlrsm;wdkh aRS¸YxnfÙapc]if;iSg wynfÙawmfwdkhtm; ay;awmfrl./ ig;MSpfaumifudkvnf;
vltaygif;wdhk tm; a0iSawmfr. l / 42 vltaygif;wkhd onfpm;I0ujy;D) rS? 43 rkehf Mi
S hf ig;tusKd;tyJhukd
44
aumufor d ;f I wq,fMpS af wmif;ty]nRÙf uj./ rkehfukd pm;aomol a,musmf ;taRtwGuu f m;?
vlig;axmif rsS avmufRSdownf;/

a,½I a&ay:wGif vrf;avQmufjcif;


(97^r 14;22-33? a,m 6;16-21)
6;45 45
pnf;a0;aomolwdkhudk v…wfawmfrlpOfwGif wynfÙawmfwdkhudk avSpD;apI' urf;w
'
rm 6;32 bufAufZJ'r»dË" odkhtRiful;apawmfrl./ 46 pnf;a0;aomolwdkhudk v…wfy)D;rS qkawmif;yXem
"
r 11;21
y_tHhaomiSg awmifay:odkh u=Gawmfrl./
47
ntcsdefaRmufaomtcg avSonf tdkiftv,fY RSd./ udk,fawmfonf ukef;ay:rS
wa,mufwnf;RSd aeawmfrl./ avroifhaomaujmifh wynfÙawmfwdkhonf wufcwfI
yif yef;ujonfudk r]ifawmfrl./ noHk;csufwD;ausmftcsdefY tdkifay:rS pufawmfz]efhvsuf?
olwdkhRSdRmodkhu=GI tem;rSmaRSmufoGm;rnfy_awmfrl./ 49 xdkodkhtkdifay:rSm pufawmfz]efhI u=G
awmfrlonfudk olwdkhonf r]ifvsSif? zkwfwapQz]pfonf[kpdwfxifMSifh atmf[pfuj./ 50 xdkol
6;50
e
r 14;27 taygif;wdkhonf udk,fawmfudkr]ifIxdwfvefhc]if;odkhaRmufuj./
udk,fawmfonf csufc]if;MÈwfqufI? wnfujnfaom pdwfRSdujavmh/ igyifz]pfonf?
6;51 raujmufvefhujMSifhe [k rdefhawmfrl./ 51 avSay:Y olwdkhRSdRmodkh wufawmfrlvsSify avonf
y
rm 6;32
i)drfav./ xdkolwdkhonf twdkif;xuftvGef rdef;armawGa0tHhÓc]if;odkh aRmufuj./

6;49 wynfhawmfwdkYonf a,½I a&ay:wGif olwdkYab;rS a,½I a&ay:wGif


vrf;avQmufonfudk jrifaomtcg? tvGeftHhMoMuonf/ odkY vrf;avQmufjcif;
aomf a,½Ionf olwdkY 'ku©a&mufonfhtcg ulnDawmfrlrnf AufZJ'NrdKUwGif
udk olwdkY odoifhygonf/ a,½Iudk olwdkY rsufajcjywfoGm;Mu rdrda[majymonf
aomfvnf; udk,fawmfonf olwdkYudkrsufajcjywfroGm;yg/ ol udk em;axmif&ef
wdkY\ r,HkMunfjcif;tay:wGif udk,fawmf\*½kpdkufjcif;udk vdkufvmaom
vTrf;rdk;atmifEdkifcJhonf/ aemifwpfBudrf a&euf&mt&yfü oif vltkyfBuD;tm;
&SdaeonfhtcgwGif c&pfawmfonf oif\½kef;uef&rIrsm;udk od auR;arG;NyD;onfh
í oifhudk *½kpdkufaMumif; owd&yg/ aemufydkif;wGif
6;49? 50 wynfah wmfrsm;onf aMumuf&UHG Muaomfvnf; olwYkd a,½Ionf olwu Ykd kd
ESithf wl a,½I&adS ejcif;u olw\Ykd aMumuf&UHG jcif;rsm;udk Nird o
f uf tdrof jYkd yefapí
apcJhonf/ uREfkyfwdkYtm;vHk; aMumuf&GHUjcif;ESifh &ifqdkif&Muyg wynfhawmfwdkYudk
onf/ xdt k &mudk rdrzd mom ajz&Si;f ygovm;/ (odrYk [kw)f a,½I AufZJ'odkY avSjzifh
udk ajz&Sif;apygovm;/ aMumuf&GHUí raocsm ra&&m cHpm; apvTwfvsuf
&onfhtcsdefrsm;wGif c&pfawmf uREkfyfwdkYESifhtjrJ twl yg&Sd qkawmif;í
aMumif; odjcif;u Nird o f ufapygonf (r 28;20)/ c&pfawmf\ <uoGm;awmfro l nf/
twlyg&Sdjcif;udk odjcif;onf aMumuf&GHUjcif;twGuf ajzaq; wynfhawmfrsm;onf rkefwdkif;ESifhMuHK&NyD;? a,½Ionf olwdkYxH
yifjzpfonf/ odkY a&ay:wGif vrf;avQmufí vmcJhonf/ olwdkYonf
*aeFo&ufurf;odkY qdkufuyfMuonf/
&Sifrmukc&pf0if 4;52 176

52
taujmif;rlum;? olwdkhpdwfMSvHk;rdkufonfz]pfIz rkefhYy]aomwefcdk;awmfudk yrmEry_uj/ 6;52
z
rm 8;17`21

a,½I onf rdrdudk wdkYxdaomolrsm;tm;vHk;udk usef;rmapjcif;


(98^r 10;1-16? vk 9;1-6)
urf;wbufodkhul;vsSif? *aeFoRufe,fodkh aRmufI avSudkqdkufuj./A 54 avS 6;53
53
A
rSqif; aomtcg vlrsm;wdkhonf rsufMSmawmfudk csufc]if;rSwfrdvsSif? 55 ywf0ef;usiftRyf a,m 6;24`25
YRSdorsSodkh ay];oGm;I rnfonÙftRyfY RSdawmfrlonf[k ujm;vsSif? xdktRyfodkh vlemrsm;udk
tdyfRmMSifh aqmifcJhuj./ 56 r»d¸RGmZeyk'fodkhaRmufawmfrlRmY rusef;rrmaomolwdkhudk 6;56
b
vrf;em;rSmxm;I t0wfawmf.yef;yGg;udkrsSb wdkhRygrnftaujmif; tcGifhawmif;uj./ wdkh r 9;20
orsSaom olwdkhonfvnf; csrf;omRuj./

a,½I onf twGif;ydkif;pifMu,fjcif;taMumif;udk oGefoifjcif;


(102^r 15;1-20)
7 xdktcg zgRdRSJwdkhMSifh a,×kRSvifr»d¸rS aRmufvmaomusrf;y_qRmtcsKd¸wdkhonf txHawmf 7;2
Y pka0;I? 2 wynÙfawmftcsKd¸wdkhonf npfnL;raomvufwnf;[laom aRraq;aom w 10;14`28
r

ppfrSefaom acgif;aqmifjzpfaom a[½k'f acgif;aqmifjzpfaom a,½I


acgif ; aqmif
rmukonf a,½I\ twåqefonf oem;*½kPm&Sdonf/
*kPtf *Fg&yfukd vlowform; usef;rmapol
taumif;qHk;aom tusifhysufjym;ol w&m;rQwí aumif;jrwfol
tjriftcsKUd jzifh EdkifiHa&;tcGifhta&;orm; tapcHuRef
azmfjyxm;onf/ e,fajrao;uav;ay:wGif zefqif;jcif;tm;vHk;\bk&if
bk&ifjzpfonf/ jzpfonf/

6;52 wynfhawmfrsm;onf r,HkMunfvdkMuacs/ tb,f 6;53 *aeFo&ufonf *gvdvJtdkif taemufbufjcrf;ü &Sd


aMumifhqdkaomf (1) vlom;jzpfaom a,½Ionf bk&m;ocif\ aom ajrqDvmT aumif;aoma'o jzpfonf/ a,½I\NrKd Ujzpfaom
om;awmfjzpfonf[k vufrcHEikd Mf uacs/ (2) ar&S, d u olwu Ykd kd uay&aemifNrdKUonf þa'o\awmifbuftpGef;ü wnf&Sd
wynfhawmftjzpf a&G;cs,fonf qdkjcif;rSm trSef[k ,Hk&ef onf/
aumif;vGe;f aeaomaMumifh r,HMk unf&MJ uacs/ (3) a,½IajrBu;D 7;1 bmoma&;acgif;aqmifwdkYonf a,½k&SvifNrdKUXmecsKyfrS
ay:odkY <uvm&jcif;\&nf&G,fcsuf tppftrSefudk em;rvnf pHpk rf;axmufvrS ;f rnfo
h rl sm;udk apvTwv
f suf a,½Iukd ppfaq;
Muao;acs/ olw\ Ykd r,HMk unfjcif;onf em;vnfvjJG cif;toGif Muonf/ udk,fpm;vS,frsm;onf olwdkY awGU&Sdaom t&mudk
udk aqmifaeonf/ oabmrusay/ tb,faMumifhqdkaomf a,½Ionf olwdkYtm;
a,½Ionf edrdwfvu©Pmjzifh vl 5000udk auR;arG;NyD; bk&m;ocifudk ½dkao*kPfjyK&rnfhtpm; vlUtjrifwGif oefY&Sif;
onfhtcsdefüyifvQif olwdkYonf ,HkMunfjcif;\ yxrajcvSrf; &eftwGuf ynwfw&m;ESifh ½dk;&m"avhrsm;udk vdkufavQmuf
udk vSr;f vsuf ud, k af wmfonf bk&m;ocif\om;awmfjzpfonf olrsm;tjzpf tjypfwifcJhonf/ ya&mzufa[&Sm,u ol\
[k r,HMk unfEikd cf MhJ uacs/ ,HMk unfcyhJ gu ocifa,½I a&ay:wGif vufxuf&Sd bmoma&;acgif;aqmifrsm;udkvnf; xdkenf;wljyK
vrf;avQmufEdkifonfudk tHhMoMuvdrfhrnfr[kwfacs/ wynfh aomaMumifh tjypfwifcJhonf (a[&Sm 29;13)/ a,½Ionf
awmfwdkYonf rdrdwdkYodNyD;om; or®mw&m; jzpfonfh a,½I xdkolwdkYudk tjypfwif&eftwGuf a[&Sm,pum;udk toHk;jyKcJh
taMumif;udk toufwmtwGuf vufawGUtoHk;rjyKMuacs/ onf/
a,½Ia&ay:wGif vrf;avQmufjyonfudk uREfkyfwdkY zwf½IMu 7;3? 4 rmukonf ,k'vlrsKd;r[kwfaomolrsm;xH pma&;ae
aomfvnf; uREyfk w f \ Ykd toufwmü ud,k af wmf tvkyv f yk Ef ikd yf g aomaMumifh þxHk;wrf;rsm;udk &Sif;jycJhonf/ tpmrpm;rD
oavm [k tHMh oawG;awmwwfMuayao;onf/ þedrw d vf u© bk&m;ud½k akd oaom,k'vlrsK;d onf vufEiS hf vufarmif;udk enf;
Pmrsm;trSefwu,fjzpfysufcJhonfudk ,HkMunf½Hkomru þ vrf;wpfrsKd;jzifh vufaq;onfhtcrf;tem;uav;udk jyKvkyf
or®mw&m;udk rdr\ d tajctaetwGuf vufawGUjzpfap&rnf/ Muonf/ wynfhawmfrsm;onf vufrnpfayyg/ ½dk;&m"avh
177 &Sifrmukc&pf0if 7;11

7;3 vufMSifh tpmpm;onfudkr]ifvsSif ty]pfwifuj./ 3 taujmif;rlum;? aRS;vla[mif;wdkhrS


,
rm 7;5? 8? 9? 13
qufqHaom enf;Oya'o,udk cH,laom zmRdRSJrSpI ,k'vltaygif;wdkhonf vufqkyf
7;4 raq;bJ tpmudk pm;avhrRSd/ 4 aps;rS y]efvmaomtcgYvnf; aq;c]if;ry_bJ pm;avhrRSd/
u
r 23;25 xdkrSwyg;? cGuf? zvm;? auj;0gykuef? ckwifwdkhaq;c]if;rSpI tc]m;aom xHk;wrf;rsm;udk cH,l
7;5
IusifhavhRSd./u
c
rm 7;3?
5
xdktcg zmRdRSJwdkhMSifh usrf;y_qRmwdkhu? aRS;vla[mif;wdkhrSqufcHaom enf;Oya'oc
*v 1;14 udk udk,fawmf.wynÙfwdkhonfrusifhbJvsuf tb,faujmifh npfnL;aomvufMSifhtpm
pm;ujygoenf;[k ar;avsSmufujvsSif udk,fawmfu? usrf;pmvmonftwdkif;?
6
a[RSm,onf vsSKd¸0Sufaom oifwdkhudk RnfrSwfvsuf? TvlrsKd;onf MÈwfcrf;MSifhighudk
7;7 ×kdaouj./ pdwfMSvHk;rlum; igMSifha0;vS./
*
a[RSm 29;13 7
vlwdkhpDRifaom ynwfwdkhudkoGefoifI enf;Oya'oay;vsufyif? ighudk tcsnf;MSD;
udk;uG,fuj.* [k? aemufz]pfvwHhaomtRmudk avsmufywfpGma[mcJhy)D/
8
taujmif;rlum;? oifwdkhonf bkRm;ocif. ynwfawmfudk y,fI cGufzvm;aq;c]if;
wnf;[laomvlwhkdrS qufcaH omenf;Oya'oudc k ,H v
l suf? xdo
k hkdaom tc]m;tusifhtavhrsm;
wdkhudk usifhavhRSduj./
9
7;10 oifwdkhonf tqufqufcHaom enf;Oya'oudk usifhRaomtcGifh RSdapc]if;iSg?
C
xG 20;12? bkRm;ocif. ynwfawmfudk avsmufywfpGm y,fujonfwum;/ 10 armaRS. ynwfum;?
wRm; 5;16
i
xG 21;17 rdbudk ×dkaopGmy_avmh/C tujifolonf rdbudkMÈwfz]ifhy]pfrSm;./ xdkolonf taoowf
0wf 20;9 c]if;udk cHapi [k vmownf;/ 11 oifwdkhrlum;? tujifolonf udk,frdbudk oifwdkh toHk;
7;11 RMdkiforsSaom ig.OpPmonf tvÉ0w’Kwnf;[laom aumfbefz]pfap[kqdk./p 12 xdkolonf
p
r 23;16? 18

twdkif; vufraq;jcif;omjzpfonf/ zm&d&SJwdkYu þodkYaq; vnf; bk&m;ocif\ynwftay:wGif pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;


aMumjcif;tm;jzifh rpifMu,f[k owfrw S x
f m;aomt&mrSeo f rQ xyfrHjznfhpGufvsuf ,HkMunfolrsm;tMum;wGif rsm;pGm½IyfaxG;
ESifh xdawGUjcif;rS olwdkYudk oefYpifapvdrfhrnf[k xifrSwfMu rIudk jzpfapaom bmoma&;acgif;aqmifrsm;&Sdaeonf/ usrf;
onf/ olwdkYonf tjyifyef;oefY&Sif;½Hkjzifh bk&m;ocif\vufcH pmudk oif\teufjyefqdkcsufonf EIwfuywfawmfudk,fwdkif
jcif;cH&rnf[k xifrSwfaeonfrSm rSm;,Gif;aMumif; a,½Iu enf;wl ta&;ygonf[k qdkjcif;onf ½kyfwkudk;uG,fjcif;yif
ajymqdkcJhonf/ jzpfonf/ tjcm;olrsm;vdkufavQmufap&ef usrf;pmESifhrudkuf
7;6? 7 vQKdU0Sufjcif;qdkonfrSm rdrdr[kwfonfht&mudk [kwf nDaompHEIefrsm;udk owfrSwfjcif;onf tvGeftEÅ&m,fBuD;vS
oa,mifaqmifjcif;ESifh xdkodkYjzpfvdkpdwfr&Sdjcif;udk qdkvdkonf/ onf/ oif\tjyKtrltwGuf vrf;ñTerf &I &ef c&pfawmfuo kd m
a,½Iu zm&d&SJwdkYonf rrSefuefonfh &nf&G,fcsufjzifh Munfhyg/ udk,fawmfuomvQif tjcm;olrsm;\toufwm&Sd
bk&m;ocifudk udk;uG,faomaMumifh vQKdU0Sufaomolrsm;[k ol tao;pdwftcsufrsm;udk vrf;jyygap/
wdkYudk ac:qdkcJhonf/ olwdkYonf arwåm\vIHUaqmfrIaMumifh udk; 7;10? 11 zm&d&SJwdkYonf olwdkY\rdom;pkrsm;udk rulnDvdk
uG,fjcif;r[kwfbJ tusKd;tjrwf&vdkpdwf? oefY&Sif;oa,mif jcif;twGuf bk&m;ocifukd qifajctjzpfom toH;k jyKMuonf/
ay:vGifvdkaompdwfESifh rdrd*kPfj'yfudk jr§ifhwifvdkaompdwf bk&m;ocif\ynwfawmfu rdbudk ½dkaopGmjyK&rnf[k wdus
aMumifhom udk;uG,fMuonf/ uREkfyfwdkYonfvnf; (1) tusifh pGmajymxm;aomfvnf; olwdkYonf vdktyfaeaomrdbudk ulnD
pm&dwåxuf emrnfaumif;&efom ydkí tm½Hk pdkufaevQif a&;xuf Adrmefawmfb@mwdkufü aiGay;vSLa&;onf omí
(2)bk&m;ocifrS ESvHk;om;uGma0;aeaomfvnf; bmoma&; ta&;BuD;onf[kxifrSwfMuonf(xG 20;12)/ bk&m;ocif\
tusifhwpfckckudk *½kpdkufvsufvdkufavQmufaevQif (3) tjcm; ynwfawmfu vdktyfaomolrsm;udkMunhf½I&efajymxm;onf/
olrsm;\tjypfESifh rdrd\tusifhoDvudkom tav;ay;aevQif (0wf 25;35-43) (aumfbeftaMumif;&Si;f vif;csuu f kd r 15;5?
vQKdU0Sufaomolrsm;jzpfMuonf/ 6 \rSwpf w k iG f Munfyh g)/ uREyfk w
f o
Ykd nf bk&m;ociftm; tcsed f
7;8? 9 zm&d&SJwdkYonf bk&m;ocif\ynwfawmftxJwGif ESihf aiGaMu;udk ay;&rnfjzpfaomfvnf;? uREyfk w f \
Ykd wm0ef0wå
olwdkY\pnf;rsOf;pnf;urf; &maygif;rsm;pGmudk xnfhoGif;vsuf &m;udk a&SmifvTJ&eftwGuf bk&m;ocifudk qifajctjzpf roHk;
vlwdkYtm; twif;tMuyfvdkufavQmufapMuonf/ olwdkYonf oifah cs/ vdtk yfaeaomolukd ulnjD cif;onf bk&m;ocifukd *kPf
toufwm\tao;pdwu f @rsm;tm;vH;k twGuf bk&m;ocif jyK&eftwGuf taumif;qHk;enf;vrf;wpfckjzpfonf/
\tvdkawmfudk rdrdwdkYodonf[k ajymqdkMuonf/ ,aeYwGif
&Sifrmukc&pf0if 7;12 178

rdb0wfudktvsSif;ry_R[k r]pfwm;I? 13 rdrdwdkh tqufqufcHaomenf;Oya'otm;z]ifh


bkRm;ocif. MÈwfuywfawmfudk y,fuj./ xdkodkhaomtusifhtavhrsm;wdkhudk oifwdkhonf
usifhavhRSdujonf[k rdefhawmfrl./
14
xdktcg vltpkta0;taygif;udk txHawmfodkh ac:I? oifwdkhRSdorsSonf em;axmifem;
vnfujavmh/ 15 vly]ifrSvmI vltwGif;odkh 0ifvsuf? vludknpfNl;apMdkifaom tRmwpHkwck
rsSrRSd/ vltwGif;rS xGufaomtRmonf vludk npfnL;apaomtRmz]pf./ 16 ujm;pRm em;
RSdaomolrnfonfum;ujm;ygap[k rdefhawmfrl./
17
vltpkta0;RSdRmrS u=GI tdrfodkh0ifawmfrly)D;vsSif? wynfÙawmfwdkhonf xdkOyrmudk 7;17q
rm 9;28
ar;r]ef;uj./q 18 udk,fawmfuvnf;? oifwdkhonf TrsSavmuf ynmrJhvsufaeoavm/ 7;19
vly]ifrSvmI vltwGif;odkh0iforsSonf MSvHk;xJodkhr0if/ 19 0rf;xJodkh0ifI tpmRSdorsSudkZ Z aRm 14;1`12?
oefhRSif;apoz]ifhps aRtdrfwGif qif;oGm;aomaujmifh? vludkrnpfnL;apMdkifonfudk em;rvnf ps aum 2;16
w 10;15
ujoavm/
20
vltwGif;rSxGufaomtRmrlum;? vludk npfnL;apaomtRmz]pf./ 21 vltwGif;
MSvHk;xJu raumif;aom u(Hpnfc]if;? ol¸r,m;udk y]pfrSm;c]if;? rdef;rvGwfMSifhrSm;,Gif;c]if;?
7;22
vltoufudkowfc]if;? 22 ol¸OpPmudkcdk;c]if;? avmbvGefusL;c]if;?n remvdkc]if;? vSnfÙpm;c]if;? n r 20;15
npfnL;c]if;? i]Lplc]if;? olhtoaRudkzsufc]if;? axmifv…m;apmfum;c]if;? vsSyfay:c]if;? 23 T
qdk;npfaomtRmrsm;wdkhonf twGif;rSxGufvmI vludknpfnL;apujonf[k rdefhawmfrl./

2/ *gvdvJjynfudkausmfí a,½I trIawmfaqmifjcif;


a,½I onf rdef;ri,f\ ewfqdk;udk ESifxkwfjcif;
(103^r 15;21-28)
24
udk,fawmfonf xdktRyfrSxI wk×kr»d¸# MSifh Zd'kefr»d¸. aus;vufodkh u=Gawmfrly)D;vsSif 7;24
#
r 11;21
tdrfodkh0ifI tb,folrsSrodapc]if;iSg tvdkawmfRSdaomfvnf; ykef;aRSmifIaeawmf rrlMdkif/

7;18? 19 uREykf w f \Ykd ESv;kH om;ESihf todÓPfxw J iG &f adS eaom rSefuefaomt&m? pifMu,faomt&m? ESpfoufzG,faomt&m
t&mxuf rdrdpm;aomtpmxJwGif &Sdaomt&mtwGuf ydkí ESifh csD;rGrf;zG,faumif;aomt&mudkom pOf;pm;yg/
pdwfylyefaeMuygovm;/ ,k'vlrsKd;wdkYonf tpm;tpmESifhqdkif 7;24 a,½Ionf wk½kNrdKUodkY rdkif 30cefY c&D;oGm;NyD;aemuf
aomynwfudk (0wf 11) teufzGifhqdk&mwGif olwdkYrpm;aom Zd'ek Nf rKd UodYk oGm;cJoh nf/ ¤if;wdUk onf £oa&vEdik if aH jrmufzuf
t&mrsm;aMumifhf bk&m;ocifa&SUwGif oef&Y iS ;f Edik rf nf[k ,HMk unf ajrxJyifv,furf;ajc&Sd qdyfurf;NrdKUrsm;jzpfMuonf/ NrdKUESpfNrdKU
Muonf/ odkYaomf a,½Iu tjypfonf twGif;vl\ pdwfae pvHk;onf ukefoG,frIvkyfief;atmifjrifNyD; csrf;om<u,f0Mu
oabmxm;ESifh &nf&G,fcsufrSomvmaMumif;udk axmufjycJh onf/ olwo Ykd nf rmeBu;D í &mZ0if&adS om cgemefNrKd Ursm;jzpfMu
onf/ a,½Ionf ynwfw&m;udk rcsK;d ESrd cf ahJ omfvnf; (w 10; onf/
9-29)wGif bk&m;ocifonf tpm;tpmESiyhf wfoufaom uefY 'g0d'v f ufxufwiG f wk½Nk rKd Uonf £oa&vEdik if EH iS hf oifh
owfcsuu f kd z,f&mS ;ay;onfah jymif;vJrt I wGuf vrf;cif;ay;cJh jrwfonf (2&m 5;11)/ odaYk omf rMumrDwiG f xdNk rKd Uonf qd;k npf
onf/ jyifyvkyfaqmifcsufaMumifh uREkfyfwdkY oefY&Sif;Muonf rIaMumifh emrnfxGufvmcJhonf/ ol\&Sifbk&ifonf rdrdudk,f
r[kwfbJ? c&pfawmfonf uREkfyfwdkY\pdwfESvHk;udk twGif;rS udk bk&m;[kyif ajymqdck o hJ nf (a,Z 28;1)/ bDpD 586 ckEpS w f iG f
topfjyKjyifí ol\yHkoP²mefESifhtnD ajymif;vJapaomtcg a,½k&SvifNrdKU ysufpD;aomtcg wk½kNrdKU 0rf;ajrmufcJhonf/
rSom oefY&Sif;pifMu,fvmMuonf/ tb,faMumifq h akd omf £oa&vvlrsK;d \,SONf yKd irf rI &Sad wmhvQif
7;20-23 qd;k npfaomvkyaf qmifcsuo f nf tawG;wpfcjk zifh wk½kNrdKU\ ukefoG,frIESifh tjrwftpGef;wdk;wufvmvdrfhrnf/
pwifonf/ uREkfyfwdkY\pdwfudk wyfrufjcif;? remvdkjcif;? rkef; qd;k npfí ½ky0f w¬Kypön;f wyfrufaom þ,Ofaus;rIxo J Ykd a,½I
wD;jcif; (odkY) uvJhpm;acsjcif;wdkYü wnfaeapygu tjypfxJodkY onf rdrd\owif;pum;udk ,laqmifvmcJhonf/ wk½kNrdKUodkY
ydkYaqmifcH&vdrfhrnf/ raumif;aomt&mudk tm½Hkpdkufjcif;tm; roGm;rDuav;wGif a,½Ionf twGi;f ydik ;f pifMu,fjcif;\ ta&;
jzifh rdru
d ,kd u
f kd rnpfnL;ygapESi/hf ¤if;tpm; aygvk\ (zd 4;8) BuD;yHkudk tav;ay;vsuf ajymqdkcJhonfrSm pdwf0ifpm;zG,f&m
üygaom tMuaH y;csuu f kd vdu
k ef mvsuf aumif;jrwfaomt&m? jzpfonf/
179 &Sifrmukc&pf0if 7;27

25
taujmif;rlum;? npfnL;aomewfpGJaom rdef;ri,f.trdonf odwif;awmfudk ujm;o
z]ifh vmIac]awmfRif;Y y]yf0yfvsuf? rdrdorD;xJu ewfqdk;udk MSifxkwfawmfrlrnf taujmif;
awmif;yefav./ xdkrdef;rum;? a[votrsKd;? ×ÈRdzdedwfy]nfolz]pfownf;/
27
a,×Èuvnf;? aRS¸OD;pGm om;rsm;udk 0pGmau„;ygRap/ om;. tpmudk,lI acG;tm;
ray;rcstyf[k rdefhawmfrl./

&S i f r muk u srf ; üom tydkif; acgif;pOf xl ; jcm;csuf


awG U &aom 4;26-29 rsKd;aphBuD;xGm;jcif;taMumif; uREfkyfwdkYonf a,½I\owif;aumif;udk
tjzpf t ysuf r sm; vlwdkYtm; ajymjy&rnf jzpfaomfvnf;
bk&m;ocifuom olwdkY\toufwmudk
BuD;xGm;apEdkifonf/
7;31-37 a,½Ionf pum;rajymEdkifaom a,½Ionf 0dnmOfvdktyfcsufudk*½kpdkuf
em;yif;oludk usef;rmaponf/ ouJhodkY? udk,fum,vdktyfcsufudkvnf;
*½kpdkufygonf/
8;22-26 a,½Ionf AufZJ'NrdKUü vluef;udk a,½Ionf þol\tjrif vHk;0 aumif;
usef;rmaponf/ rGefonfhtxd *½kpdkuf Munfh½Iay;cJhonf/

7;26 þtrsKd;orD;udk ½I&dzdedwfü arG;zGm;vmaom *&dvlrsKd; ,SufapbJ om;orD;rsm;udk yxrOD;pm;ay;í tpmauR;&rnf


[k rmukuac:Ny;D róJu cgemeftrsK;d orD;[k ac:onf/ rmuk (wynfhawmfrsm;udk oGefoif&ef) [lí jzpfonf/
\azmfjycsufu olr\EdkifiHa&;aemufcHordkif;udk &nfñTef;ae þtrsK;d orD;onf rjiif;ckecf yhJ g/ a,½I a&G;cs,o
f nfh yH&k yd f
onf/ a&mrvlrsKd; pmzwfy&dowfwdkYonf tifyg,mxJ&Sd olr udk toHk;jyKvsuf olr\orD;twGuf usef;rmjcif;&&Sdrnfqdkyg
\NrdKUtm;jzifh olrudk vG,fulpGmodEdkifMuvdrfhrnf/ róJonf u Mum;0ifaESmifh,Sufol[lívnf; towfrSwfcHvdkcJhonf/
,k'pmzwfy&dowfwdkYtwGuf a&;om;cJhNyD; olwdkYonf £o odkYaomf ,k'vlrsKd;rsm;pGmwdkYrSmrl a,½Iudk jiif;y,faomaMumifh
a&vvlrsK;d wdYk uwdawmfjynfoYkd 0ifa&muftajccspOfu MuKH c&hJ bk&m;ocifay;aom 0dnmOfa&;usef;rmjcif;udk qHk;½IH;Muonf/
aomcg;onf;onfh&efol cgemefvlrsKd;tjzpf azmfjycJhonf/ ,k'vlrsKd;wdkYjiif;y,faom wpfyg;trsKd;om;wdkYonf a,½Iudk
todtrSwfjyKaomaMumifh u,fwifjcif;&&SdMuonf/
zdedwfjynfü
trIawmfaqmifjcif; trIawmfvkyfief;
a,½I\trIawmf udk qufvuf
vkyfief;onf a&S;OD; vkyfaqmifjcif;
pG m ,k ' vl r sKd ; ? 4if ; a'uaygvdjynf
aemuf wpfyg;trsKd; (NrdKU10NrdKU)rSwpfqifh
om;wdkYtwGuf jzpf *gvdvJjynfodkY auGU
aomaMumifv h tl m;vH;k ywfí jyefvmNyD;
wdkYtwGuf jzpfonf/ aemuf aus;vufoYkd
a,½I o nf wynf h a&muf&adS wmfro l nf/
awmfwdkYtm; *gvdvJ xdkt&yfwGif ,k'
jynfrS zdew d jf ynf&dS NrKd U acgif;aqmifwo Ykd nf
BuD;rsm; jzpfMuaom udk,fawmf\tcGifh
wk½kNrdKUESifh Zd'kefNrdKUodkY tmPmudk ar;cGef;
ac:aqmifoGm;NyD; xdk xkwfMuonf/ xdk
ae&mwGif wpfyg;trsKd;orD;\orD;udk usef;rmapcJhonf/ ae&mrSaeí AufZ'J
NrdKUodkY oGm;NyD; zdvdyÜK
7;27? 28 acG;[k qd&k mwGif acG;uav; (od)Yk tdraf rG;wd&pämef uJo&dNrdKUodkYqufvufoGm;cJJhonf/ þae&mwGif udk,fawmf
udk ajymjcif;omjzpfNyD;? jyifyü trIdufo½dkufrsm;udk vdkufvH&Sm onf rdr\ d tcGit hf mPmESihf aemifvmvwåUH aom trIt&mrsm;
azGpm;aomufaomacG;udk ajymjcif;r[kwfyg/ a,½Iu ajymae udk wynfhawmfwdkYtm; ajymjyonf/
onfrmS tdraf rG;wd&pämefrsm;udk rdom;pk\tpmpm;csed uf kd raESmifh
&Sifrmukc&pf0if 7;28 180

28
rdef;ruvnf;rSefyg. ocif/ acG;rnfonfum;? om;wdkh. pm;Mkyfpm;aygufudk pm;yGJ
atmufY pm;r)JxHk;pHRSdygonf[k y]efIavsSmufvsSif?
29
udk,fawmfu? xkdpum;aujmifh oifoGm;avmh/ ewfqdk;onf oif. orD;xJrSxGufoGm;
y)D[k rdefhawmfrl./
30
xdkrdef;ronf rdrdtdrfodkhy]efI ewfqdk;xGufoGm;onfudk4if;? orD;onf tdyfRmY tdyf
vsufRSdonfudk4if; awG¸./
7;31
vltkyfBuD;onf a,½I \ temNidrf;apjcif;udk tHhMoMujcif; X
rm 7;24?
(104^r 15;29-31) r 11;21
!
wzef udk,fawmfonf wk×kr»d¸X MSifhZd'kefr»d¸. aus;vufrSxGufI a'umaygvdy]nf
31 r 4;25?
rm 5;20
e,f udk aRSmufoGm;oz]ifh? *gvdvJtdkifodkh% aRmufawmfrl./ 32 xdktcg em;yif;I pum; t
!
%
r 4;18
aomol wa,mufudk txHawmfodkhaqmifcJhIE ? olhtay:rSm vufawmfudk wifygrnf w 7;32
E
taujmif; awmif;yefuj./ r 9;32
33 vk 11;14
udk,fawmfonf xdkoludk vltpkta0;xJuac:I? qdwfuG,fRmtRyfodkh oGm;y)D;vsSif? w
rm 5;23
vufnÇdK;awmfudk ol. em;aygufY oGif;awmfrl./ wHaxG;MSifhaxG;Ix ol.vsSmudkvnf; wdkh 7;33
x
awmfrl./ 34 xdkaemuf aumif;uifodkh ujnfÙarsSmfI' nD;wGm;oHukd y_vsuf?" {zo[krdefhawmf rm 8;23
7;34
rl./ teufum;? yGifhap[k qdkvdkownf;/ 35 xdkcEc]if;wGifolonf em;yGifhc]if;? vsSmaujmvGwf '
rm 6;41?
c]if;RSdoz]ifh pum;y)Dy)Day]mMdkif./e a,m 11;41
"
36
xdt
k aujmif;udk tb,fot l /y ynwfawmf
l m;rsSray]mapc]i;f iSgolwhkd ukd ynwfawmfr. rm 8;12
37 7;35
rlaomfvnf; olwdkhonfomI tvGefodwif; ujm;ay]mu./ twdkif;xuftvGef rdef;arm e
a[RSm 35;5? 6
awGa0vsufRSdI? olonf tvHk;pHkwdkhudk avsmufywfpGmy_awmfrly)D/ em;yif;aomolwdkhudk 7;36
y
ujm;apawmfrly)D/ taomolwdkhudk pum;ay]mapawmfrly)D[kqdkuj./ r 8;4

a,½Ionf vlav;axmifudk auR;arG;jcif;


(105^r 15;32-39)
8 xdktcg pka0;aomoltvGefrsm;I pm;pRm rRSdvsSif? a,×Èonf wynfÙawmfwdkhudk ac:I? 8;2
2
Tvlrsm;udk igoem;./z oHk;RufywfvHk; igMSifhtwlRSdujy)D/ pm;pRmtvsSif;rRSd/ 3 tcsKd¸ z r 9;35

7;29 þedrdwfvu©Pmu a,½Ionf ewfqdk;rsm;tay:ü jynfwiG f trIawmfaqmifaeonf/ a,½I\tjyKtrlEiS hf owif;


tvGefwefcdk;&SdaomaMumifh vlwpfOD;udk vGwfajrmufap&ef pum;onf wpfyg;trsK;d om;rsm;tay:wGif tusK;d oufa&muf
twGuf udk,fwdkifudk,fus twll&Sdaep&mrvdkaMumif;udk jyo rIudk jzpfapaeonf/ a,½Ionf ,k'vlrsKd;r[kwfolrsm;tay:
onf/ udk,fawmf\wefcdk;onf rnfonfhtuGmta0;udkrqdk trIaqmifonfqdkjcif;onf rmuk\ t"dupmzwfy&dowf
ausmfvGefEdkifayonf/ jzpfaom a&mrvlrsKd;wdkYtwGuf rsm;pGmpdwfcsrIudk jzpfaponf/
7;36 a,½Ionf edrdwfvu©Pm jyKol taejzifhom tod 8;1-3 bk&m;ocifonf ta&;BuD;aomudpörsm;ESifh tvGef
rcHvdkaomaMumifh vlwdkYtm; usef;rmjcif;&&SdaMumif;udk rajym tvkyfrsm;aeaomaMumifh oif\vdktyfcsufudk *½krpdkufEdkif[k
apvdak y/ olay;rnfh owif;pum;tppftrSeu f kd vlwt
Ykd m; r& oif cHpm;aeygovm;/ a,½Ionf þvlrsm; tpm;tpmvdt k yf
bJ raeapvdkacs/ udk,fawmf\owif;pum;udk em;raxmif jcif;udk 0efwmxm;ay;ouJhodkY oif\aeYpOfvdktyfcsufrsm;udk
avmufatmif udk,fawmf uREkfyfwdkYtwGuf vkyfay;Edkifrnfh udk,fawmf *½kpdkufygonf/ wpfBudrfwGif a,½Iu “tb,fodkY
t&mudkom pdwf0ifpm; raeoifhay/ pm;aomuf&tHhenf;/ (odkY) tb,ffodkY 0wfqif&rnfenf;[lí
8;1 þt&monf rm 6wGif vl 5000udk auR;arG;aom rpd;k &drMf uESi.hf ... aumif;uifbükH &Sad wmfral om tzonf xdk
edrdwfvu©PmESifh rwlyg/ xdkwpfBudrfwGif auR;arG;cH&olrsm; t&mrsm;udk oifwdkYtvdk&SdaMumif; odawmfrlonf”[k ajymcJh
teuf trsm;pkrmS ,k'vlrsK;d rsm;jzpfMuonf/ þwpfMurd w f iG rf l onf (r 6;31? 32)/ bk&m;ocif pdw0f ifpm;rnfr[kw[ f k oif
a,½Ionf wpfyg;trsKd;om;wdkY\a'ojzpfaom a'uaygvd xifaeaom pdwyf pl &mudp&ö adS eygovm;/ ud, k af wmfrudik w
f ,G f
181 &Sifrmukc&pf0if 8;15

wdkhonf ta0;uvmonfz]pfI? tpmrpm;rSD olwdkhtdrfodkh igv…wfvsSif vrf;cRD;Y armujvdrfh


rnf[k rdefhawmfrl./
4
wynfÙawmfwdkhuvnf;? TawmtRyfY Tolwdkhudk tb,fodkh0pGm au„;Mdkifygrnfenf;
[kavsSmufujaomf? 5 udk,fawmfu? oifwdkhwGif rkefhb,fMSpfvHk;RSdoenf;[k ar;awmfrlvsSif?
rkkefhckepfvHk;RSdygonf[k avsSmufuj./
6
xdktcg vltpkta0;udk ar]ay:rSmavsmif;ujap[k trdefhawmfRSd./rkefhckepfvHk;udkvnf;
,lI aus;Zl;awmfudkcsD;rGrf;y)D;rS rkefhudkzJhI vlrsm;wdkhaRS¸YxnfÙapc]if;iSg wynfÙawmfwdkhtm;
8;7
A ay;awmfrlonftwdkif; olwdkhonf xnfÙuj./ 7 tenf;i,frsSaomig;aumifuav;vnf;RSd
r 14;19
8;8 onfz]pfI? aus;Zl;awmfudk csD;rGrf;y)D;rS vlrsm;aRS¸Y xnfÙapc]if;iSg rdefhawmfrl./A 8 xdkolwdkh
b
rm 8;20 onfpm;I 0ujy)D;rS u=Gif;Rpfaom tusKd;tyJhudk aumufodrf;I ckepfawmif;ty]nfÙ Ruj./ b
9
pm; aomol taRtwGuu f m;? vlav;axmifrsSavmufRo dS wnf;/ xdo
k w
l hkd ukd v…waf wmfry
l ;D) rS?
10
wynfÙawmfwdkhMSifhwuGavSxJodkhcsufc]if;0ifI? 'gvrMkoaus;vufodkhaRmufawmfrl./

bmoma&;acgif;aqmifwdkYu aumif;uifujzpfaom edrdwfvu©Pmudk awmif;Mujcif;


(106^r 16;1-4)
8;11 11
xdktcg zmRdRSJwdkhonf xGufvmI udk,fawmfMSifh aqG;aMG;i]if;cHkonfwGif pHkprf;aMSmifh
r
r 12;38
RSufc]if;iSg? rdkCf;aumif;uifu z]pfaom edrdwfvu†Emudk awmif;uj./r 12 udk,fawmfonf
8;12 pdwfMSvHk;nnf;wGm;oHudk y_awmfrlvsuf?, TvlrsKd;onf edrdwfvu†Emudk tb,faujmifh
,
rm 7;34 awmif;oenf;/ igtrSefqdkonfum;? TvlrsKd;tm; edrdwfvu†Emudk ry]R[k rdefhawmfrly)D;
vsSif? 13 xdkolwdkhRSdRmrSxGufI wzefavSxJodkh0ify)D;vsSif urf;wbufodkh y]efawmfrl./

a,½Ionf rSm;,Gif;aomoGefoifrItaMumif;udk owday;jcif;


(107^r 16;5-12)
14
8;15 wynfÙawmfwdkhonf rkefhudk,lc]if;iSg arhavsmhujoz]ifh?avSay:rSmolwdkhY rkefhwvHk;
u
vk 12;1 wnf;omRSd./ 15 udk,fawmfuvnf;? zmRdRSJwdkh.waq;uudk4if;? a[×k'f.waq;cudk4if;?
c
r 14;1?
rm 12;13 owdMSifhujOfaRSmifuj[k ynwfawmfrl./

Edik af vmufatmif Bu;D rm;aomtrIr&So d vdk ud,


k af wmfpw
d rf 0if y&dowftrsm;pkrSm ,k'vlrsKd; r[kwfaomaMumifh a[½k'frif;
pm;avmufatmif ao;i,faomudpövnf; r&Sdygacs/ udk odEdkifaomfvnf; ,k'bmoma&;*dkPf;cGJjzpfaom Z'´KuJwdkY
8;11 zm&d&SJwdkYonf a,½I ,cifujyKcJhaom edrdwfvu©Pm udkodvdrfhrnfr[kwfacs/ xdkYaMumifh rmukonf a,½I ajym
rsm;udk uHaumif;íjzpfonf? rawmfwq taMumif;wdkufqdkif aompum;wGif pmzwfolrsm; em;vnfrnfhtydkif;udk udk;um;cJh
onf (odkY) ewfqdk;wefcdk;aMumifh jzpfonf[k ajymqdkMuonf/ onf/ a[½k'f[kqdk&mwGif xkdrif;udkaxmufcHaom a[½k'f\
olwo Ykd nf bk&m;ocifomwwfEikd af om aumif;uifujzpfonfh vlrsm;udk qdv k jkd cif; jzpfEikd o
f nf/ a[½k'\
f vlrsm;pGmonf Z'´KuJ
edrdwfvu©Pmudk awmif;Muonf/ þuJhodkYaom edrdwfvu© rsm;vnf;jzpffMuonf/
uvnf; olwdkYudk oabmaygufaprnfr[kwfaMumif;udk od 8;15 þusrf;ydk'fwGif waq;onf raumif;rIudk yHkaqmif
aomaMumifh a,½Ionf olwdkY\awmif;qdkcsufudk jiif;y,fcJh onf/ rkepYf rd ;f udk azmif;<uap&eftwGuf waq;tenf;i,fom
onf/ olwdkYonf r,HkMunf&ef qHk;jzwfNyD;om;jzpfonf/ ESvHk; vdktyfouJhodkYyif bmoma&;ESifh EdkifiHa&;acgif;aqmifwdkY\
om;onf rmausmvGe;f aevQif ,Hak pavmufaomjzpf&yfreS Ef iS hf rmausmaomESvHk;om;onf vlUtodkif;t0dkif;wpfckvHk;xJodkY
vufawGUo½kyfazmfcsufrsm;uvnf; rajymif;vJapEdkifyg/ xdk;azmuf0ifa&mufí tqdyfoifhapEdkifNyD; a,½Iudk qefYusif
8;15 rmuku zm&d&EJS iS hf a[½k'\ f waq;[k ajymaomfvnf; apEdkifonf/
róJu zm&d&SJESifh Z'´KuJwdkY\ waq;[k ajymonf/ rmuk\
&Sifrmukc&pf0if 8;16 182

16
wynfÙawmfwdkhudkvnf;? igwdkhY rkefhrygaomaujmifh Tpum;udk rdefhawmfrlonf[k
tcsif;csif; aqG;aMG;ay]mqdkuj./
17
a,×Èonf odawmfrlvsSif? oifwdkhY rkefhrygonfudkaxmufI tb,faujmifh tcsif; 8;17
*
csif;aqG;aMG;ay]mqdk ujoenf;/ ,ckwdkifatmifMSvHk;roGif;? em;rvnfujoavm/ oifwdkh rm 6;52
8;19
pdwfMSvHk; rdkufao;oavm/* 18 rsufpdRSdvsufyif rr]if? em;RSdvsufyifrujm;? pdwfratmufarh C
r 14;20?
bJ aeujoavm/ 19 rkefhig;vHk;udk vlig;axmiftm; igzJhaomtcg tusKd;tyJhb,fMSpfawmif; rm 6;41`44?
aumufodrf;oenf;[k ar;awmfrlvsSif? wq,fMSpfawmif;aumufodrf;ygonf[k avsSmuf vk 9;17?
a,m 6;13
uj./C 8;20
20
rkefhckepfvHk;udk vlav;axmiftm; igzJhaomtcg tusKd;tyJh b,fMSpfawmif;aumuf i
rm 8;6`9?
odrf;oenf;[k ar;awmfrlvsSif? ckepfawmif;aumufodrf;ygonf[k avsSmufuj./i r 15;37
8;21
21
odkhz]pfvsSif? oifwdkhonf em;rvnfbJ tb,fodkhaeujoenf;[k rdefhawmfrl./p p
rm 6;52

a,½Ionf rsufpduef;aomoludk jrifapjcif;


(108)
22
AufZJ'r»d¸odkhq aRmufawmfrlvsSif? vluef;wa,mufudk txHawmfodkhaqmifcJhI? 8;22
q
xdkoludk wdkhawmfrlrnftaujmif; awmif;yefuj./ 23 udk,fawmfonf vluef;udk vufqGJI r 11;21
8;23
r»d¸y]ifodkh xGufy)D;rS? ol.rsufpdudk wHaxG;MSifhaxG;IZ ol¸tay:rSm vufawmfudkwifvsufps Z rm 7;33
oifonf wpHkwckudk r]ifoavm[k ar;awmfrl./ ps
rm 5;23
24
xdkolonf ujnfÙarsSmfvsSif? vlwdkhonf opfyifuJhodkhz]pfI vSrf;oGm;onfudk tu„Mfkyf
r]ifygonf[k avsSmuf./
25
aemufwzef ol.rsufpday:rSm vufawmfudkwifI ujnfÙarsSmfapawmfrlvsSif? olonf
yuwdtz]pfodkhaRmufI tvHk;pHkwdkhudk RSif;vif;pGmr]ifav./ 26 udk,fawmfuvnf;? r»d¸xJodkh
r0ifMSifÙ/ r»d¸Y tb,foludkrsSray]mMSifh[k rdefhawmfrlI ol¸udkrdrdaeRmodkhv…wfvkdufav./

8;17? 18 wynfhawmfwdkYonf a,½IjyKaomedrdwfvu©Pm 8;25 xdkoljrifvmap&ef a,½Ionf tb,faMumifh olYudk


rsm;pGmudk jrif&vsuEf iS hf ud,k af wmf rnfojl zpfaMumif;udk tb,f 'kwd,tBudrf wdkYxdcJhygoenf;/ edrdwfvu©Pmonf a,½I
aMumifh oabmraygufEdkifMuoenf;/ olwdkYonf vl 5000udk twGuf rcufcJaomfvnf; udk,fawmfonf tqifhqifhvkyf
a,½Iu rkeiYf g;vH;k ESihf ig;ESpaf umifjzifah uR;arG;cJo
h nfukd (6;35- aqmif&ef a&G;cs,cf ohJ nf/ temNird ;f jcif;trsm;pkonf csucf si;f
44) jrifcJhNyD;jzpfaomfvnf;? þae&mwGif aemufxyf vltkyf jzpfonfxuf wjznf;jznf;csi;f jzpfysuv f monfukd wynfah wmf
BuD;tm; udk,fawmfauR;arG;Edkifrnfudk oHo,0ifcJhMuonf/ rsm;tm; oGefoif&ef (odkY) or®mw&m;udk yxrqHk;tBudrfwGif
wpfcgwpf&H uREkfyfwdkYonfvnf; oabmayguf&ef aES; &Sif;vif;pGm tjrJrjrif&aMumif;udk jyo&ef þodkYjyKvkyfjcif;
auG;wwfMuonf/ c&pfawmfonf uREkfyfwdkYtm; twdwfwGif jzpfEdkifonf/ odkYaomf a,½I rxGufoGm;yg/ þolonf tjynfh
pHkprf;jcif;ESifh ppfaMumjcif;rsm;rS ydkYaqmifcJhaomfvnf; aemif t0 usef;rmvmcJhonf/
tem*wfwGif udk,fawmfvkyfay;rnf[k r,HkMunfMuacs/
bk&m;ocif oifhtwGuf vkyfaqmifay;rnfht&mrSeforQudk
vufrcHEdkifavmufatmif oifhESvHk;om;udk ydwfxm;ygovm;/
wynfhawmfrsm;enf;wl rjzpfapygESifh/ c&pfawmfjyKcJhaomtrI
udk atmufarhvsuf udk,fawmf xyffrHívkyfaqmifay;rnf[k
,HkMunfyg/
183 &Sifrmukc&pf0if 8;32

ayw½ku a,½Ionf ar&Sd,jzpfaMumif; ajymjcif;


(109^r 16;13-20? vk 9;18-20)
27
a,×Èonf zdvdyµKuJoRdr»d¸.aus;vufodkh wynfÙawmfwdkhMSifhwuG u=GawmfrlpOf?
vrf;cRD;Y vlrsm;wdkhonf ighudk tb,folz]pfonfqdkujoenf;[k wynfÙawmfwdkhudk ar;r]ef;
awmfrlvsSif?
28
vltcsKd¸u? udk,fawmfonf AwÖdZHqRma,m[ef z]pfonf[lI4if;? tcsKd¸u {vd,z]pf
onf[lI4if;? tcsKd¸u yaRmzufwyg;yg;z]pfonf[lI4if; qdkujyg.[k avsSmufujaomf?
8;29 29
oifwdkhvnf; ighudk tb,folz]pfonf qdkujoenf;[k ar;r]ef;awmfrlvsSif? ayw×ku?
n
a,m 6;69?
11;27 udk,fawmfonf cRpfawmfz]pfawmfrlonf[k avsSmufav./ n
30
udk,fawmf.taujmif;udk tb,foltm;rsS ray]mpdrfhaomiSg wynfaÙ wmfwdkhudk ynwf
awmfrl./

a,½Ionf taocHrnfhtaMumif; yxrtBudrf BudKwifa[majymjcif;


(110^r 16;21-28? vk 9;21-27)
8;31 xdkrSwyg;? vlom;onf rsm;pGmcHRrnf/# vltu(D;tuJ? ,ZfykaRm[dwftu(D;?usrf;y_
31
#
r 16;21
qRmwdkh. i]if;y,fc]if;udk4if;? taoowfc]if;udk4if; cHRrnf/ oHk;Rufar]mufaomaehY
8;32 xar]mufvdrfhrnf[laomtaujmif;rsm;udk wynfÙawmfwdkhtm; y]py_awmfrl./ 32 xdkodkh
X
a,m 18;20 twnftÙ vif;y]awmfrlaomaujmifhX ayw×konf udk,fawmfudk rdrdMSifhtwlac:I ty]pfwif
aompum;udk avsSmufaomf?

