Sunteți pe pagina 1din 11

07/10/2015

PortasSeriaiseComunicaoSerial

AL2AAutomaoLivreparaLaboratriosdeguas
Anterior

Prxima

11.PortasSeriaiseComunicaoSerial
VamosnosconcentraragoranasPortasSeriaiseoseuusoparaocontroledeequipamentosde
laboratrio.MasprimeirovamosentenderoqueessatalComunicaoSerial.(Fonte:
www.easysw.com/~mike/serial/serial.html)
Comunicaoserialatransfernciadedadosbitabit(umdecadavez),usadaparaacomunicao
entreocomputadorevriosdispositivos:teclado,mouse,modem,terminaisevriosequipamentosde
laboratrio.
diferentedacomunicaoparalelanaqualosdadossoenviadossimultaneamente,podendoser
usadanacomunicaocomimpressoras,scanners,unidadedediscoremovvel.
Cadabitrepresentaumacondiodevoltagem(ligadoonoudesligadooff)emumdospinosdaporta
serial(DB9ouDB25),paraenvioourecebimentodedados,representando0(desligado)ou1
(ligado).
Figura41.VisofrontaldosconectoresDB9(9pinos)eDB25(25pinos)

11.1.TransmissodosDados
Cadacaracterrepresentadoporumasequnciadebits(1byte=8bits).Paraocomputador
identificarqualocaracterequeestchegandonecessriodeterminarquandoterminaoenviodeum
caractereiniciaoseguinte.Essaseparaopeloenviodeumsinalde+12V(incio)avisandoo
computadorqueumnovodadoserialestadisponvel,seguidodosbitsdedados,umbitopcionalde
paridade(parity)eumoumaisbitsdeparada(stopbits).EsseconhecidocomoComunicao
Assncronanaqualosdadospodemserenviadoserecebidosaqualquermomento.
Nacomunicaoassncronaasequnciadebitsqueformamocaracteriniciadaporumsinalde
+12V(startbit)avisandoocomputadorqueumnovodadoserialestadisponvel,seguidodosbitsde
dados,umbitopcionaldeparidade(parity)eumoumaisbitsdeparada(stopbits).
Figura42.Variaodavoltagemdopinodetransmissodaportaserialparaoenviodeumbyte
(1byte=8bits)

Figura43.Transmissoserialde3bytes.

http://www.c2o.pro.br/automacao/x834.html

1/11

07/10/2015

PortasSeriaiseComunicaoSerial

11.2.PadresdeTransmisso
Obitdeparidadeutilizadoparadetectarerrosnastransmisses,jqueoseuclculoextremamente
simples.Porexemplo,seseanexarumbitdeparidadeextraacadabytetransmitido,umerropodeser
detectadoseaparidadedobytenocoincidircomobitdeparidade.(Wikipedia).
Comparidadepar(Even),obitdeparidadedevevaler0(zero)sehouverumnmeropardeuns(1),e
comparidadempar(Odd)obitdeparidadedevevaler0sehouverumnmerompardeuns.Ouseja,
obitdeparidadeseajustaparaqueonmerototaldeunssejamparcomparidadempareparcom
paridadepar.Aoreceberobyteoprogramaverificaseonmerodeunscoincidecomaparidade
estabelecidasehouverdiferenasolicitadooreenviododado.
Semparidade(Noparity)significaquenoexistebitdeparidadesendoenviadoourecebido.Osbits
restantessobitsdeparada,podemser1ou2bitsdeparada.
Osmanuaisdosequipamentosdevemespecificarqualopadrodetransmisso,porexemplo:
8N1:8bitsdedados,semparidade(Noparity)e1bitdeparada(Omaiscomum!)
7E1:7bitsdedados,paridadepar(Even),1bitdeparada

11.3.VelocidadedeTransmisso
Avelocidadetransmissodedadosseriaiscostumaserexpressacomo"bps"(bitspersecond)ou
"baud"(baudotrate).Istosimplesmenterepresentaquantoszeroseunspodemserenviadospor
segundo.
Nosequipamentosdelaboratrio(espectrofotmetros,pHmetros,vlvulasebombas)muitocomum
encontraravelocidadede9600bauds.Quandoavelocidadeultrapassa1000bauds,usaseoprefixo
kilooukbps(Ex:9600bauds9.6k).

