Sunteți pe pagina 1din 9

AVALIAO DE CONHECIMENTOS

Geologia, 12. Ano


Durao da Prova: 90 minutos
Maro de 2010

Esta prova constituda por dois grupos de resposta obrigatria e termina com a palavra Fim.
- Dever responder a todas as questes na folha de respostas.
- Identifique claramente os grupos e os itens a que responde.
- Utilize apenas caneta ou esferogrfica de tinta indelvel, azul ou preta.
- proibido o uso de esferogrfica-lpis e de corrector. Em caso de engano, deve riscar,
de forma inequvoca, aquilo que pretende que no seja classificado.
- As cotaes da prova encontram-se na pgina 8 do enunciado.

Nos itens de resposta fechada, as respostas ilegveis ou que apresentem mais do que uma
alternativa (ainda que inclua a correcta), so classificadas com zeros pontos.
Para responder aos itens de escolha mltipla, escreva, na folha de respostas:
- O nmero do item.
- A letra identificada da alternativa correcta.

Material permitido para a prova:


Papel milimtrico;
Rgua;
Calculadora.

Imp. 751.07-0

1/9

AVALIAO DE CONHECIMENTOS

Grupo I
1. As rochas sedimentares permitem reconstruir a histria da Terra.

1.1. Ordene as afirmaes de modo a reconstruir a histria da regio a seguir representada.


(A) Intruso magmtica A.
(B) Deposio dos estratos B, C e D.
(C) Eroso do estrato E.
(D) Ocorrncia de fractura.
(E) Deposio do estrato E.
1.2. Seleccione as opes que permitem preencher os espaos, de modo a obter afirmaes correctas.
1.2.1. A aplicao de foras __________ na regio apresentada originar uma falha em que ocorre
a subida do tecto II em relao ao muro I. So foras que actuam ao nvel dos limites
__________.
(A) distensivas [...] convergentes.
(B) distensivas [...] divergentes.
(C) compressivas [...] divergentes.
(D) compressivas [...] convergentes.
1.2.2. Atravs da datao __________ concluiu-se que a intruso magmtica A tem 50 M.a.
Posteriormente foi possvel aplicar o princpio da __________ e dizer que o estrato D tem
mais de 50 M.a. Fez-se ento uma datao __________.
(A) relativa [...] sobreposio [...] absoluta.
(B) absoluta [...] sobreposio [...] relativa.
(C) relativa [...] incluso [...] absoluta.
(D) absoluta [...] incluso [...] relativa.
2. Tenha em ateno os dados da figura onde se ilustra a produo de C-14 bem como a sua incorporao
nas cadeias alimentares.

Imp. 751.07-0

2/9

AVALIAO DE CONHECIMENTOS

2.1. Tendo em conta os dados fornecidos, indique, justificando, qual o perodo de semitransformao do
C-14.
2.2. Quanto tempo demorou a fossilizao desde a morte do organismo at ao painel da direita?
2.3. Justifique o porqu de os cientistas no determinarem o teor de C-14 quando encontram fsseis
semelhantes ao da figura.
3. Na imagem seguinte evidencia-se a evoluo de diferentes grupos de plantas, ao longo da Histria da
Terra.

3.1. Baseando-se na figura, faa corresponder uma letra da chave a cada uma das afirmaes.
Chave
A) Afirmao apoiada pelos dados
B) Afirmao contrariada pelos
dados
C) Afirmao sem relao com os
dados

Afirmaes
1. As brifitas iniciaram o seu desenvolvimento no
Paleozico.
2. Os fetos tero surgido no Carbnico.
3. As conferas existiram em maior quantidade durante o
Cretcico.
4. As angiosprmicas so as plantas mais bem adaptadas
ao ambiente terrestre.
5. Os licopdios arborescentes extinguiram-se na fronteira
Paleozico/Mesozico.