8;27 zdvdyÜKuJo&dNrdKUonf *&dbk&m;udk udk;uG,frIESifh a&S; 8;29-31 a,½Ionf “vlom;”qdkaomtrnfjzifh rdrdudk,f


bk&m;Aefudk qufuyfxm;aom bk&m;ausmif;&SdonfhNrdKUtjzpf udk rMumcPac:cJhonf/ 'H 7;13rSvmNyD; vlom;onf aemuf
vlodrsm;aom omoemyvlwdkY\NrdKUjzpfonf/ rm 6;17 ü yg qH;k aomumvwGif tcGit hf mPmESihf wefc;kd &Sad om aumif;uif
aom xdek ,fukd tkycf sKyo f l zdvyd KÜ onf xdNk rKd U\trnfukd uJo&d rSvmoljzpfonf/ xdkemrnfonf a,½Itm; ar&Sd,tjzpf &nf
NrdKUrS zdvdyÜKuJo&dNrdKU[k ac:jcif;jzifh ol\tpfudkawmf tEÅdy ñTe;f Ny;D vlom;\ud, k pf m;vS,Ef iS hf bk&m;ocifu, kd w
f ikd u
f tod
a[½k'f tkypf ;kd onfeh ,f\NrKd Uawmfjzpfaom urf;½d;k wef;NrKd U zdvyd KÜ trSwfjyKxm;aom bk&m;ocif\ vlom;wrefjzpfonf/ þ
ESihf r½Iyaf xG;ap&ef jyKco hJ nf (w 8;40)/ bk&m;rsm;pGmudk tod usrf;ydk'fwGif “vlom;”onf ayw½ku a,½Iudk c&pfawmf
trSwjf yKMuaom þomoemyNrKd UwGif a,½Ionf wynfah wmf tjzpf 0efcHjcif;ESifh qufpyfaeNyD; ar&Sd,\ xl;jcm; ta&;yg
wdkYtm; rdrdudk bk&m;ocif\om;awmftjzpf todtrSwfjyK rIudk twnfjyKay;onf/
aponfrSm oifhawmfvSayonf/ þtcsed rf pS í a,½Ionf wynfah wmfwt Ykd m; rdrt d aocH
8;28 ESpfjcif;q&ma,m[eftaMumif;udk rm 1;1-11ESifh 6; rnfhtaMumif;ESifh xajrmufrnfhtaMumif;udk xif&Sm;pGm wdkuf
14-29 wGif Munfyh g/ {vd,taMumif;udk 3&m 17-20ESihf 4&m ½dkufajymjyawmfrlonf/ olrMumrD aornfhtaMumif; 3Budrf
1;2wGif Munfhyg/ ajymjyjcif;tm;jzifh olwdkYtm; olUtoufwmü jzpfysufvmrnfh
8;29 a,½Ionf wynfhawmfwdkYtm; tjcm;olrsm;u rdrdudk t&mtwGuf jyifqifay;cJhonf (8;31? 9;31? 10;33? 34)/
tb,fox Ykd ifjrifaMumif; ar;jref;cJNh y;D aemuf olwu Ykd v
kd nf; xdk 8;30 a,½Ionf rdr\ d taMumif;udk rajymjy&ef wynfah wmf
ar;cGe;f udyk if ar;cJo h nf/ tjcm;olrsm;u a,½ItaMumif;ajym rsm;tm; tb,faMumifh owday;oenf;/ a,½Ionf rdrd
onfudk od½HkjzifhrvHkavmufyg/ udk,fawmfonf ar&Sd,jzpf taocHjcif;ESifh xajrmufjcif;tm;jzifh vkyfaqmif&rnfht&m
aMumif; ud, k w
f ikd o
f íd em;vnfoabmaygufNy;D vufc&H rnf/ udk olwdkY ydkrdkod&Sd&ef vdktyfaeao;aMumif;udk odaomaMumifh
pl;prf;onft h qifrh S qufuyftyfEjHS cif;? av;pm;jcif;rS MunfnKd jzpfonf/ aemufxyfoGefoifjcif;r&Sdygu wynfhawmfwdkYonf
av;jrwfjcif;odkY ul;ajymif;&rnf/ jrifuGif;wpfckvHk;\wpfydkif;udkom &Muvdrfhrnf/ olwdkYonf
a,½Iudk c&pfawmftjzpf 0efcHMuaomtcg? ¤if;\ t"dyÜm,f
tm;vHk;udk em;rvnfMuacs/
&Sifrmukc&pf0if 8;33 184

33
udk,fawmfonf rsufMSmawmfudk vSnfÙIwynfÙawmfwdkhudkujnfÙ×Èvsuf? tcsif;Refol? 8;33
!
r 4;10
ighaemufodkh qkwfavmh/! oifonf bkRm;ocif.tRmudk pdwfrpGJvrf;? vlwdkh.tRmudkom
pGJvrf;onf[lI ayw×kudk qHk;rawmfrl./
34
xdktcg wynfÙawmfwdkhMSifhyRdowfrsm;udkac:awmfrly)D;vsSif? tujifolonf igY 8;34
%
r 10;38?
qnf;uyfc]if;iSg tvdkRSd./ xdkolonf udk,fudkudk,fi]if;y,fRrnf/ udk,fvuf0g;uyfwdkifudk vk 14;27
xrf; IighaemufodkhvdkufRrnf/%
35
tujifolonf rdrdtoufudk u,fq,fc]if;iSg tvdkRSd./ xdkolonf touf×ÈH;vdrfh 8;35
E
rnf/ tujio f o
l nfighaujmifh4if;? {0Ha*vdwRm;aujmifh4if; touf×;HÈ ./ xdo
k o
l nf rdrt
d ouf a,m 12;25
udk u,fq,fvdrfhrnf/E 36 vlonf Tpuj0Vmudk tu=Gif;rJhtpdk;RI rdrdtouf0dnmOf×ÈH;
vsSif tb,faus;Zl;RSdoenf;/ 37 rdrdtouf0dnmOfudk tb,fOpPmMSifh aRG;Mdkifoenf;/

8;33 þtcsdefwGif ayw½konf bk&m;ocif\&nf&G,fcsuf a,½Ionf um;wdkifxrf;jcif;udk toHk;jyKvsuf wynfh


udk rpOf;pm;bJ vl\qE´ESifh cHpm;csufudkom pOf;pm;aeonf/ awmfrsm;onf vH;k 00efct H yfE&HS efvt kd yfaMumif;udk o½kyaf zmfjy
ayw½konf c&pfawmfukd &Sib f &k ifjzpfapvdak omfvnf; a[&Sm cJhonf/ udk,fawmfonf aysmf&TifrIudk qefYusifaejcif;r[kwf
53 u ya&mzufjyxm;aom qif;&JcHonfh tapcHuRef rjzpf ovdk rvdt k yfbJ emusirf u I kd &Sm&rnf[v k nf; rajymyg/ a,½I
apvdkay/ olonf ar&Sd, aemufodkYvdkufjcif;\ bkef;toa& aemufodkY wpfBudrfNyD;wpfBudrf vdkuf&mwGif cufcJí tem*wf
udk cH,&l ef tqifoif&h adS omfvnf; n§O;f yef;ESyd pf ufru I kd cH,&l ef onf ra&&movdjk zpfapumrl pGeUf vTwBf uKd ;pm;&aMumif;udk ajym
tqifoifhr&SdcJhacs/ aejcif;jzpfonf/
c&pf,meftoufwmonf at;aq;oufomí csr;f om 8;35 uREkfyfwdkYonf {0Ha*vdw&m;twGuf toufudkyif
aomvrf;r[kwfyg/ cufcJpGmvkyfaqmifjcif;? n§Of;yef;ESdyfpuf rESajrm&jcif;rSm uREkfyfwdkY\toufwmrsm;onf toHk;r0if
jcif;? eufeJpGmqif;&JcH&jcif;rsm; yg0ifavh &Sdwwfonf/ ayw½k aomaMumifhr[kwfbJ c&pfawmftm;jzifh tjrwf&aomt&m
onf ½kyfyHk\wpf0ufudkomjrifonf/ ol\trSm;rsKd;udk xyfrH onf rdrdtoufESifhyif EIdif;,SOfír&aomaMumifhjzpfonf/
rusL;vGefygESifh/ ¤if;tpm; bk&m;ocifonf raumif;rIxJrS a,½Ionf uREkfyfwdkYtm; tjypfESifh Zmwdjzifh auseyfaeaom
aumif;aomt&mudk azmfxkwfEdkifaMumif;udk tm½Hkpl;pdkufvsuf toufwmtpm; aemufawmfodkYvdkuf&efom a&G;cs,fapvdk
um;wdkifwifowfjcif;aemufwGif &Sifjyef xajrmufjcif; vdkuf onf/ rdr\ d yef;wdik u
f kd ud,
k w f ikd x
f ed ;f csKyaf ernft h pm; ñTeMf um;
vmaMumif;udkom tm½Hkpdkufyg/ cGifhay;apvdkawmfrlonf/ þt&monf t"dyÜm,f&Sdygonf/
8;33 ayw½konf wynfah wmfrsm;tm;vH;k twGuf pum;ajym tb,faMumifhqdkaomf vlYb0taMumif;udk uREkfyfwdkYodonf
ay;oljzpfonf/ olUudk a&G;xkwfíajymvdkuf&mwGif a,½Ionf xuf zefqif;&Sifjzpfaom c&pfawmfu ydkíodawmfrlonf/
olww Ykd pfzUJG vH;k udk ajymvdu
k jf cif;vnf;jzpfEikd o f nf/ wynfah wmf udk,fawmfonf tkyfcsKyfrIudk 0efcH&ef awmif;qdkNyD;? rdrdudk,fudk
rsm;onf olwrYkd odbv J suyf if a,½Iukd um;wdik af y:odYk rwuf rkef;&ef r[kwfbJ? rdrdwdkYudk,fudk xdef;csKyfwm0ef,lvdkaom
apbJ ajrBuD;ay:&Sd trIawmfvkyfief;udk [efYwm;&ef BudK;pm; twåqefaom oE¨Xd gefpw d u f kd vufvw T v f u kd af pvdak wmfrol nf/
Muonf/ pmwefonfvnf; a,½Iukd um;wdik v f rf;odYk roGm;&ef 8;36? 37 vlrsm;pGmwdkYonf &SdorQpGrf;tm;rsm;udk toHk;jyKí
aoG;aqmifco hJ nf (r 4)/ pmwef\pdw&f if;rSm qd;k npfraI Mumifh aysmf&TifrIudk &SmvsufMuonf/ a,½Iu pnf;pdrfOpöm? &mxl;
jzpfaomfvnf; wynfhawmfwdkY\pdwfrSm a,½Iudkcspfí txif (od)Yk wefc;kd tmPmtay: tajccHaom avmuDaysm&f iT rf o I nf
Bu;D aomaMumifo h mjzpfonf/ odaYk omfwynfah wmfrsm;\wm0ef wefzdk; r&SdaMumif; ajymcJhonf/ ajrBuD;ay:wGif ydkifqdkifaom
rSm a,½Iudkvrf;jyí umuG,f&efr[kwfbJ aemufawmfodkY t&monf ,m,DomwnfwHhNyD;? ¤if;wdkYudk oif\pdwf0dnmOf
vdkuf&efomjzpfonf/ udk,fawmftaocHí xajrmufNyD;rSom ESifh vJvS,fí r&acs/ oifonf vdkcsifaomt&mudk &&Sd&ef
vQif a,½Itb,faMumifh taocH&onfudk olwdkY tjynfht0 BuKd ;pm;vkyaf qmifvQif “aysm&f iT zf , G t f oufwm”udk &&Sad umif;
em;vnfMuvdrfhrnf/ &&Sdrnf jzpfaomfvnf; tqHk;wGif tESpfom& uif;rJhvsuf
8;34 rmuk\pmzwfy&dowfjzpfaom a&mrvlrsKd;wdkYonf Avmewådjzpfaeonfudk awGU&vdrfhrnf/ bk&m;ocifaemufodkY
um;wdkifxrf;jcif;\t"dyÜm,fudk em;vnfMuonf/ um;wdkifü vdkufjcif;onf twåqefaom aysmfyg;rI aemufodkY vdkufjcif;
taocH&jcif;onf qdk;oGrf;aom&mZ0wfom;rsm;udk a&mrwdkY xuf ta&;BuD;onf[k owfrSwf&ef qE´&Sdygovm;/ a,½I
ao'Pfay;onfeh nf;vrf;jzpfonf/ tusO;f om;onf towf aemufawmfoYkd vdu k yf gu ,ckb0wGif <u,f0aomtoufwm
cH&rnfah e&modYk rdr\ d um;wdik u f kd ud,
k w
f ikd x
f rf;jcif;onf a&mr &&Sv d suf xm0&touf&&Sjd cif;\t"dymÜ ,fuv kd nf; oifov d m
wdkY\tcGifhtmPmudk 0efcHaMumif;udk jyoonf/ vdrfhrnf/
185 &Sifrmukc&pf0if 9;4

8;38 38
arsmufrxm;aom TvlrsKd;qdk;wGif tujifolonf ighudk4if;? ighpum;udk4if;RSuf./ vlom;
w
r 8;20
x
r 10;33?
onfw rdrdtbcrnf;awmf. bkef;tmMkabmfudkaqmifvsuf? oefhRSif;aomaumif;uif
vk 12;9 wreftc)HtRHwdkhMSifh u=Gvmaomtcg xdkoludkRSufawmfrlvwHh/x
9;1
'
r 24;30 9 igtrSefqdkonfum;? bkRm;ocif.MdkifiHawmfonf wefcdk;MSifhwuG wnfaujmif;'udk
TtRyfY RSdaomoltcsKd¸wdkhonf rr]ifrSDaoc]if;odkh raRmufRuj[k rdefhawmfrl./

a,½Ionf awmifay:wGif tqif;oP²mefajymif;vJjcif;


(111^r 17;1-13? vk 9;28-36)
2
ac]mufRufvGefaomtcg a,×Èonf ayw×k? ,mukyf? a,m[efwdkhudkac:I? tc]m;ol
9;3 rygbJ r]ifhvSpGmaomawmifay:wGif qdwfuG,fRmtRyfodkh aqmifu=Gawmfrl./ olwdkh aRS¸Y
"
r 28;3
xl;c]m;aom tqif;taRmifMSifhy]nfÙpHkonfz]pfI? 3 t0wfawmfvnf; ay]mifvufvsuf"? T
ar]ay:Y tb,fc0gonfrsS rwwfMdkifatmif rdkCf;yGifhuJhodkh tvGefz]LvsufRSd./ 4 armaRS
MSifh {vd,onf xifRSm;I a,×ÈMSifhtwl pum;ay]mvsufRSd./

8;38 a,½Ionf avmu\½Iaxmifhtjrifudk tjrJwap wynfhawmfrsm;\ trnfpm&if;udk c&pf0ifusrf;u azmfjy&m


ajymif;jyefvSefavh&Sdonf/ tOD;qHk;jzpfvdkaomolonf aemuf wGif olwdkY\trnfudk a&S;OD;pGm azmfjyonf (3;16)/ tjcm;ol
qHk;jzpfrnf? u,fq,fcHvdkaomolonf qHk;½IH;vdrfhrnf[k qdk rsm;r&Sdaeaom tema&m*gNidrf;jcif;trIrsm;wGif olwdkYonf
onf/ þae&mwGif uREkfyfwdkYtm; a&G;cs,fp&mwpfck ay;xm; udk,fawmfESifhtwl&SdaeMuonf (vk 8;51)/
onf/ ,cktcsdefwGif a,½Iudk uREkfyfwdkY jiif;y,fvQif 'kwd, 9;2 a,½Ionf wynfhawmfwdkYtm; a[&rkefawmif (odkY)
tBudrf <uvmaomtcg udk,fawmfu uREkfyfwdkYudk jiif;y,f wmaA:awmifay:odYk ac:oGm;jcif;jzpfvrd rhf nf/ awmifqo kd nf
vdrrhf nf/ c&pfawmfukd jiif;y,fjcif;onf avmavmq,f tcsed f rSm bk&m;ocifEiS hf eD;uyfjcif;? pum;awmfukd vufc&H ef tqif
wGif t&Suf&jcif;rS vGwfajrmufEdkifaomfvnf;? aemifwGif oifh&Sdjcif;wdkYESifh qufpyfrI&Sdonf/ bk&m;ocifonf arma&S
xm0&t&SufuGJjcif; cH&rnf[k tmrcHaeonf/ (xGuf 24;12-18)ESifh {vd, (3&m 19;8-18)wdkYtm; awmif
9;1 wynfhawmftcsKdUonf bk&m;ocif\EdkifiHawmf wefcdk; ay:wGif udk,fxif&Sm;jycJhonf/
ESifhwuG wnfaMumif;udk awGU&rnf[k a,½Iu ajym&mwGif 9;3 tqif;oP²mefajymif;vJjcif;onf a,½I\Zmwdtjzpf
udk,fawmfonf bmukd qdkvdkygoenf;/ jzpfEdkifacstcsKdU &Sdyg rSefudk zGifhjyonf/ bk&m;ocif\pum;oHonf a,½Itm; arm
onf/ udk,fawmfonf rdrd\tqif;oP²mef ajymif;vJjcif;? a&SEiS hf {vd,txufwiG f cs;D ajrm§ ufvsuf ud, k af wmfonf bk&m;
&Sifjyefxajrmufjcif;ESifh aumif;uifodkY wuf<ujcif;? yifaw tcGifhtmPmtjynfht0&&SdaomolESifh MumjrifhpGmapmifharQmf
ukawåaeYü oef&Y iS ;f aom 0dnmOfawmfukd oGe;f avmif;jcif; (od)Yk ae&onfh ar&Sd, jzpfaMumif; ajymcJhonf/ arma&Sonf
'kwd,tBudrf <uvmjcif; udk ajymjcif;jzpfEdkifonf/ tqif; ynwfw&m;udk udk,fpm;jyKNyD; {vd,onf ya&mzufwdkYudk
oP²mefajymif;vJjcif;udk ajymonfrSm tjzpfEdkifqHk; jzpfonf/ udk,fpm;jyKonf/ olwdkY xif&Sm;vmjcif;u a,½Ionf "r®
tb,faMumifq h akd omf rmuku xdjk zpf&yfukd csucf si;f qufwu kd f a[mif;ynwfrsm;ESifh ya&mzufjyKcsufyg uwdawmfrsm;udk
azmfjycJhonf/ tqif;oP²mefajymif;vJjcif;ü (9;2-8) ayw½k? jynfhpHkapaMumif;udk jyoaeonf/
,mukyfESifh a,m[efwdkYonf a,½I\bkef;wefcdk;? Zmwd tjzpf a,½Ionf arma&SES iS hf {vd, vljyef0ifpm;jcif;r[kwyf g/
rSefESifh wefcdk;awmfudk awGU&NyD; bk&m;ocif\om;awmf jzpf udk,fawmfonf omrefya&mzufr[kwfyg/ bk&m;ocif\om;
aMumif;udk awGUcJh&onf (2ay 1;16)/ awmftaejzifh olwdkYtm;vHk;xuf wefcdk;ESifh tcGifhtmPm&Sday
9;2 a,½Ionf rdrd\bkef;wefcdk;ESifh pifMu,fjcif;udk txl; onf/ toHrsm;pGmu bk&m;ocifudk rnfodkYoduRrf;&rnf/
zGifhjy&eftwGuf ayw½k? ,mukyfESifh a,m[efwdkYtm; tb,f bk&m;ociftwGuf rnfot Ykd ouf&iS &f rnf ponfwu Ykd kd ajymjy
aMumifh a&G;cs,o f nfukd uREyfk w
f rYkd odMuyg/ olwo Ykd nf Bu;D jrwf &ef BudK;pm;aeMuonf/ tcsKdUwdkYonf taxmuftuljzpfaomf
onfh þor®mw&m;udk em;vnfvufcH&ef tqifoifht&SdqHk; vnf; rsm;pGmwdkYonf taxmuftulrjzpfacs/ uREfkyfwdkYonf
aomolrsm; jzpfEikd af yonf/ þwynfah wmfo;kH a,mufonf 12 or®musrf;pmudk OD;pGm em;axmifvsuf tjcm;pum;rsm;udk
a,muftzGUJ xJwiG f ud, k af wmfEiS hf t&if;ES;D qH;k jzpfMuonf/ a,½I bk&m;ocif\zGifhjyrItvif;tm;jzifh a0zefoHk;oyfMu&rnf/
yxrqH;k ac:aomolrsm;txJwiG f olwYkd yg0ifonf (1;16-19)/
&Sifrmukc&pf0if 9;5 186

5
xdktcgayw×ku? tRSifbkRm;?e TtRyfY aebG,faumif;yg./ udk,fawmfbdkh wJw 9;5
e
r 23;7
aqmif? armaRSbdkhwaqmif? {vd,bdkhwaqmif? wJoHk;aqmifudk tu„Mfkyfwdkhaqmufvkyfyg
Rap[k avsSmufav./ 6 wynfÙawmfwdkhonf tvGefaujmufaomaujmifh ayw×konf
a,mif,rf;I xdkodkhavsSmufownf;/
7
xdktcg rdkCf;wdrfonf olwdkhudk v…rf;rdk;I? Tolonf ig.cspfom;aywnf;/
ol.pum;udk em;axmifujavmh[k rdkCf;wdrfutoHawmfz]pfav./
8
xdkcEc]if;wGif wynfÙawmfwdkhonf ywfvnfodkhujnfÙ×ÈvsSif? rdrdwdkhMSifhtwl a,×È
wa,mufwnf;rSwyg; tb,foludkrsSrr]ifuj/
9
awmifay:rS qif;ujaomtcg udk,fawmfu? vlom;onf aoc]if;rS rxar]mufrSD 9;9
wdkifatmif oifwdkh,ckr]ifaomtRmudk tb,foltm;rsS rujm;ray]mujMSifh[k wynfÙawmf y
rm 8;30
wdkhudk ynwfawmfrl./y 10 wynfÙawmfwdkhonf xdkpum;udkrSwfrdI aoc]if;rS xar]mufc]if;
onf tb,fodkhqdkvdkoenf;[k tcsif;csif; aqG;aMG;ar;r]ef;uj./
11
xdktcg wynfÙawmfwkdhu? {vd,onf tRifvmrnf[k usrf;y_qRmwdkhonf tb,f
aujmifhqdkygoenf;[k ar;avsSmufujvsSif?
12
9;12
udk,fawmfu? {vd,onf tRifvmI tvHk;pHkwdkhudk y_y]ifRonfrSefay./ vlom; z
r 16;21
onfvnf; tvGefqif;RJIz uJhRJ¸y,fxm;c]if;udk cHRrnfA[k usrf;pmvm./ 13 igqdkonf A
vk 23;11
um;? {vd,onf aRmufavy)D/b ol.taujmif;udk usrf;pmYaR;xm;onftwdkif; vlrsm;onf 9;13
b
r 11;14
ol¸ tm;y_csiforsSudk y_ujy)D[k rdefhawmfrl./

a,½Ionf ewfqdk;pGJaomuav;i,fudk usef;rmapjcif;


(112^r 17;14-21? vk 9;37-43)
14
wynfÙawmfwdkhRSdRmodkh aRmufawmfrlaomtcg rsm;pGmaomvltpkta0;onf olwdkhudk
0dkif;vsuf? usrf;y_qRmwdkhonf olwdkhMSifh aqG;aMG;ar;r]ef;ujonfudk r]ifawmfrl./ 15 pka0;
vsufRSdaom vltaygif;wdkhonf udk,fawmfudk r]ifvsSifcsufc]if; tHhÓrdef;armc]if;RSdvsuf
txHawmfodkh ay];IMÈwfqufuj./

9;9? 10 a,½Ionf ayw½k? ,mukyfESifh a,m[efwdkYtm; 9;11-13 a,½Iu {vd,<uvmNy;D Ny[ D k ajymaomtcg ESpjf cif;
olwdkYjrifonfht&mudk ajym&ef rSmMum;onf/ tb,faMumifh q&ma,m[efudk ajymjcif;jzpfonf (r 17;11-13)/ a,m[ef
qdkaomf a,½I aojcif;rS rxajrmufrDwdkifatmif xdkt&mudk onf {vd,twGuf ya&mzufjyKxm;aomu@udk jynfhpHkap
olwdkY tjynfht0em;rvnfEdkifaomaMumifhjzpfonf/ xdktcsdef cJhonf/
rSomvQif wynfhawmfwdkYonf a,½I taocHjcif;tm;jzifhom 9;12? 13 olw\ Ykd ar&S, d qif;&J'u k c© &H rnfqo kd nfukd em;vnf
aojcif;tay:wGif wefc;kd &Sad Mumif;ESihf t&mcyford ;f \&Sibf &k if vufcEH ikd &f ef cufcaJ eonf/ "r®a[mif;usr;f udk avhvmMuaom
jzpfaMumif; jyoEdkifrnfudk oabmaygufMuvdrfhrnf/ þor®m ,k'vlrsKd;wdkYu ar&Sd,onf &efola&mrwdkYudk wGef;vSefrnfh
w&m;udk oabmraygufrcsi;f wynfah wmfwo Ykd nf bk&m;ocif 'g0d'fuJhodkYaom &Sifbk&ifBuD;jzpfrnf[k xifrSwf Muonf/
twGuf wefcdk;&SdaomoufaocHrsm;rjzpfEdkifygacs/ bk&m;ocif\ EdkifiHawmfu wefzdk;xm;aomt&monf
wynfhawmfrsm;onf tem*wfudk rjrifaomaMumifh avmuDEdkifiH\ wefzdk;xm;aomt&mESifh rwlaMumif;udk olwdkY
a,½I\taocHjcif;ESihf xajrmufjcif;taMumif;udk em;raxmif rodMuacs/ olwo Ykd nf vuf&MdS uKH ae&aom jyóemrS oufom
bJ pdwf½IyfaxG;onfrSm obm0usygonf/ uREkfyfwdkYudkrl &m&vdkMuonf/ odkYaomf tjypfrSvGwfajrmufjcif;onf udk,f
bk&m;ocifzGifhjyxm;aom EIwfuywfawmf or®musrf;pmu cE¨mqif;&J'u k c© &H jcif; (od)Yk Edik if aH &;zdEydS rf cI &H jcif;rS vGwaf jrmuf
a,½I\ taocHjcif;ESifh xajrmuffjcif;taMumif;udk tao; jcif;xuf ydkíta&;BuD;onf/ a,½Itay: uREkfyfwdkY em;vnf
pdw&f iS ;f jyaeygonf/ uREyfk w
f o
Ykd nf r,HMk unfjcif;twGuf qif oabmaygufrIESifh wefzdk;xm; aus;Zl;wifrIonf uREkfyfwdkY
ajcay;p&mr&Sdacs/ twGuf ,cktcsdefESifh þae&mwGif udk,fawmfvkyfaqmifay;
Edkifaomt&mxuf ausmfvGefaernf/
187 &Sifrmukc&pf0if 9;28

16
udk,fawmfuvnf;? oifwdkhonf olwdkhMSifh tb,fodkh aqG;aMG;ar;r]ef;ujoenf;[k
usrf;y_qRmwdkhudk ar;awmfrlvsSif?
17
vltpkta0;Y ygaomolwa,mufu? tRSifbkRm;? t aomewf tpGJcHRaom tu„Mkfyf
.om;udk txHawmfodkhaqmifcJhygy)D/ 18 ewfonf brf;pm;avRmRmY ol¸udk ar]ay:rSmvSJI?
olonfvnf; cHwGif;rStrÇ]KwfxGufvsuf? tHoGm;cJu(dwfvsuf? ydefac]mufvsufaeRyg./
xdkewfudk MSifxkwfygrnftaujmif; wynfaÙ wmfwdkhtm; tu„MfkyfavsSmufI olwdkhonfrwwf
Mdkifujyg[k avsSmufaomf?
19
udk,fawmfu? ,Hkujnfc]if; rRSdaomtrsKd;? igonf oifwdkhMSifhwuG tb,frsSumv
ywfvHk;aeRrnfenf;/ oifwdkhudk tb,frsSumvywfvHk;onf;cHRrnfenf;/ oli,fudk ighxHodkh
,lcJhuj[k rdefhawmfrlonftwdkif;?,lcJhuj./
9;20 20
xdkewfonf udk,fawmfudkr]ifvsSif csufc]if;oli,fudk awmifhrmapoz]ifh oli,fonf
r
rm 1;26
ar]ay:rSmvJI trÇ]KwfxGufvsufr udk,fudkvSdrfhvsufae./
21
udk,fawmfuvnf;? Todkhz]pfonfum;? tb,frsSavmufujmyD)enf;[k oli,f.tb
tm;ar;awmfrlvsSif? tbu? i,faomtRG,fuyif z]pfyg./ 22 oli,fudk aoapc]if;iSgrD;Y
4if;? aR Y4if; tu(drfu(drfvJapwwf./ odkhaomfvnf; udk,fawmfonfwwfMdkif awmfrlvsSif
tu„Mfkyfwdkhudk oem;Iu,frawmfrlyg[kavsSmufav./
9;23 23
a,×Èuvnf; oifonf,HkujnfMdkifoavm/ ,Hkujnfaomolz]pfvsSif cyfodrf;aom
,
rm 11;23?
a,m 11;40 trÈwdkhudk wwfMdkifonf, [k rdefhawmfrl./
24
oli,f. tbonf csufc]if;[pfaujmfI tu„Mfkyf,Hkujnfyg. ocif/ r,Hk ujnfonf
udk rpawmfrlyg[k rsufRnfMSifhavsSmufy]efav./
9;25
u
rm 9;15
25
xdktcg vlrsm;wdkhonf pka0;vsuf ay];vmujonfudk a,×Èonf r]ifvsSif?u em;yif;I
pum; t aomewf? oli,frSxGufavmh? aemufwzefr0ifMSifh igtrdefhRSd.[k xdknpfnL;aom
ewfi udk qHk;rI rdefhawmfrloz]ifh?
26
ewfonf atmf[pfI tvGefawmifhrmapy)D;rS xGufoGm;./ oli,fonf aoouJhodkh
z]pf./ aoy)D[k vlrsm;qdkuj./ 27 a,×Èonf ol. vufudkudkifI csDu=Gawmfrloz]ifh olonf
xav./
9;28 28
c
rm 7;17
tdrfodkh0ifawmfrly)D;rS wynfÙawmfwdkhu? tu„Mfkyfwdkhonf xdkewfudk tb,faujmifh
rMSifxkwfMdkifygoenf;[k wdwfqdwfpGm ar;avsSmufujaomf?c

9;18 wynfhawmfwdkYonf ewfqdk;udk tb,faMumifh rESif aomaMumifh ,HkMunfvQif uREfkyfwdkYtwGuf rjzpfEdkifaomt&m


xkwfEdkifygoenf;/ 6;13 wGif olwdkYonf aus;&Gmrsm;odkY r&Sd[k qdkvdkonf/ qkawmif;aomtcg rsufvSnfhwefcdk;jzifh
omoemjyKc&D;oGm;onfhtcsdefwGif ewfqdk;ESifxkwfaMumif;udk t&mcyfodrf;udk &&Sdonfr[kwfbJ udk,fawmfudk tapcH&ef
od&onf/ xdkc&D;pOftwGufom txl;tcGifhtmPm&&Sdjcif; twGuf vdktyfaomt&mrSeforQudk ,HkMunfjcif;tm;jzifh &&Sd
jzpfEdkifonf/ odkYr[kwf olwdkY\,HkMunfjcif; ,drf;,dkifaeaom EdkifMuonf/
aMumifhjzpfEdkifonf/ pmwefESifh wdkufyGJ0if&jcif;onf cufcJí 9;24 usr;f pmu ],HMk unfjcif;} (a[jAJ 11;1? 6)[k ajymaom
tjrJrjywfwdkufae&aMumif;udk jyovdkaomaMumifh &Sifrmuk udk;pm;í,HkMunfpdwfcsaom pdwfoabmxm;onf tultnD
onf þtjzpftysuu f kd a&;om;cJo h nf/ tjypfEiS hf pHpk rf;aESmifh rygbJ &&SEd ikd af omt&mr[kwyf g/ ,HMk unfjcif;onf bk&m;ocif
,Sufjcif;tay: atmifjrifrIonf a,½Ic&pfudk ,HkMunfaom xHrSvmaom qkaus;Zl;jzpfonf ({ 2;8? 9)/ uREkfyfwdkYwGif
aMumifo h m &&Sjd cif;jzpfNy;D ? uREyfk w
f \
Ykd BuKd ;pm;tm;xkwrf aI Mumifh ,HkMunfjcif; rnfrQ&Sdapumrl rdrdzmom jynfhpHkvHkavmufNyDqdk
r[kwfay/ aomowif;odkY rnfonfhtcgrQ ra&mufEdkifacs/ ,HkMunfjcif;
9;23 a,½Iajymaompum;u uREkfyfwdkYonf taumif;jrif udk bPfwGif aiGpkaqmif;ouJhodkY pkaqmif;ír&acs/ ,HkMunf
vsuf pOf;pm;½Hkjzifh vkdcsiforQudk &&Sdrnf[k rqdkvdkyg/ a,½I jcif;ü Bu;D xGm;jcif;qdo
k nfrmS a,½Ic&pftay: ,HMk unfu;kd pm;
ajymonfrSm bk&m;ociftwGuf cufcJaomt&m bmrSr&Sd jcif;udk aeYpOftopfjyKjyifaeaom jzpfpOfwpfckjzpfonf/
&Sifrmukc&pf0if 9;29 188

29
udk,fawmfu? qkawmif;c]if;? tpmaRSmifc]if;rSwyg; tb,fodkhaomtm;z]ifh xdkewfrsKd;
onf rxGufMdkif[k rdefhawmfrl./

a,½Ionf taocHrnfhtaMumif;udk 'kwd,tBudrf BudKwifa[majymjcif;


(113^r 17;22? 23? vk 9;44-45) 9;31
30
xdktRyfrSxGufI *gvdvJy]nftv,fY aRSmufoGm;ujpOfwGif tb,folrsSodapc]if;iSg *
rm 9;12
C
tvdkawmfrRSd/ 31 taujmif;rlum;? vlom;onf vlwdkhvufodkhtyfMSHc]if;udk4if;? taoowfc]if; r 16;21
9;32
udk4if; cHRrnf/* 32 cHy)D;rS oHk;Rufar]mufaomaehYC xar]mufvdrfhrnf[laomtaujmif;rsm; i
vk 2;50? 9;45?
udkwynfÙawmfwdkhtm; y]awmfrl./ xdktaujmif;rsm;udk olwdkhonf em;rvnfi aomfvnf;? 18;34
udk,fawmfudk rar;ravsSmuf0Hhuj/ a,m 12;16

wynfhawmfwdkYonf rnfoltBuD;jrwfqHk;jzpfrnfudk jiif;cHkMujcif;


(115^r 18;1-6? vk 9;46-48)
33
uayRaemifr»d¸odkhaRmufI tdrfYRSdawmfrlvsSif? oifwdkhonf vrf;Ytb,ftrÈudk
tcsif;csif; i]if;cHkujoenf;[k ar;awmfrlonfudk? 34 olwdkhonf wdwfqdwfpGmaeuj./ 9;34
p
taujmif;rlum;? tb,folonf omIu(D;r]wftHhenf;[k vrf;Y tcsif;csif;i]if;cHkuj./p vk 22;24

9;29 wynfah wmfrsm;onf qkawmif;jcif;tm;jzifo h m ajz&Si;f 9;32 wynfah wmfwo Ykd nf a,½Iu rdrt d aocHrnft h aMumif;
í&aom cufcJonfhtajctaersm;ESifh awGU&avh&Sdonf/ qk BudKwifa[majymonfhtcgwGif ar;jref;&ef tb,faMumifh
awmif;jcif;onf uREkfyfwdkY\toufwmü ,HkMunfjcif;udk zGifh aMumuf&UHG Muoenf;/ ,cifwpfBurd u f ocifa,½I\ av;euf
ay;aomaomhjzpfonf/ xda&mufaom qkawmif;jcif;rsm;wGif wnfMunfaompum;udk olwdkY wHkYjyefcJh&mwGif tjypfwifcH&
tjynfht0 rSDcdktm;xm;aom pdwfaeoabmxm;ESifh awmif; aomaMumifh jzpfEdkifonf (8;32? 33)/ olwdkYpdwfxifwGif a,½I
avQmufjcif;qdak om vkyaf qmifcsuEf pS cf pk vH;k vdt k yfonf/ qk onf ao&efom BuKd wifpw d pf vJG ef;aeonf[k xifonf/ trSef
awmif;jcif;onf bk&m;ocif uREkfyfwdkYtm; ,HkMunfjcif;ESifh wGifrl wynfhawmfwdkYuomvQif rSm;,Gif;aom BudKwifxifjrif
wefcdk;jzifh jynfh0ap&ef ESdrfhcspGmac:zdwfjcif;jzpfNyD;? bk&m;ocif csu&f adS eMuNy;D ? olwaYkd rQmv f ifah eaomEdik if u H kd a,½Iu ,laqmif
tay: rSDcdktm;xm;aMumif;udk vufawGUjyoonf/ qkawmif; ay;í olwdkYtm; &mxl;ay;&efom tjrJpOf;pm;aeMuonf/
jcif;udk tpm;xdk;í&aomt&mr&Sday/ txl;ojzifh rjzpfEdkif tu,fí a,½ItaocHcJhygu olwdkYarQmfrSef;xm;aom EdkifiH
ovdk xif&aomtajctaewGif qkawmif;jcif;udk tpm;xdk;í awmf&adS wmhrnfr[kwaf cs/ xdaYk Mumifh ud, k af wmf\ BuKd wifa[m
r&yg/ ajymcsufudk rar;&efom ydkívdkvm;Muawmhonf/
9;30? 31 wpfcgwpf&H a,½Ionf wynfhawmfrsm;udk eufeJ 9;34 rdrd\atmifjrifrItwGufom tjrJ½kef;uefaeMuaom
pGmoGeo f if&eftwGuf vlxt k ay: trIaqmifjcif;udk uefo Y wf wynfah wmfwo Ykd nf a,½I\ar;cGe;f udk ajz&ef &Suaf eMuonf/
cJhonf/ udk,fawmf aumif;uifbHkodkY jyefwuf<uoGm;onfh uREykf w f \
Ykd pdwaf eoabmxm;udk c&pfawmfEiS hf EIid ;f ,SOMf unfyh g
tcgwGif olwdkY qufvufvkyfaqmifoGm;ap&ef olwdkYtm; u tjryJ if emusi&f ygonf/ ,HMk unfaomolonf tvkyBf uKd ;pm;
avhusifh jyifqifay;&ef ta&;BuD;aMumif;udk udk,fawmf od í &nfreS ;f csux f m;&Sjd cif;onf rrSm;yg/ odaYk omf xk&d nfreS ;f csuf
onf/ oif,&l eftwGuf tcsed af y;&ygonf/ oGeo f ifcsuf (od)Yk u emcHjcif;ESihf trIaqmifjcif;udk ab;z,fvu kd yf gu tjypfjzpf
tawGUtMuHKü t&nftcsif; rnfrQ&Sdapumrl euf½Idif;aom vmonf/ rmefrme (odkY) pdwfrvHkjcif;u &mxl;ESifh *kPfj'yfudk
0dnmOfBu;D xGm;rIonf wpfcPav;ESirhf jzpfEikd yf g/ wynfah wmf vdkonfxuf ydkíwefzdk;xm;aponf/ bk&m;ocif\EdkifiHawmf
rsm;yifvQif tcsdefrSefrSef tvkyfudk cPxm;vsuf ocifbk&m; wGif xdpk w d o
f abmrsK;d onf ysupf ;D apwwfygonf/ vHjk cKH pw d cf s
xHrS oif,l&ef vdktyfonfqdkvQif uREkfyfwdkYonf tvkyfvkyf &onfh wpfcw k nf;aom&nfreS ;f csurf mS bk&m;ocif\Edik if aH wmf
jcif;ESifh oif,ljcif;udk wpfvSnfhpD vkyfaqmif&ef omívdktyf twGuf xm;&Sdaom&nfrSef;csufomvQifjzpfNyD;? rdrd\ wdk;wuf
onf r[kwfygavm/ aumif;pm;a&;twGuf xm;aom&nfrSef;csufr[kwfyg/
9;30? 31 zdvyd KÜ uo J &dNrKd UrSxuG í
f a,½Ionf *gvdvjJ ynfukd 9;36? 37 a,½Ionf wynfhawmfwdkYtm; uav;i,frsm;udk
aemufqHk;tBudrf c&D;oGm;cJhonf/ BuKd q&kd efajymonf/ uav;rsm;udk 'kw, d wef;pm;Edik if o H m;rsm;
tjzpf owfrw S Mf uaom xdv k Ul todik ;f t0dik ;f wGif þt&monf
189 &Sifrmukc&pf0if 9;41

9;35 35
xdktcg udk,fawmfonf xdkifvsuf wusdyfMSpfyg;wdkhudk ac:awmfrlI? tRiftOD;z]pfvdk
q
rm 10;43?
vk 22;26
aomolrnfonfum; aemufqHk;z]pfRrnf/ tvHk;pHkwdkh. tapcHvnf; z]pfRrnf[k rdefhawmfrl
./q
9;36 36
oli,fwa,mufudkvnf;,lI olwdkhtv,fY xm;y)D;rS vufawmfMSifhcsDydkufvsuf?Z
Z
rm 10;16 37
9;37
tujifolonf ighrsufMSmudkaxmufI TuJhodkhaom oli,fwpHkwa,mufudk vufcH./
ps
r 10;40 xdkolonf ighudkyifvufcH./ ighudkvufcHaomolonfvnf; ighudkomvufcHonfr[kwf/
ighudkapv…wfawmfrlaomoludkyif vufcHonf[k rdefhawmfrl./ps

wynfhawmfwdkYonf tjcm;oltm; a,½I\trnfudk roHk;&ef [efYwm;jcif;


