Sunteți pe pagina 1din 83

ATLUL 1 FNDURLURN

1.1 FNDURLURN

RVNNA LR

Dzbatra rvnd tna dalalr nm al a nt, d la bun


nut, rul d ntru uran. tatl fndatar a munt urn au
ndrat fatul dartl al ggraf dn adrul munt rvnd
atvtata nm, ar tau n 1957, utau f rdu rn rara un mun,

b#%l!^+a?

dar ma al rn ntrmdul ltlr nttulr rnabl 1. n d atun, da


rnal dn atl ltlr rgnal trutural, f d la nvl nanal au muntar,
raaa da aa nu t ntrlat, atun ngalt -nm vr ra vr
f rtuat. n at az numa muntata uran uta amlrz at dala
ntr tatl mmbr.
tfl, at fundal a ft rat lta rgnal d zun. Dfn aat
lt v da rnnd d la ltratura narat ltlr ubl. tuart agl dfn t
lta ubl a rrzntnd dzl guvrnamntal dtnat fa fa rblmlr
al nm2. Laaat dfn a ma aduga fatul ltl nm
al, rum l nrrat n lta rgnal, unt flt d lgutr tma ntru
a rta, ulmnta mba ftl rdu d a . Da l rdu ft
tabl fnt, atun nu ma t nv d lt ubl ntru a ntrvn d
a rta dzlbrl trtral. Dar und at luru nu ntml, atun atfl d
lt ubl unt bn vnt ntru a rdra dzlbrl al, trtral au
nm.
ta t azul lt rgnal d zun a U, lt trutural n
nul , rn alaraata, urmrt lmnara au mar atnuara dalalr
dntr rgunl tn Unun urn n vdra un dzvltr lbrat 3. Da
ntul d zun t un btv lt, atun l d nvrgn rrznt mdul
rn ar btvul lt t ndlnt. nvrgna fr un run la um zuna
1

Clive ARCHER, The European Union: structure and process, Third Edition, Biddles Ltd, London,
2000, pp.133-170.

Stuart NAGEL, Public Policy: Goals, Means and Methods, University Press of America, New York,
1990, pp.11.

t ndlnt, dvn un manft n tm dfrnl -nm dntr tatl


rgunl aarnnd Unun urn dar4. Da nvrgna nm al nu ar
l, atun btvul lt al zun nu at f ralzat. u alt uvnt, zuna t
rzultatul glbal al nvrgn.
zuna a ft artulat a frm a ubdart mun tva blga
aura rgunlr rlr ma ntrt5, ar dat u mnara tulu Un uran
(1987), aat lt a dat rrtat dzvltr rgunlr ma ra al U. rul d

b#%l!^+a?

vlu nldar a lt d zun t n trn lgtur u l d nldar a


munt urn. nnd tndrl uv al munt, aat lt
uran -a tranfrmat dntr-un mlu manm rdtrbutv ntr- lt trutural
autnt, ruat att rtz dalal da tnt, t rvn rara au
adnra dalalr6. Rlul at lt n rtra nm a unu tat mmbru t
una ndrt, a urmar a fatulu a raz rmzl nar ar nttu un
mbld ntru rtra nm rtv. rat, lta rgnal d zun a ft
gndt a fnd ntrandr al a rtulu nm uran d rar a
lbr7. n, u tmul, lta uran d zun a nut f dzvltat la nvl
uran, ar marl dart nm al ar tau n ntrrul Unun utau

Alina BRGOIANU, Fondurile Europene: strategii de promovare i utilizare, Tritonic, Bucureti,


2009, p.77.

Robert LEONARDI, Cohesion Policy in the European Union: The building of Europe, Palgrave
Macmillan, New York, 2005, p.9.

David ALLEN, Coeziunea i fondurile structurale. Presiuni multiple n direc ia reformei, n Helen
WALLACE , William WALLACE, Procesul politic n Uniunea European, Ediia a-IV-a, Editura Arc,
2004, p.250.

Alina BRGOIANU, op.cit., p.78.

Liesbet HOOGHE, Introduction: Reconciling EU-Wide Policy and National Diversity, n Liesbet
HOOGHE i Gary MARKS, Cohesion Policy and European Integration: Building Multi-level
Governance, Oxford University Press, Oxford, 1996, p.5.

f rdu dar rn alara unr ntrumnt rdtrbutv f, numt fndurl


trutural d zun8.
rn ntrmdul fndurlr trutural, ntrumnt fnanar al lt rgnal
d zun, U anaz ntru lmnara dartlr nm al dntr
tatl mmbr9, n ul ralzr zun nm al. tfl, rfrml
ultrar al lt d zun au ft trn lgat d fnta gtnar a fndurlr
trutural, nntrnd mar art dn ltul n rgunl dfavrzat al Unun,
unnd ldartata tatlr ma dzvltat n favara lr ma un dzvltat10.
da d a ra lt ar rdu lmn dartl dntr rgun, ar
rgna n ratatul d la Rma (1957), und t lt tranu fatul unul dntr
btvl munt t ala d a rdu dfrnl nm al dntr
rgun11. n, fndurl trutural au arut ntru rma dat n an '70, du
muntata nm ufr rma a tndr rz nm. La nut, at
fndur rau frt tatlr mmbr ntru dzvltara nfratrutur ralzara un
rtr nm ar f arat d aa tandardlr urn, n, nnd u

b#%l!^+a?

1985, at fndur au ft utfat n trmn zun nm al, rn ar


dra lmnara dalalr rgnal12.

Chris RUMFORD, op.cit., p.154-155.

Mari-Carmen PENALVER, The impact of Structural Funds Policy on European Regions growth. A
theoretical and empirical approach, The European Journal of Comparative Economics, Vol. 4, No. 2,
pp. 179-208.

10

Alina BOUROU, Fondurile structurale. Probleme, soluii i perspective pentru Romnia, n


Mirela CERKEZ, Evaluarea programelor i politicilor publice Teorii, metode i practici , Editura
Polirom, Iai, 2009, p.180.

11

Treaty establishing European Economic Community, Consolidated version 1992, Title XVII, Article
158, Official Journal C 224 of 31 August 1992.

12

David ALLEN, op.cit., p.204.

n 1988, nlul uran d larull, a urmar a natv lu aqu


Dlr13, rdntl m urn d atun, aadtat dublara rurlr fnanar
ntru fndurl trutural urmtr an14. at rm mar rfrm, ar nd u
mnara tulu Un uran, rat a rvlunat rdurl rvnd alara
mlmntara fndurlr trutural, tma ntru a ralza ma ur btvul d zun
nm al a tatlr mmbr15. nu rfrm a fndurlr trutural a ft
ngat dat u mnara ratatulu d la aatrt (1993). Drt urmar, fndurl
trutural au ft tn rn nludra unu nu fnd d zun ntru a furnza ban
r, an, rtugal rland, n al ntru rnra rtlr lgat d
mdu d rll tranurn16.
Dnl d at rfrm, un mmnt n tra fndurlr trutural l-a
rrzntat adtara n 1997 a gnd 2000, al rr dr tratg au ft rtrat
n tmul nlulu uran d larln dn 1999. rnalul btv al gnd 2000
raala d a mr fna fndurlr trutural, mrnd bugtul alat atr ltul.
b#%l!^+a?

trvt autrulu tvn ffn, un alt rzultat al gnd 2000 a ft maara


btvlr fndurlr trutural, d la at la tr. rmul btv, rvnd nvrgn a,
rmvaz dzvltara rgunlr dfavrzat, rn ardara unr rur fnanar ntru
nfratrutur ntru nvt n dmnul afarlr. l dla btv, l d
mttvtat rgnal uara fr d mun , aaz dmn rum,
uara fr d mun, mdrnzara ltlr tmlr d dua, ntrur
angaar a fr d mun. ar ultmul btv, rfrtr la rara trtral uran,
rn nvra nm al a znlr ar nfrunt u dfult aflat n
13

Aceast msur cunoscut i sub denumirea de pachetul Delors-1.

14

The Council of the European Communities following the meeting of the European Council of 11
and 12 February in Brussels, Consolidated conclusions of the European Council, SN 461/88, accesibil
la http://www.europarl.europa.eu/summits/brussels4/default_en.htm,.

15

David BAILEY, Lisa De PROPRIS, The 1988 reform of the European Strctural funds: entitlement
or empowerment?, Journal of European Public Policy, Iunie, 2002, pp. 408-428.

16

David ALLEN, op. cit., p.209.

znl d gran la nvlul U17. t btv unt rluat n rada d rgramar


2007-2013.
La nut ta urmtara trutur a fndurlr trutural. rmul fnd rat t
Fndul al uran (F) nfnat rn ratatul d la Rma, a ru mun ra

b#%l!^+a?

rmvara n adrul munt a faltlr d uar d mbltat ggraf


rfnal a lurtrlr18. tualmnt, at fnd t dtnat lt al,
urnznd mur rvnd uara fr d mun maul 19. n 1962 a ft luat dza
rr lt agrl mun, luru a du la nfnara Fndulu uran ntru
rntar arantar n grultur (FG) n 1962, fnd mrt n du un,
garantar rntar. rnalul btv al atu ntrumnt trutural t ala d a
fnana ltaagrl mun, rn rnra dzvltr rural a mdrnzr
agrultur20. l trla fnd d t trutural t Fndul uran d Dzvltar Rgnal
(FDR) fndat n 1975. n al mmnt funnara FDR nu ra rlat u llalt du
fndur, F F. rntr btvl al numr nvt l dn dvr dmn
rum: nfratrutur, ntat, ntrrndr m ml, dzvltar lal, ntat,
nvr al21. Ultmul fnd trutural rat t ntrumntul Fnanar ntru rntar
l (F), n 1993, dtnat rtr mttvt trulu l 22. ntru
rada 2007-2013, FG F unt nlu n unaagrl a bugtulu

b#%l!^+a?b#%l!^+a?b#%l!^+a?

U,

fnd lu dn adrul un zun23.


17

Steven P. MCGIFFEN, Uniunea European Ghid critic, ediie nou i actualizat, Editura
Regia Autonom Monitorul Oficial, Bucureti, 2007, p. 151.

18

Tratatul Comunitii Economice Europene, Versiunea 1957, Capitolul2, Articolul 123, Official
Journal, p.66.

19

Council Regulation (EC) No. 1260/1999 of 21 June 1999 laying down general provisions on the
Structural funds Official Journal, L 161, 26.06.1999, Articolul 8.

20

Council regulation (EC), No. 1258/1999, of 17th May 1999 on the financing of the common
agricultural policy, Official Journal L 160/103, 26.06.1999.

21

Andrew EVANS, The EU Structural Funds, Oxford University Press, New York, 1999, p.10.

b#%l!^+a?

dat u ultma rfrm a fndurlr trutural, dn 2006, a ft adtat un nu


rgulamnt d funnar a ntrumntlr trutural24, ar a du la mlfara
ntrumntlr fnanar al lt rgnal d zun. tfl, ub umbrla
ntrumntlr trutural fa art, fndurl trutural, altut dn FDR, rdnumt du
rluara unr btv a lt agrl, Fndul uran ntru grultur Dzvltar
Rural (FDR) F, fndul d zun

25

. F F au ft a d ub

ndna fndurlr trutural, fnd ubrdnat lt agrl mun. at


maar a fndurlr trutural a ft mnnat n dn 2003 n Rartul ar, und,
rntr altl, afrma abrdar nanal t rfrabl una rgnal ntru
dtrmnara lgblt fnanr trutural26. nul d ma rzum aat
numrar a fndurlr trutural, ntru ma bun vzualzar a vlu n tm a lt
trutural a U.

b#%l!^+a?

Fnd trutural
F
FDR

nul aar
1957
1975
(du 2006 FDR)
1962
1993

FG
F

22

Council Regulation (EC) No. 1263/1999 of 21st June 1999 on the Financial Instrument for Fisheries
Guidance, Official Journal L 161/54, 26.06.1999.

23

David ALLEN, op.cit., p.205.

24

Council Regulation (EC) no. 1083/2006 of 11 July 2006 laying down general provisions on the
European Regional Development Fund, the European Social Fund and the Cohesion Fund, Official
Journal L. 210, 31.07.2006.

25

Alina BRGOIANU, op.cit., pp. 109-111.

26

Andr SAPIR, et.al., An Agenda for a growing Europe: making the EU economic system deliver,
iulie 2003, accesibil la http://www.euractiv.com/ndbtext/innovation/sapirreport.pdf,.

Drt urmar, rfrml rvnd lta d zun au mu anumt rtr


ggraf nm lgat d gtnara fndurlr trutural. Dtrbura fnanar
a ma mar -a ralzat n rgunl tatl l ma un dzvltat u rur
fnanar uman dftar, unnd, atfl, ldartata tatlr ma dzvltat n
favara lr ma un dzvltat, u ul rr un Unun unfrm dn unt d
vdr al nm.
D-a lungul anlr, tml d mlmntar a fndurlr trutural au dvnt dn
n ma ntgrat ftat, dar dntralzat. utrul Davd lln nmnaz
tnaa atru rn baza rra t nttut tmul d mlmntar aatr
fndur. Un rm rnu rfr lanntrara murlr n urul btvlr rrtar.
l dla rnu rvnd rgramara, vdnaz fatul btvl vr f urmrt n
adrul unu tm d rgramar multanual multrgnal. artnratul, rrzntnd
al trla rnu, ml ralzara un rr trn ntr m autrtl
mtnt d la nvl nanal, rgnal au lal dn far tat mmbru. ultmul
rnu, adnaltata, und ntrbul ardat rn ntrmdul atr fndur nu
trbu nlua alt ltul ubl, f ulmntat rn fnan ar d la
bugtul nanal27. lng at rn d baz al fndurlr trutural, un autr
adaug n un rnu, ubdartata, und rzlvara rblmlr dn adrul unu tm
au l la nvlul ubtmlr n ar l aar28.

ua 1 rnalmlmntr Fndurlr trutural


rgramara
nntrara
artnratul
dnaltata
ubdartata
b#%l!^+a?

nalznd at rn, utm ddu fatul at fndur nu unt u r d


gtnat, fnd nar rlara ntrtaraaunlr ma mult nvl. d art
at luru t antuat d adrul nttunal d la nvl muntar, und ma
27

David ALLEN, op.cit., pp. 213-221.

28

Carlo PANARA, Alexander De BECKER (editors),The role of the regions in the European
Governance, Springer, London, 2011, pp.88-90.

uran,

nlul

mttul

Rgunlr

unt

ar

ntrlaz

gtnara/mlmntara fndurlr trutural29. d alt art adrul lglatv


muntar a un rl mrtant n at n, dar t unul dtul d vat, da t
nm nt d numrul mrnant d rgulamnt dumnt rntatv ar guvrnaz
lta fndurlr trutural30. n afar d art a rgulamntlr dumntlr
muntar, ar rmn nmbat atun nd unt alat la nvl nanal, rtul
tmulu d mlmntar a fndurlr trutural laz ful lglatv
nttunal al fru tat mmbru. Dn at ndrnt, t numra dfrn d
abrdar a mdulu d mlmntar a ntrumntlr trutural la nvlul tatlr mmbr,
d und ratl d abrb varaz mnfatv d la ar laalta.
ntru ndlnra btvlr amntt ma u, n urma nlulu uran d
larull dn 2005 a ft tablt rtva fnanar ntru rada d rgramar
2007-2013, anum ntru rara d lur d mun -au alat 72.120 mlan d ur,
ar ntru lta d zun 307.619 mlan d ur31. nalznd atnt at dumnt,
at brva nl tat mmbr, Rmna, ulgara rum blul lr z tat
ar au adrat n 2004 dun d armatv 51,3% dn ttalul umlr alat32.
adru

fnanar

fnanar

atual

2014-2020

unant

utrnltullaattmularartrnm rara d lur d mun, n


nfrmtatu rrtatlltal U.
Ununauran

fafrtur

marntru

drzanm

ntru

arandlar favrzz dzvltara unnm mamttv, u un grad ma


rdat duara fr d mun.
tratgaura 2020 run agurrtrnm:
29

John BACHTLER, Ivan TUROK (editors), The Coherence of EU Regional Policy: Contrasting
Perspectives on the Structural Funds, Routledge, London, 1999, pp.14-26.

30

Ibidem.

31

Financial perspective 2007-2013, Council of the European Union, Brussels, December 2005,
accesibil la http://www.consilium.europa.eu/ueDocs/cms_Data/docs/pressdata/en/misc/87677.pdf..

32

Euro 38 Billion allocated to Member states within Cohesion policy framework in 2008, accesibil la
http://www.neurope.eu/articles/92275.php.

ntlgnt, rn nvt mafnt n dua, rtar nvar;


durabl, rn rntara dv trnmu mzut d dd
darbn;
favrabl nluzun, rn unraantulurara d lur d mun
b#%l!^+a?

rdurar.
tratganntraz nbtvambarvnd uara fr d mun,
nvara, duaa, rdurar nrga/lma.
ntru atratgaura 2020 da rad, a ft nttut un tm d guvrnan
nm mnt rdnzaunllt drulat la nvlul U la nvl nanal.
rttura lt d zun al adrulu d fnanar 2014-2020 n mara u
adrul d fnanar 2007-2013 unt rdat n tablul urmtr.

rtturalt dzun
2007 - 2013
btv

Fndur

nvrgnta

FDR
F
F

mtvtatuara frt
d muna

FDR
F

rar trtralaurana

1.2 TALBNR

FDR

nt

nvttntru
dzvltar lur
d muna

rar
trtralauran
a

2014 - 2020
atgr d rgun

Fndur

- Rgun mautn
dzvltat;
- Rgunn tranzt.

FDR
F
F

- Rgun ma dzvltat.

