Sunteți pe pagina 1din 3

OPODERDOCLMAX

Luiz Carlos Maciel

RECORD,RiodeJaneiro,2003|ISBN850106517X|160pg.

"Opoderdoclmax",deLuizCarlosMaciel,supreumalacuna
nomercadoeditorialbrasileiro;noexistemlivrosemanuaisque
ensinemcomoescreverparacinemaetv.
Olivrofornecediretrizestericaseprticasparaaconstruode
umroteirodecinemaetelevisoapartirdeumaidiasimplesa
histriadeveaconteceremfunodeumpicedramtico,o
clmax.
Olivroabordadesdeumapequenahistriadopensamento
dramatrgicoiniciadoporAristtelesnaGrciaAntigaata
anlisedetericosmodernos,comoSydField,JosephCampbell
eChristopherVogler,noesquecendooperodoclssico,quando
JohnHowardLawsonpontificoucomointelectualdaesquerda
americananosdifceisanosdaperseguiomacarthista.
EntrevistapromocionaldaRecordcomLuizCarlosMaciel:

COMPRAR
BUSCARUSADO
BUSCARNOVO

1Qualocaminhoquefoitrilhadodaprticaparaateoria?Comovocdesenvolveuessemanual
deroteiro?
Estemanualteveorigemnoscursosderoteiroquevenhodandohmuitosanos.Aanliseeo
desenvolvimentodosroteirosdosalunostemsidoumaexperinciafantstica,umverdadeiro
laboratriosobreosproblemasderoteiros,principalmenteporquesodeautoresqueapenasseiniciam
noofcio.Acheiquevaliaapenacolocaresseaprendizadonumlivro.Sugerirammefazeruma
apostilaparaserfornecidaaosmeusnovosalunosmaseuresolvifazerumlivroquetivesseuma
utilidademaisgeral.
2Vocprocurouseguiralinhadealgumautorqueescrevemanuaisderoteirospara
desenvolveroseu?Ouvocacreditatercriadoummtodointeiramentepessoal?
Essesprocedimentosparadesenvolverroteiroforamcodificadospelosnorteamericanos,maisuma
facetadaposturapragmticaquecriamtodosdeknowhowparapraticamentetudo.Tiveumagrande
influnciadeJohnHowardLawson,queeraofavoritodemeuprofessoremPittsburgh,Arthur
Wilmurt.Lawsonoresponsvelpelasugestobsicadedesenvolveroroteiroemtermosdeseu
clmax.MasnaturalmenteusoelementosdeoutrosautoresField,Vogler,Seger,Egri,etc.para
comporumasntesedoqueeuachomaiseficienteemaiscapazdeauxiliaronovoroteirista.
3VocdiznolivroqueoSydFieldnorecomendavanenhummanualderoteiroanoseros
dele.Oqueoseulivroacrescentaemrelaoaosoutroslivrosdognero?
Fieldquisdizerque,paraquemquerescreverroteiro,bastaumasorientaoterica;oqueimporta,a
seguir,aprticadeescreverereescreverosroteiros.Issofazsentidoporquequasetodososmanuais
deroteironorteamericanossomuitoparecidospoissebaseiam,compouqussimasexcees,sobrea
estruturadramticatradicional.Noseiseeletemrazo;achoqueaconsultaavriosautores,falando
sobreamesmacoisacomterminologiasdiferentes,podesertilparaesclarecerpontospoucontidos

