PENGENALAN

Sumber terpenting di dalam sesebuah organisasi ialah sumber tenaga manusia iaitu
individu dan kumpulan manusia yang membekalkan organisasi dengan kerja, bakat,
daya cipta dan dorongan. Namun begitu, diversiti atau kepelbagaian merupakan
satu isu yang semakin penting di tempat kerja khususnya dalam era globalisasi yang
menjadikan dunia semakin kecil dan meluaskan interaksi antara manusia.
Kelakuan manusia di tempat kerja pada umumnya menyentuh aspek dan
corak tingkah laku individu dan kumpulan dalam organisasi. Perbezaan kelakuan
individu di tempat kerja tidak boleh dianggap remeh kerana mereka yang akan
mencorak arah aktiviti dan kepimpinan organisasi tersebut. Perbezaan individu
meninggalkan banyak kesan kepada organisasi sama ada dari segi prestasi dan
masa depan organisasi. Sebarang tindakan yang diambil oleh pihak pengurusan
akan memberi kesan yang berbeza kepada individu yang berlainan.
Umumnya diversiti di tempat kerja merujuk kepada kepelbagaian tenaga kerja
iaitu keunikan yang dimiliki oleh seseorang individu di tempat kerja. Setiap individu
dikatakan unik kerana mereka mempunyai nilai-nilai tersendiri yang berbeza dari
segi budaya, jantina, umur, kaum, kepercayaan, agama, personaliti, ketrampilan dan
sebagainya. Kepelbagaian ini bukan sahaja perlu dihargai dan dihormati malah ia
akan memberi kesan kepada persekitaran kerja, sama ada positif mahupun negatif.
De Cenzo (1997) mendefinisikan kepelbagaian tenaga kerja (workforce
diversity) sebagai perbezaan-perbezaan yang dibawa oleh individu atau kumpulan
yang berbeza ke tempat kerja seperti jantina, kewarganegaraan, umur dan bangsa.
Robbins (1997) menjelaskan bahawa diversity berlaku apabila organisasi menjadi
lebih jelas dalam sesuatu ketidaksamaan seperti jantina, bangsa dan etnik.

Fred Luthans (1995) pula mendefinisikan diversiti sebagai satu situasi yang
muncul apabila ahli-ahli dalam sesuatu kumpulan atau organisasi berbeza di antara
satu sama lain dari segi umur, jantina, etnik dan pendidikan.
Menurut Robert Kreitner dan Angelo Kinicki (2004) di dalam bukunya
Managing Diversity : Releasing Every Employees Potential menyatakan bahawa
diversiti mewakili pelbagai perbezaan individu dan persamaan yang wujud di
kalangan rakyat. Definisi ini menekankan tiga isu penting mengenai pengurusan
diversiti. Pertama, terdapat banyak komponen dan dimensi diversiti dan ia merujuk
kepada semua manusia. Diversiti sebenarnya bukan berkaitan dengan isu umur,
bangsa, jantina, pegangan atau perbezaan kulit sesorang. Ia sebenarnya berkaitan
dengan keunikan dan perbezaan seseorang individu dengan individu yang lain.
Kedua, diversiti atau kepelbagaian tidak sinonim dengan perbezaan.
sebaliknya ia merangkumi kedua-dua perbezaan dan persamaan. Ini bermakna
bahawa pengurusan kepelbagaian melibatkan kedua-duanya serentak. Ketiga,
diversiti merupakan campuran kolektif di antara perbezaan dan persamaan.
Berurusan dengan diversiti memerlukan pengurus yang mampu mengintegrasikan
campuran kolektif di antara perbezaan dan persamaan individu yang wujud di dalam
sesebuah organisasi.

DIMENSI DIVERSITI
Reece & Brandt (2000) membahagikan diversiti kepada 2 jenis yang utama
iaitu Diversiti Primer (Utama) dan Diversiti Sekunder.

Diversiti Primer
Diversiti primer merujuk kepada ciri-ciri atau sifat-sifat individu yang tidak boleh
diubah seperti umur, bangsa, jantina dan keadaan fizikal. Ciri-ciri ini bersifat
semulajadi, diwarisi secara keturunan dan kekal. Contohnya jika seseorang itu
dilahirkan sebagai lelaki maka ia tidak boleh mengubah jantinanya menjadi
perempuan. Semakin tinggi darjah perbezaan dalam diversiti primer, semakin sukar
untuk seseorang itu menerima dan memahami individu lain.

Diversiti Sekunder
Diversiti sekunder pula merujuk kepada ciri-ciri yang tidak bersifat semulajadi dan
boleh diubah mengikut orientasi dan kehendak seseorang individu. Contohnya tahap
pendidikan, kesihatan, adat, pendapat, kepercayaan, agama dan budaya. Keduadua dimensi ini akan membentuk personaliti, persepsi, pegangan dan nilai individu
yang unik dalam kehidupan. Keunikan ini perlu diurus dengan baik agar tidak
menjejaskan kehidupan bermasyarakat amnya dan khususnya di dalam organisasi.

THE FOUR LAYERS OF DIVERSITY

Seperti cengkerang yang terdapat di pantai, manusia wujud dalam pelbagai bentuk,
saiz dan warna. Kepelbagaian ini mewakili intipati diversiti. Lee Gardenswartz dan
Anna Rowe sekumpulan pakar dalam bidang diversiti telah mengenalpasti 4 lapisan
diversiti yang dapat membantu mencari cara dalam membezakan seseorang
individu. Lapisan ini menentukan identiti peribadi individu dan mempengaruhi
bagaimana setiap daripada kita melihat dunia.

Internal
Dimensions
Age

Race

Gende
r

Personalit
y
Ethnicit
y

Sexua
l
Orient
ation

Physical
Ability

Rajah 1 : The Four Layers of Diversity

Rajah tersebut menunjukkan bahawa personaliti berada di tengah-tengah

roda diversiti atau kepelbagaian. Personaliti berada di tengah-tengah kerana ia
merupakan satu set ciri-ciri yang stabil bagi mengenali identiti seseorang.
Lapisan seterusnya terdiri daripada satu set dimensi dalaman yang dirujuk
sebagai dimensi utama kepelbagaian. Dimensi ini tidak berada di dalam kawalan
seseorang, tetapi ia begitu kuat mempengaruhi sikap dan andaian kita terhadap
orang lain, yang mampu mempengaruhi kelakuan kita.
Lapisan seterusnya terdiri daripada pengaruh luar yang dirujuk sebagai
Dimensi Pertengahan kepelbagaian (Secondary Dimension of Diversity). Ia mewakili
perbezaan individu yang mempunyai kemampuan yang lebih besar untuk

mempengaruhi atau mengawal individu lain. Dimensi ini juga mempunyai pengaruh
yang besar ke atas persepsi, tingkah laku dan sikap seseorang.
Lapisan terakhir kepelbagaian ialah berkaitan dengan kesedaran di peringkat
organisasi tentang lapisan luar kepelbagaian yang boleh menyebabkan timbulnya
perasaan negatif atau positif di kalangan pekerja. Ia termasuklah di dalam dimensi
organisasi seperti kekananan, fungsi kerja dan lokasi kerja. Pihak pengurusan
organisasi harus bijak dalam mengawal perasaan pekerja, menjaga sensitiviti agama
dan kepercayaan pekerja, dan akhir sekali dapat menangani masalah yang timbul di
kalangan pekerja dengan bijak dan berhemah.