Sunteți pe pagina 1din 11

28/12/2014

ObstaclesdefonctionnementdelentreprisetrangreauMaroc

ObstaclesdefonctionnementdelentreprisetrangreauMaroc

Economie&Gestion
July30,20126:00

Obstaclesdesinvestissementstrangersau
MarocChapitre2:
Uneconomieforteetsolideestune
conomiedontlestauxdecroissance
annuelssontrgulirementpositifset
levs.Cecisavredifficileraliser.La
questionquilfautposercestcomment
peutonassureruntelrythmede
croissance.
SelonlquationDynamiqueFondamentale
dumodledeSOLOWainsireprsente:Lacroissanceconomique(variationPIB/tte
entredeuxannessuccessive)=Investissementducapital)*capital/tte.
Lacroissanceconomiquedunpayssetrouvedpendantedufluxconomiqueduflux
dinvestissementannuelenretranchantlescapitauxamortisetlacroissancedmographique.
Onpeutdduirequelinvestissementestllmentcldansledveloppementconomique
dunpays.LeMaroc,quantluiacomprisquilnyadeprospritquegrce
lencouragementdesinitiativespersonnellesetlacrationdentreprisepourbienexploiterles
richessesdupays.Pourcela.Plusieursdcisionsonttprisesdanscesenspourles
investissements.Surtoutceuxnationaux(lacrationdesCRI,lachartedinvestissement).
Aussi,lconomiemarocaineaconnulamiseenapplicationduncertainnombrederformes
quionttouchdiffrentsdomainedelenvironnementdelentreprise(libralisationrelativedu
rgimeducommerceextrieuretintrieur,rformedufiscale,assouplissementdela
data:text/htmlcharset=utf8,%3Ch1%20style%3D%22margin%3A%2030px%200px%2020px%3B%20padding%3A%200px%3B%20width%3A%20590px

1/11

28/12/2014

ObstaclesdefonctionnementdelentreprisetrangreauMaroc

rglementationdeschanges,rformedusystmefinancieretbancaire,lancementdun
vasteprocessusdeprivatisation,rformedestextesrgissantlesdiffrentesformesdes
socits,adoptiondunenouvellechartedelinvestissement,miseenplacedezones
franches,crationdunestructuredepromotiondesinvestissementstrangers,etc.).
Cenouvelespritafacilitlesprocduresetaencouraglinvestissementmaisilfautdireque
cenestpassuffisantpuisquilyatoujoursdnormesobstaclesauxquelsnosinvestisseurs
setrouventconfront.
Quellesontlesprincipauxobstaclesaudveloppementdesinvestissementstrangersau
Maroc?
Pouressayerdapporterdeslmentsderponsecesujet,leprsentChapitretraiterales
sectionssuivantes:
Section1:obstaclesquitouchentlefonctionnementdelentreprise.
Section2:obstaclescaractreMacroconomique.
Section3:obstaclesdordreSociopolitique.
Section1:obstaclesquitouchentlefonctionnementdelentreprise.
LeMarocaaccomplisuncertainnombredeprogrsconcernantlattractionde
linvestissementtranger,vulimportancedeceluicidansledveloppementconomique
dupays.Toutefois,malgrcesatouts,uncertainnombredobstaclessedressenttoujours
devantlapromotiondelinvestissement.Lesentravesmajeuresauxinvestissements,
touchentlefonctionnementdelentreprise.
PourlecasduMaroc,lesobstacleslapromotiondelinvestissementtrangerontfait
lobjet,depuisledbutdeladcennie1990,duncertainnombredtudesetdenqutes,
aussibiendelapartdorganismesnationauxquinternationaux.
Envuedemieuxapprhenderlanatureetlampleurdecesentraveslinvestissement
tranger,ilseraprocddanslecadredecechapitrelaprsentationdesrsultatsde
certainesenqutesettudeseffectuesenlamatireauprsdesentreprises:enqutefaite
parleschambresdecommerceetdindustrieEtrangreauMarocEtudedesservicesdela
BanqueMondialeEtudesurlesobstacleslinvestissementpourlesentreprises
allemandesEtudesurleparcoursdelinvestissementauMarocEtudeduministredu
commerceetdelIndustrie.
A)RsultatsduneenqutefaiteparleschambresdecommerceetdelIndustrietrangre
auMaroc.
CetteenquteateffectueauprsdesentreprisesmembredesChambresdeCommerce
etdindustrietrangreinstallesauMaroc(allemandes,britanniques,belgo
luxembourgeoise,espagnoles,franaises,italienneetsuisses)etpourobjetdedterminer
lesprincipauxobstacleslinvestissementtrangerauMaroc.Sesrsultatspeuventse
data:text/htmlcharset=utf8,%3Ch1%20style%3D%22margin%3A%2030px%200px%2020px%3B%20padding%3A%200px%3B%20width%3A%20590px

