0 evaluări0% au considerat acest document util (0 voturi)
13 vizualizări20 pagini
SANGRE Y TEJIDO HEMATOPOYETICO
La sangre es una forma especializada del tejido conjuntivo, compuesta por
una sustancia intercelular líquida llamada plasma, en la cual se encuentran
en suspensión los elementos figurados: hematíes, leucocitos y
plaquetas.
La sangre circula a través de un sistema de tubos cerrados, denominados
vasos sanguíneos. En el adulto sano el volumen de la sangre es de 5 L y
constituye aproximadamente el 8 % del peso corporal.
La sangre actúa manteniendo la composición adecuada y casi constante de
los líquidos corporales, los que permiten la nutrición, el crecimiento y la
función de las células del organismo.
Participa en el intercambio entre el medio externo y los tejidos corporales y
además es portadora de hormonas y de otras sustancias biológicamente
activas, que regulan el funcionamiento de órganos como el hígado, la
médula ósea y las glándulas endocrinas.
La función primaria de los hematíes de la sangre es la de mantener en
circulación una elevada concentración de hemoglobina, esencial para el
transporte del oxígeno y CO2.
Los leucocitos participan en el sistema de defensa del organismo, ya sea
por medio de la respuesta celular inespecífica o por la respuesta inmunitaria
específica. Por otra parte, en investigaciones realizadas se ha demostrado
que los virus son potentes inductores del interferón (alfa) leucocitario
humano, el cual tiene propiedades antivirales y antitumorales, por lo que
actúan también en el sistema de defensa del organismo.
Las plaquetas son elementos formes o figurados de la sangre y participan
en la prevención de las hemorragias a través de los mecanismos de la
coagulación y en el mantenimiento de la integridad del endotelio vascular.
SANGRE Y TEJIDO HEMATOPOYETICO
La sangre es una forma especializada del tejido conjuntivo, compuesta por
una sustancia intercelular líquida llamada plasma, en la cual se encuentran
en suspensión los elementos figurados: hematíes, leucocitos y
plaquetas.
La sangre circula a través de un sistema de tubos cerrados, denominados
vasos sanguíneos. En el adulto sano el volumen de la sangre es de 5 L y
constituye aproximadamente el 8 % del peso corporal.
La sangre actúa manteniendo la composición adecuada y casi constante de
los líquidos corporales, los que permiten la nutrición, el crecimiento y la
función de las células del organismo.
Participa en el intercambio entre el medio externo y los tejidos corporales y
además es portadora de hormonas y de otras sustancias biológicamente
activas, que regulan el funcionamiento de órganos como el hígado, la
médula ósea y las glándulas endocrinas.
La función primaria de los hematíes de la sangre es la de mantener en
circulación una elevada concentración de hemoglobina, esencial para el
transporte del oxígeno y CO2.
Los leucocitos participan en el sistema de defensa del organismo, ya sea
por medio de la respuesta celular inespecífica o por la respuesta inmunitaria
específica. Por otra parte, en investigaciones realizadas se ha demostrado
que los virus son potentes inductores del interferón (alfa) leucocitario
humano, el cual tiene propiedades antivirales y antitumorales, por lo que
actúan también en el sistema de defensa del organismo.
Las plaquetas son elementos formes o figurados de la sangre y participan
en la prevención de las hemorragias a través de los mecanismos de la
coagulación y en el mantenimiento de la integridad del endotelio vascular.
SANGRE Y TEJIDO HEMATOPOYETICO
La sangre es una forma especializada del tejido conjuntivo, compuesta por
una sustancia intercelular líquida llamada plasma, en la cual se encuentran
en suspensión los elementos figurados: hematíes, leucocitos y
plaquetas.
La sangre circula a través de un sistema de tubos cerrados, denominados
vasos sanguíneos. En el adulto sano el volumen de la sangre es de 5 L y
constituye aproximadamente el 8 % del peso corporal.
La sangre actúa manteniendo la composición adecuada y casi constante de
los líquidos corporales, los que permiten la nutrición, el crecimiento y la
función de las células del organismo.
Participa en el intercambio entre el medio externo y los tejidos corporales y
además es portadora de hormonas y de otras sustancias biológicamente
activas, que regulan el funcionamiento de órganos como el hígado, la
médula ósea y las glándulas endocrinas.
La función primaria de los hematíes de la sangre es la de mantener en
circulación una elevada concentración de hemoglobina, esencial para el
transporte del oxígeno y CO2.
Los leucocitos participan en el sistema de defensa del organismo, ya sea
por medio de la respuesta celular inespecífica o por la respuesta inmunitaria
específica. Por otra parte, en investigaciones realizadas se ha demostrado
que los virus son potentes inductores del interferón (alfa) leucocitario
humano, el cual tiene propiedades antivirales y antitumorales, por lo que
actúan también en el sistema de defensa del organismo.
Las plaquetas son elementos formes o figurados de la sangre y participan
en la prevención de las hemorragias a través de los mecanismos de la
coagulación y en el mantenimiento de la integridad del endotelio vascular.
La sangre es una forma especiai!a"a "e #e$i"o con$un#i%o& compues#a por
