Sunteți pe pagina 1din 6

17/1/2015

MemoireOnlineAnalysedudficitdumarchinterbancairemarocainABDELWAHEDBOUKHLOUF

Recherchersurlesite:
Recherche

Home|Publierunmmoire|Unepageauhasard

Analysedudficitdumarchinterbancairemarocain

Tlchargerlefichieroriginal)

parABDELWAHEDBOUKHLOUF
facultdessciencesjuridiques,conomiquesetsocialesdeFslicenceensciences
conomiques2011

prcdentsommairesuivant

Danslacategorie:EconomieetFinance

SectionIII.Lesfacteursengendrantledficitdumarch
interbancaireMarocain
L'apparitiondudficitdeliquiditdumarchinterbancaireestlaconsquenced'unensemblede
facteursrestrictifsdeliquidit,quiinfluencedirectementlaliquiditbancaireetaggravedoncles
besoinsenmonnaiecentrale.Cesfacteursdeliquiditpeuventtredenatureautonomeou
institutionnel.
I.Lesfacteursautonomesdeliquidit
Lesfacteursdelaliquiditbancairesontconsidrscommeautonomeslorsqueleurvolutionne
dpendpasdelapolitiquemontairedelabanquecentralemaisdephnomnesconomiques
spontans,indpendantsdeschoixpublics.Lesprincipauxfacteursdeliquiditbancairesont:les
mouvementsdebillets,lesoldedesoprationsavecl'extrieuretlesoldedesoprationsdutrsor
public.
A.Lesmouvementsdebillets
Lesbilletsencirculationsontcomptabilissaupassifdubilandelabanquecentrale.Leurmontant
fluctuedefaonsaisonnireenfonctiondeshabitudesdepaiementdupublic.Laliquiditbancaire
varieensensinversedumontantdesbilletsencirculation55(*)silesversementsdebilletsdelapart
delaclientlesontsuprieursauxretraits,laliquiditbancaireaugmenteetinversement.
B.Lesoldedesoprationsavecl'extrieur
S'ilestpositifestsourcedeliquiditgratuitepourlesbanquesqu'ils'agissed'unexcdant
commercialoud'empruntsnetssurlesmarchsdecapitauxtrangersetinternationaux.Eneffet,ily
auraentrededevisesquelesbanqueschangerontcontrelamonnaiecentrale.
L'inverseseproduiraencasdedficit,lesbanquesachterontdesdevisescontrelamonnaie
centrale.Cesoldeestdterminpartirdeplusieursmouvements.
C.Lesoldedesoprationsdutrsorpublic
Letrsorpublicdisposedesapropremonnaiegreparsespropresinstitutionsettoutesses
oprationsaveclesbanquestransitentuniquementparlabanquecentraleaumoyendesoncompte
courantetdeceuxdesbanques.Achaquefoislesdpensesdutrsorserontl'occasiond'une
crationdelamonnaiecentralesonprofitparlabanquecentrale,ceseraunfacteurfavorablesur
laliquiditbancaire56(*).Plusgnralementtoutdficitdutrsorquitaitfinancparunrecoursla
monnaiecentraleaccroissaitlaliquiditbancairepuisqu'unepartiealimentaitlescomptesdes
banques,alorsquetoutundficitbudgtairefinancparlesbanquesrduitlaliquiditbancaireet
affaiblitlaliquiditsurlemarchinterbancaire.
data:text/htmlcharset=utf8,%3Cdiv%20id%3D%22doge2%22%20style%3D%22color%3A%20rgb(0%2C%200%2C%200)%3B%20fontfamily%3A%20A

