1

1848 HetJeeaee ceneje<^

De) ceneje<^eeer Ssefleneefmeke HeeMJe&Yetceer
Ieke jevee :
1.0
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5
1.6
1.7
1.8
1.9
1.10

Gefo<es
HemleeJevee
ceneje<^eeer JeglHeleer Je DeLe&
Heeeerve ceneje<^eeer Ssefleneefmeke HeeMJe&Yetceer
ceOeegieerve ceneje<^eeer Ssefleneefmeke HeeMJe&Yetceer
DeeOegefveke ceneje<^eeer Ssefleneefmeke HeeMJe&Yetceer
SueefHevmeveeer keeceefiejer
1818 les 1848 ee keeueKbe[eleerue Fbiepe jepeJeer efJejOoes GeJe
meejebMe
efoIeexllejer HeMve
Flej meboYe&meteer

1.0 Gefo<es

ceneje<^eeer JeglHeleer Je DeLe& ee yeeyeleeer ceeefnleer peeCetve IesCes.

Heeeerve ceneje<^eeer Ssefleneefmeke HeeMJe&Yetceer peeCetve IesCes.
ceOeegieerve ceneje<^eeer Ssefleneefmeke HeeMJe&Yetceer peeCetve IesCes.
DeeOegefveke ceneje<^eeer Ssefleneefmeke HeeMJe&Yetceer peeCetve IesCes.
SefuHevmveee keeceefiejeryeeyeleeer ceeefnleer peeCetve IesCes.
Fbiepe jepeJeer efJejesOeele Peeuesuee 1818 les 1848 ee keeueKeb[eleerue GeJeebeer
ceeefnleer peeCetve IesCes.

1.1 HemleeJevee
Yeejleere mebIejepeHeCeeueerleerue Ske cenlJeHetCe& jepe cnCetve ceneje<^eke[s Heeefnues peeles.
ceneje<^euee Heeeerve ceOeegieerve Je DeeOegefveke Ssefleneefmeke Jeejmee lej Deense HeCe leeHes#ee cenlJeees

2
cnCepes ceneje<^euee Flej jepeebHes#ee meebmke=efleke JesieUsHeCe Deens. lemese ceneje<^euee Yeewieesefueke
JewefMe<eebee DeeOeejs mJeleb$e DeefmlelJener HeeHle Peeues Deens. 1ces 1960 jespeer ceneje<^jepeeeer
efveefce&leer Peeueer.
ee HekejCeele DeeHeCe ceneje<^eeer JeglHeleer, Heeeerve ceneje<^eeer Ssefleneefmeke HeeMJe&Yetceer,
ceOeegieerve ceneje<^eeer Ssefleneefmeke HeeMJe&Yetceer, DeeOegefveke ceneje<^eeer Ssefleneefmeke HeeMJe&Yetceer,
SefuHevmveeer keeceefiejer Je 1818 les 1848 ee keeueKeb[ Fbiepe mellesefJejOoes GeJe ee
yeeyeleeer ceeefnleer HeenCeej Deenesle.

1.2 ceneje<^eeer JeglHeleer Je DeLe&

ceneje<^eeer JeglHeleer Heeeerve keeueKeb[ele Peeueer Demes cele Fefleneme DeYeemeke efe.efJe.
Jewe eebveer ceeb[ues Deens. F.me.HetJe& meneJee Melekeele Deee& ueeske oef#eCe Yeejleele Deeues Je oef#eCe
Yeejleele leebveer ieesHeje<^, Hee[gje<^ Je ceuueje<^ ee Hekeejeee Jemeenleer mLeeHeve kesuee eeleerue
ceuueje<^ cnCepes ceneje<^ nese.
meeleJeenve ns ceneje<^eleerue Heeefnues %eele jepekeles&. leebee keeueKeb[ele veeCesIee,
Yeepes, keeuex, yes[mes esLeerue efMeueeuesKeebceOes `cenej&' cenejeefCeer ns Meyo Dee{Uleele.
Jejeer, Jeelmeeeve, Yejlecegveer eebee iebLeele ceneje<^ ns veeJe Dee{Ules. ceneJebme ee yeewOo
iebLeele `cenej' ee Meyoeee GuuesKe Deens.
jefJeefkeleeaee uesKeele eeuegkee JebMeere ogmeje HeguekesMeer ne efleve ceneje<^keebJej jepe
kejle neslee Demee GuuesKe Deens. pee@ve efJeumeve eebveer ` YeejleJe<ee&leerue cetU jefnJeemeer' ee iebLeele
ceneje<^eueee `ceuueje<^' cnues Deens.
efJe.kee. jepeJee[s eebee celes ceneje<^ Meyoeeer JelHeleer j ee MeyoeJejve Peeueer Deens.
j ee Meyoebes mebmke=le jHe cnCepes je<^erke eeee DeLe& je<^ele DeefOekeejees keece kejCeeje ceveg<e.
npeejes Je<ee&HetJeea je<^erkeentvener Ge opee&es keece kejCeeNee DeeefOekeeNeebvee ceneje<^erke cnues
peeles.
`cenej' DeeefCe `j' eebee SkeerkejCeeee keuHevesletve ceneje<^ Meyoeeer JeglHeleer Peeueer
Je leeletvee ceneje<^ Meyo yeveuee Demes cele ceneje<^ %eevekeesMekeej keslekejebveer ceeb[ues Deens.
ceneveje<^ cnCepes ceneje<^ ee MeyoeJejve ceneje<^ Meyoeeer JeglHeleer Peeueer DemeeJeer
Demes cele cenecenesHeeOeee Hee. Jee. keeCes eebveer ceeb[ues Deens.
`ceneje<^ cnCepes cebnle je<^, cnCeesve ceneje<^' Demee meboYe& cenevegYeJeer iebLekeejeee
Deeeej ceneYee<eelener efceUlees.

1.3 Heeeerve ceneje<^eeer Ssefleneefmeke HeeMJe&Yetceer

Heeeerve ceneje<^euee HeYeeJeer Je keee&#ece jepekeere Jeejmee ueeYeueeves Heeeerve ceneje<^,
jepekeere, HeMeemekeere DeeefLe&ke Je meebmke=efleke <ee mece=Oo neslee Demes GHeueyOe ceeefnleerJejve
efomeles. Heeeerve ceneje<^eee mece=Oo Jeejmeees pewefJeke HegjeJes ceesee HeceeCeele meeHe[ues Deensle. ee
HegjeJeeJejve ceneje<^ele 13ue#e Je<ee&HetJeea ceeveJeer peerJeve DeefmlelJeele nesles ns efmeOo nesles. kegke[er
veoeree Heefjmejele meeHe[uesues HegjeJes, oeeceeyeeo Je FveeceieeJe Heefjmejele meeHe[uessues HegjeJes, lemese
vesJeemee esLes meeHe[uesues HegjeJes Heeeerve keeueKeb[eleerue ceneje<^eee Ssefleneefmeke Jeejmeebeer Gllece
GoenjCes Deensle.
1.3.1 meeleJeenve jepeJebMe Heeeerve ceneje<^eeer Ssefleneefmeke HeeMJe&Yetceer mecepetve Iesle
Demeleevee meJe&HeLece DeeHeCeeme meeleJeenve jepeJebMeeee efJeeej kejeJee ueeiesue. keejCe meeleJeenve ns
ceneje<^eleerue Heefnues %eele jepekelex nese. leebee jepeJeerHeemetvee ceneje<^ele mLeeefveke
jepeJeJemLesee Goe Peeuee. leebee keeueKeb[ F.me.HetJe& 230 les F.me. 230 Demee Deens. leeeer
jepeJe ceneje<^Jej peJeU peJeU 400 Je<e& nesleer. [e@.Jee.efJe. efcejeMeer, [e@ HeYeekej osJe ee
Feflenemekeejeveer meeleJeenve ns cetUes ceneje<^eleerue jepekelex Deensle Demes cnues Deens.
ceewe& mellesee Demleeveblej ee melleseer mLeeHevee Peeueer. efmecegKe ne ee mellesee
mebmLeeHeke. eer meelekeCeea Heefnuee, meelekeCeea ogmeje, jepee neue, ieewleceerHeg$e meelekeCeea, JeefMe<Heg$e
HeguuegceeJeer, e%eeer meelekeCeea ns ee JebMeeleerue cenlJeHetCe& jepekelex nese.
HeYeeJeMeeueer jepekelex, meeceepe efJeYeeieCeereer HejbHeje, Ske$e keggbye HeOoleeree HeYeeJe,
osMeebleie&le Je osMeyeene JeeHeejeee efJekeeme ke=<eer efJekeeme, keje[, Yeeskejove, lesjs, HewCe Menjebee
Peeuesuee efJekeeme, eesue, meesHeeje, Ye[ese, keueeCe ee yebojeee Peeuesuee efJekeeme, keeuex, Yeeves
Depebe, efHeleUKeesj ner mLeeHele keuesee efJekeemeeeer GoenjCes Heeeerve ceneje<^eeer JewYeJe mebHevvelee
meebieCeejer Deensle.
1.3.2.Jeekeeke jepeJebMe meeleJeenve jepeJeer veblej Heeeerve ceneje<^ele Goeeme Deeuesuee
ogmeje cenlJeHetCe& jepeJebMe cnCepes Jeekeeke jepeJebMe nese. efJebOeMekeleerves ee jepeJebMeeeer mLeeHevee
kesueer. meebleJeenve mellee ve< kejve efJebOeMekeleerves Jeekeekeebeer mellee mLeeHeve kesueer nesleer.
efJeeMekeleerveblej HeJemesve, jomesve, meJe&mesve, nefjmesve ee Jeekeke jepeJebMeeleerue
melleeOeerMeeveer ceneje<^eJej jepe kesues.
jepeHeoees cenlJe, ceb$eer Heefj<eoseer efveefce&leer, HeebleJeej jevee, veiej jevee, ieece jevee,
Jewefoke Oece& Hegjmkeej, mebmke=le Heeke=le Yee<ee jepeeee, HeJejsMJej cebefoj efveefce&leer, HeeJeveejee
eerjece cebefojeeer efveefce&leer jeceefiejer cebefojeeer efveefce&leer ner ceneje<^euee ueeYeuesueer Jeejmee mebHeoe
Deensle.
1.3.3.eeuegkee jepeJebMe eeuegkee ns meeceble nesles. leebeer mellee Gllej Yeejleele nesleer cee$e
leebee mellesee meboYe& ceneje<^eyejesyej Deeuee neslee. Heeeerve ceneje<^eeer Ssefleneefmeke HeeMJe&Yetceer

4
mecepetve Iesle Demeleevee ee jepeJebMeeee meboYe& IesCes iejpeses Deens. eeuegkeeebee ceneje<^eee
jepekeere Je meebmke=efleke peerJeveeJej eebieuee HeYeeJe peeCeJelees.
efkeleeaJece&ve, HeguekesMeer ogmeje, efJekeceeefole Heefnuee Je ogmeje, efkeleeaJece&ve ogmeje ns jepes ee
jepeJebMeere mellesle nesles.
eeuegkeeebveer peJeU peJeU eejMesJe<e& jepe kesues. ee jepeJeerle leebveer meeefnle, ve=le,
mebieerle Oece&, DeLe&, jepeHeCeeueer, HeMeemeve Deeoeryeeyele cenlJeHetCe& eesieoeve efoues. leebee meboYe&
ceneje<^eee Heeeerve Feflenemeeuee Deeueeves ceneje<^euee leebeer Deveceesue DeMeer Ssefleneefmeke
HeeMJe&Yetceer ueeYeueer.
1.3.4 je<^keg jepeJebMe Heeeerve ceneje<^eleerue MesJeee jepeJebMe je<^kegbeee neslee. eeuegkee
mellesee MesJe kejve leebveer ceneje<^ele DeeHeueer mellee efvecee&Ce kesueer nesleer. Gllejsee
jepekejCeele leebee mekeere menYeeie neslee. Demes pejer Demeues lejer ceneje<^eleerue ieewjJeMeeueer DeMeer
keueeke=leer leebveer ceneje<^ele efvecee&Ce kesueer. leecegUse je<^kegebee keeUeleerue ceneje<^eeer
Ssefleneefmeke HeeMJe&Yetceer Deepe ner cenlJeHetCe& jueer Deens.
obleerogie&vess ee melleseer mLeeHevee kesueer. obleerogie&veblej ke=<Ce Heefnuee,OegJe, eflemeje ieesefJebo,
DeceesIeJe<e&, ke=<Ce eflemeje Deeoer ee JebMeees jepekelex nesJetve iesues.
je<^kegeves Gllece HeMeemeve, keuee, mLeeHele, efJeee, ke=<eer, JeeHeej Deeoeryeeyele Heieleer
kesueer nesleer.
1.3.5. efMeueenj jepeJebMe Heeeerve ceneje<^eleerue MesJeee jepeJebMe je<^kegebee cee$e keener
efkeeCeer efMeueenej jepeJebMe MesJeee jepeJebMe ceeveuee peelees. efMeuenej jepeJebMeeee efleve MeeKee
ceneje<^ele jepe kejle neslee.
Gllej keeskeCeeleerue MeeKesleerue Heefnuee keHeefo&ve, HeguueMekeleer, ogmeje keHeefo&ve, JeHHegJevve,
PebPe, DeHejeefpele, eflejepe,veeieepeg&ve, cegcceve DevebleHeeue, nefjCeueosJe, DeHejeefpele ogmeje ns
jepekeles& nesles.
oef#eCe keeskeCeeleerue MeeKesleerue meCekegue, Oeeefceeej, DeeHejepe, Heefnuee DeJemej, ns
jepekelex nesles.
oef#eCe ceneje<^ MeeKesle peeefleie, veeF&Jece&ve eb, peeefleie ogmeje, iees[dke, ceejefmebn, ogmeje
iegnke, Heefnuee Yeespe, yeuueeU, iejeefole, efJepeeeefole, ogmeje Yeespe ns jepekelex nesJetve iesues.
efMeueenj jepeJebMeeee keejefkeoeale Menjebee Je yebojeee efJekeeme ceesee HeceeCeele Peeuee
neslee. ee jepekelee&veer DeeHeuee keejefkeefo&le keuee Je mLeeHele kesuesuee Gllespeve efoues nesles.
DeeHeuee keejefkeoeale leebveer mJeleb$e veeCeer Hee[ueer nesleer. Oeeefce&ke mJeeleb_e, Jele, oeve ee iees<eRvee
leebee keejefkeoeale cenlJe Deeues nesles.

5
DeeHeueer eieleer leHeemee
1. Heeeerve ceneje<^eeer Ssefleneefmeke HeeMJe&Yetceer peeCetve Iee.

1.4 ceOeegieerve ceneje<^eeer Ssefleneefmeke HeeMJe&Yetceer

ceOeegieerve ceneje<^eeer Ssefleneefmeke HeeMJe&Yetceer mecepetve Iesle Demeleevee DeeHeCeeme
ceneje<^eleerue osJeieerjeree eeoJeebeer jepeJe, efKeuepeer IejeCeeleerue DeuueeGo=erve efKeuepeereer
jepeJe, legIeueke IejeCeeleerue cebnceoefyeve legIeuekeeeer jepeJe yeneceveer Meener melleebeer jepeJe Je
cejeeebeer jepeJe Deeoer jepeJeeree meboYe& IesJetve ner HeeMJe&Yetceer mHe< kejeJeer ueeiesue.
1.4.1 osJeefiejeres eeoJe ceOeegieerve ceneje<^euee osJeieerjeree eeoJeebee jHeeves HeYeeJeer DeMeer
jepemellee ueeYeueer nesleer. ee mellesee mebmLeeHeke o={Henej neslee. je<^keg mellesceOes efvecee&Ce
Peeuesuee Deejepekelesee Heeeoe IesJetve leebveer eeoJeebeer mellee mLeeHeve kesueer nesleer. eeoJeJebMeere
jepekelex mJeleme eerke=<Ceees JebMepe mecepele Demele. eeoJeebeer jepeOeeveer oewueleeyeeo (osJeieerjer)ee
efkeeCeer nesleer. efYeuuece, Heefnuee pewlegieer, ogmeje efmebIeCe, ke=<Ce, ceneosJe, jeceosJe, eflemeje efmebIeCe,
njHeeueosJe ns ee JebMeeleerue jepekelex nese.
oef#eCesleerue Ske HeyeU efnbot jepe, DeeefLe&ke <ee mebHevve jepe, mece=Oo jepe,
efJekeefmele jepe, cnCetve ee jepeeke[s Heeefnues peeles. ee jepeJeerleerue MesJeee jepekelee& njHeeue
eeee HejeYeJe kejve cegyeejke efKeuepeerves ee jepeJeeree MesJe kesuee. HeefjJeeceer Heg{s ceneje<^euee
Fmeueece jepeJeeruee meeceesjs peeJes ueeieues.
1.4.2 De}eGerve efKeuepeer eeoJe mellesee Demleeveblej efKeuepeerves ceneje<^ele meJe&HeLece
Fmueece mellee mLeeHeve kesueer. eeoJe IejeCeeee MesJeee jepee njHeeue osJe eeee HejeYeJe kejve
eeoJe mellee ve< kejCeele Deeueer nesleer. DeuueeGerve efKeuepeer, cegyeejke efKeuepeer ns ee
IejeCeeleerue veeJeejHeeuee Deeuesues jepekelex nesles.
1.4.3 ceesncebo efyeve- legIeueke efKeuepeer IejeCee HeceeCese ceneje<^euee ceOeegieerve
keeueKeb[ele legIeueke JebMeeleerue cegmeueceeve jepeJeeruee DeuHekeeUemeeer meeceesjs peeJes ueeieues.
legIeuekeeveer DeuHekeeUemeeer Gllejsletve megjef#elelesmeeer DeeHeueer jepeOeeveer oewueleeyeeouee DeeCeueer
nesleer. leecegUse megueleeve jepeJeeree ceneje<^eyejesyej Hele#e mebyeOe Deeuee neslee. cee$e peveleseer

6
veejepeer Je efJejesOeecegUs legIeuekeeme mLeUeblej kejeJes ueeieues. Demes pejer Demeues lejer ceOeegieerve
ceneje<^eee meboYe& Iesle Demeleebvee ner HeeMJe&Yetceer mecepetve IesCes DeeJeMeke Deens.
1.4.4 yeenceCeer jepeeee Goe cencebo legIeueke jepeOeeveer mLeUeblejerle kejve Hegvne
Gllejsle efveIetve iesuee veblej leeee Deveske mejoejeveer oef#eCesle leeee mellesefJejOo yeb[ kesues.
Deveske mejoejeveer mJeleb$e jepe mLeeHeve kesues. oef#eCesle nmeve iebiet yeeoMeenves DeMeee Hekeejes yeb[
kejve yeneceveer meeceepe mLeeHeve kesues. Je eeletvee yeneceCeer mellesee ceneje<^ele Goe Peeuee. ee
mellesee Goeeletvee ceneje<^eleerue Fmueece mellesuee yeUkeer Deeueer.
nmeve iebieg veblej cencebo Heefnuee, efHejepeMene yeneceCeer DenceoMene HeLece, Denceo ogmeje,
cencebo eflemeje ns melleeefOeMe mellesJej Deeues. Heg{s ns meeceepe kecepeesj yeveues Je efJeIeerle Peeues. ee
efJeIeveeletvee oef#eCesle Heee Meenee DeefmlelJeele Deeuee.ee Meenee cnCepes efyeojeer- yejeroMeener,
Denceoveiejeer efvepeeceMeener, efJepeeHetjeer DeeefoueMeener yesj JeNne[eer FceeoMeener Je
ieesJeUkeeW[eeeekeglegyeMeener nese. ee Heeener Meeneebveer ceneje<^eee JesieJesieUee YeeieeJej jepe
kesues Je jepe Jee{efJeCeemeeer DeeHeeHemeele ue{ues Heg{s ee Meeneebee mebIe<e& efJekeesHeeuee iesuee. eeeee
Heeeoe $eHeleer efMeJeepeer cenejepeebveer IesJetve cejee meeceepe mLeeHeve kesues.
1.4.5 cejee meeceepe oef#eCesle cegmeueceeveer MeeneebceOe DeeHeeHemeele mebIe<e& megj neslee. ne
mebIe<e& Heg{s efJekeesHeeuee iesuee. ee mebIee&ee Heeeoe IesJetve $eHeleer efMeJeepeer cenejepeebveer efnboJeer
mJejepeeeer mLeeHevee kejve cejeeebes meeceepe veJeeves GYeejues.
ee meeceepeeves ceneje<^euee mece=Oo Demee jepekeere HeMeemekeere, DeeefLe&ke, Oeeefce&ke,
meebmke=efleke, veee lemese keuee mLeeHeleeee Je efveYe&elesee Jeejmee efouee. efMeJejeeebee keCeKej
vesle=lJeeves, keleg&lJeeves DeJeOee ceneje<^e veJns lej je<^ veJee GYeejeres peerJeve peieCeeme Hesjerle
Peeuee.
efMeJejeeeveblej mebYeepeer jepes, jepeejece jepes, jeCeer leejeyeeF&, jepes Meent ee efJeYetleeRveer
cejes meeceepe efJemleejerle kejCeemeeer Je efkeefJeCeemeeer Heelve kesues.
Meent cenejebpeeee GllejkeeUele cejeeebee $eHeleeRes vesle=lJe veeceOeejer yeveueeves
HesMeJeeF&ee Goe Peeuee. HesMeJeeF& ceneje<^ Je ceneje<^eyeensj Jee{efJeCeemeeer yeeUepeer efJeMJeveeLe,
Heefnuee yeepeerjeJe, veeveemeensye ceeOeJejeJe ee HesMeJeebveer DeKeb[ Heelve kesues. cee$e ogmeNee yeepeerjeJe
HesMeJeeee etkeeree efveCe&eeves ceneje<^ele Fbiepe melleses DeefmlelJe Jee{ues Je eee Fbiepeeveer eflemeNee
Fbiepe cejee egOoele cejeeebee HejeYeJe kejve Fbiepe mellee ceneje<^ele { kesueer.
cejee mellesuee mJeleb$e DeefmlelJe Demeueeves ee mellesves ceneje<^euee HeYeeJeer
vesle=lJeeyejesyeje efmLejlee efoueeves cejeeebeer jepekeere HeeMJe&Yetceer ceneje<^eee <erkeesveeletve
Jejoeve jueer.

7
DeeHeueer Heieleer leHeemee
1.

ceOeegieerve ceneje<^eeer Ssefleneefmeke HeeMJe&Yetceer peeCetve Iee.

1.5 DeeOegefveke ceneje<^eeer Ssefleneefmeke HeeMJe&Yetceer

DeeOegefveke ceneje<^eeer Ssefleneefmeke HeeMJe&Yetceer mecepetve Iesle Demeleevee DeeHeCeeme cejee
mellesee MesJe cnCepese HesMeJeeF&ee Demleeee keeueKeb[ Je Fbiepe mellesee Goeeee keeueKeb[ ee
ojceeveee HeefjefmLeleeree efJeeej kejeJee ueeiesue ee Ieveekeceeeer ceeefnleer Heg{s mHe< kejCeele
Deeueer Deens.
1.5.1 ogmeNee yeepeerjeJeees OeesjCe efMeJekeeU Je HesMeJeskeeU ne ceneje<^eee o=<erkeesveeletve
jepekeere, HeMeemekeere Je meebmke=efleke o=<erkeesveeletve JewYeJemebHevve keeU juee neslee. cee$e
HesMeJeeF&ee GllejeOee&le ogmeNee yeepeerjeJeeme HesMeJesHeo efceUeues DeeefCe HesMeJeebeer mellee ogye&U yeveueer.
ogmeNee yeepeerjeJeees OeesjCe mebOeermeeOet Demeueeves leebves Deveske cejee mejoebjevee ogKeeJeues eenerHeg{s
peeJetve leebveer Ye< Je eeefj_e Megve ceeCemes DeeHeuee Heojer sJeueer. leecegUs leeee meeceepeele
Ye<eeej Jee{uee. lemese leebveer mJelentvee mJeleYeesJeleer Deveske Me$et efvecee&Ce kesues. lemese
cejeeebes Me$ett DemeCeeNee Fbiepeebyejesyej efce$elJeees mebyeOe HemleeefHele kesues. leeee ee etkeeree
OeesjCeeee Hekee kesJeU ceneje<^eueee veJns lej mebHetCe& Yeejleeuee yemeuee.
1.5.2 JemeeF&ee len DeeOegefveke ceneje<^eee Ssefleneefmeke HeeMJe&Yetceeree efJeeej kejle Demeleevee
JemeF&ee leneee efJeeej kejCes DeeJeMeke Deens. ne len 31 ef[meWyej 1802 ceOes Fbiepeebee Jekeerue
keve&ue keueespe Je ogmeje yeepeerjeJe eebeele Peeuee.ee cenevJees ogmeNee yeepeerjeJeves mebj#eCeemeeer
lemese meeceepe mebj#eCeemeeer Fbiepeebke[tve lewveeleer Heewpe efmJekeejueer ee leneJej 18 ceee& 1803
jespeer ieJnve&j pevejue uee@[& Jesuemueerves efMekeeceesle&ye kesuee. ee leneves Hele#ejerlee lees Fbiepeebee
efveeb$eCeeKeeueer iesuee.leees Heg{s HeefjCeece Hekele leeeeJeje Peeues veenerle lej mebHetCe& YeejleeJej
Peeues. Fbiepeevee Yeejleele ue<kejer Mekeleer JeeHejCeeee DeefOekeej HeeHle Peeuee ee Mekeleeree
JeeHejevese leebveer mebHetCe& ceneje<^emen Yeejle keeyeerpe kesuee.
1.5.3 meeleeje ieeoeree HeMve JemeF&ee leneves megjJeeleeruee Fbiepe Je HesMeJes eebes mebyebOe eebieues
yeveues nesles. cee$e Fbiepeebveer veblej ogmeNee yeepeerjeJeeee Debleie&le keejYeejele peemleerle peemle
nmle#esHe kejCeeme megJeele kesueeves oesnesle ogjeJee efvecee&Ce Peeuee neslee.DeMee Hemebieer meeleeNeeee
$eHeleeree JeeHej kejve Fbiepe DeeHeCeeme Men osleerue eeeer peeCeerJe ogmeNee yeepeerjeJeeme Peeueer

8
nesleer. cnCetvee ogmeNee yeepeerjeJeebveer 9 veesJnWyej 1817 jespeer meeleeNeees $eHeleer HeleeHeefmebnevee
leeee menkeggbyeemen JeemeesJeeee ogie&ce efkeuueele vepej kewosle sJeues.
ueeefHevmve ngMeej neslee. leeuee ceeefnle nesles keer pemes yeecnCeebvee efpebkeves keerCe Deens
lemese cejeeebvee efpebkeves keerCe Deens. cnCetvee SueefHevmveves Demes peeefnj kesues keer meeleeNeeee
cenejepeebvee Deecner yeepeerjebJeeee vepejkewosletve cegkele kejCeej Deenesle Je meeleeNeeee efkeuueebJej
cenejepeebee PeW[e GYeejCeej Deenesle. lemes kejve leebveer HeleeHeefmebnuee meeleeNeeee ieeoerJej
yemeefJeues.
ee IevesHeeerceeies SueefHevmveee og< nslet neslee. yeepeerjeJeeee DeefmlelJeeuee mebHeg<ele
DeeCeCeemeeer ns leebes mebOeermeeOet OeesjCe nesles. Heg{s yeepeerjeJeees DeemleerlJe mebHeg<ele Deeueeveblej
meeleeNeeee ieeoeruee Jeejmee vemeueeves ner ieeoer Keeuemee kejCeees OeesjCe Fbiepeebveer DeJeuebefyeues
Lees[keeele meeleeNeeee ieeoeree HeMveeee JeeHej Fbiepeebveer mebOeermeeOetHeCes kesuee neslee Demes efometve
esles.
1.5.4 eflemejs cejee Fbiepe egOo Fbiepeebee Jee{lee nmle#esHeecegUs ogmeje yeepeerjeJe
DemJemLe Peeuee neslee. DeMeee HeefjefmLeleerle 1811 ceOes ceeTv mgDe& SefuHevmve ne jsefme[W
cnCetve HegCeele Deeuee Je leebveer pesJne yeepeerjeJeeee Debleie&le keejYeejele nmle#esHe kejCeeme
megjJeele kesueer lesJneb cee$e yeepeerjeJeeuee DeeHeueer mellee veececee$e Deens eeeer peeCeerJe Peeueer, Deelee
Fbiepeeb yejesyej ue{e osCes DeeJeMeke Deens Demes leeuee Jeet ueeieues. cnCetvee leebveer ceespekeee
efJeMJeemet mejoejebee ceoleerves Fbiepeebyejesyej ue{e osCeeee Heelve kesuee cee$e HeefjefmLeleer
yeepeerjeJeeee neleeyeensj iesuee nesleer. MesJeer ogmeje yeepeerjeJe Je Fbiepe eebeeceOes Fme. 1817-18
ceOes eflemejs Fbiepe- cejee egOo nesJetve ee egOoele cejeeebee HejeYeJe Peeuee.Je melleses DeeefmlelJe
mebHeg<ele Deeues. Je ceneje<^ele Fbiepeebeer mellee megj Peeueer.
1.5.5 Fm Fbef[ee kebHeveeres keee& DeeOegefveke ceneje<^eeer Ssefleneefmeke HeeMJe&Yetceer peeCetve
Iesle Demeleebvee DeeHeCeeme Fm Fbef[ee kebHeveeree keejefke&oeree efJeeej kejCes DeeJeMeke Deens ee
kebHeveeree DeejbYeeree GoodsMe ne JeeHeej kejCes ne neslee. cee$e eele yeodue kejle veblej kebHeveerves
PeHeeeeves ceneje<^ele DeeHeues jepekeere Jee&mJe HemleeefHele kesues. Heg{s kebHeveeree jepekeere
DeefmlelJeees lemese efveeb$eveees mJejHe 1857 Heele megj nesles kebHeveerves DeeHeuee keejefkeoeale
cejeeebee Yeesmeues,efMebos, nesuekej, ieeekeJee[ ee mejoejebee HejeYeJe kesuee ee mejoejebee
efveeb$eCeeKeeueer DemeCeejs HeosMe ee ueeskeebee HejeYeJeecegUs kebHeveeruee efceUeues.
1.5.6 SefuHevmeveeer Yetefcekee: SefuHevmvees ceneje<^eleerue Deeieceve ns Fbiepe mellesuee efoMee
osCeejs jues lees ` GHeegkeleJeeoer'<erkeesveeee neslee. megjJeeleeruee HesMeJeebee jsmeer[W yesjer
keueespeee meneeke veblej HesMeJeebee jsmeer[W Je veblej cegbyeF& Hebeleeee ieJn&vej DeMeer leebveer keeceefiejer
yepeeJeueer
leebveer DeeHeuee keejefkeoeale yesLeceee HeYeeJeeuee cenlJe osle ceneje<^ees Yeues kejCes Je
Fbiepe melleses vegkemeeve ve kejCes ee lelJeebee DeJeuebye kejve cejeeebee yeskeej Peeuesuee mewveebvee
DeeHeuee mewve JeJemLesle meeceeJetve Iesleues. yeecnCeJeiee&uee mesJesceOes meeceeJetve Iesleues meeleejeieeoeree

9
HeMveeee Jewekeleerke Heeeoe kejve Iesleuee, [skeve keceerMevejeer Yetefcekee JeJeefmLele efveYeeJeueer,
Deyekeejer kejeyeeyeleeer Yetefcekee veee sJeueer veee JeJemLesle megOeejCee kesuee,
peneefiejoejeyeeyelees OeesjCe veee sJeues, efMe#eCe keeeosmebefnlesyeeyele Decegueee yeoue Ie[Jetve
DeeCeuee ner HeeMJe&Yetceer efJeeejele Iesle DeeOegefveke ceneje<^eee pe[Ce Ie[Ceerle leeeer Yetefcekee
cenlJeeeer ceeveueer peeles.
DeeHeueer Heieleer leHeemee
1.

DeeOegefveke ceneje<^eeer Ssefleneefmeke HeeMJe&Yetceer peeCetve Iee.

1.6 SefuHevmveeer keeceefiejer:

DeeOegefveke ceneje<^eee efJeeej kejle Demeleevee DeeHeCeeme SefuHevmvees keee& mecepetve
IesCes iejpeses Deens cnCetvee leeeer keeceefiejer mJeleb$e ceeb[Ceele Deeueer Deens.
1.6.1 peerJeve Heefjee DeeOegefveke ceneje<^eee pe[CeIe[Ceerle peebveer cenlJeeeer Yetefcekee
efveYeeJeueer lee SefuHevmveee pevce GcejeJe IejeCeele Peeuee neslee. SefuHevmve ne GHepele ngMeej
neslee. efMe#eCe HetCe& kesuee veblej lees Jeeeee melejeJee Je<eea keuekellee esLes kebHeveeree ceguekeer mesJesle
oeKeue Peeuee meJe& HeLece lees ceneje<^ele HesMeJeebee jsefme[W yesjer keueespeee meneeke Je veblej lees
HesMeJeebee jsefme[b cnCetve keece HeneJet ueeieuee. eflemeNee Fbiepe-cejee egOoeleerue keewMeue Je
HesMeJeeF&ee Demleemeeer leebveer kesuesueer keeceefiejer eecegUs leeee Jeeeeuee meJe& HeLece cegbyeF& Heebleees
ieJnve&jHeo Deeues. ns Heo leebeeke[s 1819 les 1827 Heele nesles. ee Heoeee ceeOeceeletve
kesuesueer keeceefiejer Keeueer vecego kejCeele Deeueer Deens.
1.6.2 SefuHevmveee <erkeesve SefuHevmve ne Jemlegefve<lesves efJeeej kejCeeje Demeueeves
leeee <erkeesve ne GHeegkeleleeJeeoer neslee ieJnve&j Heoeeer meg$es neleer Iesleuee veblej leebveer
ceneje<^ees Yeues kejleebvee Fbiepeebes vegkemeeve nesCeej veener. ee yeeyeeruee cenlJe efoues ee o=<erkeesveeuee
Devegmejvee leebveer DeeHeueer keeceefiejer kesueer. leebee <erkeesveeJej yesLeceee HeYeeJe neslee.
1.6.3 mewve JeJemLesyeeyeleeer keeceefiejer cejee mellesee Demleeveblej cejee mewve yeskeej
Peeues nesles leebee Jeeeeuee owefvee DeJemLee Deeueer nesleer, DeMee mewveebvee eee DeJemLesle sJeues lej
les yeb[ kejleerue. Fbiepe mellesuee melele GHeJe efvecee&Ce kejleerue eeeer peeCeerJe SefuHevmveuee nesleer.

10
cnCetvee ee mewveevee DeeHeuesmes kesues lej Fbiepeebes jepe lej efmLej nesF&uee HeCe peemlekeeU
efkesue. cnCetvee leebvee Mem$eem$e OeejCe kejCeeee DeefOekeej osJetve leeee JeeHej Fbiepe mellesee
mebj#eCeemeeer kejve Iesleuee lej Fbiepeebes jepe lej efmLej nesF&uee HeCe peemlekeeU efkesue
cnCetvee leebvee Mem$eem$e OeejCe kejCeeee DeefJe<keej osJetve leeee JeeHej Fbiepe mellesee
mebj#eCeemeeer kejve Iesleuee. HeefjCeeceer ee mewveebceOes SefuHevmve yeodue DeHetuekeereer YeeJevee
efvecee&Ce Peeueer
1.6.4 yeecnCeJeiee& yeeyelees OeesjCe HesMeJeebee jepeJeerle peemleerle peemle yeecnCe Jeie&
JesieJesieUee HeMeemekeere efJeYeeieele iegbleuee neslee. HeefjCeeceer mewveJeJemLes yejesyeje ee Jeiee&eer megOoe
Fbiepeebvee Yeerleer nesleer. cnCetvee SefuHevmveves pesJne HegCes Yeserme Deeues lesJne leebveer yeecnCeebvee
Yeseres efveceb$eCe efoues. megceejs oesveMes yeecnCe SefuHevmveee Yeserme Deeues. Yeserme esCeeNee
yeecnCeebvee leebveer vepejeCes efoues. Hevveeme npeej yeecnCeebvee Je<ee&meves Je Fveeces efoueer 22,000
npeejeHes#ee peemle HesvMeve yeecnCe keejkegveeme efoues Deveske yeecnCeebvee Fveeces, Jeleves, efoueer.
yeecnCeebee pegvee HeOoleeree oef#eCee IesCeeee keue Heg{s lemeee eeuet sJeuee. HeefjCeeceer yeecnCeJeie&
mebleg< Peeuee.
1.6.5 meeleeje ieeoeree HeMveeyeeyele OeesjCe $eHeleer DeeefCe HesMeJes eebes mebyeOe ogjeJeues nesles.
eeee Heeeoe Fbiepe Iesleerue eeeer peeCeerJe yeepeerjeJeeuee Peeueer nesleer. cnCetvee yeepeerjeJeeves $eHeleer
HeleeHeefmebnevee kewo kesueer nesleer. cee$e $eHeleereer Fbiepeeveer megkee kejve leevee jepeieeoerJej
yemeefJeues eecegUs Fbiepeeee yeodue cejes Je $eHeleer meceLe&ke eebeeceOes Deeoj efvecee&Ce Peeuee.
leoveblej Fbiepeeveer ogmeNee yeepeerjeJeeme HejeYetle kejve olleke Jeejme veecebpetj kejve ne HeMvener
efvekeeueer ueeJeuee
1.6.6 [skekeve keefceMevej ee veeleeves Yetefcekee [skekeve keefceMevej ee veeleeves Yetefcekee
Henele Demeleebvee SefuHevmveeer Yetceerkee veee nesleer.keefceMevej cnCetve keece Henele Demeleevee
leeee efveeb$eCeeKeeueer DemeCeeNee efpeuneefOekeeNeebvee Demes DeeosMe kee{ues keer MeslekeNeebvee
ueeieJe[erKeeueer DemeCeeNee peceerveereee MeslekeNeebmeeer efJeeej keje. pegves Deveeeer kej j
keje,ieece mebmLee efve eeuet sJee pee HeceeCes HesMeJeskeeUele veevee He[efCemeeves ns keece megj sJeues
nesles lemese ns keece Heg{s eeuet oee. ee meJe& ceeefnleerJejve leeeer ner Yetefcekee veee nesleer.
1.6.7 Deyekeejer kejeyeeyelees OeesjCe HesMeJeskeeUele oej yeboer nesleer. oejee ogkeeveeJej yeboer
nesleer. leecegUs ee keeueKbe[ele Deyekeejer kejees HeceeCe DeleeuHe nesles. leebee ne efveCe&e eesie
mecepetve SefuHevmves oej GlHeeove Je efJekeer ee oesvner iees<erbJej leebveer yeboer Ieeleueer leebeer ner
Yetefcekee veee nesleer.
1.6.8 veeeoeveeyeeyeleeer Yetefcekee SefuHevmveeer veeeoeveeyeeyeleeer Yetefcekee Deleble
eebieueer nesleer. HesMeJeskeeUele keeeoeeJej DeeOeejerle veeeHeOoleer veJnleer. SefuHevmveves cee$e Fbiepeer
veee Je keeeoe HeOoleer meg kejCeeee Heelve kesuee.e@Heefueeveves efjHees& leeej kesuee leele leebveer
Demes cnues keer pegveer veeeHeOoleer cees[t vekee cee$e veJeerve veeeHeOoleer megj keje. eemeeer leeveer
Heewpeoejer veeeHeOoleerleerue oes<e otj kesues. efMe#ee osle Demeleevee efnbot Oece& Je Oece&Hebef[le eebeer ceole
Iesleueer lemese efMe#esyeeyele peeefleee efJeeej kejCeeme megjJeele kesueer.

11
1.6.9 peneieerjoejebyeeyele OeesjCe HesMeJeeF&ee Demleeveblej peneieerjoebjees cenlJe keceer Peeues
nesles. cee$e SefuHevmveves peenieerjoejebee yeeyeleerle Iesleuesueer Yetefcekee veee nesleer. leebveer
peneefiejoejebee nkekeeJej yebOeves DeeCeueer veenerle. ceesee peneefiejoejebeer Jeleve HejbHeje keeece
eeuet sJeueer lej esee peneieerjoejebvee keefceMevejee Jee&mJeeKeeueer DeeCeueer. eener Heg{s peeJetve
leebveer peenefiejoebjemeeer HesMveve eespevee ueeiet kesuee. leebveer cejee mejoebjevee Je<ee&keeer 64500
Hees osJetve mejoejebeer ceves efpebkeueer. ee Heeerceeiesner SefuHevmveee nslet ne ogj<eree neslee,
leeuee ceeefnle nesles keer, pej DeeHeCe ee mejoejebee yeeyeleerle Demes kesues lej ns mejoej Heg{s DeeHeuee
mellesee efJejesOeele yeb[ kejCeej veenerle.
1.6.10 efMe#eCeeyeeyelees OeesjCe SefuHevmve pejer ceneje<^ele Fbiepe melleses vesle=lJe kejle
Demeuee lejer leeee <erkeesve cee$e GoejceleJeeoer neslee. leeuee ceeefnle nesles keer Yeejleere ueeskeebvee
pej Fbiepeer efMe#eCe efoues lej DeeHeCeeme Yeejle ueJekej mees[tve peeJee ueeiesue. ns ceeefnle Demeleeveener
GoejceleJeeoer <erkeesveeletve leebveer cejeer Je Fbiepeer efMe#eCe JeJemLee meg kesueer. cnCetvee
SefuHevmveuee ee efMe#eCe HeOodleeree mebmLeeHeke ceeveues peeles. HegCeeee efJeeeceyeeie Jee[eele
mebmke=le HeeMeeUe megj kesueer. efMe#eCe kesJeU keejketve leeej kejCeemeeer vemeeJes lej les %eeveeee
Hemeejemeeer DemeeJes Demes peeefnj kesues. leees ns OeesjCe ceneje<^eee DeeOegefvekelesee <erkeesveeletve
Delbele GHeegkele jues.
1.6.11 keeeosmebefnleseer efveefce&leer cejee keeueKeb[ele meceepeeJej Oece&Meem$eeee HeYeeJe neslee.
efnbot meceepeeuee ueeiet He[sue Demee Skener keeeoe DeefmlelJeele veJnlee. Meem$eeryegJee pemee Oecee&ee DeLe&
ueeJeleerue leMee efMe#ee efouee peele neslee eeceOes megOeejCee nesCes iejpeses nesles. cnCetvee yee@efJeiee
DeOe#elesKeeueer Ske meefceleer vesceueer. ee meefceleerceOes SMeeefmHeve, vee@jerme ns meYeemeo nesles Je merue
ne meskesjer neslee. SefuHevmveee ceeie&oMe&veeKeeueer ceneje<^eleerue b{er, eeueerjerleer Ske$e kejve
27 keeeoeebeer Ske mebefnlee leeej kejCeele Deeueer Je 1 peevesJeejer 1827 jespeer ner mebefnlee
Deceueele DeeCeueer. ee mebefnlesueee SefuHevmveeer keeeosmebefnlee Demes cnues peeles.
1.6.12 SefuHevmveee ce=le SefuHevmveee ce=le Jeeeee SWMeeree Je<eea 20veesJnsbyej 1859
jespeer Fbiue[bceOeerue mejs ee efkeeCeer Peeuee. SefuHevmveee DeeOegefveke ceneje<^eee pe[Ce Ie[Ceerle
cenlJeeee Jeee Deens. Ske Hejkeere melleeOeerMe Demetvener ceneje<^euee JeJemLeeHekeere <erkeesveeletve
cenlJeeeer efoMee efoueer.
DeeHeueer Heieleer leHeemee1.
SefuHevmveeer keeceefiejer peeCetve Iee.

12

1.7 1818 les 1848 ee keeueKeb[eleerue Fbiepe jepeJeer efJejOoes GeJe:

HesMeJeeF&ee MesJeeves cebgyeF&le efyeerMeebeer jepeJe megj Peeueer nesleer. cee$e pevelesves efyeberMe
jepeJeeruee ceevelee efoueer veJnleer. Demes pejer Demeues lejer pevelesuee efyeerMe melles efJejesOeele
mebIeveelceke efJejesOe kejCes Mekee veJnles. leecegUse ceneje<^ele efYeuue, keesUer, ieeQ[, ceebie DeeefCe
meeceesMeer ueeskeebveer efyeerMe jepeJeerme Heeflekeej kejCeeme megjJeele kesueer.Ssefleneefmeke HeeMJe&Yetleeree
efJeeej kejle Demeleebvee DeeHeCe ee efkeeCeer 1818 les 1848 ee keeueKeb[ele Demes keesCeles
efJejesOeelceke GeJe Peeues nesles. eeeer ceeefnleer ee IekeeceOes HeeneCeej Deenesle.
1.7.1 jeceeWMeees GeJe efyeerMeebeer pesJne ceneje<^ele mellee HemleeefHele Peeueer nesleer lesJne
ceneje<^ele jeceesMeebeer mebKee Deje npeej nesleer. ner Ske Jeve peceele Demetve ee peceeleerleerue
Gceepeer veeF&ke ne efyeerMeebvee efJejesOe kejCeeje Heefnuee MetjJeerj nese. keesleJeeueees kesuesues legke[s,
HeebsefuemeebceOes efvecee&Ce kesuesueer onMele,mejkeejee uegkesuee Kepeervee, pespegjer Heesefueme eewkeerJejerue
nuuee, keeskeCeeleerue kegueeyee (meOeeee jeeie[)efkeuueele kee{uesuee peeefnjveecee ner leeeer Fbiepee
efJejoOeeer cenlJeHetCe& keeceefiejer Hebjleg Skee efnot efHelejecegUs 1831 ee ef[meWyej ceefnveele
Heke[uee iesuee Je 1HesyegJeejer 1832 ceOes Fbiepeeveer leeme HeemeeJej uekeJeues.
meemeJe[ HeceeCese HegCeele 1826 Heemetve jeceesMeer ueeWkeees efyeerMe mejkeej efJeOo GeJe
megj nesles. Fbiepeeveer leebvee Deeefce<e oeKeJetve peeUeele De[keJeCeeee Heelve kesuee. Yegpeyee,
Heeb[ee, esmeeveer ee jeceesMeerveer mejkeejuee pebie pebie Hee[ues nesles.
1844 Heele Denceoveiej Yeeieele jeceesMeebveer DeeHeues mJeleb$e Deefmlele efkeefJeCeeee
Heelve kesuee. 20 meHWyej 1844 jespeer jeIet Yeebies ee jeceesMeeves Ske Heesefueme DeefOekeejer Je 7
Heesefuemeevee ej kesues. efyeerMe mejkeejuee menkeee& kejCeeNee Heeueebeer veekes keeHeueer.
elegjbieefmebie veeF&ke ne meeleeje efpeuneeleerue jeceeWMeeee veslee neslee. leeeee vesle=lJe Je
ceeie&oMe&veeKeeueer meeleeje, JeeF&, Yeesj Je keesuneHetj Heefjmejele FbieefpeefJejOo GeJe kesues.
1.7.2 efYeuueebes GeJe 1818 ceOes Fbiepeeveer Keeveefoje leeyeele Iesleuee. leecegUs Fbiepeebvee
efYeuueeyeodue se Jeeg ueeieuee ee osMeeletvee meeleHeg[e meeleceeUe, Debefpee kegMeerle JeeJejCeeNee
efYeuueebeer Skepet kesueer. leueJeejer neleele Iesleuee Je efyeerMee efJeOo ue{e GYeejuee.
ef$eyebkepeer [WieUs ne ogmeNee yeepeerjeJeeee efce$e Je cejee mejoej neslee. leeuee eCes esLes
legjieeble [ebyeCeele Deeues nesles. lesLetve lees efvemeuee Je efYeuue peceeleerle Iegmeuee Je efYeuueebvee Fbiepeeb
efJejOo efeLeeJeues.
Fbiepeeveer efYeuueebvee veeskeNee Je HesvMeve osCeeme megjJeele kesueer nesleer cee$e Fbiepeebee
meJeueleeRvee efYeke ve Ieeuelee leebeeMeer ue{e eeuete sJeuee ee ue{eees vesle=lJe meeleceeUeeee
efYeuue veeF&ke kejle neslee. leeme 1819 ceOes Fbiepeeveer Heke[tve HeemeeJej e{efJeues.

13
[mejle Je Oeevepeer ns ueeletjes efYeuue HecegKe nesles. leebveer FbiepeebefJeOo onMele efvecee&Ce
kesueer nesleer. cee$e cespej cesefjve eebveer MebYej cewueJejerue HeosMeeleerue cenlJeeee peeiee efpebkeueeves
oef#eCe efYeuueebee MejCe esCeeefMeJeee ogmeje Heee&e efMeuueke jeefnuee veener.
veneue Je nefjee ee efYeuueebveer 1822ceOes GeJe kesuee ee GeJeeee Heeeoe IesJetve
DemebKe efYeuueebvee meJe&$e uegeuege meg kesueer. ee uegeuegerves Heeerue, keguekeCeea Je ceeceuesoej
Ieeyejues. ke@Hve je@efyevmeve eebveer efYeuueebee GeJe o[HeCeemeeer leebeer OejHeke[Je nuee
kejCeeme megJeele kesueer. lebevee keesj efMe#ee kesuee.
mesJeejece meesveej eebveer meeleeje jepeeee veeJeeves yeveeJe He$es leeej keve leer efYeuueebvee
Jeeueer.ner He$es leeej keve leer ee meboYee&le nesleer. ee He$ekeeuee Devegmeve 800 efYeuueebveer
uegeueg meg kesueer. veblej mesJeejece Je leebee nmlekeebvee Heke[tve ej ceejCeele Deeues.
efYeueebee GeJeeuee ue#eele IesJetve leebvee peceerveer, leieeF&, Meslecepetjer DeMee megefJeOee
Fbiepeebveer leebvee osCes meg kesues cee$e,Heb[ee, yeboer,meKee ee efYeuueebveer leebee efJejesOeele ue{e megje
sJeuee.
ueesnej efYeuueebee GHeJe keceer JneJee cnCetve leebvee peceerveer, efMe#ee ceeHeer, leieeF&, iegvns
ceeHeer, mewve Yejleerle menYeeie ee mebOeer osCeele Deeuee. mJeleFbiepe DeefOekeejer Deewj@ce leebee
meesyele JeeJeke ueeieuee. Hejblet [ebiees HecegKe Je ueesnej efYeuue eebveer Hegvne leebee efJeOo uegeueg
megj kesueer. ee efYeuueebee uesHveb Dee@j@ce eebves yeboesyemle kesuee 1828 veblej efYeuueebes GeJe
keceer Peeues.
Gesleefmebie HeJeejeves 1831ceOes Oeej mebmLeeveeleerue Kes[eeHee[eebJej nuues kesues DeeefCe
Oeejee HeJeej jepeefJejOo GeJe kesuee. Hejblet leeceOes efYeuueebvee eMe Deeues veener.
cejeJee[eele keesveejjeJe eeee vesle=lJeeKeeueer FbiepeeefJeOo yeb[ kesuee. cee$e
mebIeveelceke ne yeb[ vemeueeves Fbiepeeves ne yeb[ cees[tve kee{uee. 1822 les 1857 Heele
cejeJee[eele Deveske efYeuueebveer Fbiepe mellesefJeOo yeb[ kesues. ee keeUele kepejefmebn veeF&ke, Yeercee
veeF&ke, Yeeieespeer veeF&ke, veWJeMee veeF&ke, keeuueyeeyee, oewuele veeF&ke Je lebee efYeuue Fleeoer
efYeuueeee Heg{eNeebveer FbiepeeMeer Pegbpe efoueer.
1.7.3 ieew[ peceeleeree GeJe ceneje<^eleerue ieeQ[ ner DeeefoJeemeer peceele nesleer ee peceeleeree
menkeeee&ves 1817 -18 ee keeueKeb[ele veeieHetjee jepesmeensye DeeHHeemeensye Yeesmeueebveer
Fbiepeeee efJeOo yeb[ kesuee neslee. Fbiepeebveer ee ke=leeyeoodue leebvee Heke[ues cee$e les efvemeues Je
leebveer meeleHeg[e HeJe&leeee Deeee Iesleuee.
1.7.4 nkejebee GeJe cejeJee[e nweyeeoee efvepeeceeee leeyeele neslee. efvePeece
Fbiepeebee ceeb[efueke neslee. cee$e Demes Demetve ner cejeJee[eele veebos[ efpeuneele nbmeeveer nkej
eebveer uenevemes jepe efvecee&Ce kesues nesles Je les mJeleb$eHeCes lees eeueJele neslee. nbmeepeerves 1819 20 ceOe GeJe kesuee. GeJeeuee Men osCeemeeer cespej efHeceve, ke@Hve FJnevme, [sJner[ Je

14
ke@Hve ces[esve suej eebveer eej nbpeejHes#ee DeefOeke mewveemen nmeepeerJej nuuee kesuee. nbmeepeerves
25 efoJeme Fbiepeebyejesyej Pegbpe efoueer. cee$e Fbiepeeveer leeee HejeYeJe kesuee.
1.7.5 Oecee&peer HeleeHejeJeeee GeJe cejeJee[eeleerue yeer[ esLeerue Oece&peer HeleeHejeJe eebveer
1818 ceOes efvepeece mejkeej efJeOo GeJe kesuee. mejkeebjves GeJe cees[Ceemeeer Oeceepeerves efoyes
ieeJeele leU eskeuee neslee lee efkeeCeeuee Jes{e efouee. MesJeer Oecee&peeruee ceeIeej IeeJeer ueeieueer.
MesJeer Oecee&peer Je leeee YeeJeeme kebHeveer mejkeejves Deke kesueer.
1.7.6 meeJebleJee[er mebmLeeveee GeJe Fbiepeebveer meeJebleJee[erle DeeHeues jepekeere Jee&mJe
HemleeefHele kejCeeee GefoodMeeves 1813 ceOes Jeefkeueele GIe[ueer nesleer Je meeJebleJee[erkejebvee $eeme
osCeeme megjJeele kesueer nesleer.1823 ceOes KescemeeJeble GHe& yeeHetmeensye ieeoerJej Deeuee. leebveer
DeeHeuee mellesefJejOo meg DemeCeeNee yeb[euee cees[Ceemeeer Fbiepeebeer ceole Iesleueer. Fbiepeebveer Heg{s
meeJebleJee[erme ue<kej Jee{efJeues. Heg{s meeJebleJee[eree DeCCeemeebnsyeeee mebmLeeveeJejerue nkeke kee{tve
Iesleuee. Heg{s meeJebleJee[erleerue yeb[eee efJeYees[ kejCeele Fbiepeebvee eMe Deeues.
1.7.7 keesuneHetjee ie[keNeebee GeJe cejee jepeele ie[kejer efkeuueeeer JeJemLee
Henele nesles. leebvee ee keeueKeb[ele efkeuueeee peJeUHeemeee peceerveer leveKeemeeer ueeJetve efouee
peele Demele. cee$e Fbiepeebes jepe Deeueeveblej ie[keNeebveer leebvee iejpe veJnleer. lemes leebvee
keUefJeCeele Deeues. meeceeve ie[eJej DemeCeeNee ie[keNeebvee ne ie[ Keeueer kejCeeme cee$e
ie[keNeebveer vekeej efouee. kebHeveer mejkeejves ke@Hve Deewj@ce vewle=lJeKeeueer 1200 ue<kejemen
meeceveie[eJej nuuee kesuee. veblej ie[kejer Fbiepeebvee MejCe Deeues. veblej ie[kejer keeceeJej pet
Peeues.
1.7.8 keesUeees GeJe Fbiepe jepeJeerle keesUeebveer FbiepeebefJeOo melele GeJe kesues nesles.
1828, 1839,1844,1848 ee keeueKeb[ele ns GeJe Peeues nesles. YeeT Kesj, efeceCeepeer
peeOeJe, veeve ojyeejs eebveer ee GeJeees vesle=le kesues. ns HesMebJeees DeefOekeejer Demeueeves eebee
GeJeevee jepeefkee mJeHe HeeHle Peeues nesles. Fbiepeebveer cee$e keesUeebes ns GeJe cees[tve kee{ues.
OejHeke[ keve leebvee kewo kesues. 54 keesUeebJej Keues Yejues Je 28 keesUeebvee efMe#ee kesuee.
DeeHeueer Heieleer leHeemee
1. 1848 HetJeeaes Fbiepe jepeJeer efJeOoes GeJe keesCeles Peeues leeeer ceeefnleer peeCetve Iee.

15

1.8 meejebMe
Yeejleere mebIejepe HeCeeueerleerue ceneje<^ ns Ske cenlJeHetCe& jepe Demetve ee jepeeuee
Heeeerve Je ceOeegieerve jepeJe keeUele mece=Oo Jeejmee ueeYeuee Deens. Heeeerve keeueKeb[ele ceewe&,
meeleJeenve,Jeekeeke, eeuegkee, je<^keg jepeJebMeere jepe&kelee&veer ceneje<^eJej jepe keve
ceneje<^euee mce=Oo Jeejmee efouee. ceOeegieerve ceneje<^euee Fmueece Je cejes ee jepekeleeeer
HeeMJe&Yetceer ueeYeueer. osJeefiejeres eeoJe, DeuueeGerves efKeuepeer ceesncebo-efyeve-legIeueke yeneceCeer jepe,
$eHeleeRes jepe, ee jepeJeer ceneje<^euee ceOeegieerve keeUele ueeYeuee. ee oesvner keeueKeb[eleerue
jepeJeerveer ceneje<^euee jepekeere HeMeemekeere, meebmke=efleke Je meeceeefpeke HeefjJele&ves efoueer. cee$e
ogmeNee yeepeerjeJeeee jepeJeerHeemetve ee meJe&e yeeyeerceOes yeoue efomet ueeieuee leebeecegUs DemeCeeNee
kecepeesjeree Heeeoe Fbiepeeveer Iesleuee Je DeeHeueer mellee HemleeefHeke kesueer. ee mellesuee 1818-les
1848 ee keeueKeb[ele efYeuue, keesUer, jeceesMeer, ieew[,nkej ee peceeleerveer lemese Oecee&peer
HeleeHejeJepeer Je meeJebleJee[erle ueeskeebveer efJejesOe kesuee. keesuneHetjkejevesner efJejesOe kesuee. ner meJe&
HeeMJe&Yetceer Hemlegle HekejCeele DeeHeCe meefJemlej Heeefnueer Deens.

1.9 efoIeexejer HeMve

1.
2.
3.
4.

ceneje<^eee Heeeerve HeeMJe&Yetceeree mebef#eHle Dee{eJee Iee

ceneje<^eee ceOeegieerve HeefjefmLeleeree Dee{eJee Iee.
ceneje<^eee DeeOegefveke HeeMJe&Yetceeruee mHe< keje.
SefuHemvees keee& mHe< keje.

1.10 meboYe&meteer
1. ceneje<^eee HeefjJele&veeee Fefleneme Hee. jeTle
2. ceneje^eee meJee&ieerCe Fefleneme Heeerue Jner. yeer.
3. DeeOegefveke ceneje^eee Fefleneme (F.me. 1818-1960) keejs Deefveue

16

2
1848 HetJeeaee ceneje<^

ye) cegbyeF&eer Ssefleneefmeke HeeJe&Yetceer

Ieke jevee :
2.0
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
2.6
2.7
2.8
2.9
2.10
2.11

Gef<es
emleeJevee
cegbyeF&eer JelHeleer Je DeLe&
cegbyeF&eer eeeerve Ssefleneefmeke HeeJe&Yetceer
cegbyeF&eer ceOeegieerve Ssefleneefmeke HeeJe&Yetceer
cegbyeF&eer DeeOegefveke Ssefleneefmeke HeeJe&Yetceer
cegbyeF&eer mLeeHelekeuee
cegbyeF&leerue cenJeeeer mLeUs
cegbyeF&eer mebmke=leer
meejebe
efoIeexejer eve
meboYe& meteer

2.0 Gef<es
cegbyeF&ee JeglHeeeryeeyele ceeefnleer peeCetve IesCes.
eeeerve cegbyeF&eer Ssefleneefmeke HeeJe&Yetceer peeCetve IesCes.
ceOeegieerve cegbyeF&eer Ssefleneefmeke HeeJe&Yetceer peeCetve IesCes.
DeeOegefveke cegbyeF&eer Ssefleneefmeke HeeJe&Yetceer peeCetve IesCes.
cegbyeF&ee mLeeHele keueseer ceeefnleer peeCetve IesCes.
cegbyeF&ee cenJeHetCe& mLeUebeer ceeefnleer peeCetve IesCes.
cegbyeF&ee mebmke=efleJej Ske mebef#eHle <er#esHe ekeCes.

17

2.1 emleeJevee
DeeOegefveke ceneje<^eee DeYeeme kejle Demeleevee DeeHeCeeme cegbyeF&ee mJeleb$e DeYeeme
kejCes iejpeses Deens. ceneje<^eee jepeOeeveeres efkeeCe. Yeejleees meJeexece JeeHeejer keW, Yeejleees
eJeseej, peieeleerue meJe&es< one JeeHeejer keWeHewkeer HeeeJee eceebkeees JeeHeejer keW, Yeejleeee
DeeefLe&ke jepeOeeveeres enj, Yeejleeleerue meJee&le peemle eerceble enj, oef#eCe, Heefece DeeefCe ceOe
Deeefeeeleerue meJee&le Jeeef<e&ke mekeue GlHeVe osCeejs enj Deeer cegbyeF&eer Keeleer Deens.
ee ekejCeele DeeHeCe cegbyeF&eer JeglHeeer keeer Peeueer. cegbyeF&uee eeeerve Ssefleneefmeke
HeeJe&Yetceer keeer ueeYeueer nesleer. ceOeegieerve HeeJe&Yetceer keeer ueeYeueer nesleer. DeeOegefveke keeueKeb[ele
cegbyeF&es mJeHe kemes nesles Je Deensle. cegbyeF&eer cenJeeeer mLeUs keesCeleer Deensle. cegbyeF&eer
mLeeHelekeuee keeer Deens. cegbyeF&eer DeeOegefveke mebmke=efle keeer Deens, ee yeeyeleeer ceeefnleer HeenCeej
Deenesle.

2.2 cegbyeF&eer JeglHeeer Je DeLe&

cegbyeF&uee cegbyeF& ns veeJe cegbyeeosJeeree veeJeeJeve He[ues dns. cegbyeF& ns veeJe oesve eyo efceUtve
yeveuee Deens. cegbyee cnCepes cene-Deebyee DeeefCe osJeer cnCepes DeeF&. meJe&eLece Heesleg&ieerpeeves ee yebojeyejesyej
DeeHeues mebyebOe Deeuee veblej ee yebojeuee pee JesieJesieUee veeJeeves mebyeesOeues Deens leer veeJes Deeer
Deensle. yesvepevecyeg, lesve-ceePeecyeg, ceeF&eecyeg veblej ee veeJeele yeoue Peeuee. ceesyesSce Demes veeJe Heg{s
Deeues Je veblej esJeer Heesleg&ieerpeeves `yeesce yeeneree' Demes veeJe efveefele kesues. eeeer ceeefnleer
`Deseeceesuee@veer' DeLeJee `Deesveesce@efmkeme' Heesle&gieeue eyokees<eele Deens. eeJeve Demes efme nesles keer
yee@cyes ns veeJe Heesle&gieeue eyoeJeve Deeuee Deens.
yee@ce ee Heesle&gieeue eyoeee DeLe& megboj Kee[er Demee Deens. yee@ce ne eyo Fbepeer eyoeeer
mebyeOeerle Deens. cegbyeF& eyoeee efveefce&leer Heeerceeieerue Heesleg&ieeueer eyoebeer HeeJe&Yetceer mecepetve Iesleuee
veblej Fbepeeveer ee veeJeele yeoue keve yee@cyes ns veeJe kesues Deens. Demes mecepeles. veblej 1995 ceOes
yee@cyeses cegbyeF& ns Hegvne veeJe kejCeele Deeues.
Deepeeer cegbyeF& ner kegueeyee, Hees&, Yeeekeuee, Hejsue, Jejueer, ceegbiee, ceeefnce ee yeseveer
HetJeea yeveuesueer nesleer.
Yeejleeuee mJeeleb$e efceUeueeveblej mebegkele ceneje<^ eUJeUeree eKej efJejesOeeveblej,
ue{ee veblej, 105 ngleelceebee yeueeroeveeveblej 1 ces 1960 jespeer ceneje<^ jepeeeer efveefce&leer
Peeueer Je cegbyeF&uee ceneje<^eeer jepeOeeveer yeveJeues.
DeeHeueer eieleer leHeemee :
1. cegbyeF&eer Jeleleeryeeyeleeer ceeefnleer peeCetve Iee.

18

2.3 cegbyeF&eer eeeerve Ssefleneefmeke HeeJe&Yetceer

cegbyeF&eer eeeerve Ssefleneefmeke HeeJe&Yetceer mecepetve Iesle Demeleevee DeeHeCeeme F.me. HetJe& 250
ee keeueKeb[eee efJeeej kejeJee ueeiesue. keejCe ee keeueKeb[ele cegbyeF& yeseJej ceeveJeer Jemleer
Demeueees HegjeJes meeHe[ues Deensle. cegbyeF& enj eeeerve keeueKeb[ele DeefmlelJeele nesles Demee G}sKe
eerkeebveer kesuee Deens. lesJne leebveer ee enjeme Heptanesia Demes cnues nesles. ee ceeefnleerJeve
Demes efme nesles keer cegbyeF& ns enj Hee<eeCe egieeHeemetve Jemeuesues Deens. eeeerve keeueKeb[eHeemetve
DeeOegefveke keeueKeb[eHeele cegbyeF&Jej Deveske jepekeleeveer Je Deveske meeeveer jepe kesues. leebee ee
meee eCeeueerletvee DeeHeCeeme cegbyeF&ee Ssefleneefmeke HeeJe&Yetceereer ceeefnleer mecepeles.
cegbyeF&ee eeeerve HeeJe&Yetceer mecepetve Iesle Demeleebvee meJe& eLece DeeHeCe, Hee<eeCe egieeee
efJeeej kesuee. veblej eerkeebes mebyeOe cegbyeF& yejesyej nesles ns peeCetve Iesleues. veblej DeeHeCe eflemeNee
elekeele cegbyeF& yes ceeweeee leeyeele nesles ee yeeyeleeer ceeefnleer peeCetve IesCeej Deenesle. eflemeNee
elekeele ceewe& jepeJe keeueKeb[ele mecee Deeeskeeee efveeb$eCeeKeeueer ns yes nesles. ee
keeueKeb[eleerue keener ceeefnleer GHeueyOe Deens. veblej ns yes meele Jeenveebee leeyeele nesle Demes
cnues peeles. cee$e ee yeeyele Jeeo Deens. keejCe meele Jeenveebee leeyeele nesles keer Flejebee leeyeele
nesles ee yeeyele Jeeo Deens. veblej 1343 Heele efmeueenej ee efbnbot jepekeleeveer cegbyeF&Jej jepe kesues.
ee meJe& eeHle ceeefnleeree DeeOeejs eeeerve keeueKeb[ele cegbyeF& ns yes, enj yeboj DeefmlelJeele nesles ns
efme nesles lemese cegbyeF&uee eeeerve Ssefleneefmekes HeeJe&Yetceer nesleer Demes ner Jeefjue ceeefnleeree DeeOeejs
mHe< nesles.
DeeHeueer eieleer leHeemee :
1. cegbyeF&eer eeeerve Ssefleneefmeke HeeJe&Yetceer leHeemetve Iee.

2. cegbyeF&Jej eeefeve keeueKeb[ele keesCekeesCelee jepekeleeveer meee efvecee&Ce kesueer nesleer leeeer
ceeefnleer leHeemee.

2.4 cegbyeF&eer ceOeegieerve Ssefleneefmeke HeeJe&Yetceer :

cegbyeF&eer ceOeegieerve Ssefleneefmeke HeeJe&Yetceer peeCetve Iesle Demeleevee meJe& eLece DeeHeCeeme
Hejkeere meeebee efJeeej kejeJee ueeiesue. Jeemkees-o-ieeceeee Heeves Heesleg&ieerpe meJe& eLece Yeejleele
Deeues. Gejsle ceesieue meee yeeyejeves emLeeefHele kesueer nesleer. cee$e oKKeve leeee leeyeele veJnlee.

19
ns eose yeneotjeneee leeyeele nesles. meJe& eLece Heesleg&ieerpeebveer iegpejeleee megueleeve
yeneotjeneke[tve JemeF& eeble efceUefJeuee. veblej Heesleg&ieerpeeveer iegpejeleee megueleeveeke[tve eCes,
leejeHetj, yeebe, ceeefnce, cegbyeF& yes keeyeerpe kesues. cnCepese cegbyeF&Jej ceOeegieerve keeueKeb[ele meJe&
eLece Heesleg&ieerpe ee Hejkeere meeeOeereebeer meee nesleer.
Heg{s nse yes Heesleg&ieerpe jepeeves DeeHeueer kevee ke@Lesefjve yeBieePee efnuee DeeboCe cnCetve efoues.
ke@Lesefjve yeBieePeeee efJeJeen Fbiue[bee jepee ogmeje eeue&me eeeeyejesyej juee neslee. DeeefCe lee
vegmeeje F.me. 1665 ceOes cegbyeF& yes Heesleg&ieerpeebveer Fbepeebee mJeeOeerve kesues. ee IevescegUs
cegbyeF&ceOes Fbepeevee keeeoseerjjerlee eJese Peeuee. ogmeNee eeue&meves ns yes kesJeU Je<ee&uee 10 Heew[
ee veececee$e Yee[eeHeeser efyeere F&m Fbef[ee kebHeveeruee efoues. ee eefeesves ns yes kebHeveerke[s Deeues.
kebHeveerves cejeeebee meJe& mejoejebee HejeYeJe keve 1818 veblej cegbyeF& jsmeer[svmeereer efveefce&leer
kesueer eeueee cegbyeF& FueeKeele Keeveose, yesUieeJe, jlveeefiejer, kegueeyee, OeejJee[, S[ve efmebOe,
JewpeeHetj, Hebeceneue, iegpejeleee keener Yeeie, mebHetCe& Heefece oKKeve (meeleeje Je keesuneHetj
JeieUtve) SsJe{e eose esle neslee. F&m Fbef[ee kebHeveerves 1687 jespeer dHeues keeee&uee megjlentve
cegbyeF&uee DeeCeues leecegUse Heg{s ns enj cegbyeF& FueeKeeee jepeOeeveeres enj yeveues. yeneotjene,
Heesleg&ieerpe Je Fbepe Deee efleve meeeefOeeebee mebyeOe ee keeueKeb[ele Deeuee neslee Demes mHe< nesles.
DeeHeueer eieleer leHeemee :
1. cegbyeF&eer ceOeggieerve Ssefleneefmeke HeeJe&Yetceer peeCetve Iee.

2. ceOeegieerve keeueKeb[ele keesCelee meeeefOeeebes cegbyeF& yejesyej mebyeOe Deeues nesles les leHeemee.

2.5 cegbyeF&eer DeeOegefveke Ssefleneefmeke HeeJe&Yetceer :

DeeOegefveke cegbyeF&eer Ssefleneefmeke HeeJe&Yetceer peeCetve Iesle Demeleevee DeeHeCeeme DeejbYeer cegbyeF&
F&ueekee, cegbyeF& jepe, efyeere F&m Fbef[ee kebHeveer, SefuHevmve, peieVeeLe ebkejes, je<^ere
eeBesme, eues peeJe eUJeU Deeoer Ievee Je JekeleeRee menmebyeOeebee Je keeee&ee Dee{eJee IeeJee
ueeiesue. ee eleske Ievesee Je Jekeleer keeee&ee Dee{eJee Keeueer osCeele Deeuee Deens.
2.5.1 cegbyeF& Fueekee :
Yeejleele meJe&eLece egjesHeere ueeske Heesleg&ieerpeebee Heeves Deeues. meJe&eLece leebveer ieesJeele
meee meg kesueer. veblej leebes mebyeOe cegbyeF&yejesyej Deeues. Heesleg&ieerpe ieJnve&j ueesHees JeePe me@efHeees eebves
DeeHeuee mesveeHeleer nsj efmeuJesme eeme 300 mewve osJetve cegbyeF&Jej n}e kejCeeme meebefieleues. cee$e

20
ojceeveee keeUele Heesleg&ieerpe Je iegpejeleee megueleeve eebeele len Peeuee Je megueleeveeves ee
lenevJeees Heesleg&ieerpeebvee JemeF& Je JemeF&ee Deepetyeepetee eose efouee. Heg{s mebOeeree Heeeoe IesJetve
Heesleg&ieerpeeves cebgyeF& leeyeele Iesleueer Je Heesleg&ieerpeees cegbyeF&Jej jepe meg Peeues.
Heg{s Fbiue[ee jepee ogmeje eeue&me eeee efJeJeen Heesleg&ieeueeer jepekevee ke@Lesefjve ye@ieePee
efneeeer Peeuee. Je Heesleg&ieerpeeveer ngb[eeoeKeue cegbyeF& Fbepeevee efoueer. cegbyeF&Jejerue ner ceeuekeer ogmeje
eeue&me Je leees Jeejme eebvee keeece osCeele Deeueer nesleer. Heg{s jepee ogmeje eeue&me eeuee Heweeeer
Deleble iejpe He[ueer. cnCetve leeves F&m Fbef[ee kebHeveerke[tve 50,000 HeeQ[ kepe& Iesleues ee
kepee&ee ceesyeoueele kebHeveeruee ns yes meJe& nkekeeefveeer Je<ee&uee 10 HeeQ[ ee veececee$e Yee[eeves
efceUeues. leecegUse Deele#e Heeves cegbyeF&Jej kebHeveereer meee emLeeefHele Peeueer.
1661 les 1861 ee keeUele kebHeveeres Jee&mJe Jee{le iesues oeke Jeejme veecebpetjeree
Heeeoe ner Fbepeebvee Peeuee. cegbyeF& Je meYeesJeleeueee eoseebJej kebHeveeres Jee&mJe Jee{le iesues Je cegbyeF&
FueeKeees mJeHe efJemleejeves Jee{ues. cegbyeF& FueeKeele ee keeUele iegpejeleee keener Yeeie, mebHetCe&
Heefece oKKeve, (meeleeje Je keesuneHetj ke[erue jepeebee Yeeie JeieUtve) Keeveose, yesUieeJe,
jlveeefiejer, kegueeyee, OeejJe[, S[ve, efmebOe, Hebeceneue ee Yeeieebee meceeJese neslee.
2.5.2 cegbyeF& mJeleb$e jepe :
DeeHeCe DeeOegefveke cegbyeF&eer Ssefleneefmeke HeeJe&Yetceer mecepetve Iesle Demeleevee mJeleb$e ceneje<^
jepeeDeeieesoj cegbyeF& mJeleb$e jepe nesles ns efJemeve eeueCeej veener.
DeeHeCe ee efkeeCeer 1848 HetJeeaee ceneje<^eee Je cegbyeF&ee Ssefleneefmeke HeeJe&Yettceer ee
efJeeej kejle Demeleevee ner Ievee pejer veblej Ie[uesueer Deemeueer lejer ee Ieveses Ssefleneefmeke
DeefmlelJe mJeleb$e Deens. ns veekee ekele veener.
DeeHeuee oseeuee mJeeleb$e efceUeuee veblej Yeeef<eke jepeebee eveebee Hesj efJeeej meg
Peeuee. eemeeer Hebef[le peJeenjueeue vesnveer meJeexe veeeeueeees veeeeOeere Heepeue Deueer eebee
DeOe#elesKeeueer Ske keefceeve vesceues ee keefceeveuee `jepe Hegvej&evee Deeeesie' efkebJee `Hepeue Deueer
keefceeve' cnCeleele. noeveeLe kegbPe Je Sme. kes HeCCeerkej ee keefceevees meome nesles. 10
Dee@keesyej 1955 jespeer Deeeesieeves DeeHeuee DenJeeue meeoj kesuee. ee DenJeeueeme efJejesOe nesTve
efkeefkeeCeer meleeen Peeues. cee$e 1 veesJnWyej 1956 jespeer cegbyeF& efYeeef<eke jepe efvecee&Ce Peeues.
Je eeJeblejeJe eJneCe ns efYeeef<eke cegbyeF& jepeees cegKeceb$eer Peeues. cnCepese ceneje<^ jepe
efveefce&leerHetJeea cegbyeF&me mJeleb$e jepeeeer Ssefleneefmeke HeeJe&Yetceer nesleer ns DeeHeCeeme Jeefjue ceeefnleerJeve
efometve esles.
2.5.3 je<^ere keeBesmeee mLeeHeveses efkeeCe :
cegbyeF&ee Ssefleneefmeke HeeJe&Yetceeruee mecepetve Iesle Demeleevee ee Iekeeuee cenJe eeJes
ueeiesue. efyeereebeer Yeejleeleerue jepeJe Deveeekeejke Je o[Heeenereer nesleer Je leer GueLetve
ekeCeemeeer Yeejleereebveer 1857 ee GeJeeee eeflekeejeves eelve kesuee neslee cee$e ne eelve
Hemeuee. eeletvee SkemebIe Je mebIeveelceke efJejesOeebeer Yeejleereebvee iejpe Jeet ueeieueer. ee
iejpesletvee mej De@ueve netce eebee ceeie&oe&veeves Je esjCesves 1885 Yeejleere je<^ere meYee cnCepes
Yeejleere je<^ere eeBesmeeer mLeeHevee Peeueer. je<^ere meYeses Heefnues DeefOeJeseve HegCeeuee IesCeees

21
efveefele Peeues nesles. cee$e HegCeele kee@ueNeeeer meeLe meg Peeueer nesleer. leecegUs ns DeefOeJeseve HegCee
SsJepeer cegbyeFuee IesCeele Deeues. ee DeefOeJeseveeee epeceeveHeoeeer peyeeyeoejer yee@yes esefme[svmeer
Demeesefmeeveeveves efmJekeejueer nesleer. ns DeefOeJeseve cegbyeF&ee ieesketUoeme lespeHeeue mebmke=le
kee@uespeceOes IesCeele Deeues. ee DeefOeJeseveees DeOe#eHeo cegbyeF&es ieJnve&j uee@[& js eebvee osCeele Deeues
nesles. cee$e leebveer vekeej efouee. veblej ee DeefOeJeseveees DeOe#eHeo Gceseeb ye@vepeea eebveer
efmJekeejues. eee DeefOeJeseveele keeBesmeeer mLeeHevee Peeueer. cnCepese je<^ere keeBesmeee mLeeHeveses
efkeeCe cnCetve cegbyeF&ke[s Heeefnues. je<^ere keeBesme mLeeHevesceOes SketCe je<^Yejeleerue 72 eefleefveOeer
menYeeieer Peeues nesles. leeHewkeer 38 eefleefveOeer cegbyeF& eebleeleerue nesles. lej keeBesmeee mLeeHevesle
ceneje<^eleerue cenJeHetCe& Demee 16 Heg{eNeebee meceeJese neslee. keeBesme mLeeHeveses efkeeCe ee
veeleeves cegbyeF&eer Ssefleneefmeke HeeJe&Yetceer cenJeeeer ceeveueer iesueer Deens.
2.5.4 1942 ee es[es Yeejle Deeboesueveees efkeeCe :
Yeejleere je<^ere keeBesmeves pes es[es Yeejle Deeboesueve cenelcee ieebOeerpeeree vesle=JeeKeeueer
meg kesues nesles leeee DeejbYe cegbyeF&letve Peeuee neslee. 9 Dee@iem 1942 ceOes ns Deeboesueve meg
Peeues nesles. ee Deboesueveele pevelesee menYeeie GlmHet&le neslee. ee Deeboesueveele cenelcee ieebOeerves
pevelesuee `keje DeLeJee ceje' ne me}e efouee. Heg{s ns Deeboesueve mebHetCe& YeejleYej Hemejues. ee
Ssefleneefmeke Ievesee DeejbYe cnCetve ee efkeeCeer ne Ieke vecego kejCeele Deeuee Deens.
2.5.5 cegbyeF&ee pe[Ce Ie[Ceerleerue cenJeHetCe& Jekeleer :
Deepeee DeeOegefveke cegbyeF&es meJee&veebe Deeke<e&Ce Deens. cee$e ee cegbyeF&ee pe[Ce-Ie[Ceerle
kesJeU Skeee Jekeleeree nele ueeYeuesuee veener lej Deveske %eele Je De%eele JekeleeRveer cegbyeF&ee
pe[CeIe[Ceerle cenJeeeer Yetefcekee efveYeeJeueer Deens. ee efkeeCeer DeeHeCe leebee Yetefcekesuee mebef#eHle
mJeHeele mecepetve IesCeej Deenesle.
De)

mlecepeer oesjeyepeer :
mlecepeer oesjeyepeer ns Heejeer nesles. mlecepeer Heejeeves cegbyeF&leerue leCe keesUeebvee
Ske$eerle keve pebpeerNeeee efmeeryejesyej ue{eF& kesueer nesleer. lesJne cegbyeF& ner Fbepeebee leeyeele
nesleer. Fbepeebvee leeves kesuesuee ceoleeryeue leeuee Fbepeeke[tve ceesyeouee efceUeuee neslee. lemese
leees Fbepeeeer DeeYeejner ceeveues nesles. lemese leeuee JebeHejbHejeiele eeueCeejs HesueHeoner efoues
nesles. leecegUse cegbyeF&ee pe[CeIe[Ceerle leebes veeJe Iesleues peeles.
ye)

pesjeu[ Dee@efpeDej :
pesjeu[ Dee@efpeDejuee cegbyeF&es efeuHekeej, cegbyeF&es peveke Demes cnues peeles. cegbyeF&leerue
kegueeyee, Hees&, Yeeekeuee, Hejsue, Jejueer, ceegbiee, ceeefnce ee meele yesebvee Ske$eerle kejCeeee
keeceele pesjeu[ Dee@efpeDejes eesieoeve cenJeees Deens. efyeereebes megjleceOes eeueerle DemeCeejs eCes
leebveer cegbyeF&uee DeeCeues. leeee <erkeesve ne megOeejCeeJeeoer neslee. leebveer leebee keejefkeoeale
Deveske megOeejCee Ie[Jetve DeeCeuee. leebveer kesuesuee megOeejCeebeer ceeefnleer Keeueer vecego kejCeele
Deeueer Deens.
keeeos Je veeeJeJemLes yeeyeleee megOeejCee.
ebkemeeU JeJemLeeHeveeyeeyeleee megOeejCee.

22
iCeeuee JeJemLeeHevee yeeyeleee megOeejCee.
eHeKeevee JeJemLeeHevee yeeyeleee megOeejCee.
veiej jeves yeeyeleee megOeejCee.
mLeeefveke meceepe Hebeeele JeJemLeeHevee yeeyeleee megOeejCee
iegpejeleer, yeveeree ee JeeHeejer meceepeele efouesues eeslmeeneve.
peceerveeres eve mees[efJeCeemeeer kesuesues eelve.
Jejerue meJe& ceeefnleer pej efJeeejele Iesleueer lej pesjeu[ Dee@efpeDej eebveer cegbyeF&ee
mebIeerleHeCeemeeer Je efJekeemeelceke keeee&meeer efouesues eesieoeve efveefelee cenJeHetCe& Demes Deens.
ke)

ceeGb mgDe& SefuHevmeve :

ceeGb mgDe& SefuHevmeve ne meve 1811-1827 ee keeueKeb[ele cegbyeF& eebleeee
ieJnve&j neslee. lees Jemlegefve< efJeeej kejCeeje Demeueeves leeee <erkeesve GHeegkeleeJeeoer neslee.
leebveer cegbyeF&ee efe#eCe, Jeneletke Je JeeHeej Oebeeee efJekeemeemeeer cenJeHetCe& Demes keee& kesues.
leees veee Je efe#eCe JeJemLesyeeyelees OeesjCe cegbyeF&ee <erkeesveeletve cenJeHetCe& Demes jues.
DeeOegefveke ceneje<^eee pe[CeIe[Ceerle pemee leeee keee&eCeeueeree Jeee cenJeeee Deens, lemeee
Jeee cegbyeF&ee pe[CeIe[Ceerlener Deens. ns DeeHeCe veekee ekele veener. DeeHeCe egefve Ske ceOes
ceeGb SefuHevmeve eebeer keeceefiejer meefJemlej efoueer Deens.

[)

Flej JekeleeRes eesieoeve :

cegbyeF&ee pe[CeIe[Ceerle pee eceeCes mlecepeer oesjeyepeer, pesjeu[ Dee@efpeDej,
SefuHevmve ee JekeleeRes eesieoeve cenJeees Deens leee eceeCes cegbyeF&le lee keeueKeb[ele jenCeeNee
keesUer, Yeb[ejer, HeeekeUeer, Heeejs eYet, Yeeeree Je yeefveee, esCeJeer, meesveej, owJe%e, pewve,
ceejJee[er, keeskeCeer cegmeueceeve, Dejye, meF&o, yeesnje, Keespee, cesceCe, HeeCe, eske, megvveer HebLeere
yeesnje, Heejeer, F&m Fbef[eve, esceve ke@Leeefueke, DeeefCe eessmb, yesves Fm$eeeueer (peg) lemese
keeskeCeeletve Je Heefece ceneje<^eletve Deeuesueer ceeCeme ee meJeeveer cegbyeF&ee Goe, efJekeeme Je
Glke<ee&meeer cenJeHetCe& Demes keee& kessues Deens.
F)

veeveemeensye GHe& peieVeeLe ebkej mes :

veeveemeensye GHe& peieVeeLe ebkej mes eebvee KeNee DeLee&ves DeeOegefveke cegbyeF&es efeuHekeej
ceeveues peeles. mJele:ee Jekeleeriele JeJemeee meebYeeUtve leebveer cegbyeF&ee meeJe&peefveke peerJeveele leve,
ceve Je Oeveeves Yeeie Iesleuee. meeceeefpeke eyeesOeve keve leebveer cegbyeF&ee meeJe&peefveke peerJeveele
cenJeeeer Yej Ieeleueer. cegbyeF&e meeJe&peefveke, ew#eefCeke, Oeeefce&ke meeceeefpeke Je jepekeere #es$eele
leebes eesieoeve cenJeees Deens. leecegUse leebee keeee&efe mebef#eHle ceeefnleer ee efkeeCeer vecego
kejCeele esle Deens.
1. peerJeve Heefjee : DeeOegefveke cegbyeF&es efeuHekeej mecepeuee peeCeeNee peieVeeLe ebkejes eebee
pevce eCes efpeuneeleerue cegjyee[ ee efkeeCeer 10 HesyegJeejer 1803 jespeer Peeuee. cegke&s ns
leees GHeveeJe nesles. leebes IejeCes owJe%e yeecnCe (meesveej) nesles. leebes Jeef[ue ebkej es ns
peJeeefnNeebes JeeJemeeefeke nesles. leebveer ee JeJemeeeeee eebieuee efJekeeme kesuee neslee.

23
veeveemeensye GHe& peieVeeLe ueneve Demeleeveee leebee DeeF&ee ce=leg Peeuee. lemese les Deje
Je<ee&es Demeleevee leebee Jeef[ueebee ce=leg Peeuee. leecegUs keceer Jeeelee leebeeJej
JeJemeeeebeer peyeeyeoejer He[ueer.
2. Gece JeJemeeefeke : peieVeeLe ebkej esebee pe[ peJeeefnNeebee JeJemeee Jebe HejbHejeiele
Demeueeves Jeef[ueebee ce=legveblej ee JeJemeeeeeer peyeeyeoejer leebeeJej He[ueer. efekeeer,
meeeserves leebveer ne JeJemeee kejle leebveer ee JeJemeeeeletve YejHetj mebHeeer keceeefJeueer. cee$e
YejHetj mebHeeer efceUJetvener les ewve efJeueemeees peerJeve peieues veenerle Gue ee mebHeeeree efJeefveeesie
leebveer cegbyeF&ee pevekeueeCeemeeer kesuee.
3. meeceeefpeke peeie=leeruee eeslmeenve : peieVeeLe ebkej es ns yeger, efJelee Je kele&Jeees
ceneYes nesles. leebveer cejeer, Fbepeer Je mebmke=le Yee<esJej eeefJeCe efceUefJeues nesles. leebveer
cegbyeF&ee meeceeefpeke peerJeveHeleerle HeefjJele&ve kejCeemeeer DeLeke eelve kesues. leecegUse les
meeJe&peefveke keee&kelex, mJeebYet vesles jues. eeHle %eeveeee GHeeesie cegbyeF&leerue meceepe
peeie=leermeeer kesuee.
4. oele=Jeees Hegjmkelex : peieVeeLe ebkej esebvee oeve, Oece&, efJeee ee yeeyele esce nesles. cnCetve
leebveer cegbyeF&ee meeJe&peefveke peerJeve keeee&ee GVeleermeeer leve, ceve, Oeve DeHe&Ce kejle keee&
kesues. eees Gece GoenjCe cnCepes cegbyeF&leerue DeeefLe&ke<ee ceeieemeuesuee ieesj-iejeryeebvee
oeveOece& keve ceole kesueer. lemese meceepe efJekeeme kejCeeNee Deveske mebmLeebvee DeeefLe&ke ceole
kesueer.
5. DeeOegefveke cegbyeF&es efeuHekeej : peieVeeLe ebkej esDeveer cegbyeF&ee meeJe&peefveke, ew#eefCeke,
Oeeefce&ke, meeceeefpeke Je jepekeere peerJeveele cenJeHetCe& Demes eesieoeve efoues. efyeere mejkeejves
leebvee `peefmme Dee@He oer Heerme' ne mevceeve efouee. eeee DeLe& pevelesuee veee efceUJetve
osCeemeeer jepeeves vesceuesuee eefleefveOeer Demee neslees. leebee meJee&ieerCe keeee&ee pej efJeeej
kesuee lej KejesKeje les cegbyeF&leerue pevelesuee Je cegbyeF&uee veee efceUJetve osCeejs eefleefveOeer nesles ns
DeeHeCe veekee ekele veener. leebee ee keeee&cegUse les DeeOegefveke cegbyeF&es efeuHekeej jues.
6. ew#eefCeke keee& : peieVeeLe ebkej esebveer ew#eefCeke #es$eele DeefJemcejCeere keee& kesues Deens.
leebee ew#eefCeke keeee&eer ceeefnleer Keeueer vecego kejCeele Deeueer Deens.

cegbyeF& eebleeeer ew#eefCeke eespevee leeej kejCeemeeer SefuHevmveuee ceole.

yee@cyes vesefJn Spegkeseve meesmeeeereer mLeeHevee.
yee@cyes vesefJn Spegkeseve meesmeeeeree cegbyeF& Je cegbyeF& yeensj eeUe meg kesuee.
Deveske efe#eCe mebmLeebvee DeeefLe&ke ceole kesueer.
SefuHevmveves cegbyeF&ee efe#eCe keeee&le cenJeeeer Yetefcekee efveYeeJeueeves leees mceejke
GYeejues. lemese mceejke GYeejCeeres efJeJemle cnCetve keece Heeefnues.
1824 ceOes cegbyeF&le SefuHevmve neemketue GYes kesues.
1834 ceOes eee neemketuees Heeblej SefuHevmve ceneefJeeeueeele kesues.
1845 ceOes mej je@ye& eBee mce=leer efeleeLe& cegbyeF&le eB cesef[keue kee@uespe meg kesues.

24

efm$eeebee efe#eCeemeeer eelve kesues.

cegbyeF&le 1848 ceOes peieVeeLe ebkejes ee veeJeeves cegueeReer eeUe meg kesueer.
cegbyeF& efJeeeHeerees Heefnues Hesuee cnCetve efveegkeleer.
7. meeceeefpeke keee& : ew#eefCeke keeee& eceeCese peieVeeLe ebkejesebes meeceeefpeke keee& mege
ceneve nesles. mejkeej Je pevelee eebee leebeeJej efJeJeeme neslee. cnCetvee DeKeb[ Deeeg<eYej
leebveer pevemesJee kesueer leebee ee keeee&eer ceeefnleer Keeueer vecego kejCeele Deeueer Deens.
m$eer efe#eCeemeeer eelve Je ele#e DeceueyepeeJeCeermen keee&.
m$eereebee yeeyeleerle meg DemeCeeNee meleer Heleerme efJejesOe
cegveefmeHeue De@ke Heeme nesCeemeeer eelve
cegbyeF&ee Deejesieemeeer Je megKemeeseeRmeeer keee&.
cegbyeF&ee veeiejer peerJeveeeer cegntle&ces{ jesJeCeeceOes cenJeHetCe& Yegefcekee.
cegbyeF&ee meebmke=efleke Je yeewefke peerJeveele yeoue Ie[Jetve DeeCeCeemeeer efJeefYeVe mebmLeebeer
mLeeHevee kesueer.
Ssefeeeefke meesmeeeeree ebLeeueeeuee efJe%eeveeJejerue Deveske ebLe mJele: efJekele IesJetve efoues.
De@eer ne@ef&keuej meesmeeeer Je pee@eeefHekeue meesmeeeer mLeeHevesle cenJeHetCe& Yetefcekee.
jeCeeree yeeiesleerue HeoeLe& mebeenueeeme ceole.
1837 ee efnbot- cegmueerce obieueeruee eemJeerHeCes efceefJeCeele cenJeHetCe& Yetefcekee.
cegbyeF&ee HeeCeer eveeuee mees[efJeCeemeeer efJenerj Je leueeJeebeer eespevee leeej kesueer.
cegbyeF&le veeeie=n, oJeeKeeves, Oece&eeUe, cebefojs efvecee&Ce nesCeemeeer eelve kesues.
efebeHeeskeUer esLes ie@me kebHeveer meg nesCeemeeer eelve kesues.
8. ce=leg : peieVeeLe ebkej es eebee ce=leg 31 peguew 1865 jespeer Peeuee. peieVeeLe ebkej es ns
ueeskeebee Jeleerves mejkeejeer yeesueCeejs DeeefCe ceOemleer kejCeejs cegbyeF& enjeleerue Heefnues Heg{ejer
nesles. cegbyeF&es `DeveefYeef<ekele mecee' ner HeoJeer osJetve Deeeee& De$es eebveer leebee ieewjJe kesuee
Deens.
DeeHeueer eieleer leHeemee :
1) cegbyeF&eer DeeOegefveke HeeJe&Yetceer peeCetve Iee.

2) DeeOegefveke cegbyeF&ee pe[CeIe[Ceerleerue peieVeeLe ebkejesebes eesieoeve peeCetve Iee.

