Sunteți pe pagina 1din 50

7 SEMESTRE

RENE DENISE OSTOS RUEDA

INTRODUCCIN
Los instrumentos de evaluacin psicolgica son las tcnicas
mediante las cuales se recogen los datos referentes a las
caractersticas psicolgicas de las personas estudiadas.

Los instrumentos psicolgicos son construidos en base a teoras


psicolgicas que intentan explicar el comportamiento humano y
sus resultados se integran al proceso evaluativo y a la toma de
decisiones en relacin a la persona en estudio.
El uso correcto o incorrecto de los instrumentos de medida
determinan la calidad de la informacin que se obtienen, as como
de las conclusiones finales.

MEDICIN
La medicin determina la proporcin entre la dimensin o suceso de
un objeto y una determinada unidad de medida (estimando anlisis
de error).
Compara la cantidad
desconocida que se quiere
determinar con la conocida
de la misma magnitud
elegida como unidad.

Es importante la
observacin
cientfica y disponer
de instrumentos
vlidos y confiables.

MEDIR
ASIGNAR NMEROS A LAS
CARACTERSTICAS O
PROPIEDADES O ATRIBUTOS DE
LOS OBJETOS, QUE PUEDEN SER
RASGOS QUE QUEREMOS
CONOCER POR MEDIO DE UN
INSTRUMENTO DE MEDICIN.

EVALUACIN PSICOLGICA
DISCIPLINA QUE ABORDA EL ESTUDIO DEL COMPORTAMIENTO
HUMANO, INDIVIDUAL Y EN GRUPO CON DIVERSOS OBJETIVOS,
MEDIANTE LA APLICACIN DE DISTINTOS DISPOSITIVOS Y
TCNICAS DE MEDIDA.

OBJETIVO:
DESCRIBIR las caractersticas de personalidad del sujeto.
CLASIFICAR enmarcar a la persona en una categora determinada.
PREDECIR el futuro comportamiento de un sujeto.
CONTROLAR determinadas caractersticas actuales en una persona
para confrontarlas con posibles cambios de comportamiento en un
momento posterior.

EXPLORACIN Y ANLISIS DEL COMPORTAMIENTO HUMANO


SELECCIONAR
DIAGNSTICAR

ATENCIN

ORIENTAR
MODIFICAR

COMPORTAMIENTOS

FUNDAMENTOS BIOLGICOS
Y SOCIALES

PENSAMIENTO

CULTURA
EVOLUCIN

PERCEPCIN
PERSONALIDAD

MEMORIA
APRENDIZAJE

RESOLUCIN DE
PROBLEMAS

CONDICIONES
OBSERVABLE: Para que algo sea medible debe ser observable
directamente: (frecuencia, duracin, intensidad, o latencia de
respuesta; rendimiento acadmico, etc.) o indirectamente (aptitudes,
habilidades, dimensiones de personalidad, actitudes, etc.)
VARIABILIDAD: Presentarse al menos bajo dos modalidades en la
realidad; una variable se caracteriza porque puede tomar diferentes
valores.

INSTRUMENTACIN: Disponer de instrumentos de medida


adecuados (confiables y vlidos).

CARACTERSTICAS
Los resultados arrojados por los instrumentos de evaluacin por s
solos no representan indicadores certeros para describir, predecir,
valorar o diagnosticar, a menos que se integren a un proceso de
anlisis del comportamiento humano que posibilite la toma de
decisiones con informacin confiable.

Los test constituyen instrumentos de medida por lo que su uso


correcto o incorrecto (al realizar la medicin) repercute en todo el
proceso evaluativo.
Errores

Atraso en el trabajo
Volver a calificar

Desechar

OPERACIONES PARA LA MEDICIN


Factores a definir previos
a la medicin

Operaciones

Amplitud de los eventos


a medir
Definicin operacional
del evento a medir

VARIABLES CATEGORAS - INDICADORES


Es un elemento de una frmula, proposicin o
algoritmo que puede adquirir o ser sustituido
por un valor cualquiera

VARIABLE

Los valores que una variable es capaz de recibir,


pueden estar definidos dentro de un rango, y/o
estar limitados por razones o condiciones de
pertenencia, al universo que les corresponde
Es un smbolo que representa un elemento o
cosa no especificada de un conjunto dado

Es un reemplazo de cualquier elemento de su


universo.

