Sunteți pe pagina 1din 98

T HE S UMADHVA V IJAYA

of Narayan.a Pan.d.ita
With Foreword

ISBN 0-9703421-8-7
http://www.dvaita.org

kernel version 1.00, October 29, MM; November 07, MM

c 2000, Shrisha Rao

This edition, along with all its prefatory material and indices, is copyrighted under Title
XVII, United States Code, and similar laws in other countries. Permission is hereby given
to make single copies for individual, non-profit uses in private study, scholarship, and
research as allowed under the law, provided that such reproduction be done of this entire
publication, especially including this notice. All other uses, as well as storage or archival of
this material in any publicly accessible medium, are expressly forbidden unless prior
written consent is obtained.

Foreword
Narayan.a Pan arya Madhva composed by Sr
The Sumadhvavijaya is a biographical account of Ac
Trivikrama Panditacarya, who was a contemporary of Acharya Madhva. The
ditacarya, the son of Sr
generally accepted dates for Madhva are 1238-1317 CE, while those for Narayan.a Panditacarya are
1295-1370 CE. It is very likely that the young Narayan.a was associated with many of the events
arya Madhvas life especially those which occur in sarga-s
covered in detailed descriptions of Ac
twelve through sixteen of the Sumadhvavijaya. This is evident from the wealth of detail and close
observation that one notices here, in contrast to the earlier sections where the descriptions are very
brief or accompanied by only poetic embellishments. There is no doubt that the entire family

the father Trivikrama, Sankara


the brother of Trivikrama, and Narayan.a the son, were tremendously
arya Madhva, whose beauty, physique, personality, strength, enimpressed by the personality of Ac
durance, pleasant and attractive manners, erudition, and all round scholarship, etc., find repeated
mention in the compositions of all these authors. Narayan.a Panditacarya has used nearly a thousand
synonyms in describing Madhva in the Sumadhvavijaya, essentially referring to his vast knowledge
and great intellect. Thus, there is no doubt that the Sumadhvavijaya is a first-person account of the
arya Madhva as seen at close quarters, by a gifted author, at least in the latter portions of the
life of Ac
text, while the earlier portions are based on authentic hearsay from his immediate disciples.
arya Madhva, he of the multifaceted and divine personality, would have
Writing the biography of Ac
been a difficult assignment for anyone. The requirements of presenting the extraordinary life in its
different aspects the precocious child born to pious parents after a long wait and ardent prayers to
Lord Anantesvara; his early renunciation of the world, confronting the-then powerful Advaita headon without any compromises; the series of miraculous doings indicating his divinity; his detailed and
authentic knowledge about the ancient scriptures like the Vedas, Upanis.ads and Itihasa would not
be easy. It certainly would need a fine balance between factual presentation coupled with admiration
for the glorious personality, a clear summary of esoteric and protracted discussions with opponents,
and a portrait of the subjects personal traits, where the full and marvelous personality is delineated
in a word picture. It is not for nothing that it is believed that Madhva is present himself in the form of
Sumadhvavijaya and no one, even the other great personages of the order ever tried to write another
similar work. The composition has secured great respect and acceptance comparable to the original
compositions of Madhva himself from all succeeding savants of Tattvavada.

It is worth noting the explanation given by Narayan.a Pan.d.itacharya himself about the manner of his
writing the composition. In the Bhavaprakashika, an auto-commentary on the Sumadhvavijaya, he
says:
Whatever has been stated here has been mostly narrated to me by more than one source:
I have seen so with my own eyes, thus has been said in most cases. Whenever there was
a difference between the accounts given by two sources, I have accepted the one which
was stronger (more reliable). I have neither said things here just for poetic embellishment, nor to praise the Guru, nor to show my own scholarship. Therefore, readers ought
not to doubt the authenticity of my account here.
It is clear from this that Narayan.a Pan.d.itacharya composed the account after he had carefully analysed the data available. The organization of the text also indicates this the first nine sarga-s carry
accounts which are not very detailed in nature, with circumstantial details generally not available.
For instance, we notice that the installation of Lord Kr.s.n.a in Udupi, a major action of Madhva, has
been described in only four s loka-s. It would appear that the events described in these chapters had
happened long before the Sumadhvavijaya was composed. In particular, the poet starts his account
of this momentous event from a description of the immersion of the icon of Lord Kr.s.n.a in the Madhvasarovara for washing, and provides no hint about how it was obtained. (There are many stories
attributable to great saints subsequently, describing the circumstances of the finding.) All the events
right up to Madhvas two visits to Badarikasrama apparently had taken place long before and could
be known only from anecdotes narrated by his disciples. The tenth sarga seems to be a summary of
some then-prevalent compositions describing the earlier incidents associated with Madhvas visits to
the northern part of the country. The eleventh sarga is an exposition1 in highly poetic language of the
philosophical position of the Tattvavada concept of moks.a. The sarga-s twelve, et seq. clearly show
details of names, places (mostly in Kerala and South Canara), and sequences of events which became
known to the author by direct experience or by listening to first-hand accounts. The detailed description of Madhvas daily routine given in the thirteenth sarga appears to be an eyewitness account. The
final sarga is clearly one where the poet has considerable detailed information. Incidents described
here include: bathing in the sea (described in fourteen s loka-s); defeating the Gan.d.avat.a brothers; going around the Kan.t.heswara temple on the shoulders of a young boy; defeating Purvavat.a, Shivagni
etc.; renovating the Parant temple; getting the pond in Yerki Mat.ha filled by rain; composing the
Kr.s.n.a mr.ta Maharn.ava and the Karma Nirn.aya in Vaidyanatheswara and Ujire, etc. Only the incidents
of Madhvas establishing the validity of the Vedas on the banks of the Gomat river (possibly the
one near Dwaraka) and of his lifting and carrying the huge boulder near Kalasa seem to be distant
. a based on an incident of a bright light being seen in the moon-less sky when Madhva was giving a
Ascribed to Ses
discourse, as explained in the Bhavaprakasika.
1

ii

to the poet, and may have been included here rather than in the tenth sarga, where a number of such
wondrous incidents have been described, for convenience.
The poet, while discussing the basis of his accounts of the superhuman actions of Aca rya Madhva,
says thus in the Bhavaprakas`ika:
Of these (miracles) seen by humans, some were forgotten by the action of deva maya,
and even of those which were not forgotten, we did not come to know all of them. Even
out of what we heard, we have not described some as they are to be treated as divine
secrets.
Therefore, the poet urges that his work be considered a historiography rather than a hagiography
regardless of the miracles described in it, and indeed, his sincerity and skill are clearly discernible in
his careful approach to the subject and mastery of presentation.
There is authentic evidence available today about many events described in the Sumadhvavijaya, of
which we just mention the following:
arya Madhva
1. The huge stone boulder (6.1 meters 3.6 meters 10.98 meters) carried by Ac
near Kalasa is still there with an inscription on it. This evidence has also appeared in a Gazetteer
of the erstwhile princely state of Mysore dated 1901 CE. The incident is narrated in the 16th
sarga shlokas 7-9.


2. The names Nadillaya (Madhyageha Bhat.t.a), Paje (Pajaka Ks.etra), Kunjaru (Vimana Giri), etc.,
exist even today. Similarly, names such as Gan.d.avat.a, Purvavat.a, etc., still continue to be used
in the area.
arya Madhva
Even so, we should add that the historical accuracy of some accounts like that of Ac
meeting the Muslim king, his meeting Iswara Deva, etc., need authentic verification, though nothing
is presently known that contradicts them clearly. The actual period of Madhva itself had been under
kurmam inscriptions clearly indicate that Madhvas
considerable doubt, till it was revealed that the Sr
dates are 1238-1317 CE. It has been opined that Iswara Deva was Mahadeva, a Yadava king who
ruled Devagiri from 1260-1271 CE, while the Muslim king was Jalaluddin Khilji of Delhi (1290-1296
CE). It appears unlikely that Madhvas northern trip, apparently distant in time to Narayan.a Pan.d.ita,
was so late in his life; Balban in Agra is dated 1249-1266 CE and seems to fit in better.
It is also argued that the identities of Vidyasan.kara, Padmatrtha, etc., who feature in the Sumadhvavijaya as prominent scholars of Advaita who lost to Madhva, are not clear as pertaining to the
heads of Advaita Mat.has in that period. (The records of the Advaitic Mat.ha-s and lineages are not
iii

clear until after the time of Madhva.) But people remember winners and not losers! It is also highly
unlikely that the traditional Mat.ha guru parampara-s, which extol their past ascetics, would highlight
defeats and ignominy of some of them. An example is the famous debate between Vidyaran.ya and
Aks.obhya Trtha (adjudicated by Vedanta Desika), where the latter won, but which would not be acknowledged by neutral scholarship, but for the inscriptional evidence and the records available in the
neutral ground of Visis.t.a dvaita tradition.
There are some other aspects of the Sumadhvavijaya which deserve special mention in this introduction.
As Mm. Dr. B.N.K. Sharma says (private communication), [Madhvas] biography, unlike others
. kara and others, has a perfect historical perspective and never indulges
of its kind pertaining to San
in anachronisms and episodes of a compromising nature to the subject. We get, according to Dr.
Sharma (ibid.), a pen-picture of Madhva saying that he had all the mahapurus.alaks.an.a-s. Madhva
was a great sportsman, and also a good wrestler, mountaineer, etc. The early incidents of digesting
horsegram as a baby still on mothers milk, eating thousands of plantains and drinking pots of milk
as a young lad, and eating all the food offered by several hosts in Badarinath as well as keeping
a complete fast with total silence for 48 days in that extremely cold and difficult place before going
Veda Vyasa all portray Madhva as one who was not an ordinary person dependent
to meet Sr
on food. Similarly, Madhva is said to have shown that God is present everywhere, even as a toddler
of two years, by his actions in visiting the temples. The attachment of his parents to the beautiful
child, and their sorrow when he renounced the world at the young age of eight years, are poignant,
but Madhva maintains his dignity and conviction without hurting them.
The descriptive verses on Madhva are lyrical and heartwarming. The great love of the poet for his
subject shines through brilliantly in these. One gets a narrative of the great Guru that is profound yet
simple and accessible to all, and which shows him to be all-knowing and kind hearted to devotees,
loyal to his childhood friends; with enormous powers, but choosing to take all his disciples and
his own nominal Guru along with him like an ordinary human being. Madhva, according to his
biographer, was one who always acted as he preached.
The lyrical descriptions of Madhva meeting Veda Vyasa and Narayan.a which have come from the
imagination of the poet appear as if Madhva himself wrote them such is the linguistic skill, fervor
and intensity of devotion displayed. The ability of the poet to use the maximum flexibility of the
Sanskrit language in conveying, in an appropriate manner, two or three meanings with each set of
words, while preserving the musical rhythm of the lines, is amazing. The use of upama and other
embellishments as powerful media for emphasizing the essential aspects is resorted to freely, and in
some cases the poet touches a chord in our hearts, such as when he talks of Hanuman devoutly using
both hands to carry flowers for worshipping his beloved Rama, while he carried the Gandhamadana
iv

mountain with just one!


There is a tradition in Sanskrit that a mahakavya should have certain features like a hero who is
exemplary, descriptions of towns, ocean, mountains, sunrise/moonrise, marriage, travel, war, etc. The
sarga-s should not be too long or too short, and at the end of each, the subject matter of the next
must be indicated. The Sumadhvavijaya is seen to contain almost all the main requirements of a
mahakavya.
. kara, etc., there is more than one
It is also seen that in the case of many other personalities like San
chronicle written long after the persons demise. These thus give cause for genuine doubts about
authenticity, and rely for the most part on traditional stories preserved by word of mouth. There
are also conflicts between the accounts. The Sumadhvavijaya does not suffer from any of these
shortcomings, also because of its unique status. Thanks to the commentary written by the author
himself, the details are made clear and unambiguous. The method adopted by the author in presenting
his material is unexceptionable and shows great mastery. There is a case for further study in fixing
many historical elements mentioned here, but the honesty and integrity of the author shines through
the composition like a beacon guiding us in the right direction.
I am very happy that the Dvaita Home Page is publishing electronically this great text for the benefit
arya Madhva. They already have to their credit the successful publications of the
of all admirers of Ac
Mahabharata Tatparya Nirn.aya and the Isa vasya Upanis.ad which have been widely welcomed. The
1008 Vidyamanya Trtha Swamj, of the Palimaru/Bhan.d.a rakeri Mat.ha-s has already
late revered Sr
communicated his blessings for this great endeavour for the publication of all the Madhva sarvamula
and such compositions on the Net. I would like to add my own best wishes to them for all success in
this and in future efforts.
D. Prahladacharya
Vice Chancellor
Ras.t.rya Sam
. skr.ta Vidyapt.ha, Tirupati
October 26, 2000
Dpaval.

Contributors
The following is a reworking of the Sumadhva Vijaya as released in Devanagari form. The conversion
to accented Roman using Adobe Times was done by Shrisha Rao, with help from Gerald Penn and
Pete Willemsen. The contributors to the earlier effort were Raghavendra Rachuri, Krishna Kadiri,
Meera Tadipatri, Anand Ravipati, Keshava Tadipatri, and Shrisha Rao.
One artifact of the Devanagari version, viz., the alphabetical list of verses, is not given here.
The latest version of this material is always available on the web at http://www.dvaita.net,
and the persons who maintain it may be reached by electronic mail at dvaita@dvaita.org as
well.

vi

Contents
1

Prathamah. Sargah.

viii

Dvityah. Sargah.

xii

Tr.tyah. Sargah.

xvi

Caturthah. Sargah.

xx

Pancamah
. Sargah.

xxiv

S.as.t.hah. Sargah.

xxviii

Saptamah. Sargah.

xxxii

As.t.amah. Sargah.

xxxvii

Navamah. Sargah.

xli

10 Dasamah. Sargah.

xlv

11 Ekadasah. Sargah.

12 Dvadasah. Sargah.

lvi

13 Trayodasah. Sargah.

lx

14 Caturdasah. Sargah.

lxv

15 Pancada
sah. Sargah.

lxxii

16 S.od.asah. Sargah.

lxxxii

17 An.umadhvavijayah.

xc

18 Sumadhvavijayaprameya-Phalamalika

xcv
vii

Sumadhvavijayah.
1

Prathamah. Sargah.

kantaya kalyan.agun.aikadhamne navadyunathapratimaprabhaya


narayan.a yakhilakaran. a ya srpran.anathaya namaskaromi 1.1


anakulam
. gokulamullalasa yatpalitam
. nityamanavilatma
tasmai namo nradanlabhase kr.s.n.a ya kr.s.n.a raman.apriyaya


1.2


api trilokya bahirullasant tamoharant muhurantaram


. ca
disyaddr.sam
. no visadam
. jayant madhvasya krtirdinanathadptim


1.3


tamonudanandamavapa lokastattvapradpakr. tigogan.ena


yadasyastam
. subhuva gurum
. stam
. strivikramaryan pran.amami varyan

mukundabhaktyai gurubhaktijayai satam


. prasattyai ca nirantarayai
garyasm
. visvagurorvisuddham. vaks.yami vayoravatarallam 1.5


1.4


tam
. mantravarn.airanuvarn.anyam
. sarvendrapurvairapi vaktukame
sanks.ipnuvakye mayi mandabuddhau santo gun.a d.hyah. karun.a m
. kriyasuh.


uccavaca yena samastaces..ta h. kim


. tatra citram
. caritam
. nivedyam
kintuttamaslokasikhaman. nam
. manovisuddhyai caritanuvadah. 1.7

1.6


malakr.tastaccaritakhyaratnairasuks. madr.s..teh. sakutuhalasya2


purvaparkaramathaparam. va ks.a myantu me hanta muhurmahantah.


1.8


srvallabhajna m. sasurendrayan cam. sambhavya sambhavyatamam


. trilokyam
pran.esvarah. pran.igan.apran.eta guruh. satam
. kesarin.o gr.hebhut 1.9


ye ye gun.a nama jagat prasiddha yam


. tes.u tes.u sma nidarsayanti
saks.a nmahabhagavataprabarham. srmantamenam
. hanumantamahuh.


karman.i kurvan paramadbhutani sabhasu daivs.u sabhajitani


sugrvamitram
. sa jagat pavitram
. ramapatim
. ramatanum
. dadarsa

1.10

padaravindapran. ato harndrastada mahabhaktibharabhinunnah.


agrahi padmodarasundarabhyam. dorbhyam
. puran.ena sa purus.en.a

1.11


adaryasalavalidaran. ena vyapaditendraprabhavena tena


pradyotaniprtikr. ta nikamam
. madhudvis.a sandidise sa vrah.

1.12


sukutuhalasya

viii

1.13


karn.a ntamanya gun.agrahtra ramen.a mukto ran.a kovidena


sphurannasau vairibhayankarobhutsatpaks. apat pradaro yathagryah.


gobhih. samananditarupastah. svavahninirdagdhapalasirasih.


aho hanumannavavaridosau trn.a mbudhirvis.n.upade nanama

1.14


1.15


apaks.apat purus.astrilokyamabhogabhokta patagadhirajam


visvambharam
. bibhradasau jigaya tvaraparakrantis. u citrametat

1.16


nibaddhya setum
. raghuvam
. saketu bhrubhangasambhrantapayodhimadhye
mus..tipraharam
. dasakaya sta santarjanagryottarames. akodat 1.17


jajvalyamanojjvalaraghavagnau cakre sa sugrvasuyayajuke


a dhvaryavam
. yuddhamakhe pratiprasthatra sumitratanayena sakam


1.18


ramarcane yo nayatah. prasunam


. dvabhyam
. karabhyamabhavatprayatnah.
ekena dos.n.a nayato girndram
. sanjvanadyasrayamasya nabhut 1.19


sa daritarim
. paramam
. pumam
. sam
. samanvayasnnaradevaputrya
vahnipravesa dhigatatmasuddhya virajitam
. kan canamalayeva 1.20


syamam
. smitasyam
. pr.thudrghahastam
. sarojanetram
. gajarajayatram
vapurjaganmangal. ames.a dr.gbhyam
. ciradayodhyadhipateh. sis.eve 1.21


rajyabhis.ekevasitetra sta pres..thaya nastam


. bhajatam
. diseti
ramasya van.ya man.imanjumalavyajena drgham
. karun.a m
. babandha 1.22


hr.dorusauhardabhr. tadhimaulinyastena hastena dayardradr.s..tya


sevaprasannomr.takalpavaca didesa devah. sahabhogamasmai 1.23

pres..tho na ramasya babhuva tasman na ramarajyesulabham


. ca kincit
tatpadasevaratires. a naicchat tathapi bhogannanu sa viraktih. 1.24


namo namo natha namo namaste namo namo rama namo namaste
punah.punaste caran.a ravindam
. namami natheti naman sa reme 1.25


kim
. varn.ayamah. paramam
. prasadam
. stapatestatra hariprabarhe
muncanmahm
. nityanis.evan.a rtham
. svatmanamevais.a dadau yadasmai

svanandahetau bhajatam
. jananam
. magnah. sada ramakathasudhayam
asavidanm
. ca nis.evaman.o ramam
. patim
. kimpurus.e kilaste 1.27


1.26


tasyaiva vayoravataramenam
. santo dvityam
. pravadanti bhmam
spr.s..tyaiva yam
. prtimatanilena narendrakanta sus.uvetra kunt 1.28


indrayudham
. hndrakarabhinunnam. ciccheda paks.a n ks.itidharin.a m
. prak
bibheda bhubhr.dvapurangasangaccitram. sa panno janankaragrat 1.29


ix

pure kumaranalasanviharan nirks.ya sarvanapi mandallah.


kaisorallam
. hatasim
. hasangham
. vane pravr.ttam
. smarati sma sutkah.


1.30


bhuktam
. ca jrn.am
. paripanthidattam
. vis.am
. vis.an.n.o vis.abhr.dgan.otah.
praman.akot.eh. sa hi helayagannedam
. jagajjvanadetra citram 1.31


dagdhva puram
. yogabalat sa niryandharmaniva svan sahajan dadhanah.
adaribhavena jagat supujyo yogva narayan.amasasada 1.32


samarpya kr.tyani kr.t kr.tani vyasaya bhumne sukr.tani tavat


karis.yaman.a ni ca tasya pujam
. sankalpayamasa sa s uddhabuddhih.


1.33


vis.n.oh. padasridbakasam
. niras ks.iptanyapaks.iprakarah. supaks.ah.
sasodarothadita rajaham
. sah. sa rajaham
. smiva rajakanyam 1.34

indvarasrjayasundarabham. smerananendum
. dayitam
. mukundam
svamatuleyam
. kamalayataks. am
. samabhyanandatsuciraya bhmah. 1.35


mahagadam
. can.d.aran.am
. pr.thivyam
. barhadratham
. manks.u nirasya vrah.
rajanamatyujjvalarajasuyam. cakara govindasurendrajabhyam 1.36


duh.s a sanenakulitan priyayah. suks.manaralanasitam


. sca kesa n
jigham
. saya vairijanasya tks.n.ah. sa kr.s.n.asarpaniva sancikaya

1.37


jajvalyamanasya vane vanelam


. didhaks.atah. parthivasarthamugram
sattvani pum
. sam
. bhayadani nasam
. vr.kodaragnergurutejasapuh. 1.38


bhogadhikabhogavatorun. a ks.a nitastatah. sancalato dharendre


bahundvijihvan man.imatpurogan asau kat.u n krodhavasa n jaghana

1.39


athais.a ves.a ntarabhasmalnah. kramen.a vayuprabhavah. sutejah.


ruddhakhilasam. mukharam
. pracan.d.am
. bhasmcakarakhilakcakaugham

sa kr.s.n.avartma vijayena yukto muhurmahahetidharopradhr. s.yah.


bhs.madvijadyairatibhs. an.a bham
. vipaks.akaks.am
. ks.apayan vireje
tarasvinah. proccalitanadhran nirdagdhapaks.a natitks. n.akopan
sa dhartaras..tran bahuhetillo vinasya visvan paraya sriyabhat

1.41


1.42


kr.s.n.a n ghripankeruhabhr. n garajah. kr.s.n.a mukhambhoruhaham


. sarajah.
prajasarojavalirasmirajah. sasodarorajata vrarajah. 1.43


1.40


pautre pavitrahvayajamipautre dharam


. nidhayasuradhs. u tapam
krtim
. trilokyam
. hr.daye mukundam
. bheje padam
. svam
. sahajaih. sa bhmah.


vis.n.oh. padantam
. bhajatanilena ghorapraghatairiti nasitaste
rasojjhitascancalavr. ttayolam
. s obham
. na bhejuh. suravairimeghah.


1.45


1.44


etat pratpam
. kila kartukama nas..taujasah. sankat.amevamapya
mukundavaigun.yakatham
. svayogyam
. kale kalavakalayanta telam 1.46


yo bhurivairo man.iman mr.tah. prag vagm bubhus.uh. paritos.itesah.


sa sankarakhyonghritales. u jajne spr.dhaparepyasurihasurendrah.

1.47


sannayyamavyaktahr.dakhubhugva sva va purod.a samasarakamah.


man.israjam
. va plavagovyavastho jagraha vedadikames.a papah. 1.48

jano namennaparatheti mattva s at.hascaturthasramames. a bheje


padmakaram
. va kalus.am
. cikrs.uh. sudurdamo dus..tagajo visuddham

avaidikam
. madhyamikam
. nirastam
. nirks.ya tatpaks.asupaks.apat
tameva paks.am
. pratipadukosau nyarurupan margamihanurupam

1.49


1.50


asatpadesansadasadviviktam. mayakhyaya sam


. vr.timabhyadhatta
brahmapyakhan.d.am
. bata su nyasiddhyai pracchannabauddhoyamatah. prasiddhah.


yad brahmasutrotkarabhaskaram. ca prakasayantam


. sakalam
. svagobhih.
acucurad vedasamuhavaham
. tato mahataskaramenamahuh. 1.52


svasutrajatasya viruddhabhas. tadbhas.yakarohamiti bruvan yah.


tam
. tatks.an.a dyo na didhaks.ati sma sa vyasarupo bhagavan ks.amabdhih. 1.53


nigamasanman.idpagan.obhavat taduruvaggan. apankanigud. habhah.


avidus.a miti sankaratakarah. sa kila sankara ityabhisusruve 1.54


visvam
. mithya vibhuragun.avan a tmanam
. nasti bhedo
daitya ittham
. vyadadhata giram
. diks.u bhuyah. prasiddhim
a nandadyairgurugun. agan.aih. purito vasudevo
mandam
. mandam
. manasi ca satam
. hanta nunam
. tirobhut

1.55


iti s rmatkavikulatilaka trivikramapan.d.itacaryasuta


narayan.apan.d.itacaryaviracite srmatsumadhvavijaye
mahakavye a nandan ke prathamah. sargah.

xi

1.51


Dvityah. Sargah.

vijna nabhanumati kalabalena lne durbhas.yasantamasasantatito janendhe


margat satam
. skhalati khinnahr.do mukundam
. devascaturmukhamukhah. s aran.am
. prajagmuh.


nathah. kalau triyugahutiranudbubhus. uh. brahman.amapyanavataramanadidiks. uh.


sarvajnamanyamanaveks. ya sakaryavryam
. smeranano bhuvana jvanamababhas. e


vedantamargaparimargan. adnaduna daivh. praja visaran.a h. karun.a padam


. nah.
a nandayeh. sumukha bhus.itabhumibhago rupantaren.a mama sadgun.anirn.ayena

2.2


2.3


a desamauliman.imujjvalavarn.amenam
. baddhan jalirmarudanarghamadhattamurdhna
haravalmiva hr.da vibudhendrayan cam. bibhrannijananujighr. ks.uravatitrs. at 2.4


kalah. sa eva samavartata nama yavat cintakulam


. vividhasadhukulam. babhuva
vedantasantatakr.tantarasam
. na vidmah. sreyo labhemahi katham
. nu vayam
. bateti 2.5


tatprtaye rajatap.thapuradhivas devo vivesa purus.am


. subhasucanaya
prapte mahaya mahitaya mahajanaughe kolahalena sukutuhalini pravr.tte

2.6


a vis..tavanakusalam
. purus.am
. prakr.tya pratyayayannijajanannitaramanr. tyat
uttungaketusikhare sa kr.tan gaharo rangantare nat.a ivakhilavismayatma 2.7

a bhas.ya sotra janatam


. sapathanuviddham. uccairidam
. vacanamuddhr.tadorbabhas. e
utpatsyate jagati visvajannavr. ttih. visvajna eva bhagavanaciradiheti 2.8


sadvpavarinidhisaptakabhutadhatrya madhyepi karmabhuvi bharatanamakhan. d.e


kale kalau suvimalanvayalabdhajanma sanmadhyagehakulamauliman. irdvijobhut 2.9


vedadrisadrajatap.t hapuresvarabhyam. gramo vibhus.itatarah. sivarupyanama


hemadrirajavibhurajadilavr. tabha- stasyabhavad gurugun.ah. khalu mulabhumih.

