Sunteți pe pagina 1din 77

LINGVA LATINA

PER SE ILLVSTRATA

MORFOLOGA LATINA
&

VOCABULARIO LATN-ESPAOL
(2a edicin)

HANS H. 0RBERG
EMILIO CANALES Muoz
ANTONIO GONZLEZ AMADOR

CULTURA CLSICA
MMVIII

UNGVA LATINA PER SE ILLVSTRATA


GRAMMATICA LATINA
Hans H. 0rberg, Domus Latina, 2002
Edicin espaola:
MORFOLOGA LATINA & VOCABULARIO LATN-ESPAOL
Emilio Canales Muoz y Antonio Gonzlez Amador
CULTURA CLSICA, S. L., 2008 (2' edicin)
PI. de las Amricas, 1,2" B
18500-Guadix (Granada), Espaa
www.culturaclasca.es
info@culturaclasica.es

ISBN: 978-84-935798-4-5
Depsito Legal: GR-153912006
lmpreso en Espaa

Imprime: Imprenta Porcel


I 8500-Guadix (Granada)

NDICE
I. MORFOLOGA LATINA
l . PARTES DE LA ORACIN

2. EL NOMBRE. Gnero, nmero, caso. Tema y terminacin. Declinaciones.


3. SUSTANTIVOS. Primera declinacin.
4. Segunda declinacin.
. 5. Tercera declinacin [A]: gen. pL. -um.
6 . Tercera declinacin [B]: gen. pI. -ium .
7. Cuarta declinacin.

8. Quinta declinacin.
9. ADJETIVOS. De la l ' y 2' declinacin.

pg. 7
7

8
8
9
10

11
12

11. Comparacin.

12
13
14

12. ADVERBIOS.

15

13 . NUMERALES.

16

14. PRONOMBRES. Pronombres personales.

18
18
18
19

10. De la 3D declinacin.

15. Pronombres posesivos.


16. Pronombres demostrativos.
17. Pronombres interroga[ivos.
18. Pronombre relativo.

19. Pronombres indefinidos.


20. EL VERBO. Voz y modo. Tiempo , nmero , persona.
Conjugaciones. Temas. Desinencias personales.
2i. Conjugacin verbal. Voz Activa.
22. Voz Pasiva.
23. Verbos deponentes.
24. Conjugacin 3~: tema en -i.
25. Verbos irregulares 1: tema de presente.
(1) esse, (2) posse, (3) velle, (4) Ire, (5) jieri (6) ferre, (7) esse, (8) dare.
(9) Verbos defectivos: air. inquit, meminisse. 6disse.
26. Verbos irregulares II: tema de perfecto y supino.
27. Verbos irregulares In
28. NDICE DE VERBOS IRREGULARES

20
20
21

22
24

26
27

29. INDICE DE LOS 50 VERBOS MS FRECUENTES

28
31
31
35
36
38

INDICE DE DECLINACIONES Y CONJUGACIONES


30. Sustantivos .
3 1. Adje[ivos.
32 . Verbos.

39
41
42

33. INDICE DE PARTCULAS

Prepos iciones, conjunciones, interjecciones

.1

44

34. INDICE DE TERMINACIONES

45

APNDICE 1. Valores de los casos


APNDICE 11. Derivacin y composicin en latn.
APNDICE III. Evolucin fontica del latn al castellano.

59

II. VOCABULARIO LATN-ESPAOL

61

51

60

Nomina d"di""", ct verbo in primll pucri .""i.onl, neqoot


cnim oi iw peNen;", ad ;n!cll<x:tum >equentillm """RIIlI.

QVINTIUANVS. im/;IU!;o Imlron'Q IA.22

MORFOLOGA LATINA
-1.PARTES DE LA ORACIN
Las partes de la oracin O clases de palabras son:
[1) Sustantivos, p. ej. Marcus, Roma, puer, oppidlml, leo, aqua, color,
pugna, mors, etc.
[2) Adjetivos, p. ej. Romanus, bonus, pu/cher, brevis, etc.

[3] Pronombres , p. ej. lil, nos, s, hic, ille, quis, quf, flemo, etc.
[4) Numerales, p. ej. tres, tertius, ternl, etc.

[5] Verbos, p. ej . amare, habere, venfre, emere. re, esse, etc.


[6) Adverbios, p. ej. bene. reete,fortiter, ita, non, hle, etc.
[7) Conjunciones, p. ej. et, neque, sed, aut, quia, dum , SI, ut, etc.
[8) Preposiciones, p. ej. in, ab, ad, post, inter, sine, d, etc.
[9) Interjecciones, p. ej. o, ei, heu, heus, eeee, etc .
Adverbios, conjunciones. preposiciones, interjecciones son clases de
palabras indeclinables (llamadas partculas).

clases de paJabras:
sustantivos
adjetivos
pronombres
numerales
verbos
adverbios
conjunciones
preposiciones
interjecciones

partculas

-2. EL NOMBRE
Gnero, nmero, caso
Los gneros de los nombres son tres: masculino, p. ej. servas, femenino,
p. ej . al/cilla, neutro , p. ej. oppidum.
El nmero de los nombres puede ser, como en castellano, singular, p. ej.
y plural, p. ej. servf, Los sustantivos que no tie nen singular se
llaman plriUia tantum, p. ej. arma.

gnero:

mase. (ro.)
fem. (f.)
nellt. (n .)

servus,

nmero: sing.
pIur.

Los casos de los nombres son seis: nominativo, p. ej. servus, vocativo, p.
ej. serve, acusatjvo, p. ej. servum, genitivo, p. ej. servi, dativo, p. ej.
servo, ablativo, p. ej. (a) servo.

casos:

Tema y desinencias
Se denomina tema la parte de una palabra que no cambia en la
declinacin , p. ej . serv-, allcill-, oppid-, mpgn-, brev- .
Al declinar el nombre se aijaden varias desinencias al tema, p. ej . -um, -1,
-am, -ae, -, -s, -ibus.
E n Jos ejemplos de este libro, eJ tema se separa de la desinencia mediante
una raya vertical [1), p . ej. semus, servil.

norn.

ac.
gen.
dat.
ab!.
voc.
temas: serv, ancill-,
oppid-, etc.
desinencias: -um, -T,
-am , -ae , elc.

Declinaciones
Las declinaciones de los sustantivos son cinco:
[1) Primera declinacin: gen. sing. -ae, p. ej.lnsulla -oe .
[2] Segunda declinacin: gen. sing. -1, p. ej. servlus -1, oppidlum -l.
[3) Tercera declinacin: gen. sing. -is, p. ej. sol soUis, urbls -;s.
[4) Cuarta declinacin: gen. sing. -s, p. ej. manlus -s.

Declinaciones (decl.)
1" decl.: gen. -ae
2' decL:gen. -
3a decl.: gen. -is
4" decL: gen. -us
S" decl.: gen. -el/-el

[5] Quinta declinacin: gen. sing. -el (I-el), p. ej . dils -el, rls -el.
7

SUSTANTIVOS
-3_ PRIMERA DECLINACIN
Genitivo: sing. -ae, plur. -iirum.
Ejemplo: Ins/tlla -ae f. "isla"
-a
am

-ae

-ae
-ae

-arum

-o

is

-as
-ls

Esta declinacin comprende. sobre todo, sustantivos femeninos. Hay


algunos masculinos. como los nombres de oficios, p. ej. agricola, naula o
poeta, as como los nombres de varn , p. ej. Agrippa y los de ros, p. ej.
Garumna .
Los nombres de ciudad en singular conservan un antiguo caso llamado
locativo ,. que indica el "lugar en donde". cuya desinencia es -ae: Ronzae.
-4_ SEGUNDA DECLINACIN
Genitivo: sing. -1, plur. -Grum.
l. Masculinos
Ejemplos: equlus -z"caballo", liber librli"libro", plter pueril "nio".

l . sing;
-lI.s/-er

-el-er
-um

-f
-f

-os

-f

-orum

-o
-o

s
-is

slog.

plur.

l ~oJ#.t~: equJus
i:V~/ : equle

equ/f

phi; . ' sing.


liba

librlf

puer

puerli

equl

liber

librll

I puer

puerl

h~~l~' equl

equls

librlO

librls

1I

'. )Jliu:; . >

I'~(;' ::" equfum equfi5s librfum librfos I puerfum puertos


:~~~\,'. ::~;~ ::~~i;um ~~~;;~ ;~~~~~;um ~~:;;~ ;~:;;i;um
1

puerlo

puerJs

[J] La mayora de los sustantivos en -us son de gnero msculino.


Adems, son los nicos en la declin acin latina que tienen, en sg., el
vocativo distinto del nominativo: nomo -US, vaco -e.
Son muy pocos los femeninos, p. ej. humlus -1, papyrlu.s -1, adems de
nombres de pases y ciudades, como Aegyptlus -, Rhot!ius -, y los
nombres de rboles, p. ej . miilus y pirus.

Los nombres propios cuyo nomo sing. acaba en -ius, hacen el vocativo en
-f: lUlius, voc. lUZ. Lo mismo ocurre con el sustantivo jilius, vOC . filr y
con el pronombre-adjetivo meus (ver - IS).
Los nombres de c iudad en sing. (m./o.) hacen el locativo en -f: TscuJi.
[2] Los sustantivos en -er son todos masculinos y la mayora pierden la
-e- (vocal de apoyo) del nomJvoc. sg. en los dems casos: p. ej. liber
librl, ager agrio En otros, como puer puerl, la -e- forma parte del tema del
sustantivo y se mantiene en toda la flexin.
Vir: nomo sing. vir, voc. vir. gen. pI. virorum y virum.

[*] Declinacin irregular: el sustantivo deus hace el nomo y vOC. sing. deus,
nom opI. def, dify df, gen. pI. deorum y dewn, dat. y abl. pI. defs y dis .
.,. Neutros
Ejemplo: verblum -f" palabra" .

, .1Ur.
:m;.;~7:1',~&",-;n
,"_-~="_-"'==~~"-I

:oom.(vo.L' verb/um
~ Be. - .:~~r~~,~: verblum

'~':-;-~~n' ~:~:;~

verbla
verbla
verblorum

-um

-um

-,

-o
-o

verblfs
verblls
;ah!. , <:~,m,~,: ~ verbl"o_---'=='-------'

-a
-a

-orum
-IS
-lS

Todos los sustantivos neutros, de cualquier declinacin , forman siempre


iguales entre s los casos nominativo, vocativo y acusativo. En plural,
estos tres casos tienen siempre la desinencia -a.

-s. TERCERA DECLINACIN


Genitivo: sing. -is, plur. -uml-ium.
La tercera declinacin comprende sustantivos de los tres gneros y se
dividen en dos grandes grupos, nombres de tema en consonante y
nombres de tema en -;.

[A] Tema en consonante. Genitivo plural: -",n.

l. Masculinos y femeninos .
. sol sollis ill. "sol", leo leonlis rn. "le6n", vlJx vadis f. "voz".
-los

sol/um
sol/ibus
so/libus

leonlis
leonll
leonle

leonlum
leonlibus
leanlibus

vaclis
vocll
vacle

voe/es
v6c1um
ve/ibus
v6e/ibus

-em

-,

-es
-es

-is

-um

-e

-ibus
-ibus

Los temas en liquida (-1, -r) , silbante (-s) y -n hacen el nom osg. sin aadir
desinencia (nominativo asgmtico), lo que , a veces, produce cambios en
el nominativo:

[1] Nom. -er, gen. -nis: pater patrlis m ., mliter ma/nis f . La -e- del nomo
sg. (vocal de apoyo) desaparece en el resto de los casos. Algunos sust.,
como muNer mulierlis f., mantienen la -e- en toda la flexin.
Nom. -or, gen. -6rlis: piistor -orlis m. (la -o > -6).
[2] Nom. -os , gen. -orlis: flos flor/is m . La -s- intervocl ica cambia a -r(rotacismo).
[3] Nom. -o, gen. -inlis: virgo -inlis f., horno -inlis m . La -n final del nomo
sg . cae y cambia la vocal (apofona).

-er -n is

-or -orlis

-os -onis
-o -inlis

Los temas en oclusiva (-b, -p; -d, -/; -g, -e) y en -m hacen el nominativo
aadiendo la desinencia -s (nominativo sigmtico). Los temas en oclusiva
labial -b y -p, as como en nasal labial ~m, mantienen la -s del nomo En el

resto, la -s provoca cambios fonticos al unirse a la consonante final del


tema: dentales, -ds > -s, -ls > -s; guturales o velares, -cs > -x, -gs > -x.
-bIs blis

[4) Nom. -bIs, gen. -blis: plebls pUblis f. (-b se mantiene ante -s).

-epls -iplis

Nom. -epls, gen. -ipUs: prlncepls prfnciplis m. (-p se mantiene ante ~s, la
vocal cambia por apofona).

-mis -mlis

Nom. -mIs, gen. -mlis: hiemls hiemlis f. (-m se mantiene ante -s).

-s -d1is

[5] Nom. -s, gen. -d1is: laus laudlis f. , pes pedlis m . (-d cae ante -s).

-s -tlis

Nom. -s, gen. -/lis: aetas -llis f., mfles -itlis m. (-t cae ante -s) .

-x -glis

[6] Nom. -x, gen. -glis: lex leglis f., rex reglis m. (el grupo -gs > -x).

-ex -iclis

Nom. -ex, gen. -idis: index -idis m. (el grupo -es> -x, la vocal cambia por
apofona).
[*] Declinacin irregular: sanguis -inlis ffi.; couiunx -iug/is rnJf.; senex
senlis ID.; bos bovlis mjf. (pI.: bavl"s bOll"" datJab!. bobuslbiibus);
luppiter lovlis m. (ae. lovlem, dato lovli, ab!. lovle).
2. Neutros.

Ejemplos: os orlis "boca", corpu~' corporlis "cuerpo", opus operlis


"obra", nomen nominlis " nombre".
, plur.
orla
orla
orlum
orlibus
or/ibus

-Q
-Q

-is

-um

-1

-ibus
-ibus

-e

: '::. ' : - :
-uo5

~orlis

-us -erlis

-men -minlis

~~Jvoe.

, opus
ac.
j opus
g~n~
~ ..: .... : !]operlis
'.: ....-.
1 operll
abt . -.. l operle

.elat., . .

lt.
operla
oper/a
operlum
operlibus
oper/ibus

.,,1)1ur;~
sirf~
corpus
corporla
corpus
corporla
corporlis corpor/um
corporli corpor/ibus j
corpor/e corpor/ibus I

I
I

. . . t ....
, "".'(
.:~m

nomen
nomen
nominlis
nomin./l
nominle

'Plll1'.
nomin/a
nominla
nominlum
nominlibus
nominlibus

Todos los neutros tienen la misma fonna en nom., voc. yac. El plural de
estos casos siempre tiene la desinencia -a.
En la mayora de estos sustantivos se produce rotacismo. Otros, como
nomen nominlis, presentan apofona.
[*] Declinacin irregular: COI' cordlis; captlt capitlis; lac lactlis~ os osslis
(gen. pI. -illm); mel metnis; ter itillenis; vas voslis (pI. vasla -orum, 2 a
decl.); Ihema -atlis.
-6. [B] Tema original en -i, Gerutivo plural: -illm.
Pertenecen a este grupo los sustantivos parislabos en -is, p. ej. niivis -is,
yen -es, p. ej., nubes -is, y algunos sustantivos en -er, p. ej. imber imbrlis,
as como los imparislabos que slo tienen una slaba en el nomo sg. y dos
consonantes antes de la terminacin del gen. sg., p. ej., urbs urblis,
aunque esta ltima regla presenta algunas excepciones .

10

l. Masculinos y femeninos.
Ejemplos: mivlis -is f . "nave", urbls -is f. "ciudad", miJlls montlis m.
"monte". "<

nav/s
!urb/em
nbv/ium lurblis
nlivlibus urbti

urbJes
urb/ium
urblibus

mns
ntOnl/em
monllis
molJtli

mont/es
mont/s
mont/ium
montlibus

c=~~~~na=-~
v/._
e _~_a_v_lib_~s~~I~u~rb~/~e~~u~r~b~/I~b~u~s__~/~n~o~n~t/~e__~n~o~n~t~/I~'b~u~s~1

-{i)s

-em
-is

-,

-e

-es
-es
-ium
-ibus
-ibus

[1] Nom. -is, gen. -is: hostis -is m.

-is is

Nom. -es, gen . -is: nbles -is f.

-es -is

Nom. -er, gen. -rlis: imber imbrlis m., venter ventr/is m. La -e- del nomo
sg. (vocal de apoyo) desaparece en el resto de los casos.

-er -rlis

[2] Otros imparisilabos: nomo -x, gen. -clis:falxfalclis f., arx arc/is f.
[*] Declinacin irregular: nox noctlis f.; nix nivlis f.; caro carnlis f.; as
asslis m. Canis -is y iuvellis -is hacen el gen. pI. en -um .

-x -clis

Algunos sustantvos, como pupplis -is f., sitis -is f., turrlis -is f. y
Tiber/is -is m., hacen el ac . sg. -im (ac. pI. o/s) y el ab!. sg. -l.

Vis f.: sg. ac.

vim~ ab!.

-;S, ac. -im, ab1.-1

VI; pI. nom/ac. vfrles, gen. vlrlium , datlab!. vfr/ibus.

2. Neutros.
Ejemplos: marle -is " mar", animal-iillis "anmal" .
.suf ' ~ . ,. lIut.
sin
IUL
animal
mar/e mar/ia
animil! ia
marle mar/ia
animal
animil/ia
"':>"':' :": ;"Imarlis mar/ium
animiillis animiillium
I.tI;k i,,:.,.,., l madi
mar/ibus
animiilll animil!ibus
animiiIlf animalfibus
ttzarli
marlibus

-el-

-e/
-is

-,
-1

-ia
-fa
-fum

-ibus
-ibus

El nomo sg. de los sustantivos neutros de tema en -i termina en -e, -al o


-ar, p. ej. mare -is, animal -is. Todos hacen el abl. sg. en -l.
-7. CUARTA DECLINACIN
Genitivo: sing. -uso plur.

-llUIn.

Comprende sustantvos de gnero masculino (por/us -s). femenino


(malllls -s) y neutro (cornil -us) .
Ejemplos: porttus -s m. "puerto", cornlu -us n. "cuerno".
masco (f.) neutro

port/s
portls
portluum
portlibus

cornl
cornl
cornliis
corn//ul
cornlu

cornlua
cornluum
cornliblls
cornlibus

-us -us

-um -us

-s -uum ils
-uf -ibus
-ii bus -

-ua
-ua
-uum
-ibus
-ibus

El dat. sg. puede presentar las desinenCas -uf o -. En los sustantivos


neutros la ms frecuente es -u. Nom., VQC. yac. neutro pi: -ua.
II

[*l Declinacin irregular: Domlus -liS f. tiene desinencias de la 4" y de la


2a. declinacin: abl. sg. -o; en plural, ac. domliis y -6s, gen. domluum y
-orum. Tiene, adems, un locativo doml.
-8. QUINTA D ECLINACIN
Genitivo: sing.

-f/~ei,

plur. -erum.

Ejemplos: diles -ezm./f. "da", reS rel f. "cosa" .


','

-es

-es
-es

-em

-erum

-ei/-el
-ei/-el

-ebus
-ebus

-e

sing. .plur.

nomJvoc:_ di/es
ac.
i g~n.
:dato
i ab!.
[_OC

sinjL plur.

i res

di/es

res

dilem diJes
rem
dilez dilerum i rel
di/ez dilebus Tel

res
rerunz
rebus

di/e

rebus

di/ebus' - re

I
!I

1I

Todos los sustantivos de esta declinacin son femeninos excepto dies -l


(m. '"da" y f. "fecha, plazo'") y su compuesto meriies -elm.

Dies y res son los nicos que poseen un plural completo. Los dems, se
usan slo en nomoyac. O carecen de plural.
Res tiene un significado impreciso ("cosa", "asunto"). En unin de
determinados adjetivos. origi na expresiones con significado ms
concreto: res gestae ("'hazaas"), res adversa e (Uadversidad"), res
secundae ('''prosperidad ~'). res familiiris ("patrimonio"), res pblica ("el
Estado").

ADJETIVOS
-9. PRIMERA y SEGUNDA DECLINACIN (adjetivos de la 1" clase)
[Al Genitivo singular -f -ae -1.
Ejemplo: honlus -a -um bueno,-a".
-o

- US

-um

-am
-ae
-ae

-1
-6
-6

-o

-um
-um

-,
-6
-6

-ae

-a
-os
-as -a
-orum -arum -orum
-ls
-ls
-Es
-is
-ls
-ls

-1

-er

-(erla -(erlum

!f

_mase.
fnom. bOlllllS
bon/e
bon/um
gen. bonll
idat. bon/o
[abl. bon/o

!W.

'!C ..

singular
fem_ - neue
bonla bon/um
ban/a ban/um
bon/am bon/um
bon/ae bOll/1
bOlllae bOIl/o
han/a bon/6

--_._-

!
I.

mase.
bonli
bonlf
bon/os
bOlllorum
bOlllls
hon/ls

plural
neuL _.
fem_
bOlllae
bon/a
bon/ae
ban/a
banllis
bon/a
bonfarum bonforum
bonlis
bonlls
bon/is
banlls
------ - -.. _._--

Algunos adjetivos hacen el nom.lvoc. mase . sing. en -el':


Ejemplos: niger -gr/a -grlum "negro,-a", liber -erla -erlum "libre".

~~mg. - .IU3$C.
h\QmJv. niger
r~. ~':'

fero .
.neut.
lIigrla nigrlunz
nigrlum nigr/am nigr/wn

masco

tem. _
neut>-liber
llberla
[werlum
lfber/um [iberlam llberfum

etc. (como han/us, pero voc. = nomo -er)


En niger ~grlQ -grlum se pierde la vocal de apoyo
-erlum se mantiene la MeO , vocal temtica.
12

- e- ~

--

e n ber -erla

lB] Genitivo singular -luso


Ejemplo: sii/lus -Q -wn "soI0,-a". gen. -rus. dat. -l.

."
ileut;

iiro::