2/11

28/12/2014

ObstaclesdefonctionnementdelentreprisetrangreauMaroc

rsumercommesuit.
LefonctionnementdelAdministration:lescarencesdefonctionnementdelAdministration
viennentlargemententtepour77%desentreprisesenqutes,suiviesdelacorruption
dontleseffetssontvidentssurlamauvaiseapplicationdelalgislationenvigueur.
Acesujet,lenqutervleunediscordance,danscertainscas,entredehauts
fonctionnementscomptentsetdescadresmalformsquifontpreuvedunmanquede
souplesse,delenteuretduntatdespritcoercitifsetraduisantparuncomportementngatif
delAdministrationlgarddesinvestisseurstrangers.
Lesstructuresdaccueil:Paralllementlinefficacitdesstructuresdaccueil(66%des
entreprisesenqutes),ilestfaittatgalementdelinsuffisancedesquipements
ncessaireslaralisationdelinvestissement(terrainsindustriel:66%nergie:59%).En
effet,ledficitdeterrainslocauxindustrielsestconsidrcommeunimportantgoulot
dtranglementpourlapromotiondesinvestissementsauMaroc.
Lesprocduresdimplantation:lenqutervleunmanquedeprisedeconsciencepar
ladministrationdelimportancedelinvestissementtranger,quiparsonattitude,dtourne
linvestisseurtrangerversdautrepays,procdurecomplexeetmaldfinies,raretetpar
consquentlachertdesterrainsindustriels,desdifficultsderaccordementauxsources
dalimentationennergieetauxetc.)
Lefinancementdelinvestissement:Troisfreinsonttsoulevcesujet:opacitet
partialitdansloctroiducrditbancaire,gnralementsansanalysesrieusecotde
largentpnalisantlarentabilitdesinvestissementssurgarantierequisesparlesbanques
pourlobtentiondescrdits.
Lenvironnementlgislatif:lesprincipauxgriefslenvironnementlgislatifsur
linadaptationetlincohrencedestextesenmatiredefiscalitdirecteetindirecte,cequi
accentueledysfonctionnementdesadministrationsconcernesetsoumetlinvestisseur
desdcisionsinjustesetarbitraireslabsenceduncodedetravailtedestribunauxdetravail
ledisfonctionnementdelajusticeconsquencedesalenteur,desonincomptenceetdela
corruption.Dodegrandesdifficultspourlapplicationdesloisenmatiredexcutiondes
contratsetderecouvrementsdescrances
Lenvironnementconomiquegnrale:
*Ltroitessedumarchintrieurrsultantdelafaiblessedupouvoirdachatmoyenainsique
lesrisquesdinstabilitsocial
*Lesinquitudesdcoulantdurisquedemiseenplacedelgislationsrestrictivesaux
activitsdesinvestisseurstrangers.
*Laconcurrencedloyaleduelacontrebandeetlapuissancedusecteurinformel.
*Lepoidsexcessifdelafiscalitsurlepersonneldencadremententranantsoitunnom
recrutement,soitunrecrutementquantitativementinsuffisantparrapportlancessit
data:text/htmlcharset=utf8,%3Ch1%20style%3D%22margin%3A%2030px%200px%2020px%3B%20padding%3A%200px%3B%20width%3A%20590px

