Sunteți pe pagina 1din 247

Ministerio de Salud

Personas que atendemos


Personas
GUA TCNICA:
GUAS DE PRCTICA
CLNICA PARA LA
ATENCIN DEL RECIN
NACIDO



G
GUAS DE PRCTICA
CLNICA PARA LA
ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
!
"INISTERIO DE
SALUD
DIRECCIN GENERAL DE SALUD DE LAS
PERSONAS
DIRECCIN DE ATENCIN INTEGRAL DE
SALUD DIRECCIN DE CALIDAD EN SALUD
DIRECCIN DE SER#ICIOS DE SALUD
ESTRATEGIA SANITARIA NACIONAL DE SALUD SE$UAL %
REPRODUCTI#A
UA TCNICA:

Cata&o'a()*n +e(+a ,or &a -).&)ote(a Centra& de& ")n)ster)o de Sa&ud
Gu/as de ,r(t)(a (&/n)(a ,ara &a aten()*n de& re()0n
na()do: 'u/a t0(n)(a 1 ")n)ster)o de Sa&ud2 D)re(()*n Genera&
de Sa&ud de &as Personas2 Estrate')a San)tar)a Na()ona& de
Sa&ud Se3ua& 4 Re,rodu(t)5a 6 L)ma: ")n)ster)o de Sa&ud7
8!2
9:; ,27 )&us2
PRACTICAS CLINICAS< m0todos 1 ATENCION DE E"ERGENCIAS
1 RECIEN NACIDO 1 CAPACIDAD DE GESTION 1 PERU
=e(+o e& De,*s)to Le'a& en &a -).&)ote(a Na()ona& de& Per> N?: 8!@AB
IS-N: A!C@AA!8@!!;@88@A
D "INSA< Enero 8!
")n)ster)o de Sa&ud
A52 Sa&a5err4 N? C9 @ Ees>s "ar/a< L)ma 99 @ Per>
Te&0Fono: GH99I B9H@;;
+tt,:11JJ J 2m)nsa2'o.2,e
Je.masterKm)nsa2'o.2,e
Pr)mera ed)()*n
T)raLe: BH eLem,&ares
D)a'rama()*n:
Ed'ardo Es,)noMa< Inst)tuto Na()ona& "aterno Per)nata& de L)ma
A(a.ados Son)ma'enes de Per>
Im,reso: en &os ta&&eres de S)n(o
Ed)tores s)n(oed)toresK4a+oo2(om
Te&F2: BBB@8!BB 1 :BB@HA!:
La ,resente ,u.&)(a()*n (ont)ene en(uaderna()*n )n5ersa de NGu/as de Pr(t)(a
C&/n)(a ,ara &a Aten()*n de& Re()0n Na()doO2

CARLOS #ALLEEOS SOLOGUREN
")n)stro de Sa&ud
DIEGO PERNNDEQ ESPINOSA
#)(e ")n)stro de Sa&ud
ESTE-AN "ARTN C=IOTTI RANES=I"A
D)re(tor Genera& de Sa&ud de &as Personas
LUIS "IGUEL LEN
GARCA
D)re(tor de Aten()*n Inte'ra& de Sa&ud
PEDRO A-AD -ARREDO
D)re(tor de Ser5)()os de Sa&ud
PRESIA CRDENAS
GARCA
D)re(tora de Ca&)dad en Sa&ud
ROSA #ILCA -ENGOA
D)re(tora Se(tor)a& 6
DAIS1DGSP
LUC% DEL CARPIO
ANCA%A
Coord)nadora Na()ona& de &a Estrate')a
San)tar)a Na()ona& de Sa&ud Se3ua& 4 Re,rodu(t)5a
"ARA DEL PILAR TORRES
L#ANO Coord)nadora Na()ona&
de& S)stema de ReFeren()a 4
ContrarreFeren()a

La ,resente 'u/a de ,rS(t)(a (&/n)(a
Fue e&a.orado (on &a ,art)(),a()*n de:
")n)ster)o de Sa&ud:
Dr2 Eos0 G)&mer Ca&der*n %.er)(o
Dr2 Lu)s Podest Ga5)&ano
Dr2 Ta&ter Ra5e&o C+um)oque
Dra2 Isa.e& C+aJ Orte'a
Dr2 Lu)s ")'ue& Le*n
Dra2 Rosa #)&(a -en'oa
L)(2 Re4na Aranda Gu)&&0n
Dra2 "ar/a de& P)&ar Torres L05ano
Dra2 Lu(4 de& Car,)o An(a4a
Dr2 Ea)me "o4a Grande
L)(2 "ar4so& Cam,os Pano&a
L)(2 Carmen Eu&)a Car,)o -e(erra
L)(2 Carmen "a4ur) "oron
Inst)tuto Na()ona& "aterno Per)nata&:
Dra2 Patr)()a A(osta Lam
Dra2 Eu&)a Rosmer4 =)noLosa P0reM
Dra2 Carmen D5)&a A&)a'a
Dra2 Ne&&4 Ana PeMMa S2
Dr2 Euan Ar)as Pa(+as
L)(2 "er(edes Cer5era Corone&
Dra2 "ar/a "or)&&o
Dra2 Rosana Andrade de C+5eM
Inst)tuto Es,e()a&)Mado de Sa&ud de& N)Uo:
Dr2 Ro.erto S+)ma.uVu AMato
Dr2 Car&os De&'ado -o(ane'ra
=os,)ta& San -arto&om0:
Dr2 Ra>& Urqu)Mo
Ar0ste'u) Dr2 T)&Fredo
In'ar Arm)Lo
=os,)ta& Dos de "a4o:
Dra2 "ar/a R)5adene)ra "2
=os,)ta& Santa Rosa:
Dra2 ")&a'ros RaFFo
Ne4ra Dr2 Eos0 An(aL)ma
-r)(eUo
=os,)ta& "ar/a Au3)&)adora:
Dra2 -eatr)M U'aM Estrada
Dr2 Teodoro Peredo Ca5aMa
=os,)ta& Na()ona& =),*&)to Unanue:
Dr2 T)&Fredo Cast)&&o -aMn
!
DISA I Ca&&ao:
Dra2 E&eana Ianna(one S)&5a
Re')*n A4a(u(+o:
Dra2 "ar/a Torrea&5a Ca.rera< D)re(tora Re')ona&
L)(2 Adse& A(or) T)no(o< D)re(tor DGSP
Odont2 P&or de "ar)a "e&'ar Sa&(edo< D)re(tora DAIS
O.st2 Rosa Pomason(o Pomason(o< Coord2 ESSS 4 SR
L)(2 Ame&)a A&ar(*n Ort)M< DIRES
L)(2 Qena)da Us(ata Pa&om)no< DIRES
L)(2 "ar/a LuMa< DIRES
L)(2 =ernn "ed)na< DIRES
=os,)ta& Re')ona& de A4a(u(+o:
Dra2 Rut+ O(+oa Ro(a< D)re(tora
De,artamento de Ped)atr/a:
Dr2 =0(tor Par) Par)
Dr2 Euan Rond)ne&&) Qa'a
Dra2 Irene #a&en()a An'&as
Dra2 Carmen D/aM ALa&(r)Ua
L)(2 =)&da A&tam)rano "e&0ndeM
L)(2 Narda A(osta Te&&o
L)(2 "art+a =urtado Ram)reM
L)(2 Cresen()a Pa&om)no "a4+ua
L)(2 =a4dee Su&(a Te&&o
L)(2 ")&a A&Faro "ora&es
L)(2 "art+a =urtado
Redes de Sa&ud:
Dra2 Eenn4 =ua4ta&&a A&ar(*n< =os,)ta& de Puqu)o
Dra2 "ar)tMa Lema Rodr)'ueM< =os,)ta& Cora Cora
Dr2 ")(+ae& C*rdo5a Pure< =os,)ta& San Pran()s(o
L)(2 Son)a Cana&es "ed)na< =os,)ta& =uanta
L)(2 "ar)a -e&&)do Sante< =os,)ta& Can'a&&o
L)(2 Eeanette -eatr)M Gut)erreM "atos< C2S2 =uan(a,)
L)(2 Ta&ter #)(tor Re4es ArauLo< C2S2 Tam.o
L)(2 Dor)Ma A(uUa Cardenas< =os,)ta& San Pran()s(o
L)(2 #)(tor)a P)(+ardo O(+oa< =os,)ta& Cora Cora
L)(2 Euan Ga&)ndo Par)n< C2S2 =uan(asan(os
L)(2 L)ssett Re4es ArauLo< C2S2 Tam.o
L)(2 An'0&)(a SauUe Es(aLad)&&o< =os,)ta& de Puqu)o
Re')*n La L).ertad:
Dr2 Ea5)er Rodr/'ueM #ar'as< =os,)ta& Re')ona& de TruL)&&o
Re')*n =uanu(o:
Dr2 Car&os Car.aLa& &5areM< =os,)ta& =erm)n)o #a&d)Mn
Re')*n An(as+:
Dra2 Ne&&4 RoLas "o&)na< =os,)ta& Re')ona&
Re')*n CaLamar(a:
Dra2 "ar'ar)ta Is&a RoLas< =os,)ta& Re')ona&
Re')*n
=uan(a5e&)(a:
Dra2 Rar)m PernndeM Car.aLa&< =os,)ta&
Re')ona&
Re')*n
P)ura:
Dr2 Eor'e Lu)s Sa&aMar Wu)Landr)a< =os,)ta& de
Su&&ana
Re')*n
Puno:
Dra2 Eu&)a "arta -eLar Aron)< =os,)ta&
Re')ona&
Dr2 A&.erto P&ores GuMmn< =os,)ta& de
Eu&)a(a
Dr2 RaFae& Pand/a Prado< =os,)ta& de
A4a5)r)
Re5)s)*n
t0(n)(a:
Dra2 Pau&)na Gu)st)
=undsVo,F
Dr2 Lu)s Ro.&es
Guerrero
L)(2 Ana -orLa
=ernan)
Dr2 Edd4 Es,)noMa
A&5areM
L)(2 =ortens)a Ram)reM
Leandro
EsSALU
D:
Dr2 Eu&)o "ed)na
#erste'u)
L)(2 L)&)ana
C+)r)nos
So()edad Peruana de
Ped)atr/a: Dr2 Gre'or)o Ro.erto
Ru)M "er)no Dr2 Ra>& Urqu)Mo
Areste'u)
Dra2 #)(tor)a Isa.e& -ao
Castro
Or'an)Ma()*n Panamer)(ana de &a Sa&ud 6
OPS:
Dr2 ")'ue& D5)&a
D5)&a
Inst)tuto ,ara &a Sa&ud
Re,rodu(t)5a:
Dra2 Lu)sa Sa()eta

Car.aLo
Pat+F)nder Interna()ona&:
Dr2 =0(tor Pere4ra
Qa&d)5ar
CARE
Per>:
L)(2 E&ena Esqu)(+e Le*n< Asesora Na()ona& en Sa&ud
"aterna
Lu()a -arr)os
=ua4tn
A,o4o
Se(retar)a&
La ,resente ed)()*n se +)Mo (on &a as)sten()a t0(n)(a de CARE
Per>2 La ,resente ,u.&)(a()*n (uenta (on e& F)nan()am)ento de
CARE Per>< Aso()a()*n SOLARIS PERU 4 de& Pondo de
Po.&a()*n de &as Na()ones Un)das GUNPPAI2
NDICE
Reso&u()*n
")n)ster)a&222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222 9
Presenta()*n 22222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222
22222222 9B
C*mo ut)&)Mar &a Gu/a 22222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222
22222 9H
A.re5)aturas 2222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222 2222222222
2222222 9;
GUA DE PRCTICA CLNICA DE:
Aten()*n de& Re()0n Na()do Prematuro22222222222222222222222222222222222222222222222222
9A
Aten()*n de& Re()0n Na()do (on D)F)(u&tad Res,)rator)a Neonata& 22222222222 8!
Aten()*n de& Re()0n Na()do (on AsF)3)a de& Na()m)ento22222222222222222222222222 BH
Aten()*n de& Re()0n Na()do (on Taqu),nea Trans)tor)a
de& Re()0n
Na()do22222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222 :H
Aten()*n de& Re()0n Na()do (on S/ndrome
de As,)ra()*n "e(on)a& GSA"I
22222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222 H9
Aten()*n de& Re()0n Na()do (on EnFermedad de "em.rana =)a&)na 2222222 ;9
Aten()*n de& Re()0n Na()do (on Neumon/a Con'0n)ta 22222222222222222222222222 ;!
Aten()*n de& Re()0n Na()do (on Se,s)s -a(ter)ana de& Re()0n Na()do 22222 !H
Aten()*n de& Re()0n Na()do (on I(ter)()a 22222222222222222222222222222222222222222222222
C9
Aten()*n de& Re()0n Na()do (on =),o'&)(em)a Neonata& 222222222222222222222222 A9
Aten()*n de& Re()0n Na()do (on =),o(a&(em)a Neonata&222222222222222222222222 A!
Aten()*n de& Re()0n Na()do (on To3o,&asmos)s Con'0n)ta 222222222222222222222 9H
GUA DE PROCEDI"IENTOS
Rean)ma()*n
Neonata&2222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222 99H
"aneLo =)droe&e(tro&/t)(o
222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222 989
Termorre'u&a()*n222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222
222222 98H
Pototera,)a 2222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222
22222222 98A
O3)'enotera,)a en Neonato&o'/a 222222222222222222222222222222222222222222222222222222222

9B9
Co&o(a()*n de Sonda Oro'str)(a
22222222222222222222222222222222222222222222222222222222 9BB
Trans,orte de&
Neonato222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222 9B!
La5ados de "anos
2222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222 9:9
Cateter)Ma()*n #enosa Per)F0r)(a Neonata& 22222222222222222222222222222222222222222222
9:B
Insta&a()*n de O3/'eno a Pres)*n Pos)t)5a a& P)na& de &a Es,)ra()*n 222222222 9:H



PRESENTACIN
E& ")n)ster)o de Sa&ud< en (um,&)m)ento de &os O.Let)5os de Desarro&&o de&
")&en)o< (om,rom)so sus(r)to ,or e& Estado ,eruano en e& m.)to de &as
Na()ones Un)das< se +a ,&anteado (omo metas &a redu(()*n de &a
morta&)dad materna e )nFant)& ,ara e& aUo 89H2
En (o+eren()a (on estos (om,rom)sos< durante &os >&t)mos aUos e&
")n)ster)o de Sa&ud +a (ons)derado (omo ,r)or)dad ,o&/t)(a se(tor)a& &a
redu(()*n de &a morta&)dad materna 4 neonata&< desarro&&ando d)Ferentes
a(t)5)dades ,ara (ontr).u)r en e& &o'ro de ta&es metas2
Parte de estos esFuerMos +an sur')do de &os equ),os t0(n)(os de &a
D)re(()*n Genera& de Sa&ud de &as Personas de este ")n)ster)o< &os que
,ro,us)eron 4 e&a.oraron do(umentos normat)5os< resu&tado de &a &a.or
(onLunta (on &as d)5ersas D)re(()ones Re')ona&es de Sa&ud ,oseedoras de
e3,er)en()as e3)tosas 4 que a ,art)r de sus ser5)()os de sa&ud +an &o'rado
a5an(es en &a meLora de &a (a&)dad de sus ser5)()os2
Estos esFuerMos 4 sus resu&tados +an s)'n)F)(ado tam.)0n a,ortes 5a&)osos en
&a (onstru(()*n de ,ro,uestas s)'n)F)(at)5as e )nno5adoras< &as que +o4 se
)n(&u4en en estas 'u/as 4 son ,uestas as/ a& ser5)()o de &a ,o.&a()*n de &as
re')ones ms ,o.res de& ,a/s2
"e (om,&a(e ,resentar &as Gu/as de Pr(t)(a C&/n)(a ,ara &a Aten()*n
de Emer'en()as O.st0tr)(as se'>n n)5e& de Ca,a()dad Reso&ut)5a 4 &as
Gu/as de Pr(t)(a C&/n)(a ,ara &a Aten()*n de& Re()0n Na()do2 Estas Gu/as
sern de (onsu&ta ,ara todo e& ,ersona& ,roFes)ona& 4 t0(n)(o que &a.ora en
&os ser5)()os de sa&ud de& ,a/s< ,on)endo de esta manera a& a&(an(e de &a
,o.&a()*n &a ,os).)&)dad de a((eder a una aten()*n o,ortuna< de (a&)dad 4
ade(uada ,ara aFrontar &as emer'en()as o.st0tr)(as 4 de& re()0n na()do en
&os d)Ferentes n)5e&es de aten()*n2
E& ")n)ster)o de Sa&ud e3,resa su a'rade()m)ento a& ,ersona& de sa&ud de
&as D)re(()ones Re')ona&es< a& Inst)tuto Na()ona& "aterno Per)nata& de L)ma<
a &a So()edad Peruana de O.stetr)()a 4 G)ne(o&o'/a &a So()edad Peruana de
Ped)atr/a 4 todas &as ,ersonas 4 or'an)Ma()ones que +an ,art)(),ado en &a
(om,os)()*n de estas Gu/as T0(n)(as ,ara &a aten()*n de &as
emer'en()as o.st0tr)(as 4

neonata&es2 Wue e& esFuerMo (onLunto de &os ,r*3)mos aUos< a(om,aUado
,or 5a&)osos )nstrumentos (omo e& que e& &e(tor t)ene entre sus manos<
(ontr).u4a rea& 4 eF)(aMmente en meLorar &a sa&ud materna 4 neonata& en e&
,a/s2
Car&os #a&&eLos
So&o'uren
")n)stro de Sa&ud
C

M
O

U
T
I
L
I
Z
A
R

L
A

G
U

A

D
E

A
T
E
N
C
I

N

S
E
G

N

N
I
V
E
L
E
S


D
E

C
A
P
A
C
I
D
A
D

R
E
S
O
L
U
T
I
V
A

C"O UTILIQAR LA GUA DE ATENCIN
SEGXN NI#ELES DE CAPACIDAD
RESOLUTI#A
La Gu/a de Aten()*n Se'>n N)5e&es de Ca,a()dad Reso&ut)5a< Fa()&)tar a&
,ersona& de &os ser5)()os de sa&ud &a aten()*n de& Re()0n Na()do2 La
Gu/a des(r).e &os ,ro(esos de aten()*n a desarro&&arse en &os d)Ferentes
n)5e&es de (a,a()dad reso&ut)5a2
E& P&uLo'rama ,re()sa a(()ones a ser eLe(utadas desde &a (omun)dad 4 a n)5e&
de &os ser5)()os de sa&ud< Fa()&)tar e& maneLo ade(uado en &a aten()*n de&
Re()0n Na()do< as/ (omo en &a de()s)*n de reFer)r a& RN de manera o,ortuna<
ade(uada 4 (on (a&)dad a ser5)()os de ma4or (a,a()dad reso&ut)5a2
E& P&uLo'rama es &a e3,&)(a()*n 'rF)(a 4 se(uen()a& de& ,ro(eso de aten()*n
en sa&ud< ,erm)te a(tuar de Forma r,)da 4 or'an)Mada en e& s)stema de
sa&ud7 es una )ma'en menta& de una a(()*n a eLe(utar2
Un P&uLo'rama ut)&)Ma &a s)'u)ente s)m.o&o'/a
estandar)Mada:
INICIO
E& )n)()o de (ua&qu)er F&uLo'ama se s)m.o&)Ma as/: INICIO
ACCIN
Se 'raF)(a (on re(tn'u&o: ACCIN
DECISIN o ALTERNATI#A
Se re,resenta (on un rom.o donde se des(r).e
NO
&a s)tua()*n a de()d)r< 4 en sus n'u&os se
(o&o(ar &as a&ternat)5as SI o NO2 Las F&e(+as
)nd)(an &a d)re(()*n de& ,ro(eso7 s)< en ,os)()*n
5ert)(a& 4 no< en ,os)()*n +or)Monta&:
SI
PIN
Re,resenta e& F)na& de (ua&qu)er PIN
,ro(ed)m)ento: PIN
REPERENCIA
S) s)m.o&)Ma as/:
A
b
R
E
V
I
A
T
U
R
A
S
AGA Gases arter)a&es P= Ind)(ador de a()deM de una sustan()a
-= -a&an(e +/dr)(o PI P0rd)das )nsens).&es
CP# Contro& Fun()ones 5)ta&es PIP Pres)*n )ns,)ra()*n m3)ma
C&Na C&oruro de sod)o P" P0rd)das med).&es
CO
8
An+/dr)do (ar.*n)(o PN Peso a& na(er
CPAP Pres)*n ,os)t)5a (ont)nua de &a 5/a a0rea PR P0rd)das rena&es
(m Cent/metros PT= Parato+ormona
d& De()&)tro P#C Pres)*n 5enosa (entra&
E2S2 Esta.&e()m)ento de sa&ud R- Requer)m)ento .asa&
EG Edad 'esta()ona& RCIU Retardo de& (re()m)ento )ntrauter)no
E"= EnFermedad de mem.rana +)a&)na RCP Rea(()*n en (adena de ,o&)merasa
ET Endotraquea& R+ Pa(tor san'u)neo
E# Endo5enosa RN Re()0n na()do
PC Pre(uen()a (ard)a(a RNPT Re()0n na()do ,re t0rm)no
PR Pre(uen()a res,)rator)a RNT Re()0n na()do a t0rm)no
PIO
8
Con(entra()*n )ns,)rator)a de o3)'eno R$ Ra4os 3
GEG Re()0n na()do 'rande ,or su edad SA" S/ndrome de as,)ra()*n me(on)a&
'esta()ona& SC Su.(utneo
GPC Gu/a de ,r(t)(a (&/n)(a SDR S/ndrome de d)F)(u&tad res,)rator)a
'r Gramo SDRI S/ndrome de d)F)(u&tad res,)rator)a
= O
8
A'ua )d)o,t)(a
=. =emo'&o.)na se' Se'undo
="D =)Lo de madre d)a.0t)(a SIP S)stema )nFormt)(o ,er)nata&
=PPN =),ertens)*n ,u&monar ,ers)stente SNC S)stema ner5)oso (entra&
+r * +rs =ora7 +oras SNG Sonda naso'str)(a
ICC InsuF)()en()a (ard)a(a (on'est)5a SO Satura()*n de o3/'eno en
I'A Inmuno'&o.)na A SOG Sonda oro'str)(a
I'E Inmuno'&o.)na E T Tem,eratura
I'G Inmuno'&o.)na G TET Tu.o endotraquea&
I'" Inmuno'&o.)na " T) T)em,o )ns,)ra()*n
I" Intramus(u&ar TTRN Taqu),nea trans)tor)a de& re()0n na()do
ISA'A Inmuno'&o.u&)na es,e(/F)(a UCI Un)dad (u)dados )ntens)5os
a to3o,&asma 'ond)) en suero +umano UCIN Un)dad de (u)dados )ntens)5os
R' R)&o'ramo neonata&es
LCR L/qu)do (0Fa&o raqu/deo UI Un)dades )nterna()ona&es
Lt L)tro #IG #e&o()dad de )nFus)*n '&u(osa
"AP Pres)*n med)a de a)re #O #/a ora&
m' ")&)'ramo #P #/a ,arentera&
m& ")&)&)tro #PP #ent)&a()*n ,res)*n ,os)t)5a
mm=' ")&/metro de mer(ur)o #SG #e&o()dad de sed)menta()*n '&o.u&ar
m)n ")nuto Y Z "a4or de< menor de
NEC Entero(o&)t)s ne(rot)Mante Y Z "a4or o )'ua& de7 menor o )'ua& de
N# Na()dos 5)5os
O
8
O3/'eno
PaO
8
Pres)*n de o3/'eno norma&
PCP Pers)sten()a de ()r(u&a()*n Feta&
PCO
8
Pres)*n de an+)dr)do (ar.*n)(o
PCR Prote/na [C\ rea(t)5a
PDA Pers)sten()a de du(tus arter)oso
PEEP Pres)*n ,os)t)5a a& F)na& de &a es,)ra()*n
PEG Re()0n na()do ,equeUo ,or su edad
'esta()ona&

A.RE5IATURAS
8
!
GUA TCNICA:
GUAS DE
PRCTICA
CLNICA DE
ATENCIN DEL
RECIN NACIDO


A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

P
R
E
M
A
T
U
R
O

GUA DE PRCTICA CLNICA
ATENCIN
DEL RECIN NACIDO PRE"ATURO
I2 NO"-RE : Re()0n Na()do Prematuro
CDIGO CIE@9: P!
II2 DEPINICIN
Es e& re()0n na()do (on edad 'esta()ona& menor de B! semanas o
8HA d/as2
C&as)F)(a()*n e In()den()a
La )n()den()a a(umu&ada de ,rematur)dad re')strada ,ara e& aUo 8:
en &os esta.&e()m)entos de sa&ud de& ")n)ster)o de Sa&ud es de B<: ,or
9 n52
Se (&as)F)(a de &a s)'u)ente
manera:
] Prematur)dad &e5e GB: 6 B;
semanasI2
] Prematur)dad moderada GB 6 BB
semanasI2
] Prematur)dad e3trema G8; 6 8A
semanasI2
] Prematur)dad mu4 e3trema G88 6 8H
semanasI2
III2 PACTORES DE RIESGO ASOCIADOS A LA PRE"ATURIDAD
] Desnutr)()*n "aterna2
] Anem)a de &a madre2
] InFe(()ones de& tra(to ur)nar)o2
] InFe(()ones maternas GTo3o,&asmos)s< Ru.0o&a<
C)tome'a&o5)rus<
=er,es s)m,&e< S/F)&)s:
TORC=SI2
] EnFermedad +),ertens)5a de& em.araMo2
] Em.araMo m>&t),&e2
] Ru,tura ,rematura de mem.ranas Y 9C +oras2
] Po&)+)dramn)os2
] Cor)oamn)on)t)s2
] Inter5a&o )nter'en0s)(o (orto2
] Le)om)omatos)s uter)na2
] Xtero .)(*rneo2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

P
R
E
M
A
T
U
R
O

] Gesta()ones ,re5)as ,ret0rm)no2
] =emorra')a de& ter(er tr)mestre2
] Anorma&)dades uter)nas (on'0n)tas2
] Iso)nmun)Ma()*n2
] Ta.aqu)smo2
] Dro'ad)(()*n2
] Edad materna: menor de 9H aUos 4 ma4or de BH aUos2
] Estado so()oe(on*m)(o: Po.reMa2
] Ana&Fa.et)smo2
] Contro& ,renata& )nade(uado o ausente2
] Ante(edente muerte Feta&2
I#2 DIAGNSTICO
E& d)a'n*st)(o de &a edad 'esta()ona& se +ar (on e& "0todo de
Ca,urro 4 se (orro.orar a &as 8: +oras (on e& "0todo de -a&&ard2
#2 E$"ENES
AU$ILIARES
Se so&)()tarn &os ne(esar)os se'>n e& (aso< de a(uerdo a
(a,a()dad reso&ut)5a de& esta.&e()m)ento de sa&ud:
] =emo'rama< +emo'&o.)na +emato(r)to< 'ru,o san'u/neo 4 R=2
] G&u(osa< (a&()o2
] -)&)rru.)na2
] Rad)o'raF/a de t*ra32
#I2 "ANEEO SEGXN NI#ELES %
CO"PLEEIDAD "ed)das Genera&es
aI Termorre'u&a()*n
] Antes de& na()m)ento< se de.e ase'urar que &a tem,eratura de
&a sa&a de ,artos se en(uentre so.re &os 8:?C2 Los re()0n
na()dos ,rematuros 4 so.re todo &os de ,eso mu4 .aLo son &os
que suFren ser)os ,ro.&emas a& no ,oder mantener su
tem,eratura (or,ora&< de.)do a que t)enen ma4or su,erF)()e
(or,ora&< menor (ant)dad de 'rasa su.(utnea< menor
(ant)dad de 'rasa ,arda 4 menor masa mus(u&ar7 ,or &o tanto
menor a)s&am)ento t0rm)(o (on res,e(to a& re()0n na()do a
t0rm)no2
] Se ,uede mantener &a tem,eratura de& neonato ,rematuro o de
.aLo ,eso ,or med)o de tres m0todos:
@ In(u.adoras
La tem,eratura 5ar/a se'>n &a edad 'esta()ona&<
edad ,ostnata& 4 ,eso2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN NACIDO

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

P
R
E
M
A
T
U
R
O TE"PERATURAS RECO"ENDADAS PARA
INCU-ADORAS SEGXN PESO DEL RECIN
NACIDO
@ Ca&or Lo(a&
Para mantener tem,eratura (or,ora& en B;2H @ B! ?C2
Puede ser (on estuFa Gno (o&o(ar&a de.aLo de &a
(unaI< o &m,ara de (ue&&o de 'anso2 No usar .o&sa
de a'ua (a&)ente ,orque ,uede (ausar quemaduras2
@ "0todo Can'uro
E& re()0n na()do ,rematuro o e& de ,eso menor de 8<
'r una 5eM esta.&e< de.e ,ermane(er en (onta(to ,)e& a
,)e& (on su madre< (o&o(ar&o entre &os senos maternos<
donde e&&a &e ,ueda ,ro,or()onar (a&or 4 tem,eratura
ade(uada &as 8: +oras de& d/a2
No se de.e .aUar a& re()0n na()do ,rematuro m)entras
est0 (on e& m0todo (an'uro< ,ara e5)tar &a +),oterm)a2
Los ,adres ,ueden )n'resar a &a un)dad de
+os,)ta&)Ma()*n< (ontr).u)r (on e& (u)dado de& re()0n
na()do 4 est)mu&ar&o a tra50s de &a 5oM< arru&&o 4 (ar)()as2
Todo ,rematuro que requ)era +os,)ta&)Ma()*n< de.e ser
a(om,aUado ,or su madre a& esta.&e()m)ento de sa&ud
GE2S2I (ate'or)Mado ,ara d)(+o F)n2
.I Contro& de Fun()ones 5)ta&es: Pre(uen()a (ard)a(a 4
Fre(uen()a res,)rator)a tomadas a& m)nuto se'>n sea ne(esar)o
Gm3)mo (ada
: +orasI2
(I Contro& d)ar)o de ,eso: Se de.e de ,esar a& n)Uo d)ar)amente ,ara
e5a&uar &a tenden()a de su.)da de ,eso 4 rea&)Mar &os (&(u&os de
sus
ne(es)dades ener'0t)(as 4 de& equ)&).r)o +)droe&e(tro&/t)(o2
dI Pre5en)r +),o'&)(em)a: "antener sum)n)stro de ener'0t)(os<
ase'urando una ade(uada &a(tan()a materna tem,rana 4 Fre(uente<
mon)tor)Mar &a '&)(em)a (on t)ras rea(t)5as en &a ,r)mera 4 &a ter(era
+ora de 5)da 4 &ue'o (ada : +oras +asta que +a4a ,asado e&
,er)odo

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
de r)es'o Gen &os re()0n na()dos ,equeUos ,ara &a edad 'esta()ona&
8
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

P
R
E
M
A
T
U
R
O

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
4 &os +)Los de madre d)a.0t)(a de.en (ont)nuar a& menos durante
8: +orasI GRe5)sar GPC =),o'&)(em)aI2
eI O3)'enotera,)a: Se sum)n)strar se'>n ne(es)dad G(uadro (&/n)(o<
satura()*n de O 4 'ases arter)a&esI2
FI A&)menta()*n: de.e ser e3(&us)5amente (on &e(+e materna a &).re
demanda< de d/a 4 de
no(+e2
] NO de.e re().)r sueros '&u(osados n) &e(+es
art)F)()a&es2
] De.e re().)r e& (a&ostro de su ,ro,)a madre &o antes ,os).&e<
e5)tando e& a4uno ,ro&on'ado2
] A ,art)r de &as B: semanas< (uando 4a e3)ste (oord)na()*n
entre
&a su(()*n 4 de'&u()*n< a&)mentar a& re()0n na()do d)re(tamente
de& ,e(+o materno2
] In)()ar &a &e(+e materna G&e(+e F)na&I de &a s)'u)ente
Forma:
@ RNPTZ9< 'r: <Hm& (1B +oras ,or SNG med)r res/duo
'str)(o antes de (ada )n'esta2
@ RNPT 9< 6 9<:AA 'r: 9@8 m& (18 +oras ,or SNG<
'otero<
5as)to o Ler)n'a2 "ed)r res/duo 'str)(o antes de (ada
)n'esta2
@ RNPT 9<H 6 8< 'r: B 6 H m& (18 +oras (on 'otero<
5as)to< Ler)n'a< (u(+ar)ta o su(()*n Gse'>n
EGI2
] S) a &as :C +rs +a4 a(e,ta()*n de &e(+e materna 5/a ora&< se
)nd)(ar
e& H^ ad)()ona& de& 5o&umen oFre()do +asta e& momento< &ue'o
se'u)r )n(rementando ,ro'res)5amente &a (ant)dad +asta )n)()ar
&a su(()*n d)re(ta 4 a &).re demanda2
'I Inmun)Ma()ones: de a(uerdo a (a&endar)o na()ona& de 5a(unas2
En e&
Re()0n Na()do de -aLo ,eso Gmenor de 8< 'rI de.e ,os,onerse
&a
a,&)(a()*n +asta a&(anMar su madura()*n2 GD)re(t)5a N_ 9B@
"INSA1
DGSP@#9< esquema o (a&endar)o de 5a(una()*n de& Per>
8BI2
+I Contro& o.&)'ator)o de& +emo'&o.)na 4 +emato(r)to< de.e
rea&)Marse en &as s)'u)entes
edades:
] 9 mes2
] 8
meses2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] ;
meses2
] 98
meses2
] 9C
meses2
)I Adm)n)stra()*n de su&Fato Ferroso
Se adm)n)strar su&Fato Ferroso en dos)s tera,0ut)(as (uando &a
on(entra()*n de =emo'&o.)na en re&a()*n a &a edad ,ost@nata&
sea7
] Pr)mera semana de 5)da7 =. )'ua& o menor de 9B 'r1d&2
] Se'unda a (uarta semana de 5)da7 =. menor a 9
'r1d&2
] Wu)nta a o(ta5a semanas de 5)da7 =. )'ua& o menor a C
'r1d&2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

P
R
E
M
A
T
U
R
O
Dos)s ,roF)&S(t)(a:
8 6 Bm'1R' de ,eso ,or d/a< a ,art)r de &as : semanas de edad2
Dos)s tera,0ut)(a:
:@;m'1R' de ,eso d/a2
LI #)tam)na E: 8H UI1d/a 5/a ora& en re()0n na()dos Z de 9<H 'r
+asta
(om,&etar &as : semanas de edad 'esta()ona& (orre')da * +asta
&os
8 'r2
VI #)tam)na A: 9<H UI1d/a 5/a ora& +asta (om,&etar &as : semanas
de edad 'esta()ona& (orre')da2
"ed)das (om,&ementar)as:
aI Tera,)a es,e(/F)(a se'>n ,ato&o'/a: Pro(eder se'>n Gu/a de
Pr(t)(a C&/n)(a (orres,ond)ente a &os daUos o.ser5ados2
.I "antener equ)&).r)o +)droe&e(tro&/t)(o: RedeF)n)r requer)m)entos
de a'ua 4 '&u(osa a ,art)r de (ada e5a&ua()*n que se &e rea&)(e a&
re()0n na()do2
(I -a&an(e =/dr)(o: ase'urar &a ade(uada med)()*n de )n'resos 4
e'resos2
dI E3Smenes au3)&)ares: '&)(em)a< .)&)rru.)nas2 De ser ne(esar)o
)nd)(ar rea(tantes de Fase a'uda G+emo'rama< 5e&o()dad de
sed)menta()*n '&o.u&arI< 'ases arter)a&es GAGAI2
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA I@9< I@8< I@B
CUIDADOS PRI"ARIOS
] A,&)(ar med)das 'enera&es2
] TransFeren()a IN"EDIATA de& re()0n na()do de manera
(onLunta (on su madre a esta.&e()m)entos de sa&ud (on
(a,a()dad reso&ut)5a ne(esar)a ,ara &a aten()*n2
] S) no to&era 5/a ora&< )n)()ar tratam)ento se'>n Gu/a de Pr(t)(a
C&/n)(a de +),o'&)(em)a2
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA I @ :
CUIDADOS -SICOS
] "ed)das 'enera&es se'>n ne(es)dad2
] Coord)nar &a transFeren()a de& neonato de manera (onLunta (on su
madre
a esta.&e()m)entos de sa&ud (on (a,a()dad reso&ut)5a ne(esar)a2
] "ed)das (om,&ementar)as 4 ,re5en)r &a anem)a2
] S) no to&era 5/a ora&< )n)()ar tratam)ento se'>n Gu/a de Pr(t)(a
C&/n)(a de +),o'&)(em)a2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

P
R
E
M
A
T
U
R
O
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA II@9< II@8< III@9<
III@8
CUIDADOS ESENCIALES E
INTENSI#OS
] A,&)(ar med)das 'enera&es 4 (om,&ementar)as2
] S) no to&era 5/a ora&< tratam)ento se'>n Gu/a de Pr(t)(a C&/n)(a de
+),o'&)(em)a2
] Tratam)ento es,e(/F)(o de a(uerdo a& t),o de neonato2
#II2 CO"PLICACIONES
aI Pro.&emas Inmed)atos
] Termorre'u&a()*n: +),oterm)a2
] "eta.*&)(os: +),o'&u(em)a< +),o(a&(em)a< a()dos)s meta.*&)(a
e +),er'&)(em)a2
] Res,)rator)os: enFermedad de mem.rana +)a&)na< a,nea
re(urrente<
taqu/,nea trans)tor)a< asF)3)a ,er)nata&< .ron(oas,)ra()*n2
] InFe(()osos: se,s)s< men)n')t)s2
] Neuro&*')(os: +emorra')a )ntra(raneana< en(eFa&o,at/a
+),*3)(a@
)squ0m)(a< &eu(oma&a()a ,er)5entr)(u&ar2
] Card)o5as(u&ares: +),otens)*n e +),o5o&em)a< ,ers)sten()a
de
du(tus arter)oso GPDAI ,ers)sten()a de &a ()r(u&a()*n Feta&
GPCPI2
] =emato&*')(os: anem)a 4 +emorra')as2
] Rena&es: +),onatrem)a< )n(a,a()dad ,ara maneLar e3(eso
de
&/qu)dos2
] Nutr)()ona&es: )nmadureM enM)mt)(a de& tra(to )ntest)na&2
] Gastro)ntest)na&es: entero(o&)t)s ne(rot)Mante GNECI2
] I(ter)()a: +),er.)&)rru.)nem)a2
] "a&Forma()ones (on'0n)tas2
] Trauma a& na(er2
.I Pro.&emas med)atos
] D)sFun()*n de& s)stema ner5)oso (entra& Gmotora< 5)sua&<
aud)t)5a 4 ,ar&)s)s (ere.ra&I2
] D)s,&as)a .ron(o ,u&monar2
] Patrones de (re()m)ento a&terado2
] Ret)no,at/a de& ,rematuro2
] EnFermedad meta.*&)(a *sea: osteo,en)a2
] Anem)a2
] Les)*n de& ner5)o aud)t)5o2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

P
R
E
M
A
T
U
R
O
PRO-LE"AS IN"EDIATOS "S PRECUENTES EN EL
NEONATO
#III2 CRITERIOS DE REPERENCIA %
CONTRARREPERENCIA Cr)ter)os de
=os,)ta&)Ma()*n:
De.er +os,)ta&)Marse a todo re()0n na()do ,rematuro de 8<
'r * menos (on o s)n (om,&)(a()ones en un esta.&e()m)ento de sa&ud
(on (a,a()dad reso&ut)5a2
Cr)ter)os de a&ta:
] Pun()*n meta.*&)(a 4 Fun()ones 5)ta&es esta.&es GFre(uen()a
(ard)a(a 4 res,)rator)aI2
] ReF&eLos de su(()*n 4 de'&u()*n
(oord)nados2
] Re'u&ar tem,eratura 4 mantener su (ond)()*n (&/n)(a
esta.&e
)nde,end)entemente de& ,eso o edad 'esta()ona&2
] E& neonato< a& momento de& a&ta de.e estar re().)endo 5)tam)na E
4
5)tam)na A2
] La madre de.e +a.er s)do entrenada ade(uadamente en e&
(u)dado
de& neonato )n(&u4endo e& m0todo (an'uro< 4 en &o ,os).&e +a.er
dorm)do en e& +os,)ta& (on su +)Lo a,&)(ando e& m0todo2
] E& n)Uo ,rematuro de.er ser (ontro&ado a &as 8: +oras de
+a.er
s)do dado de a&ta o a (r)ter)o m0d)(o2
] Durante e& (ontro& am.u&ator)o &a madre 4 su entorno Fam)&)ar
re().)rn
o.&)'ator)amente una (+ar&a de ,uer)(u&tura< so.re &a(tan()a
materna
e3(&us)5a e )n)()o de a&)menta()*n (om,&ementar)a Ga ,art)r de& se3to
mesI2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

