Documente Academic
Documente Profesional
Documente Cultură
ACTO PRIMEIRO
ESCEA 1
LUCENCIO -
HORTENSIO - Ben, como estamos a mallar na mesma eira, hai que topar a
ese mallador para a irmn maior. E a pequena, oh, pequena faria Bianca, p de
anxos... Pero quen lle vai poer o anel parrula antes que se faga correosa?
Haber que andar presa, non ?
GREMIO: Si seor, darialle un b cabalo a quen domara besta maior, para arar ben
fondo e enterrarlle a gorxa
(saen)
TRANIO - Ser posible tanto amor xunto?
LUCENCIO - Ata ser verdade, ser posible, probable e... acadable a min.
Tranio, estou paralizado, ardo, languidezo, e perezo se non a teo para min a esa
pura fmina feminina... Tranio, amigo, Ti que sabes destas cousas dime
que vou a facer e fareino
TRANIO - Se nestas cousa dicir non se pode dicir moita teora: Se che secuestran o
corazn, hai que pagar o rescate o antes posible
LUCENCIO - O antes posible, soa ben eso.
TRANIO - Creo que de tanto mirar o silencio da rapaza non oches ben de que vai o
asunto
LUCENCIO - A sa doce beleza interior, como os paxarios axeonllados aos pes
dunha deusa beira do mar...
TRANIO - Entn non viches outra irm, que levantou o maremoto na praia, que non
deixaba escoitar aos paxarios nin a dios bendito
LUCENCIO - Os seus beizos, seu alento perfumado, sagrado e doce
TRANIO - Tomstedes algunha sustancia estrana? Emprega o miolo para
algo. A cousa as: a irm maior tan dura de roer, que ata que non lle bote o
dente ningun, o teu amorio vai estar a dieta, de todo... por parte do pai
LUCENCIO - Que pai tan pouco nutricio... Pero non escoitaches que pediu mestres para
instruila?
TRANIO - Si seor, benvido Terra. Xa o tedes enfiado
LUCENCIO - Xa o teo
TRANIO - Os nosos enxeos morden na mesma codia
LUCENCIO - Non sei, di ti primeiro...
TRANIO - Vas ser o profesorio da ta parvulia. Pillmola?
LUCENCIO - Pillada!
TRANIO - Claro, pero se ti fas o papel de mestre, quen fai de ti?
LUCENCIO - Xa est... Ainda ningun nos viu na cidade, nin nos distinguen a ti e
a min. Ti vas ser quen no meu lugar reciba xente e amigos na casa. E eu vou ser
calquera outro Paduano. Toma o meu vistoso chapeu, cando vea Biondelo pono ao
corrente e que che faga os honores a ti. A ver se llo digo eu...
TRANIO - Mellor ser. A mia encarga do teu pai Faille caso e dalle b servizo. Se
facer de ti facerche caso, xa est. A mandar.
LUCENCIO - Que as sexa, polo meu amor, que escravo son sen remedio e a
ela quero liberar, acadar, capturar, conquistar... Ai vn o rapaz onde andabas?
BIONDELO - Que onde? Pero... Roubronche a roupa, e a ti tamn... Roubstedesvos a
roupa o un ao outro!
LUCENCIO - Rapaz, ven para ac... Hai que andar cos tempos. Hai novas
quentes: Tranio acbame de salvar a vida, facndose pasar por min. Acabo de
matar a algun nun despiste, e hanme recoecer se el non se volve eu por un intre.
Ou sexa que el son eu, baixo calquer concepto, e xa est. Capisci?
BIONDELO - Nin papa
LUCENCIO - Pois pecha a boca , e non chames a Tranio como Tranio, senn Lucencio.
un cambio de papel nominal, simplemente.
BIONDELO - Menudo cambio, claro. Os cambios bs a min nunca me tocan.
TRANIO - Agora temos que conseguir que Lucencio acade para s filla pequena de
Bautista. Pero non Eu-Lucencio senon, El-Lucencio
LUCENCIO - Outra cousa, difcil, imposible se cadra para ti: que sexas un mis
entre os pretendentes. Se non che parece razonable, razoa.
No CIRCULO EXTERNO
ESCEA 2
PETRUCHO - Esto de estar fora da mia Verona por un tempio... Esta debe ser a casa do
meu amigo Hortensio, que nos dar de comer e durmir pola cara. Da un golpe a
rapaz
GRUMIO - Un golpe a quen? A quen hai que darlle que lle dou. Machcoo vivo
PETRUCHO - Ptame a pasmn, dunha vez
GRUMIO - Que lle pete, seor, pa simn? Con paixn?
PETRUCHO - Como non lle des un golpe a esa porta e non me soe a b ritmo, vouche
rapar a cabeza
GRUMIO - Que farruco, to, rapeando di. A ver se vou dar eu golpes e logo preguntamos
quen da mellor
PETRUCHO - E logo por que non?, pero ptame a por dis cho pido, ou non entendes?
GRUMIO - Axudaime, que este tipo est tan desesperado que se bota a min!
PETRUCHO - Desesperado que non entendes cando se che d eres ti, lambn
(Chega Hortensio)
HORTENSIO - Que foi entn, Grumio, vello amigo Petrucho! que tal por Verona?
PETRUCHO - Home, vas verme desfacerlle as orellas a este parvo. Cosa fai...
HORTENSIO - Ben venuto a la nostra casa, signore. Levanta GRUMIO, imos arranxar este
combate
GRUMIO - Nin en latn nin en ingls. Eu non lle entendo. Dime que o pete a b ritmo.
PETRUCHO - Pero que tonteras dis, pasmn! Hortensio, por mis que lle digo que toque
na porta, nin que...
GRUMIO - Como que na porta! E logo non dis Ptame aqu mesmo, con paixn
HORTENSIO - Este rapaz non rexe ou non oe ben. Que che trae a Padua?