3/11

28/12/2014

ObstaclesdefonctionnementdelentreprisetrangreauMaroc

dadaptationdutissuindustriellaconcurrenceinternational.
*LesretardsdelAdministrationdanslespaiementsetdanscertainscaslenonrespectde
sesengagements.
*Linsuffisanceduniveaudelaformationprofessionnelle.
B)EtudedesservicesdelabanqueMondialerelativeaurenforcementdusecteurpriv.
Danslapartierelativelidentificationdescontraintesquisubissentlesinvestissements
trangersauMaroc,ltudeprcitedistinguelecasdesinvestisseursdjimplantsetles
investisseurstrangerspotentiels.
Pourlecasdeceuxdjimplants,lenqutedgagequeleniveaulevdesimpts
constituepoureuxunsrieuxhandicap.Leproblmedeslenteursbureaucratiquesest
galementcit,particulirement,lalongueuretlacomplexitdesprocduresadministratives
suivrepourlobtentiondesautorisationsncessairelinstallationetaudmarragedune
entrepriseauprsdesadministrations,notamment,locales.
Demme,lesentreprisestrangresdjinstallesconsidrentlinsuffisancede
linfrastructureconomiqueetlaconcurrencedusecteurinformelcommetantdesobstacles
beaucouppluspineuxquelindisponibilitdelamainduvrequalifieouleniveaudes
tauxdintrtbancaires.
Sagissantdelattitudedesinvestisseurstrangerspotentiels,lenqutervlequeleMaroc
estsituendessousdelamoyenneenmatirededroitscivils,lesperspectivesdeson
marchintrieursontdfavorablesenraisondesdimensionsrduitesdelconomie
marocaineetdesacroissancemoyenne.
Unpointregroupelesdeuxtypesdinvestisseurstouchsparlenqute:destribunauxsont
peuadaptsaurglementdesdiffrentsetlesrecourslgauxfiablesfontdfaut,
particulirement,lecasescontratspasssaveclEtat.
C)EtudesurlesobstaclesetpossibilitsdinvestissementauMarocpourlesentreprises
Allemandes.
Surlabaseduneenqutecaractresocioconomiqueeffectueauprsde150
entreprisesallemandes,12entreprisesallemandesinstallesauMarocet11entreprises
marocaineslesobstacleslinvestissementtrangerobservs,aussibienparles
entreprisesallemandsenAllemagnequeparceuxinstallsauMaroc,sesituentglobalement
danslesmmesdomainesprcits:problmesdefonctionnementdelAdministration
douaniremanquedeterrainindustrielsfaiblessedassistancedelapartdesinstitutions
pourlapriseenchargedesinvestisseurspotentielsetceuxdjinstalls,manquede
srieuxdelapartdecertainssoustraitantslocauxetc.
Toutefois,leMarocoffrepourlesentrepreneursallemandsdjinstallsdesfacteurspositifs
notamment:lastabilitpolitiqueetconomique,uneamliorationprogressivedansle
domainedesservices,uncotsalarialavantageux,uneconnexionaumarcheuropenune
data:text/htmlcharset=utf8,%3Ch1%20style%3D%22margin%3A%2030px%200px%2020px%3B%20padding%3A%200px%3B%20width%3A%20590px