P
R
E
M
A
T
U
R
O
] Anotar en &a +)stor)a (&/n)(a< &a a&)menta()*n que re().e e&
,rematuro< e& ,eso< &a ta&&a< ,er/metro (eF&)(o< tem,eratura<
)nmun)Ma()ones2
] Inter(onsu&ta a oFta&mo&o'/a< neuro&o'/a< desarro&&o ,s)(omotr)M
4 e(o'raF/a (ere.ra&2
Se'u)m)ento:
Contro& ,er)*d)(o ,or &as s)'u)entes es,e()a&)dades: oFta&mo&o'/a
G)n(&u4e Fondo de oLo ,ara ,re5en()*n de ret)no,at/a: :ta semana de
5)daI< neuro&o'/a< med)()na F/s)(a 4 re+a.)&)ta()*n< (ard)o&o'/a
4 otorr)no&ar)n'o&o'/a G)n(&u4endo ,oten()a&es e5o(ados aud)t)5osI de
a(uerdo a &a e5a&ua()*n med)(a2
E& (ontro& ,ed)tr)(o se rea&)Mar de &a s)'u)ente
Forma:
] A &as 8: +oras de +a.er sa&)do de
a&ta2
] Cada !8 +oras &os ,r)meros 9H
d/as2
] Semana&mente +asta sa&)r de m0todo
(an'uro2
] Cada 9H d/as +asta &os tres meses de
edad2
] "ensua&mente +asta e& aUo de edad2
] Cada dos meses +asta &os dos aUos de
edad2
] Cada tres meses +asta &os tres aUos de
edad2
] Cada se)s meses +asta &os ()n(o aUos de
edad2
I$2 PLU$OGRA"A G#er F&u3o'rama Re()0n na()do
,rematuroI $2 REPERENCIAS -I-LIOGRPICAS
92 A5er4 '< P&et(+er "< "a(dona& ": Neonato&o'4 ,at+o,+4s)o&o'4 and mana'ement
oF t+e neJ.orn2 P+)&ade&,+)a 6 Estados Un)dos2 L),,)n)n(ott T)&&)ams and
T)&V)ns<
9AAA2
82 Case4 -"< "(Int)re DD< Le5eno RE2 T+e Cont)nu)n' #a&ue oF APGAR s(ore For
t+e
Assessment oF NeJ.orn InFants2 N En'& E "ed2 In'&aterra2 897 B::::;!@
:!92
B2 C&o+ert4 EP< Stara A2 "anua& oF Neonata& Care2 :
t+
2 Ed2 P+)&ade&,+)a 6
Estados
Un)dos2 L),,)n(ott@Ra5en<
9AAC2
:2 Go&dsm)t+< Ea4 ,2< RarotV)n< EdJard2 Ass)sted 5ent)&at)on oF t+e neonate2 T+)rd
ed)t)on<
Estados Un)dos2 ,2 CB@
CA2
H2 Gome&&a TL2 Neonato&o'/a2 "aneLo .s)(o< ,ro.&emas en &a 'uard)a< ,ato&o'/as<
Frma(o@tera,)a2 Bra2 Ed2 -uenos A)res @ Ar'ent)na2 Ed2 "ed2
Panamer)(ana<
9AA!:H;@
9;2
;2 R&aus "=< PanaroFF AA2 Care oF t+e =)'+@R)sV Neonate2 P)Ft+ Ed2 T2-2
Saunders
Com,an42 P+)&ade&,+)a2 892 P'2 H:@
92
!2 SJa)man RP2 Neuro&o'/a Ped)tr)(a2 8da2 Ed2 Ed)tor)a& "os.41Do4ma2 L).ros
S2A2
"adr)d @ Es,aUa29AA;2 P'2 H9@
9A2
C2 #annu(() RC< Per&man E"2 Inter5ent)ons For Per)nata& =4,o3)(@Is(+em)(
En(e,+a&o,at+42 Ped)atr2 9AA!7 9:9:@
9:2
A2 "anua& de Or'an)Ma()*n 4 Pro(ed)m)entos en Neonato&o'/a2 Inst)tuto "aterno
Per)nata&2 L)ma 6 Per>2
9AAC2
92 Urqu)Mo< Ra>&2 E& m0todo Can'uro en e& =os,)ta& Na()ona& Do(ente "adre N)Uo
`San -arto&om0a2 Ped)tr)(a2 Aso()a()*n de "0d)(os Res)dentes de& Inst)tuto
de
Sa&ud de& N)Uo2 L)ma 6 Per>2 #o&2 : N_ B A.r)& 88@D)()em.re 88< P'2 :9@
:;2
ATENCIN DEL RECIN NACIDO PRE"ATURO
Cu)dados Pr)mar)os Cu)dados -Ss)(os Cu)dados
Esen()a&es
Cu)dados Intens)5os
Re()0n na()do
Prematuro
bEsta.&ec
SI
NO
REPERIR
bCuenta (on
med)os ,ara
&a aten()*nc
SI
NO
REPERI
R
A,&)(ar med)das 'enera&es
A,&)(ar med)das (om,&ementar)as
"aneLo de (om,&)(a()ones
Promo5er madre a(om,aUante
A,&)(ar med)das 'enera&es
A,&)(ar med)das (om,&ementar)as
"aneLo de (om,&)(a()ones
Promo5er madre a(om,aUante
A,&)(ar med)das
'enera&es
Coord)nar
TransFeren()a
A,&)(ar med)das 'enera&es
SI
NO
bE5o&u()*n
Fa5ora.&ec
SI
REPERI
R
NO
bE5o&u()*n
Fa5ora.&ec
SI
REPERI
R
bE5o&u()*n
Fa5ora.&ec
SI
A&ta 4 se'u)m)ento
A&ta< (ontrarreFeren()a
,ara (ontro& 4 se'u)m)ento
A&ta< (ontrarreFeren()a
,ara (ontro& 4 se'u)m)ento

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O
C
O
N

D
I
F
I
C
U
L
T
A
D

R
E
S
P
I
R
A
T
O
R
I
A


N
E
O
N
A
T
A
L
8
GUA DE PRCTICA CLNICA
ATENCIN DEL RECIN
NACIDO CON DIPICULTAD
RESPIRATORIA NEONATAL
I2 NO"-RE : D)F)(u&tad Res,)rator)a
Neonata&
CDIGO CIE@9: P882A
II2 DEPINICIN
In(remento 5)s).&e de& esFuerMo res,)rator)o (ara(ter)Mado ,or taqu),nea
GPR ma4or o )'ua& a ; ,or m)nutoI 41o t)raLe * queL)do2
Et)o&o'/a
a2 Pu&monares
] EnFermedad de "em.rana =)a&)na GE"=I2
] S/ndrome de As,)ra()*n "e(on)a& GSA"I2
] Taqu),nea Trans)tor)a de& re()0n na()do GTTRNI2
] Neumon/a Neonata&2
] S/ndrome de Fu'a de a)re2
] =),ertens)*n ,u&monar ,ers)stente2
] Anoma&/as (on'0n)tas: F/stu&a traqueo@esoF')(a< +),o,&as)a
,u&monar< +ern)a d)aFra'mt)(a2
.2 E3tra,u&monares
] InsuF)()en()a (ard)a(a (on'est)5a2
] Taqu)arr)tm)as2
] Po&)()tem)a2
] Se,s)s neonata&2
] Trastornos meta.*&)(os: +),o'&)(em)a< a()dos)s meta.*&)(a2
P)s)o,ato&o'/a
Se (ara(ter)Ma ,or &a )nF&ama()*n de &os ,u&mones 4 &a a(umu&a()*n
de &/qu)do en &os a&50o&os &&e5a a &a d)sm)nu()*n de &os n)5e&es de
o3/'eno2 Aunque esta enFermedad (om,arte a&'unas s)m)&)tudes (on &a
reten()*n de CO 4 a()dos)s meta.*&)(a o m)3ta< 'enerando daUo
(ere.ra& 4 (om,rom)so de mu&t),&es *r'anos (omo e& r)U*n< (oraM*n<
,u&mones< )ntest)no 4 m0du&a *sea2
!
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O
C
O
N

D
I
F
I
C
U
L
T
A
D

R
E
S
P
I
R
A
T
O
R
I
A


N
E
O
N
A
T
A
L
As,e(tos e,)dem)o&*')(os
)m,ortantes
"s de& A^ de todas &as muertes neonata&es o(urren entre &os
re()0n na()dos ,ret0rm)no 4 ms de !H^ en &os menores de B8
semanas de 'esta()*n2 La ,r)n(),a& (ausa de muerte de &os n)Uos
,ret0rm)no es e& s/ndrome de d)F)(u&tad res,)rator)a GSDRI2
III2 PACTORES DE RIESGO
ASOCIADOS
] Prematur)dad2
] De,res)*n o asF)3)a
neonata&2
] Post madureM2
] Retardo en e& (re()m)ento )ntrauter)no2
] EnFermedad de mem.rana
+)a&)na2
] Ru,tura ,rematura de mem.ranas ma4or de 98
+oras2
] L/qu)do amn)*t)(o me(on)a&2
] Po&)+)dramn)os 4 o&)'o+)dramn)os2
] "an)o.ras de rean)ma()*n2
] Tra.aLo de ,arto ,ro&on'ado o ,re(),)tado2
] Parto )nstrumentado o
(esrea2
] Ru,tura ,rematura de mem.ranas2
] "a&Forma()ones (on'0n)tas2
I#2 CUADRO CLNICO
La se5er)dad de& (uadro (&/n)(o se determ)na med)ante e& S(ore de
S)&5erman 4 e& de DoJnes:
]
Taqu),nea2
]
T)raLes2
] A&eteo nasa&2
] Pa&)deM 41o
()anos)s2
] WueL)do2
] D)s.a&an(e t*ra(o@a.dom)na&2
#2 DIAGNSTICO
Cr)ter)os de d)a'n*st)(o
E& d)a'n*st)(o de d)F)(u&tad res,)rator)a se rea&)Ma
,or:
] Presen()a de Fa(tores de

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
r)es'o2
] "an)Festa()ones
(&/n)(as2
] E3menes
au3)&)ares2
D)a'n*st)(o d)Feren()a&
Se )n(&u4en &os eFe(tos de dro'as o anestes)a materna< +emorra')a
a'uda< +emorra')a )ntra(ranea& a'uda< ma&Forma()ones de& s)stema
ner5)oso (entra&< enFermedad neuromus(u&ar o
(ard)o,u&monar<

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O
C
O
N

D
I
F
I
C
U
L
T
A
D

R
E
S
P
I
R
A
T
O
R
I
A


N
E
O
N
A
T
A
L
)m,ed)mentos me(n)(os de &a 5ent)&a()*n Go.stru(()*n a0rea<
neumot*ra3< +4dro,s Feta&)s< eFus)*n ,&eura&< as()t)s< +ern)a
d)aFra'mt)(aI e )nFe(()*n Gs+o(V s0,t)(o e +),otens)*nI2
#I2 E$"ENES
AU$ILIARES
Se'>n e& (om,rom)so< ,ueden a&terarse 4 requer)rse &os
s)'u)entes:
] Rad)o'raF/a de t*ra3 antero
,oster)or2
] An&)s)s de 'ases arter)a&es se'>n &a e5o&u()*n de &a
enFermedad2
] =emo'rama< =emo'&o.)na< =emato(r)to< Gru,o san'u/neo 4
R+2
] PerF)& de (oa'u&a()*n2
] E&e(tro&)tos s0r)(os< urea<
(reat)n)na2
] G&)(em)a<
(a&(em)a2
] Rad)o'raF/a T*ra(oa.dom)na&2
#II2 "ANEEO SEGXN NI#EL DE
CO"PLEEIDAD % CAPACIDAD
RESOLUTI#A
Todo neonato (on d)F)(u&tad res,)rator)a )nde,end)entemente de su
se5er)dad< de.e ser )nmed)atamente reFer)do< ade(uadamente a.r)'ado
a& esta.&e()m)ento de sa&ud ms (er(ano ,ara su e5a&ua()*n 4
determ)na()*n de &a (ondu(ta a se'u)r2
"ed)das
Pre5ent)5as
] Ca,ta()*n ,re(oM de &a 'estante< desde e& ,r)mer
tr)mestre2
] Contro& ,renata&: Ident)F)(a()*n 4 (&as)F)(a()*n de& r)es'o ,ara
asF)3)a
4 su reFeren()a2
] Ase'urar &a aten()*n de& ,arto en un esta.&e()m)ento de sa&ud (on
(a,a()dad reso&ut)5a ,ara e& (aso2
"ed)das
Genera&es
] Coord)nar &a aten()*n de& re()0n na()do en r)es'o de d)F)(u&tad
res,)rator)a (on ,ersona& que ten'a (om,eten()as en rean)ma()*n
neonata&2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] Pre,arar mater)a& 4 equ),o de
rean)ma()*n2
] "antener a& neonato en re,oso 'str)(o 4 e5)tar &a as,)ra()ones
de
a&)mentos< 4 mantener un estado de +)drata()*n ade(uado< una
tem,eratura 4 '&)(em)a norma&es< 4 adm)n)strar o3/'eno de a(uerdo
a su estado (&/n)(o 4 ,resen()a de ()anos)s2
] Pa()&)tar e& a((eso de &os ,adres a &a un)dad de +os,)ta&)Ma()*n
de&
re()0n na()do2
] Pro,)()ar &os es,a()os de a&oLam)ento ,ara madres
a(om,aUantes2
Tener ,resente que todo neonato (on d)F)(u&tad res,)rator)a
de.e ser atend)do en e& ter(er n)5e& de aten()*n2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O
C
O
N

D
I
F
I
C
U
L
T
A
D

R
E
S
P
I
R
A
T
O
R
I
A


N
E
O
N
A
T
A
L

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA I@9< I@8< I@B< I@:
CUIDADOS PRI"ARIOS % -SICOS
] Coord)nar &a transFeren()a de& re()0n na()do de manera
(onLunta (on su madre a esta.&e()m)entos de sa&ud (on (a,a()dad
reso&ut)5a ne(esar)a2
] -r)ndar (a&or ne(esar)o a& neonato (on )n(u.adora o (on (onta(to
,)e& a ,)e& Gm0todo (an'uroI2
] -r)ndar o3)'enotera,)a (ond)()ona&2
] S) es ,os).&e (ana&)Mar 5/a ,er)F0r)(a o um.)&)(a& 4 adm)n)strar
)nFus)*n
de de3trosa a una 5e&o()dad de )nFus)*n de '&u(osa ade(uada G5er
'u/a
de +),o'&)(em)aI2
] S) t)ene sos,e(+a de se,s)s 4 s) &a reFeren()a demora ; +oras *
ms<
dar &a ,r)mera dos)s de ant).)*t)(os: am,)()&)na H m'1R'1dos)s (ada
98 +oras 4 'entam)()na :m'1R' I" (ada 8: +oras2
] In)()ar &a(tan()a materna se'>n (ond)()*n de& re()0n na()do GNo
su(edneos de &e(+e materna n) sueros '&u(osadosI2
] Tras&adar a& re()0n na()do (on (o,)a de &a +)stor)a ,er)nata& 4 +oLa
de reFeren()a2
] Des)'nar a& ,ersona& de sa&ud (on (om,eten()as en rean)ma()*n
neonata& ,ara e& tras&ado de& neonato2
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA II@9< II@8
CUIDADOS ESENCIALES
Ad)()ona&mente a &o reFer)do ,ara &os (u)dados ,r)mar)os 4 .s)(os
se de.e:
] Rea&)Mar man),u&a()*n m/n)ma 4 (on de&)(adeMa2
] Rea&)Mar -a&an(e =/dr)(o: P&uLo ur)nar)o2
] Restr)n')r &a adm)n)stra()*n de &/qu)dos a ; m&1V' s)n e&e(tro&)tos e&
,r)mer d/a en e& neonato a t0rm)no 4 (ont)nuar se'>n .a&an(e
+/dr)(o2
"antener d)ures)s en 9 a Hm&1R'1+r< (on dens)dad ur)nar)a en 99
(on )nter5a&o de 98 a 982
] Adm)n)stra()*n de e&e(tro&)tos 4 (a&or/as se'>n ne(es)dades
meta.*&)(as2
] Tratam)ento ant).)*t)(o es,e()F)(o se'>n ,ato&o'/a2
] "antener tem,eratura (or,ora& en B;2H
o
C Ga3)&arI2
] Re,oso 'str)(o 4 5/a ,er)F0r)(a< +asta que &a Fre(uen()a
res,)rator)a
sea menor de C ,or m)nuto2 Entre ; @ C res,)ra()ones ,or m)nuto<
adm)n)stre ,reFerentemente &e(+e materna ,or sonda oro'str)(a
GSOGI
8

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
4 &a(tan()a materna d)re(ta s) &a Fre(uen()a res,)rator)a es menor
de
; ,or m)n2
] Se adm)n)stra o3/'eno +>medo< de ser ,os).&e t).)o< a tra50s
de
(a.eMa& GPase II ,ara mantener una ,res)*n de o3/'eno GPaO I
norma&
8

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
se'>n &os requer)m)entos determ)nados ,or &os 'ases en san're
41o mon)toreo ,or o3)metr/a de ,u&so de &a satura()*n de o3/'eno
en +emo'&o.)na GSO I &a (ua& de.e ,ermane(er entre CC @ AH^2
] In)()ar 5ent)&a()*n a ,res)*n ,os)t)5a (on ms(ara Fa()a& o
tu.o endotraquea& s) Fuera ne(esar)o2
] "aneLo )n)()a& de a&tera()ones meta.*&)(as: +),o'&)(em)a<
+),o(a&(em)a
GGu/a de ,r(t)(a (&/n)(a
(orres,ond)enteI2
] "aneLo )n)()a& de (on5u&s)ones:
Peno.ar.)ta&: 8m'1V' en 9ra dos)s &ue'o Hm'1V'1d/a re,art)do
en dos dos)s G(ada 98
+orasI2
Pen)&+)danto)na: 8m'1V' en 9ra dos)s< &ue'o H a 9m'1V'1d/a
(ada 8:
+oras2
] "aneLo )n)()a& de (om,&)(a()ones se'>n e& (aso Gs)ndrome de
as,)ra()*n
me(on)a&< )nsuF)()en()a rena& a'uda< +emorra')a
)ntra(ranea&<
entero(o&)t)s ne(rot)Mante<
et(2I2
] ")n)m)Mar ru)do am.)enta&2
] Cons)derar trans,orte neonata& en e& neonato que no se
esta.)&)(e
a una Un)dad de Cu)dados Intens)5os Neonata&es GUCINI en
una
)n(u.adora ,ortt)&2
ContrarreFeren()a:
Cuando e& n)Uo se en(uentre +emod)nm)(amente esta.&e< +a4a
.uena 'anan()a ,ondera& (on a&)menta()*n entera&< de.e )nd)(arse e&
se'u)m)ento de &a n)Ua * n)Uo ,or (onsu&ta e3terna de neuro&o'/a<
oFta&mo&o'/a< med)()na F/s)(a 4 re+a.)&)ta()*n< nutr)()*n< ,s)(o&o'/a 4
,ed)atr/a se'>n sea ne(esar)o2
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA III@9<
III@8
CUIDADOS
INTENSI#OS
] Re(e,()*n de& neonato (on d)F)(u&tad res,)rator)a que no se
+a esta.)&)Mado2
] En UCIN (o&o(ar a& neonato en una )n(u.adora (errada o a.)erta<
se'>n e& (aso< ,ara mantener una tem,eratura (or,ora& de B;2H @
B! ?C2
8 8
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O
C
O
N

D
I
F
I
C
U
L
T
A
D

R
E
S
P
I
R
A
T
O
R
I
A


N
E
O
N
A
T
A
L

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] "antener una o3)'ena()*n ade(uada med)ante &a adm)n)stra()*n
de
o3/'eno< &a F)na&)dad es mantener &a
Pa norma&es2
4 PC dentro de &/m)tes
] "antener ade(uado &&enado (a,)&ar 4 ,res)*n arter)a&< em,&eando
so&u()*n sa&)na 41o )notr*,)(os Gdo,am)na 4 do.utam)naI2
] Para mantener una ade(uada ,erFus)*n (ere.ra& se ne(es)ta una
,res)*n arter)a& med)a de a& menos de :H a H mm=' ,ara
re()0n na()do a t0rm)no GRNTI< BH a : mm=' ,ara re()0n
na()dos ,ret0rm)no GRNPTI de 9< a 8< 'r 4 B a BH mm='
,ara &os de menos de
9< 'r2 Se re(om)enda un mon)toreo (ont/nuo de &a ,res)*n
arter)a&

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O
C
O
N

D
I
F
I
C
U
L
T
A
D

R
E
S
P
I
R
A
T
O
R
I
A


N
E
O
N
A
T
A
L
4 s) es ,os).&e &a ,res)*n 5enosa (entra& GP#CI G#a&or norma& H a C
en
RNT 4 B a H ,ara RNPTI2
] Restr)n')r &a adm)n)stra()*n de &/qu)dos2
] -a&an(e +/dr)(o2
] "antener '&)(em)a en ()Fras norma&es2
] Tratar &as (on5u&s)ones2
] Re,oso 'str)(o )n)()a& 4 &ue'o se'>n e5o&u()*n a&)mentar (on &e(+e
materna2
] Tratar (om,&)(a()ones: Ant).)*t)(os< Fototera,)a< re(am.)o
san'u/neo<
d)&)s)s< se'>n e& (aso2
] Rea&)Mar man),u&a()*n m/n)ma 4 (on de&)(adeMa2
] ")n)m)Mar ru)do am.)enta&2
ContrarreFeren()a:
ContrarreFer)r a (u)dados esen()a&es a todo neonato (on
estado +emod)nm)(o esta.&e 4 no requ)era as)sten()a 5ent)&ator)a2
CRITERIOS DE ALTA
] Neonato s)n d)F)(u&tad res,)rator)a< Fre(uen()a res,)rator)a menor de
; ,or m)nuto 4 s)n requer)m)ento de o3/'eno2
] -uena su(()*n 4 'anan()a ,ondera& (on a&)menta()*n entera& a&
9^2
] Antes de su e'reso de.e .r)ndarse (onseLer/a a &os ,adres so.re
aten()*n de& neonato en e& +o'ar2
] Se'u)m)ento de& neonato ,or (onsu&ta e3terna2
#III2
CO"PLICACIONES
] InsuF)()en()a res,)rator)a a'uda2
] =),o3em)a se5era2
] Neumot*ra32
] =emorra')a ,u&monar2
] EnF)sema ,u&monar )nterst)()a&2
] =),ertens)*n ,u&monar2
] S/ndrome (on5u&s)5o2
] S+o(V (ard)o'0n)(o2
I$2 CRITERIOS DE REPERENCIA %
CONTRARREPERENCIA
] E& maneLo )n)()a& de& neonato (on d)F)(u&tad res,)rator)a se
de.e +a(er en e& &u'ar donde o(urra e& na()m)ento2
] De a(uerdo a &a e5o&u()*n (&/n)(a de.e ser esta.)&)Mado 4 reFer)do a

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
un esta.&e()m)ento de sa&ud (on (a,a()dad reso&ut)5a ,ara su
aten()*n2
] E& neonato que no se esta.)&)(e de.er ser transFer)do a una
Un)dad de Cu)dados Intens)5os Neonata&es GUCINI en una
)n(u.adora
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O
C
O
N

D
I
F
I
C
U
L
T
A
D

R
E
S
P
I
R
A
T
O
R
I
A


N
E
O
N
A
T
A
L

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] La (ontrarreFeren()a de (u)dados )ntens)5os +a()a (u)dados
esen()a&es< se rea&)Mar (uando e& neonato ,resente un estado
+emod)nm)(a esta.&e 4 no requ)era as)sten()a 5ent)&ator)a2 E&
se'u)m)ento de& neonato es ,or (onsu&ta e3terna2
$2 PLU$OGRA"A G#er F&u3o'rama Aten()*n de& re()0n na()do
(on d)F)(u&tad res,)rator)a neonata&I
$I2 REPERENCIAS
-I-LIOGRPICAS
92 "ars+a&& =2 R&auss and A.r)* PanatoFF2 `Care oF t+e =)'+@
R)sV
Neonatea2 C+a,ter A Res,)rat,r4 Pro.&ems2 P)Ft+ Ed)t)on2 892
,'2
8:B 6 8!A2
82 Ro.ert T2 =a&&2 Ind)(at)ons For SurFa(tant T+era,42 PEDIATRICS
#o&2
9B No2 8 Pe.ruar4 9AAA< Estados Un)dos2
B2 C&o+ert4< Eo+n and (o&2 `"anua& oF Neonata& Carea2 C+a,ter
8:2
Estados Un)dos P)Ft+ Ed)t)on 8:2
:2 C&o+ert4 EP< Stara A2 "anua& oF Neonata& Care2 :t+2 Ed2
P+)&ade&,+)a2
L),,)n(ott@Ra5en< 9AAC2
H2 R&aus "=< PanaroFF AA2 Care oF t+e =)'+@R)sV Neonate2 P)Ft+ Ed2
T2-2
Saunders Com,an42 P+)&ade&,+)a2 892 P'2 H:@92
;2 E2 L2 Ta,)a< "anua& de Neonato&o'/a 6 C+)&e 6 82
!2 AAP@A=A2 Gu)de&)nes For Neonata& Resus()tat)on2 Trans&at)n'
e5)den(e
.ased 'u)de&)nes to NRP2 C)r(u&at)on< 8H7 #o& 9H2 N_ 82
Estados
Un)dos2
C2 Case4 -"< "(Int)re DD< Le5eno RE2 T+e Cont)nu)n' #a&ue oF
APGAR
s(ores For t+e Assessment oF NeJ.orn InFants2 N En'& E "ed2
In'&aterra
897 B::::;!@:!92
A2 Go&dsm)t+<Ea4 P2< RarotV)n< EdJard2 Ass)sted 5ent)&at)on oF t+e
neonate2
Estados Un)dos2 T+)rd ed)t)on<,2 CB@CA2
92 Gome&&a TL2 Neonato&o'/a2 "aneLo .s)(o< ,ro.&emas en &a
'uard)a<
,ato&o'/as< Frma(o@tera,)a2 Bra2 Ed2 -uenos A)res @ Ar'ent)na2
Ed2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
"ed2 Panamer)(ana< 9AA!:H;@9;2
992 #annu(() RC< Per&man E"2 Inter5ent)ons For Per)nata& =4,o3)(@
Is(+em)(
En(e,+a&o,at+42 Ped)atr2 9AA!7 9:9:@9:2 Estados Un)dos2
982 D)str0s Res,)rator)o de& Re()0n Na()do2 Gu/as de D)a'n*st)(o
4
Tratam)ento2 Ser5)()o de Neonato&o'/a2 =os,)ta& San Euan de D)os
@ La Serena @ C+)&e2 Eun)o B de 8:2
9B2 So&a Au'usto2 Cu)dados es,e()a&es de& Feto 4 e& re()0n na()do2 #o&
II
892
9:2 -&)(Vman =ans2 Rad)o&o'/a ,ed)tr)(a2 8? ed)()*n 9AAA2
9H2 Ne&son2 Tratado de Ped)atr/a2 Es,aUa2 9H? ed)()*n2 Ed)tor)a&
"(GraJ
=)&&2 9AA!2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O
C
O
N

D
I
F
I
C
U
L
T
A
D

R
E
S
P
I
R
A
T
O
R
I
A


N
E
O
N
A
T
A
L

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
9;2 Coto Cota&&o G D< L*,eM Sastre E< et a&2 Re()0n Na()do a t0rm)no
(on d)F)(u&tad res,)rator)a: EnFoque d)a'n*st)(o 4 tera,0ut)(o2
Proto(o&os d)a'n*st)(os 4 tera,0ut)(os en Ped)atr/a2 8:2
9!2 Rem)n'ton ES and R&e)n EO2 InFe(t)ous D)seases oF t+e Petus
and NeJ.orn InFant< Ht+ ed)t)on2 P+)&ade&,+)a 6 Estados Un)dos:
T- Saunders Co7 892
9C2 -e+rman RE< R&)e'man R"< Eanson =-< eds2 Ne&son Tratado
de
Ped)atr/a< 9! a2 ed "adr)d @ Es,aUa: E&se5)er7 8:2
9A2 D)str0s Res,)rator)o de& Re()0n Na()do2 Gu/as de D)a'n*st)(o
4
Tratam)ento2 Ser5)()o de Neonato&o'/a2 =os,)ta& San Euan de D)os@
La
Serena< C+)&e2 Eun)o B de 8:2
82 ")n)ster)o de Sa&ud de& Per>< Care Per>< Pro4e(to "u&t)se(tor)a& de
Po.&a()*n 4 Sa&ud Re,rodu(t)5a2 "*du&o CA: Aten()*n de&
Re()0n
Na()do (on (om,&)(a()ones2 R)es'os durante e& em.araMo2
L)ma
6 Per>< Care Per>2 8B2
ATENCI6N DEL IECIEN NACIDO CON DIFICULTAD RESPIRATORIANEONATAL
---
Cuidodos Primarios - Bcisicos Cuidodos Esendoles Cuidodos Intensivos
i Reden Natida Ion
Difiwltad Respirotoria:
fR > 60/min
! "antener #$corporal en %6&'()
Ion metodo )on*uro
! +dministre (h ,umedo por
mascarilla de --.lt/minuto
"onelo de soporte:
! Colorer en incu/odora
! Reposo *ostrico y via periferica 0aslo fR 160/min
! "one2o 0idroeledrolitico
! 34i*enolerapio 5ase II
! "ontener #$corporal de %6()
! tnicio preeo6 delec0e moterno
! "ane2o initial de aiteraciones metc/el7os8
de convulsiones y de complicoeiones
! "onipulation minimo y con delicode6o
! "inimi6ar ruida am/ienral
"ane2o de soporte:
! )olocar en incu/adora
! 34i*enolerapio fase III
! "antener adecuada perfusion cere/ral
! "ana2o 0idroaledrolilico
! "anlener *licemia en valores normales
! 9ratar complicacianes
! Inieio preca6 de ler0e malerna
! "anipulati6n minima y Ion delicade6a
! "inimi6ar ruida am/ienlal
iResponde 01
N3
! E:lada 0emodindmico esta/le
! ;anantia panderal con
alimentoci6n enterol
ALTA
:I
! )onse2eria
! :e*uimiento por consuita
e4lerna
! )onlrarrelerencia

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
8
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

A
S
F
I
X
I
A

D
E
L

N
A
C
I
M
I
E
N
T
O
GUA DE PRCTICA CLNICA
ATENCIN DEL RECIN
NACIDO CON ASPI$IA DEL
NACI"IENTO
I2 NO"-RE: AsF)3)a de& Na()m)ento
CDIGO CIE 9: P89
II2 DEPINICIN
S/ndrome (&/n)(o (ara(ter)Mado ,or de,res)*n (ard)orres,)rator)a
se(undar)a a +),o3em)a 4 1o )squem)a t)su&ar Feta&2
Et)o&o'/a
Es e& me(an)smo et)o&*')(o atr).u)do a &a )squem)a +),*3)(a )ntra,arto 4
so.re todo ante,arto2 E& A^ de &as (ausas de +),o3)a ,er)nata& se
or)')nan )ntrauter)namente< e& 8^ antes de& )n)()o de& tra.aLo de ,arto 4
e& !^ durante e& ,arto 4 e& ,er)odo e3,u&s)5o 4 e& 9^ restante en e&
,er)odo neonata&2
P)s)o,ato&o'/a
Se (ara(ter)Ma ,or +),o3em)a< reten()*n de
CO
4 a()dos)s meta.*&)(a o
m)3ta< 'enerando daUo (ere.ra& 4 (om,rom)so de m>&t),&es *r'anos (omo
e& r)U*n< (oraM*n< ,u&mones< )ntest)no 4 m0du&a *sea2
As,e(tos e,)dem)o&*')(os )m,ortantes
En e& Per> &a ter(era (ausa de muerte neonata& es &a asF)3)a
a&(anMando e& ;2H^ de& tota& de deFun()ones de este 'ru,o de edad
G"INSA @ OGEI
88I< (on una )n()den()a de B2C19< N# G"INSA @ OGEI 8:I2
III2 PACTORES DE RIESGO
ASOCIADOS "aternos
] =emorra')a de& ter(er tr)mestre2
] InFe(()ones Gur)nar)a< (or)oamn)on)t)s< se,s)s< et(2I2
] =),ertens)*n )ndu()da ,or e& em.araMo o +),ertens)*n (r*n)(a2
] Anem)a2

A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

A
S
F
I
X
I
A

D
E
L

N
A
C
I
M
I
E
N
T
O
] Co&a'eno,at/as2
] Into3)(a()*n ,or dro'as2
] "a&a +)stor)a o.st0tr)(a ,re5)a2
Xtero@,&a(entar)os
] Anorma&)dades de (ord*n: ()r(u&ar de (ord*n )rredu(t).&e< ,ro(>.)to
4 ,ro&a,so de (ord*n um.)&)(a&2
] Anorma&)dades ,&a(entar)as: ,&a(enta ,re5)a<
des,rend)m)ento ,rematuro de ,&a(enta2
] A&tera()*n de &a (ontra(t)&)dad uter)na: +),oton/a o +),erton/a uter)na2
] Anorma&)dades uter)nas anat*m)(as G>tero .)(orneI2
O.st0tr)(os
] L/qu)do amn)*t)(o me(on)a&2
] In(om,at).)&)dad (0Fa&o ,0&5)(a2
] Uso de med)(amentos: O3)to()na2
] Presenta()ones Feta&es anorma&es2
] Tra.aLo de ,arto ,ro&on'ado o ,re(),)tado2
] Parto )nstrumentado o (esrea2
] Ru,tura ,rematura de mem.ranas2
] O&)'oamn)os o ,o&)+)dramn)os2
Peta&es
] A&tera()ones de &a Fre(uen()a (ard)a(a Feta&: -rad)(ard)a<
taqu)(ard)a< arr)tm)a2
] Per(e,()*n de d)sm)nu()*n de mo5)m)entos Feta&es ,or &a madre2
] Retardo de& (re()m)ento )ntrauter)no2
] Prematur)dad2
] -aLo ,eso2
] "a(rosom/a Feta&2
] PostmadureM2
] "a&Forma()ones (on'0n)tas2
] Er)tro.&astos)s Feta&2
] Petos m>&t),&es2
] PerF)& .)oF/s)(o .aLo2
I#2 CUADRO CLNICO
La asF)3)a neonata& ,rodu(e (om,rom)so de m>&t),&es s)stemas< ,or &o
tanto &a s)ntomato&o'/a de,ende de& *r'ano aFe(tado:
a2 S)stema Ner5)oso Centra&:
] En(eFa&o,at/a +),*3)(o@ )squ0m)(a: Es &a man)Festa()*n
(&/n)(a neuro&*')(a ms (ara(ter/st)(a de &a asF)3)a en un
neonato a t0rm)no2 La determ)na()*n de& 'rado de
en(eFa&o,at/a ,erm)te una
!
GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

A
S
F
I
X
I
A

D
E
L

N
A
C
I
M
I
E
N
T
O
or)enta()*n tera,0ut)(a 4 ,ron*st)(o de &a m)sma2 La 'ra5edad
de ta& d)sFun()*n )n)()a& +a s)do (ara(ter)Mada en tres eta,as
(&/n)(as de en(eFa&o,at/a ,ost an*3)(a:
ENCEPALOPATA =IPO$ICO ISWU"ICA GSARNATI
] =emorra')a )ntra5entr)(u&ar< ,er)5entr)(u&ar 4 &eu(oma&a()a
,er)5entr)(u&ar: Es ms Fre(uente en ,rematuros2
.2 Pro.&emas "eta.*&)(os:
] =),o'&)(em)a2
] =),o(a&(em)a2
] A()dos)s meta.*&)(a2
] =),onatrem)a2
(2 Pro.&emas Rena&es:
] O&)'ur)a trans)tor)a2
] InsuF)()en()a rena& a'uda2
] Se(re()*n )na,ro,)ada de +ormona ant)d)ur0t)(a2
d2 Pro.&emas Pu&monares:
] As,)ra()*n de me(on)o2
] =),ertens)*n ,u&monar2
] Consumo de& surFa(tante2
] =),o,erFus)*n ,u&monar@s+o(V ,u&monar2
e2 Pro.&emas Card)o5as(u&ares:
] InsuF)()en()a (ard)a(a2
] S+o(V2
] =),otens)*n2
] Ne(ros)s m)o(rd)(a2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

A
S
F
I
X
I
A

D
E
L

N
A
C
I
M
I
E
N
T
O

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
F2 Pro.&emas
Gastro)ntest)na&es:
] Gastr)t)s2
] &eo meta.*&)(o2
] Entero(o&)t)s ne(rosante2
] D)sFun()*n +e,t)(a2
] X&(eras de estr0s2
'2 Pro.&emas =emato&*')(os:
] Trom.o()to,en)a2
] Coa'u&a()*n )ntra5as(u&ar d)sem)nada2
#2 DIAGNSTICO
CRITERIOS DE
DIAGNSTICO
La American Academy of Pediatrics 4 e& American College of
Obstetricians and Gynecologists deF)n)eron &os s)'u)entes (r)ter)os:
] A()dem)a meta.*&)(a o m)3ta ,roFunda G,= Z !I en una muestra de
san're arter)a& de& (ord*n um.)&)(a& durante &a ,r)mera +ora de
na()do2
] Pers)sten()a de un ,untaLe de A,'ar de a B a &os H
m)nutos2
] Se(ue&as neuro&*')(as (&/n)(as en e& ,er)odo neonata&
)nmed)ato
que )n(&u4en (on5u&s)ones< +),oton/a< (oma o en(eFa&o,at/a
+),*3)(o@
)squ0m)(a2
] E5)den()as de d)sFun()*n mu&t)or'n)(a en e& ,er)odo neonata&
)nmed)ato2
DIAGNSTICO
DIPERENCIAL
Se )n(&u4en a &os eFe(tos de dro'as o anestes)a materna< +emorra')a
a'uda< +emorra')a )ntra(ranea& a'uda< ma&Forma()ones de& S)stema
Ner5)oso Centra&< enFermedad neuromus(u&ar o (ard)o,u&monar<
)m,ed)mentos me(n)(os de &a 5ent)&a()*n Go.stru(()*n a0rea<
neumot*ra3< +4dro,s Feta&)s< eFus)*n ,&eura&< as()t)s< +ern)a
d)aFra'mt)(aI e )nFe(()*n Gs+o(V s0,t)(o e +),otens)*nI2
#I2 E$"ENES
AU$ILIARES
Se'>n e& (om,rom)so< ,ueden a&terarse 4 requer)rse &os
s)'u)entes:
!
GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] =emo'rama< =emo'&o.)na< =emato(r)to< Gru,o san'u/neo 4
R+2
] An&)s)s de 'ases arter)a&es G9_ +ora 4 &ue'o< se'>n e&
(asoI2
] PerF)& de (oa'u&a()*n2
] E&e(tro&)tos s0r)(os< urea<
(reat)n)na2
] G&)(em)a<
(a&(em)a2
] E3amen (om,&eto de or)na: dens)dad
ur)nar)a2
] Rad)o'raF/a t*ra(oa.dom)na&2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

A
S
F
I
X
I
A

D
E
L

N
A
C
I
M
I
E
N
T
O
] E(o'raF/a (ere.ra&< en &as ,r)meras !8 +oras de 5)da 4 &ue'o
(ada semana +asta &a ter(era semana2
] E&e(troen(eFa&o'rama2
] Tomo'raF/a a3)a& (om,utar)Mada
(ere.ra&2
]
E(o(ard)o'raF/a2
#II2 "ANEEO SEGXN NI#EL DE
CO"PLEEIDAD % CAPACIDAD
RESOLUTI#A
La rean)ma()*n o,ortuna 4 ade(uada de& neonato asF)3)ado es &o
mSs )m,ortante de& maneLo ,ara e5)tar d)s(a,a()dades<
)nde,end)entemente de& &u'ar donde +a na()do2
"ed)das
Pre5ent)5as
] Ca,ta()*n ,re(oM de &a 'estante< desde e& ,r)mer
tr)mestre2
] Contro& ,renata&: Ident)F)(a()*n 4 (&as)F)(a()*n de& r)es'o ,ara
asF)3)a
4 su reFeren()a2
] Ase'urar &a aten()*n de& ,arto en un esta.&e()m)ento de sa&ud (on
(a,a()dad reso&ut)5a ,ara e& (aso2
"ed)das
Genera&es
] Coord)nar &a aten()*n de& re()0n na()do en r)es'o de asF)3)a
(on ,ersona& que ten'a (om,eten()as en rean)ma()*n neonata&2
] Pre,ara()*n de& am.)ente: Tem,eratura GY
8;
o
CI2
] Pre,arar mater)a& 4 equ),o de
rean)ma()*n2
] Pa()&)tar e& a((eso de &os ,adres a &a un)dad de +os,)ta&)Ma()*n
de&
re()0n na()do asF)3)ado2
] Pro,)()ar &os es,a()os de a&oLam)ento ,ara madres
a(om,aUantes2
Tener ,resente que todo n)Uo asF)3)ado de.e
ser atend)do en e& ter(er n)5e& de aten()*n o en
e& esta.&e()m)ento de ma4or (a,a()dad
reso&ut)5a

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA I@9< I@8< I@B<
I@:
CUIDADOS PRI"ARIOS %
-SICOS
] Coord)nar &a transFeren()a de& re()0n na()do de manera
(onLunta (on su madre a esta.&e()m)entos de sa&ud (on (a,a()dad
reso&ut)5a ne(esar)a2
] -r)ndar (a&or ne(esar)o a re()0n na()do (on )n(u.adora *
(on (onta(to ,)e& a ,)e& Gm0todo (an'uroI2
] -r)ndar o3)'enotera,)a (ond)()ona&2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

A
S
F
I
X
I
A

D
E
L

N
A
C
I
M
I
E
N
T
O

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] S) es ,os).&e (ana&)Mar 5/a ,er)F0r)(a o um.)&)(a& 4
adm)n)strar )nFus)*n de de3trosa a una 5e&o()dad de )nFus)*n
de '&u(osa ade(uada G5er 'u/a de +),o'&)(em)aI2
] In)()ar &a(tan()a materna se'>n (ond)()*n de& re()0n na()do GNo
su(edneos de &e(+e materna n) sueros '&u(osadosI2
] Tras&adar a& re()0n na()do (on (o,)a de &a +)stor)a ,er)nata& 4
+oLa de reFeren()a2
] Des)'nar a& ,ersona& de sa&ud (on (om,eten()as en
rean)ma()*n neonata& ,ara rea&)Mar e& tras&ado de &a n)Ua1n)Uo2
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA II@9< II@8
CUIDADOS ESENCIALES
Ad)()ona&mente a &o )n)()ado en n)5e& ,r)mar)o 4 .s)(o se de.e:
] Rea&)Mar man),u&a()*n m/n)ma 4 (on de&)(adeMa2
] Rea&)Mar -a&an(e =/dr)(o: P&uLo ur)nar)o2
] Restr)n')r &a adm)n)stra()*n de &/qu)dos a ; m&1V' s)n e&e(tro&)tos e&
,r)mer d/a en e& re()0n na()do a t0rm)no 4 (ont)nuar se'>n .a&an(e
+/dr)(o2 "antener d)ures)s en 9 a H m&1R'1+r< (on dens)dad ur)nar)a
en 99 (on )nter5a&o de 98 a 982
] Adm)n)stra()*n de e&e(tro&)tos 4 (a&or/as se'>n ne(es)dades
meta.*&)(as2
] "antener tem,eratura (or,ora& en B;2H
o
C Ga3)&arI2
] In)()ar ,re(oMmente &a &a(tan()a materna se'>n (ond)()*n de& re()0n
na()do2
] In)()ar 5ent)&a()*n a ,res)*n ,os)t)5a (on ms(ara Fa()a& o tu.o
endotraquea& s) Fuera ne(esar)o2
] O3)'enotera,)a ,ara mantener satura()*n entre CC a AH^2
] "aneLo )n)()a& de a&tera()ones meta.*&)(as: +),o'&)(em)a<
+),o(a&(em)a
GGu/a de ,r(t)(a (&/n)(a +),o'&)(em)a< +),o(a&(em)a neonata&I2
] "aneLo )n)()a& de (on5u&s)ones:
Peno.ar.)ta&: 8m'1V' en 9ra dos)s &ue'o H m'1V'1d/a re,art)do
en dos dos)s G(ada 98 +orasI2
Pen)&+)danto)na: 8 m'1V' en 9ra dos)s< &ue'o H a 9m'1V'1d/a
(ada 8: +oras2
] "aneLo )n)()a& de (om,&)(a()ones se'>n e& (aso Gs/ndrome de
as,)ra()*n
me(on)a&< )nsuF)()en()a rena& a'uda< +emorra')a )ntra(ranea&<
entero(o&)t)s
ne(rot)Mante< et(2I2
] ")n)m)Mar ru)do am.)enta&2
] Cons)derar trans,orte neonata& en e& neonato asF)3)ado que no se
esta.)&)(e a una Un)dad de Cu)dados Intens)5os Neonata&es GUCINI
en una )n(u.adora ,ortt)&2
8 8
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