una sus#ancia in#erceuar '(ui"a ama"a pasma& en a cua se encuen#ran en suspensi)n os eemen#os figura"os* +ema#'es& eucoci#os , pa(ue#as- La sangre circua a #ra%.s "e un sis#ema "e #u/os cerra"os& "enomina"os %asos sangu'neos- En e a"u#o sano e %oumen "e a sangre es "e 0 L , cons#i#u,e apro1ima"amen#e e 2 3 "e peso corpora- La sangre ac#4a man#enien"o a composici)n a"ecua"a , casi cons#an#e "e os '(ui"os corporaes& os (ue permi#en a nu#rici)n& e crecimien#o , a funci)n "e as c.uas "e organismo- Par#icipa en e in#ercam/io en#re e me"io e1#erno , os #e$i"os corporaes , a"em5s es por#a"ora "e +ormonas , "e o#ras sus#ancias /io)gicamen#e ac#i%as& (ue reguan e funcionamien#o "e )rganos como e +'ga"o& a m."ua )sea , as g5n"uas en"ocrinas- La funci)n primaria "e os +ema#'es "e a sangre es a "e man#ener en circuaci)n una ee%a"a concen#raci)n "e +emogo/ina& esencia para e #ranspor#e "e o1'geno , CO6- Los eucoci#os par#icipan en e sis#ema "e "efensa "e organismo& ,a sea por me"io "e a respues#a ceuar inespec'fica o por a respues#a inmuni#aria espec'fica- Por o#ra par#e& en in%es#igaciones reai!a"as se +a "emos#ra"o (ue os %irus son po#en#es in"uc#ores "e in#erfer)n 7afa8 eucoci#ario +umano& e cua #iene propie"a"es an#i%iraes , an#i#umoraes& por o (ue ac#4an #am/i.n en e sis#ema "e "efensa "e organismo- Las pa(ue#as son eemen#os formes o figura"os "e a sangre , par#icipan en a pre%enci)n "e as +emorragias a #ra%.s "e os mecanismos "e a coaguaci)n , en e man#enimien#o "e a in#egri"a" "e en"o#eio %ascuar- ELEMENTOS CONSTIT9YENTES DE LA SANGRE Pasma E pasma cons#i#u,e e '(ui"o "e a sangre , compren"e e 003 "e %oumen "e ea- Es#5 compues#o por un :; 3 "e agua& un < 3 "e pro#e'na 7fi/rin)geno& a/4mina , go/uinas8 , un = 3 "e saes inorg5nicas- En e pasma se encuen#ran as sus#ancias nu#ri#i%as pro%enien#es "e sis#ema "iges#i%o& as sus#ancias "e "esec+o pro"uci"as por os #e$i"os , as +ormonas- Cuan"o a sangre se pone en con#ac#o con e aire o se in#errumpe a circuaci)n& una "e as pro#e'nas pasm5#icas& e fi/rin)geno& se precipi#a en forma "e re" 7fi/rina8& "an"o ugar a a coaguaci)n- Cuan"o es#e fen)meno se pro"uce& "e pasma coagua"o se o/#iene un '(ui"o amarien#o , #ransparen#e& "enomina"o suero sangu'neo- Eemen#os formes E es#u"io "e os eemen#os formes "e a sangre #iene gran impor#ancia c'nica& pues a morfoog'a& e n4mero , as proporciones "e os "i%ersos #ipos ceuares8& son in"ica"ores "e es#a"o "e sau"- Por es#a ra!)n a +ema#oog'a ci#o)gica se man#iene %igen#e& , es imprescin"i/e en e e1amen sis#em5#ico "e #o"o in"i%i"uo- E con$un#o "e "a#os cuan#i#a#i%os , cuai#a#i%os se "esigna con e nom/re "e +emograma> sus %aores normaes %ar'an con e se1o& a e"a"& e es#a"o fisio)gico& a u/icaci)n geogr5fica "e in"i%i"uo& e#c- La can#i"a" "e eemen#os circuan#es se "e#ermina por as #.cnicas +emoci#om.#ricas& (ue permi#en con#aros , referiros a a uni"a" "e %oumen 7mm=8- Las carac#er's#icas cuai#a#i%as se es#a/ecen a par#ir "e a o/ser%aci)n a microscopio "e prepara"os 7fro#is8 7figura ?-68& #e@i"os con a #.cnica "e Ma,AGrBnCa" Giemsa (ue permi#e reconocer a ma,or'a "e os "e#aes morfo)gicos "e +ema#'es& eucoci#os , pa(ue#as- La concen#raci)n "e g)/uos ro$os es "e 0-D;? mm= "e sangre en e +om/re , "e E-0- D;? en a mu$er- Es#as cifras pue"en %ariar en es#a"os pa#o)gicos , por a permanencia en gran"es a#uras- G)/uos ro$os Los g)/uos ro$os 7eri#roci#os o +ema#'es8 son c.uas mu, "iferencia"as (ue +an per"i"o "uran#e su ma"uraci)n #o"os os organi#os- Presen#an un coor amario %er"oso pero en masas "ensas a"(uieren un coor ro$o& "e/i"o a a a#a concen#raci)n (ue con#ienen "e +emogo/ina- Es#e pigmen#o se separa con facii"a" "e os +ema#'es por un fen)meno conoci"o con e nom/re "e +em)isis- La par#e incoora (ue (ue"a una %e! (ue sae a +emogo/ina es e es#roma& "enomina"o #am/i.n som/ra "e g)/uo ro$o- Los eri#roci#os "e os mam'feros presen#an a forma "e "iscos /ic)nca%os 7figura ?-=8 , "e perfi se presen#an como cuerpos aarga"os con e1#remos re"on"ea"os- E #ama@o en es#a"o fresco es "e ? a 2 Fm , en os fro#is "isminu,e a < Fm& "e/i"o a a "es+i"ra#aci)n (ue sufren- 9na propie"a" f'sica carac#er's#ica "e os eri#roci#os es a #en"encia a a"+erirse en#re s'& forman"o coumnas en forma "e pias "e mone"as #am/i.n "enomina"as roueau1- Se consi"era (ue a causa "e es#a a"+esi)n sea a #ensi)n superficia "e su mem/rana- O#ra carac#er's#ica "e os eri#roci#os son os cam/ios "e forma (ue sufren por a acci)n "e os fac#ores mec5nicos ,Go f'sicos- Es#a propie"a" se "e/e a (ue os eri#roci#os son /an"os , fe1i/es& pero una %e! (ue "ic+os fac#ores "e$an "e ac#uar& recuperan su forma primaria- Es#o e1pica e paso "e os eri#roci#os por e sis#ema capiar 7figura ?-E8- En con"iciones fisio)gicas& e1is#e un es#a"o "e e(uii/rio en#re e in#erior "e os eri#roci#os , e pasma- 9na souci)n es ama"a fisio)gica o iso#)nica& a igua (ue e pasma& cuan"o no mo"ifica e %oumen "e os eri#roci#os> e$empo "e eo es a souci)n "e coruro "e so"io a ;-: 3 o a souci)n saina fisio)gica- Los g)/uos ro$os pue"en presen#ar %ariaciones "e #ama@o& forma , con#eni"o> se consi"era anisoci#osis cuan"o os g)/uos ro$os "e un fro#is sangu'neo #ienen "i5me#ros "iferen#es- La poi(uioci#osis se refiere a a %ariaci)n "e forma "e os eri#roci#os& (ue pue"en ser faciformes& esf.ricos o apana"os 7figura ?-08- La %ariaci)n "e con#eni"o se refiere a os cam/ios en a concen#raci)n "e +emogo/ina- Los g)/uos ro$os +ipocr)micos son po/res en +emogo/ina , os +ipercr)micos a con#ienen en e1ceso- La mem/rana "e eri#roci#o es semipermea/e , a #ra%.s "e ea se reai!a e #ranspor#e ac#i%o "e agunas sus#ancias- Los eri#roci#os #ranspor#an e o1igeno a os #e$i"os , e CO6 a os pumones- Tienen una %i"a me"ia "e D6; "'as& sien"o "es#rui"os en e /a!o& +'ga"o , m."ua )sea& por os macr)fagos , no en a sangre- En a "es#rucci)n eri#roc'#ica a mo.cua "e +emogo/ina se "es"o/a en +ema#ina , go/ina- De a +ema#ina se separa e +ierro& (ue es u#ii!a"o "e nue%o o amacena"o , a /iirru/ina (ue es secre#a"a por e +'ga"o con a /iis- La formaci)n "e eri#roci#os 7eri#ropo,esis8 es#5 /a$o con#ro +ormona- La "isminuci)n "e a presi)n parcia "e o1'geno& su principa es#imuan#e& +ace aparecer en a circuaci)n una +ormona& a eri#ropo,e#ina 7pro"uci"a en e ri@)n8- G)/uos /ancos Los g)/uos /ancos o eucoci#os son c.uas nucea"as (ue se encuen#ran en can#i"a" muc+o menor (ue os eri#roci#os- E n4mero prome"io "e eucoci#os en a sangre circuan#e es "e 0;;; a D;;;; mm=& si /ien en os ni@os , en agunos es#a"os pa#o)gicos as cifras pue"en ser m5s a#as- En a sangre +umana pue"en "is#inguirse "os #ipos principamen#e* Los eucoci#os agranuosos , os granuosos- Es#e cri#erio "e casificaci)n se /asa en a presencia "e gr5nuos espec'ficos en su ci#opasma , se empea& "es"e e pun#o "e %is#a "i"5c#ico& en a ma,or par#e "e os i/ros "e #e1#o> aun(ue se sa/e (ue os eucoci#os agranuosos pue"en #am/i.n presen#ar gr5nuos ci#opasm5#icos- Ha, "os #ipos "e eucoci#os agranuosos& os infoci#os& (ue son c.uas pe(ue@as "e #ama@o apro1ima"o a eri#roci#o& n4ceo re"on"ea"o , escaso ci#opasma& , os monoci#os& c.uas "e ma,or #ama@o& ci#opasma mas a/un"an#e , n4ceo o%aa"o o reniforme 7figura ?