Documente Academic
Documente Profesional
Documente Cultură
Essaidi Ali
Exercice 01 :
Construire les lments de la base canonique de =10 :
O restart; with LinearAlgebra :
O base d NULL :
for k from 1 to 10 do
f d i/piecewise i = k, 1 ;
base d base, Vector 10, f ;
end do:
Base d base ;
0
0
0
0
1
Base :=
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
O base d NULL :
for k from 1 to 10 do
(1.1)
1
;
abs i Kk C1
base d base, Vector 10, f ;
end do:
Base d base ;
1
0
0
0
0
f d i/floor
Base :=
0
0
0
0
0
0
1
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
(1.2)
Exercice 02 :
Vrifier si les matrices suivantes sont nilpotentes et dterminer, si cest le cas, lindice
de nilpotence :
1 1 K1 2
0 2 0 0
1 0 K1 0
A=
0 0
0 0
2 K2 K2 1
1 K3 K1 1
B=
K3 K3 K1 K2
2
C=
K2 K2 K2 0
1 0 K1 0
0 K2 0 0
0 K2 K2 2
0 0
2 K2 K2 1
(2.1)
1 K3 K1 1
O A4 d MatrixPower A, 4
(2.2)
0 0 0 0
0 0 0 0
A4 :=
(2.2)
0 0 0 0
0 0 0 0
(2.3)
;
K1
2 1 K1
A2 :=
0 0
K1
1 1 K1
0 K1 0
(2.4)
(2.5)
;
0 1 0 0
0 0 0 0
A3 :=
(2.6)
0 1 0 0
0 0 0 0
(2.7)
O B d Matrix
1, 1, K1, 2 , K3,K3,K1, K2 , 2, 2, 2, 0 , K2, K2,
K2, 0 ;
1 1 K1 2
B :=
O B4 d MatrixPower B, 4
K3 K3 K1 K2
2
K2 K2 K2
(2.8)
;
0 0 0 0
B4 :=
0 0 0 0
0 0 0 0
(2.9)
0 0 0 0
O verify B4, ZeroMatrix 4 ,'Matrix' ;
true
O B2 d MatrixPower B, 2
(2.10)
K8 K8 K8 0
B2 :=
8 0
0 0
0 0
(2.11)
(2.12)
;
0 0 0 0
0 0 0 0
B3 :=
(2.13)
0 0 0 0
0 0 0 0
(2.14)
C :=
0 K1 0
0 K2
0 0
(2.15)
0 0
0 K2 K2 2
O C4 d MatrixPower C, 4
;
8
C4 :=
0 K8
0 16
K8
K8
0 K8 16
Exercice 03 :
K1 4 3
Soit A =
1 0 K3
2 1 2 et B = K5 2 K2 .
K6 2 1
3 2 0
1. Dterminer une base de ker A, une de Im A, une de ker B et une de Im B.
2. Dterminer les rels tels que la matrice A + B ne soit pas inversible.
(2.16)
(2.17)
1
3. Rsoudre les systmes AX = Y et BX = Y pour les deux cas Y = 1 et Y =
1
O restart; with LinearAlgebra :
O A d Matrix
K1, 4, 3 , 2, 1, 2 , 3, 2, 0
K1 4 3
A :=
1
1 .
