Documente Academic
Documente Profesional
Documente Cultură
$UHDVSURWHJLGDVHQ%ROLYLD0RQRJUDILDVFRP
%XVTXHGDDYDQ]DGD
0RQRJUDItDV
1XHYDV
3XEOLFDU
%ORJV
)RURV
%XVFDU
'HVFDUJDU
0RQRJUDILDVFRP!(FRORJLD
,PSULPLU
&RPHQWDU
9HUWUDEDMRVUHODFLRQDGRV
AreasprotegidasenBolivia
(QYLDGRSRU0DULD5RVDULR&DUUDVFR3DW]L
7ZLWWHDU
0HJXVWD
1. Introduccin
2. Quesunreaprotegida?
3. Queslabiodiversidad?
4. ServicioNacionaldereasProtegidas(SERNAP)
5. Quesunplandemanejo?
6. PasosparaladeclaracindeunreaProtegida(AP)
7. NivelesdereasProtegidas
8. Importancia
9. Bibliografa
Introduccin
Boliviatieneunaricabiodiversidad.Sinembargo,existenseriasamenazasalmedioambienteporqueanualmentesedeforestamsde400.000
hectreasdebosquesentrelasregionesdeloriente,vallesyelnortedeLaPazquetienenlosmayoresporcentajesademsdelosincendiosqueel2010
afectaroninclusoalreaprotegidadelaSerranadelIao,situacinquegeneralarmaporelescasocontrolyelavanceirracionaldelasactividades
humanas.
Ladeforestacineslamayorenemigadelosbosquesyenconsecuencia,laprincipalcausadelcalentamientoglobal,porqueconstituyeunaamenazaal
estadoambientalporlasconsecuenciasquetrae.Noolvidemosqueladeforestacintraeconsigolaprdidadelmedionatural,esdecir,ladestruccinde
hbitatsnaturalesdeanimales,queenmuchoscasosestnenlosrbolesloscualestardanmuchsimosaosendesarrollarse,trayendoconsigola
desertificacindesuelosylamuertedemuchasespecies.
Anteestepanoramahubolanecesidaddecrearreasprotegidasparaconservarlosrecursosnaturalesypreservarlasreasnaturalesporvariosmotivos,
entrelosquesobresalenlaproteccindelabiodiversidad,elmantenimientodepaisajesdeexcepcionalbelleza,laconservacindefuentesdeagua
proteccindeespeciesenpeligrodeextincin.Lasreasprotegidascumplenmltiplesfunciones:protegenmuestrasrepresentativasdeecosistemas
especiessilvestresyrecursosgenticos.Adems,proveenserviciosambientalestanimportantescomolaproduccindeoxigeno,laabsorcindeldixido
decarbono,laproduccindelluvias,laregulacindelclima,lamitigacindeinundaciones,laprevencindedeslizamientosoderrumbes,entreotros
muchos.
Actualmente,frentealavulnerabilidadquegeneraelcalentamientoglobal,esdeberdetodalapoblacin,protegerestasreas,poresoel4de
septiembre:DadelasreasProtegidas,debemosreafirmarnuestravoluntaddepreservarlasparalaspresentesyfuturasgeneraciones.
Quesunreaprotegida?
Unreaprotegida(AP),esun"reanatural,conosinintervencinhumana,declaradabajoproteccindelEstadomediantedisposicioneslegales,con
propsitodeprotegeryconservarlaflorayfaunasilvestre,losrecursosgenticos,losecosistemasnaturales,lascuencashidrogrficasyotrosvalores
interscientfico,esttico,histrico,econmicoysocial,conlafinalidaddeconservarypreservarelpatrimonionaturalyculturaldelpas"(Art.60.Cap.
VIII.LeyGeneraldelMedioAmbienteNo.1333).
Boliviaesunodelos15pasesconmayorbiodiversidaddelplaneta,yparaconservarestasriquezassecreanlasAPs,asegurandoasunavisindepas
condesarrollososteniblequeacogeunaampliadiversidadcultural.
Queslabiodiversidad?