25

2.6 cegbyeF&eer mLeeHelekeuee :

cegbyeF&eer mLeeHele keuesee efJeeej kejle Demeleevee DeeHeCeebme ee efkeeCeeee mLeeHele
keuesle efyeere jepeJeeree meebmke=efleke Je JeeJemeeefeke DeelceefJeJeemeees megjsKe eefleefyebye
Gceueees efomeles. ner mLeeHelekeuee meJe& eLece ieJnvej mej yee&ueer eerDej eebee kegeue
vesle=Jeeves Je ceeie&oe&veeves cegbyeF&le meg Peeueer. eeletvee cegbyeF&le `nee efJnkesefjeve iee@Leerke'
Heleeree meeceeve meewobee&ves DeeefCe ue#eCeere mebmkeejeves veuesuee Fceejleer cegbyeF&le leeej Peeuee.
ee mLeeHelekeuesmeeer leebveer Yeejleere HeeLeKeebee Je efeuHekeejebee Glke=< keuee keeweueebee
JeeHej keve Iesleuee. cegbyeF&leerue mLeeHele keueseer ceeefnleer Henele Demeleebvee ee keuesee ceeOeceeletve
cegbyeF&le meekeejuesuee JesieJesieUee Jeemletbeer ceeefnleer vecego kejle Deenesle.
2.6.1 yebieuee :
cegbyeF&leerue DeejbYeeree mLeeHelJe keuesleerue cenlJeHetCe& Jeemleg cnCepes yebieuee. ee yebieueebes
Deekeej eceeCeye, Yekekece Je opexoej Deensle. meJe&meeOeejCe cegbyeF&leerue yebieues ns peesleebJej Ge
efYebleer GYeeve keewueebee Hejeves yeveefJeuesues Deensle. ee yebieueeJej eeoseerke ewueeree efJekeeme
peeCeJelees cegbyeF&leerue ee mLeeHele keueses Gece GoenjCe cnCepes ceueyeej efnueJejerue jepeYeJeveebleie&le
DemeCeeje ye@kekes ne@ue ne Ske jceCeere yebieuee nese. cegbyeF&leerue keener Keepeieer yebieues `Deesu[
ieJnjceW neTme' cnCetve DeesUKeues peeJet ueeieues.
2.6.2 ee& :
cegbyeF&leerue mLeeHele keueses ogmejs Gece GoenjCe cnCepes ee&, ee& mLeeHele keuesletve
DeefYepeele esjCesee elee eslees. cegbyeF&leerue ee& mLeeHele keueseer Gece GoenjCes cnCepes meOeeee
[e@keee[& meceesjes meW S@C[^etpe ee&, YeeKeKeUeebes eeFm ee& nese. ee ee&ee yeebOekeeceeJej
pee@efpe&eve ewueeree eYee peeCeJelees. cegbyeF&leerue meJee&le pegves ee& cnCetve meW Lee@ceme ee& eefme Deens.
kegueeyee ke@vesveceWceOeerue ebYej Je<ee&ntve peemle keeU mecegkeeer GYes Demeuesues meW pee@vme
DeeHeieeCe cesceesefjeue ee& Deepener mLeeHelekeuesee <erves cenJeees jues Deens.
2.6.3 efJnkeesjeree efce&veme ($eHeleer efeJeepeer efce&veme) :
cegbyeF& mLeeHele keuesleerue Ske efJeJeceeve mLeeHele keuee cnCetve efJnkeesjeree efce&vemeke[s
Heeefnues peeles. ee Fceejleereer jevee SHe. [yuet. merJnmeve eebveer kesueer. ner Fceejle meve 1878
ceOes HetCe& Peeueer. meOee ner Fceejle $eHeleer efeJeepeer efce&veme ee veeJeeves DeesUKeueer peeles. ee
Fceejleereer efveefce&leer Hegieerve, yepexme, yejefHeu[, mkee@, m^er ee efyeere mLeeHele efJeeejoebveer
kesueer dns. meceececeeCeye DemeCeeNee ee Fceejleereer jevee Skee Gegbie efejsyeboer Iegceele Glke<eeale
HeeJeueer Deens. ner Fceejle mLeeefveke iee@efLeke Deuebkeejeves Je leHeefeuee mepeJeuesueer Demetve ee
Fceejleeree efveefce&leerceOes Yeejleere ieJeb[eeveerner cenJeHetCe& keeceefiejer kesueer Deens.
2.6.4 cegefvmeHeue keeHeexjseve efyeu[eRie :
SHe. [yueg. efmJnmeve eebveer jevee kesuesueer cegbyeF&leerue ogmejer Ske cenJeHetCe& Fceejle
cnCepes cegefvmeHeue keeHeexjseveeer efyeu[eRie nese. ner Fceejle meOeeee $eHeleer efeJeepeer efce&veme
meceesj Demetve e Fceejleeres yeebOekeece 1893 ceOes HetCe& Peeues. ee Fceejleeree efveefce&leermeeer kesuesuee
$eerkeesCeer keesHeNeebee JeeHej Je ieesHegjebee Je Iegceebee jevesleerue Jewefe<eHetCe&lee ee cegUs ner Fceejle
Deleble Deeke<e&ke yeveueer Deens.

26
2.6.5 DeeuHex[ m$esueme& nesce :
SHe. [yueg. efmJnmeve eebee jevesleerue eflemejer cenlJeHetCe& Fceejle cnCepes DeeuHex[
m$esueme& nesceeer Fceejle nese. ee Fceejleerme keeskeesj Je efemleyeOe jevesletve yeveefJeCeele Deeues
Deens.
2.6.6 cegbyeF& efJeeeHeer Je efJeeeHeer ebLeeuee :
mej yee&ue eerDej Hegjmke=le iee@efLeke ewueeree FceejleerHewkeer Ske$e DemeCeeNee ee oesve
Fceejleer Deensle. efJeeeHeer efmeves Je efJeeeHeer ebLeeuee ee efejesYeeieer osKeCee jepeeyeeF& ceveesje
DemeCeeNee oesvner Fceejleer ieewjJeHetCe& ceevelee efceUefJeCeemeeer peCet Skeceskeebeer mHeOee&j kejle
Deensle. Deee Jeeleele ee Fceejleer Devegeces 1874 Je 1878 ceOes HetCe& Peeuee. veeiecees[er efpeves,
eemle Jnjeb[s, meg#ce Deuebkeejerke keesjerJe keece, ns ee Fceejleeree yeebOekeeceees Keeme Jewefe<es
jues Deens. ee Fceejleeres keesjerJe keece cegkegbo jeceeb eebee osKejsKeerKeeueer Je pes.Sue. efkeHeeefuebie
DeeefCe pes.pes. mketue Deee@He Dee&ee efJeeeLeeee efveefj#eCeeKeeueer Peeues.
2.6.7 cegbyeF& Ge veeeeuee :
pes.pes. Heguj eebveer jsKeeuesueer cegbyeF&leerue DeeCeKeerve Ske cenJeHetCe& Fceejle cnCepes
cegbyeF& Ge veeeeueeeeer Fceejle nese. ner Fceejle keve&ue efJeefukevme eebveer yeebOeueer. ee Fceejleeres
yeebOekeece 1878 ceOes HetCe& Peeues.
2.6.8 ee@He[& ceekex :
veecebJele efJnkeesefjeve mLeeHele efJeeejo efJeuece yepexme eebee efe<e efJeuece Fceme&ve
eebee keuesletve meekeejuesueer Heefnueer Fceejle cnCepes ee@He[& ceekex nese. ee@He[& ceekex cnCepes
Deeleeeer cenelcee Hegues ceb[F&eer Fceejle nese. ee Fceejleermeeer JeeHejCeele Deeuesuee DeesleerJe
ueesKeb[eee legUee DeeefCe G<CeleeJeOe&ke Glejlee HebKeeeer HHejs ner ee Fceejleeree yeebOekeeceeeer
Keeme Jewefe<es Deensle. 1869 ceOes ner Fceejle yeebOeCeele Deeueer. ns cegbyeF&leerue meJee&le ceess ceekex
Deens.
2.6.9 ies Jes Dee@He Fbef[ee :
pee mceejkeemeeer cegbyeF& eKeele Deens les mceejke cnCepes ies Jes Dee@He Fbef[ee nese. ns
mceejke mecegeee efkeveeNeeJej HeeCeeke[s leesb[ keve efoceeKeoej Heleerves GYes Deens. efyeere
jepee peepe& HeeeJee Je cenejeCeer cesjer mebmcejCeere DeeJeCe jneJeer ee Gseeves ns mceejke GYes
kejCeele Deeues nesles. ee mceejkeeee efveefce&leereer megJeele (1913) ceOes Peeueer Je ns mceejke
1927 yeebOetve HetCe& Peeues. ns mceejke mejkeejer Jeemlegeem$e%e peepe& efJes efveefce&le Deens. ns mceejke
ceOeegieerve keeueKeb[eleerue iegpejele ceLeerue Gej-Fb[es-S@efiueeve me@jesmesefveke ewueerJej DeeOeejerle
Deens.
2.6.10 Sefeeeerke ueeeyejer :
cegbyeF&leerue meJee&le pegveer ueeeyejer cnCetve ee ueeeyejerke[s Heeefnues peeles. ner ueeeyejer
1833 ceOes efvecee&Ce kejCeele Deeueer nesleer. ner ueeeyejer cnCepes mLeeHele keueses Gece GoenjCe
Deens. ee ueeeyejerle eeeerve DemebKe Hegmlekes Deensle. lemese eefme Jekeleereer eefme OeeblegHeemetve Je
mebiecejJejer oie[eHeemetve yeveefJeuesueer efe$e Deensle.

27
2.6.11 efevme Dee@He Jesume cegefPeece :
efevme Dee@He Jesume ns cegbyeF&leerue meJeexlke=< cegefPeece Deens. ee cegefPeeceeer Fceejle
cee@efjmesme Heleereer Deens. efHeJeUee Je efveUee jbiesves ner Fceejle Deeke<e&ke yeveueer Demetve ee
Fceejleeree meYeesJeleeueer yeieeree Deens. ee cegefPececeOes eeeerve, ceOeegieerve Je DeeOegefveke
keeueKeb[eleerue Yeejleere Feflenemeeeer mebyeOeerle DemeCeeNee Ssefleneefmeke, meebmke=efleke Je keueelceke
DeefJe<keejeeer mebyeOeerle DemeCeeNee Deveceesue Jemlegbee meben Deens. Ssefleneefmeke Jeejmeees oe&ve osCeejs
ns cenlJeHetCe& efkeeCe Demeuee keejCes ns efkeeCe HeneCeemeeer Hee&keebeer Je DeYeemekeebeer ceeser
ieoea Demeles.
2.6.12 ngleelcee eewke :
ceneje<^ jepe efveefce&leermeeer pee 106 ngleelceeves DeeHeuee eeCeees yeueeroeve efoues leebes
mcejCe DeeHeCee meJeeveee jneJes cnCetve ns cenlJeHetCe& efeuHe leeej kejCeele Deeues Deens. eee
efeuHeeee peJeU cegbyeF&ee efveefce&leermeeer peebveer cenlJeHetCe& eesieoeve efoues Deens. Deee oeoeYeeF&
veewjespeereener eflecee Deens.
DeeHeueer eieleer leHeemee :
1)

cegbyeF&ee mLeeHele keues efJe<eeer ceeefnleer peeCetve Iee.

2.7 cegbyeF&leerue cenJeeeer mLeUs

DeeOegefveke cegbyeF& ner oef#eCe cegbyeF&, ceOe cegbyeF& Je Gej cegbyeF& ee leerve Yeeieele efJeYeeieueer
Deens. DeejbYeerHeemetvee cegbyeF&uee jepekeere, DeeefLe&ke, meeceeefpeke, meebmke=efleke, Oeeefce&ke mece=lee
ueeYeueer dns. efieueereve efv[ue eebveer cegbyeF&uee (if yuf Gold) ner GHeeOeer efoueer Deens. Yeejleeee
DeeefLe&ke jepeOeeveeres efkeeCe, ceneje<^eee jepeOeeveeres efkeeCe, Yeejleees eJeseej, Yeejleeleerue
meJee&le peemle eerceble enj Deeer cegbyeF&eer eefmeer Deens. Deee ee cegbyeF&uee cenJeeee Deee mece=
mLeUebeener Jeejmee ueeYeuee Deens. Deee ee cegbyeF&leerue mLeUebeer ceeefnleer mebef#eHle Heleerves ceeb[ueer
Deens.
2.7.1 oef#eCe cegbyeF&leerue mLeUs :
oef#eCe cegbyeF&le DeHeieeve ee&, $eHeleer efeJeepeer efce&veme, efiejieeJe eewHeeer, celmeeuee,
ee&ies, keWere leej keeee&uee, pevejue Heesm Dee@efHeme, ies Jes Dee@He Fbef[ee, DeHeesuees yeboj,
ngleelcee eewke, pes. pes. mketue Dee@He Dee& De@v[ Deeefke&skeej, penebefiej Dee& ie@uejer, cejerve [^eFJe,
$eHeleer efeJeepeer Jemlegmebeenuee, Ssefeeeerke ueeeyejer, Ge veeeeuee, cegbyeF& efJeJeefJeeeuee,
efJeose mebeej YeJeve, efJeOeevemeYee, vejerceve Hee@F&v, cegefvmeHeue kee@Heexjseve efyeu[eRie, eF&cme
efyeu[eRie ner mLeUs Je Fceejleer Deensle, lemese cenelcee peesleeryee Hegues (eeHees[& ceekex) dns.

28
2.7.2 ceOe cegbyeF&leerue mLeUs :
ceOe cegbyeF&le YeguesJej cebefoj, mej efHejespeene Geeve (nwefiebie iee[&ve) keceuee vesn Heeke&,
yeeyegueveeLe cebefoj, ceneue#ceer cebefoj, nepeer Deueer oiee&, ceveerYeJeve, eebleer cewoeve, JeeuekesJej cebefoj,
cegbyeeosJeer cebefoj, vesn leejebieCe, peecee ceefmpeo, efmeerefJeveeeke cebefoj, jepeYeJeve, efpepeeceelee
Geeve (efJnkeesefjee iee[&ve) ner mLeUs Deensle.
2.7.3 Gej cegbyeF&leerue mLeUs :
Gej cegbyeF&le Deejs efceuke kee@ueerveer, meceg efkeveeje, (JemeexJee, ieesjeF&, Dekemee, ce{). pegnt
yeere, ceesJex yeere, ve@eveue Heeke&, keevnsjer iegbHeeSs, Fbjeieue meceg efkeveeje, HeJeF&, leevemee leueeJe,
ceeTb cesjer ee&, meW Ssv[^et ee&, JepexJejer, Smesue Je[&, JemeF& efke}e, Iees[e yeboj ner mLeUs
Deensle.
cegbyeF&leerue ee mLeUebvee jepekeere, meeceeefpeke, DeeefLe&ke, meebmke=efleke, Ssefleneefmeke Demee
Jeejmee ueeYeuee Deens. HeefjCeeceer ner efkeeCes HeneCeemeeer Hee&ke ceesee eceeCeele esleele. leecegUs
cegbyeF&ee DeeefLe&ke mece=lesle Jee{ nesle Deens.
DeeHeueer eieleer leHeemee :
1)

cegbyeF&ee mLeUebyeeyeleeer ceeefnleer peeCetve Iee.

2.8 cegbyeF&eer mebmke=leer

cegbyeF&eer mebmke=leer veeefJeveHetCe& Deens. ee mebmke=leerceOes HejbHejeiele meCe-GlmeJe, DeenejefJenej, peele, Oece&, HebLe, eeceOes SkemebIelee efJeefJeOelee Deens DeHeJeeo JeieUlee ns ueeske SkemebIelesves
mebIeerle nesleele. Skeceskeebee megKe-ogKe:ele menYeeieer nesleele Yee<eerke, Oeeefce&ke, meeceeefpeke,
meebmke=efleke SkemebIelee efkeefJeCeemeeer eelve kejleele. ner mebmke=leer Deepener efketve Deens.
meebmke=efleke efJeefJeOelee ke SkemebIelee ns cegbyeF&es Keeme Jewefe<es Deens.

2.9 meejebe
ee ekejCeele meJe& eLece DeeHeCe cegbyeF& ns cegbyeF&me veeJe kemes He[ues Je ee enjeeer
jeveelceke efveefce&leer keeer Peeueer ns peeCetve Iesleues.
cegbyeF&eer Ssefleneefmeke HeeJe&Yetceer peeCetve Iesle Demeleevee meJe& eLece DeeHeCe cegbyeF&eer eeeerve
HeeJe&Yetceer peeCetve Iesleueer. Hee<eeCe egie, eerke jepeJe menmebyeOe, ceewe& jepeJe, meeleJeenve jepeJe,
eerueenj jepeJe ee keeueKeb[ele cegbyeF& DeefmlelJeele nesleer eees HegjeJes GHeueyOe Deensle.

29
ceOeegieerve keeueKeb[ele cegbyeF&Jej Heesleg&ieerpeebeer meee nesleer. ner meee yeneotjeneke[tve
Heesleg&ieerpeevee efceUeueer nesleer ee keeueKeb[ele Heesleg&ieerpeeves cegbyeF&leerue eCes, leejeHegj, yeebe, ceeefnce,
yesss keeyeerpe kesueer nesleer
Heg{s Heesleg&ieerpeebveer Fbepeebvee cegbyeF& DeeboCe efoueer. Heg{s cegbyeF&Jej Fm Fbef[ee kebHeveeres Jee&mJe
emleeefHele Peeues. Je Fbepeebee jepeJeerle cegbyeF&uee DeeOegefvekeleses mJeHe eeHle Peeues.
mJeeleb$ee veblej meJe& eLece mJeleb$e jepeeee opee&, je<ere keeBesmeee mLeeHeveses
efkeeCe, es[es Yeejle Deeboesueveees efkeeCe, ceneje<^eee jepeOeeveeres efkeeCe, Yeejleeee DeeefLe&ke
jepeOeeveeres efkeeCe ee Debieeves cegbyeF&es cenlJe DeeOegefveke keeueKeb[ele Jee{ues.
cegbyeF&ee jevesle, pe[Ce Ie[Ceerle pee ceneve Jekeleerves eesieoeve efoues lee mlecepeer
oesjeye, pesjeu[ Dee@efpeDej, ceeTv mgDe& SefuHevmve, veeveemeensye GHe& peieVeeLe ebkej es
lemese JesieJesieUee peeleer-peceeleerleerue ueeskeebes keee& keee nesles eeeer ceeefnleer Heeefnueer.
ee Jeefleefjkele eeuet efmLeleerleerue cegbyeF&leerue mLeUs Je mebmke=leer eebee Lees[keeele Dee{eJee
Iesleuee Jeefjue meJe& ceeefnleeree DeeOeejs ee ekejCeele DeeHeCe cegbyeF&yeueeer mebef#eHle ceeefnleer peeCetve
Iesleueer.

2.10 efoIeexejer eve

1.
2.
3.
4.

eeeerve cegbyeF&ee Ssefleneefmeke HeeJe&Yetceeree Lees[keeele Dee{eJee Iee.

ceOeegieerve cegbyeF&eer HeeJe&Yetceer Lees[keeele mHe< keje.
DeeOegefveke cegbyeF&eer HeeJe&Yetceer Deetke meebiee.
cegbyeF&ee pe[Ce Ie[Ceermeeer pee Jekeleerves keee& kesues Deens lee JekeleeRee keeee&ee Dee{eJee
Iee.
5. DeeOegefveke cegbyeF&es efeuHekeej ee veeleeves peieVeeLe ebkej eWebee keeceefiejeres Heefj#eCe keje.
6. cegbyeF&ee mLeeHele keuesee Dee{eJee Iee.
7. cegbyeF&leerue mLebUeeer mebef#eHle ceeefnleer vecego keje.

2.11 meboYe& meteer

1.
2.
3.
4.

Sce. [er. [sJner[ - Sske cegbyeF& legPeer keneCeer

ve. je. Heeke - cegbyeF& veiejer
eeJeble jeekej - cegbyeF& : %eele Je De%eele.
M.D. David - Bombay the city of Dreams

30

3
cegbyeF&ee Ske yeboj cnCetve Goe Je efJekeeme
Ieke jevee :
3.0
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
3.6
3.7
3.8
3.9
3.10
3.11
3.12
3.13

Gef<es
emleeJevee
cegbyeF& Ske yeboj
cegbyeF& yeboj Je keeHetme JeJemeee
cegbyeF& yeboj Je DeHetee JeJemeee
cegbyeF&leerue Jeneletke JeJemLee
cegbyeF&leerue jmles Jeneletke Je ee Jeneletke JeJemLeseer mebyebOeerle meeOeves
cegbyeF&leerue jsuJes Jeneletke Je ceeie&
cegbyeF& yebojeeer mebyeOeerle peueceeie& Je meeOeves
cegbyeF& yebojeee efJekeeme
cegbyeF& yebojees cegbyeF&ee DeeefLe&ke efJekeemeeleerue eesieoeve
meejebe
efoIeexejer eve
meboYe& meteer

3.0 Gef<es
cegbyeF& ns Ske cenJeHetCe& yeboj kemes Deens ns peeCetve IesCes.
cegbyeF& yebojeeer mebyeOeerle keeHetme JeJemeeeeeer ceeefnleer peeCetve IesCes.
cegbyeF& yebojeeer mebyeOeerle DeHet JeJemeeeeeer ceeefnleer peeCetve IesCes.
cegbyeF&ee Jeneletke JeJemLeses mJeHe peeCetve IesCes.
cegbyeF&leerue jmles Jeneletke Je ee Jeneletke JeJemLeseer mebyeOeerle meeOeves ee yeeyeleeer ceeefnleer peeCetve
IesCes.
cegbyeF&leerue jsuJes Jeneletke Je jsuJes ceeie& ee yeeyeleeer ceeefnleer peeCetve IesCes.
cegbyeF& yebojeeer mebyeOeerle peueceeie& Je Jeneletke meeOeves ee yeeyeleeer ceeefnleer peeCetve IesCes.
cegbyeF& yebojeee efJekeemee yeeyeleeer ceeefnleer peeCetve IesCes.
cegbyeF& yebojees cegbyeF&ee DeeefLe&ke efJekeemeeleerue eesieoeve peeCetve IesCes.

31

3.1 emleeJevee
cegbyeF& ns Yeejleeleerue meJe&es< yeboj Deens. eeke=efleke jevesee megj#elescegUs ee yebojeuee
cenJe eeHle Peeues nesles. cegbyeF& ns Yeejleeleerue Heefnues Yeejleere JeeHeejer keW ceeveues peeles. ee yeojeuee
eeeerve Je ceOeegieerve Ssefleneefmeke HeeJe&Yetceer Deens. Heesleg&ieerpeeveblej ee yebojeJej DeeOegefveke
keeueKeb[ele efyeereebes Jee&mJe eeHle Peeues. DeeOegefveke keeueKeb[ele cegbyeF& Yeejleees eJeseej lemese
ceneje<^eee jepeOeeveeres efkeeCe yeveues Deens.
Deepe Yeejleeee SkegCe Deeweesefieke GlHeeoveeHewkeer 25 GlHeeove cegbyeF&le nesles.
Yeejleeee SkegCe Deeeele efveee&leeree 40%e Deeeele efveee&le cegbyeF&letve peueJeenletkeeree ceeOeceeletve
nesles. Deepe cegbyeF& peieeleerue one cenJeHetCe& JeeHeejer keWeHewkeer Ske JeeHeejer keW yeveues Deens. ee
one JeeHeejer keWeceOes cegbyeF&ee HeeeJee eceebke Deens.
ee Iekeele DeeHeCe cegbyeF& Ske yeboj, cegbyeF& yebojeleerue keeHetme JeJemeee, cegbyeF& yebojeleerue
DeHet JeJemeee, cegbyeF&leerue Jeneletke JeJemLee, cegbyeF&leerue Jeneletkeeres ceeie&, meeOeves, cegbyeF& yebojeee
efJekeeme, lemese cegbyeF&es DeeefLe&ke efJekeemeeleerue eesieoeve ee Iekeebeer ceeefnleer HeenCeej Deenesle.

3.2 cegbyeF& Ske yeboj

cegbyeF& ns Ske Deeblejje<^ere meeiejer ceeiee&Jejerue Ske cenJeHetCe& yeboj Deens. Heesleg&ieerpeebbeer
meee mebHeg<ele Deeuee veblej ee yebojeJej Fbepeebes Jee&mJe emLeeefHele Peeues. veblej ns yeboj Fm
Fbef[ee kebHeveeree leeyeele Deeues. kebHeveerves ns yeboj leeyeele Iesleueeveblej ee yebojeletve ceesee
eceeCeele Deeeele - efveee&le nesJet ueeieueer. ee yebojeletve 2 keeser les 25 keeser ces^erke ve ceeueeeer
Jeneletke nesJet ueeieueer. 3 ueeKe ueeske ee yebojeletve eJeeme ke ueeieues. ee yebojele penepeebee
ogmleereer meese Deens. memetve, Fbefoje, efJnkeesefjee, efevmesme Deee Deveske ieesee ([e@keme) cegbyeF&
yebojele Deensle. cegbyeF& yebojeeer JeJemLee HeenCeemeeer yee@cyes Hees& ^m (yeer.Heer.er.) ner mebmLee
keee&jle Deens. cegbyeF& yebojeee ieeseebee Yeeieemeeer yeer.Heer.Heer. ner mJeleb$e jsuJesner Deens. Deelee
cegbyeF&Heemetve 10 efke.ceer. DeblejeJej DemeCeejs `vneJeeesJee' ns DeleeOegefveke meeseerves egkele DemeCeejs
yeboj GYeejCeele Deeueeves cegbyeF& yebojeJejerue leeCe keceer Peeuee Deens. ceg[, jlveeefiejer, oeYeesU,
efJepeeogie&, osJeie[ Je js[er ner yeejceener yebojs Deensle. ee yebojees JeeHeejer Je DeeefLe&ke keee&eCeeueeruee
Devegmeve menmebyebOe Deensle. ceeueJeenletke Je eJeemeer JeneletkeercegUs ee yebojees cenJe Deepener
efketve Deens.
DeeHeueer eieleer leHeemee :
1)

cegbyeF& yebojeyeeyeleeer ceeefnleer Lees[keeele peeCetve Iee.

32

3.3 cegbyeF& yeboj Je keeHetme JeJemeee

cegbyeF&leerue megleer Jem$eeseesieeuee megceejs efo[es Je<ee&eer HejbHeje Demeueeves cegbyeF&le keeHetme
JeJemeeeeuee Hegjke JeeleejJeCe efvecee&Ce Peeues nesles. cegbyeF&leerue veeeieebJe, HejU, ueeueyeeie, YeeeKeUe,
JejUer, keguee& efebeHeeskeUer, efeJe[er ee Yeeieele keeHe[ efiejCee neslee. cnCetvee ee Yeeieeuee
efiejCeieebJe Demes cnues peele nesles. ee keeHe[ efiejCeebvee keeHe[ efveefce&leermeeer keeHetme ueeiele Demes,
ee iejpesletve keeHetme JeJemeeeeee cegbyeF&le efJekeeme Peeuee neslee.
3.3.1 keeHe[ efiejCee :
megleer Jem$eeseesie ne ceneje<^eleerue cenJeeee ke=<eer GlHeeoveeJej DeeOeejerle Demee Geesie
Deens. ee Geesieeee efJeeej kejlee ee Geesieeeer mebyeOeerle DemeCeeNee keeHe[ efiejCee cenJeeee
Deens. mebHetCe& Yeejleele 661 keeHe[ efiejCee neslee lee Hewkeer ceneje<^ele 104 keeHe[ efiejCee
Deensle. Yeejleele Heefnueer keeHe[ yebieeueceOes keuekeleepeJeU egjmeer esLes 1818 ceOes mLeeHeve
Peeueer. leeveblej 33 Je<ee&veblej cnCepese meve 1851 ceOes eer keeJemeepeer veeveeYee@e oeJej eebveer
cegbyeF& esLes yee@yes efmHeefvebie De@C[ efJeJneRie kebHeveer ner Heefnueer keeHe[ efiejCeer kee{ueer. Heg{erue efJeme Je<ee&le
keeHe[ Geesieeeer PeHeeeebves eieleer Peeueer. meve 1869 ceOes megJesPe keeueJeees GodIeeve
Peeueeveblej cegbyeF& DeeefCe ueb[ve ceOeerue Deblej 6400 efke.ceer. keceer Peeues. lemese eee keeUele cegbyeF&
DeeefCe keuekeee ner Menjs osMeebleie&le ueesnceeiee&Meer pees[ueeves Yeejleele 16 keeHe[ efiejCee neslee
leeHewkeer Skeee cegbyeF&le 9 neslee. 1913 Heele cegbyeF& ns kesJeU Yeejleeleeruee veJns lej mebHetCe&
peieeleerue Ske cenJeHetCe& keW yeveues. meve 1913 Heele cegbyeF&le Yeejleeleerue 70 kekes Geesie
keWefle Peeues nesles. Heg{s cegbyeF&leerue keeHe[ efiejCeebeer mebKee ner mebKee 82 Jej iesueer. leeHewkeer
1995 Heele 54 keeHe[ efiejCee efMeuueke neslee.
3.3.2 keeHetme efveee&leeres keW :
1860 HetJeea cegbyeF&letve keeHemeeeer efveee&le ceesee eceeCeele nesle nesleer. leecegUs cegbyeF& ns
keeHetme efveee&leeres keW yeveues nesles. keeHe[emeeer DeeJeMeke DemeCeeje keee ceeue cnCepes keeHetme.
lee keeUele Yeejleele keeHemeees GlHeeove ceesee eceeCeele nesle Demes ne keee ceeue osMeeleerue
efJeefJeOe Yeeieeletve cegbyeF& yebojele DeeCetve ekeuee peele Demes. megjJeeleerue keeHetme Jenelegkeermeeer
yewueiee[eebee JeeHej kesuee peele neslee veblej yeoueee HeefjefmLeleervegmeej keeHetme Jenelegkeermeeer
penepeebee JeeHej nest ueeieuee. Heefece efkeveejHeerJejerue ceueyeej, keeskeCe, iegpejele, efmebOe, ke,
ceOe Yeejle Fleeoer efkeeCeentve pecee kesuesuee keeHetme Heg{s cegbyeF&uee esT ueeieuee. HeefjCeeceer cegbyeF&
keeHetme efveee&leeryeeyele eefme Peeueer. Heg{s egieeb[e DeeefCe ceesyeemee eemeejKee otjee osMeeletve mege
cegbyeF&le keeHetme efveee&leermeeer esT ueeieuee. Yeejleeleerue keeHetme efveee&leerle Heg{s cegbyeF& DeemLeeveer
Deeuee. 1834 les 1836 ee keeueKeb[ele efveee&le Peeuesuee Yeejleeleerue 80 kekes keeHetme Je 92
kekes keeHetme efyeee ee cegbyeF&ntve efveee&le Peeuesuee neslee. Jejerue meJe& ceeefnleer cegbyeF&ee keeHetme
efveee&leeree DeefmlelJeeuee mHe kejCeeme GHeegkele jles.

33
3.3.3 oUCeJeUCe meeOeveebee efJekeeme :
Yeejleele efyeefMe jepeJe efmLej Peeuee veblej efyeefMeebveer Deeweesefieke efJekeemeeme Hegjke
DeMee Yeejleele mesJee GHeueyOe kejCeeme megJeele kesueer. uee@[& [uenewmeeree keejefkeoeale oUCeJeUCe
Je Jeenlegkeeree keeceevee efJeMes<e ieleer efceUeueer. meeJe&peefveke yeebOekeece Keeleeee ceeOeceeletve Hekekeee
jmleebeer yeebOekeeces meg Peeueer. jsuJes ceeie& ekeCeees keece meg Peeues. 16 Sefeue 1853 jespeer
Yeejleeleerue Heefnueer jsuJes cegbyeF& les eCes meg Peeueer. yeesjIee meg Peeueeveblej 1860 Heele jsuJes
yeesjIeeeee Heueerke[s efJemleejerle Peeueer. Heg{s jsuJes cegbyeF&Heemetve megjleHeele Je megjleHeemetve cegbyeF&Heele
OeeJet ueeieueer. cegbyeF& Je megjle ner keeHemeeeer keW Demeueeves ee eefeescegUs keeHetme JeJemeeeeee
efJekeemeeme eeuevee efceUeueer.
3.3.4 nee[^e@efueke eesmesme keWeeer efveefce&leer :
keeHetme JeJemeeeeee eieleeree GsMeeves oUCeJeUCeeee ceeiee&eer Je meeOeveebeer efvece&leer
meg Peeueer nesleer. oUCeJeUCeeee meeOeveeleerue jsuJesee GHeueyOelesves ee JeJemeeeele Decegueee
yeoue Ie[Jetve DeeCeuee neslee. cee$e jsuJeses efce&veme ns eeB[jes[ esLeHeele Heesneues nesles. jsuJesletve
Deeuesuee keeHetme pemeeee lemee penepeebJej e{efJeCes Mekee veJnles. penepeeJej e{efJeCeeHetJeea keeHetme
oeyetve ieeeee Deekeejeee yeveefJeCes DeeJeMeke nesles. eemeeere nee[^e@efueke eesmesmeeer iejpe nesleer.
ner eesmesme kegueeyeeuee meg Peeueer Heg{s ns keece kegueeyedeele HetCe& nesT ueeieues. leecegUs keeHetme
ieueyeleebJej e{efJeCes meesHes nesTve yemeues. Heg{s ee eefeescegUse jsuJes kegueeyeeHeele Heesneueer.
3.3.5 meeJeCetkeermeeer peeieseer GHeueyOelee :
oUCeJeUCeeee meeOeveeleerue Je ceeiee&leerue megOeejCeebcegUs lemese kegueeyeele meg Peeuesuee
keeHetme oeyeCeeee eb$e eefeescegUs Yeejleeee meJe& efkeeCeeletve keeHemeees ies cegbyeF&ee yeepeejele
esT ueeieues. cegbyeF&le keeHemeeeer DeeJeke Jee{ueeves keeHetme meeJeCetkeermeeer eeueerle DemeCeejer
kee@ve eerveeer peeiee DeHegjer He[t ueeieueer. cnCetvee kegueeyee kee@peJespeJeUerue peeiee GHeeesieele
DeeCeueer iesueer. Fbepeebveermege keeHemeeee Jee{lee efveefce&leeruee Devegmeve lemese cegbyeF&le esCeeNee
ceeueeee efJeeej keve 89,000 Hees Kee& keve DeHeesuees yebojeee efJekeeme kesuee.
meeJeCetkeereee peeieseer GHeueyOelee Peeueeves keeHemeeee JeeHeejeme eeuevee efceUeueer.
3.3.6 Flej osMeebyejesyejee ceeueeyejesyej mHeOee& kejCeele eMe :
cegbyeF&letve egjesHeere osMeele keeHemeeeer efveee&le nesle Demes. cee$e lesJne cegbyeF&leerue efveee&le
nesCeeNee keeHemeeuee egjsHeere osMeele Decesefjkeve keeHemeeyejesyej mHeOee& kejeJeer ueeiele nesleer. e mHeOexle
cegbyeF&letve efveee&le nesCeeNee ceeueeuee efkeCes keerCe nesTve yemeues nesles. cee$e pesJne oUCeJeUCeeee
meeOeveele Je ceeiee&le megOeejCee PeeueecegUs lemese meeJeCetkeeree keWeceOes Jee{ PeeueecegUs esCeeNee
keee ceeueeJej eefeee nesT ueeieueer Je eesie ceeue egjesHeere yeepeejHesebceOes peeJet ueeieuee.
HeefjCeeceer cegbyeF&leerue keeHemeeuee ceeieCeer Jee{ueer. cnCepese cegbyeF&leerue keeHetme JeeHeejeuee Flej
osMeebyejesyej mHeOee& kejCeele eMe Deeues.

34
3.3.7 ye#eerme osCeeeer Hele :
cegbyeF&le efveee&leermeeer meeJeuee peeCeeNee keeHemeeuee ceeieCeer Jee{ueeves ne keeHetme Gece
eefleee GHeueyOe JneJee eemeeer MeslekeNeebvee DeeJeneve kejCeele esT ueeieues. lemese Gece
Heleeree keeHetme GlHeeoerle kejCeeNee MeslekeNeeuee one npeejees yeef#eme osCeeesner Iees<eerle
kejCeele Deeues. HeefjCeeceer cegyb eF&le Gece eefleee keeHetme esCeeme megJeele Peeueer Je keeHetme
JeJemeeeeee opee& GbeeJeCeeme ceole Peeueer.
3.3.8 YesmeU eefleyebOe keeeoe :
Gece keeHemeeee GHeueyOelesmeeer pee eceeCes yeef#eme sJeues nesles leeeeceeCes efveke=
opee&ee keeHetme meeJeCetkeermeeer Je efveee&leermeeer esT vees cnCetve YesmeU eefleyebOeke keeeoener
Deceueele DeeCeuee neslee. ee keeeeeee yebOeveecegUs cegbyeF& yebojele Gece eefleee keeHetme esT
ueeieuee. HeefjCeeceer cegbyeF&ee efveee&le eefeesee efJekeeme nesCeeme ceole Peeueer.
3.3.9 Decesefjkeve eeoer egeee Heeeoe :
Decesefjkeve eeoJeer egeee Heeeoe cegbyeF&leerue keeHetme JeJemeeeeuee Peeuee ner yeeye HetCe&HeCes
mele Deens. Decesefjkesleerue iegueeceefiejereer eeue ns ee egees cegKe keejCe. oef#eCe Decesefjkee
iegueeceefiejereer eeue DemeeJeer eemeeer eelveMeerue nesleer lej Gej Decesefjkee ner eeue ve
kejCeemeeer eelveMeerue nesleer. ee eeoJeer egecegUs Fbiueb[ceOeerue ee keeHe[ efiejCee yebo Hee[uee.
Heg{s ee efiejCeebvee Yeejleere keeHemeeves ceole kesueer. cegbyeF&letve ee efiejCeebmeeer keeHemeeeer efveee&le
nesT ueeieueeves cegbyeF&leerue keeHemeeuee ceeieCeer Jee{le iesueer.
3.3.10 Flej Geesieebvee eeuevee :
keeHetme efveee&le eefeescegUs keeHetme efHebpeCes, keeHemeees HeWUt kejCes, metle keeleCes, metle
jbieJeCes, jbieefJeuesuee metleeJej eefeee kejCes, metle eesie Deekeejele iegb[eUCes, keeHe[ efJeCeCes, HeeF&
kejCes, leeej keeHe[eJej eefeee kejCes ee meJe& efeeebvee ee keeHetme JeJemeeeecegUs eeuevee efceUeueer.
3.3.11 cegbyeF& DeeefLe&keee eerceble :
keeHetme JeJemeee cegbyeF&ee erves Jejoeve juee. cegbyeF&le efvecee&Ce Peeuesuee keeHe[
efiejCeebvee eeee Heeeoe Peeuee, iejpesletve ee JeJemeeeemeeer DeeJeMeke DemeCeejer oUCeJeUCeeeer
meeOeves efvecee&Ce Peeueer. cegbyeF&le efveee&leermeeer DeeJeMeke DemeCeeNee keeHemeeeer DeeJeke melele Jee{t
ueeieueeves cegbyeF& keeHetme efveee&leeres keW yeveues. nee[^e@ueerke eesmesmecegUs peemle keeHetme efveee&le nesT
ueeieuee. Gece eefleee keeHemeeee GHeueyOelescegUs Flej osMeebee ceeueeyejesyej mHeOee& kejCeele eMe
esJet ueeieues. yeef#eme JeJemLescegUs Gece eefleee ceeue esT ueeieuee, YesmeU eefleyebOeelceke keeeeeee
HeefjCeecener Gece eefleee keeHetme GHeueyOelesmeeer nesT ueeieuee. Decesefjkeve eeoJeer egeee
Heeeoener ee JeeHeejeme Peeuee. eenerHes#ee cenJeees cnCepes keeHetme JeJemeeeeMeer mebyebOeerle Flej
Geesiener efJekemeerle DeJemLesuee Heesneues HeefjCeeceer cegbyeF& DeeefLe&ke ee eerceble Peeueer.

35
DeeHeueer eieleer leHeemee :
1)

cegbyeF& yebojeleerue keeHetme JeJemeeeeyeeyeleeer ceeefnleer peeCetve Iee.

3.4 cegbyeF& yeboj Je DeHetee JeeHeej :

peeeceeCes cegbyeF& yebojeletve keeHemeeee JeeHeej nesle neslee leee eceeCes ee yebojeletve DeHetee
JeeHeejmege nesle neslee. cegbyeF& yebojeletve 19 Jee Melekeele DeHetee JeeHeej ceeseeeceeCeele Peeueeves
ee JeeHeejevesmege cegbyeF& DeeefLe&keee meOeve yeveueer nesleer ee GHeIekeele DeeHeCe DeHetee
JevemHeleeryeue, efveee&le keWeyeue Je lelkeeueerve keeueKeb[eleerue JeeHeejeee ceesueeyeueeer ceeefnleer
peeCetve IesCeej Deenesle.
3.4.1 DeHeteer JevemHeleer :
DeHet ner Ske JevemHeleer Deens. ee JevemHeleeree eleske Yeeieeletve Ske ekeejee eerke eslees.
cee$e ee JevemHeleeree keee yeesb[eHeemetve pees eerke eslees lee eerkeeee JeeHej Hekeleb DeHeteer HeeJe[j
yeveefJeCeemeeer kesuee peelees. eleske Pee[eHeemetve meeOeejCele: Heee eBce DeHeteer HeeJe[j efceUles. ner
HeeJe[j leHekeerjer efkebJee keeee jbieeee oeCeeHeemetve kesueer peeles. ee HeeJe[jceOes cee@efHe&ve,
veejkeeserve Je kees[sveb ner jemeeeefveke Je Demeleele. nsje@F&ve osKeerue DeHetHeemetve yeveefJeueer peeles.
3.4.2 DeHeteer ueeieJe[ :
DeHetee ueeieJe[ermeeer lee JesUsuee HejJeevee ueeiele Demes. ne HejJeevee mejkeejer Demes. HetJeea
HejJeevee DemeCeejs ueeske DeHetee DeefOeke=le JeeHeej kejle Demele. jeefJeke ueeskee DeHete ueeieJe[
ee keeUele efHe{eebvedefHe{ee kejle nessles. Deepe cee$e DeHetee JeeHeejeuee, efveee&leeruee Je Jemeveeuee
yeboer Deens. Deepe DeHetee DeefOeke=le GHeeesie Deew<eOeer jmeeeves yeveefJeCeemeeer kesuee peelees.
3.4.3 DeHetes mesJeve :
DeHet ne Deceueer HeoeLe& Deens. ee HeoeLee&es mesJeve 11 Jee Melekeele peemle eceeCeele eerceble
Jeiee&leerue leCe kejle nesles. Heg{s ee Deceueer HeoeLee&ee mesJeveele Flej Jeiee&leerue leCener iegbleues.
HeefjCeeceer DeHetes mesJeve kejCeeNeebeer mebKee Jee{ueer. iegbieer esCes, Yece esCes ee ekeejee DevegYeJeemeeer
Heg{s ueeske ee mesJeveeke[s Deekeef<e&le Peeues. eees mesJeve kejCeeje Jeie& JesieJesieee osMeebceOes efvecee&Ce
nesT ueeieuee HeefjCeeceer DeHetee ceeieCeerle efoJemesvedefoJeme Jee{ nesle iesueer.

36
3.4.4 cegbyeF& DeHetee efveee&leeres keW yeveueer :
cegbyeF& Deieesoj oceve ns yeboj DeHetee efveee&leeres keW nesles. ee yebojeletve lesJne ceeueJee
veeJeeeer ueeskeefee DeHet efveee&le nesle Demes. cee$e cegbyeF& mejkeejves DeHetee efveee&le efveeceele megOeejCee
keve ner DeHeteer efveee&le oceve yebojeSsJepeer cegbyeF& yebojeke[s yeUJeerueer. eemeeer leebveer 140 HeeQ[
Jepeveeee DeHetJej 175 Hees ceeie&mLe kej DeekeejCeeme megJeele kesueer. leecegUs cegbyeF& yebojeletve
peJeU peJeU 90 kekes DeHeteer efveee&le nesT ueeieueer. cegbyeF& yebojeletve nesCeeNee DeHeteer efveee&le
Jee{t ueeieueeves cegbyeF& yebojeuee Skeee Je<ee&le oesve ueeKe HeeQ[ GlHeVe efceUeues.
3.4.5 Fm Fbef[ee kebHeveeree DeHetee JeeHeej :
Fm Fbef[ee kebHeveerves eerveceOes DeHetee JeeHeej meg kesuee neslee. kebHeveer Yeejleele
DeHetee ueeieJe[eruee eeslmeeneve osle nesleer Je ueeieJe[erletve efvecee&Ce nesCeejer DeHeteer yeeW[s mecegceeiex
eerveuee HeeJele nesleer. eerveceOeuee DeHetee Devewefleke JeeHeejele kebHeveeree nele neslee. cee$e
kebHeveeree ee JeeHeejeeer cekelesoejer 1833 ceOes mebHeg<ele Deeueer. kebHeveeree DeHetee JeeHeej
mebHegele Deeueeveblej kebHeveerves ee JeeHeeje yeeyelees JeeHeejer HejJeeves efyeerMe Je Yeejleere JeeHeeNeebvee
efoues Je ee JeeHeejeeer peyeeyeoejer leebeeJej meesHeJetve efoueer. ee yeoueecegUs mejkeejee eflepeesjerle
oj 140 HeeQ[ DeHetceeies DeekejeMes HeeQ[eeer Yej He[ueer. ee keeUele eerveer leCe ceesee eceeCeele
DeHet mesJeveeee Deenejer iesuee neslee. cee$e Heg{s eerveceOes DeHetee eebieuee JeeHeej nesCeeSsJepeer JeeF&
JeeHeej nesT ueeieuee. leecegUs eerveves DeHetee DeeeeleerJej yeboer Ieeleueer.
3.4.6 DeHetes eg Je JeeHeej mebOeer :
efyeefMe Fbef[ee kebHeveeree ne eerveceOeerue JeeHeej pejer mebHegele Deeuee Demeuee lejer
Fbeepeeveer Heg{s eerveceOes DeHetee eesje Je yeskeeeosMeerj JeeHeej mege sJeuee. ee JeeHeejeletve
eeb[ veHee efceUJeeruee. Fbepeebes ee JeeHeejees eceeCe Jee{t ueeieueeves lelkeeueerve ceebet meesves
Fbepeebee ee OeesjCeeme efJejesOe kesuee Je eeletvee Heefnues DeHetes eg Peeues. ee egele eerveee
HejeYeJe Peeuee. 1842 ceOes HejeYeJeeveblej eerveves veevekeeRie leneuee ceevelee efoueer. eecegUs
Hejkeereebmee eerveceOeerue Heee yebojs Kegueer Peeueer.
ogmeNee DeHetee egevesner eerveee HejeYeJe Peeuee veblej eerveceOes DeHetee JeeHeejeme
keeeosMeerj ceevelee efceUeueer.
3.4.7 eerveceOes DeHetee JeeHeejeeer mebOeer :
eervees ojJeepes peeieefleke JeeHeejemeeer Kegues Peeueeveblej cegbyeF&leerue JeeHeejer yengleske
DeHet Deeiveseke[erue Je HetJexke[erue osMeele efveee&le ke ueeieues. ee JeeHeejemeeer HeejMeer ueeskeebee
menYeeie Jee{uee neslee. ee keeUele eerveee ke@ve Menjele ee JeeHeeNeebee eewoe kebHevee
efkeHeeeleMeerj Oebeeble iegbleuee neslee. SsJe{se veJns, lej cegbyeF&leerue keener JeeHeejer ee Menjele
mLeeF&ke nesTve eee Oebeele iegbleues nesles. cegbyeF&ceOes ee keeUele peceMespeer peerpeeYeeF& DeeefCe
kebHeveer, oeoerMes eebeemeejKes Keeleveece JeeHeejer, [sJner[ memetve kebHeveer, ee Jekeleerves Je
kebHeveeveer ee Oebeele YejHetj iegbleJeCetke iesueer nesleer. keBveceOeerue HeejMeer kebHeveeHewkeer keener ecegKe
kebHevee cnCepes yesnjecepeer YeeYee, Souepeer Heecepeer DeeefCe kebHeveer Je F& De@C[ pes. [er. ueeuekeekee
DeeefCe kebHeveer ee kebHeveeveer ee OebeeceOes neBiekeeBieceOes DeeHeues yemleeve yemeefJeues nesles.

37
3.4.8 DeHetee efveee&leerleerue cenJe :
cegbyeF&letve ee keeUele efveee&le nesCeeNee DeHetuee cenJe eeHle Peeues nesles. cegbyeF&leerue SketCe
efveee&leer Hewkeer 42 kekes efveee&le ner DeHeteer nesle Demes. cegbyeF&uee ojJe<eea mejemejer ee JeeHeejeletve
Ske les leerve keeser Heeeee Heeeoe nesle Demes. nee Heeeo Heg{s eleerJe<eea mee[smene keeserJej iesuee.
Heg{s ee JeeHeejeuee GlejleerkeUe ueeieueer Je ne JeeHeej yebo He[uee. Demes pejer Demeues lejer ee
JeeHeejeves cegbyeF&ee ceesee eceeCeele DeeefLe&ke Heeeoe Peeuee. ee JeeHeejeletve Peeuesuee DeeefLe&ke
Heeeeeee JeeHej lee keeUele efyeefMeebveer cegbyeF&leerue mLeeHelekeuesee efJekeemeemeeer JeeHejuee. ee
JeeHeejeletve cegbyeF&ee DeeefLe&ke pe[Ce-Ie[Ceeruee eeuevee efceUeueer.
DeeHeueer eieleer leHeemee :
1)

cegbyeF&ee DeHetee JeeHeeje yeeyeleeer ceeefnleer peeCetve Iee.

3.5 cegbyeF&leerue Jeenletke JeJemLee :

cegbyeF&leerue Jeneletke JeJemLesee efJeeej kejlee ner Jeenlegke JeJemLee KeNee DeLee&ves
Fbepeebee Deieceveeveblej efJekemeerle Peeueer Demes efometve esles. lesJnebes cegbyeF& Menj efvemeie&meewoee&ves
veuesues nesles. ns Menj Hekele mee[seej eewjme cewue HeefjIeeee efkeuueeee Deeleerue yeepetme Jemeuesues
nesles. efkeuueeee leyeboer yeensj Ske npeej ee[e&yeensj keesCelesner yeebOekeece kejCeeme keesCeeueener
HejJeeveieer veJnleer. cee$e lelkeeueerve ieJnve&jves DeeHeuee jenCeees efkeeCe HejUuee nueefJeCeees
jJeerues, lesJneHeemetvee cegbyeF&ee efJekeemeeme eeuevee efceUeueer.
cegbyeF&ee Jenelegke JeJemLesee efJeeej kejleebvee DeeHeCeeme Jenelegkeeres ceeie&, Jenelegkeereer
meeOeves Je Jenelegke JeJemLeses JeJemLeeHeve kejCeeNee mebmLee DeLeJee kebHevee ee Iekeebee
DeeHeueeuee efJeeej kejeJee ueeiesue. meJe&meeOeejCe Jenelegkeeres jmles, jsuJes Je peueJeenlegke ns ekeej
lee keeueKeb[ele eeueerle nesles. lej meeOeveebee pej efJeeej kesuee lej ebiee, ^ece, yeme, jsuJes,
penepe ner meeOeves eeueerle nesleer. eemeJe& Iekeebeer ceeefnleer DeeHeCe Heg{erue IekeebceOes meefJemlej
HeenCeej Deenesle.

3.6 cegbyeF&leerue jmles Jeenlegke Je ee Jeenlegke JeJemLesMeer mebyebOeerle meeOeves :

cegbyeF&ee jmles efveefce&leereer eefeee 19 Jee MelekeeHeemetve meg Peeueer. ee Melekeeee
DeejbYeeHeemetve cegbyeF& Je cegbyeF&ee Deepetyeepetee eosMeele keesCeles jmles efvecee&Ce Peeues nesles Je ee
jmleebvee keesCelee ekeejeer veeJes osCeele Deeueer nesleer eeeer ceeefnleer Keeueer vecego kejCeele esCeej

38
Deens. lemese ee keeueKeb[ele keesCelee ekeejeer Jenelegkeereer meeOeves eeueerle nesleer eeeerner ceeefnleer
vecego kejCeele esCeej Deens.
3.6.1 cegbyeF&leerue jmles :
eBjes[ : ieJnve&j je@ye& e@v eebee mcejCeeLe& ne jmlee yeebOeuee. cnCetvee ee jmleeuee
e@vjes[ Demes veeJe osCeele Deeues. ne jmlee GbeeJej Demeueeves ee jmleeee oesvner yeepetme
ke[e yeebOeCeele Deeuee neslees.
kegueeyee kee@peJes : kegueeyee kee@peJes ne ieJnve&j je@ye& e@v eebee DeeosMeeJeve yeebOeCeele
Deeuee neslee. ne jmlee 1838 ceOes yeebOeCeele Deeuee neslee. ne jmlee yeveefJeCeeHetJeea cegbyeF&ntve
kegueeyeeuee peeleebvee ueeskeebvee Kee[erletve peerJe Oeeskeeele Ieeuetve peeJes ueeiele nesles. cee$e ee
jmleeee efveefce&leerves ne Oeeskee Uuee.
yeesjIeeeleerue jmlee : ieJnve&j ceeukece eebveer DeeHeuee keejefkeoeale KeesHeesueerke[erue
yeesjIeeeleerue jmleees GodIeeve kesueeves Je leeej jmlee pevelesee jnoejermeeer leyeue one
Je<eeveer Keguee kesuee. ee jmleeee efveefce&leerves cegbyeF& Je meeeer HeJe&le eebeeceOeerue De[mej otj
Peeuee. leecegUse cegbyeF& ns peieeee vekeeMeeJejerue Ske ue#eJesOeer Menj yeveues. cegbyeF&leerue keeHetme
Geesie lespeerle Deeuee. cegbyeF&le Deveske veJeerve Geesie Goeeuee Deeues. ee jmles efveefce&leeres ese
ceeukece Je ceeTb mgDe& SefuHevmve eebvee eeJes ueeieues.
3.6.2 cegbyeF&leerue Jenelegkeereer meeOeves :
cegbyeF&leerue jmles Jeenlegkeeree meeOeveebee efJeeej kejleebvee DeeHeCeeme iejpesletve eespevesletve
ner meeOeves efvecee&Ce Peeueeeer ceeefnleer GHeueyOe Deens. Iees[e ^ece, efJepesJej eeueCeejer ^ece Je Heg{s yeme
Demee ee meeOeveebee eJeeme Deens.
Iees[e ^ece : Iees[eeee JeeHej keve peer ^ece eeueJeueer peele nesleer lee ^eceuee Iees[e ^ece
Demes cnues peele nesles. Iees[eeeer ^ece SKeeee ceesee KesUCeemeejKeer efomele Demes.
Iees[eeee JeeHej keve eeueJeueer peeCeejer ner ^ece 1874 ceOes cegbyeF&le meJe& eLece Deeueer.
cegbyeF&kejebveer ee ^eceuee `efJnkeesefjee`ns Yeejomle veeJe efoues nesles. keener cegbyeF&kej ee ^eceuee
cejeerle ebiee Demes cnCele nesles. jmleeJeve pesJne ner ^ece OeeJet ueeieueer lesJne ueeske
Deeeeee&ves Lekeke Peeues. leerve DeeCeele kegueeyee les HeeeOegCeer Je DeOee& DeeCeele HeeeOegCeer les
yeesjeryeboj Demee eJeeme kejlee esle Demes. megjJeeleeree Heefnuee Heee ceefnveele Iees[eeee
^eceuee eflekeer ne ekeej veJnlee.
efJepesJej eeueCeejer ^ece : Iees[e ^ece veblej 7 ces 1907 jespeer cegbyeF&le ogmejer cenJeHetCe& ^ece
eeuet ueeieueer leer ^ece cnCepes efJepesJej eeueCeejer ^ece nese. Heefnueer efJepesJej eeueCeejer ^ece
cegbyeF& ceneveiejHeeefuekesee cegKe keesjerHeemetve ee@He[& ceekexHeele meg Peeueer DeeefCe cegbyeF&le
efJepesJej eeueCeeNee ^ecees egie DeJelejues. Heg{s ner efJepesJej eeueCeejer ^ece efkebipe meke&ueHeeb&le
OeeJet ueeieueer.
yeme : efJepesJej eeueCeeNee ^ece veblej cegbyeF&ee Jee{lee MenjerkejCeecegUs efJepesJej eeueCeeNee
^eceuee jpee osCeele Deeueer. peguew 1926 Heemetve cegbyeF&le yeme Jenelegke meg Peeueer. cegbyeF&leerue

39
Heefnueer yeme kegueeyee les ee@He[& ceekex ee ceeiee&Jeve meg Peeueer. eJeemeer Jenelegkeeryejesyeje
megJeeleeruee Heesm meeefnleeee Jenelegkeermeeermege yemeee JeeHej nesT ueeieuee. veblej
yeouelee HeefjefmLeleervegmeej yemeves Heesm meeefnleeeer Jenelegke yebo kesueer. Heg{s 1937 ceOes
yemeee jevesle HeefjJele&ve nesTve ogcepeueer yemeiee[ee meg Peeuee. Jenelegkeermeeer yemeee
JeeHej peemle nesT ueeieueeves yemeee mebKeslener Jee{ Peeueer. mJeeleb$eeveblej cebgyeF&
ceneveiejHeeefuekesves ner kebHeveer leeyeele Iesleueer Je kebHeveeres veJeerve veeJe yee@cyes Fueske^erkeue
meHueee De@C[ ^evmeHees& kebHeveer Demes sJeues.
DeeHeueer eieleer leHeemee :
1)

cegbyeF&leerue jmleebeer ceeefnleer peeCetve Iee.

2)

cegbyeF&leerue Jeenlegkeeree meeOeveebeer ceeefnleer peeCetve Iee.

3.7 cegbyeF&leerue jsuJes Jeenletke Je ceeie& :

cegbyeF&leerue Jeneletke JeJemLesee efJeeej kejle Demeleebvee meJe&eLece DeeHeCe jmles Jenelegke Je
jmles JeenlegkeerMeer mebyebOeerle meeOeveebee efJeeej kesuee. ee Iekeele cegbyeF&leerue jsuJes Jenelegkeeree DeejbYe
jsuJes Jenelegke Je jsuJes ceeie& ee yeeyeleeer ceeefnleer peeCetve IesCeej Deenesle.
3.7.1 cegbyeF& esLes Jenelegke efveefce&leeree Fefleneme :
cegbyeF&le jsuJes meg JneJeer eemeeer meJe&eLece Yeejleereeves eelve meg kesues. eeee DeejbYe
cegbyeF&letve Peeuee. veevee Mebkej mes, peceMesopeer peerpeerYeeF& ee ueeskeebveer eemeeer meJe&eLece eelve
kesues Je cegbyeF&le 1843 ceOes es yesmve jsuJes kebHeveer mLeeHeve Peeueer. ee ueeskeebveer jsuJes eespevee
neleer IesTve HejJeeveieer ceeieCeeje Depe& mejkeejke[s jJeevee kesuee. leeveblej Fm Fbef[ee kebHeveerves ee
eespeveseer HeneCeer kejCeemeeer Ske meefceleer vesceCes ee eespevesee eelveebee MegYeejbYe kesuee. e@He
keueeke& ne FbefpeefveDej ee keeceemeeer Yeejleele Deeuee.

40
Yeejleereebveer pesJne jsuJesmeeer eelve meg kesues lesJnee efyeerMeebes eelvemege Yeejleere
jsuJesmeeer nesles. cee$e ee yeeyeleeer ceeefnleer Skeceskeebvee veJnleer. efyeerMeebeer es Fbef[eve Hesvesvemeguee
kebHeveer pesJne Yeejleele Deeueer lesJne leebvee Yeejleeleerue es yesmve jsuJes kebHeveereer Je kebHeveeree
eespeveseer ceeefnleer Peeueer. HeefjCeeceer ee oesve kebHeveeceOes meJe&eLece ee iees<erJeve mebIe<e& Peeuee.
veblej efJeeej cebLeveeletve ee oesvner kebHeveeveer Yeejleere jsuJesmeeer Ske$e keece kejCeees jefJeues.
oesvner kebHeveebveer 1845 ceOes cegbyeF&, eCes, keueeCe ueesnceeiee&meeer Devegceleer efceUefJeueer.
kebHeveebveer meceepe eyeesOeve Je pevepeeie=leermeeer ``cegbyeF&meeer jsuJeseer DeeJeMekelee`` veeJeeeer Hegmleerkee
ekeeefMele kesueer. mLeeefveke Jele&ceeveHe$eeletvener jsuJesee DeeJeMekelesyeeyele ceeefnleer ekeeefMele nesT
ueeieueer. kebHeveer keee& Je pevepeeie=leeruee efceUeuesuee eeflemeeo ee peesjeJeje ee keeee&uee eeslmeenve
efceUeues.
megJeeleeruee cegbyeF& Je eCes ceeiee&es keece DeeesHeueeveblej 16 Sefeue 1853 ee efoJeMeer
ogHeejer 3.30 Jeepelee 500 HeengCeebvee yemetve leesHeebeer meueeceer Iesle, ye@C[ee DeeJeepeele DeeefMeee
Keb[eleerue Heefnueer jsuJesiee[er cegbyeF&ntve eCeeuee jJeevee Peeueer. Yeejleeee oUCeJeUCeeee
Feflenemeele 16 Sefeue ne efoJeme cenJeeee ceeveuee peelees.
3.7.2 Jeenletke :
cebgyeF&le jsuJes Jeenlegkeeree DeejbYe Peeuee veblej ee jsuJesceOetve ceeue Jeneletke, eJeemeer
Jeneletke, Heeue Jenelegke meg Peeueer lemese jsuJes ekeuHeeee {erkejCeemeeermege ee Jeenletke
JeJemLesee Heeeoe Peeuee.
3.7.3 ceeie& :
cegbyeF& Menjeee efJekeemeeyejesyeje jsuJesee efJekeemeeeer eefeeener PeHeeeeves meg Peeueer
DeeefCe jsuJesceeie& efJemleejerkejCeeee eefeesuee eeuevee efceUeueer. ee keeee&letve efvecee&Ce Peeuesuee
ceeieeeer ceeefnleer Keeueer osCeele Deeueer Deens.
cegbyeF& les eCes : meJe& eLece jsuJeceeie& cnCetve ee ceeiee&ke[s Heeefnues peeles. es yesmve jsuJes
kebHeveer Je es Fbef[eve Hesvesvemeguee kebHeveer ee kebHeveebee mebegkele keeee&letve ne ceeie& leeej
Peeuee neslee.
cegbyeF& les keueeCe : cegbyeFd&es lelkeeueerve ieJnve&j uee@[& SefuHevmve eebveer cegbyeF& les keueeCe jsuJes
yeebOeCeer ekeuHeeme megJeele kesueer. ee jsuJesee yeebOekeece emebieer Deveske mecemee Deeuee neslee.
ee keeee&ceOes pee@ve yeke&ue eebes eesieoeve cenJeees Deens. keejCe yeke&ueves eCeeee Kee[erJej
eMemle Hegue yeebOeuee Je keUJeeee [eWiej HeesKeve yeesieoe Keesotve kee{uee. leecegUs cegbyeF& keueeCe jsuJes Jeneletke 1 ces 1854 Heemetve meg Peeueer.
cegbyeF& les HegCes : cegbyeF& les HegCes ne jsuJes ceeie& efveeefcele kejCeemeeer Fbepe DeefOekeeNeebvee oesve
cenJeees Iee HetCe& kejeJeeees nesles. ee keeceerner pee@ve yeke&ueves cenJeHetCe& keeceefiejer kejle
yeesjIee Je Keb[eUe Iee lemese veeefMekeceOeerue LeUieeeceOes cenJeHetCe& yeesieos leeej keve
ee ceeieees keece HetCe&Jeeuee vesues. ee ceeiee&ee MegYeejbYe lelkeeueerve ieJnve&j yeeF&ue efeDej eebveer
21 Sefeue 1853 ceOes kesuee.

41
cegbyeF& les iegpeejle : ne Yeejleere Feflenemeeleerue Ske cenJeHetCe& ceeie& ceeveuee peelees. cegbyeF&uee
iegpejele yejesyej pees[Ceemeeer ne ceeie& leeej kejCeele Deeuee neslee. eemeeer yee@cyes ye[esoe
De@C[ meW^ue Fbef[ee kebHeveereer mLeeHevee kejCeele Deeueer nesleer. ee kebHeveerves ne ceeie& yeveefJeuee.
HeefjCeeceer ee ceeiee&cegUs cegbyeF& Je iegpejele ner oesve Deeweesefieke Menjs Skeceskeebvee pees[ueer iesueer. ee
ceeiee&ee Heeeoe DemebKe ueeskeebvee Peeuee.
DeeHeueer eieleer leHeemee.
1)

cegbyeF&ee jsuJes Feflenemeeeer ceeefnleer peeCetve Iee.

2)

cegbyeF&leerue jsuJess Jeenletke Je ceeiee&yeueeer ceeefnleer peeCetve Iee

3.8 cegbyeF& yebojeMeer mebyebOeerle peueceeie& Je meeOeves :

cegbyeF& yebojeuee ueeYeuesuee efJemle=le Je Keesue meceg ee ieesercegUs ee yebojeletve ceesee
eceeCeele lee keeueKeb[ele peueJeenlegke nesle nesleer. ee yebojeee YetYeeieeJej Oekekes, ieesee, ieesoece
yemeueeves ee yebojeuee JeeHeejer Je DeeefLe&ke erkeesveeletve cenJe eeHle Peeues nesles. ee yebojeHeemetve
pes peueceeie& meg nesles Je ee peueceeiee&letve Jeenletke kejCeemeeer peer meeOeves JeeHejueer peele nesleer.
leeeer ceeefnleer ee Iekeele vecego kejCeele Deeueer Deens.
3.8.1 peueceeie& : peueceeiee&ee efJeeej kejlee meJe&eLece cegyb eF& egjesHe ee peueceeiee&letve Jenelegke
meg Peeueer. pes. Se efJeumeve ee penepeeves ner meHej meg Peeueer Je cegbyeF& egjesHe ee peueJenelegke
#es$eele Decegueee eebleer Ie[tve Deeueer. Heg{s megJesPe keeueJeeee efveefce&leerves ee ceeiee&ceOes HeefjJele&ve
nesTve megOeejCee Peeuee.
3.8.2 penepe : ee keeueKeb[ele penepe ns peueJeenlegkeeres cenJeees meeOeve nesles. eJeemeer Je
ceeueJeenlegke penepeebceOetve nesle Demes. cegbyeF&leerue peueJeenlegke eefeescegUs penepe yeebOeCeer Geesieeme
eeuevee efceUeueer nesleer. 1736 les 1885 Heele Jee[ereeee veT efHe{eebveer eejMeseeJej penepes
yeebOetve veeJe emleeefHele kesues nesles. veblej ee GeesieeJej Fbepeebes Jee&mJe emleeefHele Peeues.

42
3.8.3 Flej meeOeves : ee keeueKeb[ele HejbHejeiele Jeneletkeermeeer ceeJee, nes[er, lejeHee, yees ner
Jeenlegkeereer meeOevesner GHeueyOe nesleer. cee$e eebee JeeHej peJeUee eJeeme Jeenletkeermeeer kesuee peele
neslee.
DeeHeueer eieleer leHeemee.
1)

cegbyeF&leerue peueJeenletke Je peueJeenletkeeree meeOeveebeer ceeefnleer peeCetve Iee.

3.9 cegbyeF& yebojeee efJekeeme :

efyeerMe Fm Fbef[ee kebHeveerves cegbyeF&ee jepekeere Jee&mJeeyejesyeje DeeefLe&ke Jee&mJeeueener
cenJe efoues. eemeeer leebveer jmles, jsuJes Je peueJeenlegkeeruee cenJe efoues. DeeeeleerHes#ee ceeueeee
efveee&leeruee cenJe efoues. leecegUs DeeHeesDeeHee cegbyeF& JeeHeej Guee{eueeres keW yeveues Je cegbyeF&uee
mJeleb$e DeefmlelJe efvecee&Ce Peeues. kevee&ke yeboj, keuesDej yeboj, DeeHeesuees yeboj, Heefnueer [^ee [e@keme
ieesoer, Heefnueer Deesueer ieesoer, efevmesme [e@keeer GYeejCeer Deeoer ieesoer efkeeCeeves Je yebojeves cegbyeF&ee
JeeHeejer Guee{eueervee cenJe efoues. eenerHes#ee cenJeees cnCepes keeHetme Je DeHet efveee&leerves cegbyeF&uee
DeeefLe&keee mece= yeveJeues. leecegUse cegbyeF&ee DeeefLe&ke efJekeeme nesCeeme ceole Peeueer.

3.10 cegbyeF& yebojees cegbyeF&ee DeeefLe&ke efJekeemeeleerue eesieoeve :

cegbyeF&ee yebojebes cegbyeF& Menjeee DeeefLe&ke efJekeemeeleerue eesieoeve ue#eele Ieslee DeeHeCeeme
Heg{erue Iekeebee yeeyeleerle cegbyeF&ee efJekeeme Peeuee Deens Demes efomeles. kej Heeves GHeueyOe nesCeejs
GlHeVe Jee{ues, Yeeb[Jeue iegbleJeCetkeeres eceeCe Jee{ues. Geesieebee efveefce&leerceOes Jee{ Peeueer, JeeHeejer
Hese Jee{uee, oUCeJeUCeeee meeOeveele megOeejCee Peeuee, DemebKe ueeskeebvee jespeieej GHeueyOe
Peeues. keee ceeueeee Deeeele-efveee&leeree Guee{eueer Jee{uee. leecegUse cegbyeF& DeeefLe&keee
mece= Peeueer.

3.11 meejebMe :
cegbyeF& yebojeee Goe Je efJekeeme ns oesve Ieke peeCetve Iesle Demeleebvee DeeHeCe meJe&eLece
cegbyeF& yebojees mJeHe kemes Deens ns peeCetve Iesleues. leeveblej cegbyeF& yebojeletve efveee&le nesCeeje keeHetme Je
leeee ee yebojeuee Peeuesuee DeeefLe&ke Heeeoe Je leecegUs yebojeuee eeHle Peeuesues cenJe Deeoer
ceeefnleer peeCetve Iesleueer.

43
lee veblej DeHetee JeeHeejeves cegbyeF&eer lelkeeueerve keeueKeb[ele YejYeje keMeer kesueer Je
ee JeeHeejeee cegbyeF&uee Heeeoe kemee Peeuee ee yeeyeleeer ceeefnleer peeCetve Iesleueer.
cegbyeF&leerue Jeneletke JeJemLesee efJeeej kejlee cegbyeF&leerue jmles Jeenlegke, jsuJes Jeenlegke Je
peueJeenletke ee yeeyeleeer ceeefnleer peeCetve Iesleueer. lemese ee Jeenlegke JeJemLesMeer mebyebOeerle meeOeves
eebeer ceeefnleer Heeefnueer. leeveblej eemeJe& JeJemLesee cegbyeF& yebojeee DeeefLe&ke efJekeemeeme keee
Heeeoe Peeuee eeeer ceeefnleer peeCetve Iesleueer. lemese ee Iekeele cegbyeF& yebojeee efJekeeme Je ee
yebojees DeeefLe&ke efJekeemeeleerue eesieoeve ee yeeyeleeer ceeefnleer peeCetve Iesleueer.

3.12 efoIeexejer eMve :

1)
2)
3)
4)

cegbyeF& yebojeleerue keeHetme JeJemeeeeeer ceeefnleer efuene.

cegbyeF& yebojeleerue DeHet JeJemeeeeeer ceeefnleer efuene.
cegbyeF&ee Jeenlegke JeJemLesee mebef#eHle Dee{eJee Iee.
cegbyeF& yebojeeer ceeefnleer meebietve ee yebojees DeeefLe&ke efJekeemeeleerue eesieoeve mHe keje.

3.13 meboYe& meteer :

1)
2)
3)

Sce. [er. [sJner[ ve. j. Heeke

eMeJeble jeekej -

Sske cegbyeF& legPeer keneCeer

cegbyeF& veiejer
cegbyeF& %eele Je De%eele

44

4
megOeejCee eUJeUeres eJeen
Ieke jevee :
4.0
4.1
4.2
4.3
4.4
4.5
4.6
4.7

Gef<es
emleeJevee
eeLe&vee meceepe
meleMeesOeke meceepe
Yeejleere meeceeefpeke Heefj<eo
m$eer Gejees keee&
meceejesHe
eMve

4.0 Gef<es :

eeLe&vee meceepeeeer efMekeJeCe / leJe%eeve mecepetve IesCes.

eeLe&vee meceepeees keee& DeYeemeCes.
meleMeesOeke meceepeeeer leJes DeYeemeCes.
meleMeesOeke meceepeees keee& mecepetve IesCes.
Yeejleere meeceeefpeke Heefj<eoses keee& DeYeemeCes.
m$eer Gejeeer eUJeU mecepetve IesCes.

4.1 emleeJevee :
ceneje<^ele SkeesefCemeeJee Melekeele Ske veJemegefMeef#eleebeer efHe{er Goeeme Deeueer nesleer.
leebveer HeeMeele je<^eleerue meeceeefpeke mebmLeebes Je efJeeej eCeeueeres Deekeueve kesues nesles.
efyeefMeebee esLeerue meeses mJeHe leebvee peeCeJet ueeieues nesles. leecegUs efyeefMeebee meeceepeJeeo,
leebeer DeeefLe&ke OeesjCes, Heejleb$eeleerue meceepeees peerJeve, mJeeleb$eeeer DeeJeMekelee Je Hejkeere meee
otj kejCeemeeer meeceeefpeke Skelee, meceevelee FleeoeReer peeCeerJe leebvee Peeueer. leecegUse oeoesyee
Heeb[gjbie, jeceke=<Ce Hejcenbme, yeeyee Heevepeer, YeeT cenepeve Fleeoer meceepe megOeejkeebveer Heg{ekeej
IesTve meeceeefpeke megOeejCee eUJeUeres keee& eejbYe kesues. leeveblej ceneje<^ele pee Oeeefce&ke
mebIeveebeer mLeeHevee Peeueer leeHewkeereb Ske cnCepes eeLe&vee meceepe nese.

45
ceneje<^eee meceepe mesJesee Oeseeves YeejeJetve peeTve meJe& peerJeve meceepemesJesmeeer
meceefHe&le kejCeejs cenelcee peesefleyee Hegues eebveer meleMeesOeke meceepeeeer mLeeHevee kesuesueer nesleer.
eeLe&vee meceepe Je meleMeesOeke meceepe ee meeceeefpeke mebmLeees keee& Je efJeeejeCeeueer
eeee meefJemlej efJeJeseve Heg{erueeceeCes kejlee esF&ue.
leeeyejesyej meeceeefpeke megOeejCesee keeee&le Yeejleere meeceeefpeke Heefj<eosejs osKeerue
DeefleMee ceesueees menkeee& Peeueees Dee{Ules. eeceOes efJeMes<ele: ceneosJe ieesefJebo jeve[s eebveer
jepekeere megOeejCeeyejesyej meeceeefpeke megOeejCeebee peesjoej Hegjmkeej kesuee neslee.
efm$eeebee Gejemeeer ee keeUele Deveske meceepemegOeejkeebveer Je meeceeefpeke mebmLeeveer
DeeHeeHeuee Hejerves eelve kesueees Dee{Ules. leecegUse efm$eeebvee efMe#eCe osCes, nbg[eyeboer, kesMeJeHeve,
yeeueefJeJeen, meleereLee Fleeoer m$eerefJe<eeke eMveebeer meceLe&HeCes Gkeue Peeueer DeeefCe Yeejleere
efm$eeebee Gejees keee& meHeue Peeuesues Dee{Ules.
ee meJe& meeceeefpeke megOeejCeebee Je leele ceesueees menkeee& kejCeeNee eeLe&vee meceepe,
meleMeesOeke meceepe, Yeejleere meeceeefpeke Heefj<eo eebee Je leeeyejesyej m$eer Gejeee keeee&ee
KeeueerueeceeCes meKeesue DeYeeme kesuee iesuee Deens.

4.2 eeLe&vee meceepe :

Hejcenbme meYesleerue keener efJeeejJebleebvee Je Flejebvee efnbot Oecee&leerue JeeF& eLee iesuee
Heeefnpesle Demes Jeele nesles. Oece&megOeejCesee eUJeUeruee ieleer efoueer Heeefnpes Demes leebes mHe< cele
nesles. DeMee JeeleeJejCeeee JesUere cnCepes F. me. 1864 ceOes yeecnes meceepeees eJele&ke
kesMeJeebmesve cegbyeF&le Deeues. leebveer Oece&megOeejCesefJe<eeer JeeKeeves efoueer. leebee JeeKeeveeee Je
keeee&ee eYeeJe oeoesyee Heeb[gjbie Je leebes yebOet [e@. Deelceejece Heeb[tjbie eebeeJej He[uee. leeveblej
oeoesyee Heeb[tjbie Je [e@. Deelceejece Heeb[tjbie eebee Heg{ekeejevese 31 ceee& 1867 ceOes cegbyeF& esLes
eeLe&vee meceepeeeer mLeeHevee Peeueer.
eeLe&vee meceepeees leJe%eeve :
eeLe&vee meceepeees leJe%eeve Heg{erueeceeCes nesles.
1) HejcesMJej Ske Demetve lees efJeMJeeee efvecee&lee Deens. lees efvejekeej Deens. lees oeeUt Deens. lees
meJeeJej esce kejlees.
2) mele, meoeeej Je Yekeleer ns HejcesMJejeee GHeemeveses Kejs ceeie& Deensle. ee ceeiee&vese
iesueeveblej lees emevve neslees.
3) eeLe&vescegUs Yeewefleke HeueeeHleer nesle veener, cee$e eeLe&vescegUs DeeOeeeflceke Gvveefle nesles.
4) HejcesMJej DeJeleej Iesle veener. leeves keesCeleener Oece&ebLe efueefnuee veener.
5) cetefle&Hetpee HejcesMJejeme ceeve veener.

46
6) meJe& ceeveJe Skeee HejcesMJejeeer ueskejs Deensle.
SkeceskeebMeer JeJenej kejeJee.

cnCetvee meJeeveer yebOegJeeee YeeJevesves

eeLe&vee meceepeees keee& :

eeLe&vee meceepeeves DemHe=Melee efvecet&ueve, m$eerefMe#eCe, efJeOeJee efJeJeen, Deeblejpeeleere efJeJeen
Fleeoer #es$eele yengceesue keeceefiejer kesueer. eer. Deej. peer. Yeeb[ejkej Je veeecetefle& ceneosJe ieesefJebo
jeve[s ns eeLe&vee meceepeees cegKe DeeOeejmlebYe nesles. vee. jeve[s eebveer [skekeve SpegkesMeve
meesmeeeereer mLeeHevee keve Yeejleere pevelesle je<^ere efMe#eCeeee emeej kesuee. leebveer efJeOeJee
efJeJeen ceb[U mLeeHeve kesues. vee. ce. peesMeer eebveer meesMeue meefJn&me ueerie mLeeHetve cepegjebeer efmLeleer
megOeejCeees eelve kesues. osMemesJesmeeer eebieues keee&kelex efvecee&Ce kejCeeee GsMeeves veeceoej
ieesHeeU ke=<Ce ieesKeues eebveer meJnme Dee@He Fbef[ee meesmeeeer ner mebmLee mLeeHeve kesueer. ee
mebIevesves DemHe=Melee efvecet&ueveee #es$eele Heej ceesueees keee& kesues.
DemHe=Meebee GVeleermeeer cen<eea efJeue jecepeer efMebos eebveer ef[esm[ keueeme efceMeve ner
mebmLee mLeeHeve kesueer. ee mebIevesves DemHe=Melee efveJeejCeeee #es$eele Heej ceesueees keee& kesues.
eeLe&vee meceepeeee Jeleerves Heb{jHetj esLes DeveeLe yeeuekeeece kee{Ceele Deeuee.
meceepeeee iejpesee o=<erves ner YejerJe keeceefiejer nesleer. cegueeReemeeer mJeleb$e MeeUe meg kesuee.
Deee& ceefnuee meceepe ner efm$eeebmeeer keee& kejCeejer mebmLee eeuet kejCeele Deeueer. 4 ces 1873
jespeer eeLe&vee meceepeeves megyeesOe Heef$ekee ns leebes cegKeHe$e meg kesues nesles. ee cegKeHe$eeletve
meeceeefpeke Je jepekeere efJeeej ceeb[ues peele nesles. cepegjebeemeeer Heefnueer je$eMeeUe cegbyeF&ceOeerue
esTueJee[er esLes efYekeesyee ue#ceCe eJneCe eebee Heg{ekeejeves F. me. 1876 ceOes kee{Ceele Deeueer
nesleer. leeveblej cegbyeF&ee Flej Yeeieele osKeerue je$eMeeUe kee{Ceele Deeuee. F. me. 1890 jespeer
cegbyeF&leerue ceoveHegje esLes DemHe=Meebmeeer MeeUe kee{Ceele Deeueer. F. me. 1876-77 ee
og<keeUeee Je<eea eeLe&vee meceepeeves og<keeU Heeref[leebmeeer cenJeHetCe& keee& kesues nesles. DeMee jerleerves
eeLe&vee meceepeeves Ske YejerJe meeceeefpeke keee& kesueees Dee{Ules. eeLe&vee meceepeeeer lelJes HeJetve
osCeemeeer, ee meceepeeyeue ueeskeebvee Demeuesuee efvejefvejeee Mebkeees efvejmeve kejCeemeeer vee.
jeve[s eebveer Theists Confesion of faith ne efJeeej eJele&ke ebLe efueneruee.
eeLe&vee meceepeeee keeee&es cetueceeHeve :
eeLe&vee meceepeeuee efJeeejJeble DeeefCe mJeeLe&leeieer vesle=lJe ueeYetvener jeefJeke MenjeHegjlese
leees keee& Heesnet Mekeues. leees keejCe cnCepes leeleerue megOeejke efceMeveNeebes DevegkejCe kejerle
nesles. leecegUs efnbotvee leebee keeee&efJe<eeer keOeere DeeHeguekeer Jeeueer veener. leeeyejesyej eeLe&vee
meceepeeee eJele&keebee efJeeejele DeeefCe ke=leerle yeNeee JesUer efJemebieleer efometve esF&. ne meceepe
efyeerMe meeses meceLe&ve kejer. leecegUs leeeer JeeHleer Jee{leer veener. cee$e leebee keeee&cegUs
Oece&HeefjJele&ve eUJeU nUtnUt ceneje^ele Jee{le nesleer. eeLe&vee meceepeees vesle=lJe yegerpeerJeer
ueeskeebke[s nesles. yengpeve meceepeemeeer leebveer keee& kesues, HeCe les yengpeve meceepeeMeer SkeHe Peeues
veenerle.

47
DeeHeueer eieleer leHeemee :
1) eeLe&vee meceepeeeer mLeeHevee keess Je keOeer Peeueer?
2) eeLe&vee meceepeeeer leJes meebiee.

4.3 meleMeesOeke meceepe :

cee. peesefleyee Hegues eebee DeuHe Heefjee :
ceneje^eleerue meceepe megOeejkeebes DeeCeer Je ceneje<^ees ceeef&ve uetLej cnCetve cee
peesefleyee Hegues eebvee DeesUKeues peeles. 11 Sefeue 1827 jespeer HegCes esLes leebee pevce Peeuee. cee.
Hegues eebes mebHetCe& veeJe peesleerjeJe ieesefJebojeJe Hegues Demes nesles. leebes cetU De[veeJe ieesNns Demetve les
#eef$ee ceeUer meceepeees nesles. peesefleyee eebveeJeeeee meeleJee Je<eea MeeUsle Ieeleues nesles. cee$e
ieesefJebojeJeeee Flejebveer yegYece kesueecegUs peesefleyeebvee MeeUsletve kee{tve ekeues Hejbleg veblej cee$e
leebee Mespeejer jenCeejs Go&t efMe#eke ieHeej yesie cegveMeer DeeefCe OeceexHesMeke efueeruemeensye eebee
DeeenecegUs ieesefJebojeJeebveer peesefleyeebvee Hegvne MeeUsle ekeues. leeveblej peesefleyeebveer efMe#eCeeee
yeeyeleerle ceeIeej Iesleueer veener.
meeceeefpeke eebleeree Oeseeves esefjle nesTve leebveer Decetue Demes meeceeefpeke keee& kesues. ee
meeceeefpeke keeee&meeer leebveer mLeeHeve kesuesuee meleMeesOeve meceepeeee DeYeeme KeeueerueeceeCes
kejlee esF&ue.
meeceeefpeke efJe<ecelesyeue cenelcee peesefleyee Hegues eebes ceve Hestve Gues nesles. yeecnCe
Jeiee&me efceUCeeNee meJeueleer, DeefOekeej, meee, opee& les menpeemenpeer mees[Ceej veenerle. leecegUs
leebee Jee&mJeeefJe mebIe<e& kesuee Heeefnpes Demes leebes cele nesles. meceepeeuee De%eeve, DebOe:keejeee
ceneefvesletve peeies kejCeeemeeer, meleMeesOeCeemeeer Je ceeveJeOece& mLeeHeCeemeeer Je DeeHeuee
efJeeejmejCeeruee mebIevesee ceeOeceeletve cetle& mJeHe osCeemeeer 24 meHWyej 1873 jespeer HegCes
esLes yewke yeesueJeueer. mebHetCe& ceneje<^eletve 60 eefleefveOeer ee meYesuee Deeues. ee meJeemeceesj Hegues
eebveer DeeHeues efJeeej ceeb[ues. Deleble leUceUerves Yee<eCe keve mebmLesee mLeeHeveseer HeeMJe&Yetceer
keee&keleemeceesj efJeMeo kesueer. efJeeej-efJeceMe& nesTve leee efoJeMeer `meleMeesOeke meceepeeeer'
mLeeHevee kejCeele Deeueer. ceneje<^ele meJe&meeceeveemeeer DeeefCe leebeeceeHe&le Je leebeemeeer
Heesneseuesueer ner Heefnueere eUJeU nesleer. meJee&vegceles peesleerjeJe Hegues DeOe#e Je kees<eeOe#e lej eer.
veejeeCe ieesefJebojeJe ke[ueke eebeer keee&Jeen cnCetve efveJe[ Peeueer.

48
meleMeesOeke meceepeeeer leJes :
cenelcee peesefleyee Hegues eebveer mLeeHeve kesuesuee meleMeesOeke meceepeeeer leJes Heg{erueeceeCes nesleer.
1) F&MJej Skee Demetve lees efveie&gCe, efvejekeej Deens.
2) meJe& ceeveJe Skeee HejcesMJejeeer ueskejs Deensle.
3) meJe& Meefkeleceeve DeMee HejcesMJejeeer Yeefkele efkebJee eeLe&vee kejCeeee eleske ceeveJeeuee DeefOekeej
Deens.
4) HejcesMJejeeer Yekeleer kejCeemeeer keesCeleener ceOemLeebeer iejpe veener; cnCetve keesCeleener
Jeefkeleuee Hegjesefnle efkebJee Oece&ieg eebee ceOemLeerefMeJeee DeeHeuee efee HejcesMJejeeer GHeemevee
efkebJee Yekeleer kejlee esles.
5) ceeveJeeuee peeleerves veJns lej iegCeeves es<Je eeHle nesles.
6) Hegvepe&vce, kece&keeb[, peHepeeHe Fleeoer iees<er De%eevecetueke Deensle. lemese lee keefve<
Jeiee&ee efHeUJeCetkeeres keejCe Deensle.
7) keesCeleener Oece&ebLe F&MJejefveefce&le veener. meJe& Oece&ebLeebeer efveefce&leer ceeveJeevese kesueer Deens.
meleMeesOeke meceepeeeer eUJeU keesCelee Skee Keeme meceepeeee Jeiee&efJe veJnleer.
yengpeve meceepeele peeie=leer kejCes nse ee meceepeees Gef<s nesles. yeeeCeebes meeceeefpeke Jee&mJe ee
eUJeUercegUs nUgnUg keceer Peeues. ee meceepeeves ueeskeefMe#eCe, leceeMes, ueeJeCee, meJeeue peyeeyeer,
keerle&ves ee ceeOeceeletve efoues.
meleMeesOeke meceepeeee meYeemeoeves IeeJeeeeer MeHeLe meleMeesOeke meceepeeee eleske
meYeemeoeves Heg{erueeceeCes MeHeLe IeeJeer ueeiele Demes.
meJe& ceeveJeeeCeer Skeee osJeeeer ueskejs Deensle; DeMee yegerves ceer leebeeMeer Jeeiesve.
HejcesMJejeeer Hetpee, Yekeleer Deiej OeevemeeOevee kejlesJesUer Deiej Oeeefce&ke efJeOeereeJesUer ceer
ceOemLeeeer iejpe sJeCeej veener. ogmeNeebveener lemese JeeieCeeyeue ceer GHeosMe kejerve. meleHeer
HejcesMJejeme mee#e sJetve ceer ner eefle%ee kejerle Deens. ee eefle%eseceeCes JeeieCeeme ceuee meeceLe&
esF&ue, DeMee ekeejs Deeeg<eece iegpeejCeeme eesie ekeejs lees ceuee ceole kejes.
meleMeesOeke meceepeees keee& :
1) pee ieeJeer meleMeesOeke meceepeeee MeeKee meg kejCeele Deeuee neslee lee ieeJeele oj
DeeJe[eeletve Skeoe meYee Iesleuee peele Demele. ee meYeebceOetve yengpeve meceepeeee
efpeJneeeee eMveebee GneHeesn kesuee peele Demes. leeceOes FLeuee keefve< peeleeree ueeskeeble
efMe#eCeeee emeej Ie[Jetve DeeCeCes, meJe& ekeejes Oeeefce&ke efJeOeer YeefYe#ekeebee
HeewjesefnleeefMeJeee Heej Hee[Ces, yengpeve meceepeeleerue meeceeve ueeskeebvee peesefle<e, YetleefHeMeee,
peeotesCee ee meejKee iees<eRee efYeleerHeemetve cegkele kejCes Fleeoer yeeyeeRvee eeuevee osCeeefJe<eeer
eee& nesle Demes. ee Kesjerpe, meceepeeleerue peeefleYeso, Geefveelee cetefle&Hetpee eeefJe peesjoej
eeej meleMeesOeke meceepeeee meYeeceOetve kesuee peele Demes.

49
2) meleMeesOeke meceepeeves efMe#eCeeJej yejee Yej efouee neslee. yengpeve meceepeeee oeefjeees
DeeefCe ceeieemeuesHeCeees Ske cenJeees keejCe leeme efMe#eCeeHeemetve Jebefele sJeues iesues nesles ns
nese, Demes cenelcee peesefleyee Hegueebes eefleHeeove nesles. leebveer yengpeve meceepeeee cegueebcegueerle
efMe#eCeeeer DeeJe[ efvecee&Ce kejCeemeeer eelve eeueefJeues. leemeeer iejpet Je ueeeke
efJeeeLeevee efMe<eJe=eer osCeeeer JeJemLee kesueer. efJeeeLeeee DebieYetle iegCeebvee Gespeve
osCeemeeer meceepeeves Jekele=Je mHeOee& Je efveyebOe mHeOee& Deeeesefpele kesuee neslee.
3) meleMeesOeke meceepeeves yeecnCe-HegjesefnleeefMeJeee efJeJeen ueeJeCeeee GHeece meg kesuee. keener
meleMeesOeke keee&keleeveer DeeHeuee cegueecegueeRes DeeefCe veelesJeeF&keebes efJeJeen yeeeCeHegjesefnleeefMeJeee ueeJetve efoues. ner lee keeUeleerue Deleble eebleerkeejke DeMeer Ievee nesleer.
4) meve 1877 ceOes ceneje<^ele ceese og<keeU He[uee Demeleevee; og<keeU Heeref[leebee cegueebeer
meese kejCeemeeer meleMeesOeke meceepeeee Jeleerves Ske yeeueeece GIe[uee neslee. leeee
ceoleermeeer meceepeeee meYeemeoebvee efJevebleer kejCeejs efveJesove meleMeesOeke meceepeees efeCeerme
ee veeleeves mJele: cenelcee Hegues eebveer kee{ues nesles.
5) HegCes efpeueeleerue pegvvejee MeslekeNeebveer meeJekeej Je peceerveoej eebeeke[tve nesle Demeuesueer
peguetce peyejomleer Je efHeUJeCetke ee efJe eUJeU meg kesueer. leebveer meeJekeej Je peceerveoej
eebee peefceveer kemeCeeme vekeej efouee. MeslekeNeebee ee eUJeUeres vesle=Je cenelcee Hegueebveer
kesues DeeefCe leebveer iejerye MeslekeNeebvee veee efceUJetve efouee.
6) Fbiueb[ee cenejeCeeres efejbpeerJe Je `[etke Dee@He kevee@` eebee YeejleYeseree JesUer cee. Hegues
MeslekeNeebee JesMeele cnCepes, [eskeeeme cegb[emes, meeOee DebiejKee, KeebeeJej IeeWie[er, neleele
keeer Je Heeeele Heekeee JeneCee Ieeuetve Yeseruee iesues Je lesLes leebveer MeslekeNeebee eefleefveOeer
cnCetve efveefce&[HeCes meebefieleues, esLeerue peveleses DeeHeCeeme efnle kejeJeeees Demesue lej leebes
De%eeve IeeueJee. leebvee eeLeefceke efMe#eCe ceesHele efceUCeeeer meese keje.
7) cee. peesefleyee Hegues eebveer cepetjebee efmLeleeres meg#ce DeJeueeskeve kesues nesles. DeefOekeejer Je
skesoej leebes kemes Mees<eCe kejleele ns leebee ue#eele Deeues. leebeeJejerue Deveeeeuee cee.
peesefleyee Hegues eebveer Jeeee Hees[ueer Je meleMeesOeke meceepeees Kebos Hegjmkelex veejeeCe ueesKeb[s
eebveer cee. Hegues Je meleMeesOeke meceepeeee esjCesves cegbyeF&ee efiejCeer keeceieejebeer efceue n@[
DemeesefmeSMeve meesmeeeer veeJeeeer mebIevee mLeeHeve keve keeceieejebes eMve mejkeejee
efveoMe&veeme DeeCetve efoues. Dee Je<ee&ee Deeleerue cegueebvee keeceeJej IesT vees, efm$eeebvee efJeMes<e
meJeueleer eeJeele, keeceieejebvee ceOeeblejer efJeeebleermeeer meger Fleeoer yeeyeleerle leebveer
mejkeejuee efveJesove meeoj kesues.
DeeHeueer eieleer leHeemee :
1) meleMeesOeke meceepeeeer mLeeHevee keesCeer kesueer?
2) meleMeesOeke meceepeees meYeemeo keesCeleer MeHeLe Iesle Demele?

