Sunteți pe pagina 1din 52

Mg.Arlette Jimnez M.

ENFERMEDADES INFECCIOSAS
por sistemas y rganos

Mg. Arlette Jimnez M.


Microbiologa e Infecciones
Mg.Arlette Jimnez M.

Infecciones del Sistema Cardiovascular


Bacteriemia
Presencia de bacterias en la sangre

Puede dar lugar a una Sepsis Sndrome de infeccin sistmica

Bacteriemia Sepsis Shock sptico

Endocarditis Infecciosa
MO en la superficie del endocardio
Mg.Arlette Jimnez M.

Infecciones del sistema cardiovascular


Bacteriemia y Sepsis
Sepsis:
2 ms de los siguientes deben estar presentes:
Fiebre o hipotermia La leucocitosis es por
lejos ms frecuente
Taquicardia que la leucopenia.
Taquipnea o PCO2 baja Salmonella typhi
produce leucopenia
Leucocitosis o Leucopenia
Desviacin del hemograma hacia la izquierda
Desviacin a la izquierda significa que hay
predominio de formas inmaduras como los
baciliformes
Mg.Arlette Jimnez M.

Infecciones del sistema cardiovascular


Bacteriemia y Sepsis

HEMOCULTIVO:
examen de laboratorio que se usa para establecer bacteriemia
1-20 MO/ml de sangre

Sepsis = Bacteriemia + clnica


Mg.Arlette Jimnez M.

Infecciones del sistema cardiovascular


Bacteriemia y Sepsis

Vas de entrada Factores de riesgo


Pacientes inmunocomprometidos
Tracto genitourinario
Uso de prtesis
Tracto respiratorio inferior
Uso de sondas urinarias
Abscesos
Trasplantados
Heridas quirrgicas
Nutricin parenteral
Catteres Procedimientos odontolgicos
invasivos
Mg.Arlette Jimnez M.

Infecciones del sistema cardiovascular


Bacteriemia y Sepsis
PATOGENIA

Bacterias gram (-) : sus lipopolisacridos (LPS) activan citocinas

Bacterias gram (+) : sus enzimas y toxinas

Respuesta del Husped : Humoral y Vascular

Otros agentes etiolgicos de la Sepsis: Virus, Hongos, Protozoos


Mg.Arlette Jimnez M.

Infecciones del sistema cardiovascular


Bacteriemia y Sepsis
ETIOLOGA
Bacterias:
Staphylococcus aureus
Staphylococcus epidermidis
Enterococcus spp E. faecalis > E. faecium
Streptococcus coagulasa (-)

Enterobacterias:
E. coli
Proteus mirabilis
Klebsiella spp

Pseudomonas aeruginosa
Mg.Arlette Jimnez M.
Infecciones del sistema cardiovascular
Endocarditis Infecciosa (EI)
Agentes etiolgicos: Bacterias y Hongos

Patogenia: MO en la superficie. NO intervienen toxinas

Lugares donde se instalan los MO en EI:

Vlvulas cardacas

Defectos septales

Endocardio mural

Presentaciones clnicas

Aguda hasta 6 semanas desde que debut con clnica

Subaguda de 6 semanas a 3 meses

Crnica ms de 3 meses
Mg.Arlette Jimnez M.
Infecciones del sistema cardiovascular
Endocarditis Infecciosa (EI)
Factores predisponentes:

Lesin cardaca previa (cardiopata congnita, fiebre reumtica, etc)

Prtesis valvular

Drogadiccin va E.V.

Complicacin:

Diseminacin hematgena
Mg.Arlette Jimnez M.
Infecciones del sistema cardiovascular
Endocarditis Infecciosa (EI)
Secuencia patognica
Alteracin de la superficie valvular
Depsito de plaquetas y fibrina: se forma vegetacin estril
Colonizacin microbiana
Proliferacin del MO y crecimiento de la vegetacin

Gold Standard: Ecocardiograma.