Eslariquezadeespeciespresentesenunecosistema.Tambinesconocidacomodiversidadespecfica.Ladiversidadnosdaunaideadelaorganizacin
delacomunidaddeformaquesepuededecirquelascomunidadescongrannmerodeespeciesydeindividuosnosolosonmsdiversas,sinoqueestn
msestructuradasysonmsestables.
Nuestrabiodiversidadesuntesoroqueestntimamenteligadoalaexistenciadelaespeciehumanasuconservacingarantizanuestrofuturo.
ServicioNacionaldereasProtegidas(SERNAP)
Afinesde1997,atravsdelaLeydeOrganizacindelPoderEjecutivo(LOPE),elgobiernobolivianocreelServicioNacionaldereasProtegidas
(SERNAP)conlafinalidaddecontarconunainstanciademayorjerarquaquetuvieraindependenciatcnicayadministrativapararegularycontrolarlas
reasprotegidas.
LagestindecadareaprotegidaserealizaatravsdePlanesdeManejoyPlanesOperativosAnuales(segnlegislacinnacionalyloslineamientos
tcnicosestablecidosparaelSERNAP).
Quesunplandemanejo?
ElPlandeManejoesuninstrumentodeplanificacinestratgicaydeordenamientoespacialquedefineycoadyuvaalagestinyconservacindelos
recursosdelreaProtegidayquecontiene:
Losobjetivosypolticasparalaadministracindeunrea:formasdemanejo,asignacindeusos,actividadespermitidas.
Programasdemanejososteniblederecursosyactividadesproductivascompatiblesconlaconservacin.
Eselaboradodeformaparticipativa,aspectoquegarantizasusostenibilidadsocialyviabilidad.
5.QUSONLOSPLANESOPERATIVOSANUALES?
LosPlanesOperativosAnuales(POA)soninstrumentosdeplanificacindecortoplazo,quegarantizanlagestinbsicadelasreasprotegidasy
permitenlaactualizacinpermanentedelaplanificacinestratgica.
PasosparaladeclaracindeunreaProtegida(AP)
KWWSZZZPRQRJUDILDVFRPWUDEDMRVDUHDVSURWHJLGDVEROLYLDDUHDVSURWHJLGDVEROLYLDVKWPO
$UHDVSURWHJLGDVHQ%ROLYLD0RQRJUDILDVFRP
LospasosparaqueunreaseadeclaradacomoreaProtegidason:
1Identificacin.Pordiferentescausas,muchasvecesrelacionadaconlainvestigacin,seidentificaunreapotencialparaserdeclaradabajo
proteccin.
2Diseo.Mediantelaevaluacindelosdatosbiolgicos,econmicosyculturales,sedefine,simereceserdeclaraday,encasopositivo,seestablecen
susobjetivos,categora,lmitesyaccionesprioritariasparasuestablecimiento.
3Creacin.Segnlaevaluacinindicada,seproveelasbasesparalaelaboracinyaprobacindeladisposicinlegalquedefinesucreacin.
OBJETIVOS
Lasreasprotegidasdebencumplirlossiguientesobjetivos:
Protegeryconservarlabiodiversidad.
Protegeryconservarlasespeciesendmicas.
Protegeryconservarloshbitatsylosrecursosdeloscualesdependelasupervivenciadelasespecies.
MantenermuestrasrepresentativasdeecosistemasnicosenBolivia.
Protegerbellezasnaturales.Paisajessingulares,rasgosgeolgicosygeomorfolgicosrelevantes.
Protegervaloresculturalesehistricos.
Protegeryregularcuentashidrogeogrficas.
Brindaroportunidadesparaelturismoylarecreacin.
Brindaroportunidadesparalaeducacineinvestigacin.
Fomentarelaprovechamientosostenibledelosrecursosnaturales.
CLASIFICACION.
LasAPs,seclasificandeacuerdoasuscaractersticasnaturales(relacionadasconlosvaloresnaturales,paisajsticosynaturalesdeestasunidadesde
conservacin),yasusobjetivosdemanejoconlapresenciadepoblacioneslocalesyelusosostenibleactualypotencial,desusrecursosnaturales.
CATEGORIADEMANEJO.