50

4.4 Yeejleere meeceeefpeke Heefj<eo :

SkeesefCemeeJee Melekeele veeecetefle& ceneosJe ieesefJebo jeve[s eebee esjCesves ceneje<^ele meg
kesuesueer Ske eUJeU cnCepes Yeejleere meeceeefpeke Heefj<eo nese. 1885 ceOes keeBesmeeer mLeeHevee
Peeueeveblej keeBesme ner HetCe&le: jepekeere mebmLee DemeeJeer Demee efveCe&e keeBesmeee ogmeNee
DeefOeJesMeveele Iesleuee iesueeves meceepe megOeejCeemeeer Je lee megOeejCeeee eeejemeeer mJeleb$e cebe
GYee kejCeeeer iejpe vee. jeve[s eebvee Jeeueer. ef[meWyej 1885 ceOes cegbyeF&uee keeBesmeeer yewke
Peeueer DeeefCe lee yewkeerlee meeceeefpeke Heefj<eosee Heeee Ieeleuee iesuee. efo. ye. jIegveeLejeJe,
keeefMeveeLe ef$ebyeke lesuebie eebeer meeceeefpeke megOeejCesJej Deleble HeefjCeecekeejke Yee<eCes Peeueer. ee
yewkeerle vee. jeve[s eebveer mebmke=le Oece&ebLeeleerue Deveske Jeeveebee DeeOeejs eeeervekeeUer
yeeueefJeJeeneeer Hele veJnleer, yeeueefJeJeeneuee Heg<er osCeejer Meem$eJeeves veblej pees[uesueer Deensle ns
leebveer oeKeJetve efoues. vee. jeve[s eebveer Yeejleele efkeefkeeCeer He$es efuentve megOeejCesee mebmLee
kee{Ceemeeer ueeskeebceOes Glmeen efvecee&Ce kesuee. ee Heefj<eoses efeCeerme efo. ye. jIegveeLejeJe Demeues
lejer vee. jeve[s eebveee meJe& keece HeneJes ueeies. ee eUJeUerle jeve[Wee eeslmeenveecegUs Fveeceoej,
peneefiejoej, oef#eCeses mebmLeeefveke, ye[esoe Je Fbotjee cenejepeebveer meomeJe Je Deeeeoeles Heo
mJeerkeejues. efcejpesee eerceble yeeUemeensye HeJeOe&ve eebveer ee mebmLeses DeOe#eHeo mJeerkeejues.
efnboteceeCes cegmeueceeve, HeeMeea, efeMeve ns ner ee Heefj<eoses meome Peeues. ceeHeeve efve<esOe, cegueeRvee
efMe#eCe osCes, ngb[eeeer eeue cees[tve kee{Ces, efJeOeJee efJeJeeneuee mebceleer DemeCes, cegueecegueeRes efJeJeen
ueneveHeCeer ve kejCes Fleeoer DeeRee MeHeLeHe$eeJej meYeemeoebvee mener kejeJeer ueeies. megJeeleerueee
SketCe 549 meYeemeoebveer ee MeHeLeHe$eeJej mJee#ejer keve meYeemeoJe mJeerkeejues.
vee. jeve[s eebveer eejbYeHeemetvee meeceeefpeke Heefj<eosee keeee&uee ieleer efoueer. osMeeee
efvejefvejeee Yeeieebes eefleefveOeer keeBesme DeefOeJesMeveemeeer Ske$e esleele. leeee Heeeoe IesTve
keeBesmeee DeefOeJesMeveeee keeueeJeOeerle keeBesmeee ceb[Heelee meeceeefpeke Heefj<eo IeeJeer Je GHeefmLele
meYeemeoebveer meceepemegOeejCesee TneHeesn kejeJee Demee efJeeej jeve[eebveer ceeb[uee neslee. leeuee
meJeeee Heeefbyee efceUeJee Je 1887 Heemetve keeBesmeee ceb[Heelee meeceeefpeke Heefj<eoseer DeefOeJesMeves
nesT ueeieueer. cee$e ee oesvner mebIevee mJeleb$e ceeveuesuee neslee. Skee mebIevesee meomeeves
ogmeNee mebIeveses meYeemeoJe mJeerkeejeJes Demes yebOeve veJnles. jepekeere Je meeceeefpeke megOeejCee ner
Skeee megOeejCee eUJeUereer HejmHejHetjke oesve Debies Deensle Demes. vee. jeve[s eebes eeceeefCeke cele
nesles. osMeeleerue efvejefvejeee Yeeieeletve esCeejs meYeemeo Heefj<eosle Yeeie Iesle Je DeeHeuee Yeeieeleerue
meeceeefpeke mecemeebeer Yee<eCeeejs ceeefnleer osle. leeJej Gheee eespevee megeefJeueer peeF&. leecegUse
Yeejleele meeceeefpeke megOeejCesee eelveebvee ieefleceevelee efceUle nesleer.
leLeeefHe, meeceeefpeke Heefj<eosee DeefOeJesMeveeefJe<eeer meJe& meYeemeoebceOes Ske Jeekeelee
veJnleer. vee. jeve[s eebee megevesvegmeej keeBesmeee DeefOeJesMeve keeUele Je lee ceb[Heelee
meeceeefpeke Heefj<eo IesCeeeer eLee keener meYeemeoebvee eesie Jeele veJnleer. leecegUs meeceeefpeke
Heefj<eo ns keeBesmeese Ske Debie Deens Demee mecepe efvecee&Ce neslees. meeceeefpeke Heefj<eosle meceepeeleerue
meeceeefpeke Je Oeeefce&ke HejbHeje Je DeeeejebJej nesCeeNee eKej erkescegUs HejbHejeefve< ceb[Uereer ceves
ogKeeJeueer peeleele Je les keeBesmeHeemetve ogjeJeleele, Demes cele ceeb[ues iesues. jepekeere megOeejCesee Jesie
Jee{JeCeemeeer meceepeeleerue meJe& Jeiee&ee Heeefbyee efceUJeCes keeBesmeuee DeeJeMeke Jeele nesles.
cnCetvee meeceeefpeke Heefj<eoscegUs Skee ieeee Heeefbyee keeBesmeves IeeueJetve yemeCes je<^efnleeee <erves

51
HejJe[Ceejs veener Demes ee ieees cele nesles. meeceeefpeke Heefj<eosuee leebee efJejesOe vemeuee lejer
keeBesmeee ceb[Heele leer YejJet vees Demes leebes cele nesles.
4.4.1

meeceeefpeke Heefj<eoses keee& :

veeecetefle& jeve[s eebvee meeceeefpeke Heefj<eosejs Yeejleere meeceeefpeke Je Oeeefce&ke peerJeveele

efvecee&Ce Peeuesuee DebOeee, DeHeeJe=eer, Deeesie eeueerjerleer Je HejbHeje otj kejeJeele Demes Jeele
nesles. leebveer efnbot Oece&ebLeebee DeeOeMejs yeeueefJeJeen, kesMeJeHeve, efJeOeJeeefJeJeeneeer Deceevelee,
Fleeoer HejbHeje eejbYeeree meceepeele eeefuele veJnlee; veblejee keeUelee leebee meceeJesMe kesuee
iesuee ns oeKeefJeues. Yeejleele mJeeleb$eeHes#eener meeceeefpeke megOeejCesee eMveeuee Je lee meboYee&le
kejeJeeeee keeee&uee eeOeeve eeJes, Demes vee. jeve[s eebes cele nesles. meceepeele megOeejCee
Peeueeme ne eiele meceepe Yeejleere mJeeleb$eeee eesie GHeYeesie IesT Mekesue. meceevelee efvecee&Ce
nesF&ue Demes leebvee Jeele nesles.
F. me. 1890 ceOes mebceleer Jeeees efyeue efJeOeeve Heefj<eosle DeeCeues iesues Je leecegUs meveeleveer
Je megOeejke eebeeleerue Jeeo Jee{uee. meveeleveJeeeebee celes, meeceeefpeke megOeejCee mejkeejves
ueeoCeeSsJepeer ueeskeebveer meceepe HeefjJele&veeejs megOeejCeebee mJeerkeej kesuee Heeefnpes, lej megOeejkeebee
celes efmLeleerMeerue meceepeele megOeejCeebee mJeerkeej efveeb$eCeeefMeJeee kesuee peeCeej veener. DeKesj F.
me. 1891 ceOes mebceleer Jeeeee keeeoe Heeme Peeuee. F. me. 1896 ceOes keuekeee, F. me.
1897 ceOes DecejeJeleer, F. me. 1898 ceOes ceeme, 1899 ceOes ueKeveew Je 1900 ceOes ueenesj
esLes meeceeefpeke Heefj<eosves DeefOeJesMeves YejJetve meceepe peeie=leeres keee& kesues nesles.
jepekeere mJeeleb$eeDeieesoj meeceeefpeke megOeejCee JneJee, eyeg meceepee jepekeere
nkekeebee GHeYeesie IesT Mekesue Demes ceeveCeeNee jeve[eebveer meeceeefpeke Heefj<eosee efveefce&leerHeemetve
DeefleMee ke< Iesleues. meeceeefpeke Deveee, HejbHejeiele Deefve< {er Je eeueerjerleer eebJej leebveer
eKej erkee kesueer. ee meeceeefpeke DeHeeJe=eeRvee Oeeefce&ke DeeOeej veenerle ns oeKeefJeues.
efJeOeJeeefJeJeen, yeeueefJeJeen yeboer, ceeHeeve efve<esOe, MeslekeNeebeer megOeejCee eemeejKee efJe<eeeJej
efYevveefYevve meYee, yewkee Je Heefj<eoebceOetve leebveer efJeeej ceeb[ues. megOeejkeeleerue uesKeebeeejs ee
meeceeefpeke megOeejCeses cenJe HeJetve osCeeee leebveer eelve kesuee. lemese ee megOeejCeeee
cenJeeJej nesCeeNee erkesuee Gejs efoueer. ueeskecele peeie=le kejCeees Je peeie=leeree DeeOeejs
meceepemegOeejCee Ie[Jetve DeeCeCeees keee& ee Heefj<eosves kesues. meceepe HeefjJele&veeee <erves ner
cenJeHetCe& keeceefiejer nesleer.
DeeHeueer eieleer leHeemee :
1) Yeejleere meeceeefpeke Heefj<eoseer mLeeHevee keesCeer kesueer?
2) meeceeefpeke Heefj<eosee MeHeLeHe$eeJej keesCekeesCelee Deer neslee?

52

4.5 m$eer Gejees keee& :

eeeerve keeueKeb[Mele efm$eeebeer efmLeleer mevceevepeveke nesleer. efm$eeebvee meceepeele
Heg<eeFlekese cenJe nesles. efleuee JesoeOeve kejCeeee DeefOekeej neslee. lemese mJeebJejees
mJeeleb$eosKeerue nesles. Hejbleg veblejee keeUele efJeMes<ele: ceOeegieerve keeueKeb[ele efm$eeebeer efmLeleer
oeveere nesleer. efm$eeebvee etue DeeefCe cetue eemeeere cenJe efoues peele nesles. efleuee Ske GHeYeesieeeer
Jemlet cnCetve ceeveues peele nesles. yeeueefJeJeen, meleereLee, efJeOeJee efJeJeeneme efJejesOe Fleeoer cegUs
efm$eeebeer efmLeleer DeefleMee oeveere Peeueer nesleer. MegebmeejKeere meceepeele m$eeruee JeeieCetke efceUle
nesleer. Heg<eeOeeve meceepe mebmke=leercegUs efm$eeebes mJeeleb$e mebkegefele Peeuesues nesles. efm$eeebes mebHetCe&
peerJeve Iejeee eej efYebleerle yebefomle Peeuesues nesles. efleuee efMe#eCeeee DeefOekeej veJnlee.
DeeefLe&ke<ee leer mebHetCe&HeCes Heg<eebJej DeJeuebyetve Demes. DeeefLe&ke GlHevveeee meeOeveebceOes efleee
meceeJesMe keve Iesleuee peele veJnlee. pevceeHeemetve les efleee ce=letHeele eflees peerJeve Heg<eer
Jee&mJeeKeeueer efveebef$ele kesues peele nesles.

4.5.1

efyeefMeebveer m$eerefJe<eeke kesuesuee megOeejCee Je keeeos :

meeceeefpeke megOeejCee Ie[Jetve DeeCeCeemeeer efyeerMeebveer JesieJesieUs keeeos mebcele kesuesues

nesles. F. me. 1802 ceOes leebveer yeeuenlee eefleyebOeke keeeoe kesuesuee neslee. leeeyejesyej
meleereLee eefleyebOeke keeeoe F. me. 1829 ceOes mebcele kesuee. iegueeceebee JeeHeejeme eefleyebOe
kejCeemeeer F. me. 1834 ceOes keeeoe ueeiet kesuee. iegueeceefiejereer eLee HetCe&HeCes yebo nesCeemeeer
leeveblej 1843 ceOes mege keeeoe kesuee iesuee. leeveblej efnbot efJeOeJeeefJeJeen Hegve&efJeJeeneme ceevelee
osCeeje keeeoe F. me. 1856 ceOes ueeiet kejCeele Deeuee. DeMee jerleerves efyeefMeebveer JesieJesieee
keeeeebee ceeOeceeletve meeceeefpeke megOeejCee Ie[Jetve DeeCeCeeee eelve kesuee neslee ns mHe< nesles.
Hejbleg ee meJe& keeeeeceeHe&lee meceepemegOeejCee nesCes Mekee veJnles. lemese ns meJe& keeeos Yeejleereebvee
DeeHeuee meeceeefpeke megOeejCee Ie[Jetve DeeCeCeemeeeres Deensle ns Heues Heeefnpes Je leebveere eele
eecegKeeves Heg{ekeej Iesleuee leje KeNee DeLee&ves meceepe megOeejCee nesCes Mekee nesles. lee <erves
Deveske Yeejleere meceepe megOeejkeebveer cenJeHetCe& Yetefcekee yepeeJeueer DeeefCe leecegUse meeceeefpeke
megOeejCee Ie[t Mekeuee neslee ns mHe< nesles.

4.5.2

m$eer Gejemeeer meceepe megOeejkeebes eesieoeve :

Fbepeebveer mebHetCe& Yeejleele Fbepeer efMe#eCe meg kesues. ee Fbepeer efMe#eCeecegUs Je DeeOegefveke
efJeeejmejCeercegUs Yeejleele Ske me#ece DeMeer meceepemegOeejkeebeer efHe{er efvecee&Ce Peeueer. ee meJeeveer
meceepemegOeejCeses Ske cenJeHetCe& Debie cnCetve m$eer Gejees keee& neleer Iesleuesues nesles. leebee
DeLeke eelveecegUse Yeejleere m$eer Gejees keee& HetCe& nesT Mekeues Demes cnCelee esF&ue. ee m$eer
Gejke meceepemegOeejkeebes keee& efJemle=leHeCes Heg{erueeceeCes DeYeemelee esF&ue.

4.5.2.1 jepeejece ceesnveje@e eebes m$eer Gejees keee& :

efnbot Oecee&leerue Heefnueer megOeejCee eUJeU kejCeejs Je Leesj meceepe megOeejke Je leelener
efm$eeebedee GodOeejemeeer cenJeHetCe& keee& jepeejece ceesnve je@e eebveer kesuesues nesles. jepeejece ceesnve
je@e eebveer ``yeecnesmeceepe`` ee meeceeefpeke mebmLesee ceeOeceeletve efm$eeebee GodOeejees cenJeHetCe&
keee& kesuesues nesles.

53
jepeejece ceesnve je@e eebee pevce yebieeueceOeerue cegefMe&oeyeeo efpeuneeleerue jeOeeveiej esLes
22 ces 1772 ceOes Peeuee. eefleYeeMeeueer Demeuesuee jepeejece ceesnve je@e eebveer Oece&megOeejCee Je
meeceeefpeke megOeejCee eUJeUermeeer 1828 ceOes yeecnesmeceepeeeer mLeeHevee kesueer. meceepemegOeejCee
eUJeUeres keee& kejerle Demeleeveee Deleble cenJeHetCe& Je leebee ceveeuee DeefleMee Jesovee osCeejer
Ievee Ie[ueer. jepeejece ceesnve je@e eebes ceess yebOet peieceesnve eebes efveOeve Peeueeveblej leebeer Helveer
Deuekecebefpejer meleer iesueer. `meleer` Heleeree yeUer leebee Jeefnveeree Heeves ele#e DevegYeJeuee
leeveblej ee eLesee efJejesOeele leebveer eKejHeCes DeeHeueer Yetefcekee ceeb[ueer. Fbepe Meemeve keleevee ner
Hele efkeleer Deceeveg<e Deens ns HeJetve efoues Je leeveblej ieJnve&j pevejue yeWefie eebveer meleer Heleeree
efJejesOeele keeeoe kesuee. jepeejece ceesnve je@e eebveer efm$eeebvee osKeerue Heg<eebFlekeee efMe#eCeeee
DeefOekeej yeneue kejeJee DeMeer Yetefcekee ceeb[ueer. leeeyejesyej efm$eeebvee osKeerue Je[erueebee
mebHeeerceOes Jeee efceUeuee Heeefnpes Demes leebveer CekeeJetve meebefieleues.

4.5.2.2 cee. peesefleyee Hegues eebes m$eer Gejees keee& :

meeceeefpeke eebleeres peveke cnCetve cee. peesefleyee Hegues eebvee mebyeesOeues peeles SsJe{s cenJeHetCe&
meceepe megOeejCeses keee& leebveer kesuesues nesles. peeefleelee, DemHe=Melee eeefJe leebveer eKej ueoe
GYeejuee neslee DeeefCe lesJe{ee efkebyengvee leenerHes#ee eKej ue{e leebveer m$eer GejCesmeeer GYeejuee
neslee. keejCe efm$eeebvee JeieUtve meceepemegOeejCee nesCes DeMekee ns leebveer peeCeues nesles. leecegUs
leebveer m$eer Gejemeeer YejerJe keee& kesuesues nesles. efMe#eCe ns meceepemegOeejCesmeeer Je leeeyejesyej
m$eer Gejemeeer DeefleDeeJeMeke Deens ns DeesUKetve leebveer Dee@iem 1948 ceOes Keeme cegueeRkejerlee
HegCeele MeeUe kee{ueer. ee MeeUsle cegueeRvee efMekeJeCeemeeer efMeef#ekee efceUle veJnlee cnCetve leebveer
DeeHeueer Helveer meeefJe$eeryeeF& Hegues eebvee efMeef#ele keve lesLes efMe#eke cnCetve vesceues. efm$eeebvee efMe#eCe
osCes ner iees< meveeleveer eJe=eeree ueeskeebvee eueer veener. cegueeRes efMe#eCe cnCepes meceepeesn Je
Oece&esn Demes les ceevet ueeieues Je leecegUs leebveer meeefJe$eeryeeF& Hegues eebveer cegueeRvee efMekeJet vees cnCetve
$eeme efouee. Hejbleg cee. peesefleyee Hegues eebeer leebvee HetCe&le: meeLe nesleer cnCetvee MesJeer meveeleveere
veeceesnje Peeues. cee. peesefleyee Hegues eebveer ee keeee&Heemetvee HejeJe=e JneJes cnCetve leebvee
ceejCeemeeer ceejskejer HeeJeues Hejbleg lejerner les DeeHeuee keeee&Heemetve lemetYejner ceeies mejues veJnles.
1848 ceOeerue kee{uesueer MeeUe yebo He[ueer lejerner les [ieceieues veenerle. leeveblej leebveer F. me.
1851 ceOes HegCeele yegOeJeejHessle cegueeReer ogmejer MeeUe kee{ueer.
lee keeUer yeecnCe meceepeeleerue Je Flej Ge peeleerleerue efJeOeJee efm$eeebes peerJeve DeefleMee
DebOeejcee Demes. lee efm$eeebvee mebHetCe& leebee neeleerle GHesef#eleebes peerJeve kebeJes ueeies, efm$eeebes ns
neue LeebyeJesle. leebvee osKeerue Heg<eeeceeCes mevceeveeves peielee eeJes cnCetve cee. peesefleyee Hegues eebveer
KebyeerjHeCes efJeOeJee HegveefJe&Jeeneee Hegjmkeej kesuee. leebveer F. me. 1864 ceOes HegCeeleerue
ieesKeueebee yeeiesle Ske efJeOeJee HegveefJe&Jeen Ie[Jetve DeeCeuee neslee.
cegueeRes ueneveHeCeere ueive kesues peele nesles. lee keeUer Deveske meeLeeres Deepeej Demele.
Deepeee meejKeer eYeeJeer Jewekeere megefJeOee veJnleer. DeMeelee cegueeree Heleer cesueeveblej efleuee mebHetCe&
peerJeve efJeOeJee cnCetve kebeJes ueeiele nesles. DeMeelee keOeer keeUer efJeOeJeses egketve Jeeke[s HeeTue
He[ues lej efleuee YegCenlee efkebJee DeelcenleeefMeJeee Heee&e veJnlee. DeMee DeeHeeerHeemetve efJeOeJeebeer
megkee JneJeer cnCetve peesefleyeebveer efJeOeJeebvee iegHleHeCes esTve yeeUbleHeCeemeeer Je DeeHeues cegue lesLes
sJeCeemeeer yeeuenlee eefleyebOeie=n DeeHeuee IejeMespeejer GIe[ues. lee meboYee&le meJe&$e efYeeerHe$ekes

54
JeeCeele Deeueer. leele Demes cnues nesles keer, efJeOeJeebvees, esLes esTve iegHleHeCes DeeefCe megjef#eleHeCes
yeeUble Jne. legcner DeeHeues cegue veeJes efkebJee sJeeJes ns legceee KegMeerJej DeJeuebyetve Deens. lee cegueebeer
keeUpeer ne DeveeLeece IesF&ue. efJeOeJeebvee DeeefCe efJeMes<ele: DeMee mebkeele meeHe[uesuee efJeOeJeebvee
cee. peesefleyee Hegues eebeer Heej ceesueeeer ceole efceUeueer nesleer ns efme nesles. efm$eeebee Gejemeeer
cee. peesefleyee Hegues eebes ns keee& Deefeflee Demes nesles.

4.5.2.3 cen<eea OeeW[es kesMeJe keJex eebes m$eer Gejees keee& :

cen<eea OeeW[es kesMeJe keJex eebveerner m$eer Gejemeeer efJeMes<e keee& kesues nesles. leebee
Jeeeee 35 Jee Je<eea leebeer Helveer jeOeeyeeF& eebes efveOeve Peeueeveblej leebveer DeeHeuee efce$e vejnj
yeeUke=<Ce peesMeer eebeer efJeOeJee yenerCe ieesotyeeF& peesMeeryejesyej efJeJeen kesuee. F. me. 1893 ceOes JeOee&
esLes leebveer efJeOeJee HegveefJe&Jeen ceb[U mLeeHeve kesues. efJeOeJeebeer ee efkeeCeer veeWoCeer keve leebes
HegveefJe&Jeen Ie[Jetve DeeCeCeees keee& ee ceb[UeceeHe&le kesues peele nesles. F. me. 14 petve 1896
jespeer HegCeepeJeUerue efnbieCes ee efkeeCeer DeveeLe yeeefuekeeece mLeeHeve kesuee. DeveeLe yeeefuekeebes
HeeueveHees<eCe Je efMe#eCe ee DeeeeeceeHe&le kesues peele nesles. cegueeRvee efMe#eCe osCeemeeer 4 ceee&
1907 jespeer HegCes esLes cegueeRmeeer Keeme MeeUe mLeeHeve kesueer. F. me. 1915 ee cegbyeF& esLeerue
meeceeefpeke Heefj<eosee DeOe#eere Yee<eCeele leebveer mJeleb$e ceefnuee efJeeeHeereeer DeeJeMekelee eke
kesueer. ee leebee efJeeejeJej Deveske meveeleveJeeeebveer erkee kesueer. Hejbleg les DeeHeuee efJeeejeJej
ece jeefnues. leeveblej F. me. 1916 ceOes DeJeIee Heee efJeeeLeeAveeree veeWoCeermen leebveer ceefnuee
efJeeeHeereeer mLeeHevee kesueer. ee efJeeeHeereme DeeefLe&ke HeeyeUeeer DeeJeMekelee nesleer Je les HeeyeU
eefme GeesieHeleer ekejmeer eebveer osCeees ceeve kesues DeeefCe ceie 15 ueeKe Heeebee efJeeeHeereuee
osCeieer osCeeee ceesyeoueele ee ceefnuee efJeeeHeereme ee GeesieHeleeree ceeleeseer eerceleer veOeeryeeF&
oeceesoj ekejmeer (SNDT) ns veeJe osCeele Deeues. efm$eeebee Gejemeeer efMe#eCeees cenJe
ue#eele IesTve leebveer ceneje<^eleerue Deveske Kes[eeHee[eele MeeUe kee{uee. efm$eeebee
Gejemeeer cen<eea OeeW[es kesMeJe keJex eebveer kesuesues keee& Deleble cenJeHetCe& nesles Demes cnCelee esF&ue.

4.5.2.4 Heb[erlee jceeyeeF& eebes m$eer Gejees keee& :

Heb[erlee jceeyeeF& eebveer m$eer Gejemeeer DeeHeues mebHetCe& Deeeg<e HeCeeuee ueeJeues nesles.
leebee pevce 22 Sefeue 1858 jespeer efeeHeeJeve yeecnCe keggbyeele kevee&ke esLes Peeuee neslee.
leebee Je[erueebes veeJe DevebleMeem$eer [eWiejs nesles lej DeeF&es veeJe ue#ceeryeeF& GHe& DebyeeyeeF& nesles. F.
me. 1877 ee og<keeUele leebee DeeF& Je[erueebes efveOeve Peeues. DeMee Ke[lej emebieerosKeerue lee
[ieceieuee veenerle lej leebveer DeeHeuee YeeT eerefveJeeme eees meceJesle keuekeee esLes Deeuee.
leebee efJelesves eYeeefJele nesTve leebvee Hebef[lee ner HeoJeer lesLeerue yebieeueer ueeskeebveer yeneue kesueer.
jceeyeeF& eebveer mebHetCe& YeejleYej oewjs keve Yeejleeleerue efm$eeebee oeveere DeJemLeseer
peJeUtve HeeCeer kesueer DeeefCe lee DeJemLeseer leebveer peenerjHeCes erkee keve efm$eeebveeosKeerue
efMe#eCeeee DeefOekeej efceUeuee Heeefnpes. yeeueefJeJeen yebo Hee[les Heeefnpesle. efJeOeJeeefJeJeen Ie[Jetve
DeeCeues Heeefnpesle Demes efJeeej DeeHeuee Yee<eCeeletve leebveer ceeb[ues nesles.

55
efm$eeebee Gejemeeer jceeyeeF& eebveer F. me. 1882 ceOes HegCes esLes Deee& ceefnuee
meefceleereer mLeeHevee kesueer. ee meefceleeree MeeKee cegbyeF& DeeefCe Flej Yeeieele osKeerue mLeeHeve
kejCeele Deeuee.
leebveer DeeHeueer cegueieer ceveesjcee meceJesle efeMeve Oecee&ee efmJekeej kesuee. Fbiueb[ceOes
leebveer mebmke=le efJe<eeeeer DeOeeefHekee cnCetve keee& kesues. veblej lee Decesefjkesle iesuee. jceeyeeFveer
Decesefjkesle efkeefkeeCeer JeeKeeves osTve Yeejleere efm$eeebee Gejemeeer efveOeer ieesUe kesuee.
Yeejleele DeeueeJej jceeyeeF&veer cegbyeF& esLes 11 ceee& 1889 jespeer Meejoe meove veeJeeeer mebmLee
mLeeHeve kesueer. ee mebmLesle efvejeefele efJeOeJee Je DeveeLe efm$eee eebee jenCee-pesJeCeeeer ceesHele
JeJemLee kejCeele Deeuesueer nesleer. leeeeceeCes ee efm$eeebvee efMe#eCe osCeeeer JeJemLeener Meejoe
meoveves kesueer nesleer. ieesogleeF& peesMeer ner Meejoe meoveceOes eJesMe Iesleuesueer Heefnueer yeeueefJeOeJee nesleer.
eee ieesotyeeF& peesMeeryejesyej cen<eea OeeW[t kesMeJe keJex eebveer efJeJeen kesuee neslee.
leeeyejesyej efeMeve cegueeRmeeer leebveer cegkeleer efceMeve veeJeeeer mebmLee mLeeHeve kesueer.
meceepeeleerue efvejeefele efm$eeebmeeer leebveer ke=Heemeove veeJeeeer mebmLee mLeeHeve kesueer. leeeeceeCes
cegueebmeeer leebveer meoevebomeove veeJeeee DeveeLeeece kee{uee neslee. leeeyejesyej eew{ Je Je=
ceefnueebee mebieesHeveemeeer Meebleermeove veeJeeee Deeece leebveer mLeeHeve kesuee neslee. efm$eeebee Gej
kejCes nse jceeyeeF&es Oese nesles. leemeeer leebveer DeLeke Heefjece kesues. meceepeeleerue yeeefuekee,
Je=, efvejeefele peJeUHeeme meJe& Jeeesieeee Je meJe& mecemeebee Heeref[le efm$eeebee Gejemeeer
jceeyeeF& eebveer DeefJejle eelve kesues nesles.

4.5.2.5 [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kej :

[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebveer efm$eeebee Gejemeeer DeeefCe leebee veee nkekeemeeer
Deeeg<eYej ue{e efouee. Dee@keesyej 1948 ceOes leebveer efnbot mebefnlee leHeemetve DeeefCe megOeeve
Ievee meefceleeree efJeefOeceb[Uemeceesj ceevelesmeeer ceeb[ueer. efnbot keeeeeeer megOeejCee keve les
Skeee mebefnlesle Ske$e DeeCeCeees keece one Je<ee&Heemetve eeuet nesles. ns efJeOeseke ueeskemeYesle efmJeke=le
kesues iesues veener lej DeeHeues mejkeej jepeerveecee osF&ue Demes Hebef[le vesnbveer peeefnj kesues. eeGue
mejoej Hesue eebveer efJeOesekeeuee efJejesOe kesuee. DeMee efmLeleerle 5 HesyegJeejer 1951 jespeer
yeeyeemeensyeebveer efnbot mebefnlee efJeOeseke ueeskemeYesle ceeb[ues. Hebef[le vesnbveer eejbYeer Heeefbyee efouee
Demeuee lejer MesJeer lesner DeeHeuee efveCe&eeMeer ece jeefnues veenerle. HeefjCeeceer ns efJeOeseke ueeskemeYesle
Heeme Peeues veener. leecegUs og:Keer nesTve yeeyeemeensyeebveer 11 Dee@keesyej 1951 jespeer keeeosceb$eer
Heoeee jepeerveecee efouee. ee efyeueecegUs efm$eeebvee Heg{erueeceeCes DeefOekeejeeer lejleto nesleer.
1) efm$eeebvee IemHees IesCeeee DeefOekeej, Heesieeree DeefOekeej.
2) eLece Helveer Demeleevee ogmejer Helveer kejCeeme ceveeF&.
3) oeke IesCeeee DeefOekeej DemeCes.
4) mJele:ee Jej efveefMele kejCeeee DeefOekeej Fleeoer DeefOekeej efm$eeebvee efceUJetve osCeemeeer
[e@. yeeyeemeensyeebveer eelve kesues.

56
DeeHeueer eieleer leHeemee :
1) efyeefMeebveer m$eerefJe<eeke kesuesues megOeejCee keeeos keesCekeesCeles nesles?
2) yeeuenlee eefleyebOeke ie=neefJe<eeer cee. peesefleyee Hegues eebveer kee{uesuee efYeeerHe$ekeele efJeOeJee
efm$eeebvee keesCeles DeeJneve kesues nesles?
3) Sme. Sve. [er. er. ceefnuee efJeeeHeereeer mLeeHevee keesCeer kesueer nesleer?
4) efvejeefele Je DeveeLe efm$eeebmeeer jceeyeeFveer keesCeleer mebmLee mLeeHeve kesueer nesleer?

4.6 meceejesHe :
ee Heeele DeeHeCe meceepe megOeejCee eUJeUeres JesieJesieUs ekeen DeYeemeues. meceepe
megOeejCee eUJeUerle eeLe&vee meceepe Je leeeyejesyej meleMeesOeke meceepeees cenJeHetCe& eesieoeve nesles
Demes Dee{Ules. eeLe&vee meceepeees vesle=Je ns yegefpeerJeer ueeskeebke[s nesles. leebveer yengpeve
meceepeemeeer keee& kesues Hejbleg les yengpeve meceepeeMeer SkeHe Peeues veenerle. eeGue meleMeesOeke
meceepeees vesle=Je ns yengpeveeke[s nesles Je les yengpeveebMeer SkeHe Peeues. jepekeere peeie=leeryejesyeje
meceepe peeie=leer nesCes Deleble iejpeses Deens ns ue#eele IesTve Yeejleere meeceeefpeke Heefj<eosves meceepe
megOeejCee eUJeUeres cenJeHetCe& keee& kesues nesles.
m$eer GejeefMeJeee mebHetCe& meceepe megOeejCee Mekee veener ns DeesUKetve eee keeUele cee.
peesefleyee Hegues, cen<eea OeeW[t kesMeJe keJex, Hebef[lee jceeyeeF& Je [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebveer
DeeHeeHeuee Hejerves Deleble ceesueees keee& kesues nesles ns mHe< nesles. leebee DeLeke eelveecegUse
meceepemegOeejCee Ie[tve Deeueer Demes cnCelee esF&ue.

4.7 eMve :
1)
2)
3)
4)
5)

eeLe&vee meceepeees keee& efJeMeo keje.

meleMeesOeke meceepeeeer leJes meebiee.
meleMeesOeke meceepeeee keeee&ee Dee{eJee Iee.
Yeejleere meeceeefpeke Heefj<eoses keee& meebiee.
m$eer Gejeee keeee&ee ceeieesJee Iee.

57

5
je<^ere eUJeUeree Goe Je efJekeeme
Ieke jevee :
5.0 Gef<s
5.1 emleeJevee
5.2 jepekeere mebmLeebee Goe
5.3 je<^ere keeBesmeeer mLeeHevee
5.4 ceJeeUJeeoer keeBesme
5.5 peneueJeeoer keeueKeb[
5.6 meceejesHe
5.7 eve

5.0 Gef<s

ceneje<^ele je<^Jeeoeee Goe kemee Peeuee leeee DeYeeme keve je<^Jeeoeeer efveefce&leer
kejCeeNee jepekeere mebmLeebeer ceeefnleer peeCetve IesCes.
je<^ere keeBesmeee mLeeHevesle ceneje<^ees eesieoeve peeCetve IesCes.
ceJeeUJeeoer keeueKeb[eee Fefleneme DeYeemeCes.
je<^ere eUJeUerleerue peneueJeeeebeer Yetefcekee mecepetve IesTve efUkeebes keee& mecepetve
IesCes.
ieebOeereggieeleerue ceneje<^eleerue je<^ere eUJeU DeYeemeCes.

5.1 emleeJevee
efyeereebveer Yeejleele DeeHeuee jepeJeeree Heeee YekekeceHeCes efvecee&Ce kesueeveblej DeeOegefveke
eeemeve meg kesues. ee eeemeveele keece kejCeemeeer Fbepeer efe#eCe Iesleuesuee mLeeefveke veeskejJeie&
efvecee&Ce JneJee ee Gseeves Heeeele efe#eCeeeer megJeele kesueer leecegUs mebHetCe& oseele Fbepeer efe#eCe
Iesleuesuee leCeJeie& efvecee&Ce Peeuee. ee leCeebvee DeeHeueeleerue oes<eebeer peeCeerJe nesTve leebeele
peeie=leer nesCeeme megJeele Peeueer. ceneje<^ele Hegjesieeceer efJeeejebee Hegjmkeej kejCeees ese meJe&eLece
yeeUeem$eer peebYeskejevee eeJes ueeiesue leebveer oHe&Ce, efoioe&ve, eYeekej, %eeveemeejke,
%eeveekeeeve ee meeHleeefnke Je efveelekeeefuekeeletve mJeeleb$e, mecelee Je ueeskeeeneree emeej kesuee.

58
Yeemkej Heeb[gjbie leKe&[kej eebveer Fbepeebee JemeenleJeeoer OeesjCeeJej erkee keve je<^ere YeeJevesuee
eeuevee efoueer. HejbHejeefve< meceepeeJej keesj erkeses enej keve veJeefJeeejebee GIe[ Hegjmkeej
kejCeees Oewe& ceneje<^ele meJe&eLece ueeskeefnle JeeoeRveer oeKeJeues. DeeHeuee eleHe$eeletve jepekeere
meesee yeUeJej Yeejleele nesCeeNee DeeefLe&ke ees<eCeeJej ekeee ekeuee. eeekeeUele oeoeYeeF&
veewjespeer Je vee. jeve[s eebveer Fbepeebveer oseees kesuesues DeeefLe&ke ees<eCe GIe[ kesues lemese
efJe<Ceteem$eer efeHeUtCekejebveer DeeHeuee efveyebOeceeuesletve mJeYee<ee, mJeOece&, mJemebmke=leer Je Feflenemeeee
DeefYeceeve efvecee&Ce kesuee. veJeefJeeejebee emeejees keee& Jeweeqkeleke efjlee kejCeeSsJepeer mebmLeelceke
HeeleUerJej kesueeme DeefOeke eYeeJeer nesT ekeles ne efJeeej ceneje<^ere leCeebee ceveele cetU Oe
ueeieuee.

5.2 jepekeere mebmLeebee efJekeeme

5.2.1 F&m Fbef[ee DemeesefmeSeve :
eee keeUele Heeefeceele efJeeejmejCeerves eYeeJeerle Peeuesuee leCeebceOes oeoeYeeF&
veewjespeeRee Goe Peeuee. Fbiue[ceOeerue Deveske Je<ee&ee JeemleJeecegUs JekeleermJeeleb$e, ceeveJeleeJeeo,
GHeegkeleJeeo, ueeskeeener ee leJeebJeje leebee jepekeere efJeeejebes Hees<eCe Peeues. oeoeYeeF&
veewjespeeRveer 1 ef[meWyej 1866 jespeer ueb[veceOes F&m Fb[eree DemeesefmeSeve ner mebmLee mLeeHeve
kesueer. Fbepe Je efnboer ueeskeebvee Ske$e DeeCetve leebeeceOes Skeceskeebyeue Demeuesuee iewjmecepe otj
kejCes DeeefCe Fbepeebvee Yeejleereebee De[eCeereer ceeefnleer keve osCes ns ee meYeses Gef< nesles.
ee DemeesefmeSeveee Jeleerves efnbotmLeeve mebyebOeer Fbiueb[eer kele&Jes, efnbotmLeeveceOeerue
HeeyebOeejs Je keeueJes, efmeJnerue meefJn&meeer Heefj#ee ee efJe<eeemebyebOeer Fbiueb[ceOeerue ueeskeebvee ceeefnleer
keve osCeele Deeueer. F.me.1869 ceOes oeoeYeeF& veewjespeer efnbotmLeeveele Deeues. efnbotmLeeveeleerue
jepes jpeJee[eebke[tve DeeHeuee keeee&me Jemenee efceUeJes eemeeer keesJee[eleerue mebmLeeveebee
oewje kee{tve ke, pegveeie[, ieeW[ue esLetve yejere jkekece pecee kesueer.
cegbyeF&, ceeme, keuekeee esLes F&m Fb[eree DemeesefmeSeveee eeKee GIe[Ceele Deeuee.
cegbyeF& eeKesee keee&keeefjCeerJej mej peceespeer efpepeerYee@e, cebieueoeme veLetYeeF&, eecepeer
vemejJeevepeer Hesue, [e@. YeeT oepeer, efHejespeene cesnlee, yeeU cebiese JeeieUs ns keee&kelex keee&jle
nesles.
5.2.2 yee@cyes DemeesefmeSeve :
F.me. 1852 ceOes cegbyeF&le Heejeer Je cegmeueceeve peceeleerle obieueer Peeuee ee obieueeres
efveefcee keve DeeefCe oseeleerue SketCee jepekeere, meeceeefpeke HeefjefmLeleeree efJeeej kejCeemeeer
veevee ebkejes eebveer 18 Dee@iem 1852 jespeer DeeHeuee Jee[eele eefleef<le cegbyeF&kej
veeieefjkeebeer yewke yeesueeJeueer leeveblej 26 Dee@iem 1852 jespeer SueefHevmve FefvmetceOes
ogmejer meYee IesCeele Deeueer. ee meYesuee efnbot, cegefmuece, peg Je Heejeer meceepeeleerue vesles npej nesles.
eee meYesle yee@cyes DemeesefmeSeve ner jepekeere mebIevee mLeeHeve kejCeeee efveCe&e IesCeele
Deeuee.

59
ee meYesee keecekeepeeeer mebHetCe& ceeefnleer cegbyeF& mejkeejuee osCeele Deeueer. ee mebIevesuee
mejkeejves meJe& leNnseer ceole kejeJeer Deeer efJevebleer ieJnve&juee kejCeele Deeueer. cegbyeF& mejkeejves ee
efJevebleeruee Devegketue eeflemeeo efouee. Fbepeer Je=eHe$es yee@cyes ie@Pes Je sefuee@e@He De@v[ kegefjej
ee Je=eHe$eebveer yee@cyes DemeesefmeSeveJej peesjoej erkee kesueer. ee erkescegUs keener meYeemeo Ieeyeve
iesues. peceespeer efpepeerYeeF&, cenbceo Deceerve, ceeefCekepeer kemexpeer eebveer mebIevee mees[Ceeee
efveCe&e Iesleuee Demes Demeues lejer ceneje<^eves ee mebIeveses mJeeiele kesues.
DemeesefmeSeveke[tve DeeHeueer mebIevee ner Hekele cegbyeF& enjeHegjleer ceee&efole jent vees
eemeeer efpeuneeeer mebHeke& meeOeCeele Deeuee. 4 ceee& 1853 jespeer mebIeveseeJeleerves leerve npeej
ueeskeebee menee Demeuesuee Ske Depe& Fbiue[bee Heeue&ceWuee meeoj kesuee. Depe& efJevebleebes
jepekeejCe ee keeUele Heefnueeboe meg Peeues. HegCes, cegbyeF&, eCes Je Flej ieeJeeletve menee ieesUe
kejCeele Deeuee. ee Depee&le DemeesefmeSevees F&m Fb[eree kebHeveeres JeeHeejer mJeHe peeTve efleuee
jepekeere mJeHe kemes Deeues, leees YeejleereebJej keesCeles HeefjCeece Peeues ns mHe< kesues. efnboer
pevelesefJe<eeer menevegYetleer DemeCeeNee efyeere meveoer DeefOekeeNeebes Fb[eree keewvmeerue Fbiueb[ceOes
mLeeHeve kesues peeJes Je leeee me}eeves Yeejleeee keejYeej kesuee peeJee. ueeeke efnboer ueeskeebvee
jepekeejYeejele mebOeer efoueer peeJeer, oseele oUCeJeUCe Je efe#eCe emeejeee DeefOeke meesF& kesuee
peeJeele ee ceeieCee neslee. efyeere Heeue&ceWee oesvner meYeeie=nele DemeesefmeSeveee ceeieCeer
Depee&eer oKeue IesCeele Deeueer. HeefjCeeceer mebmeosves leeJej Yeejleeleerue jepekeejYeejeeer eewkeeer
kejCeemeeer Ske Keeme meefceleer vesceueer. Fbiueb[ceOetve nesCeejer veeskejYejleer, Ge HeeleUerJejerue
meveoer DeefOekeeNeebee vesceCetkee Je cenmetue JeJemLee ee #es$eelener yee@cyes DemeesefmeSevecegUs yeoue
Peeues.
veevee ebkejesmeejKee Jepeveoej DemeeceercegUse Fbepeebveener ee mebIevesee leeejereer
oKeue IesCes Yeeie He[ues. efyeere jepeJeerle Deveske ekejCes o[Heueer peele nesleer. Deeer ekejCes neleer
IesTve DemeesefmeSeveves efyeere jepeJeeruee keeW[erle Heke[Ceeee eelve kesuee. cegbyeF& eeleeble
yeebOekeece efJeYeeieeves HeeyebOeejs, Hegue, keeueJes, jmles efkebleer yeebOeues ns eve efyeere mejkeejuee
efJeeejues. F.me. 1855 ceOes cegbyeF& mejkeejves oesve keeser Heeebes kepe& GYeejues. Heee kekes
Jeepeojeves GYeejuesues ns kepe& jmles, keeueJes, HeeyebOeejs Jeiewjs yeebOekeeceemeeer nesles HeCe lee
kepee&ee GHeeesie yecner egemeeer kejCeele Deeuee. ee yeue DemeeefmeSeveves mejkeejuee peeye
efJeeejuee.
keeeosceb[Uele peer efJeOesekes esleele leer pevelesee eefleefeesmeeer oseer Yee<esle ceeb[eJeerle ner
DemeesefmeSeveeer Yetefcekee mejkeejuee ceeve kejeJeer ueeieueer. keese&leerue m@He [egeryeeyele enj Je
ieeJeele YesoYeeJe kesuee peele neslee. lees DemeesefmeSeveee nmle#esHeecegUs Leebyeuee. ceneje<^eleerue keener
cenJeeee jsuJesceeiee&mebyebOeer DemeesefmeSeveves mejkeejuee ceeie&oe&ve kesues. cegbyeF& neekeese&le efnboer
ueeskeebeer veeeeOeereHeoer efveegkeleer kesueer peeJeer Demee Deeen DemeesefmeSeveves Oejuee.
veevee MebkejMes eebee F.me. 1865 ceOes ce=leg Peeuee. leebee ce=legcegUs yee@cyes
DemeesefmeSMevees keecekeepe Leb[eJeues. F.me. 1867 ceOes ee mebmLesee keeceeuee Hegvne eslevee
osCeemeeer eelve meg Peeues. HeCe leele eMe Deeues veener. keeueeblejeves efJeMJeveeLe veejeeCe
ceb[ueerke, efHejespeMene cesnlee, keeefMeveeLe $ebyeke lesuebie, yegerve leeyepeer eebeemeejKee vesleebveer
ee mebmLeses Heeblej yeeBcyes esefme[svmeer DemeesefmeSMeve ee mebmLesle kesues.

60
5.2.3 meeJe&peefveke meYee :
F.me. 1870 ee megceejeme HegCeeee HeJe&leer mebmLeeveeee keejYeejele DeeefLe&ke Ye<eeej
Je DeboeOegboer ceepeueer nesleer. lesLeerue iewjkeejYeejeuee DeeUe IeeueCeemeeer eer ieCesMe JeemegosJe peesMeer
GHe& meeJe&peefveke keekee eebveer Heg{ekeej Iesleuee. HeJe&leeree iewjkeejYeej megOeejCes Je HegCeeleerue
ueeskeeHeeesieer keeces ceeieea ueeieeJeer ee nsletves leebveer 2 Sefeue 1870 jespeer meeJe&peefveke meYeseer
mLeeHevee kesueer. ee mebIevesee yengmebKe yeecnCe meYeemeoebceOes mejoej, Fveeceoej, meeJekeej Je
JeeHeejer Demeues lejer meYeseer met$es cegKele: Jekeerueebee neleer nesleer. eleske meYeemeoeuee efkeceeve 50
eew{ veeieefjkeebee uesKeer HeeeRyee efceUJeeJee ueeies. eleske meYeemeoeuee, meYesves efouesues keesCelesner
keece mJeMekeleervegmeej, efvemHe=nHeCes Je YesoYeeJe ve kejlee Heej Hee[erve DeMeer MeHeLe IeeJeer ueeiele
Demes. meve 1880 Heele meeJe&peefveke keekee veblej meerleejece njer efeHeUtCekej, efMeJejece njer mees Je
ieesHeeUke=<Ce ieesKeues leeveblej vee. jeve[Wee leb$eeves meYee eeuele nesleer. 1896 ceOes uees.
efUkeebee leeyeele ner mebmLee iesueees efomeles.
meeJe&peefveke meYesves jepekeere Je meeJe&peefveke #es$eele cenJeeeer keeceefiejer Heej Hee[ueer.
efyeerMe jepekelee&bvee DeeHeuee ueeskeebee eeueerefjleer, HejbHeje Je Oeeefce&ke mecepeggleer eeefJe<eeer keener
ceeefnleer veJnleer leecegUs leebeeke[tve Heeme nesCeejs Devekes keeeos Deveeekeejke nesles leeefJe
oeo ceeieCeemeeer JesieUer JeJemLee veJnleer. meeJe&peefveke meYesves ner keeceefiejer Deleble eMemJeerHeCes Heej
Hee[ueer. Fbepe Meemeveees meJe& keeeos Je leebes cemegos Fbepeer Yee<else Demele leecegUs ueeskeebvee les
mecepele vemele leecegUs keeeeees cemegos Heeme PeeueeJej les mejkeejves osMeer Yee<else eefme kejeJesle
DeMeer meeJe&peefveke meYesves ceeieCeer kesueer.
Yeejleereebvee neekeese&leerue Ge HeoeJej vesceues peele veJnles. leeefJe meYesves leeej
kesueer. meYesee eelveebvee eMe esTve vee. veeveeYeeF& njeroeme eebeer cegbyeF& neekeese&es Heefnues efnboer
veeeeOeerMe cnCetve vesceCetke Peeueer. meve 1871 Heemetve vee. jeve[s eebveer meYesee keeee&le ue#e
osCeeme megJeele kesueer. leebee eelveebcegUs meeJe&peefveke meYee veeJeeHeeme Deeueer. 1874 ceOes
meYesves Fbiueb[ee Heeue&ceW ceOes efnbogmLeeveeleerue keener eefleefveOeeRvee efveJe[ues peeJes ne Deeen Oejuee
lemese DeMee meomeebee meuueecemeueleervese efnbogmLeeveefJe<eeke jepekeejYeejees meJe& eMve
mees[efJeues peeJesle Demes megeefJeues.
F.me. 1872 ceOes meeJe&peefveke meYesves ceneje<^eleerue meJe& efpeuneebeer meebHeeerke<ee
HeenCeer kejCeees jJetve lee HeenCeeree DeeOeejs meYesves Ske DenJeeue mejkeejuee Je pevelesuee meeoj
kesuee. meve 1876-77 ceOes ceneje<^ele Yeebkej og<keeU He[uee. meeJe&peefveke meYesves og<keeUer
Yeeieele DeeHeues efJeMJeemet eefleefveOeer HeeJetve lesLeerue JeemleJe ceeefnleer pecee kesueer. leeJej jeve[Wveer
uesKe efuentve mejkeejke[s ner ceeefnleer HeeJetve ceole kejCeeeer efJevebleer kesueer. og<keeUeee JeCeJee
DeefOekee Ye[keueeves leeJej ceele kejCeemeeer meYesves og<keeU Heb[ peceJetve efkeefkeeCeer og<keeU
meefceleer vesceuee, Fbiueb[ceOeerue ueeskeebke[tvener ceole efceUJeueer. ee og<keeUebee keeUelee
oKKeveceOes obies meg Peeues nessles. meeJe&peefveke meYesves ee obieeeer eewkeMeer meeJe&peefveke keekeebee
ceeHe&le keve Ske DenJeeue leeej kesuee Je lees mejkeejke[s HeeJeuee.
meeJe&peefveke meYesves mJeosMeeree Hegjmkeej Je emeej kejCeele ceess eesieoeve efoues. mJeosMeer
ne Meyoeeesie eefme nesCeeme DeJekeeMe neslee lee keeUele meeJe&peefveke keekeebveer mJeosMeeree
Hegjmkeej keve eeej Je emeej kejCeees keee& neleer Iesleues. vee. jeve[s Je meeJe&peefveke keekeebveer
je<^eee DeeefLe&ke GVeleermeeer mLeeveerke GeesieOebos Jee{efJeCeeee DeeJeMekelesJej Yej efouee.

61
meeJe&peefveke meYesee eejbYeeHeemetve meYesuee meeJe&peefveke keekeebmeejKes Oe[He[s vesle=Je
ueeYeues nesles. 1879 ee megceejeme efJeeeceyeeie Jee[eeuee Deeie ueeieueer. leer efJePeJeCeeee Je
Jee[eeee HegveyeeOeCeeree keeceele keekeebveer menYeeie Iesleuee. Deee eebleerkeejke JeemegosJe yeUJeble
He[kes eebes JekeerueHe$e leebveer Iesleues. leebeer Helveer mejmJeleeryeeF&ee Heg{ekeejeves HegCeeleerue
efm$eeebvee Ske$e DeeCeCeeee GsMeeves m$eer efJeeejJebleer meYee ner mebmLee mLeeHeve kesueer. mJele:ee
Iejere cesCeyeeer, kee[sHeser, $ee ee Jemlet leeej kejCeeee keejKeevee kee{uee. osMeer neleceeie Je
mJeosMeer ogkeeveebvee Gespeve osCeemeeer osMeer JeeHeejesespeke mebmLee mLeeHeve kesueer.
MeslekeNeebceOes peeie=leer nesCeemeeer Hesefceve kees[es (og<keeU mebefnlee) Yee<eeblej kejJetve Iesleues Je
leeleerue lejlegoer MeslekeNeebvee mecepeeJetve efouee. 25 peguew 1880 jespeer meeJe&peefveke keekeebes
efveOeve Peeues. Heg{s meeJe&peefveke meYee efUke He#eereebveer leeyeele Iesleueer leeleerue ceJeeUebveer cnCepes
cetUee meYesleerue keee&keleeveer HegCeelee [skekeve meYee kee{ueer. 1897 ceOes cegbyeF& mejkeejves
`meeJe&peefveke eMveeJej Depe& efJevebleer kejCeejer mebmLee' ns mJeHe efUkeebee keeUele ve jeefnueecegUs
meYeseer ceevelee kee{tve Iesleueer.
5.2.4 DeeHeueer eieleer leHeemee
1) keesCekeesCelee Fbepeer Je=eHe$eebveer yee@cyes DemeesefmeSeveJej erkee kesueer.
2) cegbyeF& neekeese&es Heefnues efnboer veeeeOeere cnCegve keesCeeeer vesceCetke Peeueer?

5.3 je<^ere keeBesmeeer mLeeHevee

5.3.1 keeBesme mLeeHeveseer HeeMJe&Yetceer
F.me. 1837 ceOes ejkeeveeLe eieesj eebveer ue@v[ nesu[me& DemeesefmeSMeve ner mebmLee
peceerveoej Jeiee&es efnlemebyeOe peesHeemeCeemeeer kee{ueer. 1852 ceOes ceemeceOes ceeme vesefJn
DemeesefmeSMeve Je cegbyeF&le yee@cyes DemeesefmeSMeve mLeeHeve Peeueer. 1866 ceOes oeoeYeeF& veewjespeeRveer
JeescesMeeb ye@vepeeAee menkeeee&ves ueb[veceOes F&m Fb[eree DemeesefmeSMeve mebmLee mLeeHeve kesueer.
1870 ceOes HegCeele meeJe&peefveke keekeebee vesle=JeeKeeueer meeJe&peefveke meYee mLeeHeve nesTve efleves
efnboer ueeskeebee nkekeebee ceeieCee meg kesuee. yebieeueceOes megjsbveeLe ye@vepeeAveer Fb[ereve
DemeesefmeSMeve ner mebmLee efvecee&Ce keve 1883 Je 1885 ceOes keuekeleeme je<^ere Heefj<eoe
YejefJeuee. ee Heefj<eoebvee eefleefveOeer keceer Demeues lejer meJe& eebleeleerue Heg{ejer jepekeere eMveebeer eee&
kejCeemeeer Ske$e Deeueees ns Heefnuese GoenjCe nesles. 1885 ceOes cegbyeF&le vee. lesuebie,
efHejespeMene cesnlee eebveer yee@cyes esefme[vmeer DemeesefmeSMeve ner jepekeere mebmLee mLeeHeve kesueer. ee meJe&

62
jepekeere mebIeveebee keeee&cegUs Je pevepeeie=leercegUs je<^ere HeeleUerJej meveoMeerj jepekeejCe
kejCeemeeer DeeefKeue Yeejleere mJeHeeeer mebIevee mLeeHeve kejCeeee efJeeej veJeefMe#eerle
leCeebceOes efvecee&Ce Peeuee.
5.3.2 ceneje<^ees eesieoeve
osMeeHeg{erue mecemeebee efJeeej kejCeemeeer Yeejleereebes SKeeos DeefOeJesMeve Yeejleereebveer
Deeeespeerle kejeJes ner keuHevee ceneje<^eleerue keener JekeleeRee ceveele Yejueer iesueer nesleer. leele
meeJe&peefveke meYeses ieCesMe JeemegoJs e peesMeer DeeefCe meoeefMeJe yeuueeU ieesJeb[es ee oesIeebveer Yeejleereebes
mLeeefveke Heeue&ceW YejefJeCeeee efJeeej ceeb[uee neslee. je<^ere meYeseer keuHevee keestve efvecee&Ce
Peeueer eeyeue efJeefJeOe celes Demeueer lejer mej De@ueve etce eebveer cegbyeF& Je HegCeeee keee&keleeMeer
kesuesuee JeeeIeeerletve je<^ere meYee mLeeHeve kejCeeee efJeeej efveefMele kesuee eeyeue DeefOeke
HegjeJes efceUleele. je<^ere meYee mLeeHeve nesCeeHegJeea netceves cegbyeF&ee efHejespeMene cesnlee, efoveMee
Jeee, oeoeYeeF& veewjespeer, vee. lesuebie lemese HegCeees vee. jeve[s, [e@. Yeeb[ejkej eebeeMeer eee&
kesueer nesleer.
5.3.3 netceee <erkeesve
mej De@ueve netce ns efyeere efveJe=e meveoer DeefOekeejer Demetve meeceepeefve< nesles leecegUs
efyeere meeceepeees efnbmeke eebleer keejkeebHeemetve mebj#eCe kejCeeee ceeie& cnCepes je<^ere meYeseer
mLeeHevee nese Demes leebvee Jeele nesles. 1857 ee GeJeeveblej oseele Demeblees<e DeefOeke Jee{uee
neslee. JeemegosJe yeUJeble He[keWes yeb[, jeceeseebee GeJe Deee IeveebcegUs efyeere eemeveeuee Oekekes
yemet ueeieues. eemeveefJejesOeer Jee{uesuee ee Demeblees<eeuee efJeOeeeke JeUCe efoues veener lej 1857 ee
GeJeeeer HegvejeJe=eer nesCeeee Oeeskee netceuee efomele neslee. 1882 ceOes efveJe=e Peeueeveblej
netceves DeeefKeue Yeejleere mebIevee mLeeHeCeeee efoesves eelve meg kesues. 1883 ceOes keuekeee
efJeeeHeereee HeoJeerOejebmeceesj Yee<eCe kejleebvee leebveer Deee mebIeveseer DeeJeekelee eefleHeeove
kesueer.
5.3.4 je<^ere keeBesmeeer mLeeHevee
netceee DeeJeenveeuee mebHetCe& oseeletve mekeejelceke eeflemeeo efceUeuee leecegUs meve
1884 ceOes ieJnve&j pevejue, uee@[& [Hejerveee mebceleerveblej netce `Fb[ereve ve@eveue egefveeve'
veeJeeeer mebmLee mLeeHeve kesueer. ee mebmLeses Heefnues DeefOeJeseve vee. jeve[We esjCesves HegCeeuee Iesleues
peeJes Demes jues. ee DeefOeJeseveeeer peyeeyeoejer meeJe&peefveke meYesee Jeleerves meerleejeceHeble
efeHeUtCekejebveer mJeerkeejueer leeeceeCes ef[meWyej 1885 ceOes HegCeele Heefnues DeefOeJeseve
YejefJeCeemeeer HeefjHe$eke kee{Ceele Deeues Hejbleg eee keeUele HegCeele kee@uejeeer meeLe meg
Peeueeves ns DeefOeJeseve 28 ef[meWyej 1885 jespeer cegbyeF& esLes YejefJeCeele Deeues. meesceJeej, 28
ef[meWyejee ogHeejer 12.00 Jee. cegbyeF&ee mej ieeskegUoeme lespeHeeue mebmke=le efJeeeueeeee
meYeeie=nele Fb[ereve ve@eveue keeBesme cnCepese efnboer je<^ere keeBesmeee pevce Peeuee. ee DeefOeJeseveele
mebHetCe& oseeletve 72 eefleefveOeer Deeues nesles. leele cegbyeF&, HegCes, efJejceieeJe, megjle, Denceoeyeeo ee cegbyeF&
FueeKeeleerue 38 eefleefveOeer nesles. cegbyeF&es oeoeYeeF& veewjespeer, efHejespeene cesnlee, efoveee Jeee,
vee. lesuebie, HegCeentve vee. jeve[s, [e@. Yeeb[ejkej, Deeiejkej, uees. efUke, DeeHes ns vesles
GHeefmLele nesles. je<^ere meYeses Heefnues DeOe#e cnCetve keuekeleees Leesj keeeosHeb[erle Gceseeb
ye@vepeea eebeer efveJe[ Peeueer. keeBesmeeer mLeeHevee ner Ievee Fbiueb[ceOeerue ueb[ve eF&cmeuee cee$e
Oeeskesoeeke Jeeueer.

63

5.3.5 DeefOeJeseveeleerue jeJe

ee DeefOeJeseveele SketCe veT jeJe Heeme kejCeele Deeues.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

jepekeejYeejeeer eewkeeer kejCeemeeer Ske meefceleer efyeere mejkeejves vesceeJeer.

Fb[eree keewvmeerueJej DeveeJeeke Kee& nesle Demeueeves les yejKeemle kejeJes.
keWere Je eebleerke keeeosceb[Uele ueeskeefveegkele eefleefveOeeReer mebKee Jee{JeeJeer.
Hebpeeye Je JeeeJe eebleele efJeOeerceb[Us mLeeHeve kejeJeerle.
ue<kejeJejerue Keee&le keHeele kesueer peeJeer.
Yeejleereebveer leebef$eke Je ue<kejer efe#eCe efoues peeJes.
eemekeere mesJee mHeOee& Heefj#esmeeer GcesoJeejebeer efveOee&jerle Jeeesceee&oe Jee{JeeJeer Je Heefj#ee
Fbiueb[eceeCes Yeejleelener Iesleuee peeJeele.
8. veeeoeve Je keee&keejer eeKeses DeefOekeej Skeee Jekeleeree neleer keWerle vemeeJes.
9. Yeejleere ceeueemeeer mebj#eke pekeeleeres kegbHeCe GYeejues peeJes DeeefCe efceeJejerue kej j JneJee.
5.3.6 DeeHeueer eieleer leHeemee
1) keeBesmeee Heefnuee DeefOeJeseveeeer peyeeyeoejer keesCelee mebmLesves mJeerkeejueer?
2) ceneje<^eleerue keesCeles eefleefveOeer keeBesme DeefOeJeseveeme GHeefmLele nesles?

5.4 ceJeeUJeeoer keeBesme (1885-1905)

5.4.1 ceJeeUJeeoer efJeeejmejCeer :
keeBesme mLeeHevesveblej eejbYeeree keeUele keeBesmees vesles GoejceleJeeoer efJeeejebes nesles. ee
vescemle efkebJee ceJeeU vesleele ceneje<^eleerue oeoeYeeF& veewjespeer, efHejespeene cesnlee, efovesee Jeee,
vee. jeve[s, Je vee. ieesKeues eebee meceeJese neslee.
Fbiueb[ceOeerue ueeskeeener HejbHejsee eYeeJeecegUs Ske veJee meveoeerj ceeie& Yeejleere
leCeebvee Deekeef<e&le ke ueeieuee. DeeHeuee ceeieCee Depe&-efJevebleebee ceeiee&ves ceeb[eJeele,
Je=eHe$eeletve uesKe efueneJesle, efe<ceb[Us HeeJetve eemeveeeer eee& kejeJeer Demes meveoeerj jepekeejCe
keve Fbepeebke[tve DeeHeuee ceeieCee ceeve keve IeeJeele Demes ceJeeUJeeeebvee Jeele Demes.
Fbepeebee mebHekee&ee peemleerle peemle GHeeesie keve IesTve DeeHeuee meceepeeuee peieeee yejesyejerves
DeeCeeJes, Fbepeebeer mebIe<e& ve kejlee ceJeeU OeesjCe mJeerkeeve DeeHeuee ceeieCee ceeb[eJeele ner Yetefcekee
ceJeeUebveer Iesleueer. Fbepe ns veeeefee DemeueecegUs DeeHeuee ceeieCeebee menevegYetleerHetJe&ke efJeeej

64
kejleerue ne { efJeJeeme ceJeeUJeeeebceOes neslee. efyeere GoejceleJeeoeJej leebveer efve<e
DemeueecegUs efyeere pevelesuee YeejleereebJej nesCeeNee Deveeeeeer peeCeerJe keve efoueeme efyeere
ueeskeceleees o[HeCe jepekeleeJej esF&ue Deeer leebeer OeejCee nesleer.
5.4.2 keeBesmeeer ueb[veceOeerue eeKee
efyeere ueeskecele Yeejleere mecemeebyeeyele peeie=le kejCeemeeer F.me. 1888 ceOes
oeoeYeeF& veewjespeer, megjsbveeLe ye@vepeea eebee Heg{ekeejeves keeBesmeeer ueb[ve esLes eeKee mLeeHeve
kejCeele Deeueer. ee eeKesmeeer Yeejleere keeBesme Je<ee&uee 3 npeej HeeQ[ efveOeer Kee& kejerle Demes eele
Fbiueb[ceOes JeeKeeves Deeeesefpele kejCes, HeefjHe$ekes eHeCes ee Keee&yejesyeje 1880 ceOes `Fb[eree'
ns efveelekeeefueke meg Peeues leeeener Kee& meceeefJe< neslee. keeBesmeee meeleleHetCe& eelveebcegUs
Fbiueb[ee Heeue&cesbceOes YeejleeefJe<eeer menevetYetleer DemeCeejs 114 Keemeoej leeej Peeues. ee ueb[ve
eeKescegUse oeoeYeeF& veewjespeer neTme Dee@He kee@cevme ceOes efveJe[tve Deeues. ee eeKesee
keeee&cegUs efyeere Heeue&ceWceOes 1892 ceOes eebefleke efJeOeerceb[Ueee megOeejCesee keeeoe kesuee
iesuee. 1893 ceOes Fbiueb[ceOes Yeejleele ceguekeer mesJee mHeOee& Heefj#ee IesCeees lelJele: ceeve
kejCeele Deeues.
5.4.3 ceJeeU keeBesmeeer DeefOeJeseves
I. F.me. 1886 ceOes keuekeee esLes keeBesmees DeefOeJeseve Peeues. ee DeefOeJeseveees DeOe#e

cegbyeF&es vesles oeoeYeeF& veewjespeer ns nesles. ee DeefOeJeseveeuee ceneje<^eletve 47 eefleefveOeer Deeues

nesles. oeoeYeeFveer DeeHeuee Yee<eCeele, meveoer mesJesle eJese efceUJeCeemeeer Yeejleele mHeOee&
Heefj#ee Iesleueer peeJeer, keWere Je eebefleke efJeOeerceb[Ueleerue Yeejleereebeer mebKee Jee{Jeueer peeJeer
lemese Yeejle ne efyeere meeceepeeee Ieke DemeueecegUs Yeejleere eefleefveOeeRvee efyeere
Heeue&ceWceOes mLeeve efceUCes DeeJeeke Deens Demes ece eefleHeeove kesues.
II. F.me. 1887 ceOes ceeme esLes Peeuesuee DeefOeJeseveees DeOe#eHeo cegbyeF&es ye@. yegerve

leeyepeer eebvee efceUeues. leebveer DeeHeuee Yee<eCeeletve cegmeueceeve ns keeBesme efJejesOeer vemeueees
meebietve cegefmueceebvee oseefnleemeeer keeBesmeuee menkeee& kejCeees DeeJeenve kesues.
III. F.me. 1888 ceOes keeBesmees eewLes DeefOeJeseve keuekeleees GoejceleJeeoer efyeere JeeHeejer

pee@pe& etue eebee DeOe#elesKeeueer Deueeneyeeo esLes YejefJeCeele Deeues. eee keeUele mej
meeo Denceo Keeve eebvee efyeereebveer efHeleJeueeves leebveer keeBesmeuee efJejesOe kejCeejer mebIevee
Deueerie[uee GYeejueer Je cegefmueceebveer keeBesmeee DeefOeJeseveele Yeeie IesT vees Demes He$eke
kee{ues lejerner ee DeefOeJeseveeme 221 cegefmuece meome GHeefmLele nesles. Heefece ceneje<^eletve
163 lej JeNne[, veeieHetjceOetve 73 eefleefveOeer Deeues nesles.
IV. F. me. 1889 ceOes keeBesmees DeefOeJeseve cegbyeF&uee Peeueeves ee DeefOeJeseveeme ceneje<^eleerue

eefleefveOeeReer mebKee meJee&le peemle nesleer. ee DeefOeJeseveees DeOe#eHeo mej efJeuece Jes[jyeve&
eebveer Yet<eefJeues. eeJesUer Heb. jceeyeeF& Je keeeeryeeF& keeveerkej eebveer ceneje<^eleerue ceefnueebes
eefleefveOeerlJe kesues. ee DeefOeJeseveele efJeOeerceb[Ueleerue Yeejleereebeer mebKee Jee{Jeueer peeJeer,
ueeskemebKesee eceeCeele meceeve celeoejmebIe yeveefJeues peeJesle, 21 Je<ee&Jejerue Heg<eebvee
celeoeveeee DeefOekeej DemeeJee, celeoeve iegHle Heleerves JneJes Deee efJeefJeOe ceeieCee kejCeele
Deeuee.

65
5.4.4 ceneje<^eleerue vesles
keeBesmeee ceJeeUJeeoer keeueKeb[eJej ceneje<^eleerue oeoeYeeF& veewjespeer, vee. jeve[s,
efHejespeene cesnlee Je ieesHeeUke=<Ce ieesKeues ee vesleebee ceese eYeeJe neslee. Yeejleeuee
jepekeere<ee peeie=le kejCeele oeoeYeeF&ee ceese Jeee neslee. efyeereebveer Yeejleees kesuesues
DeeefLe&ke ees<eCe HegjeJeeefveeer oeKeJetve leebveer DeeefLe&ke je<^Jeeo efvecee&Ce kesuee. ceneje<^euee
mJekele=&lJeJeeve ewleve eeHle keve osCeejs Heefnues vesle=lJe cnCepes. vee. ceneosJe ieesefJebo jeve[s ns nesles.
og<keeUees efJeues<eCe, DeeefLe&ke HeenCeer Je Deeke[sJeejeree ceeOeceeletve kejCeejs les Heefnues ceneje<^ere
le%e nesles. efHejespeene cesnlee eebee efyeereebee GoejceleJeeoeJej eeb[ efJeJeeme neslee leebveer
peneue ieeuee esJeHeele efJejesOe kesuee. Deleble yegerceeve Demeuesuee ieesHeeUke=<Ce ieesKeues eebveer
eebefleke efJeOeerceb[U Je keWere efJeOeer ceb[Uele meome cnCetve eYeeJeer keee& kesues. eeLeefceke efe#eCe
mekeleeres Je ceesHele kejCeeeer leebveer ceeieCeer kesueer. ce. ieebOeeree keeee&es cenJe DeesUKeCeejs les
Heefnues ceneje<^ere vesles nesles.
5.4.5 ceJeeUJeeeebeer keeceefiejer
F.me. 1885 les 1905 ee keeUeleerue ceJeeU efkebJee vescemle keeBesmeves DeeHeuee ceeieCee
ceeve keve IesCeemeeer Depe&, efJeveblee, jeJe ee ceJeeU ceeieeee DeJeuebye kesuee Demeuee lejer
leecegUs ebe[ pevepeeie=leer Peeueer. keeBesmeves jepekeere eveebmeeer peele, Oece&, eeble eemeejKes
YesoeYeso efJemeve ueeskeebvee Ske$e esCeees efe#eCe efoues, DeeHeuee nkekeebeer efnboer ueeskeebvee peeCeerJe
keve efoueer.
mejkeejke[tve keeBesmeee Deveske ceeieCee ceeve kesuee peele veJnlee lemese leebee
pegueceer jepeJeerle keenerner Hejke He[le veJnlee. 1905 ee JeejeCemeer DeefOeJeseveele ieesHeeUke=<Ce
ieesKeues eebveer keeBesmees Oese Jemeenleeres Oese ns sJeues.
Fbepe Heg{eNeebceOes keeBesmeee keeee&efJe<eeer menevegYetleer efvecee&Ce kejCeees keee& netce Je
oeoeYeeF& veewjespeeRveer kesues. Fbiue[ee Heeue&ceWceOes efnboer ueeskeebee nkekeebyeue menevegYetleer
yeeUieCeejs keener GoejceleJeeoer meYeemeo efvecee&Ce Peeues. leeHewkeer eeue&me ye@[uee ee meomeeuee
keeBemeves DeeHeuee yeepetuee JeUJetve Iesleues. Deeeue[ceOesner FbepeeefJe Deeeefje mJeeleb$e eUJeU
eeueJeCeeNee vesleebeer efnboer vesleebveer mebHeke& meeOetve menkeee& efceUJeues.
mejkeejves ceeieCee ceeve ve kesueeme keeBesme meYeebletve Je Jele&ceeveHe$eeletve leebvee Jeeee
Hees[le Demes. 1890 ceOes mejkeejves keeBesmeee DeefOeJeseveeme mejkeejer veeskejebveer GHeefmLele jent
vees Demee Deeose kee{leee keeBemeves leeefJe ueeskecele peeie=le keve ne Deeose j kejCeeme
eemeveeuee Yeeie Hee[ues. 1894 ceOes Jekeerueebvee jepekeejCeele Yeeie IesCeeme yeboer DeeCeCeeee
efJeeejner mejkeejuee ceeies IeeJee ueeieuee. keeBesmeee oyeeJeecegUs mejkeejves 1892 ee megOeejCee
keeeoe Debceueele DeeCeuee. leevegmeej ieJnve&j pevejueee keewvmeerue ceOes efnboer meYeemeoebee eJese
Peeuee. eeemeveees efnboerkejCe nesT ueeieues. Yeejleere je<^Jeeoeeer ceeser Jee{ kejCeees keee&
keeBesmeves ee keeUele kesues.

66
DeeHeueer eieleer leHeemee
1) keeBesmeeer ueb[ve eeKee keesCeeee Heg{ekeejeves mLeeHeve Peeueer?
2) JeejeCemeer DeefOeJeseveele keeBesmeves keesCeles Oese mJeerkeejues?

5.5 peneueJeeoer keeueKeb[ (1905-1920)

5.5.1 peneueJeeoeee Goe
1885 les 1905 ee keeUeleerue vescemle keeBesmeves mejkeejHeg{s Deveskeoe ceeieCee
ceeb[uee, Depe&-efJeveblee kesuee HeCe leeeer mejkeejves oKeuener Iesleueer veener. efyeere mejkeej
keeBesmeke[s kejerle Demeuesues ogue&#e De@ueve netce eebveener DemJemLe kejerle nesleer. leebveer keeBesme
pevemeeceeveebHeele HeesneseeJeer, keeBesmeee ceeieCeebvee ueeskeceleeee HeeeRyee efceUJeeJee Je Fbiueb[ceOeerue
eeef&m eUJeUermeejKeer ueeskeeUJeU GYeeve mejkeejJej oyeeJe DeeCeeJee Demes HeefjHe$eke 1892
ceOes kee{ues HeCe ceJeeU Jeeeebveer leeeer oKeuener Iesleueer veener leecegUs ceJeeU vesles je<^ere
mebIeveses vesle=Je meceLe&HeCes ke ekele veener Demes peneue leCeebvee Jeet ueeieues. Skee yeepetuee
ceJeeU vesleebyeue Demeblees<e Jee{uesuee Demeleevee ogmejerke[s Deleeeejer efyeere eemeveeyeuener
mebleeHe Jee{le eeueuee neslee. efyeere eemeve Yeejleeeer eeb[ DeeefLe&ke efHeUJeCetke kejerle nesles. 19
Jee elekeeee esJeer efnboer pevelesuee Yeebkej og<keeU Je Huesieee meeLeeRvee leeW[ eeJes ueeieues.
1896-97 ceOes He[uesuee og<keeU meJee&le Yeebkej og<keeU neslee leele oesve keeser Yeejleere
ce=legcegKeer He[ues lejerner jelesuee ceole ve kejlee eemeve GOeUHeer kejerle nesles, meejeJemegueerner
Leebyeueer veener. 1899-1900 ee keeUele Hegvne og<keeU He[uee, Huesieeer meeLener Hemejueer. HegCeele
keefceevej jB[ves Huesieeer meeLe ve< kejCeemeeer keceeueereer efveo&elee oeKeJeueer leecegUs leCeJeie&
peneueJeeoer yevele iesuee.
eee keeUele efecegkeuee peHeeveves 1904 ceOes yeuee{e jefeeeee HejeYeJe kesuee. leecegUs
egjesefHeeve es<lJeeuee ceese Oekekee yemeuee. F.me. 1899 les 1905 ee keeUele ieJnve&j pevejue
cnCetve Deeuesuee uee@[& kePe&veves Deleeeejeee Hejceese efyebot ieeuee. leeee o[HeeenercegUs
Yeejleele peneueJeeoeuee KeleHeeCeer efceUeues. leeves mLeeefveke mJejepe mebmLeebJej efveeb$eCe
DeeCeCeemeeer 1899 ceOes keuekeee keeHeexjseve De@ke Heeme keve keeHeexjseveceOetve efnboer
ueeskeeefleefveOeeReer nkeeueHeer kesueer. Ge efe#eCeeuee efJejesOe kejCeemeeer 1904 ceOes Fb[ereve
egefveJnefme&erpe De@ke Heeme keve efJeeeHeerebeer mJeeeleee ve< kesueer. 1905 ceOes kePe&veves
yebieeueeer HeeUCeer kesueeves peneueJeeoeee ceesee eceeCeele Goe Ie[tve Deeuee.

67
5.5.2 peneueJeeoer leJe%eeve
peneueebee vescemleebee meveoeerj ceeiee&Jej efJeJeeme veJnlee. vescemleebee efJeeejebvee Deeuesues
DeHeee Heentve peneueebveer ele#e ke=leerJej DeeOeejuesues OeesjCe mJeerkeejues. peneueebee celes DeeHeues
nkeke DeeHeCe efYe#ee ceeietve ve efceUefJelee mebIe<e& keve efceUJeues Heeefnpesle, keeBesme mebIevesuee
mJeeleb$e eUJeUeres eYeeJeer ceeOece yeveJeeJes leemeeer pevelesuee menYeeieer keve leer KeNee DeLee&ves
je<^ere mebIevee yeveJeueer Heeefnpes. eKej je<^efYeceeve efvecee&Ce kejCeemeeer Yeejleere Feflenemeeleerue
ceneve Jekeleer peveleseer mHetleeamLeeves yeveJeeJeer, ceele=Yee<esletve efe#eCe osCeeNee efe#eCemebmLee mLeeHeve
kejeJeele Demes peneueJeeeebvee Jeele nesles. ose Heejleb$eele Demeleevee meceepe megOeejCeebvee eeOeeve
osCeeSsJepeer jepekeere megOeejCeebvee eeOeeve efoueeme ose ueJekej mJeleb$e nesF&ue Je ose mJeleb$e
PeeueeJej Jeesue lesJe{ee meeceeefpeke megOeejCee kejlee esleerue Deeer peneueebeer Yetefcekee nesleer.
5.5.3 peneueJeeeebes vesles ueeskeceeve efUke
peneue je<^Jeeoeee meeleleeves eeej keve je<^ere eUJeUerle ewleve efvecee&Ce kejCeees
keee& efUkeebveer kesues. ueeskepeeie=leer meeer efUkeebveer 1894 meeueer ieCeHeleerGlmeJe Je 1895
meeueer efeJepebeleer GlmeJeeuee megJele kesueer. ee GlmeJeeceeieerue nslet Oeeefce&ke vemetve jepekeere neslee.
kesmejer Je cejee ner efUkeebveer meg kesuesueer Je=eHe$es cnCepes peneue nleejse jueer 1885 ceOes
ceJeeUebee leeyeeleerue meeJe&peefveke meYeseer met$es efUkeebveer DeeHeuee neleer Iesleueer Je ee mebmLesee
ceeOeceeletve jepekeere eUJeUereer Jee{ kesueer.
ueeskeceeve efUkeebvee YeejleYej eefmeer efceUeueer leer jB[ ekejCeecegUs. 1897-98 ceOes
HegCeele Huesieee meeLeercegUs nene:keej ceepeuee Demeleevee keefceevej jB[ves Deleeeej keve Deeieerle
lesue Deesleues. eebleerkeejke eeHeskej yebOetveer jB[uee ej kesueeves mebHetCe& Yeejle neojuee. efUkeebveer
cee$e Ketveees vewefleke<ee meceLe&ve kesues. kesmejerceOeerue DeeuesKe mejkeejefJe Deeie Deesket
ueeieues. efyeere eemeveeves jB[ee Ketveeuee efeLeeJeCeer Je jepeesneee DeejesHe sJetve efUkeebvee 18
ceefnves meece keejeJeemeeeer efe#ee eseJeueer. efUkeebveer oeKeefJeuesuee mJeeYeerceeve Je KebyeerjHeCee
pevelesuee DeeJe[uee DeeefCe efUke ueeskeceeve Je je<^ere vesles yeveues.
5.5.4 keeBesmeceOeerue Het Je peneueebee efJepee
1906 ee keuekeee DeefOeJeseveees DeOe#e cnCetve efUkeebes veeJe efyeHeerveeb Heeue eebveer
megeefJeleee ceJeeUebveer oeoeYeeF& veewjespeer eebes veeJe Heg{s keve leebvee DeOe#e kesues. leecegUs peneueceJeeU mebIe<e& Jee{uee. 1907 es DeefOeJeseve veeieHetjuee YejCeej nesles. Hejblet ceneje<^eleerue efUkeebes
Jee&mJe ue#eele IesTve ceJeeUebveer metjle esLes DeefOeJeseve IesCeees jefJeues. keuekeee DeefOeJeseveele
oeoeYeeF& veewjespeeRveer mJejepeeeer ceeieCeer kesueer nesleer. metjle DeefOeJeseveele lemee jeJe Peeueeme
peneue efJejesOe kejCeej veJnles. HeCe ceJeeUebveer leeke[s ogue&#e keve [e@. jemeefyenejer Iees<e eebes veeJe
DeOe#eHeoemeeer megeefJeues eeee peneueebveer efve<esOe kesuee lejer DeOe#eebee veeJeeeer Iees<eCee Peeueeves
efUkeebveer JeemeHeereke[s peeCeeme megJeele kesueer, leebvee efJejesOe kejCeele Deeuee, keesCeerlejer
ceeve Heskeuesuee pees[e cesnleebvee ueeieuee. oesvner ieele ceejeceeNee nesTve keeBesmeceOes peneueceJeeU Deeer Het Ie[tve Deeueer.

68
1908 ceOes efUkeebvee mene Je<ex keejeJeemeeeer efe#ee Peeueer. 1914 ceOes leebeer
megkee Peeueer. eeJesUer ieesHeeU ke=<Ce ieesKeues Je efHejespeene cesnlee ee ecegKe ceJeeU vesleebes efveOeve
Peeues nesles. leecegUs ueJekeje peneueebee eYeeJe Jee{tve keeBesme efUkeebee leeyeele iesueer.
5.5.5 yebieeueeer HeeUCeer Je ceneje<^eleerue eUJeU
yebieeueceOeerue peneueJeeoer Je eebleerkeejer eUJeU o[HeCeemeeer lemese efnbog-cegefmueceebceOes
efJeleg< efvecee&Ce kejCeemeeer uee@[& kePe&veves yebieeueeer HeeUCeer kesueer. ee HeeUCeer efJe mebHetCe&
oseele JebieYebie Deeboesueve meg Peeues. efUkeebveer ee HeeUCeer efJejesOeele ceesw peveDeeboesueve GYeejues.
mJeoseer, yeefn<keej Je je<^ere efe#eCe ner ef$emeg$eer mJeerkeejueer.
mJeoseeree efJeeej Heuesues efJeeeLeea Gej Heef$ekesmeeer oseer keeieo ceeiet ueeieues.
keesuneHetjee jepeejece neemketueee efJeeeLeeveer leebvee efouee iesuesuee efJeoseer keeieoeJej Gej
Heef$ekee efuenerCeeme vekeej efouee. Dee@keesyej 1905 ceOes HegCes esLeerue peenerj meYesle `keeU' kelex
efeJejece HejebpeHes eebveer kesuesuee mHetleeaoeeke Yee<eCeeveblej HegCeele efekele Demeuesuee efJe. oe.
meeJejkejebveer efJeoseer Jemletbeer nesUer kesueer. yesUieeJeee efJeeeLeeeer lesLeerue efyeere efpeune
veeeeOeereeves eeUsle Jeeuesueer efceeF& ve Keelee leer nesUer HesJetve Hesketve efoueer.
veeieHetj Je JeNne[ceOes oeoemeensye KeeHe[x, [e@. yeeUke=<Ce efeJejece cegbpes ee vesleebveer
mJeoseer Je yeefn<keejeee emeej kesuee, eJeleceeUceOes ne eeej yeeyeemeensJe HejebpeHes, eecejeJe
oseHeeb[s Je He=LJeerieerj ieesmeeJeer eebveer kesuee. efJeueeeleer ceeueeJejerue yener<keejecegUs cegbyeF&, Denceoeyeeo
esLeerue efiejCeele leeej nesCeeNee mJeoseer keeHe[eeer ceeieCeer Skeoce Jee{ueer.
ceneje<^ele ueeskeefee Peeuesueer mJeoseer-yeefn<keejeeer eUJeU o[Hetve ekeCeemeeer
mejkeejves Yebekej mJeHeees Gheee eespeues, meeJe&peefveke meYeebvee yeboer Ieeleueer, efkeefkeeCeer
ieesUeryeej keve meYee GOeUtve ueeJeuee, Je=eHe$eebJej yebOeves Ieeleueer. 1908 ceOes efUkeebJej
jepeesneee DeejesHe sJetve mene Je<ee&eer efe#ee eseJeueer. mejkeejee o[HeeenercegUs peneueJeeoeuee
ceess KeleHeeCeer efceUeues. esJeer 12 ef[mesbyej 1911 jespeer efyeere eemeveeves yebieeueeer HeeUCeer j
kesueeeer Iees<eCee kesueer.
5.5.6 nesceue eUJeU
F.me. 1916 ceOes peneue-ceJeeU Sskee Ie[tve Deeues. eee Je<eea efUkeebveer cegefmuece
ueerieeer ueKeveew kejej keve nesceue eUJeU meg kesueer. ner eUJeU eLece Deeeue[ceOes meg
Peeueer nesleer. leeere eUJeU Yeejleelener meg kejCeeee efJeeej [e@. DeBveer yesPeb eebveer ceeb[uee.
efUkeebveer leeme ceevelee osTve yesUieeJeee eebefleke Heefj<eosle nesceue ueerieeer mLeeHevee kesueer.
ueerieee DeOe#eHeoer yeB. yeBefHme Je meefeJe cnCetve ve. efe. kesUkej eebeer efveegkeleer kesueer. ueKeveew
DeefOeJeseveeveblej efUkeebveer ceneje<^ele efmeVej, mebiecevesj, efeHeUtCe, esJeuee, meeleeje Je HegCes
eeefkeeCeer Yeser osTve nesceue eUJeUeree emeej kesuee. veeieHetj Je JeNne[ee Yeeieelener nesceue
eUJeUeruee eeb[ Heeefbyee efceUeuee. DecejeJeleer, eJeleceeU, Dekeesuee esLeerue eske[es ueeske ueeriees
meome yeveues. yeeyeemeensye HejebpeHes, yeeHegpeer DeCes, eecejeJe oseHeeb[s eebveer ceesee eceeCeele meome
veesboCeer kesueer. ces 1917 ceOes efUkeebveer veeefekeuee ueeriees DeefOeJeseve Iesleues. Yeejleeleerue
pevepeeie=leereer efyeereebvee peeCeerJe Peeueer. leeletve 20 Dee@iem 1917 jespeer Yeejleceb$eer ceeBsiet
escmeHe[& eebveer efnbogmLeeveuee efceUCeeNee mJejepeele peyeeyeoej jepeHeleer osCeeeer Iees<eCee kesueer.

69
5.5.7 efUkeebee ce=let
ceeBsieg escmeHe[& megOeejCee efUkeebvee DemeceeOeevekeejke Jeeueeves leebveer oseeleerue
jepeHeleer jefJeCeeee DeefOekeej efnboer ueeskeebvee DemeeJee Demes peenerj kesues. eeeJesUer mejkeejves
peeueereveJeeueeyeeie nleekeeb[eJejerue He#eHeeleer DenJeeue Iees<eerle kesuee. leecegUs keeBesmeee DeHes#eeYebie
Peeuee. eeeJesUer Yeejleere jepekeejCeele ce. ieebOeeree Goe Peeuee Je leebveer mejkeejefJe
Demenkeej Deeboesueve meg kejCeeee efveCe&e Iesleuee. efUkeebveerner ee eUJeUerme HeeeRyee efouee
Hejbleg pee efoJeeer ns Deeboesueve meg nesCeej nesles leee efoJeeer 1 Dee@iem 1920 jespeer efUkeebee
cegbyeF&le ce=leg Peeuee. leebee efveOeveeves peneueJeeoees egie meceeHle Peeues.
DeeHeueer eieleer leHeemee
1) uee@[& kePe&veves mLeeefveke mJejepe mebmLeebmeeer keesCelee keeeoe Heeme kesuee?
2) ueeskeceeve efUkeebveer je<^ere Deeboesueveele keesCeleer ef$emet$eer mJeerkeejueer?

5.6 meceejesHe
efyeereebveer Yeejleele efvecee&Ce kesuesuee DeeOegefveke eeemeve Je efe#eCeJeJemLescegUs
Yeejleereebvee DeeHeueeceOeerue oes<eebeer peeCeerJe nesT ueeieueer. jepekeere peeie=leercegUs F&m Fb[eree
DemeesefmeSeve, yee@cyes DemeesefmeSeve, meeJe&peefveke meYee ee mebmLee efvecee&Ce Peeuee. leeletvee Heg{s
De@ueve netceee Heg{ekeejeves je<^ere keeBesmeeer mLeeHevee Peeueer. ner keeBesme megJeeleeruee efyeereebee
eYeeJeeKeeueer Demeueeves ceJeeUJeeoer yeveueer. 1885 les 1905 ee keeUele je<^ere eUJeUerves ceess
mJeHe OeejCe kesues veJnles. efyeere eemeve keeBesmeuee efkebcele osle veJnleer Gue uee@[& kePe&ve meejKes
ieJnve&j pevejue ebe[ o[Heeener kejerle nesles. yebieeueee HeeUCeercegUs mebHetCe& ose Hestve Guee.
leeletve peneueJeeoeuee KeleHeeCeer efceUtve uees. efUkeebee Goe Peeuee. efUkeebveer keeBesmeuee
ke=leereerue yeveJeues. 1920 ceOes efUkeebee ce=leg Peeuee eee JesUer Yeejleeuee ce. ieebOeeres vesle=Je
ueeYeues. 1920 Heemetve DeefnbmeeJeeoer keeUeuee megJeele Peeueer. ce. ieebOeeRee vesle=JeeKeeueer
Demenkeej, meefJevee keeeosYebie eUJeU Je euespeeJe eUJeU Peeueer. eee keeUele
eebleerkeejkeebveerner jkelejbpeerle eUJeU GYeejueer. vesleepeer megYee<eeb yeesme eebveer lej Hejkeere
oseebeer ceole IesTve Fbepeebee ceveele Oe[keer YejJeueer. ee meJeeee Ske$eerle HeefjCeece nesTve 15
Dee@iem 1947 jespeer Yeejleeuee mJeeleb$e efceUeues.

70

5.7 eve
1) F&m Fb[eree DemeesefmeSeve, yee@cyes DemeesefmeSeve Je meeJe&peefveke meYee ee jepekeere mebmLeebes
cetueceeHeve keje.
2) keeBesmeee mLeeHevesleerue cenJeees Ieke mHe< keje.
3) 1885 les 1905 ee keeueKeb[eleerue keeBesmeeer keeceefiejer efuene.
4) peneueJeeoeee Goe kemee Peeuee les meebiegve ueeskeceeve efUkeebeer keeceefiejer meebiee.

71

6
eebeflekeejer eUJeU Je ieebOeeregie
Ieke jevee :
6.0 Gef<s
6.1 emleeJevee
6.2 eebleerkeejke eUJeUeree Goe Je leJe%eeve
6.3 ceneje<^eleerue eebleerkeejer eUJeU
6.4 ieebOeeregie
6.5 meceejesHe
6.6 eve

6.0 Gef<s

eebleerkeejer eUJeUeree Goe Je leJe%eeve peeCetve IesCes.

ceneje<^eleerue eebleerkeejkeebeer eUJeU DeYeemeCes
cenelcee ieebOeer eebee vesle=JeeKeeueer Peeuesuee eUJeUeRee DeYeeme kejCes.

6.1 emleeJevee
Yeejleees DeeefLe&ke ees<eCe, yebieeueeer HeeUCeer, uee[& kePe&veeer oceveefveleer, Yeejleeeer
DeeefLe&ke uet, oeefje, Huesieeer meeLe, og<keeU efkebJee vewmeefie&ke mebkeeee JesUer mejkeejes ogue&#e,
Yeejleereebvee keceer uesKeCeeee Fbepeebee mJeYeeJe, keeBesmeee Ieveelceke ceeiee&ee Deveeoj ee meJe&
keejCeebcegUs Yeejleele eKej je<^Jeeo DeeefCe eebleerkeejer je<^Jeeo ee oesve efJeeej eJeenebee Goe
Peeuee.
efyeereebveer kesuesuee megOeejCeebceOes veJeerve eeUe, Je=eHe$es, Hegmlekes, yeeser, jsuJesmesJee
eebeecegUs enjer peerJeveeuee eebieues mJeHe eeHle Peeues. HeCe eeceerCe YeeieeceOes cee$e efve<tj, pegueceer
peceerveoej DeeefCe o[Heeener Heleerves kejJemetueer DeeefCe leekeefjlee Demeuesues keeeos ee meJeecegUs
leebes YeefJeleJe Deieoer jmeeleUeuee iesues. Fbiueb[ntve eb$eeJej leeej nesCeeNee Jemletbeer Deeeele

72
Jee{ueeves nmlekeuesee JeJemeee mebHet<ele Deeuee. peebee jespeieej ve< Peeuee. Demes ueeske
esleerke[s JeUues. Hejbleg esleerlener melelees og<keeU, iejeryeer, JeeHeejer efHekeebeer ceeieCeer, meeJekeejebes
Deleeeej eecegUs les efvejeesee KeeF&le ueesues iesues leeletve emLeeefHele JeJemLesefJe eslekeNeebveer
GeJe kesues. efyeereebveer pebieueefJe<eeke kesuesuee keeeeeefJe efYe}, jeceeseer, keesUer ee DeeefoJeemeer
peceeleeRveerner GeJe kesues. ee meJe& GeJeebvee megefe#eerle Jeiee&ee HeeeRyee Heejmee efceUt ekeuee veener. ns
meJe& GeJe o[Heues iesues Demeues lejer Yeejleeee Feflenemeele leebes mLeeve cenJeees Deens.

6.2 eebleerkeejer eUJeUeree Goe Je leJe%eeve

meveoeerj jepekeejCeeee DeHeeeeee HeeJe&YetceerJej oseele Je ceneje<^ele peneue
je<^Jeeo Goeeme Deeuee neslee. peneue je<^Jeeoeee Hegjmkeej kejCeeNee Je=eHe$eebveer eebleerkeejer
eUJeUeruee KeleHeeCeer Ieeleues. efeHeUtCekejebeer efvebyeOeceeuee, efUkeebes kesmejer Je cejee, HejebpeHeWes
keeU ee Je=eHe$eeletve Je efveelekeeefuekeeletve efyeereebee Deveee OeesjCeeJej efkee nesT ueeieueer.
Je=eHe$eeleerue peneue uesKeeletve eebbleerkeejkeebvee esjCee efceUeueer. Fueeree mJeeleb$eeese peesmesHe
ce@Peerveer ee eebleerkeejkeeee eefj$eeves Yeejleere eebleerkeejke PeHeeues nesles. meeJejkejebveer Fbiue[buee
peeleebvee ce@Peerveereer eefj$eebeer Fbepeer ele vesueer nesleer. meve 1857 ceOes efyeereebvee Yeejleeletve
nekeuetve ueeJeCeemeeer Yeejleereebee eelve DeeemJeer juee Demeuee lejer leeee mce=leer Hegmeuee
iesuee veJnlee kebHeveeree ue<kejeleerue efnboer efeHeeeebes eewe&, jeCeer ue#ceeryeeF&, leelee esHes,
veeveemeensye HeseJes eebee Hejeece Je yeueeroeve eeletvener eebleerkeejer eUJeUeruee esjCee efceUeueer.
ke=<Ceepeer euneo Kee[eruekejebveer efueefnuesuee efkeekeJeOe ee kePe&veee Deleeeejer keejYeejeJej
ekeee ekeCeeNee veekeeves ceneje<^ele KeUyeU ceepeJeueer. yebieeueee HeeUCeerves mebHetCe& oseelee
mebleeHeeeer uee GmeUueer nesleer. Deee HeefjefmLeleerle eebleerkeejer eUJeUeree yebieeue, HebpeeyeeceeCes
ceneje<^elener Goe Peeuee.
eebleerkeejer leCe ns je<^Jeeoees kej Hegjmkelex nesles. Hejkeereebee iegueeceefiejerle jentve
peerJeve peieCeeHes#ee ee leCeebvee ceele=Yetceeree j#eCeemeeer cejCe HelkejCes efee Jeele nesles.
ceeeYetceeree j#eCeemeeer yeefueoeve efoueeefeJeee oseeuee mJeeleb$e efceUCeej veener. Deeer
eebleerkeejkeebeer OeejCee nesleer. oseele Dejepekelee efvecee&Ce kejCeees eebleerkeejkeebes Oese vemetve
oseeuee mJeeleb$e efceUJetve osCes ns leebes Debeflece Oese nesles. cetYej efyeere DeefOekeeNeebee nlesves
oseeuee mJeeleb$e efceUCeej veener ns les peeCetve nesles. Hejbleg Deee ke=leecegUs ueeskecele peeie=le nesF&ue
DeeefCe Yeejleere meceepe efeeeeerue yevesue Demes leebvee Jeele nesles. efyeereebJej onele
yemeefJeCeemeeer pegueceer efyeefe DeefOekeeNeebes Ketve kejCes, jsuJes ceeie& GKe[Ces, mejkeejer FceejleeRee
efJeOJebme kejCes Je mejkeejer eflepeesjerJej ojes[s IeeueCes, em$es efceUJeCes Demes ceeie& ee eebleerkeejkeebveer
DeJeuebefyeues.