sollus

solla

sollum

j~~i; l' ~~~;~::: ;~~;~~; ;~~;~:::


~~~:"::: solll

Wl,;:.~ i

solll
slli

sll

solll
sOlI

solll
sllos

sollae
sollas

solla
solla

sollorum s6lfiirum sollorum


sollls
sollfs
sollis
sollfs
soll fs
sol/JS

-us
-um

-a

-um

-am

-m

-fus

-fus

-rus

-/
-6

-/

-/

-o

-6

-lO. TERCERA DECLINACIN (adjetivos de la segunda clase)


[A] Tema original en -. Genitivo plural -ium (abl. sing. -l).
Dos terminaciones (mase. = fem.). Ejemplo: brevlis -e "breve".
7i:., ".
" singular ' :
..... /:. '-\plural

neu,.

'., .....:c .... mascjf~m~;.


:
-iQwJ"o,~: brevlis
brevle
:~~_~~;~~;~>~~~::_o brevlem
brevle
-ge)h:':~': _, _. brevlis
brevlis
~a~I. ~
1 brevli
brevlf
'abL::;; ,', .;"., brevlf
brevll

. ''' ' ".

==c.

tnasc.Jfeni. neul . .' ;


brevles
brevJes
brevlium
brevlibus
brevlibus

brevlia
brev/ia
brevlium
brevlibus
brevlibus

-ES e

._____....,,_ .__.___ _ _, _

-/

Tres terminaciones (en nomo sg.) .


Ejemplos: cer iicrlis (jcrle "agudo, -a" , celer -erlis -erle "rpido,-a".
SiDg.
:Liriasc.' fem ...... Deu!:. mase: fem. . neul.'
.n~o)~~~~ _JI acer_ ocr/is ~crle
celer celerlis celerle
.>

-es

-ia

em e -es -ia
-is -is -fum -ium
-/
-/

-ibus ibus
-ibus ibus

;.

a.Ci ",',_-

[2" ."",

acrlem

acrfe

ceLerlem

ce/erle

__. _

-er

-(e )rlis
.(e )r lem

-(e )rle
-(e )rI.

ele. (como brevlis)

etc. (como brevlis)


En {cer acrlis iicrle se pierde la vocal de apoyo -e; en celer -erlis werJe se
mantiene la -e vocal temtica.
w

Una terminacin (en nomo sg.).


Ejemplos:ftllx. gen. -fclis ufeliz~'; ingens, gen. -entlis "enorme".

T':, ,'j

<....

sngw"" . ...
. neut,
(e/Ix
(ellx
(elldis
fellell
[elfel

,- plural
m~cjf~in. . Deut.
fellcles
jelielia
felfeles
fellelia
fellclium
feZlclium
fellclibus
felfclibus
fellclibus
felelibus

In~iL~: ~~~:te~~~~~~~

f:~;:~~!h)~I~;:~t{a

;.;.;,;" ., . ~maS~!fen.
~#:YOC' ]ellx
~S'<.
c' c eZidem
ge!i, ;> fellelis
<ja~' :'
.. 1 fellell
aDI.c .' :: feZieli

t,

~:>' ;~"

g-~:~' ;-';

d3[:: -

a!>L ... _

ingentlem
ingentlis
ingentlf
illgemll(-e)

ingns
ingentlis

ingentll
illgentli(-e)

ingentles
ingentlium
ingentlibus
illgentlibus

ingentlia
ingentlium
ingentlibus
ingentlibus

.1

I
1

-s -s -es
-em -s -es
-is -is -ium
-f
-f -ibus
-f/-e -f/-e -ibus

-ia
-ia
Rillm
{bus
bus

13

Siguen la declinacin de ingens -entis todos los participios de presente:


amalns -ontfis, mon{!ns -entlis, leglens -entlis o audilens -entl is.
stos suelen hacer el ablativo singular en -e; slo cuando se usan como
simple adjetivo hacen el ablativo en f.

lB] Tema en consonanle. Genitivo plural -um (ab!. sing _-e).


Tienen una sola terminacin en nom osg ..
Ejemplo: vetus, gen. veterlis "viejo".

-es -a
-em s
-es -a
wis -is -um -wn
-
-1 -ibus -bus
-e -e -ibus -ibus

no:m i voc:'
-aq ~

gen.

da!.
abl. .

singulitr ,o
mascJfem. nelit~
vetus
velUs
veterlem
vetus
veterlis
veterlis
veterl l
veterlT
veterle
veterle

..

plural
mascJfem. neut.
veterles
veterla
vererles
veterla
veterlum
velerlum
veterlibus
veterlibus
veterlibus
veterlibus

Del mismo modo que vetus se declinan: pauper (m i f.) , gen . -erli>; dves
(m.lUn .), gen. dlvitlis, prnceps (rn jf.) , gen. prncip/is.

-ll_ COMPARACIN
grados:
positivo (pos.)
comparativo (comp.)
superlativo (s~p.)

Los grados de comparacin son tres: positivo, p. ej_ longus,


comparativo, p. ej.longior, super1ativo, p. ej.longissimus.
Los comparativos de igualdad e inferioridad se forman en latn, como en
casteJlano, por medio de adverbios: tanz ("tan"), p. ej. tQm longus y mimes
("menos"), p. ej. millus IOllgus. El comparativo de superioridad se puede
fonnar mediante el adv. magis ("ms") , aunque, por lo general, se hace
aadiendo al tema del adjetivo -liar -lius y se declina como un adjetivo de
dos terminaciones de la 33. decl.

,. - b -.

Ejemplo: positivo long/as

-;or
-iorlem
-iOr/is

irlf

-ius
-ius
-i6rlis

-jorle

-i6rli
-iorfe

-iOrles

-iOrla

-or les
-iorla
-irfum -i6rlum
i6rfibus -i6rlibus

iorlibus -ii5rlibus

-Q

-um, comp .long/ior -ius "ms largo".

singular

..

_,":rnascJfem. neuL .

!nQmjv()c.

, long/ior
long/iorlem
!gen:
, long/ii5rlis
idat.
j long/ii5rl
ahl_. ._ _, long/irle

ac_

long/ius
long/ius
long/ii5rlis
long/ii5r1
long/iorle

I .

long/ii5rles
long/ii5rles
long/ii5r1 um
long/ii5r1ibus
long/iOrlibus

pl. -issimlf -ae-a

plural

neut.
masco
fem. .: }eu('.'", . J
-lssbnllOtl I longlis,Hmlf ~issimlae -issi~ldl
longlissimlum -lssimlam -issjmllOn longllssimlos -issimliis .ssimlaJ

:.m:asc:~:~:lm:: ,
Irt()ritJv' ~ longlissimlus -issimla

L!c.

etc. (como bOIl/us -a -um)


14

long/ii5rla
long /ii5rla
long/ii5rlum
long/ii5r1ibus
long/irlibus

El superlativo se forma aadiendo la terminacin -lissim-Ius (lirnlus ) -a -Un!


y se declina como bonlus -a -um. As, todos los adjetivos superlativos son
de tres terminaciones (2'/1'12' dec!.) , p. ej., longlissimlus-<l-um ''largusimo''.
. singular

sg. -issimlus -a -um

plural .

_h mascJfef!1_.__t.!~ut. .__

[A) Superlativo en -issi",lus.

pos.
comp.
supo

longlus -Q -um
long/ior -ius, -iriis
longlissimlus.a -um

brelllis -e
brevlior -ius, -ioriis
brevlissimlus -Q -wn

tetix -ielis

-a -um l -is -e I -jor -ius -i6riis


-issimlus -a *um

-II.S

eITdior -ius, -i6rlis


{ellclissimlus -a -um

[B) Superlativo en -rimlus, -timlus.

Los adjetivos en -er (nom. sg.) hacen el superlativo en -erlrimlus -a -um,

los acabados en -ilis en el nomo sg.,10 hacen en ilIlimlus -a -um:


pos. piger -grla -grlum
celer -en is -erle
facillis -e
comp. pignior -jus, -iorlis
celerlior -ius. iorl;s {aei/liar -ius, -i6rJis
sup,
pigerlrimlus -a -um
ceLenrimlus -a -Un! facilllimlus -a -um

-er
-(e)rior
-errimlus

-ilIis
-ilior
-illimlus

[C] Comparacin irregular.


positivo

comgarativo

sugerlativo

bonlus -a -um
maflus -a -um
magnlus -a -um
parvlus -a -um
multlum -,
mulllf -ae -a

melior -ius, -i6rJis


pelar -ius, -iOrlis
maior -ius, -i6rJis
minor millus, -orJis

(infra) inferlus
(supra) superlus
(inl1-a)
(extra)
(citra)
(ultra)
(proe)
(post)
(prope)

Inferior -ius, -iorlis


superior -lus, -ii5rlis
interior -ius, -iorlis
exterior -ius, -iorlis
citerior -ius, -iorlis
ulterior -ius, -iorlis
prior -ius, -iorlis
posterior -ius, -iorlis
propior -ius, -iorlis
vetustior -ius, -iorlis

optimlus -a -um
pessimlus -a -um
miiximlus -a -um
minimlus -o -wn
pliirimlum -
plrimli' -oe -a
nfimlus/mlus -o -um
supremlus I summlus -a -um
illlimlus -a -um
extremlus -a -um
citimlus -a -unz
u/timlus -o -um
prfmlus -o -mn
postremlus -(1 -um
proximlus -a -um
veterrimlus -a -um

vetus -erlis

pls plrlis
plrles -a -ium

-12. ADVERBIOS
De modo
Los adjetivos de la ] a y 2" declinacin forman adverbios acabados en
p. ej, rectlus -> rectlg.

-e,

Los adjetivos de la 31\ declinacin forman adverbios acabados en -icer,


p. ej.for/lis > far/liter.
El comparativo del adverbio termina en -ius (= neutro del adjetivo), p. ej.
r ecrlius, el superlativo en -issime (-ime), p. ej. recllissime.
Adjetivo
dec\.
1'/2' rcettus -a -wn
pulcher -chrla -um
miser -erla -erlum
fortlis -e
3'

aeer eTlis iicrle


celer -erlis -erle
fllix

-ji

-iter
-ius
-issime

Adverbio
~

comp.

recte
pulchre
misere
fortiter
acriter
ce/eriter
flllciter

Tee/ius

pulchrius
miserius
fortius

iicrius
celerius
fllicius

sup o
rclissim
pulcherrim
miserrime
fortissim
iicerrim
celerrime
fllicissim

15

-nJer < -nriter

Los adjs. acabados en -ns en el nomo sing., hacen el adverbio en -nter:


pnldens -entl is, adv. prodenter.

Algunos adjetivos de la 1'/2' declinacin forman adverbios en -o, p. ej.


certo, jalso, necessario, raro, subito, lUto, primo, postremo (adjetivos:
cerrlus,jalslus, necessarilus, etc.).
Adverbios irregulares: bene < bonus; male < malus; valde < validlus;
jaciZe < jacillis; difficulter < difficillis; audcter < audiix.
De luga r

hlc
illlc
ibi

/zinc
alinc
inde

De tieml!o
adhc
aliquando
anJeii
antehiic
brevi
continuo
cotidie
eris
deinde
demum
dellique
di
heri
"odii!

hue
illc
ea

aua? o
hoc ..hl~) .
illac ' (4 llle)
eo
(:':is}

iam
interdum
intereo
interim
iterum
miine
modo
mox
n6ndum
n6nnumquam
llumquam
nunc
6lim
paulisper

posteii
posthiic
protilllls
quotannis
rurSllS
saepe
semper
simul
stalim
tandem
tum
t W1C

umquam

Adverbios numerales
Ix semel
7x septies
2x bis
8x octies
3x ter
9x Ilovies
4x qUQler
IOx decii!s
5x qufnquies
11 x undecies
6x sexies
l2x duodecies

foros
jorfs

proeul
ubique
Otros adverbios
aliter
potius
circiter praesertim
etiam
praeterea
jere
projecto
fortasse quidem
jorte
quoque
jrstrii
repente
fimditus satis
scflicet
ita
item
slC
modo
s61um
nimis
tantwn
paene
vix
parum

13x ter decies


20x vicies
30x tricies
40x quadriigii!s
50x qllfnqugies
60x sexiigies

70x septuigies
80x octogies
90x lJolliigies
lOOx centies
200x ducenlies
IOOOx mflies

-13. NUMERALES
1

2
3

11

ID

IV

5
6

V1
V11
VID

IX

10

16

Cardinales
lllus -Q -um
dulo -ae-o
tries -ia
quattuor
quinque
sex
septem
octo
novem
decem

O rd inales
prlmlus -a -um
seeundJus
tertilus
quOr~us

quintius
sextlus
septimlus
oclivlus
nonius
decimlus

Distributivos
singulli -ae -Q
blllli
temlf (trlll//)
quaternli
quinl
senil
septenlf
octonlr
novenlT
denlf

iin-decim
duo-decim
tre-decim
quattuor-decim
qUln-decim
se-decim
septen-decim
duo-de-vlgillll
un-de-vlginti
vlginfi
vigintf nlus
/unlus el vlgin
triginta
quadragintG
qulnquiig ;,lta
sexagilltii
septuaginta
oetoginrii
nonigintii
centum
dueentll -ae - Q
trecentlf
quadringentlf
qufngenlfi
seseentl
septingen!li
octingentlf
nongentti
mme
duo mUia

n-decimlus
duo-dem!us
tertilus decimlus
qUGrt!us decimlus
quTntlus decim!us
sextlus decimlus
septimlus decimlus
duo-d-vlcesimlus
n-de-vlcesim!us
vicesimlus
vicesimllls prinlus
/nlus et vicesimlus
trfeesimlus
quadragesimlus
qufnquagesimlus
sexiigsimlus
sepluogesimlus
octogesimlus
noniigesimlus
centesimlus
ducentesimlus
trecentesimlus
quadringentesimlus
qUlngentesimlus
sescenresimlus
septingentesimlus
octingentesimlus
niingenresimlus
mlllesimlus
bis mTllesimlus

un-denll
duo-denll
ternll den!T
quaternll den!l
qUlnl, denl,
senlTdenli
septenlf denlr
duo-de-vlcenlr
n-de-vlcenlf
vfcenli
vicellli singulli
/sillguni et Vlcenll
tri"cenlr
quadriigenll
qufnquiigenli
sexagelllf
septuagenli
oetogenl
l10niigenll
centenlf
dueenll
trecenlf
quadrillgenli
qUlngenll
seseenlf
septingenlT
octingenll
nOllgellli
singula mUia
bina mllia

XI

11

XII

12
13
14
15

XllI

XIV

xv
X VI

16

XVII

17
18
19
20
21

XVIII
XIX

xx
XXI

xxx
XL
L

30
40
50

LX

60

LXX

70
80

LXXX

xc
e
ce
ccc

90

CCCC

400

500

100
200
300

oc

600

DCC

occc

700
800

DCCCC

900

M
MM

1000
2000

[1] nlus -a -um se declina as:

[n~~:l '-=~.:~~> ~~%. -

ac:
1zin/um
I gen; ; nilus

1 da{

: nlf

:ah!.

linio

'-neut

nilus
iinlf

nlum
unlum
nllus
nll

unja

unjo

II/am

[2] dulo -ue -o y trls -ia se declinan de este modo:

C'-:. "; . ';;';; .. ;; ..... ...........


lOm
.l J'x,\! '' -~!;e ~~ ' ~:T;'--;' . ,' ~1~~cJfem:

~ '----~~--~
n.e-...,.
ut-. ---;]

~c.

duloslo dulas
dulo
- g~-~:: dulorum dulJrum dulorwn
,,:<l.~t"1 dulobus dulabus dulabus
[alit .; . I_cJuL-b.'!.s __ d~IJi.Iz!!~." .._.<iulabus__ ,_

I
1I

trlia ..

_ -!

trlia
,
trlilml
trlium
!
trliblts
trlibus
i
.Jrlib"~ __ _ !TJibus _

II

tries

[3] eentum es indecL, pero las centenas se declinan como bonlf -Qe - Q.

[4] mme es indecl.; en plural, minia -ium (n,) se declina como marlia (3"
decl.): norn Jac. milia , gen. milium, datJab. milibus.

17

PRONOMBRES
-14. Pronombres personales

tu
te

gen. partitivo:
nostrum, vestrum
ml~

[tul]

tibi

mihi

vos
vos
[vestrum / vestrfJ
v6bfs

se
[sul]

sibi

sese;;:; se
La preposicin cum se aade como un sufijo a las formas del ablativo:
me-cum, te-cum, se-cum y, en pI., ni5bls-cum y v6bls-cum.
Como genitivo, se utiliza el de los pronombres posesivos (ver -15).
Se suele utilizar como pronombre de 3" persona ("l, ella, ello") el prono
demostrativo is ea id ("se, sa, eso").

ell;;:; Uf

elfs ;;:;ilfs

~~~

elam
elius
elE
el

ild
ild
elius
elf
elo

ilf
elos
elorum
ills
ilfs

elae
elas
elarum
ills
ills

ela
ela
elOrum
lis
lis

-lS_ Pronombres posesivos

noster -tria -trlum "nuestro,-a"


vester -tria -trlum "vuestro,-a"

melus, voc. sg. mf

Los pronombres-adjetivos posesivos se declinan como los adjetivos de


tres terminaciones (bonlus -a, -um; niger nigra nigrum).
eius, eorum, eiirum
(gen. del prono is)

El vocativo sg. de meus es mi.


El posesivo suus hace referencia, por regla general, al sujeto de la
oracin. Cuando el poseedor no es el sujeto mismo de la oracin, suus se
sustituye por el genitivo del demostrativo is ea id: eius, "su" ("de l, de
ella"); eorum, eiirum, "sus" ("de ellos, de ellas").

-16. Pronombres demostrativos


[1] hic haec hoc, "ste, sta, esto".

hie haee hoe

18

haec
hane
huius
huie
hae

hoc
hoe

hl

hae

haec

has

haee

huius
huic

h6rum
hls

has
harum

hES

h,s

hae

hES

hfs

his

h6rum

,
[2] ille Ula illud, "aquel, aquella, aquello".

ille i/ln illwJ

illllus
i/lll
illlii

illllus
ilM
illla

UROs
illlarum
il/lls
illlls

ilniis
illliirum

ilIlls
i/nls

i/na
illlarum
illlls
ilI11S

[3] istle -o -ud, "ese, esa, eso",

iste ista istwl

istlfus
istlf
s/la

istlfus

istlf
istf.

istl6rum
istll\'
istlfs

istiiis
istliirum
istlfs
ist1fs

istlrum
istlfs
istlfs

[4] ipsle -a -wn "l mismo, ella misma, lo mismo" (pron. enftico).

ipse ipsa ips-

[5) is ea id, demostrativo (pron . anafrico) y personal: ver arriba (-15).

[6] f-dem ea-dem idem is ea id + -dem) "el mismo, la misma , lo mismo"


(pron . anafrico-enftico).

Idem < i.s-doa

eandem
eiusdem eiusdem
eTdem efdem
eadem eadem

esdem
erundem
ilsdem
ifsdem

eiisdem
eiirulldem
ilsdem
isdem

eadem
eorundem
ifsdem
ifsdem

-n-dem<~

efdem == ,Jn.

eIsdem == irStJe.

-17. Pronombres interrogativos


[1) quis quae quid (pron.); qullquis .. .quae .. .quod .. .(adj.) , "quin, qu?"'.

quam

: cuius
cui
qua

cuius cuius
cu
cui
quli
qua

qus
qus
qurum quiirum

quae

quibus
quibus

quibus
quibus

quibus
quibus

qurum

quid SUSl..
qui, quod adj.
quis, q~ SU5L ~

adj.

19

Uler utro utrum

El plural utrl utrae utra slo se usa con los nombres que carecen de
singular para designar dos categoras de personas o cosas.

.18. Pronombre relativo


[1] qUI quae quod, "el que, la que,lo que; el cual. la cual, lo cual; quien,
que; cuyo".

I'. I n1~C; ' '"',S,.'"_


,Ule' .~,il\1,.ar " ,'n21l
','.'t'.,", """'" V,'
m
' 'as
",, ' 7~-e-mPl.urai~
nl~;
,. '

'c--:-,
.

qui qlloe quod

QQm~ : 1 qw
;~~_i_- ~:' -~~, quem

.~~'~:1 CU~lIS

d~t: .. : CUt
ab!: qua

[2]

quae
quam
cuius
cu
qua

quod
quod
cuius
cui
qu6

qUl
quos
quorum
quibus
quibus

quae
quiis
quiirum

quibus
quibus

neut.
quae
quae
quorum
quibus
quibus

,I

quae-cumque quod-cumque (indefinido relativo),


"cualquiera que" == quis-quis quid-quid (quic-quid) , sust. indecl.
qui-cumque

19. Pronombres indefinidos


nemO < ne-+ homo

[1]

ni! = nihil

[2] nihil, neutro indeclinable, "nada".

nemo, ac. neminrem, dato neminrl, "nadie".

[3] i111lus -Q -um, "alguno, -a", y n/llus -a -um, "ninguno, -a" se declinan
como so/rus.
neUTer

< ne- + uler

[4] neuter -tria -trrum, "ninguno de los dos", y rtler-que uttia-que utrrumque, "uno y otro, arybos" se declinan como uter: gen. neutrifus,
utrffus-que.
.
[5] alter -erla -erlum, "el uno, el otro (de dos)", gen. -erllus, da!. -erll.
[6] alilus -a -ud, "el otro, otro" , da!. alil; (gen . alterlis).

Como quis/qul se declinan:


[7] ali-qllis/-qlll -qua -quid/-quod y (sf, nisi, /Le, num) quis/quf qua
quid/quod, "alguno, alguien".

[8] quis-quam quid-quam (quic-quam), "alguien, alguno".


-!1.-dam

< -m-dam

[9] qUI-dam quae-dam quid-dam/quod-dam, ac. sg. m. que!1-dam, f. qua!1dam, gen. pIur. mJn. qu6rull-dam, f. qUQrut1:dam, "un cierto, un tal".
[lO] quis-que quae-que quid-quelquodque, "cada, cada uno".
[11] qUI-vls quae-vls quid-VIS Iquod-vfs quIlibet quae-libet quid-libet
/quod-libet, "cualquiera, quienquiera".

20

EL VERBO
-20. Vozy modo
Las voces de los verbos son dos: activa, p. ej. amat, pasiva, p . ej . amiitur.
Los verbos que no tienen voz activa (excepto participios y gerundio), p .
ej. c6nri,loquf, se denominan deponentes .
Los modos de los verbos son tres: indicativo, p. ej. amat, subjuntivo, p.
ej. amel, imperativo. p. ej. amii.

Las fonnas no personales del verbo son cinco: infinitivo, p. ej. amiire;
participio, p. ej . amiins -antis , amiitus -Q -um , amiitrus -a -Un!; supino.
p. ej . amiitum; gerundio, p. ej. amandum; gerundivo, p. ej. amandus -o um.

voces: act., paso

modos:
ind., subj. irop.
formas no
personales: inf.,
part., sup.,
gdio., gdivo.

Tiempo, nmero, persona


Los tiempos verbales son seis: presente, p. ej. amat; imperfecto, p. ej.
amaba/; futuro , p. ej. amabit; perfecto, p . ej. amavit; pluscuamperfecto,
p. ej. amiverat; futuro perfecto. p. ej. amverit.

tiempos verbales:
pres. , imperf.,
fut.,
pen. , plcpf., fut.
pen.

Los nmeros de los verbos son dos: singular, p. ej. amat; plural , p. ej.

numeros: sing., plur.

amanto

Las personas verbales son tres: la 1" persona , p. ej. amo; la 2" persona ,
p. ej. amas; y la 3' persona, p. ej. amat. Los verbos que slo tienen 3'
persona del singular, p. ej .lieet,pudet, se llaman impersonales.
Conjugaciones
Las conjugaciones verbales son cuatro:
[1] Primera conj ugacin: inf. -are. -arl p. ej. amare, cOllar/.
[2] Segunda conjugacin: iof. -ere, -rl p. ej. monere, vererf.
[3] Tercera conjugacin: inf. -ere, -1 p. ej. legere, ti.
[4] Cuarta conjugacin: inf. -Ire , -Irl p. ej . audlre, partlrl.
Temas
Los temas verbales son tres:
[i] Tema de Presente , p. ej. ama- , mone-, leg-, audio.
[2] Tema de Perfecto, p. ej. amav-, moIlU-, leg-, audv-.
[3] Tema de Supino, p. ej. amat-, monit-, liJet-, audito.

Desinencias personales
Activa
[1]
sing. plur.
pers . 1 -ml-6 - ml4$
-lis
pers.2 -s
pers.3 -t
-nt

personas: l a
. 2"
3'

conjugaciones:
[1]
[2]
[3]
[4]

-firel-arf
-erel-erf
-erel-f
-frel -frf

te mas:

tema de presente (-]


tema de perfecto H
tema de supino [""]
desinencias
despus de cons.:

Pasiva
sing.
-r/-or
-ris
-tur

plur.
-mur
-minI
-ntur

[2] Perfecto indicativo activo:


sing. plur.
-imus
pers. 1 .:
pers.2 -istT -istis
-irunt ( -ire)
pers. 3 -it

-o

-or

-is

-gris

-Mnt

-!in/ur

-!tur
-tt
-{mus -{mur
-{minf
-iris

21

CONJUGACI N VERB AL
.21. [A) VOZ ACTIVA
[1,2,4]
-re

[3]
--ere

-isse
>=4irlum -om -um esse
-0$ -as -a

[1 ,2, 4]

(3)

-O

-O

--{

-ir

~us

--tis

-inu4s
---itis

--{u)nr

-unl

[1,2]
-ha/m
-hiils
-hall
-biilmus
-ha/lis

[3,4]
--ebalm
---ibiils
---ibal!
-ebiifmus

-ha/nI

---ebalris
---iba/nt

[1,2]

[3,4]

--blij
--blis

-alm
---el s

-bfit
-b/imus

---e/mus

-bJitis

--e/lis

-bfunt

--e/m

-/
-isfi
"';1

-imus
-istis
--erunt

--eralm
--eraIs
--eralr
--era/mus
--era/tis
--eralrlt

22

-ell

Infinitivo
Presente ("amar" , "aconsejar", "leer", "or")
[1] amalre
[2] monelre
[3]leglere
[4] audilre
Perfecto ("haber amado, aconsejado, ledo, odo")
amvlisse
monulisse
leglisse
audfvlisse
Futuro ("haber de amar, aconsejar, leer, or")
amat!num esse nzonitlilnum esse lectlnum esse audltlarlum esse
Indicativo
Presente ("yo amo; yo aconsejo; yo leo; yo oigo")
sing.! amia
monelo
legl6
2 amis
mone1s
leglis
3 amal!
monel!
leglit
plur.l amalmus
moneJmus
leglimus
2 amillis
moneltis leglitis
3 amalnt
monelnt
leglunt

audil6
audls
audil/
audilmus
audilitis
Gudilunt

Imoerfecto ("yo amaba; yo aconsejaba; yo lea; yo oa")


sing,l amiilbalm
monelbalm
leglebalm
audilebalm
2 amillbals
manelbls
leg lebals
audilebiils
3 amalbalt
monelbalt
leglebalt
a"dileball
plur.! amalbalmus
m onelbalmus
leglebalmus audilebiilmus
2 amillbaltis
monlbltis
[egleballls
audilbltis
3 amalballll
moniilbalnt
leglebalnt
audilbabu
Futuro
sing.l
2
3
plur.l
2
3

("yo amar; yo aconsejar; yo leer; yo oir")


anuilbl6
monelbl6
leglalm
amaIblis
mOlleJblis
leglels
amalblit
m onlblit
leglelt
amlblimus
mOlllblimus
legleJmus
amolblitis
1nOlzetblitis
legleltis
amalblunt
m one1blunt
leglel nt

Perfecto ("yo amlhe amado; aconsejlhe aconsejado;


odo")
sing.l amovlT
monulf
legll
2 amvlistf
monulisti
<" leglist,
3 amvlit
monulit
legllt
plur.l amavlimus
m onulimus
leglimus
2 amvlistis
monulistis
lglistis
3 amvfrullt
monulrunt
leglerunt

audilalm

audilels
audilelt
audllmus
audileJtis
audilelnt

le/he ledo; olhe


audlvlf
audivlistl
audivlit
audlvlimus
audivlistis
audivlerunt

PluscuamPerfecto ("yo haba amado, aconsejado, ledo, odo")


sing,l amvleralm
monuleralm
legleralm
audivleralm
2 amavlerals
monulerals
[eglerals
audfvlerals
3 amvleralt
monuleralt
legleralt
audivleralt
plur.l am vlerillmus monuleralmus leglerillmus auaivleralmus
2 amvleraltis mOll11leraltis
lgleral/Is
audivleraltis
3 amvleralnt
monuJeralnt
legleralnt
audivleralnt

Futuro perfecto ("yo habr amado, aconsejado, ledo, odo")


audfvlerlo
leglerlo
monulerl6
singJ amavlerlo
audlvlerils
leglerils
monulerils
2 amilvlerils
audzvlerilt
leglerilt
monulerilt
3 amavlerilt
audzvlerilmus
plurJ amovlerilmus monulerilmus leglerilmus
audTvleriltis
legleriltis
monuleriltis
2 amavleriltis
audfvlerilnt
leglerilnt
monulerilnt
3 amavlerilnt
Subjuntivo
Presente ("yo ame; yo aconseje; yo lea; yo oiga")
leglalm
monelalm
sing,l amlelm
leglals
monela[s
2 amlels
leglalt
manela!t
3 amlelt
leglalmus
monelalmus
plurJ amlelmus
leglilltis
monelaltis
2 amleltis
leglalnt
monelalnt
3 amlelnt

audilals
audilalt

audilalmus
audilaltis
audilalnt

audlvlerilm
audlvlerils
audfvlerilt
audfvlerilmus
audfvleriltis
audfvlerilnt

Pluscuamperfecto ("yo hubiera/hubiese/habra amado, aconsejado, ledo,


odo")
audfvlisselm
leglisselm
monulisselm
singJ amavlisselm
audlvlissels
leglissels
monulissels
2 amiivlissels
audvlisselt
leglisselt
monulisselt
amavlisselt
3
audlvlisselmus
plurJ amiivlisselmus monulisselmus leglisselmus
audlvlissltis
leglisseJtis
monulisseltis
2 ami1vlisseltis
audfvlisselnt
leglisselnt
monulisselnt
3 amiivlisselnt
Imperativo
Presente ("ama, amad; aconseja, aconsejad; lee, leed; oye, od")

sing.
plur.

ama
amalte

mone
monelte

legle
leglite

aud
audllte

Futuro ("ama, amad; aconseja, aconsejad; lee, leed; oye, od")

sing.

plur.

amiilta
amaltate

monlta
monltate

leglita
leglitate

-erilt
-erifmus

-eriltis
-eriln!

[2,3,4]
-o/m
-iils
(-)e/s
(-)elt
-a/l
He/mus -iilmus
-ii/lis
(-)e/tis
-alnt
He/m

[1]

audilalm

Imperfecto ("yo amara/amase, amara; aconsejara/aconsejase, aconsejara;


leyera/leyese, leera; oyera/oyese, oira")
audilrelm
leglerelm
monelrelm
singJ amalrelm
audilrels
leglereJs
monelrels
2 amalrels
audllrelt
leglerelt
monelrelt
3 amalrelt
audilrelmus
leglerelmus
monelrelmus
plur,l amalrlmus
audilreltis
leglereJtis
monelreltis
2 amalreltis
audilrelnt
leglerelnt
mone1relnt
amalrelnt
3
Perfecto ("yo haya amado, aconsejado, ledo, odo")
leglerilm
monulerilm
singJ amavlerilm
leglerils
monulerils
2 amavlerils
leglerilt
monulerilt
3 amvlerilt
plur,l amiivlerilmus monulerilmus leglerilmus
legleriltis
monuleriltis
2 amiivleriltis
leglerilnt
monulerilnt
3 amavlerilnt

--erli5
-erifs

audilti5
audl1tate

He/m

[1,2,4]

[31

-relm
-re/s
-relt
-re/mus
--re/tis
-relnt

--erelm
-erels
-erelt
-ere/mus
--ereltis
--ere/nt

-erilm
-eri/s
-erift
-erifmus
-eriftis
-erilnt

-isse/m
-issels
-isselt
-isselmus
-isseltis
-isselnt

[1,2,4]

[3]

-e
--1e

---:ite

-to

-ito
---:itote

-tote

23

[1,2]

[3,4]

-ns

-ens

-tulis

-entlis

<>iirllls

-Q

-llm

Participios
Presente ("que ama, amando, amante; que aconseja, aconsejando; que lee,
leyendo; que oye, oyendo, oyente")
amalns -anrlis monetns -entfis leglens -en/lis audilens -entfis
Fu turo ("que ha de amar, aconsejar. leer, or")
amiitlfinus
monitlrlus
lectlrlus
audltlrlus
-a -um
-Q -wn
-a -um
Supiuos
amitlum

=um

II

[1,2]
-ndlum
-ndli
-fld16

[3,4]
-endlum

-endlr
-elidI

"para amar"
amatlii
"de runar"

monitlun!
lectlum
"para aconsejar" "para lee r"

monitlil

lectl

"de aconsejar"

"de leer"

auditlum
. "para or"
audftlii
"de or"

Gerundio
("para amar, de amar, por amar, amando"; etc.)
ac.
amalndlum
monelndlum
leglendlwn
audilendlum
gen.
amalndlf
monelndlf
leglendli
audilendl!
ab/.
amalnd16
monelndt6
leglendlo
! audilendli5

-22, [E] VOZ PASIVA


Infinitivo
[1 ,2,4]

[3]

...,.,

-i .

zum -am -um esse

-os -as

-a

-or
-ris
-fur

[3J
-or

-mur
-minI

-eris
-itur
-imur
-iminI

--{u)ntur

-untl4r

[1 ,2]

[3,4]
-ebalr
-ebtilris
-eblltur
-ebalmur
-ebii/mini
-ebafntur

-balr
-bifris
-hii/tur
-hii/mur
-hii/minI
-ha/mur

24

Perfecto ("haber sido amado , aconsejado, ledo, odo")


amiitlum -am monitlUJIL -am lectlum -am audftlum -am
-um esse
-um esse
-um esse
-um esse
Futuro ("haber de ser amado, aconsejado, ledo, odo")
amatlum lrl
monitlum [ri
lecllum irf
aud1tlum 1r1

zum Tri

[1, 2,4]

Presente ("ser amado". "ser aconsejado", "ser ledo", "ser odo")


[1] amolr!
[2] mone1rl
[3]legll
[4] audilr!