(116^vk 9;49? 50)
38
9;38 a,m[efuvnf;? tRSifbkRm;? tu„MfkyfwdkhMSifhtwl rvdkufbJvsuf udk,fawmf.
n
awm 11;27`29 emrudk trSDy_I ewfqdk;wdkhudk MSifxkwfaomolwa,mufudk tu„MfkyfwdkhawG¸yg./ olonf
tu„MfkyfwdkhMSifhtwl rvdkufaomaujmifh tu„Mfkyfwdkhonf r]pfwm;ujygonf[k avsSmuf
aomf?n
39
a,×Èu? xdkoludk rr]pfwm;ujMSifh/ ighemrudk trSDy_vsuf wefcdk;udky]I ighudk tvG,f
9;40 wuluJhRJ¸Mdkifaomolwa,mufrsS rRSd/ 40 oifwdkh. RefolbufYrRSdaomolonf oifwdkhbuf
#
r 12;30
9;41 YRSd./# 41 oifwdkhonf cRpfawmfMSifhqdkifonf[k ighrsufMSmudkaxmufI tujifolonf oif
X
r 10;42 wdkhtm; aRwcGufudkrsS ay;./ xdkolonf tusKd;udk rRbJraeRm? igtrSefqdk./X

topfaomcsOf;uyfyHkjzpfonf/ uav;i,frsm;udk aumif;rGef onf wpfzGJUwnf;xJwGif yg0ifí twlpkpnf;aeMurnfawmh


pGmqufqH½Hkomru a,½ItaMumif;udk oGefoifay;&ef ta&; r[kwaf cs/ a,½Izufü&Sad omolwo Ykd nf bk&m;ocif\Edik if aH wmf
BuD;onf/ uav;trIawmfvkyfief;udk vlBuD;trIawmfvkyfief; udk wnfaqmuf&efqdkonfh wlnDaomyef;wdkifrsm;&SdMuaom
avmuf odyfta&;rBuD;[k rxifrSwfoifhay/ aMumifh olwdkY\jcm;em;csufrsm;udk þyef;wdkiftwGuf taESmifh
9;38 wynfhawmfwdkYonf ewfqdk;n§Of;qJcH&ol vGwfajrmuf t,Surf jzpfapoifyh g/ a,½Iukd ,HMk unforl sm;onf twlwuG
oGm;&ef ulnDonfxuf rdrdwdkY\&mxl;udk ydkrdkpdwf0ifpm;aom yl;aygif;vkyfaqmifoifhMuonf/ vlwdkYonf uREfkyfwdkYESifhtwl
aMumifh a,½Iemrjzifh usef;rmapaomoltay: remvdkjzpfMu a,½I\aemufawmfodkYvdkuf&eftwGuf uREkfyfwdkYESifh wax&m
onf/ uREkfyfwdkYonfvnf; atmufygtaMumif;rsm;aMumifh wnf; jzpfaep&m rvdkyg/
xduk w f efonfv h yk &f yfrsm;wGif ryg0ifonft
h cgwGif wynfah wmf 9;41? 42 vk 9;48 u “oifwdkYwGif ti,fqHk;aomolonf
wdkYenf;wljyKMujcif;jzpfonf/ (1) tjcm;vlrsm; (odkY) tzGJUrsm; omíBuD;jrwfaomoljzpfvdrfhrnf”[k qdkonf/ a,½I\tjrif
onf uREyfk wf \Ykd *dP k ;f *PxJwiG f ryg0ifaomaMumif?h (2) uREyfk f wGif uav;i,fwpfa,mufukd vufcBH uKd qakd omolonf a,½I
wdkYESifh tqifajyqHk;jzpfaomvlrsm; yg0ifonfhvkyfief;r[kwf udk vufcHaejcif; jzpfonf/ vdktyfaeolwpfa,mufudk a&
aomaMumif?h (3) tjcm;olrsm;onf uREyfk w f v Ykd yk af eusypkH t H wdik ;f wpfcGufwdkufjcif;onfvnf; bk&m;ocifudk ylaZmfjcif;ESifh wl
rvkyfaqmifaomaMumifhESifh (4) uREkfyfwdkY\BudK;pm;rIudk tod onf/ ¤if;ESifh qefYusifpGmyif olwpfyg;udk ab;Oy'fjzpfapjcif;
trSwfjyKcH&rnfr[kwfaomaMumifh ryg0ifvdkMujcif;jzpfonf/ (odkY) *½krpdkufjcif;onf tjypfjzpfonf/ avmutjrifwGif
rSeuf efaom oDMoavmf*s&D &dS ef ta&;Bu;D aomfvnf; vdt k yfae ta&;rygaomol jzpfapumrl *½kpdkufMunfh½I&rnf/ qifjcif
aomoludk rulnD&eftwGuf þt&mudk qifajcay;ír&acs/ ÓPfr&Sb d J wpfu, kd af umif;qefaomolrsm;onf avmuü Bu;D
9;40 a,½Iu olEiS yhf wfoufí *½krpdu k jf cif; (od)Yk bmoabm jrwfjcif;twdkif;twmwpfckudk &&SdEdkifaomfvnf; a&&Snf
rQrxm;bJ Mum;aejcif;onf qufuyftyfESHjcif;enf;wlyif wnfwHhaomBuD;jrwfjcif;udk bk&m;ocif\pHEIef;jzifhom wdkif;
aumif;onf[k rajymcJhacs/ r 12;30 wGif “igESifhtwl rae wmí&ayonf/ oifonf rnfonfht&mjzifh wdkif;wmrI jyK
aomolonf igh&efzufjzpfonf”[k &Si;f jycJo h uJo h yYkd if jzpfonf/ aeygoenf;/ udk,fydkifpGrf;aqmif atmifjrifrItm;jzifhavm?
xdkudpöESpf&yfpvHk;wGif a,½IESifhywfoufí Mum;aejcif;onf odkYr[kwf udk,fusKd;pGefY trIaqmifjcif;tm;jzifh wdkif;wmyg
rjzpfEdkif[k azmfjyaeonf/ udk,fawmf\aemufvdkuftm;vHk; oavm/
&Sifrmukc&pf0if 9;42 190

a,½Ionf pHkprf;jcif;taMumif;udk owday;jcif;


(117^r 18;7-9)
42
ighudk ,Hkujnfaom Toli,fwpHkwa,mufudk tujifolonf rSm;,Gif;ap./ xdkol 9;42
!
onf vnfyif;Yu(dwfqHkausmufudkqGJI yifv,fYcsc]if;udkcHRvsSiftaeomI aumif;./! vk 17;2
9;43
43
oif.vufonf oifÙudkrSm;,Gif;apvsSif% vufudkz]wfavmh/ 44 ydk;rao? rD;ri)drf;Rm? iRJ %
r 5;30
twGif; ri)drf;MdkifaomrD;xJodkh vufMSpfbufpHkMSifh0ifRonfxuf? vufcsKd¸wJhI toufRSif 9;44
E
c]if;odkh0ifpm;aomfomI aumif;./E 45 oif.ac]onf oifhudkrSm;,Gif;apvsSif ac]udk z]wf r 5;30
avmh/ 46 ydk;rao? rD;ri)drf;Rm? iRJtwGif;ri)drf;MdkifaomrD;xJodkh ac]MSpfbufpHkMSifÙcsc]if;udk 9;47
cHRonfxuf? ac]csKd¸wJhItoufRSifc]if;odkh 0ifpm;aomf omIaumif;./ 47 oif.rsufpdonf w
r 5;29
vnf; oifhudkrSm;,Gif;apvsSiwf rsufpdudkxkwfavmh/
9;48
48
ydk;rao? rD;ri)drf;Rm? iRJrD;xJodkhx rsufpdMSpfbufpHkMSifhcsc]if;udkcHRonfxuf? rsufpd x
a[RSm 66;24
wbufMSifh bkRm;ocif. MdkifiHawmfodkh 0ifpm;aomf omIaumif;./ 9;49
'
49
,ZfaumifRSdorsSwdkhY qm;cwfRouJh'odkh cyfodrf;aomolwdkhonf rD;qm;cwfc]if;udk 0wf 2;13
9;50
cHRujrnf/ "
r 5;13?
50
qm;onf aumif;./ odkhaomfvnf; tiefuif;aysmufvsSif? iefaomtRomudk vk 14;34`35
e
tb,fodkh Ry]efrnfenf;/" oifwdkhY qm;RSdapujavmh/e tcsif;csif;toifhtwifhaeujavmhy aum 4;6
y
aRm 12;18?
[k rdefhawmfrl./ 2aum 13;11

9;42 ,HMk unfjcif;ü ti,fq;kH aomolwpfa,mufukd rxdcu kd f b,frSm&SdEdkifygtHhenf;/


ap&ef owday;jcif;onf q&mrsm;ESifh yHkoufaorsm;taejzifh 9;50 a,½Ionf rdrdvlwdkY\txJwGif&Sd&rnfh t&nftcsif;
uREkfyf rnfodkYvkyfaqmifonfqdkaomtcsuf yg0ifovdk c&pf oHk;ckudk o½kyfazmf&eftwGuf qm;udk toHk;jyKcJhonf/ (1) qm;
,mefrw d o f [m,zGUJ jcif;wGif roifrh jrwfjzpfap&ef rnfrQciG jhf yK udk ,Zfaumifü toHk;jyKaomtcg? bk&m;ocifESifh ol\vlwdkY
aeoenf;qdkaomtcsufvnf; tusKH;0ifygonf/ uREfkyfwdkY\ jyKaom y#dnmOfudk atmufarhapouJhodkY uREfkyfwdkYonf
tawG;ESihf vkyaf qmifcsurf sm;onf arwåm\wdu k w f eG ;f aphaqmf bk&m;ocif\opöm&Sdjcif;udk owd&Mu&rnf (0wf 2;13)/
rIukd cH&rnfjzpfNy;D (1aum 13)? tjcm;olrsm;tay: w&m;pD&if (2)qm;onf tom;\t&omudk ajymif;vJapouJhodkY uREkfyf
jcif;udk owdxm;&rnf (r 7;1-5? a&m 14;1-15;4)/ odkYaomf wdkYonf rdrdwdkYaexdkifaom urÇmavmu\t&omudk ajymif;
vnf; uREyfk w f o Ykd nf toif;awmfü ajymifajymifwif;wif; usL; vJap&rnf (r 5;13 udk Munhfyg)/ (3) qm;onf tpm;tpm
vGeaf omtjypfrsm;udk &ifqikd af jz&Si;f &ef wm0ef&o dS nf (1aum udk ysufpD;ykyfodk;jcif;r&Sdatmif xdef;odrf;ay;ouJhodkY uREkfyfwdkY
5;12? 13)/ onf vlYywf0ef;usif&Sd tusifhpm&dwåysufpD;jcif;udk wdkufzsuf
9;43 a,½Ionf uREkfyfwdkY\toufwmxJrS tjypfudk jzwf Mu&rnf/ uREyfk w f oYkd nf bk&m;ocif\arwåmESihf owif;pum;
awmuf&ef ta&;BuD;aMumif; oGefoif&mwGif xdwfvefYaprnfh tm;jzifh urÇmajrBuD;twGuf qm;jzpfvdkaomqE´r&Sdawmhygu
pum;vHk;udk oHk;cJhonf/ ppfrSefaom aemufvdkufrsm;udk udk,fawmftwGuf toHk;r0ifolrsm;jzpfvmMuonf/
emusifpGmqHk;r&ef vkdtyfonf/ bk&m;ocif\tvdkawmfESifh 10;2 zm&d&SJwdkYonf a,½Itm; olwdkY\ar;cGef;jzifh axmif
qefu Y siaf eaom qufqaH &;? tvkyt f udik f (od)Yk tusiu hf kd jzwf acsmufqif&ef BudK;pm;Muonf/ uGm&Sif;jcif;udk axmufcHygu
awmufjcif;onf vufudk jzwf&oavmuf emusifEdkifygonf/ zm&d&SJwdkY\vkyfief;pOfudk axmufcHvdkufjcif;jzpfoGm;vdrfhrnf/
uREyfk w
f \ Ykd jrifrh m;aomyef;wdik o f nf rnfonft h &mudk pGev Yf w T f xdo k jYkd yKvyk rf nf[v k nf; olwYkd rxifMuacs/ a,½Ionf uGm&Si;f
ap&umrl xdkufwefygonf/ c&pfawmftwGuf rnfonfht&m jywfpjJ cif;udk qefu Y sií f ajymqdck yhJ gu vltyk xf rJ S vltcsKUd wdw
Yk iG f
udrk Q [efw Y m;cGirhf jyKoifah cs/ tjypfEiS hf xm0&wG,u f yfaernf ynwfw&m;udk toHk;csvsuf r,m;udk uGm&Sif;cJhaomolrsm;
xuf tjypfudk ,cktcsdefwGif oem;jcif;uif;rJhpGm toufwm &SEd ikd Nf y;D ? olwu
Ykd ud, k af wmfu
h kd rESpo f ufbaJ eMuvdrrhf nf/ ydí k
rS z,f&Sm;oifhygonf/ xm0&umvESifh,SOfaom ½Iaxmifh ta&;BuD;onfrSm uGm&Sif;jcif;ESifh rw&m;aomarxkefudk qefY
tjrifjzifhomvQif a&G;cs,frIjyKygav/ usiaf jymqdck ahJ omaMumifh ESpjf cif;q&ma,m[efukd owfcahJ om
9;48? 49 xl;qef;aom þpum;rsm;tm;jzifh a,½Ionf a[½k'frif;\a'goudk EId;qGovdk jzpfoGm;vdrfhrnf (6;17-18)/
tjypf\ta&;BuD;yHkESifh xm0&tusKd;quf&SdyHkudk yHkazmfcJhonf/ zm&d&SJwdkYu þodkYjzpfapvdkMuonf/
,k'vlrsKd;wdkYtwGuf rdk;ESifh rD;onf twGif;ydkif;ESifh tjyifydkif; zm&d&SJwdkYonf uGm&Sif;jywfpJjcif;trIudk 0dnmOfa&;ESifh
emusifrIESpfrsKd;pvHk;udk udk,fpm;jyKonf/ xdkxufqdk;aomt&m rqdik b f J w&m;a&;ESio hf mqdik o
f nf[k xifMuonf/ a,½Ionf
191 &Sifrmukc&pf0if 10;9

a,½Ionf vufxyfjcif;ESifh uGm&Sif;jcif;taMumif;udk oGefoifjcif;


(173^r 19;1-12)
10;1
z
a,m 10;40 10 xdktRyfrS udk,fawmfonf xI a,mf'efr]pfwbufudk aRSmufoGm;oz]ifhz ,k'
y]nfpGef;odkhaRmufawmfrl./ vlrsm;wdkhonf txHawmfY pka0;y]efI? xkH;pHRSdawmfrl
onftwdkif; wzef qHk;rÓ0g'ay;awmfrl./
2
zmRdRSJwdkhonf txHawmfodkhvmI? vlonf rdrdr,m;MSifhuGmtyfoavm[k pHkprf;aMSmifh
RSufc]if;iSg ar;avsSmufujaomf?
3
10;4 a,×Èu? armaRSonf oifwdkhtm; tb,fodkh pDRifoenf;[k vSefI ar;awmfrlvsSif?
A
wRm; 24;1`4 4
olwdkhu? z]wfpmudkay;Ir,m;MSifhuGmapc]if;iSg armaRSpDRifygonf[k avsSmufuj./A
5
a,×Èuvnf;? oifwdkh pdwfMSvHk;cdkifrmaomaujmifh armaRSonf xdkynwfudk aR;xm;
10;6
b
u 1;27? 5;2 ownf;/ 6 bkRm; ocifzefqif;awmfrlpu a,musfm;MSifhrdef;rMSpfa,mufwnf;udk zefqif;
awmfrl./b
10;8 7
xdktaujmif;aujmifh a,musfm;onf udk,frdbudk pGefhIudk,fcifyGef;Y rSD0Joz]ifh? 8 xdkol
r
u 2;24
MSpfa,mufwdkhonf wom;wudk,fwnf; z]pfRvdrfhrnf/r xdkaujmifhvifr,m;wdkhonf MSpfOD;
r[kwfwOD;wnf;z]pf./ 9 bkRm;ocif wGJbufI xrf;bdk;wifawmfrlaomtRmudk vlrcGJrcGg
apMSifh[k rdefhawmfrl./

þppfaq;csufudk tcGifhaumif;,lí vufxyfxdrf;jrm;jcif; 10;5-9 bk&m;ocifonf vlwdkY\ tjypfBuD;jcif;aMumifhom


tay: bk&m;ocif\&nf&, G cf suuf kd azmfjyNy;D ? zm&d&wJS \
Ykd twå uGm&Sif;&ef oabmwlcJhjcif;jzpfonf/ uGm&Sif;jcif;udk axmufcH
qefaompdwfxm;udk azmfxkwfcJhonf/ olwdkYonf tdrfaxmif onfr[kwfaomfvnf;? xdcdkufepfemaom tdrfaxmifzufudk
twGuf bk&m;ocif\&nf&G,fcsufudk rpOf;pm;bJ tqifajy qdk;0g;onfhtajctaerS umuG,f&eftwGufom jyXmef;xm;
ovdk vufxyfjcif;udo k m vufcx H m;Muonf/ xdt Yk jyif arma&S jcif;jzpfonf/ odaYk omf zm&d&w JS o
Ykd nf (w&m; 24;1) udk uGm&Si;f
\usrf;udk qdkvdkcsufrSxkwfí rw&m;udk;um;Muonf/ a,½I jywfpjJ cif;twGuf twnfjyKaxmufcaH omusr;f yd'k t f jzpf toH;k
onf w&m;a&;ü uRrf;usifaom xdkolwdkYudk olwdkY\em;vnf jyKMuonf/ a,½Iu þt&monf bk&m;ocif\tvdkawmf
oabmaygufrIonf tay:,HaMumrQomjzpfaMumif; odapcJh r[kwaf Mumif;ESihf bk&m;ocifonf vufxyfaomolwt Ykd m; xdk
onf/ vufxyfjcif;udk tjrw J nfwaHh pvdak Mumif; &Si;f jycJo
h nf/ vdt k yf
ygu uGm&Sif;rnfqdkaom pdwfoabmjzifh vufxyfjcif;rjyKyg
,k'jynfodkY ESifh/ tjrJwnfwHhap&ef tpuwnf;u qufuyftyfESHxm;yg
aemufqHk; u oif\tdraf xmifonf ydí k aysm&f iT pf &maumif;vdrrhf nf/ zm&d
c&D;oGm;jcif; &SJrsm;uJhodkY ESvHk;om;rrmaMumygESifh/ bk&m;ocif\ ulnDrprI
a,½Ionf uay tm;jzifh twlwuGaexdkif&ef cdkifrmpGm oEédXmefcsyg/
&aemifNrKd UrS wdwq f w
d f 10;6-9 trsKd;orD;rsm;udk ypönf;OpömuJhodkY qufqHavh&SdMu
pGmxGucf mG Ny;D a,mf'ef onf/ vufxyfjcif;ESifh uGm&Sif;jcif;udk ajr,mta&mif;t0,f
jrpfudk rjzwful;rDwGif yrm oabmxm;Muonf/ a,½Ionf xdpk w d o f abmudk ½Iwcf s
,k'jynfpeG ;f odOYk ;D wnf cJhNyD;? bk&m;ocif\ e*dkrlv&nf&G,fcsufrSm tdrfaxmifjyKjcif;
vsuf <uawmfro l nf/ tm;jzifh wpfv;kH wpf0wnf; jzpfap&ef jzpfonf[k &Si;f jycJo h nf
a,&dacgNrdKUodkY roGm; (u 2;24)/ a,½Ionf vufxyfjcif;twGuf bk&m;ocif\
rD xdkae&mü w&m; pHEIef;udk jyocJhNyD;? ol\aemufvdkufrsm;tm; xdkuJhodkY touf
a[mcJhonf/ *gvdvJ &Sifap&ef rSmMum;onf/
jynfrS þwpfBurd f c&D;
xGujf cif;onf aemuf
qHk;jzpfNyD;? taorcHrD
wGif þae&modkY jyef
vmawmhrnfr[kwfacs/
&Sifrmukc&pf0if 10;10 192

10
aemufwzef wynfÙawmfwdkhonf tdrfYRSdpOf? xdktaujmif;udk ar;avsSmufy]efuj./
11
udk,fawmfuvnf;? tujifolonf r,m;MSifhuGmItc]m;aom rdef;rMSifhpHkbufc]if;udk 10;11,
vk 16;18
y_./ xdkolonff rdrdr,m;udk y]pfrSm;./, 12 rdef;ronfvnf; rdrdvifMSifhuGmI tc]m;aom
a,musfm;MSifh pHkbufc]if;udky_vsSif rSm;,Gif;c]if;odkhaRmufonf[k rdefhawmfrl./

a,½Ionf uav;i,frsm;udk aumif;BuD;ay;jcif;


(174^r 4; 19;13-15? vk 18;15-17)
13
xdktcg oli,fwdkhudk vufawmfMSifhwdkhapc]if;iSg txHawmfodkh aqmifcJhonfz]pfI?
wynfÙawmfwdkhonf aqmifcJhaomolwdkhudk ty]pfwifuj./ 14 a,×Èonfr]ifawmfrlvsSif
trsufawmfxGufI? xdkoli,fwdkhudkighxHodkh vmygavap/ rqD;wm;ujMSifh/ bkRm;ocif.
10;15
Mdi
k i
f aH wmfonf xdok hkdaomolwhkd.Mdi
k i
f z f / 15 igtrSeq
H ]p. f o
kd nfum;? tujio
f o
l nf bkRm;ocif u r 18;3
. MdkifiHawmfudk oli,fuJhodkh rcHr,l? xdkolonf MdkifiHawmfodkhr0ifRu[k rdefhawmfrly)D;rS?
16
oli,fwdkhudkcsDydkufI olwdkhtay:rSm vufawmfudkwifvsuf aumif;u(D;ay;awmfrl./

a,½Ionf aiG&wwfaomvli,fESifh pum;ajymjcif;


(175^r 19;16-30? vk 18;15-17)
vrf;rSmu=GawmfrlpOfwGif vlwa,mufonf txHawmfodkhay];I 'l;axmufvsuf?c 10;17
17

aumif;r]wfaomqRm? xm0Rtoufudk tarGcHRtHhaomiSg tu„Mfkyfonf tb,ftrÈudk y_ c rm 1;40


*
Rygrnfenf;[k ar;avsSmufaomf?* vk 10;25

10;13-16 a,½Ionf uav;rsm; tcGecf rH sm;ESihf tjypfom; 10;17-23 þvli,fonf xm0&toufudk aocsmayguf
rsm; paom rvdt k yfonfo h rl sm;udk tcsed af y;vGe;f onf[k a0zef &&SdvdkaomaMumifh rnfodkYvkyf&rnfenf;[k ar;cJhonf/ olu
cH&onf (r 9;11? vk 15;1? 2? 19;7)/ wynfhawmfrsm;tyg a,½Iajymaom ynwf (10;19)wpfckudkrQ rcsKd;azmufcJhbl;
t0if vltcsKdUwdkYu a,½Ionf ta&;BuD;aomacgif;aqmif aMumif; ajymonf/ zm&d&w JS uYkd xdyk nwfrsm;tay: xyfrH jznfh
rsm;ESifh bmoma&;udkif;½Idif;olrsm;udk ydkítcsdefay;oifhonf/ pGufaom tcsufrsm;udkvnf; vdkufavQmufcJhyHk &onf/ odkY
xdktcgrSomvQif udk,fawmf\taetxm;onf wdk;wuf aomf a,½Ionf arwåmjzifh xdkvli,f\rmefrmeudk xdk;azmuf
aumif;rGefí a0zefcH&rIrS uif;vGwfvdrfhrnf[k xifMuonf/ í ol\pdwf&if;trSefudk ay:xGufap&ef pdefac:cJhonf/ “oGm;
odkYaomf a,½Ionf rdrd\&mxl;udk wdk;wufapatmif vkyfp&m í &So d rQuakd &mif;Ny;D vQif qif;&Jaomolwt Ykd m; ay;avmh”/ þ
rvdkacs/ udk,fawmfonf bk&m;jzpfawmfrlNyD; rdrdudk tvdktyf pdeaf c:rIu þvli,fukd bk&m;ocif\Edik if rH S xGuo f mG ;aprnfh
qHk;aomolrsm;udkom pum;ajymvdkonf/ aiGukd wyfrufjcif;wnf;[laomt[eft Y wm;udk azmfxw k af y;
10;14 vlBuD;rsm;onf uav;rsm;avmuf r,HkMunfwwf cJhonf/ aiGonf ol\pGrf;aqmifatmifjrifrIESifh BudK;yrf; tm;
Muacs/ vHkjcHKpdwfcsrIcHpm;&eftwGuf uav;i,frsm;onf *½k xkwfrItay: rmefrmewufjcif;udk udk,fpm;jyKaeonf/ ol\
pdkufaomolwpfa,muf\ arwåmjzifhMunfhjcif;ESifh El;nHhpGm xd pdwfaeoabmxm;u yxrqHk;ynwfjzpfaom bk&m;ocif
awGUjcif;om vdktyfonf/ olwdkYonf OD;aESmufjzifh tjynfht0 xuf rnfonfht&mudkrQ ydkíta&;rBuD;ap&ef ynwfcsufudk
em;vnfoabmaygufa&;udk rawmif;qdkMuyg/ uREkfyfwdkYudk rvdkufavQmufEdkifatmif jzpfapcJhonf (xG 20;3)/ a,½I
tm;ud;k pdwcf sygu uREyfk w f uYkd kd olwYkd ,HMk unfMuonf/ a,½Iu awmif;qdak omtcsuw f pfcjk zpfonfh ol\ESv;kH om;ESihf touf
vlwdkYonf rdrdtm; uav;i,fuJhodkYaom ,HkMunfjcif;rsKd;jzifh wmwpfckvHk;udk bk&m;ociftm; ay;&ef qdkaomtcsufudk
,HkMunf&rnf[k qdkonf/ uREkfyfwdkYonf pMufm0Vm\ vQKdU0Suf rjynfhpHkapEdkifcJhacs/ vli,fonf a,½IxHodkY vmaomtcg ol
eufeaJ omt&mrsm;tm;vH;k udk em;vnfp&mrvdyk g/ bk&m;ocif bmvkyfEdkifrnfenf;[k awG;awmvsufvmcJhí? xGufoGm;aom
uREkfyfwdkYudk cspfaMumif;ESifh tjypfcGifhvTwfjcif;udk jyifqifay; tcg rdrd rvkyfEdkifaomt&mudk oabmaygufvsuf xGufoGm;
aMumif; od½Hkjzifh vHkavmufygonf/ þodkYajz&mwGif uREkfyfwdkY onf/ oif\toufwmudk c&pfawmfxH ray;tyfap&ef rnf
onf uav;qef&rnf (odkY) r&ifhusuf&[k rqdkvdkyg/ odkYaomf onfht&mu [efYwm;aeygoenf;/
uav;i,fwpfa,muf\ ½d;k pif;rIEiS hf vufcw H wfrw
I jYkd zifh bk&m;
ociftay: ,HkMunftm;udk;Mu&rnf/
193 &Sifrmukc&pf0if 10;26

18
a,×Èu? ighukd aumif;r]wo f nf[k tb,f aujmifhac:oenf;/ bkRm;ocifwyg;wnf;
10;19
C
xG 20;12`16
omaumif;r]wfawmfrl./ 19 oifonf ynwfawmfwdkhudk odonfr[kwfavm/ ol¸r,m;udk
ry]pfrSm;MSifh/ vltoufudk rowfMSifh/ ol¸OpPmudk rcdk;MSifh/ rrSefaomoufaoudk rcHMSifh/ol¸
OpPmudk rwRm;oz]ifhrodrf;MSifh/ rdbudk ×dkaopGm y_avmh[k rdefhawmfrlvsSif? C
20
tRSif bkRm;?xkd ynwfRSdorsSwkdhudk tu„Mfkyfonf i,faomtRG,frSpI apmifhaRSmuf
ygy)D[k avsSmufy]efvsSif?
21
10;21 a,×Èonf? xdkoludk ujnfÙ×Èvsuf cspfaompdwfRSdI? oifonf wckvdkao;./ oGm;avmh/
i
r 6;20? udk,fOpPmRSdorsSudkaRmif;I qif;RJaomolwdkhtm; ay;avmh/ xkdodkhy_vsSif? aumif;uifbHkY
vk 12;33
bE@mudk Rvdrfhrnf/i odkhy)D;rSvmI vuf0g;uyfwdkifudkxrf;vsuf ighaemufodkhvdkufavmh[k
rdefhawmfrl./
22
xdkolonf rsm;pGmaomOpPmudk Rwwfaomolz]pfI? xkdpum;udkujm;vsSif rsufMSmysuf
I pdwfromonfMSifhoGm;av./
23
a,×Èuvnf;? OpPmRwwfaomolonf bkRm;ocif.MdkifiHawmfodkh tvGef0ifcJvS
.[k ywfvnfodkhujnfÙ×ÈI wynfÙawmfwdkhtm; rdefhawmfrl./
24
wynfÙawmfwdkhonf xdkpum;udkujm;vsSif rdef;armawGa0c]if; RSduj./ wzef a,×È
u? ighom;wdkh? rdrdOpPmudk rSDcdkaomolonf bkRm;ocif.MdkifiHawmfodkh tvGef0ifcJvS./
25
ukvm;tkyfonf tyfezm;udk vsSKdvG,f./ aiGRwwfaomolonf bkRm;ocif. MdkifiHawmf
odkh 0ifcJonf[k rdefhawmfrl./
26
xdkolwdkhonfomI rdef;armawGa0c]if;RSdI? odkhz]pfvsSiftb,folonf u,fwifawmf
rlc]if;odkh aRmufMdkifrnfenf;[k tcsif;csif;ay]mqdkuj./

10;18 a,½Iu þar;cGe;f udk ar;aomtcgwGif “oif rnfol awmf\arwåmonf tay:,HrQomjzpfygu ol\ axmufcH
ESihf pum;ajymaeonfukd wu,foyd govm;”[k ar;vdu k jf cif; pum;udkom ay;rnfjzpfaomfvnf; udk,fawmf\arwåmonf
jzpfonf/ bk&m;ocifwpfyg;wnf;omvQif aumif;jrwfaom pHv
k ifjynf0h aomaMumifh uREyfk w f t
Ykd m; toufwmudk ajymif;vJ
aMumifh þolonf oabmaygufonfjzpfap? raygufonfjzpf aprnfh pdefac:rIrsm;udk ay;ygonf/
ap a,½Iudk “bk&m;”[k ac:vdkufjcif;jzpfonf/ 10;23 a,½Iu csrf;omaomolonf bk&m;ocif\EdkifiH
10;21 oif\aiGaMu;onf oifhtwGuf rnfonfht"dyÜm,f awmfodkY0if&ef cufcJonf[k ajymcJhonf/ þt&monf rSefyg
&Sdygoenf;/ a,½Ionf þoltm; &SdorQudka&mif;í qif;&J onf/ tb,faMumifhqdkaomf csrf;omaomolrsm;onf olwdkY
om;rsm;udk ay;apvdkaomfvnf;? ,HkMunfolrsm;tm;vHk;onf \ tajccHusaomcE¨mydik ;f vdt k yfcsurf sm; jynf0h aeaomaMumifh
&So
d rQukd a&mif;&rnf[k rqdv k ykd g/ aemufvu kd t
f rsm;pkwoYkd nf rdrdudk,fudk tm;udk;wwfMuonf/ olwdkYonf pdwfxJü [mae
ydkifqdkiforQudk ra&mif;cJhMuaomfvnf; xdkt&mrsm;tm;jzifh ol ovdk cHpm;aomtcgwGif ¤if;emusifrIu olwdkYudk bk&m;ocif
wpfyg;udk tapcHMuonf/ þtjzpftysuf oGeo f ifaeonfrmS xH ydkYaqmifrnfhtpm; olwdkYonf topfaomt&mudk 0,f,l
rnfonfht&m (odkY) qE´urQ uREkfyfwdkYtm; a,½Iaemufawmf jcif;tm;jzifh emusifrIudk avsmhyg;apMuonf/ olwdkY\ <u,f0
odYk rvdu k af p&ef r[efw
Y m;apoifyh g[líyifjzpfonf/ a,½Iu jcif;ESifh rdrdzmom jynfhpHkvHkavmufaejcif;wdkYonf olwdkY\ csKdU
awmif;qdv k mygu oif\tdruf kd ay;Edik yf grnfvm;/ oif\um; wJhjcif;jzpfvmawmhonf/ ajrBuD;ay:wGif t&mcyfodrf;udk ydkif
udk ay;Edik yf grnfvm;/ 0ifaiGtqifu h kd ay;Edik yf grnfvm;/ &mxl; qdik af omolonf ta&;Bu;D qH;k t&mjzpfaom xm0&toufukd
wdk;rnfhtvm;tvm&Sdaom &mxl;udk ay;tyfyghrvm;/ oif\ rydkifqdkif&bJ csKdUwJhaeEdkifygonf/
wHkYjyefyHku aiGtay:wGifxm;aom oif\pdwfaeoabmxm; 10;26 wynfhawmfwdkYonf tHhMoMuonf/ csrf;omjcif;
ESifh aiGonf oif\tapcHjzpfoavm (odkY) oif\ocifjzpf qdkonfrSm bk&m;ocif\aumif;BuD;r*Fvm r[kwfygoavm/
oavm qdkaomtcsufudk ay:vGifapvdrfhrnf/ aumif;pGmtouf&SifaomaMumifh qkcsjcif; r[kwfygavm/ þ
10;21 þolonf rdrdaemufodkY vdkufcsifrS vdkufvdrfhrnfudk uJhodkYaom rSm;,Gif;onfh txiftjrifudk ,aeYwGifvnf; awGU
odaomfvnf; a,½Ionf olUtay:wGif ppfrSefaomarwåmudk jrifae&ao;onf/ ,HkMunfolrsm;pGmwdkYonf ½kyf0w¬K ypönf;
jyocJo h nf/ arwåmonf trSew f &m;udk auGUywfraebJ cufcJ ydkif;wGif aumif;pm;Muaomfvnf; ,HkMunfolrsm;pGmwdkYonf
onfhtMuHÓPfudkvnf; ay;EdkifpGrf;&Sdygonf/ c&pfawmfonf cufcJ qif;&JrIudk cHaeMu&onf/ pnf;pdrfcsrf;om qdkonfrSm
uREyfk wf t Ykd wGuf taocHavmufatmif cspaf wmfro l nf/ ud, k f bk&m;ocif\rsufESmvdkufjcif; (odkY) ,HkMunfjcif;\ vu©Pm
r[kwfyg/
&Sifrmukc&pf0if 10;27 194

27
a,×Èonfvnf;? olwdkhudk ujnfÙ×ÈI? TtrÈudk vlrwwfMdkifaomfvnf; bkRm;ocifr 10;27
p
r 19;26
wwfMdkifonf r[kwf/ bkRm;ocifonf cyfodrf;aomtrÈwdkhudk wwfMdkifawmfrlonf[k
rdefh awmfrl./p
28
xdktcg ayw×ku? tu„Mfkyfwdkhonf RSdorsSudk pGefhypfI udk,fawmfaemufodkh vdkufuj
ygy)D[k avsSmufavaomf?
29
a,×Èu? igtrSefqdkonfum;? tujifolonf ighaujmifh4if;? {0Ha*vdwRm;aujmifh4if;?
tdrf? v,f? nDtpfudk? MSr? rdb? om;r,m;wnf;[laom wyg;yg;udkpGefh./ 30 xdkolonf tq 10;30
q
wRmaom tusKd;wnf;[laomq ,ckumvY nÇOf;qJc]if;MSifhwuG tdrf? v,f? nDtpfudk? MSr? r 6;33
trd? om;orD;wdkhudk4if;? aemifb0Y xm0Rtoufudk4if; cHRvwHh/ 31 aemufusaomol 10;31
trsm;wdkhonf tRifusujvdrfhrnf/ tRifusaomoltrsm;wdkhonf aemufusujvdrfhrnf[k Z
r 19;30
rdefhawmfrl./Z

a,½Ionf taocHrnfhtaMumif; oHk;Budrfajrmuf BudKwifa[majymjcif;


(177^r 20;17-19? vk 19;31-34)
32
a,×kRSvifr»d¸odkh wufoGm;ujRm? vrf;rSm a,×Èonf wynfÙawmfwdkhaRS¸Y u=Gawmf
rlpOf? olwdkhonf rdef;armawGa0I aujmufRGH¸aompdwfMSifh vdkufuj./ xdktcg udk,fawmf
onf wusdyfMSpfyg;wdkhudk wzefac:I? igwdkhonfa,×kRSvifr»d¸odkh,ckoGm;uj./ 33 vlom;onf
,ZfykaRm[dwftu(D;? usrf;y_qRmwdkhvufodkh aRmufvdrfhrnf/ xdkolwdkhonf aoy]pfudk pDRif
I wyg;trsKd;om;wdkh vufodkh tyfMSH ujvdrfhrnf/ 34 olwdkhonfvnf; vlom;tm; y]uf,,fy_ 10;34 ps
c]if;? ×dkufykwfc]if;?ps wHaxG;MSifhaxG;c]if;? taoowfc]if;udk y_ujvdrfhrnf/ oHk;Rufar]muf r 16;21
aomaehY x ar]muf vdrfhrnf[lI rdrdudk,fY aRmufvwHh aomtrÈtRmwdkhudkwynfaÙ wmfwdkh
tm; rdefhawmfrl./

10;29? 30 a,½Iu rdrdtusKd;twGuf wefzdk;&Sdaomt&m tapcHMuaomolwdkYonf aumif;uifbHkwGif BuD;jrwfaomol


wpfckckudk pGefYvTwfcJhMuaom wynfhawmfrsm;onf þb0wGif jzpf&ef t&nftcsif;tjynfh0qHk;aomolrsm;jzpfMuonf/
tqwpf&maomtusKd;udk jyef&rnf[k ajymonf/ e*dkyHkpH 10;32 a,½Ionf olwdkYtm; n§Of;yef;ESdyfpufjcif;taMumif;
twdkif; jyef&rnf[k qdkvdkjcif;r[kwfyg/ Oyrm vlwpfa,muf udk ajymNyD;cgpjzpfaomaMumifh wynfhawmfwdkYonf a,½k&S
onf c&pfawmfukd vufcaH omaMumifh rdom;pk\jiif;y,fjcif;udk vifNrdKUü olwdkYudk apmifhMudKaeaomt&mudk pOf;pm;aomtcg
cH&Edkifonf/ odkYaomf olonf ydkí BuD;rm;aom ,HkMunfol tHhMoxdwfvefYMuonf/
rdom;pkudk &&Sdvdrfhrnf/ þqkvmbfrsm;ESifhtwl bk&m;ocif 10;33? 34 a,½I\taocHjcif;ESihf xajrmufjcif;onf wynfh
udkrkef;aom avmuDom;wdkYxHrS n§Of;yef;ESdyfpufjcif;udkvnf; awmfrsm;twGuf tHt h m;oifph &mrjzpfoifah cs/ þae&mwGif rdrd
cH&Muonf/ a,½Ionf n§Of;yef;ESdyfpufjcif;udk tav;ay; toufwmü rnfodkYjzpfvmrnfudk &Sif;vif;pGm &Sif;jycJhonf/
vsuf ajymjcif;tm;jzifh qkvmbf&&Sd&eftwGufom wpfudk,f odkYaomf olwdkYonf udk,fawmfajymaeonfht&mudk &Sif;vif;
aumif;qefpGm aemufawmfodkYrvdkufap&ef jyKvkyfcJhonf/ pGm rMum;Muacs/ a,½Iu rdrdonf ar&Sd,jzpfaMumif; ajym
10;31 a,½Iu aemifvmvwåHUaomurÇmwGif þurÇm aomtcg olwdkYu ar&Sd,onf atmifEdkifaom&Sifbk&ifjzpf
avmu wefzdk;xm;aomt&mrsm;onf ajymif;jyef jzpfvdrhfrnf vdrfhrnf[k xifrSwfMuonf/ udk,fawmfonf xajrmufjcif;
[k qdkonf/ þae&mwGif *kPfj'yfESifh ta&;ygrIudk &Smaom taMumif;udk ajymaomfvnf; olwo Ykd nf taocHjcif;taMumif;
olwdkYonf aumif;uifwGif bmrS&&Sdrnfr[kwfacs/ þae&m udok m Mum;Muonf/ a,½Ionf yHOk yrmudak qmifí a[majym
wGif ESrd chf saomolwo Ykd nf aumif;uifbükH Bu;D jrwfMuvdrrhf nf/ avh&SdaomaMumifh taocHjcif;ESifh xajrmufjcif;onfvnf;
vlUtodkif;t0dkif;\ ysufpD;jcpm;aeaom tajctaeu wefzdk; olwdkY em;rvnfao;aom tjcm;Oyrmwpfckjzpfonf[k xif
xm;rIudk ½IyfaxG;ap&ef tm;ay;aeonf/ rnfuJhodkY ta&;yg rSwfMujcif;vnf; jzpfEdkifonf/ c&pf0ifusrf;rsm;u a,½I\
t&ma&mufEdkifrnf? rnfuJhodkYaevQif cHpm;íaumif;rnf taocHjcif;ESifh xajrmufjcif;taMumif; BudKwifa[majymjcif;
paom owif;pum;rsm;u uREyfk w f u
Ykd kd ½du
k cf wfaeMuNy;D ? a,½I udk xnfo h iG ;f azmfjyjcif;tm;jzifh þt&mrsm;onf tpuwnf;
\oGeo f ifcsuEf iS hf tjcm;olrsm;tay: tapcHjcif;onf ta0; u bk&m;ocif\tMuHawmfjzpfaMumif;ESifh rawmfwqr[kwf
odkYa&mufaeoa,mifjzpfonf/ odkYaomf olwpfyg;udk ESdrfhcspGm aMumif;udk jyoaeonf/
195 &Sifrmukc&pf0if 10;44

a,½Ionf tjcm;olrsm;tay: tapcHjcif;taMumif;udk oGefoifjcif;


(178^r 20;20-28)
35
xdktcg aZaA'J.om; ,mukyfMSifha,m[efonf txHawmfodkh csOf;uyfI? tRSifbkRm;?
tu„Mfkyfwdkhawmif;aom qkaus;Zl;udk y_awmfrlapcsifygonf[k avsSmufav./
36
udk,fawmfu? igonf oifwdkhudk tb,fodkhy_apcsifoenf;[k ar;awmfrlaomf?
37
10;37 ud,
k af wmfonf bke;f yGihfawmfral omtcgtu„My
kf w
f hkdonf vusmf awmfbufY wa,muf?
n
r 19;28 vuf0JawmfbufYwa,muf xdkifRaomtcGifhudk ay;awmfrlyg[k avsSmufuj./n
38
10;38 a,×Èuvnf;? oifwdkhonf tb,fodkh awmif;yefonfudk oifwdkhroduj/ igaomuf
#
r 20;22 aomcGuf# udk aomufc]if;iSg4if;? igcHaom AwÖdZXH udk cHc]if;iSg4if;? oifwdkhonf wwfpGrf;
X
vk 12;50 Mdkifoavm[k ar;awmfrlvsSif?
39
10;39 tu„Mfkyfwdkh onf wwfpGrf;Mdkifyg.[k avsSmufujaomf? a,×Èu? igaomufaomcGuf
!
w 12;2? udk oifwdkhonf aomufRujvdrfhrnf/ igcHaom AwÖdZHudkvnf; oifwdkhonf cHRujvdrfh
Asm 1;9 rnf/! 40odkhaomfvnf; ighvusfmbufvuf0JbufrSm xdkifRaomtcGifhudkum; tujifolwdkh
tbdkhtvdkiSg y]ifqif./ xdkolwdkhtm;om igay;ydkifonf[k rdefhawmfrl./
41
tc]m;aom wynfaÙ wmfwusdyfwdkhonf ujm;odvsSif? ,mukyfMSifha,m[efwdkhudktrsuf
xGufuj./ 42 a,×Èonf xdkolwdkhudkac:awmfrlI? oifwdkhodonftwdkif; avmuDrif;wdkhonf
10;43 tpdk;wRy_wwfuj./ tuJtrÉ;wdkhonf tmEmxm;wwfuj./ 43 oifwdkhrlum; xdkodkhry_uj
%
rm 9;35 MSifh/ oifwdkhwGif tuJtrÉ;y_vdkaomolonf oifwdkhtapcHz]pfRrnf/% 44 oifwdkhwGif txG#f