6.3 ceneje<^eleerue eebleerkeejer eUJeU

6.3.1 JeemegosJe yeUJeble He[kes
F.me. 1845 ceOes yeecnCe keggbyeele pevceuesuee He[keWveer Fbepeer efe#eCe Iesleueeveblej
jsuJesKeeleele efueHeerke cnCetve Je veblej ue<kejer Keeleele veeskejer kesueer. ee efkeeCeer efceUeuesuee

73
DeHeceeveemHeo JeeieCegkeercegUs leebee ceveele je<^ere YeeJevee peeie=le nesTve mejkeejer veeskejer mees[ueer
eee keeUele mebHetCe& ceneje<^ele og<keeUeves Lewceeve Ieeleues nesles. eeyeue efyeereebeer Goemeervelee
Heentve He[keWee ceveele eebleerJeeoer efJeeej IeesUt ueeieues. leemeeer megefe#eerleebvee Ske$e DeeCeCeeee
eelve kesuee HeCe leeme eeflemeeo ve efceUeueeves leebveer ceebie Je jeceeseebes mewve GYeejues.
F.me. 1879 Heemetve He[keWveer efyeereebefJe eebleereg Hegkeejues. Heefece ceneje<^ele
He[keWeer ceeser onele efvecee&Ce Peeueer. He[keWveer eebleerkeejkeebes meem$e ie leeej keve leebee
ejs oUCeJeUCeees ceeie& GOJemle kejCes, Heesveee leeje lees[Ces, keejeie=nebJej n}e keve keweebvee
cegkele kejCes, mejkeejer Kepeerves uegCes Demee GeJe meg kesuee. Oeefvekeebee Iejeleerue ueguesuee Hewmee
Je Oeeve leebveer og<keeUemle Yeeieeleerue ueeskeebvee JeeueecegUs He[kes ueeskeebes owJele yeveues. efyeere
eemeveeves He[keWee GeJeeeer ieebYeeree&ves oKeue IesTve leebvee Heke[Ceemeeer cespej [@efveeueeer
efveegkele kesueer lemese ceesee yeef#emeeeer jkekecener peenerj kesueer. 27 peguew 1879 jespeer
ieeCeieeHetjpeJeUerue Skee cebefojele leeHeeves HeCeHeCeuesues He[kes [@efveeueee neleer ueeieues. He[keWJej
jepeesneee Keuee YejCeele Deeuee. He[keWee Jeleerves meeJe&peefveke keekeebveer Je veblej me$e
veeeeueeele ceneosJe efeceCeepeer DeeHes ee Jekeerueebveer Keuee ue{Jeuee Hejbleg efyeere veeeeueeeves
He[keWvee pevcesHeseer efe#ee megveeJeueer. S[veee legbieele 17 HesyegJeejer 1883 jespeer ee ceneve
eebleerkeejkeeee ce=leg Peeuee.
6.3.2 yeeue meceepe Je meceLe& efeJeepeer meceepe
Heeb[gjbie KeeveKeespes, iepeeveve Heeke Je ue#ceCe ecee& ee efUkeYekele efJeeeLeeveer JeOee& Je
veeieHegj esLes mLeeHeve kesuesueer Deee& yeebOeJe meceepe ner mebmLee JeOee&uee yeeue meceepe ee veeJeeves DeeefCe
veeieHetjuee meceLe& efeJeepeer meceepe ee veeJeeves iegHleHeCes eebleerkeee& kejerle nesleer. Jeeeece kejCeemeeer
leeueceerle peceeees, kegmleer Je kemejleeres KesU efekeJeeees, ieCeseeslmeJe, efeJepebeleer GlmeJe meepejs
keve oseYekele leCeebvee ose cegkele kejCeeee eelveele meeceerue keve Ieeees Demes ee
mebIeveses met$e nesles.
6.3.3 eeHeskej yebOetes eebleerkeee&
F.me. 1896 ceOes oeceesoj, yeeUke=<Ce, JeemegosJe ns eeHeskej yebOet lemese oecegDeCCee
efYe[s, ceneosJe efJeveeeke jeve[s ee leCeebveer eeHeskej keueyeeer mLeeHevee kesueer. eee keeUele
ceneje<^ele eeb[ og<keeU He[uee neslee. HeeesHee Huesieeer Yebekej meeLe Deeueer. eLece cegbyeF&le ee
jesieeeer ueeieCe Peeueer DeeefCe lesLetve leer Deve enjele Hemejueer. Huesieee meeLeeruee DeeUe
IeeueCeemeeer 4 HesyegJeejer 1897 jespeer cebpegj Peeuesuee Skee keeeeevegmeej eebefleke mejkeejuee
efJees<e DeefOekeej osCeele Deeues. Huesieeer ueeieCe Peeuesuee jesieeme efvejesieer ceeCemeeHeemetve JesieUs kejCes
Je leeme Keeme FmHeerleUele oeKeue kejCes DeeJeeke nesles HeCe jesieeee veeevee kejCeeee
yeneCeeves Fbepe Heesueermeebveer pevelesJej Deleeeej meg kesues. HegCeele Huesieuee DeeUe IeeueCeeeer
Keeme keeceefiejer ke@Hve jB[ ee ke[ke Jele&ve Demeuesuee DeefOekeeNeebJej meesHeefJeCeele Deeueer. leeee
mewefvekeebveer Huesieee jesieer eesOeCeeee Oe[ekee ueeJeuee. osJeIejele Iegmetve osJneNeemen meJe& Yeeb[erkegb[er
Hesketve osle, efyeeves-keHe[s peeUtve ekele. Deveske efkeeCeer efkebceleer SsJepe eesjerme iesuee, efm$eeebeer
efJebyevee Peeueer.

74
ee DeleeeejecegUs eebleerkeejke Hestve Tues. eeHeskej yebOegbveer jB[ee Ketveeee ke
jeuee. 22 petve 1897 jespeer oeceesoj eeHeskej Je leebee yebOetbveer ceOeje$eer ieJnve&j meesyele
cespeJeeveer DeeesHetve Iees[eiee[erletve enjele HejleCeeNee ke@Hve jB[ Je uesHveb Deeem&Jej ieesUee
Pee[uee. Deeem& leeye[leesye ce=leg HeeJeuee lej jB[ oesve efoJemeebveer cejCe HeeJeuee. ee Ketveeeer
eewkeeer meg Peeueer. ieCese ebkej Jeer[ Je jeceeb ebkej Jeer[ ns yebOet efHeletj Peeueeves 17
ef[meWyej 1898 jespeer yeeUke=<Ce eeHeskej Heke[ues iesues. eeee yeouee IesCeemeeer 8 HesyegJeejer jespeer
JeemegosJe eeHeskej Je ceneosJe efJeveeeke jeve[s eebveer Jeer[ yebOetvee ieesUee Pee[tve ej kesues. DeKesj
meJe&peCe Heke[ues iesues. oeceesoj, yeeUke=<Ce, JeemegosJe ns eeHeskej yebOet Je ceneosJe jeve[s ee meJeevee
Heeeereer efe#ee Peeueer.
6.3.4 efJeveeeke oeceesoj meeJejkej
veesJnWyej 1899 ceOes meeJejkej, jepeyeeHet cnmekej, jeJepeer ke=<Cee ee efleIeebveer
veeefekeceOes je<^Yekelemecegn ner iegHleceb[Uer mLeeHeve kesueer. 1 peevesJeejer 1900 jespeer mLeeHeve
Peeuesuee efce$ecesUe ns lee iegHleceb[Ueres eke He nesles. eee mebmLesletve efveYe&e Je Oee[meer
je<^Yekele leCeebeer efveJe[ keve 1904 ceOes DeefYeveJe Yeejle ee eebleerkeejer mebIeveseer
mLeeHevee kejCeele Deeueer. oseees mebHetCe& mJeeleb$e eeHle kejCes ns DeefYeveJe Yeejle ee mebIeveses Oese
Demetve leemeeer meem$e eebleeres OeesjCe mJeerkeejues.
Heb. eecepeer ke=<Ce Jecee& eebveer efnboer efJeeeLeemeeer efeJeepeer efe<eJe=eer osCeees peenerj
kesues. efUkeebee eelveebcegUs ner efe<eJe=dleer meeJejkejebvee efoueer iesueer. leecegUs F.me.1206 meeueer
efJe. oe. meeJejkej ns ye@efjmj yeveCeemeeer Fbiueb[uee iesues. eeveblej DeefYeveJe Yeejleees keee& leebes
yebOet ieCese oeceesoj meeJejkej eebveer Heeefnues. meeJejkej ueb[veuee Heesneseueeveblej leebveer leeefkeeCeer
efnboer ueeskeebvee Skeef$ele kesues lemese ueb[ventve efHemlegues Je kee[legmes veeefekeuee HeeJeueer. mesveeHeleer
yeeHe Je yebieeuees nsceeb oeme eebvee jefeeve eebleerkeejkeebke[tve yeeBye leeej kejCeees eefe#eCe
IesCeemeeer meeJejkejebveer He@jermeuee HeeJeues nesles. ee keeUele DeefYeveJe Yeejlees eebleerkeejke mebHetCe&
oseele eefme nesT ueeieues. DeefYeveJe Yeejleeee meomee ce@[ce ceeoece keecee eebveer 1907 ceOes
pece&veerle Yejuesuee Fbjve@eveue meese@efuem kee@vHejvmeceOes mJele: leeej kesuesuee eflejbiee OJepe
mJeleb$e Yeejleeee OJepe cnCetve He[keJeuee Je Yeejleereebee mJeeleb$eeeer Deekeeb#ee peieeHeg{s ceeb[ueer.
meeJekejebee ueb[ve esLeerue eebleerkeeee&eer mejkeejuee ceeefnleer ueeieueecegUs petve 1908
meeueer veeefeke esLes ieCese oeceesoj meeJejkej eebee Iejeeer Pe[leer Iesleueer. keener iegHle keeieoHe$es
mejkeejee neleer ueeieueeves ieCese meeJejkejebvee pevcesHeseer efe#ee Peeueer. eeee yeouee IesCeemeeer
Hebpeeyeee ceoveueeue efOeeebves 1 peguew 1909 jespeer kePe&ve Jeeeueeree Ketve kesuee. 17 Dee@iem jespeer
leeuee Heeeer osCeele Deeueer. lemese DeefYeveJe Yeejleves veeefekeee efpeuneefOekeejer Dee@Le&j pe@kemeveee
Ketve kejCeeee ke jeuee. 29 ef[meWyej 1909 jespeer veeefekeee efJepeeevebo veeeie=nele 18
Je<ex Jeeeee Deveble ue#ceCe keevnsjsves pe@kemeveJej ieesUee Pee[tve leeeer nlee kesueer. 19 Sefeue
1910 jespeer keevnsjsuee Heeeer osCeele Deeueer. pe@kemeveee Kegveeveblej mejkeejves Deveskeebeer
OejHeke[ meg kesueer. DeefYeveJe Yeejleee eeKesJej eHes eketve leer vesmleveeyegle kesueer. pe@kemeveee
JeOeeee mebyebOe meeJejkejebeer pees[Ceele esTve leebvee 31 ceee& 1910 jespeer yeeserves efveIeeues. 7
peguewuee leebeer yees ceemexueerme yebojepeJeU Leebyeueer Demelee meeJejkejebveer yeeseree meb[emeeleerue

75
efeletve mecegele Ssefleneefmeke G[er Iesleueer DeeefCe ieesUeebee Je<ee&Jeele eevmeee efkeveeje ieeuee.
HeCe Heueeeveeee eelve DeHeeeer ve leebvee Deke Peeueer. 24 ef[meWyej 1910 jespeer
meeJejkejebvee pevcesHe Je 50 Je<ex keeUee HeeCeeeer efe#ee eseJeCeele Deeueer. Deboceeveee Yeebkej
legbieele 10 les 11 Je<ex meeJejkejebveer legbieJeeme Yeesieuee. 6 peevesJeejer 1924 jespeer leebeer megkee
Peeueer.
6.3.5 mesveeHeleer yeeHe
Heeb[gjbie ceneosJe yeeHe GHe& mesveeHeleer yeeHe ns cegbyeF& efJeeeHeereee cebieUoeme veLegyeeF&
seqkevekeue mkee@uejefeHe leHex Fbiue[buee ceske@efvekeue Fbefpeefveeefjbiees efe#eCe IesCeemeeer iesues Demelee,
leebeer Yes eebleerkeejkeebvee ceole kejCeeNee eecepeer ke=<Ce Jecee& eebeeeer Peeueeves les
eebleerkeeee&ke[s Keseues iesues. Fbiueb[ceOes leebveer DeeHeuee Yee<eCeeletve leebeer Fbepe jepeJeeres mele
mJeHe GIe[ kesueeves leebeer efe<eJe=eer yebo kejCeele Deeueer leecegUs les Fb[eree neTmeceOes
jneeuee iesues. lesLese meeJejkej, ceoveueeue efOebee eebee menJeeme ueeYeuee. meeJejkejebee eYeeJeeves
yeeHe yeeByeefJeee efekeCeemeeer He@jermeuee iesues lesLes leebvee jefeeve Yee<esleerue yeeBye leeej kejCeeeer
keeieoHe$es efceUeueer. Devee Keesme ee jefeeve ceefnuesee ceoleerves leebes Yee<eeblej keve Yeejleere
eebleerkeejkeebvee leeee eleer HeeJeuee. 1908 ceOes les Yeejleele Hejleues. 30 Sefeue 1908
jespeer Kegoerjece yeesme Je eHeg} eekeer ee eebleerkeejkeebveer keuekeeees ce@peerm^s efkebipeHees[& eebee
iee[erJej yeeBye ekeuee. eele efkebipeHees[& yeeeJeuee. HeCe oesve efm$eee ej Peeuee. Kegoerjeceuee Heeeer
Peeueer lej eHet} eekeerves Deelcenlee kesueer. eeveblej 36 eebleerkeejkeebvee Deke nesTve leebeeJej
Keues Yejues ns ceeefCekeleesUe ekejCe KetHe ieepeues. ceeefCekeleesUe yeeiesleerue meJe& yeeByemeee mejkeejves
peHle kesuee. eeceeieerue met$eOeej cnCetve Heesueerme yeeHeebvee eesOet ueeieues. 28 ef[meWyej 1912 jespeer
leebvee Deke Peeueer. HegjeJeeDeYeeJeer leebeer megkee Peeueer. cegUeer meleeen, mebegkele ceneje<^
eUJeUerle yeeHeebveer ceess eesieoeve efoues. 28 veesJnWyej 1967 jespeer leebee ce=let Peeuee.
6.3.6 efeJejece nefj jepeieg
HegCes efpeuneeleerue Kes[ esLes 1908 ceOes jepeiegee pevce Peeuee. [e@. n[eakej eebee
mesJeeoueele Demeleebveee leebee mebyebOe `efnbotmLeeve efjHeyueerkeve Heeea' ee eebleerkeejer mebIeveseer
Deeuee. ebesKej DeePeeo, Yeieleefmebn, megKeosJe Deee eebleerkeejkeebee menJeemeele Deeueeves les
meem$e GeJe kejCeeme esefjle Peeues. ueeuee uepeHelejeeebJej meeB[me& veeJeeee Heesueerme DeefOekeeNeebves
ueeern}e kesuee. leele peKeceer nesTve uepeHelejee cejCe HeeJeues. leeee yeouee IesCeemeeer 17
HesyegJeejer 1928 jespeer jepeieg Je Yeieleefmebnves ueenesj esLes meeB[me&Jej ieesUee Ieeuetve leeeer nlee
kesueer. ee nlesyejesyeje ve@eveue yeBkeseer uet, eebleerkeejke peesieseeb epeeAeer megkee eeblener
jepeiegbee menYeeie neslee. 23 ceee& 1931 jespeer Yeieleefmebn Je megKeosJemen jepeiegueener Heeeer
osCeele Deeueer.
6.3.7 eebleerkeejer eUJeUeres DeHeee
1857 veblejee keeUele Fbepeer jepeJeeruee meem$e eeflekeej kejCeeee eelveele
cejeer Yee<eerke DeeIee[erJej nesles. les DeemLeeve 1908 Heemetve yebieeueves HekeeJeues. Heg{erue keeUele
yebieeue, Hebpeeye, mebegkele eeble, efyenej esLeerue leCeebveer meem$e ue{eele efpelekee menYeeie Iesleuee

76
eflelekee ceneje<^eleerue leCeebveer Iesleuee veener. pe@kemeveee Ketveeveblej keesCeleener Fbepe
DeefOekeeNeeee Ketve ceneje<^ele Peeueees efomele veener. ner eebleerkeejer eUJeU DeHeeeer jCeees
Deveske keejCes nesleer. mejkeejves eeb[ o[Heeener keve ner eUJeU o[Hetve ekeueer.
eebleerkeejkeebvee peveleseener Heeefnpes lesJe{e Heeefbyee efceUeuee veener. eebleerkeejer eUJeU o[Hetve
ekeCeemeeer DeeHeueee yeebOeJeebveer mejkeejuee iegHle ceeefnleer HetjJetve ceole kesueer. eebleerkeejkeebvee
je<^ere vesle=Je vemetve keener eebleelee ee eUJeUeree emeej Peeuee. JesieJesieUee efkeeCeer Peeuesuee
ee eUJeUerme o[HeCes eemeveeuee menpe ekee nesles. mejkeejefJe meem$e ue{e osCeemeeer
DeeJeeke ceese em$emeee eebleerkeejkeebke[s veJnlee. 1920 veblej cenelcee ieebOeeRee Yeejleere
jepekeejCeele eJese Peeuee. Yeejleere pevelesuee Deefnbmesee ceeiee&ves peeCes eesie Jeeues.

6.3.8 DeeHeueer eieleer leHeemee

1. ke=<Ceepeer euneo Kee[eruekejebee keesCelee veekeecegUs KeUyeU ceepeueer?
2. JeemegosJe yeUJeble He[keWvee keesCeer Deke kesueer?
3. DeefYeveJe Yeejle ner mebIevee keeeekeejs mLeeHeve Peeueer?

6.4 cenelcee ieebOeer egie

6.4.1 ieebOeeregieeuee eejbYe
ueeskeceeve efUkeebee 1Dee@iem 1920 ceOes ce=let Peeuee leeeJesUer oseeuee Je
keeBesmeuee ceesnveoeme kejceebo ieebOeer eebee Heeves veJes vesle=Je efceUeues. ieebOeeree pevce F.me.
1869 ceOes keesJee[ceOeerue Heesjyeboj ee efkeeCeer Peeuee. 1888 ceOes keeeeeeer HeoJeer
efceUefJeCeemeeer les efJeueeelesme iesues Je ye@jermj yevetve Yeejleele Hejleues. Jekeerueeree JeJemeeee
efveefcee Skee KeueemeboYee&le 1893 ceOes les oef#eCe Deeefekesleerue efyeere Jemeenle veeleeU esLes
iesues Demelee lesLes Deeboesueve kejCeeeer JesU leebeeJej Deeueer. lesLeerue efyeere jepeJeerves efnboer
ueeskeebee celeoeveeee nkeke efnjeJetve IesCeeee keeeoe kesuee lemese eesj-ojes[sKeesjeb eceeCes efnboer
ueeskeebes yeesees mes mejkeejpecee kejCeees Deeose efoues leecegUs ieebOeerpeeRveer Deveeeer
keeeeeefJe meleeen Je Deefnbmeelceke ue{e meg kesuee. 1906 les 1914 ee keeUele o.
Deeefekesleerue mejkeejuee veceJetve Deveske kej Je keeeos j keve Iesleues. ieesHeeUke=<Ce ieesKeues
eebee DeeenecegUs 1915 ceOes les ceeeoseer Hejleues. eeekeeUele Heefnues ceneeg meg nesles. ee
egele ieebOeerpeeRveer efyeere mejkeejuee ceole kejCeees peenerj kesues.

77
efHepeer yeseJejerue iegueeceefiejereer Hele, efyenejceOeerue ebHeejCeele efveUeree ceUeebJej keece
kejCeeNee cepetjebJejerue Deleeeej, DenceoeyeeoceOeerue keeHe[efiejCeer keeceieejebJejerue Deveee lemese
iegpejeleceOeerue Kes[ efpeuneele eslekeNeebvee veee efceUJetve osCeemeeer kesuesues meleeen HetCe&
eemJeer Peeues.
6.4.2 Demenkeej eUJeU
efyeere mejkeejves 1919 ceOes jewues De@ke ne Deleeeejer keeeoe Heeme kesuee. ee
keeeeeves jepeesner JekeleeRJejerue Keues eeueefJeCeemeeer leerve veeeeefOeeebes Keeme veeeeuee
mLeeHeve kesues peeJes, ee veeeeueeeee efveCe&e Debleerce Demesue, mebeeerle Jekeleeruee keejCe ve meebielee
Deke kejCeeee Je Keuee YejCeeee Deceee&o DeefOekeej Heesueermeebvee efceUeuee. ee keeeeeefJe
ieebOeerpeerbveer meleeen meg kesuee. Heesueermeebeer o[Heeener Jee{ueer Demeleebveee 13 Sefeue 1919
jespeer jewues keeeeeee efve<esOe kejCeemeeer peceuesuee peceeJeeJej HebpeeyeceOeerue peeueereveJeeuee yeeie
esLes pevejue [eejves eeb[ ieesUeryeej keve Yeeeveke nleekeeb[ Ie[Jeues.
ee meJe& IeveebcegUs ce. ieebOeeRee mejkeejJejerue efJeJeeme G[euee Je leebveer 1 Dee@iem
1920 jespeer Denkeejeeer Iees<eCee 26 ef[meWyej 1920 jespeer veeieHegj DeefOeJeseveele Demenkeejeee
jeJe ceeb[uee iesuee. ceneje<^eleerue peneue vesles keekeemeensye Kee[eruekej, efeJejeceHeble HejebpeHes,
iebieeOejjeJe oseHeeb[s eebveer ieebOeerpeerbvee HeeeRyee efouee. Hejbleg efUke He#eeleerue ve. efeb. kesUkej,
oeoemeensye KeeHe[x, DeCCeemeensye YeesHekej, ye@. peekej DeCes, cegbpes eebveer efJejesOe kesuee lejerner
yentceleeves Demenkeejeee jeJe cebpetj Peeuee. leevegmeej HeoJee, ceeveeee peeiee Je mejkeej efveegkele
peeieebee leeie kejCes, mejkeejer meYee-meceejbYeeJej yeefn<keej Ieeuetve je<^ere efe#eCemebmLee mLeeHeve
kejCes, efyeere veeeeuees, efveJe[Cetkee lemese Hejoseer ceeueeJej yeefn<keej ekeCes Je mJeoseeruee
Gespeve osCes Demee keee&ece jefJeCeele Deeuee. mJeoseeruee Gespeve osCeemeeer Ske keeseree Heb[
pecee kejCeeee efveCe&e IesTve ieebOeerpeeRveer ee Heb[eme efUke mJejepe Heb[ Demes veeJe efoues.
6.4.3 ceneje<^eleerue Demenkeej
ce. ieebOeerpeeRee Demenkeej eUJeUeruee Yekekece eJeen osCeees keece ceneje<^ele
keekeemeensye Kee[eruekej, iebieeOejjeJe oseHeeb[s, mesveeHeleer yeeHe, keekeemeensye iee[ieerU,
YeeTmeensye jeve[s, efe. ce. HejebpeHes, nefjYeeT Heeke, efJeveesyee YeeJes, ueeskeveeeke DeCes, DeYebkej,
DeeglejeJe keesunkej, JeecevejeJe peeseer eebveer kesues Demenkeej eUJeUeree Ske Yeeie cnCetve
ceneje<^ele keeneRveer Je<e&Yej Jekeerueer mees[ueer lej keeneRveer Keues eeueefJeCeeme vekeej efouee.
Jesbieguee&, ceeueJeCe, jlveeefiejer, meeleeje, Denceoveiej, esJeuee, DebceUvesj Je efebeJe[ esLes je<^ere
eeUe kee{Ceele Deeuee. ee eeUele efe#eke cnCetve keece kejCeeNee me. kee. Heeerue, DeHHeemeensye
HeJeOe&ve, veeLe IeeCeskej, oeoe eewOejer Je DeeHes iegpeeRveer Deveskeoe keejeJeeme Yeesieuee.
31 peguew 1921 jespeer ieebOeerpeeRveer cegbyeF& esLes SueefHevmve efceueee DeeJeejele Hejoseer
keeHe[ebeer nesUer Heefnueeboe HesJeueer. 9 Dee@keesyejuee ogmejer nesUer esLese Hesueer eeveblej
ceneje<^ele efkeefkeeCeer Hejoseer keeHe[eee nesUee nesT ueeieuee.

78
keeeosceb[UeJej yeefn<keej eketve 1921 ee efveJe[Cetkeerle cegbyeF&es ye@. ye@efHme, [e@.
mees, [e@. Jesuekej, [e@. HeJeej, ye@. cesee, HegCeees ve. efe. kesUkej, meeleejes meesceCe oseHeeb[s,
kejboerkej, JeNne[es DeCes, keeUs, veeieHegjes [e@. cegbpes eebveer GcesoJeejer Depe& ceeies Iesleues ceeHeeve
efve<esOe eUJeUeruee ieebOeeRveer HeeeRyee efouee. 3 petve 1921 jespeer keener mJeebmesJekeebveer oeojee Heee
oe iegleebmeceesj efveo&eves kesueer. meJe&$e ns Deeboesueve eeblelesves eeueues Demeleevee OeejJee[es
efpeuneefOekeejer HeWj eebveer o[Heeener keve oe iegleemeceesj efveoe&ves kejCeeNee peceeJeeJej
ieesUeryeej kesuee leele leervepeCe ej Je Jeerme peKeceer Peeues.
veesJnWyej 1921 ceOes Fbiueb[ee ieeoeree Jeejme efevme Dee@He Jesume eees cegbyeF&le Deeieceve
Peeues. leeee mJeeielemeceejbYeeJej ueeskeebveer yeefn<keej Ieeleuee. leeeefoJeeer eewHeeerJej ieebOeereer
YeJe meYee Peeueer. meYesveblej enjele obieueer Peeuee. meJe& oseele Denkeej Deeboesueveeves Jesie Iesleuesuee
Demeleeveebe ceeuesieeJe Je Gejeoseeleerue eewjereewje esLes Peeuesuee efnmeebeejeves ceb. ieebOeer JeLeerle
Peeues Je leebveer 18 HesyegJeejer 1922 jespeer Demenkeej Deeboesueve ceeies Iesleues. ee DeeboesueveecegUs
peveleseer eeflekeejekeleer Jee{ueer, ceneje<^ele veJes vesle=Je Goeeme Deeues, efUkeJeeeebes cenJe
keceer nesTve ceneje<^ele ceb. ieebOeeRee eYeeJe Jee{uee.
6.4.4 meefJevee keeeosYebie eUJeU
Demenkeej eUJeU Deeeveke yebo He[ueeves mJeeleb$e eUJeUeruee Oeeskee efvecee&Ce Peeuee. ner
eUJeU yebo He[t vees cnCetve efeejbpeve oeme, ceesleerueeue vesn eebveer 1923 ceOes mJejepe He#eeeer
mLeeHevee kesueer. ee He#eeves keeeosceb[Uele eJese keve eemeveeuee Demenkeej kejCeeeer eUJeU
meg kesueer. 1926 ceOes ee He#eees DeefmlelJe mebHeg<ele Deeues. Fbiueb[ee HebleeOeeveebveer 1927
ceOes Yeejleeee eemekeere keejYeejeeer eewkeeer kejCeemeeer mej pee@ve meeeceve eebee
DeOe#elesKeeueer Ske keceereve Yeejleele HeeJeues. meele meomeere ee keceereveceOes Skener Yeejleere
eefleefveOeer veJnlee. leecegUs Yeejleereebveer leeme efJejesOe kesuee. cegbyeF&le npeejes keeceieejebveer [ebies eebee
vesle=JeeKeeueer ceesee& kee{uee. HepeebyeceOes ueeuee uepeHelejee meeeceve keefceeveefJe kee{uesuee
ceesee&le ueeerceejecegUs eeb[ peKeceer Peeues, ueKeveewle vesnbvee ueeee KeeJee ueeieuee.
Fbiueb[ceOes GoejceleJeeoer cepetj He#e meesJej esTvener Yeejleeee mJejepeeee eve
mees[efJeCeeme lees leeej veJnlee. ce. ieebOeeRvee Depegvener le[pees[ereer Deeee nesleer cnCetve leebveer
DeeHeuee ceeieCeebes efveJesove Jne@F&meje@e uee@[& DeeeefJe&veuee meeoj kesues leele ceereJejerue kej j
kejeJee, peceerve cenmetueele 50 kekes keHeele kejeJeer. mebj#eCe Keee&le 50 kekes keHeele, Hejoseer
keeHe[eJej Deeeele kej ueeJeeJee ee ceeieCee kesuee HeCe lee ceeieCee ceeve ve Peeueeves 14 HesyegJeejer
1930 jespeer ieebOeerpeeRveer meefJevee keeeosYebieeeer eUJeU meg kejCeeeer Iees<eCee kesueer.
6.4.5 ceereee meleeen
cenelcee ieebOeeRveer ceereee keeeoe cees[tve keeeosYebie eUJeU meg kejCeees jefJeues.
megjle efpeuneeleerue oeb[er ee ieeJeer efceeee keeeoe cees[Ceemeeer meeyejceleer Deeeceeletve 79
Devegeeeebeer Heefnueer legke[er efveIeeueer. ee legke[erle ieCeHelejeJe iees[mes, efJeveeekejeJe DeeHes, Heb[erle
Kejs Je ieesefJebo njkeejs Jeiewjs 13 cejeer Yeeef<eke nesles. 5 Sefeue 1930 jespeer ieebOeerbeer oeb[eree$ee
HetCe& Peeueer. 7 SefeueHeemetve cegbyeF&le keeeoe cees[tve ieesUe kesuesuee efceeeer efJeeer meg Peeueer eeJesUer

79
peceveeueeue yepeepe, egmetHe cesnjDeueer, meeoerke Denceo, keesUeebes vesles Heesee ieesefJebo veeKeJee eebvee
Deke Peeueer. 4 ces eer ceOeje$e Gueueeveblej ieebOeerpeeRvee Deke keve esjJe[eeee legbieele
sJeCeele Deeues.
cegbyeF&peJeUerue Je[eUe esleerue ceereiejeJej npeejes ueeskeebveer Fbepeebvee ve pegceevelee meleeen
kesuee. leebvee meeLe osCeemeeer cegbyeF&leerue jsuJes keeceieejebveer F&kej Je keeboUkej eebee
vesle=JeeKeeueer mebHe meg kesuee. pesLes meceg veener Deee Dekeesuee efpeuneele onernb[e ieeJeer KeeNee
HeeCeeee efJenerjer peJeU meleeen Peeuee.
6.4.6 meesueeHetjee meleeen
meesueeHegjceOes 7 ces jespeer efiejCeer keeceieejebveer keece LeebyeefJeues. keeceieejebee peceeJe oees
ieges GOJemle kejerle, Hejoseer ceeueeee nesUee HesJeerle jmleeJej efveIeeuee. leebeeJej efyeere
eeemeveeves ieesUeryeej kesuee eele 9 ceeCemes ej Je 20 peKeceer Peeueer. meesueeHegjele ue<kejer keeeoe
ueeiet kejCeele Deeuee. meesueeHetjee veiejHeeefuekesle keeBesmees yentcele Demeueeves veiejHeeefuekesee
FceejleerJej eflejbiee PeW[e He[keJeCeeee jeJe Heeme kesuee iesuee. 6 Sefeue 1930 jespeer eflebjiee
He[keJeleee keve&ue Hespeves veiejeOe#e ceeefCekeebo enebvee Oecekeer osTve PeW[e GlejJeCeeme
meebefieleues. HeCe eneveer vekeej efouee efe[uesuee keve&ue Hespeves peyejomleerves PeW[e GlejefJeuee ee
Ievesves mebHetCe& ceneje<^ele PeW[e meleeen meg Peeues. ee Deeboesueveeleerue Deeboesuekeebvee nHeej
kejCeele Deeues, HegCeees JeemegosJe mees, Deveble keeUs Jeiewjs 25 peCeebvee keejeJeemeeeer efe#ee Peeueer.
eflejbiee PeW[eeuee ceveeF& kesueeves ueeskeebveer ieebOeer esHeeree emeej meg kesuee. efyeere mewefvekeeveer
ueeskeebee [eskeeeJejerue ieebOeer esHee kee{Ceeee Oe[ekee ueeJeuee HeCe ns Deeboesueve Jee{lee iesues.
cegbyeF& eebleele JeeyeeF& oemleeves, HeeJe&leeryeeF& keej, jeOeeyeeF& DeeHes, DeeveboeryeeF& peesieUskej, efJeceue
iegHles, escee kebke, DeJebeflekee ieesKeues ee efm$eeebveerner keeeosYebie eUJeUerle Yeeie Iesleuee.
6.4.7 pebieue meleeen
meve 1866 ee keeeeeves pebieueeyeeyele Deveske efveye&Oe ueeoCeele Deeues nesles. ee
keeeeeyeue DeeefoJeemeeRee ceveeleerue Demeblees<e ue#eele IesTve pebieueemebyebOeeres keeeos cees[tve
meleeen kejCeeee efveCe&e peguew 1930 ceOes IesCeele Deeuee. 22 peguew 1930 jespeer mebiecevesj Je
Dekeesuee leeuegkeeele SkeeeJesUer 20-22 efkeeCeer meleeen kejCeele Deeues. leele leke&efleLe&
ue#ceCeeem$eer peeseer, ueeuepeer HeW[mes, eerefveJeeme osmeeF& eebveer Yeeie Iesleuee. veeefeke efpeuneele
meeCee, yeeieueeCe Je keUJeCe leeuegkeeele pebieue meleeen peesjele neslee.
meeleeje efpeuneeleerue efyeeeUer ieeJeele eslekeNeebveer keeeoeYebie keve pebieueeletve Pee[
lees[tve DeeCeues DeeefCe Yej eewkeele GYes keve leeeeJej Je osJeUeJej je<^OJepe He[keJeuee 10
peguew 1930 jespeer HegmeopeJeUee Deejef#ele pebieueeleerue ieJele keeHetve yeeHegpeer DeCeWee
vesle=JeeKeeueer 11 mJeebmesJekeeveer pebieueee keeeoe cees[uee. leeyeue DeCeWvee mene ceefnves
legbieJeemeeeer efe#ee Peeueer. HegCes efpeuneeleerue efceeee keeeosYebieeee Kes[esHee[eele eeej
kejCeees keee& efJeue jecepeer efebos, nefjYeeT legUHegUw, Jeemegkeekee peeseer, Oecee&vebo keesmebyeer,
keseJejeJe pesOes eebveer kesues. HegCes efpeuneeleerue jefnJeemeer Demeuesuee yeeyet iesvetves 12 ef[meWyej 1930
jespeer cegbyeF&le Hejoseer keeHe[eves Yejuesuee uee@jerHeg{s Dee[Jes nesTve yeueeroeve kesues.

80
6.4.8 eues peeJe eUJeUeruee eejbYe
efyeere mejkeejves 1930 ceOes ieesuecespe Heefj<eo YejJeueer. HeCe keeBesmeves yeefn<keej
Ieeleueeves leer DeHeeeer jueer. mejkeejves keeBesmeee meJe& vesleebeer megkee kesueer. 5 ceee& 1931
jespeer ieebOeer-DeeeefJe&ve kejej Peeuee leevegmeej keener keeU keeeosYebie eUJeU mLeieerle keve
ieebOeerpeer ueb[veuee ogmeNee ieesuecespe Heefj<eosuee iesues. ee Heefj<eosle peeleere eve iegbleeiegbleeree yeveueeves
keesCeleener efveCe&e nesT ekeuee veener. Yeejleele Hejleleee ieebOeerpeeRveer Hegvne keeeosYebie eUJeU meg
kesueer. efyeereebveer eeb[ o[Heeener kesueer. mejkeejves JesleHeef$ekee eefme keve Yeejleeuee Debleie&le
mJeeeleee osCeeeer Iees<eCee kesueeves 1934 ceOes keeeosYebie eUJeU ceeies IesCeele Deeueer.
1935 ceOes Yeejle mejkeejee keeeoe Heeme kejCeele Deeuee. ee keeeeevegmeej
efveJe[Cetkee Iees<eerle kesuee leele keeBesmeuee YeJe ee efceUeues. 7 peguew 1937 jespeer mebegkele eeble,
efyenej, Deesefjmee, cegbyeF&, ceeme, ceOe eeble esLes Je meHWyejceOes mejn eebleele keeBesmeeer ceb$eerceb[Us
meee{ Peeueer. 1937 les 1939 ee keeUele keeBesme ceb$eer ceb[Uebveer DeeHeuee eebleele efJeOeeeke Je
pevekeueeCeeeer keeces keve eefmeer efceUJeueer.
1939 ceOes ogmejs ceneeg meg Peeues. Fbiueb[es HebleeOeeve eeeaueves 8 Dee@iem 1940
jespeer Dee@iem Iees<eCee eefme kesueer. leevegmeej egeveblej efnbotmLeeveuee Jemeenleeres mJejepe osCeele
esF&ue Demes cnues. Yeejleereebveer ee Iees<eCesuee efJejesOe kesuee. ceb. ieebOeerbveer Jeweeqkeleke meleeeneeer
Iees<eCee kesueer. ee eUJeUeree DeLe& meJeeveer Skeoce keeeoe ve cees[lee ieebOeerpeer meebieleerue lee
Jekeleervese keeeoe cees[eeee. efJeveesyee YeeJes ns Heefnues meleeener nesles. 23 ceee& 1942 jespeer mej
m@He[& efeHme eebeer eespevee keebBesmeuee Heueer veener keejCe leele Yeejleeuee HetCe& mJeeleb$e
osCeeyeeyelees DeeJeemeve veJnles. 6 peguew 1942 jespeer JeOee& esLes keeBesmeves eues peeJeee jeJe Heeme
kesuee. keejCe keeBesmeee celes, Yeejleeee mejnerJej esTve sHeuesuee peHeevees e$etlJe Yeejleeeer
vemetve efyeereebeer Deens. leecegUs efyeereebveer Yeejle mees[ueeme peHeeveer DeeeceCeeee Oeeskee DeeHeesDeeHe
Usue. 5 Dee@iem jespeer cegbyeF&uee ce. ieebOeeRveer pevelesuee kejWies ee cejWies Demee mebose efouee Je
mebHetCe& oseele eues peeJeeer eUJeU meg Peeueer
6.4.9 ceneje<^eleerue eUJeU
9 Dee@iem 1942 jespeer Henese mejkeejves ieebOeerpeeRJej meJe& keeBesmeer vesleebvee Deke
kesueer. meYee, ceesex, njleeU, efveoe&ves, Je=eHe$e eeJej yeboer Ieeleueer. Yeejleere pevelesves cee$e Skener
ceeie&oe&ke veslee vemeleevee ceveeuee Jeesue leeer eUJeU meg kesueer. cegbyeF& esLeerue ieesJeeefueee Bke
cewoeveeJej meYesmeeer peceuesuee ueeskeebvee HeebieefJeCeemeeer Heesueermeebveer ueeerceej Je ieesUeryeej kesuee
leele 8 ceeCemes ej Je 44 peKeceer Peeueer. 9 Dee@iem les 12 Dee@iem ee eej efoJemeele HegCeele
ebkejjeJe osJe, pesOes Je iee[ieerU eebee Dekesee efve<esOe kejCeemeeer ueeskeebveer efcejJeCetkee
kee{uee. eeJesUer Heesueermeebveer kesuesuee ieesUeryeejele 7 peCe cejCe HeeJeues. veejeeCe oeYee[s ne meleje
Je<ee&ee egJeke Heesueermeebee ieesUeryeejele yeUer He[ueeves ceneefJeeeueeerve npeejes efJeeeLeeveer
efcejJeCetke kee{tve eues peeJeee Iees<eCee meg kesuee Heesueermeebveer leebee Jej peyejomle ueeern}e
meg kesuee, ieesUeryeej kesuee leele leerve peCe cejCe HeeJeues.

81
Keeveoseele meeves iegpeeRee esjCesves [e@. GecejeJe Heeerue, leebee Helveer ueerueeleeF&, yebOet
efeJeepeer Je oejLe ee mebHetCe& keggbyeeves eUJeUerle Yeeie Iesleuee. 15 Dee@iem 1941 jespeer
DebceUvesjuee efveIeeuesuee efJeeeLeea ceesee&Jej Heesueermeebveer ueeerceej kesuee eeJesUer ueerueeleeF& Heeerue
neleele eflejbiee IesTve Heg{s OeeJeuee leecegUs efJeKetjuesuee peceeJe Hegvne Ske$e Deeuee. Keeveoseele
esotCeea, Dee[ieeJe, eeUermeieeJe, peUieeJe esLesner ceesex efveIeeues. Kes[eeHee[eele je$eeryesje$eer Yegefceiele
keee&kelex meYee Iesle Je Hemeej nesle. Yegefceiele eUJeUeruee ceeie&oe&ve kejCeemeeer meeves iegpeeRveer ceOet
efuecees ee meceepeJeeoer egJekeeeer efveJe[ kesueer. 9 Dee@keesyejuee vebogjyeejceOes efJeeeLeeee ceesee&
efveIeeuee leeJej Heesueermeebveer ieesUeryeej kesuee. ee ceesee&ee DeeYeeieer Demeuesuee 15 Je<ee&ee
efejer<ekegceej cesnlee Je Flej menepeCe ngleelcee Peeues.
10 Dee@iemuee veeieHetj enjele ke[ke[erle njleeU HeeUCeele Deeuee. jeceske esLes
mejkeejer keeee&uees, jsuJes mseve Je jsuJeses [yes HesJetve osCeele Deeues. jeceskeee mejkeejer
Kepeerveeletve megceejs mee[sleerve ueeKe Heeebeer jkekece ueebyeefJeCeele Deeueer. jeeie[ efpeuneeleerue
kepe&le leeuetkeeele YeeF& keesleJeeue eebveer mJemle Oeeve eespevee mejkeejuee Je JeeHeeNeebvee ve pegceevelee
meg kesueer. leebee esjCesletve Jeerme peCeebee DeePeeo ie eebleerkeeee&meeer efme Peeuee. 1943
ceOes Jeerpe yebo Hee[Ceeeer keeces ee ieeves kesueer efyeereebMeer Peeuesuee mebIe<ee&le YeeF& keesleJeeue Je
leees meeLeeroej ngleelcee Peeues. eee keeUele mebHetCe oseele meeleeNeeleerue He$eermejkeej eefme
Peeues. eebleerefmebn veevee Heeerue eebveer He$eermejkej efkebJee eeflemejkeej mLeeHeve kesues. em$eem$es,
keeee, yebogkee, Kepeervee ieesUe kejCeele Deeuee. veevee Heeerue eebveer legHeeveer mesvee GYeeve
iegb[ebee leUHeeeeJej ueeee ceejeeuee megJeele kesueer. Yetefceiele Deeboesuekeebveer leeje lees[Ces, jsuJes
Hee[Ces, mseve peeUCes, mejkeejer efJeeeceie=ns peeUCes eeJej ue#e keWerle kesues. meeleeNeeleerue
Yetefceieleebee ieele efkemeve Jeerj, Heeb[gjbie leelee yeesjes, yeeHet keejs ner ceb[Uer nesleer. keNne[
ieees vesle=Je eeJeblejeJe eJneCeebveer kesues lej meebieueer ieees vesle=Je Jemebleoeoe Heeerue eebveer
kesues.
6.4.10 Yeejleeuee mJeeleb$e Je ieebOeeregieeeer meceeHleer
mebHetCe& oseele euespeeJeeer eUJeU meg Demeleebvee vesleepeer megYee<eeb yeesme eebveer
peHeeveceOes DeePeeo efnbo mesveseer met$es neleer IesTve peHeeveee ceoleerves efnbotmLeeveuee mJeleb$e
kejCeemeeer efyeereebefJe eg Hegkeejues. Hejbleg ogmeNee ceneegele pece&veer, peHeeveee HejeYeJe
Peeuee. leecegUs megYee<eeb yeesme eebveener ceeIeej IeeJeer ueeieueer. efnbotmLeeveele Hejleleebvee 18 Dee@iem
1945 jespeer efJeceeve DeHeIeeleele leebee ce=leg Peeuee. eeeJesUer oseele efveJe[Cetkee nesTve Dee
eebleele keeBesmeeer ceb$eerceb[Us meesJej Deeueer. 20 peevesJeejer 1946 jespeer mewveele Debmelees<e efvecee&Ce
nesTve cegbyeF&le veewoueeves GeJe kesuee. efyeereebveer ef$eceb$eer eespevee peenerj kesueer. cegefmuece ueerie Je
keeBesme eebeele Skecele DeJeIe[ Peeues. Heekeermleeve efveefce&leermeeer cegefmuece ueerieves ye@. peerveebee
vesle=JeeKeeueer oseYej obieueer meg kesuee. esJeer ceeTbye@ve eespevesvegmeej oseeee HeeUCeeruee
ceevelee efoueer iesueer 14 Dee@iem 1947 ee ceOeje$eer HegCeele eefveJeejJee[eeJej eflejbiee
He[keefJeCeele Deeuee Je Yeejleeuee mJeeleb$e efceUeues. HeeUCeerveblej Yeejleeee Kepeerveeletve
Heekeermleeveuee 75 keeser Hees efceUCeej nesles leeleerue 20 keeser jkekece efoueer iesueer nesleer.
Gjuesueer 55 keeser Hees Heekeermleeveves keeceerjJej n}e kesueeves Yeejle mejkeejves osCeeme vekeej
efouee HeCe ceeCetmekeeree YeeJevesletve cenelcee ieebOeeRveer Yeejle mejkeejuee 55 keeser Hees Heekeuee

82
osCeeme Yeeie Hee[ues. leecegUs efe[uesuee veLetjece iees[mes ee ceeLesefHeves 30 peevesJeejer 1948
jespeer ce. ieebOeerbeer nlee kesueer. ee Ievesves mebHetCe& peieeuee Oekekee yemeuee.
6.4.11 DeeHeueer eieleer leHeemee
1) Demenkeej eUJeUeruee keesCekeesCelee efUkeJeeeebveer efJejesOe kesuee?
2) oeb[eree$esle ce. ieebOeermeceJesle ceneje<^Deleerue keesCekeesCeles cejeer Yeeef<eke meeceerue nesles?

6.5 meceejesHe
efnbotmLeeveee Feflenemeele mJeeleb$e eUJeUeree DeYeeme kejleebvee keeBesmeee Goe,
ceJeeUJeeoer keeueKeb[, peneueJeeoer keeueKeb[ lemese DeefnbmeeJeeoer efkebJee ce. ieebOeeRee keeueKeb[ eebee
DeefOeke efJeeej kesuee peelees. Hejblet ee meJe& keeueKeb[ees oseeee mJeeleb$e eUJeUerle efpelekes cenJe
Deens eflelekese cenJe Demeerce leeie Je yeueeroeve kesuesuee eebleerkeejkeebee keeee&ueener Deens.
eebleerkeejer eUJeU oseele Heej keeU leie Oe ekeueer vemeueer lejer Yeebkej ke< meesmetve Deeeceke
je<^Jeeoeee Heeee jetve, mJeeleb$eemeeer nmele nmele yeueeroeve kejCeeNee eebleerkeejkeebes cenJe
Yeejleere mJeeleb$e eUJeUerle keceer nesT ekele veener Demes efveefele cnCeeJes ueeiesue.
efnbotmLeeveeleerue meem$e eebleeres esjCeemLeeve cnCetve JeemegosJe yeUJeble He[kes eebes veeJe meJe&eLece
Iesleues peeles. Feflenemeele leebveer kesuesues keee&, leeie ne ve efJemejCeemeejKee Deens. Hejbleg leebeeHetJeea
50 Je<ex efyeere jepeJeeruee meem$e GeJe keve Oe[e efekeJeCeejs Deveske eebleerkeejer ceneje<^ele
Goeeme Deeues nesles. oef#eCe ceneje<^, Keeveose Je veiej Heefjmejele ee Deefe#eerleebveer pecesue lee
meeOeveeefveeer, megesue lee Heleerves ue{s efoues. ns ue{s megmebIeerle efkebJee jescen<e&ke vemeues lejer
Hejkeere meesuee veeceesnjce kejCeemeeer, Deleeeejeuee eeflekeej kejCeemeeer Deefe#eerle
DeeefoJeemeeRveer mJeebmHetleeaves pes ue{s efoues leeJej DeefOeke mebeesOeve nesCes ner keeUeeer iejpe Deens.

6.6 eve
1.
2.
3.
4.

ceneje<^eleerue eebleerkeejer eUJeUeres mJeHe mHe< keje.

ceneje<^eleerue eslekeNeebee Demeblees<eeeer keejCes meebietve ee eUJeUerleerue cenJeees HHes efuene.
DeeefoJeemeeRveer efyeereebefJe kesuesuee GeJeebes cetueceeHeve keje.
ce. ieebOeer eebee vesle=lJeeKeeueer Peeuesuee efJeefJeOe eUJeUeres cegueebkeve keje.

83

7
cegbyeF& - DeeefLe&ke jepeOeeveer
De) keeHe[ efiejCee, yeBkeeRie mesJee Je MesDejyeepeej
Ieke jevee :
7.0
7.1
7.2

Gef<es
emleeJevee
cegbyeF&leerue keeHe[ efiejCeer Geesie
7.2.1 cegbyeF&le keeHe[ efiejCeebee efveefce&leereer keejCes
7.2.2 Decesefjkeve eeoJeer egeee efiejCeer GeesieeJejerue HeefjCeece
7.2.3 Heefnuee ceneegeojceeveee keeHe[ efiejCeer Geesie
7.2.4 mJeoseer eUJeU Je keeHe[ efiejCeer Geesie
7.2.5 DeeefLe&ke ceneceboeres HeefjCeece
7.2.6 cegbyeF& yeensjerue keeHe[ Geesie
yeBefkebie mesJee
esDej yeepeej
meejebe
efJeeeHeerere mJeHeees eve
meboYe&meteer

7.3
7.4
7.5
7.6
7.7

7.0 Gef<es

cegbyeF&leerue keeHe[ efiejCeer Geesieeee efJekeeme peeCetve IesCes.

keeHe[ efiejCeer GeesieecetUs cegbyeF&ee DeeefLe&ke efJekeeme kemee Peeuee les HeenCes.
cegbyeF&leerue yeBefkeie mesJesee Dee{eJee IesCes.
cegbyeF&leerue esDej yeepeejeee DeYeeme kejCes.

84

7.2 emleeJevee
SkeesCeermeeJee Melekeeee GejeOee&le YeejleeceOes DeeweesefiekejCeeme megjJeele Peeueer. ee
Deeweesefieke efJekeemeees keW cegbyeF& nesles. ee efkeeCeer Deveske keejCeebcegUs keeHe[ Geesie Je leeveblej
keeHe[efiejCeer Geesie ceesee eceeCeele YejYejeerme Deeuee neslee. YeejleeceOes keeHemeees GlHeeove
Deveske Yeeieele nesle nesles. keeHemeeee ieeeReer efveee&le Yeejleeyeensj Deveske osMeele eejbYeerHeemetvee
nesle nesleer. Fbepeeveer mebHetCe& Yeejleele DeeHeuee ele#e Debceue meg kesueeJej Yeejleeleerue ceesee
eceeCeele GHeueyOe nesCeeje keeHetme Je leeeer efveee&le kejCeeJej DeefOeke Yej efouee ee keeHemeeee Je
DeHetee efveee&leercegUs Febpeebeer YejYeje Peeueer Je cegbyeF&eener efJekeeme Peeuee. leebveer cebgbyeF&ceOes
efveee&leeruee Hees<eke JeeleeJejCe osCeemeeer Deveske meeseer-megefJeOee efvecee&Ce kesuee. uee@[& [uenewmeerves
oUCeJeUCe Je Jeenlegkeeree meeseerke[s ue#e efoues. leebveer Deveske jsuJesceeie& Deeieyeeser Je jmles efvecee&Ce
keve keeHemeeeer keWs pees[ueer. cegbyeF& Je megjle ner oesvner keeHemeeeer keWs DemeueecegUs leer
jsuJesceeiee&ves pees[ueer. 1869 meeueer megSPe keeueJee KeesoCeees keece HetCe& PeeueeJej egjesHe Je Yeejle
DeefOeke peJeU Deeues. egjesHe DeeefCe DeeefMeeeleerue JeeHeejemeeer cegbyeF& ns yeboj meeseeres yeveues.
cegbyeF&ceOes keeHe[efiejCee, esDej yeepeej Je yeBkee eebes peeUs HemejueecegUs cegbyeF& Yeejleeeer DeeefLe&ke
jepeOeeveer yeveueer.

7.2 cegbyeF&le keeHe[ efiejCeer Geesie

keeHemeeee JeeHeejecegUs Fbiueb[ceOes ee keeUele Deveske keeHe[ efiejCee meg Peeuee.
keeHemeees GlHeeove Je JeeHeej ceesee eceeCeele Jee{ueecegUs YeejleeceOes keeHe[efiejCeer GYeejCeele
eeJes Demee efJeeej meJe&eLece [e@. YeeT oepeer uee[ eebveer ceeb[uee. ee efkeesveeletve 18 Jee
MelekeeHeemetve keeHe[ Geesieele Deesmej DemeCeeee HeejMeer JeeHeeNeebveer keeHe[ efiejCeer
mLeeHeleemeeer Heg{ekeej Iesleuee. cegbyeF&ceOes Heefnueer keeHe[efiejCeer eer. keeJemeCeer veeveeYeeF& oeJej
eebveer meg kesueer DeeefCe DeeOegefveke Geesieeeer cegngle&ces{ jesJeueer. Fbiueb[ceOeerue Hue@ yeome&ee
ceoleerves DeeefCe 50 JeeHeejebee meeneeves Heee ueeKe Heeebes YeeieYeeb[Jeue efvecee&Ce keve
cegbyeF&leerue Heefnueer keeHe[efiejCeer yee@cyes efmHeveeRie De@v[ yeereqJnbie kebHeveer 7 peguew 1854 jespeer
lee[osJe esLes meg kesueer. ee efiejCeeres yeebOekeece efyeveee le%eebee osKejsKeerKeeueer Peeues. eees
mJeeiele lelkeeueerve Je=eHe$eebveer peeefnjefjlee kesueer. keeHemeCeeree ee Heefnuee efiejCeeruee
DeuHeeJeOeerlee eebieues eMe ueeYeues DeeefCe leecegUs leebveer 1857 ceOes ogmejer efiejCeer kee{ueer. eflees
veeJe Leesmue efceue Demes nesles. ceeCeskepeer Hesef eebveer cegbyeF& esLes Dee@iem 1854 ceOes
DeesefjSbue efmHeveeRie DeeefCe efJeeeqJnbie kebHeveer ner ogmejer keeHe[efiejCeer meg kesueer. ee efiejCeerves
megOoe keceer JesUele KetHe veHee keceefJeuee. ee oesneWee eMeecegUs cegbyeF&leerue Flej JeeHeejer
keeHe[efiejCeer Geesieeke[s JeUues. Mes cebieueoeme veLegyeeF& eebveer yee@cyes egveees[ efmHeefvebie De@v[
JeereqJnbie kebHeveer veeJeeeer efiejCeer HesyegJeejer 1860 ceOes meg kesueer. Yeescevepeer nesjcemepeer Jeeef[ee
eebveermegOoe Dee@iem 1860 ceOes leebeee veeJeeves efiejCeer meg kesueer. keener efoJemeelee Deveske
Geespeke eeke[s Deekeef<e&le Peeues. Deveske efceue meg Peeuee. 1875 meeueer cegbyeF&le efiejCeer ceeueke
mebIeeeer mLeeHevee Peeueer. DeMee ekeejs cebgyeF&le 1892 Heele Deveske keeHe[ efiejCee meg Peeuee Je

85
cegbyeF&eer YejYeje nesle iesueer. HeCe Ske iees cenJeeeer nesleer keer cegbyeF&le meg Peeuesuee
keeHe[efiejCeebes ceeueke Fbepe, HeejMeer, Yeeefee, Keespee, ceejJee[er, efmebOeer ns ueeske nesles lej
keeceieej ceesee eceeCeele cejeer nesles.
7.2.1 cegbyeF&le keeHe[ efiejCeebee efveefce&leereer keejCes :
keeHe[ GeesieOebeele ceneje<^eee Deekece yejee Jejee Deens. ceneje<^ele SketCe 104
keeHe[ efiejCee Deensle, ee Hewkeer 59 keeHe[ efiejCee Skeee cegbyeF& enjele Deensle. cegbyeF&le keeHe[
efiejCee GYeejCeeme Deveske Yeewieesefueke Je DeeefLe&ke keejCes peyeeyeoejer nesleer.
cegbyeF&le keeHe[ efiejCeebee efveefce&leereer keejCes :
1. Yeewieesefueke mLeeve : Yeejleeee Heefece efkeveejHeerJejerue vewmeefie&ke yeboj cegbyeF& Demeueeves
keeHe[ efiejCeeee GYeejCeerme megJeeleeree keeUele Yeejleele jmeeeve DeeefCe FbefpeefveDejeRie
keejKeeves vemeueecegUs DeeJeeke eb$emeeceeer Fbiueb[ceOetve Deeeele kejCes menpe ekee Peeues.
yebojecegUs Yeejleere keeHe[eeer efveee&le kejlee Deeueer.
2. nJeeceeve : keeHemeeee megleeHeemetve Oeeiee ve letlee leeej kejCeemeeer oce nJeeceeveeeer
pejer Demeles. Deee ekeejes nJeeceeve cegbyeF&le Demeueeves keeHe[ efiejCee efvecee&Ce Peeuee.
Deelee Deee ekeejes nJeeceeve SKeeee eoseele vemeues lejer efiejCeerle ke=ef$ece leNnsves efvecee&Ce
kejlee esles. DeLee&le megJeeleerme cegbyeF&ee nJeeceeveeee Heeeoe efiejCee GYeejCeeme efceUeuee.
3. keee ceeue : keeHe[ efiejCeebvee DeeJeeke DemeCeeje keeHetme cegbyeF&ee jsuJes JeenlegkeercegUs
mJemleele GHeueyOe Peeuee. keeHe[ efiejCeebvee JeNne[, Keeveose, kevee&kees Heej, iegpejeleee
cewoeveer eose DeeefCe ceOe eoseeletvener keeHemeeee HegjJee neslees.
4. Yeeb[Jeue : cegbyeF&ceOeerue Heejeer, Yeeefee eebveer keeHe[ efiejCeeme DeeJeeke Yeeb[Jeue efceUefJeues.
eerve yejesyej keeHetme DeeefCe DeHetee JeeHeej leeeeceeCes Decesefjkesee eeoJeer egele kesuesuee
keeHemeeee efveee&leercegUs GHeueyOe Peeuesuee Hewmee ne Yeeb[Jeue cnCetve JeeHejuee. keeHetme
JeeHejeceOeerue leees meKeesue %eeve DeeefCe Fbiueb[ceOeerue eb$emeeceeeres leebef$eke %eeve efceUJetve
keeHe[ efiejCee GYeejuee.
5. cepetj HegjJee Je leb$e%e : keeskeCeeceOetve jeeie[, eCes, jlveeefiejer, efmebOegogie& DeeefCe oseeJeve
meeleeje, keesuneHetj efpeuneeletve cepegjebvee HegjJee eLece Peeuee. leeveblej jepemLeeve,
Gejeose, Je ceOeeoseeceOetvener cepetjJeie& GHeueyOe Peeuee. keeHe[ efiejCeeme DeeJeeke
DemeCeejs kegeue leb$e%e megJeeleerme Fbiueb[ceOeerue ue@keseeejceOetve DeeCeues DeeefCe leebee
osKejsKeerKeeueer keeHe[ efiejCee meg Peeuee.
6. eeqkelemeeOeves : keeHe[ efiejCeeme DeeJeeke DemeCeejs keesUmee ns FbOeve Heefece yebieeue Je
efyenejee KeeCeerceOetve keesuekeee yebojeletve yeeseRveer DeeefCe keener eceeCeele Hejoseeletvener
GHeueyOe kesuee. eeveblej KeesHeesueer, DeebOe Jn@ueer DeeefCe Heefece Ieeele Jeerpeefveceealeereer keW

86
GYeeve keeHe[ efiejCeebvee Jeerpe HegjefJeCeeme megJeele Peeueer. keeseveseer Jeerpe efvecee&Ce Peeueeves
efleeener HegjJee cegbyeF&ee keeHe[ efiejCeebvee Peeuee.
7. Jeenletke : jsuJeseer Glke=< meese nesTve oseeletve Debleie&le Yeeieele keeHe[ HeeefJeCes DeeefCe
leeeeceeCes keee ceeue HegjefJeCes ekee Peeues.
8. yeepeejHes : cegbyeF&ee keeHe[eme oseeeer ceeser yeepeejHes DeeefCe peeieefleke yeepeejHes ceesee
eceeCeele Kegueer Deens. cegbyeF&uee ce@esmjes keeHe[ efiejCeebes eeefJeCe Je efueJnjHetuees JeeHeejer
DeeefCe yebojees Jewefe<e Deens. cegbyeF& enjele eecegKeeves HejU, ueeueyeeie, YeeeKeUe Je oeoj
Yeeieele keeHe[ efiejCeebes keWerkejCe Peeuesues Deens.
7.2.2 Decesefjkeve eeoJeer egOoeee efiejCeer GeesieeJejerue HeefjCeece
Decesefjkesee mebegkele mebmLeeveeceOes oef#eCe mebmLeeves Je Gej mebmLeeveeceOes iegueeceefiejereer
Deceeveg<e eeue ve kejCeemeeer eeoJeer egOo meg Peeues. eecegUs Yeejleeleerue keeHe[ Geesieeuee Je
efiejCeer JeJemeeeeuee Deele#e ceole Peeueer Je Yeejleeleerue Deeweesefieke efJekeemeeee Heeee DeefOeke
Yekekece Peeuee. cegbyeF&leerue Deveske keeHe[ efiejCeebvee Decesefjkeve eeoJeer egOoeee Heeeoe Peeuee Je
efiejCeer Geesie lespeerme Deeues.
Decesefjkesle eeoJeer egOo 1860 Heemetve meg PeeueecegUs Fbiueb[ee keeHe[ efiejCeebvee
keeHetme efceUsveemes Peeues. ce@esmj Je ueBkesMeeej esLeerue keeHe[ efiejCeebvee keeHemeeee ceesee
eceeCeele legJe[e Peeuee. leecegUs ceBesmj Je ue@kesMeeej esLeerue keener keeHe[ efiejCee
keeHemeeDeYeeJeer yebo He[uee. Fbiueb[ceOes efiejCeeleerue Deveske ueeske yeskeej Peeues Je leebvee ee
mebkeeletve JeeeefJeCeemeeer Yeejleeves ceesee eceeCeele neleYeej ueeJeuee. Yeejleeletve Fbiueb[uee
efveee&le nesCeeNee keeHemeebee ieeereer mebKee 1860 meeueer peer eej ueeKe yeeJeerme npeej nesleer leer
1866 meeueer meesUe ueeKe SkeesCeerme npeejeHeele Jee{ueer. 1865 Heele 10 keeHe[ efiejCee
efvecee&Ce Peeuee leecegUs Deveske ueeskeebvee jespeieejeeer mebOeer GHeueyOe Peeueer. Deeblejje^ere
yeepeejHessle cegbyeF&ee keeHetme efveee&leeruee efJeMes<e cenJe Deeues.
mJemle cepetj, keesj[s nJeeceeve, keee keeHemeemeeer cegyeueke GHeueyOelee keesUMeeee
HegjJee, Jeenlegkeereer meese DeeefCe Yeeb[Jeueebeer GYeejCeer eecegUs DeefleMee keceer Keee&le GlHeeove
DeeefCe YejHetj veHee nesle Demeueeves keeHe[ efiejCeebeer Jee{ PeHeeeeves Peeueer DeeefCe cegbyeF& ns yeboj
Yeejleeleerue meJee&le eerceble yeboj cnCetve Goeeme Deeues. cegbyeF&leerue efiejCeer Geesieeleerue jespeieejeeer
mebOeer GHeueyOe PeeueecegUs eeceerCe Yeeieeleerue npeejes Meslecepetj DeeefCe DeuHeYetOeejke Meslekejer
cegbyeF&ke[s mLeueeblejerle PeeueecegUs cegbyeF& ns efiejCeieeJe cnCetve DeefmlelJeele Deeues.
keeHe[ JeJemeeeeyeeyeleeer Deeblejje^ere ceeieCeer, keeHemeees efJeHegue GlHeeove,
oUCeJeUCeeee megefJeOee DeeefCe mJemle cepetj eecegUs cegbyeFes efiejCeer Geesie DeuHeeJeOeerlee
YejYejeeruee Deeues ee keeUele efiejCeebveer Yejcemee veHesyeepeer kesueer.
7.2.3 Heefnuee ceneegOoeojceeveee keeHe[ efiejCeer Geesie
F.me. 1914 ee ojceeve Heefnues ceneegOo ue{ues iesues. ee ceneegOoele egjesHeere je^s
ele#eefjlee DeeefCe DeeefMeee Je Deeefekee Keb[eleerue Deveske je^s Deele#eefjlee menYeeieer Peeues

87
nesles. ee egOoele Fbiueb[ ns je^ Deesmej DemeueecegUs eeee Heeeoe cegbyeF&uee ceesee eceeCeele Peeuee
Je cegbyeF&ee keeHe[efiejCeer Geesieeme eeuevee efceUeueer. Heefnuee ceneegOoecegUs pece&veereer keeHe[efiejCeer
Je lesLeerue ceeueeJej DeeOeeefjle Demeuesuee Deeefekee Je Heefece DeeefMeeeee yeepeejHese cegbyeF&meeer
Keguee Peeuee. cegbyeF&ee keeHe[ Geesieeme Deeefekee Je Heefece DeeefMeeeleerue meJee&le ceesee
yeepeejHese GHeueyOe PeeueecegUs cegbyeF&ee keeHe[efiejCeer Geesie lespeerme Deeuee. cegbyeF&ee keeHe[efiejCeer
Geesieeves egOoele menYeeieer Demeuesuee egjesHeeer Je Jejerue veJeerve yeepeejHesebeer ceeieCeer HetCe& kesueecegUs
cegbyeF& DeefOekee eerceble Peeueer Je esLeerue JeeHeeNeebeer DeeefLe&keee YejYeje Peeueer.
1915 ceOes cegbyeF&eer efveee&le 80 ueeKe nesleer ner Jee{tve 1917 Hee&le leer 3 kejes[ 80
ueeKeeHeele iesueer. Heg{s eeceOes DeefOeke Jee{ nesTve 1919 Heele kesJeU efiejCeer Geesieeves 19
kejes[SJe{e veHee keceefJeuee. eeJevee Heefnuee ceneegOoe ojceeve cegbyeF&ves efkeleer Hewmee keceefJeuee
eeeer eefeleer esles. efceueceeueke eekeeUele KetHe eerceble Peeues Hejbleg leebveer ee veHeeeleerue keener Yeeie
efkebJee efnmmee efceueceOeerue keeceieejebvee efouee veener eeGue leebes HewMeeee nJeemeeHeeser Mees<eCe meg
kesues. YeeJeJee{ercegUs keeceieejebes peerJeve JeefLele Peeues. leebvee Deejesieeee Je Flej keesCeleener
meeseermegefJeOee keeceeee efkeeCeer efkebJee leebee jenlee efkeeCeer efceUeuee veenerle. efceueceeuekeebvee
YejIeesme veHee Peeuee Demeuee lejer keeceieejebee Jesleveele pejemegOoe Jee{ Peeueer veener. eeGue
owvebefove peerJeveeJeMeke Jemlegbee efkebceleerle peJeUpeJeU efleHeerves Jee{ Peeueer. eee Heee&YetceerJej
JesleveJee{ermeeer oer[ ueeKe efceuekeeceieejebveer 1919 ceOes Heefnuee ceese efceue njleeue efkebJee mebHe
kesuee. HeejMeer, cegmueerce DeeefCe Yeeefee efceueceeuekeebMeer Deveske efoJemeeee le[pees[er veblej
keeceieejebee Jesleveele 30 kekes SJe{er Jee{ kejCeele Deeueer.
7.2.4 mJeosMeer eUJeU Je keeHe[ efiejCeer Geesie
cegbyeF& ceOeerue keeHe[ efiejCeer Geesie Heefnuee ceneegOoeee MesJeer KetHe lespeerle Deeuee.
Deveske efiejCee ee keeueKeb[ele meg kejCeele Deeuee. cegbyeF&ee DeLe&JeJemLesme mece=Oo kejCeees
keece cegbyeF&leerue keeHe[ efiejCeer Geesieeves kesues. cegbyeF&leerue 160 keejKeeveeHewkeer peJeUpeJeU 90
ee keeHe[ efiejCee neslee. leecegUs cegbyeF&ee DeeefLe&ke YejYejeerle keeHe[efiejCeer Geesieeee KetHe
Jeee ceese Deens. eelee osMeeceOes meg Peeuesuee HejosMeer ceeueeJej yeefn<keej Je mJeosMeeree eqmJekeej
ee eUJeUercegUs cegbyeF&leerue keeHe[ JeJemeee lespeerle Deeuee. ee eUJeUeree ojceeve (19061910) peJeUpeJeU 66 veJeerve efceue meg Peeuee. ee eUJeUeres HegveppeerJeve Heg{s 1919 ceOes
Peeues. 1921 Heele Deveske keeHe[efiejCee cegbyeF&ceOes meg Peeuee Je Deveskeebvee jespeieej GHeueyOe
Peeuee. cegbyeF&leerue keeHe[efiejCeer Geesieeee efJekeemeecegUs cegbyeF&uee Yeejleeleerue keeHe[efiejCeer
Geesieeeer jepeOeeveer ceeveueer peeT ueeieueer Je eflees Heeblej Heg{ee keeUele Yeejleeee DeeefLe&ke
jepeOeeveerle Peeues.
7.2.5 DeeefLe&ke ceneceboeres HeefjCeece Decesefjkesleerue 1929 ee DeeefLe&ke ceneceboeres He[meeo cegbyeF&lener Gceues. ceneceboeree
cegbyeF&ee efJekeemeeJej HeefjCeece Peeuee Je cegbyeF&leerue keeHe[ efiejCeer Geesieeme Glejleer keUe Deeueer.
1933 Heele 9 ceerue yebo He[uee Je 19 efceue yebo nesCeeee ceeiee&Jej neslee. 17 efceuebvee
peJeUpeJeU 39 ueeKe Heeebee leese Peeuee. 1930 ee meefJevee keeeosYebie eUJeUerme cegbyeF& ves
eebieuee eeflemeeo osle cegbyeF&ee efceueceOeerue keeHe[ebeer ceeieCeer keceer kesueer. yeefn<keejeee
eUJeUercegUs 15 efceueJej yeboer IeeueCeele Deeueer peeceOes 34000 Yeejleere keece kejle nesles.

88
nere efmLeleer Heg{s ogmeNee ceneegOoeee ojceevemegOoe nesleer. egOoeojceeve keeHe[ efiejCeebes cenJe
keceer nesTve Flej Geesieebes cenJe Jee{ues. lejermegOoe ogmeNee ceneegOoeee MesJeer cegbyeF&ee Ske
ecegKe DeeefLe&ke keW cnCetve Goeeme Deeueer. 1945 ceOes cegbyeF&ceOes peJeUpeJeU 184
keeHe[efiejCee keee&jle neslee. Yeejleeuee mJeeleb$e efceUsHeele cegbyeF&leerue keeHe[ efiejCeebveer Yeejleeee
YejHetj efJekeeme kesuee.
7.2.6 cegbyeF& yeensjerue keeHe[ Geesie
Heefnuee ceneegOoeee keeUele nUtnUt cegbyeF&yeensj efiejCeerGeesie HemejCeeme megjJeele
Peeueer. cegbyeF&men meesueeHetj ns keeHe[ JeJemeeeees ecegKe keW yeveues. ceneje<^eee keeveekeesHeNeele
Deveske keeHe[ efiejCee meg Peeuee leeceOes eecegKeeves peUieeJe, veeieHetj, Deewjbieeyeeo,
eeUermeieeJe, OegUs, DeceUvesj, veeefMeke Fleeoer Menjebee meceeJesMe neslees. ee efkeeCeermegOoe keeHe[
Geesie YejYejeerme Deeuee. keeHe[ efiejCeemeeer keesUMeeSsJepeer efJepesee JeeHej meg PeeueecegUs
efiejCeeee GlHeeove Kee& keceer Peeuee Je eeee Heeeoe ceesee eceeCeele efceueceeuekeebvee Peeuee.
keeHe[ efiejCeer GeesieeJej DeeOeeefjle Flej Geesie
keeHe[efiejCeer GeesieecegUs cebgbyeF& ceOes Je ceneje^eee Flej Yeeieele ee GeesieeJej
DeeOeeefjle Flej Deveske Geesie meg nesCeeme ceole Peeueer. ee keeUele efiejCeer GeesieebMeer mebyebefOele
Deveske keejKeeves meg Peeues. jbie, oesjs, eeJee, efjUs, KeU efiejCeebvee ueeieCeeNee leeje Je
meglekee[eebes Deveske keejKeeves cegbyeF& Je Flej efkeeCeer meg Peeues. lemese keeHemeeeer mejkeer
kee{Ceees keejKeeves Deewjbieeyeeo, KeeveosMe, JeNne[ ee Yeeieele meg Peeues. keeHe[ efiejCeer
Geesieemeeer cenJeees DemeCeeNee megleefiejCeer ceneje^eceOes Deveske efkeeCeer mJeeleb$eeveblej meg
Peeuee. ceneje<^eceOes 1960 ceOes Heefnueer megleefiejCeer Feuekebjpeer esLes meg kejCeele Deeueer.
leeveblej cenej^eee Flej meJe& eMeemeefkee efJeYeeieele Deveske megleefiejCee mLeeHeve Peeuee.
keeceieej eUJeUeree Goe
1879 meeueeHeele 10 efiejCeebceOes 8533 ceeCemes keece kejerle nesleer. Heg{s 1881
meeueer 32 efiejCeeceOes 31,351 ceeCemes keece ke ueeieueer lej 1896 ceOes ns eceeCe 71
efiejCee DeeefCe 78,455 keeceieej SJe{s Jee{ues.
cepegj mJemle Je YejHetj DemeueecegUs cegbyeF&ee efiejCeebveer eebef$ekeerkejCeeJej Hewmes
IeeueCeeeer iejpe Yeemeueer veener. leebee GlHeeoveele Je veHeeele YejHetj Jee{ Peeueer DemeleeveemegOoe
keeceieejebee De[eCeeRke[s Je mJeemLeeke[s efiejCeer ceeuekeebveer ue#e efoues veener. eeGue leebes
Mees<eCe kejeeuee megJeele kesueer. leecegUs Heg{ee keeUele cegbyeF&ceOes Deveske keeceieej mebIevee
efvecee&Ce Peeuee Je eees vesle=lJe veejeeCe cesIeepeer ueesKeb[s eebveer yee@cyes efceue n@C[me DemeesefmeSMeve
mLeeHeve keve kesues cnCetve leebvee Yeejleere keeceieej eUJeUeres peveke cnCetve DeesUKeues peeles.
Jejerue efJeJeseveeJeve Demes efometve esles keer ceneje^euee DeeOegefveke yeveefJeCeeceOes
keeHe[efiejCeer Geesieeee KetHe ceese Jeee Deens. cegbyeF&ceOes keeHe[ efiejCeer Geesie meg PeeueeJej
cegbyeF&eer YejYeje ceesee eceeCeele Peeueer Je cegbyeF& ns keeHe[ JeJemeeeees ecegKe keW yeveues. ee
GeesieeceOes menYeeieer Demeuesues meJe& ceeueke Je JeeHeejer YejHetj eerceble Peeues. cegbyeF&leerue keeHe[efiejCeer
GeesieecegUs ceneje^eee Flej Yeeieelener efiejCee meg Peeuee. ueeskeebvee jespeieej GHeueyOe Peeuee.

89
keeHe[efiejCeeJej DeeOeeefjle Flej Geesie Je keejKeeves meg Peeues. eecegUs megJeeleeree cegbyeF& Je
keeueewIeele ceneje^ YejYejeerme Deeuee DeeefCe 1960 Heele DeeOegefveke ceneje^eeer efveefce&leer Peeueer.
Sce.[er. [seqJn[ eebee celes cegbyeF& ner Yeejleere Jem$eeseesieees ceensjIej ceeveueer peeles Je ee
GeesieecegUs cegbyeF&eer YejYeje Peeueer.
DeeHeueer eieleer leHeemee :
1)

cegbyeF&ee keeHe[ efiejCeer Geesieeeer ceeefnleer ee.

7.3 yeBkeeRie mesJee

Yeejleele Heej HetJeeaHeemetve yeBefkebie mesJesee JeeHej nesle neslee Demes efometve esles. leeuee
Deepeee keeUemeejKes mJeHe vemeues lejer jkekece pecee kejCes efkebJee kepe& osCes ee yeeyeer Heej
HetJeeaHeemetve nesle neslee. ee keeUeceOes yeBkesee meejKeer eeefuele HeOole cnCepes ngb[er nese. HewMeeee
JeJenejeceOes ngb[eree JeeHej nesle Demes. DeMee ekeejee ngb[er eerceble meeJekeej, mejeHe, meeng efkebJee
ceneHeve osle Demele leees HegjeJes DeeHeueeuee mebHetCe& YeejleeceOes meeHe[ues Deens.
esefme[svmeer yeBkeebee Goe cegbyeF&ceOes 19 Jee Melekeele keener Mesefee ceb[Uerveer yeBkesee JeJemeeeeceOes menYeeie
Iesleuee neslee. Fm Fbef[ee kebHeveeree jepe mLeeHevesveblej eemebyeOeer JeJenejele Lees[s yeoue Peeues.
ee keeueKeb[ele HejosMeer JeeHeej leeceeveeves keceer DemeueecegUs yeBkeeeer DeeJeMekelee kebHeveeruee
Jeeueer veener. Hebjleg veblejee keeUele JeeHej Jee{ueeceUs F&m Fbef[ee kebHeveeruee egjesefHeeve
HeOoleereer yeBke DemeeJeer Demes Jeeues DeeefCe kebHeveer mejkeejves yeBke mLeeHeves mebyebOeer jme IesTve
leemebyebOeer HeeJeues GeueCeeme megJeele kesueer. yebieeueee kebHeveer mejkeejves eeceOes Heg{ekeej IesTve
Heefnueer yeBke mLeeHeve kesueer eflees veeJe keuekeee yeBke efkebJee yeBke Dee@He yeWieeBue Demes osCeele Deeues.
leeveblej cegbyeF&ceOes 1840 meeueer yeBke Dee@He yee@cyes Je 1843 meeueer yeBke Dee@He ceemeeer mLeeHevee
kejCeele Deeueer. ee eflevner yeBkeebvee esefme[svmeer yeBke Demes mebyeesOeCeele Deeues.
ee esefme[svmeer yeBkeeveer DeeHeuee jepeele ecegKe JeeHeeefjke efkeeCeer DeeHeuee MeeKee
GIe[uee Hejbleg leebee yeBkesee JeJenejeceOes megmeg$elesee DeYeeJe neslee. ee eflevner yeBkeseer Ske
ceOeJeleea yeBke DemeeJeer eemeeer 1899 ceOes eelve Peeues Hejbleg eflevner yeBkeebveer eeuee menceleer
oMe&Jeueer veener. Hebjleg Heefnuee ceneegOoeee ojceeveeer efmLeleer Heentve Ske ceOeJeleea yeBke DemeeJeer
ee nsletves F&m Fbef[ee kebHeveerves 1921 ceOes FbefHeefjeue yeBkeseer mLeeHevee kesueer. FbefHeefjeue yeBke
Dee@He Fbef[ee ee veeJeeves leer keee&jle Peeueer DeeefCe yeBkeeeer yeBke Je ceOeJeleea yeBke ee veeleeves leer
keece ke ueeieueer.

90
mJeeleb$eeveblej ee yeBkeses je<^ereerkejCe keve 1955 ceOes eflees veecekejCe `ms yeBke
Dee@He Fbef[ee' Demes kejCeele Deeues. ee yeBkeeee Deveske eeKee mebHetCe& YeejleYej kee{Ceele Deeuee.
cegbyeF&ceOes ner ee yeBkeeee Deveske eeKee kee{Ceele Deeuee leecegUs cegbyeF&leerue Deveskeebvee jespeieej
efceUeuee Je cegbyeF&ee DeeefLe&ke efJekeeme Peeuee. mJeeleb$e Deeboesueveeee keeUele mJeoseer eUJeUeres
cenJe Jee{ueecegUs Hejkeere yeBkeebee efJejesOeeletve Hebpeeye ve@eveue yeBke, ke@veje yeBke, yeBke Dee@He
Fbef[ee, meW^ue yeBke Dee@He Fbef[ee ee yeBkeeeer mLeeHevee 1885 les 1911 ee keeueKeb[ele Peeueer.
ee yeBkeeveer DeeHeuee Deveske eeKee cegbyeF&ceOes meg kesuee. eeveblej Keepeieer yeBkeebeer Jee{ Peeueer.
1840 les 1865 ee keeueKeb[ele DeHetee Je keeHemeeee YejHetj efveee&leercetUs cegbyeF&leerue
Geespekeebveer DeceeHe Hewmee keceefJeuee. cegbyeF&leerue Deveske ueeske ieYe&eerceble Peeues. DeHetee Jee{lee
JeeHeejecegUs peceespeer peerpeerYeeF& Je [sefJn[ memetve eebmeejKes cegbyeF&leerue Flej Deveske Geespeke
KetHe eerceble Peeues. Heg{s leebee eelveebcegUs Je DeeefLe&ke menkeeee&cegUs cegbyeF& esLes neBiekeeBie DeC[eebIeee yeBefkeie kee@jHeesjseve ee yeBkeseer mLeeHevee kejCeele Deeueer. JeeHeejeleerue Je esDejyeepeejeleerue
lespeercegUs ner yeBke YejHetj efJekemeerle Peeueer.
efjPeJn& yeBkeseer mLeeHevee Je eflees je<^ereerkejCe :
Yeejleele Deveske ueneve yeBkee 1920 Heele Goeeme Deeuee, Hejbleg eesie efveeb$eCeeee
DeYeeJeer ee yeBkee yegef[me efveIeeuee. yeBkeeJej eYeeJeer efveeb$eCe sJeCeemeeer Yeejleeeer ceOeJeeea yeBke
cnCetve F.me. 1935 ceOes efjPeJn& yeBke Dee@He Fbef[eebeer mLeeHevee kejCeele Deeueer. Heg{s
mJeeleb$eeveblej 1849 ee yeBefkeie efveeb$eCe keeeeevegmeej efjPeJn& yeBkeses je<^ereerkejCe kejCeele
Deeues. efjPeJn& yeBkesee DeefOekeejele Jee{ keve Keepeieer Je JeeHeejer yeBkeeJejerue efveeb$eCeele Jee{
kejCeele Deeueer. cegbyeF& ns efjPeJn& yeBkeses cegKe keW DemeueecegUs cegbyeF&uee eeee YejHegj Heeeoe
Peeuee.
ms yeBke Dee@He Fbef[eees je<^ereerkejCe (1955) :
mJeeleb$eebvelej FbefHeefjeue yeBke Dee@He Fbef[ee DeeefCe one Flej yeBkeeeer efceUtve ms yeBke
Dee@He Fbef[eeeer mLeeHevee Je leeres je<^ereerkejCe F.bme. 1955 ceOes kejCeele Deeues. mebHetCe&
Yeejleeleerue ner meJee&le ceeser yeBke ceeveueer peeles. 1960 Hee&le ee yeBkesee Deveske GHeyeBkee
mLeeHeCeele Deeuee. ee yeBkeebveer cegbyeF&ee eleske Yeeieele DeeHeuee eeKee GIe[uee leecegUs cegbyeF&ee
Deeweesefieke Je DeeefLe&ke efJekeeme nesCeeme ceole Peeueer DeeefCe cegbyeF& ns yeBefkebie #es$eees ecegKe keW
yeveues. meOee yeBkeeee sJeerHewkeer 70 kekes sJeer nee cegbyeF&ee yeBkeeceOes Deensle. meJe& ceesceesee
yeBkeeee ecegKe keesNee cegbyeF&lee Deensle. ojjespe JeJeuee peeCeeNee Oeveeoseebeer mebKeener
keuekeeentve Jeuee peeCeeNee Oeveeoseebee ogHHe Deens. yeBke JeJemeeeees cegbyeF&leerue
keWerkejCeecegUs cegbyeF&es cenJe Jee{ues dns. meJe& eefle<erle yeBkeebee cegbyeF&le leerve npeejebJeve DeefOeke
eeKee Deensle, eeJeve cegbyeF& ns yeBke JeJemeeeees ecegKe keW Deens ns mecepeles.

91
DeeHeueer eieleer leHeemee :
1)

cegbyeF&leerue yeBkeeee efJekeeme meebiee.

7.4 esDej yeepeej

cegbyeF&uee Yeejleeeer Deeweesefieke lemese DeeefLe&ke jepeOeeveer yeveefJeCeeme Deveske Ieke
peyeeyeoej Deensle leeceOes cegbyeF&leerue esDej yeepeejeee eecegKeeves meceeJese neslees. cegbyeF&leerue Deveske
Geesie meg kejCeeceOes lemese les Heg{s Jee{efJeCeeceOes esDej yeepeejeee KetHe ceese Jeee Deens.
mebHetCe& Yeejleeee Dee{eueerceOes cegbyeF&ee esDej ceekeXeer Yetefcekee peemle cenJeeeer Demeles. cegbyeF&uee
DeeefLe&ke<ee me#ece kejCeeceOes cegbyeF&ee esDej yeepeejees KetHe ceess eesieoeve Deens. Yeejleere
jesKes yeepeejeceOes yee@cyes me@ke SkemeeWpe ves megJeeleer Heemetvee KetHe cenJeeeer Yetefcekee yepeeJeueer.
Yeejleeleerue Devekes ceesee kebHeveees meceYeeie eee esDej yeepeejeceOetve GYeejues iesues Je leecegUs ee
kebHevee KetHe eerceble Peeuee. Deveske Yeejleere DeeefCe Hejoseer kebHeveeveer Deveske ess-ceess Geesie
cegbyeF& lemese DeemeHeemeee YeeieeceOes mLeeHeve kesues. yee@cyes me@ke SkemeeWpeee mLeeHeves Heemetvee
cegbyeF&ee DeeefLe&ke efJekeemeeuee veJeer efoee efceUeueer DeeefCe cegbyeF& DeeefLe&ke<ee meOeve Peeueer.
cegbyeF&leerue Deveske Jeeqkele esDej yeepeejecegUs ieYe&eerceble Peeuee leeceOes esceebo je@eebo DeeefCe
leebeemeejKes Pej Deveske yeeskej Je Geespeke eebee meceeJese neslees. leebveer Hewmee keceefJeCeeyejesyeje
cegbyeF&ee Skebojerle efJekeemeeceOes neleYeej ueeJeuee.
7.4.1 cegbyeF&leerue esDej yeepeejeee efJekeeme :
mebHetCe& Deeefeeeleerue meJee&le Heefnuee me@ke SkemeeWpe cnCepes yee@cyes me@ke SkemeeWpe nese.
Yeejleeee Yeeb[Jeueeener yeepeejeee efJekeemeeceOes BSE ves KetHe cenJeeeer Yetefcekee yepeeJeueer Deens.
yee@cyes me@ke SkemeeWpeee mLeeHeves veblej Deeefeeeleerue otmeje me@ke SkemeeWpe 1878 meeueer
esefkeees esLes meg Peeuee. me@ke SkemeeWpe ee mebmLesejs jessKes efkebJee meceYeeieeee yeepeej kesuee
peelees peeletve Skee JeeHeejeeer efkebJee kebHeveereer JeeHeeefjke ceeueceee pevelesmeeer Kegueer kesueer peeles
Je leeletve pevelesme Je JeeHeeefjke Jeiee&me leeee ceesyeouee efceUlees. ne ceesyeouee veHee efkebJee leeseener
mJeHeele Demet ekelees. Yeejleeleerue oesve le=leereebe Hes#ee DeefOeke JeeHeej ne yee@cyes me@ke SkemeeWpe
ejs neslees. cnCetvee Yeejleere DeLe&JeJemLesceOes yee@cyes me@ke SkemeeWpees eesieoeve KetHe cenJeees
Deens. pee yee@cyes me@ke SkemeeWpe ves cegbyeF&ee efJekeeme Ie[efJeuee, leeee efJekeeme kemee Peeuee les
Heengee.
1850 ee ojceeve eTve ne@ueee meceesjerue Je[eee Pee[eKeeueer (ne@efve&ceue
meke&uepeJeU) 4 iegpejeleer Je 1 Heejeer esKes oueeueebveer esKeebee JeeHeej meg kesuee. Heg{s ee
JeeHeejeke[s Deveske ceOeceJeieeae Je Geespeke JeUues. 1860 les 1865 ee Decesefjkeve eeoJeer
egeee keeUele esDej yeepeejele lespeer Deeueer. ee keeUele Deveske oueeue Goeeme Deeues leebveer

92
keeHemeeee JeeHejecegUs Je esDej yeepeejele lespeer DeeueecegUs YejHetj Hewmee keceeefJeuee. eecegUs Heg{s
1874 Heemetve ne yeepeej oueeue jes[Jej cnCepese Deepeee efkeeCeeHeemetve Jneeuee megJeele
Peeueer. 1875 ceOes eees veeJe `o vesefJn esDej De@C[ me@ke yeeskejme DemeesefeSmeve' Demes
kejCeele Deeues. Heg{s peevesJeejer 1899 ceOes me@ke SkemeeWpe ns yeeskej ne@ue esLes nueefJeCeele
Deeues. eees GodIeeve pescme ce@keefueeve eebveer kesues. esJeer 1980 ceOes cegbyeF& esDej yeepeej 28
cepeueer `efHejespe efpepeerYeeF& e@Jej' esLes nueefJeCeele Deeues. esLegvee Deepe esDej yeepeejees JeJenej
eeueleele. ee e@Jejme&vee `efHejespe efpepeerYeeF&' eebes veeJe osCeele Deeues keejCe les yee@cyes me@ke
SkemeeWpees 1966 les 1980 ee keeueKeb[ele esDejceve nesles. mJeeleb$eeveblej Yeejle mejkeejves
1956 ceOes `efmekeegefjerpe kee@ve@ke jsiegueseve De@ke' vegmeej cegbyeF& esDej yeepeejeme ceevele
efoueer. cegbyeF& esDej ceekex ns mebHetCe& Yeejleeleerue ceevelee efceUeuesues Heefnues esDej ceekex nesles.
mJeeleb$eeveblej cegbyeF& esDej ceekexves esKesyeepeejemeeer DeeHeues mJele:es keeeos, Deer Je efveece
yeveefJeues. eeee Heeeoe esDej ceekexJej eesie efveeb$eCe yemeefJeCeemeeer Peeuee.
7.4.2 Decesefjkeve eeoJeer egeee cegbyeF&leerue esDej yeepeejeJejerue HeefjCeece :
cegbyeF& esLes me@ke Skemeespeeer eemJeerefjlee megJeele PeeueeJej Deveske keejCeebcegUs esDej
yeepeej YejHetj lespeerme Deeuee. leecegUs cegbyeF&leerue esDej yeepeejeleerue Deveske oueeue, ceOeceJeie& Je
JeeHeejer kebHevee eerceble Peeuee. cegbyeF&uee DeeefLe&ke <ee meOeve kejCeele Decesefjkeve eeoJeer egees
eesieoeve Heej ceess Deens. ee egecegUs keeHemeeee JeeHeej Je esDej yeepeej ceesee eceeCeele Jee{uee.
ns eg 1861 les 1865 ee ojceeve iegueeceefiejereer Deceeveg<e eLee j kejCeemeeer Gej
mebmLeeves Je oef#eCe mebmLeeveeceOes ue{ues iesues. ns eg pejer DecesefjkesceOes Peeues Demeues lejer mege
eebee Heeeoe cegbyeF&uee Peeuee. cegbyeF&eer DeeefLe&ke Guee{eue ceesee eceeCeele Jee{ueer.
F.me. 1861 les 1865 ne keeU Oebeeee <erves Heej YejYejeeree neslee.
Decesefjkesleerue eeoJeer egecegUs Yeejleeee keeHemeeeer ceeieCeer ceesee eceeCeele Jee{ueer. cegbyeF& ns
keeHemeeee efveee&leeres ecegKe keW yeveues. keeHemeeee JeeHeejeJej DeeOeeefjle Demeuesuee efJeefJeOe
kebHevee Je penepe kebHevee ee keeUele meg kesuee leecegUs esDej yeepeej Heej lespeerme Deeuee.
keeHemeeee efveee&leerceOes eeb[ Jee{ Peeueer. ee keeUele ojJe<eea mejemejer 2,15,82,847 HeeQ[
SJe{e keeHetme Fbiueb[ceOes efveee&le kesuee iesuee. egjesHeere penepe Geesieeeer mHeOee& kejCeeee nsletves
Yeejleere GeesieHeleeRveer peJeUpeJeU Jeermentve DeefOeke penepe kebHevee meg kesuee. nee keeUele
esDej yeepeej lespeerme Deeuee. ee penepe kebHeveees esDej Oeboe meg nesCeeHetJeeae ogHHe efkebceleerves
efJekeues peele nesles. eleske Oee[meer Geespeke Pekeve YejYejeeruee esCeeeer mJeHves yeIele neslee.
leecegUs leebveer ee keeUele Deveske kebHevee meg kesuee Je leees esDej efkebJee meceYeeie pevelesmeeer
Kegues kesues. esDej yeepeejeleerue lespeercegUs cegbyeF&leerue Deveskeebveer esDeme& efJekele Iesleues Je Deveskeebvee
leecegUs YejHetj DeeefLe&ke Heeeoe Peeuee. DeveskepeCe DeeHeues veeerye DeepeJeCeemeeer cegbyeF&le Deeues.
Decesefjkeve eeoJeer egeee keeUele esDej yeepeej YejHetj lespeerme Deeuee. ee keeUele meg
Peeuesuee kebHeveees esDej Oeboe meg nesCeeHetJeeae ogHHe efkebceleerves efJekeues peele nesles. eee keeUele
ye@keyes efjkeuesceseveeer eespevee meg Peeueer. ner eespevee ele#eele DeeCeCeeNee kebHeveeree esDeme&veer
yeepeejele Oeceeue GHeJetve efoueer. 4000 Heeebee esDej efkebJee meceYeeie 25000 Heeebvee efJekeuee
iesuee DeeefCe leecegUs Flej esDeme&ee efkebceleerner keuHevesee Heueerke[s peeTve Heeseuee. ee keeUele
esDej oueeueebveener peyejomle Heeeoe Peeuee. esDej yeepeejeee yeeoene esceebo jeeebo eebveer ee

93
keeUele YejHetj Hewmee keceefJeuee. Deeeekeejs Decesefjkeve eeoJeer egecegUs cegbyeF&ee esDej yeepeej
Jee{uee Je Heg{ee keeUele cegbyeF& DeeefLe&ke<ee mebHeVe Peeueer.
7.4.3 esceebo je@eebo - esDej yeepeejees DeveefYeef<ekele mecee (esDej ceeefveee) :
cegbyeF&ee esDej yeepeejeceOes Deveskeebveer DeeHeues veeerye DeepeceeJeues Je leeleerue yeNeee
Jeeqkele KetHe eerceble Peeuee. esDej yeepeejeee mLeeHevescegUs cegbyeF&ceOes Deveskeebveer veJeerve kebHevee meg
kesuee. esDej yeepeejees %eeve Demeuesuee esDej oueeueebee Ske veJee Jeie& Goeeme Deeuee. esDej
yeepeejeleerue oueeueebcegUs Deveske Geespeke eerceble Peeues Je cegbyeF&ee DeeefLe&ke efJekeeme meeOe nesT
ekeuee. eTve ne@ue esLetve oueeueebveer esDeme& yeepeej meg kesuee Je Heg{s ee yeepeejeme veJeer Gbeer
efceUJetve efoueer leecegUs leebes ns ese JeeKeeCeCeepeesies Deens. cegbyeF&ceOes esDej yeepeejecegUs Deveske
oueeue eerceble Peeues Je leebveer cegbyeF&ee Skeboj pe[CeIe[Ceerle YejerJe Demes eesieoeve efoues, esceebo
je@eebo ns leeHewkeer Ske. leebveer cegbyeF&ee esDej yeepeejeee efJekeemeele KetHe cenJeeeer Yetefcekee
yepeeJeueer.
esceebo je@eebo eebveer Jeeeee meesUe Je<ee&Heemetve esDej yeepeejele oueeueeree JeJemeee meg
kesuee. DeeHeuee yegefcelescegUs Je ngeejercegUs 1865 Heele cegbyeF&leerue Ske DeeieCe oueeue cnCetve
veeJeeHeeuee Deeues. cegbyeF&leerue eleske JeJemeee efkebJee kebHeveer meg kejCeeceOes leebeer Jeee neslee.
leebee ceoleerefeJeee keesCeleerner Yeejleere efkebJee egjesefHeeve kebHeveer DeeHeuee JeJemeee meg kejle
vemes. leebeecegUs Deveske efJeemebmLee meOeve Peeuee Je les mege keeseOeese yevele iesues.
Decesefjkeve eeoJeer egeee keeUele (1860-1865) cegbyeF& esDej yeepeej keeHemeeee
Jee{lee ceeieCeercegUs lespeerme Deeuee. ee keeUele Deveske kebHevee Goeeme Deeuee. leebveer ee JesUsme
meeceeve pevelesmeeer DeeHeues esDej Kegues kesues. lee esDeme&ee JeeHeej kejCeemeeer esDej
oueeueeceOes mHeOee& meg Peeueer. esDej oueeue YejHetj eerceble Peeues. esceebo je@eebo eebveermege
DeceeHe mebHeeer ee keeUele efceUefJeueer leecegUs 1865 Heele les cegbyeF&leerue DeeieCe oueeue yeveues.
leebveer ee lespeeree keeUele efvejefvejeUee eespevee jeyeJetve Deceee&o mebHeeer efceUefJeueer. les eeeee
efeKejeJej nesles DeeefCe JeJemeeeeleerue eleske peCe leebee me}e Iesle neslee. leebee peerJeveele ee
JeeHeejecegUs Deveske e{-Gleej Deeuesues efomeleele. Decesefjkeve eeoJeer eg Heej keeU eeueues DeeefCe
Fbiueb[uee keeHemeeee legKe[e peeieJele jenerue, ee keuHevesves esceebo je@eebo ns Heejmee efJeeej ve
kejlee iegpejeleceOes HetCe& keeHemeees Heerkee efJekele Iesleues. leeveblej Lees[eee efoJemeeble Decesefjkesleerue
eeoJeer eg mebHeueecegUs Yeejleere keeHemeeee efkebceleer Heej Iemejuee. esDeme&es YeeJe keesmeUues
DeeefCe cegbyeF&leerue npeejes meesef[eebes yeeje Jeepeues. Deveske kebHevee Je efJeemebmLee yegef[le efveIeeuee.
esceebo je@eeboosKeerue HetCe&HeCes yeg[eues. Hejbleg DeeHeuee cesnveleeree peesjeJej leebveer keener efoJemeelee
DeeHeues iesuesues JewYeJe Hejle efceUJeues.
cegbyeF&ee YejYejeerceOes esceebo je@eebo eebee ecegKe Jeee Deens. leebveer esDej
yeepeejeleerue oueeueeree JeJemeeeecegUs YejHetj Hewmee keceeefJeuee. les cegbyeF&leerue Flej GeesiekeeHes#ee
JesieUw nesles. keejCe leebveer Hekele Hewmee keceeefJeuee veener lej leeeeleerue ceese efnmmee cegbyeF&ee
efJekeemeemeeer efouee peecegUs cegbyeF& meJeeieeves megboj yeveueer. leebveer DeeHeuee mebHetCe& Deeeg<eele
peJeUpeJeU leerme ueeKe Heeebee oeveOece& kesuee. cegbyeF&ee Deveske efeuHekeejebceOes esceebo je@eebo

94
eevee ceeveees mLeeve efoues peeles keejCe les mJele: ceess GeesieHeleer yeveues, lemese leebee ceoleerves
DeveskepeCe Geespeke yeveues. leecegUs cegbyeF&le Deveske GeesieOebos Jee{ues Je enjeeer YejYeje Peeueer.
esDej yeepeejees efveece, eLee Je HejbHeje meg kejCeeceOes leebveer Heg{ekeej Iesleuee. les Yeejleeleerue
Demes Heefnues Yeejleere yeeskej nesles efke peebvee Fbepeer efueefnlee, yeesuelee DeeefCe Jeeelee esle nesles.
leebee %eeveecegUs cegbyeF& esDej yeepeej eeeee efeKejeJej peeTve Heesneseuee.
7.4.4 mJeeleb$eeveblejee cegbyeF& esDej yeepeej :
mJeeleb$eeveblej mege cegbyeF& esDej yeepeej Heej lespeerle neslee. veJeveJeerve kebHevee ee
keeueKeb[ele meg Peeuee leecegUs ee kebHeveebes esDeme& IesTve ceOeceJeieeaemege eerceble nesCeeeer
mJeHves yeIeg ueeieues. meceYeeie Kejsoer kejCeeceOes leebee DeefOeke YejCee neslee. 1960 Heele cegbyeF&ee
esDej yeepeej KetHe efJekeefmele Peeuee Je leecegUs cegbyeF&ee Je Heee&eeves ceneje<^eee efJekeeme Peeuee.
Deepeee keeUele cegbyeF& esDej yeepeej ns Deeefeee Keb[eleerue eewLes Je peieeleerue DeeJee
eceebkeees meJee&le ceess esDej yeepeej Deens. cegbyeF&ee esDej yeepeejeceOes peieeleerue Flej keesCeleener
je<^eee esDej ceekexHes#ee DeefOeke kebHevee Deensle. cegbyeF&ee esDej yeepeejeceOes peJeUpeJeU
5000 ee Je Yeejleere kebHevee Deensle. 1986 Heemetve YeejleeceOes ceesee eceeCeele esDej
JeeHeejemeeer Je yeepeejemeeer JeeHejues peeles. Deeeekeejs cegbyeF&uee DeeefLe&ke jepeOeeveer yeveefJeCeele
esDej yeepeejeves KetHe ceesss eesieoeve efouesues Deens. ns Jejerue efJeJeseveeJeve mHe< nesles.
7.4.5 DeeHeueer eieleer leHeemee :
e.

cegbyeF& esDej yeepeejeeer Lees[keeele ceeefnleer meebiee.

