Sunteți pe pagina 1din 4

1/4/2016

GuaclnicadeMareo

Mareo
Fechadelaltimarevisin:14/05/2014

ndicedecontenidos
1. Dequhablamos?
2. Qucuadrosclnicoscursanconmareo?
3. Cmollegaraundiagnstico?
4. Bibliografa
5. Msenlared
6. Autores

Dequhablamos?
ElmareoesunmotivodeconsultamuyfrecuenteenAtencinPrimaria,constituyendodel25%detodaslas
consultasyhastaun7%enlosmayoresde60aos(Salazar,2006).
Eltrminoserefiereaunasensacinsubjetiva,inespecficaytienemltiplesdefiniciones,queenmuchas
ocasionesdificultansuabordaje.Abarcaunconjuntodesituacionesquetienenencomnunaalteracindel
equilibrioodelaconcienciayqueresultanespecialmentedesagradablesparalapersonaquelopadece
(Hernndez,2003).
Elmareopuedeclasificarseencuatrogrupos(DrachmanD,1972):
1. Vrtigo.Sensacinilusoriademovimientoquealgunosinterpretancomolaautomocinyotroscomoel
movimientodelmedioambiente.Lapercepcinmscomneslasensacindegiroysupresenciaindicauna
alteracinaniveldelsistemavestibular.Sepuedeclasificarencentralyperifrico(BranchWT,2013).
2. SncopePresncope.Prdidatransitoriadelniveldeconcienciaquesecaracterizaporserdeiniciorpido,
duracincortayrecuperacinespontneacompleta.Elpresncopeeslasensacininminentedeprdidade
conciencia,unsntomaprodrmicodedesmayo(MoyaA,2009).
3. Desequilibrio.Alteracinenelmantenimientodelaposicinconinestabilidadenlamarcha.Sesueleproducir
alcaminarydesaparecealsentarseoendecbito.Sedebealaprdidadelacapacidadparamantenerla
proyeccindelcentrodegravedaddentrodelabasedesustentacinporafectacindelossistemasvisual,
vestibular,propioceptivo,cerebralydelaparatolocomotor(FMC,2011).
4. Mareoinespecfico.Sensacinmaldefinidaquenopuedeincluirseenlasotrastrescategoras.Los
trastornospsiquitricosestnentrelascausasmsfrecuentes(BranchWT,2013).

Qucuadrosclnicoscursanconmareo?
Lascausassegnlasospechaclnicaseenumeranenlasiguientetabla(BranchWT,2013FurmanJM,2013
MoyaA,2009):
Tabla1.Causassegnlasospechaclnica.

Vrtigo
Vrtigoperifrico:

SncopePresncope
Reflejo(neuromediado):

Sndromede
Meniere.
Vrtigo
posicional
benigno.
Neuronitis
vestibular.
Otros
(laberintitis,
traumatismo,
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/mareo/

Vasovagal.
Situacional(secundarioa
tos,miccin,defecacin,
posprandial).
Sncopedelseno
carotdeo.
Formasatpicas(sin
desencadenantes
aparentesy/o
presentacinatpica).

Desequilibrio

Dficitsensorialmltiple.
Trastornosdelamarcha.
Trastornosenlavisiny
audicin.
Trastornos
osteoarticulares(por
ejemplosndrome
cervical).
Frmacos:
Antidepresivos.
Hipoglucemiantes.

Mareo
inespecfico
Trastornos
psiquitricos:
ansiedad,
depresin,
alteraciones
personalidad,
etc.

1/4

1/4/2016

GuaclnicadeMareo

neurinomadel
acstico,
frmacos,etc.).

Hipotensinortosttica:

Vrtigocentral:

Disfuncinautonmica
primaria.
Disfuncinautonmica
secundaria.
Hipotensinortosttica
inducidaporfrmacos:
Diurticos.
Bloqueadores
betaadrenrgicos.
Antagonistasdel
calcio.
Bloqueadoresalfa
1.
Adrenrgicos.
Depleccindevolumen.

ACV
vertebrobasilar.
Esclerosis
mltiple.
Otros
(malformacin
deArnold
Chiari,migraa
basilar,
tumores
cerebelososo
troncoencfalo
encefalomielitis,
epilepsia).
Cardiovascular:

Antiarrtmicos.
Antiepilpticos.
Antipsicticos.
Antibiticos
(eritromicina,
quinolonas).
Antiparkinsonianos.
Opioides.
AINES.
cido
acetilsaliclico.
Secundarioaotras
enfermedades(diabetes,
insuficienciarenal,etc.).

Laarritmiaeslacausa
principal.
Enfermedadestructural:
Cardaca:
valvulopata,infarto
de
miocardia/isquemia,
miocardiopata
hipertrfica,masas
(mixoma),
taponamiento
cardaco,
anomalas
congnitasdelas
arteriascoronarias,
disfuncinvlvulas
protsicas
Otras:embolismo
pulmonar,diseccin
articaaguda,
hipertensin
pulmonar.

