Sunteți pe pagina 1din 6

1/4/2016

GuaclnicadeCuerpoextraoesofgico

Cuerpoextraoesofgico
Fechadelaltimarevisin:09/11/2015

ndicedecontenidos
1. Dequhablamos?
2. Culessonlasmanifestaciones
clnicas?
3. Cmosediagnostica?
4. Culeseltratamiento?
5. Culeselpronstico?
6. Bibliografa
7. Msenlared
8. Autores

Dequhablamos?
Setratadelaingestadeunobjetoosustanciaquedetienesupasoenalgnpuntodeltracto
digestivoproximal.Laincidenciaanualesde100.000casosalaoenEstadosUnidosentrela
poblacingeneralypredominaenvarones(1.7:1).El7580%deloscasossedanennios
entrelos6mesesylos3aos(UyemuraMC,2005BanerjeeR,2005Wyllie,2006).Los
objetosmsfrecuentementeingeridosenestapoblacinson,condiferencia,lasmonedas,
seguidosdepequeosjuguetes,pilasdebotnycilndricas.El2025%restantecorresponde
aadultos,siendolosgruposderiesgoprincipaleslosenfermosmentales,presos,portadores
deprtesisdentalesypacientesconpatologaesofgicaprevia(esofagitiseosinoflica,
esofagitisporreflujo,trastornosdelamotilidadesofgica,estenosis,divertculos,anillos,
cirugaprevia,herniasparaesofgicas,tumoresesofgicos,etc.).(BolanakiH,2011).Los
objetosimpactadosmshabitualessonlosbolosalimenticiossobretododecarne,huesos,
espinasdepescado,dentadurasypastillas(WuWT,2011).
Suelenlocalizarseenestrechecesfisiolgicas,comosonelesfnteresofgicosuperior,elarco
articoyelhiatodiafragmtico(CastellnOrtegaJ,2000).

Culessonlasmanifestacionesclnicas?
Enadultossepuedepresentarcomodisfagiauodinofagia,molestiacervicaloretroesternal,
sensacindecuerpoextrao,sialorreaeimposibilidadparatragarsilaobstruccinestotal.
Menosfrecuentessonlossntomasrespiratorios:disnea,sibilanciasoestridor.Algunos
pacientespuedenpresentarsntomasysignosdeobstruccinintestinal.
Lascomplicacionesdelcuerpoextraoesofgicoincluyen:formacindelceras,laceraciones,
perforaciones,obstruccinintestinal,fstulaaortoesofgica,traqueoesofgicaybacteriemia
(ZhangX,2011AhnD,2011SungSH,2011TonkicA,2011).
Lossntomasdeperforacindependendelalocalizacinyaspuedendescribirdolorenel
cuellootrax,odinofagiaydisfagia(AronbergRM,2015)obienenfisemasubcutneo,disnea,
fiebre,taquicardia,shockysntomasdeperitonitissilalocalizacinesmsbaja.

http://www.fisterra.com/guiasclinicas/cuerpoextranoesofagico/

1/6

1/4/2016

GuaclnicadeCuerpoextraoesofgico

Losniosavecesnoexpresanclaramentelossntomas,porloquepuedemanifestarsecomo
rechazodelalimentooregurgitacinobiensimularotraspatologascomolaringitis,asmao
neumona,loqueenocasionesocasionaunretrasoeneldiagnstico(735%)(DigoyGP,
2008)ylaposibleaparicindeperforacin.
Mencinespecialmerecenlaspilasdebotnporqueaunqueslosuponenun2%delos
cuerposextraosingeridosporlosnios,suincidenciavaenaumentoenlosltimosaos
dadalacrecientepresenciadejuguetesydispositivoselectrnicos.Lasprobabilidadesde
impactacinsonmayoresparapilasdetamao>20mm.Puedendarlugaragraves
complicacioneslocalescomoesofagitis,conquemadurasyriesgodeperforacin,enrelacin
directaconladuracindelcontactoconlamucosaesofgica(porencimade4horas
empiezanaaparecerlasquemadurasyelriesgodeperforacinseincrementa
sustancialmenteporencimade8horas)ytambincomplicacionessistmicas,aunquepoco
frecuentes,porabsorcindexidodemercurio(YardeniD,2004FuentesS,2014).