Indicativo
Presente ("yo soy amado, soy aconsejado, soy ledo, soy odo")
sing.l amlor
nwnelor
leglor
audilor
2 ammris
mOllelris
legleris
audilris
3 anuiltur
monellur
leglitur
auiltur
plur. l amallnur
monelmur
legllmur
audilmur
2 amiilminl
monelmilll
leglimi111
audilminl
3 amalntur
monelntur
legluntur
audiluntur
Imperfecto ("yo era amado, aconsejado, ledo , odo")
sing.l amolbalr
monelbalr
leglebalr
2 amiilbiilris
mone1biilris
leglebalris
3 amolboltur
nwnelbiiltur
leglebaltur
plur.l amiilbiilmur
monelbalmur leglebalmur
2 amiilbiilminf mone1bilminl leglebalminl
3 amiilbalntur monelbalntur leg lebalmur

audilebalr
audilebiilris
audilebaltur
audilebiilmur
audilebiilmin1
audilebalntur

Futuro ("yo ser amado, aconsejado, ledo, odo")


mone1blor
leglalr
sing.1 amiilblor
2 amiilbleris
monelbleris
leglelris
monelblitur
legleltur
3 amiilblitur
monelblimur
leglelmur
plur.! amalblimur
monelbliminl leglelminl
2 amalbliminl
3 amiilbluntur monlbluntur leglelntur

audilalr
audilelris
audileltur
audilelmur
audilelminf

audilelntur

Perfecto ("yo fui/he sido amado, aconsejado, ledo, odo")


sing. amiitlus -a-um monitlus -a-um lectlus -a-um audftlus -a-um
sum
sum
I sum
sum
es
es
2 es
es
est
est
est
3 est
audftlf -ae -Q
plur. amatlf -ae -Q monitlf -ae -Q lctlf -ae -Q
sumus
sumus
I sumus
sumus
2 estis
estis
estis
estis
sunt
sunt
3 sunt
sunt
Pluscuamperfecto ("yo haba sido amado, aconsejado, ledo, odo")
sing. amatlus -a-um monitlus -a-um lectlus -a-um audftlus -a-um
eram
eram
I eram
eram
eris
eras
2 eriis
eras
erat
eral
3 erat
eral
auditl1 -ae -a
plur. amatlf -ae -Q monitlr -ae -a lectll -ae -a
eriimus
eriimus
I erimus
erimus
eriitis
eriitis
2 eriitis
eriitis
erant
erant
3 erant
erant
Futuro perfecto ("yo habr sido amado, aconsejado, ledo, odo")
sing. amiitlus -a-um monitlus -a-um lectlus -a-um audltlus -a-um
ero
ero
I ero
ero
eris
eris
eris
2 eris
erit
erit
erit
3 erit
audltlf -ae -a
plur. amiitli -ae -a monitl1 -oe -o lectl -ae -a
erimus
! erimus
erimus
erimus
eritis
eritis
2 eritis
eritis
erunt
3 erunt
erunt
erunt

[1,2]
-blor
-b/eris
-blitur
-b/imur
-bfiminf
-bluntur

[3,4]

-alr
---elris
--e/tur
--e/mur

--elminf
--elntur

zus -a (-um)

sum
es
est
"" -ae(-a)
sumus
estis

sunl

zus

-Q

(-um)

eram
eras
erat

"" -ae (-a)


eriimus
ermis
erant

=us -a (-um)
ero
eris
erit
-ae (-a)
erimus
ertis
erunt

Subjuntivo
Presente ("yo sea amado, aconsejado, ledo, odo")
sing.1 amlelr
monelalr
leglalr
2 amlelris
monelillris
leglilris
3 amleltur
monelaltur
leglaltur
plur.l amlelmur
moneliilmur
leglillmur
2 amle1minf
moneliilminf
legliilminl
3 amlelntur
monelalntur
leglalntur

[1]

audilalr
audililris
audililltur
audiliilmur
audilillminf
audilalntur

Helr
(-)elris
(-)eftur
Helmur

[2,3,4]

-alr
---iilris
---iiltur

---iilmur

( -)efminf ---iilminf

( -)e/ntur

-alntur

25

[1 , 2.4J
-reIr

-re./ris
- ,.e/tur

-relmur
-re/minI
-re/n/ur

[3J
-erelr
-ere/ris
-erelrur
-ere/mur
--ere/minI

--erelntur

s::us -a (-um)

sim

sis
sit
", -ae (-a)

s1mus
siris
sint

I:;flS

-o (-um)

essem
esses
essel
I:if -ae (-a)

essemus

essetis
essent

lmperlecto ("yo fuera/fuese/sera amado, aconsejado, ledo, odo")


sing. 1 amalrelr
mOlllrelr
leglerelr
aulllrelr
2 amalrelrs
monelrelris
leglen~fris
audilrlris
3 amalrettur
monelre1tur
leglerltur
audilre1tur
plur.1 amalre1mur
monetrelmur
leglerelmur
audilrelmur
2 amalre1mini" monlrelminf leglerelminf audrelminf
3 a miilrelntur
monlrelntur
leglerelntur
audilrelntur
Perfecto ("yo haya sido amado, aconsejado, ledo, odo")
sing. amotlus -a-um monitlus -a-11m lectlus -a-um audTtlus -a-um
I sim
sim
sim
sim
2 SIS
sis
SlS
sfs
3 si!
sil
sit
sir
plur. amatli -ae -Q monitlf -ae -a lecti -ae -a audftll -Qe -Q
sfmus
I sTmus
sfmus
s'lmus
2 sTtis
sftis
sTtis
sis
3 sint
sint
sinl
sint
Pluscuamperfecto ("yo hubiera/hubiese!habra sido amado ... etc")
sing. amatlus -a-um monitlus -a-um Lectius -Q-um audft.1us -a-um
1 essem
essem
essem
essem
2 esses
esses
esses
esses
3 esset
esset
esset
}'"
esset
plur. amarlf -ae -Q monitl -ae -a lectll -Qe -a auditl'l -Qe -Q
l essemus
essmus
essemus
essmus
2 esslis
esseris
esstis
essetis
3 essent
essent
essent
esselll

Participio
Perfecto ("amado, aconsejado, ledo, odo")
amarlus
-Q -um
[1,2J
[3, 4J
-ndJus -endlus
-a -um -a-um

[1,2,4J

[3J

-rf
-f
:o.um -am -l/m esse
-6s -as -a
""rlum -am-lIm esse
-a

~s

-a -um es!

-==us -a -um eral

zus -a -um eril

26

-Q

-um

lectlus
-Q -um

audrtlus
-Q -um

Gerundivo
("que ha de ser amado, aconsejado, ledo, odo")
amalndlus
-Q-um

monelna1us

leglendlus
-Q -um

audilendlus
-Q - um

-23. Verbos deponentes


Infinitivo ("intentar", "respetar", "utilizar", "dividir")
preso
conalrl
ver/ri
utl'l
parfilri
perf.
c6narlum esse verillwn esse uslam esse partltlwn esse
fut.
conarlrlum
verirlrium
sfnum
partftl rium
esse

-os -as

-(i)rur
-{)balrur
-b/irur -eltur

monitlus

Indicativo
preso
conaltur
imperf. conalbal/ur
fuL

c6nillblitur

perl.
conatlus est
pliisqu. coniitlus erar
fut. perf. cona/lus erit

esse

esse

verltur
verlbaltur
verlblitur

t1itur
utlbiil/ur
iltleltur

parfilrur
partilbaltur
parril1tur

veritlus esl
veritlus era!
veritlus erit

ilslus esl
uslus eral
uslus erit

parrTtlus esl
parrftlus eral
parlitlus erit

esse

Subjuntivo
conlettur
preso
imperf. c6nalrelrur
c6narlus sil
perf.
plsqu. conatlus esser

partilaltur
partilreln4T
verelreltur
partidus s;1
veritlus sil
veritlus esset uslus esset panitlus esset

Imperativo
cOllalre
sing .
c6nmminf
plur.

vere1re

verelaltUT

ti/lal/ur
iitlereltur
slus sil

verelminf

tlere
utliminf

cnlns

verelns

tlens

perf.
fuI.

coniitlus

verirlus

cnt)rlus

veritlfirlus

uslus
slUrlus

conal/um
conal/

veritlum
veritlii

[3]
-.,re

part'f1mini

-minf

-iminf

[1,2]

[3 ,4]

-ns

--ens

partilellS
partitlus

partitliirlus

II

slum
slii

partit/um
partit/

utlendlum

partilendlum

Gerundio
c6nalndlunJ

Gerundivo
conalndlus
- Q -um

verelndlum

-a -um sit

""'Us -a -um esset

[1 , 2, 4]
.....e

Supinos
]

--(e)reltuT
"""I.tS

partl1re

Participios

preso

(-)eltur -altur

partilendlus
tlendlus
verelndlus
- Q -um
- Q -um
-a -um

"""Us -o -um
~r/us

=m

-a -um

><

[1 , 2]

[3,4]

-ndlum

--end/um

-1, -o

~ r.-

-ndlus
-a -14m

-endlus
-a -um

-24 _Tercera conjugacin: tema de presente-i


Ejemplos: capere, paff (tema de presente: capi-, pati-) "coger", "soportar".
dep.
paso
Infmitivo
acto

Qresente capelre

capll

pall!

capilar
capelris
capiltur
capilmur
capilminJ
capilulltur

patilar
patelris
paoltur
patilmur
patilmil1J
patiluntur

Indicativo

i>eanter
< *capifre
cap'i < *capill
pat'i < *patill
cap~/re

Qresente
sing. 1
2
3
plur. 1

capilo
c,1" pils
capilt
capilmus
2 capiltis
3 capilunt

capr../ris <*capilris
patr../ris < *patifris

imm:rfeclo
sing. 1 capilebalm

2 capilebals
3 capilebalt
plur. l capilbalmus

2 capilebaltis
3
futuro
sing_ 1
2
3
plur. 1

capilbalnt

capilalm
capilels
capilell
capillmus
2 capil ltis
3 capileln!

patilebalr
captlbalr
pa/ilebalris
capilebiilris
patilebaltllr
capilebiiltur
capilbalmur patilebalmur
capz1bii1minl patilbiilmill f
capilbalntur patilballllur
capilalr
capilelris
capileltur
capilelmur
capillminl
capilelntur

patilalr
patilelris
palileltur
patil lmur
palil elmin
patilelntur

27

Subjuntivo
Qresente
sing. 1
2
3
plur. 1
2
3

capilalm
capilals
capilalt

capiliilris
capilalrur

patilalr
patiliilris
pa tilal tu r
patiliilmur

capillmus

capl1lmur

capilaltis

capllli1nzinz

capilaJnt

capilalntur

patilcilm;nl
patilalntur

capelrelm
capelrels
capelrell
capelrelmus
capelreltis
capelrelnl

capelrelr
capelrelris
capelreltur
capelrelmur
capelrelminz
capelrelntur

patelrelr
patelre\ris
patel,.e\tur
patelrelmur
patelrelminz
patelrelntur

capil" lr

.'.

iml2erfecto
~rDn<*capilrem

capg. < *caPL

sing. 1
2
3
plur. 1
2
3
Imperativo
sing.
plur.
Participio

cape
capllte

patelre
patilmini

gresente capilens -entlis


Gerundio
Gerundivo

patilens -entlis

capilelldllmz

patilelldlum
palilendlus

capilendlUs

.25. Verbos irregulares 1: tema de presente

e!.- ante vocal

compuestos de esse:
ab- ad- de- ininter- prae- prOd-

super-esse
prod-est pr6-sunr
prOd-e o,, pro-s ...

1. Infinitivo eslse (tema es-, er-, s-), "ser, estar, haber" (inf. perf.: jisse).
Indicati vo
Subjuntivo
Imperativo
preso -imperf. fut.
preso
imperf.
preso fuI.
slilm
eslselm
eslto
erlalm
slum
erla
es
erlals
eslsels
es
erlis
slns
eslte esltote
eslt
erlalt
erlit
slilt
eslsel!
slilmus eslselmus
slumus erlalmus erlimus
erlattis erlitis
eslsellis
smtis
esltis
slilnt
eslselnt
erlalnt
slunt
erlun!
Compuestos de esse: se conjugan como ste los siguientes verbos:

in-esl In -sum

ab-esse , a-fuisse; ad-esse, af-fuisse; de-esse, de-fuzsse; in-esse, in-fuisse;


inter-esse, inter-fuisse; prae-esse, prae-Juisse; pr6d-esse. pr-fuisse;
super-esse, super-fuisse.

POi-e ...

Indicativo
preso
pos-sum

d~-est ~-SUtJl

2. Infinitivo posse "poder, ser capaz de" (inf. perf.: potuisse).

po~-s

...

poi-es
pot-esl

pot-erat

pos-sumus

pot-ermus pot-erimus
pot-eritis
pot-eriitis
pot-erunt
pot-eran!

pot-estis

pos-sunt
28

Subjuntivo
imperf.
pot-eram
pot-eras

fut.
pot-ero
pot-eris
pot-erit

preso
pos-sim
pOS-S1S

pos-sit
pos-sfmus

pos-sitis

pos-sint

imperf.
possem

posses
posset
possemus
possetis
possent

3. Infinitivo veUe. niille. mUlle "querer", "no querer" , "preferir"


(inf. perf.: voluisse, noluisse, miiluisse).
Indicativo
preso vollo
no/lo
mallo
VIS
non vIs
mavls
vullt
non vult
mivult
vollumus
nollumus
miillumus
vulltis
non vultis
mavultis
vollunt
nollunt
millunt
imperf. vollebalm
volleMls

ful. vollalm
vollels

Subjuntivo
preso vellilm
vell" s
vellill
vellilmus
velliltis
vellilnt

noMbalm
nollebals

miiMbalm
maMMls

nollalm
no/lels

millalm
millels

n6/lilm
nollils
nonilt

mii/lilm
mall"s

n6llilmus
1I01liltis
nollilnt

imperf. vellelm
vel/els
veUelt
veUe lmus
vel/eltis
vellelnt

nolle lm
lIol/els
lIollelr

n611elmus
lIol/eltis
no/lelnt

Participio
preso vollens

ni5lle < ne~ + velIe


malle < magis +velle

miillilt
mallilmus
miil1iltis
miillilnf
mallelm
mallel"
miillelt
miillelmus
miilleltis
miil/elnt

nolli!ns

Imperativo
sing.
plur.

nolli

ni5l1l-ite + iI.

n611lte

4 . Infinitivo fi n "ir. marchar" (inf. perf. ivisse I isse).

Indicativo
preso imperf.
elo
ilbalm
ils
IIbals
It

ilmus
litis
elunt

ilbalt
ilblmus
IIMltis
ilbalnt

fut.
ilblo
ilblis
IIblit
ilblimus
IIblilis
ilblunt

Participio: ilens eluntfis

Subjuntivo
preso
imperf.
ilrelm
elalm
il,els
elals
elalt
",ell
elalmus ilrelmus
eliiltis
ilreJtis
elalnt
ilrelnt

Imperativo
preso fut.

pas. (impersonal)

lite

l/l ID Ibliltur

lIlO

iltote

Gerundio: elulldlum

Ir

rtblitur
eliiltur lfrefrur

gerundivo:
efundlum (est)

Como ire se conjugan sus compuestos. que suelen hacer el pedo en -iisse:
ah-ire, ah -isse; ad-ire, ad-iisse; e.x- Ire, ex-iisse; ob-ire, oh-iisse; per-ire,
per-iisse ; triins-fre, triins-iisse.

29

5. Infinitivo file "hacerse, suceder".

Indicativo
preso
imperf.
filo
fileba lm
Ji/s
filebals
filt
fileba lt
filmas filebalmus
fi//;s
filebalt;s
fi/unt
fileba lnt

fut..
filalm
filels
file lt
filelmus
fileltis
filelnt

Subjuntivo
preso
imperf.
filalm
filerelm
fila ls
fi len';!s
fila lt
filerel/
filalmus filerelmus
filaltis
filerelt;s
fila lnt
filerelnt

6. Infinitivo: acl. {erlTe, paso ferlri "llevar, soportar" (inf. perf, tulisse) .
Indicativo
pas,
act.
pas,
aeL
preso ferio
ferlor
imperf. ferlebalm ferlebalr
ferls
ferlris
ferlebOls ferlebal ris
ferlt
ferltur
ferlimus ferlimur
fuI. ferlalm
ferlalr
ferltis
ferlimi1l1
ferlels
ferl!!lris
ferlunt
ferluntur
ferle lt
ferl!!ltur
Subjuntivo
preso ferlalm
ferlalr
imperf. f erlrelm
ferlrelr
fer lals
ferlalr;s
ferlr!!ls
ferlrelr;s
ferlaltur
ferla lt
f erlrelt
ferlreltur
ferlalmus ferlalm"r
f erlrelmus ferlr!!lmur
ferliilmi,,
ferlaltis
ferlreltis
ferlreJminz
ferlalnt
ferlalntur
ferlre lnt
ferlreln/u r
Imperativo
Participio
Gerundio
Gerundivo
pres, fer f erlte
ferlens
f erl endlum
ferlendl us
fut. ferlto -tate
Como ferre se conjugan sus compuestos: af-ferre, at-tulisse; aujerre,
ahs-tulisse ; of-ferre, ob-tulisse; per-ferre. per-tulisse; pro-ferre, protulisse; re-ferre, re-tulisse; trJns-ferre, trns-tulisse.

3p. preso indopaso


esltur edluJJtur

7. Infinitivo: acto eslse , paso edl "comer" (ini. perf, disse) .


Indicativo
Subjuntivo
preso
imperf.
fuI.
pres,
imperf.
edlo
edlebalm
edlalm
edl;lm (-alm)
eslselm
es
edlebals
edlels
edlns (-als)
eslseJs
eslt
edlebalt
edlelt
edlilt (-all)
eslselt
edlimus edlebiilmus edleJmus
edlilmus (-almus) esls!!lmus
esltis
edlebaltis
edleltis
edliltis (-altis)
eslseltis
edlunt
edlebalnt
edlelm
edl;lnl (-alnt)
eslselnt
Imperativo
Participio
Gerundio
Gerundivo
preso es eslte
edlens
edlendlum
edlendlus
fut. eslto -tate
8, Infinitivo dalre "dar" (inf. perf, dedisse).
Tema de presente da- (a breve) : dalre, dalmus, dalbalm, dalb/o, dalrelm,
etc" excepciones: da (imp.), dai s (ind, preso 2 sing.), dalns (part.).

30

9. Verbos defectivos

ait "dice, deca"


Indicativo
preso 0110
ails

ailt

iiilunt

inquit "dice, dir"


Indicativo
preso
inquam
inquis
inquit

imperf. ii.lebalm
iiilebms
iiileball

iiilebalmus
iilebiil/is
iiilebalnl

a;n = ais-ne
I

fut.
inquiunt

inquies
inquiet

Verbos que no tienen tema de presente:


meminlisse (imperativo: memenlto -tote) "recordar".

lidtisse "odiar".
-26. Verbos irregulares 11: tema de perfecto y de supino
Primera conjugacin
[?3rt. Rerf JsuRino
iuf. perf.
nf. preso
cubitlum
cubulisse
1. cubilre
vetirlum
vetulisse
2. vetalre
-plicitlum
-pliculisse
3. im-plicalre
sectlum
seculisse
4. secalre
iUtlum
iuvlisse
iuviilre
5.
laurlumllaviirlum
liivlisse
6. lavalre
stetlisse
7 . sralre
-stitlisse
8. c6n-stalre
darlum
dedlisse
9. dalre
Segunda conjugacin
10. docelre
11. miscelre
12. teneJre
13. cOIl-tinelre
14. censlre
15. delelre
16. fliilre
17. im-plelre
18. cavelre
19. favelre
20. movelre
2l. sedelre
22. possidelre
23. videlre
24. augelre
25. lcelre

doculisse
misculisse
tenulsse
-tinulsse
cnsulisse
deliivlisse
flevlisse
-pliivlisse
cavlisse
fiivlisse
movlisse
sedlisse
possedlisse
vldlisse
auxlisse
liixlisse

se conjugan del
mismo modo los
verbos:
l . ac-cubOre

5. ad-,iuviire
7. prae-stiire

9. circum-dare

doctlwn
mixtlum

tentlum
-tentlum
censlum
delerlum
fletlllTII
-plellum
caunum
fau/lum
motlum
sesslum
possesslum
vlslum
auctlum

13. abs-tifte1re,

re-tine1re.
sus-tjnere

17. com-plere
ex-plere

20. per-movere,

re-movere
23. in-videre

31

28. de-rfdere

29. dis-suiidre .
per-su!idre
30. d-tergere
31 . re-manere

26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.

lUgelre
iube1re

liixlisse
iusslisse
,islisse
suiislisse
terslisse
manslisse

terslum
mnslum

re-spondelre

-spondlisse

-spllslwn

mordlre
fatelri
con-fitelr!

momordlisse
fasslum esse
-fesslum esse
solitlum esse

morslum

Tfdelra

suadetre
terge1re
manlre

sollre

audelre
gaudelre

Tercera conjugacin
39. leglere
40 . e-ligle/'e
41. emlere
42 . red-imlere
43. con-sidlere

48. re-cipere
49. imp.fac!
50. con-ficere,
eJ-ficere.
inter-ficere,
per~{icere

52 . ud-cere. eieere. pro-ieere


53. au-fugere.

eJ-fugere
55. eJ-Jundere
57 . -rumpere
60. imp. dfe!
61. imp. dc!
61 . ab-dcere.
e-dcere.
re-dcere
62. fn-scrfbere
64. con-spicere,
de-spicere,
pr-spicere,
su-spicere

32

iusslum

rislum
suaslum

Qllslum esse

gavIslum esse

lglisse

leetlum

-leglisse
emlisse
-mlisse

-lectlum

empt1um
-emptlum

-secllisse

44.

slse edl

dlisse

eslum

45 .
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53 .
54.
55.
56.
57.
58.
59 .
60.
61.
62.
63.
64.
65 .
66.
67.
68.
69.
70.
71.
72.

aglere

g lisse

cogiere

ac-ciplere -i6

co-eglisse
cplisse
-cepl isse

tic/Jum
co -actllun

faclere -io
af-fielere -io

eelisse
..eclisse

captlum
-ceptlum
factlum
-fectlum

iadere -iO
ab-iclere -i6

idisse
-iclisse

iacrlum
-iect1um

fuglere -iO

fgl isse

caplere Mi

vinclere

vfclisse

victlum

fulldlere

fdlisse

re-linqulere
rwnplere

-llqulisse
rplisse

fslum
-lictlum

franglere

freglisse

frac/lum

carplere
dfclere
dcJere
scrrblere
nbJere
a-spiclere -io
al-lidere -i6
reglere
cor-riglere
perglere
surgIere

carpsJisse
awisse

carptlum

diliglere
intelleglere
negleglere

d:xJisse
scrlpslisse
npslisse
-spexlisse

-lexlisse
rexJ isse
-rexlisse
per-rexlisse
sur-rexlisse
dllexlisse
intellexlisse
neglxlisse

ruptlum

dicrlum
ductlum
scrfptlum
nuptlum
-spectlum
-lectlum
rcrlum
-rectlum

dllctlum
intellectlum
neglctlunz

73.
74.
75.
76.

cinglere

ungiere
caquleTe
trahlere

77. vehlere

78.
79.
80.
81.
82.
83.
84.
85.
86.
87.
88.
89.
90.
91.
92.
93.
94.
95.
96.
97.

98.
99.
100.
101.
102.
103.
104.
105.
106.
107.
108.
109.
110.
111.

112.
113.
114.
115.
116.
117.
118.

119.
120.
121.

zn-strulere

f/ulere
viviere
sumiere
p romlere

demlere
gerlere
rlere

figlere
f/ecrlere
cediere

claudlere
in-cld1ere
dIvidiere
ldlere
[aedlere
e-[dlere
plaudlere
mittlere
quatiere -io
per-cutlere -i6
merglere
sparglere
a-sperglere
premlere
im-primlere
contemnlere
sternlere
cerniere
serlere
arcesslere
cupiere -i6
saplere -iQ
pe/lere
quaerlere
re-qufrlere
sinlere
desinlere
ponlere
allere
collere
deserlere
raplere -i6
e-riplere -i6

c'wisse
iunxlisse ~
coxlisse
traxlisse
vexlisse
-stnooisse
f/xlisse

clnctlum
incrlum

coctlum

tractium
vectlum
-structlum

dfvfslisse

lUslisse
[aeslisse
-lislisse
plauslisse
mlslisse
-cusslisse
nzerslisse
sparslisse
-sperslisse
presslisse
-presslisse
contempslisse
stravlisse
crvlisse
sevlisse
arcessfvlisse
cup fvlisse
sapilisse
petivlisse
quaesfvlisse
-quTsTvlisse
sfvlisse
desilisse
posulisse
alulisse
colulisse
deserulisse
rapulisse
-ripulisse

76. con-trahere,
d-trahere,
re-trahere
77. ad-vehere.

viXlisse

smpslisse
pr6mpslisse
dempslisse
gesslisse
usslisse
fixlisse
f/exlisse
cesslisse
clauslisse
-clslisse

74. ad-iungere,
con-iungere,
dis-iungere

smptlunz
promprlum

demprlum
gestlum
ustlum

fixlum
f/exlum
cesslum
clauslum
-c!uslum
dlvlslum

lUslum
laeslum
-slum
plauslum
misslum
quasslum
-cusslum
merslwn
sparslum
-sperslum
presslum
-presslum
contemptlum
stratlum
cretlum
satlum
arcessftium
cup ftl wn
petltlum
quaesftlum
-qufsitlum
sitlum
desitlum
positlum
alrlum
cultlum
desertlum
raptlam
-reptlum

in-vehere
79. tn-fluere
80. partofuI.
victlrlus
81. con-smere

87. fn-jleclere
88. ac-cedere,
dis-cedere,
pr6-cedere.
re-cedere

96. ii-mittere,
ad-mittere,
az-miuere,
per-mitlere,
pr6-mittere,
re-mittere
99 . sub-mergere

11 6. ap-ponere,
de-ponere,
ex-p6nere,
m-ponere,
prae-ponere,
re-p6nere
118. in-colere
33

124. re-cumbere

127.oc-cidere
131. ex-currere,

oc-currere,
per-currere,
pro-currere

137. per-dere ,
red-dere,
trii-dere
140. de-sislere.
re-sineTe

144. ap-prelteJldere ,
re-prehendere

145. c6n-scendere,
de-scendere
148. a-vertere ,
con-vertere

155. e-volvere
156. re-quiescere

165.per-jerre,
prae-ferre,
pro-ferre,
trims-ferre

34

122.
123.
124.
125.
126.
127.
128.
129.
130.
131.
132.
133.
134.
135.
136.

tremiere
freml ere
ac-cumblere
tanglere
cadlere
ac-cidlere
caedlere

tremulisse
fremulisse
-cubulisse
tetiglisse
cecidlisse
-cidlisse
cecldlisse

oc-cfdlere

-cidlisse

-cfslum

cucurrlisse
-currlisse
.peperlisse
pepullisse
peperclisse
cecinlisse
fefel/lisse
-didlisse
credidiisse
venddlisse
-stitlisse
scidlisse
biblisse
defendlisse
prehendlisse
-scendlisse
-cendlisse
ostendlisse
vertlisse
millulisse
statulisse
-stitulisse
indulisse
metulisse
'solvlisse
volvJisse
quievlisse
crevlisse
erubulisse
novlisse
ignovlisse
cagn6vlisse
piivlisse
poposclisse
didiclisse
tullisse
at-tullisse
abs-tullisse
ex-tullisse
ob-tullisse
rettullisse

curslum
-curslum
partlum

currl ere
ac-curTlere
pariere -i
pemere
parclere
canlere
falliere
137. ad-dlere
138. cree/JeTe
139. vendiere
140. con-sisnere
14l. scindlere
142. biblere
143. defendiere
144. prehencfere
145. a-scendlere
146. ac-cendlere
147. ostendlere
148. vertiere
149. minulere
ISO. statulere
151. con-stitu lere
152. indulere
153. metulere
154. salvlere
155. volviere
156. quiescJere
157. cresclere
158. erubesclere
159. nosclere
lro. ignosclere
16!. cagnasclere
162. piisclere
163. posclere
164. disclere
165. ferlre
166. alferlre
167. au-ferlre
168. ef-ferlre
169. of-ferlre
170. re-ferlre

tiictlum

caeslum

pulstllm

-ditlum
credirlum

scisslum

defiinslum
prehenslum
-scenslum
-censlum
astentJum
verslum
miu-iitlum

statt1um
-stitiitl um
indtlum
soliitlum
valtlum

ignolum
cognitlum
piist1um

liitlum
al-liirlum
ab-liirlum
e-liitlum
ob-liitlum
re-Iatlum

171.
172.
173.
174.
175.
176.
177.
178.
179.
ISO.
18I.
182.
183.
184.
185.
186.

tolllere
in-ciplere -i6
}'idlere
revertlf
[oqull
sequli
querl-

marlz -ior
parl -;or

e-gredlI -ior
rli
complectli
[ahli
nasclf

projicfscli
obllviscll

Cuarta conjugacin
187. aperilre
188. operiJre
189. salilre"
190. de-sililre
19l. hauri1re
192. vincl1re
193. sentllre
194. venl1re
195. reperl1re
196. re el
197. opperZlrl
198. orilr: oriltur

sustullisse
coeplisse

sublatlum
coeptlum

fislum esse

revertlisse

reverslum

lo cIlum esse
sectlum esse
questlum esse
mortulum esse

173. con-fidere
175 . col-loquf
176. con-sequi,

persequI

passlum esse
-gresslum esse

180. pr6-gredi

slum esse

complex1um esse
liipslum esse

niltium esse
profectlum esse
oblltlum esse

aperulisse
operulisse
salulisse
-silulisse

apertlum
opertlum

hauslisse

haustlum
vine/lum

vlnxlisse
senslisse
venlisse
repperl isse
ilisse
oppertlwn esse
ortlum esse

senslum
ventlum
reperllum
itlum

190. circum-si[ire.
pr-sillre
191. ex-haurire
194. ad-ve,J;re.
con- venlre.
in-ven'lre,

per-venlre.
re-venrre
196. ab-fre. ad-rre,
ex-rre,per-ire,
red-fre, sub-fre,
trans-lre
198. tema pres .:
ori-Iori-

-27. Verbos irregulares ID


inf. preso
199. venle vono

xo.
201.
202.