2.10


ramadhivesitaharisvasr. maulimala- rajadvimanagirisobhitamadhyuvasa


ks.etram
. sa pajakapadam
. trikulaikaketuh. kam
. yaddadhati satatam
. khalu visvapajat

2.11


artham
. kamapyanavamam
. purus.a rthahetum
. pum
. sam
. pradatumucitamucitasvarupam
kanyam
. suvarn.alasitamiva vedavidyam
. jagraha vipravr.s.abhapratipaditam. sah. 2.12


remecchayopanis.adeva mahaviveko bhaktyaiva suddhakaran. ah. paramasritalam


mithyabhimanarahitah. parayeva muktya svanandasantatikr. ta sa taya dvijendrah. 2.13


tasya prabhoscaran. ayoh. kuladevataya bhaktim


. babandha nijadharmaratah. sa dhrah.
vijna tabharatapuran. amaharahasyam
. yam
. bhat..ta ityabhivadanti jana vintam 2.14


govindasundarakathasudhaya sa nr.n.a m
. a nandayanna kila kevalamindriyan. i
kintu prabho rajatap.thapure padabjam
. srvallabhasya bhajatamapi daivatanam


xii

2.15


2.1


ittham
. harergun.akathasudhaya sutr.pto nairgun.yavadis.u janes.vapi sagrahes.u
tattve sa kalacaladhratisam. sayaluh. dhman dhiya s ravan.asodhitaya pradadhyau


2.16


trata ya eva narakatsa hi putranama mukhyavanam


. na sulabham
. purus.a dapurn.a t
tasmatsamastavidapatyamavadyahnam. vidyakarakr. ti labhemahi kairupayaih. 2.17

purvepi kardamaparasarapan. d.umukhya yatsevaya gun.agan.a d.hyamapatyamapuh.


tam
. purn.asadgun.atanum
. karun.a mr.tabdhim
. narayan.am
. kulapatim
. saran.am
. vrajema 2.18


ittham
. vicintya sa vicintyamananyabandhuh. pres..thapradam
. rajatap.thapuradhivasam
bhaktya bhavabdhibhayabhangadaya subhatma bheje bhujangasayanam
. dvis.ad.abdakalam


2.19


patnya samam
. bhagavatah. sa bhajan padabjam
. bhogan laghunapi punarlaghayan cakara
dantam
. svayam
. ca hr.dayam
. damayan cakara svaccham
. ca dehamadhikam
. vimalcakara 2.20


tvraih. payovratamukhairvividhairvratagryai- rjayapat gun.agan.a rn.avaputrakamau


sampurn.apurus.amatos.ayatam
. nitantam
. deveritaviva puraditikasyapau tau 2.21


nathasya bhurikarun.a sudhayabhis. iktau srsrdharapratatisarasarrayas..t


bhurivrataprabhavadivyasukantimantau tau dehasuddhimatimatramathalabhetam


2.22


kantadr.tau samucitetha babhara garbham


. sa bhusurendraduhita jagatam
. sukhaya
acchambareva rajan paripuritasa bhavinyapastatamasam. vidhumadyapaks.a t 2.23

tam
. purvapaks.asitabimbamiva pravr.ddham
. yavad dvijendravanita sus.uvetra tavat
am
. sena vayuravatrya sa rupyap.the vis.n.um
. pran.amya bhavanam
. prayayau tadyam


2.24

sampurn.alaks.an.acan.am
. navarajamana- dvarantaram
. paramasundaramandiram. tat
rajeva satpuravaram
. bhuvanadhirajo nis.kasayan paramasau bhagavanvivesa 2.25

santus.yatam
. sakalasannikarairasadbhih. khidyeta vayurayamavirabhut pr.thivyam
a khyannitva suradundubhimandranadah. prasravi kautukavasairiha manavaisca 2.26


natham
. nis.evya bhavananatiduramaptah. prajno mahaprakr.tadundubhinadapurvat
putrodbhavasravan. ato mahadapya saukhyam
. jna nam
. paroks.apadamapyamates..tahetum 2.27


a visya vesma nijanandanaminduvaktram. bhuyobhinandya sa mukundadayam


. pravandya
jatasya tasya gun.ajatavahasya jata karmadikarmanivaham
. vidadhe sukarma 2.28


jna narthameva yadabhudasudeva es.a yadvasudeva padabhaktiratah. sadasau


tadvasudevapadamanvavadan surendra- statena yannigaditam
. sutanamakartra


2.29


patum
. payam
. si sisave kila gopradosmai purvalayah. svasutasunutaya prajatah.
nirvan.ahetumalabhs..ta paratmavidyam
. danam
. dhruvam
. phalati patragun.a nukulyat

2.30

atrastameva satatam
. pariphullacaks.uh. kantya vid.ambitanavendu jagatyanarghyam
tatputraratnamupagr. hya kadacidaptah. svasvamine budha upayanamarpayatsah. 2.31


xiii

natva harim
. rajatap.thapuradhivasam
. balasya sampadamanapadamarthayitva
sakam
. sutena parivarajananvitosau prayannisthasamaye nijameva dhama 2.32


dos.eyus.a m
. samamanena vanetibhme tatkrd.itagraha ihaikatamam
. tutoda
udvantaraktamavalokya tamabhyadhayi kenapyaho na s isutut kathames.a ittham 2.33


a visya purus.amuvaca mahagrahosau asmadviharasamayopagatan samastan


yacchaktiguptirahitanalamasmi hantum
. lokesvarah. sa bata balatamah. kileti 2.34

stanyena balamanutos.ya muhuh. svadhamno mata kadacana yayau virahasahapi


visvasya visvaparipalakapalanaya kanyam
. nijamanugun.a m
. kila bhrures.a 2.35

sa balakam
. praruditam
. parisantvayant mugdhaks.aren.a vacasanuninaya mugdha
ma tata tata sumukheti punah. prarod- rmata tanoti rucitam
. tvaritam
. taveti 2.36

rode kriyasamabhiharata eva vr.tte potasya matari ciradapi nagatayam


jagraha balamatha caiks.ata matr.margam
. sapi kriyasamabhiharata eva bala

2.37


kartavyamaud.hyamabhipadya nirupya sa tam


. prabhojayat khalu kulitthakulam
. prapakvam
stam
. payopi satatam
. paripayayant yasyos.n.arogamativelamasankatamba 2.38


nunam
. pipasuratiroditi hanta balo dhin mam
. dayavirahitam
. parakr.tyasaktam
ityakula gr.hamupetya tada prasannam
. purn.odaram
. sutamavaiks.ata viprapatn


2.39


pr.s..tvavagamya sakalam
. ca tatah. pravr.ttam
. yunam
. ca duh.sahamidam
. s isunopabhuktam
ittham
. vicintya tanayam
. bahu bhartsayantya bhtam
. tayanu kupitam
. manasanutaptam 2.40


a rogyasa lini tadapi pureva putre vismeratamupajagama jananyamus.ya


yasya trilokajanan janan vis.epi pte na vismayamavapa samastasakteh.


2.41


stanyam
. muhuh. kila dadau janan gr.htva ks.emaya tam
. kila dadhajjanako jajapa
anyo janopi kila lalayati sma kintu sarvopi tanmukhasuhasarasayanotkah. 2.42


devadisadbhiranupalitayadaren. a devyatmaneva vilasatpadaya nitantam


avyaktaya prathamato vadanesya van.ya sa lnayeva bhuvanarcitaya vijahre

2.43


pragrinkhan. am
. svayamatha sthithimes.a cakre pascadgatim
. paricayena kila kramen.a
visvasya ces..titamaho yadanugrahen. a sarvam
. tadasya pavanasya vid.ambanam
. hi 2.44


pucchantamacchamavalambya kadacides.a pratarvrajadvrajata eva nijarrs.abhasya


prayat priyasya sahasa svajanairadr. s..to nanavanes.u caratascaratastr. n.a ni 2.45


uttungasr. n galasitasya mahis..thamurteh. padavr.tavanitalasya surandhrakasya


a sritya tasya susubhevayavaikadesam. balo divakara ivodayaparvatasya 2.46


llam
. karoti nu gr.hantarago nu balah. kupantare nu patitah. prakr.tisvatantrah.
ittham
. vicintya sa muhuh. svajano vimr.gya hantanaveks.ya tanayam
. hr.di tapamapa


xiv

2.47


balasya balaparilambanagocaram. ta- dvasvasyatapivacanam. vanagocaroktam


yat sayamaiks.ata janah. sisumavrajantam
. ekabdakam
. vr.s.abhabalakr.tavalambam 2.48


cintaman.ndramiva cintitadam
. daridro vijna namargamiva vis.n.uparam
. mumuks.uh.
nas..tam
. ca nandanamiti svajanosya labdhva nathasya tasya tamanugrahameva mene

2.49


llavasanasamaye sahasa kadacid a ryomunabhyavahr. tim


. prati codyamanah.
roddhais.a nosti dhaniko vr.s.avikrayti provaca nandanamukhendumaveks. ya mandam 2.50

llakaren.a sa karen.a sukomalena bjantaran. i kila kanicidasu tasmai


smitvarbhakobhimatanis. kapade yadada- dadatta tani dhaniko bahumanapurvam

labdham
. sutaditi vadan dvijapungavena kalantare nijadhane pratiditsitepi
saks.a damanavanavakr. titah. sa lebhe bjacchalena purus.a rthamaho visis..tam
vasudevamiha vasudevatasatkalamabhinananda tam
. janah.
vasudevamiti vasudevasannamakam. vividhallamarbhakam

2.51


2.52


2.53


iti viharati mahyam


. vis.n.udasepi gud.he samajani sujananam
. cittamanandapurn. am
udayati ghanamalalnabhanau ca bhanau nanu jananayanabjairlabhyatelam. vikasah.


iti s rmatkavikulatilaka trivikramapan.d.itacaryasuta


narayan.apan.d.itacaryaviracite srmatsumadhvavijaye
mahakavye a nandan ke dvityah. sargah.

xv

2.54


Tr.tyah. Sargah.

atha kadacana sundaranandanasmitamukhendudr. sa m


. dayitau nr.n.a m
mahamito nijabandhumude muda prayayatuh. svajanaih. saha dampat 3.1


svajanatapagamagamasangamapratisabhajitapurvakasambhrame
avidus. jananti sa balakah. saran.ato ran.ato niragannr.bhih. 3.2


kva nu yiyasasi tata na sampratam


. svajanasantyajanam
. tava sampratam
iti vibhuh. pathikairudito vrajan smitamanakulamuttaramatanot 3.3


tvaritametya sa kananadevatasadanamatra nanama ramapatim


api tatah. pragato laghunarikelyupapadantarasadmagatam. ca tam 3.4


nalinanabhanibhalanasanmadagamavikasvarabhasvaralocanah.
janamanonayanambujabhaskaro rajatap.thapuram
. prayayavasau

3.5


suhayamedhagan. a tisayalavo harinamaskr.tayah. sukr.ta imah.


iti surairapi bhusuraman.d.alaih. samanamat sa savismayamks.itah.

3.6


na hi harim
. satatam
. na namatyasau na ca na pasyati napi na vandate
api tatheti vidhaya vises.atah. sa nanu sadhujanan samasiks.ayat 3.7


anavalokya sutam
. sutavatsalo mr.gayati sma mahsurapungavah.
muhurapr.cchadamus.ya gatim
. naran pathi pathi pragatonupadam
. drutam 3.8


janasadagatisucitavartmana pratipadam
. vrajata paraya tr.s.a
dvijamahamadhupena manoharam
. smitamalabhi sutananavarijam


3.9


virahadunatayodgamanonmukham. nyarun.adasru pura sa yayordr.soh.


atha tayoh. pramadotthitamapyadah. pratinirudhya giram
. gururabravt
ayi sutedamudahara tattvato nanu samagatavanasi sampratam
svajanatarahitasya tu kotra te sahacarorbhaka drghatame pathi

3.10


3.11


janakavacamimamavadharayan kalamudaharadamburuheks. an.ah.


svapadamavrajato vrajatopyato nanu sakha mama kananago vibhuh.

taditarayatanattu yadagamam
. kr.tanatih. khalu tatra harih. sakha
ahamihapi mahendradigalayam
. pran.atavanuta yavadadhsvaram

3.12


3.13


api tatohamupetya sahamuna bhagavatetra sate pran.atim


. vyadham
iti nigadya vibhati s isuh. sma vismitasabhajanacrn. asabhajanah. 3.14

virahitasvajanam
. caran.apriyam
. vividhabhutabhayankaravartmani
ayi kr.palaya palaya balakam
. laghusubhasya mametyanamad dvijah. 3.15


xvi

tamupagr.hya sutam
. sutaponidhirgr. hamasau gr.hin.sahito yayau
udayatti hi baladivakare smitamabhut sujanananavarijam 3.16


varavimanagiravapi can.d.ika s isumaho janan tamalalayat


aparatha paritus..tamanah. katham
. ciramihais.a vasedvisahayakah.

3.17


sakalasabdamay ca sarasvat satatamanamati svayameva yam


dvijavarotha kadacana matr.kah. kila sutam
. paricayayati sma tam

3.18


lipikulam
. nanu tata gate dine likhitameva punarlikhitam
. kutah.
iti nijapratibhagun. abhavitam
. haripadasya vacastamanandayat 3.19

sisurasau pratibhambudhirityalam. janamanovacanagrahapd. ana


na bhavataditi tam
. vijanasthale svatanayam
. samasiks.ayades.akah. 3.20


mahavata svajanena samritasvajanansahitena kadacana


ruciravacanayarcitavaksriya prati yaye prabhun.a ghr.tavalyapi 3.21

paris.ada nitaram
. parivaritah. s ivapadah. kila dhautapat.odbhavah.
iha katham
. kathayan dadr.se tatah. pr.thudhiya pr.thukakr.tinamuna

3.22


idamuvaca vicaravicaks.an.ah. sucivacah. s anakaih. sa janantare


aparatha kathitam
. kathaka tvaya nanu matat mahatamiti sasmitam

3.23


agan.ayanna sivam
. janata tada savacane vasudevasutahvaye
mukharamicchati ko mr.gadhurtakam
. prakr.tahunkr.tasim
. hasisau sati 3.24


3
atha katham
. kathayeti tada jane gaditavatyucitarthamudaharat
sa samalalyata vismayibhirnarairapi surairvijayan kurapujakaih.

3.25


sa janansahito janakam
. gr.he pragatavam
. stamudantamavedayat
nigada tata s ivah. kathakah. sa kim
. vitathagrathavahamitrayan 3.26


nanu sutavitatham
. kathitam
. tvayetyamumudrya savismayamasmarat
prakr.titah. kr.tita khalu me sisormadadhinathadayodayajetyasau 3.27

kathayatam
. prathame kathayatyalam
. svajanake janasanghavr.te katham
sakalalokamanonayanotsavascaturadhh. sa kadacidavacayat 3.28


vividhasa khipadarthanivedane likucanamni tadanuditarthake


kimiti tata tadarthamavarn.ayan kathayasti sanairayamabravt

3.29

avadatti pitaryapi codite pratibubhutsus. u tatra janes.vapi


ayamudrya tadarthamavaptavan paris.ado hyasamanasumananam

katham
.

xvii

3.30


bahuvidhaiscaritairiti carubhih. sakalalokakutuhalakarin. am


dvijavaren. a vayasyucite sthitam
. tamupanetumanena dadhe manah. 3.31


samucitagrahayogagun. a nvitam
. samavadharya muhurtamadus.an.am
pran.ayabandhurabandhavavanasau dvijakulakulamutsavamatanot 3.32


vividhavedataya vijihrs.avo vadanarangapadesya ciraya yah.


suravarapramada api sapriya abhinananduraho viyato maham 3.33

vihitasadhanasadhitasatkriyojjvalanamujjvaladhrjvalayannayam
upaninaya sutam
. samalankr.tam
. kusalinam
. kusalkr.tasrs.akam 3.34

paricaragniguru caritavratah. sucaran.ah. pat.ha sadhu sadagaman


iti gurostrijagadgurusiks. an.e sphut.amahasi suraih. kr.tasaks.ibhih. 3.35


jitakumaragun.am
. sukumarakam
. nijakumaramaveks. ya nirantaram
samucitacaran. e caturam
. svatah. ks.itisuro mudamayata s iks.ayan 3.36


sa pat.akhan.d.amakincanavat kvacit svavibhavanucitam


. caran.a dikam
bhuvanabharturaho svaniguhanam
. surasabhasu kutuhalamatanot 3.37


aviralairgaralos. mabhirakulkr. tasamastajano vicacara yah.


kvacidamum
. nijagham
. surasa ntimanupasasarpa sa sarpamayosurah.

3.38


tvaritamudyatavistr.tamastakah. pratidadam
. sa yadainamaviks.atam
prabhupadarun. acarutaran gulvihr. tipis..tatanuh. pratatama sah. 3.39

garud.atun.d.amiva pratipannavan dvijakumarapadam


. sa mamara ca
samucitam
. caritam
. mahatamidam
. sumanaso manases..tamapujayan 3.40


girisagurvamarendramukhaisca yaccaran.aren.uradhari suradhipaih.


ks.itisuran ghryabhivandanapurvakam. sa vidadhedhyayanam
. chalamanus.ah. 3.41


karatale khalu kandukavat sada sakalaya kalaya saha vidyaya


aridharen.a samam
. sphuritam
. gurormanasi tasya vid.ambayato janan


3.42


anadhikairadhikaisca vayasyatho bahubhiradhyayanoparamantare


anikat.e vat.ubhih. pat.ubhirguroh. sa vijahara sukh sakhibhih. samam 3.43

padamudrya javena yiyasitam


. drutasakhes.vabhavat sa purah.sarah.
ayamayatnatayeti na vismayo nanu manojavajit pavano hyasau 3.44

plavanatejasi hanta na kevalam


. vijitavan sa tada sakalan janan
prabhunidesakaro hanumattanau nanu jigaya sa valisutadikan 3.45

jalaviharaparajayibhih. spr.dha sakhibhirritavariparisritam


vadanamakulalocanamadadhe smitamamus.ya hi kancana vibhramam

xviii

3.46


sa s anakairbalino yugapadgatan pravihr.tes.u sakhn nirapatayat


asanakairyugapat prakr.tahavan sahasito dvijasunurayatnavan 3.47


grahan.anigrahan.e grahan.e dr.d.he gurubharoddharan. a dividhau pat.au


iha vibhavupacaradhiya nr.n.a mr.tamayam
. nanu bhma itritam 3.48


viharatti pat.hatyapi na sphut.am


. svagr.hagamini cadrutamayati
paritutos.a na tatra jagadgurau sa kila pugavananvayajo dvijah. 3.49


atha kadacana sodhyayanantare tamavadat kupitonyamanasvinam


pat.hasi no sat.ha te sakhibhih. samam
. kimiti nityamudasitadhriti 3.50


gun.anika caran.a dikagocara na mama hr.ddayitetyuditemuna


vada visa radavada yathepsitam
. tvamupartyavadaddharan.surah.

3.51


sakalalaks.an.asiks.an.amulabhuh. srutisamamananam
. skhalanojjhitam
na khalu kevalamasya gurorvyadhat sumanasamapi tatra kutuhalam 3.52


priyavayasyasiroguruvedanamasamayat sahajamapi duh.saham


sa vipine vijane mukhavayuna sravan.agocaritena kadacana 3.53

adhigatopanis.acca sakr.cchruta prakat.abhagavatti na vismayah.


adhigata nanu jatvapi na s rutah. pratibhaya srutayah. satasomuna

3.54


saks.a dathopanis.ado vibhuraittareyyah. pa.thacchalena vijanertharasan bruvan.ah.


adhyapakaya vitatara vimoks.abjam
. govindabhaktimucitam. gurudaks.in.a m
. sah. 3.55


ayi svamin dus..ta n damaya damaya vyaktamacirat


gun.a n gud.han vis.n.oh. kathaya kathaya svan pramadayan
tadanandam
. tanvanniti sumanasam
. sonusarata
manujna madatta tribhuvanagururbrahman. aguroh. 3.56


iti s rmatkavikulatilaka trivikramapan.d.itacaryasuta


narayan.apan.d.itacaryaviracite srmatsumadhvavijaye
mahakavye a nandan ke tr.tyah. sargah.

xix

Caturthah. Sargah.

athais.a sallokadayasudhardraya sadagamastena nirasakamaya


ramavaravasabhuva visa rado visa layacintayadatmano dhiya 4.1


ananyasangad gun.asangita harerjanasya manam


. tu visis..taces..titam
asangamasmat prakat.karomyaham
. nijam
. bhajan paramaham
. syamasramam


mama prabhornaparatha hi sobhate dvis.atsu vis.n.um


. yadadan.d.adharan.am
harisvasa nanvaciradasadbhide bhavedato nasmi ca dan.d.adharakah. 4.3

vicintayannitthamanantacintakah. samastasanyasanibaddhaniscayah.
asavanujna rthamathanamaddharim. samastasam
. vyapinamatmadayagam

4.2


nije jane kim


. namasti pr.cchati bruvan svavastupran. atim
. vyadhamiti
guroh. kilanves.an.avan jagadgurustada jagamakhilalokasiks. akah. 4.5

4.4


yatiryatatma bhuvi kascanabhavadvibhus. an.o bhuriviraktibhus. an.ah.


na namamatracchucimarthatopi yam
. janocyutapreks. amudaharat sphut.am 4.6


purais.a kr.s.n.a karasiddhasuddhimadvarannabhuktya kila pan.d.avalaye


visodhitatma madhukr.tpravr.ttimam
. scacara kam
. s cit parivatsaran muda

4.7


abhutkusa strabhyasanam. na patakam


. kramagatadvipratisarato yateh.
yatha kusastradhyasanam
. muradvis.ah. padambuje vyadhavarasya garhitam 4.8


vintamamnayasirovisa radam. sadaiva tattvam


. prabubhutsumadarat
gururviditvopagatam. nijam
. mr.tim
. kadaciduce tamupahvare giram 4.9

aham
. svayam
. brahma na kincidasti matparam
. vijr.mbheta yada sphut.am
. citih.
itha mayasamayopapaditam
. niranvayam
. suvrata ma sma visvash. 4.10


yadetadatmaikyamupasticoditam. na me gurorapyaparoks. atam


. gatam
puratananamapi saumya kutracit tato mukundam
. bhaja sam
. vide muda


itdamadisya vaco vacasvini svake gurau lokamathanyamyus. i


asevatalocya muhurgurorgiram
. sa rupyap.thalayamindiravaram

4.11


4.12


subhaktina tena sa bhaktavatsalo nis.evitastatra param


. bubhutsuna
bhavis.yatah. sis.yavaraddhi viddhi mamiti pravis..tah. purus.am
. tamabhyadhat


pratks.aman.am
. tamanugraham
. muda nis.evaman.am
. punarambujeks.an.am
satam
. guruh. karan.amanus.a kr.tiryatim
. prasa ntam
. tamupasasada sah. 4.14


sutam
. yatndranucaram. viragin.am
. nisamya sam
. nyasanibaddhamanasam
suvatsalau rupyatalalayasthitam. viyogatantau pitarau samyatuh. 4.15


xx

4.13


varasramaste jaratoranathayorna jvatoh. syadayi nandanavayoh.


sayacanam
. vakyamudrya tavidam
. partya putraya natim
. vitenatuh. 4.16


natirna s usrus.ujanaya s asyate natam


. bhavadbhyam
. sphut.amatra sampratam
aho vidhatra svayameva dapita tadabhyanujneti jagada sa prabhuh. 4.17


anuttarajnah. sa tamarthayan punah. yatndramanamya gatah. priyayutah.


gr.he vasan kalpasaman ks.an.a nnayan sutananendoranisam. tatosmarat 4.18


sa cintayan putramanoratham
. suca punasca trtvopagato mahanadm
vratsvaranuvratamatmanandanam. tamaiks.ata gramavare mat.hantare

4.19


sanjatakopakulito dharasuro mahatmanam


. langhanabhrurapyalam
sutasya kaupnadhr.tau hi sahasapratisravo me dr.d.ha ityabhas.ata 4.20

ks.an.ena kaupnadharo nijam


. pat.am
. vidarya he tata kurus.va sahasam
itmamuktva vibhurabravt punah. subhantarayam
. na bhavam
. scarediti

4.21


na putra pitroravanam
. vina s ubham
. vadanti santo nanu tau sutau mr.tau
nivartamane na hi palakosti nau tvayti vaktaramamum
. sutobravt 4.22

yada viraktah. purus.ah. prajayate tadaiva sanyasavidhih. s rutau srutah.


na sangahnopi parivrajami vamaham
. tu s usrus.umakalpayanniti 4.23

bahusrutatvadyadi tatsahe balanna sa savitr viraham


. saheta te
iti dvijenabhihitenamat sa tam
. bhavananujna m. pradadatviti bruvan

4.24


vicintya vidvan sa niruttarkr. tastathastu matanuvadedyadti tam


udrya kr.cchradupagamya mandiram
. priyasakase tamudantamabravt

4.25


nisa carareriva laks.man.ah. pura vr.kodarasyeva surendranandanah.


gadotha saureriva karmakr.t priyah. subhaktiman visvavidonujobhavat

kadacidapyalayabuddhiralayam. nivedayan palakamenametayoh.


dr.d.hasvasam
. nyasanis.edhaniscayam
. dhavanumatyedamuvaca mataram

4.26


4.27


varasramaptim
. mama sam
. vadasva mam
. kadacidapyamba yadcchasks. itum
yadanyatha desamimam
. parityajan na jatu dr.s..tervis.ayo bhavami vah. 4.28


iti bruvan.e tanaye kadacidapyadarsanam. tasya mr.ternidarsanam


vicintya paryakulita cikrs.itam
. sutasya kr.cchrannyarun.anna sa s ubha

4.29


athopagamyais. a gurum
. jagadguruh. prasadya tam
. devavaraprasaditah.
sada samastasramabhak suresvaro vises.atah. khalvabhajadvarasramam

4.30

kriyakalapam
. sakalam
. sa kalavidvidhanamargen. a vidhaya kevalam
sada prasannasya hareh. prasattaye muhuh. samastanyasanam
. samabhyadhat

xxi

4.31


anantamatrantamudaharanti yam
. trimatrapurvam
. pran.avoccayam
. budhah.
tadabhavadbhavicaturmukhakr. tirjapadhikar yatirasya sucitah. 4.32


gun.a nuruponnatipurn. abodha ityamus.ya nama dvijavr.ndavanditah.


udaharad bhuriyasa hi kevalam
. na mantravarn.ah. sa ca mantravarn.akah.


4.33


nirangaragam
. mukharagavarjitam
. vibhus.an.am
. vis..tapabhus.an.a yitam
amum
. dhr.tas.a d.hamaveks.ya menire svabhavasobhanupameti jantavah. 4.34

bhujangabhutesavihangapadikaih. pravanditah. savasarapratks. an.aih.


nanama soyam
. gurupurvakan yatnaho mahyo mahatam
. vid.ambanam

varasramacaravises. asiks.an.am
. vidhitsurasyacaritam. nisa mayan
vises.asiks.a m
. svayamapya dhradhh. yatsvaro vismayamayatantaram

4.35


sa raupyap.thalayavasine yada nanama nathaya mahamatirmuda


tadamunagrahi narapravesina bhuje bhujenasu bhujangasa yina

4.36


4.37


cirat sutattvam
. prabubhutsuna tvaya nis.evan.am
. me yadakari tatphalam
amum
. dadamtyabhidhaya somuna tada pran.ya pradadecyutatmane 4.38


anugraham
. tam
. pratigr.hya sadaram
. mudatmanaptam
. kr.takr.tyatam
. smaran
abhudasangopi sa tatsusangavanasangabhus. a nanu sadhusangita 4.39


yiyasati svastat.inm
. muhurmuhurnamatyanujna rthini bhuricetasi
tamasmarat svaminameva dunadhrgururbhavis. yadvirahagnisankaya


itastr.tye divase dyunimnaga tvadarthamasmakatat. a kamavrajet


ato na yaya iti tam
. tadavadat pravisya kancit karun.a karo harih.