-?8- E1is#en #res cases "e eucoci#os granuosos& os cuaes con#ienen gr5nuos espec'ficos en su ci#opasma- Se es "enomina neu#r)fios& eosin)fios , /as)fios& seg4n a reacci)n "e cooraci)n "e sus gr5nuos ci#opasm5#icos 7figura ?-?8- Leucoci#os agranuosos Linfoci#os Los infoci#os son c.uas esf.ricas (ue en a sangre +umana pue"en acan!ar un "i5me#ro "e ?A2 Fm& aun(ue en ocasiones son "e ma,or #ama@o- Horman par#e "e 6?AE; 3 "e os eucoci#os sangu'neos , se presen#an generamen#e como c.uas re"on"ea"as& "e n4ceo gran"e& ro"ea"o por un escaso /or"e ci#opasm5#ico- E n4ceo es esf.rico , presen#a una e1ca%aci)n pe(ue@a- La croma#ina con"ensa"a no +ace posi/e a %isuai!aci)n "e nuceoo en os fro#is sangu'neos coorea"os- E ci#opasma #iene gran afini"a" por os cooran#es /5sicos 7figura ?-<8- En as microfo#ograf'as eec#r)nicas se aprecia 7figura ?-28 (ue os infoci#os #ienen pocas mi#ocon"rias& os cen#rioos se ocai!an frecuen#emen#e en a e1ca%aci)n "e n4ceo& os re#'cuos en"op5smicos iso , rugoso son escasos , e apara#o "e Gogi se encuen#ra si#ua"o pr)1imo a os cen#rioos- E1is#en a/un"an#es ri/osomas i/res& o cua e1pica a /asofiia ciA #opasm5#ica an#es menciona"a- Aun(ue es#e #ipo ceuar se casifica como eucoci#o agranuoso& apro1ima"amen#e un D; 3 "e es#as c.uas pue"en presen#ar gr5nuos a!ur)fios en su ci#opasma& (ue a "iferencia "e os espec'ficos en os granuoci#os no #ienen car5c#er cons#an#e- To"as as carac#er's#icas se@aa"as correspon"en a os "enomina"os infoci#os pe(ue@os& os cuaes se encuen#ran +a/i#uamen#e en ma,or proporci)n en a sangre perif.rica- Sin em/argo& e1is#en o#ros "e ma,or #ama@o 7D;AD6 Fm "e "i5me#ro8& os infoci#os me"ianos , gran"es (ue presen#an a/un"an#e ci#opasma& n4ceo "e croma#ina a1a , nuceoos prominen#es& (ue se ocai!an en e #e$i"o , )rganos infoi"es- En a ac#uai"a" se sa/e "e a e1is#encia "e %arios #ipos ceuares "e infoci#os (ue "esempe@an "i%ersas funciones en os procesos inmuno)gicos "e organismo- En a sangre perif.rica circuan#e encon#ramos "os #ipos "e infoci#os pe(ue@os& unos "enomina"os infoci#os T& pro%enien#es "e #imo , "e %i"a proonga"a& en e +om/re es#os infoci#os egan a #ener una "uraci)n "e a@os- Los o#ros infoci#os pe(ue@os son os infoci#os I& "enomina"os as' por(ue se encon#raron por primera %e! en a /ursa "e Ha/ricio& (ue es una es#ruc#ura sacuiforme "e epi#eio in#es#ina "e as a%es- Es#os infoci#os& a "iferencia "e os T& #ienen generamen#e una %i"a /re%e- Seg4n agunos in%es#iga"ores& en e +umano& aun(ue no se sa/e con cer#e!a& se piensa (ue os infoci#os I pro%ienen "e a m."ua )sea> o#ros son "e a opini)n (ue es#os pue"en "eri%ar "e as pacas "e Pe,er "e in#es#ino- Los infoci#os "e a sangre circuan#es cons#i#u,en una po/aci)n mi1#a "e c.uas en "i%ersos es#a"ios "e ac#i%i"a" inmuno)gica- De os infoci#os (ue se encuen#ran en a sangre perif.rica& "e ?0A<03 correspon"en a #ipo T& os cuaes se encuen#ran recircuan"o en ea- En os cor#es "e #e$i"os , en os fro#is sangu'neos es imposi/e i"en#ificar os "os #ipos "e infoci#os 7T , I8 con as #.cnicas +ema#o)gicas corrien#es> sin em/argo& os "os #ipos pue"en reconocerse u#ii!an"o #.cnicas especiaes- La mem/rana pasm5#ica "e os infoci#os I posee una gran "ensi"a" "e mo.cuas "e an#icuerpos& "e mismo #ipo "e os (ue fa/rican cuan"o son es#imua"os- Por es#e mo#i%o& os an#icuerpos "e superficie pue"en reconocerse com/in5n"oos con #ra!a"ores fuorescen#es (ue se +acen pos#eriormen#e %isi/es me"ian#e a microscopia "e fuorescencia& os cuaes aparecen como anios fuorescen#es are"e"or "e ca"a infoci#o I- Los infoci#os T& poseen pocos an#icuerpos en su superficie& "e manera (ue aparecen sin fuorescencia cuan"o se u#ii!a es#a #.cnica- Los infoci#os I , T pue"en #am/i.n reconocerse me"ian#e e uso "e microscopio eec#r)nico "e /arri"o- Los infoci#os I presen#an gran can#i"a" "e pro,ecciones pe(ue@as en su superficie& mien#ras (ue a superficie "e os infoci#os T es rea#i%amen#e isa 7figura ?-:8- Es#a "iferencia morfo)gica en a ac#uai"a"& se consi"era (ue respon"e a a #.cnica empea"a- Para "is#inguir es#os "os infoci#os se u#ii!an #am/i.n m.#o"os +is#o(u'micos- Con es#e fin se empea a #.cnica "e afa naf#i ace#a#o es#erasa 5ci"a& a cua marca os infoci#os T ma"uros , os monoci#os 7figura ?-D;8- Con respec#o a a funci)n "e os infoci#os& es#os pue"en su/"i%i"irse en "iferen#es su/po/aciones& ca"a una "e as cuaes posee una funci)n "iferen#e en os mecanismos inmuno)gicos- Los infoci#os (ue ma"uran en e #imo& infoci#os T o #imo"epen"ien#es& recircuan "es"e a sangre , a infa a #e$i"o infoi"e& ac#uan"o "e forma con#inua en a J/4s(ue"a "e an#'genosJ- Respues#a inmuni#aria me"ia"a por c.uas- Los infoci#os T e1presan su ac#i%i"a" inmuno)gica por me"io "e a respues#a inmuni#aria me"ia"a por c.uas- Cuan"o se ocai!a en os #e$i"os un an#'geno espec'fico& os infoci#os T es#5n programa"os para reconocero , regresan a os #e$i"os inf5#icos- En es#os si#ios os infoci#os se ac#i%an , se %ue%en c.uas /5s#icas& originan"o "escen"encias por mi#osis- Agunas "e es#as c.uas (ue"an en e #e$i"o inf5#ico como Jc.uas "e memoriaJ& capaces "e iniciar una respues#a mas efica! a una segun"a e1posici)n "e es#e an#'geno par#icuar- O#ros infoci#os T en#ran en a circuaci)n para e$ercer su acci)n "es#ruc#i%a me"ian#e as siguien#es formas* D- Los infoci#os T ac#i%a"os (ue pro"ucen sus#ancias 7info(uinas8 ac#i%a"oras "e os macr)fagos ocaes , circuan#es- Es#os macr)fagos e$ercen su ac#i%i"a" fagoci#aria so/re os an#'genos- 6- Linfoci#os T ac#i%a"os& "enomina"os infoci#os T asesinos- Inician a "es#rucci)n "irec#a "e as c.uas por un proceso "enomina"o "es#rucci)n ci#o#)1ica- La acci)n "es#ruc#i%a se ogra por(ue os infoci#os T i/eran una sus#ancia ci#o#)1ica e inespec'fica& (ue "es#ru,e a c.ua e1#ra@a (ue e%a e an#'geno- Respues#a inmuni#aria +umora- En a