FDR
F
FDR

FNDURLR URN

n cntnuar, n vm rfr cu rcdr la a car trbu arcur ntru


abn fndururn d la Ununauran :
taa drgramar
ttaan carlabrazargramul d fnantar, gdurllctantulu, alcara
fnancaran carrgramazaactvtatl la nvlul cnducrcntralurn natnal.
catataaarcaactrrncalrganmlurn (maurana) cat cl
natnaln cal clmlcat drct n actvtatl d gtuna fndurlr tructural
(utrtatl d managmnt, mttul atnal drdnar, urta dntur)
cntrand n aca mauraublcul33.
33

Alina Brgoianu, Fondurile Europene, ntre strategii de promovare i utilizare, Tritonic, Bucureti,
2009, pp. 34-56.
9

mrunacu

maurana,

frurl

natnalabltat,

tablcrn

cnultarntn, rrtatlc trbu fnantatalcaanumtacanttat d fndurntru


lmnara dartatlr dntr Rmanacllalt taral Un acl dmnu.
taa ddntfcar
dntfcaratrmata dn cclul d va al unurct, la nvlul craar lc
rlfara nvntru un atfl drct la nvlul alcantulu, al rgunau al zn,
rcum n cnttul rrtlr tablt d fnanatr la nvlul rgramulu d fnanar34.
Dac dn taa ddntfcara rt fatul c un atfl drct t ncar

b#%l!

^+a? b#%l!^+a?

nvlurlantmnnat, trc n taa urmtar, rctv labrara dunra

b#%l!^+a?

runr drct.
dntfcara fac, aadar, ma mult nvlur , crunztr fcrua
dntracta, flcntrumntcfc danalz, du cum urmaz35:
(a) analzacrmt ncadrararctulu n cnttul ntrn trn al alcantulu
baza matrcW a dcumntlr drgramartnt la nvl nanal rgnal;
(b) analzarblmau a nvcarat f rzlvat rn ntrmdul unurct Dagramakawa;
(c) dntfcara gruulu nt a nvlr actua bazandalr, ctnarlr
antrvurlr;
(d) analzaactrlr-cau a factrlr ntra (takldr).
Rzultatlactvt ddntfcar vr dvnrcmnntalcrr d fnanar,
rctv36:

analza d nv;

rlvanarctulu la nvl nanal, rgnal, lcal n rart cu


rrtlrgramulu;

34

Alina Brgoianu, Fondurile Europene, ntre strategii de promovare i utilizare, Tritonic, Bucureti,
2009, p.35.

35

Oana Abaluta, Doru Curteanu, Irina, Popescu, Managementul proiectelor cu finantare externa,
Metodologia de elaborare, Editura Universitara, Bucuresti, 2004, pp.23-34.

36

Constantin Opran (coord.), Sergiu Stan, Stelua Nstas, Bogdan Abaza,


Managementul proiectelor", comunicare.ro, Bucureti, 2002
10

dfnra gruulu nt;

rlvanarctuluntru nvl gruulu nt;

mlcaraactrlr-c n rct.

nalzaWt un ntrumnt danalz carndc ntru un tnal bnfcar


d

fnanar

nramburabl

unctl

tar

(car

trbu

dclatat),

rcum

rtuntlcl marftabl (car trbu urmrt). tdat, rlv unctl


vulnrablalactua (car trburtat ntru car trbunatacun d rmdr),
rcum amnnrl (car trbuvtat, ct bl) lacartuu. Daca,
analzaWt utl n labraratratglr car latztnalul frt dunctl
taralrganza

rtuntltnt

car,

acla

tm

mnmzznflunllbcunlr rganza a rcurlr. crnmul Wrvn d


lanallcuvntlr

dn

lmbanglz:

trngt(unct

frt,

lmntutrnc),

Wakn(lbcun, unct vulnrabl), rtunt(rtunt, an favrabl)


rat(amnnr, rcur).
tunccnd dfnt gruul nt al unurct trbu aba n vdr3
rgul37:
- cuantfcara cfcara numrulu mmbrlr gruulu nt; atunccnd nu
t un grad rdcat dcrttudncu rvr laact numr, at facarmar, cu
flra frmulr cl un;
- dcrra clafcara trbuagurat gmntarct maclar a gruulu nt,
rn rczara unr lmntrcum: vrta, ul, nvlul dtud, cuaa, vntul tc; cu
ct unt rczat ma multact rlvantcar dcru gruul nt, cu att actat ma
bn dfnt. La dcrra gruulu nt trbuavut n vdr ncludraactlr numt
rzntal, n cal galtata d an, lgat d gn (rrmlar n gruul nt
ntru fm brba), tn (act dncluzuncal atn rma), mdul
drvnn (accgal n gruul nt ntru ranl dn mdul rural cl dn mdul
urban);
- lcalzara cfca rguna lcaltl drvnn a gruurlr nt.
lng nuna dgru nt, n rct lucraz cu aca dbnfcar fnal.

37

Alina Brgoianu, Fondurile Europene, ntre strategii de promovare i utilizare, Tritonic, Bucureti,
2009, p. 67-80.
11

ctaunt rrznta dndvz, gruurl dndvau nttlcrrarctul


nu

ladraz

md

drct,

darcar

bnfcaz

md

drct

durmamlmntrrctulu.
labrara dcumnta d fnanar
labrararunr drct cnt, n ln gnral, n cmltara unu frmular
rdfnt, alcru frmat, tructur rgul dcmltarunt dfnt d fnanatr, altur
dclctara unr dcumntan, lctat tt dacta dn urm38.
mltaracrr d fnanar nu at f ralzat dct du tudracu atna
gduluafrnt rgramulu alulu larct, car facublc dctr fnanatr n tm
utl. a ma facl mdaltat dantra n a gdulu d fnanar a dcumntacar
trbucmltat ntru dunra unrunr drct tntrntul, accnd adra
wb a fnanatrulu.
Lalabrararcrrunr drct vr functat, frmatul mu d
fnanatr, cu dfrnr d la un t dcrr d fnanar laaltul, cl un urmtarl
rubrc39:
1. tlul rctulu
2. nfrma lgat dalcant/lctant
3. nfrma lgat dartnr
4. bctvlrctulu
5. Gruul nt. nfcar fnal
6. utfcara rlvanarctulu
7. ctvtlrctulu
8. Grafcul Gantt
9. Rzultat ndcatr
10. Valaradugat, utnabltat fct multlcatar
11. ugtul rctulu
taa d fnanar mnaracntractulu

38

Ilie Drgan, Oneal Oan, Florentina Moiseanu, Elaborarea proiectelor cu finanare din fondurile
structurale pentru IMM-uri 2007-2013, Editura Contaplus, Craiova, 2008, pp.90-113.
39

GUVERNUL ROMNIEI, Cadrul Strategic Naional de Referin 2007-2013, Guvernul Romniei,


Aprilie 2006
12

ntru mnaracntractulubtnra fnantar trbuaarcurgatal40:


. ranmtralctrnc acrr d fnanar
. nrgtrara/actualzara dcumntlr datlr n Rgtrul tnallr ntractr
(R)
. Dunra dcumntlr ntar
D. valuararctulu vntallctar dclarfcar;
. manracntraculu, btnra fnantar.
mnaracntractulu d fnanar
Rrzntantul fnanatrulu (d rgul, rganmul ntrmdar) va tranmt
fcrulctant d lta drctarbatntru fnanar crar dacctar rn
cartnvtat lacntractar.
crara dacctarcnncncluzlauravalurrctulu runrl d
mdfcaracrr d fnanar (dac tcazul).
n cazul n carlctantul acct actcnd, acta va tranmt larganmul
ntrmdar cntractul mnat dctr rrzntantul u lgal, n la un trmn tablt, n
vdramnr dctrutrtatacntractant.
n cndl n carlctantul nu rct trmnul tablt au nu tranmt tat
dcumntllctat, mnat cu numr dnrgtrar (dr), dczacu rvr
laacrdara fnanr nramburabl vard valdtata.
n

cazul

fndurlr

tructural,

cntractul

fnanar

nc

ntr

bnfcar/lctant rganmul ntrmdar avzaz dctrutrtata danagmnt


argramuluranal. n cazul rctlr tratgctbl ca ncracntractulu
fac drct ntr bnfcar/lctant autrtata d managmnt.
taa dmlmntar mntrzar
mlmntararctulu
acum am mnnat la nvlul catllr antrar, runr drct du
arbat dvn, ca urmaramnrcntractulu d fnanar, un rct car trbu
fmlmntat cnfrm rvdrlr cntractual.
n cadrul mlmntrrctlr rn atna urmtarlcatl mar41:
. mlmntaraactvtlr managmntul rcurlr;
. anagmntul fnancar al rctlr;
. anagmntul cmuncr n rct.
40

GUVERNUL ROMNIEI, Project Management Manual", http://www.projectmanagement.ro


13

rcul dmntrzaral tadulumlmntractvtlr al rctulu n


anamblu

trbu

unul

rmannt,

car

ab

lc

ntragarad

dmlmntararctulu.
rn mntrzara drulractvtlr dtrmn mdul n carrgraz
actvtl, lcul n carafl drcarcar ndrat rctul.
ctvtata

dmntrzararctuluruunvaluarardc

danamblu

darc ndlnra fcractvt n art nu ruun n md blgatru


ndlnrabctvlr rctulu. cat actvtatcncrtzaz rn rganzara d
ntlnr

ntr

managrul

rctulu

clal

mmbrac,

ntrca

dcnducrarctulu cu t factrntra.
Vrfcara dcumntlr
Vrfcrl dcumntlr vr agurac raartl du d bnfcar unt cmlt
crct rct mdlul cnvnt n ntractul d fnanar, c rctul t

b#%l!^+a?b#%l!^+a?

mlmntat n cnfrmtatcu lglcmuntar nanal va urmrvlua n


tmandcatrlr tablrn rra d fnanar ralzrl fa d ntlru.
Damna,

va

fcntrlat

rctara

lgla

nanalrvnd

aczlublcfctuat d bnfcar vr f vrfcatnfrmal dn crrl d


ramburar.
Vztl d mntrzar

b#%l!^+a?

cul vztlr d mntrzart da vrfca la fata lculu ralzara fzc a


unurct, ca tmul d managmnt al rctulu darmtclctara unr
datulmntar fata dclcurn n raartl drgr, n vdraarcr
valrndcatrlr fa d ntlru aacuratnfrma furnzat d bnfcar.
valuaramactulurctlr
valuaramactulurctlr

urmart

gradul

carrctul

atngbctvlndcatr dmaact, fctlcar laratat n randul gruulu tntacat


n ctat. ralzazan dua mdur:

arcur rn mntrzar;

la fnal rn valuar

41

Ministerul Finanelor Publice, Asistena tehnic pentru implementarea instrumentelor structurale n


Romnia, Direcia Asisten Tehnic, Ministerul Finanelor Publice, No.3, martie, 2010.
14

1.3 NALZA

FNANCAR ARCTLR FNANAR DN FNDURURN

nalzat - nfcu t un ntrumnt analtc, utlzat ntru atma (dn unct


d vdral bnfclr cturlr) mactul c-cnmc datrat mlmntranumtr
acun /au rct. mactul trbu fvaluat n cmaracu bctvrdtrmnat,
analza ralzndu- n md uzual rn luara n cndrara tuturr ndvzlr afcta
dacun, n md drct au ndrct.
n gnral, trbu tablac dac analza ralzaz adtnd rctv
lcal, rgnal, nanal, la nvlul Uau glbal. vlul danalz trvt trbu
dtrmnat n rlacu mrma cul rctulu, adc n rlacu gruul/zna n
carrctul ar un mact rlvant.
bctvul nalzt - nfcu t dadntfca cuantfca (rctv da da
valar mntar) tatmacturlblalacunau rctulu luat n dcu, n
vdra

dtrmnrcturlr

bnfclr

crunztar42.

rncu,

tatmacturlar trbuvaluat: fnancar, cnmc, cal, d mdu, tc. n md


tradnal, cturl bnfclunt valuatrn analzara dfrn dntrcnarul cu
rct

altrnatvaactucnaru:

abrdarncrmntal)43.

cnarul

cntnuar,

fr

rzultatlunt

rct

(aa

cumulatntru

numt
adntfca

bnfcl nt atabl dac rctul trtun mrt fmlmntat. tfl,


at f utlzat cantrumnt d dczntru valuara utltnvtlr c urmaz
a f fnanat dn rurublc.
ta n ralzaranalzt nfcu
vnd n vdrcadrul gnral rzntat n catllrcdnt, talruntru
ralzaraanalzct bnfcu, n cnttul rgtrrctlr dnvt, unt
urmtarl:
- dntfcaranvt dfnrabctvlr;
- nalzaunlr;
- nalza fnancar;
- nalzacnmc;
- nalzanztvt;
42

Alina Brgoianu, Fondurile Europene, ntre strategii de promovare i utilizare, Tritonic, Bucureti,
2009
43

Oana Abaluta, Doru Curteanu, Irina, Popescu, Managementul proiectelor cu finantare externa,
Metodologia de elaborare, Editura Universitara, Bucuresti, PP. 76-80.
15

- nalza rculu;
- rzntara rzultatlr.

nalza fnancar
bctvl

cul

analz

bctvul

analz

fnancart

dacalcularfrmana fnancar arctuluruarcurul rad d rfrn, cu


cul datablcl matrvt tm d fnanarntru acta44. cat analz rfr
launra fnancar utnabltata trmn lung, ndcatr drfrman fnancar,
rcum utfcarantru vlumul atn U ncar.
arc, analza fnancar trbu arcurg urmtarlta45:
() tmara vnturlr cturlr rctulu mlcal lr dn unct d
vdral fluulu d numrar: rctl gnraz rrl lr vntur dn vnzara d
bunur rvc; dmlu, tarfntru almntaracu a, taantru lucrrublcau
accauttrad. ct vntur vr dtrmnarn rvznaracanttlr drdu/
rvc furnzat arurlr lr (analzacrr). n gnral, tranfrurlau ubvnl,
Vau alt tandrctrcut d lacnumatr nu unt nclu n dtrmnara
vnturlr vtar.
turl drarcurnd tatllrvzutntru acznara d bunur
rvccar nu unt d natur nvtnal, ntruct actaunt ralzat n fcarrcu
fnancar. ctcturt nclud: cltull drct drduc (cnumul d matral
rvc, rnal, ntrnr, ctur gnral drduc), cltuladmntratv
gnral, cltul d vnzar dtrbu. n calculul cturlr drar, vr fclu
tatlmntlcar nu gnraz cltual mntar fctv, car dac actaunt
lmntnclu n md nrmal n cntabltat (amrtzara, rc rzrvntru cturl d
nlcur vtar, fndur d rulmnt).
Dtrmnara dfrn d fnanat ntru unalctat calculara n cncn
acltullr

lgblct

fcfnanat

dn

Fndur

.Dfnratmulu

44

GUVERNUL ROMNIEI, Project Management Manual", http://www.projectmanagement.ro


45

Oana Abaluta, Doru Curteanu, Irina, Popescu, Managementul proiectelor cu finantare externa,
Metodologia de elaborare, Editura Universitara, Bucuresti, PP. 80-91.
16

fnanararctulu rftabltataa fnancar46: act lucru t ralzat rn luara n


cndrara nvlulu d fnanarcarat fbnut dn F/FDR, rcum dn
rcaltur d fnanar (ur nanal, blgaun, mrumutur).Vrfcaracaact
fluulu d numrar rvznat ntru aagura funcnaraadcvat arctulu
ndlnrablgalr nvt rvculu datr47: un rct tcndrat utnabl
dn unct d vdr fnancar, atunccnd acta nu rznt rcul da rmn fr numrar n
vtr. Un lmnt mrtant l rrznt lanfcarantrrlr rlr d numrar. nalza
trbu dmntrzcaactata daacrllan dan rn url d fnanar (ncluv
vnturl, rcum rc fl d tranfrur d numrar), ntru ntragarad d rfrn
arctulu. utnabltataar lc n cazul n car fluul d numrar nt cumulat tztv
ntru tan danalz.
alculara

fluurlr

fnancar48

nalzat

frmat

dntr-r

tablcarlutraz fluurl fnancaralrctulu, dtalat ttal nvt, ctur


drar vntur, url d fnanar analza fluulu d numrar ntru utnabltata
fnancar.
tdlgac va f utlzat tanalza fluulu d numrar actualzat (F) 6, car
utlzaz mtd ncrmntal carcmar cnarul cu rct cu altrnatvacnarulu
fr rct.
nt actualzat a tuturr cturlr, au, altrnatv, ntru un ct dat, mamzaz
nvlul rzultatulu. Rzultatlunt fltarntru aclrctalcrr bnfcunt
dfcl, dac nu mbl, fvaluat, n tmccturlt f dtrmnatcu ma mult
crttudn. 6 mtda Far urmtarlcaractrtc49:
46

Alina Brgoianu, Fondurile Europene, ntre strategii de promovare i utilizare, Tritonic, Bucureti,
2009, P.148-186.
47

Alina Brgoianu, Fondurile Europene, ntre strategii de promovare i utilizare, Tritonic, Bucureti,
2009, P.148-186.
48

GUVERNUL ROMNIEI, Cadrul Strategic Naional de Referin 2007-2013, Guvernul Romniei,


Aprilie 2006, pp. 152-186.
49

Oprea, Dumitru, Managementul Proiectelor, teorie si cazuri practice, Ed. Sedcom Libris, Iasi, 2001
17

1. rgtcrcal fluulu d numrar al raun (dn unct d vdral


vnturlr attat cturlr, rcum altnvtlanfcatau ncar, ntru
fcaran d funcnar) n abnarctuluru (cnarul fr rct). n cazul n
carrctul rutcmlt nu, cnarul fr rctt un cnaru fr
raun.
2. rcmlaral fluulu d numrar unt rgttavnd n vdrrctul
ru mactul actua dn unct d vdral raunlr (cnarul cu rct).
nfcarul rctulu trbu a n cndrar ntrgul lan dnvt, n ama d
mdfcrl n cturl drar ntrnr autz tarfl (dac t rlvant),
lund n cndrar dnbltata daltntru rvc.
3. fluul d numrar ntru nvt rrznt dfrna dntr fluul d numrar n
cnarul cu rct cnarul fr rct. Dac rctul rutcmlt nu,
cnarul fr rct t bazantru fluul d numrar ncrmntal.
rncntru

fnancar50

ralzararclr

rcl

fnancaralrctulu vr rgt baza unu mdl fnancar c urmaz rncl:


rada d rfrn rrznt numrul mam danntru car furnzaz
rvzun. rvzunl rfrtar la vtrul rctulu trbu f fcutntru rad
arat

durata

vcnmcaactua

dtul

ndlungat

ntru

acurndmactul trmn mdu lung. n tmcact lmtattat f rlvant


n martatacazurlr, t utlzarzntur d tmcfc dtrmnat n func
dcaractrtclartcularalrctulu. n atfl dcazur, analza trbu utfc n md
crunztr algra unrad d rfrn dfrt.
Rata fnancar dactualzart utlzat ntru calculara valractualzata
fluulu d numrar bnut n analz, n fcaran, ntru a lua n calcul valara n tma
banlr. cata urmrt rflctctul drtuntatal catalulu, carat fcndrat
ca vntul c-ar fbnut dn ca ma bun altrnatv ntru rct.
ntru rada drgramar 2007-2013, rcmand n Dcumntul d Lucru

b#%l!^+a?b#%l!^+a?