UNIVERSO

FAMILIAS

ESCUELAS

??????????????

INSTITUCIONES

VARIABLES
CARACTERSTICAS:
Bien definidas:
Expresadas de forma que no tengamos dudas.

Mutuamente excluyente:
Un sujeto que est en una modalidad no puede estar en otra.

Exhaustivas:
Todos los elementos de la muestra deben caber en una
modalidad u otra.

VARIABLES
CLASIFICACIN:
CUALITATIVAS:
Slo pueden expresarse por ausencia o presencia de cierta cualidad,
pero que no es cuantificable
Variables dicotmicas:
Slo hay dos modalidades
(acierto/error, hombre/mujer).

Variables politmicas:
Hay ms de dos modalidades
(Ciclo de Primaria: Primero, Segundo, Tercero).

VARIABLES
CLASIFICACIN:
CUANTITATIVAS:
Se pueden cuantificar; es decir, asignar valores numricos
(ej. edad). Pueden ser de dos tipos:
Variables discretas:
No admiten los valores intermedios entre dos
estados.
Utiliza nmeros enteros (n de hermanos, n de
alumnos/as).
Variables continuas:
Pueden adoptar todos los valores numricos
posibles (edad, notas de un examen).

VARIABLES
CONTROL-EXPERIMENTAL
Variable independiente (V.I.): Variable que el investigador
manipula o controla deliberadamente con el objeto de investigar
los efectos que presuntamente provoca en otras variables (ej.
mtodo de lecto-escritura).
Variable dependiente (V.D.): Es la variable que el investigador
observa a fin de determinar si sufre modificaciones cuando cambia
la V.I. (ej. puntuacin en una prueba de lecto-escritura).
Variable extraa: Variable ajena al experimento, pero que puede
ejercer su influencia sobre los resultados. Generalmente es de tipo
ambiental u organsmica (ej. entrenamiento de los profesores/as,
fatiga)

VARIABLES CATEGORAS - INDICADORES


Grado de jerarqua dentro de un orden: social,
o lugar que ocupa una determinada persona o
cargo institucional, generalmente relacionada
con el ejercicio del poder en todos sus campos.

CATEGORA

Nivel de importancia de cualquier cosa


respecto a las dems.
Son los conceptos dentro de la investigacin
que pueden definirse de forma clara.

La investigacin cualitativa suele manejar un


volumen de informacin importante por eso se
tiende a categorizar en unidades mas simples.

VARIABLES - CATEGORAS

PAREJAS

ESCUELAS

EMPRESAS

CATEGORAS
SURGIMIENTO
DISFUNCIONAL
COLABORATIVA

MEDIA SUPERIOR
UNIVERSIDADES
ESPECIALIDADES

TECNOLOGA
COMIDA
MOBILIARIO

VARIABLES CATEGORAS - INDICADORES


Es la traduccin a nmeros de cantidad y tiempo de los objetivos y
los resultados.
Es una variable que ayuda a determinar
indirectamente diferencias en cuanto o la
calidad y cantidad en un perodo de tiempo
determinado.
INDICADORES
Se simplifican adecuadamente realidades
complejas y se reducen a dimensiones
observables.
Se define como una medicin cuantitativa de variables o
condiciones determinadas, a travs de los cuales es posible
entender o explicar una realidad o un fenmeno en particular y su
evolucin en el tiempo, de donde se reconoce que los procesos y
sus relaciones son cambiantes en el tiempo y que es posible
observarlos y determinar su evolucin.

