Sunteți pe pagina 1din 24

PHENOMENOLOGYANDTHEGIVENNESSOFTHEHERMENEUTICCIRCLE

JamesMensch,FacultyofHumanities,CharlesUniversity,Prague
FenomenologaylodadoDELAHERMENUTICACRCULO
JamesMensch,FacultaddeHumanidadesdelaUniversidadCarolinadePraga
Larelacinentrelahermenuticaylafenomenologasiemprehasidoproblemtico.Si
unasoladoctrinasepuededecirparacaracterizarlahermenutica,esqueeldelcrculode
interpretacin.Ensumsamplio,elcrculoserefierealintrpretequeeltextoquedesea
entender.Eltexto,eneltrabajoenladeterminacindelatradicinhistricaenlaqueel
intrpretetrabaja,determinasuinterpretacinenladeterminacindeestatradicin.Su
interpretacin,sinembargo,contribuyeaestacintradiciny,portanto,desempeaunpapel
endeterminareltextoquesepresentaatravsdel.Aqu,eltextoylainterpretacinentranen
uncrculodedeterminacinmutua.Fenomenologa,sinembargo,fueconcebidoinicialmente
comounmtodoquenospermiteevitartalcircularidad.Sumomentomscaracterstico,eldela
epoch,fueconcebidoconestoenmente.ComoromanaIngartenseala,supropsitoesevitar
elrazonamientoenuncrculoquesurgecuandoasumimos,comopartedenuestrademostracin,
laconclusinalaquedeseaprobar(Ingarten,p.12).Paraevitaresto,realizamoslaepoj:que
suspendtodosnuestrosjuiciosenrelacinconelmundoyconcentrarseenlaevidenciaque
tenemosparaellos.As,desdeelpuntodevistafenomenolgico,tenemosquesuspenderlatesis
dequenuestrasinterpretacionessondeterminadosporunatradicinhistrica.Sloentonces
podremosexaminarlaevidenciaintuitivaparataldeterminacin.Lomismo,conmayorrazn,
seaplicaalatesisdelcrculohermenutico.Lapreguntafenomenolgicaes:culesla
evidenciaparasuponertalcrculo?Esto,sinembargo,esprecisamentelapreguntaquela
hermenuticaconsiderailegtima.Afirmaquenohay"fundamentointuitivo"paranuestros
juiciosquees"definitiva"(Ricoeur,p.91).Dehecho,afirmarquehaycantidadesa
malinterpretarloquesignificaentender.Entendimiento,asujuicio,esesencialmentecircular.
Enloquesigue,voyaexaminarenprimerlugarlacuentadelaestructuracirculardela
comprensinhermenutica.Entoncesvoyaplantearlacuestindelaevidenciaintuitivapara
estaestructura.
HeideggerylanaturalezacirculardelEntendimiento
ParaHeidegger,laafirmacindequeelentendimientoescircular,esdecir,siempre
implicapresupposicionesvienecomorespuestaalacircularidadinevitablequesurgeennuestra
planteandolacuestindelser.Comolseala,"Todoloquehablamos,todoloquetieneala
vista...eselser;loquesomoseselser,yasescomosomos"(Heidegger,p.26.)Envistade
esto,debenopresupposeestarenpreguntarsobreello?Lanaturalezadeestepresupuestose
haceevidentecuando,enunmovimientoquerecuerdaaDescartes(yHusserl),decidecomenzar
suinvestigacinmedianteelexamendelossujetosqueparticipanenella.Elxitodela
investigacin,segnl,dependedenuestratomadetransparentadelDaseinlaexistencia
humana,quellevaacabolainvestigacin.Estegiroreflexivoalsercindelaasignatura
plantealacuestindelcrculo:Noestamospresuponiendoestarennuestradefinicindel
Daseinyelempleodeestepresupuestoennuestrainvestigacinsobrelanaturalezadelser?
ComoHeideggerexpresalosiguiente:"Sitenemosquedefinirprimerounaentidadensuser,y
1

siqueremosformularlacuestindeestaraslosobreestabase,quesesto,perovaenun
crculo?Enlaelaboracindenuestrapregunta,no"presupuesta"algoqueslolarespuesta
puedellevar?"(Heidegger,p.27).Surespuestaaestapreguntaesmuyambigua.Porunlado,
afirmaquelacircularidadencuestinnoes"vicioso",comoseraelcasofueraelpresup
posicindeun"concepto"queseutilizacomobaseparaelrazonamientodeductivo.Porotro
lado,admiteque,apartirdeDasein,quepresuponeunaciertacomprensindelser.Estaesla
"comprensindelserenpromedioquesiempreoperamosyquealfinalperteneceala
constitucinesencialdelDasein"(ibid.,P.28).AlexplicarelDasein,serexplicareste
entendimiento.Habruna"relacindeidayvuelta"entrelacuestindebienestaryeldeeste
entendimientopromedio(ibid.).Porlotanto,larespuestadeHeideggeralacuestindela
circularidadnoesnegar,sinomsbiendeanalizarnuestra"comprensindelamedia"deestar
entrminosdelaconstitucindelDasein.
Deacuerdoconesteanlisis,larelacindelDaseinalmundoesesencialmente
pragmtico.LascosasparecenDaseincomo"equipo",esdecir,comomedioparasusproyectos.
Porlotanto,lacomprensindecmocruzarunlagoenunbarcodevela,elDaseinllevael
vientocomoelvientoparallenarsusvelas;comprendercmohacerunestanteparalibros,que
lasinterpreteclavosymaderaenconsecuencia,yassucesivamente.Talentendimientoesen
inherenteenlaadquisicinyelusodelosobjetosquenecesitamos.Lainterpretacinquehace
deesteexplcitaestbasadoenesteentendimientotcito.La"constitucinesencial"delDasein
queestoapuntaaqueesladenuestroserproyectivo.Porejemplo,enladecisindecruzarel
lago,meagarroestocomounaposibilidadquesoycapazyproyectarlahaciaadelantecomoel
futurovoyaactualizar.Participarenestaactividad,noslomerevelomisercomolapersona
quehacruzadoellagoenunbarcodevela,tambinmeexpongotantoelbarcoyelvientocomo
medioparamisfines.Esteaferramientodecruzarellagocomounaposibilidadespartedemi
comprensindecmohagomicaminoenelmundo.Entenderalgocomoalgo,porejemplo,el
vientocomoelvientoparallenarmisvelasyproyectarmehaciaadelantecomolapersonaque
lograralgo,porejemplo,cruzarellago,sonunaylamisma.EnpalabrasdeHeidegger,"Como
lacomprensin,elDaseinproyectasuSerenposibilidades."Este"serhaciaposibilidades,que
entiende,esensmismounpoderser,yesasdebidoalaformaenqueestasposibilidades,
comosedescribe,ejercersuluchacontraelempuje[Ruckschlag]alDasein"(Heidegger,p.
186).SuluchacontraelempujeessupapelenladefinicindelserdelDaseincomohaber
realizadounodesusposibilidades.
Silacomprensinylaproyeccinsonlosmismos,entoncesnuncacaptamosinicialmente
nada,yaqueesensmismo,apartedelosusosalosquepodemosponerlo.Talesusosy,porlo
tanto,nuestracomprensin,implicanelconjuntodelascosasnecesariasparanuestros
proyectos.Elclavo,porejemplo,seagarraconelmartillo;yambosseentiendenenrelacincon
lasjuntasestamosclavando.Loqueestamoshaciendo,porejemplo,unaestantera,esinteligible
entrminosdeloslibrosqueestamoshaciendopara;yestoslibros,asmismos,seagarranen
trminosdeotrasreferencias.Lascosas,entonces,estnsiempreenterpretedentrminosdesus
relacionesconotrascosas,elconjuntocorrespondientealasposibilidadesquetenemosde
colaborarconellos.Estosupuesto,todainterpretacindelascosasimplicapresupposiciones.
EnpalabrasdeHeidegger,"Unainterpretacinnuncaesunaaprehensinpresuposicionesde
algoquesenospresenta"(Heidegger,pp.1912).Searticulauntcitoentendimiento,una
maneradeestarenyconelmundoquesedaporadelantado.
2

Habiendoexplicadoestepromedio,entendimientotcito,Heideggerplanteadenuevola
cuestindelcrculo.Sitodainterpretacinpresuponeunconocimientopreestablecido,"cmo
esdetraertodoslosresultadoscientficosalamadurezsinmoverseenuncrculo?"(Heidegger,
pp.194).Elcrculoconsistedelosresultadosdelainterpretacinquepresuponenel
entendimientodequelainterpretacinhaceexexplcito.LarespuestadeHeideggerdequeesto
noesnegaresacircularidad,sino,msbien,paraafirmarlanaturalezacirculardela
comprensinhumana.Paraverelcrculoviciosoque,segnl,esnocomprenderelactode
comprensin,esdecirsubaseenlaproyeccin(ibid.).Lasinterpretacionesquesederivandela
comprensindelDaseinexpresansuproyectarsehaciaadelanteentrminosdelasposibilidades
quetienequeusarlascosas.Ensuspalabras,"laforestructuredelacomprensinyelas
estructuradelainterpretacinmuestranunaconexinexistencialontolgicaconelfenmeno
delaproyeccin."Estoapuntadenuevoa"aunestadoprimordialdelserdelDasein"(ibid.,P.
192).Anteesto,tenemosqueafirmarque"[e]l'crculo'enlacomprensinperteneceala
estructuradesignificado,yesteltimofenmenotienesusracesenlaconstitucinexistencial
delDasein,esdecir,enelentendidoqueinterpreta.Unaentidadparalacual,comoserenel
mundo,suseresensmismounproblema,tiene,ontologicamente,unaestructuracircular
"(Ibd.,Pg.195).LareferenciaaqueselDasein,definidacomolaentidadquedebeelegirlo
quevaaserestoatravsdelosproyectosqueseinvolucra.Lacomprensinproyectivades
mismoinvolucradoenestetipodeproyectosdasuseresta"estructuracircular."
Estaestructuraafectanuestra"interpretacinhistrica"delmundo.Talinterpretacinno
puedesernuncasinpresuposiciones.Siempreescirculary,porlotanto,nuncapuede"serlo
msindependientedelpuntodevistadelobservadorcomonuestro[cientfica]sesupone
conocimientodelanaturalezadeser"(Heidegger,p.194).Elpuntosiguedesdelacomprensin
expresalasposibilidadesqueproyectamoshaciaadelanteennuestrocompromisoconelmundo.
Estasposibilidades,sinembargo,tienensusracestantoennuestrashistoriaspersonalescomo
situados,seresfinitosyenlahistoriatranspersonalquedefinenuestrasituacinhistricacom
lun.Tantocambiarlashorasextraordinarias.Lasposibilidadesdenuestrainfanciasondistintos
delosqueahoraposeemoscomoadultos.Delmismomodo,lasposibilidadesdisponiblespara
losantiguosgriegossondistintasdelasnuestras.Encadacasoseexpresandiferentes
compromisospragmticosconelmundo.Significaestoqueelconocimientohistricoesmenos
rigurosoqueeldelascienciasexactasdelanaturaleza?SegnHeidegger,paraunacienciade
hacerestaafirmacinesunasealdequenoentiendesupropiacomprensin,esdecir,los
presupuestoshistricosquelacomprensinimplica.ParaHeidegger,comolecitamos,
"interpretacinnuncaesunapresuposicionesAPPREHendingdealgoquesenospresenta."
Estoesvlidoparalasinterpretacionesdesarrolladasporlascienciasexactas.Estosignificaque
"lospresupuestosontolgicosdeconocimientohistricotrasciendenenprincipiolaideaderigor
quetuvolugarenlascienciasmsexactas."Lohacenenlamedidaenquelos"fundamentos
existencialespertinentesparaello"sonmsamplios(ibid.,P.195).Losdelasmatemticas,por
ejemplo,"seencuentrandentrodeunrangomsestrecho"delahistoria.Anteesto,la
investigacinhistricanosepuedecompletar.Lasinterpretacionesquelosavancesnoson
independientesdelpuntodevistadelinvestigador,yestepuntodevistacambiaconelavancede
lahistoria.Porimplicacin,lomismovaleparalaciencia.
EstasconclusionestambinseaplicanalapreguntadeHeideggersobrelanaturaleza
delser?EnlaltimapartedeSeryTiempo,Heideggerreplanteaelproblemadetratarde
3