4.40


4.41


tadajnayopagatajahnavjale janotra sasnau saha purn.abuddhina


tatah. param
. dvadasavatsarantare sadavrajet sa tadanugrahan kin

4.42


gate dinanam
. dasake samasake varasramam
. prapya sapatralambanam
jigaya jaitran bahutarkakarkasa n sa vasudevahvayapan.d.itadikan 4.43

guroh. svasis.yam
. caturam
. cikrs.atah. pracodanacchrotumihopacakrame
athes..tasiddhischalajativaridhirniradaren. a pi mahatmanamuna 4.44


tadadyapadyasthamavadyaman. d.alam
. yadavadat s.od.asakadvayatmakam
uparyapastam
. taditi bruvatyasau gurau tamuce pran.igadyatamiti 4.45


bhavatpravaktr. tvasamarthata na me sakopamittham


. bruvati vratsvare
apha mayasamaye pat.au nr.n.a m
. babhuva taddus.an.asam
. sayan kurah. 4.46


budhobhidhanam. s ravan.am
. budhetaro dhruvam
. vidadhyadvimumuks.uratmanah.
yatirvises. a diti lokacodanat pravakti mayasamayam
. sma purn.adhh. 4.47


xxii

akhan.d.itopanyasanam
. visam
. sayam
. sasampradayam
. pravaco dr.d.hottaram
samagamanchrotumamus. ya sagraha janah. s rutad.hyascatura bubhus.avah. 4.48


gurorupante sravan.e ratairdvijaih. sapancas.airbhagavate kadacana


bahuprakare likhite tu vacite prakaramekam
. prabhurabhyadhad dr.d.ham 4.49

paraprakares. vapi sambhavatsu te vinirn.ayosmin kathamityudrite


mukundabodhena mahahr.dabravt prakaramekam
. bhagavatkr.tam
. sphut.am 4.50


nigadyatam
. gadyamihaiva pancame jagadgurorvettha kr.tisthitim
. yadi
iti bruvan.e yatisattame svayam
. taduktamargen. a jagada bhurihr.t 4.51


ases.asis.yaisca tadajnaya tada parks.an.a yaiks.i samastapustakam


sa tatra hantaikatamesthitam
. tyajan na tavadadhyayanikayamabhyadhat


atra janmani na yatpat.hitam


. te jaitra bhati kathamityamunokte
purvajanmasu hi veda puredam
. sarvamityamitabuddhiruvaca 4.53

4.52

iti bahuvidhavisvascaryacittapravr. tteh.


jagati vitatimayannutanapyasya krtih.
ks.apitatatatamaska bhaskarva prabhalam
.
sujanakumudavr.ndanandada candrikeva 4.54

iti s rmatkavikulatilaka trivikramapan.d.itacaryasuta


narayan.apan.d.itacaryaviracite srmatsumadhvavijaye
mahakavye a nandan ke caturthah. sargah.

xxiii

Pancamah
. Sargah.

vedantavidyanijarajyapalane sankalpyamano gurun.a garyasi


adabhraceta abhis.icyate pura sa varibhirvarijapuritairatha 5.1


a nandarupasya parasya patradhranandasandayisusa strakr. t sa yat


a nandatrtheti padam
. guruditam
. babhuva tasyatyanuruparupakam 5.2


kadacidatropayayau yatih. sakha govindabuddherbahusis. yasam


. vr.tah.
amus.ya s is.ya anumanasiks.itastadajigs. an gurubuddhimuddhatah. 5.3

bhida susadhyetyanumanamatra taih. prayujyatasu pratipaks.abhs.an.am


akhan.d.ayadvyaktamakhan.d.adhridam
. sa paks.adaks.ah. phan.inam
. virad.iva


athapi mithya vimatam


. matatvato vivadanirmuktavadityavadi taih.
anena satyam
. vimatam
. matattvato yatha ghat.a dtyanuma nyagadyata

5.4


hetorativyaptiravadi tairyada sakautukaisturn. amasavavismayah.


na s uktirupyadi matam
. yadanyathamatam
. tadityadi vadan jigaya tan

5.5


5.6


tattvepyatattve vimatenumam
. vadan tadapratis..tham
. pratipadukah. svayam
vijitya visvan vidus.ah. sabhasvasau jagama namnapyanumanatrthatam 5.7


samastavadndragajaprabhangadascarannavanyam. pratipaks.akan ks.aya


vedadvis.a m
. yah. prathamah. samayayau savadisim
. hotra sa buddhisagarah.

5.8


tasyorudurgarvavato jigs.aya nisa tamadatta mukundadhdrutam


svasis.yahastena mat.hantares.udheh. supaks.adaks.am
. sukhatrthamargan. am 5.9

jaitram
. pratijna su kutuhalakulam
. nr.n.a m
. kulam
. pratvaritam
. nisa mayan
avandatopetya gurum
. garis..thadhh. sa rupyap.thayatanottamasthitam 5.10

sa vadisim
. hasya giram
. garyasmakhan. d.ayat pan.d.itaman.d.alantare
tks.n.ena vakyena mitena vegina gadam
. saren.eva visa rado muhuh. 5.11

asavasuyan dvinavaprakarato vyacklr.pat kancidatharthamuccakaih.


jagadvijetusca jaye sasam
. s ayastavajjanojayata purn.acetasah. 5.12

vikalpakot.ratha khan.d.ayan drutam


. rejedhikam
. smeramukho br.hanmatih.
tamastatrva dyuman.irvisuddhaya gava srito vis.n.upadam
. sadaspadam 5.13


agadhamatmanyativelamuddhatam. tiraskr.tases.asarasvattatim
kamam
. mahamanasakumbhasambhavo laghucakaretyapi buddhisagaram

sva eva vadostviti vadinau khalavadyottaram. bhati yadryatamiti


madhve bruvan.emata tau jitau janah. sa niscikayatha nisa palayanat

5.14

xxiv

5.15


buddhyabdhina vadivaren.a carjitam


. jayasriyam
. bhuparivartina cirat
aho muhurtadayamaprayatnavanavaptavanityativismitam. janaih. 5.16


vyakhyan kadacinman.imadvinirmitam
. bhas.yam
. janaistarkavisa radairvr. tah.
uvaca vacam
. parihasahasavan sammodatrthah. suramodadayinm 5.17


satsutrabhave pravicarite pr.thagbhas.yabhisandhau ca visuddhabuddhibhih.


nigr.hya gud.hagrahamugrametayormanyonvayonyonyamaho na dr.s yate 5.18


iti bruvan.e pratipadayatyalam


. bhas.yetra dos.a n prabalan muhurmuhuh.
tasmim
. stu vismeradhiyopi yatnato na stheyasah. paryaharannimanam 5.19

nanvasya sutrasya parortha ucyatam


. yadbhas.yamatram
. bhavata nirasyate
bhavadr.sairyah. kavibhirna dus.yate kathancanetyucurime vacasvinah. 5.20

aklis..tasabdanvayames. a sambhavatsutrarthamuccairvacanam. tadadade


mankr.tamnayayutasmr.ti ks.an.a des.yatkathatan. d.avasutradharakam 5.21

bubhutsaya matsaravarjitan janan samatsaran va vijigs.ayagatan


srutapravn. a natitarkikan muhurbhangyanaya bhangamupaninaya sah. 5.22


kadacidenam
. pratigamya saumyadhh. sa madhyageharyavarah. prasedivan
hetoh. kutascidvimankr. topyaho gun.a bdhilubdhah. sujanah. prasdati 5.23

tejomr.tam
. nandanagatrapatragam. netran jalibhyamapibat sadavyayam
vidyasudham
. casya vacomahaghat. e purn.a masau karn.aput.ena pan.d.itah. 5.24


llavivade gurun.a jagadguroh. prasangatastatra ca tadr.se sati


sutrarthaviccet kurubhas. yamanjasetyaks. epapurvam
. gururabhyadhadimam

vidhanamatram
. tadupadade tada payo yathaccham
. paramah. sa ham
. sara.t
tallnamaks.epamupaiks.ataphalam
. varva santo hi gun.a m
. satos.in.ah. 5.26


5.25


vairagyavaiyatyasuvaktvapurvakairyukto gun.aih. paramaham


. syabhus.an.aih.
jyes..tho yatiryo likucanvayodbhavastam. bhuribhaktih. sa kadacidabravt 5.27


virodhi vedantakr.tantasampadam
. bhas.yadikam
. cedidamastu ka ks.atih.
asmabhyamacaks.va vicaks.an.ocitam
. bhavam
. tu sutropanis.advivaks.itam

5.28

ityasya vaca s aradeva bhasita yadakhilasa subhapurn. aya babhau


pramodatrthananacandracandrika vyakhyabhidha vis.n.upadaprakasin

5.29

jes.yan kadacit kila kalapalitam


. disam
. prayatocyutabuddhina saha
samagradhrman. d.itavis.n.umangalam
. vis.n.um
. jaganmangalamananama sah.

5.30


bhiks.a pradatratra parks.itum


. muhurdatte prabhukte kadalphaloccaye
anena niryatnamavaryavismayastamaryavaryam. vijanevadad guruh. 5.31


xxv

bhiks.a vasane dvisatadhikaih. phalairvyud. haih. prabhuktaih. paripuritepi te


tanudare nasti garis..thata katham
. sucitta satyam
. vadatadbhavaniti 5.32


angus..thamatram
. jat.hare pratis..thitam
. jajvalyamanam
. mama jatavedasam
nityam
. hitam
. visvadaham
. ca vitta tam
. visvesaceta iti sobravt tada 5.33


paryakulanekasarasvattatn nyayopapannan vividharthasam


. yutan
attya desa n samayam
. sca carudhrasau jagamabhimatena vartmana

5.34


svahelaya patitaparthivavrajam. dhsuddhidam


. keralabhus.an.a yitam
payasvinm
. preks.ya pathi dvijarcitam
. sa bhavinmasmaradatra can.d.ikam

5.35


tatah. kramen.a pracalannupeyivanavandatendvarasundaracchavim


ambhojanabham
. sa bhujangasa yinam
. s rvallabham
. srmadanantasatpure

5.36


vedantasutran. i kr.tantavittamo vyakhyadasau sis.yagan.a ya sam


. sadi
vilaks.an.am
. jvagan.a d gun.a rn.avam
. brahmacyutakhyam
. pratipadayan muhuh.

apram
. s unutnopapadadhivasajah. sa sankaro vairaparayan. ah. punah.
asuyayocetra mahanatikramah. sutrarthavadokr. tabhas.yakes.viti 5.38

5.37


vadottaram
. bhati yadha kurmahe bhas.yam
. kr.tirnasya hi dan.d.avarita
jagadgurun. a miti tam
. gurorgiram
. janah. samastobhinananda sasmitam

5.39


prajnairmahapurus. asarvalaks.an.aih. sampannadehoyamitrite prabhau


pare parasyapyatipnatadr. s ah. sphinmatrasam
. sam
. sanamatra cakrire 5.40

sphigdus.an.a ni pratipadayatyalam
. sampurn.asankhyesya tu laks.masa stratah.
taddan.d.asankhan.d.anasam
. sravam
. vyadhat tadaks.amosau prakr.tirhi sasatam


snatvatra trthes.vaciren.a kanyakatrthe sutrthe sukhatrtha a plutah.


samudrasetau ca nimajya vis.n.ave srramanathaya namascakara sah. 5.42

5.41


4
tamavrajantam
. yatives.amasuram
. dan.d.am
. prakasyais.a hasannabhas. ata
khan.d.yeta dan.d.o yadi can.d.a na tvaya tvam
. s.an.d.hakopan.d.ita vandhyavagiti


lajjanatah. svarthamatharthayannasannupaiks. atasau dvijanayakaistada


a nandayantam
. vadanenduna jagat tam
. dves..ti kah. prajnamiheti vadibhih.

acalyamanah. sa guruh. sa capalairasajjananamabalyasamiha


uvasa masam
. s caturo mahamanah. sim
. ho guhantopagatah. s unamiva

5.44


yatives.adharin.am
.

xxvi

5.43

ya yah. prasaktah. paris.atsu purus.airvidyavidagdhairvividhaih. samagame


sa tasu tasu pratibhati bhasuro vidyasu vidyadhipatirjigaya tan 5.45


5.46


sr.n garasindhum
. sa bhujangasa yinam
. srrangavasam
. kr.tamangalam
. satam
amandadhrdevamavandatagatah. kaverakanyahimavayusevitam 5.47


tato nivr.ttah. parameva purus.am


. pran.amya nanayatanes.u sancaran
prakasayan svatisayanamanus. a nasa mudcm
. prayayavasau kramat
tatastato vismitalocanairnarairnirks. yaman.otisulaks.an.a kr.tih.
gramottaman prapya payasvintat. e vivesa devayatanam
. sa kincana

5.48


5.49


adhtya dharmen.a s.ad.angamagamam


. tadarthasam
. varn.ananirn.ayanvitah.
prapurdvijendrastamapurvapurus. am
. jijna savah. suprathitam
. jagattraye 5.50


susmitendumaravindalocanam. svarn.avarn.amatibhadrabhas. an.am


vtabhus.amapi visvabhus. an.am
. tam
. didr.ks.uralamapatajjanah. 5.51


vidyorudyutidhratarakatiraskare patangayito
durvadbhakutarkakumbhadalane sim
. haprabarhayitah.
lolalokakalokadr.kkumudinsam
. hladanebjayitah.
sam
. sanman.d.alaman.d.anayitavapuh. svanandatrtho babhau

5.52


iti s rmatkavikulatilaka trivikramapan.d.itacaryasuta


narayan.apan.d.itacaryaviracite srmatsumadhvavijaye
mahakavye a nandan ke pancamah. sargah.

xxvii

S.as.t.hah. Sargah.

aitareyamatha kincana suktam


. sucayan sadasi tatra garis..thah.
srotumicchati sabha bhagavadbhyah. suktabhavamiti tavaduvaca


6.1


varn.asaus..thavagaris..thamaturn.am
. tulyamatramatimatrasulaks. ma
vyud.hahr.jjaladaghos.amamus.yoccaran.am
. vidadhadabhyadhitartham

laks.an.a nvitataya vacanesmin devatagurumasavatisete


manamityapi vidhaya dhiya te tattu suktamapararthamavocan

6.2


6.3


syat tathetthamapi sambhavitarthastryarthatam. srutis.u vitta dasa rtham


bharatam
. nanu s atarthamapi syadvais.n.avam
. padasahasratayam
. hi 6.4


ityudrayati vistr.tacitte bhusura iha jigs.ava enam


u curarthasatakam
. harinamnam
. varn.yatamiti sahasamukhaste

6.5


varn.ayami tadaham
. sakalam
. vah. saus..thavadanuvadantu bhavantah.
tam
. vadantamiti tetha vadanto bad.hamityatidr.d.hodyamamapuh. 6.6


pratyayaprakr. tisangamabhangm. sabdasa stravihitam. pratidr.s.ya5


suddhadhh. srutisirah.satasiddhanabhyadhat sapadi visvapadarthan

yavadarthasatakam. na visankah. santatoktikr.dapurayades.ah.


varn.itavadhr.tidurbalacittastavadakulahr. do hyabhavam
. ste 6.8

6.7

san gavedacatura itihase siks.itah. subahavopyatidhr.s..ta h.


naitadritamaho jagr.huste visvasanks. ayapayondhugan
. a va 6.9


devatasvasulabha pratibha te manus.es.u capales.u katha ka


ks.a mya saumya sakalajna namaste te bruvanta iti tam
. kila nemuh. 6.10


vedasa stracaturairiha vidyavittalipsubhiravaptamases. aih.


prapa keralasuman.d.alajatairanyadayatanamayatacetah. 6.11


tarkatantrakusalanapi pum
. sascarkarti bata soyamamanan
manamanamayatha katham
. no nais.aman.d.alabhuvam
. samitanam


mantrayanta iti te dvijavarya anyadesajamukhastamapr. cchan


saddadadadasusam. sananindakarisuktagatamarthamupetya 6.13

6.12


6
tam
. sphut.am
. prakat.ayan sa pr.n.yacchabdamulamavadat pr.n.adhatum
tam
. jigs.umatha vipramadah. prn dhatumes.a nigadantamuvaca 6.14


5
6

pratidarsya
prakathayan

xxviii

pradibhedamavidan gun.aya tvam


. mud.ha pam
. sus.u likhan lipisangham
bhartsayanniti jahasa suhaso matsarakuladhiyo jad.ayan sah. 6.15


tatprasangabalatokhilavidyapa.t avam
. pr.thuhr.dah. pratibudhya
a naman sabahumanamam tam
. yam
. namanti kila nakinikayah. 6.16


kanyakadr.tasurendravapuh.srdanavacivarasuktahr. duktau
kutracit sadasi tavadapala krtitatitarun.tyayamuce 6.17

svitrin. bhavati tatpadavacyetyagrahen. a vadato vidus.otra


kascides.yati vipascidihainam
. pr.cchatetyayamagacchadathoktva


6.18


desamenamaciradupayatastadr. s a kr.tiraho kr.tabuddhih.


tam
. stathabhyadhita tatpadabhavam
. surimauliman.inatra yathoce 6.19


kevalam
. na sakalah. s rutividya manapurvakasamastagirosya
apyanagatagatapratipattim. s raddadhuh. pr.thulacetasa ete 6.20

yadyadeva sapadi prakr.tam


. syat tattades.a yadavedakhilanca
sarvada sadasi sarvabudhanam. sarvavidyatiriti prathitobhut

6.21


aprayatamapi desamases.am
. vyanase sujanakairavabandhuh.
purn.adr.k pratataya nijakrtya purn.acandra iva candrikayalam

6.22


sundares.u suramandiravr. ndes.vindiraraman.avandanakr.tyam


a caranna sucirat suvicaro raupyap.thapatimapa mukundam 6.23

bhusurapravarabuddhisamr. ddhivyaktayuktavapus. am
. ruciran gm
sutradptaman.imalikayalam
. bhus.itam
. bhuvanabhus. an.abhutam 6.24


padasundarapadakramabhavairbhasitam. prakat.avarn.agun.a d.hyam


bharatottamabhr.tamanurupacchadanam. samadhikasvarasobham 6.25


rajasuyamukhasanmakhavr. ttam
. vasudevagun. anis..thitabhavam
sarvadharmaparisiks. an.adaks.a m
. vanditam
. janataya jananvat 6.26

maulisangrahavikars. an.adunam
. mayina sadasi dus..tajanena
nyayamargamapahaya mahantam
. svesvaratvamapi sadhayatalam

6.27


sajjanaih. katipayairatidnaiscalitaih. kalibalacchubhamargat


apyupeks.itavikars.an.aduh.kham
. satisokamapi kaiscana dr.s..ta m 6.28


vasudeva dharan.dhara nathetyuccakairapi muhuh. pravadantm


purn.as.ad.gun.amajam
. gatados.am
. bibhratm
. hr.di viviktamases.a t 6.29


varyatam
. budhajanairnanu ha ha nais.a dharma iti cabhidadhanam
kr.s.n.alalitatamamanavadyamapyananyasaran. a m
. saran.otkam 6.30


xxix

vedijamiva pura bharatagryah. sa svayam


. s rutitatim
. khalu dr.s..tva
pus..tabuddhirakarot karun.a bdhirdus..tapaks.adamanasthirasandham


avyayam
. satatamapyupabhuktya vittamagryamiva durayiyasuh.
jyayase sagurave harigtabhas. yames.a viracayya tadadat 6.32

6.31


hetuvadini visankat.abuddhau trthamarthayati gantumanujna m


tam
. didesa purus.ottamatrthascintayan sa purus.ottamaraks.a m 6.33


nraja malayaman.d.alavr.ttya slaghito bhuvi sadalyanuyatah.


sadhupanthaparitapamapasyannuttaram. disamayanmarudam
. sah. 6.34


buddhisuddhikaragonikarad. hyam
. trthajatamubhayam
. ca dharan.yam
a tmamajjanata eva nikamam
. paryasodhayadamandamans. ah. 6.35


vasudevapadasantatasang tejasapyalamadhah.kr.tasarvah.
atyavartata nitantamathasau gan gamoghamaghanasanakrtih.

6.36


tatra tatra sa jagattrayacitram. karma sarmadamanusmr.timatrat


sancaran vidadhadapa naran.a m
. gocaram
. badarikasramaparsvam

6.37


man.d.ayan bharatakhan.d.amakhan.d.am
. nadirayan.apadotra paro yah.
tam
. naman pracuradhrharigtabhas. yamarpayadupayanamasmai 6.38

prtayesya purato varabhas.yam


. vacayan sa janatamapasarya
vacmi saktita urukramagtabhavamityakathayat purusankhyah.


6.39


etadarthamapi suks.mamapi tvam


. sakta eva na yadattha samastam
tena lesata itha padam
. syadityagadyata jagajjanakena 6.40


tena tatpravacane vihitelam


. susruvuh. prasayita api s is.yah.
ucyatamiti muhuh. sapr.thivyasphalanam
. padamaho harin.oktam 6.41


sabdabhedamavadharya tamarcasannis.an.n.avapus.ah. paramasya


tasya bhavavidadabhramans. ah. protthitah. pravacanam
. vyadhitaibhyah. 6.42


majjanam
. vyadhita stalagangavari nityamarun.odayakale
yat spr.santi na nara himabhta am
. sa es.a pr.s.atamadhipasya


6.43


kas..thamaunamadadhadupavasam. suddhamapyakr.ta suddhahr.dicchan


nityatus..taharitos.avises.am
. cintyayan prabhumanantamat.hantah. 6.44


prairayat svacaran.e ratacittam


. madhvamatra dinaman.d.alamenam
svasramopagamanaya mukundo dptidr.s..tividitagatiranyaih. 6.45


naktameva bhagavatyupayate prodite sati sahasramarcau


maunavanalikhaduttamacittah. sis.yasiks.an.aparah. karun.a van

xxx

6.46


nedr.s am
. sthalamalam
. samalaghnam
. nasya trthasalilasya samam
. vah.
nasti vis.n.usadr.sam
. nanu daivam
. nasmaduktisadr.sam
. hitarupam 6.47


yati tavadadhunaiva janoyam


. vyasarupamajitam
. pradidr.ks.uh.
a vrajediha na va sa hi veda svasti vostviti yayavatha madhvah. 6.48

natha natha bata notra vinathan ma tyajorukarun.o bhagavam


. stvam
noditam
. smr.tamapti hi s is.yaih. svaminobhimatabhangabhayena 6.49


sadgurorna viraham
. sahamanah. satyatrthayatiranvagamat tam
yastrivaramitarasutasa khasvarthamagryamasr. n.ot purusankhyat
durgamargagatamapyanudhavan napa soyamarun.bhavatne
llaya sajavamakramaman. am
. vyasrayantarasudurasilasu 6.51

6.50


a nivr.ttavapus.a gurun.a rat pan.ina hyabhinayena sununnah.


trastadhratiyayau sa muhurtat taddinopagatamargamases. am 6.52


a srame nijajananiha dr.s..tva tam


. prasadamahimanamamus. ya
procya tatplavanamapyaticitram. tasya taih. saha sadasmarades. ah. 6.53


vanarendra iva vayujavosau bhmasena iva danavabhmah.


ullalasa giripungavasr. n ge sa vrajan vr.jinanasananama 6.54

bahusatvagan. am
. savikam
. samahavis.amoks.amahahimavantamayam
vis.amoks.amahahimavantamayan nagamaiks.ata phulladr.gastabhayah. 6.55


suhasitakamalakaropagud. ham
. sujanasukharthamanantabhogasayyam
vikasitasumanoghat. a gamuccam
. marakataratnamayasthalagryasobham
padopantanamanmahamunigan. am
. hemapradptambaram
srmadratnakalapamagryakat. akairvibhrajitam
. ha.takaih.
dr.s..tva tam
. dharan.dharam
. suvanamalollasinam
. sundaram
svanandakr. timasmaranmuraripum
. svanandatrthastada 6.57

6.56

iti s rmatkavikulatilaka trivikramapan.d.itacaryasuta


narayan.apan.d.itacaryaviracite srmatsumadhvavijaye
mahakavye a nandan ke s.as..thah. sargah.

xxxi

Saptamah. Sargah.

atha haimavate tat.a ntare badars.an.d.havises.aman.d.itam


paramasramamasrayam
. s riyah. sakalajnah. sa dadarsa visrutam


himavars.araviprabhasahah. pr.thusatraprathita dvijasrayah.


api vis.n.upadaspr.solasannubhaye yatra vicitrasa khinah. 7.2

7.1


sravan.a mr.tagrgan.airdvijaih. s ukamukhyaih. subhapaks.ibhiryutam


kamales..tatamasthirantarairapi ham
. saih. paramairamecakaih. 7.3


sumanonikaren. a puritam
. svamanobhs..tadamalpadurgamam
aparasparamatsaraprajam. nanu vaikun..thamivacyutalayam 7.4

tamimam
. pravisantamasramam. dvyadhikatrim
. sadudaralaks. an.am
gun.asaravidah. kutuhaladavalokyars. aya ityacintayan 7.5


kanakatulatalasannibhah. kamalaks.o vimalendusanmukhah.


gajarajagatirmahabhujah. pratiyan koyamapurvapurus. ah. 7.6


atisa ntavapurnisa karah. svayamekantakharo divakarah.


iti nasya gun.a rn.avakr.terupamanam
. bhuvanes.u labhyate

7.7


paramasramin.a m
. gatasramo nanu cihnani bibharti dhradhh.
api manus.abhavavigraho vipulam
. vismayamatanoti nah. 7.8

caturascaturananah. svayam
. pavano va vratirupa a vrajan
srutinathadidr. ks.ayanyatha na khalu syannikhilagryalaks. mavan


avalokitalaks.an.ah. sa tairiti sancintya kutuhalakulaih.


avilambagatirnyasa mayat tarumarat surapadapottamam

7.9


7.10


masr.n.atvacamunnatam
. tatam
. bahusa khaphan. asunaratnakam
bhagavantamanantamantike sthitamsasya nis.evan.a ya va 7.11

aticitravicitrapatrin. am
. bahuvarn.am
. harigonivarakam
muninandanamindirapateradhikes..tam
. patatamivadhipam

7.12


amr.tatmamahaphalapradam
. duravapam
. haribhaktivarjitaih.
sritasadhupuran. abharatam
. nigamam
. murtamivorusa khinam
atha tasya sa vedikantare suvisa le vimale manohare
avalokitavananantadhrdivi devaniva tapasottaman 7.14

7.13

api saptataya virajitan gatasankhyan gun.ino gun.ojjhitan


api manyumadadivarjitan gatabhogan pavanasanan sada
xxxii

7.15


muniman.d.alamadhyavartinam
. trijaganman.d.alaman.d.anayitam
iha satyavatsutam
. harim
. paripurn.apramatih. samaiks.ata 7.16


nijahr.tkamaletinirmale satatam
. sadhu nisa mayannapi
avalokya punah. punarnavam
. tamasau vismita ityacintayat 7.17


agan.eyagun.a rn.avo7 malah. sa hi narayan.a es.a kevalam


vidhinanusr.tam
. parasarat sus.uve satyavat kilatra yam

7.18


dhavalesya manah.payonidhau sadanukrosagirndralolite


prakat.bhavati sma sundar dayita daityaripostraymay 7.19


ita eva puran.agauragau samahabharataparijatake


sati jatavati vyajayata pravaram
. sutragan.a mr.tam
. svayam

7.20


niravagrahamurvanugraham. vidadhat pan.d.usutadisajjane


avanavavanaya sam
. vidam
. sucirayais.a cacara carugh. 7.21

adhuna kalikalavr.ttaye saviteva ks.an.adanuvr.ttaye


janadr.gvis.ayatvamatyajadbhagavanasramamavasannimam

tadidam
. vapurasya dr.s yate dalitendvarasundaradyuti
paramajinayogap.t hagam
. mama cetonayanabhinandanam

7.22


7.23


agan.eyagun.aih. supuritam
. paripurn.a gan.itatmasadgun.aih.
idamastasamastadus. an.am
. sacidanandamayam
. hi kevalam 7.24

kamalakamalasananilairvihagahndrasivendrapurvakaih.
padapadmarajosya dharitam
. sirasa hanta vahamyaham
. muhuh.

pran.amami padadvayam
. vibhordhvajavajran kusapadmacihnavat
nijamanasaragapd. anadarun.bhutamivarun.am
. svayam 7.26


7.25


nanu kevalameva vais.n.avam


. sritavantah. padamatmarocis.a
tamasopyubhayasya nasaka vijayante nakhara navam
. ravim 7.27


sukumaratalan gulmatoh. padayorasya nigud.hagulphayoh.


upamanamaho na dr.s yate kavivaryairitaretaram
. vina 7.28

ucitam
. gurutam
. dadhat kramacchuci tejasvi suvr.ttamuttamam
bhajatotra ca bhajayatyado vibhujanghayugalam. sarupatam 7.29


acalasanayogapat..tika varakaks.ya sakr.daptamis..tadam


paritopi harim
. sphurantyaho anisam
. dhanyatameti me matih.

agan.ayyagun.a rn.avo

xxxiii

7.30


ruciren.a varain.acarman.a rucirajadyuticarurocis. a


paramorunitambasangina paramascaryataya virajate


7.31


tanunimnasunabhisobhite valibhe varijanabha a dadhe


pratanavatisundare mr.davudaresmin jagadan.d.aman.d.alam

7.32


hr.daye kr.tasajjanodaye suvisa le munivam


. s asekharah.
ubhayam
. vahati traymayam
. vimalam
. brahmasusutramuttamam

asamenadhike susadhite nijatate ravirasiddhiti


pradadau trijagajjayadhvajam. vidhiretadgalasangibhus. an.am

7.33


arivarijalaks.an.ollasatsukumararun. apan.ipadmayoh.
pr.thupvaravr. ttahastayorupamam. naiva labhamahenayoh.

