Sunteți pe pagina 1din 55

Foras e Equilbrio Esttico I

Disciplina: Fundamentos de Fsica


Prof. Dr. Fbio de Camargo

Plano de Ensino
Unidade Contedo Programtico

Concludo

Medidas Fsicas

100%

Sistema Internacional

100%

Cinemtica Retilnea

Leis de Newton

Aplicaes das Leis de Newton

Mecnica... Estuda o qu?


A Fsica a cincia que estuda a natureza e os fenmenos naturais do
Universo.
A fsica pode ser dividida em algumas reas:
Mecnica: Estuda o movimento e suas
causas e consequncias
Termologia: Estuda o calor
Acstica: Estuda o som
ptica: Estuda a luz
Eletricidade: Estuda a eletricidade
Fsica Moderna: Estuda a fsica aps 1900
Fsica Nuclear: Propriedades bsicas dos
ncleos e da tambm da matria nuclear

Mecnica:
dos corpos rgidos
dos corpos deformveis
dos fluidos

Princpios da esttica:
Medies de fora
e geometria

esttica
dinmica

Princpio da alavanca
Estudos de polias
Plano Inclinado
Reaes de Apoio e
etc.

Conceitos Fundamentais
Mecnica Clssica
1 Lei Inrcia (Repouso ou MRU)

Leis de Newton

2 Lei = . =

3 Lei Ao e Reao

1 Lei de Newton Lei da Inrcia


Definio: Todo corpo continua no estado de repouso ou de movimento
retilneo uniforme, a menos que seja obrigado a mud-lo por foras a ele

aplicadas
traduo do Princpia

Exemplos do Princpio da Inrcia no Cotidiano

2 Lei de Newton
Um ponto material de massa m sob a ao de uma fora
F sofre uma acelerao a que tem a mesma direo da
fora.
2

= . =

= 1 + 2 + 3 +

= +

Foras Especiais

Fora Gravitacional (): a fora que

um corpo exerce sobre outro.

=
onde = 6,67 1011

2
2
2

a constante da

gravitao universal.
= 5,97 1024
= 6,38 106

Fora Peso ():


Fora que a Terra exerce sobre os corpos
terrestres sempre orientada para baixo,
em direo ao centro da Terra.

=
onde

= .

a acelerao da gravidade ( 9,81 / 2 ) e a massa do corpo

Foras Especiais
Fora Normal ( ou ): Fora exercida pela superfcie sobre
um corpo na qual ele est apoiado.
A fora normal sempre perpendicular a superfcie.

Foras Especiais
Fora de Tenso ou Trao: (): fora que atua em cordas e
fios, quando submetidos a uma fora externa.

Foras Especiais
Fora de Atrito (): fora exercida sobre um corpo quando ele
desliza ou tenta deslizar sobre uma superfcie.
A fora sempre paralela superfcie e tem o sentido oposto

ao deslizamento.
Fora de atrito nula ou
desprezvel

Superfcie Ideal

Mdulo da Fora de Atrito:

=
onde

o coeficiente de atrito e fora normal.

Foras Especiais
Fora Elstica ( ): fora exercida por uma mola quando
comprimida ou estendida em relao ao ponto de equilbrio.
A fora elstica sempre ser na mesma direo do

deslocamento e porm em sentido contrario.


Mdulo da Fora Elstica:

=
onde

a constante

elstica da mola e o
deslocamento em relao

ao ponto de equilbrio.

3 Lei de Newton Lei da Ao e Reao


Definio: A toda ao existe uma reao com a
mesma intensidade, direo e sentido oposto.
As foras atuam em corpos separados

Exemplos

Fora Aplicada ao Corpo


Quando aplica-se uma fora sobre um corpo um dos efeitos
alterar suas dimenses ou sua forma; outro modificar seu

estado de movimento.
Translao
Movimento

+
Rotao

Uma nica fora pode


alterar tanto o movimento
de translao quanto de
rotao.

Diversas Foras Aplicadas


Quando vrias foras so aplicadas simultaneamente, seus efeitos podem ser
cancelados no ocorrendo mudana nem na translao nem na rotao.

