Sunteți pe pagina 1din 4

CHAPITREX:LEPROJETD'UNEEUROPEPOLITIQUEDEPUISLECONGRSDELA

HAYE(1948)
Dansquellemesure,lecontexteinternationalpsetilsurlaconstructioneuropenne?En
quoi le contexte international de l'aprsguerre futil un acclrateur de la construct
europenne?Cmtlavolontpolqatelleimpulslaconstructionconomiquedel'Europe?
Quelsfurentlesprincipauxprojetseuropens?Quelspartispolqenfurentpartieprenante?
Pqlaconstructpolqtardetellesedessiner?
I.Lagensedelaconstructeuropeene.Lefruitd'unevolontpolq:4557
Quelsstlesfacteursquiaprs45poussentunerenouvellemtduprojeteuropen?Quellesst
leslignesdeforceetlespremierspasdelaconstructeuro?
A.Uncontexteinternationalquifavoriselerenouveauduprojeteuropenn
1.D'abordenraisondubilandelaguerre
40millimortsdtmoiticivils+horreurcamps(procsNrembergnov45oct46)+ruine=pnurie
march noir = mcontentemt social + purat = presque g civile besoin de reconstruire co +
empcherretourconflit+surviecivilisateuropen
2.Ensuiteenraisondesdbutsdelaguerrefroide
tensionentredeuxblocs=inquitude:mars46ChurchilldiscdeFultonrideaudefer+48
discoursdePaulHenriSpaak,ministrebelgedesAfftrangrestribuneONU=peureuropdessovq
etpolqexpansionnste
47GeorgeMarshall,secd'E,=aidefinancireprluttercontrefaimetmisrelabaservoltesoc
etcommunisme(grveFceItal,47ministrescommrenvoysdugouv)=doctrineTrumancontainment
coup dePraguefev 48+blocus deBerlin juin 48mai 49 = rapprochemt euro: condamnat
nationalismefacteurdeconflit+communismesovtq+construireAllprstabiliserEuro
mars48:PactedeBruxellesFceRU,Belgq,PB,Lux=assistanceimmdiateencasd'aggresion+
16paysPlanMarshallftOECE(OrganisatEurodeCoopEco)+avril48BENELUX(uniondouanire)
B.Levolontarismepolqpardellesdivergencesconceptuelles
1.Desconceptdiffrentesdel'Europe
recherche3mevoieentrecapitaEUetcommEst:sept46ChurchilldiscuniversitdeZrich:
rconciliatfrancoall+cratd'EUd'EurossRU+cratconseilEuropen
2fampolqsoutiennetleprojet:dmocratiechrtienne=RobSchuman,Adenauerdfvaleurs
chrtdsuniteuro+socialistes
congrsdelaHaye710mai48ssprsidenceChurchillavectsmvmtfavorables construct
euro:UneEuropeunierestelaseulesolutionquipuissetreadpatesansdlai.Churchdiscinaugural
+divisionfdralistes(uniondelEuropenadesensqueparlexerciceencommundelasouverainetau
niveau europen etparlacratduneautoritpolq europenne issuedunprocessusdmocratique)//
unionistes(courantpartisandunesimplecoopratinterssabandondesouverainetdelapartdesE)
3commissions:cosoc,polqetcult==cratMvmtEuropenprpromouvoirconstructeuro:
Schuman,Spaak,Adenauer,Gasperienstprsidt
2.Maisautourdevaleurscommunes
dmocratie+conomiedemarch(mmsiintensificatdurleecodel'E,natinalisatFce,RU)+
Europesociale(modleWilliamHenriBeveridgeWelfareStateEtatprovidence)
3.Quipermettnd'enclacher1logqralistedelaconstructeuro
5 mars 49: trait de Londres Conseil de 'Europe: structure unioniste 10 pays Strasbourg pr
dfenseprincipesdmoetlibrauxConventeurodesdroitsdel'homme1950flou+polqpeupop
18avril51:traitdeParisCECA(CommEuroduCharbonetdel'Acier)aspectsco:6pays
Fce,all,Italie,bneluxinstigateursSchuman(disc9mai50Quaid'Orsay),JeanMonnet+Adenauer
(PresEuro).HauteAutorit,organismecomptencesupranatds1optqfdraliste