10;35 rmuku a,m[efESifh ,mukyfwdkYonf a,½IxHodkY wGm;wwfMuonf/ uREfkyfwdkYonf c&pfawmftwGuf BuD;rm;pGm


oGm;í awmif;avQmufMuaMumif;udk ajymNy;D róJurl olw\ Ykd qif;&Jcv H o kd nf[k ajymygu tjcm;olrsm;tay: tapcH&mwGif
rdcifuvnf; awmif;avQmufonf[k qdo k nf/ xdt k jzpftysuf pdwt f aESmift h ,Sujf zpfp&mudprö sm;udck ,
H vl akd ompdw&f &dS rnf/
ESpfckwGif qefYusifjcif;r&Sdyg/ tb,faMumifhqdkaomf rdcifESifh 10;38-40 a,½Ionf ,mukyfESifh a,m[efwdkY\ awmif;
om;wdkYonf c&pfawmf\EdkifiHawmfü *kPfjyKcH&aomae&mudk avQmufcsufudk ruJh&JUcJhaomfvnf; xdkawmif;avQmufcsufudk
awmif;avQmuf&ef oabmwlMuonf/ jiif;y,fco hJ nf/ uREykf w
f o Ykd nf bk&m;ocifxH bmrqdak wmif;í
10;37 wynfah wmfwo Ykd nf ,k'vlrsK;d trsm;pkuo hJ yYkd if ar&S, d &aomfvnf;? uREykf w f \ Ykd awmif;avQmufcsuu f kd jiif;y,fc&H Edik f
\Edik if aH wmfukd "r®a[mif;ya&mzufw\ Ykd BuKd wifa[majymcsuf ygonf/ bk&m;ocifonf uREkfyfwdkYawmif;orQudk ay;½Hkom
ESirhf wlbJ rSm;,Gi;f aomtxiftjrif&cdS MhJ uonf/ olwu Ykd a,½I r[kwfbJ uREkfyfwdkYtwGuf taumif;qHk;aomt&mudk ay;vdk
ajrBuD;EdkifiHudk wnfaxmifNyD; a&mrwdkY\ zdESdyfrIrS £oa&v onf/ ud, k af wmfonf uREyfk w f \
Ykd aumif;usK;d twGuf uREyfk w
f Ykd
Edik if u
H kd vGwaf jrmufaprnf[k xifMuNy;D ? ,mukyEf iS hf a,m[ef awmif;avQmufaomt&mtcsKdUudk jiif;y,fawmfrlonf/
wdkYonf xdkEdkifiHwGif *kPfjyKcH&aom&mxl;udk vdkcsifMuonf/ 10;42-45 ,mukyfESifh a,m[efwdkYonf a,½I\EdkifiHawmf
odkYaomf a,½I\EdkifiHawmfonf þavmuEdkifiHrsKd;r[kwfyg/ wGif tjrifhqHk;&mxl;udk &vdkMuonf/ odkYaomf a,½Iu ppfrSef
eef;awmfESifh &mZyv’iftay:wGif A[dkrjyKbJ rdrdaemufvdkuf aomBu;D jrwfjcif;onf tjcm;olrsm;tay: tapcHjcif;tm;jzifh
wd\ Yk toufwmESihf ESv;kH om;xJü&So d nf/ a,½I&iS jf yefxajrmuf omvmaMumif; olwdkYtm; ajymjycJhonf/ þoGefoifcsufudk
jcif;rwdkifrDwGif wynfhawmfwdkYonf þt&mudk em;rvnfMu Mum;cJ&h aom wynfah wmfwpfyg;jzpfonfh ayw½konf þor®m
acs/ w&m;udk 1ay 5;1-4 wGif tus,fw0ifhazmfjycJhonf/
10;38? 39 ,mukyfESifh a,m[efwdkYonf a,½ItwGuf rnf pD;yGm;a&;vkyfief;tzGJUtpnf;trsm;pkwGif BuD;jrwfrIudk
onfhppfaMumjcif;udkrqdk &ifqdkif&ef tqifoifh&Sdonf[k ajym vlwpfa,muf\ pGrf;aqmifatmifjrifrIjzifhom wdkif;wmMu
Muonf/ olwdkYESpfOD;pvHk; qif;&J'ku©cHcJhMuonf/ ,mukyfonf onf/ c&pfawmf\EdkifiHawmfwGifrl taocHjcif;onf a&SUodkY
rmwk&tjzpf towfccH &hJ onf (w 12;2)/ a,m[efonf wdik ;f wdk;wufaprnfh enf;vrf;jzpfonf/ xdyfqHk;ü aevdkaomqE´
wpfyg;odYk jynfEiS 'f PfccH &hJ onf (Asm 1;9)/ uREyfk w f o Ykd nf c&pf onf taxmuftulray;bJ [efYwm;vdrfhrnf/ uREkfyfwdkY\
awmftwGuf rnfonfht&mrqdk onf;cHrnf[k qdk&ef vG,ful vdt
k yfcsujf ynf0h ap&efom &SmazGaernft h pm; tjcm;olrsm;\
aomfvnf; tao;i,fqHk;jyóemtay:wGif tjypfwifnnf; vdktyfcsuftay: oif rnfodkYtrIaqmifEdkifrnfudk &SmazGyg/
&Sifrmukc&pf0if 10;45 196

tr]wfvkyfcsifaomolonfvnf; tvHk;pHkwdkh. apcdkif;Rmu„ef z]pfRrnf/ 45 taujmif;rlum;? 10;45


E
vlom;onf olwyg;udk appm;c]if;iSgrvm? olwyg;tapudkcHc]if;iSg4if;?E rdrdtoufudkpGefhI r 20;28
vlrsm;udk aRG;c]if;iSg4if;? u=Gvmownf;[krdefhawmfrl./

a,½Ionf rsufpduef;aom olawmif;pm;udk usef;rmapjcif;


(179^r 20;29-34? vk 18;35-43)
46
a,Rdacgr»d¸odkh aRmufujvsSif? wynÙfawmfwdkhrSpI rsm;pGmaom vltaygif;wdkhMSifhwuG
xdkr»d¸rSxGufu=GawmfrlpOfwGif? wdrJ.om; AmwdrJtrnfRSdaom vluef;onf vrf;em;rSmxdkifI
awmif;pm;av./
47
emZRufr»d¸om;a,×Èw RSdaujmif;udkujm;RvsSif? 'g0d'f.om;awmfx a,×È? tu„Mfkyfudk 10;47
w
rm 1;24
u,froem;awmfrlyg[k [pfaujmfav./ x
r 9;27
48
xdkoludk wdwfqdwfpGmaeapc]if;iSg vlrsm;wdkhonf aigufIqdkujaomfvnf;? 'g0d'f.
om;awmf? tu„Mfkyfudku,froem;awmfrlyg[komI [pfaujmfavaomf?
49
a,×Èonf Ryfawmfrv l suf? xdok u
l akd c:cJh[k trdehf awmfR.
dS / olwyg;wdhk onf vluef;udk
ac:I rpdk;RdrfMSifh? xavmh/ oifhudkac:awmfrlonf[k qdkuj./ 50 xdkolonfrdrdt0wfudk c»H
y)D;vsSif? xIa,×ÈxHawmfodkhoGm;./
51
a,×Èuvnf;? oifY tb,fodkh y_apvdkoenf;[k ar;awmfrlvsSif?
52
tRSifbkRm;?' tu„Mfkyf rsufpdr]ifapc]if;iSg y_awmfrlyg[k vluef;avsSmufavaomf? 10;52
'
a,×ÈuoGm;avmh/ oif. ,Hkujnfc]if;onf oifhudk u,fry)D[k rdefhawmfrl./" xdkcEc]if;wGif r 23;7
"
r 9;22
xdkolonf rsufpdr]ifI vrf;Y aemufawmfodkhvdkufav./

10;45 þusrf;ydk'fonf ocifa,½I\trIawmfvkyfief;\ 10;46 a,&dacgNrdKUonf a,m'efjrpfjzwfoef;&mESifh reD;


pdwfaeoabmudk azmfjy½Hkomru uREfkyfwdkY\ u,fwifjcif; ra0;wGif &So
d nfh ,k'oJuEÅm&xJü a[½k'rf if;Bu;D wnfaxmif
twGuf tajccHtcsufvnf;jzpfonf/ a&G;&efaiGrSm usefwpf xm;aom emrnfBuD;tyef;ajz&mNrdKUjzpfonf/ a,½Ionf
a,muf vGwfajrmufap&eftwGuf ay;acs&aomaiGjzpfonf/ a,½k&SvifNrdKUodkY c&D;jyKaeNyD; (10;32)? ay&djynfudk ausmfjzwf
uREkfyfwdkYonf rdrdukd,fudk a&G;&efrwwfEdkifaomaMumifh c&pf NyD;onfhtcg a,&dacgNrdKUxJodkY 0ifa&mufcJhonf/
awmfonf uREykf w f u Ykd kd a&G;0,fco
hJ nf/ ud,
k af wmf taocHjcif; 10;46 olawmif;pm;rsm;udk NrdKUtrsm;pkwGif awGUaeusjzpf
u uREyfk w f t
Ykd m;vH;k udk tjypf\uReb f 0rS vGwaf jrmufaponf/ onf/ xdkacwf&Sd tvkyftudkiftrsm;pkonf udk,fcE¨mjzifh vkyf
wynfhawmfwdkYu a,½I\wefcdk;onf olwdkYudk a&mrvuf aqmif&aomaMumifh roefrpGrf; a&m*gonfrsm; (odkY) 'ku©dw
atmufrS u,fwifrnf[k xifcJhMuaomfvnf;? a,½Iu rdrd rsm;onf tvGef xdcdkufepfemMuonf/ bk&m;ocif\ ynwf
taocHjcif;onf olwdkYtm; a&mrxuf omíBuD;aom tjypf awmfu xdkuJhodkY vdktyfaeolrsm;udk *½kpdkufMunfh½I&rnf [k
\aus;uRefb0rS u,fwifrnf[k ajymcJhonf/ a,½I uREkfyf qdkaomfvnf;? olwdkYonf rsm;aomtm;jzifh awmif;&rf; pm;
wdkYtwGuf tzdk;ay;í a&G;EIwfjcif;taMumif;udk 1ay 1;18? aomufMu&onf (0wf 25;35-38)/ rsufpduef;jcif;udk tjypf
19 wGif Munfhyg/ aMumifh bk&m;ocif\used jf cif;tjzpf ,lqMuaomfvnf; (a,m
9;2)? a,½Ionf rsupf u d ef;aomolukd wdx Yk íd use;f rmaponfh
tcgwGif þ,lqcsufudk acszsufcJhonf/
10;47 “'g0d'f\om;awmf”[k ac:jcif;onf a,½Iudk ar&Sd
,tjzpfac:jcif;jzpfonf/ tb,faMumifq h akd omf ar&S,
d onf
'g0d'f\trsKd;tEG,fjzpfrnfudk olwdkY odMuonf (a[&Sm 9;7)/
AmwdrJu a,½Iudk 'g0d'f\om;awmf[k ac:jcif;onf a,½I
udk ar&S,
d tjzpftodtrSwjf yKaMumif;jyonf/ a,½Iukd ar&S, d
tjzpf ,HkMunfaomaMumifh usef;rmjcif;&&SdcJhonf/
197 &Sifrmukc&pf0if 11;10

3/ a,½k&SvifNrdKUü a,½I trIawmfaqmifjcif;


a,½Ionf jrnf;uav;udkpD;í a,½k&SvifNrdKUxJodkY 0ifa&mufjcif;
(183^r 21;1-11? vk 19;28-44? a,m 12;12-19)
11;1
e
y
r 21;1
r 21;17
11 a,×kRSvifr»d¸MSifhteD; oHvGifawmifac]Rif;e Y Aufzma*RGmMSifhaAoedRGmodkhy aRmuf
ujaomtcg wynfÙawmfMSpfa,mufwdkhudk apv…wfawmfrlI? 2 oifwdkhaRS¸YRSd
aom RGmodkhoGm;uj/ xdkRGmodkhaRmufvsSif tb,folrsS rpD;bl;aomr]nf;uav; csnfaMSmifvsuf
RSdonfudk oifwdkhonfcsufc]if;awG¸vdrfhrnf/ r]nf;uºd;udk z]nfIaqmifcJhuj/ 3 olwyg;u?
tb,faujmifh Todkhy_oenf;[k oifwdkhtm;qdkvsSif? ociftvdkRSdonf[k y]efay]mujavmh/
xdkodkhay]mvsSif xdkolonf csufc]if;ay;vdkufrnf[k rSmxm;awmfrl./
11;4
z
4
wynfaÙ wmfwhkd onf oGm;I vrf;Y wHcg;y]ir f mS csnfxm;aomr]n;f uav;udk awG¸y);D vsSizf
rm 14;16
r]nf;uºd;udk z]nfuj./ 5 xdktRyfY RyfaeaomoltcsKd¸wdkhu? tb,faujmifhr]nf;uºd;udkz]nf
oenf;[kqdkvsSif? 6 a,×ÈrSmxm;awmfrlonf twdkif;wynfÙawmfwdkhonf y]efay]my)D;rS xdkol
wdkh onf tcGifhay;uj./ 7 a,×ÈxHawmfodkh r]nf;uav;udkaqmifcJhI rdrdwdkht0wfudk r]nf;
ausmay:rSm wifujy)D;vsSif udk,fawmfonf pD;awmfrl./ 8 vlrsm;wdkhonf rdrdwdkht0wfudk
vrf;Ycif;uj./ tcsKd¸wdkhonf opfudkif;opfcufrsm;udk ckwfIvrf;Ycif;uj./
11;9 9
aRS¸aemufvdkufoGm;aomolwdkhu? a[mRSE& z]pfapownf;/ xm0RbkRm;.tcGifhMSifh
A
qm 118;25? 26?
r 23;39 u= G v mawmf rlaom olonf r*FvmRSdapownf;/A
10
xm0RbkRm;. tcGifhMSifh ,ckwnfvkaom igwdkhtb'g0d'f. MdkifiHawmfonf r*Fvm
RSdapownf;/ aumif;uifb0*f0,f a[mRSE&z]pfapownf;[k au=G;aujmfuj./

11;1? 2 þaeYonf ocifa,½I um;wdkifwiftowfcH&rnfh rnfukd olwYkd rodMuacs/ &uftenf;i,ftMumwGif a,½I w&m;
tywf\ we*FaEGaeYjzpfonf/ yocgyGJBuD; pwifawmhrnfjzpf pD&ifc&H aomtcg þvltyk Bf u;D uyifvQif “olUudk um;wdik w
f if
onf/ a&mrtifyg,mwpfcv k ;kH rS ,k'vlrsK;d wdo Yk nf a,½k&v S if owfyg”[k atmf[pfcJhMuonf/
NrdKUodkY a&mufvmMuNyD;? tJ*kwåKjynf rS xGufajrmufvmjcif;udk
wpfywfwmtMum atmufarhowd&Muonf/ (xG 12;37-51)/ a,½k&SvifNrdKUteD;ü
vltkyfxJrS vlrsm;pGmwdkYonf a,½ItaMumif; Mum;zl; jrifzl; &Sdaeaom a,½I
MuaomaMumifh udk,fawmf AdrmefawmfodkYvmrnf[k arQmf vifh a,&dacgNrdKUrS xGuf
Muonf (a,m 11;55-57)/ onft h cgwGif
a,½I trSefwu,f<uvmygonf/ odkYaomf jrif; (odkY) a,½Ionf vlrsm;
jrif;&xm;udpk ;D vsuf ppfwu kd rf nfb h &k iftjzpfr[kwb f J (Zm 9;9) a<u;aMumfjcif;?
u a[majymcJhonfhtwdkif; jrnf;uav;udk pD;vsuf El;nHh um;wdkifwif
Nidrfoufaom&Sifbk&iftjzpf <uvmcJhonf/ a,½Ionf Adrmef towfcH&jcif;&Sd&m
awmfü rdrdoGefoifonfht&mudk Mum;emrnfholrsm;pGmwdkYonf a,½k&v S ifNrKd UodYk
urÇmt&yf&yf&SdaetdrftoD;oD;odkY jyefMuNyD;? ar&Sd,<uvm OD;wnfcJhonf/
aMumif; aMujimMuvdrfhrnf[k odawmfrlonf/ aemufq;kH oDwif;ywf
11;9? 10 vlwdkYonf Zm 9;9yg ya&mzufjyKcsufudk a,½I wGif udk,fawmfonf
jynfph akH prSe;f odMuaomaMumifh a[m&SPÖ (t"dymÜ ,frmS “u,f NrdKUjyif&Sd aAoed&Gm
wifyg”)[k a<u;aMumfMuonf (qm 24;7-10? 118;26 udk wGif aecJo h nf/ xd&k mG
vnf; Munfhyg)/ 2&m 7;12-14 wGif bk&m;ocifu 'g0d'fudk onf oHvGifawmif
ajymaompum;aMumifh olwo Ykd nf 'g0d'\f Edik if aH wmftaMumif; ay:wGi&f o dS nf/a,½I
udk ajymMuonf/ vltkyfBuD;taejzifh a,½Ionf tqdkygya&m onf oGefoif&ef yocgyGJudk pm;aomuf&efESifh aemufqHk;wGif
zufjyKcsurf sm;udk jynfph akH paMumif; awGUjrifMuaomfvnf; a,½I um;wdkifwif towfcH&ef a,½k&SvifNrdKUodkY 0ifa&mufcJhonf/
\bk&ifjzpfjcif;u udk,fawmfhtm; rnfonfhtrIqDodkY ydkYaqmif
&Sifrmukc&pf0if 11;11 198

11
a,×Èonf a,×kRSvifr»d¸odkh4if;? Adrmefawmfodkh4if;0ifI tRmRmwdkhudk ujnfÙ×Èawmfrl 11;11
b
y)D;vsSif? rdkCf;csKyfaomaujmifh wusdyfMSpfyg;aom olwdkhMSifhwuG aAoedRGmodkh xGufu=Gawmf r 21;12? 17
rl./b

c&pf0ifusrf;rsm;üawGU& *kPft*Fg&yfrsm; usrf;nTef;


aomc&pf a wmf \ a,½Ionf bk&m;ocif\om;awmfjzpfonf/ r 16;15? 16/ rmuk 1;1/
t"du*kPft*Fg&yfrsm; vk 22;70-71/ a,m 8;24/
a,½Ionf vlUZmwdcHaombk&m;jzpfonf/ a,m 1;1-2? 14/ 20;28/
a,½Ionf c&pfawmfwnf;[laom ar&Sd, r 26;63? 64/ rmuk 14;61-62/
jzpfonf/ vk 9;20/ a,m 4;25? 26/
a,½Ionf tjypfom;rsm;udk u,fwif&ef vk 5;32/ róJ 9;13
<uvmonf/
a,½Ionf tjypfudk cGifhvTwfEdkifaomwefcdk;&Sdonf/ rm 2;9-12/ vkum 24;47
a,½Ionf aojcif;w&m;tay:wGif tcGifhtmPm rm 5;22-24? 35-42/
&Sdonf/ a,m 11;1-44/ vkum 24;5-6/
r 28;5-6/
a,½Ionf xm0&toufudk ay;Edkifaom a,m 10;28? 17;2/
wefcdk;&Sdonf/
a,½Ionf vlemudk usef;rmaponf/ r 8;5-13/ rmuk 1;32-34/
vk 5;12-15/ a,m 9;1-7/
a,½IonftcGifhtmPmESifh oGefoifonf/ rm 1;21-22/ róJ 7;29/
a,½Ionf oem;*½kPm&Sdonf/ rm 1;41? 8;2/ róJ 9;36/
a,½Ionf 0rf;enf;awmfrlonf/ r 26;38/ a,m 11;35/
a,½Ionf bk&m;ocif\pum;udk r 3;15/ a,m 8;46/
em;raxmifaomtcsdefr&Sdyg/

11;11-21 þusrf;ydk'fwGif xl;jcm;onfhjzpf&yfESpfckjzpfaom


oabFmozef;yifudk usdefqJjcif;ESifh Adrmefawmfudk oefY&Sif;ap
jcif;taMumif;udk azmfjyxm;onf/ oabFmozef;yifudk usdef
jcif;onf Adrmefawmfudk oefY&Sif;apjcif;ESifh qufpyfaeaom
vufawGUOyrmwpfcjk zpfonf/ Adrmefawmfonf 0wfjyKu;kd uG,f
&rnfhae&mjzpfaomfvnf; ppfrSefaomudk;uG,frIonf uG,f
aysmufomG ;cJo
h nf/ oabFmozef;yifonf toD;oD;&ef yuwd
udkjyaeaomfvnf; bmtoD;rQroD;acs/ a,½Ionf taumif
txnfr&Sdaom bmoma&;toufwmtay: pdwfqdk;aMumif;
udk jyoaeonf/ oifonf ,HMk unfjcif;&So d nf[k aMujimvsuf
ESifh toufwmü vufawGUrvkyfaqmifapvQif oifonf jrHK
aeaom oabFmozef;yifESifhwlonf/ ppfrSefaom,HkMunfjcif;
ü Bu;D rm;aomjzpfEikd pf rG ;f &nf&ydS gonf/ bk&m;ocif\Edik if aH wmf
wGif toD;oD;aomoljzpfap&ef qkawmif;yg/

Adrmefawmfudk oefY&Sif;apjcif;
aemufq;kH wpfywfwm\ wevFmaeYreufwiG f a,½I
onf aAoed&GmrSxGufí a,½k&SvifNrdKUxJodkY 0ifa&muf
um aiGvJvS,folESifh ukefonfrsm;udk AdrmefawmfxJrS
&Sif;vif;cJhonf/
199 &Sifrmukc&pf0if 11;21

a,½Ionf Adrmefawmfudk xyfrH&Sif;vif;jcif;


(184^r 21;12-17? vk 19;45-48)
12
eufz]efaehY aAoedRGmrS y]efujpOfwGif qmrGwfawmfrl./ 13 tRGufMSifh y]nfÙpHkaom
oabFmozef;yifudk ta0;ur]ifvsSif? oabFmozef;oD;qGwfaom tcsdefumvr aRmufao;
aomaujmifh? xdktyifY toD;udk awG¸aumif;awG¸vdrfhrnf[k u=GoGm;I aRmufaomtcg?
tRGufukdom awG¸awmfrlonfRSdaomf? 14 ,ckrSpI tpOfry]wf oif.toD;udk tb,folrsS
rpm;apMSifh[krdefhawmfrl./ wynfÙawmfwdkhonfvnf; ujm;uj./
15
a,×kRSvifr»d¸odkh aRmufujaomtcg a,×Èonf Adrmefawmfodkh 0ifawmfrly)D;vsSif?
AdrmefawmfY aRmif;0,faomolwdkhudk MSifxkwfI yGJpm;cHkwdkhudk4if;? csKd;iSufaRmif;aomolwdkh.
xdkifRmudk4if; wGef;vSJawmfrlI? 06 AdrmefawmftxJY taqmuftOD;udk tb,folrsS raqmif
rRGufRrnftaujmif;r]pfwm;awmfrlvsuf?
11;17 17
ightdrfudk vltrsKd;rsKd;qkawmif;Rmtdrf[lIr ac:a0:ujvwHh[k usrf;pmY vmonf
r
a[RSm 56;7 r[kwfavm/ odkhaomfvnf; oifwdkhonf xdktdrfudk xm;y]wGif;z]pfapujy)D,wum;[lI qHk;r
,
a, 7;11
11;18 Ó0g'ay;awmfrl./
18
u
r 7;28 usrf;y_qRmMSifh,ZfykaRm[dwftu(D;wdkhonfujm;vsSif? udk,fawmfudk owfRaom
c
r 21;46? tcGifhudk RSmu(Huj./ vlrsm;taygif;wdkhonf qHk;rÓ0g'ay;awmfrlc]if;udk tHhÓrdef;armaom
rm 12;12?
vk 20;19? aujmifh?u xdkolwdkhonf udk,fawmfudk aujmufRGH¸uj./c
11;19
19
ntcsdefaRmufaomtcg r»d¸y]ifodkhxGufawmfrl./*
*
vk 21;37
a,½Iu wynfhawmfwdkYonf rnfonfht&mtwGufrqdk qkawmif;EdkifaMumif; ajymonf
(188^r 16;21-28? vk 9;21-27)
20
eHeuftcsdefwGif vrf;YoGm;ujpOf? oabFmozef;yifonf tr]pfrSpI aoG¸ac]muf
11;21
C
r 23;7 vsufRSdonfudk r]ifuj./ 21 ayw×konf owdRvsSif? tRSifbkRm;C ujnfÙawmfrlyg/ usdefawmf
rlaom oabFmozef;yifonf aoG¸ac]mufygy)Dwum;[k avsSmufav./

11;13? 26 £oa&vEdkifiHwGif a&yef;pm;í aps;csKdaom udk,fwmpdwfqdk;p&muav;rsm;ESifh uJh&JUcH&jcif;rsm;tay:wGif


oabFmozef;onf pdkufonfhtcsdefrSpí oHk;ESpfMumaomtcg pdwfqdk;wwfMuonf/ oif\a'goudk rSefuefonfh udpörsm;
wGif toD;oD;Edkifonf/ tyifwdkif;onf aEGOD;&moDtukefydkif; twGufom jzpfapyg/
ESifh aqmif;OD;&moDtpydkif;wdkYwGif wpfESpfvQif ESpfBudrf toD; 11;15-17 aiGvv J , S o
f rl sm;ESihf ukeo
f nfypJG m;rsm;onf yocg
rsm;pGmoD;Muonf/ þtjzpftysufonf t&Gufrsm; pwifzl; yGJtcsdefwGif tvGefpD;yGm;jzpfMuonf/ EdkifiHjcm;wdkif;jynfrSvm
yGifhvmonfh aEGOD;ü jzpfysufcJhonf/ toD;rsm;onf t&Guf aomolrsm;onf AdrmefawmftcGeaf y;&efEiS fh ,Zfaumif0,f,l
xGuv f monfEiS t hf rQ oD;avh&MdS uonf/ odaYk omf þtyifonf &eftwGuf AdrmefawmfaiGaMu;udkom vufcHaomaMumifh rdrd
t&GufESifhjynfhaeaomfvnf; toD;wpfvHk;rQr&Sdacs/ tyifudk wdkYaiGudk vJvS,fMu&onf/ azmif;yGaeaom aiGvJvS,fEIef;u
Munfh&onfrSm tvGefoD;rnfhyHkaygufaomfvnf; toD; vHk;0 aiGvo J rl sm;udk tusK;d tjrwfrsm;pGm jzpfxeG ;f aponf/ wd&pämef
roD;acs/ oabFmozef;yiftay: a,½I jyif;xefpmG ajymcJah om rsm;udk rwefwqaps;wifxm;aomaMumifh ukefonfrsm;onf
pum;udk £oa&vvlrsK;d twGuf vufawGUtoH;k jyKEikd yf gonf/ csrf;om <u,f0vmMuonf/ olwdkYonf rdrdwdkY\qdkifrsm;udk
jyifyoP²meftm;jzifo h m toD;oD;[ef&adS omfvnf; £oa&v wpfyg;trsKd;om;wdkY\Adrmefawmf&ifjyifrsm;üae&m,lMuaom
EdkifiHonf 0dnmOfydkif;wGif jrHKaecJhonf/ aMumifh bk&m;ocifudk udk;uG,f&efvmaom ,k'vlrsKd; r[kwf
11;15-17 a,½Ionf pdwfqdk;cJhaomfvnf; tjypfrusL;vGef olrsm;udk pdwf½IyfaxG;aponf (a[&Sm 56;6? 7)/ bk&m;ocif
cJyh g/ ajzmifrh wfaom a'go xGu&f onft h csed v
f nf; &Sad yonf/ udk 0wfjyKudk;uG,f&rnfhtdrfawmfonf aiGn§pfaomae&mESifh
c&pf,mefrsm;onf tjypfESifhrw&m;rItwGuf pdwfqdk;í ¤if; 0wfjyKudk;uG,fvdkaom wpfyg;trsKd;om;rsm;udk [efYwm;xm;
wdkYudk qefYusif&ef &yfwnfMu&rnf/ odkYaomf ,HkMunfolrsm; onfh ae&mjzpfvmaomaMumifh a,½Ionf trsuaf 'go xGuf
onf ta&;BuD;aomþudpörsm;wGif NidrfcHaeMuNyD; udk,fa&; awmfrlonf/
&Sifrmukc&pf0if 11;22 200

22
a,×Èuvnf;? oifwdkhonf bkRm;ocifudk ,Hkujnfc]if;RSdujavmh/ 23 igtrSefqdkonf 11;23
i
r 21;21
um;? tujifolonf ,HkrSm;aompdwfMSifhuif;Irdrdqdkonftwdkif;z]pfrnf[k ,Hkujnfvsuf?xdk
awmifudkaeRmrSaRG¸avmh?yifv,fYusavmh[kqdkvsSif?xdkol qdkonftwdkif; z]pfvdrÙfrnf/i
24
xdkaujmifh igqdkonfum;? oifwdkhonf qkaus;Zl;udkRrnf[k ,HkujnfaompdwfMSifh qkawmif; 11;24
p
r 7;7
orsSwdkhudk Rujvdrfhrnf/p 25 oifwdkhonf qkawmif;aomtcg olwyg;Y ty]pfwifcGifhRSdvsSif? 11;25
ol¸ty]pfudk v…wfujavmh/ v…wfvsSif aumif;uifbHkYRSdawmfrlaom oifwdkhtbonf oifwdkh. q
r 6;14
ty]pfudk v…wfawmfrlrnf/q 26 oifwdkhonfol¸ty]pfudk rv…wfvsSif? aumif;uifbHkY RSdawmf
rlaom oifwdkhtbonf oifwdkh.ty]pfudk v…wfawmfrrl[k rdefhawmfrl./

bmoma&;acgif;aqmifwdkYu a,½I\tcGifhtmPmudk pdefac:Mujcif;


(189^r 21;23-27? vk 20;1-8)
27
a,×kRSvifr»d¸odkh wzefaRmufujy)D;rS AdrmefawmfwGif pu(³HoGm;awmfrlpOf? ,Zfyk aRm
[dwftu(D;? usrf;y_qRm? vltu(D;tuJwdkhonf txHawmfodkh csOf;uyfI? 28 udk,fawmfonf
TtrÈrsm;udk tb,ftcGifhMSifh y_oenf;/ Todkhy_RaomtcGifhudk tb,folay;oenf;[k
ar;avsSmufujaomf?
29
a,×Èu? igonf wpHkwckudk ar;OD;rnf/ oifwdkh az]ujavmh/ az]vsSif TtrÈrsm;udk
tb,f tcGifhMSifhigy_onfudkigay]mrnf/ 30 a,m[ef.AwÖdZHwRm;onf bkRm;u z]pf
oavm? vluz]pfoavm/ Ttar;udk az]ujavmh[k rdefhawmfrl./
31
xdkolwdkhonf tcsif;csif;qifc]ifujI? bkRm;uz]pfonf[k igwdkhaz]vsSif? oifwdkh
onf a,m[efudk tb,faujmifhr,Hkoenf;[k olar;avOD;rnf/ 32 vluz]pfonf[k igwdkh
az]vsSif? vlrsm;udkaujmufR./ a,m[efonf yaRmzuftrSefz]pfonfudk vltaygif;wdkhonf
t,lRSduj.[k tcsif;csif;qifc]ify)D;rS?

11;22? 23 awmifudk a&GUapEdkifaom qkawmif;jcif;rSm rqdk &&SdEdkifonf[k Mum;vdkMuonf/ odkYaomf a,½Ionf


bk&m;ocif\ EdkifiHawmftwGuf toD;oD;&ef qkawmif;jcif; bk&m;ocifpw d 0f ifpm;aomt&mudo k m tm½Hpk u kd íf qkawmif;
jzpfonf/ awmifudk yifv,fxJodkY a&GUap&efrSm rjzpfEdkifovdk cJo
h nf/ qkawmif;aomtcgwGif uREyfk w f \ Ykd qE´ukd azmfjyaomf
xif&onf/ xdkYaMumifh a,½Ionf bk&m;ocif bmrqdk vkyf vnf; udk,fawmf\tvdkawmfudk omívdkcsif&rnf/ oif\
aqmifEdkifaMumif;udk jyo&ef xdkt&mudk toHk;jyKcJhonf/ qkawmif;csuo f nf oif pdw0f ifpm;aomt&m (od)Yk bk&m;ocif
bk&m;ocifonf oif\qkawmif;jcif;udk em;anmif;rnfjzpf pdw0f ifpm;aomt&may:üom tm½Hpk u kd af eygovm;/ ppfaq;
aomfvnf; oif\ taumif;jrifaompdwo f abmaMumifh r[kwf Munfyh g/
yg/ tjcm;tajctaersm;vnf; jynfhpHk&rnf/ (1) oifonf 11;27 bmoma&;acgif;aqmifwdkYu a,½Itm; ukefonf
,HkMunfoljzpf&rnf/ (2) tjcm;olwpfa,muftay: pdwfqdk; yGpJ m;rsm;ESihf aiGvv J , S o
f rl sm;tm; ESix f w k &f ef rnfou l tcGihf
jcif;r&Sd&/ (3) twåqefaompdwfoabmjzifh qkrawmif;&/ tmPmay;oenf;[k ar;Muonf/ olwdkY\ar;cGef;rSm axmif
(4)oif\ awmif;avQmufcsufonf bk&m;ocif\EdkifiHawmf acsmufjzpfonf/ a,½Iu ol\tcGit hf mPmonf bk&m;ocif
tusKd;twGuf jzpf&rnf/ xda&mufpGmqkawmif;Edkif&eftwGuf xHrS jzpfonf[kqdkvQif olwdkYu udk,fawmfhtm; bk&m;udk vGef
oif awmif;avQmufaeaomt&mtay: ,HMk unfjcif;r[kwb f J usL;ol[k pGypf MJG uvdrrhf nf/ rdr\ d ud, k yf ikd t f cGithf mPmjzpfonf
bk&m;ociftay: ,HMk unfjcif;&S&d ef vdt
k yfonf/ oif\awmif; [k ajymygu ud, k af wmfu h kd bmoma&;wpfzufpeG ;f a&muftjzpf
avQmufcsufudkom tm½Hkpdkufaeygu xdkt&mudk jiif;y,fcH& ajymvdrrhf nf/ olw\ Ykd pdwo f abmtrSeu f kd azmfxw k &f eftwGuf
aomtcg oifü bmrSr&SdawmhbJ usefaecJhvdrfhrnf/ a,½Ionf ESpfjcif;q&ma,m[efESifhywfoufí ar;cGef;ar;cJh
11;24 qkawmif;jcif;ü uREfkyfwdkY\pHerlemjzpfaom a,½I onf/ xdak cgif;aqmifwYkd wdwq f wd pf mG aejcif;u olwo Ykd nf or®m
u “udk,fawmftm;jzifh cyfodrf;aomt&mwdkYonf jzpfEdkifyg w&m;udk pdwrf 0ifpm;aMumif; oufaoxlaeonf/ a,½I onf
onf/ odkYaomf uREkfyftvdktwdkif;r[kwfbJ udk,fawmf\tvdk olw\ Ykd tcGit hf mPmudk ao;odraf paomaMumifh ud, k af wmfu
h kd
awmftwdkif;om jzpfapawmfrlyg” [k qkawmif;cJhonf (14; z,f&Sm;ypfvdkjcif;omjzpfonf/
36)/ uREkfyfwdkY\qkawmif;csufrsm;wGif rdrdpdwf0ifpm;aom 11;30 ESpfjcif;q&ma,m[eftaMumif;udk ydkrdkod&Sdvdkygu
t&mESifh qE´rsm;om jynfh0aewwfonf/ uREkfyfwdkYonf bm a,m 1 wGif Munfhyg/
201 &Sifrmukc&pf0if 12;11

33
tu„Mfkyfwdkhrodyg[k a,×Ètm; y]efay]muj./ a,×Èuvnf;? xdktwlTtrÈrsm;
udktb,ftcGifhMSifhigy_onfudk igray]m[k rdefhawmfrl./

a,½Ionf qdk;npfaomvkyfaqmifolrsm;taMumif; yHkOyrmudk ajymjyjcif;


(191^r 21;33-46? vk 20;9-19)
12;1
Z
a[RSm 5;1`7
12 xdktcg Oyrmtm;z]ifh rdefhawmfrlonfum;? vlwOD;onf pyspfO,smOfudkpdkufysKd;I?Z
apmifRef;udk vkyfy)D;rS pyspfoD;e,fRmusif;udk wl;av./ rSDcdkRmvifhpifudkvnf;
aqmufav./ vkyfaqmifaomolwdkhtm; O,smOfudkiSg;I? tc]m;aomy]nfodkhoGm;av./2
umv tcsdefwefvsSif? vkyfaqmifaomolwdkhvufrS pyspfoD;udk cHapc]if;iSg olwdkhRSdRmodkh
i,fom;udk apv…waf v./ 3 xdo k wl hko
d nf i,fom;udk brf;qD;I×du
k y
f ;D) rS vufcsn;f v…wv f u
kd u
f .j /
4
aemufwzef tc]m;aomi,fom;udk olwkdhRSdRmodkh apv…wfy]efvsSif? O,smOfapmifhwdkhonf
cJMSifhypfoz]ifh? ol.acgif;udkrSefI tRSufcGJy)D;rS v…wfvdkufuj./ 5 tc]m;aomi,fom;udk
apv…wfy]efvsSif ol¸udkowfuj./ tc]m;aomi,fom;rsm;wdkhwGif tcsKd¸wdkhudk×dkufuj./ tcsKd¸
wdkhudk owfuj./
6
12;6 xdkaujmifh O,smOfRSifonf rdrdYcspfom;wa,mufwnf; RSdao;onfz]pfI? xdkolwdkh
ps
a[A]J 1;1`3 onf ighom;udk tm;emujvdrfhrnf[kqdkI rdrdom;udk aemufqHk;Y apv…wfav./ps 7 O,smOf
apmifhwdkhuvnf;? Tolonf tarGcHz]pf./ vmuj? ol¸udkowfujukeftHh/ xdkodkh ol. tarG
OpPmudk igwdkhRujvdrfhrnf[ktcsif;csif;wdkifyifI? 8 O,smOfRSif. om;udk brf;,ly)D;rSowf
IO,smOfy]ifodkh xkwfypfuj./
9
odkhz]pfvsSif? O,smOfRSifonf tb,fodkhy_rnfenf;? olonf vmI O,smOfapmifhwdkhudk
okwfoify,fRSif;y)D;rS xdkO,smOfudk tc]m;aom olwdkhtm; ay;vdrfhrnf/
10
wdkufudkwnfvkyfaomolrsm; y,fxm;aomausmufonf aemufwzef wdkufaxmifh
12;10
n
w 4;11
txG # z
f f / n xdt
sm;odhk aRmufy]e. k rÈonf xm0RbkRm; y_awmfral omtrÈz]p. f / 11igwdhkrsuaf rSmuf
#
12;11 Yvnf; tHhÓbG,fz]pf. [laom pum;udk usrf;pmY oifwdkhonf rbwfbl;oavm[k rdefh
#
qm 118;22?23 awmfrl./

12;1 yHkOyrmrsm;onf &if;ESD;uRrf;0ifNyD;om;t&mudk ,lí 12;1 þyHkOyrmwGif pyspfO,smOfudk pdkufysKd;aomolonf


topfaomt&mudk em;vnfap&ef toH;k jyKaom tjzpftysuf bk&m;ocifjzpfonf/ pyspfO,smOfonf £oa&vEdkifiHjzpfNyD;
rsm;jzpfMuonf/ þoGefoifyHkenf;pepfu em;axmifaomol vkyfaqmifaomolrsm;rSm £oa&vEdkifiH\ bmoma&;acgif;
wdkYtm; or®mw&m;udk rdrdzmom&SmazG awGU&Sdap&ef wGef;ydkYae aqmifrsm; jzpfMuonf/ i,fom;rsm;rSm bk&m;ociftay:
onf/ em;axmifí oif,lvdkaomolxHodkYom owif;pum; opöm&Sdaomya&mzufESifh ,Zfyka&m[dwfrsm; jzpfMuonf/
a&muf&SdEdkifonf/ om;awmfrmS a,½IjzpfNy;D ? tjcm;olrsm;rSm wpfyg;trsK;d om;rsm;
12;1 pyspfO,smOftjzpf yHkaqmifxm;aom £oa&vEdkifiH jzpfMuonf/ þyHjk yifukd ajymjyjcif;tm;jzifh a,½Ionf bmom
onf wpfurÇmvHk;tm; u,fwifjcif;a0iS&ef bk&m;ocif jyKpk a&;acgif;aqmifwdkYu olUudkowf&efMuHpnfrIudk azmfxkwfcJhNyD;
ysKd;axmifaomEdkifiHjzpfonf/ bmoma&;acgif;aqmifwdkYonf olwdkY\tjypftwGuf pD&ifcH&rnfjzpfaMumif; owday;cJhonf/
olwdkYEdkifiH\&nf&G,fcsufudk ½IyfaxG;ap½Hkomru xdk&nf&G,f 12;10? 11 a,½Ionf rdrdudk,fudk wdkufaqmufaomolwdkY
csujf ynfph akH p&ef BuKd ;pm;aomolwu
Ykd v
kd nf; owfjzwfMuonf/ y,fxm;aomausmuftjzpf &nfñeT ;f cJo h nf/ ,k'acgif;aqmif
olwdkYonf remvdkwwfí armifydkifpD;vdkaom pdwfxm;&Sdaom trsm;pk\ jiif;y,fjcif;udk cH&aomfvnf;? taqmuftOD;opf
aMumifh bk&m;ocifxHodkY olwdkY ydkYaqmifay;&rnfh vlrsm;\ jzpfonfh toif;awmfwGif wdkufaxmifhtxG#fausmufjzpfvm
aumif;usKd;udk vspfvsL½IMuonf/ vdrfhrnf (w 4;11? 12)/ wdkufaxmifhtxG#fausmufudk
taqmuftOD;&Sd tjcm;ausmufrsm; wnfrh wfí nDnmoavm
[k prf;oyf&ef tajccHausmuftjzpf toH;k jyKMuonf/ xdek nf;
wlyif a,½I\toufwmESifh oGefoifcsufrsm;onf toif;
awmf\tajccHtkwfjrpfrsm;jzpfvmMuonf/
&Sifrmukc&pf0if 12;12 202

xdkolwdkhonf rdrdwdkhudk RnfaqmifI xdkOyrmpum;udk a[may]mawmfrlonfudk od 12;12


12
X
aomaujmifh? udk,fawmfudk brf;qD;c]if;iSg RSmu(Huj./ odkhaomfvnf; pka0;aomolwdkhudkX ! rm 11;18
r 22;22
!
aujmufaomaujmifh txHawmfrSxGufoGm;uj./

bmoma&;acgif;aqmifwdkYu a,½Itm; tcGefay;jcif;ESifhywfoufí ar;jref;jcif;


(193^r 16;21-28? vk 9;21-27)
13
wzefpum;awmfudk acsmif;ar]mif;I ty]pfy_cGifhudkRc]if;iSg zmRdRSJwdkhMSifha[×k'fwynfÙ 12;13
%
r 22;16
tcsKd¸%wdkhudk txHawmfodkh apv…wfuj./ 14 xdkolwdkhonf csOf;uyfI? tRSifbkRm;? udk,fawmf rm 3;6
onf opPmRSdyg./ tb,foludk rsSraujmuf? vlrsufMSmudk raxmufbJ bkRm;ocif.wRm;
vrf;udk [kwfrSefpGmy]awmfrlonfudk tu„Mfkyfwdkh odujyg./ uJombkRiftm; tcGefquftyf
oavm? rquftyfoavm/ 15 tu„Mfkyfwdkhonf qufRrnfavm? rqufRrnfavm[k ar;
avsSmufuj./
udk,fawmfonf xdkolwdkh. vsSKd¸0Sufc]if;udk odawmfrlvsSif? oifwdkhonf ighudktb,f
aujmifh pHkprf;aMSmifhRSufujoenf;/ a'emRdwy]m;udk igujnfÙbdkh,lcJhuj[k rdefhawmfrlI? 16 ol
wdkhonf ,lcJhuj./ TyHk? Tvdyfpmum; tb,fol.yHk? tb,fol. vdyfpmz]pfoenf;[k ar;
awmfrlvsSif? uJombkRif.yHk vdyfpmz]pfygonf[k avsSmufujaomf?
17
a,×Èuvnf;? uJombkRif.OpPmudk uJombkRiftm;qufay;ujavmh/ bkRm;ocif. 12;17
OpPmudkum;? bkRm;ociftm; qufay;ujavmhE [k rdefhawmfrlonfudk olwdkhonf tHhÓc]if; E
aRm 13;7
RSduj./

12;13 zm&d&SJwdkYonf bmoma&;tcrf;tem;xHk;pHt& pif ausmif;wdkYudk xdef;odrf;&efESifh a&mrtxufwef;vTmwdkY\


Mu,fjcif;udo k m pdw0f ifpm;aom bmoma&;tzGUJ jzpfNy;D ? a[½k'f pnf;pdrcf pH m;aomtouf&iS rf u I akd xmufy&hH eftwGujf zpfonf/
\vlrsm;onf a[½k'rf if;u a&mrwdEYk iS hf tay;t,lvyk o f nfukd zm&d&SJESifh a[½k'f\vlwdkYonf tcGefudpöar;jcif;tm;jzifh a,½I
axmufcHMuaom ,k'EdkifiHa&;tzGJUjzpfonf/ yHkrSeftm;jzifh udk acsmifyw d Ef ikd rf nf[k xifrw
S Mf uonf/ ay;&rnf (od)Yk ray;&
þESpfzGJUonf vHk;0ywfoufMujcif;r&Sdacs/ bl;[k ajym½Hkjzifh 'ku©a&mufEdkifonf/ ay;&rnf[k qdkygu
zm&d&w JS o
Ykd nf rdrw
d \ Ykd [efaqmifjcif;udk azmfxwk jf yaom a&mrudkaxmufcHjcif;jzpfaomaMumifh vlwdkYu udk,fawmfhudk
aMumiffh a,½Iudk rMudKufMuacs/ a[½k'f\vlwdkYuvnf; a,½I qefYusifMuvdrfhrnf/ ray;&[k qdkjyefygu opömazmufrIESifh
udk tEÅ&m,ftjzpfjrifMuonf/ a[½k'rf if;udk axmufcaH omol a&mrtpdk;&udk ykefuefrIjzifh tjypfay;cH&Edkifonf/
rsm;jzpfMuonf/ rNird rf oufjzpfonf[k wdik Mf um;cH&aomaMumifh 12;15 a'em&dwpfjym;onf tvkyform;wpfa,muf\
a&mrwdu Yk tmacvudk (,k'jynfukd tkypf ;kd aoma[½k'\ f om;) wpfaeYpmvkyftm;cjzpfonf/
z,f&mS ;vdu k Nf y;D a&mrNrKd U0efut kd pm;xd;k vduk af omtcg olw\ Ykd 12;17 zm&d&SJESifh a[½k'f\vlwdkYu a,½Iudk axmifacsmuf
EdkifiHa&;tmPm qHk;½IH;oGm;Muonf/ a[½k'f\vlwdkYu a,½I qifEdkifrnfh taumif;qHk;ar;cGef;udk &xm;onf[k xifrSwfMu
onf ,k'jynfü ydkírNidrfr0yfrIudk jzpfapvQif a&mrEdkifiHonf onf/ odkYaomf þwpfBudrfwGifvnf; a,½Ionf ynm&SdpGm
a&mracgif;aqmifrsm;udk tmPmqufquf wnfNraJ pNy;D ? rdrw d Ykd ajymMum;cJhNyD;? olwdkY\ rSm;,Gif;aompdwfoabmxm;udk azmf
om;pOfajr;qufae&mwGif tpm;xd;k jcif;jzifh wkejYf yef ESrd ef if;vm xkwjf ycJoh nf/ a,½Iu {u&mZfrif;\yHyk gaom '*Fg;udk {u&mZf
rnfudk aMumuf&GHUpdk;&drfMuonf/ rif;tm; ay;&rnf[k qdkonf/ odkYaomf uREkfyfwdkY\toufwm
12;14 tcGefray;aomolrsm;onf jyif;xefonfh tjypf onf bk&m;ocif\ oP²mefawmfudk aqmifxm;aomaMumifh
ay;jcif;udk cH&Muonf/ ,k'vlrsKd;wdkYonf a&mrwdkYtm; tcGef bk&m;ocif ydkifawmfrlonf/ bk&m;ocifydkifxdkufaom t&m
quf&jcif;udk rkef;wD;Muonf/ xdkaiGonf zdESdyfaeaom a&mr tm;vHk;udk bk&m;ociftm; oif ay;aeygovm;/ oifonf
wdkYudk axmufyHhí olwdkY\vufatmufcHb0udk yHkaqmifae ud,k af wmf\oP²mefawmfukd yHak qmifaeaomaMumifh rdru d ,
kd f
aomaMumifjh zpfonf/ tcGeaf iGrsm;pGmwdo Yk nf omoemybk&m; udk bk&m;ociftm; ay;tyfyg/
203 &Sifrmukc&pf0if 12;27

bmoma&;acgif;aqmifwdkYu a,½Itm; &Sifjyefxajrmufjcif;taMumif;udk ar;jref;Mujcif;