PETRUCHO - O vento emprrame lonxe da mia patria para ter maiores experiencias,
expandir os meus dominios. E agora que meu pai est a morrer, e se cadra non me
cae moito peso no bolso. Quero ver mundo, e demostrar quen son
HORTENSIO - Podera propoerte algo directamente para os teus soos de
grandeza? Unha muller rabuda e de mal xenio. Seras rico. Pero xa sei que a un
amigo non se lle pode desexar eso.
PETRUCHO - Por ser amigo, Hortensio, s veces pasa. Se coeces a unha
abondo rica para facerme rico e manterme, sexa muller vella, fea ou dura coma o
granito, non me vai quitar o xuizo. Vien buscar eso. Se hai cartos eu son feliz.
GRUMIO - Mis claro non se pode ser. Se hai pasta e tempo pdelo enredar cun
monicreque.
HORTENSIO - Pois siga a broma: Axdoche cunha muller rica, xoven e
(Vense s das?)
GREMIO: Esa?
TRANIO - Esa, unha e outra, e logo?
PETRUCHO - En todo caso, non a.... se fai o favor
TRANIO - A... non, claro. Biondelo, imos al
LUCENCIO ( parte): Bon comezo da actuacin, Tranio
HORTENSIO - Unha cousa, perdoe... Pretendedes rapaza Esa?
TRANIO - Pode ser Algn problema?
GREMIO: Ningn, se vades polo voso camio
TRANIO - E logo por que? Non estn as ras para que as ande a xente?
GREMIO: Esta non.
TRANIO - algunha razn?
GREMIO: Razn de amor dun servidor
HORTENSIO - E servidor
TRANIO - Se sodes homes tal, facdeme un favor. Se a rapaza esa se coidara
un pouco, mis pretendentes ca outra anda tera. E se viera un b galn, peor.
ACTO SEGUNDO
poida ser ella. Canto mis lume, mis lea. Non se fai lume soplando, se nn
alumeando. Eu son un home, non un rapaz, xa me entende.
BAUTISTA - Pois ao choio, e boa sorte. Cidate das palabras que bota coma tronos
PETRUCHO - Con paraugas. Como os montes, que non se moven co vento...
(Entra Hortensio coa testa rota a golpes ou...)
BAUTISTA - Amigo, pasouvos algo?
HORTENSIO - Algo pouco.
BAUTISTA - Imos ter unha filla msica?
HORTENSIO - Si pero na banda do exrcito en guerra, e atronando o bombo.
BAUTISTA - Pero non lle ensinabades a flauta?
HORTENSIO - Pois parece que a vai empregar de mazo. Cando lle dixen
empezariamos polo principio, coller o punteiro coa boca, dar cos buratos, e apretar
o fol enrxico pero suave e a ritmo, anoxouse toda, e dxome que burato tia eu na
cabeza, e os dedos mos pua ella na cara marcados. E chamoume de todo, que nin
que a ensinaran na universidade.
PETRUCHO - Ai ho, animada a rapaza. Gstame o reto 10 veces mis. Gaa teo eu de
falarlle
BAUTISTA - Moito me pesa, seor, desculpade. A ver se a pequena acepta as
leccins. Esa mis mimosa, e agradece todo o que se fai con ella. Petrucho, vides
con ns, ou traio a Carolina ac?
PETRUCHO - Mandai, mandai, eu agardo preparado. (ao pblico e para el) Se me berra:
dgolle que
asuba coma un reiseor. Se me pn cara de ferreiro: dgolle que est guapa coma
unha actriz. E se cala de todo: que o silencio mais elocuente ca nada. Se me
manda ao corno, doulle as gracias polo convite; e se non me acepta como noivo,
heille preguntar cando casamos. A a ven. Agora a falar o falado (Cando ellas din
que non agochan un si. Subestimamos a opinin da muller)
Bs das, Carol parece que te chaman.
CAROLINA - Escoitar, escoitas, pero parece que non de todo. Carolina, chmome enteira
PETRUCHO - Pois por a chmante por partes. Descuartzante. Carol -caprichosa, Carol
bruxa, Carol teimosa... Pero ts razn, ti, Carol Cara preciosa, enteira acalrome
mis. E se me calas ben, sabers que te pretendo por muller, caracola, qurote ao
meu carn e da non me moverei.
CAROLINA - Que non te moves. Se para aqu te moviches, caracol, vaste mover para
marcharte, se non es un moble inmbil
PETRUCHO - Un mbil?
CAROLINA - Sen cobertura
PETRUCHO - Lvote enteira con gusto. Dixeran que eras fosca e malfalada. Qui.
Eres leda e doce coma as flores na primavera. Non eres capaz de poerte de
costas, e torcer o fuchio, que todo vai de fronte. A ta conversa entretn aos bs
e xenerosos. Anque demasiado lenta. Din que eres lacnica, e que andas cargada
de ombros. Con s mirarte eres lanzal e elocuente coma unha meiga
CAROLINA - Vaite. Tontaina. Ti e os que te mandaron a inspeccin.
PETRUCHO - Quen quere princesas en xardns engalanados, quen quere Dianas, que ti
non lle gaes. Diana un dardo enveleado. E ti un premio
CAROLINA - Onde aprendiches eses discursios lricos?
PETRUCHO - espontneo, de enxeo natural
CAROLINA - Enxeera estudiada. Pero plana de planos
PETRUCHO - Non che parezo espabilado coma a luz dun facho brilante?
CAROLINA - Si, pero tmome que te vaias apagar de golpe, sen chispa
PETRUCHO - Pois eu mantereime aceso na ta cama. E falemos claro, doce CAROLINA,
que me saes cara. O teu pai consentiu en que sexas para min. A ta dote est
pactada, e eu casarei contigo anda sen ti querelo. Pero Carol, non debes sar do
meu carn, asegrocho. S eu vexo a ta luz. Eu domearei donia, de Carol
Colrica e salvaxe farei gatia mansa. Non digas que non, gstasme moito...