7.5 meejebe
cegbyeF&leerue keeHe[efiejCeer Geesie, peneue Geesie, DeVeGeesie, eceexeesie, efnNeebee
JeJemeee, lesueJeJemeee, lebyeeKet Geesie FleeefocegUs cegbyeF&ee Deeweesefieke efJekeeme ceesee eceeCeele
nesle Deens. yeBke JeJemeee, esDej yeepeej eebee cegbyeF&leerue keWerkejCeecegUs DeeefCe efjPeJn& yeBke Dee@He
Fbef[ee, egefve ^m Dee@He Fbef[ee, ecegKe yeBkeees cegKe keW cegbyeF&le DemeueecegUs cegbyeF&ee
DeeefLe&ke<ee KetHe Heeeoe Peeuee Deens. cegbyeF&ee DeeweesefiekekejCeele keeHe[efiejCeer Geesie, esDej
yeepeej DeeefCe yeBke JeJemeeeeves ceese neleYeej ueeJeuee Deens. mejkeejer DeeefCe Keepeieer efJeemebmLeeee
cegbyeF&leerue DeHee GlHeVeecegUs cegbyeF& ner KeNee DeLee&ves Yeejleeeer jepeOeeveer yeveueer Deens.

95

7.6 efJeeeHeerere mJeHeees eve

1. keeHe[efiejCeer GeesieecegUs cegbyeF&eer DeeefLe&ke YejYeje keeeekeejs Peeueer?
2. cegbyeF&leerue yeBefkeie mesJesee Dee{eJee Iee.
3. cegbyeF& esDej yeepeejeJej meefJemlej erHe efuene.
4. efHee efuene De) esefme[Wvmeer yeBkee
ye) cegbyeF& esDej yeepeej
ke) esceebo je@eebo

96

8
keeceieej eUJeU
Ieke jevee :
8.0
8.1
8.2
8.3
8.4
8.5
8.6
8.7
8.8
8.9
8.10
8.11
8.12
8.13
8.14
8.15

Gef<es
HeeJe&Yetceer
keeceieej eUJeU Heefnuee He@kejer De@ke
veejeeeCe cesIeepeer ueesKeb[s
megOeejerle He@kejer De@ke
vee. ces. ueesKeb[sbee ce=let
1911 ee He@kejer De@ke
keeceieej efnleJeOe&ke meYee
meeseue meefJn&me ueerie
cegbyeF&leerue keeceieejebes mebHe
Dee@ue Fbef[ee s^[ egefveeve keeBesme
[e@. Deebyes[kejebes keee&
keeceieej mebIeveebeer Jee{ Je kecegefvemebee Goe
mJeleb$e Yeejleeleerue keeceieej eUJeU
meejebe
efoIeexejer eve

8.0 Gef<es
keeceieej eUJeUeree DeYeeme kejCes.
veejeeCe cesIeepeer ueesKeb[s eebes keeceieej eUJeUerleerue eesieoeve DeYeemeCes.
keeceieejebee meboYee&le [e@. Deebyes[kejeee keeee&ee DeYeeme kejCes.

8.1 HeeJe&Yetceer
Fbiue[ceOes Peeuesuee Deeweesefieke eebleercegUs Yeejleele efJeefJeOe GeesieOebeebeer efveefce&leer
Peeueer. Yeejleele megleerJem$e ueesKeb[, Heesueeo, keesUmee, meeKej, keeieo, efmeceW, keele[er, keee,
jmeeeves, DeJepeejs Deee efJeefJeOe Geesieebee efJekeeme Peeuee. iegpejele, Keeveose, JeNne[ ee Yeeieele

97
efHekeCeeje keeHetme Kejsoer keve leeHeemetve Fbiue[bceOes yeveuesues keeHe[ cegbyeF&le efJekeues peeT ueeieues.
efnbotmLeevees jepe Fbepe Yeeb[Jeueoejebes Je JeeHeeNeebes kegjCe yeveues. oUCeJeUCeeee meesF&
PeeueecegUs DeeweesefiekejCeele PeHeeeeves Jee{ Peeueer. cegbyeF&le Heefnueer keeHe[efiejCeer F.me.1851
ceOes meg Peeueer.1872 ceOes cegbyeF&le 18 efiejCee neslee lee Jee{le peeTve 1885 Heele 73
Peeuee. ee efiejCeebceOes keece kejCeeNee keeceieejebeer mebKeener ceesee eceeCeele Jee{le nesleer. mJemle
ojele keeceieej efceUle Demetvener leebvee keesCeleener megefJeOee efouee peele veJnlee. Gue leebes
ees<eCee ceesee eceeCeele nesle nesles. skesoejebke[tve keeceieejebeer Yejleer nesF&. ns skesoej
keeceieejebke[tve keefceeve IesTve keeceeJej ueeJele. efiejCeer ceeueke keeceieejebvee Hegjsmee Heieej osle
vemele, 14 les 18 leeme keece kejeJes ueeies, keeceeee efveefele JesUe veJnlee, Heieejeeer efveefele
leejerKe vemes, HenesHeemetve je$eer GeerjeHeele keece eeuele DemeueecegUs ogve esCeeNee Deveske
keeceieejebvee je$eer iesee yeensj PeesHeeJes ueeies, keece kejCeeee efkeeCeer, Jemeenleerle keeWo,
Oegjees, G<Celeses JeeleeJejCe DemeueecegUs leebes Deejesie Oeeskeeele esF&. keeceieejebmeeer megjef#eleleses
keesCelesner keeeos vemeueeves keeceieejebes peerveJe peveeJejeHes#eener JeeF& yeveues nesles.

8.2 keeceieej eUJeU Heefnuee He@kejer De@ke

cegbyeF&leerue efiejCeebeer mHeOee&, keeceiejebeer JeeF& DeJemLee Fbiueb[ceOeerue efiejCeer ceeuekeebvee
peeCeJet ueeieueer leecegUs leebveer efnbogmLeeveeleerue keejKeeveeyeeyele mejkeejves keeeoe kejeJee Deeer
ceeieCeer kesueer. ee Ievesves cegbyeF&leerue efiejCeer ceeueke meeJeOe Peeues Je leebveer yee@cyes efceue Deesveme&
DemeesefmeSeve ner efiejCeer ceeuekeebeer efnlemebyebOe peesHeemeCeejer mebIevee mLeeHeve kesueer. ee efiejCeer
ceeuekeebveer keeceieejebee efmLeleeres efvejer#eCe kejCeemeeer Deeeesie vesceCeeeer ceeieCeer kesueer leecegUs
mejkeejves 23 ceee& 1875 jespeer Heefnues He@kejer keefceeve vesceues. eeleerue yengleske meome
efiejCeerceeueke Demeueeves leebveer keejKeeveemebyebOeer keeeoe kejCeeme efJejesOe kesuee.
F.me. 1875 ceOes meesjeyepeer eeHetjpeer yeWieeueer eebee vesle=lJeeKeeueer keeceieejebeer efmLeleer
megOeejCeemeeer keeeoe kejeJee Deeer ceeieCeer kesueer. mejkeejves 1881 ceOes Heefnuee He@kejer De@ke
Heeme kesuee. efiejCeer ceeuekeebee oyeeJeecegUs eeleerue lejlegoer Deleble meewce neslee leecegUs
keeceieejebceOes Demeblees<e Hemejuee.

8.3 veejeeCe cesIeepeer ueesKeb[s (1848-1897)

eCeeceOes pevce Peeuesuee ueesKeb[Wveer DeeHeuee veeskejereer megJeele cegbyeF&ee ceeb[Jeer
efceueceOes mesDejkeerHejes keece keve kesueer. ee keeUele keeceieejebeer owveeJemLee leebveer peJeUtve
Heeefnueer nesleer. cenelcee HegueWes les Devegeeeer nesles. ueesKeb[Wveer `oerveyebOet' ns Je=eHe$e eeueJetve leele
keeceieejebeer yeepet meeleleeves ceeb[Ceeee eelve kesuee DeeefCe keeceieejebes mebIeve meg kesues. 1881
ee Heefnuee He@kejer De@ke keeceieejebvee cebpetj vemeueeves megOeejerle keeeeeeer ceeieCeer Jee{ueer nesleer.
vee. ces. ueesKeb[Wveer meesjeyepeer yeWieeueeree menkeeee&ves yee@cyes efceue nB[med DemeesefmeSeve ner
Yeejleeleerue Heefnueer keeceieej mebIevee mLeeHeve kesueer. 23 meHWyej 1884 jespeer keeceieejebeer
Heefnueer meYee cegbyeF&leerue HejUceOes Iesleueer. ee meYesuee eej npeej keeceieej GHeefmLele nesles. 15
Dee@keesyej 1884 jespeer leebveer 5500 keeceieejebvee DeeJe[eele jefJeJeejer meger, efoJemeYejele

98
DeOee& leeme efJeeebleer, keeceeeer JesU mekeeUer 8.30 Jee. Heemetve meeebkeeUer megee&mleeHeele DemeeJeer,
Heieej ceefnveeee 15 leejKesuee efceUeJee, keece kejleevee DeHeIeele Peeueeme leeeer YejHeeF& efceUeJeer
ee ceeieCee neslee.

8.4 megOeejerle He@kejer De@ke

vee. ces. ueesKeb[s eebveer keeceieej Jeiee&le peeie=leer keve mejkeejJej oyeeJe Jee{Jeuee. 1885
ceOes cegbyeF&leerue oesve efiejCeele Je 1887 ceOes keguee& esLeerue mJeoseer efceueceOes mebHe Peeues. 1889
ceOes ueesKeb[Wveer veJee He@kejer De@keeer Hegvne ceeieCeer kesueer. 1890 ceOes ceneue#ceer jsmekeesme&Jej
keeceieejebeer YeJe meYee Iesleueer. ee meYesuee one npeej keeceieej GHeefmLele nesles. keeceieejebee
Jee{lee oyeeJeecegUs mejkeejves He@kejer uesyej keceereve vesceues. eele ueesKeb[s, meesjeyepeer yeWieeueer,
ceesnve cegKepeea, cenbceo ngmesve ns keeceieej eefleefveOeer nesles. F.me. 1891 ceOes veJee He@kejer De@ke
cebpetj kejCeele Deeuee leele Heg{erue lejlegoer neslee.
1) m$eer keeceieejebvee 11 leemeees keece, leele DeOee& leeme efJeeebleer.
2) veT Je<ee&Hes#ee keceer Jeeeee cegueebvee keeceeJej ve sJeCes.
3) DeeJe[eele Ske efoJeme meger.
4) HeVeeme efkebJee leeHes#ee DeefOeke keeceieej pee efkeeCeer efkeceeve eej ceefnves keece kejleele
lee efkeeCeeuee He@kejer cnCeeJes.
5) efiejCeele mJelee, ekeee, nJee, HeeCeer ee megefJeOee DemeeJeele.
ne keeeoe Heeme Peeuee Demeuee lejer efiejCeerceeueke Jejerue DeeRes HetCe&le: Heeueve kejerle
veJnles HeefjCeeceer eeefJe ueesKeb[Wveer Hegvne DeeJeepe TJeeruee. keeceieejebeer Kejer efmLeleer peeCetve
IesCeemeeer 1891 ceOes mejkeejves je@e keefceeve vesceues. ee keefceeveHeg{s ueesKeb[Weer Peeuesueer mee#e
cenJeeeer jueer.

8.5 vee. ces. ueesKeb[Wee ce=let

F.me. 1893 ceOes cegbyeF&le efnbot-cegefmuece obies Peeues leeJesUer eeblelee efvecee&Ce kejCeemeeer
ueesKeb[Wveer Ske ueeKe keeceieejebeer meYee IesTve obieueer LeebyeJeCeees DeeJeenve kesues. leebee ee
keeee&yeue eemeveeves leebvee `jeJeyeneotj' ne efkeleeye efouee. F.me. 1896 ceOes cegbyeF&le Huesieeer
meeLe Deeueer leele meceepekeee& kejleevee ueesKeb[Wveee Huesieeer ueeieCe nesTve 9 HesyegJeejer 1897
jespeer leebee ce=let Peeuee. leecegUs keeceieej eUJeUeree cenJeeee DeeOeejmlebYe keesmeUuee.

8.6 1911 ee He@kejer De@ke

1905 ceOes yebieeueeer HeeUCeer Peeueer eeeJe<eea keeceieejebveer mebHe Hegkeejuee. 1907 ceOes
yee@cyes Heesmue egefveeve mLeeHeve Peeueer. 1908 ceOes uees. efUkeebvee mene Je<ex keejeJeemeeeer efe#ee
Peeueer eeee efve<esOe cegbyeF&ee keeceieejebveer mene efoJemeeee mebHe kesuee. keeceieejebeer leekeo

99
efoJemeWefoJeme Jee{le nesleer. keeceieejebes meceeOeeve kejCeemeeer mejkeejves 1911 ceOes veJee He@kejer
De@ke Heeme kesuee leevegmeej,
1) Jeeeee oeKeuee keeceieejebmeeer DeleeJeeke kesuee.
2) cegueebee keeceees leeme mene kesues.
3) efm$eeebvee je$eHeeUer kejCeeme yeboer Ieeleueer.
4) Heg<eebee keeceees leeme yeeje Demeleerue.
5) DeHeIeeleele vegkemeeve YejHeeF& efoueer peeF&ue.
6) keejKeeveele mJelee, ekeee Je Flej megefJeOee DemeeJeele ee lejlegoer kejCeele Deeuee.

8.7 keeceieej efnleJeOe&ke meYee

ueesKeb[Wee ce=letveblej efiejCeer keeceieejebes eve mees[efJeCeees eelve efYeJeepeer jecepeer vejs
eebveer kesues. leebveer jeJeyeneotj meerleejece keseJe yeesues Je ye@. nefjeb leeueesjkej eebee ceoleerves
1909 ceOes keeceieej efnleJeOe&ke meYee mLeeHeve kesueer keeceieejebvee efe#eCe osCes, leebee ceeHeeve
Jemeveeuee DeeUe IeeueCes, keeeoseerj me}e osCes, ceeuekeeyejesyejee lebeele ceole kejCes ner ee
meYeseer Gef<es nesleer.

8.8 meeseue meefJn&me ueerie

F.me. 1911 ceOes veejeeCe ceunej peeseer eebee Heg{ekeejeves meeseue meefJn&me ueerie
mLeeHeve Peeueer. keeceieejebmeeer efe#eCe Je Deejesie mesJee osCeeJej ee mebmLesee Yej neslee, iejpe
He[sue lesJne keeceieejebvee DeeefLe&ke ceolener ner mebmLee kejerle Demes. vee. ce. peeseeRee eelveebcegUs
keeceieejebvee efe#eCe osCeemeeer kejerceYee@e Fyeenerce Je oesjeye ee eebveer eeUe kee{uee. Heefnuee
ceneegkeeUele cegbyeF&le pesJne pesJne mebHe Peeues leele keeceieejebeer yeepet IesTve peeseeRveer leeyeeyeleeer
JemlegefmLeleer Je Deeke[sJeejer Hegefmlekesee Heeves eefme kesueer leecegUs keeceieej mebIeveses efkebJee
mebHeees vesle=lJe ve kejleener vee. ce. peeseer keeceieejebes Heg{ejer yeveues. 1919 ceOes Jee@efebive esLes
Peeuesuee Deeblejje<^ere keeceieej Heefj<eosle vee. ce. peeseer eebveer Yeejleere keeceieejebes eefleefveOeerlJe
kesues.

8.9 cegbyeF&leerue keeceieejebes mebHe

Heefnuee ceneegkeeUele peerJeveeJeeke Jemletbee efkebceleer Jee{ueeves DeeefCe YeeJeJee{eree
eceeCeele keeceieejebes Jesleve Jee{uesues vemeueeves Demebleg< keeceieejebveer mebHeees Dem$e GHemeues. cegbyeF&
enjele 1917 ceOes 47, 1918 ceOes 61, 1919 ceOes 18 Je 1920 ceOes 63 mebHe Peeues.
keener cenlJeees mebHe Heg{erueeceeCes meebielee esleerue. meWetjer efceueme efiejCeer kebHeveeres mebeeueke meer.
Sve. Jee[eree DeeefCe JeJemLeeHeke DeB[jmeve eebveer keeceieejebee HeieejJee{eree ceeieCee
Oet[keeJeueeves 31 ef[meWyej 1918 Heemetve keeceieej mebHeeJej iesues. 5 peevesJeejer 1919 Heemetve
nesceue eUJeUerleerue Oevee{e JeeHeejer ue#ceeroeme lesjsmeer eebee ceOemLeerves keeceieej Hegvne

100
keeceeJej Deeues HeCe DeB[jmeveves keeceieejebee ceeieCee ceeve ve kesueeves 8 peevesJeejeruee keeceieej
Hegvne mebHeeJej iesues. keeceieejebee 10 peevesJeejeruee efveIeeuesuee ceesee& Heesueermeebveer De[efJeueeves
HeesueermeebJej oie[Heske nesTve leele 1 Heesueermeeee ce=let Je 26 peKeceer Peeues. 14 peevesJeejerme
Heesueermeebee ieesUeryeejele oesve keeceieej ej Peeues. DeKesjerme efiejCeer ceeuekeebveer 15 les 35 kekes
ceneieeF&Yeee Je Ske ceefnveele 20 Hees yeesveme osCeees ceeve kesueeves ne mebHe efceuee.
1 peevesJeejer 1920 jespeer peskeye memetve efiejCeer keeceieejebveer yeesvemeee eveeJeve mebHe
Hegkeejuee leee efoJeeer 25 efiejCeeleerue 40 npeej keeceieej leele meeceerue Peeues. 10 peevesJeejer
jespeer vee. veejeeCe eboeJejkej Je ye@. peesmesHe ye@efHme eebveer cegbyeF& keeceieej meefceleer mLeeHeve kesueer.
leebveer Heieejele 50 kekes Jee{, keeceees leeme keceer kejeJes, jespe Ske leemeeeer meger, oj
ceefnveeuee 15 leejKesme Heieej, DeHeIeele vegkemeeve YejHeeF&, mebHe keeUele Heieej efceUeJee ee ceeieCee
kesuee. efiejCeer ceeuekeebveer keeceees leeme keceer kejCeeme menceleer oeKeJetve Flej ceeieCee HeseUuee
leecegUs keeceieej meefceleeree vesleebveer ieJnve&jke[s leeej kesueer. ieJnve&j pee@pe& uee@e[ee ceOemLeer
cegUs keeceees leeme yeejeSsJepeer one, yeesveme, DeHeIeeleele vegkemeeveYejHeeF&, Jewekeere ceole, ceneieeF&
Yeee Jee{ osCeees ceeuekeebveer ceeve kesues.
24 Dee@iem 1920 jespeer cegbyeF& ceneveiejHeeefuekesee meHeeF& keeceieejebveer mebHe meg
kesuee. mebHeeleerue keeceieejebvee ceeie&oe&ve kejCeeje keesCeerner veslee veJnlee lesJne mesveeHeleer yeeHe
HegCeentve cegbyeF&uee Deeues meHeeF& keeceieej efce$eceb[U mLeeHeve keve mebHeeleerue keeceieejebvee DeeefLe&ke
menee kejCeemeeer efveOeer peceJeCeeme megJeele kesueer. 3 meHWyej jespeer ceneHeeefuekesves 24 Hees
Heieej, oj jefJeJeejer Je meCeeee efoJeeer meger osCeees ceeve kesueeves ne mebHe ceeies IesCeele Deeuee.

8.10 Dee@ue Fbef[ee ^s[ egefveeve keeBesme

7 peguew 1920 jespeer HejU esLes Yejuesuee peenerj meYesle ueeuee uepeHelejee eebee
DeOe#elesKeeueer DeeefKeue Yeejleere mJeHeeeer Dee@ue Fbef[ee ^s[ egefveeve keeBesme (AITUC) ee
keeceieej mebIeveseer mLeeHevee Peeueer. eflees Heefnues DeefOeJeseve 31 Dee@keesyej 1920 jespeer cegbyeF&le
SbHeeej veeeie=nele Yejues. ee DeefOeJeseveeme ceesleerueeue vesn, De@veer yesPeb, efJeueYeeF& Hesue,
cenbceoDeueer peervee ee vesleebmen Fbiueb[ceOeerue cepetj He#eees vesles keve&ue Jespeyet[ ns osKeerue npej
nesles. ee DeeefOeJeseveele keeceieejebvee celeeefOekeej osCeeeer ceeieCeer kejCeele Deeueer lemese efJeOeer
ceb[Uele keeceieejebee eefleefveOeerner efveJe[uee peeJee Deeer ceeieCeer kesueer. efpevesJne esLes YejCeeNee
Deeblejje<^ere cepetj Heefj<eosle ueeuee uepeHelejee eebveer Yeejleere keeceieejebes eefleefveOeerlJe kejeJes
Demes jues. ee DeeefOeJeseveele 1 ueeKe 40 npeej 854 meYeemeo Demeuesuee 64 keeceieej
mebIeveebvee mebueive keve IesCeele Deeues.

8.11 [e@. Deebyes[kejebes keee&

[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebveer 1936 ceOes `mJeleb$e cepetj He#e' ne jepekeere He#e mLeeHeve
kesuee. 1938 ceOes mejkeejves Deeweesefieke keuen efJeOeseke Heeme kesues. ee keeeeevegmeej
keeceieejebee mebHe kejCeeee DeeefOekeej mejkeejves efnjeJetve Iesleuee. ee keeeee efJe [e@.
Deebyes[kej peceveeueeue yepeepe, Smed. Sced. cesnlee, Dece=lejeJe [ebies, vee. ce. peeseer eebveer DeeJeepe
TJetve Deeweesefieke yeboes DeeJeenve kesues. leecegUs ecegKe enjebceOes yebo HeeUuee iesuee DeeefCe

101
mejkeejves ns efJeOeseke ceeies Iesleues. 2 peguew 1942 jespeer yeeyeemeensyeebveer efJe[er keeceieejebvee veee
efceUJetve osCeemeeer efJe[er keeceieej mebIe mLeeHeve kesuee. Jne@F&meje@e ceb$eerceb[UeceOes cepetjceb$eer
Demeleevee 1945 ceOes keeceieej keueeCe eespevee meeoj kesueer, mesJee eespevee keeee&ueeeeer mLeeHevee
kesueer. keeceieejebvee YejHeieejer jpee, keeceieej-ceeueke eebeeleerue Deeweesefieke keuen efceJeCeemeeer
ueJeeob$eCee, KeeCe keeceieej Heb[eeer mLeeHevee, m$eer keeceieejebvee KeeCeerle Je je$eHeeUerle keece
kejCeeme yeboer, keeceieejebee keeceees leeme oneJeve Dee, DeHeIeeleemle keeceieejebvee ceesyeouee
Deeer Deveske efJeOesekes Heeme keve Iesleueer lemese mJeeleb$eeveblej yeveefJeuesuee jepeIevesle keeceieej
keueeCeeee Deveske iees<eRee meceeJese kesuee.

8.12 keeceieej mebIeveebeer Jee{ Je kecegefvemebee Goe

F.me. 1923 ceOes eerHeeo Dece=le [ebies Je keseJejeJe peesieUskej eebveer efnbotmLeeve uesyej
meesee@efuem Heeea mLeeHeve kesueer. meeceJeeeebveer keeceieej eUJeUerle peneue Yetefcekee IesCeeme
megJeele kesueer. 1924 ceOes cegbyeF&le Peeuesuee efiejCeer keeceieejebee mebHe eej ceefnves eeueuee.
oerIe&keeU mebHe kejCes vee. ce. peeseeR meejKee vesleebvee ceeve veJnles. peneue vesleebveer leebes Sskeues
veener DeKesj mejkeejee o[HeeenercegUs Je GHeemeceejercegUs keeceieejebveer mebHe ceeies Iesleuee.
23 peevesJeejer 1926 jespeer vee. ce. peeseer, jIegveeLejeJe yeKeues eebee vesle=lJeeKeeueer
yee@cyes skemeeF&ue uesyej egefveeve mLeeHeve Peeueer. ueeue yeeJee ner keeHe[ efiejCeeleerue meJee&le
ceeser mebIevee nesleer. 1927 ceOes keeceieej eUJeUerle Het He[ueer. Smed. Sve. peeseer eebee
vesle=lJeeKeeueer peneue meomeebveer DeeekeceOetve yeensj He[tve 1929 ceOes DeeefKeue Yeejleere ^s[
egefveeve Hes[jseveeer mLeeHevee kesueer. meeceJeeoer efJeeejebee keeceieejebveer jCeefoJes Je oseHeeb[s
eebee vesle=lJeeKeeueer Dee@ue Fbef[ee js[ ^s[ egefveeve keeBesme mLeeHeve kesueer. 1929-30 ceOes
keeceieej mebIeveebeer mebKee 104 nesleer DeeefCe 1942-43 Heele DeefOeke=le mebIeveebeer mebKee
613 Flekeer Jee{ueer.

8.13 mJeleb$e Yeejleeleerue keeceieej eUJeU

F.me. 1947 ceOes Yeejle mJeleb$e nesleee keeBesmeves `Dee@ue Fbef[ee ^s[ egefveeve keeBesmees'
efJeueerveerkejve keve efleee peeieer Fbef[eve ve@eveue s^[ egefveeve keeBesme (INTUC) ner
keeceieej mebIevee mLeeHeve kesueer. eflees Heefnues DeOe#e mejoej Je}YeYeeF& Hesue ns nesles. 1948
ceOes Sced. Sve. je@e eebee vesle=lJeeKeeueer efnbo cepeotj Hebeeeleereer mLeeHevee Peeueer. mejkeejves
1948 ceOes veJee He@kejer De@ke cebpetj kesuee. eeeJe<eea efkeceeve Jesleve keeeoe Heeme Peeuee, 1952
ceOes YeefJe<e efveJee&n efveOeeree keeeoe Heeme Peeuee, KeeCekeeceieejebmeeer mebj#eCe keeeoe kejCeele
Deeuee. 1957 ceOes keeceieejebvee eefe#eCe osCeemeeer keWere keeceieej eefe#eCe ceb[U mejkeejves
meg kesues. Demes Demeues lejer keejKeeveoejebee DejsjeJeercegUs keeceieejebes eve mebHele veJnles leecegUs
keeceieej eUJeU mege nesleer.

102

8.14 meejebe
cegbyeF& HeefjmejeceOes efiejCeer keeceieejebee mebmLesle nUtnUt Jee{ nesle iesueer. efoJemeWefoJeme
keeceieejebee mecemesceOes mege Yej He[t ueeieueer. leecegUs keeceieej mebIeveebee Goe nesTve leebes
Heeblej eUJeUerceOes Peeues. veejeeCe cesIeepeer ueesKeb[s eebee Heg{ekeejecegUs keeceieejebes mebIeve
nesTve leebee mecemeebvee Jeeee Hees[Ceees cenJeHetCe& keee& kesues.
leeveblej JesieJesieUee keeceieej mebIevee mLeeHeve nesTve keeceieejebee eUJeUerceeHe&le
keeceieejebes eMve mees[efJeCeees keee& Peeues.
DeeHeueer eieleer leHeemee
1. keeceieej eUJeUeres eCesles cnCetve vee. ces. ueesKeb[Wes keee& mHe< keje.
2. cegbyeF&leerue keeceieejebveer DeeHeuee nkekeebmeeer kemee ue{e efouee?

8.15 efoIeexejer eve

1.
2.
3.
4.

veejeeCe cesIeepeer ueesKeb[s eebes keeceieej eUJeUerleerue eesieoeve meebiee.

cegbyeF&leerue efiejCeer keeceieejebes eMve mees[efJeCeeceOes keeceieej mebIeveebes keee& meebiee.
[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebes keeceieejebee eMveemebyebOeeres eesieoeve efJeMeo keje.
kecegefvemebes keeceieej mebIeveebceOeerue eesieoeve meebiee.

103

9
veJeerve eUJeUeree Goe
De) [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kej Je oefuele eUJeU
Ieke jevee :
9.1
9.1
9.2
9.3
9.4
9.5
9.6
9.7
9.8
9.9
9.10
9.11
9.12

Gef<es
emleeJevee
HeeJeYetceer
meeJe&peefveke keeee&eer megJeele
[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebes jepekeere keee&
[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebes ew#eefCeke keee&
[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebeer He$ekeeefjlee
[e@. yeer. Deej. Deebyes[kejebes DeeefLe&ke #es$eeleerue eesieoeve
yeew Oecee&ee efmJekeej
[e@. Deebyes[kejebee eUJeUeres cenJe
meejebe
efJeeeHeerere mJeHeees eve
meboYe&ebLe

9.0 Gef<es
1. [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebee meeJe&peefveke keeee&eer ceeefnleer mecepetve IesCes.
2. [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebes oefuele eUJeUerleerue eesieoeve mecepetve IesCes.
3. [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebee eUJeUeres Heefuele mecepetve IesCes.

9.1 emleeJevee
[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kej eebee eUJeUeruee `oefueleebee Deelcemevceeveeeer eUJeU'
Demes mebyeesOeues peeles. [e@. YeercejeJe Deebyes[kejebveer DeeHeues Deeeg<e oefueleebee Gejemeeer Kee&
kesues. les KeNee DeLee&ves oefueleebes Gejke jleele. [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kej pevceeuee Deeues, lee
keeUele meceepeele DemHe=elee, peeleerelee, efJe<ecelee Je DebOeee eemeejKee Deefve< eLee eeefuele
neslee. mJele: [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebveer DemHe=eleses ekes menve kesues nesles. leecegUse leebveer

104
meceepeHeefjJele&ve DeeefCe oefueleebee Gejemeeer Deeeg<eYej ue{e efouee DeeefCe leeceOes les eemJeer
Peeues. leebee efmLeleerle HeefjJele&ve Ie[Jetve DeeCeCeemeeer leebeele mJeeefYeceeve efvecee&Ce kejCes,
DeelceefJeJeeme peeie=le kejCes DeeefCe mebIeefle keve veeeemeeer mebIe<e& kejCeemeeer leeej kejCes
cenJeees nesles. eemeeer eLece oefueleebes meceepeeyeesOeve DeeefCe mebIeve keee& yeeyeemeensyeebveer kesues.
leebee Skebojerle meceepekeeee&cetUs oefueleebee peerJeveele eebleerkeejke yeoue Ie[tve Deeues.

9.2 HeeJe&Yetceer
Yeejleere meceepeele DemHe=eleseer eLee Deieoer eeeerve keeUeHeemetve eeuele Deeueer nesleer.
DemHe=e yeebOeJe eske[es Je<ex meeceeefpeke efJe<ecelee, Deveee Je ees<eCe eebes yeUer jues nesles; Hejbleg
DeeHeueeJejerue Deveeeeee eeflekeej kejCeeee efJeeej leebee ceveele keOeer Deeuee veener. eees
keejCe Demes keer, leebvee DeeHeueeJej nesle Demeuesuee Deveeeeeer peeCeerJee Peeueer veJnleer. efkeleske
Je<ee&ee Oeeefce&ke mebmkeebjeletve DeeefCe leemebyebOeeree eYeeJeeletve DemHe=eebeer Deeer ceeveefmekelee leeej
Peeueer nesleer keer, DeeHeuee Jeeeeuee Deeuesues peerJeve DeeHeuee veeeryeeee, kecee&ee efkebJee
HetJe&mebefeleeee Yeeie Deens. leeyeue Flejebvee oes<e osCeees keejCe veener. DemHe=eebeer HeefjefmLeleer
Deleble nueeKeereer Je keCeepeveke nesleer. leebvee keesCeleener ekeejes DeefOekeej osCeele Deeues
veJnles. leebeer HeefjefmLeleer HeseJeeF&ee keeUele Deleble Kejeye nesleer. leebes cegueYetle nkeke mege
kee{tve IesCeele Deeues nesles. leebeeJej ueeouesuee Deveske efveyeOeeeer leebvee peeCeerJee Peeueer veJnleer.
Hejbleg oefuele eUJeUeree ceeOeceeletve DemHe=eebvee leebeeJej nesle Demeuesuee Deveeeeeer Kejer
peeCeerJe ceneje<^eleerue meceepemegOeejkeebveer keve efoueer.
DeeOegefveke ceneje<^eee Feflenemeeuee JesieUs JeUCe osCeele DeeefCe esLeerue meceepeJeJemLesle
HeefjJele&ve Ie[Jetve DeeCeCeele oefuele eUJeUerves cenJeeeer Yetefcekee yepeeJeueer Deens. Yeejleere
meceepeele eske[es Je<ee&Heemetve GHesef#eleebes peerJeve veefeyeer Deeuesuee oefuele peeleeRee ueeskeebvee peeie=le
keve leebvee veJee DeelceefJeJeeme eeHle keve osCeees Deleble keerCe Demes keee& oefuele eUJeUerves
kesues Deens. oefueleebJejerue Deveeeees efveJeejCe kesues peeJes, leebvee meceepeeleerue Flej Iekeebee
yejesyejerves DeefOekeej efceUeJesle, leebee meceeefpeke efmLeleerle megOeejCee JneJeer cnCetve yeNeeepeCeebveer
eelve kesues nesles.
Yeejleele Fbepeer meeseer mLeeHevee Peeueeveblej Fbepeer efe#eCeeletve DeeOegefveke efJeeejebee
mHee& Peeuesueer Je lee efJeeejebee mebHekee&le Deeuesueer peer veJeer efHe{er oseele Goeeme Deeueer lee
efHe{erleerue keener leCeebveer esLeerue meceepeJeJemLesle yeoue Ie[Jetve DeeCeCeemeeer meceepemegOeejCeseer
eUJeU meg kesueer. ee meceepemegOeejkeebHewkeer keeneRveer DemHe=eebeer efmLeleer megOeejCeemeeer GHeegkele
keee& kesues nesles. leeceOes eecegKeeves cenelcee peesefleyee Hegues, meeefJe$eeryeeF& Hegues, cen<eea efJeue
jecepeer efebos, $eHeleer eent cenejepe, [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebee DebleYee&Je neslees. oefuele
eUJeUeres leerve HeJe& Deensle : 1) Deebyes[kej HetJe& eUJeU, 2) Deebyes[kej eUJeU, 3)
Deebyes[kejeveblejeer oefuele eUJeU.
Heefnuee HeJee&le eecegKeeves cenelcee peesefleyee Hegues, meeefJe$eeryeeF& Hegues, ieesHeeU yeeyee
Jeuebiekej, efeJejece keebyeUs, efkeeve yeCemees[s, cen<eea efJeue jecepeer efebos, $eHeleer eent cenejepe ns
nesles.

105
ogmeNee HeJee&le [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebveer meeceeefpeke, DeeefLe&ke, jepekeere Je
meebmke=efleke DeeIee[eebJej efJejesOe veeWoefJeues nesles. Deebyes[kejebee ue{e cnCepes KeNee DeLee&ves
ceeveJecegkeleeree ue{e neslee. mJeeefYeceeve, mJeleb$e Deefmcelee, eebleerkeejer peeCeerJe, eeb[ DeelceefJeJeeme,
HeejbHeeefjke iees<er mees[tve osCeeeer leeejer ner ee HeJee&leerue Uke Jewefe<es nesleer.
oefuele eUJeUeree eflemeNee HeJee&le efjHeefyuekeve He#e, oefuele HeBLej eUJeU, oefuele
meeefnle cenemebIe, Yeejleere efjHeefyuekeve He#e, yengpeve cenemebIe, yengpeve meceepe He#e Je yeecemeHe ee
He#e, mebIeveebveer JesUesJesUer kesuesuee eUJeUeRee DebleYee&Je neslees.
[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebes yeeueHeCe Je efe#eCe :
yeeyeemeensye [e@. YeercejeJe jecepeer Deebyes[kej eebee pevce 14 Sefeue 1891 jespeer
ceOeeoseeleerue cent ee ieeJeer DemHe=e mecepeuee iesuesuee cenej peeleerle Peeuee. leebes mebHetCe& veeJe
YeercejeJe jecepeer mekeHeeU Demes nesles. yeeyeemeensyeebes ce@ef^keHeelees efe#eCe oeHeesueer, meeleeje, cegbyeF&
Deee efvejefvejeUee ieeJeer Peeues. ee keeUeleerue Yeejleere meceepeeJej peeleerelesee Heej ceese Heie[e
neslee. DemHe=eleses Heeueve lej Deefleee keeskeesjHeCes kesues peele nesles. leecegUs yeeyeemeensyeebvee
ueneve Jeeelee DemHe=eleses ekes menve kejeJes ueeieues nesles. eeUslener leebvee DeHeceeveemHeo
JeeieCetke efoueer peele nesleer. Deee eefleketue HeefjefmLeleerlener leebveer efpe ve mees[lee DeeHeues efe#eCe
eeuet sJeues. F.me. 1907 ceOes cegbyeF&ee SueefHebmve neemketueceOetve les ce@ef^keeer Hejer#ee GeerCe&
Peeues. leeveblej Heg{erue efe#eCeemeeer leebveer cegbyeF&ee SueefHemve ceneefJeeeueeele eJese Iesleuee.
esLetvee les 1912 ceOes yeer.S. eer Hejer#ee GeerCe& Peeues.
F.me. 1913 ceOes meeepeerjeJe ieeekeJee[ eebee DeeefLe&ke meeneeecegUs yeeyeemeensye
Ge efe#eCeemeeer Decesefjkesuee iesues. Decesefjkesleerue keesuebefyeee efJeeeHeereletve leebveer Sce.S. DeeefCe
Heer.Se.[er. ee HeoJee mebHeeove kesuee. leeveblej Heg{erue DeOeeveemeeer les Fbiue[uee iesues; Hejbleg
DeeefLe&ke De[eCeeRcegUs F.me. 1917 ceOes leebvee Yeejleele Hejle eeJes ueeieues. Deebyes[kejevee
efe#eCeeeer Deefleee Dees{ nesleer, leecegUs Fbiue[bceOeerue DeOe&Je DeJemLesle jeefnuesues efe#eCe HetCe&
kejCeeeer leebeer Fe keeecee nesleer. ner Fe HetCe& nesCeeee eesie $eHeleer eent cenejepeebveer
efouesuee DeeefLe&ke ceoleercegUs pegUtve Deeuee. F.me. 1920 ceOes Deebyes[kej Hegvne Fbiueb[uee iesues.
lesLes leebveer eLece DeLe&eem$eele yeer.Sme.meer. eer HeoJeer mebHeeove kesueer. leeveblej leebee `efo ee@yuesce
Dee@He Heer' ee eyebOeeyeue ueb[ve mketue Dee@He Fkee@vee@efcekemeves leebvee [er.Sme.meer. ner HeoJeer yeneue
kesueer. Fbiueb[ceOeerue ee JesUee JeemleJeele yeeyeemeensye ye@efjmj osKeerue Peeues. Deee ekeejs Deleble
nueeKeereer HeefjefmLeleerceOetve leebveer DeeHeues efe#eCe HetCe& kesues.

9.3 meeJe&peefveke keeee&eer megJeele :

F.me. 1920 Heemetve [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kej ns meeceeefpeke peerJeveele Yeeie IesT ueeieues
nesles. GeefJeee mebHeeove keve cegbyeF& neekeese&ceOes les Jeefkeueeree JeJemeee ke ueeieues. eee
keeUele oseeleerue jepekeere eUJeU ieebOeerpeeRee vesle=JeecegUs DeefOeke ieefleceeve Peeueer nesleer.
meeceeefpeke eveebvee jepekeere eveebFlekese cenJe eeHle nesT ueeieues. ee meJe& HeeJe&YetceerJej [e@.
yeeyeemeensye Deebyes[kejebeer eUJeU DeefOeke cenJeeeer jles. leebveer meeTLeyejes meefceleermeceesj
oefueleebeer yeepet ceeb[tve DeeHeuee keeeeeer megJeele kesueer.

106
Yeejleele HejleueeJej Deebyes[kejebveer keener keeU ye[esoe mebmLeeveele veeskejer kesueer; Hejbleg
leebvee DemHe=elesyeeyele lesLes Deeuesuee ket DevegYeJeecegUs leebveer lee veeskejeree leeie kesuee.
leeveblej cegbyeF&ee efme[vesn@ce kee@uespe Dee@He kee@ceme& Je Fkee@vee@efcekemeceOes, DeLe&eem$eees eeOeeHeke
cnCetve leebeer vesceCetke Peeueer. leLeeefHe, veeskejerle Demeleeveee meeceeefpeke keeee&ke[sner leebes ceve
Dees{ IesT ueeieues. DeeHeuee meceepeyeebOeJeebee Gejemeeer keenerlejer kejCeeee Fsletve
meeceeefpeke keeee&es Deeke<e&Ce leebeele efvecee&Ce Peeues nesles. keesuneHetjes $eHeleer eent cenejepe
eebeeke[tve efceUeuesuee ceoleeree DeeOeejs yeeyeemeensyeebveer F.me. 1920 ceOes `cetkeveeeke' veeJeees
Heeef#eke meg kesues Je DemHe=eebee JeLee ceeb[Ceeme megJeele kesueer. eent cenejepeebveer efouesuee
efe<eJe=eercetUs yeeyeemeensye DeeHeues DeOe&Je efe#eCe HetCe& kejCeemeeer ueb[veuee iesues.
Fbiueb[ntve DeeHeues efe#eCe HetCe& keve Hejle DeeueeJej Deebyes[kejebveer DeeHeuee meeJe&peefveke
keeee&uee Hegvne Skeoe veJee peesceeves megJeele kesueer. DeeHeuee DemHe=e yeebOeJeebJejerue Deveee otj
kejCes DeeefCe esLeerue meceepeJeJemLesle leebvee mevceeveees Je eefle<ses mLeeve eeHle keve osCes ns
Gef< [esUeemeceesj sJetve leebveer meeJe&peefveke peerJeveele HeoeHe&Ce kesues nesles. DemHe=eebJej nesle
Demeuesuee Deveeeeee Je leebee Deceeveg<e ees<eCeeee leebveer ele#ee DevegYeJe Iesleuee neslee; leecegUs
DemHe=elesee eveeeer oenkelee lese DeesUKet ekele nesles. leeletvee oefueleebvee leebes veee nkeke
efceUJetve osCeemeeer DeeHeues mebHetCe& peerJeve HeCeeuee ueeJeCeeee efveee leebveer kesuee. leekeefjlee Skee
JeeHeke meeceeefpeke eUJeUereer HeeeeYejCeer leebveer kesueer.
yeefn<ke=le efnlekeeefjCeer meYeseer mLeeHevee :
[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebveer oefueleebceOes leebee nkekeebyeeyele peeie=leer kejCeemeeer Je
leebvee mebIeefle kejCeemeeer 20 peguew 1924 jespeer yeefn<ke=le efnlekeeefjCeer meYeseer mLeeHevee kesueer.
oefuele meceepeele efe#eCeeee emeej Ie[Jetve DeeCeCes, oefueleebeer meebHeefeke efmLeleer megOeejCeemeeer
eelve kejCes DeeefCe efe#eCeeee ceeOeceeletve leebeele peeie=leer Ie[Jetve DeeCeCes, ner ee mebmLeseer
ecegKe Gef< nesleer. ee mebmLesee ceeOeceeletve leebveer DemHe=eebmeeer Deveske eeUe Je Jemleerie=ns meg
kesueer.
[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebes meceepecegeqkelees ue{s :
ceneje<^eceOes megJeeleerHeemetvee DemHe=elesee veeJeeKeeueer oefueleebvee DeHeceeveemHeo
JeeieCegke efoueer peele Demes. leebeeJej Deveske ekeejeer yebOeves ueeoCeele Deeueer nesleer. leebvee efe#eCe
IesCeeee, cebefojele eJese kejCeeee mebHeeer OeejCe kejCeeee DeefOekeej veJnlee. leebvee meeJe&peefveke
HeeCeJeeeJej HeeCeer YejCeeee efkebJee IesCeeee DeefOekeej veJnlee. leecegUse yeeyeemeensyeebveer oefueleebvee
leebes cegueYetle Ieke efceUJetve osCeemeeer DeeefCe leebeeceOes Oee[me DeeefCe DeelceefJeJeeme efvecee&Ce
kejCeemeeer cene[ esLes eJeoej leUeeleerue HeeCeemeeer meleeen kejCeees jefJeues. leemeeer
yeeyeemeensyeebveer 19 Je 20 ceee& 1927 jespeer cene[ esLes eJeoej leUeeJej HeeCeer efHeCeeee nkeke
emLeeefHele kesuee. ner Ievee mHe=eebvee menve Peeueer veener. leebveer oefueleebJej ueeee-keeeebves n}s
kesues Je cenejebveer leUs yeeefJeues cnCetve leele ieesceg$e eketve leees egerkejCe kesues. HeeCeemeeer
cene[ esLes yeeyeemeensyeebveer kesuesuee meleeen ne peieeee Feflenemeeleerue Heefnuee meleeen jlees.

107
cevegmce=leer ne ebLe peeleereJeJemLee, DemHe=elee Je efJe<ecelesee Hegjmkelee& Demetve ee
ebLeeleerue JeeveecegUse peeleerJeJemLee, DemHe=elee Je peeleerefveyeOeevee yeUkeer eeHle Peeueer. leecegUs
[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebveer 25 Je 26 ef[meWyej 1927 jespeer cene[ esLeerue Heefj<eosle cevegmce=leer
ee ebLeees peeefnjjerlee onve kesues. leecegUs cevegmce=leerceOes efveoxefele kesuesueer npeejes Je<ee&ee
iegueeceefiejeree esJe kesuee.
[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebvee pemee HeeCeemeeer meleeen kejeJee ueeieuee. leeeeceeCes
leebvee cebefoj eJeseemeeerner meleeen kejeJee ueeieuee. oefueleebvee meeJe&peefveke HeeCeJeeeJej pemee
eJese veJnlee leeeceeCes leebvee meeJe&peefveke efnbot-cebefojelener eJese kejCeeme ceveeF& nesleer. leecegUs
leebveer ne veee nkeke efceUefJeCeemeeer cebefoj eJese meleeen kejCeees jefJeues. leecegUs leebveer
13 Dee@keesyej 1929 jespeer HegCes esLes HeJe&leer cebefoj meleeen meg kesuee. veeefeke esLeerue keeUejece
cebefojele eJese efceUefJeCeemeeer 3 ceee& 1930 jespeer meleeeneuee eejbYe Peeuee. ee meleeenees
vesle=lJe [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebveer kesues, ne ue{e 1935 Heele eeuet neslee. Deee ekeejs
oerIe&keeU eeuet jeefnuesuee meleeen ceesefncescegUs cebefoj eJeseeee eveeJej DemHe=eele ceeser peeie=leer
Peeueer. leebvee DeeHeuee nkekeebeer peeCeerJe nesT ueeieueer. Heg{s DemHe=e DeeHeuee Deelceesejeee
eUJeUerle meefee menYeeieer Peeues.
DeeHeueer eieleer leHeemee :
e.

[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebee meleeenebeer ceeefnleer ee.

9.4 [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebes jepekeere keee&

F.me. 1920 Heemetve [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kej ns meeceeefpeke Je jepekeere peerJeveele Yeeie
IesT ueeieues nesles. Skee yeepetuee eUJeU mebIeefle kejCes, ogmeNee yeepetuee efyeere mejkeejeer ue{e
osCes Je leeeJesUer oefueleebee nkekeemebyebOeer ceevelee efceUefJeCeemeeer JeeleeJejCe leeej kejCes Deee
eflensjer Heleerves [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebeer eUJeU keee&jle nesleer. meceepeeeer Hegve&jevee ner
mecelesJej DeeOeeefjle DemeeJeer eemeeer pevepeeie=leer Deeboesueveeyejesyeje keeeeeves leer keve IeeJeer
Demee leebee eelve neslee Je leele les eemJeerner Peeues. leemeeer meveoeerj ceeiee&Jej leebee peesj
neslee. eemeeer leebveer GYee kesuesuee mebIe<e& ns peveDeeboesueveeee Heele nesles. [e@. yeeyeemeensye
Deebyes[kejebeer eUJeU, leebes meeceeefpeke-jepekeere mJeHe, leeJesUsee je<^ere keeBesmeee
vesleeyejesyejee leebee mebIe<e&, Fbepeebee efJejesOeele efouesuee mebIe<e& eemebyebOeereer ceeefnleer Je
leeyeeyeleee leHeeerue yeIeCes DeeJeeke Deens.

108
ieesuecespe Heefj<eoe Je HegCes kejej :
Fbiueb[ee mejkeejves Yeejleeee Ieveelceke eveemebyebOeer efJeeejefJeefvecee kejCeemeeer
F.me. 1930 les 1932 ee ojceeve leerve ieesuecespe Heefj<eboees Deeeespeve kesues nesles. ee Heefj<eoebvee
DemHe=eebes eefleefveOeer cnCetve [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kej eebvee efvecebef$ele kejCeele Deeues nesles. ee
JesUer leebveer DemHe=eebmeeer mJeleb$e celeoejmebIeeeer ceeieCeer kesueer. DemHe=eebmeeer JesieUs celeoejmebIe
DemeueeKesjerpe ee meceepeele leebvee keeeosceb[UeJej eefleefveefOelJe efceUCeej veener Demes leebes cele
nesles. ogmeNee ieesuecespe Heefj<eosee JesUer DemHe=eebmeeer mJeleb$e celeoejmebIeeee eveeJeve
yeeyeemeensyeebes ieebOeeReer celeYesoner Peeues nesles.
efyeere HebleeOeeve j@cmes ce@ke[esveeu[ eebveer 16 Dee@iem 1932 jespeer DeeHeuee peeleere
efveJee[e peenerj kesuee. ee efveCe&eevegmeej cegmeueceeve, DemHe=e, eerKe, efeeve ee meJeevee
DeuHemebKeeke mecepetve leebvee mJeleb$e celeoejmebIe osCeeeer Iees<eCee kesueer. mJeleb$e celeoejmebIeeee
efveCe&eeefJe ieebOeerveer 20 meHWyej 1932 jespeer esjJe[eeee keejeie=nele DeecejCe GHees<eCe meg
kesues. leebee ee GHees<eCeecegUs jepekeere HeefjefmLeleer DeefmLej yeveueer. DemHe=eebmeeer mJeleb$e
celeoejmebIe veekeejeJee Demee Deeen ieebOeerpeeRveer [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebeke[s Oejuee, Hejbleg
yeeyeemeensye DeeefCe ieebOeeRpeer DeeHeeHeuee YetefcekesJej ece nesles. esJeer yeeyeemeensyeebveer yentpeve
meceepeeJej nesCeeNee otjieeceer HeefjCeebceeee efJeeej keve 24 meHWyej 1932 jespeer HegCes kejej Jej
mener kesueer. ee kejejevegmeej [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebveer DemHe=eebmeeer mJeleb$e celeoejmebIeeee
leeie keve leebee ceveeefJe jeKeerJe peeieebee efmJekeej kesuee. Hejbleg ne HegCes kejej oefueleebes
jepekeere DeefmlelJe mebHeg<ele DeeCeCeeje juee. leecegUs yeeyeemeensyeebveer Heg{s DeeHeuee neeleerlee HegCes
kejejeme efJejesOe kesuee. Heg{s ieebOeerveer Je keeBesmeves DeeHeuee eyo HeeUuee veener Je leebveer HegCes
kejejeveblej DeefmleJeele Deeuesuee cebef$eceb[Uele Skeener oefueleeuee mLeeve efoues veener. leecegUs HegCes
kejejeee Yebie keeBesme Je ieebOeeRveer kesueees efometve esles.
leerve ieesuecespe Heefj<eoe Je HegCes kejej (1930-1932)
jepekeere He#eeeer mLeeHevee :
DemHe=eeee Je Heooefueleebee Gejemeeer jepekeere HeueeJej leebee veee ceeieCee Je
nkeke efceUefJeCeemeeer yeeyeemeensyeebveer jepekeere keee& kejeeuee megJeele kesueer. DeeOegefveke jepekeere
JeJemLesle jepekeere He#eebvee eeHle Peeuesues ceOeJeleea mLeeve yeeyeemeensye HetCe&HeCes DeesUKele nesles.
DeeHeuee eUJeUereer Gef<es meeOe kejCeemeeer jepekeere mebIeve mLeeHeve kejCeeee nsletves
leebveer jepekeere He#e mLeeHeve kejCeeee efveCe&e Iesleuee.
[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebveer 15 Dee@iem 1936 jespeer mJeleb$e cepetj He#e ee DeeHeuee
Heefnuee jepekeere He#eeeer mLeeHevee kesueer. keeyee[ke< kejCeeNee Jeiee&es efnle HeenCes ns ee He#eees
Oese nesles. He#eees ojJeepes meJe& ke<kejer pevelesmeeer Kegues nesles. F.me. 1937 ceOes cegbyeF&
keeeosceb[Uele 15 Hewkeer 11 peeiee mJeleb$e cepetj He#eeves efpebkeuee neslee. F.me. 1937 les
1939 ee keeUele mJeleb$e cepetj He#eeee Deeceoejebveer cegbyeF& keeeos ceb[Uele Glke=<HeCes keee&
kesues. yeeyeemeensyeebveer 17 meHWyej 1937 jespeerr Keesleer Heleer Je cenej Jeleve ve< kejCeemebyebOeeres
efJeOeseke cegbyeF& keeeosceb[Uele ceeb[ues. eslekejer DeeefCe keeceieejebes eve mees[efJeCeeee eelve
mJeleb$e cepetj He#eeves kesuee. leebee ee keeee&cegUse 1942 ceOes yeeyeemeensyeebvee cepetj ceb$eer cnCetve

109
ieJnve&j pevejueves DeeHeuee ceb$eerceb[Uele Iesleues. leebveer cepetjceb$eer Demeleevee (1942-1946)
meceepeeleerue eleske mlejeleerue cepetjebmeeer efJeefJeOe keeeos kesues Je leebee peerJeveele yeoue Ie[Jetve
DeeCeCeemeeer eelve kesues.
[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejeveer DeeHeuee keeee&ee mlej je<^ere mlejeJej vesCeemeeer Je
mebHetCe& je<^eleerue DemHe=eebee mecemee DeefKeue Yeejleere jepekeejCeeee HeueeJej DeeCeCeemeeer
19 peguew 1942 jespeer `DeefKeue Yeejleere es[etu[ keem Hes[jseve' ee veJee He#eeeer mLeeHevee
kesueer. ee He#eeves DemHeeebee eveebvee eeOeeve osCeees Gef< sJeues nesles. eeHle HeefjefmLeleerle
DemHe=eebee eveebeer mees[JeCetke kejCeeee DeeefCe leebvee veee efceUJetve osCeeee keeee&uee
Deeece efouee Heeefnpes, Demee efJeeej yeeyeemeensyeebveer kesuee. DemHe=eebee eveebvee meveoeerj ceeiee&ves
Jeeee Hees[Ceemeeer DeeefCe leebee jemle ceeieCee ceeieea ueeJeCeemeeer ee He#eeeer mLeeHevee kejCes
leebvee DeeJeeke Jeeles. veJee jepeefkee He#eeves DemHe=eebes Deveske eve ceeieea ueeJeCeemeeer eelve
kesues. Hejbleg leebvee nJes lemes ee efceUeues veenerle. mJeeleb$eHetJe& keeUeleerue 1946 ee efveJe[Cetkeerle,
Heg{s 1952 ee meeJe&ef$eke efveJe[Cetkeerle DeeefCe 1954 ee HeesefveJe[Cetkeerle es[etu[ keem
Hes[jseveee GcesoJeejebee oeCe HejeYeJe Peeuee. keejCe es[etu[ keem Hes[jseveee
GcesoJeejebvee meveeleveer efnboteer celes efceUle veJnleer. leecegUs DeeHeuee He#eeuee YeefJe<eele efveJe[Cetkee
efpebkeCes DeJeIe[ nesCeej Deee ekeejee efJeeej yeeyeemeensye Deebyes[kejebveer kesuee. keeBesmeefJejesOeer eyeU
efJejesOeer He#e GYee jenCeeeer DeeJeekelee leebvee Jeet ueeieueer. ueeskeeenerle efJejesOeer He#eeeer Deleble
DeeJeekelee Demeles, eeJej leebeer { ee DemeueecegUs eeBesmees efJejesOeke Deeeee& De$es DeeefCe
Sme. Sce. peeseer eebeeeer [e@. Deebyes[kejebveer He$eJeJenej meg kesuee. yeeyeemeensye Deebyes[kejebvee
JeeHeke jepekeere He#eeeer mLeeHevee kejeJeeeeer nesleer. peebvee oefueleebefJe<eeer menevetYetleer Jeeles
Deeebvee Ske$e keve Deve peeleeRee vesleebyejesyej keece kejCes DeeJeeke Deens Demes Deebyes[kejebvee
Jeeg ueeieues. ee jepekeere Gceealetvee yeeyeemeensye Deebyes[kejebveer efjHeyueerkeve He#e mLeeHeve kejCeeee
mebkeuHe kesuesuee neslee. Hejbleg leebee ne mebkeuHe leebee neeleerle HetCe& nesT ekeuee veener. leebee
HeefjefveJee&Ceeveblej 1957 ceOes efjHeyueerkeve He#e DeefmlelJeele Deeuee. ee He#eeves Heg{s Yeejleere
jepekeejCeeJej DeeHeuee mee GceefJeuee.
Yeejleere jepeIeveses efeuHekeej :
[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kej ns mJeleb$e Yeejleees Heefnues keeeoe ceb$eer nesles. Ievee
meefceleeree cemegoe meefceleeres DeOe#eHeo efmJekeeve mJeleb$e Yeejleeeer jepeIevee leeej kejCeees
ceewefueke keece leebveer kesues. leebeer eke=leer yejesyej vemeleeveener leebveer keesj Heefjece IesTve
jepeIevesee cemegoe Deieoer keceer JesUele leeej kesuee. 26 veesJnWyej 1949 jespeer ner jepeIevee
mJeerke=le Peeueer. jepeIeveseer DebceueyepeeJeCeer 26 peevesJeejer 1950 Heemetve meg Peeueer. [e@.
yeeyeemeensye Deebyes[kejebveer Deefleee cesnvele IesTve ner Ievee leeej kesueer. Ievee meefceleeres DeOe#e
[e@. jepeW emeeo eebveer yeeyeemeensyeebee keeceeeer mlegleer kesueer. leebee Denesje$e eelveebcegUs ner
Ievee ele#eele DeJelejueer cnCetve leebvee leebveer mebefJeOeveeleceeHe&le ueeskeebvee mJeeleb$e mecelee, yebOeglJe
Je veee ner leJes yeneue kesueer. meJe& efnbot keeeeees mebefnleerkejCe keve meJe& efnbotvee Skee keeeoe
ueeiet kejeJee Je leele efnbot m$eereebvee meceeve nkeke osCeele eeJesle, eemeeer keeeoe ceb$eer cnCetve [e@.
yeeyeemeensye Deebyes[kejebveer efnbot kees[ efyeueeee cemegoe leeej keve ueeskemeYesle ceeb[uee. mejoej
Je}yeYeeF& Hesue DeeefCe je<^Heleer [e@. jepeWemeeo eebveer efJeOesekeeuee efJejesOe kesuee. Hebef[le vesnbveer
eejbYeer efJeOesekeeme Heeefbyee efouee Demeuee lejer esJeer lesner DeeHeuee efveCe&eeeer ece jeefnues veenerle.

110
HeefjCeeceer ns efJeOeseke ueeskemeYesle cebpetj nesT ekeues veener. yeeyeemeensye Deebyes[kej leecegUs KetHe
efvejee Peeues. DeKesj leebveer og:Keer nesTve 1951 ceOes DeeHeuee keeeosceb$eerHeoeee jepeerveecee
efouee. efnbot kees[ efyeueebcetUs efm$eeebvee Deveske ekeejes DeefOekeej efceUCeej nesles. Hejbleg ns efyeue Heg{s
HHee HHeeves Heeefjle kejCeele Deeues. 1956 Heele yeeyeemeensye mebmeosceOes ueeskeebee mecemee
ceeb[le jenerues leebes jepekeere keee& JeeKeeCeCeepeesies Deens.
DeeHeueer eieleer leHeemee :
e.

[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebes jepekeere keee& Lees[keeele meebiee.

9.5 [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebes ew#eefCeke keee&

[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebveer DeeHeuee peerJeveele efe#eCeeee KetHe cenJe efoues. [e@.
yeeyeemeensye Deebyes[kejebveer oefueleebvee efekee, mebIeefle Jne Je mebIe<e& keje ne cenJeeee mebose efouee.
efe#eCeecegUs ceveg<e peeie=le neslees Je leeuee DeeHeuee nkeke Je DeefOekeejebeer peeCeerJe nesles. leecegUs
oefueleebvee efe#eCeeefeJeee Heee&e veener, Demes yeeyeemeensyeebes cele nesles. efe#eCeecegUs oefueleebeer
mHe=eebee meeceeefpeke Je Oeeefce&ke iegueeceefiejerletve megkee nesCeeme ceole nesCeej nesleer leecegUs
yeeyeemeensyeebveer yeefn<ke=le efnlekeeefjCeer meYesee ceeOeceeletve Jemeefleie=ns, Jeeeveeuees Je eew{ebmeeer
je$eeree eeUe meg kesuee. oefuele Je yengpeveebee efe#eCeemeeer yeeyeemeensyeebveer F.me. 1945 ceOes
cegbyeF& esLes `HeerHeume Spegkeseve meesmeeeereer' mLeeHevee kesueer. ee meesmeeeerves 20 petve 1946
ceOes cegbyeF&uee efmeeLe& kee@uespe, lej 19 petve 1950 jespeer Deewjbieeyeeo esLes efceefuebo ceneefJeeeuee
meg kesues. Deepe ee meesmeeeeree Deveske eeUe lemese Deveske ceneefJeeeuees cegbyeF&, Deewjbieeyeeo,
veebos[, DeebOeeose Je kevee&keele Deensle. lemese leebveer meesmeeeeree ceeOeceeletve oefuele
efJeeeLee&meeer Deveske Jemeefleie=ns meg kesueer Je efe#eCeeee emeej kejCeemeeer Denesje$e eelve kesues.
cejeJee[e efJeYeeieemeeer mJeleb$e efJeeeHeer DemeeJes Demes yeeyeemeensyeebvee Jeele nesles leecegUs leebveer
Deewjbieeyeeouee cejeJee[e efJeeeHeer mLeeHeve kejCeele Heg{ekeej Iesleuee. Heg{s F.me.1958 meeueer
Deewjbieeyeeouee cejeJee[e efJeeeHeer mLeeHeve Peeues. Deeeekeejs yeeyeemeensyeebveer efe#eCeeee #es$eele
Yejerve Demes keee& kesues.

9.6 [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebeer He$ekeeefjlee

[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebveer DeeHeueer eUJeU leUeieeUeleerue ueeskeebHeele
HeesneseefJeCeemeeer Je=eHe$e ee ceeOeceeee JeeHej kesuee. leebveer Je=eHe$e ns meceepeeyeesOeveees cenJeees
ceeOece ceevetve oefueleebes eyeesOeve Je mebIeve kejCeemeeer DeeefCe leebeeJej nesCeejs Deveee DeeefCe
leebee veee nkekeebeer ceeieCeer kejCeemeeer leebveer Deveske Je=eHe$es eeueefJeueer. leebveer F.me. 1920
ceOes $eHeleer eent cenejepeebee DeeefLe&ke menekeeee&cegUs `cetkeveeeke' ns Heeef#eke meg kesues. F.me.

111
1923 ceOes ns Heeef#eke yebo He[ues. 3 Sefeue, 1927 jespeer yeeyeemeensyeebveer `yeefn<ke=le Yeejle' ns
Je=eHe$e meg kesues. ns Je=eHe$e oefuele eUJeUeres cegKeHe$e yeveues. DemHe=e oefueleebee efJekeeme ne
leebee Je=eHe$eere efueKeeCeeee nslet neslee. yeefn<ke=le Yeejle ns Je=eHe$e 1930 Heele eeueues.
[e@. yeer.Deej. Deebyes[kejebveer DeeHeueer eUJeU meceepeeHeele vesCeemeeer `mecelee', `pevelee'
Je `eyeg Yeejle' efn Je=eHe$es meg kesueer. ee Je=eHe$eeletve leebveer DemHe=eebes jepekeere eve Yeejleere
jepekeejCeeee SsjCeerJej DeeCeues. leebveer DeeHeuee He$ekeeefjlesletve mebHetCe& oefuele meceepeeuee efoee
osCeeee eelve kesuee. [e@. Deebyes[kej ns efveYeea[, Oeseefve< He$ekeej nesles. leebveer peeleerJeJemLee,
JeCe&JeJemLee, yeecnCeeener, efnbot Oecee&leerue Deefve< eLeebJej erkee kesueer. leebee ee keeee&cegUse
DemHe=e peeie=le nesTve mebIeefle Peeues. leebee Je=eHe$eeleerue efueKeeCeebcegUs mebHetCe& Yeejleele Je
peieele leebes efJeeej Heesneseues leecegUs oefuele eUJeU cepeyetle Peeueer.

9.7 [e@. yeer.Deej. Deebyes[kejebes DeeefLe&ke #es$eeleerue eesieoeve

[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebveer Yeejleeee jepekeere Je ew#eefCeke #es$eebyejesyej DeeefLe&ke
#es$eelener YejerJe Demes eesieoeve efoues Deens. leebveer eslekeNeebes, cepetjebes, keeceieejebes eve
efpeJneUeeves neleeUues Je mees[Jeues. Yeejleeee DeeefLe&ke efJekeemeele leebveer kesuesues keee& G}sKeveere
Deens. leebveer DeeHeuee ecegKe HeoJee DeLe&eem$eele IesleueecegUs leebveer Yeejleere meeceeefpeke Je
DeeefLe&ke efmLeleer eebieueere ceeefnleer nesleer. leebveer leebee ebyeOeeletve meeceeCe efme kesues keer Fbepe
ueeske Yeejleereebes keeeekeejs ees<eCe kejle nesles Je DeeHeueer mebHeeer keeer uettve vesueer. leebee
DeLe&eem$eere JeeeveecetUs Je leeletve leebveer kesuesuee ke=leercetUs leebeer ieCevee Yeejleeee ecegKe
DeLe&le%eeceOes nesles.
1942 les 1946 ee ojceeve Jne@F&meje@eee ceb$eerceb[Uele cepetjceb$eer Demeleevee leebveer
Deveske DeeefLe&ke GHeece neleer Iesleues. leebveer efnjeket[ OejCe, oeceesoj OejCe ekeuHe, efJepesee eve,
veoeepees[Ceeee ekeuHe, peueefmebeveeee meeseer Fleeoer Deveske ekeuHe neleeUues. leebveer ee
keeUele Je veblej DeeHeueer DeLe&eem$eere Yetefcekee vesnceere yepeeJeueer. eslekeNeebee Je keeceieejebee
efnleees Deveske keeeos ee keeUele yeveefJeues keejCe leebee ueeskeeener meceepeJeeoeJej iee{e efJeJeeme
neslee. leebveer cepetjeceOes Je eslekeNeebceOes peeCeerJee efvecee&Ce kesuee. mJeeleb$eeee Deieesoj Je veblej
Yeejleeves meg kesuesuee Deveske GHeeceebceOes leebee meefee menYeeie neslee. leebeer otj<er
DeeHeueeuee Yeejleere mebefJeOeeveeleerue efJeefJeOe keueceebletve efometve esles.
DeeHeueer eieleer leHeemee :
e.

[e@. Deebyes[kejebes ew#eefCeke Je DeeefLe&ke keee& Lees[keeele meebiee.

112

9.8 yeew Oecee&ee mJeerkeej - 1956

[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebveer DemHe=eebee peerJeveele yeoue Ie[Jetve DeeCeCeemeeer
Denesje$e eelve kesues. leebveer DemHe=eeee Gejemeeer DeeefCe leebee veee nkekeemeeer
Deeeg<eYej ue{e efouee, Hejbleg mHe=e efnbot ueeskeebJej leeee keenerner HeefjCeece Peeuee veener. leecegUs
pee efnbot Oecee&le DemHe=eebvee meceepe Je ceeCegmekeereer JeeieCetke efoueer peele veener, lee Oecee&le jentve
DemHe=elee iegueeceefiejer efeJeee keenerner efceUCeej veJnles. leecegUs [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebveer 13
Dee@keesyej 1935 jespeer veeefeke efpeuneele esJeuee esLes Oeceelej kejCeeee efveCe&e Iesleuee.
leeveblej yeeyeemeensyeebee ceveele Oeceelejeeer ees Jesieeves efHe ueeieueer. leebveer DemHe=e yeebOeJeeee
keueeCeekeefjlee GHeegkele Oece& eesOeCeemeeer efJeefJeOe Oecee&ee DeYeeme kesuee DeeefCe esJeer mecelesJej
Je Jew%eeefveke <erkeesveeJej DeeOeejuesuee yeew Oece& mJeerkeejCeees leebveer jefJeues. 14 Dee@keesyej
1956 jespeer veeieHetj esLes yeeyeemeensyeebveer Helveer [e@. meefJelee Je DeeHeuee ueeKees Devegeeeebmen yeew
Oecee&eer oer#ee Iesleueer. mecelesee Hegjmkeej kejCeeje yeew Oece& ner yeeyeemeensyeebveer DemHe=e meceepeeuee
efouesueer Heej ceeser osCeieer Deens. eeveblej keener efoJemeelee 6 ef[meWyej 1956 jespeer [e@. yeeyeemeensye
Deebyes[kejebes HeefjefveJee&Ce Peeues.

9.9 [e@. Deebyes[kejebee eUJeUeres cenJe

[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebee DemHe=eesejeee eUJeUeruee Deepeee keeUelener KetHe
cenJe Deens. leebveer efouesuee ceeveJe cegeqkeleee ue{eecegUs npeejes Je<ee&ee iegueece efiejerletve DemHe=e
yeebOeJeeeer cegkelelee Peeueer. leebee eUJeUerves esLeerue oefueleebvee mJeeefYeceeveeeer efekeJeCe efoueer DeeefCe
leebeer Deefmcelee peeie=le kesueer. Je<eexvegJe<ex peieeJes ueeieuesues GHesef#eleebes efpeCes DeeefCe GeJeCeeaeebke[tve
Peeuesueer DeJensuevee eecegUs oefuele meceepe DeelceefJeJeeme ieceeJetve yemeuee neslee. yeeyeemeensyeebveer
DeeHeuee eUJeUeree ceeOeceeletve leebveer kesuesuee keeee&cegUs, oefueleebvee DeelceefJeJeeme eeHle Peeuee.
[e@. Deebyes[kejeee eUJeUerves oefueleebveer mebIeefle kesues; lemese leebvee mebIeveses efkebJee
mebIeekeleeres cenJe HeJetve efoues. [e@. Deebyes[kejebveer oefueleebvee mebIeefle keve leebeeceOes DeYese
Skepet efvecee&Ce kesueer DeeefCe leeee peesjeJej DeeHeuee jepekeere Je meeJe&peefveke peerJeveeleerue Deveske
ue{s eemJeer keve oeKeefJeues. [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kej eebveer meg kesuesuee eUJeUerves oefueleebvee
leebee nkekeebeer peeCeerJe keve efoueer Je lee nkekeebee eeHleermeeer DeeJeekelee Yeemeueeme mebIe<e&
kejCeeeerner esjCee efoueer. Deeeekeejs yeeyeemeensyeebveer oefueleebee Gejemeeer DeeHeues mebHetCe& Deeeg<e
Jeentve efoues. leebee ee keeee&cegUse oefueleebvee meceepeele ceeveees mLeeve eeHle Peeues Je leebveer efJeefJeOe
#es$eele eieleer kesueer leecegUs leebes ns keee& Deefleee cenJeees Deens.
DeeHeueer eieleer leHeemee :
e.

[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebee eUJeUeres cenJe meebiee.

113

9.10 meejebe
[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebes jepekeere, meeceeefpeke, DeeefLe&ke, Oeeefce&ke, ew#eefCeke keee&
KetHe ceneees Deens. leebveer DeeHeuee eUJeUeree peesjeJej ee oseeleerue oefueleebvee meeceeefpeke Je
jepekeere eefle<e eeHle keve efoueer. Deieoer efJemeeJee elekeelener Yeejleere meceepeeleerue,
GeJeCeeaeebee DemHe=eebke[s HeenCeeee ef<keesve Heejmee eebieuee veJnlee, Hejbleg [e@. yeeyeemeensye
Deebyes[kej eebveer meg kesuesuee eUJeUercegUs Yeejleere meceepeeeer Je=eer Je Jele&ve eele HeefjJele&ve nesT
ueeieues. DemHe=e meceepener DeeHeuee nkekeebefJe<eeer peeieke yevet ueeieuee. DemHe=e meceepeeee
ueeskeebvee meeceeefpeke peerJeveele eefle<e efceUt ueeieueer. leebee meeceeefpeke opee& GbeeJeuee iesuee.
meceepeele Flej peeleeree ueeskeebee yejesyejeres mLeeve leebvee efceUt ueeieues. nUtnUt
DeueewIeeleleebeeefJe<eeer kesuee peeCeeje YesoYeeJe otj nesle iesuee. [e@. Deebyes[kejebee eUJeUerves
oefueleebvee meeceeefpeke eefle<see pees[erves jepekeere eefle<ener efceUJetve efoueer. yeeyeemeensyeebee
efekeJeCegkeercegUs oefueleebvee mebIeveses cenJe keUtve egkeues. les mebIeefle nesT ueeieues. leebee
jepekeere peeefCeJeener eieuYe nesle iesuee. Yeejleere jepekeejCeeleerue Ske eYeeJeer ekeleer cnCetve
oefueleebee Goe Peeuee; leecegUs oseeleerue meJe& jepekeere peerJeveele leebvee eefle<ses mLeeve eeHle
Peeues. Deee ekeejs [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebveer peerJeveeee efJeefJeOe #es$eele oefueleebvee eefle<ses
mLeeve efceUJetve efoues. Deepe oefuele meceepe eles#e #es$eele Heg{s peeleevee efomele Deens leees ese
kesJeU [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebveee peeles. leebee keeee&cegUse oefueleebvee jepekeere, meeceeefpeke,
DeeefLe&ke Je meebmke=efleke eefle<e efceUeuesueer efometve esles cnCetve [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebes keee&
Deepeee keeUelener KetHe cenJeees Deens. leebveer kesJeU oefuele efkebJee DemHe=e meceepeemeeer keee&
kesues Demes veener lej Yeejleeee efJekeemeeceOes leebveer oefueleebee efJekeeme keve ceese neleYeej
ueeJeuee Deens. ceneje<^euee mece= Je Yeejleeuee DeeOegefveke kejCeeceOes [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebes
Heej ceess eesieoeve Deens ns Jejerue efJeJeseveeJeve efometve esles.

9.11 efJeeeHeerere mJeHeees eve

1.
2.
3.
4.
De)
ye)
ke)
[)

[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebes jepekeere keee& mHe< keje.

[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebee ew#eefCeke keeee&ee Dee{eJee Iee.
[e@. yeer. Deej. Deebyes[kejebes meeceeefpeke Je DeeefLe&ke keeee&es JeCe&ve keje.
erHee efuene.
ieesuecespe Heefj<eoe Je HegCes kejej
[e@. Deebyes[kejebeer He$ekeeefjlee
[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebes ew#eefCeke keee&
DeeefLe&ke keee& [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejes

114

10
DeeefoJeemeeRes GeJe DeeefCe eslekejer eUJeU
Ieke jevee :
10.0
10.1
10.2
10.3
10.4
10.5
10.6
10.7
10.8
10.9

Gef<es
eemleeefJeke
jeceeseebee GeJe
efYe}ebee GeJe
keesUeebee GeJe
1857 ee mJeeleb$emecej DeeefCe ceneje<^
eslekejer eUJeU
meceejesHe
efoIeexejer eve
meboYe& meteer

10.0 Gef<es
ceneje<^eleerue efJeefJeOe peceeleeree GeJeeee DeYeeme kejCes.
efyeeree efJejesOeele efJeefJeOe peceeleeRveer kesuesuee mebIe<ee&es efJeJejCe kejCes.
ceneje<^eleerue efJeefJeOe peceeleeRee efyeerle efJejesOeer GeJeees cetueceeHeve kejCes

10.1 emleeJevee
ceneje^ele Fbepeer meee mLeeHeve Peeueeveblej ee efkeeCeer leebvee meceepeeleuee JesieJesee
peeler-peceeleeRee GeJeeuee leeW[ eeJes ueeieues. meJe& peeler-peceeleeRes GeJe ns osMeYekeleerves
YeejeJeuesues nesles Demesner veener. keejCe leeleerue yejsemes GeJe mJele:es DeefmlelJe
efkeefJeCeemeeer,Fbepeebes Jee&mJe Pegieeve osCeemeeer kesuesues nesles. Fbepe ns HejOeceeae mebmke=leeres
Demeueeves leebee jepeJeerle DeeHeues Jee&mJe ieceeJeues Deens DeMeer ceneje^ele YeeJevee efvecee&Ce Peeueer.
ceneje^eceOes ogmeNee yeepeerjeJeeee keeUele ner Dejepekelee efvecee&Ce Peeueeves leeletve keener uete
Je=eeres ueeske HesMeJeebee veeJeeves uegeuet kejerle nesles. Hejbleg Deele#eHeCes Fbepeebvee oes<eer Oejues
peele nesles.

115

10.2 jeceeseebee GeJe

jeceesMeer ns cetUes lesuebieCeeleerue, HeCe cejeeebee keeUeHeemetve leebes ceneje^ele JeemleJe
Deens. cejesMeenerle leebvee ceeve neslee, HeCe Fbepe Deeueeveblej veee& meg Peeues. efMe#eCeees eceeCe
ee peeleerle DeleuHe DemeueecegUs ner peele ceeieemeuesueer jeefnueer. efMeJeepeeree keeUeHeemetve
peeieueeeer, Heesefuemeeeer Je HenejskeNeebeer keeces leebvee meesHeefJeuesueer nesleer. efMeJekeeUele jeceesMeebvee
mJejepemeeer eebieuee JeeHejkeveIesCeele Deeuee. efMeJeepeer jepeebveer yeefnpeea veeF&keeuee Heej ceesee
HeoeJej e{efJeues nesles. jeceesMeebvee jepeJeJemLesle veJns, lej eeceJeJemLeslener eebieues meceeJetve Iesleues.
cnCetve cejesMeeneree DemleeHeele jeceesMeer efvesmeeer Je eeceeefCekelesmeeer ceneje^eee Feflenemeele
eefme Deensle.
Fbepeer jepeJeerceOes jeceesMeebes Yeebkej neue Peeues. GHeemeceej Je yeskeejercegUsner peceele
iegvnsieejer eJe=eerke[s Pegket ueeieueer. DeeHeuee veeee&uee Fbepeer jepekelex peyeeyeoej Deensle, ner
YeeJevee leebeele yeUeJet ueeieueer. jeceesMeebveer DeeOegefveke ceneje^eee Feflenemeele F.me. 1826,
1829, 1830 Je 1831 ceOes GeJe kesues. F.me. 1877 ceOes leebveer je^Jeeeebvee Heeefbyee
cnCetve yeb[ele Yeeie Iesleuee Je Heg{s JeemegosJe yeUJeble He[kes eebvee ceesueeeer ceole kesueer.
1. Gceepeer veeF&keeeer onMele :
HegjbojceOeerue `efYeJeb[er` ieeJeele F.me. 1791 ceOes Gceepeerpee pevce Peeuee. leebes Je[erue
oeoepeer eefme ojes[sKeesj nesles. Gceepeer Dekeje Je<ee&ee Demeleeveee oeoepeeree ce=let Peeuee.
leecegUs efHeleeke[tve leeuee Heejmes efMe#eCe efceUeues Demesue efkebJee leebee keener efJeMes<e eYeeJe cegueebJej
He[uesuee Demesue lej efomele veener. Gceepeer Jeef[ueebee keeUeHeemetvee `Hegjboj` efkeuueeee
yeboesyemleele neslee.
Gceepeer veeF&ke eeves Hegjboj Heefjmejele oeg veeF&ke eeves meemeJe[ceOes Fbepeer meesuee
DeeJneve efoues. meeJekeejebee KeefpeveebJej nuues keve les uegues. leeyeue leeuee Ske Je<ee&eer
efMe#ee Peeueer. leer efMe#ee Yeesietve Gceepeeres Geesie eeuete jeefnues. Fbepeer Debceueoejebvee ej ceejCeeme
leeves ceeiesHeg{s Heeefnues veener. mejkeejer eflepeesNeener leeves ueguee. meeJekeej Je mejkeej
eebeemebHeeerJej jeceesMeebveer DeeHeues ue#e keWefle kesues nesles.
Gceepeeree Deieesoj meblet veeF&keeee vesle=lJeeKeeueer jeceesMeer meceepe SkeJeuee neslee. meblet
veeF&keeee ce=letveblej meJe& jeceesMeebes Heg{ejerHeCe Gceepeerke[s Deeues. megJeeleeree Heefnuee Je<ee&le
Gceepeerves meele ojes[s, Dee JeeceeNee Ie[Jetve DeeCeuee. Deveske Oeefvekeebvee uegues. leeletve
HeJeOe&ve Je efvebyeeUkej meejKes mejoejner megues veenerle. DeKesj Fbepeebveer Gceepeer efJe (1826)
Heeefnuee peeefnjveecee kee{uee. leeceOes `Gceepeer Je leee meeLeeroej Heeb[tpeer eebvee Oeve osCeNeeme
100 Heeebes ye#eerme peeefnj kesues`. Hejbleg Fbepeebee ee peeefnjveeceeee keener Ske Heeeoe
Peeuesuee efomele veener. cee$e eeletve Ske efve<ke<e& Fbepe DeefOekeeNeebveer kee{uee keer, `ueeske Gceepeeree
yeepetves Deensle leeuee ceole kejleele. meeeser DeeefCe iejeryeebefJe<eeer DeemLee ns Gceepeeres JewefMee
DemeueecegUs jele leeeeefJe yeesuele veener. cnCetve leebveer ogmeje peenerjveecee kee{tve Demes
peeefnj kesues keer, pes keesCeer ojes[sKeesjeuee meeLe osleerue leebvee ej kesues peeF&ue. Hejbleg ee
Iees<eCeseener GHeeesie Peeuee veener. jeceesMeebee keejJeeee DeefOekee Jee{le iesuee.

116
2. Fbepeebeer veerleer :
keeeeves keee kee{Ceeeer veerleer Fbepeebveer DeJeuebefyeueer. jeceesMeebee yeboesyemleemeeer
jeceesMeer efMeHeeF& Je jeceesMeer Debceueoej vesceCeele Deeues. HeCe je^Jeeoer jeceesMeebeer Fbepeebee
eekejerleerue peJeenjefmebie jeceesMeebuee SJe{er onMele yemeefJeueer keer, leeuee veeskejer mees[tve Iejer yemeeJes
ueeieues. Gceepeeree yeboesyemleemeeer pes efMeJeveeLe cenejemeejKes Debceueoej vesceCeele Deeues. leebes
legke[s keve Gceepeerves DeeHeuee leekeoereer peeCeerJe Fbepeebvee keve efoueer. jeceesMeer GeJeeyeue
HegCeee keueskej je@ye&mevener neove iesuee. lees cegbyeF& ieJnve&juee efueefnlees keer, `egjesefHeeveebefJe<eeer
Demeblees<e, eflejmkeej GlHeVe kejCes Je veblej leebvee osMeeletve IeeueJetve osCeeme ceole kejCes Demee ee
ueeskeebee ceeveme efomelees. HegCeees ueeske GIe[ yeesueleele keer kegs Fbepeebes jepe? mecejebieCeeJej les
ue{leerue HeCe jeceesMeebHeg{s leebee efveYeeJe ueeieCeej veener. kegCeer meebieeJes Gee ne Gceee
efMeJeepeermeejKee yeb[Keesj nesTve Hegvne cejeer jepe eeuet kejCeej veener keMeeJeve? osJeeee
ceveele Demesue lej keee nesCeej veener?`
Gceepeeres yeb[ nUtnUt iebYeerj JeUCe Iesle eeueues nesles. ueeskeebee Gceepeeruee Demeee Heeefbyee
Jee{le iesuee lej Fbepeer meesJej ceese Deefve emebie Dees{eJesue Demes leebvee Jeet ueeieues, cnCetve
leebveer eflemeje peeefnjveecee kee{tve yeef#emeeeer jkekece 1200 Hees kesues DeeefCe ieeJekeYeerleer
oeKeefJeleevee peenerj kesues keer, `pees mejkeejuee ceole kejCeej veener leeuee yeb[Jeeueebvee efceueeHeer
mecepeues peeF&ue.` Fbepe mejkeej eflemeNee peeefnjveeceele Gceepeeruee `ojes[sKeesj` Demee Meyo ve
JeeHejlee `yeb[Jeeuee` Demes cnCeleele.
Gceepeerves DeeHeuee ojeje Jee{efJeuee, eeflee Jee{ueer. DeeHeCe Skee jepeees mJeeceer Deenesle,
DeMeer leeeer YeeJevee Peeueer. Gceepeerves HegCeeee keueskejke[s F.me. 1827 ceOes keener ceeieCee
kesuee, lee DeMee1)
2)
3)

Fbepeebveer Dece=lee jeceesMeer Je efJeveesyee yeeeCe eebvee mees[eJes.

jeceesMeebeer HejbHejeiele Jeleves Hejle kejeJeerle.
Hegjboj Je Flej efkeeCeer DemeCeeNee jeceesMeeee Jeleveeuee Fbepeebveer nele ueeJet vees.
esCeseceeCes Fbepe ve Jeeieueeme leebvee jeceesMeeee efJejesOeeuee meeceesjs peeJes ueeiesue.
keueskej je@ye&meves 15 ef[meWyej 1827 jespeer Ske peeefnjveecee kee{tve Gceepeeruee ke[ke Gej
efoues.
1)
2)
3)
4)
5)

eej HejieCeeceOes jeceesMeer pevelesuee ceele osleele lesJne leebee yeboesyemle kesuee peeF&ue.
pevelesves jeceesMeebvee Heeefbyee osT vees.
jeceesMeer ieele meeceerue Peeuesueer SKeeoer Jekeleer DeepeHeemetve 20 efoJemeele mejkeejele npej
Peeueeme efleuee mebHetCe& ceeHeer osCeeee efJeeej kesuee peeF&ue.
Gceepeer, kegceepeer, Heeb[gpeer Je esmeepeer ee yeb[Keesjebvee Heke[tve osCeeNeeme eleskeer Hees
5000 es yeef#eme efoues peeF&ue.
yeb[Jeeueeeer ceeefnleer osCeeNeeme Keeme yeef#emes efoues peeleerue.

117
je@ye&meveee peeefnjveeceecegUs Gceepeer mebleeHeuee. leees Heeee efoJemeele Heee Fbepeebvee
Heke[ues Je leebeer cegb[keer keeHetve meemeJe[ esLeerue efyeefMe ue<kej DeefOekeeNeebvee HeeefJeueer DeeefCe
leeveblej Heee efoJemeebveer (25 ef[meWyej 1827) peeefnjveecee kee{uee lees Demee1) eCes-jlveeefiejerceOeerue Heeerue, ceeceuesoejebveer cenmetue mejkeejele pecee ve kejlee Gceepeeruee
eeJee.
2) Gceepeereer ceeCemes esleerue lesJne Hewmee leeej sJeeJee. DeveLee nesCeeNee HeefjCeeceeme mebyebefOele
pes DeefOekeejer peyeeyeoej jenleerue.
Gceepeeree peeefnjveeceevegmeej 13 ieeJeebveer Gceepeeruee cenmetue efouee. leecegUs Fbepeebvee
ceese Oekekee yemeuee. eee JesUer Gceepeerves keesuneHetjkej $eHeleer, Deebes eebeeMeer nele efceUJeCeer
kesueer DeeefCe Fbepeer eosMeele onMele yemeefJeueer.
3. Gceepeer Je Fbepe eebeele mebIe<e& :
Gceepeerves veJeeves esee peceJetve Fbepeebvee nekeuetve ueeJeCeeee Ske eespeveeye keee&ece
neleer Iesleuee.
1)
2)
3)

jeceesMeeee esUdee JesieJesieee efkeeCeer efJeKeve sJeeeee DeeefCe meJe& #es$eele

Skeoee GeJe kejeees.
Fbepeebyejesyej meceesjemeceesjee ekecekeer eUtve ieefveceer keeJee leb$e DeJeuebyetve
FbepeebJej onMele efvecee&Ce kejeJeeeeer.
jelesuee $eeme ve osCes. HeCe Heeseuee Yeekejer ceeieJetve IesCes.

Fbepe mejkeejves Gceepeeruee Heke[Ceeeer peyeeyeoejer ner ke@. DeueskePeeb[j Je ce@efkeve@MeJej

meesHeefJeueer DeeefCe ke@. yeeFb[j ne ceoleeruee efouee. Gceepeeree Heefnuee mebIe<e& `Heeb{josJe` ee [eWiejeJej
Peeuee. Hejbleg eeefkeeCeer Gceepeeruee Heke[lee Deeues veener. 26 peevesJeejer 1831 jespeer HegCeees
keueskej pee@pe& efpeyeve& eebveer Ske peeefnjveecee kee{uee leele Keeueerue Iees<eCee kesueer nesleer.
1) Gceepeer, Yegpeepeer, esmeepeer, ke=<Ceepeer eebvee Heke[tve osCeejeme eleskeer jesKe 5000 Hees Je
200 efyeIes peceerve efoueer peeF&ue.
2) mejkeejuee yeeleceer osCeeNeeme 2500 Hees yeef#eme DeeefCe 100 efyeIes peceerve efoueer peeF&ue.
3) eleske yeb[ele meeceerue DemeCeeNeeves yeeleceer HegjefJeueeme leees meJe& iegvns ceeHe kesues peeleerue.
Jejerue peeefnjveeceeee keener GHeeesie Peeuee veener. keesCeleener Jekeleerves Gceepeereer ceeefnleer
efoueer veener. Gue Gceepeerves HegCes, meeleeje, keesuneHetj, meesueeHetj, Denceoveiej, cejeJee[e Deeefo
Yeeieele eeb[ OegceeketU Ieeleuee. ele#e Fbepe DeefOekeejer ke@. ce@efkeve@Me DeeMee&eefkele Peeuee.
leeves 8 Dee@iem 1831 jespeer Hegvne Ske peeefnjveecee kee{tve Fveeceeeer jkekece 10,000 Hees
400 efyeIee peceerve SJe{s kesueer. Fbepeebveer peeefnj kesuesueer jkekece Je peceerve Flekeer nesleer keer, leeuee
yeUer He[tve Gceepeeres Deieoer peJeUes meeLeeroej yeeUt Je veevee DeeefCe Gceepeeree pegvee efce$e yeeHetefmebie
HejosMeer eebveer Gceepeeruee Heke[tve efoues. Hejbleg leeJesUer efYeJee eebYeej eeves ceesee keewMeueeves
Gceepeeruee mees[Jetve DeeCeues.

118
DeeHeuee ceglmesefiejerJe ue{Jeesefiejeruee eMe esle veener Demes efomeleee Fbepeebke[tve
keHeveerleeree DeJeuebye kejCeele Deeuee. ce@efkeve@Me eeves Gceepeeree yeefnCeeruee ueeuete oeKeefJeueer
DeeefCe yeefnCeervese efHelegj nesTve Hegvne Gceepeeruee Heke[tve efoues. Skee Menerjeves cnues Deens keer,

``Fbepe yegeres Iej ~ keve efHeletj~

He$e HeeefJeues efpepeeF&uee~ Oeve os legPee YeeJeeuee~``

eej ieeJes Fveece efceUleele cnCetve efpepeeF&ves YeeTyeerpesee efoJeeMeer DeesJeeUCeermeeer Iejer
Deeuesuee DeeHeuee YeeJeeuee Fbepeebee mJeeOeerve kesues. leeeeJej Keuee oeKeue keve Gceepeeruee
HeeMeer osCeele Deeueer.
Gceepeer veeF&ke ne 19Jee Melekeeleerue ceneje^eee ueeskeveeeke cnCetve Deepener
megefJeKeele Deens. lelkeeueerve ue{e Demeceeve ueeskeebceOes neslee. Hejkeere mejkeej esLetve IeeueefJeCeeeer
leebeer leerJe Fe nesleer. oeve kejCes, iejeryeebvee ceole kejCes, efm$eeebvee $eeme ve osCes eeJeve leebee
GsMe kesJeU uegebee neslee Demes Jeele veener. meeNee ceneje^eves efyeefMeebes meeJe&YeewcelJe
mJeerkeejuesues Demeleevee Skee Gceepeer Je leees keener cetYej menkeejer efpeJeeJej Goej nesTve
ue{ues~ leebveer ke[Jee mebIe<e& efouee. lee mebIe<ee&eer DeespeefmJelee Je leer Goee je^Yekeleer cejeer
ceeCemeeuee Deepener mHetleeaoeeke jsue.