respues#a inmuni#aria +umora par#icipan os infoci#os I> es#os se consi"eran no recircuan "e manera con#inua& como suce"e con os infoci#os T- Los infoci#os I inmunocompe#en#es es#5n programa"os para e reconocimien#o "e un soo an#'geno> una %e! (ue en#ran en a circuaci)n& se ac#i%an& originan "escen"encia en os #e$i"os inf5#icos- Cuan"o son es#imua"os por os an#'genos& os infoci#os I se #ransforman en pasma/as#os (ue se "i%i"en pos#eriormen#e en c.uas pasm5#icas pro"uc#oras "e an#icuerpos- Se cree (ue una par#e "e es#as c.uas pasm5#icas permanecen en e #e$i"o infoi"e como Jc.uas "e memoriaJ- La secreci)n "e as mo.cuas "e an#icuerpos por as c.uas pasm5#icas #iene ugar& en e in#erior "e #e$i"o infoi"e o en e ugar "e es#imuaci)n an#ig.nica- En e primer caso os an#icuerpos %an a ugar afec#a"o por e sis#ema %ascuar sangu'neo o por e sis#ema inf5#ico- Monoci#os Tam/i.n os monoci#os es#5n agrupa"os "en#ro "e os eucoci#os agranuosos- Son c.uas "e gran #ama@o (ue mi"en "e :AD6Fm "e "i5me#ro& aun(ue pue"en acan!ar 6; Fm en os fro#is secos> compren"en soamen#e "e 6A2 3 "e os eucoci#os "e a sangre norma- Su aspec#o morfo)gico recuer"a en ocasiones& a os macr)fagos "e #e$i"o con$un#i%o a1o> poseen un ci#opasma a/un"an#e "e coor a!u gris5ceo p5i"o 7con as cooraciones "e Giemsa8& en e cua pue"en o/ser%arse gr5nuos a!ur)fios "e menor #ama@o& pero m5s numerosos (ue os "e os infoci#os- Por su con#eni"o /io(u'mico se +a "emos#ra"o (ue es#os gr5nuos son isosomas primarios (ue in#er%ienen en e proceso "e a fagoci#osis propio "e es#a c.ua- E n4ceo "e os monoci#os es e1c.n#rico e irreguar> por o genera pue"e #ener forma o%oi"e o reniforme , mues#ra una "epresi)n profun"a 7figura ?-DD8- En e ci#opasma& cerca "e n4ceo& se encuen#ra e compe$o "e Gogi- Tam/i.n os monoci#os presen#an ri/osomas i/res& pero en menor proporci)n (ue os infoci#os , un escaso RER 7figura ?-DD8- Por su capaci"a" fagoc'#ica& os monoci#os ocupan un ugar en#re as c.uas (ue in#er%ienen en a "efensa "e organismo- Agunos au#ores opinan (ue a par#ir "e eos se originan os macr)fagos "e "i%ersos #e$i"os> +ec+o es#e (ue +ace se es consi"ere como par#e "e sis#ema "e macr)fagos 7SMH8- Leucoci#os granuosos A "iferencia "e os infoci#os , monoci#os& os granuoci#os con#ienen en su ci#opasma gr5nuos espec'ficos (ue os carac#eri!an& as' como un n4ceo mu#io/ua"o 7poimorfo8& por o cua en ocasiones reci/en e nom/re "e eucoci#os poimorfonuceares- Neu#r)fios En#re os eucoci#os "e a sangre .s#as son as c.uas m5s a/un"an#es- Compren"en "e 00A?03 "e #o#a "e os eucoci#os , su "i5me#ro %aria "e D;AD0Fm en es#a"o fresco& mien#ras (ue Es#e #ipo "e c.ua reci/e su nom/re seg4n os numerosos gr5nuos neu#r)fios (ue a/un"an en su ci#opasma- Aun(ue en menor can#i"a"& en os neu#r)fios ma"uros #am/i.n se pue"en o/ser%ar gr5nuos a!ur)fios& "enomina"os por o#ros au#ores como primarios no espec'ficos- Es#os en a microfo#ograf'a eec#r)nica correspon"en a gr5nuos "e ma,or "ensi"a" eec#r)nica , ma,or #ama@o (ue os espec'ficos o secun"arios 7figura ?-D68- E con#eni"o , a funci)n "e am/os gr5nuos es#5n en es#rec+a reaci)n con a capaci"a" /ac#erici"a , fagoc'#ica "e os eucoci#os neu#r)fios , con#ienen en!imas isos)micas& #aes como a pero1i"asa- Aun(ue o#ros eucoci#os #am/i.n presen#an poimorfismo en e n4ceo& son %er"a"eramen#e os neu#r)fios os ama"os poimorfonuceares& por con#ener en su n4ceo m4#ipes o/uaciones- Es#os pue"en presen#ar +as#a cinco )/uos o%aes "e forma irreguar conec#a"os en#re s' por es#rec+os fiamen#os "e croma#ina- 9n +ec+o no#a/e en es#a c.ua es a presencia "e un pe(ue@o ap.n"ice nucear& uni"o a res#o "e n4ceo por un fiamen#o fino "e croma#ina en forma "e Jpaio "e #am/orJ> es#e se o/ser%a en un =3 "e os neu#r)fios "e a sangre perif.rica en a mu$er- Es#a proongaci)n es#5 en reaci)n con e cromosoma se1ua 7figura ?-D=8- Eosin)fios Como su nom/re o in"ica& os eucoci#os granuosos eosin)fios reci/en es#e nom/re por su afini"a" con a eosina- En es#a"o fresco #ienen apro1ima"amen#e "e :AD; Fm "e "i5me#ro& mien#ras (ue en os fro#is secos %ar'an "e D6ADE Fm- Es#as c.uas represen#an "e DA=3 "e #o#a "e eucoci#os en sangre norma& pu"ien"o ee%arse en agunas enferme"a"es a.rgicas , parasi#arias- En e +umano e n4ceo es#5 compues#o por "os )/uos& pero en roe"ores pue"en #ener m4#ipes o/uaciones& a igua (ue os neu#r)fios> sin em/argo& son os gr5nuos "e #ama@os uniformes , refringen#es& os (ue carac#eri!an a es#as c.uas- Si /ien con as #.cnicas "e Ma,AGrBnCa" Giemsa e aspec#o "e es#os gr5nuos resu#a a4n m5s ama#i%o& en as microfo#ograf'as eec#r)nicas se o/ser%a& en e in#erior "e gr5nuo& cris#aoi"es rec#anguares "e ma,or "ensi"a" eec#r)nica en e in#erior "e gr5nuo 7figura ?-DE8- Los gr5nuos con#ienen en!imas como pero1i"asa& ri/onuceasa& arisufa#asa& ca#epsina& /e#agucoroni"asa , fosfa#asa 5ci"a , acaina> sin em/argo& carecen "e iso!ima , fagoci#ina- La ausencia "e es#as "os 4#imas en!imas +ace pensar (ue os eosin)fios no #ienen en#re sus principaes funciones a "e cap#aci)n , "es#rucci)n "e as /ac#erias- A igua (ue en os neu#r)fios& en as c.uas ma"uras se pue"en encon#rar agunos gr5nuos a!ur)fios o primarios> es#os son mu, escasos 7figura ?-DE8- Aun(ue os eosin)fios no poseen una ac#i%i"a" fagoc'#ica como a "e os neu#r)fios& se sa/e (ue son capaces "e fagoci#ar compe$os "e an#'genoAan#icuerpo , (ue par#icipan en os mecanismos "e "efensa- Ias)fios De #o"os os eucoci#os sangu'neos& os /as)fios son as c.uas m5s "if'cies "e o/ser%ar& pues cons#i#u,en e ;AD3 , su #ama@o es apro1ima"amen#e igua a "e os neu#r)fios& "e D;A D6Fm- E n4ceo es "e con#ornos irreguares , en ocasiones /io/uar- Lo mDas so/resaien#e en a morfoog'a "e es#as c.uas es su ci#opasma repe#o "e gr5nuos re"on"os "e #ama@o %aria/e , su afini"a" por os cooran#es /5sicos> presen#an me#acromasia- A "iferencia "e os gr5nuos "e os o#ros granuoci#os es#os no son isosomas& pues con#ienen +is#amina& +eparina , sero#onina 7figura ?