Cmollegaraundiagnstico?
Antecedentespersonales(BranchWT,2013WallsT,2013):

Edad.Ladistribucindelascausasvaraconlaedad:enlosancianoslaetiologamsfrecuenteesla
vestibular,enlospacientesjveneslasenfermedadespsiquitricasyelpresncope,yenlosnioslasotitis
medias,lamigraayelvrtigoparoxsticobenignodelainfancia.
Medicacinhabitual:especialatencinapacientespolimedicados,sobretodoancianos.
Consumodealcoholyotrassustanciastxicas.
Episodiospreviossimilares.
Patologaasociadaquenospuedaorientaraldiagnstico:
Enfermedadescardacas:arritmias,enfermedadcardacacoronariaeinsuficienciacardaca
congestiva.
Alteracionesvisuales.
Patologapsiquitrica:depresin,ansiedadotrastornosdepersonalidad.
Historiapersonalofamiliardemigraas:elvrtigopuedeaparecercomosntomadepresentacin
atpica(enniossincefaleaasociada)oformandopartedelauraenlallamadamigraabasilar
(frecuenteenadolescentes).

http://www.fisterra.com/guiasclinicas/mareo/

2/4

1/4/2016

GuaclnicadeMareo

Anamnesis(BranchWT,2013FurmanJM,2013WallsT,2013):

Descripcindelsntoma:elgirodeobjetosenelvrtigo,lasensacindedesvanecimientoenelpresncopey
laprdidadeconcienciaenelsncope.
Antecedentedetraumatismocraneal:cadasyaccidentesdetrfico.Unlatigazocervicalpuedeprovocar
lesindelaarteriabasilarysntomasvestibulares.
Perfiltemporal:elvrtigonuncaesunsntomapermanenteysuduracinpuedeayudaradeterminarsu
causa.
Desencadenantes:todovrtigoempeoraalgirarlacabeza.
Surelacinconlaposicinyelmovimiento:tileneldiagnsticodiferencialentrepresncopeyvrtigo
posicionalparoxstico(VPP),yaqueambasentidadesestnasociadasaponersedepie.Sielmareopuede
serprovocadopormaniobrasquecambianlaposicindelacabezasinbajarlapresinarterialniprovocar
unadisminucindelflujosanguneo(porejemploacostarse,darvueltasenlacamaydoblarelcuellohacia
atrs)sugiereVPP.
Sntomasasociados:elnistagmoylainestabilidadposturalenelvrtigo,lasensacindevisinborrosaenel
presncope,lasalteracionesenlamarchasugestivasdeparkinsonismoeneldesequilibrioola
hiperventilacinenelmareoinespecficosonalgunosejemplos.
Exploracinfsica(FMC,2011FurmanJM,2013Hernndez,2003):

General:
Coloracindepielymucosas.
Tomadeconstantes:presinarterialenambosbrazos,endecbitoyenbipedestacin(parael
diagnsticodelahipotensinortostticayporquelasubidadelascifrastensionalespuedesentirse
comocefaleaperotambincomomareo),pulso(arritmias),temperatura(paradescartaretiologa
infecciosayporquelafiebrepuedeserexpresadacomomareo),frecuenciarespiratoria
(hiperventilacinenlacrisisdeansiedad)yglucemiacapilar(hipoglucemias).
Auscultacincardiacaycarotdea.
Exploracindepulsos(diseccinarticaaguda).
ORL:otoscopiaparadescartartaponesdecerumenoposiblescuerposextraos.Acumetramediante
diapasones(500y1000Hz)ypruebasdeWeberyRinne.ManiobradiagnsticadeDixHallpikepara
desencadenarvrtigoposicionalparoxstico.
Exploracinneurolgica:
Niveldeconciencia.
Parescraneales.Esimportanteelestadodelaspupilas.
Exploracinvestibular:
Nistagmo:esunaoscilacinrtmicadelosojos.Laaparicinbilateraldeunpardecompasesde
nistagmohorizontalenlamiradalateralesnormal(nistagmofisiolgico).Eltipo(horizontal,
verticalorotatorio),sutendenciaasuprimirseconlafijacinvisualyladireccincambiante
segnlaposicindelamiradanosayudaaldiagnstico.
Romberg:seexploraalpacienteenbipedestacin,conlospiesjuntosylosojoscerrados,al
menosduranteunminuto.Sihayafectacinvestibularaparecercadahaciaelladoafecto
(lateropulsin).
Unterberger:conelpacienteenbipedestacin,losbrazosalfrenteylosojoscerrados,sesolicita
quede3050pasoslevantandobienlasrodillas,intentandonodesplazarse.Seconsidera
positivoungirodemsde45sobrelaposicindeinicio.
TestdelosndicesdeBarany:seexploraalapersonaconlosbrazosendicesextendidos,
enfrentadosalosdelexplorador.Seleindicaquecierrelosojos.Cualquierdesviacinse
considerapositiva.
Pruebascerebelosas:pruebadedonarizotalnrodillaparadetectaralteracionesenelequilibrioy
exploracindelacoordinacin(golpearlosmuslosalternativamenteconlapalmayeldorsodela
manoparadetectaradiadococinesia).
Explorarlamarchaparaidentificarataxia.
Fuerza,sensibilidadyreflejosparadetectarneuropatas.
Exploracinvisual,medianteoptotipos.
Aparatolocomotor.
Pruebascomplementarias(FMC,2011FurmanJM,2013WallsT,2013):