nr. 4 rat dactualzar d 5% n trmn ralcaaramtru d rfrn ntru ctul


drtuntatal catalulu trmn lung51. t rcmandat utlzara un rat d 5% n

b#%l!^+a?

trmn ralntru tatrctl, maun n cazul n caratutfca tmncc n


anumttuacfc, rntabltata mdattat n trmn ral trbu f ma mar
50

Oana Abaluta, Doru Curteanu, Irina, Popescu, Managementul proiectelor cu finantare externa,
Metodologia de elaborare, Editura Universitara, Bucuresti, PP. 80-91.
18

dct valara d rfrn rcmandat, datrt naturnvttruluau datrt rntablt


mdbnut n ctrul/ ub-ctarlcfc. rcum, n act dn urm caz, va f
utlzat aca valara rat dactualzarntru tatrctl dn ctrul/ub-ctrul
avut n vdr.
u n cl dn urm, cnd rata dactualzartrmat n trmn ral, analza va
f ralzat n rurcntant, atunccnd analzat ralzat n rurcurnt
(carbrv la un mmnt dat nclud fctlnfla gnral), atunc va f utlzat rata
dactualzar nmnal (carncludnflaa).
Dtrmnaraubvn U (calculara dfrn d fnanat) 52 - ntru
rctlcarcndr c unt gnratar d vntur, n cnfrmtatcu artclul 55.1 al
Rgulamntulu
1083/2006, va dtrmna nvlulu mam al cfnanr U, bazacnctulu
dfrn d fnanat. tda dfrn d fnanat nu alc n cazul n car:
- rctl nu gnraz vntur;
- vnturl ntunt ngatv, dmlu cnd cturl drar nu unt acrt d
vnturl gnrat draun. n atfl dcazur, analzautnablt fnancar va
ralzantru

dtrmna

dac

fndur

dnblufcntntru

acrracltullr n tmul rad danalz;


- Damna, mtda dfrn d fnanat nu vaalcarctlr caruun
nrmlr autrulu dtat
(rtclul 55.6 al Rgulamntulu 1083/2006). ntru rctlcar nu
ncadraz n catgraclr gnratar d vntur, nvlul mam dcfnanar Utcl
tablt n cadrul arrtar rlvantargramuluranal d lacarlct
fnanara.
rn dfrna d fnanat nlgarta dn ctul nvtru (lgbl)
car nu at facrt d vnturl nt rzultat dn rctvanvt, amblrmat
dn unct d vdral valr lr curnt (rznt). Dfrna ntrcl du

51

Manuela STNCULESCU, et.al., Cerine specifice ale gestionrii instrumentelor structurale i


implicaiile pentru Romnia, Studiul No. 6, Insititutul European din Romnia, Bucureti, 2004, p.38.
52

Oana Abaluta, Doru Curteanu, Irina, Popescu, Managementul proiectelor cu finantare externa,
Metodologia de elaborare, Editura Universitara, Bucuresti, PP. 80-91.
19

valrtcndrat ltual lgbl cnd alc ratl dcfnanarcfcat n


rgramlranal rlvant.
ntru calculara dfrn d fnanat, vr lua n cndrar urmtarl:
ltullgbl: rvdr rfrtar lalgbltatacturlr dnvtt f
gt n artclul 56 al Rgulamntulu () 1083/2006 (Rgulamntul Gnral ntru
ntrumnttructural); n artclul 7 al Rgulamntulu 1080/2006 al nluluuran
(FDR); n artclul 3 al Rgulamntulunlulu 1084/2006 (Fndul dzun). a
rgul gnral, numacltullfctuatarcurul rad drgramar 2007-2013
unt lgblntru fnanar. Damna, cntrngrl dlgbltatunt rvzut la
nvl nanal rn rdnl mntralrvnd lgbltatacltullr.
Vnturcar trbu luatn cndrar: dar vnturl dfntcantrr d numrar
ltt drct dutlzatrau alt furnzr drvccntract (ncluv vnzaraau
ncrra d trn) vr f luat n cndrar la dtrmnara dfrn d fnanat aacum
t dfnt n artclul 55(2) al Rgulamntulu 1083/2006; altntrr d numrar t
fcndrat n analzarftabltcatalulu nanal, dar acta nu vr fnclu la
dtrmnara dfrn d fnanat.
cnm lacturl drar. cnml lacturl drar ralzat drct
trbu

luat

cndrar

la

dtrmnara

dfrn

fnanar

(darcactaunt cvalntcu vnturl nt). cnml lacturl drart


fgnrat dac at dmntrac actaunt cmnat d rducrgal aubvnlr
drar ( valca n md crunztr vauncu dvz).
arf caactata dlat a utlzatrlr53 - Dac tcazul, autrtl d
managmnt trbu a n cndraralcararnculu luatrul ltt arcur.
ct lucru t rlvant ntru tablra tarflr ntru utlzatr drcanvtlr
dnfratructur cfc.
n acla tm, atunccnd tcazul, artclul 55 al Rgulamntulu 1083/2006
rmt cndraract lgat drrtata rlatv atatulu mmbru, carntru
tatactlractc namn c tal ttalltt d utlzatrrvclr nu trbu
dac anumt lmtacctat dn unct d vdral caact dlat aactra.
utnabltata

fnancar54

aactata

bnfcarulurctulu

da

gtnamlmntaranvtrutcrtc ntru uccul ntrvn , n fnal,


53

Alina Brgoianu, Fondurile Europene, ntre strategii de promovare i utilizare, Tritonic, Bucureti,
2009, P.148-186.
20

ntru garantaraatngrbctvlr tablt. Dn acat rctv, bnfcarul


rctulu trbu dmntrzc ntrvnaru tutnabl dn unct d vdr
fnancar

nu

vaun

rcl

caactataa

da

ndln

tatblgal

fnancararcurul rad d rfrn.

1.4 TADUL

ACCR CAUZL NACCR FNDURLR URN

Unul dntrrncallbctv mnnat d Rmna n tratgat-adrart


ralzara unabrbct ma mara fndurlr tructural, ar act lucru nu at
ndln

dct

rntr-rgtr

mlmntarcrct

arctlr

duntru

fnanaruran. rbuamntt fatul c rncul ubdart, artnratulu,


fcna, altur dnfrmar drcnat atnallr bnfcara fndurlr tructural,
ltcadacnt daguraracaactadmntratv n utlzara gtnara fndurlr
tructuralcntutlmntl-c n agurara un rat rdcat dabrba fndurlr
tructural55.
arc rna fndurlr dr-adrar, dcar Rmnaa bnfcat, nu autut f
tranu

ttaltat

managmntul

vtarlr

fndurtructural.

tml

dmlmntar dntrcl du tur d fndur dfr mnfcatv rn dgnul


nttunal dfrt, rurl fnancarcarunt mult ma mar n cazul F, dar n rcul
drgramar, d dzvltar drct rcdurl dlc 56. n vm rac
rnaacumulat n rada drgramar 2007-2013 va rrznta un lu n
cacrvt ma bun gtnar accara fndurlr urn dn rada 2014-2020.
u toataau trut mai bin d 7 ani d laadrara la U, Romnia n onfrunt
u o marrovoar n aborbia fondurilor truturalal Uniunii uron. Rata
daborbit n ontinuarzut, att n raort u fondurilaloat, t i u vnitul
54

Alina Brgoianu, Fondurile Europene, ntre strategii de promovare i utilizare, Tritonic, Bucureti,
2009, P.148-186.
55

Alina BOUROU, Fondurile structurale. Probleme, soluii i perspective pentru Romnia, n Mirela
CERKEZ, Evaluarea programelor i politicilor publice Teorii, metode i practici , Editura Polirom,
Iai, 2009, p.189.
56

Idem, pp. 180-195.

b#%l!^+a?

21

naional gnral, i, avnd n vdronttul onomi n ur d drular i


ontratararditlor, autoritil naional-au angaat ia mauri n vdrartrii
aborbii, lund n onidrai inluiv o imliar mai trn a bnilor omrial57.
onform datlor furnizat dutoritatantru oordonara Intrumntlor
trutural (I) n 2015, gradul daborbi n Romniaaun la 54,22%, lafritul
lunii ianuari, n raort u aloarantru rioada 2007-2014 58. n Raortul tratgi
naional 2009 rivind imlmntara Fondurilor truturali doziun laborat
dautoritil romn n luna ianuariaanului 2010 i tranmiomiii uron, t
mnionat fatul di Romniaa fot rintrrimltat mmbralror rogram
oraionalau fot arobat dtr, dmararaftiv a imlmntrii tratgii
arobatrin adrul tratgiaional d Rfrin (R) i rograml oraional nu a
fot fail, nrgitrandu- numroa i omlroblm n roul d dmarara
imlmntrii rogramlor oraional i aroitlor.
Inaaitata Romnii da utiliz fonduril Uniunii urontndmi, hiar
da oat fi liat d divri fatori. Fatul aata nu ru t atrag
fonduriluron n din rimii ani ot-adrar, l uin n aiai mur u ontibuia
naional la bugtul omunitar, nrgitrnd hltuili ntatat mmbru U, t o itua i
nu doar aradoal, dar i u ft dramati n ariv t rurara diran lor d
dzvoltar i onvrgna ral u ril U.
indm rdm dzbatrarivind

aborbia

fondurilor trutural

dtr

Romniatl uin onfuz, rinialul motiv fiind lgat d lia d tranarn a


guvrnului ntral, n ial la nivl d gtionararogramlor ora ional i damna,
ngara

vulnrabilitilor

itnt

aat

rivin,

ar

imidi

idntifiaraotniallor roblm. n loul uni imagini analiti, trzntat o imagin


inomlt aaborbii fondurilor , ubliniind doar atloitiv, ar n l din urm fa
o vntual abordar tiinifi difiil.
D rinut t fatul n timul roului d imlmntaral unui roit,
aborbiaoat fi influnat d vulnrabilitilar durg din adrul maroonomiatt
intrn, t i trn al Romnii59.Una dintr vulnrabilitil maorarar utaafta rata
57

The Role of Commercial Banks in the Absorption of EU Funds, Report by the Working Group
approved by the EBCI Full Forum Meeting 16-17 March 2011, Brussels
58

Autoritatea pentru Coordonarea Instrumentelor Structurale - ACIS, ianuarie 2015.


22

daborbia fondurilor uront rigiditataitmului banar n arivt


mrumuturilntru

o-finanararoitlor.

onttual

onolidrii

ondiiilor

drditar imu dR, dobnzil i omiioanlratiat d bnilomrialau


rut, iar oliitanii trbui dun un ront din uma finanat (n la 20-25%) a

b#%l!^+a?

b#%l!^+a?

garani, ar rmn bloat n mrumutul rimtarobara bnii, a namn


o ntrzir dtva luni.
onform rzultatlor tudiului artaalbaaaaitatii adminitrativ aborbtia
fondurilor

uron

datr omunitatil

mii

miloii,

lanat

duroarlamntarul D, Vitor otinaru, langa liaronalului intruit i aaitata


bugtaralabaaadminitratiilor loal, obtaoll birorati imortant, ulgril d
normra voluminoai gru d intl, rglmntarilrivind ofinantara liit d
tranarnta, anl mii ntru himbul d rinta dintrutinatorii roitlor, rum
i oibilitatil ndzvoltat doordonar intrrgionala ii un amrntaauraaaitatii
adminitrativ da gtiona ori fl d roit ar urmazaa fi drulat u autorul fondurilor
uron.
inttiznd toatl mnionatantrior, utm tragonluziaaura unor atar
dtrmin ratazut aaborbii fondurilor uron n Romnia, i anum60:
- ntrziril nutifiat n laborararogramlor oraional dtrautoritil d
managmnt din difrit minitr i vitza rdu d rai laomntariil formulat
domiiauroan; at ntrziri au fot auzat, n rinial, dritna
mntalitilor din rioada dradrar, nd lanifiaratratgi ra ralizat, n a mai
marart, dtromiiauroan i nu d Guvrnul Romnii;
-ntrziri n aigurara uni ontruii intituionalolidntru rll d
organim intrmdiar i unitil rgional, n alror atribuii intr gtionara fondurilor
trutural la nivl rgional i loal;
-ultura rdu n domniul managmntului droit att ntru organimlubli,
t i ntru lrivat;
59

Gheorghe ZAMAN, George GEORGESCU, Structural fund absorption: a new challenge for
Romania?, Romanian Journal of Economic Forecasting 1/2009
60

Oana GHERGHINESCU, Paul RINDERU, Daniel NEAGOE BCANU, The development potential
of the Romanian economy under the structural funds framework,
http://www.upm.ro/proiecte/EEE/Conferences/papers/S322.pdf
23

-imliaralab

aautoritilor

ubli

dzvoltaraaaitii

otnialilor

bnfiiari droit;
-rtina bnfiiarilor gnrat d nivlul rdu dr-finanaraordat drograml
oraional i d nivlul ridiat dofinanarrivat;
-ntrziri n dfinitivara litlor dhltuili ligibil i arodurilor dli i
ramburar;
-anumit nnlgri ntr organimlitnt i l nou nfiinat, imliat n
managmntul fondurilor trutural i un nivl inufiint drgtir i alifiarntru
ronalul din anumit organim intrmdiar.

24

TLUL 2 GRADUL

DABORBIAL FONDURILOR URON N

RIOADA

2007 2013

2.1 FONDURILTRUTURAL I ALT


ROMNII N RIOADA 2007-2013

ROMNIA

INTRUMNT FINANIARALOAR

b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a?

ntru a nlg manimul riinului aordat d Uniun, n ontinuar vom analiza


fiar intrumnt au fond trutural. rinialul ilon al olitiii d dzvoltar rgional i
al

olitiii

doziunonomi

oial

Uniunii

uron

ontitui

Fonduriltrutural (F) )61, alturi dartau dou fonduri : Fondul doziun (F) i
Fondul uroan dolidaritat (F).

Fondul doziun62
Fondul doziun trimit dirt la unul din ourilrinialal U i anum:
romovararogrului

onomi

oial

liminara

difrnlor

arit

ntrtandardl d via la nivlul rgiunilor i tatlor mbr. Fa fot nfiinat n 1992


61

Community Strategic Guidelines for Cohesion 2007-2013, European Commission, October 2005, part
of the Fourth Progress Report on Cohesion submitted by the European Comission.
62

Regulation (EC) No 1164/94, Regulations (EC) No 1264/99 and (EC) No 1265/99, Financial control
and corrections - REG 1386/2002, Eligibility REG 16/2003, Publicity - REG 621/2004
25

ntru ariini ania, ortugalia, Gria i Irlanda - ar, din unt d vdr onomi,
ituau la un nivl infrior omarativ u llalttatmbr. F ar dou ta d
funionar: 1994-1999 i 2000-2006, n 1999 trnd rin rforma odat u ntragaoliti
trutural. Di unt ligibil n adrul atui fond numai tatlal ror rodu Intrn rut
(I) a d louitor ituaz ub 90% din mdia U, ntru rioada 2000-2006 au
rmaalai tat, di Irlandai anumit rgiuni din aniaau dit at rag (aurmara
ftului tatiti63).Domniil n araionaz Funt rotia mdiului nonurtori
rlltran-uronaoiat infratruturilor d tranort. riinul finaniar aordat nu
ttruturat rogrami roit, fiarroit rimind finanar n roori d 8085% din totalul oturilor ligibil. Finanaralor dou domnii thilibrata,
fiarrimind 50% din bugtul aloat atui fond. roitlunt ltat i imlmntat
dtrtatl mmbr bnfiiar, arunt ronabil d managmntul i monitorizara
lor finaniara.
Fonduriltrutural
r dobir dl dou fonduri rzntatn aum (Fondul uroan
dolidaritat

Fondul

doziun)

ar

funionaz

baza

droit,

Fonduriltrutural funionaz baza drogram, ata fiind la rndul lor truturat


n funi d domniil i obitivlrioritaralolitiii rgional.
Fondul uroan ntru Dzvoltar Rgional (FDR)64
Fondul uroan d dzvoltar rgional (FDR) urmrtonolidaraoziunii
onomi, oial i tritorial n adrul Uniunii uronrin ortara dzhilibrlor
itnt ntr rgiunilatia.
FDR riin dzvoltara rgional i loal ntru aontribui la toat obitivl
tmati, rin tabilira unor rioriti dtaliat n vdra unui mai marant u:
rtar i dzvoltar, rum i inovar;
mbuntiraaului la informaii i aalitii atora, rum i la
thnologiilomuniaiilor;
himbrillimati i trra la o onomiu miii rdu d dioid darbon;
riinul omrial aordat I-urilor;
63

Efect statistic: Ca urmare a integrrii celor 10 noi membrii n 2004, media Venitului Intern Brut la
nivelul UE a scazut considerabil. Unele state, care erau eligibile pentru fondul de coeziune anterior
(Venitul Intern Brut mai mic dect 90% din media Uniunii Europene), n urma extinderii nu ar mai fi
eligibile, chiar dac Venitul Intern Brut nu s-a modificat
64

FEDR, valabil la
http://europa.eu/legislation_summaries/agriculture/general_framework/g24234_ro.htm
26

rviiil d intronomi gnral;


infratruturil d tlomuniaii, nrgi i tranort;
onolidaraaaitii intituional i o adminitraiubli fiint;
infratruturil dntat, duai i oial; i
dzvoltara urban durabil.
Fondul oial uroan (F)65
b#%l!^+a?

n timontribui laoziunaonomi, oial i tritorial, Fondul oial


uroan (F) rrzint rinialul intrumnt al Uniunii uron dtinat invtirii n
oamni. taonfr tnilor uroni oortuniti mai mari dangaar, romovaz o
b#%l!^+a?

duai mai bun i mbunttituaiaroanlor lor mai vulnrabilaronfrunt


u riul dri.
Rgulamntul rouna F vizzatru obitiv tmati n ntraga Uniun:
(i) romovara ourii fori d mun i riinira mobilitii lurtorilor;
(ii) romovara inluziunii oial i ombatrarii;
(iii) ftuara d invtiii n domniul duaii, al formrii omtnlor i al
nvrii tot arurul viii;
(iv) onolidaraaaitii intituional i afiini adminitraii ubli.
otui, F vaontribui, damna, la ralizaraaltor obitiv tmati, um ar fi
uinra trrii la o onomiu miii zut d dioid darbon, ninflunabil
dhimbrillimati i fiint din untul d vdral utilizrii rurlor, intnifiara
utilizrii thnologiilor informaii i omuniaiilor, onolidarartrii, a dzvoltrii
thnologi i a inovrii, rum i rtraomtitivitii ntrrindrilor mii i mi loii
(I-uri).
Iniiativlomunitar
Iniiativlomunitarunt rrzntat datru rogramial rat n vdra
ralizrii obitivlor rioritar i finanat din bugtul fondurilor trutural.
Fiarrogram tfinanat rintr-un ingur fond, iar mrun aborb 5,35% din bugtul
total aloat F.