VARIABLES - CATEGORAS

PAREJAS

ESCUELAS

EMPRESAS

CATEGORAS
SURGIMIENTO
DISFUNCIONAL
COLABORATIVA

MEDIA SUPERIOR
UNIVERSIDADES
ESPECIALIDADES

TECNOLOGA
COMIDA
MOBILIARIO

INDICADORES
OBSERVACIONAL
COMUNICACIN
INTERESES
CULTURA

CREACIN
CARRERAS
ECONOMA
DISTANCIA

ORGANIZACIN
COTRATACIN
CLIMA LABORAL
COMPETITIVIDAD

MEDIO AMBIENTE

ORGANISMO
RELACIONES FUNCIONALES

METODOLOGA
OBSERVACIONAL
LEY NATURAL

LEY CIENTFICA
SOPORTE

TEORA SLIDA

PASOS OBSERVACIONALES
1) Observacin del evento y su relacin
2) Descripcin tal como ocurre y circunstancias en las que se
presenta.
3) Relacin descrita, generalizando el esquema del mtodo
deductivo.
4) Medicin de eventos, relaciones y circunstancias.
5) Contrastacin de la relacin y sus circunstancias.
6) Descripcin de resultados obtenidos.

7) Conclusin
8) Evaluacin del grado de generalidad.
9) Indagar la ley natural y formular la ley cientfica.
10) Indagar la factibilidad de encontrar un sistema organizado de
leyes a fin de construir una teora.

MTODOS
1.- Mtodo Deductivo:
Ley emprica. De lo general a lo particular.
Sistema que parte de una generalizacin emprica que se transforma
en una o varias conjeturas, comnmente llamadas hiptesis
deductivas, para despus ser contrastadas a travs de la
experimentacin.

2.- Mtodo Inductivo:


Observar y registrar una relacin particular entre eventos; de lo
particular a lo general.
Parte de un dato emprico particular, llevado a contrastacin
experimental, despus de observar y registrar el desarrollo de una
relacin, se identifican los posibles factores que la determinan y se
analizan sistemticamente, a fin de encontrar la generalidad y
legalidad de la misma.

METODOLOGA CONDUCTUAL

a) Descripcin objetiva de los acontecimientos tal como ocurren y


su relacin posterior.
b) Separar y clasificar los elementos de la relacin.
c) Registrar a travs de un sistema diseado ex profeso;
descubrir: orden, uniformidad y regularidad en las relaciones
estudiadas y demostrar que los hechos tienen una relacin vlida
con otros.

MTODO OBSERVACIONAL Y EXPERIMENTAL


a) Como funcionan los sistemas conductuales.
b) Que factores determinan comportamiento y su desarrollo.
c) Como se despliega el flujo conductual in situ o en escenarios
restringidos.
Estudia al individuo en interaccin con su medio ambiente y no al
grupo en su conjunto.
Cambios Fundamentales del Mtodo Experimental:
1 Cambio en el medio ambiente estmulo discriminativo o seal.
2 Cambio en el organismo comportamiento observable.

3 Cambio en el medio ambiente siguiendo a comportamiento


consecuencia.

PROCESO DE OBSERVACIN

a. El objeto observado sea de carcter pblico.


b. Clasificar los resultados ubicarlos en clases de
comportamiento, generando uno o varios sistemas o
taxonomas de categoras conductuales.
c. Demostrar la fiabilidad de las propiedades o clase observadas
de los hechos o las relaciones.
d. Describir objetiva y operativamente al hecho y/o a la relacin
entre hechos.
e. La descripcin y bsqueda de la funcin en las relaciones
estudiadas.

Validar la Generalidad y la Confiabilidad de los Datos.


Se constituye una unidad de conducta, que se define de acuerdo
al criterio operacional y discreto acerca de lo que el organismo
hace.
Estrategias:
1) Tener un dato lo ms fidedigno posible del hecho que
representa.
2) Elaborar la escala de medicin que refleje fielmente su
dimensin.
3) Respetar las diferencias individuales.
4) Generar sistemas de categoras que permitan una recogida
confiable del mismo.
5) Generar estrategias de tratamiento y evaluacin ms precisas
que la generada por procedimientos estadsticos.