Cmosediagnostica?
Sedeberealizarunexamenfsicobuscandoposibleedemaocrepitacinenelcuellootrax,
yunavaloracinabdominal.Esfundamentaldeterminarlalocalizacin,sabersiestenva
areaodigestivayaqualtura.Paraelloesnecesariaunaradiografaanteroposterior(gold
estndarparapilasymonedas)ylateral(adecuadaparacuerposentrquea)decuello,trax
yanteroposteriordeabdomen,quenospermitirnlocalizarcuerposradiopacosycomprobar
siexistensignosdeperforacin(neumomediastino,airesubdiafragmticoosubcutneo).La
sensibilidaddelaradiografalateraldecuelloesdel56%ydel100%paralatomografaaxial
computarizada(TAC)(AronbergRM,2015).Sinosevisualizancuerposextraosose
sospechaquesonradiolcidosdeberealizarseunaTAC(idealmenteconreconstruccin3D)o
resonanciamagnticanuclear(contraindicadaanteobjetosmetlicos).Serecomiendaevitar
tcnicasconcontrasteporelriesgodebroncoaspiracinypordificultarposteriormentela
visinendoscpica(IkenberrySO,2011).Enniosseestevaluandolaecografacomo
alternativaalaradiografaconvencionalparadetectarylocalizarelcuerpoextrao(Salmon
M,2013).
Enpacientesconsntomaspersistentesestindicadaunaevaluacinendoscpicaaunqueel
examenradiolgicohayasidonegativo.Silaimpactacinesporunboloalimentarioynohay
evidenciadecomplicaciones,sepuederealizarlaendoscopiasinradiografaprevia.

Culeseltratamiento?
Dependerdeltipodeobjeto,deltamao,lalocalizacin,elestadodelpacienteyeltiempo
transcurridodesdelaingesta.Msdel80%deloscuerposextraosnoprecisanintervencin,
mientrasquesilaingestahasidointencionalserequiereendoscopiaenel6376%yciruga
enel1216%(PaltaR,2009WeilandST,2002).
Entodoslospacienteshayquerealizarunaevaluacininicialdelavaarea.Ladificultad
paratragarsecrecionesyunelevadoIMCsonlosprincipalesfactoresporlosquesedecidela
intubacinorotraqueal(SaeedA,2015).Elriesgodeaspiracin,obstruccinoperforacin
determinalaurgenciadelaendoscopia(IkenberrySO,2011).Serecomiendarealizar:
1.Endoscopiainmediata:
Obstruccinesofgicacompleta:incapacidadparatragarsecreciones.
Pilasdediscoyobjetospunzantesenelesfago.
2.Endoscopiaurgente(dentrodelasprimeras24horas):

http://www.fisterra.com/guiasclinicas/cuerpoextranoesofagico/

2/6

1/4/2016

GuaclnicadeCuerpoextraoesofgico

Cuerpoextraoesofgiconopunzante.
Impactacinalimentariaesofgicasinobstruccincompleta.
Objetopunzanteenestmagooduodeno.
Objetos>6cmdelongitudencimaoenelduodenoproximal.
Imanesdentrodelalcancedelendoscopio.
3.Endoscopianourgente:
Lasmonedasenelesfagopuedenserobservadas1224horasenpacientes
asintomticos.
Objetosromosenelestmagomayoresde2,5cmdedimetro.
Baterasdediscoycilndricasenelestmagoenpacientessinsignosdelesin
gastrointestinalpuedenserobservadas48horas.Sipermanecenmstiempodebenser
extradas.
Silaendoscopiaesdiferidasedebenexaminarlashecesparacomprobarelpasodelcuerpo
extrao,enpacientesasintomticosysielobjetoesromosedebenrealizarradiografas
seriadassemanalmenteyaquepuedetardarhasta4semanasenatravesartodoeltracto
digestivo(HachimiIdrissiS,1998).
Engeneralseprefierelaendoscopiaflexiblealaendoscopiargidayalabroncoscopiacomo
tcnicadeextraccin,porquepuederealizarseconsedacinconscienteypermitela
visualizacinhastaelduodenoproximal,tieneunporcentajedexitodel95%ylas
complicacionessonmnimas(ChuKM,1998ChoichiS,2014).Sielcuerpoextraoest
localizadoenhipofaringeoprximoalesfnteresofgicosuperiorpuedesernecesariala
endoscopiargida(GmeinerD,2007)inclusoconanestesiageneraleintubacinorotraqueal.
Conestaltimatcnicaelriesgodeperforacinesligeramentesuperior(BerggreenPJ,
1993).
Paralosbolosalimenticiossepuedeadministrarglucagn1mgIVodiazepamIV2,510mg
seguidodeglucagn,pararelajarelesfnteresofgicoinferioryfavorecerelpasodelbolo.
Losestudiosrealizadoshastaahoramuestranresultadoscontradictoriosperosepuedeutilizar
mientrassegestionalarealizacindelaendoscopiaenelcasodequeestaseanecesaria
(FerrucciJTJr,1997TrenknerSW,1983TibblingL,1995SodemanTC,2004ALHaddad
M,2006WeantKA,2012).Losefectossecundariosmshabitualessonlasnuseasy
vmitos.
Otrostratamientosfarmacolgicosquesehanensayadosonlabuscapina,elnifedipinoylos
agentesformadoresdegases.Lostrabajospublicadossonescasosyconpequeonmero
depacientesporloqueserannecesariosmsensayosparatenerevidenciasobresuuso
(BasavarajS,2005ThomasL,2005KoumiA,2010).
Cuandoelcuerpoextraoproduceperforacinesofgica,eltratamientodependedelestado
delpaciente,elgradodelesinyeltiempotranscurridohastaeldiagnstico.Engeneral
precisamanejoquirrgico:extraccinyreparacindelaslesionesesofgicas(GougoutasC,
1998BolanakiH,2011)ylamortalidadrondael2%(BiancariF,2013).