Intrrg III - t finanat rin FDR i romovaz oorara tran-

frontalir, trannaional i intr-rgional;

qual - t finanat rin F i uin dzvoltara d noi modaliti ntru


ombatradiriminrii i ingalitilor rivind aul laiaa munii;

Ladr+ - t finanat rin FOG - iuna d orintar i romovaz


dzvoltararural rin riinira iniiativlor gruurilor loal daiun (dzvoltara
durabil);
65

FSE, valabil la http://ec.europa.eu/esf/home.jsp?langId=ro


27

Urban II - t finanat rin FDR i nura az tratgii inovatoarntru


rgnraraonomi i oial a oralor i zonlor urban n dlin.
Fondul uroan dolidaritat66
Fondul uroan dolidaritat (F) tl mai nou fond al olitiii rgional i a

fot nfiinat n 2002, a urmara inundaiilor au aftat Frana, Grmania, utria i


Rubliah.
Far rolul da failitarimaraolidaritii U fata doulaia unui au n
ur dadrar, ara fot aftat d un dzatru natural maor. t fond va fi foloit numai
n azul dzatrlor natural maor, um au fot inundaiil din 2002 au inndiilontan
din ortugalia, arau avut rruriuni imortantatt auraondiiilor d viatat i aura
mdiului nonurtor au onomiilor tarilor rtiv.
uma maimaaloataanual Fondului t d 1 mld. duro. odalitata
daitntaaatui fond onta n aordara uni ingur tran d finanarntru taraau
rgiunaoliitanta i nu nitaofinanar din artatatului bnfiiar. ntru a obinat
autor, tatul trbuiarzint o rromiii uron, n trmn d 10 tmni d la
nrgitrararimi agubauzat d dzatru. n adrul ati aliaii trbui ofrit
informaii rfritoar la:
o amloara i imatul agublor nrgitrat,
o timaraumi oliitat,
o altur d finanar naional, omunitar i/au intrnaional.
n azul n artimara final a dzatrului t mai mi dt a fot rvzut
iniial, omiiauroana var ramburara difrni.
ntru atimaamloara unui dzatru natural i ntru autifiaoliitara F, au
fot fiat dou ritrii:
n azul unui tat: irdriltimat la 3 mld. uro, au mai mult d 0,6% din
vnitul naional brut;
n azul unor dzatr rgionaltraordinar: daun mai mii dt limita (3
mld. uro), araftaz a mai marartaoulaii i au onin maor i d durat
auraondiiilor d via i atabilitii onomia rgiunii rtiv.
iunilligibilntru finanara din adrul atui fond:
1)
rabilitara imdiat a infratruturii, uzinlor ltri, uzinlor da (att
dalimntaru aa, t i ataiilor durar), a tlomuniaiilor, tranortului, ntii i
duaii;
2)

aigurara d louin tmorar i rviii dalvar;

66

Regulation setting up the EUSF (Regulation (EC) n 2012/2002 of the Council, OJ L 311 of 11
November 2002).
28

3)

aigurara

imdiat

atruturilor

murilor

imdiat

drotiaatrimoniului ultural;
4)
urara imdiat a zonlor lovit d dzatru, inluiv zonl natural.
Ronabilitatarivind imlmntara fondurilor rimit rvintatului bnfiiar.
nfiiarul fondului trbui oordonz grantul rimit u alt fonduri omunitar n
vdraomlmntrii finanrii, u mniunaaata nu fillalt fonduri rgional.
umaaloat trbuihltuit arurul unui ingur an, iar a nu -a utilizat n at
intrval trbui ramburat.
Fondul uroan ntru uit
Fondul uroan ntru uit (F) dfintadrul riinului omunitar ntru
dzvoltara durabil atorului uitului, a zonlor duit i auitului n al
intrioar.

invtt

modrnizaraambaraiunilor

duit

dzvoltara
i

rurlor

mbuntirarlurrii

avati
i

vii,

omrializrii

rodulor iiol.67
nfiinat n 1993, ontribui laadatara i modrnizara indutrii uitului rin
ndrtaraaaitilor n urlu i orintara indutrii truinra uni dzvoltri
intgrata rgiunilor otir dndntutrni duit.68
Fondul uroan ntru uit ttruturat ini arioritar:

datara floti duit aomunitii;

vaultura, uitul intrn, roar i markting;

uri d intromun;

Dzvoltara durabil a zonlor duit;

itn thni69.

67

Oana-Mariuca Petrescu ,Programul de finantare SAPARD-Geneza si Continut-,Editura


C.H.Beck,Bucuresti,2006,pg. 169
68

http://www.primariaonline.ro/fonduri-fep.php
69

http://www.apdrp.ro/content.aspx?lang=RO&item=1728
29

2.2 RRA

D FINANAR, VALUARA I ROUL

DLIAROITLOR FINANAT DIN FONDURI URON

n ntnuar, n vm rfr u rdr la a ar trbu arur ntru a r data


runr d rt u fnanar nramburabl. nnm fatul , n na
natr, a rtv unt valabl ntru ntmra rr runr d r t,
a at dfr t ndraardat dvrlr rubr, abna unr ru br dntrun rt d bnr a unu rdt (um ar f, d mlu, a rfrtar la garan u
rvr la rturnarardtulu).
rtrl d lgbltat rfr la70:
a. lgbltata rganza ar at lta fnanara

tul d rganza - rganza nnrft, rganza nnguvrnamntal,


n

ttu ubl, autrtat ubl, man ubl, frm u atal mt t;


mrma rganza (numr d anga a fr d afar/bugt
anul

fal n ur au rdnt);
tuaa rganza n mmntul n ar t du anddatura
(nu
nrgtraz rdr, nu t n tar d falmnt, dn rur d
fnanar
ld).

b.lgbltata artnrlr u ar at drula rtul;


. lgbltata turlr d atvt ar t f dfurat (atvt d tranng,
nultan, rv, mblt, ntru, rar d rdu, rtar t);
d. lgbltataturlr (uma mnm uma mam ar t f ltat,
rarturl dntr uma ltat valarantrbu rr, tur d
rnal, nvt n hamnt, nvt n rabltaraldrlr t);
. lgbltata zn
b#%l!^+a?

2.2.1 rra d finanar


agna d ttlu au agna d dhdr

b#% l!^+a

70

Ministerul Finanelor Publice, Asistena tehnic pentru implementarea instrumentelor structurale n


Romnia, Direcia Asisten Tehnic, Ministerul Finanelor Publice, No.3, martie, 2010.
30

nn ttlul rtulu arnmul/rurtaraatua 71.


tlul trbu f mlu, lar lt d ambgutat. n md dal, un
ttlu bun rrznt frmular rutant a btvlr rtulu, a

b#%l!^+a?

dlr aunlr ar l mun.


vta url d uvnt, trmtrl ltrar, frmulrl avant

rl d altat trt.
vta rmrl t", ttlurl ".
u frmula ttlul la mdul ntrgatv au mratv.
u nlud abrvr n ttlu.
nra frmula ttlul ntr- ngur rz; da at luru nu
t ur mlu bl, arg" ttlul n du, dar numa du

a uzat tat bltl.


Rnuna, gradual, la tat uvntl nutl; rn d la un ttlu ma
lung, ar nra a l urta l fa t ma rutant

uutn.
aat agn d dhdr, unt frvnt ltat tvauvnt h,ar
au rlul d a fa n mdul l ma nttu utn btvl, ara d urndr
ublul nt al rtulu 72. D mlu, n azul unu rt ar -ar run
dzvltaraabltlr d rdatar a rtlr urn rntr anga a ntrrn drlr
m ml, uvntl h ar f:
ntrur alzar;
ablt d rdatar a rtlr urn;
ntrrndr m ml;
dzvltar durabl.
n azul n ar nu t un frmular tandard, agna d dhdr at f urmat
d a dua agn u aratr gnral, ar nn ntza runr. aat fa
arat, r du au tr fraz ar nttzaz la mam runra d rt.
at ntz vaauta valuatr urmra mdul n ar v un
runra.
Datl gnral dr nttua rmtar
at un nn nfrma dr 73:
uml nttu rmtar - dnumr mlt rurtar;
71

Ilie Drgan, Oneal Oan, Florentina Moiseanu, Elaborarea proiectelor cu finanare din fondurile
structurale pentru IMM-uri 2007-2013, Editura Contaplus, Craiova, 2008, PP. 120-134.
72

GUVERNUL ROMNIEI, Project Management Manual", http://www.projectmanagement.ro


31

uml

za

rrzntantulu

lgal

al

at

nttu

(ranaar ar drt d mntur vntuall ntrat

dumnt fnanar);
dra tal a nttu adra d ntrnt;
umrl d tlfn d fa al rrzntantulu lgal, adra d -mal;
urt tr a nttu (ant nfrma d natur fatual: anul d
nfnar, vlua numrulu d anga a, rtrafr d afar,

rdul rvl frt, vlua dmnulu d atvtat);


btvl d anamblu rnall dmn d atvtat (dua,

afar, admntra t);


rtl drulat n n mmntul rtv;
artnrat;
Ralzr dbt.

Datl gnral dr rt
at un nn nfrma dr 74:
rgramul rua aarn runra (at f vrba d

ubmnnta unu anumt rgram);


Durata rtulu (d nd n nd);
btvl gnral al rtulu (ar trbu rflt rrtl

ar ura d fnanar l-a fut ubl);


ugtul ltat (uma ltat d laagna d fnanar, ntrbua

rr, alt fndur);


nfrma dr nttul artnr mlat n rt (da
rtul urmaz f drulat n artnrat).

Rzumatul runr
nfrmal rznt n aat rubr unt un ma dtalat dt l dn ntza u
ar dhd runra. Unl agn rzaz aul mam ar at f alat
at rubr. D b, rzumatul nu trbu u ma mult d agn.

73

Ministerul Finanelor Publice, Asistena tehnic pentru implementarea instrumentelor structurale n


Romnia, Direcia Asisten Tehnic, Ministerul Finanelor Publice, No.3, martie, 2010.
74

Ministerul Finanelor Publice, Asistena tehnic pentru implementarea instrumentelor structurale n


Romnia, Direcia Asisten Tehnic, Ministerul Finanelor Publice, No.3, martie, 2010.
32

n mmntul n ar a trmnat d rdatat rzumatul, agura-v arurgra lu


d tr valuatr nu va trn urmtarl arr dn artaatua 75:

da d rt nu t rgnal;
rtul nu adu nm nu;
argumntaa d baz t ubrd;
rzumatul t vag nntnt;
rzumatul t nrnt dn unt d vdr lg;
rzultatl rnzat unt mrbabl au rlvant;
rmtrul nu ar rn rlvant;
rblma nu t mrtant;
runra nu t falzat;
rtul t raamlu/raamb.

btvl gnral
btvl gnral rrznt nunur u rvr laa v run
ralza rn drulara rtulu. taraz un adru d rfrn ntru ntra ga
runr.
btvl gnral unt ma gru murabl, l nd ma urnd dra ar
run urmz rtul, rtva ar ar uta dhd ata.
Fatul , n gnral, btvl gnral unt ma gru murabl nu namn l
unt vag au mr.
btvl frmulat lar rznt r d avanta 76: b#%l!^+a?
l aut valuatr nlag vr fa;
l nvng ata rtul mrt fnanat;
n azul n ar rtul t arbat, mmbr h tu au d

fut;
ma mrtant, n azul arbr, mmbr h unt

mtva lurz ntru a rtul f un u.


Dn at mtv, t alt ar ndr rgula numrul 1 a manag mntulu d rt t: btv lar mblzatar.
btvl f

75

Alina Brgoianu, Fondurile Europene, ntre strategii de promovare i utilizare, Tritonic, Bucureti,
2009
76

Alina Brgoianu, Fondurile Europene, ntre strategii de promovare i utilizare, Tritonic, Bucureti,
2009
33

btvl f unt rzultatul unu frt d ranalzar a btvlr


gnral. btvl f trbu f n md blgatru murabl.
ntru ntrul d rgtr n managmntul rtlr, mdaltat d a
nunabtvl f ar f urmtara77:
rtrau % a numrulu d managr dn Rmnaar d

untn f managmntulu d rt;


rtrau 4% a numrulu d rt du d nttu b#%l!
^+a?rmnt

laagnl

urn

ar

ard

fnanar

nramburabl;
rtrau 2% a numrulu d rt rvnt dn Rmna
arbat n adrulrgramlr urn d fnanar nramburabl.

utfara runr
at rubr - ma ml - t, d b, mrt urmtarl un:
rblma/vara adraz rtul/Drra tua

atual;
lua ar run rtul ntru a rzlvaaat rblm;
Rzultatl rnzat (drr dtalat);
aratrul nvatr al runr d fa. um t mmntul nd l
nvng fnanatr rblma ar vr rzlva t d

ntr vtal av aatata managral thn d a rzlva.


u la d la rma fnanatrul unat ttul dr
rblma ar mnala. ma mul dntr valuatr nu unt
alt rblma rtv, har da unt famlarza, n
mar, u aata. Da rblma ar mnala t ml
u gru at f nttzat ntr- runr d rt, ut

b#%l!^+a?

aduga aan un artl nfrmatv, au nda anumt lnk-ur


ar tf nultat, au ugra alt ur d und t f
bnut nfrma ulmntar. an arth78ndr, n at
n, rdatara rubr trbu ghdat d ul d a-1 dua
valuatr, d a-1 nfrma unndu- la dz t ma mult dat,
77

GUVERNUL ROMNIEI, Project Management Manual", http://www.projectmanagement.ro


78

Sean McCarthy, How to Write a Competitive Proposal for the Sixth Framework Programme, Hyperion
Limited, 2002, Hyperion Ltd., 2002.
34

b#%l!^+a?

fat, tatt: da-n t ma mult fr dat at ntru a n

dua ntru a n nvng rblma t ntr-advr rant.


vta au rdu la mam: argnul/vabularul trt
daltat;rl

lval;abrvrl;frazlrdundant;rmrl nlar.
la d ndra rblma t mrtant. ntru a
fr grutat ldtat runr, nra runul la
urmtarl ntrbr: u n a vrbt? rtar a fut n at
n?um v-a dumntat? um a a un lanluza lua

ru d dumnavatr tvabl?
Dr tuaa n trmn t ma a u utn. Fa al la
tatt, rtr, nda, tud d a, dat dn rnmntul
ula, dlara al rlr. Da nu t atfl d tud,
tatt, ar fr ftgraf at arblm, t bn
rza at luru run a rm atvtat tma
ralzara lr. au, tt n azul n ar l tudl ar
radgrafz at rblma, t bn v run trng
dumnavatr atfl d dat, nant d ardara fnanr d
dlanara rru-z a rtulu. nunara un atfl d
natv rflt ruara ral ar av vzavd rblma
dntfat. Da a fut d a un atfl d tudu, atfl d anh t,

mnna at luru ana a lr la una n".


lua ar run trbu f mura rblm
dntfat. u rta magn nfrtar u rvr la
dlvntauvnl,

nt

ta tt

mnua,

ml

numra, bgraf al unr tnr, mrtur dn artaautrtlr


ntral u rvr laamlara fnmnulu ntru a run un
rt d nfnar a unu lub ntru adln ntr-un ra d

mrm md.
ntru anvng valuatrul runra dumnavatr t
ntmat, at n vdn fatul ntru rmdra
rblm dntfat mun abrdar trmn lung,
lul trmn urt nu nttu dt alatv au au ft
nglabl. la d rtul dumnavatr rrznt
lu trmn lung.
35

Da a frmulat btvl f n md rt, drra


rzultatlr ar trbu f trm d ml: rzultatl nu unt
altva dt btvl f atn. n azul d ma u,
rzultatl unt79:n mmntul n ar dr dmntra
aratrul

nvatr

al

runr,

vdna

urmtarl

lurur:da d rt t u ttul nu;da d rt t nu


ntru Rmna;da d rt t nu ntru ublul nt
ar l am u n vdr;rtul, n azul n ar t arbat, tnd
mbuntt bll natv antrar;rtul, n azul n
ar t arbat, rtaz unl grl m n urma bllr
natv antrar.
tual n ar da d rt t u ttul nu unt rlatv rar. D aa, atun
nd dr vdna aratrul nvatr al runr, antul trbu ad
frturl d a tnd, mbunt, rfna, nva natv mlar. u v tm
rza fatul da dumnavatr d rt nu t nu, au tat rt
(lanvl mndal au n Rmna) ar -au ru n mar ala luru, au au vzat
aa rblm au au ntt ala ubl. Dar nu v r la mla nunar au drr
a natvlr mlar, ublna mdul n ar v dfrna n rart u ata
lanul d luru/tvtl
Laaat rubr, l mdul n ar rganzaa dumnavatr, rn rtul
rtv, lnut rzlv/ rmdz rblma rtv. lanul d luru nu
rrznt ml nrur aatvtlr. ta trbu nlud dtal u rvr la:
uunaatvtlr, datl d nut d frt al atvtlr rlal
d ntrdndn dntr l;
rzrvl d tm ar t f alat;
rurl nar ntru drularaatvtlr;
lul d dfurar;
rana dn adrul h d rt ar rund d far atvtat.
D l ma mult r, rtl dmun rarh, u ul d aava ma gn ma lar u rvr laatvtl ar l mun. Una dntr l ma utlzat m td d dmunr rarh t dmunra n fun d atvt 80.