7.34


7.35


bhajatam
. varatarkamudraya dyati hastagramabodhamsituh.
adhijanu samarpitam
. param
. kr.tabhuyobhayabhangamangalam

satatam
. galata svatah. srutitritayenaiva nikamamankitah.
suvid.ambitakamburks. yate vararekhatrayavan gurorgalah.

7.36


7.37


sakalastakalankakalimasphuradinduprakaroruvibhramam
adharkurute svasobhaya vadanam
. devasikhaman.eridam 7.38

arun.a smadalantarollasannavamuktavalimasya lajjayet


hasatah. sitadantasantatih
. paramasrrarun.os..tharocis.ah.

7.39

8
dvijavr.ndakr.tam
. kutuhalad anuyogandhusahasramuttamam
iyamekapade sarasvat srutibhartuh. paripurayatyaho 7.40


jalajayatalocanasya mamavalokoyamupetya lalayan


kurute parirabhya puritam
. bhuvananandakarasmitanvitah.

upakarn.amamus.ya bhasita tulas mantrayatva lalita


mama nathapadam
. na matsarajjalajadyani hareyurityalam

7.41


7.42


vibhavabhibhavodbhavadikam. bhuvananam
. bhuvanaprabhorbhruvoh.
anayorapi dabhravibhramat sabhavambhojabhavatmanam. bhavet 7.43


trijagattilakalikantare tilakoyam
. parabhagamaptavan
harinlagirndramastakasphut. ason.opalapanktisannibhah.


7.44


navamambudharam
. vid.ambayadvaravidyudvalayam. jagadguroh.
avalokya kr.tarthatamagam
. sajat.a man.d.alaman.d.anam
. vapuh. 7.45


mahadarad

xxxiv

na ramapi padan gullasannakhadhurajadanantasadgun. a n


9
gan.ayedgan.ayantyanaratam
. paraman kosya paro gun.a n vadet 7.46


na kutuhalita kutuhalam
. tanumenamavalokya sadguroh.
sanavavaran. a n.d.adarsino gr.habuddhya mama nis.kutuhalam

iti cintayata mahadhiya padavm


. bahyagatamatyus. a
samanonayanaih. puragatastata a pe vapus.a pi vedara.t

7.47


7.48


gurubhaktibharanatakr. tirviracayyan jalibandhamanjasa


ks.an.amamukulkr.teks.an.ah. sa gurum
. kevalamabhyavandata

7.49


vinayabharan. ena bhus.itah. sphut.amas..ta n gavisis..taces..titah.


bhagavattamapadapankaje bhagavan sa pran.anama bhagyavan

sa nirks.ya parasaratmajah. pran.atam


. pres..thamases.asadgun.aih.
karayoryugalena valguna tamudasthapayadasupatina 7.51


7.50


amitapramatim
. srutsvarah. parirebhe parigr.hya tam
. dr.tam
pran.ayamr.tapurn.amanasah. smitavaktrah. pariphullalocanah
.


yamajamyudavaha u rjito yadi jambunadavari sam


. vrajet
kanakadyutimadhvasangavanupamyeta sa tena nlabhah.

7.52


7.53

yadi rajavibhus. an.airyutau dvijavaryanvayajavimau har


nr.pagotrabhuvoh. puratmanoh. sphut.atulyavupagud. hayormithah.

idamapa sukopi lalanam


. na samagram
. jagatam
. pituh. pituh.
alabhs..ta yades.a dhanya ityatikautuhalamapi tapasaih. 7.55

7.54


amus.ya s is.ya vinayena tasmai gurorabhiprayavido vidagdhah.


tadanurupam
. dadurasanam
. te caturmukhayeva mukundadasah.


a syatamityudryopavis..the satyavatyah. sute satyavaci


manayan10 mandahasavalokaistanmunndranihopavisatsah.

7.56


7.57


avagamya tam
. munigan.a varis..thato vidhivadvyadhurvidhividosya mananam
api sankatha srutisukhah. kavndrayo ranayornisamya paramam
. mudam
. yayuh. 7.58


9
10

matiman
nandayan

xxxv

sajjna nayanandavijna namurt praptau pr.thvmasrame tatra tavat


jajvalyete vis.n.uvayu sma devau vedavyasanandatrthabhidhanau 7.59


iti s rmatkavikulatilaka trivikramapan.d.itacaryasuta


narayan.apan.d.itacaryaviracite srmatsumadhvavijaye
mahakavye a nandan ke saptamah. sargah.

xxxvi

As.t.amah. Sargah.

pratibhaprabhapra11 mukhasadgun.airnijairativismayam
. niyaminam
. mano nayan
purudhh. kadacidatha vedanayakam
. vijane sanairupasasada tam
. vane 8.1


suvises.ases.avadases. avarn.itapratiboddhurasya nanu s is.yatocita


gurumanasasya gurutapi satpateriti sopasattiramarairamanyata

8.2


pura eva puritamapurayat punarnanu kr.s.n.a es.a paramarthasankhyaya


bhagavanmanah. puramivayatam
. pura nijadhama tam
. ca jagr.he tadadbhutam


itihasasundarapuran. asutrasatpriyapancaratranijabhavasam. yutam


asr.n.odanantahr.danantatocirat paramarthamapyagan. itagamavaleh.

8.3


8.4

r.jupungavasya parijanatah. svayam


. sakalam
. tadapyalamanantajanmasu
svakr.torvanugrahabaladamus. ya tam
. visises.a ses.asayanah. punardhiyam

8.5


atha badarayan.asahayasampada prayayau pran.etu12 mamitantaro yutah.


api nadirayan.apadoditam
. harervapurantaram. lasitamasramantare 8.6


tamapasyadasramavare prabhutadhrjvalanam. jvalantamiva dhumavarjitam


varavalkalakalitamaunjimekhalam. vilasajjat.a valayamadipurus. am 8.7


atidurjayendriyajayadirupin. a tapasa vasantamiva santatam


. vane
nijarupabhutanirapeks. anirmalapracuratmasaukhyaratamapyanaratam


8.8


nayanadvayena nalinaprabhamus. a pariphullatavilasitena vismayat


tamaveks.ya dharmajamadharmadurlabham. manaseti bhuritaramanasosmarat


jagatam
. caturdasatayam
. caturmukhapramukhairyutam. pral.ayamaninaya yah.
samamullasan kamalayaiva kevalam
. paramah. sa es.a hi puran.apurus.ah. 8.10

8.9

trigun.a kr.tiprakr.tito mahattatastrividhamahankr. timamartyakhanyatah.


api bhutapancakamiton. d.aman.d.alam
. bhagavanasaviha jaganti casr.jat
vidhivayuvndrasivakausikesakanamaramaranuganarasuradikan
sr.jati prapalayati hanti santatam
. svagatim
. prayapayati cais.a llaya

8.11


8.12


agan.eya13 sadgun.agan.o vidus.an.ah. svavasa khilopyanupacaratah. svayam


smr.tikrtanapran. atibhirvimuktaye svajanasya yatyayamanekarupatam 8.13


caturananaya caturah. puragaman pradadavasavanimis. esvarah. prabhuh.


vinihatya hi s rutimus.am
. puratanam
. vapus.oddhatam
. hayamukhena sadripum 8.14


11

pratibhaprabhava
pran.antu
13
agan.ayya

12

xxxvii

amarendravairibhujadan. d.aman.d.alapratikars.apus.karapataddharoddhr. tih.


vidadhe varahavapus.a munormimatsr.tisindhukacchapatayaptaraks. in.a 8.15


narasim
. ha es.a vidadara darun.am
. pratighodaye nakharacakratejasa
svaripum
. ks.an.ena sarasah. sphurattanum
. pr.thusattvamis..tajanabhtibhanjanah.


8.16


api vamano lalitabalyavanayam


. pratibhabalena kr.tadaityakautukah.
upadheradhah. kr.tabalndrasa travah. svajanaya kevalamadat param
. padam 8.17


kathayantyamum
. parasubhasamanagohatamartyadevatamasam. muhurmuhuh.
jagatam
. hitam
. harimivaparam
. harim
. gurusaktitapasavaranvayodbhavam 8.18

karun.a karah. sa vasudevamodado bhagavan pura himakaranvayebhavat


jitavan diso dasarathogryasampado janako babhuva bhuvi yasya vairiha

8.19


bhujagesvaropi bhuvanesvarapriyah. samajanyatharidarajanmabhuvyabhut


tamamus.ya kantivijitendumagrajam. raman.yamahuriha ramanamakam 8.20

janakena sotha virahasahis.n.una muhurks.ito vanamanyata prabhuh.


cakitena dus..tajanatastapasvina tata a surm
. nisicarm
. jaghana sah. 8.21

munisaptatantukr.tavairabandhanam
. kat.ukesyaris..tapadamukhyadurjanam
ks.apayantamudyatasubahumahave tamathabhyanandadamaradisadgan. ah. 8.22


savane vikasvaragun. asvaradvije sphurite caran sakalagokulapriyah.


itakamatapasarasardradhgirah. pratilalayannaramatais. a sundarh. 8.23

sahajanvitah. sakalamitrasam
. yuto madhuram
. purm
. janakavallabham. gatah.
pravisannimam
. sa jagadekasundaro naranaryudaranayanotsavobhavat 8.24


atha khan.d.itesvaradhanuh. sa llaya ks.apitograsenanr.paputrapaurus.ah.


samupasya vipragurumabjabhuguruh. svajananamodayadameyatejasa 8.25

kamalamayam
. kamalapatralocanam. bhuvamagatam
. nr.pasutam
. gr.htavan
nijallaya vijitarajasa travo mudamapadapya puramabdhidurgamam 8.26

14
sa jagama matr.janatus..taye kila tvaritovanam
. vidadhadpsitam
. satam
saha bharyayapi s ubhaya mahajayadhvajalaks. man.a gryasuhr.da vina muda


samattaparvatapurogadurgamah. kharadus.an.a disujanadvis.o bahun


sa nihatya visvabhayadam
. suduh.saham
. narakam
. mahatama upanayat kramat

8.27


rucirasramajiracitagryatejasa priyaya priyo bhuvanamanyaya samam


bhr.samakulkr.tamadapramadavatsuraparijatahr. davapa dhama sah. 8.29


14

tvaritovanam
.

xxxviii

8.28


haritamadhsanaradevaman. d.alam
. dasakam
. vijitya parabhs.an.am
. muhuh.
sphuritamiha priyatamam
. nijasriyam
. bhagavanupaiks.ata harantamapriyam


8.30

abhivanditah. pavananandanadibhih. sa kadacidindrasutavardhako gava


nijarajyamatmadayitaya dattavan harisunave hatavipaks.amuttamam 8.31

mudamapya tatra dayitoruvartaya madhuha marutsutamukhapravr. ttaya


haritigmacakralasitobdhimadhyagam. prayayau sa pun.yajanasevitam
. puram


8.32


pr.thukumbhakarn.agajarajamuddhatam
. sasahodaram
. savibudhendrasa travam
dharan.bharam
. pr.thulacakramaks. in.onnisites.ucakrakr.tavikramah. prabhuh. 8.33


atha bharyaya hutavaham


. pravis..taya sahitah. sahodarapurah. sarairapi
ayamapya dhama ciramis..tadah. satam
. nijamularupaparamaikyameyivan

8.34

mahidasapujyacaran. o dvijadabhudviditat sa vis.n.uyasasomalatmanah.


iha yo dadhe jagati papasa ntaye bahudhamahetimatidptagosthitim 8.35

sutaporucerayamapapakardamannanu manavtanayatamupeyivan
samayena bhurinijabhaktipuritan samajjanat sumanasah. sa devara.t

8.36


subr.hatpayodharamithah. prasam
. hatiprakat.bhavatparamayauvanakr. tih.
asurahitam
. varavilasintanuh. pradadavamus.ya surarasaye sudham 8.37

sujanaya dattapada a tmasuddhidah. sukumararupyabhavades. a s a svatah.


anasuyaya s ucimans.aya dhr.tah. paramadaren.a munipungavod.haya 8.38


dayitah. satamr.s.abha es.a bhudharo vapurudvahan paramaham


. salaks.an.am
vyaharadvalaks.atamapaks.asobhanam
. paratattvalipsusanakadivanditah. 8.39


udapadi dharmatanayo hyayam


. harirnaradevasodara udaravikramah.
api kr.s.n.a ityabhihito mude satam
. svayameva yasya sahajo vyajayata 8.40

paramatmane satatamekarupin. e dasarupin.e s atasahasrarupin. e


avikarin.e sphut.amanantarupin. e sukhacitsamastatanave namo namah. 8.41


iti cintayannaviralantaro harim


. pran.anama sapran.ayamadr.tomuna
ajitau parasparasabhajitau sa tau nikas.a nis.dati puropavesinau 8.42

vividha vidhaya kila tatra sankatha vadanam


. munndratanayasya sundaram
avalokya lokapatiranatam
. mahasukhatrthamaha rahasi sma gamimam 8.43


sr.n.u devakaryamavadharya dhairyavan madudryaman.amidamaryasammatam


bhavitanyadus.karataram
. vidhaya yattarun.am
. tavavataran. am
. mahaphalam 8.44


apidhaya sutrahr.dayam
. satam
. priyam
. pravidhaya bhas.yamadhuna nijecchaya
aparaih. srutismr.tinijarthadus. akaih. sutaram
. tirobhavati sam
. vidahata 8.45


xxxix

apanetumenamanayam
. kr.tam
. khalaih. pratinetumatmajanatam. s ubham
. gatim
kuru sutrabhas.yamavilambitam
. vrajeh. sumatena yojaya kave s rutismr.th. 8.46


amitam
. mitamapi giram
. jagadguroriti tam
. nisamya viraletarantarah.
vadatam
. varastamavadat tada tayorvirahaks. amah. khalu caracaresayoh.

8.47


bhavatoritah. satatasevanamr. te mama manktumastu bhagavannanugrahah.


na labheya vallabhatamedr.sam
. sukham
. jagatam
. trayepi jagadekamangalam

kalikalakalitagun. e dharatale sujano na nunamadhunasti yogyadhh.


paratattvavarn.anamayogyatavate nanu havyadanamiva nindyate s une 8.49

8.48


iti tam
. bruvan.amayamabravdvibhurbhuvi santi saumya purus.a gun.ocitah.
vimalan man.niva gun.ojjhitaniman dayaya visodhaya visuddhagogan. aih. 8.50


tava krtirartimatimatramanayedasubhan prabhakaravibheva kausikan


kamalakaraniva s ubhan prabodhayet paramajnaya mama vises.atonisam

iti sa mahdharamukhadvinih. sr.ta jagatam


. sukhaya visada sarasvat
dvijarajagovis. ayatatipuritam
. pravivesa madhvapr.thubuddhivaridhim

8.51


matamityavetya mahitam
. mahatorabhidhaya bad.hamiti dhramatih.
anayorniyogamadhiropitavan svasirasyananyasuvaham. 15 pran.aman

8.52


8.53

a mnayastraya iva tattvabodhakaste papaghnastraya iva pavakah. prajanam


loka va sakalabhr.tastrayotra rejuh. sananda munisutadharmasunumadhvah.

iti s rmatkavikulatilaka trivikramapan.d.itacaryasuta


narayan.apan.d.itacaryaviracite srmatsumadhvavijaye
mahakavye a nandan ke as.t.amah. sargah.

15

anyanivaham.

xl

8.54


Navamah. Sargah.

codayantamatha gantumadarat tatra dharmajamajam


. pran.amya sah.
saukhyatrthakavilokanayako vedanayakapurah. saro yayau 9.1


a sramantaramavapya kr.s.n.atah. sravyames.a sakalam


. ca susruvan
cittavr.ttimanuvr.ttiman guroh. sadhvavetya gamanonmukhobhavat 9.2


mandahasamr.dusundarananam
. vandanyamabhivandya satpatim
prajnamauliman.irabhyanujnaya tasya tavadagamanmahamatih. 9.3

tasya vallabhatamasa vasabhurmanasat pr.thulamanasasya no


natyajat ks.an.amapi hyasavidam
. nais.a nathavirah tatobhavat 9.4

vradr.s..tikr.tasim
. havibhramah. sa ntadr.s..tikr.tasa ntasammadah.
tatra tatra pathi pathyavibhramah. parvatadavatatara sarvadhh.

vanarendra iva trn.avaridhirvasudeva iva ratnarajavan


bhmasena iva sunavaryahr.nnirvr.tim
. svajanamaninaya sah.

9.5


9.6


agnisarmamukhapancas. airdvijairannamahr. tamalam


. pr.thak samam
kr.tsnamadadayamityavismayah. kr.tsnamattumalames.a hi ks.aye 9.7


16
vyasadevahr.dayativallabham
. vasudevamagan. eyasadgun.am
sadhayat sakalados.avarjitam
. jna nabhaktidamanantasaukhyadam

9.8


uktamuktamabhidheyamuttamam. vedavakyamanuvadayan muhuh.


vyanjayat smr.tivacobhiranjasa tasya carthamatiyuktayuktimat 9.9

balasanghamapi bodhayad bhr.s am


. durnirupavacanam
. ca pan.d.itaih.
aprameyahr.dayam
. prasadavat saumyakanti ca vipaks.abhs.an.am 9.10


astadus.an.amavandhyabhas. an.am
. laks.itam
. sakalalaks.an.aih. samam
mananyamapi nakinayakai rupamanyadiva dhanyamatmanah. 9.11

ekavim
. s atikubhas. yadus.akam
. brahmasutragan. abhas.yamadbhutam
apyadus.yamatanodanantadhrbhutabhavibhavadatmabhih. kvacit 9.12


gan gamangalatarangabhangadaprantasusriharivesmakr. tsamah.


yadgataikatamavarn
. alekhakah. satyatrtha iha bhas.yamalikhat 9.13


tatra devamabhivandya yatavan svamino vacanagauravad drutam


sanugo vividhabhurattya godavartat. amagadalesadhh. 9.14


16

agan.ayyasadgun.am

xli

prajnavittamayamaptumagataih. pan.d.itairdvinavasa khibhih. s ruth.


prastuta abhidadhau parks.akaih. s.at. ca tatra samayanakhan.d.ayat


9.15


te pr.thak pr.thagamum
. svasa khaya darsanena ca parks.ya nirjitah.
sarvavit tvamasi mukhyatah. kave nasti te sadr.s a ityathabruvan 9.16

yastraysakalapaks.asiks.akastatra sam
. sadi varis..thasammatah.
sobhanopapadabhat..tanamakah. purn.asankhyamanamanmuhurmuda

yastu tarkikasikhaman. ih. sudhrvartamanasamayan nirakarot


vedabharatapuran. anis..thito bhas.yametadasr.n.ot sa madhvatah.

9.17


9.18


napares.u ratimayayau kvacidbhas. yamadbhutamidam


. sa susruvan
naravindamakarandamaptavanacchapiccha iva van chattarat 9.19


tatra tatra susabhasu17 bhasuro nanditrthasamayoktayuktibhih.


vadino visakalayya tan samakramya vacamucitamudaharat 9.20

curn.akr.dvividhasankhacurn. akascurn.anaya bahudhapyasaknuvan


atyajadviphaladhh. pradaks.in.a vartavarijamanarghyamapyaho 9.21


aprameyamatisa stramdr. sam


. yastyajatyupanatam. sudurlabham
tasya tulyamatires.a durjano nathavasya sadr.s osti ncadhh. 9.22

kopi tam
. gun.avises.avicca vikrya bhuridhanamapa purus.ah.
na hyanarghyagun. amulyamapyate bhagyadaivamiha yogyatanugam


9.23


vyaktamunnatimitopyayam. janastasya yanna labhatekhilam


. phalam
stokamanasataya tato vrajet tasya hanta purus.asya tulyatam 9.24


krtavan narapatirmahadaram. sadaram


. punarudaraces..titah.
arcayan satatamapa sampado ya na ta vacanacittagocarah. 9.25


sa strakalpakataroramus. ya kah. prapnuyat sakalamapyaho phalam


yastamuttamagun. am
. vid.ambayedityudrya sa jananaranjayat 9.26


nedr.s aih. kavibhireva kevalam


. hanta pujyacaran. obhyapujyata
sarvasakragurupurvadaivatairapyalam. susamayodgamotsave 9.27


nimnabhuriva sath. praja vrajan varidarturasanairapuri sah.


prajyatapaharadarsanambuna tungadesamiva durjanam
. tu no

9.28


karmabhih. sakalalokakautukairmanitah. pathi janaih. samagatah.


sannanama sivanamakrtanam
. rajatasanapure virajitam 9.29


17

sasabhasu

xlii

acyutapramatiracyutapriyam. tam
. dasapramatimagatam
. tada
vandamanamavalokya yam
. mudam
. praptavam
. stadavadhirna vidyate


prtimaryayatiruttamam. pura pres.itapratimabhas. yadr.gyayau


apyatotisayinm. sucismitam
. tam
. vilokya suciraddidr.ks.itam 9.31

9.30


purn.adr.s..tijaladhergr. htavan bhas.yasanjnamamr.tam


. sukhavaham
citrames.a yatirad. ghanaghano grahayam
. sca manujan mumoca no
sanuntiratha ntimanayam
. bhas.yasadgun.agan.a navarn.ayat
sobhanaya gurave svabhavatah. kalatah. kumatalnabuddhaye

9.32


9.33


uktibhistamasakr.t suyuktibhirbodhayan bahuladhh. prasangatah.


stheyaso bhis.agivasya hr.dgatam
. mulados.amaruceracintayat 9.34


daks.apaks.avihr.tena tad.ayan bhs.ayan samadhikasvarasriya


ham
. sara.t kalimalam
. nirakarodekadr.s..thimiva manasad guroh.

9.35


nis.kalankamiva candraman.d.alam
. pun.d.arkamiva phullatam
. gatam
vari sa radamiva prasadavaccittamacyutamatebhrusam. babhau 9.36


a nananda sa hi madhvasa stramakarn. ayan kusamayagrah pura


mohaptalavan.odako muhuh. prak pipasuramr.tam
. pibanniva 9.37

vistr.tantaraviyatpadau yat a syatam


. susamayaprakasanat
tau yatha vidhurav aho ahoratramapyurutamo nr.mohakam

9.38


sajjanan saha mahadaren.a nr.n papinam


. prakr.titopriyakr. ti
darun.a ghagan.adaran.am
. sma sa grahayatyapi sudarsanadvayam

9.39


nanvananyasaran. a tmanam
. satam
. siddhivighnamukhados. abhes.ajam
aicchadacchaladayodayadayam. rupyap.thapuragah. kadacana 9.40

gopikapran. ayinah. sriyah. paterakr.tim


. dasamatih. s ilamaym
sis.yakaistricaturairjalasaye s odhayanniha tato vyagahayat 9.41

sparsanadbhagavatotipavanat sannidhanapadatam. gatam


. hareh.
trim
. s adudyatanaraih. sudurdharam
. llayanayadimamasau mat.ham 9.42


mandahasamr.dusundarananam
. nandanandanamatndriyakr. tim
sundaram
. sa iha sannyadhapayadvandyamakr. ti sucipratis..thaya

9.43


maninopi hi vascakara yo daivatapratibhayatmanah. khalah.


yayajukagun. amatmanah. smaran yo jaraghat.itagotra ucyate 9.44

a tmanah. priyatamakratoramum. papapurus.amaveks.ya ghatukam


tam
. nirasya janamapyathahitam
. sarvabhudharasamarthapurvakam

xliii

9.45


visvavismayakarah. svatejasa vandyamanacaran. ah. punarjanaih.


citradigvijayakrtyakrtiman modayannanudinam
. nijah. prajah. 9.46


vasudevadayito mahis..thadhrvasudevamatha sadhvayajayat


dharmasunumiva dharmikam
. pura bhmamurtirayameva bhusuram

yajyaya samucitanuvakyaya sapravargyavibhavairabhis..tavaih.


visvavetturanujotra hotr.tam
. prapya daivatatatratos. ayat 9.48

9.47


sa prayujya nisita nisa tadhrvaisvadevavarasastrasantath.


raks.asasuranirasakr. t suran vravarya iva bhagamapayat 9.49

vayuna trirapi purvapayina sarvadaivatajita tarasvina


yoparoks. avapus.a pyapeks.itah. kotra varn.ayati tam
. mahakratum


brahmavedananivis..tacetasam
. karma tatra karan.a ntaram
. bhavet
jna payanniti paratmavedakah. karma dharmamapi sa hyackarat
yani yani caritani yani yanritani ca manoharan.yaho
tani tani ca vitanacetaso visvavismayakaran. i bhanti hi

9.50


9.51


9.52


sarasvatrvr.ttikarh. s arrin.a mattya bahvh. samattagotrakah.


pureva kr.s.n.apriyamapadasramam. pr.thuprabodhah. punaruttamasramam


9.53


sahabhogamananyalabhyamasmai hanumadrupavate dadau pura hi


anaveks.ya param
. svabhs..takartre pratidatum
. hariraidhayat tameva 9.54


pran.amya gurumadaradatha niyogato yogyatah.


sa tasya jagatam
. hitam
. vidadhato gatah. sanugah.
mahis..thahr.dayo mahamahimasindhuranandato
nijairabhigatonamadrajatap.t havasam
. harim 9.55

iti s rmatkavikulatilaka trivikramapan.d.itacaryasuta


narayan.apan.d.itacaryaviracite srmatsumadhvavijaye
mahakavye a nandan ke navamah. sargah.

xliv

10 Dasamah. Sargah.
sapadi samaskuruta bhr.sam
. madhavagun.asadhakotha madhvaravih.
bhr.gukulatilakasthanam. tapakarah. papapanthanam 10.1


dasamatisis. yah. kascicchubhajanatayai kutuhalanatayai


vividhasuvr.ttam
. vakyam
. kavyamivoce sanayakastavakam


10.2


bhuvanadbhutamadhvaces..titam
. na vademapi surayus.a vayam
sakalam
. khalu kintu kincidapyatha susrus.ujanaya varn.yate 10.3


kvacidsvaradevames. a bhupam
. khananam
. panthajanairvidhapayantam
svamapi praticodayantamuce kriyaya nokusalan prabodhayeti 10.4


prakaram
. prakat.kartumarabhya virarama no
mahyomatimahatmyadvaivasyena khanan khalah. 10.5

nanenenanenanenonunena nanu nunnah.


nanana no nunam
. nanenanunananunnah.