A
S
F
I
X
I
A

D
E
L

N
A
C
I
M
I
E
N
T
O

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
CONTRARREPEREN
CIA
Cuando e& n)Uo se en(uentre +emod)nm)(amente esta.&e< +a4a
.uena 'anan()a ,ondera& (on a&)menta()*n entera&< de.e )nd)(arse e&
se'u)m)ento de &a n)Ua * n)Uo ,or (onsu&ta e3terna de neuro&o'/a<
oFta&mo&o'/a< med)()na F/s)(a 4 re+a.)&)ta()*n< nutr)()*n< ,s)(o&o'/a 4
,ed)atr/a2
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA III@9<
III@8
CUIDADOS
INTENSI#OS
] Re(e,()*n de& neonato asF)3)ado que no se +a
esta.)&)Mado2
] En UCIN (o&o(ar a& re()0n na()do en una )n(u.adora (errada
o
a.)erta< se'>n e& (aso< ,ara mantener una tem,eratura (or,ora&
de B;2H@B!?C2
] "antener una o3)'ena()*n ade(uada med)ante &a adm)n)stra()*n
de
o3/'eno en (aso de d)F)(u&tad res,)rator)a< &a F)na&)dad es mantener
&a Pa 4 PC dentro de &/m)tes norma&es2
] "antener ade(uado &&enado (a,)&ar 4 ,res)*n arter)a&< em,&eando
so&u()*n sa&)na 41o )notr*,)(os Gdo,am)na 4 do.utam)naI2
] Para mantener una ade(uada ,erFus)*n (ere.ra& se ne(es)ta
una
,res)*n arter)a& med)a a& menos de :H a H mm=' ,ara re()0n
na()do
a t0rm)no GRNTI<de BH a : mm=' ,ara re()0n na()dos ,ret0rm)no
GRNPTI de 9< a 8< 'r 4 de B a BH mm=' ,ara &os de
menos
de 9< 'r2 Se re(om)enda un mon)toreo (ont)nuo de &a ,res)*n
arter)a& 4 s) es ,os).&e &a ,res)*n 5enosa (entra& GP#CI G#a&or
norma&
H a C en RNT 4 B a H ,ara RNPTI2
] Restr)n')r &a adm)n)stra()*n de &/qu)dos2
] -a&an(e +/dr)(o2
] "antener '&)(em)a en ()Fras norma&es2
] Tratar &as (on5u&s)ones2
] Re,oso 'str)(o )n)()a& 4 &ue'o se'>n e5o&u()*n a&)mentar (on &e(+e
materna2
] Tratar (om,&)(a()ones: Ant).)*t)(os< Fototera,)a< re(am.)o
san'u/neo<
d)&)s)s< se'>n e& (aso2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] Rea&)Mar man),u&a()*n m/n)ma 4 (on de&)(adeMa2
] ")n)m)Mar ru)do am.)enta&2
ContrarreFeren()a:
ContrarreFer)r a (u)dados esen()a&es a todo neonato (on
estado +emod)nm)(o esta.&e 4 no requ)era as)sten()a 5ent)&ator)a2
CRITERIOS DE ALTA % SEGUI"IENTO
] Estado +emod)nm)(o esta.&e2
] -uena 'anan()a ,ondera& (on a&)menta()*n entera&2
] Antes de su e'reso de.e .r)ndarse (onseLer/a a &os ,adres so.re e&
maneLo de& n)Uo asF)3)ado en e& +o'ar2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

A
S
F
I
X
I
A

D
E
L

N
A
C
I
M
I
E
N
T
O
] Se'u)m)ento de& n)Uo asF)3)ado ,or (onsu&ta e3terna:
neuro&o'/a< oFta&mo&o'/a< med)()na F/s)(a 4 re+a.)&)ta()*n< nutr)()*n<
,s)(o&o'/a 4 ,ed)atr/a2
#III2 CO"PLICACIONES
] S/ndrome (on5u&s)5o< +)dro(eFa&)a< &eu(oma&a()a2
] =),er.)&)rru.)nem)a2
] InsuF)()en()a rena& a'uda2
] S+o(V (ard)o'0n)(o2
] Entero(o&)t)s ne(rot)Mante2
] InsuF)()en()a +e,t)(a2
I$2 CRITERIOS DE REPERENCIA % CONTRARREPERENCIA
] E& maneLo )n)()a& de& re()0n na()do (on asF)3)a se de.e +a(er en
e& &u'ar donde o(urra e& na()m)ento2
] De a(uerdo a &a e5o&u()*n (&/n)(a de.e ser esta.)&)Mado 4
reFer)do a un esta.&e()m)ento de sa&ud (on (a,a()dad reso&ut)5a
,ara su aten()*n2
] Cons)derar trans,orte neonata& en e& neonato asF)3)ado que no
se esta.)&)(e a una Un)dad de Cu)dados Intens)5os Neonata&es
GUCINI en una )n(u.adora ,ortt)&2
] La (ontrarreFeren()a de (u)dados )ntens)5os +a()a (u)dados
esen()a&es< se rea&)Mar (uando e& neonato ,resente un estado
+emod)nm)(o esta.&e 4 no requ)era as)sten()a 5ent)&ator)a2 De.e
)nd)(arse que ,oster)ormente e& n)Ua * n)Uo de.er tener
se'u)m)ento ,or (onsu&ta e3terna es,e()a&)Mada se'>n (orres,onda
a& d)a'n*st)(o de a&ta2
$2 PLU$OGRA"A G#er F&u3o'rama Aten()*n de& re()0n na()do (on
asF)3)a de& na()m)entoI
$I2 REPERENCIAS
-I-LIOGRPICAS
92 A5er4 '< P&et(+er "< "a( Dona& ": Neonato&o'4
,at+o,+4s)o&o'4 and mana'ement oF t+e neJ.orn2 P+)&ade&,+)a 6
Estados Un)dos2 L),,)n)n(ott T)&&)ams and T)&V)ns< 9AAA2
82 Case4 -"< "(Int)re DD< Le5eno RE2 T+e Cont)nu)n' #a&ue oF
APGAR
s(ores For t+e Assessment oF NeJ.orn InFants2 N En'& E "ed2
In'&aterra
897 B::::;!@:!92
B2 C&o+ert4 EP< Stara A2 "anua& oF Neonata& Care2 :
t+
2 Ed2
P+)&ade&,+)a
6 Estados Un)dos2 L),,)n(ott@Ra5en< 9AAC2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
:2 Go&dsm)t+<Ea4 ,2< RarotV)n< EdJard2 Ass)sted 5ent)&at)on oF t+e
neonate2
Estados Un)dos2 T+)rd ed)t)on<,2 CB@CA2
H2 Gome&&a TL2 Neonato&o'/a2 "aneLo .s)(o< ,ro.&emas en &a
'uard)a<
,ato&o'/as< Frma(o@tera,)a2 Bra2 Ed2 -uenos A)res @ Ar'ent)na2
Ed2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

A
S
F
I
X
I
A

D
E
L

N
A
C
I
M
I
E
N
T
O

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
"ed2 Panamer)(ana< 9AA!:H;@9;2
;2 Inst)tuto "aterno Per)nata&7 Gu)a de aten()on: AsF)3)a ,er)nata&22
L)ma<
Per>2 8:
!2 L2 E2 SJ)s(+uV7 Rad)o&o'/a de& re()0n na()do 4 &a(tante2 8?
Ed)()*n2
S,r)n'er -er&)n 6 A&eman)a2 =e)de&.er' @ 9AA!
C2 Coto Cota&&o G D< L*,eM Sastre E7 Re()0n Na()do a t0rm)no (on
d)F)(u&tad
res,)rator)a: EnFoque d)a'n*st)(o 4 tera,0ut)(o2< et a&2 P+)&ade&,+)a
Estados Un)dos< 8:2
A2 =os,)ta& Na()ona& Do(ente San -arto&ome7 Gu)a de aten()on:
AsF)3)a
,er)nata&2 L)ma< Per> @ 8H
92 R&aus "=< PanaroFF AA2 Care oF t+e =)'+@R)sV Neonate2 P)Ft+
Ed2
T2-2 Saunders Com,an42 P+)&ade&,+)a 6 Estados Un)dos2 892
P'2
H:@92
992 Per&man E"2 "arVers oF As,+43)a and Neonata& -ra)n InLur42
NeJ
En'&and Eourna& oF "ed)()ne2 In'&aterra2 9AAA7 B:9:B;B@B;H2
982 S+anVaran< Seet+a2 AsF)3)a ,er)nata&2C&)n)(as de
,er)nato&o')a
819AAB<,2B99@B8;2 Estados Un)dos2
9B2 SJa)man RP2 Neuro&o'/a Ped)tr)(a2 8da2 Ed2 Ed)tor)a&
"os.41Do4ma
L).ros S2A2 "adr)d 6 Es,aUa29AA;2 P'2 H9@9A2
9:2 #annu(() RC< Per&man E"2 Inter5ent)ons For Per)nata& =4,o3)(@
Is(+em)(
En(e,+a&o,at+42 Ped)atr2 9AA!7 9:9:@9:2 Estados Un)dos2
9H2 AAP@A=A2 Gu)de&)nes For Neonata& Resus()tat)on2 Trans&at)n'
e5)den(e
.ased 'u)de&)nes to NRP2 C)r(u&at)on< 8H7 #o& 9H2 N_ 82
Estados
Un)dos2


ATENCIN DEL RECIN
NACIDO CON ASPI$IA DEL
NACI"IENTO
l.....::....J
ATENCI6N DEL IECIEN NACIDO CON ASFIXIA DEL NACIMIENTO
---
Cuidados Primorios - Bosi)os Cuidados Esencioles Cuidados Intensivos
"adre )on leta
en ries*o de
asfi4ia
iPuede referir
inmediotamente
N3
! +tencion inmediata del RN
! +se*urar temperatura< -6=)
! 34i*enoterapia
! >ia perilerica: :olucion *lucosada
! Iniciar lec0e materna8 se*un candid on
51 :
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
"aneio de soporte:
! )olocor en inw/odora
! Restrin*ir odministracion de
ll?uidos
! "oneio 0idroelectrolitico
! "ontener 93corporal de %6()
! Inicio preco6 de let0e materna
! "oneio inida I de cltercdenes
meto/6#icas8 de convulsiones y
de complicaciones
! "anipulation minima y can
delicode6o
lResponde 0#
N3
mone@o A se
esta/ili6a
51
'M,iMi'
I
"oneio de soporte:
! Ioloror en inw/odora
! 34i*enoterapia
! "antener cdetucdn perfusion cere/ral
! Restrin*ir odministroeion de ll?uidos
! "oneio 0idroelectrolitico
! "ontener *licemio en valores
normoles
! 9rotar complicationes
! Inieio preco6 de lec0e moterna
! "anipulocion minima y can delicode6o
! "inimi6ar ruido am/ientol
! Estado 0emodinarniro esta/le
! ;anancia panderal )on
alimentation enteral
B ---# ! Conseieria
:e*uimienta par )ansulta e4terna
I ~----------------~
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

T
A
Q
U
I
P
N
E
A

T
R
A
N
S
I
T
O
R
I
A

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O
GUA DE PRCTICA CLNICA
ATENCIN DEL RECIN NACIDO
CON TAWUIPNEA TRANSITORIA
DEL RECIN NACIDO
I2 NO"-RE : Taqu),nea trans)tor)a de& re()0n na()do2
CDIGO CIE@9: P889
Otros: Pu&m*n +>medo< s/ndrome de d)F)(u&tad res,)rator)a t),o II<
ma&ada,ta()*n ,u&monar2
II2 DEPINICIN
Es una a&tera()*n trans)tor)a en &a ada,ta()*n res,)rator)a neonata&2 Se
,resenta (omo un (uadro de d)F)(u&tad res,)rator)a (ara(ter)Mado
Fundamenta&mente ,or taqu),nea GFre(uen()a res,)rator)a Y de ; ,or
m)nutoI< que se )n)()a )nmed)atamente &ue'o de& na()m)ento 4
'enera&mente se resue&5e antes de& ter(er d/a de 5)da2 =a.)tua&mente
de (urso (orto< .en)'no 4 auto&)m)tado2
Et)o,ato'0n)a
La (ausa ,re()sa de &a taqu),nea trans)tor)a neonata&< no est
,erFe(tamente a(&arada< se ,ostu&a que se ,rodu(e ,or &a d)stens)*n
de &os es,a()os )nterst)()a&es ,or &/qu)do ,u&monar< que da &u'ar a&
atra,am)ento de& a)re a&5eo&ar 4 a& des(enso de &a d)stens).)&)dad
,u&monar2
Otros (ons)deran que se ,rodu(e ,or una demora en &a e&)m)na()*n de&
&/qu)do ,u&monar norma&mente ,resente en &a 5)da Feta&< ,or ausen()a de
(om,res)*n tor()(a G,arto ,or (esreaI< adems que durante e& tra.aLo
de ,arto se est)mu&ar/a &a rea.sor()*n de& &/qu)do ,u&monar<
,ro.a.&emente med)ado ,or &a se(re()*n de (ate(o&am)nas2
As,e(tos
E,)dem)o&*')(os
A,ro3)madamente 9 a 8 ,or ()ento de todos &os re()0n na()dos
desarro&&an taqu),nea trans)tor)a &o que re,resenta e& B8^ de &os
(uadros de d)F)(u&tad res,)rator)a neonata&2 En e& Per> &os re')stros de
+os,)ta&)Ma()*n muestran que e& 2C!19 na()dos 5)5os (ursan (on
taqu),nea trans)tor)a2
] Ra4os $
Norma&2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO

8
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

T
A
Q
U
I
P
N
E
A

T
R
A
N
S
I
T
O
R
I
A

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O
Pa(tores de R)es'o Aso()ados
] Re()0n na()dos a t0rm)no o (er(anos a t0rm)no2
] Parto ,or Cesrea e&e(t)5a Gs)n tra.aLo de ,artoI2
] Se3o mas(u&)no2
] "a(ros*m)(os2
] Pod&)(o2
] Seda()*n materna e3(es)5a2
] Tra.aLo de ,arto ,ro&on'ado2
] PosFat)d)&'&)(ero& ne'at)5o en &/qu)do amn)*t)(o2
] AsF)3)a a& na(er2
] So.re(ar'a de &/qu)dos de &a madre2
] P)nMam)ento de& (ord*n um.)&)(a& ma4or de B m)nutos2
] Po&)()tem)a Feta&2
] =)Lo de madre d)a.0t)(a2
III2 CUADRO CLNICO
] D)F)(u&tad res,)rator)a ,resente desde e& na()m)ento2
] Taqu),nea Gusua&mente ma4or de ; res,)ra()ones ,or m)nutoI2
] D)metro antero ,oster)or de& t*ra3 norma& o aumentado2
] La aus(u&ta()*n ,uede ser norma& o (on murmu&&o 5es)(u&ar
d)sm)nu)do2
] WueL)do es,)rator)o< ()anos)s< retra(()ones en &as Formas 'ra5es2
] La (&/n)(a ,uede a'ra5arse en &as ,r)meras ;@C +oras< ,ara &ue'o
esta.)&)Marse 4< a ,art)r de &as 98@8: +oras e3,er)mentar una r,)da
meLor/a2 Puede ,ers)st)r &a taqu),nea (on res,)ra()*n su,erF)()a&
durante B@: d/as2
I#2 DIAGNSTICO
S) .)en e3)sten +e(+os (&/n)(os 4 rad)o&*')(os que (ara(ter)Man a &a
taqu),nea trans)tor)a de& re()0n na()do< 0ste de.e ser un d)a'n*st)(o de
e3(&us)*n2
Cr)ter)os (&/n)(os
] Desta(a &a taqu),nea2
] Requer)m)ento de o3/'eno .aLo GP)O Z 2: I2
Cr)ter)os rad)o&*')(os
] ReFuerMo de &a trama .ron(o5as(u&ar +)&)ar GNCoraM*n 5e&&osoOI2
] Presen()a de &/qu)do ,&eura&2
] Derrame en ()suras2
] =),er)nsuF&a()*n GAt ra,am) ent o a0reo: ms de ! es,a()os
)nter(osta&esI2
5ent)&ator)o 41o7

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
8
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

T
A
Q
U
I
P
N
E
A

T
R
A
N
S
I
T
O
R
I
A

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O
D)a'n*st)(o d)Feren()a&
] S/ndrome de ma&a ada,ta()*n ,u&monar2
] Neumon/a1 Se,s)s2
] EnFermedad de "em.rana =)a&)na &e5e2
] As,)ra()*n me(on)a&2
] Cuadros ,ost asF)3)a2
] Card)o,at/a Con'0n)ta2
#2 E$"ENES AU$ILIARES
] Rad)o'raF/a de t*ra3 antero ,oster)or 4 &atera& s) Fuera ne(esar)o2
] Gases arter)a&es se'>n e5o&u()*n de &a enFermedad2
] =emo'rama (om,&eto< PCR 4 +emo(u&t)5o Gante sos,e(+a de
)nFe(()*nI2
#I2 "ANEEO SEGXN NI#EL DE
CO"PLEEIDAD % CAPACIDAD
RESOLUTI#A
LS5ese &as manos antes 4
des,u0s de e3am)nar a todo
re()0n na()do
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA I@9< I@8< I@B
CUIDADOS PRI"ARIOS
] S) t)ene sos,e(+a de taqu),nea trans)tor)a de& re()0n na()do reFer)r&o
a (u)dados esen()a&es< manten)endo una tem,eratura (or,ora&
B;2H?C 4 +a()endo uso de& m0todo (an'uro2
] De ser ,os).&e .r)nde a,orte de o3/'eno +>medo de 8 @ : &t1m)n (on
mas(ar)&&a2
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA I@:
CUIDADOS -SICOS
S) t)ene sos,e(+a de taqu),nea trans)tor)a de& re()0n na()do reFer)r&o a
(u)dados esen()a&es (on:
a2 #/a ,er)F0r)(a ,ermea.&e ,ara maneLo +)droe&e(tro&/t)(o2
.2 O3)'enotera,)a Pase I G"as(ar)&&a * (a.eMa&I< Pase II: Adm)n)stra()*n
a ,res)*n ,os)t)5a de a)re GCPAP nasa&I de a(uerdo a& requer)m)ento
de o3/'eno ,ara SO entre CC@AH^2
(2 "antener tem,eratura a3)&ar en B;2H?C em,&eando m0todo (an'uro
* de ser ,os).&e )n(u.adora de trans,orte2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

T
A
Q
U
I
P
N
E
A

T
R
A
N
S
I
T
O
R
I
A

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O
8
8
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA II@9< II@8
CUIDADOS
ESENCIALES
Tratam)ento:
92 Se adm)n)stra o3/'eno +>medo< de ser ,os).&e t).)o< a tra50s
de (a.eMa& GPase II ,ara mantener una ,res)*n de o3/'eno
GPaO I norma& se'>n &os requer)m)entos determ)nados ,or &os 'ases
en san're 41o mon)toreo ,or o3)metr/a de ,u&so de &a satura()*n de
o3/'eno en +emo'&o.)na GSO I &a (ua& de.e ,ermane(er entre CC @
AH^2
82 -a&an(e +/dr)(o2
B2 Contro& de Fun()ones 5)ta&es2
:2 Re,oso 'str)(o 4 5/a ,er)F0r)(a< +asta que &a Fre(uen()a res,)rator)a
sea menor de C ,or m)nuto2 Entre ; @ C res,)ra()ones ,or m)nuto<
adm)n)stre ,reFerentemente &e(+e materna ,or sonda oro'str)(a
GSOGI 4 &a(tan()a materna d)re(ta s) &a Fre(uen()a res,)rator)a es
menor de ; ,or m)nuto2
H2 "antener T? a3)&ar en B;2H?C G)n(u.adoraI2
;2 Ante &a sos,e(+a de otra ,ato&o'/a a(tuar se'>n 'u/a es,e(/F)(a2
!2 La ne(es)dad de& uso de CPAP 4 5ent)&a()*n me(n)(a es rara< de
ser
ne(esar)o der)5ar a (u)dados )ntens)5os2
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA III@9< III@8
CUIDADOS INTENSI#OS
] -r)ndar o3)'enotera,)a Pase II GCPAP nasa&I 4 III G#ent)&a()*n
me(n)(aI
de ser ne(esar)o2
Cr)ter)os de a&ta:
] Neonato s)n d)F)(u&tad res,)rator)a< Fre(uen()a res,)rator)a menor de
; ,or m)nuto 4 s)n requer)m)ento de o3/'eno2
] To&eran()a ora& a& 9^2
#II2 CRITERIOS DE REPERENCIA %
CONTRARREPERENCIA REPERENCIA
TransFer)r (on +)stor)a (&/n)(a ,er)nata& 4 nota de reFeren()a )nst)tu()ona&2
] De (u)dados ,r)mar)os 4 (u)dados .s)(os< +a()a (u)dados
esen()a&es
s) sos,e(+a de taqu),nea trans)tor)a 4 e& neonato ,resenta:
a2 D)F)(u&tad res,)rator)a se5era * moderada< *
.2 D)F)(u&tad res,)rator)a &e5e que ,ers)ste ms de dos +oras2
] De (u)dados esen()a&es +a()a (u)dados )ntens)5os< s) se ,resenta:
a2 In(remento de d)F)(u&tad res,)rator)a que requ)era a,o4o
Re()0n Na()do GRe5)s)*n Co(+rane tradu()daI2 En: La -).&)ote(a
Co@
(+rane P&us< n>mero B< 8H2 O3Ford< U,date SoFtJare Ltd2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
8
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

T
A
Q
U
I
P
N
E
A

T
R
A
N
S
I
T
O
R
I
A

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O
.2 T)ene ma4or requer)m)ento de o3/'eno ,ara
SO
41o7
entre CC @ AH^
(2 S/ e& (uadro (&/n)(o se ,ro&on'a ms de !8 +oras2
CONTRARREPERENCIA
] De (u)dados )ntens)5os +a()a (u)dados esen()a&es< s) rem)te
&a d)F)(u&tad res,)rator)a2
] De (u)dados esen()a&es +a()a (u)dados .s)(os< &ue'o de
esta.)&)Mar +emod)nm)(amente a& neonato< (onF)rmar e&
d)a'n*st)(o< no requer)r +)drata()*n endo5enosa 4 no ,resentar
d)F)(u&tad res,)rator)a< rea&)(e &a (ontrarreFeren()a a& &u'ar de
,ro(eden()a de& neonato2
#III2 PLU$OGRA"A G#er F&u3o'rama Aten()*n de& re()0n na()do
(on taqu),nea trans)tor)a de& re()0n na()doI
I$2 REPERENCIAS -I-LIOGRAPICAS:
92 Qe,eda2 "=< As,)ra()*n de "e(on)o< Taqu),nea Trans)tor)a de& Re()0n
Na()do2 Ped)atr/a 82 Pe.rero 882
82 Ta,)a E L< #entura Eun(a P2 "anua& de Neonato&o'/a 28da Ed)()*n2
Re)m,res)*n 892 Pu.&)(a()ones T0(n)(as "ed)terrneo2 Sant)a'o
de C+)&e2
B2 =os,)ta& San Euan de D)os @ La Serena @ D)str0s Res,)rator)o de& Re()0n
Na()do2 Gu/as de D)a'n*st)(o 4 Tratam)ento2 Ser5)()o de Neonato&o'/a
@ C+)&e2 Eun)o B de 8:2
:2 Coto Cota&&o GD< L*,eM Sastre E< Et A&2 Re()0n Na()do a t0rm)no (on
d)F)(u&tad res,)rator)a: EnFoque d)a'n*st)(o 4 tera,0ut)(o2 En Proto(o&os
d)a'n*st)(os 4 tera,0ut)(os en Ped)atr/a2 8:2
H2 A5er4 "e2 GateJood O.< trans)ente ta(+4nea oF t+e neJ.orn ,oss).&e
de&a4ed resor,t)on oF F&u)d a& .)rt+2 Arn E D)s C+)&d 9AA8 999 BC2
Estados Un)dos2
;2 R&auss "=< PanaroFF AA GEdsI2 Care oF t+e +)'+@r)sV neonate2 H
t+
ed2 T-
Saunders Com,an42 P+)&ade&,+)a 6 Estados Un)dos< 89: 8:B@8!;2
!2 N)eto " R< RoLas "< et a&2 La =),er+)drata()*n Endo5enosa materna
durante e& tra.aLo de ,arto bAumenta &a "or.)&)dad Neonata&c Re52
=os,2 "at2 InF2 Ram*n Sard 8B< 88 G:I
C2 Rodr/'ueM @ -a&derrama I< OLeda@"art/neM E< et a&2 Ut)&)Ma()*n de un
d)ur0t)(o )ntra5enoso en &a Taqu),nea trans)tor)a de& re()0n na()do2
Re52 "e3 Ped)atr 9AAH< ;8 G;I: 8B8@8BH2 "03)(o2
A2 -rad&e4 A< %oder "D2Ped)atr)3 "ed)(a& Grou,2 San Anton)o Te3as
and t+e De,artments oF Ped)atr)(s and Pat+o&o'4< Un)5ers)t4 oF Te3as
6 Estados Un)dos2 =ea&t+ S()en(e Centre at San Anton)o 8:2
Re()0n Na()do GRe5)s)*n Co(+rane tradu()daI2 En: La -).&)ote(a
Co@
(+rane P&us< n>mero B< 8H2 O3Ford< U,date SoFtJare Ltd2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
92 LeJ)s #< T+)te&aJ A2 Purosem)da ,ara &a Taqu),nea Trans)tor)a de&

0
ATENCIN DEL RECIN NACIDO CON
TAWUIPNEA TRANSITORIA DEL RECIN
NACIDO
IA ATENCI6N DEL RECIEN HACIDO CON TAQUIPNEA TRANS ITO RIA DEL RECIEN HACIDO
---
Cuidodos Primaries Cuidodos Bosieos Cuidodos Esencioles Cuidodos Intensivos
"ontener 93Crperol en
%6&'=C )on metoda )on*uro
De ser posi/le8 odministre
0- humedc par mo&scorilio
de -D. It/min
:I
ALTA
RN )on
sospe)0o de
to?uipneo tronsitorio:
5R <60/min
! +se*uror uno vio E>
periferi)a
! 34i*enoteropio 5ose I
! "ontener 93o4ilor 1--"
en %6&:(C )metodo
rnn?uro <) incu/odoroE
! 34i*enoteropio 5ose I
! F0#0n)e 0ldnro
! Control de fundones vitoles
! Reposa *astri)o y vio
periferi)o 0osto ?ue 5R 1B3/min
! 9rotomiento especifi)o
de potolo*ios o*re*odos
! "antener #$ a4ilar
en %6&'=C )incu/odoroE
iEvoluti6n
fovora/le8 N3
5R: 160/min8 B--&&G&& &&&
toleroncio orol
51
ALTA I C3N9R+RRE5ERENCI+
+lto I Controrreferendo
iEvoluci6n favora/le8
no re?uiere osistencio
ventilotorio
9rotomiento espedfico +sistencio
ventilotorio: o4i*enoteropio 5ose
##6 5ose IIf

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O

C
O
N

S

N
D
R
O
M
E

D
E

A
S
P
I
R
A
C

N

M
E
C
O
N
I
A
L

(
S
A
M
)
GUA DE PRCTICA CLNICA
ATENCIN DEL RECIN
NACIDO CON SNDRO"E DE
ASPIRACIN "ECONIAL GSA"I
I2 NO"-RE : S/ndrome de As,)ra()*n Neonata& o "e(on)a&
CDIGO CIE@9: P8:2
II2 DEPINICIN
Cuadro (&/n)(o de d)F)(u&tad res,)rator)a en e& re()0n na()do ,or
,resen()a de &/qu)do amn)*t)(o me(on)a& de.aLo de &as (uerdas
5o(a&es Gr.o& t raqueo.ronqu)a& I de.)do a & a as,)ra()*n de
&/qu)do amn)*t )(o (onten)endo me(on)o en e& momento de &a ,r)mera
res,)ra()*n * )ntra >tero2
Et)o&o'/a
Es (onse(uen()a de &a +),o3)a (on e&)m)na()*n de me(on)o 4 as,)ra()*n
a& tra(to res,)rator)o )nFer)or2
P)s)o,ato&o'/a
E& esF/nter e3terno &ar/n'eo (onst)tu4e una .arrera a& )n'reso de&
&/qu)do amn)*t)(o a& ,u&m*n Fun()onando (omo una 5&5u&a de un s*&o
sent)do< ,erm)t)endo e& ,aso >n)(amente de& &/qu)do ,u&monar a &a
Far)n'e2 Durante &a asF)3)a< &os esFuerMos res,)rator)os aumentan en
)ntens)dad 4 dura()*n denom)nndose&es Ladeos que dan (omo resu&tado
&a )n+a&a()*n de 'ran 5o&umen de &/qu)do amn)*t)(o que ,enetra e& r.o&
trqueo.ronqu)a&2 La as,)ra()*n de me(on)o ,uede o(urr)r )n@utero o
durante &os ,r)meros esFuerMos )ns,)rator)os a& na()m)ento2 G#er (uadro
AI
As,e(tos
E,)dem)o&*')(os
E& re')stro estad/st)(o de &a mor.)&)dad ,or s/ndrome de as,)ra()*n
me(on)a&< se rea&)Ma (omo ,arte de &as enFermedades a'udas de &as
5/as res,)rator)as 4 a&(anMan a& B8^ de &a mor.)&)dad 'enera& en e&
neonato2 En (am.)o &a morta&)dad ,or esta (ausa se re')stra de manera
)nde,end)ente 4 a&(anMa e& B^ de& tota& de muertes en este 'ru,o de
edad2 GOGEI@OGE@"INSA
88I
2

A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O

C
O
N

S

N
D
R
O
M
E

D
E

A
S
P
I
R
A
C

N

M
E
C
O
N
I
A
L

(
S
A
M
)

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
III2 PACTORES DE RIESGO
ASOCIADOS
] Re()0n na()do
,ost0rm)no2
] AsF)3)a ,er)nata&2
] Retardo en e& (re()m)ento )ntrauter)no2
] Re()0n na()do YB:
semanas2
] EnFermedad +),ertens)5a de& em.araMo2
] D)a.etes me&&)tus materna2
] PerF)& -)oF/s)(o Peta& GP-PI Z
;2
] Tra.aLo de ,arto )ndu()do 4 (ard)oto(o'raF/a a&terado2
I#2 CUADRO CLNICO
C&/n)(amente e& SA" se o.ser5a en un re()0n na()do (on ante(edentes
de asF)3)a 4 &/qu)do amn)*t)(o me(on)a&< so.re todo s) se 5)sua&)Ma
me(on)o ,or de.aLo de &as (uerdas 5o(a&es durante &a rean)ma()*n2
Este s/ndrome )n(&u4e un es,e(tro am,&)o de enFermedades
res,)rator)as que 5an desde una d)F)(u&tad res,)rator)a &e5e +asta
enFermedad de (ar(ter 'ra5e que ,uede &&e5ar a &a muerte a ,esar de&
tratam)ento adm)n)strado2
C&s)(amente e& SA" se (ara(ter)Ma ,or &a ,resen()a de d)F)(u&tad
res,)rator)a )ntensa< ,re(oM 4 ,ro'res)5a< (on taqu),nea GPR Y ; 3
m)nI< retra(()*n su.(osta& 4 3)Fo)dea< d)s.a&an(e t*ra(o a.dom)na&<
a&eteo nasa&< queL)do 4 t)raLe )nter(osta&2 Sue&e a,re()arse aumento de&
d)metro antero,oster)or de& t*ra3 ,or enF)sema ,u&monar de.)do a
o.stru(()*n de &a 5/a a0rea2
En &os (uadros 'ra5es es Fre(uente o.ser5ar e& desarro&&o de
+),ertens)*n ,u&monar ,ers)stente (on +),o3em)a reFra(tar)a 4 ,uede
,ro'resar a )nsuF)()en()a 5ent)&ator)a ,ro'res)5a (on +),o3em)a
se5era2
Entre otros s/ntomas se
en(uentran:
]
C)anos)s2
]
Po&/,nea2
]
Eadeo2
] A.om.am)ento de& t*ra32
] Estertores +>medos a &a
aus(u&ta()*n2
] Ne(es)dad (re()ente de o3/'eno en (asos
se5eros2
La d)F)(u&tad res,)rator)a se e5a&>a (on &a ,rue.a de S)&5erman@
Anderson< a& m)nuto 4 a &os ()n(o m)nutos2 E& resu&tado 5a&ora &a
(a,a()dad res,)rator)a< ,ud)endo ser ade(uada< ( o n d ) F ) ( u & t a d
m o d e r a d a o ( o n s e 5 e r a d ) F ) ( u & t a d ,ara res,)rar2 La
,untua()*n de tres o menos se (ons)dera d)F)(u&tad res,)rator)a &e5e 4
ma4or a tres ne(es)ta ser +os,)ta&)Mado2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O

C
O
N

S

N
D
R
O
M
E

D
E

A
S
P
I
R
A
C

N

M
E
C
O
N
I
A
L

(
S
A
M
)
#2 DIAGNSTICO
Se .asa en e& ante(edente de ,resen()a de &/qu)do amn)*t)(o
me(on)a&< (uadro (&/n)(o 4 rad)o&*')(o2
D)a'nost)(o d)Feren()a&
] Neumon/a neonata&2
] As,)ra()*n de &/qu)do amn)*t)(o san'u)no&ento * (&aro2
#I2 E$"ENES
AU$ILIARES
Pato&o'/a C&/n)(a
] =emo'rama2
] An&)s)s de 'ases arter)a&es7 en (asos moderados a se5eros
,uede
+a.er +),o3em)a< +),er(a,nea< a()dos)s2
] G&u(em)a<
(a&(em)a2
] EnM)mas (ard/a(as 4 (ere.ra&es7 en (asos de
+),o3)a2
] =emo(u&t)5o2
] PerF)& de (oa'u&a()*n7 se mon)torea en (asos de
+),o3)a2
Rad)o&o'/a
En &as Formas &e5es< ,uede ser norma& 4 en otros (asos ,uede
mostrar (am.)os e3tensos de )nF)&tra()*n nodu&ar que ,ueden
desa,are(er en &as s)'u)entes +oras2
En &as Formas moderada a
se5era

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] InF)&trados nodu&ares 'ruesos< )rre'u&ares en ,&a(as o
Fo(a&es< a&ternadas (on Monas de rad)otrans,aren()a
G+),er&u()deMI2
] Conso&)da()*n
ate&e(ts)(a2
] Cam,os ,u&monares +),era)reados (on d)aFra'mas
a,&anados2
] EFus)*n
,&eura&2
] Edema
,u&monar2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O

C
O
N

S

N
D
R
O
M
E

D
E

A
S
P
I
R
A
C

N

M
E
C
O
N
I
A
L

(
S
A
M
)

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] Aumento de &a s)&ueta (ard)ot/m)(a2
] Pu'a de a)re7 neumotora32
Puede +a.er s)n em.ar'o d)so()a()*n (&/n)(o rad)o&*')(a
GPa()ente s)n d)F)(u&tad res,)rator)a * mu4 &e5e (on (om,rom)so
rad)o&*')(o )m,ortanteI2
#II2 "ANEEO SEGXN NI#EL DE
CO"PLEEIDAD % CAPACIDAD
RESOLUTI#A
LS5ese &as manos antes 4
des,u0s de e3am)nar a todo
re()0n na()do
"ed)das ,re5ent)5as:
En todo &u'ar donde se at)enda una ,a()ente en tra.aLo de ,arto:
] "on)toreo estr)(to de &a &a.or de ,arto2
] "aneLo ade(uado de 5/as a0reas en sa&a de ,artos en ,resen()a
de
&/qu)do amn)*t)(o me(on)a&2
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA I@9< I@8< I@B
CUIDADOS PRI"ARIOS
] S) t)ene sos,e(+a de s/ndrome de as,)ra()*n me(on)a& reFer)r&o
,ara (u)dados esen()a&es: "antener tem,eratura (or,ora&
B;2H?C< ,ara &o (ua& em,&ee )n(u.adora de trans,orte o m0todo
(an'uro2
] De ser ,os).&e .r)nde a,orte de o3/'eno +>medo ,or mas(ar)&&a de
8 6 H &t1m)n2
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA I@:
CUIDADOS -SICOS
S) t)ene sos,e(+a de s/ndrome de as,)ra()*n me(on)a& reFer)r&o
,ara (u)dados esen()a&es (on:
] #/a ,er)F0r)(a ,ermea.&e2
] O3)'enotera,)a Pase I G"as(ar)&&a * (a.eMa&I2
] "antener tem,eratura a3)&ar en B;2H?C em,&eando )n(u.adora de
trans,orte o m0todo (an'uro2
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA II@9< II@8
CUIDADOS
ESENCIALES "ed)das
'enera&es:

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] "antener am.)ente t0rm)(o ade(uado2
] La5ado 'str)(o )nmed)ato (on suero F)s)o&*')(o2
] L/qu)dos 4 e&e(tro&)tos ,arentera&2
8
8
8
8
8
8
8
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O

C
O
N

S

N
D
R
O
M
E

D
E

A
S
P
I
R
A
C

N

M
E
C
O
N
I
A
L

(
S
A
M
)

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] -a&an(e +/dr)(o 4 e&e(tro&/t)(o2
] In)()ar a&)menta()*n (on &e(+e materna &o mas ,ronto ,os).&e2
"ed)das es,e(/F)(as:
] Intu.a()*n 4 as,)ra()*n traquea& de &/qu)do amn)*t)(o me(on)a& en
n)Uo no 5)'oroso2
Tratam)ento de& S/ndrome de As,)ra()*n "e(on)a& Le5e:
] O3)'enotera,)a: G#er Gu/a de Pro(ed)m)entos ,ara &a Aten()*n de&
Re()0n Na()doI2
O3/'eno Pase I:
En d)F)(u&tad res,)rator)a &e5e e5a&uada ,or &a ,rue.a de S)&5erman
Andersen se adm)n)strar de : @ ; &)tros ,or m)nuto< ase'urando P)O
:^ 4 satura()*n de O
8
entre CH @ AH^2
O3/'eno Fase II:
S) requ)ere
P)O
Y :^ ,ara mantener una satura()*n de O entre CC
@ AH^< )n)()ar CPAP nasa& (on ,res)*n ,os)t)5a a& F)na& de &a
es,)ra()*n
GPEEPI: 8@H(m
=
OI2
"antener una PaO
,=Y!2BH2
Y ; mm=' 4 una PaCO Z H mm=' 4 un
] Uso de )n(u.adora 4 en ,os)()*n de Trende&em.ur'7 (uando e&
neonato se en(uentre (on Fun()ones 5)ta&es esta.&es aunque
,ermaneM(an s)'nos rad)o'rF)(os ,ato&*')(os2
] "on)tor)Ma()*n (ont/nua s) +u.o as,)ra()*n ,u&monar de me(on)o2
Estos neonatos ,ueden a'ra5arse en &as ,r)meras B; +oras2
] S/ e& ,a()ente requ)ere ma4or a,orte de o3/'eno ,ara
SO
YCC^< *
)nsuF)()en()a res,)rator)a * +),er(a,nea reFer)r a (u)dados )ntens)5os2
SCORE DE
AGA

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
8<
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O

C
O
N

S

N
D
R
O
M
E

D
E

A
S
P
I
R
A
C

N

M
E
C
O
N
I
A
L

(
S
A
M
)
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA III@9< III@8
CUIDADOS INTENSI#OS
"aneLo de& S/ndrome de as,)ra()*n me(on)a& 'ra5e:
] O3/'eno Fase III:
S) Fra(asa &a Pase II< PaO Z Hmm='< PaCO Y ; mm='<
e3)ste
8 8
a()dos)s ,ers)stente 4 +a4 deter)oro (&/n)(o (on aumento de &a
d)F)(u&tad res,)rator)a2
d ParSmetros 5ent)&ator)os en SA":
] S) e& neonato desarro&&a =),ertens)*n Pu&monar Pers)stente:
adm)n)strar 5ent)&a()*n de a&ta Fre(uen()a2
] Adm)n)stra()*n de surFa(tante7 de.)endo usarse &a m/n)ma PI"
que (ons)'a 5ent)&a()*n eFe(t)5a ,or r)es'o de ru,tura a&5eo&ar2 E&
PEEP de.e )nd)(arse entre : @ H 4 &a PR de& 5ent)&ador ,uede
e&e5arse +asta
C ,or m)nuto2
] Rea&)Mar (ateter)smo um.)&)(a&: una 5eM (ateter)Mado determ)nar
Gases
San'u/neos< =emo'rama (om,&eto< Prote/na C rea(t)5a7
Ca&(em)a<
G&)(em)a< =emo(u&t)5o G.>squeda de )nFe(()*nI2
] "on)torear &a PC< PR< ,res)*n arter)a&7 Sat

d)ures)s 4 e5entua&mente
&a P#C2
] S) se sos,e(+ara )nFe(()*n< )nd)(ar ant).)*t)(o tera,)a2
] Sum)n)strar un tratam)ento eF)(aM de &a a()dos)s meta.*&)(a<
+),o'&)(em)a e +),o(a&(em)a s) &as +u.)era2
] Desarro&&ar e& ,roto(o&o de maneLo de s/ndrome (on5u&s)5o en
,resen()a de (on5u&s)ones2
] Adm)n)stra()*n de &/qu)dos: ; m&1R'1d/a< #IG entre : 6 ;
m'1R'1m)n2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
8
8 8
8
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O

