Sunteți pe pagina 1din 20

SANGRE Y TEJIDO HEMATOPOYETICO

La sangre es una forma especiai!a"a "e #e$i"o con$un#i%o& compues#a por


una sus#ancia in#erceuar '(ui"a ama"a pasma& en a cua se encuen#ran
en suspensi)n os eemen#os figura"os* +ema#'es& eucoci#os ,
pa(ue#as-
La sangre circua a #ra%.s "e un sis#ema "e #u/os cerra"os& "enomina"os
%asos sangu'neos- En e a"u#o sano e %oumen "e a sangre es "e 0 L ,
cons#i#u,e apro1ima"amen#e e 2 3 "e peso corpora-
La sangre ac#4a man#enien"o a composici)n a"ecua"a , casi cons#an#e "e
os '(ui"os corporaes& os (ue permi#en a nu#rici)n& e crecimien#o , a
funci)n "e as c.uas "e organismo-
Par#icipa en e in#ercam/io en#re e me"io e1#erno , os #e$i"os corporaes ,
a"em5s es por#a"ora "e +ormonas , "e o#ras sus#ancias /io)gicamen#e
ac#i%as& (ue reguan e funcionamien#o "e )rganos como e +'ga"o& a
m."ua )sea , as g5n"uas en"ocrinas-
La funci)n primaria "e os +ema#'es "e a sangre es a "e man#ener en
circuaci)n una ee%a"a concen#raci)n "e +emogo/ina& esencia para e
#ranspor#e "e o1'geno , CO6-
Los eucoci#os par#icipan en e sis#ema "e "efensa "e organismo& ,a sea
por me"io "e a respues#a ceuar inespec'fica o por a respues#a inmuni#aria
espec'fica- Por o#ra par#e& en in%es#igaciones reai!a"as se +a "emos#ra"o
(ue os %irus son po#en#es in"uc#ores "e in#erfer)n 7afa8 eucoci#ario
+umano& e cua #iene propie"a"es an#i%iraes , an#i#umoraes& por o (ue
ac#4an #am/i.n en e sis#ema "e "efensa "e organismo-
Las pa(ue#as son eemen#os formes o figura"os "e a sangre , par#icipan
en a pre%enci)n "e as +emorragias a #ra%.s "e os mecanismos "e a
coaguaci)n , en e man#enimien#o "e a in#egri"a" "e en"o#eio %ascuar-
ELEMENTOS CONSTIT9YENTES DE LA SANGRE
Pasma
E pasma cons#i#u,e e '(ui"o "e a sangre , compren"e e 003 "e
%oumen "e ea- Es#5 compues#o por un :; 3 "e agua& un < 3 "e pro#e'na
7fi/rin)geno& a/4mina , go/uinas8 , un = 3 "e saes inorg5nicas-
En e pasma se encuen#ran as sus#ancias nu#ri#i%as pro%enien#es "e
sis#ema "iges#i%o& as sus#ancias "e "esec+o pro"uci"as por os #e$i"os , as
+ormonas-
Cuan"o a sangre se pone en con#ac#o con e aire o se in#errumpe a
circuaci)n& una "e as pro#e'nas pasm5#icas& e fi/rin)geno& se precipi#a en
forma "e re" 7fi/rina8& "an"o ugar a a coaguaci)n- Cuan"o es#e
fen)meno se pro"uce& "e pasma coagua"o se o/#iene un '(ui"o
amarien#o , #ransparen#e& "enomina"o suero sangu'neo-
Eemen#os formes
E es#u"io "e os eemen#os formes "e a sangre #iene gran impor#ancia
c'nica& pues a morfoog'a& e n4mero , as proporciones "e os "i%ersos
#ipos ceuares8& son in"ica"ores "e es#a"o "e sau"- Por es#a ra!)n a
+ema#oog'a ci#o)gica se man#iene %igen#e& , es imprescin"i/e en e
e1amen sis#em5#ico "e #o"o in"i%i"uo-
E con$un#o "e "a#os cuan#i#a#i%os , cuai#a#i%os se "esigna con e nom/re "e
+emograma> sus %aores normaes %ar'an con e se1o& a e"a"& e es#a"o
fisio)gico& a u/icaci)n geogr5fica "e in"i%i"uo& e#c-
La can#i"a" "e eemen#os circuan#es se "e#ermina por as #.cnicas
+emoci#om.#ricas& (ue permi#en con#aros , referiros a a uni"a" "e
%oumen 7mm=8-
Las carac#er's#icas cuai#a#i%as se es#a/ecen a par#ir "e a o/ser%aci)n a
microscopio "e prepara"os 7fro#is8 7figura ?-68& #e@i"os con a #.cnica "e
Ma,AGrBnCa" Giemsa (ue permi#e reconocer a ma,or'a "e os "e#aes
morfo)gicos "e +ema#'es& eucoci#os , pa(ue#as-
La concen#raci)n "e g)/uos ro$os es "e 0-D;? mm= "e sangre en e
+om/re , "e E-0- D;? en a mu$er- Es#as cifras pue"en %ariar en es#a"os
pa#o)gicos , por a permanencia en gran"es a#uras-
G)/uos ro$os
Los g)/uos ro$os 7eri#roci#os o +ema#'es8 son c.uas mu, "iferencia"as
(ue +an per"i"o "uran#e su ma"uraci)n #o"os os organi#os-
Presen#an un coor amario %er"oso pero en masas "ensas a"(uieren un
coor ro$o& "e/i"o a a a#a concen#raci)n (ue con#ienen "e +emogo/ina-
Es#e pigmen#o se separa con facii"a" "e os +ema#'es por un fen)meno
conoci"o con e nom/re "e +em)isis- La par#e incoora (ue (ue"a una %e!