4/11

28/12/2014

ObstaclesdefonctionnementdelentreprisetrangreauMaroc

qualitdevie,unabsentismeautravailtrsfaible.
QuantlimageduMarocenAllemagne,lesentrepreneursallemandsinstallsenAllemagne
nedisposentqueduneinformationmarginalesurleMarocenqualitdesitedimplantation
conomique.Ilexistemmeunetendancegnraliserdesinformationsconcernant
dautrespaysarabeslaralitmarocaine.
D)EtudesurleparcoursdelinvestisseurauMaroc.
SurdemandeduGouvernementduMarocetencollaborationaveclUSAID,unetude
portantsurleparcoursdelinvestisseuratraliseen1998.
Daprscettetude,leproblmefoncierconstitueunobstaclelaralisationdes
investissements,surtoutquantleterrainenquestionappartientlEtat:complexitdela
procdure,multitudedecommissionsadministrative,etc.Ladlivrancedecertaines
autorisations(immatriculationdesterrains,autorisationdexercer)posegalementde
nombreuxproblmesentermesdetempsetdeprocdures.
LestrangersrsidentspermanentsauMarocsontconfrontsuneformalitquinestpas
toujoursjustifie:lobligationdunvisadesortieetderetourchaquefoisquilsquittentle
Maroc.Dautresobstaclessontgalementrelevsparltude:leschangementsfrquents
auniveaudelafiscalit,linexistencedeprocdureformellederglementdeconflits
ouvriers,lourdeurdusystmebancaire.
EnplusdestudesprcitessurlentravelinvestissementtrangerauMaroc,dautres
organismesontralisgalementdesenqutesenlamatire.Onpeutciter,notamment,la
ConfdrationGnraledesEntreprisesduMaroc(CGEM),leCentreMarocainde
Conjoncture(CMC),laDirectiondesInvestissementsExtrieursrelevantduMinistre
delconomieetdesfinances,leministreducommerceetdelindustrieetc.Les
conclusionsdecesdiffrentstudesconvergentsuruncertainnombredaxes:carenceau
niveaudufonctionnementdelAdministrationetdelajustice,insuffisancedesinfrastructures,
troitessedumarchintrieur,difficultsdefinancementbancaire,retardsauniveaude
ladoptiondetexteslgislatifsetrglementaire,absencedelaprsentationdesatoutsdu
Maroclorsdecertainesmanifestationconomiquesinternationales,promotioninsuffisante
delimageduMarocltrangerparlebiaisdesesreprsentationsdiplomatiques.
E)EnquteeffectueparleMinistrechargeduCommerceetdelIndustrie.
LesrsultatsdecetteenqutemontrentquesileMarocpossdedesatouts(stabilit
politique,situationgographique,qualitdelamainduvre),ilaccusebeaucoupderetard.
Ainsi,49%desentreprisesenqutesseplaignentdelarbitraireetdelalourdeurdes
procduresadministrativeset,notamment,lacomplexit,lopacitetlecotpourlusagede
lamachinedouanire.
Dautresobstaclessontgalementcits:notiondeservicepublicquasiinexistante,cot
levdesservicesdinfrastructure,hautniveaudesimptsetplthoredetaxes.
Cetteenquteagalementmontrque34%desentreprises,objetdelenqute,sont
data:text/htmlcharset=utf8,%3Ch1%20style%3D%22margin%3A%2030px%200px%2020px%3B%20padding%3A%200px%3B%20width%3A%20590px

5/11

28/12/2014

ObstaclesdefonctionnementdelentreprisetrangreauMaroc

insatisfaitespourlesraisonsprcites.Surleplandesattentes,58%dentreelles
prconisentdefortesrformesauniveaudelaDouane,laluttecontrelacorruption,
lamliorationdelenvironnementconomiqueetinstitutionneltraversuneapplication
effectivedestestesainsiquunarbitragerapidedeslitigesetcontentieux,lamliorationdes
incitationsfiscalespourlesentreprisesexportatrices,larvisiondusystmedelataxation
localeetlarductiondelIGRpourlepersonnel.
LesaspectsdelaprotectiondesinvestissementstrangersauMaroc
TabledeMatires:
IntroductionGnrale.
Chapitreprliminaire:lvolutiondudroitinternationaldesinvestissements.
Section1:lagensedesinvestissementsinternationaux.
A.Leparcoursdeschangesetrelationsconomiquesmondiales.
1.lesprincipalesconomiesmondes:
LaPhnicie.
Carthage(jusquauIIIesicleav.J.C.).
Lacivilisationhellnistique(duIIIesicleav.J.C.auIIIesicleav.J.C.).
LaRomeantique(duIIesicleav.J.C.auVesicle).
MondearabomusulmanduXIIesicle.
MditerraneautempsdePhilippeIIdEspagne(XVIesicle).
LaChinedesMing(XIVeXVIIesicles).
Lempireinca.
LEpoquedeLamondialisation.
2.Lesgrandescolesdethoriedesrelationsconomiqueinternationales.
*Lelibralisme.
*Lemarxisme.
*Lcoleanglaise.
*Leconstructivisme.
*Ladpendance.
*Economiemondeousystmemonde.
data:text/htmlcharset=utf8,%3Ch1%20style%3D%22margin%3A%2030px%200px%2020px%3B%20padding%3A%200px%3B%20width%3A%20590px