79

Oana Abaluta, Doru Curteanu, Irina, Popescu, Managementul proiectelor cu finantare externa,
Metodologia de elaborare, Editura Universitara, Bucuresti, PP. 76-80.
36

ataml dmunra rtulu n atvt dn n ma ml, u


ul d a furnza hm mun ntru 81:
dfnra rlalr d ntrndtnar;
atrbura rnabltlr;
ntrlul mntrzara rtulu.
Rzultatl rnzat - drr dtalat
Rzultatl au ft anunat da n rubra rfrtar lautfara runr.
ntru a nu nra fart mult rtva rubr - daml, rzultatl t
bn f dr d n tttr 82. n at unt, unt b#%l!^+a?dr
tat rdul ar rnza l bn rn rtul dumnavatr.
t bn a rzultatl f dr t ma dtalat.
matul
nfrmal d laaat rubr rfr la 83:
a)nfar dr/gruul nt r dntfat; r dntfat" namn
fr nfrma dr:
b) nfar ndr
) matul d anamblu
d) dalt d murar a matulu lal tr nvlur; um v run
mura matul aura tuturr gruurlr d bnfar?
Durabltata rtulu mdalt d fnanarultrar
Fnanatrul nu t ntrat r n natv lt d anvrgur, d rlvan
d vabltat. n at unt, trbu dmntra fatul rzultatl rtulu
80

Oana Abaluta, Doru Curteanu, Irina, Popescu, Managementul proiectelor cu finantare externa,
Metodologia de elaborare, Editura Universitara, Bucuresti, PP. 80-91.
81

Alina Brgoianu, Fondurile Europene, ntre strategii de promovare i utilizare, Tritonic, Bucureti,
2009.
82

GUVERNUL ROMNIEI, Project Management Manual", http://www.projectmanagement.ro


83

Oana Abaluta, Doru Curteanu, Irina, Popescu, Managementul proiectelor cu


finantare externa, Metodologia de elaborare, Editura Universitara, Bucuresti, PP.
80-91.
37

unt durabl n tm, n nul au aatata d a rzta du fnanara rru-z ntaz. Durabltata at rfr lantnuaraatvtlr dn rt,
ub frm tn au u alt ur d fnanar, la rtna n tm a matulu, a
hmbr rdu rn rt.
valuara rulu
Laaat rubr, fr nfrma dr 84:
dalt d dntfar, murar antar a rulu;
dalt d ntraarar a rulu;
la d ntrl.
u v fr un vntuall rl u ar -ar utanfrunta rtul
dumnavatr. u rmn dar la faza d nunar a fatrlr d r, rznta
mdat mtdl ar l-a magnat ntru a rdu au har lmnaat
rur21. t bn, atun nd vrb dr managmntul rulu, utlza un
frmat d gnul fa-n-fa", fatr d r - mtd d dmnuar.
artnratul
Laaat rubr nra nfrma dr 85:
far nttu artnr (du frmatul n ar t dr nttua
rmtar au du frmatul ltat d fnanatr);
rlvana artnratulu ntru ralzara rtulu;
ntrbua ar ar far nttu artnr n rt:ntrbu ub frm
d atvt;ntrbu fnanar u nvta artnr n rt dar ntru a
rta un rtru admntratv. n artnratul ntr- mdaltat t

b#%l!^+a?

ma ralt, ar t arat d rnl rtulu ar ndu la


fntzaraatvt n rt.
artnr luv n fun d
b#%l!^+a?

rtgu,

rdbltat,

mrtan,

n fun d dmnul ar l vzaz rtul.


artnratul dn tm, nu u z nanta trmnulu lmt. u lana
nvtaa d a arta n rt fr a fr nfrma u rvr la runra d
rt, ndl fnanar, mlara n rt.
Lgtur rmannt u artnr, d la

lanara

nvta

art

a n rt n n mmntul n ar rtul t fal nh , n md


84

Dennis Lock, Project management, Ninth Edition, Gower, England, 2007, pp.99-113.
85

Alina Brgoianu, Fondurile Europene, ntre strategii de promovare i utilizare, Tritonic, Bucureti,
2009, P.148-186.
38

dal, du aa.
artnr n lgtur

mdfr

ar

ntrvn

arurul

drulr: mdfr d bugt, mdfr d atvt, mdfr n a rv


t alara rurlr;
nant d nra

rtulu,

nvnt

artnr,

ntr-

manr lar tranarnt, u aarn rzultatl rtulu.


ugtul

fr nfrma dr:
uma ltat d la fnanatr;
ntrbua rr/fnanara.
anagmntul rtulu

n at unt, trbu fr nfrma dr 86:


aatata managral a rmtrulu;
truturaatvtlr f d managmnt;
dalt d gtnar a vntuallr nflt rz;
td d valuar a rgrulu nrgtrat d rt;
rtr d u al rtulu/ndatr d rfrman;
rdur d valuar ntrn;
la d mntrzar;
la d rartar.
Rfrtr lartrl d u al rtulu, mun tva rzr. Una dntr

rnabltl rual al managrulu d rt t aa d a tabl rtrl n


vrtutarra t dlarat uul unu rt (nant d nra a ftv). ntru
aata, managrul d rt trbu dn nlgr rfund, nuanat arzultatulu
fnal attat au drt. n lu, da rzultatul attat t lmd dfnt d la bun
nut, managrul d rt at analza tat nrga n aat dr. n at
fl, vt vntuall nmulumr dn arta fnanatrulu.
rtrl d u/ndatr d rfrman ntru r rt unt, multan87: b#
%l!^+a?
rt btvl h aumat nal;
t fnalzat la tm;
t fnalzat rtnd lmtl bugtulu;
86

Alina Brgoianu, Fondurile Europene, ntre strategii de promovare i utilizare, Tritonic, Bucureti,
2009, P.148-186.
87

GUVERNUL ROMNIEI, Cadrul Strategic Naional de Referin 2007-2013, Guvernul Romniei,


Aprilie 2006, pp. 152-186.
39

t fnalzat n nfrmtat u tandardl thn l d altat;


t fnalzat n nfrmtat u dmnul d atvtat tablt nal;
t fnalzat rntr- alar uda a rurlr, att alr d t hard, t a
lr d t ft;
rduul fnal t atat d tr bnfar dr ndr, rum d
fnanatr.
nl

Rubra d an urnd88:
nl blgatr, n frmat tandard;
nl ar nu au ft ltat n md r d fnanatr:
tud d a;
dat tatt;
dagram d t Gantt au R; b#%l!^+a?
analz d t W;
drra ma dtalat a nttu rmtar a nttulr artnr;
rgangrama;
rzultatl unr atvt antrar, d rlvan ntru rt;
tuaa fnanar a nttu n mmntul dunr rtulu;
bugtul ntru anul fal n ur;
bugtul rtat ntru anul fal urmtr;
artl d r;
V-url ranlr mlat drt n drulara rtulu;
- lurr, artl d altat, brur rfrtar la rblmara adraz
rtul.
n azul n ar anl unt numra, rgt agn d urn n ar l

anuna. Rta rdna n ar a anunat urmaz rznta rtvl


an. Da anuna aat agn V-url unt nrat ntr artlul d r
dumntul , ata t lul und ata g n md ral. valuatrul nu
ar blgaa fa rdn n hrtl dumnavatr.
2.2.2 valuara uni rri d finan ar

riniiil d baz rivind dunra, lia i valuararoitlor rrzint adrul


gnral

ntru

intituiilar

gtionaz

imlmntaz

rograml

oraionalofinanat din intrumnttrutural (/OI).


t rot dtaliat n ghiduriloliitanilor, arurul imlmntrii
oraiunilor. tivitil lgat d dunra, lia i valuararoitlor au la baz

88

GUVERNUL ROMNIEI, Cadrul Strategic Naional de Referin 2007-2013, Guvernul Romniei,


Aprilie 2006, pp. 152-186.
40

roduri lar i riar urmraroul n anamblul u fiimlu, vit


duliaraarinilor, fi flibil i aib o durat rzonabil.
n aluril droitntru fiar oraiun i n adrul ghidurilor oliitanilor
vor fi dtaliat tiuril d dunri droit i ifiul atora.
n gnral, arurg urmtoarlta:
I. rra drounri droit - OI (au ntru oraiunilar l
imlmntaz

dirt) ubli ghidul

oliitantului naint

d lanararrii

drounri. Oraiunat imlmntat rin rri dhi drounri, ubliat


d OI/u o anumit riodiitatifi firi oraiuni. Larra drounri

vaana

litaomlt

doumntlor

nar

formularlor

ntru

dunraroitlor. oliitril vor fi duonform formatului obligatoriu al rrii


d finanar i vor onin toat doumntlaaum -atabilit n rra drounri i
n ghid. Vor fi oibilomltri i larifiri, n anumittaalroului,
anunatntru fiaral, ar nu ot modifiaubtanial oliitara iniial i ot doar
furnizz informaii ulimntar i ortzrori/omiiuni minor.
II. Vrifiaraonformitii adminitrativ
ont n vrifiara:
ortitudinii (i) omltrii rrii d finanar;
rzntrii tuturor doumntlor oliitat n rra drounri droit;
Formatului orunztor al doumntlor oliitat;
Rtrii trmnului d dunr, onform rrii drounri;
rrilar nu unt onform ring i oliitantul t informat draata i
dr motivl ringrii. rrilarunt onformunt atat mai dartntru
vrifiaraligibilitii, iar oliitantul t informat draata.
III. Vrifiaraligibilitii
OI/ vrifi ligibilitata bazaritriilor ifi dligibilitatntru fiar
oraiun.

vrifi

ligibilitataoliitantului,

ligibilitataativitilor,

ligibilitataroitului i ligibilitatahltuililor, du um au fot mnionat n


Ghidul oliitantului;
OI/oatoliitalarifiri ulimntar;
rrilar nu unt onform ring i oliitantul t informat draata i
dr motivl ringrii. rrilarunt onformunt atat mai dartntru
valuara thni, finaniar i onomi, u informaraoliitantului.
IV. valuara thni, finaniar i onomi
41

Un omitt dvaluar/lialtuit din ri intrni i/au trni i ondu d


OI/,

vaftuavaluaraonomi

thni

rivind

utnabilitata

viabilitataroitului rum i valuara finaniar aroitului.


ritriil dvaluarot fi d tiul:
Rlvanaroitului;
alitata i ornaroitului;
aturitataroitului;
utnabilitataroitului;
aaitata intituional aoliitantului au, du az, aaitataoliitantului d
imlmntararoitului.
tritrii variaz a formular d la un rogram oraional laaltul i d la un
domniu maor d intrvni laaltul. n funti d tiologia i omlitataroitlor,
ritriil dliunt dtaliat i liitat la lanaraalului droit.
valuara/liaroitlor fa baza uni gril dvaluar i aord
untantru ritriil/ubritriilifiat n gril i omuniat n Ghiduri.
ondiiil datararoitlor ntru finanarunt, damna, omuniat n
Ghiduri i unt n onordan u tiul drr drounri droit i u tiuril d
bnfiiari ntru fiar oraiun.

b#%l!^+a?

b#%l!^+a?

V. lia
untaul

obinut

lavaluara

thni

finaniar

hotrtor

ntru

liaroitlor.
n azul rrilor drounri droitu trmn limit d dunr, lia
fa n ordina drtoarauntalor n limita bugtului dionibil;
n

azul

rrilor

drounri

droitu

dunrontinu

vor

fi

ltatroitar ntrun un unta minim imu, n lauizaraahtului


finaniar aloat.
ntru roitl d infratrutur, valuara inlud i analizaroitului thni.
n aat ta urmrtonordanaroitului thnirouu rra d finantar
i tudiul d fzabilitat. roitul oat fi admi fr modifiri, u modifiri au oat
fi rin n azul n aroluia thni tu totul difrit fa doluiarzntat n
adrul tudiului d fzabilitat i n adrul rrii d finanar.
riniall grli aloliitanilor d finanarontatatu oaziaarurgrii
talor dvaluar, ot fi laifiatatfl:

42

a.

Grli lgat dligibilitat (algra uni idi droit ar nu rt


rinl din ghidul oliitantului, oliitant au artnr nligibil, inludra
dativiti nligibil, gru int nligibil);

b.

Grli

lgat

domltara

bugtului

(inludra

unor

hltuili

nligibilaligibil, grli daritmti n alulul bugtului, inomatibilitat


ntr bugt i mtodologi, nnadrara bugtului n limitlrmi d ghid, lia
uni

analiz

ralitu

rivir

la

modul

obinra

rurlor,

uratimaraoturilor ligibil);
c.

Grli lgat domltararrii d finanar, att din unt d vdral


formi (nonformitatadminitrativ), t i al oninutului (ignorara unor
atifirum ahiziiilubli, galitata d an, informar i
ubliitat, gnrara d vnituri t.).

ritrii gnral dli


ritriil gnral du arunt valuat i ltat roitl rfr la:
Rlvanaroitului dfiniralar a obitivlor roitului i mura n
arataontribui laatingra obitivlor ai rioritarau domniului d
intrvni i laatingra obitivlor rogramului Oraional.
aturitataroitului t drgtit din unt d vdr thnitroitul
ntru a n imlmntaraftiv (ar toattudiil, alndarul dativiti
trvizionat ralit, arlanifiar finaniara, it rurlau unt aduaigurri
u rivir la obinra lor inluiv rurntru ofinanar i rur dronal).

2.3 DMINITRARA
ROMNIA

I MONITORIZARA IMLMNTRII ROITLOR N

adrul nttunal nanal t unul rlatv ml gr, ntrut du nvl


d managmnt (tratgranal) uraut du nvl trtral (anal
Rgnal) t du nvl tmat (Gnral tral):
vlul tratgtnttut dn nttuu atrbu drdnar mntrzar
dnumtmtt dntrzar.

43

vlul ranal tmu dntr-r dutrt d managmnt, udt,


valuar-ant lata.
roul dmonitorizaral tadiului imlmntrii ativitilor i al roitului n
anamblu

trbui

fi

unul

rmannt,

ar

aib

lo

ntragarioad

imlmntararoitului.
oatrogramli roitl1 finanat din urubli (fi din bugtul naional al
Romnii, fi din bugtul Uniunii uronau d laali donori intrnaionali, um ar fi
anaondial, UID, t.) unt monitorizatarurul imlmntrii lor.
onitorizaratal rorin ar managrii rogramlor, finanatorii, rum i
llalt gruuri d intr (inluiv tnii) ot urmri da rograml drulaz, n linii
mari, onform rogramului d imlmntartabilit.
onitorizararoitlor fa dtr Organimul Intrmdiar (OI), n vdra urmririi
ndlinirii indiatorilor tabilii rin ontrat ntru murara obinrii rzultatlor
rvzut.
onitorizaraont

urmrirarogrului

fizi

rodural

nrgitrat

imlmntararoitului i n oltara i introdura n I (itmul Uni


danagmnt al Informaiilor) a tuturor informaiilor lgat droit
roul d monitorizar n din momntul mnrii ontratului d finanar i
trmin la 3 ani du finalizararoitului.
nfiiarul t obligat rzint OI

- rviiului onitorizar i I

urmtoarl raoart:
. arurul imlmntrii roitului:
raoart trimtrial drogr thni, data d 10 a lunii
urmtoarrioadi d raortar;
raort final d imlmntar;
. ntru rioadaot-imlmntar:
raort rivind durabilitata invtiii, anual, la data d 15 ianuarial
anului urmtor ntru anul antrior d raortar, tim d tri ani du
finalizaraativitilor roitului.
Raoartl vor fi omltat n onformitatu formularlrvzut in nl IV
laontrat

Raortul rivind durabilitata invtiii t doumntul tandard aratt

fatul invtiia fut rin roit nu aufrit modifiri ubtanial n rioada ultimilor

44

3 ani d la finalizar, n onformitaturt. 57 alin.(1) din Rgulamntul omiii uron


() r. 1083/2006).
ntru

ralizara

monitorizrii

fiziaroitlor,

OI-ul

va

dfura

urmtoarlativiti:
a) vrifiaraoninutului doumntlor d raortar (raoartl drogr
trimtrial i raortul final) laborat i tranmi dtr bnfiiar (ativiti
dfurat/rogrul fizi);
b) vizit d monitorizarar i roun vrifiaratadiului fizial imlmntrii
roitului la faa loului/diul bnfiiarului (anuntat i ad-ho).
) monitorizara durabilitii invtiii (raoart d durabilitatanual tim d 3 ani
du nhira imlmntrii roitului )
a) onitorizara raoartlor drogr trimi d bnfiiar
OI vrifi, monitorizaz i avizaz Raortul drogr tranmi dtrnfiiar
n onformitat i u rtara trmnlor rvzut d dioziiilontratului d
finanar.
Obitivl monitorizrii raoartlor drogrunt:

oltara, rvizuira i vrifiara informaiilor furnizat dnfiiar rin raortar


la dioziiilontratului d finanar;

analizara modului d ralizara indiatorilor rvzui n ontratul d finanar;

voluia imlmntrii roitului ar fa obitul ontratului d finanar n


onformitatu rogramul ativitilor.

b) Vizita d monitorizar
Vizita d monitorizar rrzint o art imortant aativitii d
monitorizarontinu i ar n vdr vrifiaraitni fizia unui roit au a unui
itm d managmnt rformant al roitului i rmit vrifiaraortitudinii i
aurati informaii furnizat d bnfiiar n Raoartl drogr i a modului d
ralizara indiatorilor tabilii rin ontratul d finanar.
Vizita d monitorizar urmrt da roitul imlmntaz atfl um a fot
arobat i n onformitatu rvdrilontratului d finanar, iar n azul n arunt
ontatatroblm n imlmntar tabila mrun u bnfiiarul modul d
rzolvaraaatora.
45

Vizitl d monitorizar failitaz ontatul dintr rrzntanii Organimului


Intrmdiar i bnfiiari n oul omunirii roblmlor arot midia
imlmntaraorunztoararoitului.
Vizita d monitorizar urmrt:
-

aigur d fatul roitul drulaz onform ontratului d


finanar;

idntifi, n tim util, oibilroblm i roun muri d


rzolvaraator, rum i mbuntiraativitii d imlmntar;

idntifilmntl dualroitului;

rz o omuniarorunztoar ntr ofirul d monitorizar i


bnfiiar u rivir laativitata firuia.

nfiiarul ar obligaia daartiia la vizit i da furnizahii d monitorizar


toat informaiiloliitat.
) onitorizara durabilitii roitului
n onformitatu dioziiilart. 57 din Rgulamntul () nr. 1083/2006 utoritata
danagmnt

au,

rin

dlgar,

Organimul

Intrmdiar

trbui

aigur

toatontribuiil din fonduri atribuiroitlor numai n azul n ar, n trmn d tri ani
d la nhiraatora, roitlofinanat nu au fot aftat d nii o modifiar
imortant:
(a) ar laftz naturaau ondiiil daliarau onfr un avantaj inadvat
uni ntrrindri au unui organim ubli; i
(b) ar rzult dintr-o himbar n naturaroritii unui lmnt d infratrutur au
din ntara uni ativiti drodui.
nfiiarii au obligaia da informaanual i da tranmit la Organimul Intrmdiar u

b#%l!^+a?

rivir la ori modifiarubtanial arut n nul art. 57 din Rgulamntul nr.