(ue sae a +emogo/ina es e es#roma& "enomina"o #am/i.n som/ra "e
g)/uo ro$o-
Los eri#roci#os "e os mam'feros presen#an a forma "e "iscos /ic)nca%os
7figura ?-=8 , "e perfi se presen#an como cuerpos aarga"os con e1#remos
re"on"ea"os- E #ama@o en es#a"o fresco es "e ? a 2 Fm , en os fro#is
"isminu,e a < Fm& "e/i"o a a "es+i"ra#aci)n (ue sufren-
9na propie"a" f'sica carac#er's#ica "e os eri#roci#os es a #en"encia a
a"+erirse en#re s'& forman"o coumnas en forma "e pias "e mone"as
#am/i.n "enomina"as roueau1- Se consi"era (ue a causa "e es#a
a"+esi)n sea a #ensi)n superficia "e su mem/rana- O#ra carac#er's#ica "e
os eri#roci#os son os cam/ios "e forma (ue sufren por a acci)n "e os
fac#ores mec5nicos ,Go f'sicos- Es#a propie"a" se "e/e a (ue os eri#roci#os
son /an"os , fe1i/es& pero una %e! (ue "ic+os fac#ores "e$an "e ac#uar&
recuperan su forma primaria- Es#o e1pica e paso "e os eri#roci#os por e
sis#ema capiar 7figura ?-E8- En con"iciones fisio)gicas& e1is#e un es#a"o "e
e(uii/rio en#re e in#erior "e os eri#roci#os , e pasma-
9na souci)n es ama"a fisio)gica o iso#)nica& a igua (ue e pasma&
cuan"o no mo"ifica e %oumen "e os eri#roci#os> e$empo "e eo es a
souci)n "e coruro "e so"io a ;-: 3 o a souci)n saina fisio)gica- Los
g)/uos ro$os pue"en presen#ar %ariaciones "e #ama@o& forma , con#eni"o>
se consi"era anisoci#osis cuan"o os g)/uos ro$os "e un fro#is sangu'neo
#ienen "i5me#ros "iferen#es-
La poi(uioci#osis se refiere a a %ariaci)n "e forma "e os eri#roci#os& (ue
pue"en ser faciformes& esf.ricos o apana"os 7figura ?-08-
La %ariaci)n "e con#eni"o se refiere a os cam/ios en a concen#raci)n "e
+emogo/ina- Los g)/uos ro$os +ipocr)micos son po/res en +emogo/ina ,
os +ipercr)micos a con#ienen en e1ceso-
La mem/rana "e eri#roci#o es semipermea/e , a #ra%.s "e ea se reai!a e
#ranspor#e ac#i%o "e agunas sus#ancias- Los eri#roci#os #ranspor#an e
o1igeno a os #e$i"os , e CO6 a os pumones- Tienen una %i"a me"ia "e
D6; "'as& sien"o "es#rui"os en e /a!o& +'ga"o , m."ua )sea& por os
macr)fagos , no en a sangre- En a "es#rucci)n eri#roc'#ica a mo.cua "e
+emogo/ina se "es"o/a en +ema#ina , go/ina- De a +ema#ina se separa
e +ierro& (ue es u#ii!a"o "e nue%o o amacena"o , a /iirru/ina (ue es
secre#a"a por e +'ga"o con a /iis-
La formaci)n "e eri#roci#os 7eri#ropo,esis8 es#5 /a$o con#ro +ormona- La
"isminuci)n "e a presi)n parcia "e o1'geno& su principa es#imuan#e& +ace
aparecer en a circuaci)n una +ormona& a eri#ropo,e#ina 7pro"uci"a en e
ri@)n8-
G)/uos /ancos
Los g)/uos /ancos o eucoci#os son c.uas nucea"as (ue se encuen#ran
en can#i"a" muc+o menor (ue os eri#roci#os- E n4mero prome"io "e
eucoci#os en a sangre circuan#e es "e 0;;; a D;;;; mm=& si /ien en os
ni@os , en agunos es#a"os pa#o)gicos as cifras pue"en ser m5s a#as-
En a sangre +umana pue"en "is#inguirse "os #ipos principamen#e* Los
eucoci#os agranuosos , os granuosos- Es#e cri#erio "e casificaci)n se
/asa en a presencia "e gr5nuos espec'ficos en su ci#opasma , se empea&
"es"e e pun#o "e %is#a "i"5c#ico& en a ma,or par#e "e os i/ros "e #e1#o>
aun(ue se sa/e (ue os eucoci#os agranuosos pue"en #am/i.n presen#ar
gr5nuos ci#opasm5#icos-
Ha, "os #ipos "e eucoci#os agranuosos& os infoci#os& (ue son c.uas
pe(ue@as "e #ama@o apro1ima"o a eri#roci#o& n4ceo re"on"ea"o , escaso
ci#opasma& , os monoci#os& c.uas "e ma,or #ama@o& ci#opasma mas
a/un"an#e , n4ceo o%aa"o o reniforme 7figura ?-?8-
E1is#en #res cases "e eucoci#os granuosos& os cuaes con#ienen gr5nuos
espec'ficos en su ci#opasma- Se es "enomina neu#r)fios& eosin)fios ,
/as)fios& seg4n a reacci)n "e cooraci)n "e sus gr5nuos ci#opasm5#icos
7figura ?-?8-
Leucoci#os agranuosos
Linfoci#os
Los infoci#os son c.uas esf.ricas (ue en a sangre +umana pue"en
acan!ar un "i5me#ro "e ?A2 Fm& aun(ue en ocasiones son "e ma,or
#ama@o- Horman par#e "e 6?AE; 3 "e os eucoci#os sangu'neos , se
presen#an generamen#e como c.uas re"on"ea"as& "e n4ceo gran"e&
ro"ea"o por un escaso /or"e ci#opasm5#ico- E n4ceo es esf.rico ,
presen#a una e1ca%aci)n pe(ue@a- La croma#ina con"ensa"a no +ace
posi/e a %isuai!aci)n "e nuceoo en os fro#is sangu'neos coorea"os- E
ci#opasma #iene gran afini"a" por os cooran#es /5sicos 7figura ?-<8-
En as microfo#ograf'as eec#r)nicas se aprecia 7figura ?-28 (ue os infoci#os
#ienen pocas mi#ocon"rias& os cen#rioos se ocai!an frecuen#emen#e en a
e1ca%aci)n "e n4ceo& os re#'cuos en"op5smicos iso , rugoso son
escasos , e apara#o "e Gogi se encuen#ra si#ua"o pr)1imo a os cen#rioos-
E1is#en a/un"an#es ri/osomas i/res& o cua e1pica a /asofiia ciA
#opasm5#ica an#es menciona"a-
Aun(ue es#e #ipo ceuar se casifica como eucoci#o agranuoso&
apro1ima"amen#e un D; 3 "e es#as c.uas pue"en presen#ar gr5nuos
a!ur)fios en su ci#opasma& (ue a "iferencia "e os espec'ficos en os
granuoci#os no #ienen car5c#er cons#an#e-
To"as as carac#er's#icas se@aa"as correspon"en a os "enomina"os
infoci#os pe(ue@os& os cuaes se encuen#ran +a/i#uamen#e en ma,or
proporci)n en a sangre perif.rica- Sin em/argo& e1is#en o#ros "e ma,or
#ama@o 7D;AD6 Fm "e "i5me#ro8& os infoci#os me"ianos , gran"es (ue
presen#an a/un"an#e ci#opasma& n4ceo "e croma#ina a1a , nuceoos
prominen#es& (ue se ocai!an en e #e$i"o , )rganos infoi"es-
En a ac#uai"a" se sa/e "e a e1is#encia "e %arios #ipos ceuares "e
infoci#os (ue "esempe@an "i%ersas funciones en os procesos
inmuno)gicos "e organismo- En a sangre perif.rica circuan#e
encon#ramos "os #ipos "e infoci#os pe(ue@os& unos "enomina"os
infoci#os T& pro%enien#es "e #imo , "e %i"a proonga"a& en e +om/re es#os
infoci#os egan a #ener una "uraci)n "e a@os- Los o#ros infoci#os pe(ue@os
son os infoci#os I& "enomina"os as' por(ue se encon#raron por primera
