Documente Academic
Documente Profesional
Documente Cultură
L'criturejournalistiquerequiertdesrglesetcodesspcifiquesquistructurent
organisentetcodifientsoncontenupouroptimisersatransmissionaulecteur.Ce
minicourss'adresseauxfutursjournalistesettousceuxquisouhaitentapprendrela
constructiond'unarticlejournalistiquepourdevenirdeslecteursractifs.
Le chapeau
Lechapeauestletermejournalistiquequidsignelesoustitreoulesurtitre.C'esten
gnralunephraseoudeuxcritesencaractrespluspetitsqueletitre,quiexpliquentle
contenudel'article.Lejournalistedoitprolongerledsirdulecteurenrsumantlecontenude
l'articledemanireattractive(citations,morceauxchoisis,anecdotes).
Sivotretitreestattirant,lelecteurlirainstantanmentlechapeau,d'ol'importanced'une
cohrenceetdunecomplmentaritentreletitreetlechapeau.Onparlede"parcoursde
lecture"pourdterminerlecheminqueparcourtlildulecteursurlapageentiredujournal.
Et,9foissur10,letitreetlechapeausontlusdanslemmetemps.
Lecorpsdunarticlejournalistiquecomprendtroiscomposantesspcifiques:L'attaque,les
relancesetlachute.
Prparation de lattaque
L'attaque,c'estlapremirephrasedel'article.C'estl'entredulecteurdanslepapier.
Commeletitre,l'attaqueestsouvent"punchy"(surprenante).Pourlesdbutants,ilest
prfrabledechoisiruneattaquecourteetrythme.Sonbutestdeplongerlelecteurdans
uneambiance,pourdonnerletondel'article.
Relances
Commesonnoml'indique,unerelanceestfaitepourmaintenirlintrtdulecteurdansla
poursuitedel'articleentam.Ellesuitlattaque.Deuxtechniquesspcifiquessontutilises
pourlesrelances.
L'exergue:c'estunblocdetextequiestspardel'articlecentral.Ilestgnralementplac
enmilieudepageouavantd'entamerladeuximepaged'unarticle.L'intertitre:enfonction
delatypologiedesjournaux,ilseplacesoitendbutdephraseetencaractregrassoiten
hautd'unparagrapheetengrastoujours.Commel'exergue,ildoitdonnerenvieaulecteurde
poursuivresalecture.C'estsouventunephraseouunmot,quiannoncecequivasedire
dansleparagraphequisuit.
La chute
Lelecteuraluvotrearticlejusqu'auboutpuisqu'ilarrivelachute,ultimephrasedel'article.
Nevousinquitezpassivotrechuten'estpasbrillante.Rappelezvousquelejournalisteest
avanttoutunartisanetnonunartiste.Etlecontenudel'article(uneinfoparphrase)estplus
importantquel'ouverturesurunautreproblmeouqu'unemoraledissimule.Nanmoins,
selonvotrestyleetvotreformed'esprit,vouspouvezorientercettechuteenluiapportantune
vision,ouenvouspermettantunpetitclindil.
Ton de larticle
Letondel'articlevarieenfonctiondusujetetdelapolitiqueditorialedusupportpourlequel
voustravaillez.Surunsujetgrave(accidents,morts,sida),letonestdjdonn...En
revanche,pourlessujetspolitiquesoudesocit,plusieurstonssontpossibles.
Toninformatif:lebutestdedonnerl'informationessentielle.
Tonanalytique:lesarticlesanalytiquessuiventsouventdespapiersinformatifs.L,
lejournalisteabordeunproblmeoulesenjeuxd'uneaffaireencommentant,en
analysant,formantdeshypothsesconcernantlinformation.
Tonsarcastique:trsemploypardesjournauxcommele"CanardEnchan"ou"
CharlieHebdo",letonestlafoisinformatif,etvolontairementironique,avecdes
informationsquisonttournesendrision.Attention!Cetonestdifficileemployer.
Carilfautconnatresuffisammentlesujet,pours'enamuser.Etlesrisquesde
poursuitespourdiffamationnesontpasrares...
Choix de langle
L'angled'unarticlec'estlahirarchisationdel'informationfaiteparlejournaliste.Vousavez
sansdouteremarququesurunemmepage,etsurunmmesujetilyavaitplusieurs
articles.C'estparcequechaquearticleaunangle.Ilnes'agitpaspourunjournalistedetout
dire.Laclartestl'unedesqualitsmatressedujournaliste.Etpourtreclair,ilfaut
slectionnersesinformationsenfonctiondesonangle.
Votre contenu
Unefoisquevousavezvotreangleetvotreton,c'estlapartierdactionnellequivous
importe.Elles'articuleautoursdecinqquestions:qui,quand,o,comment,pourquoi?
Cettemthodeestconnuesouslenom"d'entonnoir"etpermetdegarantiruntraitement
completdelinformation,enconformitaveclesexigencesjournalistiques.
Oncommenceparl'expositiondesfaits,"qui","quand"et"o".Puislejournalisteessaye
deposerlesquestions"comment"et"pourquoi"afindanalyserplusenprofondeurlesujet.
Touteladifficultderdactiond'unarticlersultedanssonorganisation,afinquilneprenne
jamaislaformed'unedissertation...oud'uncours!
La conclusion
Enrespectantlesrglesquicodifientsoncontenu,lejournalistegarantitunelectureoptimale
delarticleetdoncunebonnetransmissiondesinformationsquilcontient.Apartirdeces
rgles"debase",vouspouvezmaintenantvousessayerlcriturejournalistiqueoutout
simplementvousamuserdcoderlastructuredesarticlesdevotrequotidienprfr.
Sourcetutoriel:
http://coursgratuits.toutapprendre.com/?cours=lesgrandsprincipesdelecriturejournalistiqu
e&page=1