Documente Academic
Documente Profesional
Documente Cultură
GuaclnicadeCelulitis
Celulitis
Fechadelaltimarevisin:08/10/2012
ndicedecontenidos
1. Queslacelulitis?
2. Qufactoreslapredisponen?
3. Cmosemanifiesta?
4. Cundosedebesospecharla
existenciadeinfeccinnecrotizante?
5. Qulacausa?
6. Cmosediagnostica?
7. Culessudiagnsticodiferencial?
8. Cmosetrata?
9. CelulitisOrbitaria
10. Bibliografa
11. Msenlared
12. Autores
Queslacelulitis?
Esunprocesoagudoinflamatoriodeorigeninfecciosoqueafectaaladermisyeltejidocelular
subcutneo(MortonN,2004).Puedeafectaracualquierpartedelasuperficiecutnea,ya
menudoseproduceapartirdepequeostraumatismos,heridasosobrelesionesprevias.
Qufactoreslapredisponen?
Obesidad/sobrepeso.
Edema.
Safenectomainterna.
Antecedentederadioterapiaprevia,linfadenectoma.
Alteracindelapielquesupongaunapotencialdepuertadeentrada:quemaduras,
lceras,heridas,pielseca,fisuras,lasenfermedadescrnicasdelapiel.
Insuficienciavenosa.
Piedeatleta.
Intrtrigo(CraigG,2011).
Cmosemanifiesta?
Seapreciaunalesincutneaenformadeplacasmaldelimitadaseritematosas,dolorosas,
calientesyedematosas(BaileyE,2011).Sobrelapielinflamadapuedenaparecervesculas,
ampollas,yhemorragiacutneaenformadepetequiasoequimosis.Sistasltimasestn
muydifundidassobrelapielinflamadayseacompaandetoxicidadsistmicadebe
considerarselaposibilidaddefascitisnecrotizante(CraigG,2011).
Lasmanifestacionessistmicasenlascelulitissuelenserleves,yavecespuedenaparecer
horasantesdelalesincutnea.
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/celulitis/
1/7
1/4/2016
GuaclnicadeCelulitis
Cundosedebesospecharlaexistenciadeinfeccinnecrotizante?
Esfundamentalprestaratencinalapresenciademanifestacionesclnicaslocales
(crepitacin,bullas,necrosis,etc.)ygenerales(deteriorogeneral,confusin,fiebre)(Morton
N,2004)quenoshagansospechardeinfeccinnecrotizante.
Losfactoresdealarmaquesugiereninfeccinnecrotizanteson(SEQ,2006):
Afectacindelestadogeneral.
Dolordesproporcionadoalalesinvisible.
Edemasubcutneoqueseextiendemsalldeleritema.
Bullascutneas.
Presenciadegasalapalpacinoenradiografasyausenciadelinfangitis.
Signostardosdeinfeccinnecrotizante:anestesiacutnealocal,dficitmotor,los
cambiosdecoloracin(cianosis,aspectobronceado),induracinimportante,trombosis
drmica,epidermolisisylapresenciadenecrosisfocal.
Qulacausa?
Losmicroorganismoshabitualmenteresponsablessonlosestreptococosbhemolticos,grupos
yStaphilococoAureus.Esimportantetenerencuentalosfactoresderiesgodeinfeccinpor
StaphilococoAureusmeticilnresistente(SAMR)(tabla1)(Liu,2011).
Tabla1.FactoresderiesgodeinfeccinporSAMR
Hospitalizacinreciente.
Antibioticoterapiareciente.
Procedenciadehospitaldecrnicoso
institucin.
Adictoadrogasporvaparenteral.
Hemodilisis.
Lainfeccinporotrosmicroorganismosesmsfrecuenteenpresenciadedeterminados
factoresdeexposicin(tabla2)(Morton,2004).