%e! en a /ursa "e Ha/ricio& (ue es una es#ruc#ura sacuiforme "e epi#eio
in#es#ina "e as a%es- Es#os infoci#os& a "iferencia "e os T& #ienen
generamen#e una %i"a /re%e-
Seg4n agunos in%es#iga"ores& en e +umano& aun(ue no se sa/e con
cer#e!a& se piensa (ue os infoci#os I pro%ienen "e a m."ua )sea> o#ros
son "e a opini)n (ue es#os pue"en "eri%ar "e as pacas "e Pe,er "e
in#es#ino- Los infoci#os "e a sangre circuan#es cons#i#u,en una po/aci)n
mi1#a "e c.uas en "i%ersos es#a"ios "e ac#i%i"a" inmuno)gica-
De os infoci#os (ue se encuen#ran en a sangre perif.rica& "e ?0A<03
correspon"en a #ipo T& os cuaes se encuen#ran recircuan"o en ea-
En os cor#es "e #e$i"os , en os fro#is sangu'neos es imposi/e i"en#ificar os
"os #ipos "e infoci#os 7T , I8 con as #.cnicas +ema#o)gicas corrien#es> sin
em/argo& os "os #ipos pue"en reconocerse u#ii!an"o #.cnicas especiaes-
La mem/rana pasm5#ica "e os infoci#os I posee una gran "ensi"a" "e
mo.cuas "e an#icuerpos& "e mismo #ipo "e os (ue fa/rican cuan"o son
es#imua"os- Por es#e mo#i%o& os an#icuerpos "e superficie pue"en
reconocerse com/in5n"oos con #ra!a"ores fuorescen#es (ue se +acen
pos#eriormen#e %isi/es me"ian#e a microscopia "e fuorescencia& os cuaes
aparecen como anios fuorescen#es are"e"or "e ca"a infoci#o I- Los
infoci#os T& poseen pocos an#icuerpos en su superficie& "e manera (ue
aparecen sin fuorescencia cuan"o se u#ii!a es#a #.cnica-
Los infoci#os I , T pue"en #am/i.n reconocerse me"ian#e e uso "e
microscopio eec#r)nico "e /arri"o- Los infoci#os I presen#an gran can#i"a"
"e pro,ecciones pe(ue@as en su superficie& mien#ras (ue a superficie "e
os infoci#os T es rea#i%amen#e isa 7figura ?-:8- Es#a "iferencia morfo)gica
en a ac#uai"a"& se consi"era (ue respon"e a a #.cnica empea"a-
Para "is#inguir es#os "os infoci#os se u#ii!an #am/i.n m.#o"os
+is#o(u'micos- Con es#e fin se empea a #.cnica "e afa naf#i ace#a#o
es#erasa 5ci"a& a cua marca os infoci#os T ma"uros , os monoci#os
7figura ?-D;8-
Con respec#o a a funci)n "e os infoci#os& es#os pue"en su/"i%i"irse en
"iferen#es su/po/aciones& ca"a una "e as cuaes posee una funci)n
"iferen#e en os mecanismos inmuno)gicos- Los infoci#os (ue ma"uran en
e #imo& infoci#os T o #imo"epen"ien#es& recircuan "es"e a sangre , a infa
a #e$i"o infoi"e& ac#uan"o "e forma con#inua en a J/4s(ue"a "e an#'genosJ-
Respues#a inmuni#aria me"ia"a por c.uas- Los infoci#os T e1presan su
ac#i%i"a" inmuno)gica por me"io "e a respues#a inmuni#aria me"ia"a por
c.uas- Cuan"o se ocai!a en os #e$i"os un an#'geno espec'fico& os
infoci#os T es#5n programa"os para reconocero , regresan a os #e$i"os
inf5#icos- En es#os si#ios os infoci#os se ac#i%an , se %ue%en c.uas
/5s#icas& originan"o "escen"encias por mi#osis- Agunas "e es#as c.uas
(ue"an en e #e$i"o inf5#ico como Jc.uas "e memoriaJ& capaces "e iniciar
una respues#a mas efica! a una segun"a e1posici)n "e es#e an#'geno
par#icuar-
O#ros infoci#os T en#ran en a circuaci)n para e$ercer su acci)n "es#ruc#i%a
me"ian#e as siguien#es formas*
D- Los infoci#os T ac#i%a"os (ue pro"ucen sus#ancias 7info(uinas8
ac#i%a"oras "e os macr)fagos ocaes , circuan#es- Es#os macr)fagos
e$ercen su ac#i%i"a" fagoci#aria so/re os an#'genos-
6- Linfoci#os T ac#i%a"os& "enomina"os infoci#os T asesinos- Inician a
"es#rucci)n "irec#a "e as c.uas por un proceso "enomina"o "es#rucci)n
ci#o#)1ica-
La acci)n "es#ruc#i%a se ogra por(ue os infoci#os T i/eran una sus#ancia
ci#o#)1ica e inespec'fica& (ue "es#ru,e a c.ua e1#ra@a (ue e%a e
an#'geno-
Respues#a inmuni#aria +umora- En a respues#a inmuni#aria +umora
par#icipan os infoci#os I> es#os se consi"eran no recircuan "e manera
con#inua& como suce"e con os infoci#os T- Los infoci#os I
inmunocompe#en#es es#5n programa"os para e reconocimien#o "e un soo
an#'geno> una %e! (ue en#ran en a circuaci)n& se ac#i%an& originan
"escen"encia en os #e$i"os inf5#icos- Cuan"o son es#imua"os por os
an#'genos& os infoci#os I se #ransforman en pasma/as#os (ue se "i%i"en
pos#eriormen#e en c.uas pasm5#icas pro"uc#oras "e an#icuerpos- Se cree
(ue una par#e "e es#as c.uas pasm5#icas permanecen en e #e$i"o infoi"e
como Jc.uas "e memoriaJ-
La secreci)n "e as mo.cuas "e an#icuerpos por as c.uas pasm5#icas
#iene ugar& en e in#erior "e #e$i"o infoi"e o en e ugar "e es#imuaci)n
an#ig.nica- En e primer caso os an#icuerpos %an a ugar afec#a"o por e
sis#ema %ascuar sangu'neo o por e sis#ema inf5#ico-
Monoci#os
Tam/i.n os monoci#os es#5n agrupa"os "en#ro "e os eucoci#os
agranuosos- Son c.uas "e gran #ama@o (ue mi"en "e :AD6Fm "e
"i5me#ro& aun(ue pue"en acan!ar 6; Fm en os fro#is secos> compren"en
soamen#e "e 6A2 3 "e os eucoci#os "e a sangre norma- Su aspec#o
morfo)gico recuer"a en ocasiones& a os macr)fagos "e #e$i"o con$un#i%o
a1o> poseen un ci#opasma a/un"an#e "e coor a!u gris5ceo p5i"o 7con as
cooraciones "e Giemsa8& en e cua pue"en o/ser%arse gr5nuos a!ur)fios
"e menor #ama@o& pero m5s numerosos (ue os "e os infoci#os- Por su
con#eni"o /io(u'mico se +a "emos#ra"o (ue es#os gr5nuos son isosomas
primarios (ue in#er%ienen en e proceso "e a fagoci#osis propio "e es#a
c.ua- E n4ceo "e os monoci#os es e1c.n#rico e irreguar> por o genera
pue"e #ener forma o%oi"e o reniforme , mues#ra una "epresi)n profun"a
7figura ?-DD8-
En e ci#opasma& cerca "e n4ceo& se encuen#ra e compe$o "e Gogi-
Tam/i.n os monoci#os presen#an ri/osomas i/res& pero en menor
proporci)n (ue os infoci#os , un escaso RER 7figura ?-DD8-
Por su capaci"a" fagoc'#ica& os monoci#os ocupan un ugar en#re as c.uas
(ue in#er%ienen en a "efensa "e organismo- Agunos au#ores opinan (ue a
par#ir "e eos se originan os macr)fagos "e "i%ersos #e$i"os> +ec+o es#e
(ue +ace se es consi"ere como par#e "e sis#ema "e macr)fagos 7SMH8-