(194^r 22;23-33? vk 20;27-40)
12;18 xar]mufRSify]efc]if;rRSd[lI t,lRSdaomZ'<KuJw wdkhonfvnf; txHawmfodkhcsOf;uyf
18
w
w 23;8 19
I? tRSifbkRm;? vlrnfonfum; om;rRSdbJ aooGm;I r,m;usefRpfvsSif? ol¸nDonf xdk
12;19
x
wRm; 25;5 rdef;rudk odrf;,lI tpfudktrsKd;ry]wf qufMG,fap[k tu„Mfkyfwdkhtm; armaRSpDRifaR;xm;yg
y)D/x 20 nDtpfudk ckepfa,mufRSdyg./ tpfudktu(D;onf rdef;rMSifhpHkbufI om;rRSdbJaovsSif?
21
ol.r,m;udk olhnDtu(D;odrf;,lI om;rRSdbJaoy]efav./ 22 xdktwl wwd,olrSpI
wa,muf aemufwa,muf ckepfa,mufaom nDtpfudkwdkhonf xdkrdef;rudk odrf;,lIom;udk
rusefRpfapuj/ aemufqHk;Y rdef;ronfvnf;aoav./ 23 odkhz]pfI xar]mufRmumvY
olwdkhonf xar]mufujaomtcg xdkrdef;ronf tb,fol.r,m; z]pfygrnfenf;/ xdkol ckepf
a,mufwdkhonf xdkrdef;rMSifhpHkbufc]if;udk y_ujy)D[k ar;avsSmufuj./
24
a,×Èuvnf;? oifwdkhonf usrf;pmudkem;rvnf? bkRm;ocif. wefcdk;awmfudk rod
12;25 aomaujmifh rSm;aomt,ludk ,luj./ 25 aoc]if;rSxar]mufujaomtcg pHkbufc]if;udkry_?
'
1aum 15;42?
49? 52 xdrf;r]m;ay;pm;c]if;udkry_? aumif;uifwrefuJhodkhz]pfuj./' 26 xdkrSwyg;aovGefaom olwdkh
12;26 onf xar]mufc]if;tRmrSm? bkRm;ocifu igonf tmA][H.bkRm;? $Zmuf.bkRm;? ,mukyf
"
xG 3;6 . bkRm;z]pfonf[k armaRStm; rdefhawmfrlaujmif;udk armaRS. usrf;? csKHcEf;Y oifwdkhonf
rbwfbl;oavm/" 27 bkRm;ocifonf aoaeaomolwdkh.bkRm; r[kwf? toufRSifaom
olwdkh.bkRm;z]pfawmfrl./ xdkaujmifh oifwdkhonf tvGefrSm;ujonf[k rdefhawmfrl./

12;18-23 zm&d&w JS EYkd iS hf a[½k'\f vlwo


Ykd nf tcGeEf iS q
hf ikd af om ud;k pm;wwfvQif xdt k csed w
f iG f ud,
k af wmf uREyfk w
f t
Ykd wGuf odrk ;DS
ar;cGe;f jzifh a,½Itm; acsmifrydwEf ikd af omtcg Z'´Kuw J u Ykd ol ay;xm;aomt&mrsm;twGuf pdwfylp&mrvdkay/
wdkUEdkifrnf[k aocsmaomar;cGef;jzifh vmMuonf/ þar;cGef; 12;15-17 a,½Iajymaompum;u aemifvmvwåHUaom
jzifh zm&d&SJwdkYudk olwdkYtEdkif,lavh&SdNyD; zm&d&SJwdkYu rajzEdkifMu EdkifiHawmfwGif vlwdkYonf olwdkY\tdrfaxmifzufrsm;udk rSwfrd
acs/ urÇmOD;usrf;rS w&m;a[m&musrf;txd yxrqHk;usrf;ig; awmhrnfr[kwf[k ajymjcif;r[kwfyg/ udk,fawmf\tpDtpOf
usrf;wGif xajrmufjcif;taMumif; rygaomaMumifh Z'´KuJwdkY opfonf þb0\aemufqufwGJr[kwfaomaMumifh wlnD
onf aoNyD;aemuf toufjyef&Sifrnfudk r,HkMunfMuacs/ ol aom½kyfydkif;ESifh obm0ydkif;pnf;rsOf;rsm;udk toHk;jyKawmhrnf
wdo
Yk nf arma&Sa&;aomusr;f udo k m usr;f pmtjzpf cH,í l vdu k f r[kw[ f k qdv
k jkd cif;jzpfonf/ ti,f 25ü ocifa,½Iajymaom
avQmufMuonf/ odkYaomf a,½Ionf arma&S\usrf;rsm;ü pum;onf aumif;uifbHkü vufxyfjcif;twGuf aemufqHk;
xm0&touftaMumif; ,lqcsufudk axmufcHxm;aMumif; pum;r[kwfyg/ ¤if;tpm; þpum;onf Z'´KuJwdkY\ar;cGef;
olwdkYudk ñTefjyawmhrnfjzpfonf (12;26)/ udk rajz&ef jiif;qdkjcif;jzifh olwdkY\axmifacsmufudk a&SmifuGif;
12;19 "r®a[mif;ynwft& vlwpfOD;onf om;r&SdbJ ao vdkufjcif;omjzpfonf/ tBudrfBudrfvufxyf&aom trsKd;orD;
qH;k oGm;vQif ol\nDonf rkq;kd rudk vufxyfí olrudk Munf½h I taMumif; olwdkY\ar;cGef;udkausmfí &Sifjyefxajrmufjcif;
rnfhuav;udk arG;apí rsKd;½dk;udk wnfwhHap&rnf/ þtdrf taMumif; olwdkY\ar;cGef;udk ajzMum;cJhonf/
axmifwiG f arG;vmrnfh yxrqH;k om;udk aoaomol\ tarGcH 12;26 Z'´Kuw J \
Ykd ar;cGe;f trSerf mS tdraf xmifjyKjcif;taMumif;
tjzpf owfrSwf&onf (w&m; 25;5? 6)/ r[kwfbJ &Sifjyefxajrmufjcif;taMumif;omjzpfonf/ Z'´KuJ
12;24 &Sijf yefxajrmufNy;D aemufwiG f rnfot Ykd ouf&iS &f vdrhf wdkYonf yxrqHk;usrf;ig;usrf; (urÇmOD;rS w&m;a[m&musrf;
rnfqdkonfrSm em;vnfEdkifpGrf; (odkY) pOf;pm;EdkifpGrf;xuf ausmf txd) udkom ,HkMunfMuaomaMumifh a,½Ionf xG 3;6udk
vGefaeayonf (a[&Sm 64;4? 1aum 2;9)/ uREkfyfwdkYonf ud;k um;vsuf aoNy;D aemuf touf&iS af o;aMumif;udk oufao
rodaomaMumifh xm0&toufudk aMumufp&mrvdkyg/ xlcJhonf/ zm&d&SJwdkYonf Z'´KuJwdkYESifh jiif;cHk&mwGif þusrf;ydk'f
bk&m;ocif\ vmvwåHUaomEdkifiHonf rnfonfhyHkpHjzpfvdrfh udk roH;k rdMuacs/ bk&m;ocifonf tmjA[H? £ZufEiS hf ,mukyf
rnfudk pOf;pm;Munfhrnfhtpm; ,cktcsdefwGif c&pfawmfESifh wdkYtm; olwdkY aovGefNyD; ESpfaygif;rsm;pGm MumonfhtcsdefwGif
aygif;oif;qufqHa&;tay: tm½Hkpl;pdkufMu&rnf/ tb,f olwdkY touf&Sifaeao;ouJhodkY ajymqdkcJhonf/ vlwkdYESifh
aMumifq h akd omf Edik if aH wmfopfwiG f uREyfk w f o
Ykd nf ud,
k af wmfEiS hf bk&m;ocif\y#dnmOfjyKjcif;onf aojcif;udk ausmfvGefí
twl &SdaeMuvdrfhrnf/ ,cktcsdefwGif a,½Iudkcspfí ,HkMunf wnfwHhaeygonf/
&Sifrmukc&pf0if 12;28 204

bmoma&;acgif;aqmifwdkYu a,½Itm; tBuD;jrwfqHk;ynwftaMumif; ar;Mujcif;


(195^r 22;34-40)
28
xdkodkh aqG;aMG;i]if;cHkujonfudk usrf;y_qRmwa,mufe onf ujm;I? udk,fawmfonf 12;28
e
avsmufywfpGmy]efay]mawmfrlonfudk odr]ifvsSif txHawmfodkhcsOf;uyfI? ynwfwumwdkh vk 10;25`28?
20;39
wGif tb,frnfaomynwfonf omIr]wfoenf;[k ar;avsSmufaomf?
29
a,×Èu? ynwfwumwdkhwGif tr]wfqHk;aom ynwf[lrlum;? tdk $oaRvtrsKd;?
em;axmifavmh/ igwdkh. bkRm;ocif xm0RbkRm;onf wqlwnf;aom xm0RbkRm;z]pf
awmfrl./ xm0RbkRm;onf wyg;wnf;z]pfawmfrl./ 30 oif. bkRm;ocif xm0RbkRm;udk 12;30
pdwfMSvHk;tu=Gif;rJh? OmEfRSdorsS? tpGrf;owÖdRSdorsSMSifhcspfavmh/y Tynwfonf yXr ynwf y
wRm; 6;4? 5
f / 31 xdr
z]p. k w
S yg; ud,k M
f i
S hfpyfqi
kd af omolukd ud,
k M
f i S spaf vmhz [laom 'kw,
S hftrsc d ynwfonf 12;31
z
0wf 19;18
yXrynwfMi S hfoabmwl./ TynwfwhkdxufomI u(;D r]waf om ynwfrRS[ d k y]eIf rdehfawmfr.
l /
32
usrf;y_qRmuvnf;? tRSifbkRm;? tu,fpifppfudk,fawmfonf avsmufywfpGmrdefh
awmfrly)D/ bkRm;ocifwqlwnf;RSdawmfrl./A 33 xdkbkRm;ocifrSwyg; tc]m;aombkRm; 12;32
A
wRm; 4;35? 39?
ocif rRSd/ xkdbkRm;ocifudk pdwfMSvHk;tu=Gif;rJh? OmEfRSdorsS? tpGrf;owÖdRSdorsSMSifhcspfc]if;? a[RSm 45;6? 14?
udk,fMSifhpyfqdkifaomoludkvnf; udk,fMSifhtrsScspfc]if;tusifhonf rD;×Èd¸aom,ZfaumifrS a[RSm 46;9
pI ,ZftrsKd;rsKd;wdkhudk ylaZmfc]if;tusifhxuf omIr]wfygonf[k avsSmufav./b 12;33
b
34 1Rm 15;22
xdkodkh ynmowdMSifh y]efavsSmufonfudk a,×Èonf odr]ifvsSif? oifonf bkRm;ocif a[m 6;6?
.MdkifiHawmfMSifhra0;[k rdefhawmfrl./ aemufwzef tb,folrsS rar;ravsSmuf0Hhuj/r rd 6;6`8
12;34
r
r 22;46
bmoma&;acgif;aqmifwdkYonf a,½I\ar;cGef;udk rajzEdkifMujcif;
(196^r 22;41-46? vk 20;41-44)
35
xdktcg a,×Èonf AdrmefawmfYqHk;rÓ0g'ay;awmfrlpOfwGif?, cRpfawmfonf 12;35 ,
r 26;55
'g0d'f.om;u z]pfonf[k usrf;y_qRmwdkhonf tb,faujmifhqdkujoenf;/ 36 'g0d'f.pum; u r 9;27
rSm? xm0RbkRm;u? oif.Refolwdkhudk oif.ac]wifRm igrcsrxm;rSDwdkifatmif ighvusfm 12;36
c
bufY xdkifaeavmhc [k ig.ociftm; rdefhawmfrlonf[k oefhRSif;aom0dnmOfawmftm; z]ifh qm 110;1
'g0d'f qdkownf;/

12;28 a,½IvufxufwGif ,k'vlrsKd;wdkYonf ordkif;rS 10yg;ESifh tjcm;"r®a[mif;ynwfrsm;\&nf&G,fcsufudk jynfhpHk


ynm&Sifwpfa,muf\tqdkt& ynwfaygif; 613ckudk csrSwf apcJhNyD jzpfonf/ a,½Iajympum;t& þynwfESpfckonf
cJhMuonf/ tcsKdUbmoma&;acgif;aqmifwdkYu ta&;BuD;onfh bk&m;ocif\ynwftm;vH;k \ tcsKyt f jcmjzpfonf/ xdyk nwf
t"duynwfESifh odyfta&;rBuD;onfh tao;pm;ynwfwdkYudk rsm;u oif\ pOf;pm;jcif;? qHk;jzwfjcif;ESifh vkyfaqmifjcif;rsm;
cGJjcm;&ef BudK;pm;Muaomfvnf;? tcsKdUwdkYurl ynwftm;vHk; udk tkyfpdk;ygap/ oifonf rnfonfht&mudk vkyf&rnfenf;[k
onf wef;wlnDwljzpfNyD;? cGJjcm;vdkufjcif;onf tEÅ&m,fBuD;vS raorcsmjzpfaeygu bk&m;ocifEiS t hf jcm;olrsm;udck spaf Mumif;
onf[k oGefoifMuonf/ þusrf;jyKq&m\ar;cGef;u xdk rnfonfv h yk af qmifcsuu
f taumif;qH;k o½kyaf zmfjyEdik rf nfukd
tzGJUrsm;tMum;wGif qefYusifrIrsm;udk ay:xGufapEdkifaomf ar;Munfhyg/
vnf; a,½I\tajzonf ynwftm;vHk;udk tusOf;csKyfay; 12;32-34 þolonf bk&m;ocif\ynwfw\ Ykd &nf&, G cf suf
onf/ udk "r®a[mif;usr;f u tav;ay;vsuf azmfjyxm;onft h wdik ;f
12;29-31 bk&m;ocif\ynwfrsm;onf rav;vHyg/ t½dk; od&Sdonf/ ppfrSefaomemcHjcif;onf ESvHk;om;rSom vmonf/
qHk;ynwfawmfESpfcktjzpf csKHUEdkifNyD;? ¤if;wdkYrSm bk&m;ocifudk "r®a[mif;ynwfrsm;onf c&pfawmfxHodkY ydkYaqmifaeaom
cspf&efESifh tjcm;olrsm;udk cspf&efjzpfonf/ þynwfrsm;onf aMumifh ol\aemufajcvSrf;rSm a,½Iudk udk,fwdkif,HkMunf&ef
"r®a[mif;usr;f rS jzpfonf (w&m; 6;5? 0wf 19;18)/ oifonf jzpfonf/ odkYaomf þt&monf tcufcJqHk;aomajcvSrf;jzpf
bk&m;ocifudktjynfht0cspfNyD;? tjcm;olrsm;tay: rdrdudk,f cJhonf/
udk *½kpdkufouJhodkY *½kpdkufMunfh½IvQif oifonf ynwfawmf
205 &Sifrmukc&pf0if 12;37

12;37 37
xdkodkh 'g0d'fonf cRpfawmfudk ocif[lIac:vsSif tb,fodkh ol.om;z]pfoenf;[k
*
a,m 12;9
ar;awmfrl./ vlrsm; t aygif;wdkhonf* tm;R 0rf;ar]mufaompdwM
f i
S hf pum;awmfuekd m;axmif
uj./

a,½I o nf a rwå m arwåmtaMumif;udk a,½Iu rnfodkYajymcJhao;oenf;/ usrf;nTef;/


taMumif ; ud k r nf o d k Y bk&m;ocifonf uREfkyfwdkYudkcspfonf/ a,m 3;16
ajymcJhoenf;/ uREfkyfwdkYonf bk&m;ocifudk cspf&rnf/ r 22;37
rmuk 12;28wGif usrf;jyK bk&m;ocifonf cspfaomaMumifh uREfkyfwdkYudk*½kpdkufonf/ r 6;25-34
q&mwpfa,mufu bk&m;ocifonf rdrdcspfaMumif;udk vlwdkif;tm; odapvdkonf/ a,m 17;23
tBuD;jrwfqHk;ynwf bk&m;ocifonf rdrdudkrkef;aomoludkyif cspfonf/ r 5;43-47
onf b,ft&m jzpf uREfkyfwdkYvnf; xdkenf;wl jyKMu&rnf/ vk 6;35
oenf;[kar;cJhonf/ bk&m;ocifonf rdrdESifh tvGefuGma0;aeoludkvnf;&Smawmfrlonf/ vk 15
a,½Ionf w&m; 6;5 bk&m;ocifudkom yxrae&mwGif xm;í cspf&rnf/ r 6;24? 10;37
ESifh 0wfjyK 19;18rS bk&m;ocifudk emcHaomtcg cspf&ma&mufonf/ a,m 14;21? 15;10/
ynwfESpfckudk azmfjy bk&m;ocifonf om;awmfa,½Iudk cspfonf/ a,m 5;20? 10;17/
cJhonf/ ESpfckpvHk;onf a,½Ionf bk&m;ocifudk cspfonf/ a,m 14;31
arwåmESifhqdkifonf/ a,½Iudk jiif;y,faomolrsm;wGif bk&m;ocif\arwåmr&Sdyg/ a,m 5;41-44/
arwåmonf tb,f bk&m;ocifonf a,½Iudk cspfouJhodkY? a,½I uREfkyfwdkYudkcspfonf/ a,m 15;9/
aMumifh tvGefta&; a,½Ionf uREfkyfwdkY olESifhtwl xm0&touf&SifEdkif&eftwGuf a,m 3;14-15/
BuD;oenf;/ a,½Iu um;wdkifay:wGif taocHay;jcif;tm;jzifh uREfkyfwdkYudkcspfaMumif; a,m 15;13? 14/
tjcm;ynwfrsm;udk oufaoxljycJhonf/
ay;xm;&jcif;rSm bk&m;ocifESifh a,½ItMum;&Sdarwåmonf uREfkyfwdkYtcsif;csif; a,m 17;21-26/
bk&m;ocifESifh tay:wGif xm;&rnfh arwåm\pHkvifaomyHkoufaojzpfonf/
vlrsm;tay:cspfoifh uREfkyfwdkYonf tcsif;csif;cspfí (a,m 13;34-35) xdkarwåmudk r 5;40-41/ 10;42
ouJhodkY cspfEdkifap&ef vufawGUjyo&rnf/
&nf&G,fcsufESpfckjzifh uREfkyfwdkYonf vl\csD;rGrf;jcif; (a,m 12;43) twåqefaom vk 16;13
ay;jcif;jzpfonf[k todtrSwfjyKcHvdkjcif; (r 23;6) ajrBuD;ay:&Sd ypönf;Opömrsm;
qdkonf/ (vk 16;19-31) (odkY) rnfonfht&mudkrQ bk&m;ocifxuf
ydí
k rcspo f ifyh g/
a,½I\arwåmonf ta,mufwdkif;twGuf jzpfonf/ a,m 10;11-15?
rm 10;21
a,½Ionf aumif;aomtcsdefESifh cufcJaomtcsdefrsm;wGif r 26;31-35
olUudk cspfapvdkonf/
a,½Iu uREfkyfwdkY\arwåmudk ppfrSefapvdkonf/ a,m 21;15-17/

12;35-37 a,½Ionf qm 110;1 udk udk;um;vsuf 'g0d'f wdkYu ar&Sd,onf 'g0d'f\trsKd; jzpf½Hkomru bk&m;ocif
onf ar&Sd,udk ol\om;tjzpfomr[kwfbJ ol\t&Sifocif udk,fawmfwdkifu vlom;toGifjzifh <uvmjcif;jzpfaMumif;udk
tjzpf owfrSwfaMumif; jyocJhonf/ bmoma&;acgif;aqmif oabmraygufMuacs/
&Sifrmukc&pf0if 12;38 206

a,½Ionf bmoma&;acgif;aqmifrsm;ESifhywfoufí owday;jcif;


(197^r 23;1-12? vk 20;45-47)
38
xdkodkh qHk;rÓ0g'ay;pOfwGif wzefrdefhawmfrlonfum; usrf;y_qRmwdkhudk aRSmifuj
avmh/ olwdkhonf RSnfaomtus±udk 0wfvsuf vnfc]if;iSg tvdkRSduj./ aps;Y×dkaopGm
MÈwfqufc]if;udk4if;? 39 yGJobif? wRm;pRyfwdkhY r]ifhr]wfaomaeRmxdkifRmudk4if; MSpfouf 12;39
C
uj./C 40 olwdkhonf rkwfqdk;rtdrfudk vk,lodrf;pm;I ty]pfray:apc]if;iSg RSnfpGmaom vk 11;43
yXempum;udk RGwfwwfuj./ olwdkhonf omI u(D;pGmaom'Efudk cHRujrnf[k rdefhawmfrl./

qif;&Jaomrkqdk;ronf rdrdü&SdorQudk ay;vSLjcif;


(200^r 16;21-28? vk 9;21-27)
xdkaemuf a,×Èonf bE@mwdkuif aRS¸rSm xdkifawmfrlpOfwGif? vlrsm;wdkhonf auj;
41 12;41
i
4Rm 12;9?
aiGudk bE@mwdkufxJodkh oGif;csonfudk ujnfÙ×Èawmfrl./ aiGRwwfaomoltrsm;wdkhonf a,m 8;20
rsm;pGmoGif;csuj./ 42 qif;RJaom rkwfqdk;rwa,mufonf vmI wyJavmufwefaom
auj;eD'*Fg;MSpfy]m;udk oGif;cs./
43
udk,fawmfonf wynfÙawmfwdkhudkac:I igtrSefqdkonfum;? bE@mwdkufxJodkh
oGif;csaom oltaygif;wdkhxuf xdkqif;RJaom rkwfqdk;ronfomIoGif;cscJhy)D/ 44 taujmif; 12;44
rlum;? xdkoltaygif;wdkhonf rdrdwdkhu=G,f0aom pnf;pdrfxJuMÈwfI oGif;csuj./ xdkrdef;rrl p
2aum 8;12
um; tvGefqif;RJvsufyif? rdrdtoufarG;pRmOpPmRSdorsSudk oGif;csavy)D[k rdefhawmfrl./p

12;38-40 a,½Ionf bmoma&;acgif;aqmifw\ Ykd rrSeu f ef aomfvnf; olwu Ykd rl avmbBu;D pGmESihf vSnpfh m;vsuf touf
aompdwfoabmudk xyfrHazmfxkwfcJhonf/ usrf;jyKq&mwdkY &SifMuonf/ olwdkY\tjyKtrlu olwdkYOD;aqmif&rnfholrsm;udk
onf vcr&aomaMumifh bmoma&;udkif;½Idif;aom ,k'wdkY\ zdESdyfí vrf;vGJaponf/
{nf0h wfjyKru
I o kd m rScD Mkd u&onf/ tcsKUd wdo Yk nf þxH;k pHukd toH;k 12;41 AdrmefawmfxJwGif ydkufqHxnfhp&m aowåmrsm;pGm&Sd
jyKí vlwdkYxHrS vk,lMuonf/ qif;&Jom;wdkYxHrS &SdorQudk,lí onf/ tcsKdUwdkYrSm ,k'a,musfm;rsm;xHrS Adrmefawmf tcGef
csrf;omaomolwdkYxHrS tusKd;tjrwfxkwfMuonf/ olwdkYonf aumufcH&efjzpfNyD;? tcsKdUrSm tvdktavsmuf apwempdwf jzifh
bk&m;w&m;udik ;f ½Iid ;f oa,mif tjyKtrltm;jzifh *kPjf 'yf? tod vSLaomtvSLtwGufjzpfonf/ þtvSLaumufonfh aowåm
trSwfjyKcH&jcif;ESifh ½dkaoav;pm;jcif;&&Sd&ef arQmfvifhMuonf/ onf trsKd;orD;rsm;\&ifjyifwGif &SdyHk&onf/
12;38-40 vltxifBu;D apatmif vkyaf qmifjcif;rsK;d udk ocif 12;41-44 qif;&Jaomrkqdk;r\tvSLonf tjcm;olwum
a,½I owday;cJo h nf/ þusr;f jyKq&mrsm;onf [efaqmifae xuf tenf;qHk;jzpfaomfvnf; udk,fawmf\tjrifwGif tjcm;
aomolrsm;omjzpfNy;D bk&m;ocifuv kd ;kH 0rcspMf uacs/ c&pfawmf olrsm;tm;vHk; ay;vSLaomt&m pkpkaygif;xuf omí rsm;ay
\ppfreS af omaemufvu kd rf sm;udk 0dnmOfa&;qefoa,mif tjyK onf/ tvSL\wefzdk;udk yrmPjzifh rwdkif;wmyJ ay;urf;aom
trljzifh rodEdkifyg/ usrf;pmzwfjcif; vlrsm; tMum;wGif pdw0f nd mOfoabmjzifo h m wdik ;f wmonf/ ESajrmpGm ay;vSLjcif;
qkawmif;jcif; (odkY) toif;awmfxHk;wrf;tpOftvmudk vdkuf (odkY) vltodtrSwfjyKcH&&ef ay;vSLjcif;onf tvSL\wefzdk;udk
avQmufjcif;onf vlrsm; owdjyKrdap&ef (odkY) ½dkaocH&&ef jyK avsmhenf;aponf/ ay;urf;onfhtcgwGif aus;Zl;wifvsuf
vkyfjcif;jzpfygu [efaqmifjcif;omjzpfonf/ oif\tjyKtrl &ufa&mpGmay;urf;ygu rnfrQyrmP&Sad omtvSLjzpfapumrl
onf oif\,HMk unfcsuEf iS hf udu k n f yD gap/ rnfou l rQ r,HMk unf bk&m;ocifa&SUawmfü ESpfoufzG,fjzpfonfudk owd&ygav/
onfhtcsdefwGifvnf; c&pfawmftwGuf touf&Sifyg/ 13;1? 2 a,½IrarG;rD 15ESpf tvdkwGif (bDpD 20) a[½k'f
12;40 þusrf;jyKq&mrsm; cH&rnfh tjypf'PfrSm tvGefBuD; rif;Bu;D onf Adrmefawmfukd jyefvnfrrG ;f rHí wnfaxmifco hJ nf/
av;ygonf/ tb,faMumifhqdkaomf q&mrsm;jzpfaomaMumifh xdkAdrmefonf {Z&vufxufrSpvQif ESpf 500cefY oufwrf;&Sd
vlwdkY\,HkMunfjcif;udk yHkoGif;ay;&rnfhwm0ef olwdkYrSm&SdMu cJah vNyD ({Z 6;14? 15)/ a[½k'o f nf bk&m;ocifukd *kPjf yK&ef
onf/ olw\ Ykd ta&;rygaom pnf;rsO;f tm;jzifh vlwu Ykd kd 0efyad p twGurf [kwb f J ol tkypf ;kd &aom ,k'vlrsK;d wdYk pdwaf useyfap
207 &Sifrmukc&pf0if 13;4

a,½Ionf tem*wftaMumif;udk a[majymjcif;


(201^r 24;1-25? vk 21;5-24)
13 udk,fawmfonf AdrmefawmfrS xGufu=Gawmfrlaomf? wynfÙawmfwa,mufu? tRSif
bkRm;? ujn×Ùf aÈ wmfry
l g/ {Rmausmufu;D( wum;? {Rmwdu
k af qmifu;D( wum;[k avsSmuf
vsSif?
2
13;2 a,×Èu? Tu(D;pGmaom wdkufaqmifwdkhudk oifonf,ckr]ifR./ rz»drcsbJ ausmufwck
q
vk 19;44 ay:rSm wckrsSrwnfraeR[k rdefhawmfrl./q
3
xdak emuf oHviG af wmifay:rSmAdrmefawmf aRS¸×Èxi
kd af wmfrpl Of? ayw×k? ,muky?f a,m[ef?
4
taM<+wdkhu? xdkt rÈtRmwdkhonf tb,fumvrS z]pfrnfudk4if;? xdktrÈtRmRSdorsSwdkhonf
y]npfÙ Hkcsdef eD;aomtcg tb,fykyµedrdwfay:xGef;rnfudk4if; trdefhRSdawmfrlyg[k tc]m;olrygbJ
avsSmufuj./

oH v G i f a wmif w G i f ya&mzufjyKcsufyHkpH "r®a[mif;usrf;nTef; "r®opfusrf;nTef;


a[majymcsuf r S aemufqHk;aomumv 'H 9;26-27 a,m 15;21
a,½I \ ya&mzuf rm 13;1-23 'H 11;31 Asm 11;2
jyKcsuf r sm;/ r 24;1-28 a,mv 2;2 1wd 4;1-2
vk 21;5-24
c&pfawmf'kwd,tBudrf<uvmjcif; a[&Sm 13;6-10 Asm 6;12
rm 13;24-27 a,Z 32;7 rm 14;62
vk 21;25-28 'H 7;13-14 1ouf 4;16
r 24;29-31
oHvGifawmifwGif a[majymcsuf[kac:aom rm 13 wGif a,½Ionf aemufqHk;aomumvESifh rdrd
'kwd,tBudrf <uvmjcif;taMumif;udk rsm;pGm ajymqdkcJhonf/ þya&mzufjyKcsufrsm;udk ajymjy&mwGif ol
rnfonfhtcsdefwGif <uvmrnfudk wynfhawmfrsm; twdtus wGufcsufap&ef tm;ay;jcif; r[kwf yg/
4if;tpm; wynfah wmfrsm;tm;vH;k wdt Yk m; owd&v dS sufrdr<d uvmjcif;twGufjyifqif&ef wdu
k w
f eG ;f jcif;om
jzpfonf/ ,ckwGif a,½Iudk opöm&SdpGm tapcHaeygu udk,fawmf<uvmonfhtcgwGifuREfkyfwdkY tqifoifh
&SdMuvdrfhrnf/

&eftwGuf Adrmefawmfukd a,½k&v S ifNrKd Uü tvSyqH;k taqmuf onfukd jrif&onftxd touf&iS cf MhJ uonf/ þtjzpftysuf
tOD;udk jzpfap&ef jyKvkyfcJhonf/ at'D 64ckESpfrwdkifrDtwGif; u a,½I BudKwifa[majymaom tjcm;tcsufrsm;tm;vHk;
BuD;rm;crf;em;vSaom aqmufvkyfa&;pDrHudef; rNyD;pD;cJhacs/ vnf; jynfhpHkvmrnfudk pdwfcsaocsmaponf/
a,½Iajymaom ausmufwpfckay:rSm wpfckxyfvsuf rae& a,½Ionf rdrad emufvu kd w
f u
Ykd vuf&ydS pöKyeÜ w
f iG f rnfoYkd
qdkonfh ya&mzufjyKcsufonf at'D 70wGif a&mrvlrsKd;wdkYu touf&Sif&rnfudk od&Sd oif,lEdkifap&eftwGuf aemiftem
a,½k&SvifNrdKUESifh Adrmefawmfudk tukeftpifzsufqD;aomtcg *wftaMumif;udk owday;cJhonf/ þusrf;ydk'frsm;wGif a,½I
jynfhpHkvmcJhonf/ BuKd wifa[majymcJah omt&mrsm;pGm rjynhpf akH o;yg/ xdt k &mrsm;
13;3 wynfhawmfwdkYonf AdrmefawmfysufpD;rnfhtcsdefudk rnfonfhtcsdefwGif jynfhpHkvmrnfenf;[k uREkfyfwdkYu rSef;
odvdkMuonf/ a,½Ionf tcsdefumv\ya&mzufjyKyHkaqmif q&eftwGurf [kwb f J ud,
k af wmfjyef<uvmrnft h csed uf kd apmifh
csufudk ajymjyNyD; xdkudpöodkY OD;wnfaprnfhtjzpftysufrsm;udk arQmfaepOfwGif 0dnmOfydkif;ü Edk;Mum;aeNyD;? tpOfrjywf jyifqif
vnf; ajymMum;cJhonf/ ajrBuD;ay:odkY jyefvnf<uvmí vl vsuf &Sdap&eftwGufom ajymcJhjcif;jzpfonf/
tm;vHk;udk w&m;pD&ifrnfhtaMumif;ESifh qufEG,faeaom 13;3? 4 oHvGifawmifonf a,½k&SvifNrdKUtxufwGif&SdNyD;
tjzpftysurf sm;udv k nf; ajymjycJo
h nf/ a,½Ionf rMumrDjzpf ta&SUzufodkYay:xGufaeonfh awmifapmif;rSaeí NrdKUxJodkY
rnfth &mESihf aemifa0;vHonft h em*wfwiG jf zpfrnft
h &mrsm;udk MunfhEdkifNyD;? Adrmefawmfudk jrif&Edkifonf/ Zm 14;1-4u ar&Sd
ajymMum;cJNh y;D ? tjzpftysuf tpDtpOfwusajymMum;jcif;r[kwf ,onf xm0&EdkifiHawmfudk xlaxmif&ef <uvmaomtcg xdk
yg/ wynfah wmftcsKUd wdo Yk nf at'D 70wGif a,½k&v S ifNrKd U ysupf ;D awmifay:wGif &yfaevdrfhrnf[k BudKwifa[majymcJhonf/
&Sifrmukc&pf0if 13;5 208

5
a,×Èuvnf;?oifwdkhudk tb,folrsS rvSnfÙz]m;apc]if;iSg owdy_ujavmh/Z 6 trsm; 13;5
Z
{ 5;6
aomolwdkhu? igonf Trnfaomolz]pf.[kqdkvsuf? ig.ta,mifudk aqmifI ay:vm
oz]ifh? vlrsm;wdkhudk vSnfÙz]m;ujvdrfhrnf/
7
oifwdkhonf ppfwdkufaujmif;udk4if;? ppfwdkuftHhaom odwif;pum;udk4if; ujm;Raom
tcg pdk;RdrfwkefvÈyfc]if;rRSdujMSifh? xdkodkhz]pfRrnf/ odkhaomfvnf; tqHk;onfrz]pfao;/ 8 vl
wrsKd;MSifhwrsKd;? wMdkifiHMSifhwMdkifiH Refbufy_ ujvdrfhrnf/ tRyfRyfwdkhY ar]u(D;vÈyfc]if;z]pf
vdrfhrnf/ tpmacgif;yg;c]if;MSifhri)drfroufc]if;wdkhonfvnf; z]pfujvdrfhrnf/ xdktrÈtRm
wdkhonf 'ku†qif;RJc]if;.tptOD;z]pfownf;/
9
oifwdkhonf udk,fudkudk,f owdy_ujavmh/ taujmif;rlum;? oifwkdhudk v…wf×Hk;odkh 13;9
tyfMSHujvdrfhrnf/ wRm;pRyfwdkhY ×dkufujvdrfhrnf/ps xdkolwdkhtm; oufaoz]pfrnftaujmif;? ps
r 10;17
oifwdkhonf 0efrif;? RSifbkRifxHodkh ighaujmifhaRmufujvdrfhrnf/ 10 {0Ha*vdwRm;udk aRS¸OD;
pGm vlrsKd;taygif;wdkhtm; a[mRvdrfhrnf/
11
oifwdkhudk tyfMSHc]if;iSg ydkhaqmifujaomtcg tb,fodkh ay]mqdkRrnfudk rpdk;Rdrfuj 13;11
n
MSifh/ aRS¸rqGu rqifc]ifujMSifh/ xdkcEc]if;wGif oifwdkhRaom pum;udkom ay]mujavmh/ r 10;19? 20
vk 12;11? 12
taujmif;rlum;? oifwdkhtvdktavsmuf ay]mujonfr[kwf? oefhRSif;aom0dnmOfawmfonf
ay]mawmfrl./n
12
xdkumvY nDtpfudkcsif; wa,mufudkwa,muf aoapc]if;iSgtyfvdrfhrnf/ tb 13;12
#
rd 7;6?
onfvnf; om;udktyfvdrfhrnf/ om;orD;wdkhonfvnf; rdbudk Refbufy_I aoapujvdrfh r 10;21

13;5-7 aemufqHk;aomumv\ ykyÁedrdwfvu©Pmrsm;um; 13;9? 10 ueOD;toif;awmf Bu;D xGm;vmonfEiS t hf rQ wynfh


tb,fenf;/ a,½IxajrmufNy;D aemufyikd ;f &Sd rsK;d qufwikd ;f wGif awmftrsm;pkonf a,½IajymcJah om n§O;f yef;ESyd pf ufrrI sK;d udk cHchJ
a,½I rnfonft h csed w f iG f <uvmrnfukd twyfoo d nf[k ajym Mu&onf/ c&pfawmf\vufxufrSpí c&pf,mefrsm;onf
qdck ahJ omolrsm; &Scd MhJ uonf/ rnforl Q rrSecf yhJ g/ tb,faMumifh olwdkY\ae&if;jynfESifh EdkifiHjcm;omoeme,fwGif n§Of;yef;ESdyf
qdkaomf c&pfawmfonf uREkfyfwdkY owfrSwfonfhtcsdefür[kwf puf cHcJhMu&onf/ ,cktcsdefwGif oifonf n§Of;yef;ESdyfpuf
bJ bk&m;ocifowfrSwfonfhtcsdefü <uvmawmfrlvdrfhrnf/ rIEiS hf uif;vGwaf omfvnf; bk&m;ocif\Edik if aH wmftwGuf oif
a,½Iu rdrrd <uvmrDwiG f ,HMk unforl sm;pGmwdo Yk nf bk&m;ocif \½lyg½Hkudk oifü jzpfysufaeaomt&muav;jzifhom ruefY
xHrS Asm'dwfawmfudk cH&onf[k ajymonfhq&mrsm;aemufodkY owfoifhyg/ owif;pmudk wpfcsufMunfh½Hkjzifh urÇmYtjcm;
vrf;vGJí vdkufoGm;Muvdrfhrnf[k qdkonf/ t&yfrsm;&Sd c&pf,mefrsm;pGmwdkYonf aeYpOfcufcJqif;&JrIESifh
usrf;pmt& c&pfawmf jyef<uvmaMumif; xif&Sm;onfh n§Of;yef;ESdyfpufrIudk cH&aMumif;udk odEdkifayonf/ n§Of;yef;ESdyf
vu©PmrSm rd;k wdraf y:ü <uvmonfukd vltm;vH;k u jrif&jcif; pufrrI sm;onf c&pfawmfukd qefu Y sio
f rl sm;xHwiG f c&pf,mefwYkd
jzpfonf (13;26? Asm 1;7)/ wpfenf;tm;jzifhajym&vQif oifh u c&pfawmftaMumif; oufaocHp&mtcGifhta&;&&Sdjcif;
taejzifh vlwpfa,mufa,muftm; ar&S, d jzpfaeoavm (od)Yk jzpfonf/ þn§Of;yef;ESdyfpufrIrsm;onf bk&m;ocif\qE´jzpf
aemufqHk;aomumva&mufaeNyDavm[k awG;awmp&mrvdk aom vltm;vHk;wdkYxH {0Ha*vdw&m;a[majyma&;udk jynfhpHk
yg/ a,½I <uvmaomtcg ppfrSefaom,HkMunfoltm;vHk;ü ap&ef vkyfaqmifay;aeonf/
xif&mS ;rnfjzpfaomaMumifh oifonf oHo,uif;pGm od&vdrhf 13;11 a,½Iu usrf;pmudk avhvmjcif;ESifh todw&m;&&Sd
rnf/ aemufqHk;aomumvtaMumif; txl; odxm;onf[k jcif;onf toHk;r0if (odkY) rSm;,Gif;onf[k ajymjcif;r[kwfyg/
ajymaomolrsm;udk owdxm;yg/ tb,faMumifhqdkaomf xdk &Sifjyefxajrmufjcif;rwdkifrDESifh xajrmufNyD;aemufwGif a,½I
tcsed o f nf rnfonft h csed jf zpfrnfurkd nforl Qrodacs(13;32)/ onf wynfhawmfwdkYtm; rnfonfht&mudk ajym&rnfESifh rnf
“'grsKd;aygh”[k ajymjcif;rsKd;udk owdxm;yg/ c&pfawmf <uvm odkYajym&rnfudk oGefoifay;cJhonf/ odkYaomf a,½Iu uREkfyf
jcif;twGuf oif\ESvHk;om;ESifh toufwmudk tqifoifh jzpf wdkYonf {0Ha*vdw&m;twGuf &yfwnfonfhtcg xm;&Sdoifh
ap&ef &J&ifhpGm qufuyftyfESHyg/ onfh pdwfaeoabmxm;udk oGefoifaeonf/ uREkfyfwdkYonf
rdr\ d ,HMk unfcsut f wGuf aMumuf&UHG jcif; (od)Yk ckcu
H muG,jf cif;
jyK&ef rvdkay/ tb,faMumifhqdkaomf oefY&Sif;aom0dnmOf
awmfonf ajym&rnfhpum;udk oifhtm; ay;&ef twlyg&Sdae
vdrfhrnf/
209 &Sifrmukc&pf0if 13;23

13;13 rnf/# 13 vltaygif;wdkhonfvnf; ig.emraujmifh oifwkdhudk rkef;ujvdrfhrnf/X tujifol


X
a,m 15;21
!
r 10;22
onf tqHk;wdkifatmif wnfujnf./ xdkolonf u,fwifc]if;odkh aRmufvdrfhrnf/!
14
13;14 yaRmzuf'Ha,v a[monftwdkif;? zsufqD;wwfaom RGHRSmbG,ftRmonf rae
%
'H 9;27? 11;31? oifhaomtRyfY % pdkufaeonfudk oifwdkh r]ifRvsSif? usrf;pmudkujnfÙaomolonf em;
12;11
vnfygap/ xdkodkhr]ifRvsSif ,k'y]nfY RSdaomolwdkhonf awmifay:odkhay];ujap/ 15 tdrfrdk;
ay:rSmRSdaomolonf tdrfxJodkhrqif;apMSifh/ tdrfxJu wpHkwckudk ,lc]if;iSg r0ifapMSifh/
16
v,fY RSdaomolvnf; rdrdt0wfudk,lc]if;iSg aemufodkhry]efapMSifh/ 17 xdkaehRufY udk,f0ef
13;19
aqmifaomrdef;rMSifhMdkhpdkholi,fRSdaom rdef;rwdkhonf tvGefcufujvdrfhrnf/ 18 oifwdkhay];R
E
'H 9;26 aomtcsdefonf aqmif;umvY rusRrnftaujmif; qkawmif;ujavmh/ 19 taujmif;rlum;?
bkRm;ocif zefqif;awmfrlaom urBmOD;rSpI ,ckwdkifatmifrz]pfpzl;? aemufYvnf;rz]pf
13;21 vwHhaom 'ku†onf xdkaehRufumvY z]pfvdrfhrnf/E 20 xdkumvudk bkRm;ocifonf wm
w
vk 17;23
RSnfapvsSif? tb,folrsS rvGwfMdkifRm/ aRG;cs,f awmfrlaomolwdkhtbdkhtvdkiSg xdkumvudk
13;22 wdkapawmfrlrnf/ 21 xdktcg olwyg;u? TtRyfY cRpfawmfRSdonf? xkdtRyfY RSdonf[k qdk
x
r 7;15 aomfvnf; r,HkujMSifh/w 22 taujmif;rlum;? cRpfawmf. ta,mifudk aqmifaomolMSifhrdpQm
'
a,m 4;48
13;23 yaRmzufwdkhx onf ay:vmI? aRG;cs,faomolwdkhudkyif vSnfÙz]m;MdkifvsSif vSnfÙz]m;avmuf
"
2ay 3;17 atmif edrdwfvu†Em tHhbG,faomtrÈwdkhudk' y]ujvdrfhrnf/ 23 oifwdkhonf owdy_uj
avmh/" xdktaujmif;tRmRSdorsSudk igay]mMSifhy)D/

13;13 a,½Iudk ,HkMunfí tqHk;wdkifatmif wnfMunf&ef 13;20 a&G;aumufjcif;cH&olrsm;onf u,fwifjcif;&&Sdaom


twGuf ZGJ? vHkYvESifh onf;cH&ef vdktyfygonf/ tb,faMumifh bk&m;ocifa&G;cs,o f nfo h rl sm;jzpfMuonf/ a&m 8;29? 30 ESihf
qdak omf uREyfk w f \Ykd ,HMk unfjcif;onf pdeaf c:cH&í qefu Y siq f ;D { 1;4? 5 wdw Yk iG f bk&m;ocifa&G;cs,jf cif;taMumif;udk Munfyh g/
wm;jcif;cH&vdrfhrnf/ jyif;xefaom ppfaMumpHkprf;jcif;onf 13;22? 23 c&pf,mefrsm;onf vSnfhjzm;cH&&efjzpfEdkifyg
ppfrSefaomc&pf,mefESifh tay:,Hc&pf,mefrsm;udk cGJjcm;ay; ovm;/ jzpfEdkifygonf/ aemufqHk;aomumvwGif vSnhfjzm;ol
vdrrhf nf/ tqH;k wdik af tmif wnfMunfjcif;aMumifh u,fwifjcif; wdkY\ajympum;ESifh oufaojycsufwdkYonf ,Hkavmufp&mjzpf
&&Sdonfr[kwfbJ ¤if;t&mu uREkfyfwdkYonf u,fwifjcif;cH& aomaMumifh c&pfawmfxHrS vrf;rvGJ&ef cufcJvdrfhrnf/ uREkfyf
NyD;jzpfaMumif;udk trSwftom;jyKay;aeonf/ n§Of;yef;ESdyfpuf wdoYk nf jyifqifxm;rnfqykd gu opöm&SEd ikd Mf uvdrrhf nf[k a,½I
jcif;cH&csed w
f iG f u,fwifjcif;pdwcf sru I uREyfk w
f u
Ykd kd a&SUodYk quf u ajymcJhonf/ odkYaomf jyifqifxm;jcif;r&Sdygu vrf;vGJMu
oGm;apvdrfhrnf/ vdrfhrnf/ rdpämq&mrsm;\ ½kyfzsufrIudk xdk;azmufjrifEdkifap&ef
13;14 “zsufqD;wwfaom &GH&SmzG,f&m”onf bk&m;ocif\ twGuf þodkYar;Edkifygonf/ (1) olwdkY\a[majymcsuf jynfhpHk
&efolrsm;u Adrmefawmfudk npfnL;apjcif;jzpfonf/ þt&m vmygovm; (odkY) olwdkYonf vuf&Sdjzpfysufaeaomt&mESifh
onf £oa&vordkif;wGif tBudrfBudrfjzpfysufcJhonf/ bDpD udu
k n f aD tmif olw\ Ykd BuKd wifa[majymcsuu f kd jyefvnfjyifqif
597ckEpS w f iG f aeAkc'faeZmonf Adrmefawmfukd vk,í l ,k'vl Muygovm;/ (2) olwdkY\oGefoifcsufwGif usrf;pmwpftkyfvHk;
wdkYudk AmAkvkefjynfodkY zrf;qD;oGm;aomtcgESifh (6&m 36) bDpD \ ajymqdkcsufudk vspfvsL½I&eftwGuf usrf;ydk'ftenf;i,fudk
168ckESpfwGif tefwD,dkuyfpf{ydzmeufonf Adrmefawmf\ om tusKd;&Sd&Sd toHk;csaeMuygovm;/ (3) xdkoGefoifcsuf
oefY&Sif;aom,Zfyv’iftay:wGif Zkobk&m;tm; 0ufudk ,Zf onf bk&m;ociftaMumif;udk usrf;pmuajymaomtcsufESifh
ylaZmfaomtcg ('H 9;27? 11;30? 31) wdkYwGif jzpfysufcJhonf/ qefYusifaeygovm;/ (4) vkyfaqmifusifhoHk;aom tcsufrsm;
at'D 70wGifvnf; a&mrAdkvfcsKyfwdwkonf a,½k&SvifNrdKUudk onf usr;f wwfq&m\bke;f udk xif&mS ;ap&ef &nf&, G of avm
zsufqD;NyD;aemuf rD;avmifysufpD;oGm;aom Adrmefawmf\ (od)Yk c&pfawmf\bke;f udx k if&mS ;apygoavm/ (5) oGeo f ifcsuf
ae&mwGif ½kyw f uk kd xm;cJoh nf/ a,½I þodYk owday;Ny;D aemuf rsm;onf tjcm;c&pf,mefrsm;tay: &efvdkpdwfudk wdk;yGm;ap
rsm;rMumrD at'D 38ckEpS w f iG f {u&mZfrif; w,fv*D ;l vm;onf ygovm;/
ol\½kyfwkudk AdrmefawmfwGifxm;&ef jyifqifcJhaomfvnf; þ
t&mudk taumiftxnf razmfrD aoqHk;cJhonf/
&Sifrmukc&pf0if 13;24 210

a,½Ionf rdrd jyef<uvmrnfhtaMumif; a[majymjcif;


(202^r 24;26-35? vk 21;25-33)
24
xdkumv. 'ku†qif;RJc]if; aemufrS aeonfrdkufvdrfhrnf/ vonf taRmifray;/
25
aumif;uifuj,fwdkhonf usujvdrfhrnf/ aumif;uifwefcdk;wdkhonf wkefvÈyfujvdrfh 13;25
e
a[RSm 34;4
rnf/ e
26
xdktcg vlom;onf u(D;pGmaom bkef;wefcdk;tmMkabmfudk aqmifvsuf? rdkCf;wdrfudk 13;26
y
pD;I u=Gvmawmfrlonfy udk r]ifRujvdrfhrnf/ 27 xdktcg vlom;onf rdrdwrefwdkhudk apv…wf Asm 1;7
13;27
oz]ifh rdrdaRG;cs,faomolwdkhudk tRyfav;rsufMSm aumif;uifatmufxuf0ef;usifwdkhrS z
Zm 2;6
ac:I pk×Hk;apawmfrlvwHh/z
28
oabFmozef;yifudk tpGJy_IyHkoufaowckudk rSwfujavmh/ oabFmozef;yifonf
tcuftvufMkI tRGufaygufaomtcg? aMGumveD;onfudk oifwdkhoduj./ 29 xdkenf;wl
xdktaujmif;tRmrsm;z]pfonfudk r]ifRvsSif? vlom;onf wHcg;0wdkifatmif teD;odkhaRmuf
awmfrlonfudk odrSwfujavmh/ 30 igtrSefqdkonfum;? ,ckz]pfaomvlrsm; rukefrSD xdk 13;30
A
rm 9;1
taujmif;tRmtvHk;pHkwdkhonfz]pfujvdrfhrnf/A 31 aumif;uifMSifhar]u(D;rwnfaomfvnf;? 13;31
igh pum;wnfvdrfhrnf/b b
r 5;18

a,½Ionf owd&Sdae&ef ajymMum;jcif;


(203^r 24;36-51? vk 21;34-38)
32 13;32
xdktcsdefemRDudkum;? crnf;awmfrSwyg; tb,folrsSrod/ aumif;uifwrefrsm;rod/ r
w 1;7
om;awmfvnf;rod/r 33 xdktcsdef umvonf tb,ftcgY aRmufrnfudk oifwdkh rodaom 13;33
aujmifh? owdy_I qkawmif;vsuf apmifhaeujavmh/ , 34 Oyrmum;? vlwOD;onf tc]m; ,
1ouf 5;6
aomy]nfodkhoGm;rnf tu(HRSdonfMSifh rdrdtdrfudki,fom;wdkhu vufodkhtyfI? olwdkhaqmif 13;34
u
r 25;14
RGufpRmtrÈudk toD;toD;cGJcefhpDrHI? wHcg;rÉ;udk apmifhaeap[k rSmxm;y)D;rS oGm;onfz]pfI?

