GOODMAN, Nelson. Facto, fico e previso. Lisboa: Editora Presena,
1991. Conceitos-chave: Condicionais contrafactuais, Resumo: I -A Dificuldade 1 A questo dos condicionais contrafactuais Goodman ressalta a importncia da anlise dos condicionais contrafactuais para a filosofia da cincia. O problema dos condicionais contrafactuais pode ser expresso da seguinte forma o problema definir as circunstncias sob as quais um dado contrafactual vlido enquanto que o condicional oposto, com o consequente contraditrio, no vlido. E este critrio de verdade tem de ser estabelecido em presena do facto de que um contrafactual no pode, pela sua natureza, ser jamais sujeito a qualquer verificao emprica direta atravs da realizao do seu antecedente (GOODMAN, 1991, p.30). O problema dos contrafactuais tambm envolve condicionais factuais, pois qualquer proposio contrafactual pode ser transformada num condicional com antecedente e consequente verdadeiro. Para Goodman h duas questes principais inter-relacionadas no que concerne os condicionais contrafactuais so: 1) A assero da validade de uma conexo pressupe que existem afirmaes implcitas que do suporte ao antecedente. Desse modo, considera-se que a conexo unida ao consequente, ao antecedente e s afirmaes implcitas que constituem condies relevantes. Ao fazer a afirmao do contrafactual obrigamo-nos a aceitar a verdade das afirmaes que descrevem as condies relevantes. O primeiro problema principal definir as condies relevantes: especificar quais as frases que se pretendem sejam tomadas em conjuno com um antecedente como um fundamento para a inferncia do consequente.(GOODMAN, 1993, p34) 2) Todavia, mesmo depois de terem sido especificadas as condies relevantes particulares, a conexo que prevalece no ser normalmente uma conexo lgica. O princpio que permite inferir (...) no uma lei da lgica mas aquilo que designamos por uma lei causal natural ou fsica. A segunda questo principal diz respeito definio de tais leis. 2 A questo das condies relevantes Goodman investiga a natureza das condies relevantes e o problema de como o consequente deve se seguir logicamente do antecedente e das afirmaes das condies relevantes.(...) se dizemos que o consequente se
segue por lei ao antecedente e todas as afirmaes verdadeiras,
encontramos uma dificuldade imediata: entre as afirmaes verdadeiras encontra-se a negao do antecedente, e assim tudo se segue ao antecedente e todas as afirmaes verdadeiras. Isto no nos d com certeza um meio de distinguir entre os contrafactuais verdadeiros e falsos. (GOODMAN, 1993, p.34) Aps apresentar uma srie de resolues que tentam dar conta do problema da conexo lgica entre os condicionais contrafactuais, Goodman afirma que para estabelecer um qualquer contrafactual, parece que temos antes de determinar a verdade de um outro. Se assim, no podemos jamais explicar um contrafactual seno em termos de outros e a questo dos contrafactuais permanece sem resposta. 3 A questo da lei
Citaes: Comentrios I 1. O primeiro capitulo um pouco difcil de entender, contudo, depois de ler e reler possvel identificar o problema e de como ele afeta as proposies da cincia