Leucoci#os granuosos
A "iferencia "e os infoci#os , monoci#os& os granuoci#os con#ienen en su
ci#opasma gr5nuos espec'ficos (ue os carac#eri!an& as' como un n4ceo
mu#io/ua"o 7poimorfo8& por o cua en ocasiones reci/en e nom/re "e
eucoci#os poimorfonuceares-
Neu#r)fios
En#re os eucoci#os "e a sangre .s#as son as c.uas m5s a/un"an#es-
Compren"en "e 00A?03 "e #o#a "e os eucoci#os , su "i5me#ro %aria "e
D;AD0Fm en es#a"o fresco& mien#ras (ue Es#e #ipo "e c.ua reci/e su
nom/re seg4n os numerosos gr5nuos neu#r)fios (ue a/un"an en su
ci#opasma- Aun(ue en menor can#i"a"& en os neu#r)fios ma"uros #am/i.n
se pue"en o/ser%ar gr5nuos a!ur)fios& "enomina"os por o#ros au#ores
como primarios no espec'ficos- Es#os en a microfo#ograf'a eec#r)nica
correspon"en a gr5nuos "e ma,or "ensi"a" eec#r)nica , ma,or #ama@o
(ue os espec'ficos o secun"arios 7figura ?-D68-
E con#eni"o , a funci)n "e am/os gr5nuos es#5n en es#rec+a reaci)n con
a capaci"a" /ac#erici"a , fagoc'#ica "e os eucoci#os neu#r)fios , con#ienen
en!imas isos)micas& #aes como a pero1i"asa- Aun(ue o#ros eucoci#os
#am/i.n presen#an poimorfismo en e n4ceo& son %er"a"eramen#e os
neu#r)fios os ama"os poimorfonuceares& por con#ener en su n4ceo
m4#ipes o/uaciones- Es#os pue"en presen#ar +as#a cinco )/uos o%aes
"e forma irreguar conec#a"os en#re s' por es#rec+os fiamen#os "e
croma#ina- 9n +ec+o no#a/e en es#a c.ua es a presencia "e un pe(ue@o
ap.n"ice nucear& uni"o a res#o "e n4ceo por un fiamen#o fino "e
croma#ina en forma "e Jpaio "e #am/orJ> es#e se o/ser%a en un =3 "e os
neu#r)fios "e a sangre perif.rica en a mu$er- Es#a proongaci)n es#5 en
reaci)n con e cromosoma se1ua 7figura ?-D=8-
Eosin)fios
Como su nom/re o in"ica& os eucoci#os granuosos eosin)fios reci/en
es#e nom/re por su afini"a" con a eosina-
En es#a"o fresco #ienen apro1ima"amen#e "e :AD; Fm "e "i5me#ro&
mien#ras (ue en os fro#is secos %ar'an "e D6ADE Fm- Es#as c.uas
represen#an "e DA=3 "e #o#a "e eucoci#os en sangre norma& pu"ien"o
ee%arse en agunas enferme"a"es a.rgicas , parasi#arias-
En e +umano e n4ceo es#5 compues#o por "os )/uos& pero en roe"ores
pue"en #ener m4#ipes o/uaciones& a igua (ue os neu#r)fios> sin
em/argo& son os gr5nuos "e #ama@os uniformes , refringen#es& os (ue
carac#eri!an a es#as c.uas- Si /ien con as #.cnicas "e Ma,AGrBnCa"
Giemsa e aspec#o "e es#os gr5nuos resu#a a4n m5s ama#i%o& en as
microfo#ograf'as eec#r)nicas se o/ser%a& en e in#erior "e gr5nuo&
cris#aoi"es rec#anguares "e ma,or "ensi"a" eec#r)nica en e in#erior "e
gr5nuo 7figura ?-DE8- Los gr5nuos con#ienen en!imas como pero1i"asa&
ri/onuceasa& arisufa#asa& ca#epsina& /e#agucoroni"asa , fosfa#asa 5ci"a ,
acaina> sin em/argo& carecen "e iso!ima , fagoci#ina- La ausencia "e
es#as "os 4#imas en!imas +ace pensar (ue os eosin)fios no #ienen en#re
sus principaes funciones a "e cap#aci)n , "es#rucci)n "e as /ac#erias- A
igua (ue en os neu#r)fios& en as c.uas ma"uras se pue"en encon#rar
agunos gr5nuos a!ur)fios o primarios> es#os son mu, escasos 7figura
?-DE8-
Aun(ue os eosin)fios no poseen una ac#i%i"a" fagoc'#ica como a "e os
neu#r)fios& se sa/e (ue son capaces "e fagoci#ar compe$os "e
an#'genoAan#icuerpo , (ue par#icipan en os mecanismos "e "efensa-
Ias)fios
De #o"os os eucoci#os sangu'neos& os /as)fios son as c.uas m5s
"if'cies "e o/ser%ar& pues cons#i#u,en e ;AD3 , su #ama@o es
apro1ima"amen#e igua a "e os neu#r)fios& "e D;A D6Fm- E n4ceo es "e
con#ornos irreguares , en ocasiones /io/uar-
Lo mDas so/resaien#e en a morfoog'a "e es#as c.uas es su ci#opasma
repe#o "e gr5nuos re"on"os "e #ama@o %aria/e , su afini"a" por os
cooran#es /5sicos> presen#an me#acromasia- A "iferencia "e os gr5nuos
"e os o#ros granuoci#os es#os no son isosomas& pues con#ienen +is#amina&
+eparina , sero#onina 7figura ?-D08-
La funci)n "e os /as)fios a4n no es#5 /ien "efini"a& aun(ue e1is#en "a#os
(ue sus#en#an (ue eos i/eran +eparina e +is#amina en a sangre
circuan#e& por o cua se consi"era (ue #ienen cier#a reaci)n con as c.uas
ce/a"as "e #e$i"o con$un#i%o-
Pa(ue#as
Las pa(ue#as sangu'neas son corp4scuos anucea"os en forma "e "iscos
/icon%e1os& re"on"os u o%aes& cu,o "i5me#ro es#5 compren"i"o en#re D-0A=
Fm- Kis#os "e perfi #ienen forma "e /as#)n 7figura ?-D?8-
En e +om/re su n4mero %aria en#re D0; ;;; a =0; ;;; pa(ue#asGmm=-
Cuan"o a sangre sae "e os %asos as pa(ue#as se a"+ieren unas a o#ras&
o (ue "ificu#a e con#eo pa(ue#ario-
En as e1#ensiones "e sangre& con a cooraci)n "e Ma, GrBnCa" Giemsa&
se "is#inguen en a pa(ue#a "os !onas /ien "efini"as& una porci)n cen#ra
compues#a por granuaciones p4rpuras "enomina"as crom)mera , una
porci)n perif.rica +omog.nea , mas cara& a +ia)mera-
En a crom)mera se ocai!an mi#ocon"rias& ri/osomas& guc)geno&
%es'cuas "ia#a"as , gr5nuos- E significa"o fisio)gico "e es#os gr5nuos se
"esconoce& aun(ue se supone (ue con#ienen e fac#or =& uno "e os fac#ores
(ue in#er%ienen en a coaguaci)n-
La +ia)mera con#iene en su porci)n perif.rica un anio cons#i#ui"o por
micro#4/uos& es#os son os responsa/es "e mo%imien#o , con#rac#ii"a" "e
as pa(ue#as , "e a formaci)n "e os seu")po"os> a con#rac#ii"a" "e as
pa(ue#as es "e especia impor#ancia en a a"+esi%i"a" , coaguaci)n-
Los micro#4/uos es#5n reaciona"os con a #rom/os#enina& una pro#e'na
con#r5c#i "e #ipo ac#ina-
En a +ia)mera +a, sus#ancias pa(ue#arias& como son os fac#ores 6 , E&
a"renaina& nora"renaina& fi/rin)geno , sero#onina- En as pa(ue#as +a,
#am/i.n en!imas (ue in#er%ienen en e me#a/oismo in#erme"iario "e
g4ci"os& 'pi"os& ATP , ATP asa-
La mem/rana pasm5#ica #iene& a"em5s "e as propie"a"es +is#o(u'micas
comunes a #o"as as mem/ranas& os fac#ores "e a coaguaci)n ,