3.2. Apresente uma explicao para o facto de a maioria dos depsitos de carvo se ter formado no
Carbnico.

Imp. 751.07-0

3/9

AVALIAO DE CONHECIMENTOS

Grupo III
Conceito de cartografia
O conceito de cartografia tem as suas origens intimamente ligadas s inquientaes que sempre se
manifestaram no ser humano, no que toca a conhecer o mundo que ele habita.
O vocbulo cartografia, etimologicamente descrio de cartas -, foi introduzido, em 1839, pelo
segundo Visconde de Santarm Manoel Francisco de Barros e Souza de Mesquita de Macedo Leito
(1791-1856). A despeito do seu significado etimolgico, a sua concepo inicial continha a ideia do traado
de mapas.
O conceito de cartografia, hoje aceite sem maiores contestaes, foi estabelecido em 1966 pela
Associao Cartogrfica Internacional (ACI) e, posteriormente, ratificado pela UNESCO, no mesmo ano: A
Cartografia apresenta-se como o conjunto de estudos e operaes cientficas, tcnicas e artsticas que,
tendo por base os resultados de observaes directas ou da anlise de documentao, se voltam para a
elaborao de mapas, cartas e outras formas de expresso ou representao de objectos, elementos,
fenmenos e ambientes fsicos e socioeconmicos, bem como a sua utilizao.
O processo cartogrfico, partindo da colecta de dados, envolve estudo, anlise, composio e
representao de observaes, de factos, fenmenos e dados pertinentes a diversos campos cientficos
associados superfcie terrestre, e da resulta a construo de cartas.
Numa carta, os pormenores naturais e artificiais do terreno so representados por desenhos em
escala ou por sinais convencionais (conveno de desenho), quando esses pormenores no tm dimenses
que sejam representveis devido escala escolhida.
Cada carta pode ou no ser constituda por diversas folhas, ou seja, por compartimentao da rea
a representar, por folhas cujas dimenses sejam manuseveis.
A carta militar de Portugal na escala de 1/25000 composta por 640 folhas. Existem inmeros tipos
de cartas, tais como militares, topogrficas, hidrogrficas ou geolgicas.
1. Seleccione as opes que permitem preencher os espaos, de modo a obter afirmaes verdadeiras.
1.1. Uma carta uma representao plana da superfcie da Terra, ou parte dela, desenhada em
determinada __________, ou seja, numa relao constante entre as dimenses das formas
representadas __________ e as suas homologas.
(A) escala [...] na carta [...] no terreno.
(B) letra [...] na carta [...] no terreno.
(C) escala [...] no terreno [...] na carta.
(D) letra [...] no terreno [...] na carta.
1.2. A cartografia actual baseia-se na observao __________ do terreno. Tem como finalidade a
elaborao de projeces de natureza __________.
(A) directa [...] geolgica.
(B) indirecta [...] variada.
(C) directa e indirecta [...] variada.
(D) directa e indirecta [...] geolgica.
1.3. Numa carta geolgica so detectadas(os) __________, tal como numa carta __________.
(A) dobras e falhas [...] topogrfica.
(B) dados estratigrficos [...] militar.
(C) formas de relevo e rede hidrogrfica [...] topogrfica.
(D) tipos de rochas e sua distribuio espacial [...] militar.
2. A carta militar de Portugal na escala 1/25000 composta por 640 folhas. Explique a importncia da
diviso das cartas, militares e outras, em inmeras folhas.

Imp. 751.07-0

4/9

AVALIAO DE CONHECIMENTOS

3. Observe a carta topogrfica da figura, onde se encontra representada uma elevao.


3.1. Relativamente aos pontos X e Y, calcule:
3.1.1. A diferena de cotas.
3.1.2. A distncia entre as suas projeces num plano
horizontal.
3.2. Tendo em ateno a orientao da carta, identifique a
encosta mais inclinada.
3.3. Justifique a resposta anterior.

4. Observe com ateno a carta da figura e a respectiva legenda.

4.1. Seleccione a opo que permite completar correctamente a afirmao seguinte.


A carta representada ...
(A) hidrolgica.
(B) geomorfolgica.
(C) topogrfica.
(D) geolgica.
4.2. Justifique a resposta dada na questo anterior.
4.3. Relativamente anlise da carta da figura, seleccione as opes de modo a obter afirmaes
correctas.
4.3.1. A equidistncia das curvas de nvel :
(A) 10 m.
(C) 50 m.
(B) 25 m.
(D) 100 m.
4.3.2. A distncia real, medida na horizontal entre os pontos A e E representados na carta, :
(A) 345 m.
(C) 3450 m.
(B) 34,5 m.
(D) 3,45 m.
4.3.3. Na rea cartograda existem:
(A) 2 camadas de rochas.
Imp. 751.07-0

(C) 4 camadas de rochas.