6/11

28/12/2014

ObstaclesdefonctionnementdelentreprisetrangreauMaroc

B.Organisationsdeschangesinternationaux:
2.Laccordgnralsurlestarifsdouaniersetlecommerce(GATT).
3.LOrganisationMondialdeCommerce(OMC).
4.LaConfrencedesNationsUniessurleCommerceetleDveloppement(CNUCED).
5.LOrganisationdeCooprationetdeDveloppementEconomique(OCDE):
C.Sourcedudroitinternationaldinvestissement.
1.Droitinternationalgnraletinvestissement.
a.Laprotectiondestrangersetdeleursbiens(Treatmentofaliens).
b.Protectiondiplomatique.
c.LaResponsabilitdelEtat.
2.Lestraitsenrelationaveclinvestissement.
a.Lestraitsbilatrauxdinvestissement.
b.Lesconventionsmultilatralesdinvestissement.
c.Lesaccordsrgionauxetinterrgionauxdelinvestissement.
d.Lesvieuxtraitsclassique.
Section2:Droitdinvestissement,droitenmouvementetefficaceversuneprotection
effectivedesinvestissementstranges:
A.Dveloppementdudroitinternationaldelinvestissementdsledbutdu20mesicle.
B.Lvolutiondelaprotectiondelinvestisseurtranger.
Premirepartie:Chronologieetcadrelgislatif,rglementaireetinstitutionneldes
investissementstrangersauMaroc.
Chapitre1:LachronologiedelinvestissementtrangerversleMaroc.
Section1:LinvestissementtrangerauMaroc19831999.
A)InvestissementtrangerauMaroc19831990.
B)InvestissementtrangerauMaroc:19911999.
Section2:linvestissementtrangerauMaroc1999_2009.
Chapitre2:lecadrelgislatif,rglementaireetinstitutionnelauMaroc.
Section1:larformeducadrelgislatif,rglementaireetinstitutionneldelinvestissementau
data:text/htmlcharset=utf8,%3Ch1%20style%3D%22margin%3A%2030px%200px%2020px%3B%20padding%3A%200px%3B%20width%3A%20590px

7/11

28/12/2014

ObstaclesdefonctionnementdelentreprisetrangreauMaroc

Maroc.
A.Rformedelapolitiqueducommerceextrieur.
B.Rformefiscale.
C.Rformebancaire.
D.Rformedumarchboursier.E.Rformedumarchmontaire.F.Rformeducadre
comptable.G.Lettreroyaledujuin1993.
H.Rformedudroitdesaffaires.
I.Rformedescodesdelinvestissement.
J.Juridictionsdecommerce.
K.Tribunauxadministratifs.
L.Textesrelativeslaprotectiondesinvestissementstrangers.
M.Codedesdouanesetimptsindirects.
Section2:lesdiversorganismesetinstitutionsetministresenrelationaveclinvestissement
auMaroc.
A.Lagencedepromotiondesinvestissements.
B.LAgenceMarocainedeDveloppementdesInvestissements(AMDI).C.Centrergional
desinvestissements.
Deuximepartie:Analysesectorielle,obstaclesetprotectiondesinvestissementstrangers
auMaroc.
Chapitre1:analysesectorielledelinvestissementtrangerauMaroc.
Section1:LinvestissementtrangerdanslesecteurIndustriel.
A)LesprincipalescaractristiquesdelinvestissementindustrieltrangerauMaroc.
1.Linvestissementindustriel.
2.Approcheentermesdconomieindustrielle.
B)LesbranchesindustrielleslesplusconcernesparlinvestissementtrangerauMaroc.
1.quelquedonnesurlesprincipalesoprationsdinvestissementtrangerdanslesecteur
industriel.
a.Industriedetransformationdesphosphates.
b.branchedesautresindustrieschimiquesetparachimiques.
data:text/htmlcharset=utf8,%3Ch1%20style%3D%22margin%3A%2030px%200px%2020px%3B%20padding%3A%200px%3B%20width%3A%20590px