ComocategorademanejoseentiendeaunaclasificacinqueagrupaunconjuntodeAPs,regidasdeacuerdoaunmodeloquecombinalascaractersticas
naturalesdelrea,susobjetivosdemanejoysuformadeadministracin.
Existen6categorasdemanejodefinidasenBolivia,lascualesseespecifican,lasformasygradosdeusodelosrecursosnaturalesenlasAPs,estnson:
Parquenacional,santuario,monumentonatural,reservadevidasilvestre,reanaturaldemanejointegradoyreservanaturaldeinmovilizacin.
9.1.PARQUENACIONAL.
Tieneporobjetolaproteccinestrictaypermanentedemuestrasrepresentativasdeecosistemasoprovinciasbiogeogrficasysusrecursosdefloray
fauna,quecuentenconunasuperficiequegaranticenlacontinuidaddelosprocesosecolgicosyevolutivosdesusecosistemas(Art.21,Cap.II.
Reglamentogeneraldereasprotegidas).
Unecosistemaesunaunidadecolgicaqueincluyelosorganismosvivosquehabitanenunreadeterminadayelambientecontodossusfactores:
climasustrato,temperaturaeiluminacin,ascomoelflujodeenergaqueseestableceentrelosdiversosintegrantesdelsistema.Enotraspalabras,est
formadoporlabiocenosisocomunidadyelbiotopooambiente.Portantolopodemosrepresentarporestaigualdad.
9.2.SANTUARIONACIONAL(RGAP).
Tienecomofinlaproteccindesitiosquealberganespeciesdeflorayfaunasilvestreendmica,amenazadaoenpeligrodeextincin,oun
ecosistemasingular(Art.20.Cap.II.RGAP).ParaejercercualquieraccindentrodeunSantuarioNacionalserequieredeunaautorizacincalificada.
Lafaunasilvestresonseresvivosquesedesarrollanenelmedionatural,sinrecibirningntipodecuidadoporpartedelhombre.
Laflorasilvestresonaquellasespeciesdevegetalesquenaturalmentecrecenysereproducenennuestrosecosistemas,siendopartedelariquezade
nuestropas.
9.3.MONUMENTONATURAL.
Tieneporobjetolapreservacinderasgossobresalientes,departicularsingularidad,porsucarcterespecial,paisajsticooescnico,de
formacionesgeolgicas,fisiogrficasoyacimientospaleontolgicos(Art.22.Cap.IIRGAP).AligualqueenlosParquescualquieraccindebeestar
autorizada.
Enlasreasquecomprendenlosparques,santuariosomonumentosestprohibidoelusoextractivoodebilitadordesusrecursosnaturales
(renovables,onorenovables)yobrasdeinfraestructura,exceptoparainvestigacincientfica,ecoturismo,educacinambientalyactividadesde
subsistenciadepueblosoriginarios,debidamentecalificadasyautorizadas.Estacategorademanejoincluyelaconservacindeladiversidadbiolgica
queelreacontenga.
Losrecursosnaturalessontodosaquellosbienesquepuedenserobtenidosdirectamentedelanaturalezayquecomotales,sirvenparasatisfacer
necesidadeshumanas.Constituyenrecursosnaturales:elagua,losbosques,eloxigeno,lacaza,lapesca,losminerales,etc.Sedividenen:
KWWSZZZPRQRJUDILDVFRPWUDEDMRVDUHDVSURWHJLGDVEROLYLDDUHDVSURWHJLGDVEROLYLDVKWPO
$UHDVSURWHJLGDVHQ%ROLYLD0RQRJUDILDVFRP
9.4.RESERVADEVIDASILVESTRE.
Tienecomofinalidad,proteger,manejaryutilizarsosteniblemente,bajovigilanciaoficial,lavidasilvestre(florayfaunasilvestre),deacuerdoalazona
(Art.24.Cap.II,RAGP).
9.5.REANATURALDEMANEJOINTEGRADO.
Tienecomoobjetivoladecompatibilizarlaconservacindeladiversidadbiolgicayeldesarrollosostenibledelapoblacinlocal,loqueimplicaun
trabajoconjuntodelcuidadodelavidasilvestreenzonasdondeseusalatierraparasuexplotacintradicional(Art.26.Cap.II,RGAP).Estasdos
categoraspermitenunmanejosostenibledelosrecursosnaturales,bajociertascondicionesnormativasytcnicas.