derivarelsentidodeserdelserdelDasein.Denuevolepregunta:"Noseconvertirentonces
enconjuntopatentarenelextremodequeesteproblemadelaontologafundamental,que
hemosabordado,eslaquesemueveenun"crculo"?"(Heidegger,p362.).Larespuestaesla
mismaqueladadaanteriormente:elentendimientohumanoes,comotal,circular.Enpalabras
deHeidegger:"Hemoshechoyademostrado,enelanlisisdelaestructuradelacomprensinen
general,queloquesecensuradoindebidamentecomoun'crculo'BElongsalaesenciayal
carcterdistintivodelacomprensincomotal"(ibid.).Loquesepresuponanoes"una
proposicindelaquededucimosnuevasproposiciones."Es,msbien,algoquetiene"el
carcterdeunaproyeccinentendimiento"(ibid.)Comotal,tienesusracesenlanaturalezade
lacomprensindelDasein.Porlotanto,"[w]enuncapuede'evitar'unaprueba'circular'enla
analticaexistencialex"(ibid.,P.363).Nopodemos,porque"elDaseinyaestpordelantedes
mismo.Comocinsea,lohahechoentodosloscasosyaseproyectsobrelasposibilidades
concretasdesuexistencia;yentalesproyeccionesexistentiellha,deunamanerapreontolgica,
tambinproyectadoalgoascomolaexistenciayelser"(ibid.).As,lainvestigacinsobrela
cuestindelser,comounainvestigacinllevadaacaboporelDasein"esensmismouna
especiedeSerquedisclosiveDaseinposee."Teniendoencuentaesto,"sepuedenegarestetipo
deinvestigacinestaproyectandoqueesesencialparaelDasein?"(ibid.).ParaHeidegger,no
sepuede.Laobjecindemoverseenuncrculo,porlotanto,"noreconocequelasentidades
puedenserexperimentados'objetivamente'slocuandoSiendoyaseentiende,inclusosinose
haconceptualizado."Enotraspalabras,"noentiendelacomprensin"porquenocaptardel
Dasein"sercircular"(ibid.).
Anteestarespuesta,tenemosquedecirquelainvestigacinontolgicaestenlamisma
posicinquelainvestigacinhistorical.Comoesteltimo,nopuedesercompletada.ElDasein
quetiene"proyectaalgoascomolaexistenciaySer"esunsersituadofinito.Sus
interpretacionesnosonindependientesdesupuntodevista,yestocambiaconeltiempo.Lo
queenltimainstancia,seindicaqueaquhayunatransformacindelanocindelafilosofa.
Nuestraincapacidadparaevitarelcrculoindicaunaincapacidadparapermanecerdentrodelos
lmitesquetradicionalmentedistinguenfilosficaargumentacin,esdecir,losestablecidospor
premisasyconclusionesvinculadasporelrazonamientosilogstico.Loquequedapareceser
unaespeciedeDenken,unpensamientoque,conscientedesuspropiospresupuestos
interpretativos,abrazaasuestructuracircular.
Latransformacindelcrculohermenutico
Paravercmoestetipodepensamientosetransformalahermenutica,tenemosque
sealarque,tradicionalmente,lahermenuticatambinabrazaronunaconcepcincirculardela
comprensin,queinvolucralarelacindelaparteconeltodo.Elcrculosedebeaqueno
podemosentenderlaunasinlaotra,loquesignifica"quedebemosentendereltodoencuantoa
losdetallesylosdetallesencuantoalatotalidad."(Gadamer,p.258).Porlotanto,el
significadodeunafraseseentiendeentrminosdelossignificadosdelaspalabrasquelo
componen.Talessignificados,sinembargo,puedenvariarampliamente.Ellosdependendel
contextoenelqueseutilizanlaspalabras.Anteesto,tenemosqueentenderelsignificadodelas
palabrasentrminosdelsignificadodelafraseenlaqueseproducen.Elmismoargumentose
puedeaplicaralasentencia,cuyosentidotambinesdependientedesucontexto.Como
Gadamerrelates,deSchleiermacher,estarelacindeparteyeltodosepuedeampliaratravs
deunaseriedetotalidadesconcntricos,unodonde,simplemente"[a]slasolapalabrapertenece
4

enelcontextototaldelasentencia,porloqueelsolotextoperteneceenelcontextototaldela
obradeunescritor,yelsegundoenelconjuntodelgneroliterariodelaliteratura"(ibid.,p.
259).Elconjuntofinalaqueslatradicinhistricoculturalalquepertenecelaobra.Ahora,a
pesardeestaexpansin,Hermeneuticstradicionalesmantieneintactalanormadeun
entendimientocorrecto,finaldeltexto.ComoGadamerexpresa:"Laarmonadetodoslos
detallesconeltodoeselcriteriodelacorrectacomprensin"(ibid.).Talarmonasignificaque
todoslosdetallessontotalmentecomprensiblesentrminosdelatotalidad,ytodalamismaes
totalmentecomprensibleencuantoalosdetalles.Cuandologramosesto,eltrabajode
interpretacinquesehace.Lainterpretacinnoesalgoprevisto,esdecir,afavordela
proyectada.Articulaunacomprensin"real",plenamenteconfirmadadeltexto(ibid.,P.261).
Cuandoentendemosestarelacinpartetodocircularentrminosdelaestructuracircular
delDasein,estecriterioyanoestdisponible.ComosealaGadamer,"Heideggerdescribeel
crculodetalmaneraquelacomprensindeltextoquedadeterminadadeformapermanentepor
elmovimientoAnticipatoriadeproaentendimiento"(ibid.Cursivasaadidas).Estosignifica
quenohayeninterpretacinfinal,sintransformacindeproaentendimiento(oproyectar)en
unainterpretacinreal,plenamenteconpuestofirme.Msbien,tenemosqueverel
entendimiento",comolainteraccindelmovimientounificacindelatradicinyel
movimientodelaintrprete"(Gadamer,p.261).Enestejuego,"[l]alaanticipacindesentido
quegobiernanuestracomprensindeuntexto...productodelacoincidenciaquenosuneala
tradicin"(ibid.).Talcoincidencianosdeterminacomonosotroscontribuimosaellaatravsde
nuestrasinterpretaciones.Anteesto,nuncapodemosabstraernosdelos"prejuicios"queson
partedela"proatener"deestatradicin.Ascomolacomprensindelapartedeterminala
comprensindelconjunto,que,asuvez,determinalacomprensindelapieza,porloqueel
intrprete,atravsdesusinterpretaciones,determinalatradicin,quedeterminaelintrpreteen
sucomprensinproyectivadelatradicin.ComoGadamerexpresalosiguiente:"Tracondicin
noessimplementeunacondicinpermanente;msbien,loproducimosnosotrosmismosenla
medidaenqueentendemos,participarenlaevolucindelatradicin,yporlotantodeterminar
mejorquenosotrosmismos."Aqu,"elcrculodelacomprensin"noessimplementeuna
tcnicadelahermenutica",sinoquedescribeunelementodelaontolgicaestructuradela
inteligencia"(ibid.).
Implcitoenloanterioresunahistorizacinradicaldenuestracomprensindelostextos.
SegnGadamer,"Cadapocatienequecomprenderuntextotransmitidoasumanera."Laedad
secentraenlosaspectosdelatradicinqueleinteresaal.Lohaceenintersdesupropia
autocomprensin.Encuantoaltextomismo,su"significadoreal...siempreescodeterminada
porlasituacinenlahistoricaldelintrpretey,portanto,porlatotalidaddelcursoobjetivode
lahistoria"(Gadamer,Pg.263).Dadoquelasituacinhistricaestencurso(y,porlotanto,
cambiaconeltiempo),"eldescubrimientodelverdaderosignificadodeuntexto...nuncase
acaba;es,dehecho,unprocesoinfinito(ibid.,p.265).Deestemodo,atravsdelaprctica
hermenuticacuidadopodemosintentareliminarlasproyeccionesquenohannacidoporel
texto.Pero,elmovimientodelahistoriatrae"nuevasfuentesdeerror",ascomo"nuevas
fuentesdeconocimiento."(Ibid.,Pp.265266).Entalcontexto,elsignificadode"correcta"o
"verdadero"deuntextoeselmismoprocesoquedalugaralatransformacincontinuade
nuestrarelacinconeltexto(ibid.,P.267).ParaGadamer,acontinuacin,"verdadero
pensamientohistricodebetenerencuentasupropiahistoricidad"(ibid.).Paraelloesreconocer
5

queel"verdaderoobjetohistriconoesunobjetoenabsoluto."Seconstituyecontinuamenteen
larelacinexistenteentre"larealidaddelahistoriaylarealidaddelacomprensinhistrica"en
sudeterminacinmutua(ibid.).PensamientohistricoVerdaderoes,porlotanto,unejemplode
laDenkenmencionanteriormente.Aligualquelainvestigacinontolgica,elexamendesus
propiospresupuestosinterpretativosnosepuedecompletar.
CrticadeRicoeurdeFenomenologa
HeideggeresnotablementemsreticentesalcriticarHusserl.Gadamer,as,nohace
explcitoelimpactodesuposicinsobrelafenomenologadeHusserl.Paraello,tenemosque
recurriraPaulRicoeurde"FenomenologayHermenutica",quesecentraen"eldesarrollode
laposicinantitheticalentrelosdosproyectos"(Ricoeur,p.86).Lacuestineselpapeldela
experienciaenlavalidacindenuestrosreclamos.EnlalecturadeRicoeurdeHusserl,todas
nuestrasafirmacionesdebenbasarseenenmatrcula.Ensuspalabras,"Lafundacinprincipio
estenelordendelaintuicin;Fundaresver"(Ricoeur,p.86).Estosignificaque"laprimera
verdad"delafenomenologaes""unaexperiencia."Enoposicinatodoslos'construccin
especulativa,'cadapreguntaradicalsedecideaniveldelavisin"(ibid.,P.87).Parala
hermenutica,sinembargo,laexperiencianoesdefinitiva.Loqueesfundamentalesel
"pertenecera"eltemade"adhesinalahistricamentevivi"queuneelsujetoconelmundo
ingexperienc.Enredadoenlahistoria,laexperienciavividadelsujetonoesunafuenteindepen
dentdepruebas.Msbien,"[e]nla'vivido'delafenomenologacorresponde,enelladodela
hermenutica,laconcienciaexpuestaalaeficaciahistrica"(Ibd.,Pg.98).Enotraspalabras,
laconcienciaqueexperimentaenseshistricamentedeterminado.Lomismovaleparasus
INTERPRETAciones.Paralafenomenologa,lainterpretacinsedirigealaexperiencia:
Interpretareshacerunaafirmacinsobreloqueestamosviviendo;ylavalidezdeesta
afirmacindependedelaexperienciaintuitivaque,obiencumpleonocumpleconnuestra
interpretacin.Porelcontrario,"lahiptesisdelahermenuticafilosficaesquela
interpretacinesunprocesoabiertoquesecierraningunavisinnica"(ibid.,P.91).Dehecho,
unavezqueadmitimosquelasexperienciasdeunsujetonosonunfundamentoltimo,ni
siquierapodemosdecirquelainterpretacinquehaceelautordesutextoentrminosdesu
situacinylosquesedirigeesdefinitivo.Interpretacinestsujetoalaeficaciadelahistoria,lo
quesignificaque,paralahermenutica",elsignificadodeltextosehavueltoautnomaen
relacinconlaintencindelautor,lasituacincrticadeldiscurso,ysuprimerdestinatario."Lo
queencontramosenelprocesoencurso,histricodelainterpretacines"unapolisemiadel
textoqueinvitaaunalecturaplural"(Ibd.,Pg.90).
SeraunamalainterpretacindelaposicindeRicoeuraafirmarquelestotalmente
negativaconrespectoalafenomenologa.Hermenutica,seala,lasaccionesdealmenosdos
presuposicionesconlafenomenologay,enestesentido,sepuededecirquepresuponela
misma.Elprimeroeslaopinindequequescionesacercadesersonrealmenteacercade"lo
quesignificaser".Esta"opcinparasignificadoeselpresupuestomsgeneraldetoda
hermenutica"(Ricoeur,p.96).Lasegundapresuposicin,estrechamenterelacionadoesqueel
sentidonodebeserreducidaa"significadosmeramentelingsticas"(ibid.,P.98).Parala
hermenutica,"[c]onsciousness,tanexpuestaalosefectosdelahistoria,loquehacequela
reflexintotalenprejuiciosimposible...,noesreducibleasloaspectoslingsticosdela
transmisindelpasado"(ibid.).QuRicoeurseoponeeselidealismodeHusserl,esdecir,su
creenciadequealcanzamossentidoatravsdelasuspensindenuestro"Seinsglaube",esdecir,
6

