Sunteți pe pagina 1din 6

Lesoletsesconstituants

Questcequunsol?
Lesolprovientengnraldelaltrationdelaroche
mresousjacente,appelesoussol.
Lapdologiedcritlesdiffrentstypesdesolsainsi
forms,endistinguantlacouchearableetlesolsous
jacent.
Lagriculteurtravaillelacouchearable,plusricheen
matiresorganiques.
Lhorizonsousjacent,entrelacouchearableetla
rochemre,contribueaussilanutritiondelaplante
enlmentsminrauxeteneau.
Lagronomie sintressecesdeuxhorizonstravers
leprofilcultural.

Compositionphysiquedusol
LecoefficienthumiqueK1:

Lesolcomprend4lmentsprincipaux :lair,leau,lesconstituantsminrauxetlamatireorganique.

Parlonsfertilisation

1/6

UNIFAEdition2005

Lesoletsesconstituants
Lesconstituantsminraux:ilsdfinissentlatexturedusol
Onappelleterrefine,laterredontonaliminlescaillouxetgraviersdeplusde2mm.
Elleestconstituedesable,delimonetdargiledontonpeutconnatrelesproportionsrespectivesgrce
lanalysegranulomtrique,quilesclassifieselonleurtaille,puisondterminelatexturedusolgrceautriangle.

Ilestainsipossibledeprvoirsoncomportementphysique,sonpotentieldeproduction,lesdatesettypes
dinterventionsculturales.
Lesparticulesargileusesjouentunrleimportantdanslamiseenrservedeslmentsnutritifsprsentsdans
lesoletsurlacapacitdertentiondeleau.

Lamatireorganique
Lafractionsolidedeterrefinecomprendgnralement15%dematireorganiqueet9599%dematire
minrale.
Lamatireorganiquecomprendtouslesconstituantsdusolformsd'hydratesdecarbone,d'hydrogne,
d'oxygneet,leplussouvent,d'azote.
Elledonnenaissanceunematiredecouleurfonce,lhumus.
Laquantitdhumusstableobtenupartirdapportsorganiquesdpenddeleurteneurenmatirescheetde
leurrichesseencelluloseetlignine.

Parlonsfertilisation

2/6

UNIFAEdition2005

Lesoletsesconstituants
LecoefficientisohumiqueK1dsignelaquantitdhumusstableformeparkilogrammedematire
scheorganiqueapporteausol.AlorsquonextrapolaitlecoefficientK1partirdequelquesexprimentations,
aujourdhui,ondisposededeuxoutilsdelaboratoire,l'indicedestabilitbiologique(ISB)etlacaractrisation
biochimiquedelamatireorganique(CBM)quipermettentdedfinirlepotentield'humusstabledechaque
produitorganique.
Ainsi,30tonnesdefumier20%dematiresche
peuventproduire2,53tonnesd'humus.

LecoefficientdeminralisationK2rend
comptedelaquantitd'humustransformechaque
anne.Cetteperteannuelle,gnralementcomprise
entre800et1600kgparhectare,entraneune
librationd'azotevariantde4080kg.

Bilandelhumussurlexploitation
LespertessontfonctionentreautresdelastructureetdupHdusol,delaprofondeurdelabouretdelimportance
desrestitutionsorganiques.
Lesgainssontessentiellementapportsparlefumier,lesrsidusdercolte,lespailles,lesengraisverts,les
prairiestemporairesounaturellesetlesamendementsorganiques.
Lafertilisation,enaugmentantlesrcoltesetdonclaquantitdersidusvgtauxenfouis,auneffetfavorable
surlebilanhumique.

Lastructuredusol
Leslmentsconstitutifsdelafractionterrefinesoudsparlhumus,formentdesagrgats,quimnagent
entreeuxdesespaceslacunairesremplisdairetdeau.Cestlecomplexeargilohumique,quienprsencede
calciumconfreausolunestructurestable.
Lesagrgatsserassemblentpourformerdesmottes.
Laforme,latailleetladispositiondesagrgatscaractrisentlastructuredusol,quidoittrelafoisstableet
poreuse:
stable,pourquelesracinespuissentexplorerenpermanenceungrandvolumedeterre.
poreuse,defaonpermettrelacirculationdelairetdeleau.
Lesolestdecefaitpropicelaviebiologique,unbonenracinementetladisponibilitdeslmentsminraux.

Parlonsfertilisation

3/6

UNIFAEdition2005

Lesoletsesconstituants
Leaudanslesol
Larserveeneauassurelaquasitotalitdesbesoinseneaudelaplante.
L'eaudissoutleslmentsnutritifspourconstituerlasolutiondusolquiestabsorbeparlesracines.
Pluslatextured'unsolestfine,plussarserveeneauestleve.Lapartdel'eauquis'infiltredanslesolest
d'autantplusimportantequelasurfaceoffreplusd'obstaclesauruissellementetquelastructuredusolestplus
grossire.
L'eaud'infiltrationsechargesursonpassageenoxygne,gazcarboniqueetselsminraux.
Unepartiedel'eaudusolestprleveparlaplantepoursonalimentationmaisaussipourcompenserlespertes
parvapotranspirationauniveaudesfeuilles.
Uneautrepartiedel'eaud'infiltrationpeuttreperduepar drainage,durantlespriodeshumidesouencas
d'irrigationmalconduite,entranantdespertesd'lmentsminraux.
Uneautrepartiedeleaudusolpeuttreperduepartranspirationparlesfeuillesouparvaporationlasurface
dusol,quipeuttrerduiteparpaillageoubrisevent.

Leauetlafertilisation
Lafertilisationamliorelarsistancedesplanteslascheresse,enfavorisantledveloppementracinaireetla
rgulationdelatranspirationparlemcanismedefermeturedesstomates.
L'irrigationenpriodedescheresseentraneunaccroissementdesrendements,etprovoqueaussiune
augmentationdesbesoinsminrauxetdesexportations.

Lespropritsphysicochimiquesdusol
Unselminralendissolutiondansl'eaudusols'y
trouveenpartiel'tatdissoci,scindendeuxions:
l'anion,chargngativementetlecation,charg
positivement.
Lescationscontinuellementenmouvement
reprsententleslmentsminrauxl'tat
changeableetsontbiodisponiblespourlaplante.
L'hydrogneestlecationleplusnergiquementretenu
parlecomplexeargilohumique.
Lecomplexeargilohumiquepossdelapropritde
retenirsasurfacelescationsdelasolutiondusol
(pouvoiradsorbant).
Lesengraisazotsminrauxapportentl'azote:
soitsousformeducationammoniacalNH4+quipeut
sefixersurlecomplexeargilohumique,
soitsousformedel'anionnitrateNO3quin'estpas
retenuparlecomplexeetestmobiledanslasolution
dusol.

Limportanceducomplexeadsorbantetsasaturation
Lecomplexeadsorbantd'unsolestsaturquandtouslesionsH+ (H3O+)sontremplacspardescations
changeablestelsqueCa2+ ,Mg2+,K+.
Laquantitmaximumdecationsqu'unsolpeutfixerdterminelacapacitd'changecationique(C.E.C.).
Letauxdesaturationestplusoumoinslevselonquelecomplexeestplusoumoinssaturencations
changeables.
Pourobtenirlefficacitmaximaledelafertilisation,lagriculteurdevramaintenirlacapacitdchangecationique
ducomplexeenfavorisantlaformationdhumusetensaturantlecomplexepardesamendementsbasiques,le
caschant.

Parlonsfertilisation

4/6

UNIFAEdition2005

Lesoletsesconstituants
LaractiondusoloupH
+

LaconcentrationenionshydrogneH dunmilieuchimiquedterminesaractionmesureparlepH,quivarie
de014.
LepHdunsolestlamesuredelaquantitdionsH+ libresdansleau(pHeau).
Unsolestdit:
acidepourunpHeauinfrieur6,8
neutrepourunpHeaucomprisentre6,8et7,2
alcalinoubasiquepourunpHeneausuprieur7,2.
LepouvoirtampondusolreprsentesafacultdersisterauxvariationsrapidesdupH.
Ilestdautantplusfortquilestricheenargileetenhumus.

Lactivitbiologiquedusol
Lesolestunmilieuvivantdanslequelsedveloppeunemultitudedorganismesvarisappartenantauxrgnes
animaletvgtal.

Lafaunedusol
Lamacrofauneestreprsentepardesrongeurs,desarthropodes,desmollusquesetdesannlides.Lesplus
utilessontlesversdeterre(lombriciens),quiamliorentlastructuredusoletsaporosit.Leurpoidspeut
atteindre4tonnesparhectare.
Lamicrofaunedusolasurtoutunrled'enfouissementetdemlangedelamatireorganiqueaveclesol.

Lombriciens

Lafloredusol
Ellecomprendalgues,champignons,actinomyctesetbactries.
Leschampignonsagissentsurlesprocessusdeformationdelhumusetlastabilisationdesagrgats.
Lesbactriesdgradentlesmatiresorganiquesetinterviennentdansdiversestapesessentiellesducycledes
lmentsfertilisants(azote,phosphoreetsoufre).
Lestechniquesdeculturedusoldoiventtendreamliorerlesconditionsdemilieufavorableslactivitdetous
cesmicroorganismes.

Actinomyctes

Parlonsfertilisation

Rhizobactries

5/6

UNIFAEdition2005

Lesoletsesconstituants
Laconnaissancedusoletanalyses
Lanalyseapourbutdeconnatrelesproprits
physiques,chimiquesetparfoisbiologiquesdusolet
desuivrelvolutiondelafertilitdusol.
Leprlvementdeschantillonsconstitueune
oprationtrsimportante,carlchantillondoittre
reprsentatifdelacompositionetdelarichessedu
sol.

SourceK+SAG

Lanalysephysique
Ellecomprend3dterminationsprincipales: lanalyse
granulomtrique,ledosageducalcairetotaletdu
calcaireactif,etletauxdematireorganique.
Ledosagedelazotetotalpermetdecalculerle
rapportC/Nquitraduitlintensitdelactivitdusol.
UnrapportC/Nvoisinde10estlindicedunsolsain
olaviemicrobienneestactive.

SourceSADEF

Lanalysechimique
Elleapourbutdvaluerlesquantitsdlments
nutritifsquelesolestcapabledemettrela
dispositiondesplantes.
Ellecomporteladterminationdu pH,ledosagedu
phosphore,etdesautreslmentsnutritifs,
ventuellementdusoufreetdecertainsoligolments
etla capacitdchancecationique(C.E.C).
Pourunebonnefiabilitdesanalyses,ilest
recommanddesadresserauxlaboratoiresdanalyse
dessols,agrsMinistredelAgriculturefranais
et/ouaccrditsCOFRAC.
Unebonneconnaissancedusolestindispensable
pourmenerbienlafertilisationraisonne.

SourceArvalis

Unebonneconnaissancedusolestindispensable
pourmenerbienlafertilisationraisonne

Parlonsfertilisation

6/6

UNIFAEdition2005

S-ar putea să vă placă și