5/9

AVALIAO DE CONHECIMENTOS

(B) 3 camadas de rochas.

(D) 5 camadas de rochas.

4.4. Classifique em verdadeira (V) ou falsa (F) cada uma das seguintes afirmaes, relativas a curvas
de nvel usadas em cartas geolgicas.
(A) So linhas que ligam pontos de mesma altitude na superfcie do terreno.
(B) Pode desaparecer repentinamente. Excepto quando se representa uma parcela do terreno.
(C) O intervalo entre curvas de nvel a diferena de altitude entre duas curvas consecutivas.
(D) O intervalo entre curvas deve ser constante na mesma representao grfica.
(E) Duas curvas de nvel podem cruzar-se.
(F) O fundo de um vale pode ter a mesma cota, pois este no pode ser horizontal.
(G) O intervalo escolhido entre curvas depende de cada trabalho, com base em dois factores: a
escala da planta e o declive ou sinuosidade do terreno.
(H) Duas ou mais curvas de nvel podem convergir para formar uma curva nica, com excepo
das paredes verticais da rocha.
5. Tenha em ateno a carta geolgica da figura, onde foram assinalados dois pontos (B e B).

5.1.

Seleccione as opes que permitem preencher os espaos, de modo a obter as afirmaes


correctas.
5.1.1. Cada cor representa um conjunto de caractersticas que determinam a natureza __________
e/ou a __________ de uma formao rochosa, aflorando na regio da carta.
(A) litolgica [...] idade.
(B) qumica [...] idade.
(C) litolgica [...] atitude.
(D) qumica [...] atitude.

Imp. 751.07-0

6/9

AVALIAO DE CONHECIMENTOS

5.1.2. A ordem por que se dispem estes rectngulos na legenda da carta, referentes a rochas
__________, faz-se, geralmente, segundo o princpio da __________.
(A) exclusivamente magmticas [...] incluso.
(B) sedimentares e magmticas [...] interseco.
(C) sedimentares e metamrficas [...] sobreposio.
(D) metamrficas e magmticas [...] horizontalidade.
5.2. Elabore o perfil topogrfico relativo ao corte BB.
5.3. Ordene, cronologicamente, as fases de elaborao de uma carta geolgica.
(A) Identificao dos afloramentos rochosos.
(B) Levantamento topogrfico da regio.
(C) Recolha de amostra de rochas, minerais e fsseis.
(D) Tratamento grfico da maqueta.
(E) Construo da notcia explicativa.
(F) Anlise fotogeolgica.
(G) Impresso da carta geolgica e notcia explicativa.

FIM

Imp. 751.07-0

7/9

AVALIAO DE CONHECIMENTOS

O Professor: Daniel Jesus

Imp. 751.07-0

8/9

AVALIAO DE CONHECIMENTOS

Cotaes
Grupo I
1............
1.2..................................................................................................................................................
1.3. ................................................................................................................................................
2.1. ...
2.2. ...
2.3.

5 p.
5 p.
6 p.
8 p.
8 p.
6 p.

Grupo II
1............
2.1..................................................................................................................................................
2.2. ................................................................................................................................................
2.3.

5 p.
5 p.
5 p.
5 p.

Grupo III
1.1. ................................................................................................................................................
1.2. .......
1.3 .....
1.4. .
2. ....
3.1. ................................................................................................................................................
3.2. ................................................................................................................................................
3.3. ...
3.4. ...
3.5. ...
3.6. .
4.1. .
4.2. ................................................................................................................................................
4.3. ................................................................................................................................................
4.4. ................................................................................................................................................
5.1. ................................................................................................................................................
5.2. ................................................................................................................................................
5.3. ................................................................................................................................................
5.4. ................................................................................................................................................
6.1.1. .............................................................................................................................................
6.1.2. .............................................................................................................................................
6.2. ................................................................................................................................................
6.3. ................................................................................................................................................

5 p.
6 p.
4 p.
6 p.
5 p.
6 p.
6 p.
8 p.
8 p.
5 p.
8 p.
6 p.
8 p.
6 p.
6 p.
5 p.
6 p.
5 p.
8 p.
5 p.
8 p.
6 p.
6 p.

________________
Total

Imp. 751.07-0

200 pontos

9/9

S-ar putea să vă placă și