1/6

17/1/2015

MemoireOnlineAnalysedudficitdumarchinterbancairemarocainABDELWAHEDBOUKHLOUF

D.L'volutiondel'effetdesfacteursautonomes
Au1ertrimestredel'anne2007,ledficitatengrandepartieinfluencparunesituation
dficitairedelapositionnettedutrsorcompensenpartieparuneffetexpansifdesautresfacteurs.
aucoursdu2metrimestre,aprsavoirexercsuneponctionde543MDHsurlaliquiditdurantles
moisd'avriletmai2007,lesfacteursautonomesontaugmentslestrsoreriesbancairesde
4,2MMDHaucoursduseulmoisdejuin,dont3milliardsattribuablesauxoprationsderachatsnets
debilletsdebanquetrangerset2,3MMDHdusauxemploisnetsduTrsor.Lacirculationfiduciaire
a,enrevanche,enregistreuneaugmentationde1,1MMDHaucourantdummemois.Globalement,
l'incidenceexpansivede3,7MMDHexerceparlesfacteursautonomesaudeuximetrimestre2007,
atengrandepartiecompenseparl'augmentationde2,6MMDHenregistreparleminimum
requisautitredelarservemontairedurantlammepriode.
Aucoursdutroisimetrimestre2007,lestrsoreriesbancairesontsubiunecontraction
principalementsousl'effetdelaponctiondeliquiditde3,9MMDHexerceparlesfacteurs
autonomes.Eneffet,Lacirculationfiduciaireaenregistruneaugmentationde6,8MMDHenpriode
estivaleetlesoprationsduTrsoronttl'origined'uneponctiondeliquiditde1,1MMDH,
notammentattribuablelaprivatisationdes4%ducapitaldeMarocTelecom.L'oprationde
privatisationaportsurunmontantglobalde4,6MMDH,lamoitidecemontantrevenantauFonds
HassanIIpourledveloppementconomiqueetsocial.Enrevanche,lesoprationssuravoirs
extrieursontinduituneinjectiondeliquiditde4MMDH.Endpitdel'effetexpansifglobaldesavoirs
extrieurs,letroisimetrimestre2007atmarquparl'acclrationdesoprationsdecessionsde
devisesparBankAlmaghribquionttotalis15MMDH,maisdontl'effetsurlaliquiditat
compenspardesrachatsdebilletsdebanquetrangershabituellementobservpendantl'tet
dontlemontantaatteint19MMDH.
Aucoursduderniertrimestredel'anne2007,l'insuffisancedeliquiditprvalantsurlemarch
montaires'estaccentueenraisondel'accumulationduretarddeconstitutiondestrsoreries
bancairesainsiquedel'incidencerestrictiveexerceparlesfacteursautonomesetparticulirement
celledesoprationsendevises.Eneffet,Durantlesmoisd'octobreetnovembre2007,lesoprations
suravoirsextrieursontexercuneponctionde3,2MMDHsurlestrsoreriesbancairescomptetenu
delapersistancedescessionsdedevisesquionttotalis8,4MMDH,partiellementcompensespar
lesrachatsdebilletsdebanquetrangerspourunmontantde5,2MMDH.Lesachatsdedevisespar
lesbanquescommercialess'expliquentparl'augmentationduvolumedesoprationsaucomptantet
termeeffectuesparleurclientle57(*).Enrevanche,lesoprationsduTrsorontexercsuneffet
expansifde2,9MMDHsurlestrsoreriesbancaires,notammentenraisondudsendettementdu
Trsor.
Lerefluxdelamonnaiefiduciaire,quiadbutenseptembreenraisondelafindelapriodede
vacances,s'estpoursuiviaucourantdesmoisd'octobreetdenovembre2007exerantuneffet
expansifde263MDHsurlestrsoreriesbancaires.
Aupremiertrimestre,silesoprationssuravoirsextrieursonttquasimentsansincidencesur
lestrsoreriesbancaires,lesoprationsduTrsoronttl'origined'uneponctiondeliquiditde5,4
MMDH,notammentenraisondelabonnetenuedesrecettesfiscales,del'augmentationdesdpts
auprsduTrsoretdesondsendettement.Enrevanche,lerefluxdelamonnaiefiduciaire,
conscutifauxpriodesdeftereligieuse(AdAlAdha)etauNouvelAn,s'estlev3,5MMDHau
courantdesmoisdejanvieretfvrier2008.Autotal,lesfacteursautonomesontexercuneffet
restrictifde1,8MMDH.
Aucoursdu2metrimestredel'anne2008,l'insuffisancedestrsoreriesbancairess'est
partiellementrsorbesousl'effetdel'volutionexpansivedesoprationsdutrsoretdesoprations
endevises.Durantcetrimestre,lesoprationsdutrsorontinduituneinjectiondeliquiditde
2MMDHprincipalementattribuableaudsendettementdutrsor,dontlesremboursementsnetsont
atteint15.8MMDHainsiqu'auxretraitsmassifsdeBaridalMaghribde6.2MMDHauprsdutrsor.
Lesoprationssurlesavoirsextrieursontgalementcontribuesaudveloppementdestrsoreries
bancairespourunmontantde4.5MMDHenraisondescessionsdebilletsdebanquetrangersqui
data:text/htmlcharset=utf8,%3Cdiv%20id%3D%22doge2%22%20style%3D%22color%3A%20rgb(0%2C%200%2C%200)%3B%20fontfamily%3A%20A