10.6


yamases.abhavaprabhavah. smaratamasukhabdhirapaiti na citramidam


marutdr.si bhanti hi yatstavane yamases.abhavaprabhavah. sma ratah. 10.7


sancarannancanyah. kadacidvibhurvis.n.upadyastat.am
. vais.n.avagresarah.
prapadaptairnijaires. a s is.yairvr.tastyaktavisvaplavam. sa travatankatah. 10.8

imansvasvapurvasrayanatmavakyat sallam
. dayaluh. sa mulasrayatma
nis.eddhr.nanadr.tya cananyalanghyam. tadatyayayat tam
. nadm
. sam
. sr.tim
. va

varayata varayata vairisuhr.domun marayata marayata paragamanat prak


a patata a lapata ityavadaduccaih. sa tvarakarajapurus.a nucitavaca 10.10


10.9


na jad.a jale patata sahasadaho na bhayam


. hi vo bahutaya bahorjanat
bhavatam
. patim
. ks.itipatim
. didr.ks.avah. pratiyama kena kalaham
. cikrs.atha 10.11


vacasetyanena sa paran nyarun.ad bhujagan narendra iva mantrabalat


udatarayat parijanam
. mr.tibhsaritasca devasaritasca samam 10.12


nirvikaracaritopi partah. krurakinkarasahasratayena


sa vrajannudalasajjagadsah. sim
. harad.iva sr.galasamuhe

10.13


aprakampyavapus.am
. surasuraih. sim
. hasam
. hananamenamunnatam
praptamatmanagarantikam. nr.pah. preks.ya saudhasikhare sthitobravt


10.14


ripunr.papran.idhipratisankaya pathikapa.t anakarman.i dks.itaih.


sumukha me parus.aih. purus.aih. katham
. yamabhat.airiva nasi vihim
. sitah.

xlv

10.15


aplavadevanadtaran. am
. te hanta katham
. ca cikrs.asi kim
. tvam
tam
. nigadantamiti prabhr.tha smaha mahapurus.ottamadasah. 10.16


yosau devo visvadpah. pradptah. kurmah. sarvam


. tatparanugrahen. a
yamastavat turn.amasa mudcmityadyam
. tadbhas.aya citravakyam 10.17


gambhryam
. dhr.timuruvryamaryabhavam. tejogryam
. giramapi desakalayuktam
rajasya sphut.amupalabhya vismitosmai rajyardham
. sapadi samarpayambabhuva


10.18


dan.d.a rhabuddhivis.ayo nr.papurus.a n.a m


. rajyarhabuddhivis. ayobhavaditthames.ah.
ntim
. prakasayitumeva vipatsu karyam
. gantum
. prabhuh. prasabhatopi tatha vyadhat sah. 10.19


kadaciccoran. a m
. nikaramavalokyabhipatata
mavasthapya svyan karagapat.apin.d.a rthamatikr.t
carannetes.vetanatha mitha ihaghatayadaho
vibhuh. sammohya pragvijaya iva sam
. s aptakagan.a n


10.20


anyatra ca coran dhanyapravarosau su ran chatasankhyan praptan svajigham


. sun
ekena tu sis.yen.a kr.s..takut.haran nistad.itayuthyanadravayata drak 10.21


kvacicchilacchat. a bhramadamum
. sasanghamatyajan
aveks.ya dasyavah. punah. kutuhalat tamanaman 10.22

18
satyocchede secchayatam
. vyaghrakaram
. daityavyaghram
praleyadreh. prante prajnah. pran.erllalesenasyat 10.23


prapa sa narayan.atah. suddhasilatmapratimah.


yasu sa padmasahito dos.yahitah. sannihitah. 10.24

parasaryah. paratattvaprasiddhyai tatparyartham


. paramam
. bharatasya
vyaktam
. vaktum
. niyunakti sma saks.a denam
. dhanyam
. bhuvane manyamanah.


trthes.u trthes.u ca saukhyatrthah. ks.etres.u ca ks.etravidam


. varis..thah.
govindamavandya sahanugogadgangam. punastungatarangamalam 10.26

10.25

plavairapetamavalokya sindhum
. sarojabandhum
. ca tadaptasindhum
tat.e nis.an.n.a nadhikam
. vis.an.n.a n nirks.ya sis.yanatarat sa etam 10.27

na vanarendrasya vilanghitabdherna va narendrasya viharturasyam


imesmaram
. stadvapus.onyathasya saktasya s ankyeta vipat katham
. taih. 10.28


jagatpradpayitagogan. a d.hye divakare madhvadivakare ca


avyaktarupe sriyamatyajan drak sahambujaistannayanambujani


18

svecchayatam., secchapatam.

xlvi

10.29


padam
. pasorva vinatatanujastrtva nadm
. tavadadnasatvah.
anardravasah. sakutuhalardrairnr. devabhudevamukhairvavande


10.30


bhtairarateratimatramatra na tarakairapyatha tarakaih. sah.


svatejasa vismitabhupanunnaih. plavena sis.yan niratarayat tam 10.31


visankat.am
. svastat.intat.am
. te dpapradptam
. janatabhipurn. am
sancodayatpan.d.itaman.d.alad.hyam
. nathavalokotkahr. dobhyapasyan

10.32


a mnayamamnayavidam. vidagdham
. sabhavabhedam
. pravadantamatra
daivyam
. sabhayamiva padmayonim
. praiks.anta saks.a t sukhatrthamete
praptastato hastinarajadhanm. masanuvaseha sa vasayogyan
mat.hantarenantagun. a ntarah. sannekantadese saritosampe 10.34

10.33


bhitva bhuvam
. devanad jagama sa khavises. en.a nis.evitum
. tam
van. ca yatpres.yataya kr.tartha sivadivandya na tadatra citram

10.35


guruprabarhasya padaravindam
. viduratah. sa pran.anama murta
audaryasaundaryatanum. tanum
. tamalaks.ya s is.yairativismitam
. taih. 10.36


tenopayatena kadacanatha varan.asm


. papanivaran. ena
avadi van. balinah. svasis.yan vilokya llavasarevaliptan

10.37


niyuddhasiddhyai yugapaddhi vram


. manya bhavantobhipatantu mam
. drak
samastasaktim
. na yunakti yah. svamatrasmadajna m. sa nirakaroti 10.38


itrayan pancadasais. a yunah. praptan prayuddhan yugapannipatya


19
utthyatam
10.39
. yasya samarthata syaditi bruvan.osanakairjahasa


saumeravam
. gauravamavahanti tavan gamangan gulayasca nonge
pura vinasyama ito dayalo svamin vimuncetyavadam
. stada te 10.40

tenatha muktairativismayastairavapyanalocya hi tatsvarupam


20
yadbhruvijr.mbhen.a sasambhusakram
. jagat samastam
. niyatam
. nikamam


10.41


sadaks.yamaks.iptasamastapaks.ako yatih. prabhum


. kopyamaravatpadah.
jigs.aya jna nasahayakarman. ah. prasadhyatam
. sadhanatetyudaharat 10.42

sam
. sadhitarthe bhagavatyayuktivit papraccha sa jna napadarthamugradhh.
jna tah. sa te jna nyasi cenna cenna sa prasno ghat.eteti nirakr.tais.a tam 10.43


vitatatamatamontam
. sadhayantya nitantam
. sadasi sadasi reje vyakhyaya vyasasis.yah.
sakalasamayihastambhojabandhabhinand
saradi saradi candrascandrikasampadeva 10.44


19
20

bruvan.osanakairjahasa
sasarvasakram

xlvii

jananam
. samaye samaye jagatah. prathite samayesamayedamite
sanirasamayesamaye sthitiyuksvavabhasamayesamayes..tadhiya
vartasvadhyadhi sarvam
. dvyedam
. sonisam
. svatantro vis.n.uh.
ujjasaya dus..ta nam
. sam
. skuru sadhun gun.a bhipurn.opyagun.ah.
asamottamo matosau s riyah. patirvisvatovibhinnatma
paraman prakamamarthan prakasayamasa setyadn 10.47

10.45


10.46


samanaya yanamasa mayaya tatayayama


nayasana nasayana yatanalalanataya 10.48

prajno rajna m
. tridivapadavm
. kauravam
. ks.etramaptah.
sasmaratha svavihr.tipataddhastiyuddhotsavanam
satyatmadyairiha parivr.to bhavimarcadr.gbhih.
vismeraih. svairnijanr.patanuhetidr.s..tyatitus..taih. 10.49


vipratmesah. ks.an.a rtham


. kr.tanatirasitisrrhr. s.kesadese
spas..tam
. dr.s..topyadr.s..tah. sapadi vihitavan vismayam
. dehabhajam
svapne svapreritanyasthalaganijanaropahr. tairbhaks.yabhojyaih.
prajyaih. prabhojayat svam
. gurumakhilagurum
. vedayan vedabandhum


10.50

avaptavan punaris.upatamasmaradramapatim
. sa parasuramamadarat
sa rajakelyurukadalsahasrakam. tadadadabhyavahr.tidattamuttamam 10.51


sa s ankarapadadvijopahr. tamapya govakhyagam.


garis..thakadallasadr. sasatcatus.kam
. caran
payah.kalasapancakatrikayugabhipurn. am
. papavadr..s.tagatirapyabhunnr. panr.man.d.alairudyataih. 10.52


ayameva govis.ayatopi kutracit sadasi janatarthito javat


pus.pamuta phalamaho vidadhe janasuptidanupamaganasampada


10.53


dhanyomahyata nakinamahitahr.dban.ah. samojasya yo


madhvo dhvastaduragamogryahimagusrh. kamamayamahr.t21
vis.n.um
. visvajayapradam
. sa hi naman sevyam
. susaukhyam
. muda
daks.yacchrdharamamayadivirah yog suhr.t sarvada 10.54


iti bhuvanavibhus. an.asya bhuyam


. syavigan.itani kr.tantaran.i hanta
sravan.amananakrtanairabhs..tam
. pratidadattyamarah. prakrtayanti


iti vividhagodharavarairvisa radavarido


haripadarato vidyavidyutpradpitadinmukhah.
21

kamamayamihr.t

xlviii

10.55


bhavabhayamahagharmottaptam. sadanghripaman.d.alam
.
saphalasumanah. sandranandam
vyadh
a
davipallavam
10.56
.


iti s rmatkavikulatilaka trivikramapan.d.itacaryasuta


narayan.apan.d.itacaryaviracite srmatsumadhvavijaye
mahakavye a nandan ke dasamah. sargah.

xlix

11 Ekadasah. Sargah.
pracurantarapravacanam. phan.irad.upasusruvan sasanakadimunih.
gaganelpadr.s..tavapuratra janaistvaritam
. nilnarucirapa padam 11.1


aticitradhamni nijadhamni ratam


. sasahasramastakamanantamamum
munayobhivadya vinayabharan. a h. varamanvayunjata tadarthamimam


11.2


bhagavattamasya vipulapramateh. samayam


. manoharatamam
. jagati
mahitam
. bhavadbhirapi lokapate pat.hatam
. muhuh. phalamudes.yati kim

adhikarin.a m
. bhavati pravr.ttirativryavat
. phalamalam
. vidus.a m
iti tatphalam
. saphalasankathano bhagavan prapancayatu bhuridayah.

11.3


iti tairudritamudaramatirvacanam. nisamya sa jagada giram


sr.n.utadaren.a mahanyatamam
. mahanyapadasamayasya phalam

11.4


11.5


tridivadilabhyamapi nasya phalam


. kathitam
. kr.s.eriva palalakulam
svaphalam
. tu muktipadamuktipadam
. sukasa radadiparamarthavidam

paramagamarthavarasa stramidam. bhajatamamanavakalaracitam


vrajatamaho paramavais.n.avatam
. rataye svalokamajito disati 11.7

11.6


nanu tatra visvavibhavaikapadam. paribhati22 purn.apurus.asya pur


upalabhyate yadupamanapadam
. pratibimbameva man.ivapragatam 11.8


sitasaudhasantatiruca sphurita paritorun.a smagr.hapanktirucih.


iha maccharravalaye lasitamanuyati murtimasurasuhr.tah.23 11.9

sabalavalkaghat. hitasphat.ikadyutibhirharinman. imay valibh


pratisadma bhati yamuna milita sitasaurasaindhavapayobhiriva

yadi nabhavis.yadiha vibhramataniyamo janasya nilayavalis.u


vikat.a vit.ankakr.tapatritatih. kr.taketyavaiks.yata kathancana no

11.10


vividhastulopagatacitrapat. suvitanalambiman.idamagan.ah.
saran.a ntares.vadhikapuran. atah. pracakasti vibhrama ivavagalan

11.11


11.12


vimalakr.tih. prakr.tireva mahaman.ihemamayyakhilavastumay


iha sambhavet sakalakantirasah. kathitodhikoktibhiratah. kavibhih. 11.13


tadanadikalamitamuktirateragan. ayya24 s ambhumukhasanghatateh.


nagarairmahapuramasam. hatimallasati prabhorayamaho mahima 11.14


22

pratibhati
suhr.dah.
24
agan.eya
23

25
bhavanam
. vibhati bhuvanaikapaterbhuvanatrayadbhutagun. a tisayi
varamandiraprakaramadhyagatam. dvijaman.d.alasthasasiman. d.alavat 11.15


svayamindiraiva patimanakar gr.hakarma yatra kurute sutaram


api kinkardasasatmahita sriyamatra varn.ayati vesmani kah. 11.16

kamalapatih. kamalayamalaya kamanyaya kamalalocanaya


amr.tahirajamr.dubhogagatah. svaratopi tatra ramate paramah.

11.17


tarun.aprabhakarasahasrarucam. kanakambaram
. man.imayabharan. am
hasitananendumaravindadr. sam
. tamarndradharin. amanusmarata 11.18


gan.ayedramasya na gun.a nakhilam


. scaturananascaturavagapi no
na vayam
. sahasravadana api tanaparoditanativadema punah. 11.19

vidhayo vihangapatayogan.ita raman.yutasca phan.ipendramukhah.


parayogabhurisukhabhogamita avalokya tam
. dadhati modarasam 11.20


sacaturbhuja vanajapatradr. s o varaves.in.otra sapisangapat.a h.


arun.aprabhasca tarun.a bhraruco vicaranti natharucayah. purus.a h.

11.21


bhagavatsampamupayatavatam. pramado na kevalamalabdhatulah.


api tasya lokamatilokagun. am
. bhajatam
. sudurlabhamabhurisubhaih.

11.22


na bhavanti yatra mr.tijanmajarastrividham. bhayam


. kimuta duh.khagan.ah.
aparam
. ca kincidasubham
. na bhavenna gun.a di tatprabhavamulamapi 11.23


anubhuyate sukhamanantasakhaih. sakalairalammatipadam


. satatam
api taratamyasahitaih. svagurupravan. aih. parasparamurupran. ayaih. 11.24


atisundarah. surabhayah. purus.a haricandanena navacandraruca


calacarucamaradharanucara vicaranti nityatarun.a iha te 11.25


savilasalasyaparitus..tadr.so mr.dugtavadyamuditasravan. a h.
anuranjayanti navakanjadr.so raman.a am svaraman.starun.h.

11.26


parin.a yakanupavanabhimukha nanu nih.saranti harin.nayanah.


vimaladvimanavalayacchanakaih. s asiman.d.aladiva ruco rucirah.

11.27

arun.a smavarn.atanavastanavah. subhaharasannibharucotra parah.


harinlanlarucayopyaparah. prakat.bhavanti vividhabharan. a h. 11.28

suciradyutrdadhati suks.mataram
. svayamambaram
. ca khalu bibhrati yah.
sukanissvana dhruvamima aparah. supayodhara jaladharavalayah. 11.29


25

gan.a tisayi

li

samattavidrumabhuvam. sudr.sa m
. padapallavagryanakharaktaruch.
parabhagatah. sphat.ikakut..timabhuh. prakat.karoti na pura prakat.a h. 11.30


harin.dr.sa m
. suvasanani br.hatsunitambabimbaruciroruruca
sabaladyutni madanasya jagajjayavaijayantya iti niscinumah.

11.31


karapallavaistaralitairlalitairasakr. tkvan.atkanakakankan. akaih.


navaromarajivalivalgumr. dupratanudarairatimanaktaralaih. 11.32

kucakumbhapurn. atarakantisudharasases. abinduvisaracchavibhih.


varahararajibhirutanupadam. pratilod.itabhirasanairurasi26 11.33


api llaya kuvalayollasitairaparaih. karaih. sahacarnihitaih.


vadanaih. sucismitakat.a ks.arasaiscalakun.d.alollasitagan. d.ayugaih.

11.34


pragatasu tasu ran.itairasanaman. inupurairiva pura27 gaditah.


anuvks.itum
. tanuvilasamimam
. tarun.a bhavantyatha nivr.ttamukhah.

anupalitah. svadayitairdayitah. kathamapyupetya kucabharanatah.


sanakaih. punastadavalambabalat kila ta visanti paramopavanam

11.35


11.36

hasitaprasunanikarorubharapran. amatsuvarn.aman.isarvatarun
upaguhayannamr.tasindhusakhah. pavano na kasya sukhamedhayati

11.37


upacaranandanamidam. dyuvanam
. niyamena nandayati yanna janam
parameva nandanamupendravanam. sakalam
. sada yadabhinandayati 11.38


varaparibhadrakasukalpataruvrajaparijataharicandanavat
sahitam
. samadipadatananagaih. paribhus. ayanti tadaho r.tavah.

11.39


smitamadhavkusumaramyatarau navacampakadikusumollasitau
madhumadhavau madhupagrmadhurau madhujitpriyan pramadamanayatah.


navamallikasrajamabhs..tatamah. s ucisambhavam
. pran.ayinsirasi
kalayan svayam
. na kusaleti kila pratighat..tayatyurukucavurasa 11.41


madhurasvarastatapatatratatiprakat. a ntapanktidhr.tanetrarucah.
sikhinonuyanti hi sahasradr.sam
. jaladartulaks.ma nijanr.ttamahe 11.42


saradollasatkuvalayeks. an.aya vikacaravindarucirananaya


priyaya ca sobhanasukasvaraya28 ramate jano mukharaham
. sakaya

11.43

abhinandayan himar.tum
. susakha sphat.ikacalacchalahimadhikr. tam
phalinkulam
. kusumayanchisiro hasatva phullanavakundaruca 11.44


26

pratilot.hitabhi
tada
28
svanaya
27

lii

11.40


himastavars.aparitapapurassarados. amulamiha nartugun.ah.


priyameva sadhayati nityamaho sa vimuktimaniti vimuktimatam


11.45


amr.tasraguttamaphalaprasavanamr. taya tatra janatarpayati


upabhoktumapyavidhibandhavasa prakr.tim
. prayati sakalopi sada

11.46


pramadatirekamupayatavata pramadagan.ena caratopavane


upagyate sma madhuram
. madhujiccaritam
. sakantatatina satatam 11.47

lalana lalantyabhivaram. pravara lalita lunanti kusumani parah.


itarah. srajo viracayanti patnanuranjayanti na hi29 kascana no 11.48

vanallaya vividhaya muditastarun.a ghanastananatastarun. h.


sulatalayes.u parirabhya ratim
. vadanaravindamadhupa dadhati

11.49


rasikah. sudhapsu sarass.u tato rutanupuranukr. tasarasakah.


viharanti sakamavagahya dhavairjalamad.d.ukotsavahasadvadanah.

11.50


vividha vidhaya vihr.th. salile vikat.es.u vidrumatat.es.u gatah.


surabhim
. suvarn.amatha varn.akamadadate sakhkaragatam
. mahilah.

11.51


jaghanam
. sukairavayavabharan. aih. kucakunkumaisca kacamalyavaraih.
nayanan janairapi mithobjadr.sa m
. dhat.itairalankr. tiralam
. kriyate 11.52

tanumadhyama nijagr.han.i gatah. samamatmanamasusamairasamaih.


amr.tam
. pibantyasulabham
. bhavibhiscas. akairmaharajataratnamayaih.

mr.dukamrasayyamanuragavatam. man.imancamancitadr.s ovasare


apicodita30 adhiruhanti sanairvinayo hi bhus.ayati sarvarasam 11.54

11.53


abhikantamunnamitakantakuca kila badhnat sakusumam


. kabarm
sumukh sulaks.yabhujamulavalih. parirabhyate pran.ayinatirasat 11.55


pr.thuvr.ttatungakat.hinorasijadvayavaritayatanijantarayoh.
31
bhujayoryugena raman.o raman.m
. parirabhya kotra sukhayenna sukh 11.56


smitaphullamullasitajhi32 llilasanman.ikun.d.alam
. mr.dukat.a ks.apat.u
nibhr.to nirks.ya suciram
. sutanoh. praticumbati priyatamo vadanam 11.57


natamunnamayya mukhacandramasam
. parirambhasambhr.tamuda sudr.sah.
uparamyate na tarun.ena ciram
. madhuradharamr. tarasam
. pibata 11.58


29

tu
paticodita
31
ramayenna
32
lasitaci
30

liii

suratotsavotsukataya tvarayan karapallavam


. nivasanagrahan. e
kararuddhamayatadr. s ah. sahasa tvarayatyatha dvigun.amis..tatamah. 11.59


rabhasavapatitapr. thurasijah. parirabhya tatks.an.aviyatatarah.


man.itadisauratavitanapat. u ramayatyamun yuvatisangha uta 11.60

atilaukikan ramayato raman.a n ramayantyalaukikagun. a lalanah.


anuruparupamatilokasukham. tadalaukikam
. nidhuvanam
. lasati 11.61


na ratih. sramadikhacita niyamadvirahavyathapi na vadhuvarayoh.


pratikaminpran. ayatah. kalaho na samastados.arahite hi pade 11.62

sukhasam
. surabhitvameva bahirantarapi
. vidatmakataya vapus.a m
haridhamni dampatigan.asya tato nanu manyatepi munibhih. suratam


sr.n.utapyalokavis.ayam
. vis.ayam
. sakalasya muktanikarasya dr.sa m
vapurindirapatiramandarasam. nanu sundaram
. prakat.ayatyanisam

11.63


man.irajirajita33 mahamukut.am
. s itikantakuntalasahasratayam
alikardhacandravilasattilakam. sravan.ollasanmakarakun. d.alayuk

11.64


11.65


paripurn.acandraparihasimukham. jalajayataks. amarun.os..thaput.am


hasitavalokalalitairatulairabhinandayatpran. atamatmajanam 11.66

navakambukan..thamahimam
. sumaho mahimopalendravaraharadharam
raman.yaratnagan.aviddhalasadvalayan gulyakavaran gadavat 11.67


ravicakrarukprakaracakrakaram. vidhubimbakambumadhuramburuham
jvalanajvaladgadamudaradhanuh. pr.thuvr.ttahastamatitamratalam 11.68


varapvaram
. samadhirajaduroman. iman..tapagryavilasatkamalam
sajagadvisaptakatanudarakam
. s ubhanabhikanjagatakalinutam 11.69


atikantakan cipadakanti34 milattapanyabhangarucipingapat. am


varahastihastasadr. soruyugam
. kramavr.ttacarutarajanghamuta 11.70

varanupuram
. paramarukprapadam
. navavidrumadyutinakhan gulimat
arivarijadhvajakalankalasatpadapam. supavitajagattritayam 11.71


nikhilagamavagamitairamitaih. sukhasam
. vidadibhiranantagun. aih.
prapadadikantasakalavayavakr. tibhih. sadaikyavadados.alavam 11.72


adhikarin.a m
. gun.avises.avasa t dvipadadyanantacaran. a ntataya
atibhasitam
. ghanagun.a paghanairitaraisca tattaducitai ruciraih.

33
34

man.irajarajita
padakan ci

liv

11.73


navabhanubhah. kanakakantiparam. varaharahariharinlaharit


sabalaprabhadivividhadyutimatsukhabodhasaurabhasurupagun. am


11.74


a scaryaratnes. vadhikam
. jagattrayepyascaryamascaryamaho muhurmuhuh.
35
saundaryasaraikarasam. ramapate rupam
. sadanandayatha moks.in.ah. 11.75


ijyate yajnaslaih. sa yajnah. prajnamadhye parah. procyatenyaih.36


gyate geyakrtih. sugtairvidhyabaddhaih. sadanandasandraih. 11.76


vaikun..the te s rvises.a jananamatyascaryam


. cittavacamabhumih.
vaikun..thete srivises.a jananamuktasladhye yuktametadr.s atvam 11.77

37
yam
. yam
. sukh kamayaterthamatra sankalpamatrat sakalopi sa syat
ityeva veda api vedayanti muktim
. tatah. ko vibhavatirekah. 11.78


mahanandatrthasya ye bhas.yabhavam
. manovagbhiravartayante svasaktya
suradya naranta mukundaprasadadimam. moks.amete bhajante sadeti 11.79


iti s rmatkavikulatilaka trivikramapan.d.itacaryasuta


narayan.apan.d.itacaryaviracite srmatsumadhvavijaye
mahakavye a nandan ke ekadasah. sargah.

35

samanandayatha
procyatenyaih.
37
sakalah. sa sa syat
36

lv

12 Dvadasah. Sargah.
tatranantasvantavedantisim. he mukhyavyakhyanisvane jr.mbhaman.e
sadyo madyadvadidantndrabhme bheje ks.obho mayigomayuyuthaih.


sambhuyam colajadvpipuryoh. parsve papa mantrayamasurugrah.


sasuya bhubhus.an.e vayudeve mud.ha yadvaddhartaras..trantike prak

12.1


12.2


sanmatsaryam
. baddhumucesubhanam. vacalolam
. kopi gam
. dharakasya
madhye tes.a m
. ncantya samano vacalolam
. kopi gandharakasya 12.3

ekam
. tatvam
. vas..ti mayamayyam
. vakyaih. pracyairapyavacyam. vidhatte
purvapurva hanta daurghat.hyabhus.a citram
. citram
. darsanacaryantih. 12.4


martyamartyamartyavidvit. purogam
. visvam
. dr.s yam
. vipracan.d.a lapurvam
bhedapetam
. bhedimanaih. samanaih. sadhyah. kah. sadhayet tamalabdhva

12.5


satyam
. satyam
. vyavaharyam
. vidhatte sarvam
. mohe sarvanirvahin. sa
jna ne jate dagdhavastraprattam. pakve tasminstaptalohaptavarvat 12.6

jna nisres..thasres..thavijna nivarge nairgun.yasthe sampratam


. nathabhutah.
a krandam
. me hanta s r.n.vantu soyam
. ha ha mayavada utsadameti 12.7

bhras..ta bha.t.ta na prabhakr.tprabhabhut trasta mahayanikadyasca yatra


durgam
. mayavadasatram
. didhaks.urnopeks.ya nastattvavadagnijihva 12.8


yam
. yam
. prapad bhuricittah. pradesam
. tasmat tasmadagaterantarayah.
pratyajna yi vyaktamaryen.a sopi prapnot parsvam
. ha vayam
. bhagyahnah.

12.9


prasnah. pr.s..tah.38 khan.d.yate tena nunam


. yuktam
. yuktim
. vakti casavakhan.d.yam
vadivratam
. lajjayenno vises.a daks.epteti sruyate kim
. nu kurmah. 12.10


pracyam
. sa stram
. yat sapadam
. tu laks.am
. vakyenaikenaks. ipaddhars.atrthah.
ittham
. panthairvarn.itam
. sr.n.vatah. pragyus.man prapadduyamanam
. mano me


vedavyaso nves.a vedo nu murto divya murtiryasya sa susmitasya


taddras..tr.n.a m
. ceti van. kr.pan. nunam
. mayapaks.amulam
. chinatti 12.12

aklis..tam
. tatsutrabhas. yam
. balyo manopetam
. ka ks.atirnastatha cet
a smakah. kepyevamuktva vilajja lajjasindhau duh.sahemajjayannah. 12.13


tasya vyaptaih. s is.yajalaistu gaun.aih. sam


. satsindhau s ankhacakradibhr. dbhih.
ma gr.hyeran visvasattvantaran. i ks.emaptyai nastatra ntim
. vidhatta 12.14


38

pras.t.uh.

lvi

12.11


gaun.aistarkairgaun. avakyabhiguptairgaun.m
. te
. buddhim
. vardhayante nr.n.a m
ham
. bhuyo varivars.airivabdah. 12.15
. sanam
. no vagvighatapravn. a h. sindhum


bahulyena hyetaduktva khalu dragete visvam


. vyapnuvanti prakamam
asminnasmaddarsanapayakale yadvallokapayakale layapah. 12.16

a karn.yettham
. tasya van.mathanyo man tes.a m
. maninam
. cittavetta
svanam
. ceto nandayan mandaceta dhr.s..ta muccairvacamacas..ta kas..tah.


12.17


tejah.sankamatrato yadvilnam
. dhigbhrun. a m
. manasam
. manahnam
ekantena praptatejovilnam. stheyo yasmadbhati haiyangavnam 12.18

yes.a m
. vidyam
. san kar s ankar no devadnam
. badhyatam
. sadhayant
saukrvalam
. lajjayeddevapujyam. tes.a mes.a m
. sannidhau ko vis.a dah. 12.19


yadyadvaitam
. karkasairgaun. atarkai ruddham
. sadhyam
. naiva bhatyastu tavat
s.at.karmajnairdivyamantraus. adhad.hyairetairguptan no na jeta hi kopi 12.20


yadyapyevam
. na hyupeks.yo vipaks.ah. kintu prapto nadhunakrandakalah.
apyadvandvasvatmabodhaprattairacaryairyacchankyate s ankaradyaih. 12.21


paramparyen.a gatam
. tattvasa stram
. hantotsannam
. nutanenetyudrya
tes.a m
. dos.a varn.anya vidagdhaih. santosanto vapi madhyasthaloke

12.22


svabhiprayo brahmavat syadavacyo mayasaktya sarvanirvahasiddhih.


ittham
. ntya s a strantyeva badhyah. sarvo lokah. svatmano yah. parah. syat

12.23


grame grame varyatam


. purvam
. purvam
. samapurvairupayaih.
. mananais.a m
sampraptanam
. manabhangaya karyam
. granthakars.a dyudyatairasmadyaih.