Tabla2.Microbiologaenpresenciadedeterminadosfactoresdeexposicin
Factorde
exposicin
Bacterias
lceradelpie
diabtico
Bacilosgramnegativosaerobiosyanaerobios
Heridascon
exposicinaagua
dulce
Aeromonasspp
Heridascon
exposicinaagua
salada
Vibriovulnificus
Carniceros,
veterinariosy
ganaderos
Erysipelothrixrhusopathiae
Heridaporpuncin
Pseudomonasaeruginosa
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/celulitis/
2/7
1/4/2016
GuaclnicadeCelulitis
enlaplantadelpie
Mordedurade
animal
Pasteurellamultocida,S.Aureus,S.Intermedius,Neisseria
canis,HaemophilusfelixyCapnocytophagacanimorsus
Cmosediagnostica?
Eldiagnsticoesclnico,porloquenoestnindicadosderutinalarealizacinde
hemocultivos,cultivoslocales,nipruebasdeimagen.
Enlascelulitisnocomplicadaselrendimientodelasmuestrasparacultivoesmuybajo.Los
hemocultivossonpositivosenmenosdel5%deloscasos(PerlB,1999).Sedeberarealizar
unapuncinaspiracindelalesinconGramycultivoparaintentareldiagnsticoetiolgico.
Lapuncinaspiracindelaslesionesespositivaenunporcentajevariableentreun5y40%y
labiopsiaparacultivoofreceresultadospositivosenun2030%(Ariza,2001).Serecomienda
realizarhemocultivossielestadogeneralesmalo(DawsonAL,2011),confiebreelevada,si
existenfactorescomodiabetesoinmunosupresin,situacionesespecialesdeexposicinosi
setratadecelulitisrecurrente.
Losexmenesradiolgicossoninnecesariosenlamayoradeloscasosdecelulitis.La
radiografasimpleolatomografaaxialcomputarizada(TAC)estilsisesospechade
infeccinnecrotizante(GabillotCarr,2007).Laecografapermiteobjetivarcolecciones
purulentascomocomplicacindelacelulitisypuedeguiarsudrenaje.Laresonancia
magnticanuclearpuedeayudaradiferenciarlacelulitisdelafascitisnecrotizante(Morton,
2004).
Anteunasospechadenecrosislarealizacindeestosestudiosnuncadeberetrasarel
tratamientoquirrgico.
Culessudiagnsticodiferencial?
Lacelulitisdebeserdistinguidadeotrasentidadescomolatromboflebitisytrombosisvenosa
profunda(TVP),dermatitisdeestasis,dermatitisdecontacto,sndromedeshocktxico,
paniculitis,eritemamigrans,sndromedeSweet,osteomielitisybursitis.
LacelulitispuederesultardifcildediferenciardelatromboflebitisyTVPyaquestaltima
tambinsuelepresentarseconeritema,edemaycalorlocalenextremidadinferiorunilateral
(TanM,2009),yenalgunoscasostambinpuedenpresentarfiebreyleucocitosis.Enel
diagnsticodiferencialdeestasentidadestenemosquetenerencuentalapresenciade
factoresderiesgo(presenciadealmenosdosfamiliaresdeprimergradoconantecedentede
TVP,inmovilizacin,cnceractivo)quenoshagansospechardelapresenciadeTVP.Ante
susospechadebemosemplearalgoritmosbasadosenelcuadroclnico,dmeroDy
ecodopplerquenosayudearealizarundiagnsticodefinitivo(Bailey,2011).
Porotroladodebemosdistinguirlacelulitisdelaerisipela,queesunainfeccinsuperficialde
lapielconparticipacindelosvasoslinfticos,queafectaprincipalmentealadermis,con
lmitesnetosbiendefinidos,ysuperficieindurada.
Cmosetrata?
Esimportanteconocerqucasosprecisantratamientoendovenosohospitalario.
1. Lasindicacionesdeingresohospitalarioytratamientoendovenososon:(Morton,2004)
Afectacindelestadogeneral.
Enfermedadrpidamenteprogresiva.
Pacientesconenfermedaddebase(inmunodepresin,cirrosis,edemacrnicode
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/celulitis/
3/7
1/4/2016
GuaclnicadeCelulitis
extremidades,insuficienciacardiaca,insuficienciarenal).
Norespuestaaantibioterapiaambulatoriacorrecta.