Culeselpronstico?
Lamortalidadporimpactacindeuncuerpoextraoesofgicoesextremadamentebajapero
laposibilidadderecurrenciaesdeun21%deloscasos,muyespecialmenteenpacientescon
herniahiatal(Oddsratio4,77)(ReddyVM,2011).
Existetambinunaasociacinfuerteentrelapresenciadeesofagitiseosinoflicaylas
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/cuerpoextranoesofagico/

3/6

1/4/2016

GuaclnicadeCuerpoextraoesofgico

recurrencias(GretarsdottirHM,2015)yaquealrededordelamitaddelospacientesque
presentanimpactacinalimenticiatienenesofagitiseosinoflica(KerlinP,2007)porloquela
realizacindebiopsiasesofgicassistemticasenelmomentodeladesimpactacinpodra
ayudaraldiagnstico(RossK,2015).

Bibliografa
AhnD,HeoSJ,ParkJH,SohnJH.Tracheoesophagealfistulawithtrachealstenosis
resultingfromretainedesophagealforeignbody.AurisNasusLarynx.201138(6):7536.
PubMedPMID:21320762
AlHaddadM,WardEM,ScolapioJS,FergusonDD,RaimondoM.Glucagonforthe
reliefofesophagealfoodimpactiondoesitreallywork?DigDisSci.200651(11):19303.
PubMedPMID:17004122
AronbergRM,PunekarSR,AdamSI,JudsonBL,MehraS,YarbroughWG.
Esophagealperforationcausedbyedibleforeignbodies:asystematicreviewofthe
literature.Laryngoscope.2015125(2):3718.PubMedPMID:25155167
ASGEStandardsofPracticeCommittee,IkenberrySO,JueTL,AndersonMA,
AppalaneniV,BanerjeeS,etal.Managementofingestedforeignbodiesandfood
impactions.GastrointestEndosc.201173(6):108591.PubMedPMID:21628009
BanerjeeR,RaoGV,SriramPV,ReddyKS,NageshwarReddyD.Buttonbattery
ingestion.IndianJPediatr.200572(2):1734.PubMedPMID:15758543
BasavarajS,PenumetchaKR,CableHR,UmapathyN.Buscopaninoesophagealfood
bolus:isitreallyeffective?EurArchOtorhinolaryngol.2005262(7):5247.PubMed
PMID:15592862
BerggreenPJ,HarrisonE,SanowskiRA,IngeboK,NolandB,ZiererS.Techniquesand
complicationsofesophagealforeignbodyextractioninchildrenandadults.Gastrointest
Endosc.199339(5):62630.PubMedPMID:8224682
BiancariF,D'AndreaV,PaoneR,DiMarcoC,SavinoG,KoivukangasV,etal.Current
treatmentandoutcomeofesophagealperforationsinadults:systematicreviewand
metaanalysisof75studies.WorldJSurg.201337(5):10519.PubMedPMID:
23440483
BolanakiH,MemetI,DimakisK,SimopoulosC,KarayiannakisAJ.Earlyesophageal
perforationcausedbyfoodbolusimpaction.TheAmericanJournalofCaseReports.
201112:811.Textocompleto
CastellnOrtegaJ,HernndezDazA,PilaPrezR,PilaPelezR,PilaPelezM.
Foreignbodiesintheesophagusofadults.ActaOtorrinolaringolEsp.200051(6):5114.
PubMedPMID:11142788
ChuKM,ChoiHK,TuenHH,LawSY,BranickiFJ,WongJ.Aprospectiverandomized
trialcomparingtheuseoftheflexiblegastroscopeversusthebronchoscopeinthe
managementofforeignbodyingestion.GastrointestEndosc.199847(1):237.PubMed
PMID:9468419
DigoyGP.Diagnosisandmanagementofupperaerodigestivetractforeignbodies.
OtolaryngolClinNorthAm.200841(3):48596,viiviii.PubMedPMID:18435994
FerrucciJTJr,LongJAJr.Radiologictreatmentofesophagealfoodimpactionusing
intravenousglucagon.Radiology.1977125(1):258.PubMedPMID:897179
FuentesS,CanoI,BenaventMI,GmezA.Severeesophagealinjuriescausedby
accidentalbuttonbatteryingestioninchildren.JEmergTraumaShock.20147(4):316
21.PubMedPMID:25400396.Textocompleto
GmeinerD,vonRahdenBH,MecoC,HutterJ,OberascherG,SteinHJ.Flexibleversus
rigidendoscopyfortreatmentofforeignbodyimpactionintheesophagus.SurgEndosc.
200721(11):20269.PubMedPMID:17393244
GougoutasC,LevineMS,LauferI.Esophagealfoodimpactionwithearlyperforation.
AJRAmJRoentgenol.1998171(2):4278.PubMedPMID:9694468
GretarsdottirHM,JonassonJG,BjrnssonES.Etiologyandmanagementof
esophagealfoodimpaction:apopulationbasedstudy.ScandJGastroenterol.
201550(5):5138.PubMedPMID:25704642
HachimiIdrissiS,CorneL,VandenplasY.Managementofingestedforeignbodiesin
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/cuerpoextranoesofagico/