EQUILBRIO
Esttico (corpo em repouso, parado)

Corpo em equilbrio
Dinmico (corpo em movimento, MRU v = constante)

Ponto encontra-se em
equilbrio esttico
satisfaz a equao:

23

1 + 2 + 3 = 0

Movimentos: Translao e Rotao

Translao + Rotao:

Se o corpo se movia, haver

alterao no movimento de
translao (em mdulo) ou
1
CM

direo (ou ambas)

Aumento ou diminuio no
movimento de rotao

Translao e Rotao
1
1
2

Mesma linha de ao:

Equilbrio pode ser mantido

Se 2 = 1
1 + 2 = 0

= 1 + 2 = 1 - 1 = 0
= 0

Linhas de ao no coincidem

Equilbrio translacional mas no rotacional

Equilbrio
Generalizando:
=

=0
= 0
= +

As componentes
devem ser nulas

= 0
1 condio de equilbrio representada por:
2 condio de equilbrio foras no podem tender a
girar o corpo
A afirmao de que um corpo est em equilbrio completo, quando ambas
condies so satisfeitas constitui a essncia da 1 Lei de Newton (Inrcia)

Exemplo: Foras aplicadas


A

Exemplo: Condio Equilbrio

Condio de Equilbrio:

Em y (vertical):
= 0

Em x (horizontal):
F1 fat = 0
F1 = fat

Fora Peso = . , onde g = 9,8 m/s2


Fora Normal sempre normal a superfcie!!!!
Fora de atrito = .

esttico

Coeficiente de atrito
dinmico

Condio Equilbrio
Equilbrio de uma Partcula:
Regras (ou Receita de Bolo):
1-) Fazer esquema do aparelho ou estrutura analisado, mostrando
dimenses e ngulos.
2-) Selecionar um corpo como a partcula em equilbrio, traar um diagrama
separadamente (DCL diagrama de corpo livre), onde todas as foras
aplicadas ao corpo so representadas por meio de setas (vetores).

3-) Traar um sistema de eixos retangulares (cartesiano) e decompor


quaisquer foras inclinadas em suas componentes retangulares.
4-) Realizar a soma algbrica (separadamente) de todas as componentes
em x e em y, anulando as foras quando possvel.

5-) Clculo de foras, ngulos, distncias etc.

Exemplo:
1-) O lustre de massa igual a 10,20 kg sustentado por uma corda ideal que
presa ao teto. Calcule a fora de trao que mantm o sistema em equilbrio.

Considere g = 9,8 m/s2.

Exemplo: Resoluo
1-) O lustre de massa igual a 10,20 kg sustentado por uma corda ideal que
presa ao teto. Calcule a fora de trao que mantm o sistema em equilbrio.

Considere g = 9,8 m/s2.

Exemplo: Resoluo
1
2

T1 = P1
P1 = 100 N
T1 = 100 N

T2 -T1 = 0
1

T2 = 100 N

Exemplo:
2-) Uma placa de peso P est pendurado por uma corda amarrada em O a duas
outras: uma presa no teto e a outra na parede. Deseja-se encontrar as tenses
nas trs cordas, supondo o peso de cada uma delas desprezvel.

60o

3
2

O
1
Loja

Exemplo: Resoluo
2-) Uma placa de massa 70 kg est pendurada por uma corda amarrada em O a
duas outras: uma presa no teto e a outra na parede. Deseja-se encontrar as
tenses nas trs cordas, supondo o peso de cada uma delas desprezvel.

60o

3
2

O
1
Loja

3
Loja
1
2 = 3
1 = 3

Mplaca = 70 kg

1 + = 0
1 =

Exemplo: Resoluo

Em x:

Em y:

3 = 2

3 sen 60 - 1 = 0

3 2 = 0

Fy = 0

3 cos 60 - 2 = 0

60o

Fx = 0

Seja g = 9,8m/s2 e mplaca = 70 kg, determine os valores de todas as


variveis para que o sistema continue em equilbrio.

Resp.: T1 = 686 N, T2 = 396,06N, T3 = 792,12 N, P = 686N

Exemplo:
3-) O bloco A de massa m1 = 61,22 kg repousa sobre um plano inclinado
de ngulo = 30o, sem atrito. Uma corda flexvel presa ao centro da face
esquerda do corpo, passa por uma roldana tambm sem atrito e ligada a

um segundo bloco de massa m2. Determine a massa do bloco B e a fora


normal atuante no sistema, para que o sistema mantenha-se em equilbrio.
Adote: g = 9,8 m/s2.

m1

m2

Resp.: N1 = 519,58 N, m2 = 30,61 kg

Exemplo:
4-) Determine as intensidades de F1 e F2 de modo que o ponto material P

esteja em equilbrio.

3 (400 N)
30o

30o

60o

Resp.: F1 = 461,88 N, F2 = 230,94 N

Exemplo:
5-) Determine a tenso nos cabos AB e AD para que ocorra o equilbrio do
motor de 250 kg mostrado abaixo. Adote: g = 9,8 m/s2.

42o

Resp.: TAB = 3661,47 N, TAD = 2721,00 N

Exemplo:
6-) Determine a intensidade e o ngulo de F de modo que o ponto
material esteja em equilbrio.