A vn teu pai. Non lle digas nada, que xa est falado
BAUTISTA - A ver, a ver, seor PETRUCHO, meu amigo, vai avanzada a cousa?
PETRUCHO - Pois como entn. Nunca mal, sempre ben
BAUTISTA - E ti, CAROLINA, filla. Segues nas mesmas de sempre?
CAROLINA - E chmasme filla, e encrgaslle a este pirado atrevido que trate comigo, que
cre que pode falarme como e canto lle pareza?
PETRUCHO - A ver, papa... Andades todos errados. Ela non que lle fale mal
xente. Ela impetuosa coma o mar. Non berrona e malfalada, coma un reiseor
noitia. Non haber dona mis paciente e cordial, dgovolo eu. Tan cordial que xa
acordamos que o domingo fose a voda.
CAROLINA - A corda prefiroa no teu pescozo o domingo.
GREMIO: Oiches, Petrucho? Prefrete morto a esposo
TRANIO - Menudo xito. Non contes coa mia parte do trato
PETRUCHO - Paciencia, cabaleiros. Xa a teo elixida para min. O que pasa
que ela e mis eu acordamos que seguise sendo ...anoxosa un pblico. Ese o
asunto. O demis a vs non vos interesa oilo non?: Bicos sobre bicos, na cara, no
pescozo, enriba de min... Docsima Carolina. Ai que ver o que acontece cando os
homes e as mulleres estn a soas. O demo un anxo e o anxo un demo. Carolina,
adeus; marcho a Venecia polo traxe para a voda. Pap, prepara a festa e trae aos
convidados..
BAUTISTA - Pois non sei que dicir... Dame un abrazo, home... Que alegra. Petrucho! Est
feito! Non va a hora!
GREMIO e TRANIO - Amn, e con pan o comamos
PETRUCHO - Papa, esposa, cabaleiros: sen mis, vou arranxalo todo. O domingo est a.
Aneis, garabata, flores... Bcame, Carolina. Imos casar pasado ma.
(Marchan Pet)
GREMIO: Nunca tal vira trato mis pronto
BAUTISTA - O tratante que fun eu, de vendela desesperada
TRANIO - Eran rebaixas. Liquidacin. E quedas a pre.
BAUTISTA - O asunto que o matrimonio non tn papel de devolucin
GREMIO: Falando de negocios, Bautista. Cazada a maior, a casar pequena.
Non hai dbida que teo preferencia..
TRANIO - Creo que eu son mis merecedor da pequena, mis do que poida
dicirse ou imaxinarse. Eu, sen mais
GREMIO: Rapazolo, barbitas... imposible que a ames tanto coma min
TRANIO - Patilludo velluno, vxote fro para o amor
GREMIO: Fro? O que vou fritirte a ti. Eu serei quen a mantea.
TRANIO - O que hai que manterse en p, diante dunha moza coma esta
BAUTISTA - Obras son amores e non boas razns. Esto un asunto delicado e
familiar. Canto poriades?
GREMIO: Casa, coche, cen cabalos, trinta vacas, artesas cheas, figurns.
Cando eu morra, todo voso. Namentras, ela toda mia.
TRANIO - Para o carro, e dalle de beber aos cen cabalos. Aqu falamos de pasta, non de
vacas mal mantidas. Ai, molestouse!
GREMIO: Papel, papel... Teo tres pisos e unha lancha na praia da Lanzada
TRANIO - E meu pai tn seis hoteis por diante da primeira lia de praia. Algo mis, ou
dache un ataque, ghefe?
GREMIO: Non seor, non pode haber mis
TRANIO - Pois daquela, a moza, diante de todo o mundo, queda libre para un servidor,
que nestes tempos as cousas son as.
BAUTISTA - Si, nestes tempos, pero sabede que na idade media a xente pode morrer
xoven
TRANIO - Ai ho, morrer antes un vello na idade media, que un home de media idade
hoxe. Ou ameaza a medias?
BAUTISTA - Ben, pois xa est. Nestes tempos o domingo misa, e nesta misa de
domingo casa a maior. E na seguinte, a pequena se hai o acordado (Quero
garantas de seu pai, meu amigo). Se non, moitas
grazas.
GREMIO: Pois adeus moi boas. A estes mozos de agora consnteselle todo. Os vellos
dndovolo todo a fartar. Non era as
TRANIO - Aqu, agora e antes, que tia a subasta mis alta, empeza a xogar,
anque sexa coas cartas marcadas.
Eu xogo polo meu amigo. E se eu fago coma que son el, o seu pai seguir en
consecuencia.
NO CIRCULO EXTERIOR
Fly: Cando volve sar o tolo?
Seor: Seguro que anda por a
Fly: Non podiades traer algo mis de pinchar? Anda, acaba ti eso.
Vale / ta sade / Ai veen outra vez os do teatro
xeitosas...
ACTO III
ESCEA 1
[Padua, en casa de Bautista] Lucencio e Hortensio como Cambio e Licio, respectivamente
e Blanca CAROLINA EST VENDO O CHOIO E POR ISO CONSINTE CASAR , POLA
SA IRM
LUCENCIO - Ollo gaiteiro, vai a modo, ou queres outro recibimento como o da irm
maior?
HORTENSIO - Non, por fin, esta unha santa, un coro de anxos, o mesmo ceo. Ou sexa
que, permteme que tea a mia hora de msica antes de que ti leas os teus
tochos.
LUCENCIO - Estades errado no tocante orde das cousas. A msica clsica vai despois da
fatiga do estudo. Empezarei eu entrando coas letras e logo vs coa
cantinela.
HORTENSIO - Non che sigo esa broma.
BLANCA - Cabaleiros, serei eu quen tea que decidir, se vos parece. Non son un prvulo
que lle marcar as horas. (A Hortensio) Sente vostede a e empece a afinar
namentres empeza a leccin.