C
O
N

S

N
D
R
O
M
E

D
E

A
S
P
I
R
A
C

N

M
E
C
O
N
I
A
L

(
S
A
M
)
] Los neonatos (on SA" ,ueden ,resentar +),ertens)*n
,u&monar ,ers)stente G=PPNI no meLorando sus 'ases
san'u/neos2 En ta& (aso ,uede requer)rse 5ent)&a()*n de a&ta
Fre(uen()a u *3)do n/tr)(o2
Otros tratam)entos:
] Adm)n)stra()*n de surFa(tante e3*'eno dentro de &as ,r)meras ;
+oras
GS) PIO Y2H< "AP Y9! 4 IO Y9HI2
] Seda()*n< s) se requ)ere2
] Tratam)ento de &a =),ertens)*n Pu&monar Pers)stente2
] Ant).)*t)(o tera,)a ,re5)o +emo(u&t)5o< s) se sos,e(+a )nFe(()*n2
] "on)toreo 4 so,orte de &a Fun()*n (ard)o5as(u&ar2
] E5a&ua()*n neuro&*')(a 4 tratam)ento de &as (on5u&s)ones2
] Tratam)ento de &as (om,&)(a()ones: drenaL e tor()(o s) +a4
Neumot*ra32
Cr)ter)os de a&ta Gde UCINI
] D)F)(u&tad res,)rator)a &e5e2
] Satura()*n de O Y CH^ (on P)O Z :^2
] Re'u&a()*n t0rm)(a ade(uada2
#III2
CO"PLICACIONES
] =),ertens)*n ,u&monar2
] Neumot*ra32
] =emorra')a ,u&monar2
I$2 CRITERIOS DE REPERENCIA %
CONTRARREPERENCIA REPERENCIA
] TransFer)r (on +)stor)a (&/n)(a ,er)nata& o )nForme (on datos
,er)nata&es2
] De (u)dados ,r)mar)os 4 (u)dados .s)(os< +a()a (u)dados
esen()a&es s) ,resenta d)F)(u&tad res,)rator)a 4 t)ene sos,e(+a de
s/ndrome de as,)ra()*n me(on)a&2
] De (u)dados esen()a&es +a()a (u)dados )ntens)5os< s) e& (uadro
(&/n)(o
no meLora< e& requer)m)ento de O3/'eno es de una P)O Y2: 4
que requ)era a,o4o 5ent)&ator)o2
CONTRARREPERENCIA
] De (u)dados )ntens)5os +a()a (u)dados esen()a&es< s) rem)te
d)F)(u&tad res,)rator)a2
!
GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] De (u)dados esen()a&es +a()a (u)dados .s)(os s) no requ)ere
+os,)ta&)Ma()*n2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O

C
O
N

S

N
D
R
O
M
E

D
E

A
S
P
I
R
A
C

N

M
E
C
O
N
I
A
L

(
S
A
M
)
$2 PLU$OGRA"A G#er F&u3o'rama Aten()*n de& re()0n na()do
(on s/ndrome de as,)ra()*n me(on)a&I
$I2 REPERENCIA
-I-LIOGRPICAS
92 #II Curso Interna()ona& de Neonato&o'/a GUCINI A.r)& 8B@
Aso()a()*n
Peruana de Per)nato&o')a2
82 Ass)st)ded #ent)&at)on oF T+e Neonate: Go&d@Sm)t+<
P+)&ade&,+)a
6 8B2
B2 R&aus "=< PanaroFF AA2 Care oF t+e =)'+@R)sV Neonate2 P)Ft+ Ed2
T2-2
Saunders Com,an42 P+)&ade&,+)a2 892 P'2 H:@92
:2 "anua& de Neonato&o'/a2 E2 L2 Ta,)a 6 C+)&e 6 82
H2 C&o+ert4 EP< Stara A2 "anua& oF Neonata& Care2 :t+2 Ed2
P+)&ade&,+)a2
L),,)n(ott@Ra5en< 9AAC2
;2 Gome&&a TL2 Neonato&o'/a2 "aneLo .s)(o< ,ro.&emas en &a
'uard)a<
,ato&o'/as< Frma(o@tera,)a2 Bra2 Ed2 -uenos A)res2 Ed2
"ed2
Panamer)(ana< 9AA!:H;@9;2
!2 Inst)tuto "aterno Per)nata&7 Gu)a de aten()on: AsF)3)a ,er)nata&2 L)ma<
Per> 6 8:2
C2 L2 E2 SJ)s(+uV7 Rad)o&o'/a de& re()0n na()do 4 &a(tante2 8?
Ed)()*n2
S,r)n'er -er&)n 1 =e)de&.er' @ 9AA!2
A2 Coto Cota&&o G D< L*,eM Sastre E7 Re()0n Na()do a t0rm)no
(on
d)F)(u&tad res,)rator)a: EnFoque d)a'n*st)(o 4 tera,0ut)(o2 Et a&2
P+)&ade&,+)a @ 8:2
92 =os,)ta& Na()ona& Do(ente San -arto&ome7 Gu)a de aten()on:
AsF)3)a
,er)nata&2 L)ma< Per> 6 8H2
992 AAP@A=A2 Gu)de&)nes For Neonata& Resus()tat)on2 Trans&at)n'
e5)den(e
.ased 'u)de&)nes to NRP2 C)r(u&at)on< 8H7 #o& 9H2 N_ 82
Estados
Un)dos2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O

C
O
N

S

N
D
R
O
M
E

D
E

A
S
P
I
R
A
C

N

M
E
C
O
N
I
A
L

(
S
A
M
)
CUADRO `Aa
GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN NACIDO

0
ATENCIN DEL RECIN NACIDO CON
SNDRO"E DE ASPIRACN "ECONIAL
GSA"I
ATENCI6N DEL IECIEN NACIDO CON SiNDROME DE ASPlRACI6N MECONIAL (SAM)
---
Cuidodos Primorios - Bosieos Cuidodos Eseneioles e Inlensivos
Reden No)ido )3n
li?uido omniolico
me)oniol
i5luido 0
N3
! +spiroH secretiones
E8:-:II------J# ! Karin*os)opio
! +spirocion Iro?ueol
)onlinuor con los demos pasos
para 10 olencion del RN
N3
Dilicuitod respirotorio Keve:
! 34i*enoleropio 5ase I )"os)arilla8 te/e6e@8
conulo8 nu2o li/re
!"onitori6o)ion Cifnico
Diliwitad respirolorio "odorodo:
! 34i*enoleropio 5ose II ))P+P nosolE
!34i*enoleropia 5ose III )"econica !"#e"d!"cl
o de alto I9ewendaE
!"onilori6odon )linim8 RL8 +;+
Dilicuitod respirolorio :evero:
! 34i*enoleropio 5ose III )"oconi)o
)onventionol ode olta frecuendn@
! "onilori6adon )IIni)a8 RL8 +;+
! "oneio especioli6odo
"oneio )onvencionol
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O
C
O
N

E
N
F
E
R
M
E
D
A
D

D
E

M
E
M
b
R
A
N
A

H
I
A
L
I
N
A
GUA DE PRCTICA CLNICA
ATENCIN DEL RECIN
NACIDO CON ENPER"EDAD
DE "E"-RANA =IALINA
I2 NO"-RE : EnFermedad de mem.rana +)a&)na
GE"=I CDIGO CIE@9: P88 @9@
II2 DEPINICIN
La enFermedad de mem.rana +)a&)na o s/ndrome de d)F)(u&tad
res,)rator)a )d)o,t)(a GSDRII o SDR t),o I< es un (uadro de d)F)(u&tad
res,)rator)a se5era de )n)()o tem,rano< ,ro,)o de& neonato 4
,art)(u&armente de& ,rematuro 4a que est aso()ado a una )nmadureM
,u&monar2
Et)o&o'/a
D0F)()t de ,rodu(()*n * &).era()*n de surFa(tante +a()a e& es,a()o
a&5eo&ar 4 es(asa d)stens).)&)dad ,u&monar2
P)s)o,ato&o'/a
La E"= es (ausada ,or un d0F)()t de surFa(tante: sustan()a &),o,rote)(a
que t)ene ,or o.Leto d)sm)nu)r &a tens)*n su,erF)()a& de &os a&50o&os< su
ausen()a &&e5a a& (o&a,so a&5eo&ar< ate&e(tas)a ,ro'res)5a< (orto()r(u)to
,u&monar e +),o3em)a2 S) e& (o&a,so es mas)5o +a.r )nsuF)()en()a
5ent)&ator)a (on +),er(a,nea2 A estos (am.)os F)s)o,ato&*')(os se
a're'ar edema ,u&monar )nterst)()a& que ,uede a(om,aUarse de
'rados 5ar)a.&es de +),ertens)*n ,u&monar2
A&tera()ones
Pun()ona&es
] D)sm)nu()*n de &a (a,a()dad Fun()ona&
res)dua&2
] A&tera()*n de &a re&a()*n 5ent)&a()*n ,erFus)*n2
] D)sm)nu()*n de &a d)stens).)&)dad ,u&monar2
] Aumento de& tra.aLo res,)rator)o que ,uede &&e5ar a &a Fat)'a
mus(u&ar2
As,e(tos
E,)dem)o&*')(os
En 'enera& se est)ma que &a enFermedad de mem.rana +)a&)na se
,resenta en un H a 9^ de &os re()0n na()dos ,rematuros2 En e& ,a/s
est re&a()onada a d)a'n*st)(os de ,rematur)dad e )nmadureM e3trema<

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
res,onsa.&es de&
8^ de &as deFun()ones neonata&es2 GOGEI @ "INSA
88I2

A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O
C
O
N

E
N
F
E
R
M
E
D
A
D

D
E

M
E
M
b
R
A
N
A

H
I
A
L
I
N
A
III2 PACTORES DE
RIESGO
] Edad 'esta()ona& menor a B: semanas2
] Cesrea s)n tra.aLo de ,arto2
] Ante(edente de enFermedad de mem.rana +)a&)na2
] AsF)3)a ,er)nata&2
] =emorra')a materna2
] =)Lo de madre d)a.0t)(a2
] Er)tro.&astos)s Feta&2
] Se'undo 'eme&ar2
] Se3o mas(u&)no2
I#2 CUADRO CLNICO
] D)F)(u&tad res,)rator)a ,ro'res)5a 4 de )n)()o ,re(oM desde e&
na()m)ento o en &as ,r)meras ; +oras de 5)da 4 se )n(rementa
entre &as 8: a !8 +oras2 Se o.ser5a m3)ma morta&)dad a &as ;
+oras de 5)da2 E& (aso se resue&5e entre e& ter(er 4 qu)nto d/a de
na()m)ento2
] C&/n)(amente: ,o&/,nea< taqu)(ard)a< ()anos)s< queL)do
+a.)tua&mente aud).&e< a&eteo nasa&< retra(()ones< murmu&&o
5es)(u&ar d)sm)nu)do< (re,)tantes< edema 4 d)ures)s d)sm)nu)da2
] En (asos 'ra5es &a d)stens).)&)dad de& t*ra3 ,uede ser ma4or que
&a ,u&monar ,rodu()endo una res,)ra()*n ,aradoLa&2 A &a
)ns,)ra()*n se +unde e& t*ra32
] =),otens)*n< ,a&)deM2
] De,res)*n de& sensor)o2
] D)stens)*n a.dom)na&2
] En &a rad)o'raF/a de t*ra3 se o.ser5a: d)metro antero ,oster)or
de& t*ra3 d)sm)nu)do< ,atr*n ret/(u&o 'ranu&ar F)no 4 d)Fuso<
d)sm)nu()*n
de &a trans,aren()a G,u&m*n .&an(oI< +),o5ent)&a()*n ,u&monar
Gmenos de ! es,a()os )nter(osta&esI< as,e(to de `5)dr)o
esmer)&adoa
Gde 'rano F)noI< ,o(a deF)n)()*n de 5asos ,u&monares< t*ra3 en
(am,ana2
En e& .ron(o'rama a0reo se o.ser5a o(as)ona&mente derrame2
En re()0n na()dos ,ret0rm)no 4 de mu4 .aLo ,eso< &a rad)o&o'/a
,uede
ser d)Ferente< usua&mente &as a&tera()ones a,are(en ms tard/as
4
,resentan un ,atr*n nodu&ar ms 'rueso 4 de d)str).u()*n )rre'u&ar2
Cr)ter)o d)a'n*st)(o: s)ntomato&o'/a (&/n)(a reFer)da de )n)()o ,re(oM
ms +a&&aM'os rad)o&*')(os o.ser5ados2
D)a'n*st)(o d)Feren()a&

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] Neumon/a neonata&2
] Taqu),nea trans)tor)a de& re()0n na()do2
] InsuF)()en()a res,)rator)a de& ,rematuro: SDR de )n)()o ,re(oM ,ero
de r,)da e5o&u()*n a &a meLor/a 4 (on rad)o&o'/a que muestra un
5o&umen ,u&monar ade(uado< es &&amado tam.)0n s/ndrome de
ma&a
ada,ta()*n ,u&monar2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O
C
O
N

E
N
F
E
R
M
E
D
A
D

D
E

M
E
M
b
R
A
N
A

H
I
A
L
I
N
A
#2 E$"ENES
AU$ILIARES
Pato&o'/a C&/n)(a
] Gases arter)a&es2
] DosaLe de '&u(osa< (a&()o 4 otros e&e(tro&)tos2
Rad)o&o'/a: EFe(t)5)Mar (on &a 5a&ora()*n de& Test de S)&5erman@
Anderson ma4or de H 4 en 8 +oras ,oster)ores a& ,arto2
] Rad)o'raF/a de t*ra32
] -ron(o'rama a0reo2
#I2 "ANEEO SEGXN NI#EL DE
CO"PLEEIDAD % CAPACIDAD
RESOLUTI#A
LS5ese &as manos antes 4
des,u0s de e3am)nar a todo
re()0n na()do
"ed)das Pre5ent)5as:
En todo n)5e& de aten()*n (on (om,eten()a ,ara &a aten()*n de& ,arto
,ret0rm)no< se de.erS:
] La5ar &as manos antes 4 des,u0s de e3am)nar ,a()ente2
] Adm)n)strar -etametasona 98 m' )ntramus(u&ar (ada 8: +oras ,or
8 dos)s * De3ametasona ; m' )ntramus(u&ar (ada 98 +oras ,or
:
dos)s a &as 'estantes (u4os ,rodu(tos:
aI Est0n entre &as 8: 4 B: semanas de 'esta()*n 4 en tra.aLo
de
,arto en (urso2 Los tratam)entos (on (ort)(o)des a &a 'estante
antes de 8: +oras ,re5)as a& na()m)ento estn aso()ados (on
una d)sm)nu()*n s)'n)F)(at)5a de &a morta&)dad neonata&2
.I "enores de B8 semanas que +a4an suFr)do ru,tura ,rematura
de mem.ranas 4 en ausen()a de (or)oamn)on)t)s
(&/n)(a2
(I "enores de B: semanas que +a4an ten) do
em.araMos
(om,&)(ados2
dI "enores de B: semanas (u4a 'esta()*n +a4a (ursado
(on
to(o&/t)(os2
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORIA I@9< I@8< I@B
CUIDADOS PRI"ARIOS

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] S) t)ene sos,e(+a de enFermedad de mem.rana +)a&)na reFer)r&o
,ara (u)dados )ntens)5o (on:
aI Tem,eratura (or,ora& B;2H
o
C de manera (onstante<
em,&ee )n(u.adora de trans,orte o m0todo (an'uro2
.I A,orte de o3/'eno +>medo ,or mas(ar)&&a de 8 6 H &t1m)n de ser
,os).&e2
8
8
8
8
8
8

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
ESTA-LECI"IENTOS SALUD CON CATEGORA I@:< II@9< II@8
CUIDADOS -SICOS % ESENCIALES
] S) t)ene sos,e(+a de enFermedad de mem.rana +)a&)na reFer)r&o
,ara (u)dados )ntens)5o (on:
aI #/a ,er)F0r)(a ,ermea.&e ,ara +)drata()*n endo5enosa2
.I O3)'enotera,)a Pase I G"as(ar)&&a * (a.eMa&I * Pase II
GCPAP
nasa&I de a(uerdo a& requer)m)ento de o3/'eno ,ara satura()*n
en san're GSO I entre CC a AH^2
(I Tem,eratura (or,ora& B;2H
o
C de manera (onstante<
em,&ee
)n(u.adora de trans,orte * m0todo (an'uro2
dI Pr)mera dos)s de ant).)*t)(os< ante &a sos,e(+a de
)nFe(()*n aso()ada2
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA III@9< III@8
CUIDADOS INTENSI#OS
] "antener tem,eratura (or,ora& B;2H
o
C2
] Equ)&).r)o +)droe&e(tro&/t)(o: mantener un .a&an(e +/dr)(o estr)(to 4 de
restr)(()*n que &&e5e a una ,0rd)da de ,eso de& orden de& 9^
res,e(to
a& ,eso de na()m)ento durante &os H ,r)meros d/as de 5)da2
] E5)tar &os (am.)os .rus(os de 5o&em)a< ,res)*n 4 osmo&ar)dad< a&
rea&)Mar &a +)drata()*n )ntra5enosa2
] "antener e& equ)&).r)o ()do@.ase: e& .)(ar.onato de sod)o de.e
em,&earse s*&o en aque&&os (asos de a()dos)s meta.*&)(a 'ra5e (on
mu(+a (aute&a 4 &entamente en 9H a B m)nutos2
] Com,&ementar e& maneLo se'>n 'u/a de aten()*n a& re()0n na()do
,rematuro2
Tratam)ento es,e(/F)(o:
] Tera,)a es,e(/F)(a (on surFa(tante : m&1R' de ,eso ,or
5/a endotraquea&< dos)s que ,uede re,et)rse se'>n &a e5o&u()*n2
] O3)'enotera,)a (ontro&ada:
aI Pase I< aLustar &a Fra(()*n )ns,)rada de o3/'eno GP)O I ,ara
mantener ,res)*n arter)a& de o3/'eno GPaO I entre H@!
mm='2
S) &os requer)m)entos de o3/'eno &&e'an a P)O
(at0ter arter)a& ,ara mon)toreo de &a PaO 2
2:< )nsertar
.I Pase II< CPAP: 'enera&mente se )nd)(a a un re()0n na()do
(on
,eso menor a 9<H 'r que requ)ere un
P)O
(I
Pase
III<
8
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O
C
O
N

E
N
F
E
R
M
E
D
A
D

D
E

M
E
M
b
R
A
N
A

H
I
A
L
I
N
A

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
5ent)&a()*n me(n)(a: Y de 2:2
] Re()0n na()dos (on ,eso menor a 9<H 'r< (on (uadro
(&/n)(o (om,at).&e2
] Pra(aso de& CPAP ,ara mantener PaO ma4or de H
mm='2 (on ,res)ones a& F)na& de &a es,)ra()*n GPEEPI de
;@C m& de
= 4 P)O ma4or de 2;2
8 8
8
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O
C
O
N

E
N
F
E
R
M
E
D
A
D

D
E

M
E
M
b
R
A
N
A

H
I
A
L
I
N
A
8
] A()dos)s res,)rator)a (on
PaCO
ma4or de HH@; mm='2
Es,e()a&mente s) se a(om,aU* (on P= menor de !282
] Gra5edad (&/n)(a r,)da 4 ,ro'res)5a2
EFe(tos ad5ersos * (o&atera&es de&
tratam)ento
La +emorra')a ,u&monar es un a(onte()m)ento ad5erso ,o(o Fre(uente
des,u0s de& tratam)ento (on surFa(tante2 Se o.ser5a ms a menudo en
re()0n na()dos ,rematuros de ,eso e3traord)nar)amente .aLo a& na(er<
en 5arones 4 en neonatos (on e5)den()a (&/n)(a de ,ers)sten()a de&
(ondu(to arter)oso2
Cr)ter)os de a&ta
] Esta.)&)dad 5ent)&ator)a 4 +emod)nm)(a2
] No ne(es)dad de a,o4o de O < de ne(es)tar&o 'arant)Mar
d)s,on).)&)dad
de& m)smo en e& +o'ar2
] A&ta (on F)(+a de r)es'o2
] Ca,a()ta()*n de &a madre en &a(tan()a materna 4 m0todo mam
(an'uro2
] E5a&ua()*n ,or oFta&mo&o'/a GFondo de oLo ,or e& r)es'o de ret)no,at/a
de &a ,rematur)dad a &as : semanas de 5)daI< neuro&o'/a<
neumo&o'/a<
otorr)no&ar)n'o&o'/a 4 re+a.)&)ta()*n< de ser ,os).&e ,re5)a a& a&ta2
#II2
CO"PLICACIONES
] Neumot*ra32
] EnF)sema ,u&monar )nterst)()a&2
] =emorra')a ,u&monar2
] =emorra')a )ntra5entr)(u&ar2
] Pers)sten()a de du(tus arter)oso2
] Ret)no,at/a de &a ,rematur)dad2
#III2 CRITERIOS DE REPERENCIA %
CONTRARREPERENCIA REPERENCIA
TransFer)r (on +)stor)a (&/n)(a ,er)nata& o )nForme (on datos ,er)nata&es
(om,&etos< s)'u)endo 'u/a de trans,orte2
] De (u)dados ,r)mar)os< (u)dados .s)(os< * (u)dados esen()a&es
+a()a
(u)dados )ntens)5os ante &a sos,e(+a d)a'n*st)(a de enFermedad de
mem.rana +)a&)na en re()0n na()do ,ret0rm)no2
CONTRARREPERENCIA
] De (u)dados )ntens)5os +a()a (u)dados esen()a&es< &ue'o
de esta.)&)Mar +emod)nm)(amente< no requer)r a,o4o 5ent)&ator)o<
n) o3)'enotera,)a< +a4 rem)s)*n de (om,&)(a()ones 4 requ)ere
(ont)nuar tratam)ento 4 maneLo nutr)()ona& entera&2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O
C
O
N

E
N
F
E
R
M
E
D
A
D

D
E

M
E
M
b
R
A
N
A

H
I
A
L
I
N
A
I$2 PLU$OGRA"A G#er F&u3o'rama Aten()*n de& re()0n na()do
(on enFermedad de mem.rana +)a&)naI
$2 REPERENCIAS -I-LIOGRPICAS
92 "ars+a&& =2 R&auss and A.r)* PanatoFF2 `Care oF t+e =)'+@
R)sV
Neonatea2 C+a,ter A Res,)rat,r4 Pro.&ems2 P)Ft+ Ed)t)on2 892
,'2
8:B 6 8!A2
82 Go&den.er' RL2 T+e mana'ement oF ,reterm &a.or2 O.stet G4ne(o&
887 9: 98@9B!2
B2 Ro.ert T2 =a&&2 Ind)(at)ons For SurFa(tant T+era,42 PEDIATRICS
#o&2
9B No2 8 Pe.ruar4 9AAA< Estados Un)dos2
:2 C&o+ert4< Eo+n and (o&2 `"anua& oF Neonata& Care
a
2 C+a,ter
8:2
Estados Un)dos2 P)Ft+ Ed)t)on 8:2
H2 So&a Au'usto2 Cu)dados es,e()a&es de& Feto 4 e& re()0n na()do2 #o&
II
892
;2 -&)(Vman =ans2 Rad)o&o'/a ,ed)tr)(a2 8? ed)()*n 9AAA2
!2 Ne&son2 Tratado Ped)atr/a2 Ed)tor)a& "(GraJ =)&&< Es,aUa2
9H?
ed)()*n29AA!
C2 "ene'+e&&o< Eu&)o2 Ped)atr/a2 B? ed)()*n29ACH2
A2 Ta,)a E L< #entura Eun(a P2 "anua& de Neonato&o'/a2 8da
Ed)()*n2
Re)m,res)*n 892 Pu.&)(a()ones T0(n)(as "ed)terrneo2
Sant)a'o
de C+)&e2
92 D)str0s Res,)rator)o de& Re()0n Na()do2 Gu/as de D)a'n*st)(o
4
Tratam)ento2 Ser5)()o de Neonato&o'/a2 =os,)ta& San Euan de D)os
@ La Serena< C+)&e2 Eun)o B de 8:2
992 Coto Cota&&o G D< L*,eM Sastre E< et a&2 Re()0n Na()do a t0rm)no
(on
d)F)(u&tad res,)rator)a: EnFoque d)a'n*st)(o 4 tera,0ut)(o2 Proto(o&os
d)a'n*st)(os 4 tera,0ut)(os en Ped)atr/a2 8:2
ATENCI6N DEL IECIEN NACIDO CON ENFERMEDAD DE MEMBRANA HIALINA
---
Cuidados Primarios Cuidodos Basieos A Esendoles Cuidodos Intensivos
r-I:I---IB Betametasana #- m*
1M )/#- 0r 4 - dosis
Proceder de
acuerdo N3
a $.%.c.
de prematuro
:I
! +se*urar temperoturo:
metodo mama can*uro
! 34i*enoterapia -D'##/ mim
! Referenda pora
cuidodos intensivos
! +se*urar temperatura corporal:
incu/odoro 0 mama can*uro
! 34i*eno 0umedo en co/e6al
! Canolilar via periferira
! Primera dosis de anti/iotico
! Referenda para cuidados intensivos
+se*urar temperatura
corporal: incu/adara
! "antener e?uili/rio 0idroefertrolitico
! Evitor cam/ios /ruscas de volemia8
presion y asmafaridad
! "antener e?uili/rio cddo /ose
! +dm& 0#8 0umedo se*un loses
! +dm& de :urlaetante . ml/M*
! +dministrocion de anti/iolico
se*un necesidad
! "ane2o de complicaciones
del prematuro

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

N
E
U
M
O
N

A

C
O
N
G

N
I
T
A
GUA DE PRCTICA CLNICA
ATENCIN DEL RECIN
NACIDO CON NEU"ONA
CONGNITAe
I2 NO"-RE : Neumon/a (on'0n)ta
CDIGO CIE@9: P8B
e In(&u4e &as neumon/as d)a'nost)(adas en e& ,er/odo
neonata&2
II2 DEPINICIN
La neumon/a es un ,ro(eso )nF&amator)o de& ,u&m*n< (ara(ter)Mado ,or
&a (onso&)da()*n a&5eo&ar de.)da a &a ,resen()a de m)(roor'an)smos
,at*'enos2
De a(uerdo a &a ,resenta()*n (&/n)(a e3)sten deF)n)()ones
(om,&ementar)as:
] Neumon/a (on'0n)ta: d e a d q u ) s ) ( ) * n t r a n s , & a ( e
n t a r ) a o
)ntra,arto2
] Neumon/a de )n)()o ,re(oM: antes de &a ,r)mera semana2
InFe(()*n
(onnata& de.)da a: Estreptococo del Grupo B, E. Coli, Listeria 4
otros
Gherpes, citomegalo irus, rubeola, irus de la influen!a, adenoirus
y
echoirus".
] Neumon/a de )n)()o tard/o: des,u0s de &a ,r)mera semana2
Puede ser de or)'en (omun)tar)o o noso(om)a&< ,ud)endo estar
aso()ada a &a 5ent)&a()*n me(n)(a2
Las neumon/as en &a eta,a neonata& d)F/()&mente se ,resentan de
manera a)s&ada 4 'enera&mente se s)t>an en e& (onte3to de un (uadro
s0,t)(o2
Et)o&o'/a
La )dent)F)(a()*n de& a'ente et)o&*')(o en()erra a&'unas d)F)(u&tades<
dada su 5ar)edad: Estreptococo del grupo B #EGB", estreptococo del
grupo $, Estafilococo aureus, Listeria, E Coli, %lebsiella, &erratia,
Pseudomonas, '. influen!ae, (. pallidum, C. trachomatis, Candida
albicans, irus sincicial respiratorio, irus herpes.
!
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

N
E
U
M
O
N

A

C
O
N
G

N
I
T
A

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
En nuestro med)o se des(ono(e &a et)o&o'/a de &a neumon/a neonata&2
En otros ,a/ses e& EGB es una (ausa Fre(uente de neumon/a neonata&2
P)s)o,ato&o'/a
E& re()0n na()do es mu4 sus(e,t).&e a &as )nFe(()ones ,u&monares
de.)do a sus (ara(ter/st)(as anat*m)(as e )nmuno&*')(as:
] "enor d)metro de& r.o& .ronqu)a& 4 e& es(aso desarro&&o de&
a,arato ()&)ar que )m,)de &a e&)m)na()*n de se(re()ones<
Fa5ore()endo e& (re()m)ento .a(ter)ano2
] -aLos n)5e&es de I'"< (om,&emento 4 o,son)nas< (on
d)sm)nu()*n de &a Fun()*n de &os &)nFo()tos t/m)(os Fa()&)tando &a
)n5as)*n de &os '0rmenes a &a 5/a res,)rator)a2
] E& trauma de &a 5/a a0rea< Fa5ore(e &a (o&on)Ma()*n ,or
'0rmenes 'ram ne'at)5os2
] E& me(on)o en &a 5/a a0rea tam.)0n Fa()&)ta e& (re()m)ento
.a(ter)ano2
As,e(tos
e,)dem)o&*')(os
La neumon/a (on'0n)ta es .astante Fre(uente< s) .)en su (onF)rma()*n
m)(ro.)o&*')(a es d)F/()& en &a a(tua&)dad2 A n)5e& na()ona& en e& aUo
88 se re,ortaron CB deFun()ones ,or neumon/a (on'0n)ta< &o (ua&
(orres,onde a& 829^ de& tota& de &as deFun()ones en e& ,er)odo
neonata&2 GOGEI@ "INSAI2
III2 PACTORES DE RIESGO
ASOCIADOS "aterno 6 ,renata&
] Ru,tura ,rematura de mem.ranas Y 9C +oras2
] InFe(()*n ur)nar)a materna durante e& Ber Tr)mestre de
'esta()*n
G)n(&u4e .a(ter)ur)a as)ntomt)(aI2
] Cor)oamn)on)t)s2
] Co&on)Ma()*n 5a')na& ,ato&*')(a GEstreptococo, Listeria,
E.coli,
Chlamydia, )icoplasma, herpes, C*ndida, gonococoI2
Neonata&
] -aLo ,eso a&
na(er2
] Prematur)dad2
] "an)o.ras de rean)ma()*n que requ)eran ,ro(ed)m)entos
)n5as)5os2
] APGAR menor de B a &os H
m)nutos2
Noso(om)a&
] Es,e()a&mente ,ara neumon/a aso()ada a 5ent)&a()*n
me(n)(a2
] Pro(ed)m)entos )n5as)5os G)ntu.a()*n endotraquea&<
5ent)&a()*n
me(n)(a as,)ra()ones traquea&esI2
!
GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

N
E
U
M
O
N

A

C
O
N
G

N
I
T
A
I#2 CUADRO CLNICO
Los s)'nos 4 s/ntomas de neumon/a ms Fre(uentes son: taqu),nea
GFre(uen()a res,)rator)a ma4or de ; ,or m)nutoI< queL)do 4 ()anos)s2 A&
)n)()o &a retra(()*n )nter(osta& 4 su.@d)aFra'mt)(a ,uede no ser mu4
mar(ada< a(entundose a med)da que se (om,romete &a d)stens).)&)dad
,u&monar2 Puede ser d)F/()& de d)st)n'u)r de &a enFermedad de
mem.rana +)a&)na o taqu),nea trans)tor)a2 Se a(om,aUa (on
Fre(uen()a de s)'nos 4 s/ntomas re&a()onados a se,s)s2
La d)F)(u&tad res,)rator)a en &as )nFe(()ones (onnata&es a,are(e dentro
de &as ,r)meras !8 +oras de 5)da 4 t)ende a a'ra5arse
,ro'res)5amente2 Las neumon/as noso(om)a&es son ms tard/as2
#2 DIAGNSTICO
Cr)ter)os d)a'n*st)(os:
Los ante(edentes ,er)nata&es< &a (&/n)(a 4 &a rad)o'raF/a
Fundamentan
e& d)a'n*st)(o de neumon/a< dado que en estos (asos e&
a)s&am)ento
de un 'ermen ,ato'0n)(o re5)ste d)F)(u&tades2 La rad)o'raF/a de
t*ra3
es e& e3amen ,r)n(),a&< dado que no e3)sten datos rad)o&*')(os
es,e(/F)(os
que ,erm)tan esta.&e(er una et)o&o'/a
(on(reta2
D)a'n*st)(o d)Feren()a&:
Con re&a()*n a d)F)(u&tad res,)rator)a aso()ada a (ond)()ones no
)nFe(()osas2 Entre otros:
a2 D)F)(u&tad res,)rator)a de& RN: Taqu),nea trans)tor)a< enFermedad
de mem.rana +)a&)na< s/ndrome de as,)ra()*n me(on)a&<
neumot*ra3< (ard)o,at/a des(om,ensada entre otras2
.2 Trastornos meta.*&)(os: =),o'&)(em)a< +),o(a&(em)a 4
otros2 (2 A&tera()ones de &a tem,eratura: +),oterm)a<
+),erterm)a2
d2 Des+)drata()*n2
e2 "a&Forma()ones ,u&monares
(on'0n)tas2
#I2 E$"ENES
AU$ILIARES
G(om,&ementado (on )nter,reta()*n (&/n)(aI2
] Rad)o'raF/a de t*ra32

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] -)ometr/a +emt)(a: +emo'rama< re(uento d)Feren()a&<
,&aquetas2
] Rea(tantes de Fase a'uda: PCR<
#SG2
] Cu&t)5os: +emo(u&t)5o< ,ara (onF)rmar o des(artar &a ,resen()a
de
se,s)s
aso()ada2
] G&)(em)a2
] Gases en
san're2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

N
E
U
M
O
N

A

C
O
N
G

N
I
T
A
!
GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
#II2 "ANEEO SEGXN NI#EL DE CO"PLEEIDAD
% CAPACIDAD RESOLUTI#A DEL ESTA-LECI"IENTO DE SALUD
GE2S2I2
] Todo re()0n na()do (on sos,e(+a de neumon/a< de.e ser
+os,)ta&)Mado2 S) e&&o no es ,os).&e en e& E2S2 donde na()*< e&
neonato de.er ser reFer)do a otro E2S2 que (uente (on )n(u.adora
4 ,ueda adm)n)strar o3/'eno2
] De.e mantenerse a& re()0n na()do en re,oso 'Sstr)(o ,ara e5)tar
&as as,)ra()ones< (on un estado de +)drata()*n ade(uado< (on
una tem,eratura 4 '&)(em)a norma&es< 4 adm)n)strar o3/'eno de
a(uerdo a su estado (&/n)(o 4 &a ,resen()a de ()anos)s 2
] Gu)arse ,or &a satura()*n de o3/'eno Gs) se (uenta (on o3/metro
de ,u&soI ,ara &a adm)n)stra()*n de o3/'eno2 De no ser ,os).&e<
'u)arse en e& 'rado de d)F)(u&tad res,)rator)a< &a ()anos)s 4 e& estado
'enera&2 S) ,resenta &etar')a< d)F)(u&tad res,)rator)a moderada @
se5era o ()anos)s ,ers)stente ,ese a re().)r o3/'eno< transFer)r a&
re()0n na()do a un (entro de ma4or (om,&eL)dad que (uente una
un)dad de (u)dado )ntens)5o 4 de ,reFeren()a (on 5ent)&ador
me(n)(o2
LS5ese &as manos antes 4
des,u0s de e3am)nar a todo
re()0n na()do
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORIA I@9< I@8< I@B
CUIDADOS PRI"ARIOS
] E&a.orar &a +)stor)a ,er)nata&< (ons)'nando Fa(tores de r)es'o
,ara )nFe(()*n< s) e3)st)eran2
] Ante &a aten()*n de un ,arto )nm)nente e5a&uar de a(uerdo a
F&uLo'rama de aten()*n< (ons)derando &a edad de& re()0n na()do 4
se5er)dad de &a d)F)(u&tad res,)rator)a2
] S) e& re()0n na()do es a t0rm)no< ,resenta d)F)(u&tad res,)rator)a
&e5e< no e3)ste ()anos)s 4 t)ene menos de dos +oras de 5)da<
a.r)'ar 4 (o&o(ar a& re()0n na()do en ,os)()*n ,rona2
] S) se trata de un ,rematuro< reFer)r&o ,rontamente ,ara
(u)dados esen()a&es en )n(u.adora de trans,orte * mam
(an'uro 4 (on o3/'eno ,or mas(ar)&&a de 8@: &ts ,or m)nuto2
] S) t)ene Fa(tores de r)es'o< adm)n)strar &a ,r)mera dos)s de
ant).)*t)(os2
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORIA I@ :
CUIDADOS -SICOS

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] Pro(eder de a(uerdo a& F&uLo'rama de aten()*n2
] Re,oso 'str)(o e +)drata()*n ,arentera&< s) ,resenta d)F)(u&tad
res,)rator)a moderada a se5era o Fre(uen()a res,)rator)a ma4or
de C ,or m)nuto2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

N
E
U
M
O
N

A

C
O
N
G

N
I
T
A
] Se re(om)enda adm)n)strar &e(+e materna med)ante sonda
oro'str)(a s) e& re()0n na()do ,resenta una Fre(uen()a res,)rator)a
de !@C ,or m)nuto< s)n ,resen()a de ()anos)s< queL)do o t)raLes< 4
&a(tan()a materna d)re(ta s) &a Fre(uen()a res,)rator)a es menor de
! ,or m)nuto< s)n ,resen()a de ()anos)s< queL)do o t)raLes2
] S) ,resenta d)F)(u&tad res,)rator)a moderada a se5era o
d)F)(u&tad res,)rator)a &e5e que ,ers)ste des,u0s de &as dos +oras
de 5)da< o se sos,e(+a de )nFe(()*n< reFer)r&o ,ara (u)dados
esen()a&es (on:
a2 #/a ,er)F0r)(a ,ermea.&e2
.2 "antener tem,eratura a3)&ar entre B;2H?C @ B!?C em,&eando
)n(u.adora de trans,orte o m0todo (an'uro2
(2 O3)'enotera,)a: ,or mas(ar)&&a G8@: &ts ,or m)nutoI o (a.eMa& G:@
C
&ts ,or m)nutoI2
d2 Pr)mera dos)s de ant).)*t)(os: am,)()&)na H m'1R'1dos)s
endo5enosa GE#I (ada 98 +rs 4 'entam)()na : m'1R'1dos)s E#
(ada 8: +rs2
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORIA II 6 9 4 II @ 8
CUIDADOS ESENCIALES
] Tera,)a de So,orte:
a2 In(u.adora2
.2 =)drata()*n ,arentera&2
(2 O3)'enotera,)a: (a.eMa& GFase II< CPAP Nasa& GFase III2
] Ant).)*t)(o tera,)a: am,)()&)na Hm'1V'1dos)s< (ada 98 +oras &a
,r)mera semana &ue'o (ada C +oras 4 'entam)()na : m'1R'1dos)s
(ada 8: +oras7 ,or 5/a endo5enosa durante !@9 d/as2
] -a&an(e +/dr)(o2
] Contro& de Fun()ones 5)ta&es2
] S) &a e5o&u()*n es desFa5ora.&e G()anos)s ,ers)stente o +),o3em)a<
)n(remento de &a d)F)(u&tad res,)rator)a o &etar')aI reFer)r ,ara
(u)dados )ntens)5os 4 (ons)derar rota()*n de ant).)*t)(o:
(eFota3)ma
H m'1R'1dos)s (ada 98 +oras 4 am)Va()na 9H m'1R'1dos)s (ada
8: +oras ,or ! a 9 d/as2
] S) se trata de un ,rematuro (on menos de B: semanas de edad
'esta()ona&< de mu4 .aLo ,eso o +a4 ,ro.a.)&)dad de )nsuF)()en()a
res,)rator)a o s+o(V s0,t)(o< reFer)r ,ara (u)dados )ntens)5os2
] S) &a e5o&u()*n (&/n)(a Fue r,)damente Fa5ora.&e< &os resu&tados de
an&)s)s G=emo'rama< ,&aquetasI son norma&es< &os rea(tantes
de
Fase a'uda G#SG< PCRI son ne'at)5os< e& +emo(u&t)5o ne'at)5o
a&
ter(er d/a 4 &a rad)o'raF/a no (orres,onde a neumon/a< sus,ender
!
GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
ant).)*t)(os2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

N
E
U
M
O
N

A

C
O
N
G

N
I
T
A
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORIA III 6 9 4 III
@ 8
CUIDADOS
INTENSI#OS
] "aneLo es,e()a&)Mado de &a )nsuF)()en()a res,)rator)a o s+o(V
s0,t)(o< mu4 .aLo ,eso a& na(er o menos de B: semanas de edad
'esta()ona&2
E#ENTOS AD#ERSOS: InLur)a ,u&monar ,or 5ent)&ador o d)s,&as)a
,u&monar< ret)no,at/a de &a ,rematur)dad< ototo3)()dad< neFroto3)()dad<
res)sten()a ant).)*t)(a2
CRITERIOS DE
ALTA
] Esta.)&)dad (&/n)(a Gs)n d)F)(u&tad
res,)rator)aI2
] -uena su(()*n< s)n 5/a endo5enosa ,or 8:
+oras2
] E3menes au3)&)ares
norma&es2
] Tratam)ento ant).)*t)(o (om,&eto2
PRONSTIC
O
] "a4or morta&)dad 4 (om,&)(a()ones en ,rematuros 4 .aLo ,eso a&
na(er2
] Se(ue&as res,)rator)as en ,rematuros o en 5ent)&a()*n
,ro&on'ada2
#III2
CO"PLICACIONES
InsuF)()en()a res,)rator)a
a'uda2
] =),o3em)a
se5era2
I$2 CRITERIOS DE REPERENCIA %
CONTRARREPERENCIA REPERENCIA
De.er rea&)Marse (uando e3)sta d)F)(u&tad res,)rator)a moderada o
se5era<
()anos)s (entra& * &etar')a
TransFer)r (on +)stor)a (&/n)(a ,er)nata& (om,&eta G)nForme (on
datos ,er)nata&esI 4 (on +oLa de reFeren()a )nst)tu()ona&2
!
GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] De (u)dados ,r)mar)os +a()a (u)dados .s)(os< s) se trata de
un ,rematuro ma4or de B: semanas2
a2 S) se trata de un re()0n na()do de .aLo ,eso2
.2 S) e3)ste d)F)(u&tad res,)rator)a &e5e que ,ers)ste des,u0s de
&as
8 +oras de 5)da2
(2 S) se sos,e(+a de se,s)s2
] De (u)dados .s)(os +a()a (u)dados esen()a&es< s)
requ)ere
+os,)ta&)Ma()*n
] De (u)dados esen()a&es +a()a (u)dados< s) ,resenta
(om,&)(a()ones
!
GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN NACIDO
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