2/6

17/1/2015

MemoireOnlineAnalysedudficitdumarchinterbancairemarocainABDELWAHEDBOUKHLOUF

ontatteint6.4MMDH,partiellementcompensesparlesachatsdedevisesparlesbanques
commercialesd'unmontantde1.9MMDH58(*).Enrevanche,lacirculationfiduciaireaenregistreune
augmentationde1.8MMDHattribuableauxretraitsdebilletslaveilledesvacancesdel't.
Latendanceexpansivedesfacteursautonomess'estinverseaucoursdu3metrimestreenraison
del'augmentationdelademandedebilletsetdel'acclrationdesachatsdedevises.Lesretraits
netsdemonnaiefiduciaireonttotalis7.8MMDH.Parailleurs,lesoprationsd'achatsdedevisespar
lesbanquescommercialesonttotalisunmontantde10.2MMDH.Globalement,aucoursdu
3metrimestre,lesfacteursautonomesontexercuneffetrestrictifde6.4MMDHsurlestrsoreries
bancaires.
Aucoursduderniertrimestre,latendancerestrictivedesfacteursautonomess'estpoursuivie
principalementsousl'effetdelacontractiondesavoirsextrieursnetsdeBAM.Eneffet,les
oprationsd'achatsdedevisesparlesbanquescommercialesonttotalisesunmontantde
16.9MMDH.Enoutre,lescessionsdebilletsdebanquetrangersontatteint3.7MMDHennette
rgressionparrapportautrimestreprcdent.Aussi,l'effetrestrictifdesAENsurlaliquiditatde
13.2MMDH.
Enrevanche,letrsorainject5.3MMDHdeliquiditprincipalementattribuableauxdpensesde
compensation.Encequiconcernelacirculationfiduciaire,elleatquasimentsansincidencesur
lestrsoreriesbancairesenregistrantuneaugmentationde218MDHseulement59(*).
Graphique17:Evolutiondel'effetdesfacteursautonomes
durant2009
(Enmillionsdedirhams)
Source:BAM
Aucoursdu1rtrimestredel'anne2009,lesoprationsdutrsoronttl'origined'une
ponctiondeliquiditde8.3MMDH,notammentenraisondeslevessurlemarchdesadjudications,
ainsiquelaperceptiondupremieracomptedel'IS.Enrevanche,lesoprationssurlesavoirs
extrieursontinduituneinjectiondeliquiditde2.7MMDH.Lesoprationsd'achatsdedevisespar
lesbanquescommercialesonttotalis3.1MMDH,alorsquelescessionsdebilletsdebanque
trangersontatteint5.8MMDH.Parailleurs,lerefluxdelamonnaiefiduciaire,conscutifaux
importantsretraitsaccompagnantslespriodesdefind'anneetdeftereligieuse,aatteint
2.1MMDH.
Globalement,lesfacteursautonomesontexercuneffetrestrictifde3.5MMDH.
Au2metrimestre,l'insuffisancemoyennedestrsoreriesbancairess'estaccentue,principalement
enraisondel'volutionrestrictivedesfacteursautonomes.Lesoprationssurlesavoirsextrieurs
ontinduituneponctiondeliquiditde5.9MMDH,principalementenraisondel'acclrationdes
achatsdedevisesquionttotalis9.8MMDH,encontexted'augmentationdelavolatilitdesmarchs
internationauxetcomptetenudesoprationsdecouverturedesimportationsetdeconversionde
dividendes.Enrevanche,lescessionsdebilletsdebanquetrangersontatteint3.9MMDH60(*).Ence
quiconcernelacirculationfiduciaire,elleaexercuneincidencerestrictivede332MDH,
principalementenraisondesvacancesscolairesetdesjoursfris.
Al'inverse,lesoprationsdutrsoronttl'origined'uneinjectiondeliquiditde894MDH,
notammentattribuablel'acclrationdesdpensesd'investissementainsiqu'auxretraitsdela
clientledutrsor.
Globalement,lesfacteursautonomesontexercuneffetrestrictifde5.3MMDH.
Durantle3metrimestre,lesfacteursautonomesontpoursuivileurvolutionrestrictive.Eneffet,
l'augmentationdelacirculationfiduciaireaatteint6.1MMDH.Demmelesoprationsdutrsoront
tl'origined'uneponctiondeliquiditde1.2MMDH,notammentenraisondeslevesdutrsorsur
data:text/htmlcharset=utf8,%3Cdiv%20id%3D%22doge2%22%20style%3D%22color%3A%20rgb(0%2C%200%2C%200)%3B%20fontfamily%3A%20A