HORTENSIO - E acabaredes cando eu estea temperado.
LUCENCIO - Non creo que chegases a tanto co instrumento.
BLANCA - Onde empezamos?
LUCENCIO - Aqu, coas linguas... (le algo en ingls, ou latn) Nihil est in intelectu, quod
prius non fuerit in sensu.
BLANCA - E traducido?
LUCENCIO - TAL TAL. Como vos dixera: TAL TAL eu son Lucencio disfrazado para obter o
voso amor. TAL TAL e aquel Lucencio co voso pai meu criado amigo.
HORTENSIO - Eu xa estou a ton.
BLANCA - Pois entn, entone. (Sona algo) Ai! A clave de sol en mi.
LUCENCIO - Cspelle na palleta e afina al fra.
BLANCA - TAL TAL Non te coezo TALTAL Non me fo demasiado TAL TAL Coidado con quen
escoita TALTAL Non te fagas ilusins TALTAL Pero non desesperes.
HORTENSIO - Xa atemperou.
LUCENCIO - Fltalle o roncn.
HORTENSIO - O roncn vai ben. vostede, que algo rosmn. (Aparte, cara o pblico)
ESCEA 2
[Padua, ante a casa de Bautista]
Entran Bautista, Gremio, Tranio, Carolina, Blanca, Lucencio e outros, con criados
BAUTISTA - Seor Lucencio por fin, por fin, o da chegou e este. Carolina vai ter un
marido e eu un xenro. Agora o que falta que vea, levamos aqui unha hora
e o noivo sen vir. Non vergonza?
CAROLINA - Vergonza mia, en verdade, que teo que ceder a man pola forza en contra
da razn a un touro teimudo que fai a pedida polas bravas e agora casa
cando lle parece. Ter a outras tamn pendentes de casar con el, a mesma
hora, e todo isto unha broma para que se ran de min? Ou tamn
tradicin?
TRANIO - Tede paciencia todos. Petrucho bravo pero parvo, non. Non creo que se
arrepentira tengo o premio tan cerca.
CAROLINA - Aqu a que se arrepinte son eu. (Vaise coas mulleres)
BAUTISTA - Agora xa est, Marica non chores. Mellor que chores ca que berres.
(Entra Biondelo)
BIONDELO - Seor, Seor: novas, vellas novas, ou non vai mis.
BAUTISTA - Vellas novas?
BIONDELO - Non novidade que chega o noivo.
BAUTISTA - Chegou xa?
BIONDELO - Pois xa, anda non.
BAUTISTA - Entn, que pasa?
BIONDELO - Vai vindo.
BAUTISTA - E cando chega aqu?
BIONDELO - Cando el estea onde eu estou, estar aqu, Seor.
TRANIO - E dos teus vellos contos, que?
BIONDELO - Pois o conto de nunca acabar: era que era Petrucho un noivo singular,
sombreiro novo con cabeza vella, os calzns por fra, calcetns de cadansa
cor, a espada sen ferro na vaa, o cabalo como non sexa o de bastos... Vir,
vn con cen cabalos nun coche que s vai a trinta. E un. Subido de cu,
baixado de morro, que pega na area se vn freado. Lucero para andar e
tocata casette de top manta.
BAUTISTA - E vn con el o padrio?
BIONDELO - Si, Seor. A xogo co sombreiro unha soa das penreiras do pantaln,
estampado, pero de estampalo contra o chan e pisalo.
TRANIO - Pois ser a moda.
BAUTISTA - Que vea como queira, pero que vea.
do casorio?
GREMIO - Coma se fose dun velorio.
TRANIO - Xa volven a casa os noivos.
GREMIO - Os noivos? Os loucos! Polo menos xa vern nde se meten un e outro.
TRANIO - A tola era ela, o demo de brava.
GREMIO - Brava ela? Unha parrula! Cando lle preguntaron se a quera por esposa dixo
"me cago ata nos cravos do Calvario de Cristo, que si!". E cando ao oficiante
caeulle o libro da man do arrebato, pgalle un golpe no lombo que o
desmonta e dille "e agora, que cada pao aguante a sa vela".
TRANIO - E a rapaza que fixo, que lle dixo?
GREMIO - Ela trema como unha vara de salgueiro cos berridos que pegaba o outro, que
dba coraxe. Bebendo o vio da comun, cuspiuno dicindo que era
malsimo e coa mesma colle noiva polo pescozo e chntalle un morreo
diante da familia e todo o mundo que anda se lamben agora. Eu xa me fun
por vergoa. A virn todos. Isto si que son vodas chou! E anda cantan!
(Chegan os da voda)
PETRUCHO - Agradzovos unha chea as molestias. Xa sei que pensabades en comer
connosco e que hai unha paparota como debido. Que lstima que me d!
Pero veume unha xente a chamar e xa me teo que despedir de vs.
BAUTISTA - Pero posible que marches xa e non pases aqu a noite!
PETRUCHO - Teome que ir antes de que se faga noite. Se eu vos contara, xa vs me
farades marchar... Bendita xuntanza. E gracias por vir verme recoller a esta
cousia cousa. E agora, adeus moi boas.
TRANIO - Pedmosche que fiques ata despois de xantar.
PETRUCHO - Non vai poder ser, nin que roguedes. Non nos entreteades mis.
CAROLINA - Rgocho eu.
PETRUCHO - Parceme ben.
CAROLINA - Que quedemos?
PETRUCHO - Parceme ben que mo rogues, pero non vai ser.
CAROLINA - Se en algo me aprecias, queda.
PETRUCHO - Quero o coche.
GRUMIO (chegando) - Seor, a pintura comeuse o coche e o carro do coche.
CAROLINA - Pois fai o que che pareza. A min non me parece ben marchar hoxe, nin ma,
nin pasado. Nin nunca. A porta est a e a o camio. Menudo baralln, xa
dende o primeiro da.
PETRUCHO - Oh, Carolina, non te enoxes.