TAXONOMA
ES UN INSTRUMENTO QUE SUSTENTA LA CLASIFICACIN DE LOS
ELEMENTOS O EVENTOS, MISMA QUE SE EJERCE TANTO EN LA
CONDUCTA COMO EN EL MEDIOAMBIENTE.

ESCALAS DE MEDICIN

2,3,4,4,5,5,5,6,6

2,3,4,4,5,5,5,5,6,6

4.5
MEDIDA DE TENDENCIA
CENTRAL QUE RESULTA
AL EFECTUAR UNA SERIE
DETERMINADA DE
OPERACIONES CON UN
CONJUNTO DE
NMEROS Y DETERMINA
CONDICIONES (PUEDE
REPRESENTAR POR S
SOLO A TODO EL
CONJUNTO

MEDIA (M)

7,8,9,10,11,12

MODA (Mo)

9.5

HACE REFERENCIA
NICAMENTE A LA
POSICIN DE LOS
PARMETROS DENTRO
DE LA DISTRIBUCIN
(MEDIDAS DE
POSICIN). VARIABLES
CUANTITATIVAS.

2,3,3,4,4,4,5,5

REPRESENTA EL VALOR
DE LA VARIABLE DE
POSICIN CENTRAL EN
UN CONJUNTO DE DATOS
ORDENADOS (COINCIDE
CON EL PERCENTIL)

BIMODAL O MULTIMODAL

2,3,3,3,4,4,4,5,5 3,4

MEDIANA
(Me)

CURVA NORMAL

DISTRIBUCIN ASIMTRICA
LAS MEDIDAS DE ASIMETRA SON INDICADORES QUE PERMITEN
ESTABLECER EL GRADO DE SIMETRA O ASIMETRA QUE
PRESENTA UNA DISTRIBUCIN DE PROBABILIDAD DE UNA
VARIABLE ALEATORIA.

CURVA NORMAL

DISTRIBUCIN BIMODAL
EN LOS DATOS ADQUIRIDOS DE UNA COLUMNA SE ENCUENTRAN
DOS MODAS, ES DECIR, DOS DATOS QUE TENGAN LA MISMA
FRECUENCIA ABSOLUTA MXIMA. SI TODAS LAS VARIABLES
TIENEN LA MISMA FRECUENCIA SE DICE QUE NO HAY MODA.

RANGO
RECORRIDO ESTADSTICO
QUE INDICA LA DIFERENCIA
ENTRE EL VALOR MXIMO Y
EL VALOR MNIMO EN UN
GRUPO DE NMEROS
ALEATORIOS.

DESVIACIN
ESTANDAR
INFORMA SOBRE LA
DISPERSIN DE LOS
DATOS RESPECTO AL
VALOR DE LA MEDIA;
CUANTO MAYOR SEA
SU VALOR, MS
DISPERSOS ESTARN
LOS DATOS.

MEDIDAS DE DISPERSIN MEDIDAS DE VARIABILIAD


MUESTRAN LA VARIABILIDAD DE UNA DISTRIBUCIN, INDICANDO POR MEDIO DE
UN NMERO, SI LAS DIFERENTES PUNTUACIONES DE UNA VARIABLE ESTN MUY
ALEJADAS DE LA MEDIANA (MEDIA). CUANTO MAYOR SEA ESE VALOR, MAYOR
SER LA VARIABILIDAD, CUANTO MENOR SEA, MS HOMOGNEA SER A LA
MEDIANA (MEDIA). AS SE SABE SI TODOS LOS CASOS SON PARECIDOS O VARAN
MUCHO ENTRE ELLOS.