nuestracreenciaenelserqueestamosinvestigando.Aqu,Ricoeurtomalareduccincomola
formaenlafenomenologareducesiendodesentirelsentidodequelaconcienciahacedesus
experiencias.ParaRicoeur,esteidealismoestausenteenlasInvestigacioneslgicasde
Husserl.Enella,"sedescubreunestadodephenomelogaenlaquelasnocionesde"expresin
"y"significado"delaconcienciaylaintencionalidad,delaintuicinintelectual,seelaboransin
la"reduccin",ensusentidoidealista,deserintroducido"(ibid.,p.96).Lafenomenologade
Husserles,portanto,susceptibledeserreformada,siempreque"siguesiendosometidoala
crticadelahermenutica"(Ibd.,Pg.102).
Larespuestafenomenolgica
LareferenciadeRicoeuralasInvestigacioneslgicasessorprendente,dadoelenfoque
deestetrabajo,queesladeasegurarelconocimientodetodaslasformasderelativismo.
Husserldefine"elrelativismoenelmsampliosentidodelapalabracomounadoctrinaquese
derivadealgunamaneralosprincipiospurosdelalgicadeloshechos"(Husserl1968,I,122).
Porlotanto,elpsicologismoesunaformaderelativismoencuantoderivadeestosprincipiosde
lascondicionesobjetivasdenuestrorazonamiento.ParaHusserl,comopsicologismincluiraen
cuentalaestructuracirculardenuestracomprensindeHeidegger.Elhechodeque
proyectamos,yporlotantoloquepresuponemosquepretendemosdescubrir,notienerelacin
conlaverdaddelosprincipioslgicos.Afirmarqueloquehaceessimplementecaerenuna
formaderelativismo.LainsistenciadeHusserlenestepuntosepuedeponerentrminosdela
prioridaddelarelacinepistemolgicaosaber.Cadavezquealgunaotrarelacinsetoma
comoantesdeesto,caemosenunescepticismoautominando.Estonollevaacabosloporel
intentodecomprendersabiendoentrminosdelapsychologicalmaquillajedelconocedor.
Tambinobtienedelasrelacionesdelahistoria,elidioma,lacultura,yassucesivamente,
cuandolastomamoscomoalgoexternoalarelacindecomplicidadydeterminantedesu
contenido.Elpuntosiguiente,yaqueparajustificarlaafirmacindequealgunarelacin
particulareseldetermininguno,unotienequeargumentarafavordesuverdad,esdecir,tratar
dejustificarlocomounelementodeconocimiento.Pero,paraelloespresuponerla
independenciaylaprioridaddelacomplicidadrelacindelamismacosaqueunoesttratando
denegar.Aqu,podemosobservarqueunaseriedecosassehanafirmadocomola
determinacindenuestroentendimiento:lahistoria,laeconoma,lalengua,nuestrosevolutivos
originebras,etc.Cmovamosasaberculeslacorrecta?Enausenciadecualquiercriterio,
podemosserpresadelosconflictosideolgicos.
ParaRicoeur,lacreenciadeHusserlenelpapeldecisivodelaevidenciaintuitivaesens
mismaunaideologa.Laapelacinalaevidenciaintuitivapresuponequeelsujetoes
transparenteasmismo,queposeeunconocimientodesmismoqueescapazdealcanzaresas
pruebassinqueseadistorsionadaporfactoresexternos.Sinembargo,"lacrticadelas
ideologasypsicoanlisis"hacendeesteinverosmil(Ricoeur,p.91).Lapregunta
fenomenolgica,sinembargo,eseldelaevidenciadeestacrtica.Enausenciadetalespruebas,
notenemosmaneradejuzgarsuspretensiones.Unavezms,volvemosalainsistenciade
Husserlenlaprioridaddeunpuntodevistaepistemolgico.Suposicinesque"la
epistemologanodebeserentendidacomounadisciplinaquesiguealametafsicaoincluso
coincideconl,sinomsbiencomounaqueprecedealametafsicadelmismomodoque
precedealapsicologaytodaslasotrasdisciplinas"(Husserl1968,I,224).Comoantes,
determinasuspretensionesdeconocimiento.Porquelohace,nopuedetomarsusestndaresde
7

ellos,sinoquedebesuministrarestosstannors.Lohaceenapelaralaevidenciaintuitiva.Tal
evidenciapuedesermsomenosclaro,msomenosdetallada,etc.Enloquenospermite
calibrarestasdiferencias,semanifiestasuspropiasnormasinternas.Dadoquepretendeel
conocimientoencuentrasujustificacinenlaspruebaspresentaparaellos,lasnormasinternas
delaevidenciaintuitivasonlosestablecidosporelpuntodevistaepistemolgico.Porlotanto,
paraHusserl,elescapedelaideologaesproporcionadaporlaevidenciaintuitiva.Su"vueltaa
lascosasmismas"esunretornoalaevidenciaquetenemosparaellos.Laepoj,ensu
suspensinnuestrosdiversosjuiciossobreellos,essimplementeunmtodoparacentrarseenla
evidenciadequelosapoya.Enausenciadetalespruebas,nadaconfirmanuestrasafirmaciones.
Nosconstantementepresuponemosloquepretendemossaberylaraznenuncrculo.Elpunto
esvlidoparalainvestigacinontolgicadeHeidegger.Afirmar,comohaceHeidegger,queel
procesodecomprensinesesencialmentecirculary,porlotanto,estetipodeinvestigacinno
puede"negarestaproyectandoqueesesencialparaDasein",essocavarlosargumentosque
conducenasureclamacin.
Lahermenuticanopueden,dehecho,evitarlacuestindelaspruebas.Esinherenteala
nocindeunainterpretacin"correcta".Heideggerimplicatalcorreccincuandoescribe:"Enel
crculo[delconocimiento]seescondeunaposibilidadpositivadelaclasemsprimordialde
saber."Nosaferramosaeste"slocuando,ennuestrainterpretacin,hemosentendidoque
nuestraprimera,ltima,ylatareaconconstantenoespermitirquenuestraproatener,deproaa
lavista,ytantoalaconcepcinquesenospresentanporloscaprichosylasconcepciones
populares,sinomsbienparahacereltemacientficoseguramediantelaelaboracindeestas
estructurasdelanterasentrminosdelascosasmismas"(Heidegger,p.195).Estaobservacin
escrucialparaGadameryaquedelinealatareadelahermenuticaqueadoptalavisinde
Heideggerdelacomprensin.Gadamerescribeconrespectoal:"Todointerpretacincorrecta
debeestarenguardiacontracaprichosarbitrariosylaslimitacionesimpuestasporloshbitos
imperceptiblesdepensamiento,ydebedirigirsumirada'enlospropios,lascosas'(que,enel
casodelaliteraturacrtico,sontextossignificativos,queenssonmspreocupadoscon
objetos)"(Gadamer,p.236).Lapreguntaqueseenfrentaes:cmovamosahaceresto?
Cmo,dadalaestructuracirculardelacindeentender,vamosasaberquenuestra
interpretacines"correcta"?Parallamaralacomprensin"circular"significaquesiemprees
proyectivo.EnpalabrasdeGadamer,"Unapersonaqueesttratandodeentenderuntexto
siempreestrealizandounactodeproyectar.Seproyectaantesunsignificadoparaeltextoen
suconjunto,tanprontocomoalgnsignificadoinicialsurgeeneltexto"(ibid.).Cmoesque
medirelaccupicantedeestaproyeccin,esdecir,sabersielsignificadoeslacorrecta?En
respuestaaesto,Gadamerconviertealtextoens,esdecir,alaevidenciaqueproporciona.El
textotampocoapoyaonoapoyaelsignificadoproyectado.Enesteltimocaso,elintrprete
revisaque"entrminosdeloquesedesprendecuandopenetraenelsignificado"deltexto.Lo
quetenemosaquesun"procesocontinuo"delaproyeccinyrevisin.Elsignificadodeseado
serevisacuandosedemuestrainsuficiente.EnpalabrasdeGadamer,"interpretacincomienza
condelanterasconcepcionesquesonreemplazadosporotrosmstrajecapaz.Estaconstante
procesodenuevaproyeccinconstituyeelmovimientodelacomprensinylainterpretacin.
"Idoneidad,enesteproceso,significaquelossignificadosestnproyectadas"confirmadaspor
lascosasmismas",esdecir,poreltextoencuestin(ibid.).Aquellosquenoseconfirma
"vienenanadaen[su]estresuelto"(ibid.,P.237).Agregaquetenemoslasensacindesu
8