F
4,5 kN

60o
2,0 kN
30o

7,5 kN

Resp.: F 10,97 kN e 48,6o

Exemplo:
7-) Determine a fora necessria na corda AB para suportar os livros cuja
massa de 5 kg, sabendo que = 30 e que a fora F aplicada sobre a
corda BC = 16N.

Resp.: TAB 43,28 kN e 71,33o

Exemplo:
8-) Determine o valor da fora T3 e o ngulo que ela forma em relao a y
de modo que o sistema permanea em equilbrio.

T3

200
30o

150

Resp.: T3 104,67 N e 44,2o

Exemplo:
9-) A obra de arte de um artista plstico, que busca conscientizar a
populao da importncia do uso da bicicleta como meio de transporte e o
respeito vida, ser exposto no Museu de Arte Moderna de So Paulo

empregando cabos de ao, conforme mostra o diagrama abaixo.


Considerando estes cabos ideais e sabendo-se que a massa da obra de
arte de 25 kg qual ser a tenso que cada cabo
suportar? Use g = 9,8 m/s2.

Resp.: T1 104 N e T2 231 N

Exemplo:
10-) Veja o esquema abaixo e calcule as traes em cada fio.
Considerando g = 9,8 m/s2 pode-se afirmar que as tenses T1, T2 e T3 em
cada fio e a massa m que mantm o sistema em equilbrio so

respectivamente:
a-) 33,9 N, 58,8 N, 33,9 N e 3,5 kg.
b-) 33,9 N, 33,9 N, 58,8 N e 3,2 kg.
c-) 58,8 N, 33,9 N, 33,9 N e 3,2 kg.
d-) 30,1 N, 60,2 N, 30,1 N e 3,4 kg.

Resp: a

Exemplo:
11-) Dois blocos com massas m1 = 15 kg e m2 = 30 kg encontram-se um
sobre o outro e o conjunto formado pelos dois blocos est apoiado sobre
uma mesa, conforme mostra a figura abaixo. Nesta situao e
considerando g = 9,8 m/s2, os mdulos das reaes normais a superfcies

dos blocos 1 e 2 so respectivamente:


a-) 147 N e 294 N.
b-) 300 N e 150 N.

c-) 147 N e 441 N.


d-) 150 N e 450 N.

Resp: c

Exemplo:
12-) Os blocos de pesos P = 30 N e Q encontram-se em equilbrio com a
ajuda de fios e polia ideais. conhecido o ngulo = 30.
Pedem-se:
a-) o peso Q;
b-) a trao no fio AB.

Exemplo: Resoluo
12-) Resoluo:

Equilbrio dos Blocos:

Dados:
= 30o

Equilbrio do N:

PP = 30 N
PQ = ?

Em x:

2
P

T2 Tx = 0

T2 = Tx

T2 = T cos 30
T2 = T . 0,866 (II)

Bloco P:

Bloco Q:

T1 - PP = 0

T2 - PQ = 0

T1 = PP

T2 = PQ

T1 = 30 N

(I)

Exemplo: Resoluo
Equilbrio do N:

Retomando a eq. (II):

Em y:

T2 = T . 0,866

Ty T1 = 0

T2 = 60 . 0,866

Ty = T1

T2 = 51,96 N

T sen 30 = T1
T . 0,5 = T1

Retomando a eq. (I):

mas = T1 = 30 N

T2 = P Q

1,22 T2 (I)
T . 0,5 = 30
T = 30 / 0,5

T = 60 N

PQ = 51,96 N

Exemplo:
13-) Os blocos de pesos P e Q = 100 N esto em equilbrio conforme figura
anexa. Os ngulos so conhecidos: = 45 e = 60. Pedem-se:
a-) o peso de P;
b-) a trao no fio AC.

Exemplo: Resoluo
13-) Resoluo:
1

Equilbrio dos Blocos:

Dados:
= 60o

= 45o
PQ = 100 N
PP = ?

Em x:

Equilbrio do N:

2
P

Bloco P:

Bloco Q:

T - PP = 0

T2 - PQ = 0

T = PP

T2 = PQ
T2 = 100 N

T2x T1x = 0

T2x = T1x
T1 cos 45 = T2 cos 30
T1 0,707 = T2 0,866
T1 1,22 T2
Sabe-se que T2 = 100N
Logo: T1 = 1,22 . 100

T1 122 N

Exemplo: Resoluo
Equilbrio do N:
Em y:
T1y + T2y T = 0

T1y + T2y = T
T1 sen 45 + T2 sen 30 = T
T1 0,707 + T2 0,5 = T
mas T1 = 122 N e T2 = 100 N
122 . 0,707 + 100 0,5 = T
86,62 + 50 = T

T = 136,62 N

Exemplo:
14-) O bloco de peso P = 50 N, sustentado por dois outros blocos de
pesos iguais Q = 29 N, atravs de fios e polias ideais.
Observe a figura que representa o diagrama deste esquema e determine:
a-) as traes nos fios;
b-) a altura y;
c-) o ngulo

Exemplo: Resoluo
14-) Resoluo:
Dados:
PQ = 29 N Traes ?
PP = 50 N
=?