0
2 1 2
(3.1)
3 2 0
O B d Matrix
K5 2 K2
K6 2
;
(3.2)
O NullSpace A ;
(3.3)
O ColumnSpace A ;
1
0 ,
1 ,
(3.4)
O NullSpace B ;
3
17
2
(3.5)
1
O ColumnSpace B ;
1
0 ,
K1
(3.6)
O M d MatrixAdd A, B, 1, ;
K1 C
M :=
3 K3
2 K5 1 C2 2 K2
3 K6 2 C2
(3.7)
O S d Determinant M ;
2
(3.8)
O solve S,
;
=
O Y d Vector
53
4
C
87
87
7 , =
53
4
K
87
87
(3.9)
1, 1, 1 ; LinearSolve A, Y ; LinearSolve B, Y ;
1
Y :=
1
1
7
31
5
31
6
31
Error, (in LinearAlgebra:-LA_Main:-LinearSolve) inconsistent
system
O Y d Vector 1, 1, 0 ; LinearSolve A, Y ; LinearSolve B, Y ;
1
Y :=
1
0
2
31
3
31
15
31
1 C3 _t23
17
_t23
2
3C
(3.10)
_t23
Exercice 04 :
Construire la matrice A = a
i j
1 m = 3, n = 4, a = 2 3
ij
= 3, a =
ij
ij
iCj
ij
2M
mn
2 m = 5, n = 3, a = iKj
ij
3 m =n
4 m = 3, n = 4, a =
ij
ij
sinon
= n = 5, a =
5 m = n = 7, a =
1 si i = 1 ou j = n
0
sinon
6 m
si i O j
ij
jKiC1 sinon
On reprend les matrices prcdentes dans le cas m = n = 5. Calculer le rang, la trace, le
noyau, le dterminant et l'inverse (si la matrice est inversible).
O restart; with LinearAlgebra :
i
O f d i, j /2 $3 ;
f := i, j /2i 3 j
(4.1)
O A d Matrix 3, 4, f ;
6 18
A :=
54 162
12 36 108 324
(4.2)
24 72 216 648
O A d Matrix 5, 5, f ;
6
A :=
18
54
162
486
12
36 108
324
972
24
72 216
648 1944
(4.3)
(4.4)
9330
(4.5)
O Trace A ;
O NullSpace A ;
K81
K9
K27
K3
0 ,
1 ,
0 ,
(4.6)
O Determinant A ;
0
(4.7)
g := i, j / i Kj
(4.8)
O g d i, j /abs i Kj ;
O B d Matrix 5, 3, g ;
0 1 2
1 0 1
B :=
2 1 0
(4.9)
3 2 1
4 3 2
O B d Matrix 5, 5, g ;
0 1 2 3 4
1 0 1 2 3
B :=
2 1 0 1 2
(4.10)
3 2 1 0 1
4 3 2 1 0
O Rank B ;
5
(4.11)
(4.12)
O Trace B ;
O NullSpace B ;
(4.13)
O Determinant B ;
32
(4.14)
O MatrixInverse B ;
3
8
1
2
1
8
1
2
K1
1
2
1
2
K1
1
2
1
2
K1
1
2
1
8
1
2
O h d i, j /
(4.15)
3
8
i$j
;
i Cj
h := i, j /
O C d Matrix 3, 3, h ;
ij
i Cj
(4.16)
1
2
2
3
3
4
2
3
6
5
3
4
6
5
3
2
C :=
(4.17)
O C d Matrix 5, 5, h ;
C :=
1
2
2
3
3
4
4
5
5
6
2
3
6
5
4
3
10
7
3
4
6
5
3
2
12
7
15
8
4
5
4
3
12
7
20
9
5
6
10
7
15
8
20
9
5
2
(4.18)
O Rank C ;
5
(4.19)
15
2
(4.20)
O Trace C ;
O NullSpace C ;
(4.21)
O Determinant C ;
1
4667544000
O MatrixInverse C ;
450
(4.22)
K2100
4200
K3780
1260
K2100
11025
K23520
22050
K7560
4200
K23520
156800
K50400
3
K3780
22050
K50400
99225
2
1260
K7560
17640
K17640
17640
(4.23)
K17640
31752
5
(4.24)
O d d Matrix 5, 5, k ;
1 0 1 0 1
0 1 0 1 0
d :=
1 0 1 0 1
(4.25)
0 1 0 1 0
1 0 1 0 1
O Rank d ;
2
(4.26)
(4.27)
O Trace d ;
O NullSpace d ;
K1
K1
K1
0 ,
0 ,
(4.28)
O Determinant d ;
0
O l d i, j /piecewise i = 1 or j = n, 1 ;
l := i, j /piecewise i = 1 or j = n, 1
(4.29)