3/6

17/1/2015

MemoireOnlineAnalysedudficitdumarchinterbancairemarocainABDELWAHEDBOUKHLOUF

lemarchdesadjudicationsainsiquelaperceptiondu3meacomptedel'IS.
Enrevanche,lesoprationssurlesavoirsextrieursontinduituneinjectiondeliquiditde1.7MMDH.
Lescessionsdebilletsdebanquetrangers,ennettehausseparrapportautrimestreprcdent,ont
totalis15.8MMDH,alorsquelesachatsdedevisesparlesbanquescommercialesontatteint
14.1MMDHdont4MMDHpourlecomptedelaSAMIRet3MMDHpourlecompted'Ittisalatal
Maghrib.
Globalement,lesfacteursautonomesontexercuneffetrestrictifde5.6MMDH.
Lesfacteursautonomesdeliquiditbancaireontpoursuivileurvolutionrestrictiveaucourantdu
deniertrimestre.Eneffet,lacirculationfiduciaireaimpactngativementlaliquiditbancairede
6.1MMDH,principalementaucoursdumoisdenovembreenraisondel'Aidaladha.
Enrevanche,lesoprationsdutrsoronttl'origined'uneinjectiondeliquiditde3.7MMDH,
notammentenraisonduremboursementdeschancesdeladetteintrieureainsiquel'acclration
durythmed'excutiondelaloidefinancesenfind'anne.Globalement,lesfacteursautonomesont
exercuneffetrestrictifde2.3MMDH.
Aucoursdu1ertrimestredel'anne2010,ledeficitdumarchinterbancaireestaccentuenraison
del'evolutionrestrictivedesfacteursautonomes.Eneffet,lesoprationssurlesavoirsexterieursont
induituneponctiondeliquiditde2.6MMDH,rsultantdeladiffrenceentrelesachatsdedevises
parlesbanquescommercialesquionttotalis7.6MMDH,dont6.8MMDHautitredelacessiondela
participationdemeditelpartelefonica,etlescessionsdebilletsdebanquetrangersquiontatteint
4.9MMDH61(*).enoutre,lesoprationsdutrsoronttl'origined'uneponctiondeliquiditde
4MMDH,enraisondeslevesdutrsorsurlemarchdesadjudicationsainsiquelaperceptiondu
1eracomptedel'ISautitredel'anne2010.Enrevanche,lerefluxdelamonnaiefiduciaireaatteint
2MMDHsuiteauxsortiesenregistresenfind'anne2009.Globalement,lesfacteursautonomesont
exercuneffetrestrictifde4.7MMDH.
Durantle2metrimestre,lesavoirsexterieursontinduituneponctiondeliquiditde7.4MMDH
rsultantdeladiffrenceentrelesachatsdedevisesparlesbanquescommercialesquionttotalis
12.7MMDHetlescessionsdebilletsdebanquetrangersquiontatteint5.2MMDH.deplus
l'augmentationdelacirculationfiduciaireaatteint2.6MMDH.parcontre,lesoprationsdutrsoront
tl'origined'uneinjectiondeliquiditde2.8MMDHenraisondesremboursementsdeschances
deladetteintrieureauprofitdusystmebancaire(19.7MMDH)62(*).
Le3metrimestredel'annee2010,vaenregistrerunevolutionexpansivedesfacteursautonomes
deliquidit.Lesoprationssurlesavoirsextrieursontinduituneinjectiondeliquiditde9.7MMDH,
rsultantdeladiffrenceentrelescessionsdebilletsdebanquetrangersquiontatteint13.4MMDH
etlesachatsdedevisesparlesbanquescommercialesquionttotalis3.7MMDH.deplus,les
oprationsdutrsoronttl'origined'uneinjectiondeliquiditede264MDH.Enrevanche,
l'augmentationdelacirculationdelamonnaiefiduciaireaatteint4.9MMDH.globalement,les
facteursautonomesontexercuneffetexpansifde5.1MMDH.
II.Lesfacteursinstitutionnels
A.signification
Lesfacteursinstitutionnelssontappelsaussifacteursnonautonomescarleurvolutiondpenddes
dcisionsdelabanquecentraleetdelapolitiquemontaire.Lefacteurinstitutionneldeliquidit
essentielutilisparBAMestlarservemontaire.Larglementationbancaireimposeauxbanques
laconstitutiondesrservesobligatoiresquiagissentsurlaliquiditbancaire.Eneffet,lesR.Osont
desavoirsenmonnaiecentralequelesbanquesdoiventconserverencomptebloqulabanque
centrale,c'estdoncunerservedeliquiditdestinegarantirlesdposants.
Aujourd'hui,cetinstrumentestutilispourmodifierlaliquiditbancaire,c'estdirelesbesoinsdes
banquesenmonnaiecentrale,carunehaussedutauxdesrservesobligatoiresprovoquecourt
termeunbesoindeliquidit.Lesbanquesdoiventeneffetseprocurerdelamonnaiecentralepour
data:text/htmlcharset=utf8,%3Cdiv%20id%3D%22doge2%22%20style%3D%22color%3A%20rgb(0%2C%200%2C%200)%3B%20fontfamily%3A%20A