12.24


ityadyete karyamalocya kale cakrurvakrascakribhaktapratpam


yogya manktum
. tenyatha syuh. katham
. va duh.khogrambhasyandhatamisrasindhau

vratyakaram
. vasudevadvis.am
. tam
. prajnam
. manyam
. pun.d.arkabhidhanam
vadavyajat ks.epakamah. kumantraccakruryatnam. rupyap.t halayem 12.26


39
yadvat sim
. ham
. gramasim
. hosucccho ham
. sam
. kako yadvadevaikadr.s..tih.
yadvanmay bhurimayustaraks. um
. tadvadvidvadvaryamahvasta mud.hah. 12.27


apyalposau nahyupeks.a mbabhuve lolatmevadaks.apaks.ah. patangah.


madhvenaho dustaren.a svabhavat tejoras40 rajitenagnineva 12.28


manairmanyairbhasamanosamanairaks. ipyainam
. svam
. matam
. sadhayitva
prtyairvis.n.oruttamaprtitrtho vedavyakhyam
. vedaved cakara 12.29


39
40

hancchurham
.
tejoraj

lvii

12.25


a mnayam
. ye pet.huramnayapurvam
. prapta viprastatra kautuhalena
paryasnastavadacaryavaryam. preks.yam
. preks.a n cakrirenekasankhyah.


12.30


uktam
. tattanmatravyanjanadau pravn.am
. n gebhyah. kadikan vyanjayantam
41
tisrovasthastadgun. airbhavayantam
. deva dr.s..tva vyasmaran devadevam 12.31


a dau hrasvatvena vatsanuvr.ttya matrapadau vartayan dr.syamanah.


kurvannanyascagryarupa vivr.ttrgovindasrrasa govindabhaktah. 12.32

42
man galyan gavyaktabhava trilokm
. rangarud.ha vismayam
. prapayant
kr.s.n.evanya manyavinyasapada reje madhv susvara vedavan. 12.33


gambhryadyairyuktamaudaryakaryairnananadasladhyamuccaran. am
. tat
siks.a siks.a laks.an.a nam
. hi laks.yam
. manyam
. manye dhanyabuddheratulyam


12.34


kalph. kl.ptrvyanjayanchandassca vyaktam


. sa bdam
. sa stramudbhavya bhuyah.
sa vyacakhyavuktanairuktamargo jyayan jyotirvedinam
. vedamittham 12.35


sraute vyakhyoccaran. e carun. te madr.gdeh varn.ayedasya ko nu


vagsa nairvagvihangesajvairbhuryascaryairvarn. ite ye pran.amya

12.36


chandah.sartham
. sarthamatramunettham
. proktam
. s rutva brahman.a brahman.eva
sarve saumya jis.n.ujijna sayam prapya procuscitrakayabhidhanam 12.37


prajyaprajnah. prajyaya prajnayasau hantavocanmantravarn. a bhidheyam


tatpratyarth prarthyate vaktumetat prajna smabhih. s rotukamairbhavam. s ca 12.38


ityuktastaires. a vistaribuddheh. praptum


. samyam
. sampravr.tto duratma
hasyotrabhudvasudevaprabharthm. yadvat purvam
. paun.d.rako vasudevah.

a n a desa duttaram. radisabdam


. srutva naretyuktavantam
. padam
. tam
vyakhyalaulyadaitareyadisukte pr.thvdeva nindanyam
. nininduh. 12.40

12.39


sa rdulakhyam
. prapya sambhavitah. prak loke dhurto mayigomayures.ah.
vadidvpidhvam
. sinam
. madhvasim
. ham
. prapto httham
. s abdases.o babhuva


12.41


kr.s.n.a bhs..ta sa stravispas..tasanjna ya svya srh. palita saddvijena


padmakhyasatsaindhavenahr. tam
. tam
. susravagryanandatrthakhyaparthah.

12.42


turn.am
. trn.a dabhramargotha saryah. sampraptosau gogan.airbhs.ayitva
sam
. yamyantaryantr.kamena hasyam
. sampraptasrrnirjitam. tam
. jahasa 12.43


dus..ta tmasau bhadramekakinam


. yah. ks.eptum
. hetuh. saukhyadakhyam
. babhuva
haryam
. soyam
. tam
. na caks.a ma bhuyastoke sanne sukaram
. kesarva 12.44


41
42

hyasmaran
trilok

lviii

tasya trasat pr.s..thatastis..tatobhut ks.emapeks. yo janah. pragjitopi


madhyenyes.a m
. gotatstatprayuktah. sodyajjis.n.uh. pancas.airgovises.aih.


12.45


vis.n.orbhuyah. s obhayadbhih. padantam


. paramparyen.eryaman.airavaryaih.
govrataistam
. sindhupam
. madhvaparthah.
. darayitva nyagr.hn.a t kanjakhyanam

a stamastames.a vo visvamos.o re re mayavadicora draveta


dras..ta dras..ta nigrahta dhruvam
. vah. praptah. kalo dragguhantam
. praves..tum

12.46


tejovidvaccakracandrasya lnam
. vidhvastalam
. vadinaks.atralaks.mh.
visvavyaptam
. yattu taddptimulam
. yus.matpres..tham
. tannirastam
. tamasca

12.47


purvasa mapurya visvaprakas gosandohaih. saptavidyakhyavahah.


yus.mabhih. kim
. naiks.i dedpyatesau devah. saks.a tsarvavit sarvadpah.

12.48


12.49


sarvadharam
. brahmasanjnam
. vihayo ramyakaram
. sa radendvarabham
sannirn.tam
. gun.yalam
. s abdabhedairmadhvadityam. sam
. sritam
. kopi dhatte 12.50


vidhavata vidhavata tvaritamatrivadasura


adabhradhis.an.a bhidho naraharirhi jajvalyate
sa yuktinakharaih. kharairmukharamurkhaduh. khan kurai
rvidarayati darun.apravacanapran. a dopriyan 12.51


dhatte rupan.yanantanyapi bhuvanapateryo hr.dapyekapaks.o


daks.ah. sadbhyokhilebhyopyamr. tamiha dadau kevalam
. yo na matre
paks.isres..thoparah. sannamitamatipadosampade syadayam
. vo
ma darpam
. mayisarpa bhajata bhajata tasta guha dragdvijihvah. 12.52


vedavratasudarsanah. parilasattarkakhyasankhadhvanirvibhrajis.n.upuran.asam
. hatigadah. slokaughasa rnganvitah.
satsutres.vitihasanandakacan. o madhvakhyanarayan. ah.
prapto vo nijighr.ks.aya dravata he mayavidevadvis.ah. 12.53

iti nigadati mayavadividves.aves.e


subhajananikare svaramatosmat prayatah.
nyavasadamaradhis. n.ye pragryava.t a bhidhane
gurumatirabhinandan devamanandamurtim 12.54

iti s rmatkavikulatilaka trivikramapan.d.itacaryasuta


narayan.apan.d.itacaryaviracite srmatsumadhvavijaye
mahakavye a nandan ke dvadasah. sargah.

lix

13 Trayodasah. Sargah.
pr.thudarsanamutthitam
. kr.tartham
. pr.thivbhr.tpran.atim
. gr.htavantam
nijasis.yamudetha sahyamaptam
. purus.ah. kascidupayayau kadacit 13.1


bhagavaniha nah. svakinkaran. a maciren.a vrajatadanugrahartham


iti karyacikrs. ayarthayat tvam
. nr.pa ityabhyadhitais.a tam
. pran.amya 13.2


atha maghavatmapasya kas..tham


. vrajata praidhitatejasa pratcm
parisodhayata svapadasangat pr.thivm
. prajnadivakaren. a reje 13.3

asubhanapahaya mayijus..ta nadhamadrniva gotranimnagaughaih.


sujanaistarasabhigamyamanah. paramasnehataya kramaprasannaih.


13.4


sumanah.phalasobhinotra pum
. so namayan gobhiranokahanivoccan
api bhangamupanayannanamran dr.d.habhavadaparanavaryavryah. 43

gamanotsavavismitairnis. evyo vividhairjanapadairjanairajasram


parisatvarakrtirartimuktyai purus.airdurabhuvasca gamyamanah.44

13.5


amarairamaranugairmunndrairapareks. a vis.ayaisca45 sevyamanah.


haripadasarojasangasaro bhuvane pavanapavano nikamam 13.7

ayamaprativaran. ah. prayan.e paramanandasutrthasurirajah.


vibabhavativelamaccharupah. surasindhoriva santatapravahah.

13.6


13.8


samayena gatomahyasasau46 vis.ayam


. stambhapadopasarjanakhyam
madanadhipateh. sudhamadhama pravivesa khilalokavandanyam 13.9


ks.an.adamiha tavadus.ivam
. sam
. vihitaharmukhayogyayogamenam
gamanodyamalaks.an.airvyajanan47 gamanayodyatamasu s is.yasanghah.

13.10


purato visr.tah. samadhisuddhyai yatayastatra pat.h. kas.a yaves.a h.


sahasodaharan svayogyamudrayutadan. d.a dikadharan. odyamena 13.11


avadharya vises.akarisankhaprakat. a n kan sudhiya gatardrabhavan


lasita tulassragasya kan..the harinirmalyatayocita nyadhayi 13.12

yatadhrgurucakrimurtipurn. am
. yatanisvasavaca visodhya pan.
gun.akun.d.alaman.d.itam
. vimanam
. gun.abaddham
. kavacavr.tam
. babhara


43

dr.d.habhavadanaparana
purus.airdurabhavaisca
45
apareroks.a
46
gatomahyasasau
47
vyarajanan
44

lx

13.13


sakaman.d.aluman.d.alavalambam
. svayamevalaghupustakadibharam
yuvasis.yagan.o dadhe na yatnanna hi daks.yasya samoparo gun.osti


13.14


atisambhramatah. paribhramantam
. bharadamanavalokinam
. ciraya
anuyogaparam. muhuh. pramattam
. jahasurnutanasis. yamatra kecit 13.15

atha tatks.an.aghat..titorughan..ta ghananadavyapadesatah. paren.a


amitapramatih. pracoditosaviti niryatsu nijes.u nirjagama 13.16

dhr.tamatapavaran. am
. varen.yam
. vratirajam
. tamuparyuparyudaram
udayanmihiroparis..thapurn.advijarajasriyamayayavabhutam 13.17


48
bhuvanatrayadharin. am
. mukundam
. dadhadantah. sa dadhe guruh. svayam
. ca
api kenacidityado na citram
. nanu sa pran.apatirvabhara tam
. ca 13.18


yatayo gr.hin.otha varn.imukhyah. srutigastyaktanis.iddhakamyabhavah.


iha murtidhara iva svadharmah. satasankhyah. s atasankhyamanvagacchan


13.19


parivarajana na margaduh.kham
. prayayuh. purus.aratnamks.aman.a h.
iti nadbhutamasya hi prayanti smr.timatradbhavino bhavapavargam 13.20


madanesvaravallabhapradese prabhumayantamathabhyapadyata drak


jayasim
. ha imam
. nr.sim
. havaryah. s ubhadhh. stambhavisis..tasim
. hanama 13.21


avatrya puraiva vahanat svadapi margadapasarya sainikan sah.


saha kaiscana bhusurairavaptastrijagatpujyapadantike nanama 13.22

pr.thivpatinanugamyamano vinayadbhaktirasardramanasena
aciren.a sa vis.n.umangalasya prayayavayatanottamasya parsvam

13.23


naradevadidr.ks.aya sameta ubhayagramajana janah. pare ca


upayantamanantamanasam. tam
. muhuraiks.anta kutuhalabdhimagnah.

13.24


purato madhurasvarairvadadbhih. svakr.tah. karn.asukha mukundagathah.


dhr.tapankajabjacakracihnaih. kr.tanr.tyai49 s caturairnis.evyaman.am 13.25

kalitan jalina sphut.a nuyatam


. janasambadhasahena bhumibhartra
karun.a vis.ayam
. cikrs.un.a svam
. vrajata kinkaratamakaitavena 13.26

idamitthamitks. an.airnaran.a maparicchedyamahis..thadhamarupam


adhikam
. dharan.malancikrs. um
. sphut.amudyantamiva dyunathamanyam


asanaih. s anakairivavrajantam. yuvasim


. hapravarapragalbhayanam
50
atipa.talapadapallavabhyamavanm. pavanatamalam
. nayantam 13.28

13.27


48

bhuvanatrayabharin. am
.
kr.tanr.ttai
50
avanim
.
49

lxi

nakhanirjitapadmaragaragam. varakurmaprapadam
. nigud.hagulpham
suravaryakaragrasevyajangham. dviradodarakaropamoruyugmam 13.29


subhasuddhanitambabimbarajannavakauseyavises. abahyavastram
tanukuks.igalalikes. u rekhatritayena prakat.ena s obhamanam 13.30

mr.dusuks.maghanarun.a vikacchaprakat. apravaran.ena51 bhasamanam


atinutanatigmabhanubhasam. nikaren.eva suvarn.asanumantam 13.31


pr.thuvaks.asamunnatam
. sabhittim
. guruvr.ttayatahr.dyabahudan.d.am
paramarun.apan.ipallavantah.sphuritordhvadhvajalan chanadimantam

13.32


paripurn.asasa n kabimbasankavis. ayam


. prak sahasavalokanena
akalankataya param
. viviktam
. vadanam
. bibhratamacchavibhramabdhim

atisundaramandahasarajannavakundabharadam. subharun.os..tham
kamalayatalocanavalokairapi lokan sakalan prahars.ayantam 13.34

13.33


atibhasurakarn. abhasitasrtulasgucchamatucchakantigan. d.am


bhuvanatrayabhutyabhutidane caturabhruvaravibhramam
. sumaulim

13.35


sakalavayavan sphut.am
. mimanah. pratimalaks.an.adarsanaya laks.yam
catura vidadhuryadyagatram
. sa sulaks.metyadhuna nigadyate no 13.36

atiloladr.sa m
. samks.itum
. svam
. janasambadhabhayena durabhajam
samadarsayadurdhvamorasosau dayayaivorujanaughamadhyagopi

savikasadr.sa m
. kr.tan jalnam
. janatanam
. paramadarannatanam
valayena vr.tah. priyam
. murareh. pravivesa yatanam
. prabarhabodhah.

13.37


13.38


vividhaprabhumadhyasannis. an.n.o naradevena samam


. sa gud.hadevah.
vibabhavud.urad.ivod.umadhye saha mahyastanayena purn.abimbah. 13.39

avadat sa katham
. rathan gapan. erbhagavan bhagavate bhavapahantrm
anurupagun. asvaradibhaja52 nijasis.yapravaren.a vacyamane 13.40


kathanam
. tadudaradhairyasaram. madhuram
. pus.kalabhavavat prasannam
vidus.ovidus.opi sr.n.vatolam
. vyadhitanandarasambudhau nimagnan 13.41


gamanasanasankathadillah. smr.timatren.a bhavapavargadatrh.


kathamapyamarah. prapancayeyurnanu madhvasya na madr.s olpabodhah.

sutapah.kavitadisadgun.a nam
. likucanam
. kulajongironvayanam
abhavadguhanamako vipascit kavivaryokhilavadivandanyah. 13.43


51
52

prakat.avarapravaran.ena
anurupakulagun.asvaradibhaja

lxii

13.42


dayitasya sat gun.a nurupa vidhivryen.a muhurmr.taprajapi


abhajadbhuvanaprabhu harsau sutakama vasudevasunubhakta


13.44


paramesvarayoh. prasadayogat sutaratnam


. tadasuta suripatn
paris.atpadapattanes.u nargho vivide yasya samah. parks.akagryaih.

13.45


vadanendumaveks.ya nandanasya svakulottaran. adaks.alaks.an.asya


kr.takr.tyataya kriyah. prakurvan kavirakhyaducitam. trivikramakhyam

13.46

kalabhas.an.a eva suripotah. kavirasdanavadyapadyavad


avabhati nanu prabhaprabhav bhagavan balatamopi tigmabhanuh.

13.47


sakalan gayutavabhatasa khah. samaye prapta udarapaks.isevyah.


sa sasarja sadadhvagopakr. tyai likucah. kavyaphalam
. rasabhiramam

13.48


pratipaditamatmana53 yathartham
. pr.thumayasamayasya durghat.atvam
svagurau parihartumaks.amepi s rutavan tat svavayasyabodhitolam 13.49

bhagavatyudite sagovilase vat.ubhavam


. tyajati trivikramarye
api bhanupurah. sarah. samastah. prayayuh. k.taman.iprabhatvamasu


atidaks.amatim
. sapadalaks.e samaye mayijanasya yuktisu ram
mahitam
. hi mahtale mahimna janako nandanamabravdupam. su

13.50


13.51


sr.n.u vacamimam
. vicaritartham
. na kalau nirgun.abhavana sukhaya
54
iti gaun.avimuktaye gun.a d.hyam
. smara devam
. suta vasudevameva
iti tatavaco nisamya kincit taralatmapi vicarya sa strasaram
parameva sa paramaruruks.urvigun.opastimupasr. n.ot parebhyah.

13.52


nijadharmarato gr.hiprabarhah. kalikalakulitantaropi hanta


nitaram
. nisitatmana nisargat sphut.amalocayadityasau kadacit

13.53


13.54

racitam
. nanu sutramatra manam
. vidus.a m
. satyavatsutena saks.a t
55
aparasparasangatani bhas.yan.yapi sarvan.i na manatam
. vrajeyuh.

13.55


yadi tes.u niragrahantarah. smah. sughat.am


. nopalabhamahe hi kincit
na tathapi paramparopayatam
. na pat.hamah. pran.ayena san karyam 13.56


ghat.anopanis.atsu nalpabuddheh. sughat.etyabhyupagamya cintayamah.


na vimuktimupaiti kopi muktva samayoktamiha yamimamupastim 13.57


vitatah. sukhasaccidadvayatma samupasyo vihito hi tattvavidbhih.


sa ca navayav nirupyate ceddyutimatram
. ca nahtyado rahasyam
53

pratipadibhavitamatmana
bhaja
55
bhas.yan.yatha
54

lxiii

13.58


yadi cedr.gupasyatesya rupam


. timiratvena vibhati parises.yat
phalamapyatha muktirdr.s syaditi no naiva dhinotyupastires. a 13.59


atha vedapuran.abharatadi svayamalocya yathavabodhamatra


56
gun.avantamupasmahe mukundam
. smr.tidharman bhr.s a macaranta eva


avadharya yadetikaryamaryah. sa vivekadupacakrame vidhatum


paripurn.amaterjagatsu krtim
. paripurn.a masr.n.ot tada visuddham

13.60


13.61


vihinasti hi no janotivagm samayam


. kopi paramparopayatam
ks.ipa tam
. tvamaparayuktisu ro na pare tatra samarthatam
. vrajeyuh.

13.62


tava vedanadrvigahya bhuyah. samayambhodhis.u kurvato viharam


navakavyarasapriyasya vadidviradendraprativaran. o na jajne 13.63

upayahi yasah. s asa n kagauram


. nijayuthasya bhayam
. nirakuru tvam
57
adhuna vidhinopapaditam
. tvam
. prativadiprativaran. am
. nivarya 13.64


iti mayijanena tatra tatra svajanatvena sa tavadarthyamanah.


anukulavaca mahis..thamano manasa sam
. s ayamapa sam
. sayacchit

13.65


sitamadhvavacah.sr.n.iprayoktr.n purus.a nes.a vis.a dayan kavbhah.


vividhottaradhulipatanena pratighenadhikamandhayan cakara 13.66

ks.an.adasu vicaks.an.ah. sa vks.ya pracuraprajnamanojnasa strasaram


aparaviditah. prasadagarbham
. vidadhe vismayamantaram
. mahantam

13.67

viditavan vyavahr.tya sudarsanam


. bahulabodhamaveks.ya sa niscayat
api na tasya matam
. sahasadade nanu vimr.s ya kr.t kurutekhilam 13.68

tam
. vis.n.umangalagatam
. bahulaprabodham
. prapyabhyavandata tadayugavikramaryah.
a nandadam
. sa caturananahasalaks. mya tattvam
. pravettumamarendra ivabjayonim 13.69


iti s rmatkavikulatilaka trivikramapan.d.itacaryasuta


narayan.apan.d.itacaryaviracite srmatsumadhvavijaye
mahakavye a nandan ke trayodasah. sargah.

56
57

sput.am
tam
.

lxiv

14 Caturdasah. Sargah.
parivr.d.haghanasanghe rajasim
. horjasaktya tyajati malinabhavam
. nrasatvannikamam
sphut.amudayati tejasvyujjvale madhvabhanau
sujanajalajakantyai visvamasnmanojnam 14.1


kr.tamapakr.tamaryaih. ks.amyatam
. ks.a ntibhus.airiti mr.du vadatam
. samprarthanabhih. prabhun.a m
apahr.tamapares.a m
. mantrato granthajatam
.
dasahr.dayaniyogadagrahcchankararyah. 14.2


parivr.tamavanamrairgraman.gramyapurvaih.
avanatamurucetah. padaparsve nr.sim
. ham
sahajavijayatoyugvikramaryah. prasannah.
kavikulatilakosavasis. a tos.ayat tam 14.3


upacarati nitantam
. hanta paurandardhurdyusadasi bhajato yam
. durlabha dabhrabhagyaih.
disatu sa paramanandagryatrthan ghriren. uh.
dharan.idhara sukham
. te santatam
. svantareti 14.4


anatiparicitasyapyasya soyam
. kavndro
gun.arasamatigud.ham
. jna tavanityacitram
madhu madhukararajo nis.patan paus.pamaptum
.
nanu paricayahnah. kananepi prabhuh. syat 14.5

akhilakhalakulanam. vardhayan dves.ados.am


.
vidadhadapi naran.a m
. kautukam
. madhyamanam
svagatisamucitanam. bhutiday s ubhanam
.
bahulahr.diha ninye s arvarh. kascidevam 14.6


udayati vinataya nandane sladhyakale


sa kr.tasakalakr.tyah. kr.tyavedipravekah.
arun.ayavanikantarbrahma narayan.a khyam
.
gurugun.amabhidadhyau yogyayogasanasthah.

14.7

atidhavalitadanta dantakas..thaih. prasastairapi yugapadaneke sasnuratra vratndrah.


gurubhirabhihites.vacarabhedes.u nis..tham
.
sphut.amavagamayantah. saus..thavat karman.a m
. ca

caramasamayasuptah. purvamutthaya s is.ya


gurujanaparicaryam. cakrire dus.karam
. ca


lxv

14.8


sabahumati tadadyapyardharatrat prasannah.


sugatiraparathais. a m
. syat kathankaramis..ta 14.9


sravan.amananahetoh. prak cirayastanidrah.


sapadi vivasayantya nidraya grastacetah.
svayamapi nayati dragangavastradi pujye
jhat.iti vigatanidrah. kopi sis.yonvaseta 14.10

vihitamavihitam
. prageva kasmadvinidraih.
iti guruparivadasankaya namragatrah.
ciramanavatarantah. s ravaka muktamarga
gurus.u jalasakasasthes. u tus.n.matis..than 14.11


vipulahr.dayaparsve dpadptipradpte
daravaraparipurn. airvarbhirarghyadi datva
yatiratiyatacetascakrin. orcanikayat
kusumasamitimagryamadaradujjahara 14.12

amr.tamapi nirks.ya sravi nirmalyasune


ghr.tamidamiti sadyo bhrantimantopi s is.yah.
sradadhuradhikavakyairvibhramastacca pascat
anudinamamr.tannaistasya sevyasya saktya 14.13


agamaducitamantraistudayanam. trayan.a m
.
kr.tibhiranumatatma tatra pancan gavidbhih.
udayamahimarociscakravart trisaktih.
dadhadativr.hadantah. s.ad.gun.am
. svatmatejah.

14.14

timiranikarakumbhivratamatyantatvram.
sthirataramakhilanam. pran.inam
. ruddhamargam
bhuvanabhavanapurn. am
. bhanumananjanabham.
haririva nakharaih. pragrasmijalairnirasa 14.15


madhurapatagaravah. sa ntanaisa mbubas. pah.


sapadi vipularagah. svabhisarat prasannah.
arun.ataran.iratyacchambara dikpurandhrh.
smitasarasijavaktrah. svaih. karairalilinge 14.16

pran.atirabhasadhulbaddhasobhavises. a
dadhurupakr.timattam
. sadhujalantaraptah.
samayamupanatam
. sam
. vedayanto vayasya
iva dasasataketoh. ketavah. s ravakan.a m 14.17

lxvi

nihitamucitamuccam
. yogap.tham
. pravaktuh.
paris.adi paritom satvarah. satvabhajah.
drutamavasitakr.tyairdhanyasanyasivargaih.
sravan.aparamakr.tyayopatasthuh. sametah. 14.18


babhuramalagun. a nam
. sobhanacchadananam.
muraripunilayanam. hanta vedantiknam
sapadi suvivr.tanamantarartha dhiyam
. va
vividhakavalikanam. sancayah. patrikan.a m 14.19


anativiralabhava apyananyonyasanga
r.jutaratatananapanktisamyaptasobhah.
dviradaturagadesya durato varjitantah.
kusalalikhitarupa rejire tes.u varn.a h. 14.20

sapadi58 dadr.s ureke vacanyadibhagam.


paricayapat.utabhyam
. tavadeke ciren.a
harigurunamanam
. dragyatnatom vidhaya
prayayuraparasamyam. siddhaye syaddhi yatnah. 14.21


yatavacasi janesminnanate sannirasyan


sicayayavanikam. tam
. sandhyajmutaraktam
raviriva ravipujyan ghrih. samajantariks.e
vyalasadatisayaluh. san sahasraprakasah. 14.22


tribhuvanavaratejo vyaktavedarthasukla
tritayarasataya ye varn.ita varn.avaryah.
pr.thumatiratha tes.a maikyamapadya samyak
pravacanaparisuddhyai sma pran.auti pravn.ah.

14.23


svaramacaramakale mandramevatyajadbhih.
sphut.amupanis.adante vacakairvacyamane
pravacanamaticitram. pran.abhajam
. s rutnam
.
amr.tamamr.tabhavasyais.a hetum
cak
a
ra
14.24
.


ghanamiva saghanayebhyorkasunuh. prasannah.


sarasatamiva parthah. sam
. yugarthibhya ugrah.
arativirahitah. sonaratam
. nodisanno
prativacanamadnam. codakebhyokhilebhyah. 14.25


58

jhat.iti

lxvii

atha dasasatasocis. yaprayati pratcyah.


pravacanamavasayya snatumayat tat.a kam
pr.thumatiriha tavachres..thasam
. sargalolaih.
samagami sapadi svarnimnagadyaih. sutrthaih.