Equilbrio dos Blocos:

y (altura) = ?

Bloco Q:

Bloco Q:

Bloco P:

T1 - Pq = 0

T2 - Pq = 0

T - PP = 0

T1 = Pq

T2 = Pq

T = PP

T1 = 29 N

T2 = 29 N

T = 50 N

Exemplo: Resoluo
Equilbrio do N:
Em y:
T1y + T2y PP = 0

T1y + T2y = PP
T1 sen + T2 sen = PP
29 sen + 29 sen = PP
2 . 29 sen = 50
58 sen = 50
sen =

50
58

sen = 0,862
= arc sen 0,862
= 59,55o

Clculo da altura (y):


tg =

tg =

2,0

2,0 m

2,0

tg 59,55o =

Y = 2,0 . tg 59,54
Y = 2,0 . 1,7
Y = 3,4 m

Exemplo:
15-) Trs corpos, em equilbrio esttico, sustentam-se mutuamente,
interligados atravs de trs fios amarrados entre si pelo n A. Sabe-se o
peso do corpo 1, P1 = 500 N.
Considere o sistema de polias e fios como ideais. Calcule o peso dos outros
dois corpos.

Exemplo: Resoluo
15-) Resoluo:
Equilbrio dos Blocos:

Dados:
P1 = 500 N
P2 = ?

P3 ?

Bloco 1:

Bloco 2:

Bloco 3:

T2 P1 = 0

T1 P2 = 0

T3 P3 = 0

T2 = P1

T1 = P2

T3 = P3

T2 = 500 N

Exemplo: Resoluo
Equilbrio do N:

Em y:

Em x:

T3y + T1y T2 = 0

T3x T1x = 0
T3 cos 37 - T1 cos 53 = 0
T3 0,8 - T1 0,6 = 0
T3 0,8 = T1 0,6
T3 = T1 0,75

T3 cos 53 + T1 cos 37 - T2 = 0
T3 cos 53 + T1 cos 37 = T2
T3 0,6 + T1 . 0,8 = T2
mas T3 = T1 0,75

T2 = 500 N
(T1 0,75 ) 0,6 + T1 . 0,8 = 500
1,25 T1 = 500
T1 = 400 N
mas como: T3 = T1 0,75
T3 = 400 . 0,75
T3 = 300 N

Como T1 = P2
P2 = 400 N

T3 = P3
P3 = 300 N

Exemplo:
16-) O cilindro de peso P = 400 N, est apoiado em uma superfcie

horizontal, lisa, sendo mantido em equilbrio com a ajuda de dois blocos de


pesos M = 200 N e Q = 400 N.
Determine o ngulo e a reao do apoio horizontal.

Exemplo: Resoluo
16-) Resoluo:

Equilbrio dos Blocos:

1
2

Dados:
PQ = 400 N
PP = 400 N
M = 200 N

=?
N=?

Bloco M:

Bloco M:

T1 - PM = 0

T2 - PQ = 0

T1 = PM

T2 = PQ

T1 = 200 N

T2 = 400 N

Exemplo: Resoluo
Equilbrio do N:

Em y:

Em x:

T2y + N - PP = 0

T2x - T1 = 0

T2y + N = PP

T2x = T1

T2 sen 60 + N = 400

T2x = 200 N

400 0,866 + N = 400

mas T2x = T2 cos


200 = T2 cos
mas T2 = 400
200 = 400 cos
200
cos =
400

cos = 0,5
= arc cos 0,5
= 60o

T2y

T2x

346,41 + N = 400
N = 400 346,41
N =53,59 N

Exemplo:
17-) A esfera de peso P = 50 N encontra-se em equilbrio, apoiada numa
superfcie vertical lisa e sustentada por um fio que forma um ngulo
= 30 com a vertical. Analise a figura e determine a trao do fio e a
reao da parede.

Exemplo: Resoluo
17-) Resoluo:

Dados:
P = 50 N
= 30o
T=?

N=?

1
30o

1
60o

Em y:

Em x:

T1y P = 0

N - T1x = 0

T1y = P

N = T1x

T1 sen 60 = P

N = T1 cos 60o

T1 0,866 = P

N = T1 . 0,5

T1 0,866 = 50

N = 57,74 . 0,5

T1 = 57,74 N

N = 28,87 N

S-ar putea să vă placă și