fracasoatravsde"laexperienciadeserarrancadoscortoporeltexto.Obiennoproduce
ningnsentidoenabsoluto,osusignificadonoescompatibleconloquehabamosesperado
"(ibid.)Loqueguaesteproceso,mstardeloscomentarios,eslacreencia"dequesloloque
realmenteconstituyeunaunidaddesentidoesinteligible"(ibid.,p.261).Lossignificados
individualesqueproyectamosdebenencajar.Sieltextoescompatibleconloscontradictorios,
"empezamosadudardeltextotransmitido",esdecir,sospechaquetiene,dealgunamanera,se
daenenelprocesodesutransmisin.
ElprocesoqueGadamerestdescribiendoesesencialmenteeldelarelacinhusserliana
serentre"intencin"y"cumplimiento".Paralaintencindeveralgoestratardedarsentidoalo
queperceptualmenteexperiencia.Elobjetivoesuna"unidaddesignificado."Elprocesodela
intencintalsignificadoesevidentecuandoconsideramosunejemplodeilusinparavisual,la
deunaflechaquepareceestarapuntandohaciaadentroyluegohaciaelexteriordelapgina.
Comoloconsideramos,losdossentidosdelaflechaaparecenalternativamente.Estonoes
casualyaquelasilusionesvisualesseconstruyenparaproporcionarlosdatosqueapoyan
diferentesinterpretaciones.Talesilusiones,dehecho,muestranque"lapercepcineslainter
pretacin."ComoHusserlexplicaesto:"Pertenecealapercepcindequealgoaparecedentrode
ella,perolainterpretacinquehacehastaloquelaaparienciaplazoyaseacorrectaono,de
anticipacinomsdibujado.Lacasasemeapareceatravsdeningunaotramanerasinoque
interpretoenciertomodorealmenteexperimentadocontenidodesensacin.Oigounorganillo
lostonosdetectadosqueinterpretancomosonidosderganobarril....Ellossedenominan
"apariencias"o,mejor,queaparececontenidos,precisamenteporlarazndequesoncontenidos
delainterpretacinperceptiva(Husserl1984,p.762).PuntodeHusSERLesquealaintencin
deveralgoes,concretamente,paraformarunaintencininterpretativa.Estratardeinterpretar
loqueseveentrminosdeunsentidounitario.Comolaexperienciamuestra,notodala
intencinsecumple.Nuestrasintencionesinterpretativasseajustanconstantementeentrminos
delaevidenciaperceptiva.Porejemplo,loqueparecaunconejoescondidodebajodeun
arbustopuederesultar,enunainspeccinmscercana,parasersimplementeunjuegodelucesy
sombras.ComoHusserldejaclaro,esteprocesodeajusteentrelaintencinyelcumplimiento
depercepcinesunodondeningunadelaspartesdominaalotro.Apesardequetodoelsentido
dequeelobjetoesunsentidopretendidoporlaconciencia,conconcienciaensuintencinel
objetonopuede,ensuactodeinterpretacin,informaralobjetocontodoslossentidosposibles
(verHusserl1968,II/2,74;ibid.,II/2,188).Slolossentidosquesonfulllenooencarnada
porlapresenciaintuitivadelobjetopertenecenalamismacomotal(vaseibd.,II/2,93).En
otraspalabras,laconciencia'interpretativo,conlaintencinsentidoinformaintuitivaprescia
delobjetoslohastaelpuntodequelapresenciaintuitivadelobjetocumpleoencarnaeste
sentidointerpretativo.
Ladistincinentreestavisinylaqueinformalahermenuticaesfcilmenteapparent.
ParaHusserl,conoceresver,yver(yaseasensualointelectual)implicacininterpretacin.
Ahora,segnRicoeur,lahermenuticatambinabarca"unconceptouniversaldela
interpretacin,quetienelamismaextensinqueladelacomprensin"(Ricoeur,p.89).
Hermenutica,sinembargo,seoponealainterpretacindelaintuicin.EnpalabrasdeRicoeur,
"Laexigenciahusserlianadelavueltaalaintuicinseoponealanecesidaddequetoda
comprensinasermediadaporunainterpretacin(ibid.).Queestaoposicinesmsaparente
querealsemuestramediantelaadopcindedeterminardemutuorespectodeHusserlentrela
9

intencinyelcumplimientodeGadamer.Surevueltaalas"cosasens"enformade"textos
significativos"seraintilsinofueraporlosmaterialestalestextosprevnnuestras
interpretaciones.Talesmateriales,porsupuesto,incluyenmsqueelpropiotexto.Enltima
instancia,incluyentodalatradicinhistricoculturalqueenlasformasdelaescrituradeltexto
ynuestrosubsiguienterecepcindelamisma.Hastaelpuntodequeelsentidodeltextoes
informadoporestatradicin,lainterpretacincorrectadeberecurriralaspruebasqueofrece.
Laevidenciaparaelcrculohermenutico
Teniendoencuentaloanterior,tenemosquedecirquelaevidenciaparaelprocedimiento
hermenuticoprovienedelpropioprocesoperceptual.Larelacindelaintencinyel
cumplimiento,loquepresuponelahermenutica,esdadaporelanlisisdeHusserldelproceso
perceptivo.Conesto,podemosplantearlacuestindelaspruebasparaelcrculohermenutico.
Estotambinseencuentraenelanlisisdelapercepcin?Pararesponderaesto,debemos
primerorecordarelorigendelcrculo.GadamerlotomadeladescripcindeHeideggerdela
comprensin,unadescripcinquelointerpretaentrminosdelasestructurasesencialesdel
Dasein.EstassonlasestructurasdelserproyectivodelDasein.Hastaelmomento,hemos
descritocomoserentrminosdecompromisospragmticosdelDaseinconelmundo.Pero,
paraHeidegger,talesdescripcionesnosonfinal.Suobjetivoesmostrar"latemporalidadcomo
elsignificadodelserquellamamosDasein".Esto,aade,implica"lainterpretacinrepetida...
delasestructurasdelDasein...comomodosdetemporalidad"(Heidegger,p.38,trad.
modificado).Anteesto,laevidenciadecrculohermenuticodeGadamerseremontaalade
nuestraproyectivaingser;ylaevidenciadeestopuedebuscarseenlasrelacionesentrelos
"modos"depasado,presenteyfuturoquesesustentansusestructuras.
ParaHeidegger,estasrelacionessonesencialmenteteleolgica.Comosustentanuestro
serproyectivo,elfuturoseentiendecomoladeterminacindelaformaenqueelDaseinse
refiereasupasado,loque,asuvez,setomacomoladeterminacindesuactividadactual.
Supongamos,porejemplo,deseodeconstruiruncasodelibro.Esteobjetivodeterminalaforma
enqueconsiderolosmaterialesquepreviamenteacumulado.Veoalosmartillos,clavosytablas
queencuentroenmistanocomomaterialesparamipropsito.Encuantoaellos,comotal,me
comprometoenmiactividadactualdelaconstruccindelacajadelibro.Enlatemporalidadde
estaactividaddirigidaaobjetivos,elpasadoyelfuturodeexposicionesdelamisma
dependenciamutuaqueencontramosentrelaintencinyelcumplimiento.Comoseala
Heidegger,sinlasposibilidadesdadaspormipropiopasadoyel"pasadodemigeneracin",no
podaproyectarenabsoluto.Perosinqueyopudieraestarpordelantedemmismoenla
proyeccindeunfuturo,noexistirantalesposibilidadescomoposibilidades.Porlotanto,en
virtuddemipropiopasado,tengolosmaterialesnecesariosparaelcasodelibro.Supresencia
hacequesuconstruccinseaposible.Envirtuddel"pasadodemigeneracin",haycosastales
comolibrosylibrerasy,porlotanto,laposibilidaddeformarlaintencindeconstruiruna
estantera.Peroparaunserquenoescapazdeproyectary,porlotanto,dequenoexisten
proyectostalesposibilidades.Estosignifica,comoescribeHeidegger,"elDaseinpuedeser
autnticamentepasadosloensofarcomoesFUTURAL.Pastnessoriginaenciertomododesde
elfuturo"(Heidegger,p.326).Elpastness,aqusehacereferencianoeseldelahoradelreloj.
Paraserpasado"autnticamente"estenerunalmacndeposibilidades.Peroestossontalesslo
paraunserqueesesdecir"FUTURAL",capazdelaactividaddirigidaaobjetivos.
10

Teniendoencuentalaequivalenciaentrelacomprensinylaproyeccindenuestroser
enlasposibilidades,lamismatemporalidaddirigidoaunobjetivoseencuentraenel
entendimiento.ComobasadoencuentalacomprensindeHeidegger,elcrculohermenutico
debe,porlotanto,tambinexhibenestatemporalidadteleolgica.Debe,porlotanto,mostrarla
mismadependenciamutuaentreelpasadoyelfuturo.Ahora,enelcontextodelahermenutica,
elfuturoeselsignificadoqueyoestoytratandodeproyectarsobreeltextoenelprocesodeida
yvueltaqueGadamerdescribe.Elpasadoeseltextocomprendidodentrodesucontexto
histricouncontextoqueincluyelatradicindeinterpretarlo.Textoycontexto,comola
representacindelpasado,sonsimilares,respectivamente,alosmaterialesnecesariospara
construirunestanteparalibrosydelatradicinqueincluyecosastalescomoestantespara
librosylibros.Tantoeltextoyelcontextosonnecesariosparamiproyectodelacomprensin
deuntexto.EllosmedanelrangodePossibilidadesdemiinterpretacin.Tambin
proporcionanlaevidenciaqueconfirma.Alleereltexto,seconfirmanciertasposibilidadesy
otrossedescartan.Lomismosucedecuandomedirijoamiautoconelcontexto.Medoy
cuenta,porejemplo,queundeterminadoelementohistricoenmiinterpretacinesanacrnica,
mientrasqueotroesexacta.Amedidaquecontinaesteprocesodeidayvuelta,losPossibili
dadesparainterpretareltextoestrechaymisentidoproyectadasevuelvemsdefinida.Estas
posibilidades,sinembargo,noestaranpresentesenabsolutosinohubieratenidoelproyectode
interpretareltexto.Cuandonomecapazdeproyectarunsignificadoenl,nuncahabran
surgido.Porlotanto,unavezms,nosencontramosconlamismatemporalidaddirigidoaun
objetivo,loquesignificaquelaevidenciaparaelcrculoseencuentraentaltemporalidad.
Lapreguntaessitalesfenomenolgicatemporalidadpuedeexhibirsesinpresuponerella.
Ambasnuestrasrelacionespragmticasparaelmundoynuestrasrelacionesdeinterpretacin
deltextoensucontextopresuponenunatemporalidaddirigidoaunobjetivo.Comotales,no
puedenserutilizadoscomoevidenciaparaello.Hayunafuentedeevidenciaparatal
temporalidadunavezquelosBracket?ParaHusSERL,estafuenteesproporcionadaporel
propioprocesoperceptual.Lasexposicionesdeprocesovivierontiempoqueteleolgica.Es
inherenteanuestrointentodeinterpretarloquevemos.Estosehaceevidentesitenemosen
cuentaelprocesodetratardeveraunconejoescondidodebajodeunarbusto.Encuantoala
selvadesdeladistancia,nospareceverunconejoyproyectamosestesignificado.Amedidaque
avanzamosparaconseguirunmejoraspecto,suscaractersticasparecensermsclaramente
definido.Unapartedeloquevemospareceserlacabeza,otrodesucuerpo,otrodesuspatas.
Sobrelabasedeloquevemos,podemosanticiparquemsfeaturassernreveladoscuandonos
acercamos:estepatrndeluzysombrasevercomolasorejasdelconejo,otrosevercomo
susojos,yassucesivamente.Sinuestrainterpretacinescorrecta,entoncesnuestras
experienciasdebenformarpartedeunpatrnemergentequepresentaestascaractersticas,es
decir,quesemanifiestaperceptualmenteelobjetoasumimosqueestamosviendo.Sinembargo,
siestamosequivocados,enalgnmomentodenuestrasexperienciasdejarndecumplircon
nuestrasexpectativas.Loquenosllevaserunconejosedisolverenunacoleccin
parpadeantessombrasylaluz.Comoesteejemploindica,interpretaresanticipar.Esdeesperar
queunasecuenciadecontenidosquepresentarnelobjeto.Estaexpectativa,inclusosino
somosdirectamenteconscientesdeello,noshaceasistiraalgunosdeloscontenidosmsque
otros.Sirve,enotraspalabras,comounaguaparanuestraconexinnuestraspercepcionesde
acuerdoconunpatrnanticipated.Tambinnospermiteverlaspercepcionesquetenemos,ya
11