Laconservacincomprendeaccionesrealizadasporelserhumano,paraelusoracionaldelosRecursosNaturales,sonelpropsitodeproducir
beneficiosparalasgeneracionesactuales,manteniendosupotencialidadparasatisfacerlasnecesidadesyaspiracionesdelasgeneracionesfuturas.
9.6.RESERVANATURALDEINMOVILIZACION.
Eselrgimenjurdicotransitoriodeaquellasreasquealserevaluadasdemandansuproteccin,peroquerequierendemsestudiosparasure
categorizacinysuzonificacindefinitiva.(Art.26,Cap.II,RGAP).Elrgimendeinmovilizacintieneunaduracinmximade5aos,periodoenelque
estprohibidoelaprovechamientodelosrecursosnaturales,losasentamientoshumanos,adjudicaciones,yconcesionesdeuso.
LascaractersticasdealgunasAPs,handefinidoquesudeclaracin,seadedoblecategoracomoeselcasodelosparquesnacionales,yreasnaturales,
demanejointegral.
NivelesdereasProtegidas
DeacuerdoalasnormasdeAPs,seestablececuatroniveles,sobre,labasedelosobjetivosycaractersticasqueestasunidadesdeconservacinencierran
yson:reasprotegidasnacionales,departamentales,municipalesyprivadas.Estosnivelessoncomplementariosentres,tantodesdeelpuntodevista
tcnicocomoadministrativo.
10.1.REASPROTEGIDASDEINTERSNACIONAL.
ParqueNacional(PN)
ReservaNacionaldeVidaSilvestre(RNVS)
reaNaturaldeManejoIntegrado(ANMI)
TierraComunitariadeOrigen(TCO)
Categorade
manejo
Nombredel
reaprotegida
Ubicacin
Superficie
Ecorregiones,
Km2
(florayfaunaendmicas)
ETNIAS
Fechadecreacin
Aymara
02081939
Quechua
30031962
Punavolcnica.
PN
Sajama
Oruro
(ProvinciaCarangas)
Punaseca.
2.000
Fauna:Vicua,guanaco,alpacaquirquincho
parihuana,suris.
Flora:Queua,yaretaythola
Punasemihmeda.
Cochabamba
(Provincias:
PN
Tunari
Ayopaya,Cercado,
Quillacollo,Chaparey
Tapacar
3.091,83
Selvahmedaaperhmedasiempreverdede
montaa.
Selvasemihmedabajomontaosa.
Floramolle,kishuara,kewia
Selvaamaznicasubandina.
Bosqueamaznicopreandino.
Bosqueamaznicodeinundacin.
PNyTCO
IsiboroScure
Beni(Provincia
Moxos)yCochabamba
12.362,96
Sabanasinundables
Fauna:jucumari,pejichi,marimono,manechi,
londra,jaguar,ciervo,harpa,patonegro,petade
royelcaimnnegro,sicur.
(ProvinciaChapare)
Moxeos
Chiman
22111965
Yuracar
FloraPinodemonte,nogal,cedro,mara,palo
Mara,tajibo.
Punayyungas
Vallessecosmesotrmicos.
Selvahmedaaperhmedasiempreverdede
montaa.
LaPaz
ANMI
Apolobamba
(ProvinciasBautista
Saavedra,Franz
TamayoyLarecaja)
4.837,43
Flora:queua,nogal,pinodemonte,aliso,sauco
chachacoma,coloradillodelmonte,quina.
Quechua
Lecos
07011972
Fauna:vicua,jucumari,taruca,venadopetiso,
gatoandino,puma,chocagrande,yelpatode
torrentes
Punasemirida.Lagunassaladasdeorigen
KWWSZZZPRQRJUDILDVFRPWUDEDMRVDUHDVSURWHJLGDVEROLYLDDUHDVSURWHJLGDVEROLYLDVKWPO
$UHDVSURWHJLGDVHQ%ROLYLD0RQRJUDILDVFRP
Potos
RNVS
EduardoAbaroa
(Provincia:SudLipez)
glacial,bofedalesyturberas
7.147
Flora:yareta,queua,thola
Quechua
13121973
Fauna:Flamenco,vicuapariguana,guanaco,
suri
Selvasubhmedabaja
RNVS,amazni
co
ManuripiHeath
Pando
(Provincia:Manuripi)
7.470
Flora:castaa,ocho,almendrilloamarillo,
goma,maramach,palmareal,asa.