13;31 a,½IvufxufwiG f urÇmavmuBu;D onf uspv f spf þusrf;ydk'f\ t"du tav;ay;csufrSm? a,½I rod
cdkifcHhí rDScdktm;xm;zG,faumif;NyD;? a&&SnfwnfwHhrnfhyHkay: aMumif; r[kwb f J rnforl QrodaMumif;udyk ifjzpfonf/ þt&m
onf/ ,aeYwGif vlrsm;pGmwdkYonf tPkjrLppfyGJaMumifh ao onf crnf;awmfbk&m; tvdkawmf&SdonfhtcgrSom zGifhjyrnfh
aMuysufpD;rnfudk pdk;&drfMuonf/ a,½Iu ajrBuD;rwnfaomf t&mjzpfonf/ rnfou l rQ usr;f pm(od)Yk odyyHÜ nmtm;jzifh a,½I
vnf; ol\EIwfuywfawmfu azmfjyaom or®mw&m;onf jyef<uvmrnfhaeYudk twdtus cefYrSef;rajymEdkifyg/ a,½Iu
rnfonfhtcgrQ ajymif;vJjcif; (odkY) ysufjym;jcif;&Sdrnfr[kwf wGufcsuf&efrvdkbJ jyifqifrI&Sd&efom vdktyfonf[k oGefoif
[k ajymcJhonf/ bk&m;ocifESifh ol\EIwfuywfawmfuom aeonf/
rwnfjidrfaom urÇmavmuBuD;xJwGif wnfNidrfrIudk ay;Edkif 13;33? 34 vufxyfjcif;? uav;i,farG;zGm;jcif;? tvkyf
onf/ vlwo Ykd nf þ,m,DavmutaMumif;udo k m oif,u l m tudkifajymif;vJjcif;? rdefYcGef;ajym&jcif;ESifh tdrf0,f,ljcif;wdkY
ypön;f Opömpkaqmif;Muaomfvnf;? or®musr;f pmESihf xm0&wnf twGuf vESifhcsDí jyifqif&ygonf/ oifhtoufwmü ta&;
aomor®mw&m;udk vspfvsL½IMujcif;rSm tjrifusOf;ajrmif;vS BuD;qHk;tjzpftysufjzpfaom c&pfawmfjyef<uvmjcif;twGuf
ayonf/ xdkenf;wlta&;ay;vsuf jyifqifygovm;/ xdk jyifqifjcif;\
13;32 a,½Iu rdrdonfvnf; uyfumv\tqHk; rnfonfh &v'fonf xm0&wnfvrd rhf nf/ ud, k af wmf rnfonft h csed w
f iG f
tcsdefüjzpfvdrfhrnfudk rod[k ajym&mwGif rdrd\vlom;jzpfjcif; jyef<uvmrnfukd rodaomaMumifh jyifqif&ef tcsed af &TUqdik ;f ae
udk twnfjyKaejcif;jzpfonf/ crnf;awmfbk&m;ocifonf xdk í r&ygacs/ jyifqif&efenf;vrf;rSm EIwu f ywfawmfukd avhvm
tcsdefudk odawmfrlNyD;? crnf;awmfESifh a,½Ionf wpfvHk;wpf0 í ñTeMf um;xm;onft h wdik ;f aeYpOftouf&iS o f mG ;&efjzpfonf/
wnf;jzpfawmfrlonf/ odkYaomf a,½Ionf vlom;jzpfvmNyD;? xdktcgrSom oifonf tqifoifhjzpfvdrfhrnf/
ol\bk&m;*kPft*Fg&yfudk toHk;rjyKcJhjcif;jzpfonf/
211 &Sifrmukc&pf0if 14;2

35
tdrfRSifonf nOD;tcsdef? oef;acgiftcsdef? ujufOD;wGefcsdef? eHeuftcsdefwdkhwGif
tb,f tcsed Yf vmrnfukd oifwhkdrodaomaujmifh apmifhaeujavmh/ 36 odhkr[kwf trSww
f rJhvmI
oifwdkhtdyfaysmfonfudk awG¸vdrfhrnf/ 37 apmifhaeujavmh[k oifwdkhtm; igqdkonftwdkif;?
cyfodrf;aomolwdkhtm; igqdkonf[k rdefhawmfrl./

*/ tapcHuRefa,½I taocHjcif;ESifh &Sifjyefxajrmufjcif; (14;1-16;20)


rmuku uREyfk w f \
Ykd tjypfrsm;twGuf vuf0g;uyfwikd af y:ü taocHjcif;tm;jzifh a,½Ionf
tqHk;pGefaomtapcHjcif;trIudk jyKcJhaMumif; ajymjycJhonf/ a,½Ionf uREfkyfwdkY\tjypf
rsm;twGuf taocHaomaMumifh uREkfyfwdkY aop&m rvdkawmhyg/ a&mrNrdKUü yxr
a&;om;pOfu n§Of;yef;ESdyfpufcH&aomumvwGif a&mrc&pf,mefwdkYudk cGeftm;ay;&ef a&;
om;cJo
h nf/ qif;&JcjH cif;tm;jzifh c&pfawmf atmifEikd cf jhJ cif;u uREyfk w
f u
Ykd v
kd nf; cufco
J nfh
tcsdefrsm;wGif cGeftm;ay;Edkifygonf/

bmoma&;acgif;aqmifwdkYu a,½Iudk owf&efMuHpnfjcif;


(207^r 26;1-5? vk 22;1? 2)
14;1
c
*
a,m 11;55
r 12;14
14 xdkaemuf MSpfRufvGefvsSif yocgtZkryGJRSd./c ,ZfykaRm[dwftu(D;wdkhMSifhusrf;y_
qRmwdkhonf udk,fawmfudk tb,fodkh yRd,m,ftm;z]ifh brf;qD;I owfRthHenf;[k
RSmu(Huj./* 2 odkhaomfvnf; vlrsm;wkdhonf ×kef;Rif;cwfz]pfrnfudk pdk;RdrfI yGJaehwGif ry_MSifhOD;
[k ay]mqdkuj./

13;35-37 &Sirf mukc&pf0if tcef;Bu;D 13wpfcv k ;kH onf c&pf 14;1 yocgyGaJ wmfonf £oa&vvlrsK;d wdYk tD*spjf ynfrS vGwf
awmf jyef<uvmjcif;udk apmifharQmfaeonfhtcsdefü rnfodkY ajrmufaomnudk atmufarhowd&aponf (xG 12)/ xdkn
touf&Sif&rnfudk azmfjyxm;onf/ (1) pdwf½IyfaxG;apaom wGif bk&m;ocif odk;oi,f\taoG;jzifh rSwfom;xm;aom
ajymqdkcsufrsm; (odkY) rnfodkYjzpfvmrnf[k pdwful;jzifh teuf tdrfrsm;udk ausmfvGefí trSwftom;rvkyfxm;aom tdrfrsm;
jyefqjkd cif;rsm;tm;jzifh vrf;vGrJ oGm;&yg (13;5? 6)/ (2) vlwu Ykd rS om;OD;rsm;udk taoowfawmfrlcJhonf/ yocgyGJaeYaemuf
uREkfyfwdkYtm; rnfuJhodkYjyKvkyf (odkY) ajymqdkapumrl c&pfawmf wGif waq;rJhrkefYpm;yGJ[k ac:aom ckepf&ufMumonfhyGJawmf
taMumif;udk ajymjy&ef raMumuf&GHUoifhay (13;9-11)/ udk qufvufusif;yMuonf/ þyGJawmfuvnf; £oa&vvl
(3)uREykf wf o Ykd nf ,HMk unfjcif;jzifh jrjJ rpH mG &yfwnfvsuf n§O;f yef; rsKd;wdkY tD*spfjynfrS xGufonfhtcgwGif rkefYrsm;udk azmif;<uap
ESdyfpufrIrsm;aMumifh tHhMojcif;r&Sdoifhay (13;13)/ (4) uREkfyf &ef tcsdefr&bJ waq;rygonfhrkefYudk pm;aomufcJhaMumif;
wdkYonf EIwfuywfawmfxJü awGU&aom touf&Sifjcif;ESifh owd&aponf/ þaeY&ufwiG f vlwo Ykd nf xl;jcm;onft h pmjzpf
qdik of nfyh nwfrsm;udk emcHvu kd af vQmufvsuf ud, k u f siw
hf &m; aomodk;oi,f? pyspf&nff? cg;aomt&GufESifh waq;rJhrkefYudk
ydkif;wGif Edk;Edk;Mum;Mum;&Sdae&rnf/ þtcef;onf ya&mzufjyK pm;Muonf/ aemifwiG f wpfywfwmvH;k udk yocgyGaJ wmf[k ac:
csufrsm;\ tcsdefumvudk aqG;aEG;&ef tm;ay;aejcif;r[kwf Muonf/
bJ bk&m;ocifudk vspfvsL½IaeMuaom urÇmavmuBuD;wGif 14;1 ,k'vlrsKd;acgif;aqmifwdkYonf a,½Iudkowf&efvQKdU0Suf
bk&m;ociftwGuf rSefuefpGmtouf&SifzdkY EId;aqmfaejcif;om MupH nfMuonf/ taoowf&efMupH nfjcif;rSm vlwu Ykd a,½Iukd
jzpfonf/ rESpo f ufMuawmhaomaMumifrh [kwb f J xdak cgif;aqmifwo Ykd nf
a,½I\emrnfausmfMum;rIudk aMumuf&GHUMuaomaMumifhjzpf
onf/
&Sifrmukc&pf0if 14;3 212

trsKd;orD;wpfOD;u a&arT;jzifh a,½Iudk bdodufay;jcif;


(182^r 26;6-13? a,m 12;1-11)
aAoedRGmwGifC RSdrkeftrnfRSdaom vlMl.tdrfY udk,fawmfRSdawmfrlonfz]pfI? rdef;r
3 14;3
C
wa,mufonf tbdk;rsm;pGmxdkufaom em'kqDar…;ppfMSifhy]nfÙaom ausmufz]LcGufwvHk;udk r 21;17
i
vk 7;37`39
,lcJhI udk,fawmfonf pm;yGJem;rSm avsmif;awmfrlpOf? ausmufz]LcGufudk cGJy)D;rS acgif;awmf
ay:Y oGef;avmif;av./i
4
tcsKd¸wdkhonf a'gopdwfRSdonfz]pfI? xdkqDar…;udk tb,faujmifh tusKd;rJhqHk;apo
enf;/ 5 a'emRdty]m;oHk;Rmruaom tbdk;MSifhaRmif;I qif;RJaomolwdkhtm; ay;pRmaumif;
onf[kqdkI xdkrdef;rudkty]pfwifuj./
6
a,×Èuvnf;? xdkrdef;rudk RSdapawmh/ tb,faujmifh aMSmifhRSufujoenf;/ olonf
14;7
igY aumif;aomtrÈudk y_y)D/ 7 qif;RJaomolwdkhonf oifwdkhY tpOfRSduj./ oifwdkh tvdkRSd p
wRm; 15;11
onftwdkif; olwdkhtm; aus;Zl;y_Mdkif./p igrlum; oifwdkhY tpOfRSdonfr[kwf/ 8 Trdef;ronf 14;8
q
wwfMdkiforsS y_y)D/ ightavmif;udk o*»¼ [frnf[k y]ifqifc]if;iSg? ighudk,fudk qDar…;MSifhvl;MSifh a,m 19;40
ownf;/q 9 igtrSefqdkonfum;? {0Ha*vdwRm;udk ar]wy]ifvHk;wGif a[maomtRyfRyfwdkhY
Trdef;rudk atmufarhpRmbdkh oly_aomTtrÈudk ujm;ay]mRujvwHh[k rdefhawmfrl./

,k'&Sum½kwfonf a,½Iudk opömazmuf&ef oabmwljcif;


(208^r 26;14-16? vk 22;3-6)
10
xdktcg wynfÙawmfwusdyfMSpfyg;t0ifz]pfaom ,k'RSum×kwfonf udk,fawmfudk
tyfc]if;iSg ,ZfykaRm[dwftu(D;wdkhxHodkh oGm;av./ 11 xdkolwdkhonf ujm;vsSif 0rf; ar]muf

14;3 aAoed&Gmonf oHvGifawmifajc\ta&SUzufjcrf;wGif qdk;jcif;rSm qif;&Jom;rsm;twGuf 0efwm&SdaomaMumifhr[kwf


wnf&o dS nf (a,½k&v S ifNrKd Uonf awmif\taemufzufjcrf;wGif bJ “avmbBuD;aomaMumifhomjzpfonf/ ,k'&Sum½kwfonf
wnf&o dS nf)/ þ&Gmonf a,½I\ rdwaf qGrsm;jzpfMuaom vm a,½I\trIawmfvyk if ef;ü b@mxde;f jzpfNy;D ? aiGtw d x
f rJ S EIu
d f
Z½k? rm&dESifh rmowdkY\ &yf&Gmjzpfonf/ olwdkYonfvnf; npm ,lwwfaomaMumifh (a,m 12;6)/ olonf a&arT;udk a&mif;
pm;yGJwGif &SdaecJhMuNyD; (a,m 11;2)? a,½I\ajcawmfudk qDjzifh csapvdkonf/ xdka&mif;&aiGxJrS tcsKdUudk olUvufxJodkY a&muf
bdodufay;cJholrSm vmZ½kESifh rmowdkY\nDrjzpfaom rm&dyif &Sdapvdkonf/
jzpfonf (a,m 12;1-3)/ ausmufjzLcGufonf vSyí wefzdk; 14;6? 7 a,½Iu qif;&Jom;rsm;udk vspfvsL½I&rnf[k ajym
BuD;aom yef;tdk;jzpfonf/ em'kqDarT;ppfonfvnf; tvGef jcif;r[kwfovdk olwdkYudk Oayu©mjyKjcif;tm; rSefuefonf[k
wefzdk;BuD;aom a&arT;jzpfonf/ ajymjcif;vnf;r[kwyf g (qif;&Jom;rsm;ESiyhf wfoufí a,½I\
14;3-9 róJEiS hf rmukwo Ykd nf þtjzpftysuu f kd aemufq;kH oGefoifcsufudk r 6;2-4? vk 6;20? 14;13? 21? 18;22 wdkYwGif
npmpm;yGJrwdkifrDuav;wGif azmfjyxm;aomfvnf; a,m[ef Munfhyg)/ a,½Ionf rm&dtm; twåuif;aom 0wfjyKudk;uG,f
url wpfywfapmí a,½k&SvifNrdKUxJodkY atmifjrifvsuf 0if jcif;twGuf csD;rGrf;cJhonf/ c&pfawmfudk udk;uG,fjcif;\ tESpf
a&mufvmjcif;rwdkifrDü azmfjycJhonf/ c&pf0ifusrf;rsm;udk a&; om&rSm c&pfawmfudk tqHk;pGefaomarwåm? ½dkaoav;pm;jcif;
om;aomolwdkY\&nf&G,fcsufrSm c&pfawmf\ toufwmudk ESifh qufuyftyfESHjcif;jzifh qufqH&efjzpfNyD;? tzdk;BuD;qHk;aom
tjzpftysuf? tpDtpOftvdkuf azmfjy&efr[kwfbJ udk,fawmf t&mudk udk,fawmfhtwGuf pGefYvTwfay;vSL&Jjcif;jzpfonf/
a[majymaomowif;pum;udk rSwfwrf;wif&efom jzpfonf 14;10 ,k'&Sum½kwfonf tb,faMumifh a,½Iudk opöm
udk owd&yg/ róJESifh rmukwdkYonf rm&d\tjynfht0 ½dkao azmufvdkygoenf;/ ,k'onf a,½Itm; EdkifiHa&;ykefuefrIudk
ud;k uG,rf EI iS hf ,k'\opömazmufru I kd EIid ;f ,SOjf yvdk aomaMumifh pvkyfum a&mrwdkYudk wdkufxkwfypfrnf[k arQmfvifhxm;jcif;
þjzpf&yfudk þae&mwGifa&;om;jcif;jzpfEdkifonf/ olwdkYESpfOD; jzpfEdkifonf/ b@mpdk;jzpfaomaMumifh olonf tjcm;wynfh
pvHk;u þtjzpftysufaemufwGif ,k'&Sum½kwf taMumif; awmfrsm;vnf; ,lqcJhMuonfhenf;wl a,½I\ tpdk;&opfü
udk azmfjyMuonf/ ta&;ygaom&mxl;udk &&Sdrnf[k ,lqxm;cJhonf (10;35-
14;4? 5 rmuku “tcsKdUwdkYonf”[k ajymaomfvnf; a,m 37)/ odkYaomf a,½Iu rm&d\ wpfESpfwmvkyftm;cwefzdk;&Sd
[efurl “,k'&Sum½kwfonf”[k wduspGmazmfjyxm;onf aom qDarT;avmif;jcif;udk cs;D rGr;f aomtcg ocifa,½I\ Edik if H
(a,m 12;4? 5)/ ,k'onf rm&d\ud;k uG,jf cif;trItay: pdwf awmfonf ½kyfydkif; (odkY) EdkifiHa&;ydkif;ESifhrqdkifbJ 0dnmOfydkif;ESifh
213 &Sifrmukc&pf0if 14;21

aom pdwfRSdI aiGay;rnf[k 0efcHuj./ xdkaemuf tqifoifhaomtcsdefumvY udk,fawmf


udk tb,fodkh tyfRrnfenf;[k RSmu(Hvsufae./

wynfhawmfwdkYonf yocgyGJtwGuf jyifqifjcif;


(209^r 26;17-19? vk 22;7-13)
14;12 12
yocgodk;oi,fudk owfaomaehwnf;[laom tZkryGJyXraehZY wynfÙawmfwdkh
Z
xG 12;1`11?
1aum 5;7
onf txHawmfodkh csOf;uyfI? udk,fawmfonfyocgyGJudk pm;awmfrlbdkhRm tb,ftRyfY
tu„Mfkyfwdkhonf oGm;I y]ifqifapc]if;iSg tvdkRSdawmfrloenf;[k ar;avsSmufuj aomf?
13
udk,fawmfonf wynfÙawmfMSpfa,mufwdkhudk apv…wfI? oifwdkhonf r»d¸xJodkhoGm; uj/
aRtdk;aqmifaomoludk awG¸vdrfhrnf/ xdkolaemufodkh vdkufI? 14 ol0ifaom tdrfodkh0if y)D;rS?
igonf ighwynfÙwdkhMSifhwuG yocgyGJudk pm;Raom{nfÙonftcef;um;? tb,frSm RSdoenf;?
qRmu ar;onf[k tdrfRSifudkay]mujavmh/ 15 xdkolonf toifhy]ifqifvsufRSd aom
txuftcef;u(D;udk y]vdrfhrnf/ xdktcef;Y igwdkhbdkh y]ifqifujavmh[k rdefhawmfrl./
16
wynfaÙ wmfwhkdonf oGm;I r»¸d xJohkd0ifvsSi?f pum;awmftwdi
k ;f awG¸I yocgyGu
J kd y]iq
f ifu.
j /

a,½IESifh wynfhawmfrsm; aemufqHk;npmpm;jcif;


(211^r 26;20-30? vk 22;14-30? a,m 13;21-30)
17
nOD;,HtcsdefaRmufrS wynfÙawmfwusdyfMSpfyg;wdkhMSifhtwl u=Gvmawmfrl./ 18
pm;yGJ Y avsmif;Ipm;aeujpOfwGif? a,×Èu? igtrSefqdkonfum;? oifwdkht0ifz]pfI igMSifhtwl
pm;aomol wpHkwa,mufonf ighudktyfMSHvdrfhrnf[k rdefhawmfrlvsSif?
19
wynfÙawmfwdkhonf 0rf;enf;I? tu„Mfkyfavm? tu„Mfkyfavm[k wa,mufaemuf
wa,muf toD;toD; ar;avsSmufuj./
20
udk,fawmfuvnf;? wusdyfMSpfyg;t0ifz]pfI igMSifhtwl ykuefwGif MÈdufaomol
onf ighudk tyfMSHvdrfhrnf/ 21 usrf;pmvmonftwdkif; vlom;onf oGm;Rrnf/ odkhaomfvnf;
vlom;udk tyfMSHaomolonf tr*FvmRSd./ xdkolonf bGm;r]ifc]if;udk rcHRvsSif taeomI
aumif;onf[k rdefhawmfrl./

omqdkifaMumif;udk aemufqHk;wGif ,k' pwifoabmaygufvm azmuf&ef qHk;jzwfNyD;jzpfaomfvnf; aoG;at;pGm[efaqmif


cJhonf/ ,k'\aiGaMu;ESifh *kPfyumoeudk wyfrufaompdwf vsuf þpm;yGJwGif yg0ifpm;aomufcJhonf/ ,k'&Sum½kwf\
onf a,½IaemufoYkd vdu k jf cif;jzifh jynfph rkH nfr[kwyf g/ xdaYk Mumifh tjyKtrltwGuf pdwfqdk;&ef (odkY) tHhMoxdwfvefY&ef vG,ful
olonf bmoma&;acgif;aqmifwdkYxHrS aiGESifh rsufESmomay; aomfvnf; c&pfawmftay: qufuyftyfESHygonf[k 0efcH
jcif;udk vufcHí a,½Iudk opömazmufcJhawmhonf/ vsufESifh udk,fawmfhudk jyefvnfjiif;y,fygu xdkt&monf
14;13 a,½IapvTwfaomolESpfa,mufrSm ayw½kESifh a,m vnf; opömazmufjcif;yifjzpfonf/ pum;em;raxmifjcif;onf
[efjzpfonf/ (vk 22;8) c&pfawmf\arwåmawmfudk jiif;y,fjcif;jzpfNyD;? udk,fawmfhudk
14;14? 15 tdrrf sm;pGmwdw Yk iG f us,jf yefaY omtxufcef;rBu;D rud;k pm;jcif;onf or®mw&m;udk jiif;y,fjcif;jzpfum ud, k af wmf
rsm;&SdMuNyD;? wpfcgwpf&H tdrfwGif;ESifh tdrfjyifESpfckpvHk;wGif \tcGit hf mPmudk jiif;y,fjcif;onf ud, k af wmf\ bk&m;Zmwd
tay:xyfow Ykd uf&ef avSum;&Sw d wfMuonf/ yocgyGt J wGuf udk jiif;y,fjcif;jzpfonf/ oif\pum;ESifh tjyKtrlonf udkuf
jyifqifjcif;ESifh pm;yGJcif;usif;jcif;? yocgodk;oi,fudk 0,f,l nDjcif;&Syd govm;/ ruduk n
f yD gu pdwEf v
S ;kH ajymif;vJ&ef pOf;pm;
í toifjh yifqifjcif;? waq;rJrh ek w Yf pYkd &mt&nf? tjcm;bmom yg/ xdtk cg Bu;D rm;aomtrSm;rsm;udk rusL;vGerf b d aJ evdrrhf nf/
a&;tcrf;tem;ESiq hf ikd af om tpmESihf aomufp&mrsm; jyifqif 14;20 yef;uefv;kH wpfcx k rJ S twlpm;aomufjcif;onf xH;k pH
jcif;wdkY yg0ifvdrfhrnf/ jzpfonf/ tom; (odkY) rkefYudk opfoD;jzifhvkyfxm;aom t&nf
14;19 a,½Iukd opömazmufrnfo h l ,k'&Sum½kwo f nf pm;yGJ xnfhxm;onfhcGufxJodkY ESpfípm;aomufMuonf/
wGif tjcm;olrsm;ESifhtwl &Sdaeonf/ olonf a,½Iudk opöm
&Sifrmukc&pf0if 14;22 214

a,½Ionf ,k'&Sum½kwfudk wynfhawmfjzpfap&ef a&G;cs,fonfhtcsufudk owdrrlrd&ef vG,ful yg


,k ' RS u m×k w f onf/ ,k'onf a,½Iukd opömazmufovd?k wynfah wmftm;vH;k onf ud, k af wmfuh kd pGeyYf pfaMumif;udk uREykf f
wdkY arhavsmhMuvdrfhrnf/ tjcm;wynfhawmfrsm;ESifhtwl ,k'onf a,½IcH,lxm;onfhwm0efudk tpOf
wpdkuf em;vnfvGJcJhonf/ olwdkYtm;vHk;onf a,½Iudk rSefuefonfh EdkifiHa&; vIyf&Sm;rIvkyfapvdkMuonf/
udk,fawmfu taocH rnfhtaMumif; ajymaomtcg? olwdkYtm;vHk;onf a'go? aMumuf&GHUjcif;ESifh pdwfysuf
jcif; twkdif;twm wpfckpD cHpm;Muonf/ a,½I\wm0ef (rpf&Sif) onf qHk;½IH;rnfht&m jzpfygu olwdkYudk
tb,faMumifh a&G;cs,f aMumif; em;rvnfMuacs/
,k' opömazmufjcif;\aemufuG,fwGif rnfonfht&mu wdkufwGef;aMumif;udk uREfkyfwdkY twdtus
rod&yg/ &Sif;vif;onfrSm ,k'onf pmwefrS olUtm; BudK;udkifí toHk;csEdkifrnfhae&modkY a&muf&ef rdrd\
qE´udk vdkufavsmcGifhjyKcJhonf/ ,k'onf a,½Iudk axmifzrf;&ef bmoma&;acgif;aqmifwdkY xHrS aiGudk
vufcHcJhonf/ rD;rSdefonfh a*oa&SrefO,smOftxJwGif a,½IrnfoljzpfaMumif; odap&ef tapmifhrsm;udk
tcsufjycJhonf/ a,½Ionf a&mrwdkYudk ykefuefvsuf EdkifiHa&; tpdk;&opf wnfaxmifrnf (odkY) rwnf
axmifrnfudkodvdkí a,½Iudk twif;tMuyf vkyfaqmif&ef wGef;ydkYvdkufjcif;vnf; jzpfEdkifonf/
ol\tMuHtpnf rnfodkY&Sdapumrl ,k'onf vuf&Sdtajctaeudk oabmrusaMumif; ol oabm
aygufonf/ aiGudk ,Zfyka&m[dwfrsm;xH jyefay;tyfjcif;jzifh raumif;rIudk acszsuf&ef BudK;pm;aomf vnf;?
aemufusoGm;avNyD/ bk&m;ocif\txG#ftjrwf tMuHtpnfqdkaom bD;udk vnfywfap&awmhrnf/
,k'onf a,½Ic&pftm;jzifh bk&m;ocif ay;xm;onfh &efNidrf;jcif;aus;Zl;udk rcHpm;&bJ? pdwfysuf vuf
ysufESifh rdrdudk,fudk tqHk;pD&ifcJhonfrSm 0rf;enf;zG,f&myif jzpfonf/
,k'tay:xm;aom vlwdkY cHpm;csufonf a&maxG;aeonf/ tcsKdUwdkYu ol opömazmufaom
aMumifh?olUudk jyif;xefpGm rkef;Muonf/ tcsKdUwdkYu olonf rdrdvkyfaomtrIudk rod[kqdkí oem;Muonf/
tenf;i,fwu Ykd a,½I\trIawmfvyk if ef;udk tqH;k owfaponft h ydik ;f wGif ol\yg0ifvyk af qmifrt I wGuf
olUudk ol&Jaumif;jzpfapMuonf/ tcsKdUwdkYu vlwpfa,muftm; þuJhodkY tjypf&SdaMumif; cHpm;&ef cGifhjyK
onfh bk&m;ocif\w&m;rQwrIudk ar;cGef;xkwfMuonf/ ,k'taMumif; cHpm;csuf trsKd;rsKd; &SdMuaomf
vnf; xnfo h iG ;f pOf;pm;&rnfh jzpf&yfreS t
f csurf sm; &Sad eygonf/ olonf rdr\ d a&G;cs,rf jI zifh bk&m;ocif\
om;awmfudk ppfom;rsm;vufxJodkY opömazmufvsuf tyfESHcJhonf (vkum 22;48)/ olonf olcdk;jzpf
onf (a,m 12;6)/ ,k'\qd;k aomtoufwmajymif;vJrnfr[kwaf Mumif;udk a,½I odonf (a,m 6;70)/
,k'u a,½Iudk opömazmufjcif;onf bk&m;ocif\txG#ftjrwf tMuHtpnfxJwGif yg0ifonf (qm
41;9/ Zm 11;12? 13/ r 20;18/ 26;20-25/ w 1;16? 20)/
a,½Iudk opömazmuf&mwGif ,k'onf vlUordkif;wGif tBuD;qHk;trSm;udk usL;vGefcJhonf/ ,k' opöm
azmufrnfudk a,½Iodxm;jcif;u ,k'udk bk&m;ocifhtvdkawmf\½kyfao;½kyf rjzpfapyg/ ,k'u a&G;cs,f
cJhonf/ bk&m;ocifonf rnfonfha&G;cs,frI jzpfvdrfhrnfudk odxm;NyD; twnfjyKcJhonf/ ,k'onf a,½I
ESifhqufqHa&;udk qHk;½IH;oGm;onfr[kwfbJ? tpuwnf;u a,½IudkrawGUcJhjcif;jzpfonf/ olUudk “ysufpD;
jcif;\om;” [k ac:onf (a,m 17;12)/ tb,faMumifhqdkaomf olonf u,fwifjcif;r&aomaMumifh
jzpfonf/
,k'onf uREykf w f tYkd m; bk&m;ociftay: qufuyftyfEjHS cif;ESihf uREykf w f t Ykd xJü&Sad om bk&m;ocifh
0dnmOfawmf\rsufarSmufawmftay: qufuyfjcif;udk 'kwd,tBudrf pOf;pm;apygu uREfkyfwdkYtay:
aus;Zl;jyKjcif;yif jzpfvdrfhrnf/ uREfkyfwdkYonf ppfrSefaom wynfhawmfESifh aemufvdkufrsm; jzpfygovm;/
(od)Yk qufuyfjcif;r&Sb d J [efaqmifaomolrsm;ayavm/ uREykf w f oYkd nf pdwyf sut f m;avsmjh cif;ESihf aojcif;
ukd a&G;cs,fEdkifovdk? aemifw cGifhvTwfjcif;? arQmfvifhjcif;ESifh xm0&toufudkvnf; a&G;cs,fEdkifygonf/
,k'\opömazmufjcif;u a,½Iudk um;wdkifay:odkY ydkYcJhNyD; uREfkyfwdkY\wpfckwnf;aom tcGifhtvrf; jzpf
onf/ 'kwd,tBudrf a&G;cs,frI &&Sdap&ef tmrcHcsuf ay;cJhonf/ uREfkyfwdkYonf a,½I tcrJhay;aom
vufaqmifudk vufcHMurnfavm (odkY) ,k'uJhodkY opömazmufMurnfavm/

tm;omcsufESifh pGrf;aqmifatmifjrifrIrsm;/
• wynfhawmf (12)yg;xJwGif wpfa,muftjzpf a&G;cs,fcH&NyD; olwpfOD;wnf;omvQif *gvdvJe,f
om; r[kwfol jzpfonf/
• tzGJU\ukefusp&dwftwGuf aiGtdwfudk xdef;odrf;ay;onf/
• a,½Itay: opömazmufjcif;onf qdk;npfonfhtrIjzpfaMumif; odrSwf0efcHonf/
215 &Sifrmukc&pf0if 14;26

tm;enf;csufESifh trSm;rsm;/
• avmbBuD;onf (a,m 12;6)
• a,½Iudk opömazmufonf/
• cGifhvTwfjcif; &Smrnfhtpm; udk,fhudkudk,f owfaoonf/
olUtoufwmrS &&Sdaom oifcef;pmrsm;/
• qdk;npfaomtMuHESifh pdwfoabmonf pmwef\toHk;jyKjcif;cH&&ef wHcg;yGifhapNyD;? omí qdk;aom
t&mudk vkyfaqmifapwwfonf/
• raumif;rI\aemufqufwGJ&v'fonf qdk;0g;vSaomaMumifh ao;i,faom rkomESifh ao;i,f
aomtrSm;uav;onf jyif;xef av;eufaom &v'fudk jzpfaponf/
• bk&m;ocif\tMuHtpnfESifh &nf&G,fcsufrsm;udk tqdk;qHk; jzpf&yfwGifyif taumiftxnff azmf
Edkifonf/
ta&;BuD;aom tcsuftvufrsm;/
• ae&m - ud&d,wfNrdKUrS vmol jzpfEdkifonf/
• tvkyftudkif - a,½I\wynfhawmf
• aqGrsKd; - zcif - &Sdrkef/
• acwfNydKifrsm; - a,½I? ydvwf? a[½k'f? tjcm;wynfhawmf (11)yg;/
t"duusrf;csuf/
“xdktcg pmwefonf wynfhawmf wpfusdyfESpfyg;t0ifjzpfaom ,k'&Sum½kwfxJodkY 0ifonf jzpfí?
xdkolonf ,Zfyka&m[dwftBuD;rsm;? AdrmefawmfrSL;rsm;xHodkY oGm;NyD;vQif a,½Iudk tb,fodkY tyf&
rnfenf;[lí wdkifyifav\/” (vk 22;3-4)
,k'&Sum½kwftaMumif;udk c&pf0ifusrf;rsm;u azmfjyMuonf/ w 1;18? 19 wGifvnf; azmfjyonf/

22
14;22 xdktcg pm;vsufaeujpOfwGif a,×Èonf rkefhudk,lI? aus;Zl;awmfudk csD;rGrf;y)D;rSrkefh
ps
r 14;19 udk zJhI?ps Trkefhum;ig. udk,fz]pf./ ,lI pm;ujavmh[k rdefhawmfrlvsuf wynfÙawmfwdkhtm;
ay;awmfrl./
23
14;23 cGufudkvnf;,lI aus;Zl;awmfudk csD;rGrf;y)D;rS olwdkhtm; ay;awmfrlvsSif xdkolRSdorsS
n
1aum 10;16 wdkhonfaomufuj./n
24
udk,fawmfuvnf;? TcGufum;?y#dnmOfwRm;opfMSifhqdkifI? vlrsm;tbdkh tvdkiSg
oGef;aomig. taoG;z]pf./ 25 igtrSefqdkonfum;? TpyspfRnfrsKd;topfudk bkRm;ocif.
MdkifiHawmfY igraomufrDSaehwdkifatmif ,ckrSpI wzefigraomufR[k rdefhawmfrl./
14;26
#
r 21;1
26
xdkaemuf oDcsif;qdky)D;rS oHvGifawmif# odkh xGufoGm;uj./

14;22-25 &Sirf mukonf ocifb&k m;\ npmpm;yG\ J rlvtp jcif;u bk&m;ocifESifh vlwdkYtMum;wGif y#dnmOfw&m;opfudk
udk rSwfwrf;wifxm;onf/ ¤if;udk yGJawmfr*Fvm (odkY) ,lcg; wHqdyfcwfay;cJhonf/ y#dnmOfw&m;a[mif;wGif ,ZfylaZmf
&pf (aus;Zl;csD;rGrf;jcif;)[kvnf;ac:NyD; ,aeYwdkifatmif 0wf aom wd&pämef\taoG;u tjypfcGifhvTwfjcif;udk jyifqifay;
jyKpnf;a0;rsm;wGif yGJawmfr*Fvmudk usif;yMuonf/ a,½IESifh onf (xG 24;6-8)/ odkYaomf tjypftemuif;aom odk;oi,f
wynfhawmfwdkYonf tpmpm;í qmvHoDcsif;udk qdkMuonf/ udk ,Zfyv’iaf y:wGif ylaZmf&rnft
h pm; a,½Ionf tjypftem
usr;f pmzwfNy;D aemuf qkawmif;Muonf/ xdaYk emuf a,½Ionf uif;aom bk&m;ocif\ od;k oi,ftjzpf rdru d ,kd uf kd ,Zfyal Zmf
rkefYudk a0jcif;ESifh pyspf&nfaomufjcif;qdkaom yocgyGJyg xHk;pH cJo
h nf/ tjypfrsm;twGuf wpfBurd wf nf;ESihf xm0&cGiv hf w
T jf cif;
ESpcf u
k kd ,lí ¤if;wdo Yk nf rdr\
d ud,
k cf E¨mESit
hf aoG;udk yHak qmif &&Sdaponf/ a,½Ionf tjypftwGuf aemufqHk;,ZfjzpfNyD;?
aMumif; teuft"dyÜm,ftopfudk azmfjycJhonf/ udk,fawmf taoG;awmfonf bk&m;ocifESifh uREkfyfwdkYtMum;&Sd topf
onf um;wdkifay:wGif rdrdjyKrnfhtrI\ ta&;ygrIudk &Sif;jy&ef aomoabmwlnDcsufudk wHqdyfcwfay;onf/ ,ckwGif uREkfyf
twGuf rkefYESifh pyspf&nfudk toHk;jyKcJhonf/ aemufqHk;npm wdkYtm;vHk;onf a,½Itm;jzifh bk&m;ocifxHodkY csOf;uyfEdkifNyD;?
pm;yGJ\ ta&;ygrIudk ydkrdkod&Sd&eftwGuf 1aum 11;23-29 udk bk&m;ocifonf uREkfyfwdkY awmif;avQmufcsufudk em;anmif;
Munfyh g/ vsuf tjypfrsm;rS u,fwifrnf[k ,HMk unfpw d cf srI tjynft h 0
14;24 um;wdkifay:wGif uREkfyfwdkYtwGuf a,½I taocH &SdEdkifonf/
&Sifrmukc&pf0if 14;27 216

aeY tjzpf t ysuf usrf;nTef; a0'emcH & m


we*FaEG a,½k&SvifNrdKUxJodkY atmifjrifpGm0ifa&mufjcif;/ r 21;1-11 od w if ; ywf \
rm 11;1-10 t"dujzpf&yfrsm;/
vk 19;29-40 we*FaEGaeYrS Ak'¨[l;
a,m 12;12-19 aeYtxd a,½Ionf
wevFm a,½I Adrmefawmfudk &Sif;vif;jcif; r 21;12? 13 ntcsdefudk aAoed&Gm
rm 11;15-17 wGif ukefvGefapcJh
vk 19;45-46 onf/ aAoed&Gmonf
t*Fg a,½I\tcGifhtmPmudk Adrmefawmfüpdefac:Mujcif; r 21;23-27 oHvGifawmif\
rm 11;27-33 tjcm;wzuf
vk 20;1-8 awmifapmif;wGif
a,½IonfyHkOyrmrsm;jzifh oGefoifvsuf r 21;28-23;36 wnf&SdNyD;? a,½k&Svif
,k'acgif;aqmifwdkYudk xdyfwdkuf &ifqdkifjcif; rm 12;1-40 NrdKU\ta&SUbuf
vk 20;9-47 ESpfrdkiftuGmwGif
*&dvlrsKd;wdkYu a,½Iudk awGU&ef cGifhawmif;jcif; a,m 12;20-26 wnf&Sdonf/
oHvGifawmifay:wGif a[majymjcif; r 24 rm&d? rmoESifhvmZ½k
rm 13 wdkY\tdrfwGif aecJhyHk
vk 21;5-38 &onf/ Mumoyaw;
,k'&Sum½kwfu a,½Iudk opömazmuf&ef r 26;14-16 aeYnwGif a,½Ionf
oabmwljcif; rm 14;10? 11 a*oa&SrefO,smOf
vk 22;3-6 xJü qkawmif;cJh
Ak'¨[l; þaeYwGif a,½IbmvkyfaMumif;udk usrf;pmu onf/ aomMumESifh
razmfjyyg/ wynfhawmfwdkYESifhtwl aAoed&Gmü paenrsm;wGif a,½I
aejcif; jzpfEdkifonf/ \udk,fcE¨monf
ocsKiØ ;f xJwiG f
Mumoyaw; aemufqHk; npmpm;yGJ r 26;26-29 vJavsmif;aecJhonf/
rm 14;22-25
vk 22;14-20
a,½Ionf txufcef;rü wynfhawmfrsm;udk a,m 13-17
pum;ajymjcif;
a,½Ionf a*oa&SrefO,smOfwGif tjyif;txef r 26;36-46
qkawmif;jcif;/ rm 14;32-42
vk 22;39-46
a,m 18;1
a,½Iudk opömazmufí zrf;qD;jcif; r 26;47-56
rm 14;43-52
vk 22;47-53
a,m 18;2-12
aomMum a,½Iudk ,k'ESifha&mrtmPmydkifwdkYuppfaq;jcif;ESifh r 26;57-27;2?11-31
ayw½ku jiif;y,fjcif;/ rm 14;53-15;20
vk 22;54-23;25
a,m 18;13-19;16
a,½Iudk um;wdkifwifowfjcif; r 27;31-56
rm 15;20-41
vk 23;26-49
a,m 19;17-30
we*FaEG &Sifjyefxajrmufjcif; r 28;1-10
rm 16;1-11
vk 24;1-12
a,m 20;1-18
217 &Sifrmukc&pf0if 14;34

a,½Ionf ayw½kjiif;y,frnfhtaMumif; xyfrHí BudKwifa[majymjcif;


(222^r 26;31-35)
14;27 27
xdktcga,×Èuvnf;? usrf;pmvmonfum;? odk;xdef;udk ig×dkufowfI odk;wdkhonf
X
Zm 13;7
uGJvGifhRujvdrfhrnfX [k aR;xm;onfMSifhtnD? ,aehnOfÙwGif oifwdkhRSdorsSonf ighaujmifh
pdwfysufujvdrfhrnf/
14;28 28
odkhaomfvnf; igonf xar]mufy)D;rS oifwdkhaRS¸? *gvdvJy]nfodkh oGm;rnf[k rdefhawmfrl
!
rm 16;7
aomf?!
29
ayw×ku? TolRSdorsSwdkhonf pdwfysufujaomfvnf;? tu„Mfkyfonf pdwfrysufyg
[kavsSmufav./
14;30 30
% a,×Èuvnf;? igtrSefqdkonfum;? ,aehnOfÙwGifyif ujufonf MSpfu(drf rwGefrSD
rm 14;66`72?
vk 22;34? oifonf oHk;u(drfar]mufatmif ighudki]if;y,fvdrfhrnf[k rdefhawmfrlvsSif?%
31
a,m 13;38 ayw×ku? udk,fawmfMSifhwuGaoRaomfvnf; tu„Mfkyfonf udk,fawmfudk ri]if;r
y,fyg[k omI cdkifcHhaom pum;MSifhavsSmufy]ef./ xdkoltaygif;wdkhonfvnf; xdkenf;wl
avsSmufuj./

a,½Ionf O,smOfxJwGif a0'emcHpm;jcif;