10.3 efYeuueebee GeJe :

cejeeebee keeUele jeceesMeer, efYeuue eebeer mecemee Ge DeMeer yeveueer nesleer. eeceJeJemLesle
ee leUeieeUeee ueeskeebveener mLeeve nesles. efYeuue ns iegpejele Je jepemLeeve ee Yeeieeleerue cetU
jefnJeeMeer DeeefCe lesLeerue peceerveeres ceeueke nesles. jepeHetle ner leebes DeefOekeej ceeve kejerle. jepeHetle
jepes ieeoerJej yemeCeeee JesUer efYeuue veeekeeke[tve leebee jkeleeee efUe DeeHeuee keHeeueer ueeJetve
Iesle Demele. jepemLeeveelee veJns lej kevee&ke, DeebOeeosMe DeeefCe ceneje^eceOes ee peceeleereer
ueeskemebKee ceesee eceeCeele efomeles.
efYeuueees GHepeerefJekeses meeOeve cnCepes Mesleer kejCes, iegjs HeeUCes, ceemesceejer Je efMekeej
kejCes ns nesles. meeleHeg[e Je meeeeree HeJe&leeceOes efYeuueebeer Jemleer nesleer. KeeveosMeele efYeuueebeer
ueeskemebKee ceesee eceeCeele nesleer.
efYeuueebee cegKe yeeje peeler Deensle. leeHewkeer yej[e, [eieeer, cee[eer, JemeeJee, leoJeer
Fleeoer Meg efYeuue peceeleer nesle. lej keener efYeuue jepeHetle, efYeuue kegCeyeer Je efYeuue cegefmuece DeMee
ekeejee Deensle.
Gej cejesMeenerleerue Dejepekelesee Heeeoe efYeuueebveer GeueCeees jefJeues. meve 1803
meeueer efYeuueebveer KeeveosMeele uetceej kesueer. meve 1816 meeueer efYeuue ceb[UeRveer Hegvne GeJe kesuee.
eeJesUer HeW{ejer ueeskeebveer Heeefbyee efouee neslee. leecegUs ne GeJe Fbepeebvee DeefleMee Oeeskeeoeeke
Jeeuee. HesMeJeeF&ee Demleeveblej KeeveosMe Fbepeebke[s Deeuee. ee eebleele Meeblelee efvecee&Ce kejCeees

119
keee& ke@. efyeipeke[s Deeues. F.me. 1818 ceOes KeeveosMe Je yeeieueeCeele HebeeJeVe npeejebee
DeemeHeeme efYeuue ueeske jenle nesles. ogmeNee yeepeerjeJeee keeUele efYeuue eseebJej Deveee Peeues
nesles. esUerecegKeebeer peneefiejerJe ieeJes ogmeNee yeepeerjeJeeves efnmekeeJetve Iesleueer nesleer. KeeveosMeeee
keejYeej keueskej ee veeleeves efyeipeke[s meesHeefJeCeele DeeueeJej meJe& HeefjefmLeleeres efvejer#eCe
keve ee peneefiejer esUerecegKeebvee Hejle kejCee efveCe&e efyeipe Je SuedefHevmve ee oesIeebveer Iesleuee.
ee eosMeele Meeblelee emLeeefHele nesCeemeeer ee peneefiejer leebvee Hejle kejCeeeer iejpe nesleer.
efYeuueebveer meeleHeg[eeee oef#eCesuee meeleceeUe, Deefpebe ee Yeeieele Skeoce GeJe kesuee.
32 eYeeJeer efYeuue eseebveer GeJeees vesle=lJe kesues. Fbepe DeefOekeejer efyeipe eeves KeeveosMeeeer met$es
neleele Iesleueer leeJesUer efYeuueebeer ee eeleeble peyejomle onMele nesleer. esUerJeeues efYeuue
meeleHeg[eeee [eWiejeletve peeCeeNee jmleebJej pes JeeHeejer esle leebeeJej kej Deekeejerle. ns kej
DeekeejCeeee DeefOekeej leebvee keesCeerner efouesuee veJnlee. eJeeMeebke[tve Je JeeHeejer ueeskeebke[tve kej
Jemegue kejCes ne Ske veJeerve JeJemeee leebveer efveJe[uesuee neslee. efmebIeJeeee Ieeele iegceeveer ne
efYeuue 500 efYeuueebes mewve yeeUietve neslee. leeeeke[s Demeuesuee Iees[eebeer mebKee HebeJeerme
npeej nesleer.
meeleHeg[eeleerue meeleceeUe jebieele efeuee efYeuueeves GeJe kesuee. leeves uegceej kejCes
mees[tve eeJes cnCetve Fbepe leeuee Je<ee&uee mee[smeneMes Hees osle nesles. Hejbleg DeKesj leeee GHeJeer
Jele&veecegUs Fbepeebveer leeuee F.me. 1819 ceOes HeeMeer efoueer.
1. efYeuueebee HegveJe&meveeee eelve DeeMemJeer:
F.me. 1819 ceOes mejkeejves efYeuueebyeeyele OeesjCe eefme kesues.
1)
2)
3)

efYeuueebvee Iee, efKeb[er eebes mebj#eCe kejCeees keece efoues.

MejCe Deeuesuee efYeuueebvee HesvMeve osTve leebee HeeseHeeCeeee eMve mees[efJeuee
peeF&ue Demes peeefnj kesues.
HegveJe&meveees OeesjCe cnCetve efYeuueebvee peceerveerner osCeele Deeuee.

keener keeU efYeuue Meeble jeefnues. leoveblej leebveer Hegvne mebIe<ee&uee megJeele kesueer.
[eWiejeee Deeeeeves mebIe<e& kejCeeNee efYeuueebvee Heke[Ces ceeser DeMekee iees nesleer. cnCetve
mejkeejves ogmeje peeefnjveecee kee{uee.
1)
2)

MejCeeieleer mJeerkeejCeeNeebvee HetCe& ceeHeer efoueer peeF&ue.

efYeuueebvee efceUCeejs HetJeeaes nkeke, HesvMeve eeuet sJeues peeleerue.

Jejerue peeefnjveecee efYeuueebvee efoKeeT mJeHeeee Jeele neslee. keejCe meele ceeeeee
efeuee efYeueeuee HesvMeve cebpetj keve osKeerue leer efveeefceleHeCes efceUle vemeueecegUs leeves Hegvne
oeb[ieeF& meg kesueer.
Fbepeebveer peeye efJeeejleee leeves Gej efoues keer legcner HesvMeveeer jkekece oslees cnCetve
keyetue kesues. HeCe leer ceuee vesceeves efceUle veener. Lekeuesueer HesvMeve efceUeueer keer ceer uetceej kejCes

120
LeebyeefJelees. ee Gejeves Fbepe efe[ueeves efeueeuee Heke[tve meJeemeceesj HeeMeer efoues. leecegUs
MejCeeieleer ueebyee jeefnueer, Gue leebeeJejerue keejJeeee ceesee eceeCeele Jee{uee.
2. egjkeceea efueefJnbiemve :
efYeuueebee Ske veslee `MesKe ogune` eeves Fbepeebvee meUes keer HeUes keve mees[ues nesles.
Hejbleg lees Heke[uee iesuee. leeueener keesj efMe#ee osCeele Deeueer. `efnje` veeJeeee efYeuueeee
vesle=lJeeKeeueer F.me. 1822 meeueer Hegvne yeb[ Peeues. eeJesUer yeb[ees mJeHe HetJeeaHes#ee efYeVe nesles.
leeves KeeveosMeeleerue efyeefMe Meemeve peJeU peJeU mebHeefJeues. keve&ue je@efyevmeveuee efYeuueebee
yeboesyemleemeeer HeeefJeues. leeves oesve Je<ex keesj Heefjece keve efYeuueebee yeboesyemle kesuee.
F.me. 1824 ceOes uesHe. efueefJnbiemveuee efYeuueebee yeboesyemleemeeer vesceCeele Deeues.
leeves efYeuueebeer 35 Iejs peeUtve Yemcemeele kesueer. `eej Heg<e Je oesve efm$eeebvee DeeHeCe ej kesuesues
Deens, HeCe DeeHeues Depetve meceeOeeve Peeues veener. DeeCeKeer keener efYeuueebes jkele meeb[ueeefMeJeee
DeeHeues meceeOeeve nesCeej veener`Demes leeves DeefYeceeveeves veceto kesues Deens. efYeuueebeer mecemee 19Jee
Melekeele DeOetveceOetve GodYeJelee nesleer. eees keejCe efYeuueebes Dee[cegs OeesjCe DeeefCe Fbepe
jepekeleeeer ceveceeveer. meeeOeejerJe efYeuue eebes Skeceskeebyejesyej keOeere Heues veener. efYeuueebeer
`YetefceHeg$e` ner Yetefcekee Fbepeebveer keOeerner mJeerkeejueer veener. meeleHeg[eees Deecner jepes Deenesle. Jeee
Je efKeb[er G[efJeee&es Je lesLes kej ieesUe kejCeees DeefOekeej Deecner GHeYeesieCeej ner efYeuueebeer ner
Yetefcekee ogowJeer nesleer. efYeuueebvee meJeuele osCeeFleHele Fbepe mejkeej kecekegJele veJnles. HeCe cnCetve
efueefJnbiemvemeejKes Deleeeej kejCesner eesie veJnles. ee etj ke=leecegUs efYeuueebvee mebIe<e& kejCeeuee
Ske ekeejeer esjCeee efceUeueer.
3. mesJeejece efIemee[er eebes yeb[ :
mesJeejece efIemee[er eeee vesle=lJeeKeeueer efYeuueebveer F.me. 1825 ceOes GeJe kesuee.
Fbepeebke[erue DebleeHetj Menj uegues. ues Dee@^ceveuee mesJeejeceeee yeboesyemleemeeer HeeefJeues nesles.
F.me. 1826 ceOes [eWiejerceOeerue efYeuueebveer GeJe kesuee. ee GeJeele ueesnej efYeuue DeeIee[erJej
nesles. Heg{s KeeveosMeele le[JeerveeRner GeJe kesues. Fbepe mejkeej meleke& Peeues. uesHeveb Dee@^@ce ns
efYeuueebes GeJe ve kejCeees Deeeskee eelve kejerle nesles. DeKesj leebvee eMe Deeues.
leebveermesJeejeceeuee Heke[ues DeeefCe ceeHener kesues. KeeveosMeele Meeblelee emLeeefHele kejCeemeeer
Dee@^@ceves Gheeeeespevee kesueer.
1)
GeJeele DemeCeeNee meJeeese iegvne ceeHe kesues. 2) mejkeejves yeUkeefJeuesuee
peceerveer leebvee Hejle kesuee. 3) mejkeejves yeer-efyeeeCeebeer Meemeveeke[tve JeJemLee keve efoueer.
efyeefMe mejkeej Flekeee ceesee eceeCeele efYeuueebvee meeseermegefJeOee DeeefCe meJeueleer osle
nesles. Hejbleg efYeuueebvee leees keener efJeMes<e Jeele veJnles. Gue mejkeejves DeeHeueer HeejbHeeefj [eWiej,
pebieues, peceerve yeUkeeefJeueer Deens, DeeHeuee cegkele peieCeeee Je=eeruee De[LeUe efvecee&Ce kejle
Deensle. peuemeeOeve mebHeeeree GHeYeesie leebvee IeeJeeeee Deens. DeMeere leebeer YeeJevee nesleer.
efYeuueebveer De[eCeer keve veesle cnCetve Fbepe ueeske efYeuue DeeefoJeeMeebvee JesieJesieee meJeueleeReer
Deeefce<es oeKeefJele Demele. leebes efYeuueebvee Heejmes veJeue Jeele veJnles. pemes Fbepe Hekekes JeeHeejer

121
nesles, JeeHeejeee Dee[ esCeejer keesCeleerner mecemee les menve kejerle veJnles, lemes efYeuuener Hekekes
ue{eT Je=eeres nesles.
F.me. 1828 Heemetve KeeveosMeele Meeblelee emLeeefHele nesTve efYeuueebee GeJe vesd
kejCeele eMe Deeuesues Demeleeveee F.me. 1839 ceOes KeeveosMeele le[Jeer efYeuueebveer GeJe kesuee.
Denceoveiej Heefjmejele efYeuueebveer GeJe kesueeeer Deveske GoenjCes efomeleele. peUieeJe efpeuneele
meeJeoe Je eeJeue esLesner efYeuueebveer GeJe kesues. F.me. 1846 ceOes `peerJes JeemeJee` eeves FbepeebMeer
mebIe<e& meg kesuee. HegCes les ceeuesieeJe Flekeee efJemleeefjle eosMe jCeYetceer juee neslee. yejse efoJeme
peerJesJeemeJeeves Fbepeebvee nwjeCe keve mees[ues nesles. DeKesj lees Heke[uee iesuee. Fbepeebveer leeuee
eoerIe& keejeJeemeeeer efMe#ee efoueer.
je^Jeeo cnCepes keee? ns pejer efYeuueebvee keUle vemeues, DeeefCe les mecepeCeeFlekeer
leebeer yeewefke Je YeeJeefveke HeeleUer efJekeefmele Peeuesueer vemeueer, DeeefCe les mecepeCeeFlekeer leebeer
yeewefke Je YeeJeefveke HeeleUer efJekeefmele Peeuesueer vemeueer, DeeefCe les mecepeCeeFlekeer leebeer yeewefke Je
YeeJeefveke HeeleUer efJekeefmele Peeuesueer vemeueer, lejer Fbepeebvee ee osMeeJej jepe kejCeeee DeefOekeej
veener, SJe{s leebvee efveefeleHeCes mecepele nesles. meve 1857 veblejner leebveer Fbepeer meesJej Deveske
JesUe nuuee kesuee. DeeHeuee mebIe<e& melele eeuet sJeuee. DeeHeueer Yetceer Je cegKe cnCepes DeeHeueer pebieues
Fbepeebveer DeeHeueeHeemetve efnmekeeJetve Iesleueer ns les keOeer efJemejues veenerle Je leeyeue Fbepeebvee leebveer
keOeer #eceener kesueer veener.

10.4 keeseebee GeJe :

ceneje<^ele keesUer peceele meJe& efYeuueebceOes Dee{Ule Demeueer lejer leer keeskeCe
efkeveejHeerJej peemle keWefle Peeueer Deens. meesvekeesUer, ceneosJe keesUer ns HesjYeso Deensle.
ceemesceejeree HeejbHeeefjke JeJemeeeeefMeJeee efMeJekeeUele leebvee efkeuueeJej mebj#eCeeeer keeces
meesHeefJeCeele Deeuesueer nesleer. Heg{s Deebesee keeUele veewoueele leebee meceeJesMe kejCeele Deeuee.
efYeuue Je jeceesMeer eebeeJej Fbepeer jepeJeerle keMeer GHeemeceejereer JesU Deeueer leMeere ee keesUer
ueeskeebJejner Deeueer. DeeHeuee cetueYetle eMveebee mees[JeCegkeermeeer ner peceele FbepeebefJe mebIe<ee&le
Glejueer.
FbepeebMeer keeseebee mebIe<e& efvecee&Ce Peeuee Deieoer leee keeUele jeceesMeebee mebIe<e& ceesee
eceeCeele neslee. jecepeer Yeebieef[eeves jeceesMeebee DeeoMe& Heg{s IesTve F.me. 1828 ceOes GeJe meg
Peeuee. oesve Je<ee&Hee&le ne ue{e eeuet neslee. Fbepeer DeefOekeejer DeueskePeeb[j ce@efkeve@Me eeves
keeseebes yeb[ cees[tve kee{Ceele eMe efceUefJeues. Meeblelesee keeUele keeseebveer Mem$eem$es peceefJeueer.
eeJesUer 1) YeeT Kejs, 2) efeceepeer peeOeJe, 3) veevee ojyeejs ee efleIeebke[s keeseebes vesle=lJe
DeeueecegUs yeb[euee DeefOeke ieleer Deeueer.
F.me. 1839 ceOes keeseebee GeJeeves Ge mJeHe OeejCe kesues. ee leerve
eebleerkeejkeebveer HesMeJeeF&ee Hegve&mLeeHevesmeeer eelve kesues nesles. DeeHeueeuee Fbepeer meee ceeve veener
Demes leebveer Ieesef<ele kesues nesles. ieefveceer keeJeeee DeJeuebye keve ee eebleerJeerjebveer Fbepeebvee meUes keer
HeUes keve mees[ues. HegCes efpeuneeleerue Iees[veoeree KeefpeveeJej nuuee keve leebveer mejkejee

122
jes<e Dees{eJetve Iesleuee. GeJeeleerue ueeskeebeer mebKee ceee&efole nesleer. leecegUs HegCeeee Deefmemb
keueskej jesPe (Roz) eeves ne GeJe menpeHeCes onHetve ekeuee. eeJesUer 54 keesUer Heke[ues
iesues. leeleerue keeneRvee keesj efMe#ee eseJeuee, lej keeneRvee HeeMeer efoueer. ee GeJeele
keeseebyejesyej jeceeb ieCesMe ieesjs ne yeeeCener neslee. leeueener HeeMeer osCeele Deeueer.
1. jIet Yeebiejs Je yeeHet Yeebiejs eebee GeJe :
F.me. 1844 ee jIet Je yeeHet Yeebiejs ee oesve YeeJeebee GeJe ieepeuee. HegCeeleerue ee GeJee
mejkeejer Keefpeves, keeee&uees Je mejkeejer yebieues eeJej nuues kejCeele Deeues. HegCes, veeefMeke,
Denceoveiej ee Yeeieele keeseebveer Skeocee GeJe kesuee. ee GeJeees #es$e Hegjboj Je meeleeNeeHeele
Heesneseues. F.me. 1845 meeueer keeseebveer jeceesMeebeer ceole Iesleueer. leecegUs nuueeee peesj Jee{uee.
Heesefuemeebvee ceole kejCeeNee mJekeereebJejner Yeebiejs yebOetbveer nuuee kesuee. Gceepeer veeF&keee legkeee
veeJeeee cegueieener jIeg Je yeeHet Yeebiejs eebee GeJeele meeceerue Peeuee neslee. Iee keeyeerpe keve lesLes
DeeHeuee Debceue keeece kejCeeee nsletves leebveer ceeUMespe Je kee$epe Iee keeyeerpe kesuee. veiej Je
veeefMeke efpeuneebceOes yeb[ees ueesCe Heesneseues. pespegjer Je pegVej ee efkeeCeerner leebveer nuues kesues.
mejkeejves jIegpeer Yeebiejsuee Heke[Ceemeeer Heee npeej Heeebes yeef#eme peenerj kesues. HeCe
lees ueeskeebceOes ueeskeefee DemeueecegUs keesCeer Heke[tve osCes Mekee veJnles. DeKesj F.me. 1844 ceOes
Fbepe DeefOekeeNeebvese leeuee Heke[ues DeeefCe HeemeeJej uekeeefJeues. lejermege GeJe Meceuee veener.
Hegjbojee Heeueeuee ej keve keeseebveer meeJekeejebvee uegCeeee Oe[ekee ueeJeuee. eeJesUer
Gceepeereer oesve cegues legkeee Je ceeCekeeeves OegceeketU Ieeuetve veeCesIee, ceeUMespe Iee leeyeele Iesleues.
keeskeCeele esCeeNee peeCeeNee jmleebeer veekesyeboer kesueer. eeJesUer GeJe Flekee peyejomle neslee keer,
Je<e&Yej Fbepeebvee keee kejeJes ns megeuese veener. F.me. 1850 ceOes legkeee Je ceCekeeeee DekescegUs
lej keeseebeer efmLeleer Mekeleernerve Peeueer DeeefCe keesUer keeecees Meeble Peeues.
keeseebee GeJeees ekejCe DeeOegefveke ceneje^eee meMem$e eebleeree Feflenemeele Ske
cenJeeeer Ievee ceeveues peeles. efYeuue Je jeceesMeebeceeCes keeseebeer peele leeJesUer yejere ceeiemeuesueer
nesleer. 19Jee Melekeeee eejbYeer jepekeejCe Jee jepekeere mebmLee HeejMee DeefmlelJeele veJnlee.
meceepeeceOes ns GeJe Je GeJeebes vesles Je leebeer osMeYekeleer, leebee Hejeece eebeer eee& eeuele
Demes. DeeHeuee ceee&efole meeOevemeecegeereer Je keceer ceveg<eyeUeeer keuHevee Demeleeveener leUeieUeleerue
ueeskeebveer ceo&cegkeer, ieepeefJeueer, Fefleneme Ie[efJeuee Je ceneje^osMeer veJes jepekeejCe Deekeejeme
DeeCeues.

10.5 1857 ee mJeeleb$emecej DeeefCe ceneje^ :

F.me. 1857 ee mJeeleb$emecejeyeue Yeeleele Depetvener iewjmecepe Deensle. ne GeJe
Gej Yeejleele ueKeveew, ceerjle, keeveHetj, PeeMeer, keeuHeer, efouueer Jeiewjs MenjebHegjleee ceee&efole
neslee. Yeejleeee Flej Yeeieele GeJeeeer keesCeeuee HeejMeer keuHeveener veJnleer. Demebleg Demeuesuee
efMeHeeeebveer keener keeU Fbepeer meesuee De[eCeerle DeeCeues, HeCe ueJekeje Fbepeer meee ee
Oekekeeeletve meeJejueer DeeefCe leebveer efMeHeeebee Hee[eJe keve ne GeJe o[Hetve ekeuee. Heefece Je
oef#eCe Yeejleele, lemese HetJexke[s ee GeJeeee emeej Peeuee veener. Fbepeer jepeele efMeHeeeebJej pes

123
keener Deveee nesle nesles leeletve ns ekejCe pevceeuee Deeues. Flej$e Yeejleereebveer ee GeJeeuee
Heejmee eeflemeeo efouee veener Demee iewjmecepe efvecee&Ce kesuee. mJeeleb$eJeerj meeJejkejebveer `DejeMes
meeeJevees mJeeleb$emeceej` ns Hegmleke efuentve vescekes mele keee Deens, ns peieeHeg{s ceeb[Ceeee eelve
kesuee. ee GeJeeves ceneje^eleerue ueeskeebvee Fbepe meesee efJe Hestve GCeeme Yeeie Hee[ues.
Hejke Flekeee keer, keener ueeskeebveer Mem$es Geueueer lej keeneRveer Meeefyoke Demeblees<e eke kesuee.
ceneje^ele F.me. 1857 ee GeJeeeer eefleefeee cnCetve Deveske efkeeCeer pes GeJe Peeues,
leeceOes keesuneHetj, veeefeke Keeveose, Denceoveiej, veeieHetj, Deewjbieeyeeo Je cegbyeF& ee enjebee
eecegKeeves meceeJese neslees.
1. jbiees yeeHetpeeRee1857 ceOeerue menYeeie :
jbiees yeeHetpeeRveer meeleeNeees $eHeleer eleeHeefmebnees iesuesues jepe Helej efceUJetve osCeemeeer
eelve kesues. F.me. 1854 meeueer efyeipeves efyeefMe Heeue&ceWceOes Godieej kee{ues nesles keer, `efcemj
jbiees yeeHetjeJeebvee iesueer eesJeerme Je<ex ceer DeesUKele Deens. lees iesueer meele Je<ex DeeHeuee Heoegle jepeeee
JeepeJeer nkekeemeeer Peie[le Deens. ceeuekeeves meesHeefJeuesueer keeceefiejer Flekeee eeceeefCekeHeCes DeeefCe
efvesves Heej Hee[Ceeje Gceoe jbiees yeeHetpeerefMeJeee ogmeje ceuee Dee{Ule veener.`
jepes eleeHeefmebnees Jekeerue ee veeleeves jbiees yeeHetpeer Fbiueb[uee 15 Je<ex jeefnues. Hejbleg
keenerner GHeeesie ve PeeueecegUs meve 1854 uee Yeejleele Hejleues. leebveer Yeejleele Hejleleee
mJeeleb$eemeeer peJeueHeeme 15-20 efkeejer iegHle keWs efvecee&Ce kesueer. leeceOes keesuneHetj, Heb{jHetj,
HeueCe, Jeeej, yesUieeJe, esCesJee[er, osTj, JeOe&veie[, DeeJeea, keUbyeer, keNne[, DeejCes,
Deyeg&peie[, eskecegkeer, pekeeleJee[er Jeiewjs efkeeCeer keWs nesleer. jbiees yeeHetpeeres YeesjHeemetve
yesUieeJeeHeeleee Heeele efnbot, ceebie,jeceesMeer DeeefCe keesUer eebeer Yejleer keve gHee mewveeeer
efveefce&leer kesueer. ceneje^ele meJe&$e efnbot peveceevemeele ueeskeefee Demeuesuee efce$eceb[UeRMeer, Heeerue,
osMecegKe eebeeMeer leebveer efJeeejefJeefvecee kesuee neslee. Fbepeebee mewveeleerue efnboer efMeHeeeebveer
DeeHeueee yeebOeJeeJej eeflenuuee ke vees eemeeer leebvee lemLe jenCeeme meebieCeele Deeues nesles.
lemes Jeeve 22 Jee jsefpeceWee mewefvekeebke[tve IesCeele Deeues nesles.
meeleeje, keesuneHetj Heefjmejeleerue ceeleyyejebee ee GeJeeuee Heeefbyee neslee. meeleeje DeeefCe
ceneyeUsejuee ns GeJe Deieesoj Ie[leerue, leele egjesefHeeve DeefOekeeNeebvee ue#e kejeJeeees,
mejkeejer KeefpeveeJej nuues kejvet les uegeJeeees, legbieeleerue keweebeer megkee kejeJeeeeer Je
mejkeejer KeefpeveeJej nuues keve les uegeJeeees, legbieeleerue keweebeer megkee kejeJeeeeer Je
leebeerner ceole IeeJeeeeer DeMeer eespevee leeej Peeueer nesleer. ee GeJeees JewefMee cnCepes
yebogkeeree ieesee Je leesHeses ieesUs leeej kejCeees keewMeue GeJeele Yeeie Iesleuesueebveer mebHeeove
kesues nesles. meeleeNeees oesvner jepeHeg$e Meent Je Jekeespeer GeJeees vesle=lJe kejCeej Je efvepeeceeke[tve
ceeser kegceke ceoleerme esCeej, DeMee DeHeJeener ueeskeebceOes Guee neslee. leecegUs mejkeejner meleke&
Peeues. petve 1857 ceOes mejkeejves OejHeke[eruee megJeele kesueer. Deke Peeuesuee Yetefceiele
vesleebeer veeJes meebefieleueer. jbiees yeeHetpeeRee cegueiee Je cesngCee lemese jeceesMeer Je ceebieees Heg{ejer yeeyeeree Je
esMee ceebie eebvee Deke Peeueer. DeejesHeeRvee HeeMeereer efMe#ee eseJeuee. jbieesyeeHet Yetefceiele Peeues.
F.me. 1857 ee GeJe ceneje^ele yejee ceese neslee. keesuneHetjuee GlmeJe
Peeueeyejesyej jlveeefiejeruee Demeuesues efyeefMe mewve, DeefOekeejer Ieeyejues. MesJeer leebvee cegbyeF&le

124
DeeCetve sJeeJes ueeieues. yesUieeJe, keesuneHetj Je meeleeje ee leerve efkeeCeer Demeuesuee jepeJeeRee
Heeefbyee efceUJetve veJeer ceeCemes leeej keve oeieesUe Je kee[legmes yeveJetve jbieespeeRveer ceesee
keewMeueeves meJe& leeejer kesueer Hejbleg leebee ne eelvener Hemeuee.
DeeHeueer eieleer leHeemee :
e.

ceneje<^eleerue efYe}ebee Je keesUeebee GeJeees cenJe Lees[keeele meebiee.

10.6 eslekejer eUJeU

efyeefMe F&m kebHeveerves osMeele JeeHeej kejCeeme megJeele kesueer. leecegUs egjesHeeletve
DeeCeuesuee ceeue Yeejleele efJekeCes Je Yeejleeleerue megleer Je jsMeceer keeHe[ lemese cemeeueees Heoele&
egjesHeele eeb[ eceeCeele IesTve peeCeeme megJeele kesueer. kebHeveeres DeefOekeejer DeeefCe JeeHeejer ueeske
osMeeleerue Meslekejer Je cepetj lemese peveleseer DeeefLe&ke uet kejle Demele. ee ueeskeebke[tve keceer
efkeceleerme peyejomleerves ceeue Iesle Demele. ceerj keemeerce eebveer ces 1762 ceOes eeefJe ieJnve&jke[s
leeej kesueer nesleer. Hejbleg leeke[s Heejmes ue#e efoues veener. Deveske ceeieeveer veHee efceUJetve osMeeeer
DeeefLe&ke uet keve osMeeleerue meJe& mebHeeer Fbiueb[ke[s kebHeveer IesTve peele Demes. efyeefMeebes mJeeOeea
JemeenleJeeoer OeesjCe DemeueecegUs ee OeesjCeeee HeefjCeece JeeHeejeyejesyeje MesleerJejmege Peeuee.
1) MeslekeNeebee mecemee:
kebHeveereer jepeJe mebHegele esTve lee efkeeCeer F.me.1857 meeueer Yeejleeee
jepekeejYeej ele#eHeCes efyeefMe mebmeosee neleer iesuee. F.me. 1857 les 1947 ee keeUele
efyeefMe mejkeejves kebHeveer mejkeejHes#eener DeefOeke osMeeeer DeeefLe&ke uet kesueer. Jemeenleeres DeeefLe&ke
Mees<eCe kejCes SJe{se ceee&efole Oese mejkeejes nesles. efyeefMe mejkeejves osMeeJejerue meee neleer
Iesleueer lesJne ke=<eer #es$eele Deveske mecemee efvecee&Ce Peeuesuee neslee. kebHeveer mejkeejves jeleJeejer,
ceneueJeejer DeeefCe keeeceOeeje Heleereer megJeele kesueer DemeueecegUs Mesleeee ceeuekeeryeueee nkeke
Mesleer kejCes, cenmetue ieesUe kejCeeeer Hele eeceOes Deecetueee yeoue Peeues nesles. mejkeejves
MeslekeNeeke[tve eeb[ Meslemeeje ieesUe kejCeeeer Hele eeceOes Deecetueee yeoue Peeues nesles.
mejkeejves MeslekeNeebeer DeeefLe&ke efmLeleer megOeejCeeSsJepeer DeefOekee KeeueeJele iesueer. Meslekejer Hekele
peceervee kemet ueeieues. peceerveoejebeer kegUs Meskelejer yeveueecegUs peceerveoej Jeie& leebeeke[tve
Meslemeeje Yejcemee IesT ueeieuee. emebieer les kegUeke[tve peceervemege kee{tve Iesle Demele. DeeOegefveke
Heleerves Mesleer kemeCeemeeer MeslekeNeebke[s Hewmee, Yeeb[Jeue jeefnues veener. leemeeer leebvee
meeJekeejeeer oejs kepe& IesCeemeeer eseJeer ueeieueer. DeMee kepee&lee Meslekejer Jeie& keeeceee yeg[euee.
Yeejleeleerue ueeskeebee ecegKe JeJemeee Mesleer nee neslee DeeefCe Mesleereer ueeieJe[ efvemeiee&Jeje
Deuebyetve nesleer. DeefleJe=ef<cegUs efHekeees GlHeeove keceer nesle Demes. og<keeUecegUsner MeslekeNeebes peerJeve

125
oeefjer yeveues nesles. DeMee HeefjefmLeleerle mejkeejves Deveske efkeeCeer peueefmebeveeee meeseer JneJeele
eemeeer keeueJes, HeeyebOeejs DeeJeMeke nesles. Hejbleg mejkeejves lemee eelve HeseceOes Mesleerceeueeuee
eebieueere ceeieCeer DemeueecegUs Meslekejer ceeieCeer Demeuesuee Jemletes meJee&efOeke GlHeeove ke ueeieues.
Hejbleg MeslekeNeeee ceeue ne oueeue Je JeeHeejer eebee ceeHe&le efJekeuee peele DemeueecegUs Mesleerceeueeuee
JeeHeeNeeke[tve HeejMeer efkebcele esle veJnleer. MeslekeNeebveer Oeeveeyejesyej veerU, leeie, jyej, ene,
DeeHHeg Je meeKej ee Jemleteer ceeieCeer DemeueecegUs ee Jemletesner GlHeeove Jee{efJeues. Hejbleg leecegUs
Oeeveees GlHeeove Ieues HeefjCeeceer keener keeUelee osMeeuee Oeeve efveee&le kejCeeSsJepeer Deeeele
kejCeeeer JesU Deeueer. Mesleer GlHeeoveele Ie, ueeskemebKeseer Jee{, DeefleJe=er Je og<keeUees Lewceeve,
Yejcemee peceerve cenmetue DeeefCe Yeeb[Jeueeee DeYeeJe eecegUs MeslekeNeeHeg{s Deveske ke=<eerefJe<eeke
mecemee efvecee&Ce Peeuee.
2) MeslekeNeebleerue Demeblees<e :
efyeefMe jepeJeerle MeslekeNeebeer DeeefLe&ke HeefjefmLeleer KeeueeJele iesueecegUs leebes
meeceeefpeke peerJeve oeefjer yeveues. Mesleeres GlHeeove yeveues. Mesleeres GlHeeove Jee{efJeCeemeeer efkebJee
MeslekeNeebeer DeeefLe&ke HeefjefmLeleer megOeejCeemeeer mejkeejves keenere Gheee eespevee kesuee veenerle.
les Gheee kesues les DeHegjs nesles. leecegUs MeslekejerJeiee&le mejkeejyeue Demeblees<e Hemejuee. ee
Demeblees<eeee Ye[kee yeb[eee mJeHeele yeensj He[t ueeieuee. F.me. 1860 ceOeerue yebieeueceOeerue veerU
GlHeeokeebee GeJe F.me. 1874 les 1879 ee ojceeleee keeUele HegCes Je Denceoveiej
eosMeeleerue ueeskeebveer kesuesuee GeJe F.me. 1874 les 1879 ee ojceeveee keeUele HegCes Je
DenceoHeveiej eosMeeleerue ueeskeebveer kesuesuee GeJe, F.me. 1873 les 1890 ee ojceeve Peeuesuee
ceueyeejceOeerue ceesHeueebee GeJe, DeemeececeOeerue MeslekeNeebveer F.me. 1893 ceOes kesuesuee GeJe
GuuesKeveere Deens.
3) MeslekeNeebes GeJe :
efyeefMe jepeJeeree keeUele MeslekeNeebes peerJeve nueeKeeres yeveues nesles. mejkeej Je
peceerveoej lemese peneieerjoej eebvee Meslemeeje osTve MeslekeNeebke[s leeuee Hegjs nesF&ue Flekes
GlHeeove jenle veJnles. Heee&eeves leebeeJej GHeemeceejereer JesU esle Demes. MeslekeNeebceOeerue
Hemejuesuee Demeblees<eecegUs leebveer mejkeej Je peneieeroej, peceerveoejebefJejesOeer Deveske GeJe kesueeeer
veeWo kesueer Deens. ee Deeboesueveeme leebveer Hegvej&mLeeHeveelceke, Oeeefce&ke, meeceeefpeke uet, DeelebkeJeeoer
GeJe DeeefCe meMem$e yeb[ ee Heee ekeejele efJeYeeieues Deens. eejbYeeree keeUele DeeefoJeemeer ueeskeebveer
efnbmeke GeJe kesues. megjsMeefmebn eebee celes, MeslekeNeeyejesyeje DeeefoJeemeer ueeskeebveermege meJee&efOeke
GeJe kesues. DeeefoJeemeeRes GeJe efnbmeke nesles. JeemegosJe yeUJeble He[kes eebveer jeceesMeeeer Heueve
leeej keve ojes[s IeeueCes, efyeefMe keesNee uegCes meg kesues nesles. ceueyeej esLeerue ceesHeuee
eeveermege HejkeereebefJe GeJe kesues nesles.
F.me. 1867 veblej MeslemeeNeeceOes Jee{ kesueer. leecegUs Deveske Meslekejer kepe&yeepeejer
Peeues, Meslekejer peceerveoej, meeJekeej Je ceejJee[er eebes Ye#e yeveues. leecegUs ces les meHWyej meeJekeej
Je peerceveoejeefJejesOeer GeJe kesues. MeslekeNeebveer ns GeJe ieeJeee ecegKe cegefKeee eebee (Hesue)
vesle=lJeeKeeueer kesues. leecegUs F.me. 1879 ceOes `[skekeve De@eerkeueefjmme efjueerHe De@ke` Heeme
keve MeslemeeNeebvee keener meJeueleer eoeve kesuee. peceerveoej Je mejkeejefJejesOeer GeJe yebieeueceOesner

126
Ie[tve Deeues. F.me. 1870 les 1880 ee ojceeveee keeUele meeJekeej efJejesOeer GeJeeeer leerJelee
Jee{ueer nesleer. yebieeueceOeerue MeslekeNeebee GeJeees keW Heyevee nesles. eeefkeeCeer F.me. 1859 ee
`Skeme` keeeeevegmeej MeslekeNeebvee mebj#eCe eeHle Peeues nesles. MeslekeNeeJejerue cenmegueele Jee{
kejCeeme peceerveoejeme ceveeF& nesleer lejerner me.me. 1793 les 1872 ee ojceeveee keeUele
peceerveoejebee mebKeslener Jee{ Peeueer lemese ee peceerveoejebveer Deveske ekeejes cenmetue Jee{efJeues.
leecegUs egmetHe mejee HejieCeeee MeslekeNeebveer Ske `MeslekeNeebee mebIe` leeej kesuee.
4) cenelcee Hegues Je Meslekejer eUJeU :
ceneje^eleerue Meslekejer Je keeceieej Jeie& ne DeeefLe&ke<ee meyeue veJnlee. les De%eeveer
nesles. osMeeeer mece=er Je YejYeje leebeee keeJej DeJeuebyetve nesleer. Hejbleg ns Meslekejer Deceeve Je
kepe&yeepeejerHeCeecegUs DeeefLe&keee efHeUues iesues nesles. HegueWveer `MeslekeNeebee Deemet[` ee ebLeele
MeslekeNeebee oeveere efmLeleeres JeCe&ve kesuesues Deens. cenelcee HegueWveer m$eer DeeefCe DeefleMegebee
kesuesuee Gejeee keeee&eceeCes MeslekeNeebee efmLeleerlener HeefjJele&ve kejCeees keee& kesues.
cenelcee HegueWveer mejkeejke[s MeslekeNeebee cegueebvee eeLeefceke efMe#eCe mekeleeres kejeJes.
leebvee efMe#eCeemeeer eeslmeenve efceUCeemeeer Jemeefleie=ns mLeeHeve kejeJeer DeeefCe keefve Jeiee&leerue
efMe#ekeebeer vesceCetke keve ee ceeieCee kesuee. Meslekejer De%eeve Je DeefMeef#ele DemeueecegUs lees
DeeefLe&ke<e Meesef<ele yeveuee Deens. lesJne leebee peerJeveele HeefjJele&ve Ie[Jetve DeeCeCeemeeer efMe#eCe
nee Gheee Deens Demes cenelcee Hegueebes cele nesles. mejkeejer DeefOekeejer keejketve DeeefCe meeJekeej ns
MeslekeNeebee peeieespeeieer DeHeceeve kejleele. leebeer De[JeCetke kejleele DeeefCe leebes DeeefLe&ke Mees<eCe
kejleele. eeJej yees sJetve cenelcee HegueWveer mejkeejJe meeJekeejebee OeesjCeeJej erkee keve
MeslekeNeebee efmLeleerceOes megOeejCee kejCeemeeer keee& meg kesues. leebveer `oerveyebOet` ee
Jele&ceeveHe$eeletve efueKeeCe keve MeslekeNeebJejerue Deveeeeuee Jeeee Hees[ueer. F.me. 1876-77
ceOes ceneje^ele ceese og<keeU He[uee. leecegUs MeslekeNeebeer efmLeleer neueeKeereer yeveueer. leeceOes
megOeejCee nesCeemeeer cenelcee HegueWveer ceneje^ JeeHeer eUHeU meg kesueer. ner eUJeU KeleHees[eres
yeb[ cnCetve DeesUKeueer peeles. F.me. 1888 ceOes HegCes esLes Fbiueb[ee [egke Dee@He ke@vee@ Deeuee
neslee. leeee meceejbYeeme cenelcee Hegues MeslekeNeebee JesMeele GHeefmLele jeefnues. eeJesUer [egke
Dee@He ke@vee@ eebme MeslekeNeebee JesMeele GHeefmLele jeefnues. eeJesUer [egke Dee@He ke@vee@ eebme
MeslekeNeebee efmLeleerefJe<eeke Ske efveJesove efoues Je leeceOes efJnkeesefjee jeCeeruee MeslekeNeebee
megOeejCee kejCeeefJe<eeer efvejesHe osCeeme meebefieleues. cenelcee HegueWveer Fbepe mejkeejke[s MeslekeNeebvee
mebj#eCe Je GlHeVe Jee{ermeeer Mesleeree efJeefJeOe eespevee DeeKeCeeee Deeen Oejuee. cenelcee HegueWveer
MeslekeNeebee efMeef#ele cegueebvee keefve veeskeNee osCeemeeerner eelve kesues.
cenelcee HegueWveer kesJeU efm$eee DeeefCe oefueleebee efmLeleerle megOeejCee kejCeeeee eelve
kesuesuee veener lej leebveer MeslekejerJeiee&ke[smege ue#e osTve leebee efmLeleerle megOeejCee kejCeeee
eelve kesuee. Meslekejer ne meceepeeee Ieke Demetve leeee ke<eJeje meceepeeeer GHepeerefJekee nesles
ns cenelcee HegueWveer DeesUKeues nesles. Hejbleg Meslekejer DeeefLe&keee JeeF& DeJemLesle peerJeve peiele
neslee. lees meeJekeejeee kepee&le DeeefCe meceepeeee iegueeceefiejerle De[keuesuee neslee. `MeslekeNeebee
Deemet[` veeJeeee ebLe efuentve cenelcee HegueWveer leeceOes MeslekeNeebee efmLeleeres JeemleJe efe$eCe kesues.
lemese MeslekeNeebeer iegueeceefiejer, kepe&yeepeejerHeCee DeeefCe leebee efmLeleerle HeefjJele&ve Ie[Jetve

127
DeeCeCeemeeer keee Gheee kejeJes ueeieleerue eeeerner eee& emlegle ebLeele kesueer Deens. cenelcee
Hegueebveer efm$eee DeeefCe oefueleeeceeCes MeslekeNeebveener efMe#eCe osTve leebvee me%eeve yeveefJeues. leecegUs
Meslekejer peeie=le Peeuee DeeefCe lees meeceeefpeke iegueeceefiejer DeeefCe meeJekeejebee kepee&ee ceiejefceerletve
cegkele nesCeeee eelve ke ueeieuee. Lees[keeele MeslekeNeebmeeer leebee efmLeleerle HeefjJele&veemeeer
keee& kejCeejs cenelcee Hegues ns Heefnues meceepemegOeejke nese.
5) ke=<CejeJe Yeeueskej Je Meslekejer eUJeU :
ke=<CejeJe Yeeueskej ns cenelcee Hegues eebes peJeUes menkeejer nesles. `efoveefce$e` ee
Je=eHe$eeletve leebveer MeslekejerJeiee&ee efmLeleerJej uesKe eefme kesues Je leebeele peeie=leer Ie[Jetve
DeeCeueer. leebee celes Meslekejer Je keejeieerj nse Kejs osMeees DeeOeejmlebYe Deensle. meeJekeej DeeefCe
mejkeej ns oesIesner MeslekeNeebes Mees<eCe kejerle Demele. leebveer MeslekeNeebvee efJeeseer keeme OejeJeer
DeeefCe DeeHeuee cegueebvee efMe#eCe eeJes Demes cnues Deens. yeeeCeeeceeCese DeeHeCener HeejbHeeefjke
JeJemeeeeee leeie kejeJee Demesner leebveer MeslekeNeebvee DeeJeenve kesues. leebveer efJeoYee&leerue kejpeieeJe
esLes `o kejpeieeJe Fb[efm^eue DeB[ keceefMe&eue meesmeeeer` mLeeHeve kejCeeeer eespevee leeej kesueer
nesleer. leemeeer MesDeme&eer efkebcele one Hees sJeueer nesleer. HeCe ner eespevee Debceueele esT Mekeueer
veener.
6) efJeue efMebos Je Meslekejer eUJeU :
efJeue jecepeer efMebos eebveer F.me. 1927 ceOes cegbyeF& keeeosceb[Uele ie=nceb$eeves ceebnuesuee
legke[syeboer Je meejeJee{ermebyebOeeree efJeOesekeeme efJejesOe kesuee. 25 peguew 1928jespeer HegCes esLes cegbyeF&
FueeKee Meslekejer Heefj<eo Yejueer. ee Heefj<eoses DeOe#e efJe.je. efMebos nesles. leebveer DeOe#eere
Yee<eCeeletvener ee efJeOesekeeme efJejesOe oMe&efJeuee. ee efJeOesekeecegUs Meslekejer ueneve-ueneve peefceveeree
legke[eeme cegkeleerue, leebeepeJeU Hewmee jenCeej veener. lemese meejeJee{ercegUs MeslekeNeeJej Deveee
nesF&ue Demes leebveer cnues. leebveer KeeveosMe, DecejeJeleer, veeefMeke, HegCes, meeleeje, veeieHetj DeeefCe
veiej efpeuneeble eeceer Yeeieele MeslekeNeebee Heefj<eoe Iesleuee. Heg{erue Meslekejer Heefj<eoebes leebveer
DeOe#eHeo Yeg<eefJeues.
1)
2)
3)
4)
5)
6)

mebmLeebveer Meslekejer Heefj<eo, lesjoue (oef#eCe keeskeCe) 3 petve

Meslekejer Heefj<eo, yeesjieeJe lee. JeeUJee, efpe. meeleeje, 6 petve 1932
eeboJe[ leeuegkee Meslekejer Heefj<eo, Je[vesj 19 meHWyej 1931 ee Heefj<eoeceOetve leebveer
Heg{erue efJeeej ceeb[ues.
leeuegkeeefvenee Meslekejer Je keeceieej mebIe kee{eJesle.
Decesefjkeve Meslekejer, kegjyeer, Yeeb[Jeueoej Je peceerveoej Deensle. leebee DeeoMe& IeeJee.
MeslekeNeebvee Decesefjkeve MeslekeNeeeceeCes DeeHeuee Mesleceeueeeer efkebcele jefJelee Deeueer
Heeefnpes. Mesleeree ceeueemeeer eesie efkebcele efceUeueer Heeefnpes.

7) yeeeCeslej Heg{ejer Je Meslekejer eUJeU :

efovekejjeJe peJeUkej, eerHelejele efMebos, YeieJeblejeJe HeeUskej DeeefCe cegkebojeJe Heeerue
eebveer MeslekeNeebee HeMveeJej efebleve kejve les mees[efJeCeeee Heelve kesuee. efovekejjeJe peJeUkej

128
eebveer kee{uesuee lespe meeHleeefnkeeJej ceneje<^eleerue MeslekeNeebes cegKeHe$e Demes cegefle kesues nesles.
leebveer meeJekeej DeeefCe peefceoebjeke[tve MeslekeNeebJej nesCeeje Deveee, Deleeeej Je Mees<eCeeefJejOo
mebIe<e& kejCeemeeer Meslekejer mewve GYeejCeeeer metevee kesueer. eerHelejeJe efMebos eebveer `efJepeeer
cejee' ee Je=eHe$eele MeslekeNeebes cnCeCes ceeb[ues nesles. leebveer MeskeNeebee mebIeveebveer DeeJeMekelee
HeefleHeeove kesueer. Decesefjkee Je mJeer[veHeceeCes MeslekeNeebveer one -one Je Jeerme - Jeerme MeslekeNeebes
mebIe mLeeHeve kejve menkeejer HeOoleerves Mesleer kesueeme ieefjyeer nsue Demes leebes cele nesles.
efMe#eCeeee DeYeeJe Demeueevese MeslekeNeebveer DeOeesieleer Peeueeesner leebveer cnues Deens. Meslekejer Je
meeJekejebveer ieesj#eCeeuee cenJe eeJes DeMeerner leebveer metevee kesueer. leebveer meeJekeejebke[tve
MeslekeNeees nesle Demeuesuee Mes<eCeeJej Deveske uesKe efuentve erkee kesueer.
YebieJelejeJe HeeUskej eebveer ye[esoe esLetve `peeie=leer'Je=eHe$e megj kesues. cegbyeF& Heebleele
yeecnCe, ceejJee[er Je iegpej eebeeke[s Meslepeefceveereer ceeuekeer nesleer. MeslekeNeebes G%eeve,
eeueerjerleer, oejyeepeer Je Keefe&ke efJeJeen ns leeme keejCeerYetle Demeueees HeeUskejebveer cnues Deens.
leebveer peeie=leerle uesKe efuentve MeslekeNeebes HeMve ceeb[ues. cegkegobjeJe Heeerue eebveer 57 Je<ex ` oerveefce$e'
ee HeejbYeeree 7 Debkeele ( veesJnWyej - ef[meWyej 1911) MeslekeNeebeer efveke=< efmLeleer DeeefCe leer
otj kejCeees Gheee eeJej uesKeceeuee eeueefJeueer. veJeerve ke=<eer DeJepeejs, Mesleereer HeoMe&ves, Mesleer
Hegmlekes, Mesleer efMe#eCe Mesleer -yeer - efyeeeCes, HeleHes{ee Je efJeefnjer yeebOeCes ns Gheeee eespetve Mesleeres
GlHeeove Jee{efJelee esle Demes leebveer cnues Deens. leecegUs Meslekejer megKeer Demeuee Heeefnpes Demes
leebes cele nesles. `oerveefce$e ' ceOetve lebeveer meeleleeves HeMve ceeb[ues. leecegUse les efJemeeJee
Melekeeleerue ceneje<^eleerue MeslekeNeebes HeJekes jleele.
8) menkeejer eUJeU :
F.me. 1922 les F.me. 1828 ee keeUele cegbyeF& Heebleeleerue Meslekejer meeJekejebee
peeUeele Dee[keues nesles. Meslekejer meeJekeebjeke[tve kepe& Iesle Je les oer[ les ogHHe Jeepeeves Hejle
kejerle. Oeeveeee mJejHeelener Iesleuesues kepe& oer[ les ogHHe HeOoleerves Hejle kesues peele Demes,
efJeoYee&leerue keeHetme GlHeeoke Meslekejer oueeue Je De[les eebeeke[tve efHeUuee peele neslee. eeJej
Gheee cnCepes menkeejer eUJeUereer Jee{ Je MeslekeNeebleerue mee#ejlee nee Demeueeves mejkeejves
menkeejer mebmLeeee Jee{erJej Yej efouee neslee. eUJeUerle cegbyeF& Heeble DeeIee[erJej neslee. ee Heebleele
F.me. 1929 ceOes ner mebKee 5734 Peeueer. menkeejer HelemebmLee Jee{ueecegUs meeJekejebee
iewjJeJenej keceer Peeuee veener. HeCe Lekeyeekeeroej MeslekeNeebJej cee$e HelemebmLee keeee&Jeener kejle
vemele.
9) meeves iegjpeer Je Meslekejer eUJeU :
meeves iegjpeeRveer KeeveosMeele MeslekeNeebes mebIeve kesues. leemeeer meJe&$e oewje kesuee. F.me.
1939 ceOes HetJe& KeeveosMeele DeefleJe=<er Peeueeves efHekeebes vegkemeeve Peeues. leecegUs meeves iegjpeeRveer
MeslekeNeebee Meslemeeje ceeHe kejJee DeMeer ceeieCeer kesueer. leebveer peUieeJeee efpeuneefOekeejer
keeee&ueeeJej MeslekeNeebee ceesee& vesuee. lebeveer efueefnuesueer mHetefle&oeeke ieerles MeslekeNeebveer ceesee&le
cnueer.

129
10) cegUMeer meleeien :
mesveeHeleer Heeb[gjbie ceneosJe yeeHe eebee vesle=lJeeKeeueer cegUMeer meleeien Peeuee. ee
kebHeveerves cegUMeer leeuegkeeeleerue cegUe Je efveUe veoeree mebiece De[Jetve OejCe yeebOeCeees jefJeues.
leeceOes 54 ieeJes DeeefCe Mesleer peele nesleer. kebHeveerves MeslekeNeebJej efHemletue jesKeues. 20 Je 21
ceee&1929 jespeer yeejeceleer esLes Heefj<eo Yejueer Je leeceOes MebkejjeJe osJe, Yegmkegs, kesUkej Je
yeeHe eebveer MeslekeNeebmen meleeien kesuee. MeslekeNeebveer cepegjebvee keece ke efoues veener lesJne
kebHeveerves leebeeJej iejce HeeCeer ekeues. 26SefHeue 1929 jespeer yeeHe mJele UeJej Dee[Jes
Peeues. MesJeer leebveener keHebveerves keeeele Hesketve efoues. kebHeveeree ueeskebevee yeeHe eebveer
Ke[meeJeueeves les Ieeyejues. kebHeveerves cee$e yeeHe, Heb[ jeve[s, Mesjskej, osJejeJe Je Heew[es efnjJes
eebeeJej Keues Yejues. 20 Deekeesyej1929 jespeer 6ceefnves kewo Je 100 jb ob[eeer efMe#ee
eseJeueer Je leebvee esjJe[e keejeie=nele [ebyeues. 22 SefHeue 1922 jespeer leebeer megkee Peeueer.
11petve 1922 jespeer [e@. cegbpes eebee DeOe#elesKeeueer cejeer Yeeef<ekeebeer cegUMeer Heefj<eo Yejueer.
ee Heefj<eosle jueeHeceeCes 2 meHWyej 1922 jespeer Hegvne meleeien megj kesuee. leecegUs yeeHe
eebvee Hegvne Deke kesueer. HesyegJeejer 1923 jespeer leebeer esjJe[e esLetve megkee Peeueer.
ef[meWyej 1923 ceOes MeslekeNeebveer vegkemeeve YejHeeF& Iesleueeves cegUMeer meleeien yebo
He[uee. leecegUs 24 SefHeue 1924 jespeer meleeien ceb[U yejKeemle Peeues. 14Dee@keesyej 1924
jespeer yeeHe eebeer kewosletve megkee Peeueer. Deelee yeeHe, Oegbef[jeJe osJe, DeelceejeceHeble cees[ke,
yeUJeble ceesjs. efJeveeeke JeeYeUs Je kegke[s eebveer nwoeyeeo jepeeletve nleejs DeeCeueer Je lebeveer 9
ef[meWyej 1924 jespeer Heew[peJeUtve jsuJesiee[er De[efJeueer DeeefCe lebeeeceOeerue cepegjebJej nuuee
kesuee. yeeHe eebveer [^eeJnjee HeeeeJej ieesUer ceejueer. MesJeer ee meJeeJej mejkeejves Keues Yejues.
yeeHe eebvee 7 Je<ex, Oegb[erjepe osJe eebvee 8Je<ex, ieesjs eebvee 5 Je<ex Je JeeYeUs , kegke[s Je cees[ke eebvee
eej eej Je<eebeer efMe#ee eseJeueer iesueer. yeeHe eebvee HeLece esjJe[e veblej nweyeeoee keejeie=nele
sJeues. 24 ceW 1932 jespeer leebeer megkee Peeueer. DeMeeHekeejs cegUMeer OejCe nesT vees cnCetve
ceneje<^eves ue{e efouee.
11) ceneje<^eleerue MeslekeNeebee GeJe :
F.me. 1866 ceOes jeleJeejer JeJemLesee Debleie&le cegyeF& Heebleele Yetceer kejele DeefOeke Jee{
kesueer nesleer. Decesjerkesle eeoJeer egOo meg PeeueecegUs lesLetve keeHetme Fbiue[uee esCes yebo Peeues.
leecegUs efyeefMeebveer Yeejleeletve keeHetme ceeeosMeer IesTve peeCeeme megjJeele kesueer. leecegUs keeHemeeuee
ceeieCeer Jee{ueer. Decesjerkesleerue eeoJeer megOo mebHeueeveblej lesLetve keeHetme YejHetj HeceeCeele efyeveuee
esT ueeieuee. leecegUs Yeejleeleerue keeHemeeuee ceeieCeer ve jentve leeee efkeceleer Iemejuee, DeMee
HeefmLeleerle MeslekeNeebvee Mesleer kejCeemeeer meeJekeejeke[tve kepe& IesCes Yeeie He[ues. meeJekeejees kepe&
osCes MeslekeNeebvee keerCe DemeueecegUs leebee peceerveer meeJekeejeee leeyeele iesuee. efoJeeCeer
veeeeueeele meeJekeejeee yeepetvese efveCe&e ueeieuee lej Mesleer meeJekeejeee leeyeele iesueeme
MeslekeNeebvee GoefveJee&nees meeOeve jenle veJnles. leecegUs leebveer meeJekeejeefJejesOeer GeJe kesuee.
MeslekeNeebveer kejejees omleeSsJepe MeslekeNeebveer ve< kesues. HegCes, Denceoveiej esLesner GeJe Peeues.
eebvelej mejkeejves Skee Deeeesieeeer efveegkeleer kesueer. ee Deeeesieeee efMeHeejMeerJeve F.me.1879
ceOes De@ieerkeuejue efjueerHe De@ke Heeme kesuee. ee keeeeevegmeej SKeeee MeslekeNeebves kepe& Hes[ues

130
veener lej leeuee pesueceOes yebo kejlee esCeej veJnles. MeslekeNeebes kepe& keceer kejCeeee nkeke ee
keeeeevegmeej veeeeueeeme efceUeuee neslee.
12) cenelcee ieebOeerpeer Je Meslekejer eUJeU :
ce. ieebOeerveer Yeejleere jepekeejCeele HeJesMe kesueeveblej kesuesuee Deefnbmeke meleeienele
MeslekeNeebveemegOoe meceeefJe< keve Iesleues nesles. MeslekeNeebJej nesle DemeCeeNee DeleeeejecegUs
MeslekeNeebceOes Demeblees<e Hemejuee neslee. leecegUs Meslekejer Deeboesueveeee HeeefJe$eele nesles. Gej
efyenejceOeerue ebHeejCe efpeuneeleerue veerU GlHeeefole kejCeejs YetmJeeceer egjesHeere MeslekeNeebes DeeefLe&ke
Mees<eCe kejerle nesles. ieebOeerveer yeeyet jbepes Hemeeo eebee meeneeeves veerU GlHeeove kejCeeNee
MeslekeNeebee efmLeleeres DeJeueeskeve kesues. F.me. 1917 ceOes efyenejee mejkeejves MeslekeNeebbee
efmLeleeres DeJeueeskeve kejCeemeeer Ske meefceleer efveegkele kesueer. ieebOeeree vesle=lJeeKeeueer ebHeejCe
esLeerue MeslekeNeebveer kesuesuee Deeboesueveeee ne HeefjCeece neslee. Heg{s `ebHeejCe ke=<eer DeefOeefveece'Heeme
kejve MeslekeNeebJejerue Meslemeeje keceer kesuee. F.me.1918 ceOes iegpejeleceOeerue Kes[e efpeuneele
DeefleJe=<ercegUs efHekeebes vegkemeeve Peeues lejerner mejkeejves Yetceer kej IesCeeme megjJeele kesueer. lesJne
ieebOeerveer lesLeerue MeslekeNeebvee mebIeefle kejve meleeien kesuee. Deveske MeslekeNeebvee legjbieele
[ebyeCeele Deeues. MesJeer efyeerMe mejkeejves Yetceer kejele met osCeeeer MeslekeNeebeer ceeieCeer ceeve
kesueer. F.me. 1926 ceOes Kes[e efpeuneeleerue yee[exueer ee efkeeCeer MeslekeNeebveer GeJe kesuee. cegbyeF&
mejkeejves Yetceer kejele 22 HeefleMele Jee{ kesueer nseleer. mejoej Hesue eebveer MeslekeNeebee
Deeboesueveees vesle=lJe kesues. eeveblej mejkeejves Ske Deeeesie efveegkele kesuee. ee Deeeesieeee
efMeHeejMeervegmeej Yetceer kejeceOes 22 HeefleMele kesuesueer Jee{ j kejve 61 / 4 HeefleMele kejCeele
Deeueer.
13) Kes[e Deeboesueve :
F.me. 1960 HetJeea iegpejele ne cegbyeF& Heebleeee Ske Yeeie neslee. iegpejeleceOeerue Kes[e DeeefCe
yee[exueer esLes MeslekeNeebveer kesuesues Deeboesueve HeefmeOo Deens. Kes[e efpeuneele MeslekeNeebke[tve
mekeleerves Meslemeeje Jemetue kesuee peele Demes. ee JemegueerefJejOo F.me.1916 -17 ceOes MeslekeNeebveer
Deeboesueve kesues. ee Deeboesueveees vesle=lJe ce. ieebOeerveer kesues. og<keeU efmLeleercegUs Meslemeeje ceeHe
kejeJee DeMeer MeslekeNeebveer ceeieCeer kesueer nesleer. lej Meslemeeje ve YejCeeee meuuee cenelcee
ieebOeerpeerveere MeslekeNeebvee efouee neslee. mejkeejves Deeboesueve kejCeeNee MeslekeNeebJej ueeernuuee
kesuee, leebee Iejeoebjeeer peHleer kesueer. lemese leebvee Deke kejve keejeie=nele yebefomle kesues,
Hejbleg MesJeer mejkeevese ceeIeej Iesleueer DeeefCe MeslekeNeebvee Meslemeeje ceeHe kesuee.
14) yee[es&ueer Deeboesueve ( 1928) :
iegpejeleceOeerue megjle efpeuneeleerue yee[exueer ee efkeeCeer F.me. 1928 ceOes MeslekeNeebveer
meleeien eMemJeerHeCes eeueefJeuee. yee[exueer ee leeuegkeeele 137 ieeJes Demetve lesLeerue ueeskemebKee
87,000 nesleer. ee efkeeCeer F.me. 1922 Heemetve MeslekeNeebveer meleeien kejCeeme megjJeele kesueer
nesleer. yee[exueer esLes kegbJejpeer Je keueeCepeer cesnlee ee mLeeefveke veslebeee ceeie&oMe&veeKeeueer F.me.
1908 Heemetve efkemeeveebveer HecegKe peeler kebyeer Heeeroej mebIeefle nesCeeme megjJeele Peeueer nesleer.

131
mebIeveelceke keee& kejCeemeeer Heeeroej egJeke ceb[U DeeefCe Hesue yebOet veeJeeee Heef$ekeeeer
HesjCee nesleer. Heeeroebjebeer Mesleer DeeefoJeemeer kejle nesles. les HejbHejsves $eCe oeme nseles. leebvee
keeueerHejepe (keeUs ueeske) cnues peele nseles. keeueerHejepe ueeskeebveer mlegleer ceneosJe osmeeF& eebveer
(ieebOeerpeeres meefeJe) `mesjer Dee@He yee[exueer' 1929 ee iebLeele `Deefnbmeke 'efveeue DeeefCe keeeoe
ceeveCeejs Deens DeMeer kesueer Deens. Heeeroe keeueerHejepe eebvee Devve Je Jem$e osle nesles . DeMee Hekeejs
Heeeroej keeueerHejepe eebes DeeefLe&ke Mees<eCe kejerle nesles.
F.me. 1927 ceOes keeHemeeee efkeceleer keceer PeeueecegUs cegyebF&ee ieJnve&jvesyee[exueer ceOes
cenmegueeceOes 22 HeefleMele Jee{ kejCeeeer Iees<eCee kesueer, lesJne cesnlee yebOet DeeefCe mejoej Hesue
eebveer cenmetue ve YejCeemeeer Deeboesueve megj kesues. ne ue{e MebeleleeHetCe& ceeiee&ves kesuee lemese
keeueerHejepe ueeskeebveermegOoe mejkeejee HeueesYeveeme yeUer ve He[Ceees efveefMele kesues. mejoej Hesue
Je yee[exueer esLeerue mLeeefveke vesles meeceeefpeke yeefn<keejeyejesyeje Oeeefce&ke Yepeveebeener Heeesie kejle
nesles. owefveke `meleeien' ee Heef$ekesceOes cnues nesles keer, Meslekejer Je ieeceerCe eefceke nse KeNee
DeLee&ves oewueleeres efvecee&les Deensle. Meslekejer Je eefceke ns jepeees cenJeHetCe& mlebYe Deensle. yee[es&ueer
esLeerue Deeboesueveeeer efJeeejOeeje lelkeeueerve cegyebF&ceOes kecegefvemebee vesle=lJeeKeeueer nesCeeNee
efiejCeer keeceieejebee njleeUeHes#ee efveefMele efYevve nesleer, lejerner yee[exueeres Deeboesueve Je cegbyeF&leerue
efiejCeer keeceieej Ske$e nesCeeeer Yeerleer cegbyeF&es ieJnve&j efJeumeve Je Yeejle meefeJe kesvens[ eebvee nesleer.
ns leebeele Peeuesuee iegHle He$eJeJenejeJeve efomeles. yee[exueer esLeerue Deeboesueve Heesefueme keejJeeF&
kejve ve< kejCeeee efJeeej mejkeejee neslee Hejbleg DeeHeCe lemes kesueeme kecegefvem yee[exueerleerue
HeefjefmLeleeree Heeeoe IesTve yeer.yeer.meer. Deee. Je peer. Deee. Heer. ee jsue ueeF&veceOes njleeU
kejleerue cnCetve mejkeejves yee[exueer esLeerue DeeboesueveeJej Heesefueme keejJeeF& kesueer veener. ceneje<^ Je
iegpejeleceOes meejeyeboereer eUJeU kejCeeee efJeeej mejoej Hesueee Demetve leemeeer leebveer
megjJeele kesueer nesleer. leecegUs cenmegueees Hegvecet&ueebkeve kejCeees keece osMeele mebefJeOeeveelceke
megOeejCee nesF&Hee&le mLeefiele kesueeeer Iees<eCee cegbyeF&ee ieJnve&jves 16peguew 1929 jespeer kesueer.
DeMee jerleerves iegpejeleceOeerue MeslekeNeebveer ieebOeerJeeoeee, je^Jeeoeee je<^Jeeoeves Hesefjle nesTve
meleeien eMemJeerHeCes kesuee.
12HesyegJeejer 1922 jespeer ieebOeerpeer yee[exueer ee efkeeCeer meecegoeefeke meleeieneeer leeejer
kejerle nesles. HeCe eewjeeewjer ee efkeeCeer Ie[uesuee eEnmeke IevescegUs ne keee&kece leeveber lenketye
kesuee. ner eUJeU ueebyeCeerJej ekeueer Demeueer lejer yee[exueer esLes meleeien megj Peeuee neslee.
mejoej Hesue eebveer Deveske efkeeCeer Deeece mLeeHeve kesues nseles. nse Deeece MeslekeNeebee
Deeboesueveeeer efMeefyejs yeveueer iesueer.
peceerve cenmegueeee HesjleHeemeCeeres veeke kejve Meslemeeje ne HeIeele vesnceereee Peeuee
neslee. yee[exueer esLeerue MeslekeNeebvee 25 kekes Meslemeeje Jee{ kesuee. lesJne mejoej Hesue eebveer
meejebyeoereer eUJeU GYeer kesueer. mejkeejves ner eUJeU o[HeCeemeeer ueeernuuee,ob[, efMe#ee,
nHeejer kejCeees Heelve kesues, Hejbleg yee[exueer esLeerue MeslekeNeebHeg{s mejkeejuee veceeJes ueeieues. cegbyeF&
mejkeejves meejeJee{eree eewkeMeermeeer Ske meefceleer vesceueer. peebeer ceeueceee peHle kesueer nesleer.
DeMeebeer ceeueceee Hejle kesueer. Yeejleere mJebele$e Deeboesueveeee Fefleneme yee[exueeree MeslekeNeebee
ue{eeee GuuesKe kesueeefMeJeee HetCe& nesT Mekele veener.

132
15) legke[syeboer Je meejeJee{eres efJeOeseke :
cegbyeF& keeeosceb[Uele F.me. 1927 ceOes cegbyeF& Heebleeee ie=nceb$eeves legke[syeboer Je
meejeJee{eres Sske efJeOeseke ceeb[ues. ns efJeOeseke Heeme Peeueeme ueneve MeslekeNeebvee peefceveerme cegkeeJes
ueeiele nesles. lemese Meslemeejener Jee{Ceeje neslee. leecegUs kesMeJejeJe pesOes Je efovekejjeJe peJeUkej
eebveer MeslekeNeebee meYee IesTve ee efJeOeskeeuee efJejesOe kesuee. 25 peguew 1928 jespeer HegCes esLes
leebveer cegybeF& FueeKee Meslekejer Heefj<eo Iesleueer. ee Heefj<eosle 8000 Meslekejer npej nesles. legke[syeboer
Je meejeJee{eres efJeOeseke mejkeejves Heeme kej vees Demee jeJe ee Heefj<eosle IesCeele Dejuee.
yeeeCeslej eUJeUerleerue keee&keleeveer ` cegyebF& FueeKee yeeneCeslej Meslekejer mebIe' ner mebIevee
mLeeHeve kesueer. MeslekeNeebes HeMve mees[efJeCes DeeefCe leebvee peeie=le kejCes ner ee mebIeveseer Gef<s
nesleer. cebgyeF& Heebleele F.me. 1920 les F.me. 1929 ee ojceeve keeBiesme Je yeeeCeslej
eUJeUerleerue keee&keleeveer Meslekejer eUJeUer kesuee.
16) HewpeHetj keeBiesme DeeefCe MeslekeNeebes HeMve :
Hebef[le peJeenjueeue ceesleerueeue vesnj eebee DeOe#elesKeeueer peUieeJe efpeuneeleerue
HewpeHetj esLes ef[meWyej 1936ceOes Peeuesues keeBiesmees DeefOeJesMeve ns Heefnuese ieeceerCe DeefOeJesMeve nesles.
eee DeefOeJesMeveele DeefKeue Yeejleere efkemeeve meYeses ogmejs DeefOeJesMeve IesCeele Deeues. Sve. peer. jbiee
ns efkemeeve meYeses DeOe#e nesles. cevecee[Heemetve HewpeHetjHeele 200 cewueebeer Heoee$ee efkemeeveebveer
kee{ueer nesleer. Hebef[le vesnjbveer DeeHeuee DeOe#eere Yee<eCeele Jeie&mebIe<ee&SsJepeer meceepeJeeoer
leJeHeCeeueerJej eOoe Jekele kesueer nesleer. ee DeefOeJesMeveele MeslekeNeebee meboYee&le Heg{erue jeJe
Heeme kesues.
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)

keeBiesmeDebleie&le Meslekejer Je cepegjebee mebIevee mLeeHeve kejeJeele.

peceerve cenmetue Hevveeme kekes keceer kejeJee.
peefceveeree Keb[ Hevveeme kekes keceer kejeJee.
MeslekeNeebeer kepe&Jemegueer LeebyeJeeJeer.
Meslecepegjebvee eesie HeceeCeele Jesleve eeJes.
MeslekeNeebvee meJeueleeree ojeves kepe& eeJes.
MeslekeNeebee efJekeemeeee mejkeejves Heelve kejeJee.
Mesleeres GlHeeove Jee{efJeCeemeeer MeslekeNeebvee ceole kejeJeer.

17) Mes. kee. He. DeeefCe Meslekejer eUJeU :

cebgyeF& Heebleees cegKeceb$eer yeeUemeensye Kesj eebee keejYeej Meslekejer Je keeceieej Jeiee&ee
efJejesOeer DeeefCe Yeeb[JeueMeenerOeeefpe&Cee Deens Demes MebkejjeJe ceesjs DeeefCe kesMeJejeJe pesOes eebvee Jeele
nesles. F.me. 1946 ceOes les keeBiebsmeceOes nseles Je yeeUemeensye Kesj eebes cebef$eceb[U JeeHeeNeebes Deens
Demes les cnCele Demele. F. me. 1946 ceOes kesMeJejeJe peOes, MebkejjeJe ceesjs, YeeTmeensye jeTle,
kes.[er. Heeerue, veevee Heeerue oee osMecegKe, eMeJeblejeJe eJneCe, Heer. kes meeJeble, Deeeee& He. kes.
De$es, jeceYeeT veueeJe[s, legUMeeroeme peeOeJe, [e@. kesMeJejeJepeer MebkejjeJe OeeW[ies Je iegjveeLejeJepeer
kegj[s eebveer keeBiesmeDebleie&le Meslekejer keeceieej mebIe mLeeHeve kesuee HeCe keeBiesmeDebleie&le Demes GHeHe#e

133
Demet vees DeMeer Yetefcekee DeefKeue Yeejleere keeBiesme keee&keeefjCeerves IesleueecegUs Jejerue ceb[Uerveer 26
SefHeue 1948 jespeer Meslekejer keeceieej He#e mLeeHeve kesuee. ee He#eees Heefnues DeefOeJesMeve meesueeHetj
esLes Peeues.
MebkejjeJe ceesjs, veevee Heeerue, legUMeeroeme peeOeJe, kesMeJejeJe pesOes, [eB kesMeJejeJepeer
OeeW[ies DeeefCe iegjveeLejeJe kegj[s eebveer MeskeeHeee efJekeemeemeeer Heej Heelve kesues.
pevemeee' ns meeHleeefnke ee He#eees cegKeHe$e nesles. F.me. 1950 ceOes veeefMeke efpeuneele
oeYee[er esLes He#eees ogmejs DeefOeJesMeve Yejues. ee DeefOeJesMeveele He#eeves oeYee[er HeyebOe mJeerkeejues.
eele He#eees OeseOeesjCe ceeb[ues Deens Heg{s He#eeee pes< vesleele Jeweeefjke celeYeso efvecee&Ce Peeues.
HeefjCeeceer kesMeJejeJe ceesjs, legUMeeroeme peeOeJe DeeefCe Keeef[uekej ns He#eeletve yeensj He[tve keeBiesmeceOes
iesues. keeBiesmeee KeeueesKeeue Mes.kee.He. ne He#e ueeskeefHee neslee. HeejbYeeree yeeje Je<ee&ee keeUele
Ske meceLe& efJejesOeer He#e cnCetve leeeer HeefmeOoer nesleer. F.me. 1952 DeeefCe 1957 ee efveJeCegkeerle
ee He#eeves eebieues eMe efceUefJeues nesles. ee He#eeves efJeOeevemeYee DeeefCe yeensjerue MeslekeNeebes HeMve
mees[efJeCeeee melele Heelve kesuee. ee He#eeves uesJner HeOole Je Oeeve efveeb$eCe HeOoleerJej erkee
kejve kegUebvee mebj#eCe osCeeeer ceeieCeer mejkeejke[s kesueer. Mesleerceeueeme eesie YeeJe, jespeieej nceer
eespevee Je keeHetme SkeeefOekeej eespevee eeyeeyeelener ee He#eeves Heelve kesues. MeslekeNeebes HeMve
mees[efJeCes Je lebees keueeCe kejCes ee He#eees cegKe keece nesles. les ee He#eeves kejCeeee Heelve
kesuee.

10.7 meceejesHe :
Fbepeebveer DeeHeuee leekeoeree Je jepekeere [eJeHeseebee Yeejleeleerue yengleske meJe& eseeceesee meee efvekeeueele kee{uee. ceesieue DeeefCe cejeeebee efve:Heele kesueeJej Fbepeebvee osMeeceOes
DeeJneve osCeejer leekeo Gjueer veener. osMeeleerue meJe& jepeJeer, mebmLeeves ceeb[efueke cnCetve jent efoueer.
ee jepes-jpeJee[eebvee DeeHeCe Hejleb$e Deenesle, Fbepeebeer meeJe&Yeewcemeee DeeHeCe mJeerkeejuesueer Deens
eeeer HetCe& peeCeerJe nesleer. keener mebmLeeefveke DeeHeueee ueeskeebes keeU jues. GoenjCe- veeieHetj,
meeleeje, keesuneHetjee keener Ie[ecees[er F.me.1857 ceOes Ie[uee. leele jepekeleeeener nele
neslee. ee osMeeleerue jepekelex Je ueeske kemes Deensle? leebeer ceveesJe=eer keee Deens? les efkeleHele
efJeMJeeme sJeCeeme ueeeke Deensle? eeeer keeskes Fbepe jepekeleeke[s leeej nesleer. osMeer
jepekeleeee neueeeueeRJej F.me. 1857 ee keeUele Fbepeebes yeejerke ue#e nesles.
ceneje<^eleerue eslekeNeebeer eUJeU ner efyeereebee DeeefLe&ke efveme:jCeeee efmeebleeee
efJejesOeer nesleer. efyeereebveer ceneje<^eleerue eslekeNeebes eeb[ DeeefLe&ke ees<eCe kesues leecegUs esLeerue
eslekejer Jeiee&le eeb[ Demeblees<e efvecee&Ce Peeuee. ee Demeblees<eeletve ceneje<^ele meJe&$e eslekejer eUJeU
HeesHeeJeueer. ee eUJeUercegUs ceneje<^eleerue eslekeNeebee mecemeebvee Jeeee Hegueer.

10.8 efoIeexejer eve :

1) efyeereebee efJejesOeele ceneje<^eleerue eslekejer eUJeUeree GeJeeeer keejCes efJeeo keje.
2) ceneje<^eleerue efJeefJeOe eslekejer eUJeUereer ceeefnleer ee.

134
3) efyeeree efJejesOeele Gceepeer veeF&kees keee& efJeeo keje.
4) ceneje<^eleerue efYe} peceeleerves efyeeree efJejesOeele kesuesuee GeJeees JeCe&ve keje.
5) ceneje<^eleerue efJeefJeOe peceeleeree efyeere efJejesOeer GeJeees Lees[keeele JeCe&ve keje.

10.9 meboYe&meteer :
1.
2.
3.
4.
5.
6.

ceneje<^eee meJeeieerCe Fefleneme yeer. Jner. Heeerue

efJemeeJee elekeeleerue ceneje< - e. oer. He[kes
DeeOegefveke ceneje<^eee Fefleneme [e@. Deefveue keejs
ceneje<^eee meeceeefpeke meebmke=efleke Fefleneme n. eer. esCeesueerkej, e. ue. oseHeeb[s.
ceneje<^eleerue HeefjJele&veeee Fefleneme ee. ieCese jeTle, ee. peesleer jeTle
19 Jee elekeeleerue ceneje<^ - [e@. jepee oeref#ele

135

11
SkeerkejCe Je Hetvej&evee
De) nweyeeo cegkeleermebeece
ye) mebegkele ceneje<^ eUJeU
Ieke jevee :
11.0
11.1
11.2
11.3
11.4
11.5
11.6
11.7
11.8
11.9
11.8
11.9

Gefo<s
HemleeJevee
nweyeeoeer mebeece
nweyeeo cegkeleer mebeeceeeer HeeJe&Yetceer
ceneje<^ Heefj<eo
nweyeeo ms kee@esmees keee&
meem$e Je IeeleHeeleerceeiee&es Deeboesueve
mebegkele ceneje<^ eUJeU
ceneje<^ jepeeeer mLeeHevee
meejebe
efoIeexejereve
Flej meboYe& meeOeves

11.0 Gef<es
nweyeeo cegkeleer mebeeceeeer HeeJe&Yetceer DeYeemeCes.
nweyeeo cegkeleer mebeeceele nweyeeo ms keeBesmeee keeceefiejeres cetueceeHeve kejCes.
mebegkele ceneje<^ eUJeUeree keeUeleerue Ie[ecees[eree DeYeeme kejCes.

11.1 emleeJevee
Yeejleeuee mJeeleb$e efceUeueeveblej oseeDebleie&le Deveske iebYeerj mJeHeees eve, mecemee
Yeejleemeceesj neslee leeceOes mebmLeeveebes efJeefueefvekejCe ner Deefleee ceeser Je peerue mecemee nesleer.
ner mecemee mees[efJeCeemeeer lelkeeueerve ie=nceb$eer mejoej Je}YeYeeF& Hesue eebveer Deefleee
keeweueeves ner mecemee neleeUueer, leeHewkeer nweyeeo mebmLeeveeee efJeefueefvekejCeeeer meefJemlej
ceeefnleer Je ee mebmLeeveeee HeeJe&Yetceer efJe<eeer meefJemlej ee ekejCeele efouesueer Deens.

136

11.2 nwweyeeo cegkeleer mebieece

`ceOeegieerve keeueKeb[ele HeMeemekeere Je ue<kejer mesJesee ceeOeceeletve kele&yeieej Jekeleeruee
Jeleve DeLeJee peneefiejer cegKe jepekeere meepeske[tve efceUle Demele. nUtnUt peneefiejeres jHeeble
mebmLeeveeceOes nesTve mJeleb$eHeCes jepekeejCeej megj Peeueer. efyeeRMe jepeJeerceOes Deveske ueneveceess mebmLeeve ve< nesTve efyeerMeebes HeMeemeve mJeleb$eHeCes megj Peeues lejerHeCe leebee keeueKbe[ele
Yeejleele peJeUHeeme Henj osMeer jepe Je mebmLeeves nesleer. eeceOes Yeewieesefueke #es$eHeUeee
Deekeejevegmeej nweyeeo mebmLee ogmeNee keceebkeees nesles.
Deewjbiepesyeee ce=letveblej HejKeeefmeej yeeoMene yeveuee leeves ieePeerGerveuee oKKeveee
megYesoej yeveJetve nweyeeouee HeeJeues. ceesieue yeeoMeneee ogyeUsHeCeeee Heeeoe IesTve nweyeeo esLes
mJeleb$e mellee mLeeHeve kesueer. ieemeerGerve The& ceerj kecejveerve ` DeemeHepeener' Je `efvepeece Gued
- ceguke' DeMee HeoJee Iesleuee leeee IejeCeele DeemeHepeener cnCetve DeesUKeues iesues. Efvepeeceeves
1724 ceOes mLeeHeve kesuesuee jepeeceOes cejeJee[e leWueieCe, kevee&ke ee HeosMeeee meceeJesMe nesle
neslee. efvepeece Je leees meJe& GllejeefOekeejer eebveer HeWe, Fbiepe eebee yejesyej cew$eeres mebyebOe sJetve
cejeeebyejesyej mebIe<e& megj sJeueer. 1857 ee GeJeeee JesUer efvepeeceeves Fbiepeebvee ceole kesueeves
Fbiepeeveer efvepeeceees jepe mJeleb$e megjefMele sJeues. Yeejleeuee mJeleb$e efceUtvener efvepeeceees jepe
mJeleb$e nesles. ee jepeele 85 efyebot 11 cegmeueceeve 4 Flej meceepe neslee. yengmebKe pevelesves
Yeejleele efJeefueve nesCeeeer ceeieCeer efvepeeceeke[s kesueer leeme vekeej osTve efvepeeceeves mJeleb$e jepe
cnCetve Iees<eerle kesueeves nweyeeo efJeefueefvekejCeemeeer pevelesves Deeboesueve, meleeien kesues eeueee
Yeejleere nweyeeo cegkeleer mebieece ee veeJeeves DeesKeUues peeles.

11.3 nweyeeoeer cegkeleer mebieeceeeer HeeMJe&Yetceer DeeefCe Deee& meceepeees eesieoeve

1858 les 1947 ee keeueKeb[ele YeejleeJej Fbiepeebeer HeYeeJeere SkemebIe mellee nesleer.ee
keeUele efvepeece efyeefMeebMeer Skeefceue Jeetve mJeeleb_e eUJeUer efJejesOeer, efnbotefJejesOeer Yetefcekee Iesle
Demele. Yeejleeuee mJeeleb$e efceUt vees DeMeer Fe efvepeeceeeer nesleer. leecegUs Yeejleere
mJeeleb_eeveblejner efJeefueefCekejCeele efJejesOe kesueeves ueeskeebveer leebeeefJejesOeer Deeboesueve megj kesues.
ee Deeboesueveemeeer meceepe peeie=leeres keee& Deee& meceepeeves HeYeeJeerHeCes kesues.
1) Deee& meceepeees ueeskepeeie=leeres keee&mJeeleer oeeveblej mejmJeleer eebee HesjCesves cejeJee[eele 1880 ceOes Deee& meceepeeeer
MeeKee mLeeHeve kejCeele Deeueer. leeeHeceeCes DeewjbieeyeeoS ueesnj Gieerj, efnbieesueer, HejYeCeer,
Gmceeveeyeeo, yeer[ veeuevee, DenceoHetjee efkeeCeer MeeKee mLeeHeve kejCeele Deeuee. eemeeer
YeieJeleer HemeeoS Jegbove Hemeeopeer, ieeskegU Hemeeopeer, jeceeb YeeF&peer, ceeefCeke Hemeeopeer, yeeyegjeJe
yewe, yevmeerueeuepeer efleJeejer esLes eesieoeve Je keee& cenlJeees nesles. YeeF& yevmeerueeuepeer ves Jewefoke
mebosMe veeJeees Je=lleHe$e meesueeHetjceOetve HeefmeOo kesues efleLetvee Deee& meceepeees cegKeHe$e `megoMe&ve'
HeefmeOo nesle nesles. nweyeeo esLetve `Jewefoke DeeoMe& 'ns meeHleefnke Hebef[le vejsW eeueefJele nesles. ee
Jele&ceeve He$eeeves meceepe peeie=leeres keee& skejve ueeskeebee Sskee Ie[Jetve mebIevee Jee{efJeCeeee Heelve
kesuee.

137
Deee& meceepeeves meeceeefpeke Je Oeeefce&ke megOeejCee eUJeUervee HeeOeeve osTve meceepe
peeie=leeres keee& kesues. Deee& meceepeeves Deveske efkeeCeer meceepecebefoj, JeeeeceMeeUe , Jeeeveeuees
megj kesueer. Meeceueeue, yevmeerueeue, MesHejeJe JeeIeceejs, ollee$ee Hemeeo, ieesHeeUjeJe Meem$eer eebveer
efnbotvee Ske$e DeeCeCeemeeer ieeJeesieeJeer HeJeeme kesuee. mekeleerves Oeceelej kesuesuee efnbotvee Hejle efnbot
Oecee&le IesCeeeer ceesefnce neleer IesTve 10 npeej efnbotvee Hejle efnot Oecee&le Iesleues. Jewefoke Oecee&es
HegvejppeerJeve, meJe&peeleeRvee JesOeOeeeveeee Je e%eesHeefJeOeer mebmkeejeee DeefOekeej, efJeYekele meceepeeuee
mebIeerle kejCes, meeceeefpeke efJe<ecellee ve< kejCes, Deeblejpeeleere efJeJeen Ie[Jetve DeeCeCes ee meejKes
cenlJeHetCe& keee& Deee& meceepeeves kesueeves meceepeele Sskee Je ueeskepeeie=leer Ie[tve Deeueer. efvepeeceeee
jepeJeeruee Je Deleeeejeuee meJe&HeLece Deee& meceepeeves efJejesOe kesuee . leecegUs efvepeeceeves
o[HeMeeneres OeesjCe efmJekeejues.
2) efvepeece mejkeejeer o[HeMeener Deee& meceepeees ueeskepeeie=leeres keeee&ves ueeskeefHeesle Jee{le nesleer, lemese efvepeece
jepeJeerle meJe&HeLece Deee& meceepeeves efJejesOe kesueecegUs efvepeeceeves Deee& meceepeeeer eUJeU o[Hetve
ekeCeeee Heelve megj kesuee. mejkeejee HetJe&HejJeeveieerefMeJeee Deee& meceepeeves keesCeleener
Hekeejee Heeej kej vees. cebefoje yeensj nJeve kejCes, meeJe&peefveke efkeeCeer meYee IesCeemeyeboer Ieeuetve
eUJeU o[HeCeeee Heelve efvepeeceeves kesuee. eemeeer mejkeejke[tve 12SefHeue 1934 jespeer
HeefjHe$e kee{tve Heeej Je GHeosMe kejCeeme yeboer Ieeleueer. 23 peevesJeejer Je 29 peevesJeejer 1934
jespeer HeefjHe$ekeeejs nJeve Je meYee IesCeeme yebOeves Ieeleueer. ee efJejesOeer Deee& meceepeeves nweyeeo esLes
meleeien kesuee.
3) cegefmuece mebIevee leeeer Yetefcekee Deee& meceepeeee HeYeeJe jesKeCeeee nsletves efvepeeceeee Deeeee&ves Keekemeej Heeea,
efvepeecemesvee, jPeekeej Je Heeea Fleeoer mebIeveebee Goe Peeuee. efvepeece meeleJee eeee
ceeie&oMe&veeKeeueer ceesncceo veJeepeKeeve The& veyeeye yeneotj eej pebie eeves 1927 28 ee
megceejeme Fuesneotue Heeea mebIevee mLeeHeve kesueer. ee mebIevesves jepekeere mJejHe OeejCe kejve
mebmLeeveeceOes cegmeueceeveebes Jee&mJe Jee{efJeCeees Heeeve kesues. Deyotue nmeve, meeo Deueer cepenj,
Deueer keefcele, keefmece efJePeueer F. ee mebIeveses DeOe#e nesles.
Efenbotvee yeeefJeCes Je efvepeeceeeer mellee yeUke kejCes ns ee mebIeveses Ger<s nesleer.
Oece&Hemeejke efnbotvee peyejomleerues cegmeueceeve kejerle nesles. eemeeer efvepeeceeves Heieejer ceewueJeer efveegkele
kesues. ee mebIevesves iegHle HeefjHe$eke kee{tve nefjpeveebvee cegmeueceeve yeveefJeCeeee Heelve kesuee.
Fllesneogue ee mebIevesee ue<kejer efJeYeeie cnCepes jPeekeej mebIevee nesleer. eebee Deveske MeeKee
mLeeHeve kejve efvepeece mejkeejuee ceole kesueer. ee mebIevesee peesjeJej efvepeeceeves onMele
ceepeefJeCeeee Heelve kesuee. ebeee ceoleeree DeeOeejse efvepeeceeves nweyeeo jepe mJeleb$e sJeCeeeer
Iees<eCee kesueer.
4) efvepeece mejkeejee OeesjCeeuee HeKej efJejesOe
Deee&meceepeeee keeee&uee cegefmuece mebIeveebveer efJejesOe kesuee. leees DeekeceCe nesCeej DeMeer
yeeleceer Deeueeme meceepe cebefojeleerue Iebe JeepeJetve ueeskeebvee Ske$e kesues peele. Iebeeee DeeJeepe

138
Ssket esleee ueeske nleejs IesTvee Ske$e esle Demele. Deee& meceepeees yeer JekebmJeeceer eebveer
MegOoerkejCe ceesefnce neleer IesTve Deveske yeeefJeCeele Deeuesuee ueeWkeevee Hejle efnbotOecee&le Iesleues.
efvepeece Heesefuemeebke[tve nesCeeNee $eemeeletve Deveske efnbot keggbefyeeebeer Deee& meceepeeves kesueer. efnbot
cebefojeee peeieer GYeejuesuee ceefmpeoeree Deese Hee[Ceele Deeuee. cebefoj Hee[Ceemeeer Deeuesuee
HeeCe, Dejye ueeskeebvee jecee ceeie eebveer Oecekeer osTve Deveskeebvee ej ceejues. Gcejer MeeKeses DeOe#e
ceeefCekejeJe eevee ieg[ebveer peKeceer kesues. leeveblej les cejCe HeeJeues. leebes Hesle veelesJeeF&keebme osCeeme
Heesefuemeebveer vekeej efoueeves leeee efJejesOeele ue#eCeeRven efcejJeCetke kee{ueer. eeJesUer Deveskeebvee
Deke kejCeele Deeueer. HeefjCeeceer ue#eCeeceOes Sskee Je mebIeerle nesCeeme HeejbYe Peeuee
5) nweyeeo mgb[gbdme egefveevees keee&cejeJee[eeleerue efJeeeLeeee <erves meJe&e yeeyeerle meesueeHetj meeseeres Demeueeves les
Mes#eefCeke keW yeveues. oeevebo kee@uespees Heeeee& eerjece Mecee& eebveer efJeeeLeeceOes osMeHesce Je Oece&Hesce
peeie=le kejve efJeeeLeeee mebIevee mLeeHeve kesueer. leere nweyeeo mgb[bdbme egefveeve nese. ee
mebIevesee ceeOeceeletve ueeskepeeie=leermeeer Deveske vesleebeer Yee<eCes Peeueer. leecegUs efJeeeLeea
mJeeleb_eemeeer Hestve Gues. leebveer PeW[e meleeien, Jebosceelejced eUJeU DeeefCe ieebOeerpeeRee
vesle=lJeeKeeueer megj Peeuesuee es[es Yeejle eUJeUerle efJeeeLeea ceesee mebKesves menYeeieer Peeues.
Deveske efkeeCeer efMeefyejs esTve ` DeeOeer mJejepe ceie efMe#eCe ' ns efJeeeLee&cebOes jpeefJeCeeee Heelve
kejCeele Deeuee.
6) Deee& meceepeeeee vesle=lJeeKeeueer nweyeeo cegkeleer mebieeceeme HeejbYe pevepeeie=peer
ceesee HeceeCeele Ie[t ueeieueer. leecegUs efvepeeceeves Deee& meceepeeee
efJejesOeer Yetefcekee IesTve o[HeMeeneres OeesjCe efmJekeejues. Efvepeeceeves HeefjHe$ekeeejs meYee IesCes, nJeve Je
e%ekegb[ lemese Deee& meceepeeeer Je=lleHe$es eeJej yeboer Ieeleueer. ee o[HeMeeneree OeesjCee efJejesOeer
Gmceeveeyeeo efpeuneele mJeeceer jeceevebo leerLe& eebee vesle=lJeeKeeueer Heefnuee meleeien 1937 ceOes
Peeueer. ee meleeienele eerke=<Ce Deee&efele, Oeeserkej, vejnj YetHekej Je keeefGoemejeJe #eemejkej
eebvee menYeeie Iesleuee. ee Hemebieer Jebosceelejced yeefn<keej, eUJeUerueener Heeefbyee efoueeves pevelesves
mJeeleb_e Deeboesueveele cenlJeebeer Yetefcekee yepeeJeueer.
Deee& meceepe, keeBiebme vesles Hebef[le vejW Je efJeveeekejeJe efJeeeuebkeej eebveer 1938 ceOes
mebmLeeveele meleeieneuee HeejbYe kesuee. ee meleeieneme osMeeletve pevelesee Heebefyee efceUefJeCeemeeer
ceeOeJejeJe DeeefCe eebee DeOe#eslesKeeueer meebsueeHetj esLes Heefj<eo IesCeele Deeueer. eeJesUer nweyeeo
efve<esOe efove HeeUCeeee jeJe cebpetj kejCeele Deeuee. leemeeer efJeefJeOe HeosMeeletve npeejes ueeske
nweyeeo mebmLeeveele Deeues. efvepeeceeves eUJeU o[Hetve ekeCeemeeer 20npeej ueeskeebvee Deke
kesueer FHlesneogueee iebg[beveer meleeieneRvee yebsoce ceej efouee. leecegUs 23 meleeiener legjieeblee cejCe
HeeJeues.
Deee& meceepeeee eUJeUeruee Heeeyebo IeeueCeemeeer efvepeece mejkeejves Deekeceke OeesjCe
efmJekeejues. Keess DeejesHe sJetve Deke kesueer. neleHe$eebJej yeboer Ieeleueer. eUJeUeruee Keesue yemeeJeer
ne GodosMe mejkeejee neslee. Hejbleg ee OeesjCeecegUs efvepeecee efJejesOeer meJe&$e eUJeUer megj Peeuee
Deveske mebIevee, mebmLee nweyeeo cegkeleeree ceeieCee kej ueeieuee.

139
DeeHeueer eieleer leHeemee :
1)

nwoeyeeo cegkeleer mebieeceeleerue Deee&meceepeees eesieoeve mHe<keje.