seacomocumplimientosodesapointmentsdenuestraintencininterpretativa.Ahorabien,si
nuncahabamosvistounconejo,tendramosquenuncaformarestaexpectativa.Loquenosgue
seraunarepresentacinesquemticaenbaseanuestraexperienciapasadadeverpequeas
criaturas.Nuestropasado,aqu,formaelcontextodenuestravisin.Nosdalasposibilidadesde
nuestraintencininterpretativa.Eneste,escomoeltextoensucontexto.Alleereltextoensu
contexto,elsignificadoqueproyectamossobreeltextorefinaasmismoylograclardad.Lo
mismosucedeenelprocesodepercepcin.Alacercarnosalobjeto,loqueexperienciaambos
fulfillsyhacemsdefinidoelsentidopretendidoquenosgua.Talexperiencia,yaquese
acumula,contribuyeanuestro"pasado"enelsentidoheideggeriano.Elpasadoincluyetodala
historiadenuestravidaperceptiva,unahistoriaqueincluyeveralosanimalespequeos,
incluyendoconejos.Lasposibilidadesdeinterpretacinconservadoenestahistoriason
esencialesparanuestravisin.Sinellos,notendramosposibilidadesdeanticipar,esdecir,para
proyectarunsignificadoennuestraexperienciavisual.
Portanto,seramosincapacesdeinterpretarnuestraexperienciacomounaexperienciade
algnobjeto.Pararevertiresto,podemosdecirqueestasposibilidadesestnallslopara
nosotrossipodemosproyectar.Sinlarelacinconelfuturodadapornuestraanticipacin,
desaparecen.
Comoelejemplodejaclaro,lapercepcinexhibelatemporalidadteleolgica
presupuestaporelcrculohermenutico.Teniendoencuentaesto,nopodemos,comolohace
Ricoeur,seoponenalademandadeinterpretacindeHusserlquevolvemosalaintuicin.
Volviendoalamisma,nosencontramosconqueexhibeeltempopluasumidaporelproceso
hermenutico.Dichatemporalidades,dehecho,implcitoenlascuentasdellegarala
interpretacin"correcta"deGadamer.Tambinsubyacelahermenutica"eleccindesentido,"
unavezquenosdamoscuentadequeloquesignificaenelprocesodeinterpretacinnoes
simplementeunsignitivaovayanvaca.Comoproyectada,exigeelcumplimiento.Existecomo
unametaquebuscaencarnarseeneltextoysucontexto.Ahora,laevidenciadequela
fenomenologaestablecelaestructurateleolgicadelainterpretacinesanterioratodaslas
afirmacionesdequelahermenuticahaceacercadeladeterminacinhistricadenuestras
interpretaciones.Noes,perse,histrico.Debidoaquenoes,nopuedeserrelativizado.Ante
esto,lahermenuticadebepresuponerlafenomenologanoenelsentidogeneraldequeRicoeur
instasinomsbienconelfindemantenerlaintegridaddesutrabajointerpretativo.

12

PHENOMENOLOGYANDTHEGIVENNESSOFTHEHERMENEUTICCIRCLE
JamesMensch,FacultyofHumanities,CharlesUniversity,Prague

Therelationshipbetweenhermeneuticsandphenomenologyhasalwaysbeen
problematic.Ifasingledoctrinecanbesaidtocharacterizehermeneutics,itisthatofthecircle
ofinterpretation.Atitsbroadest,thecirclerelatestheinterpretertothetexthewishesto
understand.Thetext,atworkindeterminingthehistoricaltraditioninwhichtheinterpreter
works,determineshisinterpretationindeterminingthistradition.Hisinterpretation,however,
contributestothistraditionand,hence,playsitspartindeterminingthetextthatispresented
throughit.Here,textandinterpretationenterintoacircleofmutualdetermination.
Phenomenology,however,wasinitiallyconceivedasamethodthatallowsustoavoidsuch
circularity.Itsmostcharacteristicmoment,thatoftheepoch,wasconceivedwiththisinmind.
AsRomanIngartenpointsout,itspurposeistoavoidthereasoninginacirclethatariseswhen
weassume,aspartofourdemonstration,theconclusionwewishtoprove(Ingarten,p.12).To
preventthis,weperformtheepoch:wesuspendallourjudgmentsregardingtheworldand
focusontheevidencewehaveforthem.Thus,fromthephenomenologicalperspective,we
havetosuspendthethesisthatourinterpretationsaredeterminedbyahistoricaltradition.Only
thencanweexaminetheintuitiveevidenceforsuchdetermination.Thesame,afortiori,applies
tothethesisofthehermeneuticcircle.Thephenomenologicalquestionis:whatistheevidence
forassumingsuchacircle?This,however,ispreciselythequestionthathermeneuticsconsiders
illegitimate.Itclaimsthatthereisnointuitivefoundationforourjudgmentsthatisultimate
(Ricoeur,p.91).Infact,toassertthatthereisamountstomisunderstandingwhatitmeansto
understand.Understanding,itclaims,isessentiallycircular.Inwhatfollows,Iwillfirst
examinehermeneuticsaccountofthecircularstructureoftheunderstanding.Iwillthenraise
thequestionoftheintuitiveevidenceforthisstructure.
HeideggerandtheCircularNatureoftheUnderstanding
ForHeidegger,theclaimthattheunderstandingiscirculari.e.,alwaysinvolves
presuppositionscomesasaresponsetotheinevitablecircularitythatarisesinourraisingthe
questionofbeing.Asheobserves,Everythingwetalkabout,everythingwehaveinviewis
being;whatweareisbeing,andsoishowweare(Heidegger,p.26.)Giventhis,mustwenot
presupposebeinginaskingaboutit?Thenatureofthispresuppositionbecomesclearwhen,ina
movereminiscentofDescartes(andHusserl),hechoosestobeginhisinvestigationby
examiningthesubjectswhoengageinit.Thesuccessoftheinquiry,heclaims,dependsonour
makingtransparenttheDaseinthehumanexistencethatconductstheinquiry. iThis
reflexiveturntothebeingofthesubjectraisesthequestionofthecircle:Arewenot
presupposingbeinginourdefinitionofDaseinandemployingthispresuppositioninourinquiry
intothenatureofbeing?AsHeideggerexpressesthis:Ifwemustfirstdefineanentityinits
Being,andifwewanttoformulatethequestionofBeingonlyonthisbasis,whatisthisbut
goinginacircle?Inworkingoutourquestion,havewenotpresupposedsomethingwhich
onlytheanswercanbring?(Heidegger,p.27).Hisresponsetothisquestionishighly
ambiguous.Ontheonehand,heassertsthatthecircularityinquestionisnotvicious,as
wouldbethecasewerethepresuppositionthatofaconceptusedasabasisfordeductive
reasoning.Ontheotherhand,headmitsthat,instartingwithDasein,hedoespresupposea
13

certainunderstandingofbeing.ThisistheaverageunderstandingofBeinginwhichwe
alwaysoperateandwhichintheendbelongstotheessentialconstitutionofDaseinitself(ibid.,
p.28).InexplicatingDasein,hewillexplicatethisunderstanding.Therewillbeabackand
forthrelationbetweenthequestionofbeingandthatofthisaverageunderstanding(ibid.).
Thus,Heideggersresponsetothequestionofcircularityisnottodenyit,butrathertoanalyze
ouraverageunderstandingofbeingintermsoftheconstitutionofDasein.
Accordingtothisanalysis,Daseinsrelationtotheworldisessentiallypragmatic.Things
appeartoDaseinasequipment,i.e.,asmeansforhisprojects.Thus,understandinghowto
crossalakeinasailboat,Daseintakesthewindaswindtofillhissails;understandinghowto
makeabookcase,heinterpretnailsandwoodaccordingly,andsoon.Suchunderstandingis
inherentinacquiringandusingtheobjectsthatweneed.Theinterpretationthatmakesthis
explicitisbasedonthistacitunderstanding.TheessentialconstitutionofDaseinthatthis
pointstoisthatofourprojectivebeing.Forexample,indecidingtocrossthelake,Igraspthis
asapossibilityIamcapableofandprojectitforwardasthefutureIwillactualize.Engagingin
thisactivity,Inotonlydisclosemybeingasthepersonwhohascrossedthelakeinasailboat,I
alsoexhibitboththeboatandthewindasmeansformypurposes.Thisgraspingofcrossingthe
lakeasapossibilityispartofmyunderstandingofhowImakemywayintheworld.
Understandingsomethingassomething,e.g.,windaswindtofillmysails,andprojecting
myselfforwardasthepersonwhowillaccomplishsomething,e.g.,crossthelake,areoneand
thesame.InHeideggerswords,Asunderstanding,DaseinprojectsitsBeingupon
possibilities.ThisBeingtowardspossibilities,whichunderstands,isitselfapotentialityfor
Being,anditissobecauseofthewaythesepossibilities,asdisclosed,exerttheircounterthrust
[Ruckschlag]uponDasein(Heidegger,p.186).Theircounterthrustistheirroleinthe
definingofDaseinsbeingashavingrealizedoneofhispossibilities.
Ifunderstandingandprojectingarethesame,thenweneverinitiallygraspanythingasit
isinitselfapartfromtheusestowhichwecanputit.Suchusesand,hence,ourunderstanding,
involvetheensembleofthingsrequiredforourprojects.Thenail,forexample,isgraspedwith
thehammer;andbothareunderstoodinrelationtotheboardswearenailing.Thethingthatwe
aremaking,say,abookcase,isintelligibleintermsofthebooksthatwearemakingitfor;and
thesebooks,themselves,aregraspedintermsoffurtherreferences.Things,then,arealways
interpretedintermsoftheirrelationswithotherthings,theensemblecorrespondingtothe
possibilitieswehaveofengagingwiththem.Grantingthis,allinterpretationofthingsinvolves
presuppositions.InHeideggerswords,Aninterpretationisneverapresuppositionless
apprehendingofsomethingpresentedtous(Heidegger,pp.1912).Itarticulatesatacit
understandingawayofbeinginandusingtheworldthatisgiveninadvance.
Havingexplicatedthisaverage,tacitunderstanding,Heideggerraisesagainthequestion
ofthecircle.Ifallinterpretationpresupposesapregivenunderstanding,howisittobringany
scientificresultstomaturitywithoutmovinginacircle?(Heidegger,pp.194).Thecircle
consistsoftheresultsofinterpretationpresupposingtheunderstandingthatinterpretationmakes
explicit.Heideggersresponsetothisisnottodenysuchcircularity,but,rather,toaffirmthe
circularnatureofhumanunderstanding.Toseethecircleasvicious,heclaims,isto
misunderstandtheactofunderstandingi.e.itsbasisinprojection(ibid.).Theinterpretations
thatfollowfromDaseinsunderstandingexpresshisprojectinghimselfforwardintermsofthe
possibilitieshehastousethings.Inhiswords,theforestructureofunderstandingandtheas
14

structureofinterpretationshowanexistentialontologicalconnectionwiththephenomenonof
projection.ThispointsbacktotoaprimordialstateofDaseinsBeing(ibid.,p.192).Given
this,wehavetoaffirmthat[t]hecircleinunderstandingbelongstothestructureofmeaning,
andthelatterphenomenonisrootedintheexistentialconstitutionofDasein,thatis,inthe
understandingthatinterprets.Anentityforwhich,asBeingintheworld,itsBeingisitselfan
issue,has,ontologically,acircularstructure(ibid.,p.195).ThereferencehereistoDasein,
definedastheentitythatmustchoosewhathewillbethisthroughtheprojectsthatheengages
in.Theprojectivegraspofhimselfinvolvedinsuchprojectsgiveshisbeingthiscircular
structure.
Thisstructureaffectsourhistoricalinterpretationoftheworld.Suchinterpretationcan
neverbewithoutpresuppositions.Itisalwayscircularand,thus,canneverbeasindependent
ofthestandpointoftheobserverasour[scientific]knowledgeofnatureissupposedtobe
(Heidegger,p.194).Thepointfollowssinceunderstandingexpressesthepossibilitiesthatwe
projectforwardinourengagementwiththeworld.Suchpossibilities,however,arerootedin
bothourpersonalhistoriesassituated,finitebeingsandinthetranspersonalhistorythatdefines
ourcommonhistoricalsituation.Bothchangeovertime.Thepossibilitiesofourchildhoodare
distinctfromthosethatwenowpossessasadults.Similarly,thepossibilitiesavailabletothe
ancientGreeksaredistinctfromourown.Ineachcasetheyexpressdifferentpragmatic
engagementswiththeworld.Doesthismeanthathistoricalknowledgeislessrigorousthanthat
oftheexactsciencesofnature?AccordingtoHeidegger,forasciencetomakethisclaimisa
signthatitmisunderstandsitsownunderstanding,i.e.,thehistoricalpresuppositionsthatthe
understandinginvolves.ForHeidegger,aswecitedhim,interpretationisnevera
presuppositionlessapprehendingofsomethingpresentedtous.Thisholdsforthe
interpretationsengagedinbytheexactsciences.Thismeansthat theontological
presuppositionsofhistoricalknowledgetranscendinprincipletheideaofrigorheldinthemost
exactsciences.Theydosoinsofarastheexistentialfoundationsrelevantforitarebroader
(ibid.,p.195).Thoseofmathematics,forexample,liewithinanarrowerrangethanhistory.
Giventhis,historicalresearchcanneverbecompleted.Theinterpretationsthatitadvancesare
notindependentofthestandpointoftheresearcher,andthisstandpointchangeswiththe
advanceofhistory.Byimplication,thesameholdsforscience.