1083/2006 rin omltaraRaortului rivind durabilitata invtiii.
oul vrifirii durabilitii invtiii t daaigura ntru o rioad d min.
3 ani du finalizararoitului, nu au arut modifiri ubtanial.
ontrolul:
OI/ftuaz vrifiri la faa loului baz dantion/izar, tabilit n urma
ralizrii uni analiz d riftuat la nivlul firi intituii.
Vrifiara trn ralizaz dtr OI l uin o dat durata d
imlmntararoitului i n mod obligatoriu naint dlata ultimi rri d ramburar.
46

Rtara

lgilaii

naional

arvdrilor

ontratualrivind

ahiziiilftuat d bnfiiar n adrul ontratului va fi vrifiat d OI i/au


alttruturi ar rrzint initrul onomii i Finanlor, Unitatantru oordonara
i Vrifiarahiziiilor ubli (UV) i utoritataaional ntru Rglmntar n
domniul hiziiilor ubli (R), utoritata dudit.
, OI i/au alttruturi u atribuii dontrol/vrifiar/audit a finanrilor
nramburabil

din

fonduriltruturalot

ftua

miiuni

dontrol

toat

durataontratului d finanar.

TLUL 3 VIITORUL FONDURILOR URONRIOADA 20142020

3.1 ORGANIM INTITUIONAL


ROMNIARIOADA 2014-2020

I UMLALOATNTRU

adrul nttunal rrznt tmul dnttu guvrnamntal (mtt


drdnar, mntrzar valuar autrt d managmnt, audt, rtfar lat)
ar gtnaz Fndurltrutural dtrbuat fndurtr bnfar.
adrul nttunal nanal t unul rlatv ml gr, ntrut du nvl
d managmnt (tratgranal) uraut du nvl trtral (anal
Rgnal) t du nvl tmat (Gnral tral):
47

vlul tratgtnttut dn nttuu atrbu drdnar mntrzar


dnumtmtt dntrzar.
vlul ranal tmu dntr-r dutrt d managmnt, udt,
valuar-ant lata.
trvt atlr nrmatv n vgar, adrul nttunal ntru gtnara Fndurlr
trutural dzunurnd urmtarlautrt nttu:
mttul anal drdnar89- rganmul aragur rdnara la
nvl

nanal

arulu

drgtraadrulu

lglatv, nttunal

rdural ntru mlmntarantrumntlr trutural. n nrdan u


angajamntlaumat d Rmna n adrul ngrlr laatlul 21
lta rgnal rdnarantrumntlr trutural.
mttl d mntrzar90 - agur rdnarantrumntlr trutural,
b#%l!^+a?

rum urmrrafat altmlmntratnmuntar,


mdul d utlzar matul ata, u rtararvdrlr muntar
n matr.
utrtatantru rdnarantrumntlr trutural91 - atrbu
rnabltrvnd

atna

fnanar

dr-adrarrdnara

gtnr fndurlr trutural dzun. rdnaz rgtra


funnaraadrulu

lglatv,

nttunal

rdural

ntru

gtnarantrumntlr trutural
utrtl d managmnt ntru rgramlranal 92 - Urmr

b#%l!^+a?

dzvltaraaatadmntratvatruturlr mlat n drulara,


rum

nldara

tndraartnratlr

tattal

89

Autoritatea pentru Coordonarea Instrumentelor Structurale, accesibil la


http://portalmfp.mfinante.ro/wps/portal/!
ut/p/.cmd/cs/.ce/7_0_A/.s/7_0_H2T/_s.7_0_A/7_0_H2T;jsessionid=0000niajOYOeW0aMk0pOPwNd
_g0:v9jbjpn1
90

Regulamentul Consiliului Uniunii Europene, No. 1083/2006 de stabilire a prevederilor generale


privind Fondul European de Dezvoltare Regional, Fondul Social European i Fondul de Coeziune,
art. 64.
91

Hotrarea de Guvern No. 497/2004 din 1.04.2004 privind stabilirea cadrului instituional pentru
coordonarea, implementarea i gestionarea instrumentelor structurale, Monitorul Oficial, No. 346/ 20
Aprilie, 2004, Art.11.
48

dmlmntar,

managmnt,

fnanaralatrn

gtnar

fndurltrutural.

mlmntaraatn

gur

mlmntara

nrdan u rmandrl, u rglmntrl ltl U rfrtar


lanurn, ahzubl, rta mdulu, galtata d an.
rganmlntrmdar93 - unt nttul dmnat la nvl ntral,
rgnal au lal dtrautrtl d managmnt au autrtata dlat
ar, rn dlgar datrbu d laatautrt, mlmntaz murl
dn rgramlranal anaz n rlaau bnfar fnal.
utrtata drtfar/lat94 - agur rmra tranfrul fndurlr
nramburablrmt

Rmna

la

Ununauran

laaltrganmntrnanal dnatar, tragnl dmlmntar /


autrtl dmlmntar / autrtl d managmnt / bnfar, n
nfrmtatu

rgullalabl

fru

dntrumnt

b#%l!^+a?

fnanar;

nvdna tuturr umlr rmt d la Ununauran, rum d


laaltrganmntrnanal dnatar alr tranfrat;
utrtata daudt - atrbulutrt daudt unt, n rnal,
urmtarl: audt dtm, vrfarahltullr lgbl dlarat.
n afaraatra, mat ntrvn n rul d gtnaraa Fndurlr trutural
dzun:
utrtataanal ntru Rglmntara ntrzarahzlr
ubl95

mntrzara,

valuara

ntrlul

mdulu

92

Hotrarea de Guvern No. 497/2004 din 1.04.2004 privind stabilirea cadrului instituional pentru
coordonarea, implementarea i gestionarea instrumentelor structurale, Monitorul Oficial, No. 346/ 20
Aprilie, 2004. Art.4.
93

Hotrarea de Guvern No. 497/2004 din 1.04.2004 privind stabilirea cadrului instituional pentru
coordonarea, implementarea i gestionarea instrumentelor structurale, Monitorul Oficial, No. 346/ 20
Aprilie, 2004.
94

Autoritatea de Certificare i Plat, valabil la http://www.mfinante.ro/acp.html


95

Autoritatea Naional pentru Reglementarea i Monitorizarea Achizi iilor Publice, valabil la


http://www.anrmap.ro/infopoint
49

dardarantratlr dahzubl, nluvaahzlr ralzat dn


Fndurtrutural dzun
Dartamntul ntru Lut

nt-fraud

Dartamntul

ntru

Lutantfraud DLF agur rtantrlr fnanaral Unun

b#%l!^+a?

urn n Rmna. Dartamntul aratrbua dntrl al fndurlr


muntar, fnd rdnatrul nanal al lutantfraud.
gnaanal ntru dmntrar Fal - rtara lgalt
rgulart n utlzara admntrara fndurlr muntar dfnanar
vr f vrfatrn du frm dntrl: ntrl ntrn mun dntrl
rvntv.
dul n arnttutllabrazantru mlmntara unurgram ratnal
t rlfat n fgura urmatar:

b#%l!^+a? b#%l!
^+a?

La nvl rgnal t d amnaanumt trutur nttunal ar u u


gtnara fndurlr trutural, ar ata unt gnl ntru Dzvltar Rgnal
(DR). La nvlul fr rgun d dzvltar 96, n urmaadtr lg 151/1998 rvnd
dzvltara rgnal n Rmna, a ft rat t gn ntru Dzvltar
Rgnal. DR t rganza nguvrnamntal, u rnaltat jurd, u ul
rnal d abrb a fndurlr d r-adrar t-adrar 97. rn at agn,
autrtl lal, judn, rganzal nn-guvrnamntal, runztar fr
96

La nivelul rii au fost create 8 regiuni de dezvoltare, pentru detalii V. Tabelul din Anex.
50

rgun d dzvltar, au a la fndurl urn drulat rn rgram ra nal,


n al rn rgramul ranal Rgnal, rum la FDR. tvtataagn lr
t rdnat d nlul ntru Dzvltar Rgnal, ar runt rdn
nllr judn rrzntan a munlr, ralr, munlr98.
b#%l!^+a?

abl lar fnanar ndatv ntru rada 2014-2020

um

rgramul ranal nfratrutur


ar

9,07 mld. ur

rgramul ranal Rgnal

6,47 mld. ur

b#%l!^+a?

rgramul ranal atal Uman

3,44 mld. ur

rgramul ranal mttvtat

1,26 mld. ur

rgramul ranal
aatatdmntratv

0,52 mld. ur

rgramul ranal tn hn

0,3 mld. ur

rgraml drar tranfrntalr

0,45 mld. ur

3.2 TUDIU

- NTRUR NUN TURT D GRMNT


TIUN BLNR LIMNTI, JUDUL VL
DAZ

97

Legea No. 151/1998 din 15 iulie 1998 privind dezvoltarea regional in Romania, Monitorul Oficial,
No. 265/16 iulie 1998.
98

Legea No. 315/2004 din 28.06.2004 privind dezvoltarea regional n Romnia, Monitorul Oficial,
Prima Parte, No. 577/29 iunie 2004.
51

3.2.1 bordr firmi


Firm RL-D r un itl oil intgrl rivt d 400 li. Obitul rinil
d tivitt l oitii l rrzint ofrir drviii d mi bun litt n domniul
groturimului tfl nt jung lidr i n zon rtiv.
oittomril din unt d vdr formi v fi oittu rundr
limitt dbutnt RL-D.
r rinil obit d tivitt od 5520 filit i dzrntru
vn i riod durt durt. Firm roit uni, u diul oil n limnti,
judul Vl.

3.2.2 Obitivlroitului
rtul r btv rr un nun turt n lltt limn ti,
judul Vl. Fnd tut ntr- zn munt fr r d tr nturl dbt
vnd nnumrt df rlg, rnltvtt nm dn t zn t
turmul blnr. L nvlul judulu, n rvt frt turt l m mr numr
d trutur d rmr turt t dnut d nun turt htlur.
L mrktngulu dvt ntru rmvr rvlr turt rtr unr
rur mr mrtv, u ltt rvlr dtrmnt ndrtr turtlr rmn
vrtn r zn dnt Ungr, ulgr, ur, Gr dmnur numrulu d
turt trn r rfr lt zn d tr turt.
roitul ndrz n obitivul gnrl l rogrmului Or ionl Rgionl i
num trtgil OR ont n rijinir uni dzvoltri onomi, oil, durbil
i hilibrt tritoril, tuturor rgiunilor Romnii, otrivit nvoilor i rurlor
ifi, u nt rijinir dzvoltrii durbilolilor urbni drtr,
mbuntir mdiului dfri i infrtruturii d bz.

rioritr 5 Dzvoltr Durbil i romovrurimului

Domniul D Intrvni 5.2 rr, Dzvoltr, odrnizr


Infrtruturii Durim ntru Vlorifir Rurlor turl i
rtrii litii rviiilor uriti

rtul ntnnz fr ltrntv turtlr rmn trn vn vztz


t rt r n rvt zr dr trr tmulu lbr. rn rr
nun nr fr trn drt fr frt d zr rtrzt
rn urmtrl lmnt:

rur zut;
52

ltt rdt;
zr ntr- zn lntt, drt d zgmtul rlr mr;
flt d trr tmulu lbr:, ht,, b trml l l

Fl, vztr mrujurmlr

bltt d untr trdlr rmnt dn zn hrulu;

mdt l r d unt turt;

trr vn ntr- zn turt rurl tr, bnfnd


d tt fltl frt d thnlg mdrn.
rtul vn n ntmnr unr rblm tnt l nvlul jud ulu hr
rum:

rur rdt;
ltt zut frtlr turt;
L un nun u tfl d dtn.

mlmntrtu rt v gnrrtr nm tt n zn, t n lt


zn rntr-un ft multltr, t fnd mnnt un n tv d nvt
ml l nvl ll.
Jutifir invtiii
n ln ntrn, ul tnr mnft tt m mult drn d - unt r,
tnd ntru turmul ulturl, turm (d t ntrr l ntur), n tm ul
vrtn, n rtr, mnft un ntr tt m rdt f d znl bln-lmtr,
u znl rurl lntt, l rr rrt urtv trg nluv turt trn.
vnd n vdr t lmnt rvnd d rt tnlul turt nturl
d lt rt nfrtrutur turt, nnd nt d vlul glbl l turt, t
blut nr rtr tndrdlr d ltt truturl d grmnt turt, r
furnzz fltl d trr tmulu lbr.
nlz btvlr t mtd nut :
Dr tu mbuntt (tdul vtr drt), urmr
mlmntr rtulu;
Vrf rrhzr btvlr;
lutrz grf rll uz-ft .
tu ngtv lutrt d rbrl rblmlr99 t trnu ntr- tu
mbuntt, rn rfrmulr ztv rblmlr dntft. t frmulr ztv
dvn tfl btv. l rznt ntr- lt hm lg numt rbrl btvlr.
rbrl btvlr fr rtvlr tu vtr mbuntt.

99

Vezi Anexa 1.
53

mlmntrtu rt t nr dr tvttl ru n
vdrtngr btvulu gnrl l rtulu num dfurr un tvt
lurtv n turm, n llttlimnti, judtul Vl, rn rr un nfrtrutur
d zr n vdr dvrfr rtr lt rvlr turt frt l nvl ll.
tdt, mlmntr rtulu vntrbu lmlrr dfunnlt nm
ll.
b#%l!^+a?

tnl bnfr rtulu/ gruul nt


d dfr urnd tnl ln, num l rn r vr
bnf vtr, du dhdr nun, d rvl frt d .. .R.L.-D
..R.L.-D n n rznt nu dfurt n tvtt n t dmnu, dr
rn ntrmdul tu rt v vlrf tnlul turtl zn l t, rndu-
tfl bltt d dtndr rlr lnlr , n l tm, rn rvl
frt, v dtrmn ntrrlnlr n zn rtr numrulu tr.
rntr ln n nun vr numr rnl r vztz znl
nnjurtr vr buur d tv zl d rlr n mdul rurl rrnd un r
ur, rnl r vr d glmr mrlr r, rnl ntrt d
rgnzr unr vnmnt dbt ntr- mbn rurl.
nfr drt
nfr dr rtulu unt:

Frm RL-D, rrzntt rn rnlul tul;

Vtr lbrtr btnut rn nfntr lurlr d mun nr

rum rn tvtt f (rnlul ngjt ttl mrl


furnzr).
nfr ndrt
nfr ndr rtulu unt:

urt vrtn

urt zn d ud Vt, r vr bnf d frt turt vrt


mbunttt;

ntrg ul dn zn limnti, jud. Vl rn rtr rmvr


ll, tt tntlulu turt;

tl mrl znl rntt r ltr turt dr


vrt numrul tnllr lnt.
Gruur tnt
d dfr urnd tnl ln, num l rn r vr
bnf vtr, du dhdr nun, d rvl frt d .. .R.L.-D
.. .R.L-D n n rznt nu dfurt tvtt n t dmnu, dr
rn ntrmdul tu rt v vlrf tnlul turtl zn ud Vt rndu54

tfl bltt d dtndr rlr lnlr , n l tm, rn rvl


frt, v dtrmn ntrrlnlr n zn rtr numrulu tr.
rntr ln n nun vr numr rnl r vztz znl
nnjurtr vr buur d tv zl d rlr n mdul turt urbn,
rnl r vr d glmr mrlr r, rnl ntrt d
rgnzr unr vnmnt dbt ntr- mbn f mntn-blnr.
Gruurl nt unt rrzntt d:

urt r vr drnd d glmr mrlr r;


rn ntrt d rgnzr unr vnmt dbt ntr-

mbn rurl;

rn ntrt d trr un rd d tm ntr-un mdu


lntt; b#%l!^+?

rnl r dr tr un frt d tmn ntr-un


mdu rurl.
tnl ln ltntulu
lnt
rn dn mdul urbn
rn dn fr r
lt rn

% dn vnzr
50
40
10

rntr ln trutur d rmr turt r drt f ntrut numr


rnl fzr dr vdz dn tdn tr tv zl drt d
glmr zgmt.
lng rnl dn r, vr t turt trn vn n Rmn n vzt, n
ur rrnl u n ntr d fr.
t t tgr d rn rrznt ln tnl nun r vr
lu nrdr l rvl frt n drul trutur d rmr turt.

3.2.3 Rlizrroitului
n t t firm RL-D lt l un onultnt/ rt r fonduri
truturl i doziun. t t urin mi mult fz.

ltntul dn un trn mblul rutrutur/utltt v f mdft


ltntul dnlnul rtulu
ltntul t nrgtrt rn jurd
ndlnrndlr nr funnr ntr-numtldr.