-D08- La funci)n "e os /as)fios a4n no es#5 /ien "efini"a& aun(ue e1is#en "a#os (ue sus#en#an (ue eos i/eran +eparina e +is#amina en a sangre circuan#e& por o cua se consi"era (ue #ienen cier#a reaci)n con as c.uas ce/a"as "e #e$i"o con$un#i%o- Pa(ue#as Las pa(ue#as sangu'neas son corp4scuos anucea"os en forma "e "iscos /icon%e1os& re"on"os u o%aes& cu,o "i5me#ro es#5 compren"i"o en#re D-0A= Fm- Kis#os "e perfi #ienen forma "e /as#)n 7figura ?-D?8- En e +om/re su n4mero %aria en#re D0; ;;; a =0; ;;; pa(ue#asGmm=- Cuan"o a sangre sae "e os %asos as pa(ue#as se a"+ieren unas a o#ras& o (ue "ificu#a e con#eo pa(ue#ario- En as e1#ensiones "e sangre& con a cooraci)n "e Ma, GrBnCa" Giemsa& se "is#inguen en a pa(ue#a "os !onas /ien "efini"as& una porci)n cen#ra compues#a por granuaciones p4rpuras "enomina"as crom)mera , una porci)n perif.rica +omog.nea , mas cara& a +ia)mera- En a crom)mera se ocai!an mi#ocon"rias& ri/osomas& guc)geno& %es'cuas "ia#a"as , gr5nuos- E significa"o fisio)gico "e es#os gr5nuos se "esconoce& aun(ue se supone (ue con#ienen e fac#or =& uno "e os fac#ores (ue in#er%ienen en a coaguaci)n- La +ia)mera con#iene en su porci)n perif.rica un anio cons#i#ui"o por micro#4/uos& es#os son os responsa/es "e mo%imien#o , con#rac#ii"a" "e as pa(ue#as , "e a formaci)n "e os seu")po"os> a con#rac#ii"a" "e as pa(ue#as es "e especia impor#ancia en a a"+esi%i"a" , coaguaci)n- Los micro#4/uos es#5n reaciona"os con a #rom/os#enina& una pro#e'na con#r5c#i "e #ipo ac#ina- En a +ia)mera +a, sus#ancias pa(ue#arias& como son os fac#ores 6 , E& a"renaina& nora"renaina& fi/rin)geno , sero#onina- En as pa(ue#as +a, #am/i.n en!imas (ue in#er%ienen en e me#a/oismo in#erme"iario "e g4ci"os& 'pi"os& ATP , ATP asa- La mem/rana pasm5#ica #iene& a"em5s "e as propie"a"es +is#o(u'micas comunes a #o"as as mem/ranas& os fac#ores "e a coaguaci)n , an#ipasmina& un in+i/i"or "e a fi/rin)isis- Origen "e as pa(ue#as- Las pa(ue#as se originan "e os megacarioci#os& c.uas gigan#es "e a m."ua )sea 7figura ?-D<8- Los megacarioci#os #ienen un "i5me#ro "e 0; a D;; Fm& un n4ceo poio/ua"o , un ci#opasma igeramen#e aci")fio& eno "e granuaciones p4rpuras- Se es#ima (ue fragmen#aciones "e ci#opasma "e os megacarioci#os se "espren"en "e eos , cons#i#u,en as pa(ue#as 7figura ?-D28- La %i"a me"ia "e as pa(ue#as es "e ? a D6 "'as- Las pa(ue#as son eimina"as "e a sangre por fagoci#osis "e os macr)fagos (ue se encuen#ran en e /a!o& a m."ua )sea , e +'ga"o- Las pa(ue#as in#er%ienen en a +emos#asia& ,a sea por me"io "e as sus#ancias (ue i/eran para es#imuas a con#racci)n "e os %asos esiona"os , e%i#ar a p.r"i"a "e sangre& o por me"io "e a agu#inaci)n en e pun#o "e esi)n "e os en"o#eios& "e manera (ue fa%orecen una souci)n "e con#inui"a"& par#icipan #am/i.n en a formaci)n "e #rom/opas#ina& uno "e os pasos fun"amen#aes en a iniciaci)n "e a coaguaci)n- A con#inuaci)n se resumen en e cua"ro =& as principaes carac#er's#icas (ue "is#inguen a os eemen#os figura"os "e a sangre- CORRELACION HISTOHISIOLOGICA EN EL TEJIDO SANG9INEO Los eemen#os formes "e a sangre reai!an %aria"as funciones en e organismo- Los eri#roci#os son os encarga"os "e #ranspor#ar en a +emogo/ina e O6 , e CO6- Es impor#an#e #ener presen#e o necesario (ue es a "eforma/ii"a" "e eri#roci#o en a microcircuaci)n sangu'nea* os +ema#'es #ienen un "i5me#ro "e 2Fm , e capiar pue"e ser muc+o menor& es#o es posi/e "a"o (ue e eri#roci#o es /an"o , fe1i/e- Los eucoci#os cons#i#u,en una 'nea "e "efensa "e organismo& eos se man#ienen recircuan"o en a sangre , se "irigen a as 5reas "on"e se +a asen#a"o una infecci)n- Se consi"era como mecanismo "efensi%o "e organismo a respues#a ceuar inespec'fica& proceso (ue incu,e una respues#a #isuar 7infamaci)n agu"a8& a cua in"uce cam/ios ocaes en e fu$o sangu'neo , a#racci)n +acia e ugar afec#a"o "e monoci#os , neu#r)fios& (ue se #ranspor#an en a sangre , a respues#a inmuni#aria espec'fica& pues a funci)n primor"ia "e sis#ema inmuni#ario es a pro"ucci)n "e una respues#a espec'fica a agen#es pa#)genos espec'ficos- De es#a forma se ac#i%a e sis#ema inmuni#ario& fun"amen#amen#e os "os #ipos "e infoci#os , os macr)fagos cooperan en a "es#rucci)n "e os agen#es pa#)genos 7respues#a inmuni#aria ceuar8- Las infecciones %iraes in"ucen en os eucoci#os& principamen#e en os infoci#os T , os neu#r)fios& a secreci)n "e una sus#ancia an#i%'rica& e in#erfer)n& por o (ue es#as c.uas par#icipan #am/i.n me"ian#e es#a %'a en a "efensa "e organismo- Las pa(ue#as par#icipan en a coaguaci)n sangu'nea& man#enien"o a su %e! a in#egri"a" "e os en"o#eios- La coaguaci)n es#5 reaciona"a con as propie"a"es +is#o(u'micas "e a mem/rana pasm5#ica "e as pa(ue#as& a mem/rana pasm5#ica con#iene fac#ores "e a coaguaci)n- En a +ia)mera +a, sus#ancias pa(ue#arias (ue #am/i.n in#er%ienen en es#e proceso- Los micro#4/uos "e as +ia)mera con#ri/u,en a a con#rac#ii"a" "e as pa(ue#as& o cua es impor#an#e en a a"+esi%i"a" , a coaguaci)n- Tam/i.n son "e "es#acar as sus#ancias ac#i%as& +ormonas& inmunogo/uinas& e#c- (ue son #ranspor#a"as por a sangre , (ue "esenca"enan %aria"as funciones en e organismo- ELEMENTOS CONSTIT9YENTES DEL TEJIDO HEMATOPOYETICO E #e$i"o +ema#opo,.#ico es a(ue en e cua #iene ugar a formaci)n "e as "i%ersas c.uas "e a sangre- En e ser +umano se consi"eran #e$i"os +ema#opo,.#icos& e mieoi"e , e infoi"e- En es#e cap'#uo nos referiremos a a %arie"a" mieoi"e- E #e$i"o infoi"e o es#u"iaremos en e cap'#uo correspon"ien#e a Sis#ema Linf5#ico- Te$i"o mieoi"e En e a"u#o& e #e$i"o mieoi"e es#5 imi#a"o a a m."ua )sea& (ue ocupa a ca%i"a" in#erior "e os +uesos- La m."ua )sea e1perimen#a cam/ios con a e"a"& su funci)n no es iguamen#e ac#i%a en e reci.n naci"o (ue en e a"u#o- En su e%ouci)n pasa por e#apas& as cuaes por su aspec#o macrosc)pico se "enominan m."ua ro$a , amaria- En e fe#o , en e reci.n naci"o& a m."ua es in#ensamen#e ac#i%a& cons#i#u,e a "enomina"a m."ua ro$a& a .s#a e #e$i"o a"iposo a in%a"e& "e manera (ue en e a"u#o encon#ramos m."ua amaria inac#i%a- En e a"u#o a m."ua ro$a se +aa en e "ipoe "e os +uesos "e cr5neo& en as cos#ias , e es#ern)n& en os cuerpos %er#e/raes& en agunos +uesos cor#os , en os e1#remos "e os +uesos argos- La composici)n ci#o)gica "e a m."ua )sea pue"e es#u"iarse reai!an"o cor#es +is#o)gicos o e1#ensiones> en es#e 4#imo caso se empea ma#eria o/#eni"o por punci)n- Para +acer e me"uograma se punciona cua(uier +ueso (ue con#enga m."ua ro$a +ema#opo,.