(4.30)
O n d 7; E d Matrix 7, 7, l ;
n := 7
1 1 1 1 1 1 1
0 0 0 0 0 0 1
0 0 0 0 0 0 1
E :=
0 0 0 0 0 0 1
(4.31)
0 0 0 0 0 0 1
0 0 0 0 0 0 1
0 0 0 0 0 0 1
O n d 5; E d Matrix 5, 5, l ;
n := 5
(4.32)
1 1 1 1 1
0 0 0 0 1
E :=
0 0 0 0 1
(4.32)
0 0 0 0 1
0 0 0 0 1
O Rank E ;
2
(4.33)
(4.34)
O Trace E ;
O NullSpace E ;
K1
K1
K1
0 ,
0 ,
(4.35)
O Determinant E ;
0
O m d i, j /piecewise i % j, j Ki C1 ;
m := i, j /piecewise i % j, j Ki C1
(4.36)
(4.37)
O F d Matrix 5, 5, m ;
1 2 3 4 5
0 1 2 3 4
F :=
0 0 1 2 3
(4.38)
0 0 0 1 2
0 0 0 0 1
O Rank F ;
5
(4.39)
(4.40)
O Trace F ;
O NullSpace F ;
(4.41)
O Determinant F ;
1
O MatrixInverse F ;
(4.42)
1 K2
1 K2
1 K2
1 K2
(4.43)
Exercice 05 :
Construire les lments de la base canonique de M
35
= .
0 0 0 1 0
0 0 0 0 0 ,
0 0 0 0 0 ,
0 0 0 0 0 ,
0 0 0 0 0 ,
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 1
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 ,
1 0 0 0 0 ,
0 1 0 0 0 ,
0 0 1 0 0 ,
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 1 0 ,
0 0 0 0 1 ,
0 0 0 0 0 ,
0 0 0 0 0 ,
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
1 0 0 0 0
0 1 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 ,
0 0 0 0 0 ,
0 0 0 0 0
0 0 1 0 0
0 0 0 1 0
0 0 0 0 1
O base d NULL :
for i from 1 to 3 do
for j from 1 to 5 do
1
;
abs i Kk Cabs j Kl C1
base d base, Matrix 3, 5, f ;
f d k, l /floor
(5.1)
end do:
end do:
Base d base ;
1 0 0 0 0
Base :=
0 1 0 0 0
0 0 1 0 0
0 0 0 1 0
0 0 0 0 0 ,
0 0 0 0 0 ,
0 0 0 0 0 ,
0 0 0 0 0 ,
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 1
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 ,
1 0 0 0 0 ,
0 1 0 0 0 ,
0 0 1 0 0 ,
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 1 0 ,
0 0 0 0 1 ,
0 0 0 0 0 ,
0 0 0 0 0 ,
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
1 0 0 0 0
0 1 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 ,
0 0 0 0 0 ,
0 0 0 0 0
0 0 1 0 0
0 0 0 1 0
0 0 0 0 1
(5.2)
Exercice 06 :
Soit n 2.
1. Calculer les rangs des matrices cares d'ordre n : ( | i - j |) et ( i + j ) pour n
ij
ij
variant de 2 10.
2. Quelles conjectures peut-on dduire?
3. Montrer que ces conjectures restent vraies pour n 2 { 2,...,100 }.
O restart; with LinearAlgebra :
O f d i, j /abs i Kj ;
g d i, j /i Cj;
f := i, j / i Kj
g := i, j /i Cj
O for n from 2 to 10 do
n, Rank Matrix n, n, f
end do;
, Rank Matrix n, n, g
2, 2, 2
3, 3, 2
4, 4, 2
5, 5, 2
6, 6, 2
7, 7, 2
(6.1)
;
8, 8, 2
9, 9, 2
10, 10, 2
(6.2)
and 2
(6.3)
Exercice 07 :
Soit f 2 L(=4} dfini par f ( x, y, z, t ) = (x - y - z - 3t, y + 3z + t, -x + y + z + 3t, -3x + y
+ 3z - 2t).