N
E
U
M
O
N

A

C
O
N
G

N
I
T
A
CONTRARREPERENCIA
] De (u)dados )ntens)5os +a()a (u)dados esen()a&es< &ue'o de
esta.)&)Mar +emod)nm)(amente< (onF)rmar d)a'n*st)(o< no
requer)r a,o4o 5ent)&ator)o< rem)s)*n de (om,&)(a()ones<
(ontrarreF)ere ,ara (om,&etar tratam)ento en n)5e& esen()a&2
] De (u)dados esen()a&es +a()a (u)dados .s)(os< &ue'o de
esta.)&)Mar +emod)nm)(amente< (onF)rmar d)a'n*st)(o< (om,&etar
tratam)ento< no requer)r +)drata()*n endo5enosa2
] De (u)dados .s)(os +a()a (u)dados ,r)mar)os< s) se des(arta
neumon/a 41o se,s)s2
$2 PLU$OGRA"A G#er F&u3o'rama Aten()*n de& re()0n na()do
(on neumon/a (on'0n)taI
$I2 REPERENCIAS
-I-LIOGRAPICAS
92 "ars+a&& =2 R&auss and A.r)* PanatoFF2 `Care oF t+e =)'+@
R)sV
Neonatea2 C+a,ter A Res,)rat,r4 Pro.&ems2 P)Ft+ Ed)t)on2 892
,'2
8:B 6 8!A
82 Ro.ert T2 =a&&2 Ind)(at)ons For SurFa(tant T+era,42 Ped)atr)(s #o&2
9B
No2 8 Pe.ruar4 9AAA< Estados Un)dos2
B2 C&o+ert4< Eo+n and (o&2 `"anua& oF Neonata& Carea2 C+a,ter
8:2
Estados Un)dos P)Ft+ Ed)t)on 8:2
:2 So&a Au'usto2 Cu)dados es,e()a&es de& Feto 4 e& re()0n na()do2 #o&
II
89
H2 -&)(Vman =ans2 Rad)o&o'/a ,ed)tr)(a2 8? Ed)()*n 9AAA
;2 Ne&son2 Tratado de Ped)atr/a2 Es,aUa2 9H? ed)()*n2 Ed)tor)a&
"(GraJ
=)&&2 9AA!2
!2 =os,)ta& San Euan de D)os@ La Serena @ D)str0s Res,)rator)o
de&
Re()0n Na()do2 Gu/as de D)a'n*st)(o 4 Tratam)ento2 Ser5)()o
de
Neonato&o'/a2 C+)&e2 Eun)o B de 8:2
C2 Coto Cota&&o G D< L*,eM Sastre E< et a&2 Re()0n Na()do a t0rm)no
(on
d)F)(u&tad res,)rator)a: EnFoque d)a'n*st)(o 4 tera,0ut)(o2 Proto(o&os
d)a'n*st)(os 4 tera,0ut)(os en Ped)atr/a2 8:2
A2 Rem)n'ton ES and R&e)n EO2 InFe(t)ous D)seases oF t+e Petus
and
NeJ.orn InFant< Ht+ ed)t)on2 P+)&ade&,+)a 6 Estados Un)dos:
T-
Saunders Co7 892
!
GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
92 -e+rman RE< R&)e'man R"< Eanson =-< eds2 Ne&son Tratado
de
Ped)atr/a< 9! a52 Ed2 "adr)d @ Es,aUa: E&se5)er7 8:2
992 ")n)ster)o de Sa&ud de& Per>< Care Per>< Pro4e(to "u&t)se(tor)a& de
Po.&a()*n 4 Sa&ud Re,rodu(t)5a2 "*du&o CA: Aten()*n de&
Re()0n
Na()do (on (om,&)(a()ones2 R)es'os durante e& em.araMo2
L)ma
6 Per>< Care7 8B2
982 So&)mano< A2 4 Co&2 ACoRN GA(ure (are oF@at r)sV NeJ.ornI<
ACoRN
Ed2< #an(ou5er 6 Canad< 8H2


ATENCIN DEL RECIN
NACIDO CON NEU"ONA
CONGNITA
ATENCI6N DEL IECIEN NACIDO CON NEMONiA CON!ENITA
---
Cuidodos Primorios Cuidodos Bosieos A Esencioles Cuidodos Inlensivos
RN )on sospec0o de
neumonfo por
sintomotolo*fo antes
de los - 0rs de vida
SI
l9iene
N3 dificultod
! ,ospitoli6or A montener en incu/odoro
! 9eropio de soporte
! R4 de toro4
! +nB/ioti)oteropio
! Bolonce 0ldr7o
! )ontrol de 5>
! :i el RN es < de %. semonos de E; RE5ERIR
+/ri*o A posicion
prono
3/servor 0osta
- 0rs de edod
:I
SI
! "ontener 9$ rcrpcrcl en %6&'=)
)on merodo con*uro
! De ser posi/le8 odministre 0- 0iimedc
por mos)orillo de --.ft/min 1-"-#1
! Reposo *astri)o
lKo evolucion as
desfovoro/le
)Peniste danosis8 0ipo4emio8
! "one2o espedoli6ado de #0
insufi)ienoo res pi rota rio
o s0oc7 silptico8 muA /o2o
peso 0# "ece 0 menor
de %. semon os de E;
SI
r--+I .+dministror Ire dosis de +9B
si tiene foctor de ries*o
N3
0oA incremento de #0 dificultod
respiratorio 0
0oA letor*ia
N3
GUA DE PRCTICA CLNICA
ATENCIN DEL RECIN
NACIDO CON SEPSIS
-ACTERIANA
DEL RECIN NACIDO
I2 NO"-RE : Se,s)s -a(ter)ana de& Re()0n Na()do
CDIGO CIE@9: PB;
II2 DEPINICIN
S/ndrome (&/n)(o (ara(ter)Mado ,or s)'nos 4 s/ntomas s)st0m)(os de
)nFe(()*n 4 a(om,aUado de .a(ter)em)a en &a eta,a neonata&2
De a(uerdo a &a ,resenta()*n (&/n)(a +a4 deF)n)()ones
(om,&ementar)as:
] Sos,e(+a de se,s)s : As)ntomt)(o (on Fa(tores de
r)es'o2
] Se,s)s ,ro.a.&e : S)'nos o s/ntomas de
)nFe(()*n2
] Se,s)s (onF)rmada : S)'nos o s/ntomas (on (u&t)5o
,os)t)5o2
] Se,s)s tem,rana : Cuadro (&/n)(o que a,are(e antes de &as !8
+oras2
] Se,s)s tard/a : Cuadro (&/n)(o que a,are(e des,u0s de &as !8
+oras2
Et)o&o'/a
&erratia spp, Enterobacter cloacae, &treptococcus spp+
&taphylococus epidermidis< %lebsiella s,,< &taphylococcus aureus<
Escherichia coli.
P)s)o,ato&o'/a
E& re()0n na()do ,uede ser )nFe(tado ,or 5/a trans,&a(entar)a< ,or
(ontam)na()*n de &/qu)do amn)*t)(o o ,or as,)ra()*n o )n'est)*n de
se(re()ones 5a')na&es2
La ru,tura de .arreras (utneas 4 mu(osas o m0todos de (ontro& de&
.)enestar Feta&< (at0teres 5as(u&ares< )n()s)*n de& (ord*n um.)&)(a&< &a
()ru'/a 4 &a entero(o&)t)s ne(rosante< (rean nue5as ,uertas de entrada
,ara &os m)(roor'an)smos2
As,e(tos
e,)dem)o&*')(os
] =),oton/a o F&a()deM2
!
GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O

C
O
N

S
E
P
S
I
S
b
A
C
T
E
R
I
A
N
A

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O
En e& Per> na(en a&rededor de ; m)& n)Uos ,or aUo< 4 &as ,r)n(),a&es
(ausas d)re(tas de muerte neonata& son (om,&)(a()ones de asF)3)a e
)nFe(()ones se5eras2
La se,s)s neonata& es res,onsa.&e de& C2!^ de &as muertes en este
,er)odo 4 es &a se'unda (ausa de morta&)dad2 Es as/ m)smo< &a
ter(era (ausa
!
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O

C
O
N

S
E
P
S
I
S
b
A
C
T
E
R
I
A
N
A

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O
de mor.)&)dad en este 'ru,o de edad< s)endo &a Tasa de In()den()a de
82H19< N# GOGEI@"INSA18:I2
=asta un 8H ^ de se,s)s ,uede estar aso()ado a &a "en)n'oen(eFa&)t)s2
III2 PACTORES DE RIESGO
ASOCIADOS
92 "aterno 6 ,renata&
] A&tera()ones de &a Fre(uen()a (ard)a(a: Taqu)(ard)a<
.rad)(ard)a< arr)tm)a2
] Ru,tura ,rematura de mem.ranas ma4or de 9C +oras2
] P)e.re materna en e& ,er),arto2
] InFe(()*n ur)nar)a materna en e& ter(er tr)mestre2
] L/qu)do me(on)a& es,eso o ma&o&)ente2
] Per)odo e3,u&s)5o ,ro&on'ado2
] Parto )nstrumentado2
] Parto s0,t)(o2
82 Neonata&
] -aLo ,eso a& na(er2
] Prematur)dad2
] Se3o mas(u&)no2
] "an)o.ras de rean)ma()*n que requ)eran ,ro(ed)m)entos
)n5as)5os2
] APGAR menor * )'ua& a B a &os H m)nutos2
] "a&Forma()ones ma4ores (on so&u()*n de (ont)nu)dad GonFa&o(e&e<
men)n'o(e&eI2
] E3,os)()*n )m,ortante de mu(osas2
B2 Noso(om)a&
] Normas de .)ose'ur)dad ausentes o )nade(uadas:
`
LA#ADO
DE "ANOS
a
2
] Uso )rra()ona& de ant).)*t)(os2
] Pro(ed)m)entos )n5as)5os Gas,)ra()ones traquea&es< (ateter)smo<
,un()*n su,ra,>.)(aI2
] =os,)ta&)Ma()*n ,ro&on'ada 2
] =a()nam)ento2
I#2 CUADRO CLNICO
Los s)'nos 4 s/ntomas son 5ar)ados e )nes,e(/F)(os2 Los ms Fre(uentes
son:
] Po.re su(()*n2
] "a&a to&eran()a ora&< 5*m)tos2
] D)arrea< d)stens)*n a.dom)na&2
] Somno&en()a o &etar')a2
] =),oton/a o F&a()deM2
!
GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] Po.re res,uesta a& est/mu&o2
] #e&o()dad de sed)menta()*n '&o.u&ar< &ue'o de 98 +oras de
5)da2
!!
GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O

C
O
N

S
E
P
S
I
S
b
A
C
T
E
R
I
A
N
A

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O
] Irr)ta.)&)dad< (on5u&s)ones2
] Pa&)deM< &&enado (a,)&ar &ento< ,)e& marm*rea< ()anos)s< ,etequ)as< )(ter/()a2
] Taqu),nea< taqu)(ard)a o .rad)(ard)a2
] Tem,eratura )nesta.&e: F)e.re * +),oterm)a2
] Pontane&a tensa o a.om.ada2
] Es(&eredema GDermatos)s (ara(ter)Mada ,or e& aumento (on
endure()m)ento de &a ,)e& 4 de& teL)do (e&u&ar su.(utneo 4 (ada 5eM
de& teL)do ,roFundoI2
] #)s(erome'a&)a2
] Otros2
#2 DIAGNSTICO
92 Cr)ter)os d)a'n*st)(os
E& a)s&am)ento de un 'ermen ,ato'0n)(o de &a san're es e&
(r)ter)o mSs es,e(/F)(o ,ara e& d)a'n*st)(o de se,s)s2
82 D)a'n*st)(o d)Feren()a&: s)'nos o s/ntomas aso()ados a
(ond)()ones no )nFe(()osas< entre otros se men()onan:
] D)F)(u&tad res,)rator)a de& re()0n na()do: taqu),nea trans)tor)a<
enFermedad de mem.rana +)a&)na< s/ndrome de as,)ra()*n
me(on)a&< (ard)o,at/a des(om,ensada entre otras2
] Des+)drata()*n2
] I(ter)()a: )so)nmun)Ma()*n< (0Fa&o+ematoma 4 otros2
] =e,atome'a&)a: InsuF)()en()a Card)a(a Con'est)5a GICCI2
] Anoma&/as (on'0n)tas: o.stru(()*n )ntest)na&2
] Letar')a: trastornos meta.*&)(os G+),o'&)(em)a< +),o(a&(em)a 4 otrosI2
] Con5u&s)ones: +emorra')a )ntra5entr)(u&ar2
] Petequ)as en (ara: ()r(u&ar de (ord*n2
#I2 E$"ENES
AU$ILIARES
G(om,&ementado (on )nter,reta()*n (&/n)(aI
] =emo'rama:
@ Leu(o()tos menores de H< ,or mm
B
4 ma4ores de 8H< ,or
mm
B
&ue'o de 98 +oras de 5)da2
@ Re&a()*n de a.astonados 1 se'mentados ma4or de <82
@ P&aquetas menores de 9< ,or mm
B
2
@ Granu&a()ones t*3)(as 4 5a(uo&)Ma()ones GCuer,os de Do+&eI2
] Cu&t)5os: san're< &/qu)do (eFa&orraqu/deo 4 or)na2
] Rad)o'raF/a de t*ra32
] Prote/na C rea(t)5a< &ue'o de 8: +oras de 5)da2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O

C
O
N

S
E
P
S
I
S
b
A
C
T
E
R
I
A
N
A

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O
+oras7 ,or !@9 d/as2
!
GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
#II2 "ANEEO SEGXN NI#EL DE
CO"PLEEIDAD % CAPACIDAD
RESOLUTI#A
Se rea&)Mar de a(uerdo a )nter,reta()*n (&/n)(a de& m0d)(o tratante2
LS5ese &as manos antes 4
des,u0s de e3am)nar a todo
re()0n na()do
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA I@9< I@8< I@B
CUIDADOS PRI"ARIOS
] S) t)ene sos,e(+a de se,s)s reFer)r&o ,ara (u)dados
esen()a&es< s) &a reFeren()a demora de ; +oras a ms< d0 &a
,r)mera dos)s de ant).)*t)(os: am,)()&)na H m'1R'1dos)s (ada 98
+oras 4 'entam)()na
: m'1R'1dos)s I" (ada 8: +oras2
] La(tan()a materna e3(&us)5a2
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA I@:
CUIDADOS -SICOS
] S) se sos,e(+a de se,s)s< 4 no se (uenta (on med)os
d)a'n*st)(os au3)&)ares< .r)ndar (u)dados ,r)mar)os< de &o
(ontrar)o o.ser5ar a& re()0n na()do ,or :C +oras 4 e5a&uar
e3menes au3)&)ares G+emo'rama< ,&aquetas 4 5e&o()dad de
sed)menta()*nI2
] La(tan()a materna e3(&us)5a2
] De tener a&'>n e3amen au3)&)ar anorma& o s)ntomato&o'/a de )nFe(()*n
reFer)r&o ,ara (u)dados esen()a&es (on:
a2 #/a ,er)F0r)(a ,ermea.&e2
.2 Pr)mera dos)s de ant).)*t)(os7 am,)()&)na H m'1R'1dos)s E#
(ada
98 +oras 4 'entam)()na : m'1R'1dos)s E# (ada 8:
+oras2
(2 O3)'enotera,)a de ser ne(esar)a2
d2 "antener tem,eratura a3)&ar en B;2H?C em,&eando )n(u.adora
de trans,orte o m0todo (an'uro2
e2 Cont)nuar &a(tan()a materna2
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA II@9< II@8
CUIDADOS ESENCIALES
] La(tan()a materna< de ser ,os).&e2
] Tera,)a de So,orte:
] #e&o()dad de sed)menta()*n '&o.u&ar< &ue'o de 98 +oras de
5)da2
!!
GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
a2 In(u.adora2
.2 =)drata()*n ,arentera&2
(2 O3)'enotera,)a o ne.u&)Ma()ones se'>n e& (aso2
] Ant).)ot)(otera,)a: am,)()&)na H m'1V'1dos)s< (ada 98 +oras &a
,r)mera
semana< &ue'o (ada C +oras 4 'entam)()na : m'1R'1dos)s (ada 8:
!
GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O

C
O
N

S
E
P
S
I
S
b
A
C
T
E
R
I
A
N
A

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O
] -a&an(e +/dr)(o2
] Contro& de Fun()ones 5)ta&es2
] S) &a e5o&u()*n es desFa5ora.&e G,ers)sten()a de s)ntomato&o'/a a :C
+rs de tratam)entoI (ons)derar reFeren()a * rota()*n de ant).)*t)(o de
a(uerdo a ant).)o'rama2
] S) +a4 ,ro.a.)&)dad de s+o(V s0,t)(o< Fa&&a mu&t)or'n)(a< mu4 .aLo
,eso a& na(er o menos de B: semanas de edad 'esta()ona& reFer)r
,ara (u)dados )ntens)5os2
] Se,s)s ,ro.a.&e que mot)5a )n)()o de tratam)ento ant).)*t)(o< (on
e5o&u()*n (&/n)(a Fa5ora.&e< rea(tantes de Fase a'uda 4
se'u)m)ento ne'at)5os G+emo'rama< ,&aquetas * ,erF)& de
(oa'u&a()*n norma&es< #SG< PCR ne'at)5osI7 +emo(u&t)5o
ne'at)5o a& Ber d/a< sus,ender ant).)*t)(os2
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA III@9< III@8
CUIDADOS INTENSI#OS
"aneLo es,e()a&)Mado de& s+o(V s0,t)(o< Fa&&a mu&t)or'n)(a< mu4
.aLo ,eso a& na(er o menos de B: semanas de edad 'esta()ona&2
E#ENTOS AD#ERSOS
Res)sten()a ant)m)(ro.)ana< ,os).)&)dad de ototo3)()dad< neFroto3)()dad<
+),ersens).)&)dad2
CRITERIOS DE ALTA
] Pun()ones 5)ta&es esta.&es 4 (onser5adas2
] Esta.)&)dad (&/n)(a G(ontro& t0rm)(o ade(uado s)n d)F)(u&tad res,)rator)aI2
] -uena su(()*n< &a(tan()a materna e3(&us)5a< s)n 5/a endo5enosa ,or
8: +oras2
] E3menes au3)&)ares norma&es2
] Ase'ura tratam)ento ant).)*t)(o (om,&eto2
PRONSTICO
] "a4or morta&)dad 4 (om,&)(a()ones en ,rematuros 4 .aLo ,eso a&
na(er2
] Se(ue&as neuro&*')(as s)'n)F)(at)5as en 8 a H^ de neonatos
que ,resentaron men)n')t)s aso()ada2
#III2
CO"PLICACIONES
De ,resenta()*n ,os).&e:
] S+o(V s0,t)(o2
] Pa&&a mu&t)or'n)(a2
] "en)n'oen(eFa&)t)s2
] Entero(o&)t)s ne(rot)Mante2
] Coa'u&a()*n )ntra5as(u&ar d)sem)nada2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N


N
A
C
I
D
O

C
O
N

S
E
P
S
I
S
b
A
C
T
E
R
I
A
N
A

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O
I$2 CRITERIOS DE REPERENCIA % CONTRARREPERENCIA
REPERENCIA
] TransFer)r (on (o,)a de +)stor)a (&/n)(a ,er)nata& 4 +oLa de reFeren()a2
] De (u)dados ,r)mar)os +a()a (u)dados .s)(os< s) +a4 sos,e(+a de
se,s)s2
] De (u)dados .s)(os +a()a (u)dados esen()a&es< s) requ)ere
+os,)ta&)Ma()*n2
] De (u)dados esen()a&es +a()a (u)dados )ntens)5os< s) ,resenta
(om,&)(a()ones2
CONTRARREPERENCIA
] ContrarreFer)r (on InForme "0d)(o que (onten'a: d)a'n*st)(o<
tratam)ento 4 ,&an de se'u)m)ento2
] De (u)dados )ntens)5os +a()a (u)dados esen()a&es< &ue'o de
esta.)&)Mar
+emod)nm)(amente< (onF)rmar e& d)a'n*st)(o< no requer)r a,o4o
5ent)&ator)o 4 +a4an rem)t)do &as (om,&)(a()ones2 Se (ontrarreF)ere
,ara
(om,&etar tratam)ento en (u)dados esen()a&es2
] De (u)dados esen()a&es +a()a (u)dados .s)(os &ue'o de
esta.)&)Mar
+emod)nm)(amente< (onF)rmar d)a'n*st)(o< (om,&etar tratam)ento<
no requer)r +)drata()*n endo5enosa2
] De (u)dados .s)(os +a()a (u)dados ,r)mar)os< des,u0s de :C
+rs de o.ser5a()*n< s) se des(arta se,s)s< est as)ntomt)(o 4
t)ene
e3menes au3)&)ares ne'at)5os2
$2 PLU$OGRA"A G#er F&u3o'rama Aten()*n de& re()0n na()do (on
se,s)s .a(ter)ana de& re()0n na()doI
$I2 REPERENCIAS -I-LIOGRPICAS
92 Rem)n'ton ES and R&e)n EO2 InFe(t)ous D)seases oF t+e Petus and
NeJ.orn
InFant< H
t+
ed)t)on2 P+)&ade&,+)a 6 Estados Un)dos2 T- Saunders Co7 892
82 S+)ma.uVu R< #e&squeM P< %.ar E< Qer,a R< Arr).as,&ata G< PernndeM
S< et a&2
Et)o&o'/a 4 sus(e,t).)&)dad ant)m)(ro.)ana de &as )nFe(()ones neonata&es2
Ana&es
de &a Pa(u&tad de "ed)()na San Pernando< L)ma@Per>2 8:7 ;H G9I: 9A@8:2
B2 -e+rman RE< R&)e'man R"< Eanson =-< eds2 Ne&son Tratado de Ped)atr/a<
9!
5a
2
ed2 "adr)d 6 Es,aUa: E&se5)er7 8:2
:2 T+e Lan(et2 Neonata& Sur5)5a&2 Or'an)Ma()*n "und)a& de &a Sa&ud2
Tas+)n'ton
6 Estados Un)dos2 "ar(+ 8H2
H2 Inst)tuto Na()ona& de Estad/st)(a e InFormt)(a de& Per>2 En(uesta de
Demo'raF/a
4 Sa&ud Pam)&)ar 82 L)ma @ Per>: INEI7 89
;2 ")n)ster)o de Sa&ud de& Per>< Pro4e(to "u&t)se(tor)a& de Po.&a()*n 4
Sa&ud
Re,rodu(t)5a2 "*du&o CA: Aten()*n de& Re()0n Na()do (on (om,&)(a()ones2
R)es'os durante e& em.araMo2 L)ma @ Per>< CARE7 8B2
!2 ")n)ster)o de Sa&ud de& Per>< OPS1O"S< UNICEP2 AIEPI2 Cuadros
de
Pro(ed)m)entos< Curso C&/n)(o AIEPI< Aten()*n a &os n)Uos GasI de a 8
meses2
L)ma 6 Per>2 8B2
C2 %oun' TE2 "an'um -: NeoFa3< 9!
5a
ed2 Ra&e)'+< Nort+ Caro&)ne 6
Estados
Un)dos: A(om Pu.&)s)n'< 8:2
A2 So&)mano< A2 4 Co&2 ACoRN GA(ure (are oF@at r)sV NeJ.ornI< ACoRN
Ed2< #an(ou5er 6 Canad2 8H2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN NACIDO
&
---&
ATENCI6N DEL IECIEN NACIDO CON SEPSIS $ACTERIANA DEL IECIEN NACIDO
---
Cuidodos Primorios Cuidodos Basieos A Esendoles Cuidodos Intensivos
0omen dlnico A
e4emenes ou4iliores
I
:interndr7o y
---&
reoCfonles )JE
'
I
'Mh;!HI
I
,ospi
.
l
,
o
.
lilocion
---&
I
I
:inlomali)o I
( reortcntes )-E
+sinlomcliro ,ospiloli6ocion8 o/servocion .F 0rs
y reoclonles )JE Complelor enimenes ou4iliores
---&
+sintomalico
~ ~
y reodonles )-E
:inlomalico +sinlomatico
9rotomienlo
A reoctonles )JE A reodonles )JE
espedoli6odo del
s0oc7 seplico8
3/servoci6n .F 0rs
folia muitior*cnica8
muA /a2a peso
0# naeer 6 < de %.
semanos de E;
+sintomalieo
A reoctontss )-E
9ralomienlo
+K9+
I
Contrarreferencia
I
I
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O


C
O
N

I
C
T
E
R
I
C
I
A
GUA DE PRCTICA CLNICA
ATENCIN DEL RECIN
NACIDO CON ICTERICIA
I2 NO"-RE : I(ter)()a Neonata&
CDIGO CIE@9:
PHH EnFermedad =emo&/t)(a de& Peto 4 de& Re()0n
Na()do2
PHC I(ter)()a Neonata& de.)da a otras =em*&)s)s
E3(es)5as2
PHA I(ter)()a Neonata& ,or otras (ausas 4 ,or &as no
es,e()F)(adas2
II2 DEPINICIN
I(ter)()a< es &a (o&ora()*n amar)&&enta de ,)e& 4 mu(osas (ausada ,or
+),er.)&)rru.)nem)a2 En e& re()0n na()do a t0rm)no &a ,ro'res)*n (&/n)(a
de &a )(ter)()a es (0Fa&o (auda& )n(rementndose de a(uerdo a &os
n)5e&es s0r)(os de &a .)&)rru.)na GF)'ura N_ 9I2
=),er.)&)rru.)nem)a es e& )n(remento de &a .)&)rru.)na s0r)(a ,or en()ma
de &os 5a&ores norma&es< ,uede ser a ,redom)n)o d)re(to o )nd)re(to2
Los n)5e&es de .)&)rru.)na )nd)re(ta de,enden de& t)em,o de 5)da de& RN
en +oras 4 de &a edad 'esta()ona&2 Los n)5e&es de .)&)rru.)na d)re(ta< se
(ons)deran e&e5ados (uando es ma4or de 92H @ 8 m'1d& * es ma4or de
9^ de& 5a&or de &a .)&)rru.)na tota&2
En(eFa&o,at/a ,or +),er.)&)rru.)nem)a< es e& (onLunto de s)'nos 4
s/ntomas que )nd)(an daUo neuro&*')(o2
Rern/(terus es &a )m,re'na()*n de .)&)rru.)na de &os n>(&eos
.asa&es de& (ere.ro (ausado ,or &a +),er.)&)rru.)nem)a )nd)re(ta
GD)a'n*st)(o anatomo,ato&*')(oI2
ETIOLOGA: es
mu&t)Fa(tor)a&:
En &a ,r)mera semana de 5)da:
92
P)s)o&*')(a2
82 Por Fa&ta de a,orte

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
(a&*r)(o2

A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O


C
O
N

I
C
T
E
R
I
C
I
A
B2 Por enFermedad +emo&/t)(a de re()0n
na()do:
] In(om,at).)&)dad san'u/nea materno Feta& ,or 'ru,o san'u/neo
A-O G"adre
`
O
a
< neonato
`
A
a
< o
`
-
a
I< Pa(tor R+ G"adre
`R+
ne'at)5oa< neonato
`
R+ ,os)t)5o
a
I * su. 'ru,os2
] DeFe(tos enM)mt)(os +ered)tar)os de& er)tro()to: ELem,&o7
'&u(osa6;
FosFato des+)dro'enasa2
] A&tera()*n estru(tura& de& er)tro()to: esFero()tos)s +ered)tar)a 4
otros2
] "ed)(amentos: su&Fonam)das< ant)ma&r)(os< sa&)()&atos 4 otros
usados en &a madre2
:2 Por med)(amentos: o3)to()na< .enMod)a(e,)nas G.enMoato de
sod)oI<
am,)()&)na a &a )nFus)*n r,)da< Furosem)da2
H2 Por
)nFe(()ones:
] -a(ter)anas: se,s)s< )nFe(()ones de &as 5/as ur)nar)as<
men)n')t)s<
tu.er(u&os)s 4 otros2
] #)ra&es: ru.0o&a< +er,es< enFermedad de )n(&us)*n ()tome'&)(a<
+e,at)t)s< otros2
] ProtoMoar)os: to3o,&asmos)s< ma&ar)a2
] S/F)&)s< otros2
;2 Co&e(()*n de san're e3tra5as(u&ar7 (0Fa&o@+ematoma<
equ/mos)s<
+emorra')as en (a5)dad a.dom)na&< +emorra')a )ntra5entr)(u&ar2
!2
Po&)()tem)a2
C2 DeFe(tos enM)mt)(os de (onLu'a()*n 4 e3(re()*n de
.)&)rru.)nas:
enFermedad de Cr)'&er@NaLLar2
En &a se'unda semana de
5)da:
92 Por &e(+e materna e3(&us)5a< es una (ausa usua&mente .en)'na<
de ,resenta()*n Fre(uente2
82 =e,at)t)s neonata&2
B2 O.stru(()*n anat*m)(a )ntr/nse(a o e3tr/nse(a de &as 5/as
.)&)ares
,or: Atres)a (on'0n)ta de 5/as .)&)ares )ntra 4 e3tra +e,t)(a< qu)ste
de& (o&0do(o 4 otros G,or (o&e(/sto,at)a de& re()0n na()doI2
:2 S/ndrome de .)&)s es,esa se(undar)o a er)tro.&astos)s Feta&<
anem)a
+emo&/t)(a adqu)r)da< otros2
H2 =),ot)ro)d)smo< 'a&a(tosem)a2
;2 EnFermedad de G)&.ert 4
otros2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
PISIOPATOLOG
A
E& )n(remento de .)&)rru.)na s0r)(a se ,rodu(e ,or e& aumento de &a
+em*&)s)s< deFe(to de &a (onLu'a()*n )ntra+e,t)(a< deFe(to en &a
e3(re()*n * m)3tas2
ASPECTOS
EPIDE"IOLGICOS
En e& Per> &a tasa de )n()den()a ,ara I(ter)()a Neonata& re,ortada ,ara
e& aUo 8:< es de BA19 N#< s)endo &as DISAS de L)ma 4 Ca&&ao
&as que

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O


C
O
N

I
C
T
E
R
I
C
I
A
re,ortan e& :C^ de &os (asos< 4 a n)5e& re')ona& Cus(o< Arequ),a< La
L).ertad e I(a< &as que re,ortan ma4or tasa de )n()den()a2 Se o.ser5a
(on ms Fre(uen()a en neonatos ,rematuros que en neonatos a
t0rm)no2
III2 PACTORES DE RIESGO ASOCIADOS
] Prematur)dad2
] -aLo ,eso a&
na(er2
] Retardo de& (re()m)ento )ntrauter)no GRCIUI2
] Co&e(()*n de san're
e3tra5as(u&ar2
] Inade(uado a,orte (a&*r)(o 4 de 5o&umen2
] AsF)3)a neonata&2
] O.stru(()*n )ntest)na&2
] In(om,at).)&)dad san'u/nea2
] InFe(()ones
s)st0m)(as2
] InFe(()*n ur)nar)a2
] Po&)()tem)a2
] InFe(()ones )ntrauter)nas
(r*n)(as2
] Ante(edente de +ermano anter)or (on )(ter)()a2
] D)a.etes materna2
] Trastorno +),ertens)5o de&
em.araMo2
] =),ot)ro)d)smo2
] Trauma
o.st0tr)(o2
I#2 CUADRO CLNICO
92 La +),er.)&)rru.)nem)a )nd)re(ta se (ara(ter)Ma ,or &a
,)'menta()*n amar)&&o (&aro o anaranLado de ,)e& 4 mu(osas2
C&/n)(amente ,uede ser e5a&uada se'>n &a ,ro'res)*n
(eFa&o(auda& GP)'ura 9I2
] Qona 9: en (a.eMa G.)&)rru.)nem)a de H m'1dLI2
] Qona 8: en t*ra3 G9 m'1dLI2
] Qona B: +asta rod)&&as G9H m'1dLI2
] Qona :: +asta ,&antas 4 ,a&mas GY9C m'1dLI2
Esta 5a&ora()*n se a,&)(a ,ara re()0n na()dos a t0rm)no2
82 La +),er.)&)rru.)nem)a d)re(ta se (ara(ter)Ma (&/n)(amente ,or
e&
(o&or amar)&&o ,arduM(o o 5erd/n)(o2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
B2 La en(eFa&o,at/a ,or +),er.)&)rru.)nem)a< en su Fase a'uda
se
a(om,aUa Fre(uentemente (on un (uadro de ,o.re su(()*n<
)rr)ta.)&)dad<
F)e.re< (on5u&s)ones e +),erton/a mus(u&ar2
#2 DIAGNSTICO
Es (&/n)(o 4 ,or &a.orator)o2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O


C
O
N

I
C
T
E
R
I
C
I
A

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
#I2 E$"ENES
AU$ILIARES
] Gru,o san'u/neo 4 Fa(tor R+ en madre 4 n)Uo2
] =emato(r)to< ret)(u&o()tos2
] DosaLe de .)&)rru.)nas tota&es 4 Fra(()onadas en san're ,er)F0r)(a2
] Prue.a de Coom.s d)re(ta2
] Estud)o de &m)na ,er)F0r)(a GmorFo&o'/a de '&*.u&os roLosI2
] Otros se'>n sos,e(+a (&/n)(a2
#II2 "ANEEO SEGXN NI#EL DE
CO"PLEEIDAD % CAPACIDAD
RESOLUTI#A
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA I@9< I@8< I@B
CUIDADOS PRI"ARIOS
E& maneLo es .s)(amente de t),o ,re5ent)5o< ,ara &o (ua& de.er
ase'urarse:
] Re(ono()m)ento de Fa(tores de r)es'o aso()ados a +),er.)&)rru.)nem)a2
] La(tan()a materna e3(&us)5a a &).re demanda m/n)mo (ada 8 +oras<
de C a 98 5e(es a& d/a< .aLo su,er5)s)*n de& ,ersona& de sa&ud ,ara
a,&)(a()*n de t0(n)(a ade(uada2
] E5a&uar a& n)Uo en .>squeda de )(ter)()a GP)'ura N_ 9I 4 de
(onstatar
reFer)r a esta.&e()m)ento de sa&ud .s)(o o es,e()a&)Mado2
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA I@:
CUIDADOS -SICOS
E& maneLo de esta ,ato&o'/a es es,e()a&)Mado 4 de.er (ons)derarse
su reFeren()a a& +os,)ta& re')ona& (uando:
] Presenta (uadro (&/n)(o de )(ter)()a antes de &as 8: +oras de 5)da2
] La )(ter)()a es e3(es)5a ,ara e& t)em,o de 5)da en +oras o s) se
e3t)ende
mas a&&:
De &a Qona 9: entre 8: 4 :C +oras de 5)da ,ostnata&2
De &a Qona 8: entre :C 4 !8 +oras2
De &a Qona B: des,u0s de !8 +oras2
] T)ene )(ter)()a +asta ,a&mas 4 ,&antas< )n(om,at).)&)dad san'u/nea *
,rue.a de Coom.s ,os)t)5a2
] =a4 dudas en (uanto a &a e3tens)*n o +a4 s)'no&o'/a (&/n)(a G,o.re
su(()*n o )rr)ta.)ta.)&)dadI2
] In)()ar Fototera,)a +asta (om,&etar reFeren()a2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
Durante e& tras&ado de& neonato<
(ont)nuar (on &a &a(tan()a materna
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O


C
O
N

I
C
T
E
R
I
C
I
A

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA II@9<
II@8
CUIDADOS
ESENCIALES
E& maneLo en este n)5e& de aten()*n
(om,rende:
] Determ)nar r)es'o de +),er.)&)rru.)nem)a< se'>n GrF)(a
92
] Pototera,)a GGrF)(a 8 4 Ta.&a N_
9I2
] E3an'u)no transFus)*n GGrF)(a B 4 ta.&a N_
9I2
] =)drata()*n ade(uada< (ons)derando e& e3(eso de ,0rd)das
)nsens).&es
aso()adas a &a Fototera,)a2
] Cont)nuar &a &a(tan()a materna2
] ReFeren()a en (aso
de:
@ No (ontar (on equ),o de Fototera,)a2
@ No +a.er ,os).)&)dad de e3an'u)no transFus)*n2
@ Requer)r otros estud)os d)a'n*st)(os2
ContrarreFeren()a: Cuando no requ)ere
+os,)ta&)Ma()*n2
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA III@9<
III@8
CUIDADOS
INTENSI#OS
E& maneLo en este n)5e& de aten()*n
(om,rende:
] Pototera,)a GGrF)(a 8 4 Ta.&a N_
9I2
] E3an'u)no transFus)*n GGrF)(a B 4 ta.&a N_
9I2
] Tera,)a de so,orte: +)drata()*n ade(uada< (ons)derando e&
e3(eso
de ,0rd)das )nsens).&es aso()adas a &a Fototera,)a2
] "aneLo de &a (ausa de Fondo 4
(om,&)(a()ones2
ContrarreFeren()a: S) se +an su,erado &as (om,&)(a()ones a'udas< 4a
no requ)ere e3an'u)no transFus)*n 4 s) &os 5a&ores de .)&)rru.)na s0r)(a
estn en des(enso2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
#III2
CO"PLICACIONES
Las (om,&)(a()ones ms Fre(uentes
son:
] En(eFa&o,at/a ,or +),er.)&)rru.)nem)a2
] =),oa(us)a2
] Coreoatetos)s2
I$2 CRITERIOS DE REPERENCIA %
CONTRARREPERENCIA: REPERENCIA
] TransFer)r (on +)stor)a (&/n)(a ,er)nata& o )nForme (on datos
,er)nata&es2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O


C
O
N

I
C
T
E
R
I
C
I
A

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] De (u)dados ,r)mar)os 4 (u)dados .s)(os +a()a (u)dados
esen()a&es< s) ,resenta Fa(tores de r)es'o aso()ados a
+),er.)&)rru.)nem)a< (uadro (&/n)(o de )(ter)()a antes de &as 8:
+oras de 5)da o &a )(ter)()a es e3(es)5a ,ara e& t)em,o de 5)da en
+oras2
] De (u)dados esen()a&es +a()a (u)dados )ntens)5os< s) no se (uenta
(on equ),o de Fototera,)a< no +a4 ,os).)&)dad de e3an'u)no
transFus)*n o se requ)ere otros estud)os d)a'n*st)(os2
CONTRARREPERENCIA
] De (u)dados )ntens)5os +a()a (u)dados esen()a&es< s) rem)ten &as
(om,&)(a()ones Gse +an su,erado &as (om,&)(a()ones a'udas< 4a no
requ)ere e3an'u/no transFus)*n 4 s) &os 5a&ores de .)&)rru.)na s0r)(a
estn en des(ensoI2
] De (u)dados esen()a&es +a()a (u)dados .s)(os< s) no
requ)ere +os,)ta&)Ma()*n 4 &as (ond)()ones (&/n)(as se muestran
esta.&es2
Cr)ter)os de A&ta:
] Cuando se a&(anMan (on(entra()ones de .)&)rru.)na s0r)(a ,or
de.aLo de& n)5e& de r)es'o esta.&e()do se'>n F)'ura N_ 9 4 ta.&a
N_ 92
Cr)ter)os de =os,)ta&)Ma()*n:
] De.ern +os,)ta&)Marse a todo re()0n na()do ,rematuro de 8
'ramos o menos (on o s)n (om,&)(a()ones en un esta.&e()m)ento
de sa&ud (on (a,a()dad reso&ut)5a2
$2 PLU$OGRA"A G#er F&u3o'rama Aten()*n de& re()0n na()do (on
)(ter)()aI $I2 REPERENCIAS -I-LIOGRPICAS
92 -e+rman RE< R&)e'man R"< Eanson =-< eds2 Ne&son Tratado de
Ped)atr/a<
9! a2 ed2 "adr)d 6 Es,aUa: E&se5)er7 8:2
82 ")n)ster)o de Sa&ud de& Per>< CARE Per>< Pro4e(to "u&t)se(tor)a& de
Po.&a()*n
4 Sa&ud Re,rodu(t)5a2 "*du&o CA: Aten()*n de& Re()0n Na()do (on
(om,&)(a()ones2 R)es'os durante e& em.araMo2 L)ma @ Per>: CARE7
8B2
B2 ")n)ster)o de Sa&ud de& Per>< OPS1O"S< UNICEP2 AIEPI2 Cuadros
de
Pro(ed)m)entos< Curso C&/n)(o AIEPI< Aten()*n a &os n)UosGasI de a
8
meses2 L)ma @ Per>< "INSA: 8B2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
:2 A5er4 '< P&et(+er "< "a(dona&d ": Neonato&o'4 ,at+o,+4s)o&o'4 and
mana'ement oF t+e neJ.orn2 P+)&ade&,+)a 6 Estados Un)dos: L),,)n(ott
T)&&)ams f T)&V)ns7 9AAA2
H2 I, S< C+un' "< Ru&)' E< et a&2 An E5)den(e@-ased Re5)eJ oF Im,ortant
Issues
(on(ern)n' Neonata& =4,er.)&)ru.)nem)a2 Ped)atr)(s< 8:799:79B@
9HB2
Estados Un)dos2
;2 Su.(omm)ttee on =4,er.)&)ru.)nem)a2 "ana'ement oF =4,er.)&)ru.)nem)a
)n t+e NeJ.orn InFant BH or "ore TeeVs oF Gestat)on2 Ped)atr)(s< 8:7
99::8A!@B9;2 Estados Un)dos2
!
GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O


C
O
N

I
C
T
E
R
I
C
I
A
Ta.&a N_ 9: Ind)(a()ones de Pototera,)a 41o E3an'u)no transFus)*n
en re()0n na()dos ,rematuros Z BH semanas
S) e& re()0n na()do ,resenta &os Fa(tores de r)es'o que a (ont)nua()*n
se deta&&an< se de.er usar (omo ,armetro e& 5a&or m/n)mo de
.)&)rru.)nas2
] =),o3em)a2
] AsF)3)a2
] A()dos)s2
] InsuF)()en()a res,)rator)a2
] =),oterm)a2
] =),oa&.um)nem)a GZ B '1d&I2
] =em*&)s)s2
] Se,s)s2
] Sustan()as que (om,)ten ,or &a a&.>m)na2
] Letr')a2
Ta.&a N_ 82 Qonas de Rramer
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O


C
O
N

I
C
T
E
R
I
C
I
A

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
PIGURA N_ 9
Qona 9: : a ! m'1d&7
Qona 8: H a C<H m'1d&7
Qona B: ; a 99<H m'1d&7
Qona :: A a 9! m'1d&7
Qona H: Y de 9H m'1d&2
=a4 'ran 5ar)a.)&)dad en &a a,re@
()a()*n su.Let)5a de &a )(ter)()a2
Ada,tado de Rramer: AEDC
9;A7
99C::H: 4 P)nn: A(ta O.stet
G4ne@ (o& S(and 9A!H7 H::B8A2
GRAPICA N_ 9
TA-LA DE
-=UTANI
Pred)(e &a ,os).)&)dad de que un s)'u)ente 5a&or de -T e3(eda e& ,er(ent)& AH GQona de A&to
R)es'o: ;C^< Intermed)o A&to: :;^ Intermed)o -aLo: 98 ^< -aLo R)es'o: ^I

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O


C
O
N

I
C
T
E
R
I
C
I
A
GRAPICA N_ 8
INDICACIONES DE POTOTERAPIA EN
RECIN NACIDOS Y BH SE"ANAS
GRAPICA N_ B
INDICACIONES DE E$ANGUINO
TRANSPUSIN EN RECIN NACIDOS Y BH
SE"ANAS

0
ATENCIN DEL
RECIN NACIDO CON
ICTERICIA
ATENCI6N DEL IECIEN NACIDO CON ICTERICIA
---
Cuidados Primarios Cuidodos Basi)os A Esendoles Cuidodos Inlensivos
.~,")*1
I
Bus?uedo de atros si*nos A sintomos
Bilirru/ino totol y froccionodo
,ematocrita 9esl de Coom/s dlrerto
:I
Evaluation dfnica cefalo
caudal )5i*ura IE
:e e4tiende mas 0##6:
De #0Nano #: entre -. y .F 0rs de
vida postnatal&
De #0Nona -: entre .F y O- 0rs
De #0Nono %: despues de O- 0rs
NO
,iper/ilirru/inemia
Indirecto
E46menes ou4iliares
dia*nostico efiol6*ico
,iper/ilirru/inemio
directo
"aneio en nivel espetioli6ado
paro dio*noslico
eliolo*ico y Iralamiento
+lta y evaluation
en -.-.F 0rs
5ololeropio ylo e4on*uineo Ironsfusion(
):e*un edad pesoE
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