203.
204.
205.
206.
207.
208.

lIonte
mallle
eslsesum
posse pos-sum
ab-esse
ad-esse ad-Ias-sum
de-esse de-sum
prod-esse pr-sum
fileTi fM

inf. perf.
volulisse
nolulisse
mlulisse
fu lisse
potulisse
a-fulisse
af-fulisse
de-fulisse
pro-fuli.se
factlum esse

202. inter-esse,
prae-esse,
super-esse
parto fut.: jlltt7rlus
inC. fut.:
jutlirlum esse,jore

35

-28. NDICE DE VERBOS IRREGULARES


A

abdzicere 61
abesse 204
abieere 52
ahire 196
abstinre 13
accdere 88
aceendere 146
accidere 127
accipere 48
accubiire 1
aceumbere 124
accurrere 131

addere 137
adesse 205
adicere 52
adire 196
adiungere 74
adiuviire 5
admittere 96
advehere 77
advenire 194
afferre 166
afficere' 50
agere45
alere 117
aUicere 65
miltere 96
aperire 187
appi5nere 116
apprehelldere 144
arcessere 108
ascendere 145
aspergere 10 I
aspicere 64
audre 37
auferre 167
(lllfugere 53
augere 24
iivertere 148
B
bibere 142
C
cadere 126
caedere 128

36

canere 135
capere 47
carpere 59
cavere 18
cMere 88
censere 14
cernere 106
cingere 73
circumdare 9
circumsillre 190
claudere 89
cogere 46
coglloscere 161
colere 11 8
colloqu, 175
complectl 182
compLeTe 17
conficere SO
confidere 173
confiteri 35
coniungere 74
conscelldere 145
consequi 176
considere 43
cOllsistere 140
conspicere 64
constare 8
constiluere 151
cnszlmere 81
colllemnere 104
con/ineTe 13
confrahere 76
convenfre 194
convertere 148
coquere 75
corrigere 67
crMere 138
crescere 157
cubare 1
cupe,e 109
currere 130
D
dare9
deesse 206
dfendere 143
dlre 15

demere 83
dponere 116
drfdre 28
dscendere 145
deserere 119
dsilfre 190
desinere 115
desistere 140
despieere 64
dtergre 30
dtrahere 76
dicere 60
diligere 70
dmitcere 96
discMere 88
discere 164
disiungere 74
disslliidere 29
dividere 91
doere 10
dzicere 61

jallere 136
jatr, 34
javre 19
ferre 165
fidere 173
fier, 208
.f7gere 86
f1ectere 87
f1re 16
f1uere 79
frangere 58
fremere 123
fugere 53
fundere 55

dficere 61

"

efferre 168
efficere 50
effugere 53
ejfU/ldere 55
gredi 180
icere 52
elldere 94
ligere 40
emere 41
ripere 121
erubescere 158
erumpere 57
esse 202
esse44
evolvere 155
excurrere ] 31
exhaurire 191
ex,re 196
explere 17
exponere 116

F
lacere 49

G
gal/dere 38
gerere 84

H
haurire 19 1

acere 51
gnoscere 160
implre 17
implicare 3
imponere 116
imprimere 103
incipere 172
inc!dere 90

incolere 118
induere 152
injlectere 87
tifluere 79
inscrfbere 62
nstruere 78
intellegere 71
interesse 202
interficere 50
il1vehere 77
invenire 194
invidere 23
ire 196
iubeTe 27
iungere 74
iuviire 5

labll83
laedere 93
lavare 6

legere 39
loquI175
lcere 25

ludere 92
lugere 26
M

mtlle 201
maneTe 31

rnergere 99
metuere 153
minueTe 149
miscere 11
mittere 96
mordere 33

mori 178
movere 20

N
184
neg/egere 72
llo11e 200
Iliisci

noscere 159

nbere 63
O
oblivlsci 186
decidere 127
occidere 129
occurrere 131

offerre 169
operire 188
opperiri 197
oriri 198
ostendere 147

p
pareere 134
parere 132
pascere 162
pati 179
pellere 133
percurrere 131
p ercutere 98

perdere 137
perferre 165
perficere 50
pergere 68
pere 196
p ermittere 96
pennovere 20
persequi 176
p ersuidre 29
p ervenire 194

petere II I
plaudere 95
ponere 116
poseere 163
posse203
possidere 22
praeesse 202
praeferre 165
praeponere 116
praestre 8
preIJendere 144

premere 102
procedere 88
procurrere 131
prodesse 207
proferre 165
proficIsci 185
progredi 180
proieere 52
promere 82
promiuere 96
prosilIre 190
prospicere 64

Q
quaerere 112
quatere 97
quer! 177
quiscere 156

R
rapere 120
recedere 88
recipere 48
recumbere 124

reddere 137
redimere42
redIre 196
rediicere 61

referre 170
regere 66
relinquere 56
remanere 31
remi/tere %
removere 20
reperfre 195

reponere 11 6
reprehendere 144
requiescere 156

tellere 12
terglfre 30
tollere 17 1
tradere 137

trahere 76

tratlsferre 165
triinslre 196
tremere 122

requfrere 11 3

irere

Tesistere 140

uti 181

respondere 32
retinere 13

relrahere 76

revenTre 194
r ever,f 174

dre28
rumpere 57

S
salire 189
sapere 110
scindere 141
scribere 62

85

vehere 77
velle 199
vendere 139
venire 194
vertere 148
vetiire 2
videre 23
vincere 54
vincire 192
vlvere 80

volvere 155

secore 4
sedere 21
senrfre 193

sequl176
serere 107
sineTe 114
solre 36
solvere 154
spargere 100
store 7
staluere 150
sternere 105
sUGdere 29
subire 196
submergere 99
smere 81

superesse 202
surgere 69
sllrripere 12 1
suspicere 64
sustinere 13

T
tang ere 125
37

-29_ NDICE DE LOS 50 VERBOS LATINOS MS FRECUENTES


Se enuncia el infinitivo de presente, (ms la
l' persona del presente, si es irregular),
infinitivo de perfecto y supino. Se indica el
caprulo y la lnea donde cada verbo
aparece por primera vez. La referencia a
distintos captulos significa que esa palabra
aparece con ms de un significado.

1. esse (sum) fuissefulrrum I.l , 18 , 53;


IV.32
2. posse (posswn) po/uisse X.2I; XI.l35
3. facere (jacio) jecisse jac/um X.17 , 65,
69, 111: XI.27 , 66
4. azeere dixisse die/um XI.60 , 61; XIII.58;
XX.144; XXVl.l62
5. dare dedisse da/um VII.46, 63,118
6 . habere habuisse habitum IV .4; V.3 , 6;
XI.1 , 14; XIII.8 ; XIX.33
7. videre vidisse vis/Un m.11 ; X50
8.jerre tulisse I{Jlum XIl.34, 55; XXI.17;
XXIV.(37); XXVIL29
9. velle (volO) voluisse X.67, 75; XlIL140
10. agere egisse aetu", V .82; XXIV. l 9;
XXVn.14
11 . venire vellisse ventum IJI.2 1; XlII.47
12. iubere iussisse iussum XI.45
13. accipere (accipit'j) accepisse acceptum
V1l1.19, 116; XIX.80
14. pe/ere pe/lvisse pe/ilUm IX.32, 74, 79;
XXXIL74; XXXIV.1 30
15 . ",ittere mlsisse missum XlX.79; 27.170;
XXXIII. 17; XXXIV.8
16 . credere credidisse creditum XXl.98,
114; XXXI.72; + dato XXl.l19; XlX.1O
17 . sequi seetllm esse (dep.) XVI.66, 114
18. quaerere quaeslvisse quaes'tum IX.60;
XXV.55; XXXI.16; XXXIlI.37;
XXXIV.21 1
19. debere debuisse debitum XX.82; + da!.
XXIII.16
20. inquit inquam (deL) XlVAO;
XXXlV.l 52
21 . vincere vlcisse victum XXI.46;
XXXIl.31
38

22.fterijae/l/m esse (dep.) XVI.98 , 143;


XV1I1.25; XXIVA9
23 . ponere posuisse positum IV.60; XXI.61 ;
XXIX.l7; XXXIlI.20, 146
24. ire (ea) iisse itum VI.20; XVI.72; XXII.50
25. capere (capii;) cepisse captum X.2, 78 ;
XXVI.6; XXIX.90, 148; XXXII.13
26. scire se/visse se//um XVII.3 , 11 3, 137
27.putare pu/iivisse pll/a/um Xl J08, 134,139
28. tenere tenuisse /enlltm VI1.6; XV!.77;
XXV .32
29. vivere v/xisse victum XA6; XX.l1; XXV.25
30 . relinquere reLTquisse relictum XXAO , 48
31. audire audivisse auditum Il1.42; VI .83;
X50
32. rejerre ret/ulisse rela/um XXXIlI.57;
gratil/m r. XXXlI.l23
33. dueere dxisse duetum IX.34; XII. 104;
XVIII .53 ; animam d. X.54
34. reddere reddidisse redditum XV.88;
XXXIV.55
35. voeare vocavisse voealltm I1IJ 6; XIX.30;
XXX.9
36. /imere (im uisse Vl.39, 42
37. pa/i (patior) passu", esse (dep.) XXIV.37
38. licere /ieuisse XV. 116; + dato XVI.83
39. movere m6visse mo/um X.14; XXVII.109;
XXXlV.l55

40. stare stetisse statum XI.32


41. gerere gessisse ges/um XIV.76 , 83;
XXI.33; XXXlV.48, 78
42. tradere /radidisse trodi/l/m XXlII.5
43 .jugere {jugio)Jgisse XII.1l 6
44. incipere (incipio) coepisse coeptum

XIII.86, 93 ; XXV.62

45 . parare pariivisse pariitum XXX.67


46. trahere traxisse trae/um XXV.7 , II
47. iiti iisum esse (dep .) XXVIl.20; XXXlV.1O
48. eogere eoegisse coac/um XXXlII.32
49. soliire soltum esse (semidep.) XIV.62

50. recipere (recipio) recepisse receptum


XXX.6

>

NDICE DE DECLINACIONES Y CONJUGACIONES


populus

medicus

nosus
nidus
numerus
nummus
nnrius
i5ceanus
ocellus

modus
mundus

oculus
oSliiirius

saecus
servus

venlus

rosa

milrus

petasus

sestertius

zephyrus

sagilta

(nom. sing. -er)


ager agri
faber -br!
culter -frT
liber -br,

libel/us

-30. SUSTANTIVOS

IIbert'lnus

Primera declinaci6n

Gen. sing. -ae, plur. iirum


Femeninos
ala
fenestra
amiea
lera
amitia
filia
al/cilla
forma

anima

fortuna
lossa

lilIera

puella

lucerna

puglla
r egula
ripa

lna
mamlno

cuuila
aranea

fuga

margarita
materia
miitrona

gemma

memoria

audacia

gena
gloria
grammatica
gratia
hasta
herba
hora
iactra
anua
iniuria
inopia
insula
invidia
iro
{acrima
laetiria
lana
lectica
lfnea
lingua

mensa
mora
Musa
niihlra
nlivcula
nota
opera

paenfnsula
piigina
palma
patientia
patria
pecunia
p enna
persona
pila
poena
porta
provincia

dfvi,iae
kalendae

n01Jae
ni1gae

leoebrae
,ibiae

nauta
parricida

poeta
pirata

aqua

bestia
catena
cauda
causa
cena
cera
charla
columna
c6moedia
copia
culina
cra
dea
domina
epistula
fabula
(ama
familia
fomina
(pluL)
cunae
de/iciae

Masculinos (/femeninos)
agricola
convfva
auriga
ircofa

ora

scaena
sella
sententia
silva
stella
sylJaba
tabella
tabula
Ferra
toga
!Uniea
turba

umbra
uva
vena
via
victoria
vigilia
vtlla
vfnea
virga
vfta

Segunda declinacin

Gen. sing. -1, plur. -orw n


l. ;-.Jom. sing . -us (-r )

usjnus

calamus
calceus
campus
capiflus
cibus
circus

...-unculus

COCllS

~baTll s

colonus

unimus
T'.nus
Jnulus

dellorius
deus
digilus
discipulus
domi llus

equus
erus
filius

fundus
gallus

gladius
hortus
illim"iclls
lahyrinthus
lacertus
lec tus

somnus
sonus

pullus

stilus

riimus

taberniirius
taurus

renuLS
rlVUS

sacculus

ti/u/us
tyrannus
umerus

magisler -tri
miuister -trI

puer -erf

Aegyptus

Rhodus

vesper -er,

(plur.)
lweri
Femeninos

humus

papyrus

2. Nom. sing. -um, plur-a


Neutros
aedificium
aequimx:tium
arlitrum
argentum
iitrium
aurum
auxilium
baculum
balnellm
biisillln
bellum
beneftcum
bonum
bracchium
caelum
capilulum
cerebrum
colloquium
cotlum
c6nsilium
cOflvivium
cuhiculum
dietm

exemplum
factum
fiitum
ferrum
filum
folium
forum
fremm

dorsum

monstrum
negotium
odium
offtcium
oppidum
6mamentllm
osculum
6stiwn
frmentum
otium
firtum
6vum
gaudium
pabulum
gremium
pal/ium
imperium
peci1Iium
impluvium
pensum
ingenium
per fculum
initium
peristylum
instrumenrum pi/um
labrum
pirum
lignum
poculum
lfUunz
praediuIIJ
lucrum
praemiul1i
maleficium
pretium
malum
principiwn
ma/llm
prmissum
mendum
respnsum

scamnum
sculUm
saecutum
saxum
scalpellum
signum
silentium
solllnt
speeulum
stipelldium
Jtudium
supplicium
talentum
tectum
templum
tergum
tlzeatrum
tricifnium
vallum
velum
verbunl
veslfgiulIJ
vestfmentum
vinum
vocabulum

(plur.)
arma -orum

castra -orum loca -orum

vasa -orum

d6num

~fasculinos

Ilgmls
c:zmfcus

locus
liidus
lupus
maritus

pugnm'

39

- - - - - - - - - - - - - - - - _.

Tercera declinacin
Gen. sing. -is
1. Tema en consonante. Gen. plur. -um
Masculinos
er iieris
gladiaror -6ris p isciilOr -oris
amor-oris
grex -egis
praed6 -iinis
arotor -oris
gubernator -oris prmceps -ipis
bOs bovis
horno -inis
pudor -oris
calor -oris
hospes -ilis
pulmo -onis
eareer -eris
ianitor -oris
rex regis
cardo -inis
imperiitor -oris rumor -oris
clamor -oris
iuvenis -is
sacerdos -oris
color -oris
labor -oris
siil saUs
comes -itis
leo -onis
sanguis -ini:;
coniunx -fu gfs
mercaror -oris senex senis
cruor -off:;
mUes -iris
senno -onis
dolor -6ris
mOs moris
so/ solis
dux ducis
ordo -inis
spectiitor -oris
eques -itis
passer -eris
tMeen -inis
fidicen -inis
pastor -oris
timor -oris
jlis -oris
parer -tris
victor -orLs
frater -tris
pedes -itis
for /ris
pes pedis
(pi .) parentes -um seplentri6"e~J -un

Femeninos
aeseiis -aris
aeelis -atis
arOOr -oris
condicio -oni's
crux -ucis
cupiditas -atis
expugnalio -i5nis
flllciliis -iitis
hiems -mis
imiigo -inis
iaus laudis
/egio -on
[ex [egis
Ibertas iilis
lix lcis

mater -tris
mentiD -onis
men'es -edis
mulier -eris
muLtitdo -inis
narra/io -onis
niivigatio -onis
nex necis
nrrix 7cis
nux nucis
aralio -i5nis
piix pocis
potesliis -oris
patio -onis
pulchritlid6 -inis
(pl.)frges -11m opes -um

Nemcos (plur. nom Jac. -a)


agmen -inis
fulgur -uris
gelll/S -eris
caput -ilis
carmen -il1is
Itolus -eris
certamen -inis
iecur -Oris
cognomen -inis
iler itineris
cor cordis
s iuris
corpus -oris
(ac lactis
criis -iiris
latus -eris
epigramma -an's muen -inis
flumen -inis
lltus -oris
frgus -oris
mel mellis

40

qulilitiis -alis
ratio -onis
salus -ulis
servits -ulis
8ignificatio-onis
soror ---oris
tempestiis -iitis
tranqui l/itlis-litis
uxor -oris
va/eludo -inis
virgo -inis
virtiis -utis
voluntas -litis
vorligii -inis
vox v6cis
preces -um

mnu,s -eris
nomen -inis
opus -eris
os oris
pectus -oris
pecus -oris
phantasma -atis
praenomen -inis
rus ruris
scelus -eris
semen -inis

rempus -oris
rhema - ati~'

vas viisis
ver veris

(pI.) verbera -um

viscera -um

2. Tema en -l . Gen. plur. -imll


Masculinos
amnis
hostis
as assis
ignis
cyis
imber -bris
collis
nfans -antis
dells demis
mensis
ensis
mons montis
/inis
occidens -entis
Femeninos
apis
fames -is
ars artis
{oris
auris
fri5ns -onlis
avis
gens gentis
eaedes -is
meliS mentis
caro carnis
merx -rcis
classis
mors -rtis
clavis
navis
cohors -rris
nix nivis
cnsonons -Olltis 1l0X lIoclis
fau cis
nubes -is
(pl)fides -ium
sordes -ium
Neutros
animal -alis
(pI.) mUia -um

mare -is
moenia -ium

vu/nus -eris

oriells -em is
orbis
piinis
piscis
pons pontis
testis
venter -tris
ovis
pars partis
puppis
ratis
sitis
urbs -bis
vall
veslis
vltis
voclilis
vires -ium
rete -is

Cuarta declinacin
Gen, sing. -lis, plur. -Ullm
Masculinos
affectus
curSlts
arcus
equiciitus
cantus
exercitus
ciisus
exitus
cnJpectus
fluetus
currus
gradus
Femeninos
anus
dOn/lIS
(pI.) idiis -uum
Neutros
cornu

impetus
lacus
metus
passus
portus

ruus

sinus
strepitus
tonitrus
tumultus
versus
yultus

monus

gemi

Quinta declinacin
Gen, sing. -eT/-el(plu r. -emm)
Femeninos
acies -el
facies -el

glacies -el
species e

MascuJTnos
merldies

~e7

fides -el
res rel

spes -el

-31. ADJETIVOS
Pimeralsegunda declinacin (primera clase)
Nom.sing. m. -US, f. -a, n. -um
acerbus
falsus
maritimus
quantus
miitilrus
quiirtus
actus
ferreus
adversus
aegn5tus
aequus

ferus
fessus
fidus

alhus

foedus
fonnOsus

alienus

altus
amfcus

amoenus
angustus
antlquus
apertus
arduus
argenteus
armiitus
asin1nus
attentus
aureus
aviirus
barbarus
beiitus
bellus
bonus
caecus
caUdus
candidus
ciirus
cautus
celsus
centesimus
certus
ceterus
cliirus
claudus
clausus
contrarius
crassus
cruentus
cnctus
cupidus
decimus
dignus
dlmidius
dlrus
doctus
dubius
drus
ebrius
egregius
exiguus

miiximus

medius
mellftus

quitus
quintus
rapidus

merciitorius rrus
rectus
merus
frYgidus
meus
reliquus
rfdicu[us
minimus
jugitfvus
mlrus
R6miinus
futrus
misellus
riisticus
gemmiitus
saevus
gIadiiitorius molestus
salvus
gIori6sus
mortuus
gratus
mundus
sanus
gravidus
miltus
scaenicus
scelestus
horrendus
mtuus
igniirus
necessiirius secundus
septimu.~
ignotus
nimius
serenus
immiitiirus niveus
improbus
nonus
serius
severus
lmus
notus
incertus
novus
sextus
siccus
inconditus nubilus
indignus
nildus
situs
obscilrus
sordidus
indoctus
studiosus
industrius
octiivus
optimus
stultus
lnferus
summus
lnfestus
otiosus
superbus
lnfidus
pallidus
pariitus
sllperus
fnfimus
surdus
inhumiinus parvulus
suus
inimlcus
parvus
iniiistus
pecni6sus tacitus
perlculosus tantus
internus
tardus
invalidus
perpetuus
perterritus. temerarius
iocosus
pessimus
tenebric6sus
lriitus
timidus
iiicundus
pliinus
tertius
iUstus
plenus
laetus
poeticus
togatus
postremus
tranquillus
laevus
largus
praeteritus turbidus
Latfnus
pravus
turgidus
tiitus
liitus
preti6sus
legi6niirius prlmus
tuus
prlvatus
ultimus
ligneus
Iongus
propinquus midus
universus
proprius
maestus
urbiinus
magnificus proximus
vacuus
magnus
piiblicus
malus
prus
validus

varius
venustus
(plur.)
citerf

multr
nonnllr

verus
vfvus

pauel
plerf-que
pliirimf

-issimus
supo
singull
bTnT
cet.

Nom. sing. -er -(e)ra -(e )rum


aeger-gra -grum niger -gra -grum
noster -(ra -trum
iiter -tra -trum
dexter -tro -trum
piger -gra -grum
impiger -gra -grum pulcher -chra-rum
integer -gra -grum

-esimus
numo
ducentf
frecen!!

cet.
ruber -bra -brum

sinister -tra -trum


vester -tra -trum
[ber -cra -erum
miser -era -erum

Tercera declinacin (segunda clase)

Dos tenninaciones. Nom. sing. mjf. -is, n.-e


levis
rudis
brevis
fertilis
mflitiiris
similis
circensis
[ortis
mlriibilis
tiihs
commiinis
gracilis
tenuis
crildelis
gravis
mollis
mortalis
telTibilis
debilis
humilis
nobitis
tr1stis
difficilis
immortiiIis
omnis
turpis
duIds
incolumis
quiilis
vIlis
[acilis
inermis
Una terminacin. Nom. sing. m./f./n. -ns, gen. -ntis
prudens
ingens
absens
deponens
negIegens
sapiens
dIligens
amiins
{!art. {!res.
frequens
patiens
clemens
impatiens
praesens
constiins
Nom. sing. m./f./n. -x, gen. -cis
1nfelIx
audtix
e/ix
ferox
velOx
fal/iix
Tres terminaciones
Nom. sing. m. -er, f. -(e)ris, n. -(e)re
December -bris
acer cris
celer -eris

41

gaudere
habere
horrere

-32. VERBOS
Primera conjugacin
lnf. pres. acl. tire, pas, -liTi
aberrare
dare
accubare
de/eetiire
accsiire
demonslrre
adiuvore
desidertire
adOriire
desprore
aedificiire
devorare
aegro/tire
dictare
aestimiire
donare
affirmire
amiire
ambuliire
appelliire
apportiire
appropinquiire
arare
armiire
baliire
camiire
cenlire
cerlare
(;esslire
circumdare
cliimare
cgitare
conUllemo~

rare
comparare
computare
constare
conturbare
conVOCare
copulare
eructiire
cubiire
crare

acere

iuviire
laboriire
lacrimiire
liitriire
laudiire
laviire

leviire

properiire

impendere

pugniire
pulsiire

mplere
invidre
iubere
[alere
libere

putiire

recitiire
regniire
remigiire

repugnare

dubitlire
educare
erriire
evoliire
excitiire
excllimare
exc6giire
excruciiire
exclisre
existimare
exornre
explanre
expugnre
exspectlire
fatigare
jliire
gllbernare
gustare
habiTiire
factlire
ignorare
iffstrtire
imperiire
implicare
imerpellre
interrogare
illlrre
invocare

liberiire
memorare
militare
monstrare
mutiire
narrare
natlire
niivigiire
necare
llegare
nominiire
nume riire
llntiiire
occulrare
oppugrriire
optare
oriire
ordiniire
ornare
osciliire
palpitare
pariire
perturbiire
plpiiire
ploriire
portare
postulare
potlire
praestare

{abutarf
{ari
hartorf
imitiirf
faetiiri

lucliirl
minarl
mfriirf
oscularf
preciir!

tumultuarl
versorJ

decere
delere
derfdere
detergere
deterrere
pennovere

dissuiidere
docere
dolere
favere
flere
si/ere

revocare
rigare
rogare
rogitiire
saltare
salviire
saniire
seciire
serviire
signiire
significiire
spectiire
sperlire
spfriire
stiire
suscitare
turbare
ululare
verberare
vetare
vigilare
vlfiire
vociire
voliire
vorare
vulneriire

Deponentes
admirari
arbitriiii
contorf
cniirf
cOllsliiri

Segunda conjugacin
Inf. preso act. ~ re, paso -eri
abstinere
apporere
audere
augere
carere
[rfgere

42

cavere
censere
complere
contiflere
debere
lgere

/icere
filrere

maerere
manerc
mereTe
miscere
moneTe
mordere

movere

nocere

persuiidere
placere

possidere
pudere
re/Mllere
removere
respondere
retinere

so/ere
studere
stupere
suiidere

sustinere
lacere
teneTe

oportere
pa/lere
piirere

"dire

Iergre
reTreTe

rubere

timere

sa/vire

valere

patre

sedre

videre

fateri

intuerI

tuerf

Deponentes
conjiteri
vererf

Tercera conjugacin
Inf. preso act. -ere, pas. -!
l. Ind. preso pers. 1;1. sing. -o, -or
abdcere
accedere
accendere
accidere
accumbere
accurrere
addere
adiungere
admittere
adllectere
advehere
agere
alere
animadvenere
iimittere
apponere
apprehendere
arcessere
ascendere
aspergere
averrere
bibere
(;adere
caedere
canere
carpere
cedere
cemere
cingere
claudere
cogere
cognoscere
coiere
confidere
red17cere
regere

conitmgere
conscendere
considere
consistere
constilUere

erubescere
erumpere
evolvere
e.xcllrrere
exponere
cOn.~mere
extendere
contemnere fallere
contrahere fidere
convertere figere
coquere
[lectere
corrigere
[luere
credere
frangere
crescere
fremere
currere
fttndere
defendere
gerere
demere
ign6scere
descendere imp6nere
diserere
imprimere
desinere
illcliidere
desistere
incolere
derrahere
induere
dfcere
inflectere
drLigere
Itljluere
dimitIere
Il1scrlbere
discedere
IlIstruere
discere
intellegere
disiungere
invehere
dividere
ungere
dilcere
laedere
edzicere
legere
effundere
ldere
ilidere
mergere
eligere
metere
emere
metuere
retrahere
sternere
rumpere
submergere

minuere
mittere
neglegere
nscere
I/bere
occidere
occfdere
occurrere
ostendere
parcere
piiscere
pellere
percurrere
perdere
pergere
permittere
petere
plaudere
p6nere
poscere
praepOnere
prehendere
premere
pr6cedere
pr6currere
prmere
prmittere
quaerere
quiescere
recedere
recognscere
recumbere
reddere
redimere
rere
vehere

relinquere
remittere
repanere
reprehendere
requiescere
requfrere
resisfere

scindere
ser/bere
serere
sinere
so/vere
spargere
statuere

smere
sllrgere
tangere
rollere
tradere
trahere
tremere

vendere
ver/ere
vincere
vlsere
v/vere

liibf

persequf
profic7scl
queri
remin fscl

rever/i
sequf
utf

fru,

loqu
niiscl
oblfvfscf

2. Ind . preso pers. l a sing. -io, -ior

abicere
accipere
adicere
affieere
al/icere
aspieere
olljugere
capere
c6njicere

eonspieere
eupere
despicere
efficere
effugere
eicere
eripere
facere
fu gae

acere
incipere
illterficere
parere
percurere
perficere
pr6icere
pr6spieere
qualere

mori

pari

p rogredi

exaudire
exlwurire
fin/re
haurfre
invenfre
mourre
munfre
nesefre

oboedire
operire
pervenire
prsilfre
pnire
reperfre
revenire
salire

scfre
sen/fre
servire
viigire
venire
veslfre
vincfre

mentiYi

opperirT

orfrf

Cuarta conjugacin
Inf. preso act. -Ire, paso -Irl

Deponentes

COllOqllf
complecJi
consequf

Deponentes
egrei

rapere
recipere
sapere
surripere
suscipere
sllspicere

advel1ire
aperire
audire
circumsilfre
convenfre
cstomre
desire
dormire
Deponentes

Largrr
partTrf

43

.33. NDICE DE PARTCULAS


PREPOSICIONES
De acusativo
ad
adversusl-um
ante

De ablativo

circii
circum

ah/a
coram
eum
de
exle
prae

cis

pro

citra

sine

aplld

contrii
ergo
extrii

Deac.yabl.
in

CONJUNCIONES
COORDINANTES
Copulativas
ac/atque

SUBORDINANTES
Completivas
ut

el

ne

el ... el

Finales

neclneque
neque ... neque
nevelneu
non modol sOlWIl .. .
... sedlverum

ne

-que

uf. uf non

ut

Consecutivas

,ifra

sub

Disyuntivas

Causales

inter

super

all

eum
quia
quod
quoniam

out
aut ... aut

fntra

xtii
ob
per
p ost
praeter
prope
propler

secundum
supra
tfiins

ultra

sfvel seu
sfve ... slve

vel

ve

Temporales
antequam
cum (primum)

Adversativas
al

donec
dum

autem
sed
tamen

postquam
priusquatn
quand6

vero

verum

INTERJECCIONES

simul atque
ubi (prTmum)
lit (prlmum)

Explicativas
age, agite

c'lir

Condicionales

ecee

enim
nom
namque

dummodo
nisi

ei

en

SI

heu
heus

sin

Ilativas

ergo

Concesivas

etenim

etsl
quamquam

ideo
igitur
raque
quamobrem
qure

Comparativas
quasi
Slcut
tamquam
ul

ve/ut

44

bz

-34_ NDICE DE TERMINACIONES


SUSTANTrvOS y ADJETIVOS
Terminaciones

Decl inaciones

Ejemolos

-a

1: nomo sing.
n. IJI, IV n .: nom .lac. plur.
1: ab!. sing.
1: gen.ldat. sing., nomo pIu!.
1: ae. sing.

flmina, bona

-a
-a

-ae

-aro
-Mum

-as
-bus

-e
-e
-e

-o
-e

1: gen. plu!.
1: ae. plur.
V: datlab!. pIm.
II m: voc. sing.
lli: abl. sing .
I1J adj .: no m iae. n. si ng.
V: abl. sing .