8/11

28/12/2014

ObstaclesdefonctionnementdelentreprisetrangreauMaroc

Lesecteurderaffinageduptrole:
DistributiondegazauMaroc:
Lindustriepharmaceutique:
Section2:LinvestissementtrangerdanslesecteurBancaireetFinancier.
A)linvestissementtrangerdanslesecteurbancaire:
participationsespagnols:
participationallemande:
participationsfranaises:
participationsJaponaises:
participationarabe:
B)linvestissementtrangerdanslesecteurfinancier:
1linvestissementtrangerdanslemarchboursierauMaroc:
2fondsdinvestissementtrangerauMaroc:
Section3:linvestissementtrangerdanslesecteuragricole.
A)BrefaperusurlesecteuragricoleauMaroc.
1.Lescaractristiquesmajeures.
2.Ledualisme.
3.Ladsarticulation.
4.Lafaiblevaleurajoute.
B)EvolutiondesinvestissementstrangersdansledomaineagricoleauMaroc.
Chapitre2:obstaclesdesinvestissementstrangersauMaroc.
Section1:obstaclesquitouchentlefonctionnementdelentreprise.
A)RsultatsduneenqutefaiteparleschambresdecommerceetdelIndustrietrangre
auMaroc.
LefonctionnementdelAdministration:
Lesstructuresdaccueil:
Lesprocduresdimplantation:
Lefinancementdelinvestissement:
data:text/htmlcharset=utf8,%3Ch1%20style%3D%22margin%3A%2030px%200px%2020px%3B%20padding%3A%200px%3B%20width%3A%20590px

9/11

28/12/2014

ObstaclesdefonctionnementdelentreprisetrangreauMaroc

Lenvironnementlgislatif:
Lenvironnementconomiquegnrale.
B)EtudedesservicesdelabanqueMondialerelativeaurenforcementdusecteurpriv.
C)EtudesurlesobstaclesetpossibilitsdinvestissementauMarocpourlesentreprises
Allemandes.
D)EtudesurleparcoursdelinvestisseurauMaroc.
E)EnquteeffectueparleMinistrechargeduCommerceetdelIndustrie.
Section2:obstaclescaractremacroconomique.
A)Lexigutdumarchlocale.
B)Attnuationdesatoutsnaturelsdelconomiemarocainepourlinvestissementtranger.
C)Coutsdesfacturesetfiscalit.
D)laqualitdesressourceshumaines:
E)Lacontrebandeetlacontrefaon:
Section3:obstaclesdordresociopolitique.
A)Leslourdeursadministratives.
B)ManquementlEtatdedroit.
C)Propagationdelespritdelarente.
D)Lampleurdesdisparitssociales.
E)Questionrelativesaufonctionnementdeladministrationmarocaine.
F)Desinstitutionsluesendphasageaveclescontraintesdelacomptitivitconomique.
G)Problmatiquedesrelationsprofessionnellesauseindelentreprise.
H)absencedunprojetconomiqueetsocialfdrateur.
I)LaJustice.
J)Dficiencedusystmedducationformation.
K)EvaluationduRisqueMaroc
a.LerisqueMarocvupardesorganismesinternationaux:Ladetteextrieuremarocaine
vueparMoodysetS&P.
b.LacriseFinancireinternationaleaugmentelerisqueMaroc.
data:text/htmlcharset=utf8,%3Ch1%20style%3D%22margin%3A%2030px%200px%2020px%3B%20padding%3A%200px%3B%20width%3A%20590p

10/11

28/12/2014

ObstaclesdefonctionnementdelentreprisetrangreauMaroc

*Lesentreprises(PLAN,mergence)
*Letourisme(VISION(2010)
*Limmobilier(PlanAzur)
Chapitre3:LesaspectsdelaprotectiondesinvestissementstrangersauMaroc.
Section1:LaprotectiondelinvestissementtrangerauMaroc.
A)Laprotectiondelinvestissementtrangerendroitinterne:
B)Laprotectiondelinvestissementtrangerendroitinternational:
C)ProtectiondelinvestisseurtrangerdanslecadredesAccordsinternationaux
dinvestissement.
Section2:Lapolitiquedepromotionetprotectiondesinvestissementstrangersengags
parleMaroc.
A)Lesplusfortsprogrammesetplansdepromotionetdattractivitdesinvestissements
trangers
B)Lesargumentsdeprotectiondinvestissementsoffertsauxapporteursdescapitaux
trangers.
Conclusionetrecommandationspourlamliorationdelaprotectiondesinvestissements
trangersparleMaroc

data:text/htmlcharset=utf8,%3Ch1%20style%3D%22margin%3A%2030px%200px%2020px%3B%20padding%3A%200px%3B%20width%3A%20590p

11/11

S-ar putea să vă placă și