H
I
P
O
G
L
I
C
E
M
I
A

N
E
O
N
A
T
A
L
GUA DE PRCTICA CLNICA
ATENCIN DEL RECIN
NACIDO CON =IPOGLICE"IA
NEONATAL
I2 NO"-RE : =),o'&)(em)a Gotras =),o'&)(em)as Neonata&esI2
CDIGO CIE@9: P!2:
II2 DEPINICIN
G&)(em)a de Z : m'1d& en neonatos a t0rm)no o ,ret0rm)no< a& menos
en dos med)()ones (onse(ut)5as2
Et)o&o'/a
a2 D)sm)nu()*n de de,*s)tos de '&u(*'eno o de ,rodu(()*n de '&u(osa
end*'ena< 'enera&mente en neonatos (on s/ndrome de d)stress
res,)rator)o< PEG< +)Los de madre d)a.0t)(a * en neonatos (on
retardo en e& (re()m)ento )ntrauter)no2
.2 Aumento de &a ut)&)Ma()*n de '&u(osa2
(2 Aumento de &a ut)&)Ma()*n 4 d)sm)nu()*n de &a ,rodu(()*n de &a
'&u(osa
u otras
(ausas2
P)s)o,ato&o'/a
En &a eta,a Feta&< +a4 un a,orte ,ermanente de '&u(osa a tra50s de
&a ,&a(enta2 La '&)(em)a Feta& es a,ro3)madamente ;^ de &a
'&)(em)a materna2 A& na(er< se ,rodu(e una .rus(a sus,ens)*n de este
a,orte de '&u(osa en e& neonato2
E& re()0n na()do a t0rm)no norma&< (uenta (on &os me(an)smos ,ara
(ontro&ar &a +omeostas)s de &a '&u(osa< usando sus reser5as de
'&u(*'eno 4 &a '&u(oneo'0nes)s a ,art)r de am)no()dos2
Entre &a 9g 4 8g +ora de 5)da< se ,rodu(e una .aLa F)s)o&*')(a de &a
'&)(em)a a n)5e&es (er(anos a : m'1d&2 Cua&qu)er a&tera()*n de estos
me(an)smos ,rodu(e +),o'&)(em)a2
As,e(tos
E,)dem)o&*')(os
Se ,rodu(e en e& C29^ de &os re()0n na()dos 'randes ,ara &a edad

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
'esta()ona& 4 e& 9:2!^ de &os re()0n na()dos ,equeUos ,ara &a edad
'esta()ona&2

A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

H
I
P
O
G
L
I
C
E
M
I
A

N
E
O
N
A
T
A
L
III2 PACTORES DE RIESGO
ASOCIADOS:
Neonata&es
] -aLo ,eso a& na(er2
] Prematur)dad2
] "a(rosom/a2
] Re()0n na()do ,equeUo ,ara su edad 'esta()ona& GPEGI2
] Re()0n na()do 'rande ,ara su edad 'esta()ona& GGEGI2
] PostmadureM2
] Retardo de& (re()m)ento )ntrauter)no2
] Po&)()tem)a2
] AsF)3)a o de,res)*n2
] Se,s)s2
] =),oterm)a2
] A4uno ,ro&on'ado2
] Er)tro.&astos)s Feta&2
] Re(am.)o san'u/neo
] S/ndrome de -e(VJ)t+ T)edemann2
] Trastornos endo(r)nos: Insu&)noma< +),ot)ro)d)smo (on'0n)to2
] Errores )nnatos de& meta.o&)smo2
] Interru,()*n s>.)ta de ,erFus)ones e&e5adas de '&u(osa2
"aternos
] D)a.etes2
] =),ertens)*n )ndu()da ,or e& em.araMo2
] =),o'&)(em)a2
] Adm)n)stra()*n de o3)to()na< so.re(ar'a de de3trosa< to(o&/t)(os<
sa&.utamo&< )so3u,r)na< (&or,ro,am)da< (&orot)aM)da<
,ro,rano&o&<
m)so,rosto&< durante e& ,arto2
] Uso de (o(a/na< anFetam)nas2
I#2 CUADRO CLNICO
C&as)F)(a()*n ,or t)em,o de dura()*n:
a2 =),o'&)(em)as trans)tor)as
Corres,onden a una ma&a ada,ta()*n meta.*&)(a que se
,resenta entre e& ,er)odo Feta& 4 neonata&< (on Fa&ta de
mo5)&)Ma()*n 41o aumento de& (onsumo de '&u(osa2
.2 =),o'&)(em)a ,ers)stente o re(urrente
=),o'&)(em)a que dura ms de ! d/as o que requ)ere de una
#e&o()dad de InFus)*n de G&u(osa G#IGI ma4or de 98
m'1R'1m)n ,or 5/a endo5enosa ,ara mantener '&)(em)a norma&2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

H
I
P
O
G
L
I
C
E
M
I
A

N
E
O
N
A
T
A
L
C&as)F)(a()*n C&/n)(a:
a2 =),o'&)(em)a As)ntomSt)(a:
S)n s/ntomas GH^ de (asosI
.2 =),o'&)(em)a S)ntomSt)(a:
se a(om,aUa de uno o ms de &os s)'u)entes s)'nos 4 s/ntomas:
] Tremores2
] Letar')a2
] C)anos)s2
] Con5u&s)ones2
] A,nea2
] Taqu/,nea2
] L&anto anorma& G&&anto a'udo * d0.)&I2
] =),oton/a< a,at/a2
] T0rm)(a< +),oterm)a2
] Su(()*n d)sm)nu)da2
] Re(+aMo de a&)menta()*n2
] D)sm)nu()*n de res,uesta a est/mu&os2
] =),orreF&e3)a2
] D)aFores)s2
] Pa&)deM2
] Inesta.)&)dad2
#2 DIAGNSTICO
Cr)ter)os de d)a'n*st)(o
] Por Fa(tores de r)es'o2
] Con '&)(em)a Z: m'1d& G(onF)rma e& d)a'n*st)(oI ,or &o menos en
dos 5e(es (onse(ut)5as2
] Por (uadro (&/n)(o2
D)a'n*st)(o d)Feren()a&
Los s/ntomas men()onados ,ueden de.erse a mu(+as otras (ausas
(on o s)n +),o'&)(em)a s0r)(a aso()ada2
] A&tera()ones meta.*&)(as: +),o(a&(em)a< =),onatrem)a o
+),ernatrem)a< +),oma'nesem)a * d0F)()t de ,)r)do3)na2
] InFe(()ones< se,s)s2
] EnFermedades de& s)stema ner5)oso (entra&7 +emorra')a de& s)stema
ner5)oso (entra&< edema (ere.ra&2
] AsF)3)a2
] Card)o,at/a (on'0n)ta2
] A,nea de& neonato ,ret0rm)no2
] Ut)&)Ma()*n materna de Frma(os2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

H
I
P
O
G
L
I
C
E
M
I
A

N
E
O
N
A
T
A
L

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] Errores )nnatos de& meta.o&)smo2
] InsuF)()en()a rena&2
] InsuF)()en()a +e,t)(a2
] InsuF)()en()a su,rarrena&2
#I2 E$"ENES
AU$ILIARES
] G&)(em)a s0r)(a2
] T)ras rea(t)5as de '&u(osa2
#II2 "ANEEO SEGXN NI#EL DE
CO"PLEEIDAD % CAPACIDAD
RESOLUTI#A
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA I@9< I@8< I@B
CUIDADOS PRI"ARIOS
] Ase'urar &a(tan()a materna ,re(oM 4 Fre(uente Gde h a 9 +ora
des,u0s de& na()m)entoI (on 0nFas)s en &os re()0n na()dos de
r)es'o2
] ReFer)r (on trans,orte neonata&2
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA I@ :
CUIDADOS -SICOS
a2 Pre5en()*n
] Ase'urar &a(tan()a materna ,re(oM 4 Fre(uente 2
] "antener tem,eratura (or,ora& a B;2H 6 B!
o
C2
] "on)tor)Mar '&)(em)a< (on t)ras rea(t)5as o '&u(osa s0r)(a< en
neonatos (on a&'>n Fa(tor de r)es'o en &a se'unda 4 a &a (uarta
+ora de 5)da2 Poster)ormente e& mon)toreo se rea&)Mar se'>n &a
e5o&u()*n 4 &os Fa(tores de r)es'o2
.2 Tratam)ento
] Ident)F)(ar re()0n na()dos de r)es'o 4 e5a&uar su to&eran()a a
&a a&)menta()*n entera&:
@ S) to&era 5/a entera&< ase'urar &a(tan()a materna ,re(oM
4 ade(uada< ,or su(()*n o ,or sonda oro'str)(a2
@ S) no to&era 5/a entera&< )n)()ar de3trosa )ntra5enosa (on
una 5e&o()dad de )nFus)*n de '&u(osa G#IGI de : a ;
m'1R'1m)n2
] "on)tor)Mar '&)(em)a (on t)ras rea(t)5as en &a se'unda 4 &a
(uarta +ora de& )n)()o de& tratam)ento2 S) es norma& ase'urar &a
&a(tan()a materna2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] S) &a '&)(em)a es Z : m'1d& 4 e& neonato est:
@ As)ntomSt)(o 4 t)ene .uena to&eran()a ora&< ase'urar e&
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

H
I
P
O
G
L
I
C
E
M
I
A

N
E
O
N
A
T
A
L

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
a,orte de &e(+e materna 4 mon)tor)Mar &a '&)(em)a a &a
+ora 4 a &as 8 +oras2
@ S)ntomSt)(o * (on +),o'&)(em)a que ,ers)ste a ,esar de&
a,orte de &e(+e materna ,or 5/a ora& * +),o'&)(em)a en
,a()ente que re().e so&u()*n '&u(osada endo5enosa:
Adm)n)strar de3trosa a& 9^ )ntra5enosa 8 m&1R' en .o&o<
a una 5e&o()dad de 9 m&1m)n G9 a 9H m)nI< 4 (ont)nuar
(on una #IG de ; a C m'1R' 1m)n2 Dosar '&)(em)a a &a
+ora de )n)()ado e& tratam)ento
En una 5/a ,er)F0r)(a no (o&o(ar so&u()ones de '&u(osa
de (on(erta()*n ma4or a 9H^< s) se ,re()sara de
(on(entra()ones mas e&e5adas +a(er uso de una 5/a
(entra&< 4 s) no es ,os).&e re,art)r &os a,ortes en 5ar)as
5/as ,er)F0r)(as2
No es re(omenda.&e trasFund)r ms de 98 m'1R'1m)n
,orque su,erar/a &a (a,a()dad m3)ma o3)dat)5a2
] Cuando &a '&)(em)a se esta.)&)Ma 4 e& neonato to&era &a
a&)menta()*n ora&< d)sm)nu)r &a #IG ,ro'res)5amente<
(ontro&ando que se manten'an norma&es &os 5a&ores de
'&u(osa en san're2
] S) &a e5o&u()*n es Fa5ora.&e< (ont)nuar &a o.ser5a()*n +asta
e& a&ta 4 (ontrarreFer)r ,ara se'u)m)ento2
] S) no res,onde a& tratam)ento reFer)r ur'entemente ,ara
(u)dados esen()a&es2
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA II@9< II@8< III@9<
III@8
CUIDADOS ESENCIALES E
INTENSI#OS TRATA"IENTO
] S) (ont)n>a &a '&)(em)a Z : m'1d&< adm)n)strar un nue5o .o&o de
de3trosa a& 9^ 4 aumentar &a #IG a 8 m'1R'1m)n< +asta
a&(anMar una '&)(em)a norma& * +asta un m3)mo de
9Hm'1R'1m)n< ,or 5/a endo5enosa2
] S) se requ)ere ma4or #IG * (on(entra()ones de de3trosa ma4ores
de
98<H^< se de.e ut)&)Mar una 5/a (entra&2
] En &a ma4or/a de &os (asos< se &o'ra mantener &a '&)(em)a s0r)(a
norma& (on #IG de : a C m'1R'1m)n2
] S) a ,esar de& tratam)ento &a +),o'&)(em)a ,ers)ste< adm)n)strar
+)dro(ort)sona )ntra5enosa H @ 9 m'1R'1d/a< d)str).u)dos en 8 dos)s
* ,redn)sona 8 m'1R'1d/a 5/a ora& (ada 98 +oras< ,or H a ! d/as 4
des(artar (ausas ,o(o Fre(uentes de +),o'&)(em)a (omo trastornos
endo(r)nos G+),ot)ro)d)smo< +),o,)tu)tar)smo< et(2I 4 meta.*&)(os
G'a&a(tosem)a< et(2I * +),er)nsu&)n)smo2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] Cuando &a '&)(em)a se esta.)&)Ma 4 e& .e.0 to&era &a a&)menta()*n
ora& * entera&< d)sm)nu)r &a #IG ,ro'res)5amente< (ontro&ando que
se manten'an norma&es &os 5a&ores de '&u(osa en san're2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

H
I
P
O
G
L
I
C
E
M
I
A

N
E
O
N
A
T
A
L

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
CRITERIOS DE ALTA
] G&)(em)a s0r)(a ma4or de ; m'1dL en ,or &o menos &os dos
>&t)mos (ontro&es en &as 8: +oras ,re5)as2
] A&)menta()*n (on &a(tan()a materna e3(&us)5a2
PRONSTICO
] -ueno< s)n em.ar'o a&'unos estud)os +an seUa&ado que (on
n)5e&es s0r)(os de '&u(osa )nFer)ores a : m'1dL ,uede +a.er daUo
(ere.ra&2
] La +),o'&)(em)a s)ntomt)(a que se a(om,aUa (on
(on5u&s)ones< Fre(uentemente est re&a()onada (on trastornos en e&
neurodesarro&&o2
#III2 CO"PLICACIONES
] Trastornos en e& neurodesarro&&o: &en'uaLe< d0F)()t de aten()*n
4 (on(entra()*n< +),erqu)nes)a< et(2
I$2 CRITERIOS DE REPERENCIA
] De (u)dados ,r)mar)os a (u)dados .s)(os (uando +a4 Fa(tores
de r)es'o * sos,e(+a de +),o'&)(em)a2
] De (u)dados .s)(os a (u)dados esen()a&es * )ntens)5os7
(uando se e5)den()a +),o'&)(em)a que no rem)te (on tratam)ento
)nsta&ado 41o e3)ste d)F)(u&tad ,ara (ana&)Mar 5/a ,er)F0r)(a en
re()0n na()do +),o'&)(0m)(o s)ntomt)(o2
$2 PLU$OGRA"A G#er F&u3o'rama Aten()*n de& re()0n na()do (on
+)@ ,o'&)(em)a neonata&I
$I2 REPERENCIAS -I-LIOGRPICAS
92 E)m0neM GonM&es R2 Neonato&o'/a: Pro(ed)m)entos< D)a'n*st)(os
4
Tera,0ut)(a2 Es,a3s SA2 9AAH2
82 Anne Gree5ou'+2 Neonata& Res,)rator4 D)sorders2 O3Ford
Un)5ers)t4<
In'&aterra29AA;2
B2 Eose A+ued A+ued2 Normas de Neonato&o'/a2 Inst)tuto Na()ona& de
Per)nato&o'/a< 9AAC2
:2 Patt) E2 T+ureen @ Eane dea(on2 Assessment and (are oF t+e
Je&&
neJ.orns2 9era2 Ed)()*n 9AAA2
H2 S+aron Gro+ 6 Tar''o2 Nutr)t)ona& (are For +)'+ r)sV neJ.orns2
9era2
Ed)()*n< 9AA:2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
;2 Na,o&e*n GonMa&es Sa&daUa2 InFe(to&o'/a Neonata&2 9era2 Ed)()*n<
9AA!
!2 Lu)s 6 Easso2 Neonato&o'/a Pr(t)(a2 :ta2 Ed)()*n< 9AAC2
ATENCI6N DEL IECIEN NACIDO CON HIPOGLICEMIA NEONATAL
---
Cuidados Primarios Cuidados Bosieos Cuidodos Esencioles e Intensivos
! +dministror de4troso 0##0P can >I;
. a 6 m*/M*/min
! Dosor *licemio a los 60 min
NO
RNcan
5octores +.I,~<
Ries*o
'#
< .0
m*/dK
'# )aE
;licemio 1%0 m*t dK
6 sintomotico
:I NO
! Koctoncio materna preto6 y frewente
! 9iros reoctivos entre #0 l( y %( 0oro de edod
! +dministror de4troso 0##0P -cc/M* I>en /olo
)e4cepto en RN 1 #8000 *rE
! Continuor can >I; 6 a F m*/M*/min
! Doser *licemio 0 los 60 min
> .0 m*/dK )&E
;lieemio >%0 m*t dK
y osintomatico
Kodoncio moterno
Irecuente
! Koctoncio moterno freeuente
! Control de *licemio a los % 0rs
;licemio
1 .0m*/dK
)aE - :i tienen #0eopoc&idod de medir niveles de *lu1oso serieo can tiros reoctivos
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

H
I
P
O
C
A
L
C
E
M
I
A

N
E
O
N
A
T
A
L
GUA DE PRCTICA CLNICA
ATENCIN DEL RECIN
NACIDO CON =IPOCALCE"IA
NEONATAL
I2 NO"-RE : =),o(a&(em)a Neonata&
CDIGO CIE@9: P!929
II2 DEPINICIN
Con(entra()*n de (a&()o en san're ,or de.aLo de ! m'1d& * : m'1d& de&
n)5e& de (a&()o )*n)(o2
Ca&()o tota& Z ! m'1d&2 Ca&()o )*n)(o: Z : m'1d&2
C&as)F)(a()*n
aI =),o(a&(em)a Neonata& Pre(oM: Se ,resenta en re()0n na()dos
antes
de &as !8 +oras2
.I =),o(a&(em)a Neonata& Tard/a: Se ,resenta en re()0n na()dos
ma4ores de !8 +oras2
"eta.o&)smo de& Ca&()o
] E& AA^ de (a&()o (or,ora& se en(uentra en &a Fase m)nera& de&
+ueso en Forma de (r)sta&es de +)dro3)a,at)ta2
] En e& ,&asma< e& H^ de (a&()o se en(uentra en Forma de (a&()o
)*n)(o &).re< e& 9^ &)'ado a an)ones G()trato< .)(ar.onatoI 4 e& :^
&)'ado a ,rote/nas G,r)n(),a&mente &a a&.>m)naI2
] E& Ca&()o )*n)(o es &a Fra(()*n .)o&*')(amente a(t)5a 4 ,uede
suFr)r 5ar)a()ones )m,ortantes (on (am.)os en e& P=< &a a()dos)s
d)sm)nu4e &a un)*n de& (a&()o (on &as ,rote/nas 4 &a a&(a&os)s &a
aumenta2
] E& (a&()o se a.sor.e a n)5e& de& duodeno 4 4e4uno< norma&mente
se a.sor.e e& B^ de& (a&()o de &a d)eta2
] E& (a&()o ,&asmt)(o no &)'ado a ,rote/nas G;^I es F)&trado a
n)5e& rena&2
] Los d)ur0t)(os d)sm)nu4en &a a.sor()*n de Ca&()o2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
!
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

H
I
P
O
C
A
L
C
E
M
I
A

N
E
O
N
A
T
A
L
Et)o&o'/a
a2 =),o(a&(em)a Neonata&: )n)()o ,re(oM GZ !8 +oras de 5)daI
] Prematur)dad: E& )n(remento de PT= GParato+ormonaI es
ma4or en ,rematuros que en e& re()0n na()do a t0rm)no< s)n
em.ar'o< &a res,uesta a n)5e& ,er)F0r)(o est d)sm)nu)da<
adems de sumarse otros Fa(tores (omo &a menor reser5a *sea
de (a&()o< menor )n'esta de (a&()o< ,0rd)das rena&es
aumentadas< +),oma'nesem)a< d0F)()t de 5)tam)na D 4
(a&()ton)na e&e5ada2
] =)Los de madre d)a.0t)(a G="DI: a&rededor de 8H a H^ de
&os ="D ,resentan +),o(a&(em)a ms ,re(oM 4 ,ro&on'ada
que en &os ,rematuros2 La (ausa no est (&ara< ,ero se
est)ma que e5entos F)s)o&*')(os norma&es estar/an
)n(rementados< o.ser5ndose desde e& momento de& ,arto
.aLos 5a&ores de (a&()o 4 ma'nes)o en san're de (ord*n
um.)&)(a&2
] AsF)3)a ,er)nata&< 'enera&mente trans)tor)a< se +a aso()ado
a una a(entuada d)sm)nu()*n de Parato+ormona GPT=I<
tam.)0n ,oster)or a &a tera,)a (on .)(ar.onato en &a (orre(()*n
de a()dos)s 4 a &a so.re(ar'a de FosFatos ,or '&u(o'enos)s 4
,roteo&/s)s2
.2 =),o(a&(em)a: de )n)()o tard/o GY de !8 +oras de 5)daI
] =),o,arot)d)smo (on'0n)to: re&at)5amente raro< ,uede ser
trans)tor)a Gse resue&5e dentro de &as ,r)meras
semanas de 5)daI o ,ermanente< est aso()ada a
+),o,&as)a o a'enes)a de &a ,arat)ro)des< o(urre
es,ord)(amente o en e& (onte3to de& S/ndrome de D)
Geor'e2
] Id)o,t)(a trans)tor)a: de (ausa des(ono()da2
] S/ndrome de D)Geor'e: es mu4 ,o(o Fre(uente< (as) raro< 4
est
aso()ado a a&tera()*n de &a '&ndu&a ,arat)o)dea2
] Seudo+),o,arot)d)smo: es (ausada ,or &a Fa&ta de res,uesta
de &a +ormona ,arat)ro)dea ms que ,or una deF)()en()a de &a
+ormona en s/2
] =),er,arot)d)smo materno7 enFermedad ,o(o Fre(uente<
+),er(a&(em)a materna ,ro5o(a +),er(a&(em)a Feta& (on
+),o,arat)ro)d)smo trans)tor)o en e& neonato2
] D0F)()t de ma'nes)o7 )n+).e &a se(re()*n de PT= 4 su a(()*n en
&os
*r'anos eFe(tores< adems d)sm)nu4e &a ,rodu(()*n de (a&()tr)o&2
(2 D0F)()t de #)tam)na D
] D)sm)nu()*n de &a 5)tam)na D materna ,or ma&a a.sor()*n<
neuro,at/a o +e,ato,at/a2
B 8

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] "a&a a.sor()*n de &a 5)tam)na D en e& neonato2
] Tratam)ento "aterno (on Ant)(on5u&s)5antes: que )n(rementan
e& meta.o&)smo de &a #)tam)na D2
] InsuF)()en()a rena&: que ,rodu(e d)sm)nu()*n de (a&()tr)o& G9<8H
GO=I D I

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

H
I
P
O
C
A
L
C
E
M
I
A

N
E
O
N
A
T
A
L
B
] EnFermedades +e,ato.)&)ares< d)sm)nu()*n de 8HGO=ID
Gmeta.o&)to a(t)5o que a(t>a so.re &a a.sor()*n 4 meta.o&)smo
de& (a&()o en e& or'an)smoI2
d2 Otras
] S/ndrome de +uesos +am.r)entos: En &os (asos que
,resentan (om,rom)so esque&0t)(o se5ero< &a +),o(a&(em)a es
(onse(uen()a de una )ntensa rem)nera&)Ma()*n *sea2
] =),era&.um)nem)a: ,or eFe(to de &a d)sm)nu()*n de& (a&()o )*n)(o
] A&(a&os)s: tratam)ento (on .)(ar.onato de sod)o< esto aumenta
&a un)*n de& (a&()o (on &as ,rote/nas< ,or &o tanto d)sm)nu4e e&
(a&()o )*n)(o &).re2
] San're ()tratada: d)sm)nu()*n de& (a&()o )*n)(o &).re (omo eFe(to
de &a un)*n de& an)*n ()trato (on e& (a&()o2
] L/,)dos 5/a ,arentera&: ,or e& aumento de &a (a,a()dad de
a&.>m)na
,ara un)r (a&()o2
] Adm)n)stra()*n de Furosem)da: ,rodu(e +),er(a&()ur)a< su uso
,ro&on'ado ,uede ,rodu()r +),o(a&(em)a2
] S+o(V 6 se,s)s7 ,or d)sFun()*n +e,t)(a 4 rena& que se 'enera2
] A&.>m)na Endo5enosa r,)da< que ,rodu(e d)sm)nu()*n e& (a&()o
)*n)(o2
] Pototera,)a2
P)s)o,ato&o'/a
E& (a&()o est re'u&ado ,or &a a(()*n de &as s)'u)entes +ormonas:
92 Parato+ormona7 GPT=I Aumenta &a (on(entra()*n de (a&()o
s0r)(o mo5)&)Mndo&o a n)5e& de& teL)do *seo< aumentando su
rea.sor()*n tu.u&ar rena& 4 est)mu&ando &a ,rodu(()*n de ,,-./
dihidro0iitamina $2 La ,arato+ormona es est)mu&ada ,or e&
des(enso de& (a&()o s0r)(o 4 ,or e& des(enso a'udo de& ma'nes)o2
82 Ca&()ton)na: D)sm)nu4e &os de,*s)tos s0r)(os de (a&()o 4
F*sForo< )n+).)endo &a rea.sor()*n *sea2 E& aumento de (a&()ton)na
se ,rodu(e (uando se e&e5a &a (a&(em)a2
B2 #)tam)na D7 A(t>a aumentando &a a.sor()*n de (a&()o 4
FosFato en )ntest)no 4 Fa()&)tando &a mo5)&)Ma()*n de 0stos )ndu()da
,or &a Parato+ormona a n)5e& *seo2
III2 PACTORES DE RIESGO
ASOCIADOS
a2 =),o(a&(em)a Neonata& de or)'en ,re(oM
] A4uno ,ro&on'ado2
] Prematur)dad2
] AsF)3)a Neonata&2
] Re()0n na()do ,equeUo ,ara su edad 'esta()ona&2
] =)Los madre d)a.0t)(a2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] E3an'u)notransFus)*n (on san're ()tratada2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

H
I
P
O
C
A
L
C
E
M
I
A

N
E
O
N
A
T
A
L

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] Tratam)ento (on .)(ar.onato2
] Raqu)t)smo (on'0n)to de.)do a d0F)()t de 5)tam)na DB materna
] =),ertens)*n )ndu()da ,or &a 'esta()*n2
.2 =),o(a&(em)a Neonata& de )n)()o tard/o
] Nutr)()*n ,arentera& tota&: uso de &/,)dos endo5enosos2
] E3,os)()*n )ntrauter)na a ant)(on5u&s)5antes2
] =),o,arot)d)smo neonata& trans)tor)o ,or:
@ =),er,arot)d)smo materno GFre(uente en madres
d)a.0t)(asI2
@ Tras ()ru'/a ma4or o )nFe(()*n 'ra5e2
@ In'esta e&e5ada de FosFatos G&e(+e 5a(aI2
@ =),oFun()*n ,arat)ro)dea F)s)o&*')(a2
@ In'esta )nsuF)()ente de (a&()o2
] =),o,arot)ro)d)smo ,ers)stente:
@ A,&as)a ,arat)ro)dea2
@ A,&as)a t/m)(a2
@ S/ndrome de D) Geor'e2
@ "a&a.sor()*n de Ca&()o2
I#2 CUADRO CLNICO
La +),o(a&(em)a ,uede ser as)ntomt)(o o ,resentar s)'nos 4
s/ntomas )nes,e(/F)(os que ,ueden )n(&u)r:
] Irr)ta.)&)dad: tremor< m)o(&on/as< tem.&ores2
] =),erton/a: es,asmos mus(u&ares2
] #*m)tos< re(+aMo a &a a&)menta()*n2
] De,res)*n de& SNC G&etar')a< a,neaI2
] Con5u&s)ones Fo(a&es o 'enera&)Madas2
] C&onus es,ontneo o ,ro5o(ado2
] InsuF)()en()a (ard)a(a Gmu4 rara 5eMI2
] Es,asmo (ar,o,eda& 4 estr)dor &ar/n'eo mu4 raros en neonatos2
#2 DIAGNSTICO
] Pa(tores de r)es'o2
] Cuadro (&/n)(o2
] La.orator)o: (a&()o s0r)(o menor de !2H m'1dL * menor de : m'1dL
de& n)5e& de (a&()o )on)Mado2
] E&e(tro(ard)o'rama: ,ro&on'a()*n de& )nter5a&o W 6 T Gma4or de 2:
se'I2
D)a'n*st)(o d)Feren()a&
] =),o'&)(em)a2
] =),oma'nesem)a< ,ueden (oe3)st)r2
] Se,s)s2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

H
I
P
O
C
A
L
C
E
M
I
A

N
E
O
N
A
T
A
L
] Con5u&s)ones ,or a&tera()ones de& S)stema Ner5)oso
Centra&< +emorra')as2
] "en)n')t)s2
] S/ndromes de de,r)5a()*n de nar(*t)(os2
#I2 E$"ENES
AU$ILIARES
] De &a.orator)o7 dosaLe de (a&()o s0r)(o< (a&()o )*n)(o<
F*sForo< ma'nes)o< ,rote/nas tota&es 4 Fra(()onadas2
] ECG2
] En (asos es,e()a&es estud)o de )m'enes: R32 E(o'raF/a<
Tomo'raF/a
] Otros e3menes se'>n sos,e(+a et)o&*')(a2
#II2 "ANEEO SEGXN NI#EL DE
CO"PLEEIDAD % CAPACIDAD
RESOLUTI#A
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA I@9< I@8< I@B
CUIDADOS PRI"ARIOS
] Ident)F)(a()*n de &os re()0n na()dos (on Fa(tores de r)es'o2
] Ident)F)(a()*n de &os neonatos (on s/ntomas (om,at).&es (on
+),o(a&(em)a2
] Prematuro Y 9<H 'r e +)Lo de madre d)a.0t)(a< que se en(uentre
sa&uda.&e 4 as)ntomt)(o 4 que +a )n)()ado &a a&)menta()*n entera&
(on
&e(+e en e& ,r)mer d/a no requ)eren mon)tor)Ma()*n de& (a&()o s0r)(o2
] Ase'urar &a(tan()a materna ,re(oM 4 Fre(uente d)re(ta o ,or sonda
oro'str)(a2
] ReFer)r a& neonato a esta.&e()m)entos de sa&ud que .r)nden (u)dados
esen()a&es ,ara su aten()*n (on tras,orte neonata&2
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA CATEGORA
I@:
CUIDADOS -SICOS
] Se'u)r ,ro(ed)m)entos de (u)dados ,r)mar)os2
] Ident)F)(ar re()0n na()dos de r)es'o 4 e5a&uar su to&eran()a a &a
a&)menta()*n entera&:
@ S) to&era 5/a entera&< ase'urar &a(tan()a materna ,re(oM
4
ade(uada< ,or su(()*n o ,or sonda oro'str)(a2
@ S) no to&era 5/a entera&< )n)()ar de3trosa a& 9^ )ntra5enosa (on
una

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
5e&o()dad de )nFus)*n de '&u(osa G#IGI de : a ;
m'1R'1m)n2
] ReFer)r a& neonato a esta.&e()m)entos de sa&ud que .r)nden (u)dados
esen()a&es ,ara su aten()*n (on tras,orte neonata&2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

H
I
P
O
C
A
L
C
E
M
I
A

N
E
O
N
A
T
A
L

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA II@9< II@ 8< III@ 9< III
@ 8
CUIDADOS ESENCIALES E INTENSI#OS
] DosaLe de (a&()o s0r)(o en:
a2 Prematuros Y9< 'r a &as 8: 4 :C +oras de
5)da2
.2 Prematuros Z 9< 'r 4 re()0n na()dos enFermos a &as 98<
8:
4 :C +oras de 5)da2
(2 Prematuros Y 9<H 'r e +)Los de madre d)a.0t)(a sa&uda.&es
4
as)ntomt)(os< que +an )n)()ado &a a&)menta()*n entera& (on
&e(+e
en e& ,r)mer d/a no requ)eren mon)tor)Ma()*n de& (a&()o s0r)(o2
] Tratam)ento de +),o(a&(em)a de )n)()o ,re(oM2
De.e ,re5en)rse &a +),o(a&(em)a a,&)(ando '&u(onato de (a&()o
9^
a 9 m'1R'1dos)s (ada C +oras GB 6 : m'1R'1d/aI en
neonatos
que ,resenten (om,rom)so (ard)o5as(u&ar Gs/ndrome de
d)F)(u&tad
res,)rator)a se5ero< asF)3)a< s+o(V
s0,t)(oI2
"on)tor)Mar Fre(uen()a (ard)a(a Gsus,ender )nFus)*n s) &a
Fre(uen()a
(ard)a(a des()ende de 9
&at)dos1m)nI2
] "aneLo de& re()0n na()do (on CRISIS DE =IPOCALCE"IA
(on
(on5u&s)ones< a,nea o tetan)a< (uando e& (a&()o s0r)(o
'enera&mente
est ,or de.aLo de H m'1dL2
Tera,)a de emer'en()a
] InFund)r 8 m'1R' de '&u(onato de (a&()o a& 9^ d)&u)do en
,artes )'ua&es (on a'ua dest)&ada o suero '&u(osado< adm)n)strar
&entamente en 9 m)n2
] "on)tor)Mar Fre(uen()a (ard)a(a Gsus,ender )nFus)*n s) &a
Fre(uen()a (ard)a(a des()ende de 9 &at)dos1m)nI2
] Cu)dar que no +a4a e3tra5asa()*n ,or &a ne(ros)s t)su&ar
que ,rodu(e su adm)n)stra()*n Fuera de& (ana& 5enoso
] Lue'o 8 m'1R' de '&u(onato de (a&()o a& 9^ (ada ; +rs &ento
4 d)&u)do ,or 8: +rs< &ue'o dosar (a&()o 4 s) se (ons)'ue
normo(a&(em)a< redu()r a 9 m'1R'2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] Cuando +a4 una .uena to&eran()a a &a a&)menta()*n dar
su,&emento de (a&()o 5/a ora& a raM*n de : m&1R'1d/a de
'&u(onato (&()(o a&
9^ re,art)dos en &as d)Ferentes tomas que +a'a e& n)Uo< * : m'
de Ca&()o e&ementa& ,or R'1d/a< ut)&)Mando ,resenta()ones
(omer()a&es de (a&()o ora&2
Cr)ter)os de =os,)ta&)Ma()*n
] =),o(a&(em)a s)ntomt)(a ,asa a )ntermed)os s) ,esa ms de 8 R'
] S) es ,rematuro menor de B: semanas o ,esa menos de 8 R'
,asar
a
UCI2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

H
I
P
O
C
A
L
C
E
M
I
A

N
E
O
N
A
T
A
L

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
ContrarreFeren()a
Cuando e& re()0n na()do a&(an(e &os s)'u)entes (r)ter)os
] Cond)()ones (&/n)(as esta.&es2
] -uena to&eran()a ora&2
] Ca&()o s0r)(o norma&2
#III2
CO"PLICACIONE
S De& tratam)ento
] La e3tra5asa()*n a tra50s de una 5ena ,er)F0r)(a ,rodu(e ne(ros)s
en
&a Mona2
] S) se a,&)(a a tra50s de &a 5ena um.)&)(a& 4 e& (at0ter se en(uentra
en
una rama de &a +e,t)(a ,uede (ausar ne(ros)s +e,t)(a2
] S) &a a,&)(a()*n se rea&)Ma a tra50s de &a arter)a um.)&)(a&
,uede
,rodu()rse es,asmo arter)a&2
] La )nFus)*n )ntra5enosa r,)da ,uede (ausar .rad)(ard)a 4 otras
d)sr)tm)as2
] La so&u()*n de (a&()o )ntra5enosa es )n(om,at).&e (on e& .)(ar.onato
de sod)o2
I$2 CRITERIOS DE REPERENCIA %
CONTRARREPERENCIA REPERENCIA
] ReFer)r (on +)stor)a (&/n)(a ,er)nata& o )nForme (on datos ,er)nata&es2
] De (u)dados ,r)mar)os +a()a (u)dados .s)(os< s) +a4 sos,e(+a de
+),o(a&(em)a< s) es ,os).&e (ana&)Mar &a 5/a endo5enosa 4 tratar<
de
&o (ontrar)o reFer)r ur'entemente2
] De (u)dados .s)(os +a()a (u)dados esen()a&es s)
,resenta
+),o(a&(em)a ,ers)stente o re(urrente< +),o(a&(em)a que no rem)te
(on tratam)ento )n)()a& * d)F)(u&tad ,ara (ana&)Mar 5/a ,er)F0r)(a
endo5enosa en re()0n na()do (on +),o(a&(em)a s)ntomt)(o2
] De (u)dados esen()a&es +a()a (u)dados )ntens)5os s) ,resenta
(om,&)(a()ones2
CONTRARREPERENCIA
] De (u)dados )ntens)5os +a()a (u)dados Esen()a&es< s)
rem)ten (om,&)(a()ones2
] De (u)dados esen()a&es +a()a (u)dados .s)(os< s) no
requ)ere +os,)ta&)Ma()*n< &as (ond)()ones (&/n)(as se muestran

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
esta.&es< +a4 .uena to&eran()a ora& 4 e& (a&()o s0r)(o es norma&2
] De (u)dados .s)(os +a()a (u)dados ,r)mar)os< s) se
des(arta +),o(a&(em)a2
$2 PLU$OGRA"A G#er F&u3o'rama Aten()*n de& re()0n na()do
(on +),o(a&(em)a neonata&I
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

H
I
P
O
C
A
L
C
E
M
I
A

N
E
O
N
A
T
A
L

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
$I2 REPERENCIAS -I-LIOGRPICAS
92 A5er4 Gordon - Neonato&o'/a: P)s)o,ato&o'/a 4 maneLo de&
re()0n na()do Wu)nta Ed)()*n< Ed)tor)a& Panamer)(ana -uenos
A)res< 892
82 C&o+ert4 Eo+n2 "anua& de Cu)dados Neonata&es Ter(era
Ed)()*n
Ed)tor)a& "asson -ar(e&ona 9AAA2
B2 So&a Au'usto2 Cu)dados es,e()a&es de& Feto 4 e& re()0n
na()do2
Ed)tor)a& C)ent/F)(a Interamer)(ana -uenos A)res< 892
:2 E)m0neM GonM&es R2 Neonato&o'/a: Pro(ed)m)entos< D)a'n*st)(os
4
Tera,0ut)(a2 Es,a3s SA2 9AAH2
H2 Anne Gree5ou'+2 Neonata& Res,)rator4 D)sorders2 O3Ford
Un)5ers)t4<
9AA;2
;2 Dr2 Eos0 A+ued A+ued2 Normas de Neonato&o'/a2 Inst)tuto Na()ona&
de Per)nato&o'/a< 9AAC2
!2 S+aron Gro+ 6 Tar''o2 Nutr)t)ona& (are For +)'+ r)sV neJ.orns2
9era2
Ed)()*n< 9AA:2
C2 Na,o&e*n GonM&es Sa&daUa2 InFe(to&o'/a Neonata&2 9era2
Ed)()*n<
9AA!2
A2 Lu)s 6 Easso2 Neonato&o'/a Pr(t)(a2 :ta2 Ed)()*n< 9AAC2
ATENCI6N DEL IECIEN NACIDO CON HIPOCALCEMIA NEONATAL
---
Cuidodos Primorios Cuidodos Bosieos Cuidodos Esencioles e intensivos
Identificaeion de RN 1on:
!5actores de Ries*o
! 'inlamas compati/les Identificacion de RN con:
! 5actores de Ries*o
RE5ERIR
! Kactancia materna .ee/ A
9ralamienlo prevenliva:
D;lueonolo calcio #0P:
#00 m*/M* Idosis8 rode F 0rs8 lento y diluido
!"onitoreo de 5C
! Dosa2e de Ca& a prematuros se*un peso
!"ane2o de eonvulsiones
! Koctonda materna .ec!/ y fremente
9ratamienlo de emer*encia:
fremente direela 0 par '0;&
! Referir a cuidados esendales
Identinweion de RN con:
! 5actores de Ries*o
!'intomas compati/les
Idenlificocion de RN can:
:lntomcs compati/les
I) en crisis
! Diferendar 34
;lucencto mldo #0PG -00m*/M* /dosis8
lento y diluido
"onitoreo de 5e&
Dosoie de Colcio
"ane2o de convulsiones
'#
! Kodancia malerna prece6
y frecuente directa a par :3;&
! +se*urar via periferica can
De4l& #0P y >I; . -6 m*/M*/min
! Referir a cuidados esenciales
en Irasporle neonatal
ALTA/CONTRA
RREFERENCI.A+---
1
! Busror onus reuses
Condiciones
dln7ns este/les
Buena loleroncio oral
Calcio serico normal
9rolomiento de "onlenimienlo:
! ;luconalo calcio #0P: -00 m*/M* /dosis8
coda 6 0rs8 lento y diluido par -. 0rs
! "onitoreo de 5e&
! Dosa2e de Calcio
! si N3R"3C+KCE"I+:
;lueonato ce7io #0P: -00
m*/M*/dosis
! :uplemento de m7io . ml/M*/dia
de *luconato colcico 0##0P
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

T
O
X
O
P
L
A
S
M
O
S
I
S

C
O
N
G

N
I
T
A
GUA DE PRCTICA CLNICA
ATENCIN DEL RECIN
NACIDO CON TO$OPLAS"OSIS
CONGNITA
I2 NO"-RE : To3o,&asmos)s Con'0n)ta
CDIGO CIE@9: PB!29
II2 DEPINICIN
EnFermedad ,aras)tar)a de& Feto adqu)r)da )ntra>tero durante e& (urso de
&a )nFe(()*n a'uda materna re()ente o re(a/da2
Et)o&o'/a
E& (ausante de &a enFermedad es e& (o0oplasma gondii,
,rotoMoo ,ertene()ente a& orden de &os Coccidia. Puede ,resentarse .aLo
tres Formas:
] Taqu)Mo/tos o troFoMo/tos
] Seudoqu)ste o qu)stes
t)su&ares
] Ooqu)stes
Se ,ueden 5)sua&)Mar (on &a t)n()*n de +emato3)&)na@eos)na 4 meLor (on
&as de Tr)'+t@G)emsa o )nmuno,ero3)dasa2
En e& +u0s,ed deF)n)t)5o Ge& 'ato Fundamenta&menteI< e& ,ars)to rea&)Ma
su ()(&o enteroe,)te&)a& dando or)'en a& ooqu)ste< &os (ua&es &os e&)m)na
,or &as +e(es2
Lue'o de &a madura()*n te&>r)(a ,rodu(e es,oroMo/tos< que (ontam)nan
&as +)er.as )nFe(tando e& 'anado o5)no< .o5)no 4 (erdos 4 a
numerosos 5erte.rados +omeotermos (omo roedores< rat*n .&an(o<
+mster< (oneLo< ,a&omas< ,erro 4 monos2 E& 'ato se (om,orta (omo
+u0s,ed )ntermed)ar)o 4 deF)n)t)5o< ,or &o que e& ,ars)to rea&)Ma en 0& su
()(&o ase3uado 4 se3uado2 A d)Feren()a de& +om.re que s*&o es un
+u0s,ed )ntermed)ar)o< en e& 'ato ,uede rea&)Mar e& ()(&o (om,&eto2
P)s)o,ato&o'/a
La to3o,&asmos)s (on'0n)ta se transm)te ,or 5/a trans,&a(entar)a 4 &a
(ond)()*n ne(esar)a es que &a madre suFra durante e& em.araMo una
d)sem)na()*n