Permite observar vegetaciones
Diagnstico:
Clnica, Hemocultivo, Ecocardiograma.
2 hemocultivos en 24h
Mg.Arlette Jimnez M.
Infecciones del sistema cardiovascular
Endocarditis Infecciosa (EI)
Agentes Etiolgicos:
Hongos (2-4%):
Streptococcus spp (60-80%) Principalmente Candida spp
S. viridans (30-40%)
Staphylococcus aureus (10-27%)
Enterococcus spp (5-18%)
Staphylococcus epidermidis (1-3%)
Chlamydia spp
P. aeruginosa
Enterobacterias (E. coli y K. pneumoniae)
Neisseria gonorrhoeae
Mg.Arlette Jimnez M.

Infecciones del Sistema Nervioso

Meningitis Evolucin clnica:


Aguda subaguda crnica
Encefalitis
Agentes etiolgicos:
Virus

Bacterias

Las encefalitis son Hongos


principalmente
Protozoos
virales
Otros parsitos
Infecciones del sistema nervioso
Meningitis
Infeccin en espacio subaracnodeo o en membranas menngeas

Ocurre por contigidad o por diseminacin hematgena

Traumatismos, Otitis, va hematgena


Clnica inespecfica:

Fiebre y cefalea

Clnica especfica:

Irritacin menngea, rigidez de la nuca y alteracin del estado mental

En nios, fotofobia
Mg.Arlette Jimnez M.
Infecciones del sistema nervioso
Meningitis
ETIOLOGA, Agentes infeccioso:
Bacterias: Virus:
Streptococcus pneumoniae Enterovirus
Haemophilus influenzae VIH
Neisseria meningitidis Poliovirus
Listeria monocytogenes VHS-2
Treponema pallidum V. De la Parotiditis
V. Del Sarampin
Mycobacterium tuberculosis
VEB
Streptococcus Grupo B
Hongos
Leptospira spp
Cryptococcus neoformans
Protozoos:
Coccidioides immitis
Naegleria spp
Mg.Arlette Jimnez M.
Infecciones del sistema nervioso
Meningitis
Diagnstico
Clnica

Imagenologa: TAC, RMN

Estudio bioqumico y microbiolgico de LCR:


Recuento y frmula leucocitaria
Recuento de Glbulos Rojos
Glucosa Usar 2 tubos,
Protenas
porque son 2
Tincin de Gram
estudios
Cultivo
Pruebas especficas (Ej. C. neoformans Anticuerpos anticpsula)
Mg.Arlette Jimnez M.
Infecciones del sistema nervioso
Meningitis
Parmetros del LCR
Meningitis Meningitis
Parmetros VIRAL BACTERIANA
Leucocitos por mm3 50-2.000 1.000 - 5.000
PMN < 50 % > 60 %
Glucosa (mg/dl) > 45 < 45
Protenas (mg/dl) 30-80 > 100
Mg.Arlette Jimnez M.

Infecciones Respiratorias
ALTAS BAJAS
Predominio Viral. Tambin bacterias Predominio bacteriano.
Tambin virus, hongos y parsitos
Resfri comn
Faringitis Bronquitis aguda
Laringitis aguda EPOC, bronquitis crnica
Laringotraqueobronquitis aguda Bronquiolitis
Otitis externa, media y Neumona aguda
mastoiditis Derrame pleural y empiema
Sinusitis Absceso pulmonar
Epiglotitis Neumona crnica
Infecciones cavidad oral, cuello Fibrosis qustica*
y cabeza (S.aureus y P. aeruginosa)
Mg.Arlette Jimnez M.
Infecciones respiratorias
Faringitis aguda
Etiologa:
Virus Bacterias
Rinovirus Streptococcus pyogenes
Coronavirus Streptococcus C, G
Adenovirus Neisseria gonorrhoeae
VEB Corynebacterium diphtheriae
CMV Mycoplasma pneumoniae
VHS 1 y 2 Chlamydophila pneumoniae
Coxsackie A Chlamydophila psittaci
V. de la influenza A y B Treponema pallidum
V. de la parainfluenza Anaerobios:
VIH Peptostreptococcus spp
Fusobacterium spp
Mg.Arlette Jimnez M.
Infecciones respiratorias
Faringitis aguda
Complicaciones de faringitis estreptoccica:
Fiebre reumtica