#ica- En agunos procesos pa#o)gicos& para o/#ener una informaci)n a"ecua"a "e o (ue acon#ece , po"er es#a/ecer un "iagn)s#ico , #ra#amien#o a"ecua"o& es necesario in"icar e es#u"io ci#o)gico simu#5neo "e a sangre perif.rica , "e os )rganos +ema#opo,.#icos- E es#roma "e a m."ua )sea es#5 cons#i#ui"o por una #rama "e fi/ras re#icuares , co5genas con a/un"an#es %asos sangu'neos& fun"amen#amen#e sinusoi"es , c.uas "e es#roma* fi/ro/as#os& macr)fagos& c.uas re#icuares& c.uas en"o#eiaes& c.uas a"iposas , c.uas os#e)genas- Los fi/ro/as#os son a/un"an#es , son as responsa/es "e a formaci)n "e as fi/ras co5genas- Los macr)fagos #am/i.n son a/un"an#es , ac#4an como fagoci#os- Las c.uas re#icuares son gran"es& "e forma irreguar& con ci#opasma , n4ceo p5i"os- Es#as c.uas emi#en proongaciones "e su ci#opasma (ue conec#an con c.uas a",acen#es , forman una #rama- De acuer"o a as carac#er's#icas "e sus proongaciones , "e sus n4ceos reci/en "is#in#as "enominaciones , son par#icuarmen#e a/un"an#es en e #e$i"o infoi"e& "on"e #ienen par#icipaci)n impor#an#e como presen#a"ores "e an#'geno- Las c.uas en"o#eiaes forman par#e "e a pare" "e os %asos sangu'neos (ue encon#ramos en a m."ua )sea& especiamen#e a pare" "e os sinusoi"es "on"e es#5n uni"os es#rec+amen#e en#re s' , permi#en e in#ercam/io en#re a sangre , e me"io circun"an#e- En a m."ua )sea as c.uas re#icuares pro"ucen as fi/ras re#icuares- Las c.uas a"iposas es#5n esparci"as en#re as "em5s c.uas "e es#roma& as' como as c.uas os#e)genas a as cuaes se es a#ri/u,e (ue eas mismas o su "escen"encia +agan (ue a 9HC ea/ore c.uas "e a serie mieoi"e- E par.n(uima "e a m."ua )sea es#5 cons#i#ui"o por c.uas i/res& eri#roci#os& eucoci#os& neu#r)fios& eosin)fios& /as)fios , pa(ue#as& a"em5s "e #o"a a 'nea ceuar (ue e prece"e a es#as c.uas- Es#e proceso "e formaci)n "e c.uas "e a sangre se conoce con e nom/re "e +ema#opo,esis- Hema#opo,esis Desarroo em/rionario Las primeras manifes#aciones "e proiferaci)n +ema#opo,.#ica se pro"ucen en par#e "e saco %i#eino "uran#e e #ranscurso "e a segun"a , #ercera semanas "e "esarroo em/rionario- Los focos "e proiferaci)n se o/ser%an como pe(ue@as agunas& ro"ea"as "e en"o#eio "e os %asos sangu'neos en formaci)n& "on"e ,acen gran"es eri#ro/as#os- La pare" "e os %asos forma"os se eonga , a confuencia "e es#os origina e sis#ema %ascuar& e cua pon"r5 en con#ac#o a circuaci)n %i#eina con a in#raem/rionaria- A par#ir "e a se1#a semana& en e +'ga"o se es#a/ece e cen#ro "e +ema#opo,esis- En#re os cor"ones "e c.uas +ep5#icas& os +emoci#o/as#os proiferan& "an"o origen a os "is#in#os #ipos "e c.uas sangu'neas& "on"e pre"omina a eri#ropo,esis so/re a formaci)n "e granuoci#os& infoci#os , megacarioci#os- Pos#eriormen#e se "esarroa e #e$i"o mieoi"e "e a m."ua )sea& cuan"o os primor"ios car#iaginosos "e os +uesos +an si"o in%a"i"os por mes.n(uima en e proceso "e osificaci)n> es#o ocurre are"e"or "e #ercer mes "e %i"a fe#a- Por 4#imo aparece #e$i"o +ema#opo,.#ico en e /a!o& +acia e oc#a%o mes "e em/ara!o- De #o"os es#os )rganos pro"uc#ores "e c.uas +em5#icas en e per'o"o em/rionario& s)o a m."ua )sea man#iene su ac#i%i"a" +ema#opo,.#ica "espu.s "e nacimien#o- En e #ranscurso "e agunos es#a"os pa#o)gicos pue"en apreciarse focos +ema#opo,.#icos en agunos "e os )rganos ,a menciona"os& proceso conoci"o como +ema#opo,esis e1#rame"uar- Teor'as +ema#opo,.#icas E #ema "e a +ema#opo,esis +a si"o uno "e os m5s "iscu#i"os en e campo "e a His#oog'a- E principa pun#o "e "esacuer"o ra"ica en "e#erminar e car5c#er "e as c.uas originaes "e as "is#in#as 'neas "e "iferenciaci)n ceuar- En a ac#uai"a" se acep#a a #eor'a monofi.#ica& (ue es#a/ece (ue #o"os os #ipos ceuares "e a sangre se originan "e una c.ua ma"re primi#i%a& a 9HC 79ni"a" Horma"ora "e Coonias8& por(ue +a po"i"o "emos#rarse me"ian#e e1perimen#os- A@os a#r5s os par#i"arios "e a #eor'a monofi.#ica& pan#ea"a en sus inicios por Ma1imo%& es#a/ec'an como c.ua ma"re primiA #i%a a +emoci#o/as#o- La 9HC o c.ua ma"re puripo#encia "a ugar a "iferen#es 'neas "e "iferenciaci)n& como se pue"e o/ser%ar en e cua"ro E- Eri#ropo,esis 7formaci)n "e eri#roci#os8 Aun(ue en a sangre perif.rica os eri#roci#os cons#i#u,en e ma,or porcen#a$e "e os eemen#os formes& s)o cons#i#u,en en a m."ua una minor'a "e as c.uas sangu'neas en "esarroo- E1is#en "os causas principaes para (ue es#o se pro"u!ca* una& e r5pi"o "esarroo "e c.uas inma"uras a c.uas ma"uras& para o cua se re(uiere s)o #res "'as ,& a o#ra& su arga %i"a en sangre perif.rica& en comparaci)n con a "e os granuoci#os- Para facii#ar a "escripci)n "e proceso "e "esarroo "e eri#roci#o se +a "i%i"i"o su es#u"io en "is#in#as e#apas> sin em/argo& se "e/e "e #ener en cuen#a (ue es#o es un fen)meno con#inuo , (ue& en ocasiones& se +ace "if'ci "iferenciar con e1ac#i#u" e fina , e principio "e "os e#apas sucesi%as- Las e#apas "e "esarroo eri#roc'#ico& par#ien"o "e a 9HCAE& a a cua po"emos consi"erar como a c.ua progeni#ora inme"ia#a , (ue es sensi/e a a Eri#ropo,e#ina& son* proeri#ro/as#o& eri#ro/as#o /as)fio& eri#ro/as#o poicroma#)fio& normo/as#o& re#icuoci#o , eri#roci#o- A con#inuaci)n pasamos a "escri/ir as principaes carac#er's#icas "e ca"a e#apa 7figura ?-D:8- Eri#ro/as#o /as)fio 7ru/ri/as#o8- Es una c.ua %ouminosa& pue"e acan!ar "e D6 a D0 Fm "e "i5me#ro& su n4ceo es %esicuoso , presen#a uno o "os nuceoos /ien "efini"os- La /asofiia ci#opasm5#ica es in#ensa& pro"uc#o "e ee%a"o n4mero "e ri/osomas (ue presen#a 7figura ?