Fauna:jaguar,puma,tigrecillo,gatomonts,
zorro,anta,jochi,caimnnegro,mononegroo
chichilo.
Yaminahua
Machineri
20121973
Sabanasinundables.
Bosquesubhmedobajo.
PN
NoelKempf
Mercado
SantaCruz(Povincia
Velasco)
15.234,09
Selvaamaznica.
Fauna:Jaguar,puma,anta,chanchodemonte,
marimono,venado,borochi,bufeo,londra.
Guarasu
gwe
28061979
Chiquitano
Flora:Mara,cedro,paqui,goma,roble
BosqueHmedoysabanas.
ANMI
Beni
EstacinBiolgica
(ProvinciasYacumay
delBeni
Ballivin)
1.351,70
Fauna:marimono,manechi,jaguar,ciervodelos
pantanos,guilaharpa,patonegro,petadero,
lagartoycaimnnegro.
Ambor
(ProvinciasIchilo,
ManuelMara
Caballero,Floriday
AndrsIbez).
Chiman
Movima.
05101982
Selvahmedaaperhmedasiempreverdede
montaa.
SantaCruz
PNYANMI
Flora:mara,palomara,cedro,ocho,tajibo
morado,cuchi,jatata.
637.600
Flora:bibosi,pacay,mara,pinodemonte,nogal,
asayorqudeas.
YucarareYuqu
16081984
Quechua
26071989
Wenayek
02081989
Quechuay
Aymara
30011991
Yuquis
11101991
Fauna:jucumariuosodeanteojos,jaguar,oso
bandera,parabamilitar,parabafrenteroja.
Punasemihmeda.
Bosqueamaznicopreandino.
PN
Torotoro
Potos(provincia:
Bilbao)
164.470
Flora:Quebracho,maderaSoto,pinodemonte,
queua
Fauna:Tarucaovenadoandino,gatoandinoo
titi,puma,parabafrenteroja.
ChacoSerrano.
RNVS
Tariquia
Tarija
(ProvinciaArce)
2.469,29
Fauna:jucumari,puma,taruca,jaguar,taitet,
monosilvador,parabamilitar,lorohablador,pava
demonte.
PraderadePunasemihmedaaperhmeda.
Tarija
RNVS
Sama
(ProvinciasAvilez,
CercadoyMndez)
Flora:cebil,tipa,barroso,nogal,laurel,cedro,
tajibo.
1.085
Flora:queua,alisoypinodelcerroyyaretales.
Fauna:cndor,puma,vicua,gatoandinootiti,
tarucaylavizcacha.
Punasemihmeda.
Selvahmedaaperhmedasiempreverdede
montaa.
PNYSANTUA
RIO
Selvasemihmedabajomontaosa
Cochabamba
Carrasco
(ProvinciasCarrasco,
TiraqueyChapare)
6.226,38
Flora:queua,huaycha,nogal,pinodemonte,
cedro,coloradillodelmonte,quina,cebillo,bibosi,
mara,palomara,orqudeas.
Fauna:jucumariuosodeanteojos,tarucao
venadoandino,jaguar,gatoandinootiti,
gucharo.
BosqueNubladodeCeja.BosquePluvial
Subandino,palmarespantanosos.
Beni(Provincia
Ballivin)yLaPaz
ANMIYTCO
PilnLajas
(ProvinciasSud
Yungas,Franz
Tamayo).
4.000
Fauna:jaguar,londra,marimono,pejichi,
manechi,patonegro,petaderoyelcaimn
negro.
Cotapata
ProvinciasNorYungas
ySudYungas)
Chiman,
Mosetn,y
Tacana
09041992
PraderaAltoandina,bofedalesyturberas,Pramo
Yungueo,BosqueNubladoPluvialdeCejade
MonteyBosqueHmedo.