Procesos supurativos periamigdalinos

Glomerulonefritis post-estreptoccica

Escarlatina

Diagnstico:
Cultivo farngeo

Deteccin de antgeno
Mg.Arlette Jimnez M.
Infecciones respiratorias
Otitis Media Aguda (OMA)
Presencia del lquido en el odo medio (estril en condiciones
normales). Se acompaa de clnica de enfermedad aguda:
Dolor
Fiebre
Alteraciones de la audicin
Menos Supuracin del odo
frecuente
Secuelas en el adulto (OMA reiterada, rotura de Membrana
timpnica, prdida de la audicin, etc)

Diagnstico: Anamnesis + examen fsico (otoscopa)

Factores de riesgo: Uso previo de ATB, paciente menor de 2 aos, nios

que asistan a guarderas, recurrencia de OMA, tabaquismo


Mg.Arlette Jimnez M.
Infecciones respiratorias
Otitis Media Aguda (OMA)
Etiologa 70% de las OMA son de
origen bacteriano
Bacterias Virus

Streptococcus pneumoniae VRS

Haemophilus influenzae (acapsulado) Rinovirus

Moraxella catarrhalis V. de la influenza

Streptococcus pyogenes V. de la parainfluenza

Coronavirus
Staphylococcus aureus
Enterovirus
Mg.Arlette Jimnez M.
Infecciones respiratorias
Otitis Media Aguda (OMA)
Complicaciones y secuelas
Prdida de la audicin

Perforacin timpnica

OMA crnica supurada

Mastoiditis

Meningitis

Bacteriemia (Riesgo en menores de 2 aos por S. pneumoniae)

Absceso cerebral

Recurrencia
Mg.Arlette Jimnez M.
Infecciones respiratorias
Sinusitis Aguda
Enfermedad inflamatoria-infecciosa de uno o ms senos paranasales
0.5-5% de las infecciones respiratorias altas virales se complican a
sinusitis
Principales agentes etiolgicos de sinusitis: Bacterias
Diagnstico:
Clnica,
Imagenologa (Rx de senos),
Cultivos, difcil de realizar por lo inaccesible de los senos.
Presentaciones:
Sinusitis aguda curso menor a 4 semanas
Crnica
Recurrente 4 episodios en 1 ao
Mg.Arlette Jimnez M.
Infecciones respiratorias
Sinusitis Aguda
Extrahospitalario: Virus, Bacterias, Hongos
Etiologa
Intrahospitalario: Bacterias y Hongos
Bacterias Virus
Streptococcus pneumoniae Rhinovirus
Haemophilus influenzae (acapsulado) V. de la influenza

Moraxella catarrhalis V. de la parainfluenza


Adenovirus
Streptococcus Alfa-Hemolticos
Staphylococcus aureus
Hongos:
Streptococcus pyogenes
Aspergillus spp
Bacterias Gram (-) Enterobacterias como
K. pneumoniae Mucor spp
Anaerobios Rhizopus spp
Mg.Arlette Jimnez M.
Infecciones respiratorias
Sinusitis Aguda
Factores de riesgos Complicaciones

Infeccin respiratoria alta Empiema subdural

Absceso cerebral
Rinitis alrgica
Meningitis
Tabaco
Osteomielitis
Infeccin dental
Celulitis periorbitaria y orbitaria
Inmunodeficiencias
Bronquitis
Sonda nasogstrica
Trombosis de senos venosos
Alteraciones anatmicas nasales
intracraneales
Mg.Arlette Jimnez M.
Infecciones respiratorias
Bronquitis Aguda
Sndrome inflamatorio del rbol traqueobronquial

Puede ser de larga o corta duracin y en ambos casos es autolimitado

Habitualmente hubo una infeccin respiratoria previa

Cuadro clnica:
Tos (signo importante porque distingue si es infeccin alta o baja)

Fiebre (no siempre)

Ronquera

Factores de riesgo: Edad de 2 a 6 meses, contaminacin ambiental, hacinamiento,


guarderas.
Agentes etiolgicos predominantes: Virus

Diagnstico: Hemograma, gases arteriales, radiologa, pesquisa etiolgica a travs


de cultivos y antgenos virales
Mg.Arlette Jimnez M.
Infecciones respiratorias
Bronquitis Aguda
Etiologa
Virus Bacetrias
VRS (nios) Bordetella pertussis (nios principalmente)