CAROLINA - Que non me enoxe? Que me vas facer? Pap, ti cala. Far o que me praza a
min.
GREMIO - Se esto empeza as...
(Pasa algo aqu para que diga esto:)
CAROLINA - Cabaleiros, ide banquete de vodas. Xa vexo que unha muller faise a tonta
ou a tola se non ten mis azos para resistir. E as .
PETRUCHO - Irn al, Carolina, como mandaches. Obedecede noiva e festexade a sa
virxindade. Facede a mona, pimplade ou afogade, como vexades. Pero sta
vnse comigo. Eu son dono xa do que meu. Ela a mia facenda, o meu
fogar, o meu cabalo, o meu can ou o que sexa. Que nin ma toquen que mato
a calquera. Non teas medo de nada, Carol, eu defndote coma un milln.
(Petrucho e Carolina marchan)
BAUTISTA - Deixdeos ir, parella de dous.
GREMIO - Case morremos, pero de risa. De tolos...
TRANIO - Menudo casorio, nunca foi tal.
LUCENCIO - Seoria, e cal a vosa opinin sobre a vosa irm todo isto?
BLANCA - Que se era mala por si, mala era de apaar. Se non por mala, mala sorte.
GREMIO - Pois apaar se cadra apaa el...
BAUTISTA - Ben: amigos, vecios, anda que falten os noivos non falta o condumio. Cada
quen seu sitio. E ti, Lucencio, senta onde estara o noivo. E Blanca, onde
senta a noiva.
TRANIO - Vai practicar a pequena Blanca o que se sinte de casada?
BAUTISTA - Se cadra si, Lucencio, se cadra si.
ACTO IV
ESCENA 1
[Na casa de Petrucho]
GRUMIO - Esto de ter burro canso, amo louco e mal camio lvame demo. Mis
esfolado, mis vareado, mis enluxado. Irei diante para facerlles o lume, e
logo eles virn quentarse. E eu que? S me podo quentar frotando as
mans. Eh, Curtis! (Entra Curtis).
CURTIS - Quen me chama?
GRUMIO - Un carambelo xeado. Lume Crutis, lume.
CURTIS - Han chegar o amo e maila ama?
GRUMIO - Si, Curtis, si. Por favor Curtis lume, non augas! (est mexando).
CURTIS - Seica ela unha besta algo quente.
GRUMIO - Pola xeada debe ser que estamos todos mansios. Ela, as bestas todas, meu
amo, eu mesmo.
CURTIS - Pois eu non son nada diso e non me afecta, pirolias.
GRUMIO - Pirolias eu? Pois saca o corno e bota lea lume, que como vea o amo si
que che vai poer quente.
CURTIS - Xa hai lume dabondo. Como vai o conto?
GRUMIO - Cando a Carolina baila o lagarto dlle rabo. Iso todo.
CURTIS - Vea, ho.
GRUMIO - Pois dlle lea lume que arrefro. E a cocieira? E o cocieiro? E a cea? E
o ceo? E as alfombras? E os alfombros? Est a servidume lista? Pasado o
escobn, a escobona? Limpo o p, limpa a poa? Limpas as cortinas, os
cortinos?
CURTIS- Seguro. Agora conta.
GRUMIO - Cansar cansou ata o carro, porque xa nin o amo nin a ama o soportaron.
CURTIS - O que?
GRUMIO - Non o soportou e deixounos tirados.
CURTIS - Grumio...
GRUMIO - Achega aqu esa orella.
CURTIS - Aqu?
GRUMIO - (dlle unha labazada) Agora hai un ai! a.
CURTIS - Isto ser tonto sen escoitar o conto.
GRUMIO - Pois o conto dgocho nun outro ai... a o amo montado tras da ama baixando
unha costa...
CURTIS - Na mesma besta?
GRUMIO - Importa?
CURTIS - cabalo si.
GRUMIO - Se me deixases contar o conto, contara cmo caeu el, caeu ela, can eu.
Librou el, librou ela menos, i eu debaixo dela. Levou tanta lama enriba como
levei eu logo no lombo.
CURTIS - Pois non distinguira qun era a besta entn.
GRUMIO - Iso digo eu. Vai ser o cachondeo da servidume. Chama a a todos os criados.
Que se peinen, se maquillen, se cepillen os vestidos, que leven o aderezo a
xogo e que fagan a reverencia. Oiches?
CURTIS - (berrando pata) Ostedes? Tedes que darlle recoecemento ama cando
vexades amo. Estamos?
GRUMIO - E logo non se lle ve a cara a ela?
CURTIS - Quen di tal?
GRUMIO - Que a recoezan por el...
CURTIS - Dgolles para que acrediten nela.
GRUMIO - Pois non lles vai pedir nada de prestado. Benvidos!, xa chegan.
(Entran Petrucho e Carolina)
PETRUCHO - Onde estn eses vilns? Non hai ningun na porta para levarme o cabalo?
Cabezas de carballo, ningun agarda! Non hai respeto nin obediencia!
Onde est o imbcil que mandei daquela?
GRUMIO - Aqu, Seor, tan imbcil coma entn.
PETRUCHO - Cacho cabrn, fillo de puta. Non te mandei que agardaras no parque e
mandaras contigo xente?
GRUMIO - E que ningun estaba preparado, sen peitear, sen vestir, desconxuntados... E
agora, as estamos.
PETRUCHO - Pois ide al e trademe de cear: "onde estn os oscuros malandrns?"...
Si, si, si. Senta Caro, e benvida. (Volven con comida). Por fin, digo eu... Cea,
Carolina, cea (Tararea "que Deus todo llo perdoa". Logo, s criados)
Quitdeme as botas, que non vou comer solas! Que me arrincas o pe,
pastrn! Se o queres, tmalo (dlle unha patada). Alegrarse, Carolina, a ver,
auga ou vio? Onde anda o meu querido can? Ten que vir o meu primo
Fernando a darche un par de bicos, Carolina. Onde teo as zapatillas? Non,
Carol, a auga para lavarte... E benvida, de todo corazn. (os servintes a
lan e tiran todo) Cabrns!