LaPaz
PNYANMI
Flora:motac,jatata,palmamarfil,palmaasa,
mara,cedro,roble,palomara,tajiboylajatata.
610
Flora:queua,pinodelcerro,nogal,cedro,aliso,
quinabibosi.
KWWSZZZPRQRJUDILDVFRPWUDEDMRVDUHDVSURWHJLGDVEROLYLDDUHDVSURWHJLGDVEROLYLDVKWPO
Aymaray
Afroboliviano
09071993
$UHDVSURWHJLGDVHQ%ROLYLD0RQRJUDILDVFRP
Fauna:jucumari,guilademontaa,gucharo,
marimono,puma,titi,taruca,pavademonte.
Vallessecosmesotrmicos.
Selvahmedaestacionaltropicaldetierrasbajas.
Sabanasdepalmeras.
PNYANMI
LaPaz(Provincias
FranzTamayo,Abel
IturraldeyLarecaja)
Madidi
18.957
Aymara
Flora:queua,nogal,aliso,,sauco,coloradillodel
monte,quina,bibosi,mara,cedro,palomara,y
ocho.
Tacana
21091995
Leco
Fauna:jucumariyosodeanteojos,gatoandinoo
titi,taruca,ciervo,tigrecillo,londra,marimono,
manechiguilacrestuda,harpa
BosqueSecoXeroftico
PNYANMI
SantaCruz
KaaIyaDelGran
(provinciasCordillera
Chaco
yChiquitos)
LlanuraChaquea
34.411,15
Flora:cuchi,tajibo,verdolago,curupa,
alcornoque,cedro.
Guaran
21091995
Quechua
20051997
Fauna:osodeanteojos,puma,gatoandinootiti,
chanchodemonte,pavademonte.
Reginmontaosaconprofundoscaones.
Chuquisaca
ANMI
ElPalmar
Flora:sotomara,algarrobo,thola,kewia,aliso.
595,54
(Provincias,Zudezy
yamparaes)
Fauna:elosodeanteojos,puma,gatoandino,
chanchodemonte,cndor,pavademonte,
pjaroscarpinteros.
SabanasinundablesdelPantanal.
Bosquesecochiquitano.
SantaCruz
ANMI
SanMatas
29.185,00
(Provincia:ngel
Sandoval)
Flora:roble,soto,tajiboalcornoque,cedro,
tacuara,palmareal,motac,tota.
Fauna:yacar,londra,sicur,ciervodelos
pantanos,anta,jochi,tat,po,parabaazul,guila
harpa,martnpescador,cardenalyelguila
negra.
Chiquitano.
Ayoreo.
31071997
SabanasinundablesdelPantanal.
SantaCruz
PNYANMI
Otuquis
MatorralChaqueo
10.059,50
(provinciasGermn
BushyCordillera)
Guaran
Flora:mara,cedro,asa,palmaresdecarand
ayoreo
31071997
Fauna:osodeanteojos,puma,jaguar,anta,
londra,pavademonte,manechi.
BosqueDeciduodelChacoSerranoysemiverde.
PNYANMI
Tarija
Serranadel
1.083,07
(provinciaGran
Chaco)
Agarage
Flora:pinodecerro,saucoguayabilla,cedro,
nogal.
Fauna:osohormiguero,tejn,zorro,jaguar,pava
demonte,elquirquincho.
Guaran
Wenayek
20042000
Chuquisaca
PNYANMI
(Provincias:Belisario
SerranadelIao Boeto,Tomina,
HernandoSilesyLus
Calvo
Bosquesmontanossubtropicales
2.630,9
Quechua
jucumari,anta,ychanchodemonte.jaguaryel
pumalaparabamilitarolaparabadefrenteroja
Toronamay
Nahua
28052004
Fuente.Elaboracinpropia.
10.2.NMEROYEXTENSINDEREASPROTEGIDAS
Boliviacuentacon123reasprotegidas(22decarcternacional,23decarcterdepartamentaly78reasmunicipales),querepresentan
aproximadamenteel20%delterritorionacional,porestaraznestentrelos8pasesconmayorbiodiversidaddelmundo.