V. de la influenza Mycoplasma pneumoniae (adultos)


V. de la parainfluenza Chlamydophila pneumoniae (adultos)
Adenovirus

Rinovirus
Mg.Arlette Jimnez M.
Infecciones respiratorias
Neumona aguda
Afeccin del parnquima pulmonar

Causa importante de mortalidad en menores de 5 aos

8-40% de los casos, la causa es una infeccin mixta

Puede ser Primaria, Secundaria, por aspiracin o secundaria a


una diseminacin hematgena.
Complicaciones:

Abscesos supurativos pulmonares o pleurales

Bacteriemia
Mg.Arlette Jimnez M.
Infecciones respiratorias
Neumona aguda
Etiologa
Virus
VRS (causa ms importante en nios)
V. de la influenza (causa viral ms importante en adultos)
V. de la parainfluenza
Adenovirus
Hantavirus
Rinovirus
V. del sarampin (ms frecuente en nios que en adultos)
VEB, CMV ( slo en adultos)
Metapneumovirus
Coronavirus
Mg.Arlette Jimnez M.
Infecciones respiratorias
Neumona aguda
Etiologa
Hongos
Aspergillus spp (A. fumigatus el ms importante del gnero)

Los Candida spp


Hongos Cryptococcus neoformans
ms
frecuentes Histoplasma capsulatum
Pneumocystis jirovecii
Rhizopus spp (mucormicosis)
Mucor spp
Blastomyces dermatitidis
Fusarium spp
Mg.Arlette Jimnez M.
Infecciones respiratorias
Neumona aguda
Etiologa
Bacterias P. aeruginosa
Streptococcus pneumoniae Legionella pneumophila
H. influenzae B (capsulado) Enterococcus faecalis
Chlamydiophila pneumoniae S. pyogenes
S. aureus Chlamydia trachomatis
Mycobacterium tuberculosis Leptospira interrogans
Enterobacterias Anaerobios
E. Coli Fusobacterium spp
Klebsiella pneumoniae Peptococcus spp
Enterobacter spp Peptostreptococcus
Serratia spp
Mg.Arlette Jimnez M.
Infecciones respiratorias
Neumona aguda
Etiologa

Parsitos
Ascaris lumbicoides
Toxoplasma gondii
Mg.Arlette Jimnez M.
Infecciones respiratorias
Neumona aguda
Diagnstico
Examen fsico

Radiologa

Hemograma VHS

Reactantes de fase aguda (Protena C reactiva)

Pesquisa etiolgica
El esputo se puede contaminar al
Cultivo de esputo momento de su obtencin con bacterias
Inmunofluorescencia que porte el paciente. Por lo tanto, es
fiable slo para M. tuberculosis, para los
Lavado broncoalveolar
dems MO se debe preferir lavado
Puncin transtraqueal broncoalveolar.
Mg.Arlette Jimnez M.

Infecciones de Tracto Urinario (ITU)


ITU alta ITU baja
Pielonefritis Cistitis
Uretritis
Prostatitis
Ms de un segmento del tracto

Bacteruria
Presencia de bacterias
ITU
Bacteruria + cuadro clnico

Inmunocomprometidos
Disfuncin anatmica
COMPLICADA NO complicada
Embarazadas
Edades extremas
Cateterizados
Mg.Arlette Jimnez M.

Infecciones de Tracto Urinario (ITU)


Vas de infeccin:
Ascendente (canalcular)
Descendente (Hematgena, Linftica)

M A N I F E S TAC I O N E S C L N I C A S
ITU Baja ITU Alta
Disuria Clnica de ITU baja
Polaquiuria Dolor lumbar
Tenesmo vesical Fiebre
Dolor suprapbico
Menos
Hematuria
frecuentes
Fiebre
Infecciones de Tracto Urinario (ITU)
Factores predisponentes: Complicaciones:
Enfermedad de base ITU alta

Trastornos urinarios funcionales Bacteriemia

Disfuncin anatmica y Sepsis

obstrucciones (Ej. Litiasis)

Virulencia del MO

PREVALENCIA segn edad y sexo


Grupo Etario H:M
Neonato - Lactante 2:1
Preescolar 1:3
Escolar 1:7
Adultos y jvenes 1 : 25
mayores de 65 aos 15 : 35
Mg.Arlette Jimnez M.