11.4.OqueRS232?
RS232umpadrodefinidopela"EIA"(EletronicIndustriesAssociation)paraosdispositivos
usadosparacomunicaaoserial.Estdisponvelem3"sabres"(A,BeC)cadaqualespecificando
umafaixadevoltagensparaosnveisoneoff.Omaiscomumemequipamentosdelaboratrioo
http://www.c2o.pro.br/automacao/x834.html

2/11

07/10/2015

PortasSeriaiseComunicaoSerial

padroRS232C,oqualdefineonvel"mark"(on)entre3Ve12Veo"space"(off)entre+3Ve
+12V.(Figura)
SegundoopadroRS232C,umequipamentoqueutilizeumaportaserialpadroRS232Cpodeser
conectadoaumcomputadorporumcabodeat8metrossemperdadedados.OspadresRS422e
RS485sopadresalternativosqueusamvoltagensmenorespermitindooenviodedadospormaiores
distncias.Quandonecessrio,possvelusarconversoresRS232C>RS485eviceversa.
Figura44.ConversorRS232RS484produzidopelaempresabrasileiraNaxos.Aalimentao
feitapelospinosRTSeDTReportantodispensaousodeumafontedealimentaoexterna.

11.4.1.PinagemRS232
SegundoopadroRS232cadapinodeumconectorserialtemumafunoespecfica,quedeveser
seguidaparaacorretamontagemdeumacabodecomunicao.
Observando,deperto,umconectorDB9ouDB25vocpoderobservarosnmerosdecadapino
marcadosnachapaplstica.
Tabela4.Funodecadapinodeumainterfaceserial(DB9eDB25)emumPCconformeo
padroRS232
Pino
DB9

Pino
DB25

Direodos
Funo
Dados
TransmiteosDados PC>
TransmiteosdadosdoPCparaoequipamento
(TxD)
Equipamento
RecebeosDados
PC<
Recebeosdadosdoequipamento
(RxD)
Equipamento
GND
Terra

Nome

RequestToSend
(RTS)

ClearToSend(CTS)

DataSetReady
(DSR)

http://www.c2o.pro.br/automacao/x834.html

PC>
Equipamento

PC<
Equipamento

PC<
Equipamento

Solicitapermissoparaenviodedados.
Controledefluxo.
Verificapermissodoequipamentopara
receberdados.
Controledefluxo.
Verificapermissodoequipamentopara
receberdados.
Controledefluxopoucousado.

3/11

07/10/2015

PortasSeriaiseComunicaoSerial

20

22

DataTerminalReady PC>
Solicitapermissoparaenviodedados.
(DTR)
Equipamento
Controledefluxopoucousado
DataCarrierDetect
PC<Modem UsadoparacomunicaocomModens
(DCD)
Indicadordechamada(Usadopara
RingIndicator(RI) PC<Modem
comunicaocomModens)

Figura45.PinosprincipaisdeumconectorDB9macho.

11.5.ProtocolodeComunicao
Vocnoprecisasepreocuparmuitocomisso,masimportantesaberquenecessrioalgum
mecanismoquereguleofluxodedadosentreoPCeoequipamentoparaqueumequipamentoenvie
osseusdadossomentequandooPCestejaprontopararecebereviceversa.
Umdosmtodosochamadocontroledefluxoporsoftware(softwareflowcontrol),atravsdoqual
oprogramacontrolaossinaisdospinosdecontroledefluxo(RTS,DTRetc)
Ooutromtodo,emaisutilizado,ocontroleporhardware,noqualoprpriodriverdosistema
operacionalseencarregadecontrolarossinaisdospinosCTSeRTS.ummtodomaiscomum.
Quandooequipamentoaserusadousaapenasos3sinais(TxD,RxDeGND),omaiscomum
conectarospinos7(RTS)<>8(CTS)noconectordoPC,nagriasediz"jampear"(doinglsjumper).

11.6.CaboparaComunicao
SevocjdispemdocabodeconexocomoPC,vaitermenostrabalho.Casocontrriovoctem
duasopes,oucompraocabodofornecedordoequipamentooumontavocmesmo.Esediverteum
poucomais.:^)
Amontagemvaidependerdasinformaesdisponveisnomanualdoequipamentoounositedo
fabricante,informandoapinagemdainterfaceserialeosparmetrosdecomunicao.
Paraalgunsequipamentos,essasinformaesnosodisponibilizadasevocficaobrigadoacomprar
(importar)ocabodofabricante,ouatransmissodosdadosnosegueopadroRS232exigindo
algumcircuitoadicionalcomocasodomedidordeoxigniodissolvidoMO128daMettlerToledo.
Porisssosugiroque,semprequepossvel,aocompraroequipamento,escolhaummodelocom
interfaceserialRS232comocabodeconexoincludo.

