Sunteți pe pagina 1din 46

METABOLISMO DE

AMINOCIDOS

So constituintes das protenas


Os aminocidos so precursores dos outros compostos
azotados, fornecendo:

Azoto
carbonos

Aminocidos

Protenas

Aminocidos

Amnia

Uria
Bases nitrogenadas
cido rico
Glutationa
Pigmentos
biliares

Alantona
Grupos hemo
Neurotrans-missores

Fontes exgenas
(cerca de 70 g/dia)
Protenas da dieta
Digesto
e absoro

Fontes endgenas
(cerca de 140 g/dia)
Sntese de aminocidos
no essenciais
Pool de aminocidos

Excesso de
aminocidos
(0,9 a 1,0 g/dia)
Amnia
Uria

Excreo renal

Transaminao
Desaminao

Protenas teciduais
Sntese e
degradao
Converso

Constituintes
nitrogenados
-cetocidos
no proticos
Acetil-CoA,
purinas,
Glicose,
pirimidinas,
ciclo dos cidos
corpos colina, creatina,
Ctricos
porfirinas,
cetnicos
CO2 + H2O
adrenalina,
+ ATP
neurotransmisso
res, melanina

Metabolismo de aa no perodo absortivo: sntese de


protenas e catabolismo do excedente

Metabolismo no jejum prolongado: maior mobilizao de


protenas teciduais

OXIDAO DOS AMINOCIDOS


COOamnia

+H

NH4 +

3N

-cetocidos

R
aminocidos

COOO

O
H2N

Uria

CO2
NH2

Corpos
cetnicos

H2O
glicose

Catabolismo de aminocidos no fgado

Transaminao

Desaminao oxidativa

Uria, amnia

TRANSAMINAO: reao fundamental do metabolismo

dos aminocidos que consiste na transferncia reversvel do


grupo amina de um aminocidos para um alfa cetocido sem
libertao de NH3

Transaminases ou aminotransferase esto universalmente


distribudas encontrando-se nas bactrias, plantas e animais

Glutamato-transaminase: cido glutmico => principal dador


de grupos amina e participa em 2 reaces importantes que
originam:
- cido asprtico
- alanina (em juno com cido pirvico)

-cetoglutarato + aminocido1 glutamato + -cetocido2

-cetoglutarato + aspartato glutamato + oxaloacetato


AST: aspartato aminotransferase

-cetoglutarato + alanina glutamato + piruvato


ALT: alanina aminotransferase

PLP (FOSFATO PIRIDOXAL): coenzima que participa de


diversas reaes envolvendo aminocidos (transaminao,
descarboxilao e modificao de cadeia lateral)
Vitamina B6

PLP
Aspartato aminotransferase

Mecanismo de reao
das aminotransferases

Desaminao: liberao do grupo amina

Desaminao de serina e cistena gera amnia e cido


pirvico

Desaminao de treonina gera amnia e cido alfacetobutrico (convertido em piruvato)

Desaminao de
serina e cistena

Desaminao

do

cido

asprtico:

intermedirio fumarato (Ciclo de Krebs)

formao

do

Desaminao oxidante
Fenmeno irreversvel que decorre em vrias etapas:
1 desidrogenao (aminocido => iminocido)
2 reduo FAD a FADH2
3 hidrolizao em alfa cetocido e amnia

Desaminao oxidativa
Reao catalisada pela glutamato desidrogenase

Enzima mitocondrial
Libera amnia livre nos tecidos
Amnia altamente txica
e no deve ser liberada na circulao

OXIDAO DOS AMINOCIDOS


COO+H

amnia

3N

-cetocidos

R
aminocidos

NH4 +

COOO

R
Ocorre em vrios tecidos
CO2
Fgado, msculos, rins, crebro, tecido adiposo,intestino, etc +

H2O

O
H2N

C
Uria

NH2

Corpos
cetnicos

Ocorre exclusivamente no fgado

glicose

Alanina e
glutamina
so formas

de
transporte
de amnia

dos tecidos
para o
fgado

URIA

Forma de transporte no txica de amnia na corrente


sangunea
1. GLUTAMINA

Sntese de glutamina
em vrios tecidos,
incluindo o crebro

Glutaminase no fgado e
rins converte
glutamina em
gutamato + amnia

Forma de transporte no txica de amnia na corrente


sangunea
2. ALANINA
-cetoglutarato + alanina
glutamato + piruvato (ALT)
Ciclo glicose-alanina
Na contrao muscular vigorosa
ativada a liberao de piruvato
e lactato, da gliclise e
amnia dos aminocidos.