CAROLINA - Parece que o fixo sen querer. Eu tamn...
PETRUCHO - Este cabeza de vacaloura. Vea, a comer! Queres bendecir ti a mesa,
Acto IV - ESCEA 2
[Padua, ante a casa de Bautista]
Tranio (como Lucencio), Hortensio (como Licio), Lucencio.
TRANIO - (A Hortensio) posible, profesor, que seora Blanca se lle antolle algun
que non sexa eu? A min concdeme a man a coto.
HORTENSIO - S hai que mirar para o que se pode ver.
(Entra Blanca)
LUCENCIO - Quitades proveito, Seora, coa lectura?
BLANCA - E vs que ledes, Profesor?
LUCENCIO - Leo e practico o Ars Amandi e o Ananga Aranga
BLANCA - Ogall cheguedes a mestre nesas boas artes.
LUCENCIO - Calquera cousa para que sexades dona dos sentimentos que eu tamn poso
HORTENSIO - Creo que os mozos van con moitas prsas hoxe en da. Que me dicides
agora?
TRANIO - Oh, que mala muller! Son tan inconstantes veletas, amigo Licio!
HORTENSIO - Non me sigades confundindo. Xa non quero este disfraz que convirte a un
cabaleiro no que non . Eu son Hortensio de nome verdadeiro.
TRANIO - Tanto como falabades do amor amor a Blanca... Se me permitides eu tamn
arrenego de muller tan lixeira.
HORTENSIO - Mirade cmo se bican. Qurense. Seor Lucencio, xuro non volverlle facer
as beiras, indigna das mias ddivas, para sempre.
TRANIO - Pois eu smome a tal xuramento. Non caso con esa muller nin que mo pida.
Mira que vergonza, amndose coma bestas!
HORTENSIO - Xa poda parar un pouco. Eu, pola mia banda, e para cumprir co que
xurei, vou casar, pero con outra muller. Tia a unha viva que estaba xa por
min tanto como eu por Blanca. E sen mis, o dito, dito est.
(Hortensio marcha)
TRANIO - Bendita ti es entre todas as mulleres e bendito o amor que vos brindades os
dous. Sorte que vos pillamos e as puidemos renegar tanto Hortensio coma
eu mesmo.
BLANCA - Que gracioso! Os dous arrenegstedes de min?
TRANIO - Si, Seora. El vai agora por unha viva que se vai deixar convencer dun da
para outro.
LUCENCIO - Entn xa non hai gaiteiro.
BLANCA - Que sexan felices, tanto coma ns o somos.
TRANIO - E que a poida rexer! Porque foi escola da Doma das Bestas.
Acaba xa, que vn o xastre co teu vestido e se segues comendo non vas
entrar! Imos a casa de teu pai nunha hora.
(Entra o xastre)
XASTRE - Aqu est o sombreiro que me encargou o Seor para a Seora.
PETRUCHO - O que? Esto? Esto est feito cun vacn! Esto un xoguete para nenos ou
para o teatro! Nin falar! Fai outro, xa!
CAROLINA - Pois estes son os que se levan este ano, e por min est ben e vleme, Seor.
PETRUCHO - Cando sexas como tes que ser, ters o que desexes. Pero senn, nada.
HORTENSIO - E non vai ser hoxe, precisamente.
CAROLINA - Como sei falar e podo falar, falarei meu xeito. Non son unha nena, nin
prvula nin infantil. E xente mellor ca ti me ten consentido dicir o que penso.
E se non queres escoitar, tapa os odos. A mia lingua simplemente fala da
raiba que me sae de dentro. E estouparame nas entraas se o oculto. E
antes diso scocho en palabras, anda que non che guste.
PETRUCHO - Dacordo, douche a razn. un chapeu horroroso, unha empanada na
cabeza, un insulto. Adrote por que non che guste tampouco.
CAROLINA - Non me adores nin me deas xabn. Gstame este e se non este, non
ningn. Estsme volvendo tola!
PETRUCHO - E o xubn... como dis? A ver qu trouxeches de traxe. (O xastre ofrcello)
Por Deus, faime o favor! Que disfraz isto! Isto son mangas? Pero que
corte iste? mis grande o sombreiro!
HORTENSIO - Pois nin chapeu nin traxe. Espida queda.
XASTRE - Foime encargado un traxe bo, na moda deste tempo e moi feminino.
PETRUCHO - Pero non a destempo e ofensivo! Esto un atraco, asaltacamios! Pero a
min non me roubes, non cho quero! Fai con el o que queiras!
CAROLINA - Nunca vira un traxe igual, tan orixinal e tan atrevido. Dixamo probar. Ou
tesme por unha boneca, desas que non din nin fan nada?
PETRUCHO - Quen che trata coma un monifate este tzaro. Xastre, a Seora est
contenta co traxe e sntese mal tratada di. Ti, fachendoso modistillo que dis
ti de trato! Este non o trato que fixemos. Sers maricn. Queres vestir
mia muller coma unha Mariquita Prez.
XASTRE - O traxe est feito a medida e xnero que me pediron. (Sinala a Grumio) Que
este home me pediu.
GRUMIO - Si seor, eu deille a medida e o xnero: UNHA - MULLER.
XASTRE - E logo, non encargaches un traxe de falda curta e con escote?
GRUMIO - Pois si que vou levar eu mis chollo ca t. Eu dixen se se poda facer a escote:
metade ti e metade eu. E que falda curta ben vala, que sobra falda.
XASTRE - Esta a nota do pedido.
ESCEA 4
[Padua, ante a casa de Bautista]
Entran Tranio e Pedante, vestido como Vincencio
TRANIO - Esta a casa, imos logo.
PEDANTE - Pois a diante. E se nos descobren o disfraz?