C.Levolontarismepolqpardelleschecs
1.Penserladfenseeuropennes
ctxt inquitant: rarmemt all inquiterait fs prsident du Conseil Ren Plaven propose
l'institutd'1armeeurosscommandemtdel'OTAN=fracturepartisansapprofondissmtintgrateuro:
dnonciatretourdelaWehrmacht(PCF,gaullistesRPF);tenantsdelasouverainetnationale+
partisansdfenseeuroetpartisansuniquelientransatlantqRU

2.L'checdelaCEDsurfondd'amertumeeuropenne
27mai52:traitcrantCommunautEurodeDfensesignParismaisenaot54ANrejette
CED(occasprDGdefairesonretour)==amertumeeuropenne
22oct54:OTANaccepteadhsionRFAeffectivedepuismai55finstatuttatoccup,rarmemt

II.LaCEE,oularelancedelaconstructeuropenneparl'co:19571972/1973
Commtfaireprogresserl'Europeaprsl'checdelaCED?Quellesstlesorientatprivilgies
delapoursuitedelaconstructeuro?Quelsenstlesdbats?
L'oeuvreaccompliefutcelled'uneminoritsachantcequ'ellevoulaitSpaak
A.Larelanceeuropenneparl'conomie
1.L'initiativeduBenelux
mai55:Beneluxproposed'largirpolqcommunesduCECAauxtransportset'nergie+crat
MarchCommun(BeyenSpaakBech).Spaaketcomitd'expertstracemodalitsdemiseenuvre
march(+ctxtcanaldeSuez56,pressamericanosovtq,Budapest=relanceconstructeuroprpeser)
2.Unetapefondamentale:leTraitdeRome
25mars1957:6payssignenttraitdeRome:cratCEE(Communautcoeuro)prtablir1
marchcommun+EURATOM(CEEACommEurol'EnergieAtomq)
March commun: suppression barrires douanires internes tt en tablissant TEC (Tarif
ExtrieurCommun)l'agarddesautrespays
FondSocialEuropen(FSE)pramliorermarchtravailetformationprofessionnelle
BanqueEuropenned'Investissment(BEI):prtsdereconversion,modernisatetdvp
EURATOMcensvalorisernuclairecivil,maisDGfaitpitinerleprojet/initiativenationale
B.UnprojetquigagneenmaturitSix
1.Parlamiseenplaced'institutprennes
Assemble Parlementaire europenne (suff indirect) appele Parlemt europen 62 = rle
consultatif(=union)pvrdedcisionConseildesministresetnnCommission(organecentralBruxelles
initiativedepropofaitesauConseil+xcutepolqcommunesetbudgetcommunautaire)
Conseildesministres:adoptebudgetetdirectivesCommission
67:fusionCECA,CEE,EURATOMdsCEEmaisdcisprisesl'unanimit,66dispositpermet
droitdeveto
2.Parlespremierssuccsconomiques
68:librechangeintrieurachev=changesaugmententrapidemtetodernisat/concurrence=
niveaudeviefleuritds30Glorieuses
1seulepolqcocommunerussit:PAC(PolqAgricoleCommune)62=cratd'1MarchAgricole
communsupposelibrecirculationeffectivepartirde70,prixuniquetecommundesproduits,protect
dumarchagricoleprixd'interventsuprieursauxcoursmondiaux siimportatprodagricole
horsCEEprlvemt(alignesurprixeuropluscher),siexportathorsCEErestitution(couvrirdiffentre
prixeuroetprixmondial)CEEpuissanceexcdentaireetexportatrice
PACentranecotetrivalitsentrepuissancesagricolesetautres planMansholtfixaitpr80
modernisatexploitatetrductsuperficiesetpopegrico=rticenceetproblsociauxenFce
pasdepolqcommuneindustrielle(projetfrancobritanniqueConcorde62etconsortiumAirbus
pasdelienavecCEE)=EUinvestitdscommunauts2mepuissanceaprsEU

