Documente Academic
Documente Profesional
Documente Cultură
A/AA: (interj.)
achachi (s.)
achachila (s.)
Achakana (s.)
achaki (s.)
Achalaw (interj.)
Achhuy (v.)
achi mama (s.)
achi tata (s.)
Achira (s.)
Achiwiti (s.)
Achiy/achhiy (s.)
Achuxcha (s.)
Achuy (v.)
AIIarpariy (v.)
Ajina (s.)
Ajllachiy (v.)
Ajllamuy (v.)
Ajllapayay (v.)
Ajllapuy (v.)
Ajllasqa (p.)
Ajllawasi (s.)
Ajllay/chhijllay (v.)
Ajsu (s.)
Ajta (s.)
Ajwa/Awja (s.)
Aka (adj.)
Akanawasi (s.)
Akatanqa (s.)
Akawara (s.)
Akay (v.)
Akulli/Pijchu (s.)
Akulliy (v.)
Akuy (v.)
Alalaw/alalay (interj.)
Allachikuy (v.)
Allachiy (v.)
Allaj (s.)
Allakuy (v.)
Allamuy (v.)
Allana (s.)
Allapuy (v.)
Allarpachiy (v.)
Allasqa (p.)
Allay (v.)
Allaysiy (v.)
Allin (adj.)
Allin sunqu (adj.)
Allinchay (v.)
Allinyachiy (v.)
Allinyay (v.)
Alpaqa (s.)
Alqa (adj.)
Alqamari (s.)
Alqu (s.)
Alquchakuy (v.)
Alquchay (v.)
Espaol
Oh , si.
anciano
maravilla, milagro
Planta de las familias de los cactus. (raiz comestible).
pretexto
Qu bonito!; Qu lindo!
Estornudar.
madrina
padrino
Planta ornamental de la familia de las caminceas, su raiz se utiliza en
la alimentacin.
Arbol de la familia de las binceas posee propiedades tintoreas que se
utilizan en la comida.
Estornudo.
Planta de la familia de las cucurbitceas de fruto alimenticio.
Llevar algo con la boca.; ej: alquqa aychata achun. El perro se lleva la
carane.
Cavar de una vez.
Ejemplo.
Hacer escoger.
Ir a escoger.
Escoger repetidamente; ej: mamay papata ajllapayasan. Mi mam
escoje las patatas.
Escogrselo.
Escogido, selecto.
Convento de mujeres vrgenes.
Escoger, seleccionar.
Bata, vestido. Prenda de vestir de la mujer.
Garrapata.
Aguja.
Pasta fecal, estircol, escoria.
Letrina, bao.
Escarabajo.
Paal.
Defecar.
Porcin de coca que se mastIca.
Masticar coca.
Comer pito de cualquier cereal.
Exclamacin del que siente fro.
Hacerse cavar.
Hacer cavar.
El que cava, cavador.
Cavarse.
Ir a cavar.
Sitio que puede ser cavado.
Cavrselo
Hazlo cavar.
Cavado.
Cavar.
Ayudar a cavar.
Bueno, Bien, excelente. Despacio.
Bondadoso, piadoso.
Componer, arreglar.
Hacer reconciliar, restaurar.
Reconciliarse, mejorar.
Auqunido.
Blanco y negro o combinado.
Pjaro, falcnido de plumaje blanco y negro que vive en las montaas.
Perro, perra.
Perder el control de s mismo.
Injuriar, escarnecer.
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
Ama (adv.)
Amaachiy (v.)
Amaasqa (p.)
Amaay (v.)
Amaraj (adv.)
Amaru (s.)
Amarukancha (s.)
Amichikuy (v.)
Amichiy/Amiy (v.)
Amisqa (p.)
Amu (adj.)
Amullay/qaytiy (v.)
Amuxlli (s.)
Ananaw (interj.)
Ananay (interj.)
Ancha (adv.)
Ancha yupa (adv.)
Anka (s.)
Ankalli (adj.)
Anku (adj.)
Ankuyay (v.)
Anpi (s.)
Anpullu (s.)
Anqa (adj.)
Ansaqiy (v.)
Anta (s.)
Anta kiru (s.)
Anta qulqi (s.)
Anta wich'i (s.)
Antara (s.)
Antawara (s.)
Anti (s.)
Anti runa (adj.)
Anti unquy (s.)
Antichaw (s.)
Antisuyo (s.)
Anyay (v.)
Aathuya (s.)
Aawaya (s.)
Apachikuy (s.)
Apachikuy (v.)
Apachimpuy (v.)
Apachimuy (v.)
Apachita (s.)
Apachiy (v.)
Apamuy (v.)
Apanqura (s.)
Apaqachiy (v.)
Apaqamuy (v.)
Apaqapuy (v.)
Apaqaysiy (v.)
Aparquy (v.)
Apasanqa (s.)
Apatara (s.)
Apay (v.)
Apaysiy (v.)
Apharuma (s.)
Api (s.)
Apu (s.)
Apu rimax (s.)
Apu simi (s.)
Apu ullantay (s.)
No prohibitivo.
Hacer practicar o ejercitar.
Ejercitado y dominado.
Practicar, ejercitar.
Todava. s. Prohibicin.
Serpiente.
Recinto de las serpientes.
Empalagarse, asquear.
Hacer empalagar. Empalagar.
Empalagado.
Mudo.
Rumiar.
Amgdala.
Qu lindo.
lindo!; qu lindo, bonito
Super abundante. Mucho.
Cualquier cantidad.
Aguila real andina.
Insurgente, rebelde.
Elstico, resistente. Tendn, nervio.
Enflaquecer, adelgazar.
Algodn.
Bisnieta o tataranieta.
Azul.
Jadear, asesar.
Mamfero paquidermo de la selva amaznica.
Diente de cobre.
Plata mezclada con cobre.
Vasija de cobre.
Zampoa.
Celaje de la tarde.
Oriente. La tierra oriental andina.
Hombre oriental.
Enfermedad Tropical.
Martes
Regin oriental.
Reir, reprender.
Zorrino.
Planta espinosa de flores amarillas.
Encomienda, encargo que se envia a una persona.
Enviar encomienda.
Ir a mandrselo.
Mandar o traer.
Abra.
Enviar , remitir.
Traer.
Cangrejo.
Hacer bajar.
Ir a bajar.
Bajrselo.
Ayudar a bajar.
Llevar rpido.
Arcnido de gran tamao que vive en los cerros.
Cucaracha.
Llevar.
Ayudar a Ilevar.
Patata silvestre.
Mazamorra.
Seor, alto dignatano. General, jefe de ejrcito.
Ro caudaloso del Per.
Mandato.
Gobernador de Antinsuyo.
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
Aqha (s.)
Aqha llanthu (s.)
Aqhachiy (v.)
Aqhawasi (s.)
Aqhay (s.)
Aranwa (s.)
Aranyay (s.)
Ararankha (s.)
Arawa (s.)
Arawi (s.)
Arawix (s.)
Arawiy (v.)
Ari (adv.)
Aricha (s.)
Ariniy (v.)
Ariwakikilla (s.)
Arqhuy (v.)
Asikuy (v.)
Asina (s.)
Asipayay (v.)
Asiy (v.)
Askama (adv.)
Askha (adv.)
Askhayachiy (v.)
Asna (adj.)
Asnax (adj.)
Asnay (v.)
Astachiy (v.)
Astakuy (v.)
Astamuy (v.)
Astana (s.)
Astapuy (v.)
Astay (v.)
Aswan (adv.)
Atatay (interj.)
Atichiy (v.)
Atikux (adj.)
Atikuy (v.)
Atipachiy (v.)
Atipakuj (adj.)
Atipamuy (v.)
Atipana (s.)
Atipanaku (s.)
Atipasqa (p.)
Atipax (adj.s.)
Atix (adj. s.)
Atiy (v.)
Atuq (s.)
Awachiy (v.)
Awakipay (v.)
Awakuy (v.)
Awamuy (v.)
Awana (s.)
Awapuy (v.)
Awasqa (s.)
Awax (adj.s.)
Away (v.)
Awki (s.)
Awqa (s.)
Awqa runa (s.)
Awqanakuy (s.)
Awqay (v.)
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
Mortaja.
Mortajador.
Difunto, cadver embalsamado.
Embalsamar.
Mes de noviembre.
Cementeno.
Msica fnebre.
Orejado.
Persona que canta a los difuntos.
Calavera.
Susto o dolor.
Camilla para transportar cadveres, carro fnebre.
Tumba.
Llevar algo sobre el hombro.
Carne.; Cuerpo
Carne asada
piel (cutis)
enca
Venta de carne.
bien en carne
Carnicera.
Especie de diarrea que padecen los nios en la denticin.
Familia o parentesco.
Individuo de la misma familia.
Reconocer parentesco.
Individuos de la misma comunidad.
Procesin.
Pueblo aymara que vive en el altiplano.
Idioma hablado por los aymaras.
Cosechar.
Tiempo de cosechar los alimentos.
Mes de abril.
Ayuda mutua que se prestan las personas en el trabajo.
o Aynikutichiy. Devolverle la ayuda recibida.
Prestarse algo de alguien.
Recurrir al sistema de la ayuda mutua, reciprocidad.
Ria o discusin.
Reirse o discutir.
Ladrido v. Ladrar.
Borroso, poco visible, opaco.
Huiremos, huidero.
Fugitivo, escapador.
Huir, escapar.
Cacto colorante.
Balanza de platillos o romana.
Pesar en la balanza. Tirar, jalar arrastrar a la fuerza.
Enjuagar, relavar.
Esparcirse.
Yuriana (adj.)
Alborada
Quechua
Chachakuma (s.)
Chaka (s.)
Chakachikuy (v.)
Chakachiy (v.)
Chakasqa (p.)
Chakatasqa (p.)
Chakatay (v.)
Chakatullu (s.)
Chakay (v.)
Chaki (s.)
Espaol
Planta medicinal.
Puente, cadera.
Atragantarse, atorarse.
Atorar, atragantar.
Atravesado, trancado.
Crucificado.
Crucificar.
Hueso iliaco.
Apuntalar, asegurar, trancar.
Pie.; Pata
Hacer
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
Tobillo; Rodilla
Tobillo; Rodilla
tibia
Camino de herradura.
Planta del pie.
Patudo o patn.
Huella del pie.
Canilla, parte anterior de la tibia.
Arado de pie.
Pierna.
Astuto, bellaco.
Pez o pescado.
Anzuelo.
Pescador.
Pescar.
Msculo de brazo y piernas.
Venta de pescados, pescadera.
Precio, valor comercial.
Justo. Reconocido, valorado.
Justo. Reconocido, valorado.
Reconocer, otorgar valor.
Valor, costar.
Valioso de precio muy alto.
Muslo, anca del animal.
Caminar con paso vacilante haciendo zetas.
Hacha.
Cascabel.
Despus.
Apropiacin, encantacin, espa.
Sonajera.
Hacer cargar.
Carga para Ilevaren la mula.
Carga puesta y asegurada en la acmila.
El que coloca la carga en el animal cargador.
Colocar y asegurar la carga en la espalda del animal.
Tierra de labor, sementera.
Mes de octubre.
Agricultor.
Los que tienen sembradios.
Mezcla.
Entremezclarse.
Mezclado.
Mezclar.
Eso, esa, ese.
Llega, es un hecho que viene
Hombre dbil.
Ya est embarazada.
Hacer embarazar, poner encinta a una hembra.
Embarazarse.
Granizo menudo.
Dentadura rala, risueo, reiln.
Granizada.'
Reirse, burlarse.
Granizar, rer.
Hacer escoger, seleccionar.
Escogrselo.
Escogido, selecto.
Seleccionar, escoger.
rbol de la familia de las papilonceas.
Mdula o tutano.
Polluelo.
Variedad de papa.
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
China (s.)
Chincha (s.)
Chinchasyu (s.)
Chinchirquma (s.)
Chinkachiy (v.)
Chinkana (s.)
Chinpa (adv.)
Chinpachiy (v.)
Chinpara (s.)
Chinpay (v.)
Chinpu (s.)
Chinpusqa (p.)
Chinpuy (v.)
Chinru (adj.)
Chinruy (v.)
Chii (s.)
Chipana (s.)
Chiqa (s.)
Chiqachay (v.)
Chiqallanmi (adv.)
Chiqamanta (adv.)
Chiqan (adj.)
Chiqanchay (v.)
Chiqanniy (v.)
Chira (s.)
Chirapa (s.)
Chirawpacha (s.)
Chiri (s.)
Chirichiy (v.)
Chirimita (s.)
Chirimulli (s.)
Chiririnka (s.)
Chirisunqu (adj.)
Chiriwanu (adj.)
Chiriwanu (s.)
Chiriy (v.)
Chiriyachiy (v.)
Chiriyasqa (p.)
Chiriyay (v.)
Chita (s.)
Chiwanku (s.)
Chiwchi (s.)
Chixnina (adj.)
Chixnisqa (p.)
Chixnix (adj.)
Chixnix (adj.)
Chixnix (s.)
Chixniy (s.)
Chuchawi (s.)
Chuchichiy (v.)
Chuchu (s.)
Chuchusapa (adj.)
Chuchuwasi (s.)
Chuchuy (v.)
Chujcha (s.)
Chujchasapa (adj.)
Chujchasuwa (s.)
Chujchu (s.)
Chujchuy (v.)
Chujchuyux (adj.)
Chukiyapu (s.)
Chukuchiy (v.)
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
Chukux (s.)
Chukux (adj.)
Chukuy (v.)
Chullchu (s.)
Chullchuy (v.)
Chullpa (s.)
Chullpi (s.)
Chulluchiy (v.)
Chullusqa (p.)
Chulluy (v.)
Chuma (s.)
Chunka (adj.)
Chunka
kamachiykuna (s.)
Chunka iqi (s.)
Chunku (s.)
Chunpi (s.)
Chupa (s.)
Chupi (s.)
Chupila (s.)
Chuqana (adj.)
Chuqasqa (p.)
Chuqax (adj.)
Chuqax (s.)
Chuqay (v.)
Churachiy (v.)
Churamuy (v.)
Churana (s.)
Churana wasi (s.)
Churanakuy (v.)
Churarayay (v.)
Churasqa (p.)
Churay (v.)
Churaysiy (v.)
Churi (s.)
Churichakuy (v.)
Churintin (s.)
Churiyux (v.)
Churpuy (v.)
Chusi (s.)
Chuwa (s.)
Chuwi (s.)
Chuwilawa (s)
Chuxllu (s.)
Chuxlluwayk'u (s.)
Quechua
Ch'achay (v.)
Ch'ajayay (s.)
Ch'aki (adj.)
Ch'aki (adj.)
Ch'aki mayu (s.)
Ch'akichikuy (v.)
Ch'akichiy (v.)
Ch'akimita (s.)
Ch'akisqa (p.)
Ch'akiy (v.)
Ch'alla (s.)
Ch'allachiy (v.)
Ch'allaku (s.)
Ch'allana (s.)
Ch'allasqa (p.)
Ch'allay (v.)
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
Dcimo.
Voz que expresa cario, ternura.
Faja para ceir la cintura, cinturn.
Cola, rabo, rabadilla, coxis. Salamero.
Sopa de papa.
Organo genital de la mujer.
Arrojadizo.
Arrojado, botado.
Arrojador, lanzador.
Arrojador, lanzador.
Arrojar, tirar.
Hacer poner.
Ir a poner algo.
Arcn, alacena, cmoda.
Despensa.
Emular, contradecir, rivalizar.
Permanecer en un sitio sin moverse.
Puesto, colocado.
Poner, situar, colocar.
Ayudar a poner.
Hijo.
Adoptar un hijo.
Padre e hijos.
El que tiene hijo.
Colocar la olla sobre el fogn.
Tejido que se tiende en la cama.
Plato para servirse alimentos.
Frijol.
Sopa de frijol.
Mazorca de maiz.
Mazorca de maz cocida.
Espaol
Parrandear, faltarse al colegio o al trabajo.
Enronquecer, volverse ronco.
Seco, sed.
Seco
Ro seco.
Secarse, sentir sed.
Hacer secar algo.
o chakipacha. Verano.
Secado, sediento.
Secar.
Brindis. v. Hervir a borbotones.
Hacer secar, festejar, salpicar.
Ofrenda a la pachamama.
Instrumento para rociar.
Rociado con bebida.
Festejar algo benigno, algo nuevo,.
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
Ch'allcha (s.)
Ch'allchay (v.)
Ch'allpachiy (v.)
Ch'allpasqa (p.)
Ch'allpay (v.)
Ch'allu (adj.)
Ch'ama (adj.)
Ch'ampay (s.)
Ch'amua (s.)
Ch'anpa (s.)
Ch'anpay (v.)
Ch'anqachiy (v.)
Ch'anqasqa (p.s.)
Ch'anqay (v.)
Ch'api (s.)
Ch'aran (adj.)
Ch'aran siki (adj.)
Ch'aranchay (v.)
Ch'aranyay (v.)
Ch'ari (s.)
Ch'aria (s.)
Ch'arki (s.)
Ch'arkiy (v.)
Ch'arkiyay (v.)
Ch'aska (s.)
Ch'askachaw (s.)
Ch'askaawi (adj.)
Ch'atakuy (v.)
Ch'atax (adj.)
Ch'atay (v.)
Ch'ataykuy (v.)
Ch'awana (s.)
Ch'awara (s.)
Ch'awax (s.)
Ch'away (v.)
Ch'awka (s.)
Ch'awkayay (v.)
Ch'axa (adj.)
Ch'axchu (s.)
Ch'axchuna (s.)
Ch'axchusqa (p.)
Ch'axchusqa (s.)
Ch'axchuy (v.)
Ch'axlla (s.)
Ch'axllay/Laq'ay (v.)
Ch'axra (s.)
Ch'axwa (s.)
Ch'axwa (v.)
Ch'axwaku (adj.)
Ch'ichi (adj.)
Ch'ichichay (v.)
Ch'iji (s.)
Ch'ilikuti (adj.)
Ch'illchiy (v.)
Ch'illiwa (s.)
Ch'illka (s.)
Ch'illmix (s.)
Ch'illmiy/ch'irmiy (v.)
Ch'illpuy (v.)
Ch'in (s.)
Ch'inpacha (adv.)
Ch'inqu (adj.)
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
Ch'ii (adj.)
Ch'iichallwa (s.)
Ch'ipa (s.)
Ch'ipachiy (v.)
Ch'ipana (s.)
Ch'ipasqa (p.)
Ch'ipay (v.)
Ch'ipix/ch'ipux (s.)
Ch'iqi (adj.)
Ch'iquy (v.)
Ch'iri (s.)
Ch'irmi (s.)
Ch'irmiy (v.)
Ch'irwax (adj.)
Ch'irway (v.)
Ch'isi (adv.)
Ch'isikilla (s.)
Ch'isiyay/tutayay (v.)
Ch'itaray (v.)
Ch'itay (v.)
Ch'iti (s.)
Ch'ixchi (adj.)
Ch'ixta (s.)
Ch'ixtan/Ch'ixtay (v.)
Ch'ixtasqa (p.)
Ch'iya (s.)
Ch'iyasapa (adj.)
Ch'pu (s.)
Ch'uchali (adj.)
Ch'uchuy (v.)
Ch'ujlla (s.)
Ch'uli (s.)
Ch'ulla (adj.)
Ch'ulla maki (adj.)
Ch'ulla awi (adj.)
Ch'ullachulla (adj.)
Ch'ullanchay (v.)
Ch'ullu/lluch'u (s.)
Ch'ultichiy (v.)
Ch'ultikuy (v.)
Ch'umay (v.)
Ch'unchu (s.)
Ch'unchu (adj.)
Ch'unchula (s.)
Ch'unpi (adj.)
Ch'unqana (adj.)
Ch'unqasqa (p.)
Ch'unqay (v.)
Ch'uu (s.)
Ch'uu sarux (v.)
Ch'uuchay (v.)
Ch'uurpariy (v.)
Ch'uquy (v.)
Ch'urax (adj.)
Ch'uru (s.)
Ch'usax (s.)
Ch'usay (v.)
Ch'usiqa (s.)
Ch'uskikux (s.)
Ch'uskikuy (v.)
Ch'uskisqa (p.)
Ch'uskisqa (adj.)
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
Ch'uskiy (v.)
Ch'uspa (s.)
Ch'uspi (s.)
Ch'uspillu (s.)
Ch'usu (s.)
Ch'usuawi (adj.)
Ch'usuyay (v.)
Ch'uta (adj.)
Ch'utachiy (v.)
Ch'utasqa (p.)
Ch'utay (v.)
Ch'utillu (adj.)
Ch'utiy (v.)
Ch'utu (adj.)
Ch'uwa/Ch'uya (adj.)
Ch'uwanchay (s.)
Ch'uwasunqu (s.)
Ch'uwayachiy (v.)
Ch'uwayay (v.)
Ch'uxmi (s.)
Ch'uxi (s.)
Ch'uxisapa (adj.)
Ch'uxri (s.)
Ch'uxrisapa (adj.)
Ch'uxu (s.)
Ch'uxuy (v.)
Quechua
Chhaka (s.)
Chhalla (s.)
Chhama (s.)
Chhanka (s.)
Chhanqa (s.)
Chhapa/chhapu (adv.)
Chhapuy (v.)
Chharpu (adj.)
Chhaxwa (s.)
Chhijllay/axllay (v.)
Chhika (adv.)
Chhitay (v.)
Chhulla (s.)
Chhullunka (s.)
Chhuqa (s.)
Chhuru (s.)
Chhusu (p.)
Chhusu (s.)
Chhusuy (v.)
Chhutusqa (p.)
Chhutuy (v.)
Picotear.
Quechua
Espaol
Y (adv.)
Yachachikux (s.)
Yachachix (s.)
Yachachiy (v.)
Yachakuy (v.)
Habituarse, acostumbrarse.
Yachapayay (v.)
Remedar, imitar.
Yachaqax (s.)
El que aprende.
Yachaqay (v.)
Aprender.
Yachaspa (adv.)
Yachay (v.)
Yachayniyux (adj.)
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
Yachayphuku (s.)
Remedn, imitador.
Yachaywasi (s.)
Yakayaka (s.)
yaku (s.)
agua
Yaku/Unu (s.)
Agua.
Yakuyachiy (v.)
Yakuyay (v.)
Volverse, agua.
Yana (adj.)
Nergro.
Yana (adj.)
Negro.
Yanakuna (s.)
Yanamanka (s.)
Yanapanaku (s.)
Ayuda mtua.
Yanapanakuy (v.)
Ayudarse mtuamente.
Yanapaqi (adj.)
Yanapaqi (s.)
yanapaqkuna (s.)
ayudantes
Yanapax (adj.)
Yanapay (v.)
Ayudar, socorrer.
Yanayachiy (v.)
Yanayana (s.)
Planta medicinal.
Yapa (s.)
Aumento, aadidura.
Yapachiy (v.)
Hacer aumentar.
Yapasqa (p.)
Yapay (v.)
Aumentar, aadir.
Yapuy/Qhulliy (v.)
Arar la tierra.
Yarawi/Arawi (s.)
Cancin.
Yarawix (s.)
Poeta.
Yarita (s.)
Yarqhachikuy (v.)
Yarqhay (s.)
Hambre. v. Hambrear
Yarqhaytaki (adj.)
Hambriento, pedigeo.
Yaw (interj.)
Yaw! (interj.)
Yawar/Liawar (s.)
Sangre, noble.
Yawarchay (v.)
Ensangrentar.
Yawarikuna (s.)
Yawarlla (adj.)
Sangriento.
Yawarmasi (adj.)
Pariente consanguineo.
Yawarpuka (adj.)
Baado en sangre.
Yawarq'icha (s.)
Disentera.
Yawarwaqax (s.)
Yawri (s.)
Yawrina (s.)
Anzuelo.
Yaya/Tata (s.)
Padre.
Yaykuchiy (v.)
Yaykuna (s.)
Entrada.
Yaykuy (v.)
Yu (interj.)
Oye, escucha.
Yuka (s.)
Yumay (s.)
Smen. v. Engendrar.
Yunka (s.)
Yunta (s.)
Yupa (adj.)
Abundante.
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
Yupachiy (v.)
Hacer contar.
Yupana (s.)
Matemticas, nmeros.
Yupapuy (v.)
Contrselo.
Yupasqa (p.)
Contado.
Yupay (s.)
Cuenta. v. Contar.
Yupaychay (v.)
Yupi (s.)
Huella, rastro.
Yura (s.)
yura (s.)
mala yerva
Yurax (adj.)
Blanco.
Yuraxkay (s.)
Blancura.
Yuraxyachiy (v.)
Blanquear.
Yuraxyay (v.)
Yuriy/Paqariy (v.)
Nacer.
Yuru (s.)
Yuyariway (adj.)
recuerdame
Yuyay (v.)
Rocord
uechua
Ma (conj.)
Mach'a (s.)
Mach'ay (s.)
Macha (s.)
Machachiy (v.)
Machapu (s.)
Macharichiy (v.)
Machasqa (p.)
Machay (s.)
Machu (adj.)
Machukay (s.)
Espaol
Pues, a ver, veamos.
Cobertizo de ramas. Materia adhesiva.
Cueva, hornacina, nicho.
Poblacacin del Norte de Potos Bolvia.
o Machachimuy. Hacer embriagar.
Ola.
Hacerles embriagar.
Borracho, beodo, mareado.
Ebriedad, borrachera. v. Embriagarse.
Viejo.
Vejez.
Monumento arqueolgico situado en el departamento actual del Cuzco,
junto al ro Urubamba, en una cumbre casi inaccesible.
Envejecer.
Bisabuelo.
Fruto de la papa.
Baya que produce la planta de la papa.
Envaramiento muscular por exceso de actividad o esfuerzo.
Envararse. Entiesarse.
Mano. Puado.
Intercambio directo, adquisicin retribuida en el acto. Trabajador
eventual.
Negociar directamente, sin plazo ni intermediarios.
Palma de la mano.
Ratero.
Hacer probar.
Probrselo.
Probado.
Probar.
Arbol frutal.
Cndor joven.
Animal joven, objeto de tamao mediano.
Animal joven, objeto de tamao mediano.
Madre. Veta. Caja de los metales en las minas.
Vinagre.
Adoptar a una mujer por madre.
Maternidad.
Mujer hombruna, corpulenta y ordinaria.
Matronas, seoras nobles de la antigedad incaica. Vrgenes escogidas
que envejecian en los conventos.
Machupijchu (s.)
Machuyay (v.)
Machuyaya (s.)
Mak'unku (s.)
Mak'unkura (s.)
Makhurka (s.)
Makhurkay (v.)
Maki (s.)
Makipura (s.)
Makipuray (v.)
Makit'axlla (s.)
Makiyux (adj.)
Mallichiy (v.)
Mallipuy (v.)
Mallisqa (p.)
Malliy (v.)
Mallki (s.)
Mallku (adj.)
Malta (s.)
Malta (adj.)
Mama (s.)
Mama aqha (s.)
Mamachakuy (v.)
Mamakay (s.)
Mamaku (s.)
Mamakuna (s.)
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
Mamakuna (pl.)
Mamaqucha (s.)
Mamaruk'ana (s.)
Mamuy (v.)
Mana niy (v.)
Mana tupuyux (adj.)
Mana waux (adj.)
Mana yupaychay (s.)
Mana/Manachu (adv.)
Manachu
ripunki(adv.int.)
Manakax (adv.)
Manaa (s.)
Manaa (interj.)
Manapipis (pron.)
Manarax (adv.)
Manarixsisqa (adj.)
Manatax (adv.)
Manchachi (v.)
Manchachina (s.)
Manchana (adj.)
Manchariy (v.)
Manchaskiri (adj.)
Manchax (adj.)
Manchay (s.)
Manchaypuytu (s.)
Manka/K'awchi (s.)
Mankalu (adj.)
Mankap'aki (s.)
Mankata (adj.)
Manu (s.)
Manuchiy (v.)
Manukamuy (v.)
Manukuy (v.)
Manusqa (p.)
Manux (s.)
Manuy (v.)
Manuyux (s.)
Maaku (adj.)
Maakuy (v.)
Maaqa (s.)
Maaqachiy (v.)
Maaqasqa (s.)
Maaqay (v.)
Maay (v.)
Maphachay (v.)
Maqachikuy (v.)
Maqachikuy (v.)
Maqachiy (v.)
Maqana (s.)
Maqanakuy (v.)
Maqasqa (p.)
Maqawis (s.)
Maqay (v.)
Mara (s.)
Maran (s.)
Maran kiru (s.)
Marax/Khallwa (s.)
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
Olla.
Intruso, entrometido en cosas de cocina.
Quebrador de ollas. Planta medicinal de las scrophulceas.
Estpido, torpe de entendimiento.
Deuda. Adj. Deudor.
Hacer fiar.
Ir a prestarse, fiarse.
Prestarse contraer deuda.
Prestado, fiado.
Acreedor.
Fiar, dar prestado.
Que tiene deuda.
Pedigeo.
Prestarse, pedirse.
Pedimento matrimonial.
Hacer pedir.
Prestado. Pedido.
Pedir.
Prestar. Pedir la mano.
o Wisq'ay. Encerrar.
Dejarse golpear.
Hacerse pegar, golpear.
Hacer pegar, hacer golpear.
Porra, garrote, arma contundente.
Pelear, emprenderse a golpes. La reyerta.
Pegado, golpeado.
Dios del antiguo Waruchiri reconocido y venerado por los inkas.
Pegar, golpear.
Urticaria, enfermedad eruptiva de la piel. Arbol de la familia de las
meliaceas. Madera.
Piedra grande y plana sobre la que se muele con la maranua, batan.
Regiones molares de la dentadura.
Golondrina.
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
Maray (v.)
Marka (s.)
Marq'achiy (v.)
Marq'apuy (v.)
Marq'ay (s.)
Mashka/Maska (s.)
Masi (s.)
Mask'achiy (v.)
Mask'achlpuy (v.)
Mask'ampuy (v.)
Mask'ax (s.)
Mask'ay (v.)
Maska (adv.)
Mast'a (s.)
Mast'a (s.)
Mast'achipuy (adj.)
Mast'achiy (v.)
Mast'akuy (v.)
Mast'ampuy (v.)
Mast'aray (v.)
Mast'aray (v.)
Mast'ay (v.)
Mast'ay (v.)
Mat'i (s.)
Mat'ichiy (v.)
Mat'ikuy (v.)
Mat'inakuy (v.)
Mat'iy (v.)
Mat'u (s.)
Mat'uy (v.)
Mathi (s.)
Mawk'a (adj.)
Mawk'a kawsay (s.)
Mawk'a pacha (s.)
Mawk'ayay (v.)
Mawlli (s.)
Maxt'a (adj.)
Maxt'ayay (v.)
May (pron.)
May (adj.)
Maych'ikan (adj.)
Maychhika (adj.)
Maychhikan (adv.)
Mayk'ax/Jayk'ax(adv.)
Maykama (adv.)
Mayllachiy (v.)
Mayllakuy (v.)
Mayllampuy (v.)
Mayllapuy (v.)
Mayllay (v.)
Maymanta (adv.)
Mayninpi (adv.)
Maynixpi (adv.)
Maypi/Maypin (adv.)
Mayqa (adj.)
Mayqin (pron.)
Mayt'u (s.)
Mayt'umayt'u (s.)
Mayt'una (s.)
Mayt'uy (v.)
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
Maytachus rinpis(adv.)
Mayu (s.)
Mayu pata (s.)
Mayu purina (s.)
Mayu ura (s.)
Mayu wichay (s.)
Mich'a (adj.)
Mich'akuy (s.)
Mich'ariy (v.)
Mich'ay (v.)
Mich'ix (adj.)
Michiy (v.)
Mik'i/P'api (adj.)
Mik'iyay/P'apiyay (v.)
Mik'umik'u (s.)
Mikhuchiy (v.)
Mikhuna/Mikhuy (s.)
Mikhuy (v.)
Milla (s.)
Millachikuy (v.)
Millana (adj.)
Millay (s.)
Millay mich'a (adj.)
Millaychay (v.)
Millma (s.)
Millmaray (v.)
Millmasapa (adj.)
Millu (s.)
Milluy (v.)
Minchha (adv.)
Minchhawata (adv.)
Mini (s.)
Minichay (v.)
Mink'a (s.)
Mink'ay (v.)
Miq'a (adj.)
Miq'ayay (v.)
Miray (s.)
Mirkha (s.)
Mishka/Miska (s.)
Misi/Michi (s.)
Misk'ay (v.)
Misk'i (adj.)
Misk'i mikhuy (s.)
Misk'i rimax (adj.)
Misk'i simi (adj.)
Misk'iyachiy (v.)
Miska chuxllu (s.)
Miski (s.)
Mismiy/Sink'ay (v.)
Misu (s.)
Mit'a (s.)
Mit'ayux (adj.)
Mita (s.)
Miyu (s.)
Miyu k'allanpa (s.)
Miyuy (v.)
Much'a (s.)
Much'ana (adj.)
Much'asqa (p.)
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
Much'ax (adj.)
Much'ay (v.)
Muchhana (s.)
Muchhay (v.)
Muchi (s.)
Muchuchiy (v.)
Muchusqa (s.)
Muchux (adj.)
Muchuy (v.)
Muju (s.)
Mujunchay (v.)
Muk'u (s.)
Muk'uy (v.)
Mulla (s.)
Mulli (s.)
Mullquchay (s.)
Munana (s.)
Munapakuy (v.)
Munay (v.)
Mua (s.)
Muqi (s.)
Muqiy (v.)
Muqu (adj.)
Muqu (s.)
Muqu (s.)
Muquchinchi (s.)
Muquyay (v.)
Murmu (adj.)
Muru (s.)
Muruq'u (s.)
Muskhiy (v.)
Musphax (adj.)
Musphay (v.)
Musquchay (v.)
Musqux (s.)
Musquy (s.)
Musux (adj.)
Musuxchay (v.)
Musuxmanta (adv.)
Musuxwata (s.)
Musuxyay (v.)
Mut'i (s.)
Mut'iy (v.)
Muthu (adj.)
Muthuy (v.)
Muthuyay (v.)
Mutk'a (s.)
Muxch'iy (v.)
Muxchi'kuy (v.)
Muxllu (s.)
Muya (s.)
Muyu (s.)
Muyu siqi (s.)
Muyuchay (v.)
Muyuchiy (v.)
Muyupayay (v.)
Muyuqi (s.)
Muyurina (s.)
Muyuskiri (adj.)
Muyux wayra (s.)
Muyuy (v.)
Muyuyay (v.)
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info
info