emalgumdeles.Tenteicontribuirfazendo,comodisse,umasntesevisandoaeficincia.
4Queaspectosespecficosdacinedramaturgiaedateledramaturgiabrasileirassoabordados
noseulivro?
Nenhum.Meulivronopretendeanalisarnenhumacinemadramaturgianemnenhumateledramaturgia
especficaporquenopretendeestudar,aposteriori,nenhumacinemadramaturgianemnenhuma
teledramaturgiajcriadas.Issoassuntodecrticosedissertaesacadmicas.Nstratamosdos
problemasqueseapresentamapriori,aoroteiristadiantedafolhaembranco.
5Emquemedidaoacessomaiorqueasatuaisgeraestmamanuaisderoteirocomooseue
tantosoutrosmudouacaraeoestilodosroteirosquevmsendoescritosdeunstemposparac?
Mudoumuito,nosdevidoaoslivrosmasaoscursostambm.Osroteirossimplesmenteficaram
melhores.Lembroquesedizia,antigamente,queumdosprincipaisproblemasdocinemabrasileiroera
dequenotinhamosroteiristaseque,emconseqncia,osroteirosdosfilmesnoerambons.Nose
podemaisdizerisso.Ficoudemonstradotambmqueamaiorqualidadedosroteirosresultanuma
maiorqualidadedosfilmesprontos.
6Vocachaqueumbomroteiropodesertooumaisintensodoqueapeaouofilme
montados?
Hdiferentestiposde"intensidade"artstica,nosepodecomparar.Aintensidadedaleiturauma,
literria;aintensidadedoespetculooutra,cnica.Umbomroteiropodeserumapealiterria,com
eficinciaplena,aoserlido.Masseuobjetivofundamentalnoesseesimodeforneceropontode
partidaparaacriaodofilme.Seumroteirofortobomlidoquantotransformadoemfilme,estar
cumprindodoisobjetivosdistintosalmdeterservidocomofundamentoparaofilme,aindaporcima
boaliteratura!...
7OquevocpensadasubversodoironcheckedogoldencheckdeSamuelSelden,coma
trocadaordemde,porexemplo,aoantesdoproblema,complicaoantesdaexposioetc.
Emqueissopodeafetaraestruturadramticadeumroteiro?
Atrocadeordemdosmomentosdaestruturadramticatradicionalumprocedimentoartsticovlido,
conformepodeserverificadonumgrandenmerodefilmes.ComodizGodard,ofilmetemdeter
comeo,meioefim,masnonecessariamentenessaordem.Ofundamentoaestruturadramtica
tradicional;oquecadaartistafazcomeladependedeseutalento,criatividade,arrojo,etc.Mas
precisotomarcuidado:nosmenosdotadosoumaisignorantes,atrocadeordemcostumaresultar
apenasemalgumtipodeporcaria.
8Noqueoseulivrocontribuiparaajudarosroteiristasatornaremossubplotstoouquaseto
interessantesquantoatramaprincipaldeumahistria?
Ora,sevocsabearmaratramaprincipal,evidentequesabetambmarmarastramassecundrias.
Paraqueessaperguntanoatrapalheosprincipiantes,precisolembrarqueaespinhadorsaldoroteiro
atramaprincipaleaelaoroteiristadevededicarsuaateno;astramassecundriasvirocomoum
desenvolvimentonatural.Preocuparseprimeirocomossubplotsbotaracarroanafrentedosbois.
9OquevocpoderiadizersobreumcomentriodoescritoramericanoWycliffeA.Hill,citado
noseulivro,dequeapenasapossedealgumacoisa,anecessidadedeselivrardealgoea
vinganasodesejoscapazesdegerarumatrama?Atquepontoesseconceitoouno
limitado?

Procurodeixarclaronomeulivroenomecansareiemtentaresclarecerumpontomuitoimportante:
ummtododeroteironoumaestticanormativa,noumcritriodeaferiodevaloresartsticos.
apenasumprocedimentoparaaexecuodeumatarefa.Trabalharcomaesdeterminadaspelo
desejodepossedealgumacoisa,pelanecessidadedeselivrardealgooudevingana,oferece
possibilidadesderendimentodramtico,umprocedimentoquefunciona,porquemanifestaaprpria
essnciadodrama,queavontade.Poroutrolado,trabalharpreferencialmentecomelementoslricos
epicos,umdesafiomaisdificil;e,portanto,noconsideroaconselhvelaosiniciantes.
10Oquemudanumroteiroquandoseuautorpartedoclmaxdahistriaparadesenvolver
todoorestodeumatrama?
Este,conformeLawson,revelou,oprocedimentomaisprtico.Sempredcerto.Algunsalunosme
contestam,emaula:"mas,professor,viumfilmetimoquenotinhaclmax..."OK,respondo,e
da?...Sevocnasceucomtalentobastanteparafazerumfilmetimosemclmax,parabns:vocno
precisanemdeauladeroteironemdelivrosobreroteiro.Aunidadeemfunodoclmaxum
mtodoparaocomumdosmortais.
11Eoquemudanumroteiroquandooautorbaseiatodaasuaestruturanoperfildeum
personagemqueelejulgasercarismtico?
AconteceoqueadmitidopeloprprioLajosEgri,ohngaroquedesenvolveuummtodode
composiodramticabaseadonacriaodospersonagens:voctemdeacabarestabelecendouma
estruturaemtermosdeclmax.ahistriadoovooudagalinha,quemnasceuprimeiro?Sevoc
comeacomaestrutura,depoistemdecomporospersonagenseviceversa.
12Oquevocachadealgunsblockbustersdoatualcinemaamericano,comoOSenhordos
AniseMatrixReloadedestaremterminandocomo"continuanoprximoepisdio"?
NoviessenovoSenhordosAnisporquenogosteidoprimeiro.Mas,emcompensao,adoreio
primeiroMatrix.Naverdade,MatrixReloadedeMatrixRevolutionsoumroteiros,muito
comprido,cujahistriaestsendoapresentadaemduaspartes.MatrixReloadedterminaexatamente
nomeiodessahistrianoMidpoint,nateminologiadeSydField,ounaSupremaProvao,na
teminologiadeChristopherVogler,tiradadeJosephCampbel.Oclmaxdessahistriassurgirno
ltimofilmearevoluovitoriosadossereshumanoscontraosupercomputador.Ouseja:a
resolutionscene,deField,ouaressurection,deVogler.
13Quemsoosgrandesroteiristasdahistriadadramaturgianasuaopinio?EnoBrasil,
quemvocdestacaria?
tantagente...Novoudestacarningumporqueachocontraproducenteparaojovemroteiristase
apegaramodelosgeniais.Eledeveestudarosroteirosdosoutrosparaverificaroquefuncionoueo
quenofuncionou,masnodeveimitlos;deve,aocontrrio,criarseuprprioestilo,suaprpria
linguagem,seuprpriojeito.

S-ar putea să vă placă și