1. Donner la matrice de f dans la base canonique (e , e , e , e ) de =4.
1
f x, y, z, t , x, y, z, t
1 K1 K1 K3
A :=
K1
K3
3 K2
(7.1)
1 ;
(7.2)
O Rank A ; F d ColumnSpace A ;
3
0
1
F :=
0
K1
0
1
0
0
0
,
0
0
(7.3)
O G d NullSpace A ;
(7.4)
K1
11
2
K
G :=
(7.4)
3
2
1
O B1 d SumBasis
F, G ; B2 d IntersectionBasis
K1
1
0
0
11
K
0
2
1
0
B1 :=
,
,
,
K1
3
0
0
2
0
0
1
F, G ;
1
B2 :=
(7.5)
4
0
(7.6)
O nops B1 ; nops B2 ;
Exercice 08 :
Soit la matrice A =
1 1
1 1
(8.1)
1 1
;
1 1
A :=
1 1
(8.2)
1 1
(8.3)
O S d convert M, set ;
(8 4)
S := x21, 1 Cx1, 2 x2, 1 Cx1, 1 K1, x1, 1 x1, 2 Cx1, 2 x2, 2 Cx1, 2 K1, x1, 2 x2, 1 Cx22, 2 Cx2, 2 K1,
x2, 1 x1, 1 Cx2, 2 x2, 1 Cx2, 1 K1
O sol d solve
n d nops sol
for k from 1
x d'x':
X d Matrix 2,
assign sol k
evalm X ;
end do ;
S ;
:
to n do
2, symbol ='x' :
:
3
1
1
x1, 1 = 0, x1, 2 = 1, x2, 1 = 1, x2, 2 = 0 , x1, 1 = K , x1, 2 = K , x2, 1 = K , x2, 2 =
2
2
2
3
1
1
1
1
K , x1, 1 = , x1, 2 = , x2, 1 = , x2, 2 =
, x1, 1 = K1, x1, 2 = K1, x2, 1 = K1, x2, 2
2
2
2
2
2
sol :=
= K1
x := x
x1, 1 x1, 2
X :=
x2, 1 x2, 2
0 1
1 0
x := x
X :=
x1, 1 x1, 2
x2, 1 x2, 2
3
2
1
2
K
K
1
2
3
2
x := x
X :=
x1, 1 x1, 2
x2, 1 x2, 2
1
2
1
2
1
2
1
2
x := x
(8.4)
X :=
x1, 1 x1, 2
x2, 1 x2, 2
K1 K1
(8.5)
K1 K1
Exercice 09 :
2 3
Soit la matrice A = 1 1 K1 .
2 3
(9.1)
1 1 K1 ;
2 3
0
2 3
A :=
1 1 K1
2 3
(9.2)
O M d MatrixAdd MatrixMatrixMultiply A, X ,
MatrixMatrixMultiply X, A , 1,K1 ;
M := 3 x2, 1 Cx3, 1 Kx1, 2 K2 x1, 3, x1, 2 C3 x2, 2 Cx3, 2 K3 x1, 1 K3 x1, 3, 2 x1, 3 C3 x2, 3
(9.3)
(9.4)
C3 x2, 2 Cx3, 2 K3 x1, 1 K3 x1, 3, 2 x1, 2 C3 x2, 2 K3 x3, 1 Kx3, 2 K3 x3, 3, x1, 3 Cx2, 3
Kx3, 3 Kx2, 1 Cx2, 2, 2 x1, 3 C3 x2, 3 Cx3, 3 Kx1, 1 Cx1, 2
O solutions d
solve S ;
15
9
solutions := x1, 1 = x1, 1, x1, 2 =
x2, 1 K
x , x =x , x =x , x =x
2
2 1, 3 1, 3 1, 3 2, 1 2, 1 2, 2 1, 1
9
7
1
1
9
5
K
x2, 1 C
x1, 3, x2, 3 = K x2, 1 K
x1, 3, x3, 1 =
x2, 1 K
x , x = 6 x2, 1
2
2
2
2
2
2 1, 3 3, 2
(9.5)
x1, 1 K
x2, 1
9
5
x2, 1 K
x
2
2 1, 3
x1, 3
9
7
1
1
x2, 1 C
x1, 3 K x2, 1 K
x
2
2
2
2 1, 3
6 x2, 1 K3 x1, 3
(9.6)
Exercice 10 :
2 x C3 y Cz = 1
Rsoudre le systme
x C2 y C3 z = 2 .