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO

A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

T
O
X
O
P
L
A
S
M
O
S
I
S

C
O
N
G

N
I
T
A
+emat*'ena2 E&&o o(urre (uando &a madre adqu)ere una ,r)mo)nFe(()*n
durante e& em.araMo 4< mu(+o ms raramente< s) (omo
(onse(uen()a de una )nmunode,res)*n (o)n()dente (on e& em.araMo
se rea(t)5a una to3o,&asmos)s &atente2
D)(+a )nFe(()*n aFe(ta ,re5)amente &a ,&a(enta2 La Fre(uen()a de &a
,&a(ent)t)s 4 de &a (ons)'u)ente )nFe(()*n Feta&< de,ende de &a edad
'esta()ona& a &a (ua& o(urre< as/ se'>n e& tr)mestre a&(anMan e&
9:^<
8A^ 4 HA^ res,e(t)5amente ,ara e& ,r)mer< se'undo o ter(er
tr)mestre de 'esta()*n2
La (ontam)na()*n Feta& ,asa de& 9^ s) se da en e& ,r)mer tr)mestre< a&
A^ s) o(urre durante e& ter(er tr)mestre2 La se,t)(em)a Feta& se
,rodu(e (on d)Fus)*n de& ,ars)to a &os d)5ersos teL)dos ,r)n(),a&mente
ret)na< (ere.ro< teL)do mus(u&ar< (oraM*n< +/'ado< .aMo< ,u&m*n< et(2
Con &a a,ar)()*n de ant)(uer,os se or)')na &as Formas qu/st)(as< &as
(ua&es ,ueden )n5ad)r e )nFe(tar otros *r'anos2
E5)den()as de &a )nFe(()*n
)ntrauter)na
] Retardo de& (re()m)ento )ntrauter)no s)endo (ons)derados &os
(asos s)ntomt)(os 4 Fata&es ,ro,)os de &a )nFe(()*n de& ,r)mer 4
se'undo tr)mestre2
] EnFermedad 'enera&)Mada< (om,rom)so neuro&*')(o ,redom)nante<
o un (om,rom)so o(u&ar a)s&ado G)ma'en )Mqu)erda: &es)ones
a(t)5a 4 (urada7 &es)*n de &a m(u&a en &a )ma'en dere(+aI< as/
(omo una Forma &atente que se man)F)este aUos ms tarde2
] Com,rom)so de teL)dos< &as &es)ones de& m>s(u&o son de
menor )m,ortan()a< en tanto que &as &es)ones de& SNC< &as
(or)orret)n)t)s son de 'ran ,r)or)dad2
] O.stru(()*n de& A(uedu(to de S)&5)o 41o e& Poramen< que ,ueden
or)')nar una +)dro(eFa&)a2
] C)rros)s +e,t)(a< (a&()F)(a()ones e
)(ter)()a2
As,e(tos
E,)dem)o&*')(os
La )n()den()a '&o.a& de )nFe(()*n ,or to3o,&asma es de 9@B ,or (ada
9< na()dos 5)5os2
La )n()den()a de )nFe(()*n a'uda materna durante &a 'esta()*n se
est)ma entre 829@ ;19< em.araMos 4 &a )n()den()a de )nFe(()*n
(on'0n)ta es de

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
828 @9< na()dos 5)5os en EE2UU 4 en otros ,a/ses 5ar/a de 8@
!19< na()dos 5)5os2 Durante e& ,r)mer tr)mestre de& em.araMo &a
,os).)&)dad de transm)s)*n es de& 9:^< en e& se'undo tr)mestre aumenta
a& 8AH^ 4 en e& ter(er tr)mestre a HA^2
] Pun()*n &um.ar 4 an&)s)s de
LCR2
!
GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

T
O
X
O
P
L
A
S
M
O
S
I
S

C
O
N
G

N
I
T
A
III2 PACTORES DE RIESGO ASOCIADOS
] "adre s)n (ontro& ,renata&2
] "adre (on To3o,&asmos)s
a'uda2
] "adre en estado de )nmuno @ )n(om,eten()a2
I#2 CUADRO CLNICO
La To3o,&asmos)s ,uede e5)den()arse en una de &as (uatro Formas<
de,end)endo de& t)em,o de em.araMo en que se ,roduLo &a transm)s)*n:
)I EnFermedad neonata&< ))I EnFermedad se5era en &os ,r)meros meses
de 5)da< )))I Se(ue&as de )nFe(()*n no d)a'nost)(ada durante &a
eta,a de &a(tante< ,re es(o&ar< es(o&ar 4 ado&es(en()a 4 )5I InFe(()*n
su.(&/n)(a2
] PrematureM en e& H1^ de &os (asos s)em,re a(om,aUados de
otra s)'no&o'/a2
] A&tera()ones de& s)stema ner5)oso (entra&: =)dro(eFa&)a de
t),o o.stru(t)5o ,resente desde e& na()m)ento o ,ro'res)5a2
] Aumento de tamaUo de& .aMo 4 e& +/'ado2
] Ca&()F)(a()ones )ntra(raneanas< retraso menta& a &ar'o ,&aMo<
(r)s)s
(on5u&s)5as< o,)st*tonos< d)F)(u&tad res,)rator)a< m)(ro(eFa&)a2
] O(u&ares: Cor)orret)n)t)s< atroF)a *,t)(a< (ataratas<
'&au(oma<
m)(roFta&m)a< Ret)no(oro)d)t)s ,er)F0r)(a< ret)n)t)s ne(rot)Mante< Coro)d)t)s<
am.&)o,/a< U5e)t)s 'ranuma&omatosa ,oster)or< des,rend)m)ento ret)na&<
&es)*n ma(u&ar< atroF)a *,t)(a< (atarata< ,0rd)da de &a 5)s)*n2
] Otros: trom.o()to,en)a< )(ter)()a< +),er.)&)rrunem)a< F)e.re<
&)nFadeno,at/a< 5*m)tos< d)arrea< san'rado ,or CID< +),oterm)a2
#2 DIAGNSTICO
92 Cr)ter)os
d)a'n*st)(os
] Por (uadro (&/n)(o2
] G&)(em)a ,&asmt)(a Z : m'1d& G(onF)rma e& d)a'n*st)(oI2
82 D)a'n*st)(o d)Feren()a&
] D)a'n*st)(o d)Feren()a&2
] =e,at)t)s de.)do a otras (ausas< se,s)s< ()tome'a&o5)rus 4
ru.0o&a2
#I2 E$"ENES AU$ILIARES
o a'r)(u&tura2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] Determ)na()*n de I'" es,e(/F)(o
ant)to3o,&asma2
] Demostra()*n de troFoMo)tos de T2 Gond)) en teL)dos o &/qu)dos
(or,ora&es2
] Rad)o'raF/a de& (rneo< u&trason)do
(ere.ra&2
] I1C oFta&mo&*')(a< neuro&*')(a2
] Pun()*n &um.ar 4 an&)s)s de
LCR2
!
GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] =emo'rama< 5e&o()dad de sed)menta()*n2
] PerF)& de (oa'u&a()*n2
] Determ)na()*n de rea(()*n en (adena de ,o&)merasa GRCPI
es,e(/F)(o:
En &a a(tua&)dad< &as t0(n)(as de RCP en &/qu)do amn)*t)(o
re,resentan
un 'ran a5an(e en e& d)a'n*st)(o de estas )nFe(()ones< (on
una
sens).)&)dad de& A!^< Frente a& CA^ de &os m0todos (on5en()ona&es
G)no(u&a()*n a& rat*n 4 (u&t)5o (e&u&arI< adems de su a&ta
es,e()F)()dad
4 &a ma4or ra,)deM en &a o.ten()*n de resu&tados2
] Determ)na()*n de ant/'enos en san're 4 F&u)dos: e& estud)o de &a
san're Feta& ,uede dar Fa&sos ne'at)5os< tanto en e& a)s&am)ento de&
,ars)to< (omo en &a dete(()*n de ant)(uer,os es,e(/F)(os< de.)do a
&a )nmadureM )nmuno&*')(a de& Feto2
] Test de Sa.)n Pe&dman2
] P)La()*n de (om,&emento (on
`
ant/'eno &)'ero
a
2
] InmunoF&uores(en()a ant) I'G e I'"2
] Test de ISA'A ant) I'"< I'A e I'E 2
] Cut)rrea(()*n (on To3o,&asm)na de PrenVe&2
] E& Testern -&ot ,erm)te (om,arar e& ,erF)& de &as I'G e I'" maternas
(on &os m)smos )s*to,os +a&&ados en e& n)Uo 4 determ)nar su or)'en2
#II2 "ANEEO SEGXN NI#EL DE
CO"PLEEIDAD % CAPACIDAD
RESOLUTI#A
"ed)das ,re5ent)5as
92 La5arse &as manos (on La.*n 4 a'ua a (+orro< so.re todo
des,u0s de to(ar t)erra< arena< (arne de res (ruda2
82 La5e .)en todas &as ta.&as de (ortar 4 (u(+)&&os (on La.*n 4 a'ua
a (+orro des,u0s de (ada uso2
B2 La5e .)en todas &as Frutas 4 5erduras antes de (omer&as2
:2 Se,are &a (arne de res (ruda de &os dems a&)mentos en e& &u'ar
de
a&ma(enam)ento< Ga&a(ena< reFr)'eradorI 4 a& ,re,arar 4 man),u&ar
&os a&)mentos en e& +o'ar2
H2 Co()ne .)en &a (arne de res 4 no &a ,rue.e +asta que est0
.)en
san(o(+ada2
;2 Trate e& a'ua ,ara .e.er G+er5)r< (&orarI2
S) t)ene un 'ato (omo mas(ota en (asa s)'a &as
s)'u)entes )nstru(()ones:
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

T
O
X
O
P
L
A
S
M
O
S
I
S

C
O
N
G

N
I
T
A
o a'r)(u&tura2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
92 "antener&o dentro de &a 5)5)enda 4 ten'a es,e()a& (u)dado s) &o
&&e5a a& e3ter)or2
82 Nun(a &o a&)mente (on (arnes (rudas2
B2 Rea&)(e +)')ene d)ar)a de &os &u'ares donde de,os)ta sus +e(es2
:2 E5)te e& (onta(to de &os n)Uos 4 em.araMadas (on &os 'atos2
H2 Use 'uantes de ,rote(()*n (uando desarro&&e a(t)5)dades de
Lard)ner/a
aI Tratam)ento de &a To3o,&asmos)s (on'0n)ta
(onF)rmada
Curso de& tratam)ento: 9 aUo
] Pr)meros ; meses7 P)r)metam)na ms
su&Fad)aM)na2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

T
O
X
O
P
L
A
S
M
O
S
I
S

C
O
N
G

N
I
T
A
;2 N o a ( e , t e u n ' a t o n u e 5 o ( u a n d o t e n ' a n ) U o s
o m u L e r e s em.araMadas2
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA I@9< I@8< I@B<I@:
CUIDADOS PRI"ARIOS % -SICOS
] "ed)das ,re5ent)5as2
] Dete(()*n de Fa(tores de r)es'o ,ara reFeren()a o,ortuna2
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA II@9< II@8
CUIDADOS ESENCIALES
] "ed)das ,re5ent)5as2
] Insta&e e& tratam)ento: es,)ram)()na< en dos)s de 9 ' GB "UI1dI (ada C
+oras +asta e& F)n de &a 'esta()*n2 G&a es,)ram)()na es ,aras)tostt)(a< se
(on(entra en &a ,&a(enta donde .&oquea &a d)sem)na()*n ,&a(entar)a
4 a ,art)r de& se'undo tr)mestre ,asa a& Feto2 D)sm)nu4e en un H^ e&
r)es'o de transm)s)*nI2
] Contro& e(o'rF)(o: Se 5a&ora &as &es)ones (om,at).&es (on una
)nFe(()*n ,or (o0oplasma G(a&()F)(a()ones (ere.ra&es e +)dro(eFa&)aI2
] E3menes de &a.orator)o de san're 4 &/qu)do amn)*t)(o Feta& ,ara
dete(()*n de ant)(uer,os a& (o0oplasma Gondii.
] ReFer)r ,ara aten()*n )ntens)5a ante (om,&)(a()ones 41o ne(es)dad de
maneLo es,e()a&)Mado2
ESTA-LECI"IENTOS DE SALUD CON CATEGORA III@9< III@8
CUIDADOS
INTENSI#OS
Tratam)ento
] P)r)metam)na: 9 m'1R'1d/a Gdos)s m3)ma 8H m'I 5/a ora& (ada
98 +oras2
] Su&Fad)aM)na: !H m'1R'1d/a (ada 98 +oras< 5/a ora&2
] Es,)ram)()na: 9 m'1R' ,or d/a (ada 98 +oras< 5/a ora&2
] Cort)(o)des G,redn)sona met)&,redn)sonaI: 92H m'1R'1d/a (ada 98
+oras ,or 5/a ora&< +asta que e& ,ro(eso )nF&amator)o +a4a d)sm)nu)do
G(or)orret)n)t)s< ,rote/na de LCR ma4or o )'ua& que 9 m'1d&I 4
des(ont)nuar en Forma ,ro'res)5a2
] ()do P*&)(o: H@9 m' (ada B d/as< )ntramus(u&ar durante e&

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
tratam)ento (on ,)r)metam)na2
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

T
O
X
O
P
L
A
S
M
O
S
I
S

C
O
N
G

N
I
T
A
aI Tratam)ento de &a To3o,&asmos)s (on'0n)ta
(onF)rmada
Curso de& tratam)ento: 9 aUo
] Pr)meros ; meses7 P)r)metam)na ms
su&Fad)aM)na2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] S)'u)entes ; meses7 9 mes de ,)r)metan)ma ms
su&Fad)aM)na a&ternando (on B meses de es,)ram)()na ms
()do Fo&/n)(o2
.I Tratam)ento de &a To3o,&asmos)s (on'0n)ta (on e5)den()a
de ,ro(eso )nF&amator)o G(or)orret)n)t)s< ,rote/nas en LCR
e&e5adas< )(ter)()aI
] E& maneLo ser de &a m)sma Forma que en e& (aso
(onF)rmado a& (ua& se aUad)r (ort)(o)de2
(I Tratam)ento de &a To3o,&asmos)s (on'0n)ta su.(&/n)(a
Curso de& tratam)ento: 9 aUo
] P)r)metam)na ms su&Fad)aM)na ,or ; meses2 Los s)'u)entes ;
meses es,)ram)()na ms ()do Fo&/n)(o ,or ; semanas
a&ternando (on ,)r)metam)na ms su&Fad)aM)na ,or : semanas2
dI Re()0n na()do as)ntomSt)(o (on sero&o'/a no (onF)rmator)a
,ero (on to3o,&asmos)s materna a'uda (om,ro.ada
] P)r)metam)na ms su&Fad)aM)na ,or un mes2
CRITERIOS DE ALTA
] Cuando e& ,a()ente ,ueda re().)r am.u&ator)amente su tratam)ento2
] Se'u)m)ento 4 (ontro& 4 ,or (onsu&tor)os e3ternos a &os 9H d/as de
a&ta
,ara 5er)F)(ar tratam)ento 4 (ontro&ar se(ue&as2
#III2 CO"PLICACIONES
] Ce'uera o )n(a,a()dad 5)sua& se5era2
] Retardo menta& se5ero2
] Otras man)Festa()ones neuro&*')(as2
I$2 CRITERIOS DE REPERENCIA %
CONTRAREPERENCIA REPERENCIA
] TransFer)r (on +)stor)a (&/n)(a ,er)nata& o )nForme (on datos
,er)nata&es2
] De (u)dados ,r)mar)os 4 (u)dados .s)(os< +a()a (u)dados
esen()a&es<
s) +a4 sos,e(+a de to3o,&asmos)s en &a 'estante2
] De (u)dados esen()a&es +a()a (u)dados )ntens)5os< ,ara
maneLo
es,e()a&)Mado2
CONTRARREPERENCIA
] De (u)dados )ntens)5os 4 (u)dados esen()a&es< +a()a (u)dados
.s)(os (uando e& ,a()ente ,ueda re().)r am.u&ator)amente su
tratam)ento2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] De (u)dados .s)(os< +a()a (u)dados ,r)mar)os ,ara se'u)m)ento
4 (ontro&2
$2 PLU$OGRA"A G#er F&u3o'rama Aten()*n de& re()0n na()do
(on to3o,&asmos)s (on'0n)taI

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
$I2 REPERENCIAS
-I-LIOGRPICAS
92 At)as< Anton)o1Ne'+me< Amador
`
Paras)to&o'/a C&/n)(a
a
2
se'unda ed)()*n 9AC:< C+)&e2
82 "e&5)n R+aJ1C&a)re -2 Panos)an2 i=uman Ant),rotoMoa&
T+era,4:
,ast< ,resent and Futurei C&)n)(a& ")(ro.)o&o'4 Re5)eJs< 5o&2 C no
B<:8C@:BA< 9AAH2
B2 Gu/a Prma(o tera,0ut)(a Na()ona& @ ")n)ster)o de Sa&ud 8;C@
8!@
8;B@8;H< 9AAB2
:2 InFe(t)ons D)seases oF t+e Petus and NeJ.orn InFant2
Rem)n'ton<
9AAH2
H2 #erones) R2< Po(a(()a R2 Tratado de InFe(to&o'/a2 Ed2 At+eneu2
9AA!2
Sao Pau&o2 PrenVe& E2R2 To3o,&asmose2Ca,2 AA: 98A@9BH2
;2 =ernndeM O2< -rase&&) A2< Purts(+er =2< et a&2 To3o,&asmos)s
en(eF&)(a
en ,a()entes (on s/ndrome de )nmunodeF)()en()a adqu)r)da GSIDAI2
Re5 "ed U2 9AA7 ;GBI: 9A8@;2
!2 "(Ca.e R< C+)rur') #2 Issues )n to3o,&asmos)s2 InFe(t D)s N A2
9AAB2
!GBI:HC!@;:2
C2 G)o5an'rand) %2< Costa E2"2< "a&Va D2 "a&ad)es )nFe(t)euses au
(ours
de &a 'rossesse GII2 Re5 Prat GPar)sI2 9AAH7 :H:8;H@CB2
A2 ")r&esse #2< Ea(quemard P2< DaFFos P2 To3o,&asmose au (ours
de &a
'rossesse2 D)a'nost)( et nou5e&&es ,os).)&)t0s t+0ra,eut)ques2 Presse
"0d2 9AAB7 88: 8HC@;82
92 -erre.) A< -ess)jres "2=2< Ro&&and "2 To3o,&asmose et 'rossesse2
Re5
Prat GPar)sI2 9AA:7 ::: !A!@AA2
992 "(Ca.e R2< Rem)n'ton E2S2 To3o,&asmos)s: T+e t)me +as (ome2 N
En'
E "ed2 9ACC7 B9CGHI: B9B@H2
982 Ro,,e E2G2< LoeJer@S)e'er D2=2< Roe5er@-onnet = de2
Resu&ts oF
8@4ear Fo&&oJ@u, oF (on'en)ta& to3o,&asmos)s2 Lan(et2 9AC;7 9!9:

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
A
T
E
N
C
I

N

D
E
L

R
E
C
I

N

N
A
C
I
D
O

C
O
N

T
O
X
O
P
L
A
S
M
O
S
I
S

C
O
N
G

N
I
T
A
8H:@;2
9B2 A&'er L2S2To3o,&asmos)s and ,ar5o5)rus -9A2 InFe(t D)s
N2A29AA!7
99G9I:HH@!82
9:2 Cou5reur E2< T+u&&)eM P2< DaFFos P2D2 To3o,&asmos)s Ca,29B2
"anua&
de enFermedades InFe(()osas2 InFe(()ones o.st0tr)(as 4 ,er)nata&es2
Ed2 "os.41Do4ma L).ros2 9AA:: 9;@C92
9H2 P)'non A2< Des(am,s P+2< -od4 G2 "a&ad)es )nFe(t)eus au (ours
de &a
'rossesse2 Re5 Prat GPar)sI2 9AA97 :9G9:I:9B9B@8:2
9;2 L*,eM =ontan'as E2L2< -&anes E2< Sa&a5ert "2< Ra'a P2< -on)&&a
"uso&es
P2 To3o,&asmos)s (on'0n)ta: EnFoque d)a'n*st)(o 4 a,ro3)ma()*n
tera,0ut)(a a(tua&2 Re5 Es, Wu)m)otera,2 9AA;7 AG8I: 9A@982



ATENCIN DEL RECIN NACIDO
CON TO$OPLAS"OSIS
CONGNITA
ATENCI6N DEL IECIEN NACIDO CON TOXOPLASMOSIS CONGENITA
---
Cuidodos Primorios - Basieos Cuidodos Esencioles Cuidodos Inlensivos
Recien nacido )on sospec0a
de 9o4oplasmosis
! "edidas preventivas
! Detecdon de lodares de ries*o
! Relerencia para maneio
aspeeiali6ado
Reeien naeida can sospet0e
de 9o4oplasmosis
"oneio de soporte&
! Coloeor en inru/odora
! Reslrin*ir administraeion de li?uidos
! "oneio 0idroeledrolitico
! "ontener 93corporal de %6=C
! Inieio preco6 de Ierne materna
! "oneio inidol de alleraciones metc/ol7cs8
de convulsiones A de complicodones
! "onipuloeion minima y *entil
! "inimi6ar ruido am/iental
KResponde 0# rncne@o
N0
y se esto/ili6a
"aneia de saporte:
! Colacar en incu/adora
! 34i*enotarapia
! "antener adecuada perfusion cere/ral
! Restrin*ir administracion de li?uidos
! "anaio 0idroeladrolitico
! "antener *licemia en valares narmoles
! 9ratar complicadones
! Initio preco6 de lec0e materna
! "onipulacion minimo y *entil
! "inimi6ar ruido am/iental
! Estado 0emodinnm7o est a/le
! ;onancio ponderal con
alimentadon enteral
! Conseieria
! :e*uimiento par consulla e4terna
ALTA

GUA DE
PROCEDI"IENTOS

R
E
A
N
I
M
A
C
I

N

N
E
O
N
A
T
A
L
GUA DE PROCEDI"IENTOS
REANI"ACIN
NEONATAL
DEPINICIN
ConLunto de ,ro(ed)m)entos que se rea&)Man ,ara )n)()ar o resta.&e(er &a
a(t)5)dad res,)rator)a (ard)a(a 4 meta.*&)(a de& re()0n na()do2
INDICACIONE
S
Se de.er rea&)Mar e& ,ro(ed)m)ento a todo re()0n na()do que a &os B
se'undos de 5)da no res,)ra o t)ene res,)ra()*n 4 ()r(u&a()*n )nsuF)()ente * no
na(e 5)'oroso 4 es dete(tado durante &a aten()*n )nmed)ata<
)nde,end)entemente de &a (ausa2
"EDIDAS
GENERALES
92 Contar (on ,ersona& entrenado en rean)ma()*n neonata& 4 que tra.aLe
en Forma (oord)nada2
82 Contar (on un equ),o a,ro,)ado 4 o,erat)5o de
rean)ma()*n2
"EDIDAS
ESPECPICAS
92 Inmed)atamente que se re().e a& re()0n na()do de.e rea&)Marse
&os s)'u)entes ,asos:
En (aso de re()0n na()do no 5)'oroso 4 (on ,resen()a de &/qu)do
me(on)a& es,eso< NO as,)rar .o(a n) Far)n'e en e& (ana& de& ,arto<
s)n* ,ro(eder de )nmed)ato a &a )ntu.a()*n ,ara as,)rar e& (onten)do
traquea&
] Pre5en)r &a ,0rd)da de (a&or re().)endo a& re()0n na()do en
(am,os ,re(a&entados 4 (o&o(ar&o .aLo (a&or rad)ante2
] Pos)()onam)ento: (o&o(ar a& re()0n na()do en de(>.)to dorsa&<
(ue&&o &e5emente e3tend)do< &)'ero Trende&em.ur'2
] Permea.)&)Mar &a 5/a a0rea as,)rando &a .o(a 4 ense'u)da &a nar)M2

R
E
A
N
I
M
A
C
I

N

N
E
O
N
A
T
A
L
] Est)mu&ar &a res,)ra()*n med)ante est)mu&a()*n t(t)& Gse(ado
(on (am,os ,re(a&entadosI< Frotar &as ,&antas de &os ,)es 4 &a
es,a&da de& n)Uo2
] E5a&uar &a (ond)()*n de& ,a()ente med)ante: esFuerMo
res,)rator)o< Fre(uen()a (ard)a(a 4 (o&or< ,ara de()d)r &os
s)'u)entes ,asos de &a rean)ma()*n2
Estos ,ro(ed)m)entos no de.en
demorar mSs de 8 se'undos
82 In)()ar 5ent)&a()*n a ,res)*n ,os)t)5a G#PPI (on (ua&qu)er (on(entra()*n de
o3/'eno entre 89^ Ga)re am.)enta&I * 9^< s) es que e& re()0n na()do se
en(uentra s)n res,)ra()*n es,ontnea o s) ,resenta res,)ra()*n Ladeante o
)nsuF)()ente2 S) no meLora en A se'undos adm)n)strar o3/'eno a& 9^2
#ent)&ar a& re()0n na()do durante B se'undos 4 (ontro&ar &a Fre(uen()a
(ard)a(a2
B2 S) e& re()0n na()do 5a a requer)r 5ent)&a()*n a ,res)*n ,os)t)5a ,or ms
de
8 m)n< se de.e em,&ear sonda oro'str)(a< (on &a F)na&)dad de d)sm)nu)r e&
,asaLe de a)re a& est*ma'o 4 su so.re d)stens)*n2
] S/ &a Fre(uen()a (ard)a(a GPCI es ma4or de 91m)n 4 s) :
a2 E& n)Uo res,)ra es,ontneamente< )nterrum,)r &a #PP< ,ero
mantener
&a adm)n)stra()*n de o3/'eno +asta que &a (o&ora()*n de &a ,)e&
4 mu(osa sea rosada< enton(es ret)rar &a o3)'enotera,)a
en
Forma &enta2
.2 E& n)Uo no res,)ra es,ontneamente< (ont)nuar (on &a #PP
+asta
que &o +a'a2
] S/ &a PC est entre ; 6 91m)n 4 5a en aumento< (ont)nuar (on
#PP
+asta que se )n(remente ,or en()ma de 92
:2 S/ &a Fre(uen()a res,)rator)a es menor de ; o entre ; 4 91m)n
s)n aumentar< (ont)nuar (on #PP e )n)()ar masaLe (ard/a(o e3terno<
med)ante (om,res)ones de& t*ra3 de& re()0n na()do2 Durante e&
,ro(ed)m)ento se de.e tomar PC en ; se'undos 4 mu&t),&)(ar ,or 92
S/ se en(uentra so&o ,r)or)(e
&a 5ent)&a()*n 4 so&)()te a,o4o

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
T0(n)(a ,ara "asaLe Card/a(o:
] De.e ser rea&)Mado ,or dos ,ersonas< una que rea&)Mar &a #PP 4
&a se'unda rea&)Mar e& ,ro(ed)m)ento de masaLe (ard)a(o2
] =a4 dos t),os de masaLe (ard/a(o< )'ua&mente >t)&es:
a2 Con &os dos dedos: Co&o(ar una mano de.aLo de& dorso
tor()(o
4 &os dedos /nd)(e 4 med)o de &a otra mano de.en ser
em,&eados
,ara &a (om,res)*n en &a ,arte anter)or de& t*ra32
.2 Con &as dos manos: Cu.r)r (on am.as manos e& dorso de&
t*ra3
4 &os dedos ,u&'ares sern em,&eados ,ara &as (om,res)ones
en
&a ,arte anter)or de& t*ra32
En am.os (asos &os dedos estarn s)tuados so.re e& ter()o
)nFer)or
de& estern*n< ,or de.aLo de una &/nea )ma')nar)a +or)Monta& que
une &as dos mam)&as2
] Pre(uen()a 4 ProFund)dad: E& estern*n de.e ser (om,r)m)do a
una ,roFund)dad de 91B de &a a&tura de& t*ra3< (on una re&a()*n
de B (om,res)ones tor3)(as ,or (ada 5ent)&a()*n7 es de()r<
unas A (om,res)ones 4 B 5ent)&a()ones ,or m)nuto2
] Lue'o de B se'undos de (om,res)ones 4 5ent)&a()ones (+equear
&a Fre(uen()a (ard)a(a2
a2 S) &a Fre(uen()a (ard)a(a es de ; o ms &at)dos ,or
m)nuto des(ont)nuar &as (om,res)ones ,ero (ont)nuar (on &a
#PP< (on O3)'eno a& 9^ +asta &o'rar que &a Fre(uen()a
(ard)a(a sea ma4or de 9 ,or m)nuto 4 e& n)Uo res,)re
es,ontneamente2
.2 S) &a Fre(uen()a (ard)a(a es menor de ; &at)dos ,or
m)nuto G.rad)(ard)aI< (ont)nuar (on &as (om,res)ones 4 &a #PP
4 5o&5er a e5a&uar en B se'undos2
H2 De ,ers)st)r &a .rad)(ard)a< rea&)Mar )ntu.a()*n endotraquea& e
)n)()ar rean)ma()*n med)(amentosa2
La )ntu.a()*n endotraquea& de.e ser (ons)derada en (ua&qu)er
momento se'>n &as (ond)()ones de& re()0n na()do2 Est )nd)(ada
(uando:
] Se requ)ere #PP ,ro&on'ada< *
R
E
A
N
I
M
A
C
I

N

N
E
O
N
A
T
A
L
] En ,resen()a de &/qu)do me(on)a& es,eso< *
] En ,resen()a de +ern)a d)aFra'mt)(a *
] En re()0n na()dos ,re@t0rm)no (on menos de 9< 'r de ,eso a&
na(er2
GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
!
8
8
R
E
A
N
I
M
A
C
I

N

N
E
O
N
A
T
A
L
Antes de (o&o(ar e& tu.o endotraquea& se de.e 5ent)&ar (on .o&sa
4 o3)'eno a& 9^ 4 e& t)em,o ,ara )ntu.ar no de.e e3(eder &os
8 se'undos2 #ent)&ar a ,res)*n ,os)t)5a (on o3/'eno a& 9^
G.o&sa@ mSs(araI entre (ada )ntento2
T0(n)(a ,ara Intu.a()*n Endotraquea&:
] Ut)&)Mar &ar)n'os(o,)o (on +oLa re(ta< N_ 9 ,ara re()0n na()do
a t0rm)no 4 N_ ,ara e& re()0n na()do ,ret0rm)no2
] E& tu.o endotraquea& GTETI< se se&e(()ona de a(uerdo a& ,eso
de& re()0n na()do2
] Se de.e mantener &a 5ent)&a()*n a ,res)*n ,os)t)5a durante e&
t)em,o que sea ne(esar)o< +asta o.tener una meLor/a e5)dente de
&os s)'nos 5)ta&es de& re()0n na()do2
] E5a&uar &a ,os)()*n (orre(ta de& tu.o endotraquea&< (om,ro.ando e&
)n'reso de& o3/'eno a am.os ,u&mones2
] Son (om,&)(a()ones de& uso de TET: PerFora()*n de trquea o
es*Fa'o< neumot*ra3< )nFe(()*n a're'ada< entre otras2
; In)()ar tratam)ento (oad4u5ante2
] Co&o(ar a& neonato en una )n(u.adora que ,erm)ta mantener &a
tem,eratura (utnea ma4or de B;2H
o
C2
] In)()ar a,orte de o3/'eno s) ,resenta +),o3em)a G,O Z H mm='
41o S,O Z CC^I2
] Restr)n')r &/qu)dos se'>n e& ,eso 4 a,ortar una 5e&o()dad de )nFus)*n
de '&u(osa G#IGI ade(uada G: 6 C m'1R' 1m)nI2
] Adm)n)strar #)tam)na R 9m' I" en neonatos Y de 8<H 'r 4 2H m'
en Z
de 8<H 'r2 En &os de mu4 .aLo ,eso adm)n)strar a raM*n de 2B
m'1R'2
] In)()ar med)(a()*n (uando &a Fre(uen()a (ard)a(a de& re()0n na()do
se
mant)ene ,or de.aLo de ; ,or m)nuto< a ,esar de ade(uada #PP
(on
o3/'eno a& 9^ 4 (om,res)ones de& t*ra3< a& menos ,or B
se'undos2
] Re,oso 'str)(o2
!2 E3menes au3)&)ares:
=emo'rama< +emato(r)to< +emo'&o.)na< 'ru,o san'u/neo 4 R+< ,erF)& de
(oa'u&a()*n< '&)(em)a< (a&(em)a< >rea 4 (reat)n)na san'u/neas<
e&e(tro&)tos<
'ases arter)a&es< e3amen (om,&eto de or)na< (u&t)5os< rad)o'raF/a de
t*ra32
R
E
A
N
I
M
A
C
I

N

N
E
O
N
A
T
A
L
GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN NACIDO

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
R
E
A
N
I
M
A
C
I

N

N
E
O
N
A
T
A
L

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN NACIDO
M
A
N
E
!
O

H
I
D
R
O
E
L
E
C
T
R
O
L

T
I
C
O
GUA DE PROCEDI"IENTOS
"ANEEO
=IDROELECTROLTICO
DEPINICIN
Es e& tratam)ento que t)ene ,or o.Let)5o mantener o resta.&e(er e& equ)&).r)o de
&/qu)dos 4 e&e(tro&)tos en e& or'an)smo2
-ALANCE =DRICO
G-=I
] -= k In'resos GII 6 E'resos
GEI2
] In'resos k #)a Ora& G#OI l #)a Parentera&
G#PI
] E'resos k P0rd)das "ed).&es GP"I l P0rd)das Insens).&es
GPII
] P0rd)das "ed).&es k D)ures)s +orar)a G9 a H m&1V'1+rI l +e(es l
DrenaLes2
] P0rd)das Insens).&es k P0rd)das ,or ,)e& l ,0rd)das ,or res,)ra()*n
G2!
6 82 m&1V'1+rI2
P1rdidas insensibles: a ma4or 'rado de ,rematur)dad 4 F)e.re o e3,os)()*n
a Fuentes de (a&or GEL2 Pototera,)aI ma4or ,0rd)da de &/qu)dos ,or &a ,)e&7 a
ma4or Fre(uen()a 4 esFuerMo res,)rator)o ma4or ,0rd)da de &/qu)dos ,or
res,)ra()*n2 Por &o tanto un re()0n na()do ,rematuro se5ero o e3tremo< (on
Fototera,)a 4 s/ndrome de d)F)(u&tad res,)rator)a se5ero< se a(er(a ms a&
5a&or m3)mo de ,erd)das )nsens).&es 4 e& re()0n na()do a term)no< s)n
Fototera,)a< s)n F)e.re 4 s)n s/ndrome de d)F)(u&tad res,)rator)a se a(er(a
ms a& 5a&or m/n)mo2
E& 5a&or de& .a&an(e +/dr)(o es (ontrastado (on &a d)Feren()a de ,eso Gde&ta
de ,esoI de& d/a anter)or (on e& d/a a(tua&2
Para d)sm)nu)r &a d)Feren()a de 5a&or entre e& -= 4 &a d)Feren()a de ,eso<
es ne(esar)o que sea &a m)sma .a&anMa 4 a &a m)sma +ora de& d/a2
S) no +a4 (o)n()den()a entre -= 4 d)Feren()a de ,eso se de.e (orre&a()onar
(on &os +a&&aM'os (&/n)(os: edema< 'anan()a de ,eso e3(es)5o *
s)'nos de des+)drata()*n s) &as ,0rd)das son e3(es)5as2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
M
A
N
E
!
O

H
I
D
R
O
E
L
E
C
T
R
O
L

T
I
C
O
L/qu)do ne(esar)o ,ara re,oner ,0rd)das )nsens).&es GPII: 5ar/a de
a(uerdo a &a edad 'esta()ona&< d/as de 5)da< ,eso< (ond)()ones am.)enta&es
4 ,ato&o'/a2
En &os neonatos (on mu4 .aLo ,eso &as PI ,ueden 5ar)ar entre ; @98
m&1R'1d/a2 En &as (ond)()ones am.)enta&es )nter5)ene e& (omo se (u)da a&
re()0n na()do: )n(u.adora< (a&eFa(tor rad)ante< 5est)menta< (>,u&a o
(o.ertor ,&st)(o< tem,eratura 4 +umedad de& a)re2
Un n)Uo a t0rm)no ,uede requer)r !H m&1V'1d/a de a'ua &).re< m)entras que
un ,rematuro ,uede requer)r 9 m&1V'1d/a o ms de.)do a su ,)e& )nmadura
que aumenta &as ,0rd)das )nsens).&es de a'ua2
Adems de &a ,ermea.)&)dad d0rm)(a aumentada< e& ,rematuro tam.)0n
t)ene un rea de su,erF)()e ma4or< (om,arada (on e& ,eso (or,ora& 4
5as(u&ar)dad d0rm)(a aumentada2 No +a4 un ,atr*n estndar de
requer)m)entos de a'ua en re()0n na()dos 4 e& ran'o ,uede )r de CH @ 9C
m&1V' en &os re()0n na()dos de ,ret0rm)no< de.)endo )nd)(arse e& menor
a,orte +/dr)(o ne(esar)o a F)n de e5)tar rea,ertura de& du(tus arter)oso2
=IDRATACIN
PARENTERAL
La ta.&a s)'u)ente se de.e (ons)derar ,ara )nd)(arse &a tera,)a +/dr)(a<
se'>n e& d/a de 5)da que ten'a &a n)Ua o e& n)Uo2
M
A
N
E
!
O

H
I
D
R
O
E
L
E
C
T
R
O
L

T
I
C
O

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
La )nd)(a()*n de &/qu)dos ,or 5/a )ntra5enosa en neonatos de.e rea&)Marse de
manera )nd)5)dua&)Mada 4 en Fun()*n de &a d)Feren()a de ,eso 4 .a&an(e +/dr)(o<
ten)endo es,e()a& (ons)dera()*n &a ,ato&o'/a de Fondo GasF)3)a< )nsuF)()en()a
(ard)a(a< d)str0ss res,)rator)o< et(2I
Los e&e(tro&)tos en &a eta,a neonata&< se )nd)(an &ue'o de &as 8:
+oras de 5)da< 'enera&mente (on &os requer)m)entos .asa&es< se 5an
aLustan@ do se'>n resu&tados de &a.orator)o< e& ,otas)o se adm)n)stra
&ue'o de 5er)F)(ar d)ures)s2
T
E
R
M
O
R
R
E
G
U
L
A
C
I

N
GUA DE PROCEDI"IENTOS
TER"ORREGULACIN
DEPINICIN
Ca,a()dad de& re()0n na()do ,ara mantener una tem,eratura (or,ora&
)nterna norma& GB;2H 6 B!2H?CI< med)ante d)5ersas ada,ta()ones
F)s)o&*')(as2
ALTERACIONES DE LA
TER"ORREGULACIN
] =),erterm)a o F)e.re: T2 Re(ta& ma4or de
BC?C T2 a3)&ar ma4or
de B!?C
] =),oterm)a o enFr)am)ento: T2 Re(ta& menor de
B!?C T2 A3)&ar menor
de B;?C
O-EETI#
O
-r)ndar a &os re()0n na()dos un am.)ente t0rm)(o neutro< med)ante e& uso de
)n(u.adoras< (unas t0rm)(as< (unas a ser5o(ontro&< et(< que sean (a,a(es
de mantener &a tem,eratura de& re()0n na()do en e& ran'o norma&2
PACTORES DE RIESGO PARA ALTERACIN DE LA
TER"ORREGULACIN
] Prematuro< .aLo ,eso o (on retardo de& (re()m)ento )ntrauter)no2
] AsF)3)a neonata&2
] Se,s)s neonata& o s+o(V
s0,t)(o2
] Re()0n na()do (on s/ndrome de d)F)(u&tad
res,)rator)a2
] Re()0n na()do (on ma&Forma()ones
(on'0n)tas2
] Am.)ente t0rm)(o so.re 6 (a&entado o mu4 Fr/o2
=ALLAQGO CLNICO EN LA
=IPERTER"IA
] Ru.)(undeM 4 taqu),nea2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] Irr)ta.)&)dad G&&anto (onstanteI 4 sudora()*n G,r)n(),a&mente &a (a.eMaI2
] C)anos)s 6
,a&)deM2
] "a&a to&eran()a ora& 6 &etar'o2
] =),oa(t)5)dad 6 de,res)*n2

T
E
R
M
O
R
R
E
G
U
L
A
C
I

N
Causas:
a2 E3*'enas: E3(eso de a.r)'o o tem,eratura am.)enta& ma&
re'u&ada< ,or Fototera,)a2
.2 End*'enas: Se de.e a res,uestas de& med)o )nterno a &a
)nFe(()*n o des+)drata()*n2
] Res,)ra()*n )rre'u&ar< .rad)(ard)a2
=ALLAQGO CLNICO EN LA =IPOTER"IA
] La >n)(a Forma de (onF)rmar &a +),oterm)a es tomando &a tem,eratura
(or,ora&2
] Pr)a&dad d)sta&2
] A,nea2
] C)anos)s ,er)F0r)(a2
] WueL)do2
] Po.re su(()*n2
] =),oa(t)5)dad2
Causas:
a2 P0rd)da de (a&or +a()a e& am.)ente: Puede darse de &a
s)'u)ente manera:
] Por rad)a()*n: La (a.eMa )rrad)a (a&or a &a su,erF)()e Fr/a
que ,uede ser &a ,ared de &a )n(u.adora2
] Por (ondu(()*n: Cuando e& re()0n na()do es (o&o(ado en
una su,erF)()e Fr/a 4 ,)erde (a&or a& tratar de (a&entar &a
su,erF)()e Fr/a2
] Por (on5e(()*n: Se ,)erde (a&or ,or &a ,)e& (uando se
+a(e ()r(u&ar a)re Fr/o en &a sa&a de ,arto u o3/'eno en &a
(ara de& re()0n na()do2
] Por e5a,ora()*n: Cuando e& re()0n na()do no es
se(ado r,)damente en &a sa&a de ,artos2
.2 Pa&&a en e& (ontro& )nterno de &a tem,eratura (or,ora&: Tener
,resente &os s)'u)entes Fa(tores de r)es'o2
] Re()0n na()do ,rematuro2
] Re()0n na()do ,equeUo ,ara &a edad 'esta()ona&2
] Re()0n na()do (on )nFe(()*n< +),o'&)(em)a< asF)3)a<
ma&Forma()ones
(on'0n)tas< +),ot)ro)d)smo2
La +),oterm)a se5era 4 ,ro&on'ada
,uede ,rodu()r &a muerte2
T
E
R
M
O
R
R
E
G
U
L
A
C
I

N
"ANEEO DE LAS ALTERACIONES DE TER"ORREGULACIN
=),erterm)a: -aLar &a tem,eratura (or,ora& med)ante:
] A,&)(a()*n de med)os F/s)(os: (om,resas de a'ua t).)a< .aUo de es,onLa
* .aUo en t)na (on a'ua t).)a2
] Tratam)ento de a(uerdo a &a (ausa2
=),oterm)a: E&e5ar &a tem,eratura (or,ora& med)ante:
] Ca&or &o(a& (on estuFas< mantas< et(2
] "0todo mam (an'uro2
GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
!