C.LecasDeGaulle
1.L'EuropedesEtatsdel'Atlantiquel'Oural
DGfavorableintgratco,maispas audtrimentdupvrdcisionneldechaqueE refus
volutsupranationale+rappeldsconfpressedimensionpatriotqdesapolqGdeFce1reenEurope
2.L'amitifrancoallemandecontrel'atlantismebritannique?
AmitiDGAdenauer15rencontre5863=traditsommetsfrancoallemands.Janv63:signature
traitfrancoallemanddel'ElyseintgratbilatraleauseindelaCEE+courtcircuiterOTANmais
successeursAdenauercontinuentleintransatlantique
61:refuscatgorqcandidatureRUvuecommechevaldeTroieamricain+crat58AELE
(AssoEurodeLibEchange)concurrenceCEEdeuxtentativeschouentcausevtofs61/63et67
juin65janv66:crisefinancemtPACpolqchaisevideprplierinstance=isolemtpays
III.ElargissementetapprofondissementdelaCEEsurfondd'euroscepticisme:7389
CommentvoluelaCEEpartir70sds1ctxtcomondialdgrad?
A.Troislargissementssuccessifs
1.Lafinalisatdel'intgrateuroduRU,lemauvaislvecommunautaire?
AprsdpartDG:ngociatprouvertureCEE:RU,Rpd'Irlande,Danemark,Norvgepartir
janv73maisrfrendumNorvgechoue=9membres
Londres:tensionparticipatfinancireinfrieurealimenteeuroscepticisme
2.L'largissementversleSud.L'intgratpolqdesderniresexdictaturesocc
GrceassocieCEEdepuis61dictaturedescolonels67/74intgreCEEen81,maisdlai
avantlevebarriresdouanirestotaleetfondscommunautairesplusquesaparticipatcarstructure
encoreagraires
Portugal 74: rvolut des oeillets + Espagne 75 mort de Franco = demande d'intgrat 77
malgrinstabilitdmocratieadhsionpartirde86(acteminementpolqEuropedes12)
problmeidentitnationale/europenne+problmigrattravailleurs
B.Lesprogrsrelativementmodestesdelaconstructpolitique
1.Lecouplefrancoallemand,moteurdel'Europe
SchmidtGiscardd'Estaing=poussent cratmonnaieeurouniqueen79:ECU(Eurpean
CurrencyUnit)monnaiedecomptequinecirculepas
KohlMitterand=Franallemagnemaispreuve89carMittaccepterunificatcontrecoeur
2.LecasThatcher
79:arriveaupvrRUconservateursavecThatcher=ralentissemtconstructeuroetrenforcemt
euroscepticisme/activismeprrduirectisatbrittanique+mfiancefaceBruxelles+logqdrogatoire
quil'exonredesignertslesgdstxtetdcisionseuroaunomdulibralisme(horsSchengeneteuro)
3.L'volutdmocratiquesuParlementeuropen
910dc74:initiativecouplefrancoallemandausommeteuropendeParis:lectsuffuniversel
directdesdputsduParlemteuropen,mandat5ansactesignen76sommetdeBruxelles
1reslect:69juin79maistauxd'abstent40%,1reprsidente,SimoneVeil
maisaucunpvrlgislatifetrleconsultatifmalgrlargissemtdsdomainebudgtaire
C.Relancerl'Europefacel'euroscepticisme
1.Lacriselasourcedel'euroscepticisme
cris et difficult exacerme mfiance de mme que difficults cause par mort du systme de
Bretton Woods en 71 perturbe march europen des changes = retour gosmes nationaux (rigueur
budgtaireRUounationalisaFcepartirde81).Euroscepticismeeteuropessimismesedvpavec
hausseduchmage

2.Versl'UnionEuropenne
relancecouplefrancoallemandetJacquesDelorsprsidtCommmission8595:
dcembre85:ConseilEuropenadoptel'ActeUniqueeuropensignle12fv86=fairetomber
frontiresnnseulemtprprodagricolesetindustrielsmaisaussitendreprincipedelibrecirculationaux
hommes et aux capitaux.==== harmonisat sur plans de la fiscalit directe et indirecte + rgles et
normestechniques+votemajorit+rleparlemtrenfoc
accordsSchengen14juin1985entreenvigueuren90:librecirculatdespersonnes(5pays:FceRfa,
Benelux+Italie90,espaport92,Grce95)==maintenant25paysdtSuisse
domainesinterventCEElargis80s;PACquotasdeprductetextenssurfacesdejachres+
83:polqcommunedepcheauqntitsdecaptureautoriseprprotgerressourceshalieutiques
75:FEDER(FondsEuropendeDvpRgional)aiderentreprisesetcofinancerconstructinfrads
rgionsdfavorises88rforme3typesdergions,enretarddedvp,reconversionindustrielle,zones
ruralesdfavorises
87:ERASMUS
pasdepolqxtrieurecommunemaispolqderapprochemtavecPEDaccordsdeLomen75
succseco:89CEE=15%commmondialet30%prodindustrielle
mais: proccupations natio dominenst, poids dpenses agricoles critiqu et couple franco
allemandbassurrapportdeforces

S-ar putea să vă placă și