(223^r 26;36-46? vk 22;39-46)
32
xdktcg a*oaRSreftRyfodkh aRmufujvsSif udk,fawmfu? igqkawmif;pOfwGif oif
wdkhonf TtRyfY xdkifaeujavmh[k wynfÙawmfwdkhtm; rdefhawmfrly)D;rS? 33 ayw×k? ,mukyf?
14;34 a,m[efwdkhudk ac:oGm;I rdef;armawGa0c]if;? pdwfylyefc]if;odkh aRmufawmfrl./ 34 xdktcg
E
a,m 12;27 igonf aoavmufatmif pdwfMSvHk;tvGefnÇdK;i,fc]if;RSd./E TtRyfY apmifhaeujavmh[k
wynfÙawmfoHk;a,mufwdkhtm; rdefhawmfrlI?

txufcef;rESifh a*oa&SrefO,smOf
a,½IESifh wynfhawmfrsm;onf NrdKUxJ&Sd txufcef;rwGif
½dk;&mtwdkif; yocgyGJudk pm;aomufNyD;aemuf oHvGifawmifodkY
oGm;í a*oa&SrefO,smOfxJodkY 0ifa&mufMuonf/ naecif;
at;jronfhtcsdefwGif a,½Ionf a&SUwGif &ifqdkif&rnfh ppf
aMumjcif;ESifh qif;&J'ku©a0'emudk &ifqdkifEdkif&ef cGeftm;udk
awmif;cHcJhonf/
14;26 olwdkYoDqkdaom oDcsif;udk qm 115-118rS &,ljcif;
jzpfEikd o
f nf/ xdq k mvHrsm;udk yocgyGrJ sm;wGif oDqakd vh&MdS uonf/
14;27 a,½ItaocHjcif;ü pmwefonf ,m,DrQ tay:pD;
&aeonf[k xif&ef vG,fulonf/ odkYaomf bk&m;ocifonf
om;awmf taocHjcif;üyifvQif xde;f csKyaf eaMumif; aemifwiG f
awGU&onf/ pmwefonf rnfonfhatmifjrifrIrS r&&SdbJ t&m
cyfodrf;onf bk&m;ocifjyifqifxm;onfhtwdkif;om twd
tusjzpfysuv f mcJoh nf/
14;27-31 þtBudrfonf a,½Iu wynfhawmfrsm;\ rdrd
udk jiif;y,fjcif;ESifh pGefYypfjcif;taMumif;udk 'kwd,tBudrf BudK
wifa[majymjcif;jzpfNyD;? olwdkY\ cdkifrmaom wHkYjyefrIudk &Sif;jy
onf (14;31)/ a,½I\tapmydkif; BudKwifa[majymjcif;udk
Munfhvdkygu vk 22;31-34 ESifh a,m 13;36-38 udk Munfhyg/
&Sifrmukc&pf0if 14;35 218

35
xdkrStenf;i,fvGefy]efvsSif? ar]ay:rSm y]yf0yfI? tdk tbcrnf;awmf?w 36 udk,f 14;35
w
aRm 8;15?
awmfonf tvHk;pHkwdkhudk wwfMdkifawmfrl./ TcGufudk tu„MfkyfrS v…Jawmfrlyg/ odkhaomfvnf; *v 4;6
tu„MfkyftvdkRSdonf twdkif;rz]pfygapMSifh/ udk,fawmftvdkRSdonftwdkif; z]pfygapaomx 14;36
x
[lI xdktcsdefemRD' onf rdrdMSifhvGefoGm;MdkifvsSif vGefoGm;ygrnftaujmif; qkawmif;awmf '
r 26;39
rm 14;41
rly)D;rS?'
37
y]efvmI wynfÙawmfwdkhonf tdyfaysmfvsufaeujonfudk awG¸awmfrlvsSif? RSdrkef?
oifonf tdyfaysmfoavm/ wemRDcefhrsSapmifhaec]if;iSg rpGrf;Mdkifoavm/ 38 pHkprf;aMSmifhRSuf 14;38
"
c]if;MSifhuif;vGwfrnftaujmif;" qkawmif;vsuf apmifhaeujavmh/ pdwf0dnmOfum; apwem r 6;13
e
aRm 7;22?23
RSdi]m;aomfvnf;? udk,frlum; tm;enf;onfe [k ayw×ktm; rdefhawmfrly)D;rS?
39
wzefoGm;I aRS¸r+Gufqdkonfenf;wl qkawmif;awmfrl./ 40 xdkaemuf wynfÙawmfwdkh
RSdRmodkhy]efI? olwdkhonf rsufpdav;vHoz]ifh wzef tdyfaysmfvsuf aeuj onfudk awG¸awmf
rl./ olwdkhonf tb,fodkh avsSmufRrnfudk roduj/
41
oHk; u(drfar]mufatmif olwdkhRSdRmodkh y]efvmvsSif? ,cktdyf aysmfI i)drf0yfpGmaeujavmh/ 14;41
y
trÈvGefy)D/ vlom;udk qdk;aomolwdkhvufodkhtyfMSHRaomtcsdefy aRmufvmy)D/ 42 xuj/ 14;35
igwdkhonfoGm;ujukeftHh/ ighudktyfMSHaomolonf aRmufvmy)D[k rdefhawmfrl./

a,½Iudk opömazmufí zrf;qD;jcif;


(224^r 26;47-56? vk 22;47-53? a,m 18;1-11)
43
xdkodkhrdefhawmfrlpOfwGifyif wynfÙawmfwusdyfMSpfyg;t0ifz]pfaom ,k'RSum×kwf
MSifhtwl ,ZfykaRm[dwftu(D;? usrf;y_qRm? vltu(D;tuJrsm; apv…wfaom vltpkta0;
taygif;wdkhonf xm;MSifh'kwfrsm;udk udkifvsuf csufc]if;vmuj./
44
udk,fawmfudk tyfMSHaomolu? igerf;aomolonf a,×Èyifz]pf./ olhudkbrf;I vHkc»H
pGmaqmifoGm;uj[k xdkolwdkhtm; trSwfay;cJhonf twdkif;? 45 olonfaRmufvsSif udk,fawmf 14;45
z
r 23;7
Rif;odkh csufc]if;csOf;uyfItRSifbkRm;?z tRSifbkRm;[k qdkvsuf erf;av./ 46 xdkolwdkhonf

14;35? 36 a,½Ionf rdr\ d wm0efukd a&SmifuiG ;f &ef BuKd ;pm; cJhonf/ wefzdk;&Sdaomt&m rSeforQtwGuf wpfckck tzdk;tc
aeygovm;/ a,½Ionf rdrd\cHpm;csuftrSefudk azmfjyaomf ay;&ygonf/ bk&m;ociftay: qufuyftyfESHjcif;twGuf
vnf;? bk&m;ocif\tvdkawmfudk jiif;qefjcif; (odkY) ykefuef oif rnfonft h zd;k tcay;&ygoenf;/ tqH;k wGif wefz;kd &So d nfh
jcif;r&SdcJhyg/ bk&m;ocif\tvdkawmfudk aqmifvdkaom rdrd\ t&mudk&&Sdap&eftwGuf tzdk;tcay;vdkaom pdwf&Sdyg/
qE´udk xyfrHtwnfjyKcJhonf/ a,½I\qkawmif;jcif;u ol 14;38 pdwzf pd ;D rIBu;D rm;pGmcH&onft h csed w
f iG f uREyfk w
f \
Ykd pdwf
cHpm;&rnfh aMumufrufzG,faom 'ku©a0'emudk rD;armif;xdk; 0dnmOfonf apwem&Sdaomfjim;vnf; pHkprf;aESmifh,Sufjcif;udk
jyaeonf/ wpfavmuvHk;\tjypfudk ,laqmifoGm;&rnfjzpf cH&ef tm;enf;wwfygonf/ a,½Iu ¤if;udk qefYusifqD;wm;
aomaMumifh tvGew f &mBu;D rm;aom 'kua© 0'emudk cHpm;&rnf &ef rnfodkYjyKvkyf&rnfudk pHerlemjyKcJhonf/ (1) bk&m;ocif
jzpfonf/ þ]cGuf}qdkonfrSm um;wdkifay:wGif crnf;awmf xHodkYqkawmif;yg (14;35)/ (2) rdwfaqGrsm;ESifh cspfcifolrsm;
bk&m;ocifESifh a0;uGm&rnfha0'emyifjzpfonf (a[jAJ 5;7- xHrS tultnD&,lyg (14;33? 37? 40? 41)/ (3) bk&m;ocif
9)/ tjypfuif;pifaom bk&m;ocif\om;awmfonf uREkfyf rdrdtm; ay;xm;aom &nf&G,fcsuftay:wGif tm½Hk pl;pdkufyg
wdkY\tjypfrsm;udk ,laqmifoGm;vsuf bk&m;ocifESifh acwå (14;36)/
uGuJ mG jcif;tm;jzifh uREyfk w
f u
Ykd kd xm0&u,fwifjcif;&&Sad ponf/ 14;43-45 a,½Itm; zrf;qD;í trIppf&ef bmoma&;vTwf
14;36 qkawmif;aepOfwGif crnf;awmf\tvdkawmfudk awmfqDodkY ac:aqmifvm&eftwGuf ,k'&Sum½kwftm; &Jrsm;
aqmifjcif;twGuf rnfrQtzd;k tcay;&rnfukd a,½Iaumif;pGm ESifh ppfom;wpfwyfudk ay;xm;onf (a,m 18;3)/ bmom
odawmfrlonf/ ol MuHKawGU&rnfh qif;&J'ku©udk em;vnf a&;acgif;aqmifwo Ykd nf a,½Iukd zrf;qD;&eftwGuf 0&rf;xkwf
oabmaygufNy;D aMumufrufz, G af umif;aom xdt
k awGUtMuKH xm;MuNyD;? ,k'&Sum½kwfonf a,½Iudk w&m;0ifpGyfpGJoltjzpf
udk rcHpm;vdkcJhay/ odkYaomf a,½Iu “uREfkyftvdktwdkif; rjzpf vkyfaqmifonf/
apbJ udk,fawmftvdkawmftwdkif;om jzpfapyg”[k qkawmif;
219 &Sifrmukc&pf0if 14;54

vmI udk,fawmfudk qGJudkifbrf;qD;uj./ 47 tem;Y Ryfaeaom olwa,mufonf xm;udkqGJ


xkwfy)D;vsSif? ,ZfykaRm[dwfrif;. u„efwa,mufudk ckwfoz]ifh em;RGufy]wfav./
48
a,×Èuvnf;? oifwdkhonf xm;y]udk brf;ouJhodkh ighudkbrf;tHhaomiSg xm;MSifh'kwf
rsm;udk vufpGJvsufvmujonfwum;/ 49 igonf AdrmefawmfY aehwdkif;qHk;rÓ0g'ay;vsuf?
oifwdkhtv,fY RSdaepOftcg oifwdkhonf ighudkrbrf;rqD;uj/ Ttaujmif;tRmum;?
14;50
50
usrf;pmy]nfÙpHkrnftaujmif;wnf;A [k xdkvlrsm;udk rdefhawmfrl./
A
a[RSm 53;7`12 51
xdktcg wynfÙawmftaygif;wdkhonf udk,fawmfudk pGefhypfI ay];uj./b vkvif
14;51 wa,mufonf apmifwxnfudkom0wfvsuf aemufawmfodkh vdkufonfz]pfI? rif;vkvif
b
rm 14;27
wdkhonf xdkoludk brf;qD;uj./ 52 olonfvnf; apmifudk pGefhypfI t0wfrRSdbJ vkvifwdkh
vufrS xGufay];av./

u,mzu a,½Iudk ar;jref;jcif;


(226^r 26;57-68)
53
xdkolwdkhonf a,×Èudk ,ZfykaRm[dwfrif;xHodkh aqmifoGm;uj./ xddkrif;xHY ,Zf
14;54 ykaRm[dwftu(D;? vltu(D;tuJ?usrf;y_qRmtaygif;wdkhonf pnf;a0;uj./ 54 ayw×konf
r
r 26;3 vnf; ,ZfykaRm[dwfrif;.r tdrfOD;twGif;odkhwdkifatmif udk,fawmfMSifha0;pGmvdkufy)D;vsSif?
,
a,m 18;18
rif;vkvifwdkhMSifhtwlxdkifI rD;vÈHav./ ,

14;47 a,m 18;10 t& "m;udk qGJxkwfolrSm ayw½kjzpf a,½Iudk trIppfjcif;


onf/ vk 22;5 u a,½Ionf xdkol\em;&Gufudk csufcsif; a*oa&SrefO,smOfrSaeí ,Zfyka&m[dwfrif;u,mz\
jyefaumif;apNy;D aemufxyfaoG;xGuo f , H rkd I r&Sad p&ef [efw Y m; aetdrfü a,½Iudk pwif ppfaq;Muonf/ xdkYaemuf a&mrNrdKU
cJhonf[k rSwfwrf;wifxm;onf/ 0ef ydvwfrif;xHodkY ac:aqmifoGm;Muonf/ ydvwfrif;onf
14;50 vGecf ahJ om em&Dtenf;i,fu þwynfah wmfrsm;onf a,½k&v S ifNrKd U&Sd eef;awmfEpS cf t
k euf wpfcw
k iG f a&muf&adS eaom
a,½Iudk vHk;0pGefYypfrnfr[kwfyg[k uwdjyK usdefqdkcJhMuonf a[½k'rf if;xHoYkd a,½Iukd apvTwcf o hJ nf[k vkumu rSww f rf;
(14;31)/ wifxm;onf (vk 23;5-12)/ a[½k'frif;onf udk,fawmftm;
14;51? 52 þvli,fonf þc&pf0ifusrf;udk a&;om;aom ydvwfrif;xHodkY jyefydkYcJhNyD;? ydvwfrif;onf a,½Itm; ao'Pf
ol a,m[efrmukjzpfEdkifonf[k a&S;tqdk&SdcJhonf/ þjzpf&yf ay;cJhonf/
udk tjcm;c&pf0ifusrf;rsm;u azmfjyjcif;r&Sday/
14;53 vTwf½Hk;tzGJU\ trIppfaq;jcif;onf tqifhESpfqifh&Sd
onf/ tzGJUi,fuav;onf ntcsdefwGif awGUqHkMuí (a,m
18;12-14)? rd;k vif;aomtcg vTw½f ;kH tzGUJ wpfzUJG vH;k twlawGU
qHMk uonf (vk 22;66-71)/ a,½Itm; rdru d ,kd u f kd bk&m;ocif
\om;awmfjzpfonf[k ajymaom bmoma&;tjypfjzifh pGyfpGJ
Mu&m ¤if;tjypfonf ynwfw&m;t& bk&m;udk vGeu f sL;aom
tjypfjzpfonf/ trIppfaq;jcif;udk wduspmG pDrNH y;D jzpfNy;D ? bmom
a&;acgif;aqmifwdkYonf a,½Iudk owf&ef qHk;jzwfESifhNyD;jzpf
onf (vk 22;2)/
&Sifrmukc&pf0if 14;55 220

55
,Zfyak Rm[dwtf u(;D wdhk Mi
S hf v…wt d aygif;wdhk onfu a,×Èukd owfRrnftaujmif;
f RmRSt 14;55
u
56 r 5;22
oufaoudk RSmaomfvnf; rawG¸uj/ vlrsm;wdkhonf rrSefaomoufaoudk cHujaomf
vnf; olwdkh. oufaocHcsufonfrnD/
57
tcsKd¸wdkhonfxI? Tolu? vlwdkhvufz]ifhvkyfaom? 58 TAdrmefawmfudk igz»dzsufI 14;58
c
a,m 2;19
vlwdkhvufz]ifh rvkyfaom Adrmefawmfwqludk wnfaqmufrnfc [k ay]mqdkonfudk
tu„Mfkyfwdkh ujm;Rygy)D[k oufaocHuj./ 59 odkhaomfvnf; olwdkh. oufaocHcsufonf
rnD/
60
,ZfykaRm[dwfrif;onf tv,fYrwfwwfxI? oifonf wcGef;rsSudk y]efI ray]m
oavm/ Tolwdkhonf tb,fodkhoufaocHoenf;[k a,×Èudkar;vsSif? 61 udk,fawmfonf 14;61
wcGef;rsSy]efay]mawmfrrlbJ wdwfqdwfpGmae./* wzef ,ZfykaRm[dwfrif;u? oifonf *
a[RSm 53;7
cRpfawmfwnf;[laom r*FvmRSdaombkRm;ocif.om;awmfrSefoavm[kar;y]efvsSif?
62
a,×Èu? rSef./ aemifumvY vlom;onf wefcdk;awmf. vusfmbufY xdkifvsuf?
rdkCf;wdrfudk pD;I u=Gvmonfudk oifwdkhr]ifRujvwHh[k rdefhawmfrl./
63
xdktcg ,ZfykaRm[dwfrif;onf rdrdt0wfudkqkwfvsufC tb,foufaoudk vdk 14;63
C
awm 14;6?
ao;oenf;/ 64 bkRm;udk vGefusL;I ay]maompum;udk oifwdkhujm;Ry)D/ tb,fodkh xifrSwf w 14;14
ujoenf;[k ar;r]ef;vsSif? udk,fawmfonf taocHxdkufaujmif;udk xdkoltaygif;wdkhonf 14;64
i
pDRifuj./i 65 xdktcg tcsKd¸wdkhonf udk,fawmfudk wHaxG;MSifhaxG;uj./ rsufMSmawmfudk 0wf 24;16
zHk;y)D;vsSif vufoD;MSifhxdk;vsuf? yaRmzufy_I a[mawmfrlyg[k qdkuj./ rif;vkvifwdkhonf
vnf; yg;awmfudk vufMSifhykwfuj./

ayw½ku a,½Iudk jiif;y,fjcif; 14;66


p
(227^r 26;69-75? vk 22;54-65? a,m 18;25-27) rm 14;54
14;67
ayw×konf atmufrSmtdrfOD;YRSdpOf?p ,ZfykaRm[dwfrif;. taptyg rdef;rwa,muf
66
q
14;54
onfvmI? 67 ayw×konf rD;vÈHvsufaeonfudkq r]ifaomtcg ol¸udk aphaphujnfÙI? oif Z
rm 1;24

14;55 a&mrvlrsKd;wdkYonf £oa&vEdkifiHudk tkyfpdk;aomf &efBudK;pm;jcif;xuf rajzbJaejcif;u omíynm&Sdayonf/


vnf; bmoma&;ESihf vlraI &;tjiif;yGm;rIuav;rsm;udk ajz&Si;f odkYaomf a,½Ionf 'kwd,ar;cGef;udk rajzMum;bJaeygu rdrd
&ef ,k'vlrsKd;wdkYtm; tcGifhtmPmtenf;i,f ay;xm;onf/ \wm0efudk jiif;y,fonf[k owfrSwfEdkifonf/ udk,fawmf\
,k'vlrsKd;wdkY\ tkyfcsKyfa&;tzGJU jzpfaom vTwf½Hk;tzGJUwGif tajzonf bkef;wefcdk;BuD;aom ol\tcef;u@udk BudKwif
£oa&vvlrsKd;bmoma&;acgif;aqmif (7)a,muf yg0if a[majymcJhonf/ wefcdk;awmf\ vusfmbufwGif xdkifaevsuf
onf/ þolwo Ykd nf w&m;rQwMuvdrrhf nf[k vlwu Ykd ,lqxm; rdrdudk pGyfpGJaomolwdkYtm; w&m;pD&if&efvmrnfjzpfNyD;? olwdkY
Muonf/ odkYaomf a,½IudktrIppf&mwGif tvGefrw&m;ojzifh onf udk,fawmf\ar;cGef;udk ajz&Muvdrfhrnf (qm 110;1?
jyKMuNyD; udk,fawmfhudk pGyfpGJ&eftwGuf rkomudkyif toHk;jyK Asm 20;11-13)/
Muonf (14;57)/ 14;64 vltm;vHk;wdkYteuf ,ZfylaZmfjcif;ESifh vTwf½Hk;tzGJU
14;58 rSm;,Gi;f aomoufaowdu Yk a,½I\pum;udk aumuf tzGJU0ifwdkYonf usrf;pmudk aphpyfpGmodaomaMumifh ar&Sd,
vdrfaompum;jzpfapum? a,½Iudk tjypfwif pGyfpGJMuonf/ rnfoljzpfonfudk todoifhqHk;aomolrsm; jzpfMuonf/ olwdkY
a,½Iu “vlvuf jzifhvkyfaom þAdrmefawmfudk NzdKzsufyg” \wm0efrmS vlwu Ykd kd bk&m;ocifxoH Ykd ñTejf y&efjzpfaomfvnf;
[k rajymcJhyg/ “þ Adrmefudk NzdKzsufavmh/ oHk;&uftwGif;wGif olwo Ykd nf rdrw d \
Ykd emrnfowif;udk xde;f odr;f í tcGit hf mPm
igwnfaqmufrnf” [kom ajymcJhonf (a,m 2;19)/ a,½I wnfjraJ &;udo k m ydí k pdw0f ifpm;Muonf/ xm0&vHjk cKH pw d cf sa&;
onf a[½k'f\AdrmeftaMumif;udk ajymaejcif;r[kwfbJ rdrd\ xuf vlom;wdkY\ vHkjcHKpdwfcsrIudk ydkíwefzdk;xm;Muonf/
udk,fcE¨mtaMumif;udk ajymaejcif;jzpfonf/ 14;66? 67 a,½Iudk trIppfMuaom u,mz\tdrfonf
14;60-64 yxrar;cGef;onf ½IyfaxG;jcif;ESifh rSm;,Gif;aom taqmifrsm;pGm&Sdaom eef;awmfBuD;txJwGif yg0ifonf (14;
oufaocHtaxmuftxm;ay:wGif tajccHaeaomaMumifh 53)/ a,m[efonf ,Zfyka&m[dwfrif;ESifh &if;ESD;aomaMumifh
a,½Iu ajzMum;jcif;rjyKcJhay/ ½IyfaxG;aeaomar;cGef;udk ajz ayw½kESifhtwl tdrfxJodkY 0ifcGifh&&Sdonf (a,m 18;15? 16)/
221 &Sifrmukc&pf0if 15;4

onfvnf; emZRufr»d¸om;a,×ÈMSifhZ aygif;abmfaomolz]pfonf[kqdkvsSif?


68
ayw×ku? oifay]maomtRmudk igrod? em;rvnf[k i]if;cHky)D;rS tdrfOD;aRS¸odkh xGuf
aomfujufwGefav./
69
aemufwzef taptyg rdef;ronf ayw×kudk r]ifvsSif? tem;Y Ryfaeaomolwdkhtm;?
14;70
ps
rm 14;30? 68?72
Tol o nf xdkolwdkh t0if z]pfonf[k qdkaomf? 70 ayw×konf wzefi]if;cHky]ef./ps xdkaemuf
n
w 2;7 rsm;rujm tem;Y Ryfaeaomolwdkhu? tu,fpifppf oifonf xdkolwdkht0ifz]pf./ oifonf
*gvdvJvln z]pf./ oifhpum;vnf;wl.[k ayw×kudkqdkujvsSif?
71
ayw×ku? oifwdkhay]maomoludk igrod[k "dØmefy_Iusdefqdkonfaemuf?
14;72 72
wzef ujufwGefav./ a,×Èu? ujufonfMSpfu(drf rwGefrSD oifonf oHk;u(drfar]muf
#
rm 14;30? 68
atmif ighudk i]if;y,fvdrfhrnf# [k rdefhawmfrlaom pum;ukd? ayw×konf owdRoz]ifh
acgif; udkc»HI idkau=G;av./

bmoma&;acgif;aqmifwdkY\aumifpDu a,½Iudk tjypfpD&ifjcif;


(228^r 27;1? 2? vk 22;66-71)
15;1
X
r 27;1?
vk 22;66
15 eHeuftcsdefwGif ,ZfykaRm[dwftu(D;wdkhonf rqdkif;rvifhbJ vltu(D;tuJ? usrf;
y_qRm?X v…wftRmRSdtaygif;!wdkhMSifhwdkifyifc]if;udky_I? a,×Èudk csnfaMSmify)D;vsSif?
!
r 5;22 ydvwfrif;xHodkh aqmifoGm;I tyfvdkufuj./

a,½Ionf ydvwfrif;a&SUawGif ppfaMumcH&jcif;


(230^r 27;11-14? vk 23;1-5? a,m 8;28-37)
2
ydvwfrif;u? oifonf ,k'RSifbkRif rSefoavm[k udk,fawmfudkar;vsSif? rif;u(D;
ar;onftwdkif; rSefonf[k rdefhawmfrl./
3
,ZfykaRm[dwftu(D;wdkhonf rsm;pGmaomty]pfudk wifuj./ 4 wzef ydvwfrif;u?
oifonf wcGef;udkrsS y]efIray]moavm/ oifhwbufY tb,frsSavmuf oufaocHuj
onfudk ujnÙfyg[k ar;r]ef;ay]mqdkaomfvnf;?

14;71 ayw½k\ usdefqdkjcif;onf omrefusdefqdkaompum; ,k'vlrsKd;wdkYxHrS BuD;rm;aomtjypf'PfcsrSwfcGifhudk ½kwfodrf;


r[kwfyg/ a,½Iudk rodaomaMumifh "dXmefjyKí usdefqdkjcif; xm;aomaMumifh a,½Iukd ao'Pfp&D if&eftwGuf olUudk a&mr
tm;jzifh tjyif;xefq;kH jiif;y,fvu kd jf cif;jzpfonf/ olu “uREykf f acgif;aqmiftm; tjypf'PfcsrSwfap&onf/ ,k'vlrsKd; acgif;
vdrfnmajymygu bk&m;ocif uREkfyfudk taoowfygap”[k aqmifwdkYtaejzifh bk&m;ocif\usdefjcif;udk oufa&mufap
ajymvdkufjcif;yifjzpfonf/ onfh aojcif;jzpfonf[k olwYkd ,HMk unfaom um;wdik w f ifowf
14;71 vTwf½Hk;tzGJUESifh a&mrNrdKU0efwdkYtm; a,½Iudk tjypfpD jcif;jzifh a,½Iukd aoapvdMk uonf (w&m; 21;23 udk Munfyh g)/
&ifjcif;twGuf tjypfwifpGyfpGJ&ef vG,fulaomfvnf;? ayw½k olwdkYtaejzifh a,½Ionf bk&m;ocif\ aumif;BuD;ay;jcif;
ESifh wynfhawmfwdkYonfvnf; udk,fawmfhudk pGefYypfjcif;tm;jzifh udk r&bJ usdefjcif;cH&onf[k vlwdkYtm; aoG;aqmifEdkif&ef
a,½Iudk emusifapMuonf (14;50)/ uREkfyfwdkYtrsm;pkonf arQmfvifhMuonf/
,k'vlrsKd;ESifh a&mrvlrsKd;acgif;aqmifrsm;uJhodkY r[kwfMuaomf 15;3? 4 ,k'acgif;aqmifwo Ykd nf a,½Itm; ydvwfrif;xHoYkd
vnf;? toufwm\ ta&;BuD;aomu@rsm;wGif a,½Iudk ac:aqmifvmaomtcg pGJcsuftopfudk vkyfMuH wifjyMu&
ociftjzpfrS jiif;y,fcJhMuaomaMumifh uREkfyfwdkYonf wynfh onf/ bk&m;udk vGefusL;aomtjypfonf a&mrNrdKU0eftwGuf
awmfrsm;ESihf wlMuayonf/ uREykf w f o Ykd nf tcsKUd aomtjypfrsm; bmrSt"dymÜ ,fr&Sad omaMumifh olwo Ykd nf a,½Itm; tjcm;jypf
udk rusL;vGeMf uyg[k rme wufEikd af omfvnf; uREykf w f t
Ykd m;vH;k rI (3)ckjzifh pGcJ suwf ifMuonf/ (1) vlwt Ykd m; a&mrwdx Yk H tcGef
onf tjypf&SdMuayonf/ oifhxuf tjypfydkBuD;aomolrsm;udk ray;&ef wdkufwGef;jcif; (2) “,k'vlrsKd;wdkY\bk&if”tjzpf rdrd
vufnd§K;xdk;vsuf rdrd\tjypfudk qifajcray;ygESifh/ ud,k u f kd ajymqdak Mujimjcif;ESihf (3) e,fwpfciG w f iG f t"du½kP;f
15;1 ,k'vlrsKd;acgif;aqmifwdkYonf a,½Iudk tb,faMumifh udkjzpfapjcif; ponfwdkYjzpfMuonf/ tcGefay;&ef wm;jrpfjcif;?
a&mrNrKd U0ef ydvwfrif;xHoYkd ydaYk qmifcMhJ uoenf;/ a&mrwdo Yk nf opömazmufjcif;ESihf tMurf;zufjcif;wdo Yk nf ydvwfrif;udk pdwyf l
yefapvdrfhrnf (vk 23;2 udkvnf; Munfhyg)/
&Sifrmukc&pf0if 15;5 222

5
pum;wcGef;udkrsS y]efawmfrrlonfudk ydvwfrif;onftHhÓav./

ydvwfrif;onf a,½Iudk um;wdkifwifowf&ef ay;tyfjcif;


(232^r 27;15-26? vk 23;13-25? a,m 18;38-19;16)
6
xdkyGJYr»d¸0efrif;onf tusOf;xm;aom olwdkhwGif? vlrsm;awmif;aom olwa,muf
a,mufudkv…wfwwf./ 7 xdktcg ykefuefI vltoufudk owfaomty]pfoifhaom AmRA‹
trnfRSdaomolwa,mufonf? ykefuefaomtaygif;tabmfwdkhMSifhwuG tusOf;cHvsufRSd
./ 8 vltaygif;wdkhonf rdrdwdkhtm; y_r)Jy_ygrnftaujmif; atmf[pfI awmif;yefaomtcg?

jyóem uREfkyfwdkYtm;vHk;onf rSm;,Gif;aomt&mudkvkyfí bk&m;ocif\ynwfawmfudk a,½I tb,faMumifh


remcHMuaomaMumifh zefqif;&Sifbk&m;ocifESifh a0;uGmMuonf/ bk&m;ocifESifh taocH&oenf;/
uGJuGmjcif;onf tjypfjzpfaomfvnf; uREfkyfwdkYonf bk&m;ocifESifh jyefvnf
yl;aygif;&ef rdrdzmom rvkyfEdkifyg/
a,½Iu tb,f a,½Ionf vlom;jzpf½Hkomru bk&m;ocif\om;awmf jzpfonf/
aMumifh ulnD a,½Ionfbk&m;ocifhpum;udk tNrJemcHí tjypfrvkyfcJhaomaMumifh
rpEdkifoenf;/ tjypfuif;aombk&m;ESifh tjypf&Sdaomvlom;tMum;wGif aygif;ul;wHwm;
jyKvkyfay;Edkifonf/
tajz a,½Ionf uREfkyfwdkYudk,fpm; um;wdkifay:wGif taocHvsuf uREfkyfwdkY\tjypf
rsm;tm;vHk;udk rdrdtay:wGif ,laqmifNyD; ol\toufudk uREfkyfwdkYtwGuf
tcrJh ay;vSLcJhonf/ bk&m;ocif\w&m;pD&ifjcif;ESifh aojcif;tygt0if
tjypf\aemufqufwGJ&v'frsm;rS u,fwifcJhonf/
&v'f a,½Ionf uREfkyfwdkY\twdwf? ypöKyÜefESifh tem*wftjypfrsm;udk ,laqmif
oGm;vsuf topfaomtoufwmudk &&SdapcJhonf/ uREfkyfwdkY\trSm;rsm;
tm;vHk;udk cGifhvTwfNyD; jzpfaomaMumifh bk&m;ocifESifh &efNidrf;cGifh
&&SdMuonf/ xdkYtjyif a,½I aojcif;rS &Sifjyefxajrmufjcif;u um;wdkif
ay:wGif udk,fawmf\,ZfylaZmfjcif;udk bk&m;ocif vufcHaMumif;
oufaoxlaeNyD; a,½Iudk bk&m;ocif\om;awmftjzpf ,HkMunfolrsm;
tm;vHk;twGuf &Sifjyefxajrmufjcif;onf topfaomtoufwm\
t&if;tjrpf jzpfvmonf/

15;5 a,½Ionf ydvwfrif;\ar;cGe;f udk tb,faMumifh rajz axmufyHh&ef tcGefay;quf&jcif;udkvnf; &GHrkef;Muonf/ ,k'
Mum;oenf;/ ajzyguvnf; tusKd;oufa&mufrIr&SdbJaevdrfh vlrsK;d wd\
Yk tjiif;yGm;rIukd ajz&Si;f ay;ae&aom a&mrtmPmydik f
rnf/ xdt Yk jyif urÇmavmuudk u,fwif&eftwGuf rdrt d ouf wdkYuvnf; ,k'vlrsKd;wdkYudk rkef;wD;Muonf/ þtcsdefonf
udk pGefY&rnfhtcsdefa&mufavNyD/ a,½Itaejzifh trIppfjcif;udk ykefuef&ef tqifoifhjzpfaeayNyD/
MuefMY umap&ef (od)Yk rdru d , kd u f kd u,fwif&ef rnfonft h aMumif; 15;8 þvltyk o f nf ,k'vlrsK;d acgif;aqmifukd tay:,Hopöm
&if;rQr&Sad cs/ rnfonf&h mZ0wfom;urQ twkr,lEikd af om rdrd cHaomvltyk Bf u;D jzpfEikd o
f nf/ odaYk omf ,cif&uftenf;i,fu
ud,k u f kd ,HMk unfpw
d cf srEI iS hf Nird o
f ufjcif;udk pHerlemtjzpf ud, k f “a[m&SPÖjzpfapownf;”[k a<u;aMumfcJhMuaom (11;10)
awmfjyocJah yonf/ ajrBu;D ay:odYk <uvmí vkyaf qmif&ef jyif wynfah wmfrsm;ESihf vltyk Bf u;D vnf; yg0ifygonf/ a,½Itay:
qifxm;aomtrIudk rNyD;pD;ap&eftwGuf rnfonfht&murQ oem;MuifemMuolrsm;onf ,k'vlrsK;d acgif;aqmifwu Ykd akd Mumuf
udk,fawmfhtm; wm;jrpfEdkifrnfr[kwfacs (a[&Sm 53;7)/ &GHUaomaMumifh ykef;a&SmifaeMuonf/ tjcm;jzpfEdkifacswpfckrSm
15;7 Am&AÁonf a&mrtpdk;&udk ykefuefaomtrIjzifh tzrf; vltyk Bf u;D xJwiG f oHviG cf ufwe*FaEGaeYu pDwef;vSnv hf nfol
cH&onf/ olonf vlowfrIudk usL;vGefaomoljzpfaomfvnf; rsm; yg0ifaomfvnf; a,½Ionf ajrBu;D ESiq hf ikd af om atmifEikd f
,k'vlrsKd;wdkYtMum;wGif ol&Jaumif;jzpfEdkifonf/ vGwfvyfvdk olESifh a&mrvufatmufrSolwdkYudk u,fvTwfrnfholr[kwf
aom ,k'rsm;onf omoemyvljzpfaom a&mrwd\ Yk tkypf ;kd jcif; aMumif; awGUvm&aomtcg ud, k af wmfu
h kd qefu Y siv
f mMuaom
udk rkef;wD;Muonf/ olwdkY &GH&Smaomtpdk;&ESifh bk&m;rsm;udk olrsm; yg0ifEdkifonf/
223 &Sifrmukc&pf0if 15;8
yd v wf r if ; a,½IvufxufwGif ao'Pfudk e,fwm0efcH a&mrt&m&Sdu axmufcH twnfjyK&onf/ ykEÅd
ydvwfrif;onf a,½k&v S ifNrKd Uwnf&&dS m ,k'jynf\NrKd U0ef jzpfonf/ ,k'acgif;aqmifwo Ykd nf a,½Iukd zrf;í
taoowfvakd omtcgwGif ydvwfrif;\cGijhf yKcsuu f kd awmif;cH&onf/ xdaYk Mumifh wpfaeY reuf apmapmwGif
ydvwfrif;onf vlwpfa,muftm; ao'Pfay;&ef awmif;qdkaom vltkyfBuD;ESifh awGU BuHK&onf/
ydvwfrif;ESifh ,k'wdkY\qufqHa&;onf tpOftNrJvdkyif rajyvnfvSacs/ olUrSm &SdcJhaom a&mr
wdkY\pdwf"gwffcdkifrmrIESifh w&m;rQwrIwdkYonf tqdk;jrifjcif;? tay;t,lvkyfjcif;ESifh trSm;rsm;aMumifh
tm;enf;ukeo f nf/ jzpfay:vmaom t"du½kP;f ESihf uaomif;ueif;jzpfrw I uYkd ydvwfrif;tm; rdrd rnfonfh
tajctaexJodkY a&mufoGm;ygvdrfhrnf[k tHhtm;oifhvsuf pOf;pm;aponf/ olonf a&mratmifEdkifol
wdkYudk av;pm;pGm rqufqHaom þvlrsKd;wdkYudk xdef;odrf;&ef BudK;pm;aeonf/ a,½Iudk trIppfjcif; onf
ydvwfrif; \vuf&SdjyóemxJwGif aemufxyf jzpf&yfwpfck jzpfonf/
ydvwfrif;tzdkY a,½I tjypfuif;pifaMumif;udk vHk;0 oHo, r&Sdacs/ a,½IwGif tjypfr&SdaMumif;udk
oHk;Budrf ajymcJhonf/ þolwdkYonf a,½Iudk tb,faMumifh owfcsifrSef;udk olem;rvnfaomfvnf;? ,k'
vlrsKd;wdkY zdtm;ay;vmrnfudk aMumufaomaMumifh a,½Itm; um;wdkifwif owfcGifhjyK&ef qHk;jzwfcJh onf/
a&mrudk ykefuefoltm; tqHk;rpD&ifcJh[k {u&mZfrif;xH wdkifMum;rnf[k vlwdkYu Ncdrf;ajcmufaomtcg
ydvwfrif;onf olrSefonf[k odxm;aomt&mESifh qefYusifvsuf vkyfaqmifcJhonf/ ab;MuyfeHMuyf
jzpfvmaomtcg? trSm;udk jyKvkyf&ef a&G;cs,fcJhonf/
uREfkyfwdkYonfvnf; ydvwfrif;enf;wl vkyfwwfMuonf/ wpfcgw&H rSefuefonfht&mudk odaomf
vnf;? trSm;udk a&G;cs,fMuonf/ olonf ol\acwfwGif vkyfaqmifcJhNyD;aomfvnf;? ,ckonf uREfkyf
wdkY\acwf jzpfonf/ uREfkyfwdkY\tcGifhtvrf;ESifh wm0ef0wå&m;udk rnfodkY jyKvkyfaeMuoenf;/ a,½I
tay: rnfodkY w&m;pD&ifMuygoenf;/

tm;omcsufESifh pGrf;aqmifatmifjrifrIrsm;/
• ,k'jynf\a&mrNrdKU0ef/
tm;enf;csufESifh trSm;rsm;/
• ppfa&;t& ½IH;edrfhaomfvnf;? a&mrwdkY\vTrf;rdk;rIudk rcH&aomvlrsKd;udk tkyfpdk;&ef BudK;pm;&mwGif
ratmifjrifcJhacs/
• ol\ tpOfrjywf EdkifiHa&;ü ½kef;uefae&rIu olUudk tqdk;jrifí *½krpdkufbJ tay;t,lvkyfol ESifh
zdtm;ay;rIatmuf a&mufol jzpfapcJhonf/
• a,½Iudk tjypfuif;rSef;odaomfvnf; taoowf&ef vlwdkY\awmif;qdkcsufudk vdkufavsmcJhonf/
olUtoufwmrS &&Sdaom oifcef;pmrsm;/
• or®mw&m;onf EdkifiHa&; zdtm;ay;rI\vufatmufodkY a&mufoGm;aomtcg? BuD;rm;onfh
raumif;rIrsm; jzpfvmEdkifonf/
• or®mw&m;udk qefYusif qD;wm;jcif;u vlwpfa,mufudk &nf&G,fcsuf (odkY) OD;wnfcsuf r&Sdaom ol
jzpfaponf/
ta&;BuD;aomtcsuftvufrsm;/
• ae&m - ,k'jynf/
• tvkyftudkif - ,k'jynf\a&mrNrdKU0ef/
• aqGrsKd; - ZeD; - trnfrazmfjyyg/
• acwfNydKifrsm; - a,½I? u,mz? a[½k'f
t"duusrf;csuf/
“ydvwfrif;uvnf; or®mw&m;um; tb,fodkYenf;[k ar;NyD;rS? wzef ,k'vlwdkY&Sd&modkY xGufí
þolü tb,ftjypfudkrQ igrawGU/ yocgyGJü vlwpfa,mufudk oifwdkYtm; igvTwfNrJ xHk;pH&Sdonf jzpfí?
,k'&Sifbk&ifudk vTwfapcsifoavm[k ar;vQif....” (a,m 18;38? 39)
ydvwfrif;taMumif;udk c&pf0ifusrf;rsm;u azmfjyxm;onf/ w 3;13? 4;27? 13;28? 1wd 6;13
wGifvnf; azmfjyxm;onf/
&Sifrmukc&pf0if 15;9 224

9
ydvwfrif;u? oifwdkhonf ,k'RSifbkRifudk v…wfapcsifoavm[k y]efI ar;./
10
tb,faujmifh Todkhar;oenf;[lrlum;? ,ZfykaRm[dwftu(D;wdkhonf remvdkaompdwf
MSifh a,×Èudk tyfMSHaujmif;udk od./ 11 ydvwfrif;onf a,×Èudkrv…wf? AmRA‹udk v…wfap 15;11
%
c]if;iSg ,ZfykaRm[dwftu(D;wdkhonf vltpkta0;udk MÈd;aqmfuj./% w 3;14
12
wzef ydvwfrif;u? ,k'RSifbkRif[k oifwdkhac:a0:aomoludk tb,fodkh y_Rrnf
enf;[k ar;y]efaomf?
13
xdkoltaygif;wdkhu? ol¸udk vuf0g;uyfwdkifrSm ×dkufxm;yg[k [pfuj./
14
ydvwfrif;uvnf;? tb,faujmifhenf;? tb,fty]pfudk y_bdoenf;[k ar;vsSif?
xdkoludk vuf0g;uyfwdkifrSm ×dkufxm;yg[k vlrsm;wdkhonf omI [pfuj./
15
ydvwfrif;onfvnf; vlrsm;wdkh. pdwfudkay]apc]if;iSg tvdkRSdI? AmRA‹udk olwdkhtm;
v…wfav./ a,×Èudkum;? ×dkufy)D;vsSif vuf0g;uyfwdkifrSm owfapc]if;iSg tyfvdkufav./

a&mrppfom;wdkYu a,½Iudk uJh&JUavSmifajymifjcif;


(233^r 27;27-31)
16
xdktcg ppfolRJwdkhonf udk,fawmfudk y)JawmRd×Hk;wnf;[laom tdrfawmfOD;twGif;
odkhaqmifoGm;I? ppfolRJwwyfvHk;udk pk×kH;apy)D;rS? udk,fawmftm; eDarmif;aom t0wfudk0wf
apI? 17 ql;yifMSifhRufaom OD;Rpfudkwify)D;vsSif? 18 ,k'RSifbkRif? udk,fawmfonf r*FvmRSd

15;10 ,k'vlrsK;d wdo Yk nf ydvwfrif;udk rke;f aomfvnf; a,½I wdkufwGef; vIHUaqmfMuonf/ a&mrppfom;wdkYu udk,fawmfhudk
udk um;wdik w f ifowfvakd omaMumifh olUxHoYkd oGm;Muonf/ þ n§Of;yef;ESdyfpufMuonf/ xdkae&mwGif oif&SdaeNyD; þtrIppf
t&monf vkyfMuHrIomjzpfaMumif;udk ydvwfrif; odayonf/ jcif;udk jrifae&ygu oif\wHjYk yefro I nf rnfuo hJ Ykd jzpfvrd rhf nf
olESifhwuG oludk,fpm;jyKaeaom a&mrtifyg,mudk rkef;Mu enf;/
onfh þvlrsm;onf olwdkYESifh vlrsKd;wl ,k'vlrsKd; wpfa,muf 15;15 ydvwfrif;u NrKd U0eftjzpf tkycf sKy&f aom ,k'jynfonf
udk opömazmufrIESifhao'Pfay;&ef tb,faMumifhcGifhawmif; a&mrtifyg,m\ yljyif;í zkefxlaom omref a'ouav;
Muoenf;/ omjzpfonf/ ,k'jynfonf a&mrNrKd UESihf tvSr;f uGma0;vSaom
15;13 um;wdik w f ifowfjcif;onf ykeu f efrt I wGuf a&mrwdYk aMumifh ydvwfrif;tm; ppfwyfi,fuav;udo k m ay;xm;onf/
ay;aomtjypf'Pfjzpfonf/ uRefrsm; (odkY) a&mrEdkifiHom; ol\t"duwm0efrmS Nird 0f yfru I kd xde;f odr;f &efjzpfonf/ ordik ;f
r[kwo f rl sm;udo
k m ao'Pfay;í&onf/ a,½Ionf um;wdik f t& od&onfrmS ydvwfrif;onf tjcm;t"du½kP;f rsm;aMumifh
wiftowfcH&ygu udk,fawmfonf ol ajymovdk &Sifbk&if owday;jcif;cH&NyD;om;jzpfonf/ a,½IwGif tjypf&SmrawGU?
r[kwfawmhbJ olykefESifh uRefwpfa,muf\ aojcif;rsKd;jzifh aojypfay;p&mtaMumif; rawGU&aomfvnf; ,k'vlrsKd;wdkYu
ao&rnfjzpfonf/ þt&monf bmoma&;acgif;aqmifwdkY olUtm; uJombk&ifxo H Ykd wdik Mf um;rnf[k Ncrd ;f ajcmufaomtcg
vdvk m;aomt&myifjzpfNy;D ? þtaMumif;&if;aMumifh vltyk Bf u;D ydvwfrif; ,dr;f ,dik o f mG ;cJo h nf (a,m 19;12)/ xdo k Ykd wdik Mf um;
udk vIUH aqmfjcif;jzpfonf/ ¤if;tjyif a,½Iukd um;wdik w f ifowf cH&í t"du½kPf;rsm;jzpfvmygu ol\&mxl;ESifh wdk;wuf
jcif;twGuf a&mrvlrsKd;wdkYwGifom wm0ef &SdNyD;? vltkyfBuD; aumif;pm;a&;udk tzdk;tcay;&vdrfhrnf/
taejzifh bmoma&;acgif;aqmifwt Ykd ay: tjypfwifí&awmh 15;15 a&mrw&m;Oya't& a,½Ionf tjypfuif;pifaomf
rnfr[kwfacs/ vnf; ydvwfrif;onf EdkifiHa&;zdtm;ay;rIudk cHcJhonf/ rdrdrSef
15;14? 15 a,½ItaocH&jcif;twGuf rnfolUwGif tjypf&Sd onf[k odxm;aomt&mudk pGefYypfcJhonf/ ydvwfrif;onf
oenf;/ trSew f iG f vltm;vH;k rSm;,Gi;f Muayonf/ wynfah wmf rdrud ,
kd uf kd ab;uif;apí vltrsm;auseyfaprnfh qH;k jzwfcsuf
rsm;onf aMumuf&UHG aomaMumifh ud, k af wmfu h kd pGeyYf pfcMhJ uonf/ udk ay;cJo h nf/ uREyfk wf o Ykd nf bk&m;ocifu trSeEf iS hf trSm;udk
ayw½konf a,½Iukd rodyg[k jiif;qdck o hJ nf/ ,k'&Sum½kwu f &Sif;vif;pGmajymqdkxm;aomtcsufudk ab;z,fvsuf y&dowf
udk,fawmfhudk opömazmufcJhonf/ aemufawmfodkYvdkufMuaom tBudKufqHk;jzwfcsufudk csrnfqdkygu tay;t,lvkyfjcif;ESifh
vltyk Bf u;D onf ab;wGi&f yfaevsuf bmrSrvkyb f aJ eMuonf/ w&m;rJjh cif;xJoYkd usa&mufMuvdrrhf nf/ bk&m;ocifonf rSerf eS f
ydvwfrif;onf vltkyfBuD;tay: tjypfyHkcs&ef BudK;pm;onf/ uefuef vkyfoludk csD;ajr§mufrnf[k uwd&Sdonf/ vlwdkif; aus
bmoma&;acgif;aqmifwu Ykd a,½ItaocH&ap&ef wuf<upGm eyfatmifvkyfay;oludk xdkodkY rjyKyg/
225 &Sifrmukc&pf0if 15;24

apownf;[k aumif;u(D;pum;udk ay]muj./ 19 acgif;awmfudk usLvHk;MSifh ×dkufc]if;? wHaxG;