-D:8- 9na carac#er's#ica "e es#as c.uas& precisa"a por MGE es e poco "esarroo "e RER , "e Apara#o "e Gogi- A proiferar , "iferenciarse aumen#an os ri/osomas i/res , se con%ier#en en* Eri#ro/as#o /as)fio- Es "e #ama@o ago menor (ue e proeri#ro/as#o& , su n4ceo presen#a con"ensaci)n "e a croma#ina& con o cua pue"e (ue"ar enmascara"o e nuceoo- E ci#opasma& o/ser%a"o a MGE& mues#ra un aumen#o "e os ri/osomas i/res , a presencia "e poirri/osomas (ue aumen#an m5s su /asofiia- Se pan#ea en es#a e#apa una escasa s'n#esis "e +emogo/ina- E "esarroo "e o#ros organi#os es m'nimo- Eri#ro/as#o poicrom5#ico 7ru/rici#o8- Es#a c.ua es pro"uc#o "e as con#inuas "i%isiones mi#)#icas "e eri#ro/as#o /as)fio , a ma,or pro"ucci)n "e +emogo/ina- En su ci#opasma se sin#e#i!a una can#i"a" ma,or "e +emogo/ina , pro%oca (ue con a #inci)n "e Giemsa apare!ca una cooraci)n rosa"a en con#ras#e con a a!u %io5cea "e ci#opasma /as)fio& por o cua reci/e e nom/re "e eri#ro/as#o poicrom5#ico- Por su par#e& e n4ceo #iene cam/ios en a re" croma#'nica& o/ser%5n"ose una con"ensaci)n ma,or "e ea 7figura ?-D:8- A con#inuar su proceso "e "iferenciaci)n e eri#ro/as#o poicroma#)fio pue"e seguir "os %'as& con%er#irse en un normo/as#o o #ransformarse en un re#icuoci#o- Normo/as#o 7me#aru/rici#o8- E proceso "e "i%isi)n "e as c.uas an#ecesoras , e aumen#o "e a concen#raci)n "e +emogo/ina en e ci#opasma& +a "a"o ugar a una in%ersi)n en a afini"a" "e ci#opasma por os cooran#es- En es#a e#apa e ci#opasma se mues#ra aci")fio& o (ue recuer"a a #inci)n "e as c.uas ma"uras> ra!)n por a cua a nue%a c.ua origina"a reci/e e nom/re "e normo/as#o- Pos#eriormen#e e n4ceo se +ace ca"a %e! m5s picn)#ico& a c.ua pier"e su capaci"a" "e "i%i"irse ,& a fina "e a e#apa& e1pusa su n4ceo , se con%ier#e en un eri#roci#o 7figura ?-D:8- Re#icuoci#o- E re#icuoci#o o eri#roci#o inma"uro #iene como carac#er's#ica fun"amen#a a presencia "e una re" in#erna mu, fina (ue se pone "e manifies#o cuan"o es#a c.ua se #i@e "e forma supra%i#a con a!u /rian#e "e cresio- Es#e eemen#o inma"uro presen#a un igero coor a!ua"o con a #inci)n "e Romano%sLi& pro"uc#o "e os %es#igios "e apara#o "e s'n#esis pro#eica (ue (ue"an en su ci#opasma 7ri/osomas , poirri/osomas8- A per"er es#as c.uas su es#ruc#ura re#icuar se con%ier#en en g)/uos ro$os ma"uros o eri#roci#os 7figura ?-D:8- Eri#roci#o- To"o es#e proceso (ue aca/amos "e "escri/ir no es m5s (ue a J#ra"ucci)nJ morfo)gica "e "esarroo "e a s'n#esis "e +emogo/ina en e #ranscurso "e "iferenciaci)n "e "e a serie ro$a> en resumen& es#as #ransformaciones se manifies#an a #ra%.s "e un "escenso progresi%o "e #ama@o ceuar& a p.r"i"a progresi%a "e #o"os os organi#os ceuares& e aumen#o "e a s'n#esis "e +emogo/ina , a p.r"i"a "e n4ceo- Muc+os son os fac#ores (ue #ienen (ue es#ar presen#es para (ue ocurra un "esarroo norma "e eri#roci#o- En#re eos #enemos a presencia "e os componen#es /5sicos "e a +emogo/ina* go/ina grupo +emo e +ierro& as' como os eemen#os (ue funcionan como coen!imas en e proceso "e s'n#esis 75ci"o asc)r/ico& %i#amina ID6 , e fac#or in#r'nseco8- Cua(uier ".fici# en uno "e es#os fac#ores& #rae como consecuencia es#a"os pa#o)gicos (ue se manifies#an en os eri#roci#os en os "is#in#os #ipos "e anemia 7figura ?-D:8- Granuopo,esis 7Hormaci)n "e granuoci#os8- Granuoci#os A par#ir "e sus precursores os "is#in#os #ipos "e eucoci#os granuosos o granuoci#os 7neu#r)fios& eosin)fios& /as)fios8 a igua (ue e eri#roci#o& pasan por "iferen#es e#apas "e ma"uraci)n reconoci/e& por or"en "e aparici)n son e promieoci#o& mieoci#o& me#amieoci#o , granuoci#o ma"uro- Por #an#o& as e#apas "e ma"uraci)n (ue a con#inuaci)n %amos a es#u"iar correspon"en a #o"os os #ipos "e granuoci#os& #enien"o en cuen#a (ue es#os %an a "iferenciarse en#re eos a par#ir "e as carac#er's#icas "e os gr5nuos espec'ficos "e as c.uas ma"uras- Promieoci#os- Son c.uas ago ma,ores , su ci#opasma /as)fio presen#a !onas ocai!a"as "e aci"ofiia- Su n4ceo& re"on"ea"o u o%a& con#iene croma#ina a1a "on"e se %isuai!a un nuceoo /ien "esarroa"o- Carac#eri!a a es#a e#apa a presencia "e gr5nuos "ensamen#e a!ur)fios "enomina"os gr5nuos inespec'ficos o primarios 7figura ?-D:8- Mieoci#os- En es#a e#apa "e "iferenciaci)n "e os promieoci#os es#os proiferan , se "iferencian en os mieoci#os& en os cuaes comien!a a s'n#esis "e os gr5nuos secun"arios o espec'ficos- Como "uran#e es#e per'o"o os mieoci#os no sin#e#i!an os gr5nuos a!ur)fios , s' os espec'ficos& , a"em5s man#ienen una r5pi"a "i%isi)n ceuar& a concen#raci)n "e os gr5nuos a!ur)fios %a "isminu,en"o& , aumen#a a "e os gr5nuos espec'ficos- O#ro "e os aspec#os (ue se o/ser%a en es#a e#apa es a re"ucci)n "e %oumen ceuar , a "isminuci)n "e a /asofiia ci#opasm5#ica- Ya a finaes "e es#e proceso e n4ceo comien!a a a"op#ar a forma "e +erra"ura 7figura ?-D:8- Me#amieoci#o- Luego "e ocurri"as as "i%isiones consecu#i%as "e os mieoci#os& as c.uas cesan su "i%isi)n , "isminu,en su #ama@o- E n4ceo& (ue en un inicio #en'a a forma esf.rica& comien!a a i"en#arse , su croma#ina se con"ensa muc+o m5s- En a e#apa fina "e me#amieoci#o as c.uas pue"en ser ama"as c.uas en /an"a- S#a/Lerniger& o simpemen#e& s#a/ 7figura ?-D:8& fun"amen#amen#e as (ue se "iferenciaron en granuoci#os neu#r)fios- Granuoci#o ma"uro o segmen#a"o- Presen#an as carac#er's#icas ,a es#u"ia"as an#eriormen#e para ca"a uno "e os #ipos ceuares , pasa "e a m."ua )sea a a sangre a #ra%.s "e ci#opasma "e as c.uas en"o#eiaes "e os sinusoi"es por os ama"os Jpasos "e migraci)nJ (ue aparecen a ocurrir es#a 4#ima- Linfopo,esis 7formaci)n "e Linfoci#os8 La carencia "e eemen#os "iferencia"ores "e os es#a"ios "e ma"uraci)n& #aes como pigmen#os& gr5nuos espec'ficos , cam/ios morfo)gicos nuceares& +ace "if'ci e es#a/ecimien#o "e as e#apas "e "iferenciaci)n en os infoci#os- Se re(uieren #.cnicas como a au#orra"iograf'a& a microscop'a eec#r)nica& a ci#o(u'mica , o#ros m.#o"os inmuno)gicos para "e#erminar e cico "e "iferenciaci)n "e os eemen#os infoi"es- Los infoci#os se originan a par#ir "e a 9HC "e #e$i"o +ema#opo,.#ico- Agunas c.uas en e es#a"io em/rionario migran +acia e #imo en "esarroo& pene#ran en su c5psua , se "is#ri/u,en en a periferia "e a cor#e!a- Es a(u' "on"e sufren un proceso "e #ransformaci)n para "ar origen a infoci#o T o #imoci#o- Luego "e es#e proceso "e "iferenciaci)n pasan "e nue%o a #orren#e circua#orio , egan a os "is#in#os #e$i"os infoi"es 7/a!o& gangios& e#c-8- Es#as c.uas #ienen un argo per'o"o "e %i"a> pue"en "urar meses o a@os en a circuaci)n sangu'nea , inf5#ica "e ser +umano 7figura ?