DotheseconclusionsalsoapplytoHeideggersinquiryintothenatureofbeing?Inthe
latterpartofBeingandTime,Heideggerrestatestheproblemofattemptingtoderivethesense
ofbeingfromthebeingofDasein.Heagainasks:Doesitnotthenbecomealtogetherpatentin
theendthatthisproblemoffundamentalontology,whichwehavebroached,isonewhich
movesinacircle?(Heidegger,p.362).Thereplyisthesameasthatgivenearlier:human
understandingis,assuch,circular.InHeideggerswords,Wehaveindeedalreadyshown,in
analyzingthestructureofunderstandingingeneral,thatwhatgetscensuredinappropriatelyasa
circle,belongstotheessenceandtothedistinctivecharacterofunderstandingassuch(ibid.).
Whatispresupposedisnotsomepropositionfromwhichwededucefurtherpropositions.It
is,rather,somethingthathasthecharacterofanunderstandingprojection(ibid.)Assuch,itis
rootedinthenatureofDaseinsunderstanding.Thus,[w]ecanneveravoidacircularproof
intheexistentialanalytic(ibid.,p.363).Wecannot,becauseDaseinisalreadyaheadofitself.
Asbeing,ithasineverycasealreadyprojecteditselfupondefinitepossibilitiesofitsexistence;
andinsuchexistentiellprojectionsithas,inapreontologicalmanner,alsoprojectedsomething
15

likeexistenceandBeing(ibid.).Thus,theinquiryintothequestionofbeing,asanresearch
carriedoutbyDasein,isitselfakindofBeingthatdisclosiveDaseinpossesses.Giventhis,
cansuchresearchbedeniedthisprojectingwhichisessentialtoDasein?(ibid.).For
Heidegger,itcannot.Theobjectionofmovinginacircle,thus,failstorecognizethatentities
canbeexperiencedfactuallyonlywhenBeingisalreadyunderstood,evenifithasnotbeen
conceptualized.Inotherwords,itmisunderstandsunderstandingbecauseitfailstograsp
Daseinscircularbeing(ibid.).
Giventhisresponse,wehavetosayontologicalresearchisinthesamepositionas
historicalresearch.Likethelatter,itcannotbecompleted.TheDaseinthathasprojected
somethinglikeexistenceandBeingisafinitesituatedbeing.Hisinterpretationsarenever
independentofhisstandpoint,andthischangesovertime.Whatisultimatelyindicatedhereisa
transformationofthenotionofphilosophy.Ourinabilitytoavoidthecircleindicatesan
inabilitytoremainwithintheboundariesthattraditionallydistinguishedphilosophical
argumentationnamely,thosesetbypremisesandconclusionslinkedbysyllogisticreasoning.
WhatremainsseemstobeakindofDenken,athinkingthat,awareofitsowninterpretative
presuppositions,embracesitscircularstructure.ii
TheTransformationoftheHermeneuticCircle
Toseehowsuchthinkingtransformshermeneutics,wehavetonotethat,traditionally,
hermeneuticsalsoembracedacircularconceptionoftheunderstanding,oneinvolvingthe
relationofparttowhole.Thecirclearisesbecausewecannotunderstandtheonewithoutthe
other,whichmeansthatwemustunderstandthewholeintermsofthedetailandthedetailin
termsofthewhole.(Gadamer,p.258).Thus,themeaningofasentenceisunderstoodin
termsofthemeaningsofthewordscomposingit.Suchmeanings,however,canvarywidely.
Theydependuponthecontextinwhichthewordsareused.Giventhis,wehavetounderstand
themeaningsofthewordsintermsofthemeaningofthesentenceinwhichtheyoccur.The
sameargumentcanbeappliedtothesentence,whosesenseisalsodependentonitscontext.As
Gadamerrelates,forSchleiermacher,thisrelationofpartandwholecanbeexpandedthrougha
seriesofconcentricwholes,onewhere,just[a]sthesinglewordbelongsinthetotalcontextof
thesentence,sothesingletextbelongsinthetotalcontextofawriterswork,andthelatterin
thewholeoftheliterarygenreoftheliterature(ibid.,p.259).Theultimatewholehereisthe
historicalculturaltraditiontowhichtheworkbelongs.Now,inspiteofthisexpansion,
traditionalhermeneuticskeepsintactthenormofacorrect,finalunderstandingofthetext.As
Gadamerexpressesit:Theharmonyofallthedetailswiththewholeisthecriterionofcorrect
understanding(ibid.).Suchharmonysignifiesthatallthedetailsarefullycomprehensiblein
termsofthewhole,andthewholeitselfisfullycomprehensibleintermsofthedetails.When
weachievethis,theworkofinterpretationisdone.Theinterpretationisnolongersomething
intendedi.e.,projected.Itarticulatesanactual,fullyconfirmedunderstandingofthetext
(ibid.,p.261).
Whenweunderstandthiscircularpartwholerelationintermsthecircularstructureof
Dasein,thiscriterionisnolongeravailable.AsGadamernotes,Heideggerdescribesthecircle
insuchawaythattheunderstandingofthetextremainspermanentlydeterminedbythe
anticipatorymovementofforeunderstanding(ibid.italicsadded).Thismeansthatthereisno
finalinterpretation,notransformationofforeunderstanding(orprojecting)intoanactual,fully
confirmedinterpretation.Rather,wehavetoseetheunderstandingastheinterplayofthe
16

movementoftraditionandthemovementoftheinterpreter(Gadamer,p.261).Inthis
interplay,[t]heanticipationofmeaningthatgovernsourunderstandingofatextproceeds
fromthecommonalitythatbindsustothetradition(ibid.).Suchcommonalitydeterminesus
evenaswecontributetoitthroughourinterpretations.Giventhis,wecanneverabstract
ourselvesfromtheprejudicesthatarepartoftheforehavingofthistradition.Justasthe
understandingofthepartdeterminestheunderstandingofthewhole,which,inturn,determines
theunderstandingofthepart,sotheinterpreter,throughhisinterpretations,determinesthe
tradition,whichdeterminestheinterpreterinhisprojectiveunderstandingofthetradition.As
Gadamerexpressesthis:Traditionisnotsimplyapermanentprecondition;rather,weproduce
itourselvesinasmuchasweunderstand,participateintheevolutionoftradition,andhence
furtherdetermineitourselves.Here,thecircleofunderstandingisnotsimplyatechniqueof
hermeneutics,butdescribesanelementoftheontologicalstructureofunderstanding(ibid.).
Implicitintheaboveisaradicalhistorizationofourunderstandingoftexts.According
toGadamer,Everyagehastounderstandatransmittedtextinitsownway.Theagefocuses
ontheaspectsofthetraditionthatinterestsit.Itdoessointheinterestsofitsownself
understanding.Asforthetextitself,itsrealmeaningisalwayscodeterminedbythe
historicalsituationoftheinterpreterandhencebythetotalityoftheobjectivecourseofhistory
(Gadamer,p.263).Sincethehistoricalsituationisongoing(and,hencechangesovertime),
thediscoveryofthetruemeaningofatextisneverfinished;itis,infact,aninfiniteprocess
(ibid.,p.265).Thus,throughcarefulhermeneuticpracticewecanattempttoeliminatethe
projectionsthatarenotbornoutbythetext.But,themovementofhistorybringsinfresh
sourcesoferroraswellasnewsourcesofunderstanding.(ibid.,pp.265266).Insucha
context,thecorrectortruemeaningofatextistheveryprocessthatresultsinthe
continuoustransformationofourrelationtothetext(ibid.,p.267).ForGadamer,then,true
historicalthinkingmusttakeaccountofitsownhistoricity(ibid.).Todosoistorecognizethat
thetruehistoricalobjectisnotanobjectatall.Itiscontinuallyconstitutedintheongoing
relationbetweentherealityofhistoryandtherealityofhistoricalunderstandingintheir
mutualdetermination(ibid.).Truehistoricalthinkingis,thus,anexampleoftheDenken
mentionedabove.Likeontologicalresearch,itsexaminationofitsowninterpretative
presuppositionscanneverbecompleted.
RicoeursCritiqueofPhenomenology
HeideggerisnoticeablyreticentincriticizingHusserl.Gadamer,aswell,doesnotmake
explicittheimpactofhispositiononHusserlsphenomenology.Forthis,wehavetoturnto
PaulRicoeursPhenomenologyandHermeneutics,whichfocusesonthedevelopmentofthe
antitheticalpositionbetweenthetwoprojects(Ricoeur,p.86).Atissueistheroleof
experienceinvalidatingourclaims.InRicoeursreadingofHusserl,allourassertionsmustbe
foundedonintuition.Inhiswords,Theprinciplefoundationisontheorderofintuition;to
foundistosee(Ricoeur,p.86).Thismeansthatthefirsttruthforphenomenologyisan
experience.Inoppositiontoeveryspeculativeconstruction,everyradicalquestionisdecided
atthelevelofvision(ibid.,p.87).Forhermeneutics,however,experienceisnotultimate.
Whatisultimateisthebelongingtothesubjectsadherencetothehistoricallylivedthat
linkstheexperiencingsubjecttotheworld.Enmeshedinhistory,thesubjectslivedexperience
isnotanindependentsourceofevidence.Rather,[t]othelivedofphenomenology
corresponds,onthesideofhermeneutics,consciousnessexposedtohistoricalefficacy(ibid.,p.
17