Infecciones de Tracto Urinario (ITU)


Etiologa
Pacientes ambulatorios: Bacterias Hospitalizados: Bacterias y levaduras

E. coli* (90%) E. coli* (50%)

K. pneumoniae* (5%) *
Proteus mirabilis* (5%)
Enterobacter cloacae* (5%)
Klebsiella pneumoniae* (3%)
Citrobacter freundii* (5%)
Staphylococcus saprophyticus * (5%)
P. aeruginosa (10-20%)
Enterococcus faecalis * (2%) S. aureus (5-10%)

Streptococcus agalactiae Enterococcus faecalis * (10-20%)

Candida spp (10%)


* Uropatgenos:
Adhesin a urotelios Mycobacterium tuberculosis (TBC renal)
Mg.Arlette Jimnez M.

Infecciones de Tracto Urinario (ITU)


Etiologa
Examen microscpico (Sedimento urinario) y fsico-qumico de orina
(Ambos juntos se conocen comnmente como Examen de orina Completo )
Recordar que casi todas las enterobacterias desnitrifican,
por lo tanto, en ITU es frecuente la presencia de Nitritos
Urocultivo: Recuento ( > 105 UFC/ml) e identificacin

Antibiograma
Enterobacterias son resistentes a
Betalactmicos con y sin c. Clavulnico
Para ITU alta pedir pielografa

Para ITU recurrente (4 ms episodios en 1 ao) se solicita


antibiograma ampliado que incluye Nitrofurantona
Mg.Arlette Jimnez M.

Infecciones Gastrointestinales
Gastritis (Helicobacter pylori)
Gastroenteritis
Enfermedades transmitidas por alimentos (ETA)

Agentes etiolgicos de infecciones gastrointestinales:


Bacterias Patogenia: MO Actan por mecanismo de
Virus invasin de la mucosa, como es el caso de
Protozoos Shigella spp, o por accin de toxinas (Ej:
S. aureus, Clostridium perfringens, B. cereus)
Clnica caracterstica: gastroenteritis con sndrome diarreico
DIARREA: 3 ms evacuaciones en un periodo de 24 h
Mg.Arlette Jimnez M.

Infecciones Gastrointestinales
Transmisin: Va oral

Mecanismo de transmisin: Directos

Fecal-oral

Vehculos contaminados (agua, alimentos)

Vectores

Formas agudas y crnicas

Dato epidemiolgico bsico: Mayor incidencia en edades extremas (nios y ancianos


mayores de 75) e inmunocomprometidos
Factores de riesgo:

Inmunocomprometidos,

Tratamiento frecuente o prolongado con ATB

pacientes hospitalizados
Mg.Arlette Jimnez M.

Infecciones Gastrointestinales
Etiologa
Bacterias Vibrio parahaemolyticus
S. aureus Yersinia enterocolitica
Bacillus cereus E. coli enterohemorragica
Clostridium perfringens E. coli enterotoxigenica
Salmonella spp Clostridium botulinum
Shigella spp Clostridium difficile [asociado a uso
Campylobacter jejuni de ATB]

Listeria monocytogenes Averiguar cules actan por


Vibrio cholerae toxinas y cules lo hacen
por invasin de mucosa
Mg.Arlette Jimnez M.

Infecciones Gastrointestinales
Etiologa
Virus: Protozoos:
Rotavirus Entamoeba hystolitica
Adenovirus entrico Giardia lamblia
Virus Norwalk (Norovirus)
Cryptosporidium parvum
Calicivirus
Isospora belli [raro en Chile]
Coronavirus
Blastocystis hominis
Astrovirus
Mg.Arlette Jimnez M.

Infecciones Gastrointestinales
Forma clnica y complicaciones:
Disentera aguda

Bacteriemia

Adenitis mesentrica

Poliartritis migratoria y eritema nodoso

Sndrome hemoltico-urmico (SHU)

Enterocolitis necrosante

Colitis pseudomembranosa

Compromiso del estado general agudo


Mg.Arlette Jimnez M.
Infecciones Gastrointestinales
Diagnstico:
Historia clnica y Examen fsico
Examenes complementarios generales: hemograma,
gasometra, etc
Diagnstico etiolgico:
Leucocitos fecales
PSD Para observar trofozotos, protozoos, huevos de helmintos
Coprocultivo Para infecciones bacterianas
Dg.Viral Consideraciones respecto a Rotavirus:
NO debuta con leucocitosis
Inmunocromatografa NO sirve despus de 1
mes porque al 8 da empieza a disminuir el
antgeno
Mg.Arlette Jimnez M.