JIII adj . > adv.


V: datJab!. pIur.
V: genJdat. sing.
-em
III/V mif.: ae. sing.
-errirnJus -a -um 1-I11 adj. -er: supo
-erum
V: gen. plur.

-ebus
-ei, -el

-es
-es
-j

-i
-;
-;
-;
-;
-;
-ia

-ibus
-im
-iOI -i6rlis

verba, nomina. maria, cornua


fom inli, bona
flm inae, bonac
flminam, bonam
fimi nlirulIJ, boniirum
flm illiis . boniis
dibus . rebus
domine. bone
pastore, trOve, nomine. priOre

breve
die, re

recte
diebus, rcbus

diz. re;
piistorem. nlivem, brevem, diem . rem
pulcherrimus
dierum, rerum

lIT m./f.: nomiae. plur.


V , III f;: nomo sing:. nornJac. plur.

piistores, naves, breves


dies , res, 1lUbs

II: gen. siog.


11 m: nomoplur.
II m .: VQC. sing.
II adj .: dat. sing.
IlI: dato sing.
lIT n.: datJabl. sing.
III adj.: dat./abl. sing.
III n .: nom .lac. plur.
IU, IV: datJabl. pIur.
DI fim.: ae. sing.
I-IU adj. mi f.: comp.

dominf, librf, verhf. bonf

-is
111: gen. sing.
-is
III mJf.: nomosing.
-15
1, 11: datJab!. pIur.
-issime
I-I1I adj . > adv. supo
-issirnlus - 3 -um I-III adj.: supo
-iter
10 adj . > adv.
-ium
m: gen. plur.
-ius -i5r1is
I-JI! adj. n: comp.
-ius
I-III adj. > adv. comp.
-IUS
IIII adj .: gen . sing.
-
ll: dat JabL si ng.

domini, lib,i, bonf


lilf,jili , m i
soll, totT, nl, lli, nUf, neutTi, alif, alteri
pastorI, niivi, nominf, pr iori
marf, animan
br cvf

maria, animiilia, brevia


piist6ribus, n'viblls, portihus, brevibus
puppim, sitim , vim , Tiberim
[angior, brevior
piist6ris, nomins. navis, maris, brevis
niivis, brevis
flminis , dominrs, verbls, bonls
rectjssime, brevissime
longissimus, brevissimus
breviter
navium, rnarium, brevium
tectius
rctius
so/rus, totlus, unius, llius , alfus , alterius
domifo, libro, verbO, bono

45

-o
-os

/JI! adj. > adv.


11: gen. plur.
II ro: ac. pIur.

-mm

1,11, V: gen. plur.

-ter

III adj. -ns>adv.


IV: abl. sing.
IV TI.: nom.lacJdat. sing.
IV n.: nom.lac. plur.
IV: dat. sing.
II n.: nomiac. sing.
n, IV miL ac . sing.
lIIlIV: gen. pIur.
11, IV m./f.: nomo sing.
IV mJf.: gen. sing . nom ./ac. plur.
IV: gen. pIUT.

-orum

-ii
-ii
-ua
-uI
-um
-um

-um
-us
-s
-uum

cert6,JaJso, primo, postremo, raro, subitii


domini5rum, librorum, verborum, bon6rum
dominas, libros, bonos
fominirrum , dominorum, verb6rum. dierum

pn7denter, constanter
porti., mana. coma
cornu
cOnlua

ponul, manuf
verbum, bonum
dominum, librum, portum, manum, bonum
pstrum, nmillum, portuum, priOrum
dominus,portus, manus, bOlluS
porzs. mans

porruum, manuum, cornuum

VERBOS
Terminaciones

Conjugaciones

Ejemplos

-3
-am

1: i~p . preso sing.


III, IV: indo fut. 1.p.sing. act..

ama!

-am
-amini

11, llI, IV: subj. preso p.l. si ng. act..


[: indo preso 2.p.plur. pas .
1: imp . preso plor. dep.
11, III , IV: subj . preso 2.p.plur. pas o
1: indo preso 1.p.pIue paso
n, IIl , IV: subj. preso l .p.pIur. paso

-funinT
-amioi

-arnur
-amur
-amus

-amus
-andlum -i -o
-andlus -a -um
-8ns -antlis
-ant

-ant
-antur
-antur
-ar
-ar
-are
-are
-ri
-aris
-aris
- l[s

-as
-at
-al
-ate

46

1: indo preso l.p.plur. acl.


Il, IlI, IV: subj . preso !.p.plur. ael.
1: gerundio
1: gerundivo

1: partopreso
1: ind opreso 3.p.plur. acl.
11, Ill. IV: subj . preso 3.p.plur. aet.
1: indopreso 3.p.plur. paso
11, IlI, IV : subj. preso 3.p.plur. pas o
111, N : indo fut. l.p.sing. paso
11, llI, IV: subj . pres o l .p.sing. pas o
1: iof. preso acto
1: Imp . preso sing. dep.
[: inf. preso paso
[: iod. preso 2.p.sing. paso
Il, IlI, IV: subj. preso 2.p.sing. paso
1: ind opreso 2.p.sing. act.
n, 111, IV: subj . preso 2.p.sing. aCL
1: ind opreso 3.p.sing. acl.
n, Ill. IV: subj. preso 3.p.sing. ael.
I: Imp. preso pille.

scrbam, audiam
mOlleam, scrlbam, audiam
amiimin
laetiminl!
moneaminl, scrwiiminl, audimini
ammur
moneamur, scrlbamur, audimur
amiimus
mOlleimus, scrlbiimus, audiamus
amandum
amandus
amiins
amant
moneant, scrfbant, audiant
amantur
moneantur, scrfbamur, audiantur
scribar, audiar
monear. scrfbar. audiar
amre
laetire!

amar,
amaris
moneiris, scrbiiris, audiaris
amas
moneas, scrmas. a14diis

amal
monea!, scrwat, audiat
amiite!

-atis
-atis

-a'Uf
-atur
-bam

-bamini
-bmur
-bmus
-bant
-bantur
-bar
-bris
-bas
-bal
-batis
-batur
-beris
-bimini
-bimur
-bimus
-bi s
-bit
-bitis
-bitur
-b5

-OOr
-bunt
-buntur
-e

-c
-ebam
-ebamini
-ebamur
-ebamlls
-ebant
-ebantur
-ebar
-ebaris
-ebas
-ebal
-ebatis
-ebatur
-em

-eminr
-eminl
-emini
-eminT

1: ind. preso 2.p.plur. acto


n, 1lJ, IV: subj. preso 2.p.pl. aeL
1: indopreso 3.p.sing. paso
n, 1IJ, IV: subj. preso 3.p.sg. paso
I-IV: indo imperf. I.p.sing. acto
I-IV: indo impetf. 2.p.plur. paso
I-IV: indo imperl. l.p.plur. paso
I-IV: indo impetf. I .p.plur. aet.
I-IV: indo imperl. 3.p.plur. aet.
I-IV : indo imperl. 3.p.plur. paso
I-IV: indo imperf. 1.p.sing. paso
I-IV; indo imperf. 2.p.sing. pas o
I-N: indo imperf. 2.p.sing. act.
I-IV: indo imperf. 3.p.sing. acto
]-IV: indo imperf. 2.p.pIur. aet.
I-IV; indo imperf. 3.p.sing. paso
1, II: indo fut. 2.p.sing. paso
1, 1I: ind ofut. 2.p.plur. paso
1, 11: indo fuL l.p.plor. paSo
1, IJ; indofut. l.p.pIur. acto
1,11: indo fut. 2.p.sing. acto
1, ll: ind ofut. 3.p .sing. aeL
1, II: indo fut. 2.p.plur. aet.
1, TI: indo fut. 3.p.sing. paso
1,11: ind ofut. l.p.sing. aet.
1, 11: indo fut. l.p.sing. pas.
1, II: indo fut. 3.p.plur. aet.
1,11: indo fut. 3.p.plur. paso
IIl: mp. preso s1ng.
II: imp. pres o5ing.
n, TII , IV: indo imperf. Lp.sg. ace
1, I1I, IV: indo imperf. 2.p.pl. paso
11, 1lJ, IV: indo imperl. l.p.pl. paso
11, 111, IV: indo imperl. I.p.pl. aeL
11, I1I, IV: indo impert. 3.p.pl. aet.
11, 1IJ, IV: indo impert. 3.p.pl. paso
I1 , 1lJ , IV: indo impert. I .p.sg. paso
I1 , 1lJ, IV: indo impert. 2.p.sg. paso
11, m , IV: indo impert. 2.p.sg. aeL
11, m , IV: indo imperf. 3.p.sg. aet.
11, II1, IV: indo impert. 2.p.pl. ael.
11, I1I, IV: indo impert. 3.p.sg. pas.
1: subj. preso Lp.sing. acto
II: ind opreso 2.p.plur. paso
II: imp. preso pIllr. dep.
m , IV: indo fuL 2.p.plur. pas.
T: subj. preso 2.p.plur. paso

amatis
n/oneiitis, serfbiitis , audilitis
amiitur
moneiiwr, scrfbiitur, audiatur
anuibam , monebam, scrwebam, audiebam
amiibiiminr, monebiiminr, scrfbeoomi"r, audiebaminf
amiibiimur, monebiimur, scribebOmur, audiebimur
amiibiimus, monebimus, scrwebomus, audiebiimus
amiibant, monebanl, scrwebant, audiebant

amiihanlur, monebanlur, scrfbebanlUr, audiebantur


amiibar, monebar, scrwebar, audiebar
amabiiris, monebiiris, scribiboris, audiibaris
amiibas, monebas, scrfhibiis, audiebiis
amabat, monebat, scribebat, audiebat
amiibatis, monebatis, scrfbebiitis, audiebiitis
amiibiitur, monebiit/4r, scribebiitur, audiiJbiitur
amiiberis, moneberis
amiibimillf, monebiminf
amiibimur, monebimur
amiibimus, monebimus
amiibis, monebis
omiibil, monebit
amabitis, monehiris
amiibitur, monebitur
amiiba, moneba
amiihor, monebor
amiibullt, mOfJehunf
amiihuntur, monebuntur
scrwe! cape!
malle!
mOlJebam, scrlbebam, audiebam
monebiiminl, scrlbebominf, audiebiiminl

monebmur, scrlbebnmr, audiiJhlimur


monebamus. scribebmus, alldiebamus
monebom. scrfbebant, audiebam
monebantur. scrfbbantur, audibantur

monebar, ser/bebar, audiebar


mOIlbOris, scrwebiiris, audieoor;s

monebas, scrwebiis, audiebas


monebat, scrlbebat, audiebat
"wnebit. scrfbebotis. audibitis
mOllebtitur, seribebiilur, audieblilur

amem
monemin,

veremini!
scrwminf, Glld;e,llini
amemilll

47

-emur

-emur
-emur

-emus
-emus
-ernus
-elldlum -1 -o
-endlus -a -um
-t ns -entlis
-ent
-ent
-ent
-elltur
-entur
-entur
-er
-eram

-eramus
..-erant

-eras
-erat

.....eratis
-ere
-ere

-ere
-ere
....ere == --erunt
-eri

-erim
..-erimus

. . .erimus
.-..erint
-erint
-eris

-eris
-eris

-eris
-eTis
-eris
-erit
-erit
-eritis
-eritis
-ero

.....erunl
-et
-et

48

II: indopreso Lp .plur. paso


m, IV: ind, fuL 1,p,plur. paso
1: subj, preso l.p.plur. paso
ll: ind opreso J .p.plur. act.
111, IV: indo fut. 1.p.plur. act.
1: subj . preso l.p.pluf. acto.

11, m, IV: gerundio


11.111, IV: gerundivo
n,m, IV: parto preso
11: ind opreso 3.p.plur. acto
m, IV: indo fut. 3.p.plur. acto
1: subj. preso 3.p.plur. act.
II: indo preso 3.p.plur. paso
m, IV: indo fuL 3.p.plur . paso
1: subj . preso 3.p.plur. paso
1: subj. preso l.p.sing. paso
I-IV : indo pluscperf. l.p.sing. act.
-IV: indo pluseperf. I.p.plur. aec
I-IV: indo pluscperf. 3.p.plur. aeL
I-IV: indo plu scperf. 2.p.sing. acto
I-IV: iodo pIuscpen. 3.p.sing. act.
I-IV : ind opluscperf. 2.p.plur. aet.
111: jnf. preso acto
III: imp. preso sing. dep.
11: inf. preso act.
II: mp. preso sing. dep.
I-IV: indo perf. 3.p.plur. act.
Il: inf. preso paso
I-IV: subj. perf. l.p.sing. acto
l-IV : indo fut. perf. l.p.plur. acto
I-IV: subj. perf. l.p.plur. aeL
I-IV : ind ofUL perf. 3.p.pl ur. ael.
I-IV: subj. perf. 3.p.plur. acto
ill: ind opreso 2.p.sing. paso
I-IV: indo fut. perf. 2.p.sing. act.
-IV: subj. perf. 3.p.plur. acL
II: indo preso 2.p.s ing. paso
H1,IV: indo fuI. 2.p.sing . paso
1: subj . preso 2 ,p.sing. paso
[-IV: indo ful.perf. 3.p.sing. act.
I-IV: subj . perf. 3 .p.plur. acto
I-IV : indo fUL perf. 2.p.plur. acl.
I-IV : subj. perf. 2.p.plur. acl.
I-IV: indo fu! . perf. l.p.sing. acto
I-IV: indo perf. 3.p.plur. acto
11: indo preso 3.p.sing. acto
IIl, IV: indo fut. 3.p.sing. aet.

manemur
scrwemur, audiemur
amemur
mOflemus
scribemus, audiemus
amemuJ
monendum, scrwendum, audiendwn
monendus, scribendus, audielldus
monellS, scrwens, Q/ldiens
monent
scribent,aildient
amem
manen/ur
scribentur, audientur
amentur
amer
amv-, 11101111-, scrips-, audvleram
amiiv-, monu-, scrips-, audivleramus
amiiv-, mOIlU- , scrfps-. audiv/erant
amav- , monu-, scrips-, aumv/eriis
amav-, mOIlU-, scrips-, audivlerat
amav-, I1wnu-, scrfps-, audfvferiitis
scrfbere, capere
sequere!
monere

\lerere.'
amiiv-, mOIlU- , scrps-, auOtvlere
manirf

amav-, monu-, scrfps-, audlvlerim


amav- , mOflll-, scrips-, audlvlerimus
amav-, monit-, scrfps-, audfvlerimus
amv-, monu-, scrfps, audiv/erint
amav-, mOllU-, scrips- , audfvlerint
scrweris
amav- , mOIlU-, scrTps -, aufvleris
amiiv-, monu-, scrips-, audfvleris
moneris

scrweris, audieris
amers
amav-, monu-, scrips-, aumvleril
amiiv-, monu-, scrips-, audlvlerit
amtl-, numu-, scrps-, audivleritis
an/av-, monu-, scrfps-, aumvferitis
amiiv-, mOltU- , scrips-, audTvleriJ
amv- , mOtW-, scrps-, audiv/erunt
monet
scribet, audiet

-et
Mete

Melis
-etis
-etur
-etur
-etur
-j
-j
-j

-imini
-minI
-iminI
-IminI
-imur
-imus
.....imus
-imur
-imus
Mio
Mio
-ior
-ior
-Ire
-Ire
-iri
Mis
Mis

. . . isse
- issem
.....issemus

,.."issent
- isses
. - isset
-jsseris
- istf
.....8tis
-it

..... it
-ite
-He

-iris
-itis
-it
Mitote

-icur
-iunt

1: subj. preso 3.p.si ng. acto


II: Imp. preso pInJ.
11: indopreso 2.p.plur. acto
111, IV: indo fut. 2.p.plur. act.
II: indo pres o3.p .sing. paso
III, IV: indo fut . 3.p.sing. paso
1: subj . preso 3.p.sing. pas o
JII: nf. preso paso

IV: Imp. preso sing.


I-IV : indo perf. l.p.sing. acto
111: ind opreso 2.p.plur. paso
lII: Imp. preso pInr. dep.
IV: ind opreso 2.p.plur. paso
IV: irop. preso pluT. dep.
III: ind opreso 1.p.plur. paso
111: ind opreso l.p.plur. act o
I-IV: indo perlo l.p.plur. acto
IV: indo pres o .p.p!ur. paso
IV: ind opreso l.p.plur. act.
IV: indo pres o I.p.sing. acto
III: ind opreso l.p .sing. act.
IV: ind opreso l.p.sing. paso
ID: indo preso 1.p.sing. pass
IV: Inf pres oindo
IV: irop. pres osing. dep.
IV: inf. preso paso
]11: ind opreso 2.p.sing. act.
IV: ind opreso 2.p.sing. acto
I-IV: inf. perl. act.
I-IV: subj . pluscperf. l .p.sing. act
l-IV: subj. pluscperf. ] .p.plur. act
I-IV: sub. p!uscperl. 3.p.p!ur. aet.
I-IV: subj. pluscperf. 2.p.sing. acto
I-IV: subj . pluscperf. 3.p.sing. acto
I-IV: subj. pluscperf. 2.p.plur. act.
I-IV: indo perf. 2.p.sing . acto
I-IV; indo perf. 2.p.plur. act.
m , IV: indopreso 3.p.sing. act.
I-IV: indo perf. 3.p.sing. acto
lIl: rop. preso pIur.
IV: imp. preso plur.
11]: ind opreso 2.p.pJur. act.
IV: indo preso 2.p.plur. act.
I1I: imp. fut. sing.
III: imp . fut. plm.
lIT: indopreso 3.p.si ng. acto
IV: ind opreso 3.p.plur. acto

amet
mOMtel
mones
ser/betis, audietis
monefllr

scrwetur, audietur
ametur
scrwf

aud!
audfv/, monuf, scr'ipsi, audfvI
scrfbimin/

sequimin'{!
audiminf

partlmini!
scrlbimur
scr7bimus
amiiv-, monu-, scrips-, audivlimus

audimur
audimus
audio
capiO
audior
capior

audire
partire!
audiri
scrwis
aums
amiiv-, monu-, scrips-, audfvlisse
amav- , monu-, scrips-, audiv!issem
amiiv-, tnonu-, scrips-, audivlissemus
amiiv-, monu-, serTps-, audfvlissent
amav-, monu-, scrfps-, audivlisses
amiiv-, manu-. scrfps-, audivlissel
amiiv-, monu-, scrfps-, audivlisselis
amiiv- , monu-, serfps-, audIvlisti
amiiv-, monu-, scrips-, audIvlistis
seribit, audit
amiiv-, monu-, scrips-, audivlit
scrfbite!

audfte!
seribilis
aud1ris
scrfbito!
scrfbirote!

scribilur
audiunt

49

-iunt
-iuntur
-iuntur
-m

-minI
-minI
-mur
-mus
-ns -ntlis
-nt

-otur

-o
-or
-r
-re
-re
-rem
-reminI
-remur

-remus
-rent
-rentur
-rer
-reris
-res
-ret
-retis

-cetur

-o

-ns
-s
-t
-te

-tis
-to
-tote
-tur
""um
=rlus - 3 -um
""'US -3

50

-um

ID: ind opreso 3.p.plur. aet.


IV: ind opreso 3.p.plur. paso
lIT: ind opreso 3 .p.pIur. pas o
I- IV: l.p.sing. aet.
[-IV: 2.p.plur. paso
I- IV: mp. preso plur. dep.
I-IV: l.p.plur. paso
I-IV: I .p.plur. acto
I-IV: part. preso
[- [V: 3.p.plur. acl.
I- IV: 3.p.plur. paso
1- 1V: ind opreso l .p.sing. aet.
I- IV: iodo preso l.p.sing. paso
I- IV: 1.p.sing. paso
I-IV: int. preso aet.
I-IV: imp. preso sing. dep.
I- IV: subj . imperf. l.p .sing. ael.
l- IV: subj. imperf. 2.p.plur. paso
I- N : subj . imperio I .p.plur. paso
I- IV: subj. imperf. l.p .plur. aet.
I-IV: subj. imperf. 3.p.plur. aet.
I-IV: subj . imperf. 3.p.plur. paso
I-IV: subj. imperf. l.p.sing. paso
[- IV: subj. impert. 2.p.sing. paso
l- IV: subj . imperf. 2.p.sing. acto
I-IV: subj. imperf. 3.p.s ing . aet.
[- IV: subj. imperf. 2.p.plur. aet.
[- IV: subj. imperf. 3.p.sing. paso
I,lI, IV: inf. preso paso
I-IV: 2.p.sing. paso
I- IV: 2.p.sing. aet.
I-IV: 3.p.sing. act o
[- IV: imp. preso plur.
I- IV: 2 .p.pIur. acto
I-N: rop. tul. sing.
[- IV: imp. fut. pIur.
I-IV: 3.p.si ng . paso
I- IV: supino JI
I- IV: supino 1
l- JV: part. fut. act.
I- IV: pan. perf. paso

capitmt
audiuntur
capiuntur
amiibam, monebam, scrwebam, audfebam ...
amminT, moneminT, scrfbimilll, audTminf. ..
conminl! vermini! sequimini! partiminff ...
ammur, monmur, scribimur, audlmur .. .
ammus, monmus, scribimus, audlmlls .. .
amns, monns, scribens, audiens
amant, manen!, scribunr, audiu nt ...
{lmanwr. monentur, scrwuntllr, audiulJlur ...
amo, mone, scrfb6, audio
amor, montor, scrlbor. audior
amiibar, monbar, scribebar, audfebar ...
amre , mOflere , scribere, audire
laetire! verere! sequere! partfre!
amrem, monerem, s<:rfberem, aumrem
amremini, monremin f, scribereminf, audireminr
amormur, monremur, scrweremur, audiremur
amaremm, moneremus, scrweremus, aumremus
amrent, monerent. scriberent, audlrent
amarentur, monrefllur, scnbere1ltur, audirenlur
amrer, monerer, scrfberer, audirer
amireris, mOllereris , serTberris, audfreris
amres, m.or/eres, scriberes, audTres
amret. moneret. seriberet, audiret
amartis, monretis, scrfberetis. audirtis
amrtur, moneretur, scrTberetur, audiretur
amiirr. monri. audirf
amoris, moneris, scrfberis, aud iris
ams, mons, serTbis, audis ...
amat. mOllet, scrfbit, audit...
amare! nwnte! serfbite! audite!
amtis. monetis, scribitis, auditis ...
amiit6! mOlleto! scribit6! audito!
amtote! monetote! scrTbitote! audft6te.'
amrur, monrur, seribitur, audftur ...
amiil, monit, seripr, audTtli
amiilum, mOflitum, scrTptum, audftum
amoTurus, monitrus, scriphirus, auditurus
amatus, monitus, scriptus, auditus

www.culturaclasica.es

www.lingualatina.es

LINGVA LATINA PER SE ILLVSTRATA. VALORES DE LOS CASOS


Los ejemplos estn entresacados del captulo donde cada valor aparece por primera vez.
1. NOMINATIVO
El nominativo es, fundamentalmente, el caso del sujeto del verbo en forma personal.
[1.1] Sujeto
El sujeto designa un elemento de la realidad (persona, cosa, idea) del cual se dice algo.
Frecuentemente, el sujeto designa al agente:
Rma in Itali est (I.1); Ilia cantat (III.3)
En las construcciones pasivas, el sujeto designa al paciente, no al agente:
Ilius lectc vehitur (VI.69)
[1.2] Atributo
El atributo, o predicado nominal, es un adjetivo o sustantivo que identifica o cualifica al
sujeto mediante el verbo esse:
Sustantivo: Nlus fluvius est (I.18)
Adjetivo: Numerus servrum est magnus (II.45)
[1.3] Predicativo
El complemento predicativo se refiere al sujeto con verbos como appellr, nminr,
dic, vocr; putr; fer:
Aemilia autem mamma appellbitur, non mter (XX.29)
(Ego) Tlpolemus nminor (XXII.43)
Nvis paul levior fit, simul vr... flcts mult altirs fiunt (XVI.123)
2. VOCATIVO
El vocativo sirve nicamente para invocar, llamar o nombrar, con ms o menos nfasis,
a una persona o cosa personificada:
Mdus Dvum vocat: Dve! (IV.25)
* El caso vocativo suele aparecer en oraciones exhortativas. La forma verbal empleada para dar
rdenes es el imperativo:
Tac, serve! (IV.37)

3. ACUSATIVO
El acusativo indica, fundamentalmente, la direccin o el fin de una accin verbal. Sus
usos principales son complemento directo de los verbos transitivos y complemento de
direccin con verbos de movimiento.
[A] COMPLEMENTO DIRECTO
[3.1] El complemento directo de un verbo transitivo indica la persona o cosa a quien se
dirige la accin verbal:
Quntus Marcum videt (III.11); Ilius pecniam numerat (IV.9)

LLPSI. Valores de los Casos 1

www.culturaclasica.es

www.lingualatina.es

[3.2] Acusativo con verbos impersonales


Con los verbos impersonales de sentimiento, pudet, paenitet, taedet, piget y miseret, el
acusativo expresa la persona afectada (ver 4.7):
Puerum pudet fact su (XXIII.82)
[B] COMPLEMENTO CIRCUNSTANCIAL
[3.3] Acusativo de direccin
ad + acus. indica el movimiento hacia los alrededores de un lugar:
Qu it Ilius? ad vllam it (VI.35)
in + acus. se emplea cuando hay movimiento hacia el interior de un lugar:
Syra stium aperit et in cubiculum intrat (VII.14)
Con determinados nombres geogrficos (ciudades e islas pequeas) y con domus -s y
rs rris, el lugar adonde se expresa en acusativo sin preposicin:
Qu it Mdus? Rmam it (VI.49)
Omnes discipul vestments mids domum revertuntur (XXI.8)
[3.4] Acusativo de extensin
[3.4.1] En el espacio: se utiliza para indicar un espacio recorrido o distancia desde
un lugar: Aemilius in castrs habitat mlle passs fne imperi (XII.93)
Tambin sirve para expresar las medidas de un objeto (longitud, altitud, etc.) y suele
ir acompaado de los adjetivos longus, ltus, altus:
Plum Aemili sex peds longum est (XII.47)
[3.4.2] En el tiempo: expresa la duracin de una accin o estado:
Hom snus nngint... anns vivere potest (XIII.10)
y se emplea tambin para expresar la edad de un individuo:
puer septem anns ntus (XXXIII.24)
[C] ACUSATIVO EXCLAMATIVO
[3.5] El acusativo exclamativo se utiliza, en lugar del vocativo, en exclamaciones
dirigidas a personas que no estn presentes. Puede ir precedido de ! y de heu!
O, discipuls improbs! (XV.23)
[D] DOBLE ACUSATIVO
[3.6] De persona y de cosa, con verbos como docre, poscere, rre, rogre, celre,
donde la cosa equivale al compl. directo y la persona al compl. indirecto en castellano:
Magister puers numers et litters docet (XVII.1)
[3.7] Complemento directo ms predicativo, con los verbos indicados en 1.3 en voz
activa:
Aemilia Ilium virum optimum appellat (XIX.28)

LLPSI.Valores de los Casos 2

www.culturaclasica.es

www.lingualatina.es

4. GENITIVO
El genitivo es el caso propio del complemento del sustantivo, aunque tambin puede
completar a algunos verbos y adjetivos.
[A] COMPLEMENTO DE SUSTANTIVOS (ADNOMINAL)
[4.1] Genitivo posesivo
Expresa la persona que posee o a la que pertenece algo, como, por ejemplo, los vnculos
de parentesco:
Ilia est flia Ilii et Aemiliae (II.14)
[4.2] Genitivo partitivo
Indica el conjunto del que se toma una parte:
Exercitus est magnus numerus mlitum (XII.80)
Suele aparecer con trminos que expresan cantidad, como multum y paulum:
Paulum cib nec multum pecniae (XVI.61)
Es frecuente con el superlativo, expresando el segundo trmino
Venus, pulcherrima omnium derum, dea amris est (XIX.21)
* El gen. partitivo puede ser sustitiudo por ex (), d + abl. En el segundo trmino del superlativo
tambin podemos encontrar inter + ac.
Iam neuter dubus puers dormit (XIV.39)
Inter omns des Iuppiter pessimus martus est (XIX.15)