4/6

1/4/2016

GuaclnicadeCuerpoextraoesofgico

childhood:ourexperienceandreviewoftheliterature.EurJEmergMed.19985(3):319
23.PubMedPMID:9827834
KerlinP,JonesD,RemediosM,CampbellC.Prevalenceofeosinophilicesophagitisin
adultswithfoodbolusobstructionoftheesophagus.JClinGastroenterol.
200741(4):35661.PubMedPMID:17413601
KoumiA,PanosMZ.OesophagealfoodimpactioninachalasiatreatedwithCocaCola
andnifedipine.BMJCaseRep.20102010.pii:bcr05.2009.1891.PubMedPMID:
22242073.Textocompleto
PaltaR,SahotaA,BemarkiA,SalamaP,SimpsonN,LaineL.Foreignbodyingestion:
characteristicsandoutcomesinalowersocioeconomicpopulationwithpredominantly
intentionalingestion.GastrointestEndosc.200969(3Pt1):42633.PubMedPMID:
19019363
ReddyVM,BennettW,BurrowsSA,BirdJ,CounterPR.Recurrenceoffoodbolus
impactionoftheoesophagus:aretrospectiveobservationalstudy.IntJSurg.
20119(6):4646.PubMedPMID:21601663.Textocompleto
RossK,MenardKatcherP,TamuraW,AustinGL.Factorsassociatedwith
underutilizationofesophagealbiopsiesinpatientsundergoingupperendoscopyfor
acutefoodimpaction.Gastroenterology.2015148(4)Suppl1:S793.
SaeedA,HassanM,NabiS,WeickA,BrownKA,PompaRL.Intubationinpatientswith
esophagealfoodandforeignbodyimpactions:asinglecenterexperience.
Gastroenterology.2015148(4)Suppl1:S809.
SalmonM,DonigerSJ.Ingestedforeignbodies:acaseseriesdemonstratinganovel
applicationofpointofcareultrasonographyinchildren.PediatrEmergCare.
201329(7):8703.PubMedPMID:23823272
SodemanTC,HarewoodGC,BaronTH.Assessmentofthepredictorsofresponseto
glucagoninthesettingofacuteesophagealfoodbolusimpaction.Dysphagia.
200419(1):1821.PubMedPMID:14745641
SugawaC,OnoH,TalebM,LucasCE.Endoscopicmanagementofforeignbodiesin
theuppergastrointestinaltract:Areview.WorldJGastrointestEndosc.20146(10):475
81.PubMedPMID:25324918.Textocompleto
SungSH,JeonSW,SonHS,KimSK,JungMK,ChoCM,etal.Factorspredictiveof
riskforcomplicationsinpatientswithoesophagealforeignbodies.DigLiverDis.
201143(8):6325.PubMedPMID:21466978
ThomasL,WebbC,DuvviS,JonesT,ReddyKT.Isbuscopaneffectiveinmeatbolus
obstruction?ClinOtolaryngol.200530(2):1835.PubMedPMID:15839872
TibblingL,BjorkhoelA,JanssonE,StenkvistM.Effectofspasmolyticdrugson
esophagealforeignbodies.Dysphagia.199510(2):1267.PubMedPMID:7600855
TonkicA,KulicD,PericM,TonkicM,BogdanovicZ.Bacteremiacausedbyaswallowed
toothpickimpactedinthegastricmucosa.CaseRepGastroenterol.20115(1):22731.
PubMedPMID:21552451.Textocompleto
TrenknerSW,MaglinteDD,LehmanGA,ChernishSM,MillerRE,JohnsonCW.
Esophagealfoodimpaction:treatmentwithglucagon.Radiology.1983149(2):4013.
PubMedPMID:6622682
UyemuraMC.Foreignbodyingestioninchildren.AmFamPhysician.200572(2):287
91.PubMedPMID:16050452.Textocompleto
WeantKA,WeantMP.Safetyandefficacyofglucagonforthereliefofacuteesophageal
foodimpaction.AmJHealthSystPharm.201269(7):5737.PubMedPMID:22441787
WeilandST,SchurrMJ.Conservativemanagementofingestedforeignbodies.J
GastrointestSurg.20026(3):496500.PubMedPMID:12023005
WuWT,ChiuCT,KuoCJ,LinCJ,ChuYY,TsouYK,etal.Endoscopicmanagementof
suspectedesophagealforeignbodyinadults.DisEsophagus.201124(3):1317.
PubMedPMID:20946132
WyllieR.Foreignbodiesinthegastrointestinaltract.CurrOpinPediatr.200618(5):563
4.PubMedPMID:16969173
YardeniD,YardeniH,CoranAG,GolladayES.Severeesophagealdamagedueto
buttonbatteryingestion:canitbeprevented?PediatrSurgInt.200420(7):496501.
PubMedPMID:15221361
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/cuerpoextranoesofagico/