Infecciones cutneas y de tejidos blandos


Afectan a Piel, tejido subcutneo, fascia profunda y msculo

BACTERIAS VIRUS HONGOS PARSITOS

Exantemas, vesculas y papilomas


PIODERMAS:
Imptigo
INFECCIONES NECROSANTES
Foliculitis
Fascitis
Fornculo
Gangrena gaseosa
Celulitis
Miositis
Erisipela
Mg.Arlette Jimnez M.
Infecciones cutneas y de tejidos blandos
Etiologa
Imptigo Foliculitis y Fornculo Erisipela
Streptococcus pyogenes Staphylococcus aureus Streptococcus pyogenes
Staphylococcus aureus Pseudomonas aeruginosa Fascitis
Celulitis Enterobacterias Streptococcus pyogenes
Staphylococcus aureus Gangrena gaseosa Staphylococcus aureus
Streptococcus pyogenes C. perfringens Clostridium spp
E. coli S. aureus (se suma Bacilos gram (-) (aerobios
Clostridium spp y anaerobios)
cuando es MIXTA)
Miositis Exantema Vescula
S. pyogenes Enterobacterias V. de la Rubola VHS
S. aureus Trichinella spiralis V. del Sarampin V. Varicela-zoster
Bacillus spp Taenia solium VHS V. Coxsackie
Pseudomonas spp Toxoplasma gondii VEB Papilomas
CMV Papilomavirus
Mg.Arlette Jimnez M.

Infecciones cutneas y de tejidos blandos


Infecciones de herida quirrgica Infecciones en lesiones por
quemaduras
Staphylococcus aureus
S. aureus
Staphylococcus epidermidis
S. epidermidis
Streptococcus pyogenes
Pseudomonas spp
Enterococcus spp
Enterobacterias
E. coli
Bacteroides spp
Bacteroides fragilis Candida spp

Clostridium spp Aspergillus spp


Mg.Arlette Jimnez M.

Infecciones cutneas y de tejidos blandos


Por Mordedura Por Mordedura de ANIMAL
Pasteurella spp
Streptococcus alfa hemolticos
Simosiella spp
Staphylococcus aureus
Pseudomonas spp
Streptococcus pyogenes
Klebsiella spp
Eikenella corrodens
Proteus spp
Anaerobios E. coli

Enterobacter cloacae

Clostridium spp
Mg.Arlette Jimnez M.

Infecciones seas
Causas de Osteomielitis
Diseminacin hematgena (foco preexistente)
Por contigidad con tejido infectado
Postraumtica
Postquirrgica

Etiologa Osteomielitis Asociado a uso de prtesis


Staphylococcus aureus Staphylococcus aureus
Staphylococcus epidermidis Staphylococcus coagulasa (-)
Pseudomonas aureginosa Streptococcus Grupo A
Enterobacterias (E. coli) Streptococcus viridans
Streptococcus pneumoniae Anerobios
Anerobios Candida spp
Mg.Arlette Jimnez M.

Infecciones de transmisin sexual (ITS)

Infecciones transmitidas principal y casi


exclusivamente por contacto sexual

BACTERIAS VIRUS LEVADURAS PROTOZOOS ECTOPARSITOS

ETS Clsica Agente etiolgico


Sfilis Treponema pallidum
Gonorrea (uretritis) Neisseria gonorrhoeae
Linfogranuloma venreo Chlamydia trachomatis
Chancro blanco Haemophilus ducreyi
Mg.Arlette Jimnez M.

Infecciones de transmisin sexual (ITS)

ETS Agente etiolgico


Chlamydia trachomatis,
Uretritis No Gonoccica (UNG)
Ureaplasma urealyticum
Vaginosis Gardnerella vaginalis
SIDA VIH
Hepatitis B VHB
Herpes Genital VHS-2
Verrugas genitales Papilomavirus
Candidiasis genital Candida albicans
Tricomoniasis Trichomonas vaginalis
Ladillas Phthirus pubis
Eso sera todo

S-ar putea să vă placă și