2. Sedebencumplirunaseriedemedidasgenerales(veralgoritmo1)(Kilburn,2010).
3. Antibioterapia.
Serecomiendatratamientoempricoconbetalactmicosantiestafiloccicos(cloxacilina,
amoxicilinaclavulnico).Encelulitisgraves,inmunodeprimidosysiexistesospechade
bacilosgramnegativos(BGN)sedebeasociarcefalosporinasdetercerageneracino
quinolonasaltratamientoantiestafiloccico.
SisesospechainfeccinporSAMRserecomiendatratamientoconglucopptidos,
cotrimoxazol,linezolidodaptomicina(Liu,2011).
Enelcasodesepsisy/oinfeccionesnecrotizantesprofundas,ademsderealizarlimpieza
quirrgicaurgenteensteltimocaso,debepautarsetratamientoconuncarbapenem
(meropenemoimipenem)asociadoavancomicina,linezolidodaptomicina.Enpacientes
alrgicosabetalactmicospuedeemplearsetigeciclina(Mensa,2012Morton,2004).
CelulitisOrbitaria
Enelcasodelacelulitisorbitariahayquedistinguirdostipos:lacelulitispreseptalylacelulitis
orbitariarealoinfeccinretroseptal.
Lacelulitispreseptal,delantedelseptumorbitario,sueleserunaentidadlevequeno
suelepresentarcomplicacionesgraves.
Lacelulitisorbitariareal,detrsdelseptumorbitario,suelesermsgraveypuede
presentarunpronsticodesfavorable.
Ambassuelendistinguirseporsupresentacinclnica(lacelulitisorbitaria,suelecursarcon
proptosis,dolorconlosmovimientosoculares,oftalmopleja,diplopa)yporlaspruebas
complementariasdeimagen.
Qubacteriaslacausan?
Lasbacteriasinvolucradasenlamayoradeestoscasosson,enadultossonStreptococcusy
StaphylococcusaureusyenlosniosHaemophilusinfluenzae,perolavacunacinha
reducidosignificativamentesufrecuencia.Lapuertadeentradaesporvahematgena
(septicemia)oporcontigidad(sinusitis,infeccindelosprpados).
Qupruebascomplementariasrealizar?
EnlacelulitisorbitariasedeberealizarTCrbita,quedeterminarlalocalizacinexacta,el
tamaodelalesinysuestadoenestecasolaradiografasimplenoestaindicada.
Cmosetrata?
Lacelulitisorbitariapreseptal(veralgoritmo2)sepuedetratardeformaambulatoriacon
antibioterapiaoral,durante10das,ycontrolalas2448horasdeliniciodeltratamientoporel
mdicodecabeceraencasodemalaevolucinserequierehospitalizacin.Unabuena
opcinseraamoxicilinaclavulnico.Enpacientesalrgicosapenicilinaserealizar
tratamientoconclindamicinaounacefalosporinadeprimeraosegundageneracin.
Lacelulitisorbitariaverdadera(retroseptal)requierehospitalizacinytratamientoantibitico
endovenoso.Unabuenapautadetratamientoenpacientesconfuncinrenalnormalsera
vancomicina,msunacefalosporinadetercerageneracin.Unaalternativaaestetratamiento
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/celulitis/
4/7
1/4/2016
GuaclnicadeCelulitis
enpacientesconalergiaabetalactmicosseraelusodefluoroquinolonasasociadoala
vancomicina.Encasodedudasobrelapresenciadebacteriasanaerobiassedebeaadiral
tratamientometronidazoloclindamicina,sobretodoenniosmayoresyadultos.
Eltratamientodelabscesosubperisticopuedeserconantibioterapiaendovenosaencasode
pacientesjvenes,concoleccionesmenoresa10mm,sinefectomasa,niclnica
oftalmolgicayenausenciadeburbujasdeairesugestivasdeinfeccinporanaerobios.En
casocontrariooencasodeabscesointraorbitariodeberealizarsetratamientoquirrgico
(MouriauxF,2012).