14.26


ghanarasanikarosavantaratyantasuddho
munigan.a iva bhuyah. snehavan pragdadhanah.
pratikr.timakhilajnasyaparoks. yen.a tavat
sphut.amalabhata rupam
. majjane sajjanes..tam 14.27

aparimitamans. asyollasacchankhabaho
rathacaran. asilanam
. tanvatotrabhis. ekam
pratitanava udarastasvalam
. sannidhatuh.
tanava iva virejuh. pan cajanyapriyasya 14.28

abhidadhati munndra dvadasa bdopavasapratimaphalamalam


. yatsevanam
. bhaktiyuktam
adhikamamaranadyadyaplavaddhanyamanyat
apibadalavabodho vis.n.upadodakam
. tat 14.29

taran.ibhiriva gaurairurdhvapun. d.rairdvis.ad.bhih.


sadaraparamacakrodrn. ateja hars..tah.
muraripuvimukhanam. duh.saho dehabhajam
.
layasamaya ivanyo manyadhrababhase 14.30


samadhikadhis.an.asya preks.aman.o janaughah.


prakr.timadhuramasyavyajapurn. endubimbam
amucadapasareti s ravakokteh. purasmin
pracalati padavm
. tam
. pran jalisturn. amarat 14.31


gurucaran. asarojadvandvanirn.ejanambho
dadhati jananikaye sarvamurvgatam
. ca
avaniranabhinandinyapyadascaks. amesau
kathamapi kathameva syat ks.amakhyanyathasyah.

aviditarasabhedam
. stalam
. ladhvagandham
.
vimalamamalapan. ih. pan.ijairapravis..tam
vadanapavanabhtya parsvato bibhradagryam
.
kamatha karakapurn.am
. sam
. yamhaninaya 14.33

vihasitabisabhangasrprakars. am
. sitimna
jalajamamr.tapuraih. purayamasa ramyam

lxviii

14.32


samayagun.avises.a locakairlalanyah.
sasurabhisumanobhih. sa sphut.am
. gaurapaks.ah.
vimalamalayajambhobindubhiscarcitarco
navalalitatulasyah. pus.parajyarcayat sah.
sthalajajalajavallvr. ks.avrutsamasta
prasavavijayalaks.mya murtayevendiresam

14.34


14.35


sa dadadadhikabodhah. s.od.asa tropacaran


vyarahayadagun. a n dvatrim
. sadagah. purogan
agan.itagun.amuccaistos.ayan sa rngapan. im
.
s.ad.api paramabhaktyanupacaran didesa 14.36

tamarun.aman.ivarn.am
. divyadehakhyagehe
snapitamatipr.thusraddhanadcittavarbhih.
nanu sa yajati nityam
. hr.tsarojasanastham
.
na tu sakr.diti pus.pairas..tabhirbhavapus. paih. 14.37


kr.taparamasaparyah. sandrasaccandanambhah.
parimalitabhujoroman. d.alam
. so mans.
smitaruciramukhenduh. snigdhakauseyavasah.
sasuramuninaran. a m
. caks.us.a mutsavobhut 14.38

paramatha paramannam
. praptamevaprayasam
.
prabhuriha bubhujesau vedavadapravn. ah.
ajitaparamabhaktah. santatam
. manyamanah.
sakalajagadadhsah. pryatam
. sauririttham 14.39

sahacaraparikl.pte suks.mavastravr.tesa
vavitanuruharupausravarye nis.an.n.ah.
aramayadiha nanahr.dyavidyavilasaih.
kavijanaparivaram. man.d.ayan man.d.apagryam

14.40

avasaramadhigamya bhruvijr.mbhadabhs..to
mukhasatatagalaks. mbhuta59 pan.ipravalah.
smitanayanavikasaistasya vijna tabhavah.
sravasi kimapi karyam
. mantrayamasa manks.u 14.41


pran.atiparamakr.tyah. sanmaterye janaugha


vibabhuranatidure sangata60 stanattya


59
60

laks.bhuta
sam
. hata

lxix

ahamahamikayasu prapya parsvam


. pran.emuh.
bahava iha gr.hasthah. purvasevam
. vidhatum 14.42


vividhajanapadasthah. prak srutebhyo gun.ebhyah.


satagun.agun.amenam
. vismita vks.aman.a h.
mukulitakarapadma a syatamityavaptah.
pracuratarahr. da sambhavayan cakrirenye 14.43

alamalamanuvadenanuvacyeta pasca
nnanu gurava idanmudyata hi pravaktum
na mananamadhuna dragavrajetyahvayattan
srutaparicayasaktan chravakan chravakagryah.

14.44


adhikadhis.an.amenam
. vyakhyaya sobhamanam
.
harimiva kavivaryam
. satyavatyastanujam
satatamanimis.am
. sandr.sya sanandacittah.
samayamapi gatam
. sam
. vindate na sma lokah. 14.45

udayamita ivastam
. yam
. s ca bhanurbabhase
sphut.amakalus.arupo darsanyonurag
suciharipadamapatsampadorasritanam.
na hi bhavati vises.ah. svaprakasonnatanam 14.46

marakataman.ivarn.e bhutadhatr purandhrya


lasati jaladhivasasyardhalnah. ks.an.a rdham
arun.ataran.ibimbacchadmana padmaragah.
kapisakarakalapollasyabhut preks.an.yah. 14.47

avanivanavanadhrugvayukhahammahatsu
prakr.tigun.asametavyakr. takasa ekam
tatamatanumanah. socintayat sat samadha
vasurasuranarebhyah. sadgun.am
. nathamanyam

vyadadhata paridr.s..tajyotis.ah. sadhu sandhyam


.
niyamamavanideva jyotis.opyavalokat
vihitamanusaranto dharmasa strapravn. a h.
savitari savitaram
. cintayantastrilokyah. 14.49

14.48


vividuratitaram. ye devatah. s.od.asokta


haraharihayapurvantya kalabhedatosya
suhutamatisr.jantognyahitastegnihotram.
vyadhurucitamapurvam. yena gayatralokah.

14.50
lxx

vidhurayamakalankah. syadyadi syadavasyam


.
nanu nijasahajayah. sundarasyendukalpah.
iti suralalanabhirlalitah. khecarbhih.
samadhikamadhurimn.a purn.acandrastadodait


14.51

inavirahamasahyam
. prapya padmaih. sacakraih.
ciramapi paritaptam
. purvataptaih. sutus..tam
mr.dukumudacakoraih. padasangena rajnah.
kamapi sakalahr.dyam
. kalpayennaiva daivam 14.52

dalitendranlaman. inlavibhramam
.
navakundakud.malasitadvijavali
smitaya nagottamasirah. sujataya
vanamalaya surabhitasayanvitam

14.53


mr.dugamivimanasampadoramayat susmitagopasundarh.
paritapavihnamujjvalam. sutatam
. suks.matarambaram
. varam


gobhistamam
. syapanayan gatidam
. prajanamarthantaram
. sa bhagavan prakat.cakara
sanandacidgun.agan.am
. paripurn.asam
. viccandrastu s abdagun.amityayameva bhedah. 14.55

14.54


iti s rmatkavikulatilaka trivikramapan.d.itacaryasuta


narayan.apan.d.itacaryaviracite srmatsumadhvavijaye
mahakavye a nandan ke caturdasah. sargah.

lxxi


15 Pancada
sah. Sargah.
bhuyobodhastato bhuyo vyacakhyau bhas.yamadbhutam
grame gramn.asamanye vasam
. statramaralaye 15.1


parapaks.aratharud. ham
. kharatarkamahayudham
trivikramaryam
. sopasyat prativramivagratah. 15.2


tada tadananambhojadvr. ttopanyasabharat


sena senagraha divya sibiradiva niryayau 15.3

natyatvara natiraya na skhalant nirantara


ananavayavetyeva davyobhih. prakrtita 15.4

sutrasyandanavr.ndad.hya durvarasrutivaran. a
supapattimahapattirvicitrasmr. tisaptika 15.5

vardhitormiharipres..tha supayodharasusvana
savitanaprakasa rtha sagar srrivapara 15.6


padmesapadapadmasritkr. tyan gam


. padmajanmanah.
lalita sirasesena gangevases. apavan 15.7


narayan.onantagun.o brahmakhyo vedaveditah.


visvakarteti visvajnah. sruttya yuktyapyass. adhat 15.8


pradhanamaparadhnam. karan.am
. parin.a mi yat
payovaditi cetsadhyavaikalyam
. syannidarsane 15.9

vivadadhyasita sr.s..tiscetanecchanusarin.
sr.s..titvatpat.asr.s..tirvetyanuma paks.asadhika

15.10


yaccetanacetanayorangan gitvadi manvate


sr.s..ta vsa napeks.a yam
. tanna sobhanatam
. vrajet 15.11


sarvavinnirmitam
. sarvam
. kadacitkatvahetutah.
na yadevam
. no tadevam
. yathatmetsvaranuma 15.12

balaya sarvanumanam
. vedah. syuryairapalita
kamadetah. pravartante kaminya iva bhartr.bhih.

15.13


karan.am
. parin.a mi syad brahma no cetanatvatah.
na yadittham
. no tadittham
. yatha ks.rapurassaram

15.14


na visvakr.t pasupatih. s ruyaman.a gun.atvatah.


caitravatkim
. punarvighnabradhnadya balasankitah.

lxxii

15.15


nanu saukhyadimanneso duh.khadirahitatvatah.


yo naivam
. syatsa naivam
. syadyatha sam
. sr.timaniti


15.16


evam
. cedvimato jna n na bhrantirahitatvatah.
ya evam
. no sa evam
. no bhavvetyanumyate 15.17

sarvajnasyajnatam. vedah. s raddheyo virun.addhi cet


tasyaivamanandamanandam. vadannasravyasau katham 15.18


duh.kham
. parijihrs. anyah. sukham
. nan gcikirs.ati
sa hantapatitam
. duh.khamsasya vyasmarajjad.ah.


15.19


yo duh.khasamavayoyam
. caitre tena hyabhedavan
samavayah. kascidse tadanekatvamanyatha 15.20

aupadhikosya bhedascetsatyosatyah. sviducyatam


tat dvayam
. coktados.am
. hi mayivanma vadetparam

15.21


bruyuraupadhikam
. bhedam
. jna nadnam
. yadatmanah.
ntyanaya tannirasatsyattasyananta dharmata 15.22

gun.a dibhede sambandhamapeks.yapyanavasthiteh.


vises.amatren.a nantyam
. gun.a nam
. sobhate vibhoh. 15.23


manyante su nyamevanye tattvamagamavairin.ah.


mata madhyamikastepi vyaktaschanna iti dvaye

15.24


su nyam
. brahmahvayenahuh. svam
. sca vedantinobhyadhuh.
atattvavedakam
. vedam
. vadantascarame khalah. 15.25


paratattvavivartatvadaparasyakhilasya ca
avises.atvatascasya nantarantarametayoh. 15.26


akhan.d.akhan.d.ananyayanakhan. d.amapi khan.d.ayan


akhan.d.ayadakhan.d.ajno dvayam
. scakhan.d.aladvis.ah.


15.27

vimatam
. karan.am
. na syadasatvanna yaddr.s am
nedr.s am
. tadyatha kumbhakartetyatranumyate 15.28


aho61 tapasa no s u nyam


. karan.am
. kumbhakartr.vat
yatsam
. vr.tyutthitam
. visvam
. tatkaran.amitryate 15.29

evam
. cet karan.am
. ma sma bravh. su nyam
. kathancana
a yus.mam
. stadadhis..thanam
. vyutpitsasva gurorgr.he 15.30


61

angho, atho

lxxiii

vivadasya padam
. na syadadhis..thanamasattvatah.
vaidharmen.ais.a dr.s..ta ntah. suktyadivaditryate 15.31


atattvavedakam
. manamiti svavyahatam
. yatah.
tadvadi tena vedasya sobhipraityapraman. atam

15.32


yam
. tattvavedakam
. veda vedantam
. vedadus.akah.
tattvasyavarn. anyatvatsa tattvavedakah. katham 15.33


laks.an.a bhih. pravartante vakyani tisr.bhiryadi


vis.ayatvam
. laks.an.a nam
. tasyaivanis..tamagatam

15.34


kincakhan.d.etra vakyani kincidvidadhate na hi


tanyabhyadhurabhavam. cejjad.yadestanna sobhate

abhavabhavasyabhavadbhavarupasya tasya tu
bhavabhavavises. a n.a mabhavadavises. in.ah. 15.36

15.35


yo vedaveditarthanam. nityam
. santyagasam
. srav
vedabahyo vipascidbhires. a niscyatam
. tatah. 15.37


jyayaso dus.an.enaiva dhurtam


. manyopi dus.itah.
paks.ayoravises.atvadetayoh. sadvipaks.ayoh. 15.38

asatvadityasau heturasiddho brahmavadinah.


meti bhan.yavises.atvattattvayorbrahmasu nyayoh.

15.39


songkaroti cetsattvam
. brahman.ah. syadvises. ita
na cetpraptam
. parises.yadasattvam
. na nirasyatu 15.40

vigtam
. na vicarya syannabhavyam
. na phalapradam
su nyam
. brahmadyamadvaitam
. vidhidhgocaro na yat

15.41

khapus.pavadakhan.d.atvadvyatiriktam
. nidarsanam
praman.a divadityevamuhanyam. yathepsitam 15.42

a mnayanamamanatve dharmaderapraman. ata


dharmadyabhave no manam
. pratyaks.aikapraman.inah. 15.43


na paurus.eyam
. vacanam
. praman.yena viniscitam
paurus.eyatvato yadvadvakyamunmattabhas. itam 15.44


vimatah. purus.ojnah. syatsyaccasau vipralambhakah.


pum
. stvaccaitravadityastah. sarvajne kevalanumah. 15.45


duh.khakaroti yaddaivam
. duh.s a stres.u gra a grahah.
duh.khakaroti ghorah. syallokotastadvatam. dhruvah.

lxxiv

15.46


a smakepeks.ite paks.e moks.am


. dadyadadhoks.ajah.
yatra svanandinah. santah. sevante vis.ayan bahun 15.47


svavyahatyadinopeks. ya muktirya nirvises.ata


kadetyadyanuyogesya vises.ah. syannatuttare

15.48


api buddhyadirahitah. purus.a rth na sarvatha


nikhilanubhavabhavat puttalkapurogavat 15.49

jna naprayatnavan chavanso na hyasubham


. vrajet
svasamarthyena tenaivam
. tam
. ca kuryat sa tadr.sam


15.50


duh.khavyaptam
. sukham
. baddhe dr.s..tva muktenirasyata
svarupam
. ca nirasyeta s u nyavad tada bhavet 15.51


nanuvipratipannah. syadurmiman dehavattvatah.


caitro yathetyupadhih. syadatra62 casuddhadehita

15.52


anaikantikata hetordehavatvadadhsituh.
sodehascedanicchadirbhavecchasavis. a n.avat 15.53

jna tradirupamasya syadvailaks.an.yaya cettatah.


tadeva dehasabdoktam
. na hyasau prakr.takr.tih. 15.54


evam
. svarupadehatvam
. muktasyapyurarkr. tam
nanis..tabhogastena syat prakr.taks.etrasambhavah.

vimato navayavavanvinasitvaprasangatah.
pat.avaccedavayava nirasyantetra kdr.s a h.

15.55


15.56


siddhasadhanata hetoste bhinnascedacinmayah.


a tmano bhedarahita es..tavya eva vadibhih. 15.57

paraman.vadideses. u vyaptyai vyamadikes. vapi


yathatmanah. pradesa h. syustes.a m
. novayavastatha


mukto rupadivitsatvajjad. a nyatve satsavat


dr.s..ta ntosadhyavikalastasya sarvajnatagrahat

15.58

15.59


svaro na sukh tena rupadyanubhavannapi


duh.khaprasangaditi ma vadi tad vyaptidus.an.a t

15.60

dr.s..ta nto yasya nes..toyam


. tasya syadvyatirekavan
silavadityatah. suddhaciddehendriyabhogyasau 15.61


62

syat tatra

lxxv

svanandavis.aye moks.e vedokte yuktisadhite


dves.oyam
. vadinam
. kasmattadviruddhethavagrahah.


tatah. svatah. praman.ena devo vedena veditah.


vis.n.urmoks.a didateti visvam
. bhavati sobhanam

15.62


15.63


ityadn darsayantyarthan vyakhyopanyasasam


. yutan
trivikramaryen.a tada visvabhijnasya s usruve 15.64

atha prayunkta vividhan bodhacapagun. eritan


vipaks.ayuktan vryen.a tks.n.a m
. starkasaranasau

15.65


cicchedatucchadhis. an.astam
. stada tarkasayakaih.
prayuktamatran prahasan lllayatisayalubhih. 15.66

adharyan.tarajanairanivartyani purus.aih.
vijigs.urdvijasres..tho vedastran.iprayuktavan

15.67


vakyairatibalyobhih. pratyastrairiva vaidikaih.


arthantaram
. prakat.ayam
. stanyasau sanyavartayat 15.68


saptas..ta ni dinanyevam
. vadam
. kr.tva sahamuna
niruttaram
. ca niscodyam
. cakre cakrayudhapriyah.

15.69

pran.amyacas..ta sis..tosau ks.amyatam


. natha capalam
padapadmarajodasyam. dhruvam
. me dyatamiti 15.70

vyakhyam
. bhas.yasya bhuyodhh. sravan.am
. surinandanah.
santah. prtimasantonyam. samamarebhire tatah. 15.71


gurvajna gaurava.t.tkam
. kurvan bhas.yasya dus.karam
s.ad.ardhavikramaryosau mahacaryamavocata 15.72

kavndrairna samapyante sangr.hyapi yatonisam


nyayaratnani bhas.yabdherasya gambhryamadbhutam

15.73


dasopanis.ado devrdeva iva sampsitah.


yuktah. prasadayantyartha es.u bhas.yalayes.valam 15.74


gtatatparyabhas. yabhyamabhyam. visvam


. prakasyate
gogan.airapratkarairarkendubhyamivadhikam 15.75


itihasapuran. a bdherbhavaccittadrilod. itat


jatam
. bharatatatparyasudham. kah. sanna sevate

15.76

puran.asthanapanthanamabhas. a trayavedinam
bhavata susakha cakre s rbhagavatanirn.ayah. 15.77


lxxvi

kastantrasaram
. samprapya na syatparyaptavan chitah.
amarairasritacchayam. kalpadrumamivottamam 15.78


lokanamavalokaya margasyasya vyadhadbhavan


karun.a karanetrabhe vadasanmanalaks.an.e 15.79

ekak kila yascakre padam


. maulis.u vidvis.a m
tattvanirn.ayaparthoyam kena nama na pujyate 15.80


vadadayah. prakaran.asphulingastanavopyalam
vipaks.akaks.am
. ks.in.vanti marutena tvayeritah. 15.81

anantorthah. prakat.itastvayan. au bhas.yasangrahe


aho a tmaparijnaptyaih. kr.s.n.enevananantare 15.82

bhagavam
. scitrakavitam
. laukikm
. darsayan kila
gopyam
. bharatasanks. epamakr.tha visvavismayam

15.83


nanasubhas. itastotragathadikr. tisatkr.th.


tvayi ratnakare ratnasren.rva gan.ayanti ke 15.84

es.u dabhramatndabhran hasatyuccaih. satam


. sabha
cintaman.m
. scintayant mitanapyamitarthadan 15.85


aparops. yatesmabhirgranthes. vetes.u satsvapi


satsvapndradis. u pura tarakaririvamaraih. 15.86

granthebhya ebhyogadhebhyo yuktayo nah. duruddharah.


manomandyattato grantham
. vyaktatarkatatim
. kuru 15.87


ityarthito vyadhanmadhvah. sonuvyakhyam. satam


. sudham
durvadigarvadripavim. mayidhvantaravidyutim 15.88

yugapadracayannenam. kadacitsa nirantaram


caturascaturah. s is.yam
. lllayalekhayat khalu 15.89


yuktaya yuktimalayah. proktayastatra catmana


vyaktam
. cakre vivaran.am
. kavndraires. a dus.karam

15.90


madhvendornityasambandhannistamastapacetasoh.
vaikun..tham
. yatayoh. pitrorgr.hesyavarajovasat 15.91


vidhibhruvibhramabhrasyaddhanagodhanyasampada
nirvedina vedavida tenape vedavadira.t 15.92


parivrajyam
. prarthayantam
. padanamramimam
. muhuh.
samayapeks.ayorvks.o gamayamasa dhama tam 15.93


lxxvii

na jaghasa na sus.vapa na jahasa sa dhradhh.


samayarth smaranjyes..tham
. ramam
. ramanujo yatha


rajye kathancinniks.ipya rajanam


. viraharditam
avatarabhuvam
. prayadbhagavan charadatyaye

15.94


15.95


visuddhadvikulam
. srautam
. s ucim
. kr.tapitr.kriyam
viraktam
. vis.ayan bhuktva vyadhanmadhvonujam
. yatim


rahasyatirahasyam
. tad brahma brahmasamo dadau
amus.mai pancatapaso na viduryattapasvinah. 15.97

15.96


premamr.taprasannasyasmitan gapan gapurvakam


srvis.n.utrthanamasmaih. prtitrthah. pradattavan
sravan.enanuvadena mananenavr.thakarot
kalam
. vedantasa strasya vedantagurusodarah.

15.98


15.99


sa dantibhaktimadhuryaparicaryadimeduraih.
mahavit.apinam
. cakre guroh. svastham
. kr.pan kuram

anantamatikarun. yakalpadrumavato janaih.


avarn.yo mahima tasya laulyatsam
. varn.yate manak

15.100


15.101


caturosau pravacane manusam


. siddhimanmanah.
sankhya mam
. puran. maganmadhvadasamiti vyadhat

disam
. prayatam
. sasinascarantam
. bhuvyasodhayat
trthakam
. vis.n.utrtham
. ca vis.n.utrthasca trthakam

15.102

15.103


akamanamanekes. a m
. siddhibhumim
. tapasvinam
tirohitatma prapasau hariscandramahdharam 15.104


dvandvaduh.khanale vro matsaryen.a vimatsarah.


tatyaja matva tasyasavasanadndhanayitam 15.105

bhaktairanugiram. ntam
. prarthito yatisekharah.
pancagavyam
. papau kincitpancame pancame dine 15.106


sa tyajansahas tacca tapastepetitapasam


bilvaparn.aih. ks.itau pannaistr.ptimansalilairapi


15.107


yathes..tamadhyasta s ilam
. yam suniyam sa tam
nadhyasate yamekaham
. daivabhagnastapasvinah.

pavanam
. sa nujo jitva pavanam
. recakadibhih.
vis.ayebhyo hr.s.kasvan manoyantra samaharat

15.108

15.109

lxxviii

smaranmurarerakaram. dadhyavadhyatmakovidah.
samadhimadhisamanam
. yogalabhyam
. sa labdhavan


15.110


maukunde sundare rupe svanandadigun. a rn.ave


svascaryaratne magnatma nanyatkincidviveda sah. 15.111

kamatrasavihnasya tasya sujna nacaks.us.ah.


vina kaivalyasamrajyam. nargho yogaman.erabhut

15.112


madhvanuje madhvanatho yam


. prasadam
. vyadhattada
sa cittavis.ayatvadva gopyatvadva na varn.yate 15.113


aho mahabodhasevamahimasminyuge yatah.


dhanyosau siddhimapemam
. somarairityalalyata

15.114

tvravratotndriyavidvidyabdhistarkapan. d.itah.
aniruddhapadadharah. pres..thah. sis.yastamayayau

15.115


tena samprarthitam
. praptam
. rupyap.t hamimam
. punah.
kr.tsnajnam
. kr.paya sves.u sampraptam
. menire prajah. 15.116


kavndratilako vidvacchekharastapasagran. h.
madhvakelsukosyabhucchis. yo vyasapadasrayah.

15.117


asau dasyam
. dhruvam
. yantam
. mahantam
. mahatamapi
vyadhadanugraham. kurvan samarthyaih. kautukam
. nr.n.a m 15.118


a ruroha duraroham
. sa paraih. prtikr.ddhareh.
mahantam
. mahimanam
. ca mahdhram
. ca guhapriyam 15.119

a kr.s..tosya gun.airvyaptairyo godaya upayayau


sa padmanabhatrthakhyah. sis.yonyobhutsucetasah.

15.120


sruttya mattya sada bhaktya viraktya nityasevaya


tasmai prasannah. prajyeks.ah. sadyo vidyam
. dadau subham

vedantabdhim
. na yo jatu jahau vidvattimingalah.
yuktipravahasam
. rambhatparasa stranadcarah. 15.122

15.121


vyakhyapran. a damatren.a vram


. manyansvaman.d.ale
mayavigramasim
. han yo vadisim
. ho nirakarot 15.123

mattadurvadimatangatarkamastakadaran. e
pancasyo yobhavadvyaktam
. caturasyopi kevalam 15.124


sam
. nyayaratnaval.irapyudapadi yatah. subha
.tka paranuvyakhyayah. anargha bodhasagarat


15.125

lxxix

vedapravacanacaryasis. yosaviti pujitah.


sabhyah. sabhayam
. yo vedam
. vyacakhyau vedasaravit


anayoh. prathame sis.yascarame cabhavanniha


anantabodhasyaneke yatndra bahudesajah. 15.127

15.126


vaskr.tahr.s.kasca jananadyupamardinah.
narasim
. hapadadhara abhyastopendranamakah.

15.128


adrdhanyabhidhana ye s rmadramapadasrayah.
apratyaks.agun.odrikta bhaktivairagyasagarah. 15.129

padaih. punantah. pr.thivm


. darsayanto hareh. padam
dhutadussamayadhvanta a ditya iva gam
. gatah. 15.130


moks.asa stramr.tambodhisevaya nitya nirvr.tah.


cakricarutararcasu cakrin.ascaran.a rcakah. 15.131

madhvaprasis. ya bahavah. sis.ya yes.a m


. muhustatha
alancakruralam
. pr.thvm
. sarve sadgun.abhus.an.a h. 15.132


sada sakalasacchastravyakhyasaukhyamr. tabdhigah.


sarve durvadidurvadakan. d.akhan.d.an.aman.d.anah. 15.133

bhuribhaktibharah. kecidapyalpasrutisampadah.
apyalpabodha apare bahusrutamahagun. a h. 15.134

bahavo gr.hin.opyasmatsamagranugraham. yayuh.


dpta yatragnaya iva trayo likucasekharah. 15.135

madhvam
. niyogam
. ye prayo natyajanvidus. a m
. varah.
sis.yaks.etres.u sadvidyabjavapaikadks. itah. 15.136


graman.yo brahman.a gran.yah. prapuh. purn.eks.asis.yatam


yes.a m
. sadguptimatren. a bhavetkila param
. padam 15.137


susrus.a paks.apatadyaih. kebhyascitkevalam. dadau


ramapriyo rama iva svam
. gatim
. yogidurlabham 15.138

sis.yaprasis.yatisaya dr.sa yaddayodayat


ko necchetsulabham
. bhaktya tatpadasurapadapam

ittham
. sadbhih. sadbhirarcyo dharayam
.
cakre vasam
s

es
a
s
ayye
s

ay
a
ne
. .
grame vataih. pavite kan.vatrthaih.
bhaktaprtya sanmat.henunabodhah. 15.140

lxxx

15.139


a nandatrthabhagavadvadanendubimbam.
vidyasudhavitatakanti sukantikantam
yaih. praiks.yatatra bhavatapasamayabhaktaih.
taddasadasyamapi kim
. na dadati pum
. sah. 15.141


iti s rmatkavikulatilaka trivikramapan.d.itacaryasuta


narayan.apan.d.itacaryaviracite srmatsumadhvavijaye
mahakavye a nandan ke pancadasah. sargah.

lxxxi

16 S.od.asah. Sargah.
sadhubhyo madhumathanan ghribhuktibhagbhyah.
srautebhyo vitatamatermahanubhavam
vedantam
. svayamiva bandhamoks.amulam
.
vyacas..ta sphut.amatha kopi kovidotra 16.1


gomatyastat.anikat.ecchakrticandram.
visvajnam
. ks.itipatirantyavarn.ajanma
vidves..ta s rutigun.asadhakam
. s rutnam
.
vacalo vacanamuvaca vagmivaryam 16.2


unmattapralapitavanna taddhi manam


.
yadvakyam
vyabhicarati
kvacitphaletra
.
dr.s..ta nto bhavati tadapraman. atayam
.
sarves.a m
s

rutivacas
a
m
ca
sarvatheti
16.3
.
.


vedoktam
. phalamalamapyatedhikaradityuktotanumanasabhyadhatta dhurtah.
yogyatve sati na hi dr.syatedhikar
natah. syatsa kharavis.a n.avatsadeti 16.4


a ks.epam
. tamasahamana uccamanah.
sadyosau nijakarapallavadvayena
a daya vyatanuta bjamos.adhnam
.
suktenan kuradalapus. pabjasr.s..tim 16.5

vyakhyata nisi sa kadacana pradpe


sam
. s a nte punarapi vacayambabhuva
sis.yansvanpurukarun.a mbudhirnijan ghrerangus..thasphut.anakharantarocis. aiva 16.6


trthartham
. pr.thutaravaprapativaram.
dharan.a m
. rayasahanaks.amam
. maheks.ah.
a ntam
. dasasatapumbhiratyasaktya
preks.yoce vipulasilam
. kvacitsa muktam 16.7


lokanamupakr.taye kutah. sileyam


.
ninye no iti janata jagada tatra
netaro yativaram
. manava nahmam
.
bhmascediha yatate nayennaveti 16.8

lxxxii

ninye tam
. girimiva vanarkr.tatma
llavatkarakamalena somalena
tatrapi nyadhita tayasya sucyatelam
.
tattungam
. nanu nikas.a dhunapi karma 16.9


sanghatairadhikathanairalankr. tadhva
sis.yan.a m
. yatamanasamutetares. a m
yatramavasati tithavinena candrastatrasau sakalamatih. sasara sindhum

16.10


a rdran gah. sapadi nimajjanatsarasyam.


kan.vasya dvijar.s.abhasya vallabhayam
tatrayankharakiran. oparagahetorgramn. a
api sakalah. sabalavr.ddhah. 16.11


sarvajnam
. saparijanam
. samks.aman.a h.
phullaks.a h. smitavadanah. s ubhah. nananduh.
daurmukhyam
. dadhata utapare ninindurnascarya dvayamapi tatsvabhavatantram 16.12


mamainam
. bhuvanagurum
. vinindatettham
.
nirbhartsyabhyapatadivottarangahastah.
sanks.obh ghanaghanaghos. aghoraves.ah.
sam
. rambh khaladamanaya sindhurajah. 16.13

sam
. modattaralataro drutabhigam
gambhrasvananutiman suphenahasah.
vcyangairadhikatarairihadhivelam.
madhvaya pran.atimiva vyadhatsamudrah.