11.4 ceneje<^ Heefj<eo

Deee& meceepeeves nweyeeo mebmLeeveeceOes meeceepeerke Oeeefce&ke pevepeeie=leer meJe& HeLece
Ie[Jetve DeeCeueer. leecegUs Mew#eefCeke Heieleereer Jeeeeue megj Peeueer. kesmeJejeJe keesjsj Je JeecevejeJe
veeF&ke eebveer 1918 ceOes Heefnueer meeceeefpeke Heefj<eo Deeeesefpele kesueer. leebveere jepekeere
peeie=leeree nsletveb nwoeyeeo jepe megOeej mebIevee, mLeeHeve kesueer.mejkeejves leeJej yeboer Ieeleueer.
mebmLeeveeleerue lebsueiet, kevve[, cejeer Yee<esJej neskeej DeekeceCe jesKeCeeee GsMeeves kesMeJejeJe
keesjsj, JeecevejeJe veeF&ke eebveer `oef#eCe meeefnle mebIe' mLeeHeve kesuee 1937 ceOes cejeer
Yeeef<ekeebmeeer `efvepeece Heebleere cejeer meeefnle Heefj<eo mLeeHeve kejCeele Deeueer. DeveblejeJe
keguekeCeea Je DeveblejeJe JeeIeceejs eebveer cejeJee[eele ceneje<^ mebIe mLeeHeve kesuee. cejeJee[eees
jepekeere vesle=lJe kejCeemeeer keeecemJeHeeeer jepekeere mebIeveseer iejpe nesleer. ee iejpesletve
1937 ceOes je. iees. HejebpeHes, kesMeJejeJe keesjkeej, keeefMeveeMe Jewe, SkeveeLe keguekeCeea Deveble
YeeuesjeJe F. `ceneje<^ mebIeeeer mLeeHevee kesueer. 1941 veblej veneue efJeeej mejCeeree mJeeceer
jeceevebo leerLe& eebveer vesle=lJe kesues. mJeeceer jeceevebo leerLe& eebee vesle=lJeeKeeueer nweyeeo cegkeleer
mebieeceeeer Jeeeeue megj Peeueer.

11.5 nweyeeo mW keeBiesmeee vesle=lJeeKeeueer nwoeyeeo ue{eeeer Jeeeeue

mJeeceer jeceevebo leerLe& eebveer nweyeeo mebmLeeveeleerue peveleses jepekeere HeMve
mees[efJeCeeee nsletve ceneje<^ Heefj<eo, kevee&ke Heefj<eo DeebOe cenemeYee eebes Skeef$ekejCe
kejCeeee Heelve kesuee. eemeeer les DebyeepeeieeF& esLetve nwoeyeeouee cegkekeeceer Deeues. Hebjlet leebvee
meeLe efceUeueer veener. eee megceejeme nweyeeoceOeerue vesleebveer Ske yewke IesTve nweyeeo mW
kee@iesmeeer mLeeHevee kesueer. ee yewkeere jeceeveboleerLe& eebvee yeesueefJeCeele Deeues veener. ee yewkeerle
YeJe& ceJeeUJeeoer vesles Je mejkeejJej efJeMJeeme DemeCeejs ueeske GHeefmLele nesles. efvepeece mejkeejves
Heuueerke mesHeNer jsieguesMeve ee keeeoeevegmeej yeboer Ieeleueer. Heg{s leer GefJeueer leecegUs nweyeeo
ms kee@iebsmeeer mLeeHevee kejCeele Deeueer. leees Heefnues DeOe#e ieebsefJebojeJe veeveue nesles.
ke=eflemeefceleerves kesuesuee meleeienecegUs veeveue ebevee Deke kejCeele Deeueer. megkesveblej veeveue
DeepeejHe[ueeves nweyeeo ms kee@iesmees DeOe#eHeo mJeeceer jeceevebo leerLe& eebeeke[s Deeues.
leebee vesle=lJeeKeeueer Deebeesueve megj nesTve nweyeeo mebmLeeve cegkele Peeues. nweyeeo cegkeleer mebieece
DeefJebmeelceke Je efnbmeelceke ceeiee&ves megj Peeues.

140
De) ieebOeerJeeoer / Deefnbmeelceke ceeiee&ves Deeboesueve 1) nwweyeeo ms kee@biesmeves 7 Dee@iem 1947 Heemetve DeefnbmeeJeeoer ceeiee&ves Deeboesueveeuee HeejbYe
kesuee. mebmLeeveeleerue ceneefJeeeueeeee Jemleerie=neleerue cegefmuece efJeeeLeea veceepe He{le Demele. leee
HeceeCeeves efnbot efJeeeLeeveer HeeLe&vee cnCetve Jebosceelejced ns ieerle cnCeeJes. Jebosceelejced ns ieerle jepekeere
Demetve cegefmuece meceepeele YeeJevee ogKeJeuee peele Demeueeves leeJej yeboer IeeueeJeer. DeMeer lekeej
kegueiegj efMe#eCevesleeke[s kejCeele Deeueer. leecegUs Jebosceelejced ieerleeJej meJee&efOeke yeboer IeeueCeele
Deeueer ee efveCe&ee efJejesOeer nweyeeo mebmLeeveeleerue efJeeeLeeveer mebIe Ie[Jetve Deeueer. 1200
efJeeeLeevee kee@uespeceOetve kee{tve ekeues. leebvee veeieHetj efJeIeeHeCeele HeJesMe osCeele Deeuee.
Jebosceelejced eUJeUeruee kee@biesmeee Deveske vesleebveer Heeefbyee efouee.
2) kee@biesmeyeboer efJejesOeer Heefnuee meleeien efvepeece mejkeejves keeBiesmeJej Ieeleuesueer yeboer GJeeoer lemese ueeskeebvee efvepeeceeee
mejbpeeceeree iegueeceefiejerletve cegkeleer DeeefCe jepekeere mJeeleb_eeeer HeeHleer ee nsletves mJeeceer jeceevebo ves
ceeser eUJeU GYeejueer. leemeeer meleeieneReer ke=leer meefceleer mLeeHevee kesueer. ke=leer meefceleerves
meleeien megj kesues. nweyeeouee ieeWefJeojeJe veeveue eebveer Heefnuee Deefnmb eke Heeflekeejeuee HeejbYe kesuee.
mJeeceerveer meleeieneee ogmeNee legke[eres vesle=lJe kesues. ee Deeboesueveele SketCe 18 legke[eebveer
meleeien kesuee. 350 ueeskeebveer efJeefJeOe efkeeCeer meleeien kesuee. meleeieneRvee Deke kesueeves
efvepeece efJejesOeer efove eeueCeele Deeueer. lej Fllesneotue cegmeueceerve ee mebIevesves keeUs PeW[s oeKeJetve
meleeieneRee efve<esOe kesuee.
3) 1942 eer eUJeU ce. ieebOeerpeeree DeeosMeevegmeej mebHetCe& obsMeele es[esYeejle eUJeU megj Peeueer. nweyeeo
mebmLeeveeceOes ner eUJeU meg nesleee efvepeeceeves peer o[Hetve ekeCeeee Heelve kesuee. mJeeceerpeeRveer
`keje DeLeJee ceje' Demee DeeosMe nweyeeo mebmLeeveeefleue pevelesuee efouee. Heesefuemeeveer mJeeceerpeeRvee
Deke kesues. meleeienemeeer Heleske efpeuneele meleeiener kebs mLeeHeve kejCeele Deeues. Deveskeebveer
Jeefkeueer mees[tve Heeej keee& kesues. cejeJee[eele 530 ueeskeebveer meleeien kesuee. leebvee
Dekekejve legjieeble HeeefJeues. ee eUJeUerle MeeUe, kee@uespeceOeeerue efJeeeLeea, efMe#eke menYeeieer
Peeues nesles. eUJeUereer leerJelee keceer PeeueeJej meJe&e meleeieneRvee mejkeejves HHee HHeeves
mees[tve efoues. ee ue{eele eMe ve efceUeueeves mJeeceerpeerves pevelesuee Hetvne Deeboesueveemeeer leeej
jneJes ueeiesue Demes meebefieleues.
4) keebeosYebie eUJeU 11 petve 1947 jespeer Hecee&ve F - cegyeejke veeJeees Hecee&ve efvepeeceeves kee{tve nweyeeo
jepe mJeleb$e jneCeej Demeueeeer Iees<eCee kesueer. ms keeBiesmeves mebmLeeveeee efJeueerveerkejCeemeeer
mJeeceerpeeRee vesle=lJeeKeeueer keeeosYebie eUJeU megj kejCeeee efveCe&e Iesleuee. mJeeceerpeerveer ieebOeer
Hebef[le vesnj eebee meuuee IesTve keeeosYebie eUJeUeres pevelesuee DeeJeenve kesues. eUJeU eMemJeer
kejCeemeeer pevelesuee Heg{erue keee&keceeeer DecebueyepeeJeCeer kejCeees DeeJeenve kesues.
1) 7 Dee@iem 15 Dee@iem ne efoJeme mJeeleb$e efove meepeje kejeJee.
2) efMbeoer, lee[, ceesn Je meeieeeer Pee[s lees[tve pebieue meleeien kejeJee
3) mejkeejuee kej osT vees

141
4) uesKeer kej osCeeme vekeej eeJee.
1046 ieeJeele meecegoeefeke PeW[eJebove 1,22,600 Pee[s lees[Ceele Deeueer. 550 ieeJeebveer
mejkeejerkej Je 270 Kes[eebveer uesKeer osCeeme vekeej efouee ee meleeienele 5,588
meleeieneRvee Deke kejCeele Deeueer.
5) PeW[e meleeien efvepeeceeves DeeHeues jepe mJeleb$e jenCeej Demeueees peenerj kesues. leecegUs ms kee@iesmeves
mJeeceer jeceevebo leerLee&ee vesle=lJeeKeeueer Hetvne mJeeleb_eue{eeuee HeejbYe kesuee, 7 Dee@iem ne efoJeme
mebIejepeele efJeueerve nesCeeee efove Je 15 Dee@iem Yeejleere mJeeleb_e efove cnCetve meepeje kejCeees
jefJeues. ee efoJemeer Heleske IejeJej eflejbieeOJepe He[keeJetve meepeje kejCeees DeeJeenve mJeeceerpeeRveer
kesues. 1046 ieeJeele eflejbiee He[keeefJeCeele Deeuee. leeJesUer Heesefueme, jPeekeejebveer ieesUeryeej
ueeernuuee, Deveee Je Deleeeej kesuee efvepeeceeves mLeeefveke vesleebvee Deke kesueer. ke=leer
meefcebleeveer cejeJee[eele Deveske efkeeCeer PeW[e meleeien kesuee.
6) pebieue meleeien nweyeeo mJeeleb_eue{eeee Ske Yeeie cnCetve ms keeBiesme ke=eflemeefceleerves pevelesuee pebieue
meleeienees DeeosMe efoues. 15meHWyej 1947 Heemetve pebieue meleeieneuee megjJeele Peeueer. efMeoeR Je
ceesn eeHeeletve mejkeejuee ceesee HeceeCeele cnmetue efceUle Demele. lees yebo nesCeemeeer efeboereer Pee[s
lees[ueer.veebos[ efpeunele [esjueer, keesUer, Heevetj, nsUkeer F.efkeeCeer pebieue meleeien kejCeele
Deeues. eeJesUer yeej[ ueneve Je veeiesueer ner Yetefceieleebeer keWo Demetve mLeeefveke vesles Yetefceiele jentve
Deeboesueveees keee& kejerle nesles. Deeyeemeensye uenevekej Je efeceCeepeer Heeerue eebee vesle=lJeeKeeueer
Heevetj esLes 8000 ueeskeebveer meeie lees[ues leeeHeceeCes kebOeej Je noieeJe leeuegkeeele
meleeieneeeJesUer Heesefuemeebveer kesuesuee ieesUeryeejele eej Je mene ueeske ej Peeues. cejeJee[eele
meeOeejCe 25 efkeeCeer meleeien kejCeele Deeuee. efMeoeR, ceesn, lee[, meeie eebeer lees[ ceesee
HeceeCeele ueeWkeeveer kejve pebieue meleeien eMemJeer kejCeeee Heelve kesuee.
7) Demenkeej eUJeU keeBiesmeves megj kesuesuee PeW[e Je pebieue meleeieneee Ske Yeeie cnCetvee Demenkeej eUJeU
megj kejCeele Deeueer. mebmLeeveeee yeensj meesueeHetj esLes mJeeceerpeeRveer yewke IesTve mJeeleb$e
ue{eeeer efoMee jefJeueer. keee&keejCeerves Demee jeJe Heeme kesuee `mebkeefuHele ue{eeee <erves
keener memeeves legjbieele peeJes. keenerves mJeue{eees keee& eeuet sJeeJes. ee ue{eemeeer ke=leer meefceleer
leeej kejCeele Deeueer. mebmLeeveeleerue pevelesuee mJeleb_eeee DeKesjee ue{eees DeeJeenve kejve
Demenkeej eUJeUeruee HeejbYe kesuee eemeeer jeJe peveles meceesj sJeues pevelesves eUJeUeruee ceesee
mebKesves Heleermeeo efouee. Deveskeebveer mejkeejer Heoeee jepeerveecee efouee. Jeefkeue efJeeeLeea eebveer
yeefn<keej ekeuee. Heeerue keguekeCeeaveer mejkeejer oHlejeeer ueskeer kesueer Deveske efkeeCeer yeboer ntketce
cees[tve peeefnj meYee Iesleuee. mJeeceerpeeRveer Hegkeejuesuee Demenkeej eUJeUerle Heeefbyee efoueer.

142

11.6 meMem$e Je IeeleHeeleer ceeiee&es Deeboesueve 1) meMem$e DeeboesuevemJeeceer jeceevebo leerLee&veer nweyeeo mJeeleb_eemeeer Deefnbmeelceke ue{e megj kesuee neslee. Hejbleg
efvepeeceeves jPeekeej, HeeCe, Dejye, Heesefueme, uemkejeee ceoleerves meleeieneRJej ceesee HeceeCeele
Deleeeej kesuee. leecegUs efvepeeceeMeer meMee$e ue{e osCeeeer iejpe nesleer. ms keeBiesmeves ue<kejer
keBHeme GYeeve meMem$e Deeboesueveeeer megjJeele kesueer. efvepeeceeee He#eeleerue Jekeleer Heesefueme
DeefOekeej, Heesefueme, JePeekeej Je jesefnce eebes peJeUHeeme 1700 ueeske ej Peeues. kee@iesmees 17
mewefveke OeejeleerLeea He[ues mJeeleb_e mewefvekeeveer mejkeejer ieesoeces, yeBkee ueguee leecegUs efvepeece
mejkeejeuee ceese DeeefLe&ke Hekee yemeuee.
2) IeeleHeeleer ke=le efvepeece mejkeejJej oyeeJe Jee{efJeCeemeeer pevelesves IeeleHeeleer keejJeeeebvee megjJeele kesueer.
Jeenletke oUCeJeUCeeNee meeOeveebes vegkemeeve kejCes, nsefueHeesveee leeje lees[ues, jsuJes jU
GOJemle kejCes, jsuJes msMeve, mejkeebjer keeee&uee, Heesm Dee@eHf eme GOJemle kejCes ee HeOoleeree
IeeleHeeleer keejJeeee megj kejCeele Deeuee. ke=eflemeefceleeree DeeosMeevegmeej HeeveieeJekeejsHetj
ojceeve jsuJes jU GKe[ues. Deveske ceeiee&Jejerue yemesme peeUuee. mejkeejer DeefOekeebNeeJej mewve
nuues kesues. Heesefueme msMeve Je mejkeejer keeee&ueeele yeeBye mHees kejCeele Deeues.
3) ceefnueebee menYeeie nweyeeo mJeeleb$e meieebceele cenerueebeer jepekeere peeie=leer efometve Deeueer. PeW[e Je pebieue
meleeien ceefnueebveer ceesee mebKesves menYeeie Iesleuee. eeJesUer ceesee&, legbjieJeeme, Yetefceiele eUJeUer
megj Demeueeves menYeeieer Peeuee. megefMeueeyeeF& efoJeeU efnves meeceeefpeke keeee&meeer ceefnueeefJeee
cebefoj mLeeHeve kesues. pebieue meleeienele 1500 ceefnbuee menYeeieer Peeuee neslee. DeeMeeleeF&
JeeIeceejs eebveer iegueceb[erJej eflejbiee He[keJeuee. meleeienerbee keggbyeerebeeer, keeUpeer , meleeieneReer
legjbiee keeUpeer, Mem$eem$eebeer ceole F. keeces ceefnbueeveer kesueer. ceefnueebveee menYeeieecegUs
mJeelbe$eue{eebeer efleJelee Jee{ueer.
efvepeeceeee OeesjCeecegUs mewefvekeer keejJeeF& Je nweyeeoes efJeefueveerkejCe efvepeeceeves nweyeeo ns mJeeble$e jepe jeefnues Deens Demes peeefnj kesues. Yeejleeeer HeJee& ve
kejlee 20 keeser j. kepe& Heeefkemleeveuee efoues. mejoej Hesue eebveer mJeeceerpeebreer megkee Je
efJeefueveerkejCeeeer ceeieCeer efvepeeceeke[s kesueer. jPeekejebee HecegKe keemeerce efjPeJeeruee neleeMeer Oejve
efvepeeceeves Iees<eCee kesueer keer, Yeejleeves mewefvekeer keejJeeF& kesueeme Heeefkemleevees ueeKees HeeCe
YeejleeJej e{eF& kejleerue. nwweyeeo jepeeleerue iebieeHetj jsuJes msMeveJej jPeekeejebveer nuuee kesuee,
leele Deveske ej Je peKeceer Peeues. uegceej, Deleeeej, yeueelkeej, Kegve, ee Ievee vesnceeree
Peeuee. nweyeeoeer efyeIe[uesueer HeefjefmLeleer Je mePeekeebjee Deleeeej jesKeCeemeeer Yeejle
mejkeejves mewefvekeer keejJeeeebee efveCe&e Iesleuee, eebeer peyeeyeoejer cespej pevejue eewOejer eebeeke[s
meesHeefJeueer. ee keejJeeF&uee De@eHejsMeve Heesueer ns veeJe efoues. oesve efoJeme mebIe<e& nesTve 17 meHWyej
1948 jespeer nweyeeoee mewveeves DeelcemeceHe&Ce kesues efvepeeceeves nweyeeo Yeejleele efJeefueve
kejCeeme mebceleer efoueer. leecegUs efvepeeceeee ceiejefceerletve nweyeeoeer keeeceeer cegkelelee Peeueer.

143

11.7 mebegkele ceneje<^ eUJeU

efyeefMeebveer DeeHeuee jepekeejYeejeee meeseervegmeej Yeejleeeer JesieJesieUee Heebleele
efJeYeeieCeer kesuesueer nesleer. eemeeer keesCelesner lelJe efmJekeejues veJnles. leecegUs Oece&, Yee<ee, YetHeosMe
eeee efJeeej kesuesuee veener. leecegUs Yee<eeJej Heeble jeveseer ceeieCeer mJeeleb_eHetJe& keeUeHeemetve pet
ueeieueer. ceneje<^eee pe[CeIe[Ceer ceOes Deveske efmLeleblej Ie[tve Deeueer. leecegUs 1 ceW 1960
jespeer ceneje<^ jepeeeer efveefce&leer Peeueer. ee efveefce&&leeree Heefkeesle mJeeleb_eeHetJe& Je mJeeble_eesllej
keeueKeb[ele Deveske mebIevee, meYee, vesles, efJeeejJeble eebes eesieoeve DeefleMee cenlJeees nesles.

mJeeleb_eHetJe& keeUeleerue Heelve ce. ieebOeerpeeRee vesle=lJeeKeeueer je<^ere kee@iesmeves mJeeleb_e eUJeUeree ue{e megj kesuee
neslee. uees. efUbkeeveer efouesuee elegmeg$eeleerue DeefleMee cenlJeeee Yeeie cnCepes je<^ere efMe#eCe
Demetve pes efMe#eCe ceele=Yee<esletve efoues Heeefnpes Demee Deeien Oejuee. leeeHeceeCes efyeefMe mejkeejves
mLeeefveke Yee<esletve jepekeejYeej kejeJee uees. efUkeebveer ceeieCeer kesueer. lemese ceneje<^ ne mJeleb$e
Heeble efvecee&Ce JneJee ee HeeMJe&YetceerJej ceneje<^ efveefce&leereer Heefkeee megj Peeueer. 1905 Heemetve
Yee<eeJeej Heeblejevesuee ueeskeebee Heeerbyee efceUt ueeieuee.
1) Yee<eeJeej Heeble jeveseer ceeieCeer efEfyenej, efmebOe, DeebOeHeebleeceOes je<^ere kee@iesmeves Heeeflebke keefceee mLeeHeve kesuee. 1913
Heemetve lesueiet ueeskeebveer DeebOeHeosMeeeer ceeieCeer kesueer. 1916 Heemetve mJeleb_e kevee&ke jepeebeer
ceeieCeer megj Peeueer. ee HeeMJe&YegceerJej ceneje<^ereve ueeskeebveer Yee<esJeej Heeble jevesee Deeien Oejuee
leebme uees. efUkeebveer Heeefbyee efouee. 1917 ee keuekellee DeefOeJesMeveele keeBiesmeves Yee<eeJeej Heeble
jevee ee lelJeeme ceevelee efoueer. 1928 ceOes ceesefleueeue vesnj keefceMeveves Yee<eeJeej Heeble jevesee
Hegjmkeej kesuee. 1937 ee efveJe[CetkeerceOes keeBiesmeuee yengcele efceUeues. jecejeJe osMecegKe eebveer
mJeleb$e JeNne[ Heebleeee jeJe efJeOeerceb[Ue meceesj ceeb[uee. 1938 ceOes cegbyeF&le efJe.oe. meeJejkej
eebee DeOe#esleslesKeeueer Yejuesuee cejeer meeefnle mebcesueveele JeNne[men cejeer Yee<ekeebee mJeleb$e
Heeble cnCetve ceneje<^ yeveeJee DeMeer ceeieCeer kejCeele Deeueer.
2) mebegkele ceneje<^eeer ceeieCeerce. ieebOeerpeeRveer Yeeef<eke Heeblejevesuee 1924 ceOes ceevelee efoueer. leecegUs meJe& cejeer Yeeef<eke
HeosMe Ske$e kejve ceneje<^ ns veJes jepe efvecee&Ce kejeJes ee ceeieCeeruee `mebegkele ceneje<^eeer
ceeieCeer' Demes cnues peeles. cebgyeF& Fueekee, ceOeHeeble, JeNne[, DeeefCe nweyeeoceOeerue
cejeJee[eeleerue cejeer Yee<eerkeebee ee HeosMeele meceeJesMe kejeJee DeMeer ceeieCeer nesleer. efJeue
leecnCekej eebveer HeLece ceeieCeer kesueer. leeveblej Deeeee& efJeveeso YeeJes,Oevepebe iee[ieerU, HeyeesOekej
ekejs, ie. _eb. cee[Keesuekej, o.Jee. Heesleoej Fleeoer JekeleeRveer mebegkele ceneje<^eee efveefce&leereer
iejpe Demeueees HeefleHeeove kesues. Hebjleg mJeeleb_e eUJeU leerJe Demeueeves ee ceeieCeerke[s ogue&#e
Peeues.

144
3) mebegkele ceneje<^ meYee mJeeleb_eJeerj efJe. oe. meeJejkejeebee DeOe#eslesKeeueer Yejuesuee 1938 ee cegbyeF& esLes
cejeer meeefnle mebcesueveeceOes JeNne[ Heeleebmen ceneje<^eeer Ske Yee<ee Heeble lelJeeJej Heeble efvecee&Ce
kejeJee DeMeer ceeieCeer kejCeele Deeueer. 1939 ceOes veiej esLeerue meeefnle mebcesueveele cejeer
Yeeef<eke HeosMeeee Heebleeme `mebegkele ceneje<^ ' nss veeJe osCeeee jeJe kejCeele Deeuee. jeJeeHes#ee
esme keee&keceemeeer ye@efjm jecejeJe osMecegKe eebveer 28 peevesJeejer 1940 jespeer cegbyeF& esLes mebegkele
ceneje<^ meYeseer mLeeHevee kesueer. 24 ces 1940 jespeer Jeeceve Heesleoej eebee DeOe#elesKeeueer
mebegkele ceneje<^ SkeerkejCe Heefj<eo Yejueer. 1943 ceOes [e@. cegkebojeJe peekej eebee
DeOe#elesKeeueer ceneefJeoYe& Heefj<eoses DeefOeJesMeve YejefJeCeele Deeues. ee DeefOeJesMeveeceOes ceneje<^
SkeerkejCeeme ceole kejCeees jefJeCeele Deeues.
4) mebegkele ceneje<^ Heefj<eoseer mLeeHeveeeer iepeeveve _eb. cee[Keesuekej eebee DeOe#elesKeeueer 12ces 1946 jespeer yesUieeJe esLes
cejeer meeefnle mebcesueve YejefJeCeele Deeues. eeJesUer cegbyeF&, ceOeHeeble, JeNne[, cejeJee[e, ieesJee
eebee HeosMeeleerue cejeer Yeeef<eke HeosMe mebegkele ceneje<^ele meeceerue kejCeeee jeJe cebpetj
kejCeele Deeuee. eeeJesUer `mebegkele ceneje<^ Heefj<eo' mLeeHeve kejCeele Deeueer. Hee. o. Jee.
Heesleoej, MebkejosJe, kesMeJejeJe pesOes, eer. Me. veJejs DeeefCe cee[Keesuekej ns meome nesles.
mejoej Hesue eebee cegbyeF& ceneje<^ele meeceerue kejCeeme efJejesOe neslee. lej mLeebefvekeebee
cegbyeF&men ceneje<^ ne Deeien neslee. Mebkejje osJe eebee DeOe#elesKeeueer 28peguew 1946 jespeer
cegbyeF&le DeefOeJesMeve IesCeele Deeues. eeJesUer mebegkele ceneje<^ Heefj<eoseer Iees<eCee kejCeele Deeueer.
17 petve 1947 jespeer oej keefceMeve vesceCeele Deeues. Heg{s 15Dee@iem 1947 jespeer mJeeleb_e
efceUeues. Hebjleg ceneje<^ jepe efvecee&Ce ve Peeueeves Heg{s 13 Je<e& mebIe<e& kejeJee ueeieuee.
mJeeleb_eesllej keeUeleerue Heelve
1) oej keefceMeve Yee<eeJej Heeblejevesee GHeegkelesee DeYeeme kejCeemeeer [eB. jepeW Hemeeo eebveer 1947
ceOes veeecetleea Sme. kes. Oej eebee keeOe#esslesKeeueer Deeeesieeeer efveegkeleer kesueer. Deeeesieeves Ske
HeMveeJeueer leeej kejve efJeefJeOe Iekeebvee HeeefJeueer. 8 veesJnWyej 1948 jespeer vee. oej
ceneje<^ele Deeues. keW mejkeejves ceneje<^emeeer meuueeieej cnCetve nefjYeeT Heejmekej eebvee
ceoleermeeer HeeefJeues. Oej keefceMeve meceesj cejeer Yeeef<ekeebee mebegkele ceneje<^ ceeieCeer Je leeJej
efJeeej kejCeemeeer efveJe[ke keee&keleeeer yewke Dekeesuee esLes 8 Dee@iem 1947 jespeer IesCeele
Deeueer. leeceOes Skee eespevee leeej kejCeele Deeueer. Hejblet ner eespevee Deeeesiee meceesj cees[lee
Deeueer veener. Deeeesieemeceesj [e@. peekej, efJeuejeJe eboeJejkej, ngmesveYeeF& peepeueer, JewkegbYeeF&
cesnlee F. ceeveJejebee mee#eer Peeuee. 10 ef[mebsyej 1944 jespeer oej keefceMeveee DenJeeue HeefmeOo
Peeuee. Yeeef<eke Heebleeeer ceeieCeer mebkegefele, HeeosefMkeleeJeeoer Je Heefleieeceer mJejHeeeer Deens.efleeecegUs
ueeWkeJemleeres mLeueeblej Ie[ues. jkeleHeeve Je Deleeeej jepekeere osMeees legke[s nesleerue. leecegUs
Yeeef<eke jepebeeer keuHevee Deeesie Demeueees cele cees[ues.

145
2) pes.Jner.Heer. meefceleer / ef$emeome meefceleer Oej meefceleeree DenJeeueeJej meJe&e yeepetveer efkee Peeueeves keeBiesmeeer kees[eR Peeueer. 29
ef[meWyej 1942 jespeer Henues efmeleejeceee eebee DeOe#elesKeeueer peeHetj DeefOeJesMe Yejues. Yee<eeJej
Heeble jevesee HetveefJeeej kejCeemeeer pes.Jner. Heer. ner ef$emedm meefceleereer mLeeHevee kejCeele
Deeueer. Hebef[le peJeenjueeue vesnj, mejoej JemeueYeeF& Hesue, meerleejeceee ns meme nesles. ee
meefceleerues ceneje<^, kevee&keee ceeieCeeruee Heebefyee efouee veener. cegbyeF& ceneje<^ele menYeeieer
kejCeele efJejesOe kesuee. keejCe cegbyeF&ceOes Deveske Yeeef<eke, JeCe&, JebMeees ueeske Deensle. Yee<eeJej
Heeblejevee mebkegefele Je je<^ere Skeelcelesuee yebOeke DemeCeeee DenJeeue meefceleerves efouee. leecegUs
cejeer Yeeef<eke ueeWkeeeer veejepeer Peeueer. ceneje<^ - kevee&ke Yeeieele mebegkele ceneje<^ eUJeU
DeefOeke Jee{le iesueer.
3) veeieHetj kejej 28 veeWJnsyej 1953 pes.Jner.Heer. meefceleeree DenJeeueecegUs cejeer Yeeef<eke Heebleele veejepeer efvecee&Ce Peeueer. 15ceW
1949 jespeer keueeCe esLes eCes efpeuneeeer Heefnueer Heefj<eo Yejueer. eeJesUer YeeTmeensye efnjs eebveer
mebegkele ceneje<^eeer ceeieCeer kesueer. mesveeHeleer yeeHe eebveer meleeieneee ceeOeceeletve eUJeUerle
veJemebpeerJeveer osCeeee Heelve kesuee. 16Dee@keesyebj 1949 jespeer yesUieeJe esLes meeefnle ceb[Uees
DeefOeJesMeve YeeTmeensye efnjs eebee vesle=lJeeKeeueer Yejues. keeceieej vesles ve.ce. peesMeer eebveer ceneje<^
ue#eele GlejCeees DeeJeenve kesues. Deeeee& De$es Je Deej. [er. Yeb[ejs eebveer 24 veesJnWyej 1949
jespeer cegbyeF& ceneHeeefuekesle cegbyeF& jepeOeeveer DemeCeeee jeJe ceeb[uee. eee JesUer efyepeueeue efyenejer
eebvee mJeleb$e JeNne[eer ceeieCeer kesueer.
mebegkele ceneje<^eee ceeieCeermeeer efJeoYe&, mebegkele ceneje<^ cejeJee[ee leerve Yeeieeleerue
HecegKe vesles veeieHetj esLes pecee Peeues. 25 veesJnWyej 1953 jespeer vees kejej kesuee leeme veeieHetj
kejej cnCeleele. eeceOes cejeer Yeeef<ekeebes Ske jepe leeej kejeJes leeme ceneje<^ veeJe oeeJes.
leeeer jepeOeeveer cegbyeF& DemeeJeer. jepekeejYeejeee meesF&meeer veeieHetj cejeJee[ Je HeefMece
ceneje<^ DeMeer leerve efJeYeeie kejeJesle.
4)

jepe Hetvej&evee Deeeesie(Hepeue Deueer keefceMeve ) Hebef[le peJeenjueeue vesnj eebveer YeeefHeke jepeeee HeMve mees[efJeCeemeeer ef[meWyej 1953
jespeer veeeeOeerMe Hepeue Deueer eebee DeOe#elesKeeueer jepe Hetve&jevee Deeeesieeeer mLeeHevee kesueer.
mebegkele ceneje<^eee Jeleerves Sme. Sce. peesMeer Oevepebe iee[ieerU eebveer Deeeesieemeceesj DeeHeueer yeepet
cees[ueer. 10 Dee@keesyebj 1955 jespeer Deeeesieeee DenJeeue HeefmeOo Peeuee. leeceOes nweyeeomeeer
Ske Yeeef<eke, lej cegbyeF&meeer wYeeef<eke lelJe nesles. cegbyeF& Heebleele iegpejeleer Yeeef<eke meewje<^
meceeefJe< keve cejeer Yeeef<eke efJeoYe&, yesUieeJe keejJeej kevee&keuee pees[Ceele Deeueer.

5) Debleerce mebIe<ee&uee HeejbYe HeepeueDeueer Deeeesieeee efveCe&eecegUs ceneje<^ele leerJe Demeblees<e Hemejuee. Deveske keeceieej
mebIeveebveer DeeHeuee efve<esOe veebsoefJeuee. cegbyeF&es cegKeceb$eer ceesjejpeerYeeF& osmeeF&veer mebegkele
ceneje<^eee Yetefcekesuee efJejesOe kejve ef$ejepeeee jeJe cees[uee. leeee efJejesOeele mesveeHeleer
yeeHeves ceesee& kee{uee. eeJesUer 500 ueeskeebvee Deke kesueer. 20 veesJnWyej jespeer eewHeeerJej

146
Peeuesuee meYesle osmeeF& cnCeeueskeer, `eb mete& Demes Heele ceneje<^euee cegbyeF& efceUCeej veener.
leecegUs ueeskeebveer eHHeueebee Je oie[ebee Je<ee&Je kejve meYee GOeUtve ueeJeueer eee JesUer Yeejleees
HebleHeOeeve Hebef[le peJeenjueeue vesnj eebveer ef$ejepe jeJe ceeb[uee. ceneje<^eHeemetve cegbyeF&
lees[ueecegUs cegbyeF&men mebegkele ceneje<^ Peeueee Heeefnpes ns Deeboesueveees Iees<eJeeoe jues.
meegbkele ceneje<^ meefceleerves 21 veesJnWyejuee mebHe Hegkeejuee. 5 les 6 ueeKe ueeWkeeveer ceesee&
kee{uee. ceesjejpeerYeeF& osmeeF&ee DeeosMeevegmeej Heesefuemeebveer ieesUeryeej kesuee. eeceOes 15 Deeboesueke
ngleelces Peeues Je 300 peKeceer Peeues. ee Ievesee efve<esOe cnCetve Hee. Jee. iee[ieerUebveer efJeOeeve
Heefj<eosee jepeerveecee efouee. leecegUs DeKesj ef$ejepe jeJee yeejieUuee. 16 peevesJeejer 1956 jespeer
Hebef[le vesnjveer Iees<eCee kesueer keer cegyeF& ceneje<^ele meceeefJe< ve kejlee keW Meemeveeee leeyeele
jeefnue. leecegUs DeLe&ceb$eer efebleeceCejeJe obsMecegKeebveer DeeHeuee ceb$eerHeoeee jepeerveecee efouee. cegbyeF&men
ceneje<^ele Deeboesueve megj Peeues eeJesUer Heesefuemeebveer kesuesuee ieesUeryeejecegUs 90 pebCeeveer newleelce
Helkejues. ee Deeboesueveees vesle=lJe Sme. Sce. peesMeer, kes. meer. ekejs, veevee Heeerue kes. Sue. osmeeF&
F. Deveskeebveer kessues nesles.
kebsefe ceb$eerceb[Uele ceesjejpeer osmeeF& eebvee mLeeve efceUeueeves cegbyeF&es cegKeceb$eer
eMeJeblejeJe eJneCe Peeues. 1957 ee Peeuesuee sYeeef<eke jepe efveJe[Cetkeerle kee@iesmeuee ceee&oerle
yengcele efceUeues. cegbyeF& ceneHeeefueke efveJe[Cetkeerle kee@iesme HejeYeJe nesTve mebegkele ceneje<^ meefceleeruee
yengcele efceUeues.

11.8 ceneje<^jepeeeer mLeeHevee

keWmejkeejves 1 veesJnWyej 1956 jespeer meewje<^, iegpejele, cejeJee[ee, efJeoYe&, cegbyeF&
FueeKeees efJeMeeue efYeeef<eke jep mLeeHeve kesues. Hejbleg eeuee ceneje<^ Je iegpejeleceOetve Heeb[
efJejesOe Peeuee. 1959 ceOes Fbefoje ieebOeer Yeejleere kee@biesmeee DeOe#ee yeveuee leebveer ceneje<^eee
oewje kejve mele HeefjefmLeleer mecepeeJetve Iesleueer. 9 ueeskeebeer keefceer mLeeHeve kejve efJeYeeef<eke
jepe mebHet<ele DeeCeCeeeer efMeHeejle kesueer 1960 ceOes efyeue ceeb[tve efYeeef<eke jepe ueeskemeYee Je
jepemeYesceOes cebpetj kejCeele Deeues.
iegpejele mJeleb$e jepe mLeeHeve kejve ceneje<^eves iegpejeleuee 10 keeser eeJesle. [ebie
Yeeie iegpejeleuee eeJee Demes jues. SketCe 50 keeseReer jkekece cebgyeF& ceneje<^ele jeefnueer. cegbyeF&men
mebegkele ceneje<^ mLeeHeve Peeuee. 1 ces 1960 jespeer ceneje<^ Je iegpejele ner oesve mJeleb$e jepe
DeefmlelJeele Deeueer. ceneje<^ jepeees Heefnues cegKeceb$eer eMeJeblejeJe eJneCe Peeues. ee veJee
jepeeeer jevesceOes eej HecegKe efJeYeeie Je 26 efpeuns DeMeer ceneje<^eeer JeeHleer nesleer.
1. cebgyeF& efJeYeeie - ye=nvcegbyeF& eCes, kegueeyee, jlveeefiejer, veeefMeke, OegUs, peUieeJe
2. HegCes efJeYeeie - HegCes, veiej, meeleeje, meebieueer, keesuneHetj, meesueeHetj
3. veeieHetj efJeYeeie - veeieHetj, JeOee&, ebHetj, Yeb[eje, eJeleceeUe, DecejeJeleer,
yegue[euee,Dekeesuee.
4. Deewjbieeyeeo efJeYeeie - Deewjbieeyeeo, yeer[, veebos[, HejYeCeer, Gmceeveeyeeo

147
DeeHeueer eieleer leHeemee :
1)

ceneje<^ jepeebeer mLeeHevee keOeer Peeueer?

11.9 meejebMe
ueeskeceeve efUkeebveer ceele=Yee<esletve efMe#eCeeee Hegjmkeej kesueeves cejeer Yeeef<eke Je
peeee keuHevesee Goe Peeuee. eee keeUele keeBieves ner efJeefJeOe DeefOeJesMeveeceOetve Yeeef<eke lelJeeee
GHeeesie kejve Deveske keeBiesme meefcelee mLeeHeve kesuee leeeHeceeCes Yeeef<eke Jeepeeee jevesuee
ceevelee efoueer. eemeeer Deeeesie mLeeHeve kesues. cejeer Yeeef<eke jepe efveefce&Ce JneJes eemeeer meeefnle
Heefj<eosves Deveske DeefOeJesMeveele jeJe Heeme kesues. leeletvee mebegkele ceneje<^ meYee Je Heefj<eoe
mLeeHeve Peeuee. ee Heefj<eosee ceeOeceeletve ue{e leerJe yeveefJeCeele Deeueer. DeKesj keWMeemeveeves
efJeefJeOe Deeeesieeee ceeOeceeletve Yee<eeJej Heeble jevee kejCeeee Heelve ner kesuee. MesJeer efYeeef<eke
jepeeceOetve ceneje<^ Je iegpejeLe ner oesve mJeleb$e jepe 1ces 1960 jespeer efveefce&Ce kejCeele Deeueer.
lejerHeCe ceneje<^ - kevee&ke meerceeHeosMeeletve Depetvener HeMve meguesuee veener.

11.10 efoIeexejer HeMve

1. nweyeeo cegkeleer mebeeceele Deee& meceepeees eesieoeve mHe< keje.
2. nweyeeo ms keeBesmees keee& meebiee.
3. mebegkele ceneje<^ eUJeUereer Jeeeeue Je eUJeUeres Heefuele keee? meefJemlej efuene.

148

12
efe#eCe DeeefCe mebmke=leer - 1
De) efMe#eCe Je Je=eHe$eeleerue eieleer
Ieke jevee :
12.0
12.1
12.2
12.3
12.4
14.5
14.6
14.7
14.8

Gef<es
emleeJevee
Mew#eefCeke #es$eeleerue efceMevejeRes keee&
Mew#eefCeke #es$eeee eieleerleerue Meemeveees keee&
Mew#eefCeke #es$eeee eieleerleerue efJeefJeOe Jeefkelebes eesieoeve
Je=eHe$eeleerue eieleer
meejebMe
efJeeeHeerere mJeHeees eMve
meboYe&ebLe

12.0 Gef<es :

ceneje<^eleerue Mew#eefCeke #es$eeee eieleeree DeYeeme kejCes.

Mew#eefCeke #es$eeleerue efceMevejeRes keee& mecepetve IesCes.
Mew#eefCeke #es$eeee eieleerleerue Meemeveeee keeee&ee Dee{eJee IesCes.
Mew#eefCeke #es$eeee eieleerleerue efJeefJeOe Jeefkelebee eesieoeveeee Dee{eJee IesCes.
DeeemeceepemegOeejke cenelcee Hegues Je meeefJe$eeryeeF& Hegues eebes Mew#eefCeke #es$eeleerue keee&
mecepetve IesCes.
YeejleeceOes Je=eHe$eebeer megJeele keMeer Peeueer les DeYeemeCes.
ceneje<^ele Je=eHe$es keMeeekeejs meg Peeueer les HeenCes.
ceneje<^ele ecegKe Je=eHe$eebee efJekeeme kemee Peeuee les peeCetve IesCes.

12.1 emleeJevee :
YeejleeceOes Fbepeer meeseer mLeeHevee PeeueeJej Fbepeebveer eMeemekeere #es$eele ceole JneJeer
cnCetve mebHetCe& YeejleeceOes MeeUe meg kesuee. HeejbHeeefjke efMe#eCeJeJemLee yeouetve meJe&meceeJesMeke

149
efMe#eCeHeleeree DeJeuebye kesuee. leebveer meceevelesee leJeeJej Yej osTve Yeejleeleerue efMe#eCe
veekeejuesuee efm$eee Je DemHe=Meebveemege efMe#eCe efoues. ee keeee&meeer efeMeve efceMeveNeebveer
Denesje$e eelve kesues. efceMeveNeebveer Oece&emeejeyejesyej ceneje<^ele efMe#eCe #es$eelener GuuesKeveere
keee& kesues. mebHetCe& ceneje<^eJej Fbepeebveer DeeHeueer meee emLeeefHele kesueeveblej efMe#eCe#es$eeeemege
efJekeeme kesuee. leemeeer leebveer efJeefJeOe ekeejs eelve kesues. HeeMeele efMe#eCe Iesleuesuee Yeejleere
megefMeef#eleebeer HeUer efvecee&Ce PeeueeJej leebveer Mew#eefCeke #es$eele YejerJe Demes eesieoeve efoues.
DeeOegefveke ceneje<^ele Deveske Jeefkelebveer KetHe cesnvele IesTve efMe#eCe#es$eeee JeeHeke DeMee mJeHeele
emeej kesuee. ee JeefkelebceOes cenelcee Hegues, meeefJe$eeryeeF& Hegues, cen<eea keJex, jepe<eea Meent cenejepe,
kece&Jeerj Heeerue, [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kej, [e@. HebpeeyejeJe osMecegKe, YeeTmeensye efnjs FleeoeRee
eecegKeeves meceeJesMe neslees.
18 Jee elekeeee esJeer YeejleeceOes cegCekeuesee emeej Peeueeveblej Je=eHe$eebvee
megJeele Peeueer. Je=eHe$es ner ceeefnleer emeejees Ske cenJeees ceeOece cnCetve 19 Jee elekeele
leeee ceesee eceeCeele JeeHej meg Peeuee. Yeejleeleerue Flej jepeeeceeCes ceneje<^ele mege Deveske
Je=eHe$es meg Peeueer. megJeeleeree meceepe eyeesOeveees Je veblejee keeUele mJeeleb$e eUJeUeres Ske
eYeeJeer ceeOece cnCetve ceneje<^eleerue Je=eHe$eebveer cenJeeeer keeceefiejer yepeeJeueer. 1848 les 1960
ee keeUele ceneje<^eceOes Deveske Je=eHe$es Sleseere meceepemegOeejkeebveer meg kesueer Je jepeefkee
eUJeU meeceeefpeke Je Oeeefce&ke megOeejCee pevemeeceeveeHeele HeesneeefJeCeemeeer ee ceeOeceeee JeeHej
eYeeJeerHeCes kesuee.

12.2 Mew#eefCeke #es$eeleerue efceMevejeRes keee& :

F. me. 1818 ceOes eflemeNee Fbepe-cejee egeveblej ceneje<^eceOes Fbepeer jepeJeereer
megJeele Peeueer. Yeejleeee Flej Yeeieele efyeefMeebveer DeeHeueer meee emLeeefHele kesueer nesleer.
megJeeleeruee leebveer Hekele meeceepeefJemleejeke[s ue#e keWefle kesues Hejblet 1813 ee meveoer
keeeeevetmeej leebveer efeMeve efceMeveNeebvee Oece&emeejees mJeeleb$e efoues. keejCe Oecee&ee
emeejemeeer Yeejleere meceepeeuee megefMeef#ele kejCes efeMeve efceMeveNeebvee DeeJeMeke Jeele nesles.
DeeHeuee Oeeefce&ke efJeeejmejCeeree emeej kejCeemeeer leebveer efeMeve Oecee&Jej DeeOeejerle Demeuesueer
efJeeejmejCeeree DeYeemeeceele menYeeie keve Iesleuee Je leemeeer Mew#eefCeke keee& neleer Iesleues.
Yeejleere ueeskeeble efMe#eCeeee emeej JneJee Je efeMeve Oecee&ee emeej JneJee ee nsletves
efceMeveNeebveer YeejleeceOes Deveske efkeeCeer eeLeefceke ceeOeefceke MeeUe mLeeHeve kesuee. DeMee
MeeUebvee `e@efjer mketume' Demes cnues peele nesles. F.me. 1819 ceOes Decesefjkeve efceMeveves
keuekeee esLes Heefnueer MeeUe kee{ueer. Mew#eefCeke #es$eele keece kejCeemeeer F&m Fbef[ee kebHeveerves
Deveske efceMeve mLeeHeve kesueer. leeceOes Decesefjkeve efceMeve mkee@efMe efceMeve eebee meceeJesMe neslees.
12.2.1

efceMeveNeebes ceneje<^eleerue Mew#eefCeke keee& :

19 Jee Melekeeee megJeeleeruee Yeejleeee Flej meJe& Yeeieele efceMeveNeebveer keece meg
kesues nesles. HesMeJeeF&ee MesJe Peeueeveblej efceMeveNeebveer ceneje<^ele eJesMe kesuee. ceneje<^eleerue

150
Mew#eefCeke<ee Je DeeefLe&ke<ee ceeieemeuesuee meceepeeceOes leebveer Oece&emeej kejCeeme megJeele
kesueer. ceneje<^ele efemleer efceMeveNeebvee eebieuee eeflemeeo efceUeuee keejCe ceneje<^eleerue ceese
meceepe ne DeefMeef#ele Je meJe& <erves GHesef#ele neslee. leecegUs efceMeveNeebveer ceneje<^eee Kes[esHee[er
MeeUe meg kesuee Je ceesHele efMe#eCe osCeeme megJeele kesueer. [e@. pee@ve efJeumeve, iee@[&ve ne@ue eebveer
SueefHevmeveves efouesuee menkeeee&cegUs Mew#eefCeke #es$eele GuuesKeveere keee& kesues. leebveer Deveske
Fbepeer Hegmlekeees cejeerle Yee<eeblej kesues peeceOes yeeeyeueeener meceeJesMe neslees.
pesJne SueefHevmeve cegbyeF& FueeKeeee jsmeer[W neslee lee keeUele cnCepese 1813 les
1818 ojceeve iee@[&ve ne@ue eebveer KesleJee[er Je efiejieeJe esLes cejeer MeeUe meg kesueeveblej F.me.
1924 Heele ceneje<^ele cegbyeF&, HegCes Fleeoer efkeeCeer efceMeveNeebveer Deveske MeeUe meg kesuee.
cegbyeF&ceOes cejeer MeeUe meg kejCeemeeer cejeer Yee<eseer De[eCe leebveer mJele: efMeketve otj kesueer Je
ceneje<^eleerue pee meceepeeuee efHe{eeveefHe{ee efMe#eCe yeboer nesleer lee meceepeeme ceesHele efMe#eCe
GHeueyOe keve efoues. efceMeveNeebveer HegCes esLes 3 MeeUe meg kesuee. cegbyeF&le MeeUe meg
kejCeeyeeyele [e@. pee@ve efJeumeve eebveer eelve kesues Je leebveer cegues, cegueer DeeefCe cegefmuece meceepeemeeer
mJeleb$e MeeUe meg kesuee. leebveer cegbyeF& esLes 1835 ceOes meW^ue kee@uespe meg kesues. Heg{s ee
kee@uespees 1861 ceOes `efJeumeve kee@uespe' Demes veecekejCe kejCeele Deeues. efMe#eCeeee emeej
MenjeeceeCes eeceerCe Yeeieelener Peeuee Je leecegUs ceneje<^ele Ske GeefMeef#eleeee Jeie& Goeeme
Deeuee.
HeeMeele efMe#eCeeee OeleeaJej efemleer efceMeveNeebveer cegbyeF&, HegCes Je ceneje<^eee Flej
efkeeCeer MeeUe, Je ceneefJeeeuees meg kesueer leecegUs efMe#eCeeee emeej nesCeeme ceole Peeueer.
SueefHevmeve, efJeumeve, ne@ue, Sefjeeue eebee eelveebcegUs 1846 ceOes cegbyeF& esLes eB cesef[keue
kee@uespe, 1847 ceOes cegbyeF& esLes uee@ kee@uespe, 1854 ceOes HegCee Fbefpeveereefjbie kee@uespe meg Peeues.
Ge efMe#eCeeee #es$eele ee kee@uespeebveer cenJeHetCe& keeceefiejer yepeeJeueer. leebveer ee
ceneefJeeeueeeyejesyeje Deveske efkeeCeer Jemeleerie=ns yeebOeueer. leecegUs cegueer Je ceefnueebvee efMe#eCeeeer
mebOeer GHeueyOe Peeueer.
12.2.2

efceMeveNeebee Mew#eefCeke keeee&es cenJe :

efeMeve efceMeveNeebveer efMe#eCeemeejees Ke[lej keee& KetHe eebieueeekeejs kesues. leebveer

Oece&emeejeyejesyej ceneje<^ele efMe#eCe emeej kesuee leebee ee keeee&cegUs Deveskeebveer efeMeve Oece&
efmJekeejuee. esjCeeoeeke leebes Mew#eefCeke keee& Deveske <erkeesveeletve cenJeees nesles. leebveer
meceevelesee DeeOeejeJej efMe#eCeeeer mebOeer meceepeeleerue meJe& mlejebee ueeskeebvee GHeueyOe keve efoues.
efnbotOece&JeJemLesves DemHe=Me meceepe Je cegueeRmeeer efMe#eCeeee DeefOekeej veekeejuee neslee lejermege
leebveer DemHe=Meebmeeer Je cegueeRmeeer ceneje<^eceOes Deveske efkeeCeer MeeUe meg kesuee leecegUs
leebee eieleereer oejs GIe[ueer iesueer. cegueer Je DemHe=Me peeleeree cegueebveer efMe#eCe IesTve DeeHeuee
Gej kesuee. meceepemegOeejCesee <erves leebeer ner keeceefiejer KetHe ceesueeeer mecepeueer peeles.
ceneje<^ele efMe#eCeeee Heeee efJemle=le kejCeees ese efceMeveNeebveee eeJes ueeiesue. leebveer
efMe#eCeeee Heeee efJemle=le kesuee leecegUs 19 Jee Melekeele meg Peeuesueer meceepemegOeejCeseer eUJeU
DeefOeke ieefleceeve kesueer. HeeMeele efJeeejmejCeerJej DeeOeejerle Demeuesuee Je mJeeleb$e, mecelee, veee

151
Je yebOegJe ee cetueebvee cenJe osCeeje Ske megefMeef#eleeee Jeie& Goeeme Deeuee. ee Jeiee&ves Heg{s
meeceeefpeke megOeejCee Je jepekeere eUJeUerceOes menYeeie IesTve DeeOegefveke ceneje<^ efvecee&Ce kesuee.
DeeHeueer eieleer leHeemee :
1) efceMeveNeebee Mew#eefCeke keeee&es cenJe meebiee.

12.3 Mew#eefCeke #es$eeee eieleerleerue Meemeveees keee& :

F. me. 1818 Heele Fbepeebveer ceneje<^eJeefleefjkele Yeejleeee Deveske Yeeieele DeeHeues
Jee&mJe efvecee&Ce kesues nesles. 1813 ee ee&j De@kevegmeej Fbepeebveer efeMeve efceMeveNeebvee
Oece&emeej Je efMe#eCeemeej kejCeees mJeeleb$e efoues nesles. lemese Yeejleere ueeskeebvee megefMeef#ele
yeveJetve keejketve cnCetve eMeemeveele vesceCetke kejCes Je leebvee keeecemJeHeer Fbepe meeses meceLe&ke
yeveJeCeemeeer leebveer efkeefkeeCeer MeeUe Je ceneefJeeeuees kee{ueer. F. me. 1813 ceOes kebHeveerves
Yeejleere ueeskeebvee efMe#eCe efceUeJes eemeeer ojJe<eea Ske ueeKe Kee& kejCeees jefJeues. efeMeve
efceMeveNeebee ceoleerves ceneje<^eceOes DeeOegefveke efMe#eCeeee eejbYe kesuee.
ceneje<^eceOes Fbepeer meeseer megJeele Peeueeveblej Fbepe mejkeejves efMe#eCeeee emeej
kejCeemeeer Deveske efkeeCeer MeeUe Je ceneefJeeeuees meg kesueer. cegbyeF& FueeKeeee Heefnuee ieJnve&j
cnCetve vesceCeele Deeuesuee ceeTbmgDe& SueefHevmeveves efMe#eCeeuee Gespeve osTve ceneje<^eee
Mew#eefCeke eieleermeeer efJeMes<e eelve kesues. leebveer `yee@cyes SpegkesMeve meesmeeeereer' mLeeHevee kesueer
Je cegbyeF& esLes Hees&ceOes meW^ue mketue meg kesueer. efiejieeJe, ceePeieeJe, eCes, HeveJesue, HegCes esLes leeves
MeeUe Je ceneefJeeeuees meg kesueer. SueefHevmeveves efMe#eCe #es$eele mJele: jme IesTve MeemeveeleHex
ee #es$eeee efJekeeme nesCeemeeer efJeefJeOe GHeece jeyeefJeues.
F. me. 1835 ceOes uee@[& ceskee@ues eebveer Yeejleere efMe#eCeeefJe<eeer mejkeejuee Keefuelee
meeoj kesuee. leevegmeej Yeejleeleerue efJeefJeOe jepeele Fbepeer efMe#eCeeme eejbYe Peeuee Je ceneje<^ele
Je cegbyeF&le Deveske efkeeCeer Fbepeer MeeUe meg Peeuee. 1840 ceOes Meemeveeves cegbyeF& esLes efMe#eCe
ceb[Ueeer mLeeHevee kesueer. Je MeeUe leHeemeCeemeeer cegbyeF& FueeKeees leerve Yeeie keve eleske
efkeeCeer DeefOe#eke vesceuee.
eee keeUele Meemeveeves efouesuee GespeveecegUs Deveske
meceepemegOeejkeebveer MeeUe meg kesuee.
12.3.1

Jeg[ee Keefuelee (1854) :

efMe#eCeeee #es$eele megOeejCee kejCeemeeer Je efMe#eCeJeJemLeseer Hegvej&evee kejCeemeeer

eeume& Jeg[ eebee DeOe#elesKeeueer Ske meefceleer 1854 ceOes uee@[& [uenewmeerves mLeeHeve kesueer.

152
leebveer Je leebee menkeeNeebveer Yeejleeee efMe#eCeJeJemLesee DeYeeme keve Ske Keefuelee leeej
kesuee peeceOes efMe#eCeefJe<eeke megOeejCesee Deveske efMeHeejMeer neslee. uee@[& [uenewmeerves Jeg[ eebee
KeefueleeJej DeeOeejerle Yeejleere efMe#eCe Heleereer HeleMeerj DeeKeCeer kesueer. leebveer Deveske
efMe#eCeefJe<eeke megOeejCee kesuee. leebveer meJe&eLece mJeleb$e efMe#eCe efJeYeeie keve leeDebleie&le Deveske
eeLeefceke Je ceeOeefceke MeeUe meg kesuee. 1857 ceOes cegbyeF&, keuekeee Je ceeme esLes efJeeeHeers
mLeeHeve kesueer. leeves mebmLeeveebveener MeeUe kee{Ceemeeer mejkeejer Devegoeve efoues. HegCeele mLeeHeve
kejCeele Deeuesuee mebmke=le kee@uespeee ecegKe cnCetve keB[er eeme HeeJeCeele Deeues. keB[er eeves ee
kee@uespees veecekejCe `Hegvee kee@uespe' Demes kesues. [uenewmeerves eleske eebleele efMe#eCe mebeeuekeebeer
vesceCetke kesueer. eeLeefceke Je ceeOeefceke efMe#ekeebee eefMe#eCeemeeer ^sefvebie kee@uespe HegCeeuee meg
kesues. DeMeeekeejs Jeg[ee Keefueleeee DeeOeejeJej Deveske yeoue Yeejleere efMe#eCe JeJemLesceOes
kejCeele Deeues leecegUs Jeg[ee Keefueleeuee efMe#eCeeee `ce@iveekeee&' Demes cnues peeles.
12.3.2

nbj Deeeesie (1882) :

F. me. 1882 ceOes JneF&meje@e uee@[& efjHeve eebveer Yeejleere Mew#eefCeke HeefjefmLeleeree
Dee{eJee IesCeekeefjlee DeeefCe yeoueuesuee HeefjefmLeleervegHe keener yeoue megeefJeCeekeefjlee mej efJeuece
nbj eebee DeOe#elesKeeueer Deeeesie vesceuee. ee DeeeesieeceOes leebeeyejesyej Flej 20 meome
nesles. ee Deeeesieeves mebHetCe& YeejleYej oewjs kesues. Deveske efMe#eCemebmLeevee Je Mew#eefCeke #es$eele keee&
kesuesuee le%e Jeefkelebvee Yeser efouee. ee DeeeesieeHeg{s Deveske cenJeHetCe& Jeefkelebveer Je
meceepemegOeejkeebveer DeeHeueer efveJesoves meeoj kesueer. ceneje<^ees Leesj meceepemegOeejke cenelcee
HegueWveermege efveJesove meeoj keve cegueer Je yengpeve meceepeeee Gejemeeer efMe#eCeees #es$e Kegues
kesues peeJes, leebvee efMe#eCeeeer meceeve mebOeer GHeueyOe kejCeele eeJeer Je eeLeefceke MeeUebke[s DeefOeke
ue#e eeJes ee efMeHeejMeer kesuee.
nbj Deeeesieeves 1884 ceOes DeeHeuee DenJeeue mejkeejuee meeoj kesuee leeceOes leebveer
cenJeHetCe& efMeHeejMeer kesuee. leeceOes eecegKeeves Keepeieer Mew#eefCeke mebmLeebvee Gespeve Je leebvee
DeeefLe&ke ceole, Je leeJej mejkeejer efveeb$eCe DemeeJes, eeLeefceke efMe#eCeeke[s mejkeejves efJeMes<e ue#e
eeJes Je DeMee MeeUebeer leHeemeCeer kejCeemeeer efMe#eCeeefOekeeNeebeer vesceCetke kejeJeer Je MeeUebee
keeee&Jej osKejsKe kejCeemeeer mejkeejer efvejer#eke vesceeJesle, ueeskeefMe#eCe Je cegefmueceebee
efMe#eCeeke[s DeefOeke ue#e eeJes Je leebeemeeer Keeme efMe<eJe=eer, Heer ceeHeer, leebee MeeUebmeeer
Devegoeves eeJeerle, Ge efMe#eCe mejkeejves Keepeieer mebmLeske[s eeJes, efJeeeHeereves Ssefke efJe<eeees
DeYeemeece meg kejeJesle Fleeoer cenJeHetCe& efMeHeejMeeRee meceeJesMe neslees.
Deeeesieeee efMeHeejMeer uee@[& efjHeveves ceeve keve leebeer DebceueyepeeJeCeer 1884 Heemetve
meg kesueer. ee efMeHeejMeeRee DebceueyepeeJeCeercegUs eeLeefceke, ceeOeefceke Je Ge efMe#eCeeee #es$eele
Deecegueee yeoue Ie[tve Deeues cnCetve ee efMeHeejMeer Mew#eefCeke #es$eele eebeflekeejke juee.
12.3.3

uee@[& kePe&veee efMe#eCeefJe<eeke megOeejCee (1899-1905) :

uee@[& kePe&veves efMe#eCeeee #es$eele megOeejCee kejCeemeeer efMeceuee esLes 1901 ceOes
efMe#eCeeMeer mebyebefOele Demeuesuee meJe& DeefOekeeNeebeer Heefj<eo yeesueeefJeueer DeeefCe leeceOes Yeejleere
efMe#eCeHeleerleerue oes<eebeer efeefkelmee kesueer. Yeejleere efJeeeHeereleerue Mew#eefCeke HeefjefmLeleeree

153
Dee{eJee IesCeemeeer 1902 ceOes efJeeeHeer Deeeesieeeer vesceCetke kesueer. 1904 ceOes Deeeesieeves
DeeHeuee DenJeeue meeoj kesuee Je leeJej DeeOeejerle Yeejleere efJeeeHeer keeeoe Heeme kesuee. ee
keeeeeves Ge efMe#eCeeee #es$eele Deveske mekeejelceke yeoue kesues. ee keeeeeceOes Heg{erue
lejlegoer neslee.
1) efJeeeHeereee JeJemLeeHekeere ceb[Ueeer Hegvej&evee kesueer.
2) DeefOemeYeseer (efmeves) meomemebKee keceer kesueer Je efJeeeHeerebee efmeb[erkesuee JewOeeefveke
ceevelee efoueer.
3) efJeeeHeereceOes DeOeeHeve Je mebMeesOeve meg kejCeele Deeues Je eeOeeHekeebee efveegkeleeRes
DeefOekeej efJeeeHeerebvee efoues.
4) kee@uespeceOeerue mebIevesefJe<eeke efveece DeefOeke ke[ke kesues.
5) efJeeeHeerebeer iegCeJeee Jee{efJeCeeeer peyeeyeoejer efmevesJej ekeueer.
6) HeoJeer Heefj#eses DeOeeHeve ceneefJeeeueeebvee efoues Je leeJej DeefOeke efveeb$eCes ekeueer.
7) efJeeeHeerees kegueieg mejkeejke[tve efveegkele kejCeees jefJeues.
8) efJeeeHeerebes DeefOekeej efJemle=le kesues Je leebes kee@uespeefJe<eeke OeesjCe kee@uespeeer mebueivelee
DeLekee Demebueivelee eeme mejkeejer mebceleer DeeJeMeke kesueer.
9) efvejefvejeee efJeeeHeerees keee&#es$e keesCeles DemeeJes ns jefJeCeeee DeefOekeej ieJnve&j pevejue Je
leebee ceb[Uebvee efouee.
DeMeeekeejs 1904 ee Yeejleere efJeeeHeer keeeeecegUs efMe#eCeeee #es$eele eebieues yeoue
Peeues. ee keeeeeeer DebceueyepeeJeCeer ceneje<^eee efJeeeHeereceOes kesueecegUs ceneje<^eeer
Mew#eefCeke eieleer Ie[tve Deeueer.
12.3.4

mJeeleb$eeveblejee keeUeleerue Meemeveees keee& :

Yeejleeee mJeeleb$eeveblej Mew#eefCeke efJekeeme kejCeemeeer Yeejle mejkeejves Deveske

Gheeeeespevee kesuee. mejkeejves eeLeefceke, ceeOeefceke Je ceneefJeeeueeerve efMe#eCeele Deecegueee yeoue
Ie[Jetve DeeCeues. `efMe#eCe' ne efJe<ee jepemejkeejke[s osCeele Deeuee Je eleske jepeees mJeleb$e
efMe#eCeKeeles efvecee&Ce keve leeeer HetCe& JesU peyeeyeoejer efMe#eCeceb$eeke[s osCeele Deeueer.
mJeeleb$eeveblej efMe#eCeeee #es$eele Deveske mekeejelceke yeoue kejCeele Deeues leecegUs cegbyeF&
jepeeeer eieleer PeHeeeeves nesCeeme megJeele Peeueer. 1960 Heele meJe& cegbyeF& jepeele 6 les 11
Jeeeee cegueebcegueeRkejerlee eeLeefceke efMe#eCe ceesHele meeJe& ef$eke Je mekeleeres kejCeele Deeues. cegbyeF&,
HegCes, meeleeje, meesueeHetj, keesuneHetj, veeieHetj, DecejeJeleer, Deewjbieeyeeo Fleeoer efkeeCeer eefMeef#ele
efMe#eke leeej kejCeemeeer `meskeb[jer ^sveeRie kee@uespe'eer mLeeHevee cegbyeF& jepe mejkeejves kesueer.
1947 les 1960 ee keeueKeb[ele Deveske Deke=<eer efJeeeHeers efvecee&Ce kejCeele Deeues. 1960 Heele
cegbyeF& efJeeeHeeremen (1857) veeieHetj efJeeeHeer (1925), HegCes efJeeeHeer (1949)
Sme.Sve.[er.er. ceefnuee efJeeeHeer (1951), cejeJee[e efJeeeHeer (1958) DeMee Heee ecegKe
efJeeeHeerebeer mLeeHevee kejCeele Deeueer. meOee ceneje<^ele 15 Deke=<eer efJeeeHeers Je 4 ke=<eer
efJeeeHeers Deensle. ceneje<^eJeefleefjkele Yeejleeleerue Flej efJeeeHeerebvee Devegoeve osCeemeeer

154
efJeeeHeer Devegoeve Deeeesieeeer mLeeHevee (UGC) kejCeele Deeueer. DeMeeekeejs megJeeleeruee Fbepe
mejkeejves Je mJeeleb$eeveblej cegbyeF& jepe mejkeejves efMe#eCeeeer eieleermeeer Deveske Gheeeeespevee
kesuee Je efMe#eCeeee #es$eele eieleer Ie[Jetve DeeCeueer.
DeeHeueer eieleer leHeemee :
1) efMe#eCeeee eieleerleerue Meemeveees eesieoeve meebiee.

12.4 Mew#eefCeke #es$eeee eieleerleerue efJeefJeOe Jeefkelebes eesieoeve :

efeMeve efceMeveNeebveer Je Fbepe mejkeejves 19 Jee Melekeeee megJeeleeruee Deveske MeeUe Je
ceneefJeeeuees meg kesueer. lemese leebveer Ge efMe#eCeees #es$e meJeemeeer Kegues kesues. 1857 ceOes
cegbyeF& efJeeeHeereeer mLeeHevee kejCeele Deeueer. efMe#eCeeee #es$eele Deecegueee yeoue PeeueecegUs
ceneje<^ele 19 Jee Je 20 Jee Melekeele DeeOegefveke Je HeeMeele efMe#eCe Iesleuesuee Ske Ge
efMeef#ele Jeiee&ee Goe Peeuee. ee Jeiee&letvee Heg{s meceepemegOeejkeebeer Je jepekeere vesleebeer HeUer
efvecee&Ce Peeueer. leebveer mJeeleb$e eUJeUermeeer Je meceepemegOeejCesmeeer Ske Hees<eke JeeleeJejCe efvecee&Ce
JneJes cnCetve efMe#eCeeee emeejeke[s ue#e osCeeme megJeele kesueer. ee keeUeleerue Deveske Jeefkelebveer
ceneje<^eleerue ueeskeebceOes efMe#eCeeee emeej Ie[Jetve DeeCeCeemeeer efJeMes<e eelve kesues. peeceOes
eecegKeeves peievveeLe GHe& veevee MebkejMes, yeeU Meem$eer peebYeskej, ieesHeeU njer osMecegKe, [e@. YeeT
oepeer uee[, meoeefMeJeHeble $es, oeoesyee Heeb[gjbie leKe&[kej eebee meceeJesMe neslees. 1848 HetJeea
ceneje<^eleerue ee Leesj meceepemegOeejkeebveer efMe#eCeeee #es$eele GuuesKeveere keee& kesues.
ceeTbmgDe& SueefHevmeveee Mew#eefCeke keeee&le eebveer ceesee eceeCeele ceole kesueer. veevee
MebkejMes eebveer `yee@cyes vesefJn SpetkesMeve meesmeeeer' mLeeHeve cegbyeF&le Je cegbyeF& yeensj Deveske MeeUe
meg kesuee. veevee MebkejMes eebveer cegbyeF&le SueefHevmeve kee@uespe (1834), eB cesef[keue kee@uespe
(1845), pes. pes. mketue Dee@He Dee& Je cegueeRmeeer MeeUe (1848) kee{ueer Je 1845 ceOes
efMe#eCeeee emeej kejCeemeeer mLeeHeveele Deeuesuee `mg[b efuejjer DeB[ meeebefefHeke
meesmeeeerme' efJeMes<e menkeee& kesues. oeoesyee Heeb[gjbie leKe&[kej eebveer ceneje<^eleerue ueeskeebes
De%eeve otj JneJes, m$eer efMe#eCeeee emeej JneJee eemeeer 1848 ceOes `%eeveemeejke' meYeseer
mLeeHevee kesueer.
1848 les 1960 ee keeUele ceneje<^eleerue Deveske meceepemegOeejkeebveer efMe#eCeemeejees
cenJeHetCe& keee& kesues. leeleerue keener meceepemegOeejkeebee keeee&ee Dee{eJee Heg{erueeceeCes :
12.4.1

cenelcee peesleerjeJe Hegues :

ceneje<^eleerue Mew#eefCeke #es$eeee efJekeeme kejCeemeeer DeeHeues mebHetCe& Deeeg<e meceefHe&le

kejCeejs ke=leerMeerue meceepeeebleerkeejke cnCepes cenelcee peesleerjeJe Hegues nese. meeceeefpeke, DeeefLe&ke,

155
jepekeere Je Oeeefce&ke iegueeceefiejerletve yengpeve meceepeeuee cegkele kejCeemeeer efMe#eCeemeejees
cenJeHetCe& keee& leebveer kesues. meeceeefpeke HeefjJele&veemeeer efMe#eCeemeej ns Ske cenJeees meeOeve
ceevetve leebveer ceneje<^ele Deveske efkeeCeer MeeUe meg kesuee. leebee ee keeceeceOes leebee Helveer
meeefJe$eeryeeF& Hegues eebveer leebvee MesJeHeele ceole kesueer.
cenelcee HegueWveer Yeejleere meceepe JeJemLesee DeYeeme keve esLeerue meceepe JeJemLesleerue
ogue&ef#ele Ieke peebvee efHe{eeveefHe{ee efMe#eCe GHeueyOe Peeues veener DeMee Iekeebvee leebveer efMe#eCe
osCeees jefJeues. leecegUs leebveer cegueer Je DemHe=Me eebvee Oece&JeJemLesves Je meceepeJeJemLesves ee oesve
ieebvee vesnceere GHesef#ele sJeues leecegUs cenelcee HegueWveer DeeHeuee meeJe&peefveke peerJeveeeer megJeele
m$eerefMe#eCeeves kesueer.
cenelcee peesleerjeJe HegueWveer HegCeele m$eer efMe#eCeeme meveeleveebee efJejesOe Demeleeveener
Dee@iem 1848 ceOes yegOeJeejHessle efYe[sJee[eele cegueeRmeeer Heefnueer MeeUe meg kesueer. pee
keeUele efm$eeebvee efMe#eCeeeer yeboer nesleer. leebvee leebeer eieleer meeOelee esle veJnleer. DeMee JesUsme
leebeemeeer HegueWveer MeeUe meg kejCes ner KetHe GuuesKeveere yeeye ceeveueer peeles Hejbleg leebee ee
keeee&me lelkeeueerve meceepeJeJemLesves Je GeJeefCe&eebveer eKej efJejesOe kesuee. leebeeJej Deveske
yebOeves ueeoCeeee eelve kesuee Hejbleg leebveer DeeHeues keee& veseves eeuet sJeues. keener keejCeebveer
efYe[sJee[eeleerue cegueeReer Heefnueer MeeUe yebo Hee[ueeJej 3 peguew 1851 jespeer HegueWveer yegOeJeejHesslee
efeHeUtCekejebee Jee[eele ner MeeUe Hegvne meg kesueer. eeveblej leebveer cegueeRmeeer Deveske MeeUe meg
kesuee. leebveer jemleeHessle 1852 ceOes cegueeReer ogmejer Je JesleeUHessle eflemejer MeeUe kee{ueer.
lemese eew{ m$eer-Heg<eebee efMe#eCeemeeer HegueWveer 1855 ceOes je$eMeeUe meg kesueer.
m$eerefMe#eCeeyejesyej cenelcee HegueWveer DemHe=Meebee efMe#eCeemeeer efJeMes<e eelve kesues.
DemHe=Meebvee DeeHeuee nkekeeeer peeCeerJe JneJeer Je leebveer DeeHeuee Deelceesej efMe#eCeeejs kejeJee ee
nsletves cenelcee HegueWveer efMe#eCeees meJe&eLece ojJeepes GIe[tve osCeees ceneve keee& kesues. 1851
ceOes HegCeele HegueWveer veeveeHessle DemHe=Meebmeeer Heefnueer MeeUe meg kesueer. ee MeeUsme lelkeeueerve
meveeleveebveer eeb[ efJejesOe kesuee Je ner MeeUe yebo Hee[ueer. Hejbleg cenelcee HegueWveer DeeHeues keece yebo
kesues veener. leebveer 1852 ceOes JesleeUHessle ieesJeb[s eebee Jee[eele DemHe=Meebmeeer Hegvne MeeUe
meg kesueer. leebveer leebeemeeer Heefnueeboe Jeeeveeuee meg kesues. 1853 meeueer DeeHeuee
nesleke efce$eebee meeneeeves cenej, ceebie F. ueeskeebme efJeee efMekeefJeCeekejerlee ceb[Uer ee veeJeeeer
mebmLee kee{ueer Je DemHe=Meebee efMe#eCeeeer cegntle&ces{ jesJeueer. Deleble keerCe HeefjefmLeleerle ee meJe&
MeeUe eeuet sJeuee.
efMe#eCeeee #es$eele megOeejCee Ie[Jetve DeeCeCeemeeer vesceCeele Deeuesuee nbj
Deeeesieemeceesj (1882) cenelcee HegueWveer mee#e osTve eeLeefceke efMe#eCeeee #es$eele Deveske yeoue
megeefJeues. efMe#eCeeee emeej mebHetCe& yengpeve meceepeeHee&le kejCeees efveJesove leebveer efoues. cenelcee
HegueWee Mew#eefCeke keeeeme meveeleveebee eKej efJejesOe Demeleeveener leebveer DeeHeues ns keee& veseves
eeuet sJeues. leebee ee keeee&yeue 16 veesJnW.1882 ceOes m$eerefMe#eCeees Deeepeveke cnCetve
efyeefMe mejkeejves leebee ieewjJe kesuee. leebee ee keeee&cegUs ueeskeebveer leebvee `cenelcee' ner HeoJeer
efoueer. Je [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebveer leebvee DeeHeues ieg ceeveues.

156
12.4.2

meeefJe$eeryeeF& Hegues :

meeefJe$eeryeeF& Hegues eebveer cenelcee HegueW eebee Mew#eefCeke keeee&me ceole keve DeeHeuee
mJele:ee JesieUe mee GceJeuesuee efometve eslees. meeefJe$eeryeeF& Hegues eebeer Mew#eefCeke keeceefiejer
Delegueeveere Deens. osMeebleerue Heefnuee m$eer-efMeef#ekee Je cegKeeOeeefHekee cnCetve leebee ieewjJe kesuee
peelees. efnbot Oece&JeJemLesves efm$eee Je DemHe=Meebvee efMe#eCeeee DeefOekeej veekeejuee neslee. leecegUs
leebee keesCeleener ekeejs efJekeeme nesT Mekeuee veJnlee cnCetve cenelcee HegueWveer ee oesve Jeiee&me
efMeef#ele kejCeees jefJeues. meveeleveebee eKej efJejesOe Demeleeveener cenelcee Hegueebveer 1848 ceOes
efYe[sJee[eele cegueeRmeeer Heefnueer MeeUe meg keve m$eerefMe#eCeeeer cetngleces{ jesJeueer. ee MeeUsle
efMe#eke efceUle veJnles. leecegUs ee cenelcee HegueWveer meJe&eLece meeefJe$eeryeeF&me efMeef#ele keve leebveer
ee MeeUsle cegueeReer efMeef#ekee cnCetve efveegkele kesues. pee keeUele cegueeRvee efMe#eCe IesCeemeeer
JeJemLesves HejJeeveieer veekeejueer nesleer leeJesUsme Ske m$eer efMeef#ekee cnCetve meeefJe$eeryeeF& HegueWeer
vesceCetke meveeleveebvee Deefpeyeele DeeJe[ues veener leecegUs Hegues oebcHeleeee ee Mew#eefCeke keeee&me
efJejesOe kejeeuee megJeele kesueer.
meveeleveebee oyeeJeecegUs cenelcee Hegueebee Jeef[ueebveer cnCepese ieesefJebojeJeebveer leebvee
Iejeee yeensj kee{ues. lejermege leebveer Mew#eefCeke keee& eeuet sJeues. ee keeee&me efJejesOe cnCetve
leebveer meeefJe$eeryeeF& HegueWme $eeme eeeuee megJeele kesueer. meeefJe$eeryeeF& MeeUsle peele-esle Demeleevee
meveeleveer ueeske Je efm$eee jmleeee yeepetuee GYes jentve meeefJe$eeryeeFvee GsMetve DeHeceeveemHeo
efMeJejeU Yee<else leebeer efveboeveeuemleer kejerle, leebee DebieeJej Ke[s ceejle Je efeKeueMesCe Heskele
Hejbleg Flekeer DeJensuevee Je efJebyevee nesTvener meeefJe$eeryeeFveer ee keeee&le ceeIeej Iesleueer veener.
eeGue cenelcee HegueWee ceoleerves lee ee keeee&le DeefOeke meefee Peeuee. cenelcee HegueWee
efveOeveeveblej leebee meJe& MeeUebeer peyeeyeoejer leebveer mJele:ke[s Iesleueer Je efMe#eCeemeejees ceneve
keee& leebveer Deeeg<eeee MesJeHeele kejle jeefnuee. leebee ee keeee&cegUse cegueer, ceefnuee Je
DemHe=Me efMeef#ele Peeues Je leebvee Deelcemevceeve efceUeuee. cnCetve meeefJe$eeryeeF& Hegues ee KejesKeje
`%eevepeesleer' Deensle. leebveer mJele: peUle DeeHeuee efMe#eCeemeejeee ekeeMe meceepeebleerue meJe&
mlejeHeele HeesneseefJeuee.
12.4.3

ieesHeeU ieCesMe Deeiejkej :

ieesHeeU ieCesMe Deeiejkej Je leebee Flej menkeeNeebveer efMe#eCeemeejees keee& neleer Iesleues
Je ceneje<^eee keeveekeesHeNeele Deveske MeeUe Je ceneefJeeeuees mLeeHeve kesueer. Deeiejkej ns
yegefeeceeCeJeeoer DemeueecegUs leebveer meJeevee meceeve efMe#eCe Je m$eer efMe#eCeeee Deeen Oejuee.
leebveer 1880 ceOes cegbyeF& esLes efJe<Cet Meem$eer efeHeUtCekej DeeefCe yeeU iebieeOej efUke eebee
menkeeee&ves vet FbefiueMe mketueeer mLeeHevee kesueer. leebveer eeLeefceke efMe#eCeeJej DeefOeke Yej efouee Je
les osCeeeer peyeeyeoejer mejkeejeer Deens Demes eefleHeeove kesues. vet FbefiueMe mketueee ceeOeceeletve
Deeiejkejebveer leebee Flej menkeeNeebee ceeOeceeletve Deveske MeeUe cegbyeF&, HegCes Je Flej efkeeCeer
mLeeHeve kesuee.
ceneje<^ele Ge efMe#eCeeee emeejemeeer Jejerue meJe& vesleebveer Ske$e esTve `[skekeve
SpegkesMeve meesmeeeereer' mLeeHevee 1884 ceOes kesueer ee mebmLesee ceeOeceeletve leebveer mebHetCe&
ceneje<^ele Deveske ceneefJeeeuees meg kesueer. 2 peeves. 1885 jespeer ee mebmLesves `Heieg&meve

157
ceneefJeeeuee' meg kesues. DeMeeekeejs Deeiejkej, efeHeUtCekej, efUke, ieesKeues eebveer
efMe#eCeemeejs keee& kesues Je ceneje<^eleerue efMe#eCe #es$eeee efJekeeme kesuee.
12.4.4

cen<eea OeeW[es kesMeJe keJex :

20 Jee Melekeeleerue DeeCeeres meceepemegOeejke cnCetve cen<eea keJex eebvee ceeveCeele esles.
leebveer DeeHeues mebHetCe& Deeeg<e efm$eeebee peerJeveele megOeejCee Ie[Jetve DeeCeCeemeeer Jeentve Iesleues.
cen<eea keJeXveer efJeOeJeebee HegveefJe&Jeen Ie[Jetve DeeCeCes Je m$eerefMe#eCeeee emeej kejCes eemeeer Deleesveele
cesnvele Iesleueer. cen<eea keJex eebveer efm$eeebvee efMe#eCe osCeeee ef<keesveeletve 1907 ceOes efnbieCes
esLes ceefnuee efJeeeuee meg kesues. efm$eeebmeeer mJeleb$e efJeeeHeer efvecee&Ce JneJes ee nsletves leebveer 3
petve 1916 jespeer ceefnuee efJeeeHeereeer mLeeHevee kesueer. ee efJeeeHeereee ceeOeceeletve leebveer
Deveske ceneefJeeeuees meg kesueer. ceneefJeeeueeeceOes efMekeefJeCeemeeer efMe#eke leeej JneJesle.
eemeeer leebveer 1917 ceOes DeOeeefHekee efJeeeuee meg kesues. efMe#eCeeee emeejemeeer leebeer
leUceU yeIetve Deveskeebveer leebvee DeeefLe&ke ceole kesueer. 1920 ceOes mej efJeueoeme ekejmeer eebveer
20 ueeKe Heeebeer osCeieer efoueeves leebee DeeF&es veeJe ee ceefnuee efJeeeHeereuee veblej osCeele
Deeues. Deelee ee efJeeeHeerees veeJe eerceleer veeLeeryeeF& oeceesoj ekejmeer ceefnuee efJeeeHeer
(SNDT) Demes Deens. leebee ee keeee&cegUs ee m$eerefMe#eCe Je efm$eeebee meJeeieerCe Gvveleereer
eUJeU ieleerceeve Peeueer. cen<eea keJexee meeceeefpeke keeee&cegUs efJeMes<ele: m$eerefMe#eCeecegUs leebvee
1958 ceOes osMeeee meJeexe mevceeve `Yeejlejlve' osTve ieewjefJeCeele Deeues.
12.4.5

Hebef[lee jceeyeeF& :

Hebef[lee jceeyeeF& eebes m$eerefMe#eCeees keee& ceesueees Deens. leebveer 1889 ceOes cegbyeF&le
efMe#eCeeee emeejemeeer Je efm$eeebee meJeeieerCe efJekeemeemeeer `Meejoemeove' veeJeeeer mebmLee meg
kesueer. Heg{s ee mebmLesuee HegCeeme nueefJeCeele Deeues. HegCeele ee mebmLesves DeveeLe iejerye Je efJeOeJee
efm$eeebvee efMe#eCe osCeees cenJeHetCe& keee& Hebef[lee jceeyeeFveer kesues. leebee ee keeee&Jej
meveeleveebveer Deveske Dee#esHe Iesleues Je efkee kesueer Hejbleg leebveer DeeHeues Mew#eefCeke keee& eeuet sJeues.
12.4.6

jepe<eea Meent cenejepe :

cenelcee Hegues eebee meeceeefpeke Je Mew#eefCeke keeee&ee Jeejmee jepe<eea Meent cenejepe
eebeeke[s peelees keejCe leebveer cenelcee HegueWeceeCes yengpeve meceepeemeeer Je leebee Gejemeeer
Deveske ueeskeesHeeesieer GHeece neleer Iesleues. ceneje<^eee Feflenemeeleerue DeeieCe Jeeqkele cnCetve
Meent cenejepeebvee DeesUKeues peeles. leebveer DeeHeuee keesuneHetj mebmLeeveele efMe#eCeemeejees
cenJeHetCe& keee& kesues. yengpeve meceepeeuee efMe#eCe efoueeefMeJeee leebeer eieleer nesCeej veener Je les
DeeHeueer megkee Oeeefce&ke iegueeceefiejerletve ke MekeCeej veenerle, ns cenejepeebveer peeCeues nesles. efMe#eCe
ns Ske eebleeres meeOeve ceevetve leebveer eeLeefceke efMe#eCeeJej Yej efouee DeeefCe leebveer DeeHeuee
mebmLeeveele eeLeefceke efMe#eCe meeJe&ef$eke ceesHele DeeefCe mekeleeres kejCeeee keeeoe 1916 ceOes Heeme
kesuee. DeMeeekeejee keeeoe kejCeejs keesuneHetj mebmLeeve ns Yeejleeleerue Heefnues mebmLeeve nesles.
eeLeefceke efMe#eCeeyejesyej Meent cenejepeebveer ceeOeefceke Ge Je leb$eefMe#eCeeuee cenJe efoues.
1851 ceOes meg Peeuesuee Fbepeer MeeUses Heeblej leebveer 1881 ceOes jepeejece ceneefJeeeueeele
kesues. leebveer leb$eefMe#eCeeuee cenJe osTve `peeefmebiejeJe Ieeies leebef$eke mebmLee' meg keve
ue<kejer efMe#eCeemeeer `FvHe@v^er mketue' meg kesues.

158
Meent cenejepeebveer DeeHeuee mebmLeeveeleerue keejYeej JeJeefmLele eeueefJeCeemeeer eefMeef#ele
leueeer Je Heeerue efvecee&Ce kejCeemeeer `eMeemekeere MeeUe' meg kesuee. ngMeej Je eefMeef#ele
efMe#ekeebeer Yejleer MeeUWceOes kejCeemeeer leebveer leebeemeeer eefMe#eCe keWs meg kesueer. leebveer
DeeHeuee mebmLeeveele yengpeve meceepeeleerue iejerye Je nesleke efJeeeLeemeeer Deveske ekeejs ceole
kesueer. leebvee jenCeemeeer Jemleerie=ns efMe#eCeemeeer efMe<eJe=ee Je HejosMeele efMe#eCeemeeer
efMe<eJe=ee peenerj kesuee.
Meent cenejepeebveer ceeOeefceke Je Ge efMe#eCeeee ueeYe leUeieeUeleerue ueeskeebvee efceUeJee
eemeeer leebveer Jemeleerie=ns mLeeHeve keve yengpeve meceepeeleerue cegueebee jenCeeee Je pesJeCeeee
eMveeeer mees[JeCetke kesueer. leemeeer leebveer keesuneHetj esLes meJe& peeleer Oeceeee efJeeeLeemeeer
Skee Jemeleerie=n meg kesues. ee Jemeleerie=neee ueeYe eecegKeeves yeeeCe efJeeeLeevee Peeueeves Meent
cenejepeebveer peeleerJeej Jemeleerie=ns mLeeHeCeeee efveCe&e Iesleuee. 1901 ceOes cenejepeebveer cejee
peeleeree efJeeeLeemeeer `efJnkeesefjee cejee yeesef[ie' meg kesueer lemese efuebieeele, JewMe, eebYeej,
efMebHeer, esj Fleeoer peeleeree efJeeeLeekeefjlee mJeleb$e Jemleerie=ns mLeeHeve kesueer. Meent cenejepeebveer
m$eerefMe#eCeeke[s DeefOeke ue#e efoues. eemeeer leebveer cegueeRmeeer MeeUe meg kesuee Je MeeUe Je
ceneefJeeeueeeleerue cegueeRvee ceesHele efMe#eCe efoues. leebveer meceepeeceOes keesCeleener ekeejs YesoYeeJe ve
kejlee yengpeve meceepeeleerue cnCepese yeeeCesej cegueebvee efMe#eCeeeer mebOeer GHeueyOe keve efoueer.
leebveer ee cegueebvee [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebvee HejosMeele efMe#eCe IesCeemeeer leebveere efMe<eJe=eer
osTve DeeHeuee eUJeUeree Jeejmee leebvee efouee. DeMeeekeejs jepe<eea Meent cenejepeebveer
efMe#eCeemeejees cenJeHetCe& keee& kesues.
12.4.7

kece&Jeerj YeeTjeJe Heeerue :

kece&Jeerj YeeTjeJe Heeerue eebveer meceepeele efMe#eCeemeej kejCeemeeer DeeHeues mebHetCe&

Deeeg<e Jeentve efoues. eeceeies cenelcee Hegues Je jepe<eea Meent cenejepeebeer esjCee nesleer. kece&Jeerjebveer
ogOeieeJe esLes `ogOeieeJe efJeee emeejke ceb[U' ee mebmLeseer mLeeHevee keve leebveer Jemleerie=n meg
kesues. 1919 ceOes leebveer meeleeje esLes `jele efMe#eCe mebmLeseer' mLeeHevee kesueer. ee mebmLesee
ceeOeceeletve leebveer mebHetCe& ceneje<^ele Deveske eeLeefceke, ceeOeefceke MeeUe Je ceneefJeeeuees meg
kesueer Je Jemeleerie=ns yeebOeueer. ee MeeUsceOes efMekeCeeNee efJeeeLeevee kece&Jeerjebveer `keceJee Je efMekee' ne
mebosMe efoueecegUs Deveske efJeeeLeea iejeryeeree HeefjefmLeleerlener efMekeues. 1924 ceOes ee mebmLesee
Jeleerves meeleeje esLes `$eHeleer Meent yeesef[ie neTme' meg kesues lemese 1935 ceOes eeLeefceke
MeeUsleerue efMe#ekeebvee eefMe#eCe osCeemeeer `^sefvebie kee@uespe' meg kesues. 1947 ceOes mebmLesves
meeleeje esLes `$eHeleer efMeJeepeer kee@uespe' meg kesues. DeMeeekeejs 1950 Heele mebmLesves 578
eeLeefceke MeeUe, 101 ceeOeefceke MeeUe Je Deveske ceneefJeeeuees Je Jemeleerie=ns mebHetCe& ceneje<^ele
meg keve kece&Jeerj YeeTjeJe Heeerueebveer efMe#eCeeee emeej leUeieeUeleerue ueeskeebHeele
HeesneseefJeCeees GuuesKeveere keee& kesues Je ceneje<^eleerue Mew#eefCeke #es$eeee efJekeeme kesuee.
12.4.8

[e@. HebpeeyejeJe osMecegKe :

kece&Jeerj YeeTjeJe Heeerueebee HeefMece ceneje<^eleerue efMe#eCeemeejeee keeee&eceeCes [e@.

HebpeeyejeJe osMecegKe eebveer efJeoYee&le ns keee& KetHe eebieuee Heleerves kesues. leebveer cenelcee Hegues Je
jepe<eea Meent cenejepeebee Jeejmee Heg{s eeueefJeuee Je leUeieeUeleerue ueeskeebmeeer efMe#eCeemeejees

159
cenJeHetCe& keee& kesues. 1926 ceOes leebveer DecejeJeleer esLes `eevebo e$eeuee' meg kesues.
DecejeJeleer esLes efpeune keewefvmeuees DeOe#e Demeleevee HebpeeyejeJeebveer eeLeefceke efMe#eCe meJeemeeer
mekeleeres kesues Je Deveske efMe#eCekeWs meg kesueer.
[e@. HebpeeyejeJe osMecegKe eebefleke mejkeejceOes efMe#eCeceb$eer Demeleevee eeceerCe Yeeieeleerue
iejerye Je iejpet efJeeeLeevee efMe#eCe Ieslee eeJes cnCetve Deveske meJeueleer GHeueyOe keve efouee.
1932 ceOes leebveer DecejeJeleer esLes `eer efMeJeepeer efMe#eCe mebmLeseer' mLeeHevee keve mebHetCe& efJeoYee&le
Deveske MeeUe, ceneefJeeeuees Je Jemeleerie=ns meg kesueer. DeMeeekeejs [e@. HebpeeyejeJe osMecegKe eebveer
efMe#eCeemeejees keee& kesues Je ceneje<^eee Mew#eefCeke pe[CeIe[Ceerle ceesueeeer Yetefcekee yepeeJeueer.
12.4.9

[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kej :

`efMe#eCe ns JeeefIeCeeres otOe Deens' Demes ceevetve [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kej eebveer efMe#eCeeuee
KetHe cenJe efoues. efMe#eCeecetUse DemHe=Me meceepeeee efJekeeme nesF&ue, leebvee leebeeJej npeejes Je<ex
nesle Demeuesuee Deveeeeeer peeCeerJe nesF&ue Je lees ee DeveeeeefJe yeb[ keve Gsue Je DeeHeueer
cegefkele keve nesF&ue, Demes [e@. Deebyes[kejebvee Jeele nesles. yeeyeemeensyeebveer mJele: Deleble
nueeKeeree HeefjefmLeleerletve DeeHeues mebHetCe& efMe#eCe HetCe& kesues leecegUs leebveer leUeieeUeleerue ueeskeebvee
efMe#eCe osCeemeeer Denesje$e eelve kesues.
1924 ceOes mLeeHeve kesuesuee `yeefn<ke=le efnlekeeefjCeer meYesee' ceeOeceeletve leebveer
yengpeve meceepeeuee `efMekee, mebIeerle Jne, mebIe<e& keje' ne mebosMe efouee. leebveer ee mebmLesee
ceeOeceeletve Deveske eeLeefceke, ceeOeefceke MeeUe, Jemeleerie=ns Je Jeeeveeuees meg kesueer. les mJele:
GeefMeef#ele DemeueecegUs leebveer Devegmetefele peeleer, peceeleer Je efm$eeebceOes Ge efMe#eCeees eceeCe
Jee{eJes eemeeer 8 peguew 1945 jespeer `HeerHeume SpegkesMeve meesmeeeereer' mLeeHevee kesueer.
yeeyeemeensyeebveer ee meesmeeeeree ceeOeceeletve cegbyeF& esLes efmeeLe& ceneefJeeeuee (1946), efJeOeer
ceneefJeeeuee, Deewjbieeyeeo esLes efceefuebo ceneefJeeeuee (1950), cegbyeF& esLes efmeeLe& JeeefCepe Je
DeLe&Meem$e cene. (1953) meg kesues. meesmeeeerves mebHetCe& ceneje<^ele Deveske MeeUe Je
ceneefJeeeuees meg kesueer. lemese yeeyeemeensyeebveer jepeIevesceOesmege DemHe=Meebmeeer Deveske efJeMes<e
lejlegoer kesuee. DeMeeekeejs yeeyeemeensyeebveer leUeieeUeleerue ueeskeebmeeer GuuesKeveere Demes Mew#eefCeke
keee& kesues.
12.4.10 YeeTmeensye efnjs :
ceneje<^ele Mew#eefCeke efJekeeme kejCeekeefjlee YeeTmeensye efnjs eebveer efJeMes<e eelve kesues.
leebveer efMe#eCeeee emeej kejCeemeeer Deveske Mew#eefCeke mebmLee mLeeHeve kesuee. leebveer ceneje<^ele
mee#ejlee Heefj<eoseer mLeeHevee kesueer Je mee#ejlesee emeejeme megJeele kesueer. YeeTmeensye efnjWveer
eCes, peJnej, Deewjbieeyeeo, veeefMeke, OegUs, Denceoveiej, OejceHetj, [ebie Fleeoer efkeeCeer
peJeUpeJeU 1500 eeLeefceke MeeUe meg kesuee. 1950 ceOes efnjs eebveer ceeuesieeJeuee vet FbefiueMe
mketueeer mLeeHevee kesueer lemese keUJeCe Je megjieeCes esLes kevee e$eeuees mLeeHeve kesueer. 1951
ceOes leebveer $ebyekesMJej esLes vetleve cejeer efJeeeuee mLeeHeve kesues.
DeMeeekeejs ceneje<^eleerue Deveske Leesj meceepemegOeejkeebveer Je vesleebveer efMe#eCeeee #es$eele
YejerJe Demes eesieoeve efoues. leebee eelveecegUs ceneje<^ele DeeOegefveke efMe#eCeeee Heeee Yekekece

160
Peeuee Je DeeOegefveke ceneje<^eeer efveefce&leer Peeueer. Deepener ee Je Flej Deveske vesleebveer mLeeHeve
kesuesuee mebmLee ceneje<^eee pe[CeIe[Ceerle GuuesKeveere keee& kejerle Deensle
DeeHeueer eieleer leHeemee :
1) cenelcee peesleerjeJe HegueWes efMe#eCe #es$eeleerue eesieoeve meebiee.