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/celulitis/
5/7
1/4/2016
GuaclnicadeCelulitis
Algoritmo1.Tratamientocelulitis
Algoritmo2.Celulitisorbitaria
Bibliografa
ArizaJ,GomisM,BarberanJ,SnchezC,BarosC.Infeccionesosteoarticularesyde
partesblandas.ProtocolosclnicosSEIMC2001.ProtocoloVI:915.Textocompleto
BaileyE,KroshinskyD.Cellulitis:diagnosisandmanagement.DermatolTher.
201124(2):22939.doi:10.1111/j.15298019.2011.01398.x.PubMedPMID:21410612
DawsonAL,DellavalleRP,ElstonDM.Infectiousskindiseases:areviewandneeds
assessment.DermatolClin.201230(1):14151,ixx.PubMedPMID:22117875
GabillotCarrM,RoujeauJC.Acutebacterialskininfectionsandcellulitis.CurrOpin
InfectDis.200720(2):11823.PubMedPMID:17496568
GundersonCG.Cellulitis:definition,etiology,andclinicalfeatures.AmJMed.
2011124(12):111322.PubMedPMID:22014791
KilburnSA,FeatherstoneP,HigginsB,BrindleR.Interventionsforcellulitisand
erysipelas.CochraneDatabaseSystRev.2010(6):CD004299.PubMedPMID:
20556757.Textocompleto
LiuC,BayerA,CosgroveSE,DaumRS,FridkinSK,GorwitzRJ,etal.Infectious
DiseasesSocietyofAmerica.Clinicalpracticeguidelinesbytheinfectiousdiseases
societyofamericaforthetreatmentofmethicillinresistantStaphylococcusaureus
infectionsinadultsandchildren.ClinInfectDis.201152(3):e1855.PubMedPMID:
21208910.Textocompleto
MensaJ,GatellJM,GarcaSanchezJE,LetangE,LpezSu,MarcoF.Guade
teraputicaantimicrobiana2012.Barcelona:Antares2012.p.51621.ISBN13:
9788488825094
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/celulitis/
6/7
1/4/2016
GuaclnicadeCelulitis
MouriauxF,RysanekB,BabinE,CattoirV.Orbitalcellulitis.JFrOphtalmol.
201235(1):527.PubMedPMID:22221713
PerlB,GottehrerNP,RavehD,SchlesingerY,RudenskyB,YinnonAM.Cost
effectivenessofbloodculturesforadultpatientswithcellulitis.ClinInfectDis.
199929(6):14838.PubMedPMID:10585800.Textocompleto
SociedadEspaoladeQuimioterapia(SEQ),SociedadEspaoladeMedicinaInterna
(SEMI)yAsociacinEspaoladeCirujanos(AEC,SeccindeInfeccinQuirrgica).
Guadetratamientodelasinfeccionesdepielytejidosblandos.RevEspQuimioterap.
200619:37894.Textocompleto
SwartzMN.Clinicalpractice.Cellulitis.NEnglJMed.2004350(9):90412.PubMed
PMID:14985488
TanM,vanRoodenCJ,WesterbeekRE,HuismanMV.Diagnosticmanagementof
clinicallysuspectedacutedeepveinthrombosis.BrJHaematol.2009146(4):34760.
PubMedPMID:19466972.Textocompleto
Msenlared
CelulitisenMedline
BaileyE,KroshinskyD.Cellulitis:diagnosisandmanagement.DermatolTher.
201124(2):22939.doi:10.1111/j.15298019.2011.01398.x.PubMedPMID:21410612
GundersonCG.Cellulitis:definition,etiology,andclinicalfeatures.AmJMed.2011
Dec124(12):111322.PubMedPMID:22014791
NazarkoL.Anevidencebasedapproachtodiagnosisandmanagementofcellulitis.BrJ
CommunityNurs.2012Jan17(1):68,102.PubMedPMID:22585250
Autores
IriaIiguezVzquez
MdicoResidentedeMedicinaInterna
MaraMatesanzFernndez MdicoResidentedeMedicinaInterna
DavidRubalBran
MdicoResidentedeMedicinaInterna
EmilioCasariegoVales
EspecialistadeMedicinaInterna
HospitalUniversitarioLucusAugusti.ServicioGalegodeSade.Lugo.Espaa.
Elsevier2016
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/celulitis/
7/7