TRANIO - Vostede comprtase como un home serio e respetable, e o demais vir rodado.
PEDANTE - Coma un home serio e respetable. A ven o voso mozo e debe estar
corrente das vosas ordes.
(Entra Biondelo)
TRANIO - Este non ten orde nin concerto. Levaches o recado a Bautista?
BIONDELO - Non vos preocupedes por min, xa lle dixen que o voso pai est aqu.
TRANIO - Que tipo! Serio e respetable. (Chega Bautista con Lucencio) Seor Bautista,
este o meu nobre e respetado pai. Agora podedes ser vs serio e
respetable e darme a Blanca en patrimonio, digo, en matrimonio.
PEDANTE - As entre homes... esto est feito. Parece ser que est todo falado xa. El
quere vosa filla, vs tedes fama de home serio e responsable. E logo,
ademais, por min non hai problema. Hoxe por t...
BAUTISTA - Pois si seor, acepto a vosa franqueza, as entre homes. Pero se certo o
que di o voso fillo, mia filla s hai que dicirllo, e xa est. Pero teremos
que facer un contrato de familia.
TRANIO - Por suposto, Seor Bautista, onde hai que asinar?
BAUTISTA - Pois aqu anda non, por se cadra...
TRANIO - Na mia casa. Al temos todo preparado e comemos como debido. E non vos
esquezades de que vea a rapaza, por certo.
BAUTISTA - Claro, si, xa lle digo que se prepare. Mozo, dille a Blanca que o pai do mozo
chegou e xa lle estamos arranxando o casamento con Lucencio.
BIONDELO - E parece ser que por fin certo, de palabras e de obras.
TRANIO - Cala, ho, non sexas gafe. Ben, imos logo por eses centolios.
BAUTISTA - Imos logo, que xa hai fame.
(Vanse Tranio e Bautista)
BIONDELO - (A Lucencio) Xa viches cmo est a comedia feita.
LUCENCIO - Conta, e qu mis.
BIONDELO - Nada mis. Todo como se representa e aparenta.
LUCENCIO - Dixate de moralexas.
BIONDELO - O pai est tan tranquilo cun pai falso dun fillo falso dun casamento que xa se
fixo.
Acto IV ESCEA 5
[No bosque]
Petrucho, Carolina, Hortensio e Grumio
PETRUCHO - por aqu o camio a casa do teu pai, se non me trabuco outra vez. Seor,
Seor, confndeme o luar.
CAROLINA - O luar? Se non hai La...
PETRUCHO - Digo que a La porque brila moi claro para ser o Sol.
CAROLINA - O que brila polo da o Sol.
PETRUCHO - Polo fillo de mala nai que son, que o mesmo La, Sol ou estrela, e
acabouse, e como volvas levar a contraria voltamos a casa, e acabouse.
HORTENSIO - Dille o que queira, senn imos dar mis voltas ca o mundo.
CAROLINA - Pois si, marido, La, Sol, facho ou facha ardendo. Si, Seor, o que ti digas.
PETRUCHO - Digo que a La do medioda.
CAROLINA - Xa o sei, meu Seor, o da.
PETRUCHO - A La?, mentirosa, muller veleta! o Sol bendito.
CAROLINA - Entn, o Sol bendito. A La e o Sol cambian, se ti o queres. La ou Sol,
home ou muller, as ser para Carolina.
HORTENSIO - Petrucho, menudo golazo que lle coaches!
PETRUCHO - Meteuno ela en propia porta. A bla levaba efecto. Quen ven a? Bos das,
seorita, como lle vai? Carolina, mira qu moza mis agradable, qu ollos
mis bonitos ten, qu vestido adorna o seu sorriso. (Presentndoas)
Seorita... Carolina... dlle dous bicos a esta Miss.
HORTENSIO - A ver qu lle parece seor este xogo de roles.
CAROLINA - Seorita... Preciosa doncela, fermosa, fresca e doce. Ditoso o teu pai, por ter
tan linda mocia, qu sorte ter o home que te leve.
PETRUCHO - Pero ests tola de remate, Carolina. un seor maior, serio e responsable,
formal e tradicional, e non unha mocia, coma ti dis.
CAROLINA - Perdneme vostede, seor. Pegoume o Sol nos ollos e asoleime. Estou sola,
asolada e confundiume a saudade. Perdn, mil perdns.
PETRUCHO - Perdoe bon seor e por favor acompenos na viaxe, se nos di a nde va.
VINCENCIO - Pasmado quedo coa seora, se vostede o marido, menuda tola leva!
Chmome Vincencio, e vou a Padua a visitar a meu fillo, a ver cmo lle van
os estudos.
PETRUCHO - E como se chama o tal, por un acaso?
VINCENCIO - Lucencio.
PETRUCHO - Que feliz encontro, entn, que vea revisar os estudos do fillo. Xa somos
ACTO QUINTO
ESCEA 1
no CIRCULO EXTERIOR
{ Seor Productor : Que pasou? Vinde, mozos, o seorio voltou a durmir. Levdeo a
xeito, e volvdelle poer o seu vestiario. Deixdeo logo no sitio onde o topamos, pero non
o despertedes, que se acaba o conto
Mozos: Si seor, Pero a ver como o volvemos ao principio }
ESCEA 2
LUCENCIO - Por fin, despois de tanta nota discordante, xa todas harmonizan coma ns.
Rematada a guerra de sexos, rmonos dos perigos. Blanca, meu pai, irmn
Petrucho, Catalina, Hortensio e seora viuva, festexade, e lembrade que non s
nos sentamos a comer senn a compartir a charla
PETRUCHO - Sentarse a comer, a comer!
BAUTISTA - Con toda a amabilidade que vos poidamos ofrecer, fillo
PETRUCHO - Aqu s se ofrecen cousas amables
HORTENSIO - Que sexa eso verdade polos sculos dos sculos
PETRUCHO - Parece que tedes medo do voso casamento
Viuva - Quen tn cu ten medo, e se queredes ter medo de min...