Iniciales:
Analticageneralconhemograma(anemias)ybioqumicaconglucosa,ureaycreatinina,iones(hipoo
hipernatremias,sobretodoloscambiosbruscos)ytransaminasas(txicos).
Electrocardiograma:realizarloantetodomareoconsensacindedesfallecimientoodecausano
aclarada.
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/mareo/

3/4

1/4/2016

GuaclnicadeMareo

Audiometrasihipoacusia.
Otraspruebasquepuedenresultartilesson:
Holteryecocardiogramasielmareoesdeperfilcardiovascular.
Testdemesavasculantesihaysospechadesncopeortostticooreflejo.
Radiografadecolumnacervicalendosproyecciones(posteroanteriorylateral)siexistendatosde
patologacervical.
Potencialesevocadosyelectronistagmografa(conpruebascalricas,rotatoriasyposturografa)sila
clnicanosorientaavrtigo.
Tomografaaxialcomputarizada,resonanciamagnticaydopplerdetroncossupraarticospara
descartarcausacentral.
Valoracinpsiquitricasisetratadeunmareodeorigenpsicgeno.

Bibliografa
BranchWT,BartonJJS.Approachtothepatientwithdizziness[Internet].EnWalthmanMA:UpToDate
2014,version22.4.[acceso13/5/2014].Disponibleen:http://www.uptodate.com
DrachmanDA,HartCW.Anapproachtothedizzypatient.Neurology.197222(4):32334.PubMedPMID:
4401538
FurmanJM,BartonJJS.Evaluationofthepatientwithvertigo[Internet].EnWalthmanMA:UpToDate2014,
version22.4.[acceso13/5/2014].Disponibleen:http://www.uptodate.com
HernndezNezJ,NezPalomoS,LpezRuanoP.Mareoyvrtigo.JANO,MedicinayHumanidades.
200359(1458):312.Textocompleto
Mareoenelanciano.FMC.FormMedContinAtenPrim.201118:2432.
TaskForcefortheDiagnosisandManagementofSyncopeEuropeanSocietyofCardiology(ESC)
EuropeanHeartRhythmAssociation(EHRA)HeartFailureAssociation(HFA)HeartRhythmSociety(HRS),
MoyaA,SuttonR,AmmiratiF,BlancJJ,BrignoleM,etal.Guidelinesforthediagnosisandmanagementof
syncope(version2009).EurHeartJ.200930(21):263171.PubMedPMID:19713422.Textocompleto
SalazarMJ.Mareoyvrtigo.En:GuadeActuacinenAtencinPrimaria.Barcelona:Semfyceditores2006.
p.36978.
WallsT,TeachSJ.Evaluationofdizzinessinchildrenandadolescents[Internet].EnWalthmanMA:
UpToDate2014,version22.4.[acceso13/5/2014].Disponibleen:http://www.uptodate.com

Msenlared
MaarsinghOR,DrosJ,vanWeertHC,SchellevisFG,BindelsPJ,vanderHorstHE.Developmentofa
diagnosticprotocolfordizzinessinelderlypatientsingeneralpractice:aDelphiprocedure.BMCFamPract.
2009Feb710:12.PubMedPMID:19200395
MolnarA,McGeeS.DiagnosingandTreatingDizziness.MedClinNorthAm.2014May98(3):583596.
PubMedPMID:24758962
PostRE,DickersonLM.Dizziness:adiagnosticapproach.AmFamPhysician.2010Aug1582(4):3618,
369.PubMedPMID:20704166

Autores
TaniaTeijoVzquez

MdicoResidentedeMedicinadeFamilia

RicardoGarcaSieiro

MdicoEspecialistaenMedicinadeFamilia

ServiciodeAtencinPrimariadeCambre.ACorua.ServizoGalegodeSade.Espaa.

Elsevier2016

http://www.fisterra.com/guiasclinicas/mareo/

4/4

S-ar putea să vă placă și