98).Inotherwords,theexperiencingconsciousnessisitselfhistoricallydetermined.Thesame
holdsforitsinterpretations.Forphenomenology,interpretationdirectsitselftoexperience:To
interpretistomakeaclaimaboutwhatweareexperiencing;andthevalidityofthisclaim
dependsupontheintuitiveexperiencethateitherfulfillsorfailstofulfillourinterpretation.By
contrast,thehypothesisofphilosophicalhermeneuticsisthatinterpretationisanopenprocess
thatnosinglevisioncloses(ibid.,p.91).Infact,onceweadmitthatasubjectsexperiences
arenotanultimatefoundation,wecannotevensaythattheauthorsinterpretationofhistextin
termsofhissituationandthoseheaddressesisdefinitive.Interpretationissubjecttothe
efficacyofhistory,whichmeansthat,forhermeneutics,themeaningofthetexthasbecome
autonomousinrelationtotheintentionoftheauthor,thecriticalsituationofdiscourse,andits
firstaddressee.Whatweencounterintheongoing,historicalprocessofinterpretationisa
polysemyoftextwhichinvitesapluralreading(ibid.,p.90).
ItwouldbeamisreadingofRicoeurspositiontoclaimthatheisentirelynegativewith
regardtophenomenology.Hermeneutics,hepointsout,sharesatleasttwopresuppositionswith
phenomenologyand,inthissense,canbesaidtopresupposeit.Thefirstistheviewthat
questionsaboutbeingareactuallyaboutthemeaningofbeing.Thischoiceformeaningis
themostgeneralpresuppositionofallhermeneutics(Ricoeur,p.96).Thesecond,closely
relatedpresuppositionisthatsenseisnottobereducedtomerelylinguisticmeanings(ibid.,p.
98).Forhermeneutics,[c]onsciousness,asexposedtotheeffectsofhistory,whichmakes
totalreflectiononprejudicesimpossible,isnotreducibletoonlylinguisticaspectsof
thetransmissionofthepast(ibid.).iiiWhatRicoeurdoesopposeisHusserlsidealism
namely,hisbeliefthatweattainsensethroughthesuspensionofourSeinsglaube,i.e.,
ourbeliefinthebeingthatweareinvestigating.Here,Ricoeurtakesthereductionasthe
wayphenomenologyreducesbeingtosensethesensethatconsciousnessmakesofits
experiences.ForRicoeur,thisidealismisabsentinHusserlsLogicalInvestigations.In
it,onediscoversastateofphenomenologyinwhichthenotionsofexpressionandmeaning,
ofconsciousnessandintentionality,ofintellectualintuition,areelaboratedwithoutthe
reduction,initsidealisticsense,beingintroduced(ibid.,p.96).Husserlsphenomenologyis,
thus,capableofbeingreformedaslongasitkeepsbeingsubmittedtothecritiqueof
hermeneutics(ibid.,p.102).
ThePhenomenologicalResponse
RicoeursreferencetotheLogicalInvestigationsissurprisinggiventhefocusofthis
work,whichisthatofsecuringknowledgefromallformsofrelativism.Husserldefines
relativisminthewidestsenseofthewordasadoctrinewhichsomehowderivesthepure
principlesoflogicfromfacts(Husserl1968,I,122).Thus,psychologismisaformof
relativisminsofarasitderivestheseprinciplesfromthefactualconditionsofourreasoning.For
Husserl,suchpsychologismwouldincludeHeideggersaccountofthecircularstructureofour
understanding.Thefactthatweproject,andthuspresupposewhatweclaimtodiscover,hasno
bearingonthetruthoflogicalprinciples.Toassertthatitdoesissimplytofallintoaformof
relativism.Husserlsinsistenceonthispointcanbeputintermsofthepriorityofthe
epistemologicalorknowingrelation.Wheneversomeotherrelationistakenaspriortothis,we
fallintoaselfunderminingskepticism.Thisholdsnotjustfortheattempttounderstand
knowingintermsofthepsychologicalmakeupoftheknower.Italsoobtainsforthe
relationshipsofhistory,language,culture,andsoonwhenwetakethemasexternaltothe
18

knowingrelationshipandasdeterminativeofitscontent.Thepointfollows,sincetojustifythe
claimthatsomeparticularrelationshipisthedeterminingone,onehastoargueforitstruth
i.e.,attempttojustifyitasanitemofknowledge.But,todosoistopresupposethe
independenceandpriorityoftheknowingrelationshiptheverythingthatoneisattemptingto
deny.Here,wemaynotethatanumberofthingshavebeenassertedasdeterminingour
understanding:history,economics,language,ourevolutionaryorigins,etc.Howareweto
knowwhichiscorrect?Intheabsenceofanycriteria,wecanfallpreytoideologicalconflicts.
ForRicoeur,Husserlsbeliefinthedecidingroleofintuitiveevidenceisitselfan
ideology.Theappealtointuitiveevidencepresupposesthatthesubjectistransparenttohimself,
thathepossessesaselfknowledgethatiscapableofattainingsuchevidencewithoutitsbeing
distortedbyexternalfactors.Butthecritiqueofideologiesandpsychoanalysismakethis
implausible(Ricoeur,p.91).Thephenomenologicalquestion,however,isthatoftheevidence
forthiscritique.Intheabsenceofsuchevidence,wehavenowaytoadjudicateitsclaims.
Onceagain,wereturntoHusserlsinsistenceonthepriorityoftheepistemologicalstandpoint.
Hispositionisthatepistemologymustnotbeunderstoodasadisciplinethatfollows
metaphysicsorevencoincideswithit,butratherasonewhichprecedesmetaphysicsjustasit
precedespsychologyandallotherdisciplines(Husserl1968,I,224).Asprior,itdetermines
theirclaimstoknowledge.Becauseitdoes,itcannottakeitsstandardsfromthem,butmust
supplythesestandardsitself.ivItdoessoinappealingtointuitiveevidence.Suchevidencecan
bemoreorlessclear,moreorlessdetailed,etc.Inallowingustogaugethesedifferences,it
manifestsitsowninternalstandards.Giventhatclaimstoknowledgefindtheirjustificationin
theevidencepresentedforthem,theinternalstandardsofintuitiveevidencearethosesetbythe
epistemologicalstandpoint.Thus,forHusserl,theescapefromideologyisprovidedbyintuitive
evidence.Hisreturntothethingsthemselvesisareturntotheevidencewehaveforthem.
Theepoch,initssuspendingourvariousjudgmentsaboutthem,issimplyamethodfor
focusingontheevidencethatsupportsthem.Intheabsenceofsuchevidence,nothingconfirms
ourclaims.Weconstantlypresupposewhatweclaimtoknowandreasoninacircle.Thepoint
holdsforHeideggersontologicalresearch.Toclaim,asHeideggerdoes,thattheprocessof
understandingisessentiallycircularand,hence,suchresearchcannotbedeniedthisprojecting
whichisessentialtoDasein,istounderminetheargumentsthatleadtohisclaim.
Hermeneuticscannot,infact,avoidthequestionofevidence.Itisinherentinthenotion
ofacorrectinterpretation.Heideggerimpliessuchcorrectnesswhenhewrites,Inthecircle
[oftheunderstanding]ishiddenapositivepossibilityofthemostprimordialkindofknowing.
Wegraspthisonlywhen,inourinterpretation,wehaveunderstoodthatourfirst,last,and
constanttaskisnevertoallowourforehaving,foresight,andforeconceptiontobepresented
tousbyfanciesandpopularconceptions,butrathertomakethescientificthemesecureby
workingouttheseforestructuresintermsofthethingsthemselves(Heidegger,p.195).This
remarkiscrucialforGadamersinceitdelineatesthetaskofthehermeneuticsthatadopts
Heideggersviewoftheunderstanding.Gadamerwriteswithregardtoit:Allcorrect
interpretationmustbeonguardagainstarbitraryfanciesandthelimitationsimposedby
imperceptiblehabitsofthought,anditmustdirectitsgazeonthethingsthemselves,(which,in
thecaseoftheliterarycritic,aremeaningfultexts,whichthemselvesareagainconcernedwith
objects)(Gadamer,p.236).Thequestionhefacesis:howarewetodothis?How,giventhe
circularstructureoftheunderstanding,arewetoknowthatourinterpretationiscorrect?To
19

callunderstandingcircularmeansthatitisalwaysprojective.InGadamerswords,Aperson
whoistryingtounderstandatextisalwaysperforminganactofprojecting.Heprojectsbefore
himselfameaningforthetextasawholeassoonassomeinitialmeaningemergesinthetext
(ibid.).Howdoeshegaugetheaccuracyofthisprojection,i.e.,knowwhetherthemeaningis
correct?Respondingtothis,Gadamerturnstothetextitselfi.e.,totheevidencethatit
provides.Thetexteithersupportsorfailstosupporttheprojectedmeaning.Inthelattercase,
theinterpreterrevisesitintermsofwhatemergesashepenetratesintothemeaningofthe
text.Whatwehavehereisaconstantprocessofprojectionandrevision.Theintended
meaningisrevisedwhenitprovesinadequate.InGadamerswords,interpretationbeginswith
foreconceptionsthatarereplacedbymoresuitableones.Thisconstantprocessofnew
projectionconstitutesthemovementofunderstandingandinterpretation.Suitability,inthis
process,signifiesthattheprojectedmeaningsareborneoutbythethingsthemselvesi.e.,by
thetextinquestion(ibid.).Thosethatarenotborneoutcometonothingin[their]being
workedout(ibid.,p.237).Headdsthatwehavethesenseoftheirfailurethroughthe
experienceofbeingpulledupshortbythetext.Eitheritdoesnotyieldanymeaningatallorits
meaningisnotcompatiblewithwhatwehadexpected(ibid.)Whatguidesthisprocess,he
laterremarks,isthebeliefthatonlywhatreallyconstitutesaunityofmeaningisintelligible
(ibid.,p.261).Theindividualmeaningsthatweprojectmustfittogether.Ifthetextsupports
contradictoryones,westarttodoubtthetransmittedtexti.e.,suspectthatithas,insome
way,becomecorruptedintheprocessofitstransmission.
TheprocessthatGadamerisdescribingisessentiallythatoftheHusserlianrelation
betweenintentionandfulfillment.Tointendtoseesomethingistotrytomakesenseof
whatweperceptuallyexperience.Thegoalisaunityofmeaning.Theprocessofintending
suchameaningisapparentwhenweregardavisualillusionforexample,thatofanarrowthat
seemstobepointinginwardandthenoutwardfromthepage.Asweregardit,thetwosensesof
thearrowappearalternately.Thisisnotbychancesincevisualillusionsareconstructedto
providedatathatsupportdifferentinterpretations.Suchillusions,infact,showthatperception
isinterpretation.AsHusserlexplainsthis:Itbelongstoperceptionthatsomethingappears
withinit,butinterpretationmakesupwhatwetermappearancebeitcorrectornot,
anticipatoryoroverdrawn.ThehouseappearstomethroughnootherwaybutthatIinterpretin
acertainfashionactuallyexperiencedcontentsofsensation.Ihearabarrelorganthesensed
tonesIinterpretasbarrelorgantones.Theyaretermedappearancesor,better,appearing
contentspreciselyforthereasonthattheyarecontentsofperceptiveinterpretation(Husserl
1984,p.762).Husserlspointisthattointendtoseesomethingis,concretely,toforman
interpretativeintention.Itistoattempttointerpretwhatoneseesintermsofaunitarysense.
Asexperienceshows,noteveryintentionisfulfilled.Ourinterpretativeintentionsare
constantlyadjustedintermoftheperceptualevidence.Forexample,whatlookedlikearabbit
hidingunderabushcanturnout,oncloserinspection,tobemerelyaplayoflightandshadows.
AsHusserlmakesclear,thisprocessofadjustmentbetweenintentionandperceptualfulfillment
isonewhereneithersidedominatestheother.Eventhougheverysenseoftheobjectisasense
intendedbyconsciousness,consciousnessinitsintendingtheobjectcannot,initsactof
interpretation,informtheobjectwitheverypossiblesense(seeHusserl1968,II/2,74;ibid.,II/2,
188).Onlythosesensesthatarefulfilledorembodiedbytheintuitivepresenceoftheobject
pertaintoitassuch(seeibid.,II/2,93).Inotherwords,consciousnessinterpretive,intending
20