[4.3] Genitivo subjetivo y objetivo


Los sustantivos derivados de verbos o cuyo sentido es afn a una idea verbal, p. ej. timor
y amor, pueden regir un genitivo para indicar lo que es sujeto u objeto (complemento)
de dicha idea:
[4.3.1] Subjetivo: Neque amor coniugum hodi minor est quam tunc (XIX.87)
[4.3.2] Objetivo: Sine timre mortis contr hostem e (XXV.77)
Thseus ob amrem patriae cvs sus a mnstr servvit (XXV.86)
[4.4] Genitivo de cualidad
Describe la cualidad caracterstica o permanente de un sustantivo. Suele usarse tambin
para expresar la edad de una persona:
Quntus est puer septem annrum (XIX.33)
[4.5] Complemento de adjetivos
El gen. sirve de complemento a diversos adjetivos, generalmente de significado afn a
una idea verbal (cupidus, peritus, memor, plnus, etc).
Hic saccus plnus mlrum est (VII.43)
Mns, cupidus aur atque sanguinis, nn modo magnam pecniam, sed etiam
homins vvs ab Athninsibus postulverat (XXV.46)
Normalmente se trata de un gen. objetivo y puede acompaar tambin a un participio de
presente: E tempore Thseus, vir patriae amans Athens vvbat (XXV, 51)

LLPSI. Valores de los Casos 3

www.culturaclasica.es

www.lingualatina.es

[B] COMPLEMENTO DE VERBOS (ADVERBAL)


[4.6] Con esse.
El genitivo puede aparecer como complemento del verbo esse, indicando en la mayora
de las ocasiones una posesin o una cualidad de la persona o cosa de la que hablamos
(gen. posesivo y gen. de cualidad):
Cuius est haec taberna? Albini est (VIII, 2)
[4.7] Con verbos de recuerdo y sentimiento.
Los verbos impersonales de sentimiento (pudet, paenitet, taedet, piget y miseret)
expresan en gen. la causa del sentimiento y en ac. la persona afectada (ver 3.2 ):
Puerum pudet fact su (XXIII.82)
El objeto de los verbos de memoria (oblivisc, reminsc, meminisse) se puede
expresar en ac. o en gen. (genitivo de objeto):
Oblvscere illus vir improb! (XXV.126)
[4.8] Con verbos de precio y estima.
Para indicar en cunto se estima algo, se utiliza el verbo aestimre (o facere con el
mismo sentido) ms un genitivo como magn, parv, plris, o minris (genitivo de
precio y estima):
Merctrs mercs sus magn aestimant, vtam nautrum parv aestimant (XXIX.6)
[4.9] Con verbos judiciales.
Con los verbos accsre, damnre y absolvere la culpa, la condena o el delito se
expresa en gen. (genitivo de referencia):
Lydia pergit eum frt accsre (XXIX.137)

5. DATIVO
El dativo expresa fundamentalmente una idea de atribucin, participacin o inters,
indicando, por tanto, la persona (o cosa) interesada.
[A] COMPLEMENTO INDIRECTO
[5.1] El complemento u objeto indirecto completa el significado de un verbo transitivo
o intransitivo, expresando el destinatario o beneficiario de la accin:
Pater fli su magnum mlum dat (VII.47)
Albnus Lydiae margarts ostendit (VIII.46)
Los verbos impersonales, o expresiones impersonales, suelen llevar un dativo como
nico complemento:
Lacrimre puer Rmn nn convenit (XV.63)

LLPSI.Valores de los Casos 4

www.culturaclasica.es

www.lingualatina.es

[B] DATIVO DE INTERS


[5.2] Dativo de dao o provecho
Designa a la persona a quien concierne, a quien se le hace bien o a quien se le hace
dao:
Dvus: Tibi nec caput nec ps dolet! (XIV.66)
Suele emplearse tambin con la expresin impersonal necesse est:
Sprre necesse est homin (X.58)
[5.3] Dativo posesivo
Con el verbo esse y un nom., el dativo expresa a quin pertenece algo:
Mrc na soror est (XII.6)
Se utiliza tambin habitualmente para indicar el nombre de alguien:
Mtr Aemilia nmen est. Quod nmen est patr? (XII.9)
[5.4] Dativo simpattico
El dativo simpattico aade un matiz mucho ms afectivo que el dativo posesivo. Es
ms apropiado traducirlo como un pronombre posesivo (mo, tuyo, suyo, etc.) que como
un dativo:
Venter mihi (= venter meus) contrahitur propter famem (XXX.41)
[5.5] Dativo de relacin
El dativo de relacin (o dativo de punto de vista) indica la persona con respecto a la
cual es cierto lo afirmado en la oracin:
Is, qu ad septentrins nvigant, orins dextr est (XVI.50)
[5.6] Dativo agente
Con el gerundivo (voz perifrstica pasiva), el agente, la persona por la que la accin ha
de ser realizada, se expresa en dativo (no con ab + abl.).
Quidquid dominus impervit, serv faciendum est (XXXI.159)
[5.7] Dativo de finalidad
El dativo puede expresar una idea de finalidad complementando a verbos como esse,
venre y dre, que deben traducirse por una expresin del tipo ser motivo (causa) de,
venir como (en calidad de), dar como, etc.:
Deinde, cum iam... vulnera quoque et sanguis spectaculo essent, duo Romani...
expirantes conciderunt (XLIII.89-93)
[C] DATIVO ADNOMINAL
[5.8] Llevan un complemento en dativo muchos adjetivos latinos, como amcus,
inimcus, pr, impr, necessrius, crus, etc.:
Magister amcus est patribus vestrs, patr me inimcus (XVII.79)
Longus somnus nfant tam necessrius est quam cibus (XX.4)
Profect lberts mihi vt crior est (XXXII.85)

LLPSI. Valores de los Casos 5

www.culturaclasica.es

www.lingualatina.es

6. ABLATIVO
El ablativo se emplea, esencialmente, para expresar los complementos circunstanciales
de la oracin. Tiene tres valores fundamentales: separativo (indicando separacin,
origen y punto de partida), instrumental (instrumento, medio y modo) y locativo (lugar
en el espacio y momento en el tiempo).
[A] ABLATIVO SEPARATIVO
[6.1] El abl. separativo (lugar de donde) indica el lugar del que parte o del que se aleja
un determinado movimiento, responde la pregunta de dnde?. Suele ir precedido de
las prep. /ab, /ex, d:
ab () + abl. indica el movimiento procedente de los alrededores de un lugar:
Unde venit Ilius? ab oppid venit (VI.34)
ex () + abl. indica que se sale de un sitio:
Ilia ross carpit et cum qunque ross ex hort venit (V.57)
d + abl. suele indicar movimiento desde arriba:
Imber est aqua quae d nbibus cadit (XIII.90)
Los nombres de ciudad no llevan preposicin:
Unde venit Mdus? Tscul venit (VI.48)
Tambin se construyen sin preposicin domus -s y rs rris:
S necesse erit dom abire... cotdi ad ns revert dbs (XX.136)
En una segunda acepcin, este ablativo indica separacin de algo, que puede ser real o
figurado. Se usa, pues, con verbos que expresan ideas de alejarse, distar (abesse,
discdere), rechazar (prohibre), moverse (movre), etc. Se emplea, adems, con
verbos como liberar (lberre), abstenerse (abstinre), carecer (carre),
diferenciarse (differre), etc. Puede ir con o sin preposicin. Cuando el abl. separativo
es una persona, se usa necesariamente con /ab:
Puer Iliam audiunt, neque i ab Aemili discdunt (V.56)
Mdus surgere cntur, nec vr s loc movre potest (XVI.140)
nfns neque somn neque cib carre potest (XX.5)
I sl qu magnam pecniam solvere potuerant servitte lberbantur (XXXII.5)
[6.2] Ablativo de origen
Se emplea para expresar el origen de una persona con verbos como nsc, o participios
como ortus, ntus, genitus (nacido, descendiente de + abl):
Troin sine cr dormibant, in is Aens, Anchs et Venere de ntus
(XXXVII.91)
[6.3] Ablativo comparativo
El segundo trmino de una comparacin puede expresarse con el mismo caso que el
primer trmino precedido de quam, o bien mediante ablativo sin preposicin:
Nunc ps dexter mior est pede laevo (XXIV.30)

LLPSI.Valores de los Casos 6

www.culturaclasica.es

www.lingualatina.es

[6.4] Ablativo de materia


La materia con la que est hecha un determinado objeto se puede expresar con ablativo
precedido de /ex:
Catna qu canis vinctur ex ferr facta est (XXII.13)
[B] ABLATIVO INSTRUMENTAL-SOCIATIVO
[6.5] Ablativo de medio o instrumento
Se emplea normalmente el ablativo sin preposicin para expresar el instrumento o el
medio con el que se hace algo:
Dominus servs mals bacul pulsat (VI.40)
Fminae gemms et margarts nulsque rnantur (VIII.23)
Lydia tabernam Albn digit mnstrat (VIII.42)
Rigen abl. instrumental los verbos t, fru, fung, vesc, potr y la expresin opus est:
Qu arat artr titur... qu serit man su titur (XXVII.21)
Post tanta negtia magis quam umquam ti fruor (XXX.23)
Quid opus est arms? (XXXII.78)
* Los nombres de persona se construyen con per + ac.:
Facile aliquid nov per nntis cognscere potes (XXXI.10)

[6.6] Ablativo de precio


Con los verbos que expresan la idea de comprar y vender (emere, vndere, cnstre,
etc.), el precio se expresa en ablativo sin preposicin:
Hic nulus centum numms cnstat (VIII.59)
rnmenta... parv preti emuntur (VIII.104)
[6.7] Ablativo de limitacin
Tambin llamado ablativo de relacin, indica en qu sentido es cierto lo afirmado en la
oracin. Suele determinar a adjetivos relacionados con estados fsicos o anmicos
(aeger) o verbos que significan aventajar (praestre) superar (superre), etc.:
Nec modo pede, sed etiam capite aeger est (XI.55)
Contr hosts numer superirs fortissim pugnvissmus (XXXIII.144)
In nsula Crt lim vvbat mnstrum terribile, nmine Mntaurus (XXV.25)
[6.8] Ablativo de medida
Indica el grado, la medida, la cantidad en que una cosa difiere de otra. Se puede emplear
para reforzar o atenuar un comparativo:
Nvis paul levior fit... et flcts mult altirs fiunt (XVI.123)
Tambin se encuentra delante de post y ante para indicar la diferencia de tiempo:
Decem anns ante apud parents nostrs habitbmus (XIX.123)
Paul post nihil nve cernitur (XVI.91)

LLPSI. Valores de los Casos 7

www.culturaclasica.es

www.lingualatina.es

[6.9] Ablativo prosecutivo


Expresa el lugar por donde. Se utiliza con sustantivos que indican un lugar hecho a
propsito para pasar por l (via, iter, porta, pns, vadum e, incluso, terra y mare):
Mdus vi Latn Rmam ambulat (VI.51)
* Con el resto de sustantivos, el lugar por donde se expresa mediante per + ac.:
Lupus, qu cibum nn habet, per silvam errat (IX.59)

[6.10] Ablativo agente


En las oraciones en voz pasiva, la persona gracias a la que se realiza la accin, el agente,
se expresa en ablativo precedido de /ab:
Dominus serv mal timtur (VI.73)
* Cuando el agente no es una persona, se emplea el abl. sin preposicin. El ablativo indica aqu el
medio o la causa y es frecuente tanto en frases pasivas como activas (ver 6.5):
Lydia verbs Med dlecttur (VI.91)
Cornlius nn est fessus, nam is equ vehitur. Ilius lectc vehitur (VI.68)

[6.11] Ablativo de compaa


Sirve para expresar la compaa de personas o cosas con las que cuenta alguien en la
realizacin de una accin. Normalmente va precedido de la prep. cum:
Pater et mter habitant cum Mrc et Qunt et Ili (V.9)
[6.12] Ablativo de modo
Indica el modo o la manera como se realiza la accin verbal. Suele ir sin preposicin,
aunque a veces puede ir precedido de cum:
Mrcus perterritus... magn vce clmat (X.111)
[6.13] Ablativo de cualidad
Describe la cualidad de un sustantivo. Suele usarse el abl. en lugar del gen. cuando la
cualidad es accidental, pasajera o externa:
Aliquot praednes maritim... tant audaci sunt ut n arms quidem Rmnrum
dterreantur (XXXII.48)
[6.14] Ablativo absoluto
Constituye una construccin gramaticalmente independiente del resto de la frase. Suele
constar de un sustantivo con un participio, de presente o de perfecto. En la mayora de
las ocasiones se puede traducir por una proposicin temporal:
Nvis port greditur mults hominibus spectantibus (XVI.64)
Cane vnct, tabellrius tandem intrat (XXII.119)
Frecuentemente podemos encontrar dos sustantivos en aposicin o un sustantivo y un
adjetivo concertados entre s:
Sle duce nvem gubern (XVI.94)
Nautae nec mar turbid nec mar tranquill nvigre volunt (XVI.36)
A veces debe sobreentenderse en la traduccin el verbo esse. Este ablativo absoluto sin
participio es habitual para expresar el ao de mandato de los cnsules romanos:
L. Genci et Q. Servli cnsulibus mortuus est Camillus (XLVI.145)
LLPSI.Valores de los Casos 8

www.culturaclasica.es

www.lingualatina.es

ABLATIVO LOCATIVO
[6.15] El ablativo locativo expresa el lugar en donde alguien o algo se encuentra o
donde se realiza una accin.
Normalmente, el abl. va precedido de la prep. in:
Ilius in magn vll habitat (V.1)
* Con los nombres de ciudad de la 1 y 2 decl. sing., el lugar en donde se expresa en caso
locativo, cuya desinencia es -ae (f. sg.), - (m. sg.):
Mdus Tscul nn est; neque Rmae est Mdus (VI.47)
* Tambin tienen locativo los sustantivos domus -s, rs rris y humus -:
Pater meus nauta nn est et dom apud ns manre potest (XX.126)
Ilius... rr in ti cgitat d negtis urbns (XXVII.66)
Et Mrcus et Sextus hum iacurunt (XXI.21)

Los nombres de ciudad de la 3 decl. y los de la 1 y 2 decl. pl. expresan el lugar en


donde en abl. sin preposicin:
E tempore Thseus... Athnis vvbat (XXV.51)
Adems de estos casos, determinados nombres comunes que ya tienen una cierta
significacin de lugar pueden aparecer en caso ablativo sin prep. para indicar dicha
circunstancia (locus, terra, mare, etc.):
stia sita est e loc qu flmen in mare influit (XVI.15)
[6.16] Ablativo de tiempo
No lleva preposicin, e indica el momento o la poca en que ocurre algo. Suele
expresarse con palabras de significado temporal (dies, annus, hra, mnsis, etc):
Aestte dis long sunt... Autumn folia d arborius cadunt (XIII.87, 94)
Quando sl altissimus est? Hr sext vel merdi (XIII.107)
Un uso muy frecuente se encuentra en la forma de expresar las fechas claves del mes:
Scrbbam Tscul Kalends Inis (XXIII, 30)
[D] ABLATIVO ADNOMINAL
[6.17] El ablativo adnominal es un tipo de complemento que acompaa a sustantivos y
adjetivos. Se trata siempre de nombres que se relacionan con verbos que expresan idea
separativa o instrumental, como plnus, gravidus, pertus, dignus, etc.:
T slus amre me dgnus ers (XIX.111)

LLPSI. Valores de los Casos 9

APNDICE 11. DERIVACIN Y COMPOSICIN EN LATN


[A] SUFIJOS
Muchas palabras nuevas surgen mediante la adicin de diversas slabas que se denominan
'sufijos', como -ia, -iludo, -or, -iO, -osus, -are. stos se aaden al tema de las palabras.
[1] Verbos derivados de sustantivos
Se forman verbos a partir de sustantivos con los sufijos: -iire/-iirl e -fre/-fr!.
Ejs.: cenare < cenIa; 5scuIari < oscul1um; firrIre < fio1is; partid < pars partlis.

[2] Adjetivos derivados de sustantivos


Los sustantivos fannan adjetivos con estos sufijos:
-asus, -iilis, -Gris, -iirius,-flis, -icus, -lus, -eus, -tus, -iinus, -fnus, -ensis.
Ejs.: pretiosus < pretilum; nav(jUs < navlis; mTIitiiris < mnes witlis; agriirius < ager agrli;
hostflis < hostlis; bellicus < belllum; orlHorius < oriltor -6rlis; aureus < aurlum; togiitus
< togla; RomGnus < R6mla; divfnus < dlvlus; Atheniensis < Athenlae.

[3] Sustantivos derivados de verbos


Se forman sustantivos a partir de verbos con los sufijos: -io, -us, -ium,-mentum, -oro
Ejs.: mtatio < mtare -atlum; adventus < advenIre -ventlum; idicium < idicalre;
6mamentum < emare; timor < timelre; venator < venari -atlum.
y adjetivos con los sufijos: -bilis, -idus, -lvus.
Ejs.: mtabilis < mtalre; timidus < timelre; imperattvus < imperare -atlum.
[4] Sustantivos femeninos derivados de adjetivos
A partir de los adjetivos se forman sustantivos femeninos que indican cualidad, mediante
estos sufijos: -ia, -itia, -itas, -iUido.
Ejs.: gratia < gratlus; laetitia < laetlus; nebilitas < n6billis; magnitiido < magnlus.
[5] Verbos incoativos
Aadiendo las letras -sc- (ese) se forman verbos incoativos en -(e)seere, que indican el
comienzo de una accin. En la mayora de los casos se aade un preverbio (y, a veces, -apasa a -i-). Ejs.: pallelre> pallescere; rubelre > e-rubescere; latelre > de-litescere.
[B]

PREVERBIOS

Se denomina verbo simple el que no proviene de otro verbo, como dare, facere, ferre,
eurrere. De los verbos simples se originan verbos compuestos mediante la adicin de
slabas denominadas' preverbios' .
Los preverbios latinos son:
ah-fii- adante- eircum
intro- ob- perprae-

conpraeter-

depro-

disre-

ex-/esub-

insuper-

intertriins-

Algunos preverbios cambian al entrar en contacto con la consonante siguiente:


ab- > a1Js- (abs-terrere), au- (au-jiJgere); ad- > ac- (ac-cedere), af- (a/jerre), ag- (ag-gredI), al- (01-

loqu!), ap- (ap-ponere), ar- (ar-rogare), as- (as-segun, at- (at-tulisse), a- (a-spicere); con- > col(col-nibI), com- (com-movere), cor- (cor-rumpere), co- (co-fre); dis- > dif- (dif-fidere), m- (m-gredI),
di-(discrTbere); ex- > ef- (elfugere); in- > il- (tI-ldere), im- (im-mittere), ir- (irrumpere); ob- > oc(oc-currere), of- (oJ-jerre), op- (op-pugnare); pro- > prod- (prod-esse); re- > red- (red-Tre); sub- >
suc- (suc-cedere), suf- (sufficere), sup- (sup-plere), sur- (sur-ripere), su- (su-spicere), sus- (sustinere); trlins- > tra- (tra-dcere).

59

APNDICE III. EVOLUCIN FONTICA


Aproximadamente el 80 por ciento del vocabulario de la lengua castellana procede del latn.
Los sustantivos y adjetivos evolucionaron a partir del caso acusativo. La -m del ac. sing.
desapareci muy pronto y la -s del ac . pI. se conserv en castellano como morfema de
plural. Anotamos a continuacin los principales cambios fonticos en la evolucin del latn
al castellano.
[A] VOCALISMO
[1] Diptongacin de if / o tnicas: trram > tierra; p6rtam > puerta.

[2] Apertura de (en cualquier slaba) y de f(en slaba final) > e: clbum > cebo, inimicum
> enemigo; dixf> dije.
ji (eu cualquier slaba) / (en slaba final) > o: smus > somos; maniis > manos.
[3] Prdida de vocales protnica y postnica: ap(e)rre > abrir; nlJ(i)len! > noble.
[4] Monoptongacin de ae ' oe > e: aetalem> edad (pero si estaba acentuado en latn , ae
> ic: caelum > cielo); poellam > pena; au > o: aurum > oro.

lB] CONSONANTISMO SIMPLE


[1] En posicin Inicial, f > h (muda): jiUum > hijo; se mantiene la f- cuando en
castellano le sjgue -ue ya veces -ie:fontem > fuente.
[2] Prdida de las finales (excepto -i y -s): numquam > nunca; sic> s; /Ion> no; caput >
cabo. En cambio, mel > miel; arnas > amas.
[3] i semiconsonntica: seguida de vocal> j; seguida de -a > y: iustum > justo; iam > ya.

[4] Sonorizacin de oclusivas sordas eutre vocales (p, t, e, qu > h, d, g): caput > cabo;
vitam > vida; lacum > lago; aquam > agua.

[5] Prdida ocasional de oclusivas sonoras (b, d, g) entre vocales: foedum > feo, cadere >
caer;frigus> fro.
[C] GRUPOS CONSONNTICOS
[1] Simplificacin de consonantes geminadas: occultare > ocultar; sagittam > saeta;

affectum> afecto.
[2] pi ' el- (a veeesft-) > 11: pienum > lleno; clavem > llave ;flammam > llama.

[3] -et- > -ch: noctem > uoche.


[4] -mn- , -un- , -gn- > --: autumnum > otoo; annum > ao; pugnum > puo.
[5]-x [ks] > -j-:fixum > fijo.

s inicial seguida de consonante> es- (desarrolla una vocal prottica): scutUn! >
escudo; sperare > esperar; studere > estudiar.
[7] Sonorizacin de oclusivas sordas eutre vocal y -r (.pr-,- fr-,- er- > hr., -dr-, .gr.):
Aprilem > abril; patrem > padre; lacrimam> lgrima.
[6]

[D] GRUPOS DE CONSONANTE + SEMICONSONANTE i


[l]-di- > -y.: radillm > rayo; hodie > hoy.
[2]-li-> -j:foliam > hoja.
[3] -ni- > --: seniorem > seor.
[4] -ti- > -ci- / -z-: navigatio > navegacin; malitiam > maleza.
60

A
ilab/abs prp +abl
ab-dcere
ab-errire
ab-esse i-fuisse
ab-ieere
ab-ire -00 -iisse
abs v. ilab/abs
absens -entis adi
abs-tinere
ae v. atquelac
ae-ci!dere
aceendere -disse -nsum
ae-eidere -disse
ae-eipere
ae-eubire
ae-eumbere -cubuisse
ae-eurrere -rnsse
ae-esire
icer -eris -ere
acerbus -a -um
acies -eil
aetus -a -um
adprp+acc
ad-dere -didisse -ditum
ad-esse af-fuisse
ad-hc
ad-ieere
ad-ire -00 -iisse -itum
ad-iungere
ad-iuvire
ad-miriri
admiritiii -anis I
ad-mittere
ad-nectere -xuisse -xum
ad-iirire
adulesci!ns -entis m
ad-vehere
ad-venire
adversus/-um prp +acc
adversus -a -um
aedificare
aedifieium -i n
aeger -gra -grum
aegriitire
aegriitus -a -um
aeque
aequinoetium -1 n
aequus -a -um
ii!r -eris m
aestis -itis I
aestimire
aetis -itis I
affeetus -OS m
af-ferre at-tulisse al-litum
af-ficere
af-firmire
age -ite +imp
ager-gm

de, desde, despus, por


retirar
alejarse, extraviarse
estar ausente/alejado
echar de si
alejarse, partir
ausente
mantener lejos
acercarse (a)
encender
suceder, aeaeeer
recibir
estar echado a la mesa
echarse a la mesa
acudir, llegar cornendo
acusar
ardiente, fugoso
acre, agrio
orden de batalla
afilado, agudo
a, hacia, hasta, junto a
aadir
estar presente, asistir
todava, an
aadir
dirigirse, ir (a)
agregar
ayudar
admirar, maravillarse
admiracin
admitir, dar entrada
unir, pegar
adorar
adolescente, joven
transportar, importar
llegar
en direccin a, contra
opuesto, desfavorable
edificar, construir
edificio
enfermo
estar enfermo
enfermo
igualmente
equinoccio
igual, tranquilo
aire
esto, verano
estimar, valorar
edad
estado de nimo
traer, llevar, causar
afectar
afirmar
ea! vamos!
campo, terntorio

agere egisse actum


agmen -inis n
agous -1m
agrieola -ae m
ain'
iiO ais alt junt
ila -ael
a1bus-a -um
alere -uisse altum
alienus -a -um
ali-quandii
a1i-quantum
a1i-qui -qua -quod
a1i-quid
a1i-quis -quid
a1i-quot indicl
aliter
alius -a -ud
alii ... alii
aIlicere -iO -exisse -ectum
alter -era -erum
a1tum -In
a1tus-a-um
amins -antis m
amire
ambulire
amiea-ael
amieitia -ae I
amieus-Im
amicus -a -um
i-mittere
amnis-ism
amoenus -a -um
amor-iirism
amphitheitrum -1 n
an
aneilla -ae I
angostus -a -um
anima-ael
anim-ad-vertere
animal -ilis n
animus-im
annus-I m
anOte prp +acc, adv
antei
ante-hic
ante-quam
antiquus -a -um
inulus-Im
anus -OSI
aperire -uisse -rtum
apertus -a -um
apis -isl
ap-pirere
appellire
ap-piinere
ap-portire
ap-prehendere
ap-propinquire (+dat)

llevar, hacer, ocuparse (de)


ejrcito en marcha
cordero
agricultor
es posible?
decir
ala
blanco
nutrir, sustentar
ajeno, de otro
alguna vez
bastante
algn
algo
alguno, alguien
algunos
de otro modo
otro
unos ... otros
atraer
uno, el otro (de dos)
alta mar
alto, elevado
amante
amar
ir a pie, pasear
amiga
aniistad
amigo
amigo, amistoso
perder
ro
ameno
amor
anfiteatro
o, o bien
esclava, criada
angosto, estrecho
soplo, aire, vida, alma
prestar atencin a
ser viviente, animal
espiritu, alma
ao
delante de, antes (de)
ante
antes, hasta ahora
antes de, antes que
antiguo, viejo
anillo, sortija
vieja
abrir
abierto
abeja
aparecer
l1amar, hablar a
poner encima, servir
llevar, traer, aportar
prender, asir
acercarse (a)