55

bnr unuvz rvnd mlmntul funnlttbtvulu. (Drt


Gnrlutrzrt - rvtzr dn drul ntruluntru , mrt,

urm rf Lbrl (L).


dunr dumntntru bnrrtftulu
dlbrrrtftulu

dlfr;

rtft

dlfr

ntttr

(rr
Rgtrul

mrtulu dn r rzult: btul dtvtttruturtnrtulu (t

frzntt dutl dntturtt)


rtft d nrgtrr lful Rgtrulumrulu nt dnlrvnd
vzl/rdurl/u utrztl lgl (.., ntr, ntr-vtrnr, mdu
rtt mun, urbnm, duz ntru frtrutur turt fbtul

lfr);
hrvnd mlr dr unt lrzntl, nrm mtdlg;
rtft
d
nmtrulr;
hrvnd
trutur,
mlr

nmnlzrmrlr, rtv lr dlmnt lrzntl nrm

mtdlg;
bnrrtftulu dlfr. Dumnt trbu du l Drt
Gnrlutrzrt - rvtzr dn drul L u l un 60 d zl
nnt d drn fln unt dzr.

UL FR RURL UR LR
RULU

n rmul rnd, tn fnnr nrmburbl rmt t nl ntru


mlmntr rtulu dt. ur fnnr nrmburbl rrznt rt ^gr^
tu rt. Fr nu -r ut un n funun t rt. hr d rtul
t -fnnt dn ur rr, l um mult r m ntru d trtul
ntru nun. Fndurl nrmburbl unt un tlztr n t r
ttr nr ntru t zn.

UL RULU
rtul r l runm rznt utnbltt n tm. nfrmrmlt
n tm utl tntllr turt t vtl ntru btvl vzt n rt. rtul
ru v gnr vntur trmn mdu lung, trgnd nvttr dzvlttr tnt

56

n zn, v dtrmn dzvltr m mult drt. utnbltt rtulu


v f gurt d dzvltrtlr d zr tnt d ntru unr n, r
l rndul lr trg t mzt l bugtul ll. tnzndu- tl d zr,
ntrundu- ltl n rlzr unl d mr vlumul tlr mztlr
ltt vrt. Vnturl l bugtul ll vr rt, d mn, rn vnzr d tr
rmr trnurlr nr ntrulr.
mlmntr rtulu, um ft dr, vndu l dfurr un
tvtt rdutv, fnt , trmn mdu, lumulr d rft, r dvn ur
d fnntr d utnr tvtt d rtr mrrdut nvttlr vtr.
n rznt frt turt rdu dvrtt t tnt l nvl ll n drul
orului limnti t rrzntt d nun d 1 2 mrgrt. nun nu
ntrutr rtuntt d tnd ln mrl t frt lmtt, l vlr
mr rr rzultt urmr rvnr trtvtt turmulu rurl. t n t
dmnu vluz r rtr rr d rv d t t dtrt ftulu
tlr fnnr m mr ntru turmul blnr, dn fndur guvrnmntl /u
urn.
n dmnul turt, ntru nvlul tul l ltt turt rvd rtr
ntut n ntrg ur, n Rmn rgnzndu- rtr tt n numrul d
mrgrt l nlr nun, t n zn m gnrl rvlr frt.
Dn nlz fnnr rlzt n drul lnulu d fr rzult ftul
nun nu rt v f bl, du mlmntr rtulu, gnrz utfnntr ufnt ntru ntnutvttl l utn 5 n d zl du fnlzr
rtulu.
Dn nlz fnnr rzntt dtlt n lnul d fr, rzultu
rttudn rtul nu t dndnt d tmulnt fnnr um r f ubvnt, utr
d t dtr t.
ltvul r vgur mlmntr rtulu t frmt dn blvnt d
nvtmnt urr, tt vnd ntrt d munu frm .. .R.L.-D mbr
u funtl l m mrtnt n drul frm

vr f rt dn ndur

nun nu nfntt.
ntrgtun t mlmntt n drul rulu lmnt, vnd tfl urtul
b#%l!^+a?

dmntrtv (nluv fnnr-ntbl, lgt), dr thn ( v un l


dzttvttlr hmntl rtur nr).
Frm vv durt d vt lung, dmnul d tvtt fnd frt dnm, u
rtv lnt l nvl ll. nlz fnnr dn drul lnulu d fr
dvdt d mn vbltt fnnrtvttlr nm dfurt d
57

nun. vnd fundmnt ld rzulttl rzntulu rt nlzrfundt


t l mmntul rtv, n dn lun 2- v n tvtt turt ntr- rrh,
rdn vlr ntttv tblt n md btv d tut t. rrnldt
rn mlmntr rtulu vnttu un ftr rmnnt v rjn ltr frt
d mun v f ulmntt n fztvtt rru-z v rjn mbunttr
rmnnt rfrmntlr rvlr frt, bz trt mrl. n t md, v f
mulnttt tvtt d zr munr t rgnl, t tvtt
turt dfurt n drul nun
ntru rvl vr f rlzt n drul nun, rr t t n rtr
frt dnm. L frtul rtulu, ndrm zt untt turt nu rt v
f nldttt t ll, t rgnl. Duum rzultu lrtt dn
nlz t ftut n lnul d fr, rtul nu t dndnt d un ngur furnzr
u d un ngur lnt, r frt frm t f u uurntdtt vlut rmnnt
t.
n zul rzntulu rt, ndrm bnfl ntr n trmn nm mult m mult dt turl u rurl, r rtul rrznt nvtt
rftbl trmn lung, bnftt tmulr tvtt turt t rtr
mtvtt frmlr dn rgun ud Vt ltn. Rlzr rtulu rund
ntgrl ntlr d dzvltr ll n bz rnlr d mbunttr rfrmntlr
rurlr umn mtvtt. rtul v rmv bunl rt n dmnul
mlmntr rtlr fnntt dn fndurl Unun urn.
ltntul dun, rn ntrmdul tlr d rurl umn, mtrl,
fnnr nr tt drulr u u rtulu ru t gurr ntnutt
rtulu trnd ll nvl frt turt v f gurt rn rt, gurndu-
rtr ntnu rfrmntlr nun n ntrut.
rtl fnnr ntru rmul n d flnt

Lun
Vntur ttl

urt

1
8197.8

3
10048.9

4
9520

5
10577.8

6
14544.4

7
15866.6

8
17188.9

9
16660

10
15866.6

11
15866.

12
20626.

31

34

38

36

40

55

60

65

63

60

60

78

3547.8

3891.1

4348.9

4120

4577.8

6294.4

6866.6

7438.9

7210

6866.6

6866.6

8926.6

zr-md
Vntur
dn

2170

2380

2660

2520

2800

3850

4200

4550

4410

4200

4200

5460

lmntt
lt vntur

2480

2720

3040

2880

3200

4400

4800

5200

5040

4800

4800

6240

md/lun
Vntur

2
8991.1

dn

58

2.hltu ttl
hltul
u

17331
682

12320
748

12285
836

12178
792

12277
880

12636
1210

12969
1320

12970
1430

12831
1386

12749
1320

12757
1320

13255
1716

rm(lmnt
Rt
hltul
u

6692.4
5846.6

1742.4
5846.6

1742.4
5846.6

1742.4
5846.6

1742.4
5846.6

1742.4
5846.6

1742.4
5846.6

1742.4
5846.6

1742.4
5846.6

1742.4
5846.6

1742.4
5846.6

1742.4
5846.6

lrl
hltul

1650

1635

1627

1627

1615

1622

1630

1620

1618

1615

1645

1675

760

755

750

752

740

735

730

720

725

730

745

755

ltr
hltul u

230

235

240

245

250

225

260

265

255

250

260

270

r
hltul u gz
hltul
u

580
80

570
75

565
72

560
70

555
70

560
72

565
75

555
80

560
78

560
75

565
75

570
80

tlmunt
hltul
u

200

193

183

170

168

165

175

181

183

185

188

205

numbl
trl

100

95

93

90

88

90

95

96

93

90

88

95

numbl
lt numbl

100

98

90

80

80

75

80

85

90

95

100

110

2200

2100

2000

1950

1980

2000

2200

2100

2000

1980

1950

2000

60
-9133.3
-1461.3
-7671.9

55
-3328.9
-532.6
-2796.3

50
-2236.2
-357.8
-1878.4

50
-2658
-425.3
-2232.8

45
-1699.3
-271.9
-1427.4

50
1908.4
305.3
1603

55
2897.6
463.6
2434

50
4218.8
675
3543.8

55
3828.9
612.6
3216.3

60
3177.6
498.8
2618.8

65
3109.6
497.5
2612.1

70
7371.6
1179.5
6192.1

mtrl

utlttl
hltul u b#
%l!^+?nrg

mtrl

f(dmntrtv)
-nul
hltul

ubltt
lt hltul
rft brut
mzt rft
rft nt

3.2.4 Imlmntrroitului

t un urmrt ntrur un nun r f ltut dn: 4


mr, un rtmnt, 12 lur d zr, 7 b, un rturnt u tt d 28 d
rn, butr, r. mnnt) nvt n nfrtrutur d rmr
turt ruun nfnr un nun turt n judul hr u 12 lur d zr
ru nvl d nfrt ltt rvlr tng tndrdul d ltt d 4 mrgrt.
: ntrtr h d mngmnt
tvt:

59

a) l mngrulu d rt v f u jutrul un t lzt


rur umn und vr tbl ltl, rn rundrl
mngrulu d rt .
unr ntrvulu vnt n ntrvvrnddlr lgrlu m trvt
ntru ur fun.
ngjr mngrulu vr ng bnfl, lrul, rnbltl,
bnuurl v mnntrtul.

b) l rtntulu ruun du u dvr rtn u rn n


dmnul turt n vdrlgr lu m trvt.
ntrtr rtntulu vr un rnbltl lgl, rmunr
v mnntrtul.
Fnlzr rt vr lrf tt dtll rvnd rhttur lul
thn rvnd rtul.
: ntrtr h d ntru
tvt :
a) rr t d rn nt n rr unu t d rn r rvd tt
dtll thn rvnd ntru.
Vrfrnfrmt v vrf d rtul rn rhttur ntrunt
tt nrml d gurn, mfrt ltt ntru lfr l unt d zr
u un grd d mfrt d 3 tl .
Ltrtulu d rn du lrfr mdfr vntullr drnt
rz tul d rn.
b) Ltrtulu d rn v un tul d rn v lt ntru
dmnrlu m trvt ntrutr.
unr lt v f rn trmtr unr nvt d rtr l lt
rtulu ntrutrlr.
Ltr v un lt vr tud frtl.
Dmnrntrutrulu vlg m bun frt rzntt v
nhntrtul u ntrutrul.
: ntrurrulu rnl
tvt:

60

a) mnjr ulu ldr dlmtz mnjz ul dtnt


ntru.
Dlmtr ulu v dlmt l zn dtnt ntru
b) ntru r ldr: l fd vr fl tnul bz d rf d tr
v lvbl ntru trr. mlr v f dn lmn u ulr nturl, u gm
b#%l!^+?trmn tt ntru frtr t ntru u. lutrdl blnlr vr
f mtl u mnurnt dn lmn trtt mtrv umdt ftlr rdlr
lr. rl vr f lt u rmd. nvltr t tgl t ndh ulr
r. L ntrr vr rlz zugrvl mlvbl l r tvn, lj dn
fn lrt l r blr, butr rdl r dn gr rm
lrt. rdl ld dn rht mht n mr. r ntrr v
ut dn trutur mtl trt dn lmn, u blutrd mtl, mnurnt
dn lmn. rn runrl rzntt urmrt rlzr un

nun

rn mdrn, u fnj urr ltt rvtt.


tt ttl d zr t d 4 mr (3Dbl, 1gl), un rtmnt, 12 lur d
zr, 7 b, un rturnt u tt d 28 d rn, butr, r .
rlr dhdr r trd d 16.72 m, vmnjul ut tnl
drt dn trd. -u rvzut trtur d grd n jurul ntru, utt dn
b#%l!^+a?

dl rfbrt, ft t d n u nt d 5%, rgl ntru urgrlr


rvnt dn rt lgt l ru d nlzr ntru, tr dlt,
rum vrz, lntt. urf

trnulu t d 238 m flt n

rrtt ltntulu, 187,39 m fnd n nun trvt ntrt d


nun 6/2001 50,68 m nfrm V 886/2001. urf ttl t d
476,14 m.
mnjr ubl - tut l -2.60 m urnd ul tnt dtnt dztr
run r d drt r rtr.
ntru rtr vurnd: .
rtr
n ubl-mgzn
nmrl
Dztr

248,00 m nluv r trlr d l tj

44,00 m
8,00 m

n ubl-nun

61

, rul, r, hlur
ln dhn/du, m djun

42,25 m
28,65 m

G+dztr
r
r ubl r tj

2,66 m
8,45 m

n rvt-rrtr
mr

utr

12,40 m
4,90 m
10,60m

ntru tj 1 2 vurnd:
tj 1
n ubl nun
mr dubl (4)
Dztr (1)
(5)
rtmnt(1)

ttl=58,40 m
3,35 m
ttl=21,85 m
ttl=34,20 m

tj 2
n ubl-nun
mr dubl (3)
Dztr(1)
(4)
rtmnt(1)

ttl=51,00 m
3,35 m
ttl=19,40 m
ttl=34,20 m

Rlzr ntllr v f rlzt ntl ltr, d d vur, vr ntl


nurl ftvlt -U 3000 u utr d 3500 kwtt/h.
V: rr nfrtrutur turt d grmnt funnl
tvt:
Dtr rrr: grdn rr, multl flt rum: l ntru grtr
un, tru m un, l, ru n zul rgnzr tnrrulu d tr
rrtr, rum tn unu ghd turt(ll).
Drr nun v f n tl rhtturl trdtnl-ll, rtndu-
mngrf utnttt mdulu rurl.
hzt d bt trdnl f Drr nun v f n tl rhtturl trdtnl-ll, rtndu- mngrf
utnttt mdulu rurl.
V: hz dtr nun
62

tvt:
a) Dtr nun vr dt ul d zr rturntul u tt utljl,
rtur, mblrul rl nr lfr l un grd d mfrt
ltt d 4 mrgrt nfrm rvdrlr .
Dtr u zr vr dt tt mrl dtnt zr u t dublu mdl
ng, tlvzr, un, tlt, du, ghuvt, mht, mn-frgdr, lt, rfur,
t.
Vngjr rnl
tvt:
a) ngjr rnlulu, rnlul v f frmt dn 1 rnr, 1 mnjr, 1
butr, 2 jutr d butr, 1 tr, 1 ngjt r v u d tvt l d
grmnt. ngmntul nun v f gurt d ttulrul rtulu Grur Rn.
Rrutr rnlulu - ntru rrutr f nun l ful Frlr d
un Vl nu ruun tur. Rrutr f rn trmtr n-ln v-urlr.
l f rn ntrvu. rnng-ul f rn rzntrtrbulr .
tr rnlulu vnt n unr unr tt rt ntru dvdrlttlr,
untnlr u rvr dmnul d tvtt.
nrtvt, dt u ngjr rnlulu untt v n tvtt.
Vrmvr nvt
tvt :
rmvr rn nhr unu rtnrt d mun rd u rmrmun Vu
r rvd nludr unt d zr rm bltt d zr n zn.
rmvr rn rdtr frt n frmt ltrn trnmtrttr
frml m mjl rn ntrmdul -ml-ulu, lmntul h l t frt fnd
rzntt rn ht-du rum: ltt 3 n t 4!; urm rurl ntru t!;
Grtutt tr rn n mr trl!
rmvr rn brur rmvr turt, vr rlz lnt flr- rmnl
ntru f du l fl brurl d rmvr turt u ul d f dtrbut
turtlr.
rmvr rn r r: r ll dn hr.
rmvr rr, trr unr 200 bu d lnt u ful turtl
zn, rgrml, druml, dr tvtl ru n tmul lbr ntru turt z.
mrr d brur lnt n znl ntrl l rlr dn rr.
rmvr rn t rru vr un wbt l nun vnn mgn dt
u rurl rvl frt dr un ftwr ntru rv d rzrvr nln lr
d zr r f ntrntt l ftwr rnl l nun.
63

Fnd tt u tvtt nu, .. URG .R.L. trbu


l nul un bugt d ubltt mnftv, u ul d tf rnl d bz l
rdulr (lul d v rdulr turt t ltut dn 4 fz: lnr, rtr,
mturtt u tur dlnul), rtv ntru fr fz unu rdu trbu
lt um d bn, r d mur rduul t tt .
lt mdlt rn r v f ubltt:

rtr l trgur z rurl. rn rtr lt trgur z r n


vdr rmvr rdulr rvlr turt frt d nun, dr rmvr

zn btv turt;
un l d rmvr rdulr rvlr turt frt n z dbt:
f. n, btz, rbtr rrulu, rbtr tlu, rbtrrunulu,

nul u, u Rlt;
lbrr u gnl d turm;
r d vzt r vr nmn tuturr lnlr l lr;
r tl.
ntrg trtg d mrktng lt d tr .. URG .R.L.r n
vdr rlzr un frt mun, u ul trgr unu numr m mr d turt n
zn. dt u trgr unu numr m mr d turt n zn vr rt vnturl n
l tm vrt mrtn zn n rrh lltlr rmnt.
tvtl frnt t un vr dfurt rd dlt d tm,
dn ntrvl dfrt, u urunr, u rtr 2 h d mlmntr. mn d
rmvr ftv r l n ultm lun mlmntr rtulu.
n n vm tt lndrul tvtlr ub frm grfulu G.
rtul v mlmnt rurul 24 d lun, dn r 14 lun ntru dur
nun n tr funnbl 10 lun ntru vlurlt rvlr frt.
mlmntr v rlz d tr 3 h(rzntt ntrr). Dgrm G
rznt rd d dfurr fr ubtvt n numr zl lunfrnt, h
d mlmntr. t ubtvt r dfr rurul m mult zl u
tmn. Dmn t ubtvt r ntrlz, t tu fnd bl
dtrt hlr d mlmntr dfrt. rurul un tmn h vd
u n tu d dur l rlzr m multr tvt . trnlzz rt dn
tvtl frnt rmvr rum ntru ftv .
NGMNTUL ROITULUI
ntru dfurr rtulu vm d- f u urmtrl h d
mlmntr:

b#%l!^+a?