an#ipasmina& un in+i/i"or "e a fi/rin)isis-
Origen "e as pa(ue#as- Las pa(ue#as se originan "e os megacarioci#os&
c.uas gigan#es "e a m."ua )sea 7figura ?-D<8- Los megacarioci#os #ienen
un "i5me#ro "e 0; a D;; Fm& un n4ceo poio/ua"o , un ci#opasma
igeramen#e aci")fio& eno "e granuaciones p4rpuras-
Se es#ima (ue fragmen#aciones "e ci#opasma "e os megacarioci#os se
"espren"en "e eos , cons#i#u,en as pa(ue#as 7figura ?-D28-
La %i"a me"ia "e as pa(ue#as es "e ? a D6 "'as- Las pa(ue#as son
eimina"as "e a sangre por fagoci#osis "e os macr)fagos (ue se
encuen#ran en e /a!o& a m."ua )sea , e +'ga"o- Las pa(ue#as
in#er%ienen en a +emos#asia& ,a sea por me"io "e as sus#ancias (ue
i/eran para es#imuas a con#racci)n "e os %asos esiona"os , e%i#ar a
p.r"i"a "e sangre& o por me"io "e a agu#inaci)n en e pun#o "e esi)n "e
os en"o#eios& "e manera (ue fa%orecen una souci)n "e con#inui"a"&
par#icipan #am/i.n en a formaci)n "e #rom/opas#ina& uno "e os pasos
fun"amen#aes en a iniciaci)n "e a coaguaci)n- A con#inuaci)n se
resumen en e cua"ro =& as principaes carac#er's#icas (ue "is#inguen a os
eemen#os figura"os "e a sangre-
CORRELACION HISTOHISIOLOGICA EN EL TEJIDO SANG9INEO
Los eemen#os formes "e a sangre reai!an %aria"as funciones en e
organismo-
Los eri#roci#os son os encarga"os "e #ranspor#ar en a +emogo/ina e O6 ,
e CO6-
Es impor#an#e #ener presen#e o necesario (ue es a "eforma/ii"a" "e
eri#roci#o en a microcircuaci)n sangu'nea* os +ema#'es #ienen un "i5me#ro
"e 2Fm , e capiar pue"e ser muc+o menor& es#o es posi/e "a"o (ue e
eri#roci#o es /an"o , fe1i/e-
Los eucoci#os cons#i#u,en una 'nea "e "efensa "e organismo& eos se
man#ienen recircuan"o en a sangre , se "irigen a as 5reas "on"e se +a
asen#a"o una infecci)n-
Se consi"era como mecanismo "efensi%o "e organismo a respues#a
ceuar inespec'fica& proceso (ue incu,e una respues#a #isuar 7infamaci)n
agu"a8& a cua in"uce cam/ios ocaes en e fu$o sangu'neo , a#racci)n
+acia e ugar afec#a"o "e monoci#os , neu#r)fios& (ue se #ranspor#an en a
sangre , a respues#a inmuni#aria espec'fica& pues a funci)n primor"ia "e
sis#ema inmuni#ario es a pro"ucci)n "e una respues#a espec'fica a agen#es
pa#)genos espec'ficos- De es#a forma se ac#i%a e sis#ema inmuni#ario&
fun"amen#amen#e os "os #ipos "e infoci#os , os macr)fagos cooperan en
a "es#rucci)n "e os agen#es pa#)genos 7respues#a inmuni#aria ceuar8-
Las infecciones %iraes in"ucen en os eucoci#os& principamen#e en os
infoci#os T , os neu#r)fios& a secreci)n "e una sus#ancia an#i%'rica& e
in#erfer)n& por o (ue es#as c.uas par#icipan #am/i.n me"ian#e es#a %'a en
a "efensa "e organismo-
Las pa(ue#as par#icipan en a coaguaci)n sangu'nea& man#enien"o a su
%e! a in#egri"a" "e os en"o#eios- La coaguaci)n es#5 reaciona"a con as
propie"a"es +is#o(u'micas "e a mem/rana pasm5#ica "e as pa(ue#as& a
mem/rana pasm5#ica con#iene fac#ores "e a coaguaci)n- En a +ia)mera
+a, sus#ancias pa(ue#arias (ue #am/i.n in#er%ienen en es#e proceso-
Los micro#4/uos "e as +ia)mera con#ri/u,en a a con#rac#ii"a" "e as
pa(ue#as& o cua es impor#an#e en a a"+esi%i"a" , a coaguaci)n-
Tam/i.n son "e "es#acar as sus#ancias ac#i%as& +ormonas&
inmunogo/uinas& e#c- (ue son #ranspor#a"as por a sangre , (ue
"esenca"enan %aria"as funciones en e organismo-
ELEMENTOS CONSTIT9YENTES DEL TEJIDO HEMATOPOYETICO
E #e$i"o +ema#opo,.#ico es a(ue en e cua #iene ugar a formaci)n "e as
"i%ersas c.uas "e a sangre- En e ser +umano se consi"eran #e$i"os
+ema#opo,.#icos& e mieoi"e , e infoi"e-
En es#e cap'#uo nos referiremos a a %arie"a" mieoi"e- E #e$i"o infoi"e o
es#u"iaremos en e cap'#uo correspon"ien#e a Sis#ema Linf5#ico-
Te$i"o mieoi"e
En e a"u#o& e #e$i"o mieoi"e es#5 imi#a"o a a m."ua )sea& (ue ocupa a
ca%i"a" in#erior "e os +uesos-
La m."ua )sea e1perimen#a cam/ios con a e"a"& su funci)n no es
iguamen#e ac#i%a en e reci.n naci"o (ue en e a"u#o- En su e%ouci)n pasa
por e#apas& as cuaes por su aspec#o macrosc)pico se "enominan m."ua
ro$a , amaria-
En e fe#o , en e reci.n naci"o& a m."ua es in#ensamen#e ac#i%a&
cons#i#u,e a "enomina"a m."ua ro$a& a .s#a e #e$i"o a"iposo a in%a"e& "e
manera (ue en e a"u#o encon#ramos m."ua amaria inac#i%a-
En e a"u#o a m."ua ro$a se +aa en e "ipoe "e os +uesos "e cr5neo& en
as cos#ias , e es#ern)n& en os cuerpos %er#e/raes& en agunos +uesos
cor#os , en os e1#remos "e os +uesos argos- La composici)n ci#o)gica "e
a m."ua )sea pue"e es#u"iarse reai!an"o cor#es +is#o)gicos o
e1#ensiones> en es#e 4#imo caso se empea ma#eria o/#eni"o por punci)n-
Para +acer e me"uograma se punciona cua(uier +ueso (ue con#enga
m."ua ro$a +ema#opo,.#ica-
En agunos procesos pa#o)gicos& para o/#ener una informaci)n a"ecua"a
"e o (ue acon#ece , po"er es#a/ecer un "iagn)s#ico , #ra#amien#o
a"ecua"o& es necesario in"icar e es#u"io ci#o)gico simu#5neo "e a sangre
perif.rica , "e os )rganos +ema#opo,.#icos-
E es#roma "e a m."ua )sea es#5 cons#i#ui"o por una #rama "e fi/ras
re#icuares , co5genas con a/un"an#es %asos sangu'neos&
fun"amen#amen#e sinusoi"es , c.uas "e es#roma* fi/ro/as#os&
macr)fagos& c.uas re#icuares& c.uas en"o#eiaes& c.uas a"iposas ,
c.uas os#e)genas-
Los fi/ro/as#os son a/un"an#es , son as responsa/es "e a formaci)n "e
as fi/ras co5genas- Los macr)fagos #am/i.n son a/un"an#es , ac#4an
como fagoci#os-
Las c.uas re#icuares son gran"es& "e forma irreguar& con ci#opasma ,
n4ceo p5i"os-
Es#as c.uas emi#en proongaciones "e su ci#opasma (ue conec#an con
c.uas a",acen#es , forman una #rama- De acuer"o a as carac#er's#icas "e
sus proongaciones , "e sus n4ceos reci/en "is#in#as "enominaciones ,
son par#icuarmen#e a/un"an#es en e #e$i"o infoi"e& "on"e #ienen
par#icipaci)n impor#an#e como presen#a"ores "e an#'geno-
