Documente Academic
Documente Profesional
Documente Cultură
LEDToolkit
Analyse"systmique"delacomptitivit
Paged'accueil
1.1Duniveausupranationalauniveaulocal
Introduction
Hexagone
Outilsd'analyse
Mthodologies
comptitivit
systmatique
grappes
d'entreprises
L'analysesystmiquedelacomptitivitsoulignel'importancedesfacteurs
quidterminentl'volutiondesystmesconomiquesquinesontpas
considrssystmatiquementsousl'angledesapprochesdemacroet
microconomietraditionnelles.Ladistinctiondequatreniveauxd'analyse,
leniveaumicro,mso,macroetmta,etl'tudedeleursrelationsnesont
passeulementpertinentesl'chelledesconomiesnationales.Ellesaide
galementcomprendrel'volutiondesconomieslocalesetrgionales
ainsiqu'aborderlesfacteurssupranationaux.Letableau1illustre
commentprocderceteffet.
Letableau1tudielesfacteursdepuisdiffrentsniveauxd'analyseet
diffrentsniveauxd'agrgats,enlesabordantselonlepointdevuedela
promotiondel'conomielocale.Penchonsnousprsentsurdiffrents
domainesafindecomprendrecommentlesfacteursdesautreniveaux
peuventinfluencer,formeroulimiterletravailauniveaulocal.
Niveaumta:(1)Laconcurrenceentrelesdiffrentsmodlesdu
capitalismeestuneralitquidpasselasimplethorie.Alasuite
delacriseasiatiquede1997parexemple,unvritableconflit
mergea:taitilprfrablepourunpaysdonndecopierlemodle
ducapitalismeanglosaxon,ouvalaitilmieuxreprendrelemodle
d'Asieorientaleducapitalismeguid,oupeuttrelemodle
europendecapitalismesocialismemodr,ouencoreunmodle
compltementdiffrent?(2)Lesmodlespolitiquesetconomiques
debased'unesocitinfluencentlesdiffrentespossibilitsde
dveloppementpourlesmunicipalitsetlesrgionsdecepays,
sanspourautantlesdterminerentirement.(3)C'est
particulirementvraidanslespaysolesprovincesjouissentd'un
certaindegrd'autonomieetproposentvisiblementunevaritde
modlesadministratifsorientsversledveloppement.(4)
Cependant,mmeauniveaulocaliln'estpasraredeconstaterque
lacapacitdedfinirunobjectifcommundedveloppementvarie
fortement,mmeentrevillesavoisinnantes.
chanesde
valorisation
l'incrmentalisme
desperspectives
Ressources
Etudesdecas
Plandusite
Tableau1:Facteursdterminantsdel'analyse"systmique"lacomptitivitaux
diffrentsniveauxdesagrgats
Niveau
Supranational
Niveau
National
Niveau
Rgional
Niveau
Local
Niveau Concurrence
Metal
entre
diffrentes
conomiesde
march
innovant
Modlede
dveloppement
national,systmes
novateurs
nationaux
Identitrgionale
Capacitstratgique
desacteurslocaux
Capacitdes
acteurslocaux
cooprer,
confiance,
milieu
(2)
(3)
(4)
Politiquebudgtaire
solide
Politique
budgtaire
solide
(1)
Niveau Marchs
Cadremacro
Macro financiers
conomique(p.ex.