16.14

gollasvatisayinavagadhabhavannollanghyau vividhagun.aprakasaratnau
madhvabdh paramamateh. priyam
. jananam
.
lavan.yam
na
tu
jaladherayam
vi
s
es
ah
16.15
.
.
. .

ambhodhestvaritatarormipan. imr.s..te
svacchesau vikat.atat.a sane nis.an.n.ah.
vyacakhyavaticiramaitareyasa khasuktani prabhuratisundaraprakaram 16.16

gambhryatsvanamadharkaroti sindhoh.
sravyatvam
. vahati tathapyaho svanosya

lxxxiii

purn.enduprabhavadanah. ka es.a dhanyo


matvettham
. janajaladhistamasu paryait 16.17


vedanam
. samucitabhavavadadaks. am
.
ye vedadvis.amimamucire mahers.yah.
63
dhig dhiktaniti janata jagada gad.ham
.
svascaryatkila kalitan jalirnamant 16.18

sanmanam
. vipulahr.de vidhaya bhaktya
bibhran.a scaran.arajosya devasevyam
tatsnnanadadhikasucau nadadhiraje
sasnnuste dvijanikarah. prasastakale 16.19


kallolaih. karinikarairivanivaryaih.
ullolairjananikarannipatayadbhih.
a krantah. prabalataraisca lot.hyamana
hasyatvamprayayurudanvatha naike 16.20


majjantam
. pr.thulaharnigud. hamurtim
.
sampurn.apramatimasajjano jahasa
yo lokatrayavijay guruh. prasiddhah.
soyam
. ha patati laghurmillayeti 16.21

ncanamavacavacam. syajgan.anno
dabhran.a m
. ks.ubhitakaran. yadabhrasankhyah.
kros..tu nam
. s vakalakalapradam. viravam
.
pancasyo na hi gan.ayedudaravryah. 16.22


janmasthityavasitidayinam. kat.a ks.am


.
lokanamaghat.ayadambudhau br.haddhh.
a krantodhikagurun. a sa tena tavan
muncansancalanamabhuttat. a kadesyah. 16.23


ityadyairapi caritairananyasadhyaih.
na sthes..tham
. bahumatimapa durjanosmin
vidves.am
. vyadhita punarnirastabhagye
tasmindurmanasi tadeva sobhanam
. syat 16.24


sampraptam
. saha sahajena gan.d.ava.tam
.
svojassamprakat. ana a disadvisankam


63

tatra

lxxxiv

susrus.a mayamucito vidhatums.allokanamiti vacasa parks.akan.a m

16.25


srkantesvarasadanenayatkilaiko
yastrim
. sannaravarantaketuyas..tim
a hatyagurugadayaiva narikeladyo
lebhe taralataratphalani kamam 16.26

etadr.gbalavibhavah. sa tasya kan..tham


.
tajjyes..thopyabhita ubhau samam
. gr.htva
nis.pes..tum
. paramamavapatuh. prayatnam
.
sanghars.a tkramaparivardhamanataiks. n.yam 16.27


a svinnavalasatarau gurorniyogacchatragnyanilamahitau ca tavubhabhyam


muktvayah. kat.hinataratvacam
. sirodhim
.
paryayasphut.avacanam
. nipetatuh. kau 16.28

a svastau sucihr.dimavanunamanavuddhartum
. samagadadangulm. dharastham
sangr.hya prasabharasadatiprayatnau64
samarthyam
. yayaturimau na kampanesyah. 16.29


niryatnam
. vat.umadhiruhya mandahas
sa prayadiha parito nr.sim
. hageham
aisvaryairiti laghimadikairupeto
madhvobhuttribhuvanacitraratnarajah.

16.30

pancasannarapanaropantamatram.
yo varks.m
. gr.hamadhirohin.m
. ninaya
sa vyakhyasvaradamanaya purvava.to
nirdesa dvyadhita gurorgalaprapes. am 16.31

svinnesminnapi yatamana a grahogre


pracyattatpravacananisvanotireje
uddhartum
. vipulahr.dangulim
. ca nalam
.
sobhudityajani kutuhalam
. jananam 16.32

paryaiks.i prabhuritaraih. s ivagnipurvaih.


nopaiks.i prabalataraistatha prayatnaih.


64

prasabharasadapi prayattau

lxxxv

navaiks.i kvacidapi saktyapurtirasminnutpraiks.i svayamapi bhma ityavasyam




lekhinya muhurapinahya kr.s.yaman.am


.
napyekam
tanuruhamasya
t
u
dap
a
t
i
.
.
nasagre mr.duni kr.taisca mus..tighataih.
nasyendoratibalibhih. prasannatasi 16.34

16.33


pancasyah. s vabhiriva vai65 vihnasarairambhodhirnadasaritam. jalairivalpaih.


khadyotairiva taran.irvid.ambayan nr.n
pratyarthisvasamanarairvyavaharatsah. 16.35


parantsurasadanam
. visa lasam
. vit
sampraptah. khalu sucirannivedyahnam
gramyagryaks.itipatibhirdinardhamatrat
tadbhutrvyadhita sabhutabalyanalpah. 16.36

bhmatve saha sahajaih. pratis..thitah. prak


pancatma muraripurancito yadatra
pan calya balisalilam
. samam
. dadatya
sosmars.ttamimamatha prapujyapujyah. 16.37


a yasyankila saridantarakhyadesam.
grs.me nirjalamiha susruvam
. stat.a kam
tatkale paramabhivars.ayan ghanaugham
.
tatpurtyai vyadhita kutuhalam
nar
a
n
a
m
16.38

.
.

durmantraih. khalapat.alaih. pracodyamano


grameso vr..salapatih. prahartumenam
sampraptastata uta yantamks.aman.ah.
prodyantam
. ravimiva vismito nanama 16.39

ks.etragryam
. tribhuvanavaidyanathanatham.
prasthaya pracuratarantarah. prabhav
srkr.s.n.a mr.taparamarn.avabhidhanam.
cakre sadvacanatatim
. svabhaktabhutyai 16.40


66
sagramam
. paramapi yata uccabhutim
.
vidvam
sah
kva
kuharak
u
padardur
a
bh
a
h.
. .
65
66

hi
paramabhiyata

lxxxvi

ityuce madamatimaninokhilajnam.
manyasya ks.apayitumeva tajjanasya

16.41


sarvajnopyayamadhikam. na yajnabhangm
.
sam
vitte
yatiriti
baddhani
s
cayosau
.
a bhantam
. paris.adi matsaradapr.cchatkarmarthasrutigahanarthakhan. d.abhavam 16.42


chandobhyascyutarasasangrahapravn. a n
s.as..thehni prativihitanprajadhipena
narasam
. syacaramacarumantrabhedanucesau tamabhidadhadvisam. sayam
. s ah. 16.43

pan.d.ityam
. paramamaveks.ya tasya tadr.k
sanghars.aks.ubhitamana67 vipaks.asanghah.
narthah. syadayamiti varn.ayannatha tvam
.
tam
. bruhtyurumatineritodravad drak 16.44

sopr.cchattamatha mahahvayopasargam.
yatrokta manucaran.opasr.jyarupah.
tasyartham
. vacanacayasya tam
. bruvan.ah.
sthairyartham
. sapadi sa lekhayambabhuva

16.45


sampurn.am
. sasinamivoditam
. kr.s ah. s va
cuks.obhasubhanikaro nirks.ya madhvam
pratyarth svayamiti duratobhidhavan68
kim
. tena ks.atamamr.takarasya tasya 16.46

nih.svanam
. katipayabhuktiyuktabhaktam.
bhaktanam
. vyadhita caturgun.am
. dayaluh.
bhunkte sma tridasanaropabhojyamannam.
samprtyai sa dhanavatam
. br.hatprabodhah.

vr.s..tyadeh. sa niyamanadi cakra etaccitram


. kim
. bhuvananiyamake samre
apyevam
. bhuvanaguroh. kr.tanuvadah.
kr.tyes.u pravara itha varn.ayamah. 16.48

16.47


ityuce dharan.isuren.a kevalam


. no
madhvyam
. vividhakatha kathasu manya
67
68

sanghars.a tks.ubhitamana
duravobhidhavan

lxxxvii

saks.a dapyamaravarairudryaman. a
gandharvairdyusadasi tanmude jagesau

16.49


tam
. padyapran. igaditam
. tu murcchayitva tananamucitatayattapancamadyah.
gandharam
. dyuvis.ayamujjvalam
. sr.janto
gramam
. te prajagurakakikamrakan..thah. 16.50


a namraih. sumukut.amaulibhih. karagraih.


a tamraih. pratikalitaih. smitairmukhabjaih.
a sravi sthiratarabhaktibhih. surendraih.
tadgta dasadhis.an.a ryavaryacarya 16.51


grvan.airvijayamahotsavasya pujam
.
kurvan.airaviralasam
vidastad
a
n

m
.
vismerairmuninikaropadevayuktaih.
susmerairatha tamaveks.itum
. prajagme

16.52


a darsam
. gun.agan.adarsane murareh.
sacchastram
. racitamanena varn.ayantah.
pradyoterud.upadavm
. prakasayantah.
praiks.anta pracuramanovilasamete 16.53

nakndrastamavanibhagamavasantam.
suslokairapi bhuvanani bhus.ayantam
nemuh. khadupanis.adam
. tadaitareym
.
vyakhyantam
vividhavi
s
is
t
a
s
is
yamadhye
16.54
.
.. .


srmantam
. s asivadanam
. kusesayaks. am
.
gambhrasvaramatidivyalaks. an.a d.hyam
pasyantah. svagurumatharcayan kr.tartha
van.ya tam
. hariratipurn. akamamete 16.55

aharo duragamatamah. svagogan.airakarormukundagun. avr.ndadarsanam


ajayascaturdasajaganti sadgun.aih.
saran.am
. guro karun.ayapi no bhaveh. 16.56


namaste pran.esa pran.atavibhavayavanimagah.


namah. svamin ramapriyatama hanuman gurugun.a
namastubhyam
. bhma prabalatama kr.s.n.es..ta bhagavan
namah. srmanmadhva pradisa sudr.sam
. no jaya jaya 16.57


lxxxviii

iti nigaditavantastatravr.ndarakendra
guruvijayamaham
. tam
. lalayanto mahantam
vavr.s.urakhiladr.s yam
. pus.pavaram
. sugandham
.
haridayitavaris..the s rmadanandatrthe 16.58


iti s rmatkavikulatilaka trivikramapan.d.itacaryasuta


narayan.apan.d.itacaryaviracite srmatsumadhvavijaye
mahakavye a nandan ke s.od.asah. sargah.

samaptoyam
. granthah.
Kr.s.n.a rpan.amastu
Bharatraman.a Mukhyapran.a ntargata Sr

lxxxix

17 An.umadhvavijayah.
srsaprtyai prajatah. sumahitamahima s rhanuman nidesa t
ramasyollanghitabdhih. sahariratha gatah. setuna pis..tadus..tah.
bhubhr.nn ravan.a rim
. puragamurudayam
. pujayitva sastam
.
69
pasyan kimpurus.e tam
. satatamapi mahapran.amukhyovatanmam


1


bhmobhud yo na bhedyascakitaripukr. tapatpratar70 sallam


.
raks.oghnah. praptakr.s.n.o makhakr.duta vane dus..taha kcakaghnah.
hatva duryodhanadn svapadamupagato71 yaddvis.ah. krodhatantra
bhutva bhumau kusa stram
. vyadhis.ata man.imatpurvakah. patu sosman

ajna notsadanartham. suravaravacasa sucito rupyabhartra


jato madhyalayaryad gurumatitapaso vasudevabhidhanah.
godatre moks.adata rajatapatipadasevako bhutabhartra
manyah. pran.ah. kulitthairapi nijasahajatarpitah. pryatam
. me

2


3


a nandam
. mandahasamr.tarasakalaya sandadhanah. prajanamasyendoh. sobhamanairapi kalavacanairbalallavilasaih.
gopucchalambanadyairvr. s.apativihitapatpran. od pran.udyadajna nadyapadam
. me svayamiva bhagavan vasudevosudevah.

ekak yojanabhyam
. vyavahitamagamadyastrivars. omarauko
yo lalyo lokamatra svalipiparicaye tatavismeratakr. t
prajnammanyam
. sivakhyam
. paris.adi jitavan s a khinamarthamuce
durgam
. pitropantah. suravaramahito mahyatam
. me vacobhih. 5

payanmam
. yo bhujangam
. sadarimadayamad dragupadhyayasev
visvebhyo()vegaduraplavanavidhi72 niyuddhadivryatisa y
yenasta mud.hasanka srutisucivacasalam. guroh. s irs.asu la
sakhyurnarayan. ajnotha ya upanis.adam
. vyakhyatasmai surarthyah.


sanyase baddhabuddhih. kr.taharinamanah. parthapujyam


. yatim
. prak
73
prajnam
. gurvajnayalam
. sugun.aharividam
. sattapastr.ptadevam
praptam
. sarvajnasis. yakhyavaramupagato dvih. svatatam
. nis.eddhum
.
praptam
c
a
nuttaram
yo
vyadhita
sahajav
a
n
m
a
taram
c
a
vat
a
nm
a
m
7
.
.
.


69

mahan pran.amukhyovatanmam
pran.od
71
svapadamadhigato
72
plavanajava
73
sattapastr.ptadevat
70

xc

purn.aprajna khya a sdyatikulatilako yah. subhacara saprattosma svarajna gatasurasariti snanakr.jjaitrapatrah.


dus.padyacchicca loke pravacanacaturah. satpuran.etihasasyoktau medhapradars disatu s ubhadr.s am
. mahyamr.jvagran.h. sah. 8


saks.a danandatrthonumitibhirurujid yonumatrthanama


74
buddhyabdhim
. vadisim
. ham
. sapadi vijitavan dus..tabhas.yapanod
acchedyoktih. pramodam
. piturapi kr.tavan narmagarbham
. gurukto
bhas.yam
. kartum
. hyavocat priyasakhayataye sutrabhavam
. sa mavyat

yamyasa m
. preks.ya yantm
.
. yan prabhokta bahuphalasamiteh. ks.rin.m
75
syananduram
. ca daityam
. sapadi vijitavan phalgunam
. trthamaptah.
setum
. catrapi hasyam
. khalamatha kr.tavan sarvajid ranganatham
.
natva yan visvavandyo hyupanadi vibudhaukasyavenmam. sa dhanyah.
visvadnam
. satarthapravacanacaturo danasuktarthavad
divyajna naprakas sakalajidakhilajna bhidhah. praptarupyah.
bhmo va bhmasandhah. khalakuladamane gtikabhas. yakar
gurvarth76 yanudcm
. mama manasi laset trthasodh sa madhvah.

9


10


11

gangatar sukarmopagatabadarikantotra narayan.am


. yo
natvaikante samudyah. pravacanakr.datho sattapah. kr.s.n.anunnah.
a ptebhyah. karyalekh svamanugatanijaprerakah. pan.imatrat
marutyabhah. prapasyan harimapi girin.a 77 sardhamr.ddhyai sa me syat

yopasyat svasramagryam
. munimahitagun.o divyasalam
. ca citram
.
tatrars.n.a m
sam
a
je
harimapi
munitah
satyavaty
a
m
praj
a
tam
.
.
.
kartaram
bh
a
rat
a
derbharatavaragurum
brahmas
u
trasya caho
.
.
nirdos.am
. me sa cesah. 13
. nityapurn.a gan.itagun.amasau pryatam


sarvan gaih. sarvavandyairvimalakuvalayasyamalaih. sobhamanam


.
78
sajjna nananda tejah.pravaragun.amayaih. purn.alavan.yarupaih.
bimbos..tham
. padmapadam
. subhakapisajat. am
. sain.acarman.amsam
.
dr.s..tva natvopagud. hah. sa gururavatu nah. supavis..to muns..tah. 14

79
sis.yam
. vyasasya narayan.amatha ca gatam
. sarvahetum
. sumatsyam
.
sasvasyam
. kurmakolau nr.harimatha manum
. vamanam
. buddharamau
74

vidyabdhim
.
syanandure
76
gurvarc
77
gurun.a
78
vijna nananda
79
sumatsyam
75

xci

12


vyasam
. kakutsthakr.s.n.a vaticiramitaranandanam. kalkiyajnau
siddhesam
. naumi dhanvantarivaravanitakhyam. tamenam
. smarantam

15

dattatreyam
. kumaram
. hr.di dadhadr.s.abham
. ham
. sakr.s.n.au harim
. tam
.
a
khyam
sada
s
a
s
atasahastr
a
dyanant
a
vat
a
ram
dharmam
n
a
r
a
yan

.
.
.
tannunnastattvasuktyai varamucitanaraireva80 sevyatvamaptah.
kr.cchradyatronmukho me sa gatirapi harirvyasanarayan. a khyah. 16

labdhvanujna m. mukundat svajanamupagatonekabhiks. a prabhokta81


tulyam
. bhas.yam
. ca kurvan svasamagun.aganam
. samprayatah. punaryan
s.at.sa strases. asa khasvakhilavijayavan sobhanam
. surivaryam
.
sis.yam
. labdhvatijaitram. punarapi vividhan praptarupyo gatirme 17


sakhye vyakhyaya bhas.yam


. kalimalamapanyacyutajna ya calam
.
kars.n.marcamacalyam
. tridasakatarun.airllayanya rupye
a sthapyodasya yajnapratihatiniratan karayitva svayajnam
.
vyasam
. natva punasca pratigatarajatah. samprasdet sa madhvah. 18


sagastvadsadevam. paravasakhananam
. yo vyadhadaplavah. svai82
rgangatar svantya vasitayavanarad. vartmani kvapi coran
hantum
. yatan mithohan kvacidapi nijasis.yen.a cadravayad drak
yogenabhucchilabhah. kvacidapi sagan.astam
. maheks.am
. didr.ks.e 19

daityavyaghropaghat narasakhakarato labdhagauropalarco


vyasajna bhr. t83 sutarta laghu surasarito varisam
. stambhayogat
bhitva bhumim
. dyunadya mat.hamupagataya vandito murtimatya
yunonekan vijigye yugapadupagatan yah. sallam
. tamd.e 20


svargahvoktiprakhan. d. sakalasamayijidvyakhyayabhat purajau


sis.yan.a mayudhani prakat.ayati pura pujitah. su linabhut
pratyaks.en.a kvacidyo dasasatagururambhapayobhuk ks.an.a t sadganat pus.padikartyabhihitacarito yah. subhaistam
. prapadye 21


vyakhyam
. sruttva munibhyobhyadhita samayato yasya labhyam
. phan.ndro
vaikun..tham
. hemananaman.imayasadanam
. s rsadhamastados.am
sayujyadyaptasaukhyairakhilavis. ayibhih. sundarbhogabhagbhirbrahmadyainathadr. gbhirvilasitamatulam. sonugr.hn.a tu nolam 22


80

varamucitanaraires.a
svagun.asamagun.am
82
svartya
83
vyasajna hr.t
81

xcii

nanadurntivadairvihitamurumadam. mayibhutasurendrairyoyam
. vedantisim
. ho vyajayata kuravam
. pun.d.arkam
. ca kan.d.am
visvascaryaprakaram. pravacanamakarocchandasam. yatspr.dhanyastat kurvan hasya a sd dvijavaranikare syama taddasadasah. 23


padmakhyam
. sindhurajam
. priyajanaparamagaskr. tam
. prapya bhteranyan kurvan.amagre sapadi nijagr.he gogan.airmadhvaparthah.
yo yaddasoktiban. airvidalitahr.daya dudruvurmayidaitya
sarvajna hvo84 hariryo jagati vijayate sa pradadyajjayam
. nah. 24


srkantan ghriprasangadadhikasubhatamo85 yan yatha gan ga ogho


rajna sam
. vanditan ghrih. sakalagun.agan.opetapadadikantah.
86
sarves.a m
. darsanyo likucakulabhavo vedasa stradived
prapayugvikramaryo yamakhilagurumanandatrthakhyamd. e87 25


labdhagranthah. stutolam
. likucakavivaren. eha ninye dinani
srbhartuh. prtivr.ddhyai vividhasubhakr. th. kevalam
. yastu kurvan
nirlepo dagdhakarma matikr.tikaran.airlokasiks.a m
. ca kartum
.
88
devairvr..s.ta mr.utarcah. pravacanacaturo me pravaktr.tvadah. syat
snato devabhis.ekta sadaridaradharastantrasa stranusr. tya89
samyak sampujya vis.n.um
. varatulasikaya darsanyotha bhuktva
nanalokabhinand gururatha vilasadvyakhyaya sandhyakr.tyam
.
kr.tva govindallakathaka uta katham
. vais.n.avm
. vacayennah. 27

26


manyopanyasadhanyo hariramitagun.o90 brahma vedaikavedyah.


karta visvasya moks.am
. subhasukhavis.ayam
. rati bhaktebhya ittham
sattarkaih. sadhayitva srutisatasahitaih. surisunum
. vijitya
vyakhyata tasya purn.apramatiranudinam
. vyakhyayapyayayenmam


28

samnastraivikramaryadvyaracayadanubhas. yam
. satagranthakarta
sodaryam
. svam
. viraktam
. yatimakr.ta mahasadgun.am
. vis.n.utrtham
vadndram
. padmanabham
. priyamatha ca paran sadgun.a n slaghyasis. yan
yonekan sadgr.hasthanapi sa vijayate kan.vatrthantikasthah. 29


84

visvajna hvo
dadhikasucitamo
86
vedasa stranusar
87
manandatrtham. pravande
88
pravacananirato
89
sa stranuvr.tya
90
harirakhilagun.o
85

xciii

sam
. stavyo vedamanam
. samavitumatanodos.adhryah. ks.an.a nte
dptan gus..thah. silanh. srutivivaran. akr.d varn.itah. stambhitabdhih.
angulya gan.d.ava.ta vatulabalacan.au calane yasya nalam
.
pragva.to va vat.u d.ho mama manasi lasedapyalavyaikaloma 30


parantsa bhinand sapadi sa saritamantarevars. ayad yo


grs.me mitrcakarapyahitamatha gato vaidyanatham
. svabhutyai
chandah.khan.d.a rthavad jitakumatikulo durjaners.yabhyupeks.
laghvannam
. br.m
. hayedattyapi bahu dhaninamalpakalpena tus.yet

31


vr.s..tyadnam
. niyantetyabhihitacaritah. sarvagrvan. aratnairgandharvairgyamano dyusadasi sakalaih. kautukadgamyamanah. 91
dr.s..tva sam
. stuyamanah. suratarukusumairarya a kryaman.o
madhvo jajvalyatesau92 jagati vijayate satsabhamangal. a ya 32


dasapramativikramam. bahuvidhatmana hemavat


sumadhvavijayabhidham. 93 vyadhita bhavadpahvayam
94
prameyanavamalikam. punarimam
. ca daks.a n citam
.
95
satam
. sravan.abhus.an.am
. vyadadhades.a narayan.ah. 33

iti srmatkavikulatilakatrivikramapan. d.itacaryasuta


narayan.apan.d.itacarya viracitah. an.umadhvavijayah.
Kr.s.n.a rpan.amastu
Bharatraman.a Mukhyapran. a ntargata Sr

91

kautukannamyamanah.
dedpyatesau
93
sa madhvavijayabhidham.
94
daks.a m
. ca tam
95
vyatanutais.a

92

xciv

18 Sumadhvavijayaprameya-Phalamalika
srmadhvavijaye sargah. s.od.asa nukramadaham
tes.a m
. prameyam
. vaks.yami sangrahen.a phalam
. tatha


1


bal.itthyetyadisuktoktam. vayo rupatrayam


. param
96
prathame prathamam
. proktam
. dvityam
. tu tatah. param


sacchastre dus.ite dus..taih. suraprarthanaya hareh.


a jnaya cavatrn.asya dvitye balyasatkathah. 3


supantah.97 suvidhina svapitradhtavan dvijat


bahun vedan ks.an.enaiva tr.tye kathitam
. tvidam
turyasramamanuprapya vedantaniratobhavat
sis.yanadhyapayamasa sampradayamahapayan

2


4


5


vyakhyan bhas.yam
. mayikr.tam
. jna payan tasya dus..tatam
sucayannuttaram. bhas.yam
. jigaya prativadinah. 6


tatra tatra vicitran.i caritran.i pradarsayan


caran ks.etres.u sarves.u himavantam
. dadarsa sah. 7


manasa manayan mukhyagurum


. vyasam
. hr.dambare
98 8
apasyaccaks.us.a pyatra sthitam
. munigan.airvr.tam


narayan.am
. namaskr.tya tatrastham
. gurun.a saha
gatastabhyamanujna tah. bhas.yam
. kartum
. satam
. mude

sthanantare vyasamukhacchrutva s a stram


. tato gatah.
ekavim
. s atidurbhas. yakhan.d.anam
. bhas.yamatanot 10


yatha hareh. kathalapah. sukhaya kr.tinam


. tatha
99
svasyaptivicitran. i caritran.i cakara sah. 11


vyakhyanasamaye praptam
. phan.irajam
. supurn.adhh.
sis.yebhyo darsayamasa sa tatphalamathabravt 12


bahupadravadam
. mayiman.d.alam
. svyaman.d.ale
khan.d.ayitvakhan.d.asaktirvirejekhan. d.arajavat 13


96

ca
supantah.
98
munigan.airyutam
99
svasyapyativicitran.i
97

xcv

9


evam
. mayigan.am
. jitva prakhyatam
. bhumiman.d.ale
jayasim
. hasamahutam
. kavisim
. ho nanama tam 14


sada s rharipadabjagatamanasasambhramah.
100
snanavyakhyabhojanadi karotyanudinam
. sukh

15


vyakhyatra brahmasutran. a m
. purn.aprajnena vadatah.
101
jitastacchis. yatam
. prapya sokarot tattva dpikam 16


sampaditasvakaryesmin sarvajne sarvadevatah.


vavr.s.uh. pus.pavaram
. khe sthitah. stutipara muda

17


102
sannidhanam
. gun.avyaktih. svarupasya vibodhanam
sadhanaih. s obhanaih. krtih. sa strarajyabhis. ecanam 18


vicarah. sadhanaughasya jneyarupaprabodhanam


upasayamatisayo dard.hyam
. bhakterharau gurau 19

apeks.itakhilavaptirmoks. asa strasulolata


vighnanasah. sadhananam
. svyamahatmyabodhanam

aparoks.adr.servighnanasastaddapanam. tatha
moks.adanamiti proktam
. phalam
. s.od.asakam
. param

20


ittham
. sumadhvavijaye prameyaphalamalika
racita bhiks.un.a bhuyadvis.n.uvaks.ah.sthalasrita

21


22


iti srimadanuru vis.n.utrtha kr.ta


sumadhvavijayaprameyaphalamalika


Kr.s.n.a rpan.amastu
Bharatraman.a Mukhyapran. a ntargata Sr

100

dhh.
bhas.ya
102
nibodhanam
101

xcvi

S-ar putea să vă placă și