EVALUACIN PSICOLGICA
DISCIPLINA QUE ABORDA EL ESTUDIO DEL COMPORTAMIENTO HUMANO,
INDIVIDUAL Y EN GRUPO CON DIVERSOS OBJETIVOS, MEDIANTE LA
APLICACIN DE DISTINTOS DISPOSITIVOS Y TCNICAS DE MEDIDA.

IMPORTANCIA:
ESTRATGIAS
PROCESOS
MANUALES
PROCEDIMIENTOS

PROPSITO DE LA
ESTADSTICA EN LAS
PRUEBAS
ORGANIZAR Y RESUMIR
LOS DATOS
CUANTITATIVOS PARA
FACILITAR SU
COMPRENSIN.

CONTEXTOS
ACADMICOS
SOCIALES
INVESTIGATIVOS
COMUNITARIOS
ETC.

PROBLEMTICA DE LOS INSTRUMENTOS


ESTANDARIZACIN
VALIDACIN
UTILIZACIN DE PARMETROS EXTRANJEROS
CARENCIA DE PRUEBAS ADAPTADAS A CADA REGIN O POBLACIN
SU UTILIZACIN CON INSUFICIENCIA PSICOMTRICA Y METODOLGICA
DISTRIBUCIN DE RESULTADOS DE INVESTIGACIN REALIZADOS.

PSICOMETRA
DISCIPLINA QUE SE ENCARGA

DE LA MEDICIN EN
PSICOLOGA

RASGO
CUALIDAD O
CARACTERSTICA DE
UN INDIVIDUO Y
QUE PUEDE SER
MEDIDA.

MEDIR
ASIGNAR NMEROS A LAS
CARACTERSTICAS O PROPIEDADES
O ATRIBUTOS DE LOS OBJETOS, QUE
PUEDEN SER RASGOS QUE
QUEREMOS CONOCER POR MEDIO
DE UN INSTRUMENTO DE
MEDICIN.

TEST / PRUEBA
INSTRUMENTO O TCNICA DE MEDICIN UTILIZADA
PARA CUANTIFICAR EL COMPORTAMIENTO O AYUDAR
A ENTENDER Y PREDECIR LA CONDUCTA.

TEM O
REACTIVOS
Es un estmulo
que busca
provocar una
respuesta en el
individuo.

TEST O
PRUEBA
Es un conjunto
de reactivos.

BATERA
Es un
conjunto de
pruebas

QU MIDEN LOS TEST

PERSONALIDAD:
ACTITUDES:
INTERESES:
HABILIDADES:
POTENCIALIDAD:
CAPACIDAD:
APTITUDES:
PSICOMOTRICIDAD:
RENDIMIENTO ACADMICO:
EMOCIONALES:

TIPOS DE TEST
LDICOS:
VERBALES:
NO VERBALES:
GRFICOS o
PROYECTIVOS:

LOS TESTS: CONCEPTO

Es un instrumento experimental para


medir o evaluar el comportamiento de
un sujeto frente a determinados
objetos y situaciones, cuyos criterios
de cuantificacin o valoracin
han sido establecidos mediante
procedimientos estadsticos y/o
clnicos.
Debe ir acompaado de unas normas
de aplicacin, vareacin e
interpretacin de los resultados.

OBJETIVIDAD

NORMAS

CARACTERSTICAS
DE

CONFIABILIDAD

LAS

PRUEBAS

ESTANDARIZACIN

VALIDEZ

CARACTERSTICAS DE LOS TESTS

FIN Y CONTENIDO:
REPRESENTATIVAS= FORMAL (normas) INFORMAL (sin
normas)
DESCRIPTIVAS= Enumera rasgos
PREDICTIVAS=Predice

USO:
TERICA (Experimentacin)
PRCTICA (Seleccin / Clasificacin / Evaluacin /
Diagnstico)