3 x Cy C2 z =K1
O restart;
O solve 2$x C3$y Cz = 1, x C2$y C3$z = 2, 3$x Cy C2$z =K1
8
7
4
x=K , y= , z=
9
9
9
(10.1)
Exercice 11 :
Donner une base du sous-espace de =5 dfini par :
x C2 x Cx C3 x C x = 0
1
x C x K2 x C 2 x = 0
2
2 x C x K5 x K4 x = 0
1
C x2 K5 x3 K4 x5 = 0 ;
vars d x1, x2, x3, x4, x5 ;
sys := x1 C2 x2 Cx3 C3 x4 Cx5 = 0, x2 Cx3 K2 x4 C2 x5 = 0, 2 x1 Cx2 K5 x3 K4 x5 = 0
vars := x1, x2, x3, x4, x5
O A d GenerateMatrix sys, vars
A :=
(11.1)
1 ;
1 2
0 1
1 K2
2 1 K5
(11.2)
0 K4
O NullSpace A ;
3
K10
K2
0 ,
K3
(11.3)
Exercice 12 :
On considre les vecteurs v = (2, 4, 5, 6), v = (1, 2, 5, 3), v = (3, 1, - 1, 0) et v = (4,
1
3, 4, 3).
1. Donner une base du sous-espace vectoriel engendr par v , v , v et v .
1
4
5
6
1
v2 :=
2
5
3
3
v3 :=
1
K1
0
4
3
v4 :=
(12.1)
4
3
O Basis
;
1
2
5
3
,
3
O w d Vector
1
K1
2
,
4
5
(12.2)
4, 3,K1, 3 ;
4
w :=
(12.3)
K1
3
O Determinant Matrix
;
(12.4)
4 x C2 y Cz K3
5 x C5 y Kz C1
(12.5)
6 x C3 y K3
O Sys d convert U, set ;
Sys := 6 x C3 y K3, 2 x Cy C3 z K4, 4 x C2 y Cz K3, 5 x C5 y Kz C1
(12.6)
O solve Sys ;
x = 1, y = K1, z = 1
O LinearSolve Matrix
(12.7)
(12.8)
Exercice 13 :
Soit lapplication f : = X /= X dfinie par f P = le reste de la division
2
euclidienne de X P par X K1
X K3 .
X K2
3. Donner la matrice de f .
4. Montrer que f est un automorphisme de = X .
2
K1
5. Dterminer f .
O restart; with LinearAlgebra :
3
O f d P/rem X $P, X K1 $ X K2 $ X K3 , X ;
f := P/rem X 3 P, X K1 X K2 X K3 , X
O sort f 1
O sort f X
2
O sort f X
(13.1)
;
6 X 2 K11 X C6
(13.2)
25 X 2 K60 X C36
(13.3)
90 X 2 K239 X C150
(13.4)
;
2
O f x Cy$X Cz$X ;
2
90 z C25 y C6 x X C K60 y K239 z K11 x X C6 x C150 z C36 y
(13.5)
(13.6)
O M d GenerateMatrix
x, y, z
;
2
1 ;
6
M :=
36
150
25
(13.7)
90
O Determinant M ;
216
(13.8)
O N d MatrixInverse M ;
(13.9)
575
216
N :=
37
18
85
216
O V d Vector
85
36
11
6
5
3
K1
11
36
(13.9)
1
6
x, y, z ;
x
V :=
(13.10)
z
O K d MatrixVectorMultiply N, V ;
575
85
11
xC
yC
z
216
36
6
K :=
37
5
xK
y Kz
18
3
(13.11)
85
11
1
xC
yC
z
216
36
6
O U d Matrix
1, X, X
;
U :=
1 X X2
O sort MatrixVectorMultiply U, K 1
;
37
85
11
1
5
575
85
11
2
xC
yC
z X C K
xK
y Kz X C
xC
yC
z
18
216
36
6
3
216
36
6
O
(13.12)
(13.13)