Aprilis -is (mensis)


apud prp +acc
aqua-aef
aquila -aef
arinea -aef
arire
arator -oris m
aritrum -1 n
arbitriri
arbor -oris f
arcessere -lvisse -Hum
arcus -s m
arduus -a -um
argenteus -a -um
argentum -i n
arma -orum n pi
armire
armitus -a -um
ars artisf
asassis m
a-scendere -disse
asininus -a -um
asinus -1 m
a-spergere -sisse ,-sum
a-spicere
at
ater -tra -trum
atquelac
itrium -1 n
attentus -a -um
audicia -aef
audax -acis adi
audere ausum esse
audire
au-ferre abs-tulisse ablatum
au-fugere
augere -xisse -ctum
Augustus -i (mensis)
aureus -a -um
auriga -aem
auris -isf
aurum -i n
aut
aut. .. aut
autem
autumnus -1 m
auxilium -i n
auxilia -orum n pi
avarus -a -um
i-vertere
avis -isf
avunculus -1m

abril
junto a, con
agua
guila
araa, telaraa
arar, labrar
labrador
arado
pensar, juzgar, creer
rbol
llamar, hacer venir
arco
escarpado
de plata
plata
armas
armar, aparejar
armado
habilidad, arte
as (moneda de cobre)
subir (a), trepar
de asno
asno, burro
esparcir, aadir
mirar
pero
negro, oscuro
y, que, como
atrio, sala
atento
audacia, osada
audaz, osado
osar
or, escuchar
llevar consigo, quitar
huir, escaparse
acrecentar, aumentar
agosto
ureo, de oro
cochero
oreja
oro
o
0".0

pero, en cambio
otoo
auxilio, socorro
tropas auxiliares
vido, codicioso, avaro
alejar
ave, pjaro
to materno

baculum -i n
balare
balneum -i n
barbarus -a -um

bastn
balar
bao
brbaro, extranjero

bisium -1 n
beitus -a -um
bellum -1 n
bellus -a -um
bene
beneficium -In
bestia -aef
bestlola -ae f
bibere -bisse
bini -ae-a
bis
bonum -1 n
bonus -a -um
bOs bovis m({
bracchium -1 n
brevi adv
brevis -e

beso
feliz, dichoso
guerra
gracioso, bonito
bien
beneficio, favor
animal, bestia
animal pequeo, insecto
beber
dos (cada uno)
dos veces
el bien, lo bueno
bueno
buey
brazo
en breve
breve, corto

e
cachinnus -1 m
cadere cecidisse
caecus -a -um
caedere cecidisse caesum
caedes -isf
caelum-i n
calamus -i m
calceus -i m
calidus -a -um
calor -oris m
campus -i m
candidus -a -um
canere cecinisse
canis -is m({
cantire
cantus -s m
capere -io cepisse captum
capillus -1 m
capitulum -1 n
caput -itis n
carcer -eris m
cardo -inis m
carere +abl
carmen -inis n
caro carnis f
carpere -psisse -ptum
cirus -a -um
castra -orum n pi
casus -s m
catena -aef
cauda -aef
causa -aef
gen ((mea) + causa
cautus -a -um
cavere ciivisse cautum
cedere cessisse
celer -eris -ere
celsus -a -um
cena -aef
cenare

carcajada
caer
ciego
golpear, herir, matar
matanza, carnicera
cielo
caa (para escribir)
calzado, zapato
caliente
calor
llanura, campo
blanco brillante
canter, sonar
perro, perra
cantar
canto, sonido
coger, tomer, capturar
cabello
captulo
cabeza
crcel, prisin
quicio, gozne
carecer de
canto, poema
carne
coger, pacer
caro
campamento
cada, caso
cadena
cola
causa, motivo
a causa de, por razn de
cauto, prudente
guardarse de
irse, retirarse
rpido, veloz
alto, elevado
comida, cena
comer

cnsere -uisse -sum


centsimus -a -um
centum
tera -aef
cerebrum -1 n
cernere crevisse
certamen -inis n
certare
certe
certo adv
certus -a -um
cessare
ceteri -ae -a
ceterum adv
ceterus -a -um
charta -aef
cibus -1 m
cingere -nxisse -nctum
-cipere -io -cepisse -ceptum
circa prp +acc
circnses -ium m pl
circensis -e
circiter
circum prp +acc
circum-dare
circum-silre -uisse
circus -i m
cisprp +acc

citerior -ius
citra prp +acc
civis -is m/f
clamare
clamor -ris m
clarus -a -um
classis -is f
claudere -sisse -sum
claudus -a -um
clausus -a -um
cIavis -isf
clemens -entis ad
cocus -i m
coep- v. incipere
cogere co-egisse -acturn
cogitare
cognomen -inis n
cognoscere -visse -itum
cohors -rtis f
colere -uisse cultum
collis -is m
col-loquI
colIoquium -1 n
collum -1 n
colonus -i m
color -oris m
columna -ae f
comes -itis m
comitari
com-memorare
commnis-e

juzgar, pensar
ccntbimo
cien
cera
cerebro
distinguir, discernir
combate, contienda
combatir, disputar
seguramente, al menos
seguram.:nte, sin duda
cierto, seguro
tardar, cesar
los otros, los dems
por lo dems, pero
restante, lo otro
papel
comida, cebo
circumdar, ceir
alrededor de, cerca de
juegos de circo
del circo
alrededor, cerca de
alrededor de, cerca de
circundar, cercar
saltar alrededor
circo
de lado de ac
que est ms ac
del lado de ac
ciudadano, conciudadano
gritar
clamor, gritero
claro, brillante
flota
cerrar
cojo
cerrado
llave
dulce, clemente
cocinero
forzar, obligar
pensar
sobrenombre
conocer, reconocer
cohorte
cultivar
collado, colina
conversar
conversacin, coloquio
cuello
campesino, colono
color
columna
compaero
acompaar
hacer mencin de
comn

comoedia -ae f
com-parare
com-plecfi -exum
com-pllire -evisse -etum
com-plres -a
com-putare
conari
condiciii -onisf
con-ficere
con-lidere +dat
con-fitri -fessum
con-iungere
coniux -iugis mlf
con-scendere -disse
"con-sequi
con-sidere -sedisse
consilium -i n
con-sistere -stitisse
con-solari
consonans -antis f
conspectus -s m
con-spicere
constans -antis ad
con-stare -stitisse
constare ex
con-stituere -uisse -tum
con-smere
con-temnere -mpsisse
-mptum
con-tinere -uisse -tentum
continuo adv
contra prp +acc
con-trahere
contrarius -a -um
con-turbare
con-venire
convenire (ad/+dat)
con-vertere
conviva -ae mlf
convivium -i n
con-vociire
copia -aef
copulare
coquere -xisse -ctum
cor cordis n
coram prp +ab/
corn -s n
corpus -oris n
cor~igere .rexisse.recturn
cofidi
eras
erassus -a -um
crdere -didisse (+dat)
crscere -evisse
cruciare
crdlis-e
cruentos -a -um
cruor -oris m

comedia
comparar
abrazar
llenar, comnpletar
varios, muchos
calcular, contar
intentar, esforzarse
condicin
hacer, acabar
confiaren
confesar
juntar, reunir
cnyuge, marido o mujer
subir (a), montar a
seguir, alcanzar
sentarse
consejo, decisin, propsito, plan
ponerse, detenerse
consolar
consonante
vista
ver, observar
constante, firme
costar
costar de
determinar, decidir
consumir, agotar, pasar
despreciar
contener
en seguida
contra
contraer, fruncir
contrario
turbar, desordenar
reunirse, convenir, ir bien
volver
comensal, convidado
festin, banquete
llamar, convocar
abundancia, cantidad
atar, unir
cocer, guisar
corazn
en presencia de
cuerno
cuerpo
corregir, emendar
doaroamente, cada da
maana
gordo, grueso
creer (en), confiar (a)
crecer
atormentar, torturar
cruel
ensangrentado
sangre

cri. -MS n
crus -ueisf
cubire -uisse -itum
cubiculum -i n
culina -aef
culter -trI m
cumprp+abl
cum conincti
cum pmum +perf
cnae -arumfpl
cnctus -a -um
cupere -io -ivisse
cupiditis -atis f
cupldus -a -um (+gen)
cr
cra -aef
crlire
currere cucurrisse
currus -sm
cunus-sm
estildre
D
dare dedisse datum
di!prp+abZ
dea -aef
debi!re
dbllls -e
decem
December -bris (mensis)
deci!re
decli!s
decimus -a -um
di!clinare
de-esse de-sum de-fuisse
de-fendere -<lisse -ensum
de-inde/dein
di!lectire
dli!re -i!visse -i!tum
di!lieiae -arum.fpi
delphinus -i m
di!mere -mpsisse -mptum
d-milnstrire
di!mumadv
di!nirius -i m
di!nI -ae-a
di!nlque
di!ns dentis m
d-nuo
deonumadv
d-ridi!re
d-seendere -disse
di!-serere -uisse -rtum
di!siderire
d-sllrre -uisse
di!-slnere -siisse
d-sistere -sti tisse .
di!-spi!rire
di!-spieere

pierna
cruz
estar echado/tendido
dormitoria, alcoba
cocina
cuchillo
con
cuando, pues, como
tan pronto como
cuna
todo, entero, pi todos
desear
deseo
deseoso, vido
porqu?
cuidado
cuidar, preocuparse de
correr
carro, coche
carrera, curso, rumbo
custodiar, guardar

de-tergere
de-terri!re
de-trahere
deus - m, pi dei/dii/di
de-vorire
dester otra -trum
dcere -xisse dictum
dictire
dietum -i n
dii!s -ei m (O
dif-ficilis -e
digitus -i m
dignus -a -um
dillgi!ns -entis adi
diligere -exisse -ectum
dmidius -a -um
d-mittere
dIrus-a-um
dis-ei!dere
discere didicisse
diseipulus -i m
dis-iungere
dis-suidere
dar
di, comp ditius
de, desde arriba
dves -itis adi
diosa
dvidere -isisse -isum
deber
divitiae -arumfpZ
dbil, invlido
doci!re -uisse doctum
diez
doctus -a -um
diciembre
dolere
estar bien a, convenir
dolor -oris m
diez veces
domi/oc
dcimo
domina-aef
declinar
dominus -i m
faltar, no ayudar
domumadv
defender
domus -sf, abZ-o
despus, luego
donare
deleiar, complacer
donec
borrar, destruir
donum -i n
delicia
dormire
delfin
dorsum -i n
quitar
dubitire
mostrar, demostrar
dubius -a -um
du-een -ae -a
s6lo, por fin
denario (moneda de plata) dcere -xisse ductum
diez (cada uno)
uxorem dcere
en fin, finalmente
duleis -e
- diente
dum
de nuevo
dum-modo
abajo
dumtasat
burlarse de
duo -ae-o
descender
duo-decim
abandonar, dejar
duo-decimus -a -um
echar de menos
duo-de-triginti
duo-de-vigin
saltar abajo
drus -a -um
dejar, terminar
desistir de, cesar de
dux ducis m
desesperar
mirar abajo, desdear

enjugar
apartar
sacar, quitar
dios
tragar, engullir
derecho
decir, llamar, hablar
dictar
palabra
dia
dificil
dedo
digno
diligente, cuidadoso
amar
medio
despedir
horroroso
alejarse de, irse
aprender
discipulo
desunir, separar
disuadir, desaconsejar
largo tiempo
rico
separar, dividir
riquezas
ensear, instruir
instruido, docto
doler, afligirse
dolor
en casa
duea, seora
dueo, seor
a casa
casa
dar, regalar
mientras, en tanto que
don, regalo
dormir
dorso, lomo
dudar
indeciso, dudoso
doscientos
conducir, guiar, dirigir
casarse (con)
dulce
mientras, en tanto que
con tal que
s6lo
dos
doce
duodcimo
veintiocho
dieciocho
duro
guia; general

E
e v. ex/e
ebrius -a -um
ecce
educare
e-dcere
ef-ficere
ef-fugere
ef-fundere
ego me mihilmi
e-gredi -ior -gressum
egregius -a -um
e-icere
e-lidere -sisse -sum
e-Iigere -legisse -lectum
emere emisse emptum
en
enim
ensis -is m
eiiadv
epigramma -atis n
epistula -ae f
eques -itis m
equidem
equitatus -s m
equus -i m
erga prp +acc
ergii
e-ripere -io -uisse -reptum
errare
e-rubescere -buisse
e-rumpere
erus -1 m
esse sum fuisse futrum
esse/fore
esse edo edisse esum
et
et... et
et-enim
etiam
etiam atque etiam
etiam-nunc
et-si
e-volare
e-volvere -visse -ltum
ex/e prp +abl
ex-audire
ex-citare
ex-clamare
ex-ciigitare
ex-cruciare
ex-currere -rrisse -rsum
ex-csare
exemplum -1 n
exercitus -s m
ex-haurire
exiguus -a -um
ex-ire -eo -iisse
ex-istimare

ebrio, borracho
he aqu, aqu est
educar
hacer salir
producir, lograr
huir, escapar
verter, derramar
yo,m,me
salir
egregio, eminente
echar fuera
elidir
elegir
comprar
he aqu
en efecto, pues
espada
(hacia) all
epigrama
carta, misiva
jinete
ciertamente
caballera
caballo
hacia, para con
as pues
arrebatar, robar
errar, vagar
enrojecer
precipitarse fuera
dueo, seor
estar, ser
comer
y, tambin
tanto ... como
yen efecto
adems, tambin, an
varias veces
todava
aunque
volar, salir volando
desplegar, abrir
de, desde
or
desaertar, excitar
gritar, exclamar
excogitar, inventar
torturar
salir corriendo
excusar, disculpar
ejemplo, modelo
ejrcito
vaciar, apurar
pequeo, exiguo
salir
juzgar, pensar

exitus -s m
ex-ornare
ex-planare
ex-piinere
ex-pugnare
ex-pugnatiii -Cinisf
ex-spectare
ex-tendere -disse -tum
extra prp +acc
F
faber-bm
fiibula -ae f
fiibularI
facere -iO Iecisse factum
facies -eif
facile adv
facilis -e, sup -illimus
factum -i n
fallax -acis adi
fallere fefellisse falsum
falsus -a -um
falx -cisf
fiima -aef
fames -isf
familia -aef
fiiri
fateri fassum
fatigare
fiitum -1 n
favere Iavisse +dat
Februarius -1 (mensis)
relicitas -atisf
relix -Icis adi
remina -aef
fenestra -aef
fera -aef
fere
feriix -ocis adi
ferre tulisse latum
ferreus -a -um
ferrum -1 n
fertilis -e
ferus -a -um
fessus -a -um
-ficere -i6 -Iecisse -fectum
fidere fisum esse +dat
fides -eif
fides -iumfpl
fidicen -inis m
fidus -a -um
fieri factum esse
figere -xisse -xum
filia -aef
filiola -aef
filiolus -1 m
filius -1 m
filum -1 n
finire

salida, fin
adornar
explanar, explicar
exponer, desembarcar
conquistar, expugnar
conquista, expugnacin
esperar, aguardar
extender
fuera de
obrero, artesano
cuento, fbula
hablar, charlar
hacer
rostro, cara
fcilmente
fcil
hecho, accin
falaz, engaador
engaar
falso, engaoso
hoz, falci!
fama
hambre
familia, esclavos
hablar
confesar
fatigar
hado, destino, muerte
serv favorable, favorecer
febrero
felicidad, dicha
feliz, dichoso
mujer
ventana
fiera
casi, unos

fogoso, salvaje, feroz


llevar, soportar
frreo, de hierro
hierro
frtil
salvaje
fatigado, cansade
confiarse
confianza, fe, lealtad
lira
tocador de lira
fiel, leal
ser hecho, hacerse, suceder
fijar
hija
hijita
hijito
hijo
hilo
limitar, poner fin

finis -is m
jUre
fledere -xisse -xum
flere -evisse
flos -ris m
flctus -s m
fluere -lixisse
flmen -inis n
fluvius - m
foedus -a -um
folium - n
foras adv
foris -isf
foris adv
fiirma -aef
fiirmosus -a -um
forsitan
fortasse
forte adv
fortis -e
fortna -aef
forum - n
fossa -aef
frangere -egisse -actum
frater -tris m
fremere -uisse
frequens -entis ad
fretum -i n
frigl!re
frigidus -a -um
frigus -oris n
frons -ontis f
frgl!s -umfpl
frui+abl
frmentum -i n
frstra
fuga -aef
fugere -i fgisse
fugitivus -a -um
fulgur -uris n
fundere fdisse fsum
fundltus adv
fundus -i m
fr -is m
frtum -i n
futrus -a -um (vo esse)

lmite, fin
soplar
doblar
llorar
flor
ola
fluir
rio
rio
feo
hoja
afuera
puerta
fuera
forma
hermoso
quiz, acaso
quiz,acaso
por casualidad
fuerte, valiente
fortuna, suerte
plaza pblica, foro
foso
romper, quebrar
hermano
gruir
numeroso, frecuente
estrecho, freo
tener frio
frio
frio
frente
frutos
gozar, disfrutar (de)
grano
en vano
fuga
huir
esclavo fugitivo
relmpago
verter
hasta el fondo, a fondo
fondo
ladrn
robo, hurto
futuro, venidero

G
gallus - m
gaudl!re gavsum esse
gaudium -in
geminus -a -um
gemma-aef
gemmitus -a -um
gena -aef
gens gentis f
gen -lis n
genus -eris n
gerere gessisse gestum

gallo
gozarse, alegrarse
gozo, alegria
gemelo
piedra preciosa, gema
con piedra preciosa
mejilla
raza, nacin, pueblo
rodilla
gnero, clase
llevar, tener, hacer

glaeil!s -e f
gladiator -ris m
gladlitorius -a -um
gladlus - m
gloria -ae f
glorlosus -a -um
gracilis-e
gradus -lis m
Graecus -a -um
grammatlca -aef
grammaticus -a -um
gratia -aef
gen (/meii) + griitiii
griitiam habere
griitiiis agere
gratus -a -um
gravida ad f
gravls -e
gremium -n
grex -egis m
gubernare
gubernator -ris m
gustare
H
habl!re
habitare
hasta -aef
haud
haurire -sisse -stum
herba -aef
heri
heu
heus
hic haec hoc
hic
hiems -mis f
hinc
hodil!
holus -eris n
homli-inism
hiira -aef
horrendus -a -um
horrl!re

hielo
gladiador
de gladiador
espada
gloria
glorioso
griicil, esbelto
paso
griego
gramtica
gramatical, de gramtica
favor, agradecimiento
por (amor de)
estar agradecido
dar las gracias
grato, agradecido
embarazada
pesado
regazo
grey, rebao
pilotar, gobernar
timonel
gustar

humilis -e
humus -if

tener
habitar
asta, lanza
no
sacar
hierba
ayer
ah! ay!
eh! hola!
este, ste
aqul
invierno
de aqui
hoy
hortaliza, verdura
hombre
hora
horrendo, espantoso
estar erizado, temblar,
tener horror a
animar, exhortar
jardln, huerto
husped
enemigo
ac, (hacia) aqul
humano
a tierra, en tierra
bajo
tierra, suelo

iacere -i iecisse iactum


lacere
ladare

echar, arrojar
yacer, estar echado
arrojar, agitar

hortirl
hortus -i m
hospes -itis m
hostis -is m
hc
hmanus -a -um

humiloe

iactra -ae f
iam
lanltor -oris m
linua-aef
linuarlus -1 (mensis)
Ibl
-icere -ID -iecisse -iectum
idem eadem idem
Id-eo
Idoneus -a -um
ids -uumfpl
lecur -oris n
Igitur
Ignirus -a -um
ignis -is m
ignorire
ignoscere -ovisse +dat
ignotus -a -um
iIle -a -ud
iIlic
iIlinc
iIlc
.iIlstrare
imigo -inisf
imber -bris m
imitiri
im-mitrus -a -um
Immo
Im-mortilis -e
im-par -aris adi
Im-patiens -entis adi
Im-pendere +dat
Imperare +dat
Imperitor -oris m
imperlum -1 n
impetus -s m
im-plger -gra -grum
Im-plere -evisse -etum
Im-plicare -uisse -itum
impluvium -1 n
Im-pnere
Im-primere -pressisse
-pressum
Im-probus -a -um
imus -a -um sup
inprp+abl
prp+acc
in-eertus -a -um
in-cipere -io coepisse
coeptum
in-cldere -sisse -sum
incoia -ae m({
in-colere
incolumls -e
ineonditus -a -um
Inde
index -icis m
In-dignus -a -um
In-dodus -a -um

alijo, prdida
ya, ahora
portero
puerta
enero
all
el mismo
por esto
apropiado, idneo
elD o 15 (del mes)
higado
asi pues, pues
ignorante
fuego
ignorar, desconocer
perdonar
desconocido
aquel
all, en aquel lugar
de am
(hacia) am, all
alumbrar, iluminar
imagen
lluvia
imitar
no maduro
no, por el contrario
inmortal
desigual
impaciente
amenazar
mandar
general (en jefe)
mando, orden, imperio
embestida, ataque
activo, diligente
llenar
enredar
impluvio
poner, colocar (en)
apretar, apoyar sobre,
imprimir
malo, malvado
el ms bajo, infimo
en,entre
a, en, hasta, contra
incierto
empezar, comenzar
encerrar
habitante
habitar
inclume, sano y salvo
confuso, desordenado
de alli
lista, indice
indigno, vergonzoso
ignorante, indocto

induere -uisse -tum


indtus +abl
Industrius -a -um
In-ermls -e
In-esse
In-exspectitus ~a -um
inlins -antis mlf
in-reJix -Icis adi
inferior -ius comp
inferos -a -um
inferi -orum m pi .
inastus -a -um
in-lidus -a -um
infunus -a -um sup
in-ftectere
in-ftuere
infri prp +acc
ingenium -1 n
ingens -entis adi
in-hminus -a -um
in-imicus -1 m
in-inimicus -a -um
Inltium -1 n
iniria -aef
in-istus -a -um
inopia-aef
Inqult -iunt
inquam
in-scribere
inseripti -anisf
in-struere -xisse -ctum
instrmentum -1 n
insula -aef
Integer -gra -grum
Intellegere -exisse -ectum
Inter prp +acc
interse
Inter-dum
Inter-ei
Inter-esse
inter-ficere
interim
Internus -a -um
inter-peDire
inter-rogire
intri prp +acc
intrire
Intueri
intusadv
In-validus -a -um
in-vehere
in-venlre
In-videre +dat
invldia -aef
in-vocire
locsus -a -um
Ipse-a-um
Ira-aef

poner
vestido
activo, laborioso
inerme
estar en
inesperado
niiio, nma
desgraciado, infeliz
ms bajo, inferior
de abajo, inferior
los infiernos
expuesto, amenazado
infiel, desleal
el ms bajo, infimo
doblar, declinar
desembocar
debajo de, abajo
naturaleza, carcter
ingente, enorme
inhumano
enemigo (particular)
enemigo, hostil
principio, comienzo
injusticia
.
injusto
escasez, inopia
dice
digo
escribir sobre
inscripcin
colocar, alinear
iustrumento, utensilio
isla
intacto, entero
comprender
entre, durante
uno a otro, se
alguna vez, a veces
entretanto
estar en medio de
matar
entretanto
interno, interior
interrumpir
preguntar, interrogar
dentro de
entrar (en)
mirar, contemplar
dentro
invlido, dbil
llevar, importar
encontrar, hallar
envidiar
envidia
invocar
jocoso, festivo
mismo, en persona
ira, clera

iratus -a -um
ire ea iisse itum
is ea id
ste -a -ud
ita
ita-que
item
iter itineris n
iterum
iubere iussisse iussum
icundus -a -um
llius -1 (mensis)
iungere inxisse inctum
Inius -1 (mensis)
is iris n
ire
istus -a -um
iuvare ivisse itum
iuvenis -is m
ixta prp +acc

irritado, indignado
ir, pasar
l, ste, este
ese, esa, eso
as, de este modo
por eso
igualmente, asimismo
viaje, marcha
una vez ms, de nuevo
mandar, ordenar
agradable
julio
unir, juntar
junio
derecho, justicia
con derecho, con razn
justo
ayudar, complacer
jovene
junto, cerca

K
kalendae -iirumfpl
kalendarium -1 n

el primero (del mes)


calendario

L
labiliipsum
labor -aris m
labOrare
labrum -1 n
labyrinthus -1 m
lac lactis n
lacertus -1 m
lacrima -aef
lacrimare
lacus -s m
laedere -sisse -sum
laetari
laetitia -aef
laetus -a -um
laevus -a -um
lana -aef
largi
largus -a -um
latere
Lanus -a -um
latrare
latus -eris n
latus -a -um
laudare
laus laudisf
lavare liivisse lautum
lectica -ae f
lectulus -1 m
lectus -1 m
legatus -1 m
legere legisse lectum
legiO -anis f
legiOnarius -a -um

caer (resbalando)
trabajo, fatiga
trabajar, esfuerzarse
labio
laberinto
leche
brazo
lgrima
llorar
lago
herir, hacer dao
alegrarse, regocijarse
alegra, gozo
contento, alegre
izquierdo
lana
dar copiosamente
liberal, generoso
estar escondido
latino
ladrar
costado, flanco
ancho
loar, alabar, elogiar
alabanza, elogio
lavar, baar
litera, silla de manos
cama
cama, lecho
embajador, legado
leer
legin
legionario

10

leo -anis m
levare
levis -e
lex lgisf
Iibellus -1 m
Iibenter
Iiber -b m
liber -era -erum
liberare
libere: Iibet +dat
liberi -arum m pi
libertas -iitis f
libertinus -1 m
Iicere: Iicet +dat
Iigneus -a -um
lignum -1 n
mium -1 n
limen -inis n
jinea -aef
Iingua -aef
Iittera -ae f
litus -oris n
locus -1 m, pl-i/-a m/n
longe
longus -a -um
loqui loctum
lcere lxisse
lucerna -aef
lucrum -1 n
luctari
ldere -sisse -sum
ldus -1 m
lgere -xisse
lna -aef
lupus -1 m
lx lcisf

len
alzar, levantar
ligero, leve
ley
libro
de buena gana
libro
libre
liberar
placer, agradar, gustar
hijos
libertad
liberto
estar permitido
de madera
madera, leo
lirio
umbral
cuerda, cordel, lnea
lengua
letra
litoral, playa
lugar, sitio
lejos, con mucho
largo
hablar
brillar
lmpara
ganancia, lucro
luchar
jugar
juego, escuela
afligirse, estar de luto
luna
lobo
luz, dia

M
maerere
maestus -a -um
magis
magister -tri m
magnificus -a -um
magnus ~a -um
maior -ius comp
Miius -1 (mensis)
maleadv
maleficium -1 n
malle miiluisse
malum -1 n
malum -1 n
malus -a -um
mamma-aef
mane indecl n, adv
manere mansisse
manus -sf
mare -is n
margarita -aef
maritimus -a -um

estar triste, afligirse


triste, afligido
ms
maestro de escuela
magnfico, esplndido
grande
mayor, ms grande
mayo
mal
mala accin, crimen
querer ms, preferir
mal, calamidad
manzana
malo, malvado
mam
maana, por la maana
permanecer, quedar(se)
mano
mar
perla
de mar, martimo

maritus -i m
Mirtius -i (mensis)
miter -tris f
miterla -ae f
mitriina -aef
mitrus -a -um
mixime
miximus -a -um
medicus -i m
medium -in
medius -a -um
mel mellis n
melior -ius comp
melitos -a -um
membrum -in
meminisse +gen/acc
memorire
memoria -aef
mendum -in
mens mentisf
mensa -aef
mensa secunda
mensis -is m
mentiii -anisf
mentiri
mercitor -aris m
mercitiirius -a -um
merciis -edisf
merere
mergere -sisse -sum
merIdies -ei m
merum -in
merus-a-um
merx -rcisf
metere
metoere -uisse
metus -s m
meus -a -um, voc mi
mUes -itism
mnitire
mnitiris -e
mille, pI milia -ium n
miniri+dat
minime
minimus -a -um sup
minister -tri m
minor -us comp
minuere -uisse -tum
minus -firis n, adv
miribilis -e
miriri
mirus-a-um
miscere -uisse mixtum
misellus -a -um
mlser -era -erum
mittere misisse missum
modo
modo ... modo
modus-im

marido, esposo
marzo
madre
materia
matrona
maduro
sobre todo
el mayor, el ms grande
mdico
medio, centro
del medio, central
miel
mejor
de miel, dulce
miembro
recordar, acordarse
moncionar
memoria, recuerdo
falta, error
mente, alma, espiritu
mesa
postres
mes
mencin
mentir
mercador, comerciante
mercante
salario, alquiler
merecer, ganar
sumergir, anegar
medioda, sur
vino puro
puro, sin mezcla
mercancia
recolectar, cosechar
temer
miedo, temor
mio, mi
soldado
ser soldado
militar
mil
amenazar
de ningn modo
minimo, el mis pequeo
servidor, criado
menor, ms pequeo
disminuir, reducir
menos
maravilloso
asombrarse (de)
asombrose, sorprendente
mezclar
pobre, pobrecillo
misero, miserable
enviar, arrojar
slo, hace poco
ora... ora
modo, manera

nllamoda
..
moenia -ium n pI
molestos -a -um
mollire
mollis -e
monere
miins montis m
miinstrire
miinstrum -i n
mora-aef
mordere IJIOmordisse-sum
morimortuum
mors mortisf
mortilis -e
mortuus -a -um mo)
miismarism
movere mavisse matum
mox
mulier -erisf
multi -ae-a
multitdii -inisf
multii+comp
multom -i n, adv
mundus -im
mundus -a -um
mnire
mnus -ms n
mrus-im
Msa -aef
mtire
mtus-a-um
mtous -a -um
mtuum darelsmere
N
nam
-nam
namque
nirrire
nirritiii -anis f
niscinitum
nisus -i m
natire
nitra-aef
nitus -a -um nisci)
XX aonas nitus
nauta-aem
nivicula -ae f
nivigire
nivigitiii -anis f
nivis -isf
-ne
ni!
ne ... quidem
nec v. ne-quelnec
necire
necessirius -a -um
necesse est
negire

de ninguna manera
murallas
molesto, desagradable
ablandar
blando, tiemo
advertir, recordar
monte, montaa
indicar, sealar
monstruo
tardanza, demora
morder
morir
muerte
mortal
muerto
costumbre
mover
pronto, luego
mujer
muchos
multitud, gran nmero
mucho,muy
mucho
mundo, universo
limpio, ntido
fortificar
regalo
muralla, muro
Musa
cambiar, trocar
mudo
prestado
prestar/tomar prestado
pues, porque
... pues?
pues, porque
narrar, contar
narracin
nacer
nariz
nadar
naturaleza
nacido
de 20 aos de edad
marinero
barca, bote
navegar
navegacin
nave, embarcacin
...? si
(para) que no, que
ni siquiera, tampoco
matar
necesario
es necesarlo
negar, decir que no

11

neglegens -entis adi


neglegere -exisse -ectum
negotium -j n
nemo -inem -ini
nequam adi indec/, sup
nequissimus
ne-que/nec
n .... n.
ne-scire
neu v. ne-ve/neu
neuter otra -trum
ne-ve/neu
nexnecisf
nidus -i m
niger -gr8 -grum
nihil/nH
nimis
nimium
nimius -8 -um
nisi
niveus -a -Uffi
nix nivisf
nobilis -e
nocre+dat
noli -Ite +f'!f
nolle noluisse
nomen -inis n
nominare
non
nonae -arumfpl
nonagsimus -a -um
nonaginta
non-dum
non-gen -ae -a
non-ne
non-nuIli -ae -a
non-numquam
nonus-a -Uffi
nos nobis
noscere novisse
noster otra -trum
nostrumgen
nota -aef
notus -a -um
novem
November -brs (mensis)
novisse noscere)
novus -a -um
nox noctisf
nubere -psisse +dat
nubes -isI
nbilus -a -um
nudus -a -um
ngae -rumfpl
nllus -8 -um
num
numerare
numerus-i m
nummus-im