11.6.1.MontagemdoCabo
http://www.c2o.pro.br/automacao/x834.html

4/11

07/10/2015

PortasSeriaiseComunicaoSerial

Ocabodeconexogeralmentefeitocom2conectoresfmeaDB9(ouDB25dependendodo
equipamento)interligadosporumcabomultivias(6viassuficiente)osquaissoencaixadosnos
conectoresmachodoPCedoequipamento.Anumeraodospinosimpressanaparteinternado
conector.
Figura46.CaboSerial

11.6.2.CabodeModemNulo
Primeiramentedeveseverificarapinagemdoconectorserialdoequipamento,oqualpodeteruma
numeraodiferentedopadroRS232,identificandoquaissoospinosRxD,TxDeGNDese
necessariousar(oujampear)ospinosRTSeCTS.
NopadroRS232ocabopodesermontadoconectandoospinosdosconectoresDB9(fmea)RxD(2)
queserligadoaoPCcomTxD(3)doequipamento,TxD(3)doPCcomRxD(2)doequipamentoe
GND(5)doPCcomGND(5)doequipamento.
NocasodosequipamentosquenousamospinosRTSeCTS(omaiscomum)oquesefaz
jampearospinosRTS(7)comCTS(8)noPC.
Figura47.ExemplodeumcabodeModemNulomontadonolaboratrio,ondepodeservisto
esquerdaodiagramadasconexesedireitaacapadoconectorabertamostrandooconector
db9eafiaointerna.Ofiobrancoestfuncionandocomoum"jumper".Ocaboeoconector
foramcompradosemlojasdecomponenteseletrnicos.

Figura48.Detalhesdasoldagem.Nafiguradaesquerdaaproveitamosablindagemdocaboe
soldamosnacarcaadoconectorapenasnoconectorligadoaoPC.Afiguradadireitamostra
umcaboconectandoapenasos3pinosbsicos(Tx,RxeGnd(terra)).

http://www.c2o.pro.br/automacao/x834.html

5/11

07/10/2015

PortasSeriaiseComunicaoSerial

11.7.EquipamentosdeLaboratriocomInterfaceSerialRS232
11.7.1.Espectrofotmetros
11.7.1.1.EspectrofotmetroHachDR2010
OespectrofotmetroHachmodeloDR2010ofereceumainterfaceRS232aqualmediante
configuraopelotecladopodeenviarosvaloresexibidosnomostradoracada"10s",masnoaceita
nenhumcomandoexterno.
Figura49.VisofrontaletraseiradoespectrofotmetroHachDR2010comdestaqueparaa
interfaceserial.

11.7.1.2.EspectrofotmetroFemto600S
Espectrofotmetroparaleituranaregiovisveldoespectro(325a1100nm)comsadaserialRS232
comtaxadetransfernciade2Hz,ouseja,enviaovalordovisoracada0,5s.Umataxade
transfernciasatisfatriaparausoemsistemasdeanliseemfluxo.
Figura50.EspectrofotmetroFemto600Seapinagemdocaboserialparaesteequipamento.
Cofiguraodaportaserial:9600bps,7bitsdedados,paridadepare2bitsdeparada(9600,7,
e,2).

http://www.c2o.pro.br/automacao/x834.html

6/11

07/10/2015

PortasSeriaiseComunicaoSerial

11.7.2.BuretaAutomticaDosimat665daMetrohm.
Buretasautomticas,comoestadaMetrohm,soequipamentosmuitoteisnoslaboratriosque
realizamanlisesderotina.
Figura51.BuretaautomticaDosimat665daMetrohmcomdestaqueparaainterfaceserial
DB25.Conformeomanualdesteequipamentoapinagemdoconectornosegueopadro
RS232.

11.7.3.pHmetros
11.7.3.1.pHmetroOrion420A
Figura52.VisofrontalelateraldopHmetroOrion420Acomdestaqueparaaportaserial
RS232.

11.7.3.2.pHmetroOrion250A
Figura53.pHporttildaOrioncommuitosrecursosparaautomao.Permiteselecionar
leiturasdepH,potencialredox(ORP)eonseletivo(ISE).

http://www.c2o.pro.br/automacao/x834.html

7/11

07/10/2015

PortasSeriaiseComunicaoSerial

11.7.3.3.pHmetrosDM20eDM21daDigimed
Noconseguiobterinformaestcnicassobreousodasportasseriaisdessesequipamentoscoma
Digimed!:^(
Figura54.ModelosDM20eDM21daDigimedcomsadasseriaisRS485.

11.7.4.MedidordeOxignioDissolvidoMO128daMettlerToledo
Ofabricantenoforneceinformaesparaaconfecodocaboeaoquepareceosinaldesadado
conectorPS/2nosegueopadroRS232.Ocabofornecidopelofabricantecontmumcircuitopara
processamentodossinais.
Figura55.MedidordeOD(OxignioDissolvido)MO128daMettlerToledoeainterfaceserial.