-D:8- A igua (ue os infoci#os T& os I #ienen su origen en as c.uas primi#i%as "e #e$i"o +ema#opo,.#ico em/rionario- La ma,or'a "e os au#ores pan#ean (ue a m."ua )sea es e ugar "on"e os precursores "eri%a"os "e a 9HC se #ransforman en infoci#os I> uego es#os pasan a #orren#e circua#orio , se asien#an en )rganos como e /a!o& os gangios inf5#icos , o#ros #e$i"os infoi"es& "on"e son capaces "e "iferenciarse en c.uas pasm5#icas o pasmoci#os& a ser es#imua"as por a presencia "e un an#'geno- Tan#o en e proceso "e ma"uraci)n "e infoci#os T o I& como en a "iferenciaci)n "e es#as a c.uas inmuno)gicamen#e funcionaes 7c.uas pasm5#icas& "e memoria , o#ras8& os infoci#os pasan por un per'o"o "e #ransformaci)n con carac#er's#icas morfo)gicas seme$an#es (ue no nos permi#en "iferenciar en cua "e as e#apas se encuen#ran as c.uas- Sus pa#rones ci#o)gicos correspon"en a os "enomina"os infoci#os me"ianos , "e gran #ama@o- Monoci#opo,esis 7formaci)n "e monoci#os8 A igua (ue e res#o "e as c.uas es#u"ia"as& os monoci#os se originan en e #e$i"o mieoi"e "e a m."ua )sea& en e in#erior "e a cua #iene ugar e proceso "e ma"uraci)n a par#ir "e a c.ua progeni#ora "e a serie neu#r)fioAmonoci#oAmacr)fago& pasan"o por "os e#apas& e mono/as#o , e promonoci#o- La c.ua forma"a& monoci#o& pasa a a sangre& "on"e se man#iene por un per'o"o "e E; + apro1ima"amen#e , migra "espu.s +acia e #e$i"o con$un#i%o u o#ro )rgano& "an"o ugar a os macr)fagos 7figura ?-D:8- Megacariopo,esis- 7Hormaci)n "e pa(ue#as8 Se a"mi#e (ue os megacarioci#os se originan "e progeni#or com4n eri#roci#oAmegacarioci#o por me"io "e una e#apa in#erme"ia& e megacarioci#o& c.ua "e gran #ama@o& con un n4ceo %ouminoso& muc+as %eces "en#a"o , "e croma#ina a1a- Los megacarioci#os "an origen a os megacarioci#os me"ian#e una forma pecuiar "e "i%isi)n nucear& en a cua e n4ceo e1perimen#a %arias "i%isiones mi#)#icas& sin a consecuen#e "i%isi)n ci#opasm5#ica 7figura ?-D:8- Los megacarioci#os presen#an en su ci#opasma un sis#ema "e mem/rana encarga"o "e "einear a e1#ensi)n "e as pa(ue#as fu#uras- Despu.s (ue e ci#opasma se +a fragmen#a"o para formar as pa(ue#as& os megacarioci#os se con#raen , fragmen#an su n4ceo- Es#a c.ua #iene un cor#o per'o"o "e "uraci)n en a m."ua )sea- Sis#ema "e macr)fagos E sis#ema re#'cuo en"o#eia 7SRE8 incu,e %aria"os #ipos ceuares& os cuaes se "is#inguen fun"amen#amen#e por su ocai!aci)n , funci)n (ue reai!a en e organismo& fagoci#osis ac#i%a- Nos mues#ran "iferencias morfo)gicas capaces "e "is#inguiras en#re eas- Las c.uas fagoc'#icas fueron "escu/ier#as en e sigo MIM por Me#c+niLoff& (uien se perca#) "e (ue agunas c.uas "e #e$i"o con$un#i%o eran capaces "e cap#ar cooran#es (ue se in,ec#a/an %i#amen#e> a es#as c.uas se es "enomin) macr)fagos- A principios "e sigo MM Asc+off "escu/ri) (ue as c.uas fagoci#arias #am/i.n es#a/an presen#es en os sinusoi"es +ep5#icos& en e /a!o& en os sinusoi"es "e os gangios inf5#icos , en a m."ua )sea- A es#e grupo ceuar se e propuso e nom/re "e sis#ema re#'cuo en"o#eia 7SRE8- Aun(ue Ma1imo% , o#ros au#ores es#u%ieron en "esacuer"o con es#a "enominaci)n& pues no incu'a a os macr)fagos "e #e$i"o con$un#i%o& es#e #.rmino +a si"o e (ue c5sicamen#e se +a u#ii!a"o por a ma,or'a "e os especiais#as- En os 4#imos a@os #am/i.n se e +a "enomina"o sis#ema re#'cuo+is#ioci#ario- E pro/ema fun"amen#a "e a "enominaci)n "e es#e sis#ema consis#e en a "i%ersi"a" "e cri#erios respec#o a a ceuari"a" (ue in#egra e sis#ema& ,a (ue sus funciones +an es#a"o /ien "efini"as- Sin em/argo& ac#uamen#e os "a#os o/#eni"os por me"io "e as #.cnicas au#orra"iogr5ficas , microscop'a eec#r)nica +an permi#i"o "iuci"ar agunos "e os pro/emas /5sicos- E uso "e a #imi"ina marca"a con #ri#io& +a permi#i"o conocer e origen "e as c.uas "e Nupffer "e +'ga"o , "e o#ros macr)fagos- Para es#os es#u"ios se u#ii!aron c.uas an#ecesoras "e os monoci#os& ,a (ue es#os 4#imos no sueen "i%i"irse& o (ue impica a no incorporaci)n "e ADN- Las c.uas se fi$aron , se es#u"iaron con e empeo com/ina"o "e au#orra"iograf'a , microscop'a eec#r)nica- Los es#u"ios arro$aron "a#os #aes como (ue as c.uas "e Nupffer se origina/an a par#ir "e os promonoci#os , no "e as c.uas en"o#eiaes& como an#iguamen#e se pensa/a- Es#os resu#a"os in"ican (ue no e1is#e un componen#e en"o#eia en e sis#ema& por o (ue resu#a un e(u'%oco e #.rmino SRE empea"o por Asc+off- A par#ir "e es#as in%es#igaciones& +o, "'a a ma,or'a "e os au#ores& como Hur#+ 7D:<08& u#ii!an e nom/re "e sis#ema mononucear fagoc'#ico 7SMH8 o simpemen#e sis#ema "e macr)fagos- Es#e sis#ema incu,e* D- Macr)fagos "e #e$i"o con$un#i%o& os "enomina"os por agunos au#ores& +is#ioci#os- 6- Macr)fagos "e a sangre& represen#a"os por monoci#os- =- Macr)fagos a%eoares "e pum)n- E- Macr)fagos en e +'ga"o& "enomina"os c.uas "e Nupffer- 0- Macr)fagos presen#es en /a!o& gangio inf5#ico , m."ua )sea- ?- Macr)fagos presen#es en as g5n"uas en"ocrinas* suprarrenaes e +ip)fisis- <- Microgia& ocai!a"as en e SNC& "e origen meso".rmico 7figura ?-6;8- 2- C.uas mesangiaes& ocai!a"as en e ri@)n- E sis#ema "e macr)fagos par#icipa en a "epuraci)n "e a sangre , "e os fui"os org5nicos- En e /a!o , en e +'ga"o os macr)fagos fagoci#an os eri#roci#os , acumuan pigmen#o "e +emosi"erina en e ci#opasma- En e /a!o #am/i.n son cap#a"os os g.rmenes u o#ros microorganismos pa#)genos (ue egan en a sangre- En e SNC e '(ui"o cefaorra(u'"eo es "epura"o por as microgias , e '(ui"o #isuar por e sis#ema inf5#ico- Los macr)fagos& a"em5s "e fagoci#ar& par#icipan #am/i.n en e sis#ema inmuno)gico "e organismo fagoci#an"o os an#'genos& (ue son "egra"a"os parciamen#e , fi$a"os en a superficie ceuar> se sa/e (ue os macr)fagos ac#i%an os infoci#os T me"ian#e os mecanismos "e cooperaci)n ceuar- Se +a "emos#ra"o #am/i.n a par#icipaci)n "e os macr)fagos en a pro"ucci)n "e in#erfer)n& sus#ancia an#i%ira- De o e1pues#o po"emos inferir (ue e sis#ema "e macr)fagos par#icipa ac#i%amen#e en a "efensa "e organismo& ,a sea me"ian#e a fagoci#osis& a respues#a inmuni#aria& a cooperaci)n ceuar o pro"ucien"o in#erfer)n-