12

negligente, descuidado
descuidar
ocupacin, negocio
nadie, ningn
qua nada vale, malo
y no, ni
ni... ni
no saber

numquam
nunc
nuntiare
nuntius -i m
nuper
nutrix -icisf
nux nucisf

O
o
ninguno de los dos
obprp+acc
y no, o no
oblivisci -tum +genlacc
muerte violenta, matanza ob-oedire +dat
nido
obscurus -a -um
negro
occidens -entis m
nada
oc-cidere -disse
demasiado
oc-cidere -disse -sum
demasiado
occultare
demasiado grande
oc-currere -currisse +dat
si no, excepto
oceanus -i m
nveo
ocellus -1 m
nieve
octivus -8 -um
conocido, clebre
octin-gen -ae -a
daar
octo
no ... !
October -bris (mensis)
ne querer
octoginti
nombre
oculus -j m
nombrar, llamar
odisse
no
odium -i n
el5 o 7 (del mes)
of-ferre ob-tulisse -Iatum
nonagsimo
officium -i n
noventa
olim
an no, todava no
omnis -e
novecientos
opera -aef
(acaso) no ... ?
operire -uisse -ertum
algunos
opes-umfpl
aregima vez, a veces
oportre: oportet
nono, noveno
opperiri -ertum
nosotros
oppidum -in
(aprender a) conocer
op-pugniire
nuestro
optare
de nosostros
optimus -a -um sup
seal, signo
opus -eris n
conocido
opus est
nueve
ora -aef
orare
noviembre
conocer
oritiO -onis f
nuevo
orbis -is m
orbis terrarum
noche
casarse (con)
ordinare
nube
ordo -inis m
oriens -entis m
nuboso
oriri ortum
desnudo
ornimentum -i n
semplezas, nieras
ornire
ninguno
(acaso) ... ? si
os ossis n
os oris n
contar
nmero
oscitare
osculari
moneda, sestercio

nunca
ahora
anunciar, dar a conocer
mensajero, mensaje
hace poco
nodriza
nuez
oh!
por, a causa de
olvidar
obedecer
oscuro
occidente, oeste
ponerse
matar
ocultar, esconder
encontrar
ocano
ojito
octavo
ochocientos
ocho
octubre
ochenta
ojo
odiar
odio
ofrecer
deber
en otro tiempo, una vez
todo, cada, pi todos
trabajo, cuidado
cubrir
medios, riquezas
conviene, es necesario
esperar
ciudad
atacar
desear
ptimo, el mejor
trabajo, obra
es necesario
borde, costa
rogar
discurso, oracin
circulo, rbita
la tierra, el mundo
ordenar, regular
fila, orden
oriente, este
levantarse, salir
ornato, adorno
adornar, equipar
hueso
boca
bostezar
besar

llseulum -i n
ostendere -disse
IIsdirlns -i m
ostium -i n
IItl1l5UB -a -um
otlum -i n
ovls -isf
IIvum-in

beso
presentar, mostrar
portero
puerta, entrada
ocioso, desocupado
ocio, descanso
oveja
huevo

P
pibulum -i n
paene
paen-Insula -ae f
piglna-aef
palli!re
pallidus -a -um
pallium -i n
palma-aef
palpitAre
pinis -ism
papyrus -if
pir paris adi
parire
paritus -a -um
pareere pepercisse +dat
parenti!s -um m pi
parere -io peperisse
pirl!re (+dat)
parrieida -ae m
parl -msf
partIri
parum
parvulus -a -um
parvus -a -um
piseere pavisse piistum
passer -eris m
passus -sm
pistor -Oris m
pater -tris m
patere
patipassum
patli!ns -entis adi
patientla -ae f
patria -aef
pauel -ae-a
paullsper
paulll +comp, ante/post
paulum
pauper -eris adi
pixpAcisf
pectus -oris n
peciilium -i n
peeunia -ae f
peeiinillsus -a -um
pecus -oris n
pedes -itis m
peior -ius comp
pellere pepulisse pulsum
penna-aef

pasto, forraje
casi
penfnsula
pgina
estar plido, palidecer
plido
manto
palma
palpitar
pan
papiro
igual
preparar
pronto, dispuesto
perdonar, respetar
padres (padre Y madre)
dar a luz, parir, poner
obedecer
panicida
parte, direccin
dividir
pocom no bastante
muy pequeilo, prvulo
pequeilo
apacentar, satisfacer
gorrin
paso (1,48 m.)
pastor
padre
estar abierto
sufrir, soportar
paciente
paciencia
patria, pals natal
pocos
poco tiempo, un momen
poco, un poco
poco, un poco
pobre
paz
pecho
peculio
dinero
rico, dinerado
ganado
soldado de infanterla
peor
rechazar, expulsar
pluma

pensum-in
perprp+acc
per-eurrere -rrisse -1'SUDl
per-eutere -io -eussisse
-cussum
per-dere -didisse -ditum
per-ferre
per-fieere
pergere per-rexisse
perieulllsus -a -um
perieulum -i n
per-Ire -ea -isse
perlstylum -i n
per-mittere
per-movi!re
perpetuus -a -um
per-sequi
persona -ae f
per-silidi!re -sisse +dat
per-territus -a -um
per-turbire
per-venire
pes pedis m
pessimus -a -um sup
petasus -i m
petere -ivisse -itum
phantasma -atis n
piger -gra -grum
plla-aef
pDum -in
pIpllre
pIrita-aem
pirum-in
pllcltor -Oris m
piseis -is m
placere +dat
plinl!
plinus -a -um
plaudere -sisse (+dat)
plenus -a -um (+gen/abl)
pli!rI-que plerae- plerapli!rumque
plllriire
plurls -a comp
pluriml -ae -a sup
plus pliris n, adv
piieulum -i n
poena-aef
poeta -ae mlf
poi!tleus-a-um
polllei!rI
ponere posuisse positum
populus -i m
porens -im
porta-aef
portire
portus-sm
poseere poposcisse
pOlse potuisse

tarea
a travs, por
atravesar (corriendo)
golpear, batir
arruinar, disipar, gastar
soportar
acabar
continuar, proseguir
aniesgado, peligroso
peligro, riesgo
perecer, pederse
peristilio
permitir
agitar, conmover
constante, perpetuo
perseguir
personaje, persona
persuadir, convencer
aterrado, espantado
perturbar, alterar
anibar, llegar
pie
el peor
petaso (sombrero)
dirigirse a, atacar, buscar, ped
fantasma, espec:tro
perezoso
pelota
venablo, dardo
piar, pipiar
pirata
pera
pescador
pez
dar placer, agradar
claramente, enteramente
claro, evidente
aplaudir
lleno
la mayor parte, los ms
generalmente
llorar
ms, mayor nmero
el mayor nmero
ms
copa
castigo, pena
poeta
potico
prometer
poner, colocar
pueblo
puerco, cochino
puerta (de ciudad)
llevar, portear
puerto
pedir, reclamar
poder, ser capaz de

13

possidere -sedisse
post prp +acc, adv
post-ei
posterior -ius comp
posterus -a -um
posthic
post-quam
postremo adv
postremus -a -um
postulire
potire
potestis -litis f
potio -onis f
potius
prae prp +abl
praecipue
praedium -1 n
praedo -6nis m
prae-esse (+dat)
prae-ferre
praemium -1 n
prae-nomen -inis n
prae-ponere +dat
praesens -entis .adi
prae-stire -stitisse
praeter prp +acc
praeter-ei
praeteritus -a -um
privus -a -um
preciri
preces -umfpl
prehendere -disse -ensum
premere pressisse -ssum
pretiiisus -a -um
pretium -1 n
pridem
pri-die
primoadv

primum adv
primus -a -um
princeps -ipis m
principium -i n
prior -ius
prius adv
prius-quam
privitus -a -um
proprp+abl

pro bus -a -um


pro-cedere
procul
pro-currere -rrisse -rsuro
prod-esse pro-fuisse +dat
proelium -1 n
profecto
pro-ferre
proficisci -fectum
pro-gredi -ior -gressum
pro-hibere
pro-icere

14

poseer, tener
detrs de, despus de
em segioda. despus
posterior
siguiente
en adelante
desais que, desde que
em fom. fomare,emte
ltimo
pedir, demandar
beber
peder, potestad
bebida
ms bien
delante de, por
principalmente
predio, hacienda
ladrn, pirata
estar delante de
preferir
premio, recompensa
prenombre
poner al frente de
presente
cumplir
por delante de, excepto
adems
pasado
falso, malo
rogar, suplicar
splicas
coger
apretar
precioso
precio, valor
hace mucho tiempo
el da antes
al principio
primeramente
primero
el primero, jefe
comienzo, principio
anterior, primero
antes
antes que, antes de
privado, particular
por, en lugar de
bueno, probo
adelantarse, avanzar
lejos
avanzar corriendo
aprovechar, ser til
batalla, combate
ciertamente
sacar
partir
avanzar
alejar, impedir
arrojar

promere -mpsisse -mptum


promissum -1 n
pro-mittere
prope prp +acc, adv
properire
propinquus -a -um
proprius -a -um
propter prp +acc
propter-ei
pro-silire -uisse
pro-spicere
protinus
provincia -ae f
proximus -a -um sup
prdens -entis adi
pblicus -a -um
pudere: pudet me (+gen)
pudor -oris m
puelIa -aef
puer -erl m
pugna -aef
pugnire
pugnus -1 m
puIcher -chra -chrum
puIchritdo -inis f
pulIus -1 m
pulmo -onis m
pulsire
pnire
puppis -isf
prus -a -um
putiire

sacar
promesa
prometer
cerca de, cerca, casi
apresurarse
cercano
propio
por, por causa de
por esto
saltar fuera
mirar adelante
en seguida
provincia
el ms cercano, prximo
prudente, sagaz
pblico, del Estado
me avergenzo (de)
vergenza
muchacha
muchacho
pugna, pelea, combate
combatir, luchar
puo
bello,hermoso
belleza
pollo, cachorro
pulmn
golpear, batir
castigar
popa
limpio, puro
pensar, creer

Q
quadriigesimus -a -um
quadriigintii
quadrin-genti -ae -a
quaerere -slvisse -situm
quiilis -e
quiilitiis -litis f
quam
quam +sup
quam-di
quam-ob-rem
quamquam
quando
quantitiis -tis f
quantum -1 n
quantus -a -um
quii-propter
quii-re
quiirtus -a -um
quasi
quater
quatere -io
quaterni -ae -a
quattuor
quattuor-decim
-que

cuadragsimo
cuarenta
cuatrocientos
buscar, preguntar
cul? de qu modo?
cualidad
que, como, cun
lo ms ... posible
cunto tiempo? como
por qu?
aunque
cundo? cuando, ya que
cantidad
cunto? cuanto, como
cun grande? cuanto, como
por qu?
por qu?
cuarto
como, como si
cuatro veces
agitar, sacudir
cuatro (cada uno)
cuatro
catorce
y

que questum
qui quae quod
qui quae quod (...?)
quia
quid n (v. quis)
quidadv
qui-dam quae- quodquidem
n quidem
quidni
quid-quam
neque/nec quidquam
quid-quid
quieseere -evisse
quietus -a -um
quin
quin-deeim
quin-genti -ae -a
quini -ae-a
quinquaginta
quinque
quinquies
Quintilis -is (mensis)
quintus -a -um
quis quae quid
quis quid (si/numln... )
quis-nam quid-nam
quis-quam
nec/neque quisquam
quis-que quae- quodquis-quis
quoadv
quod (= quia)
quod n (v. qui)
quo-modo
quoniam
quoque
quot indcl
quot-annis
quoties

quejarse
que, el que
qu...?
porque
qu? algo
porqu?
un cierto, uno
sin duda, por lo menos
ni siquiera
porqu no?
algo
y nada
cualquier cosa que
descansar, reposar
quieto, tranquilo
por qu no?
quince
quinientos
cinco (cada uno)
cincuenta
cinco
cinco veces
julio
quinto
quin? qu?
alguien, alguno, algo
quin (pues)?
alguien, alguno
y nadie, y ninguno
cada, cada uno
cualquiera que
adnde
porque
que, lo que
cmo?
puesto que, porque
tambin
cuntos, como
todos los aos
cuntas veces?

R
ramus -i m
rapere -ia -uisse -ptum
rapidus -a -um
raroadv
rarus -a-um
ratio -anis f
ratis -isf
re-cedere
re-cipere
recitare
re-cognliscere
rectus -a -um
recta (viii)
re-cumbere -cubuisse
red-dere -didisse -ditum
red-imere -emisse
-mptum

ramo
arrastrar, arrebatar
rpido
raramente
raro, poco numeroso
razn
balsa
retroceder, retirarse
recibir, acoger
leer a voz alta
reconocer
recto, justo, correcto
en lnea recta
acostarse
devolver, restituir
rescatar, redimir

red-ire -ea -iisse -itum


re-deere
re-ferre rettulisse
regere rexisse rectum
regio -anis f
regnare
regula -aef
re-linquere -liquisse
-licturn
reliquus -a -um
re-manere
remigare
re-mlniscI +gen/acc
re-mittere
re-movere
remus-i m
repente
repere repperisse
repertum
re-ponere
re-prebendere
re-pugnare
re-quiescere
re-quirere -sivisse -situm
res reif
re-sistere -stitisse +dat
re-spondere -disse -ausum
responsum -i n
rete -is n
re-tlnere -uisse -tentum
re-trabere
re-venire
reverti -tisse -sum
re-vocare
rex regis m
dere -sisse -sum
ridiculus -a -um
rigare
pa-aef
sus-sm
vus-im
rogare
rogitare
Rominus -a -um
rosa -aef
ruber -bra -brum
rubere
rudis -e
rumor -tiris m
rumpere rpisse ruptum

ruloc
rursus
rus rris n
rsticus -a -um

volver
hacer volver
volver a traer, devolver
gobernar, dirigir
regin
reinar, ser rey
regla
dejar
restante, pilos otros
quedarse, permanecer
remar
recordar
hacer volver, devolver
alejar
remo
subitamente, de repente
hallar
volver a poner
reprender
resistir
descansar
buscar, preguntar
cosa,hecho,asonto
quedarse, resistir
responder
respuesta
red
retener
hacer volver
volver
volver
hacer volver
rey
reir
ridiculo, c6moco
regar, irrigar
ribera, orilla
risa
arroyo
rogar
preguntar
romano
rosa
rojo
ser rojo, enrojecer
rudo, bruto, inculto
rumor
romper
en el campo
nuevamente, otra vez
el campo
rstico, del campo

S
sacculus -1 m
saceus -i m
sacerdos -titis mlf

bolsa
saco
sacerdote, sacerdotisa

15

saeculum -1 n
saepe
saevul -a -um
sagitta -ae f
sal salis m
salire -uisse
sals -tis f
saltem dicere +dat
saltire
salvare
salve -ete
salvere iubere
salvus -a -um
sanare
sine
sanguis -inis m
sanus -a-um
sapere -i -isse
sapiens -entis adi
satis
saxum -i n
seaena -ae f
seaenicus -a -um
scalpellum -1 n
scamnum -in
scelestus -a -um
seelus -eris n
ICnicet
scindere -idisse -issum
seire
senDere -psisse -pturn
sctum -i n
sesibi
secire -uisse -ctum
secundum prp +acc
secundus -a -um
sed
se-decim
sedere sildisse
sella -aef
semel
semen -inis n
semper
senex senis m
senl -ae-a
sententia -ae f
sentire sensisse sensum
septem
September -bris (meosis)
septen-decim
septentriones -um m pi
septimus -a -um
septin-genti -ae -a
septuaginti
sequI sectum
serenus -a -um
serere sevisse satum
serius -a -um
sermo ..onis m

16

siglo
a menudo, muchas veces
rabioso, cruel
flecha, saeta
sal
saltar
salud, salvacin
saludar
saludar
salvar
salud! buenos das
saludar
salvo, sano
curar
verdaderamente
sangre
sano
tener juicio
sabio
bastante
roca
escena
teatral
escalpelo, lanceta
banquillo
malvado, criininal
crimen
naturalmente
desgarrar, rasgar
saber
escribir
escudo
se, s
cortar
a lo largo de
segundo, favorable
sino, pero
diecisis
estar sentado
silla
una vez
grano, simiente
siempre
hombre viejo
seis (cada uno)
opinin, sentencia
sentir
siete
septiembre
diecisiete
norte
sptimo
setecientos
setenta
seguir
sereno, sin nubes
sembrar, plantar
serio
conversacin

servare
servire +dat
servits -tis f
servus -i m
ses-centi -ae -a
sese
sstertius -i m
seu v. si-ve/seu
severus -a -um
sex
sexaginta
sexies
Sextilis -is (mensis)
sextus -a -um
si
sic
siccus -a -um
sic-ut
signare
significare
significatio -nis f
signum -i n
silentium -i n
silere
silva -aef
similis -e
simul
simul atque +perf
sin
sine prp +abl
sinere sivisse siturn
singuli -ae -a
sinister -tra -trum
sinus -s m
si-quidem
sitis -isf
situs -a -um
si-ve/seu
s .... s.
sol-is m
solere -itum esse
solum -i n
solum adv
solus -a -um
solvere -visse solturn
navem solvere
somnus-im
sonus -i m
sardes -iumfpl
sordidus -a -um
soror -ris f
spargere -sisse -sum
species -ei f
spectare
spectator -ris m
speculum -i n
sperare
spes -eif
-spicere -i -exisse -ectum

conservar, salvar
servir, ser esclavo
servidumbre, esclavitud
esclavo, siervo
seiscientos
se, s
sestercio (moneda)
severo
seis
sesenta
seis veces
agosto
sexto
si
as, de este modo
seco
como, as como
marcar, sellar
indicar, significar
significacin
estatua, sello, bandera
silencio
callarse
bosque, selva
parecido, semejante
al mismo tiempo
en cuanto
pero si
sin
pennitir, dejar
imp (cada uno), cada
izquierdo
pliegue de la toga
puesto que
sed
situado
os si, o
o ... o, ya sea... ya sea
sol
soler
suelo
slo
solo
soltar, pagar, cumplir
levar anclas, zarpar
sueo
sonido
suciedad
sucio, srdido
hennana
esparcir, dispersar
aspecto, especie
contemplar, mirar
espectador
espejo
esperar
esperanza

splrire
stire stetisse
statim
statuere -uisse -tum
stella -aef
sternere striivisse striitum
stilus -1 m
stipendium -1 n
stipendia merere
strepitus -s m
studere +dat
studiiisus -a -um (+gen)
studium -in
stultus -a -um
stupi!re
suidere -sisse +dat
sub prp +abl/acc
sub-ire -00 -iisse
subitus -a -um, adv -o
sub-mergere
sub-urbinus-a-um
smere -mpsisse -mptum
summus -a -um sup
super prp +acc
prp+abl
superbus -a -um
super-esse
superior -ius comp
superus -a -um
supplicium -1 n
supri prp +acc, adv
surdus -a -um
surgere sur-rexisse
sur-ripere -io -uisse
-reptum
srsum
suscitire
su-spicere
sus-tinere
suus -a-um
syllaba -ae f

respirar
estar de pie
en seguida, al punto
detenninar, fijar
estrella
tender, cubrir
estilo
paga, servicio militar
ser soldado
ruido
afanarse, dedicarse
aficionado
empeo, aficin, afn
necio, tonto
qudarse atnito
aconsejar
bajo; debajo, al pie de
ponerse bajo,
sbito
sumergir, hundir
vecino a Roma
tomar
el ms alto/elevado
sobre, encima de
acerca de, sobre
soberbio, orgulloso
quedar, sobrar
ms alto, superior
de arriba, superior
castigo, suplicio
incima de, sobre, arriba
sordo
levantarse
llevarse a escondidas,
robar
arriba, hacia arriba
despertar, resucitar
lavantar la vista (a)
sostener, soportar
su,suyo
silaba

T
tabella -ae f
tabellirius -1 m
taberna -ae f
tabernirius -1 m
tabnla-aef
tacere
tacitus -a -um
talentum -1 n
tilis -e
tam
tam-di
tamen
tam-quam
tandem
tangere tetigisse tictum
tantum -1 n

tableta
portador de cartas
tienda
tendero
tabla, tableta
callarse
callado, silencioso
talento
tal
tan, tanto
por tanto tiempo
sin embargo, con todo
como
en fin, por fin
tocar
tanta cantitad

tantumadv
tantun-dem
tantus -a -um
tardus -a -um
tata -ae m
taurus-i m
ti!ctum -1 n
temeririus -a -um
tempestis -itis f
templum -In
tempus -oris n
tenebrae -arumfpl
tenebriciisus -a -um
tenere -uisse -ntum
tenuis -e
ter
tergere -sisse -sum
tergum -1 n
terni -ae-a
terra -aef
terrre
terribilis -e
tertius -a -um
testis -is mlf
theitrum -1 n
tibiae -arumfpl
tibicen -inis m
timere
timidus -a -um
timor -<iris m
titulus -1 m
toga-aef
togitus -a -um
tollere sus-tulisse sublitum
tonitrus -s m
tot indecl
totii!s
tiitus-a-um
tri-dere -didisse -ditum
trahere -ixisse -actum
tranquillitis -itis f
tranquillus-a-um
trins prp +acc
trins-ferre
trins-ire -eo -iisse -itum
tre-eenti -ae -a
tri!-decim
tremere -uisse
tres tria
trici!simns -a -um
tricllnium -1 n
triginti
trini -ae-a
tristis -e
tristitia -ae f
t ti! tibi
tuerittum
tum

tanto, slo
tanto, lo mismo
tan grande
lento, tardo, tardio
pap
toro
techo
irreflexivo, implUdente
tempestad
templo
tiempo
oscuridad, tinieblas
tenebroso
tener, retener
delgado
tres veces
enjugar
espalda
tres (cada uno)
tierra, pals
asustar, espantar
terrible, espantoso
tercero
testigo
teatro
flauta
tocador de flauta
temer
medroso
miedo,temor
titulo
toga
togado, vestido de toga
lavantar, quitar
trueno
tantos
tamtas veces
todo, entero
entregar, dar
arrastrar, tirar
calma, tranquilidad
tranquilo, en calma
por encima de
llevar (a otro sitio)
pasar (por encima de)
trescientos
trece
temblar
tres
trigsimo
triclinio, comedor
treinta
tres
triste
tristeza
t, ti, te
proteger
entonces, despus

17

tumultuiri
tumultuJ -s m
tune
tunlea-aef
turba-aef
turbAre
turbidus -a -um
turgid(ul)us -a -um
turpil -e
ttus-a-um
tuus-a-um
tyrannus - m

meter ruido
tumulto
entonces
tnica
muchedumbre, turba
agitar, revolver
agitado, tempestuoso
hinchado
feo
seguro, protegido
tu, tuyo
tirano

uter utra utrum


uter-que utra- utrumti sum +abl
utinam
utrum ... an
va -aef
ull:or -risf

dnde? donde
tan pronto que
en todas partes
algn, un
y ningn
ulterior, ms alejado
ltimo
al otro lado de, allende
aullar
sobra
hombro
hmedo, mojado
alguna vez
junto
de dnde? de donde
noventa y nueve
once
onceno
veintinueve
diecinueve
un, uno
entero
un,uno
de la ciudad, urbano
ciudad
quemar, abrasar
hasta, desde
como
que, para (que)
cul de los dos?
(cada uno de) los dos
servirse de, usar, tener
ojal
... o ... ?si...o
uva
esposa, mujer

V
vaeuus -a -um
vigire
valde
vale -ete
valere
valetdii -inisf
validus -a -um

vacio
dar vagidos, gemir
mucho, muy
adis
ser fuerte, estar bien
salud
fuerte

ubi
ubi pmum +peif
ubi-que
IIus -a-um
neque/nec llus
ulterior -ius
ultimus -a -um
ultri prp +acc
ululire
umbra-af
umerus-m
midus -a -um
umquam
niadv
unde
n-de-eentum
n-decim
ndecimus -a -um
n-dl!-triginti
n-de-viginti
ni -ae-a
niversus -a -um
nus-a-um
urbinus -a -um
urbs -bisf
rere ussisse ustum
sque
ut

ut+coni

18

vallis -isf
viUum-n
varius -a -um
vis visis n, pi -a -rum
-ve
vebere vexisse vectum
vel
velle vol voluisse
veJib: -cis adi
vilum-n
vel-ut
vena-aef
ven-dere -didisse
venire vnisse ventum
venter -tris m
ventus - m
venustus -a -um
vervris n
verbera -um n pi
verberAre
verbum-n
verri
verii
neque/nec vero
versiri
versiculus -i m
versus -sm
versus: ad... versus
vertere -tisse -sum
verum
verus -a-um
vesper-em
vesperiadv
vester otra -trum
vestigium - n
vestimentum - n
vestire
vestis -is f
vestrumgen
vetire
vetus -eris
via -aef
vicesimus -a -um
victor -ris m, adi
victiiria -aef
videre vidisse visum
vigilAre
vigilia -ae f
viginti
vTIis-e
vma -aef
vineere vcisse victum
vincire -nxisse -nctum
vinea -aef
vinum - n
vir-m
vires -iumfpl
virga -aef
virgii -inis f

valle
empalizada, vallado
vario, diverso
vaso, vasija
o
llevar, transportar
o, o bien
querer, desear
veloz, rpido
vela
como
vena
vender
venir
vientre
viento
gracioso, amable
primavera
latigazo, palos
azotar, golpear
palabra
temer
en verdad, mas, pero
pero no
girar, ha\1arse, estar
verso corto
linea, verso
en la direccin de
hacer girar, volver
pero, sino
verdadero, n verdad
tarde
por la tarde
vuestro
huella
vestido
vestir
vestido
de vosotros
prohibir
viejo, anci!lno
camino, via, ca\1e
vigsimo
vencedor
victoria
ver, pass parecer
velar, estar despierto
vigilia
veinte
barato
casa de campo, villa
vencer
atar, encadenar
via
vino
hombre
fuerza
bastn, vara
virgen, muchacha

virts -tis f
vis, acc vim, abl vi
viscera -um n pi
visere -sisse
vita-aef
vitire
vitis -isf
vIvere vixisse
vivus -a-um
vix
vocibulum -i n
vilcalis -sf
vocare

valor, valentia
violencia, vigor, poder
visceras, entraas
ir a ver, visitar
vida
evitar
vid
vivir
vivo
apenas
vocablo, palabra
vocal
llamar, invitar

volare
voluntis -atisf
vorigil -inis f
vorare
vosvobis
voxvOcisf
vulnerare
vulnus -eris n
vultus -s m

volar
voluntad
remolino, vorgine
devorar, engullir
vosotros
voz
herir
herida
rostro, cara

Z
zephyrus -1 m

cfiro, viento del oeste

19

TRMINOS GRAMMATICALES
LATINO
ablifivus (ciisus)
a"sitivus (ciisus)
imvum (genus)
adiedivum (nomen)
adverbium -i n
appellifivum (nomen)
eisus-sm
comparitiii -ans I
comparifivus(gr.adus)
coniugitio -ans I
coninctio -ans I
coninctivus (modus)
dafivus (ciisus)
declinitio -ans I
demonstrifivum (pronomen)
depiinens (verbum)
lemiDinum (genus)
fururum (tempus)
genefivns (ciisus)
genus (nominislverbi)
gerundium -i n. gerundivum -i n
imperifivus (modus)
imperfectum (tempus praeteritum)
indeclinibile (vocabulum)
indefiDitum (pronomen)
indicifivus (modus)
infinifivus (modus)
interiectiii -onis I
interrogiifivum (pronomen)
lociifivus (casus)
masculinum (genus)
modus (verbi)
neutrum (genus)
nominifivus (casus)
optifivus (modus)
pars oritionis
participium -i n
passivum (genus)
perfectum (tempus praeteritum)
persona -ael
personile (pronomen)
plrilis (numeros)
plsquamperfectum (tempus praet.)
posifivus (gradus)
possessivum (pronomen)
praepositio -onis I
praesens (tempus)
praeteritum (tempus)
priiniimen -inis n
proprium (nomen)
relifivum (pronomen)
sioguliris (numerus)
superlifivus (gradus)
supioum
verbum
vocifivus (casus)

ABREVIATURAS
abl
acc
et
adi
adv

eomp
eoni
eoni
dat
dcl
dp
f/fom
Iut
gen
imp
imperf
indcl
ind
lrif
loc
mimase
n/neutr
nom
part
pass
perf
pers
pl/pliir
pliisqu
pos
prp
praes
praet
pron
rel
sglsing
sup
vb
voe

ESPAOL
ablativo
acusativo
activo
adjetivo
adverbio
apelativo
caso
comparacin
comparativo
conjugacin
conjuncin
subjuntivo
dativo
declinacin
demostrativo
deponente
femenino
futuro
genitivo
gnero
gerundio
imperativo
imperfectu
indeclinable
indefinido
indicativo
infmitivo
inteJjeccin
interrogativo
locativo
masculino
modo
neutro
nominativo
optativo
parte de la oracin
participio
pasivo
perfecto
persona
personal
plural
pluscuamperfecto
positivo
posesivo
preposicin
presente
pretrito
pronombre
propio
relativo
singular
superlativo
supino
verbo
vocativo

S-ar putea să vă placă și