4/6

17/1/2015

MemoireOnlineAnalysedudficitdumarchinterbancairemarocainABDELWAHEDBOUKHLOUF

alimenterleurcompte(nonremunr)labanquecentrale.
B.Evolutiondel'effetdesfacteursnonautonomes
Aucoursdel'anne2007,lesR.Oontcontribuuneponctionmoyennedeliquiditd'environ
1MMDH,saufaumoisdejuinouellesontcontribuauresserrementdestrsoreriesbancairespour
unmontantde7MMDHdul'entreduCIHetducrditagricoleduMarocausystmedelarserve
montaire63(*).cesfondssontpasssdecomptesvuedecesdeuxbanqueschezBAMdepots
termermunrs0.75%parlabanquecentrale.
L'anne2008atmarqueparunretourdel'effetrestrictifdesR.Osurlaliquiditbancaire,et
mieuxencoreellesontcontribusuneffetexpansifsurtoutdurantlesmoisdefvrier,juinetoctobre
d'unmontantde988MDHetcegrceladcisiondeBAM,du1rjanvier2008,derduireleratiode
larservemontairede16.5%15%.
LesR.Oontmarquunebaisse,durantl'anne2009,etsemaintiennent40.4MMDHaulieude
55MMDHen200864(*).Decefait,lesR.Oontcontribuuneinjectiondeliquiditsurtoutdurantles
moisdejanviersuitelabaissedutauxdelarservemontairede15%12%etaussidurantles
moisdejuin,juillet,septembreetoctobreetcelasuitedeuxautresbaissesduratiodelarserve
montaire10%le1rjuilletet8%le1eroctobredel'anne2009.
Source:BAM
Aucoursdel'anne2010,leconseildeBAMadcid,lorsdesaruniondu30mars,derduirele
ratiodelarserveobligatoirede2pointsdepourcentagepourleramener6%.Cetterductions'est
traduiteparuneinjectiondeliquiditglobalede8.2MMDH(5.2MMDHle21marset2.9MMDHle21
avril).AlorsquedurantlesautresmoisdecetteannelesR.On'ontpascontribuesd'unemanire
significativel'accroissementdesbesoinsdeliquiditdesbanques.
*55 www.touteconomie.org/fichier/dc001b.pdf
*56 SYLVIEDIATKINE,organisationdusystmedepaiement:institutionsetmcanismesmontaires,ditionArmandcolin(1996),
P55
*57 RapportdeBAMsurlepolitiquemontairen5/2007
*58 RapportdeBAMsurlapolitiquemontairen8/2008
*59 RapportdeBAMsurlapolitiquemontairen9/2008
*60 Rapportsurlapolitiquemontairen11/2009
*61 RapportdeBAMsurlapolitiquemontairen15/2010
*62 RapportdeBAMsurlapolitiquemontairen16/2010
*63 Socitgnrale,newsletterentreprises,janvier2008
*64 RapportdelaDEPF,mars2010

prcdentsommairesuivant

Recherchersurlesite:
data:text/htmlcharset=utf8,%3Cdiv%20id%3D%22doge2%22%20style%3D%22color%3A%20rgb(0%2C%200%2C%200)%3B%20fontfamily%3A%20A

5/6

17/1/2015

MemoireOnlineAnalysedudficitdumarchinterbancairemarocainABDELWAHEDBOUKHLOUF

Recherche

MemoireOnline20002013
Pourtoutequestioncontactezlewebmaster

data:text/htmlcharset=utf8,%3Cdiv%20id%3D%22doge2%22%20style%3D%22color%3A%20rgb(0%2C%200%2C%200)%3B%20fontfamily%3A%20A

6/6

S-ar putea să vă placă și