Sunteți pe pagina 1din 3

22/10/2015

SPO1.htm

Dossiern2:l'Etat(fdralismeetdcentralisation).
O.CAMY
CorrigN1
Sujetdedissertation:
EtatfdraletEtatdcentralis:unediffrencedenatureoudedegr?

Introduction:
partird'unfaitd'actualit:parexemple,legelactuelduprocessusdeMatignonsurlaCorse
enFrance.Cegels'expliqueenpartieparcertainsdsaccords:
auseindelamajoritgouvernementale:certainscourants(dontlecourantsouverainistede
Chevnement)estimentqueladcentralisationpropose(possibilitd'adaptationpar
l'AssembledeCorsedesloisetrglements)conduitenfaitremettreencausel'aspectunitaire
del'Etatfranais
auseindumouvementindpendantiste:certainscourantsestimentquelesystmede
dcentralisationproposaboutituneautonomiergionaleinsuffisantetroploignedusystme
del'Etatfdral
commentezcefaitdansl'optiquedusujet:ledbatestd'autantplusobscurciqueles
dfinitionsdeladcentralisationetdufdralismefourniesparledroitconstitutionnelsemblent
trsproches.Peuttrequel'ons'opposeplussurdesmotsayantunsymbolismefortquesur
desralitsjuridiques.
dfinitions:
dcentralisation:systmedelibreadministrationdansunEtatunitaireauprofitnotammentde
collectivitsterritorialespouvantdisposerdelargescomptencesnormativesdanslecadredela
rgionalisation
fdralisme:systmedelibregouvernementdansunEtatfdralauprofitd'Etatsfdrs
disposantdelargescomptencesnormatives.
problmatique:
ladiffrenceestellededegroudenature?
Creusezlestermes:c'estH.Kelsen,lejuristeautrichienquilepremieraposleproblmeen
cestermes.D'autresjuristescontemporainscommeP.Pactetparlentdecatgoriesnon
tanches.Siladiffrenceestdenature,alorsnousdevonspouvoiropposertoutesles
caractristiquesattacheschaqueformed'Etat.Siladiffrenceestdedegr,alorsdes
caractristiquespeuventtrecommunes:lefdralismecomparableladcentralisationne
donneraitsimplementqu'unpeuplusd'autonomieauxEtatsfdrs.
Montrezlesenjeux:lepassageaufdralismeestconsidrcommeunemenacedansla
vieilleEuropequiprfreorganiserofficiellementunedcentralisationtrspousse.D'unepart,
c'estabandonnerlesocledel'Etatunitairequiatinventparl'Europe(11esicle/16esicle)
auprofitd'unsystmel'amricaine(lefdralismeatinventparlesEtatsUnisen1787)
d'autrepart,c'estprendrelerisqued'exacerberdesidentitsculturellesetlinguistiquesdonton
apeurqu'ellesdbouchentsuruneethnicisationdel'Etatetfinalementsonclatement(exemple
del'exYougoslavie).Questionlourdedesgnocides.
Phraseplan:elledoitobligatoirementcontenirunerponseargumenteetnuancela
questionpose.Cequiimporten'estpastantlechoixdelarponsequedefairelapreuveque
voustrecapabledejustifiervotreproposdemanireclaireetrigoureuse.
Solutionpropose:l'Etatfdraletl'Etatdcentralisnediffrentquepardegrpuisqu'ils
tendentavoirlammestructureetlesmmesprincipesdefonctionnementtoutenne
s'opposantquesurdesdtailsdeforme.
Plan:
Il'Etatfdraletl'Etatdcentralistendentavoirlammestructureetlesmmesprincipesde
http://www.droitconstitutionnel.net/SPO1.htm

1/3

22/10/2015

SPO1.htm

fonctionnement
Lorsquel'Etatdcentralisvolueversunsystmedergionalisation(exemplesdel'Italieet
surtoutdel'Espagne),alorsilserapprochedel'Etatfdralaupointd'avoir:
Aunemmestructure:
a)deuxniveauxjuridiquessuperpossethirarchiss:
superposs:Etatcentraletfdrald'unct,RgionetEtatfdrd'unautrectpeuvent
avoirdansdesdomainesdistinctsleurproprelgislationetrglementation
hirarchiss:suprioritd'undroitcommunsanctionneparuntribunalconstitutionnel(art.VI
ConstitutionUSde1787).
b)deuxniveauxdegouvernement
Lesunitsfdresetdcentralises(rgions)peuventavoirdesinstitutionsgouvernementales
(LacommunautautonomeespagnoleasonproprePrsidentlu,sonParlement,sonTribunal
suprieur[art.148/150]commeunEtatfdramricain).
Lesunitsfdresetdcentralisespeuventavoirunecomptencededroitcommundonc
volutive(Allemagne,art.72,EtatsUnissectionVIII,amendementXde1791pourdessystmes
fdraux),(Espagne,art.1493pourlesmatiresquinesontpasexprssmentattribues
l'Etatdanslecadred'unsystmeunitaire).

Blesmmesprincipesdefonctionnement:
a)principed'autonomie
possibilitd'avoirleurspropresinstitutionsfinancespardesressourcespropres(rgions
italiennesart.119)
possibilitd'avoirleurproprergimepolitiqueavecleurttedespartisquinesontpasau
pouvoirausommetdel'Etat
b)principedeparticipation
reprsentationdesEtatsfdrsoudesrgionsdansunesecondeChambre(Snat
amricain/espagnolart.695/italienart.57)
possibilitdeprendredesdcisionsquis'imposentaupouvoircentral(traversparexemplela
techniquedurfrendumenItalieart75/123).

IItoutennes'opposantquesurdesdtailsdeforme.
Alepouvoirconstituant
a)lesEtatsfdrsontformellementunpouvoirconstituant
ilspeuventdterminerleurpropreConstitution(etdoncconstituerleurpropre
gouvernement).
ouencoremodifierlaConstitutionfdrale
b)lesrgionsn'ontpasdepouvoirconstituant
iln'existequ'uneseuleConstitutionquis'imposetousdansunEtatunitaire
maislesrgionsparexempleenEspagnepeuventdansuneloiorganiserleurspropres
institutions(art.148)/idedelibregouvernement(art.143).Celarevientunsystme
fdralcarcetypedeloicommelaConstitutiond'unEtatfdrdoitrespecterlaConstitution
dugouvernementcentral.
Blaqualitd'Etat
a)lesrgionsnesontpasdesEtats
auplaninterne:seullegouvernementcentralaqualitd'Etat.Ilmonopoliseainsilespouvoirs
rgaliens(arme,police,monnaie,etc.)
auplaninternational:ellesn'ontpasdepersonnalitinternationaleetnepeuventdoncpar
exempleconcluredestraits
b)lesEtatsfdrssontreconnusquelquefoiscommetantdesEtatssouverainetlimite
maislasouverainetn'appartientpasauxEtats(seulementausouverain:peupleouNation)et
nesauraittrelimitesaufneplusexister(lasouverainetestparnatureindivisiblecf.
Rousseau)
maislesEtatsfdrsnesontpasdesEtatscarilsontperduleurspouvoirsrgaliens(arme,
monnaie,etc.)etnepeuventcontracterauplaninternationalqu'avecl'accorddel'Etatfdral.
http://www.droitconstitutionnel.net/SPO1.htm

2/3

22/10/2015

SPO1.htm

http://www.droitconstitutionnel.net/SPO1.htm

3/3

S-ar putea să vă placă și