FORMATO:
ESTRUCTURADOS
SEMIESTRUCTURADOS
NO ESTRUCTURADOS

CARACTERSTICAS DE LOS TESTS


OBJETIVO:
EJECUCIN TPICA
EJECUCIN MXIMA= LIBERTAD DE EJECUCIN: a) Poder b)
Velocidad

APLICACIN:
INDIVIDUAL / COLECTIVA / AUTOAPLICABLE

MATERIAL:
LPIZ / OBJETOS / VERBAL / MIXTA

REAS DE APLICACIN:
CLNICA / LABORAL / EDUCATIVA / SOCIAL / PSICOFISIOLGICA
/ EXPERIMENTAL

LMITES DE APLICACIN:
CANDADOS ( edad, gnero, profesin, etc.)

TEST-RETEST
IMPLICA QUE UN EVALUADOR MIDA EL MISMO RASGO POR MEDIO DE UN
INSTRUMENTO DESPUS DE UN PERIODO DE TIEMPO (6 MESES).
COEFICIENTE DE ESTABILIDAD TEMPORAL

CONFIABILIDAD

FORMAS PARALELAS
ES CUANDO SE USAN FORMATOS DIFERENTES DE UN MISMO
INSTRUMENTO CON CONTENIDO SEMEJANTE PERO ESTRUCTURA
(REACTIVOS) DIFERENTE.
COEFICIENTE DE EQUIVALENCIA

CONSISTENCIA INTERNA
SIGNIFICA QUE A LO LARGO DE TODO EL INSTRUMENTO SE EVALE EL
MISMO RASGO.
MTODO DE MITADES: PRUEBAS DE EJECUCIN TPICA.
MTODO DE PARES Y NONES: PRUEBAS DE EJECUCIN MXIMA.
COEFICIENTE DE CONSISTENCIA INTERNA

HOMOGENEIDAD DE LA ESTRUCTURA INTERNA DE LA PRUEBA


ANALIZA LA PROPORCIN DE RESPUESTAS DE CADA REACTIVO Y HACER UN
NDICE DE DISCRIMINACIN INDIRECTO.
NDICE KR20

INTERJUECES
ES LA COINCIDENCIA EN LA CALIFICACIN HECHA POR DIFERENTES
EVALUADORES.
MATRIZ DE CORRELACIONES

VALIDEZ

DE FACIE O
APARENTE

QUE EL
INSTRUMENTO
CUMPLA CON
LAS
CARACTERSTIC
AS BSICAS E
INDISPENSABLE
S.

POR DECISIN
DE JUECES

DE CONTENIDO
QUE EL
INSTRUMENT
O
(REACTIVOS)
NO PIERDAN
SU
CONTENIDO A
LO LARGO DE
TODO EL
INSTRUMENT
O SIEMPRE SE
EVALE EL
MISMO
RASGO.
POR DECISIN
DE JUECES

DE
CONSTRUCTO O
HIPOTTICA

CONCURRENTE

PREDICTIVA

PRUEBA UNA
TEORA
USANDO EL
MTODO
HIPOTTICODEDUCTIVO.

DE
DIAGNSTICO

DE
PRONSTICO

ANLISIS DE
VARIANZA
(ANOVA)

COEFICIENTE DE
VALIDEZ
CONCURRENTE

COEFICIENTE
DE VALIDEZ
PREDICTIVA

NORMAS

Referencias:
MEDICIN EN PSICOLOGA. http://rua.ua.es/dspace/bitstream/10045/19380/2/Tema%202Medici%C3%B3n.pdf
Chacn, J. (s.f.). Qu es categora, indicador y variable?
http://johannachacon.blogspot.mx/2011/10/que-es-categoria-indicador-y-variable.html
Reactivos de Evaluacin: http://cursos.aiu.edu/Evaluacion%20Educativa/pdf/Tema%204.pdf
Espinosa Aramburu M.C. (1997), Metodologa Observacional, Facultad de Psicologa de la
UNAM, Ruesga Impresores, S.A. de C.V., Mxico, D.F.

S-ar putea să vă placă și