A amnia e o piruvato
formam alanina que no
fgado reconvertido em
glicose

Doena heptica leva a um comprometimento na degradao de


aminocidos e na sntese de uria: a amnia e aminocidos
aromticos acumulam nos tecidos e no sangue

A captao
elevada de
aa aromticos
pelo crebro
aumenta
a sntese de
neurotransmissores
levando a
alteraes
neurolgicas

A AMNIA TXICA AOS ANIMAIS: Intoxicao severa

leva a encefalopatia heptica (coma)


Mecanismos:
1. Depleo do ATP celular

NH4+ ativa a glutamato


desidrogenase
Remoo de
-cetoglutarato
e NADH compromete
o ciclo dos cidos
ctricos e a gerao
de ATP

NH4+ ativa a
glutamina
sintetase
Colabora para a
reduo no nvel
celular
de ATP

2. Interferncia na sntese de neurotransmissores


NH4+ ativa a glutamina sintetase
e inibe a glutaminase
Reduz o nvel de glutamato que atua como um potente
neurotransmissor excitatrio mediando um grande nmero de
funes cognitivas. Consequncia: letargia e falta de direo

GABA (-aminobutirato), sintetizado a partir de glutamato


um importante neurotransmissor inibitrio

SNTESE DE UREIA
O
Aspartato

H2N

HCO3CO2

NH2

NH4+

A AMNIA produzida
imediatamente usada
junto com o bicarbonato
(CO2 do ciclo dos cidos
ctricos) para formar
carbamoilfosfato

Carbamoil fosfato sintetase (mit)


Enzima reguladora

LIGAO ENTRE O CICLO DA URIA


E O CICLO DO CIDO CTRICO

O cido oxalactico(oxaloacetato) pode seguir 3 vias:


- ser transaminado a cido asprtico;
- ser convertido em glucose pela via da gliconeognese;
- condensar-se com o acetil-coA e formar cido ctrico.
Todas estas reaces tm lugar na matriz mitocondrial

Transaminao
-Cetoglutarato

Glutamato

Citrato
-

Oxaloacetato
Oxaloacetato
Aspartato
Aspartato
Malato

PPi + AMP

ATP

Pi
+
H2O

H2O

Argininosuccinato
sintase

Ciclo
de
Krebs

Isocitrato

-cetoglutarato

Fumarato
Fumarato
Argininosuccinato
Argininossuccinato

Succinato

Succinil-CoA

Citrulina
Citrulina
Argininosuccinase
Ornitina
transcarbamilase

Arginina
Arginina
Ornitina
Ornitina

Arginase

Citoplasma

Carbamil
Carbamil
fosfato
fosfato
Uria
Uria

2 ADP
+ Pi

Matriz mitocondrial

Carbamilase
fosfato sintase

2 ATP

CO2 + NH4+

H2O

Eliminao pela urina

A ornitina o transportador dos tomos de azoto e de carbono


no ciclo

A arginina o percursor imediato da ureia, sendo hidrolisada


pela arginase

Sntese da arginina a partir da ornitina


1 etapa formao da citrulina

2 etapa Condensao da citrulina com o cido asprtico

3 etapa cido arginosuccnico cinde-se em arginina e cido


fumrico

1) Ornitina transcarbamoilase
2) Argininasuccinato sintetase
3) Argininasuccinato liase
4) Arginase

OXIDAO DOS AMINOCIDOS


COOamnia

+H

NH4 +

3N

-cetocidos

R
aminocidos

COOO

O
H2N

Uria

CO2
NH2

Corpos
cetnicos

H2O
glicose

DESTINO DOS ESQUELETOS DE CARBONO

Aminocidos
Sntese de protenas hepticas e
plasmticas

Transporte a tecidos perifricos

Piruvato

Intermedirios do ciclo de
Krebs

Sntese de porfirinas

Glicose
Acetil-CoA
Ciclo de Krebs e
fosforilao oxidativa
Sntese de cidos graxos

ADP

ATP
CO2 + O2

Desordens genticas que afetam o catabolismo de aminocidos

S-ar putea să vă placă și