12.5 Je=eHe$eebee efJekeeme

SkeesefCemeeJee elekeele Je=eHe$eebee Goe ceneje<^eceOes Peeuee Je Je=eHe$eebee emeej
ceneje<^eleerue efe#eCeeee eceeCeecegUs ceesee eceeCeele Peeuee. meceepeeyeesOeveees Ske eYeeJeer ceeOece
cnCetve meceepemegOeejkeebveer Je=eHe$eebee JeeHej kesuee. ceneje<^ ner meceepemegOeejCeseer Yetceer ceeveueer
peeles. leecegUs Je=eHe$eeee emeej esLes PeHeeeeves Peeueees efometve esles. ceneje<^eceOes Deveske
Je=eHe$es Sleseere meceepemegOeejkeebveer Je mJeeleb$e eUJeUerleerue vesleebveer meg kesues. leeHewkeer keener
Je=eHe$eebee DeYeeme DeeHeCe ee IekeebceOes kejCeej Deenesle. leeHetJeea YeejleeceOes Je=eHe$eebee Goe
kemee Peeuee les Heentee :
12.5.1 Yeejleere Je=eHe$eebeer megJeele :
cegCekeuesee eesOe egjesHeceOes 15 Jee elekeele ueeieueecegUs Je=eHe$es Je ebLeefveefce&leerme
eeuevee efceUeueer. cegCekeuesee eJese YeejleeceOes 16 Jee elekeele Peeuee. Hejbleg ee keeUele
Je=eHe$eebee Goe Peeuee veJnlee. Yeejleele cegCeeeer megJeele meJe&eLece ieesJeele Peeueer, Yeejleele
cegCekeuesee emeej efeeve efceeveNeebveer kesuee. oseer Je efJeoseer efJeeejebee emeej kejCes efJeefJeOe
neueeeueeReer Je Ie[ecees[eReer ceeefnleer osCes Je meceepepeeie=leer kejCeemeeer Yeejleele Heefnueer Je=eHe$es
meg kejCeele kebHeveeree eeemeefkee DeefOekeeNeebveer Heg{ekeej Iesleuee. 29 peeves 1780 jespeer
Yeejleeleerue Heefnues Je=eHe$e `yeWieeue ie@Pes' ee veeJeeves pescme Dee@iemme efnkeerves Fbepeer meeHleeefnke
yebieeueceOes meg kesues. eeveblej yebieeueceOes Fbepeeveer Je leeveblej Fbepeer efe#eCe Iesleuesuee
Yeejleereebveer Deveske meeHleeefnkes Je ceeefmekes meg kesueer. nUtnUt Je=eHe$eebee emeej Yeejleeleerue Flej
eebleeceOesner Peeuee. megJeeleeruee Fbepeer jepeJeer mebyebOeerle yeelecee Je leeveblej meceepeeyeesOevee
efJe<eeereer ceeefnleer ee keeUeleerue Je=eHe$eeletve eHeueer peele Demes.
12.5.2 ceneje<^ele Je=eHe$eebeer megJeele :
cegCekeuesee emeej mebHetCe& YeejleeceOes PeeueecegUs Je=eHe$e Je ebLeefveefce&leerme ieleer efceUeueer.
1818 ceOes HeseJeeF&ee esJe PeeueeJej mebHetCe& ceneje<^eJej cegbyeF& eebleeeer efveefce&leer keve DeeHeuee
Debceue meg kesuee. cegbyeF& eebleele Fbepeeee ele#e DebceueeHetJeea Je=eHe$eebee Goe Peeuee neslee.
1848 HetJeea ceneje<^eceOes Deveske Fbepeer Je cejeer Je=eHe$eebeer megJeele Peeueer nesleer. ceneje<^ele
Je=eHe$eeee eebjYe `yee@cyes nsje@u[' (1789) ee Fbepeer meeHleeefnkeeHeemetve Peeuee. Heg{s `yee@cyes

161
kegefjDej' (1790), `yee@cyes ie@Pes' (1791) Je `yee@cyes eF&cme' (1832) ee Je=eHe$eebee Goe
Peeuee. je@ye& veeF& eebveer yee@cyes eF&cme, mB[& Je sueereeHe ee leerve Je=eHe$eebes Ske$eerkejCe
keve `eF&cme Dee@He Fbef[ee' ns Je=eHe$e meg kesues.
cegbyeF& eebleele Heefnues oseer Je=eHe$e Heog&vepeer cePe&yeeve eebveer `cegbyeF& meceeeej' ee veeJeeves
1822 ceOes meg kesues. 1830 Heele `cegbyeF& Jele&ceeve', cegbyeF& ogefye&Ce, efe$e%eeve oHe&Ce, jemle
ieesHeleej Deeer Deveske iegpejeleer Je=eHe$es meg Peeueer.
12.5.3 cejeer Je=eHe$eebee Goe Je efJekeme :
cejeer Je=eHe$eebee Goe meJe&eLece cegbyeF&le Peeuee. keejCe cegbyeF&ceOes cegCeeee meeseer
neslee Je mee#ej JeeekeJeie& neslee. cejeerleerue Heefnues Je=eHe$e `oHe&Ce' ee veeJeeves yeeUeem$eer
peebYeskejebveer 6 peevesJeejer 1832 jespeer meg kesues. ns Je=eHe$e cejeer Je Fbepeer ee oesvner Yee<else
nesles. ns Je=eHe$e 1840 ceOes yebo He[ues. leecegUs peebYeskejebveer 1840 ceOes `efoioe&ve' ns
cejeerleerue Heefnues ceeefmeke meg kesues. cejeerleerue ner oesvner Je=eHe$es meg kejCeeee ceeve
yeeUeem$eer peebYeskejebvee peelees leecegUse leebvee `cejeer Je=eHe$eees peveke' ceeveues peeles.
oHe&Ce ns Je=eHe$e efYeeef<eke DemeueecegUs leebme efveKeU cejeer He$e cnCelee esCeej veener.
mebHetCe& cejeer Je=eHe$e cnCetve `cegbyeF& DeKeyeej' ee Je=eHe$eeme ceeveues peeles. ns Je=eHe$e 4 peguew
1840 Heemetve meg Peeues. ieeWefJeo efJeue GHe& YeeT cenepeve eebveer Heeeele efe#eCeeleerue veJeerve
efJeeejebee emeej kejCeemeeer Je %eevemebHeVe meceepeefveefce&leermeeer Deveske Je=eHe$es Je meeHleeefnke meg
kesueer. leebveer 1840 ceOes `eYeekej' ns meeHleeefnke meg kesues. megOeejCeses HejKe[HeCes Hegjmkeej
kejCeejs Ske yeeCesoej meeHleeefnke cnCetve HegCeees ueeskeefnleJeeoer DeeHeues uesKe cnCepese `eleHe$es'
eYeekejceOetve ekeeefele kesues. YeeT cenepeveves DeeHeuee Je=eHe$eebletve mJeOece&, mJeYee<ee Je Yeejleere
mebmke=leeree Hegjmkeej kesuee. Deeeekeejs 1848 Heele meceepeeyeesOeveeee keeee&meeer Deveske
Je=eHe$es ceneje<^ele meg Peeueer. Hejbleg KeNee DeLee&ves 1848 ee veblej cejeer Je=eHe$eeee efJekeeme
Peeueees efometve esles. 1960 Heele Deveske Je=eHe$es ceneje<^ele meg Peeueer. leebveer ceneje<^ele
meceepeeyeesOeve kesues Je je<^ere mJeeleb$e eUJeU cepeyetle kesueer. leeleerue keener cenJeHetCe&
Je=eHe$eebee Dee{eJee Heg{erueeceeCes.
1) %eeveekeee (1849) :
`%eeveekeee' ns cejeerleerue Heefnues owefveke nesles. ee He$eeeer megJeele ke=<Ceepeer $ebyeke
jeve[s eebveer 1849 ceOes meeHleeefnkeeee mJeHeele HegCeele kesueer. 1904 Heemetve ee meeHleeefnkeees
Heeblej owefvekeele Peeues. ee Je=eHe$eeves oseeleerue pevelesuee Deveske ekeejeer ceeefnleer GHeueyOe keve
efoueer. 1895 ee DeKesjerme HegCeele keeBesmees DeefOeJeseve Yejues nesles leeeer ceeefnleer `je<^meYee
meceeeej' ee ceLeUeeKeeueer pevemeeceeveebHeele HeesneseefJeCeees cenJeHetCe& keee& ee He$eeves kesues.
vescemle jepekeejCeees cegKeHe$e cnCetve %eeveekeee ee Je=eHe$eeves ceJeeUJeeoer keeueKeb[ele cenJeeeer
Yetefcekee yepeeJeueer. ee He$eeves megefe#eeleeleerue ceeHeeveeeer meJee, Jeseeieceve JeefYeeejeJej erkee
kesueer.

162
2) efJeeejuenjer (1852) :
efeeve efceeveNeebveer `%eeveesoe' (1841) Je %eeveefmebOet (1842) ee Je=eHe$eeletve efnbot
Oecee&leerue eeueerjerleer DebOeee Je Deefve< {er-HejbHejebJej efkee kesueer Je egjesefHeeve mebmke=leeree
meceepeele emeej kejCeeee eelve kesuee keer pesCeskeve efeeve Oecee&ee emeej kejlee esF&ue.
leecegUs HegCeeleerue keener efJeodJeeveebveer Ske$e esTve efceeveNeebee eeejeuee en osCeemeeer
`efJeeejuenjer' veeJeees ceeefmeke peguew 1852 ceOes meg kesues. efeeve efceeveNeebee efnbot
Oecee&Jejerue erkesuee Gej osCeemeeer Je efemleer celeebes Keb[Ce kejCeemeeer ns He$e meg kejCeele
Deeues. ns Je=eHe$e Heej DeuHekeeU efkeues Hejbleg leebee eeflen}e KetHe HeefjCeecekeejke neslee.
ke=<Ceeem$eer efeHeUtCekej meejKee efJeJeeveebee neleer mebHeeoveeeer met$es Demeueeves eeflen}e eYeeJeer
nesT ekeuee.
3) Oetcekeslet Je %eeveoe&ve (1853) :
YeeT cenepeveebveer 1853 ceOes Oegcekeslet ns meeHleeefnke Je %eeveoe&ve ns $ewceeefmeke meg kesues.
`eYeekej' leerue Goej OeesjCe cenepeveebveer Oegcekesletve eeuet sJeues. Oece&efJe<eeke efJeeejeyeeyele
Oegcekesletve Goej OeesjCe yeeUieues. YeeT cenepeve eebveer mebHetCe& ceneje<^eceOes eyeesOeve meceepe peeie=leer
Je megOeejCee Ie[Jetve DeeCeCeemeeer ee oesvner Je=eHe$eebee GHeeesie kesuee. Yeejleees Fbepeeke[tve
nesCeejs ees<eCe leebveer ee He$eeletve ceeb[ues.
4) efveyebOeceeuee (1854) :
efJe<Ceteem$eer efeHeUtCekej eebveer 1854 ceOes `efveyebOeceeuee' ns ceeefmeke HegCeeletve meg
kesues. leebveer ee Je=eHe$eeletve mJeoseer, mJeOece& Je mJeYee<esee peesjoej Hegjmkeej kesuee. leebvee
Heeeele efJeeej mejCeerJej DeeOeeefjle meceepemegOeejCee DeeefCe Hegjesieeceer efJeeej ceeve veJnles leecetUs
leebveer efvebyeOeceeuesletve cenelcee Hegueebee meeceeefpeke keeee&Jej Je efJeeejeJej peesjoej efkee kesueer.
5) Fbogekeee (1862) :
F.me. 1862 ceOes efJe<Ceteem$eer Hebef[le eebveer efYee<eer `Fbogekeee' ns Je=eHe$e meg kesues.
cegbyeF&ceOes meceepeeyeesOeveeeer eUJeU pevemeeceeveeHeele HeesneseefJeCeemeeer ee Je=eHe$eeee GHeeesie
Peeuee. ee Je=eHe$eeves efJeOeJee HegveefJe&Jeen, m$eerefe#eCe Je meeceeefpeke megOeejCesee peesjoej Hegjmkeej
kesuee. ns Je=eHe$e megceejs 62 Je<e& efkeues. ee Je=eHe$eeletve ceecee Hejceevebo, jeve[s, lesuebie, ve. j.
Heeke, eboeJejkej eebveer DeeHeues efJeeej ceeb[ues Je meceepeeuee efoee osCeees keee& kesues. Fbotekeee
ns Je=eHe$e 1867 meeueer mLeeHeve Peeuesuee eeLe&vee meceepeees efJeeejHeer yeveues.
6) vesefJn DeesefHeefveeve (1864) :
efJeJeveeLe veejeeCe ceeb[efueke eebveer 1864 meeueer `vesefJn DeesefHeefveeve' ns Je=eHe$e
meceepeeyeesOeveemeeer meg kesues. ceecee Hejceevebo ns ee Je=eHe$eees Heefnues mebHeeoke nesles. ns Je=eHe$e
efoIe&keeU cnCepese 1908 Heele eeuet nesles. jepekeere, meeceeefpeke Je vewefleke efJe<eeebJej vesefJneeer
mJeleb$e celes eefme keve efnboer ueeskecele efvecee&Ce keve mejkeejee keeveeHeele HeesneseefJeCeemeeer

163
ee Je=eHe$eebee JeeHej Peeuee. ee Je=eHe$eeves meveeleveer efJeeejmejCeer Heeefbyee efouee Hejbleg mJeeleb$e
eUJeUerceOes cenJeeeer Yetefcekee yepeeJeueer.
7) DeCeesoe (1866) :
`DeCeesoe' ns eCes efpeuneeleerue Heefnues Je=eHe$e nese. ee Je=eHe$eeeer megJeele 1866
meeueer keeefeveeLe efJe<Cet He[kes eebveer kesueer. ee Je=eHe$eeves efyeefe mejkeejuee efJejesOe kejerle
meeceeefpeke Je jepekeere eve mees[efJeCeeJej DeefOeke Yej efouee. ee Je=eHe$eeJeefleefjkele megeesoe
(1867) Je efnbogHebe (1872) ns Je=eHe$e ee keeUele eCeeletve meg Peeues Je leebveermege
meceepeeyeesOeveees keee& eeuet sJeues.
8) megyeesOeHeef$ekee (1873) :
`megyeesOeHeef$ekee' ns Je=eHe$e 4 ces 1873 Heemetve meg Peeues. ns Je=eHe$e eeLe&veemeceepeees
cegKeHe$e nesles Je ceecee Hejceevebo, ejkeeveeLe ieeWefJeo Jewoue eebveer ee He$eees mebHeeoke cnCetve keece
Heeefnues. ee Je=eHe$eeletve Deveske meceepemegOeejkeebveer DeeHeueer celes efveefYe&[HeCes ceeb[ueer. Oece&keejCe
meceepekeejCe m$eer efe#eCe, veerleerefJe<eeke eee&, jepeefkee eUJeU Deee efJeefJeOe efJe<eeeJej mHe<
efJeeej ceeb[Ceele Deeueees Dee{Ules. Yeeb[ejkej Je jeve[s eebveer DeeHeues GoejceleJeeoer efJeeej ee
Je=eHe$eeletve ceeb[ueees efometve esles.
9) oerveyebOet (1877) :
cenelcee peesleerjeJe Hegues eebes meleeesOeke eUJeUerleerue ecegKe menkeejer ke=<CejeJe
Yeeueskej eebveer HegCeeletve yengpeve meceepeees Heefnues Je=eHe$e `oerveyebOet' F.me. 1877 Heemetve meg
kesues. Heg{s veejeeCe cesOeepeer ueesKeb[s Je jecepeer meblegpeer DeeJes eebveer ee Je=eHe$eebes mebHeeove kesues Je ns
Je=eHe$e eeuet sJeues. ee Je=eHe$eeletve cenelcee HegueWes efJeeej Je meleeesOeke eUJeUeree emeej
kejCele Deeuee. `oerveyebOet' HetJeeaes meJe& Je=eHe$es yentpeve meceepeeHeele Heesneset ekeues veJnles. Hejbleg
oerveyebOetves meeceeve ueeskeebes Je GHesef#ele meceepeees eve ceeb[ues. lemese ee Je=eHe$eeves eslekeNeebee
kepe&yeepeejerHeCee m$eerefe#eCe, efJeOeJee HegveefJe&Jeen, oefuele meceepeeee Gej keeceieej eUJeU Je
meeJekeejeenerJej ekeee ekeuee. cnCetvee ee Je=eHe$eees keee& Ssefleneefmeke ceeveues peeles.
10) kesmejer Je cejee (1881) :
ieesHeeU ieCese Deeiejkej Je yeeU iebieeOej efUke eebveer Ske$e esTve ceneje<^eleerue
ueeskeebceOes jepeefkee Je meeceeefpeke peeie=leer Ie[Jetve DeeCeCeemeeer `kesmejer' ns cejeerletve Je `cejee'
ns Fbepeer Je=eHe$e 1881 Heemetve meg kesues. Deeiejkejebveer kesmejeres Je efUkeebveer `cejee' ee
Je=eHe$eebes mebHeeove kesues. Deeiejkejebveer efUkeebeer celeYeso Peeueeveblej kesmejeree mebHeeokeHeoeee
jepeerveecee efouee leeveblej efUkeebveer 1920 Heele kesmejer Je cejee ee oesvner Je=eHe$eees mebHeeove
kesues. ee Je=eHe$eebveer jepeefkee, meeceeefpeke, Oeeefce&ke efJe<eeebeer efceceebmee keve ueeskepeeie=leeres keee&
kesues. efyeefe mejkeejJej GIe[HeCes efkee kejCeees keee& efUkeebveer DeeHeuee DeeuesKeeletve kesueer
lej Deeiejkejebveer meeceeefpeke megOeejCeske[s DeefOeke ue#e efoues. Deeeekeejs mJeeleb$eeUJeUer ceOes ee
oesvner Je=eHe$eebveer cenJeeeer keeceefiejer yepeeJeuesueer efometve esles.

164
11)

megOeejke (1888) :

ieesHeeU ieCese Deeiejkej, eebes yeeUke=<Ce iebieeOej efUke eebeeeer celeYeso Peeueeves
1887 ceOes kesmejer ee Je=eHe$eeee mebHeeoke Heoeee jepeerveecee efouee Je meceepemegOeejCesefJe<eeeres
DeeHeues efJeeej HejKe[HeCes ceeb[Ceemeeer megOeejke ns veJeerve Je=eHe$e 1888 ceOes meg kesues. leebveer
Jekeleer mJeeleb$e DeeefCe yeger eceeCeeJej Yej efouee. ceneje<^eleerue meceepemegOeejCesefJe<eeer DeeHeues
efJeeej ee He$eeletve ceeb[ues. leebveer ee Je=eHe$eeletve m$eerefJe<eeke megOeejCee, efJeOeJee HegveefJe&Jeen
mebceleerJee keeeoe, efe#eCeHeleer, m$eerefe#eCe, meeceeefpeke megOeejCee efke jepeefkee megOeejCee,
eeefJe<eeer pevemeeceeveebHeele DeeHeues efJeeej HeesneseJetve DeeOegefveke ceneje<^ Ie[efJeCeele neleYeej
ueeJeuee.
12)

[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebeer Je=eHe$es :

Yeejleere meceepeeleerue ceese GHesef#ele ie eebes eve pevemeeceeveebHeele HeesneseefJeCeemeeer

Je DeeHeueer eUJeU ueeskeebHeele HeesneseefJeCeemeeer [e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebveer Deveske Je=eHe$es
eeueefJeueer Je DemHe=eeee Deelceesejebeer eUJeU leebeeHeele HeesneeefJeueer. lelkeeefueve
Je=eHe$eebceOes yeeyeemeensyeebeer celes Je leebes eUJeUeryeuees keee& eHeues peele vemele. leecegUs leebveer
DemHe=e Jeiee&Jej nesCeejs Deveee, Deleeeej meceepeemeceesj ceeb[tve, leebee eveebvee Jeeee
Hees[Ceemeeer `Je=eHe$e' ee eYeeJeer ceeOeceeee GHeeesie kejCeeee jefJeues. (leebveer Je=eHe$eees
cenJe efJe<eo kejleevee Demes cnues Deens, pee eUJeUerke[s DeeHeues mJele:es Jele&ceeveHe$e vemeles,
lee eUJeUereer DeJemLee HebKe leguesuee He#eeeceeCes Demeles. cnCetvee [e@. Deebyes[kejebveer
DemHe=eebee efm$eeebee Je Yeejleere meceepeeee meJeeefieCe efJekeemeekeefjlee Je DeeHeueer eUJeU
leUeieeUeleerue ueeskeebHeele HeesneseefJeCeekejerlee Deveske Je=eHe$es meg kesueer.) jepe<eea eent
cenejepeebee DeeefLe&ke ceoleerves yeeyeemeensyeebveer `cegkeveeeke' ns Je=eHe$e 31 peevesJeejer 1920 Heemetve
meg kesues. Heg{s keener keejCeebveer ns Jele&ceeveHe$e yebo He[ues. yeeyeemeensyeebveer DeeHeueer eUJeU
Yeejleeleerue ueeKees yeefn<ke=le ueeskeebHeele HeesneseefJeCeemeeer Je Heg{s cene[ee eJeoej leUeee
meleeeneee JesUer mHe=e Jeiee&ee efkesuee Gej osCeemeeer 1927 Heemetve `yeefn<ke=le Yeejle' ns
Je=eHe$e meg kesues. cegKe eJeeneHeemetve yeefn<ke=le kejCeele Deeuesuee ueeskeebes ns cegKeHe$e yeveues.
eee Je=eHe$eeletve meceepemegOeejCesefJe<eeer DeeHeues efJeeej HejKe[HeCes ceeb[CeeNee ueeskeefnleJeeoeRreer
`eleHe$es' Hegvne ekeeefele kejCeele Deeueer. 1930 ceOes ns Je=eHe$e yebo He[ues.
yeefn<ke=le Yeejle yebo He[ueeJej [e@. Deebyes[kejebveer DeeHeues jepeefkee efJeeej Je leebes
eUJeUerleerue keee& HeesneseefJeCeemeeer 1930 meeueer `pevelee' ns veJeerve Jele&ceeveHe$e meg kesues.
pevelesHee&le ns Je=eHe$e 1953 Heele meg nesles. ee keeueKeb[ele leebes je<^ GYeejCeerleerue eesieoeve
Je jepeefkee, meeceeefpeke Je Oeeefce&ke Je DeeefLe&ke yeeyeeRefJe<eeeres efJeeej mecepeCeeme ceole nesles.
keeueeblejeves leebveer Yeejle yeewcee kejCeees nsletves `eyeg Yeejle' ns Jele&ceeveHe$e meg kesues. Deee
ekeejs yeeyeemeensyeebveer Je=eHe$eeee ceeOeceeletve DeeHeueer eUJeU pevemeeceeveeHeele HeesneseefJeueer.
leebveer DeeHeuee keejefkeefo&le Deveske efJe<ee neleeUues Je je<^ GYeejCeerle YejerJe Demes eesieoeve efoues.

165
13)

veJeegie Je cejee :

euneo keseJe De$es GHe& Deeeee& De$es eebveer mebegkele ceneje<^ eUJeU pevemeeceeveebHeele
HeesneseefJeCeemeeer megJeeleeruee veJeegie Je veblej cejee ns Je=eHe$e meg kesues. Deeeee& De$es eebveer ee
oesvner Je=eHe$eeee DeeuesKeeletve eUJeUerefJe<eeer DeeHeues efJeeej HejKe[HeCes ceeb[ues. cegbyeF&men
mebegkele ceneje<^ efvecee&Ce JneJee eemeeer De$eebyejeWyeje Flej vesleeveerner DeeHeueer celes ee He$eeletve
ceeb[ueer. ee Je=eHe$eebes ecetKe Jewefe<e cnCepes eUJeUerefJe<eeereer Jebieefe$es ee Je=eHe$eebveer keeBesme
vesle=JeeJej eKej efkee kesueer Je ner eUJeU IejeIejele HeesneseefJeueer. eee Je=eHe$eeletve Deveske
uesKeke, keJeer Je eenerjebveer DeeHeueer celes Je keeJes ueeskeebHeele HeesneseefJeueer. eebee mebegkele
eelveecegUs 1 ces 1960 jespeer mebegkele ceneje<^ebeer mLeeHevee Peeueer.
12.5.4 cejeer Je=eHe$eebJejerue mejkeejes efveyeOe :
Yeejleere Je=eHe$eebvee mJeeleb$e eeJes keer veener eeyeeyele FbepeeceOes Skecele veJnles. Yeejleere
Je=eHe$eebvee pej mJeeleb$e efoues lej les DeeHeuee OeesjCeeJej efkee kejleerue lemese ueeskeebceOes
je<^Jeeoeeer YeeJevee efvecee&Ce kejleerue. Deeer efYeleer Fbepeebvee Jeele nesleer leecegUs oseer Je=eHe$eebJej
leebveer 1818 les 1835 ee ojceeve Deveske yebOeves Ieeleueer. Heg{s efJeuece yeWefke Je eeume&
ceskee@He eebmeejKee GoejceleJeeoer ieJnve&j pevejuemecetUs ner yebOeves efeefLeue kejCeele Deeueer Je
1836 les 1856 ee keeUele Je=eHe$eebvee mJeeleb$e osCeele Deeues.
1857 ee GeJeecegUs Fbepeebveer oseer Je=eHe$eebJej Hegvne yebOeves Ieeleueer Je jeCeeree
peenerjveeceeves 1858 veblej leer yebOeves otj kesueer. eemeveeee OeesjCeeJej erkee kejCeeNee
Je=eHe$eebke[s efyeefeeeer kej[er vepej nesleer. uee@[& efueve eebveer 1878 ceOes oseer Je=eHe$e efveeb$eCe
keeeoe peejer keve cegCe mJeeleb$eeJej Deveske yebOeves ueeoueer. Heg{s 1882 ceOes uee@[& efjHeveves ee
keeeeeleerue keener efveyeOe otj kesues. Deee ekeejee yebOeveecegUs Yeejleere Je=eHe$eebee DeefYeJekeleer
mJeeleb$eeJej Ieeuee IeeueCeele Deeuee Je Deveske Heg{eNeebvee Je meceepemegOeejkeebvee Dee#esHeen&
cepekegjebcegUs Je mejkeejer OeesjCeeJej kesuesuee efkescegUs efe#ee eseJeCeele Deeuee. 1905 ceOes
Peeuesuee yebieeueee HeeUCeercegUs cegCe mJeeleb$eeJej Hegvne yebOeves IeeueCeele Deeueer. Deeeekeejs
1947 Heele Yeejleere Je=eHe$eebJej mejkeejves Deveske efveyeOe ueeoues. ner yebOeves kesJeU Yeejleere
Je=eHe$eeJeje nesleer lej DeBiuees Fbef[eve Je=eHe$eeJej ner yebOeves veJnleer. eeJeve Fbepeees ogHHeer
OeesjCe mHe< nesles. mJeeleb$eeveblej cegbyeF& mejkeejves Je=eHe$eebvee mJeeleb$e yeneue kesues Je meJe& ekeejeer
yebOeves GefJeueer.
12.5.5 cejeer Je=eHe$eebeer keeceefiejer :
ceneje<^eee meJeeefieCe efJekeemeeceOes cejeer Je=eHe$eebveer KetHe cenJeeeer keeceefiejer kesueees
efometve esles. eejbYeeree cejeer Je=eHe$eebveer meeceeefpeke eveebvee DeefOeke cenJe osle meceepeeyeesOeveeeer
eUJeU cepeyetle kejCeeee eelve kesuee lej veblejee Je=eHe$eebveer mJeeleb$e eUJeU cepeyetle kesueer
Je leer eemJeer kesueer. meceepeeyeesOeve eUJeUeree keeUele ueeskeebvee efe#eCeees cenJe efm$eefJe<eeke
megOeejCee, meeceeefpeke megOeejCee, efnbot Oecee&leerue Deefve< eeueerefjleer Je HejbHejebJej efkee Fleeoer
efJe<eeebvee neleeUues. mJeeleb$e eUJeUeree keeUele YeejefleeebceOes je<^esce, mJeoseer, mJeYee<ee,
mJejepe mJemebmke=leer, je<^Jeeoeeer YeeJevee, DemHe=elee efveJeejCe, mJeeleb$e, mecelee Je yebOeglJeeeer

166
peeCeerJe Sleseere Je=eHe$eebveer efvecee&Ce kesueer. Je=eHe$eeleerue efueKeeCeecegUs Yeejleere pevelee
efyeefeebefJe Ske$e Deeueer leecegUs mJeeleb$e eUJeU eemJeer Peeueer Demes DeeHeCeebme cnCelee esF&ue.
cejeer Je=eHe$eebveer cejeer Yee<esee efJekeemeeueener neleYeej ueeJeuee. cnCetvee ceneosJe ieesefJebo jeve[s
eebveer `ceneje<^eleerue meceepeefJeeej' ee DeeHeuee ebLeele Jejerue Je=eHe$eebvee `meeJe&peefveke eeUe'
Demes cnues Deens. eeJeve cejeer Je=eHe$eebes G}sKeveere keee& ue#eele esles.
DeeHeueer eieleer leHeemee :
e. ceneje<^eleerue cenJeeee Je=eHe$eeee Lees[keeele Hejecee& keje.

12.6 meejebMe
Jejerue efJeJeseveeJeve Demes efometve esles keer DeeOegefveke ceneje<^eee efveefce&leerceOes efe#eCe Je
Je=eHe$eeves ceesueeeer Yetefcekee yepeeJeuesueer Deens. efe#eCeeee #es$eele Deveske Jeeqkeleveer cenJeeeer
Yetefcekee Heej Hee[ueer Je efe#eCeeeer oejs meJeemeeer Kegueer kesueer. Je=eHe$eebveer meceepeeyeesOeveeess
GuuesKeveere keee& kesueees efometve esles. DeeOegefveke ceneje^eee pe[CeIe[Ceerle Je=$eHe$eees eesieoeve
Deleble cenJeees Deens. Je=eHe$eebveer meeceeefpeke eeueerjerleerJej DeeIeele keve mJeeleb$e eUJeU
pevemeeceeveebHeele HeesneseJeerueer, leecegUs ueeskeebceOes je^Jeeoeee Goe Peeuee. efJeefJeOe eUJeUer
eMemJeer kejCeekeefjlee Je=eHe$eebee JeeHej Peeuee, leecegUs 1960 ceOes DeeOegefveke Je mece=
ceneje^eeer efveefce&leer Peeueer.

12.7 efJeeeHeerere mJeHeees eMve

e. 1
e. 2
e. 3
e. 4
e. 5
e. 6

ceneje<^ee Mew#eefCeke eieleerleerue Meemeveeee eelveees JeCe&ve keje.

cenelcee Hegues Je meeefJe$eeryeeF& Hegues eebee Mew#eefCeke keeee&ee Dee{eJee Iee.
ceneje<^eleerue Mew#eefCeke eieleerleerue meceepemegOeejkeebee eesieoeveeeer eee& keje.
ceneje^eleerue Je=eHe$eebee efJekeemeeee Dee{eJee Iee.
ceneje^leerue Je=eHe$eebveer yepeeJeuesueer keeceefiejer mHe keje.
efHee efuene.
De)
jepe<eea Meent cenejepeebes Mew#eefCeke keee&
ye)
cen<eea keJex eebes Mew#eefCeke keee&
ke)
cejeer Je=eHe$eebeer keeceefiejer
[)
kesmejer Je cejee
F)
[e@. yeeyeemeensye Deebyes[kejebeer Je=eHe$es.

167

13
efe#eCe DeeefCe mebmkeleer
ye) cegyebF&leerue veeke, efe$eHe Je mLeeHeleeee efJekeeme
Ieke jevee :
13.0
13.1
13.2
13.3
13.4
13.5
13.6
13.7

Gef<es
emleeJevee
cegbyeF&leerue veee#es$eeee efJekeeme
cegbyeF&leerue efe$eHe#es$eeee efJekeeme
cegbyeF&leerue mLeeHeleeee efJekeeme
meejebe
efJeeeHeerere mJeHeees eve
meboYe&meteer

13.0 Gef<es
1.
2.
3.
4.
5.

cegbyeF&ceOes veee#es$eeee efJekeeme kemee Peeuee ns DeYeemeCes.

cegbyeF&leerue efe$eHe#es$eeee efJekeemeeee Dee{eJee IesCes.
cegbyeF&leerue mLeeHeleeee efJekeeme Deeeekeejs Peeuee ns peeCetve IesCes.
cegbyeF&leerue mLeeHeleeee Glke=< vecetveebee DeYeeme kejCes.
cegbyeF&ee meebmke=efleke JewYeJeees cenJe peeCetve IesCes.

13.1 emleeJevee
ceneje<^eee meebmke=efleke efJekeemeeceOes cegbyeF&ves ceesueeeer Yetefcekee yepeeJeueer Deens.
cegbyeF&leerue veee#es$e, efe$eHe#es$e Je mLeeHeleeves ceneje<^eee veJns lej mebHetCe& Yeejleees Deeke<e&Ce
mLeeve yeveues Deens. cegbyeF&ceOese Yeejleere veee#es$e Je efe$eHeeee Heeee jesJeuee iesuee. esLetvee
Deepener Deveske veekes Je efe$eHe leeej nesleele Je mebHetCe& peieeee keeveekeesHeNeele Heesneseleele.

168
cegbyeF& ns mebHetCe& Yeejleees Deeke<e&Ce yeveues Deens, les esLeerue JeemlegmeeQoee&ves. cegbyeF&ceOes keueeke=leeRes
Glke=< vecetves Dee{Uleele. esLeerue Fceejleer, uesCeer Je eemekeere efyeefu[biecetUs cegbyeF&ee meebmke=efleke
meeQoee&ceOes Jee{ Peeuesueer efometve esles. Deepener cegbyeF&ee ee meebmke=efleke JewYeJeees oe&ve IesCeemeeer
mebHetCe& Yeejleeletvee veJns lej peieeletve npeejes Hee&ke cegbyeF&le esleele. KejesKeje cegbyeF&es ns
meebmke=efleke JewYeJe Deefleere Deens. ee meebmke=efleke Iekeebee DeYeeme ee HeeeceOes DeeHeCe kejCeej
Deenesle.

13.2 cegbyeF&leerue veee#es$eeee efJekeeme

18 Jee Melekeele cegbyeF&ceOes veeekeuesee Giece Peeuee. efyeefMeebeer meee cegbyeF&le HetCe&HeCes
mLeeHeve Peeueeveblej leebveer jepekeejYeejeyejesyej DeeHeuee ceveesjbpeveeee efkeesveeletve Deveske
keee&ece Ieeeuee megjJeele kesueer. eemeeer les cespeJeeveer veee DeeefCe veee Jeiewjses keee&ece Iesle
Demele. DeMeeekeejee keee&eceeeer Dees{ cegbyeF&kejebveener ueeieueer. osMeere cegbyeF&kejebveerner ieeeve,
mebieerle DeeefCe ve=le ee efJeMes<e jme IesTve efyeefMeebee kejceCegkeeree keee&eceebvee npesjer ueeJetve
leeeer eMebmee kesueer.
cegbyeF&leerue eTve ne@ueceOes egjesefHeeve ueeskeebee kejceCegkeermeeer mebieerleees Je ve=leees
Deveske keee&ece leebee keueyeceeHe&le nesle Demele. eeveblejee keeUele cegbyeF&ceOes Deveske veeeie=ns
meg kejCeele Deeueer Je cegbyeF&ceOes veekeebes eeesie meg Peeues. cegbyeF&men ceneje^eleerue Deveske
cejeer keueeJeble veee#es$eeke[s JeUues eelegvee cejeer veee#es$eeee eJeeme meg Peeuee. 1960
Heele Deveske veekes cejeer jbieYetceerJej DeJelejueer Je ceneje^eee Yetceerves veee#es$eele GeJeoej
keeceefiejer kesueer.
cegbyeF&leerue Heefnues veeeie=n cegbyeF&letve cejeer veee#es$eeeer megJeele Peeueer Je eeee emeej mebHetCe& ceneje^eceOes
Heg{ee keeUele Peeuee. F.me. 1776 ceOes cegbyeF&le Heefnues veeeie=n yee@cyes efLeSj eTve ne@ueee
meceesjerue SueefHemve meke&ue peJeU meg Peeues. ee efkeeCeer ceveesjbpeveees keee&ece, meYee Je Flej
Deveske meceejbYe Fbepe ueeskeebmeeer YejefJeues peele Demele. ceeTbmgDe& SueefHemveves 1819
meeueer ee veeeie=nees vetleveerkejCe kesues. Heg{s ee veeeie=neee efueueeJe kejCeele Deeuee.
eB jes[ efLeSjeer mLeeHevee SueefHemve meke&ue esLeerue veeeie=nees efueueeJe kejCeele DeeueecegUs cegbyeF&ceOes ogmejs
SKeeos veeeie=n efvecee&Ce kejCeeee nsletves veevee MebkejMes DeeefCe cegbyeF&leerue Flej veeceJeble ceb[Uerveer
eelve meg kesues. leebveer kesuesuee eelveecegUs veeeie=neee efueueeJeeletve Deeuesuee jkekecesletve,
HesyegJeejer 1846 ceOes eB jes[ efLeSj yeebOeCeele Deeues. ns veeeie=n yeebOeCeemeeer veevee
MebkejMesveer DeeHeueer mJeleeer peceerve osCeieer cnCetve efoueer. meJeeleeree keeUele ee veeeie=nele
Hekele Fbepeer veekes nesle Demele Hejbleg ee veekeebme egjesefHeeveebyejesyeje cegbyeF&kejebveerner Gece Demee
eeflemeeo efouee. je$eer 8 les 9 ee ojceeve FLeues KesU meg nesle Demele. Heg{s ee veeeie=nees
yeskejerle Heeblej Peeues.

169
Heg{s 19 Jee Melekeeee ceOeeuee eB jes[ efLeSjee ceeieesceeie ee Heefjmejele Deveske
veeeie=ns GYeer jeefnueer. efHejlee FbeqiueMe kebHevee esLes DeeHeuee KesU ueeJeerle Demele. ne Yeeie Hues
neTme cnCetve eefmeOoerme Deeuee. Hebjleg Yeejleereebveer eeme efHeuee neTme cnCetve mebyeesefOeues. ee
Yeeieele Deveske JesMeeie=ns DemeueecegUs ee Yeeieele eebieueer ceeCemes efHejkesveeMeer Peeueer DeeefCe ne Yeeie
yeoveece PeeueecegUs esLeerue veeeie=n yebo Peeueer.
efnbog veeke ceb[Ueres cegbyeF&leerue veeeeeesie 1863 meeueer ceneje^ees Deeeveekekeej efJe<Cegoeme YeeJes DeeHeuee efnbog veeke
ceb[Uermen cegbyeF&uee Deeues leebveer cegbyeF&le Deveske veekes kesueer Je cejeer jbieYetceer mece=Oo kesueer. eeHetJeea
1843 les 1863 Heele les DeeHeueer HeewjeefCeke veekes meebieueerceOes kejerle Demele. leebee
veekeebeer YetjU meebieueer Je HegCeeleerue ueeskeebJej He[ueer nesleer. cegbyeF&le DeeueeJej leebveer DeeHeueer
veekes efiejieeJeele meg kesueer. leebee ee veekeebvee eeflemeeo Heentve YeeT oepeer uee[, peieVeeLe
MebkejMes DeeefCe peceMespeer peerpeerYeeF& eebveer efJe<Cegoemeebvee eBjes[ efLeSjceOes veekes kejCeeme
meebefieleues efJe<CegoemeebveemegOoe ee veeeie=nees es#eeie=n, yewkeereer JeJemLee DeeJe[ueecegUs leebeer
veekes esLes meg Peeueer. ee veeeie=nees Yee[s efJe<Cegoemeebee DeeJeekeeeyeensjes DemeueecegUs leebvee
YeeT oepeer uee[ DeeefCe veevee MebkejMes eebveer DeeefLe&ke menkeee& kesues. efJe<Cegoeme YeeJes ns KeNee
DeLee&ves cegbyeF&ceOes veeJeeHeeuee Deeues. leebveer DeeHeueer veekes cegbyeF&leerue ee eefmeOo veeeie=nele meg
kesueer ee veekeeme cegbyeF&leerue HeejMeer, egjesHeereve DeeefCe Flej eefleefle ceb[Uerveer KetHe eebieuee
eeflemeeo efouee.
iesF&er Je vee@Jnsuer veeeie=neeer mLeeHevee eB jes[ee veeeie=neceOes ceesee eceeCeele Yeejleere SleosMeere es#eke Jeie& peeT
ueeieueeJej egjesHeere meceepeeves Keeme leebeemeeer iesF&er veeJeees veeeie=n 1879 meeueer meg
kesues. esLes Hekele Fbepeer veekes leebeemeeer nesle Demele. ee veeeie=nees Heg{s ke@efHeue
efmevesceeie=neceOes Heeblej Peeues. eee ojceeve vee@Jnsuer veeeie=neeer mLeeHevee Peeueer. ee
veeeie=neleerue jbiecebe lelkeeefueve veeeie=neceOes meJee&le ceese neslee. ee veeeie=neceOes
peJeUpeJeU 1400 Hes#ee DeefOeke es#eke yemele Demele. ee veeeie=nees megOoe Heelebj vet
Skemesueefmeej efLeSjceOes kejCeele Deeues. DeMeeekeejs cegbyeF&ceOes veekes Je efe$eHe oesvner Skeee
keeueKeb[ele eefmeeqOome Deeues nesles. ee veeeie=neceOes Deveske veekes ieepeueer Je ee veekeebme
cegbyeF&leerue pevelesves Geceefjleerves eeflemeeo efouee. eecegUs cejeer Je Fbepeer jbieYetceer YejYejeerme
Deeueer.
HeejMeer veeke ceb[Uer Fbiepeer Je cejeer veeke ceb[Uer yejesyeje cegbyeF&ceOes Deveske newMeer keueeceb[Us DeefmlelJeele
Deeueer. oeoeYeeF& veewjespeer, YeeT oepeer uee[ DeeefCe cegbyeF&leerue Flej veeceJeble ceb[Uerveer Ske$e esTve
HeejMeer efLeSef^keue keefceer eer mLeeHevee kesueer. ee veeke ceb[Uerves Dee@keesyej 1853 ceOes
mlece Peeyetueer DeeefCe meesnjeye veeJeeee veekeeee eeesie eB jes[ efLeSjceOes kesuee.
HeejMeer veeke ceb[Ueryejesyej Flej Deveske Yee<esleerue ceb[UerveeRner cegbyeF&ceOes veekes
kejeeuee megJeele kesueer. leebeer veekes cejeer efnboer iegpejeleer Je yebieeueer Yee<esceOes nesleer. 1880

170
ee oMekeele eB[ jes[ Yeeieele veekeebes KesU oeKeefJeCeejer peJeUpeJeU eej veekeie=ns DeefmlelJeele
neslee. [eeeYeeF& {esuemeeer eebveer efevmesme efLeSjceOes Ske osMeer veekeMeeUe meg kesueer. osMeer
veekeeyejesyeje eB jes[ veekeie=neceOes HejosMeer veekeeesmegOoe KesU oeKeefJeues peele Demele.
1860 ceOes Fueerleerue Skee Dee@Hesje kebHeveerves oeKeefJeuesuee KesUeeer cegbyeF&leerue ueeskeebveer YejHetj
eebmee kesueer. eee keeUele cegbyeF&le Deeuesuee yebieeueer yeeyet ee efJeveesoer veekeeves jbieYetceer yejere
ieepeefJeueer. eeveblej efJeveesoer Je nemeeOeeve veekeebee keeU meg Peeuee.
SueefHevmve veeeHeLeke cegbyeF&leerue SueefHevmve ceneefJeeeueeeleerue Deveske HeejMeer efJeeeLeeveer Ske$e esTve
SueefHevmve veeeHeLekeeeer mLeeHevee kesueer. ee HeLekeeleerue efnjpeer Kebyeee ee keueekeejves
kesuesuee MeskemeefHeejee veekeebee eeesieeves cegbyeF&leerue es#eke YeejeJetve iesues nesles. leeeeyejesyej
[@peer KeeFm veeJeeee eefmeOo HeejMeer veeves HeejMeer DeeefCe iegpejeleer jbieYetceer DeeHeuee
DeefYeveeeves ieepeefJeueer nesleer.
veeke Gespeke ceb[Uereer mLeeHevee cejeer, efnboer veekeeyejesyeje ee keeUele iegpejeleer veekes eefmeeqOome Deeueer. iegpejeleer
jbieYetceeruee efJeMes<e mLeeve eeHle keve osCeele kes. Sve. keeyeje eebveer cenJeeeer Yetefcekee yepeeJeueer.
leeves iegpejeleer Yee<esle Deveske veekes keve iegpejeleer jbieYetceer mece=Oo kesueer. leemeeer leeveer
1875 meeueer veeke Gespeke ceb[Uer ee veeJeeeer mebmLee mLeeHeve kesueer. ee veeke ceb[Uerleerue
jCees[YeeF& Goejece ee uesKekeeves nefjeb ns veeke jbieYetceerJej DeeCeues. ee veekeees
peJeUpeJeU 1100 eeesie cegbyeF&le Peeues eecegUs cegbyeF&ceOeerue jbieYetceer YejYejeerme Deeueer.
nefjeb ee veekeeee YejIeesme eMeecegUs oeoemeensye HeeUkes eebveer DeeHeuee Heefnuee
yeesueHeemeeer ne efJe<ee efveJe[uee Je leebveer jepee nefjeb ee Yeejleeleerue Heefnuee yeesueHeeeer
efveefce&leer kesueer. esLetvee cegbyeF&le veeke#es$eeJej ieoe DeeCeCeejs eueefe$eHeebes HeJe& meg Peeues Je
cegbyeF&leerue veee#es$eeuee Glejleer keUe Deeueer. jepee nefjebee eMeecegUs cegbyeF&ceOes efe$eHe
egieeeer megJeele Peeueer Je Heg{s cegbyeF&leerue Deveske veeeie=nees Heeblej efmevesceeie=neceOes kejCeele
Deeues. 1942 Heele cegbyeF&leerue yengleske veeeie=ns mebHegele Deeueer DeeefCe ee veeeie=neeer peeiee
efe$eHeie=nebveer Iesleueer.
efJemeeJee elekeeleerue veekekeej :
eeHeg{erue keeUele cnCepes efJemeeJee elekeeee megJeeleeruee eerHeeo ke=<Ce keesunkej,
ke=<Ceepeer eYeekej Kee[eruekej, jece ieCese ie[kejer, JeemegosJeeem$eer Kejs, ceeOeJejeJe HeeCekej
eebmeejKes veekekeej cejeerle nesTve iesues nesles. eerHeeo ke=<Ce keesunkejebveer `Jeerjlevee',
`cetkeveeeke', `JeOetHejer#ee', `celeerefJekeej', `esceeesOeve' Deeer keener veekes efueefnueer; Hejbleg leebeer
veekes DeuHepeerJeer jueer efkeueexmkej Je osJeue eebeer megiece Je emeVe Yee<eeewueer keesunkejebke[s
veJnleer. lemese leebee veekeele keuHeveejcelesJej peemle Yej neslee; leecegUs keener keeU leer
ueeskeefee jueer lejer Jee*dceeerve<ee leebvee Heejmes cenJe efoues iesues veener.

171
ke=<Ceepeer eYeekej Kee[eruekej eebveer cee$e efkeueexmkej Je osJeue eebeeeceeCes cejeer
veeeme=<erle DeeHeuesner mJeleb$e mLeeve efvecee&Ce kesues. leebeer `keebeveie[eer ceesnvee', `meJeeF&
ceeOeJejeJeeee ce=leg', `keerekeJeOe', `YeeTyebokeer', `ceeveeHeceeve', `efJeeenjCe', `mJeebJej' ner
veekes jbieYetceerJej KetHee ieepeueer. Kee[eruekejebeceeCese jece ieCese ie[kejer eebveerner veekeeee
#es$eele DeeHeues kele=&lJe efme kesues. leebeer `escemebveeme', `HegCeeYeeJe', `YeeJeyebOeve', `Skee Heeuee'
ner veekes KetHe ueeskeefee Peeueer. ie[keNeebee `Skee Heeuee' ves lej cejeer veeeme=<erle JesieUe
Fefleneme Ie[efJeuee.
F.me. 1920 veblej Heg{s Deeuesuee veekekeejebceOes Yeeie&Jejece efJeue Jejsmkej, ceeOeJe
veejeeCe peeseer, meoeefeJe Deveble egkeue, ieCese ke=<Ceeem$eer Heeke, efJe.meer. iegpe&j, efJe.efe.
yes[skej, FleeoeRee meceeJese neslees. Yee.efJe.leLee ceecee Jejsjekej eebveer `kegbpeefJenejer', `nee cegueeee
yeeHe', `mebveeeeee mebmeej', `meeses iegueece', `legbieeee oejele', `meesveeee keUme', Deeer yejere
veekes efueefnueer. leeHewkeer keener veekes ueeskeefee Peeueer. Jejsjekejebveer DeeHeuee veekeebletve
meeceeefpeke efJe<ee neleeUues. me.De. egkeue eebveer `meewYeeieue#ceer', `ueeskeefmebnemeve', `leguemeeroeme'
Fleeoer veekes efueefnueer. efJe.efeb. yes[skej eebveer efueefnuesueer `yecnkegceejer', vejes Jee kegbpejes Jee, Jeepes
HeeTue DeeHegues, ner veekes yejere Jewefe<eHetCe& jueer. efJe.me.Keeb[skej Je vee. meer. He[kes ee
meeefnlekeebveerner keener veekes efueefnueer nesleer; Hejbleg leer cnCeeJeer eflelekeer ieepeueer veenerle.
euneo keseJe De$es eebes veeeYetceerme eesieoeve :
ee megceejeme oseele efe$eHeees egie meg Peeues. Yeejleere efe$eHeme=<ereer megJeele
ceneje<^ele Peeueer; leecegUs efe$eHeees meceepepeerJeveeJejerue HeefjCeece eLecele: esLese peeCeJet ueeieues.
ueeskeebvee ee veJee Je DeveesKee ceeOeceees KetHee Deeke<e&Ce Jeeues. cejeer veekeebee es#ekeJeie&
efe$eHeeke[s JeUuee; leecegUs cejeer veekeebvee Glejleer keUe ueeieueer. cejeer veeeme=<er Heej
ceesee mebkeele meeHe[ueer. ee De[eCeeree HeefjefmLeleerletve efleuee yeensj kee{Ceees keee& Deeeee&
euneo keseJe De$es eebveer kesues. leebveer efueefnuesues `mee<ebie vecemkeej', ns Heefnuese veeke Deleble
ueeskeefee jues leeveblej leebveer `Yeceeee YeesHeUe', `ueiveeeer yes[er', `HeeHeeee keeJeUe',
`HeeefCeenCe', `keJe[eregbyeke', `Iejeyeensj', `Geeee mebmeej', `peie keee cnCeues?' Deeer
SkeeHeeesHee Ske veekes efuenerueer. eebleerue yengleske meJe& veekes jbieYetceerJej eebieueere eemJeer
jueer. Deee ekeejs cejeer jbieYetceer ieepeefJeueeveblej De$es mJessves veee#es$eeHeemetve otj Peeues.
DeeefCe les Flej #es$eeble kele&=lJe ieepeJet ueeieues. yeNeee Je<ee&ee keeueeJeOeerveblej leebveer `lees ceer veJnse'
ee veekeeejs cejeer jbieYetceerJej Hegvne Skeoe oCekeeele Hegvejeieceve kesues. leeveblej leebveer `yegJee
lesLes yeeee', `ceer ceb$eer Peeuees' Fleeoer veekes efuenerueer.
mJeeleb$e keeUele De$eebHeeesHee cejeer jiebYetceer ieepeefJeCeejs DeeCeKeer Ske veekekeej
ceesleerjece iepeeveve jebieCeskej ns nesle. leebveer `DeeeerJee&o', `kegueJeOet', `veboveJeve', `keveeoeve',
`Deuebkeej', `ceePes Iej', `Jeefnveer', `ceensj' Fleeoer veekes efuentve DeeHeuee veeeefvekesleve ee
mebmLesceeHe&le leer jbieYetceerJej DeeCeueer. Deveble keeCeskej eebveerner keener veekes efueefnueer nesleer.
Deeeekeejs cegbyeF&eer mebmke=leer mece= kejCeele veee#es$eeves ceesueeeer keeceefiejer kesueer.

172
DeeHeueer eieleer leHeemee :
e.

cegbyeF&leerue veee#es$eeee efJekeeme Lees[keeele meebiee.

13.3 cegbyeF&leerue efe$eHe #es$eeee efJekeeme

cegbyeF&leerue efe$eHeebeer Heee&Yetceer :
Yeejleeleerue Heefnuee HejosMeer efe$eHe cegbyeF&le peguew 1896 meeueer Je@meve ne@sueele
eoefMe&le kejCeele Deeuee. ee efe$eHeeletve esjCee IesTve cegbyeF&leerue Deveske ueeske efe$eHe#es$eeke[s
JeUues. cegbyeF&le Heefnuee cejeer ueIegefe$eHe nefjYeeT YeeJe[skej eebveer Skee kegmleeree meeceveeJej
yeveefJeuee. Yeejleeleerue Heefnuee keLee-efe$eHe cejeerle oeoemeensye leesjCes eebveer yeveJeuee. Yeejleere
efe$eHeme=<eres efHeleecen oeoemeensye HeeUkes eebveer DeeHeuee Heefnuee yeesueHe jepee nefjeb
eoefMe&le kesuee. leebveer ne efe$eHe yewueiee[erle eespeskej Ieeuetve Kes[eeHee&le HeesneseefJeuee. ne
efe$eHe cegbyeF&leerue efevmesme m^erJej kee@jesvesMeve efmevesceeeseeHe efLeSj ee efkeeCeer oeKeJeuee peele
neslee. ee efe$eHeeves cegbyeF&kejebvee efe$eHe HeenCeeeer meJee ueeJeueer DeeefCe cegbyeF&Heemetve efe$eHe egie
meg Peeues. ee efe$eHeeee ueeskeefeelescegUs veee#es$eeme Glejleer keUe Deeueer DeeefCe Deveske
veeeie=neeer efe$eHeie=ns Peeueer.
ceneje^ele cegbyeF&ceOes efe$eHe JeJemeeeeeer megJeele Peeueer. nefjeb ee HeewjeefCeke
veekeeee keLesJej DeeOeeefjle oeoemeensye HeeUkes eebveer jepee nefjeb ne Heefnuee yeesueHe
efveefce&le kesuee. esLetve Heg{s cegbyeF&le veee#es$eeee SsJepeer yeesueHe Je efe$eHeebvee ueeskeebveer Hemebleer
efoueer. jepee nefjeb ee veekeeHeemetve YeejleeceOes eueefe$eHeebes veJes HeJe& meg Peeues. eeveblej
efe$eHe#es$eeee efJekeeme PeHeeeeves nesle iesuee. cegbyeF&cegUs efe$eHeJeJemeee KeNee DeLee&ves
veeJeeHeeuee Deeuee. Heg{ee keeUele cejeermen efnboer Yee<esceOes Deveske efe$eHe Deeues Je ee
efe$eHeebcegUs cegbyeF& ner efe$eHecee me=ef yevetve iesueer. veeeie=neeer peeiee efe$eHeie=nebveer Iesleueer.
1942 Heele cegbyeF&leerue yengleske veeeie=ns mebHegele Deeueer. efnboer efe$eHeme=ercegUs cegbyeF&
YejYejeerme Deeueer. efe$eHeecetUs Deveskeebvee ele#e Je Deele#eHeCes ee JeJemeeeele jespeieej
efceUeuee. Je leecegUs cegbyeF&ee efJekeeme Peeuee.
efe$eHeme=erle cegbyeF& vesnceere DeeIee[erJej jeefnueer. efnboer Yee<esleerue megceejs SWMeer kekes
efe$eHe cegbyeF&lee efvecee&Ce kesues peeleele. cegbyeF&ceOes ne JeJemeee ceesee eceeCeeJej Hemejuesuee neslee
Demes efometve esles. 1960 Heele cegbyeF&ceOes Deveske cejeer, efnboer, iegpejeleer, Hebpeeyeer, yebieeueer F.
Yee<esleerue efe$eHe eoefMe&le Peeues. eecegUse Yeejleere efe$eHeme=er mece=Oo kejCeele cegbyeF&ves KetHe
ceess eesieoeve efoues Deens.

173
cegbyeF&le efe$eHeegie DeeCeCeees ese oeoemeensye HeeUkes eebveee peeles leecegUs Yeejle
mejkeejves leebee keeee&ee ieewjJe kejCeemeeer Yeejleere efe$eHe me=erleerue meJeexe ceeveeee
Hegjmkeej oeoemeensye HeeUkes Heeefjleesef<ekes ee veeJeeves efe$eHe #es$eele Delegueveere DeeefCe YejerJe
Demes keee& kejCeeNee Jekeleerme efoues peeles.
oeoemeensye GHe& Oegbef[jepe ieesefJebo HeeUkes :
efe$eHekeuesle ceneje<^eee keueekeejebveer DeeHeueer eHe Hee[ueer Deens. Yeejleere
efe$eHeme=<ereer HeeeeYejCeer ceneje<^elee Peeueer. oeoemeensye GHe& Oegbef[jepe ieesefJebo HeeUkes ns
Yeejleere efe$eHeme=<eres peveke ceeveues peeleele. efJemeeJee elekeeee megJeeleeruee Heeeele
efe$eHe Yeejleele esT ueeieues. F.me. 1911 ceOes oeoemeensyeebee HeenCeele `efo ueeF&He Dee@He
eeF&m' ee veeJeeee cetkeHe Deeuee. leeJeve esjCee IesTve leebveer mJele:ee efe$eHe JeJemeee
meg kejCeeee efveCe&e Iesleuee. leeeer HetJe&leeejer cnCetve leebveer eLece leemebyebOeereer DeeJeeke lees
DeYeeme kesuee. leekeefjlee ueeieCeejs efe$eHeefJe<eeke Jee*dcee leebveer Hejoseeletve ceeieJetve Iesleues.
leeveblej ueJekeje Fbiueb[uee peeTve efe$eHeefveefce&leermeeer ueeieCeejer eb$emeeceeer DeeefCe Deve
meeefnle eebeer Kejsoer keve les Yeejleele JeeHejues.
Yeejleeleerue Heefnuee efe$eHe : jepee nefjeb :
oeoemeensye HeeUkeWveer F.me. 1912 ceOes eLece `jesHeeebeer Jee{' ne ueIegHe leeej
kesuee. leeveblej les ceesee efe$eHeefveefce&leerke[s JeUues. leebveer leeej kesuesuee Heefnuee efe$eHe `jepee
nefjeb' ne neslee. F.me. 1913 ceOes lees cegbyeF&ee keesjesveseve ne@ueceOes eoefe&le kesuee iesuee.
nee Yeejleele leeej Peeuesuee Heefnuee efe$eHe nese. ee veeJeerveHetCe& keueeekeejees ueeskeebvee kegletnue
Je Deeke<e&Ce JeeCes mJeeYeeefJeke nesles. HeefjCeeceer HeeUkeWee Heefnuee efe$eHeeuee ceeser ueeskeefeelee
efceUeueer. leeveblej leebveer ceesefnveer-Yemceemetj, meleJeeve-meeefJe$eer, uebkeeonve, eerke=<Ce pevce,
keeefueeeceo&ve Fleeoer efe$eHe kee{ues.
yeeyegjeJe HeWj :
efe$eHeme=<erle oeoemeensye HeeUkes eebeeFlekese ceess kele=&lJe ieepeefJeuesues ogmejs
ceneje<^ere keueeJeble yeeyegjeJe HeWj ns nesles. leebveer F.me. 1919 ceOes keesuneHetj esLes ceneje<^
efHeuce kebHeveer ee veeJeeeer efe$eHeefveefce&leer mebmLee mLeeHeve kesueer. `mewjbOeer' ne kebHeveeree Heefnuee
efe$eHe nese. leeveblej DeeCeKeer keener HeewjeefCeke efe$eHe leebveer kee{ues. F.me. 1928 ceOes
leebveer `meeJekeejer Heee' ee veeJeeee meeceeefpeke efe$eHener kee{uee DeeefCe efe$eHeeejs
meceepeeyeesOeve kejCeeee eelve kesuee.
Yeejleeleerue yeesueHeeeer megJeele :
megJeeleeree keeUeleerue ns meJe& efe$eHe DeLee&lee cetkeHe nesles. ner keuee leeJesUer
eeLeefceke DemJemLeslee nesleer; Hejbleg Skeoe efe$eHeefveefce&leeres leb$e%eeve DeJeiele PeeueeJej cetkeHe les
yeesueHe Deee eieleeruee Heej JesU ueeieuee veener. `DeeueceDeeje' ne Yeejleele leeej Peeuesuee Heefnuee
yeesueHe nese; Hejbleg lees efnboer Yee<else kee{Ceele Deeuee neslee. cejeerleerue Heefnuee yeesueHe `DeeesOesee
jepee' ne nese. eYeele kebHeveerves kee{uesuee ne yeesueHe F.me. 1932 ceOe cegbyeF&ee ce@pesefmke

174
efLeSjceOes eoefe&le Peeuee. eYeele kebHeveereer mLeeHevee Jner. eebleejece, keseJejeJe Oeeeyej, efJe<CegHeble
oeceues Je Sme. Heesueeue ee cejeer keueekeejebveer kesueer nesleer. ueJekeje efleeer Keeleer mebHetCe&
YeejleYej Hemejueer. eYeele kebHeveerves leeveblej `Oecee&lcee', `Decej peesefle', `meble legkeejece', `kegbkeg',
`ceeCegme', `espeejer' Demes SkeeHes#ee Ske mejme efe$eHe kee{ues.
efe$eHeme=<eree megJeeleeree keeUele DeeCeKeerner Deveske cejeer keueekeejebveer cenJeHetCe&
eesieoeve efoues nesles. leeceOes Yeeuepeer HeW{ejkej, yeeyegjeJe HeWj, ceemj efJeveeeke, Deeeee& De$es
eebee G}sKe kejlee esF&ue. He[eeJejerue keueekeejebHewkeer yeeyegjeJe HeW{ejkej, efJe<CegHeble Heeieveerme,
keseJejeJe oeles, eent cees[ke, oecetDeCCee ceeueJeCekej, iepeeveve peneefiejoej, eeblee DeeHes, eeblee
ngyeUerkej, ceervee#eer eebveer DeeHeuee efJees<e eYeeJe Hee[uee neslee. ee keeUele efnbogmLeeve efmevescee efHeuce
kebHeveer, ceneje<^ efHeuce kebHeveer, eYeele efHeuce kebHeveer, nbme efe$e, veJeegie efHeuce kebHeveer, eYeekej
efHekeeme&, mejmJeleer efmevesesve, De$es efHekeeme& Fleeoer efe$eHeefveefce&leer mebmLee mLeeHeve kejCeele
Deeuee neslee. ee keeUeleerue ieepeuesues DeeCeKeer keener cejeer efe$eHe Heg{erueeceeCes - `eee',
`osJelee', `megKeeee eesOe', `yecneejer', `yeB[ereer yeeueer', `DeOeeieer', `jeceeem$eer', `jecejepe',
`Heeeeeer oemeer' Fleeoer.
cegbyeF&leerue efe$eHeie=ns :
efJemeeJee Melekeeee megJeeleeruee cegbyeF&ceOes Deveske efe$eHeie=nebee Goe Peeuee. cejeer Je
efnboer efe$eHeebee ueeskeefeelescegUs ee keeUele Deveske efe$eHeie=ns yeebOeCeele Deeueer. cegbyeF&leerue
eBjes[ ne Yeeie efe$eHeie=nebmeeer eefmeOo neslee. ee Yeeieele cegbyeF&leerue meJee&le peemle efmevesceeie=ns
yeebOeCeele Deeueer. Dee@Hesje neTme les yesueeefmeme jes[ ne Yeeie ceveesjbpeve veiejer cnCetve eefmeOo Peeuee.
Dee@Hesje neTme ns efmevesceeie=n 1910 ceOes yeebOeCeele Deeues. ee Jeemlegeer jevee eerke Mewueereer
Demetve Jejee Iegce DeeefCe Deeleerue es#eeieej eebee mepeeJeermeeer Gllece keejeefiejebvee HeeeejCe
kejCeele Deeues nesles. ee efmevesceeie=neee efYebleerJej lelkeeueerve egjesHeere keJeer, uesKeke DeeefCe
mebieerlekeej eebee lemeefyejer jbieefJeuesuee neslee. ee efmevesceeie=neee megMeesefYekejCeemeeer 1915
ceOes peJeUpeJeU Heee ueeKe Hees Kee& kejCeele Deeues eeJevee lee keeUelemegOoe
efe$eHeie=nees cenlJe efkeleer nesles les mHe nesles.
efe$eHeegie cegbyeF&le meg PeeueecegUs cegbyeF&leerue Deveske veeeie=nebes Heeblej efmevesceeie=nele
(efLeSj) ceOes kejCeele Deeues.efe$eHeebeer ueeskeefeelee cegbyeF&le efoJemesbefoJeme Jee{le nesleer.
F.me.1879 yeebOeCeele Deeuesuee iesFer veeJeeee veeeie=nees Heeblej efmevesceeie=n nese. Heg{s
vee@Jnsuer ee veeeie=nees Heeblej Skemesueefmeej efLeSjceOes kejCeele Deeues eeefkeeCeer
peJeUpeJeU 1400 es#eke yemele Demele. DeMeeekeejs 1942 Heele cegbyeF&leerue yengleske veeeie=ns
mebHegele Deeueer. eeJevee ee keeUeleerue cejeer Je efnboer efe$eHeebeer efkeleer ueeskeefeelee Demesue
eeeer eefeleer esles.
Yeejleere efe$eHeme=eres keW cegbyeF& :
Yeejleere eueefe$eHeebee Feflenemeele cegbyeF& ns efnboer efe$eHe efveefce&leeres keW yeveues. ee
efkeeCeer cejeer, efnboer Je Flej Deveske Yee<esceOes efe$eHe eoefMe&le Peeues. keuekeee Je ceeme ner
Menjs eeosefMeke efe$eHeefveefce&leereer keWs yeveueer. cegbyeF&ke[s Deeke= nesTve Deveske ueeske mebHetCe&

175
Yeejleeletve esLes Deeues Je leebveer DeeHeueer veMeerye DeepeceeJeues cnCetvee cegbyeF&ee efe$eHeme=eruee
meHeveeWkee meewoeiej mebyeessefOeues peeles. ceeeeveiejer mJeHveveiejer ee mJeHveveiejerceOes Deveskeebvee
Hewmee, eefmeOoerr Je veeJe efceUles. ee efe$eHeJeJemeeeeceOes Deveskeebvee efJeefJeOe HeOoleerceOes jespeieej
GHeueyOe neslees eeceOes keueekeej, mebieerlekeej, efoioMe&ke, leb$e%eeveeMeer mebyebefOele Jekeleer DeeefCe
Flejebee meceeJesMe neslees. cegbyeF&leerue efe$eHeme=erle meJee&le peemle Hewmee DeeefCe eefmeOoer efceUles
cnCetvee cegbyeF&eer efe$eHeme=er ner Yeejleeeer yee@efueJeg[ ceeveueer peeles.
DeeHeueer eieleer leHeemee :
e.

cegbyeF&leerue efe$eHe#es$eeee efJekeeme meebiee.

13.4 cegbyeF&leerue mLeeHeleeee efJekeeme

cegbyeF&ee mebmke=leerleerue ecegKe Ieke cnCepes cegbyeF&es JeemlegJewYeJe. cegbyeF&ceOes keuee Je
mLeeHele#es$eeee Goe ceesee eceeCeele Peeueees lesLeerue efJeefJeOe ekeejee JeemletbcegUs efometve esles.
cegbyeF&ceOes efJeefJeOe ekeejee Mewueeres Glke= vecegves DeeHeCeebme HeneJeeeme efceUleele leecegUs cegbyeF& ner
efJeefJeOe Jeemletbveer veuesueer efomeles. cegbyeF&ceOes efyeefMe keeueKeb[eHeemetve les DeeOegefveke
keeueKeb[eHeeleee DemebKe Fceejleer Dee{Uleele. ee FceejleeRveer cegbyeF&uee cegbyeF&HeCe efoues Deens Demes
cele eMeJeble jeekej Jekele kejleele. ceneje<^eee mebmke=leeruee DeefOeke mece=Oo kejCeees ese
cegbyeF&leerue mLeeHeleeuee peeles. ee efkeeCeer Deveske ekeejee Je efJeefJeOe MewueeRee Fceejleer, efkeuues,
cebefojs, uesCee efJenejs Oece&mLeUs, ebLeeuees, ne@sume, Jemlegmebeneuees Meemekeere Je Keepeieer Fceejleer
Fleeoer meebmke=efleke Jeejmee meeHe[lees.
cegbyeF&ceOes Jemeenlekeeueerve JeemlegMewueer yejesyeje Yeejleere DeeOegefveke JeemlegMeem$eees
Deeeflece vecegves yeIeeeuee efceUleele. cegbyeF&ceOeerue mLeeHeleeee efJekeeme keMeeekeejs Peeuee les DeeHeCe
Heengee.
1848 ee HetJeeaes cegbyeF&leerue mLeeHele :
SkeesefCemeeJee Melekeeee HegJee&Oee&le cegbyeF&ceOes Deveske es#eCeere FceejleeRes yeebOekeece Peeues
leeceOes mejkeejer ekemeeU DeeefCe eTve ne@ue ee oesve ecegKe Jeemlebtee meceeJesMe neslees. ee
FceejleeRes yeebOekeece HegveppeerJeerle eerke-jesceve Mewueerle cnCepese efveDees-keueeefmekeue Mewueerle
kejCeele Deeues. ee Mewueereer JewefMe<es cnCepes mebiecejJejer yeebOekeece memeerle mlebYe yesleeeer efMeuHes,
ceveesNeebee DeYeeJe Fleeoer nesle. ee Fceejleer Goee YeJe eceeCeyeOo Je Meeble Yeemeleele. Fbepeer jepe
ne mebosMe Ieesef<ele kejCeemeeer meeseermkej cnCetve ee MewueeReer efveJe[ Peeueer. DeMeeekeejee
yeebOekeeceecegUs Yeejleere Fbepeebes eenles yeveues.

176
eTve ne@uees yeebOekeece 1820 ceOes Peeues DeeefCe 1833 ceOes ner Jeemlet HetCe& leeej
Peeueer. Fbepeebee Fceejleer cnCepes leebee meeceepeebeer eeflekes nesleer. oesveMes mee Het ueebye Je
100 Het bo DeMeer ner ogcepeueer Fceejle veJee meeceepeees eefleke nesleer. ner Fceejle leebes meeceLe&
Meeblelee Je megJeJemLesee mebosMe osle nesleer. leerrme HeeeNeebee YeJe meesHeeve Je Dee mlebYeeee Deeke<e&ke
cegKe[e OeejCe kejCeejer Flekeer YeJe Goee Fceejle Deepener cegbyeF&le ogmejer veener. DeeOegefveke cegbyeF&
Ie[efJeCeele efleves Heej ceeser Yetefcekee yepeeJeueer ns efleee JeeHejeJeve efometve esles.
megJeeleerHeemetve cegbyeF&ee meeJe&peefveke efnleemeeer Je iejpeebmeeer eTve ne@ueee JeeHej nesle
neslee. nerr peeiee Heg{s je@eue SefMeeeefke meesmeeeerves efceUefJeueer. ee ne@ueee JeeHej SueefHevmve
kee@uespeves, cegbyeF& efJeeeHeereves, cegbyeF& keeeosceb[Ueves Je cegbyeF& veiejHeeefuekesves efJeefJeOe ueeskeesHeeesieer
keeceemeeer kesueees efometve esles.
Deepe ee efkeeCeer SefMeeeefke meesmeeeer Dee@He cegbyeF& DeeefCe mesv^ue ueeeyejer Deens.
Deepener esLeerue ojyeej ne@ue Je SefMeeeefke meesmeeeereer ueeeyejer eMemle DeMee mJeHeeeer Deens.
eTve ne@ueeer Fceejle cegbyeF&leerue Jeemletkeuesee Glke= vecegvee cnCetve DeesUKeuee peelees.
cegbyeF&leerue iee@efLeke ewueeres mLeeHele :
1857 veblej cegbyeF&men mebHetCe& YeejleeJej Fbepeebveer DeeHeuee ele#e Debceue meg kesuee.
leebveer 1858 veblej cegbyeF&meeer FbeqiueMe je^ere iee@efLeke JeemletMewueeree eqmJekeej kesuee. egjesHeeleerue
iee@efLeke Mewueeree JeeHej cegbyeF&meeer meesseermkej juee. SkeesefCemeeJee Melekeeee GejeOee&le cegbyeF&le
iee@efLeke Mewueeree Deveske Fceejleer GYee jeefnuee. ee Mewueeree FceejleerJej eqJnkeesefjeve egieeee
eYeeJe UkeHeCes efometve eslees. 1880 les 1900 ee keeueKeb[ele cegbyeF&ceOes Deveske eMemle DeMee
JesvesefMeeve ieesefLeke Mewueeree Fceejleer yeebOeuesuee efometve esleele peecegUs DeeOegefveke cegbyeF&ee
mLeeHeleeceOes Yej He[uesueer efometve esles. Decesjerkeve eeoJeer egOoecegUs (1860-1865) Peeuesuee
keeHemeeee JeeHeejeleerue Jee{ercegUs cegbyeF&eer DeeefLe&ke YejYeje Peeueer. cegbyeF&ceOes Ske eercebleeee Jeie&
Goeeme Deeuee DeeefCe leecegUs cegbyeF&leerue yeebOekeece JeJemeeeeuee ieleer efceUeueer. ee keeUele Deveske
JeeHeeefjke DeeefCe eMeemekeere Fceejleer yeebOeCeele Deeuee, pee cegbyeF&ee mLeeHeleMewueeres Glke=
vecegves cnCetve DeesUKeues peeleele.
cegbyeF&ceOeerue iee@efLeke Mewueeree Deveske Jeemlet Deensle. ee MewueeReer JewefMe<es eskeoej
keceeveer, yeejerke Gbe ceveesjs, veepetke mlebYe HeeleU efYebleer, Debo Gbe leeJeoeveebee YejHetj efKe[keee
Jeemletee ceOeJeleea YeeieeJej Gbe Glejles HHej efkebJee Iegce, oie[er keesjerJe efMeuHeebeer efJeHeguelee
DeesleerJe ueesKeb[er ve#eerkeece, SwmeHewme bo Jnjeb[s Fleeoer. ner Mewueer cegbyeF&meeer GHeeesieer jueer keejCe
Feefueeve ceeye&ueee peeieer mLeeefveke yeebOekeece meeceeeree GHeeesie Peeueeves iee@efLeke Fceejleer eerke
jesceve JeemlegHes#ee mJemle He[uee. eecegUs cegbyeF&ceOes ee Mewueeree Deveske Jeemlet efomeleele.
cegbyeF&le iee@efLeke Mewueeree Fceejleer yeebOeleevee JeemlegefJeMeejoebveer Deveske eeesie kesueees
efometve esles leecegUs eleske Fceejleeres JesieUsHeCe peeCeJeles. DeejbYeeree keeUele yeebOeuesuee
FceejleerceOes ee@He[& ceekex (1869) pegves mesesefjS (1867-1874) meW^ue sefueeeHe
Dee@efHeme (1839-1872), Heer. [yuet. [er efyeefu[bie (1869-1872) je@eue DeuHes[ mesueme&
nesce Heesefueme cegKeeuee (1872-76) Je neekees& (1871-79) eebee meceeJesMe neslees.

177
cegbyeF&leerue mLeeHeleees Glke= vecegves cegbyeF&ceOes efJeefJeOe ekeejee Mewueeres Glke= vecegves Heneeuee efceUleele leeleerue keener
Heg{erueeceeCes 1)

cegbyeF& efJeeeHeereleerue Fceejleer

19 Jee Melekeeleerue Glke= keueeke=leerceOes cegbyeF& efJeeeHeer Je lesLeerue efJeefJeOe Jeemletbee
meceeJesMe neslees. es JeemlegefJeMeejo mej efieuye& mkee@ eebveer cegbyeF& efJeeeHeerees ebLeeuee jepeeyeeF&
e@Jej Je kee@vJeeskesMeve ne@ue (efo#eeble meYeeie=n) eebes DeejeKe[s leeej kesues. les Yeejleele keOeere
Deeues veenerle lejermegOoe Fbiueb[ceOes yemetve leebveer DeejeKe[s leeej kesues. jepeeyeeF& e@Jej ns
cegbyeF&leerue lee keeUeer meJee&le Gbe Fceejle nesleer. ee efJeeeefHeeleerue e@Jejmeeer esceebo je@eebo
eebveer DeeefLe&ke menkeee& efoueecegUs leebee DeeF&es cnCepese jepeeyeeFes veeJe ee e@Jejuee osCeele
Deeues. efJeeeHeereleerue ee eflevner Fceejleer eWe efemleer iee@efLeke Mewueervegmeej 1874 les 1878 ee
keeUele yeebOeCeele Deeuee.

2)

efJnkeesefjee efce&veme (Deeleees $eHeleer efeJeepeer efce&veme)efJnkeesefjee efce&veme cnCepes Deepees $eHeleer efMeJeepeer efce&veme ner Jeemlet efyeefMe meesee
keUme oMe&efJeles. ner Jeemlet cnCepes cegbyeF& JewYeJe nese. esef[^ke efJeuece merJnvme eebveer efleee
DeejeKe[e leeej kesuee. ee Jeemleges 1878 ceOes yeebOekeeceeme megjJeele nesTve 1887 meeueer
efJekeesefjee jeCeeree pegefyeueer Je<ee&le HetCe& Peeues. ee Jeemlegeer ueebyeer 1500 Het DeeefCe Gbeer 160
Het Demetve ve#eerkeece, efMeuHes eebeer efJeHeguelee lemese keeee, oie[ Je eF&umeejs meeOeuesueer
jbiemebieleercegUs ner Jeemlet GeJeoej efomeles.
ee Jeemletes meJee&le cenJeees JewefMee cnCepes Iegce Demeuesueer cegbyeF&leerue ner Heefnueer
iee@efLeke Fceejle nese. ee IegceeJej eieleeree osJeleseer 14 Het Gbe cetleea Deens. peieeleerue meJeexece
jsuJes mLeevekeeceOes lee efce&vemeeer ieCevee kesueer peeles. ee Jeemlegee JewYeJeecegUs ee Jeemletme
egvesmkeesves peeieefleke Jeejmee cnCetve Ieesef<ele kesues Deens.
3)

GPO (pevejue Heesm Dee@efHeme) :

cegbyeF& ns efyeefMe meeceepeees ecegKe yeboj DemeueecegUs cegbyeF& ceOeerue GPO ns osMeees
meJee&le ceess Heeue keW yeveues nesles. esLeerue Fceejle ner Fb[es-meejemesefveke Mewueereer Demetve eeJej
Yeejleere Fmueeceer Mewueeree eYeeJe efometve eslees. keguee& Je OejCeie[ esLeerue oie[ JeeHeve ner eMemle
DeMeer Fceejle yeebOeCeele Deeueer Deens. ee Fceejleerleerue ceOeJeleea ne@ue IegceeSJe{e ceese Deens.
esLeerue Yeue Iegce Yeejleere mLeeHeleMewueeree Glke= vecegvee Deens. ee FceejleerJej ngceeetveeer keyej
Je efJepeeHetjee IeesueIegce eebee eYeeJe efometve eslees. leecegUs cegbyeF&ceOes efemle Yeejleere Mewueer efvecee&Ce
Peeuesueer nesleer. ee Mewueerleerue Fceejleeree DeejeKe[e eefmeOo mLeeHele Meem$e%e pee@pe& efyes eebveer
jsKeeuee Deens. leebveere efevme Dee@He Jesume cegefPeece ($eHeleer efMeJeepeer cenejepe Jemlegmebeneuee)
DeeefCe ies Jes Dee@He Fbef[eees jsKeeve kesuesues Deens.
4)

cegbyeF& ceneveiej Heeefuekeseer Fceejle cegbyeF&leerue JeemlegJewYeJeeceOes cegbyeF& ceneveiejHeeefuekeseer Fceejle Deleble Glke= ceeveueer
peeles keejCe ee FceejleerceOes DeeHeueeuee Feefueeve iee@efLeke Je Yeejleere Fmueeceer Mewueeree mebiece
Dee{Ulees. ee Fceejleeree DeejeKe[e efmJnvemeve eebveer leeej kesuee. ner Fceejle 1883 les 1893

178
ee keeUele yeebOeuesueer Deens. ee Fceejleeres JewefMee cnCepes esLeerue ojyeej ne@ue, Fceejleeree
yeensjee yeepetJejerue Yeejleere eeCeebeer DeeefCe He#eebeer Deeeflece efMeuHes. DeeefCe Fceejleeres Glke=
Iegce. ner mebHetCe& Fceejle peJeUpeJeU 235 Hegeee Glke= Iegceeves megboj Peeuesueer Deens.
5)

leepecenue ne@sueeer Fceejle :

leepecenue ne@sueeer Fceejle cnCepes cegbyeF&ee Jeemlegkeuesee Glke=< vecegvee nese. ner
Fceejle cnCepes cegbyeF&ee DeefYeceeveees mLeeve Deens. efJeuece eWyeme& ee Deeefke&skeves ee Jeemletee
DeejeKe[e yeveJeuee. ner Fceejle 1903 ceOes HetCe& Peeueer. ns ne@sue peceespeer ee eebveer yeebOetve
Iesleues nesles. efyeereebeer mLeeHeleewueer JeeHevee ee eebveer ns ne@sue yeebOeues. cegbyeF&le eJese
kesueeJej ies Jes Dee@He Fbef[eeee yeepetuee ns ne@sue efoceeKeele GYes Deens. ee ne@sueeme leepe
ceeefmekeele mLeeve efceUeueeves ee Jeemletme Deefleee cenJe eeHle Peeues Deens.
6)

iesJes Dee@He Fbef[ee -

cegbyeF&ee JeemlegJewYeJeeceOes ies Jes Dee@He Fbef[eees KetHe cenJeHetCe& mLeeve Deens. ee Jeemleteer
GYeejCeer DeHeesuees yeboj ee efkeeCeer kesueer Deens. cegbyeF&ee Deeblejje^ere JeeHeej esLetvees nesle Demes.
ee mecegeee ceeiee&ves cegbyeF&ee JeeHeej nesle Demes. lemese Deveske mewefveke Je JeeHeejer esLetvee HejosMeer
peele Demele pesJne 1911 ceOes Fbiue[ee jepee Hebece pee@pe& YeejleYeserme Deeuee leeJesUsme leeee
mJeeieleemeeer eee efkeeCeer cebieesue Mewueerleerue ceese Meeefceeevee GYeejCeele Deeuee neslee. les
Fbiueb[uee Hejle iesueeJej leebeer Yesereer DeeJeCe jneJeer eemeeer eee efkeeCeer iesJes Dee@He
Fbef[eeeer Fceejle yeebOeCeele Deeueer. ee Fceejleeres ef[PeeFve cegbyeF& mejkeejceOeerue ecegKe mLeeHele
efJeMeejo pee@pe& efJes eebveer leeej kesues. ee Jeemletes yeebOekeece 1927 ceOes HetCe& Peeues. ee Jeemlegeer
Mewueer HetCe&HeCes Yeejleere nesleer. 16 Jee Melekeeleerue iegpejeleceOeerue mLeeHeleMewueeree DeeOeejeJej ee
efkeeCeer efHeJeee yesmee@u Ke[keeee GHeeesie keve Glke=efjlee esLeerue Iegceeeer efveefce&leer
kejCeele Deeueer. iegpejeleee efcee Fmueeceer Mewueeree efveJe[ercegUs ner Jeemleg megjsKe efomeles leele
Fmueeceer keceeveer, Iegce Je osJeUebeer efMekejs eebee mebiece Dee{Ulees. Deepener Deveske Hee&ke ner
Jeemleg yeIeCeeme DeeJepe&tve esleele. cegbyeF&ee Feflenemeeeer mee#e peCet ner Fceejle DeeHeueeuee osles.
7)

Heefece jsuJesee cegKeeueeeeer Fceejle -

yeer. De@v[ meer. Deee. cnCepese Heefece jsuJesee cegKeeueeeeer Fceejle iee@efLeke Mewueerle
yeebOeCeele Deeueer. ee Fceejleeree DeejeKe[e Hesef[^ke efJeuece merJnvmeve eebveer leeej kesuee.
leepeceneuemeejKee Iegceeeer Je ceveesjsJepee $eebeer jsueesue lemese iee@efLeke Je jesceve keceeveeReer
ieoea eecegUs MewueeReer Ske efKee[er esLes leeej Peeueer. eeveblej iee@efLeke Mewueer ceeies He[ueer. ee
Fceejleeres yeebOekeece 1896 ceOes Peeues.
8)

efevme Dee@He Jesume Jemlegmebeneuee (Deeleees $eHeleer efMeJeepeer cenejepe

Jemlegmebeneuee)-

efevme Dee@He Jesume cegefPeece cnCepese Deeleees $eHeleer efMeJeepeer cenejepe Jemlegmebeneuee
nese. ee Fceejleeree DeejeKe[e eefmeOo mLeeHeleefJeMeejo pee@pe& efJes eebveer leeej kesuee. ns
cegefPeece efJepeeHetjee OeleeaJej yeebOeues iesues. ee Fceejleeree JeeHej megjJeeleeruee Heefnuee ceneegOoeee

179
keeUele Mem$eeieej Je Fbepeees ue<kejer keW cnCetve kejCeele Deeues nesles. egOoeveblej ee Fceejleeres
Heeblej JemlegmebeneueeeceOes kejCeele Deeues. ner Jeemlet KetHe osKeCeer Deens. esLeerue Iegce ne
efJepeeHetjee ieesueIegceemeejKeee efomelees. cnCetvee ee cegbyeF&leerue ee FceejleerceOes efJepeeHetjee
Mewueeres eefleefyebye efomeles.
9)

efJnkeesefjee De@v[ Deuye& cegefPeece (Deeleees [e@. YeeT oepeer uee[ cegefPeece)

eqJnkeesefjee De@v[ Deuye& cegefPeece ns cegbyeF&leerue meJee&le Heefnues cegefPeece Deens. Deelee ee
cegefPeecees veeJe [e@. YeeT oepeer uee[ Jemlegmebeneuee Demes Deens. ner Jeemlet Feefueeve Mewueerle
Deens. cegbyeF&es lelkeeefueve ieJnve&j uee@[& SueefHevmeveee keeUele ieJnve&ceW meW^ue cegefPeeceeer
mLeeHevee Peeueer Je [e@. yegm eebeer keegjsj cnCetve vesceCetke kejCeele Deeueer. eqJnkeesefjee
jeCeeree mevceeveeLe& cegefPeece GYeejCeemeeer cegbyeF&leerue Deveskeebveer Heg{ekeej Iesleuee. leeceOes veevee
MebkejMes Je YeeT oepeer uee[ Deesmej nesles. leebee DeLeke eelveecegUs Je DeeefLe&ke menkeeee&cegUs
ee cegefPeecees keece 1862 meeueer meg Peeues Je 1872 meeueer GodIeeve Peeues. ee keeUele pee@pe&
ye[&Jeg[ ns keegjsj nesles. efJeuece ^meer eebveer cegefPeecees ef[PeeF&ve leeej kesues. megJeeleeruee ner
Fceejle 180 80 Het Feefueeve Mewueereer nesleer Hejbleg veblej efleeele eqJnkeesefjeve iee@efLeke
HeOoleeres yeoue kejCeele Deeues.
ee Jemlegmebeneueeele lee keeUeleerue cegbyeFes vekeeMes, cegbyeF&leerue efJeefJeOe peeler peceeleeres
JeCe&ve Jeleees JeJemeee leebveer leeej kesuesuee Jemlet FleeoeRee meceeJesMe neslee. 1985 meeueer ee
Jemleg mebeneueeees veeJe [e@. YeeT oepeer uee[ Jemlegmebeneuee Demes kejCeele Deeues keejCe leebveer
ee Jemleg mebeneueeeee mLeeHevesle efJeMes<e jme IesTve Heg{ekeej Iesleuee neslee. cegbyeF&leerue Heefnues
cegefPeece cnCetve ee Jemleg mebeneueeeee ueewefkeke Deens. Deepe ee Jemleg mebeneueeees Fve@ke
efye.Sce.meer. DeeefCe peceveeueeue yepeepe HeeGb[sMeveee ceoleerves DeleeOegefveke HeOoleer JeeHeve HetCe&HeCes
keeeeHeeue kejCeele Deeuesuee Deens.
DeeHeueer eieleer leHeemee :
e.

cegbyeF&leerue mLeeHeleeee Glke=< vecegveeHewkeer keesCelesner oesve Lees[keeele meebiee.

13.5 meejebe
cegbyeF&ee meebmke=efleke JewYeJeeleerue cenJeees Ieke DeeHeCe peeCetve Iesleues. cegbyeF&ee
meebmke=efleke Je DeeefLe&ke efJekeemeeceOes veekes, efe$eHe Je mLeeHeleeves efJees<e eesieoeve efoues Deens.
Deepener cegbyeF&letve ojJe<eea npeejes veekes Je efe$eHe eoefe&le kesues peeleele. Jejerue efJeJeseveeJeve
cegbyeF&eer mebmke=leer Je eflees efJeefJeOe Ieke mecepeCeeme ceole nesles.

180

13.6 efJeeeHeerere mJeHeees eve

1.
2.
3.
4.
De)
ye)
ke)

cegbyeF&ceOes veee#es$eeee efJekeeme keeeekeejs Peeuee leeee Dee{eJee Iee.

cegbyeF&leerue efe$eHe #es$eeee efJekeemeeee ceeieesJee Iee.
cegbyeF&leerue mLeeHeleees Glke=< vecetves keesCeles Deensle les mHe< keje.
erHee efuene.
Deeeee& De$es
oeoemeensye HeeUkes
cegbyeF&leerue iee@efLeke ewueeree Fceejleer

F.Y.B.A. - History Paper I

Modern Maharashtra (1848-1960)
I - SEMESTER

Module I :

Maharashtra on the Eve of 1848

Unit - I

a) Historical Background of Maharashtra

b) Historical Background of Mumbai

Module II :

Emergence and growth of Mumbai as a Port City

Unit - III

a) Cotton and Opium Trade

b) Modes of Transportation

Module III : Trends in Reform Movements

Unit - IV

Module IV :

a) Prathana Samaj and Satyashodhak Samaj

b) Indian Social Conference and Efforts Towards
Emancipation of Women
Origin and Growth of National Movement in
Maharashtra

Unit - V

a) Foundation of Indian National Congress and its

growth till 1919.

Unit - VI

b) Militant Nationalism and Gandhi Era

Module V : Mumbai the Financial Capital

Unit VII
Unit VIII

a) Textile Mills, Stock Market and Banking

b) Labour Movements

Module VI : Rise of New Forces

Unit IX
Unit X

a) Dr. B.R. Ambedker and Dalit Movement

b) Tribal Uprisings and Peasants Movements

Module VII : Integration and Reorganization

Unit XI

a) Hydrabad Mukti - Sangram

b) Sanyukta Maharashtra Movement

Module VIII : Education and Culture

Unit XII

a) Progress in Education and Press

b) Development in Theatre and Cinema, Architectural
development in Mumbai

31

eLece Je<e& keuee

Fefleneme DeYeemeHeef$ekee e. 1
DeeOegefveke ceneje<^eee Fefleneme
(1848-1960)

(Under Distance Education Council Grant)

 UNIVERSITY OF MUMBAI
[e@. jepeve JesUtkej
kegueieg,
cegbyeF& efJeeeHeer, cegbyeF&.

[e@. OevesJej nefjebove

HeeOeeHeke-efve-mebeeueke
otj Je cegkele DeOeeve mebmLee,
cegbyeF& efJeeeHeer, cegbyeF&.

ekeuHe mecevJeeke
DeeefCe mebHeeoke

eer. Deefveue yevekej

meneeke eeOeeHeke efve meneeke mebeeueke,
otj Je cegkele DeOeeve mebmLee, cebgyeF& efJeeeHeer, cebgyeF&.

uesKeke

eer. yeer. [er. efMebos, Fefleneme efJeYeeie,

:
:
:

jele efMe#eCe mebmLeses cenelcee Hegues keuee, JeeefCepe Je efJe%eeve

ceneefJeeeuee,HeveJesue, efpe. jeeie[
ee. er. Heer. ceeskeue, efJeYeeieecegKe, Fefleneme efJeYeeie,
[e@. efebleeceCejeJe osecegKe JeeefCepe Je
meew. kegmegceleeF& leecneCes keuee ceneefJeeeuee,
jesne, efpeune jeeie[ - 402 109
[e@. mebosMe ceeOeJejeJe JeeIe
eYeejer efJeYeeieecegKe, HeoJegej Fefleneme efJeYeeie,
DeCCeemeensye Jele&ke keuee ceneefJeeeuee, JemeF& jes[,
JemeF&, efpeune- eCes - 401 202
eer. Sme. kes. Yeojies ,efJeYeeieecegKe, FeflenemeefJeYeeie,
yeer.Sve.Sve. ceneefJeeeuee, efYeJeb[er.
eer. efpeleW Yeecejs
keeskeCe %eeveefHe keuee, efJe%eeve Je JeeefCepe ceneefJeeeuee
kepe&le, efpeune jeeie[
eer. eefoHe JeeIeceejs
meneeke eeOeeHeke, Fefleneme efJeYeeie,
jeceveejeeCe F&ee ceneefJeeeuee, ceegbiee, cegbyeF&

veesJnWyej, 2011 eLece Je<e& keuee, Fefleneme DeYeemeHeef$ekee e. 1, DeeOegefveke ceneje<^eee

Fefleneme (1848-1960)
Hekeeeke

HeeOeeHeke-efve-mebeeueke, otj Je cegkele DeOeeve mebmLee,cegbyeF& efJeeeHeer,

efJeeeveiejer, cegbyeF&-98.

ipin Enterprises
De#ej
pegUCeer

Deefeveer Dee&med,
Jogani Industrial Estate, Unit No. 2,
iegke=HeeTantia
eeU, Sced
. meer. ieuee ceeie&, yeeceCeJee[e,
Ground Floor, Sitaram Mill Compound,
efJeuesHeeuex (HetJe&), cegbyeF& - 400 099.

cegCe

J.R. Boricha Marg, Mumbai - 400 011

DevegkeceefCekee
keceebke

DeOeee

He=< keceebke

1.

1848 HetJeeaee ceneje<^

De) ceneje<^eeer Ssefleneefmeke HeeJe&Yetceer

01

2.

1848 HetJeeaee ceneje<^

De) cegbyeF&eer Ssefleneefmeke HeeJe&Yetceer

16

3.

cegbyeF&ee Ske yeboj cnCetve Goe Je efJekeeme

30

4.

megOeejCee eUJeUeres eJeen

44

5.

je<^ere eUJeUeree Goe Je efJekeeme

57

6.

eebleerkeejer Je ieebOeeregie je<^Jeeo

71

7.

cegbyeF& DeeefLe&ke jepeOeeveer

De) keeHe[ efiejCee, yeBefkeiemesJee Je esDej yeepeej

83

8.

keeceieej eUJeU

96

9.

veJeerve eUJeUeree Goe

De) [e@. yeer.Deej. Deebyes[kej DeeefCe oefuele eUJeU

103

10. DeeefoJeemeeRes GeJe DeeefCe eslekejer eUJeU

114

11. SkeerkejCe Je Hetve&jevee

De) nweyeeo cegkeleer meeebce
ye) mebegkele ceneje<^ eUJeU

135

12. efe#eCe DeeefCe mebmke=leer

De) efe#eCe Je Je=eHe$eeleerue eieleer

148

13. efe#eCe DeeefCe mebmke=leer

ye) cegbyeF&leerue veeke, efe$eHe Je mLeeHeleeee efJekeeme

167