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
F
O
T
O
T
E
R
A
P
I
A
GUA DE PROCEDI"IENTOS
POTOTERAPIA
DEPINICIN
La Fototera,)a es un med)o ,ara ,re5en)r o tratar &a +),er.)&)rru.)nem)a2
"ATERIALES
] Tu.os F&uores(entes de 8: ,u&'adas en n>mero de ; 6 C GP&uores(ente
&uM de d/a de 8TP8T981DI2
] P&a(a ,rote(tora de F&uores(entes de mater)a& res)stente a& (a&or2
] Cuneta o )n(u.adora2
] S.ana .&an(a2
] Prote(tores o(u&ares2
PROCEDI"IENTO
] Las &u(es F&uores(entes de.en ser (o&o(adas a una d)stan()a
a,ro3)mada de : 6 H (m de& neonato2
] Los neonatos tratados (on Fototera,)a de.en ,ermane(er desnudos
(on una ,rote(()*n de oLos 4 'en)ta&es2
] Se de.e 'arant)Mar una e3,os)()*n a &a &uM de &a ma4or rea ,os).&e
de su,erF)()e (utnea< rea&)Mando (am.)o de ,os)()*n (ada 8 +oras2
] Es ,re()so ase'urarse que &os ,rote(tores o(u&ares no o(u&ten &as
5entanas nasa&es 4a que se ,uede ,rodu()r una asF)3)a 4 a,nea2
] Un neonato a t0rm)no de.e estar en una (una 4 &os ,ret0rm)nos en
una )n(u.adora2
] S) se ut)&)Ma )n(u.adora de.e e3)st)r un es,a()o m/n)mo de 9 (m entre
&a m)sma 4 &a (u.)erta de &os F&uores(entes ,ara )m,ed)r un (a&or
e3(es)5o2
] Es ,re()so mon)tor)Mar 4 (ontro&ar &a tem,eratura de& neonato2
] Los re()0n na()dos de.en ser ,esados d)ar)amente 4 &os de .aLo ,eso 8
5e(es a& d/a de.)0ndose adm)n)strar 9^ @ 8^ de &/qu)dos ad)()ona&es
so.re sus requer)m)entos +a.)tua&es2
F
O
T
O
T
E
R
A
P
I
A

] E& (o&or de &a ,)e& no (onst)tu4e )nd)()o ,ara dete(tar &a
+),er.)&)rru.)nem)a en re()0n na()dos somet)dos a Fototera,)a< en
(onse(uen()a &os n)5e&es de .)&)rru.)na de.en mon)tor)Marse (omo
m/n)mo (ada 98 6 8: +oras2
] Se de.en e3am)nar &os oLos de &os neonatos ,ara 5er s) no se +a
,rodu()do a&'>n daUo o s) e3)ste )nFe(()*n2
] Las &u(es de &os F&uores(entes de.en ser (am.)adas (ada B meses o
(ada
8< +oras de uso2
] Para aumentar &a su,erF)()e de& &a(tante e3,uesto a &a Fototera,)a se de.e
(o&o(ar una s.ana .&an(a dentro de &a (una o &a )n(u.adora de modo
que &a &uM se reF&eLe +a()a &a ,)e& de& &a(tante2
TIPOS DE LUQ DE POTOTERAPIA
] P&uores(ente &uM de d/a< 8TP8T981D2
] P&uores(ente &uM aMu& TLEH818T Go,()ona&I2
8
8
8
8
8
8
8
O
X
I
G
E
N
O
T
E
R
A
P
I
A

E
N

N
E
O
N
A
T
O
L
O
G

A

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
GUA DE PROCEDI"IENTOS
O$IGENOTERAPIA
EN
NEONATOLOGA
DEPINICIN
Tratam)ento ,or e& (ua& se mant)ene o re(u,era &a satura()*n de o3/'eno
a n)5e& san'u/neo2
USO DEL O$GENO EN EL RECIN NACIDO
S) .)en en &os >&t)mos aUos +an s)do ,u.&)(ados tra.aLos que su')eren &a
ut)&)dad de& a)re am.)enta& en &a rean)ma()*n de& neonato en sa&a de
,artos< en &a
a(tua&)dad s)'ue s)endo de e&e(()*n e& sum)n)stro de O a& 9^< ,ara &a Fase
a'uda de &a rean)ma()*n2 En (uanto meLore &a Fre(uen()a (ard)a(a<
(o&ora()*n
41o ade(uada satura()*n de o3/'eno GS,O I< &a (on(entra()*n de o3)'eno
)n+a&ado GP)O I de.e ser
des(end)da2
La adm)n)stra()*n de O su,&ementar)o a estos n)Uos en &a sa&a de ,artos<
de.er/a ser re'u&ada ,or saturometr/a< med)()*n de P)O < 4 re'u&a()*n de&
a,orte de o3/'eno en &a med)da en que meLora &a satura()*n de O 2
En &a sa&a de ,artos se esta.&e(er &a saturometr/a &o ms ,ronto ,os).&e 4
&a
P)O de.e ser d)sm)nu)da r,)damente s) &a satura()*n de o3/'eno es ma4or
de AB^2
El o02geno: es un 'as natura& (u4os eFe(tos ad5ersos son
,oten()a&mente )m,ortantes en &os re()0n na()dos ,ret0rm)no 4 en es,e()a& en
&os menores de
9<H 'r 41o menores de B8 semanas de edad 'esta()ona&2
Es ne(esar)o e5)tar &a +),o3)a< ,ero s)n (ausar +),ero3)a< que (ondu(e a
)nLur)a 4 stress o3)dat)5o en e& neonato2 A(tua&mente se sa.e que n)5e&es

de P ) O
8
suF)()entes ,ara mantener satura()*n entre AH^ 4 9 ^ son ,oten()a&mente
,e&)'rosos2 Adems< &os e,)sod)os re)terados de +),ero3)a1+),o3)a ,rodu(en
a&tera()*n de& tono 5as(u&ar en neonatos )nmaduros2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
8
O
X
I
G
E
N
O
T
E
R
A
P
I
A

E
N

N
E
O
N
A
T
O
L
O
G

A
L/m)tes de a&arma de satura()*n de o3/'eno
] E& mon) tor de S,O
na()m)ento2
de.e ser usado )nmed)atamente des,u0s de&
] La a&arma m/n)ma se ,ro'rama en CH^ 4 &a m3)ma en AB^ G*< no
ms de AH^ en &os re()0n na()dos ,ost0rm)no< que son ms 'randesI2
] No de.en ser mod)F)(ados &os &/m)tes s*&o ,orque &a a&arma
suena Fre(uentemente2
] Nun(a de.en ser a,a'adas &as
a&armas2
] No de.e demorarse &a rean)ma()*n es,erando que e& mon)tor Fun()one
ade(uadamente2
SATURACIN DE
O$GENO
TEST DE SIL#ER"AN@
ANDERSON
E& test de S)&5erman@Anderson< se ut)&)Ma ,ara &a 5a&ora()*n de &a
d)F)(u&tad res,)rator)a en e& neonato2 Un 5a&or su,er)or a B s)'n)F)(a que +a4
una d)s(reta d)F)(u&tad res,)rator)a< un 5a&or entre B 4 H s)'n)F)(a que +a4
una d)F)(u&tad res,)rator)a moderada 4 un 5a&or su,er)or a H s)'n)F)(a que &a
d)F)(u&tad res,)rator)a es 'ra5e2 Un 5a&or su,er)or a ! ne(es)ta de una
as)sten()a a &a 5ent)&a()*n2
C
O
L
O
C
A
C
I

N

D
E

S
O
N
D
A


O
R
O
G
"
S
T
R
I
C
A
GUA DE PROCEDI"IENTOS
COLOCACIN DE SONDA
OROGSTRICA
DEPINICIN
Una sonda oro'str)(a es un tu.o ,&st)(o ,equeUo 4 sua5e que se (o&o(a
a tra50s de &a .o(a 4 &&e'a +asta e& est*ma'o2 Estos tu.os se usan ,ara
&&e5ar a&)menta()*n 4 med)(amentos a& est*ma'o +asta que e& .e.0 ,ueda
re().)r&o d)re(tamente ,or &a .o(a o ,ara e5a(uar e& (onten)do 'str)(o2
"ATERIA
L
] Sonda oro'str)(a7 &as +a4 de d)st)ntos mater)a&es< (omo e& ,o&)5)n)&o< &a
s)&)(ona o e& ,o&)uretano2 Las de ,o&)5)n)&o son 'ruesas 4 r/')das< ,or &o
que son mu4 >t)&es ,ara &a su(()*n2 Las de s)&)(ona 4 &as de
,o&)uretano son ms F)nas 4 e&st)(as< ,reFer).&es ,ara &a (o&o(a()*n de
sondas a n)Uos que requ)eran ma4or t)em,o de uso de &as m)smas2
] Lu.r)(ante7 que se em,&ee ,ara &a )nser()*n de &a sonda +a de
ser +)droso&u.&e G(omo suero F)s)o&*')(oI< 4a que ,uede ser rea.sor.)do
,or e& or'an)smo en (aso de que &&e'ue a& r.o& .ronqu)a&2 Se de.er
e5)tar &os &u.r)(antes (on .ase o&eosa (omo &a 5ase&)na2
] Un ,ar de 'uantes qu)r>r')(os
est0r)&es2
] Es,aradra,o< a ser ,os).&e +),oa&er'0n)(o dada &a de&)(adeMa de &a
,)e&
de& neonato2
] Un 5aso (on
a'ua2
] Una Ler)n'a de H m& des(arta.&e2
] Un estetos(o,)o2
] Una r)Uonera2
] Toa&&a de ,a,e& o (am,o &)m,)o2
] Un ta,*n ,ara e& e3tremo de &a sonda 41o una .o&sa (o&e(tora
ada,ta.&e
a &a &uM de &a sonda e&e')da2
PROCEDI"IENT
O
Una 5eM ,re,arado e& mater)a&< &os ,asos a se'u)r
son:
] E3,&)(ar a& Fam)&)ar de &a n)Ua o n)Uo e& ,ro(ed)m)ento a rea&)Mar 4
&a
t0(n)(a que se em,&ear2
C
O
L
O
C
A
C
I

N

D
E

S
O
N
D
A


O
R
O
G
"
S
T
R
I
C
A
] Co&o(ar a& ,a()ente en ,os)()*n de(>.)to dorsa& (on e& (ue&&o
&)'eramente e3tend)do< (u.r)r e& ,e(+o de& ,a()ente (on &a toa&&a 4
(o&o(ar (er(a de 0ste &a r)Uonera G,or s) se ,rodu(e a&'>n 5*m)to a&
)ntrodu()r &a sondaI as/ (omo todo e& mater)a& que +emos ,re,arado
,re5)amente2
] Rea&)Mar e& &a5ado de manos 4 ,ro(eder a& (a&Mado de &os 'uantes2
] O.ser5ar &as Fosas nasa&es ,ara (om,ro.ar su ,ermea.)&)dad2
] Determ)nar &a (ant)dad de &a sonda que de.emos )ntrodu()r ,ara &&e'ar a&
est*ma'o2 Para e&&o 4 es ne(esar)o que se a4ude (on &a ,ro,)a sonda
,ara
med)r &a d)stan()a que 5a desde &a ,unta de &a nar)M o desde &a .o(a de&
neonato< a& &*.u&o de &a oreLa< 4 de aqu/ a& a,0nd)(e 3)Fo)des de& estern*n2
Las sondas sue&en ,resentar unas mar(as que ,ueden ser5)r de
or)enta()*n<
,ero es (on5en)ente que tras rea&)Mar &a med)da se (o&oque una seUa& en
e&
&u'ar deseado2
] Rea&)Mar &a &u.r)(a()*n de& e3tremo d)sta& de &a sonda< e )ntrodu()r&a ,or
&a (a5)dad ora&< )nsertndo&a sua5emente 4 (on mo5)m)entos rotator)os2
S) se )n(&)na &a (a.eMa de& neonato +a()a atrs Fa()&)tar e&
,ro(ed)m)ento2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
C
O
L
O
C
A
C
I

N

D
E

S
O
N
D
A


O
R
O
G
"
S
T
R
I
C
A
] P)Le &a (a.eMa F)rmemente< 4 (ont)n>e )nsertando &a sonda (on
sua5)dad 4 en Forma rotat)5a +asta a&(anMar &a seUa& ,re5)amente
rea&)Mada2 S) en a&'>n momento e& neonato ,resenta tos< es seUa& de
que se +a )ntrodu()do &a sonda en &a 5/a res,)rator)a< ,or &o que
,ro(eda )nmed)atamente a su ret)ro tota& ,ara< tras unos m)nutos de
des(anso< re)n)()ar e& ,ro(ed)m)ento2 Otro +e(+o que ,uede su(eder es
que &a sonda se enro&&e so.re s/ m)sma 4 no a5an(e< (on &o (ua&
,ro(eda de &a m)sma manera: ret)rar< des(ansar 4 re)n)()ar e& ,ro(eso2
] Cuando &a mar(a que se +a rea&)Mado en &a sonda &&e'ue a &os
&a.)os< es de su,oner que 0sta se en(uentra en e& est*ma'o2 Para
(om,ro.ar&o ,odemos +a(er 5ar)as man)o.ras: s) se (ons)'ue as,)rar
Lu'o 'str)(o es seUa& de que &a sonda se en(uentra en e& est*ma'o2
S) se as,)ra un &/qu)do amar)&&ento< es )nd)()o de que e& tu.o est en e&
)ntest)no de&'ado2 S) e& )ntento de as,)ra()*n resu&ta ne'at)5o< se
,uede )ntrodu()r una em.o&ada de a)re (on &a Ler)n'a 4 o/r e& .ur.uLeo
que se ,rodu(e med)ante un estetos(o,)o (o&o(ado so.re e& e,)'astr)o2
] Una 5eM term)nado este ,ro(ed)m)ento< ,ro(eda a F)Lar&a en &a meL)&&a
(on e& es,aradra,o +),oa&er'0n)(o de &a s)'u)ente manera: se (o'e
una t)ra de es,aradra,o de unos H (m de &ar'o 4 se (orta
&on')tud)na&mente +asta &a m)tad2 E& e3tremo que
no est d)5)d)do se F)La
a &a meL)&&a 4 &os
e3tremos que estn
d)5)d)dos se enro&&an
a&rededor de &a sonda<
,r)mero uno 4 &ue'o e&
otro2
P o s t e r ) o r m e n t e
t ) r e sua5emente de &a
sonda ,ara (om,ro.ar
que no se des,&aMa2
GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN NACIDO
C
O
L
O
C
A
C
I

N

D
E

S
O
N
D
A


O
R
O
G
"
S
T
R
I
C
A
] Una 5eM F)Lada &a sonda a &a meL)&&a< es (on5en)ente tam.)0n F)Lar
e& e3tremo a.)erto de &a sonda en e& +om.ro de& neonato< ,ara as/
e5)tar e& arran(am)ento s) se ,rodu(e un t)r*n2
] Se'>n &a F)na&)dad de &a (o&o(a()*n de &a sonda< en e& e3tremo
a.)erto de& tu.o se ,uede (o&o(ar un ta,*n< una .o&sa (o&e(tora o
rea&)Mar &os &a5ados (orres,ond)entes2
Para ret)rar &a sonda oro'Sstr)(a< se eLe(utan &os s)'u)entes ,asos:
] La5arse &as manos 4 enF>ndese &os 'uantes des(arta.&es2 No es
ne(esar)o que sean est0r)&es2
] Co&o(ar a& ,a()ente en ,os)()*n de PoJ&er2
] P)nMar o ta,onar &a sonda2
] Wu)tar e& es,aradra,o de F)La()*n2
] Ret)rar &a sonda sua5emente< (on un mo5)m)ento (ont)nuo 4
moderadamente
r,)do2
] EFe(tuar &a +)')ene de &as Fosas nasa&es 4 de &a .o(a2
Re(omenda()ones de manten)m)ento
] Cam.)ar &a ,os)()*n de &a sonda d)ar)amente (on un mo5)m)ento
rotator)o< ret)rndo&a o )ntrodu()0ndo&a un (ent/metro2
] Cam.)ar d)ar)amente e& es,aradra,o< 5ar)ando &a Mona de F)La()*n2
] L)m,)ar &os or)F)()os nasa&es 4 a,&)(ar un &u.r)(ante +)droso&u.&e2
] Rea&)Mar &a +)')ene de &a .o(a d)ar)amente< manten)endo &os &a.)os
+)dratados2
] Antes de dar e& a&)mento< as,)rar e& (onten)do 'str)(o2 S) e& 5o&umen es
su,er)or a 9H m&< es ne(esar)o 5o&5er a )ntrodu()r&o 4 es,erar a &a
s)'u)ente
toma< re,)t)endo &a m)sma o,era()*n2
] La entrada de& a&)mento de.e ser &enta Gentre 9H@8 m)n se'>n &a
(ant)dadI<
)nde,end)entemente de s) es adm)n)strado en .o&o GLer)n'aI< ,or de(&)5e o
en .om.a de )nFus)*n2
] Des,u0s de &a adm)n)stra()*n de (ada a&)menta()*n o med)(a()*n< de.er
rea&)Marse ,equeUas )rr)'a()ones de &a sonda (on a'ua< ,ara e5)tar
(ua&qu)er
,os).&e .&oqueo de& tu.o2
] E& (am.)o de &a sonda 5ar/a se'>n e& mater)a& de 0sta: (ada !@9: d/as
,ara &as de ,o&)et)&eno< (ada 8@B meses ,ara &as de ,o&)uretano 4 (ada
B@; meses ,ara &as de s)&)(ona2
Com,&)(a()ones
] Irr)ta()*n en &a nar)M< &a .o(a o e& est*ma'o2
] =emorra')a nasa&< Far/n'ea o &ar/n'ea2
] O.stru(()*n &ar)n'otraquea&2
] As,)ra()*n de& (onten)do 'str)(o2
] Traumat)smo o ,erFora()*n esoF')(a 4 'str)(a2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
T
R
A
N
S
P
O
R
T
E

D
E
L

N
E
O
N
A
T
O
GUA DE PROCEDI"IENTOS
TRANSPORTE DEL NEONATO
DEPINICIN
"ed)o que se usa ,ara tras&adar en (ond)()ones *,t)mas a un neonato de
r)es'o a un ser5)()o de sa&ud de ma4or (om,&eL)dad ,re5)a (omun)(a()*n
te&eF*n)(a< rad)a&< Fa3 41o )nternet< ,ara ase'urar &a re(e,()*n 4 aten()*n
o,ortuna de& re()0n na()do2
O-EETI#
O
Ase'urar &as (ond)()ones *,t)mas ,ara e& tras&ado de& neonato a
un esta.&e()m)ento de sa&ud de ma4or n)5e& de reso&u()*n< (ontr).u4endo as/
a &a redu(()*n de &a mor.)morta&)dad neonata&2
REWUISITOS DEL
TRANSPORTE
] "ed)o de tras,orte o,erat)5o< )n(u.adora de trans,orte * m0todo mam
(an'uro2 No se re(om)enda e& uso de .o&sa de a'ua (a&)ente2
] Co,)a de +)stor)a (&/n)(a ,er)nata& GSIP 8I< e,)(r)s)s 4 Formato
de
reFeren()a2
] Coord)na()*n ,re5)a ,ara e& tras&ado (on e& res,onsa.&e de&
ser5)()o
a donde se rea&)Mar &a reFeren()a2 Es )m,res()nd).&e &a
(omun)(a()*n
entre &os tres e&ementos que )nter5)enen en e& trans,orte: e& rem)tente< e&
trans,ortador 4 e& re(e,tor2
] Consent)m)ento )nFormado2
] Tras&ado en .)nom)o "ADRE@NImO 4 de un Fam)&)ar durante e&
tras&ado2
] A(om,aUam)ento de un ,ersona& de sa&ud (on (om,eten()as en e&
rea
se'>n n)5e& de (om,&eL)dad durante e& tras&ado2
!
CUIDADOS % CONSIDERACIONES EN EL TRASLADO DEL
NEONATO
] Ident)F)(ar a& neonato G.raMa&ete 4
,e&matos(o,/aI2
] Co&o(ar&o en )n(u.adora de trans,orte o su equ)5a&ente que 'arant)(e:
T
R
A
N
S
P
O
R
T
E

D
E
L

N
E
O
N
A
T
O

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
a. Normoterm)a: "antener am.)ente t0rm)(o neutra& ,ara su edad 4
,eso a& na(er 4 tem,eratura (utnea a3)&ar entre B;2H a B!?C2
TE"PERATURAS RECO"ENDADAS PARA
INCU-ADORAS SEGXN PESO DEL NEONATO
b. Normo@o30m)(o: Contro&ar &a o3)'ena()*n GAdm)n)strar o3/'eno
+>medo ,ara mantener entre CC@A:^I2
] Co&o(ar una 5/a endo5enosa ,ermea.&e< que 'arant)(e normo'&)(em)a
4 .uena ,erFus)*n2
] Co&o(ar sonda oro'str)(a< s) &o requ)ere2
d Contro&ar< e5a&uar 4 esta.)&)Mar &os s)'nos 5)ta&es 4 s)'nos de a&arma
antes
4 durante e& tras&ado< (ada B m)nutos 4 'raF)(ar&os2
Trans,orte en s)tua()ones es,e()a&es:
] "en)n'o@m)e&o(e&e roto< (u.r)r &a &es)*n (on 'asa est0r)& em,a,ada (on
C&Na A ^o2
] Gastroqu)s)s< usar (u.)erta ,&st)(a est0r)& o s)m)&ar< (ontro&ar &a
tem,eratura
4 ,0rd)da de &/qu)dos ,or 'ran rea e3,uesta2
] =ern)a d)aFra'mt)(a< (o&o(ar&e sonda naso'str)(a e )ntu.ar&o s) requ)ere
5ent)&a()*n as)st)da Gno se de.e 5ent)&ar (on .o&sa 4 ms(araI2
] Atres)a esoF')(a< as,)rar Fre(uentemente &as se(re()ones oroFar)n'eas2
] P/stu&a traqueoesoF')(a< trans,ortar&o en ,os)()*n ,rona< (on &a (a.eMa
ms e&e5ada 4 (on sonda oroesoF')(a2
] Neumot*ra3< 'arant)Mar que e& drenaLe Fun()one2
] InsuF)()en()a (ard)a(a< esta.)&)Mar 4 dar tratam)ento2
RECURSOS< EWUIPOS E INSU"OS
92 Re(ursos =umanos:
Persona& de sa&ud (a,a()tado en e& maneLo de& neonato2
82 Equ),os:
] In(u.adora de trans,orte neonata& ,ortt)&2
!
] -a&*n de o3/'eno (on +umed)F)(ador 4 man*metro2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
T
R
A
N
S
P
O
R
T
E

D
E
L

N
E
O
N
A
T
O
] Puente de &uM G&)nterna 'rande (on &uM .&an(a2
] P)&as 'randes2
] Equ),o de as,)ra()*n ,ortt)& o ,era de 'oma2
] Estetos(o,)o neonata&2
] Equ),o de rean)ma()*n neonata&2
] So,orte ,ara 5eno(&)s)s2
] Term*metro ora&2
] "as(ar)&&a de o3)'eno N? 4 92
] Tam.or de 'asas ,equeUo2
] P)nMa ,ara 'asas2
B2 Insumos:
] De3trosa a& 9^< Hm&2
] Equ),o de m)(ro'otero2
] Cateter ,er)F0r)(o )ntra5enoso N? 88 4 8:2
] Eer)n'a de 9m& des(arta.&e2
] T)ras rea(t)5as ,ara med)()*n de '&u(osa2
] Sonda oro'str)(a N? H 4 C2
] Guantes des(arta.&es2
] A&(o+o& a& !^2
] A&'od*n est0r)&2
] Es,aradra,o ant)a&0r')(o2
] A'uLa des(arta.&e N? 8B 3 92
#IAS DE TRANSPORTE
] Terrestre: Am.u&an()a equ),ada2
] A0reo: A5)*n< +e&)(*,tero2
] P&u5)a&: Peque ,eque< .ote< &an(+a< otros2
CRITERIOS DE REPERENCIA
Los neonatos que de.ern ser reFer)dos ,ara (u)dados )ntens)5os son:
] Prematuros menores de B: semanas2
] "enores de 9<C 'r a& na(er2
] Cua&qu)er re()0n na()do Gs)n )m,ortar ,eso o edad 'esta()ona&I (on &os
s)'u)entes s)'nos de a&arma7 d)F)(u&tad res,)rator)a< F)e.re * +),oterm)a<
&etr')(o o (omatoso< deLa de &a(tar< 5*m)tos< ,>stu&as< enroLe()m)ento de&
om.&)'o< d)arrea< (am.)os en &a (o&ora()*n de &a ,)e&2
ASPECTOS AD"INISTRATI#OS DE LA REPERENCIA
] Comun)(ar 4 (oord)nar &a reFeren()a de& ,a()ente a&
esta.&e()m)ento donde ser re(e,()onado2
] Comun)(ar a &a Fam)&)a &o que se 5a a rea&)Mar< ,erm)t)r que 5ean a&
neonato< est0n (er(a de 0& 4 &o a(om,aUen2
T
R
A
N
S
P
O
R
T
E

D
E
L

N
E
O
N
A
T
O

] Ident)F)(a()*n de& neonato G+)stor)a (&/n)(a< e3menes au3)&)ares< +oLa
de reFeren()a de.)damente &&enada< )nForme m0d)(o< SIS< F)(+a so()a&I2
] AdLuntar &a F)(+a de a(e,ta()*n de reFeren()a ,or ,arte de&
Fam)&)ar< de.)damente )nFormado 4 F)rmado ,or 0ste2
] Rea&)Mar &as anota()ones (orres,ond)entes de& maneLo durante e&
trans,orte de& neonato2
] Re,ortar a& ,ersona& que re().e a& neonato so.re &os
a(onte()m)entos o(urr)dos durante e& trans,orte2
] E& tras&ado de& ,a()ente de.e ser rea&)Mado (on e& ,ersona& de sa&ud<
en .)nom)o (on &a madre * m/n)mo ,or un Fam)&)ar (er(ano2
] E & e s t a . & e ( ) m ) e n t o d e d e s t ) n o d e & a r e F e r e n ( ) a <
d e . e e m ) t ) r & a (ontrarreFeren()a a& momento de& a&ta< (on
)nForma()*n deta&&ada a& (entro de or)'en en &a F)(+a oF)()a&2
L
A
V
A
D
O

D
E

M
A
N
O
S

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
GUA DE PROCEDI"IENTOS
LA#ADO DE
"ANOS
DEPINICIN
E& &a5ado de manos es e& Frote .re5e 4 en0r')(o de todas &as
su,erF)()es de &as manos (on una so&u()*n ant)m)(ro.)ana< se'u)do de
enLua'ue (on (+orro de a'ua2 -us(a remo5er &a su()edad< e& mater)a&
or'n)(o 4 d)sm)nu)r &a (on(entra()*n de &a F&ora trans)tor)a2
O-EETI#
O
] Redu()r r)es'o de
)nFe(()*n2
] Pre5en)r &as InFe(()ones
)ntra+os,)ta&ar)as
"ATERIAL %
EWUIPO
] A'ua &)m,)a2
] Ea.*n<
] Toa&&a
des(arta.&e2
] De,*s)to ,ara
des+e(+os2
PROCEDI"IENT
O
] Su.)r &as man'as de &a ro,a +asta e& (odo< ret)rar aros< an)&&os<
,u&seras< re&oL< et(2 Ado,tar una ,os)()*n (*moda Frente a& &a5adero2
] A.r)r e& (aUo o (on a'ua d)s,on).&e +umede(er &as manos 4
muUe(as2
] Ea.onar 'enerosamente &as manos +asta +a(er a.undante
es,uma2

] Rea&)Mar e& &a5ado Fr)(()onando &as ,a&mas 4 dorso de &as manos<
es,a()os
)nterd)')ta&es< uUas< muUe(a 4 ante.raMo< entre 9 a 9H
se'undos2
] EnLua'ar desde &os dedos< (ont)nuar (on &as manos 4 muUe(as7
mantener
s)em,re &as manos &e5antadas ,ara ,erm)t)r que e& a'ua se
es(urra2
] Se(ar &as manos< muUe(as 4 ante.raMos ut)&)Mando toa&&as
des(arta.&es2
] Usar &a m)sma toa&&a de ,a,e& ,ara (errar &a &&a5e de& (aUo 4 as/ e5)tar
&a
(ontam)na()*n (on 0sta2
] Dese(+ar e& ,a,e& toa&&a en e& re(),)ente de
res)duos2

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
L
A
V
A
D
O

D
E

M
A
N
O
S
RECO"ENDACIONES
] "antener &as uUas (ortas 4 s)n esma&te2
] La5arse &as manos antes 4 des,u0s de todo ,ro(ed)m)ento2
] La5arse &as manos antes 4 des,u0s de atender a& neonato2
] Des,u0s de +a.er rea&)Mado e& &a5ado de manos e5)tar to(ar otros
o.Letos
4 ,artes de& (uer,o2
] E& re(),)ente ,ara res)duos de.e tener ta,a a(()ona.&e a ,eda& ,ara no
(ontam)nar &as manos a& dese(+ar e& ,a,e&< (ons)derando &as Normas
de
-)ose'ur)dad 5)'entes2
C
A
T
E
T
E
R
I
Z
A
C
I

N

V
E
N
O
S
A

P
E
R
I
F

R
I
C
A

N
E
O
N
A
T
A
L

GUA DE PROCEDI"IENTOS
CATETERIQACIN
#ENOSA PERIPRICA
NEONATAL
DEPINICIN
Pro(ed)m)ento )n5as)5o que ,erm)te ,ermea.)&)Mar una 5/a 5enosa
,er)F0r)(a (o&o(ando un (at0ter ,er)F0r)(o de a((eso a &a ()r(u&a()*n 'enera&
de& neonato< (on F)nes tera,0ut)(os< so,orte meta.*&)(o e +)droe&e(tro&/t)(o<
en (ond)()ones as0,t)(as< manten)0ndose (omo m3)mo !8 +oras2
"ATERIALES %
EWUIPOS
] 9 r)Uonera est0r)&2
] 9 (at0ter )ntra5enoso N_ 8: 6
8H2
] 9 &&a5e de tr),&e
5/a2
] Guantes est0r)&es ; h< !< !
h2
] 9 equ),o de m)(ro'otero2
] 9 Fras(o de De3trosa a& H^ 41o 9^ de
9<m&2
] 9 Ler)n'a des(arta.&e de 9
m&2
] 9 set de ,un()*n 5enosa GB torundas de a&'od*n< &)'adura neonata& 4
8
'asas est0r)&es de 9 3 8H (mI2
] 9 t)ra de es,aradra,o +),oa&er'0n)(o de H (m2
] 9 estam,)&&a de 'asa
est0r)&2
] A&(o+o& a& !^2
] 8 &a,)(eros: roLo 4
aMu&2
] 9 ,orta suero2
DESARROLLO DEL

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
PROCEDI"IENTO
] Pre,arar &os
mater)a&es2
] La5ado de manos se'>n
t0(n)(a2
] Se&e(()onar una 5ena ade(uada Gdorso de &a
manoI2
] L)'ar a 8 (m ,or en()ma de &a Mona de
)nser()*n2
] Rea&)Mar ase,s)a de &a ,)e& de &a Mona de ,un()*n (on torunda de
a&'od*n
em,a,ada (on a&(o+o& a& !^< en Forma ()r(u&ar de adentro +a()a Fuera<
deLar e5a,orar 4 no 5o&5er a ,a&,ar des,u0s de (on(&u)do e& ,ro(ed)m)ento2
C
A
T
E
T
E
R
I
Z
A
C
I

N

V
E
N
O
S
A

P
E
R
I
F

R
I
C
A

N
E
O
N
A
T
A
L

] Inmo5)&)Mar &a e3trem)dad de& neonato suLetando (on &a mano &).re 4 (on
&a otra< )ntrodu()r &entamente e& (at0ter )ntra5enoso (on e& .)se& +a()a
arr).a en un n'u&o de B?< +asta que F&u4a &a san're ,or e& mandr)& o
'u)ador< &ue'o ret)rar un ter()o de &a &on')tud de& mandr)& e )ntrodu()r
&entamente todo e& (at0ter en &a 5ena2
] Com,ro.ar &a ,ermea.)&)dad de &a 5ena< med)ante &a adm)n)stra()*n de
9 m& de C&Na A^o< (on &a Ler)n'a de 9 m&2
] Co&o(ar &a estam,)&&a de 'asa est0r)& en &a Mona de ,un()*n 4 F)Lar (on e&
es,aradra,o2
] Ase'urar e& (at0ter (on e& es,aradra,o (u.r)endo tota&mente e& (at0ter 4
suLetndo&o am.os &ados de& m)smo2
] Ret)rar e& mandr)& o 'u/a de& (at0ter 4 ,res)onar e& F&uLo de &a san're (on
e& dedo ,u&'ar ,or en()ma de &a Mona de )nser()*n2
] Co&o(ar &a &&a5e de tr),&e 5/a ,re5)amente ,ermea.)&)Mada2
] Co&o(ar e& s)stema de )nFus)*n2
] En5o&5er (on 'asa &a Mona de )nser()*n 4 &ue'o F)Lar (on e& es,aradra,o
tota&mente &a ()r(unFeren()a de& m)em.ro GNO USAR PRULASI2
] Co&o(ar &a Fe(+a de )nsta&a()*n (on aMu& 4 e& 5en()m)ento (on roLo2
] DeLar (*modo a& neonato 4 re'u&ar e& m)(ro 'oteo se'>n &o )nd)(ado2
] Ret)rar 4 ordenar &os mater)a&es ut)&)Mados2
] La5arse &as manos (on &as t0(n)(as ade(uadas2
RECO"ENDACIONES
] Cam.)ar e& (at0ter (ada !8 +oras2
] S) a& ,r)mer )ntento no se &o'ra )nsta&ar e& (at0ter ,er)F0r)(o< re,et)r e&
,ro(ed)m)ento< ut)&)Mando una 5ena ms ,ro3)ma&2 No de.e re,et)rse ms
de 8 )ntentos2
] En (aso de no 5)sua&)Mar &a 5ena ,er)F0r)(a< (o&o(ar sua5emente ,aUos
(on
a'ua t).)a en &a Mona de 5eno,un()*n< ,ara &o'rar 5asod)&ata()*n2
] #er)F)(ar &as so&u()ones (on que se de.en d)&u)r &os med)(amentos que
se
5an a a,&)(ar2
CU"PLIR CON LOS CINCO
CORRECTOS:
] Pa()ente (orre(to
] Dos)s (orre(ta
] =ora (orre(ta
] "ed)(amentos (orre(tos
] #/a (orre(ta

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
I
N
S
T
A
L
A
C
I

N


D
E

O
X

G
E
N
O

A

P
R
E
S
I

N

P
O
S
I
T
I
V
A

A
L

F
I
N
A
L

D
E

L
A

E
S
P
I
R
A
C
I

N
GUA DE PROCEDI"IENTOS
INSTALACIN DE O$GENO A
PRESIN POSITI#A AL PINAL
DE LA ESPIRACIN
DEPINICIN
Pro(ed)m)ento que (ons)ste en &a adm)n)stra()*n de una meM(&a de a)re
enr)que()da (on o3)'eno a ,res)*n ,os)t)5a (ont/nua de &a 5/a a0rea< ,or
med)o de d)s,os)t)5os .)nasa&es< ,ara e& tratam)ento )n)()a& de &a d)F)(u&tad
res,)rator)a< (omo CPAP< s)'&a en )n'&0s ,ara
`
Pres)*n Pos)t)5a Cont/nua de
&a #/a A0rea
a
2
EWUIPO %
"ATERIALES
] Pu&so3/metro2
] Puente de o3/'eno (on
+um)d)F)(ador2
] Cnu&a .)nasa&
neonata&2
] Un 'orro ade(uado a& tamaUo de& .e.02
] Pras(o de 5)dr)o est0r)& de 9 &)tro2
] Es,aradra,o enumerado en es(a&a de& a 9
(m2
] A'ua est0r)&2
]
Es,aradra,o2
] Sonda de a&)menta()*n N_ ; u C2
] 9 +)so,o em,a,ado (on t)ntura de .enLu/ Go,()ona&I2
] 9 Eer)n'a de 9
m&2
] 9 T)Lera2
] 9 Cone3)*n de o3/'eno2
] 9 ,ar de Guantes Wu)r>r')(os N_ ; h 4 !2
] 9 (o(+e de ,ro(ed)m)entos o
mesa2
] 9 (am,o est0r)&2
PROCEDI"IENT
O
] La5ado de

manos2
] Pre,ara()*n de
mater)a&es2
] #er)F)(ar e& Fun()onam)ento de &a Fuente de o3/'eno 4
a((esor)os2
] Pre,ara()*n de& 'orro 4 (o&o(rse&o en &a (a.eMa de&
neonato2
] Desem,aquetar &a (nu&a .)nasa&< Ler)n'a 4 (o&o(ar&os en e& (am,o
est0r)&2
] Ca&Marse &os 'uantes ten)endo en (uenta &os (r)ter)os de
.)ose'ur)dad2
] Cortar &a ,or()*n ms &ar'a de &a (nu&a .)nasa& ,or &a m)tad< &ue'o
qu)tar
e& e3tremo de un)*n de am.as (nu&as
nasa&es2
I
N
S
T
A
L
A
C
I

N


D
E

O
X

G
E
N
O

A

P
R
E
S
I

N

P
O
S
I
T
I
V
A

A
L

F
I
N
A
L

D
E

L
A

E
S
P
I
R
A
C
I

N
8
8

GUAS DE PRCTICA CLNICA PARA LA ATENCIN DEL RECIN
NACIDO
] Cone(tar una de &as m)tades (on un e3tremo &).re de &a (nu&a
.)nasa&< rea&)Mar )'ua& ,ro(ed)m)ento (on &a otra m)tad2
] Pe'ar e& es,aradra,o enumerado en es(a&a de a 9 (m en e& Fras(o
(on a'ua< e& n)5e& de& a'ua en e& Fras(o de.e estar en e& n>mero 2
] La (nu&a que t)ene e& e3tremo 5erde )r (one(tado a &a Fuente de
o3/'eno 4 en e& e3tremo o,uesto se (o&o(ar una Ler)n'a de 9 m& en
Forma )n5ert)da s)n 0m.o&o< e )ntrodu()r&a en e& Fras(o enumerado de&
n)5e& de& a'ua +a()a a.aLo< (on a'ua est0r)& +asta e& n)5e& de& n>mero
H2
] U.)(ar a& neonato .aLo una Fuente de (a&or 4 en ,os)()*n de(>.)to dorsa&<
(o&o(ando una a&mo+ad)&&a .aLo &os +om.ros2
] Insta&ar &a (nu&a .)nasa& a& neonato 4 ,ara mantener&a en su s)t)o<
F)Lar&a (on es,aradra,o en am.os &ados de &a 'orra de& neonato2
] A.r)r &a &&a5e de &a Fuente de o3/'eno (omo ,romed)o a : &t1m)n 4
o.ser5ar que &a Ler)n'a se en(uentre )ntrodu()da a &a ,res)*n )nd)(ada2
] #er)F)(ar e& Fun()onam)ento de& CPAP ,or med)o de& .ur.uLeo de& Fras(o2
] E& Fras(o (on a'ua est0r)& de.e estar sem)(u.)erto< 4 u.)(ado a 8 (m ,or
de.aLo
de &a (a.eMa de& neonato< e& Fras(o de.e ser (am.)ado (ada 98 +oras2
] Co&o(ar una sonda oro'str)(a a 'ra5edad de.)damente ,rote')da (on
su estu(+e2
] Para )n)()ar e& destete de& CPAP mon)tor)Mar (onstantemente &a satura()*n
de o3/'eno< ten)endo en (uenta que s) &a satura()*n es Y A^ se
)r
d)sm)nu4endo e& F&uLo de o3/'eno en un &)tro19 (m = O2 Cuando e& F&uLo
de o3/'eno sea e& do.&e de& 5o&umen m)nuto G5o&umen t)da&1PR2I< &a
,res)*n est0 en B (m de = O 4 &a satura()*n se manten'a Y A^< ,asar
a o3)'enotera,)a Pase I G(as(o (eF&)(o o (a.eMa& a : @ H &t1m)nI2
] DeLar (*modo a& neonato2
RECO"ENDACIONES
] Se&e(()onar e& tamaUo a,ro,)ado de &a (nu&a .)nasa& ,ara
e5)tar eros)ones 4 ne(ros)s ,or ,res)*n2
] Usar ,aUa&es< en Forma de rodete< &u(es .aLas< F)La()*n 4 .uena
,os)()*n ,ueden ser >t)&es ,ara &o'rar &a eFe(t)5)dad de& ,ro(ed)m)ento2
] "antener e& a'ua t).)a de& +um)d)F)(ador de& Fras(o2
] "on)toreo +orar)o de& neonato< 5er)F)(ando &a ,ermea.)&)dad de &a (nu&a
.)nasa&2
] La ,res)*n m3)ma de& CPAP se dar de a(uerdo a &a Rad)o'raF/a de
T*ra3
,ara e5a&uar &a e3,ans)*n ,u&monar GC es,a()os )nter(osta&esI2
CRITERIOS DE PRACASO DEL CPAP

] Pers)sten()a de &a d)F)(u&tad res,)rator)a moderada o se5era ,or ms
de ; +oras2
Desatura()ones ,ers)stentes a ,esar de ade(uada e3,ans)*n ,u&monar
4 a&to F&uLo de o3/'eno ,or en()ma de ; &t1m)n2

S-ar putea să vă placă și