11.8.BombasPeristlticas
11.8.1.BombaperistlticaIsmatec
Esteequipamentopermiteumcontrolebidirecional,ouseja,possivelcontrolaravelocidade,tempo
deoperaoereceberumarespostaseocomandofoiexecutadoouno.
Figura56.BombaperistlticaIsmatecIPCcomainterfaceserialemdestaque.

http://www.c2o.pro.br/automacao/x834.html

8/11

07/10/2015

PortasSeriaiseComunicaoSerial

11.8.2.BombaperistlticaMasterflexL/S
NemtodososmodelosdebombaMasterflexL/SapresentamsadaRS232,apenasosmodelos7550
30e755050.(Manual)
Figura57.BombaperistlticaMasterflex/L/S

11.8.3.BombaperistlticaWatsonMarlowSCIQ400
Estabombapossuiapenasrecursosparacontroleanalgicodavelocidade(01V)esentidoderotao
(abertura/fechamentodecontato)eportantonecessitadeumainterfacequepermitareceberos
comandosdigitaisdoPC.AempresaFIAlabcomercializaestabombajuntamentecomumainterface
quepermiteoseucontrolepelaportaserialdoPC.
Figura58.BombaperistlticaAliteaeinterfacedecontroleLS3500comercializadaspela
empresaFIAlab

AinterfaceusadaparacontrolarabombaperistlticaAlitea,recebendodocomputadoroscomandos
ASCIIatravsdaportaserialRS232econtrolandoavelocidadeeosentidoderotao.
AinterfaceLS3500tambmpossuidoisconversoresDAC(05VCC),8sadasTTL,2conversores
ADC(05V)edoisrelsparaacionamentodedispositivosdebaixoconsumo(<1Ae1024VCC)

11.9.VlvulaMultiposio(ouMultiportasouSeletora)
Vlvulaseletora(multiposio(oumultiportas))Valcoeinterfacedecontrolecomdestaqueparaa
conexodocaboserial.Muitousadaemautomao,dandoorigemtcnicaLabonValve(LOV).
Figura59.Vlvulamultiposio(oumultiportasouseletora)einterface,daempresaValco
http://www.c2o.pro.br/automacao/x834.html

9/11

07/10/2015

PortasSeriaiseComunicaoSerial

Avlvulavendidacomainterfacedecontroleserial,fontedealimentaoetecladoparacontrole
manual.SeocabodecomunicaocomoPCnoestiverdisponvelpodersermontadocomum
conectorde3pinosespecfico!

11.10.AmostradorAIM1250
OamostradorautomticoAIM1250,produzidopelaempresaA.IScientificpermiteaamostragem
programadadelquidosparasistemasdeanliseemfluxo.
Figura60.AmostradorautomticoAIM1250comdestaqueparaosconectoresseriaisDB25na
partetraseira.

11.11.CaboAdaptadorUSBSerial
UltimamenteestcadavezmaisdifcilencontrarcomputadorescomPortasSeriais.Nessescasos
possvelusarumcaboadaptador(ouconversor)USBSerialparacomunicaoserialusandoaporta
USB.Essescabospodemserencontradosemlojasdeprodutosdeinformtica.
Figura61.ConversorUSBSerial.

http://www.c2o.pro.br/automacao/x834.html

10/11

07/10/2015

PortasSeriaiseComunicaoSerial

NotenhotidoqualquerdificuldadeparausaressesadaptadoresnoLinux(Debian)!
ApsconectaroadaptadornaportaUSBedigitar,emumterminal,ocomandodmesgpossvel
identificarasinformaessobreoreconhecimentodonovodispositivo:
sb12:newfullspeedUSBdeviceusinguhci_hcdandaddress4
u
[2084.537911]usb12:configuration#1chosenfrom1choice
[2084.541151]pl230312:1.0:pl2303converterdetected
[2084.556643]usb12:pl2303converternowattachedtottyUSB0
[2084.556801]usb12:NewUSBdevicefound,idVendor=067b,idProduct=2303
[2084.556804]usb12:NewUSBdevicestrings:Mfr=1,Product=2,SerialNumber=0
[2084.556807]usb12:Product:USB2.0ToCOMDevice
[2084.556809]usb12:Manufacturer:ProlificTechnologyInc.

Alinha"pl2303converternowattachedtottyUSB0"indicaqueonovodispositivoestassociado
porta/dev/ttyUSB0.
NaseoAquisiodedadosdeumespectrofotmetroIvocencontrarmaisinformaesdecomo
usaressainformaoparasecomunicarcomoequipamento.
Ocomandolsusbtambmforneceinformaessobreoconversor:
..
.
Bus001Device004:ID067b:2303ProlificTechnology,Inc.PL2303SerialPort
...

Anterior
ComponentesdoPC

http://www.c2o.pro.br/automacao/x834.html

Principal

Prxima
SistemaOperacionalAAlma
doComputador

11/11

S-ar putea să vă placă și