ElncleoactivodeconservacindelSistemaestintegradoporlasreasprotegidasdecarcternacional,queabarcanunasuperficiede167.417.07km2.
Contienenmuestrasrepresentativasde11delas13grandesecorregionesdeBolivia:losbosquesamaznicossubandinossonlosmejorrepresentadosen
elSistema,seguidosporlaserranachiquitana,lassabanasinundablesdelPantanal,losyungas,elChacoylavegetacinaltoandina.Seestimaquedel
totaldeplantasyvertebradosregistradosparaBolivia,aproximadamenteun70%estaranrepresentadosenelSERNAP.Estasreasseencuentranen
muybuenestadodeconservacinymantienenpoblacionesdeespeciesdefaunadeimportanciaecolgicayqueseencuentranensituacindeamenaza,
comoelcndor,lavicua,elosoandinoyeljaguar.
Lamayorpartedelasreasprotegidasnacionalesestnhabitadasporcomunidadesindgenasyoriginarias,y44tierrascomunitariasdeorigenestn
relacionadasconsugestin.Eldesarrollodelasreasprotegidaspartedelreconocimientodelosderechosdelospueblosindgenasyoriginariosde
preservarsuidentidadcultural,sistemasdevalores,conocimientosytradiciones,institucionespropiasyespaciosterritoriales,yseorientaafortalecer
surolprotagnicoenlagestincompartidadelasreasprotegidasyenlageneracindenuevasopcionesdedesarrollocompatiblesconlaconservacin.
$JUHJDUDIDYRULWRV
Importancia
$\XGD
3RUWXJXrV
,QJOHV
5HJtVWUHVH_,QLFLDUVHVLyQ
Lasreasnaturalesprotegidassondegranimportancia:albergandiversosrecursosnaturalesquesonunaimportantefuentedeproductosdevalor
econmico.Asimismo,sonunafuentepermanentedeagua.Suconservacinpermite,entreotrascosas,laregulacindelclima,laproteccindelas
cuencas,elcontrolbiolgico,preservarelhbitatdeespeciesdefaunayflora,yelmantenimientodeladiversidadbiolgicadelasespeciesnaturalesde
nuestropas.
Ladeclaratoria,manejoyadministracindereasnaturalesprotegidashaidorevelandoconeltiempodimensionesypotencialidadesquerefuerzansu
capacidadcomoinstrumentodepolticaecolgica.Porunaparte,generanunamatrizterritorialparainiciativasdeconservacinydesarrollo
sustentable,enlacualesposiblearmonizarpolticasyesquemasderegulacin,dadalasolidezdelasbasesjurdicasquelasoportan.Porotrolado,ensu
KWWSZZZPRQRJUDILDVFRPWUDEDMRVDUHDVSURWHJLGDVEROLYLDDUHDVSURWHJLGDVEROLYLDVKWPO
$UHDVSURWHJLGDVHQ%ROLYLD0RQRJUDILDVFRP
manejoyadministracinconcurrendistintossectoresdelasociedadlocal,regionalynacional,loqueofrecelaoportunidaddefortalecereltejidosocialy
deconstruirnuevasformasdeparticipacinconresponsabilidad.
Bibliografa
AtlasdelEstadoPlurinacionaldeBolivia(2009).ElAltoBolivia:EdicionesCulturalesFnix.
BOLIVIA.MINISTERIODEMEDIOAMBIENTEYAGUA.ServicioNacionaldereasprotegidascongente.LaPazSERNAP.Cartillainformativa
plegable.
MinisteriodeDesarrolloSostenibleyPlanificacin.ProyectoBIDATR929/SFBO(2002).Protejamoslabiodiversidadporqueesnuestrariqueza.
Bolivia.LaPaz:Serviciosgrficosintegrales.
LIDEMA.(2003).reasprotegidasenBolivia.SeriedecartillaseducativasambientalesN3.Bolivia,LaPaz:KonradAdenahuerStiftung.
LEYDELSERVICIONACIONALDEREFORMAAGRARIAN1715.LeyINRAde18deoctubrede1996.