5/6

1/4/2016

GuaclnicadeCuerpoextraoesofgico

ZhangX,LiuJ,LiJ,HuJ,YuF,LiS,etal.Diagnosisandtreatmentof32caseswith
aortoesophagealfistuladuetoesophagealforeignbody.Laryngoscope.
2011121(2):26772.PubMedPMID:21271572

Msenlared
ChauvinA,VialaJ,MarteauP,HermannP,DrayX.Managementandendoscopic
techniquesfordigestiveforeignbodyandfoodbolusimpaction.DigLiverDis2013Jul
45(7):529542.PubMedPMID:23266207
ChenT,WuHF,ShiQetal.Endoscopicmanagementofimpactedesophagealforeign
bodies.DisEsophagus201326:799.PubMedPMID:22973974
Committeeoninjury,violenceandpoisonprevention.Preventionofchokingamong
children.Pediatrics2010Mar125(3):6017.PubMedPMID:20176668
JatanaKR,LitovitzT,reillyJS,KoltaiPJ,RiderG,JacobsIN.Pediatricbuttonbattery
injuries:2013taskforceupdate.IntJPediatrOtorhinolaryngol201377(9):13921399.
PubMedPMID:23896385
KramerRE,LernerDG,LinT,ManfrediM,ShahM,StephenTC,GibbonsTE,PallH,
SahnB,McOmberM,ZacurG,FriedlanderJ,QuirsAJ,FishmanDS,Mamula
P.Managementofingestedforeignbodiesinchildren:aclinicalreportofthe
NASPGHANEndoscopyCommittee.JPediatrGastroenterolNutr201560(4):562574.
PubMedPMID:25611037
TriadafilopoulosG,RoordaA,AkiyamaJ.Updateonforeignbodiesintheesophagus:
diagnosisandmanagement.CurrGastroenterolRep2013Apr(4):317.
PubMedPMID:23435762

Autores
ElenaMaquieraDez

MdicoResidentedeMedicinaFamiliaryComunitaria

SalvadorTranche
Iparraguirre

MdicoEspecialistaenMedicinaFamiliaryComunitaria

CentrodeSaludElCristo.Oviedo.Espaa.

Elsevier2016

http://www.fisterra.com/guiasclinicas/cuerpoextranoesofagico/

6/6

S-ar putea să vă placă și