MSifhaxG;c]if;? aRS¸awmfrSm'l;axmufI y]yf0yfc]if;udkvnf; y_uj./ 20 xdkodkhudk,fawmfudk
y]uf,,fy_onfaemuf? eDarmif;aomt0wfudkc„wfI t0wfawmfudk 0wfy]efapy)D;vsSif?
vuf0g;uyfwdkifrSm ×dkufxm;c]if;iSg xkwfoGm;uj./

a,½Iudk um;wdkifwifowf&ef ac:aqmifjcif;


(234^r 27;32-34? vk 23;26-31? a,m 19;17
15;21
21
tmavZM<+KMSifh×kzE k .tb RSdrkeftrnfRSdaom ukaRaey]nfom;w wa,mufonf?
E
aRm 16;13 awm RGmrSvmI vrf;YoGm;onfudk olwdkhonf awG¸vsSif? tMdkify_I vuf0g;uyfwdkifawmfudk
w
r 27;32 xrf;apuj./x 22 OD;acgif;cGHtRyf[kqdkvdkaom a*gva*gotRyfodkh udk,fawmfudk aqmif
x
vk 23;26
oGm;y)D;rS? 23 rkRefMSifhaRmaom pyspfRnfudk? udk,fawmftm; aomufpdrfhaomiSg ay;vsSif rcHbJ
15;24 aeawmfrl./ 24 vuf0g;uyfwdkifrSm ×dkufxm;y)D;vsSif? t0wfawmfudk pmaR;wHcsI' toD;toD;
'
qm 22;18 wdkhtm; a0zefuj./

15;19 ppfom;wdkYonf udk,fawmhfudk [efaqmifí udk;uG,f


jcif;tm;jzifh uJh&JUavSmifajymifMuonf/
15;21 ,k'jynfjyifywGif ,k'vlrsK;d rsm;aexdik Mf uonf/ &Srd ek f
onf ajrmuftmz&duwdu k f uka&aejynfraS eí a,½k&v S ifNrKd U
odYk yocgyGt J wGuf vma&mufco hJ nf/ ol\om;rsm;jzpfMuaom
tmavZ`EK´ EiS hf ½kz\ k trnfukd azmfjy&jcif;rSm olwo Ykd nf ueOD;
toif;awmfwGif vlodrsm;aomolrsm;jzpfvmaomaMumifh jzpf
Edkifayonf (a&m 16;13)/
15;24 pma&;wHcsjcif;onf tefpmwH;k ypfjcif; (od)Yk aumuf½;kd
qGjJ cif;uJoh Ykd uHjzifh qH;k jzwfcsucf sjcif;jzpfonf/ ppfom;wdo Yk nf
a,½I\0wfvHkudk &&Sdrnfholudk qHk;jzwf&eftwGuf pma&;wHcs
Muonf/ a&mrppfom;wdkYonf rdrdwdkY um;wdkifwifowfaom
olwdkY\t0wfudk ,lydkifcGifh&SdMuonf/ þtjyKtrlonf w 22;
18yg ya&mzufjyKcsufudk jynfhpHkapcJhonf/
15;25 um;wdkifwifowfjcif;onf aMumuf&GHUí &SufzG,f&m
aumif;aom uGyrf sujf cif;jzpfonf/ ab;wGif &yfMunfah eaom
olrsm;udk owday;onfhtaejzifh towfcH&rnfholtm; rdrd\
um;wdkifudk xrf;apNyD;? t&SnfqHk;vrf;jzifh oGm;apMuonf/
um;wdkift&G,ftpm;trsKd;rsKd;&SdNyD; um;wdkifwifowfonfhenf;
pepfvnf; trsKd;rsKd;&Sdonf/ a,½Iudk um;wdkifay:wGif oHESifh
a,½I a*gva*goodkY oGm;onfhvrf;aMumif;
½du
k x f m;Muonf/ wpfcgwpf&H towfc&H olukd um;wdik af y:wGif
ydvwfrif;\ pD&ifcsufcsjcif;udk cH&NyD;onfhaemuf a,½I
BudK;ESifhcsnfxm;wwfMuonf/ rnfodkYyifjzpfapumrl towf
udk jyJawm&d½Hk;rS NrdKUjyifodkY aqmifoGm;NyD;? um;wdkifwifowf&ef
cH&olonf cGeftm;ukefcrf;í udk,fcE¨mtav;csdefaMumifh
twGuf a*gva*goodkY aqmifoGm;Muonf/
touf½LS &ef ydí k ydí k cufcv J mjcif;jzifh touf½LS Muyfí aoqH;k
Muonf/
&Sifrmukc&pf0if 15;25 226

a,½Iudk um;wdkifay:wifjcif;
(235^r 27;35-44? vk 23;32-43? a,m 19;18-27)
25
udk,fawmfudk vuf0g;uyfwdkifrSm ×dkufujaomtcsdefum;? eHeufwcsufwD;tcsdefz]pf
ownf;/ 26 ty]pfabmfy]aom ur‹nf;vdyfpmcsuf[lrlum;? ,k'RSifbkRif[k aR;xm;ownf;/
27
udk,fawmfMSifhwuG xm;y]MSpfa,mufwdkhudk vusfmawmfbufY wa,muf? vuf0Jawmf
bufYwa,muf? vuf0g;uyfwdkifrSm ×dkufxm;uj./ 28 xdkodkh rwRm;aom olwdkhMSifhaRwGuf
0ifc]if;odkh aRmufonf[kqdkaom usrf;pmcsufonf y]nfÙpHkc]if;odkhaRmufownf;/ 29 vrf;rSm 15;29
"
oGm;vmaomolwdkhuvnf;? [Jh? Adrmefawmfudkz»dzsufI oHk;RuftwGif;wGif wnfaqmufy]ef a,m 2;19
e
qm 22;7
aomol?" 30 udk,fudkudk,f u,fwifavmh/ vuf0g;uyfwdkifrS qif;avmh[k rdrdwdkhacgif;udk
nÇdwfIe uJhRJ¸aompum;MSifh ay]mqdkuj./
31
xdkenf;wl ,ZfykaRm[dwftu(D;?usrf;y_qRmwdkhu? Tolonf olwyg;wdkhudk u,fwif
15;32
wwf./ udk,fudk ru,fwifMdkifygwum;/ 32 igwdkhr]ifI ,Hkujnfapc]if;iSg? $oaRv y
qm 22;7
RSifbkRifwnf;[laom cRpfawmfonf vuf0g;uyfwdkifrS ,ckqif;ygavap[k tcsif;csif;
y]uf,,fy_Iy ay]mqdkuj./ udk,fawmfMSifhwuG vuf0g;uyfwdkifrSm ×dkufxm;aom olwdkh
onfvnf; uJhRJËy]pfwifuj./

a,½I um;wdkifay:wGif taocHjcif;


(236^r 27;45-56? vk 23;44-49? a,m 19;28-37)
33
rGef;wnfÙtcsdefrSpI oHk;csufwD;tcsdefwdkifatmif ar]wy]ifvHk;Y arSmifrdkuftwd
z]pfav./ 34 oHk;csufwD;tcsdefY a,×Èu? {vd? {vd? vmrRSmAcomed[k u(D;aomtoHMSifh 15;34 z
qm 22;1
au=G;aujmfawmfrl./ teufum;? tu„MfkyfbkRm;? tu„MfkyfbkRm; tb,faujmifh tu„Mfkyfudk
pGefhypfawmfrloenf;[k qdkvdkownf;/z

15;26 tjypf'PfcH&aom ol\jypfrIudk azmfjyaompmudk tBu;D qH;k vky&f yfukd rxDrjhJ rifjyKjcif;tm;jzifh bk&m;ocifukd rapmf
owday;onfhtaejzifh um;wdkifay:wGif wyfxm;avh&Sdonf/ um;ygESifh/
a,½IwiG f rnfonft h jypfrS &SmrawGUaomaMumifh ud, k af wmf\ 15;32 ,mukyEf iS ahf ,m[efwu Ykd a,½I\Edik if aH wmfwiG uf , kd f
pmvdyfay:wGif azmfjyaomjypfrIrSm ,k'&Sifbk&ifjzpfjcif;yif awmf\eHab;ü *kPjf yKc&H aomae&mudak wmif;aomtcg a,½I
jzpfonf/ u olwo Ykd nf rdrwd aYkd wmif;avQmufaomt&mudk rodMuaMumif;
15;27 "m;jyESpaf ,mufteuf wpfa,mufaemifw&aMumif; ajymqdkcJhonf (10;35-39)/ þae&mwGif a,½Ionf tao
udk vkumu rSwfwrf;wifxm;onf/ a,½Iu xdkoludk rdrdESifh cHjcif;tm;jzifh rdrd\EdkifiHawmfudk tpjyKonfhtcgwGif ol\
twl y&'dokbHkwGif&Sdrnf[k uwday;cJhonf (vk 23;39-43)/ vusfmbufESifh vuf0JbufwGif towfcH&aom &mZ0wfom;
15;31 a,½Ionf rdru d ,kd u
f kd u,fwifEikd af omfvnf; uREyfk f rsm;&SdaeMuonf/ a,½Ionf wefcdk;tmPmudk wyfrufaom
wdkYudk cspfaomaMumifh þqif;&J'ku©udk onf;cHcJhonf/ emusif wynfhawmfESpfa,muftm; oGefoifcJhouJhodkYyif a,½IESifh eD;
jcif;ESifh ESdrfhcsjcif;udk ra&G;cs,fbJ rdrdudk avSmifajymifaomol uyfpGmaevdkaomolrsm;onf qif;&J'ku©cHí a,½IuJhodkYyif
rsm;udk owfEikd af omfvnf;? &eforl sm;udyk ifvQif cspaf omaMumifh taocH&ef tqifoifh jyifMu&rnf/ EdkifiHawmfodkY 0if&ef enf;
xdkt&mtvHk;pHkudk onf;cHcJhonf/ uREkfyfwdkY\tjypfrsm;onf vrf;rSmum;wdkifvrf;yifjzpfonf/ uREkfyfwdkYonf EdkifiHawmf\
vnf; um;wdkifay:wGif &SdaomaMumifh xdkaeYcif;tcsdef jyZmwf bkef;toa&udk vdkvm;ygu towfcH&aom c&pfawmfESifh
xJwGif uREkfyfwdkYvnf; ta&;BuD;aomtydkif;ü yg0ifMuonf/ twl wpfvHk;wpf0wnf; yl;aygif;&rnf/
a,½Ionf um;wdkifay:wGif uREfkyfwdkYtwGuf taocHcJhNyD;? 15;34 a,½Ionf tHhMojcif; (odkY) pdwfysuftm;avsmhjcif;
taocHjcif;tm;jzifh uREkfyfwdkY tjypftwGuf tjypf'Pfudk ay; tm;jzifh þar;cGef;udk ar;jcif;r[kwfyg/ qm 22 \ yxrpm
qyfcJhonf/ uREkfyfwdkY vkyfEdkifonfh wpfckwnf;aomwHkYjyefrIrSm aMumif;udk udk;um;jcif;jzpfonf/ xdkqmvHusrf;wpfckvHk;onf
tjypfrsm;udk 0efcHí a,½Iu ¤if;twGuf tzdk;tcay;NyD;jzpf avmuDom;wd\ Yk tjypfrsm;twGuf ar&S, d taocHcsed w f iG f jyif;
aomaMumifh uREkfyfwdkY ay;qyfp&mrvdkawmhaMumif;udk vufcH pGmaoma0'emcHjcif;udk ya&mzufjyKvsuf azmfjyxm;onf/
&efomjzpfonf/ vlUordik ;f wGif ppfreS af omarwåmudk azmfjyonfh avmuDom;rsm;\tjypfudk rdrdtay:ü ,laqmifonfhtcsdef
227 &Sifrmukc&pf0if 15;43

35
tem;Y RyfaeaomoltcsKd¸wdkhonf ujm;vsSif? olonf {vd,udkac:onf[k qkduj./
15;36
A
qm 69;21
36
vlwa,mufonf ay];I aRrÈdwaxG;udk yHk;RnfMSifhy]nfÙapy)D;vsSif?A usLvHk;zsm;Y wyf
I udk,fawmftm; aomufpdrfhaomiSg ay;vsuf? RSdapawmh/ {vd,onf ol¸udkcs,lc]if;iSgvm
rnfrvmrnfudk ujnfÙujukeftHh[k qdk./
15;37
b
a,m 19;30
37
a,×Èonf u(D;aomtoHMSifh au=G;aujmfI toufcsKyfawmfrl./b
38
xdktcg Adrmefawmf. ukvm;umonf txufpGef;rS atmufpGef;wdkifatmif pkwfuGJ
av./ 39 xdkodkhau=G;aujmfI toufcsKyfawmfrlaujmif;udk aRS¸awmfYRyfaeaom wyfrÉ;onf
15;40
r]ifvsSif? pifppfTolonf bkRm;ocif. om;awmfrSefay.[k qdk./
r
qm 38;11
40
rdef;rtcsKd¸wdkhonfvnf; xdktRyfY ta0;u ujnfÙ×ÈI aeuj./r 41 xdkrdef;rwdkhwGif
15;41 udk,fawmfonf *gvdvJy]nfrSm RSdawmfrlpOf? aemufawmfodkh tvkyftau„;vdkufaom rm*'v
,
rm 16;1? rmRd? ,mukyi f ,fMiS hf a,mao. trdz]paf om rmRdMi k hkd rpS I, aemufawmfY a,×kRv
S hf RmS vHw S if
a,m 19;25 u
u
vk 8;2? 3 r»d¸odkh vdkufvmaom tc]m;rdef;rrsm;vnf;ygujownf;/

a,½Iudk ocsKØif;*lüxm;jcif;
(237^r 27;57-61? vk 23;50-56? a,m 19;38-42)
15;42 xdkaehum; tbdwfaehwnf;[laom yRuUKaehz]pfaomaujmifhc ntcsdefaRmufrS?
42
c
r 27;62 43
15;43 toaRRSdaomv…wftRmRSd? tRdroJr»d¸om;a,moyfonf? bkRm;ocif.MdkifiHawmfudk
*
vk 2;25? 38 ar]mfvifhaomol* z]pfonfMSifh? ydvwfrif;xHodkh RJRifhpGm0ifI a,×È. tavmif;awmfudk

wGif bk&m;ocifESifh ,m,DcGJcGm&rnfudk a,½I odawmfrlonf/ onf/ Oykoaf eYwiG f tvkyv f yk jf cif; (od)Yk c&D;oGm;jcif;onf ,k'
þcGJcGmjcif;onf a*oa&SrefO,smOfwGif qkawmif;cJhpOfu ynwfw&m;ESifh qefYusifaeonf/ vlaoudk nwpfn ausmf
aMumuf&UHG aecJah omt&myifjzpfonf/ ud, k u
f m,a0'emonf vGeí f ypfxm;&efrmS vnf; ,k'ynwfw&m;ESihf qefu Y siaf eonf
aMumufrufzG,fjzpfaomfvnf; 0dnmOfydkif;wGif bk&m;ocifESifh (w&m; 21;23)/ a,moyfonf OykofaeYrwdkifrDwGif a,½I\
uGJuGmoGm;jcif;onf tqdk;qHk;aomn§Of;yef;ESdyfpufjcif; jzpf tavmif;udk oN*ØK[f&ef vmcJhonf/ a,½Ionf a,moyf
onf/ rtm;vyfrnfh OykofaeYwGif aoqHk;cJhygu a&mrwdkYonf
15;37 a,½I\ us,faomatmfoHonf “trINyD;NyD”qdkaom tavmif;awmfudk ,loGm;Muvdrfhrnf/ a&mrvlrsKd;wdkYuom
aemufqHk;pum;jzpfEdkifonf (a,m 19;30)/ tavmif;awmfukd ,lomG ;Muygu rnfou l rQ ud,k af wmf\ao
15;38 bk&m;ociftwGuf oD;oefYxm;aom toefY&Sif;qHk; jcif;udk twnfjyKEdkifvdrfhrnfr[kwfbJ qefYusifolwdkYuvnf;
Xme\ta&SUwGif av;vHaomuefYvefYumjzifh um&Hxm;onf/ udk,fawmf\ &Sifjyefxajrmufjcif;udk jiif;cHkMuvdrfhrnf/
oauFwtm;jzifh uefYvefYumonf oefY&Sif;aombk&m;ocif 15;42? 43 a,½I aoqH;k Ny;D onfah emufwiG f t&droJNrKd Uom;
ESifh tjypfom;rsm;udk cGJjcm;xm;onf/ vlrsm;\tjypftwGuf a,moyfonf tavmif;awmfudk awmif;,lí *ltopfxJü
cGifhvTwfjcif;&&Sdap&ef ,ZfylaZmfonfh ,Zfyka&m[dwfrif;u wHqyd cf wfvsuf xnfx h m;onf/ vTw½f ;kH tzGUJ \ *kPjf yKc&H aom
omvQif wpfEpS v f Qiw f pfBurd f tjypfajz&maeYwiG f þtcef;xJoYkd tzGJU0ifjzpfaomfvnf; a,moyfonf a,½I\ vQKdU0Sufwynfh
0if&onf/ a,½I taocHonfhtcsdefwGif uefYvefYum ESpfjcrf; awmfjzpfonf/ ,k'vlrsKd;acgif;aqmif tm;vHk;wdkYu a,½Iudk
uGJoGm;cJhNyD;? uREfkyfwdkY\tjypfrsm;twGuf udk,fawmf taocH rrke;f Muyg/ a,moyfonf ol\ocifukd aumif;rGepf mG oN*K[ Ø f
jcif;u oefY&Sif;aombk&m;xHcsOf;uyf&ef vrf;zGifhay;cJhaMumif; Edkif&eftwGuf rdrd\emrnfowif;udk paw;í pGefYpm;cJhonf/
udk jyoaeonf/ uefYvefYum txufrS atmufodkY uGJoGm; rSefuefonfht&mtwGufyifvQif rdrd\emrnfudk paw;cJhjcif;
jcif;u bk&m;ocif vrf;jyifqifay;aMumif;udk jyoaeonf/ rSm aMumufp&m jzpfonf/ oif\ oufaocHjcif;u oif\
ydkrdkjynfhpHkpGm od&Sdvdkygu a[jAJ 9udk zwfyg/ emrnfowif;udk Ncdrf;ajcmufaeygu a,moyfudk owd&yg/
15;42 OykofaeYonf aomMumaeY nae0ifcsdefwGif tpjyK ,aeYwGif toif;awmfonf olUudk av;pm;vsuf atmufarh
NyD;? paeaeYn ae0ifcsdefwGif tqHk;owfonf/ a,½Ionf owd&Muonf/ vTwf½Hk;&SdtzGJU0ifrnfrQ\trnfudk oifajymjy
aomMumaeY naer0ifcif em&Dtenf;i,ftvdkwGif aoqHk;cJh Edkifygoenf;/
&Sifrmukc&pf0if 15;44 228

awmif;av./ 44 a,×Èonf ,ckyifaoonfudk ydvwfrif;onf tHhÓc]if;RSdoz]ifh wyfrÉ;


udkac:I? aoonfum;ujmy)Davm[k ar;./ 45 aoaujmif;udk wyfrÉ;C pum;z]ifh odvsSif? 15;45
tavmif;awmfudk a,moyftm; tyfay;./ 46 a,moyfonf udk,fawmfudk csI? rdrd C rm 15;39
0,fcJhaomydwfacsmMSifh ywfRpfy)D;vsSif? ausmufY xGif;aomocs¼Kif;wGif;xJrSm xm;I wGif;
Y ausmufudk vSdrfhxm;av./ 47 rm*'vrmRd? a,mao.trdz]pfaom rmRdwdkhonf
tavmif;awmfxm;RmtRyfudk ujnfÙ×Èuj./

a,½I aojcif;rS xajrmufjcif;


(239^r 28;1-7? vk 24;1-12? a,m 20;1-9)
OykofaehvGefrSrm*'vrmRd? ,mukyf. trdz]pfaom rmRdMSifh RSmvHkwdkhonfoGm;I?
16 tavmif;awmfudk vdrf;c]if;iSg eHhomrsKd;iudk 0,fy)D;vsSif? 2 ckepfRufwGif yXraehRuf
eHeufapmapm? aexGufaomtcsdefY ocs¼Kif;awmfodkhoGm;uj./ 3 xdkrdef;rwdkhu? wGif;0Y
16;1
i
vk 23;56?
a,m 19;39? 40
16;3
ydwfaomausmufudk tb,folvSdrfhvSefI ay;rnfenf;[k tcsif;csif; ay]mqdky)D;rSp ujnfÙ×È p
rm 15;46
vsSif? xdkausmufonf vSdrfhvSefvsufRSdonfudk r]ifuj./
4
xdkausmufum; tvGefu(D;aom ausmufz]pfownf;/ 5 rdef;rwdkhonf wGif;xJodkh0if
16;5
ujy)D;vsSif? vkvifwa,mufonf z]LpifRSnfvsm;aom tus±udk0wfvsufq vusfmbufYxdkif q
a,m 20;12
onfudkr]ifI xdwfvefhrdef;armc]if;odkh aRmufuj./

15;44 a,½I vsijf refpmG aoqH;k onfukd ydvwfrif;onf tHMh o MuaomaMumifh &Sijf yefxajrmufjcif;udk yxrqH;k oufaotjzpf
aomaMumifh t&m&Sw d pfO;D tm; þtcsuu f kd twnfjyKaponf/ awGUjrifMu&onf/ bk&m;ocifonf olw\ Ykd qufuyftyfEjHS cif;
,aeYwGif &Sifjyefxajrmufjcif;udk jiif;y,f&eftwGuf a,½I ESihf ZG&J jdS cif;wdu
Yk kd aumif;Bu;D ay;cJoh nf/ c&pf,mefrsm;taejzifh
trSefwu,fraoqHk;yg[k vlwdkYu ajymqdkwwfMuonf/ odkY uREkfyfwdkYonf &&SdonfhtcGifhta&;udk &,lvsuf c&pfawmf
aomf ud, k af wmfaoqH;k aMumif;udk wyfrLS ;? ydvwfrif;? t&droJ twGuf rdrdwwfEdkifonfht&mudk vkyfaqmifMu&rnf/ rdrd
NrdKUom;a,moyf? bmoma&;acgif;aqmifrsm;ESifh oN*KØ[fjcif; rwwfEdkifaomt&mtwGuf pdwfylyefvsuf raeoifhyg/
\oufaorsm;jzpfMuaom trsK;d orD;wdu Yk twnfjyKMuonf/ 16;1? 2 trsKd;orD;wdkYonf OykofaeYtNyD; paeaeYnaewGif
a,½Ionf um;wdkifay:wGif udk,fcE¨maoqHk;jcif;udk trSef tarT;eHUomrsm;udk 0,f,lMuonf/ aemufwpfaeY eHeufapm
wu,f cHpm;cJhonf/ apmwGif cspjf cif;? qufuyfjcif;ESihf ½dak ojcif;udk jyoonfh tae
15;46 þ*lonf awmifukef;uav;udk xGif;xkxm;aom jzifh a,½I\tavmif;awmfudk bdodufay;&ef ocsKØif;odkY oGm;
vlvyk o f nf*h jl zpfEikd o
f nf/ vrf;avQmufí 0ifEikd af vmufatmif Muonf/ ocsKØif;odkY tarT;eHYomrsm; ,laqmifoGm;jcif;onf
us,jf yefyY gonf/ a,moyfonf a,½I\tavmif;awmfukd ywf ,aeYwGif ocsKØif;odkY yef;rsm; ,laqmifoGm;jcif;ESifh wlonf/
pnf;í *lxJwGifxnfhNyD;? *l0udk ausmufwHk;BuD;jzifh ydwfxm; 16;4 aumif;uifwrefwo Ykd nf a,½I xGuv f mEdik &f eftwGuf
onf/ bmoma&;acgif;aqmifwdkYuvnf; a,½Itm; oN*KØ[f ausmufw;kH udk vSrd x hf m;jcif;r[kwb f J tjcm;olrsm;onf 0ifvm
onfhae&mudk apmifhMunfhMuonf/ olwdkYonf *lwGif tapmifh í a,½Ionf rdefYawmfrlonfhtwdkif; xajrmufawmfrlaMumif;
rsm;udkcsxm;í ausmufwHk;ay:wGif wHqdyfcwfjcif;tm;jzifh udk udk,fwdkifawGUjrifEdkifap&efjzpfonf/
rnfolurQ a,½I\ tavmif;udk cdk;,lvsuf &Sifjyef xajrmuf 16;5 rmuku aumif;uifwrefwpfyg;onf ocsKØif;ü trsKd;
aMumif; rajymEdkifap&ef jyKvkyfMuonf (r 27;62-66)/ orD;wdkYESifh awGUqHkaMumif; ajymaomfvnf;? vkumurl
15;47 þtrsK;d orD;wdo Yk nf tenf;i,fom vkyEf ikd Mf uonf/ aumif;uifwrefESpfyg;[k azmfjyxm;onf/ þt&monf qefY
olwdkYonf vTwf½Hk;wGif a,½ItwGuf ckcHumuG,fjcif; rvkyf usifzufr[kwfyg/ tjzpftysufwpfck\ rsufjrifoufaorsm;
ay;EdkifMuyg/ ydvwfrif;xHvnf; rawmif;avQmufEdkifMuovdk onf xdt k jzpftysu\ f oGijf yifwpfrsK;d pDukd rD;armif;xd;k í azmf
vltkyfBuD;udkvnf; rqD;wm;Edkifyg/ a&mrtapmifhrsm;udkvnf; jywwfovdyk if c&pf0ifusr;f udk a&;om;olwo Ykd nf tjzpftysuf
rEdik Ef ikd yf g/ odaYk omf olww Ykd wfEikd o
f nft
h &mudk vkyaf qmifcMhJ u wpfckwnf;udkyif ajymjy&mü tav;ay;azmfjyvdkaom tao;
onf/ wynfhawmfrsm; xGufoGm;MuonfhtcsdefwGif um;wdkif pdwt f csut f oD;oD;udak &G;cs,Mf ujcif;omjzpfonf/ rmukonf
ü &SdaecJhMuNyD;? tavmif;awmfudk *lxJtxd vdkufygydkYaqmif pum;ajymaom aumif;uifwrefudkom tav;ay;íazmfjy
Muonf/ tavmif;awmftwGuf tarT;eHYomrsm;udk jyifqif jcif;jzpfEdkifonf/ c&pf0ifusrf;wpfckpD\ tav;ay;azmfjycsuf
Muonf/ þtrsKd;orD;wdkYonf rdrdü&Sdonfht&mudk toHk;jyKcJh uGjJ ym;jcif;u þusr;f av;usr;f udk wpfO;D pDu oD;jcm;vGwv f yf
229 &Sifrmukc&pf0if 16;13

16;6 6
xdkoluvnf;? xdwfvefhrdef;armc]if;rRSdujMSifh/ vuf0g;uyfwdkifrSm owfaom emZRuf
Z
rm 1;24
r»d¸om;a,×ÈZ udk oifwdkhRSmuj./ xdkolonf xar]mufawmfrly)D/ TtRyfYrRSd/ tavmif;awmf
16;7 xm;RmtRyfudk ujnfÙujavmh/ 7 oifwdkhaRS¸ *gvdvJy]nfodkh u=Gawmfrlaujmif;udk? ayw×krSpI
ps
rm 14;28 wynfÙawmfwdkhtm; oGm;Iay]mujavmh/ txufu rdefhawmfrlonftwdkif; xdky]nfY oifwdkh
onf udk,fawmfudk awG¸r]ifRujvdrfhrnf[k ay]mqdk./ps
8
xdkrdef;rwdkhonfvnf;? ocs¼Kif;awmfrS xGufI wkefvÈyfvsuf? rdef;armawGa0vsuf
ay];uj./ aujmufvefhaomaujmifh tb,folwdkhrsS ray]mrqdkuj/

a,½Ionf rm*'vrm&dxH udk,fxif&Sm;jyjcif;


(240^a,m 20;10-18)
9
udk,fawmfonf ckepfRufwGif yXraehRufapmapmtcsdefY xar]mufy)D;rS? txufu
16;9 ewfqdk;ckepfa,mufudk MSifxkwfawmfrlaom rm*'vrmRdtm; aRS¸OD;pGm udk,fudk y]awmfrl
n
a,m 20;11`18 ./n 10 rmRdvnf;oGm;Iudk,f awmfMSifh aygif;abmfaomolwdkhonf nnf;wGm;idkau=G;vsuf

16;11 aeujpOfwGif? olwdkhtm; xdkodwif;udk ujm;ay]mav./ 11 udk,fawmfonf toufRSifawmf


#
vk 24;11 rlonfudk4if;? rmRdonf udk,fawmfudk r]ifRonfudk4if;? olwdkhonf ujm;vsSif r,Hkuj/#

a,½Ionf vrf;ay: c&D;oGm;aeaom wynfhESpfa,mufxH udk,fxif&Sm;jyjcif;


(243^vk 24;13-35)
16;12 12
X xdkaemuf wynfÙawmfMSpfa,mufwdkhonf awmRGmodkhoGm;pOfwGif udk,fawmfonfc]m;
vk 24;13`32
em;aom ta,mifudk aqmifvsuf udk,fudky]awmfrl./X 13 olwdkhonf y]efvmItc]m;aom
wynfÙawmfwdkhtm; xdkowif;udkujm;ay]maomfvnf; r,HkbJaeuj./
pGm a&;xm;aMumif;udk jyoaeonf/ þtcsuu f c&pf0ifusr;f aom toif;awmfü a,½Ionf ayw½kukd tyfEiS ;f p&m Bu;D rm;
av;usrf;pvHk;onf rSefuefí ,HkMunftm;udk;xdkufaMumif;udk aomwm0ef0wå&m;&Sdaeayonf/
odomapoifhygonf/ 16;7 aumif;uifwrefwdkYu wynfhawmfwdkYtm; “a,½I
16;6 &Sifjyefxajrmufjcif;onf atmufygtaMumif;&if;rsm; ajymcJoh nfth wdik ;f ”*gvdvjJ ynfü ud,k af wmfEiS qhf akH wGU&ef ajym
aMumifh tvGefta&;BuD;ygonf/ (1) a,½Ionf aojcif;rS &Sif cJo
h nf (14;28)/ þae&mwGif a,½Ionf olwt Ykd rsm;pkuakd c:
jyefxajrmufrnf qdak omuwdukd wnfapcJah omaMumifh tjcm; í vludk rQm;aomwHigjzpfaprnf[k ajymcJhonf (r 4;19)/
uwdrsm;udkvnf; wnfapvdrfhrnf[k uREfkyfwdkY ,HkMunfEdkifyg þae&myif olay;tyfaomwm0efudk xyfrHajymMum;ayvdrfh
onf/ (2) &Sifjyefxajrmufjcif;u bk&m;ocif\ xm0&EdkifiH rnf(a,m 21)/ odkYaomf wynfhawmfwdkYonf aMumuf&GHUaom
awmfudk tkyfpdk;rnfholonf touf&Sifaeaom c&pfawmfyif aMumifh a,½k&vS ifNrKd UwGif wHcg;ydwvf suf yke;f aeMuonf (a,m
jzpfaMumif;ESifh pdwful;arQmfvifhcsuf (odkY) tdyfrufrQomr[kwf 20; 19)/ a,½Ionf olwt Ykd m; a,½k&v
S ifNrKd UwGif OD;pGmawGUqHck hJ
aMumif;udk od&onf/ (3) c&pfawmfxajrmufjcif;u uREfkyfwdkY NyD; (vk 24;36)? aemifwGif *gvdvJjynfü awGUqHkcJhonf (a,m
onfvnf; &Sijf yefxajrmuf&rnf qdak om arQmv f ifch suu
f kd ay; 21)/ xdkYaemuf a,½k&SvifNrdKUodkYjyefNyD;? oHvGifawmifrSaeí
aeonf/ (4) c&pfawmf\ udk,fcE¨mudk aojcif;rS xajrmuf aumif;uifay:odkY wuf<uoGm;cJhonf/ (w 1;12)
apaom bk&m;ocif\wefcdk;awmfonf uREfkyfwdkY\tusifh 16;13 þolESpfa,mufonf a,½I rnfoljzpfaMumif;udk
pm&dwyå ikd ;f ESihf 0dnmOfyikd ;f aojcif;udk toufjyef&iS af pí ajymif; odoGm;aomtcg a,½k&SvifNrdKUonf tvsiftjrefjyefoGm;Mu
vJBuD;xGm;apEdkifonf (1aum 15;12-19)/ (5) &Sifjyef onf/ c&pfawmftaMumif;udk zwfjcif; (odkY) ol\oGefoifcsuf
xajrmufjcif;u urÇmavmuBuD;tm; toif;awmf\ ouf udk avhvmjcif;jzifh rvHkavmufyg/ udk,fawmfhudk bk&m;ocif
aocHjcif;udkaxmufyHhay;aeonf/ uREkfyfwdkYonf aumif;aom tjzpf ,HkMunf&rnf/ oifhudk u,fwifrnfudk ,HkMunfudk;pm;
q&mwpfa,muf\ oGeo f ifcsurf sm;udk ajymjyaejcif;r[kwb f J vsuf oifhtoufwm\t&Sifociftjzpf vufcH&rnf/ þ
a,½Ic&pf &Sifjyefxajrmufjcif;\ trSefw&m;udk aMujimae t&monf a,½Iudk oduRrf;jcif;ESifh udk,fawmfhtaMumif;om
Mujcif;jzpfonf/ odjcif;\ uGmjcm;csufyifjzpfonf/ c&pfawmfudk oif oduRrf;
16;7 aumif;uifwrefu ayw½kudk txl;jyKí azmfjy&jcif; vmaomtcg ud, k af wmf oift h wGuf vkyaf qmifay;aomt&m
rSm ayw½ku jiif;y,fcJhaomfvnf; a,½Ionf olUudk rjiif; rsm;udk oifonf olwpfyg;wdkYtm; a0iSwwfvmvdrfhrnf/
y,f? rpGev Yf w
T af Mumif; jyovdu k jf cif;jzpfonf/ rarG;zGm;&ao;
&Sifrmukc&pf0if 16;14 230

a,½Ionf aomrtygt0if wynfhawmfrsm;udk udk,fxif&Sm;jyjcif;


(245^a,m 20;24-31)
14
xdkaemuf wusdyfwyg;aomolwdkhonf pm;yGJY avsmif;ujpOfwGif udk,fawmfudk y] 16;14
!
awmfrlI? xar]mufvsufRSdaom udk,fawmfudk r]ifaomolwdkh. pum;udk r,Hkaomaujmifh vk 24;36`43
olwdkhr,Hkwwfaompdwf? cdkifrmaompdwfudkqHk;rIty]pfwifawmfrly)D;rS?!

a,½I t rS e f w u,f vGwfvyfaeaom*ltwGuf tqdkyg&Sif;jycsufrsm;ESifhqefYusif usrf;nTef;


aoíxajrmuf wifjyMuaom&Sif;vif;csuf aeaomoufaotaxmuftxm;rsm;
aMumif ; ouf a o
taxmuf t xm;rsm; a,½Ionf owdarharsmae a&mrppfom;wpfa,mufu ydvwf rm 15;44? 45
þoufaotaxmuf ½HkomjzpfNyD;? aemifwGif rif;tm; a,½IaoNyD[k ajymcJhonf/
txm;u a,½Ionf toufjyef0ifvmonf/
vlUordkif;ü xl;jcm;aom a,½Ionf aoaeNyDjzpfaomaMumifh a,m 19;32-34
olESifhbk&m;ocif\om; a&mrppfom;wdkYonf ajcaxmufudk
awmfjzpfaMumif; oufao rcsKd;cJhacs/ ppfom;wpfa,mufu
xlaeonf/ tjcm;rnfol a,½I\eHab;udk vSHjzifhxdk;cJhonf/
urQ rdrd xajrmufrnfh t&dróJNrdKUom;a,moyfESifh a,m 19;38-40
taMumif;udk BudKwif edaum'ifwdkYonfa,½I\tavmif;
a[majymvsuf awmfudk ywf&pfvsuf ocsKØif;ü
taumiftxnfazmf xm;Muonf/
Edkifjcif; r&SdMuyg/ trsKd;orD;wdkYonf ocsKØif; rm*'vrm&dESifha,mao\rdcif r 27;59-61
*lrSm;í oGm;rdMuonf/ jzpfaomrm&dwdkYonf a,½Iudk rm 15;47
ocsKØif;xJüxnfhonfudkjrifMuonf/ vk 23;55
we*FaEGaeYreufwGif ayw½kESifh a,m 20;3-9
a,m[efwdkYonfvnf; xdkocsKØif;
*lodkY oGm;cJhMuonf/
trnfrodolcdk;rsm;ua,½I ocsKØif;*ludkwHqdyfcwfvsufa&mr r 27;65-66
\½kyftavmif;udkcdk;oGm;Mu ppfom;rsm;u apmifhMuyfxm;onf/
onf/wynfhawmfrsm;u wynfhawmfwdkYonf rdrdwdkY\,HkMunf w 12;2
tavmif;udk cdk;,lMuonf/ jcif;twGuf taocH&ef tqifoifh
&SdMuonf/ a,½I\tavmif;awmf
udkcdk;,lygu olwdkY\,HkMunfjcif;
onft"dyÜg,fr&SdaMumif; 0efcHjcif;
jzpfvdrfhrnf/
bmoma&;acgif;aqmifwdkY *ludk tapmifhcsvsuf wHqdyfcwf r 27;66
onf aemifwGif xkwfjy&ef xm;onf/ bmoma&;acgif;aqmif
twGuf a,½I\tavmif; wdkYu a,½I\tavmif;udk cdk;,l r&Sd
udk cdk;,lMuonf/ ygu &Sifjyefxajrmufjcif;[laom
aumv[mvowif;udk [efYwm;&ef
twGuftavmif;udk
xkwjf yMuvdrrhf nf/
231 &Sifrmukc&pf0if 16;20

a,½Ionf r[mapcdkif;csufBudK;udk ay;cJhjcif;


(248^r 28;16-20)
15
16;15 oifwdkhonf avmuDMdkifiHtRyfRyfRSdorsSodkhoGm;I? a0ae,sowÖ0gtaygif;wdkhtm;
%
r 28;18`20 {0Ha*vdwRm;udk a[mujavmh/% 16 ,HkujnfI AwÖdZHudkcHaomolonf u,fwifawmfrlc]if;
16;16
E
w 16;31 odkh aRmufvwHh/ r,Hkujnfaomolrlum; ty]pfpDRifc]if;udk cHRvwHh/E 17 ,Hkujnfaomol
16;17 wdkhY z]pftHhaom edrdwfvu†Em[lrlum;? ig.emrudktrSDy_I ewfqdk;wdkhudk MSifxkwfuj
w
vk 10;17 vwHh/w xl;c]m;aombmompum;rsKd;wdkhudk ay]mujvwHh/x 18 ar+Gwdkhudk brf;udkifujvwHh/
x
w 2;4
aoapwwfaom tqdyftawmufudk aomufpm;vsSif ab;Oy'fMSifh uif;vGwfujvwHh/
rusef;rrmaomolwdkhtay:rSm vufudkwifI csrf;omay;ujvwHh[k rdefhawmfrl./

a,½I aumif;uifbHkodkY wuf<ujcif;


(250^vk 24;50-53)
16;19 19
'
vk 24;50? 51
xdkodkh ocifbkRm;onf wynfÙawmfwdkhtm; rdefhawmfrly)D;rS? aumif;uifbHkodkh aqmif
"
qm 110;1 ,lc]if;udkcHawmfrlI?' bkRm;ocif. vusfmawmfbufY xdkifaeawmfrl./" 20 wynfÙawmf
wdkhonfvnf; xGufoGm;I? ocifbkRm;onf rpawmfrlonfMSifh4if;? olwdkhYz]pfaom edrdwf
vu†Emtm;z]ifh MÈwfuywfwRm;awmfudk wnfapawmfrlonfMSifh4if;? cyfodrf;aom tRyf
wdkhY wRm;a[muj./

16;15 a,½Ionf wynfhawmfwdkYtm; avmuDEdkifiHt&yf&yf 16;18 bk&m;ocifonf rdrdaemufodkYvdkufaomolrsm;tm;


&SdorQodkY oGm;&ef tjypftwGuf tzdk;tcudk rddrdu ay;acsNyD; edrw d v
f u©Pmjzifh Mum;0ifí uG,u f maomtcsed rf sm;&Syd gonf/
jzpfaomaMumifh? udk,fawmfhudk ,HkMunfolrsm;tm;vHk; tjypf tcgtm;avsmfpGm olwdkYtm; txl;wefcdk;udk ay;ygonf/
cGivhf w
T jf cif; &&Sí
d bk&m;ocifEiS hf xm0&touf&iS Ef ikd af Mumif; aygvkonf a>rudk ab;uif;pGm udkifwG,fEdkifcJhNyD;? wynfhawmf
udk vltm;vHk;wdkYxH ajymjy&ef rSmMum;cJhonf/ ,aeYwGif urÇm rsm;onf vlemudk usef;rmapcJhMuonf (w 28;5? r 10;1? w
t&yf&yf&dS c&pf,mefwynfah wmfrsm;onf c&pfawmftaMumif; 3;7? 8) odkYaomf uREfkyfwdkYonf rdrdudk,fudk tEÅ&m,f&Sdaom
udk rMum;zl;ao;aomolrsm;xH {0Ha*vdw&m;udk a[majymMu tajctaeodkY ydkYí bk&m;ociftm; pHkprf;&rnf[k rqdkvdkyg/
onf/ urÇmtESHU&Sd omoemjyKq&mrsm;udk tm;ay;vIHUaqmf 16;19 a,½I aumif;uifbHkodkY wuf<uoGm;aomtcg cE¨m
vsuf c&pf,meftoif;awmfudk vnfywfaponfht&mrSm &Sif tm;jzifh wynfah wmfwx Ykd rH S xGucf mG oGm;cJo
h nf (w 1;9)/ crnf;
jyefxajrmufjcif;rSvmaom ,HMk unfjcif;yifjzpfonf/ oifonf awmfbk&m;\ vuf,mbufü a,½I xdkifaeawmfrljcif;u
c&pfawmftwGuf oufaocHjzpfEikd af ompGr;f &nf (od)Yk oEéXd mef udk,fawmf\trIawmf NyD;pD;oGm;aMumif;ESifh bk&m;ociftjzpf
csjcif;r&Sdyg[k cHpm;zl;ygovm;/ a,½Ionf oifhtwGuf ao ol\tcGifhtmPm&Sdjcif;ESifh bk&iftjzpf o&zlaqmif;cH&jcif;
jcif;rS xajrmufí ,aeYwiG f oift h wGuf touf&iS af eaMumif; wdkYudk jyoaeonf/
udk oabmayguf&rnf/ c&pfawmfESifhqufqHjcif;ü BuD;xGm; 16;20 &Sifrmukc&pf0ifusrf;onf c&pfawmf\wefcdk;awmf
vmaomtcg udk,fawmfonf ol\owif;pum;udk ajymjy&ef ESihf tapcHjcif;udk tav;ay;í azmfjyaeonf/ a,½I\touf
tcGifhtvrf;ESifh twGif;cGeftm;udk ay;vdrfhrnf/ wmESifh oGefoifcsufu urÇmavmuudk arSmufvSefcJhonf/
16;16 a&ESpfjcif;r*Fvmu u,fwifonfr[kwfbJ c&pf urÇmavmuurl wefcdk;tmPmudk olwpfyg;tay: xdef;csKyf
awmfudk ,HkMunfjcif;tm;jzifh bk&m;ocif\ aus;Zl;awmfudk Edkifrnfhenf;vrf;tjzpf jrifMuonf/ odkYaomf aumif;uifESifh
vufcHaomaMumifhom u,fwifcH&onf/ um;wdkifay:wGif ajrBuD;tay:wGif tcGifhtmPm&Sdaom a,½Ionf olwpfyg;
rdrdESifhtwl taocHonfh &mZ0wfom;tm; a,½I\wHkYjyef udk tapcH&ef a&G;cs,fcJhonf/ uav;rsm;udk csDayGUvsuf vlem
csufudk Munfhjcif;tm;jzifh a&ESpfjcif;rcHbJ u,fwifjcif;&&Sd&ef rsm;udk usef;rmapNyD;? wynfhawmfwdkY\ajcudk aq;cJhonf/
jzpfEdkifaMumif;udk od&onf (vk 23;43)/ ,HkMunfjcif;rygbJ avmu\tjypftwGuf taocHcJhonf/ a,½IaemufodkY vdkuf
AwådZHcHjcif;wpfckwnf;u aumif;uifbHkodkY ra&muf&Sdapyg/ jcif;qdo k nfrmS xdwk efc;kd ud&k ,lítapcHjcif;jzpfonf/ ,HMk unf
r,HMk unfaomolonf a&ESpjf cif;cHonfjzpfap? rcHonfjzpfap? olrsm;onf c&pfawmf\tapcH jzpfzdkY ac:awmfrljcif; cH&Mu
tjypfpD&ifjcif;udk cH&vdrfhrnf/ onf/ c&pfawmftapcHouJhodkY oifwdkYvnf; tapcHMu&rnf/

S-ar putea să vă placă și