64

- hntrut lu. t u dr d rdrntru mnjr


ulu ntru rr, nluv urt nun. t frmt dn muntr ntrutr
ful d ntr du d frmu r ft nht ntrtul d ntru nun.
un rtt untf n 108 zl * 8 r z * mn ml un t.
- h Wb Dgn lutn. t u d rr t-ul nun d
rr lmntlr rmnl. mbr h unt ngj un frm d ubltt
u r - nht lbrr. un rtt untf 12 zl*8 r z* 1 rn.
- h .. .R.L.-D t frm u d vlur mntrzr
rtulu dt, rum d rtul tvtlr nnumrt m u. t ltut dn
dmntrtrul unt, mngrul d rt, rtr ntbl.
tulrul d rt, r n l tm mngrul rtulu . . .R.L.-D,
r urmtrl drtur blgun:
- dn drtul d rrzntr d ngjr n ft mrl;
- dn drtul d dz blut n vdr mlmntr rtulu;
- r blg un l dz rgnlr mtnt dr d m jutfr
rvnd dfurr rtulu;
- gur bunmunr ntr mmbr ml n rt;
- r blg gur fnnr rtulu.
ngrul d rt v f ltt d tr bnfrul rtulu . . .R.L.D , urmnd dn urmtrl blt rn:

rn
3n
turmulu

dmnul

untn

blt

rglmntrl
rvnd
lfr untlr d
zr

- bun muntr

- rztn l un rgrm d
luru rlungt

-1 n n
rtlr

mngmntul

ntrrnrt
dzvltrfrlr

-2 n
ndur

un

- ntbl fnnr

- f f u bn
tulr trnt

- mlmntr rtlr
u fnnr urn

- bun dmntrtr

- m f fut rt dn
h d mlmntr
unu lt rt u fnnr
urn

65

ngrul d rt vfl n ubrdn bnfrulu , tvnd rnl


trbu frr d nultn bnfrulu rtulu, gur trnmtr dzlr
bnfrulu tr rtnt ntrutr , vghz lgltt bun dfurr
tvtlr rtulu, g lu l r rblm t r rurul
dfurr rtulu; nu r drtul d dz.
rtntul v f ltt d tr bnfr, t v f tt mrlu
bt d tvtt n dmnul rtr, lzt rtr truturlr d zr
u tt m. Llgr rtntulu v urmr t b rn n
rtr truturlr d zr d t nun, m f rtt l mlmntr unu
rt u fnnr urn b vzun urrhttur dgnulu nun
rt d bnfrulu. rnll trbu l rtntulu vr f l d
rlz hntru, d fr l m bun lu thn d fr nultnt
bnfrulu.
ntrutrul v f ltt d tr bnfr, t v f tt mrlu
tvtt n dmnul ntrulr, lzt ntru truturlr d zr d t
nun, t v f l rn lt, und v urmr frt m bun rvnd ltt
tmul d mlmntr rtulu. Rlul tu v f d drultvtl d
ntru, vnd blg rt hl thn l ntru frt d tr
rtnt .
O lt t n rlizrroitului t dhiziii ubli.

UL

DR/FU

DURRR D FR
btul
r.
rt.

ntrtulu/
rdulu-dru
ntru rlzr

Vlr
rl
(m L)

rdur
lt

Dt nr
rdur*

Dt
fnlzr
rdur*

rtulu
1

hz

1577,961

rr d 3 lun

ntrur

frt

ru
2
3

66

13 lun

4
H UL R DU DURRR D
FR
btul
r.
rt.

Dt

ntrtulu/
rdulu-dru
ntru rlzr

Vlr
tmt
(m L)

rdur
lt

rtulu
1

Utlj

23.806

hmnt
f

tmt

Dt tmt

ntru

ntru

nr

fnlzr

rdur*

rdur*

rr d 2 lun

4 lun

frt

funnl
2

Dtr

d 81.952

ltt
3

rgnzr
ntr

rr d 14 lun

17 lun

frt
d 7890,00

rr d 2 lun
frt

67

3 lun

onluzii
Uniunuron rrzint, n rznt, un din l mi ror zonl lumii. u
tott, onfrunt u mri diriti onomi i oiltt ntrttl mmbr,
t i n intriorul lor. t ft ri din omrr nivlurilor I louitor: dmlu,
Gri, ortugli i ni din un I louitor droimtiv 80% din
mdiomunitr, ir z dintrl mi dzvoltt rgiuni din Uu un I loutor d
tri ori mi mr dt z dintr rgiunill mi uin dzvoltt.
oliti rgionl tri intrvnii ttului ntru rtbilirhilibrlor
tritoril, n gnrl, i n rijinul zonlor r nit jutor, n rtiulr. roblml
dzvoltrii rgionlontitui n rznt un din rourilrioritrlutoritilor Uniunii
uron.
oliti d Dzvoltr Rgionl rrzint un nmblu d muri lnifit i
romovt dutoritildmintrtii ubli lol i ntrl, n rtnrit u divri tori
(rivi, ublii, voluntri), n oul igurrii uni rtri onomi, dinmi i durbil,
rin vlorifirfiint otnilului rgionl i lol, n oul mbuntirii ondiiilor
d vi.
rinill domnii rot fi vizt dolitiil rgionlunt: dzvoltr
ntrrindrilor, i fori d mun, trgr invtiiilor, trnfrul d thnologi,
68

dzvoltrtorului I...-urilor, mbuntir infrtruturii, litt mdiului

b#%l!^+a?

nonjurtor, dzvoltr rurl, ntt, dui, nvmnt i ultur.


nimlrogrmului Orionl Rgionl, n momntul d f, r orum
nvoio. Di unt tbilit fotlr obitivlOR, n roul d imlmntrit
unlroblmot v un imt ngtiv trmn lung urogrmului ( n itmul
dvlur, li i ontrtr, intrziri n roul d rmburr, t.). t mii
roblm d ordin orgniztori nu dunz tt d mult rogrmului, n rznt, t fiind
imlmntt u u n mjoritt Rgiunilor d Dzvoltr.
n roitul rzntt ltudiul dz nrt rjnul rdt -urlr rn
tfl d rgrm nrtzz drt n tmulr dzvltr mrnm, l
nvlul fru , t ndrt, l nvlul ntrg nm nnl rn rm
rulu vlr dugt?grgt rt d t r fnltt rlzr ulu
un lt nnl rgnl fnt, r t, d rt, d f Rmn f
rgtt ntru brb ntrumntlr truturl l U du drr, r d lt rt
rgrz tr nm d funnl, dntrlzt nvrgnt n drul
Unun urn.

69

ibliogrfi
Lgili romn i lt doumnt:

Hotrr d Guvrn o. 497/2004 din 1.04.2004 rivind tbilirdrului intituionl


ntru oordonr, imlmntr i gtionr intrumntlor truturl,
onitorul Ofiil, o. 346/ 20 rili, 2004.
Lgo. 151/1998 din 15 iuli 1998 rivind dzvoltr rgionl in Romni, onitorul
Ofiil, o. 265/16 iuli 1998.
Lgo. 315/2004 din 28.06.2004 rivind dzvoltr rgionl n Romni, onitorul
Ofiil, rimrt, o. 577/29 iuni 2004.
GUVRUL ROII, lnul ionl d Dzvoltr, Guvrnul Romnii, Dmbri,
2005.
70

GUVRUL ROII, drul trtgiionl d Rfrin 2007-2013, Guvrnul


Romnii, rili 2006.
GUVRUL ROII, Rortul trtgiionl 2009 rivind imlmntr
Fondurilor truturl i doziun, Guvrnul Romnii, Inuri 2010.
Doumnt doziil Romnii, itolul 21 oliti rgionl i oordonr
Intrumntlor truturl.
Lgiliuron i lt doumnt:
rttblihing uron onomiommunit, onolidtd vrion 1992, itlVII,
rtil 158, Offiil Journl 224 of 31 ugut 1992.
rttul omunitii onomiuron, Vriun 1957, itolul 2, rtiolul 123,
Offiil Journl.
ounil Rgultion () o. 1260/1999 of 21 Jun 1999 ling down gnrl roviion on
thtruturl fund Offiil Journl, L 161, 26.06.1999.
Rgulmntul oniliului Uniunii uron, o. 1083/2006 dtbilirrvdrilor
gnrlrivind Fondul uron d Dzvoltr Rgionl, Fondul oil uron i
Fondul doziun.
UROOIIO, gnd 2000 - For trongr nd Widr uro, Vol.1,
DO/97/6, rul, 1997.
OIIURO, tud of thffiin of th imlmnttion mthod for
truturl fund, Finl Rort, IR n oiiu LRD i IDO, DG Rgionl
oli, Dmbri 2003, Vin.
Litrtur
LU, ana, urtanu, Dru, u, rna, anagmntul rtlr u
fnanar trn, tdlga d labrar, dtura Unvrtar, uurt, 2004
DRU, . al, anagmntul rtlr u fnanar trn, d.
Unvrtar, uurt, 2006
LIR, Vitor (oord.), Ghid d intgritt n ui ontrtlor drultu fonduri
uron, rnrn Intrntionl, dmbri 2007-tmbri 2008.

71

LL, Dvid, oziun i fonduriltruturl. riuni multil n dir i rformi,


n Hln WLL , Willim WLL, roul oliti n Uniunuron,
dii-IV-, diturr, 2004.
RHR, liv, huron Union: truturnd ro, hird dition, iddl Ltd,
London, 2000.
RWLD, vn, u nlrgmnt nd thltitt: h inrmntl mking of nw
mmbr, Intitutul dolitii uron, Hlinki, 2000.
IL, Dvid, DRORI Li, h 1988 rform of thuron trturl fund:
ntitlmnt or mowrmnt?, Journl of uron ublioli, Iuni, 2002, .
408-428.
HLR, John,

UROK , Ivn (ditor), hohrn of U Rgionl oli:

ontrting rtiv on thtruturl Fund, Routldg, London, 1999.


LGR,

..,

uful

rjt

anagmnt,

mran

anagmnt

atn, U, 1995
RGOIU, lin, Fonduriluron: trtgii dromovr i utilizr, ritoni,
uurti, 2009.
OKHOU, jk t l., K Inditor for ndidtountri to fftivlng
thtruturl Fund, rinil Rort, I Rgionl nd Urbn Dvlomnt for
th DG RGIO/DG LRG, Rottrdm, 2002.
OUROU, lin, Fonduriltruturl. roblm, oluii i rtivntru Romni,
n irlRK, vlurrogrmlor i olitiilor ubli orii, mtod i
rtii, diturolirom, Ii, 2009.
, orin, , orin, IOLU, Vitor, ngmnt of thtruturl Fund
within thontt of th globl onomirii, Rviw of Intrntionl
omrtivngmnt, Vol.11, Iu 1, rti 2010.
DRU, tlin t l., ul utoritilor lol l fonduriluron,
Fundioro Romni, uurti 2009.
DRG, Gbril, ndin i voluii l nivlul olitiii doziun U, ibil
lhtt://www.ir.ro/doumnt/oinii/oliti_oziun.df.
DRG, l, an, nal, anu, Flrntna, labrara rtlr u
fnanar dn fndurl trutural ntru -ur 2007-2013, dturantalu, rava,
2008
GGR, H., "brdara ntgrataa managmntulu lulu d rt ", n: rmvara
rtulu, art 1992
72

V, ndrw, hU truturl Fund, Oford Univritr, w ork, 1999.


GORGU, Gorg, Dtrminnt of inring U Fundbortion it in
Romni, nnl Univrittiulniri Oonomi, 2008, vol. 2, o. 10.
HORV, ndrj, Wh do nobodrbout thbortion? omt Rgrding
dminitrtivbortion it for thU truturl Fund in thzh Rubli,
Hungr, lovkind lovni bforion, WIFO Working r, o. 258,
ugut, 2005.
LORDI, Robrt, ohion oli in thuron Union: h building of uro ,
lgrvmilln, w ork, 2005.

b#%l!^+a?

KL, Judit, oibltruturl Fundbortion roblm holitil onom


Viw with lition to th Hungrin Rgionl Dvlomnt Intitutionnd
Finnil tm, Rgionliztion for Dvlomnt nd ion to thuron
Union omrtivrtiv. d. Grrd rou. udt, On oit
Intitut/ Lol Govrnmnt nd ublirvi Rform Inititiv, 2002, . 29-64.
GIFF, tvn, Uniunuron Ghid riti,dii nou i tulizt, ditur
Rgiutonom onitorul Ofiil, uurti, 2007.
GL, turt, ublioli: Gol, nnd thod, Univritr of mri, w
ork, 1990.
ORU, Ghorgh (oord.), nlizitii dborbi fondurilor omunitr n
Romni, tudii d imt III, Intitutul uron din Romni , tudiul no. 1, 2005.
R, rlo, DKR, lndr (ditor), h rol of th rgion in thuron
Govrnn, ringr, London, 2011.
LVR, ri-rmn, h imt of truturl Fundoli on uron Rgion
growth. thortil nd miril roh, huron Journl of
omrtivonomi, Vol. 4, o. 2, . 179-208.
LK, ornliu,Intllignt Rgionl ngmnt = Intllignt bortion of U
fund, Romnin Journl of Rgionl in, vol.1, o.1, 2007.
RUFORD, hri, huron Union: olitil oiolog, diturlkwll, Oford,
2002.
IR, ndr t.l., n gnd for growing uro: mking thU onomitm
dlivr,

iuli

2003,

lhtt://www.urtiv.om/ndbtt/innovtion/irrort.df.

73

ibil

ULU, nult.l., rinifil gtionrii intrumntlor truturl


i imliiilntru Romni, tudiul o. 6, Inititutul uron din Romni,
uurti, 2004.
WOR, tr,h miro-ffiin of U ohion oli, uron olii
Rrh ntr, o. 64, Iuni 2008.
, Ghorgh, GORGU, Gorg,truturl Fund bortion: nw hllng
for Romni?, Romnin Journl of onomi Forting, o. 1, 2009, . 136154.

n 1 - rborlroblmlor

Scderea
numrului
de turiti

Deteriorar
ea
turismului
balnear

Scderea
valorii
adugate
n
activitile
de turism

Scderea
potenialu
lui turistic

74

Reorientarea
turitilor
spre zon
turistice
care ofer i
alte faciliti

Pierderea
treptat a
valorilor
naionale

Deteriorarea infrastructurii,
serviciilor turistice balneare

Deteriorarea structurilor
de primire turistic la
scar mic

ftr ut rtuzrin nrzolvruzi

Calitate sczut a
serviciilor n turismul
Barierele culturale
balnear
impiedica
cunoasterea altor
culturi

uzlroblmi
Predomin turismul n
zonele puternic promovate
la nivel urban (ex. Valea
Prahovei)

Putere
financiar
mai mare n
zonele
urbane
mari

Accesul la
informaii
mai ridicat
n zonele
urbane
mari

Turismul balnear existent


nu se ridic la standardele
impuse de UE

Nu sunt
cunoscute
standardele
UE privind
turismul
rural

Investiiile
n ofertele
de cazare
sunt reduse

75

Infrastructura existent se
orienteaz
n mare
parte la
Barierele
culturale
existente
doar
spre
servicii
de
cazare
nivel regional

Cultur slab
dezvoltat
privind
serciviile
conexe

Lipsa
sentimentul
ui de
promovare
a culturii
naionale

2 UR FIRROI
R.
R
.
I

UR D FIR

VLOR

Vlor totl roitului, din r:

397.747,581

Vlor nligibil roitului

60.098.50l

b.

Vlorligibil roitului

323.224,961

TV nligibil

14.424,12

II

ontribuirori n roit, din r:

ontribuioliitntului lhltuili ligibil

(RO)

172.310,52
97.787,90
b.

.
III

ontribuioliitntului lhltuili
nligibil

60.098,50

V nligibil
itn finnir nrmburbil
oliitt

76

14.424,12
225.437,061323

3 GRFIUL G

1.

ontrtr
hi d
mngmnt

1..

li
mngrului
droit

1..
1.

uinr
intrviului

1..
2.

ngjr
mngrului

1..

liroit
ntului

1..
1.

ontrtrr
oitntului

77

12 Lun

11 Lun

10 Lun

Lun 9

Lun 8

Lun 7

Lun 6

Lun 5

Lun 4

Lun 3

Lun 2

Lun 1

12 Lun

11 Lun

10 Lun

Lun 9

NUL 2
Lun 8

Lun 7

Lun 6

Lun 5

Lun 4

NUL 1
Lun 3

b#%l!^+a?

ozii/
ron

ron
bil u
imlm
ntr

Lun 2

rt

tivitt/
ubtivitt

Lun 1

r.

1..

Finlizrroi
t

2.

ontrtr
hidontru
i

2..

rrit
drini

2..
1.

Vrifironf
ormitii

2..
2.

Litritul
ui drini

2..

Liitritul
ui drini

2..
1.

unr
liitii

2..
2.

Liitr

2..
3.

Dmnro
ntrutorului

b#%l!^+a?

78

3.

ontruiror
ului rinil

3..

mnjr
iului ldirii

3..
1.

Dlimitr
iului

3..

ontruior
ldir

3..
1.

mnjrub
ol

3..
2.

ontruir
tr

3..
3.

ontruit
j 1 i 2

3..

Rlizr
intliilor

4.

rr
Infrtruturii
turiti
dgrmnt
funionl

79

4..

Dotrii
rrr

4..

Dorrni
unii

4..

hiziti
dV-uri

4.D.

hiziti
dotum
ifi

4..

hiziti d
obit
trdiionl
ifi

b#%l!^+a?

5.

hiziii dotri
niun

5..

Dotrniun
ii

5..

Dotriu
zr

80

6.

ngjrron
l

6..

ngjrro
nlului

6..
1.

Rrutrr
onlului

6..
2.

trron
lului

6..
3.

nrtivi
tii

7.

romovr
invtiii

7..

romovrrin
nhir unui
rtnrit

7..

romovrrin
rdtr
ofrti n
formt
ltroni

81

7..

romovrrin
birouri
romovr
turiti

7.D.

romovrrin
rri

7..

romovrro
ri

7.F.

romovrrin
itroriu

b#%l!^+a?

82

b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a?

b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a? b#%l!^+a?

83

S-ar putea să vă placă și