senseinformstheobjectsintuitivepresenceonlytothepointthattheobjectsintuitivepresence
fulfillsorembodiesthisinterpretivesense.
Thedistinctionbetweenthisviewandthatwhichinformshermeneuticsisreadily
apparent.ForHusserl,toknowistosee,andseeing(beitsensualorintellectual)involves
interpretation.Now,accordingtoRicoeur,hermeneuticsalsoembracesauniversalconceptof
interpretation,whichhasthesameextensionasthatofcomprehension(Ricoeur,p.89).
Hermeneutics,however,opposesinterpretationtointuition.InRicoeurswords,The
Husserlianexigencyofthereturntointuitionisopposedbythenecessityforallcomprehension
tobemediatedbyaninterpretation(ibid.).Thatthisoppositionismoreapparentthanrealis
shownbyGadamersadoptionofHusserlsmutuallydeterminingrelationbetweenintentionand
fulfillment.Hisreturntothethingsthemselvesintheformofmeaningfultextswouldbe
uselesswereitnotforthematerialssuchtextsprovideforourinterpretations.Suchmaterials,
ofcourse,includemorethanjustthetextitself.Ultimatelytheyincludethewholehistorical,
culturaltraditionthatinformsthewritingofthetextandoursubsequentreceptionofit.Tothe
pointthatthesenseofthetextisinformedbythistradition,correctinterpretationmustavail
itselfoftheevidenceitoffers.
TheEvidencefortheHermeneuticCircle
Giventheabove,wehavetosaythatevidenceforthehermeneuticalprocedurecomes
fromtheperceptualprocessitself.Therelationofintentionandfulfillment,whichhermeneutics
presupposes,isgivenbyHusserlsanalysisoftheperceptualprocess.Withthis,wemayraise
thequestionoftheevidenceforthehermeneuticalcircle.Isthisalsotobefoundintheanalysis
ofperception?Toanswerthis,wemustfirstrecallthecirclesorigin.Gadamertakesitfrom
Heideggersdescriptionoftheunderstanding,adescriptionthatinterpretsthisintermsofthe
essentialstructuresofDasein.ThesearethestructuresofDaseinsprojectivebeing.Thusfar,
wehavedescribedsuchbeingintermsofDaseinspragmaticengagementswiththeworld.But,
forHeidegger,suchdescriptionsarenotultimate.Hisaimistoexhibittemporalityasthe
meaningofthebeingthatwecallDasein.This,headds,involvestherepeatedinterpretation
ofthestructuresofDaseinasmodesoftemporality(Heidegger,p.38,trans.modified).
Giventhis,theevidenceforGadamershermeneuticalcirclecanbetracedbacktothatforour
projectivebeing;andtheevidenceforthiscanbesoughtintherelationsbetweenthemodesof
past,present,andfuturethatunderpinitsstructures.
ForHeidegger,theserelationsareessentiallyteleological.Asunderpinningour
projectivebeing,thefutureisunderstoodasdeterminingthewayDaseinregardshispast,which,
inturn,istakenasdetermininghispresentactivity.Suppose,forexample,Iwishtobuilda
bookcase.ThisgoaldetermineshowIregardthematerialsIpreviouslyaccumulated.Iseethe
hammer,nails,andboardsIfindinmybasementasmaterialsformypurpose.Regardingthem
assuch,Iengageinmypresentactivityofconstructingthebookcase.Inthetemporalityofthis
goaldirectedactivity,thepastandthefutureexhibitthesamemutualdependencethatwefind
betweenintentionandfulfillment.AsHeideggernotes,withoutthepossibilitiesgivenbymy
ownpastandthepastofmygeneration,Icouldnotprojectatall.Butwithoutmybeingable
tobeaheadofmyselfinprojectingafuture,suchpossibilitieswouldnotexistaspossibilities.
Thus,byvirtueofmyownpast,Ihavethematerialsneededforthebookcase.Theirpresence
makesitsconstructionpossible.Byvirtueofthepastofmygeneration,therearesuchthings
asbooksandbookcasesand,hence,thepossibilityofformingtheintentionofconstructinga
21

bookcase.Butforabeingthatisincapableofprojectingand,hence,ofprojectssuch
possibilitiesdonotexist.Thismeans,asHeideggerwrites,Daseincanauthenticallybepast
onlyinsofarasitisfutural.Pastnessoriginatesinacertainwayfromthefuture(Heidegger,p.
326).Thepastness,herereferredtoisnotthatofclocktime.Tobeauthenticallypastishave
astorehouseofpossibilities.Butthesearesuchonlyforabeingthatisfuturali.e.,capable
ofgoaldirectedactivity.
Giventheequivalencebetweenunderstandingandprojectingonesbeingonpossibilities,
thesamegoaldirectedtemporalityistobefoundintheunderstanding.Asbasedon
Heideggersaccountoftheunderstanding,thehermeneuticcirclemust,therefore,alsoexhibit
thisteleologicaltemporality.Itmust,accordingly,showthesamemutualdependencebetween
pastandfuture.Now,inthecontextofhermeneutics,thefutureisthemeaningthatIam
attemptingtoprojectonthetextinthebackandforthprocessthatGadamerdescribes.Thepast
isthetextgraspedwithinitshistoricalcontextacontextthatincludesthetraditionof
interpretingit.Textandcontext,asrepresentingthepast,aresimilarrespectivelytothe
materialsneededtoconstructabookcaseandtothetraditionthatincludessuchthingsas
bookcasesandbooks.Bothtextandcontextarerequiredformyprojectofunderstandingatext.
Theygivemetherangeofpossibilitiesformyinterpretation.Theyalsoprovideitsconfirming
evidence.AsIreadthetext,certainpossibilitiesareconfirmedandothersareruledout.The
samethinghappenswhenIaddressmyselftothecontext.Irealize,forexample,thatacertain
historicalelementinmyinterpretationisanachronistic,whileanotherisaccurate.Asthisback
andforthprocesscontinues,thepossibilitiesforinterpretingthetextnarrowandmyprojected
meaningbecomesmoredefinite.Suchpossibilities,however,wouldnotbepresentatallifI
hadnothadtheprojectofinterpretingthetext.WhereInotcapableofprojectingameaningon
it,theywouldneverhavearisen.Thus,onceagainwefindthesamegoaldirectedtemporality,
whichsignifiesthattheevidenceforthecircleistobefoundinsuchtemporality.
Thephenomenologicalquestioniswhethersuchtemporalitycanbeexhibitedwithout
presupposingit.Bothourpragmaticrelationstotheworldandourinterpretiverelationstothe
textinitscontextpresupposeagoaldirectedtemporality.Assuch,theycannotbeusedas
evidenceforit.Isthereasourceofevidenceforsuchtemporalityoncewebracketthem?For
Husserl,thissourceisprovidedbytheperceptualprocessitself.Theprocessexhibitslivedtime
asteleological.Itisinherentinourattempttointerpretwhatwesee.Thisbecomesclearwhen
weconsidertheprocessofattemptingtoseearabbithidingunderabush.Regardingthebush
fromadistance,weseemtoseearabbitandprojectthismeaning.Aswemovetogetabetter
look,itsfeaturesseemtobecomemoreclearlydefined.Onepartofwhatweseeappearstobe
itshead,anotheritsbody,stillanotheritspaws.Baseduponwhatwesee,weanticipatethat
furtherfeatureswillberevealedasweapproach:thispatternoflightandshadowwillbeseenas
therabbitsears,anotherwillbeseenasitseyes,andsoforth.Ifourinterpretationsarecorrect,
thenourexperiencesshouldformapartofanemergingpatternthatexhibitsthesefeatures,i.e.,
thatperceptuallymanifeststheobjectweassumeweareseeing.If,however,wearemistaken,
atsomepointourexperienceswillfailtofulfillourexpectations.Whatwetooktobearabbit
willdissolveintoacollectionflickeringshadowsandlight.Asthisexampleindicates,to
interpretistoanticipate.Itistoexpectasequenceofcontentsthatwillpresenttheobject.This
expectation,evenifwearenotdirectlyconsciousofit,makesusattendtosomecontentsrather
thanothers.Itserves,inotherwords,asaguideforourconnectingourperceptionsaccordingto
22

ananticipatedpattern.Italsoallowsustoseetheperceptionswehaveaseitherfulfillmentsor
disappointmentsofourinterpretativeintention.Now,ifwehadneverseenarabbit,wewould
neverformthisexpectation.Whatwouldguideuswouldbesomeschematicrepresentation
basedonourpastexperienceofseeingsmallcreatures.Ourpast,here,formsthecontextofour
seeing.Itgivesusthepossibilitiesforourinterpretiveintention.Inthis,itislikethetextinits
context.Aswereadthetextinitscontext,themeaningweprojectonthetextrefinesitselfand
achievesclarity.Thesamethinghappensintheperceptualprocess.Asweapproachtheobject,
whatweexperiencebothfulfillsandmakesmoredefinitetheintendedsensethatguidesus.
Suchexperience,asitaccumulates,contributestoourpastintheHeideggeriansense.This
pastincludesthewholehistoryofourperceptuallife,ahistorythatincludesseeingsmall
animals,includingrabbits.Thepossibilitiesofinterpretationpreservedinthishistoryare
essentialtoourseeing.Withoutthem,wewouldhavenopossibilitiestoanticipate,i.e.,to
projectameaningonourvisualexperience.
Wewouldthusbeunabletointerpretourexperienceasanexperienceofsomeobject.To
reversethis,wecansaythatsuchpossibilitiesareonlythereforusifwecanproject.Without
therelationtothefuturegivenbyouranticipation,theyvanish.
Astheexamplemakesclear,perceptionexhibitstheteleologicaltemporalitypresupposed
bythehermeneuticalcircle.Giventhis,wecannot,asRicoeurdoes,opposeinterpretationto
Husserlsdemandthatwereturntointuition.Returningtoit,wefindthatitexhibitsthe
temporalityassumedbythehermeneuticalprocess.Suchtemporalityis,infact,implicitin
Gadamersaccountsofreachingthecorrectinterpretation.Italsounderlieshermeneutics
choiceformeaning,oncewerealizethatmeaningintheinterpretativeprocessisnotmerelya
signitiveoremptyintending.Asprojected,itdemandsfulfillment.Itexistsasagoalseekingto
embodyitselfinthetextanditscontext.Now,theevidencethatphenomenologyprovidesfor
theteleologicalstructureofinterpretationispriortoalltheclaimsthathermeneuticsmakes
aboutthehistoricaldeterminationofourinterpretations.Itisnot,perse,historical.Becauseit
isnot,itcannotberelativised.Giventhis,hermeneuticsmustpresupposephenomenologynot
inthegeneralsensethatRicoeururgesbutratherinordertosustaintheintegrityofits
interpretativework.
References:

Gadamer, Hans-Georg (1988). Truth and Method, trans. Garrett Barden and John
Cumming. New York: Crossroads Publishing Company.
Heidegger,Martin(1962).BeingandTime,trans.John Macquarrie and Edward Robinson.
New York: Harper and Row.
Husserl,Edmund (1968). LogischeUntersuchungen,5thed.,3Vols.Tbingen.MaxNiemeyer.
______ (1984).LogischeUntersuchungen,ed.UrsulaPanzer,theHague:MartinusNijhoff,
Husserliana,XIX/2(usedtocitefromthefirstedition).
Ingarten,Roman(1975).OntheMotiveswhichledHusserltoTranscendentalIdealism,trans.
A.Hannibalsson.TheHague:MartinusNijhoff.
Ricoeur,Paul(1975).PhenomenologyandHermeneutics.Nos,Vol.9,No.1,pp.85102.

23

ENDNOTES

Inhiswords,Lookingatsomething,understandingandconceivingit,choosing,accesstoit
allthesewaysofbehavingareconstitutiveforourinquiry,andthereforearemodesofBeingfor
thoseparticularentitieswhichwe,theinquirers,areourselves.Thustoworkoutthequestionof
Beingadequately,wemustmakeanentitytheinquirertransparentinhisownBeing
(Heidegger,pp.267).

Whetherornotthisistheinevitableresultofhavingtopresupposebeinginthe
investigationofbeingis,ofcourse,anotherissue.

Ricoeuralsocomparesphenomenologysepochwithhermeneuticsrecourseto
distantiation(Ricoeur,p.97).Inhisview,theepochinvolvesamomentofdistantiation,
placingatadistancelivedexperience(ibid.).Thisdistantiationallowsustointerpretwhat
weexperiencebysignifyingit.

Fromaphenomenologicalperspective,thispointalsoholdsforHeideggers
fundamentalontology.Asprior,epistemologycannotderiveitsnotionofbeingfromanyother
scienceincludingsuchontology.Itmustestablishthisinitsowncontext.

ii

iii

iv

S-ar putea să vă placă și