PETRUCHO - el quen ten medo
Viuva: O que se marea, pensa que todo o mundo da voltas arredor
PETRUCHO - Vides de volta vs entn
CAROLINA - Como a cousa?
Viuva: Inconcebible
PETRUCHO - Por suposto, para concebir... esperanzas, non
HORTENSIO - Di que ela como o concibe
PETRUCHO - Grazas polo arranxo
CAROLINA - Que era iso do mundo que da voltas, e que o meu marido estaba mareado?
Viuva: Que voso home pensa que o meu sofre como mnimo o mesmo mal ca el
CAROLINA - Un mnimo sempre
Viuva: Eso mesmo, salvada a ta parte
CAROLINA - Pois se cadra parto eu algo
PETRUCHO - Vea, pelexa con ella! 100 moedas!
HORTENSIO - Dalle entn. Con gaa!
BAUTISTA - Que che parece , Gremio
Gremio: Fanse boa fronte
BLANCA - Mis ben frontn
VINCENCIO/A: Espertaches?
BLANCA - Si, pero con pesadelo, e volvo durmir
PETRUCHO - Non por Deus, non aguantades nada
BLANCA - As parrulas cambiamos de ponla, que sempre tedes o arco tensado para tirar
pullas (vanse as mulleres)
PETRUCHO - Mira esta, Tranio. Menos mal que hai quen tira a dar e falla.
TRANIO - Esa non era para min. Eu era can do meu amo cando estaba con ela
voso, a mia razn se cadra maior, cando rebotaba coada cousa, cada vez: Mala
cara con mala cara, malas palabras con malas palabras... Pero agora vexo que as
nosas lanzas axitadas foron xuncos frxiles e quebradizos. A nosa presunta forza
converteuse en debilidade, parecendo ser mis do que en verdade podemos ser. Asi
que menos fume de lea verde, porque de nada serve! Podevos aos ps dos
vosos homes, coma sempre, e eu as ofrezo a mia man, en sinal.
PETRUCHO - Que xenio tn, vn a darme un beixo, boneca
LUCENCIO - Segue as, machote, porque sempre levas as de gaar, non cambies
HORTENSIO: Da gusto oir que os nenos e as nenas son obedientes.
LUCENCIO - Pero era duro orir o rumor contra as mulleres reacias
PETRUCHO - Carolina, ti e mis eu imos hoxe dobrar a cama, que estos lvannos
ventaxa. Eu gaei a mia aposta, e a quen deus lla deu, san pedro lla bendiga (vai)
HORTENSIO - Segue domesticando donicela, que en salvaxe era antes
LUCENCIO - Co voso permiso. Pode ser un milagro ou unha ilusin, que se deixe
domesticar as
no CIRCULO EXTERNO
(Fly xa coa sa roupa)
Taberneira: Agora que a escura morte xa cubre o ceo, tome que marchar correndo. E
esto? Mira o Fly, durmindo a mona coma sempre. Levar unha fame.. E ainda lle
toma outra...
Fly: Onde foi a xente, onde foron os monicreques, que pasou cos moinantes, monifates,
a comedia? Eu era o productor
Taberneira: Productor de vomitona
Fly: E ti? Eres... Mi m.. Esta noite tiven o soo mis raro da mia vida...
Taberneira: Pois vaite casa que a ta nai vaite berrar coma unha besta
Fly: Berrar? Besta? SE cadra xa sei como vai a cousa, e a mia nai s o fai por comedia.
Soei que eramos monifates todos. Non sei agora se domar s damas ou xogar s
damas
Taberneira: Esta noite quero que me contes ti cousas desas comedias que soas
Fly: E vasme rifar se non son comedias?
Taberneira: Con tal de que non sexa unha traxedia grega...
TOD+S CANTAN en coro salmdico:
Home ou muller, home ou muller
home ou muler que son?
Fantasmas dunha mesma tradicin
Fantasmas dunhas mesma tradicin
REPARTO E PERSONAXES
Homes
Fernando
Jose
Luis
Iago
Oscar
Mulleres
Bea
Laura
Cris
Rebeca
Blanca
Veronica
PERSOAXES
As das irms: Blanca
e Carolina
Os pretendentes fallidos: Hortensio
e Gremio
O prentendente exitoso: Lucencio
Os criados e amigos de Lucencio: Tranio
e Biondelo
O pai/nai de Lucencio que vai vir: Vincencio/a
O prentendente da maior: Petrucho
Criados e amigos de Petrucho: Grumio,
e Curtis
Outros:
O xastre de Carolina nunha escea:
O Pai falso Pedante, en das esceas, para un enredo de suplantacin:
Unha viuva na ltima escea:
Lias/ Esc
Act.
frases
As das irms:
Blanca
30
E Carolina
80
Boia e ghuapa
Bea , Laura
Paternal ou maternal
Rebe, Oscar
Jose
5
8
O pai/nai delas
Bautista 70
Os pretendentes
fallidos: Hortensio
O prentendente
exitoso: Lucencio 54
Os criados amigos
de Lucencio: Tranio 93
Luis,
Laura, Blanca
Oscar,
2
8
Machote
Iago,
e Gremio
e Biondelo
70
60
40
Zoupn/a pillo
60
Cris,
Rapaz /a
En escea con Grumio, Carol, Petrucho
Blanca, Oscar
FLY, e asistentes
Tod+s
ProductorTaberneira
Luis, Cris
Replican
Tod+s
Tod+s
E Curtis
22
Titiriteir+s e
Comediantes
O xastre de
Carolina
12
Profesional
Con Carol, Petrucho, Grumio
O Pai falso
Pedante,
20
S un enredo de suplantacin:
Blanca, Oscar
Unha viuva na
ltima escea
1
Pdese asumir por persoaxe de Bianca,
V-2 pero algo axuda.
Blanca,