LEYGENERALDELMEDIOAMBIENTE.Ley1333promulgadael27deabrilde1992.
LEYFORESTALN1700.Leyde12dejuliode1996
DecretoSupremoN24781ReglamentoGeneraldereasProtegidas.
Enlnea:
ZonificacindeunreaprotegidaV.Disponibleen:http://www.fcbc.org.bo/esp/publicacion/.../AREAS_PROTEGIDAS/areas4.Consultado:
20/12/2011
reasProtegidasAmazonadeBolivia.Disponibleen:
www.amazonia.bo/amazonia_bo.php?opcion=areas.Consultado:20/12/2011
Nota:InscritoenlaoficinaSENAPILaPaz,Bolivia(RespetoalDerechodeautor)
Autor:
MaraRosarioCarrascoPatzi
&RPHQWDULRV
3DUDGHMDUXQFRPHQWDULRUHJtVWUHVHJUDWLVRVL\DHVWiUHJLVWUDGRLQLFLHVHVLyQ
7UDEDMRVUHODFLRQDGRV
+LGURFDUEXURV(OSHWUyOHR(VSRVLEOHUHSDUDUORVGDxRVTXHFDXVDHO
SHWUyOHRGHIRUPDQDWXUDO"RVRQLUUHYHUVLEOHV"QHFHVLWDHOKRPEUH
LQWHUYHQL
&DPELRFOLPiWLFR'HILQLFLyQGHOSUREOHPD&DOHQWDPLHQWRJOREDO$JXD
&OLPD0RYLPLHQWRVGHOD7LHUUD/OXYLD,QXQGDFLRQHV(OVHUKXPDQR
&RQFOXVLyQ3ODQGHWUDEDMR
(IHFWRLQYHUQDGHUR1XHVWUD7LHUUD(OHIHFWRLQYHUQDGHUR/DFDSDGH
R]RQR&DOHQWDPLHQWRGHOSODQHWD/DVFRQVHFXHQFLDVGHO&DOHQWDPLHQWR
9HUPDVWUDEDMRVGH(FRORJLD
1RWDDOOHFWRUHVSRVLEOHTXHHVWDSiJLQDQRFRQWHQJDWRGRVORVFRPSRQHQWHVGHOWUDEDMRRULJLQDOSLHVGHSiJLQDDYDQ]DGDVIRUPXODVPDWHPiWLFDVHVTXHPDVRWDEODVFRPSOHMDVHWF5HFXHUGHTXH
SDUDYHUHOWUDEDMRHQVXYHUVLyQRULJLQDOFRPSOHWDSXHGHGHVFDUJDUORGHVGHHOPHQ~VXSHULRU
7RGRVORVGRFXPHQWRVGLVSRQLEOHVHQHVWHVLWLRH[SUHVDQORVSXQWRVGHYLVWDGHVXVUHVSHFWLYRVDXWRUHV\QRGH0RQRJUDILDVFRP(OREMHWLYRGH0RQRJUDILDVFRPHVSRQHUHOFRQRFLPLHQWRDGLVSRVLFLyQ
GHWRGDVXFRPXQLGDG4XHGDEDMRODUHVSRQVDELOLGDGGHFDGDOHFWRUHOHYHQWXDOXVRTXHVHOHGHDHVWDLQIRUPDFLyQ$VLPLVPRHVREOLJDWRULDODFLWDGHODXWRUGHOFRQWHQLGR\GH0RQRJUDILDVFRPFRPR
IXHQWHVGHLQIRUPDFLyQ
(O&HQWURGH7HVLV'RFXPHQWRV3XEOLFDFLRQHV\5HFXUVRV(GXFDWLYRVPiVDPSOLRGHOD5HG
7pUPLQRV\&RQGLFLRQHV_+DJDSXEOLFLGDGHQ0RQRJUDItDVFRP_&RQWiFWHQRV_%ORJ,QVWLWXFLRQDO
0RQRJUDILDVFRP6$
KWWSZZZPRQRJUDILDVFRPWUDEDMRVDUHDVSURWHJLGDVEROLYLDDUHDVSURWHJLGDVEROLYLDVKWPO