Las c.uas en"o#eiaes forman par#e "e a pare" "e os %asos sangu'neos
(ue encon#ramos en a m."ua )sea& especiamen#e a pare" "e os
sinusoi"es "on"e es#5n uni"os es#rec+amen#e en#re s' , permi#en e
in#ercam/io en#re a sangre , e me"io circun"an#e-
En a m."ua )sea as c.uas re#icuares pro"ucen as fi/ras re#icuares-
Las c.uas a"iposas es#5n esparci"as en#re as "em5s c.uas "e es#roma&
as' como as c.uas os#e)genas a as cuaes se es a#ri/u,e (ue eas
mismas o su "escen"encia +agan (ue a 9HC ea/ore c.uas "e a serie
mieoi"e-
E par.n(uima "e a m."ua )sea es#5 cons#i#ui"o por c.uas i/res&
eri#roci#os& eucoci#os& neu#r)fios& eosin)fios& /as)fios , pa(ue#as& a"em5s
"e #o"a a 'nea ceuar (ue e prece"e a es#as c.uas-
Es#e proceso "e formaci)n "e c.uas "e a sangre se conoce con e nom/re
"e +ema#opo,esis-
Hema#opo,esis
Desarroo em/rionario
Las primeras manifes#aciones "e proiferaci)n +ema#opo,.#ica se pro"ucen
en par#e "e saco %i#eino "uran#e e #ranscurso "e a segun"a , #ercera
semanas "e "esarroo em/rionario-
Los focos "e proiferaci)n se o/ser%an como pe(ue@as agunas& ro"ea"as
"e en"o#eio "e os %asos sangu'neos en formaci)n& "on"e ,acen gran"es
eri#ro/as#os-
La pare" "e os %asos forma"os se eonga , a confuencia "e es#os origina
e sis#ema %ascuar& e cua pon"r5 en con#ac#o a circuaci)n %i#eina con a
in#raem/rionaria-
A par#ir "e a se1#a semana& en e +'ga"o se es#a/ece e cen#ro "e
+ema#opo,esis- En#re os cor"ones "e c.uas +ep5#icas& os
+emoci#o/as#os proiferan& "an"o origen a os "is#in#os #ipos "e c.uas
sangu'neas& "on"e pre"omina a eri#ropo,esis so/re a formaci)n "e
granuoci#os& infoci#os , megacarioci#os-
Pos#eriormen#e se "esarroa e #e$i"o mieoi"e "e a m."ua )sea& cuan"o
os primor"ios car#iaginosos "e os +uesos +an si"o in%a"i"os por
mes.n(uima en e proceso "e osificaci)n> es#o ocurre are"e"or "e #ercer
mes "e %i"a fe#a- Por 4#imo aparece #e$i"o +ema#opo,.#ico en e /a!o&
+acia e oc#a%o mes "e em/ara!o-
De #o"os es#os )rganos pro"uc#ores "e c.uas +em5#icas en e per'o"o
em/rionario& s)o a m."ua )sea man#iene su ac#i%i"a" +ema#opo,.#ica
"espu.s "e nacimien#o-
En e #ranscurso "e agunos es#a"os pa#o)gicos pue"en apreciarse focos
+ema#opo,.#icos en agunos "e os )rganos ,a menciona"os& proceso
conoci"o como +ema#opo,esis e1#rame"uar-
Teor'as +ema#opo,.#icas
E #ema "e a +ema#opo,esis +a si"o uno "e os m5s "iscu#i"os en e campo
"e a His#oog'a- E principa pun#o "e "esacuer"o ra"ica en "e#erminar e
car5c#er "e as c.uas originaes "e as "is#in#as 'neas "e "iferenciaci)n
ceuar-
En a ac#uai"a" se acep#a a #eor'a monofi.#ica& (ue es#a/ece (ue #o"os
os #ipos ceuares "e a sangre se originan "e una c.ua ma"re primi#i%a& a
9HC 79ni"a" Horma"ora "e Coonias8& por(ue +a po"i"o "emos#rarse
me"ian#e e1perimen#os- A@os a#r5s os par#i"arios "e a #eor'a monofi.#ica&
pan#ea"a en sus inicios por Ma1imo%& es#a/ec'an como c.ua ma"re primiA
#i%a a +emoci#o/as#o-
La 9HC o c.ua ma"re puripo#encia "a ugar a "iferen#es 'neas "e
"iferenciaci)n& como se pue"e o/ser%ar en e cua"ro E-
Eri#ropo,esis 7formaci)n "e eri#roci#os8
Aun(ue en a sangre perif.rica os eri#roci#os cons#i#u,en e ma,or
porcen#a$e "e os eemen#os formes& s)o cons#i#u,en en a m."ua una
minor'a "e as c.uas sangu'neas en "esarroo-
E1is#en "os causas principaes para (ue es#o se pro"u!ca* una& e r5pi"o
"esarroo "e c.uas inma"uras a c.uas ma"uras& para o cua se re(uiere
s)o #res "'as ,& a o#ra& su arga %i"a en sangre perif.rica& en comparaci)n
con a "e os granuoci#os- Para facii#ar a "escripci)n "e proceso "e
"esarroo "e eri#roci#o se +a "i%i"i"o su es#u"io en "is#in#as e#apas> sin
em/argo& se "e/e "e #ener en cuen#a (ue es#o es un fen)meno con#inuo ,
(ue& en ocasiones& se +ace "if'ci "iferenciar con e1ac#i#u" e fina , e
principio "e "os e#apas sucesi%as-
Las e#apas "e "esarroo eri#roc'#ico& par#ien"o "e a 9HCAE& a a cua
po"emos consi"erar como a c.ua progeni#ora inme"ia#a , (ue es sensi/e
a a Eri#ropo,e#ina& son* proeri#ro/as#o& eri#ro/as#o /as)fio& eri#ro/as#o
poicroma#)fio& normo/as#o& re#icuoci#o , eri#roci#o-
A con#inuaci)n pasamos a "escri/ir as principaes carac#er's#icas "e ca"a
e#apa 7figura ?-D:8-
Eri#ro/as#o /as)fio 7ru/ri/as#o8- Es una c.ua %ouminosa& pue"e
acan!ar "e D6 a D0 Fm "e "i5me#ro& su n4ceo es %esicuoso , presen#a
uno o "os nuceoos /ien "efini"os- La /asofiia ci#opasm5#ica es in#ensa&
pro"uc#o "e ee%a"o n4mero "e ri/osomas (ue presen#a 7figura ?-D:8- 9na
carac#er's#ica "e es#as c.uas& precisa"a por MGE es e poco "esarroo "e
RER , "e Apara#o "e Gogi- A proiferar , "iferenciarse aumen#an os
ri/osomas i/res , se con%ier#en en*
Eri#ro/as#o /as)fio- Es "e #ama@o ago menor (ue e proeri#ro/as#o& , su
n4ceo presen#a con"ensaci)n "e a croma#ina& con o cua pue"e (ue"ar
enmascara"o e nuceoo- E ci#opasma& o/ser%a"o a MGE& mues#ra un
aumen#o "e os ri/osomas i/res , a presencia "e poirri/osomas (ue
aumen#an m5s su /asofiia- Se pan#ea en es#a e#apa una escasa s'n#esis
"e +emogo/ina- E "esarroo "e o#ros organi#os es m'nimo-
Eri#ro/as#o poicrom5#ico 7ru/rici#o8- Es#a c.ua es pro"uc#o "e as
con#inuas "i%isiones mi#)#icas "e eri#ro/as#o /as)fio , a ma,or pro"ucci)n
"e +emogo/ina-
En su ci#opasma se sin#e#i!a una can#i"a" ma,or "e +emogo/ina , pro%oca
(ue con a #inci)n "e Giemsa apare!ca una cooraci)n rosa"a en con#ras#e
con a a!u %io5cea "e ci#opasma /as)fio& por o cua reci/e e nom/re "e
eri#ro/as#o poicrom5#ico- Por su par#e& e n4ceo #iene cam/ios en a re"
croma#'nica& o/ser%5n"ose una con"ensaci)n ma,or "e ea 7figura ?-D:8-
A con#inuar su proceso "e "iferenciaci)n e eri#ro/as#o poicroma#)fio
pue"e seguir "os %'as& con%er#irse en un normo/as#o o #ransformarse en un
re#icuoci#o-
Normo/as#o 7me#aru/rici#o8- E proceso "e "i%isi)n "e as c.uas
an#ecesoras , e aumen#o "e a concen#raci)n "e +emogo/ina en e
ci#opasma& +a "a"o ugar a una in%ersi)n en a afini"a" "e ci#opasma por
os cooran#es- En es#a e#apa e ci#opasma se mues#ra aci")fio& o (ue
recuer"a a #inci)n "e as c.uas ma"uras> ra!)n por a cua a nue%a c.ua
origina"a reci/e e nom/re "e normo/as#o- Pos#eriormen#e e n4ceo se
+ace ca"a %e! m5s picn)#ico& a c.ua pier"e su capaci"a" "e "i%i"irse ,& a
fina "e a e#apa& e1pusa su n4ceo , se con%ier#e en un eri#roci#o 7figura
?-D:8-
Re#icuoci#o- E re#icuoci#o o eri#roci#o inma"uro #iene como carac#er's#ica
fun"amen#a a presencia "e una re" in#erna mu, fina (ue se pone "e
manifies#o cuan"o es#a c.ua se #i@e "e forma supra%i#a con a!u /rian#e
"e cresio- Es#e eemen#o inma"uro presen#a un igero coor a!ua"o con a
#inci)n "e Romano%sLi& pro"uc#o "e os %es#igios "e apara#o "e s'n#esis
pro#eica (ue (ue"an en su ci#opasma 7ri/osomas , poirri/osomas8- A
per"er es#as c.uas su es#ruc#ura re#icuar se con%ier#en en g)/uos ro$os
ma"uros o eri#roci#os 7figura ?-D:8-
Eri#roci#o- To"o es#e proceso (ue aca/amos "e "escri/ir no es m5s (ue a
J#ra"ucci)nJ morfo)gica "e "esarroo "e a s'n#esis "e +emogo/ina en e
#ranscurso "e "iferenciaci)n "e "e a serie ro$a> en resumen& es#as
#ransformaciones se manifies#an a #ra%.s "e un "escenso progresi%o "e
#ama@o ceuar& a p.r"i"a progresi%a "e #o"os os organi#os ceuares& e
aumen#o "e a s'n#esis "e +emogo/ina , a p.r"i"a "e n4ceo-
Muc+os son os fac#ores (ue #ienen (ue es#ar presen#es para (ue ocurra un
"esarroo norma "e eri#roci#o- En#re eos #enemos a presencia "e os
componen#es /5sicos "e a +emogo/ina* go/ina grupo +emo e +ierro& as'
como os eemen#os (ue funcionan como coen!imas en e proceso "e
s'n#esis 75ci"o asc)r/ico& %i#amina ID6 , e fac#or in#r'nseco8- Cua(uier
".fici# en uno "e es#os fac#ores& #rae como consecuencia es#a"os
pa#o)gicos (ue se manifies#an en os eri#roci#os en os "is#in#os #ipos "e
anemia 7figura ?-D:8-
Granuopo,esis 7Hormaci)n "e granuoci#os8-
Granuoci#os
A par#ir "e sus precursores os "is#in#os #ipos "e eucoci#os granuosos o
granuoci#os 7neu#r)fios& eosin)fios& /as)fios8 a igua (ue e eri#roci#o&
pasan por "iferen#es e#apas "e ma"uraci)n reconoci/e& por or"en "e
aparici)n son e promieoci#o& mieoci#o& me#amieoci#o , granuoci#o ma"uro-
Por #an#o& as e#apas "e ma"uraci)n (ue a con#inuaci)n %amos a es#u"iar
correspon"en a #o"os os #ipos "e granuoci#os& #enien"o en cuen#a (ue
es#os %an a "iferenciarse en#re eos a par#ir "e as carac#er's#icas "e os
gr5nuos espec'ficos "e as c.uas ma"uras-
Promieoci#os- Son c.uas ago ma,ores , su ci#opasma /as)fio presen#a
!onas ocai!a"as "e aci"ofiia- Su n4ceo& re"on"ea"o u o%a& con#iene
croma#ina a1a "on"e se %isuai!a un nuceoo /ien "esarroa"o-
Carac#eri!a a es#a e#apa a presencia "e gr5nuos "ensamen#e a!ur)fios
"enomina"os gr5nuos inespec'ficos o primarios 7figura ?-D:8-
Mieoci#os- En es#a e#apa "e "iferenciaci)n "e os promieoci#os es#os
proiferan , se "iferencian en os mieoci#os& en os cuaes comien!a a
s'n#esis "e os gr5nuos secun"arios o espec'ficos- Como "uran#e es#e
per'o"o os mieoci#os no sin#e#i!an os gr5nuos a!ur)fios , s' os
espec'ficos& , a"em5s man#ienen una r5pi"a "i%isi)n ceuar& a
concen#raci)n "e os gr5nuos a!ur)fios %a "isminu,en"o& , aumen#a a "e
os gr5nuos espec'ficos- O#ro "e os aspec#os (ue se o/ser%a en es#a e#apa
es a re"ucci)n "e %oumen ceuar , a "isminuci)n "e a /asofiia
ci#opasm5#ica- Ya a finaes "e es#e proceso e n4ceo comien!a a a"op#ar a
forma "e +erra"ura 7figura ?-D:8-
Me#amieoci#o- Luego "e ocurri"as as "i%isiones consecu#i%as "e os
mieoci#os& as c.uas cesan su "i%isi)n , "isminu,en su #ama@o- E n4ceo&
(ue en un inicio #en'a a forma esf.rica& comien!a a i"en#arse , su croma#ina
se con"ensa muc+o m5s- En a e#apa fina "e me#amieoci#o as c.uas
pue"en ser ama"as c.uas en /an"a- S#a/Lerniger& o simpemen#e& s#a/
7figura ?-D:8& fun"amen#amen#e as (ue se "iferenciaron en granuoci#os
neu#r)fios-
Granuoci#o ma"uro o segmen#a"o- Presen#an as carac#er's#icas ,a
es#u"ia"as an#eriormen#e para ca"a uno "e os #ipos ceuares , pasa "e a
m."ua )sea a a sangre a #ra%.s "e ci#opasma "e as c.uas en"o#eiaes
"e os sinusoi"es por os ama"os Jpasos "e migraci)nJ (ue aparecen a
ocurrir es#a 4#ima-
Linfopo,esis 7formaci)n "e Linfoci#os8
La carencia "e eemen#os "iferencia"ores "e os es#a"ios "e ma"uraci)n&
#aes como pigmen#os& gr5nuos espec'ficos , cam/ios morfo)gicos
nuceares& +ace "if'ci e es#a/ecimien#o "e as e#apas "e "iferenciaci)n en
os infoci#os- Se re(uieren #.cnicas como a au#orra"iograf'a& a microscop'a
eec#r)nica& a ci#o(u'mica , o#ros m.#o"os inmuno)gicos para "e#erminar e
cico "e "iferenciaci)n "e os eemen#os infoi"es-
Los infoci#os se originan a par#ir "e a 9HC "e #e$i"o +ema#opo,.#ico-
Agunas c.uas en e es#a"io em/rionario migran +acia e #imo en
"esarroo& pene#ran en su c5psua , se "is#ri/u,en en a periferia "e a
cor#e!a- Es a(u' "on"e sufren un proceso "e #ransformaci)n para "ar origen
a infoci#o T o #imoci#o-
Luego "e es#e proceso "e "iferenciaci)n pasan "e nue%o a #orren#e
circua#orio , egan a os "is#in#os #e$i"os infoi"es 7/a!o& gangios& e#c-8-
Es#as c.uas #ienen un argo per'o"o "e %i"a> pue"en "urar meses o a@os
en a circuaci)n sangu'nea , inf5#ica "e ser +umano 7figura ?-D:8-
A igua (ue os infoci#os T& os I #ienen su origen en as c.uas primi#i%as
"e #e$i"o +ema#opo,.#ico em/rionario-
La ma,or'a "e os au#ores pan#ean (ue a m."ua )sea es e ugar "on"e
os precursores "eri%a"os "e a 9HC se #ransforman en infoci#os I> uego
es#os pasan a #orren#e circua#orio , se asien#an en )rganos como e /a!o&
os gangios inf5#icos , o#ros #e$i"os infoi"es& "on"e son capaces "e
"iferenciarse en c.uas pasm5#icas o pasmoci#os& a ser es#imua"as por a
presencia "e un an#'geno-
Tan#o en e proceso "e ma"uraci)n "e infoci#os T o I& como en a
"iferenciaci)n "e es#as a c.uas inmuno)gicamen#e funcionaes 7c.uas
pasm5#icas& "e memoria , o#ras8& os infoci#os pasan por un per'o"o "e
#ransformaci)n con carac#er's#icas morfo)gicas seme$an#es (ue no nos
permi#en "iferenciar en cua "e as e#apas se encuen#ran as c.uas- Sus
pa#rones ci#o)gicos correspon"en a os "enomina"os infoci#os me"ianos ,
"e gran #ama@o-
Monoci#opo,esis 7formaci)n "e monoci#os8
A igua (ue e res#o "e as c.uas es#u"ia"as& os monoci#os se originan en
e #e$i"o mieoi"e "e a m."ua )sea& en e in#erior "e a cua #iene ugar e
proceso "e ma"uraci)n a par#ir "e a c.ua progeni#ora "e a serie
neu#r)fioAmonoci#oAmacr)fago& pasan"o por "os e#apas& e mono/as#o , e
promonoci#o- La c.ua forma"a& monoci#o& pasa a a sangre& "on"e se
man#iene por un per'o"o "e E; + apro1ima"amen#e , migra "espu.s +acia
e #e$i"o con$un#i%o u o#ro )rgano& "an"o ugar a os macr)fagos 7figura
?-D:8-
Megacariopo,esis- 7Hormaci)n "e pa(ue#as8
Se a"mi#e (ue os megacarioci#os se originan "e progeni#or com4n
eri#roci#oAmegacarioci#o por me"io "e una e#apa in#erme"ia& e
megacarioci#o& c.ua "e gran #ama@o& con un n4ceo %ouminoso& muc+as
%eces "en#a"o , "e croma#ina a1a-
Los megacarioci#os "an origen a os megacarioci#os me"ian#e una forma
pecuiar "e "i%isi)n nucear& en a cua e n4ceo e1perimen#a %arias
"i%isiones mi#)#icas& sin a consecuen#e "i%isi)n ci#opasm5#ica 7figura ?-D:8-
Los megacarioci#os presen#an en su ci#opasma un sis#ema "e mem/rana
encarga"o "e "einear a e1#ensi)n "e as pa(ue#as fu#uras- Despu.s (ue e
ci#opasma se +a fragmen#a"o para formar as pa(ue#as& os megacarioci#os
se con#raen , fragmen#an su n4ceo- Es#a c.ua #iene un cor#o per'o"o "e
"uraci)n en a m."ua )sea-
Sis#ema "e macr)fagos
E sis#ema re#'cuo en"o#eia 7SRE8 incu,e %aria"os #ipos ceuares& os
cuaes se "is#inguen fun"amen#amen#e por su ocai!aci)n , funci)n (ue
reai!a en e organismo& fagoci#osis ac#i%a- Nos mues#ran "iferencias
morfo)gicas capaces "e "is#inguiras en#re eas-
Las c.uas fagoc'#icas fueron "escu/ier#as en e sigo MIM por Me#c+niLoff&
(uien se perca#) "e (ue agunas c.uas "e #e$i"o con$un#i%o eran capaces
"e cap#ar cooran#es (ue se in,ec#a/an %i#amen#e> a es#as c.uas se es
"enomin) macr)fagos-
A principios "e sigo MM Asc+off "escu/ri) (ue as c.uas fagoci#arias
#am/i.n es#a/an presen#es en os sinusoi"es +ep5#icos& en e /a!o& en os
sinusoi"es "e os gangios inf5#icos , en a m."ua )sea- A es#e grupo
ceuar se e propuso e nom/re "e sis#ema re#'cuo en"o#eia 7SRE8-
Aun(ue Ma1imo% , o#ros au#ores es#u%ieron en "esacuer"o con es#a
"enominaci)n& pues no incu'a a os macr)fagos "e #e$i"o con$un#i%o& es#e
#.rmino +a si"o e (ue c5sicamen#e se +a u#ii!a"o por a ma,or'a "e os
especiais#as- En os 4#imos a@os #am/i.n se e +a "enomina"o sis#ema
re#'cuo+is#ioci#ario- E pro/ema fun"amen#a "e a "enominaci)n "e es#e
sis#ema consis#e en a "i%ersi"a" "e cri#erios respec#o a a ceuari"a" (ue
in#egra e sis#ema& ,a (ue sus funciones +an es#a"o /ien "efini"as- Sin
em/argo& ac#uamen#e os "a#os o/#eni"os por me"io "e as #.cnicas
au#orra"iogr5ficas , microscop'a eec#r)nica +an permi#i"o "iuci"ar agunos
"e os pro/emas /5sicos- E uso "e a #imi"ina marca"a con #ri#io& +a
permi#i"o conocer e origen "e as c.uas "e Nupffer "e +'ga"o , "e o#ros
macr)fagos- Para es#os es#u"ios se u#ii!aron c.uas an#ecesoras "e os
monoci#os& ,a (ue es#os 4#imos no sueen "i%i"irse& o (ue impica a no
incorporaci)n "e ADN-
Las c.uas se fi$aron , se es#u"iaron con e empeo com/ina"o "e
au#orra"iograf'a , microscop'a eec#r)nica- Los es#u"ios arro$aron "a#os
#aes como (ue as c.uas "e Nupffer se origina/an a par#ir "e os
promonoci#os , no "e as c.uas en"o#eiaes& como an#iguamen#e se
pensa/a- Es#os resu#a"os in"ican (ue no e1is#e un componen#e en"o#eia
en e sis#ema& por o (ue resu#a un e(u'%oco e #.rmino SRE empea"o por
Asc+off- A par#ir "e es#as in%es#igaciones& +o, "'a a ma,or'a "e os au#ores&
como Hur#+ 7D:<08& u#ii!an e nom/re "e sis#ema mononucear fagoc'#ico
7SMH8 o simpemen#e sis#ema "e macr)fagos-
Es#e sis#ema incu,e*
D- Macr)fagos "e #e$i"o con$un#i%o& os "enomina"os por agunos au#ores&
+is#ioci#os-
6- Macr)fagos "e a sangre& represen#a"os por monoci#os-
=- Macr)fagos a%eoares "e pum)n-
E- Macr)fagos en e +'ga"o& "enomina"os c.uas "e Nupffer-
0- Macr)fagos presen#es en /a!o& gangio inf5#ico , m."ua )sea-
?- Macr)fagos presen#es en as g5n"uas en"ocrinas* suprarrenaes e
+ip)fisis-
<- Microgia& ocai!a"as en e SNC& "e origen meso".rmico 7figura ?-6;8-
2- C.uas mesangiaes& ocai!a"as en e ri@)n-
E sis#ema "e macr)fagos par#icipa en a "epuraci)n "e a sangre , "e os
fui"os org5nicos- En e /a!o , en e +'ga"o os macr)fagos fagoci#an os
eri#roci#os , acumuan pigmen#o "e +emosi"erina en e ci#opasma- En e
/a!o #am/i.n son cap#a"os os g.rmenes u o#ros microorganismos
pa#)genos (ue egan en a sangre-
En e SNC e '(ui"o cefaorra(u'"eo es "epura"o por as microgias , e
'(ui"o #isuar por e sis#ema inf5#ico-
Los macr)fagos& a"em5s "e fagoci#ar& par#icipan #am/i.n en e sis#ema
inmuno)gico "e organismo fagoci#an"o os an#'genos& (ue son "egra"a"os
parciamen#e , fi$a"os en a superficie ceuar> se sa/e (ue os macr)fagos
ac#i%an os infoci#os T me"ian#e os mecanismos "e cooperaci)n ceuar- Se
+a "emos#ra"o #am/i.n a par#icipaci)n "e os macr)fagos en a pro"ucci)n
"e in#erfer)n& sus#ancia an#i%ira-
De o e1pues#o po"emos inferir (ue e sis#ema "e macr)fagos par#icipa
ac#i%amen#e en a "efensa "e organismo& ,a sea me"ian#e a fagoci#osis& a
respues#a inmuni#aria& a cooperaci)n ceuar o pro"ucien"o in#erfer)n-

S-ar putea să vă placă și