internationaux impts,systme
financier)
Capacit
d'investissementdu
Capacit
gouvernementrgional d'investissement
du
gouvernement
local
Qualitdevie
(5)
Niveau Politique
Meso
industriellede
l'UE
Politique
technologique
del'UE
Protocolede
Montral
(9)
(6)
(7)
(8)
Promotiondes
nouvelles
technologies,
promotionde
l'exportation,
agencesde
financement
spcialises
Dveloppement
conomiquergional,
centresde
dmonstration
technologique,instituts
derechercheetde
dveloppement,
institutionspourla
formation,politique
environnementale
rgionale
Promotionde
l'conomie
localeet
promotionde
l'emploi,
institutionspour
laformation,
incubateurs
d'entreprises,
Chambres
(11)
(12)
GrappesdePME
rgionales
Grappes
d'entreprises
Politique
environnementale
sectorielle
(10)
Niveau Corporations
Corporationsde
Micro transnationales taillemoyenneet
http://www.mesonrw.de/toolkit/french/methodologies/methodologiescompetitiveness2.html
1/3
4/6/2016
LEDToolkit
Chanesde
valorisation
l'chelon
mondial
grandePropagation
derseaux
(13)
(14)
locales,sous
traitancelocale
(15)
(16)
Niveaumacro:(5)et(6)Ilsuffitderepenserauxturbulences
conomiquesdesannes1990pourcomprendrepourquoiles
conditionscadresmacroconomiquesauniveausupranationalet
nationalcrentlesopportunitsdedveloppementauxniveaux
rgionaletlocal.Maispourquoiyauraitilunniveaumacrorgional
(7)etlocal(8)?Lesprovincesetlesmunicipalitsn'ontaucun
pouvoirenmatiredepolitiquemontaireoudecommerceextrieur.
Cependant,leurpolitiquebudgtaireaunimpactmajeursurles
opportunitsdedveloppement.Encasdedficitoudefaillite,ilva
desoiquelesopportunitslancerdesprojetsdepromotiondu
dveloppementserontlimites.
Niveaumso:(9)Pourlescitoyenseuropens,l'existenced'un
niveaumsosupranationalparatvident,toutcommeexistentles
politiqueseuropennesrgionale,del'emploi,del'agriculture,des
technologiesetainsidesuite.Maisoncommencegalement
trouverdesincarnationsquoiquetimidesdecespolitiquesau
niveaumsodanslespaysduMarchCommunduSud(Mercosul)
etdel'ANASE.Al'chelonmondial,leprotocoledeMontralestun
exempledemsopolitique.(1012)Ilestdifficilededcidersidans
uneconomiedonne,ilfautappliquertelleoutellemsopolitique
l'chelonnational,rgionaloulocal.Lapolitiquedestechnologies
parexempleestmeneenmmetempssurcestroisniveaux.Au
niveaunational,onmneunpolitiquedepromotiondesnouvelles
technologiesgnriquesauniveauprovincial,onsoutientleur
intgrationauxentreprises,etl'administrationlocaleorganisedes
incubateursdetechnologieafindevenirenaideauxjeunes
entrepreneursquiveulentintgrercettenouvelletechnologieleur
entreprise.
Niveaumicro:Lesentrepriseslocales,notammentcellesde
manufacture,neselimitentrarementqu'lalocalit.(13)Certaines
d'entreellessontintgrsdeschanesdevalorisationglobales,
c'estdirequ'ellesproduisentpourdesacheteurstrangers
identifiables,etnonpourlemarchmondialanonyme.D'autres
entreprisessontaffiliesdescorporationstransnationales.Ces
deuxcasdefigurelimitentlenombredepossibilitsmenerdes
actionslocales.(1416)Demme,desentreprisesintgresdes
rseauxdefournisseursnationauxourgionauxaurontdesattentes
particuliresparrapportauxinitiativesdepromotiondu
dveloppementlocalellessouhaiterontparexempledesinitiatives
depromotiondegrappesd'entreprises.Sicertainesentreprisessont
d'avisqueleurprincipalpromoteurdecomptitivitc'estleurrelation
avecdesacheteursl'chelonglobalouleurintgrationaux
chanesdevaleurs'tendantauniveaunational,ellesneseront
peuttrepasenthousiasmesparlesinitiativeslocales.
Vuesouscetangle,l'observationdelapromotiondel'conomielocale
permetd'identifiernonseulementdiffrentschampsd'actionpossibles,
maisencoreleslimitesstructurellesauxinitiativeslocales(voirMeyer
Stamer2003pourplusdedtails).
top
1.2Promotiondel'conomielocaleetanalyse"systmique"dela
comptitivit
Qu'estcequ'impliqueaujuste,d'unpointdevuepratique,uneinitiativede
promotiondel'conomielocalequisebasesurl'analyse"systmique"de
lacomptitivit?L'analyse"systmique"delacomptitivitestimportante
autantpourl'valuationdel'conomielocalequepourlaconception
d'interventionsdepromotiondel'conomielocale.Cetteapprocheconduit
unepratiquedepromotiondel'conomielocalequisedmarquede
l'approchetraditionnelle.
L'approchetraditionnelledepromotiondel'conomielocales'apparente
souventauschmasuivant:Ungouvernementlocalourgionaldcidede
lancerdesactivitsdepromotiondel'conomie.Ilpasseparuneentreprise
http://www.mesonrw.de/toolkit/french/methodologies/methodologiescompetitiveness2.html
2/3
4/6/2016
LEDToolkit
deconsultationoufaitfairedesrecherchespourarrivervaluerl'tatde
l'conomielocaleourgionale.Lesconsultantsanalysentleniveaumicro
etmsodel'conomie,enseservantd'outilstelslamthoded'analyse
SWOToulesstratgiesetavantagesconcurrentielsselonPorter.Le
rsultatdecettevaluationestensuitecomparelasupposemeilleure
pratiquedel'conomieetdesapromotion.Lersultatfinaldecetravail
aboutitunprofildespcialisationdel'conomiedsirableetunelongue
listed'activitsconcrtespourarriverapprocherceprofil.
Uneanalyse"systmique"delacomptitivitconduitundiagnosticet
unpland'actiondiffrents.Lediagnosticnonseulementtiendracomptedes
facteursauxniveauxmacroetmta,maisenplusillesmettraenvaleur.
Qu'estcequecelasignifieconcrtement?Voustrouverezlesrponsesci
aprs:
Leniveaumacrol'chelonlocalconcernelacapacitfinanciredu
gouvernementlocaletlacadrederglementationslocales.Sile
gouvernementlocalestfortementlimitauniveaudubudget,sa
capacitdvelopperuntravailsrieuxenfaveurdudveloppement
estlimiteelleaussi.Ilnesertdoncriendeproposerles
mthodesdetravailderniercri,moinsquelecotn'ensoit
presquenul.Silecadrelocaldesrglementationsn'estpas
favorableauxentreprises(enmmetempsparrapportaux
rglementationsquiexistentauniveaulocaletlamanire
d'appliquerlesrglementationsvenantd'chelonsgouvernementaux
pluslevs),letravailquelegouvernementlocalfournitpourle
dveloppementn'estpascrdible.Avantdecommencers'occuper
desmsopolitiques,l'administrationlocaledoitd'abordmettrede
l'ordrechezelle,c'estdiredeleverlesobstaclesinutilesqui
encombrentsonconomie.
Leniveaumtal'chelonlocalconcerne,surtoutetavanttout,les
acteurslocauxleurhabilitcommuniquer,s'accordersurla
dfinitiondesprincipauxproblmes,formulerdesactivitsde
dveloppementconcrtesetlesappliquerdemanireefficace.Si
desrieuxdficitsapparaissentdanscettepartiedudiagnostic,
encoreunefois,ilnesertriendeproposerunelonguelisteavec
lesmthodesdetravaillesplusmodernes.
L'analysedesfacteurslocauxauxniveauxmacroetmtadfinitles
paramtrespourpouvoirpoursuivredesactivitsauxniveauxmsoet
micro.Sil'analysemontrequelesacteurssonttrscomptents,capables
dersoudredesconflitsetl'aiseaveclesapprochesstratgiques,ilsera
alorspossibledeconcevoirunemsopolitiquelocaleexigeanteet
ambitieuse.Siparcontrel'analyseaboutituneconclusionmoins
encourageante,lamsopolitiquenedoitpasseulemententenircompte,en
vitantlespropositionstropambitieusesparexemple,maisdoitaussi
ragircesfaiblessesensuggrantdessolutionsadquates,parexemple
sousformed'activitssimplesquimnentdesrsultatsconcretset
rapides,etquiaidentlesacteursleverlesobstaclesdemfianceetde
division.
top
http://www.mesonrw